|
#*
|
||||||||
|
d-.^.L. Dr&rnt oor- f leufy ■ 171a
J)r fcun-ii, >o / y^-Lna44iqtfv,'Verï€cn£ denËerg P&rtUL<f,
TVaar cvSx pallc Praalt rntt a-tt de Z anaaüd^n-nerv, .o efaatrt-A ao&r Jro ê xu i&t 2T uide —&*t- ifoerd&r-CLyf, 0 n tfar\ae4i yatv cm ncca naar elk* aeyyude X&vnen.. |
||||||||
|
Me Schortte, Cuprtj *S*efvürvir denMurtQ&c bui ie i
|
||||||||
|
'lertv-yl de tfaa,nv de luat Ver-yxL-lt met kaar'Trof.w^'■•'eti-_
Tot roe^n der He eden die nieren tn fop te- Z-eits-n'■■■ |
||||||||
|
&0t Amfteldam, ftp ïacob Aertfz. Colom, 2&0ttft-berR00ptt/ tüöttenöe
op 't Wam / in öc WptviQty Colom /1 o i s.
|
||||
|
Ornato ac modefto iuveni
* JOHANNI KRVL. Ic«t Cynthius arquora
Bigis vaila Pater tempcrat ignê'is:
'Solvit dardaleas rotis • Pennas flammifèris ocyüs, Icari
Captantifque jubas equi. . « ' Sic KRVL,quos rapido quatit
Fatoj Coehtüs hos numine temperatj
Mundus:quos paphijs dolis Cypri Mufa ftlax ducit ad Idalosj
Mufi dulcifbna levat. ».. Arcesfcandereflammeas Ucdirum Enceladi fsevierat gerrnsj
Qiiod fic, nubila Mulcibcr Confringens rutilisignibus,& Pater
Truci Iternere praslians , . Tumultu potutt: Pegafidis Choris
(Queis nil oppofiti fremet.) Hic KRVL ailriferas fcanderir addomos;
Pimptóque canent Chori Horas dulcifonas atquehilares ejus.
Vives m,Aonijque eris Semper prima Chori gloria. Mafte KRVL.
iA. SchcllingvtoH.
ii i i ■ Op 't uyt-ghe%7en van I.KRULS
©«martÈftijtfee uuren. SAgh Waterland de nacht verheerlijckt ineen blkfon>
En Amlteldam in Vyer,en aengelteccken Picton; Doen van't veroverd' GROL.en Spanjenstand-geknars, Merzeghen ghelattw'riert,quam t'hnys,d'HolIand'fche Mars, So weetick juychtaltnans.van Geeiielycke reyen, En klincktden jorïerbergh van HeyligheSchalmeyen; V Vanneer't verheughd becomt de Pollen van den llagh^ En hoorr.hoeKRVL uyt-brak in vrygevochten dagh. So oyt de preutfè Faem droegh moed op Princeglory j So word Parnalfus itout,en fto'ft op u viftory. Ghy die Alcides Deughd' benadert,doen hy brack VVt grondeloofe nacht,en ongemeeten wrack. Die op den Dnyfcr trapt, en fwaxte Ipoocken plondert, En komt door nijd en (pijt geflaghen,opgedondert. Ick fie afreed' voor aen den grooten Veddaer, En al hetMyter-vokkjinet zang en vreughd-gebaer* Beftcecken met het groen,en Meyen van Lauw'rieren, Op-voerenu Tropheen, met vlieghende banieren; Tot boven in 't gheberght' en \ eenfaein Heyligdomj '' Daer Palmboom een Cape) befchaduwt om en om: Daerfullen,met de praelbeltuwt van u gebunren, Af-proncken vandewand de wapens van uUUREN, So KRVL,krultimmer wegh,en komt de itarren by, JBn u opgaende Naem in groot en grootf heyd dy\ C.VL ACK»
|
||||
|
Voor-reden.
Ufoo itB (BunfUfebenbe Hcfet) mebe aljj bc Hup
een Boeteen boe inbe H&crcïb Bomen/enbe (jet fclf» be met bjp toot frijnns ban ttefttgï>epb (jetituleert jtinbf /is oertjalben mijn meeningrj W.%. be Uiaer* om ban bte» te berelaeten/aengeften be berfeftepben conbitien ber jfóenfrfjen / Ijeb trBbooj mijn gfiena« men/baereenüjepnigotoantetoerfiaielen / totner* frijooningf) ban bit mijn IBertrBen. <êo ffl ban bat ir&befpeurtljebbe/ foo in anbere als mijn epgljen fdfö: t?of bat üe &atuucen oer /Bcnfrljcn tot bèta fcöepben blngm genegfien 5«u /■ enbe berlnfïtgmgft bes gfieefts befenbete «erevcitienberBiefen. ïljoe menig») taJerterbebonbenjijnljoogBlieluftt* ïjebben in be btenft enbe famftcij ber betfierbe <©oben eo «©obtnneu/ pjin» tipaüjcB in bees tmee/te toeten Bachi en Vencris bterift/töelrfie tijt-Bojting bp alle l^erftanDtgfte en «©obfaltgljebooj onnut enbe «t&obbeloos gcfious bén imeröen. 31fb britenne bat bp fammigfyt befe mijn bocjftelttngtie ntet t fonber reben fullen gelafiert ujojben/aen-gejlen.bat 5» bp be ohge lootof ge/ tooojnamentlricfe bp fobanigüe ©tenaers baat te bermetel fullen fcfiijnen/ niet tegftenftaenbefal tcfe gijeen la(ler ontflen / aenge;ienbat mijn gemoet tijpts/inacrboojiffibjpclijcftinmtjnboojnemcnboojtbare/alfotrfeban Ütnbtsbeen af/lief ae tot be PoéTye gfjebjaghen fiebbe/ enbebeongobbe* iiicBe/enmeet ©eeltelijfSe als/Benfriielijcbe ©ionrfieiifriiap berattjt/enbe alle Hüfftebbers ban fobantgne gefcftnüit nebbe / !jeb icB tot mijn ber* maerfe be Cerlür&e enbe Heerlrjche tuo-feojtiinglj ber öijm-feunjre gfie* ererreert/enbe alttjb betrarut bte felfbeïm beï>ocjcn te gebiuprfeen/ te tne» ten: tot een tijö-feoitiuglj/ als tot Itichttnge enbe bermactB bamnijn eben naedeu. ï©aer ober ic& befemijn titjmpjes (in berfrljf pben flurBjenS gfte> bedt) ncemc Vernuieckelijcke Uuren,ooo^ oojfaeeb bat befrifbemet ber* maerBelijrB&epbt bp een bergabert jijtiil^ernopenbe batfe bp eentgfte Ver- maeckelijcke Uuren fullen üerooifactBen; !9ooj cerfl/beliebenbe^ettgöt boot 't eerltjc&e Hief Boofen bah mijn t^pagc-lbpeiletjes' als oorB booj 'tlefea/ oftebaoieenigefoet-lupbenbe ftemmetjes ban befemijn CerlijrBe (boc'i EmonreufO^ang-iStimpjes/oftc boei bc leere ban 't wereld-haten, 't turir&tcBljopebp alle Hiefijebberö öerceuaiigBet glojp eenigljeVer- maeckelijcke Uuren falücrleeneii. ©erfoec&enbt bat mijn mtö-fïaegïieti (booj anatfjtfaemftepbt begaen/ ofte bp fouten ban beter tennis / ofte bejS ^jutbers gefcBiebt) mogfjen ten beden gijebupbt toetben. Cen anberen/ fullen beberftanbigöemrjn gclfeben tebrrfrftoonen/ober bebjptgncpb 6p mpgebuiptBt:tetoeten/int'CitulecrenbaneenbermpneftijmpjrS gfje» / noemt Sellef-ttrijdt , 'tüJelfK itltben üDiifen ztibt ï©el-gf)rieftDen ©eec \ T.Catz ontleent nebbe •, ©erftopenb» ben2tutl)eur/ en alle ®ifrrete Hief» ' fjebbttü mp bat ten goebenfullen Ijoubcn/ enbe niet mifpjijfen een gcebe jSaemteljernoemen. ƒ l©cl ts tijaetv bat een gemeen fp jeerft-toootbt fepbt a!b«s: Veel dingen fijn allc-man even nae,maer nier even nut. T®t rcÖCÏtjf Be flillcn lliefcf rom
bebenrBen : ï Is al goet,, war Kunit doet. Cnbe op bat irB fjet rerfit upt*
feggfte: ^et gatt mp Biet in niet ongelntB een JBaegïjt; be Uitkfee genoot» iaer&t 5tjnbe (boo j be plit Bt bes €erbacrBepb0) öaer te toaeft ten boc yt bp- jlap.cn/ WDiïUjpnieteiiUütlbepluijtöfs eetbaerïjepbs te buptengaetu v (o ^ mu
|
||||
|
j&ïet tegenfïaenbe be blepcrp en fcfloonp jae t ftatt ter eenbet/en Bet faiarle
bleea tec anbec 5pbe be (ïrijbenbe/ betbait booj fulcc tot mif bmpcB/Iaet ir B alle berftanDtge oojbeelen/ oftecbpfulcfee;fautmgeenbetfc|jaontng5tjn ban. 13 an geujcBen Ml met mp: be lullen rijp jrjnbe / ftebben mijn gftcefl totftijmen ontfteerBen / enbe boojbefoet-bloepenbe blepecp natHBrjfe enbe «©eleerbe ©irfotero" / ben f rfc foo lm$ot getneeft boo ; t lefen ban gun iitjmen/öat ttu boo: fuifhö uier aen mijn tuften Ijebbe gïjeboet; Cnbe nu cpnbeliirB ftoangfter geüiojben 3tjnbe/en tot baecen gfiebomen/ öeb irh be* fenBafraerbteriüerelbafiebjacbt. IDaerom batitbbtefelfbe boouert 23af!aerb op-offer/ fal ben berftanbfgfjenHeferUcöt Beunen bemectBen/ ÖatomtüjeeoojfaetBengefcfitebti beeerfte ia/ombatmgngljcelt nopt getroutot entö getöeeft booj be #atuue met epgenfcöap bet Poëfye,maeE tot fobantgfte luften be&oojt tö / booj be ötjmen ban anb'rellof-ujaetbe enbe tiermaerbe Poëten,bJieni8 roem met Hof en<$logp upt te b|allen/ icB - tn mijn bermogöcn toenfeftte te b.ebben / ttGtt fobantgljen Cec te bcunjfen alp icB een Poet maerbigh acftt toe tebeftooien. 'Sten ttoeeben/ geeft befe ben iMcm bau 25aftaerb/om bat be fel f be tot
§eenigljebienfrenont5tenfoubetoo|ben / maerfoiuelüoojbeminffcalfi bemeeftetenbrenfte (taenfoube/ booioojfaerB/ batjiinbcrmogfoenBlcpn tg/enbeban gertngörconbtttetjsbooit gefpjootetn fëtetmtuberbopcnbe ban befe/atóoat öp jijnpojttmr/batis 'tgemeeneboleB/fboaengbenaem jijn fal/ aio ben ijongertgljrn be ^ot-fprio enbe ben lecBeren fict BancBet jp/aengejtenbeberjthepbenronbitienbiebelBerelbijSfiebbenbe / toatt ouet bat bp eentgbe mijn gebitfjten gbeljaetbp ernigbe iueberem gfteltcft (uilen toerben. <©fteftaet bp bte gt)ene bit btrBmael niet beter tnber baebt/ maer (na Ijmi wei-beuagften) fïimmer / beter oojbeelen fullen. belieft bp btegftene bie befelf be/tuet om jrjn treftigfje fcljtjn/maer naebaer mel-ge* ballen/ befen in ber baebt Saltatrb/afltctic fulien toe-bjagften.3Docl) tier* ftanbtgljeltefer/bertroHtotbjpelijtB batbetmpghenoegb jp/bat tcB boe blijcBen/bit tot een tpb-ftojtingt)/ enbe niet om fl^trelbts Lof/ ofte pbele «fölojte te berbtenen/gemaerbt ftebbe/booi reben mp noobfaet&elrjc 6er tot fulrbo ghcen tijb bergnnt ftebbc mijn upterfie narrfïigftepbt öaer in te be? tooncn. &o 10 bau bat trB ben ftunuMicbenöen Hefcr bul gebeben nebben befe mijn Vermaeckelijcke uuren (niet om öacr upt-mttntenbe befrtgijepbt bie ftaer nietbermaerbelijth boen noemen öreft)te booj-Ufen / maer om't bermaecb bat ir&er in gljebabt bebbe/ als*mp be rijbt fo bef I ober bergunt Reeft/bat irB üooi een hjb-*o?ttngl) befe gemaer&t/ enbe l^.H. tooojgcjtflt jjebbe/op bat 19.11. megurttrtentoat5P bullenfcggfien. «©rjelieftfe te bogjlefen/51» fulleu't W. t. berblatren / naebcmact Ce«Periiiffic 3feigtjt ^erlijcBetijb-Bojtingb idfoct&cnbc / enbe bat berajifeeriugl) ban M>v\i& boet €cten / fteb icb bier na mijn bermogljen be felföe ietö boei gfieflelt fjcebaitige manieren batter tn lïet IBimun omme gaen/ enbe cu ïisat üjijfe be pbele bju'pffjepb/enbegeple Inden beo l^leröljaerepna'nemen / eflbe f)oebanighaeclaon3p.Certontrarie/floebe'i£erl!jfSjeï,iefbe/iEibeugf)s begeiielligljt/tctecngelufHfïiIigljeptib'tólepbenbc. 'Sliciö tot nermaerft enbe fTtdjtinglje ber 3oncböcpbt. Cen anberen/ Ijoenoobfafrfeelnrt bat jbetifi(om»l5obetebef]agf!en)bcT©erelbtef)aren / enbe op mat maniere bat fèlf bc moctgefdueben. i^eirfjopenbe foo bet fèlfbeban benH.cfer foo ecnbaclitigb boojlefen tooibt/ató't bau mp gfimm&l rs uat bet piofpfe* ItjcB tenbienftebanbeii g'ieeft f^ilbebonbenbJèrben/ geltjtfcwt anbejino» ÖcPbt bienftigb jnnBen / tot ceuEeedugöbattb^oojeltjcbelLtefbe. tJ©elc&fi9optyujenfcöt/en5jegiiutït?.3l. aller mm&w. I. KRUL.
|
||||
|
*T"EN aenfien dat ons levenstijd
A Hierop der Aerden is een ftrijd» En dat by Wïjfen meeft verfmaet Werd alle Werelds overdaed, So laet ick uu een ieder raen Met wie hy moet te ftrijden gaen, Om te verkrijghen d'Hooghfte Eer, Niet by den Menfch, maer Godt den Heer : Gheen flaverny van overvloed Behoort te fchaden ons gemoed, Want overdadigh oorfaeckt pijn, Daer moet verand'ringh onder fijn: De een doet dit,dë ander,datj Daer leeft gheen Menfch,of hy wenfcht wat, Het zy dan 't een of 't ander dingh Dat hy kieft tot veranderingh. #- Het befte (oordeel ick voor mijn) Dat is: wel doen,envrolijck fijn, |
|||||
|
Aen
|
|||||
|
Aen de Amfteldamfche
.JONCK-VROUWEN.
WYL wyfê Dichters u met deftigheyd bedencken,
En alle foete luit der Poè'fye fchencken; Ja met geleerheyds-llyl u brenghen aen den dagh
Al watter eenigh gheeft met Pennen fchryven magh. Schoon dat ick(foetgeflacht) alwatickhebquam deelen Van ibet-gevoyfde Zangh,te locken u tot queelen, Goddinnen van het Y, ey! lieve feght het mijn,
En foud' het niet te recht vertooren arbeyd fij n ?
VVyl HEYNS geleertheyd toont in ftyl van Kymien Reden, U laf jes daegh'ly cks boet met foete deftigheden. Tuffrouwen,watwiltzyn: daticku't myn vereer,'
Ten aenfien dat ghy zyt vereert met thien-mael meer?
V Vaer ifler meer vermaeck als in de wyfè Boecken Die een geleerde CATZ haelt uyt de Zeemvfche hoecken ? Die alle Tught en Plicht,die Min en Vryery,
Ja hoe dat haer gebruyck in all's te pleeghen zy, -
Met foete Rymen leert, VVat kent ghy meer begeeren? - * So luften zyn geneyght om te Philofopheeren, Ghy,vind in't kloeck gedicht van fchrand're VONDEL ftof.
En zyt ghy Hoofs gefint: HOOFT volght de wys'van't Hof.
HOOFTS llaetigh voys gedicht, dat herten weet te Ileelen, En heve Hemmen dwinght zyn Kunften uyt te queelen. Dat hebt ghy naeruwenfch. Dat hebt ghy foet gedacht.
Noch duyfentfulcke meer,van and'ren voorr-gebracht.
VVat wtlickdan beftaen ? Dat ick u foeck te ftichten Te locken tot vermaeck met plompe Boers gedichten? Goddinnen,ach/hetis,hetis (namynvetlland)
DegrondeloofeZeeuyt-hoolèn met myn hand.
Had ickHVGENIJ gheeft, en ftyl van Rymerye, lek foud' met myn gedicht uy t-brallen u waerdye. ' lek foud'r met al myn macht gaen legghen daer op aen :
Verfoecken met gedicht in uwe gunft te ftaen.
Ickfoud" vandaghopdagh,met hertelyckbegeeren, Voor u Altaeren mijn gebeden prefènteeren. Ick foud' van dagh op dagh uy tftorten myn gebeen:
V fmeecken altemaef;V altemael om een^
Om een die nvy fo vaeck,ach/Pen wat (al dit welen.? Schryft niet,of fchryft het fo dat yeder het mach lelên. Cyprefle Minne-moer,ach! Lodd're Schuym-Goddin,
Ey! doet u ooren op,en laet myn klaghten in.
Dat ick u Hoogheyd fmeeck;Eerbiedigh foeck te dienen j Dat is (Goddin) om my een goed woord te verlienen. Ey / treckt hetzeyluw's gunftsin'talderhooghfte top.
Ey / Moeder ,zet dochu gekreuckte Huyck eens op.
Ziet doch* eens uyt voor my. Ick fal't voor alle faecken V Veer foecke n met myn dienft en Liefde goed te maecken, *> Laet
|
||||
|
Laeteens u vlugghe Zoon, Iaet eens u lieve Kind
Om mynen't wille doch eens uyt-fïen in de wind :
Laet hem eens fnuyven om,ey / laet u Zoontje foecken. En my een fbete Maeght (lommeien uyt de hoecken. Ach.' by u felven denckt : wat ift een fwaere pyn
Een langhe w<ntérs-nacht in't Bedd' alleen tézyn.'
Ach / wou den Amltel een van haer Nimphjes verliefên, Ick weet wie dat ick foud' uyt duyfènden verkiefèn. Ach! woud'my het geluck doen paeren met een Vrou,
Ick weet wie dat ick rot mynBruyt verkiefèn fbu,
Ick weet wat koers of ltreeckdat my fbud' ftaen te houwen, Ick weet op wat Compas dat ick myn fbud vertrouwen, Ick weet in wekken Kult, ick weet het op warttrand
Dat myn gelaeden Schip fbud veyligh zyn beland.
Ick bidd' u foet geflachr,u Amllelfche Juffrouwen, Loop ick wat buy ten fpoor, wilt my ten betten beften houwen, 't Behaghen van de Min dat dryftmyn Pen dus voort,
Enofmynfchryvenquam terplaets daer't niet behoort,
Of daerhetfchynen moght (Juffrouwen) watvermeeten Dat ick u Hoogheyd groet, en 'tflechte volck vergeete, Dat is myn meeningh niet;'t gheen .ick brenghaen den dagh,
Streckt datmy iedereen goed^ gunft beroonen magh,
Holla/ niet al te hoogh} De oorfaeck van myn fchryven Is om met foet vermaeck de tyd teflpbn verdry ven, Bataeffche Nimphjes als de luit begeerte teelr,
Dat uwe lieve Tongh een Minnaers druck uyt-queelt,
So opent eens dit Boeck, en flaet u lieve ooghen Op dit myn Zang-gedicht,dat ick na myn vormoghen Tot luit voor u vermaeck, vol minnelyck geklagh,
Om u,en mynen't wil, doe komen aen den dagh,
VVantftadigh wil de lult tot daeghfe plicht niet duuren, Daerom verkieft met my BetmaCC&eltjtlte mum Het is een vaite wet,het is een fèecker dingh:"
De gheelt móet tot vermaeck fomtyds véranderingh,
Wanneer de foete Min oritfteecl in u ghedachjes, Verloopeu VryeryrvoorIeden Minnaers klachjes. Of als geneyghde Liefd' u lult tot paeren raet, r ,
Wanneer een gheeltigh quant na wederminne ftaet.
Wilt ghyfien op wat wijs, men fich daerin moetdraghen, Ghy hoeft het maer alleen dit fimpel Boeck te vraghen^ Wilt ghy fien oh wat wys' de Min te pleeghen zy, So flaet u oogh te met op defè Rymery.
Ift dat ghy weten wilt hoe ick af-beelde defè, So ick in't fchryven doe,fo doet ghy oock in'tlefèn: So my de tyd vergund een uurtjen op den dagh,
Het is my een vermaeck datick het fchryven magh.
Mynoeffeningh,in deughd,fbecl döorverfcheydenfaeckei» Myn's oordeels deughdelijck een ieder te vermaecken. Al fchynt myn flecht gedicht fomtyds van ander (lof, Al maecl het (in u fin) myn Pen fomtyds te grof,- Vertrouwt dat fchyn bedneght, door't onverftandigh oordeel, En acht het iemand fchaed\ick reecken het voor voordeel. Wat wil kk? wel hoe dus ? ]onck-vrouvven,ach ! ickhouw # _
C*t icKin dele faecktreekaen't verkeerdeToawt mm
|
||||
|
Myn fchryven Breekt alleen (alleen ben ick gheneghen)-
DeNimphjesvanhetY totgunftentebewcghen, En met een Coctc dienft my na haer wil te fpoen, In alle Eer en Deught haer alle dienrt te doen» Ick kniel ootmoedigh neer;Lof-waerdighe Goddiuhe', In't Koor van myn gedacht voor 't Altaer van de Minne, En dringh gebeden uyt met Lof-zang voor de Throon, Daer als eenConinghheerfcht denaeaeV^nusZoon, Dat hy myn Boeckjes wil op fukke plaetfen draghen Daer zy een Maeghd'lyck hert beweeghen door het klaghen, Dat uyt de Borne van myn droeve herts-toght vlier, Door lafter die my van een fwacke Maeght gclchier. Iftlafter? Swijghr.ey !fwijght. O neen,'ris fpytderMinne Wel aen dan, fchrijft het toe de fwarkheyd der Godinne., De fwackheyd ? Neen: De macht die een Go iinne heeft, Waer door zy na de wet van wil en weliuft leeft. Nu dan. O loet gedacht, door Venus voort-gekomen, Myn Penne heeft noch iets te legghen voor-genomen; Te Eeren merontfagh u Hooghe Majefteyt, TeOfferen gebe'enin alle dienfligheyt. Of u Cupido quam een van myn Boeckjes gheven, So fier eens watter is door fijn gebied gefchreven, So fiet eens offer is in eenigh deel mifdaen, En oft ick iemand heb in Etffce nae gegaen, Waèrom icklïuur en dreuts oe averechtfe ooghen Onfchuldigh moet met Imaed vanlichr-geloofgedooghen, Dan nu: Ickben'tgetrooft.enteghenNydgemoet, Ten aenfien dat het quaed' beklyft aen die het doet. Godinnen van het Y, komt u Cupido deelen Myn Rympjes.metuftemlaet-luydend'uyttequeelen, Sowenfl'ickdat hy't almoght brenghen aen den dagh: Om fien ofter niet waer datu beweeghen magh Tot meed'ly van myn druck. Wilt uwe jonft my toonen, Nietin de Min alleen, maer't redelyck vérfchoonen: Wanneer een lafter-tongh haer boos fenyn uyt-fchiet, So toont ureed'lyckheya.en acht haer valfcheyd niet. Dit is myn hooghtte beed , myn uyterfte begeeren. En datickEer bemin,datlaltyd (hoopick) lecren. Ick volgh myn eerft verfoeckjlck teer op't Oude I-aghj En fmeeck u,om u gunft.waer datick ken of magh, O pronck van Amfteldam,die met u foete krachjes Myn Pen (6 menighrriael beweeght tot Minne-klachjes, Wanneer dat myn gelicht het poelèl fbet geniet, En uyt u foet gelicht veel lieve lonckjes fchiet, So voelickin myn hert veel foetevreemde grillen. Ach/ denck ick, wat of dit doch machbeduyden willen. Jonck-vrouwen dit alleen,gewis vertrouwt het myn, Het is om met een Nimph in Liefd' getrouwt te zyn, Hieromme Ibeckick u Eerbiedelijck te dienen, Om my in dele faeck een goed woord te verlienen. |
||||||||
|
Hier toe neemt dit Gedicht,ey / Nimphjes doch in dancJc
|
■3
|
|||||||
|
En denckt dat dit gelcbied uyt Venus foete dvvanck.
EYNDE, |
||||||||
|
I.KRVLS
EERSJ.E DE EU
Watt in Amfteldamfche Vryage.
|
|||||||
|
TOT AMSTELDAM,
|
|||||||
|
25p lacob Aertfz.Colom,Boecft-btt&OOper/toOönmÖ$
op't UDatcr/möc ttpmg!)t$olom/16»s.
|
|||||||
|
Perfoonen.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■~ .
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
FoRo a
|
|||||||||
|
J.KRULS
Amfteldamfche Vryagie*
<JcrÖe ^anïjeluigft. Cerfte upt-fcamfc.
L E A N D E R*
pEughelijcke Lentens-tijdt„
Die de fbetc Rey verblijdt > Rey der Herders, die de Min Met fo menieh Veldt-Goddin Eeren,in de foete Mey
„Met haer wel-vernoeghde Rey: Phoebum, Venus, met haér Zoon? En Cupido» Godt der Goon. Godt der Goden, blinde Wight, Die met uwe Minne-fchight Vyerigh menigh hert ontfteeckt. Als 't geknopte Loof wt-breeckt. Als de Telghen groen van blaen
Aen de foete Linde ftaen: Lockt het pluym-gediert tot hem Met een heugnehjcke ftem Van de eene Tack op d'aer
Zijn gewenfchte wederpaer (Meteen nieuw ontfteecken luft) Minne-kuertjes, dertel bluft. |
|||||||||
|
j
|
|||||||||
|
'tTortel-duyfje (dat in't Woudt
By fijn wedergaedje houdt) Comt fijn lieve lufjes nae Met fijn lieve wedergae. Maer Leanders hert alleen
Knaeght voor luft met droef gheween. Yder fijn partuur geniet, Maer Leandcr veel verdriet. Silver-beeckjes,die hierftroomt
Onder 't fpraeckeloos geboomt A j |
|||||||||
|
Klaegk
|
|||||||||
|
4 i.krüls ©emtaecfceltjcfccnttretu
Klaegh ick met een foet gheluyt
Al mijn hert vrypoftigh uyt. \ D'oorfaeckvanmijfri droef gheween
Heb ick nu drie Iaer gheleen. Drie Iaer fijn 't dat minne-vlam . Eerftmaelin mijn boefem quam. Als ick na mijn kift en wens
Eerftmael fagh mijn Erameren s. Dagbtick: Hemel» God Jüpijn! Dit moet een Goddinne fijn. Als zy eerftniael op mijn fagh
Met een lonckend' foet gelach, Neffens dien nogh fo veel meer: Sloegh haer ooghjes op en neer; é 't Scheen dat ydér winckje wou i Ségghe» van dees fchoone Vrou:
| 't Schijnt Leander mijn niet ken» 'V;j Nogh.niet weet wiedat ick ben» Stiirtjesitrad zy aen een zy,-
't Wefen riep: Ey! cotot by my t Comt Leander, fit wat neer, En veel fbëte dinghen meer. EmmerenSjPrinceiië Vrout
Agh! hoe dickmaels denck ick nou Om te hebben,"t gheen ick had Doen ick by u neder zat. Schoone Zon, die door het light
Van de ftralen uW's gefight Bralden als een Zonnè-fchijn Uwe lonckjes,agh ! op mijn. Agh ! wat vreughd mijn Zielontfingfe
Als ick met u buyten gingh, Aghter 't Beeckje, door hét Land; Vaftgeftrengelt hand aen hand. Neffens dat gefelfchap meer
Toonden ghy my d'hooghlte Eer; Dé Zon van uwe gunft alleen * ^ Kttfjes
|
||||
|
: 2tmÖeltramfc[je Bjpage.
Kufjes menigh in 't ghetal
lek van uwe Lipjes ftat *• Steel ick als ick fulex doe ? Neen ick Nimph: ghy ligt het toe. s |
|||||||||||||||||||
|
■»:■{
|
|||||||||||||||||||
|
■M
|
|||||||||||||||||||
|
D
|
|||||||||||||||||||
|
Danck zy u Hooghe' Gooh voor u vergunde wens:
Dat ick het Zonneu-light fie van mijn Emmerens, De Adamant mijn's Ziels, de Vroed-vrou van mijn leven, In wiens maght dat het ftaet haer trouwe flaef. te geven Het leven, of de dood. PriocefTe fijt gegroet: Ick danck de Goon vpor 't luck dat ghy mijn hier ontmoet Dus eenfaèm in het Wout, ïn't dieplte van't Boflchagie: I Daer ick mijn hertje foeck t'ontlaften van quellagie. O loete vyandin! die uyt de ftr^af heyd fproor, ui Die in uby-iijn ick om 't af-fijn we'er genoot. « EMME» Lcander met bewij s van uwe eyghen reden, Werdt ghy, dor wil uw's felfs met quelling aengeftreden
De ftrafheyd,die ghy u van mijn waent te gefchien Sultghy feer klaerelijck in redens-fpieghel fien. c Ift dat ghy u verftand na redens-wet wilt voeghen: Bevinden fult u ftraf te fpruy te^ wt mifhoeghen, Die ghy u felven doet. Denckt dat.een Maeght betaemt Te eieren haer gemoedt metEerelijcke fchaemt. Mijn plight ftelt mijn een Wet. Öm.dfe Wet niet te breeckea :, ï 'En ftaet het my niet vry hier breeder van.te jpreecken. ir. -Ick iie Emilia daer, Camülis ,eQ Cireen. . »- f s Al herwaerts door het Bofch met, meer gefelfchaptreeru
Vrolijck en wel gemoed, met zoet gezangh en Ipel. Het heughelijck geluyt behaeght mijn hart feer wel. |
|||||||||||||||||||
|
iikS
|
|||||||||||||||||||
|
tii.
|
|||||||||||||||||||
|
• uc
|
|||||||||||||||||||
|
* , , . , i f, ' ,
|
|||||||||||||||||||
|
■ ,: • • li: .
■ biicVsfW'
!-''*'-. Ï9 ,' «»J li'. ." .'t; y~di.i
|
|||||||||||||||||||
|
I. K R ü L $
aiïjct gljefdfcöapbanlonaömmö enöe
^ocötetjö t Tarnen oöepactt; Camillis mtt Emilia, Sirenus met Peternel, Fabricio met
lacamijn, Cipriaen mit Celeftina,Alerdus met Lef bia* Dionihus met Helena: 3m($en onöec 't gncfpel Dtt
na-toolg&enöe EteDtje. «anüertufifcfjen Daten V cnus en Cupido upt oen geniet. STEMME:
©erbiaadie Contnggmne. |
||||||||||||||
|
rlï.
|
||||||||||||||
|
B
|
Ataeflè Veldt-Goddiane,, om wien itk met geklagh
|
|||||||||||||
|
En vrughtelofe Minne,, verflijt fo mennigeadagh.
Ey! Herder fwijghf* Mijn aenfchijn krijght Een bloofje, door u boertej ^ Mijn hert ontfteeckt (door 't gheen ghy fpteeckt)
Mijn zieltje met ontroerte. Hoe keunen u gedaghjes,, vermoeden fulcks op mijn:
Dat ick in Minneklaghj es„ beveynft en vak foud' fijn ? 't En waer niet vreemt,, want men verneemt Üioofheyd alle daghen; 't Is maer in fchijn,, dat ghy acn mijn Om weder-min comt vraghen. Wanneer hebt ghy't bevonden,, verwaende Herderin:
Dat ick tot eenigher ftonde,, geveynft heb in mij n Min ? Kijckt na mijn Vee,, Mijn Óeytjes mee t)ie om haer Herder treuren. ■I'Sö Herder ghy,, riiet fpot met my: Sal u mija trooft gebeuren. So laet my dan de tipjes (die 't hert hebben ghewond)
Van u corale Lipjes,, bedrucken met mijn mond. Saght Herder hout,, niet al te ftout: Tc veel laet !s herten ruft niet. I ck bender veur,, en moeter deur: Te weynigh boet den luft niet. \ Wie fbud ghy (door het vleyen,, van u beleefde tongb)
Kiet weten te verleycn», hoe fcer haer ftraf heydt dwongh ? U geeft
|
||||||||||||||
|
ÏÜ
|
||||||||||||||
|
ftmftelbamfc&e B?pa0i>,
Ügheeft verweckt,, tot Liefde treckt
Met (bete brandt der Minne. So veynft gheea meer,, boet mijn begheer Wtheemfe Veid-Goddinne, |
||||||||||
|
CUPIDO.
|
||||||||||
|
VI
|
||||||||||
|
ou Moeder, fb ick lie,en na ick ken vermoen!
|
||||||||||
|
So (dunckt my) fal ick hier veel pij Itjes fijn van doen.
Ey ! Moeder-lief, fie daer„ Dien lbete fnobbelaer (Metaengename lufjssjSijn Lief moorden met kuf jes. lek treed' wat nader by„Met al mijn Cramery, GelijckeenMinne-itoker;Met pijlen, boogh,en koker. VENVS. Cupido, net gautoe: let op de lieve lonckjes. Ontfteeckt met uwe Schight de foete Minne-vonckjes,
Die met een foete vlam op-ftijghen wt het hert: Dat door u foete Schight tot Min gheterght wert. CVPID. Vrou Moeder ick fal't doen,, My fbnder twijffel fpoen* 'Is Sal letten op de faecken,, En paffen wat te raecken.
VENVS» Slaet Zeuntje u gefight wat verder heen en weer: Hier onder defen hoop daer fitter noch al meer. Houd wacker oogh in't zeyl. Paft op u Moeders Wetten. Cupido blijft ghy hier : Wilt op u ftuckeu letten. 25mtWtU CVPID. Ick fal (naubehaghen) Vrou Moederforge draghen. Wel Iuffertje mijn oogh: Dat llaen ick op om hoogh,
En fie twee foete roofen„Op uwe kaeckjes bloofen. Slaet fb befchaemt niet neder„Voor my u oogjes teder. Nou,nou. Ey ! niet fo fchuw„Dit pijltjen is vooruw: Ken dit u hertje raecken,, Het fal u Minnend' maecken. Ho ? ho ! hier is het drock. Hier heb ick werek als vlas. Dit is de reghte flagh. Hier kom ick wel te pas. Ick fchuyl wat in een hoeck: ficn wat ick doen fal kunnen Als my gelegentheyd bequamë tijd wil gunnen. CAMIL. Tot koitiogh van de tijd weet ick niet aengenamer Als dat men Graefjes bint.
IMILIA. Camillis 't waer bequamer Na mijn goedt-duncken,en na mijn bot oordeel fleght s
Stem ick tot zoet gezang, en dat men Kranfjes vlegbt» $IR£N. Wat dunckt u Peternel ï Een y der feyd fijn oordeel, - 'tCce»
|
||||||||||
|
s i.kruls ^etmaecMjcfce uutm
'tGeen meeft tot deugde ftrèdbin tijt-korting tot voordeel»
TETER, Het gheen Emilia feyd, dat oordeel ick voor mijn» Is voor de jonge Ieught: wekdoen,en vrolijck lijn.
F ABRI. Seght IufFrou Iacamijn wat ghy beft loud begeeren Tot tijd-verdrijf,'t geen deught met vrolijcheydkenleerea.
IACAM. Ick feg dat een van al met reden iets voarftel: Daér yder een het lijn met re'en op fegghen fel.
CYPRI. Nu Celeftina feght wat ghy't bequaemft foud mienen Tot oeffenïng des tijds, vreughd, die tot deughd fou dienen.
CELES, Mijn's oordeels heb ick tot vermaecking dit befpeurt: , Stelt Goddelijcx iet veurjdie't niet raed,pand verbeurt.
ALERD. Wat oordeelt Lef bia, tot vreughd 't hert te verwecken, Dat meeft met vrolijcheyd tot voordeel fbude ftrecken?
LESBïA» £en yjer feyd f0 veej^ dar. ick fchier niet een beet Op dele faecke meer in't.nainft te légghen weet;
^ ,Dan doch ick feg het mijn : ick oordeel na gedaghte 't Geen Celeftina feyd, dat foud ick oock beft aghte,,
DIONI. Wat acht Helena beft,tot voordeel van 't gemoet, En foete tijd-verdrij f,die't hert verheughen doet >
HELEN. Al föo't gefelfehap wil, fo is het mij n om 't even} ': Doch om 't mijn te leggen: laet ons Raedfeltjes wt-gheveüt
ÖVPIJÖ. Verfchoont mijn (Iuftettjes) dat ick hier by u com. Soo 't u belieft, ick leg wel mee een koutjen om:
Ick moet al t'famen u een Raedfeltje vertoonen j
En die het raden kan, fal'k met dit Kranfje kroonen.
LEAN. Cupido (kleene Wight) comt vanght dit Raedfel an ; Wy fullen eens beften öf't iemrnd raden kan.
cvpid. g@en ac^t öetüoo? tm §>tfyat op Sfietö/
tö3ertöicUtuiu3 tcotjen DancU bctuactö; 't G£m met moepten UftUoojciv £@et ü?olijcUljcpt Ucrlooicn, Een yder doe lijn beft. Nu IufFertjes begint. ,
En die't eerft raden ken :.dit cierlijck Kranfje wint. £MME. ift niet het Werelds-goedt: dat dickwils na begeert
Moey'lijckverkreghen is, in welluft werd verteert? •VPIE» Neen, Aerdfe fchoon Goddin! ghy fijt verr' van't Compas.
Vat fegt ghy foete Meyd ? £y Üeve! antwoord ras.
Pié
|
||||
|
i**r* Smftettoamrcgp tt!po8e*' 9
EMILIA. Die vraeg is mijn te hoogh: Dat iaed ick noyt mijn leven.
Cupido vraeght een aer/k wil 't mijn om beter geven.
CVPID. Neen lodderiijcke Nimph,en fcheyter fo niet uyt^ Ghy fult het licht'Iijck raen; denckt maer eens om de Bru'yt.
Wel nu,wat feghjer van? en duif jet noch niet waghen ?
So moet ick dit al voort gaen aen een ander vraghen.
Wel fo daer iemand is die't weet.die feg het mijn:
Tot een verdiende loon lal hem dit Kranfje fijn.
J ACAM, En is het niet de Min,die't herte doet ontlteeckerr, En tegensdanck,doorvreeSjVanweder-liefd' t'ontfmeecken
Datzy voor fchat in't hert des Minnaers werd bewaert
Tot hy in vrolijckheyd met lijn geliefde paert.
CVPID. Dat comt een lutje by. Wel poefelaghtigh Meyfje Ghy treft het lightelijck,Ey,ey! raed nogh een reyfje»
J ACAM. Cupido,'t is genoegh. Ick heb voor 't mijn voldaen. Het gaet by beurten om. Laet nu een ander raen.
CVPID. Wat feght ghy eunjcr Dier? Ick fie 't wel aen ukaeckea *- Ghy fult. het fpijckertje light op fijn hoof je raecken.
CELES. Cupido,ickgheef'top. LESB.'kDoe vangelijckenfo. 1EAN. Het raden ftaeck ick mee. SIRE. Wat fêyd Fabricio ? FABRi. Ick ben fo mee ghefint. CYPRI. En ick fou oock fo fegghen. ALERD. Ick heb 't vermoghen niet dat Raedfel wt te legghenj
DIONI. Camillis wat feght ghy ? CAMIL. Deyraegh is mijn te hoogh, En fo ick antwoord gaf: light ick mijn felfs bedroogh.
CVPID. Wel foete fnobbelaérs, 't word wel gheraden als ick in den Haegh comj En is hier niemandt die't weet ? Soete Meyfjeshet is de
Maeghdom. Wel hoe ! en ilfer niet een onder al dit foodtje
Die dit Raedfeltjc ra'en kon, van een onnoolèl Goodtje ?
Ey ! fiet hoe lacht dat Dier; dat iflervanhaer fin.
Hoe kijckt die Snobbelaer, en lonckt op fijn Goddin.
Ickiiedaerlodderlijck twee lieve ooghjes wenckenr
Ick lou dat foete Dier wel light een pijltje fchencken.
Nu moet ick op de bien: mijn uurtje dat is om.
Houd het te goed aen mijn, tot dat ick weder com,
B De
|
|||
|
io lkruls taermaecfeehjcfce tutten.
HELEN. De tijd eyfcht mijn vertreck.'t Gefelfchap zy gegroet.
ïMME. Voor u beleefde wenfch ick ü bedancken moet. LEAN. Iuffrou dus haeftigh voort ? F ABRI. Gelijckelijck wy quarnen Dus is het billijck dat wy weder gaen te famen. 25ttttWtt*
C VPID. Ick houd' mijn by den hoop. lek volghe achter an, Totdat ick tijd en ftond bequaem'lijck treffen kan.
FABRICIO.
HA! heughelijcke Zon,die met ublye ftralen
Comt door dit Lommer-Bos, tot op de Beemden dalen. De aengenaeme komft van vrolijcke Auroar. Haer klaere Fackel fpreydt de Telghen door en door. De rijcke Phoebus comt fijn ftraelen neder-fchieten, En met de ochtend-dauw het frhTe Loof begieten^ Waer onder 't purpur kleur van't bloofend' roof je duyckt, En door u (bete geur haer bladertjes ontluyckt, Haer knopjes open doet, verfpreyt de fbete blaeden, Beperrelt en geciert,met koele douw belaede, Die't fluymer flaep'righ oogh des rijcken Landmans weckt In't kriecken vanden dagh met vreughi te landwaert treckt; Wiens daeghfche arbeyd is Land-fpittcn,zaeyen,ploeghen, De naght is hem tot rüft,tot rijckdom het vernoeghen. Ha! onbekommert hert,dat in lijn ftaet fo leeft, Daer hy in foberheydt vernoeghde rijckdom heeft. Met wat een foet gefwerm de fchoon gepluymde Dieren Al queelende door 't Bofch finghen en tierelieren, Dat d'aengename klanck van't vrolijcke gemoct Den Hemel,en de Goon met goeden morghen groet. Danckbaerder God den Heer haer danckbaerheyd hefteden Als die gefchapen is met goedt vernuft en reden. Ha! danckbaerCreatuer: u Lof mijn hert verbeert» En 't redelijck vernuft van hetonreedlijck leert. Ha! Heerfcher,God van al,en Commandeur hier boven, Wie fal u mogcntheydt nietdanckbaerlijcke loven. Wie prijft u wijfheydniet,en geeft u goetheydt Eer Die dit gefchapen liet, met duyfent dinghen meer ? Wat hert treft door't gefigt geen yreugt als men anfchouwe ■ . la |
|||
|
t.&eel, 3m8tHtómfcg|t&?paget u
In dele (bete tijd, de vrolijcke Lantldouwe
Het Klaver-rij cke gras, de Beemden vol geboomt, Daer't filvere Kriftaelvan water-beeckjes ftroomt, En vliedt door heuvel,en dal,door bergh,en door valleyc, Daer het gevloekte Vee figh graefende gaer. weye. Wat ziel verheughthaer niet, als d'ooghen fchouwen aea De Ichoone Bloemen die daer in de Beemden ftaen ? Wat herte vindt hier niet bequaemheyd.na behaghen. Om van fijn trouwe Min vrypoftelijck te claghen ? Zie(-boeyfter,Moorderes,Pijn-banck van mijn verdriet. Agh ! fprakeloos geboomt: beklaptmijn reden niet. Iets moet ick u Lommer vraghen, Mits dat ghy fiet alle daghen
Wat hier in dit Bofch gefchiet:
Tuyght,oftomme Water-beecken,
Lieve Lommer gheeft een teecken
Of zy Liefde draeght of niet,
Laet uteere lootjes buyghen> Door de koele winden tuyghen
Met het ruyfTchen van de blaen:
Sullen nimmer hare lonckjes
(Door de fbete Minne-vonckjes)
Steeckenhart en finnen aen.
Sal zy nimmer met de Booghjes Van haer tintelende ooghjes
Schieten in mijn heete borft ?
Sal zy noyt mijn Min gevoelen,
En mijn heete brand verkoelen
Met de voght daer 't hert na dorft >
Voght,die op de roode tipjes Van u fuyeker-foete lipjes
Als den Heunigh-dauwverfpreyt.
Sal ick nimmermeer de Roofen
(DiedaeropuKaeckjensbloofen) #
Plucken, na mijn finn'lijckhey t ?
Sal ick nimmermeer de lufjes Boeten met de foetekufjes >
Kufjes, lieve Iacamijn l
S 2 Suk
|
|||
|
. . .-* _ ,^ . ■ - ■- -V,-. .•-•■- " _' : ■"-..' V "",.'"
u i.kkuls taermaecfeelijcheuuren.
Sultghy altijdmijn ontrucken ?
Uwe lipjes nimmer drucken,
Drucken nimmer aen de mijn >
Sal ickde gekrulde vlockjes, En goudgeele haire lockjes
Nimmer ftreeien met mijn hand \
Sullen dan de voghte tipjes
Van u dight beflooten lipjes
Nimmer bluffen Minne-brand >
DaercomtCamillis aen. Ick oordeel (wt hetwefen) Dat fijn gedaghten (ij u bekommert met veel vreefen. Ick gae hem fpreecken aen: om vraghen wat hem fchort Dat hem dus wterlijck (fo 't fchijnt) tot treuren port. Camillis,vrundfchaps-plight gebied my u te groeten. Ick aght het groot geluck dat ghy my comt ontmoeten. Daer is gheen meerder trooft ter Wereld, vrund, dunót mijn: Als 't hert bedroeft is, by een trouwe vrund te fijn- Te loffen wat fijn laft,door een vrypoftigh klaghen, Die een getrouwe vriend fijn vrund willigh helpt draghen. C AMIL» Fabricio, de wond haeckt na de Medecijn: En eveleens (mijn vrund) gaet het nu met de mijn.
De oórfaeck van mijn vreughd, is d'oórfaeck van mijn vrefè$
En die mijn heeft gewond, die moet mijn weer genefe.
De faeck die loopt fo vreemt, dat ick nietoord'len ken
Fabricio'(mijn vruud) of ick Camillis ben.
Ick werd geterght, getrotft\gedwongen met veel plaghen
Willigh tot flaverny van eyghen wel-behaghen.
't Behagen is mijn queljmijn quelling is mijn vreughd;
Mijn vreughd is mijn verdriet, 't Verdriet u frifle leughd,
Wreede Emilia: Schat-kift van mijn gedaghten,
Spring-ader mijn's verdriet, Fonteyne van mijnklaghten.
Fabricio, eylaes! dit hert dobbert in wee
Gelijck een roerloos fchip in't midden van de Zee,
Door 't bulderend' gedruys van ftormen,en van barenr •
Moet op d^ hoop van God,en Gods genade varen.
So gaet het nu met mijn: die in een woefte plas
{Van alle hoop berooft)fwerreft fonder Compas
Iaeenbedruckte Zee van plaghen en ellenden.
"~- f "" " T* ' ' 'tRoer
-----L—Éüij,------__, i „■____
|
|||
|
tittféfe ftmöelöamfcfje $jpage, jj
't Roer leyd na lager wal, het fchip en wil niet wenden.
Waer dat ickmijn gefight na Baeck of Haven flae,
't Gefight dat mift de Baeck van mijn Emilia.
De Haven van haer jonft en can ick niet bekomen:
Daer loopen voor mijn boegh te fnel vloeyende ftroomCn
Van af-keer,weyg'ringh wreed, diezy wt haer gemoet
(Voor mijn getrouwe dienft)metkraght wt-blafen doet.
FABBJ, Camilhs,vrund,bedaert dewoeftheydvanufinnen:
Laet reden tijds-verloop u paffy overwinnen. Denckt dat een moedigh hert, gewapend tot den ftrijd Solangh geduldelijck de trots fijn's vyands lijd Tot hy bequame kans fijn vyand fiet te wreecken, Of datgelegentheyd'Veroorfaeckt wraeckte breecken. Ey ! moedight u met trooft: de hoop neemt tot een Schild, Een ftadigh Iagher(feydhet Spreeck-woord) vangt het Wild. Wie aenftaet,die verkrijght. CAMIL. Ghy fpreeckt als onbedreven.
't Valt fwaer te trooften figh, light and'ren trooft te geven*
Fabricio laet ons gaen: 'k fal aen u reden leeren Tot dat Fortuna fal mijn quade kans weer keeren. F ABRI, Camillis, 't is u be ft: houd hoop, en leeft na reen.
Ziet wat u 't luck verleent Stelt u door hoop te yreen.
EMILIA.
|
|||||||||
|
Wi
|
nneer Auroor onlangs haer Zalen had ontfloöten,
|
||||||||
|
Het gantlche Aerdrijck was met vogtigheyd begooten.1
Als 't kriecken van den dagh my dwong na 't Bofch te gaen , Heb ick de fbete Beeck vermengt met brack getraen. Agh ! die een groot berou deed' ftralen in de vlieten Des Kriftalijne Bron{ en wt mijn ooghen giete D'hers-toghten van de Min,keurs-wil niet wilde doen, Ep lievers Wille-keur met wederliefde voen. Ziels-quelling knaegt metfmert de wreetheyt va mijn vlagc Die wü na wet voor-hield,door't waen-wijs zot behagen, Dat domme achterdocht bedeckte met een fchijn, Waer dat ick in der daed nu om bedroeft moet fijn,. Als keur^Liefds-wil gebood fijn dienft te toonen vaerdigh Doen achten ick de dienft geen loon van weer*min waerdigh |
|||||||||
|
i+ j. k r u l s ©ermattfeeajcïie mum
Doe Liefds-luft aen-gheboon,mijn wedcr-min verfbght,
Doen heb ick Liefds-waerdy,keurs-wetten niet volbroght. Doe ziels-toght finn'lijckheyd tot Liefden heeft ghedreven, Be-yvert door de Min,heefc my 't verftand begheven -** Dat ick met af-keers-dwangh my dreuts en fpijtigh hiel Die mijn verkooren had als voor fijn tweede ziel, En offerde mijn op fijn ongeveynfde pijnen, En liefd', die niet wel over een quam met de mijne. In't by-fijn had ick noyt Mins-kraght fo groot gedoght Als ick nu wel,eylaes! in't af-fijn heb verfoghc. Berou mijn klaghen doet voor't Altaer van de Minne Dat ick fo reuckeloos volghden de Wet mijn's liane : En hield Camillis fleght van af-komft,en van ltaet. 't Is waer, ick had geïijck: het is fo in der daet. Maer (teltnu weerlijn deughd en vromigheyd hier teghen, Ick fal bevinden dat het fwaerfte meeit (ai weghen. ƒ Wat baet de ydelheyd van Werelds Eer en lof? | Defchijn-luftvalfchbedeckt van't ^ifpekuurigh Hof * Hoe aengenaem zy bralt in glory ovefrvloedigh: Staet-fugt gebiet haer wens,en maeót het hert fwaermoedig> Liefds-prickel,Minne'luft,'t kies-keurigh oogh an-raet, 'tGedagt na-jaegt met vlijt 'tgeen 't eertijts heeft verfmaet: U aen-geboden gunft,o moedigh Held der Helden, Die ghy op 't Altaer van mijn wil vrywilligh (lelden. Mijn dreutïe weygering,met een waen-wijfe ftraf, Sloegh (door begeerlijckheyd) mijn eyghen wel-vaertaf: Niet wetend' wat ick deed', bedroghen door vals oordeel, 't Geen my hetminfte fcheen.ftrecïtot het meefte voordeel: Dat'sliefd'jVermengt met trou,en trou gegrond op deughtj Dit is de roem, de praght,het cieraet uwes Ieught, Ziel-roover,die de ftrick mijn's Maeghdelijcke finnen Getrocken hebt in't net van u beleefde Minue. Cupido gheeft mijn raed. Wat dient my beft gedaen Waer meed ick mijn berou gheef trouw'lijck te verftaen • Bequamer weet ick niet: als defe teere Leden Onder een ander fchijn van kleeding te bekleeden^ Hem vraghen of hy niet Liefd' draeght tot een Iuttrou Die ick ia fijn by-liiu Emüia noemen fou. — ' Be-
|
||||
|
i.&eel.. Sfmfftl&amfcBe $?pagfc. is
Bevond ick dat fij n Liefd' ftandtvaftigh waer gebleven,
So fal ick hem terftond mijn hert te kennen gheven. Aenfiende dan mijn trou, falfijn verheft gemoet Voor trouheyd nemen aen 't gheen trouwe liefde doet. SIRENVS PETERNEL.
DE heughelijcke Dieren,,.die door de telghjes (wieren,
En met eenfoet gefluyt„van minnelijck geluyt, En tierelirend toeken,, haer weder-gaedje locken: 't Een hippeld 't ander naer,, van d'eene tack op d"aer, Èn met een (bet krioelen,, m't eyndhaer luf jens koelen. 't Gaet fo den Minnaer mee : al wat gelief jes fbreecken -.,...; Dat loopt in't eynde wt op minnelijcke treecken. Wanneer fult ghy Princes de wreedheyd van u finne Verhuyfen wt u hert, en planten daer mijn Minne ? Wanneer lal u gemoed medooghen door de Imert Die ick twee Iaeren heb-gedraghen in mijn hert > Wan neer, Goddin, wanneer falickvanu vetkrijghen De Goddelijcke lult,die 't Eerbaer hert moet fwijghen? Hoe langh fal dele ziel (vol duldeloolè pijn) Van uwe ziel, Goddin,nogh af-gefcheyden fijn. PETER, Sircnus itaeckt u klaght, vernoeght u felfs door redett; Ghy weet hoe menighmael dat ick u heb gebeden Liefds-keur te boeyen valt, ïb ghy van uwe pijn Ontflaghen wefen wilt,Uet u gebeden lijn, Dwingt liefds-togt door verfiantrghy fult terftond betraghtc Dat Liefde niet en fal bewoonen mijn gedaghte. Dus vrughtelos ghy kiaeght; ^ Mits 't Minnen my mis-haeght.
SIREN. Veel eer falickgelooven,, datlupijnfalberooven Het Goddelijckcieraet„dat aen den Hemel ftaet: Eer ghy (o fchoon Goddinne !) fult leven fbnder Minne." Dus waerde Ziels-vooghdes, laet eensu veynlpn ftaen, En neemt de dienften van u trouwe Dienaer aen. Laet eens een Minne-vonck u koude borft ontfteecken, En met een loete vlam wt uwen boefem breecken. Laet u bevrolèn hert ontdooyen door mijn klaght Ge/prooten uyt mijn troüjdie u liefd waerdigh aght. Troa
|
|||
|
i6 r.KRULS ^ermattfteltjcfce im«tn
Trou die door Liefden is fo hoogh (Goddin) gerefet»
Dat ghy Lief,of de dood, my moet tot hulpe wefen. Enift dat ghy myjond te fterveh (Lief) de doot, So Iaet my toe (Goddin) te ruften in u fchoot: : So is my 't fterven vreughd'» een lieffelijck behaghen, En fult mijn fterrif-dagh dan in u herte draghen.
Een glory voor mijn dood,fo ick fo veel verwurf, Dat ick door trouwe Min in mjn Liefs narmen fturf. Iuffroutreed in u hert,en oordeelt een van beyden, Wat dat u beft behaeght: dat defè Ziel fal fcheyden, Of dat de fchoone Bloem van uwe Lentens leught Gehandelt werden fal van u Sireen in deught. So ghy my 't fcheyden jond, fal ick V*rou Venus vraghen Ofzy mijn doode romp ten Hemelwaert wil draghen, En ftellen 't tot een pronck in haer Palleys ten toon; Tot een verwondering van Minnaers, en vanGoon. En fal het tot ee'n pandt de Minnaers trou toe-wyen De Goden tot een fchrick. Cupido tot verblyen. Als ieder vraeghr waêrom dat hy de dood ontfingh ? I Om dat hy bleefftandvaft, fonder veranderingh. I Sal dan tot antwoord fijn. De Goden, enGoddinnen Sullen verwondert fijn van mijn ftandvafte Minne,
\ En tot befchaemtheyd van de onftandvafte Maen, En 't Vrouwelijcke geflaght faldaer mijn lighaem ftaen In Venus Cynthie,daer de trouwe Minnaers Zielen Om d'wt-geteerde romp met Lof-fangh fullen krielen. Goddin u oordeel velt,fo ghy wilt dat ick fchey, Of om u waerde gunft u voor het laetft noch vley. So wilt mijn een van beyd', de dood (Lief) of het leven: Dat's my u goede gunft,of wreede ftrafheyd geven. JPETEBL. Sirenus 't, waer mijn leedt dat ick u met mij n ftraf Een oorfaeck gheven fbud' te reyfèn na u graf. Doch om de overlaft van u verdriet te boeten Sult ghy door redens-toom U Liefd' beteug'len moeten: . Dat Liefde fonder dwang van weerliefd vry wil fijn. So ick u weer-min jon, lo dwingt ghy die van mijn.
S Wat's Minnen met bedwanck ? waer ging het oyt te degen , Wanneer men een portuer heeft teghens danck verkreghen?
Mijn
|
||||||
|
i.t©tel. 2CmÖeïbamfc&e ^page, 17
Mijn dunckt Sirenus ghy u eyghen ftraf bereyd
Mids ghy mijn dwinghen wilt inliefds-keurs-iïun'lijckheyd. Ghy hold van redens-fpoor,en volgt nogh re'en, nogh wette Maer gaetfe onbefchaemt en ftout ter zyden fetten, En vollight eygenwil,onredelijckgeftelt Op grondeloofe hoop, door dwang van Liefds-gewelt. Kort-om Sirene ftaeckt u waen-wijs zot behagen, Of ick fal u voor 't recht van Venus gaen beklagen. 2?ltt. SIREN. Schoon dat ghy Ziels-voogdes mijn wreedelijck ontvliet Hier ftaet u Beeld geprent,daer rooft ghy't nimmer niet. Hoe wreed, hoe ftraf, hoe quaedt ghy wrev'ligh u vertoont, A Ghy moord mijn Liefde niet, die hier in't herte woont. Hoe bitftgh,vinnigh ghy u wreedheyd op mijn fchiet. Mijn borft gewapend is, u pijlen quetfeu niet. — Hoe fnar,hoe bats,hoe trots,hoe dreuts,hoe wreed,hoe ftraf Mijn Liefd, mijn hoop, mijn trou die keeren't al weer af Ha! foete Moorderes,beklaeght mijn voor de Goon Mifdadigh in de Min» voor Venus en haer Zoon, Ick ben 't feer wel getrooft.herts-ibete vy andin. Utrotfe hovaerdy is wreecker van mijn Min. 'm Doch fchoon hoe dreuts ghy fpot: ick neemt u al ten goe, De Liefd verfchoont het al, het comt u Hoogheyd toe. Wat fmaet,wat fpij t, wat trots u trotfheyd mijn verleent Ick acht het voor geveynft,'k geloof niet dat ghy't meent#, Hoe fchamper dat ghy (Nimph) laftert mijn fleghte ftaet, Noghtans fo blijckter iets dat ghy mijn niet en naet. De hoop voorfèyd mijn Liefd: dat na een droeve ftrijd De blijdfchap haer vertoont in't hert dat willigh lijd. Ick lijd geduldelijck tot's levens laetftc end, Of dat door tijds-verloop mijn quade kans eens wend. 2&Ut^ K LEANDERin fcöön ban een 3&upn-maepet. —
/^NNlangs als 't Morgen-rood het Elfen Bofch befcheen
^^Quam felver wt haer koets Goddin Aurora treen, En trock mijn logge gheeft wt de benaude daecken Hier in dit vrolijck Bofch her hert wat te vermaeckeJi, Vermomt van naem en kleed,door onbekende fchijn Sult ghy (o Emmerensjde trouheyd fieu van mijn, C Als
|
|||
|
u j. k r u l s fcmnaecfceltjcïte uuteft.
, Als uluft-lievenu'hert,gedreven door 't behaghen,
\Om wt dit ruyghe Bofch het fchuwewild tejaghen
Sal fijn Nirnph,nau wenfch,na Liefds-gebied en wil. In Liefdens kofery, verfèlfchapt met Camil. Camillis, lal Camil, in't Minnen on-ervaeren, Streden de vleghjes (Nimph) van u gekrulde haeren. Sal d'onbefuyfde hand, gheen Lieiüs-handel gewent, - De narmen grofcen plomp,'t omhelfèn onbekent Omringen Minnelijck, na geyle lufts begeer, U MaeghdelijckLighaemjU rancke middel teer. Sult ghy u Emmerenstot fulcken loer begeven, ♦ • Die met gheen Iuffrou weet in 't minfte deel te leven;
Wiens vals gepronckte reen, gefauft met foete fchijn, U hongerighe hert (door graeghte) fmaeck'lijck fijn, Wiens lompe logge geeft gheen fchranderheyd ken toonen, Wiens tongh getuygt dat in't verftand geen reden woonen, , Wiens rammelend gekei met veel geluyt wt-blaft, '
' * En gheen gekoockte fpijs met farpe faus op-fchaft: Sal die de löete dauw van uwe lipjes fuyghen > En (al Leander noyt met knielend neder-buyghen Met fmeeckingh en gevley > Sal hy (door 't vleyend fineken) De ftale wreedheyd van u hertje noyt doen breken > <~ Non fors. Wegh zotterny, vertreckt wt mijn gedaght. Ick gun u Emmerens die,die ghy waerder aght. Die vaeck te trots figh hiel,in't eynd hem vond bedroghenj So gingt met Icaro,die al te hoogh gevloghen Molt fchand'lijck dalen neer, verplettert ir. den dalj Want fohetfpreekwoord zeyd;comt hoogmoet voor dé val. Wegh zotte zottigheyd, vertreckt u uyt mijn finnen : Soud ghy,die u befpot, op-offeren de Minne, Die Lieid' door Zielens-keur in ware trouheyd baert ? Neen.neenLeander: Emmerens enift niet waert; 'Laet haer door trots in't net van quaed' begeerte loopen. Waer was de liefd opreght, die men om 't goed moft koöpen * lek hoor (dunckt mijn) gerught. De Iaghers fijn te veld. •Daer ficn ick Emmerens; wiens wefen duyd'lijck meld
De jonüen* tot Camil. CAM. Waer was dien Haes gevlogen? Sirenus
♦ ■ 1-, i .'■'■'
|
||||
|
Sirenus, Alerdus , Cypriaen , Dionifius,
Emmerens, Celeftina, op beSlas&t» EMME. /^AmilliSjin der yl was hy mijn wt de ooghen:
V-^Vermids het dighte Bofch, en ruygh bewoflen gras,
lek niet wel oord'len ken waer 't Beeft gebleven was. CAMIL. Mijn oogh was fteeds op't Wild van u mijn glory-Zon,
So dat ick na gheen Proy(als u Lief ooghen kon. Mijn finnen befigh door Liefds-yver op de Iaght Van 't Minnende gemoed,en vlieghende gedaght 't Geen vlughtigh fteeds na-fpeurt met hert en Zielens wens De lieve weder-min mijn's lieve Emmerens. EMME. Ghy Minnaers kunitigh weet te klappen, en te vleyen,
En met u woorden 't hert der Maeghden te verleyen. CamilliSj't is in fchijn dat ghy mijn Min betoont, Vermits Emilia in't hert Camillis woont. LE AN. So Camil (als hy doet) liefden bemint een ander:
Infijnfelfs \yaerom verlaet ghy dan de Liefde van Leander >
Emilia comt 5tngFienöe/rnülegfjt een fccanfje.
Cupido «götev fjaec,
T leve Bloempjes, fchoon van kleur,
•'-'Soete kenners mijn's gedaghten: Fraey van biaders.mild van geur, Zijt ghetuyghe van mijn klaghten. Agh ! dat ieder Bloempje fprack, En't gheheym mijn's Ziels wt-brack Onder dit Lommer-dack. Ey ! verklickt mijn ftomme blaen,
Die mijn klaghtfo dickmaels hoorden. Die de dauw van mijn getraen Vlieten faeght met droeve woorden. Al de treuringh,pijn,en miert, Al de droef heyd van mijn hert U op-ge-offert wert. , . Om de Af-god van mijn Ziel, O m de moorder van mij n finnen,
Om de Sanct daer ick voor kniel, C 2 Om
|
||||
|
40 i.kruls ©emtaecueïtjcKe uuren.
Om de oorfaeck van mijnMinne.
Hoe-wel hy mijn rufte rooft, Ciertmet defe Krans fijn hooft, Of't vuur mijn's Minne dooft. Duyn-maeyer,hebt ghy oock hier in het Bofch geilen Een fbet gefelfchap van eenighe Ionge-lien? Die mijn fijn af-gedwaelt door yver in het jaghen* LE AN, luffrou verfchoont my doch; ick moet u eerit iets vragen: Het Kranfje dat ghy vleght voor wien ift dat ghy't maeckt > EMILIA. Duyn-maeyer door die vracgh ghy mijn iu't herte raeckt Alfo ick onbekent u niet en mach vertrouwen» Sult ghy dat antwoordt dan aen mijn ten goeden hoawen. J Voldoet (bidick) mijn vraegh,omftillenmijneklaght. LE AH 't Geen luffrou ghy begheert, fal willigh lij n volbraght. 't Gefelfchap fit daer gins in't Noorden van't Bofïchage ; Een ieder na fij n wenfch met koutjes, en vryage, Soecken te fteelen 't hert met haer geveynfde Min : Glijck d'Hovelingen doen, wt-muntende Goddin. : Haer Minne is geveynft. Haer woorden 't herte tegen, » Tot dat beveynftheyd heeft het Meyfjes hert verkregen* En wetende de grond van haer ver wonnen fin, So trotft een Hoveling op fijn geveyafde Min. Doch wilt ghy't nemen aen, ick weter heden eenen ^i. Die om u (brave Maeght) heeft langen tijd gequeenen. En fo hy met dees Krans van u moght fij n gekroont Mer fijn getrouwigheyd foud werden weer beloont. Ick fal hem noemen u, indien dat het u wil is : 't En is gheeh weyfelaer,geen wullepfe Camillisj f Maer 't is Leander,die door trouheyd defe leden * I Om uwen't wil Me-Vrou met defe Py bekleeden. » Het is Leander,die u wonder doet vermoen. Het is Leander, die u dienften foeckt te doen. Het is Leander, die dit kleed beft koft behaghen. Het is Leander, die in defe fchijn komt klaghen D'outrou van u Camil, die na fijn luft en wens Met narms-omhelfing zat en kuften Emmerens. EMILIA. Leander wat ickfie ! Leander wat ick hoore. A gh! is Camülis vals, fo is het al yerloore.
ü ) - Geloo- |
||||
|
i.^eel- SSmflclöamfdjc tëjpaor. ar
Gelooven ken ick niet dat hy verlaten fbu
Emilia,en toonen Emmerens fijn trou. LEAN. Emilia wat waer daer fb veel aen gelegen ?
Camillis die is vals. E MI. Daer heb ick reden tegen.
Verwonnen van de liefd' fpreeck ick vrypoftigh uyt, Ten aenfien dat de Liefd' het al ten beiten duyt: Hy toonden mijn fijn gunft met goe genegenthede, Maer onbedacht ick,laes 1 fijn gunften tegen ftrede, --■ En floegh hem fijn verfoeck met dreutfe weyg'ring af, Waer door ick oorfaeck hem tot defe ontrou gaf. Dus bidick vriendelijck Leander,dat in defen Ghy met een kleyne faeck mijn wilt behulp'lijck wefen. So is dan mijn verfoeck feer errenftigh: dat ghy • > (Tot voordeel van mijn wens) wilt leenen defe Py:
Om fien of ick hier door fb veel in hem verwecke Dat hy fijn Liefde gaet van Emmerens af-trecke, Op dat ghy fb als ick genieten meught u wens : lek mijn Camillis, ghy Leander Emmerens. LEAN. Dees middel wel bedacht en ken ick niet mirprijfen,
't Geen ghy van mijn begeert, fal ick aen u bewijfen. Treckt aen Emilia dees grove Boeren Py, En gaet dan onbefchroomt in defe fchijn met my Aen 't ÏSfporder eynd' van 't Bofch,onder de dichte Linde Daer ghy Camil verfelt met Emmerens fult vinde. EMILIA.
X> Eklagelijck ellend, beklagelijck verdriet:
■■-'Waer dat ick comofgae, ick vind Camillis niet. Ach! foete Water-beeck,en fpraeckeloofè Boomen, So 'k van Camillis nu eens blijdeliVck moght droomea Ick fielden mijn wat neerren neep mijn ooghen toe. Emilia bedaerd. Emilia, wel hoe ? Denckt om de Eer.en fchaemr.wt wiens beftemde palen Een Maghetniet betaemt fb reuckelooos te dwalen. Genomen dat ick hier al tot mijn wenfeh geraeck: Te droomen van mijn Lief,verwonnen van de vaeck, In ftille fluymer-flaepjmet voedende gedachten: Hoe lichtelijck foud' iemand hier mijn wenich betrachten^ C j Dan
|
||||
|
4a i. K Ru L s ©etmaecfoeïijcfee «uren.
Dan was mijn Eer bevleckt,dan wift men 't over ftraet;
Emilia die droomt,waer dar zy gaet of ftaet:
Van Liefde tot Carnil. Wat foud' men niet al feggen:
Een Maeght betaemt het niet fo haeft haer liefd' te leggen.
EmiÜa (fou 't lijn) de Maeghden is tot fchanql.
Emilia is veyl. Emilia die brand.
Emilia is zot. Berooft van reen. Van finnen.
Emilia is geyl, door onbedwongen Minne.
Dit zou dan fijn de Lof (door haet) die als een tolck
U doen verbreyden foud* onder 't gemeene volck.
Dus wilt Emilia met kennis over-weghen
De foetheyd van u wens. Wat fbrghen fijnder teghen?
So veel,dat ick befpeur, en vind het beft geraen
Door re'ensberadingh,beterlaten,als gedaen.
Genomen: het gefchied. Waer daer fo veel bedreven l
Ick wil. Ick wil my niet. 'k Wilder mijn toe begeven.
Wie fal juyft treffen ftond Emilia te verfpien ?
Emilia bedenckt,en wilt wel voor u iïen.
Ick weet nier wat ick wil. Ick moet het doen of laten.
En als het waer gefchiet: na-klaghen foud niet baten.
Dus wijfelijck beraed: Ick ftel het aen een zy.
't Gaet feecker, fo 'k het laet, ben ick van fchande vry. 25ttl»
SU fjet aftefelfcftap ban gotifjljmanö enöe ©octjtejtf
fjanö aenIjanö tn t touö aöcömiqtjcU/
Cupido m De miööen 3tngenöe.
TO ver-kunfjes,foete Min,, Die de fin
Van de Nimphjes weet te iteelen: Dies ick tot u Lof en Eer,, Minnaers weer , Moet dit (bete Deuntje queelen. Trotfe Nimphjes van het Y„ u waerdy
|
||||||||||
|
Sal Cupido niet vergeten :
|
>
|
|||||||||
|
Maer met heughelijck gezangh,, Nu eer langh
Doen de braente Minnaers weten» Minnaers comt aen defen dans,, Daer de Krans
Is gevleght om u te eieren, Door't gelach,'t gevley,'t ge!onck„£n gepronck Van dees, poefeligne Dieren. Soete Dieren,roet geflaght„VVaerd ghe-aghtj
En van Minnaers aen-gebéden. Minnaers die met lift en kunft,, Om u gunft Schaffen foetefaus van reden. |
||||||||||
|
'tLonc-
|
||||||||||
|
i.«Dcel. amöeïbamfctje 0jpafle. 23
't Loncken van u ooghs-gefight„Is een fchight
Die het vyerigh hert doet blaecken. Soete Nimphjes het gebloos,, Als een Roos Ciert u lieffelij cke kaecken. Yeder Lachje datzy gheeft,, Kraghten heeft
't Minnend* hertje te doen leven. IvlinnaerSjNimphjes, volghtmijn dra„Ruftigh na: Yederfalickfijnegheven. . CYPRIAEN.
HA! wifpeltuurigh radt. O wonderbaere Min !
Drijft vlugghe fahtafy wt mijn jaloerfe fin. Wech feg ick zotterny. Gaet wech wtmijn gedachten. Wat fèght ghy Cypriaen ? Soud ghy voor zotheyd achten De warejaloufy? lalours ! Op wie ? Op haer Die mijn haer trouw eerft fwoer; en toontfe nu een aer. Neen,neen. Neen Celeftijn: Ickfweert, ickfalhet wreken/ 't En is uiet Eers genoegh gefwooren trou te breken. \ Is dit verdiende loon van mijn ftandvaftigheyd ? Fy! Celeftina 't was immer (b niet gefeyd. Wat reden heb t ghy doch dat ghy mijri kent verlaten? 'i Nu ghy u haet mijn toont,fal ick mijn felver haeten» En duwen door mijnborft dees Ponjaert onvcrfaeght: Dat ghy volbrenghen fiet van my 't gheen u behaeght. Celeftina in JSoerinne Ulee&tngfj,
God gun u goeden dagh. CYP. Boerinnetje u twee.
YPRI. Waer heen dus vroeg j GE. Ick ga eens kijcken na mijn Vee* Mijn Schaepjes af-gedwaelt.gaen in verkeerde weyen (Daer foeter Klaver is) haer heughelijck vermeyen. Met reden, en met recht ick dat wel fègghen magh - '•
Door valfche ontrou die ick in een Iuffrou fagh: Die met behaghen eerft ging gunftaenmijnbetoonen, En met gereynfde Min mijn trouwe Minne Ibonen j Want eerftmael als ick haer mijn Liefd' te kennen gaf, ^ Zy fèyde neen, nochja, noch lloe'gh mijn die niet af: Waer door mijn vryigheyd wat verder is gecomen, Die alle vreefè heeft verdreven en benomen. Ick floegh mijn ooghen op,en fagh met blijdfchap aea De Zielen van mijn Ziel felfs voor mijn ooghen ftaen, GcdwoH.
|
||||
|
"TT^ ■_■■ " .'
|
||||
|
14 " i. k R u l s tëermaecReït jc&e uuren;
Gedwongen van de Min,gedreven van de luf jes,
En in mijn arm om-rmgt met overvloed van kufjes, Seyden ick: Nimph verlchoont 't gheen ick door liefde doe. Haer ooghjes ftierden my veel lbete lonckjes toe, Haer lipjes foet bedouwt zy druckten aen de mijne. Omringend ging ick haer in defenarmen bijne, ' En fwoer by Hemel,Zon,by Sterren, eu by Maen: Om leven noch om dood mijn Lief niet af te gaen. Zy fwoer mijnwederom • zy fwoer mijn by de banden Van 't foet om-helfen, en het ftreng'len van de handen, Gevloghten door malkaer,getuyghden zy met re'en; Dit's teecken van mijn trou,mijh Ziel is met u een. Ha'! als ick noch bedenckde foete Minne-treecken, Het liefFelijck gelonck,de minfaemheyd in fpreecken Van foete kofery. De woordjes op fen maet, De kufjes,het gevry, en't vriendelijck gelaet Dat zy mijn toonde, agh! fo ken ick niet vergeten De lbete tijd,die ick fo vrucht'loos heb verfketen. Ick fteunden op haer gunft, 'k verliet mijn op haer trou So feer,dat ick in't minft niet kon,noch veynfen wou, Maer fprack vrypoftigh wt de oorfaeck van mijn klagen, De oorfaeck van mijn fmert,de oorfaeck van mijn plagen> De oorfaeck van mijn Min, de oorfaeck van mijn fmert, De oorfaeck van mijn brandt,outfteecken in mijn hert. Dit alles wt-geklaeght vond ick mijn felfs bedroghen. .Mijn tijd verfpilt door hoop,'tgeen waer fcheen,vals gelogê. CELES* Vriend fo mij n vryigheyd.en vraegh moght fij n verlchoont
Ick foud u vraghen waer dat defè Iuffrou woont; En hoe zy is genaemt: moogh'lijck of ick haer kende, En eenigh middel lbght,tot hulp van u ellende. Verhaelt miju alles doch,light'lijck dat ick raed weet. CYPRI, Dewijl ghy my af-vraeght hoe deCc Iuffrou heet
Boerinnetje ick fal't u alles gaen vertellen : De Iuffrou (die mijn heeft gevoedt met droeve quelien; % Als fchijn-fchoon,valfch gelaet) hiet IuffrouCeleftijn, Die mijn haer Min getoont heeft met een valfchefchijn. GELES. Ift Celeftina,van wiens ontrou ghy gaetklaghen !
