-ocr page 1-

ai?

H
î\'

Ci

J-\'

;

mm\'-: i

-ocr page 2-

Litterae Graecae
Folio 141.

633. Plutarchus, Dicteriae [latine] a Fr a, Philelpho, — Fra,
Petrarch a, De vera sapientia dialogi, [Utrecht, Nic,
Ketelaer en G, van Leempt c, 1473], 2o.nbsp;W, 2o. 1411

Type 1. — HMT 37 (38) 1. — HC 13138, — CA* 1423. — MMW II 209. —

Met een versierde initiaal op gouden grond.

Zie over dit werk de aanteek. bij MMW II 209, — Samengeb. met
nr, 199. — In den catalogus van 1670.

199, Dciensorium fidei contra Judaeos, haereticos et Saracenos,
[Utrecht, Nic, Ketelaer en G. van Leempt c, 1473,] 2o,

E. 2o. 2071

W, 20. 1412

fr---Derde exemplaar.

Samengeb, met nr, 633,

\\

4

-ocr page 3-

J

•i-

-ocr page 4-

Ui

1

-ocr page 5-

gt; \' - \' ^

M M

-ocr page 6-

Öe religtonc titufua
Jgt;e negleöa religtonc
8)e fompnija

innitutia adquis
t5e re militari
2gt;e maicftate
5gt;e pacientia
Oui bumiiiloconati

c!an cuafeausifc .-vii;,
5)e cortitia et fo:titudie.t;c
^e moJ^mtionc
Öeabftiaetcotmentia
i)e amicicia

fcc im et odionbsp;.pi),

J)cUbemlitate, .jciii).
De auaricianbsp;.
jcy.

Öeffbiaet arrogatia
Oe ^Itione

Öegmtiönbsp;.^^vii).

A.
lt;gt;

AT),
• •••

Mt),

.•vi.

»»

ft*

fccitijiatia
ä)e parentum amose
ergafilioaetecotm

fcepietate erga priaj .jp,
}^iberctgt;iäaautfaäa.;c;i;.
ßraiiiter tgt;iaa a Fada
Sapiet\' öiaa a faäa .j^riii),
IDafre öiöa aut fa^a
facete l)iäa aut faaa.j:;^^!.
fcreuit\' tjca aut faöa.pc;:^!).
ÖeiuHicia

(DeRndbetidußna .jpj,

tiolo Et \'verfutia
Öe pzotitudie i fottia.;;;ct.
(De fencdute quot;TTf^*
(De foonoaificentia
3)ebi3 quimoztem

fibiintulerunt .^Ui^»
(De mulierib^ cjana

2:abula tMo^ feu wpimlozu in fec|ueiiti opcre coiircntozil,

fitpzimo.

___^r». tnbsp;1nbsp;.

Sn autcm rcient)u ^plutarcbus \\(it natione grecus turn pbi
lofopb^ tuonato2t
gt;oÖinimua claruit tepoiibus tmiani cefaria
cuius et ipfe inftruaoa fuit.et qui pzefentes biaerias fme ab
tJiciones adxalerium mapmiim ej pliiribus ac tjiuerfxs com
mentar^ö i hoc b?eue coegit opufculmalio l)iuerroq5 et quafi
contrario ^ Valerius modo p^occdit.^pfe eni\'Valerius ^?rbis
rome psincipaliter.Zrfcinc e;j:tera
;2 gentium tgt;iäa fadaq^rcotra
•vero noi^er plutarcfous e^fera;? gentium pjincipaliter.poftea
romand^z tJi^a pariter ac faöa rnemomtu tJtgna redtat.

-ocr page 7-

M magnammû p?tndpe pbiHipû mammincStii mebioîanen
Îîucem fîandfci jjbiîclpbi bißeri^rum plutarcbî cberonen at)
traiaauîri cefarem.quc et adoicioncô ad -vakrium majrimum
reâe biet Dolîunt e ^reco in
Utinû trat3üöio,]n«pit feîiciter.

I^utarcbuô traiano imperatoîi.f.p.b.Cum
\' itar;;crfi perfarum régi o ma^me imgatoj
[cefar traiatie pbequîtanti aîiquando pfeuî
am faâus agrkoîa quidam ac rudis bomo
kitt ntcbil aliud eOet aquarn ^tra.^ manu
c pîopmo bauftam fîuminc obtuhiletnu/
cunduô îlîc furriîçnrcg rufcepit.iQmipe q«i
no rei que b abat*
^eî tnopia v^l-vfu-Ted alacri bantis \'Voîuntatc gj^tiam meti
retur.^/îftimabat etiam cum qui benigne parua paompteqj
accipcrct non regaït min^ bumanoqj fungi munere ^ fi mag;
na lar3iretur.2tt ligurgus tenuinrimafpartc facnficia llamit
quo e;)c pîefentibua rebuavcnemri Ctos ïmo2ta!ea e;tpeditc fa
ciïcqs poîTent.iDua ipfe quocg buöas fentétia tenuiatibi mu
ncra cômunefq5 pbiîoropbiep^imictaô offero bifcc cômëtarijs.
(Otiefi quam aut ab mo^um birdpîinam.aut ad cognitionem
imperitantis rationis affinitatcm babenti-vnacum oîFercntis
affeôione fufcipc atqj \'vtere.Eoi^ö namcg yt fpcro mihfice amp;
ïcdaberis.nonmodo qp bicacitates libero bignas bomine.tua
iiiOîmo% faîcs pae fc feruntr\'verum ceiam quo ni am mitabüem
quandam -vberemqj acvanam fententiarum gmuitatem ad
omnem oi^tionem augendam atq$ epznandam adbibiîum
pozredumqg quot;vittntur,l2icbiï eni eft quot;vt ita bijcerim bumanis
în aàibuô quot;vafire.calUö^.piidice.eontincter.gcncrofe.confian
ter.benigne.libetaîitcr. inocenter .integre, amice.nicbil fenic^
magnîficc.nicbiîfapienter.nicbilcum wtutc etîaufe bi^um
faâum -ve. Qp non in^ c;cemplum venari queat .îDaïe,

\\

-ocr page 8-

SI

j^CtejreK^tone tytuli^ ytimug.
rTlgurgus qult;*tgt; modo tetigt peminääie quopiam qua^

TTP

-----

obîem paruaafeo tcnuiaqg Deo2«m îmoîtaUû facrificw
IbtuilèitSï\'uo îquit nun$ abbonomnda bmina rc
(fjfem ófulentibus tbcbams ^ facnficio ac Iwöu quem leu
cotboe pzeftarent conftUum Ç^dtt, SiquiÊem îeam tjucerent:
baud lamentarentur. finautem bominem arbitmretiturrnori
pzoinîe ac
tez facrificarent.^J^bafti quoniä magnis ab agc
niao îaceîsmonioîum rege bcneFici)s affeöi
cnent.cum et tetn
pliseum et timimsbonojibua pzofecuti eficnt.et bac amp; re
gatoö mirinent, 2lgerila^ leâis eoîumbonozibus quoö îegati
ad fe tuîiîTent.rogauit an eozum patria ïeificldoawm bominû
poïeflatem babcret.Çluod cum iîU affirm a0ent.2lgite inqmt
bcite-voa tpfos pms» lt;Duod fi fcccritisrtum^rediturusrum
poteftatcm-vobiö\'efle ttificâïîi etiam met*nbsp;vidoïi e;:

afiareôfûtiobfifterc conatifunt atbetiicnfce etbocti) cetericg
eoïum foei) apud coïoneam. quoa omnes gmui p^eïio •vicit.
SDui^ vidozievel ma;:im3 fuit iaus^g? cum plericg ej: fuga fe
i
teplû mtnerue coieciflènt querereturqj ab co quid bi}S gt;?el!et
fieri.et fi aïiquot minera accepemt eo paelio.et imtus merito
effet omnibus qutaduerfua eum arma tubeiit.tamen âtetuîit
ire reîigionem.eteos \'vetuit\'vioïari.Ilîecg mo boe folum in
grecîâ fecitvt têpîa teoi^ fanàababers.fj etiâ apud barbäroa
famma reîigiôe oîafimuîacmatafqs coferuauit.^taqjpdicabat
mimri fenô facriîego^ nume:o bfi qfu|pUcib^ eo;2 nocuiflênt
aut nô gmuioribua penia affici qui reîjgioni minueîit ^ qni
fana fpotiarêt. (Lp^nclea ad amicû quêdâ qui falfum ilium
tefliôm ro3aret.\\büuamp;!^n6interuemebat:rnditfe ad aram
amicû elTe. ^^Cfeomenea anapcidrite fili^ cû in longam
cgrotationem tmberetur.e/piatoaiburcg ac^atibua fiCem quâ
minua anteaconfiieuemt adbiberet:ob idqj quifpiam mimre£.

y

-ocr page 9-

Oiiid mimriö inqmtf|I2ön emm ittm nüc fum! qui tune emm
Gum ergo item non fum\'^nec eatem etiS pzöbo.
(^£)e nep[!èüa reïigione.y« y
,2lur5nia6 laceïemonïua \'vir tum ^icijs turn •^iftutibus
magnus cü apud fuoa pzodidonia arguerctur e;:iFamaa
••eo^ acmbiêéffiigereïet)êmincrue qcalcbidicosaipe^^^^^
confaglt.ibic ne e;c!re poflet flati laccti?moni) •valuaa ei^ edia
obïlrujcèrut.tedüqgfunt CtmoUti.q cderiua fub biuo tterïret.
Sic paufaniaa magtwm belli glö?ia turpx moate maculawit»
dSefompnna.ii^;

Qulium Torapmo ^zojïmt nööia conFufum,]!??\'tirua eist
gt;er quictcm ftupzum matri intulifleconiedoaes ad am
m fpém icitaöemnt.arbitrium terraf özbia poztcnbi
interpaetantes.Cluoniant mater qua fubieda fibi^vidiflèt non
aïia cflet ^ term que omnium parenö effe paetsicatur.
([Se inftitutia antiqma.ii^.

J2{coneanemine minus modulircarminiburq^ flaï^bati
Jn bi)8 autem ftimulus quidam inemt ad-vim animi tn
am.\'et ad impérium quarifurentem qüendamatqj ilre -
nuüinducentïum.ac t)iöio emt et faciUs et feuéï^,lbabcbatcg
atiud nicbil^ tum eozuml^^udationeaqui generofëtoztitercg
•vi;ifFent. ac paedare acFauile pto fparta occubuiffent. turn
etia eozum vitupetationea qui metuid agcre fetredaflent.pao
uiö? atq5 triUcmMtam mireramqf5quot;vi;ificnt.€iat paeteréa pje^
ceptio quedam atq^ iadantioz e^icitatio p2o etatü qualitate ad
•vlrtutem.^i^ribua enïcboaia pzo tribus etatibua in cdebiita
tibua conditutiac-vnus feneöutia incipiena cancbat,)i2oa oïi
fuimua robufti iuuenea.jpfbjentia\'vero etatia alter rerpoÊena
inquiebatpoa aüt fumua:^ ft «^ia picuïum Facito.^t pue
ricie terctua .|2oe autem erimiia multo paoFeöo robufttoaca^»
2ltcg numert pziini tUiquibua etin trtpüdi^s.et cumin bofteö

-ocr page 10-

m

ferrentur vtebantur.\'^t et foîtiter et auöentcr agercnt.moz
tcmcjj contcmpnerent incitabant.|2am îigurgus beîUce zjitici
tatîoni ftiidium muftce admifcuif.qtio beliandWebemétia
ma
Dftationc tempcrataconronantiam conuenientiam:g baberet.
^taqj re;c antey pugnaftimret facriftcabat mufis.quo et om
tipnepaeclamcgmêoîîa btgnafacinona pugnanîes redaprent.
(^fcripîiôea ^ q î fepulcbris fierent^bibuit nifi to^ qui
beîîi obî)ncnt.^te et îuôus et Îamentatioîiea. ^^Jld bec perc
grinari eîô non Ucebat.ne cjcternia monlua ac milis ^iuendi
Difdplimô îbnerené.3ltq$ ne gegrim qui invrbem confluerêt
maîi cuiuîpkm^oâoacô ciuibuô c;:ifterêt:eoô^rbcpe!îendoé
ftatutt.^ jÇomedias et tmgediaô neqna^ autjiebant.q nec^
fério neq5 ioco audirent queïegibuô conti^dicerent.
îogum poetam cum eflj îacefemone eaDem bom ejpulerc»quo
maaccepifTent eum poeticefcriprifle meîi? eflfe amittere arma
enimait.

2irpîd3 que circum pçri)t micbt caîKponaîtô

In iuco faron pofliCet ille mcani

2lt camiflTe armiô ^ mo2tem occumbere pzeïlat

Zfytoe p?o capta mo;t melioi öabttur

^^num wo it quoddam e;c puïcbriö •vifum cÜ bcatifq^ in

(Htutia.^ c^ubemntiam fconeftî oei) cimbus ligurgaa inue/

nerit. pam in fordiba arte Yeifari nuUo modo Ucebat.ac ne

in queftuaria quiCem que operofam congeriem négociation

nefcß contineret. pecemt enim bimcias et fpernendas et con

tcpnenba^îricûDc^tmâcipia eis colebant.redditûq^ ferebant

tôftitutû.^probtbebâ^etîâ et eênaufc.etquot;vti nauaîipugna

2lt cû|9terto2c t^e g naualê pugna maritimi paîcipat^potiti

ecnt.rurfum cû ctmû moîea tnquinati tf boc îtueren^;ô?fttté

§ed rurfuô mutatione runt\'vfi quemadmodum in aî^a rebus

omnib^.Êtenî conuc^îô paibê ablace^monioBpecunrjs.qui

-ocr page 11-

tmz^tüt mozec îjampnaei funt.pam aîcàmcni et tbcopompo
r^gtfc^ otacuîum redöitum eft.Fo2e yt auarida pertret fparta
ÏDerumptamen Îpfanîs?r cum fedOet captiuos atbenienfea.et
auri etargenti muÏtum inue;dt. et bi) qiut^m c^ceperunt.vi^
rumq5 bonorarunt.ltac^ Ïigurgi Ïegibua cum vrbs vteretur,
turiumndumq5 reruaret:grcciep2indpatum bomtatciegum et
gÏo2iaanno8 quingehtos tenuitXum eawo paulatim tanf
grediretur.et babendi auiï)itaB t)imda;2C|5 Hudium inuatJeret:
tum -vires tstminute fuut. tum foei) pzopterea funt eoa e^cofï.
2Ittamen ^uia ita baberet.poft pbiïofopbi macebonis ^iào
riam ad cÏDeroniam.cum omnea eum greci et terra et mariim
perato2cm a|peîîanent:ac etiam aÏepdrum filium fuum pofl
fufoö euerfofig tbebanoa.foïi Ïacetemoni) Ïicetvrbem fme mu
ria baberent» eïTentq^ admobum paud ob continua belîa.til
edam longe inbecilliozea.et qui fadle capi poirentrtamê cum
bleues abmobum quafdam ligurgi inflónum fdntillas atsbuc
feruarent.neqj\'vna militare. neq^ cum bi^a neq$ cum ali)s ^em
oepa macetjonicia regibua.neqj in comunê conceïTum ingrelTi
funt.ncq^ tributum tulenlt.quj^ t^fpeâia oino ligurgi legi^
a paopai^a ciuibua in tjynanniöa aôi • nee amplius quit^ e^r
patria inRone feruantea et aliozwm efFeôi fimilea fuperic2em
gloïiam elationcmqj amtferunt^in feruitutemgg
migtarunt, ac
nunc quemadmoô aii) greci romanta p arent. ^JL aceï^monija
olim bec erat tiirciplina.quot;^t boneile parerent.labosea conftan
tiOïme perFerreut. pugnandoq^ aut quot;vincerent aut interirent,
2lmare paeterea eoa pueroa qui pzobo eflênt animo ^miOum
cmt;rem autem cum ipfis babere turpiïTimum cenfebatur.p^o
tnfe atqj non animus fed coapua potiua amaretur.)Ïlf2o8 etiâ
fuitiunioîeainterrogaria fenioîibuaetquop^oficifcerentur
et ^obrem.et qui minus refpon^ret.aut caufas neâeret ob
iurgari, (Dui -vero fenioï Celmquentes non obiurgaOet; pari

-ocr page 12-

cauigatbm erat obno^iu^ cui ^linqueö \'ipre.^Hiii^c^iip
tionem molefle ferret in magno emt oipsobzio. (LiLtgurgiis
ad ilium qui mirnrefar virum fimul cum nupta mbare p^o
bibuiOeeampemfletq^ quot;^fc plurimum
biei cum equaiibua quot;^na
enetinodes aiitem totas quiefceret.cum fponfa Tero et dam
et non ftne pudoze congreö?retur,ait,lDt ef^akntiotibas
tot
posibus quandoqmfem ad fatietatem ^?^q5 non coiuerint. et
amado Temper fint nom.natofq^ robuftiozes gignant,
Cum nubenbi tempus certum natuiOet tum miilieribus tum
etvinö:ad eum qui buiufce
td quereret.refpondit.lpt partus
e;c adulna geniti -^alentiozea eflent. ||^1nterrogatii8 etiam
quaobem paiicas ateo tuliOetlegea.duoniam tnquit pauca
tDicentibus paucb etiam legibus opus eil. ({j^rcanäants
autem ab eo quodam quare puellas aperta facie: ^^paes aute
\'^elatainpiopatulü ireßamifiet.duia i^t pueliia wi funt
inueniendirat -v^rozibus quot;^iri feruandi.^L^P^*\'^^^^ t)tligen/
tiam come adbibent. quodDam!igm*gi öebac re biöam cele
bonte8.q?tt pulcbzos coma magis Cecozos.et turpes foimi
tsabilioaea faceret. ([^pruB perfarum re^ cum ea regio mon
tuofa afpemcß enetrvelfent-^ paopterea et möllern capere.ne
iö qniösrn paflfus eft.inquiena et planta^z femina et bcminum
mo2ea atq^ingenia regionü quocg fimilitudinem tiaberc.2ilie
bat etiam
ilhm imperio t)ignum non eOe; qui fubditia non
^cfietmdioa. ^—^

d S)e rejmiitarl^___

m

Gnnonquicotm alepndrumpio rege tgt;ario bellum ge
reret quendam fub fe merentem qui multa ö? ale;:andro

makdiee petulanterq^loquere^r-vbilancea percuflilftt.CgoJ
quitte a!o
vt pugncainanvtmaledicaa às
tigonua ale^aîitïri fucteßba cum milites quofdam effet lîmtua
qui tbomcibua et galeis adpilâ îttl^rêt:gauirus eÜ.eoaumi^

-ocr page 13-

buces accevfunt quoô îa«daret.tDt auté potitarc eos audiuie:
iîlozum bucatus militibus
t3?dit.pbiîi|poaiitem ei^ filio mu!
tta pzefentibiia percïïöantï.quando callm mouebimusföuid
inqiiid timeB.nunqmdne folus tubam audieBÎ^^bahîas eoa
bicebat puicbcrrimc officioimperato^isFungi qui resbodium
mapme nofcerent» Öicere etiam.conrueuitfoamidabilius efTe
teruo2tim agmê buâu leoniô.\'^îeonum ceruo buee.^n eande
fententiam fcipio mitioz numantinoô adoïfua in fugam vertte
cumcg \\iöo8 grauitcr fenioaes ferrent, ejcpaobantes quib epâ
fugiflênt quo8 totiens fugaJTentrlRlumantinynï qwendam
iOê fer^.pecuïea eafem efle:ac pafloïem aUû,(LCbeopomp:?
cum quadam *vrbe murum fibi quidam oncn£eret. et an übi
puïcber ^tu%:$iaeretur interrogaret
.)lï2mimê fi muüerum ê
inquit. iLEtgurgua etiam £e muris qucrentibus inquit eam
vrbemqj wis non lateribus cincta etTetrfine muris nequa^
efiè. C^^gcïiîaue quoq^ lacedomonio^ regt;\' quobam percunc
tante ^obaemfpartacareret muris. oRenfia armatia ciuibus
îbî) funt inquit laceö?mohio2um muri.Rurfus iïem alio que^
rente,
pon Ïaptdibus tiiqmt e£ Ugnia.Teb babitantium ^irtu
tibua muri funt fabaicandi.^pantboebaa^ero ïegione in
afia fungena oftentantibus ei quibufdam murum et magnum
et fubÏimenuptr ïfoa inquit peregrinipuicbra eil mulierum
bomus. Ç^gis re;c bicereconfuemt non eOeîaceîemonios in
terrogandos quotnam eflent : fed quot;vbi eflentnbsp;ab

mantineam cum boÜea quoniam pïurea eOent fui impugnare
rccufarentrait.Quimuîtia Telîetbominari opua eflevt cum
multia quoq$ pugnaret. pedaretus bicente quopiam
mâgnum efieboflium numemm.Êrgo inquit eo maio^em gïo
riam confequemur quo pluf ea enecabimwa. ||||^pa£Rï«unda
tbebanoaum imperntozcum bidicifietarmigerum per multas
ab bomine captiuo pecuniaa recepïiïe, Jll?icbi ait clipeil redte.

-ocr page 14-

tibi enim fadimdo qucllui tabcrnam smuto.poa enim apld

- îJîuiîibuB hàm es.
(l^t^m zum îaccîemoniî copias adaerfua tbcbanos educcrêt
omcuîaqg tbebanis referaêtur.qiioium quiîem aliavidos iri,
alîa
vïàoztQ eoa foie îJîccrent:îuO;t bec ad trifeiinalis
ilfa -^ero ad leuam poni^Qaibus faâb anurre;:it iqniens-âi
parère impcritaîîtîbus et cum bofttbus Mviîi ccngredi ammo
-^oiueritîs^-bccvobis otacula funt.meîtoraq^ oftendit.iDuflîLfi
foîmido T08 ceperîtâîla.et îe^îeriom oiioiiê vertit. (JjQfz
âutem cum atgt; pugaam egrcJ^retur eum psccante utferaîuù
faceretJ]3oc aîios ait monendos cfie:at pzincipem et p^etoîë
ve ciuea fadat faîuos. (jamp;t cum quidam t)i):înct;)n boftea
i
cidimuaJDmd in itîoa noa magia inquit incidîmua.^ in nos
iHifCIbabuit autem epaminunda obtredatoaem menecîiaen
quendam atcg aduerfarium iri adminiflsanda rcpublica.fatia
e;cemtatum in bicendamp;.Tt tbebanumfciiicet.i^anq^ iïfi gentï
plus inert-virium § ingenîi.ls g? in re militari fîozere epami
niioam uieerct.boaeari folebat tbebanoa utpacem belio ante
ferrent.neîlliiss îpemtoais opéra t^fta^iaretur. Zt i!Ie»falîia
inquit -verbia ciuea tiioa bdio eos euocas.Cci^ enim noîc
fcruitutem conciliaa, pam paritur pa^ belîa,)t4-B qui ea vo
îunt îDÎutina frui:beî!o •vfiîati tÏÏt ^bent.Qware h paindpea
grecie^uîtia efle o tÎ3ebani:caîlrîe efl vobta ^tendum.non
^^^ tbebia q mone muldabat fiqma diuci^
imperui rctiniiiffet ^ îege p^eFinitïi foaet.lbanc epaminunîia
cum rei pubîice conferuante caiîfa latam \'vtîeret: ad pernici^
em ciuitatia conferre noîutt. et quatuoz menfibus biutiua ^
popuîua iufierat geiTit împenum.pamcg aniinaduertebat nifi
id fecinTet totum e^cercitum ob p:eto;2tmpau£entiam infcitiâc^
beîli peritu;?. bomû reditû efl:coiîe3e ei^ boc crimine
accâbanê»(Dmbua iUe permifit -^^t oêm caufam î fe trâfrerrêt

-ocr page 15-

fuacg opem Faâum conten^ercnt ytk%x non obedinecît, Uua
fefcnfione iHis periculo îtberatis.-nemo cpaminildam rcïpon
fumm putabat.^ quid biccTCfc non baberet.2lt iïle\\^t in iudi
cium venit.nicbil coïum negauit que aduerfari) crimifii öa^
bant.omniacg que college Di;!ceQnt conFelTus e neq^ recufauit
quo minu3 Ïegis penamrubiret.fed -vnum ab bï)ö munus pe
tunt.-vt titulo fuo îrcriberent.Êpaminun^aa tbebanÏB mozte
muÏöatuó q? eos coegit apnd kuÖT^m fuperare lacet^mo
nioô.quoô ante fe itnpetatorem nemo fcoetöaum aufusfuitaf
ptcere in acte. ^no p^eïio non folum tbebaa ab interitu
rettaptJeï) ctiam ^nluerfam greciâ in Ubertatem\'vendicaMit
eoq? rea -vtro^cg perdu;:it.quot;vt tbebani fpartam o^ugaarent;
îaœîtmoni) fatia baberent fi falui cfic poflent, nçc^ pziua be!
lare Cefiitit § mecene reflituta^rbcm eo2tim obfidioe dauftt.
Ibec cum l)i):inret;nfus omnium cum bilaritate coo:tu8, negt;5
quif^iudicum aufua eft ferre fentetiam. ^ibic epaminuda
vp2em num^ bu7:it. In quo tum rep^eben^retur ^ Ub^oa
non relinqueretepelopida qui fiîium balebat infame.maleqs
in eo patrie confulere tgt;iceret.lDlÎ2e inquid ne tu pedconfuîas
qui talem e;: te natum reliâurua fia . )î2cq5 quot;vero ilirpspjateft
micfei îçellè.pancu ejc me natam reÏinquopugnamleutrtcam.
que nonmodo-roicbi fuperftitem fed etiam îmo^taîcmfoae ne
cefie eft.
([S^uo tempore ouce pelopida e;cuîea tbebaa occu^
perunt. et pjeftbiü lactî^monioaum ij: arce e^puîeruntrepa
minunda ^diufaöa ell: ceö^a ciuiumbomo fe tenuit.g? neqg ö?
fenferemaÏoa -volebat.necg impugnare.ne manusruoaumfan
guine cruentjret*II2amq5 omnem ciuilem •viöóïiam funeftam
putabat.^jHtoic e^tremo tempode impei^to? apud mitineam
cumade inflruôa autsaciua inftaretbcftibua.cognitua a lace
îçmoni)a ^ in -vniua pernicie eiua patrie fitam putabant fa
lntem.Tniuerft ivnil impetû fecerunt.neq$ p^iua abfceOcrut

-ocr page 16-

§ magna mwltifq^ occiua foatiOime ipfamepaminiindarii
pagnantem fparo emmua perctiOiim
cafu ali^tulum retardatifunt boetiinec^ tarnen pziua pugna
e;:ceOerunt $ repngnantea p2ofligarunt.2Ct epaminunda
cn
antmadiiertezet mostjferum fe vulnus accepiffeJimiJcg fi fcr:|2
quod e}: foaltili in coapoze remanfemt e^tmpiretranimam ßa
tim emiOurum.\'vrqj eo aetinuit quoati renunciatum ell vicifTe
boftioa, 1d poß^ audiuit. Satia inquifvi^ri.inuiöua enim
moaica. ferao e^ctmäo confellim e^animatua eß.iDuiua
fe viriutibua fatia erit t^iöum fi boc xmm adiun;ero q6 neo
It inficias. tbebaa et ante epaminundam natum et poft eius
interitum Temper alieno paruiOe imperio,cota eam ^diu ilie
pzeFuit reipublice caput Fuific totius grecie.6^ quo inteiiigi
potefl: -vnum bominem-pluria § cimtatem mifle. iJ^Eter fj
non contmrie Ce moste epaminun^ ab ali^a Tcripto reliöum e
€um ia apud mandneam pjelium cum lacetsmonpa gereret
tmieäuabafla Tanguie et fpiritu tcficies,recreate Te conantea
pzimü an clipeua TuuaTaluua eliet.ö?in an penitua fuTi boftes
foment intcrregauit.(Que pofr^ animi Tcntentia comperit
|ßon finia inquit cbmilitonea We mee.Tetj melius atq$ e;:ccl^
lentiua inicium aduemt.)12unc enim \\^eRer epaminxida naTci^
qz Tic mo2i^. {f^mW meteW cü munitxi caRellü adotiri -vel
let.bi;iOetq$ ceturio.Si mo.;j:.woa amiTertt:Fo2equot;vt cafteüü
caperet. fiogauitqj eum metellua an ^^ellet
mm tj,^* efle.

ale;candriamp; fili^ i tcrmopbilia cu iam effet ait ad
comiiitonea. 5)icunt barba;? in ^;:imo elTe.^Duare tep^ no ell
teren^J. Jz ei aut quot;Viccre barbaroa aut noa moai libj^Cct qpia
bicetegt;ädTunt^pc noa.(£rgo iquit noa ^ ^pe illos aDTumX
(Et cil afö t)i;tifret,(D leonida aduerTus multoa til paucia tJtmi
catur^ fic aöss. Si me iquit multitudini fide bfe ejciftimatia;
nee CIS greciaTatiae,TtnaütMrtutib^:\'vel bic numcr^ Tatia e.

