|
KOREN-BLOEMEN.
|
||||||||||
|
NEDERLANDSCHE GEDICHTEN
Van :.. _ .
CONSTANTIN HUYGENS Ridder,
Heere van Zuylichem , Zeelhem , ende in Monickeland.;
Eerfte Raed en Rekenmeefter van Sijne Hoogheit den
Heere Prince van Orange.
|
||||||||||
|
TWEEDE D R ü C K,
Vermeerdert tot XXVII Boecken.
Eerste Deel. |
||||||||||
|
t*AMSTELR.EDAM,
|
||||||||||
|
By Johannes vaji-_ R a v e s t e y n,
Boeckverkooper, en OrditwfisïfrfiCKfcKdefer Stede, 1671*
______ . ;/n»^:
|
||||||||||
|
EERSTE DEEL.
XI. BOECKEN.
i. Bibel-ftof en Godts-dienft.
2. Koftelick Mal en Voor-hout.
3. Zede-Printen en Stede-ftemmen.
4. Dagh-werck.
ƒ. Oogen-trooft. 6. Hofwijck.
7. Zee-ftraet.
8. Mengelingh.
9. Mengelingh. 1
10. Klucht.
11. Spaenfche Wijsheit.
liber & opufculis rarim & metris; Kafolemuf, qéingeniopmm fidimus, fatietatis ftri-
tulum effugen. Pün. Sec. 8. |
||||
|
Op den
TITEL.
Y meent geen' Koren-bloem, die Tarw zaeyt: verr' van
daer; Hy meent den nooddrufr,en hy neemt den oorber waer.
De Bloem verfchijnt nochtans, en menght fich onder
't Koren, Als Gaften die in 't Mael der Gaften niet en hooren,
En komen ongenoodr, en fchicken fich irc't beft, Enfienfbovrolick,ofwatmeer, licht, alsdereft: Menleeds'erwelvandaen; maer,fbo fy 't Mael verblijden Methaerbevallickheit, fookomtmenfe te lijden. DeBloemisnoodeloosin 't Koren, en nochtans, Daer 's geen weerfeggen aen , fy geeft de Tarw een' glans. En flaeter in en pronckt als kinderen van Heeren Als 't Paefch-dagh is, met Blauw' en Roo Satijnekleeren. Is't Onkruyd, 't is van't beft, 'tisvriendelick, 't is fijn, 't Is foet en fchadeloos, en niet min als fenijn. Voor fulcken Koopman fchap veil ick mijn' Koren-bloemen,
Mijn Toekruyd, Lelèr, of mijn Onkruyd-, hoeghy 't noemen. Of oock niet noemen wilt: 't en ifTer niet gezaey t, In 't Land daer 't Koren wies dat van my is gemaeyt: 't Is By-flagh, die den aerd van 't Land, of van het Koren, Te voorfchijn heeft gehaelt. De Goede willen 't hooren, De Quade moeten wel; in 't woelige gedrangh Van Hof en Land-gebied heb ick veel'Jaren langh, Gelijck de Boot aen 't Schip, met kleine trouwe plichten Die 't pack ten halfe ley den hals wat helpen lichten: Ick heb voor Land en Kerck Standvastelick gefweet ,■ Gedaen wat menigh man, niet alleman en weet, , Gedaen wat weinige, C de danck ftaet noch te hopen} Niet alleman en koft:'k heb tegens harde knoopen Kracht en gedultgeftelt, en alom by Gods hand Door dwarfche diftelen gebroken fonder fchand. Dat heet ick Tarw geteelt, en van het befte Koren,
Ten befte van 't Gemeen, en daerom niec verloren, * ? En
|
||||
|
En daerom lbo befteedt, als yeder Lands-genoot
Den Lande fchuldigh is, in Voorfpoedof in Nood. Wat by-gewafch die Tarw mijn' Grond heeft op fien geven >
Of 't yemand weten wouw, hier heb ick het gefchreven : Mijn' Bloemen ftel ick met haer' Voeten in den Int j Raed, dien ick tegen 't vroégh verleppen heb verfint. Hoes' uy t den Acker ftaen, komt my niet toe te wijfen j *k Hebs' onder 't Koren met beleeftheit hooren prijfen, En yemand heeft bekent, die wat goedgunftigh loogh, Onkruyd koft arger zijn, en dit ftond wel in 't oogh. Lov'ickde Koopmanfchap? geenffinsj ick laetfe laecken j Mits datfe niemant laeck' van na Vergif te fmaecken > De reft beken ick: en ghy, Lefer, feght het vry, 't Zijn Koren-bloemen, en foo komenfe blauw by. |
|||||
|
Constanter.
|
|||||
|
In exa&iflimam effigiem
Viri Illuftris
CONSTANTINI HUGENU
Z ÜLIC HEMII Poëmatis ejus vernaculis prasfixam.
O Ine patris Hugenii par yh><& fyirat imago:
Hinc fpirat Clariis pagina fieta modis. Ambiguam piclura facit cum carmim palmam; Gloria 3 nee dicas 3 h& fit an illa prior.
V/que adeo dextrd fibi Pallade reddidit omnem
H<ec Phoebum effïgies, bic Helicona liber.
. . Nicolaus Heinsius D. F.
|
|||||||
|
*#
|
|||||||
|
Aen
|
|||||||
|
Aen mijne lieve dry overige
S O N E N.
Annen Broeders; daèr ick God voor
danck ; die U tot Broeders heeft ge- fchapen, ende onder mijne oogen tot Mannen laten opwafïèn ; Broeders in Vreughd van Eendracht, Mannen in Kracht van Jaren, van Reden ende van geen' gemeene Wetenfchap; Ick en bevele U-lieden dit Werck niet, maer dit By-werck/Overleeft het my nefferis U-lieden , verdedight my naer my , tegens die gene die 't her-doopen moghten. Ick fchaemde my daer over gefeten te hebben: fulcks noyt en is gefchiet. Heb ick'er over ge- legen , by ilape loofe onruft, het kan fupina di- ligentia heeten. Datter gefloten Uren van wande- lingh aen gehangen zijn, midden uyt den drangh van fwaerebefigheden ten dienfte van de Gemee- ne faeck, ben ick foo verre van t'ontkennen, dat ick het U lieden voor een' Leilè derve aenwijfen, hoe felfs de Snipperingen van den dieren Tijd niet verwaerlooft moeten werden. Ick ontfange daer-en-tegengeern de vermaninge uyt U-lieden voordoen , ol fyhxTe <S ^aezV^aSs S KgetrlovcL , po- iuijfe has hor as minus perdi; vvaat ick voor winile reken
|
|||||
|
feé;'„
|
|||||
|
reken van mijne kinderen overtreft te werden,
en heb altoos daer naer gewenicht. God fterc- ke haer daer in•, en zy met haer in der eeuwig- heit. |
||||||||||||
|
B&cfiudia adolefcentiam alunt, feneftutem obleiïant, fecundas res ornant, adverfis
perjugium ac folatium prabent, deletlant domi, non impediunt foris, panoftant nn- bifcum, peregrmantur, rufiicantur. Cic.proArch. - c ■ -■ ■ '■ i-j_ '■■ • ■' •••■ ):1- '7_ ■ ■ • ■' _ - ■• • ' ';:r
Neqae enim funt audiendi, qui hifce fiudiis clamant abfumi tempus importunè, quod fe-
yerioribus ac primarits fcientiis impendendum efi. Hls enim fi adbibeas modum, tan- tum abefi ut faügent animum, ut etiam alacriorem te reddant ad exquifitiores contem- plationes. Et memineris ifias bons jams, birudines eb vociferari, ut ne quod iis deeft adfit nobis. At enimverb nobis tam non abefi quod iis abefi, quam adefi quod non adeft Mis. Jul. Seal. praef. ad Libb. Poet. ad Sylv. Fil. t E'jtioJ^jaej^'sTj 5r^jf|«f Isiv ^'«jrg^f|i'«t. Nazianz. Ep. j%. <•-'
Si occupati profuimus aliquid Civibus nofiris, profimus etiam, fi pojfimus, otiofi. Cic.
Tufc. Qu. i. Zffinge aliquid & excude quod fit perpetub mum , nam reliqua rerum tuarum poft te
alium at<me alium dominumfortientur. Hoc nunquum mum definet ejfe, fi femel ccepe- rit. PI», fee. Quatenus nobis denegatum diu vivere , relinquamus aliquid quo nos' vixijfe tefic-
mnr. ld. !'.;•,• , Forfitan hoc fiudium poflit furor ejfe videri;
Sed quiddam furor bic utilttatis babet. Ovid.
|
||||||||||||
|
,:.■ , A ' l'ï i i •''-' -TU'•'•■fj
|
||||||||||||
|
Op
|
||||||||||||
|
**
|
||||||||||||
|
Op de Wercken van den Ed. "Wijt-beroemden
H e e r e CONSTANTYN HUYGENS
Ridder, Heer van Zuylichem, &c.
Prefident in den Raedt van Sijn Hoogheyt den Heere
Prince van Ormge, &C' MEn vondt in ouden tijt twee wonderbare Griecken \
Die vlogen wonder hoogh doch met \rerfcheide wiecken:, ^ Een fchreyder evenftaegh, als hydeWereltfagh, De tweede faghfe noyt als meteen fchetter-lach. Hy die tot ftagen rouw fijn treurigh oogh gewende Die noemd' ons Aerts bedrijf een Winckel van ellende» Soo dat hy evenftaegh fijn weien dus geket, Gelijck als yemant doet, die droeve dingen fiet, DeTweede die fijn lach niet kon, of wilde ftillen w- l Dienam ons Aerts bedrijf alleen voor mallegnllen, ■■/}.,,,' Het fcheen dat al ons doen by hem wert opgevac, Als gecks-maer, guychel-fpel, en icken weet niet wat. ■ Wil yemant nu by een twee groote luyden voeger! > "' Siet! in dit deftigh Werck daer vint hy fijn vernoegen, >*|jH,' , * Het lacht, het fchrey t, het icherft, het ftreelt •, het kuft,,het bijt j Het treurt, hetjuycht; het bidt, en al te fijner tijt. • \ ï' Ghy fiet dan hier den menfeh fijn wifpeltuyrigh leven, '*? Ghy fiet de Wereltfelfs na rechten eyfch befchreven, De menfeh en 's Werelts loop verandert alle daegh, De menfeh en 's Werelts loop verandert evenftaegh, Noch leer tditey gen Boeck vanHofenftofte wijeken, En waereen Vrome Ziel hetzeyl behoort teftrijeken. Ghy foo ghy dit alleen uyt defe fchriften weet, Soo is u gek en tijt ( mijns oordeels} wel befteet. J. Cats.
|
|||||
|
Op
|
|||||
|
Op de Koren-bloemen ofte Nederlantfche Gedichten
Van den Heer
CONSTANTYN HUYGENS
Ridder, He-ere van Zuylichem, Zeelhem, &c.
Eerjle Raedt ende Reken-meejler van Sijn Hoogheit
den Heer e Prince van Orange, &c, DOorluchte Zuylichem , Lief-hebber van deKunften,
Vrient van de Kunftenaers, verheven door uw gunften ; - Als Fred'rick by den Staet, en ghy by hem geacht, Soo menigh braef verftant rereeren hebc gebracht. GhyhadtdesPrincenoor, Geleerde Mannen 't uwe. Al is die tij t ge vv eelt, 'k en loochen niet, 'kenfchuwe, 'k Ontfiede Waerheit niet te feggen die ick weer > 't Is yder een bekent hoe ghy udoenmaelsqueet. ElckquytefichaenU, en uw volmaeckteZoonen ; Die 't danckbaer Nederlandt met Dienften Tal beloonen y In plaetfen (tellen, die ghy ander'hebt gemaeckt, Daervele, fonderu, niet waren in geraeckr. Doorhchtc Züy ik hem ■, hocfoetis 't oude dagen, Die 't Lichaem naer om laegh , de Ziel om hoogc dragen, Te leyden als terugh, tot haren eerden tijd, Die onsgeftaegh ontloopt, en iïeets te pofte rijd, Hoefoêris 't} fijn gedacht, eer dat wy moeten fcheiden Ontrent fijn eerftejeught te laten gaen vermeiden, Te brengen over hoop al wat men heeft gedaen, En daer de laetfte fchaef te laten over gaen ! Geluckigh tijd-verdrijf van afgefloofde finnen! Ghy doetonsnadedoot, een eeuwigheitgewinnen, Als wy niet meer en zijn, doet ghy ons llaen bekent >. Ghy plant op 't dorre graf Laurieren fonder end. Als Myterszijn vergaen, deKroonen afgefleten, En diefe droegen van de wormen op-gegeten j Wat weet, watheughtmervan, indien geen brave geeft>
Diehaerdedootontreekt, ontrent haer is geween:? 't Is Aerds wat d'Aerde geeft. Maer zielen op-getogen Alsd'Uw;.ontfterflick Heer, zijnd'aerdelanghontvlogen -, ** jj Die-
|
||||
|
*>■
|
|||||
|
Die kennen haergeboort, haer Hemels Vaderland»
En dravenlanghs 't gewulf, tot dat'fer ftaen geplant. Daer fal u woonftadt zij n, dier fullen u Gedichten, Gelijck de Sterren doen, de Werek over lichten •, Die t'onrecht, als een Bloem des Veldts byU veracht,
Ter plaets, by my genoemt, rechtveerdighzijn gebracht. Siet wie 't dan beter raeckt •, U hoogh geftegen Verflen, 't Zy dat s' op feylen ftaen, op quade feden fcherflèn , Ofwel den Hemel-wegh ons wijfen op te gaen j En zijn geen bloem-cieraet, maer van het befte graen. Wie mift'er dan van bey ? Ghy noemtfe Koren-bloemen; Maer ick fal haer met recht, de Bloem van 't Koren noemen, De keeft van uwen geeft, het pant van U verftant» Datnoythad fijns gelijck in 't VryeNederlant. C. Bo E Y.
In Effigiem Illuftriffimi DominideZulichem,
de Zeelhem, &c. ^^jEjloris Auriaci facies, hicvtdtm acuti
■*- ^ Fat is, in hoc tegitur vertice fummus apex»
Conditique fales hahitant. Epigrammataferibat
^uivolet; hic ipfo vultu Epigramma facit.
C. Boyus.
Op de Nederlandtfche Gedichten van den*
H F E R_ E
CONSTANTYN HTJYGENS
Ridder, Beeryan Zuyüchem, &c.
Giet hier eenrijcken oogft van ongemeene vruchten
^Van Huygens hooge Geeft, die hierin Rymen fpreeckjt: ; Een werck dat felfs het puyck derDicht'renfal doen fuchten, Om datfy hier in fien wat haer noch al ontbreeckt. Hier leeftmen zerp en zout, en wel gekruyde reden:
Hier is geen Vrouwe-koft, geen blom of kinder-pap: . ■ „ ■ ■ Maer fpijs van hooge fmaeck, gefcherpt dooraerdigheden , En over al gefpeckt met Kunft en Wetenfchap. Hier
|
|||||
|
Hier is geen overfchot, geen lappen noch geen leuren j
Hier is een Werck dat wel behaeght is en befchaeft j Hier is geloutert Goud, oock na de grootfte keuren; Hier is een paert dat voor en achter vierkant draeft, Hier is een lijftefien dat zeen wen heeften fpieren,
En varren on verwrickt op goede been en ftaet, En dat men nergens niet (iet waggelen of fwieren > Maer dat wel hecht en rechtop iijneledengaet, Hier is een fchoonen hof vol uyt-gelefen bloemen,
Elckbladt is niereen bed op 'tfraeyfteuytgeruft; Hier is al wat op reuck en fchoonheit heeft te roemen j Hier taft hy nimmer mis die wat te plucken luft 3 Hier vindt het fcherpft gehoor geen ongelijcke tooncn;
Hier eetmen leckerny die dunne tongen fmaeckt; Hier is Ambroos voor luy die in den Hemel woonen, Hier voelt de ziel haer vreughd die aen het herte raeckt, Ickiiede Nïjdt te been, ick hoor haer hondtje keffen :
Janfeyt, 't is mytehoogh: Trijn kan het niet verftaen, Klaes klaeght dat hy den fin fomwylen niet kan treffen, En datter dingen zijn waernaehy dient te flaen. Maer Jan en Trijn en Klaes, ghy moet het my vergeven 3
't Gebreck is by u felfs daer ghy hier o ver klaeght: By Flaccus wert van ouds dien Dichter hooghft verheven Die van fijn Lefers maer den min Hen hoop behaeght. Uw hoofden zijn te kleyn om dit te kunnen laeten.
Al fpreecktdees Dichter klaer, het komt udaer van daen > Waerom uw herfenen hem niet en kunnen vaeten, Dat boven het gemeyn fijn fpitfe vonden gaen. Hier wert een man vereifcht dien 't niet en moet verdrieten
Dat hy fomwijlen weer herkaeuwe dat hy at: Die 't leeft en wederleeft, fal vinden en genieten Yet goeds dat hy in 't eerft noch niet gernerckt en had, 't Gaet
|
||||
|
*t Gaet met der Dicht'ren werck als met de fchilderyen»
Het een wil zijn geilen van verr'en uyterhand, Het ander van nae by. Wat dagh en oogh wil lijen Schroomt voor het oordeel niet van kenders met verftandt. Ick wil der Dicht'ren geen' haer eer noch loon ontfeggen,
Maer foo ick met verlof magh feggen wat ick meen, Soo moetmen Z u y l i c h e m de hooghfte prijs toeleggen, InfulckenLand-juweelis hy de Monfter-fteen. I. Westerbaen.
_^__--------_--------.-------------------------------------------------------------------------------------------------------- ' ■ ■»
Ni col ai Heinsii, Dan. F.
E L E G I A
In Poemata Belgica illujiris Viri
CONSTANTINI HUGENII ZULICHEMII, &c. QUem nitor eloqmi faturtttus acumine denfi,
Fenaque Pega/ea prodiga tangit aqux; Nee peregrina Venus, Jed ut aquore nuda Batavo Nat t>ea, rorantem vertice fufa comam;
Leclor, ades: nectar que memm, qwdHymtiarupes Edidip, Ambrofias é° venerare dupes.
Nd mortale fonms vocem Zulichemia Clio Movit, & aurata Jlamina fcita lyra.
Linguarum qui mille capax, qui voce difertus Innumerd, Clarios duxerat ante choros;
Nunc larvam Vat es fibi de trahit: oraque demum Enthea dat patriis exonerandu modis.
Sive levem indttitur (occum pede, five cothumum; Jghtod deceat, Jocco e/l; vimque cothurnus habet.
Miratus jam Teut o Virum fua pleElra. terentem'. Mirati, Tbujcus, Celta , Britannus, iber. K
Ipfa parens Venerum numeros Acl&a vetuflas
Hos amat, hos addit Martia Roma Juis.
Talis adoptivi Vcvtumnwn copia vultus Dat comitém, Jitpero cmciliatquejovi.
|
||||
|
Carpathii felix fic gurgitis incola Proteus»
Sic Thetis Hamonios ferre gravata thoros*
Ora modum variant fibi convenienter in omnem-, Et de eet alternos non fita forma Deos.
Dextera confuus longum explorata fidéque', Setibi nam alio, P atria, Mart ef rob at.
Hac eji Ma manus, toties tibi contulit agra J%tta certam dubiis obvia rebus opem.
Pervigil, Auriacis ac confcia cura triumphis, Truxfibifatalem quem modo fenfit iber,
Nunc quid dejès agat, qua folvat in otia mentem, Otiavtfluro fata labore, vides.
Prapetis ingenii te tolle fonantibus alis; Nam pot es, at er na laudis alunme fenex.
Omne feca fpatium metamque volubilisavi* Perque polos 3 pennd remige nixm, abi.
Nee monflranda via efl. taa te vejligia ducent. Jamfugis ignavam non novus ales humum.
Sicinprole, Patrem meritis referent e, fkperfisj Nee nifiprogenies raptafit una tibi.
Natorum fic ferar ego te triga reponat, Jguis prait exempli fulgor ad alta tui.
■Gnata pudicitiam mat ris fic aquet: ejf Ma Tegener efficiat conjuge dignus avum.
Jnvidiofa tibi fors obtigit, inclpe Vates; Natorum hinc felix laudibus, inde tuis.
Curarum genitrix non obtudit Aula canentemt Cafiraque per Jlrepitus irrequieta fuos.
Jnterpellator, liect undiqueplurimus urgens, Própofitum Cirrha non tibi rupit iter.
£>ui magnas Uffure filet, qui frangere ment es, Tefovet imumbens exflimulatque, labor.
Sunt & opes; ejl ufus opum. DocTrina beatum Ter fa po Ut peclus, cognitioque Jui.
Artifices falvete mams; quibus adder e laudem Nee mea fat dignam Mufa, neculla, que at.
Vos Paan, vos cana Themis, vos dexteraPalias, Principis invi&i vos memorabit amor.
***
|
||||
|
Aen den Edelen Hoogh-geleerden Heere
CO NSTANTYN HUYGENS
Ridder, Heere van Zuylichem, Zeelhem, &c.
Op fijne Rijm-n>ercken. AEn d'ingangh van den wegh naer d'Elifeéfche velden,
Vond eenTroyaenfchenHeld een boom (naer d'oudemelden,) Daer onder ander loof een gouden tack op groey t» En flucks een ander, waft als die wert afgefnoeyt. Uw geeft is defeftam, u rijckegeeftigheden De Telgen, die ftaegh d'een in 's anders plaetfe treden x (Soo waerd als 't nj nfte goud} ó brave Conjltmtijn, Waer van uw' finnen, rijck, en altijd fwanger zijn. Uw'jonge vryerfchap droegh vroegh van defe vruchten, Die 't gantfche vryfterfchap van 't Haeghje deden fuchten, De Teems gevoeld'haer kracht, end'Amftelginghnietvry, En *k loof men voelt het noch aen Schreyers-hoeck en 't Y. Doen volghde rijper vrucht in uwe rijper jaren, Doe 't nut en 't noodigh haer met wijsheit gingen paren j Doe Fr.eedr.ycku gébruyckt' als fijne rechterhand, Tot voordeel van 't gemeen en dienft van 't Vaderland. Dan'tvieluwgeeftnoyt fwaer5 enuwgeftolen (tonden, Door wackerheit gevult, en neerftigheit gevonden, Belettennoytuw'plicht, alquaemtop 'tonverfienft, Uw' geeft ftont altijt fchrap tot 's Landts en 's Meefters dienft. Noyt ruften uw vernuft, noyt was uw geeft verlegen Wanneerder iets gefeyt was beter als gefwegen, En focht haer d'ouderdom met fuften te verraen Geen fluy merende Geeft en vondt hy oy t daer aen. ' . Dus was uw's levens loop tot aen uw grijfe jaren, . Gewoon met ledigheit onledigheit te paren, Dan datdeef' leécheit noyt tot luyigheit verleidt Dat tuygen defe blaen vol wij fe aerdigheit. Ghy die dees rijcke fchat van rijmen komt te lefen, lek bid u loopt fooniet •, en wilt indachtigh wefen, Dat hier wat anders fchuylt als m' uyterlijck vermoedt > 't Is welerkauwens weert, foo proefie eerft het foet, |
||||
|
Enfeghtmy, Lefer, eens, watkeürje voor het befte,
Hetvoorft', of'tmiddelfte, ofhouje 'tmethedefte?
't Ontvalt my nergens niet, en alles watje leeft, Dat heeft eenparigheit. in fchranderheir. van geeft. O Huygens gaf Natuur het lot van defe bladen
Aen 't fterffelijckedeel daerghy me zij t beladen,
Soo fagh men noyt vergaen 't huys daer uw geeft in fchuyk: Dan hy en doet geen fchae die met den Hemel ruylt. J. Van der Burgh. I.C.
SP O RE
Voor den. Edelen mGeftrmgen Heere
C H R I S T I AEN HU Y G E N S,
Zone *t>an den Heere Vim Zaylichem, &c.
Dat hy fijn HeerVatfeïs Gedichten het Light gunne. tjTOoft) volGeeft, die ulvenVader [ .^
*—* Afbeeli, niet Meen in Print, , Maer in Deught, en geeft noch nader'f' En f jnpen fin gnude ïnï
Nae fipeeft, die des Vorften blaêren, In de Legers in het Hof,
Teeckende, eenry vanjaeren9 Met onfterffelijcke lof*
Die, in 't midden van het boelen,
Ledig' uuren ft'al', of vont," r
Om den Dicht-lufi frifch te koelen, Vyt de Hof-bron met den mont
Het doorluchtigh nat te proeven, Daer Apollo me vereert \
"Die fijn huif en gunfi behoeven i Doortyiens kracht men propheteert:
Chris TiAEN> ffaerom verlangen '-{,
Wy fio langhnaer 't eeutpigh %erck \ Van U Vaders ï>ieht en Sangèn,.
In Apolloos Vuytfche Kerck ? ^ #** 2 Waerom
|
||||
|
«»«!.«imi>«ai!!Mi*"
|
|||||||||||
|
Waerom "üil deesZon niet klimmen
Die beneden a"Ooft~kim ftaet ? Helpt s* eens luftigh op de kimmen*
Nae dien tragen Dager net. Duyfent, duyfènt Nachtegalen >
Rondom Hof-Tpijck) en denHaegh*
Zullen 't edel licht onthalen-, Even vrolijck even graegh.
Laet ons hart niet langer quijnen Om het uytftel van dit licht,
Dat ons Neer landt n>il befchijnen Met fijn Hemelfch aengeficht.
Wy verdachten met gebeden e
Benen Bloem-hof, milt. van geur*
Rijck door fijn verfcheydenhede n, Van gedaenUen levend kleur $v.
Een bancket voor keurige, oogen, Een Mufijck-feeft voor yt gehoor,
Als de ziel om hoogh getogen, Nder de ivolcken vaert deur V oor.
|
|||||||||||
|
Wy verwachten, gulde fpreuckm^\:;v
Aerdige fpitjvoudigheên»
Lejfen van geen Eeuw te kreucken\,~: Rede-Vormers yan 't gemeen, ....
Geftojfeerde G'deryen , . Vol van Kunft en Wetenfchap:
Tafereelen Tvaert ie vryen, Honigh-korven fiet van Jap.
Die nu boecke-ka,mers foecken vJv.
Vinden dan> in eenTrefoori ■
In een eenigh boeck-, vol hoecken, Wat s' oyt fochten na en voor*
Al den Dicht-bergh in een Dichter, Keur van ftof> en keur van maet*
Kort of'langer') ftoaer• oflicfycr> .-. ;H .. En gepaft op yders ftaet. ,' ";
Leefde
|
|||||||||||
|
Leefde tfa Vader voor een ander *
Voor fijn lant, voor fich ten deel,
Loet om hoor en* 't een na 't ander, Wat den Hollantfih* Orpheus fpee?
Onder Lind', in Bofih, in Dreven, . Vaer de beeck langhs d'oevers fireeft,
Alle Sangers om hem /heven. Eer hem dm, defvijl hy leeft.
J. V. Vondel.
Op d' A£beeldinge van den HE ERE van ZÜYLICHEM,
Door fijnen Zoon
CHRISTIAEN H U Y G E NS Getekent.
TT\E brave %oon ontfngh van Codt en fijnen Vader
*-^ Het Wefen, en den Swier, tot 's Hemels prijs en eer, "Dies voeght de danckbaerheit den Zoon, en niemant nader. Dees fchenckt den Vader nu door kunfi het Wefen tveêr.
Soo Tvordt dan Chriftiaen de Vader van fijn' Vader, En Vader Conftantijn de Zoon van fijnen Zoon. .
Dus tart de Kunfi Natuur, men eerfe meteen Kroon. J. V. Vondel.
LAUWER-KRANS,
Gepaft op alle de wercken van den Ed: Heer
CONSTANTYN HUYGENS
Ridder} Heer van Zuylichem, &c. .
TTNIcht-baarfter Calliop, wilt ons u geeft wat leenen,
•*-"•' Nu ick een Hooft-Poët fijn goude Lof trom pet} Voldoe mijn Maaghde bee: ay doopinHypocrene
MijnongefnedenSchaft, en fchaaft haar wonder net. **'* 3 j 'kBid
|
||||
|
'k Bid heyligh mijn verfoeck al is ons breyn beneveld,'
Omringelt foo het voeght met eene Man-kopKroon, Beftier mijn geeft en pen, dat geen van beyde reveld* Herftelde fchorre Lier•, nu voeghdme een hooger toon.
O Ridder! leen uw oor een weynighaan ons ncuren,
Al is ons Vinger-tuck als uw niet afgericht: En ons gedicht maar't fwartinu volmaackte kleuren, Een nacht waar in uw Dicht geüjck een baacken licht.
Verwaardigh echter, dat ick magh u lof vertoonen,
Hooft-Dichter onfer eeuw» ó Hof-Zwaan van ons Hof!
En uw volmaackt gedicht met Heyl'ge Lauren kroonen. Uw wel-beploeght verftant geeft ons tot fullicx ftof.
Op aarden fouwer geen de Lauwer beter pafïèn
Als uw, ó Fenix! neem in danck mijn maaghde-krans. Tot eer van 't Vaderlandt foo zijt ghy opgewafïèn, Uw kennis die blinckt uy t gelijck de Sonne-glans.
CatHARINA QUESTIERSi
Op de Koren-bloemen yan mijn Heer,
Mijn HEER van ZUYLICHEM, &c.
Aen den Lefèr.
Tg* Oren, uytverkooren Bloemen t
■*-^Boven alle Bloem te roemen, ,.] Boven 't blanck, en het gebloos - Van de Lely, van de Roos,
Boy e n al iïAngieren geuren % Boven alle Tulps coleuren t Vaerommen mei altemet Kaf en Keuvel heeft verfet:■ Bloemen die Apoüoos Hoyen > 'k Laet flaen JFloraes Hof verdooven; Bloemen van den Hof-ipijcks Heer Daer froferpina, veel meer 9t
|
||||
|
Op verjlingert foude Teefen,
Van of Ennaes bloemen lefen: Bloemen daer om Proferpijn Ceern noch eens ontfchaeckt fouT» fijn, Soo men heter in 't ander leven Daer de fchoot vol yan quam geven: Bloemen van foo fchoon gelast. Als den held'ren daegeraet, Daer by d'Elifeefche yelden- Vruchten niet en zijn te melden: Bloemen die geen aerden-fchoot Maer des Ridders hooft onsboodt-, 't Ridders hooft groen van Laurieren > Die fijn grijfe hooft verderen; Bloemen die Laurieren-krans 3%u verduyjl'ren door haer glans: Bloemen van Tijdts-fnipper uuren. Die yeel langer fuüen duuren, Dan des Hof-Tvijcks Heeren~Hof,, Noch vervatten in hetftof Noch verhelpken door het handelen > Suilende 't heel aldoor Tvand'len, Suilend' Sanne-bloemen zijn, Enjich met fijn Koets en fchijn. Wenden Oofi en JVefi-Tvaert heenen , Loopende met letter-beenen: Bloemen van gele ert papier t Onder maet'?angh van de Lier, De yer-Gode Lier gebooren: Bloemen klinckend' in die oor en s Die om haer Veel te verflaen, Aen geen plomp nerts hooft en fiaen, Die men moet, als Midas, groeten, En als Efels met Wee voeten: Bloemen daer door Ceres toogh, '/ Hert van Vluto licht beiooogh „ Om haer dochter niet i'ontfchaecken Soof' een ruyckertje gingh maecken |
||||
|
Voor fijn neus, voljimck enfmooeky
Soo hy daer maer eens aen roock: Bloemen daer de pttyck-bloemiflenx 't Geit noyt fatten aen verquijlen: Bloemen vol -van Tvetenfchap, Vol van Hipocrenes fop: Kooren-bloemen fult ghy lefen, Maer, ghy moet verfekert Toefen, Soo ghy die, als ick, bevindt» Dat fy %ijn een Labyrinth. Die/al u door 't foet vermeyen, Om den Tuyn en Dool-Hof leyen, Schoon ghy voor en midden leefi > En aen 't eynd' al zijt geiveefi, Sal geen Ariadnes draetje XJ van 't een en 't ander blaetje Soo af-trecken, dat ghy niet U daer in verfirickt enfiet. Luyftert: leefi die luyjler-bloemen , Koren-bloemen, daer rrfen, hoeme» Leefi, her-leefi, nu Tvcêr, dan Tt>eêrt Door 't uyt-lefen nimmermeer, 7S{jmmermeer verfacdt fid *p»efen, Sy zijn al te uyt-ge lefen. Henrick Brunö.
|
|||||||
|
Op de Af-beeldingh van den Edelen Geftrengen Heer
CONSTANTYN HUYGENS
Ridder, Heer van Zuylichem, Monike-lant , Zeelhem, &c
T"\Us maalt menZuylichem, de Son der Hooffche lichten ,
*-* Maar 'tbreynwortnietvertoontdandoorfijnFenix-veer, Mint Nazo, ftry t Virgiel, lacht Plautus, reift Homeer,
Wat elck befonder dicht weet hy alleen te dichten, De Wysheit maackt fichdoor haar eygen deught vermaart: Soo wortfijn Ridderfchap, noch Lauwer-kransdoor 'tfwaart Bevochten, maar door 't fpits van fijn geleerde fchachten Een fchrandre pen verdient niet min dan Helde-krachten. Jan Vos.
|
|||||||
|
Ver
|
|||||||
|
VEr geniale. tu£ flos eft» Zulicheme» Camomx,
'flos florum, verrn fummus honoris honos. Sed quis ager tuus eft f agrumquis vertit Arator? Unde tibi flor es tempora ver na ferant?
Pegafas anttms eft, agrum qui vertit, ar Mor f Atque ager, ingenium, judiciumque tuum?
Sic eft: fed nullus pluvia fine floret agellus : ■ Unde tibi fluvius, vel pluvialü aqua eft?
An Cirrh&fluvio veftrum Cithar&dus Apollo, <Jaftaliis an agrum Mufa rigavit aquis?
Rent tetigi. fed quanta tibi fperabitur inde Mejjis, quanta tibi femina, quant'a figes!
K L INC K E R T.
DAerzijn veel Conftenaers dieHollandts-boefèm baerde,
Maer Hujgens overtreft hun al meeft met fijn Luyt> Gelyck een Kooren-bloem fteeckt tot hetKooren uyt, Hy fpandt de Kroon, en fijn Gedichten zijn in waerde. De foon van Maja, Boó der Goon, fagh die vermaerde Puyck dichters fchriften, en fey, watofditbeduyt? Dees een finght fcheller als Apolloosfchellefliiyt» Daer aen der Mufen Rey haer fbete keeltje paerde} Dees eer fchry f ick hem toe en wei-verdiende lof Ter eeren van fijn Thuyn en Kooren-bloemen Hof, Den Heer van Zuylichem moet Heer der Lier gekroont zijn. Doen nam hy van Apoll de Lier en Cy ther af, D'ichy zen Conflantijn i een Geeft der Geeften, gaf, Hy moftmetdefe vrucht van Kooren-bloem beloont zijn. Henricus Ni erop.
|
|||||
|
Op de Wenken "van den Edelen en hoog-geleerden Heer e
CONSTANTYN HUYGENS,
Ridder, Heere van Zuylichem, &c.
P\/f Huygens gulde pen gefpitft op Rijm en Vaers,
**-^Pen daer oyt alle pen de kroon voor heeft ge [Ir eken, Meer glans te geven droomt met hoogh van haer t€ fpreken, Is (dunckt my) "'t lot Teel "toaert des Grteckfchen Redenaers, **** ' Die
|
|||||
|
Die Hercles prijfende met yeel venmaent gebaers,
Wiert van den fio el geboent en van gehoor verfleken j Enmagh met dubbel recht by fulcken zijn ver leken y Die 't Son-licht maelt met kool, of toedicht met een kaers.
Een "ïïerck fio noodeloos Tvil ick dan laten leggen, En niet een Teoort tot prijs van Huygens rijmen feggen. Gebreckelijcke Tvaer dient door Dtat toys verbloemt:
Men magh eens anders Dicht blancketten en verlichten , Met Tvoord-rijck lof-gefpreck j maer die van Huygens Dichte» Verwonderende faijght -, heeft hooghji yan hun geroemt.
I. De Decker.
"^7 Och eens op 't nieuws, goed-Dichts-gefinden,
4- Eens all' de vuyte vodden uyt r
Uier is het recht beleid te vinden ...v ..
Hoe dat men Rijm op Reden fiuyt: , ,
ICondt ghy 't geheim egns ondertafien
Hoe 't op fijn Zuylichems toegaet,
'k Wed dat ghy borfielen en quafien
Te kort foudt komen, om al 't quaed,
Al't mis-gerijmde deur\te firi/cken,
Daer uTve kindsheit heeft gedacht
De Wereld mede te verrijcken.
Ver pet u van een' niem»e fchacht >
En fnijtfe na de fnévan defe,
Soo Jlyf, fio fnel, fio hel, foo fijn;
Daer f al haejl Dicht te lefen Tvefe3
Dat iraerdigh f al om lefen zijn.
Qu I D A M.
|
||||||||
|
Op de Koren-Bloemen:
NEDERLANTSCHE GEDICHTEN Van den
HEERE van Z U I L I C H E M, &c.
|
||||||||
|
Hier rijft de Sang-kunft in den top,
De Sang-bergh felfs veel hoger op $ |
||||||||
|
Men
|
||||||||
|
Men twijffelt, of Apolfijrifriaren
Sou durven met den Ridder paren \ Dit'svaft, hier paart in eenenMan Al wat een Dichter maken kan, Wiens dichtgefchept uyt Echte vlieten, Geen eeuw de verw Tal doen verfchieten. Slaat, Leferj 't Oogh opdefeblaan, En laat daar op uw' aandacht gaan, En fegt gy niet, itidefe bloemen. Is al wat waardich ik te roemen ?■ De bloem, de room, het mergh, het zap Van aardicheen, ëri wetenfchap, De kern, het pit, i^enrioytvolprefen} Van al dat ergens is te lefen ? Vernuft, en fin, en konft en taal, Is in dit fchrift, kort, altemaal, Wat ziel voldeedt, wat Oogh en Ooren . Van Letterlieden kon bekóören. En niemandt vrees te zijn verjhelt, Als wies'eronkruydtop dit velt, Neen, 't zijn gefonde Koren-airen, Die nimmer Maaghof Hert befwaren. Al feyden wy tot Schrijvers lof, Die vroom icil zijn , bejoeck ons Hof. Hy twijffelt niet, die d'eerfte fangen Maar van fijn boeck heeft aangevangen. Doch 'k laat het werck in fijn geheel, De roem daar van was my te veel, Licht poogde dat een beter veder, Doch legt oock gy de pen vry neder . Die al te ydelijck gelooft, Dat gy om dit vergoden hooft Eenbladt, ofLovertjenfoud hechten, Schey uyt, fchey uyt, verwaande en flechte, Dit is een Man van wonderheen, En fal ick 't feggen foo ick 't meen ? Dien Mtm fal niemand licht volprijfen 't Zy dat men fagh de dooden rijfen # % ■)£ % 2
|
||||
|
Van hun doodtbuflên, worm, en ftof >
De Catfen, Heinfèn, rijckvanlof,
De Hoofden, Grooten, en van Baerlen >
En foo d'er meer noch fulcke paerlen
Nu blincken in de kerek van Eer;,
Doch alderbeft fal defen Heer
Met een penceel van foo veel talen;
Sich felfs noch na het leven malen. :
Soo blijve defe PoèTy
Onfterffelijck, en in waardy,
Soo moete noyt dees'Inkt verbleken,
Soo langh men Rooms of Griecx fal fpreken ,,
Ofeenigh ander konftighwoordt
In heel Europa Werdt gehoort,
Ja ergens letter ongefchonden
In Boekery fal zijn gevonden.
My duncki ick fpreeck Orakelfangh,
Wat Diclit verfmolt, dit leefde langh,
De Hemel wil ons gunftigh geven
Datoockde Maker, langh maghieven.
S. SiMONIDE S.
|
||||||
|
Aen den V .;
HEER van ZUIL I C H E M»
Op den tweeden Druk van fijn Edts
K O R E N BL O E M E N.
Monumentum &r& perennius,.
f~\ Neêrltnts eeuicige eer, die ons in Neèrlwtfch Dicht
^-* L&et hoor en gantfeh Ettrope en 't fuik van 2qo veel talen, Zoo moet geënt ael noch tijd #"»>'grooten naem bepalen, . Als ik eerbk&ighlijk my blint &i &en mv licht. sJMijn zang Tveide in »>' lof: maer al de. zangbergh zwicht En zrtoijght* of r^eet vergeefs, yerduijlert door die ftr alen. t^Apelles kunfipenfeelkon Alexander malen , Maer geen1 Jpollo met frijn "hemelfih ae.nge zicht,. ■ ' ■ 0k~
|
||||||
|
O ledivheh, vol T»erx< o eedlè Korenbloemen.'
Geen grien is by tfi» deught op eenen dagh te noemen. Gy rijft alleen, gelijk de Fenix uit zijn vlam. Een Maro "wint het; en men vintgee» rwee Homeeren.
Dies zal mijn Dicht tt beft, o Fenix Dichter, eeren , x^Ms gy der Steden Stadt, uie Jlemmend Amfterd&m. ]. VoLLENHOVE.
|
|||||||||
|
KLING KERT
Op de vermeerderde
ROOREN-BLO E ME N.
Van den H e er e
CONSTANTYN HUYGENS
Ridder, Heere van Zuyliehem, &e.
Hic meret araliber Sofiis-, hic&mare tranfit
Et longum noto Scriptoriprotogat &vum. jVlEn fpreeck' my niet van Lely off van Roos>.
Van Violet, off lieffelijcker geuren$ Van Purperbruyn off andre Tulps-coleuren,- Die d'allerfneêghfte Puyck Bloemift verkoos;
Men fpreeck'my niet van 'tblanck en van'tgebloos
Van Hyacinth, Narcifs'off and're keuren. Die Proferpijn' op Henna mochten'beuren, Want all die bloemcieraedjen fijn te broos.
Maer foo men my met bloemen will Vermaecken, Men geev' mijn ooge bloemen voll van faecken, En faecken voll van Bloem, als Constaniyn,.
Wiens onweêrgaedelijcke K o o r £ n - blo e m e n- Ick boven d'aller-edelfte fall roemen Om dat het duerb're Wijsheyts Bloemen fijn.
|
|||||||||
|
**¥*
|
|||||||||
|
5 ? °?
|
|||||||||
|
Op defefoe.
W^ön eertijts Key fer Constantyn
Door winft van Landt, van Stadt, van Slooten, Dien fchoonen eernaem van den Groot e n, Die eeuwighduerende zall zijn.
Soo magh men Huygens, fijn Gênant,
( Wiens Vaerzen voll van wijfe woorden Soo menigh Stade en Landt bekoorden Door foet geweldt van fchoonen trant}
Oock, om dit Puyck van Kooren-bloemên, Een ftaeltjen van fijn grooten Geeft,
En wat noch grooter is gewceft,
In zulcken grooten Man te roemen -> Wel Constantyn den Grooten noemen» ■ .; '. "......" n ' i ■.....-\
Noch. C« • .-. kj c>
W^Aerom mocht d'Heer van Zuylichem
Dit Werck van foo veel konft en klem,
Dit Werck foo fchoon door een geweven, De naem van Koor e n-bloembn geven? Ick fie 'er wel een hoopen blaen
Van veelerley coleuren ftaen :
Maer Q is dit mangel oock te doemen ?) Ick zie'er noch geen Blaeuwe Bloemen. Noch.
TNdien dat Huygens Kooren-bloemên
•*■ Soo fchoon, foo nut, foo fwaer gelae'n Van vruchten, noyt genoegh te roemen, Op dees' Papieren Acker ftaen,
Voor ellick die s' er aff will lefen -, Wat moet fijn Kooren dan niet wefen ! J. Costius.
|
|||||
|
Op
|
|||||
|
Op den tweeden druk
Der
KORENBLOEMEN,
Van den Edelen Geflrengen Heer
KONSTANTYN HUYGENS,
Ridder, Beer K>an Zuylkhem y &c.
Eerfte ende Prefiderende Raed van zijn Hoogheit
den Heere Prince van Oranjen, Sec. \V Tzullen dan dienonlvaerdeerbren fchat3
Op nieuü> verrijkt met keur van dicht-julveelent, Be Tverrelt afgemaelt op yder blad,
Weer zien in 't licht ? en in dien rijkdom deelen f De faem droeg lang den lof van Konfiantijn
"Den aerdktoot om j zy leeft op a£e tongen : Van haer geivaegt de Tiber, Teems en Rijn,
En Seine, die van Hem voorby gezongen} Een vafter zivier van dichten heeft geleert.
Maer "welk een land zou Huigens naem niet hoor'en►, Die nooit genoeg gelezen, en ge'èert,
■Spreekt overal gelijk een ingebooren. T^och is dat voor zijn glory te gering,
\i^4l zingt hy net elks ivenfch in alle taelen , <_*ƒ/ fmaikt hy elk in zijn befpiegeling.
Het luft hem mee d'aeloutheit t'achterhaelen r De Grieken nae te flappen op hun trant,
En Martiael te gekken uit zijn ajfchen. <~My dunkt ik zie de trekken van zijn hant,
Een fnelheit, en gedachten die hem paffen. Hier vloeit een zee van Voijsheit overal.
Hier fpringt een bron met overvloet van f Taelen , En bruifcht gelijk een fteile "waterval,,
Dk V aengezicht der omgelege daden |
||||
|
opheldert, en den blijden akker voedt
tMet levend Kriftallijn en Zilvre Jlroomen. Hier 's Nekt ar voor 't aendachtige gemoet,
Uit 's werrelts mifi ten Hemel ingenomen. O bloemprie'él, zoo hnflig gefchakeert,
Hoe wenfch ik weer uw perken in te treden ! Het heugt u, hoe ik u heb' gewaer deert'.,
En nedrig, en verwondert aengebeden. O Rijkdom van orakels , vol van geejl,
En Pinxtervier, hoe zal de naneef'hooren, En hoe zal hy gelooven, die u leefi,
Dat gy zp in 't gejoel van't hof gehoor en? In 't hamen van den krijgt en 't oorlogsyelty
In 't harflen van granaten en kortouwen, In 't dreigen van het Arragons gepelt,
En menigmaelin Andere landsdouwen XJitheemfch, en ver van uw bekende lucht.
INjch komt gy u zoo heerelijk vertoonen, En drijft zoo wijt op wieken van 't gerucht,
't Geen met onfierflük' eer uw dienfl zal kroonen. Dat zelfde Nijt, moer tot haer hertenleet
En hittre fmart, het koftelijke leven Van Konfiantijn moet achten wel befieet,
Al had hy niet als zulk een werk gefchreven. |
|||||
|
J. Antonid.es van der Goes.
|
|||||
|
EERSTE BOECK.
BI BEL-STOF
|
||||||
|
En
|
||||||
|
GODS-DIENST.
|
||||||
|
w*?.T™-.7Wft'".iJwi*P|.," i. rT'"**:(- ■' ■ •''"
|
|||
|
FoLj
EERSTE BOECK. BIBEL-STOF
En
GODS-DIENST.
BID- DA G H S - B E D E
cId loc xxiv.
LuyttdijneWolcken niet, die boven dijne Wolc-
Ter hoede dijner Volcken, (ken,
Ter ftraffe fitteft, Heer,
Der Volcken die in ons vervolgen dijne eer.
De pijlen van ons hert, de fchichtighfte Gebeden
Die wy van dus beneden
Doen ftijgen tegen 't fteil Van dijn' onfienlickheits onafgepeilde peil, Die Kalv'ren onfer lipp en konnen niet geraken Dij n' Oore te genaken, hoc i+. ,.
Ten zij dijn' Oore dael'
En onfen laffen aêm van mond ten Hemel hael'. Deut. +. 7.
Hael op den droeven galm van dijn' verflagen kind'ren,
Die meerderende mind'ren, En groeyende vergaen, En voor dijn' vierigheit, als Snee we, niet en ftaen. Wat fmoockter in 't befluy t van dijn' Voorlichtigheden ?
Zijn 't gifteren,' zij n 't heden, Zijn 't morgen, zijn't altijd Nieuw' roeden binnens huys, en buy ten nieuw verwijt ?
Hoe onlanghs hebben wy de fchadelickeflagen Van dij nevochte plagen Ten halfe toe gevoelt > Hoe onlanghs hebben ons de vruchtbaerheit ontfpoelt
De ftroomen die dijn' hand tot Grachten onfer Veften, Tot doornen onfer Neften Van eeuwigheit geftelt, Nu tegen ons geroert, geruckt heeft en gevelt! A 2 Al
|
||||
|
4 I. B o f. c k.
jet, j.«. Al hadden wy in 't hoofd de Vloeden die ons quolïèn ,
De Wateren, die fwollen Tot over kant en kae, Voldeden ons gebreck van tranen nergens nae. Doe waren 't Wateren. Nu hebft du 't Vy er ontboden y
Nufienwynietals Boden Van Broeder en Verwant, Van, hiereengroeyehd'Vyer, van, daer een* vollen brand r
Maer Brand, maer ander Vyer; Vyer wateren te krachtigh. En mannen-macht te machtigh j VyervyerigerdanVyer, • _
Vyer, dat genadigh brandt daer'tdry vernielt van vier.
Waer Aerd' en Locht dan vry 1 maer Locht en Aerde moeten*
Dijn' wrake helpen boeten, Bei grouwelick, beivuyl, D'eén'rondom fmettelick, en d'ander'niet als kuyl.
Soo fien wy onfe Jeughd ,den Bloefïem onfer krachten, Al bloeyende verfmachten, Soo fien wy 't grijle hoofd,. Den fteun der kinderen, den kinderen ontrooft. Waer heen, geftoordeGod, waerwilftdu'tendepalert Der onge-ende qualen ? Waer is die eerfte dagh Die ons doen hooren lal, daer is de laetfte llagh ? Wy pleiten om geen recht, wy kennen meeft de feeren 9,
De lemten en de fweeren Daer van de ftanck alleen Dijn'hulp en onfen nood gefcheiden heeft van een :
Wy weten, foo du wilft dijn' Rekeningh fien fluyten, En, all' ontfermen buyten » Dijn' Rechten fien voldaen, Soo hebft du, hoevollendt? noch niet begofl: teflaen. Maer llae dijn flincker Oogh op 't ooge van de Volckcn
Die onfe ad'ren mokken, Doe dijn' gerechte ftraf Hunn' ongerechtigheit wel eer den teugel gaf. Nu ftaen fy thien om een, nu worden wy verdondert Met dufenden om hondert j En*
|
||||
|
Bi BEL-STOF EN GoD'S-DIENST.
En wilff du noch 't getal
Befnijden van de mans dat hun vermannen fal ^
O! fpaer de handen t'huysdiebuyten moeten wercken
Ten bouwedijnerKercken:
O ! kort de handen t'huys
Die'r overwinningh is 't verwoeften van dijn huys.
Haer' overtredingen gewogen tegen d'önfe j
Het overwicht verflonfe: Dubiftgerechtigh, Heer, Maer van twee Sondaren waerom is 't d'eene meer>
Meer zijn fy 't, die den fchat van dijn' bevolen Wetten» Den hoeftigen ontfetten j
Meer zijn fy 't diebeftaen De meefterlicke hand aen dijn Gebod te flaen} Meer, diedevoll'verdienftvandijnenEengeboren
Ter meefter helft verfmooren, En roemen of de fchuld Door haer' betalingen oock t'över wierd vervult j
Meer, dieheteenighpadvan Waerheit, Weghen Leven Afgodelick begeven ,- En foecken in den nood Aen machteloos gebeent het leven in de dood •, Die voor een'ftommen tack ten grouwel uytgehouwen De knie, dijnmaeckfel, vouwen, En d'innerlicken plicht Verplichten aen 'tbegrip van 't uyterlick geficht;
Meer, die dijn Hemel-recht van geven en vergeven Hun veinfen toegefchreven, En geven huns gelijck Dat du den geveren fuift weig'ren in dijn Rijck •,
Meer, diehetfbndighVyervaningeboren luften,- Die Lêegheit noyt en bluften, öntfteken in den dwangh Van boofer eenigheit dan 's Werelds booft gedrangh;
|
||||||||||||
|
Joh. 14. e<
|
||||||||||||
|
ïmaginti Chri .
fti &• fanclo- tumvtntr&rdk funt nenfclttm per accident, vel imprcprie , fid ita ut ip{* tirmintnt vi- ncrationem,np m fe conftde- rantur, O- non folüm ut vicemzeruni txemplam. Bettarm. dt Cul. Ima. tap. H. |
||||||||||||
|
Meer zijn fy 't, meer, en meeft, die dy-, hunn' grooten Voeder
|
)
|
|||||||||||
|
Doen fterven in hunn' voeder y
Doen leven, naer den nood, En maken die 't haer geeft haer dagelichfe Brood. A. % Min
|
||||||||||||
|
6 I. B O E C K.
|
|||||
|
Min zijn fy 't, (Tooder min van mifdaed voor dijn Oogh is,"
Dien 't laeghfte Min te hoogh is}
Dien, buytenMenfchengifs,
Dijn' ongewrongen Wett der Zielen Regel is;
Die d'een medoogentlickden anderen die fchatten
Ter herten helpen vatten,
Uytdie, gemeen er macht,
s cor. i.u. De dwaesheit louteren die't Wereld-wijs veracht j Die geerne, naer 't gepoogh van wel doen en wel weten,
luc. i7.10. Onnutte knechten heeten, 1 car.*$.*i. En feggen, Een voor all, Of alle fonder Een verfmachten in den vail >
1 Tim. i.j.i. Die, fonder ander' hulp dan die de hulp alleen is, joh. 1.1. En met het Hert te vrêen is, • isam. n 3. Om 't tweede leven gaen
coioir i. ,3. gy jj[e door d'eerfte dood de tweede heeft voldaen -, '' Die met gevouwen hand, maer meer gevouwen' Zielen,
t-sem. ,6. Van binnen voor dy knielen, En foecken Hout noch Goud
«ai. 94-». Om dy te naerderen, die d'Ooren hebft gebouwt; Min zijn 't, die, fchuldenaers, den afflagh haerer fchulden
coioir.,2..i3. Van dijn genadigh dulden Aa.*..u. Verwachten, en'tverly Verachten van de hand die fchuldigh is als fy;
Min, die, foo langh fy zijn, zijn willen dat fy moeten ,
En d'eerfte Sonde boeten
Gen. j. 17. Inyedereenfijnwerck, En maken elck fijn hert fijn Kloofter en fijn' Kerck-,
Min, (dorfif men 't dencken,minft)die meeft dijn' kruyflèrs laken
En fchricken te genaken,
En fpouwen op den mond
Die dag'licks roemen derft van 't fpouwen in dij n' wond:
Min emmers, die fich meeft op dijne Min betrouwen,
En offren, van berouwen,
Een' hongerige Maegh,
Daer dy de nucht'ren aêm in 't fmeeken uy t behaegh' ?
Behaeghde 't dy dan oyt in 't midden onder 't quijnen Eh'x fmeeken te verfchijnen
Van
|
|||||
|
-.-
|
||||||||||||||
|
BlBEL-STOF EN GOD S-D I E NS T.
Van dry in dijnen Naem ,
Hierfijnwy dufenden, en noch foo veel, tefaetm
Stry voor de dufenden die voor dijn' ëere ftrijden ,
Help Ifraël ontlijden,
En Babyion vergaen j
Slae op de dufenden die op dijn' ftrijders flaen:
Maer flae hun oock in 't Hert den Blixem dijner Waerheic,
Verlichtfe met de klaerheit
Die onfe Baken is j
Maeck van haer' ftëgen fteen een vleefliger Gewifs;
Schepp Paulen onder haer, die Saulen willen heeten,
En, vele, niet en weten
Hoe lakeloofen recht 3
Hoe du verdedight wordft door Davïd dijnen knecht.
Oft, ftaen fy eewelickin dijnen Doem voorfchreven.
Om n emmermeer te leven v
R uym elders het getal
Dat dijn genadigh, komt, ten laetften hooren fal:
Gelei den Leideren die dijne Waerheit leiden
Daer menfchen menfchen weiden,
Daermenfchen, in denfchijn
Van menfchen, min als menfch, enmeeralsbeeitenzijn.
O ! geev' hetgroeyen daer den welgeraeckten planten
Die dijne Paulen planten ,
En dij nf A polios voort
Befproeyen uyt de bron van dijn herbarend' Voord -,
Kap fteenen uyt die Rots die op den Hoeckfteen fluyten,
Sny Chrift'nen uyt die kluy ten,
En gun ons 't boden-brood
Van 's Levens tijdingen gedragen in de dood:
Of Zion mogelick den voorfpoed harer muren.
Ten loere van haer' Buren
Soo fien befteeden moghty
Dat Ifraël van nieuws aen Juda werd' verknocEt,
En beid' aen eenen Difch haer' Zielen wilden fpijfen.
Oh! fal de Son noch rij fen
Van foo gewenfchten dagh, Dat Juda dit belev' en Ifraël belacch?. |
||||||||||||||
|
Matih. 18.
iS, 19,10. |
||||||||||||||
|
E«ch.!I.l9,
|
||||||||||||||
|
vCat. 3. 6.
|
||||||||||||||
|
J0h. 5. 1J.U
en 4.9. en j.zj. Luc. i. 1 o. |
||||||||||||||
|
Vt tmnrt •
unumjiat. Joh. 7. tl. |
||||||||||||||
|
Ge^
|
||||||||||||||
|
t I. B o s c k.
Geluckigh, foo fy rijft, die tuygen fullen wefen
Van 't ÜefFelicke wefen, En fien de Wolf het Schaep Noch dreigen met den tand, noch ftooren in den flaep j
Geluckigh dien 't geluckigh fal beklijven, Om erffelick te blijven Inborgers van dijn' Stadt. r&i. .i7. +. Heer, maeck hem aller een die dus voor allen bad. Proerpe, op 't begin der Klachten ïeremU.
i TT Oe fitt die Heilige, die prachtige, die fchoone,
*-*■ Die Borger-machtige, die aller Steden Stadt, Die aller Landen eer en Vorftelicke Kroone Verwoed, ver wedu w-lij kt haer' hateren ter fchatt? -i i. Hoe fitt fy, troofteloos van die haer oy t beminden,
Den langen droeven nacht haer' wangen over-weent?
Hoe vindt fy om-end-om haer' eertijdts trouwe vrinden ; In ontrouw afgefackt, in ongevoel verfteent ?
n i- Haer' borgery ontvlucht haer' onderflaefdemueren,
En Juda loopt om ruft en vryigheits geniet Daer geen te vinden is,$ haer' ïpijtige gebueren Betrappen haer te will in 't nauw van haer verdriet. i v. Verdriet en eenigheit decktZionslege ftraten,
Sy viert noch Autaer-dienft noch Tempel-feeften meer,
Haer' Priefters fitten flauw, haer poorten ftaen verlaten, Haer' maeghden uytgeweent verbitteren haer Seer. v. Sy fiet fich over-heett van die fy placht te dwingen,
Haer' Vyanden in vrê (foo ftraft des Heeren arm
Haer menigh fondigen) haer' teerefuygelingen Gevanckelick ontruckt der Moederen gekarm. vi. Der Dochter Zions glans isvanhaerafgefcheiden,
Vervallen en verplett j haer' Vorften overmant
Gelij eken 't matte wild dat niet en vindt te weiden , , En vlieden fonder weer des overwinners hand, vu. Jerufalemherdenckt in defe kommer-dagen 't Voorfpoedige geniet van haer' verleden tijd, Terwijl fy hulpeloos haer' borgers fiet verflagen, Haer'vyanden rondom ter fpot fitt en ter fpijt. J ' PSAL.
|
||||
|
BlBEi-STOf EN GOD S-DIENS X.
P SA L. 114.
DOe Ifraël vry uyt Egypten trock,
De kinderen van Jacob 't fware jock, Des vreemden volcks verlieten.
God ftelde fich in Juda prijs en eer, Werd fel ver Vorft, werd fel ver Prins en Heer Van fijn' Ifraëliten.
De Zee fagh 't aen, en vlood van ftonden aen Teruggewaert, de ftroomendejordaen Werd ruggelingh gedreven:
Daerwerd gefien de Rotfteen fpringen op Gelijck een ram, daer fagh men Bergh en top Als lammeren ftaen beven.
Wat wafTer, Zee, dat ghy van ftonden aen Te rugge vloodt, ghy ftroomendejordaen Werdt ruggelingh gedreven ?
Wat fagh men u, Rorfteenen, fpringen op Gelijck een ram, wat had ghy, Bergh en top 3 Als lammeren te beven ?
Voor 't aengeficht des Heeren die daer leeft, God Ifraëls, die alles doet en geeft, Moet heel de wereld fchroomen,
Voor 't aengeficht des wonderlicken Gods, Die uy t een' fteen die uy t een' drooge Rots Rivieren dedeirroomen.
S C H R I FT-M A T I G E
UYTBREIDINGH
Der
ARTYCKELEN ONSES GELOOFS. I.
IckgelooDe in God den Vader almachtigh3 Schepper
des Hemels ende der Aerden. T Ck ftelle mijn Geloof in èenen God, almachtigh,
* Van altijd, voor altijd, alleen, in alles krachtigh 5 |
||||
|
I. B O I C K.
|
|||||||
|
30
|
|||||||
|
Die alles wat om hoogh, omlaeghis, leeft en fweeft,
Aerd, Hemel, Menfch, en Beeft, uyt niet gefchapen heeft; Dien 't opficht van al 't gen' ter Wereld wordt bedreven,
Ten lafter word ontfeght, ter eeren toegefchreven, Die, wijs in goedigheit, goed in gerechtigheit, Het goede felver doet, hetquadefelf beleidt. Diens Woord de Rotfteen is daer op wy moeten bouwen,
Diens werck de Spiegel is daer in wy Hem aenfchouwen, Diens wonderlicke macht blijckt in hetminfte fier," Diens Wil de reden is van alle Sijn beftier. II.
Ende in lefum Chrifium, fijnen eenigh-geboren Sone, onfen Heere..
Ickftelle mijn Geloof in 't Lam vooronfe fonden
Voor allen tijd gefchickt, ten vollen tijd' gefonden •, Des Vaders eenigh' Soon, daer van der Woleken ftem Getuygeniflegaf: DitisHy; hoort naer hem. Het vlees geworden. Woord, ons' Heiland, ons* Behoeder,
Ons'Priefter, ons'Propheet, ons'Koningh, en ons'Broeder, Den Chriftus langh belooft, den Jefus langhverwacht, Den Hoeckfteen Ifraëls van 't meerendeel veracht; 'tVoorfeide Vrouwen-Zaed, de Wijsheitvan den Vader,
Den Menfch-geworden God, den God en Menfch te gader, God, om des Vaders toorn te boeten met geduld, Menfch, om der menfehen ftraf te dragen fonder fchuld. III.
Die ontfangen is "Panden Heiligen Geeft} geboren uyt
de Maeghd Maria. Die, van den Geeft ontfaen, die, uyt een'Maeghd geboren,
Het gen'. Hy had gemaeckt niet wilde fien verloren •, Die, fonder Moeder, God, die, fonder Vader, Menfch, Vervulde 's Moeders buyck, voldede 's Vaders wenfcli. |
|||||||
|
IV. Die
|
|||||||
|
BlBEL-STOF EN GoDS-DIENST. II
IV.
Die geleden heeft onder Pontio Pilato, isgekruyfl, geftorVen,
ende begraven, nedergeyaren ter Hellen. Die, om ons voor te gaen 'm 't ftrijden tegen 't lijden,
Heeft van de Wiegh in 't Graf in 't lijden willen ftrijden j Die, om ons van den band der Duy velen t'ontflaen, Gelijck voor dieven-fchuldin banden wil de gaen. Die, om alleen te zijn de grond van ons herleven,
Van 't trouwfte fijns gevolghs in 't banghfte wierd begeven •, Die, om deeerfte Sond'in d'eerften Hof begaen, Wierd laetft met een en kus in eenen Hof verra'en. Die, om ons voor 't Gerecht Sijns Vaders te verfchoonen,
Voor Menfchen Rechterftoel fich Menfche gingh verthoonen: Die, als een Lam ter banck ftil-fwijgens is gegaen, Doe felf de Rechter fprack: Wat heeft de Man mifdaen ? Die, om ons voor te doen het kruyfTen onfer Leden,
Des Kruys vervloeckte ftraf gewilligh heeft geleden * Die, voor het fbete fap van een' verboden Vrucht Een' aengeboden Gal verdrietigh heeft befucht. Die, om onsd'ouden menfchfteedsaf te leeren fterven,
Door fijne diere Dood het leven heeft doen erven j Die, om te fuy veren ons' aller roode Sond, Uyt Sijn' geboorde heup bei'Bloed en Water fond. Die, om de Sabbath-ruft Sijns Vaders naer te komen,
Dry dagen in Sijn Graf tot ruften heeft genomen j Die, om ons' rekeningh in als te fien betaclt, In 't uyterftegevaer der Hellen isgedaelt. V.
Ten derden dage "Voeder opgeflaen Dan den dooden.
Die, om ons voor de Dood te leeren niet te vreeièn,
Is uyt der aerden fchoot ten derden dagh' verrefen. Die, d'algemeenenfchrick van alles datter leeft, Dood, Duyvel, Hel, veracht, verplett, verwonnen heeft. B .2 VI. Opge-
|
||||
|
ï* I. Boe c k.
|
|||||
|
VI.
Opgevaren ten Hemel, fin ter rechter hand Gods des
almachtigen Vaders. Die, om des Hemels wegh den fijnen te bereiden,
In lichaem en in Ziel ten Hemel is verfcheiden -, Ter hooghden opgevoert, daer de verheven Stand Sijn'sheerlickheitsbeduydt des Vaders rechter hand. Van daer Hy (als een Vorft, die, naer'tgeluckighftrijden,
Met giften allerhand den Volcke doet verblijden} Die hy van eeuwighcit voor fijne heeft gekent, Sijn' gaven dagelicksgenadigh over fendt. VII.
Van daer hy kernen Ja! om te oor deden deletende en de doode.
Van daer Hy, op den dagh dien niemand fal ontloopen,
Daer voor de boofe vreeft, Gods kinderen naer hopen, En beid' te wachten ftaet, van al dit groote Al, Van levendigh' en dood' Hoogh-Rechter komen fal. Als Water, Locht, en Aerd', fal grouwelen en beven,
Als beide Son en Maen, haer'klaerheitfalbegeven, . Als Hemel fonderlicht, als Sterren fonderfchijn Des levendigen Gods voor-boden fullen zijn > Als een' verfcheiden hand't kaf fal van 't koren fcheiden ,
Als een'verfcheiden Itém'tSchaepvandcn Böckfal leiden: Komt mijn verkoren volck, befituws Vaderserf: Gaetuyt, vervloecktenhoop, in't eeuwige verderf. VIII.
lek gehore in den Heiligen Geeft.
Ick ftelle mijn Geloof in 's Geeftes heiligh' wefen,
Met-God, met-onbepaelt, met-eeuwigh, met-geprefen, DesSoons, des Vaders Geeft, Soon, Vader, beid'gemeen,..-, De decde van de Dry, met Soon en Vader een: Den
|
|||||
|
BlBEL-STOF EN GoDS-DlENST. ï|
Den Geeft, die in 't verdriet ons' ziele doet verblijden,
Den Geeft, die ons vertrooftin 's Salighmakers lijden, Den Geeft die in ons woont, 'm ons werekt, in ons leeft, Den Geeft die ons herbaert, en nieuwe herten geeft. IX.
Ickgelooye een' heilige algemeine Chrifleücke JCercke •
de gemeenfehap der Heiligen. Ick houd' en ick geloov' een Kudd' voor-uy tverkoren,
Een' Bruyd, den Bruydegom voor eeu wigh toe te hooren, Een' algemeeneKerek, de Wereld door verfpreidt, Soo wijd als Ooft en Weft, en 't een van 't ander leit. Veel' leden van een hoofd, veel' kind'ren van een' Vader,
Verfcheiden en verdeelt, en evenwel te gader; Te gader in Geloof en waerheits eenigheit, Te gader in den Geeft, en Chriften heiligheit. X.
De "pergeyinge der Jonden.
Ick houd' en ick geloov' het Goddelick erbarmen, >
Daer door de Vader ons ontfanget in fijn' armen, En ons der fonden fchuld genadelick vergeeft 3 Ter liefde van den Soon, die ons verbeden heeft. XI.
Opftandingh defes Vleefchs.
Ick wacht en ick geloov' het opftaen defer Leden,
't Verrijfen defès Vleefchs, naer dat het hier beneden ■ DesHeeren grooten Dagh fal hebben ingewacht, En weder met fijn' ziel te famen zijn gebracht. XII.
Ende eeneeuypigh terpen, Amen.
Ick hoop' en ick geloov'een on verganck'lick Leven,
Een' ruft, een' hcerlickheit ten hooghften top verheven} b B-3 , Een*
|
||||
|
Ijl I. B O E C K.
Een' onbepaelde vreughd, een' eeuwigh lichten dagh,
Die oore noy t en hoord' en ooge noy t en fagh > Voor honich-raed vol gals, voor Wereld-vreughd vol plagen,
Een' wel-vaert fondef end, een ftadigh wei-behagen. Dit gunn' en geve my, en alle die Hem vreeft, Dien lof ter eeuwen zy, God Vader, Soon, en Geeft. DES H E E R E N
TWEE GEB O DS TAFELEN
Uytgebreidt
Tot yeryolgb op de Artijckekn on/es Geloofs.
VT 7 El op dan, logge Ziel, diedebarmhertigheit
* * Desaltijd-goeden Gods onwaerdigh hebt verbreidt,
Min waerdigh onderfocht het wonder- Woord en daden Rom.iï.i, 2. Van die uw kruys op Hem miiift waerdigh heeft geladen: ip«. 1.3,9. Keert weder in u felfs, enlaetuw'danckbaerheit ca. s- s- pe Wederom-flagh zijn van Sijne goedigheit. Aa.i 5 9^° 'c ^e^ ^eSgen *s een wmd' die weinigh' kan ontbreken, , Thef. z. 4. Het C hriftelicke hert moet door het wei-doen fpreken: ijoan.3.zo- Waer'liefde, waer'Geloof te keuren naer den mond, Apoc. z. %i. j)e b00fe deelden mé in 't falige Verbond. xöaon.18. De herten-kenner God, Diens Goddelicke ftralen jerem. u.zo. n£0t [n het binnenfte van onfe nieren dalen, en 20! 12.' Die 't al fiet en doorfiet, Dien niemand oy t en fagh, iinm's.1!8*. Wordt ver van heel vernoeglit door 't uyterlick gewagh. ,SonW' 'c^s' Heere, 'tis'tgemoed, 'tis'therte, 't zijn de linnen, Hcbr. 11.6. Die Ghy proeft, die Ghy toetft, die Ghy befoeckt van binnen. MKth'.iV.s. De vruchten Zijn u lief daer Ghy de wortel fiet, De wortel ftaet U aen, doch fonder vruchten niet.
Die wortel is Geloov', die vruchten heeten Wercken -, 't Behaeght U fonder 't een op 't ander niet te mereken, Waer beide t'famen gaen naer uwen wil en wenfeh Daer voertmen rechtelickden roem van Chriften-menfch. Maer fal een yeder dan fijn' eigen' vruchten lefen ? Sal yeder eens vernuft fijns levens richtfnoer wefen ? Sal d'eere, fal de dienft van een'oneindigh' God . Gebonden konnen zijn aen 't menfchelick gebod ? Neen,
|
||||
|
Bi BEL-S TOF EN GoDS -DIENST. ïf
Neen, luyftert Vleefch en Bloed : de Schepper Die u 't Jeven
Ter eeren Sijnes naems gemaeckt heeft en gegeven,
De levendige God, Die't felver heeft gefeit,
lek eifche Bock noch Schaep, ick foeck gehoorfaemheit, i Sam.if.22.
Om Sijner knechten dienft, als Meefter, te bepalen,
Gebied ons uyt Sijn' hand Sijn' eigen Wet te halen; Ezech.20. «►.
Sit felver in 't Gerecht, roept Ooft en Weft voor Hem,
Hoort, Hemel, Aerde, hoort naer uwesRechtersftem.
Wel op dan, vlugge ziel, dit zijn des Hemels Wetten,
Daer udeMannaer'thertdesHeeren op leert letten, isam,i3.^ Die hy nu fprack, nu fongh, die hy by nacht en dagh AR-»'• "•
Of in fij n herte droegh, of voor fij n' oogen fagh -, w: 54!%.
Volght fijne ftappen naer, keert herwaerts uw'gedachten, ss>97-
Laet dit uw' dagh-werck zijn, befteed hier in uw' nachten -,
Denckt yeder oogenblick verloren overbrocht, Die 's Heeren wil en Wet niet hebbe nagedocht; Taft in de wortel vry, houd nemmer op van knagen, In 't minfte woord is meer als wijsheit te bejagen, De minfte letter fpreeckt, deflechtfte regel fluyt, Dekleinfteftippel heeft fijn Goddelick beduydt. Wech, deeflem defer Aerd', wech, wijsheit van beneden, Vent 4' *• Wech, Menfchen-mymeringh,onredelicke Reden,
Wech, Dool-hof fonder end, wech, kloecke fottigheit, Scherpfinnige verdriet, en ydel' ydelheit. Ick heb u langh genoegh geleent mijn' groenfte jaren, Ick hebbe langh genoegh getuymelt in uw' baren, Ick hebbe langh genoegh gewen telt in uw flijck; Mijn herte wil om hoogh'naer'teeuwigh'eeuwelijck. Mijn' Penne fal voortaen om 's Hemels Waerheitfweven. Stuert hare jonge vlucht, Ghy Waerheit, Wegh, en Leven „ Beleidhaer'domme kracht. Soo, heiligh, lieilighHeer, Soo zy U over al, en eewigh danck en eer. EXODI XX.
I. Ende Godjprack alk de/e woorden.
Doe 't moeyelick gevolgh der Ifraè'lfche fcharen,
Door Zee, door.wildernis, en 't vreemfte wedervaren, (Doch
|
|||||
|
. _......
|
|||||
|
16 I. B O E C K.
( Doch onder 's Heeren hand, Die by haer dagh eiwïacht
Sorghvuldelicken bleef, en felver hiel de wacht) Exod. ij. i. Behouden was geraeckt tot by de fchorre Sanden,
Daer Sinaï geberght de Woleken fchijnt te vanden: d'Onfterffelicke God, die wijfTelick verftond Hoe verre's Menfchen wil van Sijner Wetten grond Verfcheiden was en vreemd, hoe ver het fondigh vallen Van'teerftemenfchen-paer, Voor-oudersvan onsallen, Van fijnen goeden aerd Sijn fchepfel had gebracht, Hoe errFelick ver-blind't nu fterffelick geflacht: Om wederom van nieuws Sijn volck aen Hem te wennen, En Sijn' gerechtigheit van nieuws te leeren kennen; Slaet neder Sijn geficht, fend ftemmen en geluyd, Erad. 19. s. Send Donder, Woleken Vyer, als boden, voor Hem uyt,
Daelt fchrickelick ter hooghd op Sinai koude toppen, Exod. 19. Stek palen voor het volck, kieft twee beminde koppen j
jUxi'+X. Twee Broeders in geflacht, dieSijneMajefteit
Genaken fonder fchrick: Roept overluyd', en feit:
I.
z. Ick ben de Heer- tw> God, die u uyt Egyptenland^ uyt den
dienfthuyfe geleid hebbe. 3. Ghy enjult geene andere Goden Door mijn aengejicht hebben,
Hoort, Ifraël, Ickfpreeck: Ick Schepper, Heer, en Vader,
Exod.zo. Van alle datterleeit-, God, Soon en Geeft te gader: Genef. i. is. De wonderlicke God, die 't Water met het Vyer, Ma"*/.' i9. Die d'Aerde met de Lochtvervulle, dwingh en ftier: IcZtZ. d'Onfterffelicke God, 't oneindelicke Wefen, jcr. 23. i4- Voor allen tijd geweeft, noyt, nergens uyt gerefen: De verre-fiende God, Die d'allerlacghften hoeck, Die 't allcrdiepfte hert doorwandel en doorfoeck $ De levendige God, Die 't leven hebb' gegeven, Aen alle dat ghy fiet in ziel en lichaem leven: De fchrickelicke God, Die d'ongerechtigheit Befoecke, wreeck, enftraftotindereeuwigheit: Genet. i9. f)[c folfer, peck, en vlam naer mijnen wenck doe hooren, Die Sodoma verbrand, Gomorrha heb doen fmooren: Heb
|
||||
|
BlBEL-STOF EN GoDS-DlENST,
|
lT
|
|||||||||||||||||
|
Heb fmettelick vervuylt Egyptens watervloed;
Heb alles watter fwom doen fterven in fijn bloed 5
Heb Luyfen uyt het ftof der aerde doen verwecken}
Heb Vorfchen heel't gebied van Pharao doen decken 5
Heb menfchen in haer huys, heb beeften op het veld,
Met Hagel, Vyer, enSchorft, geflagenengevelt;
Heb van hetoverfchot Sprinck-hanen doen verfaden -,
Heb dicke duyfternis den lande doen beladen;
Heb d'eerftgeboren vrucht van alle dat ick vond
In eenen nacht befocht en doodelickgewondt,
Heb 't grouwelicke heir van 'tèoos Egyptens krachten,
In 't diepe van mijn' Zee doen fincken en verfmachten:
En alles, Ifraèl, om ute fien gevrijt
Van flaverny, van fpot, van my-verachters fpijt:
De goedertieren God, Die noy t en ben gebleken
Mijn voorverfekert woord te hebben overftreken j
Die alles heb gedaen, en krachtigh aengewendt
Tot voorderingh' mijns volcks naer 't langh gewenfchte end:
Die t'uwer fekerheit in onbekende Landen
By daegh een' Wolcke dreef, by nacht een Vyer deed' branden
Die d'ongetoomde Zee, Die 't grondeloofe nat
Gedrooght heb en gefchort voor uwer voeten pad;
Die uw noods-hongeren met Quackelen verfaeide ;
De drooge Wildernis met Manna-dauw befaeide;
Die, om in Raphidim te koelen uwen dorft,
Heb wateren geperft uy t Horebs fteene korft >
Die, om uw' ongemack in alles te verlichten,
Heb Amaleck, en meer voor Jofuadoen fwichten.
Hoort, Ifraël^ Mijn volck, Die ben ick, Die alleen
Voor uwe Vaderen geforght heb en geftré'en,
Dies fultghy My alleen voor uwen Vader houwen,
Voor uwen Heer en God, op My alleen betrouwen,
Beminnen My alleen van gantfcher herten kracht:
Mijn'eer, Mijn'heerlickheit, Mijn'Goddelicke macht
Geen' Goden neffens My, geen' fchepfelen toefchrijven,
Noytweinigh, meer, of meeft bedencken of bedrijven
In vreughd, in tegenfpoed, in vrolickheit, in pij n,
Daer in Mijn hooge recht verkortet moge zijn.
: C Der
|
||||||||||||||||||
|
ExodL f.
Exod. t. fff-e,!«.
ixod.3. |
||||||||||||||||||
|
Exod.
|
||||||||||||||||||
|
EXod. I2,!J.
|
||||||||||||||||||
|
Txod. 14..
|
||||||||||||||||||
|
Exod. 13.
ï'ff. ZI) 21.
|
||||||||||||||||||
|
Exod. 14.
#ff. iz, 2j. Exod. 16.
f ft. 13,1+, ij. Exod. 17. 6
|
||||||||||||||||||
|
Exod. 17.15.
|
||||||||||||||||||
|
i8 I. B o e c k.
|
|||||
|
&üt. i«. Der Toovenaren hulp en fult ghy voor Mijn' oogen
* ii.ii. ,pot waerjiejts on(ierfoeck beroepen noch gedoogen y joau. 14. <s> De Waerheit ben lek fèlf; die verder gaet of fiet,
En ken ick voor het Schaep van Mijne Kudde niet.
asam.a». Is'tarmoed', is'tverdriet, is'tballinghfchap, zijn't plagen; Matth.u.18.
Daer onder ghy verfueht, My fult ghy 't komen klagen j
rfai. 1+5. Is 't wereldlick genoegh, is 't welvaert, weelde, Peis, Jn'ió*.IS' Daerom ghy zijt begaen, komt en doet my den eis: ÊfaV7'18' Is't Liefde, Hoop, Geloof, zijn'tgeeftelickegaven, zach. 1.17. Daer naeruw' ziele dorft, bidt My, Ickfalfe laven $ job11.'.4!!1.4' Zijt ghy van hooger af gefoncken tot den val, jcrem.23.z4. Seghtaltijdbinnensherts, de Heere doet het al: Zijt ghy van uyt het flijekin heerlickheit gerefên > De Heere neemt en geeft, de Heere zy geprefen j Begeeft u niet tot ruit, begint uw dagh-werek niet » U kom'ten finnen in: De Heere leeft, die't fier. IL
4. Ghy en/uit ugeene Beelden noch geen' gelijckenijfe maken,
noch van''t gene dat boven in den Hemel is, noch van't gene: dat onder op der aerdenis. y. En buyght u voor die niet 3 noch en dientfe niet, ypant ick
hen de. Heere uwe God, fierck ende yverigh y die de mifdaed der Va- deren befoecke aen den kinderen, tot in het derde ende vierde lid,, dergener die my haten.. 6. Ende doe barmhertigheit aen Vele dujènden, der gener dit.
my lief hebbenende mijne Geboden houden. Mijn Kudde kent Mijn' Stem: Die heb Ick uwe oören }1
Geluckigh Ifraël, nu menighmael doen hooren > «Tim. 6.16. Maer onder's Hemels rond, daer in Icklev' en ben ». En leeft de Menfche niet die Mijn' gedaente kenn'; Dies fult ghy Mijnen naemin geenige metalen , In min noch meerder ftof aen veerden te bepalen. De Son en ben Ick niet; Ick hebfe daer geplant > De Maen gelijck Ick niet 5 't is 't maeckfel van Mijn' hand} Uyt
|
|||||
|
BlBElz-STOF EN GOÜS-DIENST. 't f
Uyt Water, Vyer, of Lochten ben ick niet te rapen j
Hoe foud' de Schepper zijn het gen' Hy heeft gefchapen ?
Spreeckt, Menfche, wie heeft u met reden eerft verlicht?
Spreeckt, Aerde, wie heeft u gehangen in 't gewicht ?
Spreeckt, Helle, wie heeft uvan's Hemels licht gebannen?
Spreeckt, Hemel, Sterren-veld, wie heeft uw rond gefpannen?
Spreeckt, Menfchelick verftand, Hel, Hemel, Aerd'enal,
Wat kond ghy leveren dat My gelijcken fal ? Efiie. +o.x».
Zijn 'tfteenen fonder ziel, zijn 't blocken fonder leven,
Wat voorbeeld fullen die van 's levens Gever geven ?
Siet, Ifraè'1, Ick ben uw Herder en uw Heer,
Groot, machtigh en zeloers van Mijner Knechten eer;
Soo wie daer onder u het Goddeloos afgrijfen
Des My-ontftoolen plichts fal voorderen of prijfen,
Soo Nvie daer onder u fal vouwen hals of hand
Voor 't fchoonfte dat hyfie in Water, Locht, of Land,
Dien fal Ick mijne flrafgereckelick doen raken,
Dien fal Ick dadelick Mijn' fwaere hand doen fmaken,
Dien fal Ick in de ziel doen voelen en verftaen
Hoefwaerlick mijnen toorn kan worden wederftaen:
Ick, Die der Vaderen te wel-verdiende plagen
In 't vierde boofe lid den Kinderen doe dragen ■,
Ick, die Mijn* goedig heit aen dufend Stammen bind!*
Des genen die Mijn Woord om Mijnent wil bemint.
III.
7. Ghy enJult den name des Beer en twoes Gods niet te Vergeefs
oft lichtrpaerdelickgehruycken. Want de Heere enfal hem niet on- fchuldigh houden noch ongefiraft laten, die fijnen name mishruyckt. Al is het herte Mij n, al is 't dat My van binnen
De Reden met den Wil bekennen en beminnen, Soo eifch Ick doch yet meer by d'ongeveinfden grond, Daer aen Mijn' eere hanght > De Tonge met den Mond; Die fullen Mij nen naem in wei-gegronde faken Haeruyterftevcrfett en twijffel-fcheidermaken}. . i ïfaie.t,.u.
Die fullen 't Jae en Neen van haer' gerechtigheit 5Sa««.
Beveftenopden fchrick van Mijn'al-wetenheit.
C i Daer
|
||||
|
20 I. Boe c k.
Daer tegen wil Ickflaen en grouwelick befoeckeny
Die my op logen-taelonwaerdelick bevloecken: i«.i+. is. Ick dreige met den loon van d'éeuwigh-lefte Dood
Die haer op Mijnen naem beroepen tonder nood, Die 't lafterlicke woord der fpotteren aenhooren, En, oock onmachtigh, niet en trachten te verftooren. Wil emmers Ifraël den name fijnes Gods, Tot Mij ner Vyanden verkleiningh' fpijt en trots, Groot maken in fijn hert en voor de Wereld (preken, Stof, oorfaeck, tijd, noch plaets en kan hem niet ontbreken} Elckdael'lichfelvenin ; bedencke door wat kracht d'OniienelickeZiel in'tLichaem is gebracht, d'Ontaftelicke Geeft, 't onfterffelick bewegen, Aen yeder lidgemeen, in geen van all' gelegen j Aenmercke tijd op tijd, beginne van den dagh Die hy fagh aldereerft, die aldereerft hem fagh -, Herdenck' fijn' groene jeughd, befie fijn'dorre jaren, Wat nu fijn' haeren zijn, wat doe fijn' krachten waren s «at 6». 31. Doorloope 's Hemels rond, daer, neffens Son en Maen,
Soo veele wegenfchier als Sterre-lichten gaen; Aenfchouwe's Werelds kloot, dien twee verfcheiden faken s Gen.1.9,10. HetDroogemethetNat, tot eene ronde maken,
Daer d'Ebbe, daer de Vloed de Stranden op fijn' maet
Of klimmende befpoelt, of fackende verlaet:
En late dan fijn hert door heen fijn feggen blijeken,.,
pr 1,1. En fegge: Groote God, wie i(ïer uws gelijcken ?
Enroepeoverluyd, Hoort, Goddelofen, hoort, Wy vreefen noch uw' Strop, noch uw Vyer, noch uw' Moord £ , Dit 's onfer aller hoop', dit 's Ifraëls vertrouwen, Het wit daer op wy fien, de grond daer op wy bouwen, Dit is Hy, om wiens naem uw' banden en uw' pijn 1 Ons'feeften, onfèroem, ons'eerefullenzijn. Dus wil Ick Mijnen naem in Ifraël fien fweeren, Dus wil Iek't lafter-woordin lof-fangh fien verkeeren, Dus wil Ick Mijne macht, Mij n' wijsheit fonder grond Sien prijfen in't gemoed > fien voeren in den mond. |
|||||
|
IV. 8. Zifi
|
|||||
|
BlBEL-SÏOF EN GODS-DIENST. %\
%. Zijtgedachtigh des Sabbath-daeghs datghy dien heiligst.
9. Ses dagen Jultghy arbeiden, ende alle uwe wercken doen.
io. Maer den fcvenflen dagh is de Sabbath des Heeren moes
Gods: Danfultghy geenen arbeid doen, noch uw Sone, noch moe Dochter, noch uw K-necht, noch moe Dienflmaeghd, noch uw Vee, noch de Vreevndelmgh die in uwe Stadt-poorten is. ii. Want in fes dagen heeft de Heer e Hemel ende Aerde ge-
maeckt y ende de Zee} endeal datterinis, ende hyruftededenfe- venften dagh: daerom fegende de Heer den Sabbath-dagh, ende heilighde denfehen. Wilt ghy in 's levens loop u fel ven niet verheien $
Volght Mijnegangen naer • Wiefal het Schepfelkiefen Voor Stierman j voor beleid, voor lood, voor water-pas, Dan Die hem heeft gemaeckt het gen* hij niet en was ? Genef x. Om uy t een ydel Niet een Al-Om te verwecken, l
Om uyt de duyfterheit het beter Lieht te trecken,
Om alles t'overkle'en met een' gemeene Locht, 1V ';' 11. Die 't Hooge van het Laegh' voor altijd fcheidén mocht' ,
Om'tDroogevanhetNatbefcheidelickt'ontkleven, :[,./,- in. Om d'Aerde vrucht en Zaet gewilligh te doen geven,
Om Jaer, Maend, Dagh en Uer by Sterren, Son en Maen - i v. Een' ongefeilden loop geftadigh te doen gaen,
Om 't vlugge klein-gebeent de Locht te doen doorfnijdën, y.
't Gefcbubde Zee-gediert door 't Water te doen glijden,
Om 't Kruy pfel voeteloos, om 't Vier-voet allerhand, .?%■ Beid' Elephant en Mier, te fetten op het Land,
Om 't laetfte Meefter-ftück, het Kort begrip van allen, '* De kleine Wereld, Menfch, naer Mijn goed welgevallen- Te fcheppen y als een Heer die 't al beheerfchen mocht*, Ses dagen heb lek daer vry-willigh in verwrocht; Den fevenden geruft, gefegent en geprefen, GtDtC 2-z>5-
Voor eeuwigh f Mijner eer geheilight heeten wefen.
Ses dagen fal de Ipan van uwen arbeid zijn, Ses dagen hooren u, de fevende is Mijn > C f. Dien
|
||||
|
i* ï. B o e c K.
|
|||||
|
Dien fult ghy, Ifraël, voor Mij nen Sabbath kennen ,
Daer fult ghy uwen Soon, uw' Dochter aen gewennen « Uwaf gefloofdeVee, uw'Dienaer, Man of Meid, Den vreemdelingh daer by die t'uwent binnen leit, Dien fult ghy aen Mijn Woord, aen Loffangh en Gebeden « In Mijnen naem vergaert, Gods-dienftelick hefteden } Verfetten 's Werelds forgh', begeerlickheit en luft, Verheffen 't trage hert naer d'onbepaelde ruft, züies.1%. Naer't Sabbath fonder end> den genen toegefchreven, Die't Sabbath haers gemoeds Mij n'goedheit overgeven, Die van het boofe werck in rufte leggen ftil, En maken Mijnen Geeft den meefter van haer* wil. V.
i%. Ghy fut. uyp' Vader ende vnoe Moeder eeren, op dat ghp
lange leyet.op der Aerden, ende dat hstu welgae in dm lande dat u deHeere Godgeyenfal. j \ Yi'• *,%. 'l Weerfpannige gemoed en fal lek noyt verdragen,
dcm. ii. v In 't facht, gehoorfaem hert is alle Mijn behagen j Gehoorfaem fult ghy zijn den Wille , Keur en Wet Van die ick over u als Hoofden heb gefett: Den Vader die u heeft beid' Lichaem ende Leven Door Mijner handen kracht veroorfaeckt en gegeven, De Moeder dié u heeft gedragen en bekrocht, In levens-nood gebaert, in forgen opgebrocht; Plicht, eerbied en ontfagh fult ghy haer beide thoonen, Hunn' liefde t'aller tijd beleefdelick beloonen j In band en ballinghfchap, in overlaft en pijn Sult ghy haer eerfte trooft, en laetfte hulpe zijn: Den avond hares tijds, hunn' fwaere lefte dagen Sal hun uw' morgen-Son ten blijdften helpen dragen: S wijght nederigh, en lijdt, ftraft hare woorden niet, In recht of ongelijck buyght onder haer gebied. Der Landen Overheid en Wereldlicke machten, Rom. i3. ga| u wer yecjer een voor Mijn' Gefanten achten j .pet.L.3,.4. Sy fitten op den ftoel die Ick haer heb geftelt, t«. 3-1. jjaer Menichelickgebied is Goddelick geweld, Des
|
|||||
|
BlBEL-STOF EN GoDS-DIENST. 2£
Des Vaders in fijn Huys, desKonings in fijn'Landen, &od. n.'ij.
De Wetten zijn mijn Woord, de Princen zijn mijn' handen; ïaü.\.
Begeeft u onder haer (doch redelickj ontfagh, jiï}^,*
Teloone fultghy fien een' langen levens dagh,
Te loone vol gelucks de voor-beloofde Kullen
Van 't rijcke Chanaan befitten en beruften»
Te loone t'aller end onendelick verheught
In't Hemelfch Chanaan, denoyt begrepen vreughd*
VI
13, Ghy en Juk niet dooien.
Leeft in een' even ruft met even Vriend en Naeften, % ta». »»;
Verftout u niet fijn' dood ontijdelick te haeften}
't Is Mijn'gelijckenis, Mijn maeckfel en Mijn beeld. Die van u noch in ziel noch lichaem niet en fcheelt: Schendt Mijne wërcken niet: Mijn' gramfchap lal beftorcen Die't minfte menfchen lid fal fchadeh of verkorten Uw eigen vleelch en bloed behoort My eigen toe, Staet My uw leven aen, wat zijt ghy 't felver moe i lek ftelle ftervens uer, Wie falfe niét verbeiden ? Ick voege Ziel en Lijf, Wie fallè derven Icheiden f Sal lek een'druppel bloeds ter aerde fien geraeckt ' Inlpijten vveder-wilvanDiehemhebgemaeckt? i.*m.i».i».
Wee allen die de hand aen Mijne rechten fteken, wjï.'jjf'
Uwonfchuld, Ilraè'1, lal lek, of niemand, wreken,
My komt de wrake toe: Wee die fijn' Broeder ilaet, Ofmetdetohgequetft, ofmetterherten haet. :. vu. - ■ - :4V
14. Ghy en fuif niet Echtbreken.
Elck voege maet en ftaet naer fijn'ontfangen' krachten 5 • - t cof.7.7)».
Die fijn' genegentheit kan dwingende verachten, In woord en wërcken kuyfch, van herten onbefmett, - Onthoude fijne jeughd van 't Huwelickfe bed, Veel beter konnen My de kommerïoofe finnen , Cot, 7.
Dan't huys-beforghde hert believen en beminnen, . **?».**
Die
|
||||
|
ty I. B O E C K. l * *
icor.7-9. Die niet ontgaenen kan den moeyelicken brand u" -
ïiejh-4 Van'tfondighluften-vyerj getrböft'fichindénban€ïi;■■"•'J ■•''•' "l Bepale fijnen luft, verplichte fijn begeeren,1 Sij n' ziele te geval, en Mij n Gebod ter eerèn. Dit's d'eeuwigh-echte knoop, 't onbrekelick verbond > c«n. z. In Mijnen naem begoft, in Mijne Wet gegrondt:i Vervloecket zy de Man die felver fijn gedachten |
|||||||||||||||
|
'"..
|
|||||||||||||||
|
il L'j '
|
|||||||||||||||
|
In fijnesNaeftenbedoneeriick laet vernachten-,- - »
Vervloecket zy de Vrouw die haren Kamer-raed Den minften oogen-lonck in Overfpel onflaet. VIII.
15. Ghy en fult met fieleni
Laetyedervande vrucht van fijn'befweette jaren
Mi'7°t$. ^etongemoeytbefit, en vredelick bewaren. . • ï'rov. !o. iï. Der Menfchen raeckter geen aen have by geval, |
|||||||||||||||
|
I -
|
|||||||||||||||
|
Van Mijn' rijck-milde hand, van boven komt het al:
Die't fijnen Broeder neemt, heeft My voor eerftbeftolen-: Noyt bleve dieyery voor Mijn geficht verholen; Wacht, ftrooper.op het veld, wacht, Roover onder't riet, [■■ ,,, luc. 3.!+. Ontgaet des Rechters hand, Mij n oogh ontloopt ghy niet j luc.«.35. Wacht, vreckeWoecker-dief, dieop'toneerUckfchrapen Exo'a! 11,13, By dage niet en ruft, by nacht vergeet te flapen: eöT'jY.' ij! Wacht, Schatteren Mijns volcks, die van der armen bloed tuc. 3. ij. Onmenfchelick verfaedt uws hertenovervloed: lek houde rekeningh' van al dat boos bedrijven, Dat fal ick t'fij ner tijd vootr tylij n Gericht befchrij ven» En Mijn' lanckmoedigheit, MijnGoddelickverdragh Vergelden met den fchrick van 100 veel fwaerer flagh. IX.
i<j. Ghyenjult geene yalfcbe getuygeniffe fyreken tegen -ween
Naejien. , .....'.■;'. Onwaerheit, achter-hoon, twee-duydelicke woorden
Zijn grouwelen voor My, en geeftelicke moorden, En meer als Dievery : Wie quetft fijn' Broeder meer, Of die hem neemt fijn eoed, of die hem fteelt fijn' eer ? ■ 't Veel-
|
|||||||||||||||
|
v
|
|||||||||||||||
|
BlBEL-STOF EN GoDS-DIENST. Jf
't VeelvoudighTongenbladen heb lek fbnder reden •
Veel korter niet getoomt dan 's lichaems ander' leden j
Meeft alle zijn gepaert, dit ftaeter mae* alleen,
Gewortelt in het vleefch, befloten in het been. |
Wel hem diefonder leed van Vrienden en Gebueren Ji^'l'
Soo forgelicken lid kan dwingen en beftueren •,
Die liever 's naeften fchand' al fwijgende bedeckt
Dan yemands goeden naem al liegende bevleckt;
Dien vrienden,noch gefchenck,noch vreesjnoch hoop en buygen.
Om tegen fijn gemoed bedriegelick te tuygen.
Schouwt logen-tael, Mijn Volck, ter liefde van uw' God > EeheC4, ls'
Die d'achterklapper hoont , den logenaer befpott.
X.
17. Ghy enfuït niet iegeeren uwes Naeften Huys. Ghy en Juk
niet begeer en weesNaeften Wijf', noch fijnen Knecht, noch fijn Dienftmaeghd, noch fijnen Ojfe, noch fijnen E%el9 noch eenigbdingh dat moNaefte heeft. Schijnheiligh' masker-deirghd en fal My niet bedriegen, pfii-w. *•
Voor My en kan de mond het herte niet beliegen;
lek worde met den thoon van buyten nietgepaeit, M»«h.j. »<>. Daer 't herte herwaerts treckt, en 't ooge derwaerts draeit.
Laet niemand op den glimp van buyten-wercken ruften, rtov- »*• »• lek wachte Wil noch daed, lek ftraf de boofe Luften:
Wie 's anders Huys of Beeft, uy t gierigheit beweeght, Bedecktelick verwenfcht, heeft Dievery gepleeght: Wie fijn' begeerlickheit in 't minfte heeft begeven Matth.>jns. Tot 's Naeften Wijf of Maeghd, heeft O verfpel bedreven:
Wie om fijns Broeders dood, onredelick verftoort, Tot fijner wrake hoopt, is fchuldigh aen een' moord. Ma«h.$.». S wicht, vleefchelick vernuft, Mijn wil zy uwe reden -, fs'am.Ti ?.
Wie wilder tegen ftaen ? wie ifTer om t'onvreden ? m.n9.ni.
Wieroepter mijn Gebod voor't menfchelick Gerecht?
Ick, deRechtveerdige, lek, Ifraël, Ickfeg-h't. Jae, Heere, 't is U w Woord} 't zij n Uw' befchreven Wetten,
i^aer naer wy Wil en daed verbonden zijn te fetten} D Daer
|
|||
|
20 I: B Ö ;ï C K.
Deut.i7.i6. Daervanhetminfrepuhft'ohachtfatïriliekgëfa'ek' - ' :>Y i'
Maah.5.19. d'OnfterffelickedüodrechtV'aèrdeliickbehaelt./Ii- .' Gai.3.10. i3aerdoordef\vackëzielineenvariair|!;eVaïlen> - rfti '130.3. In Uw'gerechtigheitftraf-fchuldigh is van allen.
Gend'z*' Maer fuk Ghy dusen duste rechte met onsgaen;y • >•>< i tf *£££■■» 'i+ Waer is hy,' groote Gq$,! die voor U falbèftaëft' ?''
coi. 3. ie Waer 't Schepfel Uwer hand op d'eerfte leeft gebleven >—; riT.*"'!4" En hadden wy Ü, Heer^ moetwilligh niet begeven,' Rom.' I'. \o! Wy dórftèri opwaer t fien: Daer waren krachten toen Rom.7. i}. Om Uw Gebod doorUin alles te voldoen. •-.. I.! f' iPet.*i.^. ' Nu li'glït dat groote:li;icht, die ErtgéRijckegavéri ■ *r' b?' Dooreenen in ons al erffondelick begraven;'■■'■',^ V -'- < -i '■* Nu iflèr van den Menfch ter wereld geen vermaen Die 't goede kan} hoe doen ? ja dencken, ja verftaen. ( Self, Heere, daerGhy werckt, daer Ohy het nieuwe leven» In *'t w'êderfc^ \ U{ Valtftrijdentegenftand» dqoreen'verfcheidenWet. , -
Die tegen d'Uweftelt haermogelickbelet. .-. Waer zijn ons' Vruchten dan ? Waer zijn ons* Offerhanden ff' Wat fal een' lege hand op Uwen Altaer branden 81 m Wat fal hy offeren fijn'Schepper te geva>l' ..." -.•.',./ . ' Die alles fchuldigh is, en niet en heeft met al ? , >H oh -
Dus komen wy van U, Genadigh Eifeher, halen Soo veel Ghy van ons eifcht >, De middel om betalen Van dien wy fchuldigh zijn: Siet ons' ellenden aen &otn. +. is- In s y n' onnofel' wond', Die voor ons heeft voldadny. Hcbr.9. .i. LaetSijn'önlchuldigheitvooronfefchuldenfpreken,4 .-coi. 1. 59. LactUwestorensflaghopSijn'verdienftenbreken,^ i - '» Laet fijn' geleende ftraf en onverdiende pijn O-p U wen Altaer eens ons vollen offer zijn. Soo fal Uw'goedigheitom hoogh, om laege wefea In eeuwen eeuwigheit geheilight en gepreien, Soo Uw' gerechtigheit den Volcke ren bekent, d'Een' onuytfprckelick, en d'ander fonder END.
|
|||||
|
itar.
|
|||||
|
BlBEL-STQF EN GoDS-DIENS T.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
V,
|
||||||||||||||||||||||||||
|
mmm
|
||||||||||||||||||||||||||
|
jCor.3-19-
|
||||||||||||||||||||||||||
|
Sapientia mundi hujus ftultitia eft apud Deum.
C edite Terrarum daud&thoderamma Leges,
0 ccidat *d Solem Cynthia vefirameum : N avigat adpatri&defixüm Sjdus Ölympo J v |
||||||||||||||||||||||||||
|
U
|
||||||||||||||||||||||||||
|
S ie et tam ment is quajfa carwame*.
T ollor; ave Tellus, fuperat libet ir e per aunu : A nme, OelorwnReiïm,; & offer 9pem,i -,: N itimurin vanos, nifi Tv.prmmt^,lahresi T ende mimitm, perjlv |i uÈe* rdakwkem \ E rige Divino trepidamfuffamine mentemu \\ R ejlat in auxiliofltes redivivaThot ■: |
||||||||||||||||||||||||||
|
*
si rr?'ri
|
||||||||||||||||||||||||||
|
■
|
||||||||||||||||||||||||||
|
D' U Y T L A 'fn.IGE H E tt D È 'R..
Aen den Meere |
||||||||||||||||||||||||||
|
D A N IEL HE I
Over het Belegh. 'eit Ontzei van Bergen <tp Zoom.'
AEndeblanckaBficcerJftrindeni. ; k
Daer de Son tenZuydmblaeckt, r 33 Daer de vlacke Vlaénder-lariden : Eertijds lagenaengehaeckt, ' | (Kan degiflinghpyerwegen
Van de leeper lette£-lién, f / Die van voor den geóoten Regen '':
In de Werelds wiegefien} O nder aen die krijtte rotfen, II
Die den heeten water-draf . • Van de Noordergolven trotfen. , En haer filtigh op en^f, En haer lochte vochte fprongen, E n haer' kabbelen d' geweld, Lagh een Holkndfch Herder-jongen jDroefFelick ter neer geyelt.. D 2-
|
||||||||||||||||||||||||||
|
S,
|
||||||||||||||||||||||||||
|
'tjeugh-
|
||||||||||||||||||||||||||
|
28 I B O E C *K.
't Jeughden-pack van minne-perten
Had fijn' Ziele niet gelaen,
Onder dufend jonge herten *• - >
Had hy altijd vrygegaen, ,,...,- ••
En 't oogn was noch ongefchapen
(Emmers noch te vinden was 't) ^
Daer hem 't fijn' aen fou vergapen
Eer 't den Hemel hadd' gepaft.
Scherper oorfaecfc dan genuchten.},
Dan vermakelickverdriet, . v.
Kapte fijnen-aêm in fuchten,. ;ar^ -^
Smolt fijn' oogen in een* vliet:
Die de weeld'haer^ tranen leende Proncken garen met haer' pijn, ^tfcquaed mallenen meteenen , „..... ,
Stille-fwijgens droeve zijn.'
^ Klachten van verijlde koppen.
Stenens kirnft, verweeride fangfi, V
Tranen van gemaeckte droppen Soecken allefins 't gedrangh: Hy was rijckelick te vredért: ' ;...j Met detuygen die hy vond , Van fijn' ongeveinfde reden, Son en Hemel, Zee en Grond. Ebbe, feid' hy ('t gingh van ebbe}
Dlibbel-daeghfe water-beurt,.
Die ick lief en liever hebbe
O m de kielen die ghy beurt
Met de Weftelicke vlagen:
Naer de deuren vanden Rhijn 3.;, .:
Die nu fesmaelfeftigh dagen . ; ; a\r
Mijnes onbevaren zijn,
Als ghy daer mijn' overburen
Naefte r,eis genaken fult, En haer'bancken overfchuren" Die de drooghte riü vennulty * 'Seght
|
|||||
|
i
|
|||||
|
BïBEL-S "POF "EN GoDÏ-DIENST. £p
Seght hun, Ebb', op mijn bevelen r
Hoe 't haer ballingh-borgergaet, Hoed'er in fijn' vochte fchelen Stadigh 't volle fpringh-Tij ftaet: Hoe fijn' forgen, altijd wacker,
Hoe fijn' fuchten, altijd vers,. 's Vaderlands bebloeiden acker O verwandelen van verrs; Hoe fijn' rufteloofé nachten» Mij meringen fonder end, Knoopen zijn'van werr-gedachten Schilderijen van ellend: Hoe de Son hem dunckt te grijfen-
Die van over 't Schelde komt, Met gevaren en afgrijfen Droeffelicken overmomt > Hoe hy in haer wolckigh wefen Op het Zuydfte van den dagh AU' de grouwelen kan lefen« Die fy rijfendfrbefagh} Hoe de Donder, hoe het Weerlicht,
Daer fijn Vader-erf af beeft, Daer hy over Zee ter neer Iight, In fijn' herflênen herleeft: Hoe hy al de eere-graveni Met fijn'tranen overtelt, Hoe fijn' ziele wordt begraven^ Daer een borger wordt gevelt. Seght hun, Ebbe. Maer de platen
I-agenmeeft te Zeewaert bliek j % Soo befnoeiden hy fijn praten
Met een opgekropte fhick ■, 't Snicken broght hem weeraen 't fteenenV» Dat hy weer bétranen raoft, Soo voleinden hy met weenen Diemetfchreyen had begoftv D 3 Doen
|
||||
|
3<5 I- B o b c k. r •
Doenhem'tfedelickbefchamQri . r,-?.'
Achterhaelden onbedacht , En het mannelick betamen Inbedencken had gebracht, ;; f « Viel hy fchielick aen 't beduchten, Aen 't befichten langhs het gras i OfFer van fijn vfouwigh. fuchterr v' Geen getuygh' om her en was-. *Eenigheit, had alle paden V 1 ;.
Allom dubbel veil befett> ; Stilte doock in tack en bladen?, [j, All' de winden in haef bed: ; Die dry vredige gefellen Die hy vond en niet en fagh. Porden hem aen 't overfpellen Van fij n onvollendt béklagh. Over fijn'gekruyfte kuyten
Lagh fijn' Haeghfche' Herder-tromp, Sijn' volmaecktheit van geluyten, Sijn' beruchte rammel romp s ; Sijn' befpraeckte fchapen darmen, Sijn' van ouds verechte bruyd, Sijn behaegelickft omarmen, Sijn beval, fijnboel, fijn'Luyt. Speel-genoot, mijnfoetbekommer,
(Sprack hy 't doov.e klinck-hout aen} Die met my in Son en lommer Soo veel' gangen hebt fien gaen 9 Soo veel* hielen hebt fien lichten Daer men op uw'maten fprongli, Mog'lick fnarert hebt fien fwrcjiten Daer ick door uw' ribben fongh: Doet die vfolickheit vertragen,
Kleedt die toonen in den rouw,, - Tempeitfe met lange flagen Soo ick voor met fuchten houw: |
|||||||
|
't Zijn
|
|||||||
|
BlBEL-S f OF EN GoDS-BÏE NST. Jï, ^
't Zij n dê ko tiftelkfee griJBeaa 'ifh abiJ rgdM|
't Zij n de krabbekgpepen niet, Die my lu ft te fien bedrillen, , "kVerghu heel een ander lied.
, Hebben oyt mijn' drooge longen, ;
Heeft mij n fchrale gorgel oy t i[ VJ Hemel-yvengh ontiprongen
En uw' hulp te baet genoyt, Om den Schepper aller wefen m ■ 1 n fijn dreigende gerecht Met het fmeecken te belefen Van fijn Herder-Koningh-knecht: O ! beleidt noch nu de fchichten
Die ick derwaert fteig'ren doe:
Vleugelt mijn'ontleende Duchten,
Swiertfe tot de Vieffchaer toe
Daer het ziei-berouwigh karmen
Noyt vergeefs en wierd geftort,
Daer het loon-recht en 't erbarmen
Ponds-gelijck gemeten wordt. ■'.■■■ !
Mog'lick of wy 't oore boorden
Dat den uy tgeperften fangh
Van de ballingh-harpers hoorden /
Daer fy onder vyandsdwangh
Aen den Babylonfchen oever
Trage fnaren deden gaen,
Hoe bevallicker hoe droever,
Op den drop van Zions traen-v
Mog'lickof die groote Goedheit
Datoneindigh Over-al,
Dien mijn' ziele voor de voet leit, .!
Sijngenadigh wei-geval , f '
Quam te willen laten dalen
Op fijn' waerdelooften Worm.
En mijn' treurigh te beftralen t
Door lijn' heetften toren-ftorm:
Mog'lick
|
||||||||
|
fS
|
i-Boic k.
|
||||||||||||||
|
Mog'lick of 't dien Eewigh-trouwéa
Sijner kudde heugen mocht, t um,n*6. En der geeflelingh berouwen Die fet'onder heeft gebrocht,-
Mog'lick of hy langer't ftorten Sijner weefen niet en droegh, iwd. En fijn' lemmer quam te fchorten Metten vre'-roep, 'Tis genoegh.
Luyftertdan bewogen woleken
(Met ontfehorden hy fijn keel Om fijn handen te vertolcken} Naer mijn waterigh gequeel ■, 'k Tap het uyt veel dieper' gronden Dan van onder tongh en tand, 't Zijn de wiecken uyt de wonden Van mijn zeerigh Vaderland. H<ec efl confolatio mea in affliclionibm meis, pfallendi argumenta
ejfe mihi ftatuta tua, in locoperegrinatknum mearum, PJal.119. m. lxxix. jrjr Qe lijdelic^ej- leed voltraenden onfè oogen, T ■*• •* Doe's Werelds blinder deel fijn bijtende gebas ,
joDtmin. Op fijns eeliickenfleet, en't menfchelick medoogen grijpt fmit f en- T T ' A i I ■ r ' 1
tt,mf>jfejfu. liet iorgeloos verdriet van onle zielen was}
'"z-rZèrunt ' * Hoe fmettelicker fmer.t verettert nu de leden TemfUmj™- Van dijn' gefalfde, Heer; nu die gefpreide wolc'k iDijp,fZmt pijn'erve, Dijnbefit, Dijn lot, Dijn'eigenheden |
|||||||||||||||
|
™
|
&JA t» C
|
£L. Verftolpet met een' Zee van Mis-geloovjgh Volck!
|
|||||||||||||
|
* Dijn Heiligh Heilighfte, Dijn' Heiligheitsvertooning,
c*uvtrftrv- Dijn Zielen-offer-huys leght op en over-fmett ™Z™h"Hiui Van hare grouwelen i s Dij n uy tverkoren wooning, «.«,«"»"» Dijn Hooftftadt, fteenopfieentemorfelenverplett. hnifiiute * De wrakeloofe moord van Dij ne Dienaer-vrinden flm'tlZ" " Verflaetdenheetendorft van hare wreedtheit niet, Sy werpenfe ter proy den vogelen teilinden, |
|||||||||||||||
|
f*HHmem «- En Dijii* begunftighdeden Dieren te geniet.
™2m%1' s De bloed en etter-beeck, getapt uyt hare wonden,
^"'fwltt Stroomt om de vellingen, als waer 'reen watcr-runn,
En
|
|||||||||||||||
|
BlBEL-STOF EN GoDS-DIENST.
|
3?
|
|||||||||||||||||
|
En onder allen een en wordter niet gevonden
Die hun het laetfte bed van onder aerden gunn'. 1 Wy, wy wel eer Dij n' roem, wy leden Dij ner eercn,
Wy fitten fpottelick den fchimperen te praet, 2 Wy zijn der buren jock, en waer wy 't voorhoofd keeren, Wy fien, wy hooren niet dan vingeringh en fmaed. 3 Hoe lang, geftoorde God, hoe lang verachtft Du 't fchreewcn
+ Van Dijner kind'ren onuytfchreewelick ellend ? Bewaertft: Du dijne toorn voor aller eewen eewen, En vlamt Dijn y ver-vyer van nu affonder end > 5 Laet liever defe Brand de Volckeren verflinden
Die Dijn' almachtigheit al fi ende niet en fien, Dieaen Dijn'wille-keurhaer' willen nieten binden, 6 En d'eere Dijnes naems haer' plichten niet en biên. 7 Soo hebben fy verdient, met Jacobs achter-erven,
Trots Dijn' bekommeringh, te fmelten in verdriet, Met fijne wooningen ten gronde te verderven, Met fijn' befittingen t'on-timmeren tot niet.
8 Laet Dijn' gedachtenis Dijn' wraeck niet vergelijcken
Met onfer Vaderen mifdadige wei-eer, 9 Maer Dijn' barmhertigheit voorkomen ons befwijcken >
10 Ons' krachten leggen doch wanhopelick ter neer.
"Oonferfaligheitshoop, heul en Heiland, Heere, Reick ons Dijn' hand en hulp in defcn harden ftuy t,
Wy hebbenfeverbeurt, maer, omDijnsnameseere, Wafch ons het fwarte vuyl van overtreedingh uyt. J2 Waeromme foudfl: Du ons de fmaetheid laten dragen
Van de verfmaderen van Dij en dijn Gebod, 13 En waerom ongeftraft ons laten achter-vragen, Waer is haer toevlucht nu en waer is nu haer God ? I4Laetfulckelafteraers Dijn Al-Om-zijn ontmoeten
In Dijne wraecks te-recht-beftede vjnnigheit, ,f Soo dat fy voor het bloed in onsgefichte boeten Dat Dijner dienaren door hun vergoten kit. 16 Laet der gevangenen verfuchten uyt haer' banden
Tot voor Dijn aengeficht door Wolckcn Hemel flaen, |
||||||||||||||||||
|
IV.
i Sumusop-
probrio vicir.ii
nsfiru.
z Sttnnx 0*
ludifiiAtieni circumftanti" ha nes. V. 5 Qusufqtts jehova. 4 trafceru in
Atemftm ? g,r- debit velut i- gtiit zeelui tuut? Vf.
5 Effunde r
Jium.ttium in tA4 gent es qu* k#b Agnofcttnt 6Etfuperrs,
gna <](** nctv&i tmtm non in- vecant. VIL 7 Nam cï«-
fumpter cen- fumptjabako- bum, fa habu tacuittmejut dtfolaveruntV VIII.
8 Ne reccr-
dit'u advttftu nos iniifuitattt prxctdenti&tn temparttm ; <3 Fefiinantes
praveniant nes mifcratia- nes tuA. io Nam at-
tenuati fumtts vaidè. IX. II *AuxHi&H
nobu Deus fa~ lutunofirtpro- piet htmorem mminütttis ó* er'tpe nes, ex' piationemcjue fac de peccatu n»j1rii prspter «#«f» tnum. X. izCttr di$a.
ra effent ifêa genus, |
||||||||||||||||||
|
Laet
|
||||||||||||||||||
|
E
|
||||||||||||||||||
|
I 3 Vbkatn ejt Dett* ijlorum ?
lllnnttffcat in ifik gent tb u* anteecu'osmjircs ■
15 VlÜMsftntMnuftTVQTumtwHm tjfuff.
|
||||||||||||||||||
|
XI.
|
||||||||||||||||||
|
l C Perveniat ante faciern titam gensit iu vindt.
|
||||||||||||||||||
|
34 I. Boec É.
I Pr» m/tgm- 1 LaetDijnen grooten arm behouden en omhanden.'
't"uff'ctl"reii. -Die op den eforpel-trê van doods-verhuyfen ftaen, quifim ?«> 2 Tel onfe buren toe de feven voud vergeldingh }mZtï*' Van 't geen fy ons, Heer, oit hebben aengedaen •, t^irg* 3 Vulhundefchoodenopmetairdefelvefcheldingh
TlTkint ^*e ^^jne heiligheit van hun heeft uytgeftaen. n«m ipfonm. + En wy, Dijn eigen volck, de kudde Dijner weiden y hAumipforum Wy fulleii Dijnen naem de Wereld maken kond: qmaffecemnt j Ter eewen eewieheit Dijn roem-gerucht verbreiden xiii. En ftadigh leven doen m kinders-kindrenmond. 4-Etnoipo-
pHlui tttiu, & grexpajlwtui. celeiraliram tlin ftiu'um. $ In quamqut gcntTAticntm tnarrabimm UuèèmtUM», |
|||||||
|
Op het uytterft overfnaren
Van fijn heiligh-droevelied Dochc hem (Vat gedaente baren Omgeroerde herflens niet ?_) Dat den Hemel witter lachte, Dat de Son, die klarer fcheen, Ongehoöpter maren brachte Dan fijn wielen langhbere'én. Spreeckt, beleefde al-verwarmer,.
Riep hy 't inelle-dagh-oogh toe, Troofteen' troofteloofen karmer $ Ifler trooft ? en waer ? en hoe ? Hoe, en waer, en offer trooft was, Geen en werd hem kond gedaeh •, 't Licht, dat fchier in 't over-Ooft was * Weigerden hem 't ftille ftaen. Dus vol vreefens, vol genoegens >
Vol beduchtens, vol befluyts > Vol verdeelens > vol vervoegens,. Vol bedaerens, vol gemuyts, Schongel-vlotigh van gemoede» Trad hy armen Herder-guyt, Soo hy naer fijn' mackers fpoedde j Ruggelingh te veldwaerd uy t. |
|||||||
|
Grooten
|
|||||||
|
BlBEL-STOF EN GoDS-DIENSt.
|
|||||
|
Grooten Heins, mijn hooghft vcrwond'rcn,
Soet befitter van mijn hert,
Die 't van bijs hebt hooren dond'ren,
En de dreuningh uy tgeherdt
Van u w'aengerandde buren,
Als het Spaenfchefolfer-fchutt
TTamen hunn' bedoodde muren
En uw' bolfters heeft gefchudt:
Oordeelt, wat ver haefte brieven
Defe Voerman had gelaên , Die hem tot des Knechts gerieven Konden weeren te verftaen : Was het dat hem 't hert herluften En fijn' poften dubb'len hiet Nae de Lauwer-waerde kuften Die hy 's mergens achter liet ? Of verijlden hy fijn' ftralen
Nae de Wefter flapens uer, Om fijn boden-brood te halen By der Mooren over-Buer, Om hem 't niews te gaen verkonden Van de vtoomgeberghde Stadt, Hoe fijn heir met neus en monden Hare wallen had gevatt ? Of foud'yemand derven raden
Op 't verhitten van fijn as, Op 't verfchem'ren van fijn'raden Datter kans van weddingh was, Dat hem winnens-luft te luchter Over vier-voet dede vlien, Om een' Genoueefchen vluchter Vliedende den hiel te biên ? Amen, H e i n s , op al dit giflën
Heeft den Hemel ja gefeit, d'Onderfoecker der gewiflen, d'Eewigh-een-almachtigheit, E 2
|
|||||
|
I. B' O E C K.
God den onomvanckelicken •,,
God in Ifraël gelooft Sy voor eewigh danckelicken Sijner wonderen gelooft. Sijnd'erluyderTrommelrdichten ,
Iffer langer Nafiau-lied Uyt te roepen, op te dichten, Wacht het van mijn' handen niet: Waer' mijn' ziel, van vreughden holler, Weinigh lochter over taft, Mog'lick waer' mijn tong en voller En bequaem tot lukken laft: Waer' mij n hert gevrijdt van fikken
't Waer' luydruehtiger verheught: Maer nu kropt het aen het fikken Van een'onvoorfiene vreughd i Over-vol belet te leken, O ver-droef druckt tranen in, O ver-bly verbiedt te fpreken,. Schielickheit itremt fangh en Sim Luft u doch dit vlies te fcheuren.
En onttoovren mijn gemoed, 'Luft u bly te hooren neuren Die nu vrolick fwijgen moet, Vriend, alleen aen uw gevallen Hanght het quicken van mijn hert, Wilt ghy aen den voor-langh vallen » 'k Sie mijn' herflenen ontwert. Op, geluckighRei-geleider
Van de Chriften letter-jeughd, Op, triomfelickverbreider Van des Hemels barens-vrcughd, Die ons van den Heil'gen jongen Van 't gefalfde Maeghden kind 't Baker-lied hebt voor gefongerk Dat fijn' gade niet en vind. Roeit
|
||||
|
BiBEL-STOF EN GoDS-DIENST.
Roert noch eensdie foete Trommel
God en Eng'len te geval, En wy fullen haergerommel Voederen met fnaren-fchal, Spreidt noch eens die helle galmen Over Son en onder Maen, Achter uw' vi&ori-Ffalmen Sullen wy ten autaer gaen. Daelt danoockuwoverdencken
Uy t den Hemel Wereld-leegh, Öp een oogenblicks herwencken Staen wy u ten dienfte dweegh: Vlecht Oragnen in Laurieren Om de horens van den Rhijn j OnfeLuyten, onfe Lieren Sullen uw'gefpelenzijn. Onder dufend medgefellen
Rondom herr te hoopgehaek Sult ghy oock den Rallingh tellert Even dus door my vertaelt: Komt hy fijn gevolgh te weig'ren, Vreemdelingh van 's Vaders Kuft, 'k Sal fijn' weer-wil overfteig'ren En doen deinfèn daer 't my luit. 'k Sal hem Hollandfch doen herworden »
'k Sal hem in mijn' boeyen doen t In mijn' eigen gordel gorden, Gq^pen in mijn' eigen fchoen > 'k Sal hem door mijn' eigen' oogen Waer hy uy t en henen moet Met mijn' eigen vinger toogen > Dragen op mijn' eigen Voet: 'k Sal hem mijnen a'em doen halen
Spreken heeten door mijn' ftem, 'Je Sal fijn' wandeling bepalen Met de-zoomen van mijn hem: E 3
|
||||
|
jS I. B O E C K.
'k Sal hem doen fijn' banden reckea
Op mijn' eigen fnaren-ry, En mijn' rechter fal niet trecken Of fijn' flincker ftopter by. Vraeght my niet te weet-begeerigh
Waer ick dit gelagh op bouw, Hoe ick my dus over-heerigh Op mijn' even landsman houw: Yraeght niet waer ick aen 't gehoor in Sijn' geheimeniflèn rocht, Daer hem geen gefchapen oor in Vreefe van verklicker bracht. Yeder Men-fch van Vrouw genomen
Schijnt een erifelick gequel Metten adem aengekomen Voor fijn' dagelickfche Hel: Tanden-dolligheit > graveelen, Zenuw-flagen, fwijmei-val, Gichten, hopeloos van heelenj Zijn van 't fchrickelick getal: Defen is te deel gevallen
't Ongeluck van mijn verfèl, Daer hem niet en fchort met alLea Is mijn byzijn fijn gequel: Sit hy, 'k fit hem in 't gelichte, Spreeck ick, hy beroert fijn'tongh , Swicht hy wederom, ick ïwichte, Singh ick, hy verhaelt fijn' longh, Wandelt hy, ick reek mijn' beenen,
Overgaenick, hy wordt moe} ' Warmt hy hem, ick fengh mijn' fcheenen} Spiegel ick, hy wenckt my toe, Eet hy, ick verflijt mijn' kaken, Drinck ick, hy fipoelt keel en tand, Kufthy, mijn mond moet het raken, Vry ick, 't is tot fijnent brand, Krijt
|
||||
|
BlBEL-STOF EN GODS-DTENST.
Krijt hy tranen, ick fchrei ftoopen,
Schetter ick, hy feevermondt, Wordt hy oud, mijn' jaren loopen, ('t Is ten naeften een verbond Als ten eerften was gebonden TufTchen d'eerften Man en Wijf, Eer fy, in fijn' rib gevonden, Wierd ontichakelt uy t fijn lijf) Droomt hy, ick verwerr' mijn' finnen ,.
Schrij v' ick, hy verkladt mijn' int, Mommelt hy, ick praet van binnen, Zeil ick 3 hyvervanght den wind j Peilt hy trappen, ick fchiet Sterren, Ancker ick, hy flopt fijn Ty, En, wat drolliger verwerren f Vaer ick voor, hy vaert voor my. Heet ghy my het raedfèl uy ten,
Vraeghtghy noch wie isdit? Heinsj 'k Sal 't u met den grond ontiluyten Van mijn ernftiger gepeins: Helpt my 's Hemels lefs' toe wenfchen Daer ick noch foo raw in ben , 't Is de menfch van alle menfchen Dien ick 't aller minfte ken: 't Is het hert dat in mijnVren
In mijn' geeften light en ftooft y 't Is de knoop van 't Zenuw-garen , 't Is het onbevallick hoofd, Daer mij n' herflenen in woonen $. 't Is, of kk en ben het niet, Die hem eewigh rapfalthoonen
Onder 't fpoor van uw gebied, C. H.
|
||||
|
40 I. B O E C K.
A e n Vrouw
LEO NOR E HELLE MANS Droftimte van Muydcn.
\\T El-weergepaerdeWeew, door-deughdelicke Vrouw»
* y Die foo voorfichtelick 't pack van den eerften rouw
Gelicht hebt j en geleght op de geleerde fchoud'ren Daer 't wijfe Hoofd op ftaet dat noit en fal veroud'ren > Bevallige Droftin, die met een taey geduld Mijn' onmacht hebt geborght, en my mijn' hooge fchuld Vanmenigh bly gelaghen minnelickonthaelen, Genadelick gedooght met woorden te betaeleu > Reckt die lanckmoedigheit noch eene fpan-breed uyt: Aenveerdtnocheenslichtgeld, geflagenopmijn'Luyt, Ter goede rekeningh van danckbare voldoeningh. Schoon ick mij n uy terfte vermogen aen 't voldoen hingh, 't Voldoen en ftreckte niet. Nu neem ick 't Niewejaer Behendelick te baet, en grijp 't geval by 't haer, En offer' wat papiers, verguldt met Heiliglï dagen > Om of't u nooden moght tot langhfamer verdragen. Wat is't? een hand vol rij ms, een Boecksken in den fack, EenBedelaersgefchenck, eenGeufen Almanack. Een dingh verfeker ick: 't en zijn geen' logen-blad'ren, Noch boeren boerterij. 'tlsernftj en uyt mijn ad'ren Het binnenfte geweld, foo verr haer fwackte gaet. 't En is geen Sterren-waen, Mevrouw 3 't is Hemel-praet; 't Zijn tochten van mijn' Ziel, die ick voor henen fende Naer 't geen noy t oor en hoorde en ooge noyt en kende, Noy t menfchen hert begreep -, gelijck een reis-baer Heer Sijn' huyfe-vefters fchickt, met krij t en met geweer, Daer hy vernachten wil. Bevallen u haer'plichten, . Gebruycktfe t'uwen dienft. Mijn licht fal beter lichten, Soo ghy het waerdigh kent om mé tot God te gaen. 't Is op foo goed weerom: foo s' u niet aen en ftaen \ Ick wacht 'er betere van uw' befcheidentheden : Of wandelt ghy met my, of laet my met u treden : d' Eer komt de Vrouwen toe: gaet voor, en fleept my naer: 'k""Wilgcerne met u gaen naer 't eewigh Niewe-Jaer. |
||||
|
BlBEL-STOF EN G0D$-DIENST.
. - ■ - - ■ " 'T
In Nobilijfimi viri
CONSTANTINI H U G E
Eq. Ztilecbemi Vvmm, & Celfiffwio Arauftofienftum
trincip a Confiliis & Secretk DIES F E S T OS.
O liet e noties Attica & vos Vejper*
*-^ Siculisferoces, vofque noties & Dies Scribent is Afcra, in/anientis Gr ma Siletefejla, queis Eleufistollitur, Vel Romafoedü diffoluta gaudiis Colit Lupercal; je que Baccho devovet Lafcivientü fax profana Kornuit. En, ChrijlianüVefpera, Noties ^ Dies
Alii refulgent, érfugatisnoftibus Cdcutientu fieculi, crepufculum llluftre mundi deviü mortalibus r Cwlejle lumenfundit &facrat Deo.
Zulichemus Aula cultor & Celfiduck. Di-vinafatur, é'falutisprincipes Sacrofque nobü tot dies loquifacit, gui nuper orbi tot difertaprodidit Commenta vut es, ingeniquefulgetra, £ui citrtum & acre in muitiformes naniat Epigramma torft, &per impetus breves Saliens, acutamprovocavit Bilbilim: Satur Latini mafculique Mritus, Latiique dotlisexpèditwvocibws; J a m verba don at Belga Belgts matribitt, . Dccufquegrctndis Hoofdig/» lucem rapit, Sacer que linguam mutat & facundiam. Nttnc Solis Ulam myflici illuflrat die,
Caufafquepro dit ter verendi nominis, Solemque Seli ab ipfo Solefcenerat. EgreJJ'us annum, ceu renafcens Viribus, Njrvumfaltttat, hojpitemque corporh Animum reforwat, induitque vejlibm F
|
||||
|
'
|
|||||
|
r. B o e e k;
ReBi j pudorit, juris, inmcentu >
Humanitatis > grati& & modeftia. J)um vagientis quxrimus cum Regibus Cunas ïéfa» & ftellaprducet Magis, Sequitur fatelies nofler, érperinvias Vias eunti fiella fit puer Deus. Sol oracondit, occidenie Cynthia tMtemitatis, fedmedentem er'mini Cr mem tuetur, quijuttm dolet nefas, Diemque penis horridumplacat ftbi. Ru ent is iram ejr favientis Angeli Evadit ittus, cui cruenta limina Nihil merentis vittima tabo madent. HocPafchavatis. lil* gentibusf uit Aurora felix, qmfepultum reddidit Vit &pnr ent em ér mortemortem contuditi Mox raptus alt e nubiumqm curribus Veellus po'éta, fe potentis vindich Jnfêrt triumphis, feque adumari cupit, Ceu Sponfk Sponfo, filimfttopatn^ Capitique membra, miles optima duci, Fr at er que fratri palmes ipfivine*. Hinclapjitm abaliciFlamenomnesoccupat\, ... Variifque linguis dam loqui facit Patres Bijfex, in ipjo Vatefit miraculum 5 Vnoque Bat avis ore diverjumfonat, GrajufqueGrapt BelgaBelgis, Aufini Rejpondet Aufon, Celtagenti Cehicx., Trtfepefanttum, pauper es ChriJlilareSi Deforme tecJum/oJpitatorirDei, Supplex adorat,; fordidijque culeitris U/ia quiefcens , invenitfibi locttm, jQuicunquefaclam damnat hocfwno fuum, Opefquequarit indigum juxta Deum. Tandem p atefcit Menfzy q»£ detpabula ^Anims lab anti, &fanguine occultam fitim » , Famemque camepellat indomabilem. Denat feipfum corpus & fimul datur > ■ Idem'
|
|||||
|
"B.IBKL-ST'O'F EN GODJ-DIENSTi 4$
idemque fmttispluribtu corpus datur.
Jguinplus farind vejcimur. mens digerit, Jguoddens nequivit. intrat ospium Ceres Stupenda, mentesefia frafticorporis. Res tota ver/t efi, difirepamm in modis. Hos difcrepantes dulcis mi Charitas. Hacfacnfiribis Autor Hellemanii^i
Dumque Orbis orbi donut orbisfruflula, Strenifque amorisvinclaftringit vilibus; Tufümmadonas, quemque cmclipafiimus, <£>uo cuncli egemut, involutmfafciis, Cadens, refttrgens, tot repertus Regibus ■> Totdonamittensj Stren/t mittitttr Deus. C. Barl^us.'
NIEV JAER. |
|||||||||
|
't Ij
|
|||||||||
|
uy t. de lefte Son gingh gifteren in Zee,
|
|||||||||
|
Getuyge van mijn jaer vol ongeregeltheden.
O dien daer dufend jaer zijn alsde dagh van heden, Voor wien ick defèn dagh mijn' vuyle ziel ontklee Van 't fmodderigh gewaed van veertigh jaer en twee?
En dry, en noch eens twee, die ghy my hebt geleden j Al vergh ick 't dijn geduld met fondige gebeden, Gunt my een fchoonder pack dan ick'er oy t aen dee. In d'eerfte niewigheit fal 't vleefch en bloed watprengen,
En 't paft haer moey elick: maer ick betrouw Dij n' hand} Die fal 't my lichtelick wat ruymen en wat lengen. Maeckt my maer op de reis van 't eewigh Vaderland
In defe wildernis een' Dijner Ifraëlijten, En laet dit niewe kleed mijn leven niet verflijten. GOEDE VRYDAGH.
WAtletcJe Middagh-Son ? hoe luft haer niet te blinckön ?
Is 't Avond op den Noen > Ten minften, volle Maen, En, Sterren, haergevolgh, hoehaeftghy'tondergaen? Moet ghy ter halver baeh van't koele Zee-nat drincken ? F 2 Neen,
|
|||||||||
|
■
|
|||||||||||||||||
|
AJL. L BOÏCK.
Tr
Neen, neen, ick fie 't u aen, ghy voelt den moed orttfincken
Voor't fchandige Schavot, daer Sions docht'ren ftaen En fwijmen voor den fchrick van't heiligh, 't Is voldaen, En op den droogen Bergh in traenen gaen verdrincken. O, mijn voldoende God, vergeeft ghy myeen. woord?
't Voldaen voldoet my niet, ten zy ghy my vermoordt En van mijn felven fcheurt, en briefelt de gewrichten Van mijn' verftockte Ziel, foo dat's haer' weder-plichten
Gedwee en morruw doe; foo dat ick haev en huys, En lijf en luit en tijd leer' hangen aen.ditKruys. |
|||||||||||||||||
|
PAESCHEK.
|
|||||||||||||||||
|
D
|
|||||||||||||||||
|
En Engel is voorby: de grouwelicke nacht
|
|||||||||||||||||
|
Der eerft-geborencn is bloedeloos verftreken :
Ons' deuren lijn verfchóont •, foo warenfe beftreken Met heiligh Paefchen-bloed, dat d'uytgelaten macht,. Die Pharaos kinderen en Pharao t'onderbracht,
Doorgaens vcrlchrickelick, verfchrickt heeft voor het tekent VVy zijn door 't Roode Meer de ilaverny ontweken, jEgyptenbuytensreicks. Is alle dingh volbracht? Is 't Schip ter haven in ? Oh ! midden in de baeren,
De baeren vanons Bloed, veel holler dan dat Meer. Den Engel komt weerom, en 't Vlammige geweer Dreight niewen ondergangh. Meer,, heet hem overvaeren j
Merckt onfer herten deur, O Leew van Judas Stam, En leert ons tij delick verfchricken voor een Lam. |
|||||||||||||||||
|
H E M E L V A ER T.
|
|||||||||||||||||
|
i ■ ■
|
|||||||||||||||||
|
Wagen Jfraëls met uwe Ruyter-knechten,
Waer voert ghy onfen Vorft ? ó, aller fwacken trooft > Zijt ghy ibo toeverlaet der genen die ghy koóft > Blijftghy hun foo te hulp ? verlaet ghy haer in 't vechten, Voorvechter van Dijn volck ? werpt ghy fe tot gerechten
Den dwingelanden toe, gefoden en gerooft, Haer' fpieren uytgetanght, haer' ad'ren uytgeoofl:, Haer' zenuwen gefnerpt op roofleren entrechten ? |
|||||||||||||||||
|
O'» Duyve>
|
|||||||||||||||||
|
.... .........
|
|||||||||||||||||
|
BlBEL-S TOF RN GODS-DIENST. hè
O, Duyve, fietomleeghj vlieghtonfe herten toe,
En rucktfe voor Dijn aesuyt defe fierflickheden}' - En deelt de wereld mis, en laet haer niets beneden Dan daer deleftepier fijn' luiten in voldoe.
O die van nu af aen in 't endeloofè bly zij t, ^#/ Weeft hier ^ en voert ons foo van nu af aen daer ghy zift. 'l* ~'
. , . :'-n' : <:['■ .Ij;.- ' ."/O
P I N X T E R E N.
|
||||||||||||||||
|
Ï5 Oo overdadigh is des Heerén rnifde hand:
Sijn' fprekers hadden hem 't wel-fpreken fien belovetv : Voor 's Werelds machtige, noch (lort hy haer van boven Elck fijn' ontfteken tongh en tael voor yeder land. Waer toe het overfchot van gaven allerhand l
Hy had de Hemelen fijnr almacht leerenloven, .i'x^rin De dagh, de ftomme nacht verkondight het den dóó ven,
En al fijn rhaeckfel fpreeckt. Maer foncler grond en ftrand Zijn fijne wonderen, gefijck fijn' vriendlickheden.
Heer, deelt ghy Tongen om ?; fiet noch eens naer beneden r En deelt 'er my een' toe die Dy in my bevall', Die niet en itamer' daer dê boofe lullen beven,
Die naer den doem verlang'van dood eneewigh leven, En onoekommert zy wat fy daer feggèn fak' |
||||||||||||||||
|
a
■;•
|
||||||||||||||||
|
>T
|
||||||||||||||||
|
• K E R S M I S.
|
||||||||||||||||
|
A
|
du-: l »>.; *>tn)J ;,. ' - -' ■ ■ . •iO.pXA
L is de herbergh vol, al lightGods Soon in 't hoy,,
|
|||||||||||||||
|
Mijn' Ziele magh'er in, en wilt 'er by vernachten.
Kom, vieefchelicke menfch, de vleefchige gedachten Zijn heden van verdienft: Daer fchreidt wat in ditflxoy-r. Dat voor ons fchreyen wil -.daer al het y del moy
Van Koninginnen kraem voor flroy is by te achten. , Daer light in defe krib, dat ons geloovigh wachten
Vol tijdelick vervuil' en al ons leed verftroy'. God light'er in ons vleefch; God, vaderloos op aerde,
God, moeder-loos by God j het mede-fchcppend Woord 5. God j Vader van de Maeghd die hem ontüngh en baerde, En nutevoete light. hier light. en gaet niet voort, E 3 Mijn'
|
||||||||||||||||
|
.,,y -
|
|||||||||||
|
4$ I- B O E C K.
Mijn' Ziele, maeckt een eind van d'ongerijmde Rijmen;
Ons befte feggen waer ootmoedelickbefwijmen. DRY KONINGEN AVOND.
W Aer is Gods eenigh Kind, dat ick't aenbidden magh?
OWijfen, wijftmy'tpad. 'k zie dufend Sterren proneken i Maer geene die my leid' als met verkeerde voncken: Ick fie de Leid-Ster niet daer op uw' wijsheit fagh. Terwijl ick opwaerts gaep, wat hoor ick voor gewagh ?
Wat roept de wulpfche Stad, in weelden wijn verdroncken, DeKoningh drinckt? wegh,wegh,deKoningh heeft gedroncken, En drinckende voldaen het bittere gelagh, 't Gelagh van Gal en Eeck , dat geenen mond en monden >
Daer geen' keel tegen rnoght, van die daer kop en keel En Ziel en al verbeurt bekenden voqr haer' fonden. Nu treed ick moedigh toe met all' mijn' wonden heel.
Komt, Wijfen, 'k weet het pad} al is hetfteil en verre, Ick vrees den Dool-wegh niet, 'tKindfelver is mijn'Sterre. |
|||||||||||
|
S O N D A G H.
|
|||||||||||
|
I
|
|||||||||||
|
S 't Sabbath-dagh, mijn Ziel, of Sondagh ? geen van tween,
|
|||||||||||
|
De Sabbath is voorby met fijne dienftbaerheaen}
En de Son die ick fie fcheen gifteren als heden-: Maer, die ick niet en fie en fchijnt niet foo fe fcheen. Son, die ick niet en fie als door mijn' fonden heen,
Soon Gods, die defen dagh het aerdtrijck weer betreedden, Fier als een Bruydegom ter loop-baen ingereden, 'k Sie Sondagh fonder eind door Dijne wonden heen. (men., 't,Zy dan oock Sondagh nu, men magh 't Gods Soon-dagh noe-
Ja, en Gods Soen-dagh toe. Maer, laet ick ons verdoemen, Waer ick van dryengae, ickvindonsindefchuld. God Son, God Soon, God Soen, hoc langh duert Dijn geduld?
Hoe lange lijdt ghy, Heer,Dijn'Soon-dagh,Soen-dagh,Sondagh, Ondanckbaerlickvcrfpilt, verfpcelt, vcrfpelt in Sond-dagh ? 'sHEEREN
|
|||||||||||
|
Bi BEL-S* O* iNGoDS-DIENST. ' ipf
's H E ER EN AVÖNDMAEL
T'
JL S 't weer Dijn' hooge Feéft, en ick weer van de gaften ?
Maer, Heer 3~ het Brnylofts-kleed daer in iek left verfcheen ■■■•
Is over halver fléëc, jat'téngelijckf. 'ergeen } En ick fit moedigh aérï als oft' my puntigh paften. Hoewaerdewraéckbéfteëdi, fooghymy nu verraften,
En uytter deure drèeft in 't eewige geween! Nochborghtghymy'tgelagh, en, op Geloof alleen En wat boetveerdigheits, en laet mijn' ziel niet vaften. Dit 's dan 't boetveerdigh hert. maer't veerdigh gaet niet veer:
't Is geen begonnen werck. Wanneer wil 't boetigh wefen, Voor nu, voor gifteren, en voor den tijd naer defen , Eens boetigh voor altoos 5 en wanneer wilt ghy, 'tHeer?
Is 't altijts weer op niews, en altijd weer op 't ouwe ? Oh, dat my/t hol berouw eens en delick berouwe i A en J o ff r o u w
T E S S E LS C AD E VISSCER, tJWet myfie Heilige-Dagen.
KOmt, Téflèl,; uy t de Mis, enuythetmisverftand:
lek weet een rechter pad naer het beloofde Land. Wy fullen onderweegh oock Brood en Wijn genieten: Maer in ons' eigen maégh. Die maer brood eten fiet, en Wijn drincken, ftèrekt fijn hert niet anders van den geurs Dan of hy nuchteren voorby des Baekers deur, Voorby den kelder gingh. Men fal ons niet doen vaften Als vreemden; maer als weeren weergenoide gaften,' Spijt onfevyanden, ter volle maeltijd aen, Ten vollen Beker, dorft en honger doen verilaen. Wy fullen op de reis oock peifteren en ruften, En houden Heiligh-dugh: maer niet in luye luften: De ruft fal fpoedigh zij n, en fpoed iger dan 't gaen, • En toepad van den wegh: En altijd God voor aen, Altijd de Ster in 't oogh. niet die de Wijfen leidde, Maer dieteBethlem rees jdieuyt den Hemel fcheide, ; Om
|
||||
|
4,8 I Boe e k.
Öm blinde pellegrims te lichten van den grond
Tot daer Sy, eewigh licht, voor alle eewen.ftond. LuffÜ meer tijdverdrijfs in 't reilen ? 't Tal Gods Woord zijn > Ons Vaders Teftament: dat dien die vangeboort zijn Sijn' echte kinderen met lift verduyftert werdt, Met lafter werdt ontleght. Die fackel van ons hert, :j .,0; Die leid-fter fal ons eerft ons' Vader leeren kennen, m «ft :\r ■. Dan pnfe Moeder toe, en ons aen haer gewennen > Maer naeckt een masker-loos, gelijck de Waerheit is, OntRooment en ontPaept. Daer lullen wy 't gewis, 't Ontwijfelicke recht van yeders erfdeel lefen, . vl . En, wat ons ftaet te doen, en wat ons voeght te vreefen, • Ên waer de wyde Poort, en waer de nauwe gaet, ,,j ,. ., En hoe ver Libanus van Babilonien ftaet. Vindt ghy daer dan een blad, een woord, of eenen tittel ,
Een ftippeltjen, dat maer uwachterdenckenkittel', • Ennaer denTiber treek'en Siioë Ichpuwendoei '
Van nu af fegh ick u mijn vol berouwen toe, En volgh u voet op voet naer Roomen, de gewijdde, En late Bafel en Geneven op een' zijde. Vindt ghy daer twij feligh yet dat ons nodigh fchijn* En niet van elders licht t'oht-duyfteren te zijn: Of vindtghy daer een' wenck daer door u dünck' ons Vader Sijn' laetften wil ontdoe, en wijs' ons op yet naeder By menfehen toegedicht, die met ons fterven gaen, En, op het fchoonftge£et, niet als voor erven ftaen: Of vindt ghy claer een \\foord dat onfe Moedertaélen Voor God'ontheilige, en heet' ons woorden haelen UytRopmensoudepuyn, enHeidenlchovfrfehot, Om daer, en daer alleen, als in een blind'ling lot, Ons lofdicht, ons verfpeck, ons' danckfpraeck in te voeren} En doen God lijden wat geen'redeUcke boeren ï-nolfov 't] > Van onste lijden ftaet, een' Bedelaergenae [)C0 ri->If Te hooren eifchen die fijn felven niet verftae: Of vindt ghy daer een' fpreuck, die ons meer Heilighcden Dan een' te foecken leer', en eifchen van de leden De hulpe die het Hoofdalleenigh. eifchen hoort, .; ; • |', j ; Alleen d'ejlendke belooft heeft op fij n woord: $ r;,.," |
||||
|
BlBEL-STOF EN GöDS-DIENST. 4p
Of vindt ghy daer een' Maeghd daer yemand oy t voor buckte,
Die oyt haer Hemelfch kind fijn'eigen' eer ontruckte,
Die oyt hetKoninghrijckalsKoninghs moeder nam,
Om dat de Godlickheit door haer ter aerde quam:
Of vindt ghy daer een Beeld van yet dat Godt moght heeten,
Van yet dat niet en moght, ter Majefteit gefèten >
Ter bede van Gods volck, om dwers door hout of lïeen
Te hooren, en voor God te brengen onsgeftêen:
Of vindt ghy daer een' Wet die ons een ander va'ften
Dan matigheit beval, en ons de maght toepaften
Van veertigh dagen fpijs onbeeringh, van een' Dagh
Die meer als andere den Vlees-dagh heeten magh:
Of vindt ghy daer een' Les die ons verbie te leven
Vanonferhanden werck, eneengeklooftert leven
Voordeughde-plichtenilell', dieyederfijn Gewis»
Sijn' eigen nood-druft en fijns Broeders fchuldigh is:
Of vindt ghy daer een' Keur die 't Heilige vereenen
Van 't echte Bedde-paer de kladde fchijn' te leenen
Van onbefneden luft, en maeck my Hoerekind,
Om dat mijns Vaders vleefch mijns Moeders heeft bemint-;
En duyde lafterlick mijns Saligh makers goedheit,
Om dat een' Bruyloft-mael fijn' menfch'iickheit gevoedt heit.
Om dat hy nieten riep, Bruyd, Bruygom, fietopmy,
't Is beter dat de menich op aerdeneenigh zy:
'Of vindt ghy daer een' Vloeek den fweerer toegedreven,
Die fijn befworen woord, den ketter felf gegeven,
Te wederroepen dwingh', en Ifraël verklaegft*
Omdat het Gabaon myneedeloos verdraegh'}
Of vindt ghy daer een Óchat van onbevolen wercken,
Van overtolligh goed, daer uyt de rijclce kercken
Der armen fchuld voldoen, daer door ghy vry en vlugh
Uw'fchouderen ontlaedt op uwes naeften rugh;
Daer uy t een fondigh menfch afgodelick verdeele
Dat uwe ziel verquidc' en haere wonden heele-,
En vuile (bo de maet van Gods verdienften op,
Die fijn'gehoorfaemheit vervulde tot den top:
Of vindt ghy daer een' macht een' fchuldigh' menfch gegeven,
Om fijnen mede-menfeh de boete te vergeven
G . Die
|
|||||
|
... .■ ...'.-. ■.*>'.".'■.-'
|
|||||
|
4fo I. B O È C K.
Diehy Godfchuldighis, en feggen, menfch, gaetheen,
Eetvifch, dry weken langh, ghy hebt genoegh geleen:
Of vindt ghy daer wat Broods met een' getapten Beker
Die God en Menfche zijn, foo levendigh, foo feker,
Soo tegenwoordigh als God in den vleefche was;
Die ficli nu fluyten laetin meer of minder kas.
En alle daegh ontdoen, en alle daegh hermaecken,
En vinden londer fien, en voelen fonder raecken,
En fcheuren fonder breuck, en eten londer fmaeck,
Die hier, en teffens daer, en teecken zy en faeck,
En een vijf-woordens-God, een God van meel voor muyfen,
Een God, die waer ghy wilt moet huyfen en verhuyfen:
En vindt ghy by gevolgh ('t gevolgh is even wis)
Dat God een' Poort, een Wegh, een waere Wijngaerd is:
Of vindt ghy daer een Vyer, dat zielen af kan vagen,
En fengen uwen Geeft, en doen dat Gods verdragen
Nietafenhebb'gedaen: Soofeghenfweericktiier,
'k Wil niet te foecken zijn, 'k wil met u in dat Vier,
'k Wil koken neffens u, totdat wy gaer gebrouwen,
Als afgeblufte Kalck, in koeler lucht verkouwen,
En dienen ftichtelick ten bouw van 't heiïigh werek •
Van Scherpenheuvelskluys, en vanLorrettoskerck.-'
Of gaen ijw* oogen op, en voelt ghy onderwegen
Uw aengefteken Hert ter rechter zy bewegen, Als of Hy ongefien naer Emaus met ons quaem Die geern is tuflehen twee vergaert in fijnen naem ?' Gebeurden U'tgeluckj gebeurden my't vermaecken Van uw' mifmaecktigheit door my te fien vermaecken J1 Vermaeckelicke reis, die ickfoogeeren fagh', Wat maeckten ick van U een* niewen Heirgendagh! Maeronsgety verloopt, 't gety van onfejaeren.
Wy moeten flucks van Land3 foo ghy meentmetevaeren. Eylmeenthet. Siet ick meen't. Hier is mijn hert en band',: Komt j Teflel, uyt de Mis enuy t het misverftand. |
|||||
|
E NAT MA'
|
|||||
|
B I B E L -ST O F E §i GöD S*D 1 E N S T.
|
||||||||
|
f*
|
||||||||
|
ENAÏMA TAMOÏ.
Oyer des Heer en Alpondmael. GOdsTafel, endaeraen ickfbtte Sondaer, ick!
Heb ick 'er t'eten en te drincken fonder fchrick ? Ghy die die Tafel deckt, en met geen minder eten Als van Dijn eigen Vleefch en Bloed; hebt ghy vergeten Hoedatickmennighmael, hoeonlanghs, deferFeeft Oncierlick aengedaen, deelachtigh ben geweeft? En lijdt ghy my weer hier, en doet ghy my niet vragen Waef't Kleed is, 't Bruylofs Kleed, dat yeder hoort te dragen, Die hier verfchijnen derft? Ick vraegh't mijn felven, Heer, En vindt het vuyl gewaed vol vlecken, waer ick 't keer. Soo was 't voor heen, foo is 't en ("wel magh ick het vreefen} Soofal'tgeduerighlick, foolanghickzijnfal, wefen. ' Sal ick niet worftelen en poogen dat ick fweet, Om eens Dijn Gaft te zijn, met heel een onvuyl Kleed ? Ojae, Genadighfte, die my in vrees en beven (Alsna den binnenmenfeh) dien yver hebt gegeven: Danckzy Dyeewelick: ghy hebt my met den luft Van weldoen tegens mijn on weldoen uytgeruft: Maer van dry Vyanden en ben ick maer een eerfte: Twee laetfte werpen my lbo veel ilijeks, elck om 't leerfte, Dat weerftandt machteloos, en , wat ick weer of wis, Bei, weeren overmant, en wiflenydelis. Moet ick dan buyten ftaen, fal ick my uy t fien fchuy men,
En niet föo veel van't Mael genieten als de Kruy men ? Neen, Heer, daer is een Kleed, daer is een Heiligh Kleed, Een bloedigh Kleed, gedrenckt in water en in fweet; 't Kleed van den Middelaer, dien gh' u hebt laeten paeyen: Dat kan my decken met de minfte van fijn' draeyen. Daer onder vrees ick Dy (ick die Dy vrees} meer niet: 'kWeet dat ghy door dat Bloed mijn'Etter niet en fiet. G 2 Noch
|
||||||||
|
~
|
||||||||
|
f% II B O E C K.
Noch o-per het fefae.
G Hymaeckte water wijn: dat'sklaeralswijn ofwaterj
En 't was een wonder werck. Ghy noemde Brood uw Lijf,, En Wijngaerd-fap uw Bloed, en 't was een tucht-bedrijf Tot uw'r geheugenis: foo lees ick, en foo ftaet'er. Mijn' ziel vergaept fich niet aen wat veel' eewen laeter
De grove gronden ley van cewelick gekij f: Wieu'tmirakel, Heer, ofaenfchrijy'ofontfchrijv, Houd ick voor even boos van opfet ea vanfnater. Gunt my het recht, het fl echt, het oud j. het al-gemce»,
Het onbemorft gebruyck van wat ghy hebt.gefproken, En dit mirakel toe: ö God voor my gebroken, Breeckt! nu dit lichaem oock en defeziel van een.
Neen, neea, verworpen fteen; ghy zij t'ervan gewroken, Maekt maer mijn fteen tot vleefch, en maer mijn vleefch tot fteca» Noch oyer het fefae..
JCkwil, Heer, datghy.wilteahebheclanghgedaeaj
Ick heb Dijn' loop-baen lief, en loopfe met vermaecken. En doe 't van over langh, en hoop het niet te ftaecken, Maer van de dertigh grein tot hondert toe te gaen, Hoe pleit ick evenwel ? is dus de maet voldaen,
Is 't wel of met mij n' wil of m et mijn' loop te raecken ? Oh, foo veel ydelheits en laet my noy t genaecken: Onnutte dienftknecht, hoeföud ick by my beftaen ? Mijn wili&wilde wil, mijn loopisftaegh te rechten.
Oh, die de voeten wiefcht van Dijn' oavuylder knechten, Wafcht met den minftcn drop van Dijn onfchuldigh wee. Mijn' vuyl geloopen'af, eer ick ter Tafel tree.
Ick feght, ó God, en meen 't, en ween 't en fteen 't, oh armen l 't En geit noch wil noch loop >. mijn heil is Dijn ontfarmen. Noch
|
|||||
|
ki
|
|||||
|
BlBEL-STOF EN GoDS-DIENST.
|
|||||||||
|
ra
|
|||||||||
|
Noch over hetfebe.
HEt kleed moft wit en klaer, jae fpkr- en fneew-wit zijn,
Daermed'ickopDijn'Feeft, Almachtige, verfchijn: Maer'tiseenfneew volflijcks, en'tiseenfpiervolvuylen Die ick ter Maekijd brengh. Wat fal ick aengaen ? fchuylcn? En fchouwen Dijn gelicht ? de Vijgen van ai 't land Zijn breede bladen-loos tot mijner fonden fchand. Neen, Heer, ickbergfrmy niets ick wilvanDygeberghtzijm O, wilt het om Dy felfs noch dele reis geverght zijji ƒ Ick fal haeft fneew-wit zijn, foo ghyder maer toe doet Den Ylbp^van Dijn' Geelt, de Looge van Dijn bloed. Nocb'0.yer fopfehe.
\ 7Erfchijn ick op Dijn Feeft met all' mijn' twilligheden,
* IckopDijnVrede-feeft, ick twiftigh met mijn'leden, Ick met mijn Even-menfch, mijn' Reden en mijn' God, En lijdt ghy dat ick Dy viermael in 't jaer befpotj En brengh' een' Bruyloft-rock tot over kleed van fonden, Als of 't Dy blinden koft, en Iwachtelen-mijn' wonden Voor Dijn geweldigh oogh dat door de nieren boort ? Jae, Heer, ickfpreeckhetluyd, enlijdedatghy 't hoort,
De boofe zijn lbo veel', lbo weelderigh, lbo machtigh, Symaecken'tgoedfooquaed, de logen foo waer-achtigh, D'onnoofelefoo vuyl, d'ónfchuldigefoo fwert j Daer is geen fchuylen meer voor't vredelievend hert y 't Moet ftrijden, of 't hem luft, of nieten lult te ftrijden: Maer Dijn'genade maeckt mijn ftrijden niet dan lijden: Ick wreeck my met geduld. Noch roemick van meer machts -, Befpouwen fy mijn' eer met achterklap, ick wacht's} En draegh 't ftil-fwijgende, tot dat de tijd verfchijne Dat ick maghfegenen voor aengedaene pijne,, En maeckenfc verfuft en overtuyght van fin, Van onverdienden vloeck voor broederlickè min. En loonen leed met lief, en laden die my haeten Met weldaed over hoop, om of fy 't mochten laeten 3 ,G 3 Eb
|
|||||||||
|
# trèoECK.
En fchaemen fich 't gevloeck, en werden moe gequelt
Die geen verfet en foecktals weldoen voor geweld.
Dien twift en ftoockt gy niet: gy dooght hem t'mijnen voordeel ■,
En 't is een' oeffeningh die 'ck van Dij n heiligh oordeel
Gewilligh onder gae en plegefchier met luft:
Want ghy zijt met de Ziel die oock Dijn'roede kuft.
Veel fcherper js de twift die 'ck niet en kan verbloemen,
Die 'ck binnens monds bely, die 'ck niet en derve noemen, De twift met Dy en my, de twift van Geeft en bloed, Die daer mijn reden doet niet willen wat fy moet,j - En niet doen wat fy wil 't quaedkennen en niet laetert, *"t Goed kennen en niet doen, de misdaed doen en haeten,, Niet volgen daer ghy roept, nietkeeren daer ghy keert, Niet foecken dat my dient, niet fchouwen dat my deert. Maer d'allerheilighfte, 't vokk van Dijn welgevallen,
Zijnfevenmael des daeghs en fevenmael gevallen, En drymael eer den haen den dagh op kraeyen moght.,. En 't heeft den fommigen foo hoopeloos gedocht, Van vallen op te ftaen foo langh fy vallen konden, Dats' uy t des levens tijd en uyt het lijf der fonden Ontflagen wilden zijn, en wenfehten om de pijn Van ftervèn, om de pijn van fonden door tezijn. Wat ben ick voor een worm by die verkoren vaten ?
Wie doe ick dat fy de'en, wie fit ick daer fy faten ? Een hond, Almachtige, dieomdekruymenbaf Van Dijner kind'rcn brood: jae dier van d'eerfte ftraf, Een kruyper by der aerd, in 't vuyle flijck van fonden, Geen beter Voedfel waerd dan 't overfchot der honden. Dijn maeckfel evenwel, en daer een'Ziel in leeft Die op Dijn' zegen hoopt en voor Dijn feggen beeft. Een lemet die noch vonckt, of emmers fchijnt te roocken Als of fy voncken moght; een ried vol kromme kroocken, Een menfeh, en daer is 't al; een Engel, foo ghy wilt Dat Dijn' verbolgenthcit voldaen zy en geftilt Door fij n' voldoen ingen, die, voor my afgekomen, Voor my vermenfchelickt, het Kruys heeft opgenomen Dac my re wichtigh was, mij n 't achterheit betaelt, Sijn fel ven in de fchuld en my daer uyt gehaelt. Oli
|
||||
|
r
|
|||||||||
|
BlBEL-STOF EN GoDS-DlENST.
|
n
|
||||||||
|
Oh wilt het Vaderlick en Schepperlick en Heerlick >
En, zijn Dijn' Heiligen van uyt het felve deerlick
Geftegen daer fy zijri, en waeren fy voor Dy
Datick was eer ick was > en wierden fy met my
Dat ick wierd doe ick wierd, en moft ghy beid' herbaren,
Doew', eens geboren» niet als wangeboorten waren,
En ftruyckelden.fy noch herboren, als ick doe,
En waren fy, als ick, dan waeker en dan moe,
Dan neerftighendan traegh, dan zedigh en dan dertel y-
En is 't ai menfchen-werck en meer en min gefpertel,
En meer en min verfuyms van aengeboden heil,
En meer en min berouws van meer en minder feil,
En hebt ghy oock de fchuld van een door-fchuldigh leven,
Om eenen oogenblick berouwlickheits, vergeven,
En lange moordery genagelt aen Dijn Kruys,
En die de Rechter ftraft' ontfangen in Dijn huys,
't Huys der gerechtigheit > hebt noch eens medelij den
Met een welmeenend hert, dat ftaet maeckt op Dijn lijden,
Met een verloren kind, dat van den dool-wegh keert,
Met een vermifte Schaep, dat ghy van niews bekeert
En by de negen-tigh en negen t'huys gebracht hebt
Met een' mifdadigen dien ghy aen 't Kjruys bedacht hebt,
En van dol wijs gemaeefct en levend van een lij ck,
En leeren feggen, Heer, gedenckt mijns in Dijn Rijck.
Noch oyer betjèhe.
TS datdefwaerigheit? neer fitten, eten, drincken,
■■•Enfeggen, grootendanck, endoen datdanckenklinckem>,
Dat Kercken daveren van lof en prijs en eer ?
En is dat jóck niet licht en goed om dragen, Heer ?
O Jae't: ick fchort het op en meender mé te proncken
Voor menfchen en voor God. Voorbey? wat magh ick roncken !
Voor menfchen oogen,jae: maer voor mijn'Schepper, neen.
("Ghy weet Alwetende, ickfegh het tuffen tween,)
En menfchen weten 't niet, hoe 't weeght op defe fchoud'ren,
Die 'ck voel dat fefFens gaen verfwacken en veroud'ren,
Hoe 'ckftruyckel onder 't pack» hoe lichtelick mijn voet
In 't ftruyckelen verftuy ckt; hoe dat ick ligh en wroet
Onl
|
|||||||||
|
f6 I. Boe ck.
Om op te raecken, en niet op en kan geraecken}
Daer af dit Bruyloft kleed, dit ker me zijn e Laken,
In 't heiligh Bloed gedoopt foo vuyl, foo kladdigh fiet.
En nochtans fit ick hier, en ick en fchaem my niet,
Noch voor den Bruydegom, noch voor fijn' uytverkoren,
Sijn' Sonne-fuyv're Bruyd! Neen, Heer, ghy moet het hooren 5
En hoort het dagelicks, en hoort het met geduld,
De plecken in mijn kleed zijn 't door mijn eigen fchuld j
Daer valt geen pleiten voor: maer ifler een van allen
De gaften pleckeloos ? en zijnfe niet gevallen
Als ick gevallen ben, en dan weer op geftaen,
Dan weer geftruy ckelt die met my ter Tafel gaen ?
Ghy weet het, en ick gis 't. dit weet ick fonder giften,
De Bruygom blijft alleen, en moet-fijn' Gaften miflèn.,
En fetten in haer' plaets fijn' dienaers fonder end,
Sij n' En g'len fon der vleck, in dien hy hier ontrent
Niet als het vleckeloos Gewaed verftaet te dulden.
Maer houdt uw' lefïe niet, Vergeeft ons onfe fchulden.
En d'andre, Komt tot my al die beladen zijt~?
En is 't niet al met fchuld beladen inder tijd ?
En is 't niet Menfchen-werck, geen' Engelen te wefenf
En zijt ghy niet geftraft, geftorven engerefen
Om aller fchulden vleck te waflehen in Dijn-Bloed-?
Soo fiet niet wat ick dé, maer wat ghy deedt en doet
Tot lichtingh van mijn pack, tot fuyv'ring van mijn' vleck en,
Soo fal ick hier beftaen: en, kant'er wat toe ftrecken,
Dat ick niijn'ichuldenaer vergeve wat hy dé,
Wat ick niet en verdiend* en wat ick van hem lé,
Stout en ootmoedigh, Heer, derv' Ick my des beroemen:
En fult ghy in 't gericht geen' menfchen-ziel verdoemea,
Dan die geen' menfchen-ziel fijn fchuld vergeven koft. ,
Soo ben ick, niettemin door Dij nen arm, verloft.
Noch oy>er'hetfehe.
\ T7E1! dat de fondaer fich bekeer' en levend blijv',
* * Is dat des Heeren wenfch in 't menfchelick bedrijf?
Soo zijn wy buyten fbrgh*. want wien en (oud 't niet kiften InJeven en in dood op fijn bekeer teruften? „ Jae,
|
||||
|
BlBEL-STOF EN GoDS-DIENST. ff -
Jae, Heer, ick ben bekeert, en kom daer op aen 't mael
Van Dijn' gedachtenis en minnelick onthael. Is 't niet bekeers genoegh ? Siet ick verfoey de fonden Van mijn' voorleden tijd, als ingevuylde wonden Daermydereuckafwalghtj Ick wenfehte s'ongedaen, Ick wenfehte s'uy t den Boeck gewreven dacr fy itaen, Ick wenfehte s'in het diepft van aerdrijck of van baeren Ver van Dijn acngeficht wegh en verduyftert waeren: Is't niet bekeers genoegh? Misrekenend gemoed, 't En is niet halver weegh van daer ghy weten moet. 't Berouwt' my van eertijds: wiefbud het niet berouwen, Wie en berouwt'geen quaed die 't weet en kan onthouwen ? Maer is de man bekeert die 't quaed onthouwen heeft, Enfeghthet hem berouwt, en noch in 'tquaede leeft? En doen ick als ick ded' en lev' ick als ick leefde Doe 't quaed my nieten rouwd' en ick God wederfbreefde} Gewentelt in het boos' en van de wer'ld verheert, En heet ick vol berouws, en ben ick wel bekeert ? Is mijn berouw beroem, en mijn' bekeeringh praeten, En maeck ick ftaegh mijn werck van feggen en niet laeten ? Neen, door des Heeren hulp, 'k en trad niet als ick tree, 'k En lev' niet als ick leefd' en doe niet als ick dee, 'k En denck niet als ick dacht, 'k en fpreeck niet als fy ipraken, Die met my haer verbond en Gods geboden braken. Is 't nu bekeers genoegh ? noch al ten halven maer; Ten halven; Jae, mijn God, ick weet het, en 't is waer; Het vorige verfoeit en ernftelick berouwen, Het jegenwoordige vol yver en onthouwen, En is de volle boet van Dijn behagen niet: 't Voornemen is de plicht daer Dij n'genad'op fiet: Het opfèt hebt ghy lief, het ernftige verloven Van overpleeghdefond begunftightghy van boven Met goeder ouderen barmhertige verföen, Als 't kind belooft, 't en fal 't fijn leven niet meer doen. Nu is 't bekeers genoegh: 't voorleden is berouwen, 'c Toekomende verlooft. Maer fal't verloven houwen? Sal 't oude water-werck den ouden gangh niet gaen In mijnes oude ganghs verdrietige weer-aen ? H Ghy
|
||||
|
}8 I. B O E C K.
Gby weet het, goede God, en ick en kan maer wenfchen $
Want ghy zijt altoos God, en wy zijn altoos menfehen: Maer die my 't wenfchen gaeft, vekreckt Dijn werck, en gunt Dat ick alleen niet kan, en ghy Al-eenigh kunt. Noch Q7>er hetjehe.
EN eet ick niet Gods vleefch, en drinck ick niet fijn bloed j
Wat doen ick hier te gaft, en waer toe is 't my goed, Dat ick mijn lichaem fet daer 't meermael heeft gefeten En defen Wijn gefwelght en in dit Brood gebeten, Is 't niet, gelijck God lèy, fijn lichaem,. is het niet Het Bloed dat hy vergoot en 't bloed dat hy vergiet ? Mijn'ziel en vraeght dit niet; ick voel't mijn lichaem vragen.
Is 't vreemd ? fy vraeghden 't wel die God in 't lichaem fagen, Hoe fijn Vleefch eetbaer was: Ick vraegh hoe 't niet en is; Want emmers is 't getrouw en heiligh engewis, Al wathy fpreken wouw; en die het naer hemfchreven Betuygen duydeliek dat hy Sijn Vleefch gegeven r Sijn lichaem omgedeelt, fijn Bloed doen drincken heeft. Maer, Heere, doe ghy 't fpraeckt hebt ghy in 't vleefch geleeft: En atm' u daer ghy faet, en fa.et ghy daerm' u op at, En de verrader, die met u de lefte (op at, At hy u tot die fop voor toefpijs ? neen, gewis,, Die'tfeggen, meenen'tniet, die't meenen, meenen mis: 't En was, 't en koft niet zij n; ghy wilden 't niet doen wefen, Is dan het vonnis niet omftandeliekgewefen ? Wat blijft men hafpeien of't dagh is, of geen dagh ? De Son fchijnt. Atm' ujtiietdaerelck uvoeld' en fagh, En bijt men in uw vleefch, daer't foo ver uytderoogen; . Enuytder handen is? moet ick het in medoogen Of in mijn' gramfchap fien, dat een gefchapen menfeh Met minder als een' wenck, met nauwelicks een' wenfeh Sijn' Scheppernederdaeght, fijn' Schepper aen derft feggen> .> Doet dit uw lichaem zijn, des' Wafelen, des' Weggen, En laet het Wafelen, en Weggen blijven zijn, Vleefch en Bloed in der daed, Meel en Melck in den fchijn» Komtuytden Hemel niet, en regent u beneden Indufendftuckenbroods: lijdtwat ghy hebt geleden,, Her-
|
||||
|
BlBEL-STOF EN GoDS-DIENST. ff
Herfterft uw diere dood, fbo dickmaels als 't hem luft
Die u hier, die u daer ftaet en verraedt en kuft,
Geeft uw' vijf woorden plaets -, Laet u de weerklanck dwingen
Wat meels te zijn, Ghy God en Schepper aller dingen.
Was foodemeeningh, Heer, enwas'tuwheiligh wit
Te lijden naer uw' dood, te rijfen daer ghy fit, En van de rechterhand des eewigen vermogens Te daelen onder ons? 't Zijn ongerijmde logens, Het zijn verdichtfèlen daer van ghy noch de fchuld In Dijn' geréchtigheit den Dichter eifchen fult. Vergeeffch bekleedt men fichmet averechte Veeren
Van woorden die men weet recht tegens draeds te keeren: In dien 't uw lichaem was daer van ghy feidt, Dit is 't, Soo hebben fygedwaelt en heel den wegh gemift Die u niet als een' Wegh vertraden met haer' Voeten, Die u voor haeren Heer, niet voor een' Deure groetten, Die 't ongeredent docht en buy ten allen fchijn Dat ghy de Wijngaerd j fyderanckenfouden zijn. Ghy wilden u nochtans Wegh, Deur en Wijngaerd noemen, En die uw woord misduydt is waerdigh om verdoemen, En fy mifduyden 't, Heer, en ick mifduyd 't met haer, En fegh 't en is niet fbo, en evenwel is 't waer} Wegh, Wijngaerd, Deur en Brood 5 ghy zijt het al te famen, En die 't niet vatten wil heeft geen gevoel van fchamen, Of hoorde noy t de tael van Canaans geluy t, Of fluyt fijn' oogen toe > of beide zijn hem uy t En is blind op gevoedt, en kan aen 't fien niet komen. O die my door de fiend' en uyt het faed der Vromen Ter wereld hebt geftelt, door wien ick heb gelooft Al wat gelooft moet zijn, weeft eewighlick gelooft. Nech oT>er hetfehe,
P\R.y maenden zijn verby, fints ick hier leftmael fat,
■'-'En beet in 't heiligh Brood, en proefde 't heilfaem Nat, Nu noch eens opgerecht, en uy t de Maeltijt fcheide, Verfadight en gevoedt als-'t vet Schaep uy ter Weide, Gemoedight, als een Held die fich ten Oorlogh ruft, Om tegens my met ernft teftrijden en met luft. H 2 Die
|
||||
|
6o I. B o e c k. s.
Die ftrijd is aengegaen : Ghy hebt hem my ften winnen,
En fien verliefen, Heer: met Vyanden van binnen,
Met buy ten-Vyanden heb ick te doen gehadt >
Dan zijnfe my ontllipt, dan heb ickfe gevat;
Dan ben ick neergedort, dan ben ick opgerefèn,
Dan buyten alle hoop, dan boven alle vreefen.
Wat heefc'er aen gefchort ? moft ick geduerigh ftaen,
Noytftruyckelen, en, noytgeflagen, altoos flaen?
Neen , neen, rechtveerdigheit, en fien ick niet vergallen
Met fesmael alle daegh , met fevenmael te vallen j
En, foo 't my achtmael, lbo 't my thienmael is gefchiet,
Is daer door all'uw gunft verdwenen, of te niet ?
Ick vraegh 't niet forgeloos, om achtmael fonder vreefen
Te derven fchuldigh en onfchuldigh willen wefen >
Maer nu het achtmael is, of een, of fes of dry r
Heer, kond ghy't dufenden vergeven, en niet my?
Genae voor dufenden, voor my, voor mijns gelijcken:
En fiet ghy ons wat min veroveren als wijeken,
En baertons ftadighxxiw' belofte niew verwijt,
Hebt wat medoogentlick gevallens in den ftrijd *
Dat's, in Dijn werck -, want, Heer, Heer vart onnutte knechten,
Quaem 't niet van boven neer, wie quamer eens aen 't vechten^
. .'; '■ ■.' '' * ! . ■ 'ï .:: -•" ƒ
Koortfige
'bEDDE-BEDE.
VT/Iltdan deernismetmyhebben,
^ * En de quaelën eens doen ebben Die my perflèn vloed op vloed: Valt my niet te faftigh bange, Heer, en worftelt niet te lange Tegen dit onmachtigh bloed, f Machteloos en fchuldigh ken ick 't,,
Maer voor Dijn geficht beken ick 't, Daer Genade ftaetby Recht: Laet mijn'fonden dufend wefen Boven dufenden gerefen, Emmers blij v' ick noch Dijn knecht Emmers
|
|||
|
BlBEL-S£*)F EN GoDi-DIENST. 6l
Emmers eeriyariDijne'Schaepèn,
Die ghy met de trouwe wapön , Van Dijn'Engelen hefèt, En veel yfiger, ge varen fü |] Schadeloos doen wedervaren
|
|||||||||||||||
|
.. .
|
|||||||||||||||
|
En ten halvenliebt belde, r#) ••-..
|
|||||||||||||||
|
Doe ickianghsde^Hppé-trappEii^ . I 1
Op vier voeten moite trappen : ; < ' Daer den afgrond nevens lagh,
Daer mijn' herffènen af; klagen ioi;\ \ /.(i
Datfy'r noch een*draeyaffdragent 'f; Als't my fomwijl heugen magh: \\vip Doe ick door derf mift gedreven
Ty en haven mis gedreven j \ . Endelick ten fkntifcft&ektm ion:: -... i;! .\ Daer my niet te Jdefert /tonde-;!
Verre van bekenderf grojtdjö brur.,.1 y m Dan een bootgen als/een Wmck:; hb |
|||||||||||||||
|
Doeicktuffchenkaren paejrde ,
|
•A
|
||||||||||||||
|
Methetpppëtftnaerder'aerde -'■'-■• ■• l '
Vielenhonghcnnietenviel, /t i Met de handen in denteugel,
Met de beenen door den beugel, - Ter genade.van een wiel; Al omhejbfghy my gedragen,
En gedreight mee fchaduw^lagen , En gefchort ter halver val.* En is 't nu een flauwe toortfe Van een'ongefiene koortiè; . ,7 Die my t'onder houden fal ?
Waer is yt vyer, waer zijn de kolen
Onder welcke darmen-holen Staetden roofter die my braey t ? Die haer' wonden leeren kennen, Leeren aen *t geficht gewennen, Halfgenefen, halfgepaeyt. H £ Waer
|
|||||||||||||||
|
_
|
|||||||||||||||
|
6l I. B O E C K.
Waer af komt de vloed en ebbe
Die ick in mijn' Leden hebbe? Waerom gaet het uerwcrek vaft Dat foo veel koft van ontftellen ? Doender ons foo veel mis-tellen Daer de meefter ftaegh op paft ? Maex het zijn Dijn' diepe grondea
Die wy noy t en ondervonden, 't Zij n Dij n' wonderen, 6 God » Daer ghy gierige bevraegers} Sterrenboorers, Hemeï-ptaegefs, Mé begrijpende befpot. - : Nu en houd' ick 't nedrigh ooge
Niet al uy t in'tzeil foo hoqge j Maer, ó kenner van rrójnheri, ' -■ '■■ J - ; Eengebeedjemoetkklefenj'■>"■'■- ! - Wilt my kennelickeénefen Van mijn onbekende feiert; Begonnen JDanckfeggmgh thm Vcrhffmgh uytfójcfae Sieckte.
ZYnder woorden in de monden
Van de volckeren der aerd, : .' Zijnder feggingen bevonden Grieckfcher oft Romeinfcher aerd, Zijnder fpreucken die mijn' Lippen | Vollen konnea ^otden boord, En mijn' lippen fooontflippefi, Als de donder werdtgehoort. Volckeren van uyt den Wetten,
Volckeren van d'Oofterzy, 'k Vergh' u tonghen taej ten beften, Voert my elck van 't fijne by: 'k Heb een paek op fchouder leggen Dat op fchouder-hulpe beidt, 'k Heb lof, prijs, eneertefeggefi 't Eewigh licht in eewigheit, Godj
|
||||
|
BlBEL-STOF EN GoDS -DIENST.
God, den Schepper uwer Vad'ren
Uwer kind'ren hooge vooghd, God, die niet en hoeft te nad'ren Om te keuren hoe ghy dooght, God, uw Vader en behoeder, Die het quade van u draeyt, Die u deckfeï huys en voeder Over uwe Landen faey t. 't Onbegrijpelicke Wefen
Dat de wildfte van u voelt, Niemand laten kan te vreefen Hoe fijn hert oock wille-woelt, Dien God heb ick toe te fchreewei* V yt dit hert, door defen mond, Dien door aller eewen eeuwen |
||||||||
|
Op
|
te loven van den grond:
|
|||||||
|
Van den grond, delaegewooningh,
Daer de menfeh, de groote mier, In een'ftadige verthooningh, . Leght en kruypt van daer tot hier.: Van den grond, daer ick verflagen In den brand , jae felver vier*- Heb mijn herte leggen knagen,. En mijn' ziel doen ruymen fchier. öntwaeck.
HOe goed is God! hier ben ick noch ,
Vry van gekreun envan gekroch, Als uy t een' korte dood verrefen: Moght ick het uyt mij n'fon den wefen, . Die ftaege dood mijns levens! Heer, Kroont defe weldaed met wat meer: Laet my mijn felven niet verflaepen. Dry dagen was Dijn Vriend ontfiaepen., ■-;->■■ En ftonck den vierden, alshy rees j Hoe is't met mijn bedorven Vlees, .?• |
||||||||
|
&£» I. B O E C K,
En met mijn' yuyleZiel daer binnen? tbaO
Sy ftincken bey vooralle Sinnen, r:;'Li ; ;
Jae voor Dijn Neus-gat, jae voor 't mijn j
En, Heere, foo en kan't niet zijn,
Of defe riiewe vonck van leven , , ; tI
Hebt ghy my voor de hand gegeven s '
Soo zijn mijn'oogen-bey niet toe}
Ghy doet dat ick'er een op doe:
Ick droom niet, want. ick fie mijn' droomen -
Mijn open oogh te voren komen>,
En ick vertelfe Dy, o Heer, .
En werpfe voor Dijn' voeten neer,"".'' ' ■,
Als vuyle vodden van de leden
Die tegens Dy ten ftrijde treden
JaetegensmydiebeterweetV ,v', '■']'...'." ■ ... 'n
En fteeds van Evas Appeléet. • ".'.'' ,' fMJr
Maer emmers, nu ghy my liet geeweri» En hebt ghy niet foo luyd te fèhreewen, •
Als, Lazare, komt uyt de kift j <
Ick weet wat dat hy nieten wift, rj) 'nóa ril
ïck weet ghy zij tmyby gekomen V; '"-pJ
EngrijpefelfsnietnaerdêZööme-ii>* " ■■ '<
Van Dijn door-en-door-heiligh ldeecl:
My heelt, datickgeloovenweet,
HoeGhy, gezegendoör dé,wokken
Ter faligheit van alle Vöfckeri,
Voor alle volcken van Dijn' Kerck
Getreden zij t in 't bloedigh werek,
En hebt de wij n-pers felf getredeh % "•. ■.
Met wonderwereken en met reden '
DeKieckens van Dijn' eigen' Hen r '
Vergadert, daer ick eenaf ben: :• J-;
Ghy hebt van Dijn' verdoolde Scfraepen k -v ;
De Kudde t'famen komen rapen,
En van die Schaepen ben ick een;
Dat weet ickuy* Dijn' eigenxe'eni '
Dat weten kond ick niet bereicken., tv n >
Had ghy de hand niet ^villen reicken >
Om
|
||||
|
F
|
|||||
|
Bi BEL-S TOF EN GODS -DIENST.
s Om my te liepen uyt den nacht
Van mijn* onkunde fönder macht.
Hebt medelijden met den weter,
En, dien ghy weldoet, doet hem beter:
Gedooghtniet dat in wetenfèhap
Mijn wanckelend Geloove flapp':
't Was een mirakel, mytefeheppen,
En, dat fich defë leden reppen,
En defe Ziel met haer bedrijf,
Is meer mirakels dan mijn lijf:
Macr 't Schepfel over eind te houwen,
Is minder niet als 't eerfte bouwen,
En, fchiept ghy my niet alle daegh,
't Gebouw laegh dufend mael om laegh.
Schept en herfchept Verftand en Reden,
Soo dat fy, meefters deferleden,
Haer weten buygen naer de Wet
•Die ghy den weter hebt gefètt:
Soo lal dat wettelicke weten
Gehoorfaemheit en Liefde heeten,
En ftrecken tot des weters nut j
Soo fal de roede zijn gefchutt,
De dobb'le roede Dij ner ilagen
Die ghy den knecht dreight te doen dragen
Die 's Meefters wil weet en verftaet,
-En willens wetens tegen ftaet.
Genefin van Doofheit-f
TOT GOD. 3VlYn' mifdaed, van 't getal der gene die Dy haetcn,
Was op j on waerdigh, my, van 't lalige getal Der hoorers van Dijns woords heiliamige gefchal, Wasop, welwaerdigh, my van Dijn'hand uyt gelaeten, En floegh my over 't hoofd, en wilde 't niet verlaetcn j
S'en fchonde my mijn een, mijn eenigh Oor en al. Dijn' goedertierenheit fchoot tuflehen 't ongeval, En ftilde met een' fet de weeën die my aten, En heelde my 't gehoor. Wat heb ick nu te feggen ?
Mijn ongeluck en heil by Malchus lot te leggen ? I O
|
|||||
|
$6 I. B O E C K.
O neen, de wonde was ver min genefelijck ,
De ftraffe bet verdient, de weldaed ongelijck:
lek was, als Malchus was, de Malchus die het lede y, Maer, ick moordadige, de Malchus die 't my dede. Beginman denlot-Pfalm.
MYn' Ziele finckt om.hoogh j mijn hert te langh verladen
Met faecken van gewicht weeght hemel waert uyt my. Van Pfalmen gae iek groot, vanLof-fangh, die voor Dy, Gerechte, goede God, gerechte goedheits paden Salmelden, en mijn hertontleden voor Dijn oor. O zegent mijn begin > dit leven neem ick voor,; Begin Dan de Artijckelèn onfes Geloofs.
GOd fprack, en niét wertyet. Dat's God zijn fonder weergae.
Almachtigh wefen, of ick op, en of ick neer gae, 'k Ontmoet Dy in Dijn werek: van defe voetbanck af. Tot in dien hoogen throon die Dy Dijn' wijsheit gaf. Is 't al God, en vol Gods. den Hemel is vol tongen, En die vol wonderen: het aerdrijck roert fijn' longen, En tolckt daer tegen op. Wat ftöffe was dat, Niet» \\ Daer foo veel Yets uyt rees als hert en oögefiet,; En rees in eenen wenck, dai wenck van feven dagen, Die ghy.foo noemt, om mijn'onmacht te leeren dragen? Niet was, én Yet was niet: Yet werd, en Niet vergingh, Soo was Niet, en was niet: Maer ghy waert alledingh. GodsthienGeboden.
T) Idt God alleen,Geen Beeld,Spaert Gods naem,Viert fijn' rufr,
•^Eert Ouders, Moordt, noch Boeit, noch Steelt, noch Lieght, nochLuft.. Biecht en troofi'.
J
T C k ben geboren in het quaed,
■* Quaed dat ick noch niet naer en laet-,
Hoewel het mijn gemoed verftaet -y
Maer dat van quaed tot erger flaet,
Daer Vleefch en Werelt nae my ftaety,
Met haer betreckelick gelaet, i.;
En daer de duy.vel om my gaet, Tot
|
||||
|
BlBEL-STOF EN G OD S-DIE NS T. &
Tot alle mogelickefchaed.
In defen kommerlicken ftaét En ben ick doch niet buy ten raed, Daer komt my een behulp te baet , Daer ick my eenigh op verlaet, Mij n Rechter is mij n Advocaet. Tot God.
MYn' fonden zijn my leed > fbo zijnfe my vergeven j
Om mijn leedwefen? Neen: Ghy, Waerheit, Wegh en Leven, Ghy fel ver hebtfe my vergeven voor uw' pijn. Om mijn leedwefen ? Jae: Ten kan niet anders zijn: Maer dat leedwefen felf hebt ghy my felf gegeven. Tot God.
IS hy ftaegh in gevaer van vallen, die daer ftaet,
Heer en verlaet my niet, dat ick u niet verlaet'. Tot God.