Noyt ooghen die ontrou in Celcftina faghen, \ Die
|
||||
|
i.9ttl- ftmftrtoamfcDc fcaiase. 25
Die Iuffrou ken ick wel. Ghy lafteft haer onfchuldigh :
lek weet zy ftadigh klaeght bekommert en forghvuldigh, Met twijffeling vermengt (fo 'k felver heb verftaen) Dat zy gheen trou bevinden lal in Cypriaen. So zy verleeckert waer haer Cypriaen beminde Met eenoprechtigh hert: hy foud' haer trou bevinde. CXTRL Dat heeft zy wel befpeurt: Daer is gheen twijffel aa,
ClLES. Wie fonder twijffel mint, bedroghen worden kan.
CYPRI. Door twijffel al te groot men vaeck gehick verliefen.
CELES, Min fonder twijffel doet vaeck ongeluck verkiefen.
CYPRI, Wat baet de twijffeling als Min de keur gebiet ï
CELES. Keur fonder twijffel teelt int Minnen veel verdriet,
CYPRI, Hóe ken de twijffeling Min van verdriet bevryen ?
CELES, Door twijffel fchuwt men vaeck de oorfaeck van het lyen.
CYPRL 't Is dan fo 't is, eylaes! maer niet als 't wel moght lijn.
CELES, So ghy ftaadvaftigheyd bevind in Celeftija
Soud ghy voor-gaende trou belooft aen haer wel houwen >
CYPRI. So zy mijn woorden en beloften wil vertrouwen •-
Ick fweer by't Neöar nat dat op haer lipjens leyd. Ick fweer by 'tgoud-geel hair dat om haer fchoud'ren fweyd. Ick fweer by't bloofend-rood van haer bloeyende kaecken* Dat ick in eeuwigheyd mijn Liefde niet fal ftaecken. 't Geen ick met woorden leg (foo't haer behaeghlijck zy) Sal zy oock metter daed volbrengen fien van my. CELLES, 't Is langh genoegh geveynft.Ick fweer u by mijn handen.
Ick fweer uby het vier dat mijn het hert doet branden: Dat ghy,o Cypriaen fijt Vooght-Heer van mijn Ziel. De Af-god van mijn fin. De Sancl: daer ick voor kniel. Ziet hier u Celeftijn,die haer fcheen te bedroeven: Om door getrouwe Min u trouwigheyd te proeven, Die ick nu heb gefien j In fulcker waerden hou: Dat ick mijn over-geef als uwe éyghen Vrou. CYPRI. Vooghdeffe van mijn Ziel! trou-heftigh» Goddinne!
O fpieghel voor de leught! gebiedfter van mijn finne. O oorfaeck van mijn druck! nu oorfaeck van mijn vreught: \ Met wat vergelding Lief beloon ick beft u deught ? \ Met trouwe dienftigheyd. Ogh! dat de Goden t'fomen \ Wt haer verheven Throon hier op het Aerdrijck cruamen D En
|
||||
|
i6 i. kruls ©miiöecfechjrïu imtm
En tuyghden van de vreughd,die gby mijn bebt gejond.
lek tuygh bet met een kus u lieve roodér mond. Ick druck u in mijn hert/k omhels u in mijn armen, Voor wien ick menighmael fo bittcrlijck moft karmen. Ey Nimpbjïsfcbatertwt.Comr,ey ! Bataeffche leught, En queelcmet blijdfchap wt mijn nieu-gebooren vreught.' Comt nu o Najaden van d'Amitels foete ftroomen, En pluckt de Bloempjes onder dele Lommer-boomen ♦•'■■ En vleghwnijn Lief een Krans, een Kranfje foetvankniytt Van roode Roofjes voor mijn wt-gelefen Bruyt.. j •* Befprenghtfe met de voght van foete Water-beeckjes. Gepluymde Vogeltjes toont lieve Miune-treckjes Ter eeren van mijn Lief.fchaterd eens heugh'lijck uyt Met foet getierelier,een minnelij ck geluyt. Princes, in wiens gefight,en lieve ooghens-ftralen Mijn op-getogen Ziel haer vreughde fchijnt te halen. Comt Lief,en boet nu mijn begeer,
Enfetuby het Beeckjen neer
Hier in het foet bedouwde gras,
Daer noyt Minnaer onveyligh was:
Maer luf jes, ,en kufjes, ,na wenfeh genoot
In fijn Liefs fchoot„met luiten
Veyligh ruften.
. O Boompjes,, o ftroompjes, o Beeckjes foet,
O Klaver-rij cke weyde :
Getuygh doch mijn verheft gemoet
Eer dat ick fcheyde j
Laet mijn debrant (die 't ingewant
Nu fenght)eerft bluffen,
U lipjens kliffen. 35mttett«
LIANDER ftt ^eröetS-gcUJaet»
*j?*Heb Emmerens wel eer,, in d'over-fchoone vloek jes
«*^Geftrengelt mijn begeer„van u goud-drade lockjes, Gefwooren by mijn hand„als trou,bewijs,en teeckeh Dat defètaeye bandM fijn leven niet foud' breecken» Ghy tot bewijs vandien„fwoert by Leanders traenen,
En naeenter nu niet ien,> Wie fou die valfcheyd waenen . "...... "" ' ' Eimne- |
||||
|
Emmerens in u te fijn,, als ghy vrypoftigh toonde,
Doch met geveynde fcbijn„mijn trouwe Minne loonde. / U kufjes, u gelonck„de bly-geeftighe ftralen
Van uwe oogbs-gepronck,,en't Minneiijck onthalen, Waerom mijn Min getoont„u lipjes aen-geboden, 'tEnken niet fijn verfchoont. Ick claegh het aen de Goden. Heught Emmerens u niet,,de tijd mijn's droeve klaghteru Wanneer ghy mijn verdriet,, quaemt met u gunll verfagten Als ghy u mond bedout„quaemt aen de mijne leggen, Ha! Emmerens wat wout,,wat wout ghy daer meed feggen * Cupido fjeeft Emmerens ggebaogöetu
LEAN. Ha! Hemel wat is dit ï is Emmerens flaevin >
En doorGupidoos maght,om haer ontrouwe Min Gevangen en geboeyt. Ick houd mijn wat ter zy Om te verfpieden fo Cupidóos Heerfchappy. EMMERENS.
|
||||||||||
|
i
|
||||||||||
|
CU PID O Minne-God: waer in heb ick mifdreven
Dat ick mijn krachteloos in u geweld moet geven > |
||||||||||
|
Wie heb ick oyt mifdaen ? waer meed' heb ick verbeurt >
Beweeght u wreede Kind: nu dat mifmoedigh treurt (Door een oprecht berou) een Maeght om haer mifdaden. Vergeeft my mijn mifdaed. Ontfangt mijn in genaden. Cupido maghtigh God. Ey! ey! genade toont, Ten aenfien van mijn Ieughtmijn falingen'verfchoont. Ick wift niet wat ick deed : maer nu ick mijn verfinne Bekenickjdatick faut begaenhébinhet Minne. Cupido,agh ! vertrout>'tis onwetend' gefchiet: Wie onwetend' iets dóet (ick meen) die zóndight niet. LEAN. Cupido Minne-God,genadigh, als rechtvaerdigh, Ick fweert u, Emmerens is defe ft raffe waerdigh: De woordenop-gepronckt,verciert met fchoone fchijn En moghen by gheen Menfch voor waer gehouden lijn. Weet ghy wel Emmerens wanneer dat wy te famen Hier in ditLommer-Bofch eerft by malkander quamen, Waer ick u groeten ging; Icku,en ghy mijn weer, Eo fielden op mijn fchoot tot ruften u ter neer, Da Uai*
|
||||||||||
|
*s i.kruls ©crmaec&elijcfee mirtn.
U armen om mijn hals omringt en vaft geftrengelt.
V lippen aen de mijn in geyle luit vermengelt.
En toonden alle gunft. Waer op ick heb veifoght Dat ick na-dien u by-fijn meer genieten moght. Ghy ftemden blijd'lijck toe. En heb na mijn verfoecken
V gunft genooten, 't welck ick nu wel mach vervloecken ;
Dat ick fo onbedacht mijn dom verftand liet dwalen: Dat ick waerachtigli hield u fchijn-fchoon valfch onthalen.
Waer was mijn plompe geeft : doen ick u valfch bedrogh Voor waere trouheyd hield ? Koft ick noyt dencken, ogh ! Dat u vermomde iuftmet vaifcheyd was betooghen ? Waer was doch mijn gedaght ? Waer waren mijne ooghen ? Dat ick fo klaerlijckheb u geylheyd wulps geiien Als ghy u geyle fchoot quaemt aen de mijne bien. Waer toe Het ghy mijn wil de ibete Iuft verkrijghen: Die mijn Eerbaer gemoed om Eerbaerheyd fat fwijghen * Waerom (o Emmerens) 1b veel aen mijn verleent: Als ghy mijn lockten aen,en hebt het niet gemeent > Waeromme ? Segt waerom? Waerom liet ghy't gefchiedei* Als ick door Liefden u mi\n dienften aen ging bieden ? Wift ghy waerom ick quam: Waerom en floegh u ftraf Of u beleeftheyd felfs mijn trou verfoeck met af ï Waerom hield ghy mijn aen >Of waft,dat tot gerijf Ghy hebben woud een geck tot uwe tijd-verdrijf ? Dat vind ghy noyt aen my. Dat meught ghy vry vertrouwen,, Ghy fultmy tot een fpot nu op den tuyt niet houwen. Treed eens in u gemoed: Siet wat ghy hebt gedaen, En waer in dat ghy u te buytenhebt gegaen. I Ick fweeruEmmerens. Ickiweerby ons fècreten:
Dat al de Wereld u licht vaerdigheyd fal weten i Dat ghy mijn fo veel gunft,vriendfchap en vryhey^d gaf. 1 En dat (op mijn verfoeck)rechtvaerdigh is uftraf.
Denckt om den Goden wraeck: Die nimmermeer gedooges Dat een oprecht gemoed in trouheyd werd bedroghen.. Denckt om der Goden wraeck, die ghy reehtvaexdig proeft» EMME» Leander,agh! mijn ziel inwendigh is bedroeft Om 't wterlijck bedrogh dat icku heb bewefèo, 'kHebinhetBoeckHJijn's hert mijn mis-flaghen gelefen. ■ "" Ver-
|
||||
|
iJfeóW amftclbamfcije l^?pa0f. 29
Verfchoont mijn jonge Ieught,geefthet mijnfwacheyd toe.
lek ken't ick heb mifdaen. lek ben mijn valfcheyd moe. Ach! iffer iets gefchied; ontflaet u 't quaed vermoeden. Neemt door berou (bid ick) t voorleden quaed ten goeden« Ick min u in mijn hert- Ick draegh u in mijn ziel Gelijck een Ar-god,daer ick dagelijcks voor kniel. Comt- Cythere daelt af % Verloft mijn van de banden; Befchermt mijn Eer enFaem voor lafterlijcke fchanden» Cupido geeft my raed: watmy beft dient gedaen Dat ick u wreede itraf rechtvaerdigh machontgaen. w. Voorwaer 't verlieft gemoed en ken het niet gedoghen Tc toonen aeu een Maeght mijn wreveligh vermoghen, Nu ick u vaerdigh fie (wc-muntende Goddin) Mijn langh-geleden druck te faghten met u Min. Cupido ick gebied by mijn door-fchooten wonden DatEmmerens (mijn Lief) fal vry fijn,en ontbonden. CVPID. 'k Ontflaeu foete Meyd: Doch eer ick u laet gaen Moet defe taeye Pijl u hertje ftoocken aen Tot foete Minne-brand, doorfchiet ick eerft u beyde, Op dat u trouheydt duert tot 's levens eeuwigheyde. Vaert wel,en leeft geruft, 'k Ontflaeu van u druck. Bruydegom en VrouBruyt: ick wenfeh u beyd' geluck^ LEAN. Reyckt my u fuyv're hand mijn hertfen wt-verkooren^ Mijn Ziel van blijdfchap fchijnt te fmaghten en te fmoorenj Com treden wy na \ Bofch: om met vermaeck envreught Te koefterende Lent' van onfe blijde leught. JACAMYN.
Lieve Teïghjes,gf oene Boompjes„KriftaIyne water-firoompjesj .
Schoone Bloempjesjvrolijckwoud, Ruyflchend Blaedje,fchom'lend Beekje „Aghlwat fchieter menig treekjé Dat ghy hier verborghen houd. Moght ick van uftruyekjes rucken „Schoon gecierde Bloempjes pluck.cn, Kruytjes keurighlefen uy t. Moght kkRoofè-kranfjes vleghten„0m-myn Lief te onderreghten Dat het trouwe Min beduyt. Noghtans fal ick Kniytjes leeferi,, En verbannen al de vreefèn Diemyn teelen quaed vermoen: Klappers,die met valfche praten,, Myn beminde (door u haten) Vriendfchap wilt verbien te doen. ■ . .' ■. • • asoH <|Q
P 3 Nydjgfi
|
|||
|
30 j. k R u L s totïmðtUitkt \\t\m.
Nydigh oordeel,valfche wetten,, Sullen my gheenfins beletten
Trouwe Min,op deughr gegrondt. Trouheyd fal aen mijn beklyven„Totter dood getrou toe blyven,
Door de Min,die 't herte wondt. Nuick ga eens door de Linde,, Zien of ick daer niet ken vinde
R.oofjes,BIoempjes,di*en ick hegfat; Onynet pronck mijn Lief te cierens,Door-gevlogten met Laurieren
IckeënRoofèn-hoedtje vleght. FABRICIO tn ^etöersJ-jÖetoaet.
DRie Maenden fïjn't geleen,drie Maenden (o Goddinne!)
Dat ickdeeerfte-maelufchoonheyddaghtteMinne, ' Als u beleeft onthael door 't by-fijn ick genoot Mijn Ziel van blijdfchap fprong. Al levend1 was ick doot. U ooghjes boeyden Lief mijn hert en Ziel te famen. Uooghjeswaeren't Lief die mijn gevangen namen. Gevangen in den ftrick: daer Veneris gewelt (Die noyt en heeft mifdaen) dickwils gevangen ftelt: Dat's in een boeyen (Lief) gebout van hoop en vreeie^ Waer ick drie Maenden lang molt u gevangen wefè% Want eerft-mael als ghy mijn in't by-wefen verfcheent Heeft u beleeftheyd felfs mijn groot geluck verleent: Als ick een deeltjen u van mijn begeerte toonde 't Scheen dat u goede gnnft my met begeerte loonde. \ Mijn vryheyd wos wat aen.U vryheyd heeft gejond Te moepen (fchoone Vrou) een kuf jen van u mond. Een kufjen dat voor mijn meer foetigheyd koft baren Of's Werelds vreughden al ineen gefmolten waren. Duyfend-mael op een dagh daght ick (fchoone Goddin) T'ontdecken u mijn fmert,en mijn verborghen Min. Ach! leyd de fbete hoop: wie foud lijn fmert verfwijgen Daer hy door 't bidden ken fb veele vreughd yerkrij gen. Staegh had ick op mi/n tong té feggen: Schoone Vrou . Reycjktmijn u fuyv're hand.Ontfangt mijn trouwe trou. Maerach! een ftrenge vrees is mijn aen boord gecomen En heeft my at de hoop van mijn geluck benomen. 't Verlies van mijn geluck drijft my fb vaeck, eylaes! Met vruchteloofe hoop na de gewenfehte plaes Daer d'wt-gelefen Zon my eerftmael quam befchijne, Op hoop dat mijn gefight daer weder trooft moght vijne. Veran-
|
||||
|
i.<®etl, fcmftclDamfcÖe ttypage. 3l
Verandert van habijt,en in een vreemde fchijn
Te wachten op de komft van lieve Iacamijn. Vernieuwing (door 't gedacht) voedt d'oudeluften weder.1 Aen defe Waterbeeck fat zy laetft by mijn neder. Dit Klaver-rijcke gras heeft zy wel eer betreen : Doe waft vol vrolijckheyd^Nu klaeght het van geween. Ach ! als ick noch aenfie dees Gallary van Boomen, De frifle Beemden, en de foete Water-ftroomen, L /Daer wy fo menigh-mael by 't fchijnfel van de Maen J (Genarremt Iacamijn) fijn t'famen door gegaen. , T""\Och moght het noch een gefchien,, u te fien \j
*-~' Jacamijn,nnjn tweede leven; *
Moght ick eens in defe fchijn,, Iacamijn \ .
* Hert en Ziel te kennen gheven.
Moght mijn banghe ziel gewond„eens u mond
Met mijn lieve lipjes naecken. Moght ick plueken 't Roof jen eel„ van fijn fteel Kuflen 'tbloofendrooduw's kaecken ♦ Moght my nu gebeuren weer,, eens de Eer V Die ghy my (Princes) voor delen , Met een toe-geney ghde fin (door de Min)
Minn'lijck aen my hebtbewefen. Ach / verloopenfoete tyt„ die mijn fpyt,
S pyt en vreughde gheeft van bey den: ? Vreught.diedoor'tgheheughenfchiet. Maer verdriet O m cl at ick van u moet fcheyden.
Doch nu 't anders niet en magh : Sal 't geklagh
Myn benaude ziel verfellén. : Banghe fnghjes,naer geluyt,, vlieght voor uyt: VVilt het Tacamijn vertellen Dat ick defe droeve fmert„in myn hert
Moetomharen'twillelyen. » Hier vernieuwt myn het gedaght: Hoeickjplaght Met myn Jacamijn te vryen. P!uym-gevogeltfchatertuytj,droefgeluytj
Wilt het naere woud vervullen: Met een droeve gallem fiaen„dat de blaen Niet als droef heyd tuyghen lullen, ^ Treurtjverwellickt: Blader-Loof,, dof ea doof
Door de droef heyd van myn Minne. Roept myn droeve klaghten na„eer ick ga, I ECHO eerftaenmynGoddinne. | £CHO*fal ick nimmermeer,, myn begeer Aen myn lieve Engel boeten? ECHO, Boeten» Boeten : Echo moght het fijn„]'acamijn Datickuin'tVVoudmoghtgroeten, EQ-L, Groeten^ |
||||
|
Groeft»
|
||||
|
Groeten,Och / moght dat gefchien. Maerick mien
My datluck niet fal gefchieden. ECHO. Schieden, Sal'tgefchieden? Roept myn dra,,nogh eens na Sal zymijnhaergunft weer bieden? ECHO. Bieden. So gaen ick Bofch-waert in,op hoop zy mijn lal moeten.
Dat ick in defe fchijn eerbiedigh haer mach groeten. Daerrijftmijn dageraet, wiens klaere Fackels-light , Met glinftcrende gteis fwerremt voor mijn gefight. Iuffrou hier dus alleen ? IA. Schaep-herder ick fcmd achten
Dat ick gefelfchap heb na wenfch in mijn gedachten. FABRI. Het Kraaf je dat ghy vlegt, voor wien ilt dat ghy 't maed?
JACAM, Het is gevleght voor hem waer dat mijn hert na haecl:.
FABRI, Verlchoont mijn vraeg:Soti ie fijn naem ooc moge weten ?
JACAM, De Vooght-Heer van mijn fin Fabricio is geheeten.
FABRI. Fabricio fal die verwerven dat geluck ?
JACAM. Met dele Krans fal ick verloffen hem van druck.
Is ulijn naem bekent.Weet ghy wie dat ick meen, FABRI» Te veynlèn langer Lief waer buyten alle re'en.
Siet hier Fabricio felf: die om fijn Iacamijn Door trouheyd was geperft te gaen in dele fchijn, Om fijn getrouwe Min aen u perlbon te toonen. JACAM, Tot danckbaerheyd lal ick u met dit Kranf je Kroonen,
En vleghten 't om u hooft als een Apolo, die Ick dit tot trouheyds-pand op-offer en aen-bie. Mijn ziel foeckt met u ziel in Liefde te vereenen. Wilt u getrouwigheyd mijn wederom verleenen: So leeft mijn ziel geruft in liefdens-heyl'geftaet; Want op udeughden kk Fabricio mijn verlaet. FABRI. Fabricio (mijn Lief) lult ghy getrou bevinde : So trouw als men op Aerd een Minnaer ken (beminde)
Becomen. Dus mijn Lief (voor wien ick neder buygh) God (die mijn herte kent) is daer van een getuygh. Dionifiusmct Helena, Alerdus met Lelbia gcpa?tt*
Venus en Cupido 6omen ac|jtcc ftaer. VENVS. TCK die de Wetten ftelin Huwelijcke faecken.
«*"Ick die door Liefde weet twee zielen een te maecken:
Sweer by mija hooghe Throon, en by Cupidoos macht Dat mijn gebodt en wil nu fullen fijn volbracht, |
||||
|
i.SDteï. StitiffelDamrcfje ^jpafle. »
Op dat mijn Heerfchappy, en macht werden bevonden
Heb ick in (bete min dees herten t'faem gebonden.
Ick doe mijn hooghfte eyfch, wt-wijfênde mija recht:
Dat mijn volcomentlijck ieder fijn wille fcght.
Helena,foo't u luft te volgen Liefdens-wetten,
So fult ghy mijn verfoeck niet weyg'ren noch beletten.
Ick die de herten ken,door-fie u hert en fin i
Comt DionifiuSjOntfteecken met de Min,
Comt Dionifius u dienft dees Iuffrou toonen.
Alerdus Lef bia met foete Min fal loonen.
Treed met my al-te-faem: want ieder van fijn pijn
(Door trouwe Minne) fal vry enontflaghen fijn» 25itUWtU
EMILIA,
"Vf YN over-droef gemoedt comt van benaütheyd klagen:
"*" -^Dmck fchijnt mijn bange ziel het lichaem wt te jagen. 'tHert fmoortin'slichaems kluys: mijn ziel beweent haer druc Mijn ooghen klagen. Traenen tuyghen't ongeluck Datwt de ontrou van Camilüs is gelprooten: Door valfcheyd,die ick van Gamiïlis heb genooten, Stort ick een bracke vloed, en laeuwe traénens-beeck Over de paden van mijn droeve kaecken bleeck. Ey me ! bedruckte Maeght» in eenigheyd verlaten» Camilüs: hoe kent ghy EmiKa dus haten ? Daer ick u alle min èn vriendfehap heb getoont; Daer ick met alle deughd u Minne heb geioont- Camillis 't hoe kent fijn ? Daer ghy met droevigh klaghen Mijn offerden u Min; die ick naubehaghen Niet ftraf, maer eerlijck heb (om d'Eerbaerheyd) ontfeyd, Gelijck ghy felfs wel faeght: hoe dat mijn finn'Iijckheyd Tot u geneghen was. Ghy faeght wel mijn gepeynfen. Ghy weet wel dat een Maegt omeerbaerheyd moet veynlèn* Maer agh! u doen getuyght: dat u verliefde fin Niet was verfelt met Trou,maer met een wulpfè Min; Waer mede ghy mijn focht tot geylheyd te verwecken, En (door u wullepf heydj in't net der zond te trecken. Maer na mijn tegenftand heb ick te recht befpeürt Al u lichtvaerdigheyd, waerom mijn hertje treurt» E DocU
|
|||
|
34 Jv k r u L s &ttmaecfceUjcfce uuren.
Doch 't is nu al vergeefs,dat ick in mijn gedachten
Dus treurigh weene,met ellejjdelijcke klaghten. Maer treckt mijn geeft tot u o Goden! groot van macht. Geeft dat met walging ick de Wereld boos veracht. Ey! goedertieren Goott : béweeght door mijn gebeden. Tr eckt af mijn hert van alle Aerds verganck'lijckheden. Geen luft beliaeght mijn meer. Geen foetheyd is mijn foet Als 't Hemels,'t welck ick boven 't Aerds verkiefen moet. Dringht in 's Hemels-hooge Troon„by de Goon5 Droeve fughten,naereklaghten: * j. - NOfFerteeaberouwighhert. Wütmijnfmert
|Goden (door u guntt) verfaghten. \ Wegh: Ick ban u wt mijn fin,, zotte Min. Geyleluft wil ickverfaecken. | i: Suyvèr met een goet begeer,, in den Heer • :•>: Mijn verheüghen,en ver maecken. Ift u wil (Heer) dat ick fal„ op dit dal
Eenigh in mijn droef heyd fwerven: Vrijdt van geyle .luiten fnoot,, dan mijn fchoot. Doet mijn cmaed' begeerten ïterven. - In een geeftelijcke ftaet,, foeck ick ick raet . Aén de Majefteyt der Goden, T'eyndighen mijn's levens tijd: Om de ftrijd
Tuikhen geeft en vlees te dooden. Heb ick (Goden groot van maght> eenigh kraght
Omu Godheyd te beweghen. ;ï»f Agh lick loof dij ivMajetteyt,, reynigheyt: 's Werelds luiten fijnmy teghen. Agh! wat heughelijck geklanck,. en gezanck ' / Comter van den Hemel daelen i f Moghten't Heraels-boden fijn: Dat zy mijn Quamen wt de werelt haelen. 'At£ta,mtteem0g)$Up bcr€ngeïm/tmelen
3tngt}euöe tipt Den ï&emel.
WIE waere deught bemuit,,wanneerhywerdverfchoven
Sijn hooghfte rijckdom wint,, gelijckmen hier bevint. Wie hém in deughd verbint,, tot die is God gefint, Eü zendt my neer yan boven. Wj& |
||||||
|
I . }
|
||||||
|
T
|
||||||
|
Wie met een oprecht hert„de weHuft ken verfaecken-ï
' Geduldigh lijd fijn fmert,,wanneerhy valfcMijek wert Van valfcheyd felfs getert,, en blijft ia deughd expert Sal hem met my vermaecken. Ickcoom,ickcoom met vreught,jóm u van hier te halen
Die al u ongeneught,, lijd willigh om de deught: Dies fal ukuyflche Ieught,, met mijn (dewijl ghy meught) Beklimmen's Hemels-Zalen. ,, < ARJETA Wat bitterlijck gekkgh ? wat jammerlijck verdriet
(Wt een oprechtigh hert; beweeghtde Goden niet ? Ghy die de deughd bemint: En 't felfde tuyght met tranen. Ick (die de deughde ben) coom u de weghen banen Tot's Hemels hooghPalleys. U deught behaeght de Goou. U kuy fcheyd fal tot pronck brallen in 's Hemels Throon, En aen der Maeghden Rey een foete luft verwecken. Bereyd u,om n>et my ten Hemelwaert te trecken. Staeckt u bedroeft geween. Vermaeckt ujonghe Ieught, Ontfteeckt ureyn gemoedtmet Goddelijcke vreught. Comt teere jonghp Maeght: .wilt met A-r^tarijfen . Daer 't Hemels-Choor u alle vriendfehap fal bewijfen '- Daer felfs de Goden ftaen verlanghen met begheer Te groeten u"(ó Maeght;1) met Göddelijcke'Eer. EMILIA, Goddin Are,ta 't luck dient my te overvloedigh.
De Goden toonen myhaer gunden al tegpettigh: Ick ken my dit geluck in't minfte deel rifet waerd Dat ghy mijn Lighaem loud vervoeren van der Aerd Na 's Hemals hooghfiaUeyl.^iet my fo lang hier fwerven - Tot dat de Goden doen dit Aerdfchelichaem fterven. So haer behaeght alfdanmijn aengeboden Zielj Om die te ofteren.ick nu ootmoedigh kniel: Dat ghy om mijnen't wil gaet aen de Goden vraghen Of't haer believen waer,en Goddelijck behaghen, Dat door de doodt mijn ziel eerft van het lichaem fchey: Alfdan mijn ziel vervoert na de gewenfehte Rey, Die met een blijde vreughd vervullen 's Hemels Zalen. ARJETA Weet dat de Goden my (om u van hier te halen)
Doen comen op der Aerd. En wat haer wil gebiet Moet willigh fijn volbracht. Dus weygert mijn dit'niet. E z A*
|
||||
|
3< i. KRuLs $eïmaecï«ïijcïtetmren.
EMILIA, Alft dan fo wefen moet: Comt voert mijn op nae boven
Dat ick met danckbaerheydt der Goden gunft mach loven. Emilia toeröt met Ar§ta ten ï^emel fletooett/
cnöe 3iti0l;cn ött naüolflljcnDe Hieötje. HEmels-Goon wy comen dy
Vrolijck by: t Na u vreughde wy verlanghen. Wilt nu met een foet onthael
Al-te-mael (Hooghe Goden) ons ontfanghen. Agh! met wat een blijde vreught
Werdt de Deught Van de Goon ge-eert,en Menfchen. Deughd voert ons tenHemel-waert ( Van der Aerdt) Paer de Goden om ons wenfchen. Hemels-Goon,wy comen dy
Vrolijck by: . Na u vreughde wy verlanghen.
. Wilt nu met een büjd onthael In u Zael ; <Hooghe Goden) ons ontfanghen, <£pnbe M «toen ®tt\&
|
||||
|
. I. KRVLS
üermaccfccltjcfce mum
TWEEDE DEEL.
öaaer m Dianaes treur-bly-eyndig-fpel
Op het Spreeck-woord: «DfDeW&t teftttöm.
|
|||||||
|
INHOUDT.
LS Diana (van Conincklijck gedacht ge-
fprooten, door tijden van Oorlogh ende ongunft des Fortuyns, berooft van tijde- hjcke Rijckdom ende Haef, als Ballingh fwervende)binnen Athenen.ten Huwelijc verfocht werdt van Florentius, Prins van Griecken: die tot fijn begeerte gecomen fïjnde (na beloften eude Eeden)Dianam ontvlucht,ende ver- laet, waer over zy haer ongeluck (als oock fijn valfcheydt) is beklaghende. Florentius weder-gekeert na Griecken,fteltfijn Liefde op
Ceciliajdes Grieckfchen Coninghs Dochter, van de wclcke fijn ver foeck, met ftraffe weygheringh ende af-keerigheyd, beloont ende af-geflagen werdt. Maer alfo fy door een wel- gevallen van het Hcrders-lev^n, dickwilsonder die felfde is verkeerende: Van welcke,dJ|r fijn beleefde geeftigheyd, en gedienftigheyd,het herte van Ceciiiaineteen vyerige brandt der Liefden Floriaen is ontfteeckende; dan alfo de fchaemte haere tongh belet, het felfde te, melden; befluyt fy eyndelijck door een Brief haer begeerten aen Floriaen te kennen te ge- ven : 't Selfde volbrachte ende Floriaen behandight fijnde, verwondert hy fich feerover de vrypoftighe mjnne van Ce- E j ' I cilia^
|
|||||||
|
h'
|
|||||||
|
38 INHOUDT.
cilia aen hem vertrout.waent hem de geluckigbfte defer we-
reld:aengefien het felfde met fijn weniche over een quam>al hoe-wel hy van alle kanten met vele vrefe'n beftreden werde: (b hy fulcx onderftond,dat het felfde op hem foude moghen gewroken werden: tenaenften haer geilacht ende groot ver- moghen,wiensgrootfeghemoeden fijn flechte ftaet vyan- delijck mifhagen moghte : ftelt niet te min fijn vertrouwen meerder op de liefde va Cecilia,als hy door vrefe ontfiet het vermogehaer's Vadërs,en llaet vry willig haer begeerte toe. Florentius ditftênde (door dulle toornigheydt ontfteken) ' leydt liftighe laghen dees Herder in'c verdriet te brenghen : haer beyde voor den Coninghbeclaghende,oneerbaerheydt gèpleeght te hebben, Ibeckende op foodanighe manier fijn valfche wraec te boeten. Den Coning dit verltaen hebbende maecktden Prins machtighden Herder in hechtenis te ftel- len: Die de felvighe ( als hy verfproocken met Cecilia be- decktelijck meende te vertrecken) achtervx>lght, ëndein de gevanckenis ftelt.Waer na Floriaen Sentency krijght te fter- vemende Cecilia met een eeuwige gevanckenis belaft werd. Diana in Herdërs-ghewaed domende binnen Griecken, verftaet aldaer defe.geruchten, begeeft haer ter plaetfe daer zy Floriaen vindt knielende voor het fwaérd: doet het Recht op-houden,haerbekent maeckende, werdt vanden Herder gekent voor fijn Sulier: Wiens onfchuld zy getuygt,ende des Princen valfcheyd aen den dagh brengt: Die fich overtuyght van fijn gemoed bevindende, goed-willigh als boet-vaerdigh 6p-offert,mde genade ende handen des Conings, om na ver- dienden fijn bedreven mifdaden te beftraffen. Dea Coning verwondert over des Princen valfcheyd, ftelt
hem wederom in handen van den Herder Floriaen, om foda- nighen vonnis te ftrijci^n, als hem du.nckt dat hy door fijn mifdaed aen fich begJKi heeft. Floriaen Cachtervolgende fijn gewoonIijcke,als aengeborë
goet-aerdigheyt)verfacht des Konings gramfchap,ende ver- werft genade voor den Prins: mits conditie (achter-volgende fijn belofte) fijn beloofde trou aen fijn Sufter Diana gedaen, fal houden,en Kaer Echtelijck Eeren.Ditgefchiedende,wert wederaengénomen in fijn oude ftaet. Eii Floriaen krij gt ten Huwelijc 's Konings Dochter, en wert Erfgenaem des Rij ex. |
||||
|
Namen der Perfonagien.
|
||||||||||
|
KLVYSENAER.
ALERDVS,
CHOOR.
Scherp-rechter, ftom,
Dienaer, ltom.
REY der JVFFEREN.
VVAER-SEGGER,
PLVTO.
|
||||||||||
|
Dl AN A,Princes.
FI.ORENTlVS,Grieckfe Prins C £ CILIA, Conings Dochter van Griecken.
CONINGH. CORIDON, Herder. LAVRA, Herdcrin. FLORIAEN. |
||||||||||
|
——
|
||||||||||
|
Eerfte Handelingh.
diana binnen ^tfjenem
TOt eenfaemheyt dwingt my een foete kracht des mins
Om voeden mijn gedacht op mijn lief-waerde Prins; Prins,die mijn ziel gebiet.Prms,dienic heb gefworen Te houden voor mijn Lief, en hertfen wt-verkooren. Steeds flickert voor mijn oogh dat lieffelijcke licht Met een wtheemfche brand van u ftarend geficht. Steeds dunckt my dat ick fie tot my-waerts comen treden ,; Twee beenen trots van ital onder u flvjcxe leden. Volmaeckt' en moedigh Held: de tijd is langh verby Dat ghy Lief had geleyd te komen hier by my. Waer toefdy doch fo langh ? en laet my eenich wachten 1 % Met fwaerefantafy,bekommert van gedachten. FLORENTIVS upt.
Sijt wellecom mijn Lief. FLOR. En ghyPrinces gegroet*
DIANA. Met danckbaerheyd u wenfch ick weer vergelden moet. Waer bleef mijn lief fo lang ? FL. Hoe lang,mijn wtgelefèn? De tijd die ichijnt u lang, Princeffe, door 't af-wefènj Gelijck ghy/choonfte fchoon,mijn vaeck getuygendoet: Elck uur een Iaer te fijn,als ick u derven moet. Voldoet,mijn waerdeLief,mijn wenfchelijcke lufjê's. ' tQi i DIANA, Waer meedjinijn tweede Ziel ? FL. Maer met u foete kufjesi " Met
|
||||||||||
|
4o i. krüls ©ermaecueltjcue uuren. ♦
DtANA. Met kaf) es lieve Liet"? FL. Met kufjes,fchoone Vrou,
Van uwe lipjes foet,bevoght met Hemels-dou.
DIANA, Ten aenfien dat de Liefd' u luft fo hoogh doet fteyg'ren, Doch onder dwang van Eer fo kan ick dat niet weyg:ren.
Dies boet u lieve luit met wenfchelijcke vreught.
FLOR, 'tls mijn de foetite vreught die ghy mijn toonen meught. Princes,ghy doet mijn fcha c
Dat ghy die fbete mond my nu ontreckt fo dra.
DIANA. Welfïnje niet te vreen,, Lief.fteelter twee vooreen. 't Gevogelt in de Boomen,, noch foete wnter-ftroomen.
Verklicken nimmer't foet„dat Lief aen lievert doet.
FLOR. 'k Voel in mijn ingewant,,eeu grilling, en een brant: Die ick alleen door't kuiTen,, Miju hertje ! niet kan bluflenj
En niet ten eynde raeckt„voor Min Mins luften fmaeckt.
DIANA. Mijn Lief,ghy werd gebeden,, te dwingen,door de reden, DepafTy die uquelt,, met minnelijck gewelt j
Tot u mijn finnen neygen,,'t lichaem fal fijn u eygen.
Maer tijd en wil noch niet,, dat u die lult gefchiet.
FLOR. Mijn Engel i wat voor Wetten„fijn't die ons lult beletten? Sijn door beloft.en trou,, wy niet als Man en Vrou ?
DIA. „ Wel door belofte Lief' maer niet wett'lijck verbonden. „ Dus fo wy luft voldoen, vervallen in de zonden.
FLO. xt Soluft,Lief,zondenteelt,watbaetdand'Echtetrou? DIA. „ Om dat door d'Echt de luft vry ftaet aen Man en Vrou. FLO, » Kan lult,door d'Echt, den Mens bevryen van zonds plagé ? DIA. »' Och ! ja: fb hy fijnluft voldoet na Gods behagen. FLO. *' Op wat manier kan luft na Gods behaghenfehien? DIA. " Dat wy in Kinder-teeling onkuyf^he geylheyd vlien. FLO.. gt Hoe kan de Echt den Menfch Voor geyle luft bevryen ? DIA. ,, De Echt die ftelt de ftraf (die luft verdient) ter zyen. FLO. » Behaeghden't God u te vereenen,Lief,met mijn : » Waerom fbud' onfè liift hem niet behaeghlijckfijn ? DIA. » Om dat wy in 't gebodt van Gode fijn gehouwe *' Tot Kinder-teeling, na de Wettehjcke trouwe.
FLO. *' Enlsonsvaft verbond niet Wettelijckgefchiet? DIA. '* Wel tuflehen u en mijn, maer voor de Wereld niet. FLO. " Wat tuflehen ons gefchiet,de Wereld niet fal weten. PM» „ Voor God,die*t alles fiet, verberght men geen fecreten. Wy
|
|||||
|
,j. ■.
|
|||||
|
a.^ce! Dianaes^rmr-blp-eimbiöö-5>pe!. 41
FEQ. „ Wy fij 0 voor God getrout, dies mach't voor God beftaea»
DIA. >, Niet eer (fegh ick) voor men de Wereld heeft voidaen.
FLO. »> Gelijck ick feker houd'gefchied het alle daghen.
DIA. " Om datter zonden fijn ftuert God, de Heer,deplaghen.
FLO. " 't Is viefevafery,dien (mijn Engel)quelt.
DIA. " So acht ghy dan vergeefs de Wetten die God ftelt.
FLO. " Hoe kunt ghy Ziels-Vooghdes de grond van u gepeynfèa
So liftelijck voor mijn met kloecke reden veynfèn. V Ieught en voegat het niet, mijn trooft! ick heb geen ruft Voordat ghy't brandend' vyer van mijn begeerten bluft. Ick loof en rvveer u trou fo lang de blbecke Maen Met haer ftaet-Dochters lal tot pronck aen d'Hemel ftaea.. Dat ghy gheen ontrou fuif aen uwen Prins bevinden, Eer ülde wiegde dood my 't leven doen verflinden. DIANA. Waft hert gelijck de tong, ick liet u fullicx toe.
FLOR. De moordt die moet my (laen, Lief, fo ick anders doe.
DIANA, 'k Vertrouw u wierde Prins die Eeden niet te breecken.
FLOR. De fprakeloofe fteencn lullen eerder fpreecken
Eer ick verlaten fal mijn hertfen Coningin. DIANA. So gaen wy binnen dan om boeten onle Min. 23tntttt1,
CONINGH, metaljvjttfraet»
WIE woonter minft op Aerd,die Gode meeft behaeght ?
Die, die m lief en leed hem even danckbaer draeght; ■• En die de gaven van Gods milde hand gezonden w Behoorelijck gebruyckt,die werter minft bevonden ? „ Wat fchepfel heeft natuur ter Wereld oyt geteelt > »> Wat gaven heeft Fortuyn den Menfche oyt gedeelt? •» Wat luck heeft het geluck den Menfch toe kunnen voegen *• Daer hy fich danckbaerlijck heeft meed' laten vernoeghen > •* 'tSy Keyfer,Coning,Vorft, Monarch, Prins, ofte Heer, *J Hoehoogher in't geluck,hoe grooter in't begeer. " Bcfit hy Rijck, en Kroon, beheerfchthy Land,en Lieden; 1 Heeft hy fijn wil tot wet,doer/we'luft hem gebieden, „ Noch is het niet genoegh. So ick bewijs betracht, „ Behoef ick anders niet als Alexanders macht: » De over.heerfching van fijn onverfade finnen » Was d'wereld niet genoegh: hy wouder meerder winnea. |
|||
|
4z }. k r u L s BermaecfeeK jclte uuren.
„ Ey! dwafe fotterny (getuyghe) dat beü aet %
„ De rijckdomin't vernoeghen,niet in overdaet.
Mijn Scepter,en mijn Kroon,mijn Rijck,en dit gebieden
Befwaeren mij n veel meer,met förghen en verdriet,
Als 't fbber leven van gemeene flechte Lieden i,:L>
Wiens arbeyd geeft de kolt, en forghen verder niet.
't Vernoeghenis haerfchat, daer fijn zy meed' te v-reden,
Nad'arbeydvolght haer ruit, den dagh die brengt den nacht
Om haer vermoeyde Ie'en met flapen tebefteden,
Wanneer een Prins met vrees fijn vyands -kermt verwacht,
Wiens forghend'honger ileelt, wiens itadclijck genieten <
Verliefen de'en in't eynd' door d'overvloet de fmaeck,
Want door gewoonte fijntie luiten mijn verdrieten,
Mits ick van dagh tot daghin d'onluft dieper raeck.
Wel waer toe dit verhael f Een Vorft die is gebooren
Tot dienften vanfijn volck fo wel als tot haer Heer.
Hoe! fuift mijn moedigh hert ? heb ick de luft verlooren*
Betracht een hoogh gemoet dan gheen bekroonde eer ?
Mijn glory fteygert op,'t geluck verheft mijn daden,
En klimt van dagh tot dagh vaft na den Hemel toe,
Het liftelijck beleyd mijn's vyands is verraden.
Helden, u vroomheyd ick daer van bedancken doe.
U loof ick hoogbe Gooa voor u genadighede
Dat ick mijn Rijck befit in ftille ruit en vrede,
En veyligh draeghmijn Kroon,de Scepter in mijn hand»
En hebbe tot mijn wil de Voriten van het Land :
In ftille ruften vreed'fijn almijn Onderfaten,
Die met de vrede haer feer wel vernoeghen laten.
Allerde treed voor wt,ten Hove my verwacht,
Maeckt alle ding bequaem, en vaerdigh tot de lacht. \
AUERD. * 'kVolbrengh gehoorfaemlijckfijnMajefteytsbegeere»
Doch mijn veribeckenis al eer ick derwaerts keere Wat Honden dat ick beft tot dien beitelle ftrack ? CONIN. Neemt tot de Hafe-vangft twee Winden,met een Bracfc
Voert watter by behoort,wilt alles wel befbrghen. lek hake tot de vangft met y ver na den morghen- EL O-
|
||||
|
'•l i&ttl DianaesCrettr-BÏJJ-eiJttbi0§-^d. 4j
ï L O R £ N T I V S,
A Urora pronckhet fchoon van haer gebIoo(He kaecken,
#^*-£n flickert met haer glans orer de bruyne daeckeh. *£ephirus blaeft met kracht een fnelle Wette Wint, Eu met een ftij ve loop de vloed van 't Y begint, Totjonft en dienft van my- A Dieu Atheenfche Boomea Met al u Rijck gewêft,en filv're Water-ftroomen. A DieUjbegaeft Lichaeni, geprouckt met waerde deught. A Dieu Dl AN A,Lief,puyek van d'Atheenfche Ieught. Ick ben door nood geperft van u mijn Lief to fcheyen. De Schepen iijn gereet,met alle de Galleyen, OmgaennaGiiecken?toe. Hoe! Prins, verlaet ghy dan U Eedt,u Lief.u Trou ? Welja,wat leyt daer an. Mijn tijdt die loopt verby. Wil ick van hier geraecken So isiiet dubbeld tijdt dat ick mijn vaerdigh maecke. VVAER-SEGGER. DIANA.
ALe&o, He/:ate,Thifiphon, en Megeer,
Die 'k by Plutonis macht den Hellenen God befweer: Dat ghy verfchijnt terftond,en opent u Af-gronden;
Ghy fult my datelijck een nieuwe maerverkonden.
Rijft ungjers,rijft gefwind,gefwindelijck en ras.
Of comt het Cdenck ick) noch u Hoogheyd niet te pas ?
Rijft onder-aerds-gedrogh,en Duyvels van der Hellen:
Of fijt ghy befigh om 't verdoemt gedrogh te quellen ?
Laet die voor dit-mael ruft van nare Helfche pijn:
Ick wil Ale&o dat ghy u verfchijnt voor mijn.
Rijft onder-aerdfehen God, en Helfchen Godt der Goden.
PLVTO. j_)oor wiens macht werd ick wt het nare graf ontboden > Daer het verdoemt gedrogh,de« ziels befchadigers
Is befigh met den brand te pijnen de mifdadighers,
VVAER. Ghy Helfcheu Piins en God: ons is op 't hoogft van nodea Te weten: waer den Prins Floreatius is gevloden ?
Eer laet ick u gheen.njft: voor dat ghy mijn vermaen
Hebt na mijn wil en wenfeh in defè faeck voldaen.
PLVTO. Weet dat den Grieckfcheq Prins op 't fpoedigft is getegen Na 'tLand van Griecken,door de iporeloofe weghen
Fi ■ Van
|
||||
|
4* i. kruls tÉHmtaectieftjcHc uuren.
Van d'ongebaende Zee, getrccken door de Min
Een's Edele Princes,en Grieckfche Coningin, , Wiens weerliefd hy betrachr,doch kan haer niet verwecken:
* Hier hebdy't gheen ick weet; duslaet my weer vertrecken. VVAER. Gaet daer't u luft gelieft; u Bevaert is gedaen. f Vaert wel bedroefde Vrou: mijn tijd vereyit te gaen. 25tll-
DIANA, Sijn dit beloften die ghy loofden aen u handen Als wy fo menigh-mael betraden de Zee-ftranden : Waer by ghy fwoert u trou,.met een geveynide fchijn, En fèyde : Defe Zee fal fonder Water fijn Eer ick mijn valt verbond (aen u gedaen) fbod*breeckenj; De fprakeïoofê fteenen fullen eerder fpreeckenj So ick aen u,mijn Lief,foeck valfcheyd te begaen, Sp moet miin (lèyde ghy) de wreede moord wel flaen. ÉLOR.ENTL valfche Prins, immers fijn dit de woorden Die ick met Eeden fwaer u felver fpreecken hoorden. Waer op ick u toe-liet 't genot van mi jne Min, - Daer ghy (ontrouwe Prins) vlucht mede Zeewaert in ; En treckt nu wederom (ontrouwe Prias) na G riecken Op uwe Houten-Paerd» vol wt-gefpannen wiecken . Door't fpooreloofe padt van d'ongebaende Zee, Sonder dat ghy u Lief neemt (u DIANA) mee. Ach! winden voert hem na de ftemme van mijn dagen- Neptune keert den loop van 't fnetle fpoedigh jaghen Der Winden, die ghy jond Florentius in de Zee. Keert ,Lief,keert noch weer-om. Ey! neemt Diana mee » Diana,die vergeefs met vruchteloofeklachten Staet op de dorre ftrand u weder-komft te wachten. Al vruchteloos ick gae de ftranden droef betreen: Mijn Lief is mijn ontvluchten laet fijn Lief alleen, P L O R E N TI, ach! mijn Prins,
Oorfaeck van mijn klaghte:
Waer toe duseenrins
Voedfel mijn's. gedaghte ?
Hoe komt dat ghy vliet ? _
Seght niijn wt-verkooren :
Waerom wilt ghy niet
. . Namijnklaghtenhooren? Ach!
|
||||
|
£J&ttl, 1pianaes'CfCtW-6!p-epnbïfllï-/§>pel. 45
Ach! droeve hertens-wee, ghy fijt niet wt te fpreecken,
Benaude tranens-vloed, wilt wt mijn ooghen breecken, En ftroomen ruyffend' lauges rnijue kaeckeo neer, Op dat een ieder traengetuyght mijn droef feertfeer. Ach! fprakeloos geboomt,: kolt uwe Lommer klappenj v Ach! had u Telgens-Loof ons doent' kunnen verfpien, So hadden nu genoegh u Bladertjes tefhappen Van d'ontrou die men in den Prins Florentius Hen. Ach ! kolt de Maen,die't Bos fo dickmael quam befchijnen Getuyghen van den Ëedt,dieghy haer Godheyd fwoert Als wy hier ruften t'faem, zy foud' terftond verdwijnen; Om d ;t u valfche tong mijn hertjen heeft vervoert: Vervoert tot geyle lult door u pluym-ftrijckend (meeckenj Waer door mijn zieltje foeckt te fcheyden van dit dal. Tuyght (door u murmureer) ghy ftomme Water-beecken; Dat mijn florentius, mijnkuyfcheyd, mijn ontftal. Als mijn 't gedacht vernieut verlooren vrolijckheden, Dunckt my,dat haer de aert van mijnend weghefchaemt: Om dat ick heb de plicht der Maeghden över-tredenj En ghy gedaenso Prins! het gheen geen Prins betaemt. Waer door ick nu bevind' het Spreeck-woord ongelogen: Wie lichtelijck gelooft,werd lichtelijck bedrogen. Dies kniel ick voor u neer, ach! Albeheerfcher grootj En voor u Godheyd dort gebeden in mijn noot: Om wt-komft in mij n pijn, daer ick meed' ben beladen. Ach! al-befiende Goon: wilt my ten beften raden. Benaude tranens-Yloed'jOntlaft mijn droevigh hert, Stroomt tot mijn ooghen wt: getuyght mijn bitt're %tert. Ey my! bedruckte Vrouj Verlaten en verfchoven. Wraeck roep ick over hem aen het geflacht hier boren. Sacht finneloofe Vrou, betemt u gramme moedt, En toont geduldigheyd in uw£ tegeafpoedt. *t En is geen kunft een Maegt met fchijn-deugt te bedriegeo Maer 't is een kunft de ftraf der Goden te ontvlieghen. Ontvlieden meught ghy mij n, maer nimmer Go4es wraeck» Die ick de ftraf beveel van defe boofefaeck. ' l F j REY
|
||||
|
4« ! ï. k r ü E s t&ermaecfceltjcfce mum'
REY van JUFVROUWEN,
TMana (meteen naer ghektagh)
Beweent vaft bitter dagh op dagh
Het ongheval,de teghenfpoet Die haer de Griecklehe Prins aen-doet. Die na beloften, Eedt,en Trou
Vlught van fijn Lief, fijn waerde Vrou. Die nu in treurigheyd alleen Beklaeght haer ramp-fpoed,met geween. Beklaegh'lijck is het gheen wy fiea
Onder de ghene die gebien: Dat zy dickmael meer faut bcgaen Als die onder 't gebieden ftaen. Den rijckaerc groots en trots van moedt
Verlaet hem op fijn geldt en goedt, Alis'hy fchellem,fielt,of dief, Den Rechter heeft fijn Munten lief. Bedroghvermomt,met loofe fchijn,
Doet menigh Fielt in achting fijn. Die vaeck fiju valfcheyd fo bedeckt Dat fchijn-deughd hem tot hoogheyd treckt. So hem het heerfchen brenght tot ftaet
Soeckt hy 's Lands nut met eygen-baet: Als (bleken rijekaert neefc gebiet JSo valt hy alle-mans verdriet. Ia waent door macht van fijn gebien
Een ieder hem behoort t'ontfien. En waent (door fijn verwaentheyd zot) Hem felfs te fijn een AerdfchenGodt. Een die van ftaet, en van geflaght
Is op-gequeeckt,en voort-gebraght, Betoont (ö lief figh,als gevreeft So wei de minfte als de meeft. a Hoe foet de maght van rijekdom fchijnc
lek achtfe minder als de wijnt, Wiens buyen in de Zeylen flaen, Het hooghfteSchip te grond doet gaen. |
||||
|
z.^tti, £ianaes^mtt-Öïp-epttÖt0l)-£>pd. 47
Het foetfte dat de rijckdom gheeft
Is: dat men hier welluitigh leett, , ;, Na wil, na wenfch, de korten tijt Dat ghy hier op der Aerden fijt. Leeft na u luft in overdaet
Solang u God het leven laet. Eert,viert,en dient u jonge Ieught, Gebruyckt u luft fo langh ghy meught. Deieck're tongh geeft vry fijn eys,
Leefc na begeerte vanuvleys, In fachte bedden 't Lichaem ruft, En achtervolght door 't goedt u luft» U trotfheyd toont in hovaerdy:
U Lichaem kleed met pracht van zy. Toont door u trotfe hooghe moedt ; De machten van u geld en goedt. Rooft,flooft>en leeft na u begeert,
Het op-geftapelt Goud vermeert: 't Welck u behaghen fo verzot 1 Dat ghy het geld acht voor uGodt.
Dit is nu al de luft,en 't foet
Dat ghy geniet van't gelten goet; Doch wat loon dat het geven k^n Bewijft hetaen de fötjcltt-tnan. Als nu de Ziel 't Lichaem verlaet:
Wat nut doet dan de overdaet ? , Gantfch gheen. Dus als'tal is gefeyd Streckt hetnogh tot gheen faligheyd. In ■ 11 ■■ ■■■
Tweede Handelingh.
Eerfte Uytkomft.
FLORENTIVS tónnen ©tfaten. VAn 't Zuyden tot het Noord,van't Ooften tot de Wefte»
Na veele p'rijckelen geraeckten ick ten leften '. Binnen de Grieckfe ftadt, waer ick behouden emaja, En
|
||||
|
4« i.kruls ©ermaecïttlijcfctmtttn.
En my een nieuwe luft ontftack met heete vlam:
Een vlam van't brandend' vyer, ontfteecken door de Minne Van't lieve ooghs-gelonck mijn's fuyvere'Goddinne, Wiens ooghjes, ooghen niet (door Goddelijcke fchijn) Maer eerder (fo my dunckt)^ twee Morgen-itarren fijn. 't Goud-geel gekrulde hair foud' ieder een doen raden- Te fijn gheen hairen, maer veel eerder Goude-draden. Het hooghe voor-hooft (daer't gekrulde hair om fweeft) Rechteen gelijckenis nad'hooghenHemel heeft, 't Sneeu-witte filv'righ vel,waer op twee rood e Roof j es Haerkaeckjes bloeyen doen met Goddelijcke bloofjes : Den Minnaer terght en dwinght met grage minne-luit Na d'wt-wendighe brand, die'tvyer van binnen bluft. Wtheemfe pronck en pracht: ghy dwingt mijn ziels begeeren Daticku>om u deughd, als een Goddin moet eeren In't Coor van mijn gedacht; Vroed-vrouwe van de Min, Daer werd ghy aen-gebeen alleen voor mijn San&in. Beleefde heuf heyds-wet,die ghy mijn fielt te vooren, Die heeft Natuur (Goddin) in u volmaeckt gebooreii. Wat heufheyd ende deughd fijnder Cecilia niet Die men volmaecktelijck in u gefchapen fiet ? Vooghdes eens Princens Ziel,die met u foete krachten Betoovert hebt mijn hert: de finnen en gedachten CECI- Na-fpeuren fteeds met vlijt de faus van 't fmaeck'lijek (bet, JJA «T*» Daer ghy de honger van mijn grage Min meed' boet. > Daer rijft mijn Morgen-fter, en bralt met haer fchoonheden
Gelijck een Zonne-ftrael. De fiere flucxe treden Van hacr luchtighe gang,fchijnt dat tot mijn-waerts leyt. Een Prins voor't Altaer knielt van uwe Majefteyt: Doorluchtighe Princes, van hoogh af-komft en ftaten, Soghyuvergenoeght met mijne dienft woud laten: lek achten my als Slaef van uwe Majefteyt, Gewilligh (na u wil) in alle dienftbaerheyd. <€1€H. U hoogheyd zy gedanckt voor de bewefen Eere Die ghy (vermoghen Prins) aen mijn comt prefenteere.
Tot jooft van uwe dienft ick gheen meer toonen ken: Als dat ick (na gewoont') u daer voor danckbaer ben. Niet dat het mijn behaegt i ghy mijn foeckt dienft te toone» Op
|
||||
|
Op hoop,dat ick u dienft met weder-rhin foud' Iconen,
In geenderleye wijs. FLOR. Princefïe,door wat reen? Beweeght u niet mijn klaght»en bitterlijck geween * Ey ! (bete Moorderes: hoe ken u hert gedogen Te pijnen dus mijn Ziel (door kracht van u vermogen) Met een te wreeden ftraf.die ghy betoont aen my, Gantfch ongetcmpert,ach! meteenighmede-ly. CECI. Wanneer 't herdneckigh Paerdt den Ryer niet wil hoorejl
Is hy genoodfaeckt 'tfêlfd' te geven herde fpooren. Voor delen heb ick u fo dickmaels af-gefeyd V aengeboden dienft met alle goedigheyd. Aenfiende,dat het my niet magh tot voordeel ftrecken; Doetghy (met reden) mijn tot toornigheyd verwecken. FLOR. Verfchoont mijn plompigheyd. So ick u oyt mifdeed
(Almogende Princes)^t is mijn van herten leed. Denckt dat de kracht des Mius heeft krachtelijck vermogen Waer door mijn dickwils wtrd mijn redens-kracht ontogen. CECI. Mijn dunckt ick hoor gerucht. Ey! Prins,toeft langer niet.
FLOR. 't Is vruchteloos,Princes, dat ghy dus viuchtigh vliet.
Leght af mijn Herrièn-Lief uMaeghdelijckefchromen:
't Syn Herders die door't Bos al fingend' herwaerts comen. CORIDON. LAVRA.
Met eenigh gefelfchap van Herders en Herderinnen
I lïngen dit na-volgheride Liedtje. STEMME:
$«t JBepf jeu fiaöbes «n ftupttt Hef» \y*Anneer de gulden dageraet„in't Ooften 's morghens vroegh op-ftact,
Wat can mijn meer behaghen,, als't kriecken van den daghe. De gulde glans des Hemels-Zon„de droompjes van de fuyvere Bron, Het ruyflchen door de bladen„doen my mijn lull verfaden. Den dau die 't groene gras bedeckt„weer op-waerts na den Hemel treckt
Als't Sonnetje comtry'(èn,jfijnGodheydorsbewylèn. ^Als dan het pluymighé gediert„met loet vermaken tiereliert,
In't kriecken van den dagne„wat can mijn meer behaghe. • v Het weydend' y"ee ficn grafen gaet„ daer 't Beeckjes ruyflend' water flaet, Detackjes van de Linde„doei fchomm'Ien door de winde.
Sien ick het Elfen Bof jen aen„ of koom ick by het Beeckjen gaen,
Schijn ick dpor het vernuwe„Zöns-fchaduw' noch te fchuwe» G Het
|
||||
|
j« l.KRULS ©eïmaecïttWcfte uuren.
Het Bofjen meldt noch van t geluyt,, hoe Coridon ging op fijn Fluyl
Dit nieuwe Deuntje blafèn,, en liet fijn Schaepjes grafen, , Hy fagh van verr* fijn Herderin,, hy dreef lijn Schaepjes Bofchwaert in ;
Zy Heten onverfcheyen„*t Vee door malcander weyen. Mijn overfchoone Veld-Goddin: Waren wy beyden eens van fin,
Dar onfe Schaepjes quamen,, en haer vereenden t/amen. So foud' icku een Roofen-hoet,, van Lauwener en Bloempjes foet :
Die ghy na u behaghen„foud tot c«n glory draghen. FLOR. Verfchoont ons Herders, en ghy Herderinnetjes t'famen:
Ulieffelijck gezang deed dat wy herwaerts quamen.
Waer van't behaghen ons om te verfoecken dwingt:
Als dat ghy Herderinnetje noch een Liedrje zingt.
£AVRA. 'k Verwonder mijn ! Sinjeur* dat ghy met u beminde Voor d'op-gang van de Zon u hier in't Bofch laet vinde.
FLOR. De Iuffrou (Herderin) die ghy hier by mijn fiet %t Bemin ick,en nochtans is *t mijn beminde niet.
CORID Dit foud' ick fo verftaen: dat ghy al lang voor defen ' Dees Iuffrou hebt gevrijt.zy nu u Vrou moght wefen. C£CI. Dit is de ftrijdtniet waert Soo't u gelieft,Schaep-hoeder Ghy fult het fo verftaen: Dit moght wel fijn mijn Broeder.
Dus laet ons defen ftrijd (ghy Herders,bid ick) ilaecken.
Soo't Laura u gelieft: wilt noch een Deuntje maecken.
LAVRA. 'kHeb mijn devoir gedaen. Dus (Iuffroujmy verfchoont. So 't u belieft (ick wenfch) ghy u vermoghen toont.
CECÏ. Had ick mijn ftem en tong,als ghy doet,tot mijn wil, Ick hieldfe,Herderin.een oogenblick niet ftU.
IAVRA. Iuffroa, 't is ons genoegh: betoont flechts u vermeugnen. 't 1$ niet om Eer,maer om 't gefelfchap te verheughen. FLORIAEN.
't Gefelfchap zy raa my Eerbiedelijck gegroet;
De vreughd uw's Ieught ick nu recht' Eer bewijfen moet Vrolijcke Laura. LAUR. 'tls teonverdientditprijfen: Ick canuhooge Lof met daden niet bewijfen. f LORÏ. Ha! Laura mijn ontbreeckt 't vermoghen ende macnt U eerteprijfén3na dat ickfè waerdigh acht. • So 't u believen zy i laet ons na 't Bofch toe treden, Een hallef uurtje noch in vrolijckheyd befteden.
- Dat 's o al t'ftmen. voor jdie luft heeft volj^ht mij» nae. |
||||
|
2&ttl DianacsCtmc-6ÏJl-tpnbi0ÏÏ-ig>peh 3%
CECI» Florentins,vaert wel: de tijd wil dat ick gae.
FLOR. Soo't u gelieftjPrinces/al ick u derwaerts leyde. LAVR A. Geluck,en welvaert wenfch ick u van herten beyde. 25fa. CECI, Voor u beleefde gunft danck ick u Laura leer, Van goed gefelfchap,oock van alle deughd en Eer. JDttU
e e c i l ia,
TS dit dien Floriaen,daer men 1b veel van feyd.
•■■Is dit dien Iongeling.vol brave geeftigheyd.
Is dit dien Held, in alle wetenfchap ervaren.
Is dit dien Herder, die hem in fijn jonge laren
So raannelijcken draeght^ In deught fijn Ieught befteetj
Dat ieder niet genoegn van hem te fegghen weet.
Het wefen wijft het wt. Beleeftheden betoonen
Dat in fijn vroom gemoedt veel heufche deugliden woonetu
Een Harder,na bet kleed, maer na 't gemoedt een Prins.
Ick fchuyl my wat ter zijd'; Ick fie hem (dunckt my) gins
Alherwaerts comen aen,gelijck de Zon in't rijfen
De gantfche Wereldt door fijn fchoonheydt comt bewijferu
F L O R I A E N.
m
„ ƒ"< HY die Palïeyfèn ftight.en hooghe Huy fen bout. « ^Ghy die ü op't geluck5en 's Werelds fchat vertrout. » Ghy die met'maght gebiedt de Princen van de Landen. * Ghy die de Croone draeght, en Scepters in u handen:
M Wat is dijn,glory meer als d'alder-minfte Menfch ? *' Die in het minfte deel vernoegh'lijck heeft fijn wenfch.
" Ha! Princen,die na luft bewoont de rijcke Hoven, „ En Zalen,op-gepronckt van onderen tot boven . „ Met goude Laken Ichoon. Wat is al u cieraet ? '» Dat (door't verloop des tijds) totydelheydvergaet. «* Wat fal u gouden Croon I Wat fal u Scepter baten 8 Wanneer de ziele wil des lichaems-kluys verlaten ? * 't Gheen door begeert fijn luft,r.a luft, fo vaeck geniet»
* Dat fèlver de natuur de overvloet verdriet.
'5> Ghy Vader van het Rijck : u milde-rijcke gaven
„ Door 't mif bruyc menig ziel der Princen mae& tot flavea»
„ Ia 't Princen leven meer metfwaere forgen plaeght
G * AIS
|
||||
|
52 i.krüls ©emiaecfceUjcfeeuuren.
j, Als die, die't Rijck en Croon,min als het Vee,behaeght.
»* Die 't leven,na haer luft,in ruften vrolijck leyde» 3* Sijn niet die in haer hand een gulden Scepter fweyde, » Hoe-wel dat menigh Menfch dat oordeelt na de fchijn, *» Die moet bedrogen van lij n eygen oordeel fijn: ** Want een rechtvaerdigh Prins die is de waeck bevolen |
|||||||||
|
3>
»i »> » »» »» >* |
Teforgen,dat fijn Onderfaten niet en dooien,
Daer is vry veel aen vaft: Veel meerder hangt hier aa Als menigh Menfch met fijn gedacht begrijpen can. So fwaeren fbrgh,oft vrees,als iemand (oude plaghen Een Prins veroorfaeckt isdie taften vaeck te draghen. |
||||||||
|
Wat Prins werd niet gequejt? Wat vrees iteelt niet fijn luft
» Als een gemeene Man leyd op fijn bedd* en ruft ? ** Wat fwarigheden quellen fijn gedacht met forgen ? ** Waermede menigh Prins den avond brengt te morgen. ** So is al 's Werelds luft, hoe fchoon vermomt met fchijn, * Niet anders voor den Menfch als bitterheyd en pijn. CECI. Schaep-hoeder, goeden dagh.De ftoutigheyd verfchooot .* . Die (door vrymoedigheyd) een Maegt aen u betoont. 'k Heb in mijn eenigheyd hier langen tijd gefta*en, En mijn u redenen ter tarten laten gaen. 'k Verwonder dat ghy aus de Wereld gaet mifprijfen ■ 't En voeght u Ionekheyd niet; maer beter d'oude grijfèn, Diegantfch fijn af-eeleeft, heel moedeloos en laf. En gaen (fb 't Spreeck-woord feyd) met een been in het gra£ JFLORI. Iuffrou, de feeckerheyd van't fterffelijcke leven En heeft ons uur noch tijd verfèeckértheyd gegeven^
Dies hy onwijflijck doet die op fij n Ieught vertrout: . De doot fpaert cleyn,noch groot,rijck^rrem>jonc,noch outr Iuffrou, leeft eens de fin die ghy daer fiet gefchrevenj lek meenedat mijn die met recht gelijck lal geven. CECI. Daer ftaet: «ÖfDflUlU te ÖCtUm. FJLORI. Waer't datmen't meer bedacht,men foud meer zonde dervê. 't G.^et langer niet als 't hoort: BuytenGods Wet men leeft, En fnood' begeerlijcheyd men ruyme teugel geeft, Het vlees leeft fbnder dwang: 't gemoed is overwonnen, En werd van gierigheyd te gulfehjck verflonnen: Men rooft» men dooft, uien wroet, gants buyten wet van eer, """ ■ En |
|||||||||
|
2.^«I. DianaesCmir-blp-epnöigli-^prt. n
En Mogentheyd is recht den Rechter vallen begeer.
Men leeft na de begeert', en niet na de gewis: Om dat de Mogentheyd heden rechtvaerdigh is. CECI. 't is Herder fo ghy feght. U reden moet ick prijfèn, Want ick geen tegen-deel met reden kan bewijfen. Maer heufchelijck verfoeck: dat ghy dees reden ftaeCkt, En van ander propooft eens nieuwe reden maeckt. Een yverige luit verport mij nwei-behaghen. So ick verschoont moght fijn: foud' gaerne u iets vraghea. FLORI. Gebruyckt my als u flaef. Wat u gelieft gefchiet. CECL Ick neem u dienlt in danck. Sijt ghy getrout,of niet * FLORI. Och! neen,Goddin. 't Geluck dat is mijn daer in tegen. Ten anderen: ick ben daer toe noch niet genegen.
CECIL» Wel Herder/tgheeft my vreemd(ten aenfiendat ghy fijt In't bloeyen van u Ieught, in t foetfte van u tijt, In't braeffte vaa u luft,in't krachtighft' van u laren) -, Dat ghy u niet begeeft om Echtelij ck te paren. Wat is die fchortingh doch ? Seght my daer oorïaeck vaa.
FLORI. Ick die u niet en ken,dat niet wel feggen can. CECI. Ghy kent,indien ghy wiltjmaer 't fchort u aen 't vertrouwen. FLORI. Heb ick een mif verftand,wilt my ten goeden houwen. CECI, U redens kfoeck beleydt drijft mijn bedencken verder: 'k Acht onder defe Py al meer fchuylt als een Herder. Het vey nfèn vaeck ontdeckt het geen wy gaerne weten. FLORI. Hoe fegt ghy luffrou ? C. Niet.'kVraeg:hoe ghy fijt gehete? FLORI. De kennis mijnes Naem geef ick u te verftaen: Dat ick geheeten ben, den Herder FLORI AEN. CECL En in wat Land gebooren? FLORI. In Vranckrijck:daer icklaetft mijn Ouders heb verlooren;
Waer door als Balling ick in vreemde Landen fwerf, Waer ick mijn Moeders Liefd', en Vaders forgen derf. CECI. Mijn deerd u droef verdriet. Voorwaer u ongeluck Dompelt mijn teere hert door medety indruck. Bedroefde Floriaen: 'kheb in het Roeck uw's welen De droefheyd van u hert volcomentlijckgelefen. Beleefde Iongeling : begeert ghy iets op mijn ? Namijn vermogen wil ick ubehulp'lijck fijn: ■}- Ift dat ghy dienft begeert ten Hove van mijn Vader,
G j Alder»
|
||||
|
54 j. k r ul s tottmtMiitltt miren.
PLORI. Alder-waerdighfte Vrou; ick coom u Hooghcyd nader,
En kniel voor't Altaer neer van u voïmacckte deught Met alle danckbaerheyd(fo ghy aenfchouwen meught) En offer voor de gunft van u goed-aerdigheden # Een danckbaer herteen heb niet anders te hefteden. Dat mijn gebeuren moght de hooghfteftaec in't-Hof Ick floeght met danckbaerheyd (beleefde Iuffrou) of. 'k Ben met mijn ftaet vernoeght» En 't on-ervaren leven Soud' fich ten dienft van't Hof niet wel kunnen begeven. Veel foeter is voor my dees cleyne Heerfchappy, Als met verbondt int Hof de dienft van flaverny, Die nietbequaem en is voor fulcke lompe Boeren, Die ongewent het fwaert fij n in de vuy ft te voeren: Maer wel een haferen ftock,en grove itroyen hoet, In plaets van d'Helm, die 's vyands daghen ftutten moet. Ick ben gheen Krijghs-man die de vyand 't hooft foud* bien, Maer foud' liefft' fulcken Beeld' eens ongewapend' fien. De Herders ongewoon fijn (Iuffrou) te verkeeren By d*Hoogheyd van het Hof, by Princen, en by Heeren. CIL Cl Beleefde Iongeling,u redens kloeck beleyd Maeckt waerdigh dat u hand een gulden Scepter fweyd.
Teoordëeïen,narecht,fowel als wel-behaghen: U wijf heydt die verdient een gouden Croon te draghen.' Ia u manhaft gemoedt is waerdigh te ontfien. U treff'lijckheyd behoort de Volck'rén te gebien. FLORJ. Beleefde Coningüvlft fpotten u behagen ? U Onderdaen en Skef ift willigh te verdragen. Of fo u Hoogheyd veynft,- en door het veynfen tracht Te kennen mijn begeert,te weten mijn gedacht. Door wterlijcke (chijn het binnenft' te bewijfen, Gelijck de dwafe doen als men haer zotheyd prijfea. De lof en prijs (Iuffrou) die ghy u flaef vedient Die ken ick mijn niet waert: ick hebfè noyt verdient. Iuffrou,mijn tijd verlooprjtijd eyfcht mijn tevertreckeH, En laet mijn danckbaer hert u tot vergelding ftrecken. CECI. Wel Floriaen: Vaert wel. Den Hemel u geleyd. FLOPxI, y gUnft die werd beloonr,Iuffrou,met danckbaerheyd. 2&n. <CECI» Vaert wel beleeft gemoedt, dat my veel doetbedencken. Ach!
|
||||
|
2.<Deel Dianaes<£tcUt-blp-tpnb!0!)-&pe!. SS
Ach ! waert ghy niet te verr\ ick fbud' u weder wencken:
'kDraeg noch iets op mijn hert 'tgeêic door fchaemte Iweeg
Waer dat ick nader-hand een groot berouw af kreegh.
U ftrengh gebodt, o fchaemt! valt voor de fwacke Vrouwen
Te laftigh„gn te wreed,gehoorfèem t'onderhouwen
De Wet die Liefd' ons ftelt. Seght,waerom fijne wy
So wel niet als de Mans van het verkiefen vry ? "
Maer doet ons meer als haer onfe begeerte ftaecken.
Staet 't Wetten-breken vry/tftaet vry die oock te maecken.
Ick volghe na mijn fin in finn'Iijckheyt de Wet
Die mijn Natuur gebiedt, en die de Liefde fet. ÏMVWCU-
|
||||||
|
Derde Handelingh.
Derde Uytkomft.