-ocr page 17-

£t percunöante quoptam quIob2cm bofliü cadauem ligarg^
fpoïUnda •vetuilTet.jRe circa fpolia ïempua terentea inquit fe
baberent ncgUgentiuô.quinpotîiiB panpertatcm vnacum oi
btne reruarentc(|j3amikar binibalis pater cum fere omnta
in ciciïia peni aminîTentaîk er|gt;ccm fic öefendït.-vt beïlum eo
loco geüum non •viCeretur.Interim cartagitienfea clafie apud
infuïaa egatia aromanis fupemti ftatuerunt bdli facere ftni
eamc^ rem arbitriopermiferût bamiîcaris.^He et fi flagmret
beîîandi cupiditate:tàmipacirei-uiunduà putauit.q? patriâ
ejbauÜam fumptibitè biutius caîaritatea belii ferre no pofie
inteîligebat.fedîta yt ûatim mente agîtaret fi paulum modo
res eflent refeâe.beUumreuocare.romanofcg armis perfequi.
tsonec autvirtute •viciflent.autviöimanus SediQent.lboc ani
mo pacem conciliauit.\'Jn quatantafuit ferocia.cumcamlua
negaret beiîum compofitiirum mfiille cutn fuis qui er)?cem te
nuerunt armia reliais ficilia CtceJsrent:-^t fuccumbente pa
tria ipfe periturum potius tîi^cerit § cum tanto fîagicb tîo^
mû rediret.jRon enim fue eïTevirtutia arma a patria accepta
aduerfua boïîea boftibus tTac^re.iOuiuapertinacie ceflit catu
ÎU0. 2lt amiîcar poîleaf mare tanfiit in bifpaniamqs -venit
magnas res fecunda gefifit foztuna.ma^imaa bcHicofafq^ gen
teafubegit. equia.armia.quot;ciria.pecunia totam locupletaùit
affrtcam. (Qui cum romanis beiîum inferre medita^r: in
pKÎio aduerfua nettonea pugnana occifuseft.l/ ibannibali
eius fiîio pofl camienfe bellum ^?iâo2i cum ceteri circumfufi
gmtularêtur fnaïtrcntt^ quot;vt tanto pe^funöus belîo biei quod
reliquum eflet nodifqs infequentiaquietê et ipfe fibi fumeret.
et fefHa baret militibuB.)lT2abarbal pzcfeôusequitû minime
ceflandum î^tua:)?mmoquot;ct qüidbac pugna fit aôum fciaa.bie
quinto viöoa in capitoUo epuîaberia. Sequcre cum équité,
yt p^iiîs te quot;venifie ^ quot;venturum ftiant ; piecebant inquit

-ocr page 18-

fcânibaï tnimid. üeta res eîl quam fuat^âXed\'via maioa §
vfc ftatim capereanimo pofTem.ltaq^volüntatcm fe îaudarc
mabarbaîis aitradconfiliumpaefandum tempoîtBopus eile,
mabarbaî. ||2on omma ciCem tsi) î^ître. îDinccrefciô
foannîbah-vtaoîîavti nefcia. |ï2om quoggjbs tteifatis cre
ditur falutt fmflc quot;vrbi atq^ tmperio.(f^nta -vero fuit in
ta pugna romanprum ftnagcs.vt ipfe mnibal cuius maio:e
c)c parte virtusTeuida conflabat: m flumine gelîo corpozi^
bua romanis pôtc faào ej:ercitum tmduceref. (j[Oiti8 pug
ne e;:ttum magone fenatui penozum nunciante. tanti
fuccefius fiîçm anuloa aureos trium modio2um menfutam ey
plenteafunamp;rtte qui interfeàiaromams ciuib^ Cietia^î emt.
hànnoïi confil^pîenuô atqg e^ceîîeatis -vir pznC^ntie quefi^
uit an aîiquia focioîum poïl tantam daCçm a romani^ tßfe
ciffet. 2lt iÙe-^t andimt neminem adbannibaîem tranfiffe:
fuafit pîotinuavt ïegatiromâ pcrquos amp; pace ageretur mit
terentur.
€và^ fx fententia -valuifiet ne^ fecûbo puntco belb
•^iaacartbago:neq$ terdoô^îetafuiflet. ^nSm bannibal a
iuîioconfuîe nauali preîio quot;viö^ timenfq? mfTia amifie penaa
î)are:ofitnfam aftutia auertit.Jßam e;: illa infeîîd pugna pat
tif^ dadia nundua Domumveniret.quendam e^ amida com
pofîtum et foamatum cartaginem mifit. (Qui poß^ ciuitads
curiam intiauit. Ccnfulit ^oa inquit bannibal cum îjujc ro
manoaum magnaa fecum maritimaa copiaa tnabena adue/
nerit : an cum eo conîUgere îebeat 12lcdamauit xniuerfua
fenatua non eîTebubium quin opoateret.Cum iîie.Conni;:it
mquit et fupcmtua eft. Ju liberum bija non reîiquit id fac
tum bampnarerquodipfi fieri î^buifTe iudicarent. jFabi^
majdmua cuiua non t)imicarc\\inccre fuit.et
te quo -virgili^
vnua qui nobia cunctando reftituit rem. cum noUet cura bi
nibaîe ade confligere:fed cunôando e;:erdtum dua terere.

-ocr page 19-

qui tum pecunic turn annone p^cmerel inopia.per afpera et
montuofa ïoca infequebatur.et fefe a latere egreOua o^one\'
fcat. Cumq5 a multitudinc riöpretur.et biriibaUavocaretur
pedagoguaad minimi penttnacogitatibus fuia atcg cofilj^a
vtebat\\€t adamicoa conuevfus tsicebat eum fibi tardioaem
•viamp;ri qui cauilla conuiciaq^ metueret: § qui boileafugeret»
quot;Jnfuper cum te collega minutio quoniam
boilea aliquot pjo
ftranret magnuö rumo? eOet, quafi -vir elTet nomine romano
t5igniOImu8
.J12agiafe inquit Tecunbam minuti) foatunam ^
aduerfam petimefcere-pauloq^ pofl;
cumin ïfidi as incidiffet:
et minutiua fimul cum e):ercitu perire \'viörretur.\'vbt ipfe au;c
ilium tulit.cum magnum boftium numerum perdidit.tum iliu
feruauit.^taqj
banibal at) amicoa pü fepe pdi;i -vobta
Fo2c aliquando vt montana nubea in noa pmbaea refofueret;

poft cannenfem clatem creatua xpemtoa quot;^natum cfaubio
marcello-ciro et intrepido et q cum bannibale ^iibcntiBime
femper t)imicaret:fpeiabat ipfe fabiua fi nemo bseui futurum
\\t banibalia milea attritua fefiufq^ Ctficerct. Ouamcb2em hi
eebat bannibal maioa ftbi metui efTe fabium pugna quot;vacuum
^ pugnantem marcellum. (Ergo vt fcipio pugnandoata bic
non öioïicando majrime \\\'rbi atq^ imperio fuccurrere
mTus ê
2llter enimceleritatefua cartaginem om^dlk^alter cunöatioe
fua it) egit ne roma ofprimi polTet. (f^tcum milea lucanua
aqud eunfiem fabium eflet accatua q? mulieris
smote noöufe
pe a caftria quot;vagaretur:ceterum mirabili armozum -virtute-vir
eJTe narmretur, mulierem qua £^peribat eo clam amp;p2ebendi
et adfe tJuci iulTit.lDt autem adduöa eft.accerfito bominc.^
preter legem iquit pernodarea baud noa latuit: at ne quierm
pai^ iatuemt ^bitati Hutsjrea.Ouare foztiter tuia ac rede
fadia erjata condonentur, Reliquum nobifcum eria.babe enim
rponfo2i.St adduöammuUerculam ei cómidauit actmdidit.

-ocr page 20-

([£^mm«ïidatbebano|J xzj: t^quo fupm memimmüa catna
fioaibus fc infeton p:ebebat.ac taleïnatnouit e^rercttu inqui
etïS.lDi?: tribus quatuo^ ^e clipeis tegi eins ^eatrem.cuiiJS
magnitudinem fuam ipfius mentulam neViöere quit^m poO\'et
(f^ banc fententiam gatus cefar cum ab aimcis boitaretur
yt antbonium atqjbolobcllamSr quibua male opinabantur
fibi caueret.rnclit.jlïonbosfibirubicüdoset pingues timori
eOè.TedmaciltentosiUosac pallidos bjuto caflio^ oüenfis.
(J^aülus emiUusromanoJum bu^cum maceboniam per lo
cosfaltuofosinuariflet.ac indrudos bolles arpe;:ifiet:nafica
eum fooztante vt confeftim iUoaado2iretur.facerem iflud qui
tsm inquit. fi tua micbi etas eOet. IDtmm muïta micbi e^rpe
rientia impedimento ed.vtitinere fatigatus aduerfus inflruc
tam adembimicem. {|5atbo fenioz eum fibi militem bicebat
odio efie quiambulando manus.pugnanbo autem pe^s mo
ueret.acïlerteretmagiö § inclamaret.2Ctc^ pefTimü eum aigf
bat irnpet^tozem qui fibi ipfe imperare non poOet. (jTik^
andrum cum apud arbellas aduerfus fedes centena bomi
num miïia te fumma rerum bimicanÖ fo2et:amici adiere qui
milites accufarent^intratabernacula fermonem baberent
ac padfcettntur yt nicbil omnino fpolioaum in regiam rela
turi fozêt.fed fibi ipfis compamturi.2lt iUe furriCï\'ns. fcona
inquit nunciatis omina. 2ludio namq$ bis \'viris nö fugif ndi
confiiitationeseire.2lc permulti milites eum ateuntes. Rej:
aiebant fit^. neq^ boftium multitudinem^rtimefce. ipfum
enipedozem noftrum non perFe2ent. ([^^i^onm fecundus
cum bello nauali aduerfus ptbolomei p2eto2eS pugnaturua
clTet. gubernatoiqg bixiflet boftium naues multo plurc^fle.
2tt me iqiiit p2erentê aduerfus quot naues ofponisf ^s -ve
ro boïgt;ibu8 inuaamp;ntibus cum aliquando fugeret: ait nequa
qua fugere.fed ipfwm -vtile quod retro pofUwm eflet infequi.

-ocr page 21-

rnmmmm.

p)?trcBuö cangrenu babito ciï ramams rnn bis eo^-vtcilfet
multiset amicis et ïDucibus etuaintermedia.Sivno itempüoj
romanos ait ^icerimusradum nobis fuerit. Cumq^ fupes:
feuiufmodi ^iaozia plurimumlaubaretur^Êt quid micbi ait
Ö? vidoaiavbi robnr e;s:ercitua amittaf ^[^cï^ -vbi cartagi
nem cepiffet ae militeaquam cepiffent captiuam pzeBantiloz-
ma ac quot;virginem adducerent ac illi barent,^lbenter inquit ac
ciperemrfi paiuatua non imperator elTem. ^[^t^lhTicilia cü
quia percüèaretür cuius rei fiducia cartaginem fozet dafiêm
tmieöuF^.oÜenria armatia e;j:ercitati% quot;viria trecentis.et alta
turri que e mari eminebat-jBemo efl bo:um inquit qui quot;vbi fu
^r banc turrim afcenterit non fe fi iulFero paedpitem iacut^
([^teu quidam romanuaabotóêa pukberrimeoanatum feu
tum oïlentaret. foeua inquit fcipio o atsolefcens fcutum certe
pulcbmm cft.verum ïrcet romanum -virum in e^^tra potiua
fpes fuaa
§ ï ftniflta collocet. ^f^^ilaus re;: cöfulente qua
piamtJigreOum fugientibus boflibua t?andum efle.Ct quomö
inquit fi aduerfum eos qui
pze metu fugiunt non pugnamus;
cum bis pugnabimua qui ob Foztitadmem manentf
tjamus agefilai filiua i peloponêfi belio interrcgatua afoc^s
quantum pecuniarum fo2etfati3.rogantibu%^^tributat6t
minaret.èellum inquit oadinata nonquerit. ^acon claud^
adbellum egreflua quibufdam eufubfannantibiis ac ritrntiM
conueafus. J[ï2ala ait capita, non efl cü boftibus Fugiendo pug
nanó.fedmanendo ozdinemcg feruando. ftjllter iöua fagiti^
cum
yitm relinqueret. ]I2on bcc inquit fibi cure efie q? mo?^
re£:fed qgt;a moUiet femiuiro fagittario elTet occifua^egilTetcg\'
tpfe nicbil. lt;[j,acon alius cum in boloze ocu!o;2 egret^retur
at) beïlum.et aliqui ei bicerent. ©uo -vadia ita affeto.aut
quit) faöurusfSi aliudinquid nicbil
egero.faltem bofüa gl^
tiiii ebetabo,^^acones i belliaamiöibua pumcm \'vtebant

-ocr page 22-

tum enim coloî eiö^^iriUa \'viamp;battsr.ïum coîaata fanguinolc
tia iî) agebat ne apud bollea îctis damoaibiisincrebefceret fi
quis eo2um fauduafieret.redîateret iîloa idpotius paoptervi
rilem coîoziafimilitudinem.l/^umcgîmpcmtoaia caîiiditate
vidOênt boîlearmarti bouemfacnficabant.quanbocumq^ au
tem aperto p2eîio:gaHum.2l0iiefadêtea bi quiaem buâoaea
ftioa non foîum beîlicofoa eflej-^emmetiam imperatoaia caîlidi
täte aflutiacß poîîere, iLiigurgua eoaum re;: interrogante
quodam quare frequenter caflm mutanda iutoet.lDt maioae
inquit tetrimento inimicoa afiFidamtaa. ^^Ho^ite;: querente
cur turres o^^pugnare pobibuilTet, |l2e inquit aut a mpîiere
aut a puero. aut ab aliquo buiufmodi bomine foztioaea inte^
rimcrentur. 4[|Bonebat autem îigurgua qui beîlo in fugam
VertifTent bofteavidflentqg eou% infequerentur quoad foaet
vidoda confummatâ.eçinùp continuo reditum facerent. Êam
cnegt;?tiîitatcm inquiena gp cum boftea fcirent lacettmonea eia
parcm qui cce^frent.fuïlineneea vero toîîere:fugiendum vd
liua f manenbumefiebucerent. ^^Cuhq^ a quodam interro
garetur quot eflènt îaceetmoni^.peonuîîi ait tibi^iCebuntur
fieoa pugnantcamfpe^eria. ^JEerfea bari; filiua quoain
caftria fpeculatoaea grecoa tepbêdiflet nuîio affedt fufplicio
quin quot;vbi iuflfiJTetvt audacter intuerentur libéré îjimifit.
culîua in armenia cum.;t.miïibua peditum etmilîe equtïum
aduerfua tj?gianem qui.c.lmiüa bominutnin e;pedidone ba
béret pzïdie nonaa oàobaia pzofeäua efl.quo tïie pîiua fdpi
onia copie a cpnbaia confumptefunt.Ûuare cum quidam
iflct romania illum biem infauftum efle atqs foamitjabiîem.
\'^gitur pugnemua iquit bodie impigre.quo bunc % romania
tgt;iem e; atro et trifti bilarem iucun6q5 reddam^.Êt cû catba
pbtaôoa maxime metueretrmiUtea bona animo efle iuRt.fu
turum enim plua labozia ait in üUa fpoUandia f-vincendia,

-ocr page 23-

2ttcî5 cum coîîcm pnmuô afccndiflet.barbaroàwmcB modum àf
pc^iflet.magna\'vocc inqmt.lDmm^o cömilitone3,2lc nemine
fuïlîncate bum illoBfugat.romanoB quinque lefco intcrceptos
amirit:boHcâ -vero fupra.c.miîîa occidit. (jjtuUi) •voïfeozum
bucia-verfutilin rc mUitari confiîium qui ad beîium infcrenS
romanis ma;:ima cupibitatc acccnfns. cum aUquot aduerfià
pzeîî^â contufos animos fuoîum, et ob idpaci p2onio2eô ani
maduerteretanfidiofa latione quo-voîebat compuîit.pam cû
fpedandoîum îuboium gratia magna votfcoaum multitudo ro
mam conuemfletzconfuîibus tgt;i):itvebementer fe timere ne ali
quidboftilefubUo molircntur.monuitq^ vt eOent cautiozes.
£t p2otinu3 ipfe Vrbe egrelTus efl.Quam rem confule^ ad fe
natum retuleruut.Qui tametfi nulla riifpicio fubeîat.ailtiamé
tü\\r) commotuô vt ante noâem -volfci abirent tecreutt.CDua c5
tumelia irritati facile impelU potuerunt ad rebelîandum.lta
mendatium-verfuti bucis fimulatione bemuolentie inuolutum
bues fimul populoa fefellit. romanos vt infontes notarent:
•volfcoö Ceieai imfcerentur. Cicero cum poil pbarfalicum
pzelium pompeio fugientenoui^
quidam bipOtt adbuc acqui
lasfeptem apud ipfos efic:etobid^tbono animo eïTentboz
taretur.
Kcôeinquit moneres fi cum graculis nobis pugnanô
eiïet. ^t cum potit^ -vióoaia cefar pzoïlratas pompei)pma
gines bonozifice erejciflet: ea fe re ioquens cicero ait, Cefar
in erigenbis pompei) flatuis fuas firmat.^eçm cefar in pae
Uo legionis martiefigniferum ineunît fuge giatia iam conuer
fum faucib^ côpzebenfum in contmriam ptê a?tra?:it-i^?terâqî
adboftem tenîens.Cîuozfum tu îquit abis.^llic funt cum qui
bus bimicandum eft.Ct manibus quît^m \'vnum militemcad^
oztatione -vero ta acri omnium legionum trepidatiôe coare^it
vinciqs paratas Vincere bocuit. ^ttmqs ad pbarfalicam in
flrudâ aciemmiliteslocis fuis ftare boftemcg reciperc popei^

/

-ocr page 24-

wOiflet: eum ermîTc cefar bicebat.^ iîlâ miUtû aîmi ejc curfu
indtâtionêâfîamvioiJll^^nbsp;ïna

tam tebilitaflet. (/jlb agefiîaoquot;Vt argiui poilea^ eflent fupe
mti rurfum ei autentius obutam faâi funt:vit^nfcß agefilaua
trepidationem fuo2um.2luî:ete ait o ■viri.pam quot;^bi nos y^q
tes boîrèm^:quidiUos facere putatis quosvicim^f (fCicero
m fuis oîatoîi^s îibds bii maiozesnoflrosboc coparafieibijcit.
•vt neminem regem quem armis cepinènt^itapsiuarêt.Quib
itafOuta quam nobis facuUatem foatuna eediflêt iniqml efle
aiebat in co2Û fujplicio confumere quos eatsm foztuna pauïo
ante inampUflimo flatu coUocamt.preterea^irifo^tis efl qui
ts quot;vidoîia contendant eos boftes putare : qui viäi fwnt eos
boxes iudicarcgt;?t pcflit belîû foîtitudo minuere.pacem bnmà
nitas augere. 2lt ille fi quot;viciflet foîfan non ia?m feciflct.)]2on
foztetamfapiens fuiflet.Curigitur
ei-parcisfiQuia talem ftul
ticia contemneremon imitari confueui.bec cicero.
ï^^emaieftate.\'jL
quot;T^ fSonida alexandrite filiusad^te^nTqui bipflet pseter
^^jLgJregiambignitatem alio mcbilnobis p^eflas. 2J[t ni
to
bié inquîï meUo2e;ctitinem:bigmtatem regiam ateptus non
efFem^^^bäaris epiftmto cuibam ^pfefoîtunatum bicèret
ita refcripfit. Jßon fecus ^ ad foatunatum aliquem ad me fcri
bere quot;vlteris.ègo auten condicionem meam tibi paucis e;cpït
cabo. Scilicet a pzima infantia ozbum fuifle.a iuuentute fati
iniquitate patria eyulafle.res meas maioziejc gte amifiOe.bar
baris educatû efle mozibus.ejt ôni termiiuria afedu ^^fugiOe
ßecß folû ab boftii^rfed ab bis quos bénéficias ^fccutufium
infibi?8 circûueniri.et t]i?ianno52 quot;vtîâm in tptannite teteflari,
SiJaocjn^ eR foztunatum eO^e foîtunati p^îFeâo fumus.
^Jtem temoteUXongepeziculofius foîe cenfeo teponere pîî
cipatum y occupare. ét ad fummâita te tyinannite quëadmoS

-ocr page 25-

te gcncmtionc et Tita rcntiendu eft. peq? enim bomo flfieri
pofTef^t ante^ nafceretur quenamalai?i ^ita paniirua eOet
aubiret nafcl-vn^ Toluiflret.)l2ec|5 paiuattie qui tprannidi flu
JseretJuHiuaintclligeret.calamitates tpmnnua potius ^ p2i
uatus efTc quot;^jellct. ^ic bomini non nafd ^nafci: et paiuatu n
$ t;?iannum eflevtiliua intelligo.Qé fi ante occupatam tpian
niö?m etus micfot narrata condidoCuinetrmicbi 5 eamnon oc
cupandi confilium ï^diflei\'.obtempeiaflêtn pzoFedo.^ed cum
fimcetpaidpatu cbadusinmulta indCerim non motJo;
bommum nemo.fed ne teo2um qmöem potentiOimua bawl^^
tanniCem 2?ponenda micbi ruatsaet.ibaud enï ignommua qiïi
bus quantifqs noe afFeöaroa fupjlici^a ab bia in quoa gmuiquot;^
animaiDuertimua.\'vitam poflremo finire cogeTemur.(Ht quem
admodum fagittanua cum paimo fagittam emiferit no ampU^
babettam reuocandi potefiatem:fic nee t^rannua occupatam
t)?mnni(^m. Si ïgitur fieri poteft ^t buiua t
;?rannidiB toilaé
inidum.idfadaaquero.rinnequitrrciaa\'velim longe minua
fieri pollêvt tui micbi monitua conferre quot;^iJrantur.

^S7pacientiagt;\'viji,
m- t}nto2 ^)HDnl^m8 eieöua ejc tprahntte cum interrogarc^

____p guit) fibi plato ac pbil0r0pbiap20fuit.rerp0ndit.0teq

ammo facileqj ferrem buiufmodi foztune mutabilitatem. Jn^
terrogatufqj quonamodo faöum fit-xt cum eiua pater et pau
per et paiuatua (J^mcufanoai fuam bicionem \\^cntJicaflet:iprc
ctt)?rannua et f;?!anni filiua amiferit. 2{t pater iquid cum po
pularia t)omi natua odio eflet rea inuafittcgo-vero cum tjpmn
nua natua inuitJia efTem. Cüqs ab alio iï:rm rogaretur.patec
inquit) fuam micbi tpiannitem reliquit;nonfo2tunam. ^[^e
leucua re}:fratri qui ciuea criminaretur q? fibi magia ^ illi
aduerfarentur. enim inquit iniuriaa \'Vt ego paü nefda*

-ocr page 26-

(IjLjprander cum a quoptam uurpa afficeretur ait.Wcito crc
bïiuaO percgrmcîle.îïicito nicbit omittcna.fi tuum bia malta
euacuare anîmumponîa:quozum plcnus-viC^rta eïTc.

tUQui bumili loco nafi clari euafei unt^-vii?,
^ a y^BâtfaocIea filiua figuli fuit qui ficiîie î»ominatum aö?p
ƒ Itua
rc;:q$ ajpellatua fiâilia pocuîa confueuît îter aurea
/ ponere-Faï^ minozibua oftêi^na t)iccrc.,(Ego cum buiufmodi
antea pocula conrurceremampaefentia^z quoniam biligettc et
foatitudini Iludm.bec facio. i^^nfupcr cum xrbem obfiC^ret.
et quidam e menibua per conuitium biceret. O figule quo
pado miîitibua ftipêdium folueaf Jlï^anfuete ia atqg furriD^ns
ait.cum banc cepero.Ciim autem viribua in fuam egififet bici
onem captiuoa -venundabat inquiena.Si conui4p me rurfua
aiïeceritiarquemr apud bominoa -veflroa. (|j^pbicîatè3 quo
tiiam cerdonia eflet fiUua contemptui emt.ia tamen magnum
in grecia paincipatum beîli -virtute obtinuit.Ûui cum ab om
to2e quodam in concione rogaretur.iDuia es qui ita efferris
animo.quot;vtrum equea an fagittariua nun peî^a an fcutatua:
|l2uîiua fum inquit boaurnrfedquibirccommbua imperare bi
bicerim.
jf Cicero omto: in nomen cauilîatua.et amiciavt|d
mutaret boatantib^ ait.Ciceronia nomen fefe faôurum
^ et
catbonum et catulo;? et fcauro;? nomen iîlufîri^. ^fjDbalaria
in epiftolia ita bab^.Ôloîiart paofedo Ce nobiîitatevt te aîio
quouia bono Ucet.égo autemvirtutem Iblam nobiîitatê fcio:
cetem oîa foatunâ. Êt fieri pofij quibé aW tf ignobiltb^ gen
tib^ clar^.ali^
ej: clariaignobilia.ipeqj feipo et abieöiflimia
ignobiHo2.7t3£^ aî virtutc apudipracufanoa îaubib^ ^feq
beainômaio^z mptuâi^gnobilib^ fuccefibzib^ nobilitatem.
il (De conRantia et foîtitudine.iy.
bnifiua ^lacufanuafenioa poUea^ in tpânidia inicio
obfiDfrêfafurgêtib^aduerfùa fe ciuib9;amici côrwiebât

hi i

hgt; ^

-ocr page 27-

ni veîîet Tup erat us capni% mottm b are magîft mtum impc
riumcß îïimitteret.2lt ifle bowem a coqaoiugiiîatuin côFeftI
pzoîapfum intuenô,|12on uucwndum ac trifte eft inquit nobis
metu moatis que tam bîeuîs eft tantum ac taîe imperium fefe
reref^jMüs fabaicius confuî cum romanos a pirzbo epitbo
tarum t)uce -vidos accepifiettlabieno bipt.pirrbus romanos
gt;?icit.non epptbote.Ct cum multum auribaretur a pirabo ab
que p2o redimenbis captiuis\'veneiatrneq^ accepit.^£^3ftri
bie quot;vero qui ma;cimu8 elepbantua efiet inftruöu pirifci peft
terga ignowntifabaicio clamozem emittens repente ajpariit
Ono fado cóüerfus fabzici^acjWib^ns.Jfße ait nee au^zberi
nee badie beîlua ^mouit. ^Uo^nteqg eum pirzbo quot;^t
efiet.ac p20}ämum poft fe imperium baberet.peqg tibi boc in
quit conducit.]]2amjE:p52tbote fi amboa nos no2inr:ab maregi
^ abô te maîuit.ipRurfum fabzicio pir2bi medicus eplfloiä
wifit qua polîiceretur fi is iuberet fe pirîbum\'venenoîutevfec
turum.2lt fab2iciti9 earn epiftoîam ad pirzbum t^dit.fanio2c
•vt mente-vteretur moncns:quoniant et amico2um et boftium
pefftmus iute;: efiet. Sed poftea$ infibijs compertis pirzbus
► medicum fufpenbto affeciîTet. reddidifietq^ fabaicio captiuos
fine refemptionis p2ecio:eos nortcepit gratis.fed ne mercedé
cepilTeviamp;retur.toti^tm Tibi captiuos remifit.jQa necgpizrbi
gratia infidiaö fignificafle aftrmauit:feb ne romani boîo^itse
rentur ad necê •vti.perinîç atqj paîam vincere minua pofTent
Sdla occupata *vrbe fumma cupiditate fereba^ \'vt.c^marius
^ceîerrime boftis iudicaret .Cuiua voîuntati nuHo obuiâ ire
auîente.folus feuoîa conîradipt.Ouîetiamtruculenti^ftbi mi
nitanti fiUe.Eicet inquit micbi agminamilitum quibus curia
circnmCcdifti oftentes.îicet mo2tem ic^mtitfm miniteris.-nû^
tamen çfficies.\'vt p2opter cpguum fcmîcmq5 fanguinem mcû
mariurn a quo \\rbs et ptaîia confemata eft îxftem iudicem.