V 7Ergeeftghy foo alswy den fchuldenaer vergeven >
* Soo leef ick vrolick met de befte die daer leven Envrolickftervengaen: Jae, Schepper, van nu af Ontfègh ick my Dij n' gu nft, befpreeck ick my Dij n' ftraf, Houd ick de boofte niet van nu af quijt en even Met de goe' ziel die ghy, die ghy my hebt gegeven. T O T G O D.
|
|||||||||
|
W\
|
nneerghykloptaen'tfteenenhert, ~ *■
|
||||||||
|
Daer geen gehoor gegeven werdt,
Wilt ghy dat Hert yets laten hopen, Soo klopt, Heer, en doet fel ver open. Tot God.
TCkweetde fonden wel, daer med' ick Dy mijn' dagen,
Soo veel heb derven plagen,
Ghy weetfe die ick niet en weet
Heer, weetfe langer niet, fy zijn my even leed. «-al, ,s.l$i Tot God.
Op Nine jaers dagh, 1658.
't TSopeenniewNiewjaer, enickfie'tenbelev'het, J Groot Schepper van den Tijd, die 't my vergunt en gevet, I 2 Weeft
|
|||||||||
|
1$ I' B O E C fcv
Weeft eewelick gelooft, die my dus ver gebracht'
En onlancks metten haer gefleept hebt uyt de gracht,,
Daer ick te grond' in gingh, foo 't liep door alle monden, Die Dijne Wonderen maer menfchelick verftonden. Ghy fchenckt my een Niew jaer j Ick weet en ick beken, .
Dat ick'er Dy, op 't minft, een niew voor fchuldigh ben :
Maer, fchept ghy dan in my het Niew jaer en 't niew Leven, Soo ghy 't my niet en geeft en kan ick 'tDy niet geven. MJfe Winft.
GOd heeft ons niet van doen: maer wy ■ hem dagh en nacht:
Nochtans eifcht hy ons wat, en, hebben wy geen'macht, Om geven wat hy eifcht, hy geefts? ons* mits Gebeden, En vierigh aengefocht. Hy eifcht metalle reden, 't Gedweege danckbaer hert; foodartckbaer, dat daer uyt Gedacht en woord en werek tot fijner eeren fpruyt'. En dan volght faligheit. Hoe kolt men 't fchooner malen,, Als krijgen wat men geeft, en winnenby betalen ? Uyt Pfaim 36. &
'k C Ie wat my de Wereld doet:
iJ Maer ickfegh in mijn gemoed, i
Wilt ghy in geruft heit raken y Hoopt op God i hy fiil 't wel maken. Uyt PJalm 2f> 10. ,
iNd ien ghy na de waerheicgaet
Hoe fullen wy beftaen voor Dijn Gericht, och armen ? Maer daer mijn hoop alleen op ftaet,
AU'Dijne wegen, Heer, zijn waerheit en ontfermen. G o d s - d 1 e n s t.
"W/r At ding magh Göds-dienftzijn?terKerckgaen,hooren pro
*V En bidden om ontflagh vanfchulden en gebreken ? (ken j 't Gelijckt de waerheit wat, en 't Vbkk gelooft het: maer 'k Ben oock van 't Volck, en dus bewijs' ick het niet waer. Die God dient, doet God' y et dat God' dient: maer in 't midden Van allerlei gebreck en doen wy niet als bidden. Wat light men fich en houdt of eilchert geven waer, En wat dienft treckt men van een' biddend' Bedelaer ? |
||||
|
B'ZB'EL-STOF'SN Go©S-DIENST. <f$
Of light de dienft in 't oor, en dien iek God, met hooren
Wat hem gevallen magh, en wat hem kan verftooren ? Wien dient dat meer als my ? wat komt een' Vader toe, Van dat het Kind in 't School een' Plack haelt, of een' Roe ? IsdandeKercknochnut, nochnoodigh? Wel ter degen; En Gods-dienft gaet'er om, daeraen God is gelegen. Men looft en danckt'er God, beid' ongetwijffelt, wel: Want beid'in lofen danck voldoet men fijn bevel. Dat's Gods-dienft in Gods Kerckj men denckt, en fpreeckt en fmghthet> (het; Als'tdanckbaer hert ontluyckt, fbo juyght heten foo fpringht
En feggen wordt gefangh, gefangh van ftemmigheit, En veler herten een' gemeen' eenftemmigheit. Doet noch een' dienft daer by, die God' en menfchen lief is, Dienft, fönder wekken dienft, elck Chriften menfch een' dief is * Een'handgift in Gods Bors, naeryeders moed óf macht, Den Armen te geval > de Kerck-plicht is volbracht. Maer is de Gods-dienft uyt ? Ick fied'er die 't foo wegen,
En meenen allen plicht met Kerck-gangh af te plegen: Maer 't is niet halver wegh -, jae 't is geen thiende deel, En, feid' ick 't honderfte van hondert, 't waer te veel. Die in 't School fchrij ven leert,heeft buyten 't School te fchrij ven, Of 't fchrij ven in de School waer vruchteloos bedrijven, En 't wordt vergeeffch geleert dat rioyt gepleeght en wordt, Waer in dat plegen ftaet, begreep ick Vel in 't kort: Maer die het beft begreep in heiligheit van woorden, Die 't nut waer dat wy ftaegh in hert en ooren hoorden, Was een Gods Afgefant 5 en heeft het dus beduydt, Leent oor en hert, en let hoe krachtelick het luydt. Jacob. 1.17.
G O DS -Dl E NS T/
'k G Ie datw' ons meeftendeel beklagen van ons' Boden,
*^Als die geern ons Verbod, en noo doen ons' geboden j
Maerdusvertrooftickmy; (iet, feghick, op en neer, Wie w ordt'er qualicker gedient als God de Heer? 1^,:. Korre
|
|||||
|
\
|
|||||
|
I. Saioi.
|
||||||||||
|
7°
|
||||||||||
|
Korte omjpraeck vun mijn dagdicks
H U Y S - G E B E D.
\X7 Y derven ons, ö God, voor Dijne voeten buygen,
* * JEn Dijnen hoogen Lofootmoedelick betuygen,
En feggen Dy den danckdien elckin fijn gemoed Wel weet en wel gevoelt dat hy Dy feggen moet, En niet uyt feggen kan, voor d'endeloofe gaven Van allerhande gunft, die ons, onnutte Slaven, Dijn'overgoedigheit eer Tijd of Wereld waer, Sints Tijd en Wereld is, in voorfpoed, engevaer, Tot defen oogenblick heeft laeten wedervaeren. Maeckt onfe herten vol, die't nemmermeer en waeren, Van volle danckbaerheit, daer van Dy innerlijck Tot in het binnen-fte van defe herten blijck', Den menfchen uytterUck, en in het overvloeden Der waere teeckenen van danckbaeregemoeden Wel feggen en wel doen. En om het menighvoud Uyt grond en overvloeddes herten opgeftouwt, Bekent en on bekent mis-leven onfer dagen, Mis-leven in gedacht' en woorden uytgeflagen > In wercken uy tgevoert, en alles tegen Dy, Met all' d'ondanckbaerheit die uyt te fpreken zy, O Allerhooghfte, en wilt met Dijn' ondanckb're Knechte In Dijn' verbolgcntheit het fcherpfte recht niet rechten, Die den ondanckbaeren goed en genadigh zijt, En ons ondanckbaerfte in onfes levens tijd Ons' ongerechtigheit noy t hebbet doen ontgelden: Maer, ó ghy die met recht van Dy hebt laeten melden, Dat niet de Sondaers Dood, maer de behoudenis Dieiijn bekeeringh volght, Dijn welgevallen is, Om de voldoeningen Dijns Soons en onles Heeren, Schelts' ons genadigh quijt en helpt ons hert bekeeren, Bekeeren, groote God, tot Dy in meerder drift Van Kennis, Hoop, Geloof, en Liefde, en al Dijn' gift: Daer door wy, iterck in Dy, en in Dijn' volle ruftingh, Met wereld en met vleefch, daer aen al onfe kift hingh, Jae met het boos befoeck dat ons geduerigh quelt, EJck onder fijnen voet geluckelick gevelt, |
||||||||||
|
Bib el-s roF en Gods- dienst. j\
Van d'Aerd' en üyt haer Slijck ten Hemel opgetogen,
Dijn Godlick voorbeeld, naer ons menfchelick vermógen Betrachten naer te gaen $ en, daer het al in is, Dy lieven uyt de kracht van hert, ziel, en gewis, En even als ons felfs de Kudde Dijner Schaepen, Door Dijn' hand, neffens ons, en ons gelijck, gefchaepeni Hoedt en verloft daer toe de zielen die hier zijn,
Met haere Lichaemen, van alle leed en pijn j Laet bey gezegent zijn met noodelickegaven Ten uy tvoer van 't beroep daer in fy fich begaven En noch in leven door het Heilige beftel Van Dijn' voorfienigheit: en beide doet foo wel, Dat weer die zegen zy gezegent met den zegen, Die Dijne Kinderen ten erfdeel is verkregen, Daer door ons lij'n en doen, in allerley geval, In leven en in dood, ten goeden eind bevalP. Daer tegen wy, in doen en lijden, dood en levend- Wat ons te vooren kom', waer toe wy ons begeven, Voor en aen-nemenals voor Dijn onflap'righ oogh > Wat gh' ons genieten heett of dragen, van om hoogh, 't Zy on verdient geluck, ofwel verdiende plagen, Alsvan Dijn Vader-hand genieten en verdragen; Gewilligh t'allen tijd' en t'allen tijd' gereet. Om uyt dit doodigh lijf, op d'ure die ghy weet, Vervoert te werden in niew' Hemelen, niew' Aerde Van onbekende form, van onbegrepen waerde, Daer van in ons de hoop op Dijn' belofte light 't Huys der Gerechtigheit en eewigh levens licht. Doet die barmhertigheit den Hoofden en den Leden
Van dit vergaert gefin, en doets' op ons' gebeden Den Vrienden van dit Huys, en die het by haer bloed Verwant en Maegen zijn: Jae, Heer, wy bidden, doet Oock onfen Vyanden de felve gunft beleven, Ons' blinde Vyanden, die in den doncker fweven, Verr' van Dijn waerheirs pad, naer Dijn eer in dat werck Beftaen kan, en de vreed, en ftichtingh van Dijn' Kerck, Doet noch de ièlve gunft dien Ghy Dijn Volck in handen, Als Vooghden, hebtgeftelt, voor al in defe Landen, Daer;
|
||||||
|
-jfï ;ï. Bo e e *.
Daer ghy dit deel Dijns Volcks te famen hebt gebracht
Met all' defchaeren van haer'fwaere Legers-kracht} Oock met den jongen Vorft in haer bewind geboren, En die aen 't Hooge Huys van fijnen Bloede hooren. Doets'oockdcn Dienaeren van Dijns WoordsdruekcnOoft; Doets' allen fwacken en verlegenen om trooft, Doets' allen menfchen, Heer, nacr Dijn' barmhei-tigheden En wijsheit fonder grond: want wat zijn vleefch en leden Vandefe fterflickheit, 't en zy in Dijn' Genae, Waer is het Schepfel oock, dat voor Dijn Recht beftae? En, ö Ghy Schepper en Behoeder van de menfchen, Wat fou Dy 't Schepfel doen ? hoort en verhoort ons wenfehen Soo verr het werdt gewenfcht als Ghy ons wenfehen heet, Met wat ghy noodiger tot onfe welvaert weet j Soo wy al 't noodighft hier in 't Heiligh Voorbeeld fluyten,, Dat Ghy Dijn' Kinderen na Dy hebt keren uyten. Soo 't Dijne leeringe by ons werdt na gefeght, ,En op Dijn' Autaren, danck-offers-wijs, geleght. , O in de Hemelen ons aller eenigh Vader, Geheilight zy Dijn Naem, Dijn' Rijcke kom' ons nader, Dijn wil gefchied' op Aerd als in Dijn Hemelrijck: Geeft ons het noodigh brood van daegh en dagelijck * Vergeeft ons alle fchuld, foo w' alle fchuld vergeven Aen die ons fchuldigh.zijn •, en leidt onshy dit leven In geen verfoeckinge, maer vrijdt ons van den ftrick Des Boofen; want, ó God, alleen en eewelick Hoort Dy der R ijeken Rijck, en allckracht, tefamen Met alle Heerlickheit der Heerlickheden. Amen. Om beftandigb Geloof.
\T 7At itk voo r oogen fie en kan ick niet gélooven,
' * Het gen' ick niet en fie, daer voor ick God moet loven, Geloov' ick of ick 't fagh. fiGroot Gever van die gaef, geeft dat ick 't herden magh, DTot dat Geloof, Gefichtfal werden, en fien, weten, En alles Liefde heeten, ,ln 't rijfen van dien dagh. |
|||||
|
. Einde des Eer fien Boecks.
|
|||||
|
TWEEDE BOECK.
'tKOSTELICK MAL,
Ende
'VOOR-HOUT
Van
's G R A V E N H A G E.
|
|||||
|
K
|
|||||
|
G)uamlatèpatet yefter hic error, qui ornaripojfe aliquid yeftimentis sfli"
matis alienis! At id fieri nequit. Nam ji quid ex appofitis luceat, ipfaquidemqu&funtappofitalaudantur -3 illudloero eis teclum atque ipelatuminjuafkditateperdurat. Boeth. de Coof. Phil. 1. 2,
|
||||
|
rr
|
|||||||||||||
|
KEPKTPAIA M A ï T I ï,
't KOSTELICK MAL.
AEN DEN HEERE
JACOB CATS>
Doemael
Pen^onaris der Stadi
DORDRECHT.
En' op-gefnoeide Broeck, een' fackende Bragoen}
Een holle Harnafch-tip,een door-gekapte Schoen, Een'a verechte Teil, dack-deckfel vandeluyfen> Een' op-gekrulde Strop, om ratten in te huyfen} I Een om-geworpen Hemd, fpijt Wafchters bloo- ■ ten arm $ Een om-geworghde Kuy t, fpijt Beulingh-maeckfters darm j
Een over lintte voet, fpijt Doffers ruyge pooten; Een fteile ftelten hiel, fpijt Satyrs fpitfche koóten j Een fwaeyende Kappoot, meer hinderlick dan nut, Meer vlagge dan verdeck, meer ballaft dan befchut. Ghy lacht, geleerde Cats-, ickgunn'u dat vermaken,
Die milte-kittelingh, die oeffeningh van kaecken; Maer fiet wat achter om, deinft eens tot op den dagh Die ons gemeene Vaêr, eerft aengefïen, eerft fagh: |
|||||||||||||
|
OI die dien niewelingh, dien onbedreven #fpitter
Datmaeckfel hadgetoont, hoe dwars, hoe wrangh, hoe bitter En hadd' hy 't niet beloert, hoe hadd' henr'tniewe hoofd Gedraeitin't over-flaen wat beter waer'gelooft, Of dat hetfijnsgelijck den feften was geboren, Of met het zee-gediert een' Sonne-reis te voren ƒ |
*Gen. j. ij.
&*iddicira «8» . vel que
nonfugtret, fi'nutte h'AC rrtmflr* vide- rit ? Juven. Gen. i. 2<f. Wil. |
||||||||||||
|
Waer hadd' hy 't woord gefocht fjhy die fe all' koft vinden
Om al dat voor hem ftond aen tongh en tael te binden} Waer hadd' hy 't achter-haelt, en in wat herffen-hoeck, Om dit herfchapen dier in 't aller dingen boeck Teplaetfenopfijn'ry? En ghy, ontleende lenden, Gebroken Adamin uyt die u fagh en kenden K 2 En
|
|||||||||||||
|
*s ij.
|
|||||||||||||
|
Gen.
|
|||||||||||||
|
7d II. B o i c k.
En keurden voor fijn vleefcli, en noyt en hadd'gekent,
Groot- moeder, die ons all' gehaert hebt en gefchent -y Die u naer't ongeval van't fondigh appel-ilocken Voor oogen hadd' gebracht twee op-getoomde locken, fjihthromttt, Een'over-meelden top, {pij t molenarenkruyny uLtluert Een dubbelbackhnysvel, ^)ijcIpijtigenajuyn, ti. Mart. Twee finnelicke, meer dan fienelicke, brauwen, i Lafide, Een uy t-gewortelt paer, trots 't konftige benauwen nT&ial'o ^an d'oud-beroemdeiireep (is Griecken land gelooft^ anus efl aitre Die eens getrocken wierd en ander-mael geklooft j Ótid!ims' Een over-laden Oor met' oude-moeders beenen, vJc™Tifrr'" Metverrenzdiep-gefocht, endaeromwae-rde, fteenen> &i„fedeMa'. Een 3 om-gebandden hals, trots eenigh Brack-gefpan; "'ÏZ^JwfcjZ Eenfchuynfcherimpel-kraegh, trots aller Boeren wan}. mT'pb'"*"" Een rondom ftaelen arm, trots aller Krijghsluy vonden; 3 mm qm- Een open Memm cn-hol, trots wind en winters wonden •>
fulfpoJe'"' (Treft'4 eener niet te recht dit onbefchaemde moy, «"^aem'. Zijnd'Hoenders niette koop, wat doen fyuyrdekoy ?_). A|ex- Een ftege Walvifch-romp, plat achter, f pits van voren j ben op-getroite krans, trots eenig IsJocken-toren •>.
!m"J'j« Een' om-gehoepte pack, trots eenigh Keernen vat ;. muitim,. EenJs 'k weet niet langer hoe, alwiftick langer wat. Plaut Men. . " ... "
+.z.' Hadd'u dit Wereid-lpoock, dit fchiehckft aller dingen
Gen. 3.11. Niet wel uw' huyden-roek af uw' huy t doen ontfpringen ? 4 mffa». h, Hadt ghy niet wel gefchreeuwt, met een' verfchrickten keer ,
Bman. Sa- ^e^y} Zielen-moorder, wegh, ick eet geen'appels meer? m *%*%■ Maer oock, verleiddefchaep, Stiefmoeder aller wijven, maocnmfrm- Stond' kinders kind'ren toe met Befte-moer te kijven, d'"Jdjuit \r- My dunckt ick u voor al in rechtelick beklagh n*t**f»xima jyc f^d van onJfe ft. huid licht op te pleiten faen.
ovid. 3. de «Wie toond'u 't Vijgen-blad? defchaemte. Wie het fchamen? e 'it«que vt. Ervarentheit van 't quaed. Wie leerd' u 't quaed beramen ? £££! Een foet getonghde beeft. Wie bond' u aen haer woord ? bufitmm»- Mijn ongebonden keur. ?0 fmettelicke moord! "'/ ° Oftruyckel, die met dy foo menigheewen-erven toJSEt Geruckt hebftin 't verdriet van Werden, Zijn, en Sterven, mm , & di- \jV%
fcamui,qmn- ' f *
tofupplicw
humnnum genus, cbimbtdUnlkm ft affelium. Chryf. I riui commutata, tien film» fttfta tfi pecctitrix, T/cmmir Sfnmt
7 Humane jucsolo primi Hemmis, natura ibiwjir» in Attt j peccattrti. Auguftin,
|
||||
|
"'•.........■ ■ ".....■ ■..........-
|
|||||||||||||
|
'
|
|||||||||||||
|
Kostelick Mal.
|
77
|
||||||||||||
|
Uytd'aller heilen hooghd in 'c aller quaelen dal,
Daergalle groeit in't hert, en't hert broeit in de gal!
Vervloeckte fnoepery, naer dijn' verboden beten
«Befueren wy de dood van 't gulligh Willen-weten s
Die wortel heeft in ons by tacken voort-gebracht
JKouw, Schaemte, Kleederen, Begeerlickheit, en Pracht.
Die 't lecke fehip befchreidt, zeilt aaerom niet re dichter j
Die onder'tpack verlucht, draeght daerom niet te lichter: Leent fchouders, aldatleeft, elck Jijde voor fijn deel •> Noyt fagh ick zeer in fucht, noy t wond in traenen heel. Mijns deels,vernaemde Cats,ickfwicht en duyck en draegh het j
Soo veel een ander draeght, ickfie, belach, beklaeghhet: 't Beklagh is broederlick; ^en't waer te herden hert Dat geen gevoel en trock van fijns gelijcken fmert: 't Bèlacchen lichtelickTal yemand min genoegen; Als of verdriet en vreughd in een gefpan te voegen, Onhebbelickerleeck, dan'tHenxt-peerdby de Meer, Onlijdelicker neep als 't knippen opeen fweer. Die hoore mijn verfchoon: van duyfentongevallen
Die ick door-delven fiegefbntheitsteere wallen ,• Komt myd'er een te voor, dat beid' Stadt en Cafteel' Der Kleine-wereld treft., beid', neer en opper-dëel: De Sieckte die 't gedruys van haer' verfufte toonen Kan opwaert ftijgen doen, tot daer de finnen woonen; Wat apelickerpert, wat fpottigergelaet Sien wy niet dagelicksaen dit gemeene quaed ?" CGemeen ? meer als gemeen : als 't allefins geweten, Ën niet vermomt en wierd' by die het heeft befeten. _).■•■ Sulck fielt fich boven reick van aller ftaten top, Spreeckt hooge, treedt niet laegh, fpant borft en buyck en krop r Is dunkend'-Heer van al, maeckt van 't Ooft fijnen fetel, Sijn' voet-banck van het Weft, noemt deZee fijnen ketel, Het Sonne-lichtfijn vyer,'t Ge vogelt fijn gebraed, Het Mane-rond fijn' toorts, den Sterren-pad fijn' ftraet, Den Donder-draf fijn woord, de Winden fijn verfuchten ,- Den Regen fijn gequijl, den Blixem fijn verluchten, WijftPrincen uyt haer goed, praet Vorften van de banck, Velt Keyfers met een' wenck, brenght Koningen in dwanck. K 3 Wat
|
|||||||||||||
|
I Ptcc at urn
qued ex ptcca<*
tó oritur, non jam peccatum tantummodo » fed é" pecca- turn eft^&pce- Vapectaï'u Gregor. zVefiti ufui
necejjitate, w- tilitate , ho~ nefiate, intro:~ dttftus efi j ab- ufm vanitatti difpendio, tur- pitudine cal~ panajts. Fr. Pic. Mir. 3 Natura
hominum pro* na efi ad de- mentiam , ó* in alteno pec- eato fut quif' qm miferetur, Ambr, |
|||||||||||||
|
Tbrtnith,
|
|||||||||||||
|
-ƒ8 II. B O E C K.
Wat is hy in der daet ? vraeght die hem fien en hooren^
Een broodeloofe bloed, een bedelaergeboren. Sulck fchept fich eenen fchrick van alle dat hem naeckt: Wat lett hem ? 't is van glas al wat men aen hem raeckt j De ftoelen zij n lij n' dood, het bedde doet hem beven, Daer vreeft hy voor den bil, hier fal hem 't hoofd begeven; Daer grouwt hem voor een' foen, daer trilt hy voor een' knip, Als een verlegen fchip voor 't ftooten van de klip. En, noch meer, (ó die 't faeg' aen 't meerendeel der menfchen! \ In die doorluchtigheit fal fijn wil, lal fijn wenichen, Wat hy hoopt, wat hy haet, wat hy mint, wat hem quelt, Voor al dat oogen heeft, ten thoone zijn geftelt, Sulck laedt lijn aengeficht met een' verfierden fnevel, ("gevel Daer hem noch boom, noch ftaeck, noch maft, noch lpriet, noch Byte verlij eken dunckt. Eenander, dieickgis, |
|||||||||||||||
|
Furentem di
, ccre verum |
|||||||||||||||
|
Van allen menighmael minft buyten gilïingh is,
|
|||||||||||||||
|
qmd vtMti Buckt waer hy ftaet of fit, vreeft Kercken-ftijlen leeghde;
Want of fijn hoornen kruynde welflelen beweeghde,
1 eji in p. 't Gebouw moght ftruyckelen. Een lefte (mogelick tnZm"L- Niet altijd buyten twift van recht of ongelijck) xmwmquec*. Liep liever eewigh bloot, dan nae den hoed te hooren > bent feu fat ar- Hoe foo ? bedeckt hy 't hoofd, wat raed metd'Efels ooren? ZZ 'Jnfff' 'c Zij n droeve teeckenen van een' gequetften geeft, mum,h:c Toe-gangen, foohetfehijnt, des menfchen tot de beeft, Verdrieten fonder paer:, »dat opper-ftuck der leden,
^mmZrx, -Dat ee><--l redeii-huys foo leegh te fien van reden. ratmmfeda, \\7"ie jffcr evenwel foo kittel-doof, foo fteegh,* micithtm, me- Die al dit my meren niet eens aen 't lacchen kreegh ? SS'??* Die> kijckervandit^pel, fich niet en liet ontvallen, buiimmtmm Watdrolliger verdriet, wat droefFelicker mallen ! gtnst! intelli- «• r • 1 • I 1 1 1 « • 1 f
gent», ejij;- Hier licht de reden, Cats, waerom my dunckt ïck magh
'fictTTJlt Noch altijds zijn verknocht aen d'eene Wijfens lach, *«»'«"" Noch aen des anders traen, in 't aenfien oft vertaelen, nonfnpremam VaiT 's Werelds fiecke vreughdsbelacchelicke quaelen. 'licZtmnif Hoe menigh' lippen-beet en heeft my n iet gekoft |
|||||||||||||||
|
partempuichrè >t Ontmoeten van een Dier, dat ick ontmoeten molt
--Sim tam Met een gebogen hoofd, om dat het korts fijn'leden n'Tfi7)t Met dier-gedoopte Wol, met verfche Linnen-fnedens |
|||||||||||||||
|
Met
|
|||||||||||||||
|
ve».
|
|||||||||||||||
|
K O S T E I> I C K M
|
|||||||||||||||||||||
|
A L.
|
|||||||||||||||||||||
|
7i>'
|
|||||||||||||||||||||
|
Met niewe Wormen-web verfierlick had bevracht.'
|
|||||||||||||||||||||
|
I Int er forti
turn ir lintea- mina, cjuiiui tibividerisfut- gldus <&• for- ma fits , intelii- ge te nudum, (onfeijfum, fordidumtmtn* dicantcm. Hieion. Hoc Laicrti \
mm errore, ft rtobii imponi- Tur, qmd ne- TAinem &fli- mamus eo quo e/l, fed adjici- mus illiir ca quibus ador- natus ifl. iAt- qui, cum voles veram homhm Afimatiomm inire, & feite qttalisft t nu- dum infpice. Sen. io. Ep.77. z Si interdi-
tta petesjvul- ïo tircumdatA (nam te hoc facit infanum) rnultAtiltium efficiënt rei: tAdtalos Jïola demiffa,ir cir- cumdata pai- Ik : TlwimA qua invideant pure apparere tibirem. Ho- ia t. Multa vim
nefcire decet •• pars maxima ' rcrum offendif, f non interiora ïcjuj.Ovid. 3. deAtt. 3 Propterea
ifia nobü tri* buit Deus, ut cperiamus nu. ditattm. Chryfoft. Verbera ven-
forum vitare |
|||||||||||||||||||||
|
j En, als ick fomtijds dan mijn ftrafenDoor die gewaeten drij v, en ftelle myDe ftucken die ick weet met diegevèeDe konft verborgen heeft, wat hateliWat fchandiger geficht, wat dompigDaer onder zijn gehuyft, (Vergeeft mIck ken mijn herte vry van fchimpelicHet lacchen bërfl my wel tot fèeverenEn heeft my menighmael doen fprekelOmenfchgelijckelift, ódicht-doorHoe verr-voorfichtelickgaeftghy denDat mogelick ondeckt noch oor, nocNoch oogh , noch neus beluft om te gEn nu, als ongefien, by 't m eeren deeBy velen wordt geacht een heilighdom
3 't Nootfakelick verdeck waer noch vDe Winter leert foo wel de Kleeren aBloott Indien den buyck, wiefal het HDat ginder oorboor heet, waer hier dMaerHolland, oude roem van flechtWaer halen wy een' fchild voor uw' ge
4 In 't fmettelick behael van d'over-zeeDie uwen kindfehe-n reuckin haren ftaUw mannelicke fweet in haer gefchraSchaemd' haer mij n penne niet, ick nDe tweede Opper-vooghd van 't mach* Degroote Wereld-vorft, die middeMiddagh en avond-ftond in eenen LaEn dry-»ael d'ys're deur aen 't vredig7 Des achter-ooghden Gods, waer zijnDie hy door-fleren heeft ? Sijnhuys,Sijn e'el verwantte bloed befteedden hDaer hy de vruchten van fijn' lendenEn anders geen' en fagh. Hoe maeckeGebreeckt ons deckfel ftof, 8 daer moe
|
|||||||||||||||||||||
|
De
|
imbrefque coa-
|
||||||||||||||||||||
|
<!?oi.Luctet.
g ttonne vides Mercatores adextremas barbamrumpartes mi.'le • periculu pervenire, preptir fencahtc licia) Chlyf.
Ferumur quidam ex India vtrmkuli bujufmtdi fatert
vejlis. ld.
|
|||||||||||||||||||||
|
lltafitpoJltjHam fapire Vrbi cum piperc & palmis ■venit tio-
m h'c Ma"> 'xitri PerC Huid memorem pnticforum aro- ■»<»um,quA tx hiu, ex ^rafa & ex ftrftde convehmtl Chry£ SCivtt. 6 0it.^ingujlui, ■jSmWi. |
|||||||||||||||||||||
|
--_
|
|||||||||||||||||||||
|
So II. B o e c k.
De Perfch , den Indiaen, en al dat fpinnen kan ;
Heell Vlack-Italien beflommert Vrouw en Man, Ontlommert Wij n en Terw , ontbladert ftruyck en boomen, Om 't y del altijd-nieuw van onf' verfierde zoomen: i snif, Q1 Verfoeyigh kleedt nochtans, fints eene die het fleet SjgSJf' Naer d'hooghfte levens-vreughd het leeghfte fterven leed} frnutMtwr't Ontfchuldigh wolle-vee van't machtigh Engel-Eiland pfimeret,quod Befuert ons' hoovaerdy 5 daer groeytgebreck van weiland £*££ In ons' begeerlickheit. Nu fpreeck ick in mijn' geeft, tnfsm, Byfo i j-[oe dickmael raeckt de wol van 't een op 't ander beeft! + Het opper-fchepfel menfch, het wonderlickfte wonder Gk^1; Van die den hemel deckt, daer voor, daerom, daer onder, ijta aimiran- Al dat leert leven heeft, daelt van dien hoogen trap,, 'jidl/l'ml o.s Duyckt onder 't wolle warm van een' gevilden lap, wMtZ'41" ^er§iert ^lcn met den buyt van een' geftolen' pis-ziel, Daer mé den eigenaer foo onlangh.s in de mis viel,
jS"27W' Soo onlanghs hoornen droegh , foaonlarighs hooren dé ; Gen. i, is. Dat al fijn' Grieckfche tael was voor-en achter B. * n« uil' Doch 't deckfel van die vleck is by de Konft gevonden, f*mptu»pn Help fap en kruy deren, het bloed van uwe wonden g^mJfdt^. Moet onfen dorft verflaen, detobben van uw nat , ti,, vos tja, gijn onfes overdaeds behaeselickfte bad. c!em. Mex.6 De nooddruft ftaet van kant, dekoudemetdefchaemte fJs^Séll En zijn geen' reden meer: ' ons ftinckende geraemte **!?Uw Vereifcht yet meer als warm: Wy fperren 't oogh om hopgh^ ex Sotad. 't Verheugelicke licht van 's hemels Water-boogh «Die ^ Bekittelt onfen luft. Sou daer het rood ftaen blaeken hominem non i-jt * • ' ' ' ti-i
aiudecaufa In't geel, in 't blaemv, in't groen-, en in ons mantel-laeken-,
Zfl,mJZ In onfe rocken min? Neen, menfehe, lijdt het niet} q«am uty» \yaer voor neQt erhy den aep die na-maeckt wat hy fiet ? t%r corpus ad D J ' l \ t •
maxima fi$. Knoopt aen den naem de daed. Daer moet de wol verdrincken»
&Ztte,*Zs°' Daer moet de zijd' in'tfop, daer moet het Lijnwaetftincken Kkltv^u (Men V^eit noch op 't gefchil, welck fchoonft te noemen zy} fiv»,. ckm.. Of naer den geelen Rijs, of naer den blauwen bry. Jtffi ^idem Wie fou fich in 't gewaet met een' verw laten paeyen, %ltm^m Daer 'c ^°° breed> weiden is ? een' Aeckfter by de Kraeyen jiecejjani ttfut \ J.S
gratia tahbut . ■
indttunturtfsd tantum ut vulgo & forenjihtts admirattonifi'at.ChryC j cant: orntttunt, c^uem immmdum muliebrem cenvenit rf(W«Tertuj<
Habitus famin* duplicem. fpeciem circumfcri , cultum\. 7 Quidde habitfidicami inqttojamnon calor fed color rc^il' <&* owatHm. Cultttmdjcimus , %usm tpMtimm muitebrem vo- \ritur. Bern. |
||||
|
K 9 s t e t i c k Mal 8i
Is veel te fchoonen Dier: wat is 't fwart van de Kauw
By 't glimpen van een' Specht, by 't vlammen van een Pauw ?
|
||||||||||
|
Siet fuerer die my leeft 5 't zij n grou welicker fweeren
Die ick ontplaeftren gae: De Schilders van de kleereh Verftouten op het werck jlmen valt'er aen de huyt, Diedrincktverwen vernisiïïeer dan een'nieuweLuyt. „' Die wangen zijn te doods, fy moeften anders leven; „ En wat raed, Pieternel ? Me-vrouw, *'tpinceelfal gev,, Dat de natuer vergat; weeft meefter van uw vel, „Watfoud'u hinderen? 3die, die, die doet het wel, „ Die tanden zijn te geel, wie fou het deckfel fbenen ,, Van fulcker peerlen-doos ? Wat raed ? men moetfè boe„ Dat waer den moor gezeept, 't is aen-geboren vuyl, „De verw is door-geweickt. R ucktf' uy t den wortel-kuyl„Houdtj beter geel'als geen'. Hoort, ionder my te meld„ Een nieuw Yvoor-gebit fal d'oudè fchae vergelden: „ By Venus, dat'seen konft die Venus waerdigh is. ,, Maer wat raed met dit4 Haer, die fweeterige kliss f „ Hoe raecl< aen 't lieve blond, dat mijn' mifcleelde tuy ten „ Van boven is benijdt ? De drpoge Koeyen-kluyten „ Daer Cypers looien Boer fijn' weiden van ontmeft, ,,J Verftuy ven in een ftof, daer van de rijnfte reft „ De trouwe toe-vlucht is van wan-gefch apen vlechten } . „ Door-faey tfe met dat meel, men fal hem noch bevechte„ Dies'anders keurt als blond. Oh.' 't is telaetgefaeyt 33 Daer 't lange jaeren-mes foo vinnigh heeft gemaey t. 33 Ben ick niet voor- hoofd fchier van d'oogen tot den neck3} Verwt eens dat niet en is. S wijght, daer 's een niewe tree335 Daer groey t niet te vergeefs; dat's wijsheit eerfte kfs -, >3 En daer uy t dit befluyt % Behelpt u metde blefs Van uw' Nicht, van uw' Snaer, van uw' Meid, van uw
>, Die 't doncker droeve pad van d'algemeene fchennis 33 Te vroegh betreden heeft} en met die blonde kuy v 33 De wereld is ontruckt, gelijckeen'fueredruyv: 33 Is 't waer dat d'eene menich tot voordeel van den and're3> Het leven isgegunt, hoe fbuden fy malkand'ren 35 Een' gifte weigeren, die maer aen 't Graf gerooft 3,.De doo mift fonder fchae 3 de locken van fijn hoofd! |
iguajiPU.
fntAi or illum non bene fcet~ rit vult urn. Orig. Difplicent
illis nimirum fUflica Dei, ui 'ipfis repre~ hendunt, re~ da'guunt arti- ficem omnium. Tertul. z Defnit ejfe
remedio loens; ttbi, qitafue- rant vitia, moreifmit.In- ter caufatma- lorum noftra- rum tft, quod. vivimtu ad e.xemp/a, nee ratione eompo* nimur,fed un- fmtudine ab- ducimur. Quodjipauci facennt, nol- Umus imitari, qnum pluret faeere ctspe~ runt, quajihe- nejliusftt,quia, frequentius,fe- quimur; & riliiapud nos locumtenet er-, ror, ubipubli- cus fa ft as efi. Senec. 3 Curadabit
faciem. Ovid.
3. de Art.
Sanguine qu*
ver o non ruber,
j arte rubet.
kennis, w.ibid.
4 guid, cri-
nibus vejlris quiefcere non Heet, modo fubjlric~iis,mc- do relaxatie, modo fufcita- tü , modo eU~ fi.Tatufl. 5 Toudre dt
Cypres. 6 ^iri/ltt.dt
\Ahim. |
|||||||||
|
L „O wet
|
||||||||||
|
82 II. BOECK,
„ O wettelicke konft, die met der Docht'ren ftérven
„ De Moeders menighmael haer' naefte goed doet erven, 5££l » Konft aller konften bluf, died'Eewigheitbeduydt, dZdTmnTf' " ^n eewign leven doet een' fterftelieken tuyt! t,mpu proce. Die Pop is op-getoy t •, Wie falfe nu geleyen ? ^l Vier henghften na de fcercfe Wat falfe daerdoen ? ' Schreyen. 'vlh"lf-di' Watletthaer? 't Sonden-pack. O ! Schepper, die Dijn' kerck Auguit. ' Vervuylt fieft met den hoon van Dijn* verfoeide werck l tL%"m"ti-3 Straelt het genadigh oogh van Dijn' bermhertigheden riM uuum Door defè erouwelen ? flaeft Du acht op de reden • job,4.i4. Van Dijn'+ verachteren ? bekommert Dy de traen ïkd,vh[%~- Vans een verbaftaert oogh'? gaen Dy de klachten aen, 7?v"i«t*tZ'tl Van een'ge ver wde lip? bewegen Dy de Hagen ■,. iintür,pifix Die een' verhoerde borft berouwigh fchijnt tedragerr a^Z^u i Van foo verVloeckten hand 6, die dagelicks Dijn' machr, CTc!ditthe Dijn onbegrepen werck7 begrijpende veracht? ~7 mm*, <,*,. Mijn'reden isverhuyft, of't ftinckt voor alle reden,/"
|
|||||||||||
|
"Deïcuflldl'-" Gebreck en overdaed gelidt-gelijck te treden
la'liïTJfr. A^ medè-bedelaers. Wat doet ghy, hemels fpijt, - famrt T«~Schand-vleckevan*tgeflacht, is't ootmoed of verwijt '" D,„m vi- Dat u lip dav'ren doet ? of zijn fy 't beid' te gader ? dr"'"c°«J'cuH 8 Verworpens-waerde kind9 eifchtghy brood Van uw' Vader, uu nor, fmt "> En fmert fïj n heiligh oogh met uw' vermetelheit ? fit , fed quos Behangen met den " roof van die daer lighten fchreidc ^Cï'pSn" Voor u w' verftockte deur1 l; en over 't jaer foud' teeren. 6 F*»,,™ Op't koftelicke mail van uw Lint en uw' Veeren ■> ferunt, quan. Die uyt uw' Lobben krul twee hembden recken fbu, f„taZd,'h. } 3 Vier mantels uyt uw' rock, dry broecken uyt uw' mouw -, f0rma,è é- Die uy t het' * Oorgewicht van uw' gereckte lellen, ttmendunt. Dry Renten, eenen Koop, vier Hueren fagh te tellen 5 A'v^\,au- Dié met hetringh-geraes dat uwe hand begraeft, nmoii,mu. Sijn uyt-gequijirgefinvan fpinnen faegh onflaeft? |
|||||||||||
|
tuummaiena
li candere ebimiai: ft exqnifto rulore perfundas.,Ambr.
7 tXeprehendunt enim cum emcidant. TcrtuH.
8 Nonm mituu , neteadfuaprcmijfa venientem removeat &
tActudat Deus, dicim, Hoc opus meum non eft? ^Augufi. Quod nafcitur, opus Diiejl: ergo quodpngitur, diahols ntgetium
'Jl. Teitull. sMatth.4. n. 10 ^Ad exacerbandumoculosgUriaillittu Jefai. 3. p.
11 Efuriemis ejl panis , quem itt retines, nudi tjl vejtii',
quant in arca cujlodis , difialceati cakeus, qisi apud te mar- (ifcit, egentis argentum , quod tu pojjides. Bafil. Cumimdia /ajtltilaitrtnt, asm tfmiens (hn/lns.& midm in me-
|
£yV
|
||||||||||
|
ditveftriverftrur, vosfificHmcalceismfcritis. Chlyfoft.
12 Quotpauperum ventres pojjènt inde pafti? (yquot corpora
nudè agentium contegi ? Chrytbft. 13 Biantibus manicis & patulis ,adee ut médiocres inde vijlt*
copfici quirent. I.Fr. Fic. Mirand. 14 xyiuribus extenfs magnos commifit eienchos. Juvet). Vno li-
nodecies fejlertimninftritur. Saltus &Infulas revera cervixfert. Graciles aurutm cutes calendarium ex pendant >: erin finifira pet fmgulos digitos defaccis/ingulis ludit. H/e funt vires ambitienis» tantarum ufurarum fubftantiam unoir mulitbri corpufèulo bajula- rf.TeitiUJ. guiifudortfl tfnfw corpor.eferre fmi! Oiid.3.(JeAifc |
|||||||||||
|
ick Ma l.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
K
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
%
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
O S T E L
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Ey! kan't geen fchaernte meer, Jaet reden u verftommenj
Hier fitt ghy voor't gerecht, daer dicht-bedochte mommen Doorluchte glafen zijn, daer een' Al-wetenhek Sktdat men niet en hoort, hoort dat men niet en Ceit: Daer ghy die klachten^fendt, ftaet voor de School gefchreven, 1 Leent daer de nooddruft maent, houdt nimmer op van.geven, Soo langd'er eifcherszijn ■, 2ontgrendelt hand en hert; «Myftickt der armen dorft, my fteeckthaerhonger-fmert, lek zitter van haer' koud', my doen haer' wonden bloeyen, lek ben de vreemdelingh, ick hinckenaer haer boeyen, Ickdruyp van haren traen, my maeckt haer ftenen mat, Die hun dedeure wij ft, keert my het fchouder-blad > |
|||||||||||||||||||||||||||
|
1 Malt. j. 4*.
iDcut.rj. ?•
3 Matt. 2j,
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
* Die hun het oore ftopt, heeftibo va
* Leent,laeft,falft,huyft,verIoft, breeck
* Ick fpreke voor de fchuld, ick borge*> Voor 't dubbel woecker-loon op wein
Wel op, berouwen ziel*laet dat beGaet jaeght een' milde fcheer door allDaer uwe kift af berft, ontlaft u van 'Verforghtgeen' tafels meer het zy vooUw broeder vafter nae: "* hebt ghy vieHet paer behoort hem toe: * belwaereVan lecker' overvloed, IOverfchoontEen' uyt-gehongerde, die mogelick vVan u gehandgiftwordt, fal 't overfchEn leven van uw' kruym: BedroevenDie om ukoortfigh bedd' den leften aVan uw' verrottelongh van avond uyVerlangen wel fpo lief als uytgeftelt toEn achter uw' gordijn een vrolick oogDaer 't ander over u weemoedigh hanEn met een' fcheeven fwier uw' kiften1' Onkommert uw gemoed, 'z gunt hoDenonbefpieden buytvan uw gerufte
|
4Proy.tI.Ij.
5 Luc. 6. 3 8.
6 Dicit tibi CbriftiH , dn Ptihi ex ee (jUdddtditibi, de meo qiiz.ro 5 da é- reide. Habuijli me Urgitorem,fac me dtbitcrem, habeam tefts~ ntratorem. Augufl. 7 Piw.19. 17. 'Caveneinter
locutos tttos concludaji fa- luteminopumx tanquam in tumuli* fepe- Um vitam paupertim. Ambt. 8 Luc. 3. ij.
S lAbfurdum
cft é- turpe, mum laurè ©■ luxuriosc vi~ verccummul- ti e/itriant. Clem. 1 o Vtcre ci-
lii elettü é- pretiofii, (icut cmfuevifti, |
||||||||||||||||||||||||||
|
a
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Schudt pack en ballaft uy t, ghy die op 't vliegen ftaet,
L 2
|
quia aliter net)
1 Clrrfr Pcte'' 1*"$
|
||||||||||||||||||||||||||
|
vj v.v.11 confuetudinent
mor: duotinter fe céntrari-oA ajfsBionei, tuam videücetfatiefA* tem, ü-fratrii famem mode/la continentia tempera atque modird- re. Chiyfoft. 13 Curfores qui in agone currunt, veftimenta ir pene necejfa-
ria abjkiunt. lta hurmin calxm, ut expeditmfit, divitituptni omntipauptribui dijlribaat. Chij'foft. |
|||||||||||||||||||||||||||
|
n*W, tgrttM; cenceditwtibi, utere nicejjariu, da fauperibtu
fuftrfi»», uttnfrttiopi , da pauptribiu vilia. Auguftin. 11 Cunda mmut avidatfmisnt hendis, amiceqnt, dedtr'ua-
mme. Hor. li Laudtnt 1t nifctra tfurientium , non nclantium epulenta
tenmiia. Hiei. £rg* fratm calamitofcs benignus ifle. gned 'o'ntri ffbj?r*hk tribue efuritnti. Extyt» tmnïa jujlm Dei ti- |
|||||||||||||||||||||||||||
|
84» II. B o e c k.
i; Eaief 14- 1 Geeft dat onhoubaer is, * gaert fchatten daer ghy gaet,
Dn cjutt non 3 En fpreeckt dan opwaert aen met ongeveinfde voncken, CrJc'pZ"' Kroon,Heer,Dijn eigen werk>fchenk,Heer, ick heb gefchoncken. 9mi non f ai- j-joe heb ick 't, waerde Cats, hoe raeck ick hier om hoogh ? ruamtttcre. . . O
Auguflin. VV at lieert my dus vervoert uyt aller oogen oogh,.
tufp^Ht 4 Daerd'oogen fchemeren,5 daerwafch en wiecken fhielfcen?. l'T'Z'""de ^f loert my weer ter hand, of kortt my defe fielten; ir iiiuc mn Ick ftruyckel op het land, wat maeck ick in de lucht ? TuZ'lTii-' Het kruypen is my konft, wat maeck ick in de vlucht ?"■' ik «go f„b- Sicti noch een vrolick pad ftaet my met u te treden, f,uoCa,Mp*- Door 't dickfte van den drangh van 's werelds ydelheden, Giuyiroft.' Om eene boven al, die ick te noemen plagh . sip Moet, Hetredelickft Waeróm van ongeveinfden lach. thefauroi in O
urr<t,mnh*- Waer noch de Broecken-vorm, de Roeken-maet gevonden,,
in Ccclo. Vt Daer oud' en jonger eew voor eewigh aen gebonden,
VIL'^'m Voor eewigh onder kroop-} ftond noch de Kap, de Kraegh,
mini kdetrti Of nu als gifteren, of mergen als van daegh;
3 0X4.27'. Koft noch de niew April fijn' buer-maend Mey bewegen,
rt^oinZ' •>•> De Hoeden die ick vorm ftaen immers footer degen,
fiatione qm-, }J £)e Mutfen die ick ploy lbo onbekommert net,
»<• nddem, „ Mijn' Mantelsfoobefhoeit,mijn'Schoenen foobefett•
ng"ia»T^lm 55 Acnvaerdt eens goed,voor goed,s weeft eens met,wel,tevreden3.
Vd"2mTm '' ^ens rec^en 1S 'c a'cij d» eens goed is altijd reden:
bram ex claro \<s Staet oock twaelf broederen van een' gelijcken ftaet
su"**""' 55 Yet loffelicker toe dan een gelijck gewaet ?
ciJltitiui Noch waer 't dan lijdelick, 't zy men de Poolfche Lutfen,,
i,tcdoratMy 't Zy men den Franfchen Pot, 't zy men de Sweedfche Mutfen}
CT«;*7 <e- 't Zy men of 't Engels geel, of 't Hollands blaew verkoos,
r** ovid. »tWaermaerhalffottigheit,die'teenswaervooraltoos;
viu h«m*n* Maer verr' van dek Strand verzeilen onfe luften;
?Zf"e/T' DaC Geeft heett in den menfeh vindt ongemack in 't ruften,
TV,' *L>» 7 Ruft in 't veranderen, luft in de niewigheit y.
mhiicjuoi de-, Dry dagen zijn de maetvan ons'geftadigheit:
'lufLum'ji- 't Schij nt ons de Maen-loop leidt, of (Tal ick 't naerder raecken } *
mmlVutl ' 'c Schijnt ons het Maen-licht terght, en ons verfnippert laken
im re qMm Met fii n' verfcheppineen eeli ick verfcheppen doet.
Jtuhitia<uldu. L.T --n r tr r» i i r , -,K 1 tt i
4#m*tAt., Nu prjjitiy Kapen Koek, nu loort hy Broeck en Hoed:
itfut k con~ ' ■ Rf*
fueta f.lït ■....'■ '■■■%;•
tranifvt.lht.
1 lAjfohnt haman* mut'al/Uitalt omnÏA fordert frafen- I CanBarumnovitaigratiJfimarerum. Ovid.
tw.WuI.Oiof.. . ! SStaltusJïcutlmaimMur.Eidef.z^.iW |
|||
|
K osriticK Mac.
|
8f
|
||||||||||
|
Befoeckt eens beide weer, eer thien-mael Hoed of Rocken,
Eer thien-mael Kap of Broeckdes avonds uyt-getrocken,
Des morgens aen-gepaft, fijn'meefter hebb'gedeckt,
Begeckt my eewelick, fbo hyfeniet begeckt >
Soo fyfe niet verfoey t, en beid' u liegen heeten,
Dat emmer haer vernuft die lengde met die breedten,
Die ploy, die pluys, die planck, dat fnoer, die fné, die fnebb',
Dien tuy t, dien tip, dien top voor fraey verkoren hebb'.
Dus, hadden wy te deel dien onverdienden fegen
Des wreveligen Volcks, dien brood en quackel-regen
De lafterige lip tot fwijgen brengen moft,
Waer 't onfe wollén-draed het flijten niet en koft,
Waer 't onfe webben oock in dry-mael vijfthien jaeren
Altijd niew, altijd oud, en beide noyt en waeren,
Wy finoorden onder 't pack van ftadigheits elleqd,
Wy ftickten in 't verlangh van veertigh jaren enfo,
Den Hemel liep gevaer van averechts beklagen,
Dat daer genade was, waer hier den hals vol plagen.
Dan, danck hebb' Scheeren Verwj verflijtens taeye ftond
Vergolden wy te minft met menig' fchoonen vond.
Van Schilderyen-vreughd,I van fnipperen, van kerven,
Tot op den laetften draed: want deckfel-loos te fterven,
Is op geen' thiende mijl genaeckelick verlet,
By 't lecker kittelen van niewigheits verfet.
Staet dan uw regel vaft, getrouwe Prin een-hoeder, Mis-loondeKeifer-voogd, die met uwsmeefters moeder,
Onnoofel, onbehaelt, getuyge zijt geweeft,
Wat een onmenfchlick menfch gemeens heeft met de beeft,
'- Heeft dan u leere grond,dat wijsheits eigen wefen
In d'altijd eene wil, en weer-wil ftaet te lefen r.
Wat roey verdienden wy in uwe fcholen niet,
Die voor en achter-noen defelVe felden fiet ?
Hoe buyten ongelijck hadt ghy van ons beiloten r
3 Wat gaet hetrader-werek van binnen uyt de koten,
Daer buyten op de handfoo wifpel-uerigh wijft!
Watpoelen moeten 't zijn, daer fulck'enfchuym af rijft.'
Dan luyftert, groote Man, noch wil men met u dingen, n Noch vint het zeer fijn falv: Wat reden fal my dwingen,
L 3 (Dus
|
|||||||||||
|
Exod. is.
|
|||||||||||
|
Deur. 25. j.
1 Freauentes
& affecjati limit , crebra fenejlro, au* vulnera funt vtfiium , in- tempefiiva fr pmgrinx fim- bria & earum difpendia con- demnandafnns fine. I. Fr. Fic. Mir. z Seneca. Slfid tfl fa- fientia ? fem- per idem velis ataue idem ntlle. 3 Vanum eer
•vanitatu no- tam ingerit corpori. Exte- rwtnimfuper- fluitas interma ris vanitatit indicium efl. MtKia, indu- wntaammi Tnoüuiem indi- faut; nm tantum ittra- rttur corpori: tultm, mft prins ne^ttCia fmlftmeniin- culta virtau- bus. Bernard. Smtantcpe- re monjlruvfa» vtfte delelian- tur, ariimot etiam mon- firucfis ha. km. Guicc.
|
|||||||||||
|
86 II. Boe c k.
(Dus praett eens Koninghs Wijf,dus pleitteens VoritenVrouw)
,j Wat wettelicke wet fal my mijn' muts, mijn' mouw,
„ Mijn harnas, mijnen hoep, mijn' tuyten-krol beletten,
„ Leegh,los, langhs, over dwers, Noord-ooft,Zuyd^weft tefettea,
„ En anders alle daegh ? De minfte van den hoop,
„ Daer ick by 't jaeren-tal den JofFer-dienft afkoop,
„ Stroopt my de hielen fchier, treedt foo naer op mijn' treden,
„ Dat licht een vreemdelingh fijn' opgepronckte reden
„ Onrecht hefteden fou, en, buy ten onderfcheid,
„ Beftuypenvoor mijn hoofd het backhuys van mijn' meid.
„ Befnoeyt my nu de machtvan niewigheits verkuypen,
„ Waer vind' ick noeh een pad om defen hoon t'ontiluypen ?
De Vrouw heeft fchier gelijck: Maer leent eens 't ander oor
„ Aen 't meiskens wederklacht. De flechtftejoffer-floor „ Die over ftraet-fteen treedt, proncktmet mijn' niewe vonden, „ Verbijftertmijngewaet, behangenenbebonden „ Alwaer fy mij ner waerd, die met mij n ed'len bil „ Een Princelicke Koets dus dageücks bedril. Wel, fbetejoffer-floor, waerhaeltghyuwverfchoonen? „ De lompfle Borger-deer die oit van mei eken boonen „ Te gader wierd' gepapt, flet Sondaeghs als een' Ick., „ Die aenPatrijfen-bout, die aen Faifanten ftick, „ Die walge van de Snep en haer bedreckte foppen, „ Die felden anders fwelgh als Spaenfche druy ven-droppen; „ ("Getuygh'tgeluckigh Vat daer in ick my ontlaft, „ Daer van de foete geur op 't lecker voedfel paflj „ En fal my yemant noch onftadigheit verwijten, „ En kofteheker boord verbieden te verflijten, „ Dan hier een'-fcheele Truy, dan daer een' leepe Trijn, „ Die foo verr' van den trap van mijn' meriten zijn ? Waer 't Vleefcli de wortels waerd, noch lufte my 't verweeren
Van die Trijn, van die Truy geduldigh te vereeren Met een vernedert oor: Maer Wij ven-pleitery Loopt op te langen rol; en ongeluckigh hy Die tuflehen hangens keur of Vrouwen-rechter wefen Vertwijffelt ftaet en beeft, en dry-mael valt aen 't lefen, En dry-mael 't worgen kiefl, en dry-mael 't Rechter-ampt^ En dry-mael op de ftrop, en weer op 't leven vlamt. |
||||
|
K
|
O S T EL I K
|
||||||||||||||||
|
87
|
|||||||||||||||||
|
M A L.
Soo diep doorgrond ick 't pit van all' die holle reden,
Dat die den Dageraet van gifteren en heden Tefamenhadd' geknoopt, en all'den middel-tijd Aen dit gekraey hefteed t f 't genuchelick verwijt Van eertijds houd noch fté >I Dat naer den Spraecken-toren Noyt tongeloofe Vrouw van Vrouwen wierd geboren} Noch ftond hj halver wegh, en buy ten allen fchijn Van noch denaefte weeck ten einden pijns te zijn. Wat middel middel-tijds ? waer-fal men 't vonnis ftrijcken
Van 't overdadigh nieu? elck weet den flagh t'ontwijcken, Elck deckt fich met de huyck van min en minders dwangh > ("Dat's 't oude vijgen-blad van M*nt en Frome, en Slmgh~) Daer dan een volle vloed van op-gejaeghde baeren Den acker overftëlpt, en fchieliek 't fchip doet vaeren Daer noch de verfche klauw van 't greppel-y fer ftaet, Wat golve, fèggen wy, doet hier het meefte quaed ? Of die de voorfte loopt, of die de voorfte voor-douwt,' Of die de tweede ftoot, of die de derde door-ftouwt ? Hadd' ick ftem in 't gerecht, dus trad ick tuften en tween 3 Defchuld hoort allen toe, en't ongelijckaen geen. Maer jocken buy ten boort: om 't wijfè woord te ipreken r.
De Reden komt te laet om 't ongelijck te wreken Dat haer gewoonte doet * en eertijds yd'letoy, En eertijds overdaed is nu gedwongen moy. Is doch het ydel oogh met ydelheitte locken , - 3 Rijft doch de menfchen-merckt na 't prijfen van de rocken,
Wordt doerf't fchip na de vlagh, 't pit na de fchel gelooft, 4 Wie fal een' Volcker-vorft > foo veler hoofden hoofd,
Of't kraeckende geblick van door-gegoude zijden, Of't Akkerend behangh van fteenen fchat befnijden ?
Wie kan hem op de leeft van alle man beilaen ?
Hoe paft een Reufen-voet in 't Ichoentjen van een Naen ?
Wie fal een Pleiter-vos fijn hoogh-geleerde Mouwen,
Wie fal een' Rechter-heer fijn'Tabbaerd-eer onthouwen>•
Een fpijtigh Spies-gefel fijn' fchrickelicke Veer,
Srjn' wreeden Sluyer-lap, fijn leeuwelick geweer?
5 Ouer, plaets, enwaerom, omftanders aller faecken,
Diefteeds fijn'giflïngenopuwgety' kan maecken, Wat
|
|||||||||||||||||
|
i N« mu-
tam prcfcCt', ■ reptrtam ul- lam ejji Hodie dicunt malie, rem ullo tn f*. «»/». PladL |
|||||||||||||||||
|
i Vtflium con'-
fuetudo proèa- tur : ut qua o- lim damnat* fuermt, prt- £"fu tempo- ra™ lauden- *«r. He. Mir. Talares &•
tnanicatas tu- nica* hahere, *pud Romanos fi"gitiofum e. rat; nuncau. tem hentjlo lo- co natis, non eashaiere.fla. gitium. Au- guft. i Cultus con-
ctfui atque ■magnificus ad- dtt hominibus Mhcritatcm, + iüi qui hl
di&nitatib*s tonfiituuntur , pretiofioriéus vtfiihtt quant ttteri inciunn- tar-% non pro- pt er gloriam , fid ad Jigaifi- *andamexceU lentiam fui rnimjlerii. A. quin. AdJ. Matth. 18. g. Sjn viflitu hominum, c4. ttroaue -uit* '»!tu loco ae temport epta, fkmuntur. 'Syminacli, |
|||||||||||||||||
|
<8$ II. B Ó E C K. KöJTELICK Mi L.
ll'^ZiZ, Wat leeft hy boven 't peil van 't menfchelick gemeen I
?"«'"" •*-. Watfcheelt hem luyfter-eer en hoovaerdy van een, w/hc» dl! Hoe fcheidt hy wijflelick met verr'-verfcheiden naemen verfa fortiun- j
tur nomina Ita rei in min?vAriu no'
minibm tnt* tantur |
||||||||||||||||||||||
|
wingen
|
||||||||||||||||||||||
|
if'riïet'dt. ^an jonckheits weder-wil •, laet my noyt my ontfpringen j
JppeiutuT.-' Blindt my 't begeerigh oogh in 's werelds vódden-kas, "perbiTimc Geleidt my drooge-voets door prachten modder-plas, vïjiïZ'lZ. ^aer d'eew af o ver loopt: * E n, fulle n oy t mij n' dagen cumque ejiu- 't Uytmuntende gewaet3 noodfakelick verdragen, condecentiam Stremt altijd mijnen luft ■, laett nimmer mijngemoed fiTT^«m'' Bekladden met de gift die 't lichaem fwellen doet: bom* # oma. Laett fel ver defe huyd + ver mar m'ren onder 't ftreelen cxttlos proxi- Van 't lecker zy den-facht van vley ende fluweelen, vï'ïuu'J" En dragen vreughdeloos het op-gedrongen pack 1»-"" '&*** Van 't noodige lbo veel als onnut ongemack. forii, confide- „ ,. .. P .. _ .. . .".,-■
|
||||||||||||||||||||||
|
ra
|
f4 intentio-. Dat lbo mijn' vrye ziel van flijckerigh beilommer
|
|||||||||||||||||||||
|
Toi\l"""' Haer felven in haer felf, om haer alleen bekommer',
véi'hTr, $ Beforg'naer eigen proneks behoefïelick gewaet, riem ac pur- Hoop-wiecjken, fcheidens-luft, fo nd-gr ouwel, wereld-haetj \Zt™t*- En altij d even graeg om6 't witte kleed te gorden, i'>yr"te& Omt'faraen defen romp vereewightte fien worden duum.Tiivei. Met haer vereeuwigen, den lelten ~> dieven-nacht J«ii2m Beftendelickbedenck', verlangende verwacht'. Vttu^tZ' Te 'a1lgtt misbruyekte Cats, wacht naer geen voorder, Ende \ *ijici* ■■ ra Al duerden uw geduld, mij n' wijf heit is ten ende: 'tlamZni, .En is't fchier niet genoegh van 's werelds droom verhaelt redjMvirtu-' s gy diefelfs noch lbo diep in 't droom-bed light en maelt? tibus decor a- J t Z>
T;,Ci"yr L O N D I N I. CID ID C XXII.
Vejfote vos je- -
t'jfnffaT' x^ilquiddemoribmmfos. Juv.
f"?"' f*- . ■........Hac e?o mtcum purapudiatia, o
|
||||||||||||||||||||||
|
Tahtcrpig- Compreffis agito labrü; uhi quiddatw oil
|
||||||||||||||||||||||
|
illudo chartis. Hor.
|
||||||||||||||||||||||
|
B'A T A-
|
||||||||||||||||||||||
|
bitii amato-
rtm. Tettuil. Ha&tt ornatum fatis Ulo majorem. Habei aliud fpeftacu*
lum, ad ttlitdte fpctiaculumcompone. Quoder^otibitjlfpeEka* xulum } Cxlurn, ^Angelorum innumcra multitudo. Chrylult. ÓApoc. 3;y.
j Aj>oc. 3.3 • Horam ultimam idcirco donrinui nojler nobit vt-
|
||||||||||||||||||||||
|
luittjjèinco'nitttm, ut femper pcffit tjfs fiifpetta; ut dum iU*>
ptsvidtre non- pojjhmui , M iliam pms intrrmijpom propirt- rmts. Gregor. 8 £>uare vitiafua ntmo confituur} auia itiam t»»ic'»>%*' efl;
[omnium narrAre vigtlantu ijl. Sen. |
||||||||||||||||||||||
|
8P
|
||||||
|
BATAVA TEMPE,
'tVO.OR-HOUT'
Van <
'sGRAVENHAGE.
't COnnen-rad begint te ftooten
^Tegens Noord er kreeften beek, En die kromme krauwel-pooten Slepen 't naer den Leeuwen-neck: Daer mé gaen de daeghjens I^rimpen Die men langer hoopt als heit} Hey! wat's al de Werelds glimpen Min als tegenwoordig heit! Daer mé ydelen uw'fcha'uwen}
Haeghs-Voorhoutfche Jofrrou-rack5 Daermégaet uw'groente graeu wen, Monick-tuynrje, Blader-dackj Daer mé naeckt uw jaerigh ft erven, Linde-toppen, weeldrighhout, En dat nootelick verderven, Als ghy weder groenen foudt. Sterven ? neen: noch fultghy leven,N
• 't Zy de Somer blaecktof fwicht -t
't Leven falu nietbegeven Iilèr leven in mijn Dicht:
• . Koude mach ons oogh beroöven
Van uw fbete lommer-loov}
Maer ons' oore te verdooven Sluy t ick buy ten Jaeren roov. Als uw'tacken fullen duyeken
Onder't vlockigh Winter-meel, En uw' bladerloofeïtruyeken Proncken met den blooten fteel, , ' M ' , Dan
|
||||||
|
-
|
||||||
|
5>0 II. B O E C K.
Dan fal noch uw bloeflem bloeyen,
(Luftigh, Vrijfters een en acht, Helpt mijn ftramme Rijm aen 't vloeyen) In den Hagenaers gedacht. Dan fal noch een grijfe Dutter
Met de fchenen voor de vlam,, Met de tanden in de butter, In den beulingh, in de ham, In de Niewe-jaerfche weggen,. t'Mijner eeren lp reken, Maer, Maer, hoe kent die Vryer feggen *> 't Gaet al offet Seumer waer! Vreemdelingen ■> die de bochten
Van't gebulte Wereld-pad, Onder allerhande lochten, Over 't drooge, door het nat, Hebtbegaen, berolt, bevaeren,, Hebt uw y ver-vyer gekoelt Tot hier onder in de baeren Daer de Son haer' peerden fpoelrj, Komt, laetuw'gedachtendeilèri:
Daer hetlichaem eertijdswas, Laet uw' finnen over-reifen Al des ronden bodems plas -, Nieten haeck ick meer te hooren. Dan foo fchoonen Tempes naem,, Komt u ergens een te vooren,: Die mijn Linde-ly befchaem'. Dunckt u dat het zy te vinden
Roomen. In degroote Papen-ltadt, Daer de Vagevyers gefinden
Van een menfch een heiligh Vat,'. Van een Viflcher, knecht der knechten,, Maecken een almachtigh man, Die der Keiferen Recht rechten, En op Kroonen treden kan ?. Neen 3
|
|||||
|
•
|
|||||
|
V O O R. - H O V T.
|
|||||
|
Neen, och armen ! woefle mueren,
Schaduw' van uw' ouden glans , I». Eertijds hoofd van uw' gebueren, Nu nauw bloem van haeren krans j Gaet uw' fchoonheit elders paeren; t'On fênt geldt fy weinighmeer , Al uwluyfter zijn uw'jaeren, En uw fchimmel al uw' eer. Is het mogelick te foeclcen
In het prachtige moras, Daer Antenor quam befbeckcn Wat het ballingh-leven was ? Neen, bedomptewater-dallen, Marmer-kaden, weeldrighflijck, 'k Vind in allen niet met allen Dat mijn' Linde-laen gelijck'. Sal ick dan te rugge ryen
Naer de Franfche Scepter-ftadt, Naer de trotiche*Panneryen, En ibo menigh fpitie pad, Eertijds moedigh op deichreden, Grooten Henrick, van uw' voet, Eer hem Clotho dede treden Daer het al in treden moet > Sal ick't weder Noord waert wenden
Naer het blancke Britten-land, En mijn' overdenckingh fenden Naer de rijcke Teemfe-Strand -, Sal ick daer, als op-getogen, Staen aenfchouwen 't lange rack Van de vier en veerthien bogen Met haer' feilen water-fmack? Sal ick 't eindelick noch ftrijcken,
Schelde-diepten, Aen uw' werf, Die ick allen vergelijcken, Ja voor allen ftellen derf? M 2
|
|||||
|
$% II. B O E C K.
Of en foudt gliy 't niet verdragen
|
||||||||||||||||
|
Atnfteidua.
|
Avereehte Maften-woud,
|
|||||||||||||||
|
Wónder-weelde van onf' dagen,
Veen vol fteenen, fack vol goud? Wel, ick lov' u alle t'famen,
Swijge wat een yeder feilt,, Roem uw' eere, vier uw' namen j Maer waerom foo wijd verfeilt ? Moet ick wederom vervallen Op mijn'eerft bedorven fmaeck-, Noch en vind ick niet in allen, Dat mijn' Linde-laen genaeck'. Linde-laen, mijn foet verfinnen y
Waer ontgin ickuwen roem >. Aen uw' ichorffe taey om fpi-nnen, Aen uw'ftam, uw blad, uw'bloem? Schors, en ftam, en bloem, en blad'ren * Yeder eifchte fijn verhael % Laet my een uyt allen gad'ren < Als u eigen altemael. Sal de Vinder niet bekennen
Van den tweeden Blixem-flagh Die Vulcaen van uyt fij n' dennen, Maer benijdende, befagh, |
||||||||||||||||
|
Btdm, fJirK,
|
Dat fijn' geele Solfer-kruy men,
|
|||||||||||||||
|
'• i>; •• i6- Dat fij n fnelle flicker-Sout,
Loot of yfer niet doen ruymen
Sonder uw verkoolde hout ? Sal de Kruyden-kiefer feggen
n. ^i<a, Dat hy oy t op rauwe wond' Soeter Balfamen te leggen
Dan uw blader-knauwfel vond ? «, Sal hy 't jaer-gety verwinnen Van de fware Struyckel-fuchts
En gereeder baten vinnen Dan de geeften van uw' vrucht ï |
||||||||||||||||
|
Sulcker
|
||||||||||||||||
|
i»
|
||||||||||||||||
|
V O O K - H O U T.
Sulcker tacken, fulcker bM'eren.,
Sulcker ftammen, foo gela'en, Vind ïck twee-mael twintigh paercn Over eene lenghde ftaen. Knoopt nu all' uw' Marmer-bogen, Roomen, in een' Regel-ry, Noch en fal ickrriiet gedoogen Dat het fulck'en rye zy* Laetick dan mijn ooge weiden
Over d'een of d'ander kant, 'k Vinder altijd-groene weiden, Met gedichten om-geplant} Yemand fal my konnen thoonen Ofmeerhuyfen, ofmeerhouts, Maer waer iagh men oy t bewoonen • Soo veel Stads, in fbo veel wouds ? Schoone fpitfche gevel-toppen ,
Die uw'Akkerende ley, Die uw' weder-wrjfe knoppen *t, Als een'jonge Joffer-rey, Neffens eene fiet ftaen glimpen, Laet my groeten in uw' roy (Tegen 't boofe lafter-fchimpen} 't Opper-puyck van al uw moy. Welkom dan, herftelde ftijlen,
En wel eer Mis-bruyckte vloer, Tot het knarilen van de Vijlen Op het grove Blixem-roer, Op den feilen Menfchen-moorder, Op de fnelle Slinger-flangh, Beenen-maeyer, Mueren-boorder, Donder-doover, Duyvel-fangh. Welkom, vry-gefproken mueren
Van de fwarte flaverny j Even lange moetghy dueren. Als de Wereld Wereld zy j M3
|
||||
|
II. BOEC K.
|
|||||
|
Langhfaem moet u wedervaren
't Slijtigh knagen van den Tijd , Lange blijven uw'Pilaren Vrede-ftammen, Ketters-nijd $ Lange moeten in u dond'ren
Wetten, woorden, waerheit, eer9 Straf, genade, wercken, wond'rcn Van den Eenen aller Heer; Lange moeten u begeven Schande, fcheuringh, hoonenfpijt■, Lange moet ghy ftaen en leven, Lange wefen dat ghy zijt. Maer mijn Peerd ontloopt fijn' toornen,
't Is te langh de ftraet bepraet, \ Daer lbo dichten huys van boomen4 Daer foo foet'en weide ftaet; Nu wel aen, gevlochten fpruyten, Eer my weer mijn' hand ontvaer'» Laet ons uwen roem ontfluy ten En befluyten met het jaer. Wat en komtmy niet te vooren
In 't herdencken van den Tijd, Die ghy ; even als herboren, In uw' kindfcheftonden zijt > In de dry-mael dertigh dagen Als des hemels Kandelaer Over 't Bockgien wordt gedragen Naer den Stier en 't Kinder-paer j Als de Locht begint te lauwen,
d'Aerde opent fchreef by fchreef, 't Weeldrigh Vee begint te kauwen Daer het Schuy tjen onlanghs dreef? 'k Sie uw' bolle botgiens berften, 'k Siefe baren elck haer blad, Als een vruchtjen dat haer perften Doe 't in 's moeders darmen fat: |
|||||
|
V o o r - ri' o u r.
'k Sie dieonlanghs doove ftruycken
En foo menig' fchraelen tack, In een' oogen bliek ontluyeken, Weinigh min als onder dack: Onbegrijpelick vermogen (Spreeck ick dan den Hemel aén^ Hoe veel meer befïën ons' oogen Dan ons'herffénen verftaen! Maer oock daelen mijn'gepeinfên
Somtijds uyt de lochtin 't flijck: ("Wie kan heel den menfch ont-veinfèn Dat hy nergens uyt en kijck' ?) Niewe fpruytjens van der aerde> Heb ick menighmael gefèit, Hoe veel hooger is uw' waerde In uw' jonge; weinigheid Waerd'er altijd fukk'en dierte .
In de Haeghfche Vry er-fchaer & En 't geraege Broeck-gedierte Niet foo dicht gefaeyt en waer $ O! wat foudt'er op een woelen Om föo menigh Vryer gaen, Die fijn' waerde nu moet voelen In de menighte vergaên! Somtijds heb ick weer gaen fingen,
Soo ick 't niewe loof befagh, Ey.' hoe foet zijn 's werelds dingen Op den eerflen niewen dagh ! Maer, 6 lichte fchaduw-vreughden». Hoe vervalt ghy in 't verflijt, Hoe kan alle niew ontjeughden Met hetgrijfen van den Tijd! Hebben niet de jonge jaeren
Die ick van den hemel houw' Menigh haeftigh paer fien paeren Met een 's anderdaeghs berouw ? |
||||
|
II. B O E C K.
Waer uy t moght de wortel fpruyten
Diehetmis-genoegengaf? • 't Vonnis kan fij n (elven uy tten,
'tjonge lieve niew was af. , . Jonge, lieve, nieweblaertjens,
Schepfeltjens van eenen nacht, All'uw'a'êrtjëns, alP uw5 haértjëhs Zijn ons nu in eer en acht} Maer hoe milder ghy uw' tacken, Met uw' breeder groente vult, Hoe uw'eere meer fal facken, Hoe ghy minder gelden lult. i u: Dan de reden fal my leiden
Tegen ftroomvan 's werelds waen 3 En uw' waerde dóen verbreiden .. Beid' in 't groeyen en't vergaén: Siet, den Hemelisaen 't braridèrir, r '! .. En fijn Lichter opliet "liooghftj,: Ljb^d Spouwt de Land-man in de-handen*. ...
't Is op hope vanden Ooghft, [■, b öóï . i, _ .Dry-mael dry e'n'feven uren
Sien ickTitan óp de jaghtj , Qualick feven kan hy duren
Tot het nutten van den Nacht; !- Minnen-yver doet hem loopéri . Naer de Vrijftertdie hy fiet, . (Blinde Minnaer! ftaeck uw loopen, J ' 't Is het Lauw er-meisken niet:} - Wie wil nu het Bedde ruy men
En het klamme peultiw fweet, Wie wil met my uy t de pluymèrï Daer ick hem te leiden weet ? Op, mijn'Hagenaers, mijn'Vrinden^ Dit's te lang'en Somerrnacht 5' Beter buy ten in de Linden Naer den dageraed gewacht. |
||||
|
V O O R - H O vU T.
Hier is alle Dier ontflaepen,
Hier is 't Krekeltjen aen 't gaen, Hier begint de Spreeuw te gaepen, Hier is 't Quackeltjen aen 't flaen, Hier de Nachtegael aen 't neuren, Hier de Diftel-vinck in fwangh, Hier de Tortel-duyf aen 't treuren■, Hier de Lijfter aen den fangh, Hier is Kauw en Kraey aen 't reppen ,
Hier de Reiger in de lucht, Hier den Oyevaer aen 't kleppen, Hier de Swaluw in de vlucht, HierdeKoeckoeckaen hetftuyten Over yemands ongeval, (Iflèr yemand die fijn fluyten Leeren moet, of leenen fal?^ Kan u 't hooren niet betrecken -J^< ■** f4-
Gunt het ooge fijn vermaeck j Siet de Dagh-bodinn' haer recken, Recht al fchoot fy uy t den vaeck: Koft haergrijfe boel verjongen, 'k Wedd hy hadfe noch te bedt, Daer f' hem nu is langh ontfprongen, Kap en tuyt en al gefet: Kap en tuyt als gulde ftraelea,
Ooge-lichten als Robijn, Wangh en lippen als Coralen Is haer dagelickfche fchijn: Vryers, al uw jonge leven Op het fchoonfte fchoon verliit, Komt, en helpt het vonnis geven, Ifier fchoonder fchoon als dit ? Komt, en helpt my opwaerts kijcken
Langhs der Linde-toppen Goud, Daer fy 't natgaet overftrijcken, Dat haer Broeder ftracks ontdouwt, 1 N
|
|||||
|
/
|
|||||
|
II. B O E C K.
|
|||||
|
Hy ats Bruydegom behangen
Met 9 ieraeten over hoop,. Hy als Prince vol verlangen Na de voor-eer van den loop. Op, gefellen naer de Linden, o
Op, mijn'mackers, op mijn''mans».
Die hem reedft te veld' fal vinden Spaer ick noch een' buy ten kans: Laet ons ooge lbo wat weiden, Miflelick waer by de ftraet, Deur, of Venfter, of van beiden» Hier of ginder open gaet: Sulck een' Venfter moght'er klappen ,.
Sulck een Deurtje moght het zijn, Sonder yemandte befnappen, 't Waer een tweede Sonne-fchijn: Hemel, laetu niet mishagen, Voert ghy fchooner lichten twee Die der dufènd met hun dragen, Hier beneden ifler mé. Sulck een' Venfier moght'er luycken >
Sulck een Deurtje gapen weer, 't Waer wel voor een haeck te bruycken In het klippigh Minnen-meer: Koftelicker minnen-balfèm, Quam daer nemmermeer in 't licht, Dan getempert metden alflem Van een nuchteren gelicht. 's Morgens raeckt men aen de wacrheit,,
Wat het Meisken voorgeftel,.
Wat voor haer, enofs'oockhaecheit,,
Wat gedaente, vleefch of vel:
's Morgens, eer de lippen kleven,
Eer de plaefter ftaet te pronck,
Eer de poeyer-doofen geven
Dat den Hemel noyt en fchonck t
|
|||||
|
V O O R. - H OUT.
|
|||||
|
Eer de Lobben, eer de Bouwen,
Eer de Kragen, eer de Kant, Eer de Wiecken, eer de Mouwen, EerdeKetingh, eerde Want, Eer de Boorden, eer de Banden, Eer de Reepen, eer de Rock, Eer de Moffel, eer de Randen, Eer de Vlechten, eer de Lock, Eer de Tippen, eer de Knoppen,
EerdeSteenen, eer de Veer, Eer de Wrongen, eer de Doppen, Eer de Peerei, eer de Speer, Eer de Tuy ten, eer de Quicken, Eer de Krullen, eer de bras, Eer de Linten, eer de Stricken Geven datter noy t en was. Ginder falder een'ftaen geeuwen,
Herwaert ftaeter een' en nieft, Beid' behangen als de Leeuwen Die men voor de fchoonfte kieft, Beid'bedot, bedoeckt, befommelt, Beid' de mutfen over 't oogh, Beid'befweet, begröeyt, begrommelt, Beide. Zedigh* niettehoogh. Siet mijn' Vryers, fietmijn' quanten,
Siet mijn' herffeloofe maets; Dit zijn menighmael de Dan ten Die u koften foo veel praets, Soo veel pronckens, foo veel $ierens , Soo veel vleyens, foo veel doens, Soo veel eerens, foo veel vierens, Soo veel itrijckens, foo veel fchoens. Oh! wat rijfen my de haeren
In 't bedencken van den dagh, Als'er twee te bedde gaeren Daer noy t Hy de Sy en fagh j N 2
|
|||||
|
ioo ir. b o e c k.
|
||||||
|
Daer een flechtaert is bevangen
Met de Veeren voordeHuyt, Met de Verwen voor de Wangen y. Met de Kleeren voor deBruyd. Hola, Meisjèns, buy ten jocken,
Noode bouw ick op 't geval -, £ Deckt men foo veel met de rocken ? Beter buy ten Holland mal ;
In de warme Zuy der landen, Gaet het vryen wel föo vaft, Op een anders oogh en handen, . Op een anders trouwen tafl; Middagh. Maer de Vroegh-tijd is.verloopen -
Naer ick't aen mijn praeten peil,
En de Sonne fchier verkropen Op den kant van 't Zuyder-fteil} Daer begint de ftraet te legen Van haer morgeftonds-gewoely Daer ontvolckeren de wegen * Daer is alle man in't koel. My en fult ghy niet verjagen.
Felle Straelder van om hoogh, Snelle Meter van onf' dagen, Jaeren-pafler, Rond-om-oogh, Dampen-trecker-, Somer-brenger, Dagh-verlenger, Vruchten-baet, Beeften-bijterj Vel-verfenger, Blond-bederver, Joffer-haet, Wolcken-drij,yer, Nacht-verjager,,
Maen-verraflèr, Sterren-dief, Schaduw-fplijter, Fackel-drager, Dief-beklappcr, Bril-gerief, '., Linnen-bleicker, Tuyten-kroller,. Al-bekijcker, Nummer-blindj
Stof-beroerder, Hemel-roller» . Morge-wecker, ReiferTvrind: Laet
|
||||||
|
M. '.'■''' ■■*' •* ■ --* - .•"'.:■ 1
|
||||||
|
V O O R. - H O U T.
|
|||||
|
Eaet uw' vlammen elders blaecken r
Over 'tonbeboomde vlackj My en fullen fy niet naecken Door't gefloten Linden-dackj Hier beroep ick 't bitfle bijten Van uw' meer als dollen Hond > Maer hy föuw'fijn' tanden flijten Eer hy my te vatten vond': Jae, vergadert all' de Dompen
Daer het vochtigh Veen af fweet,, Laetfè t'famen neder plompen In een dichte droppel-fpeet, N©ch en ben ick niet verlegen, Noch en fchrick ick niet voor 't nat> Koel in hitte, droogh in regen> Sit men onder 't Linden-blad. Wat en had ick niet te fpreken
Van de foete Zephyr-fucht, Die door 't loome loov komt breken Met een' ruyflchende genucht j Met een' flauwe Somer-foelte ? Ah! wat heb ick dick gefeit', Sit ick in een' groene koelte,. Of een' koele groenïgheit ? KoeleCloris, wreedeMarmer»:
(^Hoord' ick onlanghs hier ontrent Suchten een'door-fchoten karmer In fijn' weelderigh ellend} Koele Cloris, al mijn hopen} Die my mijn' getrou wig heit Soo veel hooger doet bekoopen Alsfy boven d'uwe leit: Heeft u 't fweeterige bangen
Van den doffen Somer-brand, Nu lbo dickmael doen verlangen Naer den dichten Linden-pand, N z.
|
|||||
|
II. B'ojo.i,
|
|||||
|
Hebt ghy fijn* gewenfchte lommer
Nu foo menighmael gebruyckt, En de laffe middagh kommer Hier foo menighmael ontduyckt, Sonder emmer t'overwegen
In uw over-aerds verftand, Hoe hem 't herte-pack moet wegen Die geftadelicken brandt > Die de dralen niet móet dragen Eener Sonne verr'om hoogh, Maer van bijds de flicker-flagen Van uw een en ander oogh ? Een en ander Öogh, de tortfen
Van mijn' blind-gehockte jeughd, Vonck en voedfeïvan mijn' Kortfèn, Mijn verfchricken en mijn' vreughd, Oogen, die my doet befwijcken Onder 't hitfigh ftrael-fenijn, Sult ghy Gloris noy t doen kijcken Hoe ick fmeltehde verdwijn ? Sal fy nemmermeerontdecken
Door uw' gittige Cry ftal, Dat my eenefucht kan trecken Uy t het bitter ongeval Van mijn' altijd-verfehe wonden ? Cloris brandt al wat fy fiet, (^Ondoorgrondelicke gronden!_) Datfe brandt en fiet fy niet. 't Liep hoe langhs hoe meer op 't mallen
Met de bloed fijn' kinder-tael: Dan den avond is aen 't vallen, 't Waer te langen nae-verhael: Vryers, wilt ghy dieper delven Daer ick willens blij ve ftom, Daelt een y ecter in u felven, Dat, en erger gaeter om. |
|||||
|
V O O R. - H O XI T..
Dauw en doncker zijn aen 't facken >
Son en Hoenderen te koy, Alle gevels * alle tacken x Alle Meisjens even moy, Allekaeckjens even bloofigh, Alle ooghjens even gauw, A 11e lipjens even roofigh, Alle mondtjens even nauw. Achter nu, verkeerde wijfers,
Diedewaerheit lede-breeckt, Hard-gehoofde logen-prijfers, Die voor reden noy t en weecktj Die lbo werckelicke ftraelen Als de keerflèn van den Nacht Over heel den menfch doen daelen Al gevoelende veracht. Komt de Minnen-moer niet blincken
Even als de Dagh verfpaey t, Even als de Wielen fincken Daer de Sonne-karr' op draey t ? Zijn oock niet de Avond-ftonden Altijd foeter als het licht, Altijd handiger bevonden Tot de vryevryer-plicht? Menigh Sletgien ongehavent,
Menigh onbefneden Sloor Sal bekennen dat den Avend Deckfel is van alle goor y Datfè met dien flimmen gevel, Met dat muffe fnot-verlaet; Met dien fpitfchenfneppe-fnevel 's Avonds op haer fchoonfte ftaet, Maer, om lack by lack te ftellen,
Menigh Kalver-jonge maet, Menigh knechjen foud' ick tellen Dat den Avond niet en haet -3. |
||||
|
^T
|
|||||
|
104 II. B O E C K.
Dat de duyfterheit doet breken
Door het bloode fchaem-verfchiet, Dat den doncker meer doet fpreken, Dan het licht hem dencken liet. O ! de malle mij meryen
Die een Minnen-alver ftort, Moeten veel geladder glyen, Daer hy niet geilen en wordt: Maer oock in een' jongen fchroomer Heeft het reden en bedied, Emmers is hy altijd vromer Die fijn' vyand niet en fiet. Hier uy t groeythet jeughdigh krielen
Nae der Linden-duyfterheit, Hier uy t kittelen de hielen Metals'tKlockje, Negen, feit> Hier uyt is het niet te houwen Al wat op het vryen ftaet, Hier uyt moeten Broeck en Bouwen Met de Vleer-muys op de ftraet. Linde-blaedjens, luyfter-vincken
Van foo menig' apen-klucht, Van foo menigh traen-verdrincken 9 Van foo menig' fbtten fucht, Helpt my tuygen wat een karmen, Wat een ftommelend gelaet, Wat een blindelingh om-armen Onder u niet om en gaet. Trijntgie, fey daer leftmael eenen3
By men eer, ick hebje lief,
Van de kr uynaf tot de teenen
Staen ick onder you belief j
Laet me draeven, doet me loopen,
Heet me (lappen as een' Tel,
Doet me fchencken3 hiet mekpopen',
Siet wat ickje weyg're-fel."
Dirckgien
|
|||||
|
V O O R -Jï O U .*.
Dirckgien £hoord ickftrack een' ander)
Sel 't dan nummer wefe, kind ?■ Smackje ftaegh een oogh op Sander, En mijn' woordgies in de wind ? Staet fij n mutsje foo veul trotfer, Soo veul vlugger as het mijn, Hanghtmijn rockje'foo veul fchotfcr, Soo veul loomer as het hj n ? Weer een ander van ter zyen j
Nouw, men Troosgie, ftoorje niet, Liever as ick Griet ibuw vryen, Liever asickyou verliet, Lagh ick levendigh bedolven Daer ick jegenwoordigh tree, Liever in de groene golven Van de Schevelinger zee. Weer een ander. Wel, Agnietgie,
Wel, men hartje, wel, men longh-, Hoe beviel je 't ïefteliedje Dat ickgifter avond fongh ? ']. Heer! wat flond ick nat bedropen Voor je deurtgien in dat weer, Daer jy dichgies laeght ëkropen In de lodderlicke Veer. Noch een ander, op een banekje:
Welefeyt, mijn'foeteMoer•, Jouwenthalven, ick bedanekje, Maer hoe ift met Vaer en Moer ? Wat! fe mochte foo langh grollen,, 'k Sou ons raeye met ons tween Op en wagentje t'ontrollen Alditmoeyelicke, Neen. Weer een ander aen een Boompje:
Dat 's nouw al men Moertjes goed.y. Maer dan heb ick noch en Oompje 9 O wat ift en rijcken bloet! O
|
||||
|
ïetf II- B ö e c Kr
Met fen bogertv met fen weuningh,, ,
Met fen Korenv met fen Oöft} Claer, jeVryerisenKeuniiïghr Al dit hanght hem boven 'thoofk Noch een ander van 't gebroedfèl
Dat of Pen 3 of Degen voer';
Mijn foulas, mijnvreughden-voedfel^ -
Ah! quitteertU.E..laCour? ;
Sult ghy eewigh ahfènteeren?
('k Schat deiMeid naec Leiden voer}
Wilt mijn flames obligeren
Met een expedit retour.
En noch een van fulcke Veeren: .
Wel bizearre van humeur,,, Sult ghy my fans fin traineren Metideen van faveur? : Neen, revefcher neen voïagey Dus en magfa 't nieï langer zijn j MefprifeertghymiJHifervage, - Auili fayje ton defdainv Defe zijn de fbéte vruditen- V
Van de vrye Vrydoms vreughdV ■.
Defe zijn de puyck-genuchten Vin een' ongebonden jeuglkf:. _ Al dit wonderlésk-vertellen* Volgh ick met een vrolick oor, En wie fouderderven ftellen , 't Selverfeggen voor't gehoor? O! daergaenickvieuger-lpreyen <.
Als een henne-Ioofên haen, Lacchen in eens anders fchreyen-, „ Baeden in eens anders traen: Niet dat ick fny feeck f e blijden; In mijn even^oers verdriet j
Maer noch vinde hy vreughd in 't lijden
Die het fonder lijden fiet.
|
||||
|
V O O R. - H O ü T.
|
||||||
|
? Hooger, hoogenmijn Gedichte,
Uyt delaeghten op'tgeberght; Ginder krijghickrin 't geachte, Dat u all' uw' krachten vergat.} Ginder is een'wolckaen 't drijven Van een over-volckigh Volck> Maer wie (al uw Volck befchrij ven, Volle Voleken-rijcke Wolck ? Proncktop'cfchoonfte, Linde-toppen 3
R eckt foo verr uw' groente reckt $ Soo veel (bo-veel-waerde koppen Hebt ghy nemmermeer bedeckt. Sien ïck niet voor henen (tappen, Bhemer-vorji uw' eigen Voet, Die noch Arenden betrappen, Noch vertrappen fal, of moet ? ". Sien ick niet uw' hand geleiden
't Waerde Britten-Jands Juweel, Dat de Hope noch doet beiden Naer een dubbel Scepter-deel? Door-en-door gefifte Zielen, Die> inweinighjaeren-tal, Teenen hebt gefien en hielen Van het(libberighgeval} Moete noch defpruytherbloeyen
Van uw vroeghnbefnoeyt gebied j Soo ghy *t Linden-loov ?hergroeyen Nae fijn jaerigh (hoeyen (iet: Weere noch des hemels fegen Swaerder onweer van uw bloed 5 Soo hy van u Son en regen Onder defe bladets doet. Maer, Getrouwe Leeuwen-hoeders*
Spangiens uy terfte gevaer, Oud' en Jonger iV^M^broeders? I . • Onverwinnelicke'JPaer, |
||||||
|
O 2
|
||||||
|
108 II- B O E C'K.
O twee van de wonderheden
Die de wereld in haer fiet, .
Geeft my toe een' vrye reden , i
Defe gangh en paft u niet/ • „
Soecken wy u dan t'ontreckèn
't Nutten van dit Sonier-pad ? Neeiij maerwenfchënute decken- Onder een verdiender blad: Emmers waer u niet te thoonen Halven Hollands y ver fchier,
Waer al yeder tackeen kroon, en- Yeder Linden een Laurier. Ualleen, ontbondenSchaepen,- ,
Joffer-volgers, Haeghfchejeughdy..
Minne-kinders, u te raepen, U vermaen' ick defe vreughd. - - Vat de dagen hy .haer' veeren ,*- In haer bloeyen, op haer puyck, - Eerd'er noch vier vijftien keeren Naeckt haer droevigh ongebruyek. Danfaldackentackftaenfchreyen "' \
Met een' vochten Herfften-traen, Dan fal ftof in flijck verkléyen y Dan fal dauw in mift vergaen, Dan fal yeder blaedtjen fprekea. Dat het Linden-rijsontiwaeyt, Meiskens, leert den Jiooghmoed breken,» Alle fchoon-in 't-oogh verwaeyt. Waeris 't groen dat noyten dordde
Onder 't nijpen van den Tijd ?. Soo ick ben ftaet ghy te worden, Gnlanghs was ick dat ghy zijt j Hier in zijn wy t'ongelijcken -y. Dat ick hadde wacht ick weer} Maer uw luyfter-fchoon gaer, wijeken Buyten hóóp van weder-keer. Schoon-
|
||||
|
V O O R - rf O U T.
|
|||||
|
Schoonheid, plaefter van gebreken,
Oogh-verleidfter, fchaduw' fchim, Wordt ghy,Boomen vergeleken, Oordeelt niet het oordeel flim •> Soo rnagh uweglans befwijcken Met der jaeren Winter-keer, Linde-tacken te gelijcken Waer u t'onverdienden eer. Laet eens ouderdom doorgroeven
Dat geladde velle-veld r Dat geen' fpiegel laet behoeven Die lijn' rimpelsgeeren telt * Laet eens dry verbleven ftijlen Van den eertijds Tanden-trap 't Bleecke lippen-hol doen cjuijlen Op de kinderlicke pap: Waer opfult ghy fchae-verhaelen
Nae foo grondeloofen val, Waer ift, naeribo diepten daelen Dat u aengenamen fal? Zijn 't de filver-haere vlechten Daer ghy eindefek op fwilt ? Neen, fyfullenuverfïechten Daer ghy noch op ftoffen wilt; Maer, laet Maend en Jaer verauwen,
Laet verdorren al datgroeyt, Laet het lochten-vack verkouwen Laet verkorften al dat vloey t, Noch al pleit ick voor mijn' Linden, En haer winter-grauwe rijs, Sonder oyt ververwt te vinden Schoonder groen in fchoonder grijs. Luft en hoop van fien en lëeren-
Hebben my wel eer geruckt Daer men boven alle leeren Naer de hooghfte hooghden buckt} - O3
|
|||||
|
.............. -•■_■■ \ '
IfO II. B O E C K.'
Daer den onervaeren reifer
Bergen fietenwolcfcen zeitj Daer u, Roomen, van uw'Keifer 's Werelds maeckfel felver fcheidc. 'k Heb die eewigh-witte fteilen
Beid' bekeken en befchrijdt, (Feil ick, Liefde help' my deilen Onwaerachtigheits verwijt} Maer, befneeuwde Linde-kraynen, Noch verwacht ick te verftaen, Waer in die bevrofen duy nen Boven uwe waerde ftaen: Spitfen fy haer' Hemel Koftghte
Op uw' neder-daligheit, Duyftert weer haer' altijd drooghte Met uw' nemmer-fchraeligheit: 't Schoon van't Alle ilaet in 't fcheelen, Nergens woont het heel in een, Die het maecke-wilde 'tdeelen Veel in allen, ai in geen. Wat gewenfchter erve-lootem
Heeft Sijn' handauae-gefomt, Half-geprefen Linde-pooten Daer men t'einde prijfens komt, 'tZy ick op'sjaers kinder-dagen, 't Zy ick op lijn'jeughde kracht, 't Zy ick opfqn' vochte vlaegen, 'tZy ick op fijn ilerven acht! O! dien eewigh buyten,kommer
Van ontijdelick verlet Onder'tfpelen van uw' lommer Af te leven waér' gefet! O ! die eewigh als gevangen Binnen defepaelen-Iaegh! Wat veranderlick verlangen Voerden hem uyruwen Èlaegk? Maer>
|
||||
|
V'OO'ft-H Q JJ %.
Maer, óWiege van mijn leven,
Voefter, Minn',. en- BaeeEeiHïi©er, Wiltmy, Vaderland, vergeven;, Wenfch ick buyten 'c iteden-fnoer> Noch en legh ick foo begraven In mijn' lecker'lüftenniet, Ick en wiftfe wel t'ontdraeven Daer 't my uw' begeerte ried. Emmers dat ick adem-ftiygev
Dat ick vocht en voedfertïecfc,, Daticktonghenledenbuyge:, • Dat ick lijf en leven ftreck, Emmers hoort u 't half bedingen. Defèr gaeven vruchten toe, Emmers hebt ghy half te dwingen Wat ick ben, en kin, en doe. IfTèr dan of doen., ©# kunnen».
Of bedencken binnen my v Houd ick van dc&Hemels gunnen! Dat uw' gunfte waerdign zy j; Heet my uy t u w' boefèm fcheyen, Heet my vluchten meteen'wende, Moet ick ftrack in Sout verkeyen Daer ick maer te ruggedenck. Heb ick eens de krijtte Stranden -
Weftewaert voor u befeilt, Hebick eens der Zuyder-landen Steilfte fpitfen af-gepeilt j Noch die hand om eer te win nen, Noch die voet om verder gaen, Noch dat herte, noch die finnen Bieden u haer' plichten aen. 't Waer te Wijvelicken forger
Die niet alleri Wereld-grond, Aller menfchen medeborger, Vaderlands gelijck en vond 3 |
||||
|
TT2 11. B O E C K. V O O-U.- HO U T.
- #
Die niet even achten konde
Of hem Noord of Zuyden fagh, Of hem 't Bedde-gaen befonde, Of het rijfen-van den dagh. Is doch 't Vaderland te minnen
Boven al dat min-verleidt}
Stijght dan hemelwaert.,. mijn' Sinnen,
Daer uw' Vader-erve leit:
Ziele, ftreckt uw' traege vlercken
Daer ghy her-gefbnden zijt,
Leert op 't fonder-ende mereken
Eer uw endelick verflijt':
Leert het flof aiw ftof bevelen,
Leert ontftrammenjeergrryloopt, Leert u van uwfëlven fteïen., Leert genaecken dat ghy hoopt: Maer oock, Heer, om Dijner eeren, Eewigh Een, en eenigh Goed, Leert haer uyt Dijn' Leereleeren .Wat fy leeren leeren moet. ^Einde des treeden Boech.
|
||||
|
DERDE BOECK.
ZEDE-PRINTEN
|
|||||||
|
Ende
|
|||||||
|
STEDE-STEMMEN.
|
|||||||
|
r i
|
|||||||
|
1 ■
|
||||||||||||||||
|
i-
|
||||||||||||||||
|
.
|
||||||||||||||||
|
■
. i ■
|
||||||||||||||||
|
M l
|
||||||||||||||||
|
*.'.., )
|
-s, fc
|
|||||||||||||||
|
DERDE BOECK.
ZEDE PRINTEN.
YOORSPRAECK DER SELVE
Aen mijn' Broeder,
DEN HEER MAURITS HUYGENS
Secretaris "van State.
'k ^^d^^^^ Al hem ernftigh heeten liegen
Die fich ièlven wil bedriegen *
En befchuldigen mijn' Pen
Daer ick fchuldeloos af ben,
t 'k Sal geen' Vyanden verdraegen Over fegge-fucht te klaegen,
Die mijn' herflènen, geroert, Door mijn' tanden hebb'gevoert: 'k Wil geen' vrienden laeten dencken Dat ick d'eer hebb' willen krencken Die den eenen van Geboort, And'ren van Verdienden hoort. Goede, die ick heb verheven, Quaede, die ick heb gedreven Voor de geeflel van mijn' mond, 'kSeghhier, dat ick noyt en vond Dien al 't goede kon' betaemen, Tutti nct/uts
Dien al 't quaede kon' befchaemen 7£Z£
Dat ick van de Goede fegg, •fuven-
Dat ick op de Quade legg.
Deughden heb ick willen paeren, Ondeughd heb ick willen ga*eren En verhechten in een' klomp, Naer my hier de Deughd toe glomp, P 2 Nacr
|
||||
|
Ilö III. B O E C K;
Naer my daer de ondeughd terghde *
En haer' open fchande verghde>
Om den Goeden tot het Beeld
Daer een yeder 't fij n in deelt,
't Beeld van deughden, 't Beeld van Eeren,.
Soo fijn' liefde te vermeeren
Dat hy 't, verder van verfchill,
Heel end' al gelijcken will'}
Om den Quaeden haer afgrijfen
• sjiime. Soo afgrijfeliclc te * prijfen, Dat de qu aedfte van den hoop
Voor fijn' eigen fchaduw loop'?
Eerft-geboren van mijn'Vader,. Die, 't bedaeren foo veel nader
Als 't van mijne jaeren ftaet>.
Medgenood ter Tafel gaet,
Daer het Staetige beraeden
's Vaderlands gevreefde fchadén ^
's Vaderlands gewenichten fpoed
Tegenftaet en fpoeden doetj
Broeder, deel van deiè Ziele, !
Die my niet te deel en viele
Om Gebroeders naem en eer
Door den etter van een zeer
Daer fy noyt de puyft af kenden > *
In delafteringhte wenden»
En bekruyfen oock het wit.
Dat hun in de oogen fit:
Weeft mijnTuyge by den Goeden >,
Die het niet en wil vermoeden y
Treedt de Boofen optlen teen,
Die 't my geerne overftreên :
Doetfe van de Leflen hooren
Die uw' kinderlicke ooren,
Die de mij n' van teerer Jeughd
Pater oftimtis Gaepen leerden na de Deughd j %Z:Z Doede Vaderlickehoede
&£5i ' Van fijn'vriendelickeroede,,
rf», Hei.. •L'1C
|
||||
|
Zede -printen.
Die nu, van het eerftyerloft, ,
't Ander leven heeft begoft, Waeckten over 't groen bewegen Dat wy in den boeiem kregen, i Met een' rechter tegen-bocht ;
Waer 't hem flincks genegen, docht: • En fyfullenleeren weten ' Dat ick niet en heb gegeten d'Eerfte Boter na de Mem, Sonder ftadigh Sijner fiera. Kinder-tuchtelick vermaecken Boven 't voedfel uy t te fmaecken, ; En genieten onbeaocht Daer mijn' Ziel op teeren moght: Tuchtingh van vergulder waerden, Die fijn' iorgen op vergaerden, Die fij n' vreefe 5 die fij n' Min Stortten in mijn' hollen fin} Tuchtingh op de vorm gegoten • Die de Grootfte aller grooten Met Sijn' vinger in de Wolck Groefde voor fijn eigen volck. Willen fy daer op gedencken
Dat hetallereerft befchericken 't Emmer-onbefchoncken vat Soo doorweickt in't eerfte nat, • Dat het fweeten noch bevriefen d'Eerften geur kan doen verliefens Die, tot dat het fterven gaet, Door en door de fcherven flaet: Mog'lickfullen fy befluyten, Allen weder-waen te buy ten, Daer foo vroegh, foo trouw'en hand - Soo voorfichtigh heeft geplant, Hooren fchaedeloofe vruchten Van profijtige genuchten Aen de tacken, om de bla'en» ■ In de greppelen te ftaen. |
||||
|
ii8 III. B o e c k.
Sulcke,Br.oeder., fulckederv*icfc
{Daer op lev^ en daer op fterv' ick} Voordeboofe, voordego'en Defe vruchten noemen doen. Wiltfe ghy foo helpen noemen, En den logenaer verdoemen, Die my geerne fchieten fegh Daer ick noy t op aen en lagh, 'k Sal een heugelick verdraegen Vinden in de valfche Hagen, En de veilfte ruft van al In uw eenigh welgeval. |
|||||||||
|
'..'■: .."■':■' '.">'.'
|
|||||||||
|
■ ■ ri'51
|
|||||||||
|
LEDIGE
|
|||||||||
|
% E P fc * V % 1 N T E N.
|
|||||||
|
np
|
|||||||
|
LEDIGE L E S E R.
TVf Och defe dry -voorden, tot Voorjpraeck Dan den niewen naem
dien ick defe onder ons niewt■maniere Dan Schriften gegeven hebbe. De Griecken, daer Van wyfe te leen houden, ende onder B'aer Theophraflm, die defijnejcbreefop het99. Ia er fijns ouder doms y noemden/eChauacterës : mijns bedunckens verre eigentikker dan dejuyverfleonderde Romeinen, dieder Notationes af ge- Hi^jer- maeckt hebben* Dat f uilen mytoeftaen alk die gedencken dat onfe eeltige Salighmaker de Charadter van God des Vaders wefen wen genoeMt; metjoo krachtigênbeduydingejlatfedegekerfle oyerfetters ingeene Taekn mijner kennijfejonder omjpraeck, ten rechten hebben weten naer te komen.. Signum, Species, Imago, Figura, ende de woorden die de hedendaeghjche. Taekn van defe Latijnjche verfcha- pen hebben, komen dm TêXthier in niet voldoen, Daer moet fulck' eenegedaente uytgedruckt Werden, dktujfchenhaerjehen ende bae- ren oorjpronghals geene kennijfe yan onderfcheiden laete -3 oock min dan men tujfchen den gtfneden ende den gedruckten Ségel gewaer wordt. Dienvolgende,hoeweiwyhet in'> andere als Gods eigenfchap- pen dus naiï%> niét én behoeven tefoeckënjm nochtans tethoonen dat mijn voornemengeweefl is de waerheit ten deunflen tegenaken,hebbe ick my oock in defen aen de Druckfels gehouden: ende wetende dat tnenfchen handen (diegewe twee dingen malkander en yolkomentück honnen doen gelifeken) geêne min berifpelicke gelijckenijfen en komen Voortbrengen,dan daer is tujfchen de Vorm ende 't gevormdeJujfchen de letter ende 'tgedruckte, tujfchen de Plaet ende 't geprintte, hebbe ftoyfoolangh -metten naem vanVm n t e n {daer by mogelick de Ita- lianen haer woord'EmprorïteJouden mogen vergelijcken)Voor de Grieckjche Q\\it&dLCïzswiilengènoegen,tot dat my mijne Vrienden tfamen den misjlagh ende de beteringhfülkn aenwijfen willen, ende nty in de Voprdere mijne feilen metjoo oprechtenfuchteloofen gemoed bejegenen, als ick yerklaere mallen defen te werckgeleght te hebben. EEN
|
|||||||
|
120 III. B O E C K.
EEN K O N I N G H.
HY is een' Menighte befloten in eea' Kroon,
Een yeders Opper-knechr} een flave fbnder loon, Hét hooge dack van 't Rijck dat al den hagel uytftaetj Hetgroote Reken-boeck van al dat in en uyt gaet j Een Penningh van 't metael daer wy af zijn gemaeckt j Maer op de reken-ry der dufenden geraeckt > Een Vry-heer in de boey •, een eewige gevangen$ Een bidder met gebied > een flot-rijm van gefangen; Een Blixem die door 't ftael van allen weer-ftand breeckt, En al dat- toegeeft, fpaert; een' wolck die Donder fpreeckt j Een' Son die noch gelijck, noch duyfteringh kan lijden» Of onweer volght'eropen warrelwind van tijden j Een noodigh onder-God; een ftadigh man te roer: Een doelvanondancks pijl, en achter-klappers roer ; 'Een aller voorfpoeds eer enfchades ïcliande draeger; Een uytgemaeckteMan > een fchepfel van fijn' laeger'. 's Volcks will is dat fijn will voor aller willen will% ^ Sijn will is yeders wet, fijn' wet is yeders will j Cum M ptpu. Sïjn adem ftickt in 't nauw van lieffelicke liegers, 'LftiT,.,- Vantreffelickgèboeft, enJieerTiickebedriegersj . i.- 'Tdèl Ta1"" Die waeyen waerheitslochtförghvuldigh van fijn oor: Is YdatSy onverfiensdoor haer'befettinghboor', .. Sy breecjcen haer geweld ,• en door de kromme fluyteh. Van hunn*%êr$i&rjngqnontwringen hem haer ftuyten. • 'De vriendfchap kent hy- niet-; dat 's wedergaden vreugd,} Dier heeft hybinnen geen, enbuytenis'tgeen'deughd, Maer eigen baets bejagh; de Vorften zijn geen' vrinden Dan pm verfekertheit in veel verbonds te vinden r Soois.de yreefe meeft de Kopp'lers van fij n trouw, , En, fchrickt hy voor den Gom, hy maeckt de Nicht fijn' Vrouw: Dan is fijn voordeel min dan van deminftëiflaeven-, Hy haelt de Meer op ftal,en heeftfe nietfien draeven. Sij n' vrienden zijn hem vreemd totin den höoghften nood.,
Dan raeckthun's VadeKiandsbederyen-infijn'dood':.....
Soo larigti hemlangh geluck4e.deughd.doet wareloofen'
Vermengen fy haer Eer niet geerne met de.boofen3
" ' r Veel
|
||||
|
Zede
|
||||||||||||||||||
|
printen.
|
||||||||||||||||||
|
121
|
||||||||||||||||||
|
Veel liever ftorten fy haer' traenen in den ftrooni
Daer tegen all' haer' kracht onkrachtigh is en loom. Sijn' dagen zijn niet fijn'; de daghraed en de forgen
Bekruypen hem gelijck> van Avond af tot Morgen Geniet hy nauw de ruft die vaeck ontftelen kan; Soo langh hy niet en leeft, leeft hy fijn eigen man > Sijn' fïeckten feggen hem dat groote bloemen wekken > Dat doer hem zitteren voor 't fchuymen van de kelcken, Voor't dagelkks gerecht, aldiende'themfijn Soon, Die mog'lick ftaende voets kan rekken in de Kroon. Vergulde diftelen, wie kan men uw verblijden Door foo veel Aloës bedachtelick benijden ? Wie wenfche na de hooghd daer'tfoogeftadigh waeyt^ Daer 't foo dier llapen is en 't hoofd foo goe' koop draeyt ? |
||||||||||||||||||
|
Ou' pgH<nr't<l-
J)*. Siob.
|
||||||||||||||||||
|
EEN BEDELAER.
T7 Y is een Aerdfch * Planeet; een' Schildpad fonder dack,
•*- -*Hoewel t'huys, waer hy gaet; een' horen-Ioofe flack , Die fonder fout verfmelt; Menfch, menfchelkkft van allen, Menfch totte menfchlickheit van d'eerften Menfch hervallen j Een na-neef van den Krijgh > een' fpruyt van Overdaedj Een Monick fonder kap -, een pachter van de ftraet> Een'logge-leger-luys, een'inbreuck vandewerck-keur? Een'fchaduw van het Hof -, een ftoep-ftijl vande Kerck-deur t Een karmer om den koft; een fuchter van gewoonte 't Verwijt der Chriftenen daer om-ontrent hy woont > Hetnaecktelidtdeslijfs daer af wy leden heeten } De wey van 't ongediert j het broey-bos van de neten•, Het uyterftegepoogh van's Werelds ongeval 5 . .» Een niemandsbloedverwand j een opgefchopte bal, Dien elckeen' ander' fèndt, en allefins moet ftuy ten > Een rogge krüymelkorf > een Threforier van duyten. Sijn'niaegh fit op fijn'tongh, en maecktfebedel-rapj
Brenght fy geen' klei ten dijck, dan fpreeckhy met een fchrap} Danmaenthy meteenftomp, dan flaet hy met twee krucken j En doet medoogcntheit den neck ter borfe bucken. Q^ Sijn
|
||||||||||||||||||
|
* Dwadöei.
|
||||||||||||||||||
|
Smaegitu te.
tiiïa efl mife- ra, igmratur farem. Te- rent. |
||||||||||||||||||
|
122 ' III. B O E É t
Sijn uy terft toevërlaet is kittdèr-keel-getier,
Den ooren die wat luft een' Sackpijp of een' Lfer,
Daer brenght hy d'oude Luyt van Orpheus mé ter fchanden,
Daer dwinght hy Leewen mé, en vanghtfe met fijn' handen,
Die luy'ren op 't gemack ; en, gingh de dagh-rent vaft,
Soo lief leegh Bedelaer, als ambachtsman te gaft.
Een Schouteth is fijn' dood, een Lijckhuys is fijn leve'n ,
Hy loont fijn' geveren met meer dan hy kan geven j Den Hemel voor een' dronck is hoogen Intereft} Hy leeft van dagh tot dagh; hy forght voor 't winter-neft, Als 't fneew geregent heeft; dan fweert hy by de korven Die 't Spuy begrommelen met kruy mei-mul van torven > Hy koelt fich daer men fweet, hy warmt fich daer men beeft, Meelt beide kommer-loos; dat's dobbel wel géleeftj Hy vindt fich in 't geniet van deckfel en van kleeren; Valt 'teen of 't ander fchaers, hy deelt weer met de Heeren. n.« umm \yat neeft de riicke meer voor lange voor-forehs pijn ? hectantieft, -J t> p rJ_
t*uper ,.t tfi j\ iet veel. En evenwel ,boD Helêse die het zijn.
vctis. Ovid.
EEN RYCKE V R Y S T E R.
CY is een' Kermis Gans, die menigh' Boer ontflipt 5
*^Een' kof fTele Goddin, die 't riiëérêndeel belipt. ■Xuiumin. Van haere Priefteren •, een been van dufend rekels * f*™ im*n- Soo menig' jongen buTeen bolfiefbed van hekels $ u. jiivcn. £en gyj^g pjji van »t Ym& dat Venus Moeder he^et > Een fonderlingh gediert, dat Amber-df oppen fweet, '
En Roofewater pift > een' duyv voor alle tillen. Sy kan al wat fy wil * behafvenyet te willen} Syiseen'Vrijef-wan -, een fchuym-fpaen van de Jeughd % Sy quelt fich in den keur, en 't ishaer' meefte vreughd j Sy kan van dufend een den Maskers-lap öntbeeren > Elck Vrijer, is een Mól, en 't vleefch geldt na de veereri; Haer' fproeté-pïecken zijn onfichtbaer, of van goud j Tijd, die de vellen ploeght, en maeckt haer nemmer oud j Men vrijdtfe by Gefant; haer by-zijn is te derven, Vermits haer' fchildery, de Grondkaert van haer' erven -, >- Hoe haer' bors grooter gaet, hoe Sy meer Maeghdoms heeft 5 Die erger dencken derft verdient niet dat hy leeft,
Sy
|
||||
|
Zede
|
||||||||||||||||
|
printen.
|
||||||||||||||||
|
"J
|
||||||||||||||||
|
Sy is het Venus-beeld dej Parifen van heden,, .
Daer Juno noch om laqht, waer' Pallasmaer tevreden HaeroogefpreecktSchiedamsj fijn uytgeftraelde'geeft Betoovert Menfchen-vle.es, maer heeften onnae meeft> Haer waepen is een' Koey in Jdavervqld ter weiden, Die overgeten fchijnt, e.n van de mekk wil fcheiden > Den helm is d'opperhuy v van Landvrouws Koren-tas, Een' flock-bors in de Kroon gefwollen van 't gewas, Het loofwerck om end om zijn leckere papieren, En lieverparckement, daerfegelenaenfwieren } Haer' Boom en van geflacht Boomgaerden fonder end ; Dat 's van het oudfte Eêl, of E va is ontkent j Al is fy klad-papier, fy heeft vergulde kanten, En die de hand mishaeght die kuftfe door de wanten. Sy haeckt na trouwens nacht, en vreeft hem bet en bet $
1 DeBruyd en 't Vrijfter-rijckgaen t'eener uer te bed: (ten. Dus valt haer 't Ja-woord hard, en 't Neen niet min2 om 't wach-
Daer's onraed voor haer' Deur, men trommelter by nachten} Haer' bell is afgeluydt, de klepel roept genae Van foo veel geefTelinghs, de Dorpel, Mannen ftae, Mijn rug-been gaet te plett; haer' ftoelen-fporten fchreewen Van onverduldigheit als hongerige fpreewen ■, D'een heetfe Roos of Ster, en d'ander Son of Maen, Maermeefte van gevoel, Wanneer Van Waer-raeck-aen. EEN GOED PREDIKANT.
"O Yis een Maeckelaerin ongefiene waeren, *• ■* Die oore noy t en hoord', in 't herte noy t en waeren j Een Koek van Hemel-koft; een koren Wereld-Sou t; EenChriftelickLevijt; een' hand-geleid'in't woud -, Een' Trommel van genaed> een Afgefant van boven ; Een wachter op de poort $ een ftoot-fteen in de Hoven; Een' fchaeve van de ziel; een' geefTel van de fond; Een Segger met gefagh -, een Viflcher met den mond; Een Tafel-waerd in 't Kruys; een' Fackel uyt de woleken j Een Engel in gebeent; een Voor-hoofd aller Tokken; Een wecker daer men ronckt; een fcheider daer men fchermt 5 Een dreiger daer men lacht; een troofter daer men kermt. Q_2, De
|
||||||||||||||||
|
1 Imferat
trge Vito , fei mox lac re- gna rtlinquit. Juven. 2 vArdeAt
ipfaliceiytor- meittis gaudtt ^AtHAntis. Juven. |
||||||||||||||||
|
i Cor. 2.
•Matth.j-. |
||||||||||||||||
|
Matth.4. t<j.
|
||||||||||||||||
|
124 Hli B O E G K.
De bloemen van fijn' tael zijn waerheits bloote kden j
Rom.?.i?, SijngrooteMeefterswilis't flot van all'fijn'reden;
Onraed van woorden-keur befwaert fijn' uy tfpraeck niet $
Esod.4- !*• Wel-fpreken is 't beftel van Die hem fpreken hiet,
En altijd fpreeckt hy wel die boden-brood komt haelen:
Maer geerne laecken wy de laeckers onfer quaelen y Die ftormenftaethy uyt, en menigh' bitfen tand, Een menigh' fchudde-muts van menigh onverftand. 't Verkokerend vol-op van troetelende leugen, Van blinde vrienden-gunft, en kan hem niet verheugen:;. Geleertheit rekent hy onnoofelheit van geeft; Gods-dienftigheit, 't verfchil des menfchen van de beeft, Niet redens gaev' alleen. Sijn' boecken zijn de bladen Ffai.ns.105. Van 't dubbele Verbond; de fackel fijner paden
Ontfteeckt hy aen dat licht, dien trooftelicken brand
Bcgaeft, beroert, beleidt, fijn'tongh, fijn hert, fijn'hand* ipet.2.1. Hetveinfen waer'hem konft -, het recht gaen heet hy loosheit;
icw. 1.20. De Werelds wijsheit, jockj haerTchoonfte deughden boosheit,
Haer' foetfte reu eken, roock; haer' dierfte peerlen fnot ■, En alle vreughd verdrietvan eldersals van God. Gedwongen ootrnoeds pracht is in hem niet re lefen;
Sijn ooghis nederigh, fijn' Zielgelijcktfijn wefen,: Dat deltigheit bedaert foo verr beleeft heit lijdt; Hy kan door fronflen fien, en lacchen t'fijner tijd; Sijn' kereken zijn foo veel als huyfen van ellende.; Daer oeffent hy 't bewijs van 't faligh fonder-ende, Daer deel t hy mannelick in yeder eens verdriet, En plaeftert grou wei-loos de grouw'len die hy lief. Bekommeringh van Staet, watPrincen doen en laeten.
Bekeurt fijn' luften niet; de tijdingh van de ftraeten Ontmoet hem overhoeds; hy gu ntfe niet een oor; Gods lafteringh alleen ontgrendelt fijn gehoor; En daer hy 't los beleid der Koningen fiet hellen Tot Godsdienfts ondergangh en waerheits achterftellen, Daer roept hy brand, verraed, en, Vorften, belght u niet, Atk. 4.19. Ick buyge voor een' Wet van Hooger hands gebied.
tÏm.Ï.9,10. Gefehillen , 't wilde vyer van al te heete herten,
Tim. e. 1,4. Ontloopt hy rnggelingh: men moet hem jaeren terten
. Om
|
||||
|
Z E Ü E - PRINTEN. J2f
Om een uer woorden-ftrijds ; de waerheit met de vré
Verhechthyechtelick, gelijckfijn Meefterdé; Komtd'een' van d'ander' hand noodfakelick te fcheiden, Hy vat de voorree vaft, en koppel c weder beiden Met lofle knoopen toe, daer koele middelmaet Met ftaede weer den ftrick van d'oude trouw om flaet. Groot Herder Ifraëls, laet Dijn' verkoren kudden De Vmchten Dijns verbondsvan fulcke tacken fchudden j Sendt knechten in den Oogft van des' en beter' ftof, Ons wei-zijn hanghter aen, en fijns naems eigen lof. EEN GESANT.
HY is een eerlick fpie; een buytens-baet-beforger ;
Een hier, een allefinsgevaerlickmedeborger ; Eens Vorftenslanghften Arm ; een ongeroepengaft, Die nochtans noodelick aen 't hooger ende paft; Een ftaende licht, eenbalck, een waterloop verkregen Optuyn, opmuer, op grond van verr of naeft gelegen > Een oogh op 't fien gehuert, en daerom foo verhooght, Op'tfluymerengelaeckt, op'tflaepen noytgedooght; Een (prekend Tafereel van die hem heeft gefonden, En weder t'eeneriprongh ontlijft, ontlaft, ontbonden; Een heiligh buytenslands, aenfienlickom den rock; Een meeft vergeten t'huys of half verfchimmelt block; Den vreemden meer als menfch, den fijnen meeftgeraemte; Een Bode fonder bus; een Taelmanfonderfchaemte; Een Schildwacht buytens wals •, een Klapperman by daegh; Een ballingh die fijn honck liefft weder noyt en faegh; Een Koningh by der maend; een vol-op Herbergh-houder Daer 'sKoninghs bors' uyt hanght; een algemeene fchouder Van al dat Landsman heet; een machtigh Advocaet, Die van kort recht te doen of van vergelden praet; Een fchaedelick geweer daer Princen mede fteken; Min fchadelick nochtans dewijl fy 't laeten wreken, En yeder een te huys den Bril verdraegen moet, Dien hy lijn' weder-buer ten fpijte draegen doet.
* * * * |
|||||||
|
EEN.
|
|||||||
|
0.3
|
|||||||
|
III. B O E C K.
EEN GEMEEN SOLDAET.
! mcipp"», « TTY is een' ijs're fport in 't heek van 't Vaderland}
fïteri, efl ma- •*• * Een prediker op 't mes: een Raedsheer met de hand} ll2fïta"mm Een roover met verlof} «en ongelaeckt ontfehaecker h ^afin. Een vreeilick Ambachts-man, een Wees en Wedu wmaecker j Een eigenaer van aldat's vyands eigen is.j Een Landsman die mét vreugfad van vré te dreigen is } Een'reftvanMafesrot; dienochdendanshefint:heeit: E*od. 3z. Rondom der beeften huyd die Ifraël verblind heeft •> Een' duyvebinnens koys, een Duyvel buyten band} Een vlegel op den Boer -, een'Zeiflemopfijntand. Sijn' vingers-zijn het rijs van 'sHemelshardfte roeyen -9
» oi-n 5S * Hy hongert na den dagh daer honger uy t moet groeyen} ittv™^ 3 Hy wenfcht om veegh te zijn; fterft daer men nieten fterft, & cwri; hk Verlegen met het gen' een veder noodftederft; Is'tvloeckenChriftelick, hy oeffent het met eeren *
|
|||||||||||||||||||
|
•anniinhejiy VERGEv onsonseöchuldj dat kan hy bidden leeren}
Stob. ex Phi
|
|||||||||||||||||||
|
t
|
|||||||||||||||||||
|
ltsi'ckfümn ^V.11 ^ee^e ^ADER"ONS verfuymden hy om buyt >
.cilTmZ % Sijn' averechtfe korts verhitt van 't Aderlaeten > tlt«Zè Degoe, de quadcfaeck van Koningen, vanStaeten, valer, 4««« 4 Beproeft hyby de Sold; de beft' betaeler wint; %'XÏMi- Deballaftfijnsgevolghszijn, Knapfack, Vrouw en kind} IZ^JlZ s Daer vecht hy vroliek voor; .en wel hun, valt hy boven} ptetjiMum. Hunn' niaegen fullen 't fich dry dagen langh beloven, rL™ Vier ziJn fy bedelvry; en wee hun, tuymelt hy ■, |
|||||||||||||||||||
|
fatiemmej? ■, Met een gewinnen fy den Aelmoeskorf op zy,
qua tutti & ex Dien doode Jans verdienft van allen minft doet (wellen. ZZÏftT' Noch wenfchen fy maer half dat hy het moght vertellen, Tt?>» ' Verlegen met een ftomp, verrijekt van 't derde been : Verr' ongerieflickereen manckeman als geen; |
|||||||||||||||||||
|
TtlTil , Ö"5 «»'«-
|
Dat Graf-fchrift fchencken hem de naefte van fijn' maegen.
|
||||||||||||||||||
|
*,**£ k' En dat.'s de rotte vr"cnt van bloed om goed te wagen.
stbtx*An Eeris fijn voeder-niet} verdient hy het gel uyd sto.exAn. Van wel doen en wel ftaen, dat'sd'Overfte fijn buyt. mortis fit pe~ *A*
aUiw» Mil,>, 9ui viu timf* fe „ufortt mei ? &,. OJ n-»^, im^ h m „■ w„ei', Stob. ex Men- »«»•"
4 Vmalej^i ,nWu<: lb,ja! „k *»»»«, Lucan. , fert „fulmUm Mil.Ua, V.ta i»êtt*tm m dtSm , ft»d,i<j«tf>»>-
|
|||||||||||||||||||
|
■f ■ . „■-—*-.'■
Z EDE -PRINTEN. \%y
Dat roeken-hooft verfwelght watmenigh dufend fpinnen y
Sijn toefien is verdienft; fijn roekenen is winnen} Hoe hiet de Roomfche Jeughd, Carthagos val en vel ? De Schrijvers weten 't niet -, 't was Scipios beitel > Die 't ftuck bekrabbelden, vergingen voor een ander y Heel Macedonien heet heden Alexander. Gaet loten in de kans van dufenden om een, Gaet worden niet om y et, en van geringh tot geen. Nochhooger, Chriftenen, ghy gaet de uer ontmoeten
Den langen oogenblkk, die een voor all' fal boeten} Mijn' forge volghden u veel traeger dan fy doet, Waer' yeder Leew in 't veld een heiligh in 't gemoed: Maer een' belafte Ziel met boos-beleerde dagen, Een eewigh onberouwden Rechter op te draegen ! Wee j ftaele moeden, wee. 't Is kofrelick gevaer Daervanhet, Wel hem, komt, dienoytgeweeftenwaer'. EEN ONWETEND MEDICYN.
T "f Y is een onder-Beul; een Buffel met een' R inck;
*■ •* Een vuyft in 't fweerigh oogh > een Oorband op een' klinck $,
Een' Vroedvrouw met een' baerd > een' konftigh Menfchen-
moorderj
Een' dobb'le Kerckhof-ploegbj een Boeren-borfen-boorder y EenRaetfeermeteen'P. voor't midden, ofvooraen> Een' onbetroubaer' brugh daer elck wil over gaen En vallen in de gracht daer door hy moghte treden y Een' Zeiflèm van de Dood; een Beiïèm van de Steden: Een onbegrijp'lick vat, dat min begrijpt dan 't geeft; Een mild-mond van een' man, die geeft en niet en heeft. Soo haeft hem 't knevel-lpits komt luyfteren in d'ooren Dat Leidens laffe les fijn langh bewandelt hooren Niet langer waerd en is, die nu den waerden trap Soo waerdigh heeft betreên van 't hooge Meefter-fchap, Met wordt hem 't School te bangh, met berft hy uy t fijn' muerenr Als waer hy nu de Menfch die Menfchen fouw doen dueren v an d'een' in d'ander' eew, en kroppen 't Aerdrijck op $ 1 Waer vry wat fonderlinghs, vermoght hy 't fonder fchop j MaerJ?
|
||||
|
ïzS III. B o e c k.
y^mdcBi Maer, Kofter, haelt hem in met karren vol ve'reeringh-,
ï$ainjÊ-d"1' Hy brenght u 't woecker-loon van wagenen volneeringh. «ir/'sér Dien handel vanght hy aen met opfet van gewin > Hoe raeck aen 't grabbelen, dat koft: hem geen verfin -,
Ëen' Tandfucht onverhoeds van uyt haer' plaets bewogen 5
Soo konfteloos geheelt als gonftelick belogen,
Slaet floten voor hem op daer grijs' ervarentheit
Geen grijpen, geen befien, geendencken naer en heit.
Dat kan het lecker niew, en vreemdigheits verkleeden.
De fpijs en is maer een, niet meer en is 't bereeden >
i ukic ar. i Maer niewe Schotelen ontfteken'niew' begeert, vemt ut "um- En onder Heiligen zij n d'oude minft geëert. "imfi^fifo Die malle menfchen' buy beleidt hem by der ooren ftaiim aeda. f Daer is hy vattelickft) tot door de ronde dooren fmcHium m Daer wiel en paerd door gaet, de ruyme trappen op, STwol* Daer wilde weelde woont: »Daer light een' fiecke pop 2 f%"Z°o~ Gewentelt in 't fluweel van over-zeefche dekens -, tat ^rcïmt. Hoe is u, fchoon' Mevrouw ? My lufl te weinigh fprekens. mm. juven. gefwaert u duyfelingh? Mydunckt de kamer fackt. Metherfleivknagingen ? Als werdenfe gehackt.
Hoe doet de maegh haer werck ■? Foey ! lieve , fwijght van
eten. Wat doet het onder-lijf? Ick heb het fchier vergeten,
Soo langh vergeet het mijns. Geen' nepen in de Zy ?
By poofen onverfiens, met rommelingh daer by.
, ©7*3 ?«- Met oorlof, reickt den Arm : 3 hem, hem, daer is onfteltheitj |
||||||||||||
|
•hiyoiV ra,
koj tzx. cTeïv' ttUTÖÏ
ex Mimn
:$k fabuUtm ■natio meden- ■twm, Qua Ie* •via magni, |
Fejlinat Unguidè. Maer dat u meeftgequelt heit.,
Is flatuojtti efivapor ventriculi'-,
Die flopt in cerebro (pirituum meatm,
Et hos circum&git viproprii contttia, Daer komt <vertigo van, die d&njjmpathicè
Superior a roert & wiafhtis mè. Maer quhm ejlprovidi in tijds te vigileren!
|
|||||||||||
|
gravmfiH,*. TolUmus itaqm de emfant defer feeren,
que ajf tra at, J. J
Lwdipamn- Soovolghteffe&wnaè* Maeckt mannen-moed, Mevrouw»
|
||||||||||||
|
£M
|
||||||||||||
|
't Waer' onvermeefterlick dat my vermeeft'ren fouw j
Met defe regelen befweer ick uw' gefontheit j
Walght voor het fwelgen niet % dat bitterft in den mond leidt
Werckt
|
||||||||||||
|
z
|
|||||||||||||||||
|
EDE * I» R I N 13 E N.
|
|||||||||||||||||
|
i*9
|
|||||||||||||||||
|
Werckt werckelickfr. om 't hert -, noch geeft mijn R&ipe
Verr mindernauftam\éid emmer yemands dé; Sy weten 't all' niet all: betrouwt u negen dagen 'tBeleiden van mijn' hand, den thienden fultghy vraegen, Hoe magh 't den menfchegaen diefonder honger eet, Die, waerfijn' Miltëhght, en waef fijn' Longer, weet. De thiendedagh is om; defiecke heeft on beten:
Dat heeft fy langh geboft, maer derft het nu eerfl weten. En, Borgeren, fiettoe, metdefenkinder-flagh .....
Wordt menigh krancke veegh, die beter buyten lagft
yerfloft, verwaerdelooft, in' ongeleerde handen, . Dan onder 't ïcherp Latijn van meefterlicke tanden. Ervaerën > feght men my',:; is Dochter van den tijd,
Enlanghfaem aengewasis men fchelick verwijt, In 't vallen leert men gaen, al itamelende fpreken, |
|||||||||||||||||
|
.Si
|
|||||||||||||||||
|
En die üch'r glas geneert moet ibmeijds ruy ten breken:
IckMbgeen. wederlegh: Doch heilig' Hencker dan,
Die op een' appeltjen, die op een5 ftroyen man |
[ ilttiichiA ijfi.
r tacijjimtu . pt-icipuè ma* gifler, ufui,
ïlin.
|
||||||||||||||||
|
Den ongewjuen arm ten fweerde leert beflieren,
En koftelicker vleefch aen minder-koop quartieren: Maer me'nfcHen-moordery,te leeren in haer bloed, God trooft' hem hier die 't lijdt, hier naemaels die het doet. ,.. E E N W A £ R D. :
TT Y is een O pper-kock die 't fchortekleed ontgroey t is,. ■*■ -*-Diein defchouwgekipt, enaen denhaerdgebroeyt is,j Een vriend yan alle man die met hehi ete.n wil, Van Koop, van Wellekom, van Vrede, van Gefchil, Daer flemp opfluyten kan; een Vincker uyt fijn' Stoepen, Die met een' RhijnfchePijp fijn wildbraed weet te roepen} Een vrolick man om geld, al had hy fuchtens fin; Half Meefter van fijn Huys, ai woont hy'r midden in. Sijn Huysgefin is vlot; in weinig'uren.vloeyt het, In weinig'ebt het uyt; op Kermis-weken bloeythet. TerKerekenisfijnbé, Verleent my eters, Heer, Mijn dagelkkfche Brood verrott van't vochtigh weer: Des Biddaghs bidt hy, Heer, geeft weinig' fujeke dagen > Mijn'Keucken-meid en kan de koelte niet verdraegen,; ■ . ..; R En?
|
|||||||||||||||||
|
HoSPlTE
tutui. Oïid. |
|||||||||||||||||
|
i>ïo j III. i B; o1 e c k. « i.
En, ftaen mi)n'jongens leegh, mijn'" Borfè wórdt hef oockj
Hoelichtis mijn verfoeckdie nieten eifeh als roock! ; ' ; v f Voerluyden queeckt hy aen voor afgerichte Enden j
Die doen hem't vreemde Wild tot in fijn' fuyck belenden } 't Geraeckter 's Avonds in, en mog'lick 's Mergens uyt > Maer felden:fonder fchrabin *t vetftevan dehuyd. Gebreeckter aen 't gebraed, valtop den Vifch te feggen,
Hy weet der gaften gal wat tijdinghts voor te leggen Dat taey om kauwenis: hyheefter Zegels af, ..• ;^ . Wat nu een'A&ie geeft, hoe veel fygift'ren gaf>
Hoe't Holland btiytengaetby Wist'en Möorèmannen j Hoe 't C hrifteneri betaebit aen-Mahoïnet te fpannen$ ' 1<Jz3- Hoe 't B hemen tegen ftröömtj-Hóe^Óoftenrijckgéluckü} Hoe't beide luckeri Tal; waerGabor henen ruckt; Hoe Duy tsland hadgedanft als Engelandgefluytt had $~ - i Hoe Spaghön hóyt en w^etfcdaer't midden in den buyt'fat j'-V; v Hoe't meen t,: hóe Jtn iet en meent jiinfevenjaer, in twee* \, Sijn'dieren Maeghdöm op te veilen ö ver Zöö} ', '; Hoe't Room en raeektof niet y hoe 't Ritten kruyd daer dier is >
En'teenverCardihaekeejr^tanderetevyer is$ - ' •' : Hoe'tFranfcheRikk lijft Wöör^jn^kindt'ren-houdenMi 'ip^M Hoe Embden'"gï*ft-vry *aeektj Moè M a v>k t&è 't-ohgeval höV* Van menig' blinde laegh geluckigh is ontkomen j Maer onlancks byder hand den Moördenaer ontnomen, En weervgèborenis : Hoe dachy door èeri' Bril, , Diemethemflapengaet, lcanoogenwaérhy wil» V \ [hïi Hoe's Chriftenrijcks gevae» fijri'dagen: van fijn5! nachten ■ ; De helft ontkenen doet > hoe 't C hriflreMrijck.iij.n' machten * •' ' Die alles voor haerfien gevloden of gevelt^ (' Siet fhry ten tegen 'tihitvanfijn beknopt geweld, 't'
Al waer 't een Almanach, hy mocht niét wijderweiden:
„ Maer waer belendt fijn praet jb Mijn Heeren, eer wyichëi'deft ,, De voorfpoèd vanden Verft daer 't Land fbo veel aen lelt, „ Heel Schelm of halve Geus die eens daer tegen feïtC < Leeft langh, keft, groote Vorfl, fbo langh 't uw vyand knagen»
Uw' vrienden troqften magh, wordtnem«iermeerverflagen t Die'tnefftoierméeren waertj? mrjnr'Ziélèflremt'ertoej • En keurt uw' laetflen dagh der -Landen eérfte Roe -, .; Dan
|
||||
|
Z E RiE. - CPoR'j NÜE N. f,0
Dan eminerê uy*.;een'kelGk die Koeyenkon* v^rfchricken -: '
En is noch vrienden vrê, noch vyands val te liekèn,
„ Of Duy tsland waer' geberght.Maer 't hert fpreeckt in den wijn,
„ Soo wenfch ick drinckende den Princen wel te zijn.
Wat vindt de Helgeweers om t'onfent in te breken ƒ
Wenfchtnuchterendiewenfchtj en, heeft het noyt gebleken,
Doet blijcken hoe ghy wenfchc daer 't blijckens nood belaft >''
De Princen eifchen meer j men dientfè niet te gaft:
Gefondheit wordt den Menfch,maer uy t geen kan,gefchoncken >
Geluckof ongeval wordt toe noch af gedroncken:
Geneeft een fïecke Vorfl daer yemand droncken-döödfc
Op fijn' gefondheit light in 't bedd, of in de goot ? - ! ■
Wie fulckeTexten preeckt, en matig heit van leven
Inonbewijndevreughd, betaeltde Waerd metfchreven. Klaeght defe dat de greep te diep gaet in fijn' Tes: Hyantwoordtftommelingh, Dat'svooruw'droogeles. Geloof en kent hy niet, oft emmers geeft het felden;
De Liefde toont hy meert aen wie daer meeft derft gelden} De Hope houdt hem op, en fiet hy maer een' kift Envreeftfygaetvoor-by, deHoópfeght, t'uwentift. Sijn' Oeft-maend fpelt met er, foo kans' op Oefter fluyten i
Caftagnen fluyten oock, hoewel fy 't rijm doen ftuyten: Of eenigh niewelingh dat dichten niet en koft, Hy leert hem't Referein omeenen Avond Moft. Hoe hooger ouderdom, hoe hooger blos hem aen groey t;
Tot dat hy ftervendegelijck een grammen Haen gloeyt. Gefteenten gaert hy veel, al erftme'r weinigh af; Robijnen voert hy meeft met Neus en al in 't graf; Daer fpreeckt hy door fijn' farck: Die liever Waerd als Gajlieas, Die voorjpoet rekende hoe meer mijn hitys belafl Tvas, Grootfchrijver, kleine Klerck, verdacht hier 's Rechters dagh, Geboren 'm'tgefchrei, gefiorvenin'tgelagh. EEN C O M E D I A N T.
TLT Y is een alle-man, altijd en aller wegen, ("gen j r Waer 't hem den honger maeckt j een Bed'Ier met een' de-
Een Papegay om Go' j een laccher van gebreck j Een Meerkat in een' Menfch -, een meefterlicke Geck j R 2 Een'
|
||||
|
Igfc M IÏI. B OEC K.
Een' Schildery diefpfeeekc -, een fpoock van weinigh' ueren 5
Een'levendige Print van 's Werelds kort verduerehj Een Hypocrijt om 't jock; een' fchaduw die men taft > Een drolligh Ariftip, dien alle kleedingh paft. Hy is dat yeder een behoort te konnen wefen:
Veranderingh van ftaet verandert maer fijn wefen Nae't noodigh wefen moet: geraeckt hy opeen' Throon>. Sijn hert ontftijght hem nietnae 't ftijgen van de Kroon •, Vervalt hy van lbo hoogh tot op het bedel-bidden, 't Gelaet paft pp 'r geluck > 't hert drijft in 't gulde midden y En onder't mommen-hoofd fteeckt noch de felve man Die op en neder gaen y en niet bewegen, kan. De Wereld is't thooneeldaer opde Mcnfchen mommen-;
Veel' ftaen op fprekens rol, veel' dienendervoor ftommen > Veel'draeven, veel'ftaen ft il, veel'daelenj veel'gaen op, Veel' fweeren om gewin, veel' fcheppen 't met dé fchop > ■ '4«A*' * Geluckigh hy alleen, die krijgen kan en houwen, >"""'!3jJs ^n mhlen dat hy moet, en maeüehcken rouwen, lacchen maetelickin fuer of foetgelach >
?™;X?Z En feggen, is't nu foo, God kent den naeften dagh: Stob.exEuiip.
|
||||||||
|
men. Hoceftquod me hominem prtftut, hocmifofplt/lt. Otitn-
vii s'Siy ifJ* avceymutei @(ym7;. ld ex Eurip. Óukquid iwiji cflferre, nech&bendumgraveeft. Qutm rei (Ai nimic diltltw refceundx; iiHtMaqu*tiznl. Kofv |
||||||||
|
Gaudendum e/l Atqus do/endum ; N4ï» ntttut homo es • nolifyue
liter , lta Itx fert ma^nn I>terum. téyè Ji >*v7r2ua]t ft ris üéfGaUa ï.'ttj tdÏ? rTTUfvinv, cv j Ta >*én* <££pvf<S\ TiTO-xc'^wi ■jiffsv 'é# xtLiiyoTm wiv. ld ex rhilem. Sard, E%o >i ra iJlMttoleo vthiminttr quidem , feiprt dolore fapere non cejjo ta? |
||||||||
|
EEN ALCHYMIST.
TT Y is een' ruy mefift, daer 't koren met fijn' aeren,
■*• -* De ftuy vers met de beurs, 't land met de hoev door vaeren j
Hy is de wijfe beeft die in de boomen piekt,
En t'elcker hoopt, het hout is daer mé door gebickt,
Dat nemmer wefen lal} Hy iseenMolen-draever,
Die blindlingh loopt en fterft, en fem'len eet voor haver j
Een Snepper by den dagh -, een Jaeger boven wind j
Een'inbreuck van de Schrift, diefoeckt en niet en vindt >
Een reifiger op't fpoor. van een vergulde ftallichtj
Een krijgs-heer voor der Gouw, die eewigh voor de wallight 5
Een flemper die fij n' maegh in kool en roock verbraft}
J2ie op 't toekomend' leeft, op't jegenwoordigh vaft }
|
||||||||
|
Z E B E - P R. I N T E N. ïg
Een Heer van all, en niet y. een Toovenaer in 't wilde j
Een Deken, foo hy feght, van 't Muntemeefters gilde. Sijn wit is Goddelick; op 't Scheppen leght hy toe}
Om dat hy 't noy t gewint en wordt hy 't nemmer moe} En, vondhydathyfoeckt, hy moghtlietleerenlaecken;: Na-jaegen fpitft begeert, befitt bedompt vermaecken > Veel' hebben dat hy jaeght, en eten fich maer fat $ Maerfooliy 't hebben wil, was'tnemmermeergehadtj Hoe ongewifTerJaght,. hoe dat fy meer gewilt is -, MaerdefeWeimanfoeckt, waer, hoe, en of het Wild is > Die kennis waer fijh heil j hoe raecken aen den vangh, Dat fal fijn' afkom ft noch doen fmelten van verlangh. Doch Hope keert noch ftaegh den vaeck van uy t fijn' oogen *.
En hadd' die klei gevat, en hadd' die kroes gedogen,. En hadd' die kool gevonckt, en hadd' dat glas geduert, Sijn' Maeghden hadden langh een' goude pan gefchuert: Nu leght de Hóóp in 'tfand, en heelden hoop in d'affen: Wat middel van herdoen met uy tgefmolten kaften ? 't Plecht-ancker is fijh^tongh; die roert hy in yt gedrangh Van Vorflen huys-gefin, en metten dichten dwangh Van eeden vol vervloecks door met- bekrofen tuygen. Helpt ftaele kofferen van Koningen in duygen : Eens luckt die reife wel > ten tweeden fchaers, maeroockj Genaeckt hy drymael 't Hof, en brenghter niet als roock y Men telt hem ftuyvers toe met vuy ften vol om d'ooren v En ftooters metten voet -, fijn' leerlingen die 't hoorea Ontftelen fich 'tgedruys: T'huysvindthy man noch maert, Noch in de kroefen goud, noch hutfpot aen den haerd \ Sijn' naeckte bed-gemael, fijn hemdeloos gebroedfel Zijn felver uytgedraeft om deckfel, dack en voedfel -, Hy volght hun op het fpoor; in d'aflen vindt hy dat; Die faey en fy in 't gaen : ten laetflen brenght hem 't pad; In 't achterfte vertreck van wanhoops dorre gaften >, Daer 't felden vleesdagn valt, en menigh mael half-vafïen. Soo wordt de hand geklemt die naer deGodheit tracht ?> Eo beter fchepfelen onxergere verkracht. |
|||||||
|
&.EW
|
|||||||
|
KB
|
|||||||
|
III. B O E C R.
|
|||||||
|
134-
|
|||||||
|
EEN DWERG H.
|
|||||||
|
HY is een Reus van verr -t een Reufen duy m van bijds j.
Een poppen Oliphant} een fchier heel hoofd volfpijts j Een vierendeel perfoons j in 't venfter yet van aenfien} Een Duy vels-brood in't veld, dat yeder een moet aenfien, En niemand mijnen derft > een' ronde middagh-fcha'u w, Een' Ziel-doos, volle kort, doch daerom niet te nauw j Sulck een man by een' man Als een' pint by een' kan, Als een' fweep by een' vlegel, Als een' kloot by een' kegel, Alsditveers By een' keers. EEN ALGEMEEN POËET.
Primum ego me Mor urn, dederim quibus effe Poet as,
Ex eer f am numero. Hor. HY is een kraeckend wiel, dat ftadigh maelt en knarft.
Van al dat in hem leeft zijn d'herfïènen 't verward, De Maegh het onvoorfienft, 't vermoedde Tong en Longer > Een Waerfegger, vandorft, eenLogenaer, van honger, Een' aller paerden Sael; een kruyper in der daed, Een vlieger foo hy meent; een muffer waer hy gaet j Een fiiffer waer hy fi tt: een algereed bedichter Van rouw, vanvrolickheitj een haeftigh woorden-vlichter j Een misgeboort van 't School j een wilde Latinift} Een windigh wan-geback van Semelen en gift. Hy nieft en hoeft in Rijm, en daer hem ftaet te kiefen
#N»»tó Van Rijm of Reden een,'t laetftfalhyliefftverliefen. . ««r™ ["■ Befnijdt hem 't wandelen en eenigheits geniet, In 't druckfte van den drangh fiethy de menfchen niet j
f^uhanu # Hy tuyct fij,n dag»liks Dicht in allerhande ooren} TfZnï!!''' ^n wee ^en naeft *gen j of die 't onachdfaem hooren,
tteuntei fcire Hy ringelts' achter aen, en refereints' in fvvijm: rZIT, '&Et '£>e min doorfichtige, dien 'fklappen van den Rijm <wik/. Juvcn. ' Voor
|
|||||||
|
Z E Jp E - P R I N T E N. iie
Voor alle reden gaét, zij n d'Ezels die hem draegen 3
't Ruym-oorighfte gediert, daer 't al is in te jaegen Dat in de kiefe klem van d'oore niet en gaet, Daer wijfe wetenfchap voor aen ter wachte ftaet. Sijn Bybel is de fchat der wederfchapen dieren 5
Daer in gelooft hy 't al s behalven't koel verfieren Des dubbel-topten Berghtf, daer 't water Dichters maeckt j Want, datmèn aen de Konft door druy ven-drop geraeckt f Dat fweert hy by fijn' pen : Maer Midas loon van ooren Bevindt hy mogelick, doch ichrickt 'er van te hooren. De moeyelicke vreughd van Tantals wan-befit Gevoelthyfbo vervult, alsofhy'teenighwit Des Dichters waer* geweeft, en 't heel verhael befchreven Op 'trijckelickgebreck van fijn verhongerd leven. A&aeons hooge kroon gewint hy van fijn Wijf} Dat 's voor fijn Leflenaer te maken van haer lijf} Doch hy verfett den hoon van haer' bedeckte wegert Meeft met degulde klucht van Jupiters geregen. Van d'oudfte Wijfèn her berekent hy 't geflacht
Van Dichtens diepe Konft, al fitfè nu veracht, En van dien trap gedaelt tot op de jonghfte gecken > Daer is hy 't hooft-ftuck van; wien ftaet het aen te trecken ? Hy is een ongediert in menfchelicken fchijn, Dat yedereen beipot, en yeder een wil zijn. EEN MATROOS.
O Yiseen' Waterkat•, een Danflèrnaer den aerd,
A t Die drij vende beweeght •, een wieg'ling met een' baerd> Een Menfch-gévallen Vifch; een tarter van gevaeren y Een halv ./Eneas Oom, door 't maeghfchap van de baeren > Een Kabeljauws genand, van wegen 't Kabel-gau w > Een Zeefche Koren-bloem, grauw onder, boven blauw y Een kaets-bal van de wind -, een Hel en Hemel-naecker Eer't yemand dencken derft} een keurlick kaerten-maecker,. Die op fijn' oogen fweert} een pellegrim om buy t} Een arger Argos-maet, en op een fchoonder bruyd. Hy dobbelt tegen 't lot van honderden om tienen,
•Alleen om roov en fold tot plas-danckte verdienen j Eef
|
||||
|
Ij(J III. "B O E C K.'
Eer is fijn oogh-wk niet, tot dat hy thienrnaelfchrap
Vij f kogels heeft geftuyt, ennöchfoo menig' fchrap. Door fulcke diftelen, die in het Zee-fop groeyen, Beklauwtert hy den trap die na de gulde boeyen, Gebiedens leck'ren laft, het naefte toepad leidt. Geklommen door verdienft tot Naeld- en Roers-beleid, Verfchijht hemflaepen^e't betreckelicke wefen Van d'Eere, Deughds gevolgh; en feght, Ghy zijt gerefen O m hooger op te fien: Hy wackert op 't vermaen, En laet den droom fijn oogh, maer noyt fijn hert ontgaen. Komt 's Hemels hooger hand fcheeps hooge hooft te vellen, i Hy heett fijn naefte man, die meeftc wonden tellen En meefte kuilen kan: die 't Zuyden meeft befweet En 't Noorden heeft betrilt > die waer en waer heen weet Van op en neder Son. Nu fiet hy van die fteilen Een' vlotte Republijck verbonden aen fij n' Zeilen: Wie die beftormen derft, bedondert hy in tijds, Of, luft hem meer befcheeds, behagelt hem van bij ds, En kaetft hem Sabels toe, enkittekhem niet Piecken, En blaeft hem boonen toe die na den blixem riecken. In 't heetfte van die vlaegh vol tegenwoordigheits > Vol redelicken toorns, vol fchrickelick befeheits: < &Q, Men fterft hem rondom af, hy kan niet leeren beven , '
Soo langh hy herten fiet die met hem willen leven, En doen gelijck hy doet. Beklemt hem feller macht Dan drymael fijns-gelijck, foo verfch als onverwacht j * X»»w ■# Slaev, feght hy, evenwel en ben ick niet geboren > quant vituftr. Noch niemand fal 't my fien; flucks, brand in 't folfer-koren > clmï!m' Sterft, geerne, Maets, 't is tijd; de naefte wegh van hier Is door de kruy d-ton heen; ontfteeckt het laetfte vier 5 't Sal van fich Akkeren, en meer als ons verwarmen, En fterven wy voor uyt, fy fullen 't laetft bekarmen j Naeft rijck en onvërfeert om Kroonen thuys te gaen Is eerlick fcheidende fij n vyanden te flaen. Waer henen, moedighMan? Den Hemel fluyt fijn'deuren
Den Zielen die haer felf haer' lichamen ontfeheuren j Dat recht behoort Hem toe die beide t'famen bracht, Vervloecktc Vromigheit, in 't fwarte Rijck bedacht i |
||||
|
Zede-print en.
|
|||||||||||||
|
lS7
|
|||||||||||||
|
i paer ons des Vorften hand ter fchildwacht heeft bewefen.
Verdriet ons 't langer ftaen, dat 's langer Sijn' te wefen ?.
Verlaeten wy de wall al eer de Ronde kom' ?
Staet, Chriftenen, ftaetvaft, uw'uer en is niet om:
Geworden, is gewis, Te worden, isonfeker:
Watkand'er van de lipp gebeuren tot den beker!
Wat fchuylt'er onvoorfiens in 't doncker van 't geval!
Hoe kan des Heer en hand oock fchooren in den val,
Oock ftuy ten in de vlucht, oock fchorten in het fincken,
En bergen Ifraël, en Pharaö verdrincken !
Betrouwt hem 't Voor en 't Naer en 't Midden van uw doen j
Oft noemt u averechts, en * van verbaeftheit koen,
Enonverfaeghtuytnood; foo zijn fy die, voor fchanden,
Voor fpot, voor dienftbaerheit in overwinrters handen,
Een fachter ongevoel verkiefen in haer' dood,
En trachten na de winft van klein verdriet voor groot.
Hollander , 't paft u niet, noch voor een' Menfch te vreefen,
Noch van de rechte vrees van boven vreemd te wefen > Wat foecken wy den daghop 't hooghfte van den Noen ? De Waerheit heeft gefeght, Ghyfttltgeert doodjlagh doen. Noch heeft de Manheit plaets. en die de dood kan wachten
Onthaeltfe verr genoeghj Hy moetie niet verachten Dan diefe lijden moet j 3 dat 'stijds genoegh op 't left: Maer 't fterven komt u t'huys, of 't leven is u beft. EEN BEUL.
Tl Y is een Ambachtsman die niet en doet als recht -,
■*■ De fcherpe-fuere faus van 't bitter laetft gerecht 3 agh-knoop van de fweep daer Koningen mé toppen > Een Chirurgijn in 't gros, die'talgeneeft met koppen -t Een Snijder buyten 't Gild; een Maeyer boven 't gras j Een Speelman op dé fnaer van quijl en Kcnnep-vlas > Een Veerman van de dood , die C haron meeft helpt- winnen» Op Vorften Le gers naer, en Salvers die beginnen > Een eerlick Moordenaer, al heeft hy 't oock begoft, Gelijck de fnoodfte doen , om kleeren en om k'oftj Ten zy het fcherpe recht fijn' O ver-over Vad'ren Gehoorevanderwieghj foo voert hy in lijn' ad'ren S Het
|
|||||||||||||
|
r %ttimr.im
ejlanimusin ' cuflodia rorpO' rit ■■ me injuffn tjui, 'tqmiüi efintbii datui ex hcminum uita migrttn- dam cfl; «e mu»ut httma-* nura afjigna* turn a Deo de. JfgiJTe videa- mur. Cic. |
|||||||||||||
|
z Maltas iu
fumma peri- cula mijit Venturi timer ipfemali,fnr- tiJJimaiiHeeJf, &ui promptus metuenda put- ti , ft commi" nut injlentt El differre petefl. Lucan. |
|||||||||||||
|
3 ^Admmem
non frigide ire fatis tft.Gmt. |
|||||||||||||
|
1^8 Til. B O E C K.
Het adelicke Bloed, dat van der Princen gonft
Schild, Loof en Helm verkreegh voor vrije wapen-konft j
Soo wordt hy vroegh gekromt om tijds genoegh te haecken,
Soo leert hy van der jeughd dat Appelen opftaecken
Verwefen hoofden zijn, en Lee wen op een' brugh
En ftijlen aen een'floep foo menigh bloote rugh.
Noch fchrickt hem d'eerfte Galgh-, en ifTer bloed te tappen,
Het fijne wordt foo koud als daer hy in fal kappen. 'k Vergev' hem 't wanckelen, 't is kloeckere gefchiet:
Door-oeffeningh te huys geeft buyten 't voorhooft niet: Stout-fprekers binnens muers, voor kennifïèn, voor maegen, Voor ftommeTafelen enoore-loofefchraegen, Verfchenen in 't begaep van omgefeten volck Zij n dom en ftom gefien, als of die fwarte wolck Haer' herten hadd' bewalmt, haer' herfïenen beknepen, Haer' Iongeren gedemt, en haer van haer gegrepen > (Men noemden ons wel eer om taftelicke reen i Homo ;,o. ' Den een des and'ren Wolf, wy worden ftom van een} Tupi Mpè'rim Vergevelicker is 't die tufïcheii 't menfch'lick grouwen ■mturifnom. yan Qoc[es maeckfelen te worgen of te houwen, 3 En 't fchrickelicke Dier dat foo veel' handen heeft,
En foo veel' oogen draeght, Gemeente, ftaet en beeft. Een Rechter kan beftaen met Recht doen Tonder vreefen j Sijn Recht en is niet recht, of 't moet'er goed by wefen -} Of 't vreefen is hem 't naeft, en 't fteenige gejou w, Op 't kraecken van éen' ftrop,. op 't fagen in een' houw. De Waerheit, lijdt fy laft, beknepen in de banden, Begraven binnen 't heek van ijfer-harde tanden, |
|||||||||
|
ra,. Hom.
|
|||||||||
|
En vindt geen' trouwer vriend, geen' machtiger als hem ■,
Soo boort hy door en door der logenen beklem > En leght fy diep en dwers, en kan fy qualick rijfen, Slaet, geeflelt, nijptfe'r uyt met Touw en Tanghen Rijfen •, Van arbeid moe en heet, van herten koel en ftill, Verbonden, als de Bijl, aen diefe voert fijn'will. ivnTrhce z Gedenckt hy aen een' wrock in 't nijpen, in'tbewoelen, t^ZTJ En derft fijn' eigen luft in 's Heeren laft verkoelen y jufterwTit .■ §00
mail iltflmtu
d'animofné
f hes cjm du faiB. L'auvre efl jujle en foy. Celuy qui Ie faili, I disje plus un erimmel, qu'il faiCt txecuter ; c'efi fin pmh*>l>
injufte neammomi. Tour fin regard , il ejl htmitldl, Ce n'tfi I qu'iltui. ïlsflls Medit.inEi. lol.
|
|||||||||
|
Z E D E - P R I N T E N. I^p
Soo haeft en vindt de wraeckgeen' Herbergh in fijn bloed,
«jjjn recht en is niet recht, al is het recht en goed.
Soo door den dicken dijck van 't veinfen waer' te delven,
Hy is aen andere dat ander' aen haer fel ven:
Een yeders Beul fijn Hert, daer quellingh over knaeght:
Vandufenden nauw een di€yt onbeknabbelt draeght.
E E N B O E R.
HY is een Edel-man, foo wel als d'aller eerlte,
Die in geen'Stadten woond', en, of hy't al beheerde} Beploeghde 's maer een deel; een Hovenier in 't wild; Een foon die om den koft fijn' Groote-Moeder vilt; Een Menfch die niet en is dan om een menfch te weien, En helpen't andre zijn; een volle man in 't welen , In 't fpreken maer een hal v, 't en zy by ongevall > Soo braeckt hy wel een woord dat wij (en wel gevall', Soo ripft hy wel een' vlaegh daer Letter-li'en uyt fuypen Dat buy tens-boecks vernuft kan vliegen daer fy kruypen. Hy leeft gelijck men leeft daer 't Leven leven is,
Daer voor noch achterdenck, daer geen gebeef en is, Totdat de Trommel komt, en Lonten die hem tergen Tot dat hy Daelders fweet', oft wreken 't op fijn' bergen, Oftfcheeren 't van fij n Vee, oft braecken 't uy t fij n vlas, Oft maelen 't uy t fij n' Terw, of maeyen 't van fijn gras. Die ftormen duyckt hy door lbo langh ly hem vermannen j Maer, fchept hy uyt den nood het hert van wederlpannen Door Boeren-bueren hulp; Soldaten, kielt de wijckj Elck vlegel wordt een Roer, en elcke pols een' Pijck; Dewraeckfittin fijn hert, de wanhoopin fijn' handen, En elck' in yeder oogh; hy wenfchten in fijn' tanden NochRoom,noch Schaepenkaes voor Menfchen vleifch en bloed : Soo wreed is die het is om dat hy 't wefen moet. 'k Neem Trommel-tijden uyt, geen fijns gelijcke Koningh >
Zijn 't andre van een Rijck, hy is het van een' Wooningh > Maer Vryheit lluyt haer heek, en Vrede woonter in, En 't koftelick Genoegh} dat hebben and're min. Den fes-dagh fweet hy uyt, van dat de Son' te karr klimt
TotdatdeNacht-bodin, de Minne-Moeder-S tarr, glimt > i ' , S 2 Soo |
||||
|
I40 III. B O E C K.
Soo voedt hy met fijn' hand fijn luftigh lijfin 't groen,
Trots die het binnens muers en met de herflèns doen. De feven-daeghfche Ruft en wenfcht hy niet verfcheenert Om werckensvry te zijn (gewoonte doet hemmeenen Dat fweeten Menfch zijn is, en arbeidt Levenslot} Maer om des y vers wil ter kennis van fij n' God, Den God der kinderen en kinderlicke Zielen-, Die op de rouwe hand en ongekufïènt knielen . Sijn' Al-medoogentheit bewegelicker flaet, Dan daer 't geleerd Gebed door Amber-wanten gaet. Verlenght de Somer-Son fij n' achter-Middagh-ueren >
Hy fchenckt het overfchot den naeft gelegen' bueren, En hangter 't Kroontjen uyt, den Avond blijfter byj Daer vindt hy mogelick fijn' gadingh aen de Ry; „ En wringhter fich ontrent, en feght haer met een' douw, TriJtu • <
„Trijn'kweet gien langer raed, medencktje moet men Vrou\y
zijn,
„ Me denckt je feltfe zijn, en in den Hemel benje 't,
„We ftaenderlanghte boock-, en, Troosje, noch önkenje't,
„ Noch blij v j'en ftickgien Ys, fooklaer, foohard, fookoel*
„ Daer ick men aers noch aers van binnen en bevoel
„ As waer men hart en haert, en Ambeeldt of en Oye,
„ En flijpftien of en pot, men fuchjesdoen himftove,
„ Men traentgies lengen't fop j en, offer vyer ombrack»
„Jou vierige verfier ontfteeckt de kole ftrack ■,
„ Die kole zijn men Longh, men Leveren men Niertjes »
„Sooveulderhangde vonck, foo veulderhangde viertjes $
„ En ick wel eer de knecht groen Heken as en gras,
„ Ga dorre lick en hoy, ga ftuy ve lick en as 5
„Wie wenft hem by en aer fen Weuningh te verwarme ?
„Enbenj'enMeyfgie, Trijn, endoeje'tbymendarme?
„ Wat let men an men leen? kedare, dat's entre,
„Watdenckje, kreuckte't gras wel minder van mentee
„ Al vloogh ick by de grond ? nouw weeren aere flinger,
„ Mick i mick, men hieltje drilt al waér 't de S peul mans vinger:
„ Hoe flofter Teunis by, hoe ftxtet Kees ter hangd,
» Hoe ïleeptet logge goet de biendere door 't fansd!.
' r && - & „De
|
|||
|
ZEDE-PRINTEN.' 141
„ De wasrheit wilder uyt,. al ftinckt den a'em van 't prijfe,
„Aldangft'ickindeklei, 'k en mocht niet taeyerrijfe. , Wat fchort men an men goed ? Al ben ick ien van tien, „De negen benne voort, iekftae, Goddanck, allienï „ Van ginte Molen of tot achter om 't kadijckgie „ Verby de Wxteringh is al men eige flijckje, ^Klinckkkerekkcver, Kind: Ick weet van huer noch pacht 5 „Menervenhooremijn, gelickenick'tgefiacht: „ Let op men Lzen ereys, hoe roytfe na men hecke ; „ O minnelick geboomt 1 lek fie't fen armpgies ftrecke „ Gelick fen Miefter doet, om you, om you , om you, „ Om you, men Hartegin, te vatte voor fen Vrouw. Eenfoen, een lonck, een fnick, een kneep, een tré, een fuchtgien
Befluy ten fijn gefpreck: Trijn gloeyt gelijck een Luchtgien Dat 's anderdaeghs moy weer, of water dreight ,< of wind : „Enjongh, en welbekleid, engoelick, ienighkind ? „ Wat let him ? feght haer hart ,.en'tfpringhtgeli|ckhaer!>kuyten, „ Hoe ftae'je mit ie Vaer ? begint s'hem op te fluyten} „Diepankoekfchuyft, denckthy, of'tfelhimhaeftgedij'n: „ Men Vaer en ick lijn ien, lick Druy ve-fop en wijn 5 „ Wilt flegh, we felle you het klav're vrouwtgie maecken „ Bin icker 't Heertgien of. Sy antwoordt met de kaecken > Met glijdt een' iilvre Trouw van fijn'aen haeren duym j Sy voelt en voelt-het niet; als waer' de Ringh te ruym, Of fy' melaets van hand. t'Huys derfts' hem fien en thoonen: De Vae?tgien s raken t'faem, de bueren aen de kroonen, DeBruygom.binnenskoys; daervindthyfooveel vreughdy Als Alexander oyt koft eifchen van fijn' jeughd, En Cxfar heerfchten't al, en beide met haer' wijven En brachten niet te faem als vier ontkleedde Lijven: Wat is hy min of meer om 't uytgefchudt ge waet Die in het Bmyloftbed of in de doodkilt gaet ? Nu is hy dobbeld Man j en 't leven van te voren
Gelijckt hy by een' dood; foo kan hem Trijn bekoren, Soo reddert fy fijn' ftall, foo ferpt fy vloeren Tin, Soo klaert fy Mouw en Ton, foo draeft fy naer fijn' fin Te knie toe door den dauw •, foo paft fy op de kaeren, Sooop hetüremmelesj foo fuynigh in 't bewaeren, S 3 So©
|
||||
|
iip III. B o e p %.
Soo vlijtigh in 't gewin. Nu rijdt hy't'Stéwaert aen ,
En heeft lijn' liefften fchat van achteren gela'en DenKaes, deMelck, en'tEy beveelthyhaervertieren, Het Voelen met het Kalf fïj n mannelick beftieren j Elck maeyt foo veel hy faeyc, elck voordert fij n bedrijf, Des Avonds munt by munt, en bey de borfen ftijf. Maer eer fy door den drangh van Maendaghs mercktgangh
booren, Hoe fparren fy 't gebit tot achter om haer' ooren, Hoe fpannen fy de wangh, hoe toonen fy den tand Op't Kostelicke Mal van't fteedfche Veler- h and! •nincutum }) Ke dasr, Jan Govertfe, feght fy, dat benne böuwens °y „ O rijcke Lieven Heer wat koft hét goetien houwens!
?»%«ett „Keda:rbeget, datftet; goudfpeldewerckopzy, |
||||||||||||
|
rei. Hor.
|
||||||||||||
|
„ Kerftienten in den Tuyt, en dan een veer der by:
„ Kijck fy nouw, met den Hoep, en mittet fpitfe hieltgie, „ Jae wel toch moer in 't ilick, jae lieve flenter-lieltgie, „ Wat geeft de fchei aen 't Mes, den blaker aen de kaers ? „ Die moy is ift in 't hemd, ick toonje naers om naers. „ En jy mé, Moolicke, rock of ereys de Luy ve, „ Lae kijcke watje deckt, ick fchat je by de kuy ve „ Voor Molenare Wijfs; hoe ift mitNeus en wangh ? „D'ienmaghbepockpetzijn, den andre llim, oflangh: „ Wel, hadd ick 't niet efïen, ick hiet men Vaertgie fluy te, „ Se maecke 't backhuys fwart, en vreefen of 't van buyte „ Watgeel verfengemocht: Laebarnedattetkis, „DeSonen maecktetnoytïbooolickafretis. „Stil, Trijne-Moer, (èghthy, laetWijfgies wat bedrij ve,
„ Se zijnderWijfgies voor; maerManneworde Wijve: „Kijck, hoefithy tepronck, al keeck hy uy t en kas, „ In 't Le'ere wagentgie, fen lockgies mé vol as; „ 'Tien hanght him op te fchoer > en vrouw die halv ehult is „ Sou hate datme 't faegh daer hy fus mé verguit is: „ Hoe hanght him 't lubbe-tuygh efom melt over ien ! „'tIs fchier enheeleweb, almaghhetnimmendfien, „ O 't is en wond're krul van veulderhande laeghies: „ Al ftaetct boven op gelick men hemde kraeghies \ «Al
|
||||||||||||
|
Z E D E - P R I N T E N. 143
? Al eveliens of ick en dicke Bybel had,
„ En liet him nimmend fien as oppet opper-blad.
„ Siet nou w fen Mangteltie, van buy te rood as Panne,
„ Van binnen as en gras, vol fije bongt efpanne :
„ Trijn, ongfe Domine die preeckten op en dagh
„ Van 't Hemels Bruiloft-kleedt ■, of't dit kleur wefe magh ?
„ Ick houwj' en biertgie, neen 't. Maer let op 't wammes-tuy tgie;
„ Hoe fluycktet nae den Riem, lick 't voorfte van men fchuytgie,
jj En al fijn klatergoud tot fnippertgies verfneen
„Ja heer hoe hjlelick is 't mallen in de Ste'en.'
Soo rijden fy te keur door 't fchuym van onfe dagen,
Trots trotfer Keiferen, haer eigen Wooningh-wagen Is haer' Vi£tori koets, daer fien fy van om laegh Of een geLauwert Vorft fijn' flaeven overfaeghj En roepen binnensmonds, fiet, Slaeven, ghy fult fterven, En 't Malle koftelick wel moeten leeren derven $ Begint het tijds genoegh: wat baet hem overvloed Die naeckt gekomen is en bloot verfcheiden moet ? 't Is uy t een' Boeren-lip een' hooge les gefbgen,
Maer diefe niet en hoort onthaelfe door fijn' oogen: Wie een' geraegen geeft op allen voorval flaet, Studeert in 't groote Boeck, ter Scholen waer hy gaet. De Bedelacr fweegh ftil, die op fijn' koten huckte, En met een' holle hand nae 't Beken-water buckte, En fchepten in die kruyck dien nooddruft uy t dat vat: Maer die daer in fijn' Kuyp fich felfs en all befat, Ontfingh de ftomme les, oock midden uy t de luyfen, En fchaemde fich fijn' Nap ten overvloed te huyfen. Geleerde fpreken veel, maer Boeren feggen 's meer j De befte School-vrouw is de daedelicke Leer. EEN S O T HOVELINGE.
"CJ" Y is een Ydel-man, een Edel beeft gelijck} •*• * Een' blaes die berften wil; een overguldtftuckflijck> Een' wimpel aen het fèhip van 's Vaderlands groot-S nierman: Een vreeflick Schapen oogh; een fpijtigh Borgers buerman j, Een deughniet op fijn hoofs; een huerlinghom de fop; Een vleier om de konft -, een lieger door fij n' krop j Een
|
||||
|
144 III. B o e c k.
Een klabbeeck in de bagg van weinig' Oofter-fteenen -,
Een Snijder met detongh j een Wever met de beenën-, Een trotfe Treves- Leeuw; een blixem op de ftraet j Een raefend ure-werek, hoewel 't met veeren gaet> Een' vuyle Muskus-doos; een onnut Staet-ge wicht j t luiyff Een' fterr-, die, felver doof, van 's Princen luyfter licht. 1 Den Adel, fchoone lijft van fulcke fchilderijen,
T^jbr. Is'tMaskervanfijndoenj daer "derft hy op betijen, .sJwkW Als offijn'Ouderen de voor-eer van 'tGeveft Stob. ex Ep. Op fchande waer' vergunt, opfchelmery geveft -, namlinu.0' De wijsheit derft hy felf foo mannelick verachten, ttm fangmni, a\s waer' fy noyt bekent voor wortel vanGeflachten -t fiamaudet'vi. Als waer' het cdelft eêl geborgen in het bloed s |
|||||
|
* Prima mi- z E° niet veel eer in*c mergh van'c voeder va» u>,u «««-«*
indetesammi 3 Daer menfehen-fnijdersdoch den Edelen van binnen
Ti* >s **'- Gelijcken by den Boer, op 't huy s nae van de finnen, l? -ffyiPZ Daer fproot de wortel uy t wel eer foo hoogh ge-eert, A'*?1' IrL S°° Adelick beloont, van Stout, Rijck of Geleert. + Al wat den boom gelijckt is van de rechte tacken,
'ïmoiffy. Veraerde baftaerden verdienen niet als't hacken: «•«va,«» $ Hv kent alleen het Stout, en meint het maeckt den Man, <«» ~'M\ , Slaetvanhemalseenhenghft, raeckt waer hy reicken kan j v l^rj" Hy lieght foo veel hy gaept ■, maer wee die 't hem verwijten, •"/*"•*", « c/?y //>e^ is 't booeh Alarm, daer voor hy and're fmijten ,»*«*!>*;- Ot Hagen wachten moet; en wordt hy dan gevelt, itó^fi;" Of velt hy andere, hoeisfijn'Eerherftelt, ^w'»* o-™ Hoe beter maeckt hem 't quaed; hoc hebben hem de plaflchen $*h jy^,9i», Van fijn oft and'ren bloed de logen afgewaïïchen: vo'n"^'. Wanfchapen ftoutigheit, van over Zee geleent. welYck" ^ZfZZZa Wie heeft u't huysverhueft van't Edele gebeent? mal.
farm,, m Hoeonbevieckter Eer waer', buyren vrienden paelen ,
iem 'm modum In Godes groot krackeel op 't ongeloof te haelen i ^T'niihlt Wat. vindt hy dagelicks, die naer wat kervens lufl:, mtufffrinm. Verkoelingh van fijn vyer in's Werelds ongëruft! num ncbilts i- Hoe veiligh waer' hy ftout, die fchouwde met de plecken SSISw- ^an AbeIs rucntlgn bloet de handen uyt te ftrecken minareïiertA y QOt
perfectt dies.
MtnicMtavtri nobiltsrediit, Deiqutdnt, non ccnfudatiir. i 5 Ta téov «V<a J-^nhn'ób ui &££ffi/'. Stob. ex McttO'1'
4 §»« enim gencrofxm dixcrit butic , ijui lndignw genere ir Juvemte vitium eft fajlus atqitc audtcia.
fucLnetiemine tuKumlnfigms ? £~c. Juven. | 6 Q*AntultitHmiiHc*deiifttcctfn[ug'tcitir* JuvtD. |
|||||
|
Zebe-frimten. 14,7
Voor 't eewige gericht, daer 't laetfte oogen bliek
Het vonnis uy ten doet van 't heet onendelick,
Daer 't al moet kinderlick van fchrick voor leeren fweeten
Dat manlick on verfaeght, en faligh ftou t wil heeten.'
Stout zy die 't wefen wil; een is het in der daed,
Die 't fterven niet en vreeft om dathy leven gaet.
Een SondaghsSonnefchijn is 't hooghft van fijn begceren ,
Dan miften hy fbo liefden hutfpott als de kleeren j Dan drijft hy door de wolek, als Sterre met een ftaert, Die op de Predick uer voor 's Vorften huys vergaert; Trapt trappen op en af, flaet door de deur-tap ij ten, - Als waer' fij n arm een' fweep, als hoorde 't hem te fpij ten Dat yets bekom merlickft fijn' inkomft wederftaet: Geraeckt hy naer fijn' Heer de naefte man op ftraet, Die fchielick omme fiet, en vraeght hem hoe de wind is -, Wee die dan anders denckt dan dat hy 't waerdfte kind is > Dan dat fijn fnel begrip, fijn' kennis hoogh en diep, Gevraeght werdt daer fich geern een minder op befliep. Hy fluy t hem oor aen oor, en antwoordt, Ooft ten Noorden •, Een fchrickelick geheim; 't waer fchaed dat 't y emand hoorden. Hy volght hem tot in 't huys daer 's Werelds ydelhey t Of aen de Galgh verfchijnt, of op depijnbanck leyf: Maereen beftovenkrul, gekrinckeltomfijn'ooren, Bevrijdt fijn'Herfïènen voorfulckefnellebooren, En waer' fijn oogh foo dicht, hy vloeckte d'uer ter heil $ Maer 't kijeken ftaet hem by > van d'een tot d'ander fpell Bekruypt, bewandelt hy de wonderlicke fwieren In 't opgetoyde heir van murwe Memme-dieren: Ontvlieghter een' een lonck, die hem van hondert naeckt} Mijn oogh-pijl, feghthydan, heeftemmers Doelgeraeckt, En, kleuter, weeft geruft, men fal u naerder fpreken} U is een vrijer-vreughd verfchenen van veel'weken. Datkoft Na-middagen van twee totfeven toe, Dry dagen draeyt die fpill, den vierden is hy 't moe. Na des'een tweede Jacht, daerflimmeflobber-ftegen
Het vlackfte veld af zij n: die d'onbefchaemtfte plegen By fterreloofen Nacht en averechtfe Maen -, Hy maeckt de Maendaghs-Merckt getuyge van fijn gaen, T En
■
|
||||
|
146 III. B O E C K.
En doet de Middagh-Son fijn' mallen wagen mennen j
Wat leght hem aen't gerucht ? de Wereld magh haer wennen
Aen 't geen hy geerne doet. Onftaender plaefters uyt >
En boort het Zielen-zeer tot boven door de huy t,
En hinckt hy naden flagh van Venus klap om d'ooren j
Geringe fwarigheit; die wapenen gehooren
Aen 't vijfde vierendeel van fulcken Adels fchild j
En die den beet ontfiet wat doet hy achter 't Wild ?
Maer walgh en overvloed verfellen meeft den and'ren 5
De volle vreughd beftaet in 't woelen van 't verand'ren : Nu luft hem naer de bloem in 't midden van den doorn, Naer druyven buytens reicks, naer Danaes in den Toorn: Datgeltu, echte Bedd> en, Mannen, paft op 't vinckflagh, Daer vlieght een Koeckoeck om5 endreightumeteen'quinck- flagh.
Gekickt hem 't quaed doen niet, en komt hem juy ft te voor Van honden: Wijven een' die d'eerbaerheit in d'oor De trouw in 't herte huyft, 't en kan hem niet als fpijten j Maer die 't hem fpijten doet en kan 't hem niet verwijten > Of 't fpijt haer dat 't hem fpijt dat fy 't hem fpijten doet. Verwijt is lijdelick die 't fchuldigh; draegen moet; Maer onfchuld en verwijt valt ftperiigh om verdouwen t En doet d'onfchuldige dei* onfchuld felfberouwen > , Die wraeck wringht hy haer op: Hoe is Mevrouw vergift, Die Dievegg heet, en heeft deftelens vreughd gemift;! j j»n> vim Sijn' quellingh is 't maer half j ' hy weetfe door te fpoelen, fZZ"ïit? Engloeyts'hemomhethert, in't keldergat te koelen j tmtm. Hor. Daer gaet hy u y t fich felfs, en noemt het vrolick dol, En feght, het groot Rond-om der Schepfelen is vol, Hoe Ibud 't de Menfch niet zijn, die't kleine beeld van 't groot is! Soo ftrijdt hy met de Deughd, tot dat hy 's avonds kloot is} En rolt te beddewaert, en ronckt de dompen uyt Van menig' herflen fchroef en ongeboorde fluy t. »&** w- De Middaeb weckt hem op ; * den hoofdfweer doet hem |
|||||||
|
Htflttnit vuils duchten
™l?pZJZlt Dat 't weder Mergen is: hy voelt fijn' Borfe fuchten,
7f,'i!flmc ^n ^W*Jmen °P *-jn' zijd' y van gifter-avonds ftoot; èviMprti. Die wanhooprtickt hem weer van 't modder in de floot: culam aurn.
Hoi. |
|||||||
|
Op
|
|||||||
|
EDE
|
|||||||||||
|
P R I NT E N.
|
|||||||||||
|
Op 't loten leidt fijn' hoop, en dobbel' dobbeMcanffen.
Maer weigert hem 'tgeluck fijn' pijpen na te dantfen, Staebydan, Kermis-konftj r beleefde Steenen, fwijght, Wanneer ghy hier een' kneep en daer een' flinger krijgh t Daer moet gewonnen zijn; wil 't qualick rechts gebeuren, Men mach de luck-Godin haer' flippen flincks af fcheuren. 't Geluck is wetenfchap} die min doet dan hy kan, Beklaeghtficht'ongelijck, al waer 't hynemmer wan. Noch lijdt den Hemel 't leed, noch veinft Hy niet te hooren
Tot dat den ouderdom komt fneeu wen om fijn' ooren; Dan ftort hy wraeck op wraeck, en d'een' op d'ander' quael Die bladers maken't boeck van't ftinckende verhael Van fijn verrotte J eughd; * die leeft hy in fijn' droomen, Die droomt hy waekende, die doen fijn' Ziele fchroomen Voor's levens Avond-uer, en't fcheiden defes lijfs, De vuyle fchommel-plaets van foo veel wan-bedrijfs. De kennis van de roe die Sondaers fullen draegen Is't voorflagh van den klop der Goddelicke flaegen: Dus leght hy noch en wenfcht om langh' en langer pijn, Tevreden, verrvanwel, om erger niet te zijn. In 't worft'len met de dood verleeght hy noch fijn' lippen
Met wat hem volgen fal, met Maegenuyt te kippen Die 't naefte paer betaemt, met fchilden acht en acht, Die om degroote ruyt behooren bygebracht. Soo is hy dat hy is, tot dat hy t'ende wefens, Den wandelaer vermaeckt met fefthien woorden kknss Bier onder leght een romp ontladen van fijn' Geeft, Een LMenfch, een Hovelingh, een Niet-met-allgeieeejl. EEN ¥YS HOVELINGH.
J-| Yis een' ftille Lamp in ydelheden wind, Die op fijn ftadigheit geen flingeren en vindt >
£eni dienftigh Ydel man -, een volger die kon leiden, P Konnen fal als 't hoort, en dan noch een van beiden» £en vriendelicke Leew, een Schaep dat bijten kan, enjotter, daer hy wil, en daer hy moet, een Man j
v 01 levens onder 't ftael, van Marmer in de Weeren , v ol onSevoelickheits van koftelicke veeren -, T z Een
|
|||||||||||
|
ï Tamfacilt
&■ pronum tjl fupemcen- ttmnere te/les, Si mortalU idem nzmt fciat. Ju ven. |
|||||||||||
|
ï No&e bre.
vtmjiforti indulfn euro, foporem, Zt toto verfata toro jam memira quief. cunt, Continu» templum & violati Numi. »ii aras, Et quod Prttcipuii memem fudo. rihus urget, [i vidst inf,. mnis. Jiivr. •Nee hos tu Evapffe putti, quos diri coii. fcin faiïi Mens haiet atlertitts , ©. furdo verèere cadit Occul- tum qu.itientt animo tortore fi"£el!um,&c. ld. |
|||||||||||
|
' ' '
148 III. B O É C K.
Een Oofter-fteen in 't goud by Aernemmers gefett,
Maer Aernemmers ontkent, en dieder los op lett j D»n. 3. t4. Een vierde Broer van dry die 't in den Oven herdden, En, verr van half gefenght, heel Salamanders werden. Soo dringht hy drooge-voets door 't modder van den Hof Daer bloemen onkruyd zijn, en meeft de vruchten ftofj Soo leght hy in de School daer, van beleeftheit liegen, Niet doen van tijdverdrijf, van gauwigheit bedriegen, De Meefter-leflen zijn: maer Deughd ftaetaen fijn' oor En ftuy t die leeringen met betere daer voor. Het liegen is hem vreemd, behalven daer het prijfen
Van vrienden fijne waerd, ter waere waerd' wil rijfen j Daer lieght hy deughdelick, en flaet fich felven af, En, heb ick dat ghy prijft, prijft, feght hy, Die 't my gaf, 't Bedriegen oeffent hy met beter zijn dan fchijnen, Met laegen liftigheit in roock te doen verdwij nen, Door't liftige Recht-uyt, dat Chriftelick verfett» Daer die het n iet en kan van konft niet op en lett. Soo taft de Schermer mis , die meent fij n Man fal wijeken De Hagen die hy dreight en niet en meent te ftrijeken, En vallen in fijn punt: de Man light (lil en recht, Endoethem, konfteloos, verwerren in 't gevecht, 't Verdrijven van den tijd is verre van fijn poogen, Hy volght den Oogenblick foo verr hy hem kan oogen, En wilde Flus waer' Nu, en Nu noch eens foo taey, En Wefenvan een' Ael verandert in een' Maey, Nu Nu foo vluchtigh is, en Flus fooflucks te voren > En Wefen fchier gelijck geboren en verloren, Soo leeft hy twee mael eens, en befight oock den tijd Die in des Vorften dienft nauw befigheit en lijdt. Der Grooten aenfien ftaet in 't leegh ftaen veeier knechten > Dat is haer ftedewerek die buy ten voor hun vechten, Een' Sael, een' Galery te eieren met gedrangh: Hy ftaet 'er oock fijn' ucr, en mog'lick üeren langh, Maer ueren rijck befteedt, maer rijp gekofen ueren, Onfchuldigh aen de vleck van Vrienden en gebueren: Vruchtbaer van wetenfehap, onvruchtbaer van gerucht , Invredigheitvollvreughd, iiivrolickheitvoll vrucht 5 Maer
|
|||||
|
b.«. -^' —■•■■-.:■• ..•;,:, ^,;,-;.: ,---^
|
|||||
|
Zede-printen.
|
14.9
|
||||||||||
|
Maer ueren die 't berouw van 's Avondts niet en baeren,
En in 'tgedencken zijn dat 's in 't gebruycken waeren >
't Onnofele vermaeck van die fe wel beleeft
En wel bedenckende noch eens te leven heeft. (Ytaen,
Sulck' ueren leeft hy daeghs foo veel' hy'er daeghs moet leegli
En vatt al waer hy kan fijn wijfer op fijn leeghft aen, En fuyght hem uyt den mond of oeffeningh van Deughd, Of wat hy niet en kan, of wat hem niet en heught, Duyckt altijd nederigh met fijn', oock meerder', gaven, Op hoop van meerdere: hoe zediger begraven, Hoe hooger ipruytde Deughd; noyt wordt fy foo gefmoort, Sij'n wordt noch blindelingh geroken of gehoort. Soo kijckt hy menigh-mael door 't dunne van fijn' vraegen j
Met mift hy vragens beurt, en moet het feggen waegen} Dat doet hy fpaeriger dan 't nood is van gebreck, Maer, verr van gierigh, als ontfteken, en niet leek; Daer worden fy gewaer dien d'ooren niet van ft een zijn Waer heen fijn'een igheit, waer all de ueren heen zijn Die'tHoffijn aenfichtderft: dattaftelijck bewijs Van Roomens dolingen, dat Chriftelicke wijs In waerheits onderfcheid, dat wijffelick befchrij ven Hoe 's Hemels Solderingh d'een' d'andere doet drijven; Hoe, waerom, en wanneer de Son het Masker draeght, Waer 't altijd ongelijck, waer 't altijd effen daeght, Hoe 't elders Somer komt als onfe ftroomen backen} Hoe yemand tegen ons kan treden fbnder facken > Hoe d'Aerde hangen kan, hoe haer geweldigh rond Onfichtbaer werden fouw, die by de Sterren ftond; Hoe't rond te meten is, hoe bierige Matroofen, DeZeevermeefteren door ftommeStaele Rooien: Hoe't ooge door een' fpleet van verr verfek'ren kan Soo dickmael houdt dat fteil de lenghde van een man: Hoe 't puntigh aerden-werek der fleehter eewen Torens- En mueren overtreft; wat Maenen en wat Horens De trouwfte borgen zijn, wat gangen onder d'aerd 5 Wat buyten beft befpringt, wat binnen beft bewaert. Dat bondige verhael doet voelen datter grond is, En ruym fijn' herficnen wat voller dan fij n mond is. |
|||||||||||
|
j?«* mare
compefcant caufe , qitid 1 emperet an- num; Stel/te fponte fua jujjkne vagen- Tttr & errent 2, Quid premat obfeurum Lti- n* quid tem- peret iirhtmt Hor. |
|||||||||||
|
Maer>
|
|||||||||||
|
t^O IÏI. B O E C K.