DIANA. T^Roeve ziekbeweent udruc„claeght de Qoon u ongeluc,
Al u ramp, en al u lyen,
Al u quelling, al u fmert„aide droef heyd van u hert, Al u ongeluckigh ftryen. Hemel-vooght,die 't al gebiet„en verborgen dingen liet,
Herte-kenner van de Menfchen; Gunt, al wat ghy mijn toevoegt„mijn wil met u wil vernoegt
Heer,oock anders niet te wenfehen. Valt mijn lijden my wat fwaer, ,is mijn Zieltje vol gevaer,
Angft, en vrees (door val der zonden) (daers doot 't Berou in my (ghy weet)is groot„en wilt Heer niet des zon-
Als 't hert berouwigh wert gevonden. (magh llaen; Dies ick nu met den Publicaen„wel voor mijn droeve borft
Om mijn verdiende plagen. (hebt getorft So llaen ick droevigh voor mijn borft: Dat ghy fo fwaerlijck
V kruys,voor mijn mifdaed, gedraghen. (laet Met walging ick de wereld haet„en al haer boofheyt varen
Met al haer valfche daden: , (fchijn Die ftricken van de Menfchen fijn^en haer bede&elijck mee
Ken liftelijck verraden, V*
'■".■"'-." \ ** •
|
||||||
|
ii i.kruls tëermaeefteïtjcfte twwtt.
De wereld is gelijc eê klip. De Mens niet anders als eé fchip
Gedreven door de woefte winden: (overde&j Het Schip drijft daer de wind het tred* ,t de Klip (met water
Doet Schip en Schipper beyd verrtiuden. (na wenfch So mede gaet het met den Menfch,,di#al fijii Iuft hier heeft
Veel p'rijckel loopt fijnztel te wonden: (p'rijckel vind) Sijn welluft,ach ! dat is fijn wind „ die drijft hem daer hy 't
Op klippen: 't welck fijn de zouden. (be-ooght. Als het geluc fijn moet verhooght,, en het verand'ren niet
Maer op't geluck lielc fijn betrouwen. (moet Treft hem de minfte tegéTpoed„terftond ontvalt hem al fijn
Hy ken hem in fijn druck niet houwen. (fchielijc treft, So hoogh als hem 't geluck verheft,, de teghenfp oet weer
Werekt in den Menfch veel vreemde kuuren. (wel toe Dan ift : hoe dus ? wel heyl wel hoe! Hier om in weelden (iet *
Licht wend het rad van avontuuren. (meerder fiet; Leert Maeghden doch aen mijn verdriet,, en nimmer na u
Wiens fchatten meer als liefd' bekooren. (heeft verfocht) 't Valt fwaerdcr als ick had gedocht,, dus leert aen my (die't Hoe meerder winft, hoe meer verlooren. (ken flaet: Ghy Maeghden van gemeene ftaet,, Voogh op uw's gelijc-
Of is fijn fchat min als u machten, (vind So hy u onghe veynft bemind „ en ghy hem vroom van leven
Wilt hem vry boven rij ckdom achten. (luiten baert; Want rijckdom is van fulcker aert: Haer magt veel vreemde
• Die maght geenfins kan weder-houwen. Den dert'len wulpfen longeling„na lullen foeéfc verandering Stelt op fijn rijckdom fijn ver trouwen. (Schaepjes telt Een Herders-knaepje,dat int velt„Met forghen fteeds fijn
Door yver.om wel te bewaren: (gen heeft, Oprechtig, vroom*en fimpelleeft,,fijn rijckdom in't vernoe-
SaldickwUs beft een Maeght by varen. ■.,■". - ' - ■ 'I .
Gins ick een Kluyf'naer fiejdat hy mijn fb veel deed
En leenden my fijn kap,of diergelijcken kleed: Om niet bekent te fijn, mijn lichaem moght bedecken, • En (in een Harders fchijn j na Grieckeu toe gaen trecken. Het vraghen dat ftaet vry. Hou: Vader,goeden dagh. Ick
|
||||
|
»*feeel* Dianaes^ïeuc-WiJ-epnbifi5-5>prt- il
Ick wenfch u al 't geluck men iemand wenfèhen magh.
RLVY5. God loon u wcnfchingj en wil u voor quaed verhoen.
DIANA. So't u believen waer, ghykoft my vriendfchap doen.
KLUYS. 'k Doe gaerne t'uwen dienft, Iuffrou, 't geen ick vermagh.
DIANA, 't Is dienttigh om te flilTen d'oorfaeck mijn's geklagh.
KLVYS. Segt mijn u wil.die'k met de mijne fal vereenen.
DIANA. Wilt ghy mijn defe Py een korten tijd wat leenén i
Ick acht het geeft u vreemd, en hoort feer wonder toe; —•
Macr fo ick u verhael waerom ick fullicx doe. En u met reden hier de oorfaeck van betoone, < Ick twijftel niet ghy fult mijn voornemen verfchoonc: 't Is noch niet lang geleen,ach! dat mijn is ontvlught De Ziele van mijn Ziel,om wien mijn hertje fught, En borrelt traen op traen,eylaes ! wt defe oogen, - Om dat ick in mijn Ieught iodeerlijckbenbedrogen : Florentius,Grieckfche Prins (die na fijn lang gevry, En vaft verbonden trou,nu weder vlught van my) Is d'oorfaeck dat ick fal door Berghen, en door Dalen, Bedroefden eenigh in een Herders fchijn gaen dwalen, Gantfch troofteloos,vol rou,na Griecken: Daer ick mien Mijn ongetrouwe Prins (op defe wijs) te fien; Ais onbekent met hem vrypoftelijck te fpreecken jV Wat reden dathy heeft gefwooren trou te breecken ? Tot dees middel alleen, Heer Kluyfenaer,ick deed' Verïöecken dat ghy my woud leenen wat u kleed. KLVYS, Bedroefde jonge vromvoorwaer mijn deerd u fchade,
En ('t geen natuur lijck is) ben ick met vrees belade t Door forge dat uiets moght op den wegh gefchien. De reys die is te verr' voor fbeen vrou allien. De weghen onbekent,onveyligh om te reyfen. DIANA. Mijn eenigheydt fal ick verfellen met gepeyfen,
Op hoop van Gods genaed'.En dragen in mijn hert Gods grootemogentheyd, mijn onverdiende fmert, Gedaghten Goddeiijck (gevoed in 's Heeren vrefe) Die fullen op den wegh mijn tot gefelfchap wefe. En houden fteeds mijn oogh op Deughdens feeck're baeck» So langtot dat ick in behouden Haven raeck. Of dat de doodt mijn Ziel een and're wegh doet keeren. H En
|
|||
|
j s j. k ruls ^crmaechelijcRe uure»,
En fo God met mijn is, eylaes • wat mach mijn deeren,
■ En fo mijn ziel op God een vaft vertrouwen (et;. So by mijn weghen ftiert: Wie üTer die mijn Iet? ,,!• ?i En oft ick na veel drucks 'tgewenfchte niet geniete, Maer fmoordenop de wegh mijn leven,, door verdriete. So ick te moeyelijck, belaft met meerder pijn Moght werden, fal 't mijn ziel noch meerder vreughde fijn. Pus Vader,hoe't mijngaet,ick hebbe niet te vreefen. Het zy hoe God het voeght : ick lal hem danckbaer wefen. KLVYS, Voorwaer beleefde vrou,verftandigh als voimaeckr,
UGoddelijcke reen my innerlijcke raeckt. 't Geloof in uis groot: Op God een vaft vertrouwe. Dies ick verwondert ben dat fo een Werelds Vrouwe De Aerdfche luften om her. Hemelfche verfmaet, En om hetGeeftelijckhetWereldfcheverlaet. Vwerekendie lijn goed: beleyd met Godes vreefe^ En al wie fobegint,fal God behulp'lijckwefê. Maer wie met domme kracht op eygen wijf heyd fteunt, , En met begeert (deur wil) op 's Werelds fchijn-deught leunt, Die dook(al waent hy't niet)hoefchoon haer fchijn vermomt En fal't bevinden als fijn Ziel ten oordeel comt. Voort ftredimijn wenfch fo verr'als ghy hebt voor gen omen* *t Sy by u Lie£ofGod,in't Hemeirijck te comen; Het u na wenfch geiuck. En fuit my neffeus dien (Na u believen) tot u voorneem dienitigb iïen. • Zie daer : daer is mijn kleed. Al is het flecht van waerde, Wilt het niet na fijn waerdjmaer na mijn gunft aenvaerde. *kGaf beter,fo'k het had. DlA.'tls meer ais ickkealoonen^ Dan ter gelegen tijd fo lal ick Vader toonen Wat aengename gunft dat my van u gefchiet. ïcktoon een danckbaer hert: en heb nu anders niet. d'Ai-gever müdelijck u goetheyd wil beloonen. lek lal u danckbaerheyd (fo lang ick leef jbetoonen. Wie foud' vermoeden nu dat ick Diana ben ? KLVYS, OnmogeÜjck dat iemand mi Diana ken.
Dees middel is feer goedt om tot u wenfch te raecké-
God vorder uïuffrou in u voorneem en faecke- DIANA, De 8|d eyft mijn verf reek: 'tGeluck dient nu bequaem.
'hl ADieu
|
||||
|
a.^ttï. Dianaes<$r^&ïp-epttbt05-£p*!. jt
A Dieu tot wederfiens. KLVY. Gaet Kind in Godes naem»
God wil u Leydlman fijn. Ick wen^cn na mijn vermogen; Schickt altijd waer ghy fijt te houden God voor oogen, Op dat (na wenfch) lij n Godheyd u geluck verlien. Welvaert tot faligheyd wenfch ick u neffens dien. DIANA. God loon u weniching. 25tnnm.
KLÜYS. En wil u Leydftnan wefen.
Vertrout in God: fo ftaet u gheen gevaer te vrelèn.
ELORENTIVS.
> m '.
HA! fbete vyandin. Een al te wreeden Maeghk
Mijn plaghen fo veel lijn i als d'Hemel lierren draeght. Ach ! wilt eens over my,, PruyfTe Goddinne dy
Genadelijck erbarmen.
So fnel niet vlucht,, Voóf mijn gefücht-
Ontiluyt u ooren: voor mijn bittetkarmten.
Cecilia ! hoe dus wreedc ? Pronck-perrel aller vrouwen : Hoe lang lal haer in u de wreede ftraf heyd houwen ? Hoe lange fult ghy mijn, Lief, my,en mijn gebeen Verwinnen met de kracht van u vermogen Neen* * Sal nimmermeer't gemoedt van u verliefde Prins ' Genieten het geluck van fijn gehoopte wins ? Goddinne,falu ftraf mijn trouwe hoop doen liegen? En lal de hoop mijn wenfch (door u ftraf heyd) bedriegen ? Dat Iaet ghy immer, o rechtvaerdé Goon,niet toe: Want al te trouwen dienft ick om mijn Iuffrou doe. A L L E R D V S.
Mijn vrund,vindick u hier gefcheyden van de Menfchen?
'k Wenfch u geluck,en al wat men een vriend can wenfchen. Hoe dus verfuft mijn Heer? u welen my betoont Dat droeve fantafy in u gedachten woont. Dit ben ick ongewoon. Hoe dus verfuft van finne ? 1LORE. Allerde,Vrund, ick fw'erf in 't Dool-hof van de Minne- Ick dwael van redens-lpoor. Ick loop: ick weet niet hoe. Ick ben niet dienick was- Icknveet niet wat ick doe. 't Gedacht is op de hol. De linnen fijn aen't rennen. Mijn dunckt met Pbaëton der Zonnen loop te mennen. H t Allerdc
|
||||
|
6o lkruls t^rotaecfccltjcKe uurm
Allerde, lieve vrund, waer dat ick coora of gae:
De droefheyd volght mijn iteeds(gelijck mijn fchaduwjnaej
En field mijn ftadigh voor haer ftrat heyd, en genade.
'k Vertrou de hoop te veel; dies doet haer itraf mijn fchade.
Genade voedt mijn hoop; maer ftraf heyd hoop fb loont
Datter voortaen gheen hoop meer in mijn boefcrn woont.
ALLER. Florenti,Iieve vriend, van oude vriendfchaps weghen
Ben ick met u veel meer als met mijn (cl& verleghen. Mijn redeloos gedaght drijft in een woefte Zee : Het geen ufchort,mijn vriend,het felfde fchortmijn mee. Het gene dat u quelt: het felfde doet mij n plagen. Ie ken't niet melden 'tgeen mijn droevig hert moet dragen. FLOR. Wie is d'oorfaeck uw's quel ? Wie hindert u,u wens >
ALLER. Florenti,lieve vriend, 't is wreede Emmerens,.
Die met een fbet onthael van lieffelijcke woorden My (die noyt fuliicx docht) tot Liefden eerft bekoorden, 't Aen-treckelijcke foet van haer robijnemond Heeft met de pijlen van haer kuf jens miju gewond. Haer aengenaem by-fijn fb minn'lijck zy mijn toonde : Dat ick noytdenckenkoft.beveynitheydt daer by woonde, Soopen-hertigh.en goed-rond s quam zy by myj En 't eerfte dat zy fprack, dat was van vryery: Met fulcken deftigheydjmet fulcke fbete reden, c Dat zy mijn maeéte flaef van haer wt-muntentheden; Elck woordje datfe fprackjhacl een volkomen fin. De Maeght fcheen my geen Maegt;tnaer beter een Goddiri: Haer vriendelijck gelaet,in't fpreecken kloeck,maer matigh Weynigh van woorden,en in haere reden ftatigh. Int fpreken fb begaeft: dat zy op veel manieren Beleefdelijck haer tong wift na haer wil te ftieren. Ia't fcheen (recht wt-gefeyd)of 't wefènduyden wou: Ift dat ghy minnen wilt, verkieft mijn tot u Vrou. Waer door ick ongeveynft mijn meening haer ontde&e, Bevond ick nader-hand, dat zy mijn Min bege&e. Ach! vriend men mag voortaeop menfche niet vertrouwen. FLOR. Allerde, lieve vrunq, voornamelij ck de Vrouwen
Die met een loofe fchijn fïen wat een Minnaerpeynftj
En wetende fijn hert; is haer vriendfehap geveynft, Hat
|
||||
|
2.®ttU Dianaes C«tlt-bIp-*pnÖtfl[)-&pri, dj
Ha! fchalcke mommery. Fy! valfcheyd van de Vrouwen,
Is mijn Cecilia valfch : Wie fal men dan vertrouwen ?
So in fb lieven Beeld oprechtigheyd niet woont,
So kender niet een vrou ter Wereld fijn verfchoont.
ALLER. So fcheen oock Emmerens. Dan ick heb voor-genomen In (bleker voegen, vri^nd.by haer niet weer te komen.
En voor het beft fond' ick (gelijck een vrund) u raen.
U liefd' t'ontrecken haer, eer dat het u moght fchaen.
FLOR. Allerderde laet ons gaen in eenigheyd wat wand'len: Datwy vandefè faeck vrypoftigh mogen handlen.
|
||||||
|
Vierde Handelingh.
F L O R I A £ N.
TCK daght vaft by mijn felfs, allo ick herwaerts ging :
•*-'t Verloopen van de tijd verandert alle ding. Tot wat geluck,foo'tfcheen,had my de tijd yerkooren • ^ Het geen ick door de tijd weer quackloos heb verlooren. 't Verlies van mijn geluck: ift af-fijn van de Maeght, Voor wiens bewefendeugt mijn hert danckbaerheyt draegt.' Cecilia» Goddin,als ick nogh met mijn ooghen Aenichou de plaets: waer mijn de krachten uw's vermoghen Drijven met hert en fin^met ziel; ja met gemoet (Gelijck de Zeyl-fteen 't Yfer na hem trecken doet) Ter plaets,daer ick geknielt fb menighmael Goddinnc De Goden offer, in den tempel mijnes finne, Op't Autaer uw's waerdy, verdienften van u deught; Hoe-wel dat ghy door-dien,Princes,veel meer vermeught Als ick vergelden kan. Niet-tegen-ftaende defè Doen(na vermogen) my voordeestijdtdanckbaer wefe. Waer was doch mijn gedaght (ha!) doen ick heb verfmaet U aen-geboden gunft ? Die 'k wenièh. Maer al te laet. Waer was mijn domme geeft: doen ick my liet ontvlieden So onbedaght de gunft die ghy mijn aen quaemt bieden ? H 5 U aen*
|
||||||
|
i
|
|||||
|
€z i.kruls t9ermaecfaïtKfeetro«K,
U aengeboden gunft,u vriendelijcke reen
Die floegh ick van der hand met fulcken plompen Neen.
Berou,eylaes ! berou: hoe plaeght ghy mijn gedachte,
Die door geheugenis verlooren luck betrachte.
't Geheugen van u deughd hërwenfcht verloopen luft.
Mijn ongeruftigh hert voedtop verfhiade ruit.
Mijn wenfchen te vergeefs; gelegentheydverloopen;
Verfuymënis belet mijn eenigh trooft te hoopen.
Die kans die is verfien. Ervarentheyd die leert
Hoe de verloopen tijd haer gangen niet en keert.
Doch Ci&i&röTeyd recht: 't Is wijf heyd te vergeten,
Dat men'tvërlööpën wénfcht.is onput tijd verlieten»
Onnnt iftdat ick claegh van mijn verlooren luck.
Onnut ifl: dat ick nu beween 't verlies met druck.
Licht dat haer woorden fijn verfcheyden haer gedachten :
Om met een loofe fchijn mijn meening te betrachten.
Soud' fulckeioof heyd- dan wel Heerfchen in de Maeght:
Om fien wat kennis dat een plompen Herder draeght ?
Gewiffelijck. Ift fb? Soift niet tevèrfchoonen.
't Is wel: Zy is gewent haer vriendichap te betoonen.
*t Was haer beleefden aert,die mijndie vriéndfchap.deedi
Heb ick het aef s geduyd,'t is mijn van herten leed.
Doch ifler eenigh kans: fobootftmy ECHO na,
En fchatert wt door 't Bos een heuchelijcke Ia. ECHO. Ia.
Ia Echo. Seght ghy Ia ? Mach ick u woord vertrouwen.
ECHO- Trouwen.
Trouwe,Echo,faI mijn trouwe niet berouwen? E- Rouwen. Sal 't trouwen mij n berouwen- Hoe fal dat Echo fchien > ECHO- Vlien-
Vlien. Sal ick vlieden? Wel wat meer ? Boet mijn verlangen- ECHO- Gevangen.
Gevangen Echo. Hoe! gevangen om een Vrou? EC. Trou. Ghevanghen om mijn trou, daer ick de Vrou meed win ? ECHO. Coningin-
Win ick mijn Coningin,door trou: ick fal mijn leven De Phoenix van mijn ziel, om ftraf nogh doodbegeven- Daer is gheen waerder fchat ter Wereld voor een Maeght: Dat mea getrou terdood getrouwe Liefde draeght. Holla!
|
|||||
|
zGïttl DianaesCtmr-ïïlp'Cpnbifilj-^>ptl. 63
Holla! daer comt zy aen.Hier moet ick wat verwachten r
Om {lm of ick niet ken haer meening eens betrachten. C E C I L I A,
Ach! fprakeloofe Lommer (die mijn treuren en klagen
Nu na een korte tijd gehoort hebt alle dagen) U ift bekent : hoe vaeck dat ick met veel getraen Hier by dit Beeckjen heb mijn droeve klaght gedaen, Als 'tWelte windje koelquam door de Boompjes ruyflèn, En deed de Golfjes van de klaere Beeckjes bruyflerij Al fchomm'lend' op en neer werden ick vaeck beureen, En tot de Liefd' verfoght.van Princen aen-gebeen, Van Vorften hoogh ge-eert,met fmeecken en gebeden* Die ick (door tegenheyd) fteeds tegen heb geftreden: Mits ick Landfdouwe foet,verciert met Bloempjes fchoon. Kies voor een Conings-Hof,en Keyferlijcke Kroon* Dies drijft my eenigheyd,verfèlt met de gedachten, Na 't geen ick boven 't Hofs welluften hoogh moet achten, Na-dien ick metter daed meer acht het vrolijck woüdt: Om dat de Zon mija's Ziels hem daer verborgen houdt Ach! Boomen,Bloemen,Vee,ghyKlaver-rijcke\veyde, ,;-; Vernieuwers van mijn luft,enfoete vrolijckheyde. O ! aengename plaets: daer mijn verliefde oogh ';
Ziels-voedfel wt het fchoon een's fchoonen Herder toogh,
Die noch onlangs verleen my hier ontmoeten quaïït, . En door lijn foet geweltmrjn zieltje met hem nam, Ia mae&en mijn Aief-in,door lijn beleefde dade j I Die mijn nu leven doen alleen op fijn genade. Sacht lïnneloofe Maeght: verfot fo licht'lijck niet, Want door de wulpfe Min comt menigh in't verdriet. Raedüaegt met u gedacht. Wat foud 't gedacht mijn raden > Mijn Liefd' te ftaken ? Neen. Veel eer wil ick verfmadea Een Scepter,en een Kroon,ja Conincklijck bevel: Eer ick mij n tweede Ziel wt mijn gedachten ftel. Hoe! fal ick dan een llock ia plaets van Scepter fweyen ? Verfèhoven in het veldt de fleghte Schapen weyen * Soud' dat mijn Vader wel gedoghen ï Neen. Geenfins Dat ick een Herder foud' verkiefèn voor een Prins. Noch*
|
||||
|
<j4 i.KKüts t&ermaetfeehjcfteuuwtt.
Nochtans ick liever wil de Croon en 't Rijck verliefen:
Als t'haten die ick min; en die ick haet,te kiefèn. Ditoorfaeckt mijn gheween,met bitterlijcke frnert, De oogen vol getraen,endroef heyd in het hert. Eylaes! bedruckt gemoedt: Wat iit een fwaer verdriet Als 't Eerbaer hertje wenfcht na 't geen de fchaemt verbiet. De Keur-vorft van mijn Liefd', dien ick heb wt-verkooren: Is van een cleyne ftaet.en laghe (lam gebooren. - En ftaet het dan niet vry dat d Hoogheyd fich verneert ? En 't Ecrlijck,cleyn verkieft,om ftillen de begeert i Of moet men dan alleen om achterklappers reden Breecken de willekeur van onfe finn'lijckheden ? » Als 't Eerbaer hertje wenfcht na fijn beflooten deel: Dat waer te wreed (dunckt mijn) en voor een Maegt te veel.
tFKK Daer rijft de Zon mijn's ziels. Veynft nu Cecilia,veynft, En meld met dele Brief het geen u hertje peynft. Laet vrughteloofe fchaemt onder begeerte buygen, En wilt vrypoftigh hem u hertens-wenfch getuygen. Beleefde Iongeung t Ick wenfch u goeden dagh. FLORI, En ick u al 't geluck men iemand wenfchen magh. Iuffrou: dus ecnighier i C E.Soud' ghy mijn eenigachten ?
FLORI. Mits icfc u eenig vond. C E. Verfelt met m'jn gedachten. FLORI. Gedaghten, die miflchien op u beminde voen. CECI. So acht ick,Floriaen, datHickwils d*üwe doen. FLORI. De mijne (Iuffrou) fijn als al des Herders knaepjes: Bekommert en begaen (met ibrge) voor de Scjiaepjes,
Om houden oogh in't zeyl (gelijck ons plicht gebiet) Of men den Wollef na de Schapen komen fiet. CECL Seer konftigh ift geveynft. Dan ick (oud Floriaen U reden na mijn fin op dele wijs verftaen: De Schaepjes,dieghy fegt, dat (aght ^.ck) fijn de Maeghden, Wiens finnen dat u liefd", wiens weer-liefd u behacghden. Dat ghy bekommert fijt met forge voor u Vee : 'k Verftae alleenigh u getrouwe Min daer mee. FLORI. Vergeeft mijn dat Iuffrou: 'k ben fo geluckigh niet Dat mijn van eenigh Maeght eenige gunft gefchiet. Oock heb ick in de Min nogh noyt. mijn tijd verlieten. CECI. So fult ghy Floriaen dan door u reden weten: Dat
|
||||
|
Dat ghy niet oord'len kent dat u gheen gunft gefêhiet.
Dan of ghy't fchoon al feght.ick ken't gelooven niet. ELORI. Het feggen ftaet aen mijn. Iuffrou,aen u 't geloove*.
CECI. Ick meen dat mijn geloof u feggen gae-t te boven.
FLORI. Dat niet u kloeckheyd my verwint in dit gefchil:
Dewijle ghy utongjuffrou, hebt tot u wil. . Had mijn Natuur begaeft metfulcke waerdigHtdea ïck offerde mijn hert dan met gedienftigheden
' De een of d'ander Maeght fmeecken om weder-min Soud ick,Princefïe Vrou,die daer ick flaef van bin. CECI. 't Én fchortu daer niet aen: Dies fteltu door de reden>
In alles vry vernoeght,en redelijck te vreden, 't Is wonder Floiïaen (ja wonder geeft het mijn) Datfulcken Iongher Held ken fbnder Minne fijn: Ten aenfien dat Natuur haer aldef-hooghfte gaven Op't alder-cierlijckft' heeft in u perfoon begraven. I ? Volmaecïe fchoonheyds-lof: uaenfchijnbraef vercieri:, tyrjjr'
U lief-talige tong (met reden gemaniert) Sou d'alder-herdtte Maeght tot fbete Min bewegen» Dan ick acht Horiaen is tot gheen Min genegen. FLORI» Genegentheyd tot Liefd',Iuffrou, wel was gefint:
Maer mids genegentheyd, gelegentheyd niet vint, _
Is Liefds-begeert te niet. Das moet ick't lieven ftaecken,
'Tot dat genegentheyd,gelegentheyd ken raecken.
Doch fo ick by geval,aen eenich Maeght moght fien,
Dat zy my guntt toe-droeff:'kfbu haer mijn dienft weer bien?
CECI, Ick twijffel Floriaen ; of ghy u woord foud' houwen-
FLORI. Mijn woord,mijn Zegel isjDaer meught ghy op vertrouwen»
CECI. Wie al te licht vertrout.wel licht bedrogen wert.
FLORI." Bedrieghen ken hy niet,die trou is in fijn hert.
CECI* Een hert fonder bedrogh is heden qnaed te vinden.
FLORI. IufFrou, voor anderen wil ick mijn met verbinden.
Ick fpreeck alleen van't mijn. C. De woorden fijn wel goet,,
"LORIt So is oock 't hert, Mevrou, 't gheen anders niet en doet.
CECI., So fbud' ick u wel licht iet heymehjcx vertrouwen,
FLORI. Van mijn getrouwicheyd meught ghy u feecker houwen.
CECI. So antwoord op de vraegh, die 'k ftel by een gelijck'nis,
Seght mijn u fin hier van; Wie'r arreia fijnde,rijck is ? I Dat's
|
||||
|
6$ i.kruls tttrmatctuhjckcuurüti»
FLORI. Dat's die in kleynighede.die hem God toe-vocghr,
Vrolijck,en wel te vrede,danckbaerlijck verhoeght. CECI,* Mijn dunckt ick wefen fou d'alder-vernoeghlte Menfeh
Dat ick in kleynïgheyd moght leven na mijn wenfch De weelden van het Rijck die fijn my fófeer teghe Dat ick in de Ballans mijn's oordeels dickwUs weghe (Metëwaere achterdoghr) de vrughten van de weelt: Bevind' ick dat haer lult mijn alle vreughd ontfteelt. 'k Heb in de luft,geenluft: door 't ftadelijck genieten. ». In't kort gefèyd : Het Rijck,en Crooné,my verdrieten. » • So de gewoont,door fchaemt,mijn eerbaer voorneem breeófc 't Geen nochtans (fo my duncktj vol fware forgen tteect, Niet-tegen-ftaende is op ufo groot't vertrouwen Dat ick niet langer ken mijn wenfch verborgen houwen. Ia u beleeft verftand betrou ickfo veel toe Het my verfchoonen fal,ift faeckdatick mifdoe: Wanneer ick u verhael mij n luit ,en wei-behagen, Mis-hagens* u,ick bid, wilt dan geen roem gaen dragen: Dat ghy een fwacke Maeght haer finnen hebt verfot, En maken my 't gemeene volck fo tot een fpot- f LOM, Goddin:den Hemel faleer opter Aerden dalen
Eer ick u foecken fbud' met valfcheyd t'achter-halen*
Eerfalfigh'tfchobbigVeeneftelenin hetWout: \
Eer ick niet na en cuiam het geen ghy mijn vertrout-| -Aji%
Eer fal het pluym-gediert figh in de Zee geneeren. '?^s
Eer ick niet en volbreng u Edel heus begeeren.
Al waer't dat ghy gebood u flaef,en onderdaen
Om uwea't wil (Me^vrou) tot in fijn dood te gaen.
ilorentras Met grage vlytigheyd fült ghy mijn fien volbrengen^ s
^ Al wat u wille wil, wil ick willigh gehengeru
Ick fweer het u Me-vrou: al wat ghy mijn gebiet
Sal willighüjn volbroght; Hier-om en fchroomt my niet,
.CECIL» Aen-vaert dan defen Brief,die 'k felver heb gefchreven,
Door Goddelijck. bedwang, éylaes! daer toe gedreven. Dees fal mijn meening u in alles doen verftaen, Vaert wel tot morgen toejfpreeckt mijn dan eens weer aen. 'fLOBJ* Vaert wel Cejefte vrou.U eerelijck gebieden
Sal van uOadexdaendienJi-wilüghlijck gefchjedeo.'
|
|||||
|
■•>
|
|||||
|
i^tti DianaesCrewc-bïji-^ntiioö-^^iï* $t
PLORENTIVS.
"*' XO'^ laet ghy toe,o God f ken't goede Goon gefchien
" Dat ick dit valfch bedrijf moet met mijnoogen fien? Fr u Cecilia! Fy t ghy fchandael der Vrouwen. Noyt koft mijn trou gemoedt die valfcheyd u vertrouwen. Cecilia dus valfch! Cecilia dus licht Y Ift oogh betoovert ? Q{ begoochelt mijn 't geficht ? Ick weet niet wat het doet: 't veroorfkecltmy veel klaghtea, lek twift met mijn gefightien kijf met de gedaghten: Oft droom, oft beurten fijn,oft Duyvels-ipokery. Soad' zy hem minnen ? dat geloof komt niet in my. Gelooven moet ick immer 't geen mijn oogen lagen. Ha! Hemel: moet ick defe hoon en fpijt verdragen ? Die trotf heyd is te croot,die mijn Cecilia doet: Dat zy haer vriendfchap toont dien groven lompen bloet» O onrechtvaerde Goon! dat fal ick niet gedogen, Is anders mijne haet niet minder als vermogen. |
||||||||
|
r
|
||||||||
|
Vijfde Handelingh.
FLORIAEN. CECILI4
ALS ick Hemel ende Aerd',
Ongelijck van lof en waerdY Elck na waerdy aenfehou : Denck ick om u fchoon IufFrou. Iuffrou, die mijn ziel gebiet, D'Aerde heeft fo waerdigh niet: Dat ick Coninckrijck of Kroon Ruylden,als aen u perfoon. Had ick Keyferlijcke maght (Waerdigh u wt-heemfche praght) Niemand als mijn fchoone Vrou CroonjRijckjScepter hebben fou« Maer,eylacy! fchoone Maeght, Aen-gefien dat u behaeght |
||||||||
|
os i.kruls ©etunaecfceüjcke uuim
Eerfucht,pracht,gebied, en ftaet,
Coom ick aen u veel te quaet.
Schoone Maghet,trots van leen,
En vanlichaem braef befneen.
Niet voor eea gemeene bloedt;
Maer voor Pr ineen op-gevoédt.
CECL. De Liefde heeft geen wet; maerkieft na liefds-vermogen$ So dat Liefd' niet op't goedt,maer op de keur moet oogén,/ Die door genegentheyd van Liefde wer^t gevoedt: Dat's rechte Liefdens-aerts,fo ghy bekennen moet. J FLORI. Goddin,het is wel waer,ick hebber gantfch niet tegen : Het goed is van geen waerd, waer-mer niet toe genegen. Genegentheyd maeckt waerd,'t zywaer op men die voedj So dat(mijn's oordeels) niet rijekdom beftaet in't goed: Maer oock inkleynighëyd,daer men toe is genegenj En fich vernoegh'lijck houd wanneer het is verkregen. Groot goed geen rijekdom mae&. Mij n's oordeels» houd ick Dat het vernoegen d'alderbefte rij ckdom is. (wis Goddin,na dat ick heb u kloecke Brief door-lefen:
Heb ick mijn hoop gevoed met hondert duyfènt vreefèn$ En knieleerbiedelijck voor uweHoogheyd neer: Of,'t is tot proef,Me-vrourofernftighu begeer i QECI. Koft ick met hert en ziel het fellefde getuygen : Ick foud' gedienftelijck ter Aerden neder buygen, En offeren u op s mijn hert, mijn ziel*'t gemoet, Dat u (mijn tweede zieljfo leer beminnen doet. <$LORI. Goddin,'t is mijn genoeghjde oorfaeck van mijn vrelè, Sal d'oorfaeck(fo mijn duncktjoock van mijn fterven welen;
Ten aenfien het gebiedden Conincklijcke macht, U Vaders Heerfchappy,u Princelijck gedacht, U Vrienden rijck vanHaefjals machtich van vermogen, Sullen (Princefle Vron) in geender wijs gedogen Dat een on-Edel hert.de heufheyd on gewent, V (hoogh-gebooren Vrou) en 't groot geflaeht dus fchent: Dat ghy verlaten foud u wel-gewenfehte leven. En omeen flsroyen hoedt deGoude Kroon foud geven. Te groot isuwaerdy; u voeght gheen grove rock, <* Een grove Herders Py, een dorre Haef ren-ftock. |
||||
|
z.T&ttl, DianaesCt*W-bIp-eïinÖ»gï)-£>p*l, <*9
Ick hebbe niet,Goddin,het gheen my foud verfchoonen,
En op't duyfendfte-deel u trouwe deughden loonen. Een arrem Herders Zoon; bot,plomp, en flecht van ftaet, / Die met een kleyn getal van Schaepjes omme-gaet. Een vreemd verfchovelingj die nietigh is van machten; ƒ Niet waerdigh,dat men hem fb waerdigh foude achten. Wt-muntende Princes: ick hebbe macht noch goedt, En ben in foberheyd by d'Herders op-gevoedt j Die niet haer fchatten,maer getrouwigheyd(Goddinne) De herten fteelenvanderijcke Herderinne. Een Herder niet (gelijck een Hovelingh wel doet) Draeght op fijn rijckdom trots,maer op fijri trouheyd moet. En waer't dat boven dien trouheyd beft koft vernoegen, So foud' ick my ten diénft der Goden eerft gaen voegen, En ftorten mijn. Gebeen: dat haere Godheyd my Behulp'lijck wilde fijn ten dienft na u waerdy. En dan,deughd-rijcke Maeght,foud ick met mijn gedachte» (So veel als ick vermoght) u verdienften betrachten, En mijn dienft-wiUichlijck begeven onder dijn, Dat door mijn trouwicheyd ick maer u flaef moght fijn. Niet uTer meer in mijn. "Niet meer weet ick te geven Dan dat ick (ift u fin) tot uwen dienft mach leven. Voort voor de reft niet meer- Verftandighe Goddin Let wichtigh op de laeck, en fiet het verder in: Laet wijfe afterdocht, met forghen3pver-weghen Wat fwaerigheden in dit ftuck al fijn gelegen. Miffchien dat u (Me-vrou) de reden fo veel leert Dat u Deughtfamich hert fijn gunften van mijn keert. CECI. Mijn orjverkeerlijck hert,onmoogh'lijck te verkeereny Blijft Höriaen ftandvaft by "t eerelijck begeeren. Kent ghy recht Liefdens-aert,fo weet ick wel dat ghy Nietfonder reden fult hier in verfchoonen my : Dat ick lichtvaerdigh niet,maer met voordachte finne En rijpelij ck beraedt dit fellifde beginne: So weet dat ick mijn oogh floegh op n kleene ftaet, ■ En u vernoeging, die het Hof te boven gaetj Wiens overvloedigheen haer gheen vernoeging deel^n
Maer (door begeert).tot meer vernoeging haer ontfteeleni Ij Tm
|
|||||
|
t
|
|||||
|
7o }. k r u l s Bmttaecfcdtjcfte mm.
Ten anderen,fo heeft my neffens dien behaegbt
U deughd-Iievende Ziel, die ghy in't lichaem draegt. U trouwe ned'righeydmijn teelde boven alle Een gunftigh hert tot u: dat met een wei-gevalle Van't Herders leven. In vermaeck, en kleyne luffc Soght een by u te fijn, in aengename ruft. \ Ick kies voor 't Hof,het veld: fo ick geruft mijn leven | Moghtonbekommert tot een Herders dienft begeven. Het ftaet mijn Vader toe/t is waer,my te gebien, Ea na gehoorfaemheyd fo moet fijn wilgefchien. Maer 'k ben in Liefde vry„van al fijn Heerfihappy. Liefd' wil na Liefds-behagen„'t Gebieden fijn ontflagen; ^ ' En acht meer als het goedt,, de rijckdom vaa 't gemoedt: Dat's willigh na te treden„de keur der finn'lijckheden. En Co mijn Vaders Wet,, hetfelfde mijn belet: Wil ick aen ghecn groen Heyde,,met u de Schaepjes weydc Veel liever,als met dwanck.,te minnen tegensdanck, 'kHcb mijn gedacht begeven,,vaec op het Menfchen leven: Veel ftaten oock van dien„aendachtigh in-gefienj Die ick fo valfch bevijne,, als zy weUuftighfchijne. Ia fo valfch oock (dunckt mijn) als zy vergancküjck fijn. Niet anders is het leven,, als roock;door wind verdreven. Wat is de overdaet,, als ons de ziel verlaet ? Wat ifler voor de Menfchen,, hier beter doch te wenfchen : Als dat men fich vernoegt„Met't geen ons God toe-voegt? Vernoeght in vrolijckheden„het leven te hefteden^ In kleynigheyd,nawenfch„ dunckt my,is voor den Menfch o,^ (Als men gcöCWlU te fttïitlVI en dat men moeten derven Het leven, door de dood) een blijdfchap in de nood. Dus Floriaen laet varen,, u forgen,volbefwaren. En maeckt u felven Heer,, van mijn,door mijn begeer^ Die 'k na u wil (al voegen„en met u ftaet vernoegen. 't Leven is fonder ftrijd„in kleynheyd onbenijd. £LORI» Goddin,voorwaer Goddin, ghy dwinght my,o Goddinnc, Met hert en ziel,Me-vrou»tot u beleefde Minne. Dan 't alder-meeft dat my in defe faeck befwaert: Dat ick u trouwe deughd, na fijn verdienft en waert Geenfins vergelden kan. Doch fo ick can betreffen
Mijn
|
||||
|
2.1&ttl DianaesCteur-Öïp ^pni)i0^-^peï.
|
7*
|
||||||||||
|
Mijn voorgaende geluck, fal u mijn ftaet verheffen
Verr' boven eenis;h Prins,of eenigh Konings kiqt, Door trouwe Lietde,daer u flaef u meed' bemint. Vtrouwigheyd die ift waer op mijn Ziel vertrout.
Door u getrouwigheyd mijn trou verfèeckert hout. Wat can den Hemel aen de Menfchen meer verkenen?
Als dat twee zielen trou in trouwigheyd vereenen. Wataengenamevreught:'t genieten na begeert?
Ift aengenaemfte dat natuur den Menfch vereert. 't Is recht den aert der Liefd': te volgen Liefdens wetten,
't Is rechte Liefd':de fin,daer 't keur gebiedt, te fetten. Ach I daer men fo vereent,verdrijft men twift en haet.
Door dien oprechte Liefd' het al te boven gaet. De Liefd' vermagh het al: dies min ick fonder (chromen.
De Liefd' verfchoont het al wat iemand op mach komen. De Liefde,door haer deught fterri&een Minnaers moet.
De Liefde, door haer deught, ri jckdom verfmaden doet» De Liefde fbet van aert,ken veel gebreecken heelen. Waer ware Liefde heerfcht, fal haet geen vreughde fteelen. De Liefde die maeckt rijckj en dat niet fonder reen.
De Liefd' vernoeght het ahS'is met een kleyn te vreen. Mijn dunckt geraden,Lief,dat wy dit laten fteecken: En dat ghy mijn bewijft met eenigh feecker teecken Dat mij n oprechte Min en trouheyd u behaeght. Goddin, aeniiet uflaef,die in fijn handen draeght
Een dorre Haef'ren ftock. Een ftroyen hoedt by defen, Niet met ge.fteenten braef, en perrlen wt-gelefen, Omcingelt, en verciert. Geen gayen meer by my» Dit Lichaem overdeckt met defe grove Py, Draeght iets dat ick u tot verfeeckering wil jonnen, Ift faeck dat ick u daer meed' fal vernoegen konnenj Al-hoe-wel dat het is het alder-waerdfte pand, Te toonenu mijn trou; So reyckt my toe u hand* Goddin: het is mijn ziel, tot uwe liefd' gebooren, En fbick't niet en meen, fb 2ae die felfs verlooren, Goddin: het is mijn ziel,mijn leven,dié in nood, Sullen fijn tot een pand, ge trou tot in der dood. Goddin, voor wieu ick kniel,eerbiedigh neder bnygbea? Last
|
|||||||||||
|
CECI.
FLORI.
CECI.
FLORI.
CECI.
FLORI.
CECI.
FLORI.
CECI.
FLORI.
CECI,
FLORI.
CECI.
FLORI.
CECI,
FLORI»
CECI*
FLORI*
CECI»
|
|||||||||||
|
FLORI.
|
|||||||||||
|
72 i. kr u l s ®tvmmht\i\thtmtrtti.
Laet ickhet met een kus u lieve lipjes tuygen,
En u bedoude monde druckt weder aeri de mijn ;
Dat trou,met trou, mijn Lief, gehjek beloontmach fijn.
GECI» Mijn dunckt hetnu genoegh. Dat wy dit lieten fteecken
Tot morgen.dat ghy my dan eens quaemt weder lpreecken, Op dat wy met voordacht ons wijfeiijck beraen: Hoe wy met ftil beleyd beft trecken hier van daen. C£CT, Vaert wel,mijn tweede ziel. F. Ghy ooc mijn wei-beminde.
C£CI» A Dieu,tot morgen. Dan fult ghy my hier weer vinde. 25tn*
FLORENTiüS.
NA dat den Coninck hem te vangen heeft belaft,
Dient my nu naerftelijck op dele faeck gepaft- Ha! plompert: 't geen dat ghy hebt liftigh voor-ghenomenr Daer (fweer ick) fult ghy nu noch nimmermeer toe comen» De tijd eylcht geen vertreek:zy fijn voordacht te gaen, Het geen ick wt haer mond flus fel ver heb verftaea. Allerd wt. paef ^omt Allerdus aen^die ick defe fecreten (Ais mijn getrouwe vriend) fal trouwelijckdoen weten.
Aïïerdcwelte pas. De tijd van u af-fijn Die fcheen my duy fent Iaer, door oorfaeck: dat ick mijn, In nare eenfaemheyd heb langen tijd begeven. Ick achtmy fönder u(mijn vrundjals fonder leven: Allo ick van u deughd,en trou.verfeeckert benj So iffer o*et dat ick.voor u verborgen ken; Dies wilt aendachtelijck eens letten op mijn reden> Die tuygen fullen u Cecilia's vuyligheden. Die ick niet lang verleen hier met mijn oogenfagh: Als zy (door Minne-Iuft)by defen Herder lagh Op een verborgen plaets_,in'tdighfte van't BoflTchage, In geyle dertelheyd,oneerlijck in boelage. . Dit dreef mijn voort na 't Hof: Ick gaf \ den Coninck aen; Dievoort belaften : dat men haer foud' vangen gaen. Dies bid ick u (Me-vrund) dat in de Noorder hoecken 1 Ghy fpoedigh derwaerts vlught om defe twee te foecken. En ick treek Zuydwaert wt, op dat geen tijd en fpilt- lek bidd' u fpoedigh doch- JAW.ER, Daer niet voor forghen wilt:
Ick
|
||||
|
i&ttl Dianaes($tnir-bÏ!l-ejJntliö|ï-^p* n
lek gae door Bergh,en Dal,door Lommer,en door Linde.
Ghy fult aen Allerd een getrouwe Vriend bevinde. Florentius,*tl Allerdus toeöcr U|lt: fytbbm Floriaen
enör Cecilia giKbangfjcn.
FLORI. \/\7At leydt men my te laft ? Waerinhebickmifdaen?
V V Dat ick gevanghen moet in.Yfre boeyens gaen.
FLOR» Dat fal dees ftomme Brief fijn Majefteyt getuyghen. U daden waerdigh lijn de neckvoor't fwaerd te buyghen. |
||||||||||||
|
Scüe Handelingh.
Floriaen m De ^cüancftcnté: $mgl)t Dit %u Ötjt,
#p De luyfe ban toe 10. «öeUÖDen.
|
||||||||||||
|
m
|
||||||||||||
|
E hindert haet ? Wie fchaedt de loghen ?
|
||||||||||||
|
Die door de nijd mineedigh lieght.
De Menfch werdt van de Menfch bedroghen. Maer,ach ! gheen Menfch die Godt bedrieght. In u, o Heer.ftaet mijn vertrouwen;
Ick vrees noch ftraffe,pijn,noch doodt. Ick fal mijn hoop verfeeckert houwen: Dat ghy, Heer, niemand laet in noodt. Met boeyens fwaer om mijne handen Gelijck miuiadigh: Niet mildaen. O Godt! verlicht mijn fware banden : Laet my van u genaed' ontfaen. Ift dat ick moet onfchuldigh lijden
De ftraf.die 'k niet en heb verdient; Mach maer mijn Ziel met God verolijden: Tot ftraffe my de dood verlient. Zalighe Zieltjes, die hier boven
ïn vrede, ruft, en vrolijck fijt; Daer ick hier noch veracht, verfchoyen, Haeck na die aengename tijt. |
||||||||||||
|
K Cecilia
|
||||||||||||
|
74 i.kruls !0ermaec&eltjc&e uuren.
C E c i l i A, mtt een De* Coninoftë ^tcnan# toooj bc43eö8nt6eni/3gefilup|iett.
1) Echtvaerde Goden : ken u Goddelijck vermoghen
*M)itongeiijck,eylaes! verdraghen, en gedoghen ? De oorfaeck van dit feyt u groote Godheid bidt: Verloft mijn tweede ziel, die hier gevangen fit: Onfchuldigh fwaer belaft,met onverdiende plaghen. Volmaeóterlongelingmijnoogen nóyt enfaghen. U lijden is u trooft,u noop ftaet in den Heer, Die m de nood verlaet de fijne nimmermeer. Ghy quaemt daer toe door mijn: Dies wil ick voor u boeten,, Als fchüldigh van die ftraf, werp ick mijn voor u voeten, Geknielt, eylaes ! ter Aerd' leydt u bedroefde Bruyt. Ach! Fioriaen,mijn Lief, fteeckt doch u hooft eens uyt: Ziet wie hier buy ten leyt met knienen neer gebooghen, Met armen op-gerecht,met traenen in de ooghen, De handen t'faem gevoeght, en wt-gereyekt totdy^^ Alfo ick fchüldigh ben^ Mijn Lief, vergeeft het my. FLORI. Staet,op, mijn Lief,ftaetop: ghy hebt my niet mifdreven. Het knielen ftaet aen mijn. Aen u,Lief,het vergeven: Dat ghy om mijnent wil (oloffeliijcke Maeght) Dees Yf're-boeyens dm u teere handen draeght. Urooght af Cecilia u wangen, nat betraent: Het fchreyen wondt mijn ziel; 't ontciert ufchoon gedaent. Goddin: rijft van der Aerd. Drooght u betraende wangen, Ey ! ftaeckt u naer gefucht.Het wringen van u handen, Hetoverlaft mijnziel,metmeerderiug van fmerr, Die als een ballaftleyt op mijn benaude hert. CECI. Ach ! Lief, waertdat ick moght u van dit pack bevryen: De onverdiende doodt foud' ick gewilligh lyen. Ooght op mijn traenen blanck,en bracke oogens-vloet: 't Is u onfchuld, die mijn dus bitter weenen doet: Dat u getrouwe Üeught, die ghy mijn ginckt betoonen, Dat ick die nu moet fien met fülcke valfcheyd loonen. FLORI. Goddin;noch eens Goddin; Goddinne voor altijt, So bidd' ick u, mijn Lief» dat ghy gedachtigh fijt
Dees
|
||||
|
z.tBttl Dianaes^rear-ÖljJ^nblSÏÏ-fjpcl. 75
Dees redens daer ick foeck miju Engel meed' te peyen:
Wat God te famen voeght,dat lal geen Menfche fcheyen. Ift dat de dood mijn Ziel (Goddin) voert van der Aerd, Trooft il, en denckt,mijn Lief: Ick ben u Liefd' niet waerd/ Trooft u met Godes wil,die niet en is fontvlieden^ Wat Godes wille wil, dat moet immer gefchieden. CECI. Moght, tot verlichteniSjU onverdiende pijn
Mijn hertien-Lief in een met u geünoken lijn: Dat ick u dele laft,en onverdiende plaghen (Na mijn vermoghen)moght getrouw'lijck helpen draghen, So waer mijn lijden dan ten deele wat verlicht. ,: j.' FLORI. Goddin,u medely getuyght mijn u gelicht:
A enfiend' u trouwe deughd, u trouheyd boven maten
Die ghy tot noch toe hebt mijn trouw'iijck blij eken laten, Verooriaeckt my,mijn Lief, dat ick met hert, en ziel Voor u,met danckbaerheydjter Aerden neder kniel» En bid, Co veel ick ken: dat ghy u treuren ftaeckt. God fal't wel voeghen dat de faeck ten beften raeckt. CONINGH. FLORENTIUS.
$®tt al 't^of. CONIN» '^TRamp-fpoedigh ongeluck dat wend na mijn fijn wielen,
* En 't volght mijn, waer ick ga, geftadigh op de hielen- Mijn droef heyd het gedacht niet acnter-haelen ken. 't Schijnt ick tot ongeluck,eylaes! gebooren ben. O God! hebt ghy't verfien u droeve Knecht te plaghen: En zend mijn met meer toe,als ick vermach te draghen. Waer is mijn glory,die'k eertijds te dragen placht Op mijn verheven Throon.en EereIijck,Geilacht? Vertreden onder dafch, on-eerelij ck verfchoven: Gelaftert van die gheen,die mijn plachten te loven. Cecilia! wat's u doen ? Wat heeft u luft beftaen Dat ghy u vroom, gedacht hebt defe fchand' gedaen: > Cecilia ! ghy hadu behooren fote draghen: Dat het mijn had geweeft een luft, en wel-behaghen. Maer nu ghy anders doet,als uwe plicht gebiet» Quetft ghy mijn ouderdom,met fchandeljjck verdriet. K z Dies
|
||||
|
76 j.kruls Sermaecftelt jcfceuuren.
Dies fal ick,na mijn plicht.rechtvaerdigheyd betoonen:
En met Verdiende ftraf u mifdaden beloonen. CECI, Mijn Vader,en mijn Heer i Ift dat ghy't vindt geraen Met fware ftraf mij n leught u wreedheyd op te laen j So fal ick Godt den Heer op-offeren gebeden: Dat na mijn doodt getuyghc werden d'onfchuldigheden, En onrechtvaerde itrat, die'k als mifdadich boet, Maer fterven fonder fchuld, ift dat ick fterven moet. De dood fal(Vader)my (6 fwaer niet fijn om draghe, Als ick (door liefd' tot u) met reden wel beklaghe Het p'rijckel uwes ziel,dat wt u oordeel rijft, En (b lichtvaerdelijckiemand ter dood verwijft. Ach! als ghy my nu hebt berooft van 't fterff'lijck leven3 So wenfcn ick: dat u God u mifdaed wil vergeven. O! onrechtyaerdigh Prins,die door u logentael Mijn Eer te krencken foeckt met lafterlijckfchandael. Maer, ach! ick ben 't getrooft: Al is de leughen fnel, Dewaerheyd (feyddeSpreuck) die achterhaeltfe wel. Ha ! Prins, waer't dat ghy deed als Prineen vroom betamen, Ghy foud van defe daed ftil-fwijgende ufchamen: Dat ghy onfchuldich mijn fo wreedelijck aen-taft, Met YFre-kettens fwaer mijn handen teer belaft, En kneuft mijn Eer,en Faem,door logentael,met £:handen: Waer door ick boeyens draegb,onfchuldig,om mijn handen. Ha! rover van mijnEeer„de Wereld faï(ickfweer) Eer 't onderft' boven keeren, Ia raecken gantfeh te niet,, eer ick door dit verdriet Toe-ftaen lal u begheëren. U dreygen ftraf,en wreet„dat acht ick niet een beet.
Ia d'alder-fwaerfte plaghen (Die ghy tot ftraffe meught,, bedencken voor mijn Ieugt)
Sal ick geduldigh draghen. FLORE, Ha» flickerloyfter, wilt ghy dit nu noch verfaecken, En (door u logentael) mijn waerheyd logen maecken: Siet hier u eygen fchrift. Dit maeckt u doen bekent. Dit ift getuyghenis: als dat ghy fchuldigh bent. En hebt ghy defen Brief den Herder niet gegeven ? CECIL» Maer gheen on-eerbaerheyd fgelijck ghy fegt) bedreven. Ick
|
||||
|
z.^Bttl, ;Dianaes Crwr-&lp-tpn&t0!)-&ptU 77
CONIN. Ick raed' u dat ghy fwijght: U woorden die lijn vals.
Brengt de Gevangen voort,en itraft hem'aen den hals. Leyd haer Gevangen meed', lek fal recht doen betoonen t U met gevanckenis,hem met de dood beloonen. CECI. Her ie v vertreckmijn Heer,en Vader, laetmy toe:
Dat ick geknielt voor u noch eene beed' maer doe. Onwaérdicht u fo veel te openenu ooren, Dees mijne redenen aendachtelijck te hooren. Sois mijn laetfte beed': mijn Vader u te raen Laet dpch u gramfchap niet boven u wijf heyd gaen. So (eecker als de Zon het Aerdrijck comt befchijnen: So feecker fult ghy my op mijn beloften vijnen. So leker als God felfs, die in den Hemel leeft: So fèecker ill dat Floriaen gheeia fchuld en heeft, Noch ick in't minlt mifdaen,ot^erbaerheyd bedreven, Maer wt mijn felven hem mijn wecler-min gegeven. En ift dat ick hier meed' het fterven heb verdient: Soiterf ick dan door Min, ter liefde van mijn vrient- CONIN. Brengt haer wt mijn geficht.En vordert voort de faeck:
Den Herder boeten fal de hitten van mijn wraeck. c e c i l i a toert buraen gljeöjactjt / enDe
floriaen uoo? Den Coronfiö, FLORIAEN.
GRoot-inogend' Majefteyt: mijn fterven,of mijn leven
Staet in het Boeck alleen van uwe wil gefchreven. En wat van dees fijn Majefteyt mijn acht verdient, 't Sy 't leven,of de dood,na dat ghy mijn verlient, Ick duldigh dragen fal. En trooften my.door reden. Ift dat ick fterven moet : de re'en ftelt my te vreden.' Niet dat ick na verdienft de dood mijn (chuldigh acht, Maer dat mijn trouwe Liefd' my heeft ter dood gebracht. CONIN. V reden my verveelt- V mifdaed is bewefenj Dies werd tot vonnis u Sentency voor-gelefen: Als dat ghy u bereyd.en totter doodt begeeft. , Brenghthem gevangen weer daer hy gefeten heeft. Coning.met al De anDm bituutt
k 3 fio-; |
||||
|
7i i. K R u L s ©ermaccMijcfee uuwn.
|
|||||||||
|
* Flotïaen blijft met een Deg Caningis 3Dienaerg.
|
|||||||||
|
! al-befiende God: mijn finnen3en gedachten
|
|||||||||
|
l Vlieghen ten Hemel op, met geeftelijcke krachten.
De Wereld loos.en boos: De Menfchen valfch en quaet Dicfchromengheenbedroghjmaei oordeelen wt haet De vromen dickwils vuyl, en fielen vaeck voor vromen. Doch die't geraoet voldoet.hoeft lait'ring niet te (chromen, Verwefen rotter dood,Cecilia Goddin i 's Omdatick Eerehjck uheufche Hoogheyd min. En ghy mijn Minne draeght. Nu wy vereenight beyde Lichamelijcken fijn: moetende Zielen fcheyden. O! fcheyden al te wreed. Niet wrëedt door doodes pijn, Maer wreed: om dat ick móet van u gefcheyden fijn. Cecilia.vaert wel. Vaert wel, mijn wt-verkoören: Ick ben tot u vermaeck, mijn Engel, niet gebooren. Wanneer mijn Ziel,Goddin,dees Lichaems-kluys verlaet» Deckt dan u teere Leen,Lief,met een Rou-gewaet: Ter eeren van u flaef, wiens trouwigheyd fal blijcken, En vyer,noch fwaerd,noch dood,noch geen tormenten wijc« Ciert u Altaeren op,o Moeder van de Min: (ken. Dat ick gebeden ftort ter Eeren mijn Goddin.
,Goddinnen,wiIt om laegh van boven komen daelen, Verfelfchappen mijn Lief: die eenigh hier gaet dwaelen, Verfchoven, en veracht,als ick hier Ziel-loos ben, Van't leven wreed ontbloot, en haer niet trooiten ken. Brengt mijn weer daer ick was^mijn reden fijn gedaènj 'kSal mijn gedacht nu voort met God bekomm'ren gaen. mumab
C H O O R.
ORedelijck geflacht„met goed vernuft gefchapen:
Gods mogentheyd en kracht,, in't Choor van u gedacht ' Sorghvuldelijckbetracht„fijn Goddelijcke macht, Qntwaeckt van 't zondigh flapen. Ey! matight u begeer,, door 't rijckelijck vernoegen:
't Vernoegen maeckt u Heer. Dient wellutt niet tefeers Betracht het eeuwigh meer. ü Zielen wik tot eer, '}' En dienft der Goden voegen.
Want
|
|||||||||
|
z.^ttl Dianaes^«Ur-Ölp-*|möt0lj-3>p*|. 19
Want niemand ken fijn luft„na lijn begeert\verwerven:
Maer luft teelt hem onruft,,ten zy begeerte bluft Het gbeenbegeerteluft. Dieslaet ufijnbewuft De feeckerheyd van't llerven. Wat baet de overvloet„in Heerfchappy van ftaeten >
Wat baet het geldt en goede (dat veel ellenden voedt, Het lichaem fchade doet) de Ziel: wanneer zy moet Des Lichaems-kluys verlaeteu? 25HWCU. |
||||||||||
|
Sevende Handelingh.
|
||||||||||
|
CONINGH. £0ttAl t t^Of.
|
■ ■
|
|||||||||
|
FloriaenUOOJ tEeïlK»
FLORL A L(b mijn levens-tijd loopt op het laetft e endt:
**(Mids wreed geluck op mijn haer ftraffe plaghen zendt)
Kniel ick ootmoedigh neer voor uwe Majelreyt: Gebruyckt gheen ftraffe,of betoont médogentheyt. Laet mijn doch fp veel van u Mogentheyd verwerve: Cecilia noch eens te fpreecken eer ick fterve. CONINr Scherprechter doet u plicht. F.Mijn Heer, wilt my toe-late
Dat ick( voor't alder-laetft)met haer een woorr, mach praten. CONÏN. U beed* werdt u vergunt: doch fpoedigh ende ras.
,, Te nemen lang wt-ftel, en komt nu niet te pas. ' Gaethaelc haer voorden dagh. FLORI. Cecilia!- C È C I. Mijn Lief.
FLORI, Wat baet dit bitter fchreyen ?
CECIL, Het valt mijn Ziel te fwaer van uwe Ziel te fcheyen.
FLORI, God heeft het fo gewilt. Zijt met fijn wil te vreen.
CECI» Ick heb de ftraf verdient; die ghy Lief hebt geleen;
Dus bidd' ick u : verfoeckt het leven te verwerven. Laet mijn (die d'oorfaeck ben)voor u,mijnHerder,fterven. Ghy hebt (na u verdienft) met ftrafre al voldaén; Dies wil ick voor het Swaerd nu neder knielen gaen./ f LORI, Mijn tngel! ilaeckt u re en : Tijd wil ick mijn bereyc
Om mijn getrouwe Ziel van 't Lichaem te doen fchèyenj Na
|
||||||||||
|
•o i.krüls ©ctmattïtewicRe uuren.
Na d'Hemelen, wiens vreught ick boven 't Aerds verkies.
CECI, Daer fal gheen vreughde fij p i door rou van mijn verlies. FLORI» Goddin,ey! ftaeckt u rou,u treuren,en u weenen: Het Iichaem blijft u by; de ziel wil God verleenen Een plaets in't Hemelrijck. Vermogen God: ick kniel, En offer willigh u mijn onbefmette ziel. Mijn ziel beveelick God- Het lichaem,mijn Goddinne_j Om dat ick fter ven moet jdoor-dien ick trou beminne. Als ick ben doot„door liefde groot, . So fteit met Letters op mijn Graf; DatickGoddin„fturref van Min, En onverdiende ftraf. CECI. Als ghy verfcheyd„en mijn verbeyd In d'Hemel,by Godts wt-verkooren :
Sal ick mijn hert,, in droeve fmert (Lief) foecken te verfmoören: Dat ick u dra,, mach volghen na
Mijn Lief, door Liefd' getrouwe: 'k Sal na u doot,,mijn fuyv're fchoót . (Lief) fo lang fuy ver houwen. CONIN. Gaet brengt haer weer van hier: Dit fal't hem fo wel doen. Scherp-rechterjvaert ghy voort: wilt met het recht u fpoen. FLORI. Mijn Lief,om 't heete vyèr uw's Vaders wraeck te bluflèn So fcheyd' ick:En voor't laetft' moet ick u noch eens kuilen. A Dieu,a Dieu>mijn Lief.totdatwy by den Heer In's Hemels hoogh Palleys malkander groeten weer. A Dieu voor 't alder-laetft'. Met Godgefelfchapt weeft. In uwe handen Heer beveel ick mijnen Geeft. Ceciliatoett &tm«n 0||eb;acl|t. Floriaen,ïmfeïenöe
toooj t ^toaecöt/ujeröt Mm Diana ücrlofl/ t»e (m^erötti*
Ceüjaröt comenö*) t}tt Qecyt ojj-öouöt. 91ANA. Houd op Scherp-rechter, houd:de ftraf is onrechtvaerdigh.
Maer ghy Florentius,ghy fijtfe beter waerdigh. Treed eens in u gemoedt; u felven daer befietj Ghy die mifdadigh fijt,beftraft de vromen niet. *LORE. Sacht,Herder, niet te hoogh: of 't fal u licht berouwen.
DIANA. Het gheen ick feg.mijn Heer.dat fal ick ftaende houwen.
Befiet
|
|||
|
Hy die onfchiddicbli/'ck als Jchuldich Jchynt te Ufdetv,
De grootfle Jchande erv fmaedt: Icvjehf de, bittere dopt. Is vroUj-ck. vort gemoedt. ivtttvt tt fyrv arootfhe noodt (Zytv hart oj god geveJh) hoojit eetv mael te verblydeit ■ , De deucht etv vreejh nietjtnaedt tot Uotv alhier te. erveti. Moer tracht iul hoog er Lot: £n Ju jredenck-t te ilerven. |
||||
|
2.©eeï, Dmaae5$rmtr-öïp-epn&tgl)-£>pel. *i
Befiet my vry te recht: Ick weet ghy my wel kent.
FLORE. Diana. Hoe! fijt ghy't? DIA. Florèntius : lek bent-
Siet hier Diaua felfs; die defe Boeren kleden Aen haere lichaeni trock,door de genegentheiden *' . Die zy tot uwaerts draeght. Florenti: u gewis (So ghy dat weten wilt) is de getuygenis; Dat ghy mijn hebt getrout; getrout met fwaere Eeden; En (na 't genot uw's luft) beloften overtreden: Gedenckt u niet den tijdjFlorenti: datu tongh Met fèhoone woorden mijhtot u begeerte dwongh ? Gedenckt u niet den tijd: dat ghy trou fwoert te houwen So lang daer fterren aen den Hemel wefen louwen ? Gedenckt u niet: den tijd van de verfeeckertheyd, Die (om der Eeren wil)nu niet en dient gefeyd 1 Wat wreedheyd terght u wraeck te boeten aen eeh'Herderst Treed maer in u gemoed,o Prins ! en loopt niet verder In ftricken van de zond'. Het is genoegh aen mijn. <3eö£ncht te fteïtien/achJ ghy lult te vrede h* j q. FiLORE, Ick fta.gelijck verfuft, en in 't gemoed geflagen.
Niet waerdigh op mijn zijd' dit ftaele punt te dragen.
Daer leydt het neer in d'afch.'tls niet gebruyekt ali't hoort: Mids hettyrannelij-k heeft menigh Ziel vermoort. Berou,hoe fchielijck komt ghy mijn 't gemoedt om-roeren. Ick ben onwaerd de naem,de naem eens Prins te voeren. De zonde die en hadfo verr' mijn noyt gebracht Hadd' ick die waére Spreuck wat beter overdacht. Dan goedertieren God,d'alder-grootfte zondaeren Als zy bekeerdenhaer: Gods |ieflte vrienden waeren. Ontfangt mijn in genaed',fö ghy den Moord'naer deed: Ghy weet het goede Gód,mijn zonden fijn'my leed. Vernioghen Majefteyt: mijn mifdaed wilt verfchojonen; Gelijck ickbidd',datmy gelievete bétoonen Den Herder fijn genaed': die niet en heeft mïfdaenj Alfo ick fchuldigh ben,laet mijn de dood ontfaen. COMN. Ha! Hemel,wat ick fie. O God! ken u vermoghen
Dees valfcheydindenMenfch aenfchouwen,en gedoghen?
.Florèntius dus valfch V ïck fchricke van. de dae't. . Verdoolt fois de Menfch. die'in op dedMëitfch verlaet. L Ghy
|
|||
|
82 -1. k R u L s &tmswMiitkt uurm.
Ghy vromen Herder (die in't mirtft' niet hebt mifdreven)
'k Wil den verrader.u in uwe handen geven. Stfijckt vonnis,nauwil,' en wilt hemftraf verlienen. Ghy fult voortaen fijn ftaet in't Coninckrijck bedienen. FLORL Groot-mogend' Majefteyt: 't ftaet u mijn te gebien. En na gehooriaemheyd fö moet u wil gefchien, In al wat ick vermach, ten dienft,na u begeeren j Maer niet in het gebien. Laet ick mijn Schaepjes heereis In vryheyd,na mijn wenfeh.So 't u believen zy Is mijn verfbecken: ftelt den Prins voor dees tijd vry. CONIN. O ! fpieghel aller Deught: ten aenlien u begeeren Sal ick u vroom verfoeck toe-ftaen,enconfenteeren» 't Berout my dat ick u heb dit verdriet gedaen. Tck was verleydt: Den Prins heefter mijn toe geraeo. Verhaelt mijn u geflacht,en waer g,hy fijt gebooren. FLORI. In Vranckrijckj daer ick laetft mijn Ouders heb verloorenj Mijn Vader van geflacht, wt Coniueklijcke ftam, Doch ongunft (door de Crijgh) ons dat geluck benam. $p dat ick nu. (door nood) dool als een Schapen-hoeder » Cirus mijn Vader was,en Ifabel mijn Moeder. Dit draeghick tot getuygh: mijn Vader in fijn leven Heeft (tot gedachtenis) mijn defen Rinck gegeven. DIANA, Die Namen,en dien Rinck,die fijn my wel bekent: 't Waren mijn Ouders meed'.Dies ghy mijn Broeder bent»
O 1 al-vermogen God ; hoe wonder lijn u wercken» Gelijck wy dagelijcks aen al u doen bemercken. Mijn Broeder Floriaen! wat wonder brengt den fijt. FLORI. Ha ! HemeljWat ick fie: dat ghy Diana fijt. Mijn Sufter 1 wie fal u getrouwe deughde prijfen ?
% Moet Broederlijcke Liefd' met dele kus bewijfen- FLORE. o ! Goden groot van macht : Wat laet ghy niet al toe ? Wat iffer doch in mijn, daer ick u meed' voldoe Deught-rijcke Coningin,Lof-waerde Floiiaen > (Niet waerdigh mijn gelicht tot uwaerts op te flaen.) Niet door mijn daden valfch weet ick u te betoonen 4 öj Eenighe dienfteu,die mijn vuyligheyd verfchoonen. Dus offer ick mijn op in u genaed' en macht; Straft mijn niet na yerdienfi»maer na u goetheyd acht» •*- ' ' " Mijn
|
|||||
|
Mijn daden waerdigh fijnjick heb te veel bedreven:
Mijn zonden meerder fijn als men my ken verbeven. ELORI» Florentius,ftaet opj en u beloftenihoutj
't Is u vergeven: bvermids ghy hebt getrout Tot uwe Echte Vrou,mijn Suften Wiens begeeren Is: dat ghy Echtëlijckhaetwederom fulfeéeren. FLORE. Genadigh ïongeling^hy ralt,na u gebien,
Mijn dienftigh, als u Slaet,eri Dienaer,wïlligh fien-
CONIN. Treed al-te-faem met mijn. Ghy Floriaen, na defen,
Sult als mijn Erf-geflaenl Van defert^Scepter wéfen: Voor u volmaeckte Denght geniet ghy (töt een loon) Mijn Dochter,tot u Vröü^een Sce^tfe^éïk ëea^Croon. i«< 'B astmtem
C H O O R.;
HOE fchielijck toont bet blind geluck
Haer trooft,na lartgh geleden druck; En met haer gaven meeft verblijd Die metonfchuld gédutdigh lijd; : <• O! die maer troulijckGod betrout:
In God fijn hoop verfeeckert hout. ': Indien hy vaft op God blijft ftaen Gheen valfche leughen ken hem fchaen.
Wie fmaedt lijd van fijn even MenfcH:
Zijn lijden brengt hem tot fijn wenfch, Hoe feer den fmader hem beftrijdt. Trots al de ghene die't benijdt. 't Onlijdfaem hert (door valfchbefluyt}
Soecktleedtmetleedt te drijven uyt. Verwinning't lijdfaem hert beklijft: So hy in't lijden willigh blijft. Den fmader lijdt gheen meerder lrnaet:
Dan dat hy 't hert van dien hy haet Met wrake,als een wreed Tyran, Niet na fijn luft verwinnen kan. Maer die fijn lijden duldigh draeght, [
Zijn ziel, door't lijden,Godt behaeght, En maeckt hem van de wraeck fijn Heer : Die komt altijd tot fijn begeer. L z Door
|
||||
|
*4 .» jvK.RRts ©t^naeifeeltjcUeuuren.
u rj Dpör valfc(hbeleytiiijteQ: djiUeaMenfch
• «Geraeckt hie^fblden afn fijn wenfchj Maer die fijp onfchuld duldigh lijdt, Werdt Meefter vandfe, vaifche ftrijdt. u ii-' j' 0:ry-,v Dftwraépkfijnieygheaii Heer bedrieght :-»T . Als>hy'fijn evep-MenichbêliegJi.t,i , :V£ De fenande \^eji4tij}n over-Hee% ; ■
n "En doet hem derven fijn begeer. , r:1 De leughen heeft vaeck fulckeu fchijn: , : Dat waerhejsd heej -verdruckt moet £jn. VK; i Maer't v<0omgen«3|edtirpoft fieh daeraeni ; r , j^atzynieWkengedwnri^iftaen. Hy brengt fijn Ziel in Godes haet:
Die valfch na'fijn begeerte ftaet,- £n om 't verkrijghea yinnigh ftrijd, Gewapent ifcet tenvajfcbe nijd. Die^fegjid^dp^E fijn Z,iel tg kort:
Wiens wraeckbet valfch begeeren port. Dat goedis ïhood te achten dan: Als luft wraeck niet verkrijghen kan. Hy heeft; een Valfch en quaed beleyd:
Die van fijn even Menich iet feyd, Dat hem in Eer en Faem geraeckt, Sohemdedaednietvuyl enmaeckt. Maer ach ! een vuyl,metlogentael, Dat fiet men daegh'lijcks menich-mael: Sal dickwils vromen fchand' op-laen, Om fo fij n vuylheyd voor te ftaen. Ach ! die de deughde meelt ontbreeckt:
Meelt van de deughde roemt, en fpreecktj Opdatfo dooreen goede fchijn Sij n f hoode daedt bedeckt foud' fij n. Soo't na 't gemeene Spreeck-woord gaet:
Het fchurfft.ë Schaep het luydfte blaet- Die't meefte gort heeft op fijn tongh Dickwils defchoonfte deuntjes zongh. F!orentius,den Prins,, Dacht gitteren gheenfin*
Deesichanden te verwerven. Dus wilt ghy fijn geruft: Schept in de deught u luft» OMenfch! <Ö5e&enr?iUe fierüeu. |
||||
|
I. KRVLS
^mnawMijcfce uuren.
DERDE DE EL,
''' ! <j. :.:■'"■ ifuT'irvvi, '•:
|
|||||||||||||||
|
_^ t ■ '.-':
|
|||||||||||||||
|
üdaerm
|
|||||||||||||||
|
Minnelijcke Zang-Rijmpjes.
|
|||||||||||||||
|
StefDcttó êntrjDt
Tuffchen een Ionghman ende Dochter.
STEMME: l&wtt toel £ceptet!$/ic. |
|||||||||||||||
|
fier koom ick voor u deur, Goddin, door
|
|||||||||||||||
|
§
|
hoop gedreven,
dat de ftille nacht de bruyne Aerd bedeckt, |
||||||||||||||
|
Nu dat een ieder fich tot ruften gaet
| begheven: Begheef ick mijn ter plaets daer mijnu
fchoonheyd treckt. Wae&op,Goddin,wae&op,ey! ftae&u fluym'righ flapen^ Ontfluyt de Hemelen, daer u ooghjes binnen fijn, U ooghjes,die (eylaes!) tot quelling fijn gefchapen. Gefchapen tot verdriet,voor nicmand,dan voor mijn. Waer meed' heb ick verdient deirraf heyd ende plagen
Die ick,Goddin,door u af-keerigheyd geniet ? Hoe laftigh valt het mijn, dat ghy na u behagen Een Pijl van ftrafheyd inmijnteere boefem fchiet. Doet op,Iuffrou,doet op, de veniters van u ooghen.
Goddin, ey! kijckt eens wt, fiet wie hier buyten ftaet» OntfoncT: u koele borft dan gantfch door gheen medoogben Dat ick dus eenigh hier ga dooien achter ftraet ? L ] ~ Gae
|
|||||||||||||||
|
%i l. k R u L s mvmatcfcclijcfee uutm.
Gae waeren voor u deur met klachtighe gebeden
Waer ick de fteenen meed' beweghe tot geween, v, DiiefpraeckelooSjCylaes! getuygen <|e droefheden Die ick om uwen't wil tot dus lang heb'gëiëen'. , Hoe menighmael.Goddkbheb. ick wel voor-genomen
Te knielen voor de Godheyd van ii oóghjens glans, Maer ach! fo drae ick (ie een ander by u komen So gaen ick deur, en denck: hier is voor mijn geen kans. Hoe menigh reys fien icku lierFelijck liefkoofen
• Als ick verby u deur by avond, Lief, kom gaen: Het bloet ftijgt my nat hooft, en doet my fchaemroot blofèn
Als ick u fien omhelft vaeck by een ander ftaen. M. So gaen ick hopeloos mijn ongeluck beweenen,
Alwaer 't vertrouwen mijn,door re'en,te vreden ftelt : Dat u God (o Goddin) wil waerdiger verleenen Tot meerder droef heyd van,mij n, al te droeven Helt. STEMME: f i
Sn t nuDbcn ban bt Hucïjt ïjccft |upttet/;c.