-ocr page 28-

^J^oftiat^ argluo^ ptoi cu ad cutufda caflelll^dicionem
gioi petóxa ac mritn^nb Ucene tnuliem qsia ipfe -heilet p
ter regias ab arcbidamo boztaretur:rndit. 2lrcbïdamum e;:
berculiö genere nequaf efle.tDcrcuIê eüvluamto 02fcemai^_
fug3licio afFecine:at
bonos arcbidamü facere malos, ^pba
lans)?poUcioni eius boflifitebata eu adirevolenti ita refcrip
rit.2lditü
tibi ad me vt rogas pmitto.{12uUutn aüt tibi fecuri
tatisiufiuian6 bam^.Ted ftïem:Ci6 fi verbis meis ncn cretïis
me ^fedo nuric iniuria afficis. teq^ ipfum nüc micbi accufas,
Cüem non ignozes nemini mevnf fitem fregifle:ae fi te me
male fentias
petis iufiut^ndum.lDe^ quid refert ad pietatem
iufiaatóns aafites fmagaturriDtmqs enx anim^confirmat.
(l[jLou0 poUenite ac fpromspr cum fibi eOTet a quodam ml
ciatum e tjuobus filijs a!teruï»-iilo:tuum efle.Öiu fciebam ia
quit eummo2iopo2tere. ^^ïmcuBmBuliHl^rnoztm
foztiter tulit.][n bunc vero epignamma buiufmodi faöum el!.
6^animl3 pitanen clipeo tmfibil^ in acri
Co^foOTus feptem vulneribus redi)t
paiïusabargiuis.quetezgc nullagerebatnbsp;,

2^l?nnicus bumc igni cum baret bec loquiturnbsp;v

fiere tecettimidos.oculis te natefepulcbro
Códojneum fxccis ac lacetemonium
^jgpaminüda tbebao;2 bii)C cü fmöis feterib^ ab atepdro
pbereo
;2 tpmno capt^ eêtrpmte^B*^^^ malediceret. tpmnuufq?
bi^tflet.properas mozi.JfKajdme inquit, quo tbebanimagis
e}:cantefcant:ac tu cititts penas tes.

wemoteratione;;:*
Yquot;p^^ilijp^macedo ciraccepifis alejtatj^z qri ^filios e;p!i
fufcipet mulierib^.pzoin inqt qnquiÖ bês f gni emu
fobato opeii.vt bóefl^ et ^b^ fias:qnó mea.f3 tua gi5 reg
num adipifcare. jRec multa bmói agas que tgiOè me penitd:

-ocr page 29-

(^Jtbenienrmm vm fadionum t»ucitus gatua habere fe
bicebat qidfuis mo^ibiHJ meUoaem eum facerent tarn -verbis
tum etiam operibu8.€nito2 eniffljeQ^nquitet-verbis fimul
et rebusmendaci) arguere.J^^tisonus alepndri fuccefe
cum ab bermodoto foUs fiUus in poematis efiet fcriptus. In
bis mecum ait olifer ifle nequaf fentit. ^^^edaretus non
eledus in tiumero trecentozum.quiquitrm bonos x ^vbe cetc
ris bignitate pzeflabat.bilaris furritenfq^ inceCebat.6aufere
feinquie
ns fiquic^m trecentos -viros baberet ciuitas fefe me
liozes. ^^J^n quapiam fe re interrogatus refpondit.non.
Jd autem
qui interrogaiat cutn fe mentivi refpondiOet.\'lpiDrs
ne inqutt te^anum cfie qui que noais ineerogaaf pencies
cum paetoaem gefbr^ elTet alTumpta cianir^ ad fefe loqueba^
Cauepericles, inliberos
bomines magiRratum geres.amp;t eos
quiCem grecos atq$ atbeniefesJ deleter quida laceetmoni?^
ad eum qui bipflet patrem mai^clis in ipfum -vti»)I2ifi bis
iquit ^igfius cnem;baud pater \'Vteretur-Ct cum quifpiam ab
eo eOel. percundatus quantum fubftantie poffiS^ret.pius in
quit ip fatis efi. lt;|^^ntbiocbu3 re;: cum in -venacione quada
FerifB ifequendis ab amicis feruifq$ abermnret:bominis cui^
bam pauperis cafulam ignoratusingreditur.(£t cum interce
nandum fcrmonem tie rege iniecifiet: audiuit eum ats bonum
efle.fed flagiciofisamicis obfequente pkraq^ minus ^ttentere
a£ro \'venadonis fhidiofus foaet -vt res nccias pierumqj
negligeret. 2ltqui tunc locutufeft nicbil Seb cum p^imum i\\
lupflet: ftipatoaum adregiam adaentu.vbi quis efiet allata
purpui^ atej5b)7aCemate patuiflet. 5)ate iquit put^^m qua
pofl^ accepi\\e;2 te me nifibac node non
audiui. quot;^Igefda^
rej: cum mozeretuf amids iuflit nuliam fxbi
neq$F»dam neqj
pidam facerent.ita enim)7maginea a|peHabant.)l2am fx quod
me opus illuflre Fadiim eft:boc micbi monumetiiXin -veto

-ocr page 30-

nullam neeg ü omne^qtiiDem ftatuas feceritis. ^^imiclto ni
cbanoaem accufantc ^aflitmepbiliipiim macedonem maïedic
th laccmret.amicifcg fuaCentibas arcefiendum Ulum ac pledê
bum efrc.\'E)erum nicbanoa inquit pbili]pus non eÜ maccdonü
neqmflimus.2ltc|5 quot;vbi nouit nicbanoaem inopia quot;^bementer
affiigi.impemuit largidonis quiddam eibaritKurfufcg cu fy
midto mirificaa te eo apub oêa lauö^snicbanoac\'vidiflc paedi
careJDieeds ne iuquit in nobis eflTc et ^yituperari et laudarif
4l^mo\\ton coaintbiua fine bubio omnium iudido magn^
ficiliam a t^mnniöe et omni femitute Hbemuit.{Gempe arcem
fyacufia quammunicmtbj^onifiua advrbem obtondam a fu
bamentia bifiedt.cetem tpiannidia pzopugnacula temolitua
tfï ê^ditcjg opemm -vt $minime -veftigia feruituda manerent
Ciuibua\'ceteaibua fua riftituit.nouia belb -vacuefa^aa poflcf
fionea biuifit.\'vrbium menia bifieöa fanaqj ö^ferta rePecitXi
uitatibua Icgem libertatemqj reddidit.(E;E ma;cimo bello tan
tam pacem toti infule confiÜauit.^^t bic conditoz vrbium tai^
non iUi qui inicio £edn;cemnt viöpretur.OuiquiCrm cum fuaa
lautea audiret pzedicari.nun^ aliub bipt.f fe in ca re ma;ci/
mebi)a ageregnadaa atqjbabere.g? cum ficiUam recreafle c5
ï^i^ifient: tum fe potifiimum bucem eiïe •voluiflent. picbil
e
nim rerum^bumanarum fine ö?02um munere geri putabat.
lt;pE5uic quidam lamiftiua bomo petulana et ingmtu3gt;7adimo
Btum cum vellet imponere.q? cum illo felege agere biceretret
complurea conairriflent qui paocacitatem bominia manibua
coberccre nitcrentur.tbpmoleon orauit omnea ne idfacerent,
jCaqj id vt lamiftio et cuiuia liceret, fe ma;:ioa laboaea fum
maq5 adijfiè ^icula. bacfpeciê libertada effe rat^.fi oïbtia q6
qui%gt;?ellet legib?ejr^iriliceret. lt;Qnèanö?mferefentêtiacü
quida lamifli^funilia noiettmenat^ x cócioe populite reb^ gef
m ei^ i^tmberecepilïj.\'ac nónulla ïuebcre in tb;»mole5ta.ait

-ocr page 31-

JCjunc öemum regt;;oti edc compotem.)12amc|5 boc a imo2ta
Ubua femper pzecatum \'vttaiemlibertatem reftitueret f|mcif|
fams.in qua oduja Uceret quo quot;velïe impune bicere. ^^ J

^TT^conee in faciunclo conuiuio pzdptcre^ parfimonia quot;vte

_J-,^,b_antur .yt alTuefcerent repleri nun^.poflfentqj efuriem
ferre.\'^ta enim arbitiabantur veï ad bellum -vtiliozea fo?e fi
poflent etiam fine cibo labozea tolerare. et continentiojes te^
nuiotefqs in multum tempus öegerent a paucitate fumpt^e
Êt fine obfonio öegere alimentiqj paucitate
vti e^ciflimabant
ab meliozem cozpozam valitubinem babitubinemqj acceöere,
putantesipfumfpiritü qui pze nimio alimento in pzofüditati
latitudinemqj pzematur; in alritubinem corpora non pzeHum
attollere facerecg pulcberrima. ©raciles. n. et madlliti babit^
artium agilitati parent, babitioies -vero et carnofi onere fua
reluöané^LÊpaminüDa tbebano:?? re;c fic tenui vidu ac ^iii
emt.^ cum a ■vicinoab cena inuitatus inueniffet liboy obfo
niozil^ ct xnguento^z abi)t ilUco inquiens.Êgo te facrificare
no coumio ^ti opinoz. ^ £t cum cocus bicrü aUquot fumpt^
mbnern rebö?ret:olei folü multitubinê molelle tulit.2lbmiti
tibuf:j5 amicis. |2ó fumptwm inquit egre fe ferre: feb q6 tantu
olei infm C02pu8 e;ccepinet. CC^tbo fenioz cu apud populü
in pzodigalitatem et immodicos fumptus in\'veberet; inquit,
(Duam bifficillimü efl habere oracione ad ventrem qui aurea
no babet. f^)?fan£er amidus quoa bponifiua tj\'iinua ab ei^
filiaa paeciofitTimoa miüflet nequa$jaccepit.\'vereri inquiia
ne bifce Cefoamiozea \'viöfrentur. ^n multam noöem cü ab
ale;;anbrum mulier cuicobojmiret abbuöa fozet interrogauit
quib tam fero^^Ua autem refponCente.Ê^peöaui eni^ quoab
jiv meua cubaret.grauiter in feruoa
anima-vertit.qm quant«
in jllia Fuemt adulteriü fere perpetralTet.

-ocr page 32-

Tiua ^etfiö pater cum punicwm malum et id magaum

pemüTet.-querenticuiöam quidaam tantum babereTel

!^i^anta eOet gmnoium multitudo.Sopbirosfe ^elle refpó
bit.6mt autem 3opbiru3\'vir tum pzobua turn amicus.quiTH
reipretccidiffet.naremqg et aurea obtruncaOet,ct ita credit^
babilonios fefelliflet.ac tJario trndidilTet vrbem Jepe bicebat
tiariua longe ^opVirum malle integrum.^ centum capere ba
bilonaa.nbsp;macedo bifparci euboei moatem egre

moleïleqjtulit. Öicente autem quodam. 2lttamen tempeüi/
ue ille ac mature mottuua eft. refpondit. üKicbi vero celcri
ter. priua enim bie
m obi)t ^ a me bignam amicicia noftm
gnaciam receperit. |f^^nertea cum laudibua fummia elFer
retur q? amicia pluriEua abundaret. 2{öuerra iiw^Foztuna
fi vera funt que pzofera e;perimentum faciet. ^f^ïl^o pba
laridigt;?t pccuniambumi occultaret fuaJtnti pbalaria italegié
fcnpfiOc.^^berauroa noftroa quofcumji^ nobia £fua largitua ê
ad Fortune mutationea.nonin terrequemadmodum admonea
fed in amicoaum finu condidimua^^le^andrinia pofè capti
uitatem e;!:trema fe mala a cefare augufto paOuroa opinanti
bua:Dbi cefar fuggeftum attenbiOet.ario alepndfino comm
cóllituto ac fujplicantiait fe -vrbiignorcere-pzimum ^pter ei^
et magnitudinem et ^^coaem.Seinteob conditoaem alepcaudrü
femü vero ^pter ariil amicü. ^j^onifiua
fymcuhri) ad Filiü
ingreflua ciWidiflet igentê poculo^zaureo^u argenteo^zqj mul
titudmê ^;cclamanamquit,Cpt;annu8 in te non efl qui a tanta
poculo^z q a me accipi^pia amicü tibi neminë cógaueria.
gSeimetodio.jii^
■^{milcariaodium erga romanoa perpetuum maxime co
citafle-viCetur fecundum bellum punicum.lDnee banni

bal tiliua eiua afftduia patria obtelïationib^ eo eft perdudua

-ocr page 33-

yt intenre § romanoa non e^rpcriri mallet. (Qöqmtem velut
berebitate reUdü odiü paternii erga romanos fic conferuauit
vt pzius anima ^iö tepofuerîtrCîxitqmîem cü patria puifua
eflet et aliéna^ opù indigeret nun^ Êrflitit animo bellare cü
romanis.pam vt omitta pbilifpfi qiiê abfens boflê reddidit
romanis omniü bi)s temporibus potentiflimus rejcantiocbus
fuit.lDunc tita cupiditate incenbit.bellandi.vt vfqg a rub:®
mari arma conatus fit ïferreptalie.2ld quê cü legati veniflVnt
romani qui te eius voluntate e;pîomrent bareittqj opemm cö
filï
)S diöfftinis vt bânibaîem in fufpicionem regi aööucerët
ab ipfis cozruptum alia atq$ antea fentire.neqj idfruftm
feciflent.ioqijbanibaï comperiflèt^reqj ab intertozib^ confiii^a
fegregari viöiflet: tempode bato aDi)t regem. éq^ cum multa
te fite fua et odio in romanos comemomOet.boc aöiunjcit.pf
meus bamilcar puerulo me vtpote n5 aplius odo annos nato
in bifpaniam imperatoa pjoficifcens cartagine ioui optimo
ma}:imo boftias ïmolauit.Que biuina res bum conficiebatur
quefiuit a me vellem ne fecü in caHm paoficifci.^t) cü libêter
aubiflem ab eocg rogare cepiflem ne Dubitaret bucere.SCüiiie
faciam inquit fi micbi fitem qui poMo teteris. Simul me
ab anam buyit apub qua facrificare ipfiituerat.eamqj ccteris
remotis tenentê iurare îuflît.nû^ mc in amicicia
romams
Foïe.^b ego iufiumnbü paftri batum vfq^ ab banc etatem ita
conferuauï.vi nemini bubiû efle tebeat quin reliquo tempoïe
catem rtiente fim futurus. (Duare fiquib amice te romanis co^
gitas.-nonimpzutenter feceris fi me a confili)s tuis e^xclubas.
Sin vero bellum pams tu teipfum frutoberis.fi no me in eo
pïincipem pofueris. I^balaris quo tempode cum leontinis
bellû gereret.et ïicintu to:çt ciuem obio paeter ceteros baberet
ifbê leontinis ita refcripfit. Si meü cÓtra vos bellû folui tefite
mtts.* nicbil veriti micbi liciniütmbite.vtoï m^t îbignatiôe

-ocr page 34-

inea in eum Äafa. â meo in ciuitatem vedmm furoze îs^fiftâ.

^jJi\'JruôîuniosTaceîimomos boatali^ur^jtros ad fe mîtie
r]^ rent.monens ac poîUcena peditibua equosfe baturum
I equîtibus \'vero currua.woa autem quibua pzedia eHeat.ac
eoa qui quot;^coa poflîOebât fadummvrbium tgt;omîao8.2{rgentî
vero et auri non numerum fed pondua ijsfozc. (2jpgt;balarîtgt;i
pzopterea q?eia non p arum pecumeîargitua emt: enenfea in
referenda beneficp gmtia fiatuaa erigere îten^bant.2lt pba
laria.poUtc quefo it) contenamp;re.Simu! enim cum nollra übe
vàlxtàtt bunc etiam gt;?obi3 fumptum condonamua» ([^his
veaomnneribus que ipfeatiileni et tbeotino miferat.atiftenea
partem.tbeotinua nicbiîaccepit.Ouamobrem alteri gratiam
babeo inquit pbalarisrîe altero nicbil queroa. enim cum
accipet; meagnon minuit facultate8.bic quot;vero me nuHo bâno
affecit. lt;£^mon quem atbenienfes tum in pace tum in belîo
muîtum îtfi^bant tanta fuit Uberalitate paeditua . qrjîocis
in pîurimia cum paelia oatoberet:nun^ in eia cufloCem
adbibuerit fruôua feruandi giatia.ne quißjmpediretur quo
minus eiua rebus qui% vellet fruere^. ^^Occirccefare quo
rea.p^penea bzutum-vieeretur elTeet caflium: e^cogitatum eft
a quibnfdam -vt paiuatum erarium cefaria interfeàozibwa^ab
equitibua romania conftitueretur.lt;Duod facile effici poiïe ar
bitmti funt fi et pzincipea eiufi^m oadinia pecuniaa conmUf\'
fent.lta afpelîatuaeft a,g,fîauio bauti famiîiari atticua pom
poîîiua vt eiua rei pzincepa efle quot;bellet. 2lt iUe qui oflFtcia ami
cia paeftandaftne faöione ej:iflimaret.remperq$ a taîibua con
filles fe remouiOèt refpondit, Si quid bzutua ts fuia facuîtati
bua vti\'voluinetr^jfurû quantum beepaterentur.fevero neqj
cum quo^ iz ea re coHotu^ neq^ coiturum.Sic ille cofentiöia
5lob«8 bmusvniua biffcnfionebifieöua

-ocr page 35-

•miamts qtïodfibi feptilcfei\'am conftru}:erat infcripfit,

__ ^uicüqj pectinias re;: inbiguerit.patefado monumêto

quob-voluerit accipito.7taq5bariuafublato lapia? pecuniarü
nicbil inuenitrfeb alias re|perit litteias que bec bicerent, j2i
malus w eOès ac nümis infatiabilis cabauenl loculos non
ntoueres» ^(^ntigonui ale}:anb2i fuccefToJe^igenbis pecunp
emt acriter intent^. (Quodam vero bicentc.at alepnöer talis
non emt40i2db^inqmt. \'Jfte enim metebat afiamrego culmos
lego» I^Ó.caOius in bifpania fillium et ca!pbur?iiü occiamp;nbi
fui gmcia cum pugiónibus öppzebeufos.qmquagies fe^rtérciü
ab iliorabbocfepgies paä^ bimirit.2(nbabite3 fi alterü tatü
barêÊumjuLgulum quoq5 equo animo illis failTe pzebiturum.
(jperfeusmacebonüre^rbabunbabat plurimo tbefauroas
fölo qÓ cum romanis geOit quo et fuccabuit. cum multa milia
eqmtüpeditumcg conbuöi precio ab p^efidiüeius t^fcêdilTent
quibus non folum regnum tueri:feb romanos etiam repellerc
patmflTêt.mifiös eas per auaricia fecit.ne pecunii cóuentam
folueret.2lli)8 autê militib^ mmvafa aurea p2o nümis C^din3:
fimulans poftea fepecuniam baturum. receptis vafia milites
elufit. ^ta ob cuftobienöam auream fupelleèilcm omniüfe mi
litum pzefibio fpoliana pzelio fupemtus eft.viuenfq^ vnacum
fili^a et regiacafainmobü ferui ante publi; emil?) triüpbantia
currum buöua eft. vt verifTimam fuo e;jcemplo teftaretur illam
efie fentenciam.2luaru3 in nullum bon^ eft.i fe peflim^, (Duib
boc non rege feb vili pecufe abieäi^.qui auriferuanbicupidi^
täte auro fimul ac regno pziuat^ eftfjlCerito itaq; ferêba eflet
acp:omulgababeclej:fadio2 ceteria ommb^.2luaroa ivrbib^
ne funto :qinJtterint^,biäo publico pzetozea eiciunto.

-— y Defuperbia et errpgancia.yvi^
rl^k 2lnmbalcaanenfia pugne fuccelTu elat^ nee abmifit quj
^quê ciuiü fuo^z i caftris.nec riifum vlli nifi g interpaetê

-ocr page 36-

tebit.|l?abarba!cm etiam ante tabernaculum fuum cïam voce
affirmatitem paorpe^ciJTe fe quonammodo paticis biebua rome
in capitoUo cenaret:afpernatu8 efl. 21^0 feUcitatiset niotem
tionisbiuiduum cotubernium ed. ^ïmnfenatua ad.|t?,bru
fium tribunum pïcbia mififlet vt in curiam veniret. Quare
inquit ipfe in bófliliam curiam p\'ropznquam roflria ifeft ad
me non venitfpiget bicere quob fequitur^Cribunua fenatua
imperium terpe):it:fenatua tribuni verbis paruit. Cf^ea
ille perfarum inflati plus equo animi re; lacetemonrjs tbeba
nis atbenienfibus ac toti grecie bellum indiäurus.cBnotatia
ariepaincipibus.Ißeviterer inquit meo tantümodo vfus con
mio vos contra;iXete? mementote parenÖ nobis magis efie
$ ruaöfn8.2(rrogater etiafi vido2i repetere regia ei coti3ifr3
a^am tefojmil viöi nelki^^;: infolcnti^ bidü an xpudeti1gt;.

ijS^evlcione.Yvij.
jn^^^^^ridascummurem aliquando com^bendiflet mo^fus

ad al^antesbipt.picbileftita par

uum quodft^if inuatentibus repugnare non fe incolumem
feruet. fijidus cum alio tempoze puellum intueretur qiii tj
oftiamurem traberet :vbi mus in eum conuerfus tetinentes
manümomo:biiret.fugi0etq5puellu8:aßantibus oflenfo mure
Qnomam illud minimum inquit animal fic eos e;ccipiat a qui
busjmuriam patitur: quid viris faciundum fit confiterate.
^J^baTans quidam ^fonidio amico ita refcriprtt.ailioaum
quimelcreruntinimiciciasvt boataris libenter obliuifcar.

|J12o:tales enim cum fumus xmoztale vt aiunt odium feruarc
mimmetecet.pitbozisaduerrum meimanitatem nonmodovi
uus obBuioni non mandabo.Ted ne mo2tuus quitem, (Dut|pe
qui iniquitatem omnium ma;cimam in me molitus efl.Siqui
tempoRmeum c;:iltum eritbiam
vptem cum eius nupti^
recufatis me fequi vellet: venenainterficere non erubuit-

-ocr page 37-

Ji^rti cleobolo itä legitur ref€ripfiOe.|H2ii!riB\'N?rus zb ab cama
nnenfes Jaciönibua.^t bellum coutm me moueantrcerto tamê
fcias non reda refuafifre.jiZon enim inanibus quot;verbis quibus
nos aggreOus ea •vlcifcemur.fed rebus ipfis^quas e;i,perti non
amptius.micbi infidiaa moliti funt. lt;Duob mm camerinenfes
pïane ïctant:no!unt rurfum irati pbalaribis^ericulum capere
Cum raniozem me amicum e;cperiantur» (fj^m byrnerinifibl?
êtcftcoru et cononem etbropibam pro counibi^a quot;^flra e;: gte
nauigantes a nobia captos fcitote. Öropibam -vobia fo^tafTe
remittemus, Cononem ^pzimum intcrfici iuOimua.Steftcoj^
abbuc faluua bonec eum qua moatis generc quot;vldfci -velim^;
e^icogitabimua, (jljöëm emelo cuibam iiuriatod fuo.
neqj
^fi£eatur nee fit liuftum eum qui iiuriam psior ïtulerit vkifci.
cum paimum noa leferis.-a nobia poftmobü i^m e;^peda.

ab euntgm. 2l!iua iniuria affed^ nullam inferepti mine£
•vMoiiem.vt ^minimum apub illum rufpedtisbabeatur. Cgo
autem amp;gcner[a -viri officium e;iliimo nefcium atq^ incautwm
aggrebi.(Duare cum mcfeferisi\'N^ltioncm caueasabmoneo.vt
arite e}:pedacionea metujtane^ m ipfo fufplido toaqueana

P \\01idetua msblc? pbaiariö?m ficifie l^^mnnü gauifTimo
.,_yrmo2bo labomntêp2i{line\'valimbim reilicuit.C^ua in re
Salaris gratua eflèvolensrcum magnia policleto munenbua
banc quo(^ ruauiOimam refcripftt epiftolam.jßefcio quib ts U
potiua abmirer polidete. mcbidne ne facultatem.an mo2um
facultas enim abuerfam t)?tanni -valitubinêanoaes auti
tante cebia paemi^ vicerunt.par bec ambo iuHicia tua bifcur
rensbuob^ me penculia fluduantë.\'vt fcilicet ïcumbiïia mozbi
et boftiü paemi^a tibeiauit.SoIi namq$ tibi
lïmt fi moïbo pe/
ri[rem:t)?rannü\'viaeri interemifie.quob tibi plurimü ao etufbê
piemia coufequenöa paofuiflèt. Siqui^^m fo?taOe occafio illa

-ocr page 38-

tempoîia ad meîtenmendum.pzopr mo2butn.mae cedia eau

lam non babuît.Êgo igttur qui ïta mecum egeris cum in tua
cflèm pof eftat« bignam tanta virtute gratiam referre nequecr
iboc -vnûm fqo eam te aflTecutum bodrinamque tjigna Ceo fit
qui mçdicîne artem inuenît.îDerumtamen tum medicine.tum
et fi^i ïaudibua mifi ad te aîmi mei erga te monimenta.puri
auripbiaîaa quatuoz.cmtberaa atgenteoa non noïlri têpoaiâ
artificî) îJuo3.pocuîo2um tencîeozutn paria.;.puelïaa impoî^
îuta^.)c;c,imilta atticoaum.âcripri pzeterea et tbeufrovt in
rerum mearum birpenfatione id tibi faîanum Cet quod nauia
g^b^natosea et coapoîia cuffcoCsa et reîiqui ccnturîonea acci
piun;. paruam pao tantobeneficto vicem.Sed addatur mi
noai mee gmtitutjini me confiteri non babere quo paôo pao
metitia 2fcbitum tibi pcffim perîoîuere»

p ^mpei) cum aduèrfïïa^arem fimultaa in aperto iam
^net:ct marceîlin^ e;: bie qui a pompeiopacduâi
jigmtatem fHcmnt.e^inîs? mutato erga cefarem aïo.mwîta
infenatuin pompcium îoqueretur. flm te puCet marceîiine
itiquit mafediâia me onerare, per queni e,muto ïoqua;: faôus
ea.et efuriem cum vomitu comrnufam. (/aipuîatbenaa con
mdua a patrono Ubertua ingmtitudinia iure libertatia e^uit*
SuperfeC^o te îquit bre ciui tanti muneria ïpiû eftimatosem
necaîJtopoflîimvt credâ\'vrbi-vtiîë quibomuiMefta cerno

m tgitur etefto feruuarqm liber eïTe nefcifti, (jCatbo bice
bat eam magne ingiatitudinia
côfuetudinê regib^ ee.-vt cafua
aduerfea
boibl tribuâtrfecûdoa foatune ht.Quo fitTt facile
ipeltât atgt; eo» gniciê quo^ buôu rea maie gcfte nuncient\\
Pwntum amoae erga fiiioa et econtm.;c;c.
rfiefdaua re; cum mi^z in mo6
fiUoa amaret fert\' câna
^acîi pueria guia tâf equo afcenfa Cigmi luîere folif^

nir

BI\'

-ocr page 39-

IDifuö autem ab amico quo^afflLrogaHtt ne cui p:iua ib birerct
§ ipfe filioa genuiflèt. (^in^l^lm fili) atnantifiim^ cum
eum ilUdtis ac periculofifiiacibua acceafü ab infaaa libidinc
pater mbibereveilet.-ralubziconfilb patriam ibulgencia tcmg
auit.petpt enï vt pziuf^ ea quam ari^bat acceCtret:vuigari
ac^mi^-venerevtere^. Cui^ paedb^ oblccut^ ïfeli cis aboleicés
animi impetum faciate ^mifli cocubitus refp.lutii.at) ib qucb
non Ucebat taröiozem pigriozemcg rebbês pauïatim C^pofuit
7gnote memozie romanus quibam cum a filio infibias neeis
parifibi cpmperifiet,necinbuci poflet -vtverumfanguinem ad
bocfceleris pzogrelTticreï^retrfebuai vp2em eniTie togauit
ne fevkerius eeUret.fiue illum abotercentemrutiecifiet.fiuc
c;c alio concepiflk. OTeueTscionettiniFaciureiuranbofe ml
tafe ampUus fufpicari pfuafia:in locum tsfertü fvlio per budo.
glabiu qui occultü fecü attulerat trabibit. ^c iuguliifeirenbü
p:ebuit.necveneno nee latrone ei ab ^agenbum parricidium
tjpus efle affirmis.Quo fado.nopaulatim feb magno impetu
reda cogitacio pedus iuuenis occupauit, Continuoq^ abiedo
glabio vero inc^uit pater -viueetfitam obfeqnens.et hoe
paecari filo fuo permittas. me quoqj -vtuenbo c^ apera .iboc
vnum quefo ne meus erga te amo: co fit tibi viUoz oztum
apenitenciafumit.

tf (Pe pietate erga patnamgt;j:;ri.
^motbeus
cu atbenis cauram p2o fe bicerct.-no Tokm
amici piiuatiq^ bofpites ab eum CtfentiEnbu coueneriit
Teb ^am iafont)?rannus tbeflalie illius tembozis omnium po
tentilTimus. (Qui cum in patria fme fatellitibus fe tutum non
arbitmbatur atbenas fine vllo ptefxbio venit.tanticg bofpite
ktxtiyt mallet fe capitis periculu abire;^tbi)motfccoij? fama
bimicanti ct efle.tounc abuerf^ tamen tpmotbe^ poflea populi
iwflu bellum geflit patrie fandiora iura $ bofpici) cfle bucen«

-ocr page 40-

({^pammunte tbebano^ buciß temptataefi: côftanna abpo
medôtc cp^iceno.Ißäcßisrogatu atar^erfia ^ra;2regia magno
eu póDere auri tfoebaavemt.et micbifcû adolefcentuîû.\'v.talen
tis adfua pdu;itvoîiintati,quë tumepaminundaepîurimum
billgebat Jfï2icbit^ cpaînundâ côuenit.et caufam adiieBîus
t5)?omedonti3 ondit.ilt iUe bpmedonte ccra.picbil inqt cp^
eR pecunia.jQam fi rej: eavult q tbebama c5ducunt:gati8 ea
facere fum parat^.finautê côtnaria.nô babet auri atqs argenti
fatis.)!2aq$ oîbia term;: biuiciaa accipe nolo p:o patrie cari
tate.éu^ meincognitû téptafii.tuiq$fimilê epRîaHi.\'non mi
roi tibiqj tgnofco.âed egreteze paopere.ne alios coîrumpas;
tum me non potueris.ét tu m)?cbîtc argentum buic redœ^aut
nifi confeflim facis:ego te tmdam magilliatui. Ibunc autem
bpomedon cumrogaretvt tuto epret-Uceret^B eferre que fe-
cum attulerst. €t iflud quitem inquit faciam. neqj tua caufa.
fed mea.ne fi tibi fit pecuîa atempta:bîcatwid4.d me ereptû
peruenifie q6 telatum accipere noluifiem.^^rutiiS par glo
ria romulo»9p ille vrbem.bic romanam îibertatem condidit.fi
îiosfttostarquinum afe ob vblatam lucreciam ejpulfum re
bucentes comp^ebenfos.pzoq? tribuîïaii virgis cefos ad pap
lum religatos tecoîlari iufiit.èxuit patremvt conl^m ager3
02bufq$ Vmere § publice vindiäe teefle maluit.tLin^^»^*^®
tozquatus in fdium a macedombuscrimineconcuOionis accu
fatum.plemlïlmebiligentînimeq^ auditis teüibnsita pzonun
ciauit.Cum fillanum fiîium meum pecuniaa a macedoribus
ej:t02fifle pzobatû micbi fit: et republica eûindignîi et bomo
meoiudico.^ptin^q$ e cofpeâu meo abire iubeo.Éâ trifli pris
fnîa pculfus fiUan^ lucêvUeri^ ïtueri non ful^inuit.fufpêdioqj
fe noâe côfumpfit.peregemtiâ toaquat^ feueri et religi
ofi iudicis partes fatiffaôû ei^t reipublice.babebat vîtionem
macedonia.potmt tamverecundo filij obitu p?îsifleài rigo?