Maer, wordt hy voorts geverght, en voert hem' t onderfoeck
Van graege vraegeren door 's werelds wonder-boeck,
Van d'eerftejaeren af tot daer fy leerde fwemmen ,
Van daer tot op dendaghvan't Hemelfchoverftemmen
Derftraffe letteren en onvoldaene Wett,
Tot datter Die fe gaf den hals voor had gefètt,
Van daer, door't'twaggelen, door't ftruyckelen, door'trijfen
Van Godes {lichtingen, tqtophetvuylafgrijfen
Der dagen die wy fien: de flechtfte ftaen verftomt,
De wijfie twijffelen hoe 't weten in hem komt j
De kinder-tuchteren, <iie geen gelijck en lijden,
Eerbieden fijn onthoud, en derven 't hem benijden,
Die mogelick, aïs fy, naer 't fitten niet en hinckt,
Naer 't bucken niet en buyght, naer 't lefen niet en ftinckt.
Want, fchorte'roeffeninghvan mannelickeleden,
Hy fchijnt'er toe gevormt •, oock tot de Simme-fchreden Dien vluggen Aexter-gangh, dat konftelicke Mal, Dat rijfen als een' veer, dat fluy ten als een Bal: Hy doet het, en gelooft, als emmers, boven't fingen 3 Volmaeckte vrolickheit het Herte wildoen fpringen, En 't hert den heelen Man, beft fpringht hy die 't gelaet Van fpringen dwingen laet in reden, rij m en maet: Maer doet het ernfteloos, en verre van verwachten Dat d'eere daer uy t volgh' die'r kind'ren in betrachten. Soo acht hy 'c vingerfpel, fbo't kïaet'ren van een' Fluyt, Soo 't fnuy ven van een Veel, foo 't kraeken van een' Luyt; En gond' hem God een' keel diefnaeren kan verfellen, Hy leertfe danckelick Sijn' wonderen •vertellen, En mogelick daer by dat fijnsgelijcke Jeughd Soo Jeughdelick behaeght als deughdelick verheught. ("fcheidt, Maer fiet hem naer in't groen , eer't Sonne-peerd van honck Hoe hy het fijne daer ten afgerichten fpronck leidt: Ghy vindt de logen waer die 't Peerd verfieren dorft Dat menfchen maeckfel was van boven tot de Borft; Soo kleeft hy aen de Beeft -, foo is 't maer een beroeren Der Dij en die hy fluyt, der Scheneken die hem voeren \ m-xmuu Soo doet fijn' fliller hand dan of fy nieten de ritu pi» volt» T-v-r»tri -, * f i '
tinfM.mtc, Uat reerd en Ruy ter doen, engeenenfchirntvantwee. »
|
||||
|
Zede-p kint en.
|
||||||||||||||||||
|
ifi
|
||||||||||||||||||
|
Metfulcken radden tuygh betrouwt hy fich 't verfchijnen
Ter oogen van fijn.' Vorft, die fonitijds op de S wijnen
Of op een' feller' Leew, of op een5 fneller' Haes
Defchaduwfchild' ren wil van 't Krijgelick geraes ,
Daer gaethyvoor een'Man; en, wil het Wild noch raemen
Noch ftruyck'len voor fijn' fchoót} hy wringht fijn' fterckte t'fae
|
quefta patlr,
lafciando auel. I* > che dalle Me l'hann,, trovo una re- gola univerfa- Hfpn><i> laaual mjfate valer circa qutfioin tutte te cofe humane, che fifacciano o dicanopm che alcuna altra. £ cio e fuggir quaniop'p„o , ecomeunafpe. riflimo e peri- culofüfioglio la affettatjo- "e > e pir dir forfcuna nova farcla, ufar in >gni co fa una certafprez,x,a~ turache na. fconda Vatte, e dimoflri i-fa che f!fa ,edi- ce vtnir fatto finza fatica , e quaji fenza pinfarvi. &A quiflo credo io che derivi affai l*gratia,per- cliedeüecofi rare tien fat. te ognun fa la 'l'Jf'cc/tk, ondc '»efelafati~ litagenera grandiffima rnaraviglia 5 e pero contra- rie, il iforzare, the (icme fi dice) tirar per licapeglida fomma difgra- tia , e fa cfli- marpoco c%ni co fa per grande cheeltafifia, Teiofipuodir Cjuella ejfer ve- ra arte, che non appare e f. fir arte, nspin maltrofiba da poner fin- dio, |
|||||||||||||||||
|
men
|
||||||||||||||||||
|
En onderhaeltfijn' vlucht, en thoonthem met een' fpeer
Dat kracht ten ftrijdebaet, maer oeffeningh noch meer: ' DePrincefiet hem naemet half verflaegen'oogen, En volght hem in 't gevaer met prijfen en medoogen , Maervolght befluytende, die'topdeBeeftenkan, Sal't, van gewoonte fchier, nietweig'renopdenman. Daer mede gaept de Deur van 's Heeren welgevallen', Die, deunder onderrecht door eene Deughd van allen, Sijn' oor gewonnen geeft, fijn' gunftigheit, fijn' Mint!. Den eigenaer te loon. Dat Ridderlick gewinn Al is 't het eerfte wit van fijn geftadigh loopen , Befitt hy even koel als waer het noch te hoopen, Of wanckelickgeveft, of twijftelick begonft; En wie 't hem overftrijdt bedanckt hy voor de gonft, Gemoedight, foo het fchijnt, om waer te willen maecken Dat hun waerachtigh dunckt. Maer even met het blaecken Van voorfpoeds volle vlam ontfteeckt de Nijd de fijn' 5 Geluckigh en geruft is 't allom niet te zijn; Te Hoof van allom minft ■, daer moet hy voelen fmoocken iJe wroeters die fijn doen of trachten te beroocken, Of doen 't, foo 't doenlick is, en faeyen in fijn pad De ftricken daer wel eer fijn voor-genand in trad: Hy treedt ter zijden af met wel-geveinfde treden, Als roóckhy lont noch kruyd: dat gifteren, dat heden, vat itaet hy morgen uy t -, tot dat hy, als te veld, fjelett, beftreden wordt met onbefchaemd geweld, P n maskerloofen haet > foo wordt hem fpijt en logen > Jinonverdient verwijt gewreven onder d'oogen; öoo moet hy wat hy doet fien maelen met de kool, 000 ten befchimpe ftaen van boven tot de zool. |
||||||||||||||||||
|
_,_
|
||||||||||||||||||
|
tïy nafcenderla,
perche , ft i
fa ChmmtfocuflimMt, Ealshi Cafligl, Cwüg. 1.
|
||||||||||||||||||
|
f'pirta , !ev* intntt» il ertdito , e
|
||||||||||||||||||
|
iji III. B o bc k;
Hy fwijght, en reickt voor al fijn' fchuldeloofe vuyften
Voor Gods gerechte vuyft •, die opent fulcke puy ften > En perft 'er foo den wind en foo den etter uyt, Dat elck fijn' Meefter loont en in 't gefichte fpuyt. Noch is fij n' bede verr van quaed om quaed te vergen; Heer, feghthy, ftootfe wel die my ter onfchuld tergen, Maer ftootfe ruggelingh ter rechter reden in, , En daer hunn' boosheit endt, Dijn' goedigheit beginn'. Hoe lieffeli eken wraeck geniet hy op de quaeden , Dies' opfïjn'tegen-bévan'tquaedefietontlaeden, In 't goede foo verlicht, dat haer berouwt gewis Haer' hardlte geefTelingh en falighft pijnen is! De naefte toeverlaet is 's Rechters vonnis hooren:
Daer onder hy die 't lijdt en die 't hem aen doen hooren -, (Dat 's oock tot God gegaen , die 't foo, en foo begeert, En wordt door middelen, en fonder die ge-eert) Daer daeght hy voor't gerecht dien 't onruft luft te faeyen Daer vrede groeyen koft, en in haer'fchande maeyen, En dorfchen in haer' fcha, daer grafiger gewas, Danck, eer, en eenigheit voor niet te beuren was. Sijn'fake pleit haer felfs, en, waer'tvoorvyandsooren, De reden moft'er in -, foo kan de waerheit booren. Nu is fijn Rechter bei fijn Rechter en fijn Vriend : Noch raeckt hy maer aen recht, die'r gunft hy heeft verdient > Maer fcherp genomen recht is ruy me gunft te noemen, Daer fcherp gegeven gunft ruym onrecht kan verdoemen > Ruym onrecht doen die 't doen door ongunft van gemoed, Ruym' gunft doet hy'er voor die'r maer recht over doet. Mackers. Dat's 't ruggelingh gewin van nijdige Gefellen, Die door haer wiggelen, verr van den boom te vellen,
Die in haer fpijtigh oogh te wel gewortelt ftond, Noch diep en dieper klem doen winnen in den grond. Maer'tkatten-fpel komtlaetft; mengaet hemmetdepertaen
Die d'aller Hooffchfte heet; men taft hem in het hert aen j En feght hy heeft'es geen, of 't is gelijck een' Noot, Of 't had fijn' eigenaer gedraegen door den nood: Het klagen is te kindfch, het kijven is te hoerigh, 't Verdraegen is te hondfch, en 't pleiten is te boerigh; |
||||
|
Zede-printen. ijj
De wraeck is marinelick, en Adels eigen Recht >
Soo dat te foecken is, men vindt het in 't gevecht; Een fchrappen oogen bliek betaelt'er fbo veel' Hechter*} Wat leght hem aen 't gedingh die dus fijn' eigen Rechter Heeft hangen aen de zijd ? maer mog'lick of de klingh Uy t die gevanckenis haer' handgift oy t ontfingh. De werre-wateren, geboren tot het woelen,
Die van haer felf ibowit, foo fwart van hem gevoelen, En fteken daer de fpell van haren moetwill niet > Maer jagen naer 't verwijt van dadelick bediet j En wringen uytfijn' tongh een onverhoeds ontkennen, Dat, Liegen, wordt gedoopt; Met fiethy fich berennen, En knijpen in den dwangh van onderlinge wraeck. Soo komt hem 's anderdaeghs op 't fcheiden van den vaeck De Wiflel-brief te huys van lijf om lijf te ruylen, „ Ghy, ftaet'er, ongewoon tot anders iet als fchuylen > „ Ghy nochtans onbefchaemt om bet'ren dan ghy zijt „Tedrucken daer't hun deert, te feggen dat haer fpijtt, „ Gedenckt aen gifteren; en, zijt ghy Man geboren, „ Staet mergen vooreen' man die door uw' borft wil booren, „En ruckenderdat hert, dien Vrouwen huysraed, uyt, „ Oft wachten dat het hem gefchiede van een' guyt. Dien hitfigen ontbijt en kan hy niet verfwelgen
Door fulcken koelen keel, oft 't hert en wil 't fich belgen 5 Sij n' geeften zij n fij n gift, en j aegen 't vierigh op, En fenden hem den broek te rugge door fijn' krop: Weerbaer en fchuldeloos, verwijt en fchuld te hooren, Hoe lijd' ick 't, ("mommelt hy} hoe ftopp ick hier mijn' ooren, Hoe klemm' ick hier mijn' tongh, hoe bind' ick hier mijn' hand ? Neen, 't waer te veel gele'en > der boofen onverftand, Den hooghmoet zy geftraft; 'k wil and're met my wreken En diergelijcken flagh op diergelijcke breken, Het bloedige geluck van een doornagelt hem Magh and're voor altijd doen fchroomen voor mij n'lem. Maer, lem * bewaert uw' fchee, (foo komt de koele Reden
Ten ftrijde tegen 't Hert fijn' vierigheit getreden} Waer heen ontfteken bloed ? wat foecktghy in de moord Van 't maeckfel datalleen fijn' Maker toe behoort ?' V Uw
|
||||
|
Ifö III. B O E C K.
Uw terger heeft de fchuld -, wilt ghy s' hier op u haelen,
En met gevaer voldoen, en na noch eens betaelen ? Komt u de ftraffe toe der ongerechtigheit, Deut.3i.35- Daer diefe niet en lijdt, Mijn is de wrake, feit? kSy"m!'«! Die hand en fal de hand der boofen nietontloopen, Wat leght u aen de haeft ? die 't quaede moet bekoopen
Bekoope't door het quaed van quaedere dan hy; Wat fcheeltu 't onderfcheit of 't flus of t'Avond zy ? 't Sal wefen als Hy 't doet die niet en kan als recht doen 5 Dat kan Hy door uw' hulp en wel beleidt gevecht doen, Maer wachtghy door fijn' hulp uw' Man te fien vermant, Die Hem fij n Hemel-recht wilt wringen uy t de hand ? Die fijn gedulden terght, om dat het uw'geterght wordt, Die Hem wilt onrecht doen, om dat het u geverght wordt ? Als had uw knechtgelijck, die van fijn' medeknecht Verongelijckt, voor hem, u felver eerft bevecht ? Wat is de fmalle ftipp, 't onfichtbaer Punt van eeren, Daer op ghy fchemer-ooght ? een lijf van lichte veeren, Een' fchaduw van een fchimm, een baftaert van de Deughd, tiJïFsll™* ' ^en twiftbal uy t de Heil, een ftal-licht voor de jeughd: ««ƒ» tfitm.\ Of eer en is geen' Eer of 't is de loon van 't goede ■, ktmhe , que Uyt opgemeften grond met broederlicken bloede T,ut'tt En fproót die fpruy te noy t ■, en d'eerfte van den Stam /»•ƒ"?«/«- Daer u het beter zij n dan andere van quam hcnra es bii* Gewanfeverrvanfoo : Ja, mannelickeflaegen mm'aT^ Verhieven fijnen roem5 maer deughdelickgeflagen, Maer noodehck befteedt, daer Gods gerechte ftraf Sijn' waerheits vyandendie fweepen over gaf. O rechten Adel-boom van adelkke blaeden, Dij n' tacken fchoten eerft uyt ongemeene daeden, zt,iAvim Maer daeden voor't Gemeenj 2 Stoutheid van ongeduld, nitur inperi- ' En Moed voor eigen baet zijn ïèlden fonder fchuld. S«f>>$: Wat foeckt ghy dan? Mijn'Eer. Waer is die Eer te vinden? *****"> f Op diefe myontflal. Wie kan't fich onderwinden? Mij n Schelder f teeltfe my, en fal het meer en meer, 7il"L'JmS^, Soolanghick weerloos fitt. Ofoeckernaeruw'Eer-, '»yiti>f Misrekent Cyferaer! diewelgewonnenfchatten «e. Zijn verre buytensreicks van lulcker vmg'ren vatten y .
Bi
|
||||
|
Zede -print en.
|
||||||||||||||||||
|
ïf5
|
||||||||||||||||||
|
Hy fpouwt wel na de Maen, maer raeckt noch geen gewelf:
* Wie Eer heeft kanfe maer verliefen door fijn f elf.
Noch neem ick hem voor dief j hy hebb' u konnen rooven
Van't geen hy niet en kan* is 't waerdigh om gelooven
Dat die u by der Straet ontmantelt of ontgeldt,
Sijn' ftraffe tegen u fal haelen in het veld,
En boven 't eerfte quaed een arger mogen hopen,
En doen u eigen goed met eigen bloed bekoopen >
Waer is de Wett gemaeckt die my mijn' fchuldenaer
Heet maenen in mijn' hemd, en gijz'len met gevaer ?
Daer ftaet de Rechtsbanck voor; daer ftaet hy voor te daegen
Die voor gewiflè fchuld gewiflè fcha fal draegen,
Verr van onwetenegetuygen van 't gevecht
Sijn'overhand te fien beduyden op fijn recht.
Maer mannelickgefchill moet mannelickgeboett zijn >
Hoe waer 't my eersgenoegh die eerlick wil ontmoett zijn, En man voor man geftraft, of ftrafFen, foo hy kan, Te roepen daer een kind beftaen kan vooreen Man ? Hy is geen eere waerd die'r in fijn herte geen' berght,
Hy berghter geen' in 't hert dies' andere te leen verght, En, arger, ftelenwill, en, arger, and'retracht In fijn' onachtbaerheit te maecken ongeacht. Noch werdt hem overmaet van Eere toegemeten Die voor den eerlicken fijn' oneer niet verweten Maer ftaetigh werdt getoetft, en rechtigh overtuyght; Een'eerlick' oneer draeght, die voor fijn' Rechter buyght. Volherdt ghy even mild in Eer te willen fchencken Daers' eerlick zy befteedt} leert aen Sijn' Eer gedencken Die vré' voor lafteringh, die vriendfchap voor verwij t, En d'ander wange biedt aen die op d'eene fmijt: Gunt Hem Sijn'eigen'Eer, gelijck Sijn' trouwfteKnechten , De Knechten na Sijn Hert -, die tijd'lick konden vechten En fwichten tijdelick, voor Sijn' geftolen Eer, Voor hunn' bekladden naem, geftolen ruft, en meer. Sy wiften dat den Sott in 't fótte te bejegenen Waer' worden dat hy is: leert ghy fe van hem feg'nen Die uw' vervloeckers zijn, en bidden om haer' föen Die foo goeddunckende niet Teeten Tvatfy doen. V 2
|
||||||||||||||||||
|
* Tante fit
unofuere vu* tutfo ft<a Ijoh- radt, y ftra imprjjiile (jui- tarmt Ia hen- ra , fina me quitartn la 1/irtnd, que« tl ctntro d'tUm Match. Al, |
||||||||||||||||||
|
Sn tibi detrit
Vltio, pjufic
caufa queriU Dtfaw. Ju-
ven. |
||||||||||||||||||
|
.Match. j. 44.
Ibid. jj. |
||||||||||||||||||
|
Piov. 16. +.
Matth. s.4*» |
||||||||||||||||||
|
LUC. 23. 34»
|
||||||||||||||||||
|
Al
|
||||||||||||||||||
|
-
|
||||||||||||||||||
|
.........
|
||||||||||||||||||
|
If6 III. B O E C K.
Al ftaet Verlies en Winft: van eewigheit voorfchreven y
Sy wanck'len in onsoogh; die hopen moet, kan beven: Maer wordt u fel ven ba es ,1 verwint uw' eigen bloed, n>™X Die winft is waerden wiss, en Honigh fond er roet. ,"!""" t"lt' Gedachten gaen als wind, foo wind gaet als gedachten, V///8. ]UV. Maer wind en volghtfe niet: de Bode fchijnt te wachten Die 't moorder Brief ken braght; maer 'tdunckt den Bode niet,
Soo fpoedigh komt hem voor dit mondelingh bedied:
j, Gaet, vriend, en feght uw' vriend, ick leerde nemmer wijeken
j, A Is voor de Redens kracht 5 die fal mij n recht doen blijeken,
j, Daer 't Eer en Reden zy. Maer Meefter van de leen
,, Die hy en ick belitt is Diefe maeckt' alleen:
„ 'k Ben Chriften, en Soldaet, en Edelman geboren ,
„ En trachte met de twee het eerft altijd te hooren:
„ 't Befchermen is mijn' konft, het Schermen zy de lijn';
„ Die fal ick beugen daer't moet'en moge zijn:
„ Quaet doen van tijd verdrijv ben ick van jonghs ontwaflen •,
„ Befpringht hy my te moet 'k fal op mijn' hoede paften;
„ Maer bidd' hem om geduld tot daer wy vyand fien;
s ?tZZT" "z ^aer &1 de kefte man de 'e^e zijn in'c vli'en,
Soo Ipreeckt hy door uw' mond,a groot doender, en «De Heer
ÏE££ groot fpreker. ■trtnftHT. dif- G0ds Kriighsmanin het veld, te huys Sijn' waerheits van
ferms, E%e, Jp * ft
,nqmt, \,H«t wreker,
fZ,ttZmt Sijn Degen en Sijn Penn, bei mannelickgevelt s.Ajiegonde.
t.ft dim,c«n Qp't Seven-berehs verfter, en Arragonfch geweld.
imhut; um Soo ftamert hy naer ub Stout Chriften Arm-van-yler, iI^J£*cm
^anur'tlmL Die foo veel min verzaeght daer 't wefen moft, als wijfer
'um'Xfi'm. Daer d' Eer on eerlick fcheen, dor ft aengaen daer hy vlood
€tgif,,mt. Dien ghygeweigerthad't hetweerflaenfbndernood.
difsrinitn in- Die ftappen ftapt hy na, wanneer de dwangh van faecken
iwmhcïm"' Sijn* Meefter buytens Wals ten tegen weer doet waecken >.
mtquovu Of booren door de korft van 't3 aerdige geback
rnniurn dimi- Daer een' geborgen Stadt Pafteis gewijs in ftack;.
'££& %n °f't ftormigh welgevall van oogeloofe nachten
Mmtoitdui. Belleden daers'hem oockby dage niet en wachten j
cmn terrtis Of proeven op een Heid' waer't Noodlot henen will,.
ty™Ktk< En maeekeneenendaghjonghSchepenvan'tgefchill.
Da#
|
|||||
|
V
|
|||||
|
Zede-printen.
Daer doet hy wat hy kan > maer, in fijn eigen waencn *
Daer doet hy noyt genoegh > naer andere vermaenen, Daer doet hy wat hy hoort j naerand're, wat hy moet y Naerand're, veel te lauw, naerand're, koel van bloed. Hy doet het evenwel, en die hem 't Hert betaft hadd, Sou 'tfoo koel en foo lauw bevinden dat het vaft fat; Maer died'er 't lood in fonck •, fou' voelen dat fijn Vyer Sijn felven, foo beklemt, moet vrijen van getier: De pit-ziel van het Vyer is eene van de vonckeri Die ziel en herflènen naer 't eewigh Vyer doen loncken, Daers'uytgeregentzijn; de heilig' y ver-brand Die 's levens vodde-vreughd, en Ichroomens onverftand' Voor d'uer die komen moet, al komtfe fbo veel laeter, Om God verachten doet, en midden in 't geklater Van Stael-en Blixem-lood doet fchreyen van vermaeck In 't wel verdedigen van Sijn' gerechte faeck. Soo voert hem 't rechte ftout, de welgerufte vroomheid, Dien op haer hittighite de Reden by den toom leidt, Daer daegers om een woord, en waegers om den deun Staen fchrickende van verr, Wat doet de Man fbo deun ? Maer deun en is maer deun dien levende gedachten 't Ontleven ftaende voets van voren doen verwachten, En 't is hem felven vreemd, hoe dat hem 't beven ftaet Die t'famen op den tip van dood en Leven ftaet. Ontkomt hy levendigh, hy wafcht niet eer fijn' handen Het bloed af dan fijn tongh, die datelick in banden Moet fwijgen wat hy ded', en lijden dat men 't fegg' y Al droegh 'er oock de Nijd 't benijdelixt af wegh. t' Huys in de Win ter-ruft is 't verre van fij n derven,
Teblafen, daer, en daer, en daer gen aeckt'ick 'tfterven. ick voren uy t, ick hier, ick ginder, allom ick j Om Jofferen te flaen met wonderen van fchrick: Dat malfcher Menfchen-deel, die minnelicke dieven Van Mannen dieren tijd, verftaet hy te believen Met foeter onderhoud dan redenen van Stael, En kluchten die het Haer doen fteigh'ren in 't verhaeli Geraeckt hy in die fchaer' (hy wilder fomtijds raecken, En allen ernft fomtijds verdrincken in vermaecken ) |
|||||
|
ifö III. B O E C K.
Hy fchudt'er foo den Man, den Krijghsman emmers, uy t
Als waer' een' Trommel-ton verfchapen in een' Luyt. Spelifs'ermeeft fijn Witt, fijn'meeftewijsheit, jocken; Maer lijdelick gejock ter oor' van alle Rocken} Ten oorboor menighmael; want dat men oock de Deughd En bitt're leeringen vergulden kan met vreughd y Befluy t hy uy t den Lent" van 's Werelds Grieckfche Jaeren, Dos d'eerfle wijsheit fprack door 't ftreelen van de fnaeren, En Menfchen hard als klipp vermorwden door 't geluyd Dat Menfchen-tuchteren bedreven op haer' Luyt. Matth. 13. Geluckt hem 't goed doen niet (Too valt het befte Koren
Of vruchtigh in de klei, of in de kei verloren} Quaed mijden is de trapp die naeft ten Hemel leidt: Dat doet hy met fijn' Tongh, dienoyt van tanden fcheidt, Om 't Goddeloos misbruyek van Goddelicke faken M*th.y.37- Hetnoodeloofeflotvanjaen Neen te maken*
Lands Heeren acht 't ghy oock op fulek' een Dienaers Eed,
Die 't derde woord bevloeekt en felver niet en weet ?
Noyt willens-onverhoeds nawoorden die de teenen
Van Maeghden fterven doen om 't aenficht bloed te leenen
Sijn adem ftincken doet, en lichten 't eerftewijf,
En lichten d'eerfte Man het Vijgenblad van 't lijf.
Hy wordt'er noyt beticht van Hameren, van lispen,
«imüare. Van fij n' berisperen ten loone te * berispen
Topfwaer van Druy ven-damp} alwaer demisdaed min *
De beeft'lickheit van 't quaed vervreemdt het van fijn' fin.
Hy wordt'er noy t beklapt van lange Winter-nachten
Te hebben fchrapgeftaen, daer hem de Kans hiel wachten,
En mogelick nu mild, en mogelick dan fcherp,
Sijn' Hemel enfijn' God verlooeh'nen om een'werp.
Hy wordt'er foo gefien, hykomt, hy blijft, hygaet'er,
Hy doet, hy zeit'er foo, dat menigh ydel praeter
Moet lijden dat fijn' winft van taeyejóffer-gonft
Een' ander' mede valf die ibo langh na begonft.
Noch vindt de wangunft felf in fijn geregelt laeten,
In fijn' befneden doen niet waerdigh om te haeten,
Dan dat fy'er niet en vindt: dat Laeten en dat Doen
Schijnt met hem opgegroey t fint 's Moeders eerften foen:
Hy
|
||||
|
Zede-printen.
|
||||||||||
|
if$
|
||||||||||
|
Hy doet niet dat hy doet, of't paft hem als fijn eten,
Hy laet niet wat hy laet , offchijnt niet bet te weten:
In wat hy nieten laet, in wat hy niet en doet
Verneemt men 't eigen E'el van welgeboren bloed.
Berekent hy dat bloed van heden op dejaeren
Doe d'eerfte van fijn' Stam het fier ven moeft ontvaeren ,
Het hooghfte welgevall dat hyd'er in geniet,
1 Is dat hem niemand fcheel voor Baftaerd aen en fiet.
Bereickt fijn'Rekeningh den tweeden derden man niet,
Ja is hy felf de man die d'eerfte nae fijn' Van hiet,
De Peter van 't geflacht die 't Velfèns E'el begon
Was thienmael Gerrit waerd die 'tfmoorden in fijn' Ton :
2En, full^ns'Edel zijn die uyt hem Tullen teelen,
Hoe licht fijn' Kaers min licht dan dien fy 't Licht fal deelen ?
Of Princen zijn mifdeelt in Edelheid van Stam ,
Of Edel was het hoofd daers' al en eerft uyt quam.
Gevalt hem dan die gonft van een der Minder-menfchen
Die fijne gonft gevall', en dunckts' hem waerd om wenfchen, (Dat toetft hy aen de ziel, en minftendeel aen 't lijf} Het veil-diep fchoon en maecktniet half hetfchoone wijf, Maèr, geeft een' fchoone ziel in tamelicke leden, Sy fal haer heiligh fchoon doen glimmen door de zeden, En ftellen haer Lanteern fbo doorfchijn voor 't geficht Dat oock de dicker Hoorn fal monfteren voor licht} Hy neemt haer gonft te baet, en derfts' haer felven vergen, En feght, Mijn hert en is met weig'ringh niet te tergen, Noch hoeft het niet te zijn} 't en waer' ickfeggen moght, Ghy toont u half vernoeght, ick my heel wel bedoeht. Ickfchaemde my 't verfoeck; maer op het ftom bekennen Van wederzijds gevall, op 't vriendelick verwennen van menig'eerbaeruer, verftout ickdefen mond Op'tbinnenft onderföeck van uwes herten grond :■ Spreeckt korte vonniffen> en gunt ghy my het hopen, Misgunt my t'eener tijd het noodeloofe loopen $ Misgunt ghy my de hoop van fbo gewen fchten Ja, Vergunt een fpoedigh Neen voor fpaeder ongena: Dan, vreeft geen'worftelingh, al luftu niet te fingen Soo ick te voren fluy t', de Mm verftaet geen dwingen, |
||||||||||
|
N«\
|
||||||||||
|
lAVfi «ft-
xeius ï%i-m- ngfcxw ló-
•Stc. Stob. e» Menand. £>«oi p rem
potüis [peilti quam vocufo~ num, Legiti- mut 'flfrugi cmnts, (? nt- qutim nothtUi NkV ^ï
77 't ZfajUOp-
pias OVtx©-,
«T» TK/tli
%»• Stob.e»
Eur. SpeBand»
mens ejl, ml fiscus form& jtsvat, Si pul- cher abfit a- nirrna, & re- Ra indoles, £< lït «lf?7P.
«'3/ai, Tl'AT XSïMS Vuvsu- Hi!; ei Uil 7HC
ïjj/. ld. ex
eod. Si bene anU matt ejl, ptr-
flncet.Sm^HO 7nihi Formofa ■aultum,p!lio- re intefltbili V zSi«edftam Gneis nnitM invifa fuijjet £nzm nobii, quii mme efist- venu ? Hor. lib.2. cpift.i. Male- pater tilifit Tt:lrfi- |
||||||||||
|
""""""^WfdMÉj
|
|||||
|
160 III. B o e c k.
Dit vrijen ftont my vry in 't vrijfte van 't gemoed,
Doet vrylick wat u dunckt, feght vry lick wat ghy doet. Al had hy niet gefeght, de kennis van fijn* waerde
S prack fterren uyt haer' Lucht, en Boomen uyt haer* Aerdc. Sy antwoordtftommelingh•, totdatfy'tflauwgerucht Van 't maeghdelicke Ja ter diepfter longh uyt fucht. Maer 't Ja wordt foobedoeckt met weigerlicke veinfingh, Met deinfend' ftille ftaen, met ftille ftaende deinfingh, Dat wie min Maeghden had behandelden betre'en Nam 't voor een Neenigh Ja, of voor eenjaïgh Neen. Het ftofdaer uyt gefift , de wimpelingh ontbonden, Hy wórdt'er mé te vre'en den Oud'ren toegefonden > Den Oud'ren twee en twee op fulcken voet verknocht, Dien 't nu bejegent wat haer eertijds oorboor docht > Die geeren aen de fpruy t van haer' vergaerde ftroncken Een' Int verhechten fien die Inten kan verproncken, En feght hun vruchten toe daer haer' verftorven kracht Weer vrucht, weer ander' vreughd verlangende van wacht. Die vreughd, die ander vrucht be-erven fy by tijden, Soo 's Hemels fuer verdriet de boofer eew wil lijden, Haer ftadige misvall, en baftaerd wangebraed Te fien vertemperen door foo veel tegen-goed. Sijn groeyend' Vaderfchap verheft fijn' danckbaer* Heere, Die fijnejeughd genoot, met trap op trap van eere, MetStedelick gebied, metStaetelickbewint, Met al wat fpreken kan hoe verr' hy hem beiint. Sijn' kind'ren, d'ernftighfte van fijn' bedaerder forgen > -
Verrijckt hy meeftendeel met wat fy konnen borgen » Daer 't broofer goed verbrandt, en 't voofere verfinckt.
Gevalt hun yet te deel dat door de Borfe klinckt 3 Matth. 6.3i. Hy laet en leert het hun foo achteloos genieten Als hy 't verfamelt heeft > noyt walgelick vergieten -,
Al ftaet het yeder een van allom toe te vlo'en, ib.33. Die't eewigh foecken wil, enfchoeyenopfijn'fchoen. Soo door het rouwfl: geraes van 's Werelds boofte baeren
Mecft fonder ftuytgerolt, en fbnder flootgevaeren, Tot daer't gefoiicken Loodden Ha ven-dorpel raeck', Tot daer het Anckér fegg', te Lande, Man, ick haeck,
Vcnaet
|
|||||
|
•g fj. ,,Z E,D E * P * I NT. E K. j _ ,j$r
Verlaet hy 'ti leoke Schip daer 't ftranden moet en fplint'ren,
Om eewigh op hethoogh van Zion te verwint'ren, DeHooge-Bootsmans ruft > van daer hy defen Ball Leer' keuren voor een blaes, éénpunt, een Nietmetall. O Edel Stam-gefln van fijn' gelijcke Erven,
Stelt vryelick op 't fcheel van fijn' verrotte fcherven Dit weinigh en dit veel: Hierleght voor Mier en Maey, Die geen'gelijck' en hadd^ V en jpaer' een "ip'ute Kraey. EEN PRINT-SCHRYVER.
HY is een' Spiegel-ruy t die elck fij n felven thoont;
Een weerfchijn aller verw * een viller van gewoont; Ëen' kat die nagels heeft en krabb'len moet daer 't ro w is, Vtfer'«»• Maer glijen over't gladd; een'tongh die nergens fchou wis JI^la^T
Dan daer de waerheit feilt} een deughdelicke fpie; mi"s'-rsiC
Een al-om Waerfegger, al waeght hy waer noch wie;
Een Schilder met de pen, al rieckt fy na fterck-water •, Een all datyemand is > een ernftigh kluchten-praeter, Sij n opper oogh-merck is profijtelick vermaeck 5
d'Een treck'er voedfel af, een ander niet dan fmaeck -, Hy heeft'er twee voldaen ■, doch beide maer ten halven: Maer 't fpertelende been is moeyelick om falven. Wie dan noch vrucht noch vreughd wil vinden in fijn Dicht, Stopt Oor en Oogen toe in fpijt van kloek en licht: De waerheit ftelt fich fchoon voor diefë wil begrijpen} Wie tegen haer verhardt en laet fy niet te nijpen j Hoe wel-voordachtelick omhelsden elck fijn' roe, En roemde fich van fchaemt, Die plaefter hoort my toe! Hy wandelt by den wegh met flechte, fluyeke treden -, Maer wacht u, die hem moett, voor't oogc van fijn'Reden, Hy ftraelt'er fterlingh mé door 't buffel leder heen: ^iy ftroopt de fchaduw-Deughd de fpieren van het been, En van foo menig' blein, foo veelderhande pocken, Als duyeken onder 't dack van Broecken en van Rocken, Verfamelt hy een' klomp, en print daer af een beeld, Daer 't rechte wefens-krooft der Moeder-vorm in fpeelt. Soo tracht hy yeder een fijn' Bulleback te maecken, En door fijn' eigen Deur de Deughd te doen genaecken : X Die
|
||||
|
l6l III. BOECK. 2 EDE -PRINTEN.
Die voor lijn fel ven fchrickt ontloopt fich ruggciïngh,
En raeckt doch daer hy hoort onwillens, blindelingh. Maer 't groot fchort fchort hem oock,de kennis van fijn felvenj
Dien dicken dampen-dijck en kan hy niet doordelven j Sijn'keers en licht hem niet, fijn heel lijf ftaet'er voor } Sijn' oogen fien hem niet, hy fluypter tuflehen door* Enfeghthy wathyis, hy gift maer foo te wefen* Sijn Boeck light averechts •, 6, die het rechts kont lefen, En hebt uw aengeficht nae 't fijne toegewent, Wafcht fijn' met uwe hand, en maeckt hem fich bekent: O oogen die van 't fand van vuyle laeck-fucht vry zijt Beloont fij n trouw Hy is, met een medoogend' Ghy z y t-, Dat heeft de Redens-kracht verkregen op fijn bloed, Koel feggen wat hy fiet, koel hooren wat hy doet. LIBERA PER VACUÜM POSUI VESTIGI APRINCEPS:
NON ALIENA MEO PRESSI PEDE.
TUVAT IMMEMORATA FERENTEM
"INGENUIS OCULISQUE LEGI MANIBUSQUE TENERI. Hor.
|
|||||
|
S T E DE-
|
|||||
|
Fuit moris antiqui teos qui yelfingutorum laudes, yelwhiuMjmj>fatant,
autbonmbm, autpecmid ornare: noftris-'Verb tempmbtts, ut alia fe- ciofa & egregia, ita hoc inprimis exolerpii. fclin. fêc. Epift. L 3. |
||||
|
DEN STEMMENDEN
STEDEN
" ' ii . .. .. ■ ' ..... ■ ■ - i ■
.- f • I L ■ >v' '■,-■;•• . ■ ■ ! - ■ . ' ,
|
||||||
|
HOLLAND
endc
WEST-VRIESLAND
G EL U C K.
SÖofcheid'F Nijd noch Tijd, Jöq yceri hy noytgeboren
Die naerutfjchande tracht, die "pan uyp'fcha'ypill'hooreny Getrouwe Sujleren, hoortyeder yan 'tgeluyd Van m>' bekende Stem den soeerflaghop mijn' LuytT Mijn'onbekende Luyt3 maerbefi-genegen Snaeren Ten roem yan uwen naem en hoorensypaerde maeren. 't En is niet ofïck 't Sout, of 't Water t'Zeesvaerd droegh $ Men "bindt en ji'et en kent fchjehen noytgenoegh. Soo yerr ben ick u nut. En, yraeghtghy naer 't yermaeckeny Hoe yeiler kontghy daer, hoe naerder aengeraecken y Die onder 't ruyme dack yan 't all-gemeengewelf G## Tcaerdiger gefokt kont yindm als ujelf? X | , DOR'
|
||||||
|
III. B O E C X.
n e> co/R:rD'' r & <zw WJa a
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
I De Gra-
ven van hnd plege |
T ^ m*Jns ge^Jc^c^ Scliaer befit ick 't eerfte woord j
" * Al waér't mijn' waerde niet, dat geeft my mijn* geboortj |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
ninge^det''" Enl 't planten van de kroon op onfer Vooghden Hoeden.
A"ïande te ^°° ^ ^ 'ltk ^ «^ ' ^ °°C^ m*Jn' DUeren Wadden t ■
Dordrecht Sints heeft mij* eene nacht Veriëtïen gemaeckt,
worden? En all'mijn' wandelingh in handelingh geftaeckt. *** 'ldl*« Maer of de Spaenfehe kefel na mijnp Stapel-rüoften', «ïen hóogen Na mij n' Munt dorften dor ft > het fc>ud' haefr 'c fwemnten koften, water-vleed r^ « -'t '' " "*" ■ • t
die 7i Dor- Dat s menigh natten voet, en waetenn haer Wijn:
^en wegh js »c njet de |_,ancl-fcha waerd fooveil begracht te zijn ? |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
nam.
3 Graef |
. . ., O ./
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
«orisde H A E R L E M.
Vette heeft
fijn Hof t |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
Haerlem
gouden
|
, met •**■ 't Is mij neeringfte roem, mij n hooghfte ftaet in 't bloea,
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
reuonena!e Der Goddeloofen bloed -, van 4 doen mijn' Staele kielen
s^en" dfe" *^aer Ys'ren Havën-töuw aenvaerdden te vernielen. ïietKióoder t'Huys heb ick oock voor God, voor goed en vryigheit te Mijns- '- -
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
:my;
feght onder /-, r
jonckheer Geen ongeüencr naem, geen aengenamer ituck;
mcrmTels 5 'k Heb konft en konftenaers geholpen in den Druck. |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
jj Gravcvan Holland, met den KeiferFreder.Earbarofla te-
gen de Sarracenen getrocken, de Stadt DJmiata te hebbeïi hel- pen veroveren > fnijdende de ketenen die de haven floten met |
Sagen die fy aen de kielen van-haereSchepen geflagen kadden.
s In 't jaer 14.44. Werde de Eoecjidruckcrije te Haetlsa gevonden. -./, V'". A V V.:, .V;V«f'i -.',' ■ |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
•■■SV.'.
|
D E L F. rrs;,~:;:t-xv
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
'kt>En tweemaeldatickben, iïntsdatick'teenmaelwas,
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
» >J3^
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
^Ena eens mij n'mueren heb fien wentelen in d'as;
Maer danck hebb' 't Vaëge-vyer; ick bend'er door gereten 5 Mijn feiven dubbel waerd: Het överkoolde weien En komt my niet van daer} foo moet de kuype fien Die Vriend enVreemdelingh moet taevenen bezi'en» . 'k Heb grooten Wilm gehuift, foo lang 't de Moorder dooghde, vsH- Die my en mij n' gebuert verraderlickf ontvooghde; Maer, Spagnen, 't baêtt' u niet, ick heb de fcha geboet >
En voor alfulcken Vaer. alfulcken Soón gevoedt. LEÏ-
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
S T E Dife-jS 0? É M M E N. 1S7-
,M L r£ Ii I> E N.
»tCN ware'tnijdighDuyii, of'tRhijnfch verdwaelde>fogh ?
A-^Ick waer, fpijt andere, de grootfte Rhijnftadt noch *
Om nevens Katwijck uy t mijn' wraecke te gaen haeleia Van 't Arragonfch geweld. Hoe fouden fy 't betaelen Die, aop mijn aller weeckft, voor't ftuyvende gerucht » «574.. Van een'verrotten mu er verfloven in de vlucht.'
Nu doen ick 's meer van verr, nu doen ick oock te Roomen Mijn' ware wetenfchap, mijn' wijle Waerheitfchroomen > Krabt, kloeckfte Pharifeên, van alle die ick ken, .,, 't Zijn fcherpe nagelen die 't meerzijn dan mijn'Peru
AM STEL DA M.
/^Emeen' verwönderingh betaemtmijn' wondren niet?
^De Vreemdelingh behoort te fwijmen die my fief. Swijmt, Vreemdelingh, enfeght, Hoe komen all'de machten Van al dat machtigh is befloten in uw' grachten? Hoekomtghy, guldeVeen, aen'sHemelsoverdaed? Pack-huysvan OoftenWeil, heel Water en heel Straet, Tweemael-Venetien y waer's't einde van uw' wallen ? Seghtmeer, fèght, Vreenidelingh. Seght liever niet met allen i Roemt Roomen, prijft Parijs, kraeytCairosheerlickheitj Die fchrick'lickft van my fwijght heeft aller beft gefeit. .GOU DL:
A/j Yn'Gouwe voert meer Gouds, mijn' Yfiêlmeergewins
Dan Tagusgulde grond ter borie van fijn' Prins.
_k Heb meer van hun te bat: Doe mijn'b gebuer-Stadt brandden, b oude*»» |
|||||||||
|
*nt-
|
|||||||||
|
£n baedden in haer bloed haer' moordenaeren handen,
Ontfwom ick hun geweld, en duyckten in mijn' Gouw, En.kroop mijn' Yflèl diept' ten hals toe in de mouw. JPfi^pagnen dan, ick fta: Oock ibnderd'oude mueren- Van 't Kaftelijnsgebied. Wie zijt ghy mijner Bueren Die door den neus noch fpreeckt, en my't gebreck verwijt? Ick fegge t'mijnen roem'3 'k ben Brill en brillen quijt. ROT-
|
|||||||||
|
•
|
||||||||||||
|
t0 3 HL; B o *-<*« 3 t
ROTTERDAM.
't ^YWaeU of Rhijn, of Maes, of alle dry te (aem,
<M't Zy YfTel, Merw, of Leek, of dry in eenen naem,
Of fes in eenen buyck, fy moeten t'mijnent bueren» En willen niet in Zeeof kuflen eerft mijn' mueren > Mijn' mueren foo gereckt, mijn' foo gerijekten grond, Dat die my nu befiet, kan vragen waer ick ftond. O mueren, en ó grond, 6 welgevoeghde Stroomen, lAmfteidam. Wijckt voor* de Wildernis der avercchteBoomen, Maer wijckt voor haer geluck: En, Vreemdelingh, feght ghy,
Hoe verr en wint het niet mijn'Mafe van haer Y ? G O R N I C H E M,
DTe my benijdelick 's hooghs Arckel-huys befitt
Ter aerden effende was verre van fijn witt: Wat geld ick zedert min , wat kan ick minder gelden Soo langh mijn' muren ftaen, en 't Klaver in mijn' velden Voor Klaver niet en wijckt ? foo langh mij n' volle Merw, Mijn weigewrongen melck, mijn' altijd bollen terw Te winfte van my haelt -, foo langh mijn' aerde Punten Het oogh verbijfteren dat op my derve munten ? Seghtdan , feght felver, Nijd, feght met den bitften beek, Maer feght waerfchijnelick, Wat 's Gornichems gebreck ? SCHIEDAM.
i dc schie * 'T^ Wee Stroomen fcheiden my van 't achterleggend' Land,
we omcfng"! X De derde fluyt den ringh en geeftfe bey de hand: ïeaschieiand In'[ midden ftaet mijn ftoel op welg-efteunde ftijlen; V3ti scheeren *-' * *
Daeroeffen ick mijn'Jeughd op't noodigh kennip-quijlen ,
|
||||||||||||
|
van voien.
|
||||||||||||
|
En 't ruggelingh gefpin, diereckt haer fpinfel uy t
Tot daer het licht en dicht den Haringh-buyt befluyt, En 't mijnen t binnen fleept, van daer hy met mijn' Brieven N och een s ter Zee geraeckt, de Wereld gaet gerieven. Die my klein Rotterdam en groot Delfs-haven noemt, Heeft niet te laegh gelaeckt en niet te hoogh geroemt. SCHOON-
|
||||||||||||
|
SlË.DE«MEMME
|
||||||||||||||||||||||||||
|
1^9
|
||||||||||||||||||||||||||
|
M.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
SCHOONHOVEN.
DE beurt en wederbeurt van 't nemmer ftaende rad
Daer 's Werelds werr op draey t, heb ick op 't ruymft gehadt Noch is mijn overfchot van d'eertijds fchoone hoven, De Peters van mijn' naem, voor andere te loven. Wat fchaedt my 't op en neer ? 'k heb mannelickgeleên, En meeft al winnende, minft wijckende geureen, Maer evenwel geftreen. Land-Vooghden, die de ftangen Van dit gebiedt berecht j 'k weet meer als Salm te vangen: Of't weer op't prangen quam ; denckt hoe icka voormaels dé, En ftelt in 't Wapen-boeck, Schoonhoven ftaet voor twee. |
||||||||||||||||||||||||||
|
fl Ten tifJe
van Vrouw Jacoba tegen die van Rot- terdam,en;!c niet die v^n- der Goudc.iii den llagh re Aifhcn, &» |
||||||||||||||||||||||||||
|
BRLE L.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
'k r>N ken geen b Heele i
•t-'Nu houd ick't met c |
||||||||||||||||||||||||||
|
eer, en Breehiel is my vremd:
en naem die op den neufe klemt: |
||||||||||||||||||||||||||
|
b De mond
van de Maft wordt Hz- liuin gehee- ten door Mi- niui. |
||||||||||||||||||||||||||
|
Dat werde phlips gewaer, die door mijn' Brill-gelafen
Alvroegh fijn' avont-uer, en hoe't 'ernochfou rafen Om Hollands Vryheid, las. Watleghtmyaendenlof Van uyt de diept' gedijekt, van klei geworden ftof, Van ftereke Zee-gebuert ? c 'k heb door het ipits gebeten, Dat heeft vry Nederland mijn' tanden danck te weten: Daer gaet'er veel ten ftrijd', en 't winnen wordt gemeen, En volgers winnen oock i maer voor en wint maer een. ALCKMAER.
't XVT As d Al Meer daer ick fta, en nu is 't vry al meer}
" Soo haeft Verone viel be-erfden ick haer' eer,
En groeyden uyt haer Ass, tot dat ick oock eens Ass werd, En wederom verrees, en dubbel wel te pas werd. Sints feght de Vreemdelingh die op mij n' waerde lett, Waer ifler eene meer foo fuyver en foo vett ? Dat fagh de Spaenfche Wolf, die na mijn' adren dorfte, Doe noch het Haerlemfch bloed fijn' aderen uyt borfte ■, Maer, eere zy den G od die 't hooge boos ver worpt, Hy weéck, en hadd' es meer gefpogen dan geflorpt. |
||||||||||||||||||||||||||
|
C IJ71.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
d Van ïi
Meeren die
daer rondom lagen lêght men den naem geko- men te zijn. |
||||||||||||||||||||||||||
|
IJ73-
|
||||||||||||||||||||||||||
|
HOORN.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
ï
|
||||||||||||||||||||||||||
|
170 III. BOECK,
HOORN.
BEn ick de Moeder-Stadt van foo veel moedigh bloed,
Dat foo veel' wond'ren dé, en foo veel' wond'ren doet, Van Mannen die, vermant, voor mannen noyt en weken , Van Zeilers die, verzeilt, voor Zeilers noyt en ftrekenj » hi«- Heb ick van allena eerft 't groot Haringh-net gebreidt, Van allen eerft gefpreidt, van allen eerft verbreidt j Ben ick deZuy vel-mouw van voor en achter Stav'ren, Ben ick, foo verr ick fie, de Vrouwe van de Klav'ren, En vraeght men hoe ick Hoorn van ouds herr heeten moet? En heet ick anders recht als Hoorn van overvloed ? ENCHUYSEN. .
VAn Enckel'huyfen is groot Roomen opgegroeyt,
En ick van enckele: groot Roomen Keeft gegloeyt, En ick ben plattb gebrandt: groot Roomen is herboren, En ick van niews herbouwt, bey beter dan te vooren : Groot Roomen heeft fij n jock den Spagnaerd opgedruckt > Enick mijn'vrijen hals het Spaenfche jock contruckt, Noordholland, hebt uw deel in d'eere van uw' Vryheit, Maer weet dat d'eerfte fteen van 't groote werck in my kit, En, qnam de heele buert te deinfen tot den val, Weet dat ick daer toe noyt den laeften leggen fal. E D A M.
DE Dam die 't Zuy derdiep het binnen Y onthiel
Gaf my d'Ydammer naem; dien ick niet langer hiel Dan tot het vett gerucht van mijn' gewilde Kaefen De wereld had gevult, en naer mijn aes doen raefèn:■■ Sints noemden fy 't Eet-dam daer foo veel etens groeyt. Maer dat men mijner melt foo verr het ebt en vloey t, Is elders op geveft: hoort, Hollander, de wielen Van uw' V jclrori-koers zijn uw' bezeilde kielen 5 Dat zijn de mijne mceft : Behoort niet meeft de danck Den Kaden-maker toe van 's wagens gladden ganck ? MO NIC-
|
||||
|
Stede-stemmen.
|
||||||||||
|
«7«
|
||||||||||
|
M O N I C H E N D A M.
»c tj Uyd-öofle JPurmer-end befett ick met den Dam
£-* Die van een Monick-Meer wei eer fijn Doopfel nam.
Meer eertijds, nu niet meer, hoe fien ick u we baeren Van baeren' ingeflockt ? als minder ViiTchen vaeren n!c£e Mo-
Vandiehaermeerderzijn. En, vraeghick'toockdefaem, Icght nu met
'k En leere geen befcheid van d'ouder' baeren naeni. £epm«n.
Al vultghy dan mijn' Schild, ftaet buyten halve-Paepen, Om blijven dat ick ben, behoev' ick meer als 't gaepen : Mijn' Borgers moeten bey Godsdienftigh zijn en koen ; Hun wei-zijn hanght gelijck aen 't Bidden en aen 't doen. MEDENBLICK.
|
||||||||||
|
W
|
Eft-Vriefen, weeft getuygh', 'k heb2 Koningen gevoed t, n* f£kllZ
|
|||||||||
|
Weft-Vriefche Koningen, de Vooghden van uw goed. bÓd7 Dib.a
Maer dat ick meden bliek van» Waerheits helle ftraelen «déan'dÏÏ1
Mijn' gulde 4 Toovenaers' ter Hellen fagh doen daelen , Kon\Ta
J £> . ..O J van Heil-
Was meer verheugens waerd, en t dienen onder God vriesland.
Veel vryer vryigheit dan 't Konincklickgebod, s'ne ™t'L- Daer Godes niet en was. Noch ftaen ick verr van ïlaeven , wm/d h« Maer vrijelick ten dienft die my de Vryheit gaeven -, chriftei. ge- Al heb ick over langh de gunftigheit beloont, 4 Medea, En Holland * eerft het pad naer 't Gulden Vlies gethoo nt. ^"«n &. beden te weiden in een gulden beeld. s De eerfte Schipper naer Guinea was van Medenblick,' 5 2 3.
PURMERENDE.
"LT Oe oud en ben ick niet, die 't felver niet en weet!
■* Hoe weet ick 't, die foo jongh foo menigh meefter fleet ?
Sints5 Eggerts dicke Beurs den jongen Vorft verbonde, ,e J"r- wt-
Ta- t* , , , , . , , J Ö, . JemEügert
JJie my ter danckbaerheit het hooge huys vergonae. hadde den
Maer dubbel was de gonft, al was iy 't by gevall, ftf wmVn,
Van die mij n' wooningen befloten in een' Wall > ""oïSe
Met werd ick Stad genoemt, met heb ick ftad gegrepen van fi,v va-
In 's Vaderlands bewind; daer fegh ick onbegrepen S^SJt
Of, Ja, wanneer 't my luft, of, als ick weiger, Neen: ^ f00r br-
Wr i . •• *—•'•«. i n« •• fiand van gel-
at ichaedt mijn' kleinigheit ? de grootft en zijn maer een. defiikiuvu- • V - DOR plicht, dat hy
12 UKJ «•" hem onder andere belooningen vergunde het Slot te Pmmerende te bouwen, daer van hy de eerfte Heerc werd. 1410. |
||||||||||
|
i7t III. B o e c k.
DORP EN.
Aen Ioff».
DOROTHE A van DO R R
DE Dorpen, aller Dorpen DORP,
Die ick den Nijd te yooren "worp Gehoor en yeder oen een' Heer, Behoeder yan hun Recht en Eer ; Den meeflen fchort het aen een Vrouyp i Gedooght dat ick'er Vaen trouwe , Die, •ftarens' all ofelck een' Stadt, Aen nochfoo Veel' te -weinig}) hadt. |
|||||||
|
'SGRAVENHAGE.
LTEt heele Land in 't klein, de Waege van den Staet,
■*- •* De Schaeve van deJeughd, de Schole van deDaed, Het Dorp der Dorpen geen daer yeder Steegh een pad is,. Maer Dorp der Steden een daer yeder Straet een Stad is,., De rondom groene Buert, het rondom fleenen Hout, Des Boers verwonderingh, al komt hy uyt het woudV Des Stémans fteedfch vermaeck > al komt hy uyt de mueren, Der Vyanden ontfagh, De Vrijfter van de Bueren. De Werelds leckernij, des Hemels welgevall j h 't.daer.met all gefeght j foo ben ick meer dan all. |
|||||||
|
'SGR>
|
|||||||
|
• S T E D E • S TE M M EN.
'S G R AVE S -A.N D E.
|
||||||||||||||
|
m
|
||||||||||||||
|
AL fwoer ick wat ick was, ick vonde nauw geloof}
Wie t'sGravefande voer vertrock wel eer te Hoof. Mijn' Sandvloed Heb ick fints mijn' Sondvloed moeten noemen». En'sGraven Marmeren in Duynen fien verdoemen. Nu zijnder dat ick was. Maer daer de kloot op gaet Is een bedenckelkk punt 5 Soo is de tijd die ftaet, En Nu is nu Verby, en Zij n en is maer vlieten, Herdenkens achter-om het ftadighfte genieten j Stelt Was en Is by een, wat fèheelt den Haegh en ick ? Een' tegenwoordigheit, geen thiende van een' fnick. R Y S W Y C K.
A/fYn Rijs en wijckt voor geen, foo langhCaftilien wijckt
W*VoorNafa//shoogerhand, die'tdagelicksverrijckt. Men moght my op de ry van mijns gelijcken tellen y Maer Maurits is te verr voor fijns gelijck te flellen -, Dieluyfter hanght my aen. Men noeme my dan ftof, Icknoeme my fijn Hof, ten minden fijnen Hof. 't Viervoetige gebroed, fijn'liefite Hovelingen, Zijn aen mijn' borftgefpeent j waer Spagnen is te dwingen, Daer worden fy met Hem ten voorden uytgefett, Verdien ick niet wat lofs in 's Vaderlands ontfett ? L O O S D■ U Y N E N.
^jEen loofèrDuyn dan 't mijn, geen grafeloofèr ftof,
^Oock op mijn krachtighflegeen dorrer Nonnen-hof: Noch lev' ick in den mond van gierig' ondervinders, Die geen' verwonderingh en ftellen voor mijn' kinders 5 |
||||||||||||||
|
Danck hebb' * Griet Floris kind, en 't vinnigh bedel-wijf,
Die heel den Almanackdé krielen uyt haer lijf, ~? 'z halve jaer na Jan, 6n 't halv' na Lijs fagh noemen. Men magh groot Amfteldam om 't jegenwoordigh roemen, My viert men om dat was, foo doet men Roomen oock ■, fatwas een fchooner Vyer, maer wat verfchilt de roock? |
* Vrouw
MargarJet Dochter endc^
Erfgenaem van Graef Floris de 2 V. die geleglit Word 3C4. kinderen t'eener dragr gebaeitte hebben,. |
|||||||||||||
|
SC&E
|
||||||||||||||
|
Yj
|
||||||||||||||
|
174. lil. Boeck. Stede-stemmen.
S C H E V E R. IN G H.
AL waer 't obck Scheperingh, de naem betaemde my *
Soo pas ick op het nett en 't filtige gety. Ghy weet het, leck'ren Haegh, die fes gevoerde Viflen Voor dry gedragene vermuylen kont en miflèn. Noch is mijn Wagen ruym mijn' Pincken dubbel waerd j Mijn'Pachters prijfen oock fijn' zeilen byder aerd Voor d'oude water-konft die 't goud foo verr gaet halen: 't Is waer, noch vim, noch veer en kan hem onderhalen, Noch JEols hollen aem, noch Titans helle tredt > Hy loopt het al verby, maer hunluy altijd met. VALCKENBURGH.
COo verr vier voeten gaen, vier voeten in 't beflagh,
*^ Vier voeten in den dwangh van Ruy terlick gefagh,
Soo verr men ringhten fpringht, onthaelt men de geruchten
Van mijn' September-feeft en woelende genuchten.
Die mijne Peteren mijn aenftaen had vertelt,
Sy hadden mijnen naem in Paerdenburgh verfpelt.
Gelijck het koren gaet op, door, en uyt den Moeien,
Soo treek, foo fend ick uyt het meer en minder Voelen.
Wat dunckt u, Vreemdelingh, van't wederzijds verlland ?
Heel Nederland vult my, en ick heel Nederland.
Einde des derden Boecks.
|
|||||
|
N
|
|||||
|
VIERDE BOECK.
DAGH-WERCK;
, : 1- . < .f,, >.-..„■..-il t ,.1 • u ..--». ;. -- -••■
| - . • I
Objervabo meprottnm, é" qttod eft utiUfjimum DIEMmeum recognojcam. Bik
mspejfmos facit, qwdnemo'vitam (ïtamreftkit. Sen.Lib, 12. Ep, i. |
||||
|
GEbreeckt u yet aen 't werck; (het meefl gebreeckt'er aen 3
Mijn Lefèr, en ick ben voor haifVegh blijven fteken) Hoe korter Dicht, hoe min misdichtens is begaen; Hoe meerder uw gebreck, hoe minder mijn'gebreken. |
|||||
|
*
|
|||||
|
ILLUSTRISSIMO S IDE RUM,
T E L L JE,
ANIMi DIMIDIO SU JE,
DIEM VIT JEy
V I T A M D I E I, '
OP E RIS DIMIDIUM SUI,
E T S U I,
CUM ^TERNO LUCTU
D.
NON SUUS AUTOR. |
|||||||
|
Propera yfoere, & Jingulos dies fingulas
yitasputa. Sen. Stahilita mens feit, nihil intereffe inter diem
isffeculum. Sen. Ep. 101. Vnm Dies gradm efl yiu. ld. Ep. 12,
|
|||||||
|
Voor
|
|||||||
|
1/8 IV. B O E C K.
Voor mijn' Uytleggingh.
SOodaer geenonderjcheitenwaeretujfchen Dichten *onDichi,
mocht men altoos in Dicht} of altoos in onDicht fchrijven. Maer het langh gebruyck feghtjae, en Dele redenen bewyfen't^ alle te kennelick, om op niews te melden. Nochtans Jiet men Joo ongelijcke dingen hier vermengen 3 daer Verwijfden. Daer ?jjn Dichters, diejelden Dicht baeren: meeft onDicht in Rijm, enk het moordt gangbaer; pro captu ledoris. Haer lof is; Jyjprekm klaer, en behoeven geen' tolck. Soo en doen fy: Maer wie foiide haer deduyflerheityergeven ? haer Dicht is onDicht. Sooengingb't met de Oude niet. Haer Dicht was dicht; "verre van onDicht; en behoefde wat vertolcks. Wel dengenen diejich in de moeyte ge- fteken hebben. Sonder haer, de foetjle wijsheit van eertijds waer ons onkundige vruchteloos. Maer de Tokken hebben hier en dm de weldaed vergalt: Sy hebben den Dichter en menighmael toege- dicht 't gene haer noyt in den fin en quam. Den weinigen die noch heden d'oude nae dichten, heb ick 'tjelve ongevalfien over komen; en 't heeft myfehouw van alle Jchaduwen gemaeckt: my y die d'ou- de als een'jcheeve fchaduwe volge, en nochtans volge. Soo ben ick mijn eigen Tolck geworden. Neemt het wel of qualick , Lefer; Leeft my, of laet my ongelefen: Mijn recht is, gelefen te werden joo het my luf}. quamend'er oock vreemde handen over 3 wat ge- daentekregenfchaduwen Van (chaduwen ? Se Ie paro'.e che ufo il Scrittore, portan ftco un poco, ! chi (crive, e col bnon giudicio arïaticandofi un pocot
non dito di difficulta, ma d'acutezza recondiu, e non J gutta qud piacerc che s'ha nel confêguir ie cole difficiüj cofinota, come quelle die fidicóno parlando oidina-] e fe la ignoramia di dii legge, è tania , chenonpoffi riamente, danno una ceita maggior autorit» allafcrir- ! fuperat qudla difficulta, non e lacolpadello Sciit- tuta,efanno ch'il lettote vapiüretinutoelöpradiie, \ toie. Etli. C<tjli&l Cmrg. « megiio confidera e (i diletta dell' ingegno e dottrirw di ! |
|||||||
|
* Profa.
|
|||||||
|
Ann^e
|
|||||||
|
D A <? IJ - W E R C K. (J7p
ANNi M AK l M 3. SCHURMAN
EPIGRAMMA
In
Nobilipmi puftantiftimique Viri,
D. CONSTANTINI HUGENII Eq.
& Zulichemi Domini
OPUS DIURNUM,
6)iwdingratiamkBiJïim<cfM quon&am Conjugis,
DöMINi SUSANNI a BAERLE
au&or confcripfit.
Q U<eris an h&c claram mereantur carmina Lucem.
to Jïhris neget ? Hancpofcit ttobilis UMB R A fibt. Nee >fiforte velu, pot es occult are Diurnum» Cum natura tibi, PHOEBE, repugnet, opus. Op het ÜAGH-fERCK van dm Heere
CONSTANTIN HUIGEN S.
TTXAgh-werck, dat den plicht vervaet
*•**-% Menfchen, die in eere ftaet > Dagh-werck, dat, in weynigh ftonden, Komt kompas en ftreeck oorkonden, Om te doen benoude reis, Met de Schuit van 't dood ziek vleis: Veel is 't waerdt voor Lien en landen, Dat ghy komt uy tHuigens handen, i Die geen ander zedefpoor
Schildert, dan zijn hart verkoor. Daer, in 's werelds onderrechten, Praet en Daed te zaemen vechten, Z 2 Vecht
|
||||
|
IV. B O E C E,
|
|||||||||
|
i8o
|
|||||||||
|
Vecht men om des Leeraers zin,
En zij n' woorden gelden min. Veelen, die van Deughden fchreeven, Wifchten 't uyt met ftrijdigh leven. Maer zijn letter en zijn Geeft Schoeyen juift op eene leeft. P. C. Hooft.
|
|||||||||
|
M y n H e e r. e .
GEendagh en heeft my oyt een toorts onfteken, daerbykk
mijne verloren dagen klaerder ende aendachtigherhebbeop geraerckt, als wanneer my uwe gunftighe hand heeft toe gereyckt zijn en zijne Sterre's Dagh-werck. 't is foo af gebeelt als't noytye- mand beter kon de: maer foo af gewerckt; dat het de befte werck- luyden verre buyten aeflem acbterlaet. Ick heb noyt Dicht met grooter luft geleien j maer noyt Gedichte met grooter onluft naer gedacht: Noyttegaft gewe'eft daer'tmy beter fmaeckte* maer noyt op geftaen van daer ick my meer verkropt vond. Ende heeft dit lefte mijne ad'ren foo verftopt en ontroert, dat het al dick en drabbich is wat ick'erzedert hebbe konnen uyt perfTen. Ende en fal daeromme uwé wijslieyt niet vrep.it keuren, dat ick (als over gierighe gaften haeren milden waert plegen te bedanckenj foo heedijcken onthael erkenne op een onvafte maet-voet met een Hamerende tonghe. Ick vertrouwe dat uw diep-door-boo- rend'ooge, op'tvol-feylich uyterlijcke nietftuytende, eenvlij- tigh toe-eygenen van fchuldige dienftbaerheytfal konnen afne- men felfs uyt een hinckend aenbieden. Dat 's mijn trooft, en fulc- ker anderen meer als fich nefFens my verminckt voelen door het tegeftel van foo onvolchbaren voor-loper. God gunne u dien op foo ongemenen wijfeten half gebrachten dagh tot een algemeen voorbeeld, wellaettemoghen brenghen ter dieper avond, de welcke u weder ten. opganck ftrecke in een beter horifont, kenen- de ondertuflehen te met wat lichts aen My n He ere,
Haghedefen ïz-May 1Ö39.
.• Uwen on-eyndeljjck verplichten Dienaer
G, R. DoXjbleï-
4»
|
|||||||||
|
Dagh-werck. 181
<4en de Heere
CONSTANTIN HUYGENS, Ridder,
Heere van Zulichem , &c. op zijn bejchreven
DAGH-WERCK.
DOor nacht-werckt Dagh-werck, daer noch oly'aen gefpaert is.
Noch keers, noch Sterr', noch Son, noch Sin, noch zielen-licht: Wat is mijn ziel verruckt door 't hooch-ftijgh van een Dicht, 't Geenuyteen Hemelfch breyn met Wijsheytvoortgebaertis! Daerrijmmetre'en, defchell'met kernen, foogepaertis,
Dat elck voor 's anders pronck, voor beid's al ander fwichf.: Dat fegghens wet, en nauw befette dichtens-plicht Noch oyt foo wel geleert, noch oyt foo wel bewaert is. 'kRoem 's Dagh-werck's fchaduw' nu: 'k blij v'voor defeha- duw'ftaen: 't Noy t vol-roemt Dagh-werck felfs en roer' ick n iet eens aen. Dat's my niet nieuws j dien'tluckvan kints-aen ond'reenbuyr- kerck, • Uw' gunft van jeuchts-aen heeft geleghert in uw' gu niL Die'top-merck van uw' Son en Sterre-loop, de kun ft Uw'sDagh-wercks, niet zijn Dach, maermaeckt zijn dachlycx uyr-werck. G. R. Doublet.
Perilluflri Vir\0t
D. CONSTANTINO HUYGENS, Equiri,
Zulichemi Domino, Sereniffimo Aurafionenfium Vrincipi a Confuus
é1 Secretü, Theod. Graswinckel S. D.
f~\Fconomica tua legi relegiqm: quo minus remittam non tammepenes
ejlculpa, qui uxorem coelejii hocdepofitofraudare nullmfuftineo, pnt- fertim dumpientijfima matri eum morbo colluclanti'ancillatur, quam pe- nt's bonitatem tmm; cui ut ego uxorque omnia debemus, ita é? volupeefi, emdemh&mipfam ejfe, qu& impudentiam nojlramtegat: ^uatenm ver o uxor retulit abs. te judicium meum t-equiri, ut ut Jupervacaneum fit hoc Mud, apudTeprafertim, quitenuitatemmeam nofii, ejl tarnen autorit a- tem diffiigiendi religio. Ut ex veteriformula, prafifcmi, finefuco acfalla- m , dicam quodfentio ; A b Hoc Monumento Dolüs- Malus Abest, Z 3 $g*dr
|
||||
|
jgj' IV. B O E C K.
QUidquidab empyrea ducendumfpiritw aula
Enthem humarmm flecïat ad obfemium > Jguidquid ad empyreas ammmtemjubvehat aulas} DetquepedempatriofigerepoJJepolo,
Omne libellus habet: Zulichemo dignaparente Progemes. Serus qui leg is ifta nepos,
TJj rapt as ccelo plammas mirare, fitperna, Defixumpotiusfedjlatione folum.
Purta Promethex, vakant mendacia virgx, Sui ccelo terras inferit, Hic Deus eft.
III. Non. Nov.embr.is cId Idc xl. Hag£.
|
|||||||
|
Op het
DAGH-WERCK
Des Heere yan Zuylichem.
O M dat de Ster verdween die uwe hand beftraelde
Hebtgy, doorluchtigh Man, dees Rijm-draed afgefneen > Gy zijt voor't vierde fchoft de winckeluytgetre'en Om dat het licht niet meer op uwen arbeyd daelde, Het licht vaneene Ster, dievaft, ofdatfedwaelde,
U diende tot een ftuyr en fteun van rijm en reen: Des hebben wy al me door 't quaede uyr geleen Dat ons met uwe Ster uw werck-luft voorts onthaelde. Het licht, dat in het druckft van uwen dagh vergingh
Waer aen 't volmaecken van foo fchponen puyck-ftuck hingh Sal eens weer komen op een heerelijcker fchijnen: Maer, wanneerraecktdit Werckuytfijne duyfternis ?
De graege Lefer roept: Men geev' het foo het is, Schuyf van uw Dagh-werck eens de dicke nacht-gordijnen. J, Westerbaen.
|
|||||||
|
//;
|
|||||||
|
DAGH-WERCK. 'jfg*
InNoUHJftmiy puftaniïjfimi, clarijpmque^viri
CONSTANTINI HUGENII Eq. &c,
Opera &Dies. . T^TUnc[ordent, AscB.i£E5 iu&finelumineluces,
■*■ ^ Nunc tua, nox nobis creditur effe, dies. Excurruntprifci denfa caligine Soles, Et tenebris hor rent f dera Graiafuis.
Hoc, quodfcribis, opus, nihil efl, nifirum&oti, Etjlerilü van/t relligione labor.
Infiruü agricolam, diclaófacienda colono, Officiumque legunt bos & aratrafuum.
Sudant defeffepigrofkb vomere dextra, ^uodque manu* verfètfedula, vile lutum e ft.
Noflrajibi pandunt meliores tempora luces , <JMetiturquefuum digniorhora diem.
Aulafapitformatopue virum, feperficit ipfa * Etfócia recli conjuge> rectafacit,
lila Deo Chrifloquefaospia mmcupat annoi j lllafacrofan£U verherat ajlraprece.
Sic prior in coelos rapitur. mox Principis audit > Et bellatoris di&afevera Ducis.
Vrandia' formant ur monitü, & currm & uxor , Etpuer, & mediofabula nataforo:
In leges liber , in leges coguntur amici ■> Stringitur adnormamprodiga turba novam.
Aufcultmt tantoflomachtu, fplen, lingua magiflro , £?uajque premuntpartes crimina, juffa regum.
Vapulat obfcurimalefanus carminü autor, Vapulat abje&a Jimplicitatis epos.
Eitfihola totus homo, mundtts, domus, aula, poets., £>uaquepr&ü, lam eflTe, Zulecheme, fèqw.
Exemplomandatalegü, fax, lumenhonefli. Dirigiturfludiis quilibet ordo tuis.
Tu Th ar os es, vit* lexfulgida, regula mor urn, DumcomesitPhceboStella Susanna^,
£lua tu lucenites, nitethac- quavivis awmffi, Fiiït, &exacJi;mquodfacis, ipfa facit.
guod-
|
||||
|
IV. B O E C K.
öwdque bonum geminifacit is, jam difeimus omnes.
EleEtimur adtantosfeeminavirque duces.
Tam pa camfcribas Aul&pr&cepta minijler, Hocloquar: Hanc subeat, qui volet esse pius.
C. B ARL^EUS.
|
||||||
|
In Clariflimum Opus-Diurnum llluflris Domini de
Zuylichenij &cc. /""\ Uu te, fumme virum 3 tanta dam confulis aula *
^■^ Credat Apolline&plectra movere lyrx Et vatum delubrafequi ? Jam Pollio nofier CW&cenafquc dm Belga vacandus er as. Jam tibi componunt alii. Tibi rara Maronem Mox tribuent, finonjamtribuere, novum. Ajpice ab Amfleliis tibi qux vox inclyta ripis Tollitur ■■, & tua queis vocibw Haga tonet. In tuaprofiliuntfluvii, in tua nomina faltus: Najadibus mixtas eer nis Hamadriiadas.
Ta vatum fis dulce decus: Nos turba, poeta Simm; & e querula carminafume toga. Dumfora. me laffant, requiem mihifüffice lajfo, Et me Naffbvioperge beajfe tuo.
Seddumtantusamor, Conftantiinpectore, Pheebi efi 3 Tange, licet taciamfapius, ufque chelyn,
Et nofiro te redde choro; fedApollinis injiar; Et medias int er regna capefce Deas:
Pone modum nobis, & quam vispercute chordam; At que tuofurgat lumine noflra dies;
Noflra diesveflrofplendorem debeat aftro, Vergat in occajum te duce noflra dies.
At tua Lux, qut Stellapolo nuncfixajèreno eji, T>um videt, efummis nubibm ifia legat.
Scilicet h&c, uni in ter ris celebrata marito, Omnibus hinc ccelifidw in are e mie at. C. Boyus.J. Os'
|
||||||
|
D A O H ■ W ! R C K, l8y
IN
DIEM ET EJUS OPERA; Defcripta ah illuflri Tiro,
CONSTANTINO HUGENIO,Equite, &c. DE/inat, Hugeni 3 jaéHare vetuflior <etas
S&cula qua Pylii ternafuerejenis. , TQnJatis eji vixijfè dm: fatis omnibus una
£>u& tik defcripta eji nonperitura dies.
Una dies long* qttavis compendia %>it<t, Una dies tanti temporis in/t'ar habet.
Niltibicum votis, quivota emenfus & annos LMille annos condis, facula mille tibi,
^uoque faos Jpatio Phtebusjibi colligit ignes Tejiupuit vit*plus tribuijfe tu<e,
Jamque tenes quidquidconfamptum temporis orbi, Et qttidquidnondumpradicatejfefaum.
Sacula deficimt alios, tibi milleJitperjhnt j Hocquoque, quodmnejl, tempore ■, tempus habes.
Mtdtum ver o tibi debeo, illujlris Domme j qui adtamjhncli & ingeniofi
Operis tui leElionem me quoque admififti. Noli tarnen idpublico diutius irzvidere, cujus par tem caelum jamjibi vendicavit. Vale, Vir maxime', & dternum vive. Lugd. Bat. xxvi. LMartii cl3 loc xxix. M. Z. Boxhornius.
Aen den Beer van Zulkhem. OP HET OVIRIYDEN VAN SYN EGA,
Mevrouw
SUSANNE van BAERLE.
JS Zuylichem een ftercke zuil,
* Hy wankel' niet, noch wroet den kuil
A a Van
|
|||||
|
-"-*«
|
|||||
|
IV. B o te c k.
Van't graf, waerinzijnEgaleit,
En flaept, en wacht op d'eeu wigheid, Niet open 5 noch verfteur Gods acker, En roep zijn lijk-Vrouw t'elckens wacker. Het treuren weckt den doode niet,
En voed des levenden verdriet. Al zochtghe fchoon met Charons fchuit Euridice, en al kon uw luit De harp van Orpheus zelf verdooven, Ghy fpeelt haer' geeft niet weder boven. En waer het moghlijck te geichien,
Ghy zoud niet laeten om te fien, En haer verliezen, albefchreit, Daer 't licht en 't naere duifter fcheit. Uw morgenftar zou u ontzincken, Daer onfe Zon begint te blincken. Wat moeitghe 't onverbid'lijck hol ? -
Uw fchoone bloem is in haer* bol Gekropen, om weer op te ftaen, Daer heur geen Hagel-fteenen ilaen, Noch al te her de ftraelen rooften. Ghy kuntu metd'afzetfels trooften: D'afzetfels, daer heur ziel in leeft ,
Haer geeft en zedigheid in zweert. Demenfch, diena hetoogh vergaet, Herleeft onfterflijck in zijn zaed. Al fchijnt de zerek 't gezicht te hind'ren , Men ziet de moeder in de kind'ren. Der kind'ren wackereoogenzijn
De fpiegels en het kriftalijn, Waer in der ouderen gelaet En fchijn en aenfehijn voor ons ftaet: 't Zijn onverzierde Schilderyen En verwen} die ons hart verblyen. ■ / ■ -. " "
J. V. VoNöEt-
|
||||
|
D A G H - W E .R. C K. 187
Aen den Wel-Edelen Geflrengen Beere
CONSTANTIN HUYGENS , Ridder, &c.
Op zijn* Soeck,
genaemt Da gh -werck. M
Uaen magh vryelijck van zijnen Biflchop zwijgen,
Die 't werck der Schepping in fes dagen fraey beving: Hoewel'er aen dat ftuck meer daegen arbeyds ging. En Vranckrijck magh zijn'moedt nuoock wel laten zijgen Die 't op zijn Week-werk voert: Nu wy van Huygens krijgen
Zijn Huys en Burger-plicht, 't Is noodloos dat men ding Om d'eere met die twee voor hem, wiens lof ick zing, En wiens verdiende Roem men ziet ten Hemel (rijgen. Hun' Boeken waeren vol van Godes wonderdien >
In't zijne, alishetkleyn, daer vangt hy ernftighaen Om ons Godtvruchtigheit en Deughden aen te preeken. Maer is 't geen jammer, dat fo kloek en fchrandr' een man 3
Die in een' dagh alleen ons fbo veel leeren kan, Zoo fchoon en nut een werck laet op den Middagh fteeken ? Daniel Mostart.
Aen den Heer
CONSTANTIN HUYGENS, Ridder, &c. Op Sijn Boeck,
genaemt Dagh-werck. |
|||||||||
|
G
|
Y! op wiens trouwicheid den grooten Fred'rijck ruft,
|
||||||||
|
O! onbewogen ziel, tot Hollands flut geboren,
Die rontom in de weeld', en midden in de luft, Door weelde noch door luft u noy t en liet bekooren} Verheven Conftantin! foo dickmaelalsghy komt,
En doet u ftercke ftem, in onfe oore dond'ren, Beftraft ons vriendelijck, wy ftaen gelijck verftomt,
Sijn nergens toe bequaem als om u te verwond'ren. Aa 2 De
|
|||||||||
|
188 IV. B o e c k.
De wereld is verblint met grouwelen belaen »
De deuchd verhuift, d'ondeuchd heeft d'overhand gekregen, Maer ghy, gefwinde geeft, komt met u Dagh-werck aen,
En opent onsgeficht, en wijlt ons beter wegen. Wy fien hoewel ghy leeft, en hoe u groot gemoed,
Niet mee bekommert is, daer 't meefte deel der menfchen; Wy werden ongeruft j en defe onruft doet
DatWy, hetgeen wy zijn, niet meer te blijven wenfchen, U dach weet van geen nacht. Maer noch (vergeeft het my)
O Huygens! (en het werdt van elck een lbo gewefen} Het gene , dat ghy wilt, dat maer een Dagh-werck fy,
Sal, of ghy niet en wilt, een eeuwigh eeu-werck wefen. Aen de tijd-werfuymende Jeuchd, op het [elfde Wenk.
* I AYd-quifters, wijvichvolck, die, fwaervanydelheden,
-*■ U eierend', uontciert, die't befte van u tijd Noyt wel en hebt befteedt, noy t wel en fult belleden, Soolangh ghy niet bedenckt, waer dat die heenen glijt.
Leert, foo ghy leven wilt, van Huygens beter wefen, En hoe men door de deuchd en eert, en wordt ge-eert,
God dient, Sijn fel ven kent j Ghy hoeft niet veel te lefen. Onthouwt, maer eenen dach, ghy hebt genoeghgeleert.
Fhanc. Le Bleu.
|
||||||
|
!
|
||||||
|
0AGH-
|
||||||
|
D A G H
|
|||||||||||||||||||||
|
i8p
|
|||||||||||||||||||||
|
R C K.
|
|||||||||||||||||||||
|
DAGH-fERCI
i. CT e r r e , die my in de Sterren
^Menigh onty doet verwerren, »e«e.tS:*j,
Keurigh, of my-een'van all"
Als mijn' eigen Sterrgevall': Sterre, die veel Sterren aen fien, Als de Keerfen by de Maen fien, Als de Maen (in mijn gelicht) By de macht van't Moeder-licht: Sterre j merghvan all* mijn' vreughden, Die my eens met, Ja, verheughden, Noytbedroevenfultmet, Neen, Tegen 't ja-woord van de Re'en r Sterre, regel van mijn'reden, Al van doe my mijn'gebeden Voor uw' reden fielden veil: Sterr', alleen en al mij n heil : |
|||||||||||||||||||||
|
2. Nu 't den Hemel foo gepaft heeft,
|
anim* hujut
devmlia e/l. Gen. 44, 30, ScitM fpiri-
1ura uxcrit me* in mto ■vtrti. Sen. «p. 104. |
||||||||||||||||||||
|
Datmijn'ziel aend'uwevaft leeft. < *
|
ra
Cl
|
||||||||||||||||||||
|
DatlckGhy, ent'éenertijd, "->■'■''■■ r'd
Ghy tot lek geworden zijt y Nu wy maer van naem en fchijlen , |
|||||||||||||||||||||
|
Nu mijn'lullen zijn uw'willen,
All' uw willen all mijn luft, Yedersvreede elkanders ruft 5 : / f,h 3. Luyftert nae de overflagen
Die mijn'zielei langh gedragen, l %
Nu voldragen, barens-ree,
Als een' droppel in uw' Zee
Van befcheidenheitwilfchënckenr
En uw krachtiger bedencken
Haelen over 't kinder-kraem
Daer fy geern te bedd' af quaem.
Aa 3 'tKint
"•STERRE, mijneenighwelgevaUénengduck. I 3. Hoon «n helpt &J toyt«» 't gene kk da« op otö lan$i
t«?oeïhWl*ls eeddeHe««°»siM« Öd.ep Jistaeoi heeft J heb «dacJu. |
|||||||||||||||||||||
|
'.WPW B o e e kA 0
't Kint fal Ernst Van Voor-raed hecten:
Helpt my door den arbeit fweeten,
Daer Ghy Ick zijt, en Ick Ghy,
Moet de Moeder heeten, Wy.
4 Soo en vrees ick voor uw* ftraf niet,
Of ick hier te fchielick af liet,
Daer te lange lagh en fpon
Over wat ick eens begon;
Of my hier mijn' hand ontholde,
Om een Rijm die ronder rolde
Dan de Reden 5 of ick daer
Wrangh, of hier te lecker waer.;
't Is uw hert dat in mijn' ad'ren
Defe krachten helpt vergad'ren,
't Is het mijn dat in u fchuylt r
'Ziel is tegen Ziel geruylt:
Staetunietin aller feilen . : u
Wederhelft met my te deilen?
Of wat feilen kander zijn
Datof't uwezyof'tmijn? *
Luyftert dan.j en hoort ghy dolen ,
Denckt, dat was ons bey verholens
Soo u yet om 't herte lacht,
Seght, foohadd' ick 't oock gedacht.
f. Hoe wy defe klein e w ereld, ;
Die ghy, Sterr, alleen beperelt,
Dieick, ver van uws gelijck, . \; <
Ick, en ick alleen, beflijck,
Des', om nauwer te befchrijven,
Bed-gemeente van twee lijven,
Van twee lieven, fegh ick beft» " /
Tortelen van eener Keft,
Tamelickftbeftierenfulletij ; ■ .
En met vreughd op vreughd vervullen s
Heb ick j hebben ick en ghy
Dus beregelt * feggen wy.
|
||||||||||
|
6. God)
|
||||||||||
|
5. Mijn, ick fegge, ons Voornemen is, by Voor-raed
vaft te Hellen, hoe"wy op hetgevoegelickftteiamenfulle11 hebben te leven. '. |
||||||||||
|
4. Mits wy een ende eens zijn , ende ditwerck gelijckèt
haad te wege brengen , fultghy deel aen de feilen endeonfei- icn hebben, endc ick uw berifpen minder, fchroomen. |
||||||||||
|
................■
|
||||||||||
|
D * ë H ' W E l( C K.
6. God, dë God dïeons gepaert heeft, }
God de Soon die hy gebaert heeft* God de Geeft, met-all, met eenï * ■ : Godallom, altijd, alleen, Sal de Vader-M eefter wefèn Die wy vriendlijck fullen vreefên : En ons eerfte onderwint Daer de wijsheit af begint. 7. 's Morgens, eer wy 't licht ontmoeten,
Sullen wy die God heit groeten, 's Morgens, eerdedaghontwaeckt, ,
En de Son de Sterren ftaeckt. Sulcken ure koos de Koningh, Die fijn' nachten aen 'tgetoon hingh. Daer af 't heilige geluyd Noch in onfeooren tuytt: Een van beider nucht're monden Sal de fchuld van beider Sonden '•■ Voeren voor 't genadigh recht, Daer geen' boeren tongh teflecht, Daer geen dubbel hert te dicht is y Daer het faligh tegen*Wicht is Onferfchael, die altijd helt, God met God te vre'en geftelt. -' 't Zaligh opficht onfèr wegen Sullen wy hem toe bewegen, Hem, bewéeghlickmeteen woord Dat men maer in 't hert en hoort. 8. Keer, bejegentons'gebreken y
Sul t ghy, Sterr,; of fal ick fpreken, Leert ons eifchen wat ons dient: S>. Geeft en neemt voor't on verdient,
Voor'tonendelickontfarmen -': Ons altoos ohnutt', ons armen,
Ons oijdanckbaren gegunt, Onfer herten befte munt. |
||||||||||
|
101
|
||||||||||
|
Ffal. 130.
|
||||||||||
|
Luc. 5.
en 11.1. Suggere, De~
mïnc,c}M<lde te cogitem, dt- te qmbus te fermonibtu in~ |
||||||||||
|
Danck-
|
||||||||||
|
*' Gods vreefe fullen wy voor al betrachten. I -8. Heere komt ons onverftanit te gemoet en leert ons bidden.
7'D" morgens vroegh , fulcks de gewoonte was van de j 5- Geeftons tndeontfaiight-van ons enfe oprechtedanck»
°pn- David, fullen wy hem aen roepen. feggende: * j haerheit yooi dijne oneindige baimlieiughedeii. |
||||||||||
|
%pt :: IV. B o e c k.
Danckbaerheit in woorden, wercken,
In gedachten te bemercken, Stichtelick voor 's naejteh oogh, Heilighlick voor 't dijn* om hoogh. i o. Deckt het misdoen onfer dagen Met het voldoen en voldragen Van hem Menfch, en van hem God} Hem 't voll-op van dijn Gebod, n. Hoedt ons, daer wy heden leggen, Daer wy fwijgen, daer wy feggen, Daer wy wandelen of ftaen j Metonsfelvenoverla'en: '■/..< Laet ons over ons niet f torren,
12. Heet ons uwe Eng'len fchorten -, Doet ons willen wat ghy heet, Die ghy onfen onwill weet En altijd genegen herten Om dijn' lijdfaemheit te terten, En altijd gebeten bloed f" «&• Tegen wat ghy heet en doet. & jui>e qu»i 13 • Zegent Ziel en zegent Leden j
v». Aug.. T>oet fe beid haer pond befteden
Dy ter eeren, dy alleen,
Eigenaer van Ziel en le'en. 14. Moet het huys van defe finnen Nu een' huy veringh van binnen, Nu een' ftoot van buiten aen, Nu een dobbel quaed begaen j Slaetgenefelicke Hagen, Die wy dan > &§<&£* rnaer, dragen» Dat ons naer den fueren dagh 'tSoetewcertefehoonerlach'. , ; if. Overwicht van noodlicheden, Dobbel op het brood van heden |
|||||||||||
|
i
|
|||||||||||
|
Heeft
|
|||||||||||
|
10. Vergeeft ons onfe mifdaden om de Voldoeninge Jefu 1 ,14., Treft ons niet als mef genadelickc ende genefd"*'
|
|||||||||||
|
kranckheden.
15. Lact niet toe dat wy onfe herten verhangen 3en de 1
delkke roiddejea , d«t »nede ghy oss mildeUck SeWêc hebt. |
|||||||||||
|
Chiifti.
11. Weeffallom onlèhoede. Bewaert ons voor ons felven.
iz. Ovcrftrecft onfen boofen Wederwil, ...
13. Zegent onfe zielen cc lichamen, Cukks das beide fich
totdijneteerebsftcdeu. , |
|||||||||||
|
Dagh-we&ck. i£3
Heeft alreeds dijn' milde hand
In ons' ackeren geplant $ Lijdt niet datter onfe Zielen Haere tochten in vernielen, En verfmooren daer het vier Dat veel hooger hoort als hier; 16. Leert ons 't leen als leen befitten,
En in tijds de herten fplkten, Daer af 't minfte weder-deel
Aen de tijdlickheit verheel' -,
T'allen ftonden even vaerdigh,
Om den ballaft van dit Aerdigh
Uy t te werpen in fij n' Zee,
Enföo, kommerloos, de ree,
Jade fteilerotz beklimmen, n?'- ,s. ,.
Daer de Werelds loofe fchimmen
In het prachtigh niet-m et-all
Onder ons verdwijnen fel.
17. Staet 'er in dijn heiligh voorfien,
4» Daer dijn'oogen langhs hetfpoor fien Van der dingen eewigh wiel,
Dat dy eens voor all beviel,
Staet 'er dat uy t dit verfaemen
Onfernaemen erfgenaemen
Spruytenmoeten, een oftmeer,
'tZydan, Heere, dy ter eer,
Dy ten dienfte; Laet fe dijn' zijn
Eer ie door de Moeders pijn zijn, m.n$. n.
Laet fe dijn'zijn tot de uer
Als de geeften uyt de huer
Van de leden tallen fcheiden,
En dijn' tweede komft verbeiden,
Met verlangen naer den dagh
Daer 't Geloof maer tegen magh. Rom. r. »7.
18. Werpt een ernffigh medelijden Aa.J0.43.
Over't onweer onfer tij den, ' Bb Over
tï. Maer altoos willigh en Taerdigh mogen zijp, 1 ons geboren werden, Weeft haergenadigh God van 't begin
om daer af te fcheiden , ende onbelaft ten Hemel te | ten einde haeres levens. £aen- ; .18. Erbarmt dy ovet de bnyten en binnen fwarighedsi} ll- Is'tbydy van ecwigheit gefchickt, dat kinderen van j dijnerKercke.
|
||||
|
194 IV. B o eg k»
Over 't ijfelick gewip
Van dijn tuy melende Schip. Buy ten lijdt het van de baeren, Die het nu te nauw benaeren, En van alle fijden flaen $ Binnen heeft het noyt gedaen Met het heelen van de fpleten Die der nijd en fpijt in reten: Slaeptniet, zijt niet langer doof Onder ons van klein geloof. 19. Stier de Stierluy van dat Schip, en Sluyt haer' herten op haer' lippen j Lijdt geen Babel in haer werek , Dien het dack-dicht van dijn' kerek Met den binnen-bouw betrouwt is : 2 o. Laet de leugen, die foo oud is Datfe kindfeh geworden fchijnt En al groeyende verdwijnt, Groeyende voor haer verdwijnen, Die ghy eens hebt willen mij nen Tot den huys-dienft, en niet meer, Van dijn' erffeniflen , Heer. 21. Oh, gelijck haer heiligh Herder,
Tot den huys-dienft, en niet verder, Lactfe fich verledigen: 22. Maer, voor't beft verdedigen,
Leertfe leven foo fy leeren, En met weldoen wel bekeeren >
Seggen heeft geen feggens macht, Daer 't de Segger eerft veracht; Voordoen is geweld van reden, Die het keyen hert kan kneden, En dijn vleefch-geworden woord Werd gefien gelijck gehoort. 2 2,. Staet de voorfte van de Vorftën |
||||||||||||||
|
Mare. 4.
#11:38,4». |
||||||||||||||
|
£uivili de-
ceant, & quoi r,ia<[it Admirt- ■iVfnm viderit ^rtum turn tturfierii. Scn. Cp. 51.
S.mdfitcicn.
duw fit, aJA- citnte dificv.u dwn tfi. ld. *P. 98. Quidam e.v-
tmpUfeipfot iimulii difii- plin* ciretini. fcrunt, ld. «p. JoS. |
||||||||||||||
|
Die de voorfte wagen do
|
Haer
Beveiligende haer' Leeie met het voorbeeld van b»{!
daer 't meeftè bewegen in is. Zegent de 1'rincen die dijue fake verdedigen. |
|||||||||||||
|
is. Zegent de Dienaren dii'nesWoords met eendracht. I n.
*o. Soo dat Sy de dolingen verdelgen. . leven *t. Bekommerende fich, alsChriftus haet Heet, alleen 1 13.
»et haer beroep. \ |
||||||||||||||
|
D A Q H - W E R C K. jpj
Haer en 't haer in dijn gevecht:
24. Treedt niet in het fcherpfte recht Over 't menigh overtreden Van haer' weelderige leden, Van haer' Zielen in de weeld Ongevoelick over-eelt. Hooge helle flibber-wegen Hebben fy te deel gekregen j Meefl haer leven is foo gladd Datter oogh noch voet op vatt j Laetde haer voor ftruyck'lingh boeten, Min als and're minder voeten, Die door oneenparighe'en Van vermaeck, van fwarighe'en, Van gedeckte en bloote leden, Slepen ja, maervafter treden. 2 f. Frederkk, dijn eigen Held, Tegen 't ftijgende geweld Van 't fleegh Ooftenrijck gefregen, Fredenck, 't mergh van den zegen Dien ghy noch de kleine reft DijnerKuddeguntop'tleft, Frederick, doeftaegh bedyen, En beminnen, en benyen, In fijn vriendelickgefagh: Raed, ofaen, ofwapenflagh Feile noyt van fijn beftellen: 2 6. Laetfè 't voor den flagh ontgellen, Die daer mog'lick hand en moed Scherpen op fijn edel bloed. Dondert noyt op onfe dagen Met den fchrick van flilcke flagen: 27. Lievermaeck de boofegram Met meer ftruycken van den ftam Dan 't haer lufte te verdelgen} Voor-raed, Heer, van fulcke telgen Bb 2 Eifchert
met. liefde des volcks, met nijd des Vyands.
|
||||||||||
|
b/1* Iergeeft
|
||||||||||
|
3. ff. Veifioort de aenllagen op lij n leven ■
ij, Zegent fijn huys met Lijft erfgenamen. |
||||||||||
|
"7 « itramme banen van de gene, die door voor-en tegen-
'foed wandelen. *t- Zegent het beleid des Piincen van Orange met geluck,' |
||||||||||
|
Ip6 IV. B O E C K.
Eifchen wy dijn' milde hand,
Die de vrij heit hier geplant En de flaverny gevelt heeft. 28. O, die d'oogen en't geweld geeft.
Oogen geeft by dit geweld: Oogen * eens ter wacht geffelt, En die all' fien foo der veel' fien : Hoedt dijn erve voor haer fcheel fien, Daer de misflagh af ontftaet, En 't mistrouwen , erger quaed. 29. Laet dijn'eer ons eenigh wit zijn j
Die in 't koftelick befit zijn Van dijn'waerheit, fchierallom Uytgeluydt met pijp en trom: Schuyltfe noch 'm 't onkruyd elders, Inderotfen, in de kelders,. d'Oude herbergh van haer' jeughd, Doet dijn' Engelen de vreughd Datfe 't onkruyd onderdrucke, En haer' taeye rijfen rucke Over 't heidenfch wangewas Daerfe noy t geplant en was. 30. Buckt genadigh over 't knielen 3
Daer de knyen en dt Zielen Buygen eenerhanden bocht ? Heer, ghy hebtfè eerftgefochk Die dy hebben leeren foecken -, Soecktfe noch, daer d'een in doecken D'een in yfers, d'een in bloed, D'een in armoed light en wroet. Ander' onder all' verfmooren, . En met open ooren hooren Naer de trage fcheidens uer, Die den naefrnaeck van dit fuer Drencken fal in ftadigh bly-zij n * Door hethoofd-voor-hoofdfe by-zijn |
|||||||||||||||
|
* Vn&mmiter.
Rom. 12. iS. enis. j. |
|||||||||||||||
|
X.UC. 15. ?.
|
|||||||||||||||
|
Rom. if. :r,
|
|||||||||||||||
|
R.om..io. ie.
rkiüpp.2.13. |
|||||||||||||||
|
1C01. J3-i:
|
|||||||||||||||
|
En
|
|||||||||||||||
|
aS.'Gesft'denOverigliedenvoorfichtigheitendeeendracht. 1 30. Verhoort het fchreyen aller krancken, gevangene^
ap. Doet onj beherrigen de voonplantingen dijnet \Voords, armen, ende die daer uyt dit ellendige leven in 't eeW'iS •ude: des feifs blinde verduickeren. wenfchen vervoert te weiden. |
|||||||||||||||
|
D, A G H - W E R. G K. I£?
En het eewige geficht
Van dijn onbegrepen Jicht.
31. Hemelfch Vader, dijns naems eere
Zy geheilight meer en meere >
Naerdere dijn eewigh rijck>
Gelde dijn gebod, gelijck
Boven , foo allom beneden j
Dagelicks voedt onfè leden >,
Houdt ons onfer fchulden vry j.
Soo wy willen wien het zy j
Laet ons verre van 'tgequelzijn
Des benyders van ons wel zijn >
Want het henielfche beleid
Hoort dy in der eewigheit.
32. Soobedachtelickontflapen,,
Soo verfïen van 't heiligh wapen r u1kC s
Tegens Wereld, Heil en ons,
Sterre, fullen wy den dons
Onbekommerlick ontftijgen ,
En gefonde lenden rijgen
In ha'er noodigh ongemack,.
't Linnen, 't wollen, 't zijden pack,
33. Maer op't koftelick vermallen ^Ua «^ «^~, €<, ,« «^- ^«
Sal ons' weelde noyt vervallen: Tamelick verdeck van lijf,
Soo 't vermanne noch vervvyv'y Sal de vracht zijn onfer leden > En gekoppelt aen de reden, Sullen wy den Franfchen dwangh j Niet, als ander', in'tgedrangh,, Maer, als andere, van verre Volgen voor een' valfche Sterre t- DiedenReifer, moegeroert, Voert, en noyt ten einde voert. *t Oude ftaet ons niet te ruylen Tegen/'tniewe, fonderpruylen Bb 3 Over
r.- OnsVader,dieda«ziJtindeHemelen,gehpIiget&c. 33- KleedereQ die ons voegen: de niewe wijfevan verre
"• Soo gebeden hebbende, fuilea wy ons ia de kleedeten als een flall-licht, ende niergeein, jae niet eer involgende: Kkta- dand'oadcbeJbK«helickw«d«» |
||||
|
ip8 IV. B o e c k.
Over't ftadige berouw
Van de werelds laetfte vouw. Laet het niewe door-gejouwt zijn, Laet het oude foo veroudt zijn Dat het op het jouwen ftae, En by 't niew in masker gae, Eer wy 't niew voor 't oude kiefen, En ons in den drangh^ferliefen Die de reden, metter tijd t'Enden adem, overrijdt. 3 4. Futfelingh van lint en knoopen Op het fpoedelickft ontloopen, Sal ick 't oor verlegen gaen Over 't fladigh af en aen Van begeerers, van beklagers, Van verdedigers, van vragers, Die op 's Vorften goedigheit Door my hebben toe geleit. Grooten fal ick eere bieden, Even ofc fy my gebiedden; Mindere, even oft ick haer Broederlick verbonden waer j Armen, onderdruckten, weefen > Met noch vriendelicker wefen Uyc de wanhoop op doen ftaen j Niemand helpen aen een traen Door verbyfterige woorden» Die d'onnoofele vermoorden > De behoeftige verflaen En ten tweeden doen vergaen. 35". Kan 't niet even rond gedyen, Troofteloofen te verblyen, Hopeloofen by der hand 't Lijf te bergen op het land, 'kSal
|
|||||||||
|
-.»
|
|||||||||
|
miniten fal ick hem met beleefthcit bejegenen, lbo datfy ?J
vinden deel in haei leed te hebben; ende wat troofls in ""l" rnedoogen, |
|||||||||
|
5 4. Gekleedtj fal ick my verlcdlgen tot de aenfprakc van
allerhande aenfoeckeren: met eerbiedmge aende Groote, cnde mevvaerdigheit aen den geringen ende armen. 3$. Kan i$k den bedtoerilen niet altgos helpen ; ten
|
|||||||||
|
D A G H - W E
|
||||||||||||||
|
R C K.
|
||||||||||||||
|
199
|
||||||||||||||
|
'k Sal mijn eigen liertontfchulden,
En de weigeringh vergulden
Met een vriendelicker, neen,
Dan het, jae, te werden fcheen,
Magh ick aen 't geluck niet deelen
Van d'ellendige te heelen j
'k Sal haer thoonen, dwersdoor my y
Wat ick in haer lijden 1|^
Aengetogen fwarigh«den
Werden flucks-gewijs geleden,
En gedragen, als een lijck,
Van veel' fchouderen gelijck:
't Scheelt een merckelick pond quellinghs,
Weinigh merckelick ontftellinghs
Van een ongeveinftgelaet,
Daer 't medoogen achter ftaet.
36. Endtelick, op'thoogerdagen,
Van belegeringhontflagen, Sal ick 't wagen in 't gedrangh,
Van het ydel uren-langh, Dat men in de hooffche mueren Overduldigh uyt moet dueren, In een hoeckjen van fluweel, Van geweven goud in geel, Van Chronijcken aen de wanden, Wanden, die met zijde panden Bergen Spinneweb en ftof, yt Evenbeeld van 't dubbel Hof. 37. Maer de plichten mijner neeringh
Sullen my tot door de fweeringh, Door't beliegen, door'tbeklap, Door 't bedriegen, door 't betrap, Door 't beftrijcken, ^door 't beftrcelen, Door't bequijlen, door't bequeelen Voeren in den dichten hoeck, Daer mijn Vorft in 't groote Boeck
|
||||||||||||||
|
Hoc quldem
ftcilcprxce- ftunteft, ut quod atiuru* fi'' id/gnificcs tefiadiafè ac ii- bemtr effè fa- fiurttm , iüud diffïciHus tjucdfac, re non pcjji,, ii ntjucundi rte- gti. Cic. de pctit. Conn |
||||||||||||||
|
Van
|
||||||||||||||
|
37 Dl?I'Voormid''aghftl ick my te Hove begeven. leen Cabinet, daer hy.de ibrgevandegemeene faeckebï&>
' bu-gedtan6h van de Vooi-fcamers in 's nia- beidt.- |
||||||||||||||
|
200 IV. BOE'C K.
Van't beleid van feven Landen
Met geftadigh' oogh en handen, Overladen, on vermoedt, Tegen meer als Spagnen wroet: Daer de ruft die wy beflapen, In de vormen werdt gefchapen j Daer mén d'onruft leven geeft Daer't voorby de Son af beeft; Daer de Wereld werdt gewogen 5 Daer het fincken en 't verhoogen Vangebuer, vriend, vyandsftaet Stadigh in de fchaelen ftaet; Daer men Grol * in 't vvitt befette, Eerme'r lood of ftael op wette > Daer men 't Wefekjen befprongh, Jaeren vroeger dan men 't vongh > Daer men vifchten in Matancas Eerder vifch, ofnett, of kans was •> Daer men 't Vuchter end ontftack En met Grobbendonck verfprack Eer fich 'c Vuchter end verhoedde * Eer oyt Grobbendonck vermoedde Dat hem noch Oragnen bloed Dreighden in den troffen vloed Die fijn'ongemaeckte muren Tweemael Mauritz uyt dé duren, Eenmael Frederick verliet Voor 'tgeluckvan fijn gebied. 38. Binnenfal men my de woorden Die men buy ten van my hoorden Melden hooren, hem te baet Die fich t'mijner trouw verlaet 3 Verre zy het liftigh dencken Hoe behendelick te krencken, Hoe bedecktelick te flaen, Met het averechts vermaen #p |
|||||
|
i B. Djsr fal ick oprechtelkk d«n dieall doen, dien ick buyten belooft hebbe, foo vetic mi(o vermogen ftreckt.
|
|||||
|
D A ,Q H i W <B R. C K. tOX
Van een'omgewrongenreden, — •*'»'* .tl
Tegen toefegfa en gebeden, ' r> b i
Tegen hoop, gegeven hoop, . .;- ..• i?«
Van een hopeloos beloop. ., i f
Die my trouw eifcht, falie vinden j { ''(} n&Q.
En my aen mijn woord verbinden} - :)° r-V
'tjagefeght, en'tneen gedaen> v' vj'al. .
Sal maer aen 'ü vermogen ftaen*
39. Die my aen de uytkomft meten,
Zijn in 'tredenloos gefeten > ,
't Willen gaetnaer't mygevil, \
't Konnen hanghtaen hooger will.
Valt de kans, ter flincker zijde,
Noch al blij v ick diefe mijdde,
En begae noch ban noch boet,
Voor 't misdijen mijner moet.
Valtfe daerfe mijn beftier dreef,
Laet het nemen of ick 't vyer vreef
Uyt de vyer-key, die my maer
't Vrijven koft , en voor of naer ■
Van een' ander hand gevreven
Mogelick meer voncks föu geven,
4,0. Over-danck noch overloon,
Zij n geen' peerlen aen de Kroon
Die der vromen hert moet kroonen.
'k Sal de arme hand verfchoonen ,
'k Sal de rijcke doen verftaen,
Dat ick min om loon begaen
Dan om danck ben: min om 't dancken,
Min om 't ftreelige bejancken,
Van een' halver-mijne gaev,
Dan om 'tinnerlicke gaef
Van der Zielen wel gefteltheit
Die haer fel ven in 't gewelt heit,
Diedeweldaedom het, wel,
Sonde^ander wit, beftell'.
Cc 41. Wie
L 3?' j*1'8'11** m'jn beleid, ick fel buyten fchnld blijven. 40. Belooningefal ick van den armen ontfeggen 5 den rijc-
n*t "ct> ick en heb maet den danck van een' geringe ken thoonen hóe die mijn voorneeme wit geenfins en is,
moeyte verdient, die een ander mogelick met meer macbts maer het vrome genoegen dat uyt weldoen fpruyt,
«ngcwendthadde. os.* t
|
||||||
|
201 IV. B O E C K.
41. Wie den Vorften» groote Slaven,
Deel eifchtin haer' minfte gaven, SlaetdezeifTeninhaergras, • . <;,rv- Ja in 't redelickfl: gewas Daer fy 't ploegen om befweeten.,; 0-3 y
Van oock Gods-gelijck te heeten, In't verdeden van de macht Daerom haer te deel gebracht. 42. In't vertieren van die panden
Dienen mogelick mijn'handen Voor een Teems of voor een Treeft: Maer wat geeft hy die foo geeft ? Wat verdient hy by het geven, Die, tot Teems of Treeft verheven, Hoehy't, wel, of qualick, meent, 't Geven maer de hand en leent ? 43. Werd ick dieper in gewrongen,
En mijn onderwind befjbrongen Met eenonvoorfiens bevel Van ge w ichtiger beftell j
'k Salder trouwen vlijt aen hangen : Noyt verdrieten noch verlangen Proeven laten die my laft: Maer bedrogen en verraft Sal hy fijn bevel fienkeeren, En fijn' hand te hulp begeeren , Die 't verfegelende fal \ . : Hechten aen fijn welgeval!. 44. Waer den otntreck van dien vinger
Sporen laet van fijn geflinger, Werdt de mijne van't gewicht Van de rekenfchap verlicht:
Niemand eifchemy'de reden ■•■ \ Van bevelen of gebeden |
||||||||||
|
V
|
||||||||||
|
Die
|
||||||||||
|
insgelijcks trouwelick qtiijteri, ende foo naerfiighück, dat
de Prince fijne onderteickeninge daer op te fetten fal hebbes eerhy'tgeloovenkonde. •44. Naer die onderteickeninge hebb ick in'twetck.om
meer te verantwoorden, maer de Teeckenaei, die 't fil aotn als'tnoodighis. |
||||||||||
|
41. Want die fieh deel toefchrijft in den danck die den
ftincenvoor haere fwacre, rpoeyte alleen toekomt, eigent eens andars goed. ,.. 4.1. Gaet de gift door mijn handen, wat verdien ick
da&rby » 4.3. In bevelen de gemecne fake betreffende lal ick my
|
||||||||||
|
D A G H - W E R/c K. r20j
Die des Vorften hoofd gebaert, . > .
't Mijne voor hem heeft bewaert,
Voor hem, op fijn welbehagen,
Oor of ooge voorgedragen.
Soeckt ghy 'tgrondighfte befcheid ?
Daer is borge voor 't beleid:
Die 't beleidde fal 't beleggen,
En 't weerleggen wederfeggen,
En verdedigen 't gevall
Daer 't den oorbaer eifchen fal.
4,5-. Ick voldoe by deughd van doofên,
Graegh in 't laden, traegh in 't loofèn,
Dicht van duygen, licht van dracht,
Voorde vreemdelingen nacht,
Middagh voordes Meeftersoogen j
Daer toe reek ick mijn vermogen,
En voldoe my, en voldoe
Eer en eed ten bodem toe.
46. Soo bevracht, foo fbmtijds ledigh,
Èn'van buyten even vredigh,
't Zy dan ledigh of bevracht,
Noch verlegen om de vracht,
Noch verlegen met de ladingh,
Tufïchen 't walgen en de gadingh,
Sonder fronflèn, fbn der lach,
Sonder wenfèhen dat men 't fagh,
Sonder vreefen dat men 't mereke,
Hoe ick ledigh gae of wereke,
Hoe ick in den Acker fweet,
Hoe ick van geen ploegh en weet,
Nocliontftuym, noch honds, nochhaerigh,
Maer gemoedigh, rnaer eenpaerigh,
Maereenparigh, SterrS als ghy,
Metu, meer en minder bly,
Sal ick voor uw oogh verfchijnen ,
En mijn'forgen doen verdwijnen
Cc 2 Tufïcheiï
*5- Ickvolftae met willighen geheim te ïija. [faken blijeken , of ick vo) befigheirs ben of niet;'la
+5. Van't Hof filickt'huys keeren, iöndei uyttedick te alle 's Hoofs bekomicetingh buyteos buys.
|
||||
|
204 *^* B O E C K.
Tuflchen ftraet en ftoep en poort:
Daer fal een v»or een vermoogt Tot den naeften uytgangh fmachten, Om mijn hoofd we'er op te wachten , Met als 't onder zeil, op ftraet, Wederom te Zeewaert gaet. 47. Stilte foeck ick in mijn* haven ^
Moed' van flingeren en flaven Over 't Hollandfch dieper holl: Stilte kan ick, als een toll Dien de kinderen begaepen
En al draeyende doen flaepen, Veinfen en genieten me', Met de finnen uy t der Zee Noch vol duyfeiinghs gebleven j. Even als de beenen leven , Beenen die van gaen vermoedt Tintelen van giftigh bloed. 48. Loop ick over van geruchten.
Die ick melden met genuchten, Die ghy fbnder affien meught Mengen onder ander vreughd 5 'k Sal u 's werelds meefte maeren,
Binnens muersdoen wedervaeren * Soo men door 't gelafen gat *t Leven van de dingen vatt, Die fich op het heetfte dagen Buytelende binnen dragen. 49. Buytelende; Sterre, merektj
Dat 's gelijck de logen werekt Op de n ie w-geboren Waerheit,
Niew geboren in de klaerheit Van des middaghs hoogen daghs. Diefe foo ten teerften fagh, |
||||||||
|
mer , door eengeflepen Glasby fonnefchijn verthoont'tg'-
ne buytens huys onagaet, maer avereebts. 49. Soo veraverecht ende mvallchtde Logen de tijding5
die van buyten ai komeji ». eet hetyemand gelopren foude- |
||||||||
|
4<r. Stuttende gemfiigheit wil ick t'huy« vinden , niette-
genftaende de fuyfelingh yan 'igerucht die rny in 't hoofl mo- ge fpe'en. 48. Hibickaengenameniwe tijdingen, ick falfiu bin-
nens ha/s vow brengen, gelijck men in cen'duyttere Ka- |
||||||||
|
D A G H - W E R C K. lo f
Sou'fe van geen vuyl verdencken :
Maer, wiekanfoofchieiiekwencken, Als het, neen, voor, ja, verfchijntj Als liet, ja, tot, neen, verdwijnt? jo. Gaet, geleerde werelds pennen, Die dat buy telende rennen Van der dingen, ja, en, neen, Dufend jaren achtereen In de vlucht beftaet te vatten, En verkoopen nu voor fchatten Van een ongefchendde Waer, *t Geen ten eerften met een, Maer, Schier als met een Mael, geboren, 't Waere wefen had verloren Tuflchen 't kraem-bed en de wiegh, En, gefwachtelt in *t bedriegh, En, gebakert in de leugen, Noyt en heeft begoft te deugen, S taegh verergert is, en ftaegh Is wat yeder meeft behaegh'. Hoe moetnudewaerheithincken Die lbo jon gh begon tepincken ? Kaes verrott, en werdtgemint: Maer wat quaed verrott en wint ? 51. U en fal men niet berichten
Dan met waeren van gewicht en Maeren van getoetfte trouw: Lijdt ghy dat het niew verouw', 't Sal u langer niet berouwen Dan de Pap en doet in 't kouwen, Pap, die tuflchen tonghen tand Maer den haeftigen en brandt. 52. In 'tgeheimft: van mijn geweten,
Dat mijn' ad'ren niet en weten, Cc 3 Daer
|
||||||||
|
out ende feker . dan heel niew ende onftker stfjn.
5 2. 't Geheim dat my van den Frince betrouwt weidt, en
falickUnietweigeren te omdecken* wam ghy fult foo re- delick willen zijn , dat ghy 't my niet en lult vergen; Jaeghy fult het vet bieden, of ick waui'keldc. |
||||||||
|
iWt j?È *ln ' Hiltorie-lchrijvers , die ons mi noch
afludetefchiedenifltn voor waerheden veilt, die noyr fuy- v« en waren. ' w J' ■ r Stene' *n Ö >'k niet als oprechte tijdingen ge-
™, m.onderheit foo ghy te vredenzijt, datfe liever wat |
||||||||
|
106 .: IV. B O E C K. U
Daer mijn hert aen mijn gemoed
Scbaerfche rekeningh af doet, Dat my van de hand betrouwt is, Daer mijn* rechter aen getrouwt is, Met geen' ernfteloofer trouw, Sterre, dan ick U en houw, In dat mergh vanmijn onthouden Sal ick u geen deel onthouden: Noch ghy 's eifchen in wat my Verre min als eigen zy: Uw' befcheidenheit lal weeren Mijn ontfegg, en uw begeeren Op het ongemeen Gemeen} En my 't onbefoetelt leen Met den Maeghdom lev'ren laten Aen de finnen die 't befaten Eer het my te leene viel. Liever dan mijn' fotte Ziel Van die misdrachtfou bevallen, Van haeraenfien te vermallen Om een niewtjen min of meer} ' Sal uw' reden fich ter weer Tegen mijn befwijeken fpannen, En uw' eigen luft vermannen, En onthouden my 't berouw Van om 't jocks verraden trouw. 5-3. Laet s' haer aen die doornen fchenden, Die haer' finnen fpelen fenden, In de wilde ftraetfche maer, By gebreck van 't Straetfche Waer; Die haer huys, in plaets van lampen, Voederen met fulcke dampen, En de waerheit by gev all ' Taffen. * Sticken onder niet met all: Laets' haer' flechte bedd-gemaelen
Koefteren met fulck verhaelen |
||||||||
|
•
|
||||||||
|
By
|
||||||||
|
ƒ3. Luy den die malkanderen niet als met niewe tijdingen en wen te onderhouden, mogen fich foo vergrijpen.
|
||||||||
|
D A G H - W E R C K. 207
By gebreck van noodlickheit
Over haev' en huys-beleit.
f 4,. Haev' en huys-beleit met eeren,
Vroom gewin, verhaelbaerteeren,
Befigheit van binnensdeurs
Sal ons buyten foo veel keurs
Van uy theemfch, van inheemfch praeten
Luys en leeghs niet foecken laeten.
ff. Binnens deurs lal uw gelaet
't Voorflagh zijn van ons gepraet:
Staet het als uw'-minder ftraelen,
Sterre, die den nacht in haelen,
Staet het als een' Sterr in 't hol
Van een' wolck: die, vuylenvoll
Van gereede Somer-plaflen,
Om den hoy-boer te vèrraflèn,
't Lieve licht fijn tintel ftaeckt-,
Staet het foo de Son ontwaeckt,
Eer fy van haer' nuchter' oogen
Al het nacht-goed hebb' getogen,
En noch in de flaep-muts fteeckt
Die fy felver maeckt en breeckt:
f6. 'k Salder mijn gefêgh nae fetten,
En beflaen my in de wetten
Die de reden en 't befcheid
Heeft geftelt op uw beleid.
fy. 'k Sal my ernftigh doen verklaeren
Van 't onluftigh wedervaeren,
Van het overkomen leed
Dat mijn' Sterre verComeet.
't Overkomen leed fal mijn zijn ,
'k Sal ten halven van de pijn zijn
Met ick 't van de Waerheit zy:
Met de wederhelft daer by
Sal
diiitt' H" bele" onrer Huyshoudinge fa! ons foo veel tijdver- [ 5e. lek faldcr my naer voegen.
eiet ^VCn ' *' wy 'r 'n ^e klapperije van niew-maeren 57. Macroock criifligh onderfoecken wat u quefl; ende
ea hoeven te foecken. 't halve, ja 't gehccle leed op my laden , jjeli jek men de Wac- htten ^'nnens nuvsdan falick ten eerften acht flaen op uw ren met Windafeo uyt de grgwe Schepen in de Lichters to>
wokk r" dat dtoevign > a,s «en' Stene in een' Regen- bodemc. "**■ ort als de Sonne ia de morgenflondfche dampen, I |
||||
|
«fr. IV. B <j e t *.
Salick mijn geduld bevrachten i
En het uw met reden trachten,
Met die reden. Sterre, die>
Die ick altijd by u fie,
Met die reden fien te lichten,; ir,;
Even als men pack van wichten
Swarigheit van over Zee -
Platte bod'men op de Ree
Siet ontfangen uyt de ronde, i ■
Door gemackelicken vonde,
Wel gewogen, wel geftélt >
Sonder openbaergeweld.
ƒ8. Maerbevindick'tpackfóótilbaer,
Dat het, foo't mijn'Scerres will waer,
By haer' eigen Redens macht
Of vermijdt waerof verkracht:
'kSal het leed een' leer ontleenen»
En befpreken 't haeftigh fteenen
Met een nimmelick verwijt;
59. En verwijten u den tijd
Doe noch ghy noch ick en waren $ Doe het Vaderland in 't baeren Van de Vrij heit lagh en kreet: Doe men fich de fchand verweet Van een onverhoedfche fuchten, Van een' traen gevloey t in 't vluchten, Van een fuer gelicht in 't vier, Aen de pley, in 't fmooren fchier.
Doe men, trots de beter' eewen, Saghin-mans-gekleedde Leewen, Vrouwen vond als heele mans, En in allen weerfpoed kans* 60. Sulcker Stammen zijn wy fpruyten,
Sal ick feggen, en befluy ten, Sou
|
|||||||||
|
met foo veel manlickheit, bytonfê voorouJeitn gedrag*^
So. Seggende, wy zijn kinderen van die ouders, ■ '
den wv ons kleinmoedigh ende der Stammen onwaewt
|
|||||||||
|
$8. Vind'ick dan de oorfaeck van uw'quellingh föo ge-
lingh, dat phylè had konnen ontgaen oft vermeelteren, lal ick trachten U een vriendelicke Lede daer op te lefen. |
|||||||||
|
jj. En verthoonen U de fwatigheden der vervolgingen, I dragen f
|
|||||||||
|
Da g h - w e r c k. i0p
Sou fbo wel geboren taek . •■;,
Buygen onder 't minfte pack ?
61. Staet mijn' Sterrenietin 't hooge,
Siet baer onbetimmert Ooge
Over heen de welvaert niet,
Watter woleken van verdriet
Bijder kimme rijien mochten ?
6i. O, Godfuyveredelocht, en :
Weere 't weer van o ngenae •,
Maer, om't ongewiss hier-nae,
Laet ons fucht en traen-fiicht fpaeren
Tegen meer gewelds van baeren
(Tangelegg' het wegh en wijt)
Dat men redelick bekrijt ?
63. Staen uw'Sterren, Sterr, als Sterren
Die haer oogh in punten fperren En betintelen fchoon weer-
Huydeneerft, en morgen weer • D'eerftelocht van ongenucht en Sal men in mijn oogh niet luchten: Sondeloofe vreughd om vreughd, Kind en Moeder van de Deughd, Sal ick wiflèlen en ruylen: 64. Uytde weghontijdighpruylen:
't Leven is foo korten fpan, 't Slaepen fbeelter fbo veel van,
Kleedingh, reedingh alle morgen, Straetfche, Staetfche, Steedfcheforgcn, Elck ontlhijdt het fulcken fné, Dat fy 't van de vier op twee, Van de twee op een verengen: Maer't genoegen kan 't verlengen, Tweemael is, die wel gefint Aller zijds genoegen vindt. Dd 6s. Vin-
glinfterende Sterren , die fchoon weder maken ende voorleg»
|
|||||||
|
dan'c ^cn'kt
|
|||||||
|
gen; van mijn' zijde en ftl den onluft niet komen. Vreughd
lbnder fonde fal ick tegens uwe Vrolickheit in brengen. 64.. Wegh quellingh Tonder fwaerigheit. De flaep ende
de befigheden verkorten ons korte leven al te (eer. Laet het ons roet alle mogulkk^ welgefiathcit endc genoegen* ka- gen. |
|||||||
|
iwÜ? waetiSllec'en ons naer de tegenwoordige welvaert
mochten overkomen! üchteG°rf veihoedefe: maer in allen gevalle, laet ons
inn^.n<:u , acnenfP-eren, tot wanaeermenfe met reden mochtetegebmyeken hebben. • • vmdick u daer-en- tegen violiek van oogen, geüjck als
|
|||||||
|
IV, B O E C K.
6 j. Vin den fal ick 't fonder foecken,
Soo diep fien ick in de boecken, In 't gekoppelde beftier Van der dingen verr-van-hier. Socht ick 't, 't waer foo haeft verloren Als gevonden of geboren j Vindick't, Sterr, ofvindthetghy, Die niet Ick en zijt, maer Wy, 't Sal voor eens gevonden blijven, En gemackelick beklijven Als het entjen aen den tack, Als aen een gefmolten lack. 66. Sulcke fal de tweefpraeck wefen, Stille fwijgend', van ons wefen, Sprekende, van beider mond •> Still of niet, van yeders grond -, Still en fprekend' onder 't maelen Onfer dagelickfcher Maelen, Over Suycker, over Wijn, Sal 't de befte Sauce zijn. 6j. Dagelickfchemael-getijden, Onder uw gemenght verblijden Sal 't verblijden van den fmaeck 't Slechtfte zijn daer ick naer haeck. 'k Heb geen' Tong te deel gekregen Die fich van genieenen zegen Fier en weelderigli ontftell': Suer en bitter fèheidt fy wel, Sout en Honich kan fy keuren: Maer geheimenis van geuren, Die men maer de walgh en biedt, Is van haer bekreuningh niet: 't Gulfige van 't oude Roomen, 't Viefe van het niew fijn' droomen |
||||||||||||
|
210
|
||||||||||||
|
* >k>,
|
||||||||||||
|
Tuflchcn
|
||||||||||||
|
CS. Soodanigh fal ons onderhoud over Tafel wefen.
67. Daer fal men my weinigh wercks van de keut (,
Spijfen fien maken, lek bc» geta keker. pndHfchcidei■*•» rechten. |
||||||||||||
|
65. Mijnenthalven, ick voorfie genoegh, dat ghy ende
ick dat genoegen by den anderen wel vinden (uilen, ende fonder foecken: daer meeft aen gelegen is: Want dacr men moeyte moet doen om het te foecken, en is het noch oprecht noch beftendigh, foo het by ons wefen sn hechten fal. |
||||||||||||
|
D Ar G Hf - W E R C K. 2 j§
TufTchen vrucht van Zee en Land
Schudd en fchutt ick van den tand. 68. Belghtu niet, gepluymde Borgers,
Sorgeloofe koft-verforgers, Kleine fpeel-luy van de locht>
Dood en levend foet gedrocht, Onder dack en in de lommer * Noyten was 't van mijn bekommer Welck uw malfchile jaer-gety, Waer uw leckerft kerven zy: Magh ick 't roemen fander fchaemen y Noch van aenfiern noch by naemen Hou d ick u wer veel bekent : 69. Maer mijn vreught is fonder end >
Kennis dwinghtgenught in paelenj Die en zijnder geen' in 't dwaelen -r i Wat ick miss in mijn onthoud x
Vind ick altijd niewin 't * Hout. . B,fck
70. 't Lecker fcheel van hoofd en wagen,
Vifch ge voert en vifch gedragen, Sluys en Schevelinger vangh
Schick ick vangelijckverlangh j 71. 'kHeb mijn' onbehaerdekaecken
Verren by door alle fmaecken Tamèlick te weick gehadt: 'k Weet hoe Vorften uyt haer' SchattV
Krijghs-bevelers in haer'Tenten, Heeren uyt haer'hooge renten, ■ / . Heertjens uy t haer Lahd-gewas, Handel-drij vers uyt haer* Kas, Borgers uyt haer koel verftoken , Maegh en tongh tentand bekoken. 7^. Wederzij ds van't wittgeberght: Dat der Sterren fteilte terght y Daerde Rhijn en Pó uyt hangen Als twee tuyten by de wangen, Dd % Heb
njc " De..°'fte jaet-getijden van 't gevogelte i jaefijn'meefte.oft gevoerde Vifch geldt my gelijck.
« enf,zl''Jmy Rekent. 71. Ickhebvanjongsafhoogeendeleege Stands Tafelen 7o' n ieonkennis'sm'Jnvetrnaeckruymet. (bewandelt.
1 • seneveninghfehe oft Maes-fluyfche , gedragen,.) 7*. OockinDuytflandendeltalien.
|
||||
|
214 IV. . B O.B C K.
Heb ick fuer en foet en vett,
Na des eenen wilde wet*, Na des and'ren viefe kiefen Sijn' gedaente fien verliefen t En in masker over mael Wandelen foo menigh mael: 73. 'k Heb mijn fchotel fien bekruyfen In de magere combuyfen, In een' kaetsball van de Zee, Hier op reis, en daer op Ree : 74,.- Maer ik vraegh allom mijn' waerden, Of ick oy t te deun vergaerden Aen de vriendfchap van den koek, Om een aengenamer broek Dan ick elders kon verdouwen; Óf my yemand heeft fien fchouwen , Tafels daer de deughd aen fat Om 't geringedatme'r xt'. ■ . 75-. Sterre, fieltmyüytuw'fbrgen, Suft niet over nu en morgen > Wat ghy mijn' vafweenden tand 1 Bieden fult van Zeeóf;Lah4. •'•■ tl' Om niet veel gerechts te tellen* [Hl •;'
Voedfel eifch ick uw heitellen % ^,
Voedièlfoo, dat bors en madgh
Onbeklaegelick verdraegh' ,>; . ; f j-> Voedfeldaejr;ghy4mderfchrQ©fflen■<;.;.<_, ' My enyeman^/opfiet^omerij ;, ;. . ; Yemand dien ons cJ?gliÜic1csdeel y -'_■> Noch verhonger? noch verveel'. , . .,■.,,.
76. Willverbinferiisofxedea..; :v .•• r Dat men nu^eBléabidefchrede^ru/j 'np dgsjet^ Vangebrecfemvgngebrliyck [i .7 .:~ Met den beeken-mfej den buysckj. ! ,.- >"ïü£|
Met de vriendenoverfchrijdej n riri Sett foolanghgebreckterzijde*J • 1 : -;'. 1 ,.,-. i' i)G |
||||||||
|
En
|
||||||||
|
;rnen;.een*. vriend op mede brengen moge- - ^„,«1
■j(. Is'tfomtijdts noodighdatmeB een gr°° , n°ca{D. toerechre > .laetonsJKw J«'Sh h« d»gelickfe.te bu/teP D |
||||||||
|
73. Oock t'fchccj». !"'*> .• i I ■'■'-■' ''-. i ■>•■' ms :'.',
'74» Mtferno^t/werdiofondericheit van eten glemaeckr. - 75. Bekommert u dan met mijn Tafel niet. Ick keu tê vreden met gefonde «nd« middelmatige fchateku ,. daer |
||||||||
|
DaGH-WERCK 3I5
En gebruyck ten naeften dagh: ;
jy. Gaetdewereltfbofyplagh, Vriendfchap will fomwijl eensfwemmen, En veranderen van hem, en Spoelen al de vuyltjens uyt Died'er veel van fwijgen fpruyr, Veel van fèggen, veel van vragen, Veel van onverantwoordt klagen, Veel van ongunft fonder grond, ,' ■ Tuflchen hert en oogh en mond, Die te langh van een gewennen, En den anderen ontkennen. 78. Naeftebloed, laetvreemdengaen,
Treckt fich fulcke fmetten aen, En daergroeytyettuffchenmagen
Pat geen'redenen en dragen,
Daer af d'oorfaeck in de luchtv
Als een ftall-licht itaet en vlucht.
Witfte vriendfchap, wititelaken •' .... .
Siët men lichtft aen plecken raken j
En de plecken belgenmeeft ; •
D aer n oy t vu y 1 en is geweeft!
79. Maer die plecken, endatvuyl, en, .
In een woord, deplëckvanpruylen Ka n verdwijnen in een glas
Of fy noy t ge weeft en was. 80. Roomen heeft men doen gevoelen
Watter uyt datvrolickipoelen Blancke vrundlickheits ontftaet: Dat een ongebonden Staet
Van verfchrickte Batavieren,
Tegen't dier als feven dieren aPoc.i3. t.
En all't overberghsgeweld
Sijn' eenfinnigheitgefrelt,
Dd 3 Hebb'
77' Het flrcckt tot onderhoud van vriendfchap, die door [ voorouderen gefluytt werJen , ende fich endtelick met een'
iingh afzijn vetvuyltoft verflauwt. . ■■■ ■ redelicke vrede te vreden hielden, foodat de Bataviersop .. '*• Sclfs onder naer venvamfchap , daer.d'onminnelee- I oudefteenengenoemt zijn geüenfratrei o- *mkipcfuliRomx.
"ckflopaf fleeckt. \ m, gebeurde uyt kracht van des volcks vetbinteniflèn by den ' 79. En kan afgedtoncken werden. I dronck. Tm.
*o. Dat de Romeinen allom meefter geworden , byonfe j
|
||||
|
IV. B o e c
|
||||||||||||||||||
|
K.
|
||||||||||||||||||
|
214.
|
||||||||||||||||||
|
Hebb' geftelt met fulck bedijen
Dat gemeene tyranny, en Allom ingevoert gebied Eerftop ons fijn' hoornen ftiet, Stiet fijn' hoornen j jae, en deinsde Op een' langh en ongeveinfde Wederzijds geverghdé Vfé i 't Was een dichte dronck of twee, Die het Hefïèn bloed verplichte *. En den fteen in Holland ftiehte Daer de Batavier op ftond Broe'r en vriend van 't Roomfch verborid, 81. Vryheit, die wy noch belevenv
Die ons noy t en * wilt begeven 't Liep oockopuw kindermael
Luftigh over kopen fchael, ws En wat knoopt' uw' Peters handen ?
Klaere Rijnfche wijngaerd banden. 82. f Noch en mift het Spagnen noy t
Daer de Ketter bidt of poyt, Daer de Geufen in haer vaften
Hong'righ naer den Hemel taften > 1. j Of een algemeen gelagh Teeren in den droeven dagh. 83. 't Gaet als daer de bleecke ftraelen
't Ziltigh nat de Zee onthaelen > 't Opgefogen komt wel weer,
Maer de buyeli brengen 't neer. 84. Hevigheit, in 't bits en 't goede,
Overvloed van vollen moede Volght het vochtige gewagh Van een vriendelick gelagh:
En den oorbaer eifcht die buyen y Hier om 't ftillen, daer om 't ruyen -r i |
||||||||||||||||||
|
Tacit. Hift.4.
De pact & htlh plerum* que in convi- viit ccnfultant> tan/juam nul- io mAgii tcm- port autad fmp'.icet cogi- tationci pateat tmimtll, nut ad magntu in- calefcAt. Tac. de Mor. Germ. Ltvantesttrn. pcrefe/lo Corpus & ipfam ani- mam fpejinü duraferenttm. Hor. z. ep. i, * velu.
t adlmc.
|
||||||||||||||||||
|
Veel-
|
||||||||||||||||||
|
* 3. Soo treckt de Son vochtigheit uyt der Zee, ende ftm'■
ft wederom uyt met onweder. , 8+. DeGafterije, feggick, kan dienen, 'tzfomml*1
gaende te maken, oft in ftilte te helpen. |
||||||||||||||||||
|
Si. Het verbond der Edelen, (lichters onfèt tegenwoos
dige vryhett wierd mede by vrundlicke mael-ti jdea beveftight. 81. Noch dagelicks vernemen de Spaenfche, dat onfe
Bid-dagen ende meer als gebmyckelickegaftmaelen cenigh groot voornemen beduyden. |
||||||||||||||||||
|
D A G H
|
|||||||||||||||||
|
W E R C K
|
|||||||||||||||||
|
215
|
|||||||||||||||||
|
Veeltijds ifler * witt of wat
Voor een' Saus van druy ven-natt. 8 5. Maer wy fu Hen Ziel en Magen Vrijen van gedichte vlagen Van gelagen dagh op dagh} Wied'er tegen willof magh, Sterre, my en fal 't niet luften: Vrolickheden fonder ruften Werden onluft in den hoop: En ick walge voor den ftoop, En geperfte druy ven fchou w ick j En de keurlickfte verdouw ick Als het over ZeefcheRha, Vooreen dienftigh achterna, Tot verwin van over-ipijfè. 86. Moghtick, d'oude Duytfche wijfe
Van bedorven natt in weit Stopte mijn begeerlickheit,
En al 't meer als noodigh natten Dat de metfelrij doe vatten, En van kruymen maeck ciment Datfichom de ribben prent, Wenfèht' ick aller weeghst'ontbeeren. 87. Enden hebben haer begeeren,
En de Swaenen voelen dorft, Beide fitten met de borft Daer 't de drinckers haer benijen}
En de redeloofeprijen Kennen 't redelick vol-op Van haer' onbedwongen kropp: Hoe is 't menfchen toe te geven In haer voedfel foo te leven Dat 'er 't leven in vergae, Dat de voet niet meer en ftae, |
|||||||||||||||||
|
ScepUf.
|
|||||||||||||||||
|
Pctui humer
ex berdec nut framtnu > in quandam jt- militudintm vim ccmiftas. Tac. de Mor, Gent). |
|||||||||||||||||
|
Dat
|
|||||||||||||||||
|
Sj. Maet wy fullen haer gebruyck fchouwen foo veel
rkT'l Teveel verveelt. Ende ick befige den Wijn als h.™« tot behulp van de mage.
alir,,^ , f oockliever altoos Bier gebruycken, endegeern |
|||||||||||||||||
|
S7. Want Enden en Swaenen weten haere drinckens>
maet midden in den overvloedt: hoe kan men de rede- licke menfchen vergeven, dat fy fich met haei voedfel vetmoorden ? |
|||||||||||||||||
|
2l6 IV. B O E C K.
Dat de hand niet meer en voele,
Dat de tongh niet meer als woele,
Woele, woel* een wild gewoel,
Sonder regel, roy en doel.
8 8. Enden, koft ghy meer als queken, i*
Swaenen, koft ghy lbo veel fpreken
Als men u gefanghs toe leyt,
Wijfe beeften, 'k wedd ghy feidt,
Beeften, meer dan wy die't feggen,
Komt ter fcholen daer wy leggen,
In 't verfadelick gemoed
Is de luft van overvloed.
Sp. Wy dan Swaenen en wy Enden,
Willen wel doen en wel enden:
Doen en enden in den tijd
Die de reden heet of lijdt.
po. Waerom fouden wy die uren,
Die haer' vluchtige geburen
Volgen met foo fnellen fchoot
Of mens' uyt een vier-roer fchoot,
Waerom fouden wy die dagen
Die den anderen foo jagen,
't Leven dat noyt Nu en is,
Voorvvaert uyt foo ongewiss,
Over ftuer alleen befeten,
Door gerieflickheit van weten j
Waerom fouden wy den tijd
Diem' oock flapende verflijt,
Aen ons' backhuyfen vergaepen,
En ons niet foo veel als raepen
Uyt het Voeder en de miss ?
91. 't Is ontallick watter is
Om de dagh en avond-uren
Sonder na-wee uvt te duren,
1 Spec
|
||||||||
|
korten tijd vcrfpillen metoris overvloedigh voedlèl; $"
Uutrci a vilt .• (onder van der aerde te vliegen! si. 'De middelen om den tijd met vermaeck en e»" **
tebren^en, zijnnictteberekenen. |
||||||||
|
33. Koöen die domme diere» (preken, fy onderweiên
ons op haer voorbeeld. 89. Sao (uilen wy met reden de redelofe fcheptèlen trach-
ten te volgen. 50. En waerom fouden wyden vluchtigcn» ongewiffen>
|
||||||||
|
D A G H - W E R C K.
|
||||||||||||
|
21/
|
||||||||||||
|
Speckend' allom leer en vrucht
Met ontfpannende genucht. 92. D'eerftekandeflrammebochten Van verfèten knijen verlochten 3 Wandelingh van dufend treên "Weckt naer noens een flapend been, En verdeelt den Room van velen In onendtelicker deelen , Eer hy fich tot grover Sopp In de dunfte nauwten propp', Daer fïch 't vyer voedt van de tortfen Averechts herdoopt in Cortfen , Corften van foo taeyen fleet In mijn ad'ren, als ghy weet. c>3. Komt'er die, met fich verlegen, Weerwerck foecken by de wegen, Weerwoord, feggick, bydebuert, Kouters die de tijd ontfiiert, Klapfters die hem fich te Wagen Als verbranden turfontdragen} 94. Laets' ons ten gehoore ftaen, En min feggen als verftaen j Lichtelick loopt luye reden Op 't behael van fucht of Zeden, Van gedaente > van gemoed, Van des naeften eer of bloed. 9 f. Elck een wil den fpiegel fwaeyen En fijn eigen fcheel ontdraeyen, Elck een vraeght hem naer befcheed Van een anders fwackfte leed. Mog'lick die hem recht liet hangen, Speurden in fijn' eigen wangen Ee
|
||||||||||||
|
Sulcken
|
||||||||||||
|
»*• Vooreerfthetvermaeckvande Wandelingh doelden
nchame goed: Spreyende het voedfel, nu in de mage tot ^^n^°°m.verteert, in fijne gedeelten, ende belettende, 2~ et "cn n'et onvetteett in de enghde der aderen ende an- «egangen en ftoppc, daet uyt de vlaromen fmoken van de tcnr '• laeCorfte, die inmygemeenlickfoo taey om flij- *3' Kom«i ons ledige ptaeters befoecken j die haien tijd
|
||||||||||||
|
in Coetiên uyt dragen, gelijck men d'aflche metmij-wageiö
doet. S+. Laetfè meer t'onlènt brengen dan halen. Lichtelick
verklapt men fich inonnoodigen praet, tot achterdeel var» fijnen even naeften. S s. Yeder een bekroont fich meeft met eens anders gebre-
ken , ende keert van fich den fpïegel daer in hy genoegh mét de fijne te doen foude vinden. |
||||||||||||
|
2l8 IV. BOEC K.
Sulckenvuylen fulcken fcheef,
Dat hy fich vergapen bleef, En beval eenyeder t'fïjne. $6. Lieve Sterre, daerick mijne » Mijn' ontelbaer' feilen hebb Tot een' af te fpinnen webb, Hoev ick in der bueren hoecken Geen gehafpelt werck te foecken: 97. Laet ons' oogen inwaerts fien:
Die fich foo veel kan gebien Saldedeughd, de Ruft, de Reden Dagelicks wat naerder treden, En verachten 't vuyl gebruyck
VandeFranfcheled'ren huyck, Die der Vrouwen lichte hielen Lichter hollen doet op wielen, Wielen die haer licht geklapp Die wel eer een'natte kapp, Een' beflijcktenfchoenontfagen Lucht en droogh ter ftede dragen, Dragen daer niet door en koft Doe de Joffer draven moft. 98. Lucht en droogh was wel verfonfleïi j.
Wel hem die het eerft begonnen, Eerft het reifend' rollebedd Op fijn' Aflèn heeft gefet j
99. Maer als wy het fchockigh vlieten ,
't Schoon gelend gevaer genieten, Van het over-Zeefch gefleep In 't beleid van toom en fweep»
Sullen wy 't te flade brengen 3 Niet om't korten, maer om't lengen Van des levens nauwen tijd. 100. Sterre, daerghy metmy zijt,
j«. Maer de mijne geven myfoo veel wercks, dat ick my 58. De vond van de Caroflèn is wel in üch felven1"
die van andere niet en behoeve te onderwinden. quaed, maer wel bedacht, ende eer hebbede hand- ^
97. Laet ons op ons felven fien: die dat op fich felven kan 99. Maer ghy en ick lullen hem befigen tot veile0!"'
verkrijgen, fil het quaed gebruyck van de Caroflèn leeien de niet tot kortinge des tijds. .,,ai
misprijfen; fiende dat de vrouwen daer dooi te Commere- 100. Endealswyfoo t'iamen in oruè Coetlé iu!lerj[ "' ^
achtiger werden, die voor dcfen ten uunlUn wet quaed we- fal ick den Steusji-wagen °bi den Nowd-pool fij»' I'01
deit'huysbjeven. . benijden.
|
|||||
|
J '
|
|||||
|
.. . ..
|
|||||
|
Dagh-werck.
Daer ons tweepaer wielen dragen,
Sal degrootfte Sterre-wagen Die om 't Noorden rent, by mijn* Vroegh noch laet benijbaer zijn. 101. In die ftilte van twee menfchen,"
Vind ick 't uy terft mijner wenfèhen , Mijner tochten lefte wit, U, eneenigheitsbefït.
102. Daer in lullen wy de dagen
Die wy fien en die wy lagen, Die wy langh of kort mifïchien t'Samen hebben t'overfïen > Overlien ten wederzijden, En verftrammen foo het glijden,
En verlengen foo het touw Van der uren rapp getouw. Die foo kan, kan drijmael leven: Maer wien is het foo gegeven Dien ghy niet gegeven zijt, Hooghfte gift van onfen tijd ? 105. Van die welluft fonder vlecken Sullen ons getuygen ftrecken, Welckeplaetfen? welckeniet? Alle die den Haegh befiet: Hier het vochte, daer het hooge, Hier het leege, daer het drooge, Nu ghy Rijfewijcker wey, Nu ghy Wateringer kley, Nu ghy Naeldewijcker graenen, Nu ghy gae ve boecken-baenen, 104. Nu ghy deken, edel blad, Daer de plantfter onder fat Does' haer t'midden haerer jeughdc In de vierde trouw verheughde: Ee 2
|
|||||||||
|
119
|
|||||||||
|
105. Hier
|
|||||||||
|
ende vetlengen.Dat kan men met Udoenjmaei met wïe noch?
103. Soofullenwy alledefchoonegeweftenom denlis-
ge bewandelen. 1 ?+. Oock Yionw Jacoba van Beyciens plantagie.
|
|||||||||
|
, .'''• ^«ïfal ick mijn hooghftebegeeren, V end'eenig-
lieitbefitten. 101. Daerfullenwy tefamenons voorleden ende toeko-
mende leven verhandelen, ende auoo den öwUcn tijd fluy ten |
|||||||||
|
220 IV. B O E C K.
ïo f. Hierghyj mem op mem van land,
Ginder ghy, mijn liever ftrand, Enge, ruyme, foete, filte, Ruchtige, gerufte ftilte, En ghy endeloofe plas Van koel en gefmolten glas > Alle fullen tuygen wefen, Tuygen van 't volmaecktfle wefèn Dat de miltfte Sterre kan Gunnen, Sterre, vrouw en man. 106. Lijdt ghy ("en ghy fult het lijden i
Want de Reden aller zijden Spoor en breidel van uw' fucht Lijdt wel dat ick mijn genucht In de imalfte riemen fnipperV Lijdt ghy dat ick, vracht en Schipper, Als der menfchen Beftevaer Met fijn' ribben noch te gaer, Sonder been van fijn gebeente, Heer alleen, alleen gemeente, D'enckelft' eenigheit geniet', Diem' on vriendelick verbiedt» Dien de Sinnen niet en hollen Dorr van hitte, niet en ftollen , Dood van koude flijmigheit,, Maerin middelmatigheit 107. TuiTchen'tmalen'tvrbededolen:
Dolen fal ick, en mijn' fblen Slepen door 't verborgen gras Daer dat jaer geen fooi en was: Of, geftegenop de lenden |
|||||||||
|
. .'
|
|||||||||
|
Van een vriendelick, berend, en
'• .-: ' 1«, :.: Dcrtel?
toj. Oock degefwollen Zee duynen.als witte memmen; door te vochtige herflènen, maer niet aen dengene"
liet flrand ende de Zee. - I middelmatigh getcmpett zijn. ,Bt 105. Gedooghtghy, (ende ghy zijt foo redelick, dat ghy I 107. Seofalickmy te voet gaen vermeiden dooreen'
"r gedoogenfulO d.uick mijn vermaeck foonaewfoeckeals ) paden; oftgefeten op een goedaeidigh, afgerecht, ^'^j ickkaa, dat ick fomtijds gatitlch alleen gae wandelen, ende ende nochtans gehoorfaem 1'eerd; dat my Hoch ongerw . lbo alleen als Adam , eer hem Eva uytfijne ribben bygefcha- j droomigh make ,. fal ick 't op het foetfte ende orged*0 l pen was • een vermaeck dat men wel behoort te verbieden ■ fte onderhouden dat ick kan. aen uytfi'nnige, door te dtooge , oft aen dweepe menfehea I |
|||||||||
|
D Ar.GaH,- ;w,'e & g
|
||||||||||||||||||||
|
K,
|
||||||||||||||||||||
|
rzr
|
||||||||||||||||||||
|
Dertel, en gehoorfaem Ros,
Dat my mijn' gedachten los In fijn'fedigheden laete, In fijn' vroïickheitontlaete, Daerfe fich te vaft op een Stremmen mochten en vertreên $ Sal ick mijne befigheden Deelen in de föetfte leden Die my luft, oft luft en val T'famen, doen bevroeden M & jfoj r-j; Regel fal, geen regel, weien: 108. Somtijdts fal ick opwaerts leien.» En verliefènmy in'tvack Van Gods tweede werck -3 in 't dack Van fijn 's anderdaeghs getimmer, En door henen 'X b|auw gefchimmer Datm' in foo veel fchellen fnijclt, Stijgen boven allen rijdt, En befien in mijn bèilnnen 't Onuy tfprekelick beginnefli^f^fr . Onbegrijpelick belendt ;. : Meteen buytén fonderend,. . T ], / ï op. Schielick fal mij n aendacht vallen Tot in 't onderpunt van allen, Totin'tonverderelbaerYet :, , , , Daer heen alle fwaerte fchiet, Daer heen alle vlackten buygen, Door 't onwederftaene füygen Datmenayrechts, vallen, noemt. 11 o. Trap ick door het klein gebloemt Dat ick tufichen gras en varen a .■ Ongekoeftert flevergaeren >. > ,: Trots het konftige geweld Daer men 't in den tuyn me quelt: . Ee 3
|
||||||||||||||||||||
|
WKwrcuc
avtju Treeft jw
ja'p /mi i ï\$- ifj&Miiv j/h-
toj, Juftin. dial. cum. Tryph. Jud. Gen. 1.14. |
||||||||||||||||||||
|
. . '>'•'
|
||||||||||||||||||||
|
. V ! ■ .
|
||||||||||||||||||||
|
Voel
|
||||||||||||||||||||
|
all 'rf8' S,Jmw"1>'*n ^l "clc m'ine gedachten voeren boven
*«ae veriierde hemelfche ringen, tot in den hoogen, on-
«"O-gen. onbegtijpelicktn Hemel.
109. Flux AiUcu mijne gepeinftn dalen tot in 't mid-
fun"van den Aerd-kloot, daer alle fwaernaei getroc-
|
||||||||||||||||||||
|
ken werdt, alle vlack naer buyght, fulcks men by valftli
gebruyck vallen heet,. , | ^ . 110. Uyt Bloerokens, Muggen, Mierenende Sieren fal
ick my lellen trecken. Want der ichepfelen tot noch toet 011- gefiene deelen zijn nu bekent gewotden, door huif e van ö»- lé korte vergtoot-brillen. |
||||||||||||||||||||
|
222 IV. B O E C K»
VoelickMuggen, vindickMieren^
Sie ick ongenene Sieren,
En al wat men meer veracht;
Uy t des eens bekende macht
Anders nu bekende deelen
Die fich ons geficht ontftelen,
Maer geluckighzijn gefocht, -\ \
En ter kennine gebrocht:
Door 't beklap van ftomme gtafen $
Allom fal ick my uy t afen,
Allom fuygen mijns gemoeds
Lefïèn, beteringhen toets.
in. 't Schraele meel dat wy vertreden >
Dat wy met de voeten kneden,
Sal mijn inficht niet ontgaen:
'tZijn gefteenten daer wy ftaen,
Sterre, 't zijndoorluchtekluyten,
Dobbel waerdigh op te fluy ten
By 't befweetfte poppe-goed
Van der menfchenmal gewroet.
112. Maer men kanfe nau beoogen:.
113. Wel toch, oogen, fiet om hoogh, en
Twijnt de draeden van uw' kracht Door de floerfïèn van den nacht, Door de lbo gevoeghde ringen Dat fy van genoegen fïngen, 't Schijnt de Sonne blaeckt op 't ftrand, 't Krielter van Chryftallen fand, Sand van vyer, en elck een' fterre: 114,. Maer men ooghfte van foo verre Dat de fchoonfte (wie feidt neen, Wie heeft op de Son gere'en |
||||||||||
|
guidnijuva-
ret vngari in- tertam Utc fparfa mir*cu~ Ut Sen. ', ep. 90. |
||||||||||
|
Om
|
||||||||||
|
gingen een'(bete oraeenftemminge ftaken)tot in devafle
fterren: daer vindt ghy een'glinfteringh , gelijckmen inn{ (and van den oever doet ■ daer de Sonne op fchijnt; 114. Endemogelick gebeurt het, door de groote vet""''
(wie heefter ("00 naer by geweeft dat hy 't wedeilegge ?) dat fchoonfte ende fnelfte der Sterren by ons vooreenederp ringhfte weidt gekeuit: foud 't daetom waei zijn j |
||||||||||
|
il 1. Het done fand en lal ick niet onbefien laten. Want
dooi die ballen bevindt men dat elck greintjen als een grof geflcenteis, waerdiget dan de gene die de menfchen met de meette moeyte bekomen. 112. Maet, feggeo de luyden, men kan dat by der oog e
niet inctcUen. 113. lek antwootde: Siet des nachts (ihetpelick opwaerts
dooi de flaticet-hcmclen (die men feght dat in hate bewe- |
||||||||||
|
'
|
|||||||||||
|
D A G H - W E R. C K.
Om de fchoonfte t'onderfèheyen ?)
Dat de fnelfte van de reyen
Van foo verr' om laegh mifïchien
Voor de flauwfle werdt geilen:
Moetfe dan de flauwfle wefèn ?
11 j. Hanght het fchoone fchrift aen 't lefèn,
't Soete fingen aen mijn oor,
Die het licht voor onfoet hoor,
Daer my 't onfoet flaet te wijten ?
116. Maer nu dancken wy den tijdt, en
Die den tijd de gave gunt:
Wy verdeden tot een punt;
Wy ontkennen groot' en kleinte
Die de dolende gemeinte
't Schepfèl by der oogh toe dicht >
11 y. Wy gevoelen by 't geficht;
Wy doorwandelen de gronden
Vaneen'wereld, niewgevonden > ■
Voor een' vijfde vierendeel :
118. Weinigh heeten wy foo veel,
Dat wy 't meefte weinigh heeten,
i ip. Stede-poorten zijn maer fpleten,
Spleten, poortenfondermaetj
120. Dufend mijlen in een'graed:
121. En waer fullen wy belenden ?
Alle maet is fonder enden, Alle minder, by verfin,
Deelbaer in een eewigh min, En het minftegaet in deelen. Sterre, 't maghu wel vervelen, |
|||||||||||
|
223
|
|||||||||||
|
Maer
|
|||||||||||
|
* lf- Hanght het fraey van een gefchrift, ofte het foet van
«o geftngh aen een mogelick gebiekigh oogh oft oore} il*. Emmers door de fcherpfinnige vonden van de voorn:
Walen doorkruypen wy al het geringhfte; bewijfende dat "8en* men tot noch toe groot of klein genoemt heeft, in " dact cnde by fich felven noch groot noch klein en is, , 'l7' Er"te onderfcheiden alles by onfèoogen, alsof wy met handen taften; wandelen door eene tot noch toe onbe- d, t. V^eieW van kleine fthepfelen, als oft het een niew ont- "cwtgedeelte var> den Aerdbodem waere. Seneèf ^>ene tot noc'1 toe voot klein ende weinigh is 5«uco, leggen wy foo groot te »jn, dat het gene tot noch, |
|||||||||||
|
toe voor groot ende veel is gehouden, kliin ende weinigh
daerby is te noemen. 119. By voorbeeld, Een' Stads pootte, lbo wy fe nu fien,
is maer een' Iplete, by een' iplete door het vergroot glas geilen , die fich als een onmatige Poorte verthoont. 1 zo. Ende als men met fulcke brillen eenen van de 3 6»
graden belagh, men fouder ruymtè in vinden wel vooriuco mijlen in plaets van ij. 111. Hoe onendelickisdat bedencken, daer het minfte
altoos noch deelbaer is in minder! mijne aendacht toert het tot God ioe> |
|||||||||||
|
-224 IV. B o b c tf.
Maer 't vervoert my boven Maten,
Boven Son en hoogeraen* 122. Voel ick my te hoogb ontvoeren,
En mijn' aendacht foo ontroeren Dat 't vermaecken my vermoe*;
'kSack wat leeger naer my toe: 123. Met den Hemel gae ick fpreken,
Met der Woleken winter-deken > roi. ij.*. MetdenBrüygomindelucht}
Al haer heilige gerucht
0.4, $. Dat fich ongehoort, ter ooren Aller volckeren doet hooren,
Sal ick gierigh gade flaenj • ] Uy t des eenen daghs vermaen Tot den and'ren, fal ick leeren 't Waerdigh melden fijner eeren |
|||||||||
|
is s.
|
|||||||||
|
Die den weteloofen wett
Aen de trouwe fijner Wett. 124. Wed'rom falickmyontfïnckèn Uy t het aller hooghfte blincken Tot in 't midden van de locht, Endaer'tvrolickegedrocht, •" -• Burgery vanhoogeriftamme»
Nu fijn gave, nufijnftramme, Nufijnfcherpe', nufijnholl, Nu fij n enckel, nu fij n voll, Nu fijn' allerley geluyten Hem ten dancke hooren fluy ten Die het veer en voedfel geeft, 115. (Is't gedrocht wel foo beleeft Dat hy't voedfel, en de veeren, En de reden en 't beheeren Aller veer en voedfel gaf ? ^) izó'. Een'verdiepingh laeger ar in. Bevind ickendelick dat dat diepe inficht ende be- des onverftandigenverftand aen Sin' getrouwe Wet fl|*r
dencken my vervele, ick dael wat nederwaerts. 124.. Noch wat laeger daelende fal ick my vermei"'"
H3. Ick gae bedencken de deftige geualteniflè des He- der het vetfeheiden gefchal der vogelen, ter eere van"
mels, derwolcken, endeinfonderheit der'Sonne, die, als Schepper fingende. k hef'
de Prophete iêght, als een Bruydegom uyt fijne kamer komt, ' 1 z;. Is de menlch wel foodanckbaer die dit alles ot ^
dewijle de Hemelen een' Tale fpreken die alle volcken ver r z«. Noch laeger vind ick de viervoetige dieren, en
itaen , ende ick leere, uyt het vermaen des eenen daghs tot van haer menigerhande goede dingen, daer fy ons J*
Wen anderen , de eere verbreiden van God almachtigh, die treffen.
|
|||||||||
|
2ïf
|
|||||||||||||
|
Vind ick d'onderfte gebueren,
Die haer kleedingh noy t verdueren, Noyten wiflêlen van bont Daer mens' eens gedeckt in vond. Leer ick niets van haer bedrijven ? Hondert lefTen die beklijven: Vré, genoegen, ftilte, ruft, Weelde, maer bepaelden luft, On-förgh tegen flus of mergen, Korten haet op lange tergen, Wenfch noch vrees, d'onnuttepijn, Daer wy koft'lick mal mé zijn. 127. Iflèr meer ? meer fonder paelen:
Oh! den Ooghft is dick te haelen, Matth.9.37.
Maer de werck-man f taet 'er dun
Hoe veel dien ick't niet en gun Treedt'er langhs die rijcke paden Of fy door de doornen traden, In bekommeringh van veer, Om gewin, omwraeck, om eer, Om gewin ten overvloede j Over wraeck van wrevelmoede j . Over eer van over-eer, 't Joockfel van geftadigh meer, Zeilen, meer dan't Schip kan voeren. 128. 't Heilige leght voor de boeren,
En men trapter over heen. Maer ick raep wat voor ons tWeen,
Sterr', en altijd fal ick weeren Met de le'ge hand te keeren Uy t Gods acker, altijd wat Gad'ren dat ick niet en had. 129. En gedoogen't le'ge vrienden
Die my op den dool-wegh vinden, Ff En
j-127',N°ch iflèr veel meer af te haelen: maer men ver-1 voor ons beiden af t'huys (ien te brengen.
befT j' en<le<,eni<:efleii!Ya<;n treden daer door henen; 12*. Is't dat my oock in die eenige wandelingh ledige Juy-
|
|||||||||||||
|
W
|
B overladen met haete menfchelicke bekommerin
'vangeld, van eergierigheit, van wraeck en diergelijcke.
«ad d, |dCt,Uflchen JiSht a!Ie die koflelickheit alleen
"m «ndluyden voeten ; maer ick laldei altoos yet
|
den ontmoetende «oeemoevt willen laeten /want daer en ia
|
|||||||||||
|
nietquellickersnoch gevoelickers, dan in fijn'gefochte ee-
nigheit geftoort te werden) foo dat ick mijne gedachten by den anderen vergaderen moge. |
|||||||||||||
|
226 IV. B O E C K.
En ontflaen fy mijn ontmoet
Met een' wenfch en met een' groet, (Die fich by der nacht vervaeren Tuflchen trouweloofe baeren Aen een' klippe voelt om hoogh, Die een gloeyend exteroogh Tegenskey of kanten ftoot, en Staet foo bitter hiet verfchoten, Als een eenigh man, beknelt Van een' aenfpraeck die hem quelt} Doogen't vrienden uyt medoogen Die my neffens my beoogen , En niet neffens my als my, Dat ick, aller aenftootvry, Mijn' gegaerde bloemen-ftelen Tot een tuykjen magh verheelen, 130. 't Garen fal, grof onder fijn, Van mijn'eigen twijninghzijn : Garen van gevlochten woorden, Die u , Sterr ,' wel eer bekoorden, En bevielen my om u j Vlechten, hoe? alsdefenu. Sulcke reepen fal ick leggen Om mijn binnens-mondfchefeggen > Om den beflem fonder band Van mijn weyende verftand. ij-i. 'kWilwellijdendatfydencken* Die my lacchende bewencken, Siet, men merckt het aen 't gelicht, Of hy mij mert, of hy dicht. Laet my mijmeren en dichten; Mog'lick wat ghy van gewichten OnverdoemderftofFe vindt In de munt van mijn bewint. Mog'lick of denijdfaüijden Dat fich , verr van defe tijden,
(Men
|
|||||||||||||
|
mijne wereken vinden ; oft oock denaekomelingen; «
prijfen dat ick getiacht nebbe yet ongemeens voor te w ,gen. |
|||||||||||||
|
J50. lek Talie in Dicht verknoopen, ende als bekuypen.
! 31. lek magh wel lijden , dat men my dan voor een' dichter aenfie. Want niogetick lult ghy eenigen fmaeck in |
|||||||||||||
|
■, ■
|
|||||||||||||
|
•
|
|||||||||||||
|
............_.. ._._ ■■■■■■■■- .....•■■■i-JJa-L
|
|||||||||||||
|
D A G H
|
|||||||||||||||||||||||
|
W E R. C K.
|
|||||||||||||||||||||||
|
("Men beleeft diegunften niet)
Yemand half genoeght geliet, Half gedwongen vond te feggen, Waer magh nu die Dichter leggen, Die foo noo 't vertreden pad Van 't gemeen gerijm betrad, Die foo walghde van de woorden Die men maer in 't oor en hoorden Van het flauw en lauwgeluy t Van een' al te gladden fluy t ? 132. Sterr', onfchuldight mijn vermeten
'k Ben onfoenelick gebeten Tegen 't lamme lafre lij m
Van den dagelickfen Rijm} Enbeftaehet leed te wreken. 133. Rij men is wat meer dan fpreken,
Spreken min dan feggen, vry , Dichten ftaet voor alle dry. Maer daer meenter' wit te raecken,
En fy feggen of fy fpraecken, En haer dichten ïsgefèyt. 134. Hoofden verre van befcheit,
't Oude woord kan 't wederleggen, 't Ifler niet te doen met feggen, Keur van woorden, pit van fin, Drijmael dobbel binnen in, Wat of fchael of fchel beloven,
Heldre tael en onbeftoven, Spraeck van huyden, toon van ftraet, Mannen meeningh, vrouwen praet, Klaere letter, duyfler dencken, Min dan herflenen kan krencken, Meer dan herflenen ontopm', 't Rijm voorwind, 't gerijmd' in ftroom -, Ff 2
|
|||||||||||||||||||||||
|
ritus ac vu
jSiec verbisnet
rebusintft; ni~ fl quodpede ' certe Dijferl ferme, ni ferme m$- rut. Hor. 1. Setm. 4.. |
|||||||||||||||||||||||
|
IftnfatHtfi
turn verfum ferfcribtre ■verbis. Hor. 1. Serm. 4. — neque enim ccncludere verfum Dixcris tjje fatis,necji<]ms fcribat-uü nes Scrmoni pre- fin*, putes huncejfe Poe- tam. Ib. Vthtmens ir
liquidus puro- que firttillimus amm. Hor. z* ep. i. |
|||||||||||||||||||||||
|
135-. Sulc-
|
|||||||||||||||||||||||
|
, *>" Inderdaed, ick hate de laffigheitvan de gemeene
|
|||||||||||||||||||||||
|
bracht te hebben , als fy yet gedicht hebben, dat pas voor
fpreken, oft voor een gemeen feggen magh tiyt gaen. 134. Maer daer werdt wat meer vereifcht tot een vol-
maeckt Gedicht, naementlick de eigenfehappen die hier volgen. |
|||||||||||||||||||||||
|
T
|
spooge'rtegensintegaei
^3 3. Vier trappen teil ick van onderen op. Spreken, feg- |
||||||||||||||||||||||
|
"■■n
|
|||||||||||||||||||||||
|
0;ch'ri'men en dichten. Defeen onderfcheiden de gemeene
«s niet. Seo reeenen fy wat volkomens te w*ge ge- |
|||||||||||||||||||||||
|
22S ' IV. B o e c k.
135". Sulcke zijn haer' eigenfehappen
Die ick foeckc t'onderftappen * Soecke, Sterre, maer van wijds: U ontftappen fy van bijds} Ghy door tafts' als fijne webben Die men in 't gevoel moet hebben; Ghy door-fmaecktfe, ghy bevroedt Wat het Sout in 't Suycker doet. Gulde middelmaet van koken! Honich in Afijn gebroken, En dat, hoe ? datfnelle fcherp ? Neen* dat ampère, datferp. 136. Ghy gevoelt de dichte feilen
Daers' haer' ftreken in verzeilen Dien geen Reden, maer geweld In 't gerucht van dichten ftelt. T weederhande die wy weten Op den anderen gebeten Tergen meeft uw taey gedult: Beide gaen van fchuld in fchuld: 137. Defe ftelt fij n hooge luyfter
In het fwartfte van den duyfter 5 Cijffert al dat leesbaer was, Of men 't in een* doolhof las, Schuyltfich in vuyl warre-gaeren, Soeckt, en fchroomt fich t'openbaeren, Deckt fijn'kernen meteen* fchell Die den hardften tand ontftell'; 138. Wiegeluft fich t'o verbij ten,
Wie foeckt pitten door dat fplijten > Die men duchten magh en moet Of fy bitter zijn of foet ? 139. 'k Eifcheenfmaeckelickvermaecken
En verfuft men my met kraecken ? |
|||||||||||||||
|
Vir Bonus ir
prudens verfks reprehtndet in- ert es , Cu!pa bit cluros.
Nee fati5 tfl pulchra ejje poëmata , dal- cid funto, Hor.dc Art |
|||||||||||||||
|
?/i vitium du~
< ïHÏp&fligA,,
Sttilridttmvi-
|
|||||||||||||||
|
<£ai quant kgi
vetlet, que finffijfét. >i- tel!i*i noluit Schal. Hy.
feta. |
|||||||||||||||
|
'kGae
oft hy in Cijffer fchreve; fchijnende geleien ende niet va-
|
|||||||||||||||
|
13J. Dat zijndedeughden van de oprechte dicht-Konft,
daerick van verre naer trachte; maer die ghy van naer by begrijpt; veiftaende te recht, hoe het krachtige ende't aen- genaemet'famen een volmaeckt Gedicht moeten uytmaken. ij 6. Ghy weet hoe onredelick fommige rjuaede Rijmers
in de gunfl van de wereld zijn , ende die tweederhande. 117. d'Eerfle pronckt met een' gefochte dtiyfterheit, als
|
|||||||||||||||
|
ftaente willen zijn.
138. Ende wie magh de pijne van door duyftere w
|
oord'0
|
||||||||||||||
|
henen te foecken , dat niogelick gevonden zijnde der"10'"
omvaeidlghlt wefenlal? • tmf 139. Moet ick een Gedicht met arbeid leftn, daen«s
infoecke te verheugen ï |
|||||||||||||||
|
Dagh-werck. 2*p
'k Gae te gaft opTongh en Moft;
Moet ick iweeten om den kofl? 140. d'Ander, op den kam gefèhoren,
Staet gelijck hy werd' geboren, Sonder krull en fonder kleet -, 'k Weet ten eerften wat hy weet,
'k Woel hem nergens in mijn'tanden.
Die my nood' op Melck in manden} s^men 1*.
Sond ray niet foo onverfaedt v" *irvUf-
J "Hit xmmt-
Van fij n' tafel op fijn' ftraet: ?««• hoi. 2.
Wie magh Oly in lauw water ? ep'2'
141. Langh-verflagen-wijn-verlaeter,
'k Mis al waer ick hier om kom, En noch wil mijn' maegh rondom.
Wat een vriendelick vermaecken, Daer de Feeft begint van braecken ! Foey van al 't geladde mail} Vett en föet onfteeckt mijn' Gall. 142. Sterr', hoe nauw is 't hier te pafïen,
En hoefultghy my verrafïèn , Die mijn' onmacht in een' wett
Van foo kiefen keur befett!
142. Maerickwett; enlaetfefniiden -*»rv)4
JL/iemijn wetten willen lijden: ittddtnqtj,
Kreupels wijfèn wel een' tré %£%&
Die noyt kreupel naer en dé j ""*•
Schorre kelen * leeren fingén: * J<xt»u
En uw'goedheitfalu dwingen
Waer mijn eigen ongevall
In mijn eigen boete vall'.
144. Salickd'eerftemeeflerwefèn
Die fich lam en ongenefen
Voor den fsecken hebb' verthoont?
Die ter hooger heide woont
Ff 3 Kan
j4j' ^weede dier tegen komt heel effenen flecht uyts i+3- Doch ten minften in mijn'plompigheit dien ick voor
nae door fijne iaffigheitwerdt hem mijn fmacck nauwlicks eenenflijp fteenaen andere: ende de meefters en zijn altoos
^aer' de gauwfte niet in 't uytvoeren van de konften die fv voott
Riim'" I^ecl''c'lter; ''k walge van üwenlauwen gladden leeren.
' ' ende "we foerigheit vergramt my. 144- Een krenpelDoftorkan evenweldienftigh wciên, en
stn ü' iMaer ghy' stetre > ruit my met iedea uw mijn' ei- de Victbakens sijn ftgjn en dienftigh.
s«Kgelcnv«goideekn. |
|||||
|
IL
|
|||||
|
IV. B o e c k.
Kan ter Zee den Stierman ftieren:
Ja de ftomme ftaende vieren, Rechten hem fijn' loop van ftrand: 14 f. Neemt my voor een' houte hand Die den reifer op een' kruys-wegh 't Kortfte toepad naer fijn huys fegh' j Neemt.mijn' feilen voor een wrack» Dat een ander mijd' op 't vlack j Feilen is oock onderwijfen, En noch is hy wat te prijfen Die figh als een' le'ge tonn Voor een baeck ten beften gonn\ 146. Maer wat aerde fal my draegen
Brengh ick t'huys dat u behaegh', en U in oogh en oor gevall' ? Lieve lefer, een' voor all;
All' om een' kond ick verachten •,
Maer fy hebben 't niet te wachten -,
All' om eene fullen mijn',
Alle mijnsgefinden zijn:
'k Houw' my alle proef te boven
In uw lijden, in uw loven
Alle proevers: en wat meer ?
147. 'kMaghwelfwellenopeen'eer
Die ick my niet toe en mete, En maer Polla danck en wete j
Daer haer' vijlen over gaen Sal ick tegen 't roeften ftaen, Tegen't fpij ten, tegen 't nijden, Tegen 't fuer van alle tijden, En men fal my fien naer my, Daer ghy Ick werdt, en ick Wy. 148. Maer der Sterren welgevallen
Magh my ongeftadigh vallen
Meer
|
||||||||||||||||||||
|
*3°
|
||||||||||||||||||||
|
4j. Soo kan ick als een h
|
||||||||||||||||||||
|
1
|
||||||||||||||||||||
|
ïulp
|
||||||||||||||||||||
|
ck op een'plaet, voor een'waerfchouwingh dienen: Jae van Polla ^irgintari», fijn wijf, wierden. Doordat™"'• ï
fullen mijne wercken het verroefren ende verfueren van
|
||||||||||||||||||||
|
Wraeen
|
||||||||||||||||||||
|
tijd ontgaen. . . t.
148. Soo my nu quaed, windrigh, of regenachtig" .
der de wandelingh buy ten belett, heb ick binjicrrs huys & ander wandelingh te doen. |
||||||||||||||||||||
|
14.6. Maer hoe hetigelickfal my daer tegen wefen , lbo u
mijn werck bevalt! Naer uwen lof lal ick aller leuren be tifpingh verachten: hoewel ick geloove dat elck fal willen goed vinden 't geene ghy niet en veracht. 1+7. Soo deiv ick fioffen, door di«n mijn' Gedichten dooi
|
||||||||||||||||||||
|
D i G B " W E R C K. 2j 1-
Meer dan ghy, mijn'even Sterr>
Mog'lick of éch 't weer verwerr',
Mog'lick my uy t Boss en wey en
Kom' te fuchten of te fchreyen,
Ander' weven, ander Boss
Kan ick rijden fonder ross:
149. 'k Weet een Boss van witte blad'ren,
Voll van ad'ren, fwerte ad'ren,
Ad'ren voll van 't befte bloed
Daer fich hert en hoofd af voed'.
'k Weet een Boss uy t alle winden 5
Over Eicken, over Linden}
O mijn befte wandel-pad,
0 mijn Boss van Boecken-blad.'
1 f o. Sterre, ben ick t'huys te fbecken,
Soeckt my in de Boeck-wey-hoecken : Magh ick wey en, dat 's de wey Daer ick liefft van allen wey.
1 ƒ 1. Maer en laet'er my niet foecken -r
Benickuyt, dat's in mijn'Boecken >
En 't en is geen valfch beduyt,
Daer in, ben ick allom uy t.
152. Heet ick t'huys, laet boden fweeren,
Menighte van groote Heeren
Staen hem om en om ter tael >
Heeren all ? jae t'eenemael;
Heeren, die geen' Heer en kennen -,
Heeren, die fich niet en wennen
Heeren flauwer aen te gaen
Dan den arm en op de baen •,
Heeren onverzaeghde helden,
Die het lief en 't leede melden,
Sonder bliek en fonder blos,
In de Steden als in 't Boss.
1/3. Sy
|
|||||||||
|
H9. Ondet mijneBoecken.
tSo. Daer moet men my binnens huys foecken, nis in
mijnaeiigenaemfle tijd-verdrijf. dat'St' l 'aet 'ieyet %gen> wanneer ick daer ben,
««icfcuytben. Want, indeidaed, zijnde in de Boecken, |
|||||||||
|
houde ick my uyt en verre van alle andere befigheir.
rji. Jae mijn vokk mogen leggen, dat ick met een dcei
Heeren te (preken hebbe: Want Boecken zijn Vry heeren ,. die elck het fijne derven feggen, ibnder groot oft klein te vet» fchoonen. |
|||||||||
|
'*■
|
|||||||||
|
%$i IV. B o e e k,
1 f 3 • Sy getuygen dat fy weten
Die 't my foo ter deur uy t heeten t 't Al te droevigen ontruft Van mijn' fteels gewijfen luft. i f4. Kort mij n' lange buy ten-uren» Kortfe die ick in mijn' muren Voedfel, vaeck, vermaeck, verdriet Schuldighblijvj hoe nae is't niet Daer mijn' vrij heit ftaet op maecke! i 57. En, wanneers'er aen geraecke, Denckt hoe flick ick naer een' beet Die mijn honger niet en weet Of hem mergen fal gebeuren j Denckt hoe datfe my verfcheuren Die my hier ter halver mael Stooren tufifchen lipp en fchael. 156. Hier onthalen my mijn' Heeren, Hier en heb ick niet t'onbeeren, Dan 't gerecht dat my verveel' •> 'k Leen niet meer als keur en keel, Oogh en oor, en tongh en tanden, Luft en laft, en herten handen; 'k Eifch maer, en het valt my toe: En wat eifch ick, wie, en hoe? Dufend monden die my toeven, Die my 't haere heeten proeven, En verfadigen om ftrijd Eene maegh op eenen tijd. 15-7. Grijfe mannen, hemel-kinders, Aller Zielen onderwinders, Stellen my het Manna voor Dat wy fwelgen door het oor, |
|||||||||
|
Dat
|
|||||||||
|
ick het nutten, en hoe qucllick is 't daer af geruckt te *«'
den! , 15 6. Hier vind en geniet ick al wat myluft, en clc*'
defer Heeren fpijftmy om'rfeerft. ij7. Eerftelick vind ick daer de Kerckelicke Sdir>l«*£
die my Gods woord voor houden: foo ten breedtften Bfff leght, dat het de teere leerlinge* fonder moeyte koon"1 grijpen. |
|||||||||
|
ij3. Ende mijn volck, die my foo doende van de ftoorers
van mijn kort vermaeck ralofien, fullen maer de waeiheit (eggen. 154. Voorwaer een kort vermaeck: Want treckt van
mijn leven den tijd, die ick, meeftbuytenshuys, aen mijn beroep; binnenshuys, aen allerhande dingen moet fpillen, hoe weinigh fchieter over t1 mijnen vryen verdoene 5 isj. En als my dat geluck gebeurt , hoe g'aegli moet
|
|||||||||
|
DaGH-WERCK. 333
Dat wy in 't Gewiss verkoken >
En fy rechten 't foo gebroken,
Soo doorhackt en foo doorftooft,
Dat het maer een buckend hoofd,
Maer een gaepen heeft te koften.
Suygelingen, die begoften,
Dien, ter lpijfe niet geherdt,
Niet als melckgefchaft en werdt,
Souden ditgerecht verdouwen.
1 j 8. Maer wie fald'er't fuer uythouwcn,
Wie het bitter, wiehetfcherp,
Wie het bitfige verwerp,
Wie het hitfïgh tegen-ftoken
Van het wederzijdfche koken,
Wie hethooger icheel als oot
Tuflchen Vlees en duydend Brood,
Tuflchen Bloed en fep van druy ven j
En wie lal de blind' onthuy ven ?
ifp. Heere, reckt noch dijn geduld
Op den blinden fönder fchuld:
M aer hoe lange wilt ghy beiden
Met den moed-will van 't verleiden,
Met den 11 enden, die dijn licht
Schuylen voor 'tgemeen geficht ?
1 do. Naeft den Preker ftaet de Rechter,
Mijn getrouwe onderrechter,
Mijn geheime kamer-raed
Overaengeboren baet,
Over aenbefchoren fchadè j
Mijn verdediger in 't quaede,
Mijn beleid naer nutt en goed.
Ifler dat ick fchutten moet,
Iflèr dat ick eifchen derve,
Dat ick laete, dat ick erve' j
|
|||||||||||||||
|
Gg 'kVor-
ore» den genen die haer > beter vretende , misleiden 5
1S0, Volgende Buecken van Rechtsgeleerdheit; die my
ten diende ïiacn als foo vele Raeds-heeten . 't zy ick te eil- |
|||||||||||||||
|
f,1,5*' Maer hoe fal men teneinde van den twift ende ge-
l'hillen komen, die onder haer luyden , fónderlingh tuflchen |
|||||||||||||||
|
'
|
|||||||||||||||
|
'neodiéveibhnderncnfthenopden weghder waerheit hel- fchenof te verweeren hcbbe. Met hun beraede ick my uyt
|
|||||||||||||||
|
pen?
|
|||||||||||||||
|
allerhande (öorten van Rechten, alsdaer zijn Ltx£r Princi.
Eo'fr? Wct^ nocl1 langhmoedigh, ö God, over de on- punt placiu, Pltlifcita, Senattuconfultac>M'ff/lrntmimEdi- °Wc e.-,de misleidde; niaci hos langh Wilt ghy't welen \ii», Ktflenfa prudtMtm, itnfiutiub. |
|||||||||||||||
|
234 IV' B o e c k.
'k Vordere geen licht befcheid,
'k Vraegh hem wat deKeifer féidt,
Wat de Borgery van Roornen,
Hoe't de Raedsheer heeft genomen,
Hoe 't de wijfe man verftaen,
Hoe 't gebruyck, daer tegen aen:
161. Wil de fchael niet overwegen,- "* • •'
Staen ick om gewicht verlegen,
Sterre, 'kfegghetuin'toor,
Allerwegen valt gehoor,
Allomglimp, en allomdekens
Allom recht om recht te breken j
Wijfen tegen, wijfen met:
Wil de Wett niet in de wett,
Wett werdt foo om wett gewrongen,
Soo gedreven, foo gedrongen,
4*™ hT* So° gepijnigd'. fo° *Replcyt-,
gen. Dat fe feidt en niet en feidt,
Wat \vy velen of bevelen:
't Sterckfte recht beftaet in velen,
En men fielt fich rechtere toe, ..;■■■■■-
En men. Wegh, ick werdt het moe.
16 2. Ver re zy van my bevonden,
Dat ick door de vuy Ie wonden
cnpmuvk , Die'ckin'tRoomfchelichaemkenn, • ' |
|||||||||
|
Cdjarti
|
|||||||||
|
Van foo menigh' fèherpe penn*,
Hier gebeten, daer gebeden,
Daer 't gewin ten dienft gefneden ,
Booren wil in goed of erv
Dat ick fonder onrecht derv.
16$. Geld met Guychelen verovert>
Goed den eigenaeronttoovert
By gefwinder wetten treek,
. . Acht ick minder dan gebreck, V 164. Langh
'tii. i'iud ick daer niet t'raijncu voordeel beantwoordt: ( den fouden willen behelpen , meteenige der Kdlöhcke^j
Be uytleggingen der Boftorcn zijn van lbo verfcheiden be- redelicke wetten, dis de Wetgevers hner feiven oft yen* fiuyt, dat men altoos by den eeneooft den anderen gehol- anders te gevalle hebben uytgegevin. " ■ ' pen kan werden ; ende met de meeue (temmen kanmtn 165. Liever wil ick gebrsck lijden, dan my doorlu»
't veeltijdtswegh dragen, wecken verrijeken. ' '. 161. MaetGod vctbiede dat ick my tegen recht ende te-
|
|||||||||
|
D A G H - W E R C K.
|
w
|
|||||||||||||
|
164,. Langh te niet waer 't lange rechten,'
Kon men met fijn felven vechten»
Kermen aen denabuer viel :
Die de vierfchaer 't fijment hiel,
En verdoemde daer fijn'tochten,
Eers' hem voor den Rechter brochten,
En befloot fïch in de Wett
Die hem fijn Gewifïè fett,
ióf. Op de Roll en hong fijn' Vloeniet,
't Scherpe Recht en waer de roe niet
Tot der Armen eelcigh veil:
't Billick viel ons fchier te feil,
En wy fouden 't voelen ftrijden
Met geduld en medelijden,
En ontgeven ons wel wat
Dat de'Wiett gegeven had
Die't de wett had willen vragen : i
166. Maer 't vermogen en 't verdragen
Wil foo qualick eenen wegh > En hy wil foo noode wegh
Die de plaets kan eigen heeten ! 167. Waer heen ftrecktmy oock het weten,
'tWoefte weten van de Wett Daerm' ons herfïènen in plett,
In verduft, en in doet fmooren, Pas als Herfïènen en Ooren Op het baerden van de jeughd Houwbaerfijn aen hooger deughd? Dient haer 't mess, die't niet en trecken? 168. Dapper: 'tSalter weereftrecken 5
't Sal my decken van een' floot 5 't Sal den mijnen in den nood,
't Sal den weduwen, den weefen, Voor een muer van Koper wefen, Gg 2 Rijs
K+. Oock, foo yedereen eerft met fijn eigen gemoed te j 157. Doch, Cal yemaiid (eggen, , foo wy ons met de
|
||||||||||||||
|
rjdegingh, en (lelde alle eigenfucht onder de voet, hetlan-
S« gepleit waer haeft af. Ivl"5^ 'n ^aets V3n ons ,er vietfihaete tehaeften om den
'^ilk(l!genGp ',Litf te vallen, fouden wy fchier ons aller "icwre recht ten fcherpften niet willen uytvoeren.
|
Rechts<geJeertheitnieten mogen behelpen, waer toe breeckt
mender ons het hoofd mede. in 't befte van onfe jaeren, wan- neer wy de krachten hebben om yct beters te keren J i«8. Antwoord: Sy fal my ftrecken , om my, den mij-
nen, ende den verdruckten , ter nood te helpen verdedi- |
|||||||||||||
|
H5, Macrde
|
||||||||||||||
|
Maerdemachtighftewilfoo qiialkkaen 't wijeken. | gen , foo ick oyt tot het Rcchter-ampt verheven werde.
|
||||||||||||||
|
IV. B o
|
|||||||||||||||||||||
|
*36
|
|||||||||||||||||||||
|
E C K.
|
|||||||||||||||||||||
|
Rijs ick oyt daer wees of weeuw
My ten Richter-ftoel befchréew'. 169. Richter-ftoel, eenyedersgadingh,
Die verfittingh en verfedingh, Hooger trappen en gewin Voor wat leeger en wat min
Loss of loos beftaen te keuren, Mog'lickfultghy my gebeuren » Mog'lick waer gebreck van ftoff My vereifch' in 't Richter-hof $ 170. Maer, geladde wentel-trappen,
'k Sal ter fchoore naer u flappen, Stappen, taeyerdan mijn fchoen,, Sal mijn voet naer boven doen r Boven daer 't foo voll gevaer leit. 171. Recht is waerheit ren wat, waerheit?
En waer waerheit ? 17 2. Waere God, Die dit blindelingh gebrodd,
Ditgeftommel, dit gewemel, Naer 't geheimfte van den hemel>. Naer de waerheit, fiet en lijdt, Die ghy wegh en waerheit zijt, 173. Siet en lijdt met medelijden Die daer gins en weer, befijden Wegh en waerhei t, fuffen gaen, In vertwijftelingh van ftaen, Meer als wandelende roofen Die de reife doen in doofen, En, alstwijffelende, doen, Maergeraecken noch ten foen,. Van de Sterre, die fy vrijen, En de waerheit daer s' om ftrijen |
|||||||||||||||||||||
|
No/i cjimreit
fi;ri judex. Eccleliaft. 7. 5?S i. |
|||||||||||||||||||||
|
Joan. jS. jc>.