üüocftter, "ITTle ift die dus verfteurt mijn voedende gedaghte ?
?* En ftort hier voor mijn deur bedroefde Minne-klaghte ?
ülongm. Goddin, het is u Slaef: die met eerbiedigheyt Voor 't Altaer neder-knielt van uwe Majefteyt. Verfbeckende, Goddin» genaed' mijn. mach gebeuren
Dat ick hier in de nacht u foete ftaep kom fleuren* Almachtige IufFrou, VooghdefTe van mijn Ziel, Wanneer onlangs verleen een Nedtars foetheyd viel Van't purper bloofend' rood uw's Lipjes, die met luften
U Dienaer,en u Slaef fb fbet finack-mondend' kuften Heeft foetheyd van die fmaeck gevoed, Lief, mijn begeert, Die op het vyer van mijne Liefde diftileert, De foete na-fraaeck van het bloofend' rood uw'skaecken,
Waer dat Natuur,de Liefd', doet door de luit na haecken. Dies mijn verfoecken is, almachtige Goddin, Dat wy eens handelen van ons voorgaende Min- <$>0t|)ter. Iongman,'t is u bekent,hoe vaeck dat ick door reden Op alle vriendfchap heb u menichraael gebeden Dat
|
||||
|
Dat ghy doch ftaecken foud' u vruchteloofè Min,
Vermids ick tot die ftaet noch niet genegen bin. Heb ick u niet fo vaeck in erenft voor-gehouwen • Dat ickm'tminfte niet genegen ben te trouwen. En heb ick u daer van d'oorfaeck niet onderrecht, Dies ick verwondert ben ghy fulcx noch onderlecht. 9ongm. luffrou het gaet met mijn alleens als een gevangen Die met een foete hoop vermenght fijn fuer verlangen: Hy waent door hoop t ontgaen het p'rijckel van de nood So lang hy niet en is verwefen totter dood. So doen ick meed' Goddin:de hoop voed mijn vertrouwen
Dat wreedheyd niet en fal geftadigh woonplaets houwen In u jentiele borft noch nijdigheyd fal fijn Een oordelaer voor u,oni te verwijfen mijn. Ick hebbe vaeck gehoort hoe dat der Maeghden finnen
Met klaghten en gebeen,door trouheyd,fijn te winnen, Maer ach! ift al vergeefs wat klaghten dat ick doe ? Ghy ftopt u ooren fteets voor mijn gebeden toe. Éy ! foete vyandin, wiltmijnder eens ontfarmenj 2 Hebtmee-ly met u flaef,door mijn wee-moedich karmen. Het fchijnt dat ghy beleeft mijn Min flaet van der hantj Maer hoe men Min meer bluft,hoe dat fy heeter brant. Wt-muntende Princes: u wel-geftelde leden,
Het op-gepronckt cieraet van u Eerbaere zeden» Ontftaecken in mijn borft een blaeckerende vlam > Waer doormiju minnend' hert in Liefdens boeyens quani» Gekluyftert,na u wiUaèn Kettens van ellenden*
Waer't fleurtje van mijn Ieught in treurigheyd fal enden Doordien ick Min vergeefs, ó wt-verkooren Maeght! Vermits u wreede fin mijn trouwe Min mif haeght. ^otffttv* Om dat mijn Min mif haeght» ftrijdt u de reden tegen, Dat ghy door Liefde fijt tot u verdriet genegen.
3|cmgm. Niet mijn genegentheyd, maer u vermogen macht (Goddin) heeft mijn alleen tot dit verdriet gebracht,
33ocjjter. Mijn maeht,o neen ghy doolt,neen jpngman/tfijn u finnen Die lieven ongegrond,op hoop van weder-minnen. Die vruchteloos van u vertrouwen werd gevoet. - 3onjjttu So is het dan u macht die mijn dees (jueïlingdoetr
Mijn
|
||||
|
8s i.kruls fa*tmaecfceïticfouutttt
g&oc&ter» Mijn macht en iflfet niet; maer 't is u mifvertrouwe.
3ongm» Gefproten wt u macht,vermogen groote Vrouwe,, Door ftraf die ghy mijn doet. ï&. Rechvaerdeiijck ghy lij t.
Ülottgm. So dat ghy door u ftraf oorfaeck mijn's quelling fijt. *©ocBtcr. Dat's met u eygen wilj daer heb ick reden tegen : Ghy Lieft,endie ghy Lieft, is tot geen Liefd' genegen.
So dat (mijn's oordeel,) ghy u eygen quelling maecl:,
Die niet en eyndight, 't zy dat ghy u Liefde ftaed:.
SHongtn. Ach ! wt-verkooren Vrou,eer ick u Liefde derve, Sult ghy veel eerder mijn thien-duyfend do'on fien fterven,
3Dorf)tet:. Men fterft fb van geen Min,de Minnaers ift gemeen De Tong komt met het Hert daer in niet over een. (herte
gonjntn Gelooft Nimph dat mijn Tongh getuygt de grond mijn's En geeft u te verftaen mijnongeveynfde fmerte.
^ocgtet. U fmert die is mijn leetj doch die daer fchuld aen heeft • Dat acht ick fijt ghy felfs; dies zy u ftraffe geeft,
sjjottgm. Schuldigh,om dat ick Min,doet Liefde mijnditlyen. Ghy voedt mijnfwacke hoop,Lief, met een kranc verblyen.
Ionckvrou het is te wreed,'t geen ghy aen mijn betoont.
Ionck-vrou het is mijn leed, dat fulcke ftrafheyd woont
In een fö lieven Maeght (als ghy) o fleur der Vrouwen-! Met reden moght men u voor de volmaecktfte houwen
Die d'Aerdens-Bodem draeght,indien dat ghy maer liet
De wreede ftraf heyd,die u trouwe Slaef gefchiet.
Wat dienften ick u doe: 't is nimmermeer te deghen. Ifler gheen hoop voor mijn u hertje te beweghen ?
Ifler gheen kans voor mijn ? Die troofteloos hier ftae,
En Offer Hert en Ziel Ionck-vrou om u genae.
Ifler gheen trooft voor hem,die om u brand van Minne ?
En ifler gheen vermaeck voor mijn verfufte finne ?
Ifler dan gantfch gheen hoop,die mijn ellend verfoet?
Ifler gheen medely iri u jentiel gemoet ?
Is u Ys-koude hert fö vinnigh dan bevrooren, Dat om t'ontdoyen al mijn klachten fijn verlooren >
Goddin,eylaes! Goddin; Goddinne,dus verfteent
Dat ghy in u gedacht mijn liefd' gheen plaets verleent ?
Uotöter, Om dat ick u niet lief, höord ghy u liefd' te ftaecken. Genomen datuklaghtmedoogend mijn moghtmaecken,
• Dat
|
||||
|
Dat ick begeertekrecgh u klaghten te voldoen,
Met wat begeerte foud' ick u begeerte voen ? Om my te doen verftaen de verborghen fecreten,
Die u begeerte wil'dat mijn begeert foud' weten; Of fchoon de tong al is vertaelfter van het hert, En dat u klaght getuyghtde oorfaeck uwes fmert. Hoe foud ick weten of het hert die fmert moght raecken?
De Minnaers fijn geveynit in al haer doen en faecken; Dies loof ick niet dat uwe fmert het hert aen-gaet. 9ongm. De tong,Goddin,de tong is (dat ghy't recht verftaet) De Mens van God verleent,op dat men 'therts fecreten.
En d'een des anders fijn begeert foud' keunen weten; Doch heeft u Hoogheyd vrees,dat woorden door de fchija Met meening in het hert (Goddin) niet eens en fijn: Om dat te weten,kent ghy licht mijn Lief bekomen:
Stelt mijn in doods gevaer,alwaer ick fonder fchromen (Ter liefden van mijn Lief,tot teecken van mijn trou) Mijn leven, lijf. en ziel, gewifligh waeghen fou. Veel woorden, fijn vergeefs,en tijd onnut verlieten,
JDorJ>ter. longman wel lichtelijckfoud* ick mijn hier vergeten. De tijdt die eyft vertreck. En voor^u dienften ken Ick gheen vergelding doen,als dat ickdanckbaer ben. Slotigm* Goddin eer dat ghy fcheyd (foo 't anders niet mach wefên) Verföet mijn fwaere pijn,verlicht mijn banghe vreefen. Ick kniel tériAerden neer; voldoet mijn laetfte eys: Schiet in mijn teere borft u Pijltjes noch een reys. Mijn Nimphjen,eer ghy vlught, laet mijn u foete kaeckea
Bedrucken met mijn Mond,u lieve lipjes raecken. En u bedoude Mond,druckt weder aen de mijn» En laet mijn noch een reys in Venus Hemel fijn. STEMME;
$eno&a/ Die met txatf&t ftremen/jc
m . /"^ RUCELLA, die gekroonde teepels tooght,
^Waer door de Lent uw's Ieught is op-gequeeckt,
Als ghy de borften van u Moeder fooght,
Aen wiens volmaede fchoonheyd niet ontbreeckt,
M Heeft
|
||||
|
s>o j.. k r u L s l&rmaecKeh jche uuren.
Heeft u Matuur met graeghten fp begaeft
Dat fchoonheyd heett u dorften fèlfs gelaeft. Ha! fchoone,die met u verweent gelaet
Door heus beftier mijn koele borft ontfbnckt, Als ghy de glans van u bruyn oogbjens flaet Op mijn,en my eens lodderlijck toe-lonckt: Dan denck ick.ach ! wat of de Nimph verweckt, Dat zy mijn tot haer tergend' lockt en treckt ? Maer als ick mijn dan weer te recht bedenck,
En dat de vrees mijn krancke hoop beftrijt: Dunckt my dat ick mijn hert in traenen drenck, Om dat ick denck,Goddin, ghy veynfend' fijt. Veynft niet voot mijn,die 't veynfen niet verftaet j Ift dat ghy't meentjU meen ing blijcken iaet. Sofalicku(Goddin) met alle deught
Doen blijcken, dat ick niet ter Wereld acht So aengenaem als u jentiele Ieught, Wiens Lenten bloeyt ftadigh in mijn gedacht. Ghy foud voorwaer bevinden mijn Goddin Trou in u dienibftandvaftigh door de Min. Minne die ick tot mijn beminde draegh,
Maer fonder hoop, eylaes ! van weder-rnin. Beweeght ghy met door't klagen dat ick klaegh? Hoe of ick dus tegen mijn fèlven biu : Dat ick bemin,die,die mijn Min verfmaet» En niet en meent het geen zy blijcken laet.' Cm tigtfimaotf Clacaïj - %\m:
STEMME:
SI TANTO GRATIOSA. NAtuur door Liefds vermoghen
Deed' n, mijn hert op-oiFeren metwaerde Udie door't licht dijns ooghen Veel meer vermooght, als eenigh fchat op Aerdc» O ftercke kracht, ,o Vrouwe-macht! Wie heeftfe u gegeveo |
||||
|
U fchoon-
|
||||
|
j. &eel, tigtftmelt jcfte Eatts-ft i jmpj e& 91
U fchoonheydsfoetfel,, de welcke is het voetfel., ',--.
Van mijn leven.
Maer ach ! wat macht mijn baten Nu dat ghy my mijn voedfel gaet ontrecken
Sal ick Vrou Venus laten
Een Altaer,Lief5met brandend' yyer bedecfcen:
Op dat ick kniel,, mijn droeve Ziel
Mach offeren de Goden. /. $Y% £
Ick fal mijn herte,, door onverdiende imerte
Sellifs dooden.
So ghy niet wilt verkeeren U op-lêt wreedtjdat ghy hebt voor-genomen*
Mijn dienften accepteeren
Waerdoor ick foeck mij n Lief by u te komen,
EyIaci,och! Wat wil ick doch ? •;. ..4-;
't Is al moeyten verlooren:
Want mij n Goddinne,, een inder tot haer Minne
Heeft verkooren.
Waerom ick droevigh weene
Met naer gepeyns verflijt mijn lange daghen, Met fuchten en met fteene, , :/ Met droef getreur,en innerlijck geknaghen
De duyft're nacht,, de meefte klacht Brenght in mijn droeve finne: , Dat ghy met luften,, fult by een ander ruften O Goddinne! • Ick denck bedroeft fo vaecken
Als ghy met vreught u luften fult genieten, En op het foetft' vermaecken, So fal ick zijn in't midden mijn's verdrieten, En nemen dan,, het bedd'j waeran Ick dencken fal miïmoedigh: Dat mijn Goddinne,,geniet de iuft der Minne Overvloedigh. Princes ghy meught verkiefen
'tGheen in u finhet meefte fchijnt te we^nj Maer't meeft fult ghy verliefen, Mitfdien het meeft is wt het minft gerefen M 2 Dat
|
|||
|
I. K RU LS tttttuocckcltjcUr uuren.
Dat is Goddin: Mijn trouwe Min,
Wiens trou,de troufte herten
Om u te Eeren„de alder-grootfte Heeren
Welwilterten.
STEMME:
<0m ttn Die tctt btminiit.
"V/TYN foeteSilvia,, ontfluytudeure
^-^Enlaet mijn u gena„ doch eens gebeure: Waerom ick voor u ftort al mijn gebeden. Ick bid u fiet eens aen„ de fterretjes vergaen En fcheyden van de Maen,, vol treurigheden. Den Hemel is bekleedt,, met rou-gewaedc,
D'Aerd' die u flaef betreedt,, treurt om fijn fchade. DeGoddelijcke glans van Lunaes ooghen Cs met veel Woleken fwert; Alfb is oock mijn hert Met onverdiende fmert„Lief overtooghen. Waerom kijckt ghy niet uy t ? Ay! fegt Goddinne >
En hoort na mijn geluyt„maer blijfter binne ? Eylaes! 't gelicht getuyght mijn uwelufjes: Ick fie dat ghy u tijt„met foete Min verflijt, Hoe Silvia ghy vrijt,, met duyfend kufjes. Ift wonder dat de Maen,,niet kan gedoogheu
De luycken op te flaen,, van haere ooghen : Opdatdeduyfterheyd my foud'onthouwen Het licht.om niet te lien„my geen verdriet fou fchieo So ried zy mijn te vlien„fonder t'aenfchouwen Wie datter by u ftond„die na fijn lullen
Vrood Coraelemond„fofmaeckend' kuiten, Dat ick het buy ten deur by na koft hooren. Ick docht,o Silvia! Siet een reys waer ick fta, Of kijckt mijn doch eens na,, mijn wt-verkooren. . Maet neen,'tmogt al niet fijn,,'t mogt niet gebeuren
V Coridon vol pijn,, Ging droevigh treuren, En voeden fijn gedacht met veel gepeynfen. En ick dacht in liet endt,, dit ben ick ongewendt. O Silvia! wie kent„u liftigh veynfen ? ""......~ — ; STEM-
|
||||
|
STEMME: .
%tk fctjoutt» De U9ficlö aen / ;c. •
/ :
TCK weet niet wat mijnfchort,, en wat mijn fteeds verport
-■-Toe dit wee-moedigh fuchten. Waer dat ick ga of fta„ de droef heyd volght my na» Doet blijdfehap van mijn vluchten. Eylaes ! de naere nacht„die voedt mijn geeft met klacht:
In plaets van ruftigh flaepen. Geniet ick flapens-luft,, Sofèyt de Min: de ruft Is voor u niet gefchaepen. 't Gedacht dat ftelt mijn veur„ de fchoon gebloofde kleur
Van haer Roos-roode Kaecken: Die de natuur met kunft,, door Goddelijcke gunft Ging in mijn Nimph volmaecken. 't Albafter voor-hoofd wit, jdaer't krullend' hair om fit,
Haer Roos-rood-bloofde Wanghen Staen op een filv're grond„waer goude Lockjes blond Krullende over hanghen. Als ick u heufche reen,,met minfaemheyd gemeen
In mijn gedacht laet komen : De hoop die port mijn aen„ dan tot mijn Lief te gaen; Maer vrees doet mijn weer fchroomen. T'ontdecken u mijn hert^, en d'oorlprong van mijn fmert
Met klachtighe gebeden. 't Schaep dat de Wollef liet,, verbaeft en angftigh vlietj
So doet mijn Nimphjc mede. Ick kniele voor u Beelt„'t geen 't af-fijn my ontfteelt,
Doch Nimph door u begeeren- Waerom dus fchuw voor mijn ? Sal't niet eens anders fijo ?
Sal't (Lief) niet eens verkeeren ? Dat onfe zieltjes haer,, vereenen met malkaer ?
Die nu on-eenigh fwerven : On-eenigh, om het goet,, dat Liefde fcheyen doet, Goddin ! GfDCtUftt tt fttttetl. Ui Stemme:
|
||||
|
94. i.kruls ©etmaecftéïüffeeuttrew.
Stemme: #öö't bt0tttt.
"\yf Eldt Lomm're Bloempjes, die u groene Beemden ciert,
|
|||||||||||||
|
... ; ■ ■' , ,
|
■*■*-■■ Tuyght ftomine Beeckj es door u foet gemurmuréer,
|
||||||||||||
|
Pluymighe Vogeltjes, tiereliert,
•Zephyre buyght de JTelghjes door u koele winden neer,
En ïpreydtde tackjes:Vanhet dicht beboomde Wout .:;,' "D.'eeri voor d ander,, van malcander: Om fien of daer mijn Nimph haer niet verborgen hout.
Claptliève- Beeckjes,door het vlieten van u Itroorn,
Ey! koele winden, drijft de bladers'ruyffend' voort* Hoé fijt ghy nu int loepenfoloom I Of ruft mijn Nimphje wat in u gras-rij ckeoort j Ach! neen. Waer vind' ick dan de voediter van mijn Min? Lieye ïackjes,, fijt mijn Brackjes. Ey! Beeckjès ftf oomt noch verder Bofwaert in. Wat let u golf jes,Criftalijne borréns-vliet i
Dat uwe ftroómpjes fiVrigh vlietend -niet en gaen? Datmenfe nu niet fchommelen liet i , Al ruyffchend' op en neder,maer treurend' ftille ftaen > En dat u fuy v're ftroómpjes trubligh fijn vermengt? ,So ick waeries, doen't mijn traene, Die 't hert, door d'ooghen in u klaere Bornc plengt. Ha! Keur-vorftinne, o|tt u ift dat mijn gefucht
En flaeuwe klaghten fijn bekent de hooghe Goon h |
|||||||||||||
|
t- ■*-
|
Om dat ghy te wreveligh van mijn vlucht,
|
||||||||||||
|
So fijn mijn klaghten aen de Goden mijne Boon:
Om te getoyghen haer mijn onverdiende fmert Die door d'ooghen, uw's vermoghen "Wt de Bowen vliet van mijn bedroefde hert. Hoe ken het herte,dat een lichaems-kiuys bewoont,
Noch blijven onbeweeght,aenfiende, dat een Heldt Zijn traenen tot getuyghen toont: Hoe't hert door Liefde,om fijn Lief,lijdt Liefds^geweldt; Om dat ick my Goddin niet derf onderftaen, U te fmeecken„ u te ipreecken • Moet ick in dele brandftii-fwijgende vergaen. STEM-
|
|||||||||||||
|
STEMME: Tfêegö betteloofe iBfa/p.
WT-buldert woefte Wint,, in 't Noorden eerft begint
U ftrafheyd,door bedwang,, vertoeft niet lang: Dewijl dat ick in't Schip der Min Te varen meen na mijn Goddin. Ick zet mijn zeyl in top. Ey ! Noorde-wind weyt op,
En blaeft met uwe mondt,,mijn zeyltjes rondt: Op dat ghy door u gunften mijn Doet tavond by mijn Lief je fijn. Cupido fit te roer„van't Scheepje dat ick voer:
Hy ftierc het door de Min,,na mijn Goddin, En fchiet voor wt een Pijltje ras, Het welleck fijn fal mi/n Compas. Watfienick Venus Kind,, wy kryghen teghen windj
Wel hoe of dit noch wil,, 't word oock ftock l&I s U fchoot en gaert haelt bey ftrack aen : Wy moeten eens laveeyren gaen. Wel dit valt groot verdriet: Laveeren ken me niet.
Het fchijnt my fchier een droomi: 't Is teghen itroom» Cupido leght het roer aen ly. Ick ftrijck het zeyl: kom roeyen wy. (gaenJ Neen, laet het zcylvryftaen,, voor ftroom weerom ment
Het fal fijn teghen Wint,,wat ghy begint. Dat is te fegghen: oock fult ghy Gheen luck hebben in vryery- Wendt dan het Scheepjen om: Op datick weder kom
Ter plaets>waer door haer ftraf,, ick my begaf* Waer ick (door't dervenJiaer's geficht) Van droeve quellingh ben verlicht. ■■*■;• aio <j i ' '. b üvpn ■■■'■'
, STEMME:
Mt D«met ïjaet en mjDt,
TTTAer't vermoghen van mijn macht
** (Lief) als ick het wel betracht: Ick en dobberde langer niet In de Zee van dit verdriet, au " ■■-.-.■: >Wae*
|
|||
|
§s I. k R u L s totmmMüzU rnxtn*
Waer de Hof van mijn verftant
Met meer wetenfchap beplant, Ickfoude wt mijn knopje groen Soeter vruchten foruy ten doen. Ick fbud' in de Zee van Min
Langher (werven niet Goddin j Daer ick nu fo diep in raeck: Mits ick zeyl, en zie geen Baeck- Dies drijf ick iu't Schip van druck
Teghen ft room van mijngeluck. Brengt mijn Nimphje tijctiagh drae Dat ick leef op haer genae. Winden wilt mijn Boden fijn:
Tuyghtmijn foete Nimp"helijn Hoe dat mijn verliefde hert Dobbert in een Zee van fmert. Droevigh lijden, wreede pijn
Sulcghy langh geleden fijn ? Langer niet j maer fo lang wis Als mijn zieltjen eenigh is. STEMME:
Wt\ op mijn öjotöe cöeeff.
HET bloofend'morghen-rood begint te daghen-
Gelief jens zet u bey op Venus Waghen: De Paerden ftaen gcreet.en in-geflaghen. De Beef jes moedigh teeghen ftracx aen't rennen Als d'oude Voer-man quam de Waghen mennen: Want d'oude Voer-luy beft de ilaghen kennen. De gulde Zon quam wt den Hemel bromme.
Wat reden wy al foete weeghjes omme. Ach! moght die foete tijd eens weder komme. 't Gedacht vernieut my d'oude vrolijckhedcn,
Hoc foet dat wy by duyn ftrand ianges reden, ïn foete vrolijckheyd ons tijd hefteden. • Hoe wy in boertery naeonfèluften Goet ronds,goet zeeus,malkander narmde kuften, En fo de brandjes van de Minne blufter* God* |
||||||
|
-'".
|
||||||
|
Goddin waer is die (bete tijd gebleven
Datonfe lipjes aen malkander wreven, - En u fo menigh kuf je (Lief) gegeven. Bedruckten ick u lieve lipjes teeder^
Ghy reptenfe(Goddin) fo foetjes weder, Als wy in't groene gtafje zaten neder.- ?*■ tyfftcci-CIagfo -
'.'■•■. . rh: : vtf . ..
Stemme:
Vet* moet itk ts Eaura üjag&en,
T Ets BBOCt ick * Boompjes vraghft„mits dat ghy liet alle dagbe
X V V« hier in dit Bofcb gefchiet: Of de gheen ,die mij» doet <juellen„ nimmermeer h komt vertelie*
Of xy Liefde draeght of met. Lieve Telghjc* koll ghy fpreccken„'t weten foud' my niet ontbreecke»}
Mits ick trouwe Minne draegh. V Vaerom ick veel droeve finerte„lyd' yerborghen in myn herte
Met gequyning alle daegh, Ick fie va*ck de BeeckjesAroomen. Ick vraegh vaeck dettomme Boorucft'
Die betreurt fijn alle beyd: Wie tot trenring haer verporre : Dat haer groene Telghjes dorre ?
Maer ick kryghe gheen belcheyd. Gaen ickby de/bete Dieren (diefeervrolijckticrelieren) * -
Claeghickaen haer mya verdriet En deoorfaeck van myn weenen. Meer gelnyt gelijckde fteenen
Geeft hetfoet Gevogelt niet. Staen de Bloempjes fchooii van kleure.Hoort het groene Gras mya treurêji
En het Vee dat daer in weyd Is bedroeft van rnynen't weghen. Ia 't is al met myn verleghen :
Om te trooften mijn bereyd. So ick by de Beeckjes kome: Zien ickdroevighnahaerftroome,
S tracks is haere loop gedaen. Vraegh ick waeromzy dieftaecken? Om data bedroefde kaecken
Syn ontciert met brack getraen. VVinden(die'tgeboomtdoetbayghen) woudt ghy Amaril getuyghe»
Eens de oorfaeck myn's verdriet: Het verdriet dat mij n doet klagheo„Suc*ten,weenen alle daghen
Dat het al om haer gefchiet. ... CoomickmetmynSchaepjesweyde„aendeBeverwijckerHeyd« — Yeder Schaepje fchrickt bevreett ''
Voor 't gevaer dat mijn de Minne,, daer doet komen in mynïinnc
Door't vernieuwen van mijn gheelt. Hoe myn Auiarilfaghdwalen„hicrin defe grafc-dakn
Eenigh met myn teere Vee. Ick begon myn droeve fuchten „maer mya Amaril gingylu^fate»
Duynwaertin,opUrand,nazee, . - N ick
|
||||
|
$8 I. kR ul s ©ermaec&elnc&e uuren.
Ick ging voort mijn Schaepjes dryven,, 'k Lietfe fonder Herder Myvea
Alfle waeren by de Bron: 'k Heb mijn gang door Duyn genomen,, tot aenftrand,daer ick faghcome»
Amaril met Coridon. - Daer by fagh ick noch vergaercn„twee drie van diefteedfepaeren
Groeten daer op haer manierj Amaril,na Herders wyfe,, die mani&r begon te pryfè: 't Was wat follen wy maeckón hier ? Menftemdedaerna Duyn teloopen : Omdegraefjes vaft te knoopen»
Coridon teegh ecrft voor uyt. Die föu d'eerfte graéfjës bihdé» Yederfiep met fijn beminde
Zien wie eerftfoud'fijn deBruyt. Wat fagh ick al vreemde tre€cken. *k Hoofde Amarillisfpreeeken:
Hoe zit Coridon dusftil ? Amaril (ha haer behaghen) deed'met defe Letters vraghea "
W. W. W. 't Hert W-Wil? ©at gedaen,gingt op een fcheyen. Yeder ging fijn Lief geleyea.
Doch voor het vertreck genoot YederMinnaereerftfijnlollen: Yederfijnbemindekuften.
*r Leven baerdemy de door. VVat faeght ghy bedroefde ooghen ? Koft mijn herte dit gedooghe»
Defè trotf heydjcnde ftrtjt ? Dus fat ick in mijn gedaghten„deed' vaft mijn bedroefde klaghtew.
! Clagende,gingicknaerquijt. Daer fat ick alken verïchoven. Stichtend' fagh ick eens na boven
J)«r de Zon hem had verfchuylt, Schreyend' fagh ick na de Aerde„Aerde die mijn droef heyd baerde
VVaerpm ishet dat ghy pmylt ? V Vaerom blijf ick hier alleeneMop de ftrand ? daer ick fteeds weene;
Om dat ftrand de wreede ftraf. Niet de ftrand,maer hier gefebiedend,, dat my Amaril al vliedend
Oorfaeck tormijn weenen gaf. Sy is d'oorfaeck dat ick fughte» Sy is d'oorfaeck door haer vlughtea»
Aaoatil,hoe ken't gcfèhien ) Daer u ooghen noyt haer daghen,, eenïgh pntrou in my faghen:
Kochoock nimmer fullen fien. Ben ick a teflecht van kleeden ? Bea ick »te plomp van leeden ï
fien ickBoerighop-ghevoedt? Ben ick onbequaem van wefèn ? wtrdt mija ommegang mifprefa^
©f gebteeckt het mijn aea'tgoedt ? Wilt ghy na mijn Sch*cpj«#kijckea„die by d'uwe niet ghelijckea
,,.■ Amaril myn Veld-Goddia, VVilt het minft voor 't mcefl: niet kiefèu,, *t meefte voor het minft verlicfe»,
VVatfchaed ueea Schaepje min? Wilt a gunften hem verlienen„ die u dienib'gh Ibeckt te dienen,
In te vieren uwe Ieught. Tracht metfiilcken een te paèreri„daer ghy uwe jonghe Iaerea
Vrolijck meed.' verflyten mewght» Laet die lichte Linckérs loopen,, die (b fchoon int oogh by hoopea
Vleyen,fmeecken, met gebeen: Schoone woorden veel verUenenMdaer 2y fchoon Biee kennen dienea
^Uensaeenenfèrnietecn, ■„■■' Acht |
||||
|
Acht haer niet hoe fchoou ïy fineken„wacht jou voor die Hooflè treke»
Door defchijn fchoon voor-gedaen. •ebbedrogh (wiltmygelooven) De Herdertgaen hier ferr* te boren* NecwtaujB g«ile trotvbcyd aen.
I " ■ ' , -
Stemme i tfcatHUf V itk (laf p.
OYft wt den flaep. Rijft op Aurora foet,
AX)p dat u komft de nacht verdwijnen doet;
Slaet u Paerden aen,, dwinght de bleecke Maea
Dat zy voort Ycrtrecktj.en den dagh op-weckt»,
Na wiens komft» dat ick haecke.
O dagh! O lichten dagh! wilt naecke.
Steeckt wt u hooft des Hemels hooghe top O gulde Zon! En fluytu Zalen op.
Zeght dat Flora komt,, pluckenhet gebtomt;
Zendt de Nimphjes uyt„ora Lauriere kruyt,
Om'tLauriereKruyt te vinden: *
Ick falmijn Lief eenKranfje binden
Met Roofjes rood,en Bloempjes foet door-brey4, Waer op den Dau noch vers en fuyver leyd,
Die hier neer geftort,, wt den Hemel wort
Op dit groene Lof„daerick plucke of Bloempjes fchoon,die ick vaft hechte
Aen een Kranfje,dat ick vlechte. Het Schaepjen teer gaet weyden door het gras.
't Herdertje wou hy by lijn Schaepje was. ; 't Ruyghe Geytje tecr,loopt vaft heen en weer|
Klimt het fpitfte top,, van't geberghte op. 't Loopt heen en weef deur alle hoecken Om fijn weder-paer te foecken. Den Herder loet, met fijne Herderin
De luft voldeet,van fijn gewenfekte Min: Legghen mond aen morid„in den morghen-ftond Als de Schaepjesgaen„haereluft verfaen In de Klaver-rij cke daelen, Als de gulde Zon komt ftraelen- |
|||||||||
|
*
|
|||||||||
|
STEMi
|
|||||||||
|
N ft
|
|||||||||
|
ïoo 1.KRPXS #ermatc!teKjcfce www».
STEMME: ,
Si ceft pour mon pucellagev
'T* Y T E R gingonlanghs vermeyeo
**• In het kriecken van den dagh, Daer fijn droeve Laura lagh, - Sagh d'onnoofele Schaepjes weven* Die bekommert met de Min Waren van haer Herderin. Laura droevigh van gedachte»
Voeden vaft op het verdriet» Hoe dat Tyter haer verliet; Sprack int end met droeve klaghtea: Tyter ontrou.ghy mijn dient Hu u hert een, ander mient. Berft benaude traenens-beecké»
Tot mijn droeve ooghen uyt: Stomme traenen maeckt gehryt.
Banghe fuchten \ koft ghy fpreecken p
Tot getuyghe, dat mijn hert
Om mijn Tyter lijdt veel finert.
Ach ! helaes 1 't isai verloorerw Teere Schaepjes,treurt van rou
Om dat Tyter is ontrou:
Om dat Tyter niet wil hooien
Na de klaghten van mijn Min,,
Daer ick io bedroeft om bin-
Tyter,Tyter,ftelt u ooren Na de ftemmc van mijn klacht:
Doet het gheen ick heb betracht.
Tyter,ken ick met bekopren
< Door mijn trouwe Minne-fmert)
U verfteende Herders hert ?
Ken mijn klaghen u niet deeren ?
So beweeght dan door de vliet
Die ick wt mijn ooghen giet/ ,
Ziet mijn hert in druck wt-teoren,
"• Opdat
|
|||
|
Om dat Laura voelt de pijn
Tyter van u wrëedt af-fijn. Tyter,RK>ght ick met u dooien >
Door't geberghte>Bofch,en Dal, lek verliet mijn klaghten al; 't Gheen mijn hertje draeght verhooieu Soud' ick brenghen aen den dagh So ick eens mijn Tyter fegh. Maer dewijl 't gelicht moet derven
Tyter,daer ick fo om lucht, Tyter,die van Laura vlucht» Tyter.ach ! e«Wtttfet te ft«tim. Tyter, ach! wat ift mijn pijn Tyter. fonder. u te fijo* 't
STEMME;
ï^anfjc fmcD/ Jjet Coo?cu/ac
TC K gae fo vaeck„tot mijn vertnaeck
-■•Aen't Beeckje by de Lindej En dat alleen; Om dat ick meen Mijn Nimphje daer te vinde. 't Geberghten top„dat klimick op,
En gae door hetBoffchage, Waer Echo mek„ en mijn vertelt So menigh vryerage. Doch 't is,verdriet,, als 't oogh niet liet7
Waer hert en ziel na haecken, Dat is het fchoon,, van u perfoon En rood gebloofÜe kaecken. U lipjes teer, ,vermoghen meer ,j
Als Phoebi gulde ftraelen >
Dewijl Me-Vrou„ des Hemels dou
Comt op u Lipjes daelen. Ach ! Herderin,, moght ick mijn Min
Eens door u lipjes blaffen Een kleyne faeck,,is mijn vermaeck Mijn Nimphjen eens te kuflen,. |
||||
|
%m J. t r u l s ©mttatt&dtjcfte tttsttn.
STEMME:
Qct Jm té langde ató Dm Dagij.
ALS ick in 't Bofch eens na mijn fïa
■**Ging van mijn Liefje roemen: So fagh ick daer een Herderin , Vlechten een Krans van Bloemen. Ick feyden Herderinnetje foet
De Bloempjes wt-gelefèn Die ghy vlecht aen dien Roofen-hoet Voor wie fullen zy wefen ? Sy Iprack met een fo fbet geluyt:
Ick fel met defè Kranffe (Een Herderinnetje is de Bruyt) Caen tavond om te darifle. Ick hoorden dat: Ick fielden my neer
Al fönder langh te beyden. Wel waer fijn nu u Schaepjes teer ? Sy doolenaen der Heyde. Syjioolen hier.Sy dooien daer.
Sy dooien alfo veere. Ach J dat mijn Herdertje by mijn waer Ick treurden nimmermeere. 't Herdertje daer ghy om treurt
Is u dat treuren waerdigh ? Ey! Herderinnetje onverfteurt Aenvaert dit Kranfje vaerdigh. Het Kranfje dat ghy hier geniet
Met Roof jes rood bebonden Verfmaet het Herderinnetje niet U Lief heeft u gezonden. Synam het Kranfje danckbaeraen.
Sy heeft haer Liefgeprefen. Men fagh haer na 't gefelfchap gaen- Ick fal de Bruyt nu wefen. STEM-
|
||||
|
1
|
||||
|
s&tri* £$inM\ii&tZm&-fcifmp je*.
|
|||||||
|
■
STEMME:
|
|||||||
|
HErderinnen ciert u (bete rey
Nu ter eeren van de koele Mey» Amaril en Coridon Bloempjes fbecken by de Bron. Philido die fmeeckt fijn Galathe.
Tyter had Laura fo gaerne mee. En Amynthas vlecht een krans: Leyt fijn Phyllis aen den dans. 'k Weet niet wat mijn vlugghe voetjes let
Dat ickfe niet na het Bof je iet: Om aen d'Herderinnen rey Eer te doen de koele Mey. Eer dat ick wt mijn weyde gae
Blaeten my alle mijn Schaepjes nae: (Wt mee-ly van mijn verdriet) Süvia die iffer niet. STEMME:
SI TANTO GRATIÓSA. CUPIDO God* der Minne
U pijlen wreedt mijn jongher heft door-wonde^ Ick bidd' u,oGoddinne! Maeckt mijn gemoedt van flaverny ontbonde: Dewijl u kracht,, heeft fulcke macht Dat machteloos ick fwerve: Mits ick Me-vrouwe„ u nimmer mach aenfchouwe», Maermoetderve. U ooghjesidie als fterrea
Mijn brandend' hertje brandende door-ftraelcn» J Doen mijn in Liefd* verwerren, Ia in de Liefde d wadende verdwaélen$ So dat ick fweef,, ick fterf, ick Itfjf> Debiel is mijn ontvloghen. |
|||||||
|
't04 i.kruls ©ermawftriijcfeeutttett*
Hebt ghy udorften„wtwreede Tijghers borftea
(Lief) ghefboghen > Dat ghy dus obftinatigh
Vaa mijn (Lief) vlucht. Kan 11 gemoedt dat lijden > ïck bid Princes fijt matigh In ftraf gebruyek medooging t'alleTi tijden; Acht geld,noch goedt,, noch hooghemoedt, Noch 's WereldSrpracht,noch prale: Wanteen onweder,, kan hoogh-moet fmijtea nede* En doen daden* j ^ ADieuPrincefïèmoedigh f.
Mijn dauckbaerheyd !aet ick u tot getuyghe,
En bloeyt in Liefd' voorfpoedigh. A Dieu Matres,metdanckbaerheyd ick buyghe. Ick wenfeh ghy meught„elders met vreught U Liefde Lief belleden : Want ick bevijne„twaelef in een dofijnc Tindtmer heden. |
|||||||||||||
|
STEMME:
ROGIER BON TEMPS. |
|||||||||||||
|
Ni
|
ord-wefte windt verheft dus niet: Hoort nae't gebiet
|
||||||||||||
|
1 Van een Goddine, wiens hertje door-wondt
Wenfchtdatubuyen„wederna'tZuyen * Keeren terftondt. ,'
iEole eens u krachten ftelt,, in haer gewelt:
Gp dat zy mach haerlieffte vrindt, 't Sy wat voor baren,, hy komt door-varen, Geven voor windt. Het Scheepje daer u Lief in fweeft „ Geen nood en heeft
Dewijl dat hy beforghde Vrou Voor buyighé Winden,,wel Haven fal vinden M«t Ancker en Tou Waer mede 't lacht is Co ick mien,, feer wel rerfie»;
Dan doch natuur toont Iiefdens-aert
Dat ghy Goddinne,,met trouwe Minne
Bekommert waert.
/Eolu*
|
|||||||||||||
|
ALolus hoort na u gebiet,, eylbrght niet:
Hy gheeft fijn Winden foeter keer; Hy voeghtfe ten beften„van het Noordweftc Nae'tZuyenwecr. Ick lagh dat hy door y ver g*aeg„ fijn ooghjes ftaeg
Deed' loncken nae den Noorden,doe Hy quara gevaren,, door Mnmc-barea Na fijn Lief toe. Ick bidde u Princeflè foet,, neemt dit in't goct;
Mijn feyüngduyd ten heften doch. Verfchoont Godinne,, mijn foet beginne * i*
Sonder bedroch.
Stemme: $10't &C0fot.
WAT mach ick mijn, Vertrouwen op de fchijn:
Die immers lieght, En menighMenfch bedrieght. Is mijn Godin, Veynfend' met fchijn haerMin :
Beveynftheyt dan > Ick nimmer fchuwen kan. Ift fo ? Ey wat! Quahjck geloof ick dat: "' v
Ick hebt voorwaer 5 Bevonden noyt in haer.
Nochtans het is» Verfeccker en gewis:
Schijn mijn gunft verleent; Maer't hert een ander meent. '*r Want men verftaet (Waer dat men comt of gaet)
Mompelen geluy t: Dat Meyfjen is de Bruyt. Dan denck ick vaeck: Ach! wat een droeven facck,
En wat een finert, Is dit voor mijn jonck hert, <Cfamen~2tatt0g}/
Tuffchen een Ionghmanende Dochter. ,
STEMME: v
$al tc& norölangöet met Ijeete traenen,
GODIN lal ick noch langher Iwervea
Hier op der Aerd' in droefheydt groot? Salick gheen trooft van u verwerve»! Yerflint my dam 6 felle doodt! O fïucfce
|
||||
|
io6
|
|||||||||||||||||
|
>♦.!
|
|||||||||||||||||
|
Vlucht wt u ktuy^,,, met naer ge.dxjuys,.
Vlucht uyt u kluys bedroefde ;^eJL Ve^i(;h,tmi^ftaertGodi^waeromick knief» Ionghman,ghy veynft met fchoone woorden
Die Venu$-Kind u fjpreeckep doet. • Veel Iongmans klaghten ick vaeck hoordtejn^ Maer noyt beweenden zy mijn gemokt; Vermits zy fijj,n„fchoonin de lchijnj Vermits zy fyn valfchin 4er daet, * \ So dat ick daeroni al haer klaghten haet» . ? Ick wande) niet op fulcke paden.?
Maer treed' op't fpoor van Liefde trou. Wilt d'een omd'ander niet verfmaden; Want alle Minnaers fo niet fijn Me-vrou» Siet door deMin^dit beter in, Qf anders ick Goddin wt-teer in frnert, Somenighen Minnaer (Lief; fo menigh hert» longman vacrt wel, wilt mijn verlaten»
En kiert voor mijn eenander Vrpuj U klaghten fhood kennen niet baten, Dewijl ghy fijt inliefd' ontrou. Oockftreckt mijn iio„noch tot gheen Min, En of ick fchoon een Minnaer kielen wou» Dencktvry dat dat een ander wefen fou. Hebt ghy dan oyt qntrpn bevonden
Verfteende Maeght, dat ghy wantrout Agn mijn ftandyafte liefij' gebonden, Die Venus dwangh geteugelt hout, En mendna't fpoor,* van u gehoor. Doch *ti» voor mijn verdriet enfchat 't Is altijd neen met u,en nimmer ja. |
|||||||||||||||||
|
©otfiteu
|
|||||||||||||||||
|
Sonsm*
|
|||||||||||||||||
|
l&Qt§Uf>
|
|||||||||||||||||
|
&ongm,
|
|||||||||||||||||
|
STEMME:
BAISE MOY MA IANNETON. ^ C Oete Nimph, hoe komt het; by„ dat kk moet verlate»
***Al de kufjes^d 't gevry„al de foete praten, Al de lach jes,al 't gelonck,, al 't geeierfël, al 'rgepronck, Al de
|
|||||||||||||||||
|
s&ttl SDmneïtjcfce %m Mimpitt. 107
Ai de lieve lufjes„ van ü foete kufje*.
Kuf jes, ja noch boven dien,, al de lieve gluurtjes
Die ghy mijn fo vaeek liet fien,, met veel Minne-kuurtjes. Ia u welen fbete Meyd,> heeft mijn duydend vaeck gefèyd Dat ick fbud'mijnfinnen^fteÜen tot het minnen. Pronck van alle Niihphjesbraef,, nu ick heb verkoorett
Vind' ick mijn u eyghen flaef,, al mijn luft verlooren. Al de ftraeltjes.al het licht,, van uGoddelijck gheficht Die mijn brand ontfteecken„iïjn Büy af-geweecken. Is het om dat Ty ter ken„foeter met u vleyen ?
Denct dat ick weer trouwer ben. Waerotawut ghy fcheyen * Of hy fchoone woordjes geeft. Dat ift oock al dat hy heeft. Tyter ibecktmaer kuiten : Om fijn brand te bluffen. Maer ick fbeck mijn Engel ftaegh(doör Cupidoos krachjes)
V te dienen alle daegh 't Met veel lieve nachjès Minnclijck (met fbete vreught) te voldoen ujonghe leught. Hierom Amarillis,, toont u Min aen Phillis. Mogt ick eens mijn Lipjes weer,, met u mond bedouwen»
En woud ghy u Lipjes teer,, weer aen mijne houwen Hemels vreughde föudt my fijn. ick vertröu datïelfs Iupijn Sou van d'Hemel daelen: Om die vreughd te haelen. STEMME:
l^anfse fneeö/ liet Coojen/je.
. ■
HEÈIl Aeltje-buur,, wat avontuur :
Deynckt Teun die heeft eén Vryertje. Ift niet ondieft: Zy is verheft Op een wilt-wey igh Snyertje. Een Huppeklinck„eea lichte-vinck,
D'aer niet en is ten beften. Én weetje 't niet,, hoe dat hy tiiét ? 't Isjjuyckjen aen de Veften. Wat maghfê doen: 't Is gie» fatfoen.
Ia wel! ick feght jou Aeltje Dat teere Wicht,, yalt veel te licht: Zy fmijt hem w* het Zaeltje. . -.-, "j O 2 'tfc
|
|||||
|
'«, - / -/
|
|||||
|
tot I. k. R u L s ©crmactfcclijcfte ttuten»
*t Is wel een Lanft,, hy fpeult en danftj
, Ia alle nieuwe wijfjes» Of niet een quack,, hy weetfe ftrack:
Dat hoord' ick laetft tot T«fj es; Waer op dat pas,, 't gefelfch'ap was
Van al de jonghe Maetjes; Daer hy alleen,, het geef je fcheen In klughjes en in praetjes. Dat lange Teun,, en Iaep en Seuti
Noch leyden : dat's een giefje» Iaio ondieft,, datickvertieft Hem minne moet, lèyd' Nietje. Die föete Hoof,, heeft goed geloof
Dat zy hem fel bekooren. O lieven Heer! Comtmorghenweer Ghy fuh wat anders hooren STEMME^ootbefliitf»
TCK k!aegh,ick treur, ick quijn; Ick wentel in geneughtj
"^-Mijn blijdfchap is mija pijn,Mijn droef heyt is mijn vreugtt OmdatdeLiefd'mis-haeght, Deover-brave Maeght. Die ick min, die ick mien, Die ick vley, die rek dien Met hert,ziel,en gemoed,Die fy met hoop vangunften voed. Met droef heyd ick bedenck, Dat Rofêmond haer veynft
Door't lonckende gewenck,'tGedacht weer blijdfchap peynft Dat zy van herten meent, 'tGeen 't wefen my verleent. Maer wat ifl:: TORES milt, Tijd ea ftond, Rofêmond Tefmeecken om haer gunft»Ea fbeteMinaens-tover-kunft, U góude Iockjes blond, V fchoon gekrulde haer
Krult (o mijn Rofemond) Als of het Goud-draed waer. Mijn over-lchoon Prmces, Zielr-keurighe Vooghdes^ Die ick acht, die ick eerj Die ick wenfeb met begkeer Waerom ontiêgt ghy fchoon, Mijn gaven u lief aen-geboon ? Mijn trouwe dienft als Schat»Ick ofrèr-aent Altaer
Daer menigh Minnaer badt: Boots ick al klagend* naer. Na-klagende,'t hert weent; Dat ghy mijn gunft verleent* Die de Min,o Goddin! Mijn betoont,fal geloont Werden (brave Maeght) Na dat u eyghen lutt behaeght. STEM-
|
|||
|
3 Stemme:
Wtttt iftimptj gtötoet / je
C*0 dra de Zon, Sijn hooft begon V
*^Te fteecken wt het hoogh geboa Daer hy Aurora eieren wou : Nam ick voor mijn, Al eer de Zonne-fchijo Zijn ftraeltjes op de Lommer fpreyd Te gaen daerLerinde Schaepjes weyd : Mijn ooghjes die faghen niet als ellent So haeft ick het Bof je maer quam omtrent; Dicht by het Becckje (o droevighendagh!) Alfuchtende daer Lerinde lagh. En riep vaft uyt, Met naer geluyt:
Waervlught mijn Lief Amyntas heen 5 't Is teghen wetsteghen Eer.teghen reen. D'onnoof'le Blaen,Die aende Lommer ftaee Die fullen fijn tot een verwijt Van u ontröuw'heyd t'mijnder ïpijt. Amyntas, Amyntas (was al dat zy riep) Vermoght ghy te vlughten wanneer ickiliep ? Omringelt.becingelt met Telghjes groens Hoe meught gby Lerinde die ontrou doen ? Na tütgeklagh, Amyntas fagh
Zijn VekUGodin met vrees belaen> Is weder by haer fitten gaen : En heeft met luir^Gefoent.gekuft, Gewentelt in het ruyghe gras; 't Scheen dat het fpel op 't foetfte was. Ey! moordme niet,moordme niet (riepfe) mijn Ljg£ 't En falje niet fchade; 'k ben fchelm5noeh dief. Lerinde.Lerinde (Amyntas zey) .Mijn Lammertjes graefen in Klaveuwey. O * STEM-
'" *
|
||||
|
f t9 I.KRULS ©«nttaafceltjcfce tromt,
STEMME:
LA VOLAGE. IUffrou u Ieught (bcgaeft met hooghe Deught)
Ontfteeckt mijn ziel dickmaels met vreught: &ls ick aenfchou„de fehoonheyd van Me-Yrou S© ben ick weer in (waere rou: Dat ghy op my te trots u foet ghelaet Met wreedheydiflaet, Goddin» Daer ick u onge veynft met goeder herten min. En u altijt,, gedient heb en gevrij t.
Ey {fehoone,waer toe dele fpijt ? Seght eens voor my: Dus obitinatigh ghy . U ftrafheyd toont met Heerfchappy ? ' Wat quaet, wat fmaet, heb ick betoont aen u Dat ghy fo fchu, voor mijn* So bitterden fo wreed op u Dienaer kent fijn ï Of ift Goddin: Dat u< verkeerde fin
De rijekdom meer acht als de min. Om's werelds ftaet,, getrouwe minverlaet Die alle Schat te boven. ■' Neemt achtjwat macht.getrouwe Minne heeft, Wat vreughd zy geeft op Acrd: Daer zy in lieve luft veel foetigheden baerd* Maer d'overvloed^van^s Werelds Schat of goed^
Dickmaels veeletwiften voed : Want rij ckdoms-kracht,, voed trotfheyd op haer macht,
Niemand dienften waerdigh acht. IufFrou,ickhon.het alder-ongefienft\ Bequaemft tendienft,dunckt mijn. De rijeke fijn gewent gheen dienft: gedientte fijn. Maer min met deughd„teelt d'atder-foetfte vreughd
Die ghy Nimph bedencken meught; En matigh goed,, gaet boven d'overvloed. Vcrnocging maeckteen rijck gemoed» De Min,Goddin, vol foete fbetigheyd Als de ziel fcheydi het goet Hierop der Aerdep blijft,cn gantfch gheen vordcel does. |
|||
|
3.$*& gjMrmclijcfte Satt0-ftijmpjf& ju
Stemme i <$ ft[joont CfSttlÉft,
DE blonde dagberaef
Verfpreyd haer glans de Telghjes door en door, Het Morghen-iterretje ftaet En flickert met haer ftraeltjes liefflijck voor De venfters van mijn Nimphjes Tent, Ahvaer ick niemand fïe omtrent. 't Gevoghelt in het Wout
Vianbiqdfctopdertelfpeefeeö tiereliert, v De Telghjes nat feedout ,
Met Elader,Loo£en J&loeyfelEjesvercieït i *
Getuyghen al de foete Min
Van mijnverheide Veld-Góddin. Wiens Leden af-gefloofc r
(Door't vryen van de lieve Ijapghe nacht^1 Legghen door flaep berooft Van foete Min, en minnelqcke macht. Sy ronckt met foete fochje&u^t* ComtThyrfisbyalieveBruyf, - I ■,, Wat foete droomen fijn't ^
Die ghy fo foetjespremeltbinnen'snionds?
Eylaci I fo het fchijat Acht ghy Philander niet,die fo goet rond*
Hier onder defe groene Tack W terinde eerft van Min aeni-fprack.
Ghy weet Lerindedat t
U Lipjes fbet bedouderooder mondt
So dickmael fijn befpat Met Ne&ar,die Iupijn mijn heeft gejont Te drucken aen u lipjes teer -\ Als ick u kuften,en ghy mijn weer Wat foete vryigheyt„Is in ons vryerage niet goJchift f
Philander droevigh fchfeyt Nu dat Lerinde Thyrfis Minne biet;. En flaet Philander voor het hooft Nu ghy fijn finnetjes hebt ghesopir» |
||||
|
ut i. ie'ruls ©etmüetïuïtjcfte tttiwu.
't Gaet by de Herders om,
En by de Herderinnetjes ift gemeen; So'k in't gefelfchap kom: 't I* al,Phüander heeft, een blaeuwe-fchcen. Phylander leeft in fwaer getreur: Lerinde gaet met Thyrfus deur STEMME:
ROGIER BON TEMPS. VLieghtfnelle Winden naeft voor heen,, na Chariïeen,
Bruyft.fchommelt fcetjes bracke itroom Met Zuyer vlaeghjê% daü hoogh,dan laeghjes; Tuyght datickcoom. Ey! foete golfjes-Van deMeer„fpringht op en neer.
Ey!blaeuwetyen,drijftuvloet J- .}.<-:.\~ï4f/ Metfnelleftroomen„de ÉyckeBoomen '■■; f ooCI)
Eens ruyffchen doet. Slaet feghjes teghen 't fwacke riet,, tot dat zy liet <
Mijnwt-gefpannenZeyltjesftaen .Ji ,f
Door gunft der ftroomen„voor wind if-kooraen ■%'
MetMinbelaen. h
Wanneer ick com ter plaets daer zy „ fal fien na my, p
Softiertmijntongh (oGodlupijn) . re;
Dat zy met redenwmach aen-gebeden* L
|
|||||||||||||||||
|
Werden van mijn.
Eerbiedigh vallen haer te voet j met heufche gtoet:
|
|||||||||||||||||
|
En klaghen van mijn fwaere pijn, «
Op dat met lufjes,, drie foete kufjes
Mijn wellekomft fijn. |
't
STEMME:
L* ö R A N G Ë. |
|||||||||||||||||
|
rEI
|
Hl
1 |
T lodderlijcke licht,,van u jentiel gheficht ...
uffroUfheeft in mijn droevigh hert |
|||||||||||||||
|
Gevoedt,gebaert een wreede fmert.
*kBekUghe?dedaghcntofchooiieGodin) |
|||||||||||||||||
|
Dat ick verwonnen bin,
Nu heden, ghebeden
U niet beweeghen keunen tot de Mtn.
Laet varen fchoone Maeght,, de forgen die ghy draeght^
En twijffelt niet aenTyters Min; Die u ftandvaftigh blijf Godim: Want Tyter,die myter,fo menighen Maeght Nu hy u Liefde draeght: Doorreden, mijuheden Ter wereld niet als u by-fijn behaeght. Ick min u fchoone Zon. Waer 't dat ick meerder koa
Betoonen van mijn trouwigheydt: Ick foud't bewijfen foete Meydt. Op Aerden,gheen waerden,fo lief als mijn U hooghe deughden fijn* O fchoone! Totloone * *ƒ'"'- . |Wenfch ick om 't lieve licht van u aenifchijn- 't Is Tyter {fchoone Vrou) Die gacrne boeten foa
Zijn luitenaenujorïgheleught: ,;"' |
|||||||||
|
En kliffen eens (met foete vreugftt)
|
|||||||||
|
De tipjes,uw's lipjes; bevochtIüffrou
Met afems foete dou. De bloofjes, als roofjes Ick op u fchoone wangtjes draeken fbtu Ey! fchoone, flaet eens op,,de venfters, die in't tog
Van 't hooghe voor-hooft fchoon oütdaen, Al flick'rend' als twee S tenen ftaen, Metbooghjes,pas hooghjcs,faet gittigh haer Ciert u bruyn öoghjes claer. V Leden, befneaeö Niet anders of het een Gödtóne waer. 'r. ■■ . .'.■"'
Stemme: JU]8l't Ötflttlt.
ONlanghs geleden, eer dat de Zon
Van'sHemels-topfijnguldeftraelen , Liet over 't vochtigh Aerdrijck daelen; Saghick mijn beminde Q^askes • Comea
|
|||||||||
|
H4 i.krul-s ©ermaecfeeitjcfceuutttv
Comen drijven met haer Vee '■-
Van de kouwe dorre ftrand,
Barrevoets door't natte zand
Na de Heyden, om te weyden
Haere Schaepjes na 't begraefde Land.
Ick ging haer groeten, en zy mijn weer s Maer wat ick deed 't was al verlooren: Ick koft haer tot gheen Min bekooren. Galathea, hoe dus ftraf ?
Macher niet eenkufjen af?
Daer ick (Herderin) wel eer
U bedoude Lipjes teer
Na mijn luften,dickmaels küftenj
Sal dat nu niet eens gefchieden weer?
Wat fal ick fegghetij Coridon veynft; Men mach u woorden niet vertrouwen, Noch op gheen Minnaers kkghten bouten. Gaktbca«dat was't niet:
So ghy Coridon recht befiet
Sult van ai <|e Herders ghy
Gheen getrouwer fien als my:
Uto Eeren,na begheeren,
U te Eeren Nimph, na u waerdy»
Kijckt na mijn Schaepjes, kijekt na mijn Vee» Kijckt na mijn Klaver-rijcke weyde: Die fullen wefen voor ons beyde. Coridon 't gheen ghy mijn biet
Sal ia *t aiinfte my bekooren nietj
Liever een knaê$é na mijn fin.
En een Schaepje vijf fes min.
Ach! nfcheyen,doet mijnfehreyert»
Vaertwcl te wreeden Herderin.
S T I M M E:
"EErbiedighe Godin, wiens ghéeft tot flaepen ftreckc
•^Nudatdedonck're nacht het Aerdrijck over-deckt, ~....."^ ■ '■ ~' ■ Nu
|
||||
|
Nu 't pluymigh bedd' gereet fijn Iuffrou wil ontfaen:
Coom ick hier voor u deur,en voor u venfter ftaen. Daer 't flickerigh gefcheem vaft fwiert met foete brant
Door 't fchijnfel van 4e Maen ftraelt op u kedicant, En flonckert in u Koets,daer't pluymigh bedd'gefpreet Mijn Iuffrou vrolijck groet,en blijd'lijck welkoom heet. Paer d'aengename ruft u gheelt met luften voet,
En daer Aurora u met goeden morghen groet, Daer u de flaep om-vanght, ghy eenigh dertel /peelt, En niet gedooghen wilt dat iemand? dienft u ftreelt. Ia 's morgens als de Zon van 's Hemels Tente daelt,
En Phcebi foete komft op't alder-prachtighft" ftraelt, En op u blancke borft fijn gulde ftraeltjes fcbiet, Dat is al u vermaeck,en anders wenfcht ghy niet: Als 't blaeck'ren in de Zon,dat gants geen vruchten teellf
Maer met fijn ftraeltjes op u blancke Licnaem fbeelt, En fpreyt u armeo wt, met fchijn u luft vergroot, Inbeeldingh koeftert daer u Maeghdelijckè fchoot. Als ick hetfneeu-wit vel, de blancke borfjes rond,
V on gevlochten hair, u rood' corale mond Zie foefjes door een fpleet,of door een ruyt van't glas: , O ! denck ick,die by u eeuwigh gebannen was.
Maer't derven doet mijn hert vaeck wenfchenom de doot
Of met een bind onthael te ruften in ufchootj U fchoot,die al mijn vreughd' beflooten heeft Iuffrou. En denckt vry (foo ick moght) hoe gaeruc datick fou. STEMME:
SI TANTO GRATIOSA. |
||||||||||
|
O
|
Soete brandt der Minne
|
|||||||||
|
Die in mijn hert u vonckjes hebt ontfteecken:
Voert my by mijn Godinne, Daer ick met haer in eenfaemheyd mach fpreecken j Hoe mijn de tijt„ van'taf-fijn fpijt: Om dat ick haer moet derven. Ongunft der Goden,, doen mijn wel duyfend dooden Orahaerfterven. |
||||||||||
|
n« i.kruls tttnnaecltetiiclte uitten.
Ift Aerdrijck ov?r»tooghen,
De Woleken fwert met dicke duyfterheden
Dwerrelcn voor mijn ooghen:
Een ander flaept geruft en wel te vrederi.
Ick dwael alleen,, met naer geween
\ In't dool-hof van mijn finne: Waer ick verhaele,, u Deughden t'eenemaele
O! Godiune. : •
Voegh ick mijn gheeft tot flaepen,
So feydt de Min: wech foete dieverye.
Daer is gheen ruft gefchaepen
* Voor die>die haer begheven tot het vrye. Nu ick begin,, met foete Min
Te voeden mijn gedachten:
Voel ick mijn eygen„ gemoedt en finnen neygea w
Tot veel klachten. ti
Door oorfaeck darter Wetten
Zij n,wiens verbondt van wreedtheyd my doen klagen
En foecken te beletten
Mijn Liefde.die ick ufo lang fal draghen
■j>. Als op dit dal,, mijn ziele fal In't broofche Lichaem (werven.
HoopTal mijn peyen,, tot Ziel en Lichaem fcheyen
Door het fterven-
STEMME:
Pronckje van de Maeghden. qaft'éggemaecBt (om ouö toerMfjöen)
3Up top toeten ^peleu-l&tjDeu. |
||||||||||||||
|
«Spter.
V
|
r\ Orfaeck van mijn vreughde,, Is mijn brand te bluffen,
^Spieghel aller Deughde: Weyghert ghy te kuffen> Mach ick ondertuflèa,,mijn ftraffe Galathee |
|||||||||||||
|
Met pronckjes, vanjtanckjes,, niet kijeken, jou prijcken ?
Wardoeje dan dan mee ? Waer toe fo af-keerigh ? Ken't u niet vermaecken ?
Daer ick fo begeerigh,, u gebloofüe kaecken Gaerne eens foud' raecken,, mijn ftraffe Galathee: -------":,.......--'-" Wat
F' *
|
||||||||||||||
|
!
|
||||||||||||||
|
<.f
|
||||||||||||||
|
3.&iel. ti$tnntItjrEte Zm\Q-lM\mpit0. u7
Wat lijckt-het J'ontwijcktet,3met muylen,eii pruylen.
Wat doeje doch mee ?
Kijckt eens wt u oogen,, die ghy met u fluyer Dicht hebt over-toogen,, Nu ick met ukuyer,
En hoe langer hoe luyer„mijn ftraffe Galathee:
Wat bedrijfje > wel kijf je : Om lufjes,, van kufjes ?
Wat doeje dan^mee ?
^fllfltö^ Tyter fit doch Ilille. Wat Beduyt dit queilen ? Defè malle grille : Die jou 't hooft ontftellen.
Waer toe al dit lellen > Gaet wech : laet mijn met vree.
Cpter* NonTroofje:eenpoofjej;weeftgroentjes,geeft foeotjcs Sofelje weer mee.
Hemelfche Bancketjes„Suycker-foete vleyfje. Hey! noch even netjes,,föete lieve Meyfje.
Troofje noch een reyfje„ fo laet ick jou met vree-
Wat foo iiet,die noo vliet: Voor lufjes, van kufjes
Die fel weer mee.
STEMME :
Si cefte Malheureufe, T Aet u teere Telghjes buyghen,,fpraeckeloos geboomt»
•*-'Beeckjes,wilt mijn droefneyd tuyghen Als ghy ruyflchend' ftroomt " DoorDuyn,door Zand,,doorBergh,door Land,/ Met groene Linde dicht beplant. Als Dorilea hier comt weyen„eenfaem>met haer Vee:
Tuygbt dan al het droevigh fchreyen Dat om baer dee. Ach ! Boompjes treurt. Ey ! Telghjes fcheurt:
Tuyght haer hetgheen hier is gebeurt. Wanneer zy de fachte treedtjes„herwaerts heene ftiert
Met haer fiere flucxfe Leedtjes Door de Lommer fwiert: Stort van u blaen,,dan al 't ghetraen Dat ghy (ö Telghjes) hebt gelaen. Druypt fachjes op haer rode kaken. Dringt in haer gemoet
Glijdt loetjes yan de gladde daecken. ¥ 3 Menghs
|
||||
|
ii* ï. k R ü L s t&etraa«&eltjcfct uuren.
Menght u in haer bloedt:
Dat zy beproeft,, Hoe't hert bedroeft
Door trouwe Minne trooft behoeft.
STEMME:
En fin celle <juï j'ayme tant, &c. A LSick Lafurigh blaeu het Veld,Metdau fagh overgooten
■^*-En door een Goddelijc geweld, Den Hemel op-geflooten Daer 't fchitfren van de Zon, Speelt in de Bron. (palenj Bron,daer een ftroom van Nectar vloeyt, Tot aen Yvoren Waer byeen purpur Roofje bloeyt: Omvoedfel wt te halen Opu Albafter vel, Mijn Lief Grucel. Het flick'ren van den dageraeDlft fchijnlèl uwes ooghjes,
. De glans die aen de Hemel ftaet, Schuylt onder fwerte boog-
De (chijn van dageraet: Isugelaet (jes.
Het veld dat fich met dau ververüDat fijn mijn blye finne
Als'thertdoor d'ooge traentjes perft: Wt Goddelijcke minne
Vcrnïeuick(doordeMin) Mijn oude fin. (te voeden:
Hoe dicmaels placht ick aen de Beeck/tGedacht met min
Alwaer ie in de ftroomp/es keeck,GrucelIa Schaepjes hoede
Wiens fchaduw' ick by dagh, In't Beeckje fagh.
Alwaer haer ftem 't getierelier, Der vogeltjes na-boot fte;
Wiens held're kropjes fcheenen fchier (Vermengt met d' al- Vreught) een foet geluyt>Te kroppen uyt. (dergrootfte So menigh blaetje alfler ftaet> Aen dicht bewaflen Linde, So menig ftroompje alfler flaet,Door'tfchomlê vande winde De dicht beboomde wal, Getuygen't al. Hoe vaec dat ie int eenfaem woud, Al eer de Zon fijn ftralen Op't groen bekleede blader-hout, Met fchijnfel neer lietdalê Die vreughden heb verwacht,In mijn gedacht. Maêr vruchteloos was'tna die tijtjAlsic van minne klaegde
Nafy mijn meningwifbmet fpijt»Sy mentgmael my plaegde Waer door mijn Liefdens-vlam, Ten eynde quarn- STEM-
|
||||
|
*
|
||||
|
Stemme:
<0m een Dit icU öemm/K.
BErft bracke traentjes uyt,, met fnelle ftroomen:
Doet mijn gewenfchte Bruyt,, eens voor mijn komen* Vrou Venus (door u macht) doet haerverfthijnen: Op dat zy felver fiet„t'onlijdelijck verdriet Dat my van haer gefchietj Om wien ick quijne. Ey • laet mijn bracke don,,het herte raecken;
Het herte van de Vrou,, die mijn doet braecken (In bitt're treurigheyd) veelnaereklachtenj Of mach het dan niet fijn,, dat zy haer voeght by mijn,; So ftiert o God Iupijn ! in haer gedaghten De volle overvloed,,van al mijn plaghen,
Die mijn verlieft gemoed,, om haer doen klaghen. Ey! voert een traentjen aen de roode tipjes: Neemt Iupijn tot een Boo„ de kleyne Cupido; En (prengtlè dan alfo„tot op haer lipjes. Van daer tot op haer hert: Dat zy mach proeven
De over-groote jfmert,, van mijn bedroeven^ Bedroeft wt min, en datomhaeraf-wefen: 't Af-wefenis voor mijn„in*t hert een fwaere pijn- 'tBy-wefens-Medicijn,, Can't al genefen. <Ctamen-0e5an0§ /
TufTchen Uauta ende <£«#*?•
Stemme:
VAN CATRYNTJE.
Haura, TT7AS ick een Coninginne,, hier op der Aerd*:
• "VV sou(j ghy my dan u Minne,,wel achten waerd ? Soud ghy my dan wel wülen>fèg Tyter >
<%pttt. Trouwe min heeft fulcken kracht: Dat zy Hoogheyd niet en acht.
Waerder is mijn u perfoon
Als Coninckiiick > of Keyfers Kroon»
|
||||
|
na I. K R u L s öermattfcriijcfo trotm.
%Mt&. 2. Tyter het fijne maer praetjes,, ick achtfe niet.
Cpter, Laura.d'Elfen-blaetjes,, die ghy hier liet Ritfelend' aen de Telghjes, getuygent.
Itourfl. Tyter, fwij ght. Ey! fwij ght doch ft il: Laura weet niet hoefe wil.
Cpte» Set u lieve Laura neer: En boet met Tyter u begheér.
3Uuta» j. Ick weet niet of het fou voegen. r^.Och! ja 't mijn lief, %mta. Dat ick door mijn vernoegen,, u mae&en een dief: Wat fbud'mendanfegghen,fegh Tyter ?
GTpter. Laura/choone Veld-Goddin: Tyter fal door trouwe min U verlaten nimmermeer;
Dus draeght gheen forghe voor u Eer.
Hauca. 4. Tyter, of het dan faelde i Wat ginger mijn an ? «STpUt» Offer den Hemel daelde,, 't gheen niet fijn can. Dus Laura laet vry varen u forghe.
ILaura. Tyter, och! ick ben begaem Cptir. Laura, laet het het forghen ftaen, En boet met Tyter u begheer:
Die forgh fal draghen voor u Eer. '
STEMME:
#&pUtè quam pUplanbccteöDeu.
DOor't verloopen van de tijden
Keert de droef heyd weer in vreught: Rofèmond, het droevigh lij den Dat ick leed om u Ieughtj Door een fciete Minne-brand: «
jSlaen ick willigh van der hand.
t Phyllis was het eerfte vonckje 't Welck mijn jonghe borft ontitack
Wanneer eenlieft'lijcklonckje Wt haere ooghjes brack, Op-gepronckt van de natuur JMet een tintelend' gegluur. Met twee purpur-roode Roofjes
Bloeyden 't mceu-wit kaccke-vel,
Schaemt-
|
||||
|
iJDtft ti$inneltjcfte &att3-ltijmpie& m
Schaemt-root vermenghde bloofjes,
Die 'k niet vergeten fel, Stonden als een pronck ten toon Op u witte wangetjes fchoon. Phyllis.als ick mijn gedachjes
Op ons oude Minne voe, Zend* ick wel duyfcnd lachjei U lieve ooghjes toe: Dat zy fien de rriendelijckheyt Die daer in mijn hertje leyt. 't Oude fal een nieu verwecken.
Phyllis vlecht een Raofe-krans; Laet my ten dienft vcrftreckea ƒ Te Ieydenaen den dans Phyllis aen Amynthas harit, Die met vreught de Meye plant. Voor de pracht van Hooflè zyc
Kies ick nu een Boere-py. Voor Steedie pronckerye De keurighe waerdy Van de Roofjes,vau't gebloemt, Daér een Herderiri op roemt. STEMME:
"C Ylaes! wat dwinght mijn fwack gemoedt
•■-'Tot traenens-vloed t
Wat port mijn hertje tot geween ï
Wat droeve plaghen,, doen my dus klaghen?
't Is buyten reen:
Dat ghy (door 't af-fijn) mijn bedroeft,
So lang vertqeft: Eylaes! wat ifler in de weegh ? Waer dat ick come,, ick ben vol fchromc *t En is gheen deegh. j Steeds komt mydroev$h in de ÜA, ,
DefoeteMin Q. Dfe
|
|||
|
i2i i.KRULS ©emtóecfceUjcfteuurens•;•
Die ghy en kk (met fcet f ermaeck) ,.«
Van lieve lufjes,, en foete kufjes„Gebrtiy&en vaeck.
Het fchijriteen Enghels foete aert
My 't hert befwaert: Om dat hem daer verborghen hout Die ick mijn leven (door't over-gevenj Heb toe-vertrout. Wanneer,wanneer fal 't doch eens fijn
Dathybymijn ;;< ,v,£ Hem neder (tellen fal te ruft : Eerbiedigh groeten,,envrolijck boeten
Mijn lieve lult. Cupido toont ugunftaen mij tij
Ontflaet van pijn. Mijn hertje, dat fo vaeck,bedroefc Door Liefds-toe-neygea: Om datmijn eygen So lang vertoeft. |
||||||||
|
STEMME:
|
||||||||
|
's v-
|
||||||||
|
<De Cngljeiftlje jfojttipn
% "f f . Z\ t f ' - f • ' 'i i-4 ■ ■ >
LAeft als ick quam, Gedreven door de Min;
't Gheen ick vernam» Speelt my noch in den fin: Van vreught berooft, lek een Godinne fagh. D'hand onder 't hooft, Vol fantafye lagh. Door mede-ly,Ged« ongen om te gaen,
Tïadt iefcer by, Én f prack dees Iuffroü aen r Vooghdes mijn's hert: Wat iffer dat u quek ? En u met fmert, 't Gedacht fo feer ontttelt I Haer wijle tongh (Met reden gefondeert)
Wijfelijckdwongh,Mijn finnen overheert Te ftaecken 't gheen,Cupido in mijn bracht; Dies haer geween,ls oorfaeck van mijn klaght. 's Werelds geneught (Hoe fchoon vermomt met fchijn)
Kent voor mijn leught, Anders als droef heyd fijn ? *t Schijn-fchoon gelaet. Een foete lult bereydj Maewn dis daet,ii* tiet als bitterheyd. |
||||||||
|
Bitter (fèyd' zy) Schijnt my al 't Werelds foet;
Eenfaem voor my,Te leven fal't gemoet Met hert en fin, Na-fpeuren: om dat mijn Defbete Min,Niet ken als bitter fijn. Wat teghenheyd,De zotte Min verblindt
De leught op-leyd : Men dagelijcks bevindt. Soet is 't begin; Maer als men is gepaert Maeckt ons de Min, 't Gemoed met forgh 'befwaerh Ghy doolt Iuffrou: Want ramp én ongeval
De Liefde trou,Voör goed op-nemen fal. So een te teer,Te fwaerlijck werd belaft: Twee vermogen meerjDat fpreéck-woort dat gaet vaft. Eenfaem te fijn,'t Gedacht inet forghen qüelt;
Droefheyd en pijn, De eenfaemheyd vcffelt. Is men gepaert, En valt het foet of fuur Hier op der Aerd: Men klaeght het fijn portuur. Wie klaeght men 't als, Men eenfaem is belaen>
Men byyght den hals,De ooghen vol getraen. 't Gekropt gemoet, Bigghelt met traenen uyt; Maer wat men doét, 't Loopt fö lang dat het ftuyt. Maer als de Min, Door trouwighéyds verbondt,
Brenght forghen iniGeluckigh tijd én ftondt. Daer men ió mint (Hoe-wel met forgh belaen) Die fo begint, Sal't feWen qualijck gaen. Stemme:
&cÖoonÖÊ J^tmplje Dan l)tt i® oitö,
/^VCH! Wat port mijn jongher hert,, tot de finert:
^"-^Diemijn menigh-mael comtplaghen. Hooghe Goden (hoe dus wreedt? 't Is mijn leedt!) Waerom hebt ghy mijn ontdraghen D'AÉ-god ? Die mijn hert en fin „ door de Min
Heeft geboeytaen fijn begheeren: Vlucht,nu dat ick ben gereet,, om fijn leet In vermaeck te doen verkeeren. Ach! bedroefde Eeuw, en tijt: Wat een fpijt
Toont ghy nu aen my,door'tfchcyden. Q % Waer-
|
||||
|
x24 it K R u L s mtmwtMiitht «urm.
Waerom buyten Liefds-befteck„in't vertreck
Lieve Lief niet met ons beyden ?
Daer ick met mijn hert en iïn,,u bemin»
En beminnen fal als eyghen. .
Hoop en Vrees die voeren ftrijd,?tot de tijd
Het geluck tot ons wil neyghen.