-ocr page 41-

Zt iilc ncq^ cyeqwijs abolefcentia interfuit^et cum funiis eius
eöucerctur:fonruIcrc fe voïentib^) furbas aures acconiobauit.
ÏDiêg\'bat eni fe l eo atrio cófebtflTe î quo impertofuîU^ tozquatî
confpkua j^mago pofita craî.pzueentinimoq^ Viro fuccurrebat
effîgiea maioîum cû tîtuîia fuîe.ibcirco m paima parte ebium
poni foîere^\'vt eorum vlrtutes pofteri non Toîum legerent;fed
etîamimitaren^. ^^^arcuB fcaurus filîo fuo fugîéti a p^eUo
mifit qui biceret, îibentiuB fe in acie eius interfeôi offib^ oc/
tuifurum.^ ipfû tam îefozmisfuge reumTifurum.^tasg fi quid
modo reliquû in peàoîc terecûbte fupeCet. coiifpeöum patria
t^genemti-vitaret.Ouo accepto nûcio iuuenia coadl^ eft foiitß
atjuerfü feipf^ gladio vei: f aduerD boftea vfuOuerat,
lt;[jl?ec
min^ animofe aulua fuÏuÖ vir fenato:i) oîbinia euntë i aciem
fiîîum retrapt:^ fcaurua e pzeîio fugientem ab egit. pamq^
iuuenê et îgenio et îrîs etfozma iter equaka nitentem prauo
cofilio amiciai catilinefecutûmebioitinerc abftradû fufplicio
mo2tis aïîecit.pîefatua nô fe iîlû catiline abuerfua patriam:
feb patrie abuerfuacadlinam genuifiTe.

p^ ibocion cum diquabo^ub populûm fentcnciâ bicena
21ubito2ib^ gmt^ cffetrintuereturcßornnea qui cômuni
confenfu quob bi}:iflet abmitterêt. ab amicoa ccueif^
ait.pun foataftia mali quijpiamlocut^ fum nefciuaf
re}: cû flagicioD bomo fepi^ rogaret quiajpamatarû optim^
fozet.Ûui tuibilTimillim^ eft refponbit. ciceronemcum
meteli^ nepoa bipflet, plurea teftimonio tuo cccibifti^ pa
trocinioferuafti.(£teî plus micbi eft inquit fiîsei ^ elo^encie
^nterrogante e.ciam eoîem quia ei pater efiêt.ibanc refponfi^
onern ait cicero bifficilioaem effecit mater tuaiuemt enim me
teilt mater impubica. (jTjHgefila^ cum folwa veniflèt ab pbi/
lijpum.et pbilig)uabi;ciflct.Quibboc.ro!u8 veniftifÊteni ab

-ocr page 42-

•vnilrrfpanbit. (^rcbidamus agefitai h\\m cwm a pbi!t]pa
poïl cbemme pugnatn in qua pitifpus-^idoa c^titit arperïoaê
accepiOèt epiïlolantuta refcripfit-äi^mbrnm tuam mctiri\'co
luerïgi.baud nunc maioacm caminuemca § cïTet ante-viSpaia
{j ^^gm psefeto aUquando azc butitarum mineruecum a
pedlculo mozöprctur no Tc auertitrfed co i omnium confpedti
compaebenfó atc^intcrfedo addidit.pcr immoataïea teos li
benter inftdiatoaeminterficio\'velin am.^^t(|uine^ bomo
quifpiam cum maledidis eum onemretXerte paopterea îquit
in omnes ipfe maîedicis.quorerponî^ntes non fatis tempoais
babeamua
k tuo vicio Ïoquendi, ^ quoniam greci in
bis Ic2*ïribu8 que cum antigono et cratero ida Fuemnt refcri
bendia et obtempemre noîîent: nec in Übertäte fe -^endicare,
pecuö^m ait eanîgm fentper fonarc vocem: bomtoem wo et
multäs et varias quoufqs animi fententia abfolnerit. I^P^
îusemiUuafecundua confuîatum petena repulfam babulfeSed
•vbi îgicia ac moUicie iperato^? belli! aduerfum j:erfen ac ma
ccdonaa ^lij:itatêaccepit:et ob id côfulê ilium îtclaraOTent ait
6ia fe gratiaa non babere qm nô eo efl^ îpemtoz Ctfignatus.
^ ta iperiofibi ^illiaîpemtoae op^ efiêt.^ Öerc^llidaa cù
p;rr9 effet cû ejiercita in fparciata^ folo legate ad eû miffua.
ïpemnte p)?rro vt aut regê fuû cleouiniû récitent: aut futu^
effet vt cognoïcerent fe foatioaê effe neminê.rnîjit. Si quid€
ît^ es baud metuim^.fmautëbômobia certe non ea melioa»
^6nauiter bida aut Fada.yyii)/
^pnCtr adbuc puer bis que paofpere pbiïi|pua multa
^ pclara gereret minîe letabad.fed adfodales côuerfu»
pucîos aiebat. 2lt micbi pater nicbil relinquet.Refponî^ntife^
autem pueria tibi bec omnia comparat.vey quid ^Cell
îquit ale^câîrr.fi multa funt nobia: cum agamus nicbil. \' \'Jn
terrogatua tbemiftocleavtrumacbillea mallj an bomerua effe

-ocr page 43-

î^u autem ipfe kqBîtvtmm^ yiàot m otîmpia elTe mallearan

atbenienftum paincepa accerfit^
abatbemenfibus ejc ficilia ad capitalem caufam reipfum ab-\'
fcondît.Cumq^ ei bipfTet quidam. f[2un credîs patrie iubicio
teipfum ^go ne matris quitrm refponbitaiefoitaOis ignoiâs
p2o aîbo caîculo mgrum imittat.Dbivero audiOet fefe ac fuos
ab atbenienfibua moati adiudicatD8.2lt bis oîiô^mua tnquit
nosvîuere . 6t adîaceôfîSûmûavcrrus^d^nbsp;in

âtbentenfes e):citauit. jf^eiyaus tjicente quopiam pbiligjû
macedonem îacetamp;monQS înaccenibilcm greciam îaàurum.
jGobis fatis eft inquit bofpes in noftro verfari foIo.([^Iiîî
autem intutus cum atbenienHbus efFrenatius pugnantem ait
2{ut adî^ viribua.aut animofitati ö?me.(^^tbo fenioz cum
Te negîedo plurimozum bominum eredasvi^sretftatuas.^ît
maîo tse me inquit bôines qum^nt cur catbonis ftatua pofita
mn eft.^ciir eft pofita. ^fem bicebat earn magne ingtati-^
tudinis confuetudinem regibus elTe^vt cafus abueifosbomini
bus tribuantrfecundos foîiune Tue.Ouo Fit vt Facile ipellan£
3d e^a» perniciemquomm budures maie gefte nuncientur.
i^Cleomenes arta;îandriô? filius cum e;gt;: ciuibus quidam bi
ceret.Opôzterebohum regem mitifiimûpzozfus efie.Jta îquit
quoad côtemptuinon fit. ^[^balaria adimanto cuidam îegié
itarcripfinc.2lubip tibi eflc cumfnatrecontrouerfiam.cumtu
îllum: ille contia te pciozem atteftetur, €go autem arbitroz
velpoti^compertum babeo ceteris bominibuô ilium .-te ctia
Ulo nequioîem.nbsp;perfarum baricum.;c5:;c.miUa epa,

minunrè tbebanozum buci mififiet: gmuiter bfomcbontem re
pîebenbit q? nauigationis tantum ad epaminunbam coîrûpêS
enamga{ret,\']ufiitq5 vt régi biceret.fi q tbebanis condwcerët
fentiretîtpaminundam gfôtia^icum baÊitwr^ Foîet.fmauti
que m conducerêt boîfée lt;0Çcotbiu0 yt ab atbenienftbua

-ocr page 44-

«uitatcm fibi batam cognomt.êt ego inquit iUia meegentis
leges babo. (^^Icibiates aübuc puer cü eo captu in pale(!i^
compjebenfus enèt quem neqret euatere moztebatludantia
manum.2ltc^ illo bïccn^e.mo2ö?8 vt femine. JT2inime inquit:
fed vt kones.nbsp;cum ei talenta per muïta a dirio

offerrenturvt afiame; i?quofecumbiuiö?ret.refpondUJ2rm
ternam buos fokö:neq$ afiam regeabuoa tolei;are. ^[Scï^
oni cum pecunte cj£ erario tecrete efïênt; neq^ ep tie queftozea
erarium velknt aperire.fe aperitumm ait.etenim per fc dau
fum quitamingenti pecunia illud impkffet.nbsp;quida

cam veniret bicente quopiam. Si te emero eris frugif(Etiam
fi minua inquit emeria. lÏJliiaa cum veniret. biceretqj paero
üacona vendo. increpuit inquiena. Captiuum paodamato.
^^^metriuö cum crimini baret ^ Icgatum vnum ad fe lace
temoni) mififfent. ji2un igitur fatia efl bi^eruut advnum vnf
f Cum ad mare pompeiua e roma fugilTct. ac metdlua qui
emrio pzefiteret cefarem a capienda pecunia paobiberet. ena/
riumqj ocdufifiet: ei moztê minatua eH:, 2lt metelio perterrito
iboc inquit cefar bifficiliua etat biöu micbi § fadu. ([^m
capitisiudicium fubiret)?pbicrates4t calumpniabziXuiuf
modi bomo rem tu facia^qui bello iÜdnte ciuitati te me poti^
§ mecum cofultandum efie fuateas. ^jScipio minoa cü capta
numantia fecunbo triüpbaflfet cótentio fibi fenatu ac foc^s
aduerfua.\'€.gmdü coïlitui^. Ouare turbat^ popul^in eü tu\'
multuabat.Cunc ait fcipio. nos legionü vociferatio per
ter2uit:ne6boim cofluduatio atq$ cofufio. l popili^ ad
atbiocbü regê legate mifllis ê cü epla a fenatu q iuberei atbi
ocb^Vt cj:ercitü ejc egipto abduceret.ne ptbolomei filio^ qui
pupilli eênt f gnü occupar3.popiliüverop caftm adueniiti cü
emin? atbtocb^ y buantflime falutafl3 ille nó feruata falutadi
vice tabellas fddibit.Quitó ledis cü re? bijifiet cpfuUatu^ fc

-ocr page 45-

batu^sq^ refponfiimtpopiîius rege in gi;? wga circuttifcripto
îbic ergo ftansiqiiit confuÏta.etrefponfe
.Ciinöis autem\'viri
gïamtatematqj animt magnitudinem admimntibus ftupenti
bufq^.et antbiocbo fadurumfe aflentiente que ryaniveiient
ita popiïiue et falutauit eum et compïejcus efl.CCefar cum
rome pótificatum peteret.baberetqg éius rei emuïum atq^ c5
petitoacm catulum qui romanis reliquis bignitate paeftabat
a matre atgt; foaes amp;buöu8»lbodie inquit mater vel pontificê
filium-velejculembabebis. ^[_pomponius atticus natione
romanus vir et bumanitate et bodrina paellantifiïmus fic
greceÏoqucbatur:vt atbenis natus viïere^Xanta autem fua
uitas ei^t fermonis latmi:vt a|pareret î eo natiuum quemdâ
îepo:em eïTe^non afcitû.iDuibus rebus factû efl vt Iplla nuf^
ab fe bimitteret.cuperetqs fecum Crtsucere, Oui cum gtua^re
tëptaret. jI2oli oao te inquit póponius abuerfum eo8 me veile
bycere.aim quibus ne contm te arma Ferrem.Js et pzetuma
etpreFeduras et bcnoaes reliquos non petï)t.nee fibi oblatos
acceptare voluit.quiïiem vt cum.(D,cicerone noluerit in
afiam pîoficifci.^uis apuî) eiim legatilocum obtinerepoflet.
po enim Jïcere fe arbitmbatur cum pzetumm gerere noluiflet
afledameflTcpaetoais.

lt;^i?ienter bifta aut faaa.yy iii).
Jb iponifuió fymcufanus fenioz filium cuipnndpatum emt
cum accepiOet ingenuiviri coniugem viciafl^e^
illüimcunte interrogauit quib bmói a fe perpetmtum ncfietf
2(dolefcente autem refpo^Dente. enim nóbabuifti patrem
tpmnnumgt; )f2ec tu inquit babebis filium.mfi bec perpetmre
ï^fieris. f 6aiu8 cefar pompeiam Vjcoïem quoniâ
eïTet Î^cîo
dio inîamatarepudiauit.î)einî3e clodio ea ob rê ado teïlia ad^^

buôus nicbil perperamfev;o2elocutu8efi.:Sccufato2e autê

(nterrogante.Qmdigitur eam ciedm. ©uoniam inquit t^cet

-ocr page 46-

Vfozzm cefarie caîtimpma ettam carerc. ^î^conlnterra
gatuB quam ob caufam tnêti piloô pturimum nutriret.Quo
îquit cano$ intucnsnicbil agam ipfia indignum. (piïcfcc
Ïau8 cum îterpotandum familiaris pctuîantba quidam au
reumnbsp;ab eo peteret:iUumvt euripidi puero tmCtret

tuflît.2ldmiiitc autembomine.Cu^nim inquit qui petac:
at bic qui accipiatlJtgnuô es. (I^gefilaus itte màgnus ad
eum qui tum tpfms tum alioauttuaceîetnomomm veftts ait
menticg tenuitatem minareê t)i):tt.pro boc bofpes viuendi
moae libertatem meruimus. (Duo moae vel fenejc vtebatur.
^taqg cum a quodl rogaretur quarevebemente b)?eme ftue
tunica circumiretfOuo iuuenes tnquit imitentur babentes
bi qiéerm et fenis et paincipis e;emplîi, cura noâe
répète ejcboftiU foîo caftm moturus eflèt. et eû cuius amoae
teneretur ob infirmitatem relinqui ac lacrimaae intueretur
Qua tjurum efl inquit miferefcere et fapere.nbsp;epboai

cuidam paoditozi tmtendos milites iuberent. 2Igiô Îaceî^mo
nioaum rept baut) ilîi fe inquit aîienos cret^re qui paopaios
paodidiflêt.^^^îant^r a perfa quodam îterrogatus quam
potifTimum rempublicam laudaret f £am inquit que foati\'\'
bus ac timidis paemia bigna reddi2^rit. 2(d eum vero qui
bi;â{ret ipfum a fe et laudari et î^fendi. îiuo inquit boues
tnicbi in agro funt. îDtrocg autemjiknte plane fcio et qui
nicbil opeiatur. et qui opttatur, ^^TBeopompus quopiam
tîicente paopterea feruari fpaatam quiaregea fcirent inme/
«are. p2inime ait:fed eo magia çp ciuea fcirent pere. ([^S^
mio^ iegati cum rogarent deomenê ana^anbriCe filiûvt ao
uerfus policiatê tpmnnû beWûgereret.obid^j longioae orônc
vterent\'.Orônia inquit vfe qquibê ab inicio bi^eritié baud
m
eîni.yptereavero nec^ média îtclligo:fûmâ aût neq^ ^bo
|lj|neanbêferefniam.£e3atua perintbio^z cû laceeemoniâ

-ocr page 47-

•vemOet.\'Iongîoze onationevtebatur.îDt aiit fine bicVnbl Faâo
rogaïut quid cfTet perintbija renunciatama.ûuidaïiud îquit
ageftîauô.^ q? tu-vi):finem bicendi feceris: ego veto taceo,
%tane3 ille perfes admitantibua quibufdam cur fieret vt
pîuîentibua ci^ verbia rea nequa^^ refponîerent.îDsrboaum
inquit in fe iua efTeac rerum in foztuna et rege.Catbo feniox
Cû2ripiebat ciuea qui eofem Temper ad magiftiatum tefignaf
Tent.lDitsmini enimbicebat ejtiftimarc aut non muîti mgrâtfi
Fadunbum:aut non multoa bignoa efie qui magiîliatû gérant
1 quot;Jamp;m.fures pziuatoîum furtoîum in neruo zt:^ in compe
bibua etatcm agunt. furea pubtici in auro atq^ in purpura.

/^î^m in fegetibus atc^ i berbia bona frumenta elle.nimii
rpem habere eîl.-^epe audiui inter os et offam multa interne
nire pcfTe.quid ergo inter oîFamet berbamflboc qiiiïem
^ fa
pienter biâum fit cogitent qui fpea fuaa tûc eum maxime pao
pinque atq$ iafallibilea\'vifebantur.fepe repentinis cafibua ca
bucas etinanea ejcpti funt; ^ ^^m l oratioe adfuoâ équités
Cogitate inquit cum animia veftria fi quid per îaboaem reâe
feceritia.-îaboiiiîe avobiacito receîipt.beneFaâum avobia bû
viuitia non abfceStt. qua vero per voîuptatem nequiter
feceritis.voîuptaa cito abibit. neqniter Fadîi apud vos femg
remanebit.Cgo autem o traiane cefar boc.bidum fepe mecum
cogitans ita femper babui velut fei poti5 ^ bominis o:c pao
îatumfit.pec ab Îaboîiofevirtutia ftudium.et inbertisobium
quot;^oîuptatia quic§ veî fapientiua arbitrer ve! efFicatiua bici
Poflc. Ifem. jfcuîta meliua fe quibufbam merentur acerbi
inimici ^ bi) qui amid bulcea e;ciftimâtur.\'JlU enim fepe quot;vey
tïicuntibçnunf .Sine bubio ficutboMia moadacitaa multis
fepe coîreâioniô caufa Fuit.fic contra amicoîum bîanbide mut
tis lapfua turpitudinis materia pzebuerunt. f trm.^n omni
operatione nm fme isvirtutis aut moc^ftie.fme pads, armo^i

-ocr page 48-

ftue Uteenarum.aut eloquitieaâuB ritrcxpeduiîTiine pîcmmqj
nos imitatio perducit.quo nunf vel tardiuô ingenium per
öuxinct.pam ficutvultus adfpeculim.ricmoîes bomtnum ad
c?:emplar facillime cozrîguntur aut tepnauantur. Sicut pzete
rea certius eum callem ambulamuô qui aliotumveftigiis fig^
natus eft:fic in vita alienis e^emplis pîomptiuB inberemua.
^ nouam ipfi viam nullo buce tufcipimua. ([^^ho rnimri
fc aiebat quod non ritet arufpe;c arufpicem bum vitet,(Quotî
eo fpedat.quia tot inepties creduîoô bomines iïîudunt. Iboc
autem ad retrcibenbum àb biôïeptî)ôiuueneôtgt;i;erîm.(Duâ^
teîiros fenea inçptîre viöeam,quicum mirari potîua tebei ent
q omodo tambiu membzia trementîbua vi^erunt: confulunt
q laîiterviâurifunt.îDcmotte autemnicbUwterrogantqua
fi iîîa
que tantum eoa biflulit oblita fit. éiTicero £e catbone
fie aiti Qui alii^uem catbone fapienticzem bicunt. non reàe
tudtcant te c3tbone.2lut enim nemo. quodquitem magîa cre
bo.aiit fi quifquamrilîc fapiena fuit. Öuomodo vt alla omit
tam mo2tem fiîi)
tuïitf|fî2eminemm paulum. viteramgaium.f3
nec comparantur catboniperfeâo et fpeöato viro.Ouâobzem
caue catbont anteponaa ne illum quitem ipfum quem apollo
fapientóflimumiudicauit.ibuiua enim faâaâiHua bida îaudi
tur.bec cicero. (fjÔQtoz quidam clarua.fed gibbo ^minenti
tefo2matua galba, te quo leli) vulgarua iocua emt. ingenium
galbe maie babitare. coram cefare caufam agens, et velut elo
quio gîoiiabundus fepe iteiis.Coarigeinme fi quid coîrigen
bum viteria auguftcboc ab eo tandê babuit rnfum. Êgo te
galba monere ponu:co2rigere aût mîme. f C.pôti^ vtinâ in
quit ad td tip^ me fata referuafient quo rôani bona pzimû ac
ceperût.pon elTem pafTus eoa biuti^regnare.îDitebat îgiîï
bonis coîruptibilc diuturnû eê no poïTe. catem fentêtiam.
7ngiirta co:r«pta munerib^ fénat^ gte.egrelT? româ crebîoqj

-ocr page 49-

tacitusrubfinenô.O vrbem inquit vénale et raature perituQ
fi emptozem tnuenerit. l£_pbilfpu8 macetJo ad ale;ant)rum
Filinm fubdito:um beniuolentiam nummis aucupantem e;:tat
epiftola buiuô fentimic. Quia tibi erro2 fuggerit fili eoô te fi
feleô babiturum quos pecunia pamueris amicos. Sapienter
ac regie.pccunia fiquiîem marcenariozum atcg feruoîum opa
aHïoîeatv^bnmanitate ingenuuamp;amoî querif. ^^màioi
fie filiô$ mo2ien3 alloquitur. polite arbiti^ri o fili me cum a
vobiô bifcelTero nuf§ aut nullum foze.peqj enim tgt;um emm
vobifcum animum meum vibbatis.feö eum cfle in boc coîpe
e;: bi)8 rebuô quas gerebam ûelligebiâlis.CEunetmtgitur efle
crédité et fi nullum viîebitia. 4fplato in 302gia.2{ubi fer/
monem inquit quem tu fabulofum bicestego autem veriflimù
arbitroî. Ôuiiufle fanfteq^vt^rit eum poft^ moatuua fuit in
beatoîum infulas pîofeâumabfcg vHo incommodo fumma in
beatitudine viuere.Qui vero iniuHe atqj impie, eum inatro
ciflima pzoficiUi fufplicia que tartanimajpellant.jlîudi autem
moztui iudicâtur.et iuCe;c ipfenudua eft.quiaî^funauô.et alo
animum perfpuit ab omnibus öprelidwm cognatiô ac ceteris
que bic babebat.vt iuftumiudicium fit.fcec funt o caîliculea
que ipfe audiui.et vena eflc aipzime credo.(£;c bis autem fer/
monibus taie quitî ipfe mecum mtiocinari foleo.Jîîicbil aliud
mo2amp; micbi viDei f co2po2i8 atq$ anime biflolutio.que poft^
bifîunâafuerint:retinet vtrumqj babitum fuum quem bomïe
viuo babuerat.ll2am co2pu3 fi magnum enat viuo bomine.et
mo2tuo quoqg magnum.etfi pingue pingue quocg poflf anîa
bi^enêrit aliquo tempoae manet.et ft cicatrices vulnemm ba
bebatviuens.aut ofla quedam fnaôa.vel mêbna truncareoöfm
modo p:oFcâo fe babet poft m«2tem antea§ omnino coamm
patur. Similiter et in anima poft§ e^nudata corpoae fuerit:
babifo8 omnes inquibus fe e^ercuitpafiiones et ftubia incfie

-ocr page 50-

perfpidûturXutn igitur adtudtcem anîma peruénerit veluti
né mdamantumafiaticumrconFcrlim iutç}:ettam fi regis mag
ni anima eflct.in ea perfpidt vulncra et dcatrices iniuriarum
quas fmguîe opemtiones anime impaelTerunt. îDiôrt toîtuofa
omnia faîfitate atq^fuperbia.cognofcit nicfeiî ibi eîTe redum.
propter Ucentiam.Ceîidas.contumeîias. incontinentiamqj in
viuenîJo cernit 5ni tuapitudine animam efle repletam.Ouare
reôe ad carcerem tartari îmittit.\'vbirnjplicijs toaquetnr.aut
vttpfxpurgati melioaes fiant:aut e;:empîo fwo aîi) moniti foa
midine crudatus a peccando teterreantur.purgantur autem
quicumcg curabiUter peccauerant boî^zibus et foie viue. et
apud inferos mo2tui»)12on enim alitetpoHibileimpaeflas vi
doaum ôîtergi maculas.ûni vero ma;:ime iniudati funt ac
incumbiliter peccarunt nuUa bis vnqua vtilitas acciîere po^
tei^.
quia incumbiîes funt. fed aîî) e^cmplo fuo iuuantur.
quibus ego arcbdaum f02e et fimiîes ei t^mnnos non tjubi
to ♦ Reges enim pîoptcr peccandi îicentiam omnes pene fee
leOiiflimi funt. à^efiis eft bomerus quireges atqj tprannos
apud inferos etcînum crudari aïTerittantalum. iifppbum.ti
cium.terfytcm. aliof^g confimiîes. paiuatos autem bomines
nulîus vnqui fcripfit perpetuis tan^ incumbiîes apub infc
ros cruciatibus ö^tineri. (Duare felicioaes certe funt pziuati
p2incipibus.[l2ec tamen paobibet aîiquem bonumvirum pîin
cipem en\'e;fed cum arduum atq$ difficile fit in magna peccan
di Ucentia : feipfum condnere : magna faute bignum eft 0
callicules. paud tameninueniuntur. îDnus vero fe bis qui
potendambabuerunt ariftiîtslpfimacbifiUusvirtutepzeda
rus fuit.îDt ergobipcimus atrocifïïmasviciozum ferentes in
anima cicatrices a iudice î penas mittuntur.(Duam autem ab
cmni cicatrice peccatozum C^terfamviîebit animam nec que
f t-necvivfuerit querens adminatus ad beato^z infuîas mittit.

-ocr page 51-

fosc eafem etiam eaois bacuîumbabeitâ ficut et ralamancuâ
ludicat-Ußinoß autem aureum Iceptrum tenens rolusfeîfetvtn
ufcß indicium conftCernns. (Ego igitur o caUiculea feas racionea
veriflîmas efle crefena nicbil aliud confifero. § quomodo mu
biflimo animo ad minoi accedam.2lc ifeo negleâia bumania
bonoîibus conaboz rede viuenbo f optim^ fieri^Obfeczo aüt
ceteroa omnes et te tpfum ad banc àrcem virtutia currimlo
tefere. Sed bcc foafan fabulofe tibi quafi ab anu quadam bici
vifentur:ac ifeo fpernis-pon effet au€ mirum bcc a tefperni
fi biligenter querentea meliom verioiaqs iftis luenire pofiem^
punc vero cum fitis trea grecozum omnium fapientifTimi: tu.
etpolua.etgozgiaa. non poteritia tamen vere bicere q? opo?
teat alia quadam noa vita ^ ifta viuere.que ilîic etiam pluri
mum conbucit.Omnia enim alia facile redarguuntur:bicvero
fermo firm^ atcjj ftabilia femper manet.Cuare cauere magis
febea ne ledaa. § vt ne ledaria.Oinnea enim tere î^bent
non vt boni vifeantur : fed vt publice et pziuatim boni fmt.
Caueas tarnen ne rudibua bec bominibua committas.foi) eni
nicbil magia f baavtililFimaa narrationea amp;rifent.quemad
modum econtra ingeniof; ac fapicntea nicbii magia admirant\'
Quare cum eia fepius bec narrantur:creb2o audiendo vi;c tan

tsm vt au;? multo labo:e purgantur.bucufqj plato.(/|:ulii^

J^ro in libro fe legibus loquens fe bomine ita babet.2lnimal
boc pzouidum.faga;£.multiplej:.acutum memoria.plenum rati
onis et confili) quem vocamus bominem pjeclara quadam cô
t5icione confiât generatum efle a fupzemo feo.Solum clï enim
tot animantium generibus atcg naturis particeps rattonis
quo cetera funt e^partia.Ouid eft autem non
bica in bomine fed in oni celo atqj terra ratione biuioiuafque
cu adoleuit atq5 perfeöa eft nolatur ritcfapientia/CtÖcmaa
atbenienfibua quondâ biuinos bono?e$ negâtibua ale?anbro

-ocr page 52-

IDitetc inquit nedum cclum cul^odieis;termm amittatis.pon
minua fapicntcr btóumf fcHiuc.dui emm potenti minom ne
gat: maiom permittit.et modicua fepe ïibertatiavfua magne
femitutia occafio ell. (£fc^ntia eH:vo; iftafamoftfrjmaXü
enim patria etua ej:pugnata et incenfa fojet.ciuefqj cario^um
rerum farciumcuïaa efFerrent, atcg ipfum vacuum abeuntem
vt item faceret monerent.^ta inquit b)?aa facie.omnia mea
mecum po2to.lt;Duecum^;tm animam funt nec bona nec fua
iudican8:fedfo2tune. ([perpanö^r cozintbua ait.JI2ditatio
totuhi.Sicut eiï baut) bubie.)l2am quicquid aöurus ea medi/
tare pzimtjm. vt te ratio adoptatum perducat finem. 2llioquin
periculofe quodlibet aggreteria. non rationi fedcafibua ob
fcquena foztuitia.\'jltemaitligurgaa.totam vitelicet Dodi bo
minia vitam in mebitatione conftflere, Keöc itaqj tidum
eR.|12editatio totum^ lt;|Scipio turpeacïlultumefie aiebat
in omnibua potiflimum vero in re miUtari bicere.nonputa^
ram.lDitelicet quia e^plomto et cjccuOb conftlio que ferro agü
tiiramminiftmri opoztere arbitrnbatur.Summa quitem rati
gne. Jnemendabilia eft enim erro2 qui violentie martia com
mittitur. ([Jdem quoc^ negabat aliter cum boUc conflige\'-
re tebcre:f fi autoccafio obueniffetraut neceïTitaa incibiflet
Êque pzutenter.jlZamet pjofpere gerunte rei facultatem omit
teremajcima tementia eft: et in anguftiaa pugnandi compul
fum abftinere fe pzdio. peftifere ignauie affert e;itum.
(Bo
rumqg qui ifta committunt: alter beneficio fo2tune vti. alter
iniurie nefcit refifterc. ^^amnitea non paruaa a romania
pcnaa pepenterunt ^ berenni) ponci? pautena et falutare con
filium negle;tcmnt,qui auctem ct fapientiareliquoa pzeftana
ab e;cercitu et buce ciua filio fuo confultua quidnam fieri te
legionibifS rcmania apud fuscaa candinaa indufia tebe^
ret:inuiolata3 bimittendaa refpondit. pofterobie eadê te re.