Ferergajtt-
dex fenttn- 1iafn, &■ pro- nuncia , quit libi verifimü- lïmum videa- 2«r dkeret non quis verum du ent, ld «mm lam fupra fios tft qu&m tpfa. ~>crhdf. Sen, ep.«;, |
|||||||||||||||||||||
|
JLaet
|
|||||||||||||||||||||
|
\fv. Want een Rechter moet waerheit/preken: enwi«
kentdewaetheit? 171. O Heere ende alken waerachtige God, die ons dus
blindelingh naer de waerheit liet grijpen en grabbelen, 175. Erbarmt u over den genen die'tfich moeten ondel-
winden , loflèr drijvende dan de naelden van de fcheepj* compaflèn, die doch, allbeckende, in'teindehasteN00'- fteire geraecken , ende gelijck als kuflèn. |
|||||||||||||||||||||
|
i«p. O Rechter-ampt, dat foo begeert werdt door al-
le, foodanige , die oft onbedacht , oft met quaed opfeit uyt baren middel matigen flaet foecken te verfitten toteenen hoogeren, daer fy hare bsgeerlickheit in mogen-voldoen, niogelick oft ick, by gebreck van betere, tot u beroepen Werde: 170, Maer ick falda niet geemtoc komen..
|
|||||||||||||||||||||
|
/ v
|
|||||||||||||||||||||
|
D A G H - ttr E R. C K. 2^37
Laet ficft dwingen met der tijd. ,
7 74,. Waert ghy foo verr van 't verwijt,
Onder-Goden, water-pafïèn, Die ons Bloed, en Erf, en Caflèn, Gods-gewijfè, royt en recht.'. 175-. Maer, waer blijft hy in't gevecht Van Gewiss en nacht gepeinfèn Dien de droeve droomen deinfen Op verwefèn erf of Bloed: Daer noch 't menfchelick gemoed, In defchemeringh van weten, Twijffelt, door foo nauwe fpleten, Tufïchen d'onfchuld en de pijn, Offer recht gerecht magh zijn l 176. Suer beroep, waer is't behagen
Dat hem dwingh'unaer te jagen '.,,, Dien de middelmaet van eer Meer vernoegen kan als meer?
O bewind van Luyd en Landen Fier beftaen van Reufen handen,, Dier betrachten, fwaer gebod, Menfchen zijn,, en doen als God! 177. Strackenernft, gefpannen droomen,,
Die my wakend' overkomen y Laet mijn aendacht wat verlaets:
'k Sie wat in de naefle plaets Dat mijn' finnen kan ontdoyen, En ick derv'er u op noyen, Sterre, die des kundigh zijt Tot der kundigen verwijt. 178. Luyden die het langer leven
Niet en nemen, niet en geven > Gg 3; Maer
|
|||||||
|
1
|
|||||||
|
I7+. Ende , 6 Rechters ,- meeflers van ons goed ende , 176. Stout, fwaer, ende gevaerlick bewind, des God at*'-
hoed, waere het noch met u luyden foo geflelt, datghy j leen machtigh is, waer is de redelicke menfche, diefichmet' cndtelick de geibchte waerheit tteften! I «en middelmatigh leven konnende te vreden houden, naer u 1 '7S- Maer wat moetde menfche flrijds in'tgemoet heb' foude willen trachten i
<*n, die, teruggedenckendeaeneen vonniss ovct goed of 177. Naer defe ernflige ende fwaermoedige gepeinfèn lufl. bloed gegeven, al noch, in de duytterheit van fijn verftard, j my mijne finnen wat te veïftaeyen; ende ick fieder de Eoec- JJ6M «n twijffelt, of hy Recht gefproken heeft, dan ofdebe- j ken toe hier neffens ftaen , dieghy, Sterre, beter als d«*t. «aeghde op eene onwaerachtige ende maer uytgepijnigb.de 1 varenfte verftaet. ««euteniae veroordeelt is geweell! 1 17». NacrntntlickdeSchtijvstsinMedidB*» |
|||||||
|
*3s rv. böiU'
Maer ontgeven wat gebrecks,
En befreïïen wat verfpecks Tegen 't rooven van de quaelert Die wy voeden oft belïaelen: 179. Sulcker luyden ftaendër hief
Van de grïjfen dry dFvier, Van de groen e dichter hoopen: 180. Eertijds pinten 2rjn nu ftoöpen
Dat is menfch en tijdsgeïaet > Meerder jaeren, meerder ptaety Ouderdom verfoetaen 't klappen. |
|||||||||||||||
|
. n
|
|||||||||||||||
|
Als de kinderen aen pap, én
Poppegoeten koeck en koot, uK) ' En de wereld gaet ter dood, S'is op 't ftoopeny dat^s haet f]fervcii,
En foo rammelëriihaér'fcïlerve^ i t '.ü Meer dan in haer' hechte jetïghd $'' Doe de fluycke, ïlechte deiirghd * Of ontkleedt, öffondér boorden, Sonder boorden gingh van woorden, Vodden daer fe nu in imöört. 181. Sterre, 't is langhall gehöö'tt ;
Dat menhoort: 't zijn oude kooien Die men op herVonckte kolen In 't langh fop van dèfen tijd
Onfe walgh te voren mijdt. 182. Maer, geftaedtghymijnberechte'nl
'k Sal de meelters voor de knechten, 't Grijs voor 'tgroerteldbeWgeftaen':
En hoe fal ick fpelengaen! 183. 'k Sai ons door ons felven voeren
184. Langhs de lij nen van 't beroeren
Van de toppen tot den teen, 18 f. Langhs het holl' en 't volle been,
|
|||||||||||||||
|
t'
|
|||||||||||||||
|
.
|
|||||||||||||||
|
'tHafd-
orifelangrrwijlfgc:fehrijVers doen, en is maer d'oude fp'i!e
met niewe flappe fa«feri te verwarmen. , r8z. Maerwy, fee» het 11 goed dunckt, ful|en onsaen"
oorfpfonckelicke meeöers houd«n. 183. Ende vermaecken'ons met het fchepfeï van 't »cn'
fchelicke lichaem te onderfoceken , ende daer i» 1S4. De Zenuwen ;
185. 'T Gebeente;
|
|||||||||||||||
|
i7j. Van de ouJe hebb kker weinige ; van de jaflge
veel. ito. Sóo gaet bet met de Weretdt: hoe fy ouder werdt
hoe fy meer klaps krijght, oock gaetlé induygen'Vailen; daer aframmelen de ftucken, meer als in haer jongekracht; doe de wetenfehappen irt'weinige öngepronckte woorden werden befchreven. 1S1. Heden en werdter niet niews gefchrcven: Al dat
|
|||||||||||||||
|
D A Q H ö ff E. f C K.
|
«239
|
||||||||||||
|
'tHardfteen-w^eJcvq^o^lèhuyf&nj .; t;
186. Langhs de klapiens van de fluyfen , ••..;
Die fich 's levens Ty ontfluyt, Daer 't fich heimelick voor ftuyt,
Als 't den oorbaar chviiight te ebben; j 187. Langhs de weergae van die webben
Daer fich vie,righ vocht door jaeght; .vr 188. Door 't; befluy t daer 't aUaf w-aeght,_ •
Door den huysraed van de finnen, 189. Door het vroeghfte van't^ej*inn£fl>
Door het laetfte van 't vergaen, Door de Smiss van't eewigt» flaen,
Door het Onruft onfer ad'ren, 190. Doprdefponfiendie'tnaedrcn,
Uyt medoogen van den brand .. Van fijn' endeloofen trant'.: :-, , :-c -,;!,; -5 ,• |
191. Ppor de klein-geklifte ftreenep.
Van de teere Bloed-web henen j» 192. Doordekeucjfen van't gefin
Daer ick fbo te fchrobben vinj, , ';: •• (j
193. Doprdevie;r-pan-3 die met flo^en/t . :os
Moet en macht geeft.pm te koken j 194,. Door den poel van 't overfchpt -n r H ,-rf
Die my lbo veel foets verbrodt , Met het fuere van fijn' dampen, ,
Wortelsvan.mijn'yd'lerampen» „' . •: Mijn'bekommeringh met niet ? Mijn moedwillige verdriet •„ '.■■,-...' 19f. Doordekaerensdiehetfcheicien Vandeleftewey beleiden, _ ..■ :! En belqiden.'t door den d wangh , { :,-,K Van den nauwen nedergangh
Daer
|
|||||||||||||
|
ilfi. De Aderen , met de open en toegaende vellekeni
"•«'m gevonden, het Blo«d ophoudende ende afladende, "Mi'tnoodighis; 187, DeArteiien, daer het geeftighfle Bloed dooi fchiet;
J«». DeHerffenen; .
1 '• Hetherte, oorfpiqnck van ppjs en leven j
iso. DeLongeft.dicht bij 't hertegeleght om het te koelen;
|
|||||||||||||
|
193. De Gal, diens hitte tie maegh verfterckt;
104. DcMilte, dieiny veeltijdtsiboquellijck, Ipndera»»-
dere oorlaeck , maeckt; 105. De Nieren, die het onnutte vocht, ajj een' wey,
van 't Bloed iibejden , eno)e nederbrengen dooi de énghde van de watergangen tuflclien Nier en Blaés, in de w'elckë wjj t de fejfte pijnen van't Graveel voelen, baerende gehjck fteè-
|
|||||||||||||
|
ai-u' De LcVcr " I^U^fi^.SW'^^lfe^yW^^i^W |flen kiridertièiis; als dié uyt de fteerien groeyjlen die Deuca-
™ns 5 I leon en Pyrrna nier den vloed over rugg wierpen, om de wè- 1». De. Mjge, di« my foo Jicht ycrvuylt; Ileid van ixlwi«Kt mannekens e» wijfkens'té verfierj.
|
|||||||||||||
|
... f>
340 IV. R o e c K.
Daer wy grouwelick door baeren
Keytjensof het kindjens waren, Kindjens van den harden flagh Die men kindjens werden fagh» Doemen d'eerfte ftecnen beide Van de tweede wereld leide j 196. Door den Treeft van alle vocht;
197. Door ai wat men noemen moght
Eer het misdaed was te noemen Datdemisdaed dé verdoemen, Eer den appel 't vijgenblad
Tot een' broeck verwefen had $ 198. Doordeüangh van't lefte voedfel,
199. Doordeflangetjens, haer broedfel >
Die fe nuttigh fboght en voedt Uyt het onnut dat fy broedt.
200. Sterre, dat's een menfch in 't korte: '■
Die hem reckt', als ick hem fchorte, Wanneer zeilden een Cólom' Defe kleine wereld om ?
301. Maerwatzijnder min als blinden.
Die fïch 't fnuffelen bewinden
Door gelblder en gewelf
Van haer koftelicke felf,
'tRijckfte Boeck van die wy lefen!
202. 'k Sie by raedfelen genefen:
Hoe verdouwt hetons geduld ? 'k Sie een' Lever fonder fchuld, Voller Gallen, vuyler Maegen, Dicker Milten boeten draegen : 203. Die noyt Milt ofMaeghen fagh,
Noyt en wift alsfey gewagh |
|||||||||||||
|
261. Maet hoe weinige onkundige vaa dittnaeckK
men de tnoeytc va,n h:t te dooifoecken ! 4 ;ioi. Soo komt het dat men ons medicijnen bjdcI
geeftj en'teenelidvoor'tanderquelt. , j. ïo 3, Want die noyt menfchen en ligh openen-, °" f l:,,
tijdts elck biivnen-lid met een Brisfken het fijne toe ' |
|||||||||||||
|
if6. DeBlaefè;
137 . Tot aiVfem j 158. DeDarmen-, 19?. Endi endelick de kleine A4«én langhs 'tinge\vand,
Vin*mefamüie,dtëa\het nutteuytdelaefleveiteeringhfuy'gen.
aoo. Dat is het kort begrijp vat) een menlch, de kleine
|
|||||||||||||
|
wereld geheeten, dieecn Chriftophor.Columbiis, omzeiler ken; oft ecnen fleur vaa gewoonte, oft fijn'Eiet,Ëhs'
|
|||||||||||||
|
van de'groote wereld , qualklc omzeilen foudd alsmefllë valle.
ten biecdften mat.' |
|||||||||||||
|
D A G H - WE R. C
|
K.
|
||||||||||||||||||
|
241
|
|||||||||||||||||||
|
Gall en Milt en Maeghs beleiden 3
Derftfe by gefchrift befcheiden, En befchicken in een' Brief Elck fijn'boet, of fijn gerief: In een' brief die uyt fijn' pen, en Vuylgewin, en vuylgewennen Heeft gefbgen en gelofl: •. 204. En hoe kent de Koek fij n' koft ? Als fijn' over groote Vader, By verhaelj neen, noch wat naeder, By fijn koock-boeck: noch een'fteck, Noch een treetje, noch een' treek Naerder waerheit, by de ftreken Van een Schilder van dry weken. 205-. Sterre, 't ftaet ons niet te deel, 't Spelen met een anders keel: Maer 'traecktd'onfe, wat wy eten : En wien voeght het niet te weten > Wie en roert de kennis niet Van der fchepfèlen bediet ? 206. Langht my 't Ceekjen van Genefen,
'k Salt u lichtelick doen lefèn In noch eens fbo ftereken int
Als uw oogh in 't Ceekjen vindt: Lefen, jae, met all' de finnen: Keurt mijn' kruymel-doos van binnen; 'k Levert all in kruymelen Watghy fiet verduymelen, Wat ghy lefen fiet en pluyfen Voor de vracht van peperhuy fen In de bitt're Coomeny: 207. Soeckt ghy Greinen ? 'k fetfe by 5)
Blad en vrucht, die konfl: kan ipaeren. Bloemen, altijd lieve waeren, Hh
|
|||||||||||||||||||
|
208. Bin-
|
|||||||||||||||||||
|
fchreven; ickfal ual het gene dat daergenoemt ftact doe»
handelen, fraaecken, tiecken en fien, in de doofen van fimpelen , die ick vergadett hebbe, om die kenniflè te beko- men, thoonende by öucken ende monfterkens al wat men indeAfothekevindt. 207. Het zy dan bladen, vluchten ende blommen, die
bewaeibaeizijn, |
|||||||||||||||||||
|
voorfh 'Tc l C7-ri'
|
. —t andeis als by overgift van ouders tot ouders,
1 Medicijn-Boeck, oft, voor 't naefle, by fijn Kruyd- |
||||||||||||||||||
|
•>°eck,
|
|||||||||||||||||||
|
rastplaeten van eenïgh jongh Schilde* verfien.
nocb°tS' ?^saenSaende: Wyen zijn van dat ambacht niet: :n™,! • ons en yeder een aenoeleeen, te kennen wat ™en ons m geeft. . -°s. Ghy dan, thoontmy wat de Doftor heeft voorge-
|
|||||||||||||||||||
|
24,2 IV. B O E C K.
208. Binnen , om, en onder hout,
209. Taeye traenen fonder fout,
210. Dieren, brockelingh van die ren,
211. Steenen die wy t'over vieren,
212. Plunderingh van onder d'aerd ?
213. Staet uw onderfoeck bewaert -,
En 't almachtige vermeugen Van uw onverlaedt geheugen
Sal het machteloofe mijn Trouwelick ten fteune zijn, En wy fullen 't famen wagen 't Onderricht op alle vragen', Over aller dingen hoe. Wat, waeraf, waerom, waertoe. 214,. Maer het lefte fal ons geilen j En gebeurt ons y et t'ontftellen Dat den helper by der nacht Sonder forge niet en wacht', Dat wy duldeloos verdroegen, 21 f. Beide fal de vij fel voegen, Beydelift, en bey defchael: En het kruydje dat ick hael' Uy t mij n Hof van dorre Roofen, Uyt mijn Bogaertje van doofen, Salonsingaen als een beet Die men van fijn Entjen eet: Senne fal ons min doen zkt'ren > Myrrh' en Aloë ontbitt'ren, Rha min yfen, Rha by d'ons, Rha, niet barber foo, maer ons. Eigen mess, en eigen (lagen Kan men fchrickeloos verdragen j |
|||||||||||||||||||
|
'tDrei-
|
|||||||||||||||||||
|
208. Of Houteni SchötflèneodeWortelen, joorfpronck, ootfaeck , reden en gebrayck.
aoo. Of Gommen en Terpentijnen , met diergelijcke j 114.. Maer het gebruyck fullen wy van allen maeft bete"
|
|||||||||||||||||||
|
tigen, -
overkomt, daer wy fonder gevaer oft onlijdelickc p>jn "c
Doöor niet toe en konnen verwachten ,
215. Sald'een of d'ander van ons de hand aen des «f;
|
|||||||||||||||||||
|
i
|
|||||||||||||||||||
|
211. Of Gefteenten , die men te hoogh acht,
2i2. Of Berghwerck: Mintralia.
|
|||||||||||||||||||
|
ktacluige geheugeniffe fal de fwackheit van de mijne daer I thekers werck flaen; ende 't gene wy ons felven foo uyt
in te bate komen ; ende wy fullen malkanderen indath- 1 droogiflerye in geven, fal ons min walgen, dati'tgene |
o»ft
|
||||||||||||||||||
|
tigU hoiKleo van til* deftr dingen gedaente, eigenfchap, I van buyten werdtgebracht.
|
|||||||||||||||||||
|
D A G H
|
||||||||||||||
|
WERCK.
|
||||||||||||||
|
24?
|
||||||||||||||
|
't Dreigen van den Beul doet wee
Meer als eigen priem of ihee. 216. Maer God weere priem en fiieden
Verr en langh van onfe leden: Sterre, werdt ghy d'onluft moe
Tufïchen Beul, en Mess, en Roej 'k Sald'r u by den Neus af leiden, En in foeter doofen weiden, Doofen daer ick't voer uyt tap Van mijn'droogedronckenfchap. 217. 't Stae te prij fen of te laecken,
My bekittelt een vermaecken Dat de thiende niet en voelt:
O de koftelicke foelt■,
O 't geheim van dichte geuren,
Die niet alle neufèn keuren,
Die men alle rieckt, en geen,
Seven Eenen onder een,
Keur ick met fbo viefen keuringh
Of mijn wei-zijn aen den keur hingh
Van het eenigh Spaenfche wel
Van een droncken Geiten veil.
218. (Of 't gevilde beeft fijn' leden
In 'tgetaende veil verkleedden, Wat een kijcken waer in 't woud l) 2 19. My zy dan de konft betrouwt Van gemengh j geplengh, gepletter, Van den Indiaenfchen Etter j Van de graeuwe water-Gomm
Met fijn' lichtefchimmel-blomm Diefe 't Goud doet overwegen j Van den ongel, waer gekregen ? Hh 2
|
||||||||||||||
|
Uyt.
|
||||||||||||||
|
21S. Maer in lange en moeten -wy's niet van doen heb-
wn5 Ende verveelt het u daer af te hooren fpreken, ick fal- c' u af helpen, ende brengen u tot de laden van mijne Reuck-wetcken. "7- Want, menvindehet goed of quaed, kkvermaec-
dc fj'"} konftiSe vermengh van koftelicke Reucken, daer
c thiende menfch geen werck af en maeckt; ende onder-
kv h Th en aendacht- als oft mijn'welvaert hingh
«etlcheipe oordcel van een geparfumeert leder, daer
|
||||||||||||||
|
van de Spaeniche al!«en de konft te rechte verftaen.
118. (Hoe louden de dieren ftaenfien, dat een Beeft fijn
lbo beroockte en bereuckte veil weder aen trock!) 219. Soo (al ick dan de hand aen't Werck flaen ; en dam-
pen , en mengen den Mufcus, den Amber (diens fchimmel fijn bloeflêm heet, ende hem ten hooghftenkoftelick maeckt) ende de Civette, diens oorfprongh ick my wederom biet als wel eer in 't koftelick mal fchaeme te noemen. |
||||||||||||||
|
244
|
IV. B O E C K.
|
|||||||||||||||||
|
Uyt, (mijn' penne weigert weer)
Uyt gemefte katten leer. 220. Ghy fait doos en roos doen fweeten, * Gciumim. Ghy fult * Zelfaminen heeten All haer vett en all haer vocht
Lev'ren door den heeten bocht Van verzegelde gelafen. 211. Wel hem , die 't vernuftigh blaefen , 't Scherpe fcheiden aller ftoff, Aller fijn van alle grof Uyt lijn' Lever heeft gelefen : Dien den nooddruft heeft gewefen Hoe men 't noodeloos van 't nutt Door de kop're neufen fnutt. 222. Laet hem 't foet geheim misbruyeken -
Die fich Bloemen fchaemt en ftruyeken, Die, met fcheiden onvoldaen, Voegen will ■, en, hooger aen,
Voegen dat den hemel fcheide, Doe hy 't fwaerfte laeghfte leide, Goud in d'aerde, niet in 't vien 223. Sterre, waerom zijn wy hier ?
Om het fcheplel te genieten; 224. Wil hy 'truylen of vergieten,
' Die 't noch eigen, noch alleen j Nauwelicks befitt te leen,
Die 't eens all fal moeten derven ?
225-. Laet ons bedelen > verwerven,
En bedancken die het geeft:
Maer 't is wreed of onbeleeft
Den beleefden te befpringen,
En voor Goud Goud af te dwingen.
|
||||||||||||||||||
|
226. Wie
|
||||||||||||||||||
|
tic. Ghy, Sterre, fu'tuwtijdt-radrijfnemenia'ttrec- I onvergadetbate ftoffen, naementlijk tot Goud • mi.(
Een van Eflèntien uyt allerhande fimpelen en Bloemen. 213- Onsaengaende, wy leven om de fchepfele" in |
||||||||||||||||||
|
221. D;nck hebbe, mijnenthalven , die man , die het! eigen gedaente te genieten.
|
||||||||||||||||||
|
nuclei1'
|
||||||||||||||||||
|
weick van de Lever nae bootfende, het fcheiden van de nut-
te uyt deennutte ftoffen door het Werck-tuygïi van de Alchi- mie heeftgevonden. 212. Endewiedatfichdan, in het foete overhaelen van
Kruydcnende Blommen, met het fcheiden der dingen niet te vreden en houdt, magh fich begeven tot vergaderen vsn |
||||||||||||||||||
|
224. Wiltfe fich de menfeh ondetftaen te verw"1'
dieder niet eigens aen en heeft ? .c£ 225. Laet Ie ons God afbidden , ende hem voor «P
dan eken 5 't Is onbehoorlijk, meet als genoegh te ö" van foo milden hand. |
||||||||||||||||||
|
D A G H - W E R. C K. T^f
226. Wie derft munten ? 't flechte merck
Vindt men op des meefters werck. En de frempel light verborgen.
Wy hem foecken ? fonder förgen, Vruchtbaervier, geleei'depott, 227. Ed'lenhelm, derdwaefenfpott,
Der berroefdgen bekoren r Den befcheidenen belchoren
Tegen walgh en overlaft, Tot gebuyl van pitt en bafl:, Tot behoeven en vermaecken > 228. 'k Kom uw' ftonden niet bewaecken
Op een' oude goude hoop Die mijn Silver-fack bekoop',
'k Eifch geen'Kroonen voor oud yfèr j
225». Werdt mijn arre-moed niet wijfer,
'k Sie fe traegeliclc verguldt. _
130. Maers'islichteiickgeyult,
Als een' kinderhand", met blommen,
Saeden, bladen, vruchten, gommen,
Steentjens, beentjens, fchorsenhout,
En uy t yeder een fijn goud >
Goud van reuck, van fmaeck, van leven,
Leven lbnder kramp en beven,
Leventje, fpijt vee en viss,
Sonder all wat heelbaer is.
■.
231. Sterre gunts'haer'diere fchijven,
Die fe koopen voor haer' lijven, Voor een oogh, een eewigh feer, Voor geruftigheit, voor eer, Hh 3 Wind «
|
|||||||||
|
2". Endtelick, 'tisallevalfchemimt, diewy Godnaer
'«' i Ueter ons de hand af houden. *,*7- Waeïdigekonftvan Alchymie, <jje mncrvandeon-
ft rf'§e'eiaclu en werdt» van de arme gevrijt, die den 1 sn°'Sen gegeven zijt, om het goede uyt het ongoedeen- overige te fiften , ende foo den hecken in 't in nemen min oen walgen, de aengenaemheit by den Ooiboor voegende. *•• lek en gaeniet by een geftadigh vyer fitten waecken , iftifi6 Vai1, G°üi te maecken, daer ick mijn goed SiIki |
229. Werd ick niet rijck als door dien wegh, foobiijvick
langh arni. 230. Maer mijn begeerlkkheit en flreckt niet hooger, als
om de guide krachten uyt allerhande voorgemelde fimpelen tetrecken, ende daer door 'slichaems gebreken te voorko- men ofttegenefen. 231. Laet ons haer dan dat diere Goud niet benijden,
dieder haer' welvaert, haer'gefondheit, hact e«e er.de g«- tuftigheit aen te keft leggen. |
||||||||
|
: I
|
|||||||||
|
IV. B o e c k.
Wind voor weelde} hóóp voor have:
232. 'tHoogeloondatickbeflaeve,
Slaev ick oyt om helm en kruyck, Is het lemteloos gebruyck
Van gefonde Ziel en leden: Noy t en heb ick meer gebeden: Wacht' ick meer van menfchen ku nft, Schepper, dan van dijnegunft ? 233. Defe zij n de meefter-wij fen
Die fich't recht van onder wij fen En behouden wat wy zijn, Eigenen, by recht of fchij n; 2 3 4. Die het recht van haer te rechten
Als haer' eigen' opper-knechten, 't Recht van 't Staetige Gemeen, 235". 't Recht van allen onder een, 23 6. 't Recht van allen onder allen , 237. 't Recht van weiniger gevallen,
238. 't Recht van betere dan veel'
Leveren by fchael en fcheel, 239. Eifchen haer gehoor, met oogen
Van 't vernuftige vermogen Daer de wereld onder buckt:
240. 'k Geef gehoor, en werd verruckt
Uyt hetÖoftelicker dagen Tot hetbedde-gaen der dagen,
En, in'tkruys, van'tZuyderYs Tot de Peper en den Rijs: Elck ontroetelt fny hetprijfen Van fijn' hergebrachte wij fen, |
|||||||||||
|
24.6
|
|||||||||||
|
Elck
|
|||||||||||
|
232. Al dat ick uyt de Alchymiefal foeckente haelen,
(foo ickfemy oyt onderwinde) fel 't betrachten van mijn' vol- komen gefondheit wefen. 233. Tot noch toe heb ick gefproucken van de Boecken
der Medicijnen , die fich (te recht of niet) onderwinden den menfchen haere geftalteniflê te keren , en haer leven te be- houden. 234. Volgen nu de Boecken der gene die Meefters van defe
Meefters zijn, namentlick de Politici, die daer handelen ende overwegende verfcheidene manieren ende regelen van't be- leid der Gemeene fake. 23ƒ. Het zy daniu MontrchU, ondereenen Prince,
|
23*, Oft in Demecratia, onder 't gefagh der Gemecntt >
237. Oft in OligarchU, onder 't beleit van weinige.
238. Oft in lAriftctrttti* , onder 't bewint van deW«
van 't land. 239. Maer defe verfcheidene Schrijvers verfchijnen v<wt
my met dat felve ftracke geficht, daer fv de konft mede hand- haven van de Wereld te regieren , ende begceren van my g hoort te wefen. . i+o. Ick hoorfe van Ooften, Weften , Zuyden enN°<£
den; ende elck wil fijns lands oud gebruyck geprefen B» ben, als daer het feive langh by beftaen hebbe. |
||||||||||
|
D A G H - W E R. C K. 24/'
Elck verheft het vafr. gefteï
Van fijn langh geftadigh wel. Wie wil tuffchen Boom en Schellen 'k Kittelachtigh vonnis vellen ? Spreecktghy, Sterre, nefFensmy. Maer wie ftaet nefFensmy? watfpreeckick, enwaer henen?
Mijn Lefèr valt in flaep, mijn' Sterr is uy t gefchenen; Daer fleept een' witte wolck haer' dampen over heen: Sy ftrijckt ten Tijden uyt: lek fie het, en verfteen, En fteên als fteenen doen van onderaerdfche dompen, Die haer doordonderen, en fcheurenlè tot klompen. Sooruylcht mijn'fteene Milt, mijn moeyelickeklomp: Soofcheurt my mijn gepeins, en mijn verwerderomp Huyft mijn' verflagen Ziel als ha/pelen in icherven: 't Huys met den Huys-raed woelt; de mueren aen 't bederven, Deninboelhoecklchendwerfch'. O, Godheit, fietomleegh'j Bekent mijn *eenige, mijn eewige t'ondeegh. , *Scfomm. Oh , Sterre :> noch wat ftraels J noch een oogh van medoogen
Op des' onwaerdige, die noy t en lullen droogen.' Hoe treckt ghy t'zeewaertin, en Jaet my op het itxand ? (Wat fegg' ick dweepende ?) Hoe geeft ghy u te land, En laet my in de Pinck, ter wellufl: van de baeren , De baeren deefer eew ? Wy wilden t'iamen vaeren, En deelen 't onweer half, en half de blijde vaert: t Gevaerlickfte gevaer was wel vaert daer ghy waert, . En, daer ghy nietenzijt, is welvaert, qualickfpoeden :
Hoe fpoedt ghy dan te land, en laet my in het woeden, : , In't woeden tegensMy, mijn'Onluften mijn'Luft? Ey, Sterre, voelt noch wat mijn' onruft voor uw' ruft. |^e Wereld is foo barfch, foo koel van medelijden : vrr en ^ *c^? f°nder u, doen deelen in mijn lijden ? Wiefalmijn toevluchtzijn ? wie fal my eenen drop Van traenen leveren uyt half foo vollen krop Als mijne dagelicks ter halver vloedial fwellen ? Wie lal fich waerdigen te queelen in mijn quellen ? Wien
•Mti >!"'i.s?'7!''^? M'iïiïi ■mttif&ieft.imt » 7j'tTO,MOTSfafjfm-ra)'i Brevefêlamen; muititilHStu
j™n'j'f'}a&M*»'i!Tlujiii!>!Miu. Pfal.44.1ff. Y SirvM*mstima!nireJ!at»winiiHmlr*. Sen.oft. i.j. |
||||
|
24.S IV. B o e c kv
Wien fal ick d'aenklacht doen van oriverdient geweld,
Van hoon te loon voor goed, van fpijt voor vlijt geyelt,
Van ruggelinghs beklapp , vanopgeftoocktequell-raed,
Voor onberoemde gunft, voor onverdiende wel-daed,
Van Vré' in tween geruckt, van twift met lift geweckt,
Van vuylen argewaen met Roofen toegedeckt i
Wie fal fich pij nen tot een trooftigh, Weefl te vreden,
V Is Werelds Hcerck en Tvind; God leeft, en Tveet de reden,
En d'iiytkomjl, en 'tgevolgh ten beften van die 't lijdt:
Waer wacht ick foo veel heils ? de Wereld is foo wijd
Gemaeghfchapt in den nood; wien fal ick onderhaelen,
En ru ghlingh over m ij n oft mij ner misval 1 haelen;
Wie fal mijn' fiecke Ziel geleiden als een Hert
Door 't drooge woud ten ftroom, ter koelingh van haer' fmert ?
Wiefal mijn duyzigh hoofd, mijn'ryelende leden
Van byds bekoefteren, van verre met gebeden
Ontlaften van haer leed? Wie fal mijn haev' of eer,
Gekrompen of gekroockt, betreuren als fijn zeer?
Wie fal mijn' reisbaer' Geeft ten huys' uyt helpen packen, /
Ten huys uyt van dit flijck; als fteen, en ftijl, en dack, en,
Verrotte'folderingh niet langer, fonder pijn,
d'Onfterflfelicken gaft huys-ve'ftens machtigh zijn:: -'
Wie fal mijn'ftijve lippvmijri'lichteloofe lichten ,
Beluycken met een' hand, diens vriendelick gewicht, en
Betraende klammigheit mijn oogh noch voelen fou,
Mijn mond noch troetelen door itervens leftekouw?
Of blijv' ick laéter op', door's hemels heiligh hengen^
Naer uw te-bedde-gaen, en fie mijn' dagenlengen In tamelickvernoegh'-, de Wereld is foo bits Op 's naeften voorden-wind, foo nijcligh en foöïpits Op vetter Vee als t'hnys, op weeldriger gebueren Dand'eigen mergen-taël: Waer (al ickeen'om hueren Een' uyt den dichten drangh, die met geduld en fmaeck Mijn' welvaert melden hoor', die deel' in mijn vermaeek/ En gunne my 't geluck ? En, magh ick 't minfte klagen, De wereld is foo vies j en onfe leek re dagen ■ |
|||||||||
|
Sa^rttnctjtitdisnetuin^eci&ntUtittilia
Ttxifmdi«iti lummanoflratw. Ovid. 4. ïrift. 3.
|
|||||||||
|
- - ttcc cwn cUmcrefitpremsl -t* UI ï*
w.tntti ccuhs tUuitt umica mttntn. Ovid. 3> TI
|
|||||||||
|
J
|
|||||||||
|
D A G H - \V E R C K. 245
Soo fatt, foo walgende van 't dagelicksgerecht:
Wie fal mijn Lefer zijn j hoe fal ick in 't gerecht
Derftrenge keurlickheit beftaen, en U onbeeren,
V, Polla van mijn' penn, die, fonderu, geen' veeren,
Of vochte veeren voert, van zilte traenen vocht,
En, eertijdts achter u geftegen in de locht,
Nu byder aerde kruypt, en vreeft voor alle tacken,
En, waerder yet min hoogh als d'Aerde, fonder facken ?
Ey, Sterre, noch wat ftraels; of voert m y daer ghy gaet,
Of licht my daer ick blij v. Wij ipreken veel te laet,,.
Mijn hert, en t'enden hoop; en hopeloofe wenfchen
Zijn droomen by fchoon dagh van vaeckeloofe'nienichen :
Syreift, 'en Het niet om , fy rijft, en fiet niet neer.
Ey, Sterre, noch. Wat noch ? Sy is geen' Sterre meer;
Sy treedt op Sterren. Trooft, trooft, vrienden, die mijn'reden
Van fchrick en haer te bergh gevoelt hebt in uw' leden ,
Soo immer levend lit van levend lit gefchroeft
Uw uyterfte geweld van lijden heeft geproeft;
Kent watick lijd', en trooft: Mijn wederwilligh ipreken
En fal den ftracken raed van uw gefegh niet breken:
Tot/preken hoort noch kracht 5 de mijne gaet te niet:
Spreeckt, vrienden, ick....
Daer Iight mijn' plompe Penn; en, moet fy weer te ploegh,
Syfal nietleveren alsleeden-lieden lijeken. Maer, Lefer, 't kan beftaen; meer waer meer als genoeg h : Waer 't kind volmaeckt, ten ibu fijn' Vader niet gelijcken. l*&»tfrifni*gm, «ij!trij!e, tiklti;
Ttmfmtrihuctnvinitifl«nkk '.■'.'■ |
|||||||
|
li
|
|||||||
|
Miin
|
|||||||
|
2P IV. B O E C K.
<JAlijn voornemen *$t>as op den felven voet als tot hier toe divers door
de Boeck-Kamer te n>andelen, ende by den Daegh op allerhande Wetenfihap- pen mijn eigen gevoelen aengeivefin te hebben, fio naer de Wderheit, ende foo verre van ytgemeenepad-> als rny doenlick TvaregeTveefi. Daer aen meende iek te melden andere mindere befigheden van ge fiolen
uren binnem hup, als daer z,ijn den Hof, de Mufike} het Schilder en ■> Teeckenen-, Boet/eren, Gieten, Draeyen , ende diergelijcke veel ; yeder oock met ondagelickfche opmerckingen min of meergelenght. Tegem het ontallige tijdverfiijten in konfligh of onkonftigh fiel, als
Schaecken, Ver keer en, Dammen, ére. "Veilde ickleat uytgevaeren hebben, by vergelijckinge van betere , emmers my aengenaémere oeffeningen dei lichaems, naementlick in Peer den, in Geneer van verfcheidenfiagh, Ball, Boll endeBoll-Tafel, met diergelijcke: oockinDanfien, fvelcksgebruyci, ongebruyek ende misbruyek, ick hier mede, op mijn' maniere, meende aen* geroert te hebben: hoelvelder mijn' groenjle Jeughd nop mede verruch noch verlockt en is genoeeft. T^jierjulcke Achter-middagh uren, leaere ick Wederom tot de Hooffch
befigheden gekeert, dien den Avond eigen is: aenTvijfinde hoe ven het van de gulde Vryheit is, op tijdige ende ontijdige uren ten beroeps vm 'tHoftefiaen. Daer op ü>aer een licht Avontmael aengeroert; ende mijn gebruyek van
hetHuys-gefin ten gehoor e-van G ods Ivoord ende een gemeen Gebed te ver- fdmelen, meftoat vermaens over eenige mis/lagen, diefimmige chrifie- nen, mijns bedtinckens, in de maniere van biddenbegaen. De ontledinge van defin eenen dagh had ick voor, met algemeener tejfeth
bedenckingen ende voor-r aed te hefiuy ten: daer toe ick, (om mee/i'alles in't korte ende in 't befte te begrijpen) een groot gedeelte tiyt het 1i Capitiel tot de Romeinen tebaetegekorenhadde. d'Opvoedsnge der kinderen > aeremy een' ver fiche boen gen>eeft; daer
>f / laat adems toe behoort hadde ; maer ick meende met minder omfiraech daer over tegaen, ende handelen 'tfiuck krachtigh; doch als byl»erck.: Uyt alles enlvifi ick niet gevoegelicker te fcheiden dan met den Teeffi"
van, vele ende lange'fulcke dagen beleeft hebbende, Tvelgereet engeernüf de Wereld'temogen gaen: doch met eenen voorlvenfch, van noch eens & levendigh de ydelhedenvan't Hof te mogen onift erven; te landmnert^ fiilte gefeien , ende aldaer in volle ruft ende eenparigheit van gentod afwachtende des Heer en toekomfie, den heiligen Tvegh ter Tvoonfiede der Gerechthheit-,
ö' Seo
|
||||||
|
j|p|
|
||||||
|
J
|
||||||
|
D A G H - W E R. C K. 2yr
Soo jieilhddickderven of fieny mijnLeJer. Mtter mijn* lieve Leejlcr,
dien ét eenigh tegevalle, gedrocht kierde, dieder my infteundeenperde-, JK;/" diemy leerde"W*t fyhooren "Wilde* ontviel my daer ghy mijn* befwijcken "f™^ qejienhebt. fumma ».- E volca air -, o di miei tnfti e Ienti, Petr. ""•>•"■ °v- »•
E piü cofe altre 5 quand' io vidi allegra Tnft'I+"
Girfène lei fra belle alme lucenti.
Anzi tempo per me nel fuo paefè
E ritornata, & alla par fiia S x 1 l t, a . JVo fW ontrent den middugh fweette, ginghjyjlafen,
E compiè fua giornata inanzi fera y
Jae, tot mijnent* Imgh voornoen; "toat haer belmghde, geen* oogen-
blick tevroegh. Pieno era*l mondode' fuoi honor perfetti,
Allhor, che Dio, per adornarne il Cielo Laliritolfe: e'cofaeradalui. Heb ick noch kotwen aempijfen > hoe verr ick met haer hoopte te gaen l
Quefto m'avanza di cotanta fpene.
Neemt het
—— per fuoi fantiveftiggi.
UWaerenverght myniet datickjenatrede. Mijn* LeidSTERREmijJ 1*ft%£f"~
ick, ende moet /wichten: «*a»; ca,«s fy ante Fons
Morta colei che mi facea parlare j »»ƒ*«»*<<«
cbe fiftava de penner miei m cima, «/«,>. or.j.
ChepofPiopiü? "g/fc*
Lm my met vrede/wijven, ».»puume
/0 dies. o-
—— e vmcavi pictate:
«— Ti $ <ssKtov «Int* wjWif
Mmu V55r«j pit*;, $i%o$:>it «ao#s; Antbol. 1.3. o 12. ep. 46* |
||||
|
Ii 2 #/
|
||||
|
2f2 IV. B O E C K. D A G H - W E R C K.
Op de dood van Sterre.
|
|||||||||||||||||
|
o
|
F droom ick, en is 't nacht, of is mijn' Sterr verdweenen >
|
||||||||||||||||
|
lek waeck, en 't is hoogh dagh, en fie mijn' Sterre niet.
O Hemelen, die my haeraengeficht verbiedt, Spreeckt menfchen-tael, en feght, waer is mijn' Sterre henen: Den Hemel flaet geluy t, ick hoor hem door mijn' ftenen, En feght, mijn' Sterre ftaet in 't heilige gebied Daer ïy de Godheit, daer de Godheit haer befiet, En, voeght het lacchen daer, belacht mijn ydel weenen.1 Nu, Dood, nufnick, meteen verfchenenen verby* Nu doorgangh van een'fteen, van een gefteên ten leven, Dunfchutfel, ftaetnaerbyi'kfaltu te danck vergeven; Komt, Dood, en maeckt my korts van defe Cortfèn vry:
'k Verlangh in 't eewigh licht te famen te fien fweven Mijn Heil, mijn Lief, mijn lijf j mijn'God, mijn'Sterr, enmy. Ou' nttfiu'KHjf) 1« &re3w«y. Aft. 2$ .11/
tuce ntngr*ta ftmrs sAbfit crimenk fatii,meh, mm juvatit. S«l. 0ftit>3< , . •. _ .' . , ..... ; .....- : „.- ,X ■
Einde des -vierden Boecks,
|
|||||||||||||||||
|
■v
|
|||||||||||||||||
|
o
|
|||||||||||||||||
|
.ï
|
|||||||||||||||||
|
VYFDEBOECK.
E ü P H R A S I A. OOGENTROOST
•■■+■ ' ■ .
■
* i ■ ^"■
|
||||
|
. ; v
|
||||||||||
|
, t !i l
|
||||||||||
|
?.....)■'*"•%.
|
||||||||||
|
, r
|
||||||||||
|
rfk, H—..., !-i—•** ... -~--'
|
||||||||||
|
Jff
"S^E legeme, cuimenfa nitetmeliore falino,
■*■ ^ Necfapit anticjuü mollior e/ca (ibis,
Ne lege me, moneo: noneflauolumenutmmaae^
Non eft alt er ut mm qtto doluifje velu,
Jmplorandafuit quxfevemacula virgo p'irgini ♦ ejr hmc durum Mu/a probaret fpvs.
Talü dandafuit tali Medicinapalato: Exegit Bat aves £gra Batava modos.
Si tarnen h&c aliquis vultu dignareferew* CuiPatria non fitpa.tria lingua mea:
Eft ubi divertas, eft qua dèlecleteuntem , Sipiget igmtoflumine , ripa decent.
InveniesiUiclapidesOrientepetitoji : : Liliacjtte Argivü Itala mifta rofis:
Guftabisfubduiïa facru, *'extorta prof ank . Non nova eonfinfit ferculagrata noveri
Utmnle conjut&pretium detfimbriavejiiy . - Ut^fidifpliceanti^i ir*?tt>y>y ames. C ONSTANTER.
* Si qua: vera Philoföphi dixerunt, abeis funt, fanquam ab injuftis poflcflbiibus, vindicanda in uflim
Boftrum. sAuiufi. de Dolir. Chrifl. |
||||||||||
|
DEN BLINDEN WAS ICK [TOT] OOGEN.
Job xxix. if.
|
||||||||||
|
M(
|
||||||||||
|
n eo quod poflum, pro mea fapientia. Ter.Andr.
|
||||||||||
|
Reftat, uthis ego me ipfè regam folerque elementis. Ho-
rat.i. Ep.i. Quodfifibi tacita cogitatio fcrupulum moverit, cur monitor
ipfenon talisfimj qualem te efTe defidero, ut nonnullos videris in. medio itinerecorruiflè: illud breviter refpondebo, non mea eflè qua? dico, fed Domini Salvatoris. Non monere quod ipfe pofïïm, ftd quid debcat veile qui fervus eft Chrifti. Et athletas fuis imita- toribus fortiores funt, & tarnen monet debilior, ut pugnet ille qui fortior eft. Hier on. Ep. adjul. DOMINE, IN COECITATE SUMUS, ET
VAN 17 AT E CITO ABDUCIMUR.
Th. a Kemp. de Im'u.^. 41.
|
||||||||||
|
2f6
Ad llluftrem' \
c Zulichemi Dominum CONSTAN TI N U M H U G E N I U M Auriaco Principi a Secretis primum 3 &c. T Egi, virgineo<<$uod'dasfolamen ocello,
~* At que oculis didici foffe carere mets. Omnesceecutiredoces: quinluminecajfum Fcelicemyitiovis*Ztdichemt•■> Jw.
Scilicet, unaCreMohrhtnenshoJlratttetur: Nil, oculus, brutiplm animantis habet.
Corporeas nihil ejl acies radiosqueper omnem A'èra & in vaftas ejaculareplagas.
Fac7a Dei omnipotentis habentjbjefia videntis; Omnipotem ccelüje objkit ipfe Deus. w *..;;
C* B o y v s.
clo loc xlvu. |
||||||||||||
|
-"ri .£..
|
||||||||||||
|
OOGEN-
|
||||||||||||
|
i itiiïk: ■ 'Aai hv,
". '. ii'ill '.".V/i . ' I
i "- -. '..... |
||||||||||||
|
,'
|
||||||||||||
|
J
|
||||||||||||
|
*f7
|
|||||||
|
VYFDE B O E C K.
OOGEN-TROOST
A E N
PARTHENINE.
Bejaerde Maeghd,- over de verduyjleringh
*van haer een ooge. Erdenckt den Dichter niet die defèn Rijm beleidt:
Hy heeft U vander jeughtmetydel'vrolickheit, Met jock voor jock bericht j en't docht hem, in die jaeren, Dat woorden fonder fout enlacchen, Sufters wa-
—-«■»- 'tpv^—*w*ss^> rcii j En 't docht u even foo: Nu weten Ghy en Hy
Het fuer en 't foet geficht te ftellen, naer het zy. Naer 't nu is, voeght ons 't fuer: maer tuflèhen t'fuer en 't fuere
Vakkeurigh onderfcheid: d'ellendig' avond-uere Daer God ons mede dreight, vereifcht een amper foet, Een ftaetigh-fuer gelaet van oogen en gemoed. 1 Als 't kind geflagen werdt betaemt hem eens te fuchten: Maer knorr en kijven zijn ontijdigegeruchten, Die noch een' niewe roey verdienen van de hand Die d'eerlregeeflèl gaf aen fijn geliefde pand. DePottebackers will is meefter van fijn' aerde j Rom- 9.»u
Misbruyckt hy 't aerden vat tot dienften van onwaerde,
wat reden heeft het vat te fèggen, waerom dus, I»b «•• »• Waerom en ben ick niet foo koftelick als flus ?
Verftaetmy, aerdighvat, voll allerhande deughden j God heeft u van een' kley die oor en oogh verheughden Voordachtelick gedraey t: Nu luft hem van die kley Wat aerdighs af te doen: Denckt of de Schepper fèy, ~ch°°n' aerde, wordt tot aerd: wat flaet u toe te feggen ? rlil9'-""3- waer mede meent het Kind de macht te weder-leggen
Kk Van
|
|||||||
|
2 ƒ8 V. B O E C K. -
Van 's Vaders wijs beftier ? wat reden heeft een Worm
Te klagen, Ben ickoock gegoten in Gods vorm, f\ ,rs.
Waerom vertreedt hy my ? l Leert fuchtende belijden
Dat hem de roey toe komt, en u de fchuld van 't lijden:
En, of 't u erger gingh -, 't vat heeft geen woord in 't vat,
Omfeggen, waerom doet de Pottebacker dat?
* Daer zijn goe' Predickers die met gefonde monden
Bequaememeefterszijn tot ongevoelde wonden, . Stuerluy den op het ftrand, die Vrienden, in den nood,
Geruft en forgeloos vermaenen tot de Dood. Van defe ben ick geen : uw lijden is mijn' pijne, Behalven hetmedooghis uw verdriet het mijne} y |
||||||||||||||
|
.
|
||||||||||||||
|
3 En, fpreeckickuytmedoogh, ickfchrijf meteen matoogh,
Dat God weet of het meer of min dan 't uwe doqgh: Enghywcetof'tmyraeckt, mijn uy t-ficht te fien mind'ren, Daer langhs het Brood in moet voor Vader en voor Kind'ren -, En ghy weet of ick 't voel, mijn' macht verkort te fien Om mijner dagen tijd te dienen Dien ick dien, , jS . , MaerGod, God, Parthenin^ die defe lichten ftichte, En altoos floppen magh, God vlieght ons in 't gelichte > Of feght maer, mogelick, Komt, Kinderen, tebedd, Ick treek een* ven fter toe: JEn wy, als recht, die 't Iett, Wy houden ons misnoeght, enftellen ons in 't klagen,^ Om dat wy niet en fien, al wat wy geeme fageh. :.x '<\i*»lA ♦ En wie en fou die klacht niet kiften, waer's hem nutt ?
Maer wie heeft oyt daer met des Hemels loop geftutt,?, En of den Hemel hoorde, en fchonck ons nieweglafenj,_«^«, In de bouwvalligheit van-ons getimmer $ D/waefen, qlx[ Wat meen en wy te fien ? Deughd en Gerechtigtieit l ' t'. v. \
Trouw, Liefde, Vrede-vreughd, meer dan wy door't beleid Van
■ ■•-.. j ... •
-re, ft\ i mx&t ïjé. ffttóS r! \9&W*f M#B&fo®rfc
A(*'ra»,3,f<5ipj(&a/s'K ir'ip fdfim. Tz-nyin n^8'f?I
mmiSttaf. Phit.ap. Stoa. P'as» e^juwtr , » Mb****^ TtpAv. int. iCWm's sirpt^j eis to vapirav cwpel. Faclle mnescum valemus, &c. Ter. ^And.zi. Hen mihi quam facile eft, quamvishoccontigit> oninw Altetius luftu fortia verba loqui! Ovid. ad Liv. 3 Ut *<8mïvt©- UiMi ilixvStt. -----Ut (i Coecus ik
nionftrare velit: tarnen alpice iï quid Et nos quod ff
proprium feciffe, loquamur. Herat. I. Ep. tf. «ijtfj |
||||||||||||||
|
1 luS^èixeft pad quodeunft.i provemUnum eftlevatatibusfuisobfftepttS et'ftfe* £
_ Tant
Fataquoqueïodus veto , fi
|
||||||||||||||
|
finnus , quam Ule aoa tefiè aliquid facere exiftimandus
eft. >Aug. £p. 793. i Quxtuirmi'' ïf7T0xKKuf^K«f«»» EfïJWTw'ftSwr.
|
||||||||||||||
|
x^eW5W;t» Tnwr-'iTrmm, fhil.ap.Stoi.
|
||||||||||||||
|
J
|
||||||||||||||
|
O O G E N - T R O O S T.
Van twee jong' oogen oy t bejoegen ? Amy, neen :
Veel' oogen van de fhelfte, en diegetwernt in een, En vonden door den drangh van vuylemenfchlickheden Die fchoone tronjen nietj en'tfchijnt' de ftam is heden In meefte Hoven uy t j der vruchten is niet meer Als Abricofen hier en Perfiken wel eer. Nu hebben Ghy en lek de Wereld uy tgelefen:
* Wat dunckt u, foud 't voor ons al heel ontijdigh wefen, Het Boeck eens toe te flaen, en maecken op den Text, Op 's menfehen allerwijft, dat is op 't aller ghext, Ons blindelingh Sermoen, ons oogeloos beden eken ? ' Sou niet des Hemels gunfl: ons hebben willen krencken, Om binnewaerts te fien, en met de raemen toe, Der ftormen en 's geruchts der ftraeten even moe j Onsgoedjent'overflaen, en onfedrooge Lampen Van olie te verfien, om of de Bruigom quamp, en De middernachtfche dief ons' grendelen ontfloot, En ftal ons uy t ons, door de reten van de Dood ? Twee oogen van gelas, van zenuwen en water En dienen daer niet toe: 4 die zijn ons met den Kater En met de Katt gemeen j en alle beeften fien: 5 Maer God heeft onfe Ziel met beter licht verfien j
Daer flaet een' ander' ftrael naer binnen, op wat rijckers: 6 DeWijfe Luyden zijn haer' eigen' verre-kijekers >
En die fich wel gebruyekt en hoeft geen' Brillen meer, En die fich foo gebruyekt mach fuchten, en niet meerj Om een verlooren oogh: maer laet hem met fijn' Reden Den overigen dagh aen God en hem befteden, Kk z
|
||||||||||
|
2 fp
|
||||||||||
|
Hy
|
||||||||||
|
i Ou}SxXhQhhcpi/Twijn viwimyajas.
, *t HsMa AV«n«. e'» "riic mtnt Aï&is ir(ylyu#.o-'
«* « j*«oï«. T* ovutipfvr'ïvi$i, 'K-mS'Hvufrrüi. Me-
Mnê. 3 ^l'mo mu't's modis varuTque dele&ari licet, etiamfi
nonadhibcatut adfpeflus. Ck. j. Tnfc. Hoc eft fpeclaculöm, quod yidetur etiam Iuminibus amiffis. Cypr. de Speiï. uf tliia&°t' pyrril<> qu' pa« negata Multum animo vidit:luminecaptuseiar. Ov. F*f. VI. m '(rtCm '"P""08 'n vexatione corporis male habet; , " *"« vemnt animo efle comenti , multum illis cum 'ïotclttit. Sm. £p.7%. An fotfan vecoidss oculati cw- |
||||||||||
|
poraliter judicio credentur cceco anteire fapientes i CUui.
Mam. iii. 3. de Stat. an. Quid ergci non mifericorditer pr«- ftatui hominibusaDominoDeo, a quo etiam tribulatio be- neficium efti <Aug. Ep.ij. 4. Simagispollerent oculorumquam animi judicia, pto-
fe&b de fipientia foret Aquilaiconcedendum. *Apnl. 5 Ns« ifi Kf iSt *W< tk Ji «M*«»;«' xj «»**'• "**• *
Sol. .Anim. 6 Out®'/utt ■xaii&.T®'» ei «oWmint viici, Quam-
cunque partem rerum bumanarum divinarumque comprehen. dens, ingenti copia quxiendoiura ac difceijdorum ftrigabo- ris. Sen.Ep.W. |
||||||||||
|
2(fo V. B O E C K.
Hy heeft de Ziel vol wercks, »en, in die befigheit,
En fal hem niet een uer, niet een'» voor d'y delheit Der eewen over zijn: door d'eewen van daer boven Sal fijn gedachte gaen, hy fal God moeten loven Voor d'ongemeene gunft, die hem den hellen dagh, » Die hem het eewigh licht, datoogenoytenfagh, Noyt menfchen hert begreep, metfijnes herten oogen By voor-raed open doet en voor de hand beoogen. 3 De luft van dat geficht heeft blinder menfchen hand
Haer' glafen in doen flaen, fy hebben 't lieve pand Van kijcken aen haer felfs moordadelick ontftolen » Sy hebben in haer felfs haer ydelheit ontfehoïen, En in die donck're fchool meer wetenfchaps geleert, Dan daer fy, met den naem van Wereld-wijs ver-eert, Natuers geheimenis geloofden te begrijpen. Sy dochten s 't mael was op; men moft het mess nu flijpen Tot voedfamiger fpijs: fy dochten, 't fpel was uy t j Al wierd'er weer op niewsgetrom meiten gefluytt, * 't Sou 't felve fpeeltje zijn -, J daer werdt niet niewsgebooren; En, lbo der noch yet niews ontftond voor oogh of ooren, Sy lieten 't voor de Jeughd,6 die haer verdrietigh pad Door doorn en diftelen noch nae te treden had. 7 Sy waren moe gegaen, gelegen en gefeten, Gewoelt, gewrocht, gefocht, gefeit, gefien, geweten j Sy wilden uy t den Tijd. Noch was haer 't pad ontkent: Het naeft van haer begrip was daer of daer ontrent j |
|||||||||
|
i Vidtt ergo animus absque corpore non corpulentom ali- { videre quam «me: 8c illos oculos poffidere in quos peW
|
|||||||||
|
^uid , aut per loca diftentum , fcd ipfam veritatem (quae fum
me incotpoiea Deus eft) incorporeo contemplatur obtutu. Cl, Mamtrt. l.}.dc Stat. att. Jam hinc , aldus aliquid fubli- «ïiufque mcdiiare. — Difcutietur ifta caligo, & lux undi- queciarapercutiet. ----Tuncintenebrisvixifiêd^ces, cum
joMin lucem totus afpexetis, quam nunc per anguftiflimas o-
culorum vias obfcurè intueris, & tarnen admiraiis tèm pro- talt Quidtibividebiturdiviualux, cum illani fuo loco vide- ris! Sen. Epifl. i02. ProfecVo lux illa Deus ipfè eft: quo- Uiam Deus lux eft , Sctenebraineo non funt ulla:, led lux mentium purgatatum, non iftorum cotporis oculorum. Erit ergo tune mens kionca, qua: illam lucem videat, quod nunc aondum eft. Hoc autem oculus videre coiporis neque nunc poteft neque ttme poterit. ^Avg. Ep. 6. Necdoleas, fi hoc non habeas , quod forniiculs öc mufcar & ferpentes habent > jd eftcarnisoculos : fed illum te oculum habere laitare , dé quo in Canticodicitur Canticorum : Vulnerafti me Soror mea fponfa, uno deoculistuis, quo Deus videtur. Micron, Epifl. *4 ^iblgaum. Ex quo petvides qug4 muUo incluis fit fgiïitu., |
feftuca non poffit incidere. ld. Ep. ad Cajlrut.
2 Ovji/t @x't^oi aiyu , P(4)ö>vig>v ƒ' i>fo?Ji3*o Wvrwv.
3 Quofdam etiam Mundi ïhilofophos legimus^ ut tolis
cogitationem ad mentis cogerent puritatem , oculos fibi ew ■ fe. Hicnn. di£i. Spijl. Sine varietate colorum licebat W- mocrito vivere beate , fine notione reium noa ÜceM Ciccr. j. Tuft. _ ^ _ 4 Ti yS mp' vpgp n/tigt 7ï(kt«v ïyi og;<S*ïW» S'p«. <fl '
f n«t'»Ti<3-' ë/Miin, j^ F'ex/ÜOTSiUa?!». Uihit X&ifTa'' 6 Prafentem vitam , quall viam fubigendo tram"11 •
Greg. in Mor. Vita ha:c eft yita dubia, vita cceca. •*£? Omniaiftain longa vita funt, quomodo in longavia«P vis, 8c lutum & pluvia. Sct.EpiJl.9S. Ecce q«am ffl dies, & nemo vultfinire dies malos. *Ai<g. de vtrb.p»"' ----Jam nemo fefliis faturufque videndi
Sufpicere in Cotli dignatur lucida templa. Lucr. t>
7 Kóf©-^OTl,7a),j,<jxa?iai"t) XH&U1,
|
||||||||
|
O O G E N ' T R O O S T. 2Ó1
Sy hadden yet gefien , maer fchemerings gewijfè,
Veel meer als niet met all, veel min als 't rechte wijfè:
En, als'topfcheidenquam, op'tfcheidenuytditlijf,
Dan karmden ïy om hulp * ("blind bedelaersbedrijf)
En wiften niet tot wien. *Wy weten ons waer-henen,
Ons toe-pad, en ons recht, datoverlanghverfchenen,
Gereet ftaet te voldoen j ons recht ter heerlickheit
Van 's Vaders erffeniss, en eewigh' eewigheit.
Soo veel verfchillcn hier blind Heiden en blind Chriften :
' Diefbnckvanduyfternissindonckerheit, enmiften:
♦ Dees rijft van licht tot licht, in 't doncker, en voortaen,
' Totin derEng'len licht, daerfulcke blinden gaen}
Geen' and're, van den flagh 6 die nu de Werelt decken:
Den Hemel viel te nauw voor all' de blinde gecken.
Want, Parthen Ine lief, 't is niet de moeyte waerd
De blindegae te flaen die hier en daer ter aerd
Denkruys-wegh buyten Steen binnen over-karmen;
i De blinde rijck en eel verdringen Hecht' en armen.
En, wiltghy met my ga en en wandelen door 'tflijck
Van 's werelds vuyle ftraet, fiet wat wy ongelijck
1 Meer blinden, meer en ongenefèlicker blinden
Dan wy zijn, by den wegh fchier blindlingh fullen vinden.
My maelt een lange lijft van blinden in het hoofd:
Sy moeten 'er eens uyt > en, foo ghy my gelooft,
9 Wy fullen Valeken zijn, en hebben Arends oogen,
:° ^n %gen 3 God zy danck, die ons in fijn medoogen,
Kk 3 Maer
|
|||||||
|
9 Tlytamt f'avS^*>VeM , £Hlcf'vtHfnuTffis. A*>? > *^"
Kelt yS «' <n> &&<met0tef /uéiti. Surip. Inen. £i*r% «^^ wc «Wioiotv ciJbinc Ksey^i. Kayüpai ïyeetie <t' viuj 'fjifK- Stef< ex Pbit. -----Si cunfia vides fimili fora plena qucrelS
Te mme delicias extra commitnia een (es
ronendum i Juv.11.
Humani generis mores tibi-noflè volenti
Sufficit una domus, paucos confiime dies, &
Diceretemifirum, poftquam iilinc venefis, aude. Juv.t^..
Refpice quod non es. Verf. 1. Dulce lamentis refonars
gentes. -----Dolór ip(è raagnus Gaudët in multos (ua,
fata mitti , Seque non iolum patuiflè pcens. Sen. Tm.
Mittemortalium incommoda tanquara propria derkre. Val.
Max. 7.
10 Habegratiam, velut ufus alienis. Sen. Hochabetjn-
ter ïeliqua mala dolor, quod non fupervacuus tantum, fcel> ingratus eft. Sen. Epifl. yy. Acquiefcatnus liis , qua: jam haufimus: il modo non perforato animo hautiebamus,.c!4: transmiltente c^uicquid acecperat. ibtd. |
|||||||
|
1 Ghy liiien aenbidt dat ghy nietlnmit; wy atnbiddtn dat
*J alten. Joan.4. 22, l 3 sJ*"kk{n dele dingen nieten zijn, die i' blind, van vent
nmjiende. 2letr. 1.5. 4 DtHctn opent de oegen der l/indm. Flal. 146. t. Indien
*'$' [«llendt ecgen der blinde fien. Ef. 29.1 g. en 3 5- f- J Vjk bona non eft, nifibeata. Vita beata efle non'po-
! ' ni(i«erna, ubifunt dies boni, non multi, fcd unus.
•** de vtrb. Dom. „ „. 1—Tantum mortalia peftora csca!
No&shabent. Vi,g.
7 R,axiiniparshomii)1imniorbo ja&atur eodem; Harat.
' '**f" ï • Omncs tjuodaramodo coeci fumus. %Aful.
„"**" ^'^Ijm!m"! "»-W *f ix*e*®-- Videtur mihi . ,™w' quod graviflimum fecit, commune feciflè, r^oWtemfiuifoUwwt aiqualitas. Sen.deOnfiad.Pclyb. Eno''Sr0lmn"nia t*r,gam.CUud.Xapt. -----Huicegovulgum
™«B1 iimilem cuncium inranire docebo. Hor. 2. Serm. 3.
T^>' '°n'f.aumr in unum Innuaiet* Peües. CUud. |
|||||||
|
2Ö2 V. Boe c k.
Maer een oogh en ontnam, en beide nemen moght.
Dan ben ick t'ende wercks, dan heb ick uyt-gedocht:
1 Sitt neer, 't viel ons te bangh, foo wy de lijft uyt-donden •,
Mijn uer-werckis voor twee dry ueren opgewonden:
Of't met een' veer gaet, of met hangende gewicht,
Staet u te keuren, naer mijn' reden, fwaer of licht.
Gefonde Li'en zijn blind: fy fien maer door de weelde
Van haer welrij end bloed: fy fagen noyt wat fcheelde Kranck en onkranck te zij n: fy fagen noyt haer' Gall Ontfteecken tot een' Koorts: fy fagen noyt den vall Van foute finckingen op oogh, of oor, of longen; Sy fagen noyt een' Roos op eenigh Lidt ontfprongen: 1 Hetftadigegeblick van haren Sonne-fchijn Verblindt haer' oogen foo, dat wat fy niet en zijn Haer dunckt onmogelick, als andere te werden. 3 Soo (iet men ie door weeld' in weeld' op weeld' volherden j Soo leggens' alle daegh 't haer van den hond daer op j Soo vierenfe ftaegh fchoot, en voeren 't in den top: + Tot dats' een (linger-buy fien vallen in haer laken, Die 't Schip op zijde werpt, of dat fy 't voelen kraken, 't Zy op een' blinde klipp, ( de klipp en is niet blind, De Schipper is het, die (ich 't (tieren onder-windt, En heeft geen oog' in 't zeil, en weet van droom noch ftreken ) 't Zy op een brandigh ftrand •, daer raeckt het roer aen 't (teken, De Stierman over boord. Dat heet voor uy t te fien Ter langhde van (ijn neus: foo fien gefonde Li'en. De Siecke fien noch min j te weten door de dampen
Van haer ontfteken bloed, door Gichten en door Krampen} Door Steenen en Colijck, door Groen' en fwarte Gall: Wat haer te voren komt, haer' pij nen verwen 't all j Sy fien't huys tuymelen dat recht ftaet in fijn' mueren > Sy fien haer' vyanden voor 't bed, en'tzijngebueren, Die haer ten diende ftaen : fy fien de dood in 't vat Dat haer genefen moet > fy fchricken voor goed nat, . i i,icet hic confidere: non eft Cantandum , rcs vera agi- Noot/ 3 Sm-ruv,«/1$ «V ouS-«upmi. A* ƒ'«*'""' !r
tut:'Juv. 4. nu. Eurip. Belltr. ^ .... tr,I.V
l Ferme fit, utresfècunda: negligentiam crecnt. Liv. 11. 4 Nemo celerius opprimitur, quam qui nihil t,mc'j, ,'
5 oJfüjKÏi^ 4 h? <m/*'z/xihaz»Jxei'i ?£», A'^aOTiaïr —frequcntiflinmminitiumcalamitatis, fecutiw». '*"*
{i*T?n X) aivi ■yjfMA'nm Ti ri5«i^a/. Stript, «ur. Carm. |
||||
|
O O G E N - T R. O O 8 T. 24*
Al ofs' een dollen hond lij n gift hadd' aengebeten j
Sy fien noch hulp noch hóóp j (f°° dichte zijn de /pleten
Daer d'onervarefltheit in hoogen nood door fiet^)
Sy fien noch licht noch locht tot uy t-komft van verdriet}
Sy fien de geeflèl wel daer méfy zijn geflagen} •
j Maer Gods hand, diefe voert, en fienfe door de plagen,
Verdiende plagen, niet y ( mijn' lieve Parthenin,
Slaet defe blindheit gae, daer fteeckt voor ons wat in )
Sy bijten in denfteen, en fien niet * dat de Werper
DePottebackeris: haer lijden maecktfefcherper}
Sy werden lijdende 3 half moedeloos, heel gram,
Als ©f haer geld weerom, enve'el gelijcks toe quam.
Sy pleiten tegens God y fy kon nen Jofryan buy ten: fi".
Haer hert ftremt tot een' key daer redenen op ftuy ten >■•"■
Als ballen van den muer. Het blindflé van haer zeer
Is meerder twijffelingh: fy fien niet dat haer Heer
HaerHeerenMeefteris,«nmeefterlick'kanfalv€n,
En ftraftfe mogelick niet lijder als ten halven,
Omheel erkent tezijn*: fy fien haer'dorheit aen,
Enfeggen, Menfchen-kind, is't mog'lick te verftaen
Dat defe beenderen noch eens aen 't leven raecken,
En noch eens over €nd? fy fien niet dat herrnaeckert ■
Veelminalsmaeckenis, endatVSfnyettotyet ^'
Een flecht mirakel is by 't eerfle yetuyt niet.
Totdat fy 't famen fien en voelen en befinnen.
Vriendinne, weeft getrooft; » God kan fichfèlfs verwinnen,
* Hy heeft noch flijcksgenoegh erifpeeckfels inden mond,': '{ •
Om ons te leerenfien Wat fieck fcïiéelt en gefond. :r ' <:.; .
Gerufte Li'en fijn blind: fy fien maer door het troet'len
Van haer'eenparigheit. * fykeuren 'tall voorhoet'len . I Dat onruft geven kan: fy fien de forgen aen
V^oor Schroeven.fonder end, die door de finnen gaen, £n fchröeven vruchteloos; fy fien den dagh van morgen Niet eerdan 't morgen is: fy wilden geerne borgen i Kond
|
||||||||||
|
yx m!iafu.yfjg.-n, Xhijmiht-rifve, tit ^nynulas f iet. Min,
4 Hy en gelooft niet uyt de duyfiermjjè weder te kteren. Job 1 j.i 2, ; Hincomneprinripium: huciefctexhum.Hor.3.Carm 6. —* rfV* £ot3"««isgc't $*(*> TitiifÜIVltliit hh»d^ujxtsa tmi,
\wey$a.y3.$xtr*TQf®£JVx.ftSyyi'reti. Men,
|
||||||||||
|
l^^H'^ hn-ms Stihani.
|
||||||||||
|
*«« H'n """^'^"^' Nemo-Docensfibiipfepoenasirrogat. 6 Z&JCïïu'rm<i<uJTè!<pxfi<si.X2c/j£t(S>' »j^. Inc.
'wsï/r'' Al'^™»',B,'>'^2!'vc*JÏK<ai'T5 ij cv?£v. ,K«»-to« I 7 Abundè ratus, fi prsfentibus ftuatur, nee. in lonjius :• W'iiSu^ Snulc.Eutip. Ui Stt^'tf, fxt,h '<®v<m. | confultans., Tm. 2, Hifi. |
||||||||||
|
%fy .1 '< V. B O E C K.C
Kond 't forgeloos gefchien: ' fy wiften geern hoe 't gaet ,
In 's Vaderlands beftier, hoe 't met den Oorlogh ftaet,
Wat Munfter broeyen fal j waer 't kommerloös te lefen:
Sy fien haer' plichten niet, of fchricken voor haer wefen >
Als waer 't Medufas hoofd: * fy fien niet dat een man
Sijn Lands-heer fchuldighis all wat hy weet en kan:
J Sy fienhaer huys-gefmn niet hollen, door de flaep-fucht
Van haer onweckbaer oogh: fy fien niet of een Aep fucht,
Of eenigh Chrifti Lidt: fy forgen als deKatt,
Sy fagen geern' een' vriend geholpen uyt het natt,
Kond 't maer drooghs-poots gefchien: Sy wilden geerne ftelpen
Des naeften woedigh vyer -, waer't met een wenfch te helpen:
Sy gingen geern in 't huys van jammer en verdriet,
Verftoorde maer 'tgekarm haer' foete weelde niet:
Sy fien den roock op gaen van Engeland in kolen,
Van Yerland halfin d'afch, van Duytsland, van de folen
Ten half e toe verfchroeyt: maer't is een fchrickigh fien,
Gelijck kleinhertige ftaen by gequetfte li'en,
En vreefen voor een' fwij m, die haei^ gefonrheit krencken,
Haer aenficht flencken mocht: fy keeren felfs haer dencken
«• Van den ellendigen > fy wenden 't van de ree
|
||||||||||||||
|
Daer's naeften fchip op ftuyt, en kiefen volle zee,
|
..
|
|||||||||||||
|
Zee van geruftigheit; daer hoeft noch touj^noch lood uyt j
* Haer Broeder moght vergaen, fyfetten niet een' Boot uyt
6 Sy fien niet dat fijn leed magh morgen zijn haer wee:
Sy fien niet hoe 't haer gingh als God met haer foo dee; 7 Sy fien haer niet vergaen, fy voelen haer niet flijten,
Sy haeten 't Spiegel-glas, om dat het kan verwijten Hoe verr' haer aenficht van der groene jaeren kuft In rimp'len is verzeilt, hoe naer fy zijn de ruft, |
||||||||||||||
|
Die
NUfibiquifqüam fpondere poteft firmum&ftabilc Sm-0"'
— Omniaverti Cerflimus atque alias aflïimere pondera gentes, i Concidere has. Ómi. Metam. ff^fi»!^!
A'Vujti[Ap -nküteiy, «fton jM<fiyïxw- Tbeogt. K«» » *
0 nitmtlitht: Lucim. Vut. Mort. Uni nimirum "" itèfempererunues? Hor.z.i'at.z. _ utoi* On'tfaktSt, n£UT*/aif0***&m, Oü^^Xi^-^
O" • mncvA twSns ïMvtui nsmüs. Si in fecundis icbus ^
quoquc mentem darent Dii, noneafolum qul e»e led etiam quaeeïenire pofiènt reputaremus. Liv- 3°- 7 Tvfhisizpi, os ti){^«»<»f wt lanr'fatSf"- .
«-^.Secuta quiesillum, fimilifque wpo» Detinet. Ovid. s.de ^inc.
|
||||||||||||||
|
t JC»*»v 3 'y'i^U'Bpayng.-miïxu'nriJci &Sn\la4t'jjjftw
TOS a/uetvot®: Emip. m*34 mwHiLmf. Emip.
3 Dkfichflap <unfteltinpjn-a>crc\, Aie iiem iroe/itr van een
Durbrtnvcr. Prorab.iS. 9. O' f' -Mc aiaj, i )««« t' av*»- Jpix.. Our'oïxer, i-rt ot'mvh ipSwe-ttst 6iï. Emip. 4. Mn mv^tpanmt 'i^'ayafia^fitiatsnuit. HajtKmvntfeZy-
BpiiT®- yt-^ut. Eurip. 5 M» y&iy' iraigfi it ho-kcTo-i Kti/df/ot.
6 Necraftinoquidemdominamur. Sen. Epifi.iot. a"m»7»
ySruptM, 7rtX<j mt, «*M<m 'ixfy*' '''i'nw tVfai/urirmt th-m^rtt $pip\ 9fót. SitSlttékot •mirt-tm a\ 'hift.itftj Ti/'^t/. Nemofecuras eftin hisbonis, qua: poteft invitus amittere. <Aug. dt Ut, ^irbit. 1. Caufi mortalium incerta, quamoque plus adeptus fis, tanto te magis in lubrico puts. Tac, i.*Am. |
||||||||||||||
|
J K
|
||||||||||||||
|
OOGEN-TROOST.
|
2Óf
|
||||||||||||||||
|
Die haer' ruft ftooren fal. Nochtans de jaeren loopen;
* d'Onruftig' uere komt, die'c fchoon gebouw fal floopen;
En wee dan d'ongereed', en wel den dienaer dan Die God foo doende vindt als geen geruft' en kan. Mattfc.:4.4«.
Wat zijn d'Onruftige? noch eens foo blind te achten :
Sy fien maer door de webb, van roerendegedachten, * Van Ibrgen fbnder vrucht, van kommer fonder leed.
Van traenen voor den tijd: de Winter valt haer heet, DeSomer dunckt haer fuer. Dit zijn neus-wijfe blinden 5 Sy fien dat noyten was, fy konnen knoopen vinden In 'tgladfte van de bies. Üyt wat hoeck dat het waey t >
Syzeilenbyden wind: fy wieden eer menfaeyt,
Sy hooren hoe 't gras wafcht. fy fien defchoor-fteen roocken
3 Éer'thoutontftekenis. 4fy fien de Wereltfmoocken
Van 't allerlefte vyer: fy fien God in de wolek
|
|||||||||||||||||
|
Langh voor den Dieven-nacht: fy beven voor Gods volck
Verr van de Roode Zee: fy konnen niet bevroeden
Dat, Diefemaeckenkoft, kan voeden en behoeden.
|
J Th. j.2.
2 Pett. 3.10. Apoc. 3. 3. en tö. ƒ. |
||||||||||||||||
|
JSy zijn altoos beroyt: haer mangelt altoos wat,
Haer lefte droppel Jeckt uy t 't niew ontfteken vat;
* Sy trouwen lpy noch flotj fy hooren allom dieven.
Deforam van alles is, God kanfe niet believen : Sijn fonne-fchijnisftorm, fijn' weldaediselend, Sijn'gunftistegenfpoed: deLogenaerontkent All wat hem tegen gaet, 7 d'ondanckbaere derft heelen All wat hem mede loöpt •, de wel-vaert mach hem ftreelen, Hy maeckter hell-vaert af: waerom ? daer is geen' ftaet Temaeckenopden duer: lbo keuren fy den Staet *n 't uytterfte gevaer, in 't befte van fijn bloeijen; Soo noemen fy Gods gunft fijn' boeijen en fijn' roeijen, LI Soo
|
|||||||||||||||||
|
1 Sipemens, dumvirtutis (iis fecuiitatereiblvitur, infi-
jOunteadverürioinopinatsrculpaïtcloperforaUir.öVcï.in Afor. 1 ^Uctimorcm, Nccdoloradfit: Nubiia mens eft Haic
WgPaBi.fiüth.JeCottf. '■' ? Malus intnpres rerum meuis, cmre trahebat Au-
pnutn pejore via. CUnd. de SeU. Git. Nemo bcatus , qui '"ffvf' qui lu(Peaam habet Vlt3ttl- '**
4 <<u:d prodeft mala accerfere & prafens tempus futuri
fl C'U. Perde« ? Sm. Quid dementius autem., quam angi
5, fs' ""^'ormentoielèrvare, fed accerfere fibi miferias eo3 '°jere ? Sm' ^ 74- s' m° al'<3u°d timetu*malurn, wid'™ " e!tPe,a3tur> quafi veniffet, urgeturj & q-u:"nepMiattir timet, jam metu patimr. Quemadmo-
|
|||||||||||||||||
|
dum in corporibus fututi languoris figna praxurrunf: qua.
dam etatn fegnitia nervis ineft, & fine labore ulla Iaflïtudo, & ofótatio, & horror niembra percurrens: licque firmus anirous , nmltb 3nteqiwm opprimatur malis , quatitur: prammit illa , & ante tempus caSit. liU. ; Nunquam dives agit qui trepidus gemens Selê credit
egentem. Boïtb.dsConf. 6 Inter fufpefta male vivitur. Sin. Mctkulofi ad dete-
riora credenda proni. Curt. 4. 7 T<; «V wf'itrHiV cümtmae; Klf</W mfónmTt ümmv
dStowm. X'w if' &5 **&** atavaimtq > /» cTTVTor ZiVt Uiféff Tt&ldjïtto, «»oTf t'k"»®- 'i'/i. Sol.itp.Stei. |
|||||||||||||||||
|
z66 V. B o e c t.
Soo doemen fy de vreughd voor ondeughd, foo.de ruftl
Voor onluft: foo is heil haer heil, en ïaft haerluft: Soo is de v/el-vaert maer een masker in haer'wijsheit: Soo dunckt haer dat de wall maer op een doyend ijs leit, De Wall van Staet en Stadt, de mueren van haer huys 1 Befittens' op genaevan Mier, en Moll en Muys. 1 Ten einde werden fy Propheten eerft tot haerent; En valt 'er uy t de locht quaed vyer, fy wedervaeren 't > Haerdroomen wordt voldaen. Hadd' Pieter min mistrouwt, Hy hadde min gefackt, en hadd' hy recht gebou wt, Diep maer een Moftaert-faed, hy leerde water treden. Soo teer is 't onderfcheit van toeverficht met reden, En kommer buytenstijds. 3 Godleer'onsmiddel-maet, 't Is gins en weder mis al wat daer buyten gaet. Al laegh het Goud in een' en 't Lood in een* der fchaelen, 't Is gins en weder mis, foo langh daer een kan daelen. + De Gierige zijn blind: fy hen maer door haer beurs >
Die dick en duyfter is; en geeft haer eens wat keurs Van wijs en ongeleerd, s fy weten 't niet te fcheiden; Van vroom en deughdeloos, de rijckfte wint van beiden $ Van fchoon en van mismaeckt, de rijckfte wceght haer meeft > Van bott en van beleeft, fy zijn voor 't rijckfte beeft; Van nutt en van onnutt, van on-e'el en van adel, Sy keuren 't beftepeerd naer de verguldftezadel: * Sy kennen vriend noch maegh door 't blieken van de win ft y Haer' brillen zijn van tien ten honderden; voor 't minft: Sy leenen niet -y dat 'sfeha': fy handelen; dat 's eerlick: Sy ftelcn niet j dat 's fchand: fy woeckeren, dat 's heerlick |
|||||||||||||
|
?©< TOfXÖf. Tup\xc <F U ou-rev ftf-imims feitn'i. M*
5 Tanti quantum habeas fis. Her. Strm. lib. i. Sa. '>•
Protinus ad cenfum, de moribus ultiroa fiet QusEftio. Juv. 3.
nxïTOC O irvfatS-v '6frt%$&}<Aj[jtfA '&iv vjuwv, Mm. Divitns pa- rent; quasqui conftruxerit, ille Clarus fiti fortis, juftusi fapiens etiam, &rex, Et quidquid volet. Her. z. Sim'■>• Tsto /Min 'ófamoTH, K«j c^Wjt'vefa», *) <rf oVï •mvie'f' '. mimi, oh ï^yiuy di^rpd-Tmi; KgiteTc, TootM* *W*W '. S<' «Wu ixiyxmj. Theef.ap.Steb. ____ut quifque FortunS. Bf>-
tur, Ita prscellet, atque proinde fapere eum omnes d!C"
mus. Tlau:. Pfeud. Inlcitiavericicumagir. Her. 2. Sin» >• Móni*fyueftfahntst. ~iaacr. Sanftiffinia diviüamm H* jeftas. juv. i. T«t j$ «J.ur^iTfhxr@'ii('CseS'x'"i^' %. 6 ^i^afyjgjin. tot'éftv, tjTuv&iHi mevür TaJ***1*'
KttS'xs >\g otxvtÖs <f»?.®» >*{. Dipb. Criminibus debent hortos , pomaria i men&s' Jav'
|
|||||||||||||
|
i Y.iliwsSüiuiaiSpniniyi^t.
2 Effugere mortem , quisquis contempferit : tirnidiffi-
snum quemque eam confequi. Curt. 3 MhttyéJp*^iia\',iu.ii!p'cLm*xi£ctiiiyur. Invitiumdu-
m culpï fuga.Wor.rfe ^irt. Virtus eft medium vitiorum. W.i. Ep. 1 8. MiTfo» <f'o5SiirSurntz£tsvv.Script. «ur.Car. ap.Stob. 2«'f^r@'if'a7nd*<s'J>' üüv Xpw/Miitgpi. Ut nihil timen- <!i, lic nihil contemnendi autor firn. Lil. 6. Suntenimqui dam nimis timent, ne quafi in dexteram rapti extollantur, ia iïniftram hpfi demerguntur, & funt rurfus , qui, dum nimis fc aufcrunt a liniftra , ne torpida vocationis molli- cie forbeantur, ex altera parte jaflantia; faflu corrupti atque confiiinpti in favillam fumumque vanelcunt. <A«£.Ep. 8i. 4. Carcos reddit cupiditas, avaritia 8c audacia. Ck. Ava-
ius coecus eft. ^Augujl. de Delir. Chr. Auri coecus amot. Virg. cy-£i.z. Ytxdx tam caxa cupido eft. Ooid.Met. 3. Impius lycri furor. Sm. Hippe'.. O'3 x&ir&-»fyit, 's^7nf Idifk |
|||||||||||||
|
___SMM*____
|
|||||||||||||
|
OoGEN-TROOST. '26?
Sy liegen niet -, dat 's fond; fy fèggen rond en klaer,
> Daer moet gewonnen zijn, God gev' op wie of waer. 1 De Quiftigezijn blind: fy fien maer door * het puylen
Van oogen rood en leep j en meenen wel te fchuyleri, Waer? 3 onder 't fchoonedack van openhertigheit, En meenen, 4 wie daer meeft kan fpillen, metbefcheit, Ofonbefcheit, is mild} en meenen, 5 't grove teeren, Iseen'gewiflekunft, die knechten maeckt tot Heerenj ' En fien niet, dat het kleed des Heerenopden knecht Juyft als 't Goud-laken op den houten Leeman hecht; Enfïenniet: jafyfien't, maerdoor ? den leften helder, CWantdefer blinden ooghwerdtopden avont helder ) Dat die de maeltijdt geeft, de geck is van de feeft, En by de Wijfe heet een op-gegeten beeft. De Prachtige zijn blind: fy fien maer door fluweelen,
Die ondoorfichtbaerzijn; fy kunnen 't lijf niet deelen 8 Van 't uyterlickgewaed, 9 fy keuren haer en ons Naerzijd' en wollen webb: detijck, en niet de dons, Maeckt haer het bedde waerd -, de lijft, en niet de doecken, Defchoonefchildery, de band, ennietdeboecken, Maeckt haer den fchrij vergoet * het huys, en niet de man -, De kapp, en niet het hoofd, is dat haer ket'len kan, 10 De Machtige zijn blind: " fy fien maer door haer'krachten,
Die lomp en moedigh zijn, fy pletten en verachten LI 2 All
|
|||||||||||||||
|
i E_a/J4KifftanrmKoaü&xikz&óv. Rem ficiasj rem,
S^poflisre&è: fi non , quocunque modo rem, Hor. i. Ep. 4. Quis metus autpudor eft unquam properantis vmxijav.i^.
Mercedtm aut nummos , unde unde, extricat. Hor. 1.
*'">>■ ?■ K-atoïsjviUeJtrfjiiuifwrieTi&r. Eurip.Hypf. - Nunc age, luxuriam &Nomentanum accipe mecum,
*ln«t cnirn fluitos ratio infanire nepotes. Hor. 2, Ser. j. 'uperflua carne diftenti. Ltr. 1.6. Quibiis in folo viven-
dl«u%a!atoefr. Juv.S^ti. Siupet hie viiio, fibris increvit opimum
r'ngue. Pt,f 3.
— rarum & memorabile magni
^uttuns exemplurn , conducendufque rnagifter. Juv. 2. r, ,. — Hic bona dente p".l3ni.agtianimusperagitpuer. Ptrf. 6. 11).t.en"n vitimn Ipecie vinutis & umbrd. Juv. Sat. r+. PrórufV1''aiUm ** Pecuilia: nun ^um ftu£tum putant quam |
7___ad imum Thrax erir:atu clitoris aget mercede cabal-
Ium. Hor. t.Ep. 18.
8 — Purpura vendit Caufidicum , vcndunt aniethyfti-
na. Jhv. 7. ij Mirantur opes & nulla exempla beati
Pauperiseflèputant. Jmv.Sat. 14.
Quis unquam veftimenta süftimavit arcula , nee borium ,
nee uialum gladium vagina facit. Stn. 14. Ep.93. —_ t>i£' &. fdtfunt EV min xXetni li) itèeiiteiflet flg?Ti7i. Eurip.Iphig. j o Neque enim ïbliim ipïa Fortuna cceca eft, ièd eos etiam
plerumqiieefficitccecos, qoos complexa eft. Itaque illierrè- runtur raftidio ferè & contumacia : neque quicquam iniïpien- te fortunato intolerabiiius fieri poreft. Cic, de ^Amic. FeJici- tasinmaloingenioavatitiam, (üperbiam, csreraque occulta mala patefacit. Tacit. 3. r 1 Virtus & ïiimnia poreftas Non coé'unt. Luc. De poste doen
eenjegelickj/erdrietaen. Frov.25.io. KaïtoijS SJtfgflwtme«V tx%tmi, ts£fihy!. Quod non poteft,vu!tpoiIè,qui nimium po- |
||||||||||||||
|
nem. Sint.
■ i i<ftai
"%* OT;rf v£„ |
teft. Stn. Hippel. Qqojv13 Suuxtbs % xj xiyttl qÏU t' aiiii
Kan-as mï-l-mc y<trnii nvjj in h/pv. t'urip. Aiagnitudinem fortuna: fua: peccandi licentia metiuntur. VeU.Tat. Sinein- juria potentiam levem atque inopem ene arbitrantur. Cic. povmivHém. XlKiT^-a}.Cyr®"sssfo-i3.Cat':J^isaieu. K*jixe
f£pvüv c/Wy-re^ «Vonrac tnm. Men. t'm^Sifcuêi trx yn^s'ti xla.1 Tfvpi. On jtAst®- 'cl%QKtiMb x.wi»p.hoY. Eis ïn&r >9@'iis« oJiiioeJJHiïr, ld.
|
||||||||||||||
|
«nfii^7Jatus enim Jal° Cum pukhris tunicis fumet noya
|
|||||||||||||||
|
ÏÓ8 V. B O E C K.
All wat haer onder light: fy trappen op dedeughd:
De klemm, den ondergangh der flechten is haer' vreughd:
1 Sy knellen 't arme recht van Weduwen en Weefen :
1 s reden voor haer, fy verduy v'lenfe met vreefen;
Is d'onfchuld aen haer zy; fy tredens' in de fchuld;
Waer 't korte Recht haer' baet, fy tergen d'ongeduld >
En wringenfe foo langh, foo langhfaeni , dat fy fplijten,
En, moede pleitens, in den fueren appel bijten:
Is ootmoed haerverfett, fy loopensover't hert,
1 En noemen haer geluck 'tontgaen van meerder fmert.
d'Eerfuchtige fijn blind: fy iïen maer door de duygen
Van haer' bekuypingen, onachtbaeregetuygen Van wei-geworven eer; 3 fy draven vroegh en fpae, En geen itraet valt haer fuer, mits dat fy opwaerts gae. * Sy hebben geen gelicht naer onderen •, fy Herren Geftadigh Hemelwaerts: de laeghfte van de Herren Dunckt haer niet hoogh genoeghom by te willen ftaen: Sy gaven niet een duyt voor d'eere van de Maen, Soo langh't de Sonne wint in hooghde, glans en hitten: 5 Waer Gods geftoelte leegh, fy fochten 't te befitten;
6 Sy lien de mis-maet niet van haer te kleinen lijf.
Om 't kleed te vullen van het wichtige bedrijf Dat d'eer kan geven, die fy blindelingh bejaegen; Sy wegen niet hoe fwaer de Kroonen zijn om draegen j . •
Haerluylter, meenenfy, paft yeder even nett,
Die maer het hert en heeft dat hy'r 't hoofd onder fett;
De plaetfe maeckt den Man: men kan al doende leeren}
En onbequaeme knechts zijn licht bequaeme Heeren.
't Gae met het Staets bewind lbo 't God en Lot belieft belieft)
Mits haer' all-waerdigheit ten hooehften zy gerieft. .
i QuaGinjutiamfacere, iddemum effet impcriouti. Sal. j pudensvotum. Nemoagitde Tribunatu gratias: (êdq0'-"'
tur, quod non e(l ad Frzturam ufque perduftus, nep «
gutaeft, fi deert Confulatus, ne hicquideinfttiat, »un |
||||||||||||
|
MaStc
|
||||||||||||
|
eft, ultra Te cupiditas porrigit, & felicitatem fuanvn°n ,DK_"
ligic: quia non linde venerit, reipicit, led quö tendat. «"•" At Etn. c. VI. 4. ----animorum
Impulfu, & cceca magnaque cupidine dusti. 7»*' I0"
5 Qich'o 3"vMTBi: tcifffjiti x'-®pÏ7r<l qï^hv. Ettrlp.
6 De weelde en flut eenen Sol niet rul: het Xttlrnt»"rl
knecht te hetrfchmever Vcrflen. Prov. 19. 10, Ai/?r« y.t ƒ*?.©< Sturviiv («h£ov pgjv&Js'.
|
||||||||||||
|
z -----libertas pauperis haic eft,
Pulfatus rogat ■ & pugnis concifus adorat,
iJt Iiceat paucis cum dentibus inde revetti. jpav.
3 Habet hoc vitium omnis ambitio ; non refpicit. Sen.
Vctus ac pridem infica mortaübus potentis cupido. Tac.z.Hift. Natura morralium avidaeft imperii, $c praceps ad impkn- damanimi cupidatem. S.ttl.'fugur. Tut SCg/a rt (Ütin et- ffytit xQtih Hx{, Ambitio non patitur quenquam in ea mcAliirahonorum conquieicere> qus qiiondam ejus fuit im- |
||||||||||||
|
9
■ |
||||||||||||
|
_.._ ..._.. . ._ ......._..
|
||||||||||||
|
Oo GEN- TROOST. 3<j^
> In 't ende draeyt haer 't hoofd op die verheven klippen -,
En dan voelt Phaè'ton den toom fijn' hand ontflippen, Dankomthyj zals gewipt, weerbJindelinghterneer, 3 En 't koft hem blindelingh fijn leven en fijn' eer. * Verliefde Li'en zijn blind: fy fien maer door haer'kiften,
Dat vuyle brillen zijn: al dat fy geerne kuften Dunckthaer't bekoorelickft van al dat Son befchijnt; j 't Veil-diepe rood en wit, dat met den dagh verdwijnt, Eerbieden fy niet min dan boter tot den bo'em toe j 6 Daergaen haer' tochten heen j fy hebben der geen toom toe, i Sy fien geen' kreup'le knie, fy fien geen fcheeve borft, Mits haer het hoofd-ftuck met fijn' aenhangh en fijn' korft, Mits haer een too ver-mond, mits haer tweeoogen-ftraelen 8 Dereden uyt den hoofd, 't hert üyt den boefëm haelen.
9 Haer domfte blindheit is; J ° fy fien dat noyt en was;
Een Vryer ftaet en kijekt of 't fpoockte: O beeld van was, 11 O, feghthy, warm Yvoor, murwSilver, vochteKraelen.'
12 En die daer neffensftaen en na de waerheit taelen,
En vinden noch Koral, nochSilver, noch Yvoor > Maer vleefch als 't haere, met bruyn gan fe-vel daer voor. Dan defeblindheit, fchijnt, ("menföud't haerfchier benijden,/)
13 Geneeftin eenen nacht, in 't uyterfteverblijden,.
LI 3 Jn
i Raxm enitn ferinè (ênfus commuris in illa Fortuna. aihix-e, z) ■n?; iVxéyrt Ka]me xtixS; t^ser/v. Min- hxc
7»»- 8. quailiftainterfecontraria , bona fortuna ,& mens i tibi Non abftulit modo , fed in amorem conjecit fortiiis. bona. Sn.Ep,p4. Non enim iblumipfa Fortuna ca?caeft, I Quo teconfiliumquetuum atque mentem perdat funditus, led eos etiam pJcrumque efficit caecqs, quos complexa ett, i Atque oculorum tibi praftringitaciem. Plaut.Merc. ;.3 |
||||||||||||||||
|
C>'. LM. tynlt léèfttifa ■jfóf fjucw juni 1'sVsj. Eu'ip. O-
flendatexconftitutione vulgibeatos, in ifto invidio/o fafti-
giofuotrementes&attonitos, longeque aliam de ie opinio- |
ƒ ___Vultus ad noftra incendia nati
Quique fabelt nivco livis in ore rufcor. Ovid. Her. ij.
6 Tc/©- •$ f /XÓ77JT©- Ê£^f, vW KfCtJilw i*V(&iic ITsMtttf
|
|||||||||||||||
|
wrn habentes, quamabaliis habetur- Nam qua: altis vi- ..
cemurexceifa , ipfisprarupta funr. Itaque exanimantur & j vas. *4rehit. repioant, quotiesdefpexerunt in illud magnitudinisfux praj- 7 ___mens omnisaberrat,
|
||||||||||||||||
|
«ps. Cogitantenim vatioscafus, &infublimi maximelu-
ortcos: tuncappetita formidant. Sin, Ef. 54. Eft qui ftnl usapparuit, pcftquamelevatusinfüblimeeft. Eidef. 30.32.
|
Invultus, quos finxit amor. daud.denvft.Hcn.
8 ___miièro quod orones Eiipit fenfus mihi. Nam
Cmulre, Lesbia , anipexi, nihil eft {uper mi, Quod loquar
|
|||||||||||||||
|
ad* Ji*'ufnal ^^«f" ha ftafa Trin- Mm. Summum amens. -----gemina tegunturiuinina nofle. Caiul.
|
||||||||||||||||
|
=n gradum cum claritatis veneris, Conïïitis. asgrè, & quaru '
■Wcendas, detides. L*,„. S Caf C l tUrr'S tabu,ata > unde aItior e«et
asn' ^,'Wpulia: prarceps immane ruina:. |
Ti/p'.STOy -jB li pi?.Sv n fthuffyev Pint.
10 ÊxtPuoh'TZta.fiï.iiTusi.
11 -----non labra ro&, non collapruina:,
Non crines xquant viola:, nou lumina flammx. Ciaud. de-
Nupt. Hen.
i2 — Velutsgri foinnia , vans Finguntur fpecies.
|
|||||||||||||||
|
Plumb d'fla in llultllm : Caudex, %es, afinus , (
foirJa'r' ln'"umn'h'!Pote^: exiuperatejusfiuJtitiaiiaïc \jnv,
• Tmm. Umi, j ,j;-----ii if*i Zfanxtrci/Canrn,! 13 Ncmpe ocules nox una dedir, Ego in Sat. Mif?.
|
||||||||||||||||
|
iyo V. B O É C K*
In't doncker krijgen fy haer* oogèn weder op,
En 't hert töe; * en de Bruyd werdt een' verlieten popp, Die kinderen van nie ws vertoyen en verhullen, iVlaer met den y ver noyt dies'in des Kramers prullen Voor de volmaecktheit der volmaecktheden aenfagh, Eer 't kermis-capital daer voor verfcttfelt lagh. 2 De Nijdige zijn blind: fy fien maer door de hoecken
Van 't een en 't ander oogh, J die beide ftaen en foecken Op zy en achter om, waer 'tyemand beter gaet: 4 Soofiens' haer fel ven fchëel en bleeckophoeck en ftraet:
5 En, vindenfe voor-wind in yemands ronde zeilen,
Sy lefen uyt haèr Boeck de minfte fijner feilen, 6 (Want fy enliebben geen'} en roepen, 't kan niet ftaen,
De wind moet keeren, daer, daer is hy fchuldigh aen } 7 En vindens' yemand wel geftegen langhs de trappen
Van vrome moeylickheit, fy trachten met beklappen De lagen van 't gebouw te floopen tot den grond, 8 Tot dat s'hem wederom geveltfien, daerhyftond
Eer God den arm uytftack en hielp hem boven water: 9 En gaet haer gevel opeen' halven fomer laeter
Dan die van 's buermansliuys, fijn hard-fteen en fijn' kalck
Sijn fand light in haer' wegh, fijn' fplinter is een balck, Een balck in haerquaedoogh; en, konnenfy Watwerren, Sy weten op een* drop fij n' arbeit te verfperren; |
|||||||||
|
En,
|
|||||||||
|
cumdicas injuftè alteri! PUut. Tfetti. z. z. *3o»f*'t'""1,t
%H(yns 'jTïpi/KQTts. Ettrip.
7 ElCTOOTV[tf<scdvóï3i)»©- ITHiféèv <pA«. Ib.
Quofdam prxcipitatfubje&apotentia magna:
Invidia:, mergit longa atque iniïgais honorum
Pagina. Juv. 10.
___ Opportunus iniqui
Judicio vulgi, autcelfacontpectusinarce
Dcgeneripatet invidia:. *Arg.Pol. Ruil. S Tèv Ai'to^) (uerti 7!?. SvStös fiheï. Paltad. nf. St'b. Hl
funt invidia; nimirum, Regula;, mores. Mart. MM"*1* lix pauper habetur, Nifi felicescecidiffevidet. Stn.He"-01' Invidenttamdicuntefieaigritiidinem fufceptam propter»1*- rius res ftcundas, qmt nihil noceant invidenti. Cict".''>' e/uiejl. 4. p Feftinanti femper locupletior obftat. Hor. 1. f!.r*''
Infituin natura mortalibus , recentem aliorum SBB»" atgrisoculis introfpicere. Tuc.hijlor. 2. . .^ Nihil deniqua tam vile , tam vulgare eft , cujus P3"1^
malignisamulationisliiniulisvacent. eland, Mamttl.""" Maxim. ^iug. |
|||||||||
|
i Eripiturperfbna, manetres. Jav.
2 Geimckl dat een hijiigh oogh een qiiaet dingh il. Iffiryetge.
fchitpen hooier danfulcken ooge ? Ecclel". J I. 3 O' f&vSfis cuittS wt/.ïjU.'®» ^SiVktoj. AOQaufncus. yS
cnwix.-ntf Ku'srotC dei Men. 4. Ö tSo'ii®. SU ^s'xifcv , ïyj'^Ttna^'.i i» amtf, T»K>j jS
«StfïjjjMjUftjtTtt JK^'xg^ift'Jiu. Incert. iSbgrisOCHÜs alicnam Felicitatem iutuentut. Tac. z. Hijl. Invidus alterius rebus inacrelcit opimis. Hor. Obliquo iivore macet , fatulque veneno üLftuat.arquealiena oculis bona ]\mmtM\s.^4ng.Vtl.RuJl. 5 Ilfs; j# lil ejj»9' ó ?5óf®- sptiJ. Sop». __etli adeb omncs
Diretcantorti pejoribus, ufque recufem Cuivus ob id minui fenio. Perf. 6. M» tSmii-KiiêJ-n-)(H7i, fti ut'.5;fiiajf yjf.no;. Öxo/9' ó -nteï^xcn <r'dya^a tSzvuit. 6 Xy.tüvi 3 ii >&*ii irffytiv'ifigprtiniT, Avmif'gtw
•jniÓ6ir${t « ytyfJo-Kc^j. Men. ap. Steb. -----quidtu? Nuliane habes vitia ? immoaüa, haudfor-
ta(lè niiuora. Rtr. t.Serm.i. ----Eheu , Quam temere in
nofiiKt Ic£e:n üiidaius iniquam. ibii. Non lolcl relpicae
|
|||||||||
|
mr^ëm^r^
|
|||||||||
|
OoGBM»UOO«I, 271!
i En, wafchtfijnKorendichtft, en draeghtfijn Wijngaerd beft»
* Syfchreewen, hy en quamnieteerlickaen demeft.
Sy taften blindelingh in Gods geheimeniflèn, En leeren, »fpoedigh rijck is ondeughd, fonder miflên.
+ In 't ende fietfe God, en flaetfe voor de kunft, Methaer', met fijne, meteen yeders weder-gunft. * De Toornige zijn blind, daer hoev' ick geen bewijs toe;
* De Wïjnige zij n blind, daer zijn wy bey te wijs toe j
De kinderen verftaen 't, en thoonter my een' voll, Diedoordedruyvenkijckt, ickthooneru een'doll. De Vrolicke zijn blind: fy fien maer door liet blincken
Van tegen woordigheit, alsli'en die overdrincken, En fpringen met den wijn die in haer' glafèn leeft, En fien niet dat de gift, die aen den bodem kleeft > De lefte toogh fal zijn, en mogelick den naeften : i Sy fien niet hoe dat vreughd en rouw den and'ren naeften, En vallen ongereet en blindelingh, als 't komt Dat de bedrieghlickheit der dingen fich ontmomt. DeTreurigefijn blind: s fy fien maer door haer*traenen,
't Is foo, het voll gemoed ontlaft fich door die kraenen -, ' Maer door die bobbelen fwelt aller dingen fchijn, En 't werden wijde, dat maer enge wonden zijn.
10 En, flaender winden toe, fy fuchtenfe tot baeren : Soodatfèdoor den ftorm wel, waerfy geerne waeren, Maer niet en fien, waer Janghs: J' haer predick' Maeghd of Man, Sy fien niet hoe het weer klaer weder werden kan, 11 De Befige zijn blind: fy fien maer door de fcheuren
Van haer' al-doenlickheit: fy fien geen' tijd van treuren, |
|||||||||
|
' Quamyis multum poffideas, tarnen quia aliquis plus ba-
«, tantotibi vidcberis deficere, quantovinceiis. $en. iS.
<ƒ nA*' — Angulus ille Vicini nofiri quia pinguior. Verf. 6.
Vpoiuealiena cafella gem diftentjus uber Tabefcunt.//or.i.
|
clmBeif dnf rfajwy. juh •? cf)*is ïb , <m 3 r* Kilos. Stipb.
Ti'Sfh 'itivowzfcpv, TÓTtrim®: Tbeegn. Hswg;;»®- uy, M'x) (JI/JMMC. Schet. ap. S'.ob. 7 C%»3 TvTsmfiXoTrivxvSpiiiiniis'iyi. TlimmuuSetr rlw
mtfóiS-' êin&%itvi. Etirip. Hippel. QsJ ra f èiiatiuni-ntii cis rd^t sp'ni 0s«! ld. Mti. Ta' fityÏM*. Sgt -f ty'ftit ï%4 póGwt Koij Ti ktLvv XajATrecvxy. sc'^iv^ujuoy Kupei. Ittc. 8 Terlachrymaslpccïanr. OviU.Hir.6.
9 A'jaSii ■jS » \v-m KSt-Q' aiJrïis «va^AaVaj. firtx>üs JV-
7frA<nci r*ctKi)&ei*4 H&K&' Vbii. ap. Stob. 10 HisfèftimubsdoIoripfelaMflit. Lucr.
----- Flagrantiotaquo
Non debet dolor eflè viri nee vulnere major. J«v.
11 AÜ7M H&xiaSQfMTOt'yJ&éiVilï [AM JhKCt. lAntiflb, ép. Stak.
Il Ö aArfyw iB-gfiastiiv 7rt.ei3' tif/jifTavi figprmv. Eurtp. Omnia non properanti clara certaqite font; feftinatio imprs-
vidaeft&csM. Liv.u. |
||||||||
|
*. Virtutes iplas divertimus atque Sincerum cupimus
B Bt i ' "°r' 1S"rm' I' rwaoret }S dtSpuirm fikutif- i o1?" ' ^^,*!? ^^"ff"^ v*$*ftf'ö1'"'' Jncert.
toe f • ] ' tmi"mn t*xus Jitcu®. m. Mm. Novi ego :fr„„ i Uni ' mo"bus quibus fit: Malus bonum maluin *»«l'. «fitfuifimi,isM Plam.Trin.z. z. ■a*jT"? P,Cem Prem't comes. Hor. 4. carm.s. Ov tttix, ü.lJP °^;,0J'?'« mr' Mt pain**. Avm xgpréi
p' Mm IU*f" !^H':"«st',^i, > Kxró^ n «jtWio» eis ii mpfi- |
|||||||||
|
372 V- B Ö E C K.
Sy hebben 's geen voor vreughd : ' liaer doel-wit is Profijt"
En eer, foo verr 't de loop van 't foete voordeel lijdt. 2 Sy jagen datprofijt met3 bundelingen yver -,
En vraeghtm' haer na 4 vermaeck-, dat 's dat de borfe fty ver, De Kafle nauwer werdt, de Schuere voll gewafch, De Korven te benauwt voor Honigh en voor Wafch, De Kelder voor niewnatt: maerBosenKas zijnblinden Die nimmer dagh en fien; jaekonnen't licht niet vinden, Al klopt de nood aen't flor. 't Is wonder, altijtgeld Tefchrapen, ncmmermeerteproeven wat het geldt. s De Luye Li'en zijn blind : iy fien door taeye lichten, • j
Dieopgaen even alsBlaes-balcken met gewichten
Die 't Orgel fpreken doen. Haer' keers ftaet ongefnutt -,
Haer' finnen wentelen in 't bedd' of in den dutt:
In 't bedde gins en weer als deuren op haer' dtrymen:
Sy lacchen met het volck dat hoed of helm met pluymen
Haen-fteertelick versiert: doo' veeren liggen beft,
En zijn der lenden o ver-o ver-lieve neft.
Soo denckens' in haer hert: 't is wonder dat fy 't dencken*
En niet en vreefen fich al denckende te krencken;
Want dencken is een laft. van finnen, en haer grouwt
Van alle befigheit, die hert of huyt verouwt.
Denckthoehaer'tfpreken luft, hoe't ftaen, en gaen: te weten)
Dat is de Wereld met een' paffer over meten,
Een' Ploegers flaverny: maer, Koetfèn, lieve vond,
G hy zijt een foetverf ett: daer gaen de wielen rond,
Daer fit mijn luye blind'; 6 en fiet niet dat fijn' leden
De leden niet en zijn die dat behulp met reden
Enfonderfchaemtevoeg', endatterneffensgaen,
Die 't beter paffen fou tcfitten als te ftaen.
Dat
—^-Lociim vinutis dcferunt i qui Semper in au- j 3 f&>toi ^»,i«niw miriofim*. Eurip jiat.' ö»*»**' f.
*An\ïph.
Sed qub divitias lurc per tormenta coaftas ?
Cum furor haud dübiè, cum (it manifcfta phreneiïs> Utlocuples moriaris egenti vivere fato? 'j*v. 14- Divitiarum nomen iuvaihoccupata paupertas. Sm-Bf-[ j j Qui vigihns fteitit. —» Mortua ciü vita e!t Pr0?e-'.it! vivoatque videnti. hacr. Nirnis homo nihil eftqt» Po.
eft, Nimifque idgenusodi ego male. T!a«t. R*& .
|
|||||||
|
geiida fcl
t,
Kscijr, K; tft
3 E'rrj
4- Nim&omr,inciKiiam ,«a-eus mo
Non pr
|
|||||||
|
. Scd vttio cceci propter patrimonia vivunt. Juv. Sat. iz. j enim , qui nihil agit, efle omnino nonvidetur. C
Tam deelt aïaro quod habet, quam quod non habet. Stn. 7 I Deer. 2. -----X.etho juaxere foporem. ClauU. i" £*'rff' "'^
Camr. 3. rUa-ror ^ 7iAxritT<& ü^at , ■>[</xta< 3 iriwr®-. I C Geltatio nefcio au ét contra naturara tit; qua: p<a»
t'a&ti af Sub, Ëjai (jFfj $int'Ai*3iïil£mjss0><», $Cxxh& dit, ut per nos ambularemus Sm S'p. SS- _• |
|||||||
|
O O G E N - T R O O S T. zyi
Dat kan luy -leckerny -, Sy blindt verftant en oogen,
En niaeckt fïch meefter bey van reden en medoogen: 't En is de flechtfte flagh van alle blindheit niet, Daer yemant wat hy fïet moet-willens niet en üet. De Schilders (^ditgaet hoog,) de Schilders ,Pjirthenine,
(Noch zijn fe van 't geflacht dat ick eerbiedigh dienej De Schilders heet ick blind, en, fbo m'er wel op Iett, 'tZijn Scheppers meeftendeel: fy fien maer door 't palett, En bouwen een'Natu er, die vriendlickis van wefen, En foet en aengenaem: maer meentghy daer te lefen Hoe Groote-Moer Natuer haer eigen wefen ftaet ? 't Is verre van den wegh. Een' fteegh is oock een' ftraet, Een'hutt is oock een huys, en ftruycken zijn oock boomen , Maer fteegh en hutt en ftruyck zijn fèhaduwen en droomen By ftraet en huys en boom: daer hoort veel goedheits toe Om Gods en Menfchen werck te keuren metgemoe Voor even en gelijck. Wat wilm' ons meenen leeren ? 1 Twee droppen zijn niet eens, twee eyeren, twee peeren, : Twee aengefïchten min: de trotfte mogentheit Van d'eerfte Schepper blijckt in 't eewigh onderfêheit Van all dat was en is en werden fal naer defen$ ' En is'tlaet-duncken van een Menfchfbo hooghgerefèn, Dat Menfchen konnen, daer toe God, in allen fchijn, Niet Kunftenaers genoegh, niet Scheppers wilde zijn ? 3 Siet hoe verr't foete volckin defe blindheit dwaelen : Gaet met haer wandelen door boom en bergh en daelen, 4Dat's, fèggens', een gefïcht dat Schilderachtigh ftaet. 'kKan 't nietonfchuldigen, 't is derteltjes gepraett: My dunckt fyfeggen, God maeckt kunftige Copijen Van ons oorfpronckelick, en mach fïch wel verblijen ƒ n 't meefterlick patroon, al waer 't van onfe hand, t En kon niet fchooner zij n, in Zee en Locht en Land. Gaet met die Scheppers t'huys, en leent fe 't ftrackfte wefen, t Langhmoedighftegeduld, om door en door te lefen Hoe God uw aenfichtfchiep: Als't langhgemartelt is, •L'aerftaetghy in 'tpaneel: maer, in een woord, 'tis mis: Mm Sy
a o«ll •"W'» JtSpeSmic <W , nos non viJemus. Cic. 4.. c>U*&.
<War 'nM' '^ ',0lnines > nonn:&ftmi!limis formis 4 H'ygtt;x»% %*«; ipfHntóriifaf&4'&Mtdét$mn%
'Dar S morcs' * Woribus figuia diflimilis! Cic. 1. 1 de Nat, nullus ïfj5>» ««Wjftiq , a-óp/» <f( a.$&no*.us ovn^ ttS c* ifüi u vidci» piftores ia umbris & eminentia , gux | i'ttt, "pkl.io. dtRtf,
|
||||
|
274" V' B O E C K.
Sy Scheppen u een Yet, een' Bloed-verwant, een' Broeder:
Maer ghy en ftaet 'er niet. de Dochter is maer Moeder, De Vader is maer Soon. En, fbeckt ghy meer bewijs, Komt tot de tweede proef: daer 's 't weer een' ander' wijz} Een ander Bloed-verwant, een niewe Nicht geboren, En ghy in twijffelingh wie wijfTelickft verkoren. Siet nu de Menfchen in haer' oogeloosheit aen , Of't volck is om Gods doen of mifdoen aen te flaen. 1 De Moedige zijn blind: fy fien maer door het blaecken
Van haer ontfteken hert: De Hagen die haer raecken■, 2 Het derven dat haer dreight, de leemt, dieargeris, En voor langh ftervön ftreckt, fien beid' haer' oogen mis. 't Zijn blinden die men hoeft, en nieten kan ontbeeren, } Vijf-ftuyvers-blinden 's daeghs, om vyand af te weeren, Om vrienden voor te ftaen, en fy gaen op het merck Van Eer en Onderhout ftantvaftelick te werck: Dat 's redelick gefien: + maer kan men moedigh noemen Dat voort moet ? Als de fpuyt het water over bloemen Of over webben drijft, is d'eer van het geweld In't water, of alleen van acht'ren in die 't knelt ? De Moedige gaet aen gelijck een nucht're Tijger: Ja, maer van achteren maeckt yet den ftouten krijger, Den s Honger en de Eer. Den Honger is niet waerd Te melden : 't is geen man die 't niet en is van aert, Maer om niet doot te zijn : in d'Eere will yet blaecken, Dat fchijn heeft van een' man recht tot een' man te maecken. Jaefchijn, maer Eer, en 6 vrees van Oneer zijn foo nauw U y t een te keuren, als het lichaem en de fchaeuw. Siet door den moyen mift van 't ingebroken fchijn-ftout; Ghy vindt die vreefe, die den Jager op het Swijn ftout, |
||||||||
|
Den
— Caput in mortem vendunt. Man.
Jutit <sr&s A*p»st tytif\.
5 O'ria </J' liniyüti ■mMij.iHurta'm Sss'f. AeTc/l's'JÏ«»*>"*'
«Ve^woy Tj) a'»i' "én KS^-il. lb. T/c /('b'j< Sarar» /tu«w£* a ifATOTH, O"; iti'jf. ¥ ?» y'ïV^jt' 'imSa.iifjfy®'. ^Anlipl'- f- Stoè. Mortis timor etiam inertiftïmos excitavit in pMl«m' Sen.deIr. z. il. Obiw yt, uil e/'Jyo/«V<^H«»««"ra'a!""' ^Arifl. Eth. Nk. 3. n. Dcfperatioue in audaciam acc>ngul1' tur. Tm. j. Hifi. Ignaviam quoque neceffitas acuit. £«''■*• Gravifl'imi fuut moritisitiitarx neccffitatis Porc.Lat.inD1'"1"' 6 Ti jZ' OTpzyltZx] JY«óy. (i*<X«iaVl' 'i"/$. Enrip. Ut"'
Verecundia dum prohibet fugere, facit elfe viiftorem. Vtfr ''7' |
||||||||
|
ï ---- Caxo praceps audacia vultu. Claud. in Ruf. i.
2 ---- Quos ille timorum
Maximus hand urget leihi metus: inderuendi
In ferium mens prona, vitis anima:que capaces
Mortis. Lucan. i.
Hicgensbominumferturrapidis Obviafatis, incertalui,
Siygiasultro qujerimus undas. Nimium.Alude.peftore forti
i'ioperasmadtosvifereManes. Sen. fferc. Fur. -----Cupiunt-
ijueiümnreperite-periclnm. Ovid.Met.i. Ccecaambitione
6c in gladiosruente- Scn.y.Btmf.i6. 3 ----Mercedibus empta: Ac vues anima:. Petren,
Scire fat eft quanufuerint merccdenocemes. Lus.
|
||||||||
|
Quanti fua.fime.ra vendant. Jm I Ncune raorifaüus quïm viüfcrrc pudoieml ö«**
|
||||||||
|
OOGEN-T HOOST.
|
||||||||||||
|
27ï
|
||||||||||||
|
Den meeften krijger op de wall en tegen 't lood.
i Kortom , de pijnbanck werdt ontweken door de Dood:
Dat 's alfoo fcherpen dwang als honger. Laet dat loopen >
Daer komt een' derde toe, die bloed uyt-geeft niet ftoopen :
2 De moedige werdt gram; fijn bloedkoocktinfijnlijf,
Sijn' galle braeckt, fijn hert maeckt alle ad'ren ftijf;
»Nu is hy bloèd-blind, nu en fiet hy noch de reden,
Waerom hy oorloght, noch 't perijckel fijner leden}
Nu gaet hy als een Leeuw die rood fiet 3 nu is 't uy t
Met Menfchen-moedigheit; en furie voert de Schuyt,
't Peerd en de Schipper holt. 4 Noch ftaens'haer en verwond'ren,
Veel' blinden die hetfien, als die het hooren dond'ren,
En weten d'oorfaeck niet van 't vierige gedreun :
Maer die hetfiende fien , en vechten even deun,
! Doch met befcheidenheit, en koel,6 en wel gedreven
Van yver voor Gods faeck, daer tegen lit en leven
Soo ruftigh werdt gewaeght als hoy en ftroy voor Goud,
Diefeggen, 7 defe Leeuw is herfleloos, enftout,
Om dat hy 't niet en weet, en 't is een beeft met eeren;
Maer 't is geen moedigh man 5 hy kan flaen en verfeeren,
Maer vechten kan hy niet. Soo veel fcheelt Toorn, en Maet,
8 Dat des' befcheidene, s die blinde Hagen ilaet.
Mm z Nu,
|
||||||||||||
|
i 0</£'071x4^11, •cm/jl>jj{, d^ftVy^v xxxóy. *Ar. Eth.
N/c. 3.11. j —- &accen&nonfortiter iraperat ira:. Ovid.Mct.9.
----Maternis fevus in armis
Arteas acuit Martem & ie fuicitat ira. Virg. vHstii, 11.
3 H'^ij,p£W^^ l^uêit <ni yaitmq; Ira in adjutorium viitutis non venlt, led m vicem. Sm. i. de Ir-13. — notum quid casde calentibus armis,
Quantum ira liceat, motufquc quid audeat enfis. SiLi. — a?*©- Si Tl K) la. KthM{. 11. V.
A«ior ad pugnam redir, & vim fuicitat ira. Virg. v£n. f.
•—&rabiejecur incendente fêruntur mcipitesutfaxajugispiarrupia, quibusmons •Mibirahitur, clivoque latus pendente recedir. Jav.f. 'de, nefortitudo ruinimè fit rabiola, firque iracundia otakVitatis. nequcenim eftiilafortitudo, qua: rationisex- _,*.., m' 'n omnibus prarliis oculi vincuntur. Vtg. 3. z6.
n1"^"''™5 ?'?">' wfefs/uslp? «•©■^ti'S»'. Thuc.Ui.). S„ P* *»'? t?ixm tvKftf), f&l.a. tnjfttc&y'iii. Even. _ .*. .p°"tm>nenda: funthumansres : r.egligenda morscft :
fint W • dolores' & labores purandi. Hax cuin conftituta tilUj}"a'c'oatqie/ententia , mm eft robufla illa & itabilis for- McunHNc fon^1Uffi vehememer, acriter, animosèfiunt, '#©."ƒ- rS^W' cicer- T"fc- ?"• 4- Ö-/BT cwS *V >n. \AriOv ? *tm* • ™"v¥™ *> <P&t4>@-, Ê *'« tf "J •"■*'*■%. 3 • 1 o. Simt & belii, ficwt pacis jwa: |
||||||||||||
|
juflèqueea> non miniisquamfortiter debet gerere. Liv.$,
Caufa jubet fuperos melior Iperare fecundos. Luctm. 7. Frangit & attollit vires in milite caufa Qua: nifi jufta iubeft excütit arma pudor. Prop. 4. Elig. 6. ___pukhrumque mori fuceurrit in armis. Virg. ld ïoïum
refert, novifiimum Ipiritum per Judibrium & contumelias
effundant, an per virtutem. Tac. 3. Hijl. ___t&\u* pC
'eoiKtös Ov/xèv i^iQft(M\a,i 3»©?» >.sinav. Pind. JJIb.
7 Ifto modo die & phrenefin atque inlaniam viribus ne-
ceflariam; quia ftpe validiorem furor reddit. Sen.16. Nemo irafcendo fit fortior, nifi qui fortis fine ira nonfiiiiTet. ld. Et canibus blandis rabies veflit. Vir. 3. Georg. ----Minor admiratiofummis
Deberur monftris. quotiesfacitiranocentes. Jnv.j.
Ka/ •? Sw/Mi 3 'ifiïi $■ dvf^tiui vfatpipxcnv. ïn^ihiyS 17) A*s-
'i-nX) ui tHitfyéïui Sv/Mtiê'éis. O't </V 2\g •vaSJta., fjtgi^fxoi fis, wt
civJpêioi fi. n' jS J>|j tir-a>,fo, tsS1' tic i xóyt, «'*» 5J5' ii m- Sof. *4rift. Eih. Htc. 3.31. quid igitur huc adhibetis iram ? anfortitudo, niüinlamrecceperit, impetus fuos non habet 3 Cic. Tuf;, qu. 8 O' Sv/jus Ayèv. d?tdMitu ï%4. Furor iraque mentem
praïupitant. Virg. u£neid. z. -----acri poiior prudentia dex-
tra. Vit!. Fitte. 14. *Argen. ïlgemTHci je f/luj k) St&tTVWtS xj
SvftèsttMyit iit ^ % J«voift^itt ?j to'p®-. Polyb. 3, 9 — male cunfta miniftrat Impetus. L ttcan. Temere in
acie verlari &. manucumhofte confligeje, immane quiddam k belluatum Jïmile eft. Cic ie offic, |
||||||||||||
|
?
|
||||||||||||
|
2j6 V. ' B o e c k.
Nu j 't ftrijden heeft een end; daer is veel eers bevochten:
Maet en Toorn heeft verricht all wat fy beide moghten : De Peck-ton gaet4aen brand, de Vier-pijl en de Kloek, De Dichters mengen lof en eer met ernft en jock: Eer is de befte buy t ■, dat geef ick bey gewonnen; Wie deelt dien beften buyt ? Sy die de Webbe fponnen, En komen kreupel t'huys, of krijgen voor hacr' ferek Het bloedigh aerdrijck? Neen.de1 Reeders van het werck % De Hoofden van de faeck, de Leids-luy van de fchaeren Gaen met de Croonen door. wie meent ghy datfy waren Die Alexanders deughd verhieven tot den throon, Die Cefars boofen will voll voerden ? blinde doön, Blind voor vijf ftuy vers 's daeghs > hoe hieten die Soldaten ? Geen'fchrijvers hebben't oyt, mijns wetens, naegelaten: 1 Wat dunckt u, Parthenin-, is yemand dichter blind, Dan die fich felfs verheft en voor een ander wint ? 3 Hoe is't? zijn't bloode dan, zijn't bloode lien die wel fien,
Die daer voorfichtelick na 't bergen van haer veil flen ? Noch blinder; + bloode li'en zij n blinde li'en voor all, Sy Hen maerdoor een oogh dat midden door den ball Het vreefe-vlies bedwelmt: 5 fy fien geen blad bewegen, Sy meenen, 't is een lood; fy fïen geen' blooten degen, Sy'n voelen hem in 't hert; fy fien geen kruyd aen gaen, Sy'n dencken, 't yfer komt recht op haer leven aen > Sy bucken voor een' vliegh, fy fchricken voor een' vogel, En, of het duyeken waer een' borftweer voor een kogel, Sy ftruyck'len ongequetft in 't vlacke veld; in 't end, Sy deinfen blindelingh, en die't dan tijdighft wendt, En met de hielen fchermt, en op den rugglaet waeyen, * Siet fcherper in den wind dan die het voor-hoofd draeyen Van daer de blixem komt, en fien niet dat de man Die naer fijn* vy and fiet, kan dat fijn vyand kan,
Kan
|
|||||||||
|
i N/itfsrgp.-Bfjjis^tfiVjifljyaitvuTOj. Illud quidem ingens
foma , hoc nullacireümfert. P/j». Sec. ep. I. %. i n xsvss KapsiiDio , ij aVpiwiKOTM/M'o. TMtel.ap.Stei.
" E> J\''« -nf-ï > ii f£ xxxèt, ij$ X) i&hóc. ^g^eoiu/Tï Kaif/jt.Sy ; f wip Otdip.
4 Titnor abftulit oiimtm fenfum animumque. Ovid.
Uit. 14. Eft genus unum Stultitia: nihilum metuenda ti- «ïeBtis. i'tr. 2, Sirm.}. Nunquatn fidele confilium datu-
|
|||||||||
|
tus timor. Senet. y. Hemf. 26.
5 iïnwxv. ytp tcx t&T qoCxyfyjU! *<lo!?ei. Soph. ^4j<t-
Hillmt quitrepidant, &adornnia fulgurapallent Cum tonat, exanimes primo quoque murrnure C*» • Juv. 13.
___veluti pueri trepidant, atque omnia ccecis
In tenebtis metuunt. Liter. i. ,
fhi ipvjjff. Lmwi. Tim.
|
|||||||||
|
..........-_.---Ml^iM.l
|
|||||||||
|
ÜOGEN-TROOST. 277
Kan winnen en verflaen, en* dat begin van loopen
(Sett Schand en Eer op zy} het end is van haer hopen, En dat een man die wijckt fijn lijf ten beften geeft, En't leven, foohy'tberght, verblindt van fchaemte leeft. 1 De Jonge Li'en zijn blind, ('k wil van geen' Liefdeipreken:
Wy waren oock eens jongh: maer onder die gebreken En lagen wy noyt fieck^ deJongeLi'en zijn blind Van3 eigen waen in 't geen een yeder 't foetfte vindt, 't Licht van de niewe Wer'ld flaet flick'righ in haer' oogen; Sy vrijen 't als de mugg; + het redelick medoogen Der ouden, die fè fien verfengen aen de vlam, En komt haer niet te baet; s haer onderwijs is lam, Haer' reden is bequijIt, fy hebben fè vergeten, De rechte levens konft, (die defe beter weten^ * Haer woord is tandeloos, fy fuffen onder 't pack Van grijfe jaeren, fy zijn lufïeloos en fwack, Sy mogen in de jeughd, die lufligh is van krachten, Geen vrolick wefèn fien, fy ftraffen en verachten All wat haer niet en fmaeckt: f de minfte vreughd is fond: 8 Sy dencken niet hoe groen wel eer haer herte flond j Haer' oogen zijn foo fwack, fy fien door lange dagen Het groene wambas niet, dat Groote-vaer gedragen En langh verlieten heeft: s maer jonge Li'en zijn kloeck > Sy kijcken fbnder brill in 's Werelds groote boeck, En lefen 'tluftigh door; en vinden fy daer bladen Metincktvan fwaerigheiten kommer overladen, Sy gaen niet door de floot, fy fpringens' over heen, 10 En maecken witt van fwart, en fmelten Jae tot Neen: Mm 3 Tot
' Q 3*» 5«'vï7tf i$mK)%qvy(tgyQy. E'ot t?j" -mviuMi Utiiium tardus provifbt > prodigus airis,
<t&™>7is # dvtzm ,.oi$ (p&j'ywTt, K)ip&!y>mt -n ■m-mani, Sublimiscupidulque êiamata relinqucrepernix,
|
||||||||
|
5 Denique jam fabula: (umus fenex atqueanus. Ter. Het.
Öï>.»©>{ cirip'éiit 'zt visie jtgjof. O Js'fOï, » ^'xa iftici \Ui- Ttifxai f/jcdmuj. Tum etiam in fènéfta hoc deputo rniferri- miun, Semireea stateeflè odiofum te alteii. Ctcü. ap. Cic. de SemB. 6 Multafemnt anni venientescommoda fecum ,
Multarecedentesadimunt. Her. de^irt. 7 A puei'is illico volunt na(ci fenes. Ter. fieaut. Nobis
maligni judices, atquiiibi. Sen.^igam. s Ex iua libidine moderantur qua nunc eft, non qua: oli m
fuit. Ter. 9 Quorusquisque velatatialterius , velautoritati > ut.mi-
nor cedit} ftatim fapiunt, ftatim iciunt omnia , neminem verentur, imitanturneminem, atque ipfi fibi exempla iiinr. Piia.Sic. ef.i. 8. 10 NuUumvitiumeftfiuepatrQcinio. S1n.l1.Bf.1171-
|
||||||||
|
«W Xeip*s. Imp. Man. c. 46. -----Multos in lumma peri-
'1ia m'fit Vemuri timor ipfc mali. Luc. Multis ipfimi
Jimmfle nocet, multi ad fatum Venere fuum , dumfara imtnt. Sen. ^,), . fS^rnti J^ *t'£f *M®- ifwatj, ts-ti
™**T• Hom.llM.Ï. Magna elt ftultitia id ipfum quod "ea"s' lta «veie, ut cum vitarc foftafle potueris , uJtrb
ttu A a!trahas. Cic. Brut. Semper in praiio iis maxi-
/"ij"Kwculum , qui maxime timent; audacia pro mu-
rum n""' Sal-' Caf"* Mors *■ fu?acem perfequitur vi-
üo w paK" '"'kelhsjuventa: Poplitibus timidoque ter-
* Ji >U> «re, C-Im-kCv ïh K, %ero. Mttr. af. Stob.
«mi.- opte"dolcfrentiam Minus videtis, inagis impenfe <*>pus, confulitisparum. 4 Cc£««suiWtwrafieOi, monitofibusafper,
|
||||||||
|
278 V. B o e c k.
1 Totdats' eens inde keers haer' wiecken voelen fchrempen j
Dan gaen haer' oogen op, dan fien fez dat haer flempén, Haer hollen, haer getuyfch 't pad naer beneden is, E n dat de rechte baen verr mis getreden is. Dand'oude zijn oock blind: fick wil haer niet verwijten
De quelling die haer flijtt en ons begint te flijten} 'k Heb 't op haer' oogen niet} maer oude Li'en zijn blind, En werden kinderen in meeft haer onderwind : Sy fchem'ren van verr-fien, 3 fy ftruyckelen van vreefen, (Daer 's een voorfichtigheit die 't all tefeer kan wefen, En4 die 't Cry Mallen vat te kommerlick verfett Ontvalt het, want daer was all bevend' op gelett} Sy hoopen over een all wat fy fien en fagen, En om een uer beraeds belleden all' haer' dagen j 5 Sy weten all wat was en all wat wefen kan, En fien op 't Mogelick als gingh 't all aen den man. Soo valt haer ja-woord ftram, en fchiet haer vander tongen Als aengebacken ftruyf: noch duncken haer haer' longen Te fchielick van geblaes, 6 en op het left befluy t Van 't liedjen zijn fy maer ter halver wegen uyt. Haer' Kinders minnen fy foo haer haer' Ouders minden : Maer in het tweede lit zijn fy de foetfte blinden Van all dat niet en fiet: 7 By een misboren kind Van Dochter of van Soon ? geen Minnaer is foo blind: Sy fien niet dat het hinckt, fy fien niet dat het fcheel fiet, Sy fien fijn' bulten van de billen tot de keel niet, Sy fien het onkruyd niet te wieden, dat in 't vett Der niewe gronden fijn' vergiften wortel fett: Kinds Kintjemagh geenquaed: al will't de Moer verhind'ren Kinds Kind ftaet alles vry: 8 fy werden felfs Kinds Kind'ren» En broeyen Kinds Kind mal, en geven 't fulcken ploy Vanluy, van onbeleeft, vankoftelick, vanmoy, Van
1 Sy fullin aandelen ali blinden, cm dat fy den Heete gifon- 1 Nomnt quid toto fiat inorbe, Quid Seres, quid Tbtace
iigit hebben. Soph. 1. 17. 1 agant. Juv. 2 Daeriseenwegh , dieyemand recht fcbijnt: maer het laetjle j 6 Deficit auditor, non deficit ipfe loquendo :
van dien z.ijn wegen dei Doodt. Prov. tS. z$. H'c imnJi ijji tos O fola fortes garrulitate feiies! Cor.Gall. iJ>i*s*.uinl/M§*. I 7 Aavév-n TtVvaiir eitfyl aivflgyiOTis Snk E'S""'- **&, 3 Frangere dmn metuis, frangis Cryftallina , peccant j cf&Mfie «5 tl^vdvSfymisitfitóe. ut amice Turpia <<e
Secura: nimium lollicitajquemanus. Mart. piuntccecum vitia. Strabonem Appellat pcetum pater-
4 -----Resomnes timide gelidequerniniftrat, - I pullum maleparvus Si cui filius eft. Hor. Serm.i.^;}' -,.
Uilator , lpe longus , iners , avidufque futuri. Her. de g IlaMv jS cwSis nüt, ójngjtoxav «w. A's «* ^g
~4rt. xj vUfai nl ip«Va na-rap. Men. Tof SiÜ 'jS riv>sl """" '
$(i«snequefutura,neqr«fa&afunf,rameaiifciunt.P/i«<tf. | itws*v%£>ote> ^induwwr. Lacian.Hak.
|
|||
|
OoGEN-TROOST. -,«n
Vanvuyl, vanonbefuyft, van fnoeperigh, vanvraetigh,
Vanvreck, vanftuer, vanfteegh, vandertel, van wanwaetigh,.
Dat Vader qualick weet, dat Moeder qualick iiet
Waer mé den rechten bocht te krijgen in het ried.
»Swijght van den ouden tijd: ghy hoeft het niet te lpreken,
Sy fpreken 'tfonder end: men kend'er de gebreken
Van defe eewen nietj Gerechtigheit en Deughd,
En Liefd'en Zedigheit was't quaedfte van haer'jeughd :
Men fchold fijn' Broeder niet, men wift van geen bedriegen,
Men haette Vleyery 3 en Achter-kJapp en Liegen,
Men gingh den rechten wegh: daer was geen' Overdaed ,
Geen'Gulfigheitin huys, geen' Hoovaerdy op ftraetj
't Was in de gulden Eeuw, de2 Werld was on verlieten,
't Schijnt Grootvaerhadd noch in den appel niet gebeten :
En 't fcheelt maer vijftigh jaer van haer tot onfen tijd.
3 Siet hoe het klaer gelicht in 'tgrijlehaer verilijt.
'' De tijd liep als hy loopt -, de boosheitging haer'gangen ,
Daer was lbo veel te doen met pijnigen en hangen
AlsBanck en Beul vermoght. en, ben ick niet heel blind,
DeSoongelijcktlijn Vaer, de Moeder was als't Kind.
Dejoffrouwen zijn blind (Tioe fal ick hier door raecken,
Wat aenficht heb ick nu, wat bloedeloofe kaecken, Die u met defen trooft te velde komen derv? Maer u en teeckenden ick noyt opdelen kerf} Offoogh'er oyt op ftont, het merck is uyt-gefleten : Of immers ghy en hebt u noyt ontflen te weten Dat uw' Vrouw Groote-moer Heer Adams Huysvrouw was^ 5 Dejoffrouwen zijn blind fy fien maer door het glas Van Ipiegels die de damp van eigen waen beföetelt, En vragen aen dat Glas, als 't langh genoegh gehoetelt, Gehult is en getoy t, hoe ben ick, fchoon of niet ? c Glas antwoort wat het fiet, maer fy en vatten 't niet. Noch
Scdii queruhis, laudator temporis aeU , Vivebant homincs. Juv. Sat. 6.
Hoc M! CCn&t ca(ligawque minorum. Hor. de <Att. i 3 Profèttè deliramus interduin fencs. Plant. Epid. 3.3.
poften 3,T-S *"*' ^ucfti *~unt' Il0C nos querimur • ,10C I + Idem Temper de nobis pronunciare debebimus, maks
:iam nd '?uerenttit' everfoseflè mores, regnare nequi- j efle nos, malos fuifiê: invitus adjiciam, & fututos efle. |
|||||||||
|
A n'entf lusres humanas & in in omne nefaslabi. Sen.
lèntCifj1?' "—'quafinon plurimum Maleftcïa meaef- taonli .,n*,oIefw«ia. PUlt.Epid. 3.
"inibusn --1'0 f* admirabilis Iv'°- Juv- l »• s"Per °' :onvertun?°t"S-meli"sat<ïllelei;'''lso!inl Provifum: & qua: ' ^-PPea«terwncorbenovo, coeloque receisti
|
|||||||||
|
i Sen. i. ds izenef. io*
|
|||||||||
|
ƒ Kttj yS fer''dy^air.i ZviiftmtHtd ywcSxa.Muf. Multa fuut
imiüerum vitia: ka hocèmuitis maximum eft, Cum fibi nimis placent, nimifqueoperam dantut placeant viris. PUnr. Pa. j. 4.. -----Ita eft ingenium muliebre, Bene cum lauta
eft, terfa ,ornata , fifta eft , infefla eft tarnen, ld Slicb. j, j.
Jam dndam vera reiuin vocabula amifimus. Cat. af. $»&, |
|||||||||
|
280 V. B o e c k.
Noch eens, wat ben ick, blanck van huyd, en blond van haeren?
1 't Glas fou wel antwoorden, maer weet het niet te klaeren:
't Vraeght fel ver, Joffertje, wat zijt ghy, dat of dit ? 2 Daer fitt een fmeerigh rood, daer fitt een konftigh witt
En maeckt my twijffel-blind: het ftuyft'er ftof van boomen In die gekrulde lock: heel Cypers en heel Roonien Staen tuffchen u en my •, waer zijt ghy ? Wel gevraeght: Maer elders werdt haer' kunft geluckiger gewaeght: Een Jager van fulck Wild ontmoet fe by der ftraeten ,
En roept, 3 ö blanck en blond ten hemel afgelaeten,
Wie kan u wederftaen ? en fy en liet het niet,
Onnoofel' oogeloos', dat hy fe niet en fiet:
Sy üet het fnell en wel, dan 't lult haer niette weten.
Dit mach de foete, dit de fotte blintheit heeten:
Maer geen' en ftreckt foo wijd. Van aller eewen herr
Was liegen Vrouwen voer: Ick raeckte noyt foo verr,
Of Vrouwen-lof was lief. En, foo Bedrogh en Liegen
Van'tnaefteMaeghfchapzijn, noodfakelick, Bedriegen
Hoort Liegen met vermaeck -, 4 en Poeyer en Pinceel
En Vliege-plaefters, Huil en Krull, Kant en Fluweel,
Is een' verbintenis van hoffelicke logen:
Wie daer min aen befteedt dan 't uy terfte vermogen
Van liegen, heeft het Hof maer blindelingh doortaft:
De vrouw diefchoon will zijn, will't hooren, dat gaet vaft.
5 De Kaeckelaers zijn blind: fy fien maer door haer' woorden)
(Ick weet niet hoe ghy vaert/)6 daer mé fy my vermoorden: Sy fien maer door haer'galm, 7 niet waer, noch wat, noch wie; Sy fnorren u om 't hoofd gelijckde rommel-bie; Mits dat haer feggen klinck', foo houden fy 't gewonnen: * Maer fiet niet haeft naland ■, fy hebben nau begonnen Ais
|
||||||
|
i Ti'fiS xtiirffif ie} rvpkf Kon-atU ; Epich. ap. Stcb. Lumina fixatenet, nee (ê mortóia demens
Scrjuerefotmidat (peculo damnante. Clmi.m Eutnp.i. Ora videreputat.
i Fucari pigmentis, quö vel rubicundior, vel candidior 4 Etfinxitvultum , Sc meruit formofa videti. Outd--'"*
api/ateat, adukerina fallacïa eft, qua non dubito etiam ipfos s Quorum otunis vis virrufquein lingua fitaeft. •S""- 1 maritos ie nolle decipi, quibus folispermittends füntfuemi- 6 ïlugpo-eiTwix 3 ^5» caw tco'tw -ffy! aiQ&W'b -t^" ii£ ornari , fecundum veniam, non fecundum imperium. | pS/javoiTmfc-A-iiiSis , 0575 «rJfi-nK;2ss'>.ïTKj 17). ThttfbtV; • KA»i. Ep. 73. A'wp^S 057? nAizq As^v aUi Aï>>n§iv uxjtvvtvÏÏ ^"wi( 3 Ki.Ve< p/Mi uP kuV^ïv, tübiat*!» fjir' K^mvlai. Ou jS | fijfiis. Scpb, t ,
sfa^nltm lirtui *a\ia 61 yjuiia%ii. M«fe. 7 A'vSe»775137» wc 't-fóbjj ottï tai ist^.yfi»T^i ty,M
Hum turbatamor, vültumque in Virgine figit. Vi'g-iz- I ij^'hv itAwv. Eurip.Hec. ,
Speftjt, Seinvultuveluti turndeniaiKvifo ' myh?*iM7!w-mTwx-)4&.
|
||||||
|
■
|
||||||||||||
|
O O G ï N -TROOST. 2§I
Alswy zijn uitgehoort. * fy flaen fbo veel gefchals
Met haer' ontriemde tongh, * en fien fbo veel ge vals
Aen flagh en weer-flagh van dien klepel van haer klockhuys,
Dat ghy veel beter light dicht by de groote kloek t'huys
Dan by haer onderhoud haer heele hoofd is kloek,
En wee hem die fe roert: flaet wijsheit voor, of jock, \
Sy luydend'er opin: wel-fpreken en veel fpreken
Is haer de fèlfde konfr. 3 veel' woorden, veel' gebreken ,
Sprackeen wel-fprekend man: maer fy en hebben dat
In langen niet gefien, of nimmermeer ge vatt.
♦ Vergadert endelick all' die gebraeckte toonen,
En lmeltfe tot een' klomp j de reden fal u thoonen Dat koper fbnder glans, quickfilver fbnder goud Dry aefen inde fchael, maer geen' proef tegen houdt. 5 De Swijgerszijn ftock-blind: fy fien maer door haer' ooren >
Sy hooren en fy fien, maer fien niet wat fy hooren : Sy proncken met haer' flik', en die fè fwijgen fiet, * Schrickt voor haer flom geficht; want flik' heeft haer bediet
En raaecktMatroofen bangh en dreight haer met tempeeften: Maerftomte, Paicthenin, ^iseigenfehapvanbeeften,. Enfpreken heeft fijn' uer j enfwijgen8 buytens tijds Beduydt veel droomens, veel on wetens, of veel9 fpijts. Daergaenfe veel af groot, die geen'bequame reden Haer weer-woord waerdigh fien: My dunckt ick fle fe treden
In 't Kaets-fpel, daer geen ball, hoe fchoon , hoe wel beleidt, Hoe konftigh lick, ofhoeonkonftigh, haer befcheit, Ha er'weder-flagh verdient: deblinde, foud'ickfeggen, Gaen beter uytde baen of in haer' pluy men leggen, En fpreken in haer'droom, of wandelen in 't woud, En fpreken blinde tael met blad'ren en met hout. De Singerszijn foo blind als vincken, die 't foo leeren:
ty fien maer door haer' keel en door haer quinckeleeren; Nn Sy .
Eft huic diVerlum vitio vitium prope majus
AtperitasagrelKs, ëcinconcinna grai'isque. Hor. i.Ef.lZ, |
||||||||||||
|
nM, '"•'«r""• <■■ K«) st©. xgseM» ï<fb%(v,a{xv/j.tyi.}.'.tmé
J1"1*'^^, Lucim. Bkaccuf. ?j;~?9U™tia;rnultum, fapientia: paruni. Sin.
J,T?°7$'jï.'yt.ccmtuds^ptav 6%«s> Er tuTcXó
|
Parvusfêrmo il lis, & magna libido tacendi,
Atquefuperciliobreviorcoma. Juvtn. 1. — neclabra movet, curn mjttere vocem Debucratvcl marinoreusvdaheneus. Juv. 13. 6 Sajpetacensodiifeminavultushabet. Ovid.dè^irt.^,
7 Vitanilïlemiorranfiguntveiutipecora. Sall.
8 Ou'J'ét n«r«, Kj hxheïv cv* yjfiai, 2.tyic; inairii J{
|
|||||||||||
|
Atvi»"b ' w/*ïw< Eurtp. /iya?~ltar(tf^Ttiiriiri^i!( \amposèffttui&t >-6yxv. Quisnon illum (apientem fuifle pu-
3>* i"?" ^'''"'^'ïsti/iJXoh^tf'ïx^a/tiianuancti xéywr. taflfet, fi pro nocelHtatc temporis locutus cfiêt? Val. Max 4. Ü,T <"^.'c ™T' *WT| w»a xj t» nalat*. K«j 4Zyw mf 9 Qupdque fieva: cogitaticnis indkium cfl, feewto fsio <"ï*H*(®.. taiantM, T*t-*4ir, |
||||||||||||
|
V. B O E C K.
|
|||||||||||
|
282
|
|||||||||||
|
Sy fien niet wie haer hoort, noch wien het langer luft •'
1 Sy gaen traegh onder zeil, fy willen van de kuft
Gepreft, gepijnight zijn: maer voerens' eens haer' winden
Van Land te Zeewaert in, fy konnen 't huys niet vinden j
Sy krijgen luft in 't fpel, als Kinderen op ftraet j
Sy fien niet wat de wett van 't fingen is > de maet:
Sy fien niet wie daer geewt, en wenfchtfe met haer'gorgel
Te bedd' of aen een' galgh: een lood light op haer Orgel,
Het huy It onendelick. z en die fe fwijgen doet
Heeft meer gewelds van doen, dan die fe bidden moet.
Ick fpreeck mijn felven aen: men moet het my vergeven;
Daer (lont voor op mijn hoofd, al in de wiegh, gefchreven s
lek foude fpeel-fieck zijn, keelblind enfnaeren-blind.
Men heeft my opgequeeckt tot hooger onderwint:
Maer ingeboren aerd gaet allen dwangh te boven :
lek fie noch huys-beftier, noch Heeren-dienft, noch Hoven 5
Noch Nood, noch Oorboor aen; ick fie geen* tijd te kort,
Daer Veel, of Keel, ofLuyt, of Fluyt verlieten wordt.
De Springers zijn lbo blind als Clavecingel-pennen j
Sy hipp'len dien ten lpott die haer den hals af mennen: De Speelman drijfts' om hoogh, en geeflelt fe weer neer, Conftantinopolen, noch Roovers van Algeer En quam 't noy t in den fin haer' afgetouwde flaven Soo vruchteloofen fweet ten hals uy t te doen draevèn: 't Is Chrift'nen flavernij; fy fien niet dat de man Die haer in 't ronde ruckt niet anders leven kan •, Sy zijn genoeghlick blindt; ly fien niet3 dat hy heden De gangen tegen fpreeckt, die 't gifteren te treden De lchoonfte mode was; fy fien niet dat hy ftaegh Op Nievvigheden droomt, en y et dat weer behaegh', Om dat het noyt en was. (want of't quam af te foeten Dat afgefprongen is, fijn' keu eken moft het boeten, , Sijn' Molea-beeck liep droogn) heel onlanks gingh men Iioll, + Gelijck de Noord zee gaet; nu is men droomigh doll j |
|||||||||||
|
De
3 Idem eadem poffunt hotam durareprobantes! Hor.i-tf-
4. Ut mare, quod fiia natura tranquillum eft> ventoru"
vi agitur. tic. pre Cl. Kaj tüi/ra mvm \W xfaM?5^ "J'"'''
«ƒ »j«^ce i}.<h3tpa cLvfgi tsfiTTCVTU. Lttcian. de Siiït^ *'?* Iy
'$aimxf alóymc, 87W J <i k i? JJ "i * 'O&t T&- «W.«' M3W* Kxxcfoix. Ibii, |
|||||||||||
|
i Omnibus hocvitiumeft. Her. i.Serm. 3.
z Non obti.iebis ut dclinant , il incipere permifetis. Sm.21. Ep. 117. —■—Ca;far, quicogerepoflèt,
Sipetererperamicitiam patris atcjuefuam , non Qmcquamproficeret. Hor. i.Strm. 3. |
|||||||||||
|
Oog
|
|||||||||||||
|
E N - t R. O O S T.
|
|||||||||||||
|
283
|
|||||||||||||
|
Pe voet kleeft aen den vloer, menmaghfènauontlijmcn
De man draeyt fpits gewijs, de vrouwen fchijnt dat fwijmen -,
$00 deftigh is de mode > en hoe fal 't mergen zijn >
De Duy vel en fijn' Moer ftuderen op een' fchijn
Van niew bevalligheit: daer fal wat foets uy t broeyen,
Wat niews, om man en vrouw heel av'rechts te vermoeyen j
En, of ons' Duy velen niet langer wiften hoe,
De heele Franfche Heil, dieftadighopentoe
Niew' ydelheden braeckt, fal by den and'ren fchraepen
1 Daer onfe blinden fich bevalligh aen vergaepen :
Wegh met den ouden trant; daer komt een and'refwier,
Verheten te Parijs, en van de niewfte hier.
Soo blind en ben ick niet in menfchelicke dingen;
lek fie welz dat de vreughd door fingen, of door fpringen
Dejeughd ten halsuytwill, en, als men fpringen moet,
]s mog'lick hy minft blind die 't minfl onmaetigh doet*
Maer 't moeyelicke mail, en altijds niewe vodden,
Gaen boven mijn geduld: men kan papier verbrodden
(My dunckt ick 't red'lick kan_) met all te dert'len int >
De fchool-ftrick, voor goed fchrift,maektfchriften fchrijver blind.
De wijfteKoninghdanft', ("hoort, vrouwen, en hoort, Heeren_)
Maer op fij n' eigen fnaer, en deed het God ter eeren,
En mat fijn^treden niet op uy theemfch onderwijs j UiUk '*• '*•
Sijn heiligh herte was fijn' voet-maet en fijn' wijs.
3 Jalourfe li'en zijn blind: fy fien maer door haer' droom en:
Sy fien dat niet en is; fy fbecken dat fy fchroomen j Sy taften naer haer feer, en vinden 't, als een dief Dieeenin 't don cker grijpt, allwaer'themwelfbolief Daer waer geen vatten aen. haer' Liefd'is over-liefde: Sy lijden, billick, niet dat yemant fich geriefde van 't geen haer eigen is: maer Liefd' en is maer Haet Die van't geliefde niet vermoeden kan alsquaed. Wantrouwigh' achterdocht is een' mismaeckte fchaduw van Liefdeseigenfehapp. Jaloufeman, beraedtu, Nn 2 Jaloufe
|
|||||||||||||
|
' O imitatores, fervumpecjis, utmihifape
«ileni, fepe jocutn veflti movere tumultus. Hcr.i.Ep.19.
'.«'«ifu'mijli;, owm iw mito %cp£j'i%». ïnftnire paro
?S r~"0n-e modoclu<:- Hor. 2. Serm. 3. TiyS x£ juumxSi; JJJ Mx jaxrru Trnt-m -ot/hvt cf^BTiv, *'■tyyc ft ural;, «'m' *"'« a-i nu. LucUn. de Salt. EVwstw tw tnó/Mes x) >p
|
|||||||||||||
|
fvSfiiv J -nyv»; ixtuüc sxagw Jpürou;. Ihid. Unumquodque
animal natura (alire confuevit. Homoautem, cum numeri lenliim acceperit, ïaltationem generavir & peperit. Cactus item numerum exettat; qua; ambo invicem copulata, cho- leam&ludum pepererunt. PUt. i.dtkg. j Ov' )«'p tw $faoiomHvjyif»'nfs 1 icM». |
|||||||||||||
|
284 V". B o e c k.
JaloufeVrouw, fietonij uw'fwackheitwerdtbewaeckt;
Daer ftaet 'er een en loert, foo ghy 't ten bontften maeckt, Die uw' verzieringen met waerheit wil bekrachten. 1 'k Heb vrouwen licht gefien, om dat men fe (00 achten^ 'k Heb mannen buyten't fpoor gevonden, alsuytfpijtj Om d'ongerechtigheit van grondeloos verwijt Te wreken met der daed: Dief heeten, en dief wefen Waer d'onderfcheidingh waerd, ftond 't op der menfchen wefen, Wie't is en niet en is, maer, meenden fy, die'thiet En nieten liet, waer wijs, by die het hiet en liet > 't Was redelick de naem te paften op de wercken: 't En is geen' niewe huyck, ick gaed 'er mé ter Kercken. Mat:!i.i+.ij. j~)at js hetrechte paer daer van de Waerheit fprack, Twee blinde leiden d'een den and'ren in de wrack. Dejagers in haer veld, de Tuyfchers op haer' fchij ven
-Zijn blinder dan de fnepp die m' in een nett kan drijven: 1 De J agers fien geen' ftorm geen' hagel in haer' loop. De Tuyfchers kennen munt, ' noch klein' uyt grooten hoop $ Soo langh haer kleine Hoop van winnen houdt by d'ooren: Haer'halfen zijn verftijft, fy fien maer recht naervooren. Niet eens meer achterwaerts , 4 daer byfter' Armoe ftaet En drijft haer' kind'ren met den bedeliack langhs ftraet. De Pleiters, zijn foo blind (ick derf geen' Rechters raeckenj
Als droncken Schippers zijn, die malle giftingh maecken, En zeilen tegens tij, metweinighwindsin't Schip, En drijven achter uyt, en meenen dat de klipp Daer 'c Schip voor over moet, van uer tot uere nadert: Tot dat fe, moegeftreeft, gefchreven en vergadert 3 Met open' oogen fien haer' langh mifleide hoop Verdwijnen in een' webb van facken over hoop. 5 Het heele Hof is blind:6 (hier moet ghymygeloovenj
Men magh den ambachts-man fijn' eere niet ontrooven j
Getuigen gelden wat, maer fijn' verklaeringh meeft:
Ickfweerhetopmijnboeck: 't is langh mijn ftijlgeweeft,
En, naer ick hoop, of vrees', hyfal't noch lange blijven}
Den Hovelingh is blind: het fchoonft van fijn bedrijven
Betrouwt
|
||||||||||
|
1 Define fcrede mihi) vitia irritare vetando. OiM. 3. ^«.4..
1—iplaqueiiiiern Cura facit. Ibid. Multi fallere docue- lunt, dum tienen! falli. Ssn.Ep.i. 2 — lub Jove frigidoVenator tcnera conjugis immetnor, Uur. 3 —— Neque enim Joculis comiuntibus hm
|
||||||||||
|
Adcafum tabuhe, pofitifedltidituraica. Juv. 1.
4 Infelix humili egreffu comitatut e^eftas. Claud. „ ; Neque quicquam hic vile nunc eft, nifi nioies m
FUut.Trin. 1. t. |
||||||||||
|
OOGEN-T'ROOST. 285*
Betrouwt hy op fijn oogh, dat door de mode fiet.
Den neveldie daer ftaegh van uyt den Zuyden vliet . En ons geficht bedwelmt gelijck de mifl van 't Noorden, 't Onredelickftgeftell daer menfchen oyt van hoorden Werdt een bevalligheitdoor defen waeflèm heen, 1 En foo oneindelick zijn de bekoorlickhe'en, Dat my de diere tijd in kruym'len foud' ontvallen, Eerick'er'tendaffaghj 'k moft noch eens Kost'lick mallen, Alsick 't uytvoeren fbu. maer 'k heb mijn een oogh blind Gekeken aen de vlagh van defen warrel-wind > My luft het tweede niet daer over uyt'te fchrij ven : Daeris een' ander fchell, van geen geficht te wrijven, Dat in den Hooffchen roock fij n' luy fier hebb' bemorft : Den Hovelingh en fiet geen onderfcheit in korft En kruymen van oneer, in doyeren en fchaelen. Verwijt hem onverftand: hy fal u niet behaelen; Verwijt hem meer gebrecks als in een aerdigh beeft Te lijden foude ftaen van 't minfte tot het meeft > Hy houdt hetu tegoed: * ver wij the meen e logen ,- 3 Ghy moet 'er mé te veld: de degen werdt getogen Om waer te maecken dat hy Menfch geen Menfch en is, Geen Logenaer in 't min ft: al weet het fijn Gewiss, Dat Menfchen Menfchen zijn, dat 's Logenaers geboren: 4Hy will, hy kan, hy magh fijn' Menfchlickheit niet hooren Van eenigh even Menfch > de Lemmer moet fijn recht Verwecren in een wild en twijfteligh gevecht. Hoe vaert de Logenaer ? foo God will, kan hy (thermen, . Hy wint het mogelick, en fiet fij n 's Broeders dermen Ten buick uyt' met een' vreughd die geen'gelïjck en heeft. * Nu is 't een Moordenaer -, maer fiet, die langhfte leeft En is geen Logenaer. Hoe is 't proces gewonnen.' Maer foo de konfte lieght (^daer zijnder die fe konnen Met poppen voor 't geweer, en met de punten niet) En foo de Dood verfchijnt, daer bloed of voet ontfchiet r >Nn 3 En
* <3P°«neamvukusmutantemProreanodo> Hor.i.Ep.1.1 4. 2ï yS»»©• it*4ty,£ijuitC3&jk,rén'3hyptCk«/x-
xj^dpetiit, fpemirj repetitquodnuperomifir. lHd. $><§■, "iw vm**G»t (W^sSf. Epitt. 37. mi ","""' """fcb'fihuldigh mauktn om ecnWhord, en/t£- ; EV>S *>*Ö>J ïJbvcit Smmui «v»p.
I tinftncbtnfa haer ^^ inde fMrte_ £fi_ %9 M_ K^, -----torpore trunco
,*»T "l«'S-fpai4^<fHKaX«Sj, ss'xaxii, Invidiofa dabitrninimusIblatia fangtiis. Juv. 13.
, . —-horum prscordia millis <f'----Miteri,'quorum gaudia crirncn habenr. C. G*H.
Ou 1 autlevi^us videas flagramia caufis, -----profperum & felix fcelus Virtus vocatur. Sen. Utre. f ar.
^ntulacumqueadeoeftoccafio, fuffidtirs. >».J3. Hic ubi aut perire nccefle eft, aut, quod squè apud bo-
|
||||
|
286 V. B o e c k.
En vindt hy geenen tijd om feggen, God der waerheit,
Vergeeft my Logenaer, die nu voor 't eerfte waer feit.
Nu is 't een Moordenaer* die hem waer dencken dé,
En met een' lompen fteeck de waerheit over ftré.
1 Hoe vaert de Moordenaer > 3 foo langh hem God doet leven
Betreurt hy fijn geluck j en voelt fijn' ziele beven
Voor 't uitterfte Gerecht, maer beurt hem mergen weer
Te hooren dat hy lieght: 4 aen 't dagen, aen 't geweer,
Aen'tfchermen,aendeMoord: Want, hoe wy't ons ontgeven,
't Is beter, Duyvelszijn, dan Logenaer te leven.
Dat 's uytfijnoogh gefien! maerGod, dieallesfiet,
Vindt fulcke fienders t'huys, wanneer, en fegh ick niet.
My walght van bloed en moord: Ick gae tot and're blinden j
Tot blind' onnoofele -, door't heele land te vinden,
s Die't meenen all te fien: * De Letter-Li'en zijn blind j
7 En fien maer door haer boeck: fy ftruyck'len als een kind,
En meenen valt te gaen in all haer doen en feggen:
|
|||||||||||||||
|
Joh.ji.41-
|
|||||||||||||||
|
IN 8
|
|||||||||||||||
|
Vijf roepen, dat'sdewegh, tien konnen 't wederleggen:
9 En Waerheit is maer een'. Hier loopt de Son in 't rond, Daer
|
|||||||||||||||
|
Ss'ïWTO KXê7r7sOT, óVï fjm JWya'xpi) Joxth. Eurip.Hiff,
8 Omnium rerum , Cc literarum intemperantia quoqueli- boramus. Sen. Ep.to-j. Nihil tam abfurdè dici poteft, quod uondicaturabaliquo rhilofophorum. Inc. Vellefuumwi- que eft. Perf. 4.. OiTn fjj« 7rirmam !>[jac aii>,m ï-rrur'i^n -----quomam variant animi, vaiiabimus artes Ovtd. ijfcft*
Siquidauthoritatisinipfiseft, crebris contradïaionibus«-
trahunt. Tac. 2 j. <Annal. Quotidianum iftud ac fine cffecffl jurgium. Sen. Nat. cpu. 4.. Ex opinione multa , ex veriuK pauca judicant. Cic pro Rcft. Ut aliquid fui videantuiadfe- re, etiamréüa commutant. Suiat.%.lnfi. Vult «011ui'", quecredi. Liv. 22. Ko^'-re TOrraycf«rav^TOW'raji»>ói _ Sayii's ^^3/8;i7rèei^ro, a>n/Min tiJStpfjwinvi>JJiv'®&?ti(i \
yvn, /UMT* t&T qvxciv^vn^iyïiv s^«y. Lucian. Necyom. mm pC at ahnimt ^Xo«y, td , tiKttnfinac. if>K5<ll'% ctM«?«c- ld. Eun. , ,. xei.Soph. O' 3 JU/pixif* ei; &n>ei«» /m >&,&?"<>»>'*«" 6tl'
fiJ%vqoTj7m<m.tLvxyK* pjttv 17) tïc'xhöï» óJSv. Luc.Jii* HctxqcS yS'ATtAXïsztlov ritvixrov. lbid. E'y/ TtteyVK ,
/jmJ^/jJuv'MiêSroj. lbid'. Fer ergo jndexfententiam ,«P J
nuncia, quis tibi verifimillimumvideatur dicere, W>B \ verum dicat, ld enim tam fupra nos eft quam ipfa ve"tarfi,(, tp.65. Verum autemfcire, divinacfapientiseft. ^4 Quiddubitas, quin omne fit hoc rationis egeftas.
Omniscum in tenebris prafertim vita laboretï "''J(S-
Inter cartera mortalitatis incommoda, & hoc eft, cahg ^ tium ; nee tantum neceffitaserrandi, fed errorum^rn ■ ^ Epifl.6$. Animusautemnofteradverapirfpitiendacaliga^^ Tantaque nox animi eft.OMii. Htt.C. JÜvipaiTni 0M*^'j0
fun^jiHSiTiexSiv. Heu quam prscipiti merfa P ,^ mens hebet! Bmh. de Cm f. TStu ys/^ifiw J *>-»9f<w J |
|||||||||||||||
|
1 titiUu yt (jüpTOl Ki KtLKtuj Tl/Ua Bilf.
z Nechabet Victoria laudem. Virg.
Exigit a memis tiifles victoria ptsnas. Luc. 5 Jam pana efttotum quod vivimus. Cer.GaU. Quod
quüque fecit, c atitut, autoiem fcelus R.epetit. Sen. Hen. Fm. Neque enim patiuntur fxva quietera Cimains.Ciaud. z in Rujf. rerr'ettodemumfceleiemagnitudo cjusintelligitux. Tac. 14.. \Ann. -----Cur tarnen hos tu
Evafifle putes, quos dirï confcia fati
Mens liabet attonitos, Si furdo vetbere caidit Occultum quatiente animo tottore flagellum 1 J"v. 13. Ö"v SvpiGv >rj£Ti<fti)v, 7nxix»v otvSjra'ïTwv dxteivav. Hom. 11. %. Infixa nobis ejus rei averfaüoeft, qua'm natura damnavit. Sen. Ep. 98. Deprendas animi totmenta latentis. Juv. 7. Pcenamque luit formidine poenï. Claud. 4 Quilquam hominum eft , quem tu contentum videris
uno flagitio? Ib. Ds hondtiwedergekeert tot fijn eigtn uyt- bratckfet. 2 Pet. 2. 32. -----redit in faciemfcelerumqueim-
niane refumit Ingenium. Cl.in%ufi.z. Cum fcelus ad-
rnittunt , fupereft conftantia. Neque enim ulluin finitur yitium ibi ubi oritur. Val. Max. 9. Mum indülgentem tenebris irnajque recefiu
Sedis, in afpe&os Coelo radiifque penates
Seivantem , tarnen afliduis circumvolat alis
Siva dies animi, fcelerumqueinpectorcdira:. Stat. Theb. 1.
Scetetisin fcelerefupplicium eft. Stn. Ep 97. -----Mortis
rubet vices Lente cum trahitur vita gementibus.&n Htr.Ott,
Foei:a pralèns, confcia; mentis pavoi Animufque culpa ple- nus fcfemettimens. M.Hippol. ; Hettghy een' ma" gefien die mijl is in fijne tegen ? van tenen
Srtt h meer it ver wicht en dan van hem. Prov. 16. 12. 6 Oim;riyfsfï^oi'Ti;d^mteiv>i. £urip.
7 $cC, <peiï tv /UHrTat&gf.}p.u.T'dv?rpcc'xoiet%eiy $&n'£o! ,7y'
|
|||||||||||||||
|
,
|
|||||||||||||||
|
OOGEN-TROOST. 2g7*
Daer is 't de Werelds werck by niewer fixer vond}
En waerheit is maer een: Hier zijn ons' oogen boogen, c 0£_
Enfchieten ftraelenuyt: daer is't een'grove logen,
Daer is 't maer fpiegel-glas, en neemt de dingen in, tu
En fendt fe met befcheid naer d'algemeenen ünn'.
En Waerbeit is maer een'. Hier drinckt men Goud met floopen, r vr-
Daer is 't een valfche toogh: hier hoeft men 't niet te koopen,
Men fpilt 'er niet lbo veel als Yfer aen of Stael :
Men maeckt het van klaer Lood. Hier kan men 't all te mael > bu-
Daer weet men niet als Niet. Hier kan men 't Vier-kant ronden,
En 't Rond vierkanten} daer zijn 't grondeloofe vonden:
Hier heeft men 't Eewige bewegen, daer is 't mail: zen-
Hier loopt het Bloed rondom, daer doet het niet met all:
Hier isde Timmer-konft een' wetenfchap met reden •,
Daerkanfe, die'r maer geld en fmn will aen befteden :
Hier weet men 't Lang en 't Breed, daer weet men 't Breed alleen, r o
En lacht de Langh-konftuyt, en Waerbeit is maer een':
Hier zijn de dingen ftof van Bollekens, die werren,
En maecken vocht en droogh, en fcheppen Sonn en Sterren} VA-
Daeris 't een wack're droom, en lbo, genoegh gefeit,
Datyeder ïèhepfel wercktnaer fijn' verborgen theit :
Hier kan het pitt alleen van kruyd en blommgenefen; RIjE
Daer raoetens' heel in 't lijf, of 't befte werdt verwefen:
Hier weet men. ' maer ick voel mijn' penn noch ibo voll ints, s e n-
Soovollvertwijfelinghs, foovolftrijds, foo vol blinds,
Dat, foud'ickhopgergaen, en al den oorlogh melden ten-
Van blinden over hoop, 2 fy vielen wel aen't fchelden;
■De blinden wierden 's eens, en fcheidden van 't gekijf,
En tegen my alleen met kruck en penn te lijf. ï: im.
Noch evenwel een gangh. De Letter-Li'en zijn blinden; <*t*i*
•ick ken'er noch een fbortdieghy van jonghs beminden:
De Dichters zijn dicht blind: fy iien maer door het Rijm,
En geven 't op voor konft: of Kifte-makers lijm, Lijm,
^i jT"*"' ""){!«> ti4/dtiJ& ii y^i^Ti H^m^inü t.xjauó i Tresmihi ronvirapropedifTentirevidentur,
& 'W/f/j®-, li's-ntrafUKj/ZiGusv), U ygyL/jt/jJ-mi 'vri- | Poftentes vario multnni diveifo paiato. Hor. 2. Ep. 2. -
tö$2!*jf.x' "^"*i y./JJX. Pint. Phee'ir. Ta', nrcitUu v> 1 F.'o<<S»f4/ »,u«s ■ff! JIwxtSi n x)dJbjjUmi sij.Sf.uumi mn » ,t .'*"; W li dvi/MKV aju'fp!, x fteleiws ■m.pji.'fli 1 ï?) xefiU)Knrn>.ut, Jbxjjtsifyffy jS ƒ & ($» Jlwa/Mi av.SpvmtU» ; Ta'' ~!,!^' Tle* ' % kAisW o< iytfiuSnc C-éffiï'mici.iiSjjsi, ayta&r S'JW , *} «*»ÏW ■ (Ö »i&fni. Luaan. Ha/c. Ti J\' Si "ilofonT75" l"Jig'" *x**i*Mt. Luc. Hert». Faciliiis imer oi xyvoürrt; toï ■fy! Stal» *j fatfMiiai JUuifttK i^cniXia'^Hl; Den S' <3uain icter horologia conveniet. Se». *ApwtU mnepicAwxritiafti'miim ff! tu/ï'tov. tó«. '^aonomnessadeHimiiantiuamaingue. I 2 —Jawfcunt animis dilcoidibus iOE, yir%. v£ntitt, 9
|
||||
|
288 V. B o E c k.
Lij m, die maer kleven kan, voor fteken en voor fchaven ,
Voor maec en regelen, den lof aen 't Ambacht gaven.
1 Sy taften blindelingh defwaerfte faecken aen,
En hopen, will het Rijm maer volgen, 't fal wel gaen:
1 En, will het Rijm niet voort, fy wenden 't van die wall af,
Weer op een niewen boegh, en raeckender foo mail af,
En weer foo lam daer aen {en lam is av'rechts, mail)
Dat Reden endelickin 't rijmende gevall,
Alsindenlijm, verftickt. i enfieteenswaers'u (Iepen,
* Sy felver weghgeileept. en lett eens waer fy fchepen,
En waer haer ancker valt: fy munten 't op Japan 3
En drijven duyfend mijl van daer in Aftracan;
Dat zijn Piloten, dat zijn verre-fiende luyden!
Kan ick 't u krachtiger als met mijn felfs beduyden ?
('t Was tijd ick my beklapt', en by de blinden bracht',
Ghy hadt het all begoft, ick voelden uw gedacht)
Gedenckt waer ick begon, waer ick mij n fchaetfen aen bond
Siet waer ick henen ben, en, foo ghy't foo verftaenkont,
Weet dat het lieve Rij m mijn lij men heeft beleidt,
En, waer ick uy t-gerij mt, ick waer langh uyt-gefeit.
Noch ben ick foo foet blind als een der mede-bjinden ,
En beeld mijn' focheit in, ghy fult mijn onder-winden,
Mijn' aller winden loop voor lijdelick aen fien.
Wat feght ghy ? ben ick nu foo blind niet als ick dien ?
Maer 't is Poëten ilagh; fy konnen 't niet ontleggen,
Sy fien geenichooner ey dan dat fy felver leggen:
En dreight fe met de pley, ghy pijnight'er niet uyt
Dat eenigh Dichter oyt haer Luy t hebb' over-luydt.
Daerzijn5 noch blinden meer.5 meer blinden?jae,meer blinden:
Gelooft my, P a r t h e n ,i n » 7 ick wift'er meer te vinden
Dan
|
||||||||||
|
ï Ubianimuserrat optimume(t cafum fequi. Sen.^Agam.
1 K=ty |^t?.(^a ójuv &7Z£pTl IsepSTU(j/ito* ; 75TS •}& cwAciV,
a> Z&j » TTOAy^i'UjW^ 5*vó,uJ}u@<, iïaf«/>K to tutu™ '% uitrit,
|
7 -----neque quam tnuhac fpecies & nomina qus'""
Ett numerus. Vi'g. i. Getrg.
-----nunquam adeb fcedis, adcóque pudendis
Utimurexempüs, utnonpejorafuperfint. Juv-%*
|
|||||||||
|
p®- »iA*ïï7n'i>ivf,K) rjmvèt otih nxo't. Lucian.Tim. Ov }S j Catera de genere lioclongum eft, lï dicere coner- X.W+
•'f*£) W °~%? tW w»»TO» is W Mtïïó'mm «xe«C»koj,8j«^r*f, | Qui te circumagas, qua: prima autultimaponas? J"v']l
«Vsu7«i^i T<7v/i.dCUjj\vj.rUu ii-is>3 traviut mfipt/Mva, nat j Multum Ctci poll terga reliftum. Ante oculus plus0
ci-n cf W r TrciHcrïwe f&p® t-^pcuèv Aat9"« , mxgyst iktv è£=- lOvid. Met.x. -----• pauci dignoicere pofTunt
w'h'i «»i'«Vt'n(j 07iTroMa»,ueïc, x,riJpUtfti hixs.x) ■f Ai j Vera bona , atqueillismultumdrverla leinovi»
tiiviitiTtifA&lKkifjSf,. Lm. Dijf cum Hefiod. Erroris nebuia. "]uv. io. 3 Dixit adhuc aliquid ! Nil Ênè. Har. Taübus in tenebris vita, tantifque periclis
4 Necauditcurrushabenas. Virt, Degitur hoc a:vi quodcunque eft. Lucr.i.
5 Qaos nequeo monftrare , & (intio tantum. Relpicio & qiiaiit me circum copia lultro. Virg.^1-1'
C Qjaidreliquumeftï leliquum J Perf.ii. Hand centefï- —- centumque oculos nox occupat una. Ovid Met.i- mam Panemüixi, atqueotiumieififrt, poffim'exprimci'C. Omnibus iidcmoculi. Ted.^Alk Quam multüudig"1'
fuut. M-U. 3.,r. -Kunt, Sc tarnen dies oritur. Sen.i.dcBcn.j. |
||||||||||
|
O O G E K - T R O O * T. 2gp
Paniek'er hebb ontdeckt: en hoe ick verder kom j
Hoeickmeer blinden vind, voor, achter, en rond om : Maer klein' en acht ick niet, daèr is mijn' pen n te fier toe ; De lompe walgh ick van; daer is mijn inft te dier toe: De wijle febrick ick voor, de Grootefienickaen Gelijck de kinderen het aenficht van de Maen> Sy ftaen my wat te hoogh ; ' en dan, fy hebben ftraelen, Daer geen verfett op is, * ick heb 'er wel iien haelen, Dien 't lufte veel behaels: fy fchieten diep, van verr, Gelijck de Sonne doet en d'allerminfte Sterr. »Ick ftaeck het by die Spell. Hoe raeck ick nu ten ende f
O! die my dwaelen fiet, 4 wijft waer ick wel bel ende; Doet hier een* minne-proef aen een' arm' blinden man Die op den dool-Rijm is, en't huys niet vinden kan. My dunckt ick had het oogh (het is foo langh geleden Dat ick het qualick heugh ) op 't eene van de leden Dieoniè toortièn zijn, en daer men door het glas Yetvuyls, yetsonganfchs, yet bekommerlicksinlas. Is dit nu 't heele pack, zijn wy tot daer toe effen, En voelden wy ons noy t een ander' lemte treffen ? Wel feven. s Maer een Oogh, een oogh is fulcken fchat.' 't Is wel waerachtigh: maer waer Iaet ghy 't Keien-gat, En ander' Enckele, voorfichtelick te melden, Min misbaer als een oogh ? wat hebben die t'ontgelden, Wat loopen die gevaers ? een oogh is maer een oogh: De flechtfte Schutter hoeft maer 't eene tot den Boogh, En daer een tweelingh fterft daer kan een tweelingh trooften} 't Is altoos Oogh om Oogh. al ftond de Sonn in 't Ooften, 6 Die t'onfeh Weft-waert hanght > een oogh waer ruymt van Jicht. Nu leeft hy noch, die fprack, foo 't rechter u ontfticht, ««*• *• »*■ Verwerpt het; en hy leeft, die 't een en 't ander bouwde: eSa"»?'
t Waer wel wat ongerijmts, dien ick een' Keel betrouwde,
Een'Mond, een'Longh, een'Maegh, een'Lever en een Hert, (Elckis my 't leven waerd) dat ick mis-trouwigh werd O o Om
|
||||||||
|
1 NcmoP°tentesaggreditutuspoteft. Sen.Mtd.
- ponerefoiis, fiquid tentavcrisunquam Hifceie. „ -----plu'rima fiim qua:
, £°"*udenthoniinespeitusadicereIa:na\ Juv. 5.
|
||||||||
|
i 4 Dtpiinge ubi fiftam. Pirf.6.
$ Oculi profeöo lucis ufu vitam ab tenebris & morte mihi
| difcemere videntur. Cal. Rhtd.^.%%. Ti ipa; tS e/J' atSpammt «cfigvt ^Kéw«v. A'(&.j£m %<hmi
! Ij) i JV ïfyasiïhili. Luc.dc Dom. . |
||||||||
|
2£0 V. BOECK. OöGE K-TROOST.
0 m forgeloos een oogh op fij n' forgh te beleven.
Wat lightm'er op en dinght ? Wy hebben maer een leren,
Wy hebben maer een* Ziel, die God behouden moet: Onthaelt hy s' ons, ' 't is wel all wat de Schepper doet, 't Goed gaet van waer het quam ! mits 't eene van twee oogen Ten Hemel binnen raeck', foo blijft men onbedrogen. Maer daer en komt geen licht van oogen toe te baet > 1 Veel fien en geldt hier niet: 3 men fiet meeft allom quaed,
Ten minften ydelheit; dat is het rechte teer-geld Tot d'Hemels reife niet, meneifchtonswat, dat meer geldt:
Men feghtons niet, Sietuyt; maerSiet'eruyt; en hoe?
Als lek geduldige ter dood des Kruyces toe:
Men feghtons, Laet u fien, en laet uw weldoen blincken,
Soo dat Gods heerlickheit en uw' eer t'famen klincken.
Dus ,Parthenine,4 ("want wy zijn malkand'ren moe
Geprevelt} weder nae den Pottebacker toe:
J Hem volgen voeght de kley, en breeckt hy ons tot fcherven,
Ons hopen ftaet in hem, al foud' hy ons doen fterven j
En fluy t hy ons een oogh of twee eer 't avond is,
* 't Is om een fchoonerlicht; 'k weet' dat ick nieten miss,
lek fpreeck een heiligh woord; laet ons op 't hooghfte Lot fien,
Blind en onblind is een; 7 De vrome fullen God fien.
|
||||||||||||||||||
|
Matt-ii. 19.
|
||||||||||||||||||
|
Ephef. ;
|
||||||||||||||||||
|
Matt.ii
|
-9
|
|||||||||||||||||
|
en s. 16.
Job 15.13 J'fal 17.1. Tob 29. Vnr. ij, 16.
Matth. 5.8
|
||||||||||||||||||
|
1 M» K'ti t* yibfAp* yi>°% »C St*e«, «ft» Srite to yii-
$jtt tityivmn, *) ff •mirmns. EpiB. 13. Animas sequus optimum eftactumnatcondiuienrum. Plaut.%ud.2.}. Qwi Piidant fero. Plam.^iul. 1.2. Ei S7tf«t iditjm Ssci, % tv n tït/^0». AxytiVATrWTcf /hKov ct/A' «puts XP****' "%* £■«« , &v»^af ovtzu; , IbVrme <pipfiv. Sopb. ÏTövt'^b'^gifwf 2 Non intelligis partem innocentis eflè ececitatem ? Qgint.
3 n*«» /itt jS j.M<t itgamy.
4 Meque fub nis tenebris nrmiiim vidiiTe quereris. OvjJ.
Mn. 3. Contigimus portitm,qub mihl curfiis ttit.OM.i.tte Rtmcd.
J n>.M t»l S-aifJüOieL. Euri(.
Magna quidem tecris qua; dat prxcepta libellis
Victrixfortuna: iapientia.
Dicimus autem
Hosquoquefclices, quiferreincommodavita:
Necja&are jngumvitadidicere Magiftra. Juv. 13.
TJU* au All itk'vto )Mï.)\ei, Hom. i/. 4- M»^m avdyMM, ia;3«TsUjUi»«> ró-^ Öj75 <fif{ JtstMis-' «VS» asa iniftf. Em- |
||||||||||||||||||
|
Quid eft viri boni ? prabere fe fato. Sm.dcPnvii.
-----Vires pepulit Pondufque mali, cafus animo qu' !*'
iequo. Sen. Herc. Ou.
6 Tune animus nofter habebit quod gratuletur fibi > enn
emiffushis tenebris in quibus volutatur, non tenui vifu ü>- ra perfpexetit, fed totum diem admiferit, & redditus Coe» fuo fuerit. Si». Ep. 97. Quid tenebras & nomina vanatiBK" mus i Motte catent anima:. Ovid. Mit, 15. Da, rater, auguflam.rnenticonfcenderelêdem>
Da fontem luftïare boni, da luce reperta In te confpicuos animi defigere vifus. Btïth. de Ctnf- Mii oxMTsvra» i/£\/S m jitevréfAfHt «'».* ia.,««' ^MOTfiyf ■ yt flKvnvpS/ix , «ügfOKa/gje ia 3 fvi /3mot'/m^« > Jjjtt 2 Cor. 4.. 18. Quod fi, purgatis oculis , tea illis utfiw'"* oftenderent, tumcernerent, quam nihil fint illa> <pxct' cutienti vidéntur icgentia. Eraf paraphr. ad 8. Man. 7 Cum legis: Eeati mundo corde, quoniam ipu vt .
vldebunt, intellige, impios non vifuros: neque en"8 ' & mundo corde fuut impii. iAng- Epijt. 6, |
||||||||||||||||||
|
Einde des vijfden Boecks,
|
||||||||||||||||||
|
SESTE BOECK.
V I T A U L I U M
HOF W YCK
|
|||||
|
OO 2
|
|||||
|
■■.r*if ' «-■■■■■ /■■ƒ ■ *\
|
|||||||||||||||||||
|
\
|
|||||||||||||||||||
|
ik
|
|||||||||||||||||||
|
■
üL |
|||||||||||||||||||
|
.'
|
|||||||||||||||||||
|
-
|
|||||||||||||||||||
|
o O
|
|||||||||||||||||||
|
L jL.
|
|||||||||||||||||||
|
..
|
|||||||||||||||||||
|
Toe-eigeningh van den eerften druck
A EN VROUW GEER T R U Y D
HU ¥ GE N s,
D O U B L E T, Vrouwvan S. Anne l a$i>, &c.
|
||||||
|
M E Vrouw en Waerde Moeye;
De Wijfen "ï>an eertijds hebben 'tfoo yerftaen, ende het is altoos
fcaerachtigh gebkyen, dat Vrucht enVreughd, Voordeel en Ver- maeckineengePxerntden deughdelickjlen draed maecken. Daer opfaghickdat mijn Vadergefienhadde, alshyfichgelufien liet de licbamdicke luflen yan fijn Hofivijckjoote bejchrijyen, datje de Ziel raeckt'etti maeckende yan die Wandeling}) eeri Handelingh, die naer hem fijn Eryen, oock naerden onderganghyan deplaetfe, teflade komen moght. Ende hetjoefe voornemen aljoo uytgeyoerty heeft my te dienfiigen licht gedocht yoor de Korenmate, daer onder bet gejchapen ypas "voor eerfi tefmooren, fonder de moeyte die ick aengewent hebbe, om het oock onje Eeyre te mogen bekent maken. Hoe het defe neus-feijfe Wereldfalop nemen, flaet tefien. By VE. m meen kk uenen cndanck yerdient te hebben. De Stichter yan TT f* •
Hofipijck is haer te lief, cm eenjlucksken Wercks yan den Dichter
teJ>wierpen. Een flucks ken Byycercks noemdeick het beter: de- "ftijleycybeel-siel "ïïeten, en qualick gelcoyen konnen, dathy daer- fien algaende enftaende niet meer en heeft bejleedt, als de brocke- ungen yan yier der dmckfle maenden die hy beleeft heeft, fonder Oo 3 dat
|
||||||
|
^94
datyemandgéwljfclt hêk, $m%j^V%m^aW{bo t>ek ande-
re befighedenyet fulcks ondier h Menf&kdehebben. Nu het Kind fchielick ter -wereld is gekomen $ -mde myy dm óudtfim t&^ fa foor-kinderen, aè het ftftghfte %>an 'tftëeede Èédd, ^crtrmm, •Speet ick het niet 'béter te hefteden alstyVE. hidet\8udfte Moep-} die ick ypenfchte datjichfomypijlen daer mede wilde verluftentegens defwaermoedigheden die haer ölperigh mogen ■zjjn, zgdertjy de t^ee lieve derdendeelen 7>an hare eigen Bedde-yruchtentiyt dêrWijd heeft fan haelen-, wel goeds tijds, na ons gloeien; maer ontwijffelick te goeder tijd, dewijl het Gods tijd wm. Ilem bid fok VE. in alk tijden ende naer alle tijden tefegenen met tijdelick ende eewigh yd %ijn, Meende, ■ "- '«•■-------T llJuVi'
•' ' ■ ■ - ' : ■■■" •■ v-vv~ < '
Me Vrouwe en Waerde Moeye,
UE. Ootmoedige Neef en Diewier
|
|||
|
2?r
Aen den
L B i) E Jtv 5
Foor de By-Jchriften.
Wie is'er met fich felfs of met fijn' tijd verlegen,
Sijn' koftelicken tijd. wie foecktnaerniewe wegen Ora luftigh leegh te zijn ? wien ftinckt de Steen en 't Berd, En anderarger vuy 1, dat fpel gerekent werdt > Hy kome daer ick gae > wanneer ick Haegh en Hof wijck j Hy bly ve daer hy is, en volge my op Hofwijck -, Hy wandele met my, en ipaere voet en fchoen > Hy kan fijn' wellufi met een' oogen-blick voldoen. Of, is fijn' Oogh te luy , met een geduldigh Oor-deel y Daer, hooren,ftreckt voor, lien, en geeft het oogh geen voordeel; De doove by fijn oogh, de blinde by fijn'oor Kan voelen waer ick tree, en treden in mijn ipoor. Men hoor' of fie my dan, ick ftae in voor 't berouwen By alle keurige van planten en van bouwen > En, ben ick niet verleidt van eigen toover-minn, Sy fullen Hofwijck bey foo vinden als ick 't vinn. Noch üegh ick voor de helft: de blinden fullen voor gaen,,
En dobbele genucht fal in des hoorers oor gaen, % d'enckele van 't oogh: Soo gaet het met de penn, De Rijm-penn: wantfy lieght ten deele van gewenn t Ten deelen om de kunft: en die de waerheit foecken *n 't loss aenfienelick van wei-gerijmde Boecken, Zijn even verr van 't pad als die den wilden aerd Van 't weelderigh pinceel aen vaerden voor een' Kaerr. Leeft met voorfichtigheit wat Dichters van haer geven} t *srouw' Land-metery, daer ftaet geen pafièr neven. En die een dobbeltje wil hangen aen de vracht, JJw Hofwijck tegaenfien in d'ongemeene pracht PIen ick het hebb geleent, fal weinigh min als vloecken, tnfeggen, Welkkfegg! is dat het voer van Boecken, Is
|
||||
|
25>6 VI. B o e c k.
. Is dat een* Schildery die op het leven treckt ?