So ick's nachts (door't flapen)koom3 ,iri een droom}
D'oude vreughden my in-beelde,- , ,. Ia ick fchij $1 met fbete luit,, in mi j n ruft
Swemmend'in een Zee van weelde. En ick roep met luyder item,, dan na hemj
't Schijnt een Echo weer te roepen: Moghtick van die lieve mond,, die mijn wond Steels-wijs nou een kufje fhoepen. STEMME?
P E R I O S T A. HA Vyandin I die luft in 't moorden fehept, ,
Met pijnen wreed te martelen mijn hert: Ift (o Godin!) dat ghy daer luft in hebt, So is u vreughd' mijn onverdiende fmert,: Ick offer op de traenen,dïe't gemoct Gelijck een ftroom door drooghen vloeyen doet, Ickbigghel wt een bracke traenens-vloedt.
Mijn hert gepijnt beklaeght u ftrafheydt wreedt: O Moorderes! dorft u hert na mijn bloedt Dat ghy mijn leught moordt met fo wreedenleedt ? Comt tot de dood my met u ftraf te baet, Op dat u luft haer lieve wraeck verfaet. Is pijn u vreughd? fo ben ick oorfaeck daa
Dat u verftaetde hert luft boet na wenfeh, En dat u luft haer luft verkrijghen kan,. Datmaeckt (Godin) myeen ellendigh Menfch. Het rouwt my vaeck,dat mijn begonnen Min Byftand verfocht aen fulcken Moorderin. Hoe ! noem ick u Moord*res,mijn Afgodin,
Die diejkmaels foeght de dieuften van u Üaef, Mit
|
||||||
|
Mifdoenick ietsjverfchoont my door de Min:
Slaet niet heroogh op overdaed van Haefj Bewceght door troa in een oprecht gemoedt, Dat om u dienft opoffert lijf en bloedt. Ick acht gheen Schat,als Schat van waere Trou :
Wiens pracht en glans het al te boven gaet, Dan doch fe werdt verfmaedt van u Me-Vrou: Ghy kielt de pracht van rijekdoms yd'le ftaet, En acht gheen trou in'tminnelijck gewelt, Maermetdereft draeght Liefde tot het ghelt- i'VW^ ■Hl -: ■;*'■ iiii .
..'■ :, STEMME: \ ^
mt Hfefben5frt//lgb,irBtJer&jftf.
Glen angft-geen noot „ geen nijdt, hoe groot*
Hoegulfigh inhetwreecken» Gheen fmaedt,geen leed,, geen dood,hoe wreed, Mijn vriendlchap ül doen breecken. Vrundt.dien ick hon: u Vriendfchap trou
Hebt ghy fo trou doen blij eken; , Dat Fama krijt,, Momo tot fpijt; Waer fagh men diergelijcken Door vriendfehaps-aert,, fo trou gepaerr,
Wt FarnaJXb gefprooten. Men roept alree : Hier fijnder twee Met een fop over-gooten. Met wat begin„treden wy in
't Verbondt van vriendfehaps-wetten, 't Welkk vuur, noch fwaert„hoeftrengh van aert Sal breecken,of verpletten. 't Is Al om Een,,door d'Hipocreen
Ons van Apol gefchoncken: Dat icker veel,,mijn gunft ontfteel: Om dat wy t'famen droncken Qï STEM;
|
||||
|
ii< ^.ICrüls taermaecfteKjcïteawwn.
. A *., '■ ■ .,1 .
•STEMME:
l©ert pemanirt beter ,^au)S.
/""\Nlangs hadd' ick by my (Goddinne) voor-genomen
^-^Te roepen u voor 't Recht daer Venus-wicjit gebiet: Doof d'övêr-rwaeré ftraf3die mijn is op-gekomen, Door onverdiende pijn* die mijn van u gefchiet. sï De ftraeleft uw's géfichtydie in den Hemel proncken
Van 't hooghe voor-hooft wit, die hebben 't hert gewond ; Dat lijn de gluurtjes van u Iodderlijcke loncken Diebrandenin mijn bórftjmijn foete Rofemond. Ick ben door't aenfien (Nimph) van u gebloofde wangen,
Ontfteecken meteen bMnti : een foete brand van Min. U ooghjes hebben mygekluyftert, en gevanghen; U Ionckjes branden in mijn boefem, ó Godin ! Wanneer ickcoom vooc 't Recht j dit fal de vtagfce wefen:
(Ten aenfien dat mijn luft wt u haer oorfprongh nam) Waerdatd&öorfpfoögvanuftrafwtisgerefen. nï-H En of de fchuldt by my.of èerft by U toe-quam. Indien men vonnis ftrijckt, dat ick de fchuld moet dragen
Ach! poefelighe Nimph; dit fal mijn antwoord fijn: De oorfaeckis mijn Lief;de fchuld is raijnbehaghe». Wat ftraffe oordeelt ghy dan waerd te fijn voor mijn ? ■■•',■-■ t.j -^'•-1 < ■ s ■ .. -. .i
Minne-Claght.
IÜffiroti, hoe raenigrumael héb ick mijn felfs beklaeght
Dat mijn begonnen fmert mijn drie laer heeft behaeght- Drie Iaeren fijh't géleen; drie Iaren,o Godinne! Dat ick de eerfte mael u fchoonheydt dacht te minne: Als u beleeft önthael in't by-fijn ick genoot, Mijn ziel van blijdfchap fprong;al levend' was ick doot. V ooghjes boeyden(Liel) mijn hert en ziel te famen,
V ooghjes waren't (Nimph) die my gevangen namen;
Gevan-
|
||||
|
s.^eef. JgN'nnefijcIte 'Zaw -HijmpjMi. 1*7
Gevanghen in de ftrick, daer Veneris gewelt
(Die noyt en heeft mifüaen) dickwils gevangen ftelt: Dat's in een bbeyen (Lki') gebouwt van hoop ea vreefê, Waer ick drie laeren lang molt u gevanghen wefen; Want eerft-raael als ghy mijn in 't by-wefen verfcheent Heeft u beleeftheydïelfs mijn groot geluck verleent: Als ick een deeltjen u yan mijn begeerte toonde 't Scheen dat u goede gunit my met begeerte loonde. Mijn vryheyd groeyde aen. U vryheyd heeft gejont Te (hoepen fchoone Vrou een kufje van u montj Een kufjen dat voor mijn meer foetigheyd koft baeren . Of's werelds vreughden al in een gefmolten waeren. Duyfend-mael opeendagh dacht ick (fchoone Godin) T'ontdecken u mijn fmert,en mijn verborghen Min. Ach ! ièyd' de (bete hoop: wie fbud' fijn fmert vetfwijghen Daer hy door bidden ken fo veele vreughd' verkrijghen > Staegh had ick op mijn tongh te fèggen: fchoone Vrou, Reyckt mijn u fuy v're hand : ontfanght mijn trouwe trou. Maer ach! een ftrengc vrees ismijnaen boort gekomen, En heeft mijn al de hoop van mijn geluck benomen.. 't Verlies va» mijn geluck drijft mijn (b vaeck, eylaes! Met vruchteloolê hoop na de gewenfefite plaets: Daer d'wt-gelefen Zon mijn eerft-mael quam befchijnen, Op hoop dat mijn geficht daer weder trooft moght vijnen. Maer als ick fie de plaets wacr 't hert fijn luft eerft kreegh, 't Geficht baert mijn verdriet: ick vind' de plaetfe leegh. Vernieuwing (door't gedacht) voedt d'oude luiten weder. Xck denck fo menigh-mael: hier zat zy by mijn neder» Dit Klaver-rijcke gras heeft zy wel eer betreen: Doen was 't vol vrolijckheydjNu klaeght het met geween, Als ick bedroeft aen-fie dees Gallery van Boomen, Die ons genarremtdeed' daer eertijds onder komen. Twee reyfèn, twee-mael twee, by !t fchij nfel van de Maen,
Zijn wy het Elfen-Bofchjde Beemden door gegaen j Die met een naere ftem nu fchijnen my te vraghen : Waer is de fchoon.die wy hier eertijds met u faghen ? Haer deert mijn-eenigheyd; het fpraeckeloofe Wout Had u (mijn lieve Nimph) dat nimmer toe vertrout. Gaes
|
||||
|
1
|
||||
|
ut lkruls &ermatcfte!tjcfcuuwa.'
Gaen ick van daer voor 't bedd'jmijn tuyghen d'onde luften;
Hier fagh ick eens mijn Lief, mijn lieve Engel ruften.
Dus fit ick in't gedacht, met diepe fuchten fwaer: Immers is dit de plaets daer ick eerft quam by haer. Immers is dit de plaets, daer ick alleen hier boven
In ilechte Rijmery u hoogheyd wilde Iovea,
Daer zy in korter ftond.als ick nau had gedaen, Mijn blijdelijck verfcheen,quam voor mijn ooghen ftaeo. Mijn hert was heel ontroertjick twilten met mijn ooghen:
Het gheen my waerlijck Icheen, of dac niet waer gelooghen ?
Bevreeft met bevings-fchricontfbnek my ftracx de moet x Ick voelde {waerde Vrou)ecn grilling in mijn bloer. De Pen zeegh wt de hand; 't gheen halïef was befchreven
Is door u foete komft voort in de loop gebleven.
Natuur gebood my wel mijn armen wt te flaen, Eerbiedelijck Me-vrou te groeten en t'ontfaen* i jDe Liefde porden my te knielen voor u voeten,
Met feete kufjes u t'ontfanghen en te groeten.
U ooghjes trockeu my met aengehaeme loncken.
De bloofjes,die*t (heeu-wit van uwe kaeckjes pronckeni1
Loeien mijn hert tot vreugd. Mier achi wanneer de Maeo Met Woleken wert bedeckt, haer fchijnfelis gedaen. Wt-heemfche fchoone Vrou, u glans had my verovert,
i Door d'onvcrfiene komft.ftond ick gehjek betovert. ü ' De tong verloor haer fpracck.Ick wift niet (waerde Vrou)
Op wat manier dat ick u heufcheyd loonen fou.
Al levend' fcheen ick dood. Mijn finnen dooiend' waren:
Dat ick fo quackeloos u wederom liet varen,
Godin,eylaes! Godin, fonder genot van vreught, x
Met foete kolèry te ftreelen uwe Ieught,
V Ieught,die my't gedacht noch daeg'lijcx ftelt voor oogen:
,.. .* , ' Trooit mijn benaud gemoed weer met een nieu vermogen, 't Vermogen ftaet aêh u,te geven,'t gene dat Ick over drie Iaer van u gaerne had gehadt. Bataeffche Veld-Gbdin, en fal 't nu niet gefchieden!
So (al u droeve flaef in eenfaemheyd gaen vlieden
Daer hy fijn ziel God jontjdoor hope,en geloof», liet Lichaem voor een fpijs.de Dieren tot een roof. (. . ■ ' ~ Wat |
||||
|
Wat meld ghy ftomme Pen > Wat wenfch ickte betrachten?
Een ieder fa! mijn doen voor zotte dwaef heyd achten : Dat ick om een Godin lijd' fo veel ftraf en pijn,
Door dien daer and're Nimphjes meer te vinden lijn.
Wat baet my d'overvloed, indien dat ick mijn leven Graegh om dees eene Nimph verlaten wil, en geven > Het baet.om dat mijn dienft haer niet behaghen ken,"
En dat ick met mijn dienft weer nut voor and'ren ben.
A Dieu dan fchoon Iichaem, geprond: met weytfe pracht*'.
A Dieuroem-waerde Maegt,puyc van't Hollands geflacht»
A Dieu pracht onfes eeuw,cieraet van onfe tye. A Dieu Nimph, dien ick noem d'Amftelfche hova'erdye. A Dieu fchoonheyd volmaeckt, die mijn u wil onthout?
A Dieu corale mondt, met Nectar nat bedout.
A Dieu Albafter glans* gemarmort met twee bloofjes. A Dieu wangetjes wit,gepronckt mét roode Roofjes. A Dieu Yvooren Beeldt, van glans gelijck de Maen.
A Dieu Hemelja Dieu»waer in twee ftarrenltaen.
A Dieu git-fwarte glans, in forme als twee Booghjes. A Dieu fnecu-wit aenfchijn met tintel-bruyne ooghjesg \ A Dieu frieeu-witte hals met aders blaeu geciert.
A Dieu fin-rij cke gheeft metdeughden gemaniert.
A Dieu Godin, a Dieu, die met u brave zeden Sult brallen tot een pronck van nu toteeuwigheden. A Dieu Godin,a Dieu, a Dieu Lief, tot diendagh
Dat ick onfterffelijck u Zieltje groeten magh. '
|
||||||
|
Minne-Claght.
TCK klaegh, ick ween,, ickfucht,ickftecnV
-■■Ick mijmer met gedachte: Ick fuf,ick fchrey„ick f meeck,ick vier. Mijn hert leeft fonder krachte. Van vreughd' berooft,, d'hand onder 't hooft,
De finnen treurigh dwaelen* R Berooft
|
||||||
|
Berooft van hoop. 't Hooft opter loop.
De gheeft aen't luffigh maelen. 't Benaude hert,, ypl druck en finert
Barft wt veel banghe fuchten. Mijn hert gepijnt,, van droef heyd fchijnt Het lichaem wt te vluchten. Het grootft' verdriet,, datter gefchiet
Schijnt my nu op-geladen. Wie heeft de fchult ? Mijn ongedult Is oorfaeck van mijn fchade* lek ben alleen,, van mijn geween,
En-van mijn treurigh lyen De oorfaeck Heer: Mijn fwackheyd teer En kan 't niet teghen-ftryen. De wrecde fpijt,, en fchrand're nijt
Die fij n mijn Vyandinnen. Een valfche haet,, een loofe fmaet Benyen mijn het minnen. O leugen-tael! Hoe menigh-mael
A Comt mijn u lafter fchelden. O fchoone fcKijn! O vaïfch fenijn!
Ick moet u boof heyd melden. Een vuyl gemoedt,, mijn quelling voedc
Sijn vuyl met mijn te uy ten. Maer (Heer) wie Iieght„fijn felfsbedrieghtj Dies fluyt ick lafter buyten. ó! Opper-Vooght„die*talbe-ooght^
Door-fietsen kent door-grondenj Die*t goedt beloont,, en ftrafheyd toont Die fcnuldigb werdt bevonden», De leughen fnel„ken waerheyd wel
Een wiji-tijds doen verdrijven Door valfch verraet„met fchoon gelaet $ Doch niet beftandigh blijven. Xaet valfche fchijn„het kert van mijn
Heer nimmermeer bedeeken. Maerlaet ü Knecht,, voort-gaen-oprecht* En wilt mijn bert af-trecken |
||||
|
s.Qtt!,. tijftfnmlijcfte £att8-Kijmpje&
Van 't fchijn-fchoon loet „ dat dickwÜs doet
't Begeerlijck hert bekooren. Ick denck om 't left,, en kies bet beft- Eeuwigh is veel verlooren. O Majefteyt! Geduldigheyt
Wilt in mijn herte voeghen. Mijn wil o Heer! met u begeer. Laet danckbaerlijck vernoeghen. 'kHeb u ghebeen (niet fonder reen)
Mijn God,en Heer der Heeren : Dat ick mijn moght (foo 't u goet doghtj Van dit verdriet af-keeren. So 'k liefden haet. Twift ick verfaet
Die wt Liefd' is gefprooten. En heb (door nijt) voor Liefde fpijt (Gelijck ghy weet) genooten. Nu Heer ghy weet„waerom ghy't deedt,
Dus trooft mijn hert,door reden, M ;ch't anders niet. Wech dan verdriet: Mijn ziele leeft in vreden. Acht achterklap„noch vuyl gefnapj
Maer trooft u in u lyen; Wie düldigh lijdt,,verwint fijn ftrijdt. Nalyencomt verblyen. Nu ghy mijn dreyght. En fijt geneyght
(Princes) mijn af te keeren- Hoe-wel 't is waer„het valt my fwaer. Dat weet ghy Heer der Heeren. Maer ick (door reen) ftelmytevree»
Mijn voornemen te derven: Op dat mijn twift (Lief) werd' geflift Sal ick mijn Liefde ft erven- Doch daerom niet: Dat mijn verdriet
Om u verdriet te lyen $ Maer om dat ghy (na u waerdy) Soudt met een liever vfpen. Ick fterf mijn vreught: Om dat u Icught
Geruit naluft mach leven. |
||||
|
i.RRULs ©wniatt&eiijc&euuren.
Of dat Me-vrou„met meerder trou
Liefds-dienften wert gegeven. God ift getuygh: Hoe vaeck ick bnygh
Met neer-geboghenknieneni Nu ick niet kan: Dat hy u dan Wil waerdigher verlienen. Ick heb volbrocht,, 't geenick vermocht
In dienft te prefènteeren. Mijn trouwigheyd,, werd af-gefèyd Te derven haer begeeren. De vrees (door dwang) heeft my dus lang
Wel vinnigh aen-geftreden, Met hoop gevoedt: Dat u gemoedt Soud'fachten door gebeden. ■ Vrees is geflift; Mijn hoop gemift,
Soo'k woorden moet gelooven: Een woord te ftraf„mijn oorfaeck gaf Mijn Liefden wt te dooven. Mijn God»mijn Heer: Ift u begeer
U wille moet gefchieden. 't Wt-wendigh vier,idat doof ick hier Door ftraf van haer gebieden. Dit is dan nu„ voor een a Dieu.
Voor een a Dieu Godinne. Voor alle Eer„danck ick u feer Met hert,met ziel, met finne. A Dieu mijn hert,, mijn trooft,mijn fmert.
A Dieu mijn tweede leven. A Dieu mijn ZieljVoor wienick kniel Nu ick u moet begeven. A Dieu Matres. A Dieu Vooghdes.
A Dieu pronpk aller Vrouwen. Is dit mijn loon ? A Dieu dan fchoon; Ick fal op God vertrouwen. OgoedeGodt! U neem ick tot
Een leydfman in de baeren Vantegenfpoet: Daer mijngemoet Nu troofteloos jnoet vaere». -----------r.......--------- ADieu
|
||||
|
- v
&uV flSitmfiucUc ^attö-Uijmpjcö. m
A Dieudan Min,, verliefde fin-
A Dieu nu 's Werelds luften. A Dieu mijn vreught. A Dieu geneught: Mijn ziele wenfcht te ruften. A Dieu voor't left,,dook met de reft
Die trouheyd niet en achten; Niet in en fien,, eylaes! met wien Zy föecken te benachten. Maer flaen het oogh,,flechs na het hoogh
Daer 't al me fchij nt gewonnen; Maër 't oogh dat fieght,, en fchijn bedrieght Gélijck het werdt bevonnen. A Dieu Matres. A Dieu Vooghdes.
A Dieu pronck aller Vrouwen. Is dit mijn loon ? A Dieu dan fchoon ; Ickfal op God vertrouwen. |
|||||||||
|
SONNET.
HET herde wreede Stael vermurruwt door het vier.
Maer'therde hert mijn's Liefs en is niet te beweegen; Wat dienften ick haer doe, noch is het niet te deeghen. Cupido ftoockt niet meer,u vlam verfmacht my fchier. Pluymige Vogeltjes, fchrilt wt met naer getier
Een droeve galm,die't geboomde Bofch door-klatert* Staeckt al u vrolijckheyd, en droeve Deuntjes fchatert, Om mijnen't wil,in plaets van foet getierelier. Ghy Veld-Godduinetjes.die 't vrolijck Bofch bewoont,
Ey \ vraeght mijn Nimphje eens als zy haer hier vertoont: Wat oorfaeck dat zy heeft mijn dienften te verfmaden ? En fo zy vraeght: waerom dat ghy dus treurigh fijt ?
Seght dat haer ftraf heyd u van mijnen't weghe fpijt; Om dat zy ai te trots mijn weygert haer genade. |
|||||||||
|
R 3 SON-
|
|||||||||
|
f
|
|||||||||
|
ri4 i. k r u l s &Htuaecltelijcfte uuren*
S O N N E T.
CLaegt,treurt,en droevig weent veld-Goden,die ïnt wout
(Als heerfchers vanhetBos,waer myvreBeeckjes ftromc) Tot dus lang hebt gewacht: op hoop dat ick foud' komen Aen'tBeeckje.daer ghy mijn Godin vertoonen foudt. Ruftveid-Godinnetjes,ey! u gelaten houdt.
Ick bid (gheen moeyten doet) wilt uwe gunften ftaecken: Na tijds gelegentheyd lal ick mijn vaerdigh maecken. Ach I ftort nu traenen op het groene gras bedout.
Barft wt bedroefde ftem : op dat mijn Nimph mach hooren Al het verdriet dat my dus fchielijck comt te vooren, Eylaes! door 't bitfigh weer van de Noord-Oofte Windt,
Koud,guur, en wreedt van aert; wiens buyen my beletten (Door bulderende kracht) mijn Zeyltjes op te fettenj Maer wachten doet, tot tijd beter bequaeraheyd vindt.
€$e&oo;ttn-$trmamngg)0
SONNET.
AV! Goddelijck gedacht, ghy drie-mael drie Godinnen s
Neyght uwe goede gunft tot dit mij n foet bedrijf, Terwijl ick aen mijn Vrund (wt goede vrundfchap) fchrijf. O! moght ick,als ick wens,ick foud' wat vreemds beginnen. Nu dan,daer komt my iets dwerreleri door de finnen:
. Ick hoor een foet gejuych. Ick hoor een bly gelagh, U Zalen fijn vol vreught(oGoon)opdefendagh. So,fo, dat is mijn liet.wt vrundelijcke minne,
Schenckt, plenght, met milde gunft, het Sap van Hipocreen. Ha! Godemdat mijn hert en finnen blijdfchap waenen, En 's Hemels Zaelen,op-gevult met alle vreught,
Laet blijdfchap barften wt Bataeflche jonghe Ieught Laet ons gaendefen Helds geboorten-dagh vermaenen. CORNE-
|
||||
|
V
CORNELIS VLACK.
"CEL isuhert,ugunft,
" ■*-/U gaven, en u kunft, V kloecke ftijl van fchrijven: VLACK is deweghtetreen Tó"t kloecke fchranderheenj In foete tijd-verdrijven. 't Scherpfinoigh eel vernuft
Mijnfwacke gheeft verbluftj Door reden aen-gedreven: Dat gunft aen my betoont , Van u,van my geloont, Behoort fulcx weer te geven. Maer Eelherts pronckers (Vlack)
Maecken mijn gheeft te fwack Met fulcke pronck te eieren. Ickoffer,(bick ken; Want meer ick fchuldigh ben: Comt Nimphjes vlecht Laurieren* Lauricntot fijn waerdy,
Als danckbaerheyd voor my» Voor Lof aen my bewefen: Ick danckbaerheydt betoon, Dat ick u vriendfehap loon, Wt vriendfchapisgerefcn. 'Wt vriendfchap, en wt gunft,
Eel is u hert,u kucft, V kloecke geefts bedri jvenj Door vriendfehap onbekent Ghy meerder waerdigh bent Als ick fbud' keunen fchrijven.' Dit weynigh neemt in danck.
Schreum had my in bedwanck Om u met meer te loonen. Verfchoont'tgeen vruntichap doet Mijn falingh neemt in't goet, 'kMoft danckbaerheyt betoonen. |
||||
|
PASTORAEL.
K.
T) H Y LID A onlanghs verleden
"*■ ( Als de Zon quam na beneden, Met een Nevelighe roock In de groene baeren doock Als den avond quarn op handen) Dooiden op de vochte ftranden : Quam de blonde fchoon Diaen ^ Weder aen den Hemel ftaenj Liet haer tintel-ooghen ftaaren Op de bracke Water-baaren: •- Korts daer nae fo hoogh getreen i Dat zy 't Noorder Bofch befcheen.
Nahet finghen van een Liedtje Nam mijn Phylida een Riedtje, Dat zy met haer rechter hand
Druckten in het natte zand : r" Schreef vier letters met een ftreeckjej Tot bewijs, dat zy aen't Beeckje Tavond in de Mane-fchijn
, Soud' met Bloempjes befigh fijn. Daer na ging zy vorder dwaelen: AI haer Vee te famen haelenj Veele Schaepjesïri&ghetal Hoeden na de luwe ftal. :-^' Al 't gevoghelt/al de Boomen., Al de Beeckjes,al de ftroomen, Al de Blaedtjes, al het Woudt, Al wat fich in 't Bofch verhoudt (Door de ftilte) afem fchepte, Niet een Blaedtje dat fich repte, 't Bof je was vol föetelutt» 'tPluym-gediert in ftille ruft. Hict eenBlaedtje dat men hoorde Ritf 'len aen de groene boorde |
||||
|
s&ttl S^inndtjcfte 5£an0-Hiimpjc0. 137
By de lieve lodders-beeck, - j
, Daer ick in het water" keeck:
Daer de Maen haer bleecke ftraelen Van den Hemel neer liet daelen, 't Beeckje ftü en effen lagh
Datmer niet een rimpel fagh.
Korts daer na fagh ick de Boomen Ritf'Ien ia de Wacer-ftroomen, Ruyffchen hoorden ick de blaen
Die daer aen de Linde ftaen:
Mids hoord' ick een Tackje breecken, Mids hoord' ick een woordje (preecken, Mids fien ick een licht fdunckt mijn)
^ ^ Klaerder als de Mane-fchijru T?hylida (riep ick) wat fèghje? Soete Beckje,och!„waer leghje ? Och! wat doeje by de floot i
ïck pluck bloempj es in mij n fchoot,
Cloris (riepfè) komt hier byme. Cloris, och ! ick fchijn te (wyme: Mids dat ick het föete licht
_ Sie van u fèhoon aengeficht. Na dit fuchten, na dit karmen, Vatten ick haer in mijn armen. Cloris (feydfe) och ! wat raet ?
Voelt eens hoe mijn hertje flaef>
Voelt eens hoe mijn Leden trillen: Wat mach dit beduyen willen > \ Cloris, ogh! ick fterf van pijA
Wilt ghy niet mijn hulperhjn.
faer na quam ly tot bedaeren :m 'k Wift niet waer mijn finnen waeren ****, Als ick flufjes mijn ontreegh
( Seydfe) doen ick neder-zeegh.
Cloris (feydfe) voelt mijn handen : Voelt eens (fèydfè) hoefe branden. 't Hooghfte woordt dat quammet uyt;
Cloris, wat of dit beduyt ?
'~J~~ S Soud |
||||
|
13 s i. k r u L s ©ermae&elt jeue uuren.
Soud' ditwel een Koortfe wefen,
Die wt Liefdenis gerefen i Cloris,och ! ick houd' gewis
Dat het fulcken Koorfjen is.
Herders Kind,oprecht in'tminnenj Niet geveynft, noch valfch van finnen8 Niet gelijck het Steeds gebroet:
Wifpeltuurigh vangernoet,
Loos en valfch in Minne-treecken, Anders meenen als zy fpreecken, Anders loven als .zy doen, ""'
'tGeen men nimmer foud' vermoen:
Vals van herten, fchoon voor d'oogen» Trotfen op haer groot vermogen,, Proncken op haer weytfe pracht,
Snorcken op haer Adels-dracht,
"**Ö p haer af-komft moedigh praeien, ; Op haer Tytels,diefè haelen
Ick en weet niet waer van daen j
't Is te vreemt om te verftaen.
*t Steeds gebroet is niet met allen: 't Gaeteraltijd opeen kallen, Meteenfchamper fchots verwijc t*"'*■?"
MenighVryer tot fijn fpijtj
n^Jenigh moet daer 't quellen lyeo - Van fijn Minnen,van lijn vryen: Heeft hy wat te hoogh gefien,
Stracks verwijt 't hem ellick iea
Is meirilechjes in de kleeren, • i Niemand felje tronheyd Eerenj
Pronckje niet met zyde pracht, --*—~
•So en benjer niet ge-acht.
Soud' men daer een Meyfje foecken^ En niet letten op de Doecken: OtTe met een kantje fijn —r
Net geplöyt,gefteeven fijn.
Soud' men daer niet na de Boortjes»
Na de Strickjes,na de Koor tjei
Kijcken,
|
||||||
|
s&ttl Ü$inm\iitht ^atiG-Utimpicg.
: Kij cken,die daer dick eri ftijf
__ —■ Proncken aen het Steedfche Lijf; Daer en gheld gheen trou in't Minnen; Maer als Liefde ghelt ken winnen Maeckt men ftracx een Heylick claer Met het ongelijckfte Paer. Ift mijn felven niet ervaren,
Als ick in mijn eerfte laren,
Als ick in mijn eerfte Min Stelden op een Meytlt mijn fin: Op een Stee-Meydt,trots van Leeden,
Mier als ick in pracht van Kleeden
Niet met haer quam over een: Heb ick groot verwijt geleen. 't Landt dat kies ick voor de Steden :
Daer men Minnen mach met vreden;
Daer men niemand om fijn pracht, Jtfaer om fijn getrouhëyd acht; Herdërinnen frijckvan Schaepjes)
Achten rijck de Herders-knaepjes
Die in trouwigheyd van Min , Dienftigh fijn haer Herderin»
Phylida mijn wt-gelefèn.
Phylida waft»die fal't wefen}
Phylida en mint gheen goedt. Als een trou oprecht gemoedt: —"■""©at in Goris is te vinde. Phylida, mijn wei-beminde,
Och ! wat doen ick menigh-mael
Aen dit Beeckje mijn verhael : Hoe dat wy onlangs te famen
In het Elfen Bof je quamen,
Als ick dichte by een Goot liuften in u lieve fchoot. "ATsde nacht begon te naecken, Als ick 't Bofje hoorde kraecken, t
Als ick noch denck om die tijd, Ben ick duyfend-mael verblijdt^ S z
|
||||
|
i4o 1. K R u L s t&ttmaecKeujcïu uuren.
Duyfèndreyfen, duyfend-maelen
Gaen ick met mijn Schaepjes dwaelen, Op de plaets,daer ick en ghy
^^.J'leeghden onfè vryery: 't Schijnt dat al de foete ftroomen, 't Schijnt dat al de groene Boornen, 't Schijnt dat al het Klaver-gras
Doe fo blijd' en vrolijck was 5
Dat nu al de pluymde Dieren ^ Niet en doen dan tierelieren, 't Schijnt het gras dat fy geraeckt
Heeft: mijn Schaepjes foeter fmaeckt.
Door't herdencken heb ick vreughde, ^ Door het nuffen ongeneughde: Dat mijn Phylida niet fiet ,,
Is mijn duylênd-mael verdriet.
Loop ick dooien door de Heyden» Loop ick dwaelen door de Weyden: Waer ick loop, of waer ick ga, "
Nimmer vind' ick Phylida,
"'t Rechte vonckje van mijn Minne. Wech met Steedfche pronck-Godinne; ^ Noyt by Phylida èn had * Eenigh luffrou van de Stadt:
Trots van Lichaem,fchoon van Leden, Soet van praetj Geen Hooffe reden Sal zy brenghen voor den dagh,
Maer de oude Herders flagh:
Niet laet-dunckend', niet hovaerdigh. Öpen-hertigh,en goedt-aerdigh, Ongevalfcht in al haer reen,
Minlaem teghen ieder een.
Phylida,als mijn gedachten D'oude vrolijckheydt betrachten: Die wy dan fo hier 1b daer
Dickwils hadden met malkaer.
)enck ick om het vrolijck fpeelen, Om het fingerj,om het queelen, Om
|
|||||
|
a
|
|||||
|
3.3M, ^tnncïijchc Sanfl-Wijmpjcjef. . Hi
Om dat Deuntjeri, om dat Liedt
Dat ick neuryden op mijnRiedt j Als wy Kranf jes gingen vlechten, Als wy na de oude Rechten, Na de wijle van het Lant Hadden-diHerders Mey geplant, T)'Herderinnen Kranf jes boden D'Herders aen den dans te nooden; Phylida om Cloris docht: Heeft haer Kranfje mijn gebrocht| Waer meed' ick ten danfle quam, Daer ick Phylida vernam, Die mijn handen grijpen dorft, DrucktenP aen haer flincker borft, Of zy daer meed' fegghen wou: Dit's setuyghe van mijn Trouj Waer by op dat felfde pas Noch een Steedfche Vryer was» Die u daer van Lof bewees, Ia ten Hemel hoogh toe prees: Is men hier fo rondt van aert I Is men hier fo lief en waert Als men trou bemint (feyd'.hy) Wech dan Steedfche veynfery. Na dit fègghen,feyd' hy mijn s 'k Segh dat zy geluckigh fijn Die haer nieuwers anders mee En bekomm'ren als het Vee, Die oprechte trouwe Min Toonen aen een Herderin. Onlanghs heb ick in de Stadt Liefde tot een Meydt gehadt, „ ? Die ick vry een langen tijdt Oprecht (lëyd' hy) heb geyrijdt: Maer door loofe veynfery ToondenQ-.r&er geneyght tot rny, Totdat (y van mijn verftondt Al mij n wenfeh, en al mijn grondtj S 3 Seffens
|
||||
|
i.krüls tttnnaeclteltjr&etmttn.
Neffens dien noch fo veel meer:
Dat zy toe-liet mijn begheer, So veel luft en vryigheyd, Die nu niet en dient gefèyd. Och! hoe vrcemt fcheen dat voor mijn;
Souden fo de Iuffrouws fijn Docht ick dickmaels in mijn fin: Lof zy dan een Herderin. Wat fijn fulcke Meyfjes doch ? 't Sijn Serpenten vol bedrogh $ Ia wat fatick fegghen meer: Moorderinnen van de Eer. Doch dat ick dit varen liet, Want die faeck en raeckt my niet,- - Maer kies voor een prachtigh Huys Een oprechte Herders-kluys- ' Phylida,ick kies de w#ï ''-•■• Van u vette Lammers bol: Voorde Syd', die'tLichaem deckt Dat met fchanden is bevleckt* Wift mijn foete Phylida
Dat ick hier dus eenigh fta ('kweet fo wis,of ick het fagh) Sy quam daed'lijck voor den dagh, Sy quam daed'lijck hier in't groen, Om haer tierigh Vee te voen. Wiftzy dat ick hier dus zat: Om haer af-fijn droef heyd hadt. Wift zy dat ick met geween Hier dus dooien ging alleen. Wift zy dat ick menigh-reys Om haer {bete by-fijn peys» Wift zy dat ick met geklagh Hier ga dooien dagh aen dagh, Wift zy dat ick op mijn Veel Daegh'lijcks droeve Deuntjes fpeel. Wift zy dat ick met mijn Riet» Met mijn Fluytje, by de Vliet |
||||
|
Neury al de voyfjes jongh
Dien ick Jeft-roael met haer zongh. Wift zy : als ick hier wat eet,. Dat ick nimmer foete beet, Nimmermeer een dionckje doe Of ick wenfch 't haer hallef toe : Heb ick een verftiaperingh - Van het een of 't ander dinghj Wift zy hoe dat ick dan fta; üch! had dit mijn Phylida. Wift zy hoe ick trou, en graegh, 's Morghens voor den dou, en daegh, Dicht ontrent haer wooningh blijf; Als ick eerft het Vee wt-drijf Al mijn Schaepjes blijven ftaen> :; Willen qualijck verder gaen. Wift zy noe mijn hertje jaeght. Wift zy hoe het mijn behaeght Datzyal deSteedfche pracht Min als niet met allen acht ;-■ Dat zy voor een kantigh Kap, Voor een weytfe Doeck,of Slab, Kieft een Krans van Roof j es foet Om haer geele ftroyen Hoet. Wift mijn Phylida dat ick Thiea,-mael in een oogenblick, Thien-mael in een korten tijd Ben bedroefden weer verblijd- Wilt zy hoe ick op het Zand Van de Düynen,.van de ftrand Twee,of drie-nrael alle daegh ; Om het droeve af-fijnklaegh. Dickmaels klim ick't hooghfte top Van de zandge Duynen op. Maer ick fie om heynd noch veer (Phylida) u nimmermeer. Dickmael denckick in mijn fin: Phylida,mnn Herderwi, |
||||
|
ï44 i. k R u l s ©ermawfteUjcfee tmrttt.
Wift ghy wat ick om u ly>
'kWeetghyquaemt terftond bymyj Doch ift nu niet Phyiida, So gefchied' het eens daer na: Of het moght fijn datghy waert Met eenfiecktf of Koorts befwaerfc En dat u de fieckt op't Bedt Om te komen hier belet. Och ! het leyt mijn op de Leen* Ick en ben niet eer te vreen, Ick en ben niet eer geruft - Voor ick daer van ben bewuft j En het valt my in met pijn ; Dat het fulcken dingh f al fijn. Is het fb: wat gaet mijn an? Phyiida, ick fterve dan. Om te weten feeckerheyd, Om te weten vaft befcheyd: Sal ick fpoedigh heene vlien* Of het lo zy, gaen befien. |
||||||
|
Over de vereeningh van den vromen longman
JOOST IANSZ. Cnöc DC£rbacrejongDe«©oc!itcT
MARGRIETA de HAES.
DEn Schipper die en had kloeckmoedigh noyt doorvaren
De ongebaende Zee, vol fpooreloofe baeren, So hem alleenigh had ontbroken het Compas Dat by den nacht fo wel,als dagh,fijn Leydfman was; Even fb gaet het mee in faecken van de Minne: Den Minnaer can fijn Lief fonder Compas niet vinne. Waer (onder hy hem oock ter Zee-waert niet begeeft In't Scheepje van de Min, dat vacck fo tobligh fweeft In
|
||||||
|
In baeren van verdriet,en fwaere moey'lijckhede,
Voor dat men daer in is,en heeft men ruft noch vrede. Eer-waerde Bruydegom,en Deught-lievende Bruyt, * So haeft iftner niet in, men waerder gaerne uyt. Men fet het zeylin top,omfnelle gang te maecken, Men viert het Schootjen wt, om aen het Land te raecken. Men viert het fchootjen wt vaeck eer men wel verlint, Oft niet beft wefèn foud' te zeylen by de Wint. ■ Te zeylen by de Wmt.dat is, dat men doet duycken Beveynftheyt onder Liefd',meynfen by Liefd gebruycken» Het een dat ift Compas, het ander is het Schip, Het een een Haven is, en 't ander is een Clip. Een Clip de Liefde is,die't Scheepje door-haer krachten Van't bulderend' onweer ftoot op Klipp'ghe gedachten. De baeren van de Min haer ftercke %b,oft vloet, Het Scheepje van de Liefd' ai hobb'Iend' drijven doet ïn't midden van de Zee j den Minnaer denckt te fcheyen Soo hem 't Compas gheen hoop geeft voorder te geleyen. Maer Co het onweer flift,der baeren loop wat ftuyt, Den Schipper grijpt weer moedt, en fmijt fijn Ancker uyt* So doet den Minnaer mee,die Schipper is van defe, Die't Ancker is fijn hoop in't onweer van de vrefè. Sijn Liefd' is fijn Compas, fijn Scheepje is de Min Het gheen den Minnaer voert alleen by fijn Godin. Heer Bruydegom,ghy hebt u nu van Zee begeven > En een gewenfchte ftaet verkooren,te beleven. 't Is nu met u gedaen,verfoet u bitt're pijn, Laetdoor't verkregen foet't bitter vergeten fijn. Voorgaenden arbeydt falden Iagher niet verdrieten, So hy maer eynd'lijck mach 't gewenfchte Wildt genieten, Want wat geen arbeyd koft, dat acht men kleen van waerc Maer groot 't genot voor die gheen arbeyd heeft gefpaert. 't Wildt dat ghy hebt gejaegt heeft u vaeck doen wanhopen. Waerom? om dat den Haes fb fnel is in het loopen. Maer fhelder in u lacht van föete vryery, En lierfelijck gefmeeck,Heer Bruydegom waert ghy Wanneer u Haefj e gau Veld-vluchtigfi fcheen te vluchten, Stracks volghden ghy het fpoor,en liet unaere fuchten T Als
• ' :
i
|
||||
|
i46 l K R u L s |3trmwfKcUjcfee uurttt.
Als Bracken vau de Min op-fnurTelen het Wik
Daer ghy fo menn'ghen dagh vergeefs om hebt vedpilt. Wanneer u Haefjewas-in't Bos vau haer gedachte, Ghy dreeft het daer weer wt. Ghy offerden u klaght* Aen 't hooghe Alraer van de fchoon Godin Diaen; Diana niet, maer 't was ^atgrtet/die u fagh ftaen : Het was u lieve Bruyt, die langher niet verdraghen 't Ootmoedigh fmeecken koit,noch u weemoedigh clagen, Eer-waerde Bruydegom,ghy hebt haer trou gemoet Door u lier kofery enxrouwe klaght verfbet. Ghy hebt alleen gehoeot de Schaepjes haeres finne> En trouweüjck geweyd in't Klaver van u Minne. Ghy hebt haer fb gedient, dat zy in't eynd' verfpreyd
Een lieve gallemt neejft wt haer medegemheyd, Dat ghy haer hebt beweeght tot mee-iy en erbarmen, Sodat zy heeft omhelft, om-cingelt in haer armen De ziele van haer ziel. En fprack: lek ben u Bruyt, Het glas van u verdriet is nn geloopen uytj Ia 't deerd my langher Lief u droeve Klaght te hooren, Jt Is tijdt dat ick met vreught nu eens vervul u ooren. Heer Bruydegom hoe naeft,hoehaeft verdween u fmert, Ach ! als dat föete woordt drongh in het dieptV uw's hert. Wanneer dien Echo het fo lieven gallemt klincken Deed' u Cupido ftracx wt fijne Schalendrincken Het Nectar foete nat de natte vochtigheydt Die op het purpur-root van uwe lipjes leydt^ U lipjes, ach ! Vrou Bruyt,u lipjes fijn de Schaelen, Waer wt u Bruydegom lijn laefenis quamhaelen. Waermede ghy fijn hert deed' dorïten nau deught» Deugt.daer ghy fchoófte fchoo de trotft me trotic mengt. Geluckigh Bruydegom,dic wijflijck hebt verkooren, Deugds fchat,die eeuwigh ftred: als njcdom gaet verlooren, Waer in mijn wens u gunt dat ghy volharden meught, Op dat u jonghe ftam teelt lootjes van de deught. Nu 't Boompjen is geplant, nu dat ghy hebt gegeven Tot een waer-teecken,om vereenight beyd' te leven. Den een des anders hand geftrengelt beyd' in een, Als datghyeenigh beyd'u zielen oiaeckt gemeen. |
|||
|
:,.3>«I. tigMnmNjgfté 2toiig-fUjnipjej& 147
Ift dat ghy wilt den Hof van d'Echte ftaet voltoyen,
So moet ghy naerftigh daer het onkruydt wel wt-royen, En houden füyver 'tpadt(dat ghy nu fultbetreen) Van gramfchap,haet,en nijdt,op dat deftam alleen Van uwe liefde bloeyd,in Godfalige Minne, Op dat het eynd' mach fijn fó goed als het beginne- Queeckt in u Luft-Hof op de Spruy tjes van de deught, Op dat hier na-maels ghy haer vruchten finaken meught. Endt op u jonge ftam een God^lijck behagen, Godt (al de goede Boom doen goede vruchten dragen. Hy fal u fpruytjes teer doen waflen na u fin, So ghyfe meft en queeckt met Liefde, Vreed' en Miu.' God fal u Telghjes doen rondfom u Hof ver(preyen, Wilt als voorgangers haer cp't (poor der Deughden leven, Bruydegom,en Vrou Bruyt, lbo't God en u behaegnt, Wenfch ick het naefte laer u Lootje vruchten draeght. Stemme:
£c&otnfte &in\p§t Dan 'jtt 83out/?r.
«Oddelijcke Hemellaer: Gunt dit Paer
r(Door u Godheyds milde zegen)
Deughdens-paden te betreen. Maed alleen Tot de Deugh<f haer hert genegen. Mids dat Bruydegom en Bruyt,, welvaert (pruyt
Wt de Telghjes van de Deughde, Als haer knopjen haer ontfpreyt,, daer in leyt Soete fmaeck van alle vreughde. Waer van dat de Vree gewis,, 't voedfel is4
Mint dees twee als u vriendinne j So ghy dees in u gemoet„Huyf-veft doet: Kent door haer u welvaert winne^ Drijft des tweé-drachts fnood' ge/puys,, Wtu huys.
Wilt ghy God en Menfch behagen, Overvalt u eenigh gevaer,,Wilt malkaer Uwe laften helpen dragen. T 2 ^ So.
/•..■•' . ■ ■»->>#
|
|||||
|
•
|
|||||
|
>r
|
||||||||||||||
|
148 1. kRül s B^matcfteltjc&etmten.
Sofal'tluck na wenfch u graegh,, dienen ftaegh
-y Bruydegom en Bruyt geprefen, Leeft met vreughd in defen ftaet: Tweedracht haet,
Wilt weldoen,en vrolijck wefen. Nu de ziekjes fijn gcpaert: Lief en waert
Moet ghy s'onverfcheyden houwen, ' Niet als twee, meer ongemeen„maer als een Vaft vereenight door de trouwe. |
||||||||||||||
|
€ct|tjö-€cc-^icï)t.
|
||||||||||||||
|
,. •■'
|
||||||||||||||
|
O!
|
langs als Phcebus,in het kriecken van den daghe,
|
|||||||||||||
|
Sijn Paerden had getoomt,geipannen voor de Waghe :
Nam hy Aurora op; Vrou Venus aen haer zy, Cupidoos boogh,en pijl, en al fij n Cramery. So haeft en fijn zy niet ter Aerden neer gekomen, Of hebben daer een Rey van lutfertjes vernomen. Cupido, 't loofè Wicht,terftond veel kuurtjes fagh :
Vrou Moeder, ey! kijckt hierjdit is de rechte flagh,
Daer (b een krans gevlecht van Dochters^n long-mannen, Dit js bequamen tijd mijn Booghjen op te (pannen. Wat longman ftaet daer gins ïo treurigh aèn d'een zy *
Vrou Moeder, kijckt eens toe, en filet hy niet na my>
Als of hy fegghen wou: dat ick het fb fbu maecken Dat hy rnoght by fijn Lief in dit gefelfchap raecken. Ick treed' wat naerder by,en moet eens tot hem gaen,
En vraghen: wat hem hier alleen bedroeft doet ftaen?
De oorfaeck gis ick wel: de longman is vol vrefèn : Dat hy te komen fchreumt daer gaerne hy fbud' wefen:
Dats bydeesfoeteRey,daer'tminnenwertge-eert.
Dit is verfeecker't geen dat defen longman deert.
Laet varen quaed vermoen.Hebt ghy iets voor-genomen» By u voornemen blijft,en trachter toe te comen. Begeeft u by den hoop, en kiefter eender uyt, .
Die ghy van herten wenfcht te wefen uwe Bruyt$ _
Ick loof u dat,ick fel (met al mijn macht in defen
Na u believen) u in*t minnen dienftigh wefen.
Het
|
||||||||||||||
|
j.&eel. Öpmnclijcfte STmiö -fófjmpjtf. 149
Het groote woord quam wt: Dat ick das treurigh fta
Dat is om een Godin,een foete CORNELIA: Een pijn-banck van mijn hert, die my verfcheyden nachteo De finnen heeft ontftek met minnende gedachten. Cupido (Minne-God) ick vreefe voor haer ftraf, En dat zy mijn verfoeck lal weygerigh flaen af. Waer op Cupido feyd': Laet bloode vreefe glyen, Die in het Minnen fchreumt, lal niet met al bedyen. Dit gaf den Minnaer moet: Dit dreef fijn vreefe uyT, En hy trad onbefchroomt na lijn gewenfchte Bruytj Godinne fijt gegroet: Sult nimmer ghy verkeeren U wreede weygering.u weygerigh begeeren ï Sult ghy Godin niet eens ontfangen in genae My,die hier haïlef dood voor u verwefen ftae ? Wat haet belet mij n ruft ? Wat nijdt belet mijn vreughde ? O! Spieghël van de Eer. San&in van alle Deughde : Hoe komt het by,dat wt de Beecke van u hert Niet ftrooratals bitterheyd.en wreede Minnaers finert? Hoe langhe fult ghy mijn,Lief, my,en mijn gebeen Verwinnen met de kracht van u vermoghen Neen ? Cupido defè twee dus t'famen ftrijdend' fiende» Die ftelden hem ter weer,gelijcken of hy't mieride: Hy trock fijn Booghje op, en fchoot twee Pijltjes uyt, En mae&en met frjn fchicht hem Bruydegom, haer Bruyt: Sy floegh haer ooghjes op, met liefFètrjcke ftraelen, En lietfe Ionckend' neer op uwen boefern daelen. Eer-waerde Bruydegom, door u lief kofèry Bracht ghy fo veel te weegh, dat zy kreegh medely. Doen ïprack die lieve Maeght: Mijn deert u droef befwaren, Ey ! DOBBES, dobbert nu gheen meer in woefte baren» In golven van de Min, in ftroomen van verdriet, Mijn overwonneu hert vermach het langher niet. . Ey i laet voor-gaende finert u finnen niet meer quellen, Maer't wenfchelijck genot u hert te vreden ftellen. Mijn hert vermach niet meer (door u geleden pijn) Daerlangher,met mijn machteen oorfaeck van te fijjj. Zet nu u Schip te Land in d'Haven van de lufjes, En laet het meteen vracht van minnelij cke kufjes T } Het
|
|||
|
fjo i.kruls l^ecniaecltelticfte uuren.
Het onweer van de nijdt en fal udeeren niet $
Strijcktvoordeftormenwreedt u lang-geboogen fpriet. Door overlaft vanhaet,ende ftormende Winden U koers fielt na de baeck, de baeck van u beminde. Beminde fprack hy weer: O l oorfaeck van mijnpijn, Ghy fult de oorlaeck nu van al mijn vreughde fijn. SpeelnootjeSjOm die vreught met vreughde te vernuwen, Stelt u gelaten eens, wilt voor geen kufjes fchuwen. Nu Bruydegom gaet voor : Kuft u CORNELIA, Wyfullen ualt'famen luftigh volgen na. Ey 1 wij ft ons hoe men ia het Minnen moeten ftryen: Dat'smeteen kufje (fienick wel)aen beydezyen. Speelnootjes,feght nu eens: wat ifler voor de Ieught Een aengenamer luft,of lieffelijcker vreught > Het kuflen is feer foetjdoch 't foetfte moet ick fwijgen: Want als't u beurt eens word, fult ghy u deel wel krijgen. Dies wenfch ick voor het laetft' Speelnootjes, dat ghy dra Gëbruyc~tujongeIeught,envolghtdeBruyt eens na. Heer Bruydegom voor't laetft' (Vrou Bruyt u yatgelijcken) Wenfch ick in Deught voor al u fchatten te verrijcken j Té leven na u luft,in blijdfchap,Vreed',en Deught, , Op dat ghy(doorde Deught)uluft vermeeren meught» Na mijn vermogen fwack,wenfch ick u neffens defe TeEeren d'Echte-ftaet met Goddelijcke vreefe. Laet Deught u leyd-fterr' fijn in al wat ghy beftaet. Vlieght niet met JcatO / maer houdt de middel-maet. Gedenk; in al u doen het Goddelijck vermogen, En datter niet en is verborgen voor Gods oogen; Wiens macht den Hemel heerftjwiens oogh op d'aerde fietj Dus doet een ieder fo ghy wilt dat u gefchiet. * ' Quijt altijd u gemoedt,fo hebdy niet te fchromen Wat fwaerigheden dat u mogen over-komen: Het zy door haet, of nijdt $ Houdt fuyver uweEer, So fchaedt de achterklap niemand meer als haer Heer. Ift dat u overvalt eenigh verdriet, of plagen : Zijt willigh d'een des anders laft te helpen dragen. Ent op u jonge ftam een Goddelijcke Vreught, Op dat ghy na u wenfch goe vruchten teeten meughr. Bruy-
|
||||
|
Bruydegom,en Vrou Bruyt, ick wenfche dat ghy beyde
U leven (na u wenfeh) veel Iaereii laüg mqpght leyde» Tot waerc faiigheyd-Dat gun God te gefcfiien, Wiens milde zegen u Rinds-kind'reh ken epen fien. Voorts ftreckt mijnwenich (na macht) u ftaet Co te beleven Dat ieder een ghy m^ught een goedt Exempel geven. Voor 's levens iuft forght niet te veel op't Aerdfche Dal* Draegh't fbrghe voorde ziel, want die gaet boven al. Soeckt voor al 't rijeke Gods,en fijn gerechtighede. Vernoeght met matighcyd inkoftjindranckjinkleede. Van herten wenfeh icku,na guniten van *t gedacht, 'tGeen ie niet fchrijve ken,döordië't my fchort aen macht Dies offer ick u op (met korte fimp'le redert) Mijn opgeftaptlfchert met goede gunftigheden. Heer Bruydegom,en Bruyt,geneyght met gunft tot dy,
Het geen' ick niet vermach.noüdt dat te goed' aen Dij. D'Al-gever ('t geen ick wenfeh) wil geven u te famen GelucR tot faligheyd, in alle voorfpoed,Amen. STEMME:
£>al ick noc(j tangtjer met tytttnu
GO D heeft in den begin gefchaepen
Den Hemelen de Aerd' gem&eckt, Als Adain hy alleen iagh flaepen Is Godt in een gedacht geraeckt: Dat hy een Viou„hem maecken wou: Dat hy een Vrou woud' maecken van fijn been, é Op dat twee zielen fouden weien een. O! Echteri-ftaet van hoöge waërde:. *'}
Wanneer men u te recht beleeft Zijt ghy een Hemel op der Aeróte, Die God vol vreughd* gezegent heeftj Als Man en Vrou,,Door vaft>e trou, In vreed'beleven defen ftaet: Cheen Aerdfche vreughd' dïeïe te boven gae|; Uluftea
|
|||||||
|
.. .„. : ,„...T„.
|
||||||||||||||||
|
fiz I.KRULS ©wmaeclteïiKfee«uren.
U luften fijn Gods-wel-behaghen, i
So ghy u luft met Godt begint, Wat tegenheydt dat u mach plaghen, Tot hulpe d'een den ander vint. , Is d'een verheught: 't Is d'anders vreught. Is d'eene vrolijck,d'ander blut. Geluckigh die na wenfch yereenight fijt. Heer Bruydegom.en Bmyt,u beyde
Wenfchen alt'famen wy geluckj Den Hemel wil u weghen leyde: Bevryen u van ramp, en druckj Dat in dees ftaet,,het u fo gaet: Dat ghy vernoeght meught leven op dit Da! Dat hopen wy dat Gocjt u geven fal- |
||||||||||||||||
|
I • l
|
||||||||||||||||
|
COeckt by de Wijn,, vrolijck te^ijn,
^Hoe mallfir,hoe beter, de wijf beyd óJijt, Want alle dinghen hebben haer tijt. Dus jonghe leught,, en fèhuwt gheenvreught AlfleJ^taetin Eeï en"Deught. Wilt met malkander,, (b d'een als d'ander (Tot vermaeck en Jgete dingheji)h -ÜMtÖ&volghend' Lièdtje finghen. |
||||||||||||||||
|
"3*v '*
|
||||||||||||||||
|
«t •
|
||||||||||||||||
|
'*" i J-%''- ' *i'
|
||||||||||||||||
|
Ti RUYDJGÖ^T Heer, den tijdt faf genaeckea *
£ *»** I>Vanu!uft. , ■'* * - . . -^ Speelnootjes wilter oen eynd' af moeken:
* De Bfuyt foeckt ruft. * .- Siethoefekijckt. Siet hoefefprijckt
*.* EnloncktdehVöydgom toe, •. ■^ t'fitteniszymoe^ % ' . *%' 4 ; * ,%^
|
||||||||||||||||
|
3J$eef. fi^irnieltjcfte Satts-ftijmpjeg, i;j
't; Is vroegh genpegh; wy willen noch niet fcheydco^
Bruytje-maet Denckter eenspm: u Speelnootjes beydc
Als'tuwél-gaet Doet een genet: Als dat zy met Den ecrflen haer wat fpoea Una te doen. Ey! G.iften,laet het fuffigh treuren vare»:
Queelteensom; Wilter gheen vrcughde.noch vrolijckheyd fpaxea.
T'fa Bruydegom, Dat eens uyt: Ter eeren van de Bruy t
Nu Vryers fet eens aen: Laet rond-omgaen. Sou daer niet wel een kufjen op finaeckea *
Oft fo gevil; Wilje jou Lubbetjes niet kreuckerigh maecken,
Zit dan wat ftil. ,„ Laet het jou doen: 't Is maer een foerit -' • \ L
Sijt Iuffertjes te vreen: Het kufleh is gemeen. »-': ■ »
<&p 't af-tatfen tmn mijn
%; *; gelieföe ©jienöt,
. * •
SChatert.queelt met foete yreught,, tn grieneught^
Soetgevogelt,pluymde Dieren: Drijft de dtoeve rantafy,, wat wtmy, * .. * ..... Door ü yrolijck tierelieren. ,# Huppeltjfpringt.enfchatert-aytyjfoet^efluyt;
Om mijn fantaftijcke finnen^ - *- *■■- (Door het heughelijck ge.que.el,, van u keel)
Met vermaeck te overwinnen. •» Nu ick hier het Wout alleen,, gae betreen,
Loopen mijn gedachten fpeclen*- ' Paer de eenfaemheyd (mAn Vrindt) my in bindt Hoedetijdmijü'vreughd*keo4kcko« ,,' V ,-K-'l»t
|
|||
|
ij4 i.krüls Betmaecfoeïiirketmtm*
Dat fy eenigh mijn verdruckt,, enontruckt
Al mijn vreught, mijn Itfft, mijn leven. Wreeder ftrafheyd (fnelle tijt^t'mijnder fpit Soudt ghy nimmer keunen geven. Hier den een,en daer den aer,, van malkaer
Afgefbndert,en verfcheyde, D'ecne wijckt, den ander vliet Waerom niet In't vertrecken met ons beyde ? Dies klaegh ick mijn ongeluck.,met veel druck,
Ruyflchend'Beeckjen,Water-itromen. Doch verfoet het wederom,, nu ick com Ruften by u Wijcker-boomen. Bralt Apolloaen de Bron,, met u Zon-
Moedight het gediert om finghen. Laet de Fackel van u Licht,, met fijn fchicbt Door de groene Telghen dringhen. Beeckjes.Boompjes, Bloempjes mee,, tierigh Vee
Heughelijck om aen te fchouvren: Tuyght doch eens, hoe komt hetby; Dat ghy my Meught mijn foétfte vreught onthouwen. Had ick hier,die ick fo vaeck,, het verrnaeck
Van u vreughde gaf te kennen r Hy foud' fien dat in de daet,, meer beftaet Als ick oyt befchreef met bennen. Noyt heb ick fo feer geroemt,, van't gebloemt,
Van'tgeboomt»of Wijcker-beecken, AU de tijdt nu metter daet,, biijeken laet; Daer ick eenfaem wt moet fpreecken Al de quelling,al de fmert,, van mijn herr,
Aldeftuere>fuere vlaghen, Die iqk om u af-fijn ly„fullen mjr tTot icku weerne) doen klaghen- Schouw' ick met nvjn ooghen aen„ al de blaen
Die de Wijcker Telghen eieren; Will'ghcn tackjes,diebelonckt„go bepronckt * Werden op fo veel manieren. Al u lieve luften fijn,, foet voor mijnj
Doch mijn vreughde zy ontfteeien; |
||||||
|
t
|
||||||
|
ij*
|
||||||
|
3 mtl £$mM!tjrttr Zmt-mwit*. ij5
Om dat ick mijn vrundt daer van „ niet en kan
Eenigh vreughde mede-deelen. Ot deelt LEYDEN foeter kruyt (denck ick) ujrt,
't Sy van Roos,oft Violctten > Of ift om dat daer een Maeght,, die u haeght Aen de Vliet haer neder zetten. Luft u LEYDEN aen de Vliet: Daerom liet
Ghy mijn wijeken. Ick ufcheyde,- Schcyden voor een korte tijt,, tot profijt Van u lieve finn'lijckheyde. |
||||||||||
|
ii .il-
|
||||||||||
|
3E>e Cbccü üt}S tDiicnöfdjap^ t# ggjeltjcft
een C>ouöe itccmi. WAnneer de geeft my dwong niijn vriendfekap te verbijnc
WatSchaeckels fijnder doe geftrengeït aeri de mijne t 't Sijn Schaeckels, wiens waerdy de geeft meer als het gout (Hoe hoogh het is van waerd) in hooger waerden hout; Wiens pracht, wiens fchat,wiens glans, mijn cyge welbehage Bequamer niet en weet als in bet hert te draghen. In't hert. Waerom in't hert ? Om dat ick foude toonen Dat vriendfehap niet int oog, maer in het hert moet woonc: Datis,dat mtn voor't oogh niet toone fchoon gelaet> Maer in't af-wefèn rechte vriendfehap naetter daet. |
||||||||||
|
%n fjet minnen//galt» entten.
|
||||||||||
|
DE bracke tranens-vloet, die 'k wt mijn ooghen giet
Getuyght (b waerde Vrou) de Goden mijn verdriet: Mijn opgeftapelt hert van droefheyd fchijnt te fmachtea» Ick mijmer waer ick ga, met droevighe gedachten. Defoete vryigheyd van mijn voorleden Min Die ghy mijn hebt ontfeydt,fpeeIt my noch in de fin: Dat ick by dagh en nacht met fantafy g* maelenj. Iae duyfènt dinghen over hoop te fameri haelen. Dan iflèr dit,dan dat, de finnen fo verwertj V * Dau
|
||||||||||
|
J5« | i.kruls tttamacchctijclte uuren.
Dan heb ick weer wat moedssdan wederom ghecn hert.
Dan ben ick dus gefint.Dan wil ick dit bedrijven;
Dan wil icker weer heen. Dan weder achter blijven.
Dan wil ick dus,dan fo.Dan dit,dan dat beftaen. Dan wil ick duyfend mijl vanhaer vertrecken gaen. Dan fèhiet my weer in't fin uminnelijck benaghen.
Dan komt de foete hoop mijn ftracx wèer-omme jaghen.
Dan port de Liefd' my weer te vallen u te voet: Dat ghy u lieve fin (in 't foete Minne) doet. Dan komtcr weereen vlaegh van ftuere,fuere vreefe:
Wech, wech j 't is yd'le hoop; dat lal niet willen wefe.
't Sy wat dat ick beitae te doen,'t en is gheen deegh; Dan iflfer dit (eylaes!) dan dat Weer in de weegh. Hoe-wel u fin my fchijnt in Liefde toe-geneghen:
u Vrienden al-te-mael diefijnder weder teghen.
u Vrienden my, eylaes ! gantfch niet meer toe?gedaen, Maer fien my ftuers en dreuts nu met de necken aen. STEMME;
i**\ Menfch! vernieuwt in't Nieuwe Iaer:
^-'Leghaf. Legh af her pack der zonden, Na Bethlem keert * begeeft u dae»^ De Zoone Gods Menfch wert bevouden. W'aerom een Menfch ? Een teeder Kint ?
Waerom fo arremlijck gebooren ? Om dat fijn Gouheydt ons bemint. En door fijn Menfcheyd heefc verkooren. Waerom fo naeckt,lb bloot, (6 koud,
In't Schuurtje by de ftomme Beeften > Om dat fijn Menfcheyd leeren foud" Veriïnaden,dat hier fchijnt het meefte: Dat's Rij ckdom, Eer Welliift,e n Pracht,
Staet,Goude Krooaen^rijck beperelt^ €>m
|
||||||
|
Om datfe Godt de Heer «leyn acht
Zendt hy, fijn Zoonnaeckt in de Wereit. Als een onnoofel Lam oft Kindt:
Sachtfinriigh,, en heel goedertieren^ Die ons van alle laft ontbindt, So wy hem als ons Heyland vieren; Vernieuwt in't nieu,ó Menfch! 't is tijt.
Ey! opent u verblinde ooghen z Deuckt wie hier is5 en wie ghy lij t j 't Islangh genoegh u felfs bedroghen. 't Is langh genoegh gewroet in't flijek»
In't vuyle flijek van uwe zonden, j Gheen Gout, gbeen Gelt,en maeckt ons rijck, Dies blijft aen't Werelds niet verbonden. Gods Zoon komt naeckt in arremoed Hier op dit droevigh dal der traenen^!' Totaf-ftand van de overvloed ' »ttf De zotte Menfchen te vermaenen. Hy wil dat wy ons offerhand
Sijn Godheyd lullen komen bieden, i Hy wil dat onfe herte brand In liefd' tot Godt de Wereld vlieden. En toonen Schat van waere deught, Ootmoedigheyd voor alle faecken, Om in het Nieuwe Iaer met vreught Ons Ziel in Gode te verraaecken. |
|||||||||
|
." ..
|
|||||||||
|
STEM M E:
$al ieft noeïj ianjjljtt twt &*#*/*&
a^f YN ghèeft (p fleer) foeckt**,te loven,
**•*•* Tot heyl,en vreughd' \anmijn gemoet. Het Hemels gftet het Aerds te boven: Van 't Aerds my 't Hemels walgendoet, Niet met gelaet„maer in der daet. Niet in het oogh,met een bedrogh van lchrjo,1 Om heyligh voor den Menfch ge-acht te fijn. m ' V i ©«
|
|||||||||
|
•
|
|||||||||
|
ui LK'fLULS Germaecftelticfuuuren.
De glory van een Deughtfaem leven
Beftaet in't doea,maer woorden niet. Mifdeed' kk iets, wik mijn vergeven Wat irt mijn ieven is gefchiet. Ghy weet Het Heer: het doet ray feer * Heb ick te buyten u geboon gegaea, 't Berouwigh hert wilt in genaed' ontfaen* Wie is ter Wereld oyt bevonden,
't Sy in wat ftaet van Heyligheyt ; Die niet gevallen is inzonden, Och! Goddelijcké Majefteyt fr Dies wat u dood„den Menfch van nood. Om door u dood te vryen ons van pijn Woud ghy foGodJ) aen'tkruys genagek fijn. , i Exempel hebt ghy ons gelaten *; ~ ** Te velgben »voetifeappen nae.
U lijden ken den Meirfch niet b«ten,
Ten^y men willig» met u gse,
ten abftineert„van <fa» begeert
De wiLhet vtees.en 't ydele gedacht,
Door waer berou,na zielens welvaert tracht.
O liefde Gods l tot ons gedreven»
O Vaderlijcke forgh \ tot bon Hebt ghy veer oafe- zend'gegeven U eenighengeboorea Zoon; Sijn vlees en bfoet,, ons fchuld' voldoet. Sijn vlees en bloet.tot fpijs en dranc.na wenfeh Om te bevryen den verlooren Menfch. Ghy hebt ons (Heer) gebaent de weghen
' Waer onfê zielen moeten gaen; Waer't eeuwigh leven werd verkregben, Waer aHc zonden werden wt-gedaen * •3' Door rechte trou,, van waer beroir, DoorrécHteTroa, en af-ftaneïvande zond
Wctt onfe ziel bevrijd van doodes wond. . i ■ i - . . ■ ■■ i ■ . . i
|
||||||||
|
■ '■-•$+■<,
|
||||||||
|
é'j . ig ■ ■■'*..■■ M • ...«* i: i &. ,*. SXEW*''
- i V .' m
|
||||||||
|
STEMME:
%c Qüle £acf»t gönuiecfkWf.
5 -»;-:.-J ., ;. s p : HA•' M? ï - ■•» ■* 't & ■ '"■'■■• - * '
A L lietwt-munrend' hoogh„hoe fterck ia het öogh,
^■* Loopt p' rijckel van'c onweder. Deftercke itorrem ilaet,,'t gheen hcogh verheven ftaet Ter Aerden (chielijck neder. * ' Hoe menigh Schip verüint,,de felle Noorde-fcint,
En roofc den Schipper 't leven: Als met een dulle tvop„hy 't zeyl rreckt inden topj Vr il voor gheen buyen reeven. Berou !t gemoedt^an flaet: Als 't dickwils is te laetj
Dies wil raen't p'rijckel derven Reeft voor de welluft ras;En neemt tot u Compas De Spreuck : <a*öcnclu te Öeröfn U finnen obftinaet,, de Wereld boos>en quaet
Wilt niet te veel vertrouwen; En eyghen wijf heyd vals,, omflaet u van den hahf> Wilt op gheen rijckdom bouwen. Soeekt ghy vermaeck en ruft: Schept in de Deughd u kift,
Metnood-druftfijt tevreden. De overvloed verlaet: Kieft een gcmeene ftaet. Die gheeft geruftighedenV STEMME s
ƒamm t tplacö t öcözotft.
■■ "^; , ?.~ .'-»"■>'•
TVerloopen van de tijd verandert alle dingh.
De tijd ( die nimmer ruft) brengt veel vei anderingh» De tijdt die gaet vaft heen,ais Leydfman van de doot. O glas! ghy loopt fo ras, al dunckt het ons vry groot, Hoe wonder deelt Foctuyn de gaven van't geluck; Den een hold in de Kirt,den ander fwerft in druck. * Den een die is begaen met forghe voor fijn goet, Den ander, hoe hy daer beft woecker-winft mee doet. Eylaes ! verdoolde Menfch, ghy bolt gans van het fpoor;
Dat ghy het blind' geluck geeft alte veel geboorr Niet
|
||||
|
fgo lkruls ©Étmaecfeenjtïteuwe».
Niet het geluck alleen.maer 't gheen dat zy ons gheeft
Mifbrayckt men qualijck, fo dat zy gheen fchuld en heefix Mif bruyck brenght ons rot zond, en zonde tot de doot.
i O doodt! die wt de zond' van't quaed mif bruycken fproot, En 't mif bruyck wt geluck. Só dat geluck moet fijn
Een oorfpronck van de doodt,en eeuw-duerende pijn. Dewijl 't geluck ons geeft 't geen ons tot mif bruyck leyd:
Dat'strotfè Werelds pracht, die voedt hovaerdigheyd. HaJ-fnoodehovaerdy. : hebt ghy't niet fo gemaeckt Dat wt den Hemel ghy fijt inde Hel geraeckt? Vervloeckte hovaerdy, hoe! werdc ghy noch betracht ?
God ftratten met de Hel 't hovaerdighe gedacht. O ftraf! rechtvaerde llraf, die ick wel heb verdient, Maer (Heer) na mijn yerdienft gheen ftraffe my verlient, «,f-... STEMM E:
HenBoojt 't gdttesö/ o WocptHbe 3)ettgSt* /^Jónghc Icught,dom onbefint,
^ Die's Werelds vreught,en ydelheyd mint, 't Gheen haeft vergaet $ En teelt niet dan quaetj Celijckmen bevint- Soetift begin, fuer valt het endt,
Al fchijnt het vreughde, 't is maer ellcnd, Die't wel in-fiet: Het is al niet, Als wreed torment. y Heden gefonx, morghen doot.
Nu blijdfchaptvreughde,dan droefheyd groot. Nuvrolijckiijn„danfmert en pijn» 't Geen wy lijden noot. Natuur, eylaes! ons vaeck verkracht,
Waer door de wille werd te niet gebracht: Mids zy feer quaet,, de wil te boven gaet, Die't goedt betracht. Vermoghen Prins, genadigh Heer,
Gunt my dat ick van alle zonden keer, En dat mijn Dicht,, mijn, en mijn Naeften fticht inDeughdenEer, ■ |
|||||||
|
:<"*.
|
STEM-
|
||||||
|
i&ul jbtitbttiiitkt Satig-Kijmpjejtf <*§
STEMME:
: SI TANTO GRATIOSA. DE (bete dertelheden
l^Met fehijn van luft) begoochelen de ooghen, En gheven fmaeck'lijckheden De leughtjdie door die fchijn-luft wert bedroghen* Men weet nau (chier,, hoe dat men hier Op prachtigher manieren Langher de leden,,met hovaerdy van kleeden Wil verderen. Men weet niet op wat wijfè
Men trotf heyd wil toonen in overdade. Men weet niet met wat Spijfè De leckere Tongh 't herts luiten wil verfade» Watmalgelaet. Wat zotter praett Onnutte ydelhede, Veder in het fijne,, den tijd wil doen verdwijne»
En hefteden. Broot-dronckenfchap wanlatigh
Door ongebondentheyd van wufte finnen Ghebruyckt men nu onmatigh s De lofTe Tongh en houd gheen reden binnen» Neemt overhand„van het verftand, En hold van redens-paden. Met watte grille,, (iet men brood-droncken wille Luft verfaden. Siet toe,fiet toe in weelde,
Ach! minft ge-acht.wert dickwils meeft verlooren, Het meeft verlies.meeft teelde De grootfte fmert,wt het verlies gebooreo. . Bind niet tefeer„'t gulfigh begeer Aen onverfade luiten. Denckt waer u ziele,, na doodes wreed verniclc
Denckt te ruften. |
||||
|
X STEM-
|
||||
|
i. k R u L s ©mwaecfceUjc&e uuren.
STEMME:
£>cDoon8e $impl)c tn Ijct UDout/jc,
DIE de Wereld wel in-fiet: .
Sy is niet Als een woefte Zee vol baeren. Ach! de Wereld is eenklip> Die het Schip Na de duyft're grondt doet varen. 't Schip gelijck ick by de Menfch
Die fijn wenfeh Gaet in 's Werelds luft gebruyeken.
's Werelds welluft is de klip Die het Schip Na de duyft're grondt doet duycken. 't Prijckel dat fijn ziele wond
Is de zond. Zonde fijn de woefte baren.
Rijckdom is haer eb, en vk>et, Die't gemoet Met haer golven komt befwaren. Hoe verkeerHjck is den Menfch
In fijn wenfeh: Soecktop Aerden 's Werelds luiten;
Mier de wifle doodt on& leert : Het verkeert Als de ziele foeckt te rutfen. Hemels-Prins,guntmy aileea
Te betreen Weghen,die my moghen leyden
Door 't gcfclfchap vaü de Deughc N i de vreught Vaü des Hemels eeuwigheyde- |
|||||
|
Cpnöe M öetöen <&ccl&
|
|||||
|
IKRVLS
|
|||||||||||||||
|
VIERDE DEEL.
|
|||||||||||||||
|
VOaex in
|
|||||||||||||||
|
Hét A. B. C der Minnen.
|
|||||||||||||||
|
%)tt cleputt' t$ 't croota'// Cn 't Oett Ijet (nootd*.
LS Daphne voor een God ten Bofwaert
in ging vluchten *
j,Heeft hy de ruyme Lucht befwalckt met riaere fuchten.
f Coom ickmijn Lief ontrentC't is oorfaeck mijn's geklagh)
'Sy vlucht als Daphne deed' doen zy ApoL Io fagk* Leert Maeghden,leert hier wr^fendachtelijck bemercken;
Gheen Vryers af te flaen, of let eerft op haer wercken. En oordeelt na geen fchijn:die'tbeft doet,fchijnen 'tfnootft,1 Waerdoor ghy't minft verkrijgt,hoewel gy kieft het grootft. |
|||||||||||||||
|
ALfoo men dickwils be-
fpeurt dat Liefde ende kennis felden met mal- kander huys-houden : Soo ift waerachtelijc, dat (b wanneer defe twee verfcheyden njn,j menigmaelden Menfch (prin- cipahjck de Ieught) doen ver- leyden. Voor eerft,de Ionck- heydt gheliefde, als lievende, het oogh flaeude op wterlicke 1 |
fchijnvan hoogheyd, door de
bekoorehjcke valfcheydt van ydele prachte,gaen alleen nae haer zotte finnelijckheydt in Liefde, en niet met kennis te rade; dat is, fonder bedenc- kingh, watter al in fodanighe faecke van nooden is. Men denckt op geen deught. Men ooght op geen leven. In't kort men heeft geen infight by de X 2 Liefd-:, |
||||||||||||||
|
i<54 I.kruls ©etmaecKelijche uuren.