-ocr page 53-

interrogatus felere câô opottere bi^it.Dt aut mapmo benefi
eio gmtia boftium cmeretur aut gmuiflima iaâuta vires ccit
fringercntuî.âedimpjouida temeritasvidoîum bum vtiicg
partem fpernit: vtilitates fub iugumfuum miiïas in Tuam per
niciem attendit. (LCpaminunda cumtb^ebanos armia afluefa
cercveUet.enant enim propter ociumfolutiozea.quo tempoac
ipforum pîinceps eleôua efTetieoa monebat inquiena.Êtiam
confuîtatc viri.lCamfiimpemtoîcm geflero; imperio parent
eîTc vobi8.([1d vero poftea^ aîejtandrum pbereoaum tyrnn
num qui tbebania emt boftis tn amiciciam atbenienfea focic
tatemcg reccpiflent:eifq5 iîle polîiceretur carnes que mina vë
îebantur femiobolo fe p2ebitu;z.2lt noa inquit ligna ad bafce
carnea e^rcoquenbaa atbenienfibua gîatia paebcbimua.lg^
enim agrum ej:cittmua:fimoleftioaea eOèperrej:enat. ^fCT
fozmofua antbipbatéa cuiua amoze tbemiftoclea tènebtur fu
geret atq^ contempneret eum paiua: at vbimagnam aîtptua
eft et
glo2iam et potentiam adiret atqj blandiretur.ibeua ado

quiD?m amborverum fapim^
lt;I^lon mbîtem fili) lugena interrogatua.Cur tu qui faptêa
biceria pzo re irrecuperabili aîço vebementer ingemifciafÊt
iOeo îquît aî)?o vebementer iï^mifco: quia rem irrccupembi
lem me perdidifle fcio. (fSocmtea fanctum acvenerabile
confilium nobia Ctbit . a î^o nicbil nifi vt nobis benefaciat
poftula:e. Ille enim quid nobis expédiât folua nouit.)}io8 au
tem ceci futuroîumq^ nefcijaduerfuspzopziaiiî faluteminep
tia et impoztunia p:ecibua fepiflTimc labommus. jl2olite igitur
moztaîea perniciemveftii e;toptare.ï)cfinite ïani paecum mu
neretempiacomplerc.\'^nillo fpea veftre ftnt cui loge ^ vobia
ipfia carioaea eftis.^lli intrepiîç rerumveftmrum confilium ar
bitriumq5 permittite.quipaofeôo meltom etfi non femper io
cuadioj;a pzeftabit. (Duob ft cmnino nominatim omrelibetf

-ocr page 54-

tîlâ pofcîtc quo2um niinf pcniteat.\'virtutam cuîtum.cnminû
tauteîam.fjnam mentcm.nec rat)?ricam adicaioncm fani caz
po2i8 refpuo.id eil fanam mentcm in coîpozc
fmo,{fjSni
ad 3Îo?îam afpimntibus quo:um îgens turba eft reàum atc^
compenbiofum callem e^fignabat.vt fcilicet talis qui% fier5
qualia vieeri cuperet. Simple?: virtutis ftudium fedandum
tJocena.Timulationis atq^^pocrifia auia relinquenda.^tiê
cum vidiftêt adolefcentem ingenuo vuîtu atqj babiturfed taci
tum.Eoquere inquit vt,te viteam, propaie quiîem quoniam
nô vaïtua auîcoapua.fed animua cuiufqg ia eft qmfcg.cuiua
quodammodofaciea fermgne reuelatur.vt viîsri polîit qui
inmfîbiîiâ eft n3ture.|pl2ec minua fapienter aquodam cur
fiM ad tmnquilitatem animi nil peregrinatio paofuiflet inter
rogatua. [Boîi inquit admimri. quoniam te ipfe circumfers.
profedo enim c;xcuterevicia moae% pmuoa conuenit.et ba
bitum cui aïTueuerimua ejcuereXum fe enim quifqg quod fue
rst tJomi rcliqucrit.et invirum alterum verfua nouû viuendi
genua induerit:tum îçmum tuto peregrinari potcft.2llioquin
quid iuuat patriam fugifle.feipfum nô effugietfSiue montes
tmnfcenC^t, fiue confcenîet nauim: côitabuntur coa vrentes
negocio^î cure.et confcie mentis arcbana fufplicia.et tenaces
ccfuetudinû peflima^z laquei. !boc ê enî feipfum circiiferre.bi
cente fatj?ricoXcîû no aîm mutât q tiis mare currût. i|ltgt;r
litigiofam illâ ac paocacê côiugê. et feîneis îpoatunitatib^ ab
tindantë cû pacientiflime fupmq^ fibê ^hw^ abmimns aïcbipi
afes quefiuit qua ob caufam feminS tâtntiadabilêa fe nôabi
geret.Cui focmtes.a)omi inqt qualiter foaisviuêô fit addifco
etv^oais iurgi^s aduerf? e^tero^ arrogâtiâ armat^ egredioa
7taqg qSfapiêtis ë ^p^iû alienia vicias fefe melioaë faciebat.
(Ifiec tanta foctatice fapîe félicitas poflènpaem fuum nec in
fine î^feruitXteî furibûdo prie côfenfu moati î^ftinat^oblatâ

: [,

-ocr page 55-

veneni potîonem cû ncc animo nee Fronte côtnotua accepiOefc
et iambibere inciperet.quereUm
ats^gemitum memorate con
iugia audiuitboc flebiltteriterantis.^nnocentem\'vimm moji
OuavociFeratione couerfus ac labiis a poculo tanttfp amotia
ll^unqiiîd igitur ait o mulier nocentem mo^i
Felicia iudicalisf
Sic taRigata v^oae.adid quod incepemt
reuerfu8:venenû
baufitintrepiduö. foactenuö fatiô muita Ce vno bomine: fed
pauca îe foctate.lbuius autem accufationia ac moatia caufam
meminit plato in eutipbeone fie inquiena.\'^pfi bominea iouê
optimum atq^ iuftifTimum feodum putant;et tamen Fatentur
patrem ab eovinàum Fuîlfequia Filioa impie feuota bat.
micbi
autemirafcuntur ait focratea quia patrem iiuhantem-vkifco?
€t fie contmria fibi ipfia Ce bija et fe me Dicereiuueniunmr.
Êcce inquit focmtea o eutj^pbzon
mopterea ipfe accufatua fum
quia egre Fero talia bici fe feo. ([©âtami atar^rerfia e;erci
tua buci cum. nunciatum eflet quofoam fibi infidiavi qui in
amico^? eflent numero: neq$ crefenbû*ne.7^ negligent put^t
fed ejtperiri-voluitverum Faîfum ne fibi eflet relatum. ([p^^
cion atbenienfia qui et bonus cognominatua tïi cum a
rege
pbiliipo muneta magne pecimie repudiaret.legatic^ boîtarè
tur accipere.fimulq5 ammonerent.fi ipfe bia Facile careret:li
beria tamen fuiapzofpiceret.quibua bifPicile eflet in fumma
paupertate tantam paternam tueri glo2iam.2{t ille. Si mei
fimilea
eruut bic inquit agellua iîloa alet qui me ad bant big
nitatem peîdu^cit.fm biijTimiîeâ funt Futuri
:nolo meis ipenfia
ilîoaumaliaugericg lu^oiriam. (pfem tamen pzodictoniare^
ab atbenienfibua moni addiöua efl.Clui cum ad moztem bu
ceretur obuiua ei Fuit eupbiletua quo familiariter
Fuerat vfua
Jb cumlacrimana bi^iflet.O § indigna perpeteriapbocion.
^t non mcpinata inquit,tîunc enim e?itum pleriqs clariviri

atbenienfeababuere.

-ocr page 56-

^ TC btâa a«t
Tarycrfia^riarum rcjc paüpcrcquodamfeïmïne mala
^^ngentiö magmttidtnió ofFercnte tucunte fufceptt. per
oïem inqmenö 18 micbi vitetur q«çmjîî;bem quo;^ e; pama
magni redcere poITe e;riftimam. ([Cumvero item aUq«ando
Fugicns comeattiimpedimentifqj bireptiaXiccis ficia vefcereé
a^ane cateateo . éiufmobi inquit voluptatia rubis emm,
^Öionifiua ^mcufanus cum peregrinus quibam biceret fc
iînpziuatuincîocuturumeboôurumqs quopaâo infidiantea
pîenofceret
xt eîoqueretur iufllt.Cum vero is bionifiü abi^P
fet bijinetqj.ba micbi taleiitum quo iriibiâtiû figna aubifle
\'^^itearis: tebit ib quiteim^â-aubifle Timulans-etita bominis
allutiam abmimbafur. ((^ecunias âutem a ÏJ^mcufanis eyt
gens. atq5 illos intuens queri paecariac bicere pecuniarum
fifei atefle nicbil: Vt als bis foluerent iullit.ét bis terve efFecit
Seb vbi pluries impemflêt : eofqj ritere et inFoïo circüuem
tntes cauiilari aubiflet: vt quiefcerent iulTit^ïunc ait nicbil
babent.quandoquitem nos tefpiciunt. ^2{cciirantibu8 vero
qiiibufDambominem a fe bonorari et adbignitatem paouebi
qui et imp2obu8 fo:et.et moïefius ciuibus.2(t voïo inquit eü
eOe quem magis § me oterint^ |_^2lntigonu8 re;: aleyanbri
fucceflb? cum per b^emê cate coegiflet tn illos mouere locos
vbi re;z necefiaria;? penuria emt: et aliqui e militu numero iit
eum maledicerent bi) quitem nefci) ^ pjope emt.tabernaculo
virga pateFado.f efciiia inquit ni longius remotimaledidïa
in nos vtemini, (Qtem cum ariftotemus amicus qui patîè
coquo natus
eflet ei confuleret vt et fumptus et largiciones
tolleret ÏDerba tua a^iflotemeius olent. (jf^cefar cumpufo
a fundamentis
et totum xïq^ tedum accuratifllme edificaret
feono meanimo letoqj inqmt facis. qui ita ediFicas tanf ppc
ïiia roma futum fit. ^|Kcnccmte8medid qin tefpemte quedâ

-ocr page 57-

tumiîoneô fibiejt fententiâ ceiïiflcntaupiter eft ajpeUat^fccic
autem nomme împoztumuô\'Vtenô cum ad agefilaum qwo(^ fie
aîiqn fcribere vfuô enèt.JCenecmtcs tupitcr régi agcMao fa
îutê bicit^
hit reïiqute tiequaf leôiô refcripfit.Re;: ageftlaf
mcnecrati fanitatem bîcit.nbsp;mebicuôittuftnô artc

îaubâtiflimufcg tmpzimis tum inepta poëmata Tenberetrarcbi
damu8 agcftlaifiliuô aitOuid tanô^^er^ât^r pîo gmtiofa
medico maîus poeta vocari cupis? paoclamaflet aie;-\'
anetr m oUmpia e;ulibu8 omnibus pzeter tbebams rebitum

in patria patere: ait eudamiîçs arcbibamifiUus.proclamatio

tfcebani infoatunata efl;verum glonofa, Solos enimvos alejc
aneçr metuit, JÖaulanias cum medicus quidam ei bi?tflèt.
Senejt es fadualOuia îquit non fum te vfus mebico.^j^i
ïiîpua maccdo cûolitbi) milites quererêtur moleîliîrimeqj fer
rent ^ a fuis militibus paodito^es per contumeliâvocaren^»
7neptos îquit macedonas natum elfe et ajreîles. qui fcapbi
ctiamfcapbam bicerent. lt;^[Cumantagomapoetacongrwm
tn caïlris eli;aretaîtm(g patellam quaterettantigon? re;: qui
polteum fîaret.îbomemm ait putas âtagom cumagaminonis
res gcftasfcriberet congrumeli^aiïefat antagoms.Cu autem
re/ ait ejciflimas agamênonem cum illas res gereret curiofutn
aamp;^tine vt inquireret fi quia in caRris congrum diprj
^gcTilaua re;c m afia bomum intuitua que cuîmen baberet
quadmtis tmbibusrpofieflroîêintcrrogauit an quadmta apud
nafcerenturr(D«i cum nô quadmta fed rotunda natl
bj^tpun igitur fi quadmta inquit effent:rotunda redître
(lJi$. pmhià a lacone pcti?t,2lt fi tibi inquit î^amp;ro;cri8
paupenoî, Cuc vero buius ineptitudinia qui pîimus pozre^
m t audoz eft futurua .quijpe qui îbertem te fecerit.
£€t bîî
qmsin tabula quadam pida laconaa ab atbenienfibua iugii
lanbiceret, Jpoîtea quieem atbenienrea . Eacon tempeftiue

-ocr page 58-

fubbibit. €t bi qiiîÊçm î tabula» metapontîno cuiî3am
ïacon metum cjrpaobaaret. 2lttâmcn inquit non parum alicni
fcabemus agrt.ibic autjenLait.ponrolûigitur meticuM.Teb
etiam îtufti eftia. ^peregrin^ quibam cum feâua tn alterû
cruâ intjueretur cafceis.-ait ab lacona.|!2equa^ tu lacon mea
fentencia quantû ego têpona tantûfem ipfe ftares fuper peS^.
Qu% ejccipicns.pô enî flarem inquit:at c;c anferibus quitsm
nullus eï! qui non daret. I^^vgiu^ aliquanbo cum bipOst.
Jî2ulta fparciatamm fepulcBra apub nos funt .bi^it lacon.
2lt ^rgiuoaum apub nos ne •vllû quifem.p2oinamp; at«^ noftri
fepeavgos aboatifunt:atfpartam argiui nûf. Cpbilijus
macebo cum atbenienfes ab cberonam captos.bonis eoîûre\'
tentis.giatis bimififlèt. fuaqg poffmobum bona atbenienfes
repeterent: furriamp;ns pbilijpus inquit.J2ône noflm fententia
atbenienfes putant in taloaum fe lubo a nobis viôosf lt;(^t
çù ei belîanti illatîi vuln^ fuiflTet; et mebicus qui eû quotibie
p202fu8 aliquib peteret. Sume inquit quob vis.nam clauem
jbabes.nbsp;atbenienfismenefteum filiû feltquit e;c

treOa natum cotbi régis filia. Is cum interrogaretur vtrum
plus makrem patrem ne faceret|18atrem inquit.^b cum om/
nibus mirû -viîçree.^lt iîle. jDDerito inquit facio. )I2am pater
quantmn î fefuit tbrecê me fecit: contm mater atbenienfem.
lt;Lpal!otin loco maritimo gregêpafccbat. cui cum vîîçret
maretiiqmllûinceflîtcupibonawigationêfaciêbi. ^tacg yt^
nûbatis ouib^. emptifq^ palma^farcinisnauigabat.îlboîta

autê vebemêti têpeftate et naui mergi giclitâte omne pôbus
nauis î ma?e t^jecit. euafit ejtonewtâ naue. paucis poft,
bieb^veniête qbâ et trâqulïitatê maris abmimte.emt enî fane
trâqliiî.rerpôCrn8 inquit. palmas ite^ vult quâtû intelîigo,
qdâ mêtitos crines gérés bûequovebebat\'.ecce tV
bîsvêt^ illos ^ capite fuftuUt, Kif^ ftatïmagni a pntib^^citâê

Hl

-ocr page 59-

obuiam. quotum vnuapertemtus ^boacmTcanfenaÏatuin
^îter vero cum fe imparem vrfofoîe: ct fi pugnare veïïet fug
atum mintelîigeret.pîocicensfimuîabatre mo:tuum eflc.îDr
^â vcîo adueniena aurea tt occiput eiua obfaciebat.ilîo qui
«mtua iaciebat vfquequaqg continente rerpirationê.1ta moî
tuum cïTe crefena vrfua abi)t. aiunt enï non feuir« in cadauer
Jlî2oj: aïter qui inter frcnfea arbozia îatuemt fefcenfena inter
rogat amicum quidnam ad aurem vrfua eflet fecum îocut^f Cuî
amicua inquit.2lbmonuit me ne pofibac cum buiuFmodi ami
tia iter faciam.nbsp;quidam inTdiJt î maceïîum.lanio in

aliqua re occupato.et arrepto pecozia coîfe fugiebat.2ld qui
ïaniua conuerfua fugientemq^ afpiciena inquit. O cania àbij
vbicucß fueriateobTeruabo.pon enimcoî micbiruftuUfti:fed
toî Cedifti.([^p^ûtua quidam a medico intertogatua quonâ
«îodo fe babuiïTet pîetcr modû, refponditin fudozem fefwilTc
reloluturnXui medîcua iftud îquit bonum eft.2(ïtero aût bie
înterrogatua quo fe baberet.riïdit.ailgozibua comptus biu
ve;atu8 fum.Êt iflud inquit mebic^ bonum ê.aTercio cum co

fem modo tnterrogareturcrefpondit.profluuio coîpoîia febl

Utatua fum.^nud inquit etiam bonum eft.poftea autcm a fa
«lUiari îterrcgatua.qudniDbobabea o amice.refpondit.Êga
etiam atqg etiam bene babeo
:red moziot, (f^nfente inter
^uguHum et.ïï2.antboniumfo?tuna.pâupeiF^idam romein
^nâoa fibipîouifena euentua ingenium ta!e
commentua efl.
^mni biligentia buos co^uoa enutriuit.
effecitc^.tantum î ôni
« fiudium valet.vt biôatia verbia.alter auguftum.alter an
tfoonium faîutaret. Infe augufto tanfemviôoai in patriam
rc
«ertenti falutatoîê manu Tua pferéa occurrîtqm îtercrocitifi

€t iîîc muttto rîfu ad m îquîtOuid mîmm Tt crineô quî no
trant mei a me recejTerunt: ilH qwcß recc!Ter«nt qui éieciim

-ocr page 60-

foecverbaîuntebat.^îueccfârviâaiiîîîpeiâtoîi^lygaft^ te
ïedatuamp;.;;c. milium nummoîû loquacem voîticrtm c^amuit.
2Crgutâ quitem fed tsiupzecancepta calliîJitaô: ^ît^tbimè-:
fociua tj. tempore confilium ccptt.cefarem adi)t.obtmuitq|vt
co2uum aîterum iubsrct afferru^JuOTua illum atculit qui boll:é
falutare oidiceeet bis verbis/2lue vida? antboni impemto?.
|j2on amplius motus ell cefarj^jgt^noîis auis pzecium iu^
berct cum telatoae parti«, (f^er item tempus inuentus eft
qui picam ad falutationem fimilem.inuentus et qui pbitacum
erudiret.Êt bunc et tllam emi placuit.^L?^ot vicinoaum fuc
ceOîbus admonitus inops futo: et ipfe co2ui magifleriu agere
inftituit.Quod cum fruto biu temptaOetitedio affeöus.cre
bzocg mutam auemincrepans aiebat. Opera et impenfa peri)t
îDi^tâtem cozuus faintâtionem quam iubebatur ejcpzeflit.Êt
in publico
pofitus pretereuntem cefarem falutauit,(Duod ille
audiens.Satis inquitfalutato:?2 taliüöomi babeo.procetens
vociferaticne folita coîu^ ait.Opera et îpenfa pî}t.€ffi.fufq5 î
rifum cefar bancvslucrem maioii ^ ceteras p:ecio retemit, ^
^iFacete bida aut fada.yyvinbsp;^

Jiibita fanuTBëröbmiïteönfr^nbsp;bima

Itumiomnea î firia natos; iter quos et pzopîium fiîium
%îâbaflet occibi.ï^um inquit cefar berobis poK:um elTe malle
^filiû.ffioîî allutenabebraico.fic enî carnibus fuillis ficut
bumanis abftinent. ([^ragetîiâ fcribereaboîtus.tragedie no
men erat aia;c.(Hâfiueiamrcriptâ ^ bifplicuiflètrfiue inceptâ
jîilo non fuccetente. aboleuerat * Ct interrogantibus amicia^
quibnâ aia; fuus faceretln fpongiâ inquit incubuit. (|_Ko
manus quibam atjolefcens cum eotem tn miliciam pîofeà^.gp
fêurriles eius ac petulantes motes cefari admodû bifplicebant
caftris eiciromamc^ adpatremmittiiuflTus eft.jFiens adolef
cens eiulans cefarem adîjt. rogauitqs vt
fibi ignofceret.

-ocr page 61-

Cefar mtoarigiWlitaiem xmtm optime tallcns ab inffituto
inxme refili)t.ibeu me mife^z ait abolefcês et qd meo bica pn.
aut fuo confpectui qualiter mc pzerentareauetbofï^unc facete
ait aefar. tJic me tibi bifpUcuiflè. (f^Cwid offictop^c
fcöure equitum rcmotuöeiïetflagitanti atc^ adtenti non feai
piditate ab id petendum tnduci.fed piïdozis p^pij refpeöu.
«t vt fmc nojra officium fponte bimififle. infug et Ubetalitatc
cefarea bignus putaretur.Sic allufit. Zu te accepifie palam
bicito:cgo mc D^j^nTe nö negabo^öuidam romanus eque»
biem funa^ emt. poft cuius moztem es alienum ingens quod
vfqs fub e^tremumcelauemt emerfit.Rc comperta mimtus cc
rar.^te ait. et cubicularem ei^ cuïcitmm micbi compamte.Ofa
ftupentibuö mandatumcmtionemadiecit.Sompnos inquit al
liciet culcitm in qua ille tantis t^bitozum moUbus ojpzeïTua
fompnum capere potuit. ([^fDos antiquis emt tn agrts fui«
fepeliri.iDuidam agrum e;;colen8 illuc inuento fepulAro pfia
non pcgcit.rcd amt^z fupindujtit.Cnainreluftt.auguftlföoc
ê iquitvere fepulcb^z pfis colere. ((^^quot;w^niö alienigena romi
Venit.fozma co;?pis ac vult^ tifimilis augufto vt oêjpopulü
fpeaaculi amimtióe furpêe^r3.2luguft^ re audita euocatü ad ft
tuuenejernens.emgiêqs fua in tlli^ facie recognofcens. fuit
nt vn^j O adolefcens inquit mater twa romef Senfit ifte qua
pergeret.Êt minime inquit mater:at pater meus^pe^aceté
et illatam fufpicionè repulit.et nouam pepert. fCd^afiani
Fa^tifTtma quedam funt.^llud in pnmis. JCulier amozem ei
talla.fecg amando psritumm nifi fibi opemferrctrrigoaê maief
tatis pjecibus ac blandici)s euiclt. et in aiiiplcyus tanCem cc
lareos admifla eft, Cui certam pecunie fummam vel concubit?
•vel amoais pzecium bari iullit. Öifpenfatozignarus qualiter
Uam pccuniam mtionibu8infcriberet:5Cunaabat%lt;5t fcribc
aitcefanlOefpariano adamato^CuibitalipfertimreneiocoflJ

-ocr page 62-

(J^nm e;c tîomeftici« quidam c^tcrno Tub obtentu germani
tatis officium quobbi impetrarenitebatur.îlgnomtfrauC^îm
ccfar .et bilata re illum pao quo petebatur.accerfiJt.Certioî
ab eo fadus quid pao fufplieato fpofpodiflTetrid fibi numerari
iulTit. et voti compotem bimifit.Reuerfua mediator inftare
cepit.Cui quot;verpafianus. 2llium tibifnatrem quere.bic quem
tuum putas meusnbsp;c;:tant eius talia.(Duin et fu

paemo vite tempore iocari non C^ftitit.2td paimum enim egri
tuditiis infultum ftatim.quod enat.moztiFerum arbitratus.îDt
puto inquit teus fio. ^lllufens fuis antecenbîibws in itoaum
numéro relatis.||j^bius tarentine euerfot vrbis a fimula
cbro;2 amp;?p2edatiôe abftinuiOelaudatur. pam cû ei fcriba fug
gePiflet qb ts ftgnis q multa capta eiit fieri iuber3 côtinêtia
fuâ etiâ iocando côdiuit.Oueltuit ci cuiufmodi elTent.Êt cû
ei nô folum multa et grâdia.ve;? etiâ renunciarentur armata.
Relinquam^ inquit tarentinis îtos imtos. (j^cilim iurifcô
fultus mercatoai cuidam confufenti qnamô nauê cum focio t)t
uiî^ret. Si nauê inquit t»iuiferitis:neutcrbabebit.
cefô cû.6.cefare pilaluîebat. nec
tezm collufoaesalij.^untt
ccfar ceteris cêtena fe;ctaria p finguloa numemri.quîquaglta
celio,2tt ille.lDna ne tin manu inquit lutJof^fpr^iU^ cû fibi
e^paobîatû cfTet.^verfus abftulifiet bomericos.et inopis fui
cogeriifcegiflj.rndilfe fer^.I[12agnae.d:^iriu ejctozqre clauâ
îe manu berculis et ea ^ Ubitovti.lt;ï^ucè màlU^ pido2 egre
gi^ biffoîmes filios bêbat.Quib^ vifis amic^ apud eû cenâa
pô ftmilit\' ait fingis ac pigis malli.^lt ille.)I2imi
;2 îquit.fîgo
î tenebaisâ luce pingo.lt;fpcete admoÔ lufit adrian^ pîïceps
Cancfcenti cuidâ q6 petebat negauerat.eundêcg poftea adeaf
t)ê pces medicato interi crine reîeûtê ita repulit.îDaC^?.boc ta
patri tuo negaui» (||îîaûdiu8 ccfar painceps inter multa
tur
fis
et nepbarte Îj?metteUbertis ac fpadonibws fe fuatg omnia

-ocr page 63-

mdiait,ei% mifer pamît cntremamim Ute tmperiû parebat
^mnibua tamen marciftum et paUantempzetuUt.Ouibu» et
fconozes et lucra fme fine contuHt.rapinafqî quasvellent per
imrit ejtercereveouI^boneciHia foUsfotupletibus. mendicîs

ommbus.eranttm infuperinopa elTet.îJe cuius interdum pau
pertate tonquerenti daudio ficfaceta et Übe« moîdadtate
Terponjum eR. abundare întipies. ft a öuobus ïibertia tuta
adm^ua m fonetatem ftieri8.n^£ibertu8 quidam regiua re/
pentoms optbua inOatua pbôs aJiquoa ad ccnant inuitauetae
(Qui «m amp; rebua gt;»av,?a ey moîe biBeterent : et quenionea

eo:um nonintemseretiWuîtnaUbertua. fmtno aoiteinouit

tiiote inquit. (Duid cauTe eft çp tj: albia nigrifcB fabia non
mn ;ïmu8 toloîta effidtur pulmentûrî;an8it et moteftoa ami
toa indignitaa.^gttur âriftieta vnua ey pbîa non palTua bas
meptias.Quin tu îquitnobia edifcereXtir c;t albia et nigria
«agrjs\'vnifoîmea macule refuItantf^ÎJiuea quidâ fuffultua

^eflibual^jemeromampjoficirccnarepcrtoinvîa rufttco qtii

\\mca tantum rt ea tontrita -velfeindutua erat: admiratua in
wnta fn3om.mue8 enim et venti erant. bominia paeien

tJpond.nètgt;ru!m.St«pemirerponrum.ôice-tim.e3o fub pel
omnnbsp;r WS«85Sit« inquit
file

CrÄ^^^Tf-\' f\'^ti ^Someaa-tuquo^nequaf

S „« \'\'quot;\'^tatromanua quidam qui ^ànm m

««» obuiua interrogafTj

qmd toîquereturalleq; refpondilTet grâtem

quam neqmret e:croluere.©ab inquit ftulte teKnque iflaa co
gwaeioneaxreditozi. ëJCarcua tuHiua ciccro qui ticeronem
ramm ac lentulum babebat generum bomunciôea
pufiüe ad
muaurn ftatave.inWum(B cauillatua eft.lOeneratemminpîo
«iwtam cm ituttt pnfuerat. imtpmaainem eiua dipeafam

t

-ocr page 64-

^ampUOima fozma vt mos erat tepiöam ceynens. f mter m
quit meus maioz efl bimibius $ totus.nbsp;generum

ingenti glabio accinôum vitens.Cluis ait generum meum ad
glabium alligawitfiDuo iocgmmcerga inftgms paruitatis bo
mines vulgo vtimur. (|^ïtërUii gener erst pyfo. qui cum
inceflTu cunàatiot fozet ^ conueniret virortilia e; biuerfo cô
eitatio2 ^ feceret feminam.vno verbolufitin vtrumqj.^lit
enim filie.2lmbula vt vir.\'Jllufit.fT?. vatinio qui paucis tie
bus conful fuit, 6ranCe inquit pzodigium anno vatinij con^
tigit.^ illo confule nec btuma nec ver.nec eflas fuit. (j^^T^
nius non nifi vno tantum bie confuletum tenuît. te quo eft
alter ciceronis locus.îDigilantem confulembabuimus qui in
côfulatu fuo fompnû non admifit. IjT^auromata quidam qui
vinum antea nun$ biberat româ pergens cum ptimo vinum
guftafiet;qucnam potus ille vocarctur nomine cauponem in
terrogauit.Êt lacbrima tei voca^ aitcaupo.Çum frifo.^ltqj
\\tinam teus noftra in regione plorafiet. ||^pqueftrem quen
dam admodam cotpulentum nefcio quam ptalie vrbem in/
grelTumcum permulti antericti contra motem equi parte lo
cando atc^ irritendo mantimm ferre bicerêt.\'Jile facete.atqwi
opus eft inquit i vrbe furibus et latrcnibus plena «|/JIÎ2ina
tius quidam bomo perfaretuscum aliquando nonnuÏÏos nnm
mos et vefies infuper et talos.egen^ enim enat.lufiflTetrfiens
ad oftium tabernecuiufdam fetebat.Quem vitena merentem
flentemqj amicus. Quidnam eft tibiinquitfpicbil minatius
ait. Curnâ ergo fi nicbil babes plonasf èt boc folum ^ nicbil
bafceo inquit ploîo. |[^acuuiu6 flens ait arrio vicino fuo.
2{mice arboîem infeïïSminoato meo babeo ad quam fepzîa
v;oz meafufpendit.te bine fecunda.et iamnunc terda.Cui ar
rius. fUiroî inquit te inuenilTe lac^imas in tantis fuccefTib?.
£t
rurfus.Oç boni quot bifpendia arboî tibi tlla fufpendit.