't Schijnt dat men kinderen d'oud* avontuer vcrtreckt Van't Koninghs dochtertjen, om in den flacp teraecken: Is dit het hooghKafteel, zijndefedorre ftaëcken Die Eicken Hemel-hoogh, is dit het Maften-woud, Zijn defe Lindekens het andere Voorhout, Is defe bult een Bergh, is defeplass een Vijver ? Watquelt my d'ydelheit van dien verweenden Schrijver! Laegh noch mijndobbeltjén in 't fackjen van de Kerck, Soo had ick Godt behaeghten fat noch op mijn werckj Jae, vrienden, blijft by huys, en fpaett uw' feftien duyteri!
'k Heb rijp en groen gefeght, om dat het Dicht fouw fluy ten. Soo gaet het (noch eens} met deRijm-penn; om een woord Dat fonder weergaeis, moet arme Waer heit voort, En om een braever woord dan woorden die wat ieggen, Moet onred' in den topp, en Reden onder leggen; Mits dat het Klinck-dichtzy, is't fnoodfle't befte Dicht, En befte Dichter is die konftelickft verdicht. Befchaemt den Meefter vry, die van de kunft wilt heeten;
En laet ons een voor een ontlarten ons geweten: Wy lij den van den Rij mail dat het Schip in Zee ;, Van vloeen ebbe lijdt: wy leggen't op de ree > ,; De ree van Reden, aen; en'tfchijnt, de volle zeilen y
En 't fchijnt, de ruyme fchoot en weten van geen feilen j Het Roer iight midden-boords, de Vlagge wijft voor uyt, De Naelde wijckt noch wraeckt, en alle giffingh fluyt, En all 't befteck gaet vaft ■, voor-wind maeckt rechte ftreken. Maer, Stierman, waer is't Schip ten einde van fes weken? Voor Sf. Helena ? jae, foo 't God en water will, Soo niet, aen S'. Thomé, of mog'lick in Brafil. Dat doet de blinde kracht van ongemerckte Stroomen. Soo gaet het in 't beleid van Rijmers en haer'droomen; Sy munten 't op de kuft daer 't Schip op is bevracht, Sy hebben Roeren Schoot (foo meenens'} imhaer' macht: Maer daer 's wat onverhoeds in 't Zee-fopp en fijn' baeren Haer'flechte Zeemanfchap in 't zeilen wedervaeren; Een' ongevoelde drift, een Tij heeft haer verleidt; Sy hebben eens een woord voordachteloos mis-feidt,
Goc'i
|
||||
|
a t H o f w y c k. 2p7
Goe'n avond Redens-ree; dat woord moet weer berijmt zijn, '
Of't ftreeck houdt of geen' ftreeck, of't Dicht foud ongeJij mt zijn. Soo lijmt men dan voort aen j en raeckt van Ooft in Weft, Van 't Zuyden in het Noord: tot datm' in 't lieve left Verzeilt en bij üft 's weeghs met loeven en laveren, - God weet hoegracelick, naer 't oogemerck moet keerene Terwijl de Ldèfr ftaeten gaept mer/open mond, En wenfcbtedat hy eens den Dichter wel verftond, Die wel verftaenliek waer» kond hy fich fêlfs begrijpen, Gaet, üöve Lefer , gaet uw' herflènen nu flijpen, Om door't geheim tefïen van 'tmijmerighgefègh, Daer, die u leiden fbu, verrucktisvandenweghu Nu heb ick my ontkleedt: waer hael' ick Vijgen-bladen
Tot masker van de fchaemt daer med' ick ftae beladen ? Wie will nu Hofwijckfïen of hooren met geduld, Met logens opgepronckt > met klater-goud verguldt ? Ghy, Lefèr > hoort ghy noch dry woorden van verfchoonen -t Noch ben ick lefens waerd, en kan het fus bethoonen. All dat ick Hofwijck noem is Of-wijck van den wegh
Diewaerdigh zy betre'en, indien ick Hoef-wijckfègg, Soofpreeckickuytmijn'Borsen uytmijn herttefaemen j Maer die het Stof-wijck heet, heeft goet verftand van naemen, En van de flechte ftof daer Hof-wijck af beftaet, En van der Dichteren ruym fpreken fönder maet. Enis'tGeftichtfooflecht, wat fal't Gedicht verbloemen,
Dat, diewatHofwijsis, fal Hollwijcksderven noemen? . «oll, lieve Lefèr, holl, en holler dan een' blaesj Een' blaes met boonen, is dit voddigegeraes. Verhaeft uw vonnis niet 5 jae fpreeckc hetTonder fchroomen, *ck help 't u fpreken 5 't zijn derddaeghfehe-kortfe droomen, fJaer op ick u onthael j 't is ongerijmde Rijm, e" buyten cierück graf, van binnen afch en flij m. Maer houd het vonniss in, en hoort my noch eens fpreken :
Jeoyt gewandelt heeft langhs modderige beken, *■" heeftfe niet altoos bewandelt fonder luft: e Zee is allom fout; maer hier en daer de Kuft «ett met foetgewafch van Bloemekens en Kruyden, aet 't keurige begrijp van recht neus-wijfe Luyden P p Sijn*
|
||||
|
298 VI. B aVc k. H ö f w t c k.
Sijn' finnen infvoldoet, en vindt de wegen kort
Daer hier wat mits en daer wat fchoons gevonden wordt.
Het kreupele gefchrift van teere Leerelingen
Wordt by des Meefters hand met konftelicke ringen,
Met ftrick en Spinneweb omvlochten en ge§iert,
En hoe 't min deughdigh is, hoe meer betiereliert:
Soo kan een' Ebben lijft een' Hechten doeck verrijcken,
En doen hem voor wat goeds verkoopen of bekijcken:
Die lagen leggicku. mijn'Beeck, mijn Schrift, mijnDoeck,
Mijn'tamme Schildery, rechtuytgefeght, mijnBoeck,
Mijn Hofwijck in papier is wandelen, noch lefen,
Noch koop, noch kijcken waerd j dat vonnis isgewefen:
Maer kuft, en ftrick en lijft, die 't gieren op den kant,
Zijn op de proeven van hetkeurlickfte verftand.
Veracht ghy dan mijn' ftof mijn' felf kant moet ghy prijfen;
Danck hebbe 't foet behulp van afgeftorven Wijfen:
Die 'heb ick uy t haer graf doen fpreken t'mijner baet,
En van haer' lappen my een feeftelick gewaet
Geflickt en omgedaen: met Peerlen van Athenen
Is dit gewaet verfien; De koftelickfte fteenen
Van R oomens burgery, does' op haer rijckfte was,
Hebb ick gelefen uyt haer Puyn en uyt haer' ass,
En my mé geborduert: der Chriftelicke Vad'ren
Hebb ick hetbefte bloed van haer' ontfteken ad'ren
Gefmolten in mijn vleefch j en uy t haer oud gebeent
Het onverrotfte mergh gefogen en geleent.
Nu pronck ick met den buyt, nu tert ick uw gedulden:
Verkoop ick niet als lood, 'k heb 't weten te vergulden:
Nu moet ghy Hofwijck fien, het zy u lief of leed:
'tKindiswanfchapenj maer'tisrijckelick gekleedt.
.' ':.' i . : :''-: ! ■' ■;.'.' ,;■ - " .' •■ j
■■■'■■ :' ' ; ' ' • ■ '
AEN
|
|||
|
29$
A E N DEN
|
||||||||
|
D R U C K £ R.
'k rjEbbHofwijckuytgedruckt: is'tt'uwentniettedrucki
IJ-Verdrucktmyinuw'Pers, en helpt ons in den Druck j Uif in den druck van eer of oneer, van berifpen, Of prijfen j naer het volck of fpreken will, of lifpen: • U in den meerder druck van Koflelick papier, Als Ketter-vleefch, te flen verdoemen tot het Vier. Van dufend tegen een denadruck fal ons1 beurt zijn > Ickheb'tu ingedruckt: dencktals hetfal gebeurt zijn, Die Dichter heeft fijn' plicht uy tdruckelick vervult : Mijnonderdrucken is de dochter van mijn' fchuld. Constanter.
|
||||||||
|
Incomparabili, ac fupra laudem
ZULICHEMI DNO
Aulifugium fuum publici juris facienti.
T^Abula cordatm fempergratijfima menti,
Hinc Natura parcmfajficit; inde Deus.
lila, per amfraïïufquefuos, forma/que, modofijuc Emicat: Hic cunèlü, undique cunchts, heft.
Naturamque Deumque fequi contermha Ccelo Fitajiudet, Superisproxima, facrafibi.
HxcTu, SummeVir&m, Tibi lumhepetforü haufta •^fjferis, in Geniipramiajitfta tui:
Natur&fcrutattisopes, divina recludens: Natura dicam Fiüits, anne Dei ?
Otia fedttlitas fuperat: fed'& hacquoque credi Dulciavü, vaftüobmtiuofteiis.
Ttftupeat Natura Suum: Deus annuat Urtum, J^fefK Sibi3 quemcunfhsjujferit ejfejacrutn.
Theod. Graswincxel.
; Pp 2 Aen
|
||||||||
|
VI. B O E C K.
|
|||||||||||
|
JOO
|
|||||||||||
|
Aen mijn Heer
Mijn Heer VAN ZUYLICHEM
Over het lèfen van fijn Ed*.
H O F W Y G K.
|
|||||||||||
|
J Sullen weygeren den pas
Aert het huylen en 't gebas Van de nörtfe Noorder-winden ■ Op den bloeyiem van de Linden Die aen d'ooft' -en wefter-kant Van den H o f w y ck s Hof geplant Maecken ruyme wandel-dreven, Die het quaelick willen geven Voor 't Voorhoutfe Joffren-rack, Munnick-tuyntje, blaeder-dack, Dat door 't roemen uwer Dichten Voor geen dingh behoeft te fwichten Wat of in of buyten 't landt •Sijne borft op fchoonheit fpant: Langer, als de mafte-boomen Suilen wcder-zijds bezoomen Met een altijd groenend lof 't Buyte-pad van uwen Hof: Als de nimmer-dorre Climmen Sullen klauteren en klimmen Langhs 't gebeent' en armen op Over hooft en kruyn en top Van de * hoeckfe Vierdingen, Al gelijck in allen dingen Broeders even hoogh en breedt En al even eensgekleedt: Daer de Cabbeljaeus gefinden Noch wel herbergh fouden vinden Soo'tdeLand-vooghdfooverftond Dat hy die in fchootels fond
't Lijf gefoon, de ftaert gebraeden, En een kruyek met wijn gelaeden Van de Moefel of de Deel, Om het oud-verfufte fcheel
Met
|
|||||||||||
|
't T S een dagh of vier geleden
JL Dat ick hallïf moe getreden Door de paedtjes van mijn Hof Wat gingh fitten onder't lof, Daer de hitte niet kan nijpen Onder 'tlommeren van ypên, Op een banckje vanden deel, In een koel en groen prieel j Daer de dichte blaedjes weeren Dat de Son my niet kan deeren Schoon hy op de middagh blaeckt Alshy 't Hemel-kreeftje naeckt. Ommijn'eenfaemheitt'ontvluchten
Die my fomtijds doet verluchten; i Als ickaerfel op de fchae Van mijn' afgeftorven gae * (ren I) (Wie kan fteeds den menfch verkrach- Liet ick drijven mijn gedachten, Liet ick mijn herdencken gaen Door u lecker letter-blaen Die ick even had gelefen: Blaen die voor geen fteryen vreten , 't Zy de Somer fwicht of brand, Van een foetejoff'ren-hand Door uw' wil aen my gegeven: Blaen, daer Hofwyck door fal leven Langer, alflerbofch of laen Staet, of met, of fbnder blaen: Langer, als d'abbeele kruynen Sullen Hofwyck en fijn tuynen Decken voor de fcherpe fnèe Van de feyflen uytter Zee: Langer, als fy met de toppen Van haer hoogh-geftege koppen |
|||||||||||
|
*Viethoute
Cabiaetteu of Frieeien
met Clim be- waffen,ftaen- «ie op de vier hoecken van licn Hof, alle Bj't eender hand ge- niaeckt. |
|||||||||||
|
H o f w y c k.
|
|||||||||||||||||||
|
30J
|
|||||||||||||||||||
|
Met een Roemer af te drincken:
Langer, als de VJoer fal blincken
En het marmer ftaen te prael In uw finnelicke Zael: Langer, als uw Slot fal duyren Dat met even-zijdfe muyren, Vierkant uyt het waeter rijft, Dat de Waerd en gaften fpijft Meteen vairghft van goede villen Als 't u die gelieft te dillen, Slot, als men 't van 't Zuyden kijekt, Dat een Flefch in 't koelvat Jijckt: Langer als men 't paerdt fal jaegeri
Langhs de Vliet met fweepe-flaegeh Nae den Dam, of Delft, of Haegh: Alflèr Schip, en fchuyt, en kaegh, Met fijn vracht, envolck' enwaeren UvvKafteel verby fal vaeren, Die, of van, of nae de Vliet Door den Duycker henen fchiet: Soo langh als men Duyts fal fpreken En geen leefèr fal ontbreken f DieeenaerdighRijmbemindt Daer men pit en kruym in vindt. Wijlick fnff' en fitt' en mijmer
Opgetogen hoede Rijmer In foo een gemeene ftof Wintfoo ongemeenelof, Hoehy Wijsheit mengt met kluchten, Hoe hy onder jock kan tuehten , Hoe hy ernft met lacchen fpeckt Daer men les en vreughd uyt treckt, Vind ickmyin 't Bofch gekommen En op uwen Bergh geklommen Daer een vierkant hout-gebouw (Wiftickhoe men 't noemen Ibuvv) oraght my v/eder op mijn finnen Uatter voordeel was te winnen VaneenheerlickPeterfchap Voor die op den hooghften trap « het giffen konderaecken |
|||||||||||||||||||
|
Ick gevoelde my beftreeden
Van mijn tochten en de Reden; d'Een ley dat ick 't laeten fou w, d'Ander rieper tegen, hou w, Houwen wilt u daer voor wachten, 't Is geen werek van uwe krachten, 't Is geen laft van uwen rugh; Wat vermeet fich vliegh, of mugh, Dat een kemel is te vergen / Wie begeeft fich op de bergen Die genoegh fich vind befwaert Dat hy kruype by der aerd. • ■ Reden had nae reen gelproken ,
Eerfucht quamper tegens ftoken: Die niet fbeckt, die niet en vind, Die niet waeght, die niet en wint; Waegtghy: 't kan muTchien gelucken. Mift ghy; 't hoeft u niet te drucken; Vele die wat groots befiaen Hebben met de wil voldaen; Oock loud ghy den eerft niet welen , Dien, als anderen voor defen, Een geluckigh woort ontvil, Als 't geluck maer dienen wil; Blinden kunnen fbmtijdts raecken , En oock acker- lieden fpraecken Somtijdts wel een tijdigh woord Dat den wijfen heeft bekoort; Oock is 't mee al waer bevonden Dat een haes voor (helle honden Afgeloopen vry en los Is gevangen van een Os, Die hem op fijn lenden trapte Wijl hy door de weyde ftapte In een dichten bos van gras Daer het wild gelegert was. Wat is goed , en wat is beter ?
Soo'tgeluckt, foo werd ick. Peter, En foo 't mift, waer kom ick heen ? Wat is 't als een blaeuwe fcheen ? Die is lichtelick te waegen; Vryers loopens' alle daegen, En wie gaetter kreupel van ? Dus gefchuddet in een wan,
Pp 3 Dus
|
|||||||||||||||||||
|
In het
|
proffijtelickft vermaecken
|
||||||||||||||||||
|
geven van een naem,
|
|||||||||||||||||||
|
Beyde,
|
|||||||||||||||||||
|
nut en aengenaem.
|
|||||||||||||||||||
|
VI. B O E C K.
|
||||||||||||||
|
3oa
Dus gehangen tuflcben beyden
Eer dit ftrijden was gefcheyden Had my d'eerfucht al vermant, En de Pen was in de hand , En de Reden aen het fwijnen, En den Dichter aen het rijmen En de veder in den int Om een naem voor 't houte kind. |
||||||||||||||
|
Aen het raen, en aen het rij men,
Aen het voegen, aen het lijmen, Aen het krabblen met de pen » Waervan ick dit naefchrift fen. Hebick 't wit niet kunnen raecken
Van 't profitelickft vermaecken, Soo ick in den naem hier mis Wat, en nut, en vrolicks is: |
||||||||||||||
|
Hofwycks Hoogh - beroemde j Heb ick 't bey niet kunnen raemen,
Schrijver, | Wilt de Meefter niet befchaemen, |
||||||||||||||
|
En die mee is van de kunft
Deck mijn feylen met fijn gunft. to.Jdiit iöji,
|
||||||||||||||
|
Dusgeraeckt' ick door den yver
Die de reden had verbluft, Van het peynfen hilf verfuft, |
||||||||||||||
|
PRO-
|
||||||||||||||
|
H o f w y c k.
|
|||||
|
PROSOPOPOEÜ.
Spreeckende HOU TE G E B O U
Op den BURGH in't BOSCH
Van H O F W Y C
Hof-ftede des Heeren vanZÜYLICHEM
by VOORBÜRGH
Dut /firack een hout e Kind, of een vanfijnent Tvegen,
Doe hy fich vond op V Land om tijd-verdrijf verlegen. TCk heb dat wefen nietdatick te hebben plagh.
■*Een quaden avond-Iuym, een felle blixem-flagh Die hooge bergen treft en fpaert delaege heuvlen, Wirp my ter aerde neer eer hy my dede fneuvlen, Soo dat ick met mijn top beneden in het gras Verraedlicklagh geftort eer ick gewaerfchouwt was. Ick was, of ick geleeck, een van des werelds Wondren,
Een van het fèven-tal, eer 't blixemen en 't dondren My dooreen domme kracht ter neder had geploft: Ickleeck der Spitzen een daer Memphis noch op ftöft, Die Vbrften-beenderen en Konincklicke lijeken Verftreckten tot een graf in de beroemde Rijcken. Daer 't Nyle waeter meft het Kooren-rijck Egipt. ■ïck wierd van yder een be/prooken en belipt. Die timmert aen den wegh is jfèlden buy ten opipraeck. Ickleeck der Spitzen een daer, eer men tot den topraeck* En fïefe van der aerd ter woleken uyt gebout, De * Stichter fagh verfpilt ruym hondert tonnen gout, tn noch eens, en noch eens, en feventigh en negen ken loock, ajuyn, en kaes, foo ick het heb te degen? |
|||||
|
504* VI- B O E C K.
En men de rekeningh van Steven wel verftaet.
Nu ben ick: Kijckerftae. fegh, eerghy henen gaet.
Wat ben ick ? Wie hiergaeuwft en kloeckft fal in de weer zijn, En'tnutften'tvrolickftvind, die fal mijn Heers Compeer zijn, Jan maeck het Bofch-heckop, enghy, ó Kijcker-vrind, 'Komt nader en bedenckt een naem voor 't houte kind. Sie my van elcke kant $ van boven, van beneden, En wilt om wel te fien wat tijdts aen my hefteden j Het fien en koft hier niet. Aen een wanfchapen dier Hebt ghy fömwijl verfnoept een ftuy ver drie of vier; Te kermis, ajeneenmjéyt, dieararieloosgebooren Üyttarte met de voet de befte Nay fter-flooren, Stack draen door 't naelden-oogh en naeyde wacker heen, En wat daer vingers doen, deevaerdighmetdeteen : Aen een die ruym het hoofd van een volkomen man had, Maer borft, en buyck en dyen, en beenen van een fpan had j Een Reus in't Aepen land, die in een Munnicks mouw, , Die in een Viflchers hoos fijn herbergh vinden fou j Een Karel onder't volck dat in voorleden tijden Tweemael fesduymen hoogh metKraenenplagh teftrijdenj Een fchaduw die de Son hier opde middagh geeft Als hy een man befchijnc van boven uy t de kreeft: Aen een gebaerde knecht, die met fijn hooft en borft fat: ' Op fijn verdort geraemt, die veel tijdts goeden dorft had* En mocht fijn kroes wel uy t, en op de toon-banck fprack Wat meerder als een hooft daer 't lichaem aen gebrack. Oock fiet men aen dit lijf geen beenen noch geen voeten, Maer, foo 't geoorloft was te graeven en te wroeten, Men vonde dat ick die heb langh en dick en breet •, Maer dat ghy's niet en fiet dat heeft oock fijn befcheet. va*nEhéuo?de Weet dat ick * R o d e n - b u r g h heb onder mijne fooien landt gc- £n tree de voncken uy t van fijn verborgen kooien de boomen Die hy hier onder my met groene rocken deckt, g«n "ende ^ n door een fnoode peft uy t giftigh fand verweckt, "ZtoSt küj n buy ren fterven heen. dees trapten ick het hooft in, vvieidcende En ftae tot op fijn hert daer ick het vyer verdooft vin. sik"", «*Sf Een koocker is mijn romp, mijn ingewand een trap, zöodenX* Waerlanghsicklijdedatmentienentienmaelftap, deckt. ' TOC
|
|||||
|
Tot dat men eyndelick koom boven op mijn fchoudren $
paer laed' ick jong' en qu w, en kinderen en oudren,
En vrind en vreemdelingh; komt vry in groot getal,
En niemand fy vervaert voor ongeluckof va],
Danck hebgeen fackende maerrijfende bragoenen$
Die door een draeyend hooft raeckt on vaft m fijn fchoenen,
Om dat hy fich te hoogh vind boven in de locht,
Die leune vry daer op, en vreefe krack noch bocht.
Hier fiet men 't grootft waerom des Heeren die my boude j
Oockiffergeengeweeftdiedefèmoeyreroude,
Dat hy den # hoender-trap Ianghs Rodenburgh beklam,
Tot hy door mijn gedarmtop mijne fchouders quam.
Hier liet ghy over 't vJack der voor en achter-weyen
Hoogh boven top en tack van elfen, eyck en meyen»
Enonverhindert komt den halven wereld-kloot
In uw verheven ooghj hoefpits, hoefteyl, hoe groot
Gefhcht, of bofch, of boom, ghy fiet het al gedoocken,
En onder uw geficht ootmoedigh en gebroocken.
Sie, Kijcker, datghy fiet en neemt wat tijdrs daer toe j
Verfchoont mijn ichouders niet; die werden nimmer moe. Verfchoont alleen mijn hals, daer magh ick weynigh veelen > Merhalfen valthetwatgevaerelickte fpeelen. Ghy fiet hoe langh, hoe fmal, dat hy nae boven gaet, En wat een top-fwaer hooft dat aen heteyndeftaet, Een hooft, dat nimmermeer is fönderfchudde-bollen, En echter even net hoe hetde winden föllen, En, 'tzyof dagh of nacht, alevenfraeygehult: Maer, foo het herfièns had by'tkoftelick verguit, vVatfpijtigh Reyntjekon op mijne fchoon heit fmaelen? vVacr fou het Vosje ftof tot leppigh fchempen haelen ? Watduncktu, Kijcker-vrind, hoeftaetu 'tmaeckfelaen?
Een halsfoodun, foo langh, als tienmael van een Kraen, Een hooft foo hoogh van't lijf! Maer doch'een isom niet niet, Uatghy mijn hals foo langh alseenigh Indifch riet fiet, En dat mijn hooft foo ver van mijne fchouders ftaet: ~e reden vind ghy licht foo ghy uw' oogen flaet up mijn vergulden kop, daer wonden en quetfuyren, "leickgekreegen hebvan Eygensen van Buyren , Qjj U lee-
|
||||||
|
* Een trap
Yan een fvvae- replanck ge- maeckt daer dicke jatcea overdwers op genagelt zijn om op den Bergh te klimmsn. |
||||||
|
joö VI. B o e c k.
U leeren, datmijiihooftftreckttoteenPylen-doel.
Men rake foo men kan, het heeft doch geen gevoel, En ick noch arm noch hand om zeer of leed te wreken. Meer wil ick van my felfs voor defe mael nietfpreken. Gae, Kijcker, gae nu heen, en fpann' uw krachten in,
En geeft het kind een naem nae mijner Stichters fin. Indien 't u wel gekickt, foo fult ghy deughd gevoelen •, Men fal op mijnen Doop de befteglafen(poelen, En doen een friflchen dronck van koele Deele-wijn, En Ghy fult de Compeer van Hofwycks Land-heer zijn. |
|||||
|
KYC-
|
|||||
|
H O f. W ï C K, 30,
KYCKER S A NT WOORD
En
K,^UR VAN NAEMEN
Voor het HOUTE GEBOUW.
I.
Du JE-NE-SCAY-QJJOY van HOFWYCK.
17 Lek die ut» hooft bemickt, treft fijnen Doe Ie niet 5
i-'Het is altijdsgeen lap Wanneer de Schutterfchiet, 2{ochtans} Tvanneer derprys met fchiet en is te Tt>innen > Sij» s'altemaelte been die roer of boogh beminnen} En hoopt oock d'alderminfi 'tgeluck van eenefchoot Hoor een beleefdepyl of door een gunftigh loodt. Sooïvaeghick mee een kans, en vlam op hetCompeerfchap , ■
CUeer als op 't bef e glas van Jukken braeven Heerfchap
Die met een Fenix-pen, Wanneer hy 'tfich bepynt, De Son bejehryven kan veeljchoonder als hy/chynt. <JMaer Tveerfoo "ftaegh ick 't niet. Hoe raeck ick dat te vort is ? Hoe reyck ick aen eenjpits daer mijnen arm te kort is ? Hoeiverdeen rappen haes gevangen van een Koe ? Hoe vlieght een lamme gans tot aen den Hemel toe ?",' Wat maeckt een blinder ick in Tvinckelen en hoecken Daer 't voor een Ar ent s oogh is duyjler om tefieeken ? Wat vindTirefias daer Cdrgus ü van noo ? Noch ^pneg' ick 't evenTvel. Een vryer al te bloo
o'.jltep noytjehoone vrou"%, die 'tgunfighuyr laet deurgaen '^fy-Tvel-toillehfoul», moet naemaels voor de deur f aen : Wntjn vrind, ick ken u niet, goen avond en goe nacht.' 7 "^t het luck verfuymt dat u heeft-toegelach f.
'ende Fortuyn verfchijnt die grijpfe by de. vlechten;
°°r ijjer vatten aen; 't is naemaels niet te rechten
Socghfiglipp en laet, Want achter ijfekael, *erheeftfètuytnochhayr. dies, Vryersaltemael',
Qj{ 2 Paf
|
||||||
|
jo8 VI. Boeck,
f aft op het vinck-ftagh W, en lattgeen tijdverloorea.
Soo een geluckigh uyr u heden imerdgebooren, Sooivacht tot morgen niet ; "wanneer het visje byts Sooftaet den hengelaer, of anders is hy 't quyt. Soo 7»aegh ick dan m> naem die/00 langh finder naemftaet >
<jMen oordeel of men dus het nut en 'tfoet tejaem raedt. Een halve kap, een lap vanpluys of van fluweel
Bedeckt voor locht enhuïvhet teer e Vroulven~Jcheel * Van 't voorhooft tot de kruyn} en Toie kanfich beroemen
Dat hy die kap, die lap, met fijnen naem kan noemen? Nochtans krijght hy een naem Teaer aen.hemyeder kent, En echter y der Jeyt: Ickfveet niet spatje bent. Bit is u~9t> beygemeyn. Diesfegh ick finder Tvachtert:
[Men magh het nemen aen ofvryelijck verachten) Die op het uytterlick alleen fijn oogen lvend%
Vind tujfchen u meer fcheels als tujjchen Koe en End , Maer, fio men meer op reen als nae 't fat/oen enflof kijck, Sijtghy jE-NE-SCAr-gUOT vanhetKafieel van HOFWYCt II.
DE SCHOU-BURGH VAN HOFWY.CK.
"TV* u een SC HO U-BURG HJey, Jou diefich al vert aften?1
•*--'of Jou het dorre bofch der av er recht e maften.
Het machtigh Amfterdam, degeld-fack van Euroop,
Niet lyden dat men u met Jukken naem hier doop ?
Nochtans foo kuntghy 't fijn met T*W-gegronde reden,
Hetfiijte, foo het T»il, dkgroote Stadt der Steden 5
Haer s CHOU- BURGH heb de naem, of heel > of hallif, W,
En dien haer om tefien een bly of treurigh Spel:
Maer dk ui» Burgh beklimt tot boven op den Jolder t
SchouTvt Jleden datr v an daen ■> enménigh dorp en polder>
Jae Jchouiet op fijn gemack den halven mereld kjoot 3
Daery derjjeelt fijn Rol, hy Jy ojkleyn of groot.
|
|||||
|
III. PE
|
|||||
|
H o f w y c k.
|
||||||||||||
|
*05>
|
||||||||||||
|
III.
DE KIIK-IN-DE-POT VAN VOORBURG.
SO yoorbitrgh door de nood of door deganft van Heeren
Sich eensfagh in een Stad met Tea/l' en muyrverke<ren> En bracht haer Veftingh uyt tot om dijns Heer en Slot, Was HOFWTCK hetKafteel, enGy KHK-JN-BE-POT. J. W E S T E R B A E N.
Omne tulitpuncTum qui mifcuit utiledulci.
|
||||||||||||
|
Op
't H O F W Y C K
Van den
Edelen en Geeftigen Heer Van ZUYLICHE'M, &c.
Clethier den rechten Hof, daer buyten 'sHofs geruchten
^DeWijsbeyt leeft haer bladt, de Ruftepluckt haer vruchten: Een fthoon, een luftigh bladt, een wel gefchildert bladt, AlsHuygensin het gras en onder d'eycken fadt. ■DaerHuygens buyten 't Hof lijn Hof-tent heeft geflaegen, En queeckfèl, en geboomt fielt boven 's Graven-Haegen. Maer een din ck vraeg' ick noch, en vraeg' het met verlof, Hoe kan het Hofwijck fijn, is Hofwijck in den Hof? BoXHORN,
|
||||||||||||
|
Qfl 5
|
||||||||||||
|
Aen
|
||||||||||||
|
21© VI. B Ol-C K.
Aen den Heer
Van ZUYLICHEM,
Opzijn Hoï\?ycksch Gedicht.
D Oor-W ij fe Hovelingh van veel* door nijdt bejlreden >
Van meer om ft rijdt geroemt $ die midden in hetjlkk Houdt beyde voeten droogh 5 en uw' genegenheden Noyt hingbt aenydelheyt van 's werelts oogen-blick 5 Die nu en dan van 't Hoft* loet nae Voor-burgh voeren, En daer bekommeringh» beftommeringh ontwyckt, En daer uws [elven z,yt, een Heerjchap by de Boeren, En daer u landt, u Hof, u rijck eens over-kijckt, U fieene Hof-wyck wyckt voor fommige gebouwen, Jngrootheyt, koftlickheyt, doch niet in fierlickheyt; Maer nugy door upen door-kunjligh hebt ontvouwen, Hoe all' de Werelts doen daer voor uw' oogeh leyt, Mag 'tjleenen Hof-wyck Wel voor and're 't vaentjejirijcken-, Maer voor 'tpapiere, 't Welck is onrvaerderelijck, By 't welck' niet is, niet was , niet zijn Jal te gelijcken, Is 't reden dat het a/P eerbiedighlijcken wijck', Noch 'tjleenen Hofwijck > noch het fierckfte huys van allen> '/ Welck oyt is opgebouwt door Menjchelicke handt En Jal altijdt beftaen; maer noyt en [al vervallen Dit Hojwyck i opgebouwt, mijn Heer, door u verft andt. ; Henricus Bruno.
|
|||||
|
HOF-
|
|||||
|
H o v w y c k.
|
|||||||||||||||
|
3"
|
|||||||||||||||
|
H O F W Y C K-
E groote webb is af; en 't Hof genoegh befchreven:
Eens moet het Hofwijck zijn. x wie kent den draed van't leven,
Hoe kort hy is, hoe taey? defnaer die heldfteluydt, Scheidt d'eerfte menighmael van leven en van Luyt, Verkrachten over-reckt, of met der tijd verlieten.
'kHebover-recktgeweeftj maer ben'er deur gebeten: Op'tilijten komt het aen 5 Twee dingen maecken 't waer j Of ick'tontveinfèn wouw, mijn' jaeren en mijn haer. 1 En als de fnaer begint te ves'len en te pluyfen, Soo ftaet fy meeftendeel op 't fchielicke verhuyfen. 3 Wie weet of 't fchielicke verhuyfen defer Ziel Niet voor mijn' deur en ftaet ? En of 't God fbo beviel, Sou Hofwijck onberijmt fijn' Stichter overleven, En wijeken voor 't Voorhout ? en fou d' ick my begeven, Die anderen mijn' penn baldadigh heb geleen t? Met reden eifchte men de fchuld van mijn gebeent, » Met reden fchreefm'r op: Hier light een Man begraven, » Die meende te volftaen met planten en met graven, » De flechte boeren-konft, en moght de moey te niet " ^in eigen naaeckfèltjen te eieren met een lied. Mijn fterven weet ick metlangh leven niet te weeren -, Maer, leef ick weinigh meer, het Graffchrift wil ick keeren, En fingen wat ick poot, en rijmen wat ick bouw , *-erdefe keel verfchorr', en defe penn verouw'. fcWill Hofwijck, als het is, 'kwill Hofwijck, als'tfalwefen, en Vreemdelingh doen fien j den Hollander doen lefen. Soo
|
|||||||||||||||
|
£J'Wqaatn fit brem, fimul cogita. fkm.Mnfl. 3.2.
fa ."J'SWentiirafunt, inincertojacent. protinusvive. |
|||||||||||||||
|
ris , uttndi velocitate certandum eft. lb'4.
3 Quis eft tam ftultus, quamvis fit adole/cens, cui expïo*
ratum fe ad velperam e(Te vi&urum ! CU. Cm- maj. Quis föt an adjicient hodiems craftina iïniunac
Tempora Dii Supeti! tier.
4. Velut ex torrente rapido, nee ftmper cafuto, citoliam-
rienduineft. Sut.tttbrtv, |
|||||||||||||||
|
?««*.
|
|||||||||||||||
|
4-24.
|
|||||||||||||||
|
vocatur , pauci funt circuhus
' *"»■ c'"f. *L lUn. Cam celeritatc tempo- |
|||||||||||||||
|
VI. 6 o e c k,
|
|||||||||||||
|
?
|
|||||||||||||
|
1 Soo fwack is menfchen-werck, het duert min als papier.
De tijd flijt ftruyck en fteen: eens fal men feggen, hier, Hier was 't daer Hofwijck ftond, nu Puy n en Queeck en Aerde: En dan fal Hofwijck noch ftaen bloeyen in fijn' waerde: Ja, waerde, z fooderoyt yet waerdighs van mijn' hand Dejaeren heeft verduerten ouderdom vermant. 3 TN Holland, wat een Land! Noord-Holland, wat een Landje!
•MnRhijnland, wateen'kley ! inVoorburgh,wateenfandje! Aen'tKoets-pad, wateenwegh! aen't water, wat een'Vliet!
Aen all dat lieffelick of vrolick rieckt of fiet;
Daer lagh een broekje vets -, daer lagh een blockje magers,
Een beetje voor het vee, een treetje voor de Jagers j
Daer lagh, dat fehickelick gevoeght had heel aen een,
Maer van het groote fpoor verfcheiden lagh in tween :
Het fpoor en Vrouw Natuer verftonden hier den and'ren,
Ten Zuyden lagh de Wey; op 't Noorderlick verand'ren
Van Wey in drooge kroft, daer deelde 't fpoor het fcheel,
Gelijck een Riem een' Mann in op en onder-deel,
In Broeck en Wambas fcheidt. Daer hoefde geen bedencken
Op yeder deels gebruyek: de kley fcheen my te wencken,
En raedde ftommelingh , fy was ten Boomgaerd nutt,
Mits met een wilde muer gerfiantelt en gefchutt:
De kroft en eifchte niet alsvruchteloofeboomen,
Die fy pas machtigh waer in wel-ge-Elfte zoomen.
Elck heeft fij n' K eur voldaen, hier 't Wilde, daer het Tamm,
Een yeder heeft volbrocht het geen hy ondernam.
Lett, Ouders, en lett fcherp op't keuren van uw'gronden:
Veel' hebben fich vergeefs 't verkrachten onderwonden Van kinderen verftand met onverltand getucht •, 4 Veel' hebben wreedelick in eewie' oncenucht
D Ce-
|
|||||||||||||
|
i Tubida confumit fèmim Iapidemque vetuftas;
|
|||||||||||||
|
inprimis teftandum eft, nihil praccepta atque arttsW '
niu adjuvante natura : quapropter ei cui defecerit >"|cr'',. u', nonmagis ha:cfcripta(unt,quam deagrorum culiw3"c" |
|||||||||||||
|
Scripta ferunt innos. Ovii.it /W. Bi. 8.
Cxtera t'ragilia 8c caduca , con minus qua:n ipil homines ,
occidunt delmuntque. Pin. 11. ep. i o. Quicquid eft hoc |
|||||||||||||
|
temporis fimlisSccaduci, ftudiis proferamus; & quatenus 1 terris. üMw.pnam.i. f.lnfi. Male refpondent coa^a'L
nobis denegatur diu vivere, relinquamus aliquid quo nos I nia: reluftame natuni irritus conatus eft. Stn.ieT'^V vixiffc teftemur. li. i.ep.j. j ti/xirt esrepoipintf i-nwr&A J/ai/m é^av, /xinrf^'' j^ z Si quafides atti, quam 'ongo fecimus ufu. Ovid. I Ha! li. Ouroc i^igyf-n x) *r/x*Toi » p»tll> ^u^l
3 Pradiurn , fi poteris, in meridiem fpe&et > loco fa!u j EpiÜ. In hocpctilEmümfiraeft hominumfclicitasuto/3 'H
bei: Scoppidum validumpiopèfitt, & amnisquanavssam- j ad hoc applicemr.ad quod naturacojnpofitus eft. E"!-1 bulant, autviabonacck^risqiu. Cit.dc Xi Rh/I. I Epi/I. j. |
|||||||||||||
|
H O F W t C K. jij
Gekluyftert en geboey t wel draghbaere vernuften}
Maer die ondraghbaerlick haer 's Jevéns tijd verfuften 1 In onwerekj. dat is werekhaér' driften onbevoeght, Haer krachten ongelijck: ' veel' hebben fich verploeght, Verweven, of verfchaeft, en geen bedydt van allen; Die Staet of Letter-volck, of Krijghsluy konden vallen, En zijn 't geluckelick, en 2ij n ter eer en baet Van eigen en gemeen, van Huysgefinn en Staet. Het fcheel allbo gedeelt door my en door fich lèlven,
Quam 't op de fpaden aen: mijn' eerfte forgh was, delven. Noch was 't de tweede maer: d'eerft' had wat meerders in: 2 Tot werek hoort overflagh, tot weldoen goed verfinn.
My docht, papieren blad was licht genoegh te krijgen, En daer bleef 's ruy m genoegh voor peper en voor vijgen, Of ick'seen'riem verkladd'en aen mijn'droomenhingh, 3 'k Sagh menigh misverftand, en redenloofigh dingh
Des werelds aengefichtmismaken en onteeren, Gelijck een' fchoone Vrouw lijdt van verbrodde kleeren 5 'k Sagh 't fchoonfte geld in 't flijck geworpen by gevall, 'k Vond allom niewen druck van Koftelicker Mali Dan ick heb doodt gerijmt, of, mogelick, doen leven: En all dit ongevall wift ick fijn' naem te geven: -,; .- 'tHiet4Na-dQcht, lbo my docht, en'twasgefpaertpapierj 'tWasnochyetoolickers, 't was Jeenonkundigh fier, Een' ftout' onwetenheit, die niet en koft als wagen, Om dat fy liever wouw niet twij felen dan vragen. kk twijffelden en vraeghde, en ley mijn' rouwe ftoff Voor oogen die ick wilt met vollen danck en lof, Stoffals de mijne was te hebben helpen keuren, Enoorbaerlickverfny'n, nietfnipperen , noch fcheuren. Maer all mijn recht was mijn, ick hiel een woord in 't vat ; De Landheer had wat wils 3 en d'onderwijferwat. jL>ekonft leed geen geweld, maer lietfich welwatrecken > 1 er liefde van mrjn' lult. Enfoovandulendtrecken Rr Bleef
oteftingeniumfortifiimumacbeatifiimumfubqualibet j imprudentiam facillime deducnntur in ftaudem. At hi rjui
|
|||||||||
|
Iciuntquid aüis acciderit, facile ex rerum eventibus fuis pof-
funt ralionibus providere. Cie. Rhit. nov. 1.4. Btoit5 *** 4 Delpet«iflirnum perfugium eft, fe imprudentem feciflê. ui, "^ 'P'um maximum anificium eft, in arte fua pofte alie- j Ck. in Ven. 2.
''uei^'rf i.nt'* Nam rerum omnium imperiti, qui unicuju£ i $ <6ixiKifJH,rj /-«jïcbv Tf) vtfufyrns «guur, -n fMTini^^i |
|||||||||
|
(
|
|||||||||
|
1 K°as We geflis exempla petere non pofiiinc, hi pet ©£?! m fit*™. Gal. ie ept, doeden.
|
|||||||||
|
glit VI. B O E C K.
Bleef d'een en d'ander vaft > en van dat af en aen
Bleef y et lichamelicks in 't fwart en 't witte ftaen j
Een dingh dat Armen had en Schouderen en Beenen,
Een redelick gefteil van 't hoofd af tot de teenen,
Soo veel my duncken moght. En nu ftond Boom aen Boom,
Daer Boom aen Boom fou ftaen j nu gingh ick in den toom
Van Voor-raedenbefcheid, en, hoe 't fichnae moght fchicken,
Ick hiel mijn' plicht voldoen met giftenen met inieken.
1 Soo verrgaet menfchen macht in allerley bclangh*
Beraeden, overflaen fijn' volleftadelangh; Meer eifcht men hem vergeefs.maer 't langh heeft ook fijn tnaeten: Die langh doen kan en magh, moet oock eens konnen loeten: Is 't overdencken goed, * het over dencken niet: Hy fiet fijn fel ven uyt, die all te langh doorliet i Ons oogh verdrinekt in 't werck daer 't moed in is gefwomtnen, En ons vernuft befwijmt, gelijckdie, hoogh geklommen, Met fchrick te rugge fien, en weten niet waer heen, Om hals en been geheel te brengen naer bene'en. Soo raeckfcmen bijfter's weeghs'in 't foecken van veel' wegen, 3 En daer en kom t geen end van ftadigh overwegen: Die altijd willen doen en hebben noy t gedaen •, 'tSchael-tongesken moet eens in't huysken blijven ftaen. Doe't kind geboren was, hoeptafliep met fijn'lueren,
Sijn' fwachtels en fijn' wiegh, foud' hier wat langer dueren
Dan'tyemandluften moght-, en vandieeerftejeughd
En fmaken meeftendeel maer ouderen de vreughd:
Vreughd, die de Niewigheit en Hoop alleen doen leven,
Die felf den ouderen ten einde werck begeven > :
+ Waer op volght-ongevoel van welluft, doove plaegh,
Daer van ick {ick bekent 't} mij ns kindfch gedeelte draegh.
Nu, 'tkindisjonghgeweeft, en't is gebracht aen't groeyen»
Aen'tbloeyen mettertijd: 'k heb niemand te bemoeyen,
Met wat het tien jaer langh te queecken heeft gekoft:
De Wijfen eten me, de gecken doen den koft.
Kofflt,
t Neincognitaprocognitishabeamus, eilque temere aflèn- J pe 'nimiam diligentiam. M/n. 35. 10. ■ ,».
tiamurjquod vitiumeffugerequi volet(omnesautem veilede- 3 M» ^5 o'iUjj.t&t ^i*.®' i/j^fS ttj'ffóitw, ¥ sr»W "P*
bent) adhibcbit ad confiderandas res & tempus & diligentiam. ïhngjiiu. Plat, in thileb. r dei. off. Agere volentem temper meditari decet. ^Aufrn. 4. Humanas oblimat copia merites. Claud. 3. R*f>- i
x Appelles dUit, omnia fibifum Protogene paria eflï. üto^u^i $ xéppt, «t ii iS xCurm , K) mmt k«wf
aut iili meliora. Sed uno fe prallare , quod manum de K&yMt. N<t?.i4nA. ef. 17J, tabula üefciret tollere : memotabili pracepto: noceie fe-1 $ Puetile.- |
||||
|
H o f w t c k. fif
Komt, wijfdri, eetmetmy, iqküllunietbefwaeren :\
Alsmetwel-gaerefpijsenwel-bttaeldewaeren:
lek wiil u Hofwijck doen aenfebouwen, of 't te nacht >.
Gelijck als Duy vels-brood, te voorfchijn waergebracht:
Jae meer, ick will het u, en my oock doen betreden.
Als waer ons' gifteren een' ganfche eew geleden:
'k Will met kinds kinderen goed deelen voor mijn'dood,
Als waer ick Grootevaer en twee drijmael foo groot.
Het wereldlche befitt en is toch niet als droomen,
En of't gekomen is, of mogelick te komen, .■■■ ■.■•-,"
't En is maer bin nen ons het gen' het lchijnt of is,
1 'tZy by voor-fieningen of by geheugeniss. -y;
Dus lal dan Hofwijck zijn, neen (/wy zijn hondert jaren
Geboren naer den dagh dat wy geboren waren_) Dus fien wy Hofwijck ftaen: Ten Noorden van 't groot Ipoor Nae Voorburgh, 't fchoone Dorp ("of lèght'er, Steetje, voor_) Light een aenhenlick Bofch in mindere gefneden: N.O.K Vraeght naer de lenghde niet by Roeden of by Treden}
Die aen deninganghftaet en liet den uytgangh niet, . En 't eind is verr genoegh daer 't oogh geen eind en fiet. Een' tamme wilderniss van woefte fchicklickheden > j; Soonoemtlichditvertreckj ter liefde van de Reden i En gulde middelmaet, die ick lbo waerdigh houw. ; . 1 Te tamm waer all te ftijf, te wild waer all te rou w; Daer is wat tuflchen tween, dat tweederhands begeeren Voldoen kan, tam en wild, en dit door dat vermeeren;; Gelijck wat etens, dorft, wat drin ekens, honger maeckf* Gelijck langhflaepen weckt en langhgewaeck vervaeckfl.. r :'...■■' I Den tatnmenluft voldoen vierwonderlickedreven O.F.'
van Eicken iaegnbaerhout, vanBoomen diedaer ftreven
^nidicktebydefaïïrd, omhooghten indeiucht, , mbreedtenöndfecweeg Een groenenkoeigerucht* ■■■:'. fi ib «Hebiaeghbaerkoutgenoemi: maerlaet het n ie mant wagen!, Mijn • Trou\^HveBae*tbntdoerp/lTnijb? Dieven om te fageö■:;'' j-^er 's Potgeld, lbo men't heet ■, ïïét dit voo,rt Poot-geld aen. fegg' het;ëew voor eew, Kinds kinderen, laet ftaen, .x iE. 'hi .,'; h ••:>' :.:: iu\ , Rr 2 ' ■ . ; - En
ftt(eri gua Pars cft yita quam nes vivimus. Stn^i' Brev. j jra»feoD.ifi futptim. £»p«». Rhet. Tanig. Cmfl.
W%Um »fl*n>^^'° modo fuo fongum , futurum aurem j i MAJVv vsrsp to fti&iï <Anth.l. 4..' ru'vTO»,««r' x&&*- 8!Hmque P'^fèis tempBs breve. &lemper in partem ; Tbeeg/i. M»<Rii a-pt Wtiflfi nifmimfdjai&eiinT.ïJinthJ,!. i mutabile , cum & a praterito relinquatui , &| 3 Fidekommifium. |
|||||
|
—*___.______„____
|
|||||
|
JIÖ VI. 3 B O E C K.
En brandt of warmt u nietaen hout dat ick hiet wafchen:
Ondanckbaer' erffeniss en is niet af te wafchen: Ten minften moet hy doen het geen de Sterver hiet, Die 't leven door hem kreegh en van fijn fweet geniet. Twee dingen fcheid ick uyt, het derde moet ick dulden:
Onfchuldigh Brood-gebreck fal u voor eerft ontfchulden: En, d'allerlefte nood is buy ten alle wett j Gods Koningh heeft fijn' maegh met Autaer-broodontfett: Maer welvaert doll gefpilt is verr van mijn medoogen: Hy is noyt byftand waerd die noy t heeft willen doogen. Daeraen volght ouderdom van Kicken die vergaen : Menfpaertfe te vergeefs, die niet en konnen ftaen: Maer daer den ouden ftam ontftaet, ftaet haeft een jonge: Soo fal mijn na-kinds kind, fchoon ick het niet bedonge, Gedencken, daer een man in 't vechten werd gevelt, Dat daet'lick in de ry een verfch man werdt herftelt. - - 1 Oock ftaet de wereld foo} die fchael moet even drijven j ; Pas foo veel fchepfel niew verfchijnen als ontlijven -, Of 't waer een le'ege wer'ld, daer in wy Borgers zijn, Of langh waers' overkropt, geborften van de pijn. 't Left (dat ick lijden moet} is't all-gemeene lijden
Van 's Vaderlands verderf. Staen die bebloedde tijden In 't eewige befchick van Gods voorfienigheit: Moet Holland eens niet zijn, of Niet zijn; is'tgefeit By j diens fien feggen is, en feggen doen, en heden En morgen't fel fde punt, dat Holland weer beftreden, Weer overftreden zy , weer werdde foo het was, Doe't in fijn koleafmoockt' en fmoorden in fijn' ass > Moet dat rad noch eens om; broey t Spagnen noch een' toelegh VanThiende-penningh-dwangh, en leght het maer de roe weg» Tot dat het onvoorfiens fijn' geeflèlingh hervatt', En drij v' ons tot den keur van mutfaerd en van R ad, Qf van verfworen trouwen van verfaeckt gevoelen > Sal fich dat heete bloed noch eens op 't onfe koelen} l, (God zy genadiger, en weer' den droeven dagh}
Dan is mijn will geen will; en, als heel Holland lagh, En waer 't niet redelick dat Hofwijck over end ftond •, Van nu af fchrab ick uyt wat in mijn Teftament ftond: . i Obtoaotbemtemminferemeanüum , vidsbis in hoc mundo"nihil éxtingui. Sm.ep.iS.
|
|||||
|
t
|
|||||
|
H O F W Y C K. 317
Als't Vaderland vergaetzijn mijn' voor-forgen uyt :
'tlsreden dat de vracht verfïncke met de fchuyt. Soo zijn 't vier dreven dan, en altoos weer vier dreven,
Die'tBofch verr en naer by fijn pracbtighftaenflen geven: Als ick foo (preken magh, van bijds viermael 't Voorhout, Van verre 't hooge groen van 't Maft en Liefen hout. Breda vergeve my, en oock den Haegh, dit roemen}
Hier derv ick 't Eicken loof by 't Linden blad wel noemen : Daerfieh ick niet als Maft, enEick, en ElftenBerck: Tot mijnent 't felvegroen, en even 't felve werck. Hier buygh ick voor Breda; mijn' Maften zijn haer' kind'ren: 't Heeft Frëderick belieft fijn hout-gewafch te mind'ren, Om 't mijne te verfien : 't zijn JofFeren van 't Land, Mijns Vaders vaderland, die ick heb voortgeplant : 'k Segg JofFeren, noch eens: 'kmochts' ed'le wijfjes noemen r Bredaefche wijfjes, jae$ maerdieickderveroemen OpHofwijckHaeghsgemaeckt te hebben en Hof-wijs t Daer warren s' ondereen als overgroeyend rijs: Hierftaen fy zedighlick en proncken daer fy ftonden, Does' eerft verhijlickten aen 't Sand-fchap mijner gronden: Daerftaen'sin 't wild gerucht van kinders kind'ren; hier. Als maeghden, fonder meit of kinderen getier, 'lc Laet yeder overflaen welck zijn de liefftegaften , Gevolghde of ongevolghd': ick derf't nietondertaften; Men krijght'er fulck'en fulck', en houdt fich wel te vre'en, Maer, heeft uwgaftgeen fleep van aenhangh, foeckt'ergeen. Dit volckjen heb ick t'huys gehaelt, als kaele wichten,
En van der jeught gefockt, en voor my leeren {wichten. Neemt dat ick Rhee of Hind gerooft hebb' uyt hec wald y En in mijn' wildbaen ruym en liefFelick geftallt. Soo ben ick altoos t'huys, en altoos by de dieren, Die t'haerent Menfch noch Beeft, maer my tot mijnent vieren. Neemt datick uyt Brafil Tapouijers hebb' ontleent, En blinde Heidenen met Chriften melckgefpeent: t Is fwart volck, maer dat fwart is veil-diep, en van binnen Waeck ickfè mijns gelijck; dienftbaer, in blancke finn en: ^00 paflèn 's op 't gemack van diefe voedt en houdt. 00 ^oen mijn' Bruyntjens oock, mijn' Wijfjens uyt het woud:
Rr 3 Befiet
|
||||
|
5ï8 VI. B O E € K.
Bellet hoe vriendeück fy my ftaen en beluy men:
Als feiden fy, Lands-heer, geniet ons' groene plwymen« Is 't heet, wy keeren u" 't befwaeren van den dagh -, Is 't koud, wy decken u voor al dat nijpen magh, En onfe dienftbaerheit hanght aen geen' Jaer-getijdert $ Daer dient'er by de Maend; wy konnen doen en lijden Het rond jaer uy t en in met eenerley gelaet, Wat Eicken, *t ftercke blad,- nauw 's Somersuy t en ftaee $ Ja, defe trouw munt uyt, en fpant haer' fierfte krachten In 't felfte van de locht, in 't langhfte van de nachten: Maeckt ftaet op vrienden, die op voorfpoed niet en gaen-, Maer in den tegenfpoed als kop're muerën ftaen. Twee troppen teil ick hier die fulcken taele fpreken *
|
||||||||
|
!••'
|
||||||||
|
En kruys-weeghs over een mijn Bofch in vieren breken.
Soo moft de deelingh zij n■, dat weet de minfte Koek, EnalldatoytontfagheensHovemeeftersftock. ... Twee fchot'len eener zopp op eene zy te febickeni] '< >H i
Daer foud' een fwanger Vrouw, jae bergen , van verfchric-
ken:
Ten minften flaet het een den hongers luft ter neer : Soo fier is 't keel-gat felf, foo fpeelt het oock den Heer: Ick fwijgh van andere, die oock haer weetjen weten, En houden haer gebruyek foo koftelick als eten. 'k Hebb dan op't Kruys gepaft, gelijck't de dis-konft noemt:
En vraeght ghy of ick's my met reden hebb beroemt ?
Lett op den overhoeck; ghy vindt hem naer den regel
In evenredigheit foo vierkant als een tegel:
Dat doet een Eicken block, verftaet een perck van groeit.,
Daer EickjensNutt, VermaeckenHeerlickheitvoldoerij
Hegh-houtje rechten kromm, datomdefevenjaeren
Sijn' Meefter leert hoe foet genieten is, en fpaeren,
(Elck in de middelmaet en ten befetten tijd}
Hoe goed een kleedfel is dat dient en niet en ftijt, r,b
Dat, zijnde, warm en koel, niet zijnde, warm kan maken.
Soo doen mijn Eickentjens; Ick laetden Honds-dagh blaken;
Op 't fteilfte van den Noen; Ick laet het Noorder guer
Sijn' fcherpfte buijen toe, mijn groene dacken muer
Beletc
l T»^*'f®")rn|«ïejtj, Matth. 20. n.
|
||||||||
|
_._____ ' .' .^■:^...... (
|
||||||||
|
HdF'WÏCK.
|
|||||||||||||
|
3 »*
|
|||||||||||||
|
Belett my wederzijds hetfweeten en het beven :
1 En in de leckerny van dit ftaegh-ftervend leven
Hebb ick altoosgetelt het dobbele geniet
Van yet verheugelieks op 't kantjen van 't verdriet;
Op 't kantjen, fonder fchroom} ioo dat vaft and're imaken
Het gene my genaeckt, en niet en kan geraken.
't Zy goed of quaede ilnn, ick voel mijn' vooripoed bet,
Alsyemands tegenipoed daer nevens werdtgefètt. 1 Ick fcheppe geen vermaeckin mijnes naeften Jijden : Maer, als hy 't lijden moet, foo kan ick my verblijden In dat ick 't niet en lij. Geeft my een blockje land, Een Eiland als een'vuyft, bezeet van allen kant, Bezeet van fulcken diep, dat op het minfte blaefen, Sijn' holle baeren Houwt gelijck de groote dwaefèn, Die met bergh over bergh ten Hemel wilden gaen, En grijpeu naer de Sonn en treden op de Maen; Geeft my dat Ey land rijck van Beemden en van Koren, Geeft my een huys daer in om weelde te bekoren, Geeft my Bofch om dat Huys, en langhs mijn fteile ftrand Of opgeworpen Hout, of uyt de konft geplantt -, Sietmy daer wandelen vry van den brand van 't Zuyen , Van Ooft en Wefter vlaegh en van de Noorder buyen -, Sietmy daer forgêloosvan d'een en d'ander hoeck Vertreden mijn gepeins, of oock een beter Boeck, Een wijfèr mans gepeins, terwijl een' vloot van Zeilen , Die ftorm en holle Zee den anderen toe keilen, Gedreight werdtgangh voorgangh met's levens lefien krack Gp mijner Stranden küpp1. dencktof ick mijn gemack ' Affteken iie als't witt by 'tfwart van dieelende; ^encktofickmy tondom? als in mijn'rooien, wende* i erwijl dat arme volck de handen van 't gefchrobb Van touw en takel zeer ten du y ft'ren hemel op j^etkrommeknijeoftreckt:4 dencktof 'rmijn'luft verdobbclt •^atick foo veiJigh fitt, en mijnsgelijck ioo tobbelt, Soo
|
|||||||||||||
|
3 Suave man in magno , luibanribus iquora ventis,
E terra magnum altenus fpeSare laboiem. Lucr. iib. ï.
Cura: eft ma cuique voJuptas : Ha:c quoque ab alteriusgrata dolore Yeoit, OviJ. 4 0.'s>iJv ¥ Sa'xaTfiHttOT&vjüjis©?)'. n.'/Utlixf,[Jki**!*».
■ra ixitJO-uwt. Mtr.&ni, |
|||||||||||||
|
*P- St A*" * """'? a
|
Uiaaf •fanfillkt 6ïf*ty ffïw'. Soph.
|
||||||||||||
|
!*°B Vm vjxari que.nquam eft jBcuncfa volupras,
••'t. Hl j 9*"*us '«ft «wU* wm > i«« s«ww torn •& «*•
|
|||||||||||||
|
520 VI. B o e e k.
Soo dobbelt om fijn lijf. Soo gaet het allerweeghs,
Hoe dichter onluft is bywelluft, hoe meer deeghs. En foo doet Vrouw Natuer, in vele van haer' wercken, Het wederftrijdige door 't ftrijdige verftercken: Soo werdt de kelder warm als'tys in't water leit, Soo werdt de kelder kout als 't Somer-veld verheidt: Soo fittkkinmijn'kluysvanEicken, inmijnkluysje, In mijn' gevonden hoeck, mijnongevonden huysje; Hoe 't buy ten banger brandt, hoe koeler en min bangh, Hoe't buy ten wilder waeyt, hoelouwer, indendrangh Van blaertjens die ick hoor rondom my henen ruyfchen, Maer als de baeren doen die op mijn' klippen bruy fchen, En doen my minder leed dan of fy 't niet en de'en, 1 Om dat ick ongemack verneem, en lijde's geen. Wat fcheelt het of my dit een Bosjen of een Boss doet ?
me. u.i;- Wie leeft van overfchot ? de weide die den Oss voedt» Is voor hem all' de wer'ld, en hondert mergen gras En doet hem niet meer nuts dan of't 'er niet en was> En duyfend roeden houts en lou my niet meer ftrecken, Dan minder, die my hier verluftigen en decken. Koft yeder dat verftaen, wat waer de gierigheit In haer holl kaeck-gebeent een fchoon gebit geleit ? Noch werdt mij n' kleinigheit geboett met ander voordeel:
De menfch is altoos mcnfch ■, neemt rijp en onrijpoordeel) Neemt fin nen oud of jongh -, foo menigh als wy zijn, * Veranderen geeft vreughd, en niet verand'ren pijn. Die vreughd is in mijn' macht, die pijne kan ick fchouweh»
Soo haeft mijn' keure my will fchijnen te berouwen; 5 Gelijck de fiecke mann het eene Bedd verveelt, Tot dat hy 't ander proeft, en dat het niet en fcheelt Van 't eerde (ij n gemack. foo ruyl ick Berck voor Eicken, En Elft voor Bercken-bofch. Bey kan ick foo bereicken, Dat dit vooronder, dat voor opper-kleed verftreckt, Dat gen' als mantel, dit alsBroeck en Wambas deckt. De Bereken ftaen om my als Toortlèn, die in Kercken Niet half foo dienfligh ftaen en druypen op de Sercken; . i Meafinepartepcricli. Luer.z. i quodam dolote deléöant: utvetfarefc, Sctwitate ^
2 Dulcis mixtura bonorutn. Corn. Gall. E. i. j feflfum latus > & alio atque alio poütu veBtilaO-
3 Simt enim qusdam , tjuas coipui quoque nofttiim cuin ' Trtnq.
|
||||
|
H O F W Y C K. -2I
Blanck-ftammigh is dé Boom, gelijck 't wafch van de Bije,
Sijn maker, werdtonthaelt; noch is 't veel dat ick 't fie, Soo duy fter is 't in 't groen, foogroen is 't in den duy fter $ Den duy fter, daer ontrent de flickerighfte luyfter Van Wolle-wevery, die t'huys mijn'mueren deckt, Nau voor een' fchaduwe van ïbmer-groente ftreckt. Wat magh de fbttekonft haer felven onderwinden ? Haer uytterfte geweld is qualick werck van blinden, By 't minfte Bercken-blad, den minften Elfen-tack, 1 Mijn' muer-tapijten hier, mijn' fold'ringh en mijn dack. In defe wonderen bergh ick de foetigheden
Van mijn' gefnoepten tijd: hier fpreeck ick2 met de Reden, Metmy, metd'eenigheit, met vrienden verr van my, Meteewén, goed of quaed, te komen, of verby. Maer't is altoos geen ernft: ick hoord'er oock wel fpreken; Soo fich een vriend met my in 't groene komt verfteken, En op de praete-banck, van zoden daer geplant, Sijnuertjens wagen willen helpenfe van kant. Neemt een'gelijckeniss tot keers-licht van mijn'reden:
De Peerel-viftcher duyckt tot dat hy ganfch beneden Den bodem van de Kuyp die't zilte Zee-natt houdt, Geluckelick betreedt en als fijn' acker bouwt: Daer taft en grabbelt hy naer Oefters, die haer' fchaelen, En daer fy groot af gaen, fijns lijfs gevaer betaelen : Maer 't is niet altoos prijs in fulcken Lotery: De Nieten zij n te veel: noch is de Viffcher bly, •Als baet by laften komt, en d'een den ander' dragen. Die in mijn' groene Meer met my den brand der dagen, Of boofer weer ontfitt, is hier als op den grond Van een'ontftelde Zee, de baeren, boven rond, Gaen als 't den wind behaeght; beneden is 't ftill water j Daerfoeck ick pe:erelen, ick en mijn mede-praeter; Maer beter peerelen dan daer den Indiaen Sijn' adem om verkracht, en hanghts' ons Vrouw-volck aen j Diekraelen zijn maer kalck: by d'onfe niet te tellen, % d'onfe maer Ayuyn van fchilferende fchellen, Ss By
» ^S'^MfMuCffTOW. Mttth.S. 19.
Lom iijotiius nihil cft , «juam fcmper cam fapicntia loqui. Ptrrw, |
||||
|
322 VI. B O E C K.
By d'onfè maer S chotfch goed- Ons' peereten- zijn puyck
Van Deughd of Wetenfchapp, bey dingen van gebruyck:
Die foecken wy in 't ftill j in 't groendiepmijner baeren,
M ij n' Zee van bladeren, die wy wel hooren baeren
En ruyichen over ons, maer die ons niet en deert.
Daer viflchen wy fomtijds yet dat ons fticht of leert:
Daer mifchen wy fomtijds dat ftichten kan of leeren;
1 Gedachten gaen als wind, en buy telen en keeren,
En fpringenOoft uytWeft, eer dat hy 't weet die denckt,
Eer dat hy met een oogh of met een oogh-fcheel wenckt:
z Soo flipt men lichtelick van goed' in Hechter finnen j
Die dan uy t d'eene Webb een' andere verfpinnen;
En warren in een' knoop van foete voddery,
Dat 's dan een mis-flagh van verloren Vifichery,
Een' Schotfche Peerei, of een'Oefter-fchelp die hollis:
Soo komt het dat de menfch ftracks zedigh en ftracks doll is :
Jae, n eemt van 't ftadighfte; 't firhijnt levend Vleefch en Bloed,
En all1 de menfchlickheit beweeght by Ebb en Vloed:
Ernft wil! getempert zijn, Jock wildeer onder wefen:
lek hebb het foo geilen, ick hebb het foo geleien 5
Wy zij n geen*Engelen: De Reden doet haer beft,'■
Maer't wifpeltureloosen komt niet alsop'tleft.
'k Wül uyt mijn' Bofsjensniet 3 daer is noch wat te hooren:
Is't mogelick voorby , het tuyt noch in mijn'Ooren. 'k Spreeck van geen' Nachtegael; die heeft/er oock fijn neft, En maeckt'er meer" gefchals dan all'de vlugge reft: 'k Spreeck van gevogelte met kofteHcker veeren, Veelaerdigergebeckt, en in veel langer kleeren. Voor allen noem ick een' Utsucia voor all,
Ons'Swaen, of ons'Swaenin, of hoemens'heetenfal. Die hebb ick hier gehoort, die dunckt my noch te hooren, Die hebb ick hier gefien de N'achtegaelen ftooreri, Gelijck de Morgenftond de fierfte Sterren ftoort, En houdt alleen het Veld, en vleide fich met die moord, En pronckt met dat gefagli, Aenfïenlickftc der Vrouwen, Aenhoorlickfte daer toe; ick hebb't foo wel onthouwen-y
Wat
i "Txysvf »Jj, >J« awvTïC jS Tfïy$. Thaki «p. La'ért.Uh.i. ! i DifficilHmum eft fobriani invenire rnentetn, &quï'
Animo nihil non codem quo inteudit momeuto peivium •fl,l j.ugitejr intenta fit obje&is. Max. Tyr. éiff, u Cdciibus veiucioii. Sen. x.ii Btmf. 'I |
||||
|
H O F W T C K. 3j3
Wat dat ghy fchoon gefchals gemaeckt hebt in dit groen,
Inditftill-wildelouw, dat ick't u noch hoor doen, Noch voor de waerheit houw, dat van mijn' befte boomen De befte naer uw' keel mijn Bofch in zijn gekomen, Noch voor mirakel houw, hoe 't mog'lick isgevveeft, Dat daer gelegert hebb' foo veelerhande Beeft Alsghyd'er hebt gebekt; waer d'ÖIijfantenftonden, Waer Dromedariïen en Kerneis ruymte vonden, Waer d'Ëfel en de Bock, het Vereken en den Uy I; Want, liegh ick van haer' komft foo valtd' hyftory vuyl, Die haer' komft van eertijds op 't fpel der Grieckfche veelen De wereld heeft verthoont met min gewelds van keelen. Maer ick verdien geloof van 't Vereken en den Bock, Van d'Efel en den U yl j die uw gelang h betrock; Daer hebb ick menighmaelgetuygh af moeten welen, Eu fchrick'er nu noch voor, en voel mijn haergerefèn> Als 't my te voren komt, 't onlijdelick gehoor ' Van Beeft en Men fch-gelijck, dat's Efelsfonder oor. Sy ftaen my in den wegh, fy wegen my op 't her te, En, zijn fy onvernoeght, dry vierendeel der fhierte Gevoel ick ruym en luer: fy wenfehen fich 't gat uyt, Ick wenfch haer daer geen' tangh gekent werdt uyt een' Luy t: Men wenfehthaerin deHell, maer ick en ben foo feil niet •, Daer is een ander Heil, of die wat naer de Heil fiet, De boven aerdfche Heil, de Heil van misverftand, VanKercken-fcheuringen, van twift in Stadten Land, Van onminn tufTcben Bloed en Swagerfchap om erf-quaed, (Dat heden erf-goed heef); en all dat op den kerf ftaet Van tweefpalts vuyl bedrijf: daer voegenfè wel by, En'tfcheeliswelgedeelt; Syvrolick, enickbly: A u is 'tgefelfchap goed, wy fbnder haergebleven, ty fonder ons gegaen in 't fbetfte van haer leven, *n 't eewigh mis-geluyd van tweeklancks wreede fnaer. t Is onbezeffelick, 't is grouwelick, maer waer, Daer zijns'aen 't hooghfte lot van haer' bevaliickheden: t;n> alsmen'toverflaet, het heeft de felve reden, Goed mengelmoes van fmaeck, vanreuck, vanVerw, van toon. uat is het uy terfte van menfchen-mog'lick fchoon Ss 2 Tc
0153 f "nth.tott, Z£t, iivfyritti ffca>Tliif'Sl:««rite. PM. Vjtb, ld, j.
|
||||||
|
3*4 VI. Boëck.
Te fchouwen met een' haet die niet en is om foenen.
Watfeghtghy *** dievan'th'oofdttotde fchoencn
Verftant en reden zijt, die ick foo veel betrouw, Dat ick, wat u mishaeght, vooronbevallick houw -, Dat ick toon toons genoot, en fnaer op fnaer gefpannen Mijn oor betrecken laet om datfe 't uw vermannen -, Wat feght ghy van den aerd van menfchen die noch fnaer, Noch keel-werck meer en fmaeckt dan of het houts-kool waer} "Wat feght ghy van uw' Luyt, uw' Boogh en uw' Oauwieren, Die uw' thien vingeren foo weten te beftieren, Dat, waer ick meefter van thien finnen tot de vijf, Sy roerden in my om het mergh van Ziel en lijf; Is 't walgelick gerecht, is 't voedfel om vermuylen ? Ghy fchrickt van eigen lof met eigen lof te vuylen: Ghy weet het, maer uw'deughdwaerondeughden wat meer Soo fy maer fcheen den prijs te weten van haer' eer. Weet ghy 't dan ongefeght; Ick weet het en wil 't feggen; De reden moet hun felfs dwers in den wege leggen, Die d'evenredenheit van toonen, uw' of mijn', Of fchuppen met vermaeck, of herbergen met pijn. Want (tufïchen ons alleen} wat (chroom ickgoed te vinden Dat u bevallen kan ? ick ben niet van de blinden Die't niet en zijn als t'huys: maer, nu ghy 't feght, is 't waer, Daer is, ten minften, wat verdraeg'licks in mijn'fnaer 5 En d'een nakomelingh of d'ander fal 't geftanden -, Somwijlen heb ick yetsgebaertuyt hoofd of handen, Dattegensd'opfpraeckmoght: en daer weet Sion van, En dien ick 't heiligh lied heb na gebootft, Godsmann, De man 11 na 's Heeren hert -, en , die wat nau kan keuren > Sal mog'lick oordeelen, dat flikken flagh van neuren, Op fulcke woorden paftj En, als ick't feggen moght, Dat geen bevallicker geweld en is bedocht Om 't fterck en 't lieffelick van 's Koninghs diep bewegen Ten naeften by te gaen en billick nae te plegen. Nu willickuyt hetBofch; Het ftinckt'ernaer mijn*mond)
En die naer eigen roem, die noyt mond wel en ftond. Maer feggen blijft gefeght; Of't Waerheit is, of logen, |
||||||||
|
Of 't Witt is j of geen Doel, die pijl isafgevlogen.
|
Hey
|
|||||||
|
.............___.. ._
|
||||||||
|
H o f v r c r. 327
Hey ï daer fck pijlen noem en magh ick noch niet wegh:
'kHeb noch meer weder wercks ten Noorden van den wegh, Gebueren in 't Zuyd-weft, beleefde Mann en Vrouwen, Leen-volger van den naem die niet en fal verouwen, Soo langh daer Hoonaerts zijn van ondeughd, die den lof Uws Vaders machtigh zijn tefcheiden uytfijn ftof: Gebuer en foet gefinn , weeft doenders en weeft tuygen ; Brenght Pijl en Koker toe, laet Spaenfche Bogen buygen , En beter' Engelfche dan daer men heden fiet Dat Vader mé na Soon en Soon na Vader fchiet: Ons luft geen Menfchen-vleefch te priemen of te fcheuren: Ick wacht u voor een' Doel, dien 't beter kan gebeuren Dan Heiligh Baftiaen, te lijden fönder pijn, Als wijfè lien, gequetft en niet geraeckt te zijn, Veel' icheuten uy t re ftaen, en willenie niet voelen: Mijn Doel is als een Bergh, mijn Bergh is als dry Doelen, k. Of een' de hand verfaeckt', of mogelick de Boogh,
Of een' een tamme Pijl gelijck een' Wild' ontvloogh , Daer 's borge voor de fchand; 't is hier meer konft te miftèn, Dan elders op 't vierkant van fes voetdoels te giften ■> 'tlsaltoosjPennof Lapp, of Witt, of emmers, Bergh. Denckt dat men u wat gelds in blinde lotingh vergh' : Al treckt ghy veeltijds mis, 't is trooftelick om hooren, Dat die het fijne miftnietall en heeft verloren j Een doosjenis een Niet, een Spiegel tj en, een'Spell, Maer, als't maer Wat en is, ailis 't geen Wat, 't is wel. Godfelver neemt hetfoo: wy micken op fijn' Wetten > En treffen nu en dan: maer, methetminft verletten, Wild zijn de fchoten, wild, en wijt van 't Heiligh witt: Maer hy, die voll Gerechts en voll Medoogens fitt, Hooft-richter van fijn menfch,fijn fchepfel,duydtden mis-fchooc Van een welmeenend hert, alsof het wel en wis fchoot. , ' Hoe komt de menfch fbo wijs, of liever, hoe fbo geck,
Hoeipanthyfulckenoogh, foovinnigh, in'tgebreck *^an fijns gelijcken vat: * will die geen' mis-flagh dulden, le aag'Hcks fèggen moet, vergeeft ons onfe fchulden l
Ss 3 'cis
*>sm!jtlUe.Vcniamfac'''c»' ven'deRopas.Sen.Cfyt. Faciet j % Veniam ergo alienis peccatis demns , utnoftris impetr».
jjj f° , atlo"srefpeaunoftri,Cconi'uiuerimusnos:numquid i mus ; remittamus, ut ykiflim cobis remiiti pofttiJsiuii*, futaicconimiCnms fnujnquidfieerxaruniMi.ÏM.i. dt Tr, I Cr^-N**, «r. t%* |
||||
|
3*6 VI. B o e g k.
1 't Is wonder, «enblindmann, dieftadigh valt of dwaclt,
Is d'eerfte die fijn' Broer, fijn' blinden Broer, behaelt. Is 't fpedtjen op fijflliooghft, en zijn wy moe gefchoten ?
O neen, 't is op fijn laeghft: mijn' lieve Schutt-genoten, Siet fteiler in delocht; wy hebben fchooner werek. Daer ftaet'er een in fpijt van 't haentje van de Kerck, Ten einde van een' ftengh en drilt als of hy leefde, Enfijngcvaerverftond, en voorons' pijlen beefde: Hy fchreewde, waer hy niet een Papegaey van hout, En waer veel liever m een' warme koy gekrouwt, Dan dus van onderen gepeutert in fijn' veeren: Hem moeten wy te lijf, die 't niet en kan, m agb. 't kreren; De Kempen konnen't wel, en all' de Meyery j Ten minften is hetgeen' verboden weyery: De Wett feght, veer met veer-, wy nemen't niet foo teertjens, Het komt ten naeften by, 't is hout met hout, en veertjens. Daer light hy: wat een' vreughd! wat kan daer tegenop ?
Daer's een onnofel beeft gerefen tot den topp, En uyt den topp gelicht*. Zijn't niet ons' oude perten? 1 't Hoogh doet ons feer in 't oogh: ftracks trecken wy 't ter herten, En wenfehen 't naer omlaegh: rijft yemant ingeluck Van eeren ? halfen werek •, 't is yeder een fijn ftuck, Ten minften met fenijn van nijdige gedachten Te fchieten naer fijn' vlagg, en op lijn' vall te wachten •, 3 Als of 't ons beter gingh in yemands minder wel: En, als men 't feggen magh, daer fpringht'er uyt haer veil Van vreughden, als een valt die haer, wat hoogh verheven , Een' nijd-blein in haer oogh. onfchuldigh hebb' gegeven : En laet ons op den wegh fien ftruyck'len by gevall Die 't niet verdient en heeft, wy lacchen om den vall. Hoe d'ongerechtigheit haer felfs weet te bekeuren ! Wy grimmen om dien lacch, als't onskomt te gebeuren. Bekeur ick dan 't gelacch van onfe wilde vreughd -,
Van ons getuymelt beeft? óneen^ ick .prijs de deughd |
||||||||||||||||
|
Des
|
||||||||||||||||
|
vidia.tuc4iafont, ad-fitrnrna ferme tendil. Liv.tf- ° *«'
OJ (tam $&>*<&■, <*>x' SJ if)i -rit LtMiutmi>ae?; &> Anyj?'
Ti'.ys. lib. p risMof Ö\ «'-n^sin toj »i'xm* etU/***w*l' ka'iu; 5«^^7' tiïwHii. Ifctr ttd Dem. j. 5 Atieius delefitaii tnalis -?u!uptas mhamana eö- ■*
Tran , |
||||||||||||||||
|
i Aliena vitia in oculis habemus , atergo noftra font.
|
||||||||||||||||
|
Sin. de TV.
|
||||||||||||||||
|
Dim, Ui. 38. Somma p«it livor. Ovid. de Rem. Jiividia,
ceu ftihnine, fiisnn»Tïpotant, Pletumque&^us lunt aliis magiseditacumque. Lucr.lib.f- AflïduaemineiuisformnK «wnicsjnvidiaeft, altiflimifque adba;rct. Patere. I»taOain- |
||||||||||||||||
|
>
|
||||||||||||||||
|
H O W W T C K. -$%y
Des Schutters dien fijn pijl» fijn'pees, fijnboogh, fïjn'oogen,
Sijn' taeye zenuwen voor die reis niet bedrogen.
Meer fal ick 't prijfèn, meer, als 't noch en noch een' mael,
En noch een' mael gefchiet: nu hangh ick 't in de fchael,
Of 't heele konfl of half, of 't half gein ck of heel is.
1 Ick taft aen defe fïropp, om dat 't mijn' eigen keel is,
Dieick'er mé benauw -, wieghy my kent of niet,
Miftrouwt het weinige dat m' aen my hoort of fiet :
'kHebb wel een Papegaey een' vleugel af gefchoren
Met een bevallick woord: (of fulcken flagh van ooren
Vernam het dien't beviel.) och armen.' maer't is miss,
Soo 't m y te vol Ier eer oy t toegerekent is:
't Geval heeft mé gedaen •> En die 't my noch eens verghde,
En noch eens,, en noch eens, fbuw fien hoe ick my berghde,
Eninmijnfdvendopck, daer'tholl-isj als-eenvat t
Datvan een klopjen bomt, en Jaedt nóch dtoogh noch natt,
't En is geen achter klapp ■, ick fegg 't voor Son en Sterren >
Wanneer ick in'tgedoendermenfèhen kom te werren,
* 'k Sie meenigh averechts voor-oordeel op het pad::
'kSiegrootgeJuck betracht, en even op gevatt,
Of'rgrootewijsheitwaerj 'kfïeuytkomfle van faken, :
Of 's uy t den Hemel viel en flor tte door de daken; .■ •.
'kSiedegeluckige, daer'tfboopfolderleeckt,
Voor d'allerkloeckfle gaen, daer niet aen en gebreeckt:
En God weet hoe 't 'er flaet, en of fy niet en dachten»
Sy waren aen de Caep als fy 't voor Java brachten. • :
Wel toch.' tot Ja va toe? ey fiet, hpe vlieght de wind
Van menfehén-mijmeringh, hoe vind ick my verfint i fckmaeckden wijfenmann, den Doctoren denLeeraer, OudSchoolkint, maer och Heer, in 't voorfle van mijn leer-jaer : fck fie fuer buy tens tijds; 't is aengenaera en fraey: ;, k Stoof foute faucen tot een hou te Papegaey. Nu, Buervolck, voor demoeyt van d'onluft, weeft tevreden
^n tteedjen min of meer mijn Bergh-wcrckop te treden : ~ty zijt in 't vlack voldaen, de niewigheit van 't hoogh a'Uw' vermoeyden voet ontmoeyen door uw oog|i. Mijn
|
||||||||||
|
teL^0dnhoffiincsdeaIiislibemifliniè faciunr, deteapudr
|
iei mtii^at $»'«Stof*'rffoy&iGxMufAivcn§pjn,iu7<sC3(A\f<% m-
xamfüi&pamriïPtvtofi.Vtmi. Htxpkrumque Facimus.ut confi. lia eventis ponderemus; & Cui bene quid proceflèrir, multum illum pioïidilTe, cui fecus, nihil feniiiic dicamus. Cit, prt Ji«k |
|||||||||
|
3iS VI.} B o e c xJ
Mijn, noem ick't fonder roem, of met roem, een van beiden
Sijn' afkomfl is bekent en van my niet te fcheiden, (Sij n' opkomft feid' ick beft} ten kortften uyt gefeit> 'tEn is geen Bergh van weeld', maervanBarmhertigheit: Erbarmt u van 't vërhael: Ick moft barmhertigh welen , En ko menie te hulp, die met haer quynend wefen Met eenen voet in 't graf (Too ftaen fy trouwens noch, Mijn'Eicken}riepen, moord, van'tfchadelickbedrogb, Dat haer, op hoop van winft, uy t Eickens waerde gronden In't fand bracht, daerfe nu foo ftierven als fy ftonden > In'tRoodSand, fboickmeen, * deTurf-afchvandeHell, Die noch brand nae haer dood, en is als kool, foo feil. Soo ftonden Boom voor Boom, als ick, op heete kolen; En aen haer' kruynen bleêck het rooften van haer' folen: 't Fenijn diend' onder uyt: 't en diende niet; het moft: Wiekond'ertegenftaen? de Reden zeid't, en P o s t > Poft , die de Reden heeft veel meer roems doen bereicken, In 't ftellen van foo veel Pilaeren fchier als Eicken , Dan hem van Hofwijckkomt, fijn vormfel niettemin, Gevroevrouwt door lijn' Pen, met dat het uyt den linn, Den reden-rijcken linn van Campen wierdt geboren, Van Campen s dien die eer voor eewigh toe fal hooren Van't blinde Nederlands mis-bouwende geficht De vuyle Gotfche fchell te hebben afgelicht. Sijn' Reden feid' het me: 't vergift moft uyt der aerden -, De mijne feidt'erby : flucks wagens en flucks paerden By dufenden, niet min, die my van dat geweld Ontlaften voor mijn'ruft, mijn luften doek mijn' geld. Nu was de Heil berooft en all' de boosheit boven:
Waer henen met het vuyl ? het had ons overftoven En weer op niews verra'en, 't en waer ick 't meefter was. Mijn' bueren vraeghden wel naer Sand, maer naergeen' Ass. Soo keerde Nood in Deughd: 'k moft bergen wat ick roeyde: k. Dat bergen wierd een Bergh, die tot des' hooghde groeyde. Wild moft hy daer niet zijn: eerft wierd hy onder tamm, Met dat ick hem befnoeyde en hier gaf en daer nam ; • Flucks wierd hy klocke-rond, gelijck't fpoor van een'palier. Bewaeren is meer konft dan krijgen ïs j hy was'er, r ContraquKmapnd Romanos.ubi fabulo »Ibtwadferendos furculosalienusjcontra rubicundior appo(it^s,W.I'«''■'',r*
|
||||
|
Hof w y c k. 3*9
Hymofl: behouden zijn. Ick vongh hem in dit netc „
In defe groene Muts; die werd hem opgefètt,
^Jsgaende nu te bedd om flapers-wijs te dienen,
Met gras en bloemekens. Nu geef ick hetin tienen,
Dit raedfel, wie het zy, die 't van my n iet en weet,
Hoe 't innerft ingewand van defen Schoon-fchijn heet.
Van buyten ftaet hy groen en foeckt my te believen
Met kruydjens velerhand, gefpeckt met Matelieven -,
Van binnen is hy ross, verrader-liek: of rood
Van fchaemte -, ' Lett daer op, ghy die een' fwacke boot
Door's Werelds baeren voert: daer2 moeten fich, niet Bergen,
Maer Menfchen als mijn Bergh, die binnen alles bergen
Wat boos en on-recht heet, 3 van buy ten in een' fchijn,
Die haer meer Engelen dan Menfchen maeckttezijn.
Schrickt oock wat voor rood fand, ghy Groene-wambas-kalven,
Dieuheel Meeftershoudt, en nieten weet ten halven ;
DeBerghjensdieghy vleidtzijn blanck en groen om 't feerfr,
En 't lacchter u all toe, dewijl ghy op u w teerfr.
Tot opden Bodem toegras-boter meent te vinden:
Maer 't is'er forgelick te treden voor de blinden:
Gefuyckertisdekorft, de Taerte menighmael
VanGallof Aloë, en 'tvriendelickonthael
Van 't Meisje werdt rood fand; Als de beloften uyt zijn,
En'tBruylofts bed verkroockt: dan moet ghy haer te buy t zijn,
En klagen fonder hulp, dat u een vriend'lick veil
Gevoert heeft ("ick en weet niet heeters^ in de Heil.
Doet oock u felf befcheit, Moer E vas echte kind'ren,
Stall-lichrjens voerde Mans, ick will u niet verhind'ren Uw weer-woord uyt te flaen: het deckt oock we! rood fand Dat ghy totonfent licht föudt nemen voorgoed Land: Die üerrelicke korft van buygen en van ftrijeken, Van fterven lit voor lit, uer voor uer te befwijeken, Berght veeltijds, ("lett, veeltijds^ foo wonderlicken aerd, Dat ghy het beter wifr., gefcheiden, alsgepaert. Tt Dus
ubi' r "Vf .' 'n(llM'tvlttatiu> impoiuerediviiis. flupebam, frons, oculi, vultasper&pe mentiuntur j oratio veto iipiffi-
wilia '^ ex i!!is aIio atque alio loco fulicrat. cxiflimabain fi- me. Cic.t. i. »i ga.fratr.ep, i.
jy, ,. . ^u*'aterent, nis qua: oftenderentur. Scn.cji.uo. i Occurrunt.
raiiio'3* f.ru.mno''an'm' veternumprolpiciemusiquarnvis 3 tiiSfa-rrcmSti Sii'e«t> liwlr mf0.ins fUftlw «f JV»>ot» ,
•«ente' C'rC|f- ™arum «diantium iplendor impediat, & in- «fAifi-mvK 'ffhi Sró(e x) «WJi amesCtQxxixtni. Phil. in Mei. vit.
taïrerh' lonorlini > iHinc magnarum poteftatum falia Tlui pU 2\gtex\ov *) m im&mwi ti/uil*E"%at thxtlt, mtVi'
^Qiiaf^r Sm:'P'llS- Multisfimulationumir.voluciis, h<fl)r*filfytifetsAg)itii'rm. Heimip.
1 vcl,s 1uibufdam obtendiiur uniuscu/ufijue natura, |
||||
|
330 VI. B o ê' e if^
Dus ben ick Heer in 't groen van Roodenbergh gewerden;
Dat was te trotfen Van, om foo flecht uy t te lierden • Daer moft wat aenfiensop, foo dat mijn niew befitt Ten minften wierd vereert met kijekers, Wat is dit? Dat luckte wiss en wel; l 'k vermoeyde Land en luyden, Met vragen, kijck, kijck, kijck, wat heeft dit te beduyden ? Wat werpt de Zee all op ? wat of dit werden fal ? En 't vragen werde meeft voldaenmet, Niet-met-all: Maer met een Niet-met-all, dat Antwoord moght verftrecken, Daer een 's neuswijfigheit tot vragens toe mocht recken, Wat's Menfchen Neus beduydt in 't fchoonfte van fijn hoofd, En wat mans tepelen, en Vrouwen kinngeklooft, Watputjensinhaer'wangh, watkuytenaenons'beenen, En, als men 't nauwer nam, wat nagelen aen teenen ? Men antwoordt, Niet-met-all; en 't is niet mis gefeit j Maer, fien wy fcherper toe, 't en is maer half befcheit. Daer is een Niet-met-all, dat noodigh werdt geprefen, Om dat het noodigh is, en noodigh moet het wefen, Om dat het God beval te wefen dat het is j Dat noodigh is't §ieraet van't fchepfel, en, gewiss, Gods hand-meid voeght al om het Goed en 't CierlkktTamen. Nature paft daer op, wy weten 't als ons' naemen •, En daerom voeght het ons een voeghlick Niet-met-all Te dulden, hoe hei: zy, by konft of by gevall. &. By konft of by gevall, naer't yemand luft te doopen > Daer is wat §ierlickheits mijn Berghjen op gekropen, Wat tuytighsTonderdienft, wataenfiens fonder nutt: De groene Muts wasyet voor't hoofd en fijn befchutt, Maer 't pluysken mofter op, of't was geen' Muts by Mutfen Van aenfïen aen te fien. Soo raeckten ick aen 't klutfen, » Aen 't klampen ftijl aen ftijl, en deel aen wederdêel, Die ick eendrachtigh bond aen een' verborgen fteel j
Gelijck een rugge-been met ribben of met graeten Vleefch of vifch t'famen houdt, en niet en kan verlaeten, Dan als fy bey vergaen : dat maeckfel fcheen geptantt} Maer 't hongh aen 't rugge been; en woegh niet op het (and :
Daer
i siquid pnter conruetutiinem emicuit, fj>eaamus, interrogamus, oftendimus, adeb natmak eft,magi« noTaqoaIB
saagna miiaii. Sm, üb, 7. qttxjl* iwur. |
|||||
|
/
|
|||||
|
H o f w y c te.
|
fc*
|
|||||||||||||||||||
|
Daer moft ick in verfien; men had my funfl verwefon,
1 Als die noy t Heiligh blad in Grieckfch en hadd gelefen. Doe 't uyt den .koker quam van ftèigeringhs hefleur,
Verfchecndaer, wat? eenSpell, een'Naeld, of fulck'enleur> *£n ftack, als naeld of fpell, in d'ooren en in d'oogen: Ind'oogen, daer men 't fagh, in d'ooren daer het logen Of wacrheitoverdroegh, foo 't was of niet en was. Watraed ? 't was aen den wegh > daer 't altoos vol! gebass Van ftoute keflèrs is: diedat niet kan verdouwen, Moet naer Egypten toe, en in de Sand-Zee bou wen. Maer honden werden mack van vreemden veel te fien :
»Soo werdt de vreeradigheit on vreem t voor fiilcke lien: Soo wierd mijn'opiJ3raeckgun{t, foo temden fkhdefotten: Eerft hietick Schots alleen, doe wierden wy all' Schotten» En fagen 't Scbotiche werck voor wat gedoogh licks aen -, + Deilechtflre van gewoont, de wijfie door vermaen Van haer' geheugeniss; daer 's in gefchreven vonden, Hoefulcke Bakens noch oud Roomen niet mis-ftonden, Noch 't niewe niet mis-ftaen, en wat oud Roomen dé, Om fukke wonderen te fchepen over Zee, En wat niew Roomen doet, en wat het derft verteeren, Om fulcke wonderen weer gaen en fraen te leeren. Vijf duyfend ponden fteens, en dat twee hondert mael, Moet daer bewogen zijn.en hangen ia deSchael, En ftaen weer op fijn lijf, en konnen noch eens vallen : En all, om ("als ick fey} een cierlick Niet met-allen, Een' ftatig' ydelheit, of, foo 't wat beter is, TotJsSrichtersfterfflicke, maerdoch, gedachteniss. Hadd ick't daer oock gemunt? Ickkan 't niet heel ontkennen:
Mijn Maeckfel was van hout; maer, na de jaeren rennen, En mijn e zijn gerent naer't einde van de baeri, My docht een houten bouw koft langh na my beftaen > ^En, of hy 't niet en korf, fy kon den 't hem wel leeren, |
||||||||||||||||||||
|
Die
|
||||||||||||||||||||
|
na my fouden zijn, en fijn' verrottingh weeren
' Tt 2 Met
|
||||||||||||||||||||
|
4 Utnemofeflusiatiatevidendi
Sufpicere in Cceli dignatur lucida teuipla. Lucr. z. Magnitudinem rerum confuetudo fubducit. Sin.nat. 78.7.1.
5 Ita fit, ut quod per injuriani poterat labi, maneutium vi-
deatur diligetitia fuflineri. quia facilis eft sdificiorum ruina, incolarum rubtraftacuftodia;& citövetuftatisdeco&ionerefbl- vitut, quod hominum praièmia non tuetur, ~CtJfiedM.ty.vM.tp. |
||||||||||||||||||||
|
cauf S lra<'cr'toniII> feriuntur oculi, omnia fubita (quia
lmf n°n novere; miramium. Sen. Ep. t$. Novitas con- |
||||||||||||||||||||
|
"*«.'.
|
repemiuas vifiones animos hommam peilere,
|
|||||||||||||||||||
|
■ +■ -Metani.
Ou a ° 'M8num > nequeta™ mitabile quicquam,
x^oa non paullatim minuant jnirarier oinnes. Lucr. z. |
||||||||||||||||||||
|
332 VI. B o e g k.
Met forgh van onderhout, dat nam ick voor geen' fchand:
Soo, feidick, leeft het all dat water voed of land: Des menfchen leven felfs beftaet maer by het lappen Van dagelicks niew aes: en altoos fal men tappen Uyt Heidelberghs voll vaten van denfelven wijn,, Soo langh daer vullers en hervullers fullen zijn. Dus rekend' ick alleen, en fonder Waerd te hooren,
En menfchen ftonden 't toe: maer't quam my niew te voren Dat uyt den Hemel quam j als of 't een' ftemme waer, Diefey, Mans-maeckfeltje, ftaetaf, en gaet van daer. Gods leggen en Gods doen gaen t'famen; alsde winden Haer dreigen en haer' drift, haer fnuy ven en haer flinden: Gods fchicken is Gods doen, en 't is niet eer gedacht (Ick fpreeck het menfchelick tot menfchen} als volbracht. Gods woord quam en Gods wind, met ongehoorder buyen, Dan of heel Noorden wouw verhuyfen naer heel Zuyen} Gods woord ontftackdelocht met flikken vyerop vier, Dat avond middagb wierd, en alle dingh papier, En all aenflekelick wat Donder kon bereicken , OfBlixem, Donders kind: omverrgingh YpenEicken, Aen brand Gewafch en Bergh:' en doe 't aen Bergen gingh, Scheen 't niet onredelick dat ick mij n deel ontfingh. Mijn' Naelde kreegh mijn deel,mijn' Bergh en kon 't niet deereii; Dat heeft het Aerdrijck voor, vyer kan het niet verteeren, Gods laefte vyer alleen fal 't brengen daer het was,. Waerachtelick tot niet, waerfchijnelick tot glas. 2 Het houte maeckfel fprongh als lammeren in 't wildje,
Als, doe d'Egyptenaer Gods Heir-kracht volgen wilde, Den heuvel flond en fprongh: mijn Maft was maer een ried > Hy knapte daer hy 't moet gelooven die hetfïet, En daer die 't niet en fagh fouw fchricken te gelooven; Uyt flipte penn en gat, het onderfte quam boven, Het boven fte te grond: de mem-knoop, verrgefien, Lagh droeffeliek gevelt, Susann en Cons ta n t i n : Maer bey nochonverdeelt, gelijckfy moeten blijven; Haer'Zielen, meen ick nu, gelijck wel eer haer'lijven. |
||||
|
H O F W Y C K. ***t
In 't ftarten van de Naeld heeftyemand daer ontrent
Een' fwaeren fucht gehoort en naderhand bekent;. Gevallen iprack fy noch, want viel, noch ongebroken, En, is'tgelooffelick, dus heeft het hout ge/proken : „ Hier legg ick: feller weer dan Sonn oy t fagh of Maen „ Heeft Boomen uyt der aerd, en my ter aerd'geflagen: „ Ick was maer menfchen werck, moft ick het wederftaen ?. „ GodsftijffteSchepfelen en hebben 't niet verdragen. Datkomt'er af, van 't Zeil te voeren in den topp j
De hooghmoedgaet niet voor, of neerlagh volght'erop: Icknamdielesstebaet, 'en, of my vrienden terghden, En weer een' tweede Spits in plaets van d'eerfte verghden, * Ick fwichte voor den flagh,- geflagen met Gods hand, Die die plaets niet en gunde aen 't geen ick had geplant: Ick kroop in 't ongeluckj en leerde my bedaeren, 3EnkoosdeLullvoor5tZeil, omnietmeer/botevaeren: Soo wierd het ongevall maer omgevall, niet fcha j +Scha-baet, dat's voor,-verlies, en wijsheit achter nae. Daer ftaet een ftaeltjen af in plaets van d'eerfte delen >
De voet ftaet foo hy ftond; 't fcheel is in d'opperdeelen, Diegaen ter halver hooghd, meer ftevigh en min engh: Matroos fal feggen, 't is een doorgefchoten ftengh : Een yederfal'topniewsherdoopen nae fijn oordeel, Des wijfen Doopers vond aenvaerd ick tot mijn voordeel, En hy fal Peter zijn van 'tniewe houten kind, Dieinden vrolickften den nutften toenaem vindt. Want vrucht en vreughd is 't wiet dat ick hier fehick te raken,
De Vreughd is taftelick, gaetop, ghyfultfefmaken: Een Baken ftond hier eerft tot in den Haegh gefien, Tot in de Duynen toe, tot in de Zee mifchien: Maer die aen 't Baken ftond, en fagh maer pas de weiden Die Voorburgh en den Haegh, weerzijds de Scheijingh, fchei- den>
De refte was geboomt, dat door mijn' eigen fchuld Den fchoonften hoeck gefichtsmet blad'ren heeft vervult t- Tt 3 En
pItNe.m'Pem adexcitacdasdomosrainadeterruit, &cum ftifiïma , qua: etiam percuflr colunt.-Se». Ccnf adTtlyi. 32.
J,:m Ml|nisablum(it,ftiDdamcntumtepenteadhucarcapo- I 3 Formido nimium fublitniafempw. Ovid. 3. Fa/l. Jure ' 1 t'' "' 7' * Bemf- perhorrui Late confpicuum tollere yerticcm. Herat. '». cP ' *"' 'm^K^x ™ W" »A?'£'fa f&&t*fl* YV" 4. Terra mariquehumana opera ceflarent, nili male cadca ■
'"'• *P> Wwwf. Scias. Jket ea demum falrninaefliiu- JSuiuwmtentarelibuiiFet. Sin.diBmcf.j,i. ■ • |
|||||
|
|
|
|||||
|
$!4< ^ï- B o e c ïc.
En 't gingh met Hofwijck toe, als met de Stadt der Steden,
Mijn ongeflen Parijs, die IkheenGeck met reden,
Beklaadide niet te iien door d'all te dicke wolck
Van Huyfen over hoop en 't woelen van haer volde.
Blind had ick mr geplantt, en, wild ick my ontblinden,
lek moft een' hooger' topp dan all' mij n' toppen vinden,
Die nu gevonden is: thien trappen en thien meer
Ontbinden mijn gelicht, waer dat ick 't henen keer
Ick övertopp mijn felf, en Hollands belle deélen,
Die veel en veel geilen geen' oogen en vervelen,
En all dat Delfland heet van Rhijn enSchie tot Macs,
Tot in het Noorder Silt fijn'golven, ben ick baes.
Dat heet ick overfien. Haer' Graven en haer' Staten >
Die nu Befitters zijn , en die 't wel eer befaten,
En waren noyt meer Baes-. fy koften haer belïtt
Niet meer als overfien, niet meer als daer ick fitt.
Noch ben ick het wat meer: fy fagen 't door de woleken
Van haer' bekommeringh voor Steden en voor Volcken:
Ick fien het forgeloos en op fijn Hofwijcks aen,
En laet Gods weer en wind Godsacker over gaen:
Ickvaer alsreifer mé, deStierluy moeten waken :
Sy woelen onder een in fackenen in faken ■,
Ick fie van boven neer, als uy t de tweede lucht,
Daer geen gevoel en is van onder-Maenfch gerucht.
Düs verre gaet mij n' vreughd: de vrucht van defe plancken,
Daer hebbick'tongevall noch ruymer voor tedancken:
De reden isfoo klaer als middaghs Sonne-fchijn,
Dat verr fien beter is als verr geilen te zijn :
Voorlichtigheit liet verr, en mergen is haer huyden;
Daer d'onvoorfichtigezijn als byliende luyden,
Min fiende dan gefien : en't is der wijfen lot,
Onlichtbaer verr te fien , waerom ? ' want foo doet God,
Dien niemand noyten fagh, en die d'aenftaende ftonden
Soo tegenwoordigh liet als offe voor hem ftonden,
En datgefchieden fal, als waer het nu gefchiet.
Bydieverrfichtigheitenftellick'smenfchenniet} • «
Maer
i n«*rfuji^ tt»'/'£*> (^ i^nswVfy'®' m r' im%. tf wa 3 I Uno reemis cermtiati, quasfunt, qu* fuenjr.t, vemeIi'
ajfeS-.j ïxl, 'isu. t' sortioj i/°ST£?V auns. Orfh, Hjmr.. 14. que lioïlh. }. Cnnj. |
|||||
|
_ _
|
|||||
|
H o r w r c K. 2U
«Maer's menfchen Mis, Gods volmaecktheitna tetrachten,
En diefe meer betracht is minder re verachten, Dan diéfe meelt verfuymt: laeft fagb my allemann, Nu fien ick met gemack die my niet fien en kan. Is'thooghgenoeghgepocht, is'cLessgenoegh gefbgen
Uytongefienen bouw? neen, 't is in mijn vermogen Meer wijsheits uy t de planck te treeken dan ick docht. Hierftaen wy vander aerdgeftegen in de Lochr : Lett, vrienden, die met my tot defer hooghd geklommen Van boven neder fiet; hoe is 't 'er toe gekommen, Waer zijn wy door gefchroeft ? 2 Janghs fïeile trappen heen, Door engd'en ongemack metfiichten en geftêen > Dat heeft het klimmen in, 3 daer moet hy ftaet op maken, Die van beneden op aen 't uytfien meent te raken, Aen'taenfïen eigentlick: den traegen beurt het niet, Die met den arm in 't kruys ftaet opvvaerts aen en fiet: Daerftaet wat fweetens toe. en woelen hoort by wenfèhen, En by gewill ge weid: maer daer by zijn wy menfchen, En iconnen niet alsgaen; het vliegen is quaet fpel» En met den hals betaelt: dat weet de Schipper wel j Diebeflght hand en voet, fijn menfchelick vertrouwen, En klautert in de Marfch by takels en by touwen. By trappen zijn wy hiergeklautert, en dat 's recht: Wel hem die fijn bedrijf by trappen op verrecht, By foete trappen, by niet all re wijde fchreden, Enftaeckt, alsin de Marfch, fijnfteigeren metrecfeïï, Niet aen de Vlagge-fpill, 4 daer 't hoofd draey t eer men 't weet y En daer niet yeder een fijn' moey te wel befreedü. ! Half wegen is föo veil, dat, konden wy 't bezefFen, ^ y föuden 't eens föo lief als 't Papegaeyken treffen ,- f en einde van de Stengh: 'k beroep my op de pijn Van die van all te hoogh te laegh gevallen zijn. HetBofchisuytgefuft: Godzygedanckt, feght, Lefèrj e Schrijver feght het oock. daer hoeft wel een Genefer Voor
|
||||||||
|
' Matth. y 48,
j^°nfra|o("a in fifligium dignitaris via eft. Si». ii.ep.Ss.
i40 enelol0s anirnos labor nutrit. -----non cft viii timere ■!>n?m i'*SM»f- -Ah.&Cain. Eï <A' nt'i\£®- b> «V
J q' n&>'3-fdn x qün-nn. rind.Od. 12. qwaatum caligiais mentibus hnnwnis objicit ma-
|
||||||||
|
gna fêliciraJ! Sin- de Brn.c. 14-.
j Maxima qusque bona iollicita funt, nee uüi rorfuna»
minus cjuamo^timarcreditur. Omne enim quod fortuiio evenitinfiabileeit: qüb altius fïmexit, vergit proniusin oc- cafum. Sm. Ac Brev. c.17. Non tu fris, cum ex alto pateo. furfum ad fummum escendeiis, Maxumum periculum inde- e&> a 1'urnmo ne rurfum cadas i Piaut. MU, <Ad. 4. Ss. 4* |
||||||||
|
$$6 VI. B o e c k.
Voor uw oogh en mijn' hand; foo zijn fy bey gefoolt..
Heeft yemantoyt foo langhin fuleken woud gedoolt? Maer 't is de Nasld'hae/fchuld, haer maken en haer breken, En ick hebb van de Naeld ten draed toe willen fpreken: Naer my foud 't niemant doen : nu heb ick 't foo gedaen, Dat ick na my gehoort fal werden en verftaen. En dit 's aen 't Huys ten Dêil ; wie luft'er me naer Leiden•?
Komt, Kijcker, Mannof Vrouw, ickgaeubinnenleiden. Tot noch toe treden wy in 't Voorburght van 't groot Hof, In 't Neer-Hof van 't Kafteel -, daer volght wel ander ftoff. Is 't uy t de maet geftoft ? beveelt my niet te fwijgen; Schoon op-doen heeft veel in; 't is om u voort te krijgen. a. a. Waer zijn wy ? tuflehen Bofch en Bogaerd. ftaet wat ftill; Dits 's oock mij n eigendom; ick doed'er wat ick will j En wat ick heb gewilt en fal u niet vervelen, En wat ick wilde, zijn twee wanden van Abeelen, Die nu ten Hemel gaen, en proncken met haer' kruyn ( Denckt aen mijn hondert jaer} tot in het Noorder duy n 5 Wel voeght haer dat gepronck •, fy mogen fich beroemen Voor Schutters van Geboomt, van Kruyden en van Bloemen; En food'ereen van all' teneinde levens kom Daer fy ten fcherme ftaen, 't is maer van ouderdom. Aen haer en fiet men 's geen -, en 't magh haer wedervaeren Dat een den loover-drill van haer' ongroene bla'ren Tot minder waerde duy: maer dat's't haer van haer hoofd, En dat 's daer noyt wijs man een mannfïjn' eer om rooft, 't Grijs heet de kerckhof-blom, maer 't heet foo tegens reden : 't Is 't merek van rijpigheit van Sinnen en van Zeden. Gaet by d'Abeelen op, tot daer fy fpitfer zij n, Daer is noch krack, noch kreuck, noch fchaduwc, nochfchij0 Van buygen voor geweld van 't vinnige Zuyd-weften , Of van 't verdelgend Noord met all' fijn Boomgaerd-peflen. Abeeltjens, oud, grijsvolck, oud Krijghsvolck, feid'ick recht) Ghy hebt voor ons geftaen in 't heetfte van 't gevecht, Dat 's 't koudfte van den ftrijd; en Appelen en Peeren, Of metuw' wapenen gedeckt, of met uw' kleeren: Wel heeft den Hemel u gerechtelick geloont, En in den ouderdom met ftijvejeughd gekroontt _ j |
|||||
|
.........___^»m^^ -itmnttür--...........- - ........ "---...... ----------------
|
|||||
|
H O F W H C K. 337..
Heel Voorburgh heeft met my te deelén in 't bedahckeh,
Als't op uw' ftammen fiet en als 't fiet op uw' rancken: Het fiet u niet alleen voor Voorburghs voorburgh aen; Maer voor de cjerlickheit daer 't fchier om werdt begaen: Dat weet de Vreemdelingh, de Wandelaer van buy ten, Dien fulck'en Galery doet gifièn en befluyten Watvan uw binnen is, daer'tbuytenftaeten lacht, Met fulck'en trotfen vreughd, met fulck'en foeten pracht. Dancktmytoe, Vreemdelingh, die, t'uwergunflgenegen, Noch fchooner hebb gemaeckt den fcboonlten wegh der we- gen : 'J «■ 't Is maer half prijfcns waerd, fich fèlven te verfien; Heel is hy 't, die betracht dat voor 't gemeene dien'. Is 't voorbeeld nutt en goed, volght, Boeren, en volght bueren, Wy fullen Honflaerdijck verbijfterenen Buren, En diefè t'ïamen will beioecken, heeft voortaen Geen' ftraeten als den Straet naer Voorburgh te begaen. Aenfienelicke ftraet van Stads-gelijckeHuyfen,
Is 't dat ick Hofwijck magh van lit tot lit ontpluyfen, Gunt my den eigendom van 't eerftin uw getal, En lijdt dat ick het noem mijn Tuyn-huys en mijn' Stal!. Mijn Kruyd-hof hoort'er toe, en, heb ick wel gekofèn, Het is mijn Perfen-perck, mijn Queeck van Abricofen: Een'houten warme doos, metplancken wel befraeckt, Die Suycker-wercken berght aen 't Sonnevier gemaeckt. 1 't Waer veiïer niet gemelt, foo dicht aen twee dry wegen:
Maer, daer de hein ingh klapt, hadickvergeefsgefwegen. Nacht-pluckers, weeft mijn* moey t genadigh en mijn' koft: Had ick u hier ontfien, 't werck waer noch onbegoft. Ontfiec u voor den luft van weinigh foete beten Voor dieven uyttegaen, of 't in uw hert te heeten. Ghy lett op d'eerfte meeft, ick op de tweede ftraff, En, krijghtghyd'andertoe, föodenckt, datkomt'crafj Wy hadden wijflclick na Groot-moer om gekeken, En aen verboden vrucht nochhand noch mond gefteken} Maer 't is om niet gepreeckt, de boosheit is in 't bloed i
Verbiedt het quaed te doen, 't is daerom dat men 't doet, Vv En
' Sic veto inTitÜBmeffugeris, fibonatBanoaja&averivfifcierisinfinugaiidere. Stx.'p, xoj.
|
||||
|
3?8 Vï." B o é c t.
En dreigen werdt bevel: Ick magh 'er n iet om pruy Ien $,
Staet bouwen aen den wegh ter keur van alle muylen, En aller tongen fchimp, »die aen de wegen plantt En komt niet minders toe van allerhanden tand. Nu, Wandelaer, komtin& 't fal't Hof van Hofwijck gelden.*
Verliet u van geduld, ick fal het rainfte melden, •, En fwijgen niet van 't meeft: d#er moet de Kijcker aen g> Daer werdt noy t planter moed' op eigen grond gegaen, Van eigen grondgepraett, van eigen grond geprevelt j Als 't regent dat het plaft, foo dunckt hem dat hetnevelt, Als't nevelt, is'tfoetweer, als'tftormt, enis'tmaerkoel, En, dien de hjft vervoert, en weet van geen,g6voeL . ,; j v Voord'eerftequellingh, hoort dry wqorden, eens voor allen j
't Waer meerder quellingh ftaegh op 't felve platt te vallen j En ftaegh te leggen s ftaegh te hooren, yioor pf ;na, ; Dit 's dus in 't Ooft gefchi?ku ifi 't Weftdéwedergae: z Daeris een' middel-lijn, dieHqfwijckfche^dtindeelen» '. Daer van de flincker van de rechter nietenfehelen : w Een'Ooft, een' Wefter poort, een*Ooft'een' Wefter laen,
Een Eiland Ooft, een Weft, in bey gélijeke paon ■, Een Boomgaerd midden in, een Plein, een Huys, een Vijver, Ten Zuydenopde Vlieteen open Tijd-verdrijver. Ditt'famen (kofthetzijn^) in 't Goud gewicht geleght, ;« Soo ftond de Tongh in 't huys, en bey de Schaden recht. Wie dk vcrdeelingh laeckt, veracht voor eerft fijn felven,
3 En 't fchoonfte dat God fchiep. Eer ick beftondjejdelven# Nam ick des wijièn less tot rkhtfnoer van mijn doen -r 'k Befagh mijn felven» meer hoeft niemand niet van d.oent 'm'/; Twee Venfters voor 'tgeficht,twee voor den Reuck, twee Ooreiv Twee Schouderen in 't kruys, twee Heupen daer fy hooren, Een'Dyevan wederzijds, eèn'ïvnie,. een Been^eea Voet* i Is, feid' ick, dat Gods werek» foo is 't volkome» goed,, | •■ ; , En, waer ick henendagh, ick wiftgeen wett tefoeffeew Die by dees'gelden mocht: weghj riep ick, 'fchöc-vohoecken» Enoneenparigheit, enongeregeltfcheel, ;,;».; Dat niemant en verameekt»,dan die fijn'Neus» fijn'Keel,
|
||||||||
|
■ . > cl 3 - pojj j <-- : ■.
3 Corpushominis praftantiusciterisdecore&gra''56'^'
quisabnuat! ^imb.lib.s.Hcxatm. Corpoiis uoftiip31"^ totaque figura & fotraa ,, quamaptaad natura» fit > app# |
||||||||
|
i EV?cifii?i;^.e?5Bi«cft*aMaj. Scer. tip. Xencph. 5. mitnyrab.
a To -rcto/u^jöv eT« ttu^jv k c&ïfyiya. fj^'n^v. Trdrmi. iAri.
fltph. in Ccneion. H'mJ/c tm<pm 2ojèy pC tLTiaflctyi ïji, xefv ■xdv» r»'^», S'Jip'«p- ■Alhm. lib. 5.. |
||||||||
|
H o f w y c k. 33P
Sijn'Mond, fijn'Kinn, frjft'Buyc^,.fijnalledingh, kan. lijden
VerrvandeMiddeJ-Jijnflimmuyfgeftelt ter zijden. ; - v-a: . En, als ick overijoegh waefr/jujckjenjftejl op trock',T): . >ov ; Soo viel ick op 't oneens van een'/aponfchen Rock <, Op 't onbegrijpelick van die verwerdde plecken^ [ Die 't kleedfel voor cieraet, en myyoor onluft ftrejfai. En, als ick by gevall door fulckjs paden trad, >f 'm:. . Soo docht ray, 'twas om 'tjockggdobbelr of om 't vat* Waer defè boom fpu ftaön > waeridie fteeghibu belenden-j Ick vvierd'er koortfigh af, en wae? i<?jk cmam te wenden, Daerdraeydemy het hoofd', gelijcjj des planters dé DieallesoflF^rhoedsgedraeythadyytfijn'fté. , Verlappefs van oud wefékkpili^kgenadigh dulden :
Maer Snijders yan niew'fftoffen iagh ïck nier t'onfchulden : Mijn Laken was geheel, ep ick een fcheele geck, Soo ick 't verfhipperde met een verfuft befteck Recht-zijdigh "ongemack en vond ick niet prijswaerdigh; Maer, waer hetmogelick, 'tgemackelicken'taerdigb,; 't Gefchickt' en 't diepftige te mengen onder een, Soo was de Nuttigheit verhijlicktaen de R ê&n, Dit hijlick iloot ickfoo, en noyde Poft tot Speelman, Die maeckte d'ondertrpu w; en quam'er watfcrackeel van, 't Wierd op 'tpapier geflicht, en> naer een foet gekijf, Vergaderde'tgemack, en'tfraey, als Mann en Wijf. ti Dat 's.uyt: en nu niet meer van recht of fcllèef te melden.
De Spa gingh door de Zoo van klaere kJaverr velden, Daer wel eeri.Koe dry vier haer' mengh aen bijten moght : En't heeft een',taeyen Boer wat jammerlicks gedocht, Soo koftelicken ftaej foo konfteliek te fcheuren ; ni'- X m > Maer'twafler tOegedoemt, hetfou en'tmoftgebeuren: Waerom fou 't befte groen het eewigh erfdeel zijn Van Beeften muylen, niet van Menfchen, en niet mijn? Men moet wat aen de vrucht, wataen de vreugbd.befteden : Wy leven van de Wey en van de Ploegh, dat '«.reden : MaerfonderhjfenzielenisdeMenfchnietheeij 4 ;.. . *? 'c üchaem dan vernoeght, de Geeft verheifcht fijn deel, pQ Crecktfijn voedfeloock, maeropeen' beterwijfe-, "n Gi'as of Koren- werck en ftreckt hem voor geen' fpijfe -, *v V v 2 Daer
|
||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||
|
340 VI. B o e c k.
Daer hoort fijn voeder toe, noch luchter dan de lucht,
Hoe noem ick'töp fijn beft ? s onnoofele genucht. Dat voed fel aeft het hert, en daer 't van 's werelds faken Gekneuft is of gequetft, kan 't maer vermaeckvermaken} En die voor fulcke Salv een pottjen overgaert, Heeft wiflelick geforght en wijflelick gefpaert. Verr van mijn' kinderen fy 't roeckeloos verquiften:
'k Had beter niet geweeft, dan dat fy 't van my wiften -y Maer nuttelick geipilt naer Borfen grond en macht, En heeft noy t wijfe Man verwefen noch veracht. * Vier Sonen heeft my God, en 't Vaderland gefchoncken, En, foo't een Vader voeght, ickderv'èrwatméproncken: Exuhatgau- Mijn' forgen hebben, haer doorwetenlchapp en deughd. iü" qu?L'u Voorfpöedelick geleidt tot door de tweedejeughd, SSalt- En 't fullen Mannen zijn als ick'er niet fal wefen * uuinco. 23. Daer zijn mijn'plichten uyt: God, Vader van de Weefen, z»>.»ii!, 0*575 Beveel ick haer beftier, met eene Suss daertoe ;• ^Zf.^Uf. Daer bid ick allen voor, als ick voor allen doe: 3 Befteden fy het klein datick haer naer kanlaeten
In foeten teer naer neer, in vrolkkheit met maeten, Sy hebben't lijdelick, endie'tonsgonde, leeft, Die niet te leur en (lelt dan die hem eerft begeeft. Noch ftaen wy voot mijn' Poort ('t is onbedacht gefpro-
ken, - iT '' Mijn' Poorten möft'er ftaen', óf 't waer mijn woord gebroken)
Noch ftaen wy niet-daer voor, ons' oogen zijnderin: 't Zijn Heckens, Vreemdelingh, endat heeft oockiijn'finn; 't Isopen-deuren-werck > 'tgelaet van alle vromen, Die in haer blancke hert voor geen gelicht en fchroomen, Voor geen' getuygeniss van wat daer werdt gedacht, Of in ontfangenis, of in geboortgebracht j Want, als de buyten Stoff, is't voeder van haer'rocken, En, of ghy op het werek, van binnen op getrocken, Of op den wijferfiet, fy flaen altoos op een: Maerfulckenuerwerckis, Godweethet, niet gemeen : My»
i:H'Jind/u-mfün,1&.,'rdytiit. yAthen.libm* PIaritnttmenimintererit,quibusartibus8cquibushi"n<;,'!
1 Dedimus, quodfamaiopponerepoffis. Jnv. Moiibus inftituas. Juvm.it,.
Gratumeftquodpatriaicivempppuloquededifti, } Felixquiindultisnotuitfcliciter uti ,.
Si fccisut patiia: fit idoneus , utiüs agris, Munwibus, parcumque roodum fciVMCftuendi ff**""
Ujijia & bcllorum S: pacis rebus agendis. -
|
||||
|
H O F W Y C K. 24,1
fyfy, biddick, dat het voor wat open hertighsftrecke,
Dat hier en daer een' Poort gefcheurt is tot een hecke, En dat het op het hert des Meefters werd'gepaft. Twee Poorten /eggen meer: onthael ick vriend of gaft,
't En is niet door een' deur, 't is door twee open' deuren: Den ruymen ingangh thoont wat binnen fal gebeuren, En dat de vrienden op mijn Brood en op mij n' Wijn Niet half, niet heel, niet eens, maertweemaeJ welkom zijn. Komt yemand tegens my het blaedjen om te keeren ,
En feght, twee deuren op ? daer wil men ons by leeren, Dat als 't op fcheiden komt, twee Laenen open ftaen, En dat ick tweemael heet mijn' gallen henen gaen, Die eens genoodight zijn: dat will ick niet on tkennen $ AenMann of Vrouwen-kracht kan ick my niet gewennen} d'Onheulche heuligheit, 'tonfinnige geweld Datopden foeten kerf van vriendfchap werdt mis-ftelt, En hebb icknoyt gelooft: maer wel van outs onthouden, 1 Die willen, laeten gaen, die niet en willen, houden : De Waerd moet gaft-vry zijn; z maer oock de gallen vry; En dien ick foo misdoe verhael' het foo op my; En't fal in my den lult van wederkeeren wecken, Daer gulde vryheit woont voor komen en vertrecken. Mijn' Poorten houd ick wel verdedight: volght mijn Laen,
Mijn Laenen' wederzijds: die moetghy oocklien flaen, Als Armen die mijn' vriend omhelfen en onthaelen. Doch Armen fpreken niet: dees' konnen oock geen' taelen: Maer d'ander' menfchlickheit, het Lacchen, is haer' gaef. verftaetghy dat gelach ? lettophetgroenegaef Der Linden, mijn geboomt, en eertijds mijn' Laurieren, Diehaeren koelen pracht als wafcheToortfen eieren, Endenckt, ("om kort te zijn : fyfelverzijnnietlangh) Oat wat mijn'jongefluyt van 't Vborhouts groenegangh,, Up niewe noten peep, van defèflaet te pijpen, kn > foo ick mijn vernuft noch eens beftond te flijpen, ^at Hofwijcken den Haegh tefamen fouden gaen, Jf> waer den Haegh de Sonn., datHofwijckwaerdeMaen. Vv 3 De
l}-f*&n"meM«<pi*êiv, l&ÏMil*Jiriftirttr. Hom.
ic«iinsquaiC5cajjceS(.onvlvalgjutli, Legibasinfinis, Hor. z. Sirm.6.
|
||||
|
3$) VI. B o ë c k.
De Stammen zijn gelijck, de fchaduwende kruynen
Staen hier, foo wel als daer, gelijck begraesde duynen.
Hier in gaet Hofwijck voor •, in 't 's Gravenhaeghfche Pand
Is niet als Linden-hout by Linden-hout geplant,
En dan een' iteene buert, daer Menfch en Peerd en Wagen
De vlugge Fluytertjens den foeten Haegh uyt jagen i
Danck hebb' het vuylgewoel van Wagen, Menfch en Peerd;
Sy jagen Hofwijck toe dat Hofwijck meeft vereert.
DeGoiidvinckisvan'tminft, de Kneu, de Spreew, deLyfter,
Hierfitt de Nachtegael en gorgelt met fijn'vryfter,
De Koeckoeck flaet de maet, en roemt van fijn bedrijft 3'?U
In volle vrij heit, want de Landheer heeft geen wijf: " > :
J n S té en doet hy niet dan Marrs en Vrouwen tergen, - 3g <'
En mehigh laccht'er om diens haeren ftaen te bergen. «*
Hierdanft datvryevolckvand'een'opd'ander'tack,
En, is't de Linden moe, het kieft een ander dack, Eendackvan Elfen-loof, reis-mantel van die Linderï', Dies'in haer'eerftejeughd befchermden voorde winden, Befchutten voor Noord-Ooft, behoedden voor Noord-weft, En doen noch dagelicks daer toe haer niewe beft. Heilfaemen Ellen rack, wiefoud u konnen derven ?
Ghy doet ons vreughd en baet in leven en in fterven -, Uw leven ftreckt voor muer, met een, en voor tapijt: Uw leven geeft ons warmt, en koelte, naer den tijd, En altijd louwe warmt en altijd ftill verkoelen; Uw' doode beenderen verquicken ons gevoelen, Als't Ys en Sneew verdooft, het is een meerder goed, - Geftorven, goed te doen, dan menigh menfche doet. ,; Maer branden is te wreed voor fulcken dienft van leven: Daer is een' minder' pijn, die u niew leven geven Of 't oude lengen kan : ghy leent uw' lieven romp, Daer Schip en goet aen hanght, Tot booren van een' pomp) Van kokers onder aerd, daer wateren door fluyfen, Spijt Roomens Metfel-werck, en Bruilèls loode buyfen, DaerKlinckaert, en Arduynen Koper moet vergae«a Daer ftadigh lappen is en niew verboeten aen, Daer overleeft uw lij f, en daer ontfterft uw fterven, Endaergerieft ghy kind, kinds kinderen en erven } |
||||
|
H o f w y c k. ff*
In 't water ftond uw' wiegh, uw' dood-kift licht in 't vocht j
Daer duycktghy, en ontgaet de fchennis van delocht: Onfterffelicker lof verdienen noch uw' ftovenj OnfterfFelickerpenn dan defe maghfè loven > Mijn' uy tfpraeck fchiet te kort, wanneer ick overflae, Wat winft is door verlies, wat voordeel is door fcha. d'OndanckbaerEicken ftamm en Jaetftch maer eens houwen t U kan ickhondertmael behouwen en behouwen : Behouwen? dat's niet all, ghy Ievert goed voor quaed , Ghy voed die u verdoet, ghy fegent die u flaet, En, die de vreughd will fien van dickwils niewe telgen, En neem'niet als de moeyt van wreed zijn en verdelgen > 'r Onthoofden geeft de winft: waer is dat noch gehoort ? Meer kinders dienen my, hoeick meer ouders moord. De wand van mijn Voorhout, of van mijn' twee Voorhouten y
h noch maer half voldaen: ma&r u verveelt mijn kouten, Niews-gierigh Wandelaer; foo iwijgh ick van het groen Van Haeghen Meijen-Boeck, die hier de plichten doen Van Wallen hoogh en dicht, van vriendelicke mueren > Dieray het vry geficht bepaelen van mijn' bueren, Die MaerrjeKnelisoogh onthouden uyt mijn' grond, Als offer tuflchen ons een*fteenen heiningh ftond. Verganckelicke kalck en kon my maer bevrijden} Diceewigekan bey, bevrijden en verblijden : In een woort fegh ick 't all ; 't is 't oorbaerlickftefchutt, Datfchoon en dienftigh* is, en aengenaem en nutt. Nu rechts of flinghsgewent; of quellen u de bochten
Die defe wereld laeckten d'oude tijden fochten é '■ Leght beider redenen in d'^en' en d'ander' fêhael} Wy hebben veel gelijcks, maer min als altemael. Een lange ry Voorhouts tefaemert tefién krimpen En fluyten tot een punt3 gelijek de Backers timpen, Verheught des Kijckers ooghall waer het noch foo dom, x* *n ,^e rec^'uckheit gaet alle recht voor krom m: Maer 't krom m heeft oock iijnMeughd^en 't buygen van de ftegeny !r ntwalght den Wandelaer van all te lange wegen > P » fijnfe wat te kort, de kromte maecktfe langh, n> foodeplaetsgebreeckt, dekonftisin'tverlangh. Het
|
||||
|
344 VI. B o e c'M
Het een is prijfens waerd, het ander niet te laken %
Elck een voldoet fijn' fmaeck, elck een verfnipt fijn laken Naer eigen welgevall: * eens was 't een foitfche fchoen, Nu kan een'platte leeft, en andersgeen, voldoen. Eens was de broeck foo fmall, als mag're menfchen dyen, Nu zy 't foo goed als 't will, de mode will 't niet lyen -, En 't zy danfpits, of rond, of langh, of ruym , of fmall, Elck weet fij n' ver we voor fijn koftelicke mail: De grill rolt als de Tijd: will yemand Rechter wefen, Het vonniss, ben ick wijs, en fal men hier niet lefen: 't Zijn fmaken -, en die ftaen den vryen menfche vry: Laet niemant oordeelen van 's naeften leckerny: De rechte Dreef is recht, de kromm' heeft oock haer voordeel: Susdoen, foo laeten doen, is'tveilighft, in mijn oordeel} En die den minften haet foeckt inde meefteruft, Vergunn' aen yeder een fijn' onbefproken luft. b, c. In't praeten vind ick ons het hoeckjen om gekropen. Die naer 't Langh Achterom het Korte door wil loopen, Is niet verr van de Merckt: fbogaethet hier in't groen: Maer die gelijckenis en kan my niet voldoen: De Boomen paften beft tot voorbeeld van de Boomen : Dencktdat wy 't fchoon Voorhout ten einde zijn gekomen: Nu volght de Kneuterdijck, en ftracks de Plaets daer aen: Daer heb ick 't. Hagenaer, en treckt het u niet aen; Noch ftoffick om den prijs: Ghy levert niet als Linden Na Linden op de ry: hier is wat niews te vinden, In'tniewePadniewBlad; Veranderingh verheught, En al dat fterf'lick is kan walgen aen de vreughd Die evenftadigh is: * De vriendelickfte toonen Vervelen op den duer: het oor ruft op 't verfchoonen, En alle lit begeeft dat niet verpooft en werdt} } Veel foets vergalt fich, jae langh kittelen wordt fmert. Noch is ons oogh het vieft, en keurighft aller leden $ 't Will wifTelen, of't kreunt j jae van bevallickheden}
' En
aU -npms. Pint. de lib. cd. Simüitudo fatietaris oiatd
omnibus. Cic. de Inv. 3 n'iHj%/M\i'l©-Tv7rhUïïiiX>.>i. <Anlhtll>
|
||||||
|
i
|
||||||
|
Laudibus, Sc miio cft mottaks iru« honoie. Lmr.
|
||||||
|
H o f w y q k, 247
£n die de reden foeckt van fijn' beweeghJidcheit, * ;
Sal vinden datfe daer en naulicks elders Ieit.
De niew* bevallickheit, daer 't hier me' ftaet te vleyen,
Is 't lieve loover-groen van fuy ver' Eflchen Meyen. Daervalt min fchaduws af dan m'onder Linden fiet: _ . Maerfchaduwen zijn wind, of fchaduwén zijn niet: Het lichaem maeckt den mann, de ftammen zijn de Boonlen : Als'topdewaer aenkomt, voldoet men met geen' droomen : Stae by 3 taey' Eflchen waer: De waerde van uw' trouw Verdiende wel wat roems dat hier itaen proncken fou w > . i Maerisde Vred'in'tland, ick wilfenietverftooren,} 1 Ter hellen met den krijgh} 'k magh vangcen' Piecken hoorén,; Die dunne Boomen, met een vinnigh ys'ren blad. Als 'taen mijn vonnissftond, hy fat noch op een rad, Died'eerften Eflchen ftamm tot fulcken grouwel kliefde, En menfchen raferny met wapenen geriefde. Blijft Boomen tot der dood, plantföenen van mijn'hand: En, foououderdomm, nae'menighjaer, ontplant, Leentliever uwgebeent voor Pylen en voor Bogen, En wordt voor tijd-verdrijf gefchoten en getogen, Dandatghy menfchen-vleefchfbudtfcheuren met geweld, En trecken uyt het groen in een rood bloedigh veld. 't Is langh genoegh gedolt in tweemael veertigh jaeren, Om eens den Eflchen tack tot Bijl en Ploegh te fpaeren. 1 Laet noyt de Sonn op gaen, God Vader, en God Soon, God Geeft, dry-eenigh God, die ons den ouden toon, Den on-toon, valfchgeluyd van Trommelen en Fluyten, v an niews opheffen fle van binnen of van buyten j Laet dijn'geterghde wraeck verfaedt zijn in 't verderf tv3.11 onsgebuerigh volck, daer nu dijn heiligh erf, fjijn' Kercke light verfmoort en in haer bloed verfopen, «aer Konincklicke bloed, en buyten hulp en hopen, fin buyten trouw en trooft voor eewigh fchijnt ontdaen, t En zyghy met de boos'eens in't gericht wilt gaen. Daer was ick over Zee: afgrijfen doet my keeren, 'an daer een eenigh Heer gefplift is in veel' Heeren, Xx ' Van
^ ïüude tuo Marti, miles, nos ótiimus arm». OvÜ. de I CandiJapas;homines, mtxtfecetiraferas. U. j.
« z il ■ïïvrn tifUü» v^f*uy<»i i filoi ifïit. ^nftcph, Tac.
|
||||
|
34,6 VI. Boe g k.
Van daer een' Kroon, een' Kroon, en noch een' Kroon verraft
Op hoofden is geraeckt daer op fy niet en paft. Hoe foet is 't in mij n Laen te komen uy t die flancken!
Wat hebben vvy met ernft den Hemel te bedancken, Voor 't fachte fpiegelen aen volckeren, diens quaed Het onfe fchier, niet fchier, maer verr te boven gaet! 'kHebb met den Efch gedaen, Efch-doornen, fchooner troncken, Ghy mooght niet ongemelt mijn' Vierhoeck om ftaen proncken. (Dit'sMerckt-yeld, ofdePlaets, naeft aen't kort Achterom, Of aen mijn Kneuterdijcl<f) ick heet my wellekom, En, vrienden, timeteen, die met mijn'trage treden Tot op dit groene Ruy m geduldigh zijt gefchreden. Leent noch wat lijdfaemheits eer dat \vy verder gaen, 't Is mogelick de pijn wat waerdigh ftill te ftaen. My dunckthet iseen Plein: een Pleintjefult ghy 't noemen:
Maer, daer de waerheit fpreeckt, en fchroom ick niet te roemen, Dencktaen hethoogh gebouw van bakken verr gebracht Dat geen vervuyl en kent van Spinnewebs gedrocht: Denckt aen het trots gewelf van Hollands oude Heeren, Daer duyfend Menfchen daeghs en duyfend in verkeeren, Daer dack, en mueren toe, gekropt zijn met den pracht Van Spaenfche Vendelen by Wilhem t'huys gebracht,. By Maurits menighmael, by Frederick om 't befte, By Wilhem ander mael: (God geve niet voor't lefte: Soo 't oy t gebeurde dat de lefte van dien ftamm Den toom van 's Vaderlands beftier te ftade quam} ., -. Daer eens het bloedigh jock gefchopt en afgefworen, En uyt deflaverny^de vryheit is geboren •, Daer laeft der Pylen knoop, die op het flippen ftond, Van niews vcrfekert is in broederlick verbond. 'tEnisgcenKamertjen: 'cmagh wel een' Kamer heeten: 't En magh geen'Kamer zijn: eea'Saelis't,diewy weten Dat by de grootfte ftaet■.>' een vloer, daer menigb, voet Den anderen doorwerrt en geen beiert en doet. Maer, brenght de Maet-ry voort,'k fal 't tot een vloertje maken)
Een Vloertje tot mijn Plein t nu fchijnen't ilijve kaken > Stracks fullen 't ftappen zijn. wat zijn thien roeden vlacks Op vier of vijf in't kruys? veel, feghtghy, onder dacks: . |
||||
|
HOFWY C K. 347
>rIs fekeren bekent: maer dobbel doet veel fchclen., , ... ,
En dobbel is de vloer, en tweemael hier de deelen
Van gins het breed en 't langh} Siet vry mijn PJeintjen aen, f
Daerghy ftaet, foudenpas tweeHooffche Saelen ftaen :
Maer't fchijnt niet. Dat's foo waer, dat ick, die 't hoor te weten.
Mijn fel ven menighmael de rnis-maet heb verweten,
Mijn'oogen menighmaelin 'tongelijckgeftelt;
Tot dat ick't wiss en't waer van niewshadovertelt,
En'tvonnisstegens mijnfteegh onverftandgeftreken,
Doe 't waer was en waer bleef, beftond ick de gebreken
Van 's menfchen oordeel ('k meen fijn oogh-deef) aen tegaen ?
En, dool ick nu noch niet, fbohebbick'tdoeverftaen.
Dit Plein is, alsickfey, twee Saelen; maer twee Saelen
Meteene kapp bedeckt; en die kapp doet ons dwaelen: Die kapp is 't halve rond des Hemels, datwyfien; 1 En tegens fulcken kapp wat is dit Plein ? miflchien Een punt in duyfenden van punten doorgefneden. Doe pleitt' ick tegens my, doe vraeghden ick mijn' Reden, Is 't wonder dat het krimpt en klein wordt in ons oogh t h 't wel een ftuckjen van een pees tot fulcken boogh ? Langhsdie leer klom ick op tot boven all' de buyen Die'tZuyden tegens't Noord,'t Ooft tegens't Weftenruyen Bydagelickskrackeel: vandaertotbydeMaen, Van daer verby de Son, tot daer de Sterren ftaen, Van daer tot daer Gods mann fijn' heilige gedachten, 1 Sijn Lichaem, of fijn' Geeft ("hy kon 'tnietfeggen} brachten Ten derden Hemel in} en 'k was mijn Pleintje quijt, Alsof 't 'er niet en waer. ? Doe viel ick aen 't verwijt Van's werelds ydelheit, en, feidick, fotte menfchen, Befteedt men daer beneên dat fbrgen en dat wenfehen, Dat eewigh tommeien aen fulcken nietmetall ? Js heel de werelds kloot niet meer als fulcken ball» , Js't fulcken balletje? en, alswy'talbefaten, Met all'den Mieren-neft van Kroonen en van Staten, Xx 2 Waer
|
|||||||||
|
i Omnem Terra ambimm ad Coeli fpatiampunaiconftat
oteloae«tionem.&ïrt. LAG,»/: |
ftum, quodimer tot gentes ferro& igne dividitur: qua»
ridiculiiunt mortalium termini! PunÉttim eft illud inquo navigatis,inquo bellatis.inquoregnadiiponitis. Sm.i. nat.j. Terram hanccum populis urbibufque & fluminibus & ambitu matis, ptmóti loco ponmius, ad univerfa referentcs. Sen. Conf, *i Mare. |
||||||||
|
k« M Pun,aus ("«que enim eft aliud Terra in univerib)
"Sas hTaterW gl°tiaC noAtx' hscfedes, Mc honoresgeri- tuati K Ce!tetcemus'mPer'a' We opesrapimus, hictumut- '«ismanum genus. PIm. p, 11.1. «8. Hoe eft iliud pun-i |
|||||||||
|
348 VI. B o e c k.
Waer 't wel een Datje by het onuy tfpreeckbaer Dit,
Waer 't wel befittens waerd by wat men hier befitt ? 1 Mijn' ziel was foo vernoeght in 't geeftigh ommeroeren Van all haer binnenfte, en 't heilige vervoeren Vexwerdden haer foo foet in 't dencken wat fy docht, Dat ickfe pijnelick van boven neder brocht: My docht fy futfelden, en hare kiften fpraken Van Tabernakelen om hoogh te mogen maken: Soo wel was 't daerfe was, en daerfe gingh foo flecht. Nochtans hier is fy weer. Hoe raken wy te recht ? Efchdoornen > leeft ghy noch ? u liet ick hier beneden j U komt het einde toe van mijn' gebroken reden. 1 Zijt ghy het wild geboomt daer 't mannetjen in fat Om God in 't vleefch te fien ? Daer leeft wat in uw blad Dat Sycomorichlijckt; en'theeftdeföeteluyden Die, langhind'aerdverrott, noch leven in haer'kruyden} Doen feggen ja en neen■, en 't haright noch in den ftrijd, Dien ick niet fcheiden fal: ick neem u foo ghy zijt y Of als m' u hebben wil, of als icku kan vinden -y Half Moerbey en half Vijgh, half Wijnranck en half Linden, Al foo m' u doopen will > mits ghy voor flaeven ftreckt, En mijn hoofd met hetuw, als Pardfo/fcti, deckt. 'tlsaengenaemendienftj foolangh uw'kruynenduereöi
Maer dat 's half-jaerigh werck: Dat weten uw' gebueren, Mijn' bruyner Ma'nnetjens, die tuffend! beiden op By ell voor ell in 't jaer haer' nemmer grijfen kop Ten Hemel fpoedigen, om Somer-Sonn te blinden, En 't plein te decken voor de fchraele winter-winden, 'k Verpraet m^: Vis oud Hout, en hondert jaer in ftaet Van breede fchaduwen. en die van verre ftaet Verneemt van Nootdorp af het vierkant Bofch van Maften; ■ En die 't van bijds geniet (u meen ick, lieve Gaften,
Die Coets en Peerden hier of voor de koude berght, Of voor de fpitfe Mugg'die warme Henghften terght} Prijft de voorfichtigheit van Hofwijcks dooden ftichter, Die 't ongemack bevroed' en maeckten 't Beeften lichter, i Jamvetbip&teiiaiumUiipaivjvifatft, utmeimperii noftrij quoquafi ptmaumejus attingimusi p«nit{l:Ct,
Scmn, Stip. z. Lm, iy. 3,4.
|
|||||
|
J V
|
|||||
|
H o f w y c k. , ip
En menfchen aengenaem, gelijck is alle pijn
pie onfen naeften fmert en daer wy vry afzijn. Mijn Wandelaer is moe: ick kan 't hem niet verwijten:
Wie foud fijn' lijdfaemheit in 't ein de niet verflij ten, Opfoo veel wildgeklaps? maer'tfal haeft beter zijn : Tot noch toe voed ick hem met Peper en Afijn, Totallerley Salaet vanfmaeckeloofe bladen : Hier neffens light een Bofch dat beter is geladen j F. Een dat de keel toe lacht j een' Keucken-wilderniss,
Daer 't fruy t gefchotelt ftaet en maer te grijpen is. Komt binnen,Heer enVrou w;maer,Meid enKnecht,ftaet uy t,enr Lackeyen, weeftgegroet, en, Pages, wandelt büy ten: Voor fulcke Kijckers zijn de fporten van dit Heek, Voor fulcke moft mijn' Bors aen 't koftelick befteck, Dat defen Boomgaert floot in vy verlicke Grachten. Een woord voor duyfenden, all die maer met gedachten
Mijn' finlickheden rooft, is hier foo willekom Als hamer-flagen op een' Porceleine komm. Nochtans is 't open Hof in defe vier Saletten. -
Maer moet ick Heer en Knecht gelijck aen tafel fetten, Plant ick voor groot en klein? Ey, jongh volck, neempt mijn geld, En fhoept den Merckt-korf uy t, en dóet hier geen geweld. Geweld is, achterbax den Landheer af te haelen, Datweinigh ftuyvertjens metniemands leed betaelen, Daer 't naer den kooper wacht: Hier kan mij n foet verwacht Van menigh jaer gequeecksonwetens, ongeacht, . 't Geftolen beetjen zijn van die maer luft te fnoeyen: Hier kan de dertelheitden teeren tackin 't bloeyen Söoternen dat hy bloed', en nieten bloey van 't jaer. Maer 'k wenfehte, dat föo fterft, noch ongeboren waer,
Eer dat ick om een leur van Appelen of Peeren Hetvriendelickonthael van vreemden moft ontbeeren, En fien fuer eer ick 't wift. Neen, vrienden, wie ghy zij t, Dierny een deel vergunt van uw' verloren tijd, En komt van"uy t den Haegh tot binnen defe hagen, Gevolghtofongevolghtj ick flelPt aen uw behagen,' *Je fleutel van mijn hert is die van defen thuyn j Daer is een' vryejachtoock in 't verpachte Duyn: Xx 3 Magh.
|
||||
|
350 * VI. B o e c k.
Maghdegebrooddekriechtiïjns Meeftersplaets bewaeren,
lek gunn u met de vreughd de vrucht der volle jaeren -, Pluckt en doet plucken, fchudt en laet u fchudden, raept En laet u raepen: denckt de Land-heer fitt en flaept; 't Is buyt all wat u luft: fpaert maer de teere telgen > 't Ooft is ten beften, 't houten kan mijn niet verfwelgen; Die't Capitael behoudt forght voor den Intereft: Dieblijftu op mijngunft voor'trtaeftejaergeveft. Doftoren van den Haegh, 't zy t'uwer baet gefproken:
Send ick u Siecken t'huys, ick houw my nier gewroken > My is geen leed gefchiet dat wrekens waerdigh zy : Is 't mergen mogelick, Rhabarbertje ftae by, En Sene, windigh blad, en Mann' en Tamarinden, En Aloë, die't all kont drijven en ontbinden, De fchuld is buy ten my: ick ben maer Waerd geweeft •, Dien 't minft van allen paft, ditfehsedt oidatgeneeft. 'k Hebb vry gelag h gegunt, 'k hebb mildelick gegeven, En laeten nemen: maer van giften die vergeven En draeght mijn Ackergeen: * het fchielick witte-brood Dat naer den Duy vel heet, en altemets eens doodt, En altijd geck en lockt, en wijfe luy doet duchten ,- Schaft" ick geen' vyanden. Indien uw' (iecken fuchten, 1 Sy wijten 't niemand als haer' ongebonden keel, En't lieve mis-verftand, dat3 KoftelickTe Veel, Dat gulde letteren tot uwent moften eeren > Raeckt dat ter wereld uyt ? feght, goeden nacht, mijn' Heeren, AenBoeck, enApotheeck, aenCroesenRccipe. Maer't ambacht lijdt geen' laft; de Duy vel lacht'er mé.
Van Adams Boomgaerd af tot die wy heden pooten 4 Zijn onfe keelen maer bedrieghlicke gooten, Verraders van ons Lijfen onfe Zielen toe. Och of fy lacchen koft, die weelderige koe, Die ginder in 't voll-op van Hollands befte weiden Genoegh en overdaed foo wijs'lick weet te fcheiden -,
\vat
i Hoc hic quidem homines tam brevem vitam colunt, talem fe cogitat,'quod nemo imbecillum ? S**- 'f'} ^ '
|
||||||||||||
|
Cu
|
m hafccbtrbasejufmodi iafuamalvum congetunt, Fot- j j Ou' Av ajaöö?, i-a *v ftdn.nl 4fijnat». Hiff'1"'
|
|||||||||||
|
midoiofas di<3u, non cm modo : quas herbas pecudes non
cdunt, hominesedunt- Ptaut.'Tfcud.^. 2. Viiibus ancipiles fimgi ponentur amicis, jf«w
a Numquid enim hic furoi eft, quod nemo noftrum mot- |
||||||||||||
|
aphör. f
y Eb mores Tenete > ut homo maxime cibo peieat'
lib. 16.t.t. |
||||||||||||
|
tin-
|
||||||||||||
|
Hoi \*^y c k. 3^
Watmaeckre fy gefchals, wat fprack fymetgenucht,
Dat > &ie -haer Meefter is, fijn f elven niet en tucht,
Dat die de wetten maeckt en roemt alleen op Reden,
Geen' eigen wett en weet voor 't minfte fijner leden;
Geen' buyck, geen' mondjes-maet, datBeeften Menfchen zijn,
En menfchen meeftendeel maer redelick in fchijn /
Watlightmy aen de moeyt van't pleiten voor de Beeften ?
'tStuckvaltmy wattefwaerj ickfchenek herftercker'geeften : Want, wat de keel belanght, en 't leckere verdriet, 'tZyroemeloos-gefeght, deSonden raecktmy niet. Banck hebbe Die my gaf mijn felven te vermannen, 1 En tegens 't fottgeweld van Mond-Juft in te fpannen: lek ben niet fmaeckeloos, noch mijn gehemelt fïeen : Maer't is mijn Hemel niet: mijn'tongh en isgeen beenj Sy voelt j 2 en ick voel óock hoe langh f y dien t te voelen, Hoe veel, en hoe veel niet: verdrindcen is geen fpoelen $ Daer hoort maer drincken toe; dat weet ick, en wat meer: Gelijck het fpoelen koelt, fbo doet3 verdrincken feer : ♦All datick dragen kan, en fchroom ick niet te laden r Maer dat ick niet en kan;* het minfle Meer, kan fchaden: Als't vat maer vollen is, fbo drijft het, ofhetftond; Soohaeft als't overloopt, foo moet hetnaer den grond; Dat doet de lefte dropp: wat doen dan duyfend droppen Naer'tvataen'tfïnckenis? *lett, fponfïen, lett, foppen, Lett, drinckers, dietebedd, gelijck te gronde, gaet> En, daer ick wefen wouw, lett, Snoepers fondermaet, Watdatuw' Maegh geweldsvan Tongh en Keel moet lijden, Van overfwelgens meer als Beefïelick verblijden. Een gierige Fortier magh aen de deure fïaen,
De deur van 'cKamer-fpel, en laeten binnen gaen Al wat 'er wefen will: in 't ende moet hy hooren Datover-vall benauwt 5 dan moet het of van voren, W weer van achter uy t, dat meer is dan de Sael Kan fwelgen met gemack. Ickfpreeckgeen' duyfter' tael \ De
1 *-Wesmwif !U\im^i1rrfpür>a\Ui. Tallad. dp. Stel. I wa'jr tiacMmS <f«<Sj. Calliflb.aA lAUx.ap. P/nt. de tra aiiil.
gJ! J"** J°»fe<»> inhftu fu$w.Thmn. HW Tril -re>« - f Ka/ -tS mi ii iraXu . <rf (fj^ m^ipun. Hippeer. 2. i»ti pwfji'/.t.-ay. tiirifW^i luü, x-n.xAiis, A'i*'iJicis'- ^épher. 51. 'jff""' ^i!,x '" Syitnph af.^iibm. I 6 Hinc phrerefis pericuïofa , hinc calculi gravis poena,
3 ^"fcuntinpncuUnnemem. Uanii. 5. iJftnn. ' hinc e.vitialiscrudi'as, hincvomiitis ftequens,.ftincfitsepa-
foltüt •vlIlum kominibus roodeiaii, fêd vmo homines fas cum inteinorum vifcciuui.Ci'uoic fundemiijm. ^/imtuf. .
' W i"idetB ptobi fuat. Tim. Tim. Q» tUMfw icHïl. &jejtm,- |
|||||
|
—__.
|
|||||
|
3?z VI. B o e c k.
De faecke felf fpreeckt Duytfch: wie ooren heeft, kan hooren -t
Wy fien wat ons gebeurt van achteren, van voren,
(Daer moet geen doeckjen om) van ond'ren, met verlof,
Van boven rau wen rott, en geel, en groen, en grof,
En al om eens Portiers verraderlickonthaelen
Van all dat binnen will, en eindelick de Saelen
Van Maegh en Buyck en Darm doet berften van Colijck,
1 En, voor het befte loon, maeckt van een Lijf een lijck.
Nu, Snoeyers, 't ftaet u vry -, ghy mooght wel binnen komen;
Maer, weeft 'er op verdacht, de dood is in de Boomen j Dan 't leven ifler oock. Siet ghy die peerfche Pruym, Die ongefoolde Maeghd van vinger en van duy m, Dien Appel, goud op groen, die wonderlicke Beften, DieKerflen, uytterlick als roode wijn infleflen, Noch beter in haer lijf} die Peer met haer geflacht Door menighoverfpel tot foo veel keurs gebracht ? Het lacht all, dat men 't fiet ( men fchijnt het fchier te hooren, En fo waer't Spreek-woort valfch,de Buyck en heeft geen'ooren) Maer 't lacht voll Aloès, voor die fich'felrs verraedt, En nieten onderfcheidt verfottzijn, van verfaedt. Ghy zijt verfaedt, en meer, vanditlanghwijligh preken j
Maer, hoort het tot de lijft van kribbige gebreken, Uyt dingetjens van niet, uyt ongeachte ftoff Te fuygen 's fchepfels nutt, te tuygen's Scheppers lof j .lek ken de volle fchuld, en wilfe niet verbloemen: 'k Maeck geeren yet van niet, en diftelen tot Bloemen. All wien hetluft met my de Bloemen gae te flaen,
E. E. Begeve fich op zy, daerall'deP-Mannenftaen, ('k Segh niet meer Mannetjens •, dat voeghd' haer'jonge jaeren)
Maft-boomen, dick en fteil, die met haer' bruyne paeren DeCingels van mijn'Thuyn omcingelen met pracht, En maeckend'er by naeft van Middagh Midder-nachti D'AthcenfcheGalery daer Roomen felfs gingh haelen De wandelende less van wetenfehap en taelen, . Moet fwichten voor dit pad, voor defer paden groen. Komt, wijfe Wandelaers, hier hebb ick u van doen:
Laet Vrouw en Kinderen de voofe vreughd der vruchten Genieten voor haer deel, en naderhand befuchten 5 ^ 1 Nonnefuror&ulümusmemiumerroteft, cum tara exiguumcapias, caperemultumJ Stn.itBrev.c.io.
1
|
||||
|
H O F W ï C K,
|
m
|
|||||||||||||||||||||
|
Wy fullen Mond en Tongh belleden aen wat meer,
Aen vrucht daer van den beet tot beter voed/el keer'. Het gemelick verhael van Staetfche vodderyen, .
Van Werelds werringen en meen ick niet te ly en : ("Die wetten fchrijv' ick voor) ick bann den heelen Haegh, Met al fijn achter-klapp, * ick bann de vuyle plaegh Van loofèpleitery > ick bann d'onftuymigheden Van over-heerigh volck in ongerufte Steden, Den niewen overgangh. Ick bann het bits vermaen VanKercken-fpertelingh: Staetuyt, Arminiaen, Die op den Gomarift uw' tanden meent te flijpen; Enftaetuyt, Gomarift, die defen meent te grijpen Eh krabben d'oude roov' van 'tfeer van Achtien op: AU' die u fulcken gali voelt fteken in den kropp, Ick bid u, ftaet van verr, en laet de vuyle luchten Van fulckepoelen hier d'onnoofele geruchten Van beter onderhout niet fmetten met verdriet: Vergalt ons' eenigheit met fulcken Alfïèm niet. In 't drucke van den Haegh verdragen wy 't by rijden, En draegen met geduld all dat men daer moet lijden, En ftaen ons' poos te roer, en vinden in 't krackeel, 2 Wel tegens heugh en meugh, ons ongelbchte deel, Enfien ons niewen haet voor ouden dienft beftellen, En met gerockten vloeck voor vrome meeningh quellen: Hier zijn w' op Hofwijck, 3 fchouw van al dat Hooft en Haeght En al dien d'onvré luft, en dien de vré mishaeght, Mishaeght ons' broederfchap, die fonder Eeck en Alflem Naer Waerheit en niet meer, der Zielen eigen Baliem, fjoor foete wegen fpoort, en houdt geen onderfoeck ^aer' moey te waerder dan Gods een en ander Boeck 4 In 't een en 't ander Boeck zijn een' en ander' Bladen
V oor onfer oogen mift met duyfterheit geladen: |
||||||||||||||||||||||
|
De
|
||||||||||||||||||||||
|
Yy
|
||||||||||||||||||||||
|
*« procul ütes & amarae prailia linguï. Ovid. de <Art. z.
- Tt^tLnBS,aniemeum quidquid doktexuelimen. Juv. u. |
||||||||||||||||||||||
|
Pertinet, nefcire malum eft agiramns. Hor. t. S*t. 6.
Romz magni officioium negotiommque aceivi omnes S
contemplatione talium abdurunt, quoniam otiofoium & in magno loei filentio apta adminiftiatio ta/is eft. Tim. 35. j-. 4 Involuta verkas in aitolatet; nee de malignitate natura:
queripofliimus: quia nullius rei difficilis invemio eft, nifi cujus liic unus inventa: fru&useft, inveniflê. Quicquidnos meliores beatofque fafturum eft, au tin aperto, autinproxi- no pofuit. 5e». de Bemf. 7.1. |
||||||||||||||||||||||
|
f Y'JI&X'W
|
' "Jt/Ml ; sAtlMT.
|
|||||||||||||||||||||
|
:Priffiu ,en'™ non tan,um ab hominibus, fed a rebus,
nf;_ ,m.a meis' Sm. ep, 8. Minimè male cogitantes funt, «griculmts ftudio occupati fuut. Cat. de re Ruji. |
||||||||||||||||||||||
|
s Ergo,
nmo otitut non de villis domibnfve alieni.;
- male necne Lepos faltet: fed quod rnagis ad nos |
||||||||||||||||||||||
|
'i
|
||||||||||||||||||||||
|
3f4< VI. Boe ck,
De Waerheit ifler in, dat s'klaerheit fonder vleck -,
1 d'Onklaerheit is alleen der Leferen gebreck >
Die dat den Schrijver wijt, doet even als de blinden,
Die midden op den dagh den middagh niet en vinden,
En keuren hem voor nacht, om dat haer alles fwert
In haer onkunde dunckt, en't witt onthouden werdt.
All't noodige nochtans is klaer voor alle Vromen,
Als middagh: uytgefeght, de moedwill onfer droomen;
Den Lefer die fich minft in fulcke droomen voedt,
Gedijdt ontwijffelick het noodige tot goed.
Maer defer redens toom en zijn wy foo niet machtigh,
Of hy ontilipt ons wel: foo dat ons klaer, klaerachtigh, En waer, waerachtigh werdt: en dan volght meer en min, Naer meer en min verlaets op 't foet van eigen finn: Soo komen wy fomtijds van finnen wat te fchillen, Soo dat'er twee Zuyd-weft, twee and're Weftaen willen •, 1 Maer 't fcheel en maeckt geen' twift; ick haet mijn' broeder niet, O m dat ick liever groen, hy liever purper fiet: 't En is geen Menfchen werck; 't zijn ftege 3 beeft'lickheden, Eens anders met geweld te binden aen mijn' reden, En maken plotfelick een vyand vaneen' vrind, Om dat hy fijn Geloof in 't mijne niet en vindt, Om dat hy niet en voelt dat ick meen wel te voelen. Laegh dat vuyl over boord, wat waerd'er min te woelen, Wat waerd'er min gefpoocks, wat waerd'er min gedruys, Wat waerd'er koele kalmt' in Kerck, in Huys en kluys! Om alles in een woord van kort beflagh te knoopen,
Vind ick mijn' even-menfch net toe-pad mis te loopen, Den By wegh in te flaen; of fien ick hem verlockt Van fpijfe daer de dood een' tand heeft in gebrockt > Wat maeck ick voor gebaer ? ontftell ick my van buyten, Ontfteeck ick mijn gemoed; werpkkdien Mann metkluyten> Schend ick hem met verwijt, wenfch ick hem erger quaed Dan 't geen hy eten will, dan daer hy henen gaet; Haetick hem om fijn doen, vloeckick hem om fijn dwaelen? Dat ly den Hemel niet: Ick tracht hem af te haelen, T. |
|||||||
|
re, 8cunicuiqueluumrentircrelinquere. quaniW11
fermonibus delêrvirc. Th. de l{emp. de lm. Chr. ï.4+;.,- f ja- 3 Mundi Principio indulfit communis conditoril
turn animas i nobis animum quoque. J»v. 1 s- |
|||||||
|
j Animusnofteradverapercipiendacaligat. Sen 10.ep.7z,
2 Indefurorvu'go.quodnuminaviciriorum Odituterque locus.qunm foloscftdat habendos Efl'e Deos.quos ipiè colit.
Jmu. Sat. 15. Utilitis cft oculos i rebus difpliccnütius avwts
|
|||||||
|
H o f v v c jc. 3^
lek thoonhem fijn gevaer} ick wijs' hem 't beter pad
Met all' mijn' Redens macht •. foo hyfe niet en vatt, Ickfuchrhem droevigh naer, ick wenfch hem beter'oogen, lek ftraffhem met niet meer als broederlick medoogen, Ick doe hem wat ick wou w dat my gebeuren kond', Wanneer een Broeder my een ftall-licht volgen vond} God roep ick tot fijn' hulp -, God, diemy heeft bevolen Mijn' vyand wel te doen: ' wantfelver foud' ick dolen En in den doncker gaen, gund' ick mijn' naeften quaed, En fultte fijn ellënd met Chrifteloofèn Jiaet. Wie deert Gods erfdeel niet, wie treurt niet om de Joden,
Het heilige geflacht, dat haeren Heiland doodden ? Wie deert de blindtheit niet van 's werelds gróotfle deel, Dat Heil en Duy vels macht noch hebben by de keel ? Wie kan de Chriftenen befien en niet befchreyen, Die door Roomfch mifverftand van Sion zijn gefcheyen, En willen fcheppers zijn des Scheppers die haer fchiep, En willen noch voldoen 't geen hy van 't Kruy s af riep 2 By Hem te zijn voldaen, en doen Hem ftadigh fterven, Die ons door eene dood het leven heeft doen erven j 't Zijn blinde grou welen , onnoofel mis-verfland: God weer'fe meer en meer van u, mijn Vaderland, God kome noch eens af, en geeflel'hier beneden Noch eens die koopers uy t fijn' huyfèn der gebeden : Het fchijnt geen Menfchen werck, wy zijn der moey te moe, Der vruchteloofe moeyt'; daer hoort mirakel toe. Maer eer 't mirakel kom' ("Hy weet fijn' goede tijden ) Wat zijn ons' plichten meer als treurigh medelijden ? Wat zijn ons' wapenen, als bidden om dien dagh, ^ie eens de heele Kudd' in een' koy brengen magh ? Dat bidden is mijn haet, mijn vloeck, beminde blinden, Datfultghy in mijn' wraeck, inplaets van mutfaerd, vinden, Dat Chriftelicke vyer, in plaets van rad en galgh, ^aer van ick even fbo als van uw' mifdaed walgh. Dit 's uy t het Boeck gepraett dat God heeft willen fpaeren
* ot onfer zielen licht, van do e wy niet en wa ren. Yy 2 Het
0 *-:«»T«J'(j,a,7j!|)) ^ $ «VUpeV hni (umi, wt»TO07!> ftii ïatèLfn lyiir» mini*, vfamléi. lliM.l.9,it.
|
||||||
|
'J> 30.
|
||||||
|
356 VI. B o E c k.
Het ander light'er by: 1 het Boeck van alle dingh,
Van alles dat hy eens in 't groote Rond bevingh,
Het wonderlicke Boeck van fijn' fes wercke-dagen.
Wat feght ghy, Wandelaer ? indien 't u kan behagen,
Wy gaen van blad tot blad, van daer de Sonn begint,
Tot daer Sy flaepen gaet, en laet de wereld blind:
Wy weten wonderen uy t dit Boeck te vertellen:
All zijn de Sterren veel' , wy wetenfe te tellen,
Te paffen op een' myl: al loopt de loffe Maen
Dan blootshoofds, dan gehult, dan met een masker aen j
Al duyckt fy voor onsoogh, fy kan-ons niet ontflippeni
Wy weten wat fy meent met plecken en met tippen,
Met ringen, en met geen'; wy weten wat haer fchortt,
Wanneerfe fomtijds Goud en fomtijds Silver wordt:
All krimpt de dageraed van 't Oofter-punt naer 'tZuyen,
Wy weten waer 't hem lieght: all pruylt de Locht met buyen,
Al huylt fy gins en weer, al ftelts' haer felf in vlamm,
Al rommelts', of't blauw dack van boven neder quam,
Al fchreitfe weer daer op, en lefcht haer' eigen' vieren,
Al lachtfe datelick met Kruyden en met Dieren,
Dien haer' geftalteniss tot luft en onluft wendt j
Van all dat Uerwerck zijn de veeren ons bekent,
En rad en ronffelen, en ketingen en fnecken :
De Mift en mift ons niet, noch wat hem kan verwecken j
De Dauw is niet foo fijn, wij'n fien hem dropp voor dropp -,
De Zee is niet föo diep, wij'n keuren op end* op
Wat van haer maeckfel is, en waerfe't Sout van daen heeft.
Wat datfe van de Sonn, wat datfe van de Maen heeft,
Hoe datfe groent en graeuwt, hoe dat haer volle plass
Gedurigh voller loopt en houdt fijn Water-pass,
Wat Ebb en Vloed beduydt, wat wetten haer bepaelen,
Hoe verr men Weftwaert uyt haer voor-ftroom moet gaen halen >
Om Qoftwaert aen te gaen, hoe verr de Naelde wraeckt,
Wat datfe fomtijds ftaend' en fomtijds eaende maeckt:
1 J & \yat
|
||||||||
|
fit, fcccdoimpofitusintelligit, cumfellam aut tribun^"
cenderat, quamhumililocofederit. Depono hoc 3P"^ nunquam plus agere fapientem > quam cum in comEC ejusdivinaatquehumanaveaetuflt. Stn-'(.&%< |
||||||||
|
ïfyu'iW kun!, lij» [Min 3ïitJuj',«Mx Kj ijüjtniu!. EpiB.
lih^i.iijp. Cum fapiemiRemp. ipfodignam dedimus, id eft Mundum : non eft extta Remp. etiamli fecefferit, imo ioitaffe, lelifto unoangulö, inmajoraatcjuxampjiotatran- |
||||||||
|
H o f w y c k. 377
Wat dat den Aerd-kloot fteunt in 't middel-punt van allen,
Waerom hy vlot en vaft kan drijven, en niet vallen 5
Wat in fijn ingewand het mindere Metael
En 't meerdere verweckt; hoe dat doorfchijnigh ftael,
Diefteege Diamant, die bloedige Robijnen,
Alsfterren onder aerd, in 't Ooften veel verfchijnen,
In 't Weften nemmermeer: hoe d'Oefter is van aerd,
Diepuyck van Peerelen, maer noyt gefond, en baert :
Waer van 't geboomte groent, waer langs en door wat monden
Sijn blancke voedfèl komt uy t fware fwarte gronden :
Hoe'tin detacken rijft, hoe'tin debladen ftuyt,
Hoe 't in den Somer werckt, en fcheidt'er 's Winters uy t:
Wat Gouwe ftincken doet, wat Roofèn wel doet riecken -y
WatKraeyen fwarte geeft, wat Swaenen witte wiecken j
Wat Eyeren bevrucht, wat Wafch en Honigh fcheelt,
Hoe 't by de flechte Bije verftandigh werdt verdeelt -r
Hoe beerren beeften zijn, en bengen haer' leden,
En ftieren haer beleid bynaeft met onfe feden:
Hoe 't aller wonderlickft der wonderen, de Menfch,
Van Menfchen werdtgeteelt met min fchier als een' wenfch y
Wat Ziel, wat Lichaem is, en hoe fy konnen paeren -,
Hoe't Vier in 't herte komt, hoe 't Silver in de haeren,
Hoe't Bloed de fchaemte meldt, hoe'tOogh van verre voelt,
Hoe all het fichtbaere dat door den and'ren woelt
Gefchift werdt fonder moeyt, en fonder konft gefcheiden:
Hoe Neus en Mond alleen, en Ooren met haer beiden
GeKjcke plichten doen; wat Lippen tot de Spraeck ,
Wat Tongh en Tanden doen tot beide, Spraeck en Smaeck,
En in wat bochten die de defe moet ontmoeten :
Hoe't Hoofd gehoorfaemt werdt van Handen en van Voeten,
Niet met de moeyte die een Heer neemt als hy wenckt,
En doet fijn' Dienaer gaen, maer even als 't maer denckt:
Hoe'tBloedfchift van fijn' Wey,Hoe 'tMelck word in de Borften
Hoe't elders Veil en Vleeich, en elders harde korften
*^an Knorr en Beenen werxit: Hoe 't in de Keucken gaet,
j^ntfanghfter in 't gemeen van alle goed en quaed,
UeMaegh, verkrachte Maeghd van onfe gulfigheden :
wie Koek is, wie Kocks maet, wie Onder-koek met reden
Yy 2 Ge~
|
||||
|
^y$ VI. Boeck.
Genoemtwerdt, geeleGall, of roode Levers warmt >
Waer toe den ommeloop van kronckeligh Gedarmt,
Waer toe de viefe Milt, waer toe de luchte Longen
Haer op en neder dient; waerom de Meid geen jongen,
De befte flagh, en viel. waerom. Dit langh waerom
Verveelt u overlangh: 't Is reden dat ick kom'
Daerick't Boeck opende. ditBoeck; ■* dit Boeck der Boecken >
Is foo voll onderfoecks, foo voll van foete hoecken,
Als Hofwijck bladeren aen Boom en kruyden telt:
Ick hebb wat veel gefeght, maer niet-met-all vertelt,
By al dat feghbaer is: Dit zijn de befigheden
Daer in wy Ziel en Lijf vermaken en vertreden:
Dit 't veld van onfen ftrijd, maer ftrijd van vreedfeemheit,
Daer yeder op fijn' beurt fijn' ftille meeningh feit 3
En luyftert naerfijn' vriend, en laet fich onderrechten,
2 En heet verliefen winft, 3 wanneer hy valt in 't vechten,
En wijs in 't vallen werd. 4 Verr is het ftrack gemoed,
Dat fteegh en ketterlick de waerheit tegen wroett,
En liever dolen will, en dollen will, dan wijeken,
En liever Schip en goed verhoetelen, dan ftrijeken;
Het Hofwijcks Spreeckwoord feght, en allom is het waer,
Dat feven oogen veel, maer min fien als vier paer.
Dit 's woord en weder-woord van Waerd en waerde gaften»
Die hier mijn' eenigheit op 't onvoorfiens verraften , Of veel en veel genoyt verfchijnen in mijn' Hof, En vallender op 't fruyt, het fruyt der buyeken, of Het fruyt der Boecken ■, fruyt, dat niet en kan verrotten 5 Fruyt dat den Maeyeman 5 fchuld-eifcher van de Sotten, Sijn maenen niet en vreeft. Befitt ick my alleen > Geheel en onverdeelt, en word ick moe getre'en Enmolewijsgeftaptin'trond, in'tlangh, in'tkruys-pad; Of feght my natt of kouw, 't waer oorbaer dat ick t'huys trad; Ick tree wel in vier tre'en en in vier huy fen t' huys: Vier huyskens overhoecks, enelckeen'groene kluys, 3 oï 5>J$jag?< Tt vj i^&i aVtowt. Ptat.inPnU£. **>*J^i
*' ItLtK fSëth TO«£w3av«».noWi', **%&</ ">A'v. *J 'J'"L Jj. a.y». S'ph.iAmig. Vide non tantum, an vemmW<)u ^ cis, fed an ille cui dicitur fit yeti pafiens. Stn. de Tt. V ^ juftiffima eft fimultas, <ju* hominem homi"^ * unit. Quïntil. Deel. lio. |
||||||||
|
E.
|
||||||||
|
i Tüs'ih^i
z. Trov.z.%.
3 A'it/avoï fCompungimurtis delcftamui f
4. Ei a',«j('Ci
|
||||||||
|
H O F W 'TT C K. 2£-
Daerin fich kluyfenaersgekluyftert konden wenfchen,
Belocken my om 'r feerft, en fpreken fchierals Menfchen. Komt, roept'ereen, totmy, en'tandere, totmy, 't Zy dat het defes tael, ofghenes Eccho zy: En ick hangh tufièhen vier, als Mahomet fij n' beenen. In ^even ftae'gh geweld van vier verfierde ft eenen .' In't einde deel ick't fcheel, envraegeSonnenWind, l**-*
Waer ick beft fitten fal gedoken en geblindt, Geblindt en ongefien: meeft winnen 't twee van vieren, Dieneffens'tgroote fpoor mijn Hofwijckjen vercieren, En doen den Vreemdelingh in 't rijden en in 't gaen Uytroepen, 'tlsdaermoy, en 't ftaet'ermy wel aen. DaerfchuylickindeKlimm en in de Memm e-bloem en; Daer hoor ick my met luft dan prijfen, dan verdoemen} Daer duyck ick achter my, gelijck de Schilder fat, Die achter 't Tafereel der Kijckers dit en dat Beluyfterd en beloegh; daer ligh ick, als geftorven, 3, En hoor, als naer mijn dood, Wat is daer gronds bedorven „ j, En klaere kley gefpilt, om overdaed van luft! ,5 Daer hoor ick tegen aen, Wel zy hem, waer hy ruft, 5) Den Planter, die den poel van eertijds wilde weyen ,5 Vercierde met de pluym van altijds groene meyen, 55 En dorft een hoeckjen erfs hefteden aen fijn' vreughd, J5 En keurde matelick verquiften vooreen' deughd, 55 En docht, het Goud en was in 't water niet geworpen, 55 Datftreckte voor vermaeck van hem , en Stadt, en Dorpen. Daer hoor ick, wat noch meer? of wat en hoor ick niet?
Den Kermiss-boer fijn geld, den Vryer fijn verdriet Beweenen aen de Meid, dienietenlchïjnttehooren. Moy Meisjen; fiet rondom, deBoomen hebben ooren : Jck hebb het Voorburghs-bier fien fieden in uw' borft, fcn over't Minne-vier een'and'ren niewen dorft Onfteken in uw hert, ick hebb u Kees fien douwen, Sien fooien mond aen mond, ick hebb den beften Bouwen , Den niewen Schorteldoeck fien wringen tot een üett, **n netye'tKlaesverboon, Kees hebje 't nietbelett. 51 rT"-'11 j feitJ' hy *trou we Trijn'wat heit net te fcec*uyen •
» De kolen aen den haerd, de Middagh-Son in 't Zuy en
Zijn
2 N«m«ishicf«mo, fed guem rudavit Oftllus Ritflicus, incminnui amaru, ctaflaque Miuervt Kn,*.S*t.v
|
||||
|
360 VI. B o e c k.
„ Zijn koeler dan de Sneew, by 't vier daer ick in brand:
„Komt, foetert-, eens voor all, waer is je rechter hand?
„ Kom, nobele kerfow, 't is by men ziel ter eeren,
„ En om dewerld in echt met fuckflagh te vermeeren
„ As jouw moy backes is: Wat duy vel fchort'er an ?
„ Men Vaertje fagh'et gaern, je Mortje weeter van;
„Jenoom, Klaes Gerritfe, feitmeenighmael, wel, Keesje,
„ Hoe maeckj'et mit men Nicht ? gaet an; het wildfte beesje
„ Wordt metter tijd etemt; de Knijne worde mack,
„ Het Nachtegaeltje neemt fen koytje voor een tack:
„ Houdt jy maer voet by fteck > de Meisjes moete fuer fien j
„ Dat fel wel overgaen: je feit noch fulcken tuer fien;
„ Trijn fel iens mit en wip ontdoyen; dat gaet vaft:
„ Soo voer ick mit menPleun: wat had ick s' op epaft,
„ Eer'tja-woordfchuyvenwouw! dan wouwfe,maerfenfouniet:
„ Die molen liep rondom > danfoufe, maer fen wouw niet:
„ In 't ende quamt'er toe, als ick'er 't minft om docht:
„ Soo benne w' entelick as lijm an ien erocht:
,,Maer, asjeweet, het lock en heit niet wille dien e,
„ Dat vleis van ongfe vleis en bien van ongfe biene
„ Liep fpeule by de weght; en 't is met Pleun edaen,
„ Wangt die niet meeren magh die moet wel ftille ftaen.
„ Dan dat waeyt jou in 't zeil; nouw heb ick woll noch webbe,
j, Noch langhd, noch weuninge, Trij n moet al 't hoopjen hebbe,
„En'twordtjefaem egunt: gaetanflechts, watje meught,
„Je vrijt niet min als't puyck van Delflanden fen jeught.
„ Nouw mochje miene, kint, nou mochjegrouwen, hartje,
„ Dat ick je goetje vry, wangt dat is 't ouwe partje
„ Van 't volck te langdwort, jae wel degelick in fté:
„ Maer by kris en by kras (en daer 's gien jocke mé,}
„ |e deed me gien fpuls recht, wouwjy me dat op tijge:
„ By gurcke, 't moet'er uy t, al mocht ick 't beter fwijge,
,,'kHebmékleyanmegat; datweetme'tHongflaerdijck,
„Te'sGravefaein't fangt, te Wateringh in't llijck :
„ En offer watan fchortt', ongs' Annejaos, me Meutje,
„En doeter mé niet toe; en Gerrit Oom, 't out reutje,
,, Heit maer ien fpeul-kint t'huys, foo komt het al op mijn*
„ 't Is foet te deelen, daer twie hangden meefter zijn:
„Neen.
|
||||
|
V »
Hof w y c r, 2^
■ Neen, liefle, 't aerdfche goet en hoef ick niet te foken:
„You Hemelfè Parfoon, jouw monckj'cfbet beiproken j
, You kaeckj es as en roos, jou w ooghjes as en get,
v You borsjes, met verlof ■, daer ick men pinck op fèt,
„("Stil» feyfe, fchaemjeniet, Kees, houdtjehangdevoorje,
„Nouw, Kees, hoe ftaejefoo?) wel nou dan, Troosjc, hoorje,
„ Diehebbe mijn jongh hart ontiïeken en beklemt:
„Jae't fou niet overgaen, al ftondje naeckt in 't hemt.
„ En benje 't boeren moe, en fïaetje 't melcke tegen,
„ Ick weet raet tot en pluym, en mantel en en degen j
„ En voor jou w weet ick raet tot en geporfte huyck,
„Of tot, hoehietick'toock? laetfien; en Haeghfepruvck,
„Enfwartelap voor't hooft, voor't fïeke van devliege,
„ En bouwe met en hoep, om vroemoers te bedriegen,
„Enfchoentjesasmenduym, föokortniet, maerfoofhiaï,
„ En al 't goet dat de Vent van 't Koflelicke Mal
j, Jens heit eretorijckt fjick gis je kent wel lefè,
j, Of ipelle O. N. on^ en datter by moet weie >
»Ick weet raet tot en Krots, rqet fpickers deur'et leer,
„AIsGerrtvan VelfènsTon, gehackelt, min noch meer:
jj Stae by, de bruyne Meer met ronde witte kolle -,
jjTwiemeugewerwelvoen. Gut, Trijn, hoefbuw'werolle,
53't Schavot om, langhsdePlaets, deVijveren't Voorhout,
jï Deur alt datluye volck beflagen in fijn gout ?
j) 'k Heb menigh Maenendagh men fel ver dood ekeke
#Andatbefucktgefleep: wel, leid ick, felleweke,
jj Is dat het ploegen hier, geeft dat den Haegh de koft ?
33 Dan, docht ick, meugelickdaerhebbent'erbegoft,
» Die 't niet te mackelick en wete te volende;
jjNoubenneferaen vaft, nou meugenfe niet wende.
33 Algaethet by de wint. 'kfag'htfommigh'an her neus 5
33 En docht ick, Joffer, of men Vrouw, of enter deus,
33 Rijdt daerje rijdt, men geit rijdt metjelanghsdeftraete:
33 Men haver was te goet om onbetaelt te laete-.
3) Voldoet men ceeltjes eerft, en rijdt dan je naers moe.
»> Gut, trock ick na de Hal, en na den Backer toe,
Z z „ En
|
||||||
|
&-J Nec'llos^Wemimer otiofos numeraveris, qni fclla fe Sc le&ici huc illucfcntut, &ad geftationum fuarum,
'eillasnonliceat, horasoccurrunt. Sm.iiBrev. |
||||||
|
józ VI. B o e c k.
„ En na den Brouwer mé, en veul meer fijne Borgers,
„ Qz borgers neffens mijn) jouw' fchamele verforgers,
„ En fonder die je flurft van honger en van kouw,
„ 'k Mien da'kker op mijn voys en klachliet hoore fouw.
„ Wat duycker, dat's gien kunft, fen hartje te verblyen,
„ En, after niet en is> en Boer fen beurs te fhye.
j, ('t Woort wafler qualick uy t, ick taften in men fack,
„ Ick vond men Beurs elight: dan 't was kleinongemack,
„ En Ducketon dry vier: al ken 't emens niet deere,
„ De Duyvel hael den Haeg, men wilt niet gaern onbeere)
„ Neen, fei'ck foo by men felfs, in 't lock wil dat men Trijn
„ Men echte wijfje word, en ick'er man magh zijn ,
„ We hanghe mé wel wat an fulver goet en kraelen:
„ Maer, kift ongs pracht of prael, we willen 't braef betaelen j
„ En gingen w'iens te Bier, te kermis of te mart,
,j De witte moften uyt, of't gingh noyt van men hart.
„ Dat heb je wel, fey Trijn, aersmofte we niet leve»
„ Dat ben ick niet ewent, wangt die wat heit te geve,
„ Die macher wat op doen : Maer liever niet ehult,
„ Dan dat ick op men kop fou dragen kap en fchult.
Kees voelde dat de Boom te met begon te kraecken;
Met noch een houw twee dry kond hy ter aerde raecken.
Daer hackten hy op aen, of't in den fnoey tijd waer >
En, naer ick mereken kon, ' daer wierd van twee een paer:
D'een rechter hand quam voor, en d'ander liet haer vangen,
En, als een' Lyfter-bey, foo fagh Trijn om haer wangen:
Al gaende, fagh ick wel, foo vielder veel te doen,
. En, naer 't van verre klonck, foo was 't een vrouwen Soen.
Nu , Huyskens, foet vertreck , ghyzijt niet komen dnj-
*-— ven
Daer ghy foo vierkant ftaet, 't heeft al van fwaere fchij ven
Mijn' lichte Bors ontlaft, te werden foo ghy zijt:
Maer voor een' fulcken deun fchell ick u alles quijt.
My docht Kees Adam was, en Trijn mocht Eva wefen,
En 't Paradijs hier naeft. foo vrijdenfe voor defen
De goe'luy van dien tijd, doe Waerheit onbevleckt
'Met rock, noch onderkeurs, noch hemd en was eed eek t,
& Maer
' -i ' -■-. -!~ ■ :-' " ';_'
t SicvifiimVeneri: cuii>lae«timparcsFormasatqueai)imosfubjugaahencaSxvomitterecttinioco. H*r. i-Oli'
|
||||
|
H O F W Y C K. 2^j
j^aerginghinStadtgekleedtgelijcknubydeBoeren.
En, als ick 'c overweegh, fy wetens' uyt te voeren ,
De foete vryery, metaerdiger beïlier, Dan wy met all ons Hooffch ge/arm en gcjoup/r ■, Wry fchaemen ons Moers tael, als 't gelden lal met minnen > Yet\ie(twerdt amounux, en van gevallen finnen Niet min a\s,fèm ravis, bekoorlickhe'en, attraits, Gewonnen gunft, faveur, en nemmermeer, jamais, Bruyn'oogen, beauxejclairs, beauxJoleils, en beaux ajlres, Mifnoegen, defijpoir, bhuw fcheenen-zeer, defafim, Als of het vryfpel fèlf niet kaps genoegh en waer -, Wy doen der bellen toe, en haelen, 'k weet niet waer, Waer mé de fbttigheid ter degen uy t magh klincken. Als ick een' Vrijfter waer, de Vrijer fou my ftincken Die uyt den Lande liep om tolcken van fijn hert. Vergeeft my, jonge luy, ick keur 't een' malle pert,
Ali'tfinne-Ioosgelaetdaer mé ghy meent teproncken: 'k Hebb oock eens jong geweer!,'k hebb oock eens voelen voncken Dat Minn heet in goed Duytfch: maer tot de raeferny Die in de finnen flaet en viel ick noy t van my. En, Meisjens, met verlof, 'k moet eens mijn hertuyt Ipreken,
't En fal geen lafter zijn. of't ftaet u vry te wreken: Jae wreeckt de waerheit felf; dat valt veel tijds haer lot: Het fmaeck' u heel of half, onthoudt het van een' Sott. De weecker Menflickheit, het volck met lange rocken, En hebb ick noy t gehaet: eer heeft het my betrocken, Eer heb ick 'tnaegegaen, of vriendelickontmoett: Want, fèid' ick, keurde God all dat hy maeckte, goed, Dit 's van den beften flagh het tweede: fbud ick laecken Daü God geprefèn heeft ? daer neffens quam 't vermaecken, 'Dat alle Menfchlickheit in 't onderfcheid bevindt, En daer door yeder, wathy nieten heeft, bemint: 1 Daer neffens quam het fchoon met fijn' bevallickheden, 'En daer ick Vrouwen fchoon met minnelicke reden ^eluckigh fagh verfelt, en daer ick fty ve deughd n m°rwe leden vond, en maeghdelicke jeughd Zz 2 Met
|
|||||||||||||
|
«ttibl^U™ exc°êiuflit Deus duornm fexuum rationem ,
•én, / 'is ut ^ invicem appcterent, Si coDJunöionegaude- |
i Gratior & pulchro veniens è corpore virtu»
Adjuvat. Virg. j. u&ntii.
|
||||||||||||
|
f. 13.
|
|||||||||||||
|
3 Nsv ^5Ï&e*'raSj, iSifni óJfMeftaf Ö«ï?>©<. stwhï
jj# ppinttf ixi- Etirip. Oedh. |
|||||||||||||
|
j&j, VI. B O E C K.
Met wetenfchapp, of lufttotwetenfchapp, befteken,
En daer ick wijsheit hoord' uy t roofe lippen breken,
1 Daer, docht my , was ick by des wijfen mans gerecht,
In filv're Schotelen goud' Appelen geleght:
Maer, daer ick 't niet en vond, en was ick van fchoon' oogen,
Van blanck veil, en blond haer noch meer noch min bewogen,
Dan van het houten hoofd dat op de Cy ters hals
De foeteJoffer maeckt, terwijl de Cyter vals
En doof en ongeftelt niet waerd en is te hooren :
Kort om. ick focht mijn Oogh te paeyen en mijn' Ooren -y
Dat hiet ick volle vreughd. Gevoelens geilen finn
En keurden ick noy t grond van wel-geftelde Minn j
Daer Trouwen 't voorland was, en teelens luft met reden,
Daer viel ick vies en kies, 2 en focht gefonde leden,
Daer in een' held're Ziel, 3 gelijck een blinckent fwaerd
In een' fluweelen fchee, gehuyft waer en gepaert.
God liet my fulcken Ziel en fulcken Lijf gebeuren:
En doe was Keesjes hert van Trijntjes niet te fcheuren;
Maer jocken ftond van kant: daer \Vierd in ernft gevleidt,
En oorbaer wederzijds gewogen metbefcheid:
De Zielen wierden eens; de CafTen van die Zielen,
Die d'eene d'anderegeluckelick bevielen,
Beveftighden den koop, en 't ftond den Hemel aen,
Dat die vier, paer en paer, te bedde fouden gaen.
Hoe'tfchickte, tuyghtde tijd van thien vergul de jaeren»
Die wy eenlij velick en evenzieligh waren: Maer tuygen zijnder noch te foecken dien het heught Dat my de domfte tocht van d'allergroenfte jeughd Ter aerden hebb'gevelt, doen kruypen hebb', doen beven» Doen fchreyen om gena, doen bidden om het leven, Doen knielen, aeps-gewijs, voor een fier Vrouwen-beeld. Fier, feidick, Vrouw tot Mann, fier Vrouw uytManngeteelt? En die weer fonder Mann noch Mann noch Vrouw kan teelen? De minft' in Hoofd en Hert, de minft' in alle deelen ? Daer moft'er meer als een mé fpelen; en dat fchoon, Dat Veil-diep aengenaem, in'thooghfte van fijn' throon» i Twb.4j-.ii. ^_ j 'j H'^jipra,;,»!, ^wwu^wï'AfKi^1
i liV®- j«j>&3i TBv<rof<9c 4 ^vtfu Stxt. lik l. Pjrrh, J M*cnr. Htmil. 4..
|
||||
|
H o f w y c k. $6f
En kon mijn' vrij heit noytin flaverny verkleden :
En, alsickwanckelde, ftracksfteldefich de Reden
Ter weere voor mijn' eer; ftracks fêy fy, 'k was een Mann,
En fy mijn onder-menfch, die ick Meefterfche van
Mijn voordeel maken wouw, en, was 't foo verr gekomen,
Dat Vrouwen eerbaerheit raoft wachten op Mans droomen,
Dat Spiü-zy fwijgen moft tot dat de Swaert-zy fprack,
(Datfchadelick beginn van menigh ongemack)
Als 't Mans hert open gingh en veilde fijn' gedachten,
Sijn minft was , weder-gunft van 't Vrouwen-hert te wachten >
Of't was een mancke minn, en't kon, in allen fchijn,
Noch in den Hemel Trouw, noch voor de menfchen zijn.