Liefde , tot wat eynd' dat zy het recht wt fegghe: menigea
ons foude moghen leyden. Voghel werd bemint, niet om Maer alleenlijck , door ghe- fijn goede natuur, ofte aert, |
||||||||||||||||||||||
|
woonte bedrogheh , achter-
▼olght men een zot wel-be- haghen,en Liefde fbnder ken nis i Onfe begeerte weidt van |
maer om fijn fchoone Veede-
ren. Den Menfch wert ghe- lieft, niet om fijn deught,ofte goede zeden,macr alleenlrjck |
|||||||||||||||||||||
|
de gierigheyd verleyd,tot fo- \ om het gheldt ende pracht,
danighe Liefde, die de fchijn {Pracht, die dicwils fchijnt een |
||||||||||||||||||||||
|
getuygh van ghelt en goed te
fijnj maer alfo zy valfch is,be- drieghter veele. |
||||||||||||||||||||||
|
dickmaels boven de daed be
mint,die veeltijts het flechtfte het beft , ende het befte het flechtfte doet fchijnêjof dat ie |
||||||||||||||||||||||
|
CO dat de fchijn van geit en goet
^Een gierigh hert verlieven doet. Wt-heemfche pracht brenght menigh paer Met groot bedrogh vaeck aen malkaer • *t Gefchiet om't goed; Dies is het grootft Niet altijd beft,maer fomtijds 't fnootft. |
||||||||||||||||||||||
|
Ar*
|
||||||||||||||||||||||
|
i.
|
||||||||||||||||||||||
|
MM
|
||||||||||||||||||||||
|
*>t
|
||||||||||||||||||||||
|
$;t A.B.K.tfttJgfototn.
|
||||||||||||||||
|
4-3>eci.
|
||||||||||||||||
|
*h
|
||||||||||||||||
|
V&c o\itt-tmv/€n Datr'o&ren boet,
BY Tantalus mich ick voor dees tij,*! «lijn gefcjeken :
Doordien ghy overvloed van guntten my doei bhjckë. U veynièn ftooct mijn brand, hoewel ick tot mijn borft Stae midden in de vocht, fo lijd' ick nochtans dorll. Ghy Dochters fchuwt hier wt een Jongman aen te houwen, Op dat hy aen u gunft niet al te veel vertrouwe., So ghy hem niet en meent: daer dient gheen vryigheyd; 't Is u de befte Eer : hemdaed'lijckaf-gefeyd. |
||||||||||||||||
|
BEurt het niet dagelycks onder
die ghene die Liefds-handel pleghen,dattèr groot bedrogh omme-gaet, Siet men niet hoe lichtvaerdigh ende wulps de luiten de Jonckhe'yt tot fbdanighe oerfeningen aen-prelten. Bevinden niet veeleMin- naers meer als ick hier van behoef te fchryven, hoe liftigh menigh Maeght haer gtondt weet ( door 't veynfen) te vervormen; Ende met een fchijn van gunft het geheym der Minnaersghe- moederen uyt te Iock,en,ende figh alt dan met fodamgh bedrogh te verma- |
||||||||||||||||
|
ken. Sullender gheen ghemoederen
(door't lefen van dete) haer fchuldigh vinden, de plightdes Eerbaerheydts over-getreden te hebben , om door mlcx de grondt van anderen te weten? Ick laet my duncken Ja. Dit volbracht hebbende, fullê fy d*onfchnldige in dé dootflagh leggen, eride met een valfch Lof haer glory uyt-brallen: om de eer te genieten,datter een Blaeuwe lèheen gehaelt isjpp hoop,dat zy (ouden doen fchynen, dat zy grooter waerdigh fijn ende verdienen. |
||||||||||||||||
|
"\Jt Aer fo wannéér dat eenigh Maeght
-***"* Het Lof van Eer en Deughd' behaeght, Ick wil haer dit voor 't befte raen: Een longman daed'lijck af teflaenj Want fokken daed veroorfaeckt fpijt, En fpijt maeekt dickwils groote ftrijt. Al dencktrüer dit al weder by: Een Maeght ftaetveele dingen vry. Denckt weer: Wie leefter fo volmaeckt Die door gheen fpijt tot wiaeckgëraeckt? Dit iffer dickmael oorfaeck van Bat men tot hoogher niet en can. |
||||||||||||||||
|
ti$ttt
|
||||||||||||||||
|
i« i.KRULS fcttmaec&eïticfce uuren»
^ngöeeft/z^atmcn niet §«fr. AN y£fcu!apius de Doode doen ontwaecken,
En door fijn krachtigh Kmyt de doode levend maken: So ken u rnogentheyd my in het Minnen yoen, En levendigh thien doon al levend' fterven doen. Ey 1 Maeghden,denckt hier aen-.het is een qaaet vertrouwen Veel Vryers (op de hoop van beter) aen te houwen. U veynfen toont aen haer een vriendt lijck gélaet» U hert en meent het niet; Waer wt haer druck ontftaet. |
|||||||||||||||||||
|
I Ander meerder frnaet,pijii,of
ellendt een oprecht Minnaer iaen-gedaen werden,foo wan- neer hemaf-keerigheydt,nae langhe verkeeringh, van fijn gheliefde getoont werd? wat is hem ellendiger ? lil hem geen fterven fiilcks te gefchie- den? VVaer toe vriendfehap getoont, en niet gemeent ? VVaerom iemand met hoopgevoedt.en in 't eynde met Gal gelaeft? VVaertoe geveynft,fon- der goede meening, aengefien de op- rechtigheydt eens onghevalfcht Min- naer } Vvatift anders? Inderwaer- heydt anders niet,aU een getüyghenis van een quaden aert,en valfch hert,om de redehjeke haere onredelijckheydt aen te wyfen; Sulck quaed te my den, onmoghelijck(hoebedeckt doorbe- veynftneyd) dat fodanigh Menfch fijn valfcneyd weet te bekleeden, met be« |
|||||||||||||||||||
|
drogh van vleyery, ofte het bedrogh
werdt door de tijd bekent. Én wat loon fulck werek ghe«»ft, laet ick alle verftandighc by hun (elven oordeelen: VVant wat ken hier uyr anders ont- ftaen als haet, een wortel aller qnaden; Te weten, wanneer men iemandt be- looft té geven het ghene dat men niet enheeft. En wie is de ghene die geeft dat hy niet en heeft ? De onfchnWige (uilen mijn vraghen, die ick felfs be- antwoorde, ghelieve te verfèhoonen ? Het is een Maeght,die een Jonghman (nae 't verfoeck van weder-min ) be- toont goede affectie in om-helfen,kuf- (én,en diergelycke. Wat verftrecken defè anders als belofte, voor de hoop, eyndelijck haer wedermin te jonnen, maer door geveynftheydt hem bedrie- ghen, door 't gheven van de fchijn ,ea 't derven van de daedt. |
|||||||||||||||||||
|
ui •
|
|||||||||||||||||||
|
Hierom ghy, Maeghden,die bemint,
So ghy tot trouwen fijt gefint: Wilt ueerft wijfelijckberaen, En houdt gheen ftoet van Vryers aen t Maer fo ghy luiUp't vryien ichept, So gheeft niet dat ghy nieten heht; Dat is: En tpont gheeniqiiQon^elaet, Of dóet het blijeken metter daet. Het Eerbaer veynfen acht ick goet, Maer 't dijt tot quaet,die't langhe doet. |
|||||||||||||||||||
|
'ii'jói
|
|||||||||||||||||||
|
ffljttn
|
|||||||||||||||||||
|
djecnüjnctc Daet/Jn fc&ijn bcftaet.
DOen Phaèton de Koets der Zonnen wilde mennen,
Liet hy exempel na ieder lich felfs te kennen. De Min brant in mijn hert,enftooéfc het trou gemoet 't Exempel beeld my in: Siet voor u watje doet. Iuffrouwen leert hier wt: door al te groote prachten Dickmaelen uw's gelijck niet al te cleyn te achten. (Heer. Vaec fchijnteen loncker knecht. Vaec fchijntde knecht een Daer pracht een Iuffrou maeckt>daer iffe nimmermeer. |
|||||||||||||||||
|
DEfè ellendighe ende verdor-
ven Eeuwe verblint(God be- tert) de ooghen der Ionck- heydt foo fèer, dat zy niet en kennen 't gheen zy fien; willens doen dat haerfchaedtjde opgheblafenheydt cnde ydele glory betoveren haer wel- behaghe lo lterck, dat zy de Godlaü- ghe ootmoedigheyd voor oneerlijck uyt-bannen,en de Hovaerdy Rechter en Raeds-Heer maken over haerbe- |
ghelaftert,jae veroordeelt als een Zor,
niet waerdigh in de V Vereld te wefen; Men fiet hem in de op-geblalèn waer- Ichappen met den neckeaen, ofte ten minften om fijn flechte ned'righeyd (al men fodanighen een geck voor de ho- vaerdy maecken. Maer voorwaerde grootftê geck (al by den verftandigen, alsoöck by Gode, ghehouden werden die g;hene,die fijn even-naeften om fijn ootmoet,en wyfè flechtigheyt,een gcc |
||||||||||||||||
|
geerten,diehatr hetgoed quaed,ende I achtenjEnde waerachtige geckcn,om
hetquas.1 goed,wys-maeckttc: welen. I haerftinckende hovaerdy,gek en goet Hoe memgh oprecht gemoed,om lijn j als wys lullen relpefteren, lek beklage 'OOtnioedighe geelt ende nederigheyd . u ghy dwalen, om 't verdriet dat u nae Wortcr van de hovaerdy daghelijcks J defen tot een loon ial verleent werdé* CO wie wil vryen wijs bedacht:
iYii;*t int m mt om haer groote pracht,
V. ant na dar 1 k b-fpeuren kan, Een praehtigh Wijdeen droevigh Man. D pronckèry is groore laft, En hovaerdy is veel aen vaft. 't Sv V;yfter,Vryer,wie ghy fijt, Dickwils is 't kleyn het beft profijt. |
|||||||||||||||||
|
<€%
|
|||||||||||||||||
|
. .-é.
|
|||||||||||||||||
|
\
|
|||||||||||||||||
|
i.:* .
|
|||||||||||||||||
|
,..< _.:■...._.
|
|||||||||||||||||
|
t6j lkruls ©etmaeclttlijcfeeuttwn.
EEn-mael als Jcattlg ten Hemel wilde vlieghen:
De hette van de Zon vermoght hem te bedrieghen. Heft my de Minne hoogh } lek dut in miju begeer: Eer ick tedeegh begin,fmijt mijnhaer macht terneer. Ghy Ionghmans.wie ghy fijt, ftelt udit Les voor ooghen, Indien dat u de Min heft boven u vermoghen. Het is een vafte faeck»fo hier, als over al: Wie figh te hoogh begeeft.loopt p'rijckel van de val- |
|||||||||||||||
|
nade hooghte,datis,naeeenperfbon,
in middel ende quaütê met hem groo- telijcks differerende, loopt veel p'rijc- kel van fchaede. In den eerlren,al(öo men daghelijcks meer óp het goet,als op eenighe andere (in waerdy boven fodanighen)fiet» VVaer door fijn ver- foecken lichtelijck wert af-geflaghen j Beklaeght hem, als fehaedelijck, door die verlooren arbeydtjEnde moet nae dien,als genoodfae&,tot iaeger dalen* |
|||||||||||||||
|
EVEN aldus gaet het toe in de
V Vereldt onder de Minnende Jeught,geli|ckerwijseen VVa- ghenaer ofte Voer-man voor hem fiende,hetfpoor aen de eene kant heel hoogher als aen d'anderj "t S elfde niet mydende Joopt duyfenr periculen van om te vallen. VVaer van hem niet en ftaet teyerwachtenalsfchade. Van eelycken menige vryer fijn aftedtie(als Voer-man van de Liefde) ment hem |
|||||||||||||||
|
WIE feecker wil in't minnen gaen,
Die moet na fijn's gelijcken ftaenj En die hem't vallen niet ontfiet, Die moet beminnen met verdriet. Wanneer een Boom, met vrucht bef aen, Het beft heeft by de hooghfte blaen$ En (o daer nochtans eenigh hert Wort tot genot van luft geteit; De toppen boven dun en fwack Die krijghen lichtelijck een knack, In't klimmen na een fchoone Peer De klimmer valt van boven neer, Schoon hy hem feer (door 't vallen) doet, Befwijckt noch geenfins in de moet: Maer klimt weer (met een nieuwe vond) Na 't gheenhem gaf een fwaere wond. Wie hem niet fteurt aen't veel of-flaem Verkrijght wel, door langh aen teftaen. |
|||||||||||||||
|
«s
|
|||||||||||||||
|
-Cf
|
|||||||||||||||
|
€tn
|
|||||||||||||||
|
4.ïDeel. %tt Ai B. c. bet 4$tmieit. 169
Cm quatöt begeer// ^ajyjtfjacfct fundeer.
FORTUNA had we4 eer PemFo gunft hëwéïqp,
Maer wt die guriït is hem fij% droeve dooé geipefen. Mijn Nimphje toont mijn gun(t,een vriénclèïijc gelaet.,' Doch is het hert niet'^oed» fo noem ick het verraet. ïuffrouwen,och! ick bidd' leert hier uyt gufiften myén. So 't hert niet goed en is, fal 't u tot fchand' <gèdyen. Het is de Wereld fchand', en u gemoed een pijn, Dat u geveynfHe gunft u eyghen Beul moet fijn. ' A ORTUNA fchynt de blinde! andere Jonghmaris haer #serdy ver-
Jeught dickmaelsinetghelnck! ineerdert,maerin de^dae|;heel ver- vermakelyck te koefteren,föo ^ mindert. VVaerdo$r keft een rede- |
||||||||||||||||||||
|
lij ck Terftand by fich felfs wel afmeté»
Ten anderen,daeren can niet minder op loopen: Sulcke oeffeningen teeleii |
||||||||||||||||||||
|
F
|
||||||||||||||||||||
|
wanneer een groots ghemoedt
in fijn ey gen felfs verdriet vermaking fchept, wanneer het fchijc-geluc haer |
||||||||||||||||||||
|
blindelijck verleyd,dat is,wanneer de xenigho veranderingen. Icklaetalles
familiare vriendfchap eens Dochters, |uaett,ende neem alleenigh dhr: Daer |
||||||||||||||||||||
|
valt lichtelijck een woordje, dat fcha-
de ofte na-deel kan veroorfaken,ende allboder gheen oprechte grondt vat» Liefde is, ken 't lichtelijck ten quaed- Hen over ghedraghen werden, tot na- ■ deel des Dochters, waer van zy felfs |
||||||||||||||||||||
|
haer vriende]ycke lonckjes (als lock-
lafjes weet voor re ftélle« , cnde de herten van menighen Jongman te be- kooren, tot haer by-fijn. Dit allesna haer believen hebbende, waenen haer onder andere Dochters gheltickigh |
||||||||||||||||||||
|
gerekent te wer den,ende niet min by j de eerfte oorfake geweeft is»
WIE Minnen wil, en niemand fchaen,
Die dient dit korte pad te gaen : (Of fijt ten minften wat verdacht Dat ghy u van veel dinghen wacht} - Die ghy niet meent en houd niet aen. Die ghjrniet vrijt^daer blijft van daen. En denckt hoe dat een quaed begeer Is fchadelijck fijn eyghen Heer. |
||||||||||||||||||||
|
StunS
|
||||||||||||||||||||
|
,
|
||||||||||||||||||||
|
i.kruls #etmattRcItjcfte uuren.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
IyO
|
||||||||||||||||||||||||||
|
«
|
||||||||||||||||||||||||||
|
GElijck deHltiur-dief aen den Caucafb gebonden
Van Iupijns Adelaer gequetft werd met veel wonden So is mijn borft gewond ; om dat u glurend' oogh (Door 't wterlijck gelaetjin-wendighmijn bedroogh. Ionghmans vertrout u niet op vriendelijcke wencken; Bedriegt u door geen fchijn; maer leert eerft na-bedencken. En fijt niet al te mild, maer houd wat in het vat:, AI fchijnt de Pels vaeck nieu,s'hee£t dickwiis noch een gat. |
||||||||||||||||||||||||||
|
Gi
|
edt Fondament (fëyd een
hemeen Spreeck-woordt) aecktgoea werck. Dat dit |
|||||||||||||||||||||||||
|
gevult met eenighe vochtiehey t, door
't openen ledigh werdtjLedigh fij nde, onwaerdigh is. Soo mede ril met de wulpfè Liefde: "t Hert vatt die felfde wen dickmaels fógheopent, wanneer zy met een vriendelijck praetjen, ofte een foet gefight eens bejegent werde,. darter al uytcomtdatter in is ; Ende door de K alver-liefde fo verhit, dat fy haer eyghen vu*r ftoocken, waer in fjr fmooiea ende brauden. |
||||||||||||||||||||||||||
|
. fri
|
||||||||||||||||||||||||||
|
waer is, leert ons dagheli jcks
ü'ervarentheyd.'t VVaer te wenfchen datdewulpfe ende verblinde Jeught dele figh felfs koft wijs maecken,prm- cipalijckin't werck der Minfifen , foo wanneer de wulpfhcden, yermenght n»et geylheydtjde begeerten aen-pre- ften het Meyfjen te verfoecken.'tGa- tet niet ougeÜjck als met een Vai,op. |
||||||||||||||||||||||||||
|
HET is een daed eens wijfe man,
Die mint, en min verdoven can. Die vryen ken,en niet en vrijt, « Die fegh ick dat altijd bedijt. En wie fo vtyen wil, die let Te achtervolghen defe Wet: Mint in't begin met malle praet, So ftreckt het minnen u tot baet. Men ken al mallende haeft ilen Wat datter met u Lief wil fcbien. Werd het u mallend' af-gefeyd, Het loopt al deur met malligheyd, Vertrout oock niet te hcht op gomi, Want vcynfen is een groote kunft. |
||||||||||||||||||||||||||
|
:
|
||||||||||||||||||||||||||
|
a*»
|
||||||||||||||||||||||||||
|
Cm
|
||||||||||||||||||||||||||
|
4-Wttl, $tt a. b. c. öerfl^mnen. m
m
<&tn trou Gcmoeöt/7<6a«boucnooföt.
HEeft niet,heeft Orpheus niet door minnelijck ge<juef
Sijn tweede ziel vervolght tot in de naere Hel > Sodoen ie van gelijc,wanneer mijn Lief baer linnen Toont ongeneygt aen rny,daer ie haer trou beminne. luffrouwen,leert hier wt, ey ! leert hier wt verftaen i V ooghen op de Deughd,en Trouwigheyd te flaen- Denckt dat een Miunaer met Oipheo daelt ter Hellen, Als ftraf heyd niet en ken fijn Liefd' ter zyen ftellen. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Oe verblindt fijn hedenf-
daeghs de ooghen der veel- jariger, icklaet ftaen de oa |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
God.iMaereylaes/den Menfch(ioor
onnutteforgh verblindt) doethieri» blyckenmeervertrouwê ophetaerd. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
H
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
' bedachte Jonckheydt, hoe fchc goet(dat maer DUldenen Door.
berooft van achterdocht, hoe groot nen voor de ziel is) alsop God te heb- van begrip, en hoe kieyn van kehnis. ben.Ifl: niet waeraduig.datter hedeni- ïtt niet beklagelyck,'t gheen men me- daeghs fodanige Menfchen bevonden atghmael fiet gebeurenin't begrip der wefden.die door 't ghekick van V Ve. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
, !
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
,tf~\.. J___ ' • - ...... U-..K,~1^<.» ■*»— 1....
|
reltlche gaven rijckeiijckelijc bedeelt
fijn , iri'tbeftedén van haer Kinderen (om de gierighe begeerte, uyt begrip fonder kennisgheferooten) té peyen, dat zy niet aen en fien peribon, deugt, omme-gangh, den aert, ofte het lerea van een Jongroan,So waerachtigh alt dit is,immer fobeklaghelijck ii: want men bevindt, datrer veel grooten tot cleyn geraecken. VVaerom? door't begrip fonderkeraiis. VVedcrom,hoe menig cleyn raecrer tot groot. V Vaer door? Door't trou ghemoetin God, dat nimmer ontbreeckt, maer milde» lijck van Gode gezegent wert. |
||||||||||||||||||||||||||||
|
Ouders in 't uyt-heylicken van haer
Kinderfcn,fo wanneer zy (fonder ken- nis) begry pen veele dinghen haer kin- deren terVVereld te behoeven ? Ick» vraghe wederom: Of dit fonder ken- nis.ende niet waerachtigh is ? dat den Jvienfch veel behoeft is ieecker, daer deur ift begrip niet fonder, maer met kennis; Doch hier in ontbreeckt haer de waere kennis, dat zy niet in en fien, nochteop hetachterftejiietendencké dat is,op de fekerheyt des doots,ende j op de onièkerhey t van dit corte leven; ■ waer door de Natuur felfs leert , dat behoeftigheyt int kleyn beitaet,'twefc |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
is in een eleyn ghemoer, door hoop in
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
h;
|
eroaa die Min in't herte voed,
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
"Ooght niet alleen op gcld,en goed:
Maer fiet de deughd* en trouhéyd an,
Die geven u een rijeker Man.
Ghy OuderSjluyftert na de reen,
Als ghy u Dochter wilt beiteeo:
So ghy belpeurt«ea trou gemoed,
En laet het niet om geld,of goedr;
Doch geeft het goed utrouheyds hoop:
Krijght ghy't van feeyds/t is beter ki>op.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
<&h-
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
ï7* J.kruls ttemtaetfteltjcftewwe«-,
^n-erUaren// Ceclt fcefiaaren. IN *t Woud Acteon werd een roof fijn eyghen Honden
Alshy onwetend* heeft Dianam naeckt gevonden. Sogaet het nu met mijn op heden defen dagh: . Ick ben niet dien ick was, en nochtans dien ick plaghv So gaet het met de Min, die niet en is ervaren, Onwetend' is hy felfs een oorfaeck fijns befwaren, So hy met droef heyd van de Min werd op-gevult • (Ift niet een vreemde faeckj fijn blijdfchap heeft de fchult. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Kï
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
"g:
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'lllfl;
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Schip vergheeft is, ten zy dat het mende daer fyis,men heeft gheen ruil
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
voor datfe meed' gaet. Men houd niet
op van frneecken voor en al eer dat- menfe daer toe bewillight heeft; Ende men rerkryght het lrchtelijck,aenge- fien dat het beleyd tot het rechte voor nemer, quaed is: Want daer gefpreck |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I door ervaremheyd van een goed
"veritand gebruyekt werd ? Ende hoe veel ghebeurt het huy den,dat het met de Minnende Ieugbt in gelij eken fchijn gaet,wanneer»nenfich.gewont voelt, ofte door de fchighten van Cu- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
pido ontfteecken met eenighe treek dient,daer is ftilftand , ende daer ftil
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ttand ofte fwyghen behooö , daer is
overvloed van woorden. Eyndelijck dat men niet en foeckt datkrygt mem endalmenniet envintdatfoectmen: Dat k,wey gering inplaetsvan gunft, endat door'tdervêva eé gpet beleyt. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
van Minne, men volght de luftenfon
3' der oorlof. Somma, men kent gheen rv. Raeds-Heer als de Min j men heeft
"\'AA ■''■ gheen Leydfman als de Luft j ende
, menlooptlbobündelinghsineenPut »;♦ - vanverdriet. In't kort,mengaetmét j
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
aiufi^»!/ T Tier om ghy Ververs leert met mijn
imwM Ai\ tt-'t Geen öris hier toe mach dienftigh fijn,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3 ... . Te weten,lo wanneer de Mm
éml/ïir.Tih',^ Ons leyden wil by een Godin,
lis j 7, :,/ Wat fat ofts (jan te ilioea fyi fc^ 1 # t: Sal ick in't kort verhaelen gaen;
,, En weter ieinand beterraet,
Ick bidd' dat hy Ymy Mijcken Iaetj |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Voor eerft, fo ie gh ick u het mijn* ï •.
Hoe dat een V-ryer hoort té fijn. * •
Dit is mijn fègghen êefft voor ah Somtijds wijs, en iètritijds mali Somtijds Üaëftigh. Somtijds traegh. 3 Dan eens tuy, en daü weergraesh. Dan eens ftom> en dan eens doof. In veel diftghen gheen geloof.- .r Speurt hiéïüyt de rechte fin:: rf: Ü |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
$oe ^oooöcr toft// ï?oè mitiDet ruft.
|
|||||||||||||||
|
JT^nOft Ariadneoyt haer Liefde hoogheË toOMen
|C Als aen een Conings kind? lc fal(wiltmyverfchoonê) •f^,^- Be-antwoorden deès vraegh: ïck fegghe-Ia^cn Neen. lutfrouwen,luyltert toe, en let eens op mijn reen:
'k Seg Adadne koftuyt minder meerder erven, Had Lield'tot minder baer het meeft doen keunen derven,' S'had licht bevrijt ge weeft van al de teghenfpoédt) lek antwoord weder Neen: 'tfchofr maer aen't trou gemoer. |
|||||||||||||||
|
-—*-3t. 1 .| /%• r -
|
|||||||||||||||
|
KLaerlyck blyckther aytdc
wereken , dat de ghene die vceltyds- tot grpote diagen gheneghen <ij«, met gheert. kleyne moeyten die felfdekeunen be- komen; Eyndelijek,de lèlfdè verwar-, yende, gheven menighmael oorlaeck van veele-ongerulligheden, Sa mede |
ghenot,foo wanneer daer gheen goed
gebruyek by en is ,,Ende hoe qualijck dat hooge ende groote faecken te re- gheeren fijn ende wel om te handelen geven alle VVyfen ghenoeghfaem te -Hennen: alslhogenejS/Crateg/^lw tftagoiag/ ende yeeland're meer, tot leenngh efljpewys,datmen de Schat- |
||||||||||||||
|
taethetaltemetind|e JVJin ; men fie,t ten derzielen,voordeverganckelijo
ickwïls na groot goed , ende men kerijcdommendefèr wereld, behoort doet veel arbeyds c^m ;r.felfde< te fc>e- j te kiefenj ais Qflck mede om geruiter ^Offi mjnnen wil met langhe yxepght,
•u?' ^v .W^fïjJR Sg?%et^ maer waère deught:
. . ' TMigpfsdie ter Wejfefd;niet ontbreekt, Alslt gejt'deu Merifcfrïn fpr^hëfteeckt.
Den loeier TaJ dit lö yèriïaéh r |
|||||||||||||||
|
Danditdient hier wëeï by gefeyd:
Üfébli'rid^^e^^iichtverléyd, In o^erf(faed h~y n^byt'èp at Die maer tot noodruft fpijs en'hadt. Dit ftei'ick by gélijekenis: - . _.^„_ . ÖSÈYuur biand noyt daer't uiet en i^ ^ Een lutje by een vroom gemoed
iflf " Dat prijs ick boven overvloed. |
|||||||||||||||
|
i74 ï. k k u l s ©ermaec&eïtïrëfc uuren.
t &t!)t jnt öaet// S$aer t ftljact. Iet lupijn 't Aerdrijck niet met duyfterheyd bedecken
Alshy een Herders kind totbyflaep woud verwecken? 'So gaet hetln de Min : De ooghen van een Maeght. Verblinden door iet groots.dat dicwils haer behaeght; Beloften keunen vaeck haer tegHens dartck doen Minnen.
Des Ouders wijf heyd ken verduyft'ren Kinders finrïen.
Gehoorfaemheyd betaemt te volghen Ouders dwanck.
Pit leert;hoemen'gen Maegteen Vrou werd tegens darick.
|
|||||||||||||||
|
Llchtelyck fijft d'Ouders een
oorfaeck van 't verderf haer- der Kinderen, foo aen Hel als lichaem. Reden fijn defè:wat wener menigh Dochter,dopr dwang |
peüjckfijt ghyin u verdoolde goede
meeningh. Seghtmyeens: watluft of wei-vuren ken't goedt teelen daer de Liefde ontbreeckt ? VVat goedr, iffergoetfonderLiërtle? VVaer geeft |
||||||||||||||
|
des Ouders ten Houwelyckbétteedt, 1 Liefde en is^daer ryft fo hchtelyck een
|
|||||||||||||||
|
verfchil van dit of dat , van haet ofte
|
|||||||||||||||
|
ehdfe dat alleen uytaógh-rfterck van
|
|||||||||||||||
|
haer weivaert, «Heen om 't tydelycké j twift. Endè hoe kendér welvaren fijn
goet. VVat wener (fegkk) menigen I daer tweedracht huys hoidt ? Hoe Heylick tegheiis danck en finnelijck-1 kenter wel gaê# daer de heT in huys is? heyt gheroffeit,oai het ghelt, op hoop , Inderwaerheyd./tisfchaedevoorde van der Kinderen weWaen. Och! I welen,als lichaemen, Fy 5 dan ghelt verblintheytderQud'ren : hoe fim- Jende goet, dat dé zieletrearen doet, '.' ' ' ' WIE in een kleyntjé leeft geruft» V ƒ
Die heeft op Aerd' fijn hooghftetuft. Hoeft iemand in de Wereld meer Als onderhoud in péughd* en £ér ? Want aengefien datoyérdaefc Het fterfflij ck leven met en fcaef> Maef dickmaels oör&eckt Veel verdriet; 't Schijnt ibet, ïnaér och 1 *tenuTet niét. Het is*(dunckt mijn) gheèn wijflijck Man Die ditin-fight niet hebben can- Dat fomtijds iemand fonder goed Is rijc^hoev^l rtién't toie't vermoed. |
|||||||||||||||
|
• . l.l'
|
|||||||||||||||
|
.^eeU $ttA.B.c. t»t£$tnnm. ** iff
0p öott profijt // ©te met beDtft
' Yn's oordeels can verloorea arbeyd vordeeï geven
Gelijck Penelope getuyght irft Webben weven. • Het Minnen is vergeefs,indien men langen tijd Het Meyfje bidden moet, alwaer men nictbedijd. Ey ! Vryers fteurt u niet, al hebt ghy langh geloopen: Beter gelegentheyd, doet dickwils beter hoopen. Slaet u de eerite ar.*, de tweede neemt u aenj Soo't tweede beter is, wat kenu d'ëtrfte fchaen. |
||||||||||||||
|
queilingh-.aengefien dat hem de Heet
met minder heeft willen vermeerderc ende met meerder tot een beter Hey« lick doen gheraecken;wel-verltaende> heeft hy minder Goed, hy verkryght licht meerder Üeught j heeft hy eea goed genoegen, door de deught,ende aen de perfoon, hy doet beter. Ofte contraiy : hoe dickwils ghebeurt het |
||||||||||||||
|
MOeyelijck fcWjnthet,ofte
't is in der daet fo.wanneer een Minnaer hoop en lief- de tot een Dochter geftelt heeft,nalanghen arbeyd tot fijn voor- nemen niet comende, nochte gheen kans tot fodanigevervord'ringfiende, ken lichtelijc een hulp voor ibdartigh vërdrietofte moeyelijckheyd verkry- |
||||||||||||||
|
gen, lek neem dat hy bemint op hoop i dateenVryer van zyn's gelijcken af.
van een goedt Heyhck te doen, dat is I geflaghen werd,daer hy veel moeytert Geldengoed,want dat werdt hedenf- j om ghedaen heeft, ende nochtans be- daeghs een goed Heyl;e genoemt, fijn i houden arbeyd ( fa wel alsverlboren) hoop falteert hem: nyktfmrtotfliin-1 gewrocht heeft: Ten aenfien dat hem der middelen, alwaer'éfe Liefde met j het geluckdaer na tot hoogher voerr^ wederliefde beloont werd; So hy met i ende fomtydsongeüjck meer als mei een oprecht gemoetiaGoJLeverrrout j de voorgaende doet bekomen» hy heefc aireede Medecijn voor fijn J ~\/t EN noemt dickwils een Heylick goe4
*■*■*• Alle en o m fnood e ove fvloed. Ghy die yan fulck gevoelen bint, Ghy komt wei dickwik daer ghy't vintj ty'ant fegghendaten doet gheen baet» Ghy wilt het proeven metterdaetj En als men 't wel bedenckenfou* Dan komter ai te laet berou- |
||||||||||||||
|
'; r' ■■ ■• "■ '-"■'■ - ">'>■ '■■•■'■■■■■■
. \ ...-'■ ■ /
|
||||||||||||||
|
i7* i^Ki R U£ s 'tttrmatcfeKjcfte uuren.
|
|||||||||||||||||
|
A dat Arion was dwers door de woeftè baren
Gevoert mét fulc een.fchip, wiens ieyté- vifiije waren, ^ Quam veylig aen de ft raat: de ftuurma heeft bedacht En met een ibet geluyt betaelden fijne vracht. Leertdit niet dat de Mui is ym gelijcke treeckéft, Wanaeer een Maegt haer hert beweegt door lierPKjc fmeké Als Liefd' gheen kans en fiet bedfuckte MinnaerS fiaet> Op't-alder-ongafiennVkomtu'tgelücktebaet/. ' ^ |
|||||||||||||||||
|
£1
|
|||||||||||||||||
|
Iet fchyncer bngcfiender 5n
hetMinneri,dan darter'.ye'r- eenigirig föüde kcunen gé- fchiéden tuffehen tweeper- fóöneïi ; Deïi een (in manier van fpre- ken)beg"aeft<mét overvloed vaVtyde- lijek geluck,gelr,ende. goed, niet min verrij'ckt ende yerciert met alle be- Valligë gaven desNatuurs.Cóntrary: Een longman dit alles 4ervende,heeft Wijf héya ende beleyd , föl nochtans door fülcks te weegh brenghen, dat het goedt hiet doen en ken ,het zy foo krachtigh alfl wil, foo bekoorlijck alll rnachjVande gierigheyd foolterck.en trouwehjek bewaert alft mogelijc is, hyfalfètïïjn voornemen gheraecken, ofte het beleydt falder hem toe bren- ghen j waer door is defe een Dochter |
|||||||||||||||||
|
begaeft van de Natuur jrfet veele ga-
ven , waer onder een van de gróotlte gerekent wertdewijfheyd} Tenan- derén,verfelt met een goed verftandt, rëden,endc kennis ; neffens dien een verinfight, fal meer het oogh flaen op fodanighe Schatten.ende door kennis meer be/peuren als de oogen des Ou- ders (verblint van de gierigheyd) fier» kéunen, de wejeke dlckmaels groot gebaèrmaècken,om fulcks te verhin- deren ,' en duylènt fwarigheyden de Jonckheyd voor ooghen Hellen, hier I telangh oni te verhalen. Maer te ver-
geefs Ut, fo daer goet beleyd en ken- nis isjwant defe (hoefterek de gierig- heyt isjkeunenfe peyen en bedriegen, ende meerder vordeel bejaeghen met J gemack,als gierigheyd met gewelt.
|
|||||||||||||||||
|
ïisbr»:
«**) " • .
;■•• h ::
JJ r; '';
ttïrv •-'.rfï.:
(nv .
" ::
|
|||||||||||||||||
|
/^J.HY Iongmans die wat hoogher fiëc
^*Als u de macht fomti/ds gebietj 't Is waer, ick acht dat menigh Merifch '> Voordwaefheyd houd u groote wenfeh: Wijft,mal,veelwijfemiddlenaeü, ü fullicx wt het hooft te flaen. Daerfchijntnoytdinghibongefiea ö (Mijn's oordeels) of het ken gefchien. Poch korater een totJulck geluck, . Paer blijfter menigh in den druck- |
|||||||||||||||||
|
•° «
|
|||||||||||||||||
|
€m
|
|||||||||||||||||
|
§tt a. E. C. btttigMmten*
|
||||||||||||||||||||||||
|
4.®eeï,
|
||||||||||||||||||||||||
|
V7
|
||||||||||||||||||||||||
|
Cm stmsÏJ $ert// &tmtnt fijn (mtxt.
M dat d'een-opgde Reus verfcheyde-mael qua quellS
(Om boeten hongers-luft) Uliffes met-gezellen, Verloor fijn eene oogh- So gaet het met dé Min : Men let op gheen perfoon; Men fiet de faeck niet in. Juffrouwen (wie het zy) die gulfixh fijt in't kiefen, Het beurt dat ghy't verkrijght> doeh niet fbnder verliefèn^ Laet kennis Raeds-Heer fijn,ïndienufchorteenMan. Veel goedis niet genoegh}daer hanght wat anders an. |
||||||||||||||||||||||||
|
had ende aengenomen werde,ic fbude
my(na myn vermoghen) daer in quy- teh te dienen tot U.L. beters willenj dan aengefien (bdanighe Exempelen voor Fabeltjes ghehouden werden, ift beter ml ghertaen, als arbeyd te ver- gheefs gedaen. Dan om de meeningh ofte fin van dele te kennen te geven, lal den Lefer weten , dat die felfde J iirecken tot een voorbeeld ende lee- ' ringh , datter meer behoort by een Jonghman ofte Dochter te fijn als geld en goed, ift faecke dat men door 't goed verkrygheu wil 't gheen men betracht en van nooden heeft in den Huwelycken itaet* |
||||||||||||||||||||||||
|
ONder het fterff Hjck geflaebt
der Menlchen vindmê veel- derhande opinièn , éndeby elckMentch beibndere ge- breecken,en verfcheyden Deughden. Een gulfigh Menfch (fonderaenfien derperfbonen) can qualijckfijngul- figheyd bedwinghen , waerdoor hy dickmaels een eeuwighe fchande be- gaet. Een gierighe Vryer,die gheen perfoonen,geflacnt,ftaet,of reputatie aen en fiet, maer allern het goédt be- mint, veroorfaeft fij n eygê itrijd, ver- derf,en ellendj Van geïijeken menige Dochterj Maer waer'tfaecke dat de leeringh om fulcks te fchuwen gehoor |
||||||||||||||||||||||||
|
Tf "UIE met veel Munten is verfiéri
Dat is gheen geck al wafter ien. Een wijs Man is de grootfte geck: Om dat hy Munten heeft gebreck* Maer denckt hoe het verkeeren can: Hoe rijeker geck,hoe armer Man. |
||||||||||||||||||||||||
|
•• «' j¥
|
||||||||||||||||||||||||
|
,; j
|
||||||||||||||||||||||||
|
J l
|
||||||||||||||||||||||||
|
->«*,■*■ - ,*«.(**!»,.«.■. -,*«*».,..■*■
|
||||||||||||||||||||||||
|
>*trf* '-*»!.,-.-
|
||||||||||||||||||||||||
|
mtm
|
||||||||||||||||||||||||
|
i7s i. k R u L s fcrcmaecïttltjcfte uurert.
.. - ■ * ■
%itm mt loon// %m ^crfoon.
PYTHIAS goede gunft (wt trouwigheyd gerefen)
Wordborgé voorde dood, als Damon wierd verwefen, Door wiens getrouwigheytde wrevele Tiran (Beweegt door fulc eê daed)geen ftrafheyd toonê can, ïft fb niet met de Min > Een Minnaer af-geflaghen Sijn Liefd'»neemt hoop tot borgh; Volherdin fijn behaghen» Is fijn geliefde wreed,hy wacht van haer de dood, Tot dat getrouwigheyd hem hellept wt de nood. |
||||||||||
|
PRyfêlijck ift (mijn's oordeels)
vooreen Minnaer, wanneer hy van fijn gheJiefde een teecken bemerckt van gunft tot fijn voornemen! vorderlijck, niet teghen- ftaende fomtyds afgeflaghen,ende fijn begheerte ofte verloeck hem ontfeyd werdj gheen moed verlooren gheeftj Ift faecke dat hy van Ouders met de necke aenghefien werd, 't is niet mifr pryfelijekdat hy fulcks met ghetrou- beyd wederom vergheld' ,, endefigh daer aenniet en ftoore, fb wanneer hy in oprechtigheyd fijn Liefde föeckt te |
||||||||||
|
toonen,moet hy aen veel teghenheyd
hem niet fteuren,maer ftantvaftigheyt in fijn trouwe voornemen doenblyc- ken; om door fulcks de kans van fijn hoop te verbeteren ,'t welck ghefchie- denfal in u beminde» ift faecke dat zy eenigh gevoelen van u goede affectie heeft^cnde dat met redelycker kennis isinfiendcVoorWaer myduncktdat de principale ttucken van een goedt Heyltck in een getrou ende Dcughd- faem perfoon beftaen ; ende dat alle goede affectie (wt fulcks ) haer oor» lprong behoort te nemen. |
||||||||||
|
WAER jffer meerder luft op Aerd
Als daer getrouheyd vrede baerd * Daer vrede woont, w^ckt tegenipoeu De Liefde alle fmert verfbet.. Maer daer men fomtijds. trouwt om't gelt^ Daer toont de tweedracht haer gewelt. Daer vrede woont, vermeert geluck. Wie Liefde koopt, wint vetlcijds druck» AI wat fich groot voor 't oogh geliet Loopt (fonder Liefde)haeft te niet* |
||||||||||
|
<0m
|
||||||||||
|
^tt a.b.c. Dtt£$tnum.
|
||||||||||||||||||||
|
4.9&etl.
|
||||||||||||||||||||
|
179
|
||||||||||||||||||||
|
em een fcDun // fcijöt ö« pijn.
QUam Firmus niet fo ver door krachts laetdunckenthede,'
^Dat hy lijn lichaem maecl een Aenbeeld op te fmede; Deu"Keyfer onbedacht, van leden fors en grof, Betoont met defe daed een roem van ydel Lof. Veel Minnaers van gelijck fijnoorfaeck van haer pijnen,. \ Om dat zy nieten fijn het gheen zy willen fchijnen; Want ydel pronckery de geck jaeght uytde mou. Wat dienter meer gefeyd: Daer fchort een rijcke Vroiu |
||||||||||||||||||||
|
| Vergif gebruyeken,ende haer willens
dooden. V Vel te recht fijn defe (pot- ters van haer eyghen wijftieyd. In't kort (om tot een eynd' te comen) hoe thelyckfijn defe deUevende Jeught
ie door de fchyn van een prachngh kleed haer kleyn vermoghen veeltyds frooter willen doen fchynen als 't in
er daed is, om de ooghen der groote te verblinden. Och / hoe ellendig» pynighen de(è haer eyghen fëlfs , om ydele glory,e« een valfche fchyn;Ev5 en alleens den onverfichtighen Schip- per , in ltercke wind het Zcyl in t uy- terltetopfettende, om voorderlijckec winft, werd meniehmael bedroghen, ende door te veelzeyls in de gronde geyoert. ByExempel: |
||||||||||||||||||||
|
QUalijck zyn zy^daer «en die
van defen euvel fiec fijn,dat zy meerder fchynen willen als haer de daet maeckt.Be- vind men niet in de Schriften van alle V Vyfèn, datzy deovervloedighe ga- ven van tydelijck gheluck ende rijck- dommen verachten, door dien dat zy daer groot befwaeren,forg,en moey- lijckheyd (als oockfehade der zielen) in beipeuren. Doen wederom veele van fodanighe nietblycken , dat zy grootelijcks genegen fijn rot het gene dat zy verfmaden,ende andere fbeckê teghen te maecken ? Hoe veel het ge- tal is,ken ick niet wel fchry ven. Maer eylaes / 't is bekiaghelijck, dat zy haer verderf weten, ende dat beminnen; Pat xy't Vuur fien ,ende haer brandé; |
||||||||||||||||||||
|
•p FN groot Zeyl op een kleyne Schuyt,
•*-*Dat voerter menigh achter uyt. Hy is verdoolt, en (eer verblind Die niet en reeft in harde Wind. |
||||||||||||||||||||
|
$oe
|
||||||||||||||||||||
|
Zra
|
||||||||||||||||||||
|
iso ï. k R u l s &eimae(fteltjcfte uure».
l)oc scooter ïjoop // l)oc quaöet hoop. REcht (als Hippomanes in't rennen en in't loopen
Moft d'Eer van Atalant om Goude Appels coopen} Ift heden in de Min; De Liefde is te koop, En daer het meefte fït,daer is de grootfteloop, Iuffrouwen, leert hier wt: veel Minnaers hun bedrijven; Veel Dochters pockniet min beminnen Goude Schijven. Men ooght op gheen perfoon,al comt men veel te kort: 't Is heden-daeghs genoegh alfler gheen ghelt acn fchort. |
||||||||||||||||||
|
Edelyck, als waerachtigh ift, 1 Ryckert laet hem felfs duncken dat hy
|
||||||||||||||||||
|
dat de goet-coop niet en be-' wys welen moet; Ende in verkeerde
ftaet in overvloedige waren j w'jfheydt falhy altydt mer fijn hooft voor een kleyne prijs, Hy en i voort willen. VVeefteens fowys als doet gheen voordeel > die een Doetje ï ghy wilt : Bewijft een geck eens dat |
||||||||||||||||||
|
hy qualyc doet. Onnoodigh veel hier
van te verhalen ; die niet blind en is can genoegh fien.Ickfeg,die met den Droes gefcheept is, die moeter meed* |
||||||||||||||||||
|
om haerGoetje neemt , ofte die een
foete Vaer ofte Gorten-telder om fijn Duyten bemint : VVant wat ken't baten datmen veel Appeleu coopt om |
||||||||||||||||||
|
een Duyt,fozy verrot fijn? Immer fb over. Ende om al fijn ghelt en (al men
|
||||||||||||||||||
|
gheen wijf heyd coopen.Somma(met
verlof gefèyd) waer men is,men com- ter altyd befcheeren meed' uyt; Endé 'tmaeckt het Spreeck-wooi d waer- achtigh : ©oe groötec Öoo|i// 3^oe quaösx boot*. |
||||||||||||||||||
|
fchadelyck ende onprofy telijck ilt dat
»en gecken om't goed mint,'twelck hedenfdaeghs menighmael ghebeurr j Ende wat Ioopter op ? De dagelyckle experientie leert ende bewyft'ons,hoe «lat het toegaet: Een haÜef-backen |
||||||||||||||||||
|
DOor nood (die fbmtijds Wetten breeckt)
De Menfch hem felfs in quelling fteeckt^: Zijn kleyne macht die port hem aen Dat hy fal na een grooter ftaen; Dat is: Hy vrijt een Meyt om 't goed, Waer niet als meerder miert uyt broed. |
||||||||||||||||||
|
-stMMMMgn
|
||||||||||||||||||
|
t0|
|
||||||||||||||||||
|
4.%«t* $ct a. B. c.öec^inmn. iu
5©c Ijoop bic lwflfjt//<?n fcpn fecöjtenfjc-
SO haeft «ils Neflus was met Dianier geyjooden,
So heeft zy Hercules doen fterven duylend dooden. Een Minnuer als hy vrijt, en Dochters gunft verweckt, Is dood(terwijl hy leeft) fozy s'hem weerontreckt. Ey ! Maegden,neemt dit dus Dit. doet een Minnaer treuren Dat ghy hemaf-flaet als u beter mach gebeuren, Ift fchoon niet in der daed, ghy doet het op de hoop, En vind u eyndelijck verr' aen de quaedfte koop. |
|||||||||||||||||||||||
|
- V
|
|||||||||||||||||||||||
|
der achterdocht het beft (in 't oogh)
uyt-keuren, maer door 'tinwendign figh bedroghen vinden, aengefiendat het met loot gevult is. Even en alleens |
|||||||||||||||||||||||
|
O wanneer een Jonghman fijn
goede meeningh (in faken van de Liefde)aen een Dochter be- toont heeft, ende daer op alle |
|||||||||||||||||||||||
|
S
|
|||||||||||||||||||||||
|
vriendfehap ende gunft ghcnier, vind j wener menigh Maegt,dcor hoop van
eyndelijc haer gunft verandert in kaft j beter,met ilimmer bedroghen ,ende |
|||||||||||||||||||||||
|
om dat haer 't gheluck beter (na haer
|
|||||||||||||||||||||||
|
dat door de uyterlycke fchijn van
|
|||||||||||||||||||||||
|
oed*duncken)verleent; Soweetick grootfheyd,met eendeckmantelvan
|
|||||||||||||||||||||||
|
waerheyt bekleedjdat is: door fchoon
|
|||||||||||||||||||||||
|
ïefè. -nergens beter by te vergelijcken
|
|||||||||||||||||||||||
|
als by eender die vertoont werd twee ] praet ende groote beloften,die d'eene
vergulde Koppen, dVen uyterlijck Monghman een Dochter wat beter fchoonder voor't oogh als d'ander, i ken wys maken als d'ander,ende (foo d'een vol Gout, en d'ander vol Loot; [men feyd) hetHeunighomdemond Van beyde defê keur hebbende , fal ■ fineeren; wiens foetigheyd in't eynd blindelingh (door de begheerte) fon- j als galle verandert, f~^ Elijck men dagelijcks bevijnt
Vift al niet goec dat wel goed fchi/nt, En af niet quaedt dat men quaedt hout: So goed is Kooper vaeck als Gout- Hy is niet rijck die njekdom heeft. . Hy is vaeck doodt.die nochtans leeft. Dit oordeel,oordeel ick voor mijn : Hy doolt die oordeelt na de fchijn» |
|||||||||||||||||||||||
|
z 3 &mmt
|
|||||||||||||||||||||||
|
181 i. k R v L S iDermaecfceltKne uuww.
25*ttmt oljp 't uittil tyt tttlt berDjiet. TI S eens gebeurt (fo dePoëcea ons verhaelen)
Datlupijn, Venus Wicht dreef uyt der Goden Zalen: Om dat hy d'Hemel niet foud ftoocken in den brandt By Iupijn ickgelijekeen wijs minnend' verftand- Port Liefde iemand aen-Doet Min het hert ontfteecken, Elck denckmet achterdocht wat dattermach ontbreecken, Sijn inficht en beleyd niet by het geylbegheer; Ghy werd vaeck meer ais fla^f,is Min u over-Heer. |
||||||||||||
|
TIS gewuTelyck en (eker,dat
foo wanneer een Kuypereen Vat o ver 't vuur zet, dat hy dat doet om tot fijn wil te kryghen.ende te voeghenjEnde iil by al dié dat hy de kracht van 't vuur niet en betemt met water, hy heeft lchade te verwachten van verbranden» Soo mede gaet het toe in't vryen : So men fijn begeerten niet in den band houd, maeral te dra laet uytfpringen,'rver- oorfaeckt (chade/oo wanneer men in de Liefde niet en achtervolght, ofte betracht,als alleeniijck het gheen dat de luiten ken boete, en te vrede ftellé, |
moeyelijcker.nochte ellendigher ofte.
verdrietigher,dat men fonder achter- docht een pcrfoon bemint,alleenlijck na een zot welbehaghen, en voorders niet verder en fien. Hoe menigh flaet fijn minder aen , om uyterlijcke be- valligheden , die fijn zotte ofte hae« re malle finn'lijckheydt bekooren , op hoop van die (elfde altyd na wens te genieten,en in ghedienirigheyd tot hun wil te verwerven. Maer eylaes ƒ 't luckt dickmaels anders, en verkeert de finn'lijekheyd in teghenheyd. Die and'ren gcdient hebben, laeten alfdan hun duncken waérdigh te fijn gcdient |
|||||||||||
|
fonder te letten op de perfoon ende} te worden. VVifcr Hoor niet~te ver
goede gelegentheyd. Inder waerhey 11 geefs geièyt wort dit oude Spreucie: ia«r en is niet fchadelycker , niet Site met Komt tot tet
3fi alleman* tttrtytet, DIE dickwils 't minft' om 't meefte kieft,
En om het minft' het mceft verlieft, Die heeft aireede dubbeld fchae; Voor eerft: het goet; De hoop daer nae. *> Hy wort beflaghen die mild biet. En dat hy koopt en krijght hy niet. |
||||||||||||
|
■
|
||||||||||||
|
&t\itf*
|
||||||||||||
|
4.<$eel. ^et a. b. c. tnv $$imm. 1*3
<£eli«f Denjö-ftnjöt// &pjupt meeS tipt mjöt.
VAn Phosbo werde eens twee Dochters voor-gehoüwe
Te kiefèn op der Aerd' al wat fy felver wouwen, 't Geen d'eene wenfchen mogt,fou d'ander van Iupijn Verdubbelt,en vergunt,verleent, gegeven fijn. De eene (om de fpijt van dubbel-deel te wreecken) Wou dat m'haer een oogh Ibud^des anders twee wtfteecken, So gaet het in de Min: De nijd is vaeck fo groot Dat zy om haer verderf oprechte Liefde doot. |
|||||||||||
|
VEeltyds ghebeurt het onder
de Men(chen,dat als iemand van Gode met tydelijck ge- luck ghezeghent werd,ende Wd vaert , dat alfdan de nydigheyd haer vergif wt-fpuwt, als een reft,en Terderf, om haer even-naeltenfulcks te verhinderen. So mede werter me- nigh vroom gemoed benyd met lafter ende loghen-tael, in 't iluck van de Liefde.Menighen Klappey,ofte Lab- bekac,lal niet keunen laten haer valf- heyd ende qnade natuur te betoonen, om goede *faecken te verhinderen:| Jr*ü* |
Liefde in haet te veranderen j Dick-
maels(doorfpyt en nySigheyd)ha«t eyghen verderf dubbeld begheeren, om haer Nadien te befehadighen j Dickmaels fijn *y verfmaedendehaer eeuwighe welvaert,en oock tydelijck geluckjdie in fulcke faken alle tongen geloof gevenj ende haer in haer klap- peroy (Tonder te beftraffen) laeten voort-varen , ende met een fchoone Eelijckenisvan waerheydhaergroote
:ughens laeten in de hand lteecken, waer door men figh cyndelijck te laet bedroghen vind. |
||||||||||
|
'VTIet dat een Viryer meerder fchaet
rf* Als Tönghen valfch, met fchqöne praet. Niet dat tneer miert ifl 't Vfyen fëeit Als dat de Nijdt de waerheyd fteelt. Niet iflTer dat eer Liefde f ooft Als daer men klappers tonghen loeft. |
|||||||||||
|
•^•■■■■■■■■■ü
|
|||||||||||
|
£>oa
|
|||||||||||
|
i34 i.KRULS ©wmaec&rftjcïuuMttn.
WAnneer de Couingin Tomyrus,Cyrum doode,
Leert haer Exempel wat een Maeght al is van noode. By een gelijckenis ftel ick Tomyrus voor; Om dat een Maeght niet fal verkenen Nijd het oor: Die met haer valfcheyd foecl: Liefds hoogfte Inft te krencke Met alle liften die zy weet of ken bedencken. Gheen meerder Eer of Lof een Maeght behaelen can Als dat zy Nijd verwint, in't vryen een Tyran. |
||||||||||||
|
WEL is waer, dat een Kaers in
de nacht brandende , een groot Licht vat* fichgheefr, maer fteecktfe in 't water , hetister- ftond wederom duylter. Een Vrylter niet anders be/peurende in een Vryer als een waerachtigh Licht van alle deughd,vroomheyd,en goede zeden, alle ghetrouwigheyd in behoorlijcke |
fijn licht verlieftjHoe klaer dat ry alle
volmaecktheden in een Deughd-lie- vend' ghetrioedt fiet, fal nochtans het Licht van haer gheloqf (door de ny- digheyt) doen uyt-bluflen, ende het goed vertrouwen van alle Deughden (voor defèn klaerelijck ghefien) doen verdüyfteren j en inibdanighenver- blindheyt fijnde, haer eygen welvaren |
|||||||||||
|
Liefde, is veeltyds ghelijck een Kaers i verfmaden,ende het felfde beklaghen
die door't Water uyt-ghebluft werd, als 't al te laet is, ofte dooreen koele blaes van windt I T7T7IE mint, en niet wil fijn benïjt,
y T Moet fchicken dat hy fpoejdigh vrijt: Moet vryen,dat hy Bruyd'gom heet Eer iemand van fijn vryen weet. De gunft is als een lichte wind, So langh als men fich niet verbind. Hoe lief en aengenaem ghy fijt, Dat ghy eerft had,dat raeckt ghy cnjijt. |
||||||||||||
|
.^.,*^:.: *^
|
||||||||||||
|
$oe
|
||||||||||||
|
tyt A. & c. &tt#inmn.
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
4.^eel,
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
13/
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
■-. *., *
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
l)oe nau men 't mipt// l)et bit cthur upt.
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
XEnophon verhaelt(fbmen bewijftmet fchrijven)
Dat Ltefdens befigheyd is't foetfte tijd-verdrijvenj En dat het waerlijck fchijnt,Piramus blijcken deed: Waneer hy Thif be quam's nachts vryê door de fpleet Van een geborften Muur. ó Maeghden ! 't is verlooren, Liefds tijd-verdrijf ift al wanneer men heeft verkoorea. Iae alles loopt in't riet; de Ouders hebben uyt. O foete oeffeningh ! Een blijdfchap voor de Bruyt. |
||||||||||||||||||||||||||||
|
debeletfèlen die defelfde gendelie»
vende Jeught in fodanighe faken voor ftellen ; doch veeltyds te vergheefs: Aéngefien dathetSpreecwoordwaer is: Liefde verwint het al. Hoe nau d* Jeught bcdwonghen werd; wat lillig- hey t de fubtyle Ouderdom (tot foda- nighe beletfelea)weet te gebruycken; noch meerder weetde verliefde Jeugt tot haren voordeel.So dat(myn's oor. deels) feker is,dat gheen ftraf van On- ders, hoe groot die ooc fijn magh, bo- ven oprechte efide ghetronw e Liefde der Kinderen gaet , ofte vermoghei» |
||||||||||||||||||||||||||||
|
XENOPHONgetuyght
('rgheen de wercken dage- hjcx doen blycken) als dar- ter gheeu foeter kortfwyle is als befigh te fijn in de Liefde. Hoe fefcer dat dit zy bewyfen ons veele, dieinfodanige handelingh negotiee- ren,VVederom,hoe verdrietigh ende ïneeyelijckdathetis infbdanige oef- feninghe belet te werden, keunen die ghene wel af-meeten,die fulcx weder varen is. Bevinden wy niet hoe menig parruur datter heden aen malcander |
||||||||||||||||||||||||||||
|
geraeckt,dat voor defen onmogelijck
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
lchèentefijn,door'tmifcontentement 1 heeft de Liefde uyt teroeyen,
van Vrienden ende Ouders , door | |
||||||||||||||||||||||||||||
|
*?>V
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
HET is vergeefs wanneer u Kind * *
U Dochter vrijt, en trou bemind: Wanneer haer trouheyd werd ghetoont Die fy met trouwigheyd beloont, 't Is al vergeefs (feg ick) dat ghy V hierin ftellen wilt j>arty. Doet wat ghy wilt,hoe nau ghy't fluyt: 't Is al verlooren/tbreeckter uyt. |
||||||||||||||||||||||||||||
|
P%tm
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
Aa
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
_,->*4 , f V-
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
■..-■■
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
m t k R u L s mtm&tcMijfot tmtm-
ZEuxis.door kunft.bedroog 'tgevogelt met fijn drayvê
Die hy gefchildert hadd', die meenden zy te kluy ven, So doet dicmaels een Maegt: fy toont dat fy niet heeft, En wederom zy houd het gheenzy and'ren geeft. De fchijn bedrieght door kunftj Ea kunft bedrieghter veele$ Een Maeglit heeft dickwils niet dat zy u hoort te deele. ïn't kort,en tot befluyt, *t is waerdigh dat men't Iaeckt: Veel Maeghden Vrouwen fijn eer menfe Vrouwen maeckt. |
||||||||||||||||
|
ZE U XIS, is foo expert in de
|
valfchelyck keHnea
|
|||||||||||||||
|
Schilder-kunft gheweeft, dat
hy door fijn Schilderye 't ge- voghek bedrogHen heeft; Als eens op ten tyd voor oogen Hellende •en gewas van Druyven,metde Pen- ceel af-ghemaelt, zyn de Vogheltjes daer na comen vliegen, om die felfdc te befchadighen, hebben haer door de fchyn bedroghen gheyonden j Alfoo mede gaet het hcdenfdaeghs in de Wereld (de vromen niet te naeghe- fptöocken ) hoe menighen Dochter weet haer met een dec k-mantel van Dêughde.enIchijn-heyligheyd te be- kleeden, dooreen fchoon praetje alle achterdocht en quaed vermoeden te |
beroemen te fijn,'t geen dat zy niet et*
bennen. Somma (ïn't kort) nee me. nigh wener om haer Maeghdom ge- vryt , waerop zy ïrfcnighmael haer trots en koftelyc houwen, fchoon dat zy langh verlooreri is gheweelt. Seght myeens : fijn defe niet kunftigher als Zeuxis geweeft is : aenghefien dat zy Mtnfchen keunen bedriêgen,met een fchyn van niet te fijn ? gelyck Zeuxis bedroghen is gheweeft van Parrafius, als hy wilde op-(chuy ven het Gardijn dat Parrafius ghelchtlderthadde voor een Tafereel,daer Zeuxis meende dat de Schilderyachterftond.maer 'tGar« dijn was de Schilderjr felfc. |
|||||||||||||||
|
verdry ven. Hoe menighmael(feg ick)
TOT een befluyt, wenfeh ick al die
Te lefen eens dit A.B C. |
||||||||||||||||
|
Het fal licht leeren: hoe,en wat
ïn't Minnen dienftigh is gevatj En watter in de vryery Somtijds de Ieught van nooden zy r Een heufchemond- Een goed verftand. Een foetetongh. Een kuyfche hand. Een eerbaer hert, en vrome gheeft. Een reyn gemoed,dat zonde vreeft. Patiency,die fo menigh ftrijd Weet wt te voeren, totter tijd Dat het geluck bequaemheyd geefr. Dat Trouheyd als verwinfter leeft. Cpnöe tjtfi üiccDen ®ttl&,
|
||||||||||||||||
|
/ ,,.
|
||||||||||||||||
|
I.KRVLS
VYFD E DEEI,
ïtëaer in SELLEF-STRYD.
|
|||||||||||
|
M7
|
|||||||||||
|
1
|
|||||||||||
|
1 i
|
|||||||||||
|
»*»
|
|||||||||||
|
VOOR-REDEN.
*tf JÉWffiBIfe&S? *et m'n ift waerachtigh als ghemcen}daC
^f\J^\tdi Eer §aet boven goed. aengefien de rijck- C#iLxVwmIS dommen fofeer valfch als verganckehjck ^IntvVHI ,^n< j^Qg waerachtigh dat het felfde zy bewijft ons het verhuyfen des Ziels uyt vden Lichaenuwanneer de vlugge tijd ons 'broffe levens-draed ten eynde ghereckc heeft» Iemand lijnde van de Fortuyn des Werelds mildelijck begaeft mettijdeliickeEere,Lof, ende Rijckdom>dervende deDeughtjNaenijeode goede Faemj Ruyrnende defe Wereld,wat keunen die felfde baten ? In der waerheyd,zy getuyghen fèlfs,dat fy immer fo valfcfa ofte val- fcher lijn als verganckelijck. Valfcher door reden defes: Sy fchijnen der Menfchen leven met belofcen als oock machten die zy hebben vau welluftseer, ghemackelijck leven te beha- ghen.Ondenuffchen,men neemt haer beloften aen^men ge- bruyckt haer gaven: Noadfekelijckeoeffeninghderdeughde werter door vermindert. Eyndelijck, de doodt doet de Ziele defèn kereker des lichaemsruymen. Oufe Eere is ten eynde. Onfè glory is te niet. Onfe welluft is verdweetïen. Somma, 't is daer mede alles gedaen. Seght my eens, fijn wy niet on- derworpen veele miferien,ellendigheden van eeuwighe tor- menten. Ick forghe Ja, indien't faecke is dat de JHeylighe Aa 2 Schrif-
|
|||||||||||
|
ii m ï.krüls taermattueujcfte uuren.
Schriftuurè by redelijcke Chrifteneri plaets hebben mach.
Ter contrary,de Deughde dervende de gaven des Fortuyns, ofte tijdelijcke Rijckdommen,en is niet onderworpen de ^aUcheydtderfèlfde, is Deughd' te vredcmet een cleyntje, 'twelcalle Chriitenen betaenit te. keuren voor de overvloed. Denckt wat Intreft fbdanigen capitael(hoe kleyn fchijnende) boven de hondemjaeduyïëndmaelhondert duyfenden vaa tijdelijck can renten ofte op-brengen. Hier omme alle deugt- lievende perfoonen en Lief hebfters der kuyfchey t defe Self- ftrijd toe-eyghenende,als een Spieghel»hoe ftandvaftigh eea Eerbaere Maeght behoord te ftrijden, om te wederftaen de aenvechtinghe van geyle luften» in onnuttigheyd van reden ofte onbehoorlijcke handelinghen. Alle Minnaers leerende niette treden buyten 't fpoor van Eerlijcke vryagie, maer ie- der met defen te beweghen tot alle behoorlijckheydt van dien. Vertrouwende aüe Deughd-lievende mijn vermaning ten goeden te nemen, 't Geen wenfcht ' V.L. KRUL.
|
||||||
|
IN HOUDT.
'';■.■ ' ■• -'■■■•* - . '
pR O P H Y R V S op-gequeeckt by Adel, en in prachtI
* (Getreen tot hooghe ftaet,by veelen groot geacht)
Gevoelt een tocht des vlees, met luften aengedreven,
Waent fijn vermoghen hem 't genot van luft fal geven :
Ontfteecken met een brand,door't Goddelijcke licht
Dat in Rozette fchijnt,en ftraelt wt het gelicht
Op d'onverftaelde borft van Prophyro, die heden
Sijn geyiheyd hier vertoont met minnelijcke reden.
Rozette flecht van itaet, in Deughden op-gevoed,
In fchoonheyd recht volmaeckt; doch foberlijck van goed:
Lijdt aen-ftoot van de Min; die Prophyrus voor ooghen
*. Stelt aen een fwacke Maegt(fterrick in Deughts vermoghen)
Hy biedt fijn gaven aen j Sy ilaetfe Yan der hand.
|ijr ftoockt bet vuur vaft op s Sy bluft de geyle brand.
Hy
|
||||||
|
y&tth SELLE*-STRYt>; ii9
Hy (om het Eerbaer hert met luften te bekooren )
Ley t haer al wat hy weet, en wat hy can te vooren. 't Bedrogh fijn's tongh vermach in't minfte niet by haer. Hy (op een aer manier) leyd heur het vyer wat naer. Hy fiet dat vleyery haer hert niet ken verwecken: Hy föeckt door gaven haer tot fijn welluft te trecken. Hy toont meer als hy wil. Hy looft meer als hy heeft: Dat's trou.die 't ontrou hert belooft, maer niet en gheeft. Hy vley t. Sy fmeeckt. Hy bidt.Sy fucht. Hy klaegt.Sy fchreyt: Dat hy haer fuyv're fèhoot fo valfche laghen leyt. Als hy (nae lang verfbeck) van haer wierd af-geflaghen : Sijn dwang tot Vooght-Heer ftelt,om boeten fijn behaghen» Deughd' perft wc haer gemoedt een bracke Water-beeck. Hy demptfe met het flijck van een onkuyfchetreeck. Doch wat hy doet,'t is niet:haer peughd verwint fijn trots En blijft ftandvaftigh ftaen,ge!ijck een harde rots Het gillen van de Wind in't minft' niet ken beweghen, So houdt haer vafte Deught fijn geyle buyen teghen. |
|||||||||||||||||||||||||
|
..
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Sellef - ftrijdt.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
•
|
|||||||||||||||||||||||||
|
V4
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Cuffcljctt
PROPHYRUS, en ROZETTË.
R O Z E T T E.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Wi
|
nneer een vuyle tocht de Iuft foeckt te bègaen:
|
||||||||||||||||||||||||
|
Wat iiTer meerder luit, als lult «:e wederftaen ?
Wat ken een kuys gemoed met meerder luft vermaeckeii Als met een reyne gheeft in Goddelijcke faecken ? Waer werter foeter vreughd' de Zielen opgeieyt: Als daer men vlees-luft vliet, en leeft in fuy verheyt ? Waer mede wert de ziel gequetft met fwaerder wonden: Als met het vuyl vergif van doodelijcke zpndea? Aa 3 Waef
|
|||||||||||||||||||||||||
|
/
|
|||||||||||||||||||||||||
|
i9o i.KRUf,5 ®tïmM(ktliit\\tuuren.
Waer ken een fwacke ziel meer glory meed' begaëü
Als tochten van het vleys met deughd' te wederftaen ï Wat ken een reyn gemoed met meerder vuyl befmejtten Als een onreyne drift van onbefchofte hetten ? Doch wie aenvechtingh van die vuyle luften mijd, Haer tochten weder-ftaet>dieftrijdt de befte ftrijd. PROPHYRUS.
X/f E-Vrou ghy hebt ghelijck; Maer fijt te jongh van laeren
•*^-*\Dat ghy met fulcken laft u Ionckheyd foud befwaeren. Me-vrou (fchoon dat ghy fpreed met Goddelijck vermaen) U Ieught vermach het niet de luft te wederftaen. Schoon dat u kuys gemoed veracht de Minne-treecken: U fchoonheyd voeght het niet de fbete luft te wreecken: V Ionckheyd al te fwack tot fulcken fwaeren laft.
Me-vrou>bedenckt u eerft: daer is te veei aen vaft. Rozette, ach! ghy fijt noch al te jongh van daghen,
Dat ghy u gheeft aireed' verght fulcken laft te draghen. V fchoonheyd (als party,) en acht dat vonnis niet:
Dat ghy luft foud verfmaen die u het vlees aen-biet. Dat luft vertreden werdt by die, die EchtÜjck leven,
De reden my gebiet u fullicx toe te geven. Wie buyten Echt luft foeckt,fijn Zielens welvaert rooft;
öm dat hy s'elders pleeght als daer hy 't heeft belooft,
Door Wetten van de Trouaen de beloft verbonden. Luft buyten Man enVrou,ick ftae het toe,*t is zonde. Maer dat Rozette foud gelooven aft vëïftaen,
Dat zy door luft van Min haer foud' te buyten gaen;
lek laet my duncken dat dat licht'lijck is te boeten: Ten aenfïen datdeTrou dat weder ken verfoeten. Dies ftelt Rozett e defè grillen wt u fin.
Gebruyekt utrotfe ïeught. Ëy f pleeght de fbete Min
Verfhiaed gheen ionckheyds Eer- Rozette flaet u ooghen Eens op mijn groot gebied,mijn Haef,en mijn vermoghen^ Aenfietmijn grootemacht;mijnaf-komft,ftaet,en goedj
Mijn leven Ridderlijck,by Princen op-gevoed;
Mijn aen-fien, en gebied; de grootfte pracht mijn*s leven, Dieick yrywiliigh wil u hallef over-geven, •?rV i ■■• Soo |
|||
|
5.$eel SELLEF-STRYD. vu
So Inft genieten moght de aengename vreught
Die my de Min in-beeld,door 't aenfien van u Icught^ Rozette,die gelijckeen Bloempje op fijn ftruycken Staet prachtigh op-gedaen,bequaem om af te pluycken. Rozette.lieve Nimph,gelijck een Roofjen eél Seer cierlijck ftaet en proncktop fijne Diftel-fteel Geen nut oft vordeel doet,als d'ooghen van de Menfchea Die fien,en moghen't niet gebruycken na zy't wenfclien. Rozette,ick gevoel door uwe ooghs-gelonck In't diepfte van mijn hert eenfoeteMinne-vonck, Rozette.ick gevoel mijn heete boefern blaecken. Rozette.'t hert ontfteeckt als ick aenfie de Kaecken Gepronckt ttietbloofjes root: door Goddelijckefchaemc
Te feggeri 't geen ick denck. voor dees tijd niet hetaemt. 't Is al verïooren, ach! ick ken door liftigh veynfen Verberghen langer niet de grond van miju gepeynfên, Rozette,ach ! ick voel, ick voel my heel vermant. Rozette.ach ! mijnhert,my in het lich'aembrant.^ Rózette,ken ick u beweghen tot medoghen, 't Sy door gebeden,of door eenighe vermoghen, Ick lal my wedercm met alle yver ïpoen: Om u genaed" en gunft eerbiedigh te voldoen. Met alle dienftigheyd fal ick my tot u neyghen: Al wat mijn is,mlt ghy gebruycken als u eyghen. AI wat u lieve lult op Aerd' bedencken moght. Dat iöud'(o waerde Vrou) fijn na u wenfèh volbroght. Al wat u groot begeer ftond iemand te gebieden, Dat föud' (naer uwe wil) gehoorfaemlijck gefchieden. v , Dies bidd' ick (lieve Nimph; befteed u jonge Ieught. Tatt toe,Me-vrou,taft toe.terwijle dat ghy meught. R O Z E T f E.
WAT waent ghy Prophyre dat fchoonhey t niet fou voegetiv.
Te weygcren de Min, de gheeft niet te vernoegen $ In luft van fuyverheyd ? Ghy dwaelt- Gewis,ghy dwaelt:
Dat ghy hier ongegrond veel reden teghen haelt. Prophyre,'t is gewis (fo ieder af ken meeten) Schoonheyt met vuyl befmet,en mach geéu fchóohheyt hete God
|
|||||
|
A
|
|||||
|
i9t i.kruls ©mttacchclijcfceuuren.
God heeft de fchoonheyd niet (door de Natuur geteeldtï
Gegeven aen de Menfch.dat hy na luft in weeld Door een onkuyfche brand,of onbefuylde hette,
, Het alderfchoonfte fbud' onkuyfchelijck befmette. Meent Prophyrus,dat het de jonckheyd niet betaemt,
Datleelijckheyd van luft een Eerbaer hert befchaemt? Waent Prophyrus dat ons de lonckheyd ken verfchoonen?
Geenfins,fo ons 't verftand kennis van 't quaed ken toonen.
Schoon dat ghy waent (door trou) te boeten dat verdriet 't Staet evenwel niet vry: Beloften gelden niet. Wat waent ghy Prophyre, dat ick om groote hoopen
Van Zilver ofte Goud mijnZiele wil verkoopen.'
Meent Prophyrus dat ick de kuyfcheyd mijnes Ieught Verkoopen wil om goed > Voor goed, kies ick de Deught. Waent Prophyrus dat ick (om tijdelijck gewinnet
, Mijn lichaem maken wil onkuyfcheyds fnood'flaevinne ? Waent ghy mijnonbekent te fijn u loos beleyt: De fchoone woorden, daer u gladde tongh meed' vleyt, Om de befcherm-Heer ontès kuyfcheyd te doen fwiehtenj
Gewapent moet een Maeght fijn teghen fulcke fchichten:
Om met een kloeck beïeyd te wederftaen 't gewelt, Dat ghy met (bete dwang een Maeght te vooren ftelt. De Wapens die een Maeght tot defen ftrijd moet draghen,
Dat is: dat fy niet acht een Minnaer in fijn klaghen,
Als hy door Minne-luft te boeten foeckt de brand, Die voor de Echte trou een Magher dijt tot fchand. Ixempel,hoe een Maeght in kuyfcheydt haer moet draghen
Laetons Diana na,als Adteon ging jaghen
In een Vallay,daer hy Dianain naeckt fagh ftaen,
Dat heeft den Coninck daer alleen fijn dood gedaen. Een Eerelijcke Maeght behoort voor alle faecken,
Door gheen beloften haer iets wijs te laten maecken
Van 't gheen de Eere fchaed, of tot een na-deel ftreckt, Voor en al eer de trou (in d'Echt) tot luft verweckt. Dus alles wat ghy bied, 't en lal my niet bekooren.
De moeyten die ghy doet, 't is al moeyten verlooren.