-ocr page 65-

perfoliiemt.Rc^ipre î)ariii8|52o foUti epaionc tributi mm
MtXrn 3Îc;ati^rJKo^tua eft inquit galïina que taKavobis
öua panebat.^L Romanus quidam luuenis cum nouercam
iubi$erct;ac fsiperueniens pater filium in ftupaov/ozis e^paê

ftendifict.rei nouitateindignitateqj permotus clamando ob/
lurgare acriterfifiü cepit.^lïe tergiuerfando peccatum ejrcu
rabatXum tJiutïuö élatiozibusverbis ambo concertafient:cla
moae e^citi vicint quidam fuperueniêtes ad turgia coponida
ignari rei cum peterent bifiid^ caufam. ^lïis ob bomcmcatn
fconef^ti filentibusanftabantvicini vebementiuô vt cauFam*
ïïicerént. 5:anïem cum pater in filium culpam reiceret. ^^um
fiiius.Jbic pater meua admodum indifcretus inquit milies m4
trem mcam fubegitcme etiam tacente.pwncquia femel bum
ta^at rem c«m v;o2e fua fcabui: vt nidia atqj infulfua celum
clampzibua veluti infanua replet. Riferunt illi facetum fili) ref
ponfum.et patrem quoad potuere folati funt. (f fiuftic^ cuitt
caftaneam arboaem ad e;cutien6 fruaua afcenliret:e^ci£en8
e^c ea colïam eÏFregit,2ld bunc confolandum acceflit minatius
qm mterloquenbum baturum fe noïmam illi t)i;it qtia feruatà
nunqp e; arboae aut altioïi loco caö?na lefionem incurreret.
^eüem boc antea inquit eger cofuluiiïeô.attamen et w future
bpcipfum nolfe pïo£tïit.2:iim
minatius^ac^remper inquit
ne fta ceîerioî in ö?fcenfu § in afcenfu. COuiba vint potatot
egregiua tnadttin febaem.e^rqua multo maioïem folito
fttim
coïitm):it,2lccerfiti medici cûîe remouenda febzc ac fitl quocg

-ocr page 66-

p^lbilifpó macedone quedam per epiOolam laceö?mon^a
^^ïperanteatarermpferunt.Eaceöemoni; pbilifpo.Öc qui
ïmTefcriprifti nobi8.non.lt;|]p»iari8bieronï ita refcripfit
Cum ö? te muUa.et öp concione quam contra me adteontinoa
ftuUe foabuifti bicere poflimrijolo t
amê fuperfluta vti verbid
nifi culicem eïepbas non timet, ^fpönife cum j:crlc8 fcrip
fiOetrmitte ad me arma: baeuiter refpondit. ÏDeni et accipe.
Cpieatbicbidaa illepaimus cum a quopiam facile mutabilis
eflebiceretur.propter têpora inquit. ^f^annibal cum apud
regem pzufiam e;cuïaret.ribiq$ paelium committendum fuae^rj
at(g 18 non iCçm fibi e;:ti8 poatendi ïDiceret.2ln tu inquit vitu
line camncule.^ impemtozi veteri mauis creôjrefâi verba
numeres: beuiter et abfcife. fi fenfum c;:iftime8 . copiofe et

valenter.nbsp;__^

fjKetuflicja^vii?.
ïryerfta ;:erfis fiïi^ taberjanecüfcmilario iniufti qu(d
^ ab eo petente. vbi non obfcurc bidiciflet.jijcpc.miH
bu8 bancia ab illo id fieri: queflozi ïperauit totiï^m tJarico»
adfe poataret. (Duoa illitiattna inquit. 2{ccipe taber3ane8.
lboB enim cum tibi Ceïero: pauperior certe futurua non fum.
at ft que petierb fecero iniuftioz. ([^iptiozum regea fuoa
adiumbant iudicea ne quid iniuftum aliquando iudicarent: fi
regea id etiam ipfi imperaflTent. {[pbilijpua macedo cum ejc
antipatri amicia quendam iudicum numero aflcripfifl[èt:pone
et barbam ftbi et capillum inficere fenftnTet.bominem re^
mouit inquiena.Qui in piüa fiUua non fuit eum non efle big
num ejciftimanï5 qui ftîem in rebua feruaret, ^Jhm machete
cuiurda caufam tudicaus.qm efiet iHo tpe fompnolent? nsin^
accuiate q6 iuria foaet attêcebat.^in aduerf^ eüfentêtia tulit
^llo aût reclamâte ƒ uocare fe iudiciû.^natue pbili|p^ ad que
inquitf £t macbetas ad teipm re;c fuböidit ft vigilans qui^

/

-ocr page 67-

attenfenr(8 a«aicrîê. Sumptit lune pHIijptts .IDbi vero ti fc
redijflTet noUètcg imuria macbetaitt affeâumrtttdiciam quidi
m refcidit.at ctHmationcm litis ipfe perfoluit. ffWiu^tvg.
paupercula cum rogaret fxbiîijpum yt caufam fuam tudicarct
enctcgfepcxpoUumo2:flgt;iU^ aîtociofumfc non efle.^^iïc
anus quot;^ocifemns inquit. 2ltrc5cm te feincepé ajpeUarenoIi.
^Ite autem verbum a^ma^tua nô illam modo:fed alios quoqj
continuo aubiuit* ([^ntigonus alejtandri fucceflôîbiccnte
quodâ oia regib^ et fooneïla et iufta eîTc^^ta per iouê inquit
tarbaro;? regibusrnobis âût ea buta^tat bonefta fût qbonelU
ct ea folû iufta que iufta funt. ^[^artre vero fmtricum ali
quando elTet controuerfia. rogaretq^ vt bniufce rei iudidum
bomi fieret. 2lt fiet inquit in foao vel cunctia audientibus fi
nicbilper tniufticiam agim^.ti ûuoa grecoa al^nfer apuJl
boftea mcrentea captiuoa cgemttatbenienfes quidê in pedids
tuftodiri îuflit. quoniam qui alimentum ey publicobaberent
%endi)a militarent.tbeiraloa vero% agfum quem optimum
baberent aut colerent. at tbebanoô bimifit inquiettôj^Moniî
folia bifce necgvrba neqg ager per nos reliôua eïl.
nea telecri filius querite quodam quamobîem a meflenijô mu
nem non acceperitf(Dult;ïmm(laccepiflem inquit:cum legibl
pacemagere nequiuiflem,([ 2lrcbidamua jeufiîpi filiua cum
a tîuobua arbiter acceptua elTct.-boa î facellû calcioce minanie
vt iuècatui ftarent adiumuit.Cui vbi iumnentrait.^wbico
igitur ne «toa pzius facellum egrediamini.f qw inuiccm vo
bia controuerfiefuntfolucritia. (^ui fyf^ndri filiaa pwcâti
tuemnt.feinfe poft obitum eiua quoniam pauper eflet îuent^
eaa abnuerent:ab epboîia mulöati funt. quoniam quem t)iut
tem e):iftimantea colcbant:vbi iuftum -vbi frugi ac pîobum
e;c paupertate cognoflent fefpiciebant. ^g^bemiftocles ad
Xl^monidë pocta qui iudicium quoddâ
xmuM ab eo cêtenferj

-ocr page 68-

Ï)i;it.p2eq$iîtiim bonumpoetaincnepofiêft pteter modulwm
numerumqg Goncincret:nccg fe bonum pzincipem fi pteter Ie
gern iiidicarct. ^^gefilao ilU regi magno cum quifpiam aîi^
quando biceret.pzomififti.itemcg fepiuß bqiieret\\7ta meber
culep:omifimquit:ri iftud quitem eft mftum .fin autem iniufKi
locutuHTim.non pîomifi.Cumqj item fubdidinèt.îDerûtamen
tecet regcô fi quid capite annuennt perficere. pon reges ma
gis refpondit $ iîîos qui reges ateuht petere iniufta tecet.
M bec cum vitupemntes aliquos laudantes ve audiret. non
minus eo2um qui ti
cerent y te quibus bicerêt perdicendos
moîes arbitmbaf .|[€mt tubici quidâ qui in miïicia fignum
caneret.is intercepté abboftibé ad eos qui circûfiftebant pzo
cîamabat. poîite mcviri innccuû infontemcg occitere.fßuHü
ei vny occidi.lt;nui|pe nicbil aîiub § banc buccinam babeo.
2fd qui ilH viciflim cû clamote rîîteruntXuvero boc ipFo ma
gis etiâ trucidaberis.^ cû ipfe bimicare neqas ceteros potea
adcertamen ipellere. {ßiSülTmü biui^beri) quod fequitur
ittdiciûfiîentio ptereunbvalte îdignû iudico.paulina quedi
mulier emt rome maio;? btgnitate pclaïa.ftudio caflitatia xt^i
ta.boneftatis opinionc pfpicua.eiat etiâ opû magnitudine h
cuples ttyiilâ pulcbritudîe tecoaofa.Ctatis aûtqn ma^îe mu
lieris pudicicia tecorat\\ ibec nupta eiatfafurnino etiâ eotem
genere opib^.ceteroq^cuUucöfimuli.tJui^itacß
mozt tetine^
iuuenis qutdâ noie mundt e;: numero equeîlri.f3 in gnadu iâ
émerito côftitut^.et bignitate magna fubîimis.-^done^ etiam
ad muneia largienba fumptufq^ faciendos.am memomte
mulieri maiora bona ^miferatiq illacontêpnente ma;imo fue
?at amoze fuccêf? yt etiâ -vigiti miriadas bagma^z attica^z fc
batu^ ƒ vno côcubitu fpofpÔdifl3.Scb neqjfic tefîejca
iXû
ille nimiam infelicicatê moîbi fuftinês.fiquidë neqj cibûvale
bat accipere. moiti fe adbi?:erat;boc vnû fibi iudicans tan«

-ocr page 69-

snafifotefemc(3mm.€t ilfe quiöemtalc tecretum aïo infijcns
per tïic0 fmguïosboc agebat ut celen mozte mperetur,£tat
autem é^m mundo Ittierta quedam nomine j\'da omnium ma
lorum iniqmtatumqj coagulum.Cue gianiter ferena ^p ille iu
tienis fe bampnaret in mo:tem.nam clarebat omnino peritur^
acceöfns ere^tit eum et cepit cum co talia fabulari que animü
eius bone rpei facerent.promittebat fe namcg aöutam apud
paulinam vt quinq^ miriadas accipiens concéteret iuueni q6
^olebat.23iö itaqj biöis iuuenem
dj mozte reuocansifumpfiti
ab eo pecunie quantum placuemt.Sed non eat^m via pauH
nam aggredi^ qua fuetat ante temptata. cernens animum mu
lieriö nullomodo capi pecuniae. Sciens enim illam qucadmoö
ciïet cultum jrridiö occupata:tale aliquid macbinatur.2lccedit
ad quofdam e;: temple pftdia facerdotes.quibusintcrpofitióc
iurifiuiandi fiö?m feniare pezfuafit.bans etiain pzefenii buas
miriadias et dimidiam p^omittês etiam aliub tantum fi quod
vellet babuilTet
efWtum. Zmt caufam aperit.amo:em iuue
nia indicat.omt vt mulierê quibua poflent modia inducerent
\'^lli autem pecuniarum cupidine capti pjomittüt quicquid im
pemret paotinua impleturoa.psefertim ipfe majdmiia facerdo
tum vt paulinamconueniret.acfuia verbia impleret pollicei
fxnfxt itaqs fe tj: egipto venifie ab anubio Jrftinatum gp i»
Standi circa paulinam amoze teneretur:eumcg Deum fibi iuIUf
fevt romam veniret. mulierii^ pzeeepta numinia a}po:tarct#
iiibenter illa et ejcoptabiliter fufcipit.atqg adamicaa glowada
öenüciat.g? ab anubio tali merito vendicetur.iboc etiam tndi
cat et marito.y ab ea tbozwm et cenam anubiua
concupifcat-
\'Jlle autem grate concefiitrpudiciciam coniugia non ignomn«
lila igitur pergit ad templum.et cum cenaflet tempufq$ qui/»
efcendiveniiret:vniuerfe ianwe
a facerdotc clauduntur.cunöa
§ lumina fubtmbunt. JICundua autem intro ktebat occult?.

-ocr page 70-

(Qui pall^ fiîentmm fâdum e{l:âtJ muïierem ventt.llîa autê
e^rtilimana ts^wn çfle:reuerenter acccpit«2ltq5 itacû ea mundt
pernoôans circa vîcmiam lucis abfcenit.\'IIÎa autê înanefa^o
confurgena aeq? adfuum wum-veniens: adueneam adfe nu
minia enarmuit. Similiter etiam loquitur ad
arnicas magaa
fîM e;: boc gîoaiationem reputana psouenifie. et quia xerba
quocg adiliam feciOct anubiua indicabat.Seb tj: aubietib^
aîi^ tîon cretrbant natumm infpictentea rei. aîi^ autem creCt
bant.Ouibam vemm ac mimculum bicebânt.pudiciciam at
tenamp;pntea bigmtatiqs veputâtea.Cercia -vero bie poUif Fadil
eft occurrena ei mundua.O paulina inquit faluafti micbi -vu
ginti mtriadaa quas poîlea famiîiaribus tuis rébus adiceae
)12unc autem nec meia poUuîationibus tefuifti:et bampniFica
tione Îibetaflî.pam in îempîo tota no;c a te cum mundo per^
aôa efl.pec mei nominis intereflrvoluptate percepta.picbiî
enim a perFiciendum negocium obFuit.q? anubius vocitatus
fum.6t ilîe quiCem talia ïocutus abrceflît.^ila vero in mcntê
fuam rediena tune pnmum illud Facinus intelîe;it. Êt fctlTia
pzotinus veftimentis ad vinim accurrit. Faâionemq^ aperit
tam magniFacinoais.fepzecata ne fuam iniuriam ne3lc;ci!Tet.
2lt iBe îpemton cunâa nunciat. Q^^unc t)?ben^ cefar caufam
biîigenter e;tamînans,vniueîfum facerdotum fcelua inuenit.
Êtipfos quibêcum)?da que caufa totius îiquitatia e;ctiterat
at??git î crucea.Cempîum autem ipfum Funbitus euertit.ftatu
amc^)?fidis in tpberï fluuium iadari paecepit. fjOundum au
tem e^iîio ton£çmpnauit.bignum eum maioaepena non repu
tans:^ amozis vebementia îîrliquiffet. £t ea quiCem que in
tempîo pfidis paouetwe taîi fine concîufa funt.

b ^metriuspbaleriua monebat ptboîomeumItgem vt îe
egno îperiocg Hbaos ftbi côpamret atq^ çîegeret.Ûue

-ocr page 71-

quot;quot;1?nbsp;^ eft.1nterro«nte autem

pbili}po.JOiîamp; bomo afflicî earrt quomodofait.èropius acce

ftt» tih «I6quar.©t autem piopîm faâua ell.parîimper in
lijPHB bomims xduflnam ammtrana aif.cDimittite.nam » be

nwol.« atcB am«9 eflet latebat me. I Cleomenéa afesS

filtna fcomerum aiebatlaceîcmonioîHftpoetamiàtM^^

elotum atiBftmoîum.jBam alterum rei belHcKaltenim aori
tulture pteptereUquilTe.
itadoarmee^ditatefja

Sjawt -tt ne tn tuna quiîemttum Tenatua cogitur tempeiarj
quominua
JîbOaleaitàrét.Ciuaquîîtm induHria otlenôit

^tempora îïelle: aUM lttpef# te^^
i^a.« v,te eyêpl^n fdiu: vi3«t A

STJ—eofem entmlectulo et fpt
neato laboaorua et ûmturnua Tapientie milea f.quiamp;mV

ïb?tnbsp;f Tnbsp;mmlyt cû

num ad menram pomgere nonnunf obUuifccretur.erao aio

^ommdatuB erat. S lîemtum crififljo «Iputaturi«
S,L ï^«®nbsp;^pmendum ingenium Hiumat

Snbsp;àCnu8.©u38potione8 induftrii,

•ouïe laudia cueiata;amlt;.h,n^,. .ff^u / /f--»;» f-___:;r.!

mar^ r.nbsp;\'»\'«\'«ndaa effecit, t ^ptia {yratufia

marceUua arcbimedia faSionibUa multum ^ t-iu^iWam

««am p:otelatam fénreraf:e3eimia tamen bominia pîuîen^» «

-ocr page 72-

inbuftnatelcôatus.vt capitiiîliws parccretur edipt.penetî
tum gîoîic in arcbimete refcVuato.f in oîpiefTiô fymtdm rc
ponens-l^.bDttenfiaa pîurimum in coîpoziâ t^oto motu
Yepofitumcretens penè pks Rudi} in coîem laboiiîjo f î ipfa
eloquentia affcdandaimpenbit.^tacB nefdresvtmm ciipidius
ad aubiendum eum .an ad fpeàandum concurr eretur. Se ver
bis otatoris geflusiet rurfum gefhiiverba feruiebâtXonftat
efopum rofciumcg ludrice arris peritinimos ilïo raufas^agêtc
frequenjfcer aftitifTe.-vt foro îfpeaos geJluê in fcenam referrêt.
|L$)emo{fenes grece eloquentit cuîmcn cum rerum natiiia
ftubio fuo att^inbuAria pzeliatus efl. et quitemvtâoz abî)t.
maîignitatem eius pertinaciffimo ammi roboze fupmndo.
ItacB alterum temoflenem mater :alterum induflria eni?a efl.
fiam cum îter inicîa iuuente retbotice artis quam aîFedabat
pzimam Uttem bicere non ponèt:o2is fui vicium tanto fludio
e^pugnauit.vt ea a nuîio pîoferreê e^ptefTms.îDein pzopter
nimiam e;iUtatem acerbam auditu vocemfuam e^ercitationc
continua ab maturum et gmtum auribus fonum perd upt.lLa
teris etiam Krmitate carens:quas coîpozisbabitus vires ne^
gauemt.alabote mutuatus efl.

j[S^oloctverfutia.y;cy.
/rlfceomenwlSeyandriDe fiUus cum feciflet bierumfeptem
^^Jcum argiuia inducias.feruato tempoae eos qin feterib^
fitetem botmientes tercianoâeadoatus: aUos interemit.alîos
egit î ^fuieutem.Cumvero obiurgaretur ^ iufiurandum trâf
grefTus effsraieb^t ad ipfum bierum iufiuranô minime noôes
addidifle»2ld argiuos autem fe cor-uicijs obiurgantes tan^
periurum et impium.|l12âîedicendi inquit micbi vobis ius i:
micbi vero vos valte afficiêdi4^Ç)ari^ rc;: perfa? foc^s eiuf
bt bignitatis afluptis paôû cii eis fecit.vt equi® îfidêtesfoîis
oitu curfû in qumdâlocumbirigerent.ifcgregnofot^ potire^

-ocr page 73-

mm ec^us iit eo htipmn^ fcmmnèt.Cetertim maj^meto
fJ^itozèitö fottune beneficbme^peaatib«ö:|bïu8ifjct)ari9
airecatos tft.Out in eque genitakm partcm e^maTam manum.
«urn at) ewm lomm vcntum e[rct:nanbu8eqmadmoui^

^dose tncitams ante omnes binmtum ^it ^luditoq^ eo fer
miqui fummepoteflatis candidati continuo equis J^lapR vt
m moö perrarum.bumi paoCliatiö cozponbuö. barium reoem
J^tttau^Quant^ imperium p?o parua interceptum eïl

aftutta. lt;^uo adolefcenteaobronium acpqu

tatiJmt.Ceterum cumcoqii^quibuiyamnegocpbomeflicis
infifteret vacaretqgtaïter adoïefccntum partcm obïbn^in alte
rius manua inicit. Conuertenteautcm fe coquo. etpartem
tarnta que abcmirequirente;qui carnemTufiulemtiutabat fc

qui^ero fcafcebat fe non fufluliflc.CJmbus coau?

«nttlfeaa adoicfentum gt;perfuttainqwt.lt;Êt fi me fatet fur: eü

t^en quem iuraffisiwn latebit.!boc biöu^

iMmines ceUmus.ömm tarnen uequa® eelare poterimuB.oui?

wtcrrogauit^teum ttcens.Cttod babeo in te;»« ^imt ne au
^^«m ^.p«,latur«B palTerculü gt;«„um f, tnoïtaii ri«inè«
Wus prolatuniB moüuun, fi mimbiyinèt.oaidiiret enim
«atrr«bpall,o pnufg. pioferret.2lt tsuB fnbddam calUditafé
torn,ma inteliigena di;it,0 tófuUoz\'vty mauisfacere.penei

ttnamcßarb«numenJatito:etriueviiramrmemo2tuutnqS

1quot; man« babea pioferto.ibpcftmaiter Diaumquoö pieeefens
\'nnMit.mentem biuinam nictól neiB Utcre neq3fanere4^ Di
; ■ - rquot;quot;^quot;quot;* tnsrenuma iter ft quid inucninèt era» Diihidiü
ww le otjlaturi pwmifit.^nuenta autem in ipfoitinettva6
paimarttm amigdateïiimqs pitna, cemedit oame« palnuih«

-ocr page 74-

amîgdaîàqg.Sedbatum nudeos. iîîozum putamîna àâ arâm
quandam obtuUt mqmetiB.tobcô tupiter quod tibWottcmm
(Quod enim luuem etus et inteziom et e;cterbra tifci ofFero.
S3oc quocg btdum înmt auarumbominem pecunie cupiditate
etiam tJ^s moliri fallacias. lt;fE)?fanter cauittatoa acer et ad
modum Drdpiendo variud.vt qm et iuflum in eo quod eon
dudt.etgt;onefhim tn cômodo coHocaret aiebat verù paeftare
mendado.\'vtnurqstamen p:einîtvt ejrpediret et eftimationi
et pîecium 2Jprinin.2lb eoa vero a quiW vitwpctaretur gp pîu
rima îrcipienbo ageret.paoinîe atqg Drgeneraïîêt ab bercufe»
nô aperto marte efficeret.fed bolorfuîriîçna rndit.(Duia
ïeonia non affequere^t^wîpia pelle alTuendâ efle . £t cum ab
ali^a accufare^ ^p q î mileto iuiauerat nequa^ abferuaretraie
bat.puero;z eïTe talia Ofdperc: Virotum autem iureimando.
Q ^e pzomptitutiine et folertta.^yi.
îDm alejranter rejc fozte monitus vt eum qui ftbi po2ta

c

1

egreflo pîimua occurriîTet interfid iuberet; afinarium
foîte bbuiam faâum ad mo2tem arripi îpeïafiet.eoqj querêt«
quidnamfeîmerentem moati innocentemq5 addiceretfCumcg
ad ejcufandum fadum fuum oraculi paeceptum retuliflet.ait
aftnari^.Si ita eft o re;c aliwm foaabuic mozti teftinauit. pâ
afellua quem ego ante me agebam patoa tibi occurrit.Ôdeàa
tua alej^nîer et illiua tam callibo bido. et ipfe ab erroae
reuocatua mt occafionem in vilio2i aialt e;cpianöp religioni»
lapuit. Sûma in boc manfuetubo régis: altenus in equifone
calliditas.^jl^t cû ab ejciciüläpfafene quot;vrbia fummoftudia
alejranörr fcrretur.pjogreïïûmcç c^ctia menia ana;imenem p
ceptozem fuû vidilfet: quia manifeflum emt futurum vt pce«
fuas ire ei? ofponeret.non faduy fe qôpet^flet iiimuitXunc
anajcimenes. peto înquitvt lâpfacû biruas.ibecvelodtas fa
gacitatit^opidû vetufta noliiitate inditû e?tdo cui î^ftinatil

-ocr page 75-

mtîwbm^it^ SciîïoIfenUqi^anutîam
anclti ittccwteEc^^^ ^P^ri nominc a ijuofô fcof
pitibué accepeit.RcbhdieiûJ^^
tDuoîum ffeer interiécto tcinpoie tan|p mottuo (bcb jqwaîoic
bbftibtö:e^ tecèpfê nwmtîîos
6mm al{luIît.Superwcnit ieîk
âîter.et ae|ioîîtû petcrc cepitfömÊat mite in m piter
n péciime tt tefenlionis peiîuna.iamq5 amp; îa^co et Ittîpendta
cogitabat^Sed opottune îemofleneô eius patroniiö effutiit^
€ui vt in a^ocationem vemt.)lî2uUer mquit pamta eft tepa
htï lé fite jbîuere:ftd nid fbciû addu^ceria id façere npn poteft
qùoniam vt tpfe vocifemria.bec bîôa eft le;: ne pec«nia aamp;e«
fine altèro niitnmtur. (Duidain atbenia vnitieriS popwîo.
tniiifîia caufam apud eum capitali crimine biôurua ma;cinîun^
bonotem fubito petere cepit.non gp Iperaret (e illum çonîequi
polTecfed vt babetit bominca vbi paocurfum ire qui acerrim^
tflè Blet eamp;terent;f2e(Ç fcec tamcalliàa eum contU|mtio ife
fóüt.Cohuici)a enutlamo^e inM^ crebia totiua conciôii
ubiîis ve^atua.hotà étiam tenegati bonona conïulua.eiuftem
plebiapàulopoft iritiïcrimine VitedementiIRma {ufi%îa
c^cpertua eft. Ouôdtiadibûceitem vltionê îîtienti capitis ftl
peficulum obi eciflet: nullam partem tefenfionia odio ofcfemtc
aiirea recepiflent. { p.amp;lpiciua cum aduerfua.C.pbi%uitt
turbulentum bominem et publiée bignitatiavlutpatotem le^
natua caulam animolué tefenteret: interrogatua ab illo quii
latraretrSubito fnd4t;quia fiiire viteo. (Duid bteui^ quid vè
cpî^ptw mëdi^tio lôgiot obtulifliet! tpia adolèliens
î^crepitq cutdam iocoifultanti illi ^ abbuc eo pîopti? equu.
aîc^ct.pimi^ îqwt. Septuaginta ânia an$ ego nalcerer
^bâc c;cecmfti, Ouibâ lcruû)?dropicûî arena relupim
ad lolem cerncna quidillic ageret quelierat a%egef rulum
^ar3. ^ceflit publia pùér ejc îopîatoXt aqwa iquit cal^iti

-ocr page 76-

i^Ci^^^pf quidam amico tJicentiXompatïöttibi.Tïam -vtvi
i t^öfo rcncrciôXfTca vtmam quaïb ciaa quando tc paimil
nauufubito refponDitparumne ergo tibi amena vietoî.mft
amplioîê micbi nunc etiam amiriciam impzcceriafpoîi micbi
quefo compati 9) fum fene;t:fed micbi potiua compatcre ® iu
uema fut. O f tum fenfuil tegit ifta fagat et bzeuis refponfio
quam capere nequit nifi qui etatia buiua bona paobauitret
lïliua mala meminerit. (jjUemomÓ vate cuiufdam romani
cefaria bidum vnum.Cui fenej:et podagricua bumconiurati
onem nobilium quife viuofilium eiua auguflum t»t?erant fe
P2ebendiflêt:capti8 audo^ibua fedicionia ac filio. omnibufqj
ante folium eiua affufia.metuqj vltimi fufplici^ trcmefadia ac
territia.ipfe manu ad caput rel#a tanfem inquit.(£t fentitîa
ne caput impetarernon pefeaf Catbo illecuiua fupia memi
nimus latinaa littema pzope fene}c;grecaa iam certe fene;t tsi
t)icit.|?ec credidit feni turpe bifcere quob efl bomini pulcb;?
fcire.ltSocmtea etiâ tantua pbiîofopbuatam etate pîoueda
fibibua opemm fedit bigitofq^ fuoa magiftro fozmandos corn
mifit.fpfe vero libzum qui panatbenicua îfcribitur quarto no
na^tmoanno fcripfiOe fertur.-vi^it«^ quinquennium poftea.
Cuiua magifler leontinua goigiaacentum etfeptem compleuit
annoa.neqj vnquâ î fuo fhidio atq? opere ccîTautt. Oui cum
e;cquiireretur cur tam biu vellet elfe in vita.jOicbiî babeo in
quit quo feneöutem accufem. preclarum refponfum et fapij
ente bomine bignü.Sua enim vicia infipientea et fuoa earo
zee in fenedutem repiquent.quob non faciebat ia cui^mentio
ncm modo fm.^Uto aiebat.pon erimuain feneöutefapi
entea nifi tuuenes bn faperc ceperimua. £t in feneôute quibi
erubitum efTc optare licet: confequi vero non facile. nifi ab
ineunte etate ftudio labozeqg nabis bodrinam paiauerimus

-ocr page 77-

pafönda (un| tgiftir m itwentutc (olaila quelboneilaft fenec
tMtcm poniiitbblcöarc. Ißam que fwnt laboaiofa iuuentutt
fhidianfla ^runt tocuda reneautUcia. ([^opbocles ad fum
mam fcneaatem trä^diaß fcn^
nbsp;({uiium cum

rem ne^igcre ftmiliarem^damp;retunanbsp;voratus.vt

qwemadmoö nojlrd Mtbie male rem gerentibus bonis patrib?
inrerdici fblct;itc ilium ^uafi ütlipientem: a re familiari remo
mrent iudtcea.Cuntlene?bicitur ea fabula quä in manibus
foabebat etfzopme Icripfeiat ebipum coifoneu recitaOeiudict
tms.quefiflecBvnes? il!udcarmen:carmen

Cuo recitato fentfeht^^

^Öe bono2iKcentia,;:jt5:ii).
Onon atbeniehfts ad atar/erfem pfarum regem miOua
poHeaf venitrpzimum e; mo2e perfarum ad cbeliarcO
qui fecundnm gradum iperi; tenebat accelTit Jecß oflendit cu

tegecolloqui\'velle.ncmo enim fme boc admitritunpulla ill

quit cbeliarcus mom eß^fed tu C^libem o conon vtrum coHö
qui mallis.an per Uttema agere que cogttaa» fZecefle el! eni

|einconrpeaumveneria:venemri
till VQcant. ^oc ft tibi gmue eft: per me nicbilofecua eduia
tnandatia confidea quod ftuöeg.arum conon, JBicH wo in
quit non eft gmue quemuia bonozem habere regirfed vereo?
ne cimtati mee fit ofp2obrium.fi cum e; ea ftm p2ofea«ö que
cctenöjjentibua ipemreconftieuit.potiua barbarorum f illi?
moie Fimar.^bqB maluit conon regt qvolebat fcripto tmtere

^utem fettret non babebat. |n multoa vcro.ptofeaoa locoa;
mt et contumelie et cauillo.reciptebaturcB a nemine.lDt aöt
^nbsp;anune;cere.pluref(ß vir!

admimtia.ac lau

XixW fummia efFerentib^;rene;:ttinottit canucg caput barbaqj

-ocr page 78-

feniîem,€t UcrimafTet ait. htu miamp;ro micbt quot;Vt omnes greci
que boneftafunt nowntcffd bis lacefemonijvtun^ foU. fe
runt autem quibam Timile quid atbenis contigifîè. pam cum
panetbenea agerentur: attici ipfi fenem paobzis ifequebantur.
quiipc
qui eumvtfufcepturiinuitabant.fi vero acceferet non
recipiebant.\'Dt autem petitts fere omnibus ab laeetemonioa
venit.Tpeôato^es omncs efedibus affurgentes locum ceSebat
£o autem fado mirifice turba Mtdata inftgrn admodum
fignificatione afplaufit. ac fpaiciatarum vnuô biyit.per ge
minos atbenienlêd que bonefta funt fciuntinon autem agunt
1 €um Tpartam quia veninet.\'bonoie ifpeöto quem iunio^es
fenibus pîeftabant. ^n fola tnquit rpaatafenefcere conducit.
C CCelecer autem laccfemonius interrogatus quid mos apud
eos eDTet:vt iuniotes feniowbus aflurgerentf (Quo inquit ita
alEiefaöi maiote bono« parentes ptofequantur.