Wantwien waer't mogelickeen'fpijtig'gaftt'onthaelen}
En wat fchoon en wat rijck kon d'ongenucht betaelen,
Van een gedwongen hert, van een verkracht gemoed ?
En wie dé geerne dat fijn weergae noode doet ?
Wegh, Ouders wreet geweld, wegh, Heil van felle vrinden:
Is'tJae-woordaendePley, enandersniet, tevinden,
Soofeghick, heyligh Neen 5 de Schael moet even ftaen
Door eigen weder-wight, of 't Hij lick is verra'en.
Mijn hert is uy t gefèght: ick pass op geen verwijten:
De fteen is uy t de hand; fy mogen der in bijten, Dien'tlufttefpertelenj als't bijten over is, Soo fal de waerheit noch een redelick Gewiss «Doen ftemmen met mijn ftemm , en feggen , Dat 's gefpro- ken,
» En dat's een Batavier, die, door waerfchijn gebroken, » Te voorfchijn heeft gebracht het moeyelick blanckett, » Dat nemmer goed en doet, en veeltijds 't goed belett. Wat heb ick tijds gefpilt, wat had ghy tijds te fpiilen, N
*)ie ditgewichtigh ftuck ten uyterften moght willen v oltoyen naer de kunft! l maer 't is föo verr*voltoyt, Dat die 't begrijpen will, begrijpt het nu of noy t j Die 't niet en will, verdient geen meerder onderrechten: My luft den ftégen niet onendigh te berechten > piekfijn gevoelen vry 5 het mijn is uytgepleitt: ." el hem die beter weet$ ick gun hem fijn befcheid : Zz 3 Men
|
||||
|
5dd VI; B o e c k.
Men moght my 'tlangh geteem met bilïickheid verwijten,
Als wild' ick vrienden hier haer' fchoenen doen verdij ten, Haer' Ooreaën haer' Tongh: terwijl my 'tfpröeckwoordraeckt, Dat nemmer eigen grond den meefter moede maeckt. Maer, Vrienden, lacht van hoop -, 't moe maken gaet ten ende •
En fchrickc niet, of ick'tweèrZuyd enZuyd-Ooft aen wende, En weer naer 't lange'Plein', daer ick u ftaende hiel, En met meer woorden alsgoe' reden overviel: 'k Neempt vooreen Schaeckberd nu-, daer 't ons,niet lang geleden Der Koninginneft gangh gekift heeft te betreden, In voor en achterwaerts, in zydelingh verftell; Daer volght'er riöclieeii'óp: den toenaem weet ick wel, Maer noenfl heftS birinöns rnonts: het is de gangh der Gecken. X. Staet in deBöomgaert-poört ï ten Oeften ftaet een hecken, Ten Zuydén ftaet'er een: twee tweelingen in 't Rort, -Daer , door den Gecken-gangh, naer toe getreden wordt. Kieftrecht' óf flincker hand-, ghy raeekt het Plein te boven} En daer mé voer kk u in Hofwijeksfchoonfte hoven. 't Ooft Eiland is*et een, 't Weft-Eiland is fijn paer.
Die nu de Groot, of Cats, Heins, of Barlaeuswaer, Die nu een' oude Pen, by een' van all' verlieten, In dit groen machtigh waer, en louw en koel geleten, Moght feggen wat hy docht, en fingen wat hy liet! All wat ick beb gefeght waer weinigh meer als niet. 'k Heb menigh uer verpraett: hier hoefden ick meer weken 5
Meer maenden te verdoen, meer jaeren uy t te preken, Dan ueren aller weegh, om fchielick door de pijn, De pijn van overvloed, de ftameringh, te zijn : Lettop den overvloed} vérdraeght mijn' ftameringen, All voegenfe noyt min als midden in het fingen; Mijn' onmacht fal 't gewicht der dingen doen verftaert, Als, daer een Menfch de Sonn derft maelen, of de Maen. Staeby, Caftagnen-boom, ftaebys bree Noten-bladen}
Staet by, bloedt-droppeltjens op Qualfteren geladen j Vznd'een' in d'ander' fchaeu w verd wael ick in de keur -, Elck troetelt mijn vermaeckmetfchoon omfchoonergeur: Maer ghy zijt Schaduwen, en meer niet, vandePlanten Die ick te melden hebb. mijn'lieve bloedverwanten,
Mij"'
|
||||
|
Ho F W Y C K. \£y
Mijn'echte kinderen, mijn' fpruy ten, mijngeflacht,
Mijn'afkomft, door mijn'forgh ter aerden uytgebrachtj
Mijn' eigen Mannetjens, mijn' Leen-Iuy en mijn' erven,
DiealldatBoomenkont, koftghy, alsBoomen, fterven,
Maer 't fterven niet en kent X u ftell ick voor, in fpijt
Van 't eten van de Locht, van 't flicken van den tijd.
'k Heb trotfè Tempelen fien proncken in den duyftër
Vankelderlickgeboomt, en'tftrecktetothaerluyfter,
Gefien en ongefien teduycken in dat koel,
En, foo veel 'f buy tenft kan op 't binnenfte gevoel,
Dienaere fchaduwen zijn 't machtigh om te roeden,
En 't hert beweeght'er af: S'preeckt Stede-lien, fpreeckt, Boeren,
Spreeckt, vriend en vreemdelingh, dielanghsdenPolder-dijck
Des Somers in hgt ftoff, des Winters in het flijck,
Voor Hofwijck werdt geftutt '■, watfeggen uw' gedachten, /1 :
Wanneerghy Hofwijck iiet twee doncker-groene nachten,
Tweenachten van geboomt bevleugelen met pracht, r:nl:
Als warens' uy t het wildft Van Pruyffèn herr gebracht,
En door de locht gevoert, gelijck de li'en te Roomen
Van 't ongeloofelick Loretto derven droomen,
1 (Hoe werr 't de Menfchlickheit van d'een' in d'ander' miftj .
Alss'eens het heiligh fpoor van 's hemels waerheit mift.'_)
Daer 't koftelickgebou w geen' minder Metfelaeren
Dan Engelen vermeldt, die over bergh en baeren
In eenen nacht met Kerck en Autaer zij n gezeilt :
Hoe pijnt ghy neck en hals naerz d'ongemeinefteilt'
Van weerzijds Maften-bofch, hoe tergen fy uw' finnen,
Om eens die wonderen van onderen, van binnen
Te mogen overfien ! hoe quelt u 't Vlieder-diep,
Hoe wenfcht ghy dat het droogh door Booner-fluyfen liep,
kn ebde tot den grond; roept fchepen aen en fchuy ten;
jJaer ftaen twee heckens voor; maer vromen uyt te fluy ten, M.
*s niet van haer bevel: de floten zijn van ftroo
v oor d'openhertige; van Yfer, voor de fnoo'.
Treedt in de Wilderniss ten Ooflen of ten Weften*
en wgangh is gegunt, de wandelingh ten beften,
, En
l 5'>1,ocu|os..a Cumma loce yeritatisad inferiora & tenebrofa dejecerint, mox infcitis nnbe caligant, BuA- de Cmf.}.
|
||||
|
g$$ VI. Boe c k.
Ens'isuw'moeyte^aétfd: en, als ick't feggen derf,
Ghy fult mètonberoüw vertrecken van de werf, En feggen flus te Delft, of feggen flus te Leiden, Ghy hebtfchoor-voetende van Hofwijck moeten fcheiden; Daêr, dat ghy noy t en faeght in 't lieffelickft ge weft, Maft-boomen van der jeughd met Roofen zijn gemeft. MetRoofen, lett'er óp; fy ftaend'er noch en gloeyen, En, als fy, moe gepronckt, op't einde van haer bloeyen Haer' hoofden droeffelkk'onthullen van 'tgewaed, Hoort, Haeghfchejoffertjens, dat boven't uwe gaet, Dan ftroy en fy den vloer met haer' bevalligheden, Alsof'er Bruydegom enBruyd moft overtreden: Dan komt het Hemelfch natt, dat door de Maften druypt, En opent fcheur by fcheur, daer blad voor blad ia kruypt > En van dat föet bederf, en van dat fchoon verrotten Verfaedt fich Maft by Maft en voert het in fijn botten. Gaet henen nu en foeckt of ergens wey of woud Met edeler gewafch begraeft werdt of bebouwt. Wie derft van Ypen-hout naer fulcken puyck-goed fpreken ?
Het moet'er uyt nochtans; daer magh'es geen gebreken: En, is de Schildery voltrocken, laet de Lijft, Daer menigh onverftand de Schildery om prijft, W. Haer' beurte zijn vergunt: Tot u dan, Ypen-boomen, : Door lange droomen heen, tot u ben ick gekomen, Scheid-palen van mijn'grond, belenders van mijn'Erf, En, als ghy fpreken koft , Lijf-wachten van mijn'werf: Ghy ftaet niet daér ghy ftaet om 't eenige vermaken : Om Eer, omNutt, omLuft, die dry beroemde faken Daer all ons doen op loopt, ftaet ghy in 't voor-gelit, Op 't uy terfte gefcheid van 't Hofwijcker befitt. Schoon voor-doen heeft fijn' kracht, als alle Koop-luy weten. En dickmael is het Huys by 't Voor-huys af te meten: De felf-kant van 't Fluweel belooft wat van de Stoff, En by de Heiningen voor-oordeelt men den Hof j Soo kan uw' heerlickheid, foo moet fy wat beloven j En die daer Hofwijck prijft heeft u voor al te loven, En die van Nootdorp af, en, mogelick van Delft, Hofwijcker Hof ontdeckt, moet feggen by fijn felf, |
||||
|
H O F \V Y C K. jtfp
Daer fchuy lt wat achter 't fchoon van die verheven kruy nen,
Datprijfêns waerdigh is -, foo feker als de Duynen Betekenen de Zee ten einde van haer fand. Daer med'is d'Eervoldaen: wat Nuttigheit mijn ftrand,
Mijn foeten oever treckt van uw' getrouwe wortel, Dat weet de Schipper beft, die 't ftadige gebortel Van d'omgeroerde Vliet, in 't zeilen door haer natt, Afgrijfelick verweckt en op mij n K ufte fpatt. Watfoud'er tegen ftaen, ftondtghyd'er nietfbo tegen, Als of ghy nacht en dagh mijn' Vyand met den degen Van mijn' Lands-paelen dreeft, als of ghy dagh en nacht Mijn' Hel baerdieren waert, en paften op de wacht, Van Hofwijck en fijn' ruft j en hielpt my, niet verheien, DatPIaetingen alleen, en Bitterlingh en Biefèn Vergeefs verdedighden, 't en waer uw' ftevigheid De golven overwonn en all' haer' hevigheid ? Maer Luft, de derde dienft, die van u werdtgenoten,
Gaet boven d'eerfte twee: ick fie u fbo gefchoten, Soo weelderigh gefpreidt, foo deun en dicht gewerrt, Dat ick veil onder u den felften Middagh tert. Wae rzijtghy, wereldsoogh, datallom door wilt booren ? Blaeckt over wegh en wey -, hier is uw' kracht verloren: Hier lacch ick met het fweet dat van den Maeyer loopt, Hier heb ick over my een Ypen-zeil geknoopt, Een dack van bladeren, die voor de volle Maenen, En voor de volle Sonn, jae voor des Hemels traenen Mijn hoofd verdedigen: hier vlied ick louw en koel, Hier lijd ick fonder leed haer grouwelickft gewoel: Hier voel ick het vermaeck van naeftgelegen lijden, % naeftgelegen vreughd: hier fmaeck ick het verblijden, Vat menfchen wedervaert die by de quellingh zijn, «n voelen geen verdriet, en weten van geen' pijn. Hier deel ick in die vreughd met mijn' bemindfte panden,
Wijn lieve Vy velinghs thien voeten en thien handen: Wier is heel Scheveningh verfchenen t'mijner baet j~? neeft mijn favel-kley met fchelpen-gruys geftraett: Hier gaet de Boll in fwangh, hier moet de Kegel beven, n *neven, en weer ftaen: «hier keurt men 't foetfte leven 1 ^ihtHMtüit >5 viim «'« p>m. Smit. Aa 3 Cre-
|
||||
|
.3^ ^& 'B o * c i.
Gefpecktmetftrackenernft,, en met onaoofel jock. ; .. fT
V err zy van ons tiet fpe\ daer gunfWerlies en wrock
By Geld-verlies op Volght: verrzy van mijn'gedachten Door vrienden onvermaeck naer mijn vermaeck te trachten, ;" *k Verdoem den Teerlihgh niet, 'ken hebbnietopdeCaert* Dan dat ick houw.1 de tijd kan beterzijn gefpaert,; Als foo te lore gaen : en middelmatigh mitten ; . Verfchoontdeleegheitfelf, en kan mijn'opfpraeckfchutten. Maer daer verlies en winft van Munte geel of witt, In fchij n van vriendlickheit der fpelers hert befitt, Dacr'tooghmerck, krijgen, is,, werdt fpel en flagh van krijgen,, En die den flagh verheft, voor 't uy terft magh hy fwijgen j Maer 't is een menfch die fwijght, en, ken ick menfchen-aerd, Daer is geen hert foo koel, geen'galle foo bedaert, Of af-breuck in de Bors maeckt fpijtige gedachten, Die 't meefterlickft geweld van, Reden moet verkrachten ,. (En 't is der wijfen felf haer uy terfte gepoogh) 1 Of 't fpijt vvill uytden mond , ten minften uyt hetroogh. Wat lightmy.aendat leed, watluftmy, lieve vrienden,
Die flus mijn' tafel, flus mijn' wandelingh beminden, Still fwijgende te fien vervloecken mijn onthael ? Of 3 lacht de kans haer toe, wat iuft my 't gaften-maél Met niewereke;ningh.van koften te befwaeren j En werden tweern aelWaerd, en moeten my bedaeren Als of ick geerne fchonck hetghen' ick noodemiss, En maskeren mijn leed metrvrolicke yerniss ? .. Ick haet mijn^Vysuidsgeldj of 't kan my.niet verblijden: En, hael ick t va$ mijn'rj^riend,', 't gevoelen van fijn lijden Maeckt dat ick medplyr en wenfchtèn hem fijn'ièhae Met mijn verlies geboett, eerdat hy van my gae. Soo laet fpel fpelep zijn3 ja oeffeningh van leden
Met vrolickheitvê^moeytjjaoerFeningh van reden Op 't handighfls beleidtj,' enibndef achter-fmaeck j. Die vriendlickheit vergaii' en fpel tot fpellen maeck'. Dit ambacht gact hier om., en 't gaet'er om met luften:
En dien 't niet langer luft veraeflemt fich met ruften,
,■',- •..'.-... En
?fi;- "• ,..;. ..,< ?;;;; . :',;K, . fi; ■;•: v\ .-,, ... . p
\ Vano fludio nunquam cmcndum eft otiiMïï: neque eoim I 3 T< 4' iSnifo füm;, £ tï~c Tvtuxmufyii: £f JK!Ta'''"
qui&pit, id quodeft jticuwJöfh jtiquW-éft mtlias priötult- **«;*>¥ t\i i%iiü-'frr'iJhxA; flut. de lib. tint. ,,', tijk Chm.^i'ixJib.^.Paing. ,. I Noftta daliunt alios hodie conviviilutias. Jmm-»M",'
|
|||
|
H o? fi w ts c.if; ^.7t;
|
||||||||||||||
|
En ftaetalsikijlcerljjrJj.'iQÊrieemtidje r^ck-banck waév
|
X) /
IV tl'4 il
(. V il i' J
|
|||||||||||||
|
inwj
|
||||||||||||||
|
En oordeelt fitüfendevaè^hadléipbléridjpaera' 33 njïx
|
||||||||||||||
|
En foo de Kegel valt die'Kas irigh is van achten, i;J r
Soo vlieghÉ'è-r weleen droom door (pelende gedachten',.
Van K oningen ont^aenin. • t midden van haer volck,
|
||||||||||||||
|
Dat over einde fta"etj,<éerwijl;de {harïftewQhkj :'*>c J. n
|
.1 r
|
|||||||||||||
|
Dieoytde Sonn.beftoegh;,wolckbovenalle.Wonder,; nty;>. ;
Dry Kroonen zbffens velt met óngehoorden donderi: i 1 v >::'
Én foo wordt bollenemit, eniCêgels Parlament £7 "fi "• n ■■ \I\
En van dat onderhout en raeckt fnen hiettenrend,; i ■■;...■:■■;. ,, VoordatdQ&eers'uvtgarpöfö^roote'keerÉrdep.wöreldi '; i r z\
EndatdeSorrj:eK-daawdeKïmytjei]S'OvJ3rTpéerelcj?i v - ' End^tdènHa^eiiaernaeTKoecsehtSfehirytenVraeglit^: > !i al Om veiligh t'-huyste zijn, eer da t de cfagh oritdaegllm. b 3 jk Dan berft het oude lied van ^ Scheiden, bitter fcheiden,: . Uytd'een'of d'ahde^ikeelkA'klinctedoofiwxgiLren weiden, Joi i ■'. En 't ander© ^.Wariid mem:èp denavoM dQenj' yJ m p'h li$h vfi En 't flottis;, vjeel danckhelbs!,rverfigélt nïeüeen'iiben/; ü ; r DaerftaenicklChiiyfenaérj, ick Stelle^man,jverlaetehj ' -
Maer Vry-heer van mijn' tijd en van mijn doen en laeten,: En fniaeck den iiiéwen Iuft vanifciltf eau eeniigfaeit;&bv . I . ! '1 n n Cl Gelijckdteurt'derZeeenüiaértérbolgentbèiei. 1 ;•;.,*, j.r;:' t' :<.'! MoeZeeraanfchapgepleeght^moé weadjensy'en.moje keerend «ja Moetobbens, moègekaetft',fnioeloévens, moelaveerens, • Heroppertje bezeilt, enbnytén weer ein wind .' ;;'- : : :I Sijnfdiielickeverrnaeekiwïtiflecht© watervindt.'.' i h- j- .ir i Betreckt my^'qvonf-UJeryieitilMickmyinïetpijnen i - MJf.iaifc
OmonderdacktegaeHivoordatde'Sterrenfchijiiibn, -:xï b aiCl ^nall'de^vrandererivan'cteerJickcgeiiclit,- > tti:-h\ ; Als d'ander'Keers verichijnlop't oadergaende Licht, ^etijd verveek my mindan alLde dagh der dagen, ,: r v ?*u' kn'tipijtmydatideiklod£fraii^^^ .' . ."Ir< * weè flagen meerak Aclik^.ibo veel werckè yik my tarc K t 11 cc
WieoytopHefwajck^aR^ '] f
*ckbentelandewaért, en't kan.my;niët verdrieten,:.... *.
Maeroocktewaterwaeri:, en aen de Vliet der Vlieten, ^.-.i. yelevenfteRiyie^•>rdedoargeploeghfteV^^
.anall,dieHolla,ndkentenijinnen'slandsbeyaert. * Aaa 2 'kGeeft
|
||||||||||||||
|
V
37z VI. B o e c k.
'k Geeft voor de waerheit uy t, al heeft het fchijn van liegen $
(De tuygen zijn te veel, all focht ick te bedriegen.)
Twee hondert kielen zijn voor Hofwijck heen getelt,
Die dagelicks door Zeil, of Menfch, of Peerdsgeweld
Voor Hofwijck henen gaen. Nu tert ick Rhijn en Maze,
En Dorten Loeveftein •> nu lijd ick dat men blaefe
Van Sparen en van Y, jae van de Noorder Zond,
Daer niemand meer gevaers en wedervaerensvond.
Als in mij n' volle Vliet -, die niet en is te naken, .
Men flet'er Schip of Schuyt d'een' d'andere geraken»
Men liet'er Lijn door Lijn geweven, PeerdaenPeerd, :
Zeil achter Zeil gereckt, Roer tegens Roer gekeert j
Menhoort'ervan, houwvoli, houw binnen, en houw buyteih
Men hoort den Jager-boef fijn ongemack verfluy ten >
Of koelen met een lied de bleinen die hy rijdt >
Niet nu eens s en eensflus, maer ftadigh.en altijd,
By doncker en by daegh. Hier hoef ick niet te vraegen,
Wat tij is 't van den dagh ? de Beurt-fchuy t kan 't gewagen:
En die ten fevenen ten Haeghuyt werdtgcbelt,
Die weet ick dat met my de kloek van achten telt*
Die vijf te Leyden hoorttelt recht voor Hofwijck feven $
Dat 's 't uerwerek van de Plaets* dat fonder veer gedreven
En fonder weer-wichtgaet, en daerom noyt en wraeckt % \
En daerom vafter gaet dan airdiem' eldeFs maeckt r .
En windt fich felven op en drijft fijn' eigen' raden*
Hier treed ick'tfoetfte pad van all':mijn'foetfte paden: ■■■
Hier treed ick weder zijds op 't karitjen van een' plass, Die d'een den anderen verpocchen met haer glas. l.Jt. Ten Noorden is't mij ndiep,, ten Zuy den is mijn Schuy t-natt, Daer ick danxl'èenën Boer, dan d'and'ren Schipper uy t, vatt, „Envraege, waer wilt't heen, Goemannen, waervandaen? „ Hoe gaetghy foo ondiep»hoe zijeghy föo gelaen? „ Maer, Heerichopj,: feghter ech> wy hebben 't ruym vol plancke: „En geeft het goed wat mrtft ? wy hebbe God te dancke, „ We laden 't te Sardam en komme langhs de Meer, >,Deurd'ouweWeteringh., en foo den Rhijn om neer» •„ En foo deur Leidfendam , om tot Schiedam teloflên: „Daer krijgewelicht vracht van Varekens of van OfTen » _» |
||||||
|
F*
|
|||||||
|
H O F W Y C K.
|
|||||||
|
171
„Of wat de Koopman will > want, kijck, 't is en moy Schip,
„ En 't voert wel licht en fwaer: en krijge we dan flip, „ En moete leegh naer huys, dat moete we verdrege : „ Scha-baet, daer valt te met een kanghsjen onder wege, „Daer 't tréck-gelt opmagh ftaen} aers moctw' in de lijn, „ En halen 't met den hals > maer dat 's en' korte pijn; „ Aen geun fy van den Dam en vinde we gien breggens, „ Dan maeh'er 't Zeiltje by. Hier op volght veel meer feggens, Naer 't volckje fprakelick en lichter aen de praet Als af te helpen is: Maer 't Schip , dat niet en ftaet, Ontvoert my 't lefte woord of, liever, lefle woorden, Daerickdenfinnaf gissallftondicks'aen en hoorden; „Klaes, roept hy tot fijn knecht, die op 't voor-onder ftaet, ,)Hoe luft het Steetfe volckeen praetje by de ftraet, ,) Daer 't luys leeghs fjaet en kijckt in 't midde van fijn' lufsjes, ,) Hoe koofeldedie Vent, hoe ftill en hoe gerusjes> j) Hoe taeld'hy na befcheit van den bekenden wegh ? ,) 'k Namt voor en Hagenaer $ en by men Ziel, ick fegh, ,jDat Haeghjeweeterof: me fpeult'ervreemdeftrekej j> Seraken aen groot goet, te met in minder weke 35 Dan wy der jaeren an verflooven nat en kout: » Dan wetenfègien raetmet koffertjes vol gout, s» Dan gaet'et goet foo 't quam, dan tijenfe na buyte j jj En 't Roofenobeltje moet fpringe voorde kluyte, » Voor Weuningh en voor Wey, voor Kroft en Kla ver-kley j » Gien goet en valt te dier, het macher of} wich hey : »Endan'tTreweelin'twerck, en dan beget Cafteele 33 As Toorens, elck om't moyft. Y gut Klaes, hiet dat deele}. « Heitongfè lieven Heer ongs allegaer emaeckt » Uyt iene flagh van Kley, en worde wy ewraeckt, jjEn erve wy in 't goet as Bafterde ? wat Duy vel, »> k Wouw dat men aeflèm mé iensgaen mocht over 't fuy vel, »'k Mien dat icker men fpui fbu fpeulen as en helt : »**fie wel, dieder maer fen lijf wat naer en ftelt, j> Eer j' om fïet benjerijck, en kufïê mit en wape » Maeckt alle kunfte goet j daer meugj' op fitte fchrape, »^otdatjeTroortje barft en wordten Yf're kift »Metfeuvegrendelc. en wordjena gevift,. Aaa 3 „Dia
|
|||||||
|
■&£ VI. B O E O JKi
„Die'tlaecke, doen't foo wél, asdiqj$;'t;ftkk^rwijcè-
„ Soo wordt'er nieteklapt. Klaes, moéfet meniet fpijte , , „Datongfebeftemoer, doe'kVaer en Moer verloor1,. „ Soo lijdige verjuft' en dwaelde van het fppor, „ En hiejaaen.ayt'et School: Gut had ick leereichrijve , 3 „Enlefen , as dat yolck, wat wouwrick niet bedrij vej [,. |
||||||||||
|
■•• - I'.
,,, |
||||||||||
|
„ 'k Had langheea mantel acn, ;een Tabbert öf fuek goet,
„ Vooreen bepeeÊre broefekj dic'cklnouw Verflijten rnoet^ n „ Een handje vol Latijn, hebickmelatefeggej „ Daer komt het mieft opan, endat's goet op te legge « [ ,, „" Wehebbemé verftanght,. webennenaJ.ienflagh>■m r\ .< „Endat's wel haefteklaert, die maer wat ft^maghs^b ;! i A Meerhadihyopdetongh, meer meenden hy*e pieken r. |( Maer 't Schip was voor den Dam , daér raoft ny 't -lieten rlc, "keri; i;iultr: '. En 't zeil moft over-end. Wie wenfchcé nietdeyrachf ;. c,' .* •! i ({
Van fulcken Schip te zijn? nu heb ick't HWiéftgNft^PpiiIoi 19 -V ,t En, als ick 't overflae, de Boeren we-cen workdéy:, r<n itm", li\ Maer weten min dan all: de waerheit.loo.pt'er pnder j, Maer meer waerfchijnlickheits. O, Schippertje, goed knecht; . Waertghy tot in den grond van.aillesonderre<?teit;. ; j , Saeghtghy tot in de Milt: van die igfay wilt benijden vj..:iurj-j.-;,.,';,. Verftondtghy nefferis my 'tgepeplerdie verblijden j 11 !; -.?:., jicCl., HetgalligevermaeckMaridiedaeriffiaetenfiet,';'. ion3 .« ' 'f ' ; En hoort u forgek>osfiaen fluyten langhs de Vliet, f •:■ • ; En wiit ghy hoe dat hert, in 't midden yan fijn' Roofe Sijn' kommeren veékijds-nietweetwacrlaaghstekD5»ffi^Vn * fi3 ■ 2 En wiftghy hoe hem^.thierteberge^korhit.teltjien.,. :%y-n:. Die wel op Hofwijckis, «n maer dénttiegh moet gaieny -,, , 3::gH !( DenHaegh, die doornen Haegh, daerEerenDe/ughdjenJtfedefl Veel tijden wert betaelt met vuyl' andanckbaerheden *■-,■,-■•.,.-<• Daer weldoen'werdtbdoontmetlafteriof .ge.weld,yi jfjjj ,, y(. .'ƒ: ,. Daer 't uy terfte gepoagh des Vtoriienwerd gefteit;: bi ir b ; -i". -•' «: Denboorentoteen'ifcfairra3^dacr>tiTiécenis;te;pa^ênt,,;, \ Men fie fich langhs of dwersdoor fpijt o£ riijrt beibaflèn: , ' j .. « * . " . - Daer . |
||||||||||
|
Daerfelfs de Vrede-min misduydt werdt vóormisdaed^
1 Ick meen ghy foudt fijn lotverfoeyen voor uw' flaet, Enkruypen inuwluyek, en leeren beterwenfehen, En oordeelen 'tgeluck van uwsgelijcke menfehen BenijdeHcker veel dan dat te Stéwaertblinckt, En achter de gordijn van 't aenfien hinckt of ftinckt. Is't Schippertje voorby, de Vifïcher uyt de Veenen ,
DeMer/sjensuytdéWey, met koele blootebeenen , Met Emmertjens voll Melck en voll geruftigheit, Verftercken wat ick peins, en wat ick hebgefeit. , En, fcheid ick uyt den praet, en, treed'ick uyt mijn'hecken^
En, luft my achter't groen der hagen die my decken De vrye vonniflen te hooren van mijn werek, Alslaegh ick verr van daer begraven in een' Kerck, Daer gaet het fpeeltjenaen, daerhoorickfbeten bitter, * En all wat yeder denckt van huys en van befitter -} Daer hoor ick vogelen van allerhanden beek, My roemen voor een Mann en doemen voor een' geck. De Veerfchuyt voert van als: daer fittend'er voll reden, Daer fittend'er voll fpijt, die mijne finlickheden Of prijfen uyt haer gunft of laken uyt haer' gall. » Daerfeggend'er,'tiswel, HetGeldisniet-met-ali, jj 't Gebruyck is 't altemael; de Mann die Hofwijck ftichten; » Heeft wijflelickgedaen; 3 hymoftfijn hert verlichten » Van lange flaverny; hy heeft'er voor geploeght, » En, als hy ploegende lijn' Vorften had vernoeght, i) En 't Vaderland voldaen > 4 en niemant uyt gefopen, » En niemands voordeden met liften onderkropen -, 3) Den vromen voorgeflaen, befchoncken en gevoedt, » Pen boofen 't hoofd gebo'cn, een Chrifteiick gemoed "u 'c^'nr^ule'oosgewoelvan Haegh en Hof behouden •> » 'Vatlighterye.mantaen, of hyeen Hofje bouden, |
||||||
|
Oqin . ; "-. ol!cl"s lermonem habere. Grtg. Naz-tanz.. [xis.quarum tain rioneltus Utcxitus quammtrouus-cjuibusne—
^V tultis hsbetur, nialè Joqui de mcliotibus. P.aut. ir.o ingemifcat i.iii malie»» Ssi.dtvU.bent. Kipthnviaü-ru Want ij ,?Il>ea'il""irifitiiredk-unt, ultrü qui ipfi iflfa- , %f« 7jv**t«:&J/%™ï ü't' o'in pitoi ttiimy Estgfv stwy. £*- «■ Mtnts^hm. j. 2. \ tiftf.Smb. 'tè idJi; »yi aïjih;, ifitlWw». J.Uand MtnoJI, |
||||||
|
%fS VI. B O E C K.
„ En befighden een deel van onbefproken winft
„ Tot onverboden vreughd •, ' om nu en dan voor 't minft
„ Een haventjen vertrecks uy t Hoofs gewoel en winden
, j Voor heul en ade m-tocht van ziel en lij f te vinden,
„ En fmaken 't onderfcheit van ruymten van gedrangh ?
„ Verquiften is geen' eer; l maer altoos deun en bangh
„ Sijn felf te pijnigen > om kinderen en erven
„ Te laeten, wat fy wel en weeld'righ konnen derven,
„ En prees noyt wijfe mann:3 Wel hem die wel vergaert,
„ En maetelick verfpilt 't gen' hy wel heeft gefpaert.
„ De Mann op Hofwijck heeft, in 't forgen voor fijn felven,
„ Sijn' kinderen bevrijdt van fpitten en van delven,
„ En van wat overfchotsfijn keurlickheitgeboett,
„ De reft is voor de reft, die 't hebben fal en moet.
„ 4 Maer beter' Tonnen fchats heeft hy fe leeren vullen
„ Dan die haer mogelick ten deele vallen fullen,
,, Voll fmeltelick Metael, voll fchijven die het Vier,
„ Het Water en de Tijd kan brengen tot Papier,
„ Tot flenteren, tot niet. hy laetfe felfs voll fchatten,
j, Daer Water, Vyer of Tijd nietaera en heeft te vatten 5
„ Van Deughden Wetenfchapp, en all dat Mannen maeckt:
„ En all dat eens vergaert fijn' Meefter noyt verfaeckt.
„ God, die hem fegende met kinderen die weten,
„En weten, mogelick, waer mede dack en eten,
„ Het Vaderland ten dienft, te mogen waerdigh zijn,
„ Beveelthy haer beleid, naer dat hy door de pijn
„ Die 't lichaem draegen moet om van de Ziel te fcheiden,
„ Ter eewigheitfal gaen. Die man gingh breeder weiden -,
Maer'tSchuytjewasverby, de Schipper riep, ftap wegh,
En 't peerd ontvoerde my 't befluyt van fijn gefegh.
|
||||||||||||||
|
De
|
||||||||||||||
|
I H'i/Vx}to uit' hJyiiTu^tu'imy.iijjffeui. Juüan. ITcfjjotXuktixi'ot*} «r>.s3lóv'ftt:Ti'x«gv x*i£«v, cty}'^^''
Hic diluiisivcriehegotiacuris l«)«s9»Jj Jtuixmj. Lm. *Anih. Gr. Hanc taius fuoi P""'
|
||||||||||||||
|
Et gratam tequicm dona tibi, quando liecbit
Pertotam ccflarediem. Juv. XI. Ex mco ptopini]uo ture hoc capio commodi, neque agri, neque uibis odium me unquam pcrcipit, ubi iatias cocpit tie- ii> coinmuto locum. Ta. Eun. j. «. 1 Quant* dementia efthzredi fuo procurare, &fibinegaie
omnia! Sm.tp. 125. 3 Fclix, qui inoultispotuit mediociiter uti
Muncrilms, parcumque modum fervarefruendi. l'tudcnh |
meam, fi meier labore meo. Ecckf.i. 10. ..
4. F.'jéifta «7iïï ajuTuTstyncu/ajiijttram/^KoXu/ixfW' "*''"
«p. Stoi. Ha:c tnetalla, quibus deleótatur vulgus,_tenuern M- bent ac pcrfulbriam volupiatem. Sin ep s- K f ««*"""'' kUufTroï.vny.ar , toïJi-nfmiix «{«i«ji»(. CV"»-"*'*' Fetitehinc juwnefque lenefque Finem animo certum mifêrifque vistica canis. r*'h *". . g^'jS vin ifttüttmt x-nifijtTW». BiiHop. JLiiërf' HiM
|
|||||||||||||
|
A'jara ïfi! waf^rar «tjaötcï /ui '4 <üdpC*&.ttsw jt-raojr , | non patitutvetuftatem: qusrendum cft ergo quo» °?a „,.
a>t-<i&(tilgjwi'im'MUièvt. Ijhe'tit. c&Ocmcn. d'xaito tsi-m<- I diesdeterius. Sm.ep.^l. Quiconfidit iu ditittü 'ul5' Teir Ui' 'u txJ Mê^J ucÏK.ti iiinmJ xAKinèaf. <AriJI. 1. Rhct. I met. i J. Prov. 28. |
||||||||||||||
|
H O F W V C X. Wf*
De Delffche Veerman volght, (dkt gaet voor Hofwijck feker}
Stracksop denHagenacr j en weereen niewe/preker, Eenniewekakelaer, gelijckhetwefenwill, <:i \ :; Dat een de vracht verbeent, daer vijftigh and're ftill
Den mondighften ontfien, en 't hooge woort vergunnen. Die klapper taft my aen. ("' van dufend een zijn 't funnen, Van fchaemte noy t geroert, van reden onverfien, „ Van Eer en Liefde meer^) Ten eerften is 't, Laet fien, „ Wel hey, -wat 's hier weer niews, fal 't noy t geen einde wefèn, „ All weer een niew Kafteel in eenen nacht gereièn.' „ 'k Schick endelick de Vliet fal worden tot een' ftraet; „ Den Haegh lal metter tijd niet weten waer hy flaet, „Te Voorburghof aenDuyn: fietde vervveende gecken, „ Sy walgen van de Stadt> den Haegh en kan nietitrecken, „ Deftraeten zijn te nauw, de wandelingh te kort} „DeKoets moet ruymergaen: wat Duy vel of haer fchort? „Is'tnietgenoegh, Voorhouten Vyverberghtefchenden, „ Is 't niet genoegh, den Haegh t'öntftraeten aller enden ? „ Moet Voorburgh mé in 't fpel ? 'k magh heugen dat die Wey » Voll klaere Klaver flond, voll vette heeften ley •, » Nu is 't een Hof, quanfuys, eenHofwijck: wel,waerachtigh, Wy moeten in den grond, het volckje wordt te prachtigh >
33 Syfchraepen 't goed by een, flincks of rechts, 't fcheelt haer niet} 33 En vallen dan aen 't werek van pijpjens in het ried. 33 Beden ckt eens wat'er gelds aen fulcke raefèry gaet, En of men op het end met eens betaelen vry gaet :
33 Die Kloot en light niet flill: 2 die dufenden verbouwt, si En magh geen'honderden ontfien voor 't onderhout > . 33 Die hooge thuynen derft uy t leege gronden haelen, 33 Moet alle jaer fijn werek weer en weerom betaelen; 33 Die Vent en houd ick met geen hondert Kroonen vry: 33 Soo moet daer alles flaen in 't lood en op de ry, " ^°° puhtigh is m', als kacks : men waer fchier ongeboren " v ecl liever dan een Haegh te lijden ongefchoren •, tv r Bbb "°f
'*i Iblut-n"1 * contemptiflimus > & ut maxime ludibrio eft, . ^?'3iy Pdmxmiy tiXcumt.Demtfl.pTi Ctepfh. Errasfiifiormn,
vutatjf, "?'* ''ngua: eft. Stn.in Sr.p, nm cad. Scmpei inimica tibi qui occurrunt vulribus credis, hominHm effigies habcnr, ''"ntcs"J^'f13'»nt,&optimiquiqueabimprobis'quaflexpro- animosféramm. Sen. Q&, ^wsOTingj'r '(biarSgjrlmiy^Jnt, |
||||||||||
|
£W fiw? T ■fl'-t.B.cch. Ifthic eft thefitarus ftultis in lin-
♦«fc^ ' -^^«ihabentmalcloquimeiioribus. li. Pan. |
-Tèwj/t>~n, a ■jSatmr'iJm» lijxx. 0;^7»i£r «».»>>Jj?i'.
t'«»«, ijiviJl' óf^pot 3ngio¥. Lycurg. Poet.-vit.
|
|||||||||
|
% Par fumptus eft > femel foliWacollocaic, & fope integra-
i lecadcmia. Symn, lil>, t, if. 70, |
||||||||||
|
378- VI. B ó é'g £ï
,i Of 't God belieft of niet, dëpaden moeten bruyn ' - oQ
„En kaeler zijn van gras als 't hóoghfte1 van een* duyn ; m i „ De Schoffel heeft geen' ruft, daer iseeri eewigh leven
„ Van wiejen dat men berft. de Thuynman magh wel beven, "' „ Soo 't onkruyd meefter werdt door weelde van natt weer, „ Door overvall van werck, en door verfuym noch meer. „ De Joffers in den Haegh, met all' h'aer'malle krullen, jj En hebben niet meer fpels * men foud'ër dry vier hullen, „ All noemden ick'er meer, 'k wouw dat ick 't had gewedt, „ Eer hier een Boogaerd-pad geklouwt is en geredt: „ En , om Gods lijdfaemheit met alle macht te tergen, „ Als of'er werck gebrack, van vlackte maeckt men bergen, „'t Land word tot Vijvertjens verfnippert en gekerft, „ En 't is de braeffte mann die 't konftelickft bederft: j, 't Huys moet in 't water ftaen, en Slots-gewijs ftaen proricken, „ Gelijck een' fteenenflefchin'tkoel-vat werdt gefoncken: „ Het ried-dack was wel eerde Weuninghs beften hoet •, . 8, Doe moften 't pannen zijn: dat 's nu de kleine voet -, „ Het Leitje moet'er op, dat ftaet beknopt en abel, ■ „ Waerom? de.Land-heer decktfijn luyfen met een' Sabel -, „ 't Huys komt niet minder toe \ 't magh koften wat het kan, s, HetdeckfeLnaer den Pott, de kleeren naër den mann. ' „En, als ghy binnen gaet, wat nieentghydaer te vinden? „ Een opper-Kamertjen tot onderhout van vrinden, „ Als in den gulden tijdvan *t Hollands flecht en recht ? „ Neen feker, 'Kam eren, op 't c, ierlickft afgerecht, „ Als ftondt ghy binnen Delft > gemarmerde Saletten, „ En van dien niewen fhoff; 'hóe noemt men't? Camenetten, „ Pronck-cellen voor een' Prins, met bordenen met leer „ Op'tHaegelickftvêrfieny Qaweltoch, lieven Heer, „ Waer will dit heen in ?t end!) en, feghtmend'er wat tegen, „ 't Heet maer een Weuninckje, een huysjen uyt den regen: „ 'k Wouw dathy meelijn'poortih fneew én hagel fat, „ Die Land-heer heéten wilienwoonen alsinStadt: „ 'k-Wouw dat hy. Weër-aen, riep de Schipper, is dat ryen ? „ Stap wegh, jou lompen uyl. foo raeckt' ick uyt het lyen; Ja, lyen, ick bekent't; ;* want waerheit, al te feil Gepepert en gelult, gaet door en door het veil. ~ ' |
|||
|
Onkennis nietteminiraaecktQnrnina by:dèMénfchen^ tm 3iCT
En menig' droeve reis heS ick my voelen k^nfchehy.- V» 33 /; jVhjnachrerklapperwaermijn ronde Kamer-vriend,.. ■ •.■•;■ Enmetnujn onderhout, als ick met fijn, gedient: .. |
||||||||||||||||||||||||
|
Daerfoude menfijtt waer'noch fijn' waerachtighecfcn
|
.< iOl
|
|||||||||||||||||||||||
|
1 Niet overweldigen a rnaér! onderlingereden
Doen gelden wat fy koft, en vrien delick berich v. Doorpluyfèn op eert aes van 't fijnfte goud gewicht^ . . End'eenden anderenfoo veelbefcheitsbewijièn,, b ! Dat laken lichtelick veTkeerenfQüinpjijïèn:|!/:•/ ?oc . .- |
||||||||||||||||||||||||
|
M *
|
||||||||||||||||||||||||
|
Of, kond't geen prijfèn zijn,*: ten raihileiicrobgedöogk
|
||||||||||||||||||||||||
|
Van hier een bakken daereeft'fplinter in onsdagh.
|
i:
|
|||||||||||||||||||||||
|
1 En foo begrepen wy, of trachtten te begrijpen, .
Hoe traegh voorfichtigheit moet vallen aen hetilijpen Van nagel of tvanïtandj om in'tgefichüte ilaerr ■ Van die piet oits voor God ten oordeel fullengaenj - 5 God, die fich 't oordeel heeft en 't wraèck recht voor behouden,
Afsmeiïèndiehy ons, fijn' kind'rén, niet vertrouwden, Sijn' blinde kinderen, dien geen geweer en paft, Soolangh wy menfchenzijnen dolen,by denrafL ,':/. j . Dit heb ick half geleert \ en tracht hec heel te leeren * :>< i . En, was ick buy ten 't ipoöi?, dten halven o m te keeren j Herftelt my op de baen van dijn' gerechtigheit, Die my het oordeel van mijn' Broeder hebt ontfeit. Metfulckeleeringen bevracht ick mijn'gedachten, .
4 En keur nietof'ermy quaedwillige toebrachten, . |
||||||||||||||||||||||||
|
Ofredelickelien$ ick.lettnietopdenMits dat ick uytfijn roetwat honighs t
Nu is de dagh ten eind', nu feggen Mƒ Is tijd u herflenen in 't bedd tegaen o*Jj* weet hetj en ick voel,'t: noch gaetWant wy zijn kinderen, en hoeven fc
B
Sui illu"™^1 tUUm '10'tare,uriftos,magno animo contemnat,
plus °)oblufgant qupd umbram & otium pctierit, 8c, cum 3 MatT' ^"' P1*'"1"'' quietem omnibus. Si», ep. }6.
+ Off ndJ u' ^""•ri-Ii- Dcuter.3z.1s.
luadfc '■ '• '^'s' tam r'diculum eft, quam queri, A'<«'o»Sfri'Sin.pU'''ieo'aut inquineiis in luto. Sin. ep. 107. |
Qui corripit
hominem, gratiam poft- es invcniet apucl eum , magis quam ille > qui per lingua; blan- dimema de- |
|||||||||||||||||||||||
|
Die
|
cipit.
ïi.trov. J3 |
|||||||||||||||||||||||
|
Mm. Imper. Admoneri bonus gaudet : peffimus quifque
correptoremafperrimè patitur. Stn.j.deTr. TiSd>,»Siw%z. hiTrtivHV xSifut. P/at■ $. Rtip. Non a:grè feras, fiquid;m de te male (ênfètipt.: fcdixcrint, quodnon libentecaudias. Tu deteriora de teipfo (èntire debes , & neminem infirmio- rem te credere. Eft non parva prudentia , filere in tempore malo, S< introrfus ad me convetti, nee humano judiciodi- fturbari. Non fit pax tua in 01e horoinum. Th.d Kjmp.tfe imit.Chr.i. ïï. ■ •■ , • .'- t |
||||||||||||||||||||||||
|
380 VI. B ö'é o k,
Dieons te bedde jaegli': ick wili'tvan my bekennen j
Het zy een' goede drift, hetzy een quaea gewennen, Het flaepen houd ick voor geen menfchelick vermaeck: En, als ick kiefen moght, ick wenfchte my noch vaeck, Noch flaepen opgeleght. 'foey, dagelickiche fierven, Foey, platte peuluw-Dood j foey, quiftigh tijd-verderven, Die u ontbeeren moght, wat waer fijn leven langh? 1 Hoe leefden hy in't ruym, in flede van 'tgedrangh Der uren, 3 die den dagh verfnipperen tot leuren, En, als den avont valt, deMenfchen vanhaer fèheuren, . 4 En werpen fè voor dood,' als krengen, op het ftroo ?
5 Maer emmers die bet kofl niet fchicken, fchickten 't foo.
Tebedd; 't is Gods bevel •, men magh niet ftadighleven; Daer hoort wat flervens toe: de bladeren die beven, En houden aen den draed van een' verdordden fleel, o
Gaen met den voet in 't graf j het groene gras wordt geel * Dat 's even of ick fey, de dood is op de lippen: De Wereld derft eens 'sjaers -, flaets' in den Herffl op 't glippen, Des Winters is fy dood, te weten, diep in flaep, Tot dat fe 't Voorjaer weck', foo dat fe geew' en gaep', Eninden Somer kom' volkomentlick aen 't waeeken. ! : De kleine Wereld3 Menfch, dien God eens wilde maecken» Hermaeckt hy dagelicks, * en, forider dat refpijt, Wy waeren 's levens kracht in weinigh' dagen quijt. "; Die kracht hanghtaèn die dood: weïhemdie't kan bezefren> En (lelt fijn' rekeningh foo met den Hemel effen <g > In 't dagelicks verflerf, als waér 't fijn kfiïe köuw, Daer uy t hem debafuyn des Richters wecken fouw. ; In fpijt dan van mijn felf en van de fpijtigheden, Die 'ck van den fnapper in de Veer-fchuyt heb geleden, j 'k Gae fierven voor een'reis, en fcheide van mijn' kuft, |
||||||||||
|
H.
|
||||||||||
|
En gae my op mijn Slot begra
|
of
4 Nihil morti tam fimilequamfommiseft. Cu.***„,.
5 Lexdataeftcaducis, Deojubente, membris> ^
peretlabotem Medicabilisvoluptas. Prudent. Hy"'-6' a|,j|ïa Tenenda nobisviaeft, quam natura prsferipfit > BCC declinandum. Sen. tp. 122. n fi Pa 6 Somnus refeöioni neceflaiius eft:-Hunc tamen r
diein noftemque continues, morsefr. S0&.& ^£'40* tui qiiieti tempus, ut lbmno gravis Vis vi&3, molt» l opprelTurn levec. Sen. Hcre. Fur. |
|||||||||
|
1 ï"«iuy ii w.u'Jjtk KHmfoe? üavdru. Cltm.^ikx.x.Vssiag.
Vigil ille, nee uilam
Ad requiem facilis; ctedens abfeedere vitae Quod fopox eripiat tempus. SU. de Hannii. 1.12. Ka&A'efi»» tintos £&&«,.idït put&tt W fm Jobïïos. <A<iifi, 2 Extendamus vitam : hujus & officium & argumentum
tifus eft. Circumicribatui nox, & aliquid ex ilïa in diem «ansferatur. Sen.tp. 122. 3 Diduciiüus vjiani in paititulas 5c lancinacouf. Ses. ej>. 32.
|
||||||||||
|
H o f w y c k. 381
Ofis'teen toon tehoogh, mijn Slotjen magh ick 'theeten :
En, vrienden van verftand, u derv' ick 't keten weten 3 1 't Is Hofwijcker Kafteel daer ick te roeft in gae. Een'Kluysisoockeen huys, en houdt voor wedergae Der Princen hooge Burght, der Steden ftercke mueren: 't Kafteel en 't Verkens-kot zijn evenwel gebueren $ De Hutt ftaet by de Tent, en elck en ftreckr niet meer Als voor een veiligh dack van klein of grooten Heer. »Noch keer ick tot den roem, en pocche m et de befte 5 Houdt my des' ydelheit ten goede ■, 't is de lefte: En, dieghy uw geduldden om-loop hebt vergunt, Verdraeght noch voor befluyt een woord van 't middel-punt. Ten hoofde van 't groot Plein, het Bofch van Sy comoren, d.
Daer Maften overhands door en door henen booren, Rijft een gemuerde Dijck ("een' Brugg en fegg ick niet, q Dat'sdegemeeneflagh, diem'allom eldersüetj
Een' ondermuerde wall, een' wall befètt metRoofèn, Die m' uy t de Veerfchuy t liet ftaen flonckeren en bloofen, Een lijdelicke Trapp, dien ick te leen e houw Van u, Venetien, de fchoone •, van 't gebouw, Hetwonderlickgebouw, datghy Rialtodoopten, Doe ghy d'er d'eene Stadt aen d'andere mé knoopten, En liet d'on kundige wantrouwen van den boogh Die fulcken wijdde fou beflaen met eenen toogh: 't En was my niet ontgaen in twaelf en achtien jaren, Hoehyrny, overgaen, hoehymy, ondervaren, In d'onervarentheit van jongen voet en oogh, Door 't fteile vlack en door het vlacke fteil bedroogh. Hier hebb ick 't na gebootft: twee flauwe fteenen treden, G»
Ëntwee, en noch eens twee, zijn fes gelijckeleden
van'tHofwijckfcheRiak'. treedtop de lefte twee} - ' V zijt niet meer vermoey t als op den eerften tree:
Ghy wandelt en ghy klimt, ghy laeft met lange pöofen, ^s Gall met Honighraed, en Diftelen met Rooien, i>e dry mael korte moey t, die Ces mael achter een eroinft fwaerlijvige fouw voelen in fijn' le'en :
Bbb 3 Ghy
|
|||||||||
|
z Ex.'gna: fepe area in multos ufus defcribentis arte paai*
ie: & quamvis anguftutii pcdem; difppfitio fccit habitanw lum. Sm.i-AtTmnq. |
|||||||||
|
otrn ?usmuninientum fit adverfusinfefta corpori Hanc
Scitm cf l,es.<:tcxctit'Sn varius lapis gemis aliena:,nihii intercft.
o te hominem tam bene cujiiio guam auto tegi. Sin. i.ep.S.
|
|||||||||
|
■I
|
|||||||||
|
u
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
381 vi. b o Ect>id;
Ghy vindt u voet om hoogh, en weet nietof den feiten
Den eerften opgangh is, en flaet all op den lellen: fi . ,. , nü
1 Dat kan verdeel ingh doen van befigh ongemack. : ,
z Die lbo de kaerte van fijn' quellingen verftack,
En temde fuer met foet, en menghde pijn met rullen: onhr Hy ploeghde fonder fweet en arbeide met lullen. 3 Een uer gefpannen Booghs, twee Peze4oos of dry,
Ontwapent diftelen, en fuyekert flaverny: Langh eener-hand verveelt, het zy foo foet als 't zijn kan,
Maer, die met flockjtnsflorpt, vermant wel een azijn kan, 4 En, die by wijlen fitt, en valt geen voed-pad langh-,
Die van geen'poofen weet, deweeldefelverhangh; Beurt en veranderingh verlichten doen en laeten. Vier naeckte Kinderen; all konnen fy niet praeten,
Beduyden hier die leer: s de Lente llaet voor aen, Met vroege Blommekens van 'tjonge jaergelaen: De Somer volght'er op, en pronckt met Koren-aeren j En dan den rijpen Herffl met fmakelicke waeren} De Winter luy en leegh, met Schaetfen aen den voet, Seght datter eens een tijd van leegh-gaen wefen moet. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Soo loopt de tijd rondom, en deelt lich af in M.aenden,
En leert ons, ongevraeght, alwatickflusYermaenden: "Want wie en wierdnietfattvan'teenerhandejaer, , |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Soo't altijd Winter, jae, foo't altijd Somerwaer? u- j
Z. Hier is Rialt op 't hooghfl; hier zijn wy, fonder weten, Tot aen de Vall-brugh toe en Qp mijn'ftoep gefeten * ',-■ ;• De Vall-brugh, Vre.emdelingh y wat feghtghy nuvan;'t Slot? Gaet noemt het nu Kafteel, of noemt het Dfuy ven-koe, ' ■. '■■ 't Sluy t met een' Valbrugh af. Ghy fult de ketingh foecken: Maer dat 's een oude kunfl: wy hebben beter5 boecken , . Van hooger onderwijs: wy roemen op een' vond v .' i , Die weinigh is gepkeeht, die niemand en verltonds, • •;,:. . "/ 'tEu
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I H' aiivtwev, 'fft! mnav ifm[i& 'dl. Pint. de tib. edtic.
z Quod li cjuando cum influentibus negotiis-paria fecitti, inflai refec.ionis exiftmias, mutationem laboris. Plin. totut. |
Si multum fêdeas, laboreft: Maro namque Poeta
Propoenaponit, fedetaïternumque fedebit . Infclix Thefeus. Scuipet noctt utile longum- T«W"
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Non uno contema valet natura tenore: ' j Cttim. ad Stn. Omnibus quidam prodeft fubu]deanknuin
Sedpeimutatasgaudvt haberevices. Pelten. laxare. Excitaiur enim otiovigor, & omnis WÖ'^?,'".™,,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
continuatione pettinacis fludii addücitur, feriarum huw1
difcutitur. Sen.Centr.i. Pt&f. "f di- 5 Ip(c quoque Annus, temporum pater,. quadii&n»'«_
verfitate componit: nee defiderium caperec. il novitatis g tiamnon haberet. Caffied.tii.z. Natura hoc quod v">e' gnum mmationibus ternperat. Stn. ep. 107. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Vitainomniquidquid cft, Juftum requirit optima; paufot
moduul. iAnfon. F,V 7ra™ Kiviai 't ertfp&Ttt, Ótió tv* ■£(■$- txj otkhï , jè ^la-TitLum A.'3u't icrao». Hippeer. 1. iAph. 4.8. 3 Aicus & arma tuz übi funt imitanda Diana::
Sin unquam ceiTes tendere , mollis etit. Ovid.tf.^.
4 Deiiiquefifedeas, reqmeseftmagnalaboris:
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
H o f w y' c k.' 3gr
't En waer de Meefter fprack: leert buyten huyfen bouwen,
Daer 't veiligh ilaepen is: de konft is waert t'onthouwen;
De Vall-brugh gaet om hoogh, en maeckt een dobbel' Poort,
En buyten werdtgeen' klanck van ketenen gehoort,
En binnen buytelt/y meteen verborgenflinger,
Enfluyt, oockgrendeloos, bewogen met een'vinger,
DeKeucken-water-Poort. Daer fittick in mijn' Gracht *
Van zeftigh voet rondom, en fpott met menfchen-macht:
Musketten ben ick baes, en flaep op bey mijn' ooren >
Laet grove Stucken fien, die my beitaet te ftooren >
Soo roep ick, qui va la, en luyfter na gefpreck,
En moet mijn' hoogen moetfien buygen voor een'geck.
Maer beter'grendelen en ftercker flagh van floten
Verfekeren mijn bedd. ick flaep'er ongefloten •,
De Vall-brugh is gevelt, de fpill roert in de pan,
En 't is van dufend een ofs' op en neder kan.
1 Mijn trouwfte Nacht-flot is, voor geen' ontrouw te vree-
fèn, Geen'moord, geen'over-vall, mijns wetens, waerd te wefen, Der vromen vriend te zijn, 2 den boofen noytgeterght, Noyt ongelijckgedaen te hebben, noch geverght. God hoore wat ick fegg; ick kan geen' vyand noemen, Die fich in mijn verderf, met reden, fou verdoemen : Mijn bloed was noyt verbeurt, 'k en hebb'es geen geipilt, Daerom my yemant wenfch'gerabraeckt of gevilt: Men heeft my met de tongh befprongen en beftreden, En tot de wraeck geterght; 3 Maer Gods bevel en Reden Zijn ftadigh meefteren van mijn beleid geweeft, En die mijn' handontfagh, heeft averechts gevreeft. Mijn onfchuld is bepleitt* dat 's 't hooghfle van mijn wreken j ^oo houd ick hem voldaen, en latt van qualick fpreken, Enquaeddoens ongefint, dieiijn'verbolgentheit, en arghften, heeft gevoelt bejegent met befcheid.
God
umtefeiictmeiTeiu(Jic3, cum poterisinpublicovive- j multis periculofurn. Sm. ejr, ioj. Sccuritatis magna portio
MMnu™''ft'8""" tuitegcnt> non abfcondent. Sin.ep.4;. eit, nihil iniquèfacere. Jb. Qui timetur timet: nemopo- |
||||||||||||
|
5.;° - trï iniuin in penculisinr.ocentia. Sm.l.y. Cunt.i.
isquantonegiigentiuscuftoéatfettum boni conicientia.
"<?"it. Deel. 1. \w„\. ,Um ex°fo!fa ficvitabis, neminem lacefTendo gra-
|
tuit terribiüs eflïfecurè. lb.
5 Satis idoneus patientia: fequefter Deus. Si injuriam de-
poiueris pencs etim, ultor e!l: Quantum patientia: licet ut Deum habeat debiteren) \Teuu'M\<atitnt. Ita, quiiquises, ft. |
|||||||||||
|
"uto: a
|
||||||||||||
|
?uo te ieufus communis tuebitur: ftu't eiaiai hoc lapis,Patiaiepotiusipliquamfaciasfcïlus. Stn.The,
|
||||||||||||
|
-—~L~*
|
||||||||||||
|
......r~"~'
|
||||||||||||
|
584* VI. B o e c k.
God heb iele veel vertoornt > ' geen' redelicke Menfchen
Gerechtelick geperft mijn' ondergangh ce wenfchen>
Soo fchrijv'ick op de deur van mijn ontfloten Slot,
lSiet Hofwijck daer voor aen, Menvreeft'erniet, als God.
Het minder ongevall, van plunderen en rooven,
En gaet my niet meer aenals Orgelen den dooven}
En, of de boofe luit uw' handen vergen moght
De kunfl; die niemand noch op Hofwijck heeft befbcht,
Huys-breker, fpaert uw' moey t; ick kan fe niet betaelen j
5 't Is fottelick gewaeght, daer niet en is te haelen:
En 't waer hier over kunft te vinden by der nacht
Den buy t dien ick 'er noy t by daegh en hebb gebraght.
De reifer fonder buyl fïnght midden in de bollen,
En weet, de roover heeft geen roer op hem te lollen >
De rijeke wandelaer magh fchricken voor geweld j
De veilfte Pafport is, een' borfe fonder geld.
* Mijn bedd waer ftelens waerd: maer daer voor foud ick vechten,
En, die my niet en fteelt, met twee vertrouwde knechten,
Kan qualick Meefter zijn van deken of matrass,
Daer op ick by der Nacht meer als by dage pass:
De reft en is geen waer om by den wegh te voeren j
Wie fou een' Schildery verduyft'ren voor de Boeren ?
Daer is geen heelen aen, 't zijn vodden van beflagh,
By doncker ongefien, en laftigh5 by den dagh.
Peurt aen mijn'keucken niet: ick weet'er niets van waerde:
Mijn Bleek en Silverwerck, mijn' fchotelen van aerde,
Mijn' linnen-kaden kael, verwachten fonder fchrick,
Wie regens flikken winft will tuyfchen om een' flrick:
Heel Hofwijck is geen proy om lijf of lid te wagen >
En died'er fich vergrijpt, fal 't op de leer beklagen ,
Om yfer, overtent, om lood, om niet met all,
Gelijck de Muys om 't fpeck, te treurenin de vall.
Soo
1 Deumtime.&hominumterroresiionexpnvffces. Th.dt\ pi iicatemalicnam &improbam irritct, finihil inugnef1 -'
Kjmp.Jc Imit.Chr. 3.56. Hiccinliomincjalienillimos, de- deiis. S a.ep.10;. Kfpt/kxsnt Si{t&' Si/jan Wrff»P«f **V mqueinimiciffimosviri bonifaciunt, & hominum exittima- 1 TiïiSftip ï$t <yj'kti% ifinjti, » srW». *Anthtt.lii-lr*]' |
||||||||||||
|
tionis, & communis humanitatis cauta, utcuai ipfi nihil al-
teri incommodarint nihil ipGjjiire incommodi cedere poffit. Cie. Or. pro P. SuinH. 2 Timeie multos non vis i Unicum tim«. Cirpmhii.
Fortitudoiimplicis, viaDomii.i, &pavorhis qui óperamur |
Non capitlias nugas humilisdomus. Juvin. Snt. it.
+ Nam hic apud nos nihil cft aliud quifti futibus. '
~4nt. 1. 2. j------------------Adebnullaiipcianobis
Eil cboi is, nee tcilèlla;, nee caltulus ex bac
|
|||||||||||
|
tnalum. Prov. :o. 29. •' Materia; quin ipfa manubria culcelloium
3 Spemimpiobommelufsris , finihilhabueiis, quodcu- | Offca. jav.Sm. is.
|
||||||||||||
|
H o f ff y c k, ,g«
Soo valfch is 't; uyrerlicfc, en föo bedrieght fchoon fchijnen.
Mijn vollen inboel is niet waerdigh om te mijnen, Als 't voor de Lapp-hoer quarn : en die van buy ten ftaet, Meent dat een' leyen-dack beduydteen huys van Staet. Och armen I niet van ftraet. 'tzijn fchraeleJeége wanden, Daer Kluy ver en Sté-boo niet wiften wat te panden, Holl als des Meefters hoofd: ten naeften by een' Tonn, Als daer de Keifèr voor raoft wijeken uy t de Son n. Goe ruft dan, grijpend volck; ick wacht te nacht geen'gaften,
Daer zijnd'er die ick wenfèh my mergen noen verraften, Min haelens ongefint dan brengens, dat 's gewiss 5 Maer haelers metter minn, daer geen' wett tegen is j 'Huys-dieven vatfmijn Kass en mijn'genegentheden, Vijf Zielen wel gehuyft in onverlemde leden, Vijf haelers op een' kerf die noyt van yfer wordt, Soo langh ick niet en vaft en kom geen hemd te kort; Vijf erven van mijn Erf, vijfjeken, vijf Copijen Van'tilechtePrincipael, zdatfy, Godlof, verby, en Onendelick verby in waerde zijn geraeckt; Vier knechtjens, die mijn' forgh tot Mannen heeft gemaeckt, Een Meisjen, tuffchen moy en lijdelick van aenfien, ' Daer in fïch Moeders deughd ontwijffelick Iaet aenfien j Vijf gaften ongenoy t en altijd wellekom, Diemy doen wenfehen dat den dagh van mergen kom': Dit vriendelick gefinn onthael ick, fonder pruylen,
Van dat fy d'eenigheit, daer in ick föeck te fchuylen, Verftooren met haer' jeughd, én roeren Hofwijck om, En maken 't nauwer dan de ftraet van 't Achterom. Daer zijn de gaften} flucks+den Room-pot uyt den Polder,
De Boonen van den ftaeck, de Netten van den folder, y£ Vijver in 't gewoel, de Snoecken in de Ly, Jan Maertfen in de praem, en elck al even bly, v% met de volle vanghft, die feldcn" komt te nuffen Van ongeroofde winft van ongekochte vifïchen) j^c Peeren van den Boom, de Lijfter uyt de ftrick, Wek vrolicker als 't huys, elck befiger als ick : Ccc Ick
■4» ^3? proMeare libeios, lepidam eft onus. Pl«*t. mii. I Vultibus & fimilis natorum gratia monS\x».Stét. 3. Sy!. ?<
i'lïJjL, ♦ Mufici herclè agimus statem 5 itautnosdecet: Vino& "*» f^^nalxffiHeHsJijkma^ut. ~4ntb. UMhi> fifealu j>tobo,«fc&iüvitamcc>]Mii>5, PlMt.Mtfl. 3*.
^us exmüum forma;,,« icddit imago »
|
||||
|
VI. ■ B O ff ft' &
|
||||||||
|
lekbefiger ats elck ï öp't^CRten VandêSegejly?
|
KV ÖC
|
|||||||
|
Wel fegen in der dae.ty dfefegeb brerïgh#^fe^fty
Die ftadiglvéh'op niews een'Volle Vi&nierckt geeft, En tuflehen ïlibben krooft van Water-fchatten leeft. Daer vley ick mijn gepeins en danck Gêktck en Reden,
Die my een' vette Wey tot water fcheuren deden: Tot water, om mijn'erf te rijfen met die ftoff, En houden.'t winter^peilbeneden Huys én Hof. Wel was't een foete dwangh en een gefegent moeten, Daer door ick Hof en Huys ontfloegh van natte voeten, En gaf mijn' Boomen vry te weiden in het hoogh, Des Winters niet te natt, des Sorners' niet te droogh: Soo diep en foo ondiep pass als fy rhöghten fincken, En vinden fpijs genoegh, en niette veel te drincken j En die dien overflagh verdoemden metter haeft, Staen d'uytkomft aenen fien, verwondert en verbaeft, En d'opkomft ftaet haer aen > en doet haef met my feggen, Sulck water voor fulck' land, was geld op wóecker leggen* Danck hebb' de volle Vliet haer ftadigegevaer,
Die 't onder-water-volck doet vlieden voor 't gevaer, En in de ruy.me ftilt van Hofwijcks klaere broecken De ftillei'Uymtemet fijns levens tochten foeckeri'; Van binnen veile vré, voor buytehs wilde vrèughd Met ongertfftigheit, die daerom niet en detight. Onnoofelftbrhm geflacht,ghy komt u hier vermeiden
Gelijck de Land-heer doet: 't is Hoffwijck voor ons beidenj Ick fchuyPer Voor 't geries , ghy düyckt'ër voor 't getier V- Een inftclit, eeH ryëföleïcl,: efcri einde brenght on«;hiei*: Maer, fbo ghy'fpïrèkeifrRóft, hoeföudtghy my beliegen^ '■ Hoe foudt ghy in de VliëftHofwijcker-hooffch bedriegen Ontdecken voorden mond van d'eèn en d'ander' floot, „ En roepen, Siet-uvoor, daer binnen woont de dood. jj Het water iss'er koel in Vijver en- 'in Grachten, 3, Maer heete Ketelen en Roofterslaën en wachten „ Dry voeten van de vreüghd'} menfpeélt'ër met het nett , „ En die daer flaepen will fmoèrt in't gevierde bedd: „ Men noodt'er ons te gaft, maer om den Waerdtefpijfen; >, Dat 's Hofwijcks en dat 's Haeghs: lett óp den raed der Wij*?' |
||||||||
|
„ En fteeckt udu geen gat da^r geen gat door en i^ fcmróoiT / ». Cï
Die cfat bevroeden kan is kloecker als een Viss. ' ■. ,■- Is'tnietvermaecksgenoeghdeyiilêntèvefraflen? ' :
Hoort, Vreemdeiingh, en ipjreeckt genadigh van myn'fplalTen; Een Vijverisyollvreughds, allwaejrhy VUTéóósl ' ' ;- •; 5 LettopdieBoom^eiishïervlettgin^eropiibRob.sj!;: ■;;;,'dl u 1 En all wat om den boord yan;mijn''get^erde grachten- liet,' \ 1 HofwijckerHof verrijektmetongémeenèpraehten: „..•„;,•.. ;-•; Een'Roofemaeckter twee , -vijf -Boomkens-zijnder tien,1 . j/. Vijf op he^wate^ylscik^«JSop hët land gefenp ,*i / Indienickn^et ertrdppJa ditPeerdjejfreckcnoch fltjvery '1
En'tisde tweedere;iSge^oeeJceïtmet;mijn' vijvec:',. v r.j .: Twee huyfen voor een Huys, twee Eilanden vooreen*; . , ud Isweeldrigh'4Jcli^rn,yj,of ickenkendergeen'. . . . ; ' Goud-jagershojlj?ndQM» enjfpottnktrfietinijjri'winflen >
SygaenvoorduweVerryHofVegens-op} tennjiniftefli:>ob;; :• «.U GhymeenteenfdobJ?'IeJc3nscenptt«ï,,.eniekaoickj. bbi:,wo lek teer op fchaduwèn, en ghy verteectin rocte&; , / i Mijn' fchaduwen ftasn- vaft■»Uw rooek en kan riiaer vluehteri *, f Uw' zijn verdwijnende, mijn'fta,c|igeg?nuchteorj;; - 1> , - <' Uw'drpomeï} koten geld,^deinigneniejtefen'duyt,^.- . , f Enduerehj,4at:gJ^^;^e^i Algaetjiejdagh-keers.uytjH:!; I•-<,Ci ! DeNacht-k^er^volgtóé^öp én thoont myweermijn'ichatten, $ Soo, datt'er-eenNarcis^fbupoogennaer teyatten> ■> , - - En'twaerdenJiongeJingb'Fergeveö:* alshyiagh, • , : / ■'■ Alwatick fieby(^<?feltóft*%ideia>olJen-id3gfef.: ■ m 5kSiebQ0ni£$y,o§(üi^ye^^^
EnfonderilruyckeIen,-ni&lkM^ ' * Sie; oT ick meen' te Üen*.de weder-zy van 't Rondj
Als of ick in Japan * aen geen'zyBandaftond: ; , kSiefchuyten kielaenfatel£ mèiayerecntfche yraebténi-'j^-:
kSie^oeckenjHengeJ-fo&ry^ »'.,.-•■ ' k Sie S^aenen dompelen 9 en boven't water uyf, - i '
kSie alle dingh noch eenSj en evenals't geluyd,
j~at van de bergen ftuy tr. en van de wö.éfté wouden, fcn van een' hollen-M-iier* voor-foeter werd gehouden;/:. Ccc 2 Dan
■ ,■ • ■ -:.■■.■**..". ■' ': '. ' ' ■:':'' i i ■. _ ! j
ftf.E»'PfeMxin0nuiIt^' muit*populo veftiuntur: quas perfpicuus «mnh velu» raMfusYiridi iniagine annumerat. i7«». |
||||
|
?8S VI. B o è € k.
Pan Trommel of Trompett, die 't doen doen wat het doet }
Soo zij n mijn' fchaduwen, of fchijnen noch foo (bet, Als 't fchepfel dat haer baert, en fchepfelen doet fchijnen. *t Is waer, fy gaen te niet 5 maer fien wy niet verdwijnen Al wat de wereld draeght ? en Kroonen en Gebied, En fulcke fchaduwen, vergaens' in'tendeniet? Zijnalledingendoot, is'tVijvertjebevrofen?
Ick vraegh mijn' rappe jeughd of 't qualick was gekofen» Wat waters voor wat gras, een' ry-baen vooreen' wey ? De Schaetfen fwegen 't niet, als 't anders niemand fey: Die fchetteren 't my toe, terwijl fy dufend quicken In heen en weder-baen om Hofwijck henen ftricken , En doen my door't gewoel van foo veel beenen fien > Hoe wonderlick verfcheelt hetpoogen van de li'en: Hoe vele naer een witt door vele wegen trachten, En elck door andere, hoe 't werren der gedachten De wereld overkruy 11: Kort om, waer uy t ontftaet 't Oneindigh vuyl Papier dat Kallen overlaedt, Dat boecken fwellen doet, daer folderen af ftenen, Die d'oude walgen doen, die kinderen beweenen, Van kinds been af verbeent met fchrick van wetenfehappy 1 Dat fchrijyen, fegh ick, en dit kruyflelingh gefchrapp Van Schaetfen ftaenop een. z De waerheit is te vinden Door wegen recht en kort: wy foeckens' als de blinden j En fwieren gins en weer, en maken langh van kort -, Soo dat een rijs tot Boom, een blad tot Bladert wordt» Ea bladen tot eenBoeck* en Boècken y wilde wouden > Daer wy den overkftfööweïaf miffènföuden » Als 't konftigh ongefont van fpijs en overvloed Die ons doet quijnen en den Apotheker voedt. Hoe rijpis defê text ombteden voll te preken! Maer't waer een fott b'efïaén het quaed met quaed te wreken* Veelfchrijven mee veel klaps: mijn'Rijdertjens zijn moe j Sy doen deSchaetfen af, en ick de Venftertoe. Verheught u> Lefer^lief: 't is met my omgekomen}
Mijn' penn is afgedicht j vreeft Voor geen' langer droomen ; ftltaquequod PhilaCophia fuit, faftaPhilologiaeft. Sin, j tendo perveniam. Nam (ut illeTragicus)vcritatis'■'"P * ?,
tp,.io&> Cogiu, quod lbleo frequenter tibldieete, iaiftis - tio «ft. Ideoqu* illam ituplicare nori opoitet. ft»vLj| HOS nihilaliud quam acumen exercere. ld.'tb. ! A'jtAke i /jvïks J *M6eiarftu. Snri[i.Thi!ii> EieVi**»'1* s,, Sjme nolactis pee devi» iiduicret fa;iüui ad idquo | vctiwtis. Sjmm.lii.y.tf j.
|
||||
|
H O F W Y C K. 2$p
»tKan foo voor eens beftaen, en nu ick, uyt gemaelt,
Naer fchijn en fchaduwen tot Schaets-fpel ben gedaelt, Soo wift ick lichtelick niet ly vighs meer te vinden Daerom ick uw geduld aen 't mijne fou verbinden. Gevalt u, voordemoeyt, van'tkinder-maeltezijnj
Wy fullen uw verdriet verdrincken in mijn'wijn j Komt peift'ren in mijn' Hu tt ('k ial 't geen Kafteel meer noemefl» Ick ben foo fatt als ghy van rijmen en van roemen ) Als 't mael te maegh waert is en 't laken van den diss> Dan fal ick u in 't kort doen fien wat Hofwijck is, En voeden noch uw oogh met lieffèlicker dingen Dan die ick my vermeet te feggen oft te fingen: Ten Ooflen met een Dorp dat geen gelijck en kent,
Ten Zuyden met een' Wey die tegen 't Veen belendt, En duyfent Wandelaers met vier gekloofde voeten , Die Hofwijck met den dagh beleefdelick begroeten, En loeyenmy't bedd uyt, en roepen in haer'fpraeck f «'Op, luyaert, uytdePluym, en fchaemtu vanden vaeckj m Paft op de Feerelen die in ons'eetfael flöncK'ren, „ Eers' ons 't fteil Sonnen-vier komt rooven en verdonck'ren j » Daer komt de roover > in de vodden -, 't is hoogh tijd j » Of denckt, ghy zijt uw deel in ons ontbijten quij t. Zuydweftwaert Hoef aen Hoefden Voorburghs Ambachtsheeren^ En Delft, haer'vafte veft, daer hondert Molens keeren, En tuygen wat'er meels tot foo veel monden hoort, Daer van men 't Straet-gerucht fèhier binnen Hofwijck hoort : Dan Rijfwijck, 't fchoone Vleck, dat Princen kon bekoren: Ter Weftelicker Sonn den lieven Haeghfchen Toren, En, over'tBroeckerhoy, der Graven hooge Woud, En voorts de witte wall van 't Scheveninger Sout. Kieft venfter en geficht; en weet'eraf te feggen, Dit keur ick voor het fchoonft, dit foud ick liefft verleggen j j>oo weet ghy meer als ick, die noch een weerhaen ben, En twijfrel waerick beft mijn'oogen henen wenn. Verveelt u 't uytfien, keert; metinfienfalick'tfbeten,
En doen u ineen Kas van2 Boeren-boeckjens wroeten,, Gcc 3: Van
|
||||||||||
|
■ 1-
Nunc vcterutn libris, nunc ibmno & inettibus honj'- Duccie follicita; jucunda obJivia vit». Htr. a. Strm. §t- |
||||||||||
|
,„ §e' ougator, lacerande virgis, Surge^ic Iongius tibi fo-
|
||||||||||
|
«•" quando conforges è forano tuo l l'rev. <$.</.
|
||||||||||
|
--O VI. B O BC;; Kt HtOüFïW Y C K.
Van Boecken uyt de Stadt ,.wn wijsheitin ^Latijn >
Of in fiin Moeder, Grieckfch, of y dat nu Talen zijn, Panis-werck, en nïew Roomfch, of in de ronde lett ren Van 't prachtige Madridfch, of in het Engelfch quett ren, |
||||||||||||||||||||||||||||
|
.:•;.■-.
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
De Tael van alle Tael, die nergens t'huys en tioorc, ■■ r
En all om boortigh is; of die m' in Holland hoort; wu nul Of in befaeit papier met letteren en noten \ui n.-pf ; Van over Zee gebracht, of in mijn' vorm gegoten*..
In Véelen, foo ghy't foeckt, inLuyten, foo tuluft:: Tot dat ghy bidden fult, ey, guntmajn ünneo rutt.jjr;.
' 'kBenHofwijckfattgeften, gelefen, ehgegetenjonr; ^07 rd En wend het naer den Haegh; all wiltghy hem vemeteii«.>; I
„ 't Is oockeen foetverblijf, fpijt HofVijckenfi> Heer: Ia ffeehick tochtende) maer was 't voor defen meer. .•: -; J Soo fcheidikvan mijn'vriend, foo breekt hy uyt mijn haiicto, Soo treed ick uyt mij n Touw, foo raeckt ghy uytmijn' handen*
MoeLefer, dien ick flus voor d'eerftegroete gaf, |
||||||||||||||||||||||||||||
|
.i j >
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
Nu voor de lefte geef, De groote Webbis af. ■
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
Einde des [eft en Boecki
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
■
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
i,:,: -
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
.
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
::,:.n
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
G3. H3(
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
t "f t\ All - i i
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
ruov >:
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
00?
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
> (1
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
.j, ■ -ti rnaoü
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
SEVENDE B O E CK.
-..* ■■■' v,*f .4 \4 '_„ .! V...'. _. ï
ZEE-STRAET
|
||||||||||
|
I rr r rVaA
|
||||||||||
|
's GRAVEN HAGE
|
||||||||||
|
>iH J iJ',
|
||||||||||
|
S C H E V E N I N G H.
|
||||||||||
|
NOBILIBUS POTEN T.^«
DOMINIORUM HOLLANDI/Ë
ET O C C I D. FRISI^E
RATIONARIIS
NEC NON
AMPLIS S.IS PRUDENTIS S<^E
H A G JE COMITIS
RECTORIBUS
AUTORIBUS PULCHRiE, BONiE, UTILIS VLB
BENEDICAT IPSA VERITAS, VITA ET VIA. |
||||
|
393
Op de r ZEE STRAET
Van den
He e re van Zuylichem.
F\ Ie in zyn groene jeugd het Haegs Voor-hout befchrCe£
Dat koele wandel-rack, die fchoone Linden-dreef, Verdiende door zyn pen een eer-krans van Laurieren:
Nu vond zy ftof in 't zand en dele nieuwe Straet, Waer langs men uyt den Haegh recht nae de zee toe gaet, Om met geen minder groen zyn graeuwe hooft te eieren.
Dit wil hy dat men hou w voor zynen Swaneiangh :
lek roep'er tegen, neen, en wenfeh dat hy noch langh Magh leven eer hy in de boot van Charon trede,
Op dat hy defê pen 3 die hem zo wel noch voeght En daer hy my en meer liefhebbers door vernoeght , Tot diergelycken werek ibmwylen noch beftede.
Wy leven in een tyd, die dapper vruchtbaer is
Van Dichters, maer die al in de gedachtenis
Der menfchen door haer kunft niet eeuwigh zullen leven: Die meenigh vel papiers mee helpen in den int,
Daer zich de kruyenier niet quaelyck by bevindt
Om datzy hem veel ftofs tot peper-huysjes geven. Maer zulcke Dichters, als den Heer van Zuylichem,
Die zyn der dun gezaeyt; zyn werek heeft kruym en klem, D d d Maer
|
||||
|
Maer 't wil niet zyn geflickt:. men dient het^el te kaewen
En doe selyck het fchaep, dat graegh in t gras wd byt Maer, als 't verzaedight fchijnt, gaet zitten en zyn tyd Befteedt om 't geen het fwolgh wat kley nder weer te knaeuwen.
Maer ben ick wel beraen dat iek my hooren laet
Eer dat de Lezer treedt in dees berymde Straet ? Daer fmaeckt geen wrange vrucht by 't zoet Van ryoe vygen.
Maer'tgoeclehert, dat ick den Heere Dichter draegh, Hadmy, eer ick't bedacht, geworpen over ftaegh En dwongh my hier zynlof niet heel en al te fwygen.
|
||||||||||||
|
ROSOPOPOEA.
|
||||||||||||
|
A
|
Cclrvis & declhns & multofui
Moleftafabuïo commeantibm via: |
|||||||||||
|
Nuncplanajumplatea, faxo coclili
Conflrata nuper; quifquis hac iter facit, Equespedefve, quod queratur non habet, Ad littus itur duro fcf <equo tramite, Rheddque molles, ejjeda&petorita Leyefque carri celere transcurrunt rota Et huc & illuc, arduufque comipes Petulante planos unguld filices quatit Vbi ante bibuldfefatigabat y>id, Pilenta > matres, f lias, noya* nurm Anbelm & cervicependuld trahens -3 Nee execratumunc arena*, ut fokt Aurigapotm cumper altumpuberem Ageretflagello jam labajeentes equos. |
||||||||||||
|
mi
|
|||||||||||||||||
|
Numero yirorum y yijigqnum & curruum
Sumfacla quodfum: Jed \uod hmuhis legor 6}tybm huc yenirenon ydcat nee commodum efl Et nunc <videndi me domifit copia ïmmunibus > Jedentibus, cubantibus, ïlludCamosnis ZuylechemI debeo. 6)ujdhukrependam? Liberipfi fcfpofteris
Vltrocitréquejemperhacfittranfitus. - Meretur hoc fc? amplius, quimefuis Celebrare Mufis yo/uit & quhmplurimis Forfan faliyam moyit hucexcurrere, Vecligalundecrefcathkquodpenditur; ,1 < ■■ |
|||||||||||||||||
|
u
|
|||||||||||||||||
|
I. Vesterbaen.
|
|||||||||||||||||
|
n ....>.'-
|
|||||||||||||||||
|
'I !
|
|||||||||||||||||
|
) ■* J • / ■ :: .-
|
|||||||||||||||||
|
I :':. I -j -.
|
|||||||||||||||||
|
Op
|
|||||||||||||||||
|
Ddd
|
|||||||||||||||||
|
39<S
|
|||||
|
Op de
ZEE-STRAET
Van den
Heere van Zuilichem,
De STRAET fpreeckt.
'k \V7 As eertijds Sand en Duin, nu leg ik vaft in fteen,
\^ Van Wandelaars befocht, van duifenden betreen > Voetknechten, Ruiteren, die's avonds, voor het dalen Der Son, na hunnen luft, gaan een Zee-luchjen halen. Noch is my meer gelukt; wat of ik was of wier, Of Sand, of Steen, 'k ben nu verandert in papier, Een gang-pad, niet fo fèer voor Hoeven en voor voeten, Als wij ie herflènen, die my eerbiedig groeten. Ik ben nu wel bewaart 5 Ry, Jonker dat het klinkt, Ik leg nu vaft, fo feer in fteen niet als in Inkt, Inktduyrfamer als fteen: Nu durf ik't hoort opfteeken, Niet min, (dewijl ik ook defelve Afkomft reeken En eene Vader, daar ik hooge moet opdraagh,) Als het gerijmde Hout, en denbefpraakten Haagh, So langmen Strandwaarts uit de lieve Staten ftee gaat, Heet ik, eeuw in, eeuw uit, de Zuilichemfche Zeeftraat, S. Simoniöes.
'■■'■'■.. '.'•''.
|
|||||
|
197
SEVENDE BOECK.
DE
ZEESTRAET.
E Wereld gaet haer'gangh, fywerrt en blijft aen 't
werren,
En 't gaet my in 'tgewerr als met de meefte Sterren: My dunckt, en ick geloov 't, daer is een' order in, Sy hebben elck haer' f wier en haer' verfcheiden fïnn; Maer ick ontwerr het niet, en die 't haer onderwinden T
Ick fie fy roemen 't, maer ick twijffel of fy 't vinden. Soo fpaer ick wiflè moey t voor ongewiffe Vrucht > Ickbefigh Sonn en Maen voor heldere genucht, ]En Sterren voor foo veel haer' glinfteringh kan ftrecken, En mog'Iick van fóo verr wat goeds of quaeds verwecken r Terwijl het and'ren luft te foecken, nachten dagh, Waer door en wat fy doen, en wat elck wefen magh. Het Wereldfche beleid van Landen en van Steden Bcgaepick even foo; ick houdt'er voor, dat Reden Haer werre-garen twernt en ontwernt foo 't behoort -, Maer hoe dat twernen gaet, daer kom ick niet mé voort, Noch tracht het niet te doen: ick kan de moeyte derven, En leven fbnder forgh, om fbnder fchroom te fterven Van quae Gemeentes klapp, die blinde flagen flaet, En keurt het o verlegg derfaken, nae 't vergaet. Het Schip zeilt, en ick mé: maer 't Zee-volck kent Getyen, En Wind en Weer; ickniet: veelmin verftaenick'tglijea Van min en meerder Wand door Block en door Catroll : Is'tflechteZee, ickfmaeck'talsand're; gaetfeholl, Ickdraegh'tal&andere, geduldighftill, in't midden Van 't ftormigegerucht, help ick de Maets met bidden CatGod haer helper zy, en uyt mijn' arme kift ^et wat ick beter foo beftede dan verquifr. Ddd 3 Doe
|
||||
|
35>8 VII. B o e c k.
Doe't mijn' beurt is geweeft den Mann te roer mijn' handen
Te leenen, daer hy quam te fchepen of te landen,
Ded' ick het y verigh, en met de felve trouw
Die'ck noch het Vaderland, als'tzijnmoft, leeftenfouw.
Sijn Kindhebb ickgcdientfoo langh het God liet leven,,.
Het Kinds-Kind blij v ick by, foo langh het God will geven,
En 't Kind gedoogen fal: de Peerei van fijn' Erf,
Staet, feght men, eenighfins op mijner dienften kerf \y
En ftaet my niet goed koop •, vier mijner laeftejaeren,
Door Hoven voll gewoel, door Bergen en door Baeren,
Door ftormen en loet weer, zijn even toegebracht,
Om 't Kind fijn eigendomm te brengen in fijn' macht.
Of 't menfchen niet en de'en, God heeft het willen loonen ,
God heeft het midden op den middagh willen kroonen.
Sints ben ick moe gewerrt •, en 't voeght my wel gefeght,
Haelt, Heer, in Ruft en Vré uw'afgefloofden Knecht}
Nu my de Wereld kan en ick de Wereld derven,
Weeft met my op mijn End, en, namy, met mijn'Erven.
Ick hebber, door uw' gunft, van Kinds been in geplantt
Wat deughd, wat wetenfchapp de dienft van 't Vaderland
Van fulcken eifchen magh: men achte wat fy weten, •
Men acht' het niet; mijn forgh heeft fich in als gequeten,
En 't queeckfel heeft fich felfs gequeten foo het moft,
En manlick uy tgevoert het geen ick wel begoft.
Terwijl ick 't leggen gae, en dien flagh van gedachten
Of wel, of qualick, foeck in andere te fmachten,
En fchudd mijn felven om, en foeck in mijn gemoed,
(Dat felden vrolick is als 't niet met all en doet,
En niet altoosgefint tot Stemm' of Snaer, of lefigh)
Waer mé 't bey, wel gefint te maken is, en befigh,
Soo komtghy meeftendeel, mijnuyterftebehaegh,
Mijn noyt volprefen, noyt half uytgeprefen Haegh,
En opent my de Milt •, want, tegens all'de Wetten,
Natuer, van uw gefagh, die luft en liefde pletten
Als 't op de hoofden fneewt, fchij nt, defe liefde groey t,
Hoe mijn verloopen dagh meer na den avond fpoeyt.
'k Hebb Jongh en achteloos, nu menighjaer geleden,
Soo't Kalf treedt inde Wey, all daer ick tré getreden,
J h Maer
|
||||
|
DE ZEE-STRAET. rag*
Maer ibnder gae te flaen in wat een Paradijs
jjijn fnoer gevallen was. Nu werd ick het foo wijs,
Pat, waer my luft of Jaft gevoert heeft, op mijn' dagen,
(Vraeght jonge Lieden niet) my geenerlei behagen
In 't koftelickfte mail, in 't wijftemoy, 't gemoed
In 't min ft en heeft beroert als mijn' Geboort-ftadt doet.
Een jongh hert, wel geraeckt van 'tfchoon van fijn' beminde,
En keurt niet fchoon by haer, in watgewefthy't vinde :
Mijn oud hert, evenfbo, enwerdtnietfchoonsverthoont,
Dat fchoon te noemen zy, by waer het wierd en woont j
Ick kom van over Zee, van uy t de warme Landen,
Dieover-bueren zijn van d'Africaenfche ftranden,
En hebbe daer doortocht, doorkropen en doortre'en ,
Wat heerlick, aengenaem en lieflick was, of fcheen j
Maer,Ooft,Weft, t'huys was't beft. O t'huys van hooger waerde t
Koft ick uw' wedergae niet vinden op der Aerde
Doen ick u laeft verliet, Waer mede derv ick nu
Uw' onlanghs niewen glans verg'lijcken als met u ?
Een' Land-ftadt liet ick u, gedolven in uw' Duynen,
Gedoken in uw Sand: Waer zijn die witte kruynen,
Waer is die dorre Klift, waer is dat fteile droogh,
Daer geen oogh over moght, m'en ftonde Toren-hoogh ?
Kan ick door Bergen fien, en fonder (and in d'oogen ?
En fien ick Scheveningh, en ben ick niet bedrogen,
Eri fien ick door een' Laen ten einde van fijn' Straet ?
0 edel onderwind, ó eer van Stadt en Staet,
Waer vind ick woorden uy t om u voll uy t te prijfen ?
'k Heb eertij dts wat beftaen voor Sotten, wat voor Wijfen y
En wat voor een Voorhout, een Hofwijck, of een leur,
Hier weeeick wat, noch hoe, hier dwael ick in de keur y
Der dingen is foo veel, die 'k vinde te befchrij ven,
Dat, hoe'k meer onderneem, hoe'k min fie te bedrijven.
Mijn'handjoocktniettemin, mijn'herflênen, mijn hert,
En all wat met de hand in 't werck bewogen werdt.
Maer hert en herflênen zijn mijn' twee fcherpfte fporen r
Die thoonen my mijn Haer, die brengen my te voren
Hoe kort het overfchot van mijne loop-baen ist
"oe naer die uer kan zijn, die altoos foo gewiss,
En
|
||||
|
4,co VIL B o e c k.
En foo onfeker is > hoe 'ck ftadigh hebb te vreefen
Dat my de laetfteSonn dien morgen is gerefen. ,;;:
Den Hemel doe daer van wat des gefchreven ftae,
Dit Hafpeltje moet af eer ick ontleven gae.
En Is van gift'ren of van heden niet begrepen ,
Dat die den taeyen tré van door den Duy n te flepen
Soo verr verlichten koft, dat Haeghfche Burgery
Voll adems> koel en droogh geraeckten op de Zy,
Een eewigh Mann fou zijn, diens falige gedencken
Den Haegh en Scheveningh metRoofen fou befchencken:
Maer 't hiet onmogelick} als all dat onbeproeft
Oneindelicken dwangh van redenen behoeft.
Noch houdt geen'reden fteeck i men will't niewfien en voelen:
Voor dat men 't voelt en üet, fietm' alle finnen woelen
Om 't voor fott en verwaent te doemen, en 't Papier
Daer 't in beworpen ftaet verdoemen tot fchoon Vier.
Wie dorft een ftuckjen Stael fijn Schip, fijn Goed, fijn Leven.,
Sijn' welen qualick-vaert, foo te beleiden geven
Als't nu gegeven werdt ? wie docht'er dat een Steen
Dat Stael begaven fou met oordeel, fchier, en re'en,
Om altijd even wijs, enftevigh, voll bedaren
En onbeweeghlickheit in alle wedervaren,
("Dat menfchen niet en doen^ fijn ooghwitt gae teflaen,
En fonder wanckelen recht uy t door Zee te gaen ?
De Proef moft richter zijn; en nu zijn 't foo veel proeven,
Datw'er geen' reden van noch foecken, noch behoeven.
Wie wift hoe Swavel, Kool en Steen-fbut t'famen fwoll,
Eert 't uyt een Monicks Hooft of uy t een Duy velsHoll
Ter W erelt was gebracht ? ( waer 't in dat holl gebleven
Wat fbuder duyfenden, fints maer dry Jaren, leven, ^
Wat vocht men man nel ick en fonder vuyl getier
Ten minften in het diepft van 't Water vry van Vier,
En fonder Blixem-flagh te vreefen als van boven!}
Nu weet men 't by de proef, nu derft men 't foo gelooven,
Als die geen' Heil en kent, en keurt de waerheit vals,
Totdat hy 't voel' en hebb' den Duyvelaen den hals.
Wien docht het voor nietlangh waerfchijnelick te wefen»
Dat een mann in een' dagh fouw leveren te lefen
Daer
|
||||
|
de Zee-stslaet.
Daer aen een' menighteiïch fatt te Iefen vond,
Dat in een' oogenblick een biad voJI lett'ren ffond,
Daer op het fèherpe Gift van Wateren, die bijten
En 't vinnighfte Metael doen fplijten en verflijten,
Geen' bijtens machten heeft -, foo dat de leck're tand
Van luye Monicken kon leven fönder hand,
En, metdepennin'tvier, haer lollen en haerlefèn
Vooronbeforghden koft haerfwaerfre plicht fou wefen;
En datter nauwelicks oud Linnen voor Papier
Genoegh verflijten fou, om datonlesbaer vier
Van Schrijvers te voldoen, die, dagen Jangh en nachten j
Haerfelven pijnigen, en ons met haer'gedachten,
Daer nu fbo weinigh is te twijffelen aen 'tfluck,
Dat heel de Wer'ld goed koopgeraeckt is in den Druck ?
Soud 't van geleerde Li'en niet zijn gefeght, fy rafen,
Hadd haerer een belooft, met brockeltjens van Glafen, All'oogen, jongh of oud, fbo ftereken hulp te bicn, Dats'alleverr, naerby gedwongen, fbudenfien, En Delft en Rotterdam tot voorden Haegh befcheiden, En fchier geen onderweegh begrijpen tuffchen beiden, En reifèn Hemel-hoogh, en /eggen in de Maen Schier hoede Menfchen zijn dielanghsde huyfen gaen ? 't Is niettemin gekickt, en mog'lick niet ten ende} Wie weet waer God begeert dat dat befïaen beien de, En hoe veel naerder hy fal doogen ons geficht %, daer wy henen gaen, den oorfprongh van het licht? Hadd yemand oytgewacht dat yemand in ons'dagen
De Son foo na ibu gaen, dat eens het eewigh klagen Van ontrouw Rader-werekten einde wefen fbu, En geen' meer twijfFelingh aen Veer of Wicht en Touw ? Siet, wy befitten 't foo als 't niet en was te hoopen; Men houd'het my te goe, derv ick my Groot-vaer doopen Vand'allom lieve konfr} Hy diefè heeft verfint « mijn affettelingh -, Soo is fy mijn Kinds kind j Ens'is noch in haer'groey, en fal wel kloecker werden, £an 't des verfinners draed van Leven noch wat herden, Enwiljgramm Engeland eens luyfreren na Vré, s Eands liefde voert hem wel tot in de zilte Zee, Eee
|
||||
|
4.oï VII. & o e e k.
Om Zeeluy t'ondergaen, en 't voordeet aen te wijlen
Van 't geen de Lieden nu maer voor wat geeftighs prijfen, En Hellen haer lbo vaft (dat noy t en is gehoort) Een Ooft en Wefter punt, als dat van Zuyd en Noord. 't Hiet all onvindelick wat ick dus langh verhale,
En, wat ick preken moght, men hiel geen' ander tale Van Haegh en Zee aen een te knoopen met een* Wegh •, De weerklanck van mij n Wegh en was niet als, wegh, wegh 5 En op, Aen een, floegh Neen ■, en 't waren fïecke droomen: Wat mocht ick mijmeren, daer koft geen deegh af komen. Het fand vermeefteren meteen'gebacken baen, Waer, ombegaen, niet vreemd, maer ydel, ombeftaenj Was ick een Hagenaer, en kenden ick ons fand niet, En hadd ick noyt gelett hoe't even over't Land fchiet Als iEtna met fijn' Afch, van onderen geterght Door d' ingeilopenZee, of 't Napelfche geberght ? Hadd ick geen' heügeniss van onfe Winter flagen ? 'k Hadd heden wat gewrocht -, men fouw my mergen vragen, Waer is dk harde Wegh, die klare klinckaert heen ? Met fulcken loflen fand, en well foo loflen re'en,
Vielm' oud en jongh op 't Lijf. Ick pooghde my te weeren $ Ick pleitte, Sand wasSand, Sandquam, en Sand koftkeeren, 't En was noch Steen, noch Stael, en foo 't,. als Stael of Steen, Daer 't eens gedreven was gepackt waer over een, Dat Haegh en Scheveningh van over lange jaeren Onwedernakelick van eett gefcheiden waeren, Met fpijtiger Geberght en ïiaerder aen de Locht Dan daer den Africaen fijn' Leger over brocht': Dat onfe heuvelen beft fchenen tegelijcken Het dagelickfche lot van Armen en van Rijcken, Altoos in 't ongewïfs, na't ftormen van den tijd, Dan weeldrigh envöllop, dan kael en alles quijt. Maer pleiten gingh niet aen: men leende my geen' Ooren >
Daer 't finnelickft geweld van Reden in kon booren; Oaredenftont'ervoor, en onmacht, mogelijck, Van mijn" te weke tongh, of des'êndiegeïijek. Soo maeckten ick'm^er Zeils, erapafte fchoo-t te vieren, Qra, inTy, maer Voorwind, m'tjn' haven tebeftieren. . |
||||
|
DE Z E E • S T il A E T, mm
lek kende mijn'onkund'en mijn'onmondigheitj
En hoopte-dat mijn' hand wat bondiger befcheid En meerder nadruck foud' en meerder indruck geven, Ten minften hetGefèhriftden fchrijver over leven, En j als ick wegh fou zijn, eem vroom mann mogelijck Ym herten feggeii fou , Die brodder hadd gelijek. Dat hebbenie voor uyt, Papieren; langer leven Alsdie haer 't leven gaf, fijn'kind'ren, fijn' naneven En'tujrterftegellachti wanneer die langh verby En rott zijn in haer Graf3 foo gaen Papieren vry. Danck hebben de goe Lien die s' eerft te voorfchijn brachten, DieGall, datCoperood, dat Linnen en die Schachten, Daer door de fterflickheit haer felven overleeft, En van 't onfterffelick wat voorfmaecks heeft en geeft. 0, dooden die foo leeft, en na dit halve fierven, Deganfche Wereld roept om van uw goed te erven, (Want of het goed geruckt, gepluckt, ge-eigent wordt, Bv Dufenden, foo valt den inboel noy t te kort) 0, dooden die noch zijt, ó Boecken die ick eere, En foo gemackelkk en ïbogeerne me' verkeere, Hoe komtghy my te ftae, dien 'tydelegerucht Van dagelicks geklapp nochvreughden geeft noch vrucht? Waer ick my henen wend', ick vind mijn' arme ooren Soo veel onlijdelicks gedwongen aén te hooren, Datickhetfchouw en vlucht, en berghmy onderu. Want, fchoon de Wereld eer niet wijfer waer als nu , (Ick vrees fy was 't nochtans 5 en fiegeen' Sterren lichten Dien 't voor die van eertijds niet roe en ftae te fwichten) Ditweetick, wat Papier bevolen is ge weeft, Was fekerlick de vrucht van een' bedaerden geeft: DieSchrijverfatt'ertoe, en waer hetin't vermogen Van lij n vern u ft geweeft fijn iel ven t'overpoogen, En doen meer dan hy deed', en beter dan hy fchreef, "et hadd in 't Witt geftaen: de fchael hingh recht en foheef, En wipte menighmael ter llincker en ter rechter, Eerhy, fijn eigen Roe, fijn eigen fcherpeRechter, Wetvonniss vellen dorft, en feggeneensop'tleft, «kweethetnauwerniettefiften, dit'smijn beft. Eee 1 Hoe
|
||||
|
4,04 VII. B o e c k.
Hoe anders, Hemelen, fienw' ons de Hoofden breken,
Bymenfchen, meeftendeel, diemetterhaefteerftfpreken, En dan bedencken! Volck, dat ons by lofs gevall Haer wilde tael toebraeckt, en woorden by 't getal, Geen' Reden by 't gewicht met reden en manieren Will, noch weet voor te doen, nochwill, noch kan vertieren. Want kunnen hoeft fijn'tijd, fijn'ftae, fijn^overflagh. Oock is my onbewuft wat ftercker geeft vermagh: % Mij n fwacke werckt foo traegh op wat hy heeft te wercken , Verbijftert fich foo lichtin watter ftaette mereken, Van "t geen by rappe Hen en rapper tongen wordt Metbeckens, mogelick met emmers, uytgeftortt, Dat, my, dien 't lamm gefeghof fluymeren of geewen, Of walgen doet op 't left, my brenght het fnelle ichreewcn Van fcherpe kakelaersin onmacht van begripp-, En 't fijnfte gae ick quij t, als tuflehen Kaey en Schip: Is 't vreemd dat my doo Li'en haer blad'ren beft behagen ? *t Zijn bladeren voll fruyt: en doo Li'en derv' ick vragen-, En vragen vraegh op vraegh, wie, wat, waerom en hoe, En, wat ick vraegh en vraegh, fy werden quaed noch moe; Mijn Lefer is 't hier bei, foo 'ck lichtelick vermoede:
Oock voekT ick 't komen j maer men houd' het my te goede, Paer viel geen houden aen: als, 't hert van onderen- Aen 't bl ixemen geraeckt, will 't boven donderen: Genegenthek flaet door, en is niet meer te dwingen- Als in eens Vryers mond het fpreken en het fingen Van die fij n hert befitt. En, lefer, weeft vaft bly, 't Sal wel gevochten zijn, geraeckt ghy hier mè vry, 'k Hebb my ten deel voldaen: om op mijn pad tekeeren,
Als ick geen' herten fagh met feggen te bekeeren, Beftond ick't metdie Penn, die, als'tmy heeft belieft, Mijn fchrij vens onderwind niet nood en heeft gerieft: Ick bracht mijn Leger uyt, en ftelde't in flaghoorden, Slaghoorden op Papier van geen' onduytfche woorden > En plaetften yeder een, foo veel en verr my docht, Daer't flaend of weerende ten beften gelden moght. *k Sei, Scheveninger Straet was een beftaen voll eeren, En geen foo heerlick om 's Lands luy fter te vermeerea> |
||||
|
DE Z E E • 9 T K A M T. A0f
En dan den luyfter van dien luyfter, onfen Haegh,
Ja mijnen van de Wicgh , daer ick mijn' roem op dracgfa $
Jckfeide, geen vermaeck van allede vermaken
Van in en om den Haegh en foude dit genaken*
Ick feide, geen gemack en waerfoo wel befteedf,
Als om arm Scheveningh tehelpen uy t het fweet 3
Ick fei , gewiflè winft was uy t het werck te malen,
En, quam het op de baen, hoe en waer fou men 't halen ?
Mijn' armoed ftond' t'er voor, ick wou de mann wel zijn ,
Soo geen Bors op en wou, men föcht het in de mijn' -T
Op redelick befpreck, dat niemand fou befwaren,
En doen my fchad' ontgaen, en noch watoverfparen.
Maer, om geen' eigen-baet te fchijnen na tegaen,
Ontleedd' ick 't heel geheim van all' mijn overilaen ,
En gaf het Stadt en Staet, en wie het waer, te kiefën,
By mogelick gewinn geen mogelick verheien:
Al watter tegen viel te dencken, wierp ick neer»
En blies 't gewichtighfte daer henen als een' veer.
Ten overvloed verfèheen het feherpft van mijn' Geweeren 3
Ick focht het ongeloof met Dichten te bekeeren : Dit wift ick by de proef, dat Rij mens fbete macht Veel'Herten,, meer als dwangh van redenen, verkracht: 't Gedicht is als de wind door een' Trompett gedreven, De nauwte geeft hem 't fcherp, en een veel fneller fweven, Dan of de felve wind vloogh door een'open locht. Dus hadd ick allesin een bondelken gebrocht: >, Waer 't niet als Eer lijck, niet als Voorderlijck a/ken,
» Niet als Vermakelijck, daer voor hie/ Tverdt gejlreden, ,, UWijnfeggen leaer gegrondt: Ja kiefl van dry en een, „ In een van dry en is voll overwicht van reden. » Hoe blijfter dany et goeds»yet doenlijcks ongedaen, » Daer Eer, en Voordeel ■> en Vermaeck tefamengaen ? Dit roerde fommige, die 'k mede fcheen te flepen : Maer daer het gelden moft en wierd het niet begrepen. Geeft goede drancken in} en blijft des wel gewiss, Haer werck en doet geen werck eer 't zeer aen 't rijpen is, PeKind'ren weten tijd van Knickeren en Koten, En, fonder Almanack,.enis'thaerjnoytantfchoten' Eee 3 Wait-
|
||||||
|
<4t>6 T 5 VI17 « o e c k.
Wanneer 't goöd'kktcTteren»"wanneet^t goet koten wordt j
Soo lartgh FcliTetalle kracht van re'de#en tekort:
Tijd doet, en Tijd doet niet, Tijd geeft, en will niet geven:
All wie wat goed**veffint mach't niet altoos beleven.
Geen dingh en wèrdt verkracht •, daer hoort wat rijpens toe,
Soo lange ftaet men ftill en loopt fijn fel ven moe.
Soo lagh die Mifpel daer, en fcheen te moeten rotten, ,
Eers'eetbaer werden fou : het meer en minder fpotten
Van meeft onkundige ftond ick geduldigh uyt:
Ick koftfe laten doen, 't ewgingh niet door delraytj
Daer is geen' gaere fpijs voor magen die het woelen I
Van fcherpen etensluft vanbinnen nieten voelen:
Haer walgen maeckte my noch yverloos, noch gramm:
Mijn' Tafel bleef gedeckt, om of haer houger quam.
Door eene twijffelingh weet ick my niet te redden;
Neemt redenloos Gediert •, ick weet en der ff bet wedden, Het neemt gewiiligh aen wat hem teftade kom' -, Stelt het fijn oorboor voöt, ten fendt het niet weerom. Watlett demenfclilickheit? wy, redelicke dieren, Waer halen wy van daen d'uytfinnige manieren Van, watonswerdtverboón, te willen met geweld, En, wat ons werdt gehoon en vriend'lick voorgeftelc Te haten en te vlien ? Ick meen het is te halen Uyt d'eerfte Appel-fchuld, die wy foo dier betalen, Dat elck genegen is 't verboden na te gaen. Maer waerom taften wy 't gebodene traegh aenb\ Geleerder vokk als ick, ?k laet uden knoop bevolen: Als gh' hem ontbonden hebt, foo vraegh ick noch uw' Scholen Hoe komt het ydel Niew by menfehen foo bemint, En tot een dienftigh Niew elck een foo ongefint ? Daer hoeft maer eenen Droom van dertelegeburen > Die onfe kleederen by dagen en by uren Aen niewe fnipp'renfny, van d'een aen d'and'ren dagh En liet mender niet uyt gelijck men giftren fagh: Spreecktvan huys-backen Niew, van ingeboren vonden j Daer hooren jaren toe eers' yemand konnen monden.' En dit 's mijn lot geweeft: nae langer jaren tijd
|
||||||
|
Verlofte 't Vaderland fijn fel ven van 't verwijt
|
Van
|
|||||
|
DE Z E E - 3f T R A E T.
Van all te tragen fucht tot niéwe nuttigheden.
Of nutte niewigheit: allenghskens wierd betreden, Dat altijd reden was, maer foo niet heeten moght, Doe 't ongeil en e kind ter Wereld wierd gebrocht. Menlbcht het in de wiegh daer 't eertijds was geboren $ 't En wafler niet te fien: Men wou den Vader hooren. -r Hy was veel mijlen verr van 't Noorden om de Zuyd: Maermet beleeft geweld van Brieven vondm'hem uyt. Wat föu daer tegen ftaen ? all 't vorige verachten, Verachten ick foo geern als droomige gedachten, En altijd was 't my lief, altoos quam 't my te pass 's Lands dienft te voorderen met wat ick wift of was j En die fich emmermeer daer in dorft laten foecken, Verdiende noy t Rapier te handelen, of Boecken. Gebrack 't aen fleutelen, Smits haeckwerck quam te baet,. Om Kallen op te doen, daerScheveningerStraet Niet in het fand en Iagh, maer in Papier begraven, |
||||||||||||||||||||||
|
wp
|
||||||||||||||||||||||
|
.
|
||||||||||||||||||||||
|
Met all den ommeflagh die haer mijn' lorgen gaven ,
En 't {prekende Papier wierd foo beleeft onthaelt Als vriendelick verlchaft > daer was ick me' betaelt. 't Gevolgh was foo wy 't fien: welzy de wijle Raden,
Die 't Kind verheerliekten niet meer en meer § ieraden 'n 1 Sy zijn lbo geelïigh, lbo voorlichreliek befteedt, |
||||||||||||||||||||||
|
Dat die het niet en looft niet loffelicks en weet.
|
||||||||||||||||||||||
|
Men damt Rivieren in met wederzijdiche Dijeken, .
Om dollen overvloed van Wateren t'ontwijeken} Hier werdt den overloop van Beeft en onverlaet Met Dijckeri wederzijds gehouden van de Straet. Wat is uwongemack, bedillers, in 't bekrammen Van 't uy tlicht van eertijds, Wat doen u groene Dammen Voor overlaftih'toogh > Zijtghy den dorren Duyn Van ouds niet moe gelien, en kan u geenen Tuyn Geen enckel wandel-pad: volkomendick behagen, Soo gh' aen dat wandelpad geen' lijft ert vindt van Hagen, Van Hagen daer veeltijds geen ander nutt afkom', |
||||||||||||||||||||||
|
Dan dats'u moeyélkk ontduyft'ren kruyd en Blom•?■
|
.*.,.'.
|
|||||||||||||||||||||
|
En is het daer lbo goed, het fcfaoon geficljc te\\f eeren >,
En.is het hier foo q-uaedy hetledicke %'onbeereni ' '.y .• .......4-''-"XiVt
|
||||||||||||||||||||||
|
i
|
||||||||||||||||||||||
|
*t-
|
||||||||||||||||||||||
|
4.08 VIL Boeck,
Lijdt met beleeft geduld wat hier te lijden is,
Dewijl dit lijdens end niet als verblijden is.
't Zijn gunften diem' u doet •, aenvaerdtfe maer ten befte:
Onwijfe gaen ondiep, wel-wijfe fien op 't lefte.
Maer neemt, de wandelinghen vall' u niettefoet:
Wy weten, hoofd voor hoofd, dat elckeens fterven moet,
En van dat fterven fprack een' Wijs' in oude dagen,
Is't fterven niettefwaer, foo kan ick't licht verdragen j
Soo 't fwaer om dragen is, ten minften is het kort -,
En dat 's de felve trooft die hier gegeven wordt.
Twee vierden van een' uer zij n haeftigh omgeloopen >
Wie fou voor dat verdriet die vreughd niet willen koopen,
Van door d'onluftigheit van een' benauwden Pand
Sijn adem rijckelickte fcheppen opeen Strand ?
Is 't niet genoegh geforght voor all wat u kan deeren ?
De Sonn, die boofe Sonn, heeftm' u gefocht tekeeren:
En net, defchaduwkomtvan menig*groenentack,
Die in geen' lange wijl fal groeyen tot een Dack.
Gebreeckt'er noch meer forghs, en fchrickt ghy voor de Winden?
Die fullen oock eer langh haer' krachten in fien binden,
Eer lange ftaet die Straet gemantelt op een' Ry
Met drymael dobblen Elft aen d'een' en d'ander' zy:
Meer waer te veel begeert, daer meer niet is te wenfchen.
Maer hebb ick 't uyt een' droom, arm' Scheveninger menfchen,
Of is 't u uyt den mond gevallen, 't weeldrigh woord, Daer van ick fchrickende het galmen hebb gehoort ? Is 't wel gelooffelick dat oyt in uw' gedachten Gedachten zijn gegroey t van opfpraeck en van klachten, Als of men u , eilaes, groot leed hadd aengedaen, Als gh' over klinckertjens verbonden wierdt te gaen, En flijten Schoen, of Kous, of koufleloofe Voeten, Die in 't bekende Sand geen' Keyen en ontmoeten, En veel min diftelen, en Slangen allerminft, Soo dat u 't niewe pad verlies bood, maer geen' winft ? Zee-buren, arm geflacht, tot Slaverny geboren,
Was u dat feggen ernft, foo moet ghy ernftigh hooren, Wat ick in ernft verhael, en u te hooren ftaet: Uw' Voeten hebben my gebracht op defe Straet; - , |
|||||||
|
_ . _ __ _ _ . —_*—-— ■
|
|||||||
|
DE Z E E' » S T R A-E T.
|
4op
|
|||||||||||||
|
XJw' Hoofden oock niet min: in tijdenen, ontijden -r,
Sagh ick haër' drachten aen met deerlick medelijden,
En my en docht de Sonn föo klaer niet op den Noen,
Als dat elck fchuldigh was u wat onthefs te doen.
Daer deden't met haer'Bors, en, mogelick, vandefen, ■
Als't pass gegeven heeft, hebbick wel willen wefen :
Maer uw noodfaecklickheit te keeren in vermaeck,
En uwen Iaft in luft, hiel ick een' beter' faeck. ,'
Ey, fluyt uw' herten voor ondanckbaregedachten :
Ghywaerthet, kinderen, daerickfeminftaf wachten,
En, over Kous en Schoen en blooten Voeten all,
Zijtghy metmy t'onvre'en, 't is onverdiendegall:
'tWasdobbel welgemeent, en beter uyfgevallen;
Denckt hoe ghy zijt en waert, het moet u wel gevallen:
Scheelt fingen uy t de borft, en fténen niet van een,
En dribb'len over Straet van door heet Sand te tre'en ?
Gaet dribb'len naer de Merckt, en komt al fingend' weder
Vak u den Hemel hard met harden onlbet weder,
Het hard dat onder light verfaft dat boven drijft,
Soo dat het eene hard het andere verdrijft :
Het lachte pad viel hard, daer valt geen leggen tegen,
Nu valt het harde lacht: gedenckt eens wat een fegen,
Dat u de volle Mand min onder weegen weegh',
Dan die ghy door het Sand na Huys droeght licht en leegh.
Wijckt yemand onder u noch voorgevoel noch Reden,
En noemt hy met geweld fijn oude, HefF'lick treden, Sijnniew, onlijdelick, hoort, Wijven, 't gaet u aen, De Duynkant ftaet u vry, ghy mooght hem wel begaen j .. |
||||||||||||||
|
Gaet dotiwter door en door, het is een foet vermaken :
|
||||||||||||||
|
Maer, waer ick in 't bewind, men foud u hier bewaken,
En, quaemtghy eens de Straet te roeren met een' voet, Men keurde Mand en Vifch den Tollenaer verboett. Ghy, goede Tollenaer, die fluy ten en ontfluyten
Wel-wettelick verkoopt voor Stuyvers en voor Duyten, Paft op uw eigen recht, tolt alle Wiel en Been j Maer onder Been en Wiel laetScheveningh met vre'en: De wel-befteede gunft en magh men 't niet befnijden. u noyt gebreck van Wandelen en Rijden» r, ,,
* , ■ Fff Van |
||||||||||||||
|
4.IÖ VII. B o e c k.
Van gins en weder-reis bejegenen, foo langh
Als 't woefte Noorder Natt lal woelen tegen 't Strangh.
Maer, wilt ghy tuflchen ons' vier oogen en vier ooren
Een' niewen overllagh van wat meer voordeels hooren ?
Een' onbefproken win ft (het alle neeringh vry :
Dus trachten ick mijn' Pacht te bet'ren, raeckten 't my:
De Zee geeft wonderen: fy fendt ons groote VilTen :
Elck ifler u een' waerd', dat fal u felden miflen:
Sy voert ons Schepen toe, dan heel, dan half vergaen:
Daer moet den Haegh op uy t; 't en kan u niet ontftaen j
Sy fendt ons het geluyd van droeve Zee-gevechten j
Daer will een yeder heen met Kinderen en Knechten j v
Men haet dat donderen, eri lange zijn wy 't moe j
Noch wilder yeder eens bekommeringh na toe:
Jae 't kon u lichtelick meer heugen als verveelen,
Wat onfe fiere Buert haer* drijvende Cafteelen
U hebben aengevoert voor kijck-geld over hoop $
(God gunn' u felden kans van fulcken overloop}
Maer Vloten en Gevecht, en groote Vifch en Wracken
En zijn van geen gevolgh, maer feldfam' ongemacken:
Ick denck op 't dagelicks verlichten van uw' Pacht,
En, foo ick niet en dool, dus hebt ghy't in uw'macht:
Het minfte niew gerucht kan ons ten Haegh uytdrijven:
Saey t foetetijdingen van niewe tijd-verdrijven j
Doetfpreken onder 't Volck van weddingen op Strand >
Om prij fen aengeftelt op allerhanden trant,
En huert'er loopers toe te Voet, te Paerd, te Wagen:
't Verfchot fal minder zijn, als wat de Toll kan dragen.
'k Hebb Londen leegh gefien (arm Londen, nu foo leegh ?)
Om d'ongemeene Maer, die 't in fijn' Straten kreegh,
Van diere Weddingen op^en' verwaende Deeren,
Die 't rappe Mannevolck fijn roemen af wou leeren 5
En loopen een' verby die van de rapfte was :
Dat haelde Duyfenden uyt Duyfenden haer' Tass»
En noch meer Duyfenden ontliepen werck en huyfen,
Om 't Wedfpel by te zijn. Wat foudt ghy oortjens pluyfen»
Wat all Tol-dubbeltjens; gaf u den Hemel in,
Somtijds yet voor teflaen van dien of and'ren finn!
|
|||||||
|
u
|
|||||||
|
DE ,2 E £ O 45 T JUJÜ E T. ^jIX
Indien die vreughd verflïjtt»: de-nekt" ,we-er op vreemder; vonden|
Die'tvolck, of omhaexniew, öfomhaer'waerde, monden: grenghc Wagens onder Zeil: daer leeft 'er noch wel een > Betakelt by Stevin en van fijn' Vorft bere'en : Ickgev' u niet alleen mijn' Haegenaers f e, wachten, •/ .. ■<,{, ; Heel Delft üheel Rotterdam falRoisen Rad bevrachten, , r Om 't oud'-niew. wondërwerck teibecken op hef Strand, Daer 't een Zuyd-wefte flortn doe vliegen over 't Sand. Maergy, fchoónHaegfch gedrocht* gy Danten engy quanten,
Die niet als om 't Voorhouten WeQt tekjtferfanfeti >ns 't Voorhout, dieKalverftraef^i Öae^yederbrenghttftMerc'c • /tjonghgoed, of'tnietgenoeghopftallgeföchten weriici r; «$ Werdtghy niet wérvelfieck van dat mail mole malen, Werdrbet/n nietvannoodenaémeensöptehaleri, [ .'.- Inplaetfè van die rond', 'm een' geftreekte kaea,, jo.i fidswijn n 9 Die riaerérefcoM Voorhout fijn'eer begint te ftaen? tip j;'b -.io^V Watfoecktghy in.'t Voorhout? ([want die.ti iïen en hoOren, ■■•ƒ Komt dat langh draeyéri voor j als waerder wat verlooren;]'f Dat niet te vinden is) wat föeckt ghy ? n iet met all. Ey, wendt na Scfaeveningh j daeris noch Berghrioch Dal < Datugemack verftoor', enuw'Gelafenkaflen itett0a.-2.v3 c,'.) En Yindend,'er noch Afch » noch Slijck, noch Puyn, noch Plaflèa} En, Jight'er&ndgeftrqyt, deklinckertjènstebaet, ; f Soo veel verlicht menu't gerommel van de Straet: ,,';«* V Daer hoort geen fwijgen toe -, hebt ghy wat föets te praten jj Ghy hebt het hier ndchiminalsin 't Voorhout te laten > yj: f Danckhebbed'«opën'Baen'éhd onbedómptdluqhti sJbltil!:. 'T Noch meerderis 't verfchill van des' en diegenuchf: •:. I, Daer ginght^hy nergens heen, waer fult ghy hier belenden ? Op 't heerlicke gelicht van een van 's Werelds enden} Daer'trondevanjdfeLochtaen'tplatt-rond van .de Zee .•' |
|||||||||
|
•'A
|
|||||||||
|
Sob dkht4chï)ntraen gewelft, als warenft geen*tWee.
VindtghydeGorvehvlackenftflleftQrigerefèri,■■■•■; rr,
Getallen voiqrvalgae,.maerpafl; voorall opdefèrij i ;' Ghy, Vryers, praetsgjefint, het is uw rechte flaghj
^erthoont uw'/oiFertjens, hoelieffeück 'irgelach ^an'tibete weder is v hoé grouwèlick daer tegen •■'. "etbruyfïèn van deZedh baifcnopgeftègeiij ï ;r : z c - ■ ■- Fff 2 En
|
|||||||||
|
iji% .-r VII. Boeg k.
Enfeghthaer, Kinderen, dus gaet het t'uwent méV
Ghy kunt foo vriend'lick en foo fuer fien als de Zee: Ivfaer lett eens op 't verfchill van 't een en 't ander wefên, Ghy fult ons altoos foet, en noy t bars willen wefen. Lacht , lieve fehepfelen, en neemt uw voordeel waer, i' Wy foecken't, jae, Voor ons, maer 't gaet u vry wat na'er. Daer ftaet geen ichoon foo vaft, 't en kan fich wel ontcieren; Dat hanght aen meeren minbevallicke manieren} 't En is geen' fchoone Vrouw die fuer fiet op een' Mann *, 't En is geen'lêelicke die vriend'lick wefèn kan. , Is 't wijfer onderhout dat ghy hebt uy tte houwen •:
By vracht vaw meerder efnftj feght,Mannen, en feght, Vrouwen; Siet ghy dat water wel ? t'hans fiet ghy't foo niet meer j Voor middagh gingh 't. te rugh, van avond komt het weer, En mergen foo weerom* en daten fel niet enden>- ■ Voor dat onsDie 't©lisfchiëpfaeriaótfte Vyer falienden*- Watftellenwyönèhertopvoqróf tegenfpoed?: ■ - .' In all het Wereltfehe gaet even? fokken Vloed j fel it.h nM EnfulckenEbbterugg: fietMenfchen, Huyfen, Staten En Koningbrijcken aën: daer is geentoeverlaten Op evenftandigheit 5 die fchaelihoet op en neefc*<:..' m$% a »ö Itoè-nü fheent vaftte ftaenvaltmoxgen wèl om veer y . :* : Het Huys dached^bioeyt zy merken op fijn hoede../Ji fgil > e3 Voor onvoorfiénen flagh die'torn ftoot' of verwoede:. ' Wy hoeven geen bewijs van heelen half gefont* DatyedQulichtetickdooraUfijnlevemvond^tiloirl ml 1 h \ y&*U De Rijcken wdggëlen vdèKbnihckHckeSfeden^i; En die mentsift^e^fagh ftaên» waefzi|niyheden? Soo draey t der dineen Rad, en die dat ftuy ten will, Sat beter op fintf ruift en hiel fijn' handen ftill. Als'thrigh^ekruytfai-aijnj tenOdftenof tenWeften>
Naer't Son^aiWindgedooght, langhs des'ons'huyténrVefteiH Dae r van men iteel $ie2ee!dé]Graéhtkai lieetert niagH spt Sult ghy noch lichteliökeen ftéertjen van de^fDagh n: Aen beter' oeffeningh van moe-gefeten leden. ._.:'. < '• (Want alle veel verveelt) metwandelen;beftedeh.■ ■:;: - En vreeft hierSëjcknodhScóftv,:jonghvbkkje* nettgefchoey^ Qf, ;alsick'tfeggieiiniagh,^jaiQe«wilüghfoQgeboeyt, ~ |
||||
|
fi E Z E E - S T R. A E T. 413
pat geen' gevangene meer lijden in haer' holen,
Het droevige vernacht van donckeregijolen j
Treedt af 5 daer light een Vloer vanwitt' Sand, daer den Haegh
Sijn' befte Kameren mé moy maeckt alle Daegh y
En treedt geruftigh toe, moy'Meiisjesj 't mail vermaken
Daerm' uw' vrouw MoedertjensdenZeekant om de'e laken
Islangh in ongebruyck* daer valt niet meerte doen
Aen Vrouwen-fpoelery, fpijt niewe Kous of Schoen:
De Wereld, feghtmenons, wordtalledaegh wat booiêr>
En'tiswaerfchijnelick: ten minften wordt fyloofèr}. ,,..
Ten minften weetmennu wat beter als men placht,
Dat twee Li'en leed te doen j al waer 't maer met gedacht , .-■-.'
Sijnfèlven en lijn' Vriend, ishaperingli van-finnen:
Hoe veel min fchickthet fich van Vrienden tot Vriendinnen >
Diem' eertijds handelden als warens' in de pijn r
Diefflenfchen overkomt, van Honden doll Fenijn:
Die dóopërs fbo m"y dunckt, verdienden felf het doopen.,
Soo fottenwaerdigh zijn. haer'fotheit te bekoopqn,
En, diefenufaghdoendatdoefoogeeftighrlond, , '
Sou feggen, daer 's vergift aen 't wercken van een' Hond.
Maer beter befigheit kan u den Tijd wegh helpen:
Raept Schelpen, cué het luft: en feght niet, 't Zijn maer Schelpens Neemteenelètferuyt, 'tzijnSchepen, engewifs ; Datyeder Schelp wel eer een Scheepje wasyoll'Vüs> -j D/^ »ïf Ja Schell-vifs ,, die fijn' Schell, dat is fijn Huys, ten leftèn* ,T Moelevens, iieeftgeruymt, en gaf hetons ten beften. • Het meer of minder groot en doet niet tot de waerd'j Daer fwemt gediert in Zee, daer gaet'et over 4'Aerd' , 9 • j ,^| Vanongelijckeform: een Walviïchbyeen'Haringh ',-ys Maeckt machtigh onderfcheit j een' Mier die aen een Haer hingh
En woegh het Haer niet door j wat meent een Oliphant? Hy is, gelijck die Mier j een maeckfèl vgn Gods Hand y En bei die maeckfelen vollvan gelijcke wpnd'ren:. Geheimen diedeKonft heeft onlanghs op doen dond'ren, Alss'ons'onkundigheit, door kleine ftuckjensGlas,: Als in een' Werld ge voert daer niemand oy t en was, Heeft Schepfelen ondeckt^ $n door endoor doen kijcken tj, J" vie voor de machtighfte ter Wereld niet en wijeken,,... .> Fff 3 Jus
|
||||
|
-
|
|||||||||||||||||||
|
^ VIL Boii *.
In onbegrijplickheit van Leden en gewriëht §
Maer in 't verfchill alleen van omloop én gewicht j 'Kiet wat 'all wonderwercks wy achteloos vertreden,
En of all't menfchelick vernuft, met all'de reden Daer't fich op roemen magh, een Schelpjen machtigh iSi Een Schelpen Hbrentje te böUwën j daer een Vifs *'; SijnleventjenïrifJèr^voor%ootedle?hétja^ft:. ;iü° ; ; %tó8 Och of wy óp 'tfbeftéck'^rt-dtes' |ébfoliw^eris fagen-, Hoe wiften wy ons felf te-huyfèh in Vgemack: Van geen te mymën bh vari gèeii te hauwen DacTc! Elck Vifsjen paft inVfijhy dafeirhadden w.^ têlèérehI!,:i'J'^'(I fi5 ^' Derechtë:rëgelënvanHüyiïrighë »*iJ-05tirtJ?(l Teruymenfchicktfichhïet, tehauw valtliterehhangli^
De middèlmaët en ^èftïtoch flodderingh, 'rioch dwangh. Waer ick een fprekend Beeft(/t fchëeït wëiHig,fult ghy leggen)
Een fprekend Viffjqn rhaer, 'k wift veel meeruyttt leggen, En bet're lëft^veél^dihiiuzijhuytgëleiti ° yj |
|||||||||||||||||||
|
Üö2
|
|||||||||||||||||||
|
Of uytte leggeh-^ijn •IckVraeghdeKneéhttafMëidy :
Van meer en mindëHlagh, éhjtóffertjetïseri Héertjëhs i ■'■ Werdt ghy noy t Spiegel-wijs aen onfe Schelpe Kleerrjens, |
|||||||||||||||||||
|
. ~ .*»*..*..
|
|||||||||||||||||||
|
En fult ghy noyt verftaen hoe redelicken dingh
'cStahdvafrigh wefen is by fta'gëtyanèkelirigri? ' " Hoe langh misha^epiide'Wetteri/Van denfHem'ëïy '\ En haer fchöön Evën-ëëhs by 's Werelts kihdfchgew'émël ? Hoe langh en derft ghy niet j^tfen zijn, foetelien, Soo ghy fob weinïgh tijds voordelen wierdt geilen r!''' |
|||||||||||||||||||
|
•
|
|||||||||||||||||||
|
öhy brërightu met geweïd in eigen fpótt en fpijt:
Van daeg' verfnippertghy uw goed aen Rock en Mouwen, Daer ftracks niet op en volght als meefterhck berouwen, Met een neuswijfe waen, van altoos bet en bet Te weten, hoé het rio^rt, èn dati een niewe Wett In verfche Fratifehë tael arm Holland voórgelelèn 5 Een' Staelen Wett ? 6 Jae , die mergen Strpo fal weien. Wat deed de Schepper wel, die't Schepfel Neus en Mond, En oogh en Uogën-paer elck hechtten aen fijn' grond, |
|||||||||||||||||||
|
En
|
|||||||||||||||||||
|
D E Ze E f S T II A. ET. /Li f
En hiet ftaen daer fy fïaen, en blijven fbofyftonden?
Licht fagh men, fonderdat, hier Oogenen daer Monden,
Hier Ooren, daer een' Neus van daegh uy t fijn gelidt,
En mergen mogelick vergunt fijn oudbefitt,
Naer de Parijfche Beurs haer Wiflèl-brieven melden j
Want daer aen hanght uw heil, en, die 't foo niet en fielden , (
Souw voor een wangèboort verfchijnen op het pad.
Denckthuyden, tot een'proef, hoe fchoon een'Juffer/at,
Die geen Cometen-ftaert en fleeptelanghsde VJoeren,
Endweildefèfchoonop: 'kiieteerlicke, 'kfiet hoeren,
'k Siet tot de Kind'ren doen > en, hoe 'cker meer op lett,
Hoe 'ck min bevroeden kan, wat regel en wat Wett
De menfchen beefligh maeckt, wat oordeel haer, wat reden
Met ftaert-ftof overlaedt. Noch is het van de Leden
DieBeeften noodigh zijn j haer ftaert is als haer Roer,
En als haer hand veeltijds 3 maer, lieve Flodder-moer,
Wat doet ghy met u w' Staert, wat hebt gh'er mé te ftieren ?
Uw Schip van Ydelheit ? O Tijden, O Manieren f
De Rocken wegen u, en dies'u eerflaen trock
Verdiende weinigh dancks, en knoopt ghy Rockaen Rock?
Maer knoopt ghy lockaen lock £want dits' een ander toontje,
Endatwathoogerluydt.^) Hoorthier, ghy jonge Schoon tje, Watiitt ghy daer en krult? is 'reigen goed, of leen, Of aen gekochte waer ? Ick vrees voor een van tween, En dat of Galgh of Rad noch met de Koppen proncken Daer defe krulletjens aen hoorden, eerfe ffoncken. Siet waer ghy moy mé zijt, en of oy t eenigh Beeft Metroof-goed, haerofpluym, behangenzygeweeft. Dit raeckt de Meifsjes, ja, met haer oneigen Vlechtjens,
Maer't raeckt uw'Rekeningh wat nader, foete Knechtjens, Dietweemael Dieven werdt, en eerft u fèlfs berooft
Van
wat uw erfdeel was, en dan een anders Hoofd.
j^at zijt ghy,Meid of Knecht?waer 't niet aen Keurs of Broecken,
*ckwift geen' Mannetjens van Wijf}ens uyt te foecken,
^n) als ick foecken föuw, waer vond ick Neus of Mond,
Soo doncker ftaens', in 't holl van een' bekrulden grond.
^ochfehortter wat, om ons ter deegh te doen verwijven:
^aermagh deklevery van Plaefter-Vliegjens blijven ?
Daer
|
||||
|
£\6 VII. B O E « X.
Daer ick geen' weergae toe en vinde, wat ick foeck,
Als by Corenten in een blancken Boeckwey-koeck. Heet dat Gods even-beeld verbet'ren of bederven ? Monfeurtjens, hoe het heet; ghy kont het qualick derven: 't Is Meefterlick bedocht, en meer als oyt of Vifs, Of Schelp bedenckenkoft, dat, kladden,^ieren is. Soo fprack ick, als ick Schelp of Vifs waer, of yet minders-,
Nuhebbick'tnietgefèght: weeft wel tevreden, Kinders, En houdt my wat tegoed', op eensfoo veel weerom j Ick wift mijn' reden wel, en gunn elck fijn waerom; Ick fteeck vol mifverftands, en onkund' en onwijsheit § Die my dat als een' Vifs op Menfchelicker wijs feit Sal van mijn' Vrienden zijn -, ick eifch gelijcke Munt, En 't fal mijn Vriend niet zijn, die my die niet en gunt. Maer, Vrienden,and're Munt fal hier ftracks gangbaer werden?
Siet ghy dat Schuy tjen wel, en kont ghy 't noch wat herden, Tot dat het zeilen ftrijck' en door de Barning fpring', Daer is Verfch-Zee-Voer in, en levend leckerding. Doet beid uw' Borfen op, uw' Buy dels enuW' Magen j Hier is dat beide licht verdouwen en verdragen •, Mijnt voor de JofFertjens en ftelt u in de ry: Maer, Vry ers, paft'er op, de Vrij fiers ftaend'er by, *• En 't goedje fiet fcherp toe ■„ fy weten haeft t'ondecken Wat ghy voor Koopluy zijt, of milde maets, of vrecken, En , waer eens't masker af, en, die nu vrijt, getrouwt, Hoe nauw hy't nemenfoudopd'Erwtenenop't Sout. NuftiertdeZoo Duynop, deZee-Straetlangs te dragen,
Tot aen uw' eigen haerd: of vreeft ghy te beklagen Dat tufïchen Haegh en Strand, hoe verfch het goedje zy, Voor HaeghfcheTongetjens den hals gebroken zy j Of zijt ghy van Jt gevoel, dat, buyten-Huys-verteeren* De fmaken van goed cier by wijlen kan vermeeren •, Daer hangen Ketels ree niet half foo diepin 't Land> Als Scheveninger Kerck en Kerckhof ftaen van 't Strand: Want onfe Bergen zijn gelegen, niet van Muy fen (Als eertijds Bergen wierdt verweten} maer van Huyfen. Geviel u Soetenburghen waerdefoeteMann Dk't bouwdefoo uw' Vriend als ick hem noemenkan i ^.. |
||||
|
DE ZeE-STRAET. 4,17
Ghy kreeght fijn' Deur wel op met wat beleefde woorden,
En Sael en Keucken-tuygh met wat daer meer toe hoorden $ Om daer een' vrolick* uer te (pillen onder dack, En degefbden Zoo tenutten metgemack. Ontiletgh' u mann of maeghd in Vriends Huys te verftooren, Daer zijnder voor uw Geld, en die daer toe behooren > Men wenfcht aen d'over zy om foo geftoorr te zijn, En ftaetghy op de keur van Vloed of Ebbe-wijn, ("'tZijn woorden van de kunfl) men kander u gerieven, Ènghy en uwgevolgh bevelen na believen. Terwijl de Keucken fmoockt, terwijll uw foete Vifè, Eens vry van 't (öute, weer in 't foute Water is ■„ Befpraeckte Vryertjens, verfuymtgeen' tijd van praten : De Meifsjens luyfteren, als off e woorden aten, Als woorden, t'haerer eer betreckelick en fbet, De monden vullen met des herten overvloed. Neemt venfleren te baet ('tmagh om den Avond wefèn^ En thoont haer hoede Sonn het fèlve lieve wefbn, Dats' uy t den Bedde bracht, weer föo te bedde leght, En, Schoone, dusdoetghy, dusdoendeflralen, feght, Die'smergens, nietuw'Sonn, maer uw'twee Sonnen fpreiden, Totdatf", onsmoegebrandt, allenghskensvanonsfcheiden En kruypen in haer bedd: Maer hier is 't groot verfchill: DieSon laet ons geruft en onfe nachten ftill, Die Sonnen houden ons in een geftadigh woelen, Gefien en ongeflen ; het Hert en kan niet koelen, tSmoockt alle nachten door van den geleden brand £aer aen geen helpen is als met uw' Rechter hand. Heilfame Rechter hand, wanneer will 't u behagen Eeneewigh Sohnefchijn voor defe donck're Dagen Te brengen over my ? hoe lange light de hoop *° &t vertwijffèlt hert met wan hoop over hoop ? Hoelangh. Maer daer's de Vifs $ en eten gaet voor vryen. £»aet, jongh Volck, gaet'er u vrypoftigh in verblyen, En paft op geen' Dodloor, 't is Haeghfche Kind'ren voer, En van Vifs eten feght den Haegh, foo 't quam föo 't voer. Derft yemant twijrfelen of dat ftout feggen waer is ? UiefiedoorScheveningh, of Vleefch en Bloed daer klaer is, Ggg • En
|
||||
|
4,i8 VII. B o e c k.
En of die ruyge maets haer' tronjen Vifiïch ftaen r
En of die van de Hall de haer' te boven gaen,
En of die Meifsjens, met haer incarnate koonen,
De minfte tekenen van erger voetfel thoonen
Als daer men in den Haegh de darmen mé verkropt,
En door goed levens kunft langh levens loop mé ftopt.
Een' Haeghfche Maegh nochtans, die Scheveninger Viflen
Heeft te vermeefteren, en magh fich niet vergiften j
All is de Schelvifch dood, hem komt wat fwemmens toe,
In beter als fout natt, het zy van Ebb' of Vloe:
Ja Spagnen, daer ons meer verdriets van is gekomen
Dan't een t'herdenckenluft, heeft ons, veeltijds, benomen
De quellingh die 't ons gaf, door druyfjens van fijn* Ruft t
Daer alle leed van Hoofd en Maegh mé werdt gefuft.
Neemt van het foete fapp gedropen uy t die rancken,
En giet het by de reft, ghy fult'es u bedancken,
En vinden mergen vroegh uw felven fraey en frifch,
En naer het Viflchen-mael gefonder als een Vifch.
Hoegaethet, jongeluy; zijn d'hertjens wat bcglommen,
En zijn de dampjes wat na bovene geklommen ? Daer rij mt wel Sommen op, foo valt het m'in mijn' finn I Weeft niet te neuswijs öm een foentj e meer of min V ;J ■ '
't Is Hollands oude fiijl, en't magh de niew e blijven,
Spijt Zuydfche Volcketfen, die ons, quanswijs, bekijven
Om ontucht voor de Werl'd; daer, onder dat gelaet,
Die kijvers fchuldigh zijn aen meer verholen quaed.
Verhaeft u nochtansniët: wantiiftèreen* Vrouw Moedef *
Die op de Kudde paft, gètrjckeen Schapen-nöeder,
De fijne tegens Beer en Wolven gade flaet,
Haer komt den eerfteh Kiïfs; tiyt redenen van Staet;
Het geen fy geerne lijdt, en fal'fy niet verbieden i' .';
En 't klappen van deSweepis Wat voor oude Heden;
Werdt fy dan't fittenïnöe, Madame, helptfer af, / t;'
En, dat fy 't qualick voel', van 'tJPas gaen aen den Draf:
Is 't van de viefte niet, en ïieeft fy maer min tanden
Als doefy jonger was, maet voeten vry en handen
Van Exteraogh en Gicht, en Hoofd nwhHeupenfcroïïvrn>
Van diryfend tegen een., fy fpringht wetéèns rondom, *' p'
|
||||
|
D E L E E - S T R. A E T. 4.I5J
En fchroomt fich niet de ƒ eugbd een Licdjen voor te Zingen,
Noch, voor verdiende ftraff van Kerck en Ouderlingen: Sy heeft het aen Mameer, en Grootemoergefien j Diewaeren vrolick, jae, maerdeughdelickeLien. In 't ende doets' haer ampt, en fpreeckt in ernft van fcheiden
All fchijnt'er niet watMaensom'theirna Huys te leiden; Het half licht overfchot van fu lek een' fbmer-Dagh Maeckt dat de tijd noch nacht noch avond heeten magh. Soo komen Koetièn uy ten wel gevoerde Pacrden; Dien maer defpraeck gebreeckt, om na verdienft en waerden Deniewe klinckertjens te loven dagh voordagh, Gedenckende de plaegh die haer ten halfe lagh j Does'onder het gejuych van luyejonge luyden In'tScheveningerfandhaer'longh teberften kruyden, Die nu, 't zy natt of droogh, 't zy 't avond zy, of nacht, Na huys toe danflèn gaen, ibo vrolick als de vracht. Die dagh is foo gefpilt: ick weet niet of het Wijfèn,
Of Gecken vaerdigh ftaen te laken of teprijfen j Ick houd hem wel befteedt, foo beter Befigheit Om fpelen-varen niet van kanten is geleit. Nbodfakelick gaet voor} daer ftaet niet mé te gecken} ("ken, 'Ie Weet niet hoe't andregaet; my kan geen'vreugd vreugd ftrec- Daer ernft om werdt verfuymt: fy werdt my fchier een'pijn, Gelijck' haer 'tlacchen is die in fwaer lijden zijn. Oflibberige maet van wefen en bedrijven, 0 koftclickeTijd} wat föecktm' ? u te verdrijven ? U met de fchouderen te ftooten, als een' vodd, Die nergens goed voor is ? foo verr' verhoed' my God Mijn eigen moordenaer, mijn eigen dief te weien : Wy hoeven 't in geen' hoop ou w' Boecken na te lefèn, ftoe fchichtigh de Rivier des Tijds is, wat een Pijl Gefchoten uytGods Hand, en wat een' kleine wijl Elck Tegenwoordigh is, jae liever wat een ftippel, Die niet te noemen is voor dat hy ons onthippel', Soo dat ons niet en ftaet te feggen als, Dat was, EnDatfalzijn, (Too'tlucktjDatis, komtnoyttepas, De Boecken feggen 't oock -, maer alfs'er niet en waren, De blinde voelden 't by elck een fijn wedervaren 3 Ggg 2, Ver-
|
||||
|
410 VIL B o e c k.
Verwarde my meringh en even wel gewiss!
"Wat blijft'er overigh, daer Nu noy t Nu en is ? En loopt ons leven foo, en lbeckt men 't noch te quiften
Aen min als ydelheit ? de Zee-luy die foo giften, Verquiftten hier een Ty en daer een* laeger wall y En raeckten fluy merend' in 't uyterft ongevall: Maer all isydelheit: Dat is niet af te praten 5
En, hoe wy 't fchilderen, in all ons doen en laten Is Ydelheit de vreughd en Ydelheit de vrucht: Waer toe dan fteedfchen ernft voor tijdige genucht ? Bedaerde tijdigheit en hebb' ick niet te laken,
En 't overhands gedoen is menfchelick vermaken: Jae Beeften hebben 't lief, en allom de Natuer, En lacchen heeft fijn tijd, en pruylen heeft fijn' uer, En daer in heeft men elck fijn welgevallte gonnen: Maer, om weer aen te gaen tot daer wy 't flus begonnen, Tijd moet gefleten zijn, foo moeten wy ^t verftaen: Maer'cfcheeltonendelick, wanneer, waerom, waer aen. Noch een woord, Joffertjens; fiet of ick Rijm, of Reden, Of bei gevonden hebb : het jonge Volck dat heden Te Scheveningh foo was, als ick 't u hebb vertaeltr. Heeft uytdie oeffeningh, mijnsdunckens, meergehaek, Als't Volckjevan uw'flagh, dat in den Haegh gefeten Van Noen te Middernacht (ick wenfehte 't niet te weten), Sijn Geld, fijn' dieren Tijd aen Blaedjens heeft gefpüt, Daer mede wie beft kan fijn' even naeften vilt. Naer lieden van geloof derv' ick de waerheit leggen $; Men fiet'er alle minn en heusheit onder leggen, Men fiet'er Gierigheit aen 't roer van elcke fchuy t, Die elck will laden met fijn' Vriend onthaelden buy t j Men fiet'er aenfichten van fchoone ommetrecken Haer felven uyt haer vorm, als een gramm Vifchwijf, recken > Men fiet'er Nijd en fpijt in openbaren fwangb. En maken 't Jofferen malkan deren foobangh, En heet dat fpelén Spel, en dat Spel tijd verdrijven ? 't Is waer, 't en fchaedt u niet als 't plagh, getrouwde Wijven: Ghy hebt uw' hooghfte prijs gegolden by uw' Mans: Maer, Meiskens, denckt ghy niet dat een' verkeerde kans |
||||
|
DE Z E E' - S T R. A E T. a3i
Oiiftuymighuytgelraen, deVryers, diemaerlincken
Hoe 't met uw hoofjen ftaet, den y ver wat doet lincken , En dencken, ister foo geftelt in 't jonge groen, Als 't groen verlieten is wat fal het dorre doen ? En datter andere waer nemen, hoe het winnen Uw' ganfche Ziel ontkleedt en all' haer' drift van binnen ? Daer helpt geen masker aen, men fiet u door de huyty Verliefen gaet aen 't Hert, en d'Oogen brengen 't uy t, En winnen doet fijn werckj dats even fwaer om decken. Telt dan de winft eens op waer me ghy liilt vertrecken, 'tZy datgh' een' Bors mé draeght met fwaer Geld overltelpt. Of, met een*ledige, Mama aen 't pruylen helpt. Mamarjens, wijferVolck dan ick hoef t'onderwijfcn,. Elck in ons' eigen faeck zijn wy de minde wijfen > Een oogh en lïetiïch niet, het heeft van buyten aen Eenanders hulp van doen, die 't waerichouw' en vermaen', Gedooght ghy dat ick lpreeck lbo 't defe grauwe haeren Niet all te qualick voeght, geeft menighte van jaeren Goe woorden wat gefaghs, (ick hebber Ibnder baerd De Wereld voorgeftelt, daer vruchten van gebaert En noch in wefen zijn} laet u van my geleggen , Is'tdoenlick defen Tuyfch uw' Dochteren t'ontleggen, |
||||||||
|
■
|
||||||||
|
Ontleght hem haer by tijds: ick hebb niet half gepleitt,
All wat ick pleiten moght van watter tegen leit. 'k Verdoem het Ipelen niet, lbo langh het Spel magh heeten:
Maer onverfad'lickheit van worlrelen en fweeten. Naer onbevoeght gewinn, en onder dat gewoel Gevaeren van verlies dat m'in lijn' renten voel'; Dats vuyle troggelingh, en Maeghden lbo on eigen -r Dat, hadd ick Dochteren, met Imeken of met dreigen; Haeld' ickfe van die merckt, en gaf haer ander werck} Niet altoos binnens doors, niet eewigh in de Kerck j. Waer huyflelicken ernligetempert met vermaken Daer geen verwijt aen waer: een' roll. van dufend faken. Wift ick te leveren die daer toe dienen koft,, En daer, by wijlen, felfs een Caertjen onder molt: Maerlpulletjes gewijs, en daer verlies noch winnen. **fc ende finarten fou, of kitt'len in 't beginnen y |
||||||||
|
4*z : VIII *B o e c k.
In korte woorden, dker het fwaertfte van 't gelagh
Met jock te koelen waer en herteliek gelach. Hier hebb ick my den haet berockent van veel' Dieren,
Daer van ick hooren fal, Wat magh hy liggen tieren, En kladden fchoon Papier, en all te dieren Int, Om foo verqüift te zijn, aen praetjens in de wind: Beft liet hy ons in ruft, en befighde fijn' finnen Om levens middelen in fijn beroep te winnen, Het is veel faliger dat elck fij n pelsje pluys': t'Scheep feght men met verftand, Elck kraeck' fijn' eigen Luys, Dit 's van den foetften flagh; daer falder and're fchelden Met woorden overhoop , die 'ck niet en derve melden. En waeren 't woorden maer: ick fie my 't goedje licht Met fchoone nageltjens te vliegen in 't geficht: Dan of het mogetick vijf malle foo behaeghden, Ick wift my wel een* hulp van ruym vijf wijfe Maeghden -, En j kreegh ick foo voor eerft het foete Volck aen een, 't Souw wel gevoordert zijn, en daer mé ftreeck ick heen. Hoe is u, Lefer-lief -, begint ghy niettefwijmen,
En voelt ghy noch uw' pols in dit gedrangh van Rijmen, En wenfcht ghy 't fpel niet uyt, en 't Liedjen op een end ? Maeckt geen' bekommeringh , Wy zijn der weer belendt Daer ick u uy tgeleid': Is 't niet heel uy tgelefen Dat gh' uyt gelefen hebt, hebt ghy 't maér uyt gelefen, Ten minften vondt g'er 'm 5 daer ick u 't hoofd om brack, 's Landseer e, 's Lands profijt, en aHemabs gemack. Het ftreck' u een beworp van cierlicker bedencken j Die my verbeteren en fullen my niet krencken j Maer eer en groote gu nft en volle vriendfchap doen, Gevalt het hun haer' voet te fteken in mijn Schoen, Om op een trodfer tred, en aengenamer wijfen, Tenprijfe van het werck mijn prijfen t'overprijfcn, , En maken kind'ren en kinds kinderen bekendt Dat niet vergaen en moet' ak met des Werelds end. Ghy, Groote Mogentheit des Vaderlands: ghyHeeren>
Die Hollands Eigendom met een gemoed voll eeren Soo langh berekent hebt, en langh met dat gemoed Gefonde Rekenaers van Holland blijven moet: ._. |
||||
|
d e Z mm» ë IJ4A e t. ^ti
GhytrouweMoiHberenvah'sGraveniftfaoonenHag^,, ;; -
Daer ick, arm Hagenaerï den troffen naem af cfrage* ; | 0
Dry Machten, dieGefagh en Middelen en Raed
Te famen hebt gebrachtten uy tvoer van mijn' Straet ; •
(Vergeeft my't moedigh woord, endatick'tiiwejMij^-. , ,4
Tenminftenisfymi^i'alis'dckecitïisdeCjne ,, ' -; -
Die'r goed gevall in heeft, en mogeüek wat nleeri [) tor.b 30T'
Soo 'ck niet verydelt werd mefcovekaaet van eer^ ' :
Misduyt mijn' plichten niet j my docht ick wafi' u fchuldigh,
Endroegh d'uy tlandige Vier jaeren mingeduldigh,
Bekommert dat de draed mijns Levens kracken moght,
Eer ick dit laetfte kind ter Wereld hadd gebrocht.
Ontfanght het in uw' gunft, en vreeft niet dat na delen
Mijn' hand uw' oogen meer fal pijnigen met lefèn,
Schoon u dit Liedeken te laf vall' en te langh,
Daer 'sgoe vertrooftingh by, het is mijn S wanefangh.
'kHebb Weghs genoegh gedaen om hier te Weegh te brengen
(Soo 't Nijd en Tijd na my genadelick gehengenJ
Dat wat geruchts van my na my in't leven blijv' :
En wie weet of daer toe dit welgemeint Bedrijf,
By welgefinde Lien en danckbaere na-neven
Van Haeghfche-Kinderen, wat hulp ial konnen geven ?
Het gae daer me foo 't kan als ick in d'Aerde legg:
Ickpafs voorts maer op een' en noch een' and'ren Wegh,
Die'ckte betrachtenhebb en moet, en will vertreden.
'k Moet dien van alle Vleefch ("wie weet?) of flus, of heden,
Of morgen mogelick vertreden in mijn' Kift j
In dat verwachten werdt noy t noodeloos gegift.
Maer, Wegh van allen Geeft, die voor Gods heiligh Wefen
Verheilight t'famen en vereewight hoopt te wefen,
U hebb ick te vertre'en voor 't laetft van mijn gepoogh >
*jn als ick u alleen in 't Hert krijgh of in 't Oogh,
*»erdt alle laeger Wegh mijn Hert en Oogh fbo tegen,
Als poelen dick van dreck en ongekuyfte liegen.
Maer fteil en engh is 't pad dat dien Wegh henen leidt:
£n wat hebb ick daer toey meer als Genegentheit,
k" Onmacht? Ghy alleen, ghy, Waerheit, Wegh en Leven,
°të die oprechte fucht mijn' Ziel hebt ingegeven,
Ghy
|
||||
|
^ . VII. B o e c k.
Ghy kont haer by den will oock met de macht verfien.
O, Die haer van der Jeughd uw' wond'ren hebt doen fietï, Ernnet een' gunft geleidt die 'ck noyt en kan erkennen, Weeft met hacr foo Ghy waert, leert haer van hier ontwennen, En van dit menfchelick by tijds foo wei ontflaen, Dats', als ghy roepen fult, te vlugger moge gaen Tot daer Gerechtigheit en Ghy woont: feewigh wefen, Gu nt haer die hooge ruft» en allen die dit lefen. |
|||||||||||||||||||||||
|
'(i,h :bzvtoü ■ ■;. ! ■ :i»Tibo^ib^b i
|
|||||||||||||||||||||||
|
j ».,. t i 1
|
|||||||||||||||||||||||
|
■ ■ f.
|
|||||||||||||||||||||||
|
'.,'....;: il O fi[i:" i .. . j . f' 7
m: :...;'' ib! ■ vin i
|
|||||||||||||||||||||||
|
n
|
|||||||||||||||||||||||
|
» r
nov. u
|
|||||||||||||||||||||||
|
' TT
H
|
|||||||||||||||||||||||
|
rrafwrliü ,«i!jfi ij(i:oy
|
|||||||||||||||||||||||
|
»• SILSÏ IS^fiC lil JiJi
.•'*!-'■ 2 eöobboom'
|
|||||||||||||||||||||||
|
, rl joÓ / at 10
*
|
|||||||||||||||||||||||
|
flW
|
|||||||||||||||||||||||
|
DE Z E E - S r R. A E T. 42 ƒ
Het ontwerp by den He er e van ZüYLiCHEM,
aengaende eenen Steenwegh op Scheveningh al
inden^aere cIdIdCLIII.opgefielt,
waer van in defen werdt gefyroken,
luydde als volght.
STEEN-WEGH
Van den Bage op Scheveningh. '
f) Ver endeontrentden Steen-wegh diemen voorfteltgemaeckt
^te werden, tuflchen den Hage ende Scheveningh, komen in bedencken, i. De Redenen om dewelcke föodanigen Steen-wegh foude
dienen gemaeckt te werden, 2. De maniere en middelen op de welcke het felve werck aen-
gevangen , voltrocken ende onderhouden föude konnen wer- den, ende 5. De fwaerigheden die daer tegens konnen werden inge-
braéht. Belangende het eerfte, is bekent, dat mee/t alle dingen wer-
den ondernomen, ofte om Eer, ofte om Voordeel, ofte om Ver- maeck, ofte omeenige der fèlver infïchten aen den anderen ge- hecht. Dienvolgens, daer alle dry gefamentlick toeloopen, dat foodanigen fake, fonder omfien, betracht ende byder hand be- hoort te werden genomen. En werdt met reden vaft geltelt, fukks te gefchieden , aengaende het tegenwoordige voor te nemen werck, . Dat, voor eerft, het maken van den voornoemden Steen-wegh
wionderheit den Hage ende fijne Overigheden in der tijd eerlick ende tot over alle tijden roemelick fbude wefen, isbyde exem- pelen van alle oude ende hedendaeghfche Volckeren, Steden en- dfPlaetfen van aenfien foo openbaer, datonnoodigh ware, veel tyds ende woorden daer aen te verfpillen} jae foo verre, dat in 't Rendeel de naerlatigheit van foo aenfienlicken goeden, doen- H h h licken
|
||||
|
4,i6 VII. B o*e c k.
licken werck, foo by onfe tijden als by de naekomelingenqualicfc
met éeren fchijnt verfchoont te konhen werden. Immers en is
niet tegen te fpreken, dat degrootfte eere ende aenfienlickheic,
die een' voorneme Stadt oft Plaetfe buyten hare Grachten kan
werden aengedaen, beftaet in fchoone ende Heerlicke uy twegen,
zijnde de felve als een verlengh van der fel ver Straten, ende als de
Armen van hare Voorlieden, die den aenkomendenVreemde-
lingh van voren en van verren af, een treffelick gevoelen indruc-
ken van de Plaetfe daer fy henen gaen, ende den vertreckenden
eenen dergelijcken naefmaeck laten van daer fy geweeft hebben.
Soo dat dufdanige wereken ontwijffelick van die gene zijn, door
de welcke de goede naem ende geheugenifïc van der Steden Ove-
righedenin der tijd met openbare Tafereelen ende Opfchriften
meeft verdienen by de naekomelingen gemelt, verheven, ver-
heerlickt ende vereeuwight te werden.
In't byfonder ftaetopdefe ScheveninghfcheSteen-weghtege-
dencken hoe Heerlicken Cicraet het voor de Plaetfe van'sGra- venhagefoude wefen, de felve met hare eigen Voorftad, ftaen- de onder haer eigen Schependomm (dat aen andere zijden niets te ruym en valt) fiilcks te verhechten ende vereenigen, dat daer door den Hage genoeghfaem een' aenfienlicke Zee-Stadt foude mogen genoemt werden, ende genieten den felvenluyfter, dien deftadt van Delffis genietende, door dien fy met een'fchoone Vliet aen haer Delfs-havcn gehecht ende fich alfoo tot in de Maze toe is uy tfrrecken de. Dus vecle in 't korte van de Eere ende Heer- lickheit van 't werck. De nuttigheit ende bet voordeel van 't felve beftaet ten eenen
in 't Gemack, ten anderen in 'ï Gewinn. WathetGemackaengaet: yeder een kan begrijpen, hoedani-
gen gerief Menfchen ende Beeften by fbodanigen Wegh foude werden aengedaen, wanneer men uyt den Hage aen de Zee fou- de konnen geraken, foo te voet, als te peerde, te Koets ende te Wagen, in alle tij den van 't jaer, ende op alle uren van den dagh» met geen' andere moey te dan men tegen woordigh heeft in't rij- den ofte wandelen door alle d'andere Straten van den Hage: daer men nu in't tegendeel dien wcghniet fonder verdriet van Men- fchen ende Beeften en kan gebruyeken, fonderlino;h in de Soflier- dagen, wanneer raen heteebruyek van Zee en Strand meeft van -•Ti noode
|
||||
|
DE jZ E E - S'T R X E T. 427
noode heeft, het zy om ververfchingh van Locht, ofte om,
Zuyd of Noord waerd op, eenige verder reife te doen; Zij nde niet yeder een gelegen met een gelpann van meer als 2 of 3 peerden ge- dient te werden, ende het meerder getal door de diepte van het brandige fand noch wereks genoegh vindende. Maer voorne- mentliek ftaetin Chriftelicke liefde ende medoogentheit te letten op de merckelickeverlichtinge, die de arme Scheveninger Slaven foude werden toegebraght, wanneer hare hoofden met fwarc Bennen gedruckt zijnde, hare voeten ten minfren eenenluchti- gen tred over een hard pad /ouden mogen treden, oock de Vifch daer door, 'tzygedragenoftover Afch gevoert, foo veeltever- fcher ter Merckt komen , dat ontwijrFelick de dunfte Tongen noch naerder keur als tegen woordigh daer over fond en weten te geren, endetufïchenSand-vifchende Steen-vifch eenfmakelick onderfcheid te maken. Emmers moghten fich beide de aengevers ende de uytvoerders van foodanigen werekgenoeghfaem verieke- ren, dat hare gedachtenilïe by die arme menfehen in eenenge- durigen loffende Zegen foude leven, fulcks geen verachtelicke belooninge en is. Neffens het Gerief hebb ick het Gewin geftelt. Het iel ve raeckt
wederom, beide den Hage ende Scheveningh, voor foo vele haer welvaren in de vertiennge van eet ende drinck waeren gemeen is. Zijnde goed te gifïèn , wanneer foodanigen wegh voltrocken ware, met wat een' toeloop de reifende ende (pelen varende %den uy t alle omleggende Steden ende Plaefïèn den fèlven fou- denfoecken te genieten, ende hoe fêerfy de neeringe van Her- bergen , ende andere Huyfen van verteeringe, fouden verbete- ren) daer fy nu, hetzy van buyten ofte van binnensLands, naer ofte door den Hage komende, ten einde van een gedeelte harer dagh-reife voor den fwaren ende moordaerdigen Scheveninger vveghfchricken, endeoftheei te huys blijven, oft andere wegen om rijden. Eenander gewichtigh voordeel komt hier in bedencken ten
oehoeve van den Hage felfs, namentlick het genot van den Toll tüe by de Hooge Overigheit op defèn wegh foude te vergunnen ttaen; maer alfoo ick korts naer defen oorfake fal hebben om daer , oreeder te ipreken, wil het fel ve hier overflaen. Naer de Eere ende het Gerief van 'twerek volght het Ver-
Hhh 2 maeck:
|
||||||
|
428 VII. B o e c k.
maeck: daer op-en behoeve ick geene woorden te flijten. Ickge-
drage my tot de genegentheden van alle wandelaers, footevoet alstepeerde, maer infonderheit te Wagen ende te Koetfe; ende laete haer oordeelen , wat het zij n foude, daer haer hedensdaeghs de ftraten van den Hage te kort vallen, ende, door het ftadige omrijden, by naeft Menfchenen Beeften wervel-fieck werden, foofy haren Tourala mode, gelijck men by Parijs ende andere groote Steden van Italien doet, foo verre boven mochten uytreic- ken, dat haer t'elcken wederom een' foete niewigheit mochte fchijnen, den Hage in te keeren, naer dat fy die uytftekende veranderingh van de Zee-locht hadden genoten, ende die van 'tbinnen-land des te fmakelicker quamen te genieten , alles op haer ende harer peerden gemack , ende met minder gefchudd ende gedruyfch dan oft fy de Haeghfche ftraten hadden leggen om karren, wekker fommige niet van de gemackelickfte en wer- den bevonden. De gedurigheit defer wandelinge houde ick foo feker, dat ick geloove den Steen-Wegh dagelicks fonder ophou- den vo 11 gegaensendegerijds, ende van verre als een Begraeffe- nifle aen te fien foude wefen. Waer mede vertrouwende eenighfins voldaen te zijn het eerfte
punt van Bedencken , namentlick de redenen , waerom defe Steen-wegh foude dienen te werden gemaeckt •, Volght het twee- de , rakende de maniere ende middelen op ende door de welcke het felve werck foude mogen werden Aengevangen ; Uytge- wrocht ende Onderhouden. Belangende den Aenvangh, fonder te ftaen op de plichten die
men in defen onwederfprekelicken fchuldigh is den genen die daer over moeten werden gekent ende aengefien, als namentlick de E. Heeren van de Graeffelickheits Rekeninge, mitsgaders de E. Heeren Dijckgraef ende Hooge Heemraden \Tan Delfland) foude naeft daer aen de meeninge wefen van de Ed.Gr. Mog.Hee- ren Staten van Holland ende Weftvrieflandte bekomen den op- heve van feker beftendighToli-geld, daer in allerhande luyden> defen wegh gebruyckende, gehouden foudenzijn, uytgefondert alleen de Scheveninghfche Vifch-luyden, ende foodanige alsmeC haer ontrent die neeringe den fueren koft winnen. De lijfte van defen Toll foude begroott werden, naer de gele*
sentheit van de onkoften foo van 't maken als van 't onderhouden
,D* vaft |
|||
|
be Zee-str a e r. 4.^
vanden wegh; waervan dewijl ick hier naerin 'rbreede te/pre-
ken hebbe , ial dienaengaende alhier geen wijder gewagh ma- ken : Zéggende alleen in 't voor by gaen, dat ick geloove, bevon- den te lullen werden, dat eenen leer geringen penningh, die delent halven alleen op de Koetien van de Hage geftelt, ende naermijn gevoelen, niet ongeerne betaelt foude werden3- be- neffens noch lbo veelte trecken van de2888Huyièn, die alhier in den Hage op Brand-gereetfchap zijn geftelt, wel ruyrn dien In- terellfoude afwerpen van depenningen die totdit werck fouden dienen te werden verlchaft. Belangende dit verfchaffen ben ick van gevoelen, dat lich de
Overigheit van s' Gravenhage fulcks niet en behoore te laten ont- gaen, om redenen die genoeghlaemte begrijpen zijn, door de gene die eenighilnts vernomen hebben , hoe weinigh lich de Steden in Walcheren ende elders de kollen beklagen, die iy aen Steen-wegen hebbdh gehangen. Bevindt lich ondertuilchen de Trelbrye fulcks geftelt, dat haer-
ongelegen zy foodanigen Hoofdibmme (die ick hier onder fal aen wijlen niet feer groot te weien 3 op te leggen, foo is buyten alle twijffel, wanneer een mael den Toll bekent ende vailgeirelt lal welen, dat men de voornoemde lomme londer moeyte uyt de Kallen van byfondere Ingeletenen lal konnen bekomen, kon- nendeeenyederlichtelickgiiïïnge maken van de vruchten, die liy uyt het onderpand heeft te verwachten, ende in alle gevalle vele fchouderen, lbomenleght, licht werck makende. Naer het vinden van de Geld-middelen volght de Forme ende
Maniere opde welcke de lake aen geleght ende uytgewroeht loude dienen te werden. De meeningelbude zijn, Eenen Steen-wegh van kantelingen
Klinclcaert te maken van de Brugge van 't Noordeinde af tot aen deHuyfen van Scheveningh, ende van daer vervolgens de Straet van'tDorp, totop het Plein voorde Kerck, 't welck met eenen , endeuycdefelve hand foudegeilraett werden. Daer zijn. Meefters van gevoelen, dat de Breedte van defèn
Steen-wegh op anderhalve Roede ibude konnen beftaen, ende Qat men tevergeefs, tothet wilTelen van de wagens, om meerder ruymte wil verlegen zijn, dewijle, leggen fy, van de Steen-ftrate effens de Boomen van't Voorhout cloorgaens naeuweh'cks de Hhh 3 mid^-
|
||||
|
5^o " VIL B o e c k. *
middelfte f deelen werden gebruyckt. Ende foude fulcks in der
daed te koften van het werck merckelick verlichten. Maer, mijns bedunckens, naer dien foodanige aenfienlicke
wercken, niet alleen haergebruyck, maerooekhaerftateKckendc onbekrompen gebruyck dienen te hebben, ende de onkoften, daerick terftond af fpreken fal geenfïots foo fwaer en vallen, dat foo goeden Strufve om een Ey bedorven foude behooren te wer- den , foude men 't, even als in 't Voorhout, op de volle twee Roe- den , ofte 24, voet Breedte dienen te nemen. Om het werck teverfekeren foude defe Breedte ten wederzij-
den gefloten werden, met een Scheeps~piancke, ende die mee Paeïtjêns gelijcks de Strate aengefett, ende voorts aengefand naer den eifch. Hier werdt van Klinckaert gefproken ? ende niet van Straet-
fteen; eensdeels om het gemack van 't gebruyek, ende ten ande- ren om den minften koft, makende ons dedagelickfche onder- vindinge bekent, foo alhier in den Hage, daer het gery onen- dighis, als in eenige Dorpen hier ontrent, dat foodanigen Stra- te fèer beftendigh, ende, mitseenweynighforghvuldighonder- houds (daer van mede fal gefproken werden^ een' lange menigh- te van Jaren kan beftaen j wel verftaende, dat daer toe van den hardften Klinckaert werdegebruyckt, ende geenfints van dien anderen wekeren flagh, die Plavey genoemt werdt. Komende dan hier mede tot den overflagh van de Kollen, be-
vinde ick 5 uyt de onderrechtinge van verfcheiden Meefters, hun des grondelick verftaende , ende by my aendachtelick uyrge- hoort, dat in de Roede vierkant gaen ongevaerliek zzcoKlinc- kaert-fteenen, ende dienvolgens dat foodanigen vierkante Roe- de foude komen te bedragen 12 Carolus Guldens , komt voor de dobbele Roede defer Strate 24 Guldens , fulcks by eenen van de kloeckfte der voornoemde Meefteren, zedertoverleden» op het ruymfte, met Arbeid, Steen en Hout, werde genomen op 2 f Guldens. Het gae daer mede een weinigh onder oft oven het flot van de Hooft-Somme fal doen fien, dat het onderfcheid van klein belangh is, ende niet waerdigh om daer op te ftaen. Nu is dan de lengde van de Noord-endfche Brugge af* tot aen
heteerfteHuysvanScheveningh bymetingevan den Land-Me* ter Floris Jacobfz Anno i6z6 eedaen, bevonden 800 Roeden: Komen-
|
|||||
|
rf*
|
|||||
|
DE Z E E - S T R A E T. 4.3T
Komende fulcksnett over een met het aftreden van fèker geloof-
waerdighPerfoon, Janghoverleden, die aü -wandelende op die lenghde gevonden heeft 4800 fijner treden, van de welcke mits- dien even 6in de Rhijniandfche Roeden zijngegaen, 't weJck be- vonden werdt de gemeene fchridt te wefen van een man, diefich nieten overftapt. Nemende alfboyeder een van defèr Roeden lenghde, als vo-
ren , op 2 f Caroli Guldens , komt de Strate in alles van den Haegh totaen Scheveningh te bedragen 20000 Caroli Guldens. Van bydeKerck van Scheveningh tot het voornoemde eerfte
Huys toe fijn bevonden noch 112 Roeden lenghde. Om het plein by de Kerck te vinden, nemeick die ten ruymften op 130 Roeden, defe gedaen by de voornoemde 800 komt pi o Roe- den ende tegens 25 Guldens de Roeden als boven , voor alle onkofren, niets uytgefbndert, de fbmmevan eens 23000 Caro- li Guldens. Zijnde, mijns bedunckens, iöo geringen geld, ten aenfien van foo loffelicken werek, dat ick my wederom niet en kan onthouden van waerfèhouwen , dat de naelatigheit van dit voornemen by alle naerkomelingen verachtelick fal werden op- genomen. Wantom tot wat naerder aenwijfinge van de Geldmiddelen
te komen, wie en fïet niet hoe geringen Toll den Intereft van die fomrnefbudekonnen voldoen? welverftaendealsdefelveby ma- niere van een Wegh-geld geheven wierde van allerhande luyden, de Strate te voet, tepeerde, ofte met den wagen gebruyekende, ende fiilcks door 't iluy ten alleen vaneenen Boom ofte twee na- roentlick aen de Brugge van den Hage ende op de Heul van de Beke , ten zy men bevonde, dat een derfëlve genoeg hfaem kon- de wefen. Doch het werek aldus voltrocken zijnde, foude ten derden op
«et Onderhoud gelert moeten werden. Daer in wel , volgens d'ondervindinge van de Stadt van Amfterdam, ende andere wel geregelde plaetièn, weinigh fwarigheits is , mits de gedurige «and daer aen werde gehouden, ende alle de minfïe breucken geheelt, eerdefchadegrooter werde; maerfbudeondertufïchen de beftedinge van foodanigen onderhoud ende opficht uyt-hec voornoemde Wegh-geld moeten gevonden werden , ende het ,elvefooruym genomen, dat alles mildelick ende onbekommert ' ; konde
|
||||
|
q,-p VII. B o e c k.
4condewerden betracht, fulckswy weten dat over de mcnighte
Teer ongevoelighfoude vallen.. EndtHck dan ende ten laetftenftaenray te beantwoorden ende
uytden wege te leggen ettelicke fwarigheden die in deiên fom- tijds zijn komen opgeworpen te werden. Ten eerden fmijt men my het Sand in d'oogen, ende feght
mendatdeStrate, geleght zijnde, door het overftuyven van de Duynen gedeckt, vruchteloos fal werden gemaeckt. Daer op antwoorde ick, dat in der daed 2 of 3 fandige plaetfen
werden bevonden, daer men door Ibude moeten; maer van het fwaertfte ftuy ven dat daer vallen kan en maeck ick geen werck met allen: Emmers is bekent ende taftelick, hadde het gedurigh op die plaetfen geftoven, dat de felve nu foo hoogh als huyfen fouden zijn, daer men die inder daed in lange Jaren niet ver- hooght en bevindt te wefen. Daer van de reden openbaer is: de- wijle namentlick dat d'eene wind doet afftuyven, wat d'andere daer op heeft gejaeght. Behalven dat foodanigen opftuy ven niet anders als eens of twee maels des jaers by hooge Stormen kan ge- beuren: fulcksdan gefchiet zijnde, oft wederom by andere win- den van de Straet geveeght fal werden, of, des nood zijnde, door armer menfchen arbeid daer af gehaelt; waer van qualick de pijne waerd te fpreken is, aengefien, alsgefeghtis, heton- gemack alleen op twee of dry fandige plaetfen en kan gebeuren, ende lichtelick in jaer en dagh niet gebeuren en fal. 't Is waer, binnen de Huyfen van Scheveningh is nu en dan door hetwar- velen van de winden aldaer een hoogh fand op geftoven: Maer ftaet genoeghfaem te vertrou wen, dat de Ingefetenen aldaer voor 'foo grooten gerief geern de moey te fouden nemen, van, yeder • een voor haer huysken, fij n' Strate klaer te houden; daer toe het volck defer Landen van felfsgenoegh genegen is, ende fulcksniet zijnde, by bevel van de Overigheit daer toe foude konnen gehou- den werden. 2. Sommige hebben gevreeft voor de fteilte van de hooge
Klift, ende dat de Wagens met gevaer daer af fouden rollen:
maer, dieder wel op lett, fal bevinden, dat, vermits delengh-
de-van den opgangh, de fteilte aldaer niet meerderen is, als die
van den Ry-wegh, op den Vijverbergh, daer niemand ong£"
mackby en heeft.
3. An-
|
||||
|
de Zee-straet. 433
3. Andere (preken van delaeghte van de Pannen , welcker
fommigedes Winters een ftudc weeghs onder water ftaen: ende het is waer , dat aldaer eenige plaetfèn fbuden dienen aenge- hooght te werden: maer de ruymte van Sand allom foo naerby- der hand wefènde, is wel te bevroeden, dat fulcks voor een ge- ringh te wege kan werden gebracht. 4. Van gelijckenfèggickaengaendede kromten vanden wegh,
om den wekken, foo veel mogelick t'ontgaen ,, eenige klein e- hooghjens uyt den wege genomen ende geilecht fbuden dienen te werden, want fulcks mede een'fake van klein gewicht is. 5. Endtelick werdt voorgeworpen, dat de Pachter van den
Toll, mits de menighte vanopenbare toegangen, dagelicks uy t- geftreken fbude werden, ende met moeyte aen het fijne konnen geraken. Daertegensen kan niet ontkent werden, dat vele, in- iönderheit voetgangers, op den Steen-wegh fbuden konnen ko- men, fonderdeflagh-boomenaen te doen : Maer de wijle fulcks meeft niet als voetgangers en fouden wefen, daer van het minfte Wegh^geld te heffen fbude zijn; ftaende het voornaemfre van Peerdenen Wagens te wachten, enfchijnt nietdatop foö gerin- gen fluyckerye veel achts te flaen zy. 6. Eene fwarigheid, van ander infien, hebb ick my felven in-
dachtigh te maken ; namentlick dat {^volgens d'onderrichtinge van de voornoemde Meefters} de groote menighte van Klinc- kaert in defen vereifcht, Ioopende by gifllngh, all over de veer- tigh-maelhondertduyfend, niet veel eer als in dry Jaren tijds te bekomen fbude zijn. Daer op ick nieten hebbe te feggen, dan, dewijle fulcks is, dat men den tijd met geduld moet afwachten» gedenckende dat groote Staets ofte Stads-wercken noyt ten fpoe- dighften uytgevoert kunnen werden, ende in allen gevalle dat 3 Jaren verwachts feer weinigh is, tegen den tijd van foo lange Jaren, als dit werck , verwaerlooft, uytgeftelt ende verfiiymt Jsgeworden: fulcks ick oordeele ten grooten deele daer door ver- °°rfaeckt te wefèn, dat men nu en dan defè fake komende te roe- ^n ende levendigh te maken, den Ruyter,foo men fèghr, over het "eerd heeft gefêtt, met het opwerpen van alltehooge voorfla- Sen> als daer is het graven van een' treffelicke Vliet naer de Zee toe, het planten van wonderlicke Ryen Boomen neffens die vliet, endediergelijcke§ierlicke dingen meer, die, van wegens Iii . haer
|
||||
|
4*4 VII. B o e c fc.
haergebruyckendeheerlickheit, wel niet te laken en zijn, maer
daer van de koft den lufl: heeft verflagen j daer in 't tegendeel de onkoftelickheit mijnen tegenwoordigen voorflagh behoort aente raden. Zijnde in fommaaen all het gene voorfz is niet meer vaft, dan oft men omtrent^mael de twee Rijftraten van het Voorhout te maken hadde* Sulcks bevonden zijnde lbo Eerlicken , foo Vbrderlicken, lbo Vermakelicken, ende lbo lichten werck te wefen als in defen is aengewefen, laet ick alle verftandige liefheb- bers van deler Plaetfe verbetringe oordeelen, oft het met reden langer uytgeftelt behoort te werden. Mijnenthalven, eens hebh ick my befcheidentlick willen ontlaften van't gene ick, naer mij- ne befte wetenfchapp, geoordeelt hebbe defer fake mede ende te- gen te loopen , ende dit aldus den Achtbaren Magiftraet van 's Graven-hage gedienftelick in handen willen ftellen , om oft fy 't heden ofte morgen hare aendacht waerdigh mochten vin- den ■, ten minften, om tot een geringh bewijs te ftrecken van de oprechte genegentheit, die ick foo hare E. als de plaetfe van haer bewind , mijne hoogh-ge-eerde Geboortftede , toedrage. God zegene d'een en d'andere met allen voorfpoed. |
||||
|
j> i Z e e n a t r. a e r. 4,^
Brief van den Heer van Züyxïchëm,
., jjvy sAendenHeere
De Ye er BaiJlieü van 's Gravenhage.
'• ai ",Mrt ,'N.vH E E 'iV* ;■ j, .. -, -.v, •'
Tof vememe met genoegen, dat men aldaer in ernft begint te fj>reken van
■*• e enen Steen-Wegh uyt den Hage, niet alleen tot Rijs~ïvijck, maer oock tot Scheveningh, dien ick altoos voor den noodighjlen, dienjlighftcn ende licht- ft en hebb geoordeelt, perhalven ick allyqor ettelijke Jaren mijn Dtertk daer- van gemdéckt hebbe, om f en allemamvflèn te onderfiécken in tvat tn mier en, met l»a>t>, koften , ende Ufinderheit, met Tc at voordeel dat Werck (oude konnen uytgevoert leerden: Ende heb ick alles doen ter tijdfoopuncJue- lick by een geftelt, ende daer by gevoeghtfiodanige folutkn op degemeene vèjeéïïëndteyek•doorqaens''daertëgernhadde hooren voaricerpen, datmy 'Mydèn^diiëondit-ie, van midd-ëlëny ende vmgeenflecht oordeel, de eer e dtdt&v-an&fyneïedene^'fikiveèi^ aen- 'kdènkm h-aérfart te'-'drxgen in het geringe Capitael daer toe werei/cht*
ïïaerte^enfagh ickmijfiengoedett fver eenïge Heer en doemaelonfi Magi- firttture bëkleedende, fio fyeinigh tet 'herten gaen, dat uk mijn. Dijcotfrs, defefcbëpère finnen moghfé^ekowëfa ëtydeyéM&ït-. mijne. Waerdé Geboort-
j>faets jfèo lief'kpi/getZi 'j&msp dëéa^dr^ilde bieden omh^e^zeffens die eere, dut vermaect, ende iaKpr^fljMè helpen toe brengen. 3^y hetfehijnt dat de'gedachen-daer-henen^iWn,' ésmylÉedfsove^rëvandehandte Toefen* dat ickmtjKgérmgMutéiït, da&r-'iêë' ïn per/om niet en vermagh by te bren* gt'n:- %j2nderheit'i'de^l\mf'^f^ë4je^w&rdt dat U E. (miffchien met ^nijfevan^de Hevrén^M:dë0^^gijimhyt<Jt.m^}rent heeft doen verne- ^e^naerhètgenebymymjiematerieop het Papier.is gebracht. tok en doe in mijn' ab/ènt'ie nietgeérne roeren onder de Papieren daer het.
^fërt'lighf^mdêr niettemin*'fiVndfhoch geeneapparentie om met vol* *°we'n depefche van dihHof'mfm^wèei>odenCommijfie/ooJj>oedigh te kon- ^vóltreeken, dlfmën, tev dien Regarde, magelick, nevens mj, 7»el lsttdeiïenfihen: S$o hebb ick omgeeneinjichten konnennaerlatighypejen fm mijnefchuldioe genegen/heit in de/e oseafie bekent te f naken, ende naer m!jn vermogen te betrachten. Hebb dienvolgens mijnen $cne vanZeelhem 'ef*ft het Cabinet te doen op ftfktfo j daer gemelde. Papieren gewijfelick te Jtnden zijn, volgens deaenieijfingcdie ick hem dien-aengaende doe, met ■ -.. ■ Ui 2 erdre |
|||||
|
§
|
|||||
|
+'$'6 VII. Boe'ck. DB Zeè-straet.
or dr e van de felve door UE.foode E. t-Mog. Heeren van de Kamer van tit
Rekeningh, als de ^Achtbare Heeren Regeerders van's Gravenhagc ter hand te feilen, in gevalle menperfiftere inde begeerte van dejclve te door ficn. UÉ. vertromo Ick dat de moeyte fal gelieven te nemen van-hoer E. reffeflive een dubbelt daer van te prefenteren, met verfekeringe van mijne ootmoedige ende getrouwe affectie % tot harenditnfi, geloovende tnjgelt/cks dat ick van herten ben , &c. Tot Parijs den, 11 May l66y
Brief van dén Héere Baiilie.u van 's Gravenlïage,
AendenHeerevan Zuylichem* M y n Heer;
DiEHeeren van de Reheninge der Da.meinctkvan Hollandt tethandt gt*
Jielt zijnde de Requefte aen de Staten defer Provincie voor de rtoeede maelgeprejent eert omOclroy, tot het maken van een Straet-Wtgh tuffchen den Haegh ende Scheveningh, of de naem van den penninghmeejler Soetens ommedaerop teadvijèren, hebben, alvoorens het felve te doen defakein deliberatiegeleght met eenige Heeren uyt de. LMagiJtraet van 's Grave&ha- ge, ende deivtjle op de gehouden conferentie byd'Heer Rentmeefter Ijjeiffl" poortgefeidt "gierde, dat UE. een pertinent concept; noppende het voorfz Werckhadde op 't Papiergeftelt, gebmyekte ick de vryigheit van den Beert van Zeelhemdqer over te begroeten, de Tvelcke myvoor eenige dagen heeft doen behandigen UE. CMijftve ende oock de. Schriften by UE. ingefielt< ik hebbe die aenflondts aen beide gedachte Gollegien gecommuniceert > deyelc- ke bevindende dat de voorfk, Jtacken da,pper ter fake Tpaeren dienende twt dubbelden daer van genomen hebben. d'Originale hebbe aen U E. SoonTrt" der doen behandigen: indeaenflaende Maendfal het advis ter Vergaf' ringe van de Heeren Staten ingedient Werden, Wijffel niet aen e.enengowen voortganck van het felve Teerck. Ondertuffchen hebbe niet konnen natrl^ ten U E. te' bedancken voor de gedane communicatie ende den oprechten y ver die ick in UE.jchrifvenhefpeurt hebbe, omme foo een goedi»erckt(ff dienjie van het gemeen te vorderen, degelegentheit fich offer er ende of» UE.Tvederomme ergens in te komen dienen, fal altoos bethoonen dat M matterdaetben, &c. In 's Gravenhageden 24 May-itffy"•
Eipdcdes fevenden Bqecks.
|
|||||
|
f
|
|||||
|
ACHTSTE BOECK.
|
|||||||
|
!
|
|||||||
|
. 1
|
|||||||
|
1! *
11 3 |
|||||||
|
r B » ' J
y
|
|||||||
|
4W
|
||||||||||||||||
|
ACHTSTE BOECK.
|
||||||||||||||||
|
MENGELINGH.
|
||||||||||||||||
|
Aen
MYNE VRIENDEN
In
Z E E L A N D.