In geeftelijcke ftrijd houd' ick de befte fin: • De tochten van het vlees te dempen in't begin. Ia
|
||||
|
s.t®ttl SELLEF-STRYD. rpj
Indien die meerder word>fb lal zy dieper kruypen,
En baeren yoor de Ziel noch wreeder doodes Ituypen. De zond',alleen de zond', die fprnyt wrDuy vels lilt,
Die ons toont fchöon voor 't oogh, inwendigh vuyle gifts
En etterigh gebuyl,daer aers uiet ken wtlpruyten Als vuyle boofe ftanck. Wat wilt ghy dit beiluy ten Dat ick die Minnen fbud' (met u verlof] ey l Leght
Dit op een ander boegh. Vborwaer,het is te fteght.
Salick mijrtgoede God (door zonde) gaen bedroeven, En om fo korten vreughd' de vrees van't eeuwigh proevea. Ghy weet dat mach niet fijn. 'c Is mijn de belte vond
Dat ick mijn reyn gemoed befcherme voor de zond.
Voor Hoffelijcke pracht, wil ick veel liever kiefen Een rouwe Boeren Py, ais dat ick fond' verhelen Mijn alder-waerdite pand van Gode my verleent.
Ochlnee.Mijn kuys gemoet blijft met mijn hoop vereent,'
Wiefich tot zond' begeeft,haer zielen zy verkoopen, En hebben na deés tijd gheen vreughde te verhoopen. Dat wil mijn goede God gehenghen nimmermeer.
Ick ofter God mijn MelJkzipd te de geelt een Eer.
Wie geeftelijck hier firrijd» heett God belooft te geven 't OulteriFelijck geiuck vau't Hemels eeuwigh leven. PROPHYRÜS.
Rozette(lieve Nimph) laet alle forghen varen.
Gebruycl: de loete Min: Het voeght u jonghe Iareriw
't Is viefè valèry dat ghy u lel ven quelt De luiten van de Mki te weerftaen met gewelt. Wanneer u lieve hert tot Iuft werd aengedreven
Waerom wilt ghy de luft het foet geweld niet geven,"
Maer als een Boompje groen3dat dau en regen Ichort,1 Verwellickt en f erdooft ? Ghy doet u leughd te kort. Rözette>;onghe Maeght,al faghjes>wilt u leven
Tot fulcken laftigh pack noch lo betijds niet geven:
Schoon dat u teere fchoot haerdeur voor welluftlluyt, Het is om niet gepraet, de leught dié moeter uyt. De leughd wil jonckheyds rechtjgeen geeftelijcke klaghten,
», Maer eer het (bet onthael van minnelij cke naghten# Bb 'tWaer
|
||||
|
i94 i. k r u l s WttmmMiitht tmrem
't Waer fchaed' fo fchoone Bloem op fijne ftruyckjen hing
Totdat het vruchteloos verdorden, of verging.
„Wat vreughdekeneenBoomdefoeteMey meed-deelen „ So hy gheen bloeyïèls draeght,om vruchten af te teelen, Wat wil een Ieughdigh Lijf. Wat wil een vrolijck hert
Verquiften fijnen tijd met Geeftelijcke fmert. m.
Rozette/t is vergeefs. Rozette,'t is verlooreft ï V Ieught is voor het vlees, niet voor de gheelt gebooren. ,, Geen Fruyt is voor de Boom,maer voor die gheen gejont 3, Die door het plucken boet 's herts luften met de ment, Wy fijn in't alderfbetft',in*t groenfte van ons leven, Om tot de foete Min ons beyde te begeven. 't Is nu de befte tijd,die niet en dient verfpilt.
't Is nu de befte tijd,indien ghy Minnen wilt.
Wel dan Rozette,comt,gebruyckt u jonghe daghen- Laet varen alle forghj't is hier gheen tijd van klaghen. Laet treuren met gequijn, wiens tijd na't eynde preft.
Laet fuffen wie der wil. Vvoeght het Minnen beft.
Ey ! kom,Rozette kom: laet ons voor alle faecken Het pleyten voor de geeft voordees tijd (bidd' ick)ftaeckerr. Laet ons alleen het recht der Minnen wijfeu aen:
Dat op het beft nu voeght van ons te fijn gedaen.
Wat ftady dus bedeelt, en twiffelt om te keuren ? WatpordugroeneLentfodruyl-oorigh te treuren? Wat ftady dus en peynft,en weet noch hocnoch wat >
Stelt twijffelaen een zijd'.Schoon Lief, flaet om dat blat»
De roem van heyligheyd^s maer een ydel praetje- Rozette (jongheMaeght) tapt wt eenander vaetje. Verquift fbquackloos niet het Roof je van u Ieught.
Gebruyckt de föete Min, behoudend'uwe Deught-
ROZETTE.
Hoe ken mijn Mins genot mijn Deughden doen behouwen? PR.OPHYRUS»
De Faut, die Min begaet, verfcboont het heyligh Trouwen* RO-
|
||||
|
$.^tll SELLEF-STRYD. j9J
■1 , - } , ; '-■':'•*
ROZETTE,
,De kiften die de Trou voortbrenght, houd' ick voor goer,
Dan (dat ghy 't recht verftaet)!t is op een ander voet. Schoon dat ick door u luft tot luften werd' gedreven, Op hoop dat mijn de Trou die mifdaed fbud' vergeven; Wat foud' het anders fijn > Wat was het meer gedaen Als nuttighen vergif, op hoop van niet te fchaenï .Wech,raetü zotte klap: want ick tot gheenen daghe In minnelijcke Trou fal fcheppen mijn behaghe. Och! neen. Luft baerd mijn Trou,om fuyver inden Heer (Door een oprechte Trou) te Trouwen aen 't begeer, Dat luft in reynheyd fcheptiDies is het al verlooren Hoe fchoontjes dat ghy praet,"t en fal my niet bekooren. Ghy raed my al te llech t: dat ick mijn jonge Leen Soud' tot een vuyl bejagh van geyle Min befteen. Waer falder oyt gemoed fijn fönder ftraf bevonden Daer luft met vrye wil ten dienfte ftaet. de zonden, Die met een ftreng vergif (na doodes wreed verniel) De luiten van het vlees vergelden aen de Ziel ? Neen Prophyre9och! neen: Noyt fal mijn gheeft geheugen Dat vleefchelijcke luft haer luften fal volbrengen. Noyt falder kriele tocht fijn wullepfheden fnoot (Door dertelheyd des vlees,) wt-ftorten in mijn fchoot. Soud' ick een vuyl bejagh om Werelds Eer gedooghen ? De reden feyd my neen, door 't Geeftelijck vermoghen. Gaetbied u gaven aen,daer Eer-fucht, ftaet, en pracht Op'c hooghfte fijn gèfien,enophet grootft' geacht. Ick achtfe min als niet. Schoon ghyfe weet te prijfèn: Begeerte fal tót luft mijn luften noyt doen rijfen. Hoe fbet dat ghy de vreughd' acht van de dert'le Min.
Ick viüder anders niet als bitterheden in. Wech met u foet vergif. Wech met u loofe treeckeri: Ghy fult in mijn gemoed de luften noyt ontfteecken. , Ghy fult mijn door bedrogh van Gaven,oft u Tongh, Noyt brengen tot die luft, daer u de luft toe dwongh. Ghy fult my nimmermeer tot luft van Min verkrijghen. Dies raed' ick uvoor't beft(Prophyre) ftil te fwijghen. Bb 2 , Gaet
|
||||
|
t96 i. k R u L s ©mttatt&eïijc&e uuren*
Gaet Prophyre,daer is voor u begeert gheen hoop.
Mijn Eer,noch lichaerh fijn om gheld oft goed te koop.
Ick wenfeh veel eer te fijn berooft van't foete leven, Als dat ick ibud' u Iuft miju reynheyd over-geven. Mijn lichaem in bedwanck van uonkuys bejagh!
Hoe of iuft tot verfoeck u tongh dat verghen magh ?
Ghy tracht my tot de Min met fchoone praet te drijven, ïck hoop Rozette (ai on winnelijcke blijven. Schoon dat ghy met een fchicht van vleyerye fchiet,
Mij n borft gewapend isjU pijlen quetfen niet.
♦Schoon dat ghy Piophyre vaft blaeft van groote dinghen, Ick voel in mijn gemoed gantfeh gheen veranderinghen. Soud'ick gedooghen dat mijn onbevleckte fchoot
Belmet foud' worden > En mijn ziel gequetft ter doot i
Wech,wech.'t Is zotterny-'t Sal nimmermeer gefchieden Dat mijn een vuyl bejagh tot luften fal gebieden» Of in het minfte deel beweeghen fullen tot
De tochten van het vlees, die walging fijn voor Godt.
PROPHYRUS,
Ick fie wek wat ick doe,het fchijnt al niet met allen;. (vallen.
Doch 'tSpreeck-woord lèyd: de Boom wil d'eerite flagh niet En dat het feecker is, mendaghelijcks bevint: Die bidt,die werd verhoordiDieaen-houd,die verwint. Rozette (Nimph) hoe dus ! Hebt ghy noyt hooren legghe» Schoonheyt,met trots vermengt,laet al de fchooheyt feggê? Of fchoon een jonge Maegt om fchoonheyd werd geviert En blijftfè nors en ituurjiaer fchoonheyd is ontciert. Dies lal ick mijn gebeen voor uwe voeten ftorten: Dat ghy u fchoonheyd felfs niet trachtet te verkorten- ,, W at is een fchoone Maeght,wanneer zy weder-ftreeft „ 'tGenot van fchoonheyd* foet te weyg'ré'tgeenfy heeft* „Wat js de foete treek van het bekoorlijck lachen: „Indien men't niet verkrijght als door geftadigh prachen ? „ Wat is een fchoone Maegt, die 't loet vermengt met luor „ Alsd'oblrinaetheyd krenckt de gaven van Natuur ? „Wat is de fchoonheyt doch?ken fchoöheyd>fchoöheyt hete „So trots,als voogd-Heer figh vanfehoonheyd gaet vermetc Wat
|
||||
|
i.^eel- SELLEF-STRYD. i97
„ Wat is een fchoone Vrou ? Wat is haer trots geïaet >
,, Een donder binnen 's huys,een blixera op de ftraet. Rozette/c is een aert (ons van Natuur gegeven) 't Gebruyck van foete Min te minnen in ons leven. Het is een eyghen aert te ftoocken onlè iin Met kriele kictelingh tot tochten van de Min. Schoon dat den eyghen aert de iuften moghc verfaeckenr Wat iuft Iaet fich door't geld en goed niet willigh maecken ? , Geen heit en is fo herd, 't fy in wat wilde kuft. Geen fuffert is (b koel. Natuur verweckt tot Iuft.
Geen plaets,hoe woeft of wild,men fieter met krioelen De Vogeltjes gepaert haer lieve luf jes koelen. Het Kruyd (dat wt de grond door Phcebi hitten fpruyt)
Ey ! fèght my wat het aers als foete Mm beduyt ? Rozette,de Natuur bepronófcen uwe leden Niet te vergeefs f ö neen) met fulcke fchoonigheden, Maer heeft haer gunft getoont (gelijck ick feecker houwJ ©m dat u fchoonheyd my tot Iuft bekooren fouw. De fchoone Aders blaeu, die door het wit verfpreyen, Sijn niet gefchapen om der Goden Iuft te peyen. Natuur heeft u die gunft (ó fchoone) niet gedaen Dat ghyfe vruchteloos föud laten foyergaen. Der Goden hovaerdy is gheen fchoonheyds gevallen. Genomen 't is alfo, 't en voeght haer niet met allen. En of de Goon wel eer,door brand van Minne-vier, Verfcheenen op der Aerd,datis nu gheen manier. 'Sodat ick fegghen wil, Me-viou, dat u gedachten En fchoonheyd, vruchteloos der Goden Min verwachten^ Maer fuilen (door de tijd) geraecken tot diendagh Dat weyg'ring teelt berou,als't u niet baten magh. Salu een fchraeledood (ontbloot van alle Iuften) In een bedompte kuyKna defen dagh)doen ruften ? Sal fo een fchoone Roos geflopt fijn in een graf Eer dat haer jonge ftam oyt vrucht of bloeylèl gaf? Stilt ghy met weygering een Menfchlijck hert bedroeven .* Sal't knaghende gediert de eerite ioetheyd proeven Van u fchoon blancke vlees ? Dat met een ftrengli gebit Sal Isnauwen van 't gebeent' u lichaem blanck en wit. Bb 3 Hoe
|
|||||
|
<•
|
|||||
|
i9s i. k R u L s BttmaecMtjc&e winti.'
Hoe I fal de fwarte aerd' met levende omcingers
Af-ftroopen 't fneeu-wic vel, en vlees van uwe vingers ? Sal daer 't gekrulde hair J Sal daer u lieve mond Totftof enas vergaen, verderven tot de grond ï Sal daer u blancke Beeld een doode Rey verfellen? U fullen (om u vlees) veel Roovers comen quellen. Sal't tintel-aogeti'Uicht (fo helder op-geklaerd) Daer niet verduyftert fijn met ftof en lwarte aerd? , Sal daer d'hol-ooghde dood,na 't af-geloopen leven, Een vuyl zielloosgefpuys u fchoot ten beften geven ? Sal daer voor fulck gefpuys u lichaem eygen fijn ? Waerom Rozette (fegh) voor dees tijd niet voor mijn» Ghy doolt in u voorftel. Gewis een quaed voornemen Doet u van't rechte fpoor der kennis heel vervreemen. Ghy weet den Hovenier meeft fulcken Boom behaeght Diefchoonis in het oogh, en goede vruchten draeght. Wat doet hy doch al niet: Hy fal fijn Loorjes deelen, En enten op een aer: om meerder vrucht te teelen Van't aengename Fruytj op dat hy na dien dagh Door't lieffelijck gewas veel vrienden maken magh. Rozettedb u Ieught werd Minneioos verlieten: Wie fal na dees tijd eenigh danck u fchoonheyd weten ? Wat is een fchoone Boom fo hy gheen vruchten draeght? 't Is by gelijckenis een minneloofe Maêght, Wiens fchoonheyd menig hert,gelijckde Boom met bladen, 't Gelicht verheugen ken. maer niet door fmaeck verzaden De luiten van het hert. So oock Rozette ift Als iemand liet een Maeghd,daer hy haer wille milt. ROZETTE.
Ghy foedt my dit en dat met praten wijs te maecken,
Maer mijn gemoed en can tot gheen verand'ren raecke . Ghy tracht in al u doen te breecken mijne fin.
Ickben noch dien ick was, en blijf oock dien ick bin.
't Is waer, dat ick verfelt met ziel en lichaem beyde Niet langer blijven fal, tot dat de dcod die fcheydenj Waer vanden een om hoogh, en d'ander op dit dal,
Een ieder iïjnes weeghs van hier vertrecken fal:
De
|
||||
|
5.®ttl SELLEF-STRYD. i99
Debiel moet door de dood van hier na boven ftijghen,
Al waer fy na verdienft van Gode loon fal krijghen: Een loon van eeuwigheyd>ia vreughden,of gequel, Na datter is gedaen,in Hemel of in Hel. Genoot oyt 't hchaem vreught,die geylheyd fich voorftelde, 't Isfeecker dat^at God fal aen de ziel vergelde. 't IS waer,mijn lichaem fal verrotten in de aertj Maer eer daer 't lichaem komt •. dencl: waer de ziele vaert» Heb ick niet liever dan een Aerdfche luft te fterven: Om 't eeuwigh leven (door een Aerdfche dood) te erven ? Heb ick niet liever dan te ftrijden voor mijn Eer Met Wapens van geloof, en Chriftelijck geweer ? 't Is waer : God heeft de Min geheylight met fijn zeghen,^ Maer yeele wederom fijn tot gheen Min gene ghen. Soud' ghy dan daerom wel bewijfen metter daed Dat die geen Min en pleeght den zegen Gods verfinaed ? Voor mijn: ick oordeel neen; En acht het veel bequamerj Te leven fuyverlijck,is God oock aengenavner. 'k Mifprijs niet d'Heylghe ftaet, van Gode ingeftelt,
Te ipeten 't Houwehjck» waer meeftendeel na helt Het Menfchelijck geflacht,maerhoudfe hoogh van waerde,' Mids 't alles goed van God gefchapen is op Aerde. Ghy waent (doch doolt in waen) en wijft u oordeel an: Hoe dat mijn fchoonheyd,u, gheen Goon behaghen kanj Ghy waent dat God niet heeft in fchoonheyd welgevallen. De Goden voeght het beft,maer u gantfch niet met allen. * Heeft mijn Natuur gheteelt in fchoonheyd: God de Hey Die gaf de fchoonheyd my,tot proeve van mijn Eer. God gaf de fchoonheyd my om aenvechtingh te lijden, En dat ick met de geeft het vlees foud' tegen ftrijden. En fo de geeft verwint de luften,door naer kracht* Ick vraegh u,is by Godt dan fchoonheyd niet geacht? - i ' ft
PROPHYRUS,
Me-Vrou,het kloeck beleyd van woorden,fln,en rede»
yerdooven (ick beken't) voor dees tijd mijn gebeden. 't Sy dat ick bidd', of fmeeck, het is al min als niejt, Queel ick een nieuwe voys,gby finghtuoude Liet» Laet
|
||||
|
200 1. K R u l s ©ermaecReïiicfte uuren.
Laet fien wanneer een Paerdt den teugel niet wil hoorea
Oft gheen beweging (al gevoelen door de Spooren.
Ken ick verkrijghen niet met bidden en geklagh : Laet fien of ick met dwang aen u dan niet vermach. Na d'hetten van de Zton gheen Wolck te deeghen watert
Voor dat een fel gedruy"» van Donder daer by klatert.
Niet eer en fal mijn luft genieten u begeer - Voor dat ick (door de wil mijn toon u over-Heer. En keujck met gebeen by u dan niet wt-rechten» .
So fal ick defè ftrijd met and're middel Hechten.
Mijn wil is nu mijn Wet ,• En door dwangh van mijn machc
Sal oock de Wet mijn's wils van u werden volbracht. Ick geef u een van tween naer uwe fin te kiefen, -
Dat is: mijn wil te doen,of't leven te verliefen.
So ghy de luft mijn niet toe-laten wilt om geld, Om fmeecken,noch gebeen,fo fal 't fijn met geweld. Daer baet geen fuchtë aen. Ghy fult door 't droevig ichreyc
Begeerte tot de luft (Rozette)doch niet peyen:
De brand die blaecl: te heet. Het vuur dat is te groot.
Eer ick de luft verdoof,ick fterf veel eer de doot. *t En baet Rozette niet u teghen-ftrevigh woelen.
Het fy u lief of leed» ghy fult mijn luiten koelen.
Tfa,volgt de wet mijn's wils.Beproeft mijn foete dwanck
Die niet als vreughden teelt,hoewel tegens u danck. ROZETTE.
Ghy ftelt mijn willekeur, van twee het een te keuren; •
Ick kniel ootmpedigh neer^MaghlÉiProphyre gebeuren Dat het mijn werd verleent,4at, het my wemgejond: Laet mijn een lieve dood bevryen van de zond. Is u verftaelde hert van eenighe medooghén: Bevrijd mijn Eer, en doet my fterven voor u ooghen. Gelooft dat mijn u macht tot iterven blijder maeck^' Als te gedooghen dat oyt hand mijn lichaem raeckp So ick niet met de dood mijn fchande derf bedecken, Hoe fbud' ick dan op Aerd" een Eerb're Maegt verftrecken ? Gheen Maeght bemint haer Eer, indien fy niet en can . pnkuyfche nandelingh weerftaea van eenigh Man» \^ ._ * ~ Du$ir
|
||||
|
X , 1
|
||||
|
3&ttl SEttfE'F-STRYD. **J iQf
Dus Prophyre geknielt leg ick hiervoor u voeten.
, Ach ! wilt doot mijn gebeenu herdigheydverfoeten.
Let eens op het vervolgh^van u Voornemen qqaed $ Ken't Menfcheiijck gemoed handhavèn'fulcken daed ? Niet dat ick hierdoor foeck mijn leven te Ver^hoonen;
Maer denckt met welcke itraf dat ons de Goden löónen.
Geen dood en baerd my fchrick.Geen ftervpn acht ie pijn, So ick dbor'tftervenmach bevrijd Vari'zbhdèïïjn, Maer f rBphyrë bederickt: afs"gh^üa u'bëha^èh4';
Af-kbrPqe bróifè draedV$h' ititjo ^è^npéWéia^hèiïi
' Üefickt als ghy at u fott' töi zohdéri hebt geboet
Wat flavemy dat ghy if onderwerpen moet.' Denckt als ghy mijne ziel/onfehuldigh doet ver/cheyen
Wat fwaerigheyd dat ghy daer voor h^bt te verbeven.
Denckt Prophyre datghy fülrboeteriuwè fëhufr Wanneer ghy1 inet dé dood tfdr 'Vierfchaer ^omeiikfuIt. fv-t •■♦:*/ f £■ ° r * f."' 'ut.! i ■'•■;,.-< i
PROPHYRUS.
Heeft noch u vies geklap en zottepmet gheett ehttison
't Vermanen is vergeef^Ick bén dft niet gèWent. Jt-llnJii.
Daer helpt noch dit noch datj ghy fult voioir dit mafrl moeten
Uneyghen na mijn wil: mijn gépe toehtehboeten.: I I ?
U lichaem dat en lal niet rulten door de doot
Voor dat mijn lieve tuft haer wil heeft van u fchoot.
Niet eer lal u de dood ter Aerden neder vèlleri < ï
Voor dat de luften loet mijn wil té vtédeh ftefféni *idx fJk
Niet eer heb ick mijn wil. 'Niet eer ben ick vol&rcn
Voor dat ghy mijn begeert' in alles toe mït!ftkèn.
Mijn handen fullen eerft omhelfen met vermaeeken.
Mijn lippen fullen eerft bedrucken uwe kaéckshP
Niet eer en fal de dood verminderen mi|ri ibvüs '• *
Eer u mijn Manne-kracht eemaeckt heeft-¥b&enYród£
tïao»33fcO.T3TO^
R O Z E T T E. i
Ken oyt gemoed (o wreed in'tftraffen fichbetboonen
Dat traenen van een Maeght in 't minfte hrér, veïfchoönen *
Is vlees-luft danfoftreng ! Eer-diever/y fbJgrbotf 'Td?
Dat ickfe niet en ken weer-houden me t de doot >
Cc( Is
|
||||
|
x..r 202 j^rüls ©ronaertteïijcfte mum
Is geyle vlam fo hoogh, dat ick die ondertufTen
Met volle overvloop van traenen niet ken bluffen. Was oyt Tiran fo wreed, en onvertfaeght van moed |
||||||||||||
|
.y.-u
|
Dat hy geen Maegt verfchoont haer Eere,om haer bloed?
|
|||||||||||
|
Gewiüigh Prophyre wil ick mijn bloed wt-ftorten
So ghy in't minfte deel mijn Eer niet wilt verkorten. Ootmoedigh buygh ick neer (als uwe onderdaen) Wilt met medogentheyd op mijn u ooghen flaen. Siet eens op u flavin, wiens hallef-doode leden Met angft-vallighe fchrick fo vinnigh fijn beftredeo Dat ick door fwackheyd nau mijn tonge roeren ken.1 Ach! Prophyre het fchijnt dat ick mijn felfs niet ben. |
||||||||||||
|
IJ .
|
||||||||||||
|
jL/di mi mei wuicunju. uu* ïwij^iu v4.d»-i v«iu **y
Nu kom Rozettejkomjen voeght u na mijn wil.
ROZET Ac& \ Prophyre bedaert., r ,, : PRoPHy ^ozete,fijt te vreden. /
ROZET/Ach'Prophyre^aetwech. rj
PROPH. Het fijn verlooren reden* ,
*'kHeblanghgenoegh gewacht, f >
ROZET, o Goden ! gheeft, mijn raet*
PROPH. Ey ! fucht niet. '.',. . j , ROZET. Dood mijn doch*
PROPH, wel wa.r toe ^eprae^r ; Sit*neer.
ROZET. Ach Üaetmyftaen. £Jj j PRO PH. Gaet voort, je moet»
ROZET. Ej$J niet- ipi PROPH. Nou,nou. ;
ROZET. Gaet wech- PROPH. Com,com. ROSET. Ick bidd'u van mijn vliet. PROPH. Hoe dus? 'j rosetoGodi , ; .•'",.;.',..';
PROPH. JWatnou?
TTJirTJtofl a Bedaert.
|
||||||||||||
|
j.%fel* SELLtF-STRYD. *<*. x95
ROSET. Bedaart,' %; «.;.:. 1 ,it«.>3i3soJ£
PROPrtv Wei aen. U ;<;oi^<;
RÖJSET, MijrrEer. ' -^\-->>■■' 'O
,s£|um . o Almóihehde God f'gedoö^ht het'róïririMrme^.
GhyTult mijn (Prophvre) in fiernochFaè*rïvÖrdrucken Ai (oud ghy mijh bet hert wc defé|i>boëfemWckên. Ghy fult mijn fPröphyre) nietbrehghéritót een val
So lartgh een druppel bloed in d'Aders Wijven fcfa'
öl'Deughd-lievendeGod: geeft wxkoöjftinelteriden Nu een bénaude vlaegh mijn leven fchrjnr/t^éödèfj. ; Toont u Almogéntheyd; Geeft wtkèraft'in verdriet.
Verlaét in tijd van nood (o Heer) de uwen nié* ti! *;
Beweeght het ftael gemoed tot mely en medoogften Door een oprecht gefucht,en nat betraende ooghen. - Wfö Al-vermogheri God: laëfe rrrf)n éprêchte fmèrt ÖSbr-dringheiti lij ri gemoed. Ontlaëtén?t her de4iert. -
O! Goden (Ut u wil) aenhoort mijn droeyigh kermen. Och! ifler eenigh kans, fo wilt mijn Ferbefchermen, Of machtight,door u macht fo fterrick mijn géklagh
Dat ick fijn boofeluft (o GoonJ betemmen magh.
Regeert mijn door 't beleydt uw's Goddelijck vermoghea Dat ick mijn vyand mach beweeghen tot mëdoghen: De vyand van mijn Eer$ De Roover die mijn pranght:
Om iets daer al mijn pracht, mijn lij f en ziel aen hanght.
Bevrijd mijn voor dat quaed, dat ick door fulcke ftrickeu Niet fmoore,oft vergae, vermoord werd, oft verfticke. So niet genadigh Godiof werd de daed vervult,
Ghy weet het dat ick dan moet zond'gen fonder fchult j
Wie fonder fchuldmifdoet,mach die mildadigh heeten? Ick hope neen,na het gevoelen mijn's geweten, Maer die metdwangh tot faut van zonden oorfaeck gaf.
'tOnwiflighhert is yry,'t verdubbelt doeners ftraf.
PROPHYRUS.
Hoe ftaen ick dus en dut ? Hoe ben ick dus verfuft ? *
Hoe komt mijn groot begeer fo Manneloos verbluft ? Rozette! Ben ick blind i Of ben ick fonder reden ?
Wat fpoor heb ick (verblind in zotte luft) betreden ?
Cel Ro-
|
||||
|
*t k R y j, s ftamaetfteUjcïie uwen,
Rozette,is het droom.» Rozette5wat macht fijn *
Mijn onbetoomde luft. Mijn God ! vergeeft het mijn* .>■ O ! Schild des Eerbaerheyds. O • Fondament der Deughde» O! ftjyy'rekoiyfjiheyds^on. Fpnceyn van zielens-vreugde. ;,..,, Borit-weering voor yerraed; lek offer mijn getraen, En kniejyoor u, gqlijck ghy hebt voor mijn gedaen. Vergeeft^veygeetjvcrguntjdrie wenfchen,of drie üecken: 'tVerfbeckimijn luft,en dwang,die mijn een zondaer maken, Ick fchaem,my yai^ mijn daed. lek voel hoe mijn geinoeC Door ware kennis my mijn zondigh fchamen doet. Ick draegh getuygh by my, dje meteen vmnigh wrijten Vandagn totdaghmijn fal dieboofedaed verwijten. Ick voel mijn eyghen Beul,dic mijn mifdadigh hert Sal daegh'lijcks aen de pley pijnighen met veel fmert. jl^f^vloeckt^ftondi dat ick van luft lp ben veroye^: ^Pjpatiekinachtei-doshtvaaftraf waS als betovert* : ^BeroUileed-Wjefenjftnert.de ftraf'van kennis pijn, Rozette» laten die tot een voldoeningh fijn .
Van mijn mifdadigh feyt Al wat ick heb mifdreven yjA niy de gpede God (ghy neffens dien) vergeven» Rozet,vergeeft hef my: dat ick u föght te lchaen; . J&aec door u valte Deughd'(God lof) noch niet beftaen» ; ' iijÜ'Ji» n.-''1*113 '' ' - ,: ■ i(I
CpnDe W ütjförn *E>eeI&
.,:■:■>'; ). BV&li i ' U n •• , ; •
;■;>£• i'Sï V;,bnÓ't f- .Si-HO"-. "\, " IX&l '■■-,". ■ ,. tïij
|
|||||||
|
■
|
|||||||
|
rw I..KRVLS *»
uttrm,
SESTE DEEL,
Korte Spoor der Billickheden.
|
||||||
|
Eliefde, fo ghy (beckt te trouwen,
Wilt in u gedachten houwen Mijn vermaeh,en flecht bedrijfj Dat ick u te vooren fchrijf. 'Schoon mijn felver ftaet te Jeeren, ^En tot kennis eerft te keeren Eer ick iets breng voor dendagb
Rechte kennis leeren mach. Schorter iets aen,jonge Luyden, Wilt het my ten beften duyden. Mis ick in het gheen ick leer: Neemt in danckmijn goet begeer* So ghy in u jonghe laeren Soeckt doord'Heyl'ghe Eehttepaeren: Voeghtin aü'sunade ttyt. So wanneer ghy mint, en vrijt: Stek u Eer, en Deughd voor oogherij ' ]Siemand mint om groot vcrmoghen$ Niemand vrijt om geld óf góet, Maer wt liefde watje doet. Wilt ghy't beft veriêeckert welen t - Mint en Litft in Godes vreefen. Mint met reden,en befcheyd; Mini in Deughde, met beleyd » ' '.".;. Cc i Bet
|
||||||
|
•'
|
||||||||||
|
*o6 i. K R u L s ©mnatt&elijcfte uuren»
Het geluck dat fa'l u dienen :
|
||||||||||
|
£ I
|
Upar£nuv[nawenfch)verlienen., .
|
|||||||||
|
En wanneer ghy fijt gepaerr ^ , j* , ,>
(Neemt mijn goed vermaen in waert)
Voeght u dpch na defe4iaghen : Eeritjtoi vrtHe fonderlïnghè. Daer na maeckt in alles ftaet
Dat het huys-houden aen-gaet r
r, |Mat.igh,eniïiet oyervloedigh.* *\,-' „ t ^ -*.,- • ? *Kiüt/teifrk£,pF niet tegoetfifcfc JY-l.OJX Teghen Meyd,ot teghen Knecht,
Maer met kennis ondetrecht.
Leert u Boon met goed'manieren : Sonder raefen. Sonder tieren. . Sonder kijven. Sonder flaen* Wiltfè biilick onder-gaen:
Om een kleyutje maeckt gheen woordea. Hoort vaeck of ghy niet en hoorden. So u dickmaels iet mif haeght,
. Siet het of ghy't niet en faeght. Voeght u altijd tot gheen kijven Als zy fomtijds iets bedrijven. Niemand oordeelt wt vermoen,
Straft haer als zy iet mifdoen.
Wilt ghy niet dat uwe faecken W t den huys op ftraet geraecken. So ghy niet wilt fijn bekak ;
Wacht u dat u niet ontvalt-
Wilt ghy niet dat and're Luyden Van u doen een oordeel duyden, Wacht u dat ghy niet en feght By u Meyd,of by u Kneght.
Wilt ghy niet dat zy gaen klaghen; Vuyle dinghen u na-draghen (Mijn vermaningh neemt in't goe)
Geefter haer gheen oorfaeck toe.
Doolt niet in u eyghen oordeel, Noch en foeckt gheen fchaed' voor voordeel. Doen
|
||||||||||
|
<.$ttl. $et Kottt £>poa? öer 25tllt'ctti)*&en> 207
Doen zy niet fo men wel wou, .-„:
Geeft altijd den vollen hou. - Voüight billick redens wijiè
Inbehoorehjcke Spijfe. ,= Doenfe niet fo 't wel behoort
(Na vermaeningbj wijftfe voort.
Keunt ghy haer na u begeeren Met goed' reden niet wel leeren* ?.,« Als een Vriend foud'ick uraen: i?
Laetle ftill'tjes van u gaen.
Leert van jonghs met goede zeden- « Uwe Kinders 't Spoor betreden
Dat tot billicheden leyd,
Oock met alle billicheyd.
Wilt ghy in u oude daghen as'mi Zien aen Kinders u behaghen, Let eens wat u ftaet te doen:
('k Oordeel dit na mijn vermoen)
Leert u Spruytjes alle daghen In Gods vreefè God behaghen. Tot haer wel-»vaert,enü vreughd,
Leert in tijds haer alle Deughd.
Leert in tijds haer goed' manieren: Ouders Keren, Eerlijck vieren. Dat oock ieder daer op let:
Dat u woorden fijn haer Wet.
Voeghtiê naer u wd-behagben? Niet met kijvenj Niet met daghen. So u woord fo veel vermagh
Haelt gheen roede vooi den dagh.
Bruyü gheen overvloed'ghe reden. Leert maniereu, Met u zeden . t?j Gaet in alles lelver voor,, , , .
Want gewodnt' verdooft? gehoor,
't Gheen ick fegghen wil,is defe: - Straffe woorden doen wel vreefe$ Ma#rte veel (fegh ick) ken fchaep,
Dsïerom wijft bxernpels aen.' L
teen;
|
|||
|
ïot t k R ü L s t&ronaec&dïjcfce mm:
Leert deIeught tot allen tijden * i
't Qiaed>en quaed gefelfchap mijden. O m te mijden 't eerfte jquaet t '/
Houd de Ionckheyd van de ftraed n I
Tracht vaa jotigns op haer te leeren Oude'Löyêsttiier4i)ckEefen. ^) Met rtiaatéfen» ëri goereen
Mirifèem fijnfey ieder een. ~ M
Snoeyt in tgj&lb Rindfe Looten i '- Om haer vfuditëttte vèrgföoten. * Wijft haer 'teen -öf 'tenderaéa- *
Daerzybithektoeverftaen. ;
Om inDéüghden,eninEeren
Haer ter Wereld tb geneeren. f
Hier van te lèeren,meei',de reden my verbiet: Om dat iels fel ver'ben dos vew\ ea verder niet, Even#el ick'moet met reen
Leeteö meer tot billicheen:
Vrienden,is niets gebeurt
Dat n in*t%emoed vt rfteurt ? *-« I
4s u ëëm'glh feet gefchied s
DentktwatTedenu gebied.
Lijd ghy liafter fonder fchuld:
Hebt (b veel ghy meught geduld^
Denckt,höe dat de vlugge tijd
Rechter is van alle ftrijd:
Die Fafbrenghen eenen dagh .- *
Die menx niet ontkomenmagh;
En dat dan ben quaed begheer
Salbefchamen fijnen Heer.
Hiëröm,nrie'o0ckiets rnifdoet
Is eenffeul van ijn gemoet: .. j l '
So hy door een boófehaet i
Nimmeï kennis kri>ght van 'tqnact.
Een Mans reden neemt nietaen.
Wilt tot lafter niet verftaen,
Of tot wraeckniet fijnbereyd.
Eea Mans reden half befcheyd.
------------------------- . — pracc |
||||
|
Praet gheen hooren fègghen voort,
Hoort eerft woordt,en weder-woort
Eer ghy iemands claght gelooft,
Die u leiighens blaelt in't hooft.
Weetghy vanwNaeftenquaet, üutj*
Smijt fijn doppen niet op itraet.
Doet u even-Menfch gheen leet *
Met al 't fegghendat ghy weet.'3 3-fi3fcn ^
Die ooek afdoet dathy ean xt *'* vjhQ
Is gheen wijSjmaeronwijsJWaip^* 3"ö^
Wie wil fijn gdien,bemint, ; ^^f^H
Die moet fietide weféri blïnt- ,
Die moet wefen hoorend' doof, r f' ^
Niet: te goed in hej geföefy ;
Dat is : nimmer nemèaaft" u*
't Segghen vanïan alleiman.; " -H
Dat ghy niet wilt u gefchiet
Doet u even-naeften niet.
En eenitrbeyds-man^riient?,:»
Billick loon dat hy verdient.
Wilt ghy fchand',noch zielens pijn,
Gheert een ieder een het lijn.
Wilt ghy niet u eyghen leer,
Nimmer fèght al wat ghy weet.
Wik ghy in gheen moeyten treen,
^ntwoord niet op alle reen.
Mijdt u voor de overdact
Van onnutte klap, of praet.
Wilt ghy niet u eyghen ftrijd, *
Overvloed van woorden mijd.
Wilt ghy niet u eyghen fpot,
Tiert u niet te geck, noch zot,
't Sy in kleedingh/tfy in praght,
Of in vreemd tatiben vaa draght.
Speultde hovaerdy moy weer,
T< mtfe met een goed begheek
Op u af-komft,op u ftaet
Niet te trots pft prachtigh gaetj
- *>,:<: pd Jfaflt
|
||||
|
ü% L KRUIS 0eïmaecfceWjcïte maptfc
Want en fchuylter anders niet:
Pracht op af-komft groot verdriet. Matigheyd in alle dingh Maeckt licht gheen veranderingh» Hooghe moedt by kleyne macht» Sonder goedt een groote pracht, Maeckt in't hert een groote ftrijt. Pracht en Eer te famen quijt. Daer is noyt uyt-muntend' dingh 't Helt tot een veranderingh. Niemand voor hy heeft verfint Raed ick dat iet wat begint* Want het is een wis belcheyd Dat het oude Spreeck-woordtfeyd: Eerft gedaen, en na bedacht Heeft meuigh in't verdriet gebracht. |
|||||
|
Cjmör to# fcften *&«&
|
|||||
|
I.KRVLS
Uctmacckelïjcke wurm,
SEVENDE DEEL,
V&m in Noodfakelijck Wereld-haten.
|
|||||
|
Co?te ID^acgïï enöcSfattooojö
Over
5Deptoffl)t«©oD07mOcfe
Ceume tot on*.
Vraegh. jp^'V/Tp.CSg AT dwinght den Godt der Goon fijn ftraf
Z\^\È$f<y/)/f* °Pons teladen>
Antw. /W^ \$7Zv£ 1->er Menfchen quaed' begeert',gheneyght
" i >a\ w/^frM tot over(iaden.
Vraegh. \krn \jj//rH Waerom verfoed onjs God met veelderley
Antw. /C\2K<^€7J\Om dat hy overvloedt van veele zonden
fiet.
Vraegh. Waerombeweeght de Menfch fich niet door defe plaghen *
Antw. Om dat hy fich te vaft verbind aen 't Aérds behaghen*
Vraegh, Hoe comthet dat het Aerds he* Hemels-hém ontrooft?
Antw. öm dat hy meer in't Aerds ars 't Hemelfche gelooft,
Vraegh. Wie leef ter doch fo flecht die't Hemels ken veriaeeken ?
Antw. Die door een quaet mif bruve op d'aerd mm hemel maker*.
Vraegh. Wie maeft door quaedt mïrbruyck een Hemel opter Aeru
Autw. Die hier welluftigh leefden tijdlijck goedt vergaert.
Vraegh. En fijn't gheen gaven Gods,als 't Eerlijck werd verkregen?
Antw. Och ja^ Maer in't gebruyek ift akemael gelegen.
Dd 2 Waer*
|
|||||
|
*<i I. K R ul s ©^maec&clijc&e uuwn.
Vraegh. Waerom werd het geluck dan in ilch felfs veracht >
Antw. Om dat men door'tgeluck tot mif bruyck v^erd gebracht.
Vraegh» IMe WeTtüft niet gebriivekt,mifdoet die in't vergaeceu ? Antw.*' 'G^wrulslijck/Vmifbn^
Vraegh. StraftGedfpaeifame wei.wanncer hy fober leeft ?
Antw. Och ! jaU s J ri U «^ , i y [ g
Vraegh. Waerom >
Antw. Om dat hy gheen rernbeging heeft.
Vraegh. Straft Godt de lïjcken wel die lïch v»rnoeghen Iaeten ?
Antw. j Ontbreeéter goed gebruyck,*tvernoegen ken niet baetea.
Vraegh, Waerin bdtaet het goed gebruyck van Werelds Eer ?
Antw. Te minnen boven al ons Schepper Godt den Heer.
Vraegh. Wie fijn zy die na God niet a'derraeeft verlanghen ?'
Antw. Dieaen het geld «n goed baerhert en zielen hangheri.
Vraegh. Wie hanght fijn hert en ziel aen't tijdelijcke goet ?
Antw. Die't overvloedigh heeft, gheen Armen byftand doet.
Vraegh. Wie mifbruyckt het geluck den Menlch van God gegeven ï
Antw. -Die om een Wereids-Eer in welluft daer van leven.
Vraegh. Wat hy, die't rijck'lijck heeft,en leefter fober van ?
Antw. Noch meerder mifbruyck die daer meed' getuyghen can.
Vraegh," Hoe fal fich dan den Menich in het ghebruycken draghen ? , Antw. Maeribeckendoor'cgeluckd'Algever tebehaghen.
Vraegh. Op wat manier ken Gods behaghen daer meed' fchieö ?
Antw. De naeckte kleeden,en den Armen mild'lijck bien. 0
Vraegh. Hoe weynigh houden haer (God betert) aen dat deel ?
Autw. Om datter weynigh fijn> comen de plaghen veel.
Vraegh. Wanneer fel eens deMenich die feeckerheyd gelooVen ?
Antw. Als hem een fchrale dood het leven lal beroove ri.
Vraegh, Wanneer fal men te recht bekiaghen fulck een daet ?
Antw^. Als't fuchten is vergeefs.en 't klaghen comt te laet.
V«egh, VVat middel om die ftoad gewiflelijek te derven ?
Antw, Dat menGodfaligh leeft: levend'OcDfncfet.teÖerDew,
|
||||||||
|
11
|
||||||||
|
Nood-
|
||||||||
|
. f0t
|
||||||||
|
.......
7.3&etl» JSooöfaccfolijch t&erelD-jjatni. m
Noodfakelijck Wereld-haten.
benomen
Uyt Levitico in't zo.Capittel:
<®l)P tolt tnp ^cpïtgli 3ijn/toant ich be $me INpKofc
ben: «ï3noe ich Ijcü u lupötn ofr ftUepoen
Pau anöeren ©oirk/op Dat gijp mp
toc-bcljoojm fottö.
TTTAnneer de Heer fijn wil het loods Geflacht liet weten,'
" En onderfcheyd gemaeckt had om 't Gediert' te eetea,' %Mu,t*». Dat reyn of onreyn was: fo wijlt ons Moyfes an
Dat Godt de Heer geboodt haer daer te wachten van:
So heeft hy wederom (na veel onfuy v're dinghen Alwaer de Heydenen haer in te buyten gingen) Wt waere Liefd' geboon, hy af-gefcheyden wou Te hebben fijn geilacht, dat hem behooren fou, i>. €m Beval God Moyfès felf aen Ifrael voor te leien,
Want ick u Heyligh ben,fult ghy óock Heyligh wefen.
't Geen Moyfès heeft volbracht.'t geen Moyfes heeft gedaea
En geeft Gods goede wil den Menfche te verftaen.
Wie naerftigh over-leyt den fin van defè reden
Moet af-gefcheyden fijn van alle onfuyvèrheden.
Maer,ö verfteent geflacht! bewoonders van der Aercl,
God betert.dat ghy dees hond van fokleynen waerdj
God betert dat u hert fo feer is ingenomen,
Dat quaed vertrouwen u Gods ftraffe niet doet fchromen^
Maer u te valt verbindt óp een onvafte grond, ;
Alleen aen u geloof., verlöffing van u zond- .
ó Menfchelijck geflacht! leeft na de Wet van redenj
God wil men'thertaf-treckt van de onfuy verhedeo:
'Dat is in't generael de Wereld,houd ick wis,
Want 't is onfuy v«r al watter tér Wereld is.
Na dat ick heb befpeurt,waer dat ick heb gelefeo
Het Wereld-hatea dient noodfaeckelijck te welen»
Ddj *kt
|
||||
|
ai4 i.kruls $ermaec&dtjcfteimtm
Wüt ghy met waere pracht van rijckdom fijn beperelt,
En wilt ghy Heyligh fijn, fo fcheyd u van de Werelt- Laet u fchijn-heyligheyd(ó Menfchen)niet verleyen» En om des Werelds wil met haer beloften peyen, Ten aenfien datzy in beloften fchoon vertoont, Maer waerlijck in der daed haer Dienaers bitter loont: jtiMUtofb Schoon dat zy alle luft de Menfchen ftelt voor ooghen, «&3öe Het blijckt,diefe gebruyö,vind fich in't eynd' bedroghent todiuttgrcft O valfché Tovenaer,die de begeert' verfbt: Dat men om u meer doet als om de wil van Godt.
Denckt om de korte ttjd, die God u heeft gegeven. Denckt op d'onfekerheyd van't fterffelijcke leven, Dat dickwils menigh Menfch fchöon voor de ooghen ftaet,, Maer als een bloem op't veld verdort,en haeft vergaet. Te haeftigher wanneer de Wereld ons wil dienen, De guniten des Fortuyns haer gaven ons verlienen: Dan lockt de Wereld ons met lieve luiten an, En 't ibetbehaghen maeckt daer een gewoonte van. . ufl. En fb gewoonte dan niet teghen werd geftredeo, . w* mm »e Verandert de gewoont' in lufts-noodfaeck)ijchedenr SSSjm? wiens fchiin-fchoonfoctigheyd ontfteelt door valfche luft : gj|$**j£ De waere foetigheyd van ons gewenfchte ruft. «tot best*» Ons tijd die gaet verby, ons daghen die pafleren, «n toes«» Men leeft wellufteliick met vroliick triumpheren, fit no ontom» Men drinckt in foetigheyd de» overvloed van Wijn: tt*tï*t' De tongh moet <na den eyfch van 't hert ten dienfte lijn De fnoode gulfigheyd, in't lecker fpijs gebruycken, Dat onder de begeert felfs de natuur moet duycken. T Maer ach! Liefhebbers, die de Werelt dus bemint» IrCffi Denckt eens wat vonjois ghy by lob gefchrevea vint; ISti^ Ghy keft een korten tijd.een korten tijd van daghen, SSKte In weelden,en in luft gebruyckt u wel-behaghen, Jgft^gfg Maer ach \ de weïluft die verkeert in korter ftond, ffmtï,tïlrfiCn ^n (*oet u arme ^e^ ^aeïen na dÜelfche grond.
^^NochilTer een geflacbt (fo Moyfes feyd) van Menfchen Die om een Werelds-lof en ydel glory wenfchen,
*<n^* En feggen: Com laet ons gebruycken oafe Schat, En timmeren (tot Lof) J^fteekn,Kerckeó,Stidt:
, i , Om |
||||
|
7.©ecl ^ötófaeclKliKUïOfi'riD-fjaffw.. u$
, Om groote Naem en Faam, ib bét ons Toorcns make»
Wiens fteyle fpitfen tot den hooghen H .-mei raken: Tot eer van onfe naem, tot pracht van onie glori, Dat ons nacomelingen itreckt tot een memori, fel bouwen tot de Lucht Palleyfen veelderbanden. Op dat de Faem ons Eer verbrey i door alle Landen. JDit is de Wereld, ach ! daer Babel werd gebout; Maer hy bedrieght lich feer die't met den B tbcl hout: • Dees put met waken nyt lijn geeft om te bekooren Het oordeel van den Menfch,om eer en lof te hooren. 't Is een geleerder Man,den ander bid en waeckt, Op dat hy lof baer hem (in deught) by Menfchen maeckt. Dees toont fijn naerftigheyd in Godfalighe wereken: Om dat des Menfchen oogh fijn heyligheyd ibud; mereken» Een ander voeght fijn tongh tot pluymftrijckende praet Alleen (door vleyery) te treen tot hooghe ftaet. Dees lal gheen moeylijckheyd.nochfiavernye (chromen, Om Wereldlijcke Éer (door rijekdom te bekomen. Dees deckt fijn fnoode vleyfch met ovcrdaedt van pracht, Omdat hyby den Menfchontfien werd en geachtj Maer wie dit doet die bindt fijn ziel aen d' Helfche kabel. Verwerpen haer van God.cn timm'ren 't fnoode Babel. Noodfaeck'lijck Wereld haet,fo ghy u het verdriet Van d'Helfche flaverny wilt onderwerpen niet. Veel die in fchijn vanheyl het Heyligh Outaer Eeren, Dickmaels meer om 't genot als om ziels-heyl begeeren. Wat ftaet u boven 't hooft, die felvér draeght de fchult. En na Gods Wet (tot deught) and'ren vermanen fult. „ Wat fich in hooghte laet uyt-munten boven allen i, Het meefte p'rijckel loopt van d'alder-fwaerfte vallen. ,, En die Godt (door fijn gheeft) de meefte gaven gaf, , „ Die fal hy (dat gaet vaft) het meeft oock eyfTchen af. Waer fijn de Meefters van deBabiloonfche Wallen? En fijn zy niet verftroyt met Babiion vervallen > ttt En wie haer volghen na, in Wereldfche begeert, Die werden al verftroyt, gelijck God felver leert: De Heer fal door fijn hand te niet doen het vermooghe», Tot niet: vernederen die wooaeu in de hooghe* l . • i i ' Eb |
||||
|
2i6 i.kruls ©etmattfteïijc&e«uren.
mfmóte Ën tot een pulver toe af-trecken onder een,
Srtmoeiwg* ^n ^e behoeftighen die fullenfe becrcen-
£%«!É Wi*c dic aen-mcrcken doch ghy Eer-gierighe Menfchen,
6oüacrDi3= Die niet als hoogheyd föeckt met u verkeerde wönfchen.
Dept n»ac«r LeQIt ^ Ap0ftei met. wat voor den Menfch is hoogh,
* €o?. s. Dat is een walging voor Gods re^chtvaerdighe oogh.
Nu ifler noch een foort van Menfchen,wiens begheeren
^ctatmone ®m tijdelijcke Haef den Afgod Mammon Eeren: fuwiSKi?Dats d<rr Ryckdommen God,die d'Helfche vlam vermengt, Het söemt* Die felfs daer buyten blijft,alwaer hy.and're brengt, jScü*™1 Een onveritandigh volck,die altijd floven, ploegen, nmftim' En roepen: Breng al by,en nimmermeer vernoegen- bttbupMt. Als 't al is by gebracht,daer haer de luft toe rier, So ifler dickwils noch het recht vernoeghen niet. "> Qnredelijck geflacht! doet ghy te recht niet blijeken 't BIoed-fuygend-Echel fin begeerte) te gclijcken, Dat nimmer fich vernoeght -En is van fulcker aert Hoe't meer fijn lult geniet,hoe't meer begeerte baert« Ovidius» Té recht feydt een Poet: Nademael dat de Dieren Met haer gelicht om laegh fteeds na der Aerden fwieren,
Heeft Godt des Menfchen inond gefchapen na om hoogh, • Geboon : deaHemel aen te fchouwen met fijn oogh, En dat gewis alleen om anders gheene faecken Als onderfbeckingh tot hetHumelfche te maecken, En fbecken die alleen die eeuwigh blijven ftaen Als d'Aerdfche dinghen hier verdwijnen,en vergaeru Vermidszy ydel fijn,en waererijekdom rooven, Dat's onfer faligheyd,die zy ons vaeck belooven, Maerkeunen't geven niet. O Aerdlche luft verdoemt! Te recht de wijfheyd ü heel loghenachtïgh noemt. 5W« ■»♦ O Menfchen Kinderen! hoe lange fiildy welen Met fwaerder herten, en vol angft-vallighe vreefen ?,
Waerom volght ghy de kift.die u begeert' bereyd ?; Waerom,eylaes! Waerom bemint ghy ydelheyd ?. Waerom,eylaes! waerom ftaet ghy ten dienit de zonden > v Waerorh fijt ghy met Liefd' van't tijdehjek verbonden ? * Verblinde herte», fegt,die aldufdanigh fijt 111A! 'd' Dat ghy u ziel verkoopsom- tijdelijck profijt, i iu iq!
cl ° * " Die |
||||
|
otbAim- Die open ooghen hebt om't Werelds aen te fèhouweo,
tat^mötfö* Keunt tot het eeuwigh ghy die toe-geflooten houwen ? bStwcaS Heot gnv ter Wereld meer als't naeckt lichaem gebracht ? tutfp°Duif Gedenckt dees reden wel(ó fterffelijck geflacht!) oosc t«i^ Zijt ghy niet naeckt en bloot ter Wereld voort-gecomen * gmiWtcii/ Sult ghy niet naeckt en bloot daer werden wt genomen ? bow&wlt* Waer toe vergadert ghy dan fo een hoope flij'ck ?
|
||||||||||
|
ke totmtnj
|
fita^ê Het Wereld-haten is terecht noodfaeckelijck.
|
|||||||||
|
SwtmS Waer toe acnt §ny net Goud en Silver hoogh van waerde 5
rniöe traaf Dat u niet meer verftreckt als geel en witte Aerde. tot mme Ghy dan,die Heylighüjckfoeekt Gode te behaghen, Söwdtolg?/ Genoodlaeckt fijt al dees verr' van u af te jaghen. Söatf„Wie met begeerlijckheyd fijn hert tot rijekdom zet, $$£&$£ »,En itelt hem daer in veur fijnwille tot een Wet; boa« «*> " ^n ^e mct ey§ken wil in rijekdoms pracht wil brallen wooctertoe* „ Dié fal (feyd de Schriftuur) in Duyvels lagben vallen, toadSaT >,In veel begeerlijckheyd,waer wt het eeuwigh quaet S£w*nMt»Van de verdoemenis, en felfs de dood ontftaet. SioSim Leertdan(o MenfchlJ u felfs vandefen af te trecken, Wou ^ En 't hert tot matigheyds vernoeging op te wecken. Bind niet u ziel aen"t Aerds welluftigh leven fnood. En overvloed van Schatjwiens ftrick de ziele dood. Wilt u tot matigheyd, niet d'overvloed begeven, Want vlughtigh vliedt de tijd van't fterffelijcke levenj toföafbf Iaa*s een Wcvers-fpoelvlughthaeftigh tot eenend. S^ÏÏf *2£ O wereld! die u dan eerft maeckt te recht bekend. ta oat öast O wereld! die alfdan 't gemoed eerft doet beproeven: nat/wwn&t Hoe dat u loetigheyd verandert in bedroeven. Sftoa" O wereld ! die alfdan de Menfch beklaghen doet JïaktMtfeie ^at hy mt vuy^e fl'Jck der zonden heeft gewroet. Wepttó'ïwo? O wereld! die alfdan doet bracke traenen fchreyen Wanneer dat men de Ziel gevoelt van hier te fcheyen.
O wereld ! die alfdan 't gemoed te bitter plaeght, En als een Kancker 't hert (door de gewifle) knaeght. Wat can de overvloet dan onrechtvaerdigh baten ? En moet men't dan niet al wat dat men heeft verlaten ? Hy denckt vaeck niet,eylaes! wat dat het hem al baet Dis hem in't cleyn vernoeght,en d'overyloed verlaet. £ e * Ver-
|
||||||||||
|
ars i.kruls ©ttmaecfcehjffceuuren»
Verlaten moet hy (ach !) die rijckelijck wil leven
De Wereld,end' Rijckdora des Werelds eerft begeven. Wat dat de Wereld ïsJoannes claerlijck feyd fioaii 2, jn dryen te beftaen 's werelds bedriegh'lijckheyd: - Ten eerften(fo wy by Ioannem leeren moghen) De wereld (fèyd hy) is begeerlijckheyd der oogherf. Ten tweeden,hy verclaert, nader Schriftuureneys, Hoe dat de wereld is begeerlijckheyd des vleys. Ten derden, heeft hy ons wt-druck'lijck voor-gefchreven Hoe dat de wereld is Hovaerdigheyd des leven. j®j«L€Bt,L Hierom die faligh foe& te leven, die betracht iiagen/mott Gheen wereldhjcke Eer^naer Goddelijcke macht. &$Z Wilt ghy ten Hemel niet u zielen houden buyten, a*fdjcpDc|t: So wilt u ooghen dan voor't Aerds behaghen fluyten, nwuit hm Dat door de poorten vaeck van onfe ooghen fluypt, ttoe«iji«rm En in het diepfte van ons Herten-kamer kruypt: sftetjpfai Wiens ingang tot het hert wyhchtelijckgenengheni &m_anlcraï Wiens fnood' bedrogh daer is weer qualijck wt te brenghen» ifc^lat' Lieft (om de Liefd' van God) u Schepper en u Heer, Tot uwer faligheyd,ontflaet u 't quaed begeer, Dat u tot Hoogheyd treckt,enydel wel-behaghen, Om op u hovaerdy een trotfè moed te dragheu. Godenckt (6 Mens!) gedenkt hoe God de Heer haer dreyght Al die tot hovaerdy en hoogheyd fijn geneyght. 3fcta««* Ken u Gods waere ilraf (aen Lucifer bewefenj Niet voor Laet-dunckentheyd én hovaerdy doen vreefenj.
Ifidorus: Bekkeghelijcke foeck/t geloof te veel vertrout, ^aiigij i$ Waer door ghy deughds-vqrmaen voor {pot en fabels hout* gelooft/ m> lek forgh die haer te feer aen Gods genade binden teS Die fullen haer int eynd' deerlijck bedrogen vinden. ï^HMwt Hierom wie dat fich felfs in-beeld,of waent,of meent mam, p,At hy de goeden die hem fijn van God verleent Mach bruyeken na fijn luft,cn dacr nier van wil fcheyden»
Die fal hem felf la*t net van fijn verderrif leyden,- Maer wie hem van al dees voorgaende dingen fcheyd, En treckt fijn herte af des werelds fterff'iijcheyd, Eu na het eeuwigh itelt fijn ziele met verlangen, Op dat hy God fijn Heer alleenigh mach aenhangen* Die
|
|||
|
7®ttl #eöbfaetlttïijc&t£treïb-f)ntrtti. 2tf
Die fal voldoen het geen hem 't Godd'lijck Woord gebiet:
Ghy fult my Heyligh fijn,en minnen't werelds niet, öcrmtaberö Geljjck ons blijcken doen de oude wijfe Vaders, m ^te^c Hoe fy op Aerden fijn geweeft wereld-verfmaders. gy»*ö*«" Sprack God tot Abram niet: Gaet en verlaet het al, Cornt in een Land, dat ick,dat ick u wijfen falj En hy is wt-gegaen (in Genen* wy lefen) ««ucis. gn neeft gehoorlaemheyd aen God den Heer bewefè». Niet wetend' waer hy ging.met een oprecht gemoedt, Vrywilligh ongheboriden aen eenigh vleys ort bloedt, Dat is dat hy bevond' veel grooter lijn behaghen Aen Gods gefelfchap,als aen vrienden, of aen magheu,, Heeft willigh aen Gods wil fijn goede wil getoont, En is gegaen daer hy in arme Hutjens woont. Waerom ? Om dat ons God Almachtighfoude toonen Als vreemde gaften op gheen vafte plaets te woonen, 't Geen Abraham bewijft, volbrengende Gods woord: $auïus in Hoe hier gheen vafte plaets de vreemde toe-behoord, «t rnilfc Maer 't is een ander plaets, een ander Vaderland, b;rai i«, £>at kunftigh is gebout met Godes heyl'ghe hand: Het is een plaets waer fijn fal een oprecht verblijdes Voor die,die willigh hier om Godes wille lijden. Wel dan verblind geflacht,wilt met een wijs op-merek Gaen ftellen u verftand eens wijfelijck te werek; Niet op mijn flecht vermaen,maer op de waere daet Die Godeaen fijn volck rechtvaerdigh blij eken laet. Wat is doch Godes volck ? Die haer van't onreyn fcheyen» Haer leven na Gods wiLniet na de wereld leyen^ 't Sijn niet die nacht en dagh (met grooteflaverny) fm*(<&m Betrachten 's werelds goed.tot luft van d'hovaerdy. ibe"rott;Ir c s'Jn niet ^ie met bedrogh, en liftigheyd betrachten boonurfL ^e va^che rijckdom.tot een ftaet van hooghe prachten. tatmtpbf Niet die om woecker-winfthaer ziel draghen te koop> Jjeft»oo?«f En haelen Schat van Goud en Silver over hoop. ^anllk001 't Sijn niet die van het goed gebruyeken haer behagen> 4StJumm *n leckerheyd van /pij s> in luft van goede dagen. auratjiöör* Re z 'tEfl
hert muiif' -
tct gfiwcajt
at imtntki n«wwauvci;/tt?ai« Wfa!igDeptttf.
|
||||
|
210 i. k r u l s ©ttmawiultjcfcc ttuim
'tEn is niet die(ó neen!) die overdadigh eet,
Sijn overvloed gebruy&, en d'Armen heel vergeet,
't En fiju niet die fo fijh met gierigheyd om-vanghen
Datzyaen't tijd'lijek goed haer hert en zielen hanghen,
't En fijn niet die(ó neen) die Heyligh in een fchijn
Voor d'ooghen van den Meufch valfch in der herten fijn.
't En fijn niet die op haer fchijnheyligheyd felfs fteunen.
©ie hem op >.. r* r' i- i \j- i •, i ■ ■ jöit rütoora c En lijn niet die(o neenjdie op haer njckdom leunen.
SSnSStotT z En is niet die (o neen) niet die fijn Naeften haec
™|jr>fSf;Ora een'ghe fautenj-die hy feivermeeft begaet. *« w»*«tt 't En is niet die (o neenjdie na fijn luft ken leven, BDfn/gdürfj En dat een fnoode fchijn van groot gelijck te geven. sroepaT Dit is Godes volck niet. Maer wie dees vlied,toont wis pjof'«,«««Dat hy van Godes volck,en felfs God-heyligh is. Dit fijn fy die haer door de Wereld doen verleyen.. Ditfijnfy daer ons God wil hebben van gefcheyen, En wil dat men van aile defe gheen vertrout, Alleen om dat ghy Menfch God toe-behooren fout, Ey! laet u niet vergeefs, o Menfchen ! defe reden Hier wetden voor-geitelr, tot fmeeckende gebedenj Laet tot u faligheyd (om Gods wil, niec om mijn) U herten van dit quaed'verr' af-gefcheyden fijn. Wüt om dit Aerdlche goed het Hemelfche niet ghevens, Verkieft de eeuw'ghe dood niet om dit beetje leven» Phil,?. Aen de Propheten leert, die door der geetten kracht h_ ^ De welluft.werelds-eerriickdom hebben veracht, tocrttt \jm< Hoe-wel als zotten haer beipotten en verftieten m&X* Het vleefchclijcke volck: de boofe Ifraliten. SoSSeu Sy achten't mm als niet dat fy werden befpot. ggj Sy leeden't atwt Liefd'.en om de wil van Godt. teil™?"* P Menfchen! laet u oogh altijd na deughden doelen, «ttesot-gt». <in van u felven hebt altijd een kleyn gevoelenj «Sa™ Doet niet gelijck wei eer den Pharifeus deed, %WU i3. f* *&Ma Maer met den publicaen toont uwer zonden leed. wn4mm w ilt tiibequanfe*
lacr# gtcct* f*
tent/ utitct: selurMgösünfotoinis*!? öitöatfsïfïis ranf«J»f»«WW
yatf mteiijtft l?öoven&: met <©oö vütt jedxn / biant öet tf fcKcc sat vmn
toon m jijn toereken ontfaugöenfaU «Êwöe Hituuutö toettev tttwtbwrt
*an »u gene ütc 't fatten getemt iji»
|
||||
|
7-^etI» üoööfaecUeïtjeft fftewlD-gatcti* xu
Wilt niet laet-dunckend' op u goede deughden wfcfèn,
Want door laet-dunckentheyd werd alle deughd' mifprefen-, Alfbo't gebleecken is aen defen Pfearifee, Die in fijn leven veel deughd en goed' werckcn dee$ - Hy roemde van fijn heyl, ons Heyland tot mif haghen: 'kHeb in goed' wércken,Heer,befteedmijn's levens dagen; Ten vollen ick u Lof (Heer) niet bewijfen ken Dat ick gelijck als veele Menfchen niet en ben : Als onrechtvaerdighjof gelijck als Moorders.Steelders, Of als does Publicaen,en and're quade Heelders$ Ick vafte twee-mael's weecks,'k geef thiende van mijn goet Dat uwe miltheyd my (o Heer) verkenen doet. Liet hier den Pharifee niet trots hovaerdigh blijcken Als dat hem niemand docht ter wereld te gelijcken In heyligheyd,in deughd,wanneer den Publicaeni Dat is den zondaer, die fijn ooghen niet dorft flaen Ten hooghen Hem»l opj maer met ootmoedigh kermen Sloeg.voor fijn zond'geborft: O God! wilt mijn's ontfermen. Werden van God ontfaen,fo de Schriftuure feyd. En hy Is af-gegaen in veel rechtvaerdigheyd. 1 G^luckigh die hem fteld onder fijn Heer als Knecht, Bid aen fijnMajefteyt: Genade,en gheen Recht j [ 'k Heb door mijn fwackheyd u geboden overtreden Heer ! coratmy weer te goed' met u barmhertigheden. Als fo een zondaer klaeght met een oprecht geween: Ick ben niet waerdigti,Heer,de Aerde te betreen, ïzech.18. En eaet in fijn eemoed>en doet Revieren fprineen, (feaa «out) En bracke ftroomen wt fijn's ooghens Beecke dringen fcmtt/Sc Door perfing van berouw,en bid in fijn gedacht: wVmciS Niet «&È nY werelds Lof, maer Gods genaed' betracht; Jwijijn. GewifTelijck wiehemradefênfokendra.ghea Hy fal om gheene zond' fijn goede God mif haghen»
Maer aengenamer fijn, fo hier gebleecken heeft, Als die, die hem beroemt,fchoon dat hy Heyligh leeft. Ach ! fö ootmoedigh heeft Manafles God gebeden,. . Waer over hy ontfingh Godes barmhertigheden Nae al hetfnoode quaed,hoe veelhy't had gedaen* God nam hem (door berou) weet in; genaden aen. Eet J Heeft
|
|||
|
»*i i, k r u L s BermaecMijcfee uitten.
Heeft Efdras van gelijck by Chriftum niet bevonden
Als hy met groot berou hem fchaemden van fijn zonden ? Noch meer de goede God fijn goedtheyd blijckendee fDoor haer ootmoedigheydj't Vroutje van Cananee. Leert dit niet hoe 't gebed van ootmoedighe Volcken In Godes ooren vlieght,en dringht tot door de Woleken? Anguffi. De grootheyd van u macht ghy groote God betoont, 5öt«natóot Maer blijeken doet dat ghy by d'ootmoedighe woont. |
||||||||||
|
<©oöt/ maft
|
>
|
|||||||||
|
u tnoottingtj« David niet van God in O verfpel bevonden ?
tMtfejrtnu' ^n neeft hy niet beweent (met groot berou) fijn zonden'. Heeft hy ootmoedigh niet getreurt om al fijn doenn En heeft hem God met hem niet wederom verfbent ? Heeft Chriftus niet ontfaen Maria Magdaleene (Hoe zondigh datfe was) om haer ootmoedigh weene * Toont God niet naeckt en bloot, en wijlt hier mede aen Augufti. ^et oordeel by den Menfch,dickmaels qualijck gedaen i <©otntoftiig= Hoe fwaer dat iemand fchijnt met zonden opgeladen bcïafcmhP Men fal hem om fijn zond verftooten noch vejrfmaden, wereaiJö* Om 't uyterlijck dat ghy vaeck aen fijn leven fietj tagwoff^0 Wie kerit fijn's herten grond,want dat en fiet men niet. •*"• Om wederom tot mij n voorgaend propooft te comen: Hoe menigh zondaer heeft God weder aengenomen» Want hy niet wil den dood van die in zond' mifgaen. j. Maer ach! wat wil hy dan ? Den zondaer weer gedaen < «mgafltant> Een af-ftand van fijn quaed.berou van 't zondigh leven, quaftltoctP De Wereld te verfmaen,de welluft te begeven, 52 ËSS In lbberheyd beeeert t'ontrecken haeren eys, jpifcat mm De geeft als over-Heer te ftellen over t vleys, hsttoctbooj Te waeckenin gebeen, leedwefen te bewijfen. 'mt^SJmJ Ontreeken fmaeckdeluft in d'overdaed van fpijfèn, moaiSV-En voe'aden Armen mild.een Alomis tot loon nSaCTif?tj| Aen de behoeftighen,gelijck God heeft geboon, t>an een te= Het Wereldlche gemack met walging te mifhaghen, SreAf' En Chriftum volghen na,om 't Kruys te leeren draghen, mmffm, ^ftjj^en onfe vleefch met waecken en gebeen, Gelijck om haere zond' de Ninivijten deen. Quam over Ninive Gods ftem niet felfs verfchijnen: . Doet poenitenci,of ghy fult al t'faem verdwij nen,
1 '*> Leert
|
||||||||||
|
m$\& Leert Auguftinus niet,dat het gebed niet is
Sïiw Ten zy men 'l vleughels maeckt: Vaften, en Alomis. %Tmac*t Leert dan (ó Menich!) de luft des Werelds te verlaten, let eten De Wereld (na Gods Woord) noodfaeckelijck te haten. iS/m Leert dat ghy u in tijds van 's werelds luft af-wend, aiomiffm. Wanc hv vermoord lijn ziel wie die bruyckti tot het end, En daer op zondight, en 't gemoed ontflaet van fchromen: Dat met den Moordenaer by vroegh genoegh fal cornen, Die treed verr' buyten 't fpoor. Let op de Medicijn: ,, Wat nut of vordeel doet zy voor der krancken pijn „Wanneer verlbchtheyd hem heeft felver laten weten „Hem eenigh Spijfe tot fijn fieckt' qualijck gegeten, ,,Die hy gheenlins en mijdjgebruy&daer luft na treckt Plutarch: „Boven de Medicijn,een wond' op nieuws verweckt. Ixiilr«to=" ^ie ^at ooc^ nee^t ver8^ Fenijuigh ingenomen ,
Mitum uaii „Wel wetende den aert, gebruy&feTonder fchromen ■ umi ^ » Om dat hy die wed'rom verdrijft met eenigh dranck5 boq? ÜSr ,> Maer ach ! 't is hem fijn dood,indien hy wacht te lanck. Wm mu Dus *aet u ^oor §neen hnaeck van Werelds-luft bekooren $ Wilt na den Medicijn tot uwer zielen hooren$ Gebruyckt gheen boos vergif,dat ghy door hoop verdrijft, Maer toont terftond berou,eer 't aen u ziel beklijft. Valt ghy,ftaet weder op,en houd u aen de zonden Niet tot het laetite eynd'(6fwackeMenfch!) verbonden. ^ijyftr«kt Wie nem°P r wteffte vertrouwt,fijn ziele fchaet. ^irtitcijitoi wie vroegh genoeghoockcomt, comt dickwils al telaet» ^tiapav Denckt aen de Medicij»,genefingonfer wonden. rmu«erSjS Denckt aen de Medicijn, vergiffenis der zonden- m SS So wie oprechtelijck(na eys)fich houd daer an, lek ieg dat die fijn zieb-heyl recht bekomen can.
Dan ntij'kheb ander ftof: lek bid u om de traenen Die Chiiftus ftoiten,om ïerufalems verraaenen* Tot boeting van haer zond, tot af-ftand van het cjuact^ Dat ghy noodfaeckehfek oeck fo de wereld haet. Slaet niet u oogh op mijn^die licht met u ken dooien, Maer by u felven denckt: De wacht is mijn bsvooïen. Ift dat ick felyer dwael in't gheen ick myen leerr 't Is my ten mmfteuteedêi den^fdae&fchaedfijaEeer. Doefi
|
||||
|
tH I. K ït u L s tottm&tchtiiitUt miren.
Doen ick niet fo ick hoor,de ft'raffe is mij n eyghen,
En wat my noch ontbreeckt daer wil my God roe neyghen. j. Toont weer u gunft aen my,en doet gelijck ick doe,- , De kennis van het quaedt die drijft mijn geeft hier toe. Denckt dat wy op der Aerd' gelijck ballinghen fweven Geduerende den tijd van't fterffelijcke leven. Vertrouwt de wereld niet,die ons lockt met een fchijn, . Denckt dat wy Pelgeroms en vreemdelingen fijn, Die op een ander moeten ftellenhaer vertrouwea, En hier een korten tijd alleen haer woonplaets houwen: Verwachtende een aer vol vreughd' in't eeuwïgh Rijck, Waer toe het Wereld- haten dient noodfaeckebjck. Die werdt in Godes Throon met Hemels-Schat bepereld Hy dicrechtvaerdigh leeft,en fbber in de Wereld. %efta^rt Geeftoas den Philofooph, den wijfen Crates niet intK&Tsc* Een Soe£l Exempel, om te fchuwen veel verdriet: X"Ws'' ^°è ^at ^e overv'oe^ y&n Schatten 't hert befwarenj ücteriatttk ^, Begraeft hy die niet al in't diepfté van de baren ? öaföafitit Waer wt men mereken mach, waer wt men ken verftaen S^dtcn*' Dat hy't om voordeel heeft»en niet om fchaed' gedaen- *w0e' Leert niet Pythagoras met wercken.en met reden: ©e frtjfetta H°e toet een weynighje Natuur wel is te vreden, Pytha8<^ ^n w*e ^at meer betracht als de Natuur behoeft toiafsaup* Ontfteelt fijn's herten ruft,en m^eckt fijn Ziel bedroeft. twtk'cm1 Wat baet het dat men fchoon Exempels ftelt voor ooghen ^ftV^ Als zy in het gemoed derMenfchen niet vermoghen ? Hoe leer dat men tot Deughd' met goed' vermaning ftrijt,
Men achtfe voor, onnut,om 't wereldfche profijt.
Comt onsaend'eene kant de geeft tot deughde raden»
Het vlees aen d'ander kant toont ons veel overdaden
Van Wereldlijcke luftjdie het gemoed om-roert,
Waer mede dat zy ftrijd.enfwaere oorlogh voert.
De gheeft die raed ons vaeck de wereld te verachten, i-
Het vlees dat prijft ons aen de wereld te betrachten,
En ftelt ons fchoontjes veur de welluft die fy geeft:
Hoe hy met vreughde bont die na fijn wetten leeft.