Jpz bîja qui moztem flbi intuierunt.^;t}:ii^.

Cv jf ènenum cicuta tempenatum maBilie publice cuftoditurr
jj (Duod baf ei qui caufaa Tcnatui reddidit propter quaa
moaaft^ P e;tpetenba (Duo igimr tempo« fe^tua pompeius
mairilte eflet.-foite euenitvt fumme bignitatia femina.fed vl
timciam Teneôutia.redbita tatione ciuibua cur ^ceîerevita
feberet.vencno confumi • moztemcB ^^^ pompei) pzefentia
darioîcm fieri magni eftimaret.îDenit itaqs ad eam pompeis
facundiOtmoc^rermone qui e^ 02e eiua quaft ebeato quobam
eloquentie fonte manabat.ab incepto confilio nequic^ reuo
care conatt: vltimû banc ^pofitum ejcequipanua zMue nona
gefimil annû tmnfgrcfla.Cibi quifem inquit ü^e pompei b^
magta quoa reltquo ^ quoa peto giatiaa reltiant.quod nec
boztatoz\'^iie meemec mortis fpeâatot eifaftidiftt.Cobo2tata
feinfe adconcozbiamfuoa.biftributo eiapatrimonio.ct cultu
fuo facrirq; bomefticia maioiifilie ttaditia.poculû venenatum

-ocr page 79-

tonßanft îeytcîS àmpuit.Ciim îefufta mermrio felibamentia
etinuocato
mmim eiua.Vfcfcpladcîo itlncre in meUoaem in^
ferne fedis febueeret partem:ciipido bauftamoattfemm tm;it
potionein« ^Romani comperto banibuîeviuo n«n^ fme
infidi^ä foîent.îegatos in bitbpniàm ad regê paufiam miferüt:
qui abrege peterent ne inimiciOiitium fuumfecumbaberet.
cifcg îîeferet.lDta pzufia negare aufus non eîl: tHud recufawt
ne id a fe fieri pcftularent.qÔ aduerfus ius bcfpici) elTet.ipft
fi poflent compzebenferent.îocum vbi dfet facile inuenturi.
ibannibâl enimvno îoco k tenebat in caflelîo quod ei ab rege
batum emt muneri.idq5 ftc edificamt.vt in omnibus partifcua
edifici) e^itus baberetXciliceiverens ne vfu veniret quod ac
«dit. Ibuc cum legati romanoaum vemflTent» ac mnîtitutîine
t»omum eius circumfediiïent;puer ab ianua paofpiciens ban
nibali bi^it piures paeter côfueûidinê armatos a jparere.lt;Dut
impemuit eivt omnes fozes edificij circumiretacpaoperefibt
nunciaret.nû eofem mobo vndicg obfiferetur.puer cum ceîc
riter qui4 eflet renunciaOet, omne% ejcitus pccupatos often\'
tïiiret.\'fenfit id non foatuito factû.fedfe peti.riecg ftbi biutius
vitam eiïe retinendam, Cuam ne alieno arbitrio bimitterets
memo? paiftinarum virtutumvenenum quod Temper fecum
ba
bere côfueueiat fumpfit. |f^riftoteIes ficut a maioaibus ms
accepimus cum non poflèt curi|pinatumminueftigare. fein
pzofundum ilÜus pzecipitans Csmerfus eft.psius tami fupmo ^^^ ^^^
teftatuselogio.Ouoniä ariftotde8noncepiteuri|pû.eurig)us f
capiet ariftotelem. Cluid fwperbius aut furiofiusTaut quomo
potuit feus ingenium iîiius cetero2umq$ fimiKum magis agto
iubicio confempnare. ^ vt permitteret ilîum ejc feiende ïmo
feîata cupidifate in labiem verti.et mortem ipfam fibi condf
cereîmoztem inquam fedioaem § fcelewtiß^imi latronis.
^ a)e mulieribus daris.jc;:;:quot;^.

-ocr page 80-

ÖOïgo clcomema rcgiâ filia cum artftagojas mlïkfms
cumbo2taretur vt beUum aducrfua regem
pfeili|pum
p2o ionibus gereretrgmnfemc^ polîiceretur pecuniam. et quo
magls is contiadicebat.eo plus bic pecumarum abîeret.Coî
rampet tt inquit pater peregrinelluô ifte:ni celerius edibus
ciecerisXt cum ei aliquando pater ïpemfiet.vt cuidam mer
cebia mtione frumentü t»arct,at)didifletq5 .t?ocutt enï me vi
num facere mitius.lta o pater inquit.quando vini plus pota
biturrbibentea etia felicatioîea ac ö?terio:es fiunt.Êt arifta
gomm cum a quodam ejtfamulis calciari afpiceret.pater in
quit nonne peregrinua iftemanibua caretf^nterrogata vero
a quapiam atticaXur fole voslacene viria impemtiafOuia
tnquit fole etiam viroa parimu3.|r6ricia cum aliquando e;:
eiuafilia nepoa acrotatua nomine e;c quadam puero^zpugna
multa cepilTet verbeta.elTetq^ bomum felatua vt mo:tuua:bo
mefliciafamiliaribufq^flcntibua.^acete ait.pon enim fortes
vocifemndifunt.Ted curandi,Cumq$ multo poft nunciua veni
ret e;: creta qui acrotati moztem nunciaret. 21 ratione inquit
erat.cum iret aduerfua boftea aut interficiendua ab illia:aut
illoa interfeöurua.Slddibitqs libentiua cum moatuum awdire
pao matris et vrbia et ruo;^ maioaum bignitate. $ fi viueret
ône têpua ignau^. ^rgileonia brafiö? mf cû ei^ filiua t)iem
obi?flêt.vt ipbibolite rediJHenttinterrogauit fi fecoae et pao
fgte öignitate fili^ obieratf |lî2agmficâtib^ vero illia at^B bi
cennb^ illûlaceîemonio;2 oîm î opib^optimû fuiOerait-O bof
pitea.et equ^ quifem fiîi^ me^ et bon^ fuit: vey multoa babet
iaceîemô illo melioaca. (jpe^vt fe romaîa multia muUerib^
clariavel vni interfera.lulia augufta augufti filia contra cre
baoa pria monitua culta lafciuius oculoa eiua fe turbafie rog
nouemt;mofeftioac babitu reuerfa mitigare pf nâ inbignatio
ni cogitauit.et obtinuit.Êt fcntia ne ait cefar f tomagiabic

-ocr page 81-

§ bcftcmuôfcaWtuô tûà âugulîi filmm. {pon ofcfiupttit x\\h
tanti coîfottô mateftatem, fceti inquit mc viri.\'foodic pa
triö ocuUô oînaui.Êaîem abamico fobzioct pautenti monita
yt fc paterne frugalitatîô imitatricem faceret»motedofc^ iUi^
motes m animum induceret^^He fe celaremefle obliiu^itur in
quit: ego cefaris me filiâ trotter, Reteo adlaccna8.^^[^ccna
quedam filium in belîo mottuumaudiuit.cumqj tenuis quedâ
anicula accetens bipïl^Xuiufmodi fottune o mulierfper gc
minos bo«crefpondit.€tenim qua gratia eum peperi:xt£2p
fparta moteretur :fooc micbi imptefentiarum contigit
.^fCbl
otum c;:ule6 cum fpartam vemncnt:p2edaretum valte accula
iant.Oucvbt mater talentia accepiflêt.fibicg filius teliquifle
\'viteretur:îittem8 ad eum fedit. J!l2ater ptedarcto. 2lut age
melioia:autillicman^. )l2am fi fpartam ■veneris:^ falute tibt
^fpemnÔ tü. {jj^ltm filio qui etiam iniurie accuîa^emt
jCate inquit autcriminc:aut vita teipfum abfolue, |j3ltem
clau6 filiumJaaciem mittens, pate ait cum incedis memêtö
Virtutis.nbsp;filius ab acie petevulnemtus reuerteref

\'Vebemcntercg boleret.Si virtutis inqiftt natememineris:cû
non bolebis.tum etiam gautebis. ^2llia cum publica pôpa
fungeretur:audiuitfmtrem in acie vidotemmon eyvulner;!
multitudine.\'^tacg mime cotonâ tepofuit:fed e3:ultans potius
ait ad pto^timas.îOt multo melius eft amiccjn-acie vidotem
moti: ^ olympiotum fuperatotem viuere. ^^con belli vuî
nenatus nec valens incetere.quadrupedum mote gmdiebatur
J^ quoniam ridiculo elTet cum verecundareturrait mater.
quanto eft nate melius ojifpttitudinem letari.J ob ridtcula
fatuotumverecundari. tf^mentria lacena cum filiû audil^
et timidum ct feipfa indignum.vbi adueniflet cnecauit.iforip
Tit^ boc ep;gt;gtamma.

$5unc timibum mater bamentrion ipfa ^cmit.

f
i

-ocr page 82-

|l?eç bignum matre ncc îacctçmonium

I 2tltera ïacena fiUutn qui c)c adc fugemt intcrFecit inquii«

jî2on meum eft boc 3ermeti.2i qua boc eft eppgrnmrna.

îDaô? malum germeu.tenebiaa pete.quando perofus

€urotas:ceruaô confluia ad timidas

Si catuîuô ne^ perrej:eri3:ito fub oîcbum

fÎQC fparta bignus mt grains titulis

t. 21Ü3 cum fiiiud cecidiftet in acte ait.

Sit flendum timiboe.bilaris te nate fepylcbrö

Gonbo meum pariter et lacetemonium

t 2ludien8 qmâm q? feruatuô fiîiua eflet.fugiftetqj e; bot
tibuö.-fcribit ei. |Paia öe te fama biffufa eft.
2lut banc nunc
eîue aut ne fis. 2lUa cum fili) fugiflent; e;: pugna.ab eamcg
veniflênt. (Duo inquit venitis igaaua mancipiaf 2ln bue
te egreffi eftisregrefiuri 5 (Et ca quiCçm fublatia veftibus pu
bibunda cia oftenbit. C Ûuebam filium abuenientem intu
ta percunaata eft quid ageret patria 5 (Dut cum bipHet om
nea perire:fublatam tegulamin eum immifit atq^ interfecit.

inquiena.îe igitur malum nunciummiferenobie. J (Duo

dam matri narrante generofam fmiria mortem. pon turpe
tibi eft inquit ab buiufmodi comité aberiaftè? 4 Cum que
bam filioa quincg quoa babebat ad ib bellû emififlct quod
in fuburb^a gereb^tur; ftetilfetqj e
;cpcâan3 aduentumpug
ne.vbi quia aduenit : atcg percunôanti fibi nunciauit filioa
omnea obijfie. 2lt non boc inquit percundabar ignauum
mancipium.feb quid agit patriafCum bij:iîfet ab ea viôoîi
am elTe. iiribentcr igitur ait accipio etiam filiozum moîtcm,
2lîia filio que ad bellum paoficifcebatur cum tmteret cli
peum. fóunc ait tibi pater feruauit femper. (Duar?tu quoq$
vel bunc feruarvel mozere, Üacena virgo paupercula in
terrogata quâ marito botembaretfpatriam îquit
pudicicii

-ocr page 83-

/...

(Sîâinterroâ-atâ an coiiïtt cü wo-ICmîme tp ïnqiiït fj
tlïc rnecü.nbsp;tJeftupao ïterpenamt.Jbec aüt îquit

€_qmdêcumpueîîacjfrem:didiciparercpfi,ete5ci egi.muüer
aût wxj.Si ergo me iufta rogaarbuic maifeftû facias pmû.

^^crie pïutarcfei cbcroncn ai traianum ccfarcm Tcu
addiciones ad vakriû ma;cimû » Jpeücitcr e;pliciunt.

Onuenit pauper quifem j^diota bitiflimufh oq
toaem in foro romano. quem faceteTurnfene ftc
allocutusnbsp;jffiiroa fe faïlu tuo. $

tu iicet citinua leöione fefatigeris inumembilea
fibaoö teöïtando. nundum tamen adbumilitatem buöuö fis.
Jboc certe e;: eo. quia fcientia buius mundi tn qua te ceteris
pzecéHere putas ftulticia quedam eft apud feum.ct bec inflat
Êy qua infiatione tumiba ozitur fuperbia.qnatione celeftis
femper in altum nititur vt grauius cadat. vem autem fcientia
bumiliat.que nuUa infiatione giauefaöa in altum non
cafum
•volat. Optarem igitur vt ad illam te conferres.quoniam ibi
eft tbefaurus leticie.OR2tCOR.(Due eft bec paefumptJo tua
pauper ;ydiota et penitus ignoiasrvt fic paruif acias ftudium
iittemruTnfineq«on«ïquot;oF«^ficit.)PÏ)]OI2(.p eft magne
oiatoa pzefumptio que me filere non finitrfed caritas.pam vi
feo te feditum ab querenbum fapientiam multo cafTo labote.
a quo te reuocare fi poOêm.fefifero.lta vt et tu erroJcm per^
penferes; pufo contrito laqueo te euafifie gaufere8.?Cm;it te
opinio auöoaitatis vt fis quafi equus natuialiter liber; fed
arte capiftro alligatus paefepi^ vt nö aliud comedat nifi qiiod

-ocr page 84-

fvbi mîmftatur.OR2l2;OR. Si non inlilziß fapicrttiim eft
fapicmie pabuîum.-vbitunc eftiV^)]02:2l.poabico ili nc
clleTed bico natumleibinonreperin.ûm enim pzimofe ad
Tcribendum fe fapientia contu!erunt:non fe îibzoamn pabuîo
qui
nondûemnt.incrementa recelerunt.fet) natuiaîi alimêto
î viroa perfeäoB euafebant.Êt bi) ceteros qui e}:Ubzisre pu
tant pzofccinerîongefapientia antecedunt.0R2tî^0K.0uâ
wifi bste fmeUttcnamm ftudio aliquafciriponunt; tamen res
bifficileô et gianfes nequa$/cum fcientie creuerint per addi
tamenta,y£)\'^0^2l.lboc eft qÔ aiebâ TciUret te baci audozi
täte et fecipi.Sripfit aliquis verbum ilîud cui credia. £go
autem tibi bico gjfapientia foaiô clamitat î plateis.et eft da
mol eius.quoniam ipfa habitat in aUimmia.€R!I(i:OH.Sa
pientiam attamen ftudio ac Ubwaum Icaitatioie confecuma
fum.)Pi)10^2l.Rem magnam fi vera efiet^t infeparabilem
a ^\'rîuteXvefe autem micbi nun$ fi vere fapiena
«flres:boc
tîicerea. Sapiena enim quantû eft quod fibi fefit intelligit: nô

gîoziaturitaq$.redrufpirat,OR2l3:OR.Sapiememmefîûfi

irent rca fi totelTentrapientca.quot fa
pientie pzofeffozea.punc ilîud perdiffidîe eft:bcc vero Facil
limum,OR2lî^OR.Studio adfapiendâ pucm.)p3)]03:2î.
IDdqsfic ab illam peruenitur:fed an tuperueneria recogita.
pon eft enim rea ftudi) bzeuia egena aliquot atmoîum vt re
Uq artea.tota vel longifiima opua eft vita. Si quia vt aiunt
tota bie currena puenit advefpeiamrfatis eft.potum eft i\'iud
platonia vt alia multa paeclanffimû quod tuo ciceroni placet
et micbi.amp;eatum cui etiam in fenedute contlgedt vt fapiâm
veiafcß opiniôea aOequi poOit.îbaa tu an calle medio obuiaa
babueria miroî.an nefcio quo pennato equoveôua ante tem
pua attigena.quitam citofapiêa euafifti,OR2lîOR.Sapîe
gfeàionê celit^ accepi.Êft enî fapîa bonum.omne aût bonû

-ocr page 85-

tefwfum cft a patrc Iummum.3PÎ)]OÎ!2l. CfIFaieoî ccïelle
tionum faptcntta. Scd magnws ccrtc w emt. et tei amicus
pauîus.quî non vt tu teTapientiarfed potius boc mô aiebat
|12on ^ iam accepetim aut pfeöus rim.OR2l(L(OR.âapiâm
cupidamente comp2ebendi.J?i)|Oa::2{.îDt pecunie rerumcg
muîtavû malarfic fapientie cupiditas bona eft.âed an tu täte
rei capa; fis viteto. Certe ilîe item te quo mô memini paulus
apoRoIus.Cgo me inquit non arbitroa compzebendifie. 6t
iiïe qtioq^ permagnus emt qui cû teo te feipfo loquens aiebat
\'^mperfeôum meum viterunt ocuîi tui. toc eïl pzopzium fa^
pientis i mperfeâum fuû noiTe acfateri^ O R. Sapiéa
î)ico2.pî)]KDÏ2l.jRon tue.nec^ aîiene voces vn^ fapiêtem
fecerunt:fed res ipfatOR^lS^OR.Sapiensvuîgo tgt;itoz,fàJ
O^2t.î0ulg^ inTanosfapientcs.et faf ientes infanosiure fuo
bicere foîét. quod eîlvt falfa pzo veriSiCt vem pro falfis ba
fceat.JI2icbil eft a veritatevemotiua:f vulgaris opinio,OR2{
S^OR.Omnès me pzedicant fàpientem.Jpè^Oïa.Jldfàml
Foîtane aliquidrad fapientiamnil omnino. Sentio autem.in
rupmfcriptionibus ctfituUs epiftoîa^z quibus nicbil eft libe
fîm fatis eftfacere fapicntes qui non funt.fed egregioa
et îfignesfaciût.et reuerendos.fereninimos infug et illuHrea
Vt iam fimpk; fapientie titulus fit pudoai.Qui f paucis tn
cofiiieniat :flupoz efl. îDis autem noflTe § fis fapiens. îOertf
oculos rétro* Recoîdare quotiês in bocvite curfii ceïpitauerif
quotiens offenfo pete ceciteris. quot putenda. quot bolenda.
quot penitenda commiferis:tunc fi autes tebicito fapientem»
credo autem non autebis. (DR2ia:OR. Scio me fapientem.
)P4)](Da:2l.iiLittemtum foate vis bieere.Sunt enim plane Kt
temti aliqui.licet pauci.fapientes autem pene nulli.itliud efï
fapienter loqui. aliud fapienterviu¥re. aliud bid.aliut) elfe fa

piétem.JpMere quibif erit fapier.tcm.nuUum .^d f quot;vef falfum

-ocr page 86-

ve fitrnö öifputo.certe mmb pzerupta eil fentenna.et ai etf
pciiStlonem psona.et ftudiö aduerfa Tapietie.ibebzei fapien^e
falomonem fuum pzedicant.Qui ^ fapiens eOetturba coniu
gum pcllicumcß teftatur.multocß magia öi^a alicnie cult^ e^bi
bitu«.OR2lCOK.2tt romam Tapientemlelium et catbonem
babuere.grecia ipfa bum Hozuit feptem babuiOe bieitur fapi

ö? antiquia fapientibua.f elicioz etaa
noftia quenonvnum.duoa te,autreptem.red in fmguüs-vrbi
bua ceu pecudum gregeiLnumcnat fapi^ntea. J2ec mirum fanc
multoa enc:qui tarn facile fiant.lOenit iuuenia Mtua ad tem
plum.boctoda infignia recepturuß.p2ecepto2ea illum fui cele
biant.feu amo2e feuerroze.tumetille.vulguafJupet afplaudut
affines etamicu7pfe iunu8catbedra fcäditcundaiame;c alto
örfpiciena.et nefcio quid cöfufum mur mutans.Cunc maioaes
certatim feubiuina locutum laudibus adcelum toHunt.tinni
unt interim campane.fl:repunt tube, volant auulc. figuntur
ofcula.vertici rotundua ac magiftmlia bonnetua afponitur.
fiDi)a peiaäia t^fcendit fapiens.qui ftultua afcenörnat. |12im
p202fua tian(Fo2matio nec ouidto cognita.StcFiunt bodie fa
pientea.lDeruarapiena fit aliter.0K2l£0R. Sapiens atta
men Tum.Solent qui t^ fe magnifice fentiunt con
fiö?nter maiorn viribus aggredi.inqs tiifu medio p2olapfi;fuo
magno vel periculo vel pudoze addifcere^ iufti rerum tüu
to2ea fuerintfuarum.preftat Igitur micbi creöjfalfas opinio
neaabicere.infolentiam eeponere.tnfipientiam circumfpicere.
et optare ne qua e;perien£t fapientie neceflitaa incidat que
bclaret te Ö? nicbilo glo2iatum.£)ec reöio2 t«tio2q^ queren
ie fapientie via eil.(DK213:(DR.Credo et ego ab fapientiam
perueningt;.ffc)€C2l.2ltfi micbi obfequeris:ad illä potiua
aflUrgedo üendoq$ perucmca.^ creC^ndo.jßicbil ei afcendit
Mti^ ^bumilitaaopofa.OR2lCOR.^agna micbi fapiä e.

-ocr page 87-

)Pfc103C2l.ptttanem fojfan fi tacuîfféô.\'Jam me pîemuniflr,
quonram yhi maio2 iaâant\'ia. Tapientîa minoz clîc foîet .vt
tuiis ait c)?cero,Qui fe inqwt laàat.ftatî inuemt ferifozem.
ymmoet tot imfozes.quod babet audit02eô.OR2l2^OR.\'Jti
ter fapicntea feputatuafum. )Ptoquot;J0î2l.îDnu8 fozfan ca fe
îi!o $regequo?um numerus multua eft m agnufqj. quibus pac
ciofum magia eftviferi fapienteaet nô cflc:$ efle quifem nec
viferi. Sicut et muîti funt qui iufli potiua viferi malunt et
non efle $ efle iufli nec afpqrere.paimoa igitur fopbiflaavo
cat ariflotilea.fecunbtia )?pocritaa.2Imborum autem eïFeôus
Fallere eftret in pzimisfeipfos.^fti quot;verbiaani geftib^.aîi; nu
tibuageftibua acverbia iufloa et fapienteafe ondunt.fluUos
auté pmuofq5 mo:ibus atq$ vita.preterea fi tu fapiens cflta
vtiqs non bicerea.Ouifpe non pîefumit.non inHatur.verum
gémit in feipfo fapiena.non gîoaiatur. fed femper y fibi fefit
pôferat neq$ acquiftta fed acquirenba femper cogitat.Omnia
namq^itli fefunt qui fibi ni! aîJ fapientiam feefle putat.^gitur
fi veîis fieri fapiens; noïi:vt iam t)i}:i teipfum opinari fapiëtê
0R2l2^0R.îDerua tamen fapiena confenfu omnium ludicot.

fapientiam veram nemo peruenire poteft qui
faïfô fapientia feceptua efl. Stult^ igitur ftaa opoîtet.vt efiTc
poflia fapiens. perge crgo quoufq$ tibi (lultua vifeariscet
attigifli fapientiam. Stultua vero tune femum tibi efle vife^
fcere. cum ad tui ipfiua cognicionem perueniea. pozro cum a
fapere fapiencia bici^îilîe paofeôo fapiena eflleiutîicatur cuî.
rea fapiunt
p2out funt.qui ftc rebua. tmfitoaija nouit vtime
eternia obfint.ita quoqj moferate pzefente vti mûtio.vt qui
tum potefl fruatur ipfo feo.Öenicg bec vem fapiencia efl qua
Tapit feua fapienti viuenti fe fpiritueiua.qua vitam fuam or
bihat.componit moîea.ai^ birigit, ac oia
cpera fua quobam
biuino fapoze condit atq$ format, qua eoa etiam cum quibua

m

-ocr page 88-

ht: uerfatur bominei oîeo kâficantis gratie abunit.vtvifen
tes opéra eius fco«a. patrem qui in cehs tïï gloîificent. gra
tiam foabens ad amicog.adimmicoô pacientiam, beneficenti
am ad quoa poteft.et ad ônes beniuolentiam ad quos febet.
neminem contempnena. neminem iudicana. omnes biligena.
et faluoa fieri optans in vifceribua caritatia . poftremo vt
baeuiter cum verbia bcrnardi condubam. ^nuenifti inqnit
fapientiam.fi maîa tua pzeterita öefleaa.ft paefentia bec bona
paruîpenbaa.fifutura bona totocozdis fefiferio concupifcaa.
OR2(CO R. Stuïtum mebi;ifti fieri opoatere: vt fapiena ftm
(Duodquitem tune femum aflequipotero vt tubiciarcum me^
ipfum nofie incepero.Ouoigitur pado edifiere:mei ipftua no
ticiam adipifcâîfJ^ÔlOSr^l.Ketninifcere m paimia oî^toa.et
fepenumero tua in mente rcuoîue quid fta. fbagna fîquifem
moatalîum turba ignara fui quid î terris
fit agcndum.quidqi
in celiô agitur querit.pbô cuidam perfîmiles qui fiferum cur
fua nodu cum aftralabio metiretur:in îimbfamlapfua eft fpe
cum.Ouod anciiîafuacacbino magno rifena.lberus inquit me
us ignoratquod ante pefea eft vile lutum et rimari temp^
tat arcbana ceîo2um.î)ebet ergo bomo id pdmum inquirere
quid fit.ibomo îquit poapbiriuâ eft animal rationale moztaîe
Ipoztale ait gregozius temperet rationale.ne forte in fuper/
biam e;ctollatur:etrationale confoztet moîtale.ne m fefpei^ti
oncmlabatur.ttncbernarbus ad eugenium quem mobo alie
gaui. 21 te inquit tua confiîeratîo incboet. ne fruftra e;ctenda
ris ad alia te negleâo. (Duid tibi pzofeft
vniuerfum lucrari
mundum teipfum perfensî poueria licet omnia m^fleria. no
uerislata terre,paafunda maria, alta celi.fi te nefderiacfimi
lis eris vîro edificanti abfq5 fûdamento.ruinam non f^ruöuti
fadens. pô ê fapiés qui fibi nô eft fapiens.^n acquifidone eî
falutis tue nemotibi germanioa ne3 ^pinqoa.bec bernardus.

-ocr page 89-

Sunt picterea nönnwIU aîeo feu fàtui feu eUti qulfeipliô îg^
ttoratisfcientiam biuinozum aïfequi putant. Sed quö pacto
vultiHc teum cognofcererquifetpfum conwtncituz Ignotare.
JI2cfcienti fetpfum tmpofftbiïe eft fcire2^um.6;c fui nempe cog
iiicbnc ozitur foumiUtaó.ettimortó.qmd fuit^fc^ nafcita
vuö.quid Tit natu0.quid mottuua crit.€;c fui vero ignoiitia
öïiturfupcrbia natione vtbiyi celeftia alta femper àfpetcné
gtauioïi cafu ad infima ruat. que fecit angeloa t^mones»
ct ö?monibu8 foomines coequauit.C;: fuperbia autem ozitur
tei ignotantia.e;: qua infeïi;c t^fpémtio Tepehumero confurgit
2lt vero fine timoïc tei et bumiïitate quis poteft faïute p
Tumeref\'jne foluô eft Vere fapiens ac feipfum intclligens qui
viîem fe ac paruum reputàt.qm vero fe magnum aliquib elTc
e;iftimat:cü non fitfaïlitur ille.etvem fapientia in eo non elï
OR2(IO R.pergevcro obfrcro.pergeiny.talia micbi in ati
bita baóenuö verba falutaria enarmre. Sunt enim vfc viÖ?o
adfalutem magiô acceö^ntia.^ aut c)?ceroni8 aut quintiliant
reliquoïum ve in meis omto?ï
)8 libzia contento^a.JPÖjfOïJl
pergam psofeào. idcg etiam libens. ÏDere fapiena et reöu»
apud Ceum ille animus eft qui cogitat qualis vita non quanta
rit.pempe vt pulcbreait etfpicndiîelaôancius. âi vt vi^
tiendi:fKet beneviuendi cuta nobis eOctanfinitos J)ene labo
res quib^ ftulticia eftuat bumana tan§ fuperfluos etinfatos
Fugiendos longe vitaremus. Sed beu nemo iam vel abmöbiï
rar? § bene viuat:fed §diu cuiat, Cum tamen omnibus in
poteftate eft vt bene viuant;vt biu vero nemini^. (Duid eft
autem aliud diuvmere.^ biu tozqüeri. (Èt quantobiuttua
quis in bac vita fuerit: tanto maioîi
gauaf oneia^cg farcina
peccato;2.Êt non viJ^so oïatoz.ymmo o quilibet bomo ftc
C8 in vita ifta quafibofpcs in bomoaïiena. (Dua bie nefcit
boFpesvel qua bom bicatur ei.Êjci foiaSrquia quiiiibabita$

-ocr page 90-

ipmm tuà non cft. fiomù qm|)c vite commodâtuB cll:itam
tîonaté; Sapiens in bacvita fie oies ftatet agere tsanfitotto«
vt in fiitumbies eternitatis inueniat.Stute igitur o bomo ft
fapiens elfe îefiteiasrfaltem letalitcr non peccare.2l veniati
bus enim.eum feptieainbie cadattuftus.quispoteft ommno
çontinerefOuod fi peccauenszomtionibus.bolocauftrs.lacri
mts.atqß cîemofinis tuam quoad potes iufticiam redime.^it
çnim ineccleftaftico faloû.fiU peccafti.ncn adidas iterum.fed
te pziftinis tepzccarc vt tibi bimittantur.Sed boc vnum efl^
quod te viribus totis fagere ammoneo.ptociaftinatio fdlicet
emenbationis et penitentie.Öico cnî tibi g? teus qui peccanti
•^eniam fpoponditrpeccan^ tgt;ifm caftinum non piomifit.î^ef
tis efl: tuusin tragédies fenecà ita bicens. pemo tam biaos
babuit fauentes aaflmum qui poflet fibi pol!iceri.îgt;eus
tnv
licet véniam ^t t)t;i penitend pzomiferit: nô tarnen pzomififr
ei tare voluntatem penitendi.ftcut ne voîuntatem peccanbi
tedit/Immittit riamqf^ b!?aboîus longiodivitefecuritâtem:vt
înferat psrdêdonem
.pec t^inumemre cfi: poHibîlequitos bec
inanisîpev faîla^ vmbm tecef^ent.3ladi § puîcbre ait grego^
üDeua quos biuvt conuertané e^pcàat:non conuerfos buriua
î)ampnat.2(udi etiam fivis augudtnum fupia iobannem ange
liçapotit^bumana verbarefonantem.^ntendantirquitqui
amant in
bomino manfuetudincm.et timeant veritatcm.Ct
tnim bulcts et reâus bominus. 2(mas q? bulcis eft. dme g?
red? eft.^an^inanfuetusbi;dt tacui:fed tan^piuftus nûqd
fèmg tacebo* ifoifcricoîs et miferatoi bis.\'Jta plaBe.2ldbuc
iadteîpn3ammis:adte adbucet muM miferico2S.S5 timeqô
c in nomntmo.etveta;r.jnanfttet^ bns.lpnganimis bns.mife
rtcozs bnsrfj et iuß^ bns etvem;: bûs.Eargi^ tibi fpatiû co?
repnôis J5 tu pl^ amas biladonr § emendationi.ï)[2at? fiiißi
Jberi.\'bodiè bonus efto.Stbodiemum biiin malicia çegifli:

-ocr page 91-

mutare^ Seaiper e^^^ mîtericodia îri tibi^
ipUirimum poHicèris.quaïi iîîe qpi tibi per pacientiam^miitt
ind%entiam:ptomittat tibi çtiam p:olt;cione
Iiis qîiid;parèt:criftian«s bies. Rede bici^^

me tom;:eror feus omnia micbi peccatabimitet.pegàre non
poflitmîJSvfEomdis atqjtoueitîs îduîgcntiam feus ^mifit
pam in^uo pîopbèta micbi legis quia pzomifit cozrepto in
.^bulgentt4m:non micbilegts quia paomfiîititibi feus longam
mtam. gjt^troi^ ipur bomines periclitantur et fp

-et feïperando .contrarias rebuè.contrarî)3 aîïedionibus.â

jando fecfpitur is qui^bicit.fcori^eft feus.mi(trico2s eft fe^^^
faciam quoö micbi placet. quo libet la;em babenas cupidita
tibus meis. vt impleam fefifertum aîmè mee.(Du32e boc
f quia
iniftricoîs eft feus^bottus eft feus, manîuetus efl feus. Spe
iifti|icricUtanturv 0è{peratione autem qui cum inciferint in
grauia-peccata putantes ftbi nô poHt iam ignoïci peuitentib?
etflatuentcs fe ad bampnationê fine dubio feftinatos-bicunt
aqud feipfo8.|am bampnandi fumus:quare non quodvolum^
facimuôfffeo molefti funt feîperati.1am enim quod timeant
non babent. etvèbemêter timenbi lyit.lnos felpmtio necât
illos lpes.7nter
îpzm et fefperatiortemfludùàt animus.|12e
^uenbum eft ne te occibat%es:et cum tpeias multum fe mil^
ricoacöiaancibas in iubicium.|ï2etuenbum cft rurfitm ne tç
occib at fefperatio. et Cum pùtas iam tibi nô ignofci cpie gia
uia commi{ifti:non agas penitenciam etincurraain iubiçem
lapientiam quebicit. JÊt ego veftrcperbitioni
iiiperriifefc^
©uib jergo egit feuscumperiditantibusvtro^^mö
^ui %e periclitanturte bicit.)!2c tarfes cSuerti aidbomimi
^^fas febie ii^iemiSubltb enim^ènitiia eius,etin
témpô2e^dideM|ièrfet tei|llis q fef^i^ne ^cîitanl
çuidbicit^ Jn quacumig bie^iniquus tonueffiîifiidrit: omnes

-ocr page 92-

îni.^uitaeeô eiua oblluifcar. propter ilîoô ergo quiMperati
one perieîitaatar paopofuit indulgentie postum: p^optcr illoa
vero quiTpe periclitantur et bilationibuô includwntur, ferit
biem moatla
incertam.Ûuando vcniat vUimusbiea ncfda.
Jngatua ea.quia bodiernum babea tnquo coart garis, ibinc
bijitad peccatricem mulierem bpminua.|12ecego te confemp
nabo.Üafe feinceps iam noli pecrarc. Scd fada fecura fe p2c
teritcrcaue futum.)I2ec egoinip te cófempnabo.Öeïeui quod
cô.iHfîOi.ctferuâ quod paecepi.vtiuemaa quod paomifi. bec
au3^.2ludiniiamauguflinum O onatoa. audito etiam et cri/
fôllomum fuper iobannem fic biceiitcm.Quid t latronc et bo
mtcida feteriuaf ponne vltima bec fpeciea malicie cHfÊt tn
ad fummû virtutia confefti puenït. et ipm migmuit paradifft
non bieb^ inbigena. non vna bie. fed baeui momenïo,Oaare
lic3 re^^ête tiifponi.et fieri aureû e;c îuteo.cDuia eï nô na rum
, virt^ aut malicia efl: facilia efl trâfpofuio ab ôni neceCitate
eruta.Si uoîueritiaet audieritiame ait brÎ6:bona terre comc
fetia^lDifea qmvoluntate indigetfola.voluntatequifem non
cô«i«ni et nuda que eft multcfnbsp;que pauco^ eft.

Ciiia ônea nouiin celû velle euolare nunc.f3 g cpcra oportet
vpluntatê oflenfere.Ctenim negociatoa vuîtbitari. fed non
vfig ad mitem voluntatêfiftit.fed nauem conftruit.et congre
gat nauta3.ct rogat
gubernatozem. et in ômbus ati)a paepa
lat nauim et pccuniam feneiatur et trâfit pelague.et ad ej:tem
vadit termm.et pericula fuftîetmuîta.etaliaoîa q fciût qui
mare nauigant.^ta et noa opoztet voîûtatê onfere. |ßauiga ^
m? enî tt nos nauigationê non eâ q a terra in tcrîi:f3 q a
terra încelû.Conftruam^igif mente mâm ad apta gubernati
one q furfum fert.et nautaa
ei obedientcs. et namm folidâ.
vt ncq5 circûftantianeqg triftida fubmergaé müdiaUneq^ ela
donibeleweffpû,redbnfcindafitetleui8.Sific quibé nauî

-ocr page 93-

fic vero 5ubernato2em et nautaa pzepambimus: cum aptitu
bineventozum nauigabimus.etfiUumteiquiverua eft guler
bernatoz attmbemus ad nos iproB.Ouinó bimitt^ fubmergi
nauim Bobïs.fed ttfi infinitiBaueHnt venti: et ventos incre
pabit et mare.et pzo fluduatbncmultatribuet tmnquilitatê
bec crifofto^.lDerumtamcn que fupmdiöa funtfere omnia ö?
fola creata et que bomini inelTe poteft fapientia bi^ierim. £ft
quiSem et alia feö increata fapientia longe illa pzeftantiot.
longeqs bifferentio2.et tanto qurö?m quantofinitum ab infi
mto.eternii a temporali tJifiert. Jll?edia m ifta ad iliam;et no
aliun^s peruenitur.OEHÏ^OK.Ïi^t audio cum te^diotam re
putesrfapcrc tamen non modicum vie3?ris0^21.Ibec eft
foztaflè inter te et mebifFerentia.^^u te fapientcm putas:cum
non fis. binc fuperbis. Êgo vero ydiotam me elTe cognofco;
binc bumilioz. et ï boc fozte tJoaioz epfto. O
nbsp;Qm

modo buöus eflepotes ad fcientiam ignomntie tue: cum fis

Clui fct iiurf a)702:2(. Quos fuo bigito fcpat .OR2l2:OR
lDbireperiunturf$^^70C2l.lDbiqs.^nbsp;et i

boc fo2o.JR(D\'Jöé2t.;?mmo et iam in capite libi bi;ci fapi
entiaclamitat in platei8.(DR2l^lt;DR,(Dptarem aubire quo
te abfc^ curiofa inquifititne affeöum confpi
cerem: magna tibipanttrem. (DR212^0R. potesne bzeui
tempore efficere;vt quid velis ti?guftcmfpöl02^:^,poirura
OR2I2!^OR. ContmlDamus igitur nos in bancto^fozis p2o;c
ima quefo apotbeca, vt feCientcs quietius loquamurgt;placuit
)?diote. (Et intrantes locum, afpeöum in fozum verteïites:fic
e;co2ditu8 eft)?diotafermonem.

fsancifci petiarcbe ö? veia fapientia b;gt;a!ogu«

paimusejrpiicit feliciter.\'JIncipit fecundus.

-ocr page 94-

Doniam tlbuïrpzccetentibuö fapientiam
damare in plateie.ct ggt; damoz ciua efl ipfam in
altiflimia babitare:boc tibi oftêteve fic conabo:
:t primü vdim bicaa.quid bic afpicia in fozof
OR^CÖftlDiïto ibi numerari pccumaa.in alio angulo po
terari mercea.e;^ ojpofito mcnfuravi oleü et
iJecfunt opa rónia ilU^ p qui bominea befli^s aticellüt.pa
numerare pótemre et menfurare bauta n?queunt.2ittenee nüc
oratoz per quem.in quo.ct e; quo bec fiunt.et bicito micbi.
OR2{2:OR.pertgt;ircretionem.p01O2:2l.Reöe Dicia.per
quid autem bifcretiofponneper vnü numera^fOR2lurOR
lt;nriof5PÏ)10C2I.lQonne -vnuéft^um femel.ei buo eft vnu
biB.et tria i vnüter.et fic teinc^afORHCvDR.Ita hf^J
21.per vnü igit\' fit omnia numer^. 0K2i2^0K.7ta \\i
Öptur.p2)\':OX2l.Sici*t igi^ vnü ê pzincipiü numeri:fic pon
mimü é pzincipiü pSCerandi.et méfum mima pzincipiü men
fuïandi.K)oce^ igi^ illud pondua vncia.et menfura petitum,
J2oneficutpervnum numenri.ita per vntiam ponCvrat\'.et e;
petito menfura^fponne bec ficfebabêtfOR2lwüR
.]PmmQ
)PÏ)][€3^2l.per quid autê attingiturvnitaa.per quid vricu
per quiö pctitüfC)R2iï^OR»pefcio. Scio tarnen q? quot;vnitas
non attingitur numero.quia numer^ eit pofl vnum,Sic nec
vnda pontere.ncc petitam menfua. J^O^^C
21. Optime aia
orator. Sicut enin fimplc): pdus eft n.3titia compofuonta co
pofitü natura poïleriua.lDTiCJ? cópofitü non potefl me,i)furare
fimplejc.fed ecöuerfo.Cjc quo babea quo illud p quod e;c quo
et in quo 5ne numerabilc numera^ non ê numero attingibilc
fimiliter illud per quod e; quo et in quo cmne ponterabile po
Ceratur nó eft poiitere attingibile.fimiliter et id p
q6 e; quo
et in quo óne mcfunabile mêfuiainon efl menfura attingibilc

-ocr page 95-

OE2ia:OR.fooc cîUre

Tapientie tn plateis tiilFer i aïtiflimis.vbi faptentia babitat
et raulto feleâabiliota reperies $ in omnibus oznat^nimis
VoIuïmnibti3tuis
,OR3lCC)R.|Oiri quid per bocveîis e;cpo
nasrnon inteUigo.f ^JOX^l.jèifi e; aiïeâu omueris piobi
bitua fum ne faciam.pam fecreta eternea\'qj ïcreate fapiêtie^
non funt omnibus palTim aperienda.OR^lÇOR.îKulfuiiîûe
fiCero te aiidire. 6t e;c pauds inflammoaXa enim que iam
pzemiftfli aliquit) magni futurum enunciant.Kogo igitur vt
icepta p?ofequans»|^iD|02r2l.)I2efcio fi liceattantj fecreta
öf ?eg«re.et tam altam piofuniitateBi faciïem oftenfere.Camë
nequeo me cotinere quin tïbi complaceam.Êcce fïater.fumma
fapientia ell bcc.vt feta s quomobo in fimilitudine iam bida
atdngitur inatdngibUe inattingibiliter
.0R2lC0R. jJCim
bids etnbsp;caufa cur occulta non fe

bent comunicari ônibus.quia eis abfona vîfentur.2(dmitâris
IBe bi;ifiê fibi contradicentia.amp;co autem y ficut iam ante fe
Vnitate vncia et petito bijrt: itafe ommbus quoab omnium
pdncipium bicendum .pam omnium paindpium eH; per quod
e;: quo et in quo omne paindpiabile pîincipiâitur : et tamê per
nullum pzindpiatum attingibile.^pfum eft per quob c;c qu^
et in quo omne inteliigibile intdligitur.et tamtn eil îtelieôu
îintelligîbile.ft fimiliter per quob e;: quo et in quo omne fa
bilefaturret tamen eftfatu inefFabile.Sicefl p qucd e; quo
«t in quo omne terminabile terminatur;et tarnen eft
termina
interminabile^et fine infinibile.Calesfacere potes innumeia
biles veriflimas pïopofttiones.ef ônia tua oiatoaiavolumina
illis implere.et alta fine numero illis adfere.vt vifeasquö
fapientia in altiftlmis babitat. 2lldffimum enim eftquod aiti9
elle non poteft.Sola infinitas illa altitudo.ÏDnfefapicda
quam cum omnes bomines natum (cire fefifemnt.cum tantö

-ocr page 96-

mentis afFedu quenint non aliter fcitur ^ ^ ipfa eft omni fci
entia altioi et infctbilis. etomiji îoquelaineffabilis.etomni
intelîeâu îinteUigibilis.et ônimenfura îmenrurabilis.et omni
pîopoîtione impzopoîtionabilis.et omnij^maginatione ijpma
ginabilis .ét omni fenfatione infenfibilis.et omni t^datione
intradabilis.ct omni guftu inguftabiUs.et omni auditu inau
Dibiîis.et bmnivifu inuifibiîis.et omniaipzebcntione îa^ze
benfibüis.et omni afftrmationtinaïFirmabUia.et omnincgati
oneinnegabilis.et omni bubitatione indubitabilis. et omni
opinione iopinabilisXt quia omni eloquio eft iepcp^eOibilia
barum locutionum non poteft Bnis cogitari.mm omni cogita
tione fit incogitabiîis ipfa gîoriofa atqg eterna Tapicntia
per
quam e;tqua et in qua omnia.OR2lCOR.lbcc indubie ma
Tant $ a teaudireputabam . )î2on ceOTes quefo me illo
bucerevbi aliquid talium aitilTimarum tbeoîiarum tecum
§fuattitcr Ceguftem. pam viteo te non fatiari femper fe ilîa
fapientia loqui. JIÎ2a}:ima autem vt puto bulcedo boc agit,
quam nifi interno gufîu faperesrtenô tantum. allicerct.|?î)7
OC2{.3apientia etl que fapit. qua nicbiî bulcius iteîfedui.
|2eq5 cenfendi funt quouifmodo fapientea qui verbo tantum
et non gufhi loquuntur, llli autem cum guftu fe fapientia îo
quuntur qui per eam ita fciunt omnia.^ nicbil omni. per
fapientiam enim.ct e;:ipfa. jet inipfa eft omne mternum fa
pere. \'jjpfa autem quia in altilTunis habitat nullo fapozeeft
guftabiîis. ^ngudabiliter ergo gullatur.cum fit altioz omni
guftabili fenfibili-tationali et intelleduali.fooc eft autem in
guftabiliter et a remoti« guftare. quafifi
odot quifem tici
poteft pzeguftatb ingullabilis. Sicut enim odoz ab odpia
bili muitiplicatus in alio receptus nos aliicit ad curfum.xt
in
odoze \'vnguentoaum ad vnguentum curmtur:ita eterna
et inKnita fapîacumin oîbws reluceat no» aliicit e;c quadam

-ocr page 97-

p^eguHatioc âfeaimm vt mmhïlï tefîterio ab îpfam femmur
enim ipfa fit vita fpiritaaîis inteîledtia qui în fe babet
quandamconnaturatam pzeguHatbnê per quam tanto îlubio
inqiiim fontcm vite fue quem fme pzegujlaîione non quere
ret. Ptncadeamvt ad paopziamfuamvîtam mouetur. et
bulce elîomm fpmtui ad vitepzindpium
fuis baccembjfg
tontmuz afcenterc.Êt quando eo budtur vitam fuam querês
tanto plus gau\'^t quâto fuam vitatn infmitam
at^ ImozuU
confpmt.6t fie euentt vt inaccembilkaa fiuc incompzebenfi
bîlîtas tnftnitadavite fue fît fua tefiteratiOima comp^ebenfio
Quafî fi qma b jberettbefaunl pecunie. et ad boc pertingcret
q? iîîum fdret înumerabilem îpontetabiîem et immenfurabilé
bec Çcxmû^ îcompaebcnfibiîitatis eil gaudiofa ct optâtiOima
comp2ebenfto.non quitem vt ab compzdsententem refertur.
fed ad ipfum amozDfiOimum tbefaurum. ûuafi fi quia amet
aîiquid:bic gautet in amabiîi
inïmim et ie^paelTibifes amo
ris caufas repend . Êt bec efl gaubiofîllma compaebenfto
amantis.quanbo incomp^ebenfibilem cITe amati amabîiitati
compaebendit.îCequaf eniir.
tanmm gauteret fe am^re fc\'ém

aliqmbcopjebennbîîe amatû:ficutquando fibiconl^^^

amabilitatc eOe penitus îmenfurabiiê infînibifê interminabi^e

Pî^ gaudiofîlTima incôpbenfèiiitads

copbefibîlitas.Oa21£OR,|nteliigaio2eetudicabis.J12âbec

vitetur tua intendo.q? psîndpium noP^^z per quob e; quo et
în quo fum^ et mouemur tune guîlatur a nobis vt pardpiû
medîum et finis.qneiuavitalis fuauitas iguRabilker
per aifedu.etincôpzebenfibîliter cip^cbenditur per intefleail

Jt vei\'o qui ipfum guftabiliter guflare et c5p:ebenfibiîtter
^p^ebentere nitit\\\'iHe penit^eft fme guÛu et înteHcâu.y^7
€gt;cL2(.Optimc cepifH otato2.0b boc qui n5 aîiud fapientiâ
putant f id q6 ê îtelfeâuccpsebenfibiïç H nô aliud felidtati

-ocr page 98-

putant $ eam cmé cd atting\'èiUB per eoa: bi) longeXunt a
ijcm fapientia léterna et ifmita-fed conuerfi funt ad hnMh
quandam
quieiem.vbi putant leticiam vite elfe.fed non e^
ibinc fe ttccptós comperiente« in cruciatufunt.iUamv^i
Ha
eitatem eïfe putabant.ad qwam fe omai conatu conuertebant
ibi emmpnam repermnt et
moztem.Sapientia emm infnita
ea int^fitier.0 vite pabulum öt quo eternaliter vtmt fpintös
nofter .qui fi reöus eft no nifi fapiaj etveritatë amare poteft
Omnia emm intelleauö ajpetit elfe
-fuum eOe eft viuere..uu
viuere eft intelligere-faum mtelUgcre eftpafci fapientia £tvc
ritate.lOnte itelieöus qui non
eft teguftans clamm fapientia
bic eft -vt oculua in tenebzia. €ft enim ocufus fed r.on vit^t.
quia no
eft in lnce.«t quia caretvita Ceiedabilt que conuitit
in viJ5re:tunc eft m erumpna et cruciatu.et bec eft mosa po
tiua $vita.§ic intelleaua ad omne aliud $ ad
eternc fapie
pabulimconuerfua:fe ej:tiavita quafi in tenebzis ignomntte
inuolutum.potiua moznium § Vmum repcritt,6t bic eft cru
datua mimbiUa.intelleauale
efle babere:et nunf mteuigere
Sola enim eterna fapientia
rft in qua omnia intelledua intei
Ugêpoteft.O R2lC0K.pulcbm certe atqs tam et
micbi gia
tiflima narma.punc at?e quefo quomodo eleuari queam ad aa

qualem guftum eternefapientie.f ^)102:2l.€ternafapt£tia

in omni guftabUi gaftatur.lpfa eft ö?leöatio mom ö-leöabiu
ipfa eft puicbritudo in omni pukbro.irfa
eft a|petuio in om
aipetibiti. et fic in cunöis Jfetóabiltbus -vd ^fitembiUtus_
tjicito.Ouomodo ergo tune poteft non guftarif jConne vita e
gaudiofa quando eft fc6m ÖEf.eerium tuum!OK2l2:OR.
fm
mo nicbil plua.]?igt;]03:2l. Cum ergo boc öefit^nü tuumno
fit nifi per eternam fapientiam e; qua et i qua eft:et becviia
feli
^quambfit^raa fimiUter nonfit nifi abeatem etevna fa/
pienda iqua eft.et ejctm qua nequit eé.lDinc nó aliud in oai

I ! 1 \'
\'i.

-ocr page 99-

fefifeno tntelîeàualis vite fefifema f etcrnam rapicntiam.
que eft fefiDeriJ tui côpîementum.pzintipium medium et Finis
Si igîf eîl tibi buîce boc fefi^rium îmoîtaîis\'vite.vt eterna
liter Féliciter viua6:quand3m in te paeguflationem e^perlris
eterne fapientie.lßicbilenim penitus incongruum ajpetitar,
Sunt enim poma apuî) indos quozum pzeguüationem cum
non babemus. ea non ajipetimus , Sed cum finenutrimento
•viuerenon ponumus:afpctim^ ntttriment5,toabcm^ aût nu
trimenti quâdam pguftationê vt viuam^ renfibiliter.Ct bine
puer quadâ babet laäispguguftationem iTua natura.quarc
bum efuritiadlac mouetur.lt;E;c quibus enim fumus e^ ilîis nu
trimur.âic intelîedus nofter babet vitam fuam ab eterna la
pientia. et buius babet aliqualem paegußationem. in
omni pafcentia que fibi vt viuat necsîTaria eH: rton mouetur
nifivtinöe pafcatur a quo babet boc intelfedualc eOe.Si igit^
in omni fefiferio vite intelleàuaUs attend res a quo eîî intel
îeôus.per q6 mouetur.ct ad q6nn te comperires tsulcebinem
eterne fapientie illam efle que tibi
Facit Damp;fîferium tuum ita
tjulce ac feledabile.vt inenatrabiîi aß^eöu Feiaris aïs
ém ci
pzebenfionem.tanf ab tmoàtalitatcm vitetue.quafi ad Fer^
et magnetem attetïdas.î:)abetenim Fer;? in magnefe quobda
fui Flu;:us p:incipium,Êt bum magnes per
fui paefentiam t]c
citât Ferrum graue et ponferofiimrtunc mirabîîî ^fi^rio fert^
etiam fupra motû nature quo
fc6m grauitatem feDafum ten^trc
t^bet.et fiirfummcuetarJe fuo pzincipio vrjiendo.pîfi enim
inFearo eïTet quebam paeguflatio naturalis rpfius magnetia:
non moueretur plus ad magnetem ^ ad ali um îapifem.6t
nifî in magnett efiet maioî inclinatio ad Ferrum § ad
cuprû:
non effet illa attradio.ibabet igitur fpiritus noîler intelleäii
alis ab eterna fapientia pîincipium fie intdleâuafiter eëndi.
eOe efl conFoamius
ipfi fapientie § efle non intdleâaale.

-ocr page 100-

ibinc irnadiatiofcuîmitrio in Ux\\àm animam eft motus fefi
ferofaô in epccitatione.Qui enim querit motu intclîectuali fa
pientiam:binc iternetaäus ad p:eguftandam bulcedinem fui
oblitus.-rapitur in cozpoaeqviafi e;ctra corpus, omnium fenfibi
lium pondus eum tenere ncquit.quoufqj fc vniat attrabenti
fapientie,£t tunc e;t ftupida admiratione fenfum Unquens in
fanirefactt animam. vt cunàa pzeter ipfamnicbiîifaciat.et ta
îibus bulce bunc mûdum Unquere, vt e;:peditius fern poflint
in tpfam îmoîtaîitatisfapienîiam.îbec pzeguftatio facit fane
tis omne afparens teîectabiîe abbominabiie.et omnia cozpo
laîia toamenta
paopter ipfam citius adipifcendam equiOimo
animd ferre.lbec nos inftruitbunc noftrum fpirifum ad ipfam
conuezfum nunf feficere pofte.âi enim boc corpus noftrum
fpin omnifenfibiU ligamento tenere nequit: quin auidiftime
ad ipfam corpozeo bimiffo officio fcratur.nequa^ Ceficiente
coîpoze
feficere poteft.tDecenim eft eius alTimilatio que fpi
ritui noftro natumîiter ineft.per quam non quietatur pmago
nifi in eo cuius eft ^^magOva quo habet paincipium medium
et fmem.lDiua autemymago g vitam motum e; fe e;:erit ad
exemplar in quo folum quiefcit. [Ram vita )^maginis non po
teft in fe quiefcere. cum fit vita vite veritatis.et nô fua.binc
mouetur ad exemplar vt ad veritatem fui eiTe.Si igitur e;c/
empUr eft
eternum.et pmago babet vitam in qua pzeguftat
fuum e
;cemflar:idcirc^ fefiterofe ad ipfum mouetur. (£t cum
motus reivitalis
rton poflît quiefcerc nifi in infinitavita que
eft eterna fapientiarifeo non poteft ceflare fpiritualia ille mo
tus qui nun^ infinitamvitam infinite attingit, Semper enî
tam gaubiofiflimo îefiferio moueturvt attingat.q? mn§ fe
feleèabilitate attadus faftiditur. £ft enim fapientia eterna
cibus fapoîofiflimus qui fatiando fefiferium fumendi non mi
nuit.vt in eterna cibatione
nû|gt; ceflet feleöari.0K2lC0 II

-ocr page 101-

\'^ndübic tz optime bïjriflTe teaeo.Seb valör refcrreviö^ ïter
guftum fapiêtie et ea que fe gufta^pferri pofrwnt,|gt;d]0u^2l
amp;ene dids.et placet a te bocv^rbum audine.Sifiit enim oïg
fctentiafe guftu rei nun^ guftaïevacua etileriïis ell
.qiiou%
hnïm guüua attlgat^Ïta Se bac r4picntia quam nemo guflat
per auditum. fed folum ille qm eam accipifc in interno guïlu.
\'^ïle pbïbet teftimonium non fe b^a qui audiuit.fedin feipfo
experimentaUter guflauit.Scire multas amotig fefcriptioes
quas fandi nobis reîiquîrunt Itne amozis guftuvanitas que
bam eïl. Quapzopter ad querendam eternam fapientia non
fuffïcit fcire que fe ipfa leguntur.fed neceOe eft poft J intel^
ledus rejpcrit vbi eft.5p eam affedu fuam faciaï.quari qui in
uenit ag32 î quo eft tbefaurus non poteft gaufere fe tbefauro
in agro non fao e;:iftente.\'quare -vendit omnia.et emit agrü
illum.vt in fuo agrobabeat tbefaurum. ÏDnfe oportet omnia
•venfere et bare.pon vult enim eternà fapientia baberi mfi
ibi vbi babens nicbil fe fuo tenuit vt eam baberet »^d autê
quodfe noftro babemus vicia funt.fe eterna vero fapientia
non nifi bona. lt;Duap2opter fpiritus fapientie non habitat in
cozpoïe fubditopeccatis.ne^ in maliuola anima.fed in agro
fuo puro.et fapientiali manda ^magine.qaafi î tempîo fando
fuo.ïJbienim eterna babitatfipientia:ibi eft ager bominic^
ferens frudum Ïmoztalem.êft enim agervirtutum quem fapi
entia coiit.e;c quo nafcuntur frwdus fpualcs qui funt iufticia
pa^ foïtitudo tempemntia caftitas pacientia: et ceteri tales
6t licet eterna fapientia fc omnibus comunicet liberaHfrtme
cum fit infinite bona: tamen a nulîo capi poteft vti eft.|Pfemp
titas enim infinita non poteft in alio recipi.cum in
alio aliter
recipiatur.et cum non poflit in àlio nifi aliter recipi timc reci
pitur meliozimodo quo poteft. Seb imultiplicabiîis infinitas
in varia receptionemelius e):pUcatur»magna enim biuerfitas

-ocr page 102-

ïmultiphcabtHtatem meüw0 e7:pîiniit.Ê,t quoeucnifvtfapi
entîa in varias fotmiô varie recepta boc eficiat vt quelibeï
ab pîEfnptitatemVûcata mobo quo potefl fapientiam partiel
ptt.ï3t quebam eantem pticipent in quobam
valte biRanti
a prima fozma quibuô vi; elle eîemêtaîe tribuit.2lîia abfouc
in nobiîiozi gmbuquibus vitam prcbetvegetabilem.2îbbuc
alla in altioîi quibus vitam fennbilem.poîl boc
quibus anîa
îem. teinte quibus rationakm.temum quibus intelîeâuaîem.
et bic grabus efl altifiimuspro^imioî fcilicet fapiêtie pmago
Êt bic folus ef! gmbus babens pzomptam et innatam aptitu
binem fe ab fapientie guftum eleuanbi.quia in ilîis intelleôu
alibus naturis ;gt;mago fapientie viuit vita intelîeÔHali
.Cui?
vite vis cft e; fe vitalem motum ejrererr. qui motus efl per
intelligere ab fuum pzopjium obieömn quob^veritas ab
Toluta que eft eterna fapientia pergere. pune itacg pzo
boc bteui tempo:c bec fie biâa fufficiât.vt fcias fapientian
effe non in artc oratozia.aut in magnis voluminibus.feb in
fepatatione ab iftisfenfibilibus.ac in conuerfione abfimpU^
ciflTiman et infinitam Fo:mam.ctillamrecipere in templo pur
gato ab omnivicio.et feruibo amozc ei iberere.quoufqj teguf
tare eam queas. et vitere f fuauis fit illa in qua efl omnis
fuauitas. Oua teguflata vilefcent tibi omnia que nunc tibi
magna vitené .et bumiliaberis vt nicbil arroganti e i te r ema
neat.necg aliub q6cumq$vicium.quin caflOTimo et puriflîma
coztefemelteguftate fapientie inbiïTolubiliterabberebis.etia
bunc munbum et cunàa que non funt ipfa magis ^ ipfam te
ferenbo.Êt cûîbicibili leticia viues ac moaieris.et pé moîtE
in ipfa amoîorifïïmo âple;ueternaliter requiefces.Ouob tibi
et micbi côcebat ipfa tei fapientia femper benebida.

f-petrnvcbe te Tem fapîa byalogé fecunb9.(È?plicit félicitée»