MET VAN ALS.
|
||||||||||||||||
|
Ê^ÊStÏÏ AcHTEGAELEN, hel-
lekeelen,
|
||||||||||||||||
|
Metdewaerheit, die ick daer
Hebgeflingert by den haer, Binnenslipskon overmomm'len, Sonder my te laten rromm 'len By der Straet, aen Kerck en Poort? Als een'niewe wan-geboort: Vrinden, evenwel noch Vrinden, Die my maer te wel befinden, Doe hetfmooren van mijn'geeft Vrienden gonfre waer' geweeft> Noch aen vaerd ick 't wei-genegen Overvriendelick bewegen Van 't recht ronde Zcewfch gemoed; By de meeningh acht ick 't goed, En de gunft-gemeendefchade Voor genadig'ongenade, En de weldaed fbnder daed Om 't wel willen nemmer quaed. Voor die daed en beter willen, Daer ghy mijn' misvallen grillen Mégevroevrouwt, mégeluert - Door de Wereld hebt geftuert, Ken ick fcbuld van langeJaeren, Zedert ick de Noorder baeren Uyt
|
||||||||||||||||
|
'3
|
||||||||||||||||
|
.Stercke Luyten , fnelle
Veelen, Die de mijn', van fchimmel klam,
Van verwefen tot de vlam, Van verlieten in de motten, Van vergeten in 't verrotten Hebt verheven en verftelt, Dats'er noch af wordt gemeldt (Al mis flaet my 't eigen ftuyten) Onder middelbare Luyten, Luyten die men geerne terght. En het niewe Liedgien verght. Vrienden, die my t'uwen luyfter Uyt het on benijdde duyfter Hebt getogen daer ick ftae 1 Aller tongen ongenae> . Daer ick, verre buyten't grijpen Van 't moedwillige begrijpen, Van mijns meerders quaps verwijt, ^an mijns minders quellick fpijt, °e«fe't Koftelicke mallen, fcö 'tVoorhoutfchc wandel-kallen, |
||||||||||||||||
|
VIII. B o e c k.
|
||||||||
|
44°
Uyc den Weden overfagh,
En verbonden ballingh lagh, Daer my verr verfcheiden kommer Vander Mufen louwe lommer Had vermoddert in den poel Van 't befmodderd Hoofs gewoel. Voor die fchuld, foo heet om koelen Dat mijn hert fenghtaen't ge voelen, Vind ick na den langen dagh Van uw minnelick verdragh Onder mij«' verdufte fchatten Geen' betalingh, of de Ratten Klagen voor haer'jongeren Over nood van hongeren, En vervolgen my voor dief Van haer eigen tand-gerief. 'k Gaefè niettemin ontrieven, En haer avond-mael ontbrieven, En onclnten haer' on bijt: Siet de broeken gaen fy quijt Die ick uwe gunft moet vergen In de fchaduwen te bergen Daer de reft van eener leeft Wel ter fchaduw heeft geweeft. Vindtghydan deregel-tippen Hier uw' ademen t'ontflippen,, |
||||||||
|
Daer te ftuy ten, eer ghy docht
Dat de voet-maet waer' volbrocht • Vindt ghy onderbleven Rijmen, Dier men les aen feven lijmen En voor een doen geilen fouw, Die ten nau wften tellen wouw, Vrijdt mijn' Penne van 't verwijten. En verhaelt het op het bijten Van mijn' gaften, die voortaen Na den vaften-avond gaen. Maer fal oock mijn lpa betalen:
Sijn' vergevingh by ü halen? Ja het, mijn vertrouwen lek Op de Zeewfchefoetigheit. Schoon men wille my verraden En met woecker-loon beladen, 'k Stae den vreckften maener fchooii) 'k Segh hem, Hier is woecker-loon ■, Emmers, Vrienden, all'deDuyten Die mijn' rekeningh hier fluyten Zijn all' Duyten uyt de Munt Die ghy 't gelden hebt gegunt; Maer die eerfte ftempels draegen Meeft maer tweederhande flaegen, Soo wat vroeds, en foo wat Mals; Hier is beid,, en noch Van als- |
||||||||
|
aen
|
||||||||
|
M E N G E L I N G H.
f*" * J ° F F R o „ W E R ANNA ende TESSELSCHAD
V I S S C H E R S •
<JMitsg*ders den H E E R E
P- C. HOOFT
DROST VAN MUYDEN '
Voordoovedeurenfen"*, dt^ntVh^nd^
Onoverlichaemt Brood der zielen voedfelis g * BefoecktudefeGroet; vereerthaermetdenopfla2h
Van een goedwilhgh oogh, al waert dat CS'h Getrouwer vrienden hand en reicJcten hy u niet P g '
£«, »/»enc«tefiennietallenallde ftpalren'
M«„„„vnendf h ft; DieS^S print Van uw dry-waerdigheit af wefende bemint pnnt
« wfarf byfich draeght, af wefendedÓêt Weren
Uvtanf 'ck het vycr °ntleenen ™> «"' sim '
r«ttïff^renreick, uyt aller oogenfperr,
^rlll,WO™-^lijCkJn,etfiJn8ewic««erlegen5 »at te uaerderen als met een fpijtigh ooeh. Ë
|
|||
|
4.44 VIII. Boic k. !
Heeft noch vergetenheit in geene van uw' borften
Het vriendelicke murw foo dick-diep doen verkorften, Of 't vragen naeruw Vriends, Hoe, Wat, Waer en Wanneer Verftreckt u noch een vreughd j hy leeft, en vry noch meer, Hy voert een rappe Ziel, een' onverlemde Reden ïn 't onverroeft gefpan van lemteloofe leden ■. Befitt fijn'volle jeughd, enmiddenin'tgedrangh Van jeughds verdorventheit, en midden in 't gefangh Van menighmaelen meer betreckende Mallooten, Dan daer de Grieckfche Voss in 't oor van fijn*Pilooten Het ftopfel voor bedocht, en felver in een' baft Sij n wanckel-willigheit ded' fteunen op fijn' maft, Doet ftadigh dat hy doet, ftreeft ftadigh door het ftooten Van Ebb' en Vloeds ontmoet, en, als de minder Booten Gekabelt aen den rugh van die haer vorens gaen, Beflaet, als mé gefleept, eeneerlick achter-aen i .., Aen 's Vader-lands Pij nas, dat aen de Teemfche ftranden Dry en twee reilen nu den Maen-ringh .fien ontranden Vijf mael fien vullen heeft, en onverduldigh wacht Op 't eindelick en wel ontladen van fijn' vracht. O 's Gravefander-fpits, ó Brielfche boet en baecken,
Wat foeter y£ols kind fal fijn' beleefde kaecken Ontfwellen op dit zeil, en in uw Mafè-mond Doen kiefen op de ree den ouden ancker-grond ? O Scheveninger Duyn , óHaeghfcheboter-weyen, O Foor en achter-hout, mij'nMyrt, mijn'Lauwer-meyen, Wanneer fal Huygens weer, öntballaft van 't gewicht Van Hoofs bekommeringh, inuwgewenfehtgeficht Sijn forgeloos gemoed doen baden in gepeinfen Daer van wraeck, van bedrogh, van dubbelfin, van veinfen De fmet t niet aen en kleeft, maer vré, maer eerbaerheit, Maerjock, maer Gulden-eews herboren flechtigheit ? Wanneer fal wederom 't gerommel van fijn' Snaerén, Verdommelt met fijn' keel, tot over Haerlems baeren, Tot over 't prachtigh Veen, tot voor de blauwe poort Van Hollandts Zuyder-diep, teMuyden, zijngehoort? Te Muyden daer hy weet de meer en min der boden, Het fchuymende gevolgh van Wind- en Water-goden -" |
||||
|
Me n g e % i N G H
Soomenighmaël om her te Iuyfter zijn gebeft • Hl
Om FJoris droeve fpooek en VdknLvïJeVïeU
Op Amftel lahds thooneel gevoordert enïïlr ' Vanmexvsbetrapttefïen, beticht, bdoZlfn??'
Te Muvden daerde Geeft van Hoofis gS £ 5
Gevatt wordt^gegaertm fuy 4Sl^' En ^ toebetrouwt, die 't geeftelickenarT Vermaeghdt, verlieffeiickt deVereld over Lr TeMuyden, foet vernacht, daer, opdeXw' i Die Goy land borge ftaen voor 't wieten en befJ*?* Van memgh Amfteldamfch van huvs Xji hnv
Befegentenbewenfcht, en, VaerrLi imenhuYs Vae| feght, gcva«^/X^,(;,^e,0,nPea' Van tfchadelxckgevall daer ick den naem af draeeh
Wenhebtgfbracht/e^
U_ d yen hebt verwant met all' en yeder een f
"K s d opgehoopte fom van uws Vriends tCh^i^
CS f8? we'Se™gh op 't fmeken S Snaer
Vanvï nuhinderendeminderGoden-fchaer Meteen W^S^dl^'^jn^te^^W«
;i all darÏL ac[}^rcm '> &e t Water-werck beleidt «jn'kfel Vendr/C> enalldatonderleit,
^ roer ."ff,teflaen' -"T' anc^-tand te hechten,
PPn»___
rcaaeren, mijn baren-baen te (Wh
|
||||||
|
Die
|
||||||
|
"i
|
||||||
|
444 VIII. B o e g k.
Die 't Wapen-huysbeftiert, mijn' vlaggen te verfchoonen r.
Mijn laken en mijn touw, Ooftende niet te kroonen
Noch met mijns pax gewin, noch met mijns levens buyt,
En all om 't loet gewelt van uw geleert geluy dt ?
Wat kan u hinderen 't vreedfamige begeeren
Des Britfchen Onder-Gods, tot Hollands baet te keeren,
Tot Hollands vrienden vré, tot Hollands haeters trots ?
Oh! murruwtonsditftael, oh! roert ons defe. rots:
De Grieckfche hoeren-foon, die fingende den fteen dwongh,
En 't vrolicke gebouw van Thebaes muer aen een fongh,
Sal eeuwelkk den lof verdienen van fijn lied,
Maer boven den Laurier van uw' verdienden niet.
Vyt Londen. cId loc XXII.
|
|||||||
|
Gedrongen onfchuld,
MYNEN VYAND VREDE
Die t'uwen ondienft noch fijn' tonge noyten repte,
Die met gedachten u noch d'uwe noyt belepte. Die u voor on bekent tot noch toe aengefchouwt En daerom alle deughd onwetens heeft betrouwt, Die fich noyt toe en fchreef den roem van uwe kenniss,, Veel min de vreefe van uw' onverdiende fchenniss,. Groet u met defen int •, die dickerloopen fouw Hadd' hy de traenen niet te hulpe van den rouw Die uw' mifgunftigheit uyt mijn' onnoofel' oogen Met golpen heeft geperft, met bobbelen gefogen. Vriend (Too u defe naem het herte niet en breeckt)
Waer bouwt ghy 't feggen op daer foo veel gals in fteeckt, Waeropdelafteringh, die ghy mijn'groene dagen Gelijck een Somer-vyer getracht hebtop tejaegen ? Heeft u des Werelds gunfl: op harer eeren fteil Soo {achten ftoel geftelt, foo verre boven 't peil Van mijn' onwaerdigheit, en kont ghy noch de ftcaelen Van uw verheven fpijt op mijne hutt doen daelen ? En gaet het u noch aen hoe nu mijn voet het pad,, Het laege pad betreedt dat ghy weleerbetradt,, , p |
|||||||
|
-
|
|||||||
|
M E N G E L I N G H. ^^
En trccktghy noch ter hert wat in mijn'armoedomgaet
Die naden geldfack hinckt en na de weelde krom gaet ? Die ick foo weinigh gund' (ick gun het niemand .niet) Die wild' ick van mijn oogh het uy terlick geniet Soo wel als van mijn' hert het innerlick befnijden, - Mijn'kenniss en mijn' gunft gelijckelick benijden. Maer feggens fiecke fucht vervoert u buyten 't pad.
Van redens middelmaet. Of hebt ghy mis-gevatt, En anderen haer fchorft mijn' lenden overfpogen ? O, emmers 't hooge hert wordt my of opgelogen , JthtVi t „n Of onvoorfichtelick mifmeenens toegedacht: fi**itm «m-
Mijn eigen onverdienft en machteloofe macht que elati cchis
Befchuldightmijn gemoed van al te laegen waerde m"' K m'
Om hooger op te fieri dan 't water-vlack der aerde,
Omyemandfmadelicktehoonen onder my, Die velen achter loop, en wéinige voor byv Maer druy ven overdaed , en, die malkander volgen,
Spel, twiften, en gevecht, naérdatmenvollgefwolgen. Tongh, voet en vingeren beroerende nae giss, Het halve herfTen-huys geen meefter meer en is, En heb ick noyt gevolght: de vuyle Vrouwen kenniss' Die velen defer eew ëèn onverfuft gewen is, Een kondigh tijd-verdrijf, een' openbare vreughd, Heb ick afgrijfelick in 't heetfte van mijn'Jeughd Gevloden en verdoemt j en altijd ruyme wegen Geprefen voor 't gefluyp van achterweeghfche ftegen ^ En altijd overend getreden voor het oogh Derdeughdelicken hier, desHeereavanomhooghv Dus by die heil'ge hand van midden uyt het perften
Des Werelds drangh geruckt, en ftond my 't fpijtigh knerftèn, •• v an menig' nijders tand niet lichtelickt'ontgaen: De boofè meeftendeel en die haer' wegen gaen .Verdoemen alle die haer toomeloofe wetten *n 't averechtfche blad van 's levens eere fetten 3 c Is quaed het quaed te doen, en pfijfen die het fchouwt»- Gods huys t'ontimmeren, en eeren die het bouwt. Dit heeft my vyanden berockent daer ick vrinden fehulpehebgehaeckt, te loon gehoopt te vinden,. Kkk 3 Hier;
|
|||||
|
i
|
|||||
|
44^ VUL B o e c *.
Hier heb kk menighmael't verwijten om gehoort
Van trots, Van eigenfin, en menigh fpitfcher woord. Dan dat u evenwel > dien rijpigheit van jaeren
Geftijft heeft en geciert met. reden en ervaeren, r:- Dat u de blinde ftroom ter dwalingh hebb' vervoert > En valt my niet in't hert;' Daer wordt wat meer geroert Dat my van hovaerdy tot uwent doet betichten: 't Schijnt of ick onverhoeds op 't lefte Sonne-lichten, Op 't grauwen van dendagh uw' deftigheit ontmoett Of niet, of wat te laet dekruyne van mijn' hoed Teraerdenhebgefwiert, en» buytenalle reden, Gedeckt en fprakeloos voorby u heen getreden? Och, vriend, hoe paft ghy dit op 't andere verwijt
Van mijn gelafen oogh, daer ghy foo bits in bijtt, Daer med' ick yeder eens geheimen, naer uw fchampen, Sijngaen, fijndoen, fijn'mond,,fijn'ktfelen, fijn'rampen Door heen te booren tracht, s veel minder dan 't behoort Te vreden met het geen een yeder fiet.en hoort ?( Oh! die my hier beklapt, leent liever uw medoogen
En broederlick beklagh: twee groote fliekeroogen, Die i n m ij n. aengefieht te waehte ftaen geplant, ; Voldoen haer'plichtenniet: eeningefoncken&nd Bekommert my de ftrael die 't uyterlicke Windeen.-.., Der dingen van hun ruckt, ;en met een fchielick wmcken Den Sinnen thuys beftelt, foo dat ick of van bijds 't Geficht beklemmen moet, of in een' wijle tijds. K an yemands reden nu gerechtelick begrijfen
Soo ick fomwijl een' vriendgebreke te bewijfen 't Geen ick hem fchuldigh ben, foo ick fomwijlen oock Met een' geleende hulp ftrael door den dicken roock Die my ailom ontmoet, en, om den haet te fchouwen > Mijn oogh verbonden heb mijn' handen te betrouwen ? Van lefens gulfigheit en menigh middernacht
In 't Boeck en uy t het bedd hardneckigh toegebracht, Van menig' fmallen ftipp, van dufend fmalle ftreken Getogen en befternt, beërv'ick des'gebreken, . En draeghfe met geduld, dewijl ick feker ben 't Is Godes geeflelingh, die ick my waerdigh ken. |
||||
|
M EN GEL I N G H. jy^
Hy heeft mijnoogh verlicht, Hy fèl 't my nietbedecken
Kan 't eenighfins ter eer van Sijnegrootheitftrecken; Wordt Hy mijn langer fien of oock mijn leven moe, Wat wil ick worftelen ? SijnSchepfèl hoort Hem toe. Maer ó ghy, wie ghy zijt, foo moet ghy noytgevoelen am/^m
Hoe hard de flagen zijn in 't allerteerft gevoelen, fcof^i».
Befpott geen' kreupelen, foo emmermeer fijn voet
Hier komt te ftruyckelen of daer een'mis-tré doet: Benijdt hem noch veel min 't ellendige befteig'ren $„* titim Van een'gedwongen' kriek daer hem fijn' beenen weigren;. / i; f^lZ^l T
't Zijn Gods beftellingen, enfulckefpott-ermet, «"« Hem wacht de felve plaegh of arger in fijn bedd. ', ■ /w^'L"".-
Noch fchiet ghy feller fchicht ■, en wilt my heeten vreefen S»Jdf'.""' *
Noyt Vaderlands bewind te fullen deeligh wefen, . Ttift.8.
Noyt op den eeren trapp verhooght te fullen ftaen
Daer mijn' hooghertigheitièhijnt heen te willen gaen: Des ben ick met u, eens, wanneer ghy alle menfehen
Aen u verbonden hadttot eenen will en wenfehen.:. Maer, lieve, leeft geruft, noch mogelick in langh Sietghy mijn' fchoudersnietin Staeten-volgersdrangh j Ick kenfe veel te teer, en 't kopftuckdatfy draegen Tegroen, te licht, te holl om Land-forgh op te waegen. Hebb'ick de flechtegift van mijn'genegentheit, Mijn Vaderland nu eens, nu drymael voorgeleit, 't Is buyten 's huys geweeft, en onder 't wijs beleiden -r Van fulcken als ick wenfeh noyt van te mogen fcheiden:
Die hebben met geduld mijn' rouwe trouw omhelft, Mijn' fwacke groenigheit gebogen als een Elft, En op de baen geftelt daer van ick, met het roeren, Gelijck de Sneeuwen kluyt ervaringhs fchatt vervoeren En Werelds wetenfehap in Holland brengen moght. Heb icker in uw oogh foo weinigh afgebrocht, Als u foo hopeloos van my kan heeten hopen > Bruyckt lijdfaemheit en wacht > mijn langh en langer loopen Belooft noch beteringh: Dat een menfeh hier befpringht Bekruypt een ander daer: De hand die alles dwinght Vertiert verfcheidelick haer' afgefonden' giften ■, Giets' hier met tobben uyt, verftuyftfe daer metfifcen: Waer*
|
|||||
|
*
|
|||||
|
448 VIII. B o e c k.
Waer' d'eenes onverftand den anderen een'pijn,
Geen' armer Schepfelen dan die minft beeften zijn. Soo doch in 't lange left mijn' opgeploeghde jaeren
Noch pluckens waerde vrucht, noch bloefTem-bloem en baeren, Noch fal ick eene deughd betrachten aller macht, ,11. Noytmeermijn' zenuwen te vergen dan haer' kracht, En eigen baets gewin veel liever fien verfincken
Dan Land en Luy den eer naer mijnen dienft te hincken. Gewin ick oock 't gerucht van nutt of aengenaem,
En 't allerlieffte lof van Waerde Burgers naem, ,.,:■ ' Dewijl 't der kinderen ter fcholen eerfte leer is Dat wel-doens eigen loon, alleen, en all de Eer is., ,
Wat reden kan my noch doen fpeenen van de hoop Die allen eigen is, een' kroone voor den loop, Een' fpade toebetrouwt om binnen Hollands hecken Een' ftruyck te wortelen, een ongewas te treckén ? Die my ter Wereld heeft gevordert en geteek . Heeft aen de felve Ploegh fijn' vingeren vereelt, En menig' hagel-ftoot, en menig' middagh kommer Beflapen buyten dack, bearbeidt buy ten lommer} Waer dit het vreemft gevall daer Holland oyt af fprack, Van een' goedaerdig' Boom een fijns gelijcke tack? Verdien ick oock mijn loon, en word het my onthouwen}
Ontloopen of ontnijdt •, noch fal 't my niet berouwen Mijn'Manne-jaerenkracht, mijn'Kindertijd, mijn'Jeughd Te hebben afgerent in d'oorlogh van de Deughd, Die 't ende van fij n' reis 3 verbijftert in het giffen, Ten ende van fijn' reis verdrietigh komt te miflen, Heeft emmers by den wegh de reifens-vreughd gehadt, En, loopt de reft te niet, het onderweg' is wat. £Oh, dien met dat befpreck uw' buerige landouwen, VerfchimmeltRoomenspuyn, gebeuren moght t'aenfchouwei1) En van den Meefter-kntxht en heil'ge-Pieters School Noyt Kroon, noytKruck te fien,noyt ViiTchers ringh.noyt Sool. j My fal men mede foo vergift fien en te vreden, Verftooten en getrooft $ Noyt fpijtige gebeden Noyt wraecke-Vloeckendoenop 's Vaderlands beftier Daer ick misdeek in ben: noyt een fuer ooge fchier |
||||
|
Mengeling h. 449
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Befteden op denrugh van dieick fal bekennen
Voor kruyfchers van mijn' wegh, voor ftuy ters van mijn rennen : 'Neen, felvernietopÜ, diemy, dusjonghgedreight, Een hert ontfloten hebt misgunftigh toegeneight. Neemt tot verfekeringh van mijns gemoeds bedaertheit-, Des' on beroerde Pen-» die uwen naem gefpaert heit, En willens overilaet dat yemand min geterghj: 1 (Daelt in uw felfs en fwicht} befwaerJick had geberght Een' deughdelicke wraeck fult ghy alleen befueren, |
I &H) Mtlfatt
qu&m vit ma-
' iumiadit ,ga. vifurus itUtt
pr*fi>i/cdt,fa.
titepincr Chri-
fliatic diügit t.
mntt. Erafin.
zTuaquuei qtti judicat
prtximum luum ?
Jsc. 4. ir. 3 VUte, cum
'quidam ei re- *tu:iffit ejji na» 'nulios, cjuii- ffum ctnvitik ir malidiftu infeHarinlur, <At cgc,inejuitt Ua merei cern. fonam, ut Mn fidti jien h*. itatnr. |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
'Mijn lijf, mijn leven my te moetenfooiien ftueren
|
UOi
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dat uw befdjuldigên van Zij n en Schijn berooft: : <
By yeder eenverdacht, 1 by juemandt werd' gelooft. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
JSI
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
IÓ23,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Xllil V.
|
li ; >fc :;. f 7:i;>r rtri ,:■\; tn 1 - ::
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
jldialumnituiitcenjiumnoneft.i nonuttpntradhctndünos ukifcamur, fed
ut mendatioinojfenJiumprogrejfiimfermittamU'!. Baiil.
(Ui - I I "•■ - - ■ -1 • 1" - ......'-.' . TlSi -f'.- .. Ü3'
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
d 1 y;i m> Jen dentleere Drofi
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
rDnii
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
H
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ö Ö „#••..'T,
EndedeJoffwen
ANNA enaeïÈSSÊLSGHADE:VISSCHER,
Op-tvyerti)'den i>an haef Vader, P\ E vijfcher die men roemt dat nemmer fchier en mille,
Dieuytden PoppeM*fwdeSime»poppeftyi$.ej
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De Roemer daer Natuèr- haer* fchatten; irt vetfehoncko,
|
I .. ■ . ■■■ ^
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Daeral dat mondigh waslzkl-waterjen qyt dronek*
Was eindelickgevelt, endieOrak'lenfwegen, Met als den Tempel-bouw ter aerden was gelegen $ •;: ■ Wijs'Lxfwzz^fagh bedroeft, fchoon'^^ftöndverbae/r, Ah! feided'eendusvfoegh! eftd'stnder, ah.' du$haeft Dusjongh en Vaderloos | O mijn'beftorve.n dichten,, WaerisdeSonnenudieu behoort te lichten? Waer is 't begeerigh oogh dat uwer voeten pas |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'jd vierigh volghd', en altijd gierigh Jas ?
pUVjily> geprefen Stift, enghy vernaemdeNaelden, *n ghy beroemde Pen, die mij n' gedachten padden Lil
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
i
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
4p VIII. B o e c K.
By tijden op den Doeck, by buyen op 't gelas,
By beurten op't papier, als'ternftenyverwas}
Waer is de blijde hand die lievers niet en raeckte
Dan daer van uwer dry yet bleeck, yet blonck, yet blaeckte ?
Trooft'loofe Weefen-hert, waer is de wijfe mond
Die t'uwer onderwijs noyt toe, noyc ftill en ftond ?
Waer is. De voorder" klacht wierd Ichielick wederfproken j
De diepft gefchapen iucht-in fijnen traen gebroken
Door een' bekende Stem •, het droeffelickfte woord
Soo tijdelick geflopt als minnelickgefmoort.
DerPrincen ïaelman Hooft (die, 't Nederland ter eêren,
Den Koningen fijn' fpraeck* den Keiferendoet leeren,
Roept eewen achterwaerts, brenght landen in fijn land,
Sleept Steden in fijn' Stad, dwinght Scepters in fi}n' hand)
Beweeghde dit gekerm: Stelpt die verloren traenen,
O een' en ander Maeghd (begon hy te vermaenen)
Vermeeftertuwen rouw,; Wat fchaedt een ancker quijt
Soo langh het Schip in Zee noch op een ander rijdt ?
De Vader die ghy mift belett ick U tederven,
Mijn leven zy voor U inplaepjfeyanfijnfterven,
In 's Wereldsdrooge diep, en óngebaeckfe fand ■
|
|||||||
|
.......
|
|||||||
|
BeloV' ick U mijn* hulp, mijri' herfïenen, mijn' hand,
De dagen mijner jeughd en ënbevkëkte nachten,
In deughden toegebrocht, en ernftige gedachten,
In wetcns-gierigheit ibrghvuldelickbefweett,
In Taelen wetenfch:apgëfocikêjkklk^ecdtj
Befted' ick weervbdr U -, dölawgh'vdrledeb jaeren
Van 's Wereldsfmaëekfètafyenibo-Veel'hoHe baeren
Als zedert tot op mi daer over zijn gejaeght,.
En zijn my niet ontkent, ick heb het all doorknaeght,
En all tot uwer taetsföoverru luft temaeyen,... '
My luft foógoedeh gtföndvan*t mijneïébefeeyen:
Op 't fluyten van een' Siri in rij mende gedicht
(Hoewel daer in u hand voor niemand niet en fwkht)
Verftae ick ruy m mijn deel, en mogelkk wat vonden
Uyt mijnen koker Uby wijlen fullen monden j
W y kon nen 't all niet all; dé grootë Gever geeft
Aea eenen menighmaeï dat veder niet en heefe,
|
|||||||
|
Mengeling h. .^
't Was te gewilden waer om langer aen te prijien j
Der Maeghden bly gelaet begonde te verrijfen, De droeve Wolck verdween, deSonnefcheen verheught, Strackfchreid'er twee van rouw, ftrack loegh'er dry van vreughd. O meer als echte knoop geluckelick gebonden J
O dryhoeck van de Deughd van boven af gefonden! Volmaeckfte Zielen-band van all' die Holland liet, Wat vruchten wachten wy, wat vruchten van u niet J Geluckigh Hooft-Poeët van all' die Holland baerde En Holland baeren fal, O ! onder de vermaerde Vermaerfte Sophoclift, waer was 't U mogelijck, 't En hadde hier geweeft, te vinden Uws gelijck ? 't En hadde hiergeweeft, waer was het U te raeden Dat fwangere vernuft foo mildelick t'ontlaeden ? GefegentSufter-paer, den Amftel-Nymphen eer, Verarmt den Hemel U of fègent hy u meer? Neen, hy ont-oudertu, maer wil u niet ontrieven $ Dus moet ghy t'eener tijd verliefèn en verlieven, Dus geeft Hy nemende ("dat 's Hemellijck gerooft_) Hier foo verwaerden kopp, daer fbo vermaerdeii Hooft. |
|||||||||||||
|
Aen de
VRYE NEDERLANDEN.
Teneinde van-het Pwaelfjarigh Befland.
Aeghfte Landen, hooghfteroem Leert uw'oogen ondervragen
|
|||||||||||||
|
Van der Landen luyfter-bloem}
Straet van Steden,Stadt van Dorpen
Pieden anderen beworpen}
|
3
Na de nachten fonder Maen
Die u over zijn gegaen} Doe de Sonne-paerden ftickten En haerooge fchemer-blickten Door de fmokerige wolck, Die van midden uyt uw volck' En haer' opgefchroeyde wonden Naer de Sterren werd gefonden, Lil 2 Die
|
||||||||||||
|
Hooge heckens van den Leew
f »Vonder-dier van menig' eeuw pert u kennen, weelde-weiden, Leert u felven onderfcheiden *jjö u felven, na den tijd Ule ghy waert en die ghy zijt: |
|||||||||||||
|
§
|
|||||||||||||
|
Boeg k.
|
||||||||
|
45* VIII.
|
||||||||
|
Die u Vaderlick omarmde;
Die uw' ademen verwarmde, Diefe, felverafgevoedt, Voedde met fijn Herten-bloed. Metbegondtgy'thoofdteftijgen,
En de wangen weer te krijgen Die foo menigh Bueren-Vorft Vlammende beloeren dorft. Maer hoe werd u weer te moede
Met de niew-gepluckte roede Die den Hemel op u fleet, Doe ghy weder't fwarte kleed, Weder Wees' en Weêw geworden, Om de fiecke lenden gordden, En uw' Vader, en uw' Held Voor uw' voeten faeght gcvelt? Hemel, fprack in u't benouwen, Is u 't groote werek berouwen, En 't geluckige begin Mijner Vryheit uyt den fin ? Ben ickuytde diept' gekom men, En ter halver hooghd' geklommen Tegen 't feller ongevall Van foo veel te dieper' vall ? Eewigh Rechterzijn 'tDijn'rechten Daermijn'Borgeren,Dijn'knechten, Spade voor ter walle ftaen, Vroege voor ten trommel gaen, End' e'n fulftu hunne dagen Noy t ontwolcken van de plaegen Die fy wel verdienen, Heer, Maer Dijn' vyanden noch meer? Sulcke waren Zions klachten Doe de Goddeloofe machten 't Heiligh Hfeir en eigen lot Van den onver wonnen God > Van de Philiftiner ftranden Voor fijn' poorten quamen vanden |
||||||||
|
Die de verre vlugger geeft
Langh te boven was geweeft: Doe de Huysman van uw1 velden 3n fijn' Mutfaerden ontgeldden Dat hy 't menfchelick gebod Van een' Opper-onder God,. Die fijn' Schepper fcheppen konde In de Tafel niet en vonde Die der Heiligen gewis Waerheit, Wegh, enLevenis: Doe het opgeftolde fwieren Van uw' droevige Rivieren Waer' verfchapen in een' vloed Van vergoten Borger-bloed, Hadden fy den zilten regen Van uw' traenen niet gekregen, Diefe vochtigh overftolp, En de dorpels over holp: Eenigheit trad door uw' ftraeten, Die de Roover had verbeten Aen de Moll en aen de Muys >
Grouwel fat in 't heiligh Huys, En de Priefters leerden fcholen Onder hagen, onder holen, Met de harpen buy tens veft; Aen de W ïlligen geveft: Vreemdelingen die het fagen :.Konden in 't voorby gaen vragen, Waftcr emmerintfitTand Timmer, Tüy n, of Menfchen-plant Teere Maget, foo vol wonden,
Soo verilingert, foo verflonden, Leeft hy noch in u \v gedacht Die ti uyt de flauwte bracht? rl Wel hem in heteewigh ruften, Wilhem was het die u kaften , Wilhem die u uyt het fand' Steunden op fijn' trouwe hand; |
||||||||
|
M E
|
|||||||||||
|
N G E L I N G H.
|
|||||||||||
|
4*3*
|
|||||||||||
|
Met het brieflchendegelaet
Van een' anderhalf Soldaet. Maer hoe flaetft du op de rotfen Die Dy met de hooghde troffen, Hooge Rots van Ifraël! Werd hy niet tot kinderfpel Die de Mannen dede beven ? Moft dat harde hert niet fneven Voor het onverftaelde fcherp Van een' teeren flinger-werp? Min en faeght ghy niet gedijden
In uw' ongeftenlle tijden> In't bedompfte van uw' brand, Oerblixemd Vaderland» Die de weeldrighftegeweften, Rijck ten Oojlen, rijck ten Weften, Buy ten u alleen befat, Spagnen, vanderaerdenplatt Over 't Reufen-peil gewafïèn, Quam uw' kleinigheit verbaflen, En uw fwaerfte tegen weer Docht hem wegen als een' veer. Maer uw'trouwe Broeder-Borgers, Vaderlicke toeverforgers, Hadden noch haer* hoop geplant Op een' teereDavJds hand > Teer en onbedreven beide, Soo fy, van de memme fcheide , Die Sijn ftollende gebeent Van de Moeder had gefpeent. Op die kinderlicke voeten, pingh Hy Goliath ontmoeten; JfaèlÜondhalsenoogh Herten handen naerom hoogh. Lijdt geen' vreemdeling te vragen
Naedevoorbaervandefbgen; Vraegen 't fpruyten van uw bloed', waerghy Spagncns hact in voedt, |
|||||||||||
|
[ Sendtfe naerde Moore-mannen
Die de Henxften in Hen ipannen Daer deSonne-karr na rent, Sendtfe naer het Avond-end, Sendtfe door de Zuyder Enghde, Achterom de ronde lenghde Van den gulden Wereld-kluyt TotfooverdeNaeldeftuytj Midden uyt der menfehen monden Dien de Menfchen-bouten monden.,, Dien de buyck tot graf-fté dient Voor een' afgeftorven vriend » Sullen hun^le hooge maeren- Van Oragnen wedervaeren, En het welbeleid geweld Van loo fleren Leeuw te veld. Soo verr hebben Hem de flagen Van Sijn'Trommelen gedragen, Soo verr heeft de Zee gefchudt Voor en achter Sijn gelchutt, Soo verr telde men de voncken Die Sijn' ys're vuyften kloncken Uyt het Arragonfche ftael, Op het bloedigh middagh-mael Daer Hy Spagnen leerde dencken (Turnhout lal 't hun doen gedenken) Dat den Hemel door den flagh Van een' flinger al vermagh. Soo verr fullen fy de baeren Die het Vlaender-vlack bewaeren. Ebbelingh vertogen fien, Om de tegenftaende Liên Die in onfen Winter fweeten Tuygende te helpen weten Hoe Hy daer Sijn' Vorften-hand Aen den voor-flagh had verpandt v Doe hy daer Sijn' Maeker-mannen TulTché Nioupoorts grauwe pan nen, LU'3 TulTchcn. |
|||||||||||
|
O E C K.
Daer de bofch-gclijcke Reeden
Rondom uw' gekropte Steden, Die de Welvaerd overftroomt, Cingelen met fwart geboomt > Boomen, die om vruchten vaeren Na de dubb'le Somer-jaeren, En bedruypen u te huys Met het all-vermogend' gruys; Met de noodelicke fchijven Daer uw' Zenuwen af ftijven, En uw' Vyand fonder pijn Ongewoon te derven zijn. Vaderland,' k verhef m ij n' toonen,
't Schoonde ftaetu noch te thoonen; Thoont all' die 't verheugen magh Wat u eew igh heugen magh •, (kea Thoont hem waer het ruchtigh ronc- Van Caftilien is gefoncken, Hoe die hooge Reulèn hooghd Voor uw' David heeft gebooght j Hoe de klingen die haer* ieheêdea Tegen-klingen vreefen deden Tegen Sijn gefegent lood Stompgeftooten zijn en dood; Hoe de vuyften diefe dreven Voor de Sijne quamen beven, Does' haer trotfe tongh gevelt Tot een, Vrede, groote Held, Vrede, Vrede, vrije Vokken, Niet en fchaemde te vertolckeff» Daer der knijen holle bocht 't Nederighft gebaer toe broght. Laet dan alleTrommel-fchrifteit
Door de nauwfte keuringh fiften» En wy willen noch den dagh Doorftaen van een' fwarer flagh > | Was oy t weker fchuy t de baeren i Van een' holler Zee ontvaeren, |
|||||||
|
TuflchctïVyand, tuiïchenZee,
Mannelick wanhopen dé; Hoe hy 't Noordcr-natt verenghde, En fijn' bobbelen verfenghde, En fijn' ftrandcn vloed op vloed, Dé verftremmelen in bloed -, Bloed den oogen uy tgetogen Die Hem do riten weder-oogen, Daer hy noch de wraeck af trock Van den overjaerden wrock Die een Albert tnoft ontgelden, Of hy at dry eewen telden Zedert Naflau neder lagh Door een' Ooftenrijcker flagh. Roeptfe wederom ten letten Naer de Vaderlicke vellen, En de laetfte wonderen Sullen 't eerft ver donderen: Toont hun daer de vafte borgen Van Sijn' onvervaeckte forgen In den afgeronnen trots Van foo menig' aerden rots, Daer de Wolven achter fchuylden Die uw* Lammeren behuylden, En ontgrabbelden uw Vee -r TotHy hun het dubbel wee Met den woecker gingh betalen, En vereerden hare paelen Met Oragnens vlagge-fwaey, Die der eewigh over wacy': Daer ghy nu de fnelle klacrheit Van des Hemels helle Waerheit Onder't vredige gebied Van de Vryheit fchijnen fiet; Daer men van de ftroye toornen Die 't belacchelicke Roomen Om de vry e Zielen flaet Vry enonbenepen gaet j |
|||||||
|
;
|
|||||||
|
M E
|
||||||||||||||||||||||
|
N G E L I K G H.
|
||||||||||||||||||||||
|
4H
|
||||||||||||||||||||||
|
Sagh haer oyt ben' fulcke macht
Van een' fulcke t'onderbracht. Maer de ruft is omgekomen, Mannen Borgers, komtu'tfchroo- men
Tegen d'onruft in den fin ? Moedigh, moedigh, aen't begin, Die het ende t'uwer eeren, t'Uwer baeten hebt fien keeren. Siet de Hoofdman van uw' wacht Staet u weer voor uy t en wacht; Sluyt de feven trouwe handen |
||||||||||||||||||||||
|
I Die de twee en acht vermanden *
| Sluytlcdatter wind noch dagh | Door de klemmen heen en magh: Konnen fy de fwaerfte Schatten, 's Hemels Waerheit, t'iamen vat- ten, En betrouwen haergcweld Diefet'famen heeft geftelt, Eewigh winnen, eewighblijen, Min en kan u niet bedijen Laege Landen, buy ten roem,- Aller Landen luy fter-blocm. |
||||||||||||||||||||||
|
Mis-lucku Muydjche rei/e , vermits het
afvpefen "pan den Drofï. |
||||||||||||||||||||||
|
Segt Hem die hem in 't bewint heeft,
Dat hy beten bet bemint leeft Van de waerdeloofte Vrund Die hy emmer heeft beguntj Dat Die fes en foo veel' weken Heeft gehongert na fijn fpreken Jv Sintshy, deler zijde 't Natt, Hollands oever jonghft betrad 5 Dat hy dien gefwollen y ver Docht te lofièn in een* Vijver Van genietens volle vreughd, Naer hem d'Amftëlandfche Jeughd Met het moeyelicke melcken Van haer'opgedron eken kelcken Moegepijnight, moegequelt,. Vry en vredigh had geftelt: Dat hy onder dat vertrouwen , Sonder achterdencks berouwen > Van het honck geweken is Daer hy eerft gebleken is j Daerhy, boven't aengeboren Blinde Vaderlands bekoren,, En
|
||||||||||||||||||||||
|
mit
|
r Slot, onthoofde Romp,
|
|||||||||||||||||||||
|
lZedertu de glimp ontglomp,
Zedert ghy de ftercke ftraelen Weftelick faeght van u daelen Van het Sonne-licke ifto/f Datdéfterckfte Sterren dooft; Stomme Steen, bedaeghde mueren, Hebt ghy van defuycker-ueren, Van den halven honigh-nacht Noch een fchemerigh gedacht, Dieick, minftevanhetgilde, "innen uw' bepaelingh fpilde, Doe het Son-rad om fijn as Drymael buyt'lens t'achter was -, Delft in uw' bedolven bogen Defe weinig* adem-togen Die mijn half-gebelght gemoed Onder u betrouwen moet: En foorasghy weer'tgereutel Sult vernemen van den Sleutel Daeruw'VryenVeifigheit Qflder is te pand geleidt, |
||||||||||||||||||||||
|
i
|
||||||||||||||||||||||
|
B O E C K.
|
|||||||||||||||||
|
41* VIII
En datkinderlick Gewoon,
Aller fchoonheit fchoonfte fchoon, Aller Hagen foetft behagen, Aller wagens dichften Wagen, Aller laenen lieffte Laen Waerdeloos heeft laeten ftaen j Graeger nae de ziele-fpij fen Van fijn' tuchtigh onderwij fen-, i Dan bekommert metden toy Van het onnut Haeghfche moy. Doe hy nu fijn'pijl faghftaken Eer hy Doel-witt kon' genaken^ Doe hy nu fijn affcheit las Eer hy half ten ancker was, Dat men hem fijn'ooren-lellen Op fijn' fchouders heeft fién vellen, Even als de Droomer placht Die fijn flaeperigh gedacht Met de fwarte nacht-pinceelen Heeft Paleifen, heeft Juweelen, Heeft een onvertelbaer geld Opgefchildert, opgetelt* Tothy endelick, deknoopen Van fijn' mijmeringh ontkropen Door de yenfter van fij n oogh, Vindt fich van dat blijde hoogh |
|||||||||||||||||
|
In de droeffelickfte dallen
Van vergifte vreughd gevallen, Ongeluckigh des alleen Dat hy korts geluckigh fcheen. Grauw gebouw, vereewde Wallen, Sooen moet ghy nemmer vallen, Soo en moet ghy nem mer fien Die Oragnen tegen dien'j Kluyftert defe klamme klachten Tot ghy wederom uw' Nachtea Dagen fult geworden fien -, Mogelick of 't kon gefchien Dat fy onder uyt uw' kelder Donderlick, fooholl als helder, Voor het voorhooft mochten flaen Dat uw Hooft-Hzer: heeft gelaen j Mog'lickof s' uyt fijn bewegen Yet medoogentlicks verkregen; Mog'lick of s? hem feggen de'eri, Onverdiende blauwe fcheen, 'k Ben onfchuldigh aen uw' buylenj Endathuylenejidatpruylen, . En dat Hagelick beklagh, Sal ick noch een' witter dagh Met een heuchelick onthalen, Achterftell en all, betaelen. |
|||||||||||||||||
|
Sijn' Antwoord.
|
|||||||||||||||||
|
Menfchen ivoor den hoord' ick vaeeïw
Bauwen nae, van la 'jen daecken; Kalck oock engebacke klaj Soo langt onght zijn als de laj* Bergh en daelenjladighfeulnen Snaetren, konden fy onthouden Hun gehoorde les, foofraey, Als een Spreeuw o ft I'apegaej/, |
|||||||||||||||||
|
W!
|
ghghy, die voor beufelingen
|
||||||||||||||||
|
Houdt het Tvonderlicke zingen,
Engeeiz' dichten toevertrouwt, Dat -z-y ooren maken 't ivoudt, Ooren makenharde klippen: Vaeck hoord' ick, (dat 's meer) de lippen Vangelvoont, diejleilenfteen Kallen me gerijmde reen* |
|||||||||||||||||
|
n
|
|||||||||||||||||
|
M
|
|||||||||||||||
|
ENGELINGH.
|
|||||||||||||||
|
4> 7
|
|||||||||||||||
|
Hy die V Moye maltjoo kluft'igh
Loofde, vondt'erfoo vernuftigh Pais' hun' les onthielden langh Driemaetflagen van een'fangh. Ys&bzttmeeftiek. 't Was ten tijde, ués hy Golf fijn Bruydt ontvrijde, En het huwlick maeckte klaer, Tajfchen Ofean en haer. Trotse fijne redenfnerpen: Soo Tt>eet hy 't hun in te fcherpen. 't Komt niet flaegh by leerlinghs geeft Dickwjls is de meefter 't meèfl. KMaer wie dacht, dat hy fijn klagen Soud' doen heugen, veertien dagen, Aen diegroot egrove romp, Dieft'er menighfchouwt voor plomp ? Aen dienftapelruW van moppen, Dien de baren d'oor en floppen, Baren van het Zuyder zout, Dat daer opfijnfiijt uytjpouwt. ^Meer, nochtans, als t'halverwege, y*n 't onfichbaer Bosgelege' ^etfijn toppen averecht, Hoord iek roepen ever Vecht, Htftelkken voor het reenen En hetjleenen van defteenen Ttgens Windt en tegensftroom, t^y te moet aen Diemer %oom. Daer verhaeldenjy van Vafthart m<»-djes foeter als de Baftart, Zoeter als de nieuwemofl, tXt» de Duyts te Dordrecht loft. ^tfverhaeldenfyfij n deunen, ln)ijn kermen en fijn kreunen, Wet een opgefieken kloek, ™Ueferrenft, 0ft heel jock j "* dat, eerfjjnjaght defchooten rt?ck3 hetfftghfijnfleevenflooten, |
|||||||||||||||
|
En moeft varen overftayr,
|
|||||||||||||||
|
Op prijs
flclde.
|
|||||||||||||||
|
Groetende, van verr, denmuyr,,
|
|||||||||||||||
|
Daer de Veljer ongedulden
Hollands Overheer onthulden: En hoe deefè bijftre ramp Overmits mijn af-zjn quamp. Vafthart} weetghy met uw'Jlemmen % Soo teftreelen,foo te kemmen Eenen jleenhoop wilden woeft, Tot fy 't hebben overnoefl LMet uw' klaghjesuyttefchild'ren ? Weetghy met uw'fangh t'ontwild'ren Stee ft, die flaegh met hun geroes Waetr' en windt den kop maeckt kroes? Lichtlijck foudtghy dan den Tjnnen Fan de Zuyder cMeereminnen Leggen 't vyerfio na, met moy Singen, dats'al'tWasvan'tGoy, Op dein, om uw' Woordjes buyten Hetbekoorbaer oor tefluyten: isdlsdiedrogh vol kattequaedts Eertijds leefde met fijn maets. Ick verleckert op uw vleyen > Voelde vreefèvoor verleyen Staen in mijnen boefemflil. Uwe keel heb al haer' wil. CMaer is 't reen dat ickfal moeten Tegens uwe belghfacht, boeten Bremken, die des Tfyodlots raedt Oft het reukloos Luck begaet. k Wai verzeilt aen Circes haven, Die, methaerver gift egaven» Bey bedaeghtheid ende jeughd, Wentelt in een verkens vreughd, Tuyjfchen, teemen, flempen,flaepea Is het oorlogh daer. Datwaepen Ick en leerde t'geener tijd Voeren: En in fulcken flrijdt Min m Had
|
|||||||||||||||
|
B O E C K.
Waer 't ghy my in tij ds verjcheenen.
Vafte ftar , ick haddaer heenen Daer ghy leide. loopgeivendt. En is 't dat ick hier ontrent,, Veen reis magh fiengerefen. Danfal 't die goed' avondt Tvefen, Boer tftofangh van heeft gerept. Ondertttffchen veel danck hebt. Omnibus idem.
OftH.teMujden. do loc xxxm.
|
||||||||||||
|
«8 VIII.
Had ick noyt oft hart oft handen.
Bet mijn oor en "Watertanden 2^a de leckerny van een Kort ontbijten irtcer reen, Als nae, mat men op kanfettcn jn een bmyloft, in banckctten Bmjloftsflaerten, diefoo Teel OHenigh' meften uytfijn vel. CMaer lt>at is 't ? des Werelds Tuinden Zijn ingeenen jack te binden. Beter, jomtijds loof en aen, Daerjy drijven, als vergaen. |
||||||||||||
|
Weder-Antwoord..
|
||||||||||||
|
Sie ick leven 't gen' ick docht,
Amy! of het leven moght j Soo wel eer de Grieckfche Luytcn Van de marmer-hacker fluytten Die de Vrijfter van fijn fné 't Leven in foogh met fijn' bé ? Welkom dan, en welkom, klinckers* Welkom luyfter-leepe linckers, Welkom wel-belefen tras, Welkom rijcke letter-ka's} 'k Will van nu af niet meer dagen Die uw' dagen moet doen daegen Met het ftijgen van fijn' Son Die ick onlanghs onder von; 'k Houw my ruym en vol te vreden Metten romp der holle fteden Die de fchaduw van uw' Heer Somtijds met haer' volheit eer'. Hebben u mijn' krancke knepen 't Leven uyt de borft genepen, Bauwt ghy door den flauwen ga'111 |
||||||||||||
|
JAE, danck hebt,beleefde Moppen,
Die my uw' bepuynde kropp en Niettemin befpraecktgefteent Soo gewilligh hebt geleent; Trouwer tuygen van mijn' weening, TrouwerTolken van mijn' meening Dan het klapperachtigh ried Dat den Koningh Ezel hier. Maer vergeeft my,klareklinckaert,
Mijn vertrouwen op uw' klinck-aerd Was geen toegedochte klanck, Maer een toegedichte fanck j Recht gelijck de minnaers plegen In de wilderniss verlegen Om een' oogh, en om een oor, Omeentuygende gehoor, Struycken, ongezielde lijven, Ziel en adem in te lij ven, Om de Wanhoop van de min Yet te fcheppen van verfin. Sie ick nu mijn enckel jocken In een dubbel ernft betrocken,
|
||||||||||||
|
Van mij n' klachten, over 't kalm
|
Van
|
|||||||||||
|
Mengeling h.
|
|||||||||||
|
Van de vlacke Zuyder-Ebbe,
Die ick maer befien en hebbe3 Doe ick van te voren las Dat mijn' reis verloren was; Wat en kan ick niet begrijpen Van het krachtige beknijpen Van fijn' dagelickfche ftem j Hoe haer krakende gehem Door uw' laegen heen moet boo- renj
Watghy tongen, watghy ooren, Watghy ramm'lens in 'tgebeent Van hem leert en van hem leent; Wathy uw' vermurwde fchoncken Leer en leerfaemheidsgefchoncken, Wat hy letters monde-voll Heeft vergoten in uw holl! |
|||||||||||
|
'k Weet het, kalck, ick weet het
fteenen j Datghy leent dat kontghy leenen, En foo veel ghy berght en draeght Veilen die 't u vergh t en vraegh r > 'k Sal 't u vraegen, 'k fal 't u veroen, 'kSal uw'weerklanck komen tergen, 'k Sal als in een' Bijen fuyck Komen fmodd'ren in hetpuyck Van de GoyfcheHonigh-raeden, 'k 5'alder mijn' begeert' in baeden, En mijn fnacken in verflaen, Sonder feggen op hetgaen Dan, danckhebt, beleefde moppen Die my uw' bepuy nde kropp en Niettemin befpraeckt geiteen t Soogewilligh hebtgeleent. |
|||||||||||
|
vander Burgh.
Gaet dien Haeghfchen Dichter vinden
Die dat rack van dichte Linden Voor het dorren heeft bevrijdt,
En door kracht van fijn gedicht en Weet deftrengheitte doenfieichten Van defiraffe Wint er-tijd.
Gaet, ick moet hier noch mat beiden In het letter-r ijcke Leiden, Korts noch leidfier van mijn jeughd:
Laesl daer nu niet valt te kijeken, Als defiraet befaeyt met lij eken En de luy den finder vreughd.
CMaer! mat fal de tijdmeerfcheelen Als ickmeerfal mogen deelen Van hetgoddelickgeluyt,
Dat metfmekelicke toonen, Dieder in fijn vingers moonen, OWjc den Hemelfihier ontfiuyt.
Mmm % Ah
|
|||||||||||
|
Door I.
T)Ronck der ücenfehelicker menfchen %
Soo op menfchelicke ivenfihen
Inden Hemel merdtgeacht■>
^teerder keilen meer derfegen <~Jls oyt menfch hier heeft gekregen Bid ick datje van my Coacht.
Vafthart, foo het mocht gebeuren ~b«t mijn rijm u quam te fleuren, $00 verjoeck ick Tvatgedult:
We enfowbgeen rijmer Tvefèn <-<w men 't tfn> eens heeft gelefin ? Genekt, het is mijn eigen fchult.
Wajfer niet meer in uie dichten 4» dat nu de Dichten fiichten, * Had dit rijmen niet beftaen,
kH*dmyn tuych Teelt'huys gehouwen Moet nu voort al Jou 't my routen. Rijmpjes loopt, icklaetjegaeny
|
|||||||||||
|
"i
|
|||||||||||
|
4<fo VIII.
Als dat%ielvervoerendtrecken
Onjc blifdfchap op fal^ecken, In die dommelende jpfaeck,
Opgepronckt metgulde boorden» V Leven geeft aen doode koorden, Dat het rotfenfchier vermaeck\
Dan f'al alles zijn vergeten. Wie jou dan van droefheid Toeten ? Alle forgen zijn ten endt,
Even aljmenjiet verdwijnen T^jvelvoor het Sonne-jchijnen * En de Winter voor de Lent.
* Soo wil hy noemen een
|
B O E C K.
Maer indienj e *ftel'mooght lij en
Vafthart, datuSonseerverblijetit Soo verfiet ons maer te leen
Met * daftoonder geurich roojïen Dat Lycoor' gaf jukken bloojien Datje [elfs eenroofienfeheen.
Ey vergunt ons dit vermaken. Kan mijnivenfch den Hemel raken* Werdt u "Weer van mygegunt-,
Oock van Brojterhuyfens Tvegen, Meerder heil en meerderjègen \ Als ghy felver Toenfihen kunt. Madrigal van mijn maeckfel, beginnende, Donb Licori aBatto.
|
||||||||||
|
Antwoord.
|
|||||||||||
|
DObb'len d'anck, beleefde Men-
fchen, Voor uw' dobbel foete wenfehen, Menfchen die ick dobbel acht
Om het dobbel deel van fegen Dat ghy van Hem hebt gekregen Daen men 't al van hoopt en wacht.
Moght my dagelicks gebéuren d'Eere van foo foeten fleuren y 'k Droegh uw af-zijn met geduld.
Maer, ókort-geluckigh wefen, 'k Heb uw' fchielickheitgelefen •Jn 't betalen van mijn' fchukl.
Kxmnen dan mijn' doove Dichten Sulcken klinckaerts helpen {lichten 'k Will het menigh mael beftaen,
Half gehackelt, half gehouwen* Uyt den ruygen, uyt den rouwen. Sullen ly van 't aenbeeld gaen.
Mocht ick maer de ooghjens vinr den* • _ • ' ■ '. v
RondeRapenburger Linden % i
|
Die u Buerigh Borger vrijdt j
Oh ! wat fouden mijn'Gedichten All de Dichtery doen fwichten Van mijn' laeften winter tijd!
Nu benijd' icku fijn beiden, Letter-moer, papierighLeiden» Nu mifgun ick u fijn'jeughdj
Die hem weet 't te houden kijeken Door het laken van uw' Lijeken Naer de Leid-fterr van fijn* vreugd. Kijcker, fpaert uw' oogen-fchelen'} Om den vrienden met te deelen Die haer wekelick gehiy t
En nu onvergaerde toonen Van den anderen fien woonen Tot ghy d'uwe weer öntfluytC-
Konnen u dé tamme trecken Van mijn' darmen-nijpers wecken i Doorgedommelt door mijn'fpi'ap
I Houdt, hier zijn de Roofe-woorden Die ick op mijn' voofe-koorden
Heb gewijdt tot uw vermaeck |
||||||||||
|
M E N G E L I N Ó H.
|
|||||||||||||||||||
|
461
|
|||||||||||||||||||
|
Alsghy defe wilt vergeten,
Komt'er hier weer niewe weten, Mijn getramp en neenitgeen end.
Komt dan haeft, ghy moght verdwij- nen Door het al te ftadigh fchijnen Van die Sonne van uw' Lent, ;
'k Magh 't medoogentlick wel lijden j Dat mijn'vrienden fich verblijden,' Danickgeeffemaerteleenj j
|
|||||||||||||||||||
|
En , met oorlof, Leidiehe Roosjen,
Uw' Lycorelicke bloosjen Springhttelangh voor onfefcheen.
En ghy,. droncken in 't vermaecken, Die foo taey van daer kont raecken, Schad' en. wordt u nietgegunt,
Hoort van veler vrienden wegen, Komt ontfanght der- vrienden fe- gen, Maer komt dobbel foo ghy kunt.
|
|||||||||||||||||||
|
Aen Jofïw. Tesselschade Visschers,,
Meuty-getrouypde-3 |
|||||||||||||||||||
|
J O C K.
|
|||||||||||||||||||
|
'T'Eere Ieerlingh van de Trouw,
•*■ Onlancks Maeghd, en onlancks Vrouw,
TefTelfchade, die uw' gade Hebt gevonden, niet te fpade, Hebt verbonden, niet te vroegh, |
Leent my dry der toover-woorden
Die fop menigh oor bekoorden* Dry aen 'tfchoone Lauren Hoofc Dat het mijne van my rooft $ Daer ick 't een en 't ander baecken On-voorfiens heb derven naecken, |
||||||||||||||||||
|
Van de wonden die hy droegh $
Heeft u noch in 't niewe leven d'Oude vriendfchap niet begeven, Huyftghy noch in uw gedacht, Die die huyfingh, als gepacht, In uw' vriend'lickheit befaten, Doe ghy, eenigh by der frraten, Eenigh t'huys, en om uw bedd Met de eenigheit befett, Spotte met de Jongens toortfen, Die u doch met fijner koortfen Onafbiddelicken brand t'Uwer beurten heeft vermant > Zijtghy noch bedenckens machtigh Hoe de Herten, heet en jachtigh Na de beeck te koelen gaen Die de min ten doele ftaen,. |
|||||||||||||||||||
|
Of het vyer dat blaecken mpft-j -i,]
Blaecken fbnder branden koft. Seght haer. Wie ? Oh.' vraeght niet verder:. . ,{■ Scgt haer,hoe een Haegfche Herder,
Hoe een overrompelt knecht / Min op 't minnen afgerecht
Dan fijn' lammeren op 't vliegen, Vry en vredigh van der wiegen, Onbewogen voorde vonck Van lbo menig'Minne-lonck, • Loncken die hy fagh haer' punten. Op fijn'wederliefde munten En belodderen de fijn' Om van hun belonckttezijn,, Endelick de fierer fchichtcn Van haer' ongemeene lichten M m ra 3 Heeft
|
|||||||||||||||||||
|
VIII. B o e c k.
|
|||||||
|
4<S*
Heeft onmogel ick genen
d'Onverwonnen bord te bi'en: Daer fijn' herflenen af dav'ren, ■Evenals de langde klav'ren, Of de Helmen om den Haegh Inleen'dichte Noorder-vlaegh$ Daer hem nu fijn' korte nachcen Swart' hiftorien van klachten, En fijn' dagen fonder fchijn Nachts-gelijck geworden zijn; Daer hem nu de wijdde wallen Aen den Amdel nauw om vallen, En de ruymde kaden fchaers, En de bruggen voll gevaers $ Soq beduyz'len hem de roocken Die denHerten-brand ontfmoocken, Sooen zijn fijn' oogen fchier > Soo en fien fy niet als vier : Soo en kan hy niet bepeifen, Schoon renende van fijn reifen, Schoon by Zuyden 't Zuyder Meer Met den voorden voet op 't veer, Wie hem van het Y gefcheiden, Overtoovert heeft tot Leiden, En de Schipper die hem bracht Staet en bedelt om fijn' vracht j Veerman, feght hy, weed te vreden, Loon voor arbeid daet in reden, Maer de reden maeckt geen' fchuld, Voorden arbeid is vervult: Schaemtc weigert u te wenfchen Heele vracht van halve menfchen En de Menfche dien gy fiet, Ben ick half, en daerom niet: Gaet de bede weerhelft ibecken Daer haer 't lieffelick bevloecken Van den fbetden nederflagh Die oytoogh in oogen fagh |
|||||||
|
Uyt de bord heeft heeten fcheiden.
Herte, feght, komt voort, na Leidenj 't Geit my noch een' halve vracht, 't Geit hem 't leven die u wacht. Schaedtgen,fegt ghy dat ik mijmer?
Dat.vergeeft men aen een' Rijmer j Kont ghy 't met een fuer-befien Aen een' Minnaerook verbi'en? Voeght,het Rijmen,en het Minnen, En mijn' ongebaerde finnen, En mijnonbejaerdgemoet, En mijn onbedaerde bloed, En mijn' onervaeren oogen j Dunckt u dat hy min medoogen Kan verdienen dan verwijt Die alleen van allen lijdt ? Maer bedenckt 'er by,Vriendinnc}
Waer toe quam 't u in den finne
d'Onbedacht' onnoofelheit,
Van mijn'tegenwoordigheit
Uit de veile rud te haelen,
Daer ghy fulcke, fiilcke draelen
Om uw' houwelickfen troon
t'Uwen luyder hadt ontboen ?
Uw' beleeftheit doet my derven j
d'Eerde (ïeen van mijn bederven
Heeft uw'gundigheit geplant.
Vyand-vriendelicke hand,
Hebt ghy d'eerde deur ontfloten
Om mijn' broofe bord te blooten>
Hebt ghy d'eerde Bijl gedelt
Die mijn' vryheit heeft gevelt}
Laet u d'eerde (brge luden,
d'Eerde plaeder toe te ruden
Over d'eerde Minne-kneep
Die my eerd tot uwent neep.
Oh! of oock die hooger'draden
Tot medoogen wilden daelen,
ö Én
|
|||||||
|
mengeling h.
|
|||||||||
|
tf$
|
|||||||||
|
En de voedftcrvan mijn'pijn
M ij n' gen eefter kon de zij n .' (h aer, Segh t Iiaer, foete voorfpraeck, fcgh t Soo Sy nijdigh onderrecht waer, Wetens-willigh wie fich frout Soo veel dervensheeftbetrouwt* 'tIfTereen,feght, van dejaeren Die, geburen van 't bedaeren, En de ftatelicke vreughd, Paelen aen de tweedejeughd: 't Welgevall van fchoone leden
Schreef hem niemand toe met reden, Aen het bruynen van fijn' huyc Kijckt de Haeghfe Herder uy t: Maer hy duncktfich felfs teblofen Als de morgenftondfche roofen, Zedert hy den wederflagh Van haer oogh in 't fijne fagh: Soo verlicht der Sonnen luyfter Aller wegen alle duyfter, Soo is heel den Hemel fchoon Om hetby-zijn van de Goón. Over-wight van gulde fchijven,
Die't ter wereld al bedrijven. Meer als noodelicke Munt Heeft fijn' fterr hem niet vergunt $ Weinigh maeyen, weinigh ploegen, Klein belitt in groot genoegen, En dat middelmaetigh veel Zijn gevallen tot fijn deel; Maer fijn' niewe Min-gedachren Heele dagen, halve nachten, Zijn fijn' fchatten in 'f gemoed Daer hy Rijckaf heeten moer. Voorraed van gegeten lett'ren,
Om geleerde t'overfchett'ren, ^huylt'er weinigh in fijn hoofd j Waer het evenwel geklooft |
|||||||||
|
't Waer vol letteren te vinden,
Letteren die herten binden, Maer met hope van gena, Soete lett'ren M. V- K. bterreftocken aen re frellen,
Om de Fackelen te tellen, Om de keerflen ga te flaen Die het Hemel-holl begaen, Zijn gefifte weten fchappen Die fijn' herfienen ontfnappen, En degeeften van fijn oogh Weigeren haer vier föo hoogh j Maer twee helderer Planeten Zijn de doelen van fijn weten, En de fterren die hy f chiet; Hooger' Hemel kent hy niet. (ling, Stemme-ftreelingh,iharen-krabb'-
Iseen' konftelicke brabb'ling Die fijn' handen en fijn' keel Niet en kennen als ten deel j Maer, al ftinckt het eigen roemen, Laura, kan fijn' keef niet noemen Of fy ftaeter af en trilt Als een Eicken rijs in 't wildj Snaeren kan fijn'hand niet raecken Die wat Lauras-achtigh kraecken Of fijn' vingers gaenderaf Als een viervoet naer een' draf 5 Daer dan hand en keel vergaeren, Laura feggen al defnaeren Laura korten Laura Jangh Zijn de Noten van fijn' fangh. Verren verfch-geraepte Rijmen
R egel-dicht aen een te lij men, Hooger fw even als'tgeberght Is fijn pen te veelgeverght; Kruypen kan hy, gaen en fpringen , En gelijcks der aerde fingen -, 't Water
|
|||||||||
|
4.^ VIII. B
't Water dat de Rij riters maeekt
Heeft fijn' lippen noyt geraeckt; Maer de wel gevoeghde giften Die den Hemel door de liften En hetkeurlickonderfcheid Van een' milde gierigheid, Over haer' beminde kuy ven Nederwaerts heeft laten ftuyven, Kittelenfijn' aendachtnauw, 't Vliegen wordt hem wel foo gauw Als de beft-gewieckte vliegers (Dat 's Poëtelickfte liegers ) En fijn afgevlogen Dieht Rij ft he m fel ver uy t 't geficht. Seght haer dan,hy heeft den fegen
Van de fchoonheit niet gekregen , Noch de geeftelicke gonft Van gefogen Letter-kon ft j • • Sterren kan hy niet beroemen Van de feven een' te noemen j Op de Noten is hy fchorr, Op de Snaren vinger-dorr j Rij mens is hy onervaeren Als de Ploeger in de baeren, Als de Zeeman in de Terw, Als de blinden in de verw: Evenwei 't bevalligh wefen, 't Rijck, hetruym-gelettert wefen , 't Spelen dat by geen en lijekt, 't Singen dat maer 't uwe wijekt, 't Rij men dat hy felf kan achten, Houdt hy all' van uwe krachten, Kont ghy 't fchepfel van uw' fin Min vereeren als uw' Min ? Schijnt fy na de Min te hooren, Vatfevafterbydieooren, |
|||||||
|
O E C K.
Seght haer dan als ^Alurd fei',
Doe fijn krachtiger gevlei Perfte door de koele korften Van uw' overvrofen borften, En uw Ys-lijck' ongena Dede doyen in een Ja. Defe zijn de fcherpftepijlen
Die wy t'famen konnen vijlen; Soo haer dan de tegenftand Van een herder Hert vermant; Teflelfcha, hoe fal ick't herden ? Ghy vergeeffche Tolck te werden, En, oh armen, ick, en ick Proye van mijn' eigen ftrick'! Sullen niet mijn' eigen fchachten Met den woeckerloon van krachten Keeren op het broofe bloot Van de fchutter diefe fchoot ? Oh! ick fpel het langh te voren, Lieve Tolck, ick fal 't befmooren; 'k Heb geen' Lauwer om de muts Tegenfulcken blixem-bluts. Wil 's haer dan in bloed vermaecken? Ja fy-, 'k fie de dood genaecken -, Neen fyy 't Is geen' Maegden deugd} Ja fyj 't Is onnoofel' vreughd; Neen fy •, 't Moght haer namads / rouwen}
Ja fy-, Droefheit kan verkouwen} Neenfy j'k heb het niet verdient; Ja fy; om een' liever'vriend, Oey ! daer waggelt mijn ver-
moeyen 5 Teflelfcha, om tijd te fpoeyen; Korte moey t voor langh bediet, Vraeght haer, offy wil, of niet? |
|||||||
|
Slot'
|
|||||||
|
Mengeling h.
Slot-regel van de Antvoord van den Droft
Hoofd op het voorgaende. QOetjes, toe/wat, nocheenieoordjen
*^Ick u bijten moet in 't oortjen, Dat mijn hoofjes rammelrad Schoontjes, Je hier, vergeten had; Spreeckje 't CMeisje btondt van haer en, Tafl voor al haer te verklaeren, Klaerder danghy 't my bediedt, Vastaert oftghy'tmeentoftniet. |
||||||
|
BOSS-DICHT.
ECho, leden-loofeGeeft, , •
Dien föo menigh Minnaer vreeflr,
Om de waerheit niet te hooren Die hem 't hert breecktdoor fijn' ooren. Kreet ghy niet om Thisbes dood En haer'lieven Min-genoot? Noot. Herdehoerj kont ghy verachten
Soo medoogentlicke klachten ? 'k Lachten. Kont ghy lacchen s vinnigh vel, Om een ander mans gequel ? Wel. Die de Min veracht die flaetfè,
Quellingh vindt al om haer plaetfè. Laet fe. Was dan Pyrams fterven fbet In fijn'Thisbes arm en bloed? Armen bloed! Daermékomtu, kanickhooren, Weder d'oude Min te voren. Min te voren. Doe Narciss uw' hand ontwoey, Hoe was doen uw hert te moey ? Oèy! Waer, waerom, wat heenen quam hy,
Welcke wegh van fterven nam by ? Amy! Doet u nu de fmalte weer
Van lijn fchoon geftalte feer ? Al te feer. N n n Em
|
||||||
|
4<tó VIII. B o e c k.
Emmers uyt fijn hard medoogen
Quam fomtijds een foen gevlogen j Logen.
Wild'hy nemmer nader tre'en,
Quamt ghy nemmermeer aen een ? Neen.
Waflèr dan in bofch en velden
Altijd een die hem verfelden? Selden.
Soo gebeurde'r, als ick fegh,
Altemet wat by den wegh. Wech,
Altijd leidt de waerheit achter,
Of de vleyery verfacht'er. Sachter.
Was fij n hert foo dick verloodt 5
Quam hy nemmer ongenoodt? Noot.
Iflèr van hem niet gebleven
Soo veel als hy was in 't leven ? Even.
Vergelijckt ghy dan een' knecht
By een' bloem in 't veld gerecht ? Recht.
Wat is dan de fchoonheits waerde
Of s' al fchoonheit noy t en paerde ? Aerde.
En wat wint hy diefe vindt,
En wat vindt hy diefe wint? Wind.
Sietme'r veel' naer Blommen loopen
En na wind en aerde hopen ? Hoopen;
Waert ghy niet van 't felve fogh
D roncken doe; of zijt ghy 't noch ? Och!
Hoeontwaecktghydusvroegh'smergens.
Of verwacht ghy yet van ergens ? Nergens-.
Of bemint ghy onverfpiedt
't Eerile dat ghy hoort of fiet ? Yet.
Of de Satirs nu eens quamen
En u in haer' koten namen ? Amen.
Sult ghy eewigh 't minne-lied
Singen, en verlaten niet ? Laet, en niet.
Soudt gy'r voor u daeghs geneeren
Meer dan 't half dozijn begeeren ? Geeren.
Houdt; ghyeigen-fchandebell,
Kondtghyfwijgen, alwaerwel. Vaerwel.
KLUCHT.
|
||||
|
Mengeling h.
t
KLUCHT.
|
|||||||||
|
4<?7
|
|||||||||
|
Van der keerflèn kleine vlamj
Sat men eer men yet vernam : Somtijds roerde'r yet van binnen, En men riepe'r, Sy beginnen: Sei den eenen door een'fipleet, Wacht, de thiende wordt ge kleed f j And'refwoeren door de klampen, 't Sal hem gelden, 'k fie de lampen -, Dien het wachten viel.te bangh Vond vermaken in 't verlangh. Na verlangen en verwachten,
Na veel'onverdulde klachten, Komt de Baes voor uyt getre'en Met de Roll van defe re'en; (nen, Vrienden minfien meeft Vriendin- Die ons geerne faeght beginnen Patoyt niemand en begoft Daer fijn volck nietftaen en koft; Wiltgyfien thienMaegden hand'len Daer geen'vijf en konnen wand'len? Lieve fiet eens rondom my, Hier en is geen' plaets voor dry ? 'k Sje u 't onverftand bekennen, En befchuldigen uw rennen Op den roep van niewigheid Sonder fchaduw' van befcheid: Maer een'ander' hoor ick klagen En tot aller onfchuld vraegen Waerom hebtgy, die ons laeckt, Niet een' ruym er plaets gemaeck t ? 't Is niet qualick opgenomen Al en is't niet over-pluys; Want de mis-flagh uytgenomcn Van het onbequaem raduys, AU' de dwaefe zijn gekomen, En de wijle blijven rhuys. Nnn i Boe-
|
|||||||||
|
't I" Uden een' beluften Geeft
-L-^Utrecht is fijn t'huys geweeft)
Malle menfchen te vermaken Enmetfchandewijste maken: Daer toe veinfden hy 't bedrijf Van de Maeghden vijf en vij f, Die'r de vijf mallooten waren, In verthooningh te verklaren, Naer hy 't in de letter vond Van 't Genadiger Verbond. Stijlen ded' hy weinig' {tellen,
En daer berderen op vellen Toegefpijckert, toegehaeckt, En 't ftellagie wasgemaeckt : Maerderuymte vry benepen, Vryondienftelick begrepen, Daerfich niemand aen en ftiet Oft fijn hoofd om achter liet. Venfters, Iuyven, daken, deuren Dreighden onder't pack tefcheuren Van het opgedrongen volck; Onder dreev het als een' Wolck, Die de witte Winter-buyen Uyt den Noorden jaegt in 't Zuyen:! Die daer niet te fien en was Hietmen dootof min te pas. Maeghden boven alle vrouwen Warender niet uyt te houwen, Maegden fagh men waer men ftond, Of bedriegh ick mijnen mond ? Meiskens fagmen waermen heen fag; Wog'ück ofmer een' van tween fagh, Mog'lick offer thien gevraeght "add'gefworen, wyfijn Maeghd. Van den Middagh tot den Duyfter
(Kleine dingen krijgen luyfter |
|||||||||
|
'V
|
|||||||||
|
VIII. B o e c k.
|
||||||||||||
|
4óB,
|
||||||||||||
|
Boeren-tael,
Am dm Vryheer Dan Afperen.
|
||||||||||||
|
T} Oomfch gefpan, Veneetfche ber-
■*-^- ders,
Tweede vrijfter van ons' Herders,
Haeghfche maekfel,Franfche kropp,
Franfche ftellingh,Haeghfche kopp,
Haeghfch-Veneetfche-Franfchefpa-
nen,
Luyt, getuyge van mijn' tranen, Luytj getuyge van mijn' vreughd > Van mijn' onbevleckteJeughd y Luyt, toekomende verblijden ('Emmers wil 't den Hemel lijden} Van mijn' dorren ouderdom; Luyt, mijn'ftilleTreves-trom •, Luyt,. mijn' Fluyt, mijn' doove Trompen •,
Luyt, mijn' Feeft, mijn' druyven- dompen -,
Luyt, mijn heufch onnoofel fpel, Mijn vermaeckelick gequell j Luy t,mij n' voorfpraelv by de Meisjes, Die wel ïes, wel feven reisjes Seven knechjeswel-gepaert, Om een boompjen hebt vergaert5. Luyt, mijn fleutel totte kamers Daer men Tonder gouden hamers. Seldeningeraecktofniet; Daer men 't Volckjen niet en liet, 'i )an gedoken in den doncker, Daer het Manne-volck heetjoncker, Daer de Vrij fter Joffer heet, X?aer men altijd fuyckcr eet > |
||||||||||||
|
Daer de deuren en de mueren
Met fluweele lange lueren Zijn behangen en bedeckt, Daer men mette Boeren geckt, Daer het altijd is vol reucken Recht als in een' kermis-keucken, Daer de le'ren-wanten duym Steeckt vol muskes en parfuym, Daer de mantels en de kragen Soo veel' vreemde kleuren dragen Dat het in een menfch fijn oogh Flickert als een Regenbooghj Daer men heele winter-nachten Met hetbloote hoofd moet wachten, Om een handjenvolgewins, Op een'Hertoghof een'Prins: Luyt, mijn eerfte wegh-bereider Totten grooten Menfchen-weider Weft by Noorden 't Noorder Meer Qapick, dunckt my, hietden Heer) Die fijn' hoogh-geleerde ooren Om den Herder-tramp te hooren Die ghy hem te wille floeght, Goedertieren heeft gevoeght. Luyt, by Luy ten vergeleken Die voor Luy ten noyten weken5 Luyt, dieuwesTrampersnaem Kondigh maeckt en aengenaem, Tweemael feven Jaer' gelnyftert, Meer bevochten dan verduyftert, Luyt, te veel geprefen Luyt, Stopt uw'fnaeren, t^fr/taüayt'- |
||||||||||||
|
Uyt
|
||||||||||||
|
Mengeling-h.- ^p
Uy t was de Boeren-deun, fbo haeft het Herder-wicht
Sijn'Amat fijnen fchrick, kreeghnaerderin'tgeflcht, En fagh haer't Fluytjen vaft van alle kanten klaeren, En fagh een'jonge Rei rontfom haer lijf vergaeren, En fagh het foet gefwell van d'een' en d'ander' koon, Daer mede, foo hem docht, fy peilden na den toon. Ghy die het Roemer-lied aen uwe kroon gehangen,
Geluckigh Heer-Poè'et, gehoorthebtenontfangen, Ghy die verflaet hoe verr* een' Amfteldamfche fiuyt Verketelt en verdooft een' Haeghfche Herder-luy t, Spreeckt vonnis tuffchen tween, of niet de lompe Jongen Sijn fchraele darm gefchrap voorfichtigh heeft bedwongen, Daer Annas keel verfcheen : Of 't niet is, fbo hy meent, Beft tijdelick gefwicht, eer fchandelick verbeent. Aen J. van Birofterhuyien,
Opjijnverlangh naer 't uytkomen mijner Dicht en.
VTZAeromgaeptghy, Brofterhuyfen,
** AlsdeWaterlandfcheSluyfen,,
Naer een' vingerhoed vol nats, Offer vry een' Zee vol fchats Uyt mijn' dorre pen fou ftorten > 't Is de drinckens vreughd verkorten. Die foo wijd fijn' wangen reckt Dat hy noyt verlangh en leekt, Maer de gall flickt fonder raecken, En den Honigh fonder fmaecken, Even als een'Steuren-fuyck 't Grondelingh in heuren buyek. Wacht my wat met enger' lippen,.
Daer ick tuffchen in mogh' glippen, Als een palingh door een' kloof Daer fijn jongh door henen fchoof,. En mijn'andersdoovenet'len Sullen uwe nauwte ket'len, En mijn anders dom geluyt- d'Oore dieten naeften fluyt. Nnn 3; 'kSaiï
|
||||
|
VIII. Boe c k.
'k Sal mijn' Zetter onderwijlen
Met fijn' Letter wonder ijlen, 'k Sal mijn' Drucker ilaeven doen, En van flappen draeven doen; 'k Salfe beide met haer fweeten 't "Water warmen fparen heeten, 'k Sal den Binder voor een blad Rijgen heeten wat hy vatt, 'k Sal den Wagenaer na Leyen Dobb'le fweepen heeten breyen > En doen rennen met de Meer Als waer' Phaëthon op 't veer. 'k Sal het pack met Citos decken, En den Brieven-draeger recken, En doen rucken aen uw' bell, Dat de Meid fal roepen, wel, Wel wat gaet den Bengel over ? Daer op fal hy, fbo wat grover, Sop wat holler uy t die flroot, Die bebierde Mengel-goot, Ripfen, voor de reedfte antwoord, Hier jou varcke, reickje hand voort, *k Heb eloope met dit pack Tegens floep en luy v en dack Offer heel Breda na vafte ; Helpme van den bras ontlafle, Haelmegeld, ftapphéne, dra, Broflerhuyfen wachter na. Sooghy dan hetzegel-pluyfen ,
En de vellen door te luyfen, Niet foo haefl en hebt begofl, Of ghy klaeght, wat laffer koft! Foey, de Bergen zijn verloft Van belacchelickeMuyfen; 'k Hael mijn wenfchen door den hals, All' mijn'giflingen zijn vals: 'k Sal niet wederfpreken, als Waerom gaept ghy, Broflerhuyfen ? |
|||||||
|
■47°
|
|||||||
|
Klinck-
|
|||||||
|
Mengel ing h.
|
||||||||||||
|
471'
|
||||||||||||
|
Klinck-dicht van den Droit Hooft.
MEn voed' Achilles op met Mergh uyt Leeulvenfchencken;
Diesjiedend' oorlogh-fucht reed door fijn leden rap: Van ruften "wierdhymat, van Teoelenfrifch; enfchrap
Stond hy veel liever dan hyfiack in lujl verfoncken. MaerBujgens inborft, die voor foch heeft opgedromken Der Ed'ler Konfien klaer enfinne-fuyvrendfap ,
Vlamtop het eerlickfraey, T»aer naefijnvrijerfchap
Uyt deny ver rentgeprickt met heiige yoncken. Diet luyjiren nu fijn lujt sfijnfiem, fijnftreelend dicht,
Na Duetten van die geeft op alles afgericht.
Na defefchickt haer 'tpuickfijn'r uytgelefen zeeden. Doch dit 's maer voor/pel-, t'hans de ivelvaerdt yanfijn land
En vry gevochten yolck, aenjlellen fvilhaer trant
Ojt> maetftagh eenes ziels foo volyan Rijm en Reden. |
||||||||||||
|
Antwoord.
|
||||||||||||
|
I
|
Ck by den heldt geftelt, die uyt der Leeuwen ichoncken
Den oorlogh y ver foogh en 't Leeuwelickerapp, Die Troyen hielp in d'afch, en ftelden Hetïor fchrapp ƒ $00 diep en legh ick niet in eigen waen verfoncken, Soo veel en heb ick niet uyt Lethe opgedroncken, Dat ick 's my weerdigh kenn' 5 al paert het vloeyend' fapp r Van uwe Hooffche pen 't onwetend vrijerfchapp. ^an een' rond' Batavier by d'edel' Grieckfche voncken. Wat kan hy waerdigh zijn die noch op Stem noch Dicht > ^ Ervaeren, noch op Luy t magh heeten afgericht? ^Itfiinder op hetpuyck van uytgelefen Zeden ? Dies vind' ick in uw Dicht, puyck-Dichter van ons land, &onfr, jonft, genegentheit, maer, rijm, en regel-trant, hergeeft my 't ïedelick ontkennen} maer geen' reden. |
|||||||||||
|
Weder--
|
||||||||||||
|
VIII. B o e c k.
|
|||||||||||||||
|
.*7*
|
|||||||||||||||
|
Weder-antwoord van den. felven.
|
|||||||||||||||
|
NJ
|
etby j maerbovenfelfs Achillesgrovefchoncken
|
||||||||||||||
|
En domme-krachtigh hert, flelick degeefien rap
"Dien niet opkomen kan, o f flux enjlaenfefchrap , Die noyt in 't Tvelfand van defuffery yerfoncken.
Granaedfche Wol'had noyt het gloeyroodt hetgedroncken
Daer 't yoeder yermer is, aengroene Kruydenfap, K^ils kennis heeft gegrijfl uit groene vryerfchap iVaer aen men leerdtgeToaerfoo Goddelicke yoncken.
LMaer looft Mufseus om fijn ziele-JIeepend' dicht, Amphions -vingers tttck ter luyten afgericht, Of Onheus fangh, die 't i»ilt infcherpte tamme reden -,
't Isydelhoofts beft aen geieaecht dooryeder landt, Van 'tgecjl y er leiden, Jleens-yoeghfhemheid, boomen-trant; Het mijn oockyver is, beken ick, en geen reden.
|
|||||||||||||||
|
Beftuyt aen den Jehen , tot affcbeid,
op 't vertreck naer Engeland. P| Anck hebbe 't Leeuwen mergh en grov' Achilles fchoncken,
*-^ Die mijn' verkleumde hand van kramp-ftijf maecktenrapp» En ftelden tegen't Hooft der hoofden hoofftuck fchrapp)
Daer fy te voren lagh in fchimmel-fchae verfoncken. Och had ick eenen dropp op Helicon gedroncken Van dat daer boven heet hetHenxfte-klauwen fapp,
En onder 't groene hout van 't vochtigh vrijerfchapp
Een blaeckend' vier geftoockt in plaets van defe voncken! Wat had ick langh mijn' ftem, mijn danckbaerhertigh Dient'
Mijn' fnaeren op den toon van uw' lof afgericht,
Daer au mijn'on macht is de regel van mijn' Zeden. Vaert wel volherfïènt Hooft, mijn Schipper will van land;
Daer gae ick fpringen heen op Thetü baeren-trant >
Ick ge v' U d'eerfte eer, gunt my de lefte reden. |
|||||||||||||||
|
Mengeling h.
|
|||||||||
|
m
|
|||||||||
|
Op den jehen trant, door
]o$". Anna Visschirs, Dit heb ick noch gelicht uyt d'uytgefipenfchoncken,
Daer van mijnfiram verft and? enftijvepen Teerdt rap 5 2(jet, iveerde Vrienden ■> ommijnjelfs te (lellen fchrat>
Tegen u lieden geeft; dan lagh ick laegh verfoncken In diepe hovaerdy j CMaer om dat ickgedroncken Van fuy ver vriendtfchap heb hetfenaeckelickefip,
Soo ben ick bly dat ick de groene vrijerfchap
tiMet rijpe manheidheb in vrientfchap doen ontfoncken. ' 'ü Geli/ck mintfijmgelijck, bei zij t ghy door u Dicht
Vermaert, en beide ingeleertheid afgericht;
Ook beid' uytmuntendin verftandt en brave Zeden. Waer vintmenfulcke fwee in ytganfche Njderland;
Want/00 de eenefpeelt, fiogaet den aerfijn trant 5
Dutghy dan vrienden zift is (dmcktmy) meer als reden. |
|||||||||
|
Noch op den/elven,
Door JbfFw. Tesselschade Visscher, OOf Tvelick noyt enfooghfit uyt der Leetftoen fchoncken,
"*■ Soo voel ick evenlvel mijn geeft en "Veerden rap, -
Gemoedight door u Rijm hun krachtenft e Hen fchrap
Om kanten tegen 't luy dat d'yver hield verfoncken. ^'fiyghlingh, als ver mint, lagh overftalligh droncken Inieeeldensvettefchoot■> enfioghhetfachtighfip
Uyt Coppers boefem daer de quixe vrijerfchap
tyt bluften met hun vier als leater ulve voncken.
Noch hieldghy d'overhand: diesftelick ulvgedicht Veer boven Helt ery ten oorlogh afgericht :
Die dringen met gebeld; ghy met beleefde zeden.
'■AtwbUfers alle bei van't luckigh Nederland-, Al*bat van voeten "weet moet danfen na un> Trant»
En Tpelgetroffengalm opfteutel van de Reden.
O 00 __ Noch
|
|||||||||
|
4.74*! VIII. B o e c k.
Noch op den jehen,
Door J. van Bro ste rhuy s e n, KOjl ick, ick maeck 't een Fluyt van d'uytgefopenfchoncken
Waer op ick fp e e ld' u lof met vingers Tv is en rap, Ghy geeft en die urto Naemfet tegen d'ee*wenfchrap, En aln>at haefifal zijn in Lethes yloed verfoncken.
LMaer'k heb noyt {dat ick iveet) uyt d' Heingflenbrongedroncken$
Dit dicht ick door eenfypier van 'tfinneroerendfap Utvs Tverckelicken dichts be"toeeght: ypat yrtjerfchap, Hoe luy enfoWto daer door in yyer niet ontfoncken ?.
Dochy ver iffer maer te [peuren in mijn Dicht, Dat noch op yeetenfchap, noch konfi ü afgericht: Dies niet op lofyan Ziele-Jlepend' eele Zeden'.
Singhtfelver uiven lof, Hooftdichters van ons Land,
Soo nuery ick u na, en houyo foo Tvat den Trant Vanuit geleerde Rijm en Tvelbeley de reden.
|
||||||
|
Noch op den Jehen,
, . Door G, K. D o u b x e t.
t--> - !l •■ ■ ■■ • ' ■■'' "■ - ' , .
1'Sf Reegh maer Achilles eens een,[lurpjen uyt defchoncken
- *• Soo dickmaelnu herfchaft; hy ypierdt van doodneer rap j Hy fielden tegen Helen alfuh fehen fchrap,
In yoicns ge~ïïeldhy Uit fop dom endiep yerfoncken. Want fchoon hy heeft nu langh uyt Le the op^edroncken Die al-vergetens vocht, datfinne-f!nym"rend fap ,
Sijn dood-yervrofen herts manhafte vrijerfchap
Sou door dat pittich mergh "toeer heel van nieuws ontfoncken, En licht lick "Wierd' hy beid' injlerckt' enfoet gedicht
Op fwaerd en pen daer door ge lij ck'lick afgericht:
Soo dat fijn inreed gemoet ge temt door muker zeden £Herjchafftrs yan dat mergh, Puyck-hoofden van ons Land,
Danck Ivetenfou datfi'jn "Veildytoeflenoorloghs-trant
Verfelt leierd met vernuft, met geefiigheïd, met reden. Omnibus hoc vitium est.
ju-
|
||||||
|
ME JIGI tIN G-Hf
Behouden reis naer Engeland.
|
|||||||||||
|
47*.
|
|||||||||||
|
1. ï_ , J*. JL
|
Door den Droft
|
||||||||||
|
HO O F X
T Rompetter vanTfyptmnhebick op U een bêe?
Rondt met He "Stangen tente "wercke leghttffy'y longen j I Op dat de Jij ten asm ten hoor en uytgeivrongen Doe luyftren iveer en "windt: En kundight over Zee> UytuTpes Koninghs naem.f fóo tromde va/Ie yrêe, ■ ; .. ;
\jih "wordt geviert "wanneer d'ïfvoge/ü in 't jongen. ■ SijnVolck-, Oojluytgefeidt, Houd''aJSo.lalbedwongen:~> [ Hhp Soo hngh tot Huygens heb befeilt gewenfchte Rêe. Oft draeltghy en "feilt eerji u"w' CMeejler oorlof vragen f
Geen noodt oock-, Schipbreuckkan Ar ionnietvertzagen r :' j' jri Dien de Dolfijn; als 't nawwt, moet dienen tot een'fchuyt, 5 :,: Sijnfangh fat baren bats., en luytmftige buyen
Licht, tegen eigen aerdt van tochten"Woef, opmyem,,' En makenZedigh Zee enjïormen met fijn Luyt. , Omnibus idem.
|
|||||||||||
|
Daerop.
ARionsSwaenen-treurenDood-bereidebe'e, t
^ Hét uyterftegepöogh van fijn'geleerde longen, '! : i
Heeft het hen*'tleveWöockden Roeverenontwrongen ?
Neen. eenbeleéfye^VifTchoïitvoerdenhémdeZee. '
Hoe? by de Menfèhëtë vrees, en'bydebeeftenvre'e? v Fy, grijfe Iogen-eeu w~: Komt leert het by de jongen, '•
Wie Water,Winden Weer al ingend* heeft bedwongen, .
Tot fijn gefcheeptö VtieM bezeilde Jacobs Reel tï '.
[ckgevevollbefchérdöp-t-origeloovighvraégen, ;. i < *ck, Thetis toren laéftf-der Séhipperen vêrzaegen j
^ Ontfwommen op de kiel van Hoofts bewenfchte fchuy t> ■^orinthen, hoort, en wijcktj Noord-weftelicker buyen Te dempen met een woord-, ~Zltyd-Oöfler, op te ruyen,
Dat kan een Hollands lied, meer als een' Grieckfclie Luyt.
OOO 2 Of
|
|||||||||||
|
47£ Vjlïï. B o e c k.1
Op het Diamant-ftift Vanloff".
ANNA R. VISSCHER.
GHy die den fnellen treek op het gelafen blad
Van 't VifTcher Meiskens hand fietflingeren en wenden > En naw'lickmereken kont waer't ende fal belenden, En van foo vreraden werek de reden niet en vatt, Hoort watter onder fchuylt; de penne die Sy hadd
En over's Roemers ijs foo wonderbaerlick menden (Dit 's een veranderingh die Nafb noy t en kenden} Was een bevrofèn drop van Hippocrenes natt. Gaet, Vreemdeiingh, veracht ons' koude Noorder landen,
By 't heete vruchtbaer land van uw' verfenghde ftranden j Befchuldight onfen Vorft van weinigh' vrucht of geen': , Heeft China, heeft Peru, heeft Indien vernomen
Uyt fijnen warmen fchoot te wefei voortgekomen Oytkoflelickematt, oytkonftelickerfteen ? |
||||||
|
Ihirfis op de doodt "van fijne Phyllis door
Tsbraeck om-gekomen. DOeThyrfis machteloos den droeven oever-boord
Al fchricken4ê gévatt, al fchreyend' had bekropen, Daer 't fchielicki(¥4-Bed,rógh'fijn w?enfchen en fijn hopen Sij n Hert snan,v.erdFonek:iii.Bhyllis herde moord , En voeMéfijè gebëdt^en. hemel on verhoort, ;
En voelde ilJDeiafcha"ttiijn feilen hand ontflopen, . ' En voelde fijn-gemoed ijntraenen overloopen.>
Wel,' feid,',fey:iiocJ>;YC}pr.'t lelt (enWanhoop voerde't woord) Wel, mijn!geiia^4&$Qjt?t>.uw fterv^nwilick achten
Sooick u leven <dé;-.Vje^iïftöktghy jn.hetnatt? Daer foeck ick poqkmjjn? dopd,: maer ineen traenen-bad; Soo fult ghy dan befchf ey t, ick fchreyende verfmachten;
Als emmers d'eén fop w.elalscfander fmooren doet, Wat kan een koude ftrctöm meer als een heete vloed ? |
||||||
|
Mengeling h.
In eundem cafum.
O Tahat inèxhaufio madidmpia lumina riv»
*-' Paftor adAglaU naufraga buftafua, Hic ubi (Naïades rubeant a crimine Nymphd) Paffa puellarem traxerat undapedem •,
Stabat; ér ut chamm diffunderefliimina crinem Vidit, & ut furdos trïftia verba Notos,
(Falis ïo Arethuja, ïo Arethuja <vocanti Excidit Ortygiam vetfapuella Deo )
En, ait, en, mea. Fita, fequor; par uffit amanteh Flamma, dabuntfinem non nififataparem:
Unda tuos nee at, unda meosfubmerget ocellos i Etpotemnt lachrima, qwdpotuijlis aqux.
Sur le mefmefubjet.
T 7 N Berger efchappe defliis Ie trifte bord ,•
^ Le rivage tefmoing d'une glacé meurtriere D'unruifTeau ravifïèur defonjour, fa lumiere, Sa Bergere, fon cceur, fa vie, fbn fupport: S'oppofant fans effeft aux erforts de Ja mort,
Forcené de Ia veoir defdaigner fa priere, Le coeur glacé d'ennuis, 1'ceil fondu en riviere ,
Ha! Belle, (celuy fit direledefcon fort) Si j'eus part a ton cceur 'fca auray a tes maux,
Si j'en eusa tes feuxj'en auray a tes eaux: Ha ! fleuve, tropjalouxdematropcourtejoye, Ne porte point d'en vie au fleuve de mes pleurs;
Si, pourJaveoirmourir, dansmesjeuxjemenoye, Etpour la veoir noyer dans mes eaux je me meurs. |
|||||||
|
A>77
|
|||||||
|
Nel medefïmo foggetto.
yTaua Tirfijcampato in fit la riua
'D'infidofiume e ghiaccio traditore, CMentrc che F HU ilfiio rapito core
Anne gat ajra Tonde aJonde giua :
Üoo 3 E fcor-
|
|||||||
|
VIII. B o e e k.
Efiorgendolagik di finfopriua,
Per trionfar la Mort e dell* Amore, Differo in lui Sdegno Ar dor e Dolore, Seguotipur non men morta che viua, Cradita FMi, bel Jol occidente ■:■ >
Fijfero infiem', meriran farimente Uguali fiamme in femiglimti eori 5 Tannega un fiwne, ajfoghcrammi ttn rio,
E come lagrirnata in acqua mori ■-, Mor ir o lagrimmdo in acquit anch'io. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
47s
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
r
'■" Vryheer van Asperen.
B Randt u het hertenoch in weten-gierigheid,
Hollander, grage geeft naer ouderdoms befcheid $ Spoelt ghy uw' luften noch in 't grondfbpp aller jaeren ■, In d'oude-jonge Weeck, die't all in haer fagh baeren, All uyt haer baeren fiet: Loopt niet foo willigh meer Befoecken op fijn' erfden Franfchen Lely-Heer, Loopt niet foo willigh meer tijd, middel, moeyte waegen, Om d'aller-dingen-jeughd den vreemden af te vraegen > Neemt Boetzelaer te hulp •, hyweet een naerder pad, En thoont u t'AJperen de Werelds Baeckermatt. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Op de Fabel van
V E N U S ende A D O N I S.
\ T 71e hadde Venus doch foo fnellen feilen fchicht
** Gedreven in de borft ? Haer eigen blinde wicht.
Maer was hy niet haer kind, en was fy niet fijn' Moeder? De lecker en verfchpont noch bloed-verwant noch Broeder. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Maer
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
..
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
M E-$>f: GE L I N G H; ^j.
Maer wasfy fel ver niet Vooghdinne van fijn'hand?
MeefterfTe van het vyer, maerflave van den brand.
Maer was fy niet Goddin om fijn geweld te weeren >
Geen' Goddelicke maegh kan dat fehijn. verteeren.
Oh fterflick Vrou w-gediert, Doel-witten van de min,
Ontftekelicke waer -, nu komt my in den Sin,
Koft Venus noch als Moe'er, noch als Vooghdin fijn'banden,
Noch als Goddin ontgaen fijn kin der-pijl geweld, Wat moet het grou welick tot u went zijn geftelt, Die eens al watter fmoockt moght luchterlaegh fien branden J
Op de felve,
Voor de Vrouwen. TT TAs Venus broecke-broeds, wie kan daer uyt befluyten
*' Dat Vrouwen in't gemeen of niet of weinigh fluyten r Al was fy haeft in brand, dat haddefijn waerom, Wie bijrt de Duy vel eer dan dieder mégaet om ? Waer wordt het lichter natt dan in de vochte plaflchen ?
Waer maeck men lichter vyer dan in de gloeyend' afichen ?
Watfoufezijn als vonckdie heel de Wereld braeyt > Wat foufe zijn als Hoer die all' de koppels draeyt? T^Jiem-verfit
Van S. D. V.
pEnjeughdigh Amftel-dier volongemeenevlamsv
"•-Wat meeralsWaterlands, wat meerals Amfleldams, - Ontliet haer'fchoone twee bewegelicke kraenen, En deckte met een' vloed van ongeveinfde traenen Den eertijds lieven romp van haer'sgelijcken Een V, Die 't aller zielen pad te vroege moft betre'en: D°e nu de fel ve druck die haer beval te fpreken ^et fpreken haer benam 5 al fprekende befweken, kprack, fluytendemeteenhaernoytbeflotenlied, ü-'Le ven, as van gras, enmeerenzijrghyniet. MüY.D.
|
|||||
|
*1
|
|||||
|
VIII. B o e c k.
|
||||||||||||||||||||||||
|
4#o
|
||||||||||||||||||||||||
|
MUYDSGHE REIS.
'AenlofF". Tesselschade Visscher.
|
||||||||||||||||||||||||
|
Ingevallen
Geen' van allen Kan bevallen Mijn gebed} Valtaen'tblaefen, Valtaen'traefen, Als vier dwaefen Zonder wett: All uw koelen,
All uw kroelen, All uw woelen Over't Y, Al uw buyen Voert my huyen 't Hooft van Muyen Niet voorby. Hooft beloert my,
Luft beroert my, Liefde voert my Over Zee; Zijnder Winden Die mv binden J
Van mijn'vrinden
Een, en twee? JEoï hoorden
Defe woorden, Enontftoorden Sijnen fin, Huygensrufte, Waer'themlufte, Op de kuft, te Muyen in. |
Maerhynaeckte,
Maer hy raeckte, Daerhy haeckte, Niet foo ras, Hy en leerde Wat de weerde Van de eerde- Vreughden was. Soeteueren
(Ginck hy trueren) Moght ghy dueren. Sonder vaert; Wat begeerden, Onverfeerden, Overweerden, Nuttenwaer't! Maer, verblijden,
Ghy zijt lijden, Nu ghy glijdt, en ' Staende gaet: Kan hy leven Sonder beven Die beneven 't Sterven ftaet? Langh verbeiden >
Schielickfcheiden» Een van beiden
Waer'tefwaer, Waerom gaet ghy» Waeromlaedtgliy> Waerom flaet ghy |
|||||||||||||||||||||||
|
VOchtigh Zuyen
Schort uw' buyen Over Muyen Eenen dagh, Dienickgaeren Sonder baeren, Stil, en klaer, en Drooge fagh. Noorder' vlaegen
Laet u draegen Daer de dagen Nachten zijn j Daer de nachten Noyt en lachten, Noyt en wachten Sonne-fchijn. Helder Ooften,
Uw vertrooften Tegen 't rooften Vierigh-droogh KanickmifTen, Naer mijn gillen Uyt het pillen Vanomhoogh, U, voor't lefte,
U, voor 't befte, Groeyigh Wefte, Roep ick aen-, Leent uw* laeuwheid, |
||||||||||||||||||||||||
|
rheid
|
||||||||||||||||||||||||
|
Dat eeen'
|
graeuw
|
|||||||||||||||||||||||
|
's Hemels blaeuwheid
Mogh' beflaen. |
||||||||||||||||||||||||
|
Beite^aer?
|
Moet
|
|||||||||||||||||||||||
|
Mengelin
/ Sien vervlieten
Eer ick't vin? Meeren konden
Scheidens-wonden Niet vermonden Sonder pijn* Hoe't begofte, Suchtenkofte, Suchtenmofte, 'tEndezijn. TefTel-fchaedje,
Kameraedje, Dit ditpraetje |
|||||||||||||||||
|
481
|
|||||||||||||||||
|
o h.
|
|||||||||||||||||
|
CJyt mijn hert,
En van binnen Uythetfpinnen Van mijn'finnen Hebtontwertj Hebt het, hout het,
Sluyt, ontvouwt het, Siety aenfchoiiwthet Als belooft; Ma er, bewogen Uy t medoogen, Sonder d'oogen Van uw Hoeft. |
|||||||||||||||||
|
Moet ick fiichten
Na genuchten, En noch duchten Daerfêzijn, En mijn' wijnen Sicn verdwijnen Infenijn, en Schei-azijn? Moetickhaecken
Na'tvermaecken Engeraecken Taeydaerin, En't genieten Sien vergieten |
|||||||||||||||||
|
Aen de fefoe.
Tegen't Weft,
Hoor ick fchreewen Door het Snee wen, Somer-fpreewen, Houdt uw'neft. Swacke leden
Moe geleden, Moegeftreden Tegen 't mess Endeflagen ■Vandeplaegen, Doen my klaegen Dit'smijnless. Had de Son en
Lucht begonnen Weer tegonnen 'tSoetgelacch Van de haegen, En te traegen |
|||||||||||||||||
|
T'ESSELSCHADE,
* Die uw'Gade
Niettefpade, Niettevroegh Hebt gevonden, En verbonden Van de wonden Diehydroeghj Weeft tevreden
Met de reden Diemy heden Seggendoet; Bmyloftsluftcn Laetmy ruften ^crickruft, en tuften moet. 'tuerfchebuyen,
Jiefichruyen
Vn'tZuyen
|
|||||||||||||||||
|
't Wintrigh jaegen
Van den dagh. 'k Waergefchapen
Uwbeflaepen Tebegaepen, Enuw'Feefï, Enhetproncken Vanuw'loncken, Tot ontfoncken Van mijn'geeft: Maer 't benijden
Defer tijden Moet ick Jijden Met geduld, 't Zijn geen'p-eken Om te wreken, Woord te breken Sonder fchuld. Ppp Oh!
|
|||||||||||||||||
|
VIII. B O E C K.
Swackheit, lijden,
Winter-tijden, Die ick mijdden, Staet van kant > Wech vervaren Voor het baeren Van de baeren, 'k Wil van land. |
||||||||||||||
|
4*>
Oh! hoevlieghick,
Hoebedrieghick, Hoe beliegh ick Mijn gemoed! 'k Wilder wefen, Alle vreêfen Zijngerefen Uyt mijn bloed: |
||||||||||||||
|
Gaeiek? ftaeiek?
Neen ick, jaiekj Emmers gae ick $ Neen ick noch $ Ja ick, meeniekj Weer verfteen ick 5 Gaeiek? neen ick j Ja ick toch. |
||||||||||||||
|
Op de Jehe Bruyloft rei
Na den Doel,
A fgefonden Na de gronden Van den Ponden- rij eken Poel: Daer my 't fingen,
Daer my 't fpringen Sal bedwingen Toe te ftaen Datmen gaeren Door de pgere^a Nafijn'Kaeren
Hoort te gaen. Zijnuw'oojr^n.
Niet te bomen
Tot ver hoof en Van mijn'bé? Soud' kk folk». Tegen 't rollen Tegen 't gfollen. Van de Zee? 'k Sal uw'baeren
Eerontvaeren} Danck hebb'Sparen. En het pad Dat den wagen |
||||||||||||||
|
En de flagen
Kan verdragen Van het rad. Van dat hooge
Dickedrooge Sal mijn ooge Metgenucht Neder vloeyen, En bewoeyen, En verfoeyen Uw gerucht. Blauwe ftraeten,
Salickpraeten, Die verheten Beftbehaeght, Schudt de hielen Van de kielen Met de Zielen Dieghy draeght: Wel te vreden
Ick met reden, Die mijn* leden In den ban: En 'c verachten Van uw' krachten Sonder wachten. Houden kan. |
||||||||||||||
|
Winter-dagen,
Die de Hagen Van de vlagen, En de macht Van de winden Sehijntte binden, Daer men in den Haegh op wacht; Sendt het raefèn
Van dit blaefen OverMaesen Over Scheld: Laet de Veeren Van de Meeren, t'Mijner eeren Ongequelt: Laet de fchueren
Onfer Bueren Wat befueren , Van uw'kouwj
Laetfe lippen Tanden klippen Mette flippen Indefchouw. Onderwijlen
Sal ick ijlen Als de pijlen |
||||||||||||||
|
Mengeling h.
Jen de Eeerm |
||||||||||||
|
4*3
|
||||||||||||
|
Van Aspéren, Liere, Mansart cnde Caluart.
|
||||||||||||
|
'tSoetgequéel
Van dé Dieren Die 't vergieren Doet Vertieren Meeltendeel : Verr verfcheiden
Van de weiden Die ons leiden NadeWt/ck, Daer dé fttjfèh Moedighrijlèn Op den wijlen OOSTERWYCK.
Menig' reilen
Gae ick peifèn On der't reilen, Soeten Haegh, Schoone ftranden, Lieve Landen, Die uw'landen Weder faegh.' Maer, ö Vrinden
En beminden, U te vinden Haeck ick meelt j Uw geheugen Heeft 't vermeugen Van 't verheugen Van mijn'geeft. Als't gevoelen
Waer' te koelen In het woelen Van de vreug hd, 'k Waer u allen Langh ontvallen |
||||||||||||
|
Door het mallen
Deler jetighd. Maer de ftuypen
Diehetfuypen Doet bekruypen Hert en hoofd, Heb ick, binnen, 't Overwinnen Van mijn'linnen Noyt gelooft: Onbewogen
Door'tvemogen Van de togen, On beroert Door het raelèn Vandeglalenj Datdedwaefen Van haer voert, Gae ick leven
Stadigh, even, Still, ,en even, Alsickfchier In den Hage Alle dage Sitt en klage By de vier. Ja, 't benouwen
Van verkouwen, Door de rouw' en Wreede lucht, Komt mijn Ipëlen- gaen vervelen, En beltelen Mijn'genuchr. Ppp 2 Soo
|
||||||||||||
|
Lieve L i 1 f ê n$
Die, dóór 't lieven En't believen Vandejêüghd) Alle finnen Kont verwinnen Tot beminnen Vanuw'Deughdj Enghy, Mansakt,
Vrolick Mans hart, DieeenLanlart En een Held Tracht te wefen Daer het vreefen Isverwelèn Uyt het veld} Enghy, puyeken,
Die tot ftruyeken Gaetontluycken Van de eer, Aspren, Liere, Waerdeviere, Dieickviere, Minn', en eer': Kameraden,
Die, van gaden Onbeladen, % en los Door de Steden Gaet vertreden, Als de Reeden DooreenBos} Defer dagen Wechgedraegen uytdenHaegen |
||||||||||||
|
VIII. B o e c k.
|
|||||||||||||||||
|
484-
Soo en acht ick,
Soo en tracht ick, Soo en wacht ick Uyt het kruys In 't vermaecken Niet te raecken, Als door 't naecken Vanmijn't'huysj |
|||||||||||||||||
|
Daer my weder
't Schoone weder Op en neder Volgen fel, Enmijn'kaecken Stadigh kraecken Door vermaecken Welgevall. |
jSoeteMenfchen,
Helpt my wenfehen In een' Renfche- nieuwePint, Dat die tijden Haeft gedijden Tot verblijden I Van uw' vrind.
|
||||||||||||||||
|
■Mn Heer Willem van Liere, Heere Dan Oofterypijkj tfc
Over de dood
Van fijnen oudflen Soon. |
|||||||||||||||||
|
Dat mijn' oogen
Van medoogen Selden droogen, Engelijck Lofie kraenen Stadigh ftaen, en Stadigh traenen OpfijnLijckj, Lijckby lijeken
Te verlij eken Die van kijeken Lijden doen, Doen de pijnen. Eigen fchijnen. Elckvanfij hen Naeftensfchoen: Dat de fchroomen
j Van mijn' droomen, Selden komen, Ick en fie Sijnengaeven,. Doefoobraeven, Nu begraeven Emmje ry> |
|||||||||||||||||
|
/"^ Aet vernachten
^-*Mijn' gedachten En mijn'klachten In de Wijck Daer de Ryfèn, Droevigh rijièn Om den wijfen Oosierwyck: Doet hem weten
Dat de beten Van 't vergeten In mijn hert Niet en bijten Meer als 't flijten Van den tijd en Slijt fijn' fmertj Dat het ruchten
Van fijn luchten Mijn'genuchten Sooverraf Heeft verflagen, En doen draegen Half deplaegen Van fijn' ftraff: |
|||||||||||||||||
|
Dat mijn'dagen
Noytendaegen, Sy en draegen Meer of min Van de klachten Die de nachten Nieten fmachten In mijn'fin > Dat mijn'pennen
Niet en rennen Naer't gewennen Van mijn'hand, Datmy'teten Blijft gefeten Ongebeten In den tand} Dat mijn' Luyte»
Haer' geluy ten Nietenfluyten Op mijn' ftroot} Dat mijn'Velen Nietenfpelen, Syenquelen Naer de dood: |
|||||||||||||||||
|
M E N G E L I N
Totverfwaeren
Van fijn Zeer > Wilhyneuren,
Naer uw treuren, Gaetghydeur, en Stuyt hem kort; 'k Hoev het weenen Niet te kenen Die'taengeenen Traen en fchort. Maer meteenen
Voorde Steen en Daer de beenen |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
h. 4§y
iVan het Wicht
Onder pletten, Zult ghy letten Optefetten Dit Gedicht} BlJYGT U NAER. DÉ
Droeve waer.de
Des er. aerde, Les er vrind, Hier in woonen, Moeders koonen, Vaders kroon,en Maer een Kind. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Al van deneken
Ophetkrencken En verdrencken Van fijn'geeft, Sints fijn jongen Lieven Jongen Hem ontwrongen Isgeweeft. Maer, gedachten,
Wilt niet wachten Na de klachten Die hy weer Mochte baeren Envergaeren, |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
N_£jC^JC^E. N.
T>e malis minimum.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Slet
Niet Naden Quaeden
Sang- Lefer
Defer Sucht- klucht. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
'kVouwfe,
'kHouwfe Kortj 'k Schort Seven Teven, Daer Maer Van der Ander' |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Een
't Been- Souwen Vouwen, 't Zijn Mijn' Snicken:
leken Kan
Van
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
'i Quade,
Na de Re'en v Geen, Minder Hinder Aen Slaen. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
KLACHTEN.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
y Hinden
to Inden ?aegh>, fIaeghick,
taegh'ick |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Weer
Neer
In den Linden, Die 'kSie, |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Waer ick
Vaer, ick Gae, Stae, Handel', Wandel', - PPP 3
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Blijv,
Lijv, Tanden, - Handen Roer', Voer'! |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Sou';
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
-|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
VUL B o e c
|
||||||||||||||||||||||||
|
4-86
Sou'de
Koude Vorft- korft
Zee en Ree'en Weer t'Eer Sluyten, Buyten Tijd, Spijt *s Menfchen.
Wenfchen, En 'Den Armen- s'Karmen, Met Het Vleyigh,
Schreyigh Traen- flaen, |
||||||||||||||||||||||||
|
.GaendCf
Staende Lééft, Beeft Binnen S innen, | Le'en, Been» Van dijn' Man, dij ft' Knecht, Recht Houwen Trouwen Hals> Vals, Steligh Heeligh Loos, Boos, Sluypigh, Luypigh, Snood Noot. |
||||||||||||||||||||||||
|
Lange,
Bange Klacht, Laehc Weder Neder, [ Schort Kort Uwe Ruwe Roe, Moe Trêfrêns j
Zeffens Sal 't All Sonder Wonder End' End, Singen, Springen, Wat Dat |
||||||||||||||||||||||||
|
(Daerick
Swaerlick
Af
Laf?
Och Heer ï
Noch eer
lek
Stick,
Ofver-
ftof, verr
Vaft't
Land,
[ Daer de Aerde
Mijn*
Pijn
Soeten
Moet, en
All
Sal
Sluyten,
Huyt en
Haer,
Naer
|
||||||||||||||||||||||||
|
* * *
|
||||||||||||||||||||||||
|
Aen I. Vander Burgh,
Tot Leiden.
|
||||||||||||||||||||||||
|
Beenen
Teenen, Leer, Smeer, Speek, | Dreck, Armen, Darmen, Nieren Pieren. |
||||||||||||||||||||||||
|
VRind
In't Peft- neft, Daer de Waerde Naerde Aerde Heen Tre'en, |
Met
Het
Slechte,
Wech te
Voeren
Boeren
Bloed;
Spoedt
Doch
Noch
|
|||||||||||||||||||||||
|
Buyten
Uytten
Vuylen
Kuylen,
En
Den
Grond,
Rond
Van den
Handen,
|
||||||||||||||||||||||||
|
Leert
|
||||||||||||||||||||||||
|
/
|
||||||||||||||||||||||||
|
Men
Vatfe, | Datfe
Daer
Naer
Eer
Neer
Raecken ,
Braecken,
Naecken
't Laken,
Om,
Stom
Doot,
Noot
Vrinden
Inden Hage, Na ge- meen fRe'en, Te PBe- |
|||||||||||||||||||||||
|
Q E t I N O• H.
foecken j
Boeck, en Luyc, en Fiuyt, en Ball Al-
tijd Juijt>
Inde Blinde Mollen Hollen. O SOQ
Dan,
Van
Lange,
Bange,
Swaere,,
Naere
|
|||||||||||||||||||||||
|
4*7
|
|||||||||||||||||||||||
|
Leert
Eer't Spae Gae,
Straeten
Laeten,
Lijeken
Wijeken.
't Is
Wis,
Wie
Die
Plaegen
Jaegen,
Vinden
Winden
Daer
'tHaer
Van
Kan
Komen j
'tSchroomen
|
|||||||||||||||||||||||
|
Lucht,
Vlucht Dra 't Oude,
Koude, Vrije, |
|||||||||||||||||||||||
|
Sandj
Want
Heel
Veel*
Menfchen
Wenfchen
Naer den Waerden
Vrind In't Peft- neit. |
|||||||||||||||||||||||
|
Am denjehen.
|
|||||||||||||||||||||||
|
O l l
|
|||||||||||||||||||||||
|
O D R I D A.
|
|||||||||||||||||||||||
|
JEn'ayme pas
Het langh relaes üevoftreejerit: K En ken my niet Vigneditlos ^ieufoolos fwtdeUmaiar
tlsallfenijn ^oofoetenfleue
ty faire boire, ^plaetsvanhoore |
|||||||||||||||||||||||
|
Ce quimeffied,
Dat niemand weet,
S'ilnel'apprettd
Van vrienden hand.
i Autre langage 5 Verburgh, wat raesje
Be nous venir Befoecken hier? jtfejloit la belle Die u moet queUe? Jevous croirois Nu als altoos: |
|||||||||||||||||||||||
|
| CMais la cher' Ame
Enlijftefam e,
£>ui vous detient
Te langh ontleent,
2^J peut entendre
Tot uw verand're
De la icy,
Nadatickfie.
UHauvaiJè F i/ie,
Waeroraenwilje, ^uepeunipart Van 't knechjes hart Naw
|
|||||||||||||||||||||||
|
VIII. B o e e k.
Decor af on,
Gelijck de Son
Tinieblas hiere
Sal doen verteere',
T,puedefir,
Sij neigen zeer.
Sedloqmr vent is,
Daer fy gewent is Tepojjidere, En noy t t'onbeere', Necipfètu, | Al wouw fy nu, Redire velu. Doch foo 't te veel is Geminapejie Noch eens op 't leftc Correptumejfe, Aenvaerdt mijn' lefle, Etferva te Van een'van twee. (£éfmfremfacfeen
Om met te lacchen > Gebeuren magh ?
Voor Vrouwe-Dierén
En weeldrigh quaed,
Die'rvelegeeren
&iuïlj g'uunnen Mm.
Scheid dan van'thoUen lint» fwitbencf^m/ En vrij dt van verr. Tour loving paine
Sal fachter zijn, If that her eyes Somtijds een' reis |
|||||||||
|
488
7(_p m accompagne ?
Waerom enfpanje Pas (i longtemps Aen and're mans ? An&u gentile,
Loft hem fijn' hiele', Mandala qua i Die nu of na Lafciarti deve, En met ons leve*. Nonfi a noi Soo wreed als moy > B afin per lui Soo feilen roeyj Sentaldpure, Sy magh hem roere', E farpenfar Om eens van daer Volerpartire: Laet hem dan tiere' E lamentar Het halveJaer} L'altra metade Magh hy fijn' Gade E rivedere, En fonderkleere Tar gambettar, En werden Va'er. Pues que febuelva,
Eer 't hem foo wel ga , Topromettrè, Dat hy weer ree t^itu lamalk . \ Voor uwe traelje Parecera, Ennoytdaerna J^uerra dexarie; Maer all' uw' fmarte |
|||||||||
|
Fromfarther of,
Doormiftenftoff, XIpony ou look, Daer u een Boeck, Lsfbalt, aftring, Enonsgefing Shattmakeforgett Watdatulett: Ttüboth at Leiden, Om noyt te fcheiden, One dayjhaffmeet, En uw verdriet, Tour (ighs, jour teares, Voll vreugds, volkers. Kiffing recjuite Veel'jaeren tijd. Ov ^owvm ^
Soo grauw van haer,
Soohaeftighzija
Die lange pijn.
Viendonc, vien-,
Of alleen, O con ella Dien foo wel, na El defy 's Volcks alhier,
Scisplacere, Dat fy geere ^Bcrt» twjlcjjtt.
Om eens een TemakeTvithher
Haren Bidder.
E ppttXTB t
'kWenfchu foo.
|
|||||||||
|
'tSpoock
|
|||||||||
|
M E N G I L ï N G H. a\
't Spoock te Muyden :
Daer kkjliep in GraefBoris des V. Gevang-kamer. nPEfTelfcha, die lijden kont
■*> 't Sottgerammel van mijn' mond,
Selver als my duncktick ftamer j Hoort: het fpoockt in defe Kamer. Kontghy 't lijden ? ja, ghy moetj 't Spoockt 'er; maer in mijn gemoed. Swanger-hoofdigh van gedachten Over't weder-zijds verkrachten Van den Meefter en den Knecht, Bey ten vuylften aengerecht, Kruyp ick tuffchen defe laeckens» Daer ick menigh ure waeckens Befig' aen den overflagh, Wie men Ichuldighfl: keuren magh, Ofdenterger, orden wreecker, Of den echten-bande-breecker, Of den breecker van fijn' trouw, Tegen 's Lands-Heer, om een' Vrouw, 'k Sie den Graef hier liggen vloecken, 'k Sie hem kruypen door de hoecken Van fijn omgetuymelt hert; *k Sie hem fmelten in fijn' fmert: 'kSiehemzitteren van boosheit, 'k Sie hem alderhandeloosheit Schraepen by den anderen, Hondert mael veranderen, Van de balcken tot haer'daken, Van den hoosband tot het laken, Van de venfter tot dedeur, En verwerren in den keur. Sluy ter Gerrit hoor ick buy ten
Woelen dat mijn' ooren tuyten ■, 'k Hoor hem llomm'len door den nacht, 'k Hoor hem raefen aen de Wacht, Qqq 'kHoor
|
|||||
|
't
|
|||||
|
4^o VIII. B o e c k.
'k Hoor hem kijven op de flauwe,
Reden geven aen de lauwe, Byftand van de moedighfte, Wrake van de bloedighfte j 'k Hoor hem roepen, luftigh, Vader, Luftigh, Neef, 't is geen verrader, Die het luck by 't hayre vatt, Daer 't een ander is te gladd: Nu de webb föo is begonnen Moetfe foo zijn afgefponnen. 'k Hoorfe luyft'ren na een fpie, Die weet hoe, enwaer, en wie, Hoe veel Kermers, hoe veel Vriefen, Hoeveel Lands-luy van de biefen, Waterlanders, op het Y Vallen over 's Graven zy: 'k Sie hem op foo fwaereft tijdingh, Met een masker van verblijdingh. Treden voor des Graven ftoel, En hem rucken naer den Poel, Dien het edel bloed moft fmetten, , Doe't de vlucht niet kon beletten. 'k Sie. wat fïe kk achter dit ?
'k Sie de Sonn, de mueren witt, 'k Sie de fchaduwen verdweenen Die my vleefch en beenen fcheenen, 'k Sie mijn felven, en mijn' fchroom Even ydel als mijn droom. Wie fal 't evenwel ontkennen
En mijn feggens-eer niet fchennen ? Teflelfchade, 't fpoockt'er wat: Vraeght ghy my, hoe veel is dat l 't Is foo veel als oude Minnen Door verrott' of dorre finnen Sou doen fweeren dathetfpoock Vry wat meer is als een roock y 't Is foo veel als Huys en Hoeven. - Huerlingen fou doen behoeven, |
||||
|
M E N G E L I N G H. ^.p f
Daer 't voor fpoock en Toov'ren gaet
All dat elck niet en verftaet: . Moghten ghy en ick eens richten, Daer des Duy vcls kaers föo licht, en Menfchen van een' laegen trapp Voor den Hencker raken fchrap.' *k Meen ons vonniss foude welen, All uwfpoocken is uw vreefen •, Kont ghy't vatten? Neen. Ghy moet, 'tSpoockt'er, maer in uw gemoed. |
|||||||||
|
Begonnen Ontfchuldinge aen den Heere Hooft,
Tot eenproeve yan Gemeten Onrijm.
\ yfUyden, ick legg te bedde gevelt veel platter als yemand
*** Die mette vallende fucht d'aerde van achtere kuft} Koortfïge kolen, in helderen brand voor lange verandert, Doen my den anderen dagh vreefen en vieren nochtans.
Seght het uw' Heer,oft weet ghy niet meer van tale, van antwoord, Dien 't wel eer door uw' Heer beter als andere ftond,
Laet u gefchien 't gen' u noch mogelick Van dage gefchiet is, Laet mijn fmalle Gefant door uwe grendelen in.
Enghy, Gefant, ftaetftille voor hem, laetu kerven en houwen > Geeft hem een' opene borft, föo tot de vrienden behoort.
Seghtdan, die my befond is Huygens, alle de dagen * Van fijn leven uw vriend, alle de dagen uw knecht. ("trouwj
Wijtt hem 't woord-breken niet, hy was noy t fchuldigh aen on- Maer fijn fïeckte verraft beide fijn' y ver en eed;
¥Ver, all langh ter borfte gevoedt, eed lange gefworen, Soo men vrunden be-eedt, handen in handen geklemt.
Sftet daer Teflèl om herr, fy fal dat fweeren gedencken: En my daerom mogelick werpen het eerfte verwijt.
|
|||||||||
|
Ander Proe~ï>e.
Uyden, ick kom -, herguntmy degunft die 'ck lange geleden
Van uwen aerdigen Heer, van uw* Heerinnegenoot. Qgq 2 Hadd
|
|||||||||
|
M
|
|||||||||
|
0t VIII. B o e c k.
Hadd ick in 't herte verherdt hunn' weldaed konnen vergeten,
Haddick, alsfonderverdienft, fonder gevoelen geweeft,
Ghy foudt buytende vrees,en uw Heerfchapp buyten gevaer zijn, Bey vandefelv'ongenucht, beide van 't fel ve verdriet,
Bey van de forgh, en bey van de pij n, en bey van de quellingh, Bey van de moey t die u bey met mijn genaken genaeckt:
Maer hun onthael was te foet, en, moet ick 't nauwfte bekennen, 'k Waer by detoefpijs alleen, fonder haer' fpijfe» verleidt.
• « * |
||||||
|
Op de Heere Hoofts Hiftorieyan Henrick de Groote.
't T> Erouwt my van eertijds* 'k beklage mijn onthouwen,
•*-^En wenfchte 't Lely-loof en waer' my noy t ontvouwen»
't Naeft-jonghfte Lely-loof, dat op de blancke bla'en 't Laurierige bedrijf van Henrick heeft gela'en. Soo hadd ick ongebuckt, foo hadd ick ongebogen Nae 't laeger woorden-peil van platte penne-togen , De geens-gelijcke Print van uwen Sonder-gae' Soo verr de Sonne rijft tot waer £y ondergae Eerft over end gevatt •, noy t Henrick min begrepen, Dan of hy Henrick waer; mijn' oogen noyt benepen Om 't Hemel-aerdigh faed te vinden onder 't volckj Om Henrick oyt foo laegh te foecken als een' wolck: Maer, veer en vlucht-gemeen met uw' verheven toonen» De toppen van fijn' eer beklommen daer fy woonen, En door,uw' fixe penn dat feggen en dat doen Sien rijmen overeen, a-ls voeten leeft enfchoen. Noch wenfch ick averechts; en dat berouw berouwt my >
Hooft-fchrijver van mijn Land, uw' waerde wederhouwt myj De waerde van die penn, die my in twijrfel fte.lt Of Henrick meer verdient, of die hem foo vertelt, 'k Vergaep my aen den treek van 't fchilderen foo gierigh, Dat mijn Gedencken klaeght, mijn oogh was veel te vierigh > Mijn opmerek veel te koel. De toon verleidt mijn oor -, Soo dat ick naer den finn maer ftucks gewijs en hoor. Vergeeft hem, Groote Vorft, ghy hebt hem danck te weten, Die foo veel arbeids heeft op uwen roem gefleten: |
||||||
|
Mengeling h.
|
*ï>?
|
|||||||
|
Maer nu de tijd uw' doen met u begraven heeft ^
En uw' rapier alleen in defe penn herleeft,
Peelt hy diep in uw' eer, die foo veel groote daden
Sluytt in foo weinige, foo koftelicke bladen j
Ja, ipringhtde reden van de Wis-konft niet te kort,
't Begrijpende is wat meer dan dat begrepen wordt.
Sckeeps-fraet, ten overlijden Van Prins Maurits van Orange.
A/f Ouringh, die de vrye Schepen
■*•*•* Van defeven-landtfche büert Veertighjaren, onbegrepen, Onbekropen heeft geftuertj Mouringh, die fe door de baren Van foo menigh tegen-ty Voor de wind heeft leeren varen , AH en was 't maer wind op zy >, Mouringh, Schipperfonderweer-gae*
Die fijn* on verwinlickheit Waerde Sonn op, waer fy neergae, T'allerooren heeft gepreit > Mouringh, die de Zee te nauw hiel Voor fijn zeilen en fijn wand, Die de vogelen te gau vief All befèilden hy maer 't fand. Mouringh was te koy ekropen %
En den endeloofè flaep Had fijn wackcr oogh befïopen, En hem Leeuw gemaeckt tot Schaep: Reeërs en Matroofèn riepen, Och! de groote Schipper, och.' Wat föu 't fchaen, of wy all fliepen, Waeckte fchipper Mouringh noch! Schipper Mouringh, maerjeleghter,
Maer je leghter platt evelt, Stout verweerer, trots bevechter, Bey teZeewort en te veld. Qqq $ KijcK,
|
||||||||
|
jJiSty VIII. BOECK.
Kijck, de takels en de touwen,
En de vlaggen en het fchutt Staen en pruylen in den rouw, en Altemalen in den dutt. Dutten? fprack, moyHeintgje, dutten?
Stille, Maets, een toontje min:
Dutten? wacht, datmoftickfchutten,
Bin ick angders dien ick bin:
'k Hebb te langh om Noord en Zuyen
By den Baes te Roer eftaen,
'k Hebb te veul gefnorr van buyen
Over deufe muts fien gaen.
'k Selt hun lichtelick foo klaeren»
Dat ick vlaggen, fchutt en touw, En de maets die met me vaeren Vryen fel van dutten rouw. Reeërs, (jouwerliefde mien ick Die van vers op 't kuflè vicht) Wiljer an ? kedaer you dien ick, You allienich, by dit licht. Weeran, riepen de Matroofen,
't Is een man oft Mouringh waer, En de Reeërs die hem koofen, Weeran, 'tisdejongeVaer. Heintgjepeurdeftrackan'tftuer, en Haelde 't ancker uy t de grond, 'k Scheepje ginck door 't Zee-fop fchueren, Offer Mouringh noch an ftond. |
||||||
|
V R Y E R Y.
TCk doolde buy ten 's weghs in 't fwartfte van 't onfeker,
•MnTwijffelmiftigheit, in Schrick, den herten-breker *
In Hoop, dewifpeltuer-, in Vrees, de vroege pijn ;
En wenfchten om wat lichts van meer of minder fchijn,
J Of
|
||||||
|
Mengelingh. 0f
OPt Sterre-vier, ofSonn, ofMaendaghmochtewefen.
Met vongh mijn oogh een' Sterr; (want dat vergulde wefen
En pafte maer een' Sterr) en noch en was'tergeen' 5
Foey, oogen, taftghymisr" en emmers was'ter een',
Goed' oogen, dobb'Jen danck: foo fpraken doe mijn' voeten,
En ftonden elck op 'trapft om my te helpen boeten
Verlangens holle vrucht met hebbens volle vreughd.
Maer, ó goed-dunkenheit, ghy zijt een' flechte deughd l
Waer elcke Vogel fijn, diens oogh hem onderhalen
En oor bereicken kan, mijn bergen en mijn' dalen,
Mijn' boomen fouden 't zijn daer 't foete goed op neft >
De hebbers voeren wel, maer de begeerers beft:
Nu ftaen de laetft' in 't kael •, en ick, der laetften eerfte,
Gae gapen naemijn' Sterr, gelijck die't all beheerfte,
Soolanghydroomenkoft, en, wacker, niet met all,
De kinders loopen recht lé'-breken na den ball,
Als ick na defe, wat ? na defe Sterr ? oh ! S t e r. r e ,
All waert ghy foo gedoopt, al fcheent ghy foo van verre,
Ghy ftaet my voor geen' Sterr > en die u niet en vleidt,
Sal leggen, 't is een'keers die deinfende verleidt,
Ennemmert'huysenbrenght, inopen'tael, een Stalllicht,
Dat niemand achterhaelt, tot dat hy in de vall light,
En na fijn felven taft. Ghy loeght van verr op my,
Als waert ghy all' de Sterr'n, of all' de Sterren ghy j
Beweegh ick maer een' voet, om maer een' voet te nad'ren,
Ghygaet'erfesste rugg, en ftoltin alPmijn'ad'ren,
Gelijck een quackel-vorft, mijn onlangs vlietend bloed,
En doyt'er't leven in ftracks met een' nieuwen gloed,
En vriefter 't leven uyt ftracks met een nieu w verftremmen,
En doet my datelick mijn vreefen overftemmen,
Endatelickmijn'hoop, numijn'goeddunckenheit,
Nu mijn' verachting mijns: gelijck de Zee-man leit
En kiel-kruyft voor den mond van hooger waller haven,
Ten einde van fijn' reis in't midden van fijn flaven:
Hy klieft den wind op 't fcherpft en dringht er dicht op in,
Gelijck ick Sterre foeck, ort halve ftreeckjen min.
Maer, werdtdewind verraft, wiefal'tgety bedriegen?
Want, hoe 't de ftier-man gift, de Maen en wil niet liegen:
Soo
|
||||
|
4<?6 VIII. B o e c k.
Soo blij ft fij n' winft verlies, tot dat de ftrammer ftroom
Naerhuysdenck', ennaerhuys, enweeraen'trijfenkoom*.
Noch is'c mijn't minder luck, en, naer mijn droevigh oordeel,
De Zee-mann in den wind heeft, voor fijn land, het voordeel j
Sijn land verwacht hem t'huys, en altijd vindt hy 't daer,
Een' halve mijl daer af is altijd even naer.
Ghy, Sterre, ghy, mijn land, mijn hooger-wall en haven,
Ghy ftreckt my lus, ghy foo, en heet my Noord-waert draven,
En keert my 't Zuyden toe, en heet my Zuyd-aen gaen,
En treckt u onverfiens een Noorder aenficht aen,
Een Nova Zemblas oogh: en fiet my van uw' ftranden,
En waeyt my van uw' kaey, en ebbt my van uw' landen,
En (lelt mij n' ftreeck te leur j als waert gh' een vlietend droogh,
Als 't land daer Heer Apoll fij n' eerfte minne foogh.
Maer, S t e r r e , 't vlotte land geraeckte noch tegrondc,
En d'ure was doe 't dreef, en d'ure was doe 't ftonde j
En heeft lbo lompen klomp fijn eigen aerd verleert,
En wert ghy nemmer moe gefwaey hert en gekeert-J
Staet, fchoone Stal-licht, ftaet, en leert uw' eer befeffen,
Men will u ftuyten, ja, maer ftuytende verheffen,
De dwalende ftaen laeghft, de valt' in 't hooghfte kromm,
En gaen geftadelick, maer met den Hemel, om.
Maer mijn' gereckte moeyt en kan u niet bereicken;
Mijn' reden fchijnt te weeck ter fchorfle van uw Eicken; Wat wiecken ick berei, ghy wilt'er niet by op; 't Schijnt of ick maer een'blaesop, op, en weeropfehop. Soo danft het Stal-licht oock, op 't fnoodfte van 't verleiden, Van 't hoog' in 't laege land, van 't kerekhof in de weiden: Soo danft ghy Stal-licht oock, foo dans ick Dwaeler naer, Soo fomtijds tufïchen tween en fcheelt het maer een, maer. Maer, moeyelicke maer, men fal u noyt vermaren Voor marrer van de Maer die ick noch moet bejaren* Eens fal ick wijder tre'en, eenS werd ick vleugel-vlugg, En ft el u, foo ghy my, by bunderen te rugg. Dusluftmy naer den gangh, en hebt ghy emmers't gaen lief)
Gaet, fchoone Stal-licht, gaet; maer wacht u voor een Maen-dier 5 Een uyl-oogh, die den nacht fijn* middagh maken kan, Van 't doncker maer een floers, en van een' mijleen' fpann- ( |
||||
|
Men geling h. 4^7
Staegh fal ick om u zijn, ftaegh fal ick u beftappen,
En raemen op uw' raem > geen' flibber-wegh, geen trappen,
Geen' doornen fullen my verwijd'ren, van uw' vaërt:
Geladde wandel-wegh en maecïct my niet vervaert >
Ick voel's te veel van u om diftelen te voelen:
Mijn vyer en konnen my geen wateren ontfpoelen.
Voorvlaram en vrees ick niet, die fèl ver kolen ben:
Locht is der voetfelen het foetfte dat ick kenn:
Vyer, Water, Locht en Land, en diftelen, ick vergh u
Hetuyterftongemack, enongemack, ickterghu,
En S x e rr e , ickdaegh u uyt: Swemt, kont ghy, door het natt,
Dat heb ick langh gekoft van in mijn tranen bad:
Vlieght wolcke waert, ick volgh > ftijght boven 't dack der dagen,
Daer heeft my menighmael mijn' hoop verby gedragen,
Mijn wenfchen menighmael van doen ick Sterre focht,
Tot daer my bult en bergh maer ftoffvan verre docht.
Gaet aen dan, opwaerts aen, ick gev' u ruym de voorbaet,
Van daer ghy rijfen fu lt tot daer Vrou w Venus fpoor ftaet j Leent, kontghy, daer om hoogh de wiecken vanhaerkind, Maer feght dat ickfe hebb wanneer ghy geen' en vindt. Ontfnuyftghy Wind en We'er, noch fultghy maer verwerren In u ws gelijcken drangh, de wandelen de fterren} Die fal ick onder fien, en flaen u boven 't hoofd, Gelijck de Valck haer proy eerft met de oogen rooft: Daer fal ick aen een' Sterr den beek, de klauwen boenen, En daelen u te lijv' met overwight van föenen, En wreken 't vuyl geweld van Jupiter, den dief, Van doen hy 't fchoone Kind fijn' ouderen onthief: Daer fal ick door de webb van all' die feven ringen All kufïènde mijn' proy, all tuymelende,,dringen. Saturnus fuer-geficht fal lacchen met fijn' Soon, En feggen, fulcken fchelm verdiende fulcken loon : Den Af-god van 't gevecht fal 't keeren op fij n'tochten, En roepen, Batavier, ga voort, 't is wel gevochten: De Lamp-heer van den dagh fal dencken, ga vry heen, Wegh met het luyfter-licht, nu blijv' ick Sonn alleen: DeMin-moer fal haer' Poll een hoeren-oogh toewencken, Als, Boeltje, ghy en hebt nu maer op my te dencken : Rrr De
|
||||
|
+p8 VIII. Boe c k.
De Gau w-dief van de Go'on fal ftaen als of hy docht,
Nu gaet mij n' konft in fwan gh, men fteelt tot in de locht.
De Nacht-kaers, nemmer-een, fal fchrickende verfinnen,
Met ongeftadigheit en is niet meer te winnen,
En, zijn de Hemelen geen' uy tvlucht van bedrogh,
Waer bergh ickendelickden taeyen maeghdomnoch?
't Vyer, 't ongefiene Vyer, fal van uw' koelte kiflen ,
En, waer 't mij n meer-vyer niet, ghy raeckten 't uy t te lifïèn $
De Locht fal maenen gaen, en eifchen 's werelds danck,
Voor fulcken donderfteen als nemmer geen en fanck j
De Zee fal bobbelen, en fteigeren en ftijgen,
Tot daer haer noyt geweld van wind en konde krijgen»
En gaen om, Sterre-z.ee, het koftelicker woord,
Dan all' de duifenden der namen die fy hoort;
De Land-kluyt gaependegelijck na't regen-gieten,
Sal feggen, fulcken Sterr en fagh ick noyt verfchieten,
En, is de werp voor my, ick fchell Aurora quijt
Met alPt gepeerek Goud van haren Mergen-tijd.
Maer, Land, Locht, Water, Vyer, en Muficale ringen,
'k Verftae uw' toonen niet, ghy fult foo fchoon niet fingen, De werp en blijve mijn > En, blijft u fingens luft, Singht tot ick weelde fatt en Sterre moe gekuft Naer and're Sterren fchiet: 't Sal 't liedjen fonder end zijn. ; Maer finght het om haer bedd; daer fal de werp belendt zijn, De werp der werpen een die werpen baren fal: . Dat bedde fal mijn'vall, mijn'diftelen, mijn dal, Mijn' doncker-diepte zijn; Daer fal my 't Stal-licht leiden, Daer fal ick twijffelen wie ick ben van ons beiden, En nuffen geern het licht van Sonn of Sterre-fchijn, En taften na mijn felf, En dat fal S t e r r e zijn. Soo queelde Sterre-vriend ter antwoord van fijn Luyt:
En 't krachtige geluy d
Dé't Diamanten hert van ftuere S t e rr vervallen Tot minder als Cryftallen.
Noch fchreid' hy all van vreughd, noch fongh hy all van pijn» En Sterre wasallfijn'.
|
||||
|
MeNCELItN G H. A^p
Ontwaeck. Am S t er r i.
OOnn, zijt ghy daer alree? Daghzijtghy weeraen*tkriecken?
^Nacht, zijt ghy foo voorby, foovroegh, metfulckewiecken,
Soo vochtigh en foo vlugg > O fwarten oogenblick,
O doods-half, daer ick my foo willigh in verftick,
Hoe loopt ghy foo te loór, en laèt mijn Ziel verlegen
Om ongevoelickheit den aller dooden fegen >
En ruckt my onvoorfiens uw' bruyne deken af,
Uw' farck-fteen van mijn bedd mijn boven-aerdfchegraf?
Ick was, enwifthetnietj icklagh, en hadd geen wefen
Van liggen noch van zijn ■, met d'ongenucht van 't vreefen,
Metd'onruftvan de hoop en hadd ick niet gemeens,
Mijn hert, mijn'herflënen, mijn'finnen waren eens.
Wat fcheelt het nu, mijn hert, mijn her/Tenen, mijn finnen,
Wat fcheelt het nu van eens! hoe woelen wy van binnen,
Hoe vallen wy te hoop van d'ure dat ick waeck,
Enfluypet'mijnentin door'tfplijten van den vaeck.'
Van d'ure dat ick waeck s
En fluype t'mijnent in door 't fplijten van den vaeck,
Staet Sterre voor mijn' oogen,
Mij n' oogen trane-vocht, die dan maer eerft en droogen %
Gelijck de dauw verdwijnt,
Van dat de Morgen-Sonn de droppelen befchijnt.
Sterr, fegg ick. Morgen-fterre,
Die verre van my ftaet, en noch, en noch foo verre,
En noch foo verre laett,
Als daer het hooghfte licht van all' in 't ronde gaet,
Hoe kont ghy Sterre wefen
En houden tegens my foo ftaegh, foo fleren wefen,
En ftaen als een Comeet,
Die, verr van tintelen, van wencken niet en weet ?
Kan *t Sterre-licht bevriefèn,
En gaen de Sterrheit quijt, en heel de daed verliefen,
En houden heel den naem ?
En, Sterre, ftaet ghy toe dat fich Nature fchaem'
Rrr 2 Der
|
|||||
|
hj
|
|||||
|
500 VIII. B o e c K.
Der plaetfc die s' u gonde,
Van doe fy 't heelc holl der Hemelen berondc»
En van genoegen loegh;
Mits dat s'u naer deSonn de tweede plaetsopdroegh?
AU kont ghy my vergeten,
Die heldere geboort en mooght ghy niet ontwetcn,
En onder u geflacht
Soo menigh minder licht dat ftadigh ftaet en lacht.
|
||||||||||
|
Am de fihe.
|
||||||||||
|
D
|
E Sterren-konft lijdt laft: dat heeft s' u danck te weten,
|
|||||||||
|
Mijn'Sterre, mijn' Comeet geworden met een'lonck.
Wel heb ick droogen dampfien gloeyen tot een' vonck» En ftracks van niet tot yet, en weer te niet verlieten. Maer, fift ick all 't verfier van giffêrs, van Poëten, VanHemel-cijferaers, ick vinder oud noch jonck, Die de Nature derv' beladen met dien fpronck, Dat ongefien verfchepp van Sterren in Cometea. Am dejefoe.
•
'k LT Ebb tongen t'mijn verdoen :'k hebbDorpen,min dan Stedcii}
•*--*Ten uytvoer van mijnfaeckbeleefdelick bereidt;
'kHebb vrienden, in getal, als't zand ten oever leit, In aenfienmenighmaelmeer waerd dan mrjn'gebedea: 'k Hebb, hadden 't andere, fy wiften 't te hefteden
Totdeckfel yeder een van fijn affienlickheit. Maer, ó mijn laetfte keur van u in eeuwigheit, Voor haer' gemeene gonft verkies' ick verr uw' reden j Uw' reden, en alleen uw' reden foeck ick aen;
Verbiedtghy my diedeur om t'uwentin tegaen, 't Sal noyt mijn' trachtingh zijn van fijdweghs in te delven» Neen, Sterre, 'k ben jalours van wat u eigen is,
En wie wat met u deelt maeckt dat ick 't mijne miss5 Soo fpeck ick u alleen te dancken voor u felven. Aen
|
||||||||||
|
Men g e t i n s h.
Aendefcfoc.
OF vry ickaverechts j oft moeftickmy doen drageny
En veilen ter genaed van d'een' oft d'ander tongh, Pic my gingh fchilderen voor aengenaem, voor jongh, Voor wel en wijflèlick hefteder van mijn'dagen, Voor vroet, voor letter-wijs, voor fix op alle vragen,
Voor regen-rijk in 't nart daer Danaë af ontfongh, Voor all dat yemandt is, die oyt na Sterre dongh, En, voor my uytden bedd', na mijn wild dorfte jagen ? Neen, Sterre, ftont ghy fchoon op d'uy tipraeck van dat woord,
Mits my een derde mann dat woord moeft overtellen, Infoo verdeelden gunft foud fich mijn' ongunft quellen, En 't falmijn vyand zijn wie dat het voor my hoort.
Nu vry ick u der moey t, en tred' u lel ver tegen, Seghtja, maerfeghthetmy, dat zijn de kortfte wegen. |
||||||||||||||
|
ƒ01
|
||||||||||||||
|
L I E D.
|
||||||||||||||
|
'tl/'An mijnSchipnietqualikgacn,
^'tKan mijn Schip &c.
'JcSiemijn* Sterr in 't Ooften ftaen, Mijn'Morgen-fterre > Stiermann,houd vry Oöftwaertaen, Het land en is niet verre. 'tOoften daer de Sonn ontflaept r
't Ooften daer &c.
P^er Auror' haer peerlen raept,
«et helder Ooften,
Hebbick 't lang vergeefs begaept,,
•klooft my eens te trooftem
frotfcr Toortfè van den dagh
WerToortfe&c.
!ran't u blieken halen magh
y Sterres oogen,
Paertde moeyt van uw bejagh, ïftlden dauw wel droogen. |
||||||||||||||
|
All mijn aenficht was een plass,
All mijn aenficht &c.
Nu is 't drooger dan 't oyt was,
Met bey fijn kranen.
Wat zijn druppelen van glas
By fulcken Zee van tranen ?
Sulcken Zee heefcSterr gedrooght,
Sulcken Zee &c.
En my maer van verr beooght,
Verruytden Ooften:
Komt ghy eens ter middagh-hoogd,
Denckt hoefe my (al rooften.
Srercke Sterr, ftaet verder af,,
SterckeSterr&c. Uw'mededoogen valtteftraftY 't Is niet te lijden, Datdie my het leven gaf, Het leven föu befnijden. |
||||||||||||||
|
Maer
|
||||||||||||||
|
Rrr
|
||||||||||||||
|
■f
|
||||||||||||||
|
foz VIII.
Maer befnijdt my 't leven vry>
Maer befnijdt &c. Stercke Sterr, ftaet neven my, Verlies ick 't leven, Sulcken levend licht als ghy Sal licht niew leven geven. Vieren meer als menfchen pijn
Vier en meer &c.
Sullen all mijn wenfchenzijn
|
B O I C K.
In uwe handen:
Sterre, brenght uw vier by 't mijn,
Het fal te heeter branden.
Hoe ick heet en haefter brand >
Hoeickheet&c. , ; , r;" ;' Hoe ick min u plaefter-hand Sal moeten derven. ,: Dood uw' vreefen zijn vermant, Mijn leven is mijnfterven. |
||||||||||
|
oiï .
|
|||||||||||
|
Op een S.van Diamanten door Sterre gefonden.
|
|||||||||||
|
WElkonijSterren van mijn'Sterr;
Sterren, die van Ooften herr En my onbedreven Landen Komt gedreven in mijn'handen, Maer gedreven door de hand Die u in de Locht geplant En den Hemel heeft gefchoncken -, Daer ghy eerft met fteeneloncken Laeght en blickte, laegh en loom, Door de dickte van den ftroom. Roemt u niet der fuerer foenen Van den meulen, die u boenen En verminderende moft Meerderen van kracht en koft. Daer en hebt ghy 't niet gekregen Dat u kroonen overwegen En fich t'onder-Maenfchegoed Met een toewicht helpen doet. Aen uw' fterkheit hangt uw' waerde; Die en gaf u Locht noch Aerde, Noch het Water, noch het Vier -, Sterre, die den Hemel hier Half geleent heeft,halfgefchoncken, Om de Wereld op te proncken, |
|||||||||||
|
Als een dier dat ftervèn gaer,
Met fijn doodelick gewaed: Sterre die het all verfterret, Niet wat in haer' tuy ten werret, Maer alleen de loncken naeckt Van haer oogh, dat voncken blaecfo Sterre gaf u 't Sterre-wefen, Daer wy hu gelijck in lefen 't Vriendelicke met het fchoon, Rechten rijckdom van de Go'ott. Steenen, fielt u dan te vreden ■, Heeftde Steenheit wat geleden, Met de Sterrheit is 't geboett, En de fchade ruym vergoedt. Sachtigheit beduyt medoogen, Dat 's de geeft van Sterres oogen. Klare kooltjensfbnder roock, Eys-gelijck en ronder oock, Dat 's de print van Sterres oogen; Droppeltjens die helder droogen > Helder als geflepen Ys Dat een' onbegrepen wijs Stolt in d'onder-aerdfche kranen, Dat 's de ft of van Sterres tranen.
Weeft
|
|||||||||||
|
M E
|
|||||||||||||
|
N G E L I N G H.
|
|||||||||||||
|
Doe iek 't haer voor 't mijne kreegh >
Sterren, eertijdsfteegefleenen, Nu gebuygelick als teen en, Sterren, daerdevriendlickheit Ja en ja, en ja in feit, Sterrenzijde-facht van wefen, Sterren uyt mijn' Sterr gerefen, Sterren, mindermenighmael Dan de minfte diedeZael Van de Goden overmelcken, Schooner flan haer' Nectar kekken > Grooter in mijngierigh oogh Dan degrootftedaer om hoogh $ Sterren fteenen, Sterren oogen, Sterren trouw, en voll medoogen, Na by Sterren, Sterren verr, Welkom Sterren als mijn' Sterr. |
|||||||||||||
|
Weeft danfteenen droppekjens s
Tranen, öögen-köppeltjens, Kolen, uy tgeftoockte voncken, Vlammen» onberoockteloncken,, Brandighys, bevrofen vier, Weeft dan, Steenen, all wat hier All wat ergensiste wefen;, Noch en zijtghy niet voli-prefèn, Totmenu den Hemel toont, Daeruw'vierigh maegfchap woont: Sterren, eens, en noch eenS;Sterren3 Daer mijn' oogen in verwerren ,..,.. Sterren, fchoone Burgery Van een Hemekjen als ghy: Sterren,dien mijn Sterr geleert heeft3 Dat fy op haer hert begeertÜeeft, Datfy van haer hert verkreegh |
|||||||||||||
|
LIED.
|
|||||||||||||
|
i : { I .-. iUOÜ <A< '.ij 611&j , j,:j
Soeck iek in't hooge ;
Van 's Hemels ronden,
Stracks feght mijn ooge
Ghy zijcgevonden:
Maer, fchoonfte Sterre,
Die iek van foo verre
Sqnn en Maen beny, '
Maer,Sterre,daer en ifler geen' als gy.
Gaen iek beneden
Langs 't aerdriick werrën, Stracks feght de Reden Paer ftaen geen* Sterren. Ey, aerdfche Sterre,' Die iek eens foo verre Van den Hemel koos, Komt, Sterr, en. maeckr/ de reden redén-loos. Op
|
|||||||||||||
|
LT Oe is 't beloven
*• •* Van ons vergaren! -..';.:
foo haeft verfloven
"let wind en baren ?. ;
fyt eigen Sterre, ;
we my van lbo verre ir; ried I. J i
fcten nieten fieci, tyi ("niet.
tyjSteïre,waerom en verfcbijntghy
Jet foet verbeiden
Jan uw'gen aken ^oftmyhetfcheideft Jfin bitter maken: per, ftouteSterre, ^eu doe foo verre !«i ontrouw geliet, ontrouwe Sterre,ghy en meenden 't niet. |
|||||||||||||
|
W
|
|||||||||||||
|
P4 VIM. B o e c k.
Op mijn Afbeeldingh, korts Voor mijnen Trowwdagh,
|
|||||||||||
|
SC hilder, 't quam foo wel te pass,
Recht eer dat ick Sterre was (Schrikt niet,'k fal u haeft ontwerren, Hoe ick koft en moft verfterren, Sterre wierd ick, met als (y Haer verruylde tegen my ) Mijn' gedaente na te trachten $ Zedert waer 't de kracht verkrachten Van de verw, die pass een mahn Mans gelijck verfchaeuwen kan. Ja, ick geve dat mijn' vreughden, |
|||||||||||
|
/Maer mijn aengeficht verheughden
Vreughden, daer van in mijn'Ziel D'eerfte met mijn' Sterre viel: Noch en waer met dat vermaecken Mijn geficht niet naer te maecken j Sterre leent hetfulcken licht Datter alle verw voor (wicht. Schilder, 't waer nu veel te fpade, Mij n befitt is (onder gade, Soo mijn' vreughden (onder paer, En daer treckt het aenficht naer. |
|||||||||||
|
Reife van den Prince. In 't loer i£i8.
'tVX7As Maendagh, en de Maen aen 't voorde vierendeel;
A:$epumb, V V »£ \yas mjj n Dagh, en mij n' Maend, en 't Jaer eens dufend heel, Eens half, eens hondert heel, eensthien,cn tweemael negen, Als Frederick, in'tkort, 'sLandsforgh, en ziel, en zegen, In 't flickerigh gedrangh van aller verwen (leep, Van dufent voeten fchier de voorfte trad te Scheep. Den Hemel (loegh het gaed, en fchortte kort fijn' tranen, En lachte door (ij n' Son n, en dweilde flucks de banen Van Zuy der-Hollands kley, ten beften van fijn rad: Maer hy verkoos de Schie, en 't weeck voor 't herdepad. Hier, aen den Rotter damm ontmoeten hem de ftraten Voll vriendelickgeweers van vredige Soldaten j De Stadt vollroock en reucks, van tweederlei gerucht; Vanweelderigen krijgh en (Irijd-baregenucht. Erafmus ftoncTer by, en 't fcheen hem foo te flooren, Dat fchier de kop're hand (Ij n boeck (loot en fijn* ooren. Men at het Middaghmael, men paften op den Vloed, Men fcheid' en maeckte Zeil, en foo gewenfchten (poed, Dat Dordrecht halverweegh de Vloot fcheen toe te drijven • Maer 't fcheenj en Dort (rond vaft (de voorfpoed moet het (tij**?. |
|||||||||||
|
......
|
|||||||||||
|
Mengel i(k;g,h. j0i
En legerde den Vorft tot naeften morgenftond $
AlsBies-bos, Merw, en Maes ftockftill, als Marmer, ftond: Daer paften 't roeyen op. Men roeyde, fbnder peilen, Tot aen S<- Truyen-Bergh j daer Mansfelts droeve zeilen Verdwenen met haer'vracht, en aefdenSalm en Steur, Die Maenden naer den dagh onthiel den menfchen-weur. In 's Vorften hooge huys onthaelden hy fijn felven. Naer noen gingh aen 't betre'en, ten Weften, van 't niew delven, Aea't niew bemetfèlen tenOoften van de Stadt j Danck hebb' bedroeft Breda, dat hier van verre fat» En joockte naer fijn' Heer, die nu, als ander'jaeren, Om Eer te velde quam, maer Eer van wel bewaeren. De Vloot was aengelandt eer 's mergens Sonn ontftack, Eer datfe naeften dagh de fteilfte fchadu w ftack, Vloogh Volck en Vloot van Land, en, fpijt Zuyd-Wefte winden, Sy was aen 't ancker-tou ruym voor den nacht te vinden Aen W i l l e m s eigen Stadt, nu F r. e d ek. y c k smet recht, Die aen vermakens koft het maeck-geld noch eens leght. Vermakens dier vermaeck verfaedde korts fijn' oogen > Die leid hy daer te ruft, en, met de flibb aen 't dr-oogen, De Zee te Zeewaert gingh, gebod' hy Schip en Schuy t Het Ancker uy t, 't Zeil pp, de Kiel ter haven uy t, Naer d'eertijds Steenen-bergh, in 't niewe dal van water. Daer ftond hy, (en 't en was maer weinig' uren later) Daer ftond hy, en verftond het voorderlick verlies Van Ploegh in Pleit veraert, van Terw, in Bies en Lies. 't Verftaen was 't halve werek ■, men dede 't hem bevaeren Den naeften achternoen: Daer quamen ons de jaeren Van eertijds in't gemoed, doe Leiden, ftervens-ree, Het Manna by de wey fagh naken over Zee. Wy naeckten by de wey, de niewe Zeeën over Daer't aerdigegebackvan Moermont, Pinfïèn, Roover De Bergen aen den Zoom doet duyeken voor fijn'hooghd. Doortrapte Genouëes, hadtghy het foo beooght, Èer Maurifs uw gevolgh den Bergen uy t quam boenen, U eer waer noch geberght, en foo veel' Millioenen Als nu de rekeningh befwaeren in Madrid, En ghy foo verre van de fchand alsvan 't befïtt. Sss Maer
|
||||
|
JOÖ VIII. B O E C K.
Maer werdt noch fchade-wijs, enruftu hoofd in *t Wellen,
In 't bedde van de Sonn : de koftelicke vellen Van S and vliet, beter Dorp dan Stadt van geener waerd, Staen flaeper-dijcks ge wijs, en't lichten van die aerd, Waerminflechtdan'tverhooghi ■* * * * |
|||||||
|
•• '
|
|||||||
|
Speel-reife begofi in ïunio. 162.8.
DOor Delffchen Donderdagh, het weerfpel van de Mart,
Berolden wy de kley, en 't Rotterdammer hard: Daer boorde men in 't flöt van onfe bors, die maeghd was» Met dobb'le Sleutelen -, foo datter fchier gevraeght was, Hoe komt de Vifchfoo dier, Waerdinne? maerdeMann, In 't op doen van fijn' thuyn, verdiende wel een' kann, En twee Galoches toe, die daer vergeten flonden. 't Was avond eer wy noch ter Goud' het Hert-huys vonden *, Wy vonden 'tevenwel, en vonden't redeiijck, En gaven geern wat meer voor 't praeten van Moer Rijck. Oudwater 's anderdaeghs was 't eerft van ons bedrillen: Maer 't lullen ons geen' tijd aen 't fpinne^-wiel te (pillen -,■■ Montfoort.wasall tena; daer ruften wy te noen, En hadden met een' Uyl, óf rnet een Waerd, te doen. - Daer was geen Beul gefien dat menfchen konden heugen j. Juyfl was een Engelfch knecht foolattgeweeft van deugen > Dat defen dagh fijn hoofd daer binnen was gevelt. . Op 't Slot en hebben wy de trappen nietgetelt j Maer buy ten op het rond van 't feldiaem Huys ftaen fmaden. Korts hadden wy 't (öo weer op YlTelllein geladen, Enfeidenopentlick, 'twas'tPrincen huys, foo'thiet, Maer 't was de rechte kass van fulcken grootheit niet. Vianen lachte meer in onfe lecker' oogen, O groene mueren, ö by na het uyterllpoogen Van Menfchen en Natuer! wy droomden alKdien nacht, Eenftuck van 't Paradijs was over Rhijn gebracht. En 't fcheelde Culenburgh de helft vanons behagen, Dat wy't foo deun, foo korts, foovollVianens, fagenj, Maer fijn beleefde Heer vergierde 't met fijn woord, Blij ft, vrienden > blijft by ons, en reül maer mergen voort. |
|||||||
|
M E N G E L I N G H. *0y
tyy moften 't weigeren.; en reifden noch dien avond,
Al was'er die ons dreighd'en 't onderweegh te fpa vond,
Daer vyand rekken koft: maer wy vernamen geen,
En quamen veil by daegh te Buren in gere'en j
Te Buren, 't fier gebouw, en waerdige vernachten
Des grooten eigenaers, felf kortelingh te wachten,,,,: \j
Te wachten als een Vorft, die Koningen ter nood
Kond'huyfen, en verfien twee Hoven van fijn'broc^df\jr
Tot fijner eere was all' d'eere die m'onsdede,
Van vry bedd op het Hof, vry' tafel in der Stede,
Met twaelf Apoftelen, en 't vriendelick gelaet
Van ftille borgery en fbete Magiftraet.
't Werd Gods-dagh, en tot God hefteden wy den mergen,.. T _ _
En kruyften Sedert noen Rhijri, Wijck, ën Vel'üw' 'r-bergèri,
Die klo m m en w y ten topp, en fagen van lbo hoogh
De Caert van onfe reis in 't wencken van een oogh j
Oock A mersfoort, Herüft van wijfè wereld-wijckëf$:
Daer gingen wy alleen dien avond üytvporkijckërs/ ' ' f';r; *.
Den naeftenmorgen-fiönd bereden wy de baen'!. '
Van Zoeft en Emmenes, daèr foo veel Eickéniraen,
Als Elfen om den Haegh, enNaerden, daer wy dachten
Aen Spagneris wreed verraed, én drefghdetïte vernachten
In 't guide Veen aen 't Y ■, maer Muyden keerden otis >
En floot ons all' den nacht ten hals toe in den dons :
All' fijn' gevangenen en fluyt de Droft foo facht niet >
Geen' vafter. Dat geweld en weten wy dé kracht nie't
Van Muyder boeyen, maer de vriend'lick ongëna
Van fijn'genegentheit, diealievroeghtefjpa, , ' ' !;
En alle fpa te vroegh beduyden om vertreckeri, ü '-J ri -] L J£ ■
En yder oogenblick in uren uytkon recken,
En ichrimpen veder uer tot oogenblicken in,
Met foete wijsheit van fijn ongemeen verfïrin.
Die vreughd was op haer hboghft met 's mïddaghs Sónn geftegeiïj,
En fcheidens uer was rijp; wy fcheidden; en& verlegen l.
Met 's achtermiddaghs lenghd, beftedens noch een deel
AenWgflpj d'onbekend'ouw'kenniss van ons'keel:
Dijck op, dijck af gerolt, en weer op en weer neder,
°«tfinghons Amfterdam i danck hebbe wind en weder, ' *.
Sss 2 Dmck
|
|||||
|
i
|
|||||
|
jo8 VIII. B o e c k.
Danck hebb* die 't weder maeckt.
Hier werd de tocht geftaeckt, De tocht van vijftien Steden Den vijfden dagh bereden. Hier lullen't ons, met reden, Van vrienden overftreden, En met geweld gebeden, Vij f dagen te berieden Aen Amfterdam, de Stadt van meer als vijftien Steden. |
||||||
|
Ambangh*...■...;. > ,
"\7Yf Haeghlche dagen doen tien Amfteldamfche nachten,
V Met foo veel dagen toe: die gaen daer aen 't verkrachten Van Maegh en Ingewand met d'eeh' of d'ander propp, Tot Maegh en Ingewand will fplijten aen de fopp. Wy riepen dagh óp dagh,' Maégb» Ingewand, genade! En kregen ti^^i&^^^^^^t-^t^^ké^^i. ■ EnBeemfterkleyr|tebaet, totüytftelvangoedgier. Noch we^rdhec weer een'vraegh, hoe raken wy van hier, Dooripo^y^eit^fdeji.^de.naeftefaed was, wijeken, De naefïe wypg ^jtö,\y ijek: s men gunden óns dat kijeken, En voorts net vrye.yêlcll^y renden tot IVjfargüett,; En wederom té.ruegtbt Baerlem toe in 't bedd. Hoe fchoonén yrydag-h was't die orisderi Haegh verthoonden! Hoe ras verthop{n4enoins de reden waer wy woonden, En dat maer ongeWqontiiet'fchóon van bier ontrent Doet gelden by deij Haegh,'die geen gelijck en kent! Twee ongepaerde handen op een* C l a v e c i m b È h
t'Eert eendracht^ -Echte Lie'en, maeri Eendracht met verftand>
Aen 't komfen> gaenenftaen van defe en defe hand: Sy hooren yeder aen haer fbnderlinge lijven, Maer zijnen blij ven eens in 't onderlingh bedrijven. Haer onderlïngh bedrij f gaèt over eene maet:
Die houdënfe van felfs,, fchoon dats' haer niemant llaet.
- '° ■' . 'tSchijnt
|
||||||
|
M E N G E L I KT G H. j0p
't Schijn t een* eenparigheit van Pols, die in haer' ad'ren
Gelijcke poolen voert in fcheiden en vergad'ren. Sy fcheiden nuen dan in 't wifPlen van 't gehiyd ,
Maer gaen, als Mann en Vrouw, elck om den oorbaer uy t>, De Mann, in fwaerder wercfc, de Vrouw in lichter handel, Of", is'tmaerwand'len, beid'in fchickelicken wandel. De Vrouw, de Rechterhand, (men gunts'haer meeftendeef)
Heeft van geboorte 't fcherpft gefchetter van de keel : De Mann de dieper ftroot: foogaen oock fijn'gedachten: Maer 't laege dient om 't hoogh te temp'ren en te lachten. De Vrouw valt vrouwelick, dat's vrolick van gelact,
Jae veeltijts huppeligh van voeten en van praet: Maer ftadigh fietfy om, oft' alles op de maet gaet, En hoe 't in 't aenfien van haer lieffte Cameraet ftaet. De Mann gaet foo geruft op haer' beproefde deughd,
Dat hyfeftutten ftijft irfhaer'onnoo fel'vreughd: Haer trillende gelach en kan hem niet vervelen, Hyftoocktertoe, en will fy danflen, hywill velen. De Vrouw lett op den Mann fijn' fteetfche ftatigheit;
't Schijnt s' op haer luymen en in foete lagen leit -,
Men fiets' hem op fij n droefflr met m eefte vreughd te goe doen r
Allfouws'er quinten ("maer een quintje terrens_) toe doen.
Verheugens' haer fomtijds met eenderhanden iwier,
En met een dicht-aen-een-gekettinghdegetier, 'tZijn buytjens van de minn die haer kan vrolick maken >, Of mog'lick om den geeft van Gaften te vermaken. Sy dragen fich fomwijl als lagens' overhoop j-
Of by een' harder' greep, of by een' dwerfchen loop, Hetfchijntfy kijven : maer men kan 't haer niet verwijten ,> 'tls ernftelick gekout, 't is fnaüwen fonder bijten. Stracks rakenfedaeraf, en uyt dien wijfen twift
Volght niewe foetigheit; hy valt als Somer-mift,
En baerteen' Sonne-fchijn, diefchooner werdr genomen,
Dan of de Sonn te vroegh, te witt waer op gekomen.
Dat's Tweedracht fonder Gall, dat 's Eendracht met verftand;
Komt.,; Echte Li'en, en fiet op Mans en Vrouwen hand,
Sss 3 En.
|
||||
|
fio VIII. B O E C K.
En hoort toe wat fy doen, en lett op watfy ïae*en 3
Het geen fy m ijden, leert foo veel als wat fy praeten. Eenftemminghfchouwenfy, (Ocïaven) kortopeen:
Want wat waer 't, Mann en Vrouw malkand'ren naer te tre'en, Als warenfejalours, of oock foo mall-foett'famen> Datd'een nietfeggen moght, of d'andere fongh, Amen. In wel-getroutheit valt een' foete tegenfpraeck, t -,7«•
Schier of de Man de Vrouws gevallen geerne braeck •
Daer'seens zijn in den grond, in willen, doenen wenfchen} En houdens'er foo wat, 't en is maer voor demenfchen. ; En, zijn die menfchen niet van 't grover end gefne'ea,
Sy weten dat Natuer fchrickt van gelijcke tween, ;;.■■;\; En dat haer' fchoonheit lighc in 't ongelijcfce wden^ Daer fy van binnen niet als eens in als kan wefen. Sy laeten noch een dingh, des' handen, en van 't beft j ;
Sy komen maer deun by, en paren rtoyt in't neft. Leert dat niet-, Echte Li'en; dat 's fpinnen fonder twijnen: Waer yeder foo gefint, de wereld fou verdwijnen. Jae, leert het, alle Li'en, en laet de wereldgaen:
Als 't all gerekent is, s' heeft langh genoegh geftaen: Leert datter is een' wijs van teelen fonder paeren, En dat men in on-echt kan echte kind'ren baeren. Twee handen baeren wat: dat maken defe waer}
All blij vens' in on-echt: doch 't is maer handt-gebaer, En, als men 't feggen magh, 't zijn vleefchelicke deelen ,r En foo de fuy verfte manier noch niet van teelen. Vier oogen baeren oock, en beter, met een' fpronck,
Vier kindertjens met een on-echt' onnoos'len lonck: E n 't vroed-wijf hoeft niet om die vruchtjens af te haelen; Haer' ouders doen 't, dat zijn vier wel-getwernde ftraelen. Maer, Zielen baeren beft, enHemel-lijcker} twee
Die even moedigh en gemoedigh , even dwee, Enevenftevigh, doen, endencken, enbegeeren, Dat d'andere begeert en niet kan willen weeren. Uyt dieverfamelingh, daer hand noch oogh toe hoort,
Noch yet dat fwaerder weeght als geeften, komen voort, Wat
|
||||
|
Mengeling h.
|
|||||||||||||
|
nï
|
|||||||||||||
|
Wat kinderen! een'vreughd, een'vrientfchapp, een genoegen,
By weinig' oy t bekent die vleefch en beenen droegen. 't Is een gedeelte van der Engelen gefangh;
Wiftick 'er Noten roe, ick maeckte 't haer foo bangh, Die voor Mufikegaet door handen of door keelen, Dat niemand haer, noch fy haer fèlven konde velen. Soo docht een Wewenaer, foo fprack hy uyt fijn hert,
Diens flincks' onkundigheit te hulp geroepen wert, By een' vry' rechterhand, die fijner kond' ontbeeren, Maer die haer ootmoed dégelooven, fy raoft leeren. Die all t'ootmoedige behoorden aen een lijf,
Daer in een'ziele ftack , die all dit nauw bedrijf
Van baeren in den Echt, of on-Echt, als een vryfter,
Welvattej maerfeyja, nochNeendaertoe: Ickprijfth'er.
|
|||||||||||||
|
Am Anna en Tesselschade, op Suycker-peenvanhacr ontfangen.
|
|||||||||||||
|
f~^ Efonde Peen,
^*-*Ick vatt de re'en Van uw gefchenck: 't Is met een' wenck Smaeck'lick bewefen -t De wortel foet, De vrucht moet goed En heilfaem wefèn. Op eer en deughd Stond d'eerfte vreughd Van ons vergaeren: Allwatderjaeren Knoop en gefpann Tot noch daer van Heeft uyt gegeven, En by ons leven Uytgeven moet, Sal goed en foet En heilfaem wefen- |
Vriend'lickpaer Weelèn ,
Ditis'tbeduyd
Van mijn befluyt
Uyt uwe gaven.
Daer ick begraven,
En ghy tot ftoff
Sult weder keeren,
Saldefelof
Ons graf vereeren.
Hier light C. H.
En TeJJelfcha
En Anna, deerjle^
Die elck om 'tfeerjie,
CMetfehrift enpraet,
UMet loenfch en daed-,
Haer* <vriendfchapftot en t
Friendfchap gejproten
Uyt grond en re'en
i_Als Suycker-peen.
|
||||||||||||
|
Op
|
|||||||||||||
|
fl% VIII. B O E C K.
Opdefehegifi.
TCk will 't gegeven Peerd befien tot in den mond :
•■■Jae 't monden is 't niet all, ick will noch dieper vraegen: Watfeghtghy van dePeen?fpreeckt monden,en fpreeckt maegen, Sy tuygenfe bey foet, gefonden en gefont. |
|||||||||||||
|
Verbintenijfe aen den Heere Hooft. 164.1.
|
|||||||||||||
|
BI
I |
love ick onderfchreven,
|
||||||||||||
|
>
|
|||||||||||||
|
*Mits 't onverlemde leven
Ten Leger-einde my Te deel befchoren zy, Dat geen geweld van buyen My 't hooge Huys te Muyen Voorby fal heeten flaen. O buyen, waer j'er aen !
O vier van Krijgh en Somer, Waerje al vier Maenden loomcr, En mij n' beminde fchuld Op 't fcheiden naer vervult! Hoe foet is 't om betaelen
Daer 't fchencken is maer haelen, En uytgeef maer ontfangh! Nu, lijmige verlangh,
Weeft viermael dertigh nachten Uyt alle mijn' gedachten : Het onverwacht verbly Vlieght alle Ty verby. Gefchreven in den Hage,
Ten ƒ are, Maenden dage w£i$Ë. AlsHenriettequam Voll ciers van Amfterdam.
|
|||||||||||||
|
Andere aen den Jehen. 1^43.
VT7Y Mannen en wy Wijven
»* Beloven met ons vijven
Het
|
|||||||||||||
|
M E K 6 E L I N G: H.
Het naefte Jaer met lief
("Mits het den Droft believ'
Èn de waerde Waerdinne
Sijn' aerdige Droftinne}
Op Muydens hooge Slot
Te wreken 't feil gebod
Des Princen van Orangnen;
Eer dat hy tegens Spagnen
In 't Somer-Leger treck'>
Met Rhijnfche Wijn en Seck,
Met fingen en met rijmen,
Met fommen en met lijmen,
Met fitten en metgaen
In Sonne-fchijnen Maen j
Met kuyeren en praeten
Langhs dijeken en langhs ftraeten j
Tot dat de Waerd, verfaedt}
Sal feggen, Gaften gaet,
En de Waerdinne, Vrinden,
Wy willen u niet binden, 't Is moy weer naer den Haegh, 'k Wild' ick u t' Schepe faegh. Wy fullen hier wat poofen, En tegens dat de Roofèn Ontluycken als Treflon, Die Teflels hertje wonn, De weer-wraeck komen foecken By Rocken en by Broecken, Met Mann en Vrouw te Paerd, Op Hofwijck aen de Vaert, Op Pas-geld aen der weide j Tot dat ons 't Leger fcheide, En Frederick fijn' knecht Ontbiede naer 't gevecht. Gefchreven in den Hage
tn 't afgaen van de Wage, Die ons van Muyden bracht, Den feventhienden nacht Ttt
|
|||||
|
.....-..-- _..... ...
|
|||||
|
514 VIII. B o e c k.
Aprilis, als driejaren
Op veerrigh gaende waren, En fefthien hondert meer. Aldus op trouw en eer Befworen en beregelt j Betekent en befegelt Met mond en hert en hand Voor lifteloofen Band. 19 April. 1643. A. D. H. G. T.
L. V. T. I. D. V. M. D. C.H. |
|||||||
|
Graf-fchriftinDoor-raed, Door Mr. Pieter de Vois.
Dit 's blinde Pieters graf, die meer fagh fonder oogen
Dan and're twee door vier. Hy ftond op geen medoogen, Oock voeghd' hem geen beklagh 5 fijn' onmacht was fijn' macht) Sijn ongeval fijn' vreughd; hy leefd' in fijn gedacht, Dat door fijn' handen fprack; hy fagh fich felfs van binnen, Dat weinige gebeurt, verfien van alle finnen. Van dat foet bin nenfte deeld' hy de Wereld mé, Soo mild, foo vriendelickals't hem den Hemel dé. Dat maeckt' hem niet fchatt-rijck: hy bleev'er oock niet arm van > ('t En gaet niet altijd vaft, een blind mann is een arm mann) Sijn lieffte rijekdom was kunft en gunft van foet volck, Dat fijnen naem verhief tot tufFchen Maen en Wolck: M aer 't was nïet hoogh genoegh: waer 't meer verftands gegeven) 'tHad fijnen held'ren naem ten Hemel toe gedreven. Dat hadd hy ruym verdient in vier-en-veertigh jaer, Metkoftelickgeluyd van Pijp, enBoogh, enSnaer. Maer wat hy fongh of peep, hy koft nau oogen vinden Die fijn' door-wetenfehap begrepen of befinden, Befinden met verftand: foo voelden hy fijn' lof Voor 't meerendeel mifduydt, en felden meer als grof. |
|||||||
|
_. . ........-.......~—■ ■
|
|||||||
|
Mengeling h. *j-
Dat fpeethem} en hy docht, 't was langh genoegh geftreden
Om blinde liefhebbers te brengen tot de reden >
En fcheidden uyt het werck, en brack fijn léven af,
En ley fijn vingeren te ruften in die Graf.
Maer die die vingeren die wonderen dé fpreken,
Die wei-getoonde Ziel, is uyt haer huys geftreken,
En Hemel waertgegaen: daerfinghthy, ibohyfbngh,
Haers Scheppers hoogen lof, met niewe keel en tongh >
Daer werdt hy eerft verftaen, daer toonts' in beter fnaren,
Hoe loff'lick hier beneen haer' Hallelujas waren.
Nu fitt de doove Werld en fchreit haer felven blind
Om 'rgeenfynoyt bedacht, en nu telaet verfint;
En of f y 't niet verfönn, veel' fiende kreup'le blindeif
By defen blinden mann doen 't haer te wel bevinden :
Armoede maecktvernuft: Soogaet hetinder tijd,
Men acht het goede niet, men zy het befte quijt.
|
||||||
|
Niew-jaer aen den Heere "pan Brantiyck. 1657.
Y\f Ydoen en laten altemael
* * Dat niemand doen en moft noch laeten;
Dry hondert vier-en-feftigh mael Hoor ick ons in 't rond jaer verpraeten. Waerom is 't heden Niewe Jaer, Wat reden heeft die malle metingh ? Zijn niet de dagen voor en naer Alsfchakels van een'rondeketingh >. En is de fchakel van van daegh Een niewer dingh als die van mergen? 'k Wild' ick den mann eens levend faegl# Dien Dood en Eewen voor ons bergen, Die 't eerfte Niewe Jaer op brocht, En doopten 't op den dagh van heden, En op den naeften niet en docht, En geckten met den jonghft voorleden: Sijn' reden, meen ick, Westerbaen» Waer lichtelick foo verr te foecken, Tic z Als
|
||||||
|
ji<S VIII. Boeck. Mengelingh.
Als nu zij n de vwrotte bla'en
Van doe fijn' averechtfe Boecken. Houdt my te goede, 't misverftand En willin mijn verftand niet vallen, 't Niewjaers gerucht in Stadt en Land En noem ick niet als 't oude mallen: En 't oude mallen is de faeck, Daerom ick niet en kan verdouwen Dat m' eenen dagh den niewen maeck' Die niet en is als een van d'ou wen. Weet yemant raed tot niewen tijd, Tot niewe fondloosheit van leven, Dien houd ick buy ten mijn verwijt, En gunn' hem Niewjaers naem te geven Aen all' de Dagen die hem God Voor all' de Jaren falfien boeten, Die tegen 't heilige gebod, Gelijckfe nu noch heeten moeten, Als niewe jaren zijn genoemt, En van de gift van d'oudfte waeren Met niewe-jaerlickheit verbloemt. Lettop die 's daeghs eens niewe jaeren: Eer God u uyt de tijden hael', Wenfch ick 'er u in mijn'gepeifen Xen minftentien of twintigh mael Dry hondert vijf en feftigh reifen. Einde des achtjlen Boeeks.
|
||||
|
NEGENDE BOEC K.
MENGELINGH.
Ttt |
'9
|
||||
|
,i> < l
|
|||||||||||
|
■/ ■■ ..-»r
|
|||||||||||
|
J'......1, ■ '
|
|||||||||||
|
,. ■ -,;.- ^-^
|
|||||||||||
|
». (f
|
|||||||||||
|
NEGENDE BOECK.
MENGELINGH.
NOODWEER
En
LIEFDE VOOR LEED.
En Afgrond braeckt noch eens, en't geldt noch
eens den Vromen:
Een niewe fchenniss is van onder opgekomen} Een Zee-katt fpreidt den in£b van haer ontroerde gall,
Om 't oogh t'ontduyfteren eers' in 't naerfporen vall'. 't Naerfporen luft my niet: Die 't met den doncker houden
Gunn ick de duyfterniss > den jongen of den ouden Wie my het onverwacht vergift in 't aenlicht fpouwt Houd ick voor wat hy is, en hy fijn fel ven houdt; Voor Nacht-uyljdien 't licht quelt, en dien de middagh zeer doet: En daer hy my het leed met blind en valfch geweer doet Spreeck ick hem ongefien in fijn fwart fchuyl-hol toe. Onaengenaem gefpreck! aireede ben ick 't moe. Vriend paft u defen naem, ontfanght hem t'uwer eeren :
Of vyand; paft u die, foo kan hy u niet deeren : Vriend, vyand, watghyzijt; waerhebtghy mygeföcht? Wat dampen hebben my in uwen droom gebrocht. Hoe quam ick u te voor, waer langhs en door wat wegen, Öoe d'eerfte boosheit in uw herfTenen geftegen Het opfett in uw baerd', om met een loofe Maer Een' uy t veel duyfenden te quetfen, wie het waer ? Wasickuonbekent, hadtghy my noyt fien leven ?
Enwasick'tfchuldigh hert, datghy den fleeckfoudtgeven ? Waerom, watmoeydenu d'onkundevanmijn'Ziel, Daerom haer laeten of haer doen u min beviel ? Of
|
||||
|
ƒ20 IX. B O E C K.
Of was't eenjephts-gelijck verfweeren dat u quelde,
En op het dolle feit, of in 't meineedigh (telde ?
Hoefeldfaem is de fcheut op vleefch of veer of haer, Daer felfsde fchutter niet en weet op wat of waer! Of was ick u bekent, en waeren noch uw' oogen
Noch uwer finnen geen' betoovert of bedrogen; Enhadtghy mydoorfien, enwiftghy watickwoegh, En wat voor veeren ick om helm en fchilde droegh •, En docht het u foo recht, of fchijn van recht en reden, Oud' onbefproken deughd met ondeughd te bekleeden ? En docht het u foo licht oud ingewortelt waer, Te roeyen met een ruck, of 't noy t geweeft en waer ? En docht het u foo foet, den moordpriem uy t te trecken, Om luft te boeten op een aenficht fonder vlecken ? En docht het u foo veil voor God en fijn Gerecht, Dien moordpriem in mijn oogh te bergen tot den hecht, En weten niet waerom als ghy 't u fel ven vraeghde, Dan dat u onluft luft' en dertel boos behaeghde, Gelijck de loffe Jeughd haer' wilde weelde thoont Aen 't eerfte venfter glas, en weet niet wieder woont ? Want waerom fmaeckten u mijn fchenniss? Was't een reden
Die u Ziel raeckte, die uw'Have, die uw'Leden, Uw Vriend uw Bloed-verwant ? wien hadd ick foo misdaen, Ick die opyemands leed noyt uyten heb'b gegaen, Noytachterklapgevoedt, noyt lafterhelpenftijven, Noyt yemand logentael aenfeggen of aenfchrij ven, Noyt felfs de waerheit, die een Chriften deeren moght, Als tegens heugh en meugh fchoorvoetens uytgebroght > Noyt van des eenenszeer, des anderens gebreken Als met misnoegen en erbarmen konnen fpreken j Maer allomfwaer tot lichten fwartgemaeckt tot witt, Waer yemand fwaer of fwart deerd'in hetminfte lidt* Altoos mijn felfs gewent, altoos gelaft mijn Kind'ren Het goed te recken, en het quaede te vermind'ren, Altoos genegen meer totfalven als totilaen, Waer yemand flagh of filf ter herten moghtegaen. Is 't t'u went averechts en foeckt ghy allenthalven,
Waer, wien, waer met, wanneer te flacn, en niet te fal ven, |
||||
|
M E N G E L I N G H. f2I
En houdt ghy van den aerd van die daer nacht en dagh
Soeckt door Gods Schepfelen weick hy verflinden magh:
Wel gae 't u met uw' kunft, ick kans' u niet benijden :
Maer is het met de tongh dat ghy meent om te rijden,
En laeten hier en daer een' bitt'ren angel ftaen,
Daer yemand het vergift in 't bloed af moge gaen -,
Ten minften weeft verfïen van waerfchijn en van blijcken
Die op het duyfentfte gedeelte waerheit lijeken:
Het ambacht luyftert nauw > grof garen lijdt het niet;
Daer hoort een fij ne draed, daer boosheit van niet yet,
Van onwaer waerheit, en van donckerdagh will weven.
Den Opperlogenaer , uw Meefter in dit leven,
('kHoopnaer dit leven niet} heeft hals werek, eer't hem luckt,
Dat hy de fchoone Vrouw uy t haeren Zetel ruckt,
Denaeckte Waerheit uyt den throon van haeren luyfter,
Om woleken voor fchoon weer te venten, dagh voor duyfter.
Delogen iseenputtdaer meeftendeelin valt
Hy die hem felver groef en met het Ambacht malt,
En all te forgeloos paft op de laegh te deckén,
En met goud-fchijnigh Goud fijn valfch Lood t'overtrecken:
't Gelogen will op 't minft, en moet, waer konnen zijn:
Want wat is wefen, daer noch Lichaemisnochfchijn.
En daer yet niet en is, hoe kan daer t'fefFens yet zijn,
En daer men yet fïet zijn, hoe kant daer t'fefFens niet zijn ?
Wat onbefchaemtheit helpt u feggen, daer ick lagh
In'tworft'lenmetdeDood, dieelckvooroogenfagh,
Dat die tijd, indatbedd, die leden niet en lagen,
Die doe, enlanghtevoor, en langh daer naer, deflagen
Van Gods hand droegen, foo op'tuytterfteafgement,
Dat hadt ghy'r by geftaen, ghy hadtfe niet gekent j
En moght foo met wat fchijns, het geen ghy daer faeght leggen
Ontkennen dat ick 't was, en onberifpelick feggen,
Dit is noch defe mann , noch defè mans gelijck:
Maer ghy verfcheenter noyt, en om dat halve lijck
Stond fulck' een' dichte wolek van fuchtende Getuygen,
Dat uw ontkennen ftinckt en ftort üch felfs in duygen.
. Dat's foo verr: Ifïêr meer te falven aen mijn' eer?
Neen, eere-kladder, neen, fy was noyt fchorft, noch zeer:
Vvv Nu
|
|||||
|
»
|
|||||
|
ƒ22 IX. B O E C K.
Nu eens 't onmogelick beveftight is met reden»
Deed ick my ongelijck, foght ickfe te bekleeden Met overtolligheit van opgehoopt bewijs j Tevcelontfchuldigensluydt, feghtmeiii fchuldsgewijs. Voor dy, getrouwe God, voor wien ick my belijde
Van veelerhande fchuld befwaert van allen tijde, Voordy, en dy alleen, verfchijnick, enverfchijn Soo blanck van herten als d'onfchuldige magh zijn, En eifch eerbiedelick, maer eifche fonder beven, Hulp van getuygeniss, die ghy alleen kondt geven: Treedt in dit boos Gericht en wij ft de wereld aen, Of ick den hoon verdien, die my werdt aengedaen: Tuyght, Heer, en metter daed, en laet my van dijn' plagen Nu defen oogenblick, en fonder uytftell dragen, Light defe fchuld op my, Jae hebb ick oy t gedacht Aen 't vuyle daer men my moetwillens mé verkracht. Noch hebb ick niet gedaen, meer hebb ick dy te vergen,
Genadigh Rechter, oock den genen die dy tergen: Veel heeft hy dy geterght (liy zy dan wie het zy, Dy is hy om end om bekent, noyt roerd' hy 't my} Veel heeft hy dy geterght, die 't lafterlick vertellen Of in fijn boefem fmeedd, of putten uyt der hellen: En d'ongerechtige fall voor dy niet beltaen -, Maerfiethem vooreen menfch, voor een fwackfchepfclaen: Verfchoont fijn arme Ziel (ick fegg het nietom kolen Te gaed'ren op fijn hoofd} vergeeft hem 't dolle dolen; En ghy, die Waerheit, Heer, en Wegh, en Leven zijt, Ghy, die dy in de boet der Sondaeren verblijdt, Geensfins in haer verderf, helpt defen dvvaelingh keeren, En thoont hem hier den wegh, van Waerheit, Liefd' en Eerert > Hier na des Levens wegh, daer Ghy leeft: en foo my, Die my in defen flagh oock danckelick verbly, Nu 't dy gevalligh is mijn' lijdfaemheit te proeven, En goed teleeren doen aen die mijn Ziel bedroeven: Eer zy dy voor den will, lof zy dy voor de daed, Almachtige, mijn heil en eeuwigh toeverlaet. Onder
|
||||
|
Mengelingh.
|
m
|
||||||||
|
Onder de Print
Van CAREL de TWEEDE,
Koningh Dan Groot Brittf*.