Waer toe de fnood' natuur(met fterff'Iijck vlees omhanghen)
Stracx de begeerte port fijn gaveja te ontfanghen.
|
||||
|
7.3M. Hooöfaecfcelijcft UDcrcïö-fjamr. ti$
Verdrijft de goede geeft,en geeft het fnoode vleys,
Doch niet het vleys alleen.den Dnyvel oock fijn eys, Men maeckt weer goed propooft de Wereld te verfaeckco; Men fal een goed opfet lómtijds in't herte maecken: Dat men de wil niet meer hier op dit Aerdfche Dal 's Werelds begeerlijckheyd fijn luften geven lal. Men voelt fomtijds berou van dit of dat bedreven, 't En fal niet meer gefchien.Heer! wilt het mijn vergeven* Doch na een korten tijd fo comter weereen gril, Maeckt tuffchen dit propooft dan weer een nieu verfchil: ,, Waerom fóud' ick de Bloem en Lelij van mijn daghen „ Niet met een foete luft gebruyeken na behaghen j >» Waerom Ibud' ick de Lent, en't bloeyen van mijn leught» »'t Vermoghen van mijn Haef, verfpillen fonder vreughc > *» Waerom en foud' ick niet de fchoonheyd van mijn Leden ** Vercieren met het fchoon van koftelijcke Kleeden > *' Waerom eufbud' ick niet (nu't mijn de macht toe-laet) " So wel als die en die gaen leven na mijn ftaet ? *t VVech m tllefottigheyd van geeftelijcke finnen, ,, Mijn leught is noch te fwack omfullicx te beginnen. „ D<it voeghtdenOuderdora,en niet het Ieughdigh Lijf, » Dat liever in de Mm foeckt foete tijd-verdrijf. »> Daer drijft men weder wech de geeftelijcke tochten, '* En neemt de luften aen die ons detyereld brochte,n, " Als by gelijckenis: Men fiet daer iemand gaen, " Men flaet fijn ooghen op, men fchouwt het Lichaem aen» * Men werd terftond met luft van Liefde aengeftreden „ Wanneer men het geficht flaet op de fchoone Ledeti; „ Wiens over-brave Leenjwiens Licnaems fchoon geftalt »> (Door't uyterlijck geficht) u zotte fin gevalt. » Men glorieert in't fchoon van d'aengename Leden: »» Een trotfe gang behaeght u zotte finn'lijckhedenj ** Men fluyt de poorten op van d'oogen, waer door 't hert " Met overvloed van dees tot luft geterright wett. s* Daer komt terftond een toght in uwer herten binnen: ,, Ick voel,eylaes ! ick voel een föete brand der Minnen „ Door't uyterlijck gelaet van uwe fchoonheyds kracht, „ Noch fchoonder op-gepronckt in nettigheyd van pracht, Ff Niet
|
||||
|
126 i. k r u L s Sermatr&elucfce uuren.
„Niet ken mijn teere Ieught met meerder luft vermaecken
„ Als het gekrulde hair om u gebïoofde kaecken. ,,Niet ifferdaer ick my voel meerder meed' gewond „Als met het ooghs-gelonck,en rood' corale mond. Daer volght men ftracx de Wet van finn'lijcheyds-begeeren: Men moet Vrou Venus dan na haeren eys gaen Eeren^ De neus móet in de Kroes, de luft moet by de Wi j n, De tong moet door haer kracht los en ontbonden fijn. _ De fchaemt' moet aen een kant,vrypoftigheyt moetwoonen In't herte,dat fijn dienft Vrou Venus foeckt te toonen, Men doet haer Offerhand met Bachi claere vocht: Daer werd op't goed fucces een Santé' om-gebrochtj Het moeter nu toe ftaen een volle Kroes te drincken, Wy willen by den Wijn niet kreupel gaen noch billeken, Maer leven na de luft,maeckt u de forghe quijt, Denckt om gheen fwaerigbeyd, 't is nu gheen forghefls tijt; Begeeft u tot de vreughd, en laet het vies befwaeren Van Goddelijcke reen, en't geeftelijcke vaeren. De voght raeckt in het hooft; het Lichaem werd gewond, De ziele werd gecjnetft van d'een of d'ander zond, ,- Die d'overvloed dan teelt;Want: Bachi overdaden
Die fijn gelijck wy fien de wortel aller quaden. fect«tai Doch 't is een kleyne faut,feyd daer het zondigh hert, tnuteartt Want door de Biecht ons alles weer vergeven wertj op"^S ^11 ^"er en tu^cnen ftaet hy daer veracht, verfchoven, sttfooftf rt t)ie*t alles toe-behoort op Aerdeti,enhier boven, awecöttoea Wiens macht men niet gedenckt die ons het leven gheeft, fiiptaïtu. £n £lQ van ajje j^g ,t begift ghevonden heeft,- Die onfè leden aen malcanderen gebonden
In 's Moeders Lichaem heeft, vertoorent men doorzonden.,
Waex ghy tot Helfche ftraf fijn Majefteyt mee port, '
Die in u Lichaem heeft des levens geeft geftort.
Ick moet (na mijn verftand) verclaeren hier met reden
Waer door wy Gods geboön fo dickmaels overtreden:
In 't mifbruyck van het goed (door groote overdaed)
Dat ons de Heer verleent tot goeden niet tot quaed;
- , God geeft fijn gaven óns om matigh van te leven,
En van het overfchöt de Armen meed' te-geven,.
Want
|
||||||
|
Want overvloed die fchaed,en matigheyd doet goet,
Die ziel in faligheyd,geibnd het lichaem> voet. Chrifoft: Nu fo ghy weten wilt van defen eens de reden «swSkS/ Waerdoor wy Gods geboonen Wetten overtreden. ^fonö«*t/Ic^ fpreeck het vrylijck wt.u Luydentot vermaenj wa« auer- 'c Gefchied : om dat wy niet met aendacht mereken aen moerttjciKPt Gods groote Majefteyt.fijn Goddelijckewercken, miit e. j)je ^yy ^eylaci!)nict aendachtelijcls bemereken, Die ons door fijn geaaed' bevrijd van alle nood, God die een Meefter is van'tkven en de dood, Wiens Majeftey t is waerd t'oatfien> en hoogh te Eere» Als d'alderhoogfte Prinses Coninck, Heer der Heeren* Wiens Naemdat Heyligh is,en vreefelijck niet min. Laet dit (ó brofle Menfch!) beweeghen hert en fin. So hy voor ooghen waer, hoe foud't kennen gefchieden ? Het gheen men nu beftaet, foud' men alfdan wel vlieden, En van 't gefelfchap ons af-fèheyden (ick voor 't mijn) Op dat wy Gode al dus Heyligh fouden fijn. Wilt Aerdfche Creatuur met kennis eens befpooren Hoe dat ons rijeker God in armoed' is gebooren» Befpeurt aendachtelijck met yver in u gheefli Hoedanigh op der Aerd' fijn leven is geweeft: De plaets van fijn geboort is opembloot gevonden, Alwaer hy ('als verfmaed) in doeodkens is gewonden, Alwaer hy lijden wou in fijne teere Ieught, Op dat ghy (Menfch) daer wt Exempel nemen meught: Dat hy de Wereld heeft verfmaed met fijn aencleven Tot een verwondering des Werelds gaen begeven Van teere Kinds-been af. Al't fchoon in 's Werelds oogh Dat's rijckdomiWettuft,eer, die God den Heer verfpoogh. Na defen heeft den Heer tot fij nadertigh laren Geleeft>eer hy hem liet de Wereld openbaeren; Daer na fo is hy af-gefcheyden van fijn Ouders» murü u En heeft een fwaere laft geladen op fijn fchouders, En heeft hem niet.ontfien, noch moeyten, arbeyd,pijn,
Maer is geweecken by de Beeften rad' Woeftijn, Alwaer de goede God met waecken, vaften, lijden, Met lange hangers nood 't onnoofel vlees caftij4efi' F f * Ver.
|
||||||||
|
1
|
||||||||
|
f
ir
|
||||||||
|
ï ]
|
||||||||
|
2i8 ik ruls $ermaerf«Ujc&e uuren.
Verlaetend' de W oeftij n, der Dieren wild gefang
Heeft God tennaeften by gepreeckt drie Iaeren langt In honger,kommer, dorft,in waken,vaften, braken: Om 'tMenfchelijck geflacht yv'righ in Deughd te maken. jR«jp t. De Vos die heeft lijn Hol,de Vogeltjeus haer Neft,
Maer waer heeft God geruft van 't eerfte tot het left } Wanneer hy heeft volbracht met Geeftelijcke gratie Het Heyligh werrick van fijn Leer en Predicatie: Hy heeft hem (wt genaed'l voor onfe zonden groot Begeven tot het kruys, ge-offert in den doot: Een Ichandelijcke dood heeft Chriftus willen fterven. Om onfè glory(door fijn fchanden) te verwerven; En heeft van aenbegm tot in hetlaetfte ent Het Wereld-haten ons noodfaeck lijekingeprent, Laetousootmocdigh eens tot God neygben ons ooren, Laetons ootmoedigh eens ons Schepper fpreken hooren, Wat fèyd hy doch aen ons,'t gheen niet beweegen ken ? Weeft Heyligh, want ick God de Meere Heyligh ben. *fc Geen niet beweghen ken (o Menfchen'J onfe herten» Die wy door geyle lult fbdtckmaels laten terten Tot toghtenvanhetvleefch; hetGoddelijckgeluyt Gae^ons het een oor in, en 't ander weder uy t. Ick heb (fèyd God deHeer)rijckdom,welluftighedea Verfmaet.Verfmaetfè mee,en wiltfe oock vertreden. Verwerpt u herten doch be geerlij ckheyd des vleysj Onkuyf heyd,gierigheyd,ftaet nimmer toe haer eys. Maer ach! 't is al vergeefs, en waerdigh te betreuren j Wat fiet men daghehjeks onderden Menfch gebeuren I Van 't gheen ons God verbied, en niet wil dat men doet,. Tot heyl van onfe ziel, tot troeft van ons genioet- Het hert werd tot deluft getrocken vande vlaghen, Die met een gcyle tocht het fnoode vleefch behaghen» Ift niet der Hoeren aert ? die met een ilimme treek Vaeck lieven met het oogb>en minnen metdeneck; Haervriendelijckonthael, de .boeken van haer ooghen» Uytwendtgh als oprecht, .mwemligh niet en dooghen$ 9»fcf*m> Haer lippen fijn gelijek een loeten Heunigh-raet;
Diens aiele daelt ter Hel die op haer weghen gaet.
Wac
|
||||
|
7J®ttl ^ooöfaechclijcU»3(reIb fatten, 229
Wat is haer loofe tong, tot lock-luft wel gehanghen ?
Ift anders als een ftrick om zielen meed' te vanghen ?
Wat is haer gluurend' oogh aers als een valfche Wet
Die zy met geyl gelonck de luft te vooren fet >
Haer vriendfehap is vergifc;Sois oock haer onthaelen.
Haer Huys een Helfche wegh, die d'arme ziel doet daden
Tot in doods-kamer toe. Haer vriendfehap is een pil,
Die met haer krachten dood,diefe gebruyeken wil.
Schoon dat zy met een fchijn u vriendfehap ken bewijfên,'
Schoon dat haer gladde tong de Deughde weet te prijfèo.
Schoon dat zy roemt van heyl; Denckt dat het ftrecken kan
Niet anders als met fckijn u luft te locken an.
Gheen Menfch begrepen ken de lift der geyler Vrouwen,
Diezy (in fchijn van heyl) verborghenkeunen houwen.
Wie kent de dubbelheyd van haer verkeerde mond ?
Haer tonghc prijft de Ueughd.maef 't hert bemint de zond»
„Een Appel laet fich vaeck van btiyten fo aenfchouwén
„ Dat men die (na het oogh fal) voor de befte houwen
„Die keur oyt pieten wt; maer als men binnen liet»
„Hoe fchoon 't uytwendigfcheen/tinwendig deugbter niet.
„Wat baet de fmaeck het loet van fpijfe die men derven >
„ Wat ibetheyd ken de tongh door inbceldingh verwerven?
„Schoon dat men een vergif,bekleed met foete fchijn
„ 't Uytwendigh dat bedrieght door 't innerlijck fenijn.
So gaet het met den Menfch»die met veel llimme treken
Verfoeten haer fenijn met deughdelijck te fpreken;
Van binnen als een Wolf,van buyten als een Schaep,
En wieghen fo haer ziel (God betert) in den ilaep.
Veel fullen voor het oogh van die gheen die zy haten
(Door een geveynfd bedrogh) als vrienden haer gelaten*
Veel fullen (als een vriend) onstoonen fchoon gelaet,
En welen met het hert een vyand in der daet.
Veel fullen ons (als vriend in fchijn ltot welvaert raden.
Tot welvaert van haer felf, ons in der daed tot fchade*
Veel weten met de mond ons alles goeds te doen-
Veel fullen haer met vlijt tot onfen voordeel fpoen,
Om ons door ftaet en Her te brenghen tot gelucken>
Maer foecken ia der daed ons heel te onderdrueken>
F f 3 Toont
|
||||
|
zjo i.krüls ttemtatcfclfjcftttrarem
Toont ons Fortuyn haer gunft, en dat men weet niet hoe,
Dées trotft ons dan met roem: 't comt by mijn wijf heyd toe, O valfch laet-duncken, wt verkeerde grond gefprooten, Waer't naer u wil gegaen,men waer veracht, verftooten, En gantfch'lijck onder u vertreden,en verdruckt, Waer't ons (door Godes wil) ten beften niet geluckt. 't Geluck dat comt van God. Dies lijn u zotte praten, En 't valfch laet-duncken mee noodfaeckelijck te haten. Ghy fiilt,(verdoolde Menfch) befpeurerz metter daet Dat beyde Lijfeu Ziel voor u noch open ftaet, r Omu tot Werelds-haet noodfaeckelijck te raden, Op dat ghy niet en foud u Z^iel-heyls-recht verfmadea.
Laet varen dees die u ftreckt tot een wreed verniel, 't Geluck des Werelds is een Kancker voor de ziel. Het is een reyn verbond 't gemoed met God te paeren, Om 't Hemelfche geluck het Werelds laten vaeren. Wat iflèr voor een ziel ter Wereld meerder vreught Bat men wt liefd'verrnaent fijn even-Menfch tot deught? Maer ken een quaed gemoed fich in de deught vermaken > , En ken een goed gemoed verheughen in quaed' faken ?
Ick laet my duncken neen. Waer toe dan mijn vermaen? Om dat een vroom gemoed in deughd fal blij ven ftaen. Is dan alleen hier toe den arbeyd van mijn fchrijven ? Schoon dat het niet en baetj 't fal aen mijn fèlf s beclijven* Na dat het is van my met goede wil gedaen, En na het is gedaen: Laet mijn (o Gqdh) ontfaen. 5> Wat kender oyt den Menfch ter wereld meer behaghen ,, Als tochten van het vuyl des werelds te verjaghen ? „Wie dat fijn waerde ziel wil houden fuy ver, vroom, „ Die geef fijn dertel vleys niet al ce langhen toom. Hoe-wel het fwackfte goedt der redelijcker Dieren Ons met een flimme treek vaeck door de ooren gieren, . ■ Sykoocken'tweeld'righ hert met onbefchofte brand, En in een quiftigh nat, dat bruyft tot voor de tand, „ Daer fchaemt noch ftuytê wil, nog kan^ maer vliegt na d'ogc;
Hier vind fich dan de fchaemt heel fchandclijck bedrogheu. Wat is der Vrouwen aert ? Wat is der Hoeren doen ? Dees is een flimme treck,d'ander een geyle foen. ■ \-.mI. T.-- Dee* |
||||
|
7-^eel j^ooDfiaecRdijfft Uderrlb-paceu. 251
Deesachterhaelt ons ftracks.d'aer doet de Ziele fchadej
Bedachte wijf heyd vind fich dan met mal belade. Nu coomick eens tot die, die gaerne haere Ieught Gebruycken in de luft van Wereldlijcke vreught, Al waer dat men den buyck gelijck een Afgod eeren, Met lecker fpijs en dranck,welluftigh banqueteeren: Hier is een Bruylofs-Feeft,daer alle koftelheyd -* (Tot overdaeds gebruyek) is voor de Ieught bereyd.
Daer klincthet fnarenfpel,hier toont mé fchoon voor d'oogc Der Menfchen hooghlte luft in't Wereldfche vermogen. AuRuftin. '£ Bevalligh roode goudblinckt met een gulde glans, ©ej|ouatt= 't Verkeerde fpel lockt ons aen d'averechtfe dans. fiSmg a£tt Daer fiet men d'hovaerdy in d'hooghfte graed gezeten. 50110e, Daer fiet men eerft te recht hoe ootmoed werd vergeten, Jacob f. Trots gaeter meeft in fwang, en om de meefte Eer £#«ptinu Pronckt ieder op het fchoonft', praelt ieder meer als meer; uobmonttii t Is zijd al watter kraeckt, t is goudal watter bhnd, 't Is Eedel datmer eet, 't is Ne&ar datmer drind, 't Is Godlijck datmer fpreeckt; Men eerter Gods geboden, Maer (dat men 't recht verfta) het fijnverzierde Goden: Het een,een Bachus is,het ander een Iupijn, Wiens Sacrifici is een gulde Kop met Wijn, Die eertmer met gebeen van veel onnutte reden Wt dertelheyd des vlees;de deught die werd vertreden : Men "leeft na wet,noch re'en, na reghel,recht,noch maer, Maer ongebonden wulps.in vuyl onnutte praet, Hierom: Heel wuft, vol wangelaet,brootdroncken,overdaedigb, öaUtfnf"! Laet-duncken, trots van moed,ongodlijck,en lichtvaerdigl|f bjErituciiuftc Ach! dees bedriegend' oogh van de verblinde Ieught, lt!cft/"m0et Die haer behaghen voe'n met haer fchijn^foete vreught. iS gfacïjfls hier de Wereld niet met haer gevalfchtetreecken, BuS*Waer door ZY ons Delet van'öodes woord tefbfeecfeen, mm»; Maer biaeft de herten in *: V. ie hier doet dëughts-vermaen, Doet blij eken dat hy gheen bequaemheyd weet te raen; Want alles heeft fijn tijd;Men moet onderfcheyd maeckea Te fpreecken op fijn rijd,na eyfch van alle faeck&h- Het is een vïefe geck,die 6%fe wtjle-grïl Gelijck de Rooien voor de Vartkees èroyeft wit- 0 O We-
|
|||
|
*j t i. k R u L s t&ermaecfechjcfce uuwtt.
SinSat'wK O Wereld ! en ö Menfch ! tot Wereld fo geneghen:
tttflhh?'Hoe onbedacht ftrijd ghy u zielens wel-vaert tegheO. msat*» £ Is waer' ^e Wijfe-man feyd: Alles heeft fijn tijt. fccrötpmm/ Dochaen wiens broflTe band ehy fo verbonden iïit : natj«tmfi« Datgny niet anders tracht als eengewoont' te maken KS^tntaf Na tijds gelegentheyd in vreughd* van werelds faken, tentet m £ Behaghen is fo feer gebonden aen de wil: SmmóSi Waer wat te <luicken »s,men moet ftracx op den tril. - <Sï« «ut ^eer we* ^^ Auguftijn rnet treiFehjcke reden, ban fai Dat de gewoont' ons brengt tot veel noodfeeck lijcheden. fiS K*e 'tNoodfaeckelijck is goed. Noodfaeckelijck is quaet. Goed ift noodfaeckelijck,wanneer"t veroorfaeckt haetj Haet,om de welluft van de wereld te verfmaden. Q,uaet,om de welluft te beminnen^t'onfer fchaden- En ift (ó Aerdfche Menfch!) niet wel beklagens waert Dat de gewoonte u noodfaeckelijckheyd baert, Tot werelds-vreughde.die foet toonen met een fchijn, Maermetter daed in't èynd' doen fmaken haer fenijn. 5,'t G Jet heden met de Menfch, gelijck de Kindfche daghen „Boven de foetfte luft het Kinder-fpel behaghen, 3,Wanneer de tijd verloopr,en dat een rijp verftant ,. Ons 't foete Kinderfpel voor maliigheyd in-plant. Wy achten't fotterny.door't Mannelijck bedaeren, Wanneer't herdencken ons vernieuwt deKindfejaeren. So gaet het toe(ó Menfch!) fo lange als men leeft (Door de begeerlijcheyd) 't hsrt aen de Wereld kleeft. Maer ach! wanneer de ziel fich voelt verfocht van Gode, Wiens Godelijcke wil het Lichaem foeckt te doode. Als dan door een berou 't gemoed met fchaemt' beklaeght Dat ons het Kinderfpel ter wereld heeft behaeght. Wat is het Kinderfpel ? Eylaes ! het fijn de gaven VVaer onfè herten dickmaels legghen in begraven. Ift niet recht Kinderfpel: dat men om 't werelds goet Met onvcrfade luft hier op der Aerden wroet ? Ift niet recht Kinderfpel: in Mannelijcke Iaeren Met groote flaverny veel Schatten tevergaeren? Ift niet recht Kinderfpel: dat men fijn Naeften haet Om 't wereldfe genot,aIleen door eyghen baet ? |
|||
|
74fti$ ^öfaecfteltjc&l8*reïö-[jattem au
©att m tg Ift niet een Kinderfpel te ftellen fijn vertrouwen
«W^ató Op wereldlijcke Eer,te minnen fchoone Vrouwen ? mt^tim *ft niet recnt Kinderfpel: dat men door Werelds-pracht tengimsm Soe&by den Menfch te fijn ge-eert»en hooeh-ge-acht * ohatotiiacu En is het met te recht een Kinder hjck bedrijven J&au©mr; Te fcheppen onfe luft in*t Spel vanGoude Schijven ? êSSgtöcnw ^et is recnt Kinderfpel t dat wy om 't Aerdfche goed !Kt/m6sSo Ditter en f° wreed pijnighen ons gemoed. f» temca. Wanneer wy 't levens-glas gevoelen af te loopen, tonqxntk<s< Ken dan u heele Schat een uurtje levens koopen ? mte uoau jr en ^an u overvioeci u teelen eenigh vrucht Waerom 't benaud gemoed uyt-brae£t fo menn'gen fuchtj
En zieltooght na het eynd'. O Menfch ! laet u gedachte» Met een oprechten grond op delen doch eens achten. Mathe f. Treed eens in u gemoed,fpreeckt daer u lelver an» ^tet» Ghy fulter licht meer fien als ick u fchrij ven kan. ,- - .-4 Gedenckt (o Menfch!) de dood, het eynde van u {laven,'
't Begin van u verdriet, door't mifbruyck van Gods gaven» Gedenckt (o Menfch!) de dood,een eynd' van al u luft, Een dief-egh vanu vreught,een roof van alle ruft. Laet dit niet min (o Menfch!) u fnoode herten raecken^ Pro.ri.c, Die uvaeck van de nijd veel Logens wijs laet maecken. jfe» beracot £er ghy de waerheyds grond dickmaels te recht verftaet; we ia on* Stroyt ghy een boos vergift van onverdiende haet, wit öWan* Spuw't op u Naeften wt't vergif van lafter-woorden, feMkïD^u1 Door't fteelen van haer Eer,'tgheen zielen ken vermoorden^ En ftroyt u boos fenijn,met kennis noyt door-fift, En fmoort u Naeftens faem in vuyle lafters-drift». „Hy moet tot dievery niet werden ingenomen» „Wiens vreefe voor de doot der galgen hem doet fchrom|nJ * ®f "toasr. Gheen fnooder dievery^ als dat men iemands Eer &iï£wL Steelt met een vuyle klad,door wraeckgierigh begeer. Saéfroet* Gedenckt datGodes ftraf rechtvaerdigh falkaftijden nbettoonna Die fulcke faut begaen, en trooften haer die't lijden ousïtecbtiB* Geduldigh om de Liefd' daer 't God om heeft geleen» boa? mm Die als een Capiteyn heeft felfs voor aen getreen, SJfiffifË En bad noch voor de gheen die quaed aen hem bedreven. Ms&uptet. So doen ick nu; o God! wilt haer mifdaed yergeven. S 8 Ver,
|
|||
|
* 14 i. k RÜ L s ©ermaeeueltjcRC uuren. *
Vergeeft haer die mijn oyt mifdeden eenigh ding,
- Door oorfaeck: niemand leeft die'm noyt te buyten ging»
Wy moeten al te faem vergeven en vergeten,
Sa wy een Chriften Menfch oprechtigh willen heeten.
*k Treed buyten mijn befteck: 'k vermaen n al gelijck
^ Hét Wereld-haten ons te fijn noodfaeckelijck.
Daer werd in onfe tijd van dagh tot dagh bevonden
Hoe licht de Menfchen nu vervallen in dé zonden,
En fegghen tot Solaes: David heeft zond' bègaenj
Maer weynigh doender nu dat David heeft gedaen.
jsmii?o(iu& Men fal het fachte Bedd' in harde plaets verkeeren>
De koftelijcke zijd' in ruwe hairen kieeren.
Een groote zonde moet alleen niet met getraen,
Maer wercken van berou oock dickmaels fijn voldaen.
Hoort eens hoe God de Heer hier laet door de Prophetea
aia ** O Menfchelijck geflacht l ons fijn beloften weten:
«m tenjnt»Aen hethovaerdigh volck,die in het fchoon gecier
tocöeftè "Varft Lichaems pronckery genieten haer pïayfier,
5^^c/|^"Die in het ydelfchoon een groote glorimaecken,
Üfï? ÉS? "Eh *t Lichaem haeren God. Beklagheljicke faecken l
** 3. «w. Om dat de Dochteren van Syon lijn geweelt
"Trots,opgeblafen,door een hovaerdtghe gheeft»
„Met uytgeitreóten hals,na hovaerdysvermoghen,
„Gingen zy by derftraet,met wincken haerder ooghen»
: »»Met koftelheyd van pracht haer fchoone hals bekranft^
»En raet de voeten zy daer hebben als gedanfh <
"Hierom (at God de Heer (feyd liaias) raeckéu
"De toppen haeres hooft,en falfekaeldoen maecken»
, ; **God fal oock in dien dagh wech-nemen het ciöraet
*Dat op fijn prachtigbft'aen het vuyle Lichaem ftaet:
, ^Dé fchoenen fchoon geciert,de maenkéns, de half banden» *
„Het borft-gecierfel^de luweelen om de handen,
«De gulde moeren* die de vleghten eieren doen,
»In't kort: al het cieraet^waer pp men ken vermeen.
"Ach! voor een foete reuck,falvuyle ftanck verfchijnen,
"En voor de ree p, een baft, om 't Lichaem meed* te pijnen»,
"En voort gekrulde: haHveenkaelen beenen hooft»
"Van't fchoone fneeu-wit vel,en kaecken rood berooft*
» Siet
|
|||
|
7-^tel. i^oobthccTiclncK töetdb-ïjatcn, %i$
„Siet eens hoe God bekent fijn al de pomperyen.
„ Siet hoe hy heeft getelt 't getal der hovaerdyen. „Sieteens hoe God de Heer fijn ftraf rechtvaerdigh geeft, ,, Befchaemt (in arremoed) hasr luft verandert heeft. „ Veel rijck fijnde van macht, wiens. luft,met wil,verfchilde# „En door de overvloed niet wiften wat zy wilde, ,,Die weer tot arremoed' gecomen fijn ia rou, „Niet wiften wat men van armoed' beginnen fou* L'aet u door defen dochf ó Menfch!) ten beften raden» En leert noodfaeckelij ck de hoyaerdy.verfmadeo. Leeft eens met aendacht door dit Chriftelijck vermaen. Denckt dat het ïn den dagh des oordeels dus fal gaen. |
|||||||
|
|
|||||||
|
Om te.
- Gedencken het Wterfte $
Noodfaeckelijck tot profijt van.'t
Wereld-hatenj Liedfche-wijs ' gheftelt' S T E MME;
$aert tucl £>cepter&
DE Wereld,of't cieraet van Wereldlijcke luften,
Is niet dan ydelheydt der ydelheen,eylaes! 't Gheen men te recht bevind als 't Lichaem föeét te ruftea (Door doode flaep) in't graf,daer't is der wormen aes. Deïuft in'tfpitfte top van mijn vernuft gherefen,
Om af te beelden (na vermoghen van mijn macht) Wat dat het levea is,of wat het fchijnt te welen,
So ick niette vergeefs vcrtrou mijn fwacke kracht. Gg * Het
|
|||||||
|
'.»-?;
|
|||||||
|
336 I.RRULS ibttmmMiitht tromt»
Het leven heeft ons God op Intereft gegeven,
Ter tijd toe dat de dood voldoeningh van ons eyft,
En dat zy ons ontrooft de krachten van het leven,
Op dat de ziel van hier na Godes wooningh reyft. Waer niet de woorden, maer de daed fal moeten gelde,
Om (na ons wercken) loon vanChrifto te omfaenj Waer onfè zonden ons al felver fullen melden,
Die in het Boeck van ons gemoed gefchreven ftaen. Gefuekigh is den Menfch dié daer mach fijn bevonden
Suyver,en fonder vleck,voor Godes aenfchijn foet: Dat's die door waer berou van fijn bedreven zonden
Gefuy vert heeft de vleck van *t knaghende gemoet» God fal fijn oordeel voor den Menfche gaen bereyden.
En geven ieder Loon, na dat hy heefc gedaen: De Boeken (al de Herder wt fijn Schapen fcheyden*
Wee! die het oordeel moet tot fijne iïraf ontfaen. Wat fal (atrotfe Menfch!) wat fal u trotf heyd baten
Wanneer u ziel voor God met zonden is bevleckt ? Een eyfelijck geween u ftem fal hooren laten:
O Berghen! valt op ons. O Heuv'len I ons bedeckt.
Wat fal dan baeten t fchoon gecierfel der Paruyck >
/ Het blondgekrulde hair dat om de lJruyck verfpreyt ? Als ons de wreede doodde ooghen doet toe-luycke, Wat is die glory dan anders als ydelheyt ï Wat baet het fneeu-wit vel,verciert met bloofde kaecken ?
Wat baet dan fchoonheyts-lof,daerme veel moet op draegt*
Ken't fchoon,van fchoonbeyds-lof,met glory iets vermaken Als van't geworremt ons hét vleefch werd af-geknaeght >
Wat baet dan fiere gangh ? Wat baten trotfe treden ?
Wat baet;dan pracht van zijd'/t pompeufeÜjck gepronck? |
||||
|
Wat baet dan 't fchoon geftalt van lichaem en van leden ?
Wat baet dan foet gelach,of vriendelijckgelonck ? Wat baet de rijckdom dan,of macht Van machtigheden
Een's Conings,Vorft,of Prins,ja Keyferrijck van Haef ? Hoe menigh heeft de dood van defen overftreden,
En door haer macht gemaeckt fo menigh Heer tot ilaef.
Hoe ken Natuur noch fijn geneghen door't begeeren
Na 'tgeen dat voordeel fchijnt,nochtans tot fchadc ftre£fc? Wanneer begeert men laet genegentheyd vérheeren
Door onverfade luft,onruft in'thert verweckt. Waer van dat voedfter is de gierigheyd boos-aerdigh,
Die door haer valfche luft begeert' met fchijn bedrieght^ Dat fy het meeft verkieft 'tgeen dickwfls 't minft; is waerdigh
Vertrout haer fchalcheyd niet,haer fnoode lift ontvlieght* Wiens fchadelijck bedrogh in waerheyd men kan derven:
Wanneer men het gedaght tot doodes komft verport» Neemt mijn Vermaen int goed(cV Mens!) geöenctlt W ttttÜf»
De tijd die vlieght ïo fileren 't leven is hier kort, LAet u in den fïaep niet wieghen
Van de Wereld {Menfch) bedrieghen, Die gelijck een Hoere doet: Op,geptonckt, en fchoon van vooren, Om de Menfchen te beköoren Met haer vnyle overvloet. ©Ijftooj* Voorfpoet ftelt zy fchoon voor d^ooghcn^, teiftimm/ Doet in defen haer vermoghen: -1
tot Woefoet «-ia ° ' . ïi
ftoojtj^et: • Rnckdomzy te vooren zet.
sm «iertgö i Ydel glory, weelrgh Ie f en
R**ÏÏ Zy ons vaeck belooft te geven»
«wint» Omtetreckeninhaernet
SSJSSp 0nfe zielen, door't begheerëoj
«wawciwttt Maer wie deifen af;ken keeren^ * )
*tw*au ^leteenwalgiü^tegrïenftaèn* r W
tfaBTffl /. Gg , • ■'. plu
|
||||
|
Die lal fijn gemoed bevryen
Van veel plaghen,en veel lyen, En des Duyvels ftrick ontgaen. ' arfyn-^A^'de'WefeldiseenHoere,
Öie op oqlè zie! gaet loere, Even als het Duyfje vlïegrït: Dat door 't Jockeb,én door 't fluyten < Vaeckfijn fnelle vlughtTal ftuyten,
,.^ ^«erdoor het lijn felfs bedrieght. EyepaU een Hoeck,omrhanghen
Meteen Wurmpjen,om te Vanghen 't Vifjen* dat na defen haec{tt: Door begheerte valfch bedrt>ghen Werd het in een ftrick getoghen, :; Daer het aen fijn dood geraeckt. %! watis doch 'taes derwereld
GpudeKroonen rijckbepereld» 't Sijn maer wurmpjes, anders niet: Daer men ons meed' foe& te locken, Daer wy werden door getrocken, " • lp de ftrick van't Helfch verdriet. Wat fij n Werelds hovaerdyen >
Sijn't gheen fnoode toveryen, Duyvels liiten,ziels torment: . Die ons fo verr' doen vergeten Dat men (door het boos vermeten; Gode.noch fijn felven kent- Leert (o Mjènfch!) 'tnoodfaeck'lijck haten,
Werelds-lufteu te verlaten. 't; Vyer van u begeerten bluft. Leert.ey 1 leert begeerte fterven* En het vïeefchiija welluft derven, Dat in fachte plpymen ruft- Schoon dat ghy jnijn leer in't fchrijven
Acht voor malle tijd*verdrijven. lek acht dat u zot verftand (Aen de Wereld (a verbondenJL Waent mij nfelfs te $ja vol zonden», j Slaet mijn wereken van der hand. Moe |
|||||||||
|
\ w:
|
|||||||||
|
;.
|
|||||||||
|
12
|
|||||||||
|
7.^ctL #ooöfa«feeïtfc& tDettlti-Iiatni.
„ Hoe ken 't quaed gemoed Yeriuaken
,,Sich in Deughdclijcke faken. „Wederom; Een goed ghemoet „Sal het góéd niet varen latenj „ Goeden ftaet bet quaed te hateü t „Wee hem die in fchijn dat doet- Is ter Wereld oyt bevonden
Eenigh leven fonder zonden > Ogh! ick laet my duncken neen. Maer wt deugridelijcke wercken Ken een goed verftand licht mereken, Of men uytdat fpoorwil treen. Om te treen van zondens pade
Op de wegh van Gods genade, Moet men leereri eerlt verfmaen: Rijckdom,wellüft, quaed vertrouwen^ Of men ken het fpoor niet houwen Om de rechte wegh te gaen. Ogh ! de rechte wegh is lijden:
Lijden brengt ons tot verblijden. Lijden maeckt de zielen rijek. Lijden ken de zielen baten. Lijden is hêt Wereld-haten. Lijden is'f Noodfaeckelijck. Comt tot ïuft de Gereld raden,
Lijden moét de lüft verfmadën. Werd men van welluft béftteen. Lijden moet het al verdraghen. Lijden moet hét al verjaghen. Lijden moet het til vertxeen. Werd nteft van de-n^d bedrbgheo^
Valfch gefaftert,eribëlb|hse&, Lijden neemt het al in't $öëu Lijden moet het alles heelen. Lijdeöfalhet Gödbeveelen. • Lijden maeckt het bitter foet. Lijden aeht ick WereM-h^ö»- Lijden doethet alferlateh* |
||||||||
|
«Ecttoutttbt
en öcugt lies tecnö gemoet fait goct Dar tooit gceiuge 3óbaetóbeï= «Ktjten/maei: boa: gocöt amncnutt. IBcöctmn el «juacbt göe» moebt/ of» ten etiöcugs ödnr tncnfdj ntkt'tatlitft Het beugben eit ocff imige Dan garbc toecrficnficlj nietbelegew mjcU ingoet tam getto-> tnaedtiitgb fthcppcn tot jnboojfrijtin tuüg bcöjog toe 31de Boat» |
||||||||
|
Ho I.krüls ©ermaetïtelijcRittuwtt.
Lijden wil gheen wraeck van't quaedt.
Lijden wil gheen quaéd, quaed loonen.
Lijden wil het quaed verfchoonen.
Lijden fbeckt der zielen baet.
Dickmaels faïde Wereld heelen Iemands Eer en Faem te fteelen,
't Gheen de vromen niet betaemt.
Lijden leert de wraeck-luft breecken.
Lijden mijdt het weder-wreecken.
Lijden maeckt den dief befchaemt.
Wilt ghy Werelds-ftricken mijden, Leert voor alle faken lijden:
Lijt,mijt,fpijt, en trots verdraeght.
Sluyt u ooghen,ftopt u ooren,
Laet u door gheen quaed bekooren,
Die door 't oogh in't herte jaeght,
Sien ofis ooghen quaed' gebreecken. • Hoort men iemand lafter fpreeckenj Hoort het, of ghy 't niet en hoort- Sluyt u ooghen door het lijden, Om 't gelicht voor't quaed te mijden, Dat tot zonden vaeck bekoort. Wie ken lijden,en verdraghen,
Vind fijn vyanden verflaghen, Door het lijden hier op Aerd'. Wie fijn leed met leed wil wreecken . Sampfons-kracht lal hem ontbreeckeni Maeckt by God fijn ziel onwaerd. Noch moet ick hier (door het lijdea
Meerder zonden leeren mijden) Eerft verhaeleu klaer en naeckt: Hoe wy (door het quaed geneghen) Tot onkuyfheyd ons begeven, Hoe men tot onkuyfheyd raeckt. Eerft,want wy noch jonck van leven,
Curieus ons gaen begeven , ,,, Buytenorder,buyten raet, |Üle$ t64^oiéea»doorlefea» |
||||
|
7. ©eet. J*oobfaecfte!tjrftt$tteIfcf)ateti.
„. Te beproeven Tonder vrefen:
|
||||||||||||||||||||
|
5©e mtktrofe
motfetjê 3tm
fonbetiingü
berlieft o»
öitlebot/am
bist (uiaef t
wagslötJaU
tüüttejijn.
fb? m fc«
etiottottw petfmtcn/bie f» natuutlgc ofteUlctiViijc beminnen/ hielt 5» btft> mael Iniiicw $itn én fijje* W/ tnepitert* öe« Muflc* bentyantba jjatt onrite Jteuba #*= tuutc. |
Daer d'onkuyfcheyd wt ontftaet.
Herreberghen tot veel fraerten,
So d'onkuyfcheyd eerft in't herte D'eerfte Ionckheyd gepaflfeert: Sal men door onttteecken finnen Ydel licht gefelfchap minnen, Daer men daegh'lijcks by verkeert. Dit fal ons de weghen toonen,
Plaetfèn,raidd'len,en perfbonen Ons aen-prijfen (fonder fchaemt) Geyle praetjes.om bekooren, Somm'ge (feg ick) gaerne hooren 't Geen der Eeren nietbetaemt- |
|||||||||||||||||||
|
En men raeckt aüéngfkens veerder
Tot om-belfen, hand'len, meerder^ |
||||||||||||||||||||
|
♦t?|«tertt
ben irrtoct jJÜoctetbeon» feapfftocDan' büiusrt) bart iemanbt toe tcftaen/niöe alfban ficD |
||||||||||||||||||||
|
Dat dan Nicht of Neef je doet.
Satan fal daer niet ontbreecken, Om dat vyer voort aen te fteecken, Datter meer uyt volghen moet. |
||||||||||||||||||||
|
fctbë meteen ' ......
frtjün ban IctttacfmtebrftlaaOm/omöoo^falnrtwejfjcitcttbeftljufttsJjm/mcttoïcit!^
tmetbcgecrtebolöacn heeft, jffiaet toitfitljlaaceacijttaij tuiloittfrintföiglKH / enbe ben JVaem ba» «en «Eerltjrhc^otiïOTSjattÖcn/ifaUtaptsljcöaogljint ofte toeftam eemgfte oiS= fe*hno?eiücke reben ban mifnipfcb^bt/ bed min oiüieUooreljjtke Uaii&elmgtJ (uyt ankin>fcije ©egtoetrtai omlïeken) in &c««lijci?& te uleghen. Och! men voelt noch van de zonden
Gheen berou, hoe diep de wonden Si/n gepeyltsdoor waere fchaemt, |
||||||||||||||||||||
|
«tffiheweaw
feggboi itf fjebenfbaessf oojfaetk bel- let ssnben : IBaet tetj* beftaen toert «ttoelck on« fceftoozwc ïsf wc errufcert I)et: «tisS Supben ie manier/enbe mUettuflcbé toetst onfe Ziel ban be IBcreW \i» tynfTlifiii |
So verblind fijn onfe ooghen,
Door de wereld fo bedroghen Dat men dat maer vriendfchap naemt.\ Zonden werden voor gheen zonden
Op de wereld meer gevonden, Quaed geloof dat giet in fwanck, Gods gebod men overtreden Door de fnood' begeerlijcheden Die ons houden in bedwanck. Comen luftenoasbeftrijden,
|
|||||||||||||||||||
|
't Vlees fal om de geeft niet lijden,
|
||||||||||||||||||||
|
*
|
||||||||||||||||||||
|
-r.
|
||||||||
|
*4* i. k R u L s BermaecfceKjc&e uuren.
Had geleen 't vlees om de geeft:
David foud' noyt in de zonden Sijn van O verfpel bevonden Met Urias Vrou geweeft. Zondigh wy ons tijd verfpillen;
Om dat wy niet lijden willen, Als de Wereld ons beftrijt, Met begeerte tot haer gaven Woelen wy als Aerdfche Üaven, Om het wereldfche profijt. Men fiet dees endiebrageeren,
Opgeproncktmetweytfekleeren; Alles na het nieu f atfoen. Onrechtvaerdigheyd fal flooven, Quaed' begeerte,iteelen,rooven, Om een ander na te'doen. Op dat ick niet heel vervreeme ^
Van mijn alder-eerit voorneemen,
Daer ick weder nu na keer; En ick fal noch iets doen blij eken : Dat ick heel noodfaeckelijcken Voort de wereld haten leer. Ouders dickmaels om de Kind'ren
Groot te maecken, zielenhind'ren: Rapen»Schrapen in haer Neft> Rooven,floven,woelen»loopen: Souden Lijf,en Ziel verkoopen, Achten't werelds voor het beft. Maecken dees gheen fwaere wonden
Aen haer zieien,door de zonden ? O&h! drie-dubbelt dees mifdoen: Dat zy overvloed begeeren. Wat kent aers de Kirtd'ren leeren: Als de hovaerdy te voe'n» Tot veel luft het hert te trecken^
Tot veel overdaed verwecken Ons natuur en fiiood' begeert: Oudeh gierigh jonghen milde |
||||||||
|
*t<©ücm«iu
ffggfjni ïiee meng» mi* fftcn ut beft: aBiegtógdi «t öecft/ ut nitt ghc*iit norljte toert niet sflejim tip Df HlCltÖ.
Jïlatr ogtj/
tuel tftwtöt mm t ©act
at is nitr oiigoDiKJijc fcrr als ceti fiimgtnensi «Eniftöan Hietbcttagc^ Ujc/te(loU,Ti em g!)s-«öt t£fl):UJ"k.ïJ
tncnftiffit/cii
|
||||||||
|
Speeleö
|
||||||||
|
.^eel ^ooöraecfodijcft tiDtttto-ijatet!.
Speelen Ruyterlijck den gilde :
So gewonnen, fb verteert. Staet een Boom,met duyfend bladen
Opgepronckt en fray beiaden, |
||||||||||||
|
]©c 23aom
tocrot Ijier taerftaen ben JBcnfch/ eft b< 2>latsct< fiijrfebom* me/bc (tam Unit öe rock«
bommen tjet HoofbeCrf genanten. ©de ttichoi
tnaenm bat tjgttoiifcltjdi jn't lef bet»
bienë/'ttaclt aious lupbt: ©KltUöbfrt
DcMwm toïjs
felsjritamg.?» leut: öelilicn Jjaer (boeren ttau belial^c toaer tnrbe jn gast rüc bommë bcr* kregen !)ebt>ê en fcacr iüa« tomcïingöm groot sht- tnartftt j):Iis ben. 3nbct wacebernr Ijcttoaereen gorbt cttbe groot %af tuaet biefo* beröepbt gc« fri)tcöt om ben armen teberfo&en/ macr«Jpiaci •tisbefcla* geltjcft/ baat trien 6e on» nutte befpa* ringljbanos nacornelingë tocoer atv mittclijcbet' teert lucrbt. JSerclWebe
begeerte jtjn berljiuber* mfTcn ban beel bcugb»* ben. |
||||||||||||
|
®e 35oobtt»ne
biet beritaen kp tüuypnu
|
||||||||||||
|
Kapt de ftameens midden deur,
|
||||||||||||
|
Al de bladers fullen dorren,
Niet alleen den Boom verporren, Maer het Loof oock tot getreur. Ogh! hoe wijs, met malle finnen,
Werelds Kind'ren,wereld minnen. En verbreyden Satans Rijck, Om den Babel te vergrooten. Die te recht gehaetjverftooten, Dient te fij n noodfaeckelij ck. Haet en Nijd is ons van noode:
Om begeerlijckheydtedocjden, Traegheyd in het Aerdfch gewoel, Maer men fiet contrary beuren. Ogh! ick forghe voor u treuren, Die u maeckt des werelds Boel. Ogh! hoe loopt men,ën hoe flaeftmen.
Ogh! hoe woelt men, en hoe draeft men. Om 't vermaledijde goet. En hoe traegh(waerd te bekermen) Om Ierufalem te belchermen, Daer't ons al van comen moet. Menfchen die in goede faecken
Altijd wtftel weet te maecken 't Goedt-doen tot eenander dagh. Soud' ick nou wat goeds gaen hooren ? Neen : mijn comt wat aers te vooren, Dat het mijn niet beuren magh. 't Is in't-loopen niet geleghen:
( Want wy weten wel wat weghen Dat ons God gebied te gaen. God kent hert,en mijn gedachten, Want het mach my nou niet wachten. De wil neemt God voor 't werek aen. Hh *
|
||||||||||||
|
244 i.krüls ttttmaecftelijcfte-utttttt,
Menfchen! moght ick met mijn trienen
U beweeghen door vermaenen : Ick fchreef met een traenen-vocht, En ick foud' mijn willigh voeghen Om uleeren te vernoeghen, Dat vermaenen baeten moght. Maer ick wil niet verder praeten;
Als de Wereld Ieeren haeten, . Die't behaeght die neemt het an:
Dat ick leer de Wereld haten, En noodfakelijck verlaten;. Daer weet God de oorfaeék van. Het gelchied niet fonder reden
's Werelds overdadigheden Porren my tot dit bedrijf, Door een*walging van de zonden Ben (noochaeck'iijck) ick verbonden: Dat ick vau't noodfaeck'lijck fchrijf. Sijnderdaegh'lijcks jonghé finnett
Die haer voeghen tot het Minnen;' 't Eerfte dat men vraghen fel: Ken hy na de Wereld leven, Heeft zy duyten mee te geven* IfTer geit> ib ilt al wel* v Dickmaels in die felfde faeckea
Sullen't and'ren anders maeeken: Een die Keft op Üeughde bout, Soo'c hem maer gebreeckt aen Scbijvet* 't Hylick dat fal achter blijven Out een handeken vol Gout. Wijf heyd fal men fott'iijck laecken,
't Gek ken wijle zotten maeckenj Niemand zot, als die niet heeft- Wijf heyd fonder ghelt verfchoven, 't Geit gaet nu de""Deugbd? te boven, Hoe ondeughdigh dat men leeft. Ontwae&(ö Menfchi) met my i't is nu geen tijd om flaepen, Nodh om gheen twiftigh flijck van Silver,£out,te ««PHJ1, |
||||||
|
IDcrbttat
JUNKS fom--
tl)JS U4tt 08
geeft tot ctfft
f De beugijoe
pjofpteine» tooojfccjicf) aoigi'teruê/ te uicteimmt tö0Ö'itt)O0?t
tegaen ftoo*
ren/ oftöcn armen met (en iionuö te grbcnrfccH 6c wereld fal «mfe begeerte fairbtram wttftecehcn/ en boo? oogè" t)ouö«i:©eIj bat luati) tnijununiet beuel om te keeeben te sacwlcDeb feoat amtts U ooL&ou* telt lu.u out Ooöts tal gelieirineen. 21cft inogüt fcjtfrfl) rg«* bactfsljebUf: «©nfe Iietot Keet lucet fcar mimücrt goiütis < en tnefal'tDett tUO| tKBrtit
«m nemen, <?ftrantl>et3 trouwen Dm jPUenfciien. «© HJecctö/ nooDiahfiat fc Daten, |
||||||
|
©erijetram»
mêtnfuüen «t.t baten wtbentwglje ïerto:acefte/ maer öe *crfjttoatr» öts"jo:ö bet> l»ft llrtlt tKC
toot. j^ob,
|
||||||
|
7&ttl &ötitïfau\it\iitkV®mlty-ticittmt 245
„Dier men verkeert om wroet,en lift bedrogh ift recht
,, Dan gruwel hovaerdy blijft 't eynde van't gevecht, ,,Subtij Ie lifts gebruyck van yd'le Werelds-kanfjes, Spriught(door een quaed'ge woont) aen averechtfe danfjes, Waer het bekoorlijck fpel van onfè quaed' begeert (Door liefde van het gout) inweiluft meeft brageert, Doch buyten maets belleek, en met verkeerde treden Van herts-tochts finn'iijcheyd, door qua geneegh'lijcheden. Wie lééft in overdaed,en in een pomp van pracht, Word voor de Wereld groot,voor Gode niet geacht, 't Herdencken van het quaed om-fpit fomwijl de herten. Het reyn gemoet (door kennis) voelt ongewoone fmerten» „ Wie fal een vuyl bejagh gebruycken tot de zond, ,, En fönder p'rijckel van ziels doodelijcke wond ? j» 't Is beter dat men 't oor verftopt>de ooghen fluyten, 3> Op dat de toghten vuyl felfs voor haer deuren ftuyten. * * Wie Ieefter Mannelijck fo kinds in fijn verftand ** Die niet weet dat het vuur(die*t aen-rae&)fmert met brand ï 3> Wie-Ieefter doch fo fleeht,die niet en ken-bedencken ' Dat waters overvloed het leven fmoort,door 't drencken ? „ Wie fagh noyt,als eenkaers een koele bhes vernam „ Dat hy fijn licht verloor, door 't bluften van fijn vlam ? ,»Wie weet niet,als een vlam van't vuur is opgedreven » Sich daer in went'len wil, hemfchadight aen het leven ? >> Wie weet niet als een Boom ter neer getrocken wort " Dat al fijn groene Loof verwellickt en verdort? ** Somma ('t Is haeft genoegh tot een bewijs gefchreven) " Wie dat vergif gebruyckt vermoord fijn Lijf en Leven^ *5 So gaet het met de zond': De zond' ftreckt tot verniel ti (Gelijck een ftercke Peft,of Kancker) voor de ziel. „ En wie fich dit niet wil gaeh ftellen felfs voor oogheri >> Die wil moet-willens fijn aen Lijf en ziel bedroghen. r- Bedrogh is hatens waert.Doch hederiöaeghs het gaet: " Die gheen bedrogh en mint,die lieft gheen hooghe ftaet.. ** Hoe wert dan hooghe ftaet door fnood* bedrogh verkre.ger*| ' * By die door eyghen-baet fijn tot bedrogh genegen* , Staet-fuchtregneert foftrengh, dat een gemeeneMan Tot Hoogheyd vlieghen wil, fchoon dat hy niet en kan, Hh 3 'tEiï
|
||||
|
24.6 i.kruls ©ttmaecfohjcfcetiuwti.
't En zy door macht of lift, die ftaet-fuchts luft ophitfen,
Dat zy beklimmen willen gebiedens hooghfte fpitfen, Waer toe de lift ons brenght-Wat fal ick fegghen,och! Men vlieght nahooghe ftaet met vleughels van bedtogh. Gaet heb-luft niet in fwang met averechtfe treecken ? En is begeerlijckheyd met yver niet ontfteecken» Dat heb-luft (door begeert) in ïhood' bedrogh,en quaet Op't alder-uyterfte totbaeren fwanger gaet. Wat fal ick doch(ó Menfch!) u meerder blijcken laten Als dees om 't Wereldfche noodfaeckelijck te haten. Op dat mijn Pen noch meer tot meer gebreecken comt, Die ons te haten fijn: Wat gaender al vermomt In fchijn van waere heyl,die God fohijnen te groeten, Maer hebben (fo men feyd) de nicker by de voeten. Haer woorden Heunigh-foet,als Engels van gelaet, In't af-fijn bitter roet,door valfcheydt in der daet. Een Goddeloos gefpuys, die fo het quaed verbloemen |
|||||||||
|
Mat. 7.
|
Dat haer (chijnheyligheyd waer fchijnt door't Heylig roemc,
|
||||||||
|
En in haer's Naeften oogh altijdt den balck fien,
De balck van ghebreck, maer in haer eyghen gien. *©e ©utren Draghen Zoili Sack,waer in zy de gebreecken zoiius tm (Die zy van and'ren fien) in-proppen ende fteecken, fttetaw% Die zy(fo hier en daer)verfpreyden overal, liitcf'Sact Meteen gevalfchte tongh vanlabben en gekal. - ** tomfafëm wie weten w& wat quaed wt Tonghen is gerefen süitwrcmciif Gelieft Erafmi Boeck eens (van de Tongh) te lefenj eentioittafi Hoe fchaed'lijck dat zy is, falhydaerkiaerlijck fien. *üa/!»a«ttj Om veelefchade (noodigh hatende) te vlien. pÊwaïm P Menfchen! leert (gelijck ick voor verhaek heb) hatea jjSES Noodfaeckelijck de Wereld,de Wereld te verlaten, nitiiótaitöcr in't kort: wat dat men by de Wereld fal verftaen «"jcb^whoi Heb ick n (na mijn macht) hier voor gewefen aen, «om0& jjjni Schriftuurelij ck beveft,met redenen bewefen, 5"' Soo't u vergeeten is.vernieuwt het door't herlefèn, Waer door ghy claerelijck den inhoudt fult verftaen. De wereld leert het ons noodfakelijck verfmaen 't Geen God f door Moyfes) heeft Ifrael voorgelefen : Want ick God heyligh ben* fult ghy oock heyiigh wefen, En
|
|||||||||
|
7&tt\. $oo&faec&eltjc&ï®mlö-gartett. 247
En wachten uvan 't gheen.de Wereld ons aen-biet,
Tot fchade van de ziel, het lichaem tot verdriet, Dat's levens hovaerdy: begeerlijckheydt der oogen, Begeerlijckheyt des vleys, waer door men werd getoogen Tot luiten van de zond'.Maer 't Goddelijck vermaen Leert ons God-heyhgh lijn, de luft te wederftaen» * Men Met om Aerdfche luft»om overvloed'ge hoopen Van Siher endeGoudfomenn'genziel verkoopen. Verblinde herten! door't bedrogh van quaed' begeert, Die nimmermeer vernoeght, maer luft tot meer vermeert: Slaet eens u ooghen op,en wilt doch eens te deghen De dagelijckïè loop der tijden over-weghen, Neemt kennis en verftand in uop-merck te baet, En fiet eens watter inde wereld omme-gaet. ComtGods rechtvaerde ftraf op ons niet alle daghen ? Verföeckt de Heer ons niet met alderhande plaghen: Krijgh, Oorloghjdieren tijd,benautheyd,en ellent, De waerom (acht ick) is eea ieder wel bekent- Mcght iemand d'oorlaeek noch van dees in twijffel legghen, Hy treedTin fijn gemoed, conlcienti fait hem fegghen. Of iemand waer fo plomp, dat hy't niet koft veritaen, Ick lalt hem met mijn Pen wel klaerlijck wijfen aen i t Gefchied om onfe zond, waer meed' wy God bedroeven, 't Gefchied om onfe zond' dat wy Gods ftraffe proeven,, 't Gefchied om onfe zond' dat wy met ongedult Beweenen onfe (inert* t is onier zonden fchuït. De herteadoor begeertydoen vaeck de Tonghen lieghen, En leughens met bedrogh veel herten weer bedrieghen, Moet-wil heeft ruyme toom,en rent van 't rechte fpoor, Vermaeningh tot de deughd' heeft heden gheen gehoor. Wie heden 't quaed beftrafcmoet ftrafte daerom lijden. Men dwaek vant rechte fpoor m ^n loopter tos bezijden. Men is met lof gedient, fchooadat men fchand' begaet, Rijckdorn wil anders niet,als dat haer mede gaet, Schoon dat de daed getuy ght haer wercken te mifprij(en ,, Sy wiiien dat men haer fal valfcbe Eer bewjjferij; lat alder-fnoodftequaed,dat yaeck een rijckert doet Sal een pluymftnjckers Tongh duydèn tot alles goet.. Men
|
|||
|
*4s I.kruls ©etmaetftripKuuren.
Men fal om eyghen-baet (door gierigheyd gedreven
Met loofè vleyery) ootmoedigh fich begeven Ouder der Rij eken macht, om wereldlij cke Eer, En eeren daerom meer den Menfch als God den Heer. Is ftaetfuchts fieckt' fo groot ? Och ja!Denmens verkeerlijc Is tot het Aerds veel meer als 't Hemelfche begeerlijck. Maer ach ! den Menfch is fo van aert : 'tGheen hem de meefte vreughde baert
Daer is hy 't minfte toe genegen,
Hydraeft,hy flaefc,hy woelt»hy wroet,
Na hooghe ftaet,om gelten goet,
Daer niet als forgh in is gelegen.
Want als men't wel en wel door-fiet: Sijn werelds-Iuften gheen verdriet ?
Hoe fèhoon zy toonen voor de ooghen»
"Teelt werelds-vreughd' gheen bitterheyd Wanneer de Ziel van 't Lichaem fcheyd ?
Waer door der menigh fijn bedroghen.
i De Menfch hier op der Aerdenteeft So lang hy Ziel en Lichaem heeft,
Staet hem teförghen voor dees beyde,
En wat van beydenmeeft behoeft
Hy by fijn (elven eens beproeft, >
Met een op-merck'lijck onderfcheyde.
Ick fegh fo veel de gheeft het vleefch te boven gaet» Dat fo veel meer voor 't een als 't aer te fbrghen ftaet» Want als de Ziel van't Lichaem fcheyd, Haer wefen blijft in eeuwigheyd.
Dies moet ick eens mijn felver vraghen:
Voor wie van beyde dat ick meeft
't Verganck'lijck Lichaem,of de gheeft
Ben fchuldigh forghe voor te draghen.
^De Ziel acht ick het meefte waerd. Om dat het Lichaem rot in d'Aerdj
Dies dooien zy in haer begeeren,
Die om 't genot van werelds Eer
De Menfoh ontfien meer als haer Heer,
Haer zielenden God felfs onteeren,
""'""-—.--------- ~ """....... Ma©f
|
||||
|
Maer 't overheert gemoedt van tijdelijck gewin
Drijft waere kennis itrack wt onfe goede fin, Schoon dat wy in de gheeit het befte deel befpeurea Liefd' tot het tijdelijck acht al de relt mier leuren, Enblaeft ons in het hooft: het ftaet de leught uietvry „ Te leven na de gheeit is viefe vafery. •• De fwacheyd van de leught vermach niet te doen vliedea »• De foetigheden die de luiten ons aenbieden; '»* Mijn Ionckheyd is te fwack tot fulcken fwaeren laft. •"* Ogh neen! dat voeght my niet, daer is te veel aen valt. " Soud' ick vcrfmaen de Eer van 't Weréldfche vermogen l *' Hoe foud't begeerlijck hert dat toe-ftaen of gedoogent tt Soud' ick mijn groote macht van Adels ftam en bloet, „ Mijn Rijckdom,en mijn Haef, vertreden met de voet, >, Waer door ick ben ontfien,waer door ick aliedaghö »> Eer-biedigh word' ge-eert by Hooghe als* by Laghe. »»Ick heb al wat ick wil. Al wat ick denck.ick doe. *» En wat mijn luft begeert,brengt my 't vermoghen toe. " Soud' ick dat om de geeft verfpillen,en verlaten ? ** Wegh,wegh/t is zotterny,het fijn maer malle praten. tt Wat iflèr meer ellend',wat ifler meer verdriet, „ Te geven d'Armen 't goed,en houden fel ver niet ? *, Wat is hy doch ge-acht by treftighen en rijcken t, Die altijd anderen moet in de handen kijcken? »»Wat ifler meer ellend' als ilaef en Qnderdaen •* Gehoorfaemlijck te dienft van anderen te ftaen ? •' Wie heeft al wat hy wenfcht,die mach na luft gebieden, 3y Die werd ge-acht,ge-eert,ontfien by alle Lieden; V Hy doolt die anders zeyt. Veel beter ift(dunckt mijn) tt Gedient te worden, als een Dienaer fèlfs te fijn. „ Wie weet hoe lang de tijdt ken recken pnfe laren, „Het hebben valt danfoet, meamoeter wel of varen. » Men maeckt my aers niet wijs'; lék neem niet anders aen; »»Ick fie wel watter om het goed al werd gedaen. *' Niet heeft ons Heere God gefchapen op der Aerde, *' Of hy heeft alle dingh gemaeckt elck na fijn waerde, ** Tot een gebruyck voor ons. 't Gebruyck dat ftaet ons ?rj * Van alles dat God fchiep,elck ding na fijn waerdy. I i Om
|
||||
|
15o i.kruls ©ermaecftclijcïie uuren.
„Omdathetfchobbigh Veefijnluftenfoud' bekomen,
„Schiep God tot haer gebruyck revieren ende ftromen. O Wereld! wat maeekt ghy der Menfchen Kind'ren wijs. 't Is waer,voor hongher heeft de Heer verleent de fpijs, En voor de vaeck heeft God tot een gebruyck gefchapen De nacht,tot lieve luft,om ruftelijck te flapeni God heeft het al gemaecktj Maer dat ghy't recht verftaet Sijn overvloedigheyd wil nochtans middel-maet, Want dat ons God verleent in overvloed fijn zeghen , j\ Dat ftaet met oordeel by ons felfs te overweghen, Of dat gefchied om die in overdaedigheyd Te bruycken na ons wil Hoort wat d'Apoftel feyd: • ■ Geeft God u fpijs en dranck» tot voedfel van u Leden, .Koft,Kleeders hebbende,danckt hem,en fijt te vreden. Geeft God de Heer u meer, Schriftuur bewijft met reen: Wy fullen 't overfchot aen d'Armen mild befteen^ Waent ghy dat God de Heer ons geeft na onf è luften Het gulde Ledicant,om dertel in te ruften > Ghy doolt,gewis ghy dooltjindien ghy futcx vertrouwt, , En.'t is quaed fondament daer fulck geloof op bouwt. Ick coom noch eens tot Ujdiefelfu wijs keuht maken Dat het maer fabels fij n: de Wereld te verfaecken j Maer acht het groote Eer,als u 't geluek gefchied, Dat uFortuna mild haer hooghe saven bied, Waer op ghy trorft met macht, gelijck als groote Goden, Dekleyne te gebien, met dwanghvariu geboden. f. De Wet van uwe wil wel woud' dat ieder Man U .eerden als een God: u machten baden an. Trots beeldt ufèlverin,door hovaerdys vermeeten, • Dat men u Hoogheydt hoort een Aerdfchen God te heeten. Verdoolt,verblind verftand,inbeelding al te Hecht» Wat, fult ghy fijn wanneer gb# komt voor 't hoo'ghfte'recht ï jri3ij HöeifalmeudanjeenBperjof Cqniag,ondericheyden ? Wiefalden, AdeLdaermétprachtte'Hoveléyderij ' Wat vordeel fal daer fijn meer voor een yqrft.of Graef , AJs ypqr eenBedèlaei^óf d'aldejmi^fteSlacf? p'J,, |-it«rVeeifemetLazaro op Aetdcn.fijn.vergeten'1 '. ,, .ihmvn^t , i bl t<pUi nsv'ï'*'0?1
ff! O 11
|
||||
|
7&tel ^ooöfaecfaltjcfc t&crelö-ljattn. 231
Sullen in Abrains fchoot met Lazaro fijn gezecten.
Veel Rij eken (Co ick forgh, niet dat iels oord'len kan) Sullen in armoed' fijn oock met den rijeken Man. Om dee* te wederftaen, tot voordeel onfer zielen, Laet ons ootmoedigh in den Tempel neder knielen Van een gebroken hcrt>en offeren gèbeen, Met een oprecht berou,en innerlijek geween, ? En ftorten ftroomen wt van bracke water-plafTen, Om ons onreyn gemoedt met traenen af te waflèn. Laet ons met vaft geloof vertrouwen in den dood Die Chriftus heeft geleen om onfe zonden fnood. Laet ons met goed opfet oock dooden, en doen fterven Dezonden,diedeziel (gelijck eenPeft) verderven. Laet ons tot Chriftum gaen belijden onfe zond, Verlaeten 't oud' mif bruyck,en maken nieu verbond: Om al 't voorgaende quaed,om alle quade dinghen, Waer in voor defèn wy ons vaeck te buyten gingen. Infonderheyd al't gheen ick vooren heb verhaelt. Leert oockaen mijn vermaen,die altijd fchrolt,en imaelt, Met lafterlijcke fchamp u Naeften te beftrijden, im Leertffèg ic)u voor't quaed van't fchamper fchieten mijden," 't Geen niet als wraeck en teelt: Een onverftandigh Man, Schoon hy onfchuldigh is, treckt hem u fchempen an. By Wijfen fult ghy noyt met fchempen Lof verkrijghen: Schoon ghy op Wijfen fchiet, wijf heyd fal ftille fwijghen, En maken u befchaemt. Dus is de befte vond: Te fnoeren uwe Tongh, te houden uwen Mond. Maer om 'tvoorgaende quaed', om alle quaed' gebreecken^ Laet ons met waer' berou al defè dinghen wreecken: Verfmaden welluft leer, de hovaerdy vertreen, Om onfe naeckte ziel met deughden te bekleen. Laet ons voor hovaerdy ootmoedigheyd verkiefèn. Laet ons het eeuwigh niet om't tijdelijck verhelen^ Laet ons de trotfe pracht van't fterffelijcke vleys Betoomen,door de gheeft,ontfegghen haeren eys. Voor blijde welluftjfaet ons droeve traenen ftorten- Ons leven loopt ten eynd': ons daghen die verkorten. li z Och!
|
||||
|
>51 i. ivR v L s t&cïmaecfeelijcfee uuren.
Aueuftin. *-*cn • Broeders na dees tijd fal comen eenen dagh
23?orttni/ri» Dat niet gefchieden fal 't gheen nu gefchieden magh. tattafeatm Begeeft u hert tot haet, want haet is ons van noode, teft?wiact Om de begeerlijckheydt des welluft te doen doode. SnwtUtop So men voor defen heeft fijn's levens tijd geleyd, wkgjgjj* Welluftelijck geleeft in overvloedigheyd, Ulam nu ts Laet ons dat wederom vergoeden in dit leven : Sff&uWc Den Armen mildelijck van onfe rijekdom geven. "Wtfcm Watwy noch hebben meer(door luft)inzond' beftaen, tjjggffiff Laèt ons dat leeren nu waerachtelijck verfmaen. Laet ons ootmoedigh neer gaen knielen voor de voeten
Ons Scheppers,en ons Heer,ons Prins,ons Coning groeten. Nu met een nieu verbondt doen af-ftafld van het quaet, Het gheen noodfakelijck moet fijn tot; Werelds-haet. *t Gheen ons de Liefde Gods wil gunnen al te famen, Tot heyi vanons gemoedt,der zielen welvaert, Stintn* |
||||||
|
i
|
||||||
|
ƒ
|
||||||
|
i-1
|
||||||
|
7*&ttl $ooöfaechcïijc& mtttlttfyatm. 45*
D'AUTHEUR
€>m ijpaerstöttfföe na-öolfltnflöe
firn 0 Uccrtnglj.
(~\ God! heb ick gedoolt, verblind in Iuft der zonden,
^^ En noyt den rechten wegh van waer berou ghevonden. O God ! heb ick gedwaclt, inzonden my mifgaen :
Met kennis waere Deught heel felden onderftaen.
Heer, heb ick dickmaels u geboden overtreden. Heer,ben ick dickmaels van mijn felven aengeftreden, Tot af-ftand van het quaed.dat mijn gemoed (door pijn)
So menigh reys op reys wel woud' ontflaghen fijn.
Ick kent',de ihoode luft, tot alle quaed geneghen, Die dreef my (als verblind) van deughdelijcke weghen^ Mijn onbedachte Ieught (verzot in Werelds Eer)
v Beminden 't Godlijc wel, maer 't Werelds noch veel meei^ Hoe menighmael,o God ! heb ick mijn felfs vergeeten. Wat heb ick menigh dagh fonder u Lof verileeten. Wat heb ick menighmael onwetend' quaed volbrocht.
Hoe weynigh heb ick,Heer,om u Geboon gedocht.
Hoe dick en menigh-mael heb ick mijn felfs bevonden In mijn gemoedt befchaemt,door leelijckheyd der zonden. Hoe dicmaels benick,Heer,van deugdens-fpoor getreen.
Hoe weynigh heb ick om vergiffenis gebeen»
De zonden mijnder Ieught de arme Ziele krencken, Maer wiltfe Heere God (feyd David) niet gedencken. Verloft my van den druck. Verlicht my van de fmert
Die nu ver-openbaért,die nu bevonden wert.
Leert my u weghenjHeerjU paden te betreden. Gedenckt, ó God! op u ontferremhertigheden. Verlicht my met het licht van wijf heyds klaere dagh*
Dat ick den réchten wegh, o God! eens vinden magb.
Laetd'ooghenvol getraen voor u werden bevonden, Tot een leet-wefen,Héer,van mijn voorgaende zonden. Laet mijn wee-moedjgh hert, niet met een yd'le fchijn; Maer metter daedbedroeft orn fijn mifdaeden fijn.
Ii i Laet
|
|||
|
(ti 254 1.Kruls WmtimhtUitht uuren.
Laet my (AlmachtighGod) met een oprecht begeeren
Van't p'rijckeloofe fpoor der quaed' gewoonte keeren. %||'#^:: Keert my ellendigh Menfch van zonden tot de deught» -•'••. v, Drijftmy tot kennis(Heer) van Goddeüjcke yreught. Leert my u wilkdoen^u wit (Ö Heer) te willen,- Te kennen hoe veel 't Aerdfch en 't Hemelfche verfchillen. 'Heer! ftiert my op het Padt dat ick hier heb bereyd. Laet my niet minder doen dan alfler is gefeyd: : Waerachtigh d'overvloedt des werelds te verlaten, Te doen het gheen ick feg: De Wereld leeren haten. Treckt mijn begeerte tot het eeuwighj eetiwigh Heer, En gunt mijn fèlfste doen het gheeri ickand'ren leer* Heb ick voor defen u geboden overtreden, Betoont my,doorberou,uweBarmhertigheden. ^Vergeeft het my dat ick in'tminfte oytmifdeed,. " ■-• U Godheydift bekent,mijnmifdaed ismijnleed* Heb ick mifdadigh,Heer,mijn jonghc tijd verfleeten, Ghy weet ick veel mifdeed, en heb het niet geweeten. Onnoodigh dat ick hier van maecke mijn beklagh; Maer gunt my dat ick,Heer,mijn fchuldigh kennen magh. • Vergund my (goede God) dat ick my mach gewennen In mijn gemoed mijn eyghen felfs te leeren kennen. En hoe de Knecht genaeckt veel druck en teghenfpoec Die 's Heeren wille weet,en diefe niet en doet. Wat is des Heeren wil ? Wat wil God dat wy maecken ? Te dienen hem: de luft des Werelds te verfaecken. Doch (Heer) beklaegh'lijck ift: wy weten alle dingh, 'tGemoet getuygtons 'tquaed,raaer gheen veranderingh. Vergunt my (God) daticknietop een ander kijcke, Maer op mijn felven mach rechtvaerdigh vonnis ftrijcken* En laet my niet het quaed van anderen verfpien, Maer laet ick in mijn oogh altijd den Ballick fien. Vergeeft my(Heer)de fchuld van alle mijn mifdaeden (Door een oprecht berou) wt loutere genaden. Dickmaels heb ick verdient rechtvaerdelijck u ftra£ Schoon dat een ander my de oorfaeck daer toe gaf. Ick deed' wel dat ick noyt en dacht te doen mij n leven, Orn dat my ooriaeck was van anderen gegeven. " : Had
|
||||
|
Had berer kennis my die mis-flagh doen verftaen
(Ghy weet het goede God) ick hadfe niet gedaan. Vergeeft baer dan die my tot zonden oorfaeck gaven. Vergeeft haer,Heer,die my maeckten der zonden flave. Ick bidd' u voor die gheen' die my hebben mifdaen, Op dat ick weder mach vergiffenis ontfaert Verlicht de ooghen van die quaed op my begeeren: Befchaemtfè goede God,enlaeftfetot ükeeren. Treckt my wt het getal. Scheyd rny van het geflacht Dat and'ren, fchuldigt, en fich fejfs onfchnldigh acht. Laet mijn niet fijn,o Heer,bevonden als diêMenfchen Die met de mondt verfmaen^en metter herten wenfchen. Laet mijn niet fijn, o Heer,getelt onder 't getal Die:Hemels dinghen wenfcht!, en wroet ift't Aerdfche dal, O Heer J^enlaetmy nietjmekdie ghgeja' fijmbevonden Die veel ten Gods-dienfi; fpoen, ïriaer blijver? by de zonden, ^junt dat mijn ziel met dïe,Heer,niet gerekent wert Die Gods Wet volgt in fchijnigébruycl de wer'ltin't hert. O Heer j laet*onder die. mijn Naern nietfijn^gefchreven Die't Woord Godshoorenimaef niet'riaQ©4s Wetten leven. Maeckt rriyniet die geUjck.die, -,wjjfe Leqraers haet Om het beftraffen van Godloofe overdaet. Heer! jftaeck* töy,£jiet als die, die fonder kennis letten Op Aerdfche dinghen, en de deughd' ter lijden zetten. •«ra rt&ëiisstim&stssi£&**goet>
O Heer! en wilt my oock niet onder die gheen tellen
Die't Fabels achten dac men dit te vooren ftellen. Schej^pj%q|H^jr'M|an^^^ip veel weet>fïet,en hoort, Maer door een quaed geloot vaert in fijn welluft voort. Wilt mijn doch (goede God) vandefen verr af-fcheyde, En wilt my tot deDeught met goede kennis leyden. Gunt my de haet, Heer, die een Chriften is van nood : Haet.diede quaed' begeert' van Werelts wellult dood. Gheen overdaed haeghtGod, fchoon zy van Gode daelen, De Menfchen moeten Godr daer weder van betaelen. En ifler iets mifbruyckt,of komter wat te kort, Denckt dat het aen de ziel dan weer vergolden wort. Dies
|
|||
|
2)6 ï.KRULS Bermatt&ettic&eimrem
Dies wilt ray defe drie,ö Heer, verleeneu tYaraen:
W^itigheyd, Vernoeging.Gods vrees, tot ziels-heyl,Amen. DRIE dinghen wenfch ick, en niet meer:
Voor al te minnen Godt den Heer. Gheen overvloed van Rhckdoms-Schat, Maer wenfch om 't gheen de wijfte badt: Een Eerlijck Leven op dit dal. In defe drie beftaet het al. Gheen Lof, gheen Eer, gheen Werelds pracht, Gheen gelt,gheen goed,gheen E'el geilacht» Gheen rijckdom>macht,oft groot gebiet- V"erftand,noch wij fheyd.baten niet. Hoe fchoon, hoe trots, hoe wijs geleert, Hoe hoogh geacht,hoe wel begeert, Hoekloeckbefpraecktshoe rijck in reen, Ontbreed: den Menfch dees Schat alleen, Ontbreeckt hem (fegh ick dele pracht, Al wat hy had is niet ge-acht; Maer al fijn Eer maeckt hem een roof, Door 't rooyen van een goed geloof. J. K R U L
Gedenckt te ftervcn.
epnöe tol ftfcenöen ®t*%
|
|||||
|
oi 3 S s Sf
|
|||||