DE NEDERLANDSCHE HERVORMDE PREDIK ANTEN-VEREENIGINGr

EN

DE CONFESSIONEELE VEREENIGING.

Waarde Vriend!

Gij hebt volkomen gelijk. In het vorige Nr. van deze »Stemmenquot;, bl. 657, in de noot, komt eene kleine onjuistheid voor. Zij is ontstaan, doordat ik eene my gegeven inlichting niet heb opgevat naar de bedoeling van hem, die haar gaf. De Nederl. Herv. Pred.-Vereeniging en de Oonfessioneele Vereeniging zijn door mij als dochters voorgesteld van de »Vereeniging tot hulp en leidingquot;, en dit is niet juist. Maar nu is u niet helder, schrijft gij, wat er van die »Vereeniging tot hulp en leidingquot;, is geworden, daar zy toch heeft bestaan, maar niets van zich heeft laten hoeren. Laat mij u dit even mogen mededeelen. Ik heb hierbij de beste bronnen geraadpleegd.

Den 30sten April 1862 kwamen te Utrecht een vijftigtal Predikanten der Nederl. Herv. Kerk bijeen, die verklaarden zich te vereenigen op evangelisch-confessioneel standpunt. De nood der kerk bracht hen bijeen. Tot hetgeen door hen

86 DE NEDERL. HERV. PREDIKANTEN-VEREENIGING EN

verricht werd behoorde het benoemeu van eene commissie, ten einde een verslag op te stellen, bevattende eene uiteenzetting van de beginselen der evangelisch-confessioneelen, en eene samenvatting van de wenschen, die daaruit voortvloeien ten aanzien van den hedendaagschen toestand der Kerk.

Eene tweede bijeenkomst van Predikanten op evangelisch-confessioneel standpunt werd den 28stea en 29steii April des volgenden jaars (1803) gehouden, waar gedelibereerd is over de stichting van eene Vereeniging tot hulp, raad en leiding voor degenen, die door den tegenwoordigen toestand der Kerk in nood verkeeren.

Een jaar later (26 en 27 April 1864) had de derde Vergadering van de evangelisch-confessioneele Predikanten-Vereeniging plaats. Hier heeft men zich vooral bezig gehouden met het concept der statuten voor de Vereeniging tot verschaffing van hulp en leiding, straks reeds genoemd. Op eene vergadering, ongeveer een half jaar later gehouden (12 October 1864), is tot de stichting van zulk eene Vereeniging besloten.

Wij spraken laatst over besluiten, die niet zonder eenige overhaasting genomen worden, en van andere, waarbij men half ongeduldig uitroept: Deliberante Roma perit Saguntum ; dat is: terwijl men beraadslaagt over het redden van een

drenkeling, verdrinkt de ongelukkige____ Maar wil mij nu

verder niet in de rede vallen.

Geen wonder, dat men nu ook verwacht, in het volgende jaar 1865 en later te zullen hooren van eene Evaugelisch-Confessioneele Predikanten-Vereeniging EN van eene Ver-

O O

eeniging tot verschaffing van hulp en leiding. Iets anders, dan hetgeen men verwachten mag, is gezien. Wel vergaderde de Evangelisch-Confessioneele Predikanten-Vereeni-ging in 1865 (den 26-iten April), evenals de voorgaande

DE CONFESSIONEELE VEREEMG1NG. 87

drie jaren, maar zij .besloot tot hare reorganisatie, en bepaalde, dat zij in het vervolg »Nederlandsche Hervormde Predikanten-Vereenigingquot; zou heeten. Den volgenden dag {•len 27sten April 1865) had de eerste Vergadering der Vereeniging tot verschaffing van hulp en leiding plaats, en toen werd besloten, deze Vereeniging (kortheidshalve) »Coufessioneele Vereenigiugquot; te noemen. Zoo is dan ook in 1865 het verslag der eerste Vergadering van de Vereeniging tot hulp en leiding uitgegeven als »Verslag van de Vergadering der Confessioneele Vereenigingquot;, en heeft de vroeger zich noemende Evangelisch-Confessioneele Pre-dikanten-Vereeniging in 1866 en vervolgens steeds hare vergaderingen gehouden als «Nederlandsche Hervormde Pi edikiiuten-Vereenigingquot;. Wat nog de eerste vergadering der Confessioneele Vereeniging betreft, zij is geleid geworden door onzen vriend J. J. van Toorenen bergen als President. Was deze Vereeniging blijven werken in den geest van haren eersten voorzitter, /.ij zon zich waarschijnlijk een andereu naam gemaakt hebben, dan dien zij thans heeft, (jij kuut echter met ongeveer evenveel recht zeggen: was onze vriend J. J. van Toorenenbergen in de lijn derCon-fetsioneele Vereeniging meegegaan en voortgegaan.... misschien was hij dan nu wel lid der Godgeleerde Faculteit aan de »Vrijequot; Universiteit op gereformeerden grondslag. Maar dit alleen in \'t voorbijgaau.

Heb ik nu in de hierboven bedoelde noot de Nederl. Herv. Predikanten-Vereeniging en de Confessioneele Vereeniging tweelingen genoemd, dochters vau de Vereeniging tut hulp en leiding, dit is niet juist. Laatstgenoemde, die het eigenlijk nooit veel verder gebracht heeft, dan tot een bestaan op het papier, dat is in de Notulen der Evangelisch-Confessioneele Predikanten-Vereeniging, is toch door de Evangelisch-Confessioneele, na hare reorganisatie als Neder-

88 de nedeel. herv. predikanten-vebeenig1n6 ênz.

landsch Hervormd opgetreden, Predikanten-Vereeniging, gesticht. Maar eenige waarheid is toch wel in hetgeen ik schreef, in zooverre namelijk zeer vele leden der Evau-gelisch-Confessioneele Predikanten-Vereeniging, gelijk ook der Nederlandsche Hervormde Predikanten-Vereeniging, lid der Confessioneele Vereenigiug waren, ja de stichters of oprichters van de Evangelir ch-Confessioneele Predikanten-Vereeniging grootendeels voor de stichters of oprichters van de Confessioneele Vereeniging te houden zijn... Gaarne liet ik mijne pen en gedachten nu nog verder een weinig den vrijen loop; maar voor ditmaal genoeg. Wat ik eenige verbetering noodig achtte is thans door mij gewijzigd en opgehelderd.

J. T. Doedes.