IS'tover, Engeland, enfietghydooruw'oogcn,
£n is de mift om laegh, en zijt ghy moe bedrogen ? Soo derft eens Kroon waert fien, en eens tot over Zee Met all" uw oogen op des' Konincklicke twee. Soo fagen fy op u, als u een' bij 1 on thoofde} Soo boden fy uaen watu die bijl ontroofde: Maer ghy wierd willens blind en waert fchouw voor de Sonn ■ Wat dunckt u, was het niet hoogh tijd dat God begonn, En fpouden in het ftof om u de fchell te lichten, En thoonden u den daghdiehy voor u dé lichten, peSonn die voor u rees? Hierftaetfy: flaet eens acht Op 't minnelicke groots dat in die ftralen lacht, Op 'tachtbaer vriendelick van dit Doorluchtigh Wefèn j Ghy fult'er Carel in en noch eens Carel lefènj Deseerften Edele ftandvaftigh tot de dood, Des tweeden ftaetige geduldigh in den nood, En tegens allen ftorm, en tegens allen donder Sijn bitfte Vyanden haer allerfpijtighft wonder, En op de gladde baen van voorfpoed all't geweld Datoy t de overhand in 't hert nam van een' Held > Geweld van reden, van befadighde gedachten, Door geen onftuymigheït van weelde te verkrachten, Doorgeen ontfteken van wraecks-ongefint gemoed Te tergen tot den dorft van 't ftraf baerft Borger-bloed; Een Engel, Engeland, verfchijnt u in 't verfchijnen ^an u uy tlandigh Heil j daer 't all voor fal verdwijnen, Wat uy t ontEngelfchter gemoed'ren vuylen poel « w' Locht met dampen vult, uw Land met blind gewoel : Een Engel, Engeland, ten einde van Gods toornen "eeft u de Roos ontdeckt in 't midden van de doornen; De vvitt' en roode Roos, daer all de deughd in leeft ^aer God den ouden ftamm oyt mégezegent heeft, Vvv 2 Ge-
|
|||||||||
|
-t
|
|||||||||
|
ƒ24, IX. B O E C K*
Geluckig' Eylanden, daer foo veel deughds gaet woonen}
Hoe kroont gh' uw eigen hoofd met fulcken hoofd te kroonen Gedenckt het op mijn woord, die Kroon en fal niet ftaen » Of door dry Rijcken lieen fal groot en klein verftaen, Dat, waer de Wereld foo voll Koningen als menfchen, Dit waer hy, dit alleen, dienghyderuytmoftwenfchen. |
||||||||||||||||
|
Awfommige Predikers.
GEfanten van om hoogh, Bazuynen van Gods Woord,,
Hebb ick uw foet bericht foo menigh jaer gehoort, En voor foo langen gunft noy t danckbaerheit bewefèn -3 trequinitr Weeft u en mv foo goed, en laet het nu eens wefen: |
||||||||||||||||
|
faüunt hemi-
|
||||||||||||||||
|
Ghy fiet u felven niet, en Spiegels in de Kerck
|
||||||||||||||||
|
J
|
||||||||||||||||
|
, qttamvH
|
||||||||||||||||
|
tltiqZc*. Sijrï buyteneigenfchapp, 'tisVrouwen-kamer-werck.
nru Uu»* Nochtans ghy moet u fien: is't niet met eigen' oogen, JLtHnur. Het kan met oogen zijn dien gh' een oprecht medoogen tZmbuwü, En, foo niet groot vernuft, veel trouws vertrouwen mooghtj »bta?»4 mi. Daerftaeteru veeltijds by dufend enbe-ooght, "','di'tcritZ'. En roepen, wat een Mann, en wat een Hemelfch preken! 12"L7P"Z Ick ftae die waerheit toe: maer heeft het geen' gebreken ? ftabh officium Twee kleine, foomydunckt: ick noemfe klein en licht, nim. siu Om datieheelbaerzijn: weeght lelver haer gewight. fiZVji-"^ Wat meent ghy met uw' ftem mi wat doet ghy met u handen ? f'"'"'" fi*j Wouwt ghy niet dat die ftemm mijn feilen overmanden ? fce/i, m/fl Höe breeckt ghy dan haer' kracht ? hoe ftaet ghy dan en finght? ""hiuZhZ. En finght een valfch geluyd, dat mijn hert niet en.dwinght?. Hf°*Ecdef" Die t'huys fijn' Kind'ren tucht met ftraften of verthoonen, Met ernft of foetigheit,. Ibeckt hy na and're toonen Als die de tucht vereifcht in ernft of foetigheit ? En foeckt ghy in uw' fpraeck een krachtiger beleid, Dan dat het hert u geeft? Of zijn't geleerde boecken^ Daer ghy de konft uytfuyght \ waer mogen 't Vrouwen foecken. Q Want fpreken is haer lot} jae Vrouwen op de Merckt, In heet en in koel bloed, daer niemand op en merckt ? Is 't konftigh,. haer gebaer ? zijn 't §ierlicke geluyden ?. O Jae >.. de §ierlickfte.:, want s' allerfterckft beduyden. |
||||||||||||||||
|
Mengeling h.
|
f*f
|
|||||||||
|
Beduyden is de faeck j en all die daer na tracht
(Ghy hebt geen ander witt) en hoeft geen' ander kracht,
Als die natuer van felfs kan, will, fal en moet geven.
Laet Kinderen begaen} hier hebt ghy 't naeckte leven,,
En fchaemt u geen' Gopy te nemen van die hand}
't Is Gods hand die all 't licht heeft in die Jeughd geplantt
Dat door de Kindsheit blicktj en lett eens op het fpreken
Van die onnoofèlheit: fy weten van geen preken;
Maer't fpreken is haer ernft, foo wel als u 't Sermoen,.
Hoort 3 valt haer wel een woord ten mond uy t van fijn' toon ?
En treurens' in haer vreughd, en fchreyens' haer krackeelen,
Soo dat men niet en voel' waer in die twee verfcheelen ?
Natuer' en lijdt het niet: en houdt dat voor gewiss,
Hoe die min afgerecht, hoe die geleerder i&
De Kinderen gaen voor j het naefte waren Boeren,
En meer onkundige: maer 't fouw my verder voeren
Dan mijn befteck my roept. Van twe'en refl'er een:
'k Hebb met uw' handen noch te werden handsgemeen i
Daer fien ick wond'ren aen, U kan ick het niet wij ten -,
lek weet den oorfprongh wel j maer 't fal my eeu wigh fpijten
En feer doen, en misnoeght doen fcheiden uyt het boeck
Daer ick de leflèn vind van 't geen ickichier vervloeck:
O wijfen van eertijds, ó ftatige Romeinen,
Moght ghy de moey te van uw koftelicke breinen
Te fpillen over niet, of over misverfland,
En hangen d'eere van wel fpreken aen een' hand ? \
O noodeloofe Leer, daer in de tninft ervaren
Demeeftbevallighzijn! Eens, als wyKind'ren waren,,
En wierden op 't Thooneel met onfe Roll gebracht;
Doe wierdt'erernft'lick en voorfichtigh naergetracht,
Datfprekershanden mondtefamen wierd'gebonden :
Maer fprekersvan dien flagh en waeren niet als monden:.
Wy papegaeyden 't uyt: de waerde van den finn
En gingh ons jongh begripp och armen, niet diep in.
Soo was 't nootfakelick, op dat de K ijekers giften
Dat w' onfè redenen wel vatten en wel wiften,
Dat m'ons die Redenen met handen, een'of twee,,
Sooleerde veftigenalsof'tfijnftlven dé.
Vvv 3 Maer,-
|
||||||||||
|
Efligh'ur fl-
tundum nat*, ram aliau» vecii mutatio, run indectra • fraviim vim. Stuaqmdtmin rtnatHTamfi- qui optimum tfl. Eiafm.d.1» |
||||||||||
|
I
|
||||||||||
|
?26 IX. B O E C K.
Maer, Mannen die verftaet all wat uw' lippen baeren,
En die niet baeren laet dan ofs' u eigen waeren j
Die dobbel hebt doorpluyft all wat van die geboort
Sal werden, foo verftaen, als keurigh aengehoort -,
Hebt ghy een hand van doen die uwe handen leide,
Waer d'eene henen fal, waer d'andere, waer beide?
En waer'tu niet geleert toteenen ftippel toe,
Wift ghy niet wel wat lit te roeren, waer en hoe ?
En als ghy my te huys, of als ick u gae vinden,
Weet niemand hoe wy doen ? en hoe dat felf de blinden
Niet een woord uy t en flaen, of hand en halsgaen mé ?
Ey, dencktaen watiekfeid', alsof *tfijn[elvendé.
Ontflaet u van den dwangh, veracht de Kinder-wetten /
Derft wefen die ghy zijt, en op geen regels letten -,
Uw' hand fal foo gelijck haer werck doen met uw* ftemm,
Alwaerenfemaereen, en dats'een dichte klemm
Vanfbeteenpaerigheit, een minnelick bewegen,
Een' konft, by yeder een, langh voor de fchool, verkregen j
Een' eigen aerdigheit, die niet te leeren is -,
En, all wat verder gaet, half fott fchier, en heel miss.
Wat feiden Koningen en Vorften defer Eeuwen,
Quam een Gefant voor haer te fingen of te fchreeuwen
Op een' gefochten toon, van uy t de fchool gehaelt,
Met handen in gebaer van regelen bepaelt ?
Wat feidenfe, wat niet ? want emmers die Gcfanten
Haer hooghfte poogen is, haer' boodfehap daer te planten,
Soo datfe vruchten gev' -, en meent ghy dat ick dool
Die dat nature geef te redden, niet de fchool ?
Het heeft mij n beurt geweeft, en heb't my fien gelucken,
All wat ick Koningen gelaft was in te drucken;
Maer gunt my defen roem, ben ick'er door geraeckt,
't Was eigendriftigh wat ick feid', en nietgemaeckt.
Gemaeckt, is 't rechte woord: moght ick mijn' Tael wat fchenden >
En voegde my 't uytheemfch,'kfouw my na Vranckrijck wenden»
üttin. Om u dat v\xy\gemaeckt te doopen foo 't daer heet.
Maer 't is wat noodeloos: gebreeckter meer befcheed,
't Is onoprechtigheit» 't is mommery, 't is leugen:
En kan die op den Stoel van 's Hemelfch waerheit deugen ?
En
|
||||
|
M E
|
|||||||||||||
|
NT Ö E L I N G H.
|
|||||||||||||
|
5V
|
|||||||||||||
|
En wordt on waerheit my verboden op den ha Is,
En gaet mijn Leeraer voor en is fijn wefen vals ?
Ickluyfternageenflechtverfchoonen: als, datmenfchen
Niet even aerdigh zijn foos' yeder wel fouw wenfchen,
En dat goed onderwijs quae Zeden richten kan:
Sulck pleiten roert my niet: geeft my een ernftigh Mann,
Die my hertgrondigh leer', en foo fijn werck befweete,
Dat fijn gebaer met recht luft, ernften yver heete.
Geeft my een Stameraer, die 't goede qualick fegg';
Die my guld' appelen in aerden fchalen legg',
En legg' fijn hert daer by, en laet hy fich bewegen
Soo dat hy konftige doe feggen, 't is t'ondegen >
Sijn ongemaeckt ondeegh beweeght mijn hert veel meer,
Als 't ydelegepronck van éiegemaeche Leer.
Want hy fpreeckt uyt het fijn -, en 't kart niet anders wefen,
Of 't wefen doet als 't heft > daer 't hert doet als het wefen:
En dat 's my ruy m genoegh; foo 'ck van Boeren fejr,
En van de kinderen: die doen foo allebey:
En voor dat doen en hanghtgeen masker, dat mijn'finnen
Veeltijds in twijffél brenght, of oock het hert van binnen
Half foo voll y ver is als 't uy terlick gelaet
Van 't fchoone (breken en 't veel woelen blijcken laet:
En of die Mann, foo noeft met armen en met handen,
* Sijn' drift veel dieper haelt als even uyt fijn' tanden >
En of dien Heilige, geftegen van 't Thooneel,
Niet foo veel heiligheits ontbreeckt als my en veel'.
Nu zijn 't mijn' droomen niet die ick u kom vertellen:
Segg ick yetprijïfelicks, ick hebb veel Med'gefellen All van den felven finn; u oock gebreeckter geen, Die fmaken wat ick fegg, en doen foo als ick 't meen, En doen haer ongeveinft wel-fpreken feer hoogh achten, Om dat men 't fluyten fiet op't witt van haer' gedachten. God gev' haer loon en luft om altijd foo te doen : Staen ander' op haer ftuck, en fnij ick hier een' fchoen Die niemand paffen will, uyt vrees, hy moght hem paffen, Soo treek'hem niemand aen. men heet'mijn fpreken, baflèn Enklappvanyd'len waen} 'kHebb mijn werck afgeleit, En danckbaerheit voldaen, foo 'ck voor af hebb geieit > |
|||||||||||||
|
lAttjtu tik
tlttmoribut in- todum exci- tmtur tachri- m* futrii ac mulitrculu, fid quajimul turn clamort exartjeant. C*tcrum, quo~ nitira (erdalit perjficuum tjl, tos tUrncris non projtcifii tbafftHu di- rtntü, nihil ctmmovintur, fidojfenduntur potiuf. Siqui- dtm ta dtmum vax gignit »f- ftllum in ani- mii auditt~ ruta, qua ui animu bint af- feSo vtnit, prtfetüm vul- tugtflutfut anvtnitnti tdjuta. Eralin. d. I. * Quicquid
«uttm notaèi- liter a nttw* Ttculit,ut de- Itftit, ttmtn fide caret. Eiafm. ibid. |
|||||||||||||
|
Of
|
|||||||||||||
|
p8 IX. B o e c k.
Of meenen te voldoen, foo 'ck altoos derve leggen:
Het vall' dan uyt foo 't will > naer mijn' beftecken leggen Of naerfe niet en doen •, daer ftaet een waerheit vaft:, Noy t ghy my geern, ick gae noch wel foo geern te gaft: Koockt my der Zielen fpijs naer eigen welgevallen} Ghy hebt een Mann aen my: 'k fall noy t foo neuswijs mallen, Dat ick'er 't Mael omfchouw: 'k ben u niet moe gehoort, Gefanten van om hoogh, Bazuynen van Gods Woord. |
||||||||
|
Weer en Weenpiü.
HEt zy foo laet als*t will: ick kan my niet bepraten
Om dood te wefen, en mij n daghwerek te verlaten, Ick fchiet de vodden uyt die 'k 's mergens hebb gela'en * Maer 't gaet foo 't fpreeckwoord feght, noo doen is oock gcdaen: Ickgaefchoorvoetendedaerand'renatoeloopen, , En, waer 't met geld te doen, 'k focht flapen af te koopen.
't Zy weer foo laet als 't will, en foo veel daghs als 't kan,
Ick, die geen'xuft en focht, ick, noch de felve Mann, Ligg nagel-vaft aen 't Bedd: Avegh Wind-As-touw en dreggen j Daer is geen tillen aen. Wel moght de Wij (è feggen, ttw. %s. 14. Men wentelt als een' Deur die op haer' henghfels draey t: Van boven fchijnt men lofs, van onderen genaeyt. WeerhaenenzijnteHecht: beft fchijnicktegelijcken De Naelde van ftomm Stael, die w' aen den Zeil-fteen ftrijeken» En doenfe met geweld nu trouwen aen het Zuyd, Nu hijlicken aen 't Noord > ftracks is fy hier de Bruyd, Stracks daer in 't overfpel •, en datfe meeft beminden, Isdatfe nu meeft haett. Wie kan wat redens vinden,, Waerom de laetfte echt haer lieffte wefen fou, En wie verheught fich oyt in een' gedwongen trouw ? Men foeck' het in den Steen •, het is de moey te waerdigh. Inmyis'tMenfchen-mall, die, altooswëderaerdigh, In Stroom en tegen Wind den oorber tegen gaen, Slaen all 't geboden af en all '1 verboden aen. Op, op dan, fegg ick my •, het is hoogh dagh: en hoe ?
Die niet aen 't leven will, fchijnt, is fijn leven moe. |
||||||||
|
.
|
||||||||
|
. ..... . ...
|
||||||||
|
M*E N G E L I N G H. pp
Tebedd'oockj 'tislangh nacht) en Jeert het leven derven*
Die daerniet aen en will fchijnt noyt te willen fterven. Maer 't is gedrongen ernft; 'k fegg dat ick feggen moet,
En doe noo wat ick fegg. En, gaen w' all' op dien voet, (En alle gaen w'er op} wat lal 't in 't einde weien, Als w' uyt den langen flaepontwakende verrefen Op't flaen van Gods Bafuyn, ten bedd'uyt ("uyt der zevd) Geroepen fullen zijn ? fal daer noch Menfchen Aerd Gods will of wederwill beftaen te wederftreven ? Schrickr Boofe, voor't verderf, wenfcht, Vrome, naer het leven 3 Daer fal geen keur zijn van te vroegh of van te laet, Alsyeder, naverdienfl:, falhooren Komt, ofGAET. |
||||||
|
't Onkoflelick Mqy.
'k LJOuw veel van Schilderyen
J-^-Die Oogh en Hert verblyen:
En, fchoonfy doen het niet$ De kunft is meer als yet, En kan my feer betrecken: Maer van die wijfe gecken En ben ick niet, Godlof, Die met den eerfren bof Van 't niew daer henen vallen, En 't reedfte Geld vermallen Aen tuygh van veel min nood Als 't dagelickfche Brood. Hebb ick my oy t verloopen In 't ongeduldigh koopen, Mij n' eerfte ftrafFe was, Ick voelde't in mijn' Tass: De tweede j dat dry maenden My leerden en vermaenden, Wat onverfiens begaen Veel beter waer ontdaen. Sott, feid'ick, blijft indachtigh Waert ghy u felven machtigh, Xxx En
|
||||||
|
IX. Boeck,
En noch die diere Waer
Aen d'eerften Eigenaer; Ghy foudtfe met vermaken Eens altemet genaken, En boeten foo den luft Die nu light uytgebluft. Waer is 't Geld ondertufichen, 't Geld dat ghy gaeft van bluflchen 't Geld heeft die wijfe Mann , Die'r Wijn voor koopen kan, En u heeft aengehangen, 't Geen hy met verfch verlangen» By wijlen komt en fiet; En 't fien en koft hem niet. Daer ghy uw heet gevoelen Voelt in 't befitt verkoelen, En loopt uw' Schildery Meeft blindelingh verby: Daer gh' in het eerft vergapen Scheent by te fullen flapen. Is 't nu niet wel beftelt? Uw niet fien koft u Geld. Dit zijn de fweepe-flagen Die 'ck my heb leeren dragen. Als ick na Sott wierd fatt: Siet voor u, die het vatt. |
|||||||
|
73°
|
|||||||
|
Rad yan onrufl.
A/t Yn leven is gefpeckt met witt' en fwarte lagen,
lVJ,yeei hebb ick willen doen, meer hebb ick moeten dragen; Mijn Doen is Trouw geweeft en vlijtjgh, daer het moftj Veeltijds was 't werck gedaen als'reven fcheen begoft. De vrucht is vreughd geweeft van weldoen, en wat garens Van nooddrufts middelen, wat opdoens, en wat fparens. Mijndragenis, voor Goed, Haet, Nijd, en Spijt geweeft» En alle dage fchier een niew andancfcbaer beeft. . '. Mis-
|
|||||||
|
M EN G E LI N G H. >,j
Misduyd' onnoofelheit, kraekeelen valfch geweven 3 i
Veeltijds mijn goed gedreight, fomtijds of lid of leven j
Voor oude vriendfchapp niew bedrogh, en fwarte kunft '-hj
Van averechts beleid voor toegefeghde günft.
Ruft hebbick nietgekent: als alle oogen toe zijn, ' Ifji
En alle menfchen dood, om datfe fattof modzijn,
Haer halve leven dood, en fommige wat meer
Diens finnen geen gebreck en prickek, noch geen eer}
Dan ben ick oock 't kleed uy t en 't ruft-bedd in gekropen} ' "
Om wat langh niet te zijn, en als mijn felfs t'ontloopen: •; ï
Maerqualickquam 'tfoo veer 't fcheën dat mijn dagh aen'quam,
Alsickmy neder leid en't flapen ondernam : ;
't Hiet ruften dat ick deed $ maer 't waren befigheden
Die mijn'verfuften geeft, meer als's daeghs, wercken deden :
Mijn'oogen floten niét, of't heete werckginghaenj
't Was droomen in der daed, en fchijn, en ydle waen j
Maer nacht-werck eigentlick, en qualick t'onderfcheiden,
By 't woelen van den dagh, welck waerheit was van beiden.
(En wat is waerheit ? heeft die Richter licht gedocht,
Of wathy fagh, of wat fijn Huys vrouw droomen moghtj
Elendigh Richter, fooder een elendigh oy t te noemen
En te verdoemen was !_) Nu heeft de dagh fijn' bloemen,
En heeft fijn' diftelen, vermaeek en ongenucht}
De Bruyloft en het Graf, het lacchen en 't gefucht
Gaen veeltijds overhand, en houden beurt metpoofèn}
Doen een de doornen zeer; hy lijdt het om de roofen j
DeSonnfchijntnaer'tvuyl weer, enindenftormweloock:
Het foete Vyer betaelt het fuere van den roock:
Maer droomen houdt geen' beurt, 't is altijd ftof van klagen:
Een grouwelicke Droom is droevigh om verdragen j
Een lieffelicke geeft meer onlufts ongelijck
öan fijn verheugen was: befitt een Koninckrijck,
En werdt een Bedelaer in meer niet als twee uren,
t Scheel is onmenfchelick. Wie kan daer tegen duren ?
pieght over bergh en dal, de Valck uyt haer geficht,
En vindt u in uw bedd voll plaefters en voll gicht -,
Wat een hard averechts van fulcken lochten hooghmoed J
^sfeker, datterweleentraentjen uythetooghmoet,
Xxx 2 In
|
||||
|
532 XI. B o e c k.
In 't heugen waer men was, in t voelen wat men is: .
En wat een' Mod4er-goot fcheelt van eens Koninghs Dis. En dat is 't lieve loon van ingebeelde welvaert, Dat m' in den Hemel fchickt te zijn en in de Heil vaert, * En fmaeckt het ongemack van lijden foo veel bet Als vrolick vliegen fcheelt van karmen in fijn bedd. Dus heeft 'et my gegaen * van dat ick wift wat leve»;
En doen en lijden was: en waer noyt uy tgefchreven, Verhaelden ick all 't leed dat my gedroomde vreughd, En fwarigheit gedroomt gekoft heeft van der jeughd. En 't gaet my noch alfoo ten einde mijner dagen, Jae, tot dicht op mijn Graf fal ick de onrufl: dragen , Soo'ck niet verkeert en giss; jae, hoe de kracht meer flijtt, Gevoel,iek dat men meer en meer van lijden lijdt. Is't wonder dat ick wenfch met alle mijn' gedachten Uy t all' die dagen j uy t all' die verrafte nachten Een faligh eind te fiën, en eens uyt ware pijn, En eens uyt yalfche vreughd', eens uyt den droom te zijn ? |
|||||
|
" 1 "' ' - f ..,.....■■ ™
Op mijnen G e b oort-Dagh.
N Och eens September, en noch eens die vierde dagh,
Diemy verfchijneniagh? :
Hoe veel Septem bers, Heer, en hoe veel' vierde dagen Wilt ghy my noch verdragen ?
Ick bidd om geen verlangh: 't kan redelick beftaen,, Het gen' ick heb gegaen>:
En van mijn' wiegh tot hier zijn foo veel dufend fchreden Die 'ck hebbe doorgetreden,
(Met vallen, lieve God, en opftaen, foo ghy weett,_) Datdieaii'tfekeleed ;,
En all' de felve vreughd naer my hadd door te reifen, Sichdrymael fbu bepeifen,
Wat beften oorber waer, gelaten of gedaen. My, Heere, laet vry gaen;
Mijn' roll is afgefpeelt, en all wat kan gebeuren Van laechen en van treuren
|
|||||
|
Mengeling h.
Ismytebeurtgeweeft, en all wat beuren fal .
Sal 't'felveiniet met all,
En d'oude fchaduw zijn van dingen die wat fchijnen En komende verdwijnen.
Wat wacht ick meer op aerd, waerom en fcheid' ickniet? 'k Wacht, Heer, dat ghy 't gebiedt.
Macr, Magh ick noch een' gunft by d'andere begeeren , Laet my foofcheiden leeren,
Datyedereen die'tfietmijn fcheiden en het fijn Wenfch' eenerhand te zijn.
|
|||||||
|
Jen een' bedruckte Moeder oloer bet yerlies yan haer
eenige uitnemende Dochter. 1661. /""^Ods toren is in brand, en 't geldt de Noorder Landen
^--^En 't Zuyden gaet niet vry > Jae Ooft en Wefter Stranden
Vermengen haer gefchrey met Nederlands geween j
Het klaeghter all om 'tfeerft van Winden en van Zeen,
't Geberghte braeckt meer nats dan machtige Rivieren
Haer' bedden binnens boordszijn machtigh te vertieren :
De Rijn en kent fich niet, fijn' Oevers zijn vermift 5
De Stiermann, op de Wael verbyftert en vergift,
En fiet geen onderfcheit van Wael en Maes te maken;
Hy flaet fijn gaerdes fchier op Willigen en Daken:
De Zee die fwelgen fou all wat van boven neer
Naer haeren boefem rolt, ftelt all haer zout te weer,
En druyfter tegen aen, en weigert met haer' bergen
Den dronck befcheit te doen die d'andere haer vergen j
Is niet de toren heet die tot in 't water brandt ?
Dit lijdtghy, droeve Vrouw met heel uw Vaderland,.
Maer heel uw Vaderland fien ick wat met u Jijden, Dat ghy van binnen lijdt, en and're van ter zijden. Daer gaet een filter vloedt van tranen dooruwHuys, Soo fwaer als uw verlies, foo bitter als u Kruys: 't Komt op geen' kanten aen; 't gaet boven Brugg en Vlonder, 'l Gebeurt u als Gods Mann j uw' bedde-fpond' gaet onder. Xxx 3 Wat
|
|||||||
|
*
|
|||||||
|
J34- IX. B o e c k.
Wat fouder tegen ftaen ? waer 's 't y fere gemoed,
Dat foo gemartelt niet en dede fbo ghy doet? Een bloem is u ontruckt in 't befte van haer groeyen, De waerdighfte gelijck die noch in Hollandt bloeyen j Een Peerei is u hand ontfutfelt, een Kleenood Ontdooien, midden uyt den Moederlicken fchoot: De Dood is als een Wolf uw ftallingh ingedrongen, En met hetlieffte Lamm van't jonge Vee ontfprongeri: Ghy hebt foo foeten Sonn fïen daelen niet den dagh Als Haeghfche Sonn in langh den Haegh verfchijnen fagh: En 't ifler duyfter, fints dat vriendelick paer lichten Ter aerden isgegaen. Waer voeren wy mijn' Dichten ? . 'k Wouw fèggen, fints haer glans ten Hemel is gebracht: Ten Hemel, droeve Weew, ten Hemel daers' u wacht. Mishaeght u dat verhuys > kont gh' in u herte vinden 't Benijden van die gunft aen uwer befte Vrinden Uytnemenfte Vriendinn ? kont ghy foo Moeder zijn, Dat ghy fe weder wenfcht in d'afgeléden pijn ? Om weer u Troetelingh in defen poel te wefen ? Vreeft God, fy heeft het u fbo tuchtigh aengeprefèn: Looft God; fy heeft het u foo trooftelick geleert, Soo mannelick de dood haer prickelen verheert, Dat, foo ghy 't niet en koft (naer fbo getrouwe Lefïen_) En foo s' u fchreijen fagh, haer' oogen wierden fleflen, En drenckten weer uw Huys met noch een' ftercker' Vloed, Dan die u Qijdtdit woord} Gods wrake tergen doet. Dit is geen ongevoel > ick preeck voll mededoogen: Soo nu u oogen ftaen, foo ftonden eens mijn'oogen Doe led' ick dat ghy lijdt; was 't niet een eenigh Kind Dat my te lij den gaf, de Vader die wel mint Heeft niet als eenige: gelijck ick met u worftel, Soo worfteld' ick met my; met even harden borftel Doorfchrobden ick mijn hert, als daer ick 't uw mé boen : Ded'ick't maer half te deegh ick gun n u't beter doen : Verwint mijn fwacke deughd, verbluft 'er en vermant 'er; Deed ick te Vrouwelick, doet ghy 't foo veel Constanter-
|
|||||
|
Haer
|
|||||
|
Mengeling h. <^<
Haer GRAF-SCHRIFT.
EEns Ann', eens Margarietlightin dit eene Graf:
Wat deed menfe te kort, doem' haer twee namen gaf ƒ Sy waflèr hondert waerd, en die van all' de deughden, Die oy t in een goed Kind goed' Ouderen verheughden, Betaemden haren Doop. Soo ghy die deughden wift, En hoe volmaeckte le'en fy waren ingekift, Ghy deedt uw fchreijen by de droeve Moeders tranen, En Broeders teeren rouw: maer hoorden ghy vermanen Hoe foet, hoe Chriftelick, hoe vrolick fulcken Ziel Uyt fulcken Lichaem fcheid', hoe mannelick fy viel, En in het vallen rees, en haecktenaerhetfchoonfte Naer't faligh Eewige, Gods onbegrepen woonfté, En wift ghy hoe fe tot die arme Moeder fprack, En Broeders herten fterekt', als 't hare lagh en brack Ghy ftrafte 't fuchten in die Moeder en die Erven, En all' die fulcken Kind nietgeern foo fagen fterven. SLAPEN.
SOo dickmaels als ick liggen gae,
Van waer ick niet weer op en ftae Voor datter vier en wel dry uren Aen overdamptefotte kuren Van Droomen zijn te loorgegaen > Soo fpreeck ick dus mijn felven aen : (Ten minften hoor ick 't my te feggen_) 't Is waer, daer gae ick weer verleggen En fpillen fulcken langen deel Van 's levens halvervoetfche deel: ta 3S,
Moght ick, of kond' ick het verwaken,
Wat foud ick maken en niet maken j Wat foud mijn Lichaem, op de been, Mijn'reden fien fien wel befte'en} Wat foud ick rijpe vruchten geven Van foo langh uytgereckten leven l Maer,
|
||||
|
IX. B O E C K.
Maer, als dat Deel verilapen is,
Soo denck ick, gifteren was 't mis, Wat raagh ick Gods befchick verklagen, Om 't ruy m gefpill van enge dagen, Aen 't leege, luye tijdverdrijf ' Ten luïle van dit logge Lijf? Ten minften is het fonder kenniss Soo langh geaemtooght > fonder fchenniss, Ten minften Coo veel levens tijd Onnoofel en onfondigh quijt. Watfouder boosheit kunnen beuren Soo die dry forgelicke deuren, • Van Ooren, Oogen, Tongh en Mond, Niet yeder eene, voor haer' fond, Eens nu en dan gefloten bleven! Wel wierdt het vonniss eens gegeven, 't Is beter leegh zijn als niet doen. Elck fteeck fijn' voet in defen fchoen $ Geen, yemand bet, geen, yemand nader j Hy paft ons even alle gader$ Mijn Buermans voet foo wel als mijn*. Maereerft, watdinghis, ledighzijn? 't Is flapen, of foo tijd befteden, Als fliepen alle boofe Leden j Schoon fich de heele reden hingh Aen d'allerflechtfte feuteringh, Mits dat gefeuter fonder fonden Voor God en Menfchen werd' gevonden, En, ftreckt het Godnoch Menfch tot goed, Ten minften geen tè kort en doet. Met niet doen is 't foo niet gelegen: Niet doen, en zijn tot quaed genegen, Zijn Broers en Sufteren gelijck. Begeert men dat ick 't vonniss ftrijck? Dat noemde d'oude Wijsheit, niet doen, Dat Ziel of Lichaem kan te niet doen. |
||||
|
* M E N G E L I N G H. ^y
Op Soetenburghj tot Scbeveningb aen Zee gebouw ,
Door COR. MICH. SOETENS. DOe 's Lands behoudeniss aen zijden draetjens hongh,
En fcheen fchier hopeloos in 't oogh van oud enjbngh: Doefei de wijfe Wilm} 't was Vrouwelickgeoordeelt, En fticlite 't fwacke Volck met ftichten, met een Voorbeeld Van'tonbedwelmtgemoed, daerinhynoch dendacrh Vanonfe Vryheit door die dicke Woleken fagh. Hy loegh Caftilien uyt •, op 't uy terft van twee Landen, Die, na den eerften ftoot, Caftilie noyt vermanden: Noch heught het Vliffingen en Geertruyds braven Bergh, Wel eer ons uytterfte, nu van ons inner mergh: In elck (preeckt een Paleis hoe 't in dat hert geftelt was} Hoe ftill het in den ftorm, hoe ftout het in het Veld was, En hoe het op het fpits van Vriend en Vyands grond Op geen gedreigh en paft', alföo 't fijn werek verftond. Daer is in Soetens iet met dat beleid te paeren:
Hy kent de Vyanden van 't Vaderland, de baeren, De fik' onftuy migheit van 't woefte Noorder natt, En all fijn fchadelick gefpartel en gefpatt, Sijn daeglicks op en neer, fij n Maen en Maendlick hollen j Hoe verr 't gemeenlick moet, hoe hoogh 't fbmrijds kan rollen j En, daer d'onkundige verfchricken op den Duyn, Staet hyder foo geruft als midden in fijn' Thuyn. Getuygh Niew Soetenburgh, op 't fteilfte van die bergen, Spijt wind en waternood, en fchier om bei te tergen, Voorfichtigh, moedigh, en vermaecklick geplantt. Wat heeft de Mann verdient, wat dunckt u Vaderland ?
Ten minften eer en danck: maer, maghickoock watfeggen, lek hebber voor 't gemeen een loodje by te leggen: % heeft een' wenfeh verdientelckgev' hem die 't hem luft > • Jckwenfch hem, voor'tgieraet van ScheveningerKuft, Degunft vanyedereen, denalgemeenenZegen ^an all, wie met gemack, en buy ten wind en regen Te Zeewaertin will fien, en voelen' de genucht van heel nae by te zijn en heel verr van 't gerucht. 1 ryy Is'c
|
||||
|
^8 IX. B o e c k.
Is 't niet genoegh gewenfcht, ick hebb noch een en item,
Die 't loffelick gebouw fal eigen zijn, en niet hem : Uwenfchickj Soetenburgh, uw'Stichter, en uw'Heer, En alle fijn Kinds Kinds Kinds Kinderen, en meer, Dack, muer en venfterdicht ftantvaftigh t'overleven. Is't noch niet ruym genoegh, God biddick, u te geven Als op een Werelds end getimmert o verend, Te duren foo ghy ftaet tot op des Werelds end. Of emmers foo veel tij ds als wy te wachten hebben, Tot dat de Zee fchoon uy t tot Eng'land toe fal ebben j Soo dat wy door dat diep, door een geplantte laen, Van Scheveningh drooghvoets tot Londen mogen gaen. Van als het befte
iTimotk f. 21. /^ Od fchiep, en keurde goed all wat hy had gefchapen:.
^-*Maer 't befte Schepfel quam fich fel ven te vergapen
Aen een van duienden alleen verboden Fruyt j
Twee Gaften faten wel, enatender fich uyt.
Soo brack het boofe door, en bracht de gal 1 in 'tgoedej
Soo fijn wy baftaerden van ouden echten bloede;
En die noch meent den menfeh te vinden foo hy was,
Soeckt fap-groen in dqrr hout en vlammen onder d'ass.
Daer 's groen in} maer foo bleeck, en vyer, maer foo gedoken?
E n licht, maer foo bedwelmt ,■ en macht, maer foo gebroken.,
Dat all ons poogen fwicht, en all ons witt is grauw,
En all ons treden hinckt, enaJlons warmislauw;
All ons, en in ons all'. Laet niemandt fich vermeten
Van meer dan overfchiett; on,s weten is half weten.
En fien wy door een oogh, ja door een' dunne fchell,
En volck voor boomen aen, 't is all genadigh wel.
Wy fitten, ondereen, voll zeeren en gebreken >,
Die met de minftefitt, heeft van geluck tefpreken.
Ontmoet ick dan een menfeh, als alle Menfchen zijn,
Gebreckelickgebroedt van Moeders luft en pijn;
lek wacht geen Engel in fijn menfchlickheit te vinden:
Magh hy voor fcheel beitaen in 't Vaderland der blinden.
'kSie
|
||||
|
Mengeling h.
|
n*
|
|||||||
|
'k Sie hem eerbiedigh aen, jae nauwlick fonder nijd
Sien ick hem > boven my; foo verre van verwijt.
Vind ick 'er pleckiger en fchorfter, als de meeften -,
My dunckt y ick moet op 't mïhft foo wijs zijn als de beeften,
Enkeuren, als een Koe, goed groen gras uyt quaed kruyt,
En haelen my dat in, en houden my dit uyt:
En, is 't voll onkruyds iri de Tuyntjens van die Zielen,
Ick laet dat onkruyd ftaén, en neem geen' moeyt van knielen
Als om de Blommekens te kippen uyt den drangh.
Vriendinn, ontfanghtdelessin'tgoede, die'ckulan»h:
Daer fteeckt een voordeel in, dat ghy my danck fult weten, Soo langh ghy my geheught: weeft op d'ondeughd gebeten Soo vinnigh als ghy mooghtj dat ftaetden Vromen toej Maer, lieve, weeft foo wijs, en maeckt uw'Ziel niet moe Met ondeughd onder uyt wat deughds te liggen foecken: Ontmoet ghy goed en quaed, in Menfchen, of in Boecken > (Datdoode Menfchen zijn die/preken uyt haer Graf) Denckt aen 't gemeene lot en d'algemeene ftraf, e, Daer door wy een voor een dus mafteluynigh wierden: Denckt dit gebeurt foo wel den derden als den vierden j De wortel voed den Stamm, en defe Tack en Blaen: Soo is het oud vergif van onder op gegaen : Dus ben ick, dus is hy, dus zijn'wy all' in 't hondert. En vindt ghy dan in 't boeck een blad dat u verwondert» Een ander dat u fticht, een derde dat vermaeckt, Veel' andere daer aen, daer van u geen en fmaeckt > En vindt ghy in een Menfch een regentje van gaven » En blommekens van Deughd; maer hier en daer begraven In ondeughds onkruyd: Ey, roert aen dat onkruyd niet, Daer kruyd of bloemen zijn, wat luft u queeck of riet ? Die bloemen en dat kruyd zijn uwer aendacht waerdigh > Dieand'reruyghtgeenfins. Vind ick een Huys voor aerdigh,;' En achter niet onboent in 't midden lijdelijck j Daer is geen twijffel aen, als'tons, enonsgelijck Het heeft lijn vuyltjens, fijn' verborgene riolen, Sijn on-Civetfch geheim, fijn' Amberloofè holen; :„;, Maer wat lightons daer aen ? falick de qüiade lucht-;; ^aen gaeren by de goed', %i breken die gënucht • ' 'ty , ■;> t^kM Yyy ï Die
|
||||||||
|
ejLo IX. B O E C K.
Die my de goede gaf? en anderen befchamen,
Om my wat leeds te doen ? verwiflelt maer de namen $ ,
En denckt of 't ons gebeurd": hoe nam 't een' fchoone Vrouw,
Als ick haer leemten wift, en, waf fy dccken wouw,
Ondeckte voor mij n oogh, of maer voor mij n gedachten:
En, of fy 't lijden wild', hoe foud ick my verkrachten
Met willig' ongenucht, en mengen eeck en gall
In 't lieve fuycker-foet van 't eerfte wel-gevall ?
Gewiflèlick, Vriendinn, 'tisaverechtfenyver,
Sich felfs te pijnigen; en, hebt ghy u niet liever:
Mijn (lot is, dat de menfch fijn welvaert weinigh mint,
Die wel te vreên kan zijn en maeckt fich ongefint:
En, wie volmaecktheit foeckt voor dat hy uy t den tijd is,
Dat die Genoegen, Vred' en Ruft, tot dan toe, quijt is.
|
||||||
|
Lijck-troofl, aen eenen bedroefden Vriend,
HpWee plaefters dienen ons om droefheit mé te koelen:
-*- De Reden gaet voor,uyt; die worftelt tegen 't woelen Van 't hert daer 't leed in is; en dats' .hert tegen hert: Maer in dat worftelen gevoelt men fteeds de fmert, 't Zy reden winn' of wijck', of onder vall' of boven -, Ja in het heelen felf is 't joockfel van de roven Een niewe flagh van pijn, die t'famen fmert en fmaeckt, Tot dat de nagel weer het feer eens open maeckt; En dan is 't op een niew: en, fouw dat gaende blijven, Soo duerde pas ons leed foo langh als onie lijven. Maer d'ander plaefter, Tijd, heeft een ondoender kracht}
Daer voor't gedencken fmelten foetjens uyt fijn' macht En van de klemm geraeckt: foo dat het leed het leed is > Maer ongevoelick, en allenghskens uyt der weet is* Gelijck het hooge fteil van Teneriffas Klipp In't zeilen uyt het oogh van't afgevaren Schip. En uyt des Schippers hert allenghskens werd ontftolen, Allenghskens ftaet en fmelt, als ys ontrent de kolen, Tot dat het heel verdwijn': dat merckt de Schipper wel j Maer als 't gefchietisbeft. De wiifer van 't geftell i Dat
|
||||||
|
MeNGELINGU j!jLj
pat d*uren raebraeckt, en den Tijd uy t meett met tanden,
En fiet men met geen oogh, en voelt men met geen' handen Bewegen uyt het punt daer op het fchijnt te ftaen, Terwijl het noyt en ftaet, noyt op en houdt van gaen: Maer als 't bewogen is van 't eene punt in 't ander, Van d'een'in d'ander uur, lbo feggen wy malkander, De dagh is om, en wegh -, de nacht komt: en foo groey t Het Gras, hetKruyt, de Boom, deBIomm, en al dat bloey t. Soogaethetmetdenfleet, metfmelten, enmetdoyen, Met af en ondergaen, wat langhfamer als Troyen. (Brand is te haeftigh, en ondoethand-taftelijck) Soo gaet het met den Rouw, tot dat het \itvc Lijck Ter aerden is geraeckt, en oock begint te flineken} Te rotten, tévergaen, teftuyven, of teftincken, Het foete metter tijd ontfutfelt ons het hert, En ons geheugeniss -, tot dat het even werdt Of noy t geweeft en waer. Soo forght hy voor 't behouden Van't Schepfel diehetfchiep. Koft treuren niet verouden j Geenmenfchenftondhetuyt, waer'tleed, dathedenis, Geftapelt dagh voor dagh op wat voorledenis, 'tHertgingh te pletteren. Soo leed oock als geen leed waer> En tuflchen dagh en nacht verdwijnen kon als eet-waer, 't Waer beefïigh ongevoel, ja overbeeftigh waer 't j Daer veeltijds honden leed ter nauwer nood verjaert. Nu light dat Lijekin't ftof: kontgby geen'tranen ffelpen:
'k Vergeef 'tóe menfchelickheit: wat fchreyen kan wat helpen y Maer meer niet. Stelt dan eerft de Reden-kracht te roer y Die fal u feggen, dat de Vriend die u ontvoer Ontvoert is, en ontvoert door die hem moght ontvoeren; En dat fijn fterven, vaft aen de vergulde fnoeren Van 't Hemelfche beleid , niet af te fchreyen was, Noch nu t'ontfterven is. Valt dat geweld van glas, En voelt ghy 't wrangen Rouw en onrijp Leed verpletten, Detijcl, degaendetijd, fal flijten en verfetten Wat onverflïjtelick en on verfetbaer fchijnt: Van nu af light u leed als flijek-fneew en verdwijnt, En metter tijd fal 't klein, en metter tijd niet wefen: ^edenckt dat ick het fchreef, en dat ghy 't hebt geleien. Yyy 3 VOR-
|
||||
|
.54,2 IX. B o e c k.
VORSTELICKE DANCKSEGGINGE
Aen de Heer en
BURGERMEESTEREN
Ver Stadt
AMSTERDAM. tóJ9.
HOogh achtbaere Vooghdjr van d'aller Ste'en Stadt,
Voorftanders die de hand aen 't wentelende rad Soo hecht foo moedigh flaet, dat haer tot geenen tijden, DeWelvaert(enickwenfch/t)nochfal, noch magh ontglijden: Soo zy dat wenfchen waer, foo heet' ick een Propheet Veel' eewen naer mijn' eew, als't waer is dat ick weet. Noyt hertgevoelicker, noytdanckbaerergepeifen Van u vertrocken zijn, als die ghy fiet verreifen Nu Amalie fcheidt met haer Doorluchtigh bloed Dat als de Moeder denckt en als de Moeder doet. Elck denckt u danck op danck, elck vult des anders ooren Met lof en wederlof van wat fy fien en hooren. Dat 's eendracht, in der daed, maer of ghy 't niet en wift, Die eendracht werdt vergalt, of wel verguit met twift: Men twift'er onderlingh om 't innerlickft gevoelen Van uw beleeft onthael, en Heeren-huys en Doelen Ontfteken in dien ftrijd, die noyt verkoelen kan Soo langh Orange fal beftaen in Vrouw of Mann, En Kinders Kinderen -, dieryederin fijn'Jaeren, Den roem van Amfterdam fal trachten te vermaeren. En doen de Wereld fien wat danckbaerheit vermagh In herten van trouw bloed, naer menighjaer en Dagh. Langh lagens' in haer Graf de noyt verwonnen Helden, Die Amfterdam gedenckt, dat d'eerfte ftijlen ftelden Van'tfchooneLandt-juweel, de Vrij heit van'dien Staet Daer't groot achtiende Deel, een Amfterdam, inftaet, Als Peerei in de Kroon van een der feven Kroonen > En ghy haeks' uy t het Graf, en doetfe weer verthoonen Die Hoofden van Bevel, die oogen van Gefagh, Die 't Vaderland foo geern en Spagnen foo ïioó fagh.
'kVer-
|
|||||
|
. . ....
|
|||||
|
Mengeling h. 5-42
'kVerftaeu, groote Stadt, 'kbegrijpu, wijfeHeerenj
Ghy kent d'erkenteniss, en foecktfe voort te Ieeren:
't Is d'algemeine less daer ghy uw Volck in tuchtt •,
En, fooick niet en dool, 't Volck leertfe met genucht.
Noch eensdanck, en noch eens, voorvierDoorluchteVorften,
Die oock met hert en hand, naer 't in haer Ed'le borften
Tot u genegen light, een yeder in het fijn
Bewijfen willen hoe en wats' u fchuldigh zijn.
|
||||||
|
N I E W J A E i
ICk foeck het hier, ick fbeck het daer,
lek vind niet niews aen 't Niewejaer, Dan dat men 'tniew heeft willen noemen. Waer't niewe tijd met niewe bloemen, Waer 't niewe Maen waer 't niewe Sonn Die ons het niewejaer begonn > 't Waer een niewjaer by my te achten: Maer 't Jaer is oud en uy t fijn krachten, 't Gras is in flaep, het hout is dood, 't Gevogelt ftomm, de Boomen blood, 't Is in den middernacht der dagen, Die ons, en die wy voor ons jagen : Waeromis'tjaer dan niew, en waer? Is 't mergen föo niet weer niewjaer, En overmergen foo, en weder Met allen wind en alle weder, En allefins, en alle dagh ? 'fjaeriseen Ketingh, dieick magh Van alle fchakelen beginnen. ' 't En is geen flangh, naer 't oud verfinnen, Die met den fleert light in den mond : Hét is een toe oneindigh rond, Oud by 't begin en niew op 't ende, Daer wederom dat oud beien de} Maer oud en niew, waer yeder will Gegrondt alleen op menfehen grill. Dat
|
||||||
|
f44 IX. B o e c k.
Dat fchaedt niet; moght men maer die menfchen
Een beter oud niew J aer toe wenfchen -t Toe wenfchen foo, dat in der daed Het niew trad op den neck van 't quaed En gaev' den naem aen niewe Jaren Die, niewgenoemt, oock niewe waren; Boetveerdigh niew, onfondightoud. Maer Kind'ren zijn, en blijven ftout: 't Is Kind'ren werck, en in Gods Kind'ren Sien ick die Kindtsheit niet vermind'ren; Wy kootten gift'ren en van daegh. Is 't Kind'ren, of een' ander vlaegh, Ick fie niet een paer niewe fchoenen, Ick fie niet een paer oude boenen: All 'tflijck van gift'ren hanghter aen : 'k Sie niet een witt hemd aengedaen, Verr van een Bruylofts-kleed ter eeren. Ja, laet ick mijn'gedachten keeren Door eew en eewen langh voorby , All die gedachten feggen my , Het was als't is, ons'niewe Jaren Sijn even als haer' oude waren, 'k Sie deughd en ondeughd gaen door een Gevlochten, evenals voor heen. De Sonn en fiet niet niews} en onder. Die Sonn en wacht ick na dat wonder, Dat wonder niet van 't recht Niew Jaer : Maer, daer het tijd waer dat ick waer. |
||||||
|
OVERSLAG H.
"k I_T Ebb langh genoegh gewoelt in allerhande baren,
*-■* Met voor en tegenfpoed; my is meeft wedervaren
Wat wedervaerlick is van vreughd en ongenucht: 't Waer tijd gefcheiden uyt het tijdelickgerucht, En my ter neer geftelt, daer my gerufte dagen En nachten fonder forgh ten grave moghten dragen. |
||||||
|
Mengelingh. ƒ4*
pit wenfch ick menighmael: maer ben ick wel bedacht ?
Neen (fegg ick tegens my) waer dat te weeghgebracht paer is geen twijffel aen, ick fou geluckigh wefen -, Maer hebb ick dat geluck te wenfchen ofte vreefen ? Ick vrees het ernflelick, en hebber reden toe. Mijn vrees is 5 dat geluck en wierd ick nemmer moe, Ick bleef 'er aen verfott gelijck men in de veeren Van 't warme bedd verwert; 't is wentelen 't is keeren, 't Is draeyen als een' deur die vaft is daer s' aen fweeft: Hoe wierd ick j altoos wel gefint, eens fat geleeft? Wiegeernerijfen fal moet eerfl fijn bedd vervelen. Neen > laet ick dus mijn roll ten einde blij ven fpelen; En mifïèn 't voordeel niet dat Godt de menfchen gaff, Van felver, ajs hy roept, te wenfchen naer het Graf. Daergaet 'er na 't fèhavott, tot fterven wel begeven: Maer ftond het in haer' keur, fy wilden liever leven. Want, uytgefonde weeld tefèheiden (onder pijn, Schijnt voor de menfchelickheit een harde kans tezijn. Dat voelt de fiecke niet, diens Ziel met alle reden Ontflagen wenfcht te zijn van uytgepijnde leden : Het uytgepijnde hert van allerhande leed, Van leed dat meeftendeel alleen de Lijder weetf Doet hals en fchouderen na 't faligh einde recken j En daer het geerne gaet is 't lichtelick te trecken: Blijft tobben, Ziel en Lijff, en lijden, alsghy doet: God volgen doet fèer fuer gedijen tot feerfoet. |
||||||
|
D I E R T E.
V\7 At af- en op-flagh is van Waeren in haer' prijfen
Verftaen ick by mijn Bors:maer wacht noch naerdeWijfèn,
^ie my in reden en gerechtigheit doen fien, Hoe af- en op-flagh ftaet aen wil 1 van quade Lien. Soo noem ick Gierigaerds en Schrobbers, die haer haeflen Naer 't fondige gewinn ten lafte van haer' naeflen} En lacchen met dien laft, en wenfchen dat de dagh Dienavolght, fwaerder als die voorgaet, prangen magh. Zzz Is
|
||||||
|
jjf^S IX. B O E C K.
Is Turffof Boter dier ? wie heeft dat foo bevolen ?
De fchaersheit ftelt de wett. Dat heet moetwillens dolen.
En fien geen middagh aen. Is 't reden dat het pack
Van menige gedij tot weinig' haer gemack ?
Sal 's Lands gemeene fcha die weinige verrijcken
Die hebben wat daer fchort 5 en blijven fonder wijeken
Op trotfe prijfen ftaen, alleen om dat de nood
Dat elders niet en is moet foecken in haer' fchoot ?
De menfehen ken ick, en haer' onverfaedelickheden.
Niet dat fy 't plegen dan, maer dat het werdt geleden s
Ontftelt my. Straft de Wett deminfte Dievery,
En gaet het vuylgeroof van dwinge-merekten vry ?
|
||||||
|
D R O O M E N.
COo droomen dencken is, en dencken niet als droomen}
*^Waer's d'onbefcheidentheit des Menfehen toe gekomen
Dat m' op fijn' droomen lett, en op fijn dencken niet>
Dat m' uyt fijn' droomen pluyft wat des' of die bediedt,
En laet gedachten gaen, gelijck fy gaen en vliegen !
Zijn droomen flikken dingh ? en konnenfeniet liegen ?
En lieght ons dencken foo? en dolen wybydaegh,
En gaenw' in doncker vaft ? geleerde Lien, een' vraegh
Soeck ick voldaen te fien; waerom zijn uw' gedachten
Min als u droomen waerd, uw' dagen als uw' nachten ?
Bekent het ruyterlick, daer is geen reden in :
Maer, houdt het my te goed, ick hebb een bet'ren finn,
En feggftandtvaftelick, dat droomen zijn gepeinfen
By doncker, en wat meer ? ick wilder niet om veinfèn $
Gepeinfen van een hoofd dat uyt fijn' finnen is,
En dat foo mallen draed, als 't eens aen 't pinnen is,
Soo wilde webben weeft, dat 't fcliand is na te fporen.
Hoe komt dat hoofd foo woeft ? het luydt wat vreemd in d'ooreiij
Maer't is niet min als waer: 't is droncken fonder wijn
(Naer 't met de ontucht gaet > kan 't oock wijn-droncken zijn}
't Is droncken en bedwelmt van dampen die het vollen,
En door fijn Herflen-huys foo flingeren en rollen,
; & (Als
|
||||||
|
Mengeling h.
|
|||||||
|
(Als Geeften uyt de Kolf tot in den Helm gevoert)
Dat alles gins en weer gerommelt en geroerü Geen minder fnakery en baert als fimpel' oogen In vyer en woleken fien j die , fmakelick bedrogen, Heel' Almanacken fme'en in d'afch of in de lucht. Gaet nu en luyftert eens na droomen met genucht, Metfchrick, met achterdocht> gaet en onftelt uw leven Met bullebackery, daer Kinderen voor beven : In een woord fègg ick 't all, gaet foeekt een goed beicheit Uyt wat een droncken menfeh gedocht heeft of gefeit. |
|||||||
|
Aen de Vrouwe Tan M e r o d e.
0 Oet Vrouwtje, diens gebed gebod is over my,
^Verwacht ghy noch in Dicht hoe 'tafgeloopen zy Met mijn' uytheemfche reis! Ick fals' in kort vertellen: Dus hebb ick omgefwiert met mijn' dry jong' gefèllen: Ter Goud hebb ick vernacht, en in ons Monickland En opmijnZuylichem, en, aen den overkant, TenBofchen t'Eindhoven, teBrey, te Maeftricht binnen, TeLuyck, degrooteStadt van ongerufte finnen, Te Maeftricht andermael, tot Aken eens in't Bad, Te Spae vier weken langh, eens daeghs door en door natt, Te Butgenbach, S'. Vijth, en Doesburgh, en Vianden, EnEchternach, enTrier, en, langhsdeMoefelftranden, TeCobolents, te Bonn, teCöln, te Dufleldorf, Te Meers, teCreyvelt, weer te Meers, en, met een Korf Vollvoedfels, op den Rijn voor Wefel, voorNimmegen, Voor Monickland, en t'huys door Gods gewen(chten zegen. Waer ick geflapen hebb is afgekerft: hoe langh,
Sal beft by monde gaen -, ia rijm vielt my te bangh. *n 't gros fegg icker af, of 't yemand quam te vragen, Pe reis is nett gedaen in viermael twin tigh dagen. "oudt ghy u dan voldaen, foo ben ick 't meer als ghy, Soet Vrouwtje diens gebed gebod is over my. ZZZ 2
|
|||||||
|
54.8 IX. B o e c k.
Verloren Speekeis. \6p.
DRy paer getrouwde Luy, een Wewenaer, dry Maeghden,
Moe Voorburghs, moe Voorhouts en wat meer Hoofd of Haeghden, Verkoren weelderighdenlanghften dagh van 't Jaer, Om Landen te befien j en of het hier of daer Wat lieffelicker was als daer fy Bueren waren. Klein Hof wijck was het Veld daer 't Leger fou vergaren, 't Vergaerden, en 't gingh t'Scheep, dry uren naer den Heer Died'oude Daghkarr ment ('kmeen Phaëtons Mompeer) Van 'tOofter Veer af re'e. Bier, Boter, warme Broatjes, Wijn, allerley ServettopKnijen en op Schootjes Verkortten meeft den wegh, daer van het puntigh Delft Niet was te rekenen als voor de halve helft. Twaelfurenfloegh de Kloek, alsd'anckerin den grond quam, Op Maeslandfluys, daerelck het water in den mond quam Van Schelviss, Cabeljau en Sueringh-Scholl, enTongh: Maer d'eerfte die daer op 't Land van Belofte fprongh Verfchrickte, roodenbleeck, als Italiaenfclie Roofen, En fwijmdender fchier af, als Viflersen Matroofen. De droeve rijdinge boodfehapten van geen Viss-, En, komje daer om hier, Sté-luytjes, je loopt miss; Daer benneSchippersuyt, maer noch weerom te komen x En, nadegifllngh gaet, fbobennenfegenomen; 't Sweedfeh Engelfche geTpuys doet ons die quellingh an. Uyt was de fchoone hoop; en, fondet een goe Kann Van Borgemeefters Wijn, de moet lagh in de fchoenen. De Brenghfter was niet moy; noch wouwmenfe fchier (benen > Soo welkom was haer' vracht; daer m* aen een' Tafel (att j Met Botjens plat en laf, in Petercely nat. Het tweede was wat Salms en Pan-Ael, bleeck van wefen: Het derde Kaesen Brood: men haefte fïch met lefen, Men fchoofterHerberghuyt, menkeeckeensindeKerck? Men viel weer in de Schuyt en daer aen 't heiligh Werck» 't Lief Troeffpul; om wat min aen Maeslandfluys te dencken, Het mag're Maeslandfluys, pas goed om wegh te fchencken; |
||||
|
M E N G E L I N G H. ,*(
Ja foo afgrijflelick, dat een die fatt en Hiep
Op fchoot, en kijcken gingh of 't hem niet naer en liep.
Als 't uy ter oogen was, geraeckten 't uy ter herten.
Dedagh begon tegaen de Sonn wat min tefmerten :
Men trad te Schipluy op, men raeckt' op Kenenborgh
En datelick weer t'Scheep, als kind'ren fonder ibrgh,
Aen 't troeven, tot in Delft} daer gierigheit van kijcken
Den luft verdwenen dé van Vrienden geld te ftrijcken.
Aen dees zy d'Horenbrugh was't all vreughd en genucht,
En, heiligh Holland, fprackeen Vrouw-menfch met een'fucht j
(Of s' uyt Turckyen quam) wat magh men liggen loopen!
W y haddenfe verdient met honger te bekoopen
Die malle Speel reis, ja, dat drooge tijd-verdrijf.
Meer wouwfe feggen : maer de Man bedwongh fijn Wijf}
(Dat raer is) en die twee geraeckten t'huys in 't bedde
Daer maeckte men de peis, men foudt fchier derven wedde.
De reft dé Hofwijck aen; elck fpoeyde naer fijn Huys,
Elck riep, hoe foet is 't hier, hoe onfbet Maeslandfluys!
Aen de Reisgenooten.
Geburen, weeft verdacht j 't leed is niet om vergeten:
Het dient noodfaecklick eens verdroncken en vergeten- JOURNAEL
Van de gedencheaerdige Kijckreis gedaen in'tjaer \66o. op J2 waden
enettelicke minuten by Hoorden de Linie zjEquinocTiacl', getrourve-
lick befchreven door een Liefhebber des Vaderlands, die mede
foet enfuer op de felve Voyage heeft uytgeftaen, ende
alleen met fijn Sevenen daer af is gekomen.
P\Roogh Magerlandfche Sluys ftack noch in dry paer kroppen,
■^En in een'fèvende Lief hebfter van goe foppen, Soo wel als d'and're fess ■, en 't fcheen de befte wijs, 'tLeedaftefpoelen, daer, tenminften, dranck en fpijs Voor geld te vinden waer, en daer fich in de huyfen Een 's Lands Ontfanger mocht vertrouwen fonder luyfen. t Beliefd' een' foete Vrouw te ftemmen in den Raed Men fou te Rotterdam gaen kuyeren langhs ftraet, Zzz 3 En,
|
||||
|
ƒ50 IX' B O E C K.
En, nadat kuyeren, belenden in de Doelen:
Sy iadder noyt geweeft} en dien luft moft fy koelen.
HetVonnisswafTeruyt; en, nu't ons'lieve Vrouw,
Wat fal ick feggen ? foo verfocht of hebben wouw j
Wat (ouder tegen ftaen ? Mans pijpen en Mans fingen,
Mans heeten Vooghden; maer, och Heer, de Hockelingen
Sie 'ck meefl door 't heele Land recht over 'thoeckje ftaen
Daer 't Mann en Vooghd verfoeckt. Oock wierd het foo verftaen,
Want, fprack een Wewenaer, wiefounutegenftrijden,
Dat Grootvaer Adam van fijn Huysvrouwtje moeft lijden ?
Soo gold't op Rotterdam: elck hiel fich bly van geeft;
Schoon elck te Rotterdam fijn' büyck voll was geweeft :
Ja van de Vrouw tjens felf en wafler geen die morden:
Elck docht het Hocklinghfchap koft oock fijn beurt eens worden;
En goed' exempelen in faken van gewicht
Te weeren waer fich felfs gefeten in de licht.
In fumma, Rotterdam was 't voorland daer 't Schip heen fbu:
En, om niet miss te gaen, naer datm' hem wat vertreen fou,
En vinden flappe Bott voor ftij ve en bleke Salm,
Voor Krimpcrt, mager Sluyss elendïge getalm
Gaf de voorfichtigheit: en 't docht de wijfe Heeren,
Dat, tweemael met de Kous op 't hoofd naer huys te keeren,
Haer' eer te naer fou gaen. Soo koos de volle Raed
Een klocck Noordendenaer, die geen goed chier en haet,
Tot Oppcr-Hofmeefter van 'tfevenhoofdfche Gilde.
Hy nam 't werck moedigh aen; want, of het weien wilde,
Hy was te Rotterdam gekipt en uytgebroedt,
Als oock fijn' Hillegon Anteunis, gau en goed,
Dat felden t'famen gaet. Flucks liepen Briefen Poften
DeSchielanghs, ginsenweer, all watfyloopenkoften■,
En 't maeckten een gedruys, als of het Engelfch Hof
Noch censverfchijnenfou. Dit toontjen gaet wat grof:
Maer'tluydt wel mcefterlick te liegen: en dat heeten
De Privilegiën van Schilders en Poëten.
't Was Ste. Saturdagh, als 't Heir te Velde quam >
En d'eerfte van dat Heir die m' op dat Veer vernam, Was een fleeht Wewenaer, niet waerdigh om te noemen, Die fij n laet komen niet had weten te verbloemen,
Als
|
||||
|
Mengeling h. ffi
Als 't ander Man volck, op de plichten van de Trouw:
Want, naerick mereken kolt, elck ftack het op fijn Vrouw j
En, als 't de Mans foo luft, wy laetent 'er op fteken,
Sey 't Vrouw-volck, en trad t'Scheep: daer viel het eerfte fpreken
Van 't heiligh Kaerte-blad: 't Weer waer foo ichoon als 't wouw,
De tijd foo koftelick als't God behaeghd'; een' Vrouw
Een' Vrouw, en noch een Vrouw geliefd't te bevelen,
Plein Hockelinghs gewijs -, men fou gaen fitten fpelen,
Wie kon 't verhinderen ? 't was t'ongelijcken kans,
Dry Vrouwen tegen vier verhockelinghde Mans.
Aen gingh den Ed'len tuyfch: opgeld, op geen vertrouwenj
'tPickquetje voor de Mans, 't Roemfteeckje voor de Vrouwen;
(Alsreden^maer, eylaes, een fober Mann alleen,
Diermétenftrijdegingh, waslicht'lickoverftreen;
Hymofter onder deur} daerholpfuerfien, noch kijven:
Brocht hy een' Heer op 't ipel, fy wonnen 't met dry Wijven.
Soo was hy ftaegh vertritft, en all fijn fchoone geld
Ten meeften deel foo haeft getrocken als getelt.
Soo raeckte men te Delf, en eenighfins aen 't fchaemen:
De Jacht moft rondom toe: want degelafen Ramen Betroude men niet veel, foo was elck eens beducht Of wijfe Lieden van onwijfer lien genucht Te wijslick oordeelden, en of bedaerde Grijfen Sulck Volck als onfe Vracht met vingeren mocht wijfen, En dencken, fchaemje wat: 'toogh van een Mann van Staet Is grouwlick daer men doet dat niet te wel en ftaet: En troeven voor den Noen, als wy ons wel bekeken, En ftaet niet half foo wel als vroegh te hooren preken. De Kerckhofs brugh bedeckt' een weinigh van die fchand : Maer in dien korten nacht hadd yeder weer fijn' hand Genoegh te reppen, om fijn hoopken geld te decken: Soo kan gelegentheit een vroom gemoed verwecken Tot ongeregeltheit; 't en baet Gebuer noch Vriend, Mits dat het niemand fie, elck vatt na wat hem dient. Door Delf, voorby't Gerecht, doorOverfchie, de Koeck-mert Gingh 't foo all tuyfichende, tot datter aen een' hoeck werd Geroepen, dat 's de galgh van Rotterdam, Meilïeurs > Qjjijt confeientien, elck aen fijn' Crediteurs. Ter
|
||||
|
7P IX. B o e c k.
Ter eeren van 't gerecht en twee dry drooge Heeren
Seer foberlick verfien van Vleefch en bonte Kleeren,
Dooreigen baetfuchtaen datdwarflèhoutgeraeckt,
Wierd alle fchuld voldaen, en 't Kaerten kortgeftaeckt.
Van 't Veer trock 't Leger, op fijn voetjens, na de Doelen :
Daer't Vrouw-volck, hoofd voorhoofd fijn meefterlick gevoelen
VanSnoeckenBaerfenfprack: maer Baerfen, Baerfen, Heer
Wat waren't Baerfen! en wat hadd Jan Gerrtfen eer
Van fijn' voorfienigheit! en, waren wy niet Sotjens,
Riep elck eens, doe men liep na Magerfluys om Botjens,
Dry mijlen van een Stadt daer't foo goed vifTchen is,
En daer de Baerfe-j acht foo rijck valt en foo wiss!
Naer die beftellingh fprack de foete Vrouw voorfchreven,
Mijn' Heeren t'Huys en hier fijn middelen van leven :
Men krijght foo daer als hier mond, buyeken blaes licht voll j
Die daerom nam de moeyt van reilen waer half doll:
Men heeft my Rotterdam belooft te doen doorkijeken:
Zijtghy verhockelinght geworden, doet het blijeken.
Laet blij eken, riepterall. Daer gingh het zootjen heen;
Te weten in een Koets, befchickt met groote reen:
Want, hadd fich yeder een beholpen op fijn fielten,
De locht was foo voll Sons, men hadder dry fien fmelten,
En vier fien braeijen ; naer een yeder een fijn' pens.
Soo ftoudem' in die Koets wel ruy m acht d'halve Mens >
En foo gingh 't kijeken aen, met foo veel praets in 't gapen,
Dat niemand tijd en hadd van geewen of van gapen:
Elck riep om'tièerft, Kijck hier, Mevrouw, Mevrouw, kijck daer*
Kijck, watte Straten, watte Winckels! all voll Waer:
Dat 's eerft een Rotterdam: fiet Havens, en fiet Kaeyen,
En watter woelens is: wy fullen firacks eens draeyen,
En fiender noch vijf fess, all van den felven flagh.
Laet prachtigh Amfterdam all roemen wat het magh:
'tEnheeft'erfulckegeen'. Kijck, hier is 't Schip gefoncken;
Daer lagh het malle Schip: 't Voorhout daer wy mé proncken >
Zijn defe Boompjens: Kijck (men ginger deur te voet
En 't wafler wel; maer 't Haeghfch docht fommig' alfoo goet)
Kijck hier, Mevrouw, kijck daer, Mevrouw* nu hier, nu ginder»
Nu weer wat achterwaerts wat meer op zy, wat minder;
r J Daer
|
||||
|
M E N C E L l N G H. ƒƒ£
Daer fietghy 't oude Hoofd, daer d'Admiraliteit,
Hier 't Schild van Vranckrijck daer m' om geld eet, als men 't heit;
Daer fier gh'ons'grooteKerck, metonfen dicken Toren,
Vry wat rechtfinniger als weinigh tijds te voren > ,
Dit 's Rotterdammer Merckt, en 't Paepje dat daer flaet,
Erafmusfaliger> lietfijn vernuft gelaet;
Hy flaet en mijmert en vergeet fijn blad te keeren:
Mevrouw kijck nu eens uyt, daer woont een van de Heeren
Vanonfe Vroedfchapp, daer een Burgemeefler, daer
Sijn Dochter, daer fijn Nicht, daer fijn Wijfs Beflevaer;
Daer A, daer B,daer C. 't A, B, wasfchier ten ende,
Eer yemand hopen moght dat m' in den Doel belende.
In 't ende raecktemer, en aen den ronden Difch
Daer 't vreeflick afliep met den hoogh gemelten Vifch.
Den honger was foo fcherp van kijcken en van praten,
Dat het de Baers ontgold, tot op de lefle graten,
En, 'c is gelooffelick dat dicke Swaenen burgh
Stond metfijn Huysvrouwtje en keeck, niet fönder fbrgh,
Dat het by dat geflick fijn tennewerck moghtgelden;
Men fagh 't oock aen 'tgelagh, dat hy foo ruympjens fielden,
Dat daer wat meerder fcheen gegeten alsgefchaft :
Sulcks onder ons wel wierd begrommelt en beflraft:
Maer echter d'eer bewaert} foo dat het voor ons Viertjes
Al goelickjes befbmd ontrent acht Hellbaerdiertjes.
Dan 't geld wierd niet beklaeght; al was de wijn niet guyck
Daer was een Vrouw voldaen j niet metten grooten buyck,
Maer die wel laden moght y et klein en noch onfienbaer.
En, want het inder daed feer droeffelick om fien waer,
Dat een jongh Kinnetje gepleckt ter Wereld quam
Door Moeders wanlufl met een Stadt van Rotterdam $
Soofcheener charitaetaen die Mameer te plegen.
Nu die voltrocken was, en, foo ons docht, ter degen,
Soo docht men weer naer huys, en of fchoon 't Sonnen-wiel
Begon te fincken en de Somer-avond viel ■,
Soo wouw men langhs de Veil een water-luchtjen halen,
En in Monfreer fijn Thuyn na lief Mafeurtje talen.
Daer vondt men 't nett en groen, en 't Volckje foo beleeft
■Ak m' in den Hooffchen Haegh niet alle daegh beleeft:
Aaaa Twee
|
||||
|
yj4 IX. B O E C K.
Twee Roofen, feldfaem bont, ons Vrouw-Vol ck naer gefbnden
Bewefendat fy't Hof en oockden Hof verftonden t'Scheep trad men metter vaert: de Schipper riep wegh, wegh»
En't Paerd fchoot van het Land en hielp ons over wegh. Noch féheen die wegh te langh, voor Luy van kloecke finnen, Om leegh te fitten > en wat wafier te beginnen Als yeder voor fij n hoofd te forgen voor de vracht ? Aen gingh den omflagh, nu beknibbelt, danbelacht, Nu fuer, dan foet befien, hoe foud't in 't Jacht niet rafen ? De Vrouwen pleitten, en de Rechters waren Afen j Vier Afen voor den Noen foo lief, foo wellekom, En nu foo grouwelick! Allengskens fwoll de fomm, En't wierd de volle vracht in dobbele Ducaten Van Hollands filver, met het Leeuwtjen van de Staten, Met die Negoci liep de reis tot op de helft.
De reft was kakelen, en lacchen tot door Delft > En voortselck fijn verhael van elck fijn avontuertje. Op't Spuy belende men niet wijt van 'tavondt uertje Dat m' in 't Voorhout befteedt. Tot meer en minder fpoed Vond d'eene fijn Karos en d'ander't wand'len goed: Men fcheidde met een foen van vriendelicke monden, En elck gingh foecken waer fijn' Hockelingen Honden. UYTWAN dITlTn G hT
Van den ... Axgujli tot den ... September. 1669. TWee Meeren voor mijn' Koets, twee Knechts, een Hond,
een' Luyt; Met die onnoos'le fieep trock kk ten huyfen uyt, Als Kijcker, en uytluft om hier en daer te ipieden, Wat wel, en wat niet wel, by kloeck' en Hechte lieden Te wege was gebracht, in 'tfpillen van haer geld Aen Boomen in der Aerd, of Steen op Steen geftelt. Aen Duvenvoorder Schouw beraedd'ick my te toeven *,
Om my en mijn gefpann foo tijdelick te toeven, Dat ons een heel Onbijt ftreckt' een half Middaghmael y Enick, meteeren, moghtontfeggenhetonthael Dat yemand my, ongeern, of geern, te Noen moght fchaf&rt> Op Endegeeft j voor eerft, en vond ick niet te ftraffen^
X3afi
|
||||
|
Mengeling h. ^
Dan dat ick 't Iedigh vond j daer toe het my te goed,
Te wel bewoonbaer docht, te heerlick en te föet. Het niewe Hafewijck koft ick dat bet vergeven,
Dat in de wiegelagh, en pas begon te leven. Te Warmond vond ick juyft geen' middaghs warme mond.
'tGeiinnwasSpa-waerd uyt: Maer, nae't'er rondom ftond, Gehuysraedt en getuynt, foo fouwmer haeft weer ftoken, En willen voor een'Prins, of emmers konnen koken. OpLockhorft, fchoon verblijf, quam ick maer half te pas,
En mifte Beverningh, die wel geluckigh was! Wat hadd hy fich vermoeyt met my fijn dufend Kruyden , My onervarene, tennauwften te beduyden.' Nu viel het ongevall op fijn' beleefde Gae, Die mijn getramp verdroegh met all te langen ftae. 't Wierd avond, en te Lifs verfchaften my de Boeren
Verfch' Eyers en goe ruft. Des morgens, vroegh aen 't roeren, Doorfagh ick Alckema, mijn oude Vriend, fijn Moy, Sijn wei-verdeelt Gebouw, fijn' Hoven en fijn'Koy. Korts vond ick Bennebroeckfijn' verfche Bleickeryen,
Sijn' Eicken Wildernifs en groene Galeryen, En Vaer en Grootevaer, en Groorevaers Kinds Kind, Van velen, om veel deughds, en ander Veel, bemint. HoeHeemfté my beviel, fijn' Weyen en fijn' Duynen,
Sijn ongefchentKafteel, fijn' Vijvers en fijn'Tuynen, Sijn o ver-all-om fchoon, fijn heerlick half-gebied Te Meer en Bofchwaerd in, daer aen en till ick niet: 't Waer boven mijn geweld: 't is beter niet gefproken, Als by gebreck van (praeck het werck den hals gebroken. Hierkruyften ickhetfpoor, en raeckten in'thoogh Sand,
Daer Heer Marcellus Goud uyt Koper heeft geplantt; Het ongelooflick werck, dat Vorften kan doen fwijgen, En noytgeen' wedereae van fulcken hand fal krijgen. Mijn naefte toepad ley in 't fandigh Bloemendael •,
Daer ick doorflepen moft, om noch voor 't Avondmael DeSandpoort, en,daer by, denKruyd-berght'onderhalen, c Geluckten; en wat laet, met vragen en vertaelen, Trockickdie Laenen in, die Laenen langh en groen, ^aer toe my meer gebrackals een langh Achternoen. Aaaa z En
|
||||
|
j$6 IX. B O E C K.
En defe liep ten eind: de Sonn was ruym in 't Wetten,
En Haerlem noch foo verr, dat ick my voor fijn Veilen
Pas me t den doncker vond, en pas de Kruyspoort toe.
Beleefde buyten-volck, fprackick, nietweltemoe,
Hoe raeck ick in de Stadt ? Hier is geen' kans van Avond,
Sprack'tGrauwuyt eenen mond.Vanand're,die'ckdaernavond,
Ontfinghickbet'ren trooft: S'. Jans poort, rieper een,
Staet noch een'tijd langh op. Kan ickdaer henen? neen.
Wat ifTer in deweegh ? een Boom die voor een' Steeghleit,
Gegrendelt en in 't ilot, die is 't dat in de weegh leit.
Enmaghdatflotnietop? geenflïns. Voorniemand? neen.
Voor Vriend noch vreemde? neen. Voor geen' goe' woorden?geen.
Of ("hier quam 't hoogh woord) ghy moft een' Stuy vergeven.
StracksisdieSomm'inBanc'haeraen, myafgefchreven.
En ick door Boom en Steegh 's Stadts Jans poort m geraeckt,
Daer 's mergens kerckgangh my tot middagh heeft geftaeckt.
Na 't Noenmael (lapt ick wegh, en trad in weinig' uren
In 't machtigh Amfterdams oneindelicke Muren;
Daer my d'ootmoedelick verfochte Magiftraet
Twee dagen langh mijn' Koets liet voeren langhs de ftraet,
Wat beenen konden my twee halve Somer-dagen-
Die fteene Wildernifs door en door henen dragen!
Verflagen en verftomt van wond'ren die 'ck daeriagli-
Befteedd' ick aen, wel eer ons, Müyden half den dagh.
Van hooge Muyder-bergh fagh ickde Smyrnas Vloten ,
Ontladen, naer het Y droogh Pampus over vloten.
Door Naerden trad ick af; en't fpoedigeGeboomt
Van Uytenbogaerds Hey ftond voor my alsgedroomt.
(^Wat kan beknopten ernfl in weinig'jaren wercken f)
Voorby langh Emmenesfijn' verr verfcheiden Kercken
Bracht ick het binnen Zoeft. Daer trock ick 't masker aen,
Daer de Comedij mé vroegh's mergens aen fou gaen.
Vier regelen quaed fchrifts, voorloopers van d'Hiftory,,
Verfloegen d'onlanghs eerft ontllagene Viclrory,
En deden eens op niews haer hert en haer Gelinn
Voor Piccart daveren, als,\vild' hy weer 't huys in.
Tot dat ick Piccart wierd, of Piccart ick, en beven,
In lacchen wierd verkeert en vriendelick vergeven.
ö Soo
|
||||
|
Mengeling h.
Soo dat de Landhuys-Vrouw, met on verdient on thaeJ Den logenaer vergund' een vrolick Middaghmael ' En groene wandelingh door Tuynen, Parck en Dreven
Die daghmoft langer zijn: maerkoftgecnlichtmeer'gcvcn
Soo fochtick Amersfoord} en vond het, half by nacht Ou w' vncndfchapp heeft my vroeg op S tou/en burgh gebracht
En, m haer' eenigheit des Heeren Nicht doen groeten In Stegelucktemy het Meifterlick ontmoeten Van die aen Nimmerdorrfijn meefterftuckgewrocht En Doolombergh in 't Sand aen 'tgroeyen heeft gebrocht Enmy, doordorrengroen, dendaghgekorttmetpraten
Door d allerbreedfte Straet van d'allerbreedfte Straten
Die van voor Amersfoort tot by deBiltbelendt Hebb ick my 's anderdaeghs Zuyd weftelick gewendt EnUytrechtaengedaen; oud UytrechtenniewUytrecht DaerSteedfchefïnlickheit foo veel, foo keurlick, uytrecht Dat,quamdegoedePaust'herleveninfijn'Stadt, Hy wenfchten aen fijn huys veel Faufelicker fchatt Vee^ierlicker, befteedt; omfooveel'fchoone Wikken In aenfien van Gebouw, ten minften, niette wijeken Door tweemael kercken-plicht en overtolligheid Van allerhand' onthael, en Schades foet beleid, EnSchuermansonderhoud, vol]zedighoverlepgen En oude Voetfius noch kloeck gefchrijf en feggen ' Ontworfteld' ick die Stadt, die'ck altoos noo verlaet- En door de Weipoort heen (arm Leiden, werdt niet quaed - Uw quaed vermijdden ick, en meen 't my wel te voesen ^ ' Naeckt' ick mij n' lieve Vliet, én liet my 's nachts genoegen MetHofwijckskkin verblijf, en met den Haegh daerJT uie ck altoos, waer ick loop, vind' fonder wedergae. o/f n de CMagiflraet van 's Grayenhagc.
Iiu?' Cf^e ?ddery van mij» mail maeckfel niet,
Mijn Zeeftraet; d aer ick U de Peterehaf hiet, "jn lieve 's Gravenhaeghs aenfienelicke Vooghden • hSdlT'^87eeft' datgh>T'Cm? nochgedooghden,
J «Jden, meer als een } ja vreemd- en Moeder-fpraeck c°ö ick te werek geftelt 3 ten minften tot vermaeck Aaaa 5 (Ter.
|
||||
|
5)8 IX. Boeck. Mengeling h.
£Ter eeren, fegg ick niet} van u en all' de Leden
Die liever d'uwe zijn als van de grootfte Steden:
Maer d'eerfte tongh heeft noch te reppen daer van 't woord
Van uwer eenen danck of ondanck zy gehoort.
De reden vart ick niet: van een dingh derv' ick roemen,
By all dat fich verftout goed 'sGravenhaeghs te noemen
En kan geen Hagenaers oprechte liefde zijn
Tot uwer eer en fpoed j Die 't meer zy als de mijn'.
Noch ben ick niet t'onvré; wy moeten Vrienden blijven.
Dus ftell ick my geruft: men heeft my laten fchrijven}
Dat 's mogelick genoegh: is my geen danck gebracht
By monde, lichtelick is hy my toegedacht •,
En, naer ick 't by de proef veeltijds hebb ondervonden
Een goed hert is meer waerd als meenige goe monden.
KENT U.
Jrifitr. LJOe klein is Mier en Zier, fien ickfen effens my!
tum tmium .■ *- J Sien ick my tegens haer, hoe groot fchijn ick 'er by!
I*m tollit nut Wat ben ick voor een Popp, fien ick een' Walvifch drijven J
&ti"ep!'+7. H°e vee^'en gaender niet in fijn Lijf van mijn' Lijven ?
Wat is hy by fij n' Zee ? een gruys van Grondelingh. Wat zijn die Zee en Land te famen voor een dingh ? Wat zijn de Bergen, die tot in de Wokken (leken, Als dunn ftoffop den grond niet waerd om af te fpreken ? Wat is de heele kloot van all dat natt en droogh ? Een fchier onfienlick punt by 's Werelds helder Oogh. Wat is dat Oogh by 't Rond, daer 't vier en twintigh (tonden Terloops in befich, is? wat's dat Rond by de Ronden Die't fluyten als een Neft van Doofen fonder end ? Die fijn'gedachten aen fulck fteigeren gewent, Hoe kan hy minder doen, als met verlegen fchaemte De nietigheden van het ydele geraemte Daer in fijn' Ziele woont ootmoedigh overflaen, En uyt hetkleinfte tot het grootfte Wefen gaen, Gods onbegrijplickheit ? lek weet geen ftereker reden, Om opgeblafen waen te pletteren te treden. Eed. 1.1$, 17. $u* tfl Anima mea in tam immtnfa Crtttara ?
Einde des negenden Boecks.
|
|||||
|
^0*
|
|||||
|
TIENDE BOEC K.
TRYNTJE CORNELIS
KLUCHT.
|
||||
|
Aen den Lefer.
Hier hebb ick my ernftelick ende oprechtelick te ontfchuldigen van de
menighvuldige aenporringen die my all te goede'vrienden hebben blij- ven doen, ten einde ick oock deje vodderye met de refle aen den dagb foude laten komen. Vele, mijns bedunckens, goede enyoichtigebedenckingen hebb ick daer tegens aengesvent, daerkknochop flae: maerniemanden heeft ypillengehoor geyen. Soogeraeckt het verwerpen jongh uyt het neji, Lefer, daer in ick hope ghy gedenckenfult beteren jlagh van Schepfelen uyt- gebroeyt te ■zijn. Is u hef yperck eenpaer uren lefens en lacchensyvaerd, "met, tot mijn naerder onjchuld, dat het my altoos geene dry Volle dagen tij ds en heeft gekeft, uytgefondert deByJchriften, die ick lange naderhand, ende met ftade, tot mijn vermaeck, ende mogelick nietfonder eenige nuttigheit van Ge- letterde Lief-hebbers, daer by hebbe gevoeght; doch alles met die meeninge, dat het moghte een Camer-spel onder de vrienden, ende in hare Cameren blijven, endegeenjins om het op Thooneelen vief e en yoijfe, reckelicke ende on- befcheidene menfehen aller handen jlagh van vonnijfen te doen uyrsoerpen, fulcks eenyeders recht is, maer daer aen fich niet elck e.en en heeft te onderwer- pen. Hoe icker toe kome, Lefer, hebb ick fondergeyeinflbeitverAlaert. |
|||||
|
t*i>n
|
|||||
|
ffo/^oifj /Mins;oJQsfaparciriisr Aoywv £jt«v , »#w»tsV |t*t/9s Jeswrs? j «Wcpts?
^v^ r -nlaruv %aipti<n. Ifecr. ad Nicocl. Ou to t# ytva$JU \iynv , rSy> suijw ^ov éjiV, *&# 01» «y jiju'ocjo, iL rul iauxrd $
ra «K?V « TA *v«r«ai<(!f. Ariji. de Poet. |
|||||||||
|
■ Poë'ta tabulas cum cepit fibi,
|
|||||||||
|
Quasrit quod nufquam eft gentium, reperit tarnen.
Facit illucï verifimile quod mendacium eft. Plaut. pfeud. i. 4.
Utinvita, ficinftudiis pulcherrimum&humaniffimumexiftimo, fevcritatem
comitatemque mifcere, ne illa in triftitiam, hazc in petulantiam procedat. quarationedu&usgravioraoperalufibusjocifquediftinguo. Plm.Sec.Eplib.%. Creditur, ex medio quia res arceffit, habere
Sudoris minimum 5 ftd habet Comcédia tanto Plus oneris, quanto veni$ minus. Hor. I. z.Ep. 2. Aï üwAaW (pi\o<rciptxv T\*aL k(yv<n «fca'-mv tUu riotyltxw , eioxyx<teur eis t /3/öv r,fixs
c4i v|wy, j£ hSdmxtcui jfa >L mcfy , jj 7rt«j-iHs pe9"' yiovw• Oi</[' ^infoi x. fxóvo* noi^iiu) ï<px<rtu' eivtm r crvtpóv* 2^# rssr» *, t»V XKièsv; uf r E&tjrw rtoKets vrtult&i |
|||||||||
|
Bbbb IN-
|
|||||||||
|
*
|
|||||||||
|
f62
INHOUD.
T Rif ft, aengehaelt en uytgeplondert by de Karnt,
Wreecktfich met vuyjten»enbedrieght hoer eygen Mam. PERSONAEDJEN.
CLAES GERRITSZ. Schipper.
TRYNTJE CORNELIS, Schippers Vrouw.
KEES, Schippers knecht.
MARIE, Snoll.
FRANCISCO,) .
„*^ ~ r* Pollen van Marie.
PASCHIER, 3 HANNEKEN UYT, Klappermann.
Thootteet
T'ANTVERPEN.
|
|||||||
|
PRO P A R A G R A P H I S.
VErba meos volui Batavos Romana docerent,
Plurima quae dixi dicta fuifle priüs. Si quid enim fcitè, quod idem me fcitior alter Dixerit, exemplo gloria major erit:
Si quid ego infulsè, quod idem me falfior alter, Ilicet, huicveniamquidat, utrique dedit. Iftuc fumma redit; cum magnis faepe ftetifle, Nee nifi cum magnis me cecidiffe viris. |
|||||||
|
VOOR-
|
|||||||
|
VOORBERICHT, **
Aen 't Volck.
E Vrede "ftasin'tLand, denuytflagh vanWeflphalen,
Dien 't vre-loos Engeland in d'ajfchenjocht te malen. De Seven Volckeren bejegenden de Thien, ^Als Vrienden, emmers als tTveefaarmen noejle Bic», Verfcheidentlick beheert, maer Vrienden •■, als Gebueren,
Die d'een den anderenfijn' Tvelvaerdnoch betmeren,
7{och overgunfiigh zijn, als Btteren door de banck;
"Diejlagh van Vredefaghfoet T^ederlandinfhvanck;
En Ttinft of Tvilde Vreughddé d'een en d''ander luflen
Van hier naer Brabantfche, van daer naer onfi Kujlen.
Claes Gert^e van Saerdam ley op een vrachtje toe,
"Daer "toin/1 op vallen moght; Tri/n Knelis Kind, fijn' koe,
Sijn fveeld'rig' hónigh-bie, fijn Wtffy om kort tejpreken,
Had 't op de vreughdgemunt, de vreughdvan hoor en preken
In Kapp en Keuvel, vreughdvan LMonick en Bagijn
En Kloofter-goed te f en; van t'Antwerpen te zijn.
Claes gunden haer 't vermaeck, en packtef' in 't Voor-onder:
Sy ivaeren nieT» getrowwt; hy docht 't en Ttaergeen Tvonder,
Of't Wiffivatfchorten moght dat Jonge VrouTvcnfihort,
KAls 't goedje ge'me lick en vies en luftigh Tvordt,
En dient voldaen te zijn, allfouder 't landt om Tragen:
Oock kofte'them geen' vracht van Schip, of Peer dof Wagen-,
En beter hadt hy Moer ontrent hem binnens boor ds,
T>an ofjy t'httys alleen moght vallen in een' koorts i
* Een' Koorts van ritfigh bloed, daer kluchtige Docloren,
Cehaelt of ongehaelt, "wat haefl ?iaer moght en hoor en ■,
E» meefterenjefoo, ofjy 'tverfchoonen f»oWSi>,
Dat Moers Bujck dragen moght, dat Vaers Hooft kroonenfiww.
Soo raeckte Trijn mét'fcheep, en 'tfchip door Killen Keet en
f K^intDeerpen aen de Kaey: daer Claes begonn te fiveeten-
In 't venten van de vracht, in 't loffen met fijn Maet,
In 't rollen over 't Hoofd, in 'tflepen langhs deflraet.
Trijn trock 't haer iteynigh aen; fy docht, het goedf al ko nen
{^illjlapende; menfeght, Joofent het God den vromen $
■Bbbb-a En
* Amor in mepeoulatum facit. Gv, Bono animo es, erit ifti morbo melius. S i. Confdamfore» liMciicus vetu'at
1^huicmotboftceiemedicinam poteft. P. Ciftel. i. i.j |
||||
|
5<?4 Voorbericht,
En Cla'<föud*t redderen: Jyfvas daerom niet daer;
CMaer om een kijckjen uyt: foofchicktfe muts en haer,
t^4ls oft'huys Kermüs fvaer: *t Bruydsfack leordt aengetmken,
Het befte Boven-lijf, en bei de befte Rocken;
t>e Trouiv-ringh aen de hand» met noch een Suff daer by,
Van Claefins Petemeu; de Sleutelracx op zy,
Be-Beurs, de Kuffebuyl, de Sonnendaeghfè Mejfen»
De Beurs, verft aet, verflens Ducaetjens met haer Jejfen
En Ducatontjes toe, en Schellinckjes daer op,
Om hier en daer Tval tuyghs te koof en voor een' Popp,
Die, dood of levendigh, dat jaer haer kindmoght vallen:
De zifde Koujfens (Tvantjoo koft'lick derft men mallen
In 't Tveeldrigh Waterland) en hadfe niet vermijl}
Sy gingen aen'tgebeent, en, of men V niet en ie ijl,
Het korte Keurfje kon 't tot by de Knie toe melden : ,
In 't endcpuam de Cabas, of, als ick 't ivel vertelden,
't Bruyn-houten Emmertje metjpyckertjes verguldt i
Daer me'lvas onfe Moers toe-t akelingh vervult.
Op trockfe voor de loind: Claes lietf' haer buyck voU handelen,
Enfey, Kind, fiet Tvat om na moyefuyck'r' Amandelen,
Voor onfe Besje t'huys, 't fel hier niet qualickgaen >
Capittel-jlocken toe, het magh'er all op ft aen.
Paft voort ivat opjeftick; daer komt een dingh by tye
LMet belle langs deftraet; dat moetje macht igh mye -3
Daer loope kaerfen om by klaere Sonne-fchtjn,
1 En 't volckje knielter voor, dat moetje late, Trijn,
ksIs 't onfè Domenét' Saerdam quam te verneme,
'k Uliien dat hy Claes en Trijn eenpoosje voor feu neme.
Pas ivasjy 't hoeckjen om, haer quam een' Bell te moet;
Hier heb ick 't, docht Jyftrack, daer voor ick Ttycken moet, Enfnapten in eenfteegh, tot dat het dingh voorby T»as : K_silsf'om fagh Tvas 't een Karr die niet vollryftenbry n>as, Daer voorfy hadtgefchrickt, door 't bellen van het Paerd; 'kHadd, Jeyfelachende, die moeytelvelejpaert, Enftapte Steleaerdin, daerf' aen de ruymeftraet en, K^den blaeulve Balien, aen blaeuie ronde Poorte-gaten, ^4en Venftersfender hout, * aenTralienfonder end, (<^dlsyj 'refneppen toulv) Tt>el vatten k ojl ontrent, pol, -ab ifloc tibi, hsta carendum inteUijo. Ttr.Etm.s- 2. i Neqsjfeneftranificlathrata
|
||||
|
AEN 't V O L C K.
|
|||||
|
j)at Saerdam op fijn bejl en op de Kermü-maelen
•fAnfwerpfche fverckendaghs niet heellvel op kan haelen:
Sy/agh 't oock aen 't Stadthuys j fyfagh 't oock aen 't gerots
Van Joffers, galge vol, deftraet langhs in de Crots :
jPe Kerckenjpraken 't oock met all' haer' moye borden :
Daer meende degoe Vrotftofchier aers als aers te fvorden,
Van hoor en en vanften oen Orgel-pijp en Vaen.
Juyfi vondJ'een Paep opftoelin Tvitte doeckenjlaen,
i^ils ofm' hemfcheerenjoul», en mitfe recht op 't punt quam,
Soo yotftoj' eens hoorenfchier T»at geld daer uyt die munt mam:
*t En ücas niet eersgenoegh te/eggen, dat Gods Woord
Vergalt Tvort by dit volck, en doemen V ongehoort;
{_Alfoufe Domené t'Saerdam noch eens bekijven:
Soo kroopfe dichtjes aen by de devoot (Ie ivtfven:
LMaerJ'hadder niet veelduers: het Paep je brackveel^finds
iJMet monden handen; maerJyfat als doof of kinds,
En kojlgeen enckeltpoordbefeffen of befinnen,
Soo Ttardenf in de Tael, alljpandej' all' haer'finnen;
Soo verr fvas 't Antwerps bott van ''tgeeflige Saerdams,
Of van haer hooffcheJJ>raeck, hetfuyver Amflerdams.
In'tendvlooghf' over end, en, omhaerjptjt te decken,
Deed/' offeftvijmenfouT»; maer morden in 't vertrecken,
Ja, ja, Tv at jetochJeght! 'kverflaejeniet eenlaoord',
Ickfchick, je ft act en lieght; dat hebb iek dick ehoort
Van onfe Domené; die ken ten minfle preke
Voor Vrouwe van ver/land: maer dit enlijcktgienpreke.
Daer mé de Kerckdeur uyt, en met den neus opflraet,
Daer boven 't hoogh portaeldejpitfi Toren Jlaet:
Tmerfaghf' eens opfvaert aen, en 't moght haer ivelgelujlen
T^atfleil eens op te treen, omfoo de Vlaemfche Kuflen
Van boven t'overfien : maer, dochtfy, 'k ben een Vrou^v,
Een Jonge Vrout» aüien, en als ick 't Tvagenfouiv,
Wat iveet ick hoe'ck het met den Tore-Tvachter klaerde;
k En trouwe dit volck je niet, fe lijcke licht van aerde;
Üy mochtme met gebeld doen voorgaen, en Tvat raed?
tiet ü eenjmalle trapf: neen, neen, 'k houd't met deflraet j
En fvaer Claes Gertfen hier, hyfiudtmefelverpri/fè :
^ipu ben ick oud enoegh mtnfeht t'ondenei/fe.
Bbbb 3
|
|||||
|
$66 Voorbericht, aen 't Volck.
Soo trockfy op de reis, en raeckte voor 't beginn»
Haer eenige verlangh, een 2(onnen-Cloo(ler in: Daer kreeghjy bier eten boord, enpraetfers by dozijnen, Volck vangeheilight vleefch, of diefoo Tvilden fchijnen .* Veel hadden jy tefien aen Trijnens vreemd geTvaet ■, Veel Trijn te hoor en van haer Maeghdelickenfiaet, Van haer contentement, van haer' mortificatie $ All'tpoppe-goedquam voor, en allivat totdejlatit Van nieTve IS^pnnen hoort; om ofjy luyfren mocht, En 't Ketters-Tjeltje van de He Ut' ontkluyftrenfocht: CMaer Trijn viel op haer plat t, enfèy, 't was allmoy dingen; Dan jukken veugel ivas infulck nett niet te fingen % Sy had een Mann etroiftot, en badt noch gien berouw, En, haddenf hier gien mans, fio loos 't niet as hetfeWW. De Mater gaff' een' Tvenck, als ofjy "toildefeggen, Datfiondeenyegelick foo nau ï» niet uyt te leggen: Trijn merckte 't fvuyven wel, maer 'tjlond haer heel niet Aen; Haer docht, dat /out» fio naer den Toren-Wachter gaen. Soofcheidenf' uyt den koop, en liet de T^onnen drijven. Doe ivouwfe naer 't Cafleel (wat que Hen ons de kijven!
Sy Tvillen 't all beften, beloopen en verft aen) Soo moflfy voor het naejl door 't Lepel/Iraet jen gaen, De noble Lepel-(Ir aet, * het fleeghjen van der CMinnen, * Daer niet als vremhden woont eni vriendlicke Goddinnen« 4 Een' van defnedighfle kreeqjh Trijn-moer in V verfier >
Enranflef'aen-, enriep-, MoórSjaefis! Dan(iethier$ 5 Ickfcheider beter uyt; hier hebtghy bey de Vrouwen,
Verf aet het uyt haer' mond, foo (uit ghy 't beft onthouwen; lek hebb Tvel ander Tverck: '' jittftillflechts daer ghy fitt, 7 De Klucht is hoorens Uoaerd.
|
|||||||||
|
TIEN-
|
|||||||||
|
alius ntinc fieri volo. quod reftat, reftant alü, qui ^/f"
palam. P. Pan. Prol. H*c fcitis jam ut fututa fint, abeo. PI. Spiii. 3.2. 6 Date operam, Sccum fiientio ammadvertitc. Ttr. E<">-
Trol. 7 Opera; pretium hic fpe&antibus. P. ^Arnph. JW. »n^
leposludufquein hac Comcedia, Ridicula reseft- date . nignè operam mihi. P. ^Afin. Prei. Operam date. eft °Perï auribus percipere. Ita ridicula auditu , iteratu 'a 'unt' P.Caf.s. 2. Huic vos nunc pariter bonam boni opeiam date gregi. — Aures, oculi, animus, arnpliter fient Ut»n;
V. Pftui. Prol, |
|||||||||
|
i Qjjippe quo nemo advenit, Nifi quem fpes tcliquere
oiunes , eftèfrugi ut poflet. f leut. Bacch. 3.1. 2 Iftic habet Amor, Vóiuptas, Vcnus, Venuftas, Gaudium,
Jocus, Ludus, Sermo, fuavisluaviatio. Piaut. Becch. 1. 2. 3 Mcretricum numerus tantus, quantus in onini urbe.
V. Ef. 2. z. 4. Et, ecce, occurtit illi mulier ornatu mcretricio, prarparata
ad capiendas animas, garrula & vaga. y.Pnv. 10. Sedit in foribus domus lux fuper fellam , ut Vocaret tranftuntesper viam, & pergentes itinere lüo. Tra*. 5.14,15. 5 Dehincneexfpe&etisargumemutn fabula;:----Qui pri-
ini venient, hi partem aperient. in agendo partem.often-
dent. Ta. ^Ad. Prul. Deliitic CKterum Valere, adefte. ibo: |
|||||||||
|
S«7
|
|||||||||||||||||||||
|
T I E ND E
L U
|
|||||||||||||||||||||
|
B O E C K.
C H
|
|||||||||||||||||||||
|
K
|
|||||||||||||||||||||
|
T.
|
|||||||||||||||||||||
|
I. BEDRYF. I. ÜYTKOMST.
LM A R I E. T R T 2^.
|
|||||||||||||||||||||
|
Ml Moor Sjaefis, wat is dit!
* Moor Nichtje, zaydegayt? Heerwatefuetrefconter!
T. Dit dingh fpreeckt as te Paep: me docht half ick verftont'er,
En ick verftaefe niet: hoe feife dat in 't left ?
M.Mobt zaydet? 7*.3 Wie fou'ck zijn?wie'ck ben dat weet ick beft.
M. Wie dachge zayt, me lief, en fou'ck ick da nie wete ?
Damochte fotten en ondanckbaerLie vergete*
Moor maynsgelaycke niet. r.+Watfchortje? M. Niemendall.
E ratte fan as ghay, dafchêttrtmen in men va//. ' :
Kom, fiem'iensoöntedeegh: enheddenietonthouwe (
Hoedatieens, over langen menighjoor twee Vrouwe,
Hoe dat ieens vriendekens va vasr in Wóterlant.
T. Jae, 'k weun in Waterlant. M. Hoe dat ick en Ma Tant,
Au Mom peer en Mameer eens hebbe gaen befuecke ?
T. Ye ftinckt na Moskeljaet, ick magh dat goet niet ruecke.
M, Foey! 't zayn men handfchoenen j en dawe dagelayx
Uy t fpelen voeren ? maer wat hoef ick ick meer blayx ?
Auwooghskens, auweneus, auwmondekenfoudtklappe:
Me dunckt ick fie ou noch mé nockte beentjens ftappe
Langhs'twóter, lot eens fien, nief verrvan Amfterdam,
DiegrootegrooteStadt. T. Wel jae 'k weun teSaerdam.
M. Saerdam, me lief, door was't. 't Is wonder, eensmemory
Wcurt al keurt metter tayt: moor 'k fou een hieel hiftory
Vertellevan dieraysj fooluftigh, fooplefant,
Soo fuet, ibo nettekenswas 't in da Wóterlant.
Moor gay zay jonghgeweeft, ghen kunnesniechgedencke,
All
watter toens pafleerd: 'k magh icker wel on dencke,
k Hebb icker wel geweeft, en 't lacker traftemen t
Hé wel gemeriteert, all zay wet wach gewent,
• Dat
|
|||||||||||||||||||||
|
Neatrendas
fallacix nu. lieris: favus enim diftil. lans Iabia mererricis, & nitidius oleo gurrur ej'us. Noviflimat autera cjusa- mara quafl ablynthium, &acutaquall gladius bi- ceps. X. Prov. } , 4.
Longè ficab eaviam mam, & ne appro- pinques fori- bus domus e Jus. Md. 8. Fovea pro- funda os alie- nac: cui ira- rus eft Domi- nusincidetin illam. 22. Prev. 14.
Bonis cflè o. portee deini- bus ienam probamrarri- dere.quilquis veniat, blan- dequeal.'o- qui.malècor- de conlülta - re, Bene Io- qur lingua. Weretriccm efle (imilein Jentis conde- cet.quemqiie hominem at- tigerit, profe- üb aut ma- lumautda- ttinum dari. P. Truc 1. t. Ter. 2. 3. |
|||||||||||||||||||||
|
i Mare, Terra, Coelum , Di voltram fidem r fatin' ego !
oculis planè video > eftne ipfus, an non eft ? istft. Certè is J e«< iseftprofeflb. KlHi 4.-3. rroDiiimroortales, qqam 1 can'picio, quarilliceft > T. Ow», 2, z. ' |
|||||||||||||||||||||
|
2, Teneone maxime animo exoptatam meo ?
|
|||||||||||||||||||||
|
3 Men' rot*3'> tam , qui firn ! T. AM. ;. $•
4 QuistuhomoejjaiU meamquiri nejoiii«ft: P.Mil. 2,j,
|
|||||||||||||||||||||
|
$-6§ X. Boeck.
Dat icker noch af kout. Moor au fuet converferen
En go noot uy t men hoot > ick wilt men kinders leeren,
EnfeghtheuralledoóghónTafelen baytvier,
Hoe da lief Msedeke, da Nichtje, kom eens hier,
1 Hoe hiet' oock ? T. Ick hiet Trijn Kernelis. M.Jóge trauwc,
Melieveke, daswoór, foohadick'toockonthaüwe.
T. En Mortje hiet Annejans. M. Goey vrauw, wat all verijiócks,
Wat deyf' ons courtoify, wat haddewer all fprócks
En difcourerenson ! z Moor falme fus ftae kaute
Inwindenflayckopftroót! kom, loótickmeverftaute,
Ghe zayt in may gewelt, gen fultme niet ontgoón.
I. BEDRYF. II. UYTKOMST.
F R A N C I S C 0. <JM A R 1'. E. , T R T N.
j.Damaynickoockwel, Möy, hebbickoüwel verftoón,
En ken ickauwe fangh, 3 dif vogeltjen is binne.
M,4 Hauch gay au backes toe. 5 Hoe kanfet oock verfinne ,
Die nobele Fortuyn! s Cofain Francifco, vriend,
Hoe komdeme te pas ? hebb ick aw oot gedient
Mé mayn prefentie, d'auw kamme feerobligere -,
7 Kom go we fómen in, en helpme Nicht tra&ere -,
Men vleefelaycke Nicht, men lieve Nicht Cotlain: 8 We moeten defe nacht en wa meer vrolaickzain.
T. Maer Nichtje 't wordt wat laet, en ick heb varr te loope,
Eer ick men flaepfté vin. M. Ghe fult hier blayve flöpe,
Das fweir ick op men fiel: wel, wa gefegh is dat, ■ .-■> >
• Sauw'ck ick ou lóte goön ? 'k fat liever oppen rat:
Om
|
||||||||||||||
|
&hominibus, fpem fperatam quoniam obtulifli hanc m'hi»
gratesago. P. Men. f. 2. 6 O Feftus dies hominis: amice, falve: nemo eft omnium,
quem ego magènunccuperem quam t& Ter. Em. 3- 5- P" |
||||||||||||||
|
: Morem liunc rneretrices habent fi qua peregriaa advenir,
iVogant cuiatis fit, quid ei nomen fier. Poftilla extemplöfe applicant, agglutinant. I'. Mctn. z. z. 2 Hic te Hare foris, fores quoi pateant Magis quam do^
|
||||||||||||||
|
mus tua , domus cum bxc tua fit. Ibid. 1. z. Irretivit! pido opportune te obtulifli mi obviatn. T. *Ad.i-i- ^u*
cam multis fermonibus, Sc blanditiis labiórum protraxit il- I quam potuifti mihi Magis opportunusadvenire quam adve- Jam. Statim cam fequitur quafi bosduttus ad viilimam , 8c | nis. T.Mofl. 3.1. ----O meacommoditas, ömea oppot"
|
||||||||||||||
|
quafi agnus lafciviens , & ignorans quod ad vincula tiahatur.
7. Prov. 2i, zi. v 3 -----Initite hominum plurimat Fiuöt franfènna:, ubi
decipmtuur doli<>. Atque scdepolineas plerumque elcaim-
pgnitur: Q^amii qmsaviduspoicat cfcam av.niter, decipi- turin ttanfenna. P. Hui. 4, ;>. Exorfa ba:c tela non male o- nininoefttibi. T."Battf, 'xi 1. 4 Tace fis modo. line me hominem apifci. P. Spii. f. z.
|
tunitas , falve. ----Non potuifli magis per tempus 1
venire, quamadvenis. P.Mcen 1.2.
7 Nunc operam poteftis ambo mihi dare, & vobis fimu .
P. Meen. 5.9. S Quando bon bene fucceffit, hilarem hunc fumatnus
diem. T.^AU.z.^.. Hodieapudmefis volo. Ter./ft**»-.1 • • s Egouepccafionem Mihi oflentatam, tambrevem,
optatam , tam inlperatam amitterem ï Ttr. £*»• 3- !• |
|||||||||||||
|
$ Divüm atque homiuum qua; fpeókitrix atque hera eadem
|
||||||||||||||
|
Klucht. 0p
Om eens dat ick men Nicht uy t Holland fie verfchayne,
Sau ick me dach geluck fien in de wiegh verdwayne
Met aft geboren is ? F. 't En woör niet rélayck. m. » Neen ,
Cofain Francifco, fie, foo way het met ons tween
Alleen niemachtigh zayn, ick faller meer toe hole,
De feeft moet nobel zayn, ick kansgenogh betóle.
T. Daer flae'ck gien twijffel an (en evenwel, ieget, Dit h htr?
't Siet hier Tvatjlordichjes, en V myckter Heat nne 'tjlett^) !'lvtn'
Maer, Nichje, datje't weet, men flaepfté die ick zayde,
Is 't bedde van men Mann, daer ick te nacht in lay de.
yï/.Was feghde doórPwaMann? r.MijnMann. yJ/.Heddene Mann,
En zayde ghay getrouwt ? T. Jae'ck feper. M. Bay St. An,
Gedoemelacche, Nicht; kenkandaniechgepayfe;
Ge prueft ieens of gh'ons kunt uyt ftrayeke met ou vayfe,
'k May n dat ick wa verftants van Moógdom heb, en van
De teeckene daer af, het zay in vrouw of mann j
Moor ouwer lieden ift, of Króy en is gee vogel.
T. Maer mijn mann ifler ien, en van fen ierfte vlogel,
Te wete fris en fix -, dat weet ick by de proef,
1 En fchicket noch te nacht te weten, heit hy troef.
M. En woór's tochdefe mann 't is niet t'imaginere
Dach ghay getrauwt fout zayn >Thoe ick 't confiderere.
Woór is hay evewel, indiender eenen is.
T. Ick feghje datter ien flux op fen beenen is,
Die mijn me maeghdom nam doe 't pas gaf, vijfthien weecke
Na WormerBiefte mart, nou twiejaer overftreke.
M. Woór is hay dan noch eens ? Ké, helpt ons uy tten droom.
T. All is hy nieuw etrouwt, hy bruft niet naer fen Oom,
Asaeregeckedoen: hy houdje voet byfteck, Moer,
En 't vrouwe goed op zy : Als elck op dat befteck voer,
Men fouw wat min verloops in Schippers huyfe fien,
Daer't nu wat kluchtigh gaet, as 't wijf te langallien,
Gelijck de nieuwe Nonn, in 't Cloofter na dry dage
Van 't dack af Mans wou fien, na Mans begint te vrage.
M. En ick en vroógh ou moor noór eene Man, me kind,
Ké brenghtem veurden dagh: 3 is 't ouwen beften vrint,
C c c c Hy
a Kam egomet fum hic, animusdomielt. P.^al.t.2.
3 Tibi ille unku'ft > roihi etiam unico magis unicus. |
|||||||
|
'
|
|||||||
|
hodie convivium. lta me Dn ament > lepidc accipiemur.
~- Qmsquispretcreat, couiillaium volo vocaii. P. Stieh. j.4. |
|||||||
|
T. Cupt. I. 2.
|
|||||||
|
ƒ70 X. B O E C K.
Hy fal de mayne zayn, das fweir ick bay men eer, Nicht,
En das me liefte pant. T. En mann die hierop 't veer light, Niet wijt van't Hooft vollBiers. F. Het Bier-hoot, wilfefegge. T. Van 't Bier-hoot, (noemjet foo ? ick ken hier kaey noch breg^e) Dat 's mij n Man. M. Ouwe Man, en hier, en aen de köy, En weet ick icks niet eens ? F.r Moor dit Tvil hopre, Mby ; Tufdnr, haer wat Duvel, keure Man hier in Stadt! M. STvayght toch, Hunne. T.jae dat 's Claes Gerritfe, mijn Mann, en mann der manne. F.2Perdio, 'tfalhonde, Moy, enivayzaynvanonsjluck. M. Och arme kreupele, hoe roockty oon een kruck ? 5 Woor bleef ick obt veurjloon, Ttoèr hedde da vernome ? En in wa qualitey t is Cofayn Cloós gekome ? T. Hoe hietje dat, quae tijd ? 'k hoop dattet goe tijd is: Maer dat hy qualick tijd om t'eten heit, dat 's wiss, Soo befigh liet ick hem van ochtent met fen macker. Dandatgaetfommesföo, as'tCorevanden Acker, De ladingh 't fchip uyt moet: en dits nou onfèn Oeft, En, denckick, mieftedaen, wangt't waflerdappernoeft. M. Ick vroóghde nó Signor Cofayn Niclós vocócy; Nou dunckme, Nichteken, behouwens ou goey grócy, 'tSal ene Schipper zayn. T. Watdochjedathy was, Een Velleblooter, of yet van de vuylen bras f Neen trouwe, kindertjes, 't en leiter t'ongfent foo niet: We gaen voor Burgers uyt, en van de befte; fbofiet. M.4 'k Hoor mé contentement d'eer van mayn naefte bloet: Moor, Nicht, nou ifleryetdat ick noch vróge moet; As ouwe lieve Man in Stadt komt te vernachten, , Ick hoop haydoeget door lie van condicy plachten j Woor is die Herbergh nou, op dat hem Sr. Cofayn Francifco veur may eens ten dienfte mach gae zayn, En kuflèn hem de handt. T. Wat fouw hy daer aen kuflè? Se bennen bey bepeekt: Ey lieve foete fuiTe, Breeckt daer je hooft niet mé: we ftaen niet op die fnof. En foockje fen lodjys, dat's in fen eigen hof, Sen eigen hout, verftaet, fen eigen ftijve Scheepje: Daer is hy Baes, ick Vrouw, daer in beftaet all 't fleepje. ü/.En
i Occi&efthïcres, hacret hoc negocium. P.PfenJ. i.;. j pacïo & quantas fokam turbellas daie. P- pf""1' '' \.
ïEtego&tu. P h. quid & ego & tu ? TR.Periimas. )----Non metuo. ----Dum quidein hoc valebit pectoP" "
f. Maf!. 1.1. j dia nieutn. V. litccb. 2.. z.
% ScU tu <]iiidem> herde, mea fi commovi Gaai quo 1 4. Magnaravoluptatcmnuncias.
|
|||||||||
|
:-. ^*.~i*-.*^.
|
|||||||||
|
.............-.
|
|||||||||
|
M ~-^..—*-a
|
|||||||||
|
Klucht.
|
|||||||||||||
|
77 i
|
|||||||||||||
|
M- En fou Sr. Nicolo Gerardi ons Cofayn,
T'fcheep flapen, daer'ckickwoon? 't en fal veurwaer niezain,
Het zay ou lief of leet, ick fal hem fenden noyen,
All ift wa verr van hier, mé fal 't hóft overfchoyen :
Te minfte fal hy nó fe Vrauwke kome fien ,
En dan, foo'tfpreeckwoortfeet, in't loven en in't bien
Vergaeyeren deLien; dan fal hy meuge kiefe,
Wat dat hy in mayn huys föu winnen of verliefe,
By 't fcheepfe logement: Da floon ick ou bekent,
1 We wóren eertayts wel wat heerlickergewent;
Moor mette quóyen tayt goot elcken een ten achter.
So wel den Aigener as fënen ermen Pachter:
En offer wach gebrack oón ons miferi, Nicht,
Deef' erme Geeftlickhay t móckt eerft ons beurfen licht,
Endan fendt ons 't Caftieel fayn' Sefiores Soldados,
4 Die wille zay n ge kent voor Hidalgos honrados,
; En bedelen ons vaft de lefte ftuyveruyt; Soo weurdt den Beurger hier geplundert tot de huyt.
* Noch fchietter evewel wat over, fou'ck ick hope, Om een goey fchotel veurgoey vriendekens te koope, 5 En dan noch e fócht bett. T. Dat magh fpel leefe, moer
6 Ick ben van me'compas, of 't (ieter hier niet naer.
Ja wel, je meught men Man doen keume, maer doen blij ve,
Daerfieckje niet voor an, all waerje nietje vijve: Hyis t'ienfinnigh, waere Nichjen, ent'ienkent. ^Onkennis mócktonmin, feegh't fpreeckwoort hier ontrent, Ghefult hóft anders fien; me jongwayf goóter hene, Die kan wa klappen, en isfróy difpoft van beene. T. Wat wouwj'hemenjong wijf toe ftueren? fbetjes, Moer, Speultmitdatkunsjeniet: ClaesGerrtfeföócktgienHoer, Ick ben hum Wijfsgenoógh, en jonggenoógh van lende M.7Nichtexcufeerme, 'kmaynickfal meMaifTenfende, Cccc 2 Men
|
|||||||||||||
|
By hAtrfil-
vtn. |
|||||||||||||
|
li, Eft domi quod edimus. P. Pan*.;, i. Eft, diis gratia.
Et undehacfiant, & adhuc non moleftaPunt. T.sAi. i. a. „f Siquidero potes efl*e pati te in tcpido toen Inlocolepidè
ftrato. P.Pan. 3. ?. Beum virtutc, uttranscuntem hofpi- tioexcipiam, »pud me eft comitas. P.Mit. 3.1. (1 Ita mihi hic male convivii fetmonifque pertsfiim eft.
P.Mofi. t.4. 7 Atquiegoiftucaliovoifnm dixeiam, Non iftuc quod (tl
infimulas. P.^iul. 2 4. |
|||||||||||||
|
t —~Imo in ea quidem antebac etant: Nuncnobiso-
"iniaeïcidcrunt. P. Kcfl. 3. i. i Genus hominum, quieilê ptimos (ê omnium rerum
TOlunt, occfunt. r.Sm. i. x. 5 Ubi migigerulis rcs foluta eft omnibus. Ibi adpoftre-
*am ccdit Miles xs petit. P.^iul.^. $. Impranfus nailea a,1,ï> Kcenfetdari. Itii. \ *■ Niii n p'.oipeihvii eft inierea aliquid. T.Ht*nt. z. 3. -taajeaquo.-noda cunjqa*, qaanquamfumus pattpeicu-
|
|||||||||||||
|
ffi X. B o e c k.
MenMoórt, hoenuemdegayt? mendienft-moógt: hoe gentiel
Valt oulie fproóck bay d'ons! das fweir ick bay men ziel j 'k Will noch eens nó dalant gae wand'le menen buyck voll, En leerenfe correct F. Soo, vultfe kapp en huyck voll, Say neemt all veur contant, goey Moeyer, wammer feet, J Flus en verftond ick's niet, noudunckmedatick 'tweet, Wat dafle veur heet, Móy, die loofepray dcrpraye *, 1 Se fal de Man, as kax, al fukende doen mayè} Soo dammem niet en vindt, en ondertuflèn hier Her nóyke nóye deur gewelt va Wayn of Bier : 3 Moor ick fal mé doen, 't jan, en nóyen oock me nöyke Op may fatfoen. f er Dios, * dit Hollans Papegóyke Sou ene Cavalier noch all befchieetdoen : Veil Is veil, en vlees is vlees ; mcór Hollans, pays ick wel, En Bróbants fchilt all wat; me moet van als eens pruve. ~~M. 5 Was fitt' en fantefeert ? ghy moet ou nie bedruve, U~ Men Uffrauw Nicht,6 Cofayn fal cito bay ou zayn > ? Kom, ondertuflèn ieens en teughsken Spoinfle wain: Ghe zayt licht mu gegoón 3 das fal ou waf ferfróyen. 8 'k Heb ick ons hoot veur hoot e kiexke loten bróyen, En dan ene Capuyn met Oefters geftoffeert, En dan ene Kalckoen mé weurfte gelardeert, Qnem tu af- En dan wa Sneppekens > twee koppeltjens Patrayfe, fervaieiectè, En dan waklavVebeents, en, omoueenstewavfe IC 3 UiLi '-'1 tlt » ' ^"^ r-» ■
voles, £lcd Hoe'tBróbantstractementtewerckgoótj s waCardons
Sf Wa Celeris méfout, en oly; da bay ons
decct. Apud \yas feer |s in cftiem. IO en, om ou te vermóke
nienfam pie- , r r r ,,
num homii.i Me war vanetayts va lpaylen en va fmoke,
toftrumde- , ' ' ' Wpb
|
|||||||||||||
|
liges.
|
|||||||||||||
|
i Modo imellexi quam tem muiier geflèrit. T. Mil. 3.1. [ ritudo ? Cifi. 1. t. Mitte jam iflaec: dateftodiemihisÖ-
|
|||||||||||||
|
porge frotnem------Hodie modo hilarem te&et.Ter.^A«d-s ■ ?•
<S ïriiis tua opinione hicaderit : bonum animumhare-
'T'. .^fl?/'*. 1. 3. Etithodiètecum quodamas. PUut.ttr.i^- Hlum tibi (alvum affuturum eflê hic confido propedicffl' r' Haut. 1.1. lam faxo hic etit.-----ut hunc hodie diem 'ucu'
lentum habeamus. P. Ep. 1. 2.
7 Tii me curato ne fitiam, ego tibi, qaocr amas. jam "u.e
adducam. P. Curc. 1.2. Totate tecum colhbitumeft mini' |
|||||||||||||
|
Qujdquid incerti mihi in animo prius, autambiguumfuir,
nuncliquet, nunc defscatum eil P- Pftui. z. 4.. Nimium rtftivam muiier operam prabuit. P. Mit.z.6. Nunquam quivi egoiftucintelligere. Vah.confiüum callidum. Ttr.^indr. 3.4. pro Dii hnmortales! mine ego teneo , nunc fcio quid fit hoc negocj. P. C*pt. j. ƒ. Etiam jam dudum fuerat ambiguum hoc mihi, Nunc non eft. T. Hic. 4. 4. X Ei nos ftcetis fabiicis, & döftis dolisGlaucomamob |
|||||||||||||
|
oculos objiciemus, eumque itaFaciemus, ut quod videiit, P.Mofl. 1.3
non viderit. P. Mii.i. 1. I 8 Nunc volo oblbnare, beneut ,ho(pes> tevirtuteextua
3 Suamquifque homo rem meminit. P-, Merc. j\ 4. Mei domi accipiam benignè lepidè , & lepidis viftiWJS
4 Adhinnire equulam poflim egohanc, fïdeturibli. PI. ,P. Mil. 3. 1. '
frtgm.Clitel. I s Aliquidfcitamentorumde foro. P.Men-i-1- 5 Quid eft quod volutas tutetecum in corde. T.MU.ï.%. f 1 o Bene obfonavi, atque ex mea fententia BoEUOt ant«P°"
ileusoculus.—quid eft, cedo, te obfeao tam abhouet hiia- namprandiumpranforibus, P.Pan. 2.av |
|||||||||||||
|
K i ü c h r. f7$
Heb ick met ieenen oickgéfonden om waf Viss ,
EfnékéSalmsof twie,eneuske, footer is,
E Kerperken, om droigh innen fervet te winde,
Wa Spierings, en wa Pofts, en, foomet kan gevinde,
Waf verfTe Cabeljau, wa Schelvis, wa Plódays,
Wa Bot, wa Tongeskens, diem' elders het Pótrays
Gedoopt hé van de Zee: en foo voirt. F.! Is da blófe l
1Möy, fchayder noch niet uyt ? M.3 Wameugdegayftoónrörfe*
* 'k Weet ick wel wad ick fegg. 'kjfien 't oón ou oogskens licht,
Ghe fit all vatten payfl:, 't fiet hier wa droogskens, Nicht j Om iöo veel pottekens van ó vend te doen koke: Moor ftelt dat uyt ou hoot, da bróyen en da fmoke
En hau we way nief van, 't is ene vuy len bras,
En mócktons huyfeflechs tot rokken fmcer en as:
Soovindew' ons gerief in hondert bróyeraye:
Nicht, das de fuetftevont van ouw en nieuwe taye:
Gen fpreeckt moer, en ghe fiet oufchotels werm en nett
('t Goot as en Toiveray} gebrocht en op gefètt,
En al met order, fróy, en met refpe£b. T. Met fpeck, moer>
'k Mocht lije dat hem fpeck, as koeftront, in fen beek voer,
Die 't eerfte fpeck beftong te fhippre tot en riem,
En naydet quanfuys deur 't geveugelt met; een priem,
'k Magh toch gien fpeck. F.5 Bat iffefeen diegoedisy
Mary, verftondet "Wel ? M. 'k Segg dat tergeenen bloed is >
K^lsghay en zayt, ft o ftill, en lot keur al begoon,
* Sefitt en fitter eert, da ft timer beft afoon,
Bay fteurpkes jkl.de TMttt m 't hootgeréke. Lief ke,
Of ou wat over quam, hier bay ftoógetgeriefke ,
Ge weet wel. T. 'k hebb gien noot -, 'k fou t felver feggen, aers,,
We benne t'ongfent all wat miefter van de naers,
En van die angdere gelegentheyt. F. Jo trouwe
Asonsvolck, paysick, en as mieeftendeel de vrouwe.
M> Wat hebb ickgroit abus.' ken hebb ick niet een Ay
Op tófel g'ordonneert, nieten iuete Paftay,
Ccce j Niet
i Ingentem confider.tiam ! numcogitatquid dicat ?num 4 Sineilsloqaime. P.Tf.%<i. Ludone ego hanc ficetè ?
qiiscoloipudöris irgrrum ofquam indicat \ Ttr.^And:;. 3. nanJquafa&adixi, omnia huieFallidixi.' P.Car. 3. j.
1 Ecce autem de imegro. Ttr. *4delfh. 1. z. At te Jupirer j Na: ifta berde magrio jaro conatu raagna nugus dixerk.
«iique omnes peidant cum condimentis tuis, cumque tuis T. ffiaut. 4. 1.
mis omnibus mecdaciis. P. Pfiud. 3.1: é Nam, utaüa omittam, piti(&Bdo.modonrihiquidvini
3 Malum quodifti diideatque omnesdaict, Itarotacon- abfumpfit! T. Huwt. 3.1.
"Wperturbatpetiiffijmè. P.McJl. 3.1. ■■'•■•• |
||||
|
774 X. B o e c k.
Niet en Amandel-toert, en fulcke liefflayck haykens.
F. All weer on? M. Moórembayt, door hóire noch paftaykens
Va Mergh, va Sweferkens en Hónekammen toe.
T.t Ye doet al te veul kofts: 'k wort fchier het ete moe
Eer't op de tafel komt. M. Is'tniewoór, maCoufine,
't Is wa Signeurioól, moor woór toe kan 'sgediene,
Soo veulderlay gerecht? dan't is hier de manier,
All en tra&eerde moor ene mens dray of vier.
T. Hoe bril fel onfe Claes ftaen kij ken op all 't ete!;
1 'k Wouw om en ftooter dat ick 't hum kon late wete,
Hoe't hier eftelt is: Nicht^ fel't noch langh lijen eer
Men alderliefte keumt, en keumt ye meit niet weer ?
M.} Allpropelayck, mélief, we kunnen noch wel proten
En urken eer hay komt: 't zayn all wa langer ftróten
As d'ouliens te Leirdam— 4 'k will fegge, te Noordam,
F. Wó magh den bottekroesftoónrófe, 5 feghtSaerdam >
Ofge vergalt den Bott. M.6 Te Saerdam will ick fegge:
? 'k Was door wa befïgh memmen fchotels t'overlegge . ;
Die 'ck ou mé kzs en broit moech geve veur deffert,
Veur't lefl, veur lacker ding. 8 Moor drinckt eens uytou hert,
Eer dad ick door af fpreeck: de Way n en fou nie fmóken
Op futigheit: en fou dippotteken uyt roken,
EerdaCoiayn Nicloös ons fluskens overkomt,
Soo mofter anders oón. Nicht, hedde wel gefomt
In oulie land, of op e ibmmeke gedroncke ?
Daggoót hier föo gaglioórt. fie Sr. Frangois ieens loncke,
Hay wouwou wel te layv: en hay kans pertinent.
Kom, lack'ren dief, fit neer, ge fayges wel gewent:
Dach geit ou memme Nicht, en een, twee, dray, vier kuskens
Sie, Nicht, fbodoemehier-, way leeren'tvan demuskens:
Nou doe beicheet, Coiay n, ick en ben oick nief vies j
'k Waghs van u liede weer, en bieme gee verlies.
/• '.. . ; .; ' •■ , ï - ' 7 Ba
! Jtdepol convivii fut eft. P.Sticb. 5.4.. At tibi tanto I 4 ___Ah, non id volui dicere; — perperam ia* <il1"
|
|||||||||||||
|
dum , hercle, fabulór. T. Ctf. 1. é.
5 Perdis rem, tace. P.Mofi. 1. t.
6 Vah ! tandem redii vixveramin viam. T. C*f-t.(-
7 At indiligenter hic eram. P. Uil. 1. 1. a'm' «tw»
ïffttfvipyM. Lamb. h. <s At interim-----cut hic cefiat cantharus. P. $?*?■ f'.fS
Age circumfcr mulfumj bibere da ufque plenis caDthan*.
|
|||||||||||||
|
fuinptui eife, mihi moleftum eft. P.Mtl. 3. 1. Si certum
eftiibi, Commodum obfona, ne magno iumptu: mihi tjuidvisfateft, Ibid. x Quam vellem invitatum ut nobifcum hodièefïèt am-
plitts, ut hanctaitiam nee opinantiobjicerjm. Ter. Heaut.i.z. Dumillum modbhabcam mecum. T. 3. 1. Jam adetit. C. Quando iftuc etiti Ct.Non cogitas
|
|||||||||||||
|
hinciongulèeiTe : T.He*at. z. 't. j Jam diu raftum eft, poftquam bibimns: nimium diuncci
i iutcHS, P. Ptrf. j. 2.
|
|||||||||||||
|
\ .
|
|||||||||||||
|
K L V C H T. ej*
Ba foo, da klapt. is't uy t ? keer om dan op de nógel.
F. Waqtulme'tHollantsfnayf, Jekujifió dicht ashogell T*fcht»h*ir
M. 't Sal hier heft hoogergoón, Je bloejl al, fiede ivel? ie^'-
De Spoinfe Tenyn begint te blincke deur er veil.
I r.Nou mocht ick wel iensgaen, 'yeweetwel, 'tkennietmiffè, Die veul drinckt moet. zM. Jó, jó, fegh uy t, die moet veul pifïè. 2 Elck op fen vrayighay t, »'t is Kermis: 4 góde gay Dat hoexken om, me lief, hóigh wóter, goech getay. 7 I. BEDRYF. III. UYTKOMST.
<Jlt A R I E. FRANCIS'CO.
iM. Waflêghde nou va may ? ghen hadt flus gieen courófi,
Hedde nou beter moet ? F. Bay loy daers avantófi,
* Gay het den Duvel in: ken fachs me lieve noot -,
Hoe fuetjens valt P in 't nett I wel, das ieerft en malloot.'
Wefullenfe,/w-D/w, heelinonsklauwekrayge, '
CSoo wel en kanfetniet) en opper hem ontrayge,
En mókenf * achter ieen all diefróy noppequay t,
En plundre fchip en goet. CM.6 Swaygt, botmuyl afge zayt.
t)oórkomfe} eniettochieens, om Goeds wil, opper beene,
Hoedafïèknicke. .,
I. BED R Y F IV. UYTKOMST.
CM A R I E. T R T N. FRANC.
CU. Nicht, 7 wacht ou waf veur die fteene,
De vloer is ongelaick; 'k wacht no de Metfekr, |
||||||||||||||
|
Die fallem helpe. T. Wel, ClaesGerrtfe benje daer,
|
Sj vat Vrm-
cifco by het |
|||||||||||||
|
' Kom, Keuning, gemen föen: je doetme wel verlange> *»/*■
Maer 'k feitje luftigh weer verhaelen op y e wange.
Wel hey, 't en iilem niet: ick docht al by men zool, Hoe komt hy aen enpluym, deufe befuckte jool! Of
i Quofaturilblent. T.Öir». a. 3.' j denier quicquam, quam qua: mulieres faciunt. T. Mil. i. e.
|
||||||||||||||
|
6 Tace, parce voci; prada progredirur fbras. P. Perf. 4. s.
7 Cave ne cadas, afta. P. Mofi. s. 4.
8 Ita me dii bene ament, ut ego vix reprimo labra, ob iflam
rem quin te deofculer, voluptas mea. P. Cu f. j. t. falve ocu- liffimehomo. P.Curc.i.i. Meavita, mea medulla , mea feftivitas, Cue mes ocolos deofculer, voliipim mea. B. c». |
||||||||||||||
|
, 2 Es, bibe, animo obiêquere mecum , neque onera te hila-
m«dine. libera: funt sdes. P. Mil. 3. t. 3 Dionyfia hic funt Ter Hcaut. 1.1, Scilicet ita tempus
«"> faciiwaum eft. T.^td.s.%. * Iergo intro, flccuiieieft, ei rei hunc fumamusdiem.
s Malatu es beftia. P.'Bacch. t. 1. Neque eques, neque
f'des proiè&b quifqnam tanta audacia, qui «què ftciat confi- |
||||||||||||||
|
y7<S X. B o e c k.
Of is 't fen Corebloem ? F.l Ho! Pis al in de Blomme,
't Go nó debóinentoe. iM- Hay'n is noch niechgekomme, Moor'k hebber taying af, 2 we fullen em hóft fien : J E glósken op 't fucces van fen goey rays, T.4 Wel tien Beget, datisgoetijng, en'kmeughfenongwelkete, 'k Heb wat ruy m baen emaeckt: en wiljer wat by prate, Enfommemé, 5 Monfieur, kedaer, men backeshonck, 6Hoe'ck mier.an Claefe denck hoe dattick mierontfonck: Keraedje, Nicht niet dicht, dat gelje noch en toogje, Opfijngefondigheyt, kom, fpannevv'iensetbooghje All wattet lij e. magh:.7 lek weet niet hoe'ck et hep, Men keel beklaeghter van dit Brabantfe gelep, Quinego We fitten oock, beget, en pluyfen of we luyfde:: ,.' hm onuto 't Lijckt ofje gaere faeght dat Trijntje Nicht verhuyfde, KMU.Xquui- Suckflagh van bekertjesdouwjefe voor de neus: queadeome Hebjerghien wijerinye troor? vijvelegeux > i . Datgeldj'enTroytje, Frans, ofis't Fraacoys, of Fransje f
Sgu'abe" OfSt.Francifcus? hier, wat benj e voor een hansje? coiubitum jpm s jcjj ben a]j wachge wilt, me lieveke, mon Ceeur, rpimt Mo/f, Ickhieetj hoehieetickoock? 'khieetouweferviteur: En willew' eens van deêgh ? wegh metta layfter baxke > Doemeda dingh van hier, en hanget oön en taxke Veur vogeltjes in't Bos. 7". Dathebjewel, Kezijn, Enjefpreecktasen man: hoe kenmeluftighzijn En keume wijn te kort! M. Hadoór, s ken wils niet hpire Dame Nicht fegge fou da'cklick de feeft will ftoire j sjhnibt i° Fluytt op da rluytjen ieens e heken op de kunft, flly.f Cofay ntj c, ' k fchenck ou Glas en Way n, uy t goeyer gu nft. T. En lietje ? 't is edaen, ick hepper ien onthöüwe 1 Dat nobel gaet. wichey ! Wdhelmes van JSljjfotftee. M. Dasbuytentwayffel. T. Daer, dat gaet voor, volghmenae, Maer'tfluytjemoeteerftuytj niewaerGemanne? F.Jae. '■ . ,..' t. T. £»
|
|||||||
|
i HïcqniJemdcliiamentaloquitur. P.^tmfb.t.i.
■j. Pui is quidcin jam hicadcrit. TM. 3. 1.
3 Sa. Bene vos, bene nos, bene te, bene me, bene npftiam
etiam Stcphanium. P. Stich. 5.4. 4. liibe fi bibis. Sa. non mom erit apud me. lbid. Libet
& fdepol nülii tecum, nam quodtibi libet, idem mihi libet. P.Mefil.i. 5 Vah, quantb ultuc formofioi videre ( quam dudum.
T. Euii,^, 5. |
|||||||
|
6 Et quanto diutius Abeö, magis cupio tanto, & magis
defidero. T. 3. 1. 7 Itaque venter gutturque refident efuriales ftnas,
T.Ctpt.i 1. 8 Idenim quodtu vis, idaioatqueidnego. plant. A/«i.i.s.
Oh , ocellüs es meus , tuus fum alumnus , melmeum. P.MtJl.i.*. 9 Neque me perpetiar probri falfö inGmulatum. P-4i»- !•'•
10 Age, effiinde hoc cito in barathruin. propere ptolue
cloacam. P.Cmc j.i. |
|||||||
|
Klucht. y™
T. En wlghme nae, nae, nae,Joo fpraken aU de veugele:
Wat denckje, Nichje, heit en Schellevifsje vleugele ? Y gurcke, 'k weet daer fulcken lietjen of. — maer, hou, 'k Moft wat min fingen als ick wat meer fluyten fou. O Fluytje van der jeughd, jefelt by mijn vernachte, Gaetin. Maerienisghien: wiewild'renpaertjewachte? F.' De Duvel hooi depray, is da begut gefluyt.' — Moor 't ial hóft anders goón, ick fie wel dartet ftuy t. Ick wachfè, Nicht. T. Dats uy t: en aere. F. Sie waf veur ou, 't En is nie meugelayck ("houw, Nichjen, ick bekeur ou Heusfpel, me kint) 't en is nie meugelayck •, ten halve Sal 't hópre. wacht ou wat; 2 dees volle koey moet kalve. — Doorleefden bras. doórleetdeBeeftin'tKinder-bet, Wie wil gevóyer zayn ? M. Hoe ift, floir, hoe ift, flet? ""* ™ Hoe ift, Nicht Kótelayn ? waszayde doit? of kefde?
3 Is da nie meer genuchsdan yemant oit betefde ? I F. Victori, Móy} * de Stadt is in, 't Cafteel is ons, Seflópt foo valt, als looghfèmidden in den dons. M. Tfa, nou ón 'tplundere* depoirtezayn gefpronge, De finternellen doit. s ick berft fchier uyt men longe Valacche. .F.Still,feruert, M. Wallbuwfe rure. F, Sift !■ Ick hoir wat as en fluys. M. da denck ick wel; fe pift. F. Moor hoir, fefpreeckt. y. Kelaes, kela, kela, kelaesje. M.Se droomt van heureKloós.7:Noch—noch—noch ien gelaesje. F. Wa ploógh! M. \ En is gee noy t, daflal trax overgoón, De kiaers die flickert foo wat in de payp, de Moón Goot innen fwerte wolck, en fal nie licht weer fchayne Veur daddet mergen is. F. O Spóinfè wayn der wayne, Wa komd' ons wel te pas ï wa waft e nobel man, Die ou ieerft uy t de druyf in 't vat, en in de kan, En in fe kadtje goot.' waflayde fuet en krachtigh! Waflayd' e nobel nat! M. Sie door, fe flopt wórachtigh, Ofs' in de roife laegh. F. Soe doefTe toch: moor, Móy, In wadden roife! foey! M. Da'n floón ick niet ieens góy, Dddd Das
1 Hocvide, utlngurgitat impura in Ce merum avariter fau- j f Jamneerurnperehoclicetmihigaudium ITtr. Etm. 3. 5.
*P!enis. p. Care. 1.2. >% j Nunquamccaitorullodieriiiadaique, Nequehocquodrcli-
J Ecce autem, bibit arcus; pluet Credo» herdé, hodiè quum eft plus rifuruin opinor. P. Caf. r. 1 • .Nunquam a-de-
■c«'r.i.i. pol hominemquemquam ludificaiier Magis faceteviJi, & 3 Quibusnuncin terra meliuseft; 7> /Wj.4. magismirisrnoais. 'T. UU. 2. j,
* Salute notMatque utfeecapta perdolum, P, Baceb, 4.9,
|
||||
|
578 X. B o e c k.
Das goet te knyflè: kom, k6m löt ons 't fpel beginne:
Ieerft defe fulvren riem : dóór fou'ck ick lang veur fpinne Eer ickem over wonn,—nouw defe gouwe knopp: Wa droes, het ding is fwoór!—nou w de muts van de kopp: 't Is al fay n lay way ke: da weet ick wat te leere, t Da may wel vuege fal: 'k fal ick 't accommodere, Al woórt veur en Princers: nouw 't layfken uyt: houw vaft:
Hoe ftóde foo ? treek ftayf. — 't Sloóp-layfke van damaft ?
Neen 't is moor filofel. ' al goech genoech veur dach geit >
As ick 't niew móke fouw, het kofte mennigh dach-gelt.
F.1 Sie wadden Beurftjens, Móy, waddenen boelem, fie,'
Me fouf' op ete. M. Sot, wa maynde dat de die
Wa meer zayn as de mayn ? 't Is all veil as en ander.
F.3 Moor fie, fe ftoón foo ftayf, foo fróykens van malkander.
M.4 Nouw go foirt, leurefoós, wen hebbegeenen tayt,
Om foo te futfele. hier, Hannen as ghe zayt,
Licht defe plagg wat op, 'k en kan de knoip niet vinde
Van heure veurfchoit—ftill, ick moetem wat ontwinde,
Het is hier wa verwert. —door is 't los: nouw den rockj
Den rock los. woor'sdefpleet?— Ba't is en ronde kloek:
Francifco, woórs de (pleet > F. Da meughde gaylie wete,
Vcrftoón ickmayda ftuck, of ben ick ick gefplete?
M. Hier ifle, recht veur in : wie fou dat róye ? wel,
Dib Boere kleet is ee mirókeleus geftell.
Moor, Frans, das een-en rock, das löke, das zayn koirde!
En wadde voeyer■'? fie waddenen boy! ken hoirde
Van all men leve noit van fokken properhait.
Nou 't zieltje, bay men ziel. woór is dat ope ? bay t:
Woór is difleheurke; veur, of achter, of ter zaye ?
AU mé veur, das en klucht! hoe wetenfet te fnaye,
Die botte Hollanders! F. Stoón d'oulie door nie mé ?
M. Ou luft te koute. treek. F. Wacht daddick niet en tré
In defen hutspot hier. M. Kom, lótf' ons waf verfchuy ve.
F. Wa ploógh, hoe ftincket hier na vers geperfte druyve!
|
||||||||||||
|
llf-
|
||||||||||||
|
1 Bene res noftra collocata eft iftoc mercimonio. I ^ —— Eja, corpusquojufmodi! — velpapill* qu0)
|
||||||||||||
|
modi! P. %»d. ï. 4.
4. Mi homo , obfecro , alias res geris ■ ego '.""..,,,
res mando. P. Cifltl. 4. i. Quin tu iflas iwttis inw • P, Moji. 3.1. |
||||||||||||
|
2 Adepo! papillam bellulam. P. C«f.+. 4» Quahabitu-
do eltt&fpotis! Tst, £«n. 2, 2, |
||||||||||||
|
■ wrwïvi ,. :■■ ,|.^...i..i.,..,..,^------:,..—j-^^g^Jt^^i,
|
||||||||||||
|
Klucht. ^7p
M. Hoevieskens zaydeFrans.' door is het zieltjen uyt,:
En, par ma foy, dat is bekans den beften buyt.
Sie wad en dertel goet; dóór en gebreckt moor bray noot,
Ses of acht in de fchoit. as diffolck in de way goot
Ift dan fus opgefchickt ? treet das foo deur den dau w ?
Lot fien, is 't langh genoegh ? — jöt, moor 't is wat te nauw.
Ick ben wa corpelent bay heur. wa magh ick fegge ?
'tlsruym genoegh gefronft, me fait wat uyt doen leggc.
Nouw koufebande los. F. Das may werck. M. Juft, Monfèur,
Ghe wilt wa fnufFele. dóór, góter dan mé deur,
Ick fchencks ou. F.* Is dat all dachgeme maynt te geve
Veur men getrouwighait ? * ken kom hier nieche dreve
Op ene ftroy wis, Möy, 'k heboock e woort in 't vat,
As recht fal recht zayn, wel, was feggen is me dat ?
M.3 Alpropelayck,+ 'ken wilmemmene vrint nietkayve.
Treckt bay haer kouflèns uyt, ick falf' u loten blay ve,
Ick ben ick wel gekouft, en rayckelayck verfien
Va fulcken koomenfchapp. F. Das woór: moor lot eens fien
Door zaydebroóf geboirt deureenen jongen bófe,
Datifler ieen, das twiee, en 'tzayn goey faye hófe.
Ha, ha! M. Ghe lieget, Frans. F. Ick lieg het ? 't is feer wel,
Ick falf* op ó ventuer gó trecken over 't veil
Van bay men beentjens: 't jan, hoe fal ick ick bragere!
Nou magh ick ommers bay degroote comparere.
Men liaerfen zayn foo out en lbo dickwils verlapt,
Dat icks me fèlver fchoóm. lm. Wa ftóde gay en klapt,
Hoe kan en Vrouwe kous on e mans bieen gepafte ?
P. jo, jo, 'k weet ick da wel; me fal'er e ftuck ón laffe,
Va Plets of Ermezay n: de Broecke zayn nouw lang,
Méfal de Vrouwlickhayt nie fien ón menegang.
'k Ben ommers wel gepóyt, en feurgde gay foo verr niet j
Lot may men goefte vray. LM. Moor Iiede ghay die Sterr niet ?
Flus ftondf' ons over't hoot, nou ftöfte nues: 't vveurt loot j
Mé dunckt Hanneken euy t is foo lang op de ftroot, '■-■■ ■■■■-■■ /
: ,; Dddd 2 Datte
|
||||||||
|
3 Nimis iracundè hetcle. f. Min. Ihid. qui tibi lubetraihi
malèloqui ï T.Epid. 1.1. 4 Fotius quam te inimicum habeam, faciam ut juflèris
Ter. £»»■!. 2, |
||||||||
|
i Heus„_ecquainiftacpatsineftpracdamihü P.Af«i.i,ï
"oraetentioptumèhaccinepretiiredditur! P,*Afin. i.z. '* Ratane me fichominem eflè omnium minimi pretii ?
eMil.z,c. Tume bene merentem;tibihabes delpicatui- '■•««».+.,». ,i , \ .. . imïiUa . :, . |
||||||||
|
^8o X. B o e c k.
Datte nacht flay te goot. * we moete floot go móke'
Hoe dawe dees figuer met ieere qüay t geróke. F. * Das toch woór evewel, of * die fiel, heure Mann, Heur fpoorden op de locht, as wel gebeure kan, Waflbuwe móke ? 'tzayn befuckte ftercke fchelme, Da Woterlands gefpuys, fè fbuwen ieen verdwelme Medden foufflet of twee; heur veuyftezayn te hert} * Men luft nie van die koft, 'k en fueck geen hópermert.
M. Wel, hedde geen rapier, en zayde niet e Krayfman ? JF. 't En fé niet, e rapier: al winnetall de prays van Meeftall' de wópene: die dieve zayn tefnoo; Se trecken ou e mes twee (panne lang, of foo,
En vallen deur 't geweer, en fnayen een te fchande.
M.Jö wel, ken weetnief vrint, me dunektme heet oick hande.
* En daddet may veur quam, va wie 't oick woór^k iwsert,
'k Sou: — ick en ben ick toch van e mes nief vervaart, Da weette wel. F. 'Tjan3 Móy, 't mes mochter oick nd wefe.
6 Moor dis al weer gekout as woórder niet te vreefè,
As fóte way bay 't vyer, en góve vray ers euy t En vrayfters mette Tang, en ick vrees datte Guyt,
Die nou Ce Wayf al mift, indien hy niet heel fat is, Heur gangen nö vórft, en met alle man op 't pat is, Om f' uy t te vinden. M. Toch: en me waffrógens Frans,' All woude va Parays nó Roome, door is kans. 7 Moor zayde ghay geruft: 8 'ken heb ick fulcke puntje
Van doóg niet onderleet >'k en he bkks in may muntje |
||||||||
|
j Iftuc eftfapere, nonquodantepedesmodbeft, videre,
ftd etiam illaqua: futura funt Profpicere. Ter. *Anir.%.+. Ne capea pra:da capti praidones fuant. P. Pfeud. 4. j. At enim nihil eft, nifi, dumcalet, hocagitur. P. Pan. 4. z. Igiturid quod agitur hic primum prïvotti dtcej. T. Mit. j. 1. Neve permanet palam hzc noftia fallacia: Nam doli non doli funt, nifi aftu colas, ftd mahim maximum , E id palam provenit. P.Ctpt.z. 1. ViCo opus eft, Cauto eft'opus, er hoc fobnè lïnearbitiis, Accurate hoc agas, dofte £e dili- genter. itid. z Viderevemmatque itauti reseft dicere. T. Heaut.^.t.
Atque -.tdepoi, quanquam nequam homo es, reélè mone;. P. Pfiud. 4.4- 3 Dum iisc memo , metuo n« ille huc harpax adveniat.
P. Pfiud. 4. 3. Mihiquoque asdepoljamdudum ille corper. frigefacit. P. Pfiud. 4. 7, 4 ----QuMmihi opus eft — eum iisgererebellum?cum
sibil.quamobiemfaciain, meiuifièatbitieï.? Minimèlno-
|
||||||||
|
lo turbas. P. Stick. 1.1. Nêque ego infinio, ncque egopu-
gnas, neque lites cupio. f Uut. Mm. j. ƒ. j Virum menatam vellem : Egooftenderem. T.Tb.s-i'
Quinunc fideturmihi, Ut ego unguibus racilèilliinoculos involem venefico. T. Emt.4.3. Vah, quibus illum iareia- rem modis ! T. *Ad. j. z. 6 Sed verba hic racio, qua!! negotii nihil fit. P.^ttt-t-1-
— In hüjuimodi negotio Diem rerere, (ègnities me'a'"• quamvisfermonespoflunrlongi texier. P. Trin. 3.3- 7 Potin' ut animo fis tranquillo } Ch. quid ü anirtius flu-
<3uatï? Ev. Egoiftumin tranquillo 3e toto iïftam tibi, ne ti- me. P.Mtrc.f.i. 8 Jam inltruöa funt mihi in corde confili» ornnu
T. Pb. z.u. In peftore eondita font, meditati uint doli dotie- P. Pftud. 4. u Itaque ego paravj hic intus magnas aitbf nas. P.Mil.z. 1. Diacogitavi: Argumentaque in p«tu5 multa inftitui Ego: atque in meo corde ——eam rem vM«»a- vi, & diu dilptuavi, P. Hefi. 1.1, |
||||||||
|
Klucht. ^8i
Wel draymoól overmunt en om en torn gewent.
»'U Sal ick 't ons klaere, man: en vrieeft nie veur de Vent. j. * 'k En vrieesnoot: moor ick may 'tperayckel, as 'tgezayn kan. Mjèghe wiltfegge, Moft en vindm'in geen azayn-kan. 3 En gh' hout veel vannen heuyt die hieel en onverlet Geruftekens en wel gó leggen in heur bet, Hefte. ♦Engh'hetgelayck. F.* Nouwvoirtj fpreeckt toch eens euytte
«Hoe fuldet móke, Móy ? M. * 'k Heb ick den alderbefte En de fubtielfte vontdieoot euyt vrouwen hoot Te veurfchayn is gebracht. F.8 Ghe helptme euyt men doot -, 'Kemelief Moeyerke, '° watiftveuren inventie, Het is e wonder dingh van en quóy confcientie; "Mediincktwoórickmekeer, 'kfïemay dien Bedeter, Dien Bogger, dye Fiel, dye Schipper achter ha?r, Medde mes as e vliem. M.lz'k Sal icktem wel ontlegge. F.13 Ke fègt dan. M.l+Bloyen euyl," 'ken wils ou noch nies fègge, Ghe fullet fien. kom hier, lót ons dit doye layf Gó flarppen uytte vloer,1S om offer mann of wayf " Qyam kloppen aen men deur, dat hier veul 's nachts te doen is. F. Van dufent tegen een dat didding heure fchoen is; Befie, wad e fatfoen l M. Neen, 't zayn heur toffele -, Door fleurpen fe foo mé, dach goe fbo fchoffele, As quómenf' euy ten bet. 't Paft wel bay faye kouflè, Nie woór ? hoe fchickt daf volck de fchotelsnó de foufïè! Kom oón, hef op: ick hier, neemp ghayfe bay her hoot. F.Wat ramp, hoe weegt dieTreuy! M.Nie woór? all woórfe'door, Dddd 3 Sen
|
||||||||
|
10 Age, age, etdo iftoc tuum «onfilium, quid id eft.
Ter. Hiaut. %. z. Oblecro te, loquere nunc, ubi fit. quid ta- ces ? die. enecas me miferum tua reticentia. P. Kin. j. 2. Reperiamusaliquid calidi conducibilisconfilii. T. Epid. 2. J. 11 Nam milii horror mem bra miiêropercipir.P.^wpi. e.t.
Namillequidemaut jam hicaderit, credo, hercle, autjam adeft. P. Epid. z, 2. 12 Jam fic fino, Iratusfir: ego ne quid noceat cavero.
P.Pf.i.j. 13 Qujn tu eloquere. P. Epid. z. z. E. Ac imperti me
quod commenta es. 14 Ablurdè facis, qui angas teanimi. P.£piH.*.j.
1 j Ta. Tace, duin in regionem afturiarum mearum tein-
duco, ut iïias Juxtamecum mea confilia. Plaut, Mil.i.z. Ego enim dicam turn, quaudo ufus pofcet: intetea tace. P. Mil. 3.1. Poft iftuc veniam. T. Heaut. z. 2. Tempori ego faxo föes, nolo bis iterare. P. Pfeud. 1.3. 16 Ne qua obeam fufpicionem difficultase»eniat.r.£^.j.2.
Iri-atdicslam iftaru feorfim concludivolo, i'. Epid. 3.3. |
||||||||
|
i Egoefliciam qusfafla bic turbavimus, Frofeftö, ut li-
queant omiüa & tianquilta fint, neque quicquam nobis pa- riant ex (êiè incommodi. P.Moji.z. i. Perfecluni ego dabo boe ncgotium. P. Cijl. a. 3. Ego hoc effeftum lepidè tibi tra- dam : tace. T. Care. ^AH. 3. Egoexpediam, fine.T. Fb.i.j. 2 To. Nihil periculi videtur. Do. Scioiftuc,fedmetuo mi-
ni. P.Perf.^.y. 3 Tu quod cavere poflis flultum admitteie eft. T. Eun.4. 6.
4 Utrum tu cum malo libentius quiefcis, an fic (inc mnlo,
ficopiaeft.» P.Rup. 3. j. j Sed, quarfo, ambages, muiier, mitte, atque hoc age: Elo-
qsere. P. Ci/l. 4.z. Obfecro te, quamprimüm hoc me li- berametu. Tir.UntLi.%. 6 Quam tu rem a&ura, oblêcrores ?• T. Bun. j. z.
7 Feftivum facinusvenit mihi in mentem modö.P.Po».5.2.
Confilium,quod cepi,re&um eflè & tutum(eïo.T.Hèitur.z.z. * Voluptatem magnam nuncias. T. Httut.v. z.
9 Eloquere,utquodegonefcio)idtecumfciam.i'.i,y«»rf.i,l. ««patticipes nos mstfapitntiaj. Hl. Epii. z. 2. |
||||||||
|
/
|
||||||||
|
ƒ82 X. B O E C K.
Sen mocht nie fwoórder zayn. F. En foufet wel niet wefe ?
M. Ghe zay geck. /'. Sondergeck; loot fien, hoeftooter wefe? Niee, niee, fen heegh gien noit: fie door, fe bloóft, de pray, I Als foótfe voor en kom met hieeten Rayftenbray.
Jo, jo, fe ronckter bay j fe fal ftrax wel wa mieer doen, ("doen}
Medunckt ick rieck'tall. M. Suet, men moetenf' oick gienfieer S' heet ons gie lieetgedoón, goey floir. I. BEDRYF. V. UYT KOMST.
(MARIE. FRANC. PASCHIER.
Af. Wel, dat is door,
Den doyenis teKerckgebrocht al fonder boor. Se leet door wel en werm befchutt van alle winde* De Schipper, pays ick, ick, en falf' altoos nie finde. F.2 Ken weets niet, vindt hay 't heuy s, hay treed wel lichtelayck In da klay kómer ken en valt dóór over 't layck. <Jtf. Tut, tut. F. Dóór weurdt geklopt. 3 wa dufent flapermente, Wa komd ons over J lM. + Still. —5 was door te redjemente? Wie klopt dóór?/'. Vrint. ^.Wa frintPP.Goe frint,doet ope moor. Doet ope, s 'k wouw die Pray van ee gefplete woór! (niet? JF.Is'tHollandts? M. 7Defe fott, en kund ou Moeyers fproöck
P. Doet op, Uffrouw. M. Senor, en ftoirm' immene voóck niet, 't En fau van doógh niezayn, om rede: d'ander weeck, Dan fu lde wil kom zayn 5 ghe weet wel.— F. 8 Das en ftreeck, O ghay deurtrapte vaegh! wie was 't ? M.9 Hay goot al hene. F. Wie waft ? m. Pafchier. F. Pafchier! IO hay magh fen blauwe fchene
Go fmajren met waflalf va patientie. — Möy, II Ickbeefdenj ickbekent, ,z moor nou ben ick weer fróy,
M. Wel,
|
||||||||||||
|
j Sorbet domiiens. Mud ftertit volui dicere. Sedquafi
confimile eft, quod ftertat, quafi foibess. P. Mi!. 3.z. 1 Metuo. Pa. Quid metuis ï S. Ne liercle hodiè----Maxu-
mum in malura cruciatum infiliarnus. 1'laut. Mn. z. 1.
5 Nullus fum. P. Mejl. z. 1. Nuüc polegoperii planè in
perpetuum modum. P. Ibii. 3.1. 4 Taceas: ego qui iftïc iëdein, roeditaboi tibi. TUut.
Mo/l. 2.1. 5 Quis illic eft, qui tam protervè noftras a:des arietat ?
P.Ttuc. 2.2. quidiftuceft, quatiiam iftaic eft pullatio ? qua |
||||||||||||
|
7 Interdum ineptè ftultus es. P. Me/l. 2.2.
8 Nitnisdoctumdoluni! P.MiLi.i..
9 111e eft amotus. P. ö««i. 4. 8. Amovi a foribus mitu-
mam inoleftiam. T.^Amph.i.ï. fcv I o Non modo ne introeat, veium etiam ut fugiat lo"8e ao
sedibus. P. Mofl. 2. », II Continuo meumcor caipitfocereartem ludicram» At-
que in peilus emicare. P.^iul.\. 3. Mihicot letunlumcft oppugnando pe&ore, P- Pfeui. 4. 4. 12 Nunc demum mihi animus in tuto
|
||||||||||||
|
temala cruxagitat ! adiftum qui modum Alieuo virestuas j iftehinc abiit. P.Pfcud.^. ;. Remigtat aniüius mine 'fe-
intentesoflio. PUut. Baech. 4.1. | mum mihi. P.Ep.4,1. Hem, iftof vetboanimuimü"IC' 6 Adepol ego illam n»ediam diruptam velim. P. Cff. 2. f. diit, & erna ex corde exceffit/
|
||||||||||||
|
. .- . __________________,
|
||||||||||||
|
Klucht. ^g:
M. Wel, wel, * paft op de deur, ick vall ick oön men cure,
* En will menen Apteeck ieens luitigh om gó rure,
En brengender ou van de befte drogen eüy t Veur ons gebreck; dat is 'tgebergh van defen beuy t.
F. Goot heen, en fpoeid ou wat: want, weete wel ? om reden: 'kHebbwel e Krayfmans hert noóróvenant men leden, Moor 't fal wat ieenigh zayn. I. BE DRY F VI. UYTKOMST.
FRANC.
F. »'k Souw hierftó fchildre, jó ƒ
En dan, wie klopt dóór, veur, wie klopt door, achter nÖj ♦ Ick fouw ick ick oón 't fpits ftö proncken' en ftö wach te
De Schipper en fe mes! 5nieen,Hoerepoirt,goeyn nachten
Goey n óvont: * Tc heb wafeur, dat beter klincke fal. •Nou payfdegay,goey Hens, da'ck ieens gón drinckefal: Niee, 'k heb foo wel gepoy t mettat diefs Hollands Treuy ke, Dammenieriiieeren luft: men heet toch gieen twiee beuycke, 9 Hout ouwe montj ick will gó ftenhoedaflèleet, En offe flopt, en off' oick noch gevulen heet. I. BEDRYF. VII. UYTKOMST.
lM A R I E.
tM. 'k En bay nie lang, Francois, om 't ou nie bang te móke :
10Sie door ieens. —xt woorsde Vent? heeti nietdorvewóke? 11 De Schipper lagh den euyl tegrauwelayckin 't hoitj "Hadicketniegedoón, hay woör al hallef doit. 'Moor
|
||||||||
|
ï Fecifti jam officium tu tuum : me menm nunc facere
opottet. Per hanc curam quieto tibi licet eflc. Plaat. Ep. 3. 2. * Quicquid ego male ft ei, auxilia mihi & fuppetia: funt do-
mi. P. Ep. 5. 2. 3 Ifiaxhinc abiit: folusnunces: quo inlocoharc tesfir,
'ides. P. Ep. 1.1. Edicit, ne vir quifquam ad eam adeat, & tt'hi, ne abfeedam, imperat. Ter. Eun. 3. f. + Ego fumma vi defendam hanc atque illam moituaiu r
Ttr. lAndti), 5. 5 Hicegovitumintereaopperibor. Ti Htaut. 4.1.
6 Mihiceflo, cumfto. P. Ep. »•».
|
7 Jam fenatnm convocabo in corde confiliarium. ..__Vi-
de quid agas, ita res fubiio hxc obje&a efttibi Non enim nunc tibi dormitandum, neque cunciandi copia eft. P.Ep. i.z. 8 Sufpicioeftmihi nunc vos fufpicarier ree. P. Pfeud. 1. y.
9 Nequedixeritishuic, obfecro veflram fidem. P.Mil.3. z.
10 I)i£lum fa<3um reddidi. T. Htaut. 4.4.
ii Ubiüleeftfacrilegus ? T. ^td. 2.4. ji Ut ilie trepidabat, utftftinabat mifa! P.Caf.i.-j.
13 Huic ipfi opus patrono eft, quem defeuiouca p?ro. T- Sun.tp. 6. |
|||||||
|
^84 X. B o e c k.
» Moor evewel, lót fien, woór is den Hons-klinck hene ?
Van dufend is hi deur. —z Amay ick vuel men beene Staen trillen as en riet. 3 was fou'ck ick dan beftoón ? 'k Heb em teiieer van noy. — Hay'n is nie deur gegoón, 4 'k Danck ick de Moeyer Gods, de deur is op het nacht-flot. I. BEDRYF VIII. UYTKOMST.
<JM A R I E. F R A N C I S C O.
M.J Door is de Schaytebroeck.s wat hedd in ou gedacht, Sot?
7 Woór loipte ? kacken ? hé! van bangighay t! F. Nieen trouwcs * 'k Ben gieenen bloyerick, al wildemer veur houwe :
'k Was onfen doyen goón befuken in de kift, Euy t curieufitay t. ghe weet wel. M. Dat ick 't wift,
* Francifco! fegh ront euyt, wat hedde door bedreve ?
Kom hier, bekennet ftrax. ' ° ick fal ick 't ou- vcrgcve, Soo ghe recht biechte wilt. 'l wat hedde door gedoón ? F. Ick hebfe wach gedeckt; wa fchelmftuck is door oön ? Se lagh foikouwelayck, ten is niet te verdróghe, Veurfulcken tieeren layf. en offe kint mocht droge? ^.Wiefouwdévóyerzayn? ghay? paysick. .F.irSegickdat? S'heet ommers ene Mann: 'J ghe leghme fbo en vatt In all' me woordekens: men moet foo veul nie vróge.
/J/.Is'tniet e wonder dingh? das fien ick alle doge
En mef verwonderinghj watteNatueral kan:
En nóckte Vrouw ! belöy, ge fouter ene Mann
Deur 't vyer om dray ve: dan de Vrouwe zayn oick menskens?
,+Way hangen oick aloón ons luftjens en ons wenskens?
En elck hoóckt mieftcndeel nó dat hi niet en heet:
De Werld fou anders oick-nie duren, daddick weet.
|
||||||||||
|
r
|
||||||||||
|
jP.«JÓ
8 Prorfiis ameopinionemhanctuamefieegoamotani»0-
lo Ttr.^indr. 3. 2. Apagefis.egon'foimidoloiiis?nernoett hominum qui vivat minus. Ah metuo qualem tu roe e& «o- minem exiftumes. T. Eun. 4.6. 9 Dicobfecro,hercle,feriö,quodterogem.P..^r/:i.i. H°
yerum amp/emm volo mihi dici: mendacem odi. P.U'fi-1,3' 10 Sierisverax, tuis rebus feceris meiiulculè. P. Ctpt.i-1-
n Quid feceras' C. Paululam <juiddam. p.Ehop*nlB" tam, impudens ? T.Eun.s.i.
12 Nam quiitbcc tibiincidit luipicio i T. ^indr. }• *•
ij Si quod narrare occzpi, continuodari tibi verba cec»
fes. T ^indr. 3. 2. Ly. Non poflum, ita inftss: arges quau
pro noxio. Do. Scio, inncxius. 7>. Mire.
14 Libido niuha feit. T. Hc*nt. 3. 3. |
||||||||||
|
1 Sed ubi iHiceft! T. Pfiud. 4. r.
1 Terii, hoc quid fit vereor. T. Eun. 4. 3. Menïbra metu fiebilia (tint: animus timore obftupuit. Ttr. ^id. 4.4.. 3 Dedit verba inihi herde, ut opinor. Tum pol ego ime-
tii, homo fi ille abiit: ncque hoc opus quod volui, ego ho- diè efticiam. P. l'fiud.4.. 1. 4 Quidvis tarnen jam malo , quam hnnc amittere.
X. «e<s«i-4- 7- j Atqueiplèegrediiarpcnitusperjurumcaput. P.Pf.1.1.
Sed eccum video verbeieairi ftamam. P,ant. Pfeui. 1. 1. 6 Cur t«, oblecro, bic me folam» Ttr. *Andr. 4. 5.
7 Unde is» nihiii ? ubi fuifti! Plaut. Cur. 2.3. Item, te
1-crcle egocircumlpeflabam: nimis metuebam ma!è; neabiif- its----ubi rdliteias ; Is. ubi mihi libitum eft. P. Pf. 1.1. |
||||||||||
|
Klucht.-- <g}-
jF.'Jófoo, begindeghayweerteiïlofofere,
* Soo rockt ons werck in d'ass. de Moón beftoót te keere,
En'tfalghoondóge. Moy, woórisouMede^ayn Die ons genefe moet? ke! brengm'eensuyttepayn.
M. Door zayn men drogen, droogh en deur droogh as de Noten
Te vaftelovont. F. Bat ick had bekans verfchoten 5
'kEnwiftniewadickfagh. wadiftoickall? enBroeck,
— E wambes — enen hoet. — woór komt dit euy ten hoeck,
Of van de Luy fc-mert ? is 't van degalgh gedrope ?
M- 'k Had ieens ene Lackay , de lacker is m'ontllope.
(i\ Van honger, paysick. M.Jö, ten fchilt de helfd all niet;
b'oo góghet hier fomtayts.) en 't klieecke dach ge fiet
Was foo ter halver fleet. 'k had e niew moete möke:
Das (lelden ick toens euyt, op hoop van beter fóken,
Die noch te kome zayn > en d'ouwers van de Knecht
Ontladen heur gemoet, en 't goeyke quam te recht.
F. 't Was wel de payne weert die keuft'laycke livraye
|
|||||||||||||
|
Weerom te fende! M.3 Sie 'k will icker af gó fchaye.
* We fullenfe dit wayf go trecken oón heur gat,
En fettenf' yewers neer. (F.5 ]6, door de breuyt op fat.} En ftroöt vay f fes van hier.6 da moete gay beftelle. F. Ick moeyealayck allieen ? M.7 Hoe vrieefde veur ou veile j Wie fal ou bayte, Bloet ? F'.% Dien Duvel va Serdam, WafToude fegge dam me die ieens teghequam ? 9 Af. Wel neemt eens kantekant dat hem dat offreceerde Waflbude doen ? F.IO Woór 't vreemt dad ick me retireerde Wattaddickfcherdlenmoght? Af.Jó'tBieeft, dawoórou doit> 11 Wa ploógh en hedde dan geen herffens in ou hok ? |
Nolieflé in
conviviis po- tatorum, nee in commef- fationibus eorum, qui carnes ad velcendum conferunt; <]uia vacan- les potibus & dames lymbola con- iiimentur, 8c pannis ve- flieturdor- mitatio. Zi.Prov. ZO.21.
|
||||||||||||
|
Eeee En
|
|||||||||||||
|
i SedjamfatiseftPhilofophatum. T. Pfeud. i. 5.
1 ld negotium inflitutum eii.non daturceflatio. P.PanAZ-
"'gila, inquam , expergifcere > inquam. Lucethoc, inquam. —• Viden'hoftis tibi adeflè tuoque tergo obfidium ! confule A"ipeopemauxitiutnqüeadhancrem propere, hocnonpla- tiae decet. T. tó/. 2. 2. 3 Nnnc jam iftisrebus defiftidecet. P.Mil.f.1.
4 Nunc firationem incipiflb, ita hanc inmtuoaftmiam.
■ Uil. z. Jp Nunc hoc coniilium capio, & hanc fabricam a?Paro. P.pan.,.z.
■S Euge, eugejaudo commentum mum P.Mil.i.i. Lepide
"iapienter, commode & facetè res paiata efl. leid. 3.3. Ds in hnnc diem operam quxfomihi. P. Pfeud. 1. j. 7 Nurn formidolofus es, oblècro, mi homo ? T. Ean. 4. 6.
V.4'[homo timidusetitin rebus dubhs ,-nauci non erit. P. M°ft 5.. 1. t, \}imis eg° 'Hum hominem nieiUQ & fbrmido male.
'■pji«d.i, 3. |
|||||||||||||
|
9 Non fit fine periculo facinus magnum & memorabilc.
T.Heaut.1.1. Fotin'estu, homo. facinusfacereflrenuum ! N. Aliorum eftaffatimquifaciant. Pl.fragm.QJi. quidagas. fiaccedatptopiusï PI. Rud. 3. %. 10 La. Fgo receflero. Ibii. quidfaciam ? quidvis potius,
quam quod cogitas. T. H'aui. 3.1. n Satin'lanuses ? nam tu quidem advorfus tuatn itratn
rem loquere. P.CaJ.z.z. Quid, homo ignaviflime, Itane paiafli te, ut fpes nulla rcliqua in te fiet tibi? T. Eun.z.z. Nunquam pol hominem fluiciorem vidi, nee videbo. T. E-m. j-, j. Idque adeó tui tot, cui tam ineptmn quidquain potuetit venire in mentem , mi vir. T. He-tut. 5.7. Tacen'Sn non taces"; nunquam ego te tam elVe matulam ctedidi. Qmd \ metuis ? D o. Metuo heide verö: ienfi ego jam 'coiftpluras > nequemihi haud imperiio ever.ic:, tali ut in luto hiream, To. Nihil penculiv:detw. Do. Scio ifiuc, lidmetüomihi. P. Ptrf.^. 5. |
|||||||||||||
|
ƒ86 X. B o e c k.
En woudc ou felve deur ou felve go verroye ?
Das en galanteray ! Ick will me loten broye 1 Soo ghe moor propelayck met defen droncke man Gó wandie langs de ftroót, indiener iemant kan Vermoeye wat hay is. 2 O lieve knecht, door goóter Soo mennigh' bay de wegh in mans habijt, en 't ftoótér, Soo flecht as in mayn broeck. Jó 'tgoeyke fitt te picert. En deurft in d'eurlogh goón: en 't is ons all wa wiasrt: Te minfte fieme dawe moor va noóm en fchille, EndaweManszayn,aswe'tmeughezayn, of wille. De dees nou moetet zayn, dat rockt ons in tereft." 3 Wacht enen oigenblick, ick fal ick f all men beft
De vodden oón goön doen. 4 moor lot me wa meffreje,
All woórder gaeren bay, s ma foy,'ten isgieen reje,
'k Moet icker 't hem euy t doen, en 't is noch nat bekans:
4 En dan e nóckte vrouw j 't en is foo nie veur mans.
F. 7 Ey fiettoch wat en feurgh ! ghay meughter wel af ipreke,
De Duvel wil fomtaytsde 8 pafll oick ieens preke. Nou goot ou gangen dan, s aft ommers wefe moet. I. BEDRYF. IX. UYTKOMST.
FRANCISCO.
10 O Vereken, ick begrayp ick, woórom dachet doet. Die pray ! l' Se loert op 't hem van onfen half-gevange, 1 * Is dat d'occöfi niet; ick will me loten hange. 't Is e fayn hemmeke, me braynoót oónden hals, En op dehande: sjou! u was zayn de Hoere vals! |
|||||||||
|
'Se
9 Scilicet, faciundum eft quod vis. Ttr. Bun. 1.2.
10 Ah ! vix tandem fenfi rlolidus. T. ^Andr. 3,1. MultJ
concurrumfirnulquiconje£turamhancnuncfacio.r..-4»i'.j.2. Hercules diqueiftamperdant, quod nunc üceatdicere. ?!**<• C*r ï 3. Nunc pol ego in reitam redii femitam. P. C«m.»< leffima eft hxc mcretrix —— Imo Hic vide. quod inccepfetfi- cinus. T. Heaut. 3.3. Ncc pol memultumfallir, quin, quo» fulpicor, fit quod velit. Ter. Hec. f. 1. 11 Nam quod nos capese oportetJiicintercipit.Tif.E"»-1'''
ii Tam fciohanc effetcchnam quam meviverc.T.£»»'4-+- Profe&o, quanto magis magifque cogito. Nimirum dabif hie
Thais mihi magnum malum, Ita me video ab ea hbcf^3ntI- T. Eu». 3.;. . . 13 Audaciam meretricum Tpccla. T. E»a. j. *• Sicmihi
dataefie verba prxCemi palam ! T. E/»rf. 3- *• He"> heIrc5' mortalem catam, Malam, crudamqueSc caüidam atque lub- dolam! T.Pcen. $.3.. Condignèautem hiemeretrixfecit j atmoseftmeretricius. P. Men f. j, Mirumverb,impu<<en- ter muiter fi facit ? T. *And.$.,+. |
|||||||||
|
i Tu nefcis id qucd (cis, fi fipis. Ter. Heaut. a..3. Proba
matc-iics data eft, li probuin adhibeofabrum. P. Peen. 4. 2. 2 Fotin' animo ut lis quieto , & facias quod jubeo >
P Mijl. 2.1. Levia fünt, qua; tu pergravia efle in animum in- duxti tuurti. T. Htc. 3. 1. Hoc quidem hercle parvum eft: fi visveroveram cautionemexequi. T.lbid. Hictibi nihil eft quicquamincommodi. r.H'c.3.3. Hoc fcitum eft,peticulum exaliis facere, tibiquod ex ufu fiet. T. Heaut. 1. 2. 3 Mane: cave quoquam exiftucexcelTisloco.T-. ^Andr.a.. j.
4 Mitte. fine me in bac re gerere mihi morem.TH«iaf.f.i.
5 Non parvidetut, nequefitconlentanciim. T.llaeh. 1. 2.
6 ld vero ncutiquam honeflumeflèaibitror. T. Hec. 3.3.
Muiier mulierimagiscongtuet. T.Ph.$.i. Ea Facere prohi- bet tua prsfentia. T. Heaut. 3.3. 7 Mud fis vide Exemplumdifciplinx. T. j. t. ProDiiim-
mortales, mulierem lepidam & pudico ingenio ! P. M«fl. 1.3. qua:res tam repente mores mutavit tuos ? T.^Avd. 5-. 9. ut perdoilècuiiétacalles! nihil hac doftadoctius. P.McJl.i. 3. I Nova nunc rcligio in te ifixc inceQlt cedo ? T, „And. +. a..
|
|||||||||
|
K
|
||||||||||||||||
|
S*7
|
||||||||||||||||
|
LUCHT.
|
||||||||||||||||
|
»Se vriee'fde datickoick e ftuckgepretendeert had:
't Woór fróy veurfnuttoecken, as ick 't geconquefteert had
* Moor dach geluck is quay t j flus ftondet tuffen twicn,
En ick as ene fotü,J nouw hézay 't velt allieen,
Adieu men hemmeke. — + hoe maghfe fus lang bfodde ?
Iffèrfbiveulfatfoensoón fulcken handvoll vodde?
't Wort, bay St. Jan, te loot. Hedde noch niech gedöón ?
'Heddegieen hulp van doen, magh ick nie binnegoón?
|
||||||||||||||||
|
I. BEDRYF. X. UYTKOMST.
iMARIE. FRANC. TRTN.
Ten is van geene noy, hier kome we gewandelt}
Wafieghde van da kleet, is 't quólaycke verhandelt
Veurdaf vaghiftere? F. Nieen trouwens: noch 'tHemm oick.
Hees P oick ieen oön? 'kquedd nieen, — s zay'ck'et nie wel, ghay
fpoick,
Woór hedder Hemm gebracht ? M. Waflulde gayme plóge ? Gedenckt ieens oón te nacht: 7ghemoetföo veulnief vróge. Stof vaft Serdammeke, ftoótopou beentjens, Mann, F. Senheeghgieenbieentjens: fie, fen kan niegoón. M. Se kan, Sefalt wel lieere. F. "Wacht, loot ick ick't ieens bepruve. Doorlees f'all weer. gJó wel, hetkanmenoch bedruve, As ick om giftren denck, en fien 't fpecktókel oón. 'Jó lieven Hieer, hoe kant mefwereldsdingegoón ! Hoe kan een raycke vrouw en bedelerfter wórde j Jó enen Bedelaar! M.l° Ick wou dacchou wa porde, Men Hieer de fiel, ick may n men Hieer de Filofoof ;' 11 Veur feker't wort te loot: hebb ick nou giee geloof? |
||||||||||||||||
|
Eee
|
Flus
8 ItameDiiamabunt, utnmic— Miferetme, tantum
deveniflêad eam mali. T. Heaut. 4.4. 9 Dii voftram fidem , Itane comparatam efiê bominum
naturam omnium I T- Hetut. 3.1. Humanum ftcinus fa- Suxxa eft. A&utum fortunac iolent mutatier. Varia vita eft. P. Tmc. i. 1. Hoiimoculi quanti funt, cum tecogito! P. Capt. Prol. 10 Tum tuteigitutcalidè, quidquidaélurus, age. PUut.
Epii. ï. z. 11 -----Ar enim nimis Jongofêrmoneutimur. Dicm con-
ficimus.quod jamproperoto'ilopus. P. Tri*f. 5. Orationi*
operam compendi face, nifi te mala re magna rnaéUricupis. p.Mpji.t.M.
|
|||||||||||||||
|
t Crucior, bolum tantum niikicieptum eik tam fubitö è
fiucibus. T. HtAHt. 4. 1. t Hoc quidem jam periit. P. Ep. 3.1.
3 ld illa univerfum abripiet. T.Ph.t.z.
♦ In apparando confumitdiem. T.^ii. i. 7. Expecïan-
-0exedoi milèt, atque exemeror-----nimis diu maceroi.
f.Epid j. 1.
J Vin'adeflèmeuna» T.Het.f.t.
« Muliebti fecifti fide. P. Mil. z. j. At te illud nullo
Wodo racete puduit. T. fltnut. 5. j. 7 Poftremb non meum illud verbum faeioquod tu —Ee-
»c&fapientct dixti dudum. T. <AA. $■ %• |
||||||||||||||||
|
588 Xï Boe c k.
Flus hadde fulcken hóft. Holla ftóvaft meJoncker.
1 Was fufte ? F.* 'k Stoón en pays; 'k goón ick dodr inden doncker
In dad afgrayflelayck perayckel van me layf,
En ramme lasve toe, en medden anders Wayf :
3 Was fait te lelie zayn ? 4 Sal icker fay bay fpinnë?
J Men rockt ou nied ieens oón, ghen wiltergeld veur winne,
En veur de hand betólt. 6 Ben ick ou Hoof om niet ?
M. Jó 5 jó} is dat de lóz ? ick fie wel woórg' op liet:
7 Komt as ghe kome wilt, me fal ou courtaifay doen,
E n Reuy terlayck, te geef. 'k moet icker e woort bay doen j
8 En komt moor nie van doógh: 'k ben elders waf verfeet,
En merghe komter volck die'ck felver niet en weet HoedalPalhiete: 'tis va Leuven of van Berge, 'k Dool icker in. s F. Gay wilt dan feggen, overmerghe,
Dan heddegoe quartier: IO fal't foo zayn ? M.JI Doórs merï hant.
Treckt op flechs, en ontlaft men hoöt van defè quant.
F. Hay doellen oogen op ! licht ieens en kiaers. M. Jó, feker.
Hay wil waflêggen oick: fïeflene mont. T. En beker—
En beker, Claes—-enbe, be, bekertje klein bier.
M. Nou fal hy lieere goón, fie door, hy kant al fchier;
1z Nou is dwerck half gedoón. Hay fal foo wach goón dreutele
Bay halve woordekens, en mompelen en preutele,
13 Én kieert ou door niet oón: das droncke-mans gebser,
Góch gay al ouwe gangh: en as ghe dan foo vxr
Van
|
|||||||||||
|
Et erisficut
dormiensin medio man, *c quafi 1'a- piens gubcr- nator amiflb clavo: & di. ces, verbera. verutit me, led non do- lui : trase- runt me, & ego non fen- ii: quando cvigilabo & rurïus vin» lepetiam } 23. .Pro». 34. 3 5 • |
|||||||||||
|
7 Operam mihi da, opera reddibitur tibi. P.Ef^-}-1-
Quod bene fecifti referetur gratia, id quod poftulas, Et idee aliud quod me orabis, impetrabis. Plaat. Capt. U '• ^P" &em tibi honoris cauiagratiisdonodabo. P.*A{.i-V Qïin veni, quando vis, intro , faxo haud quicquam fit mor* P. ^imph. 3.3. Non a:depol ita promeruifti de me, ut pige»1 qua; vclis. T. Men. 5. 3. ,8 Otium ubierit, turn tibi operam ludo & deïiti^ dabo.
PI. Rad. 2.4. Imo etiam tibi, inea voluptas, qu* vt),(;s faciam omnia. lbid. Promeruifti, ut ne quidores, qu™ velis, quin impetres. P.Mm. $.9. Locus hic apud nos, quamvisfubito venias, lëmperlibereft. Ego ubi bene fi1' w' bi locum lepidumdabo. Plaat Tiacch. 1. 1. ... Si Ubi moleftum non eritj ubi tuvoles, ubitemfi15 UW
erit. Ter. Ean. 3.2. ro Si iftuc crederem fincerè dici, quid vis poflem p«pet'-
T. Ean. 1.1. ri Lepidus, nuncego te hoc faoere volo. ^•'^""t'l.J,.
11 Bonoanimoes, negotium ómne jamfuccedit(ut)
nus-. T.Mil,*. 4.. 13 Animo virilipraifcntique ut fis, para. T.Pk.f-7'
|
|||||||||||
|
1 Quid m es triftis J G. Egone ? nefcis quo in raetu, &
qnanto in periculofirn i T.Ph. i.i. Qtuj, amabo , obti- cmfti! ?i. Quja iftax lepida funr merrioratui; Eadem inufu , arque ubi periculum facias, scnleata lunt, Animum fadicant, bona deftimulant, fafla & fatnam lauciant. P.Dacch. 1. 1. Quid eft quod volutas tute tecum in córde i Va. Faulifpet tace, dum ego mini confilia in animum convoco, &dum confulo quid agani. 'T: Mtl. 2. 2. 2 Qiüs me audacior fit, fi iöuc facinus audeam facete i
P. Pfead. 1.5. Non ego iftuc facinus mihi, muliet, condu- cibile effe atbittor. T. Batch. 1.1. Non dubium eft, quin mini magnum ex hac re fit malum. T. Eun.s. 6. Sanècuras eft. quonatn eventurum hoc fit. Ter.Uic.i.t. Jntetii ta. men, fi hoc palam fuerit. Plant. Mil. 2. 2. 3 Quid mihi futurum eft, qui tibi hanc operarn dedi?
Plaat. Men. 4. 2. Men' piaculatem oportet fieri ob ftultitiam tuam} P. EpitL 1.2, 4 Nihil (atisfirmi video, quam ob rem accipere hunc mi-
hi cxpediat metum. T. Beaat. 1. 2. • . 5 Nunquam fatis dedit. fua: quifquam amica: amator.
P. Truc. 1. 1. 6 Spcincerti, certuin mjhilaborem fuftuli. T.Htc.prot.
|
|||||||||||
|
.: ..—_.___
|
|||||||||||
|
K L U C H T. ' jgp
Van hier zayt, dammemay niemeer en kan vermoeye, -
Soo plantëm yevers neer, door pierden of door koeye
Gegete voeyer leet. F. Oppenemis-hoop. M.J6y
En góme foo naer heuys, en denckterniet mieer nó,
En houd ou wayfïèlayck, ofyemantquoóm te kouten
Van dees oubollighay t. F. Men backhuys is van hout, en
Me veurhoot va metoól, as yemant foo was {eèt3
Dat ick vuel da may op men conlèienci leêt.
1 En dich gó nó genogh, 't fal me wel lieere vayfe.
Adiós, UfftauMary, 2fie, doórmegówerayfè.
M. Goot heen in nomine. r. Bier Claes. .F.Voirt malle Jan. sjjimhw
Gofoiit, ofwildeniet, 'k fal ick't ou lieere, mann. «*mqt**.
L BE DRY F XI. UYT KOMST.
LM A R I E.
M. *'Das Schip is onder zayl, en't goot al fróy deur't wóter.
Belóy, 't is wel gepaft: woórt iee klay n urke lóter,
'k En Jhaddes nie begoft. + 't gó mef Francifco voirt
Al foo 't Godts Haylige believe fal. 5 mayn poirt
Goot dóór me weer in 't flot, emme licht euy t. Moor bay wat,
* 'k En heb ick niech gedoón. door fteeckt in dees paftay wat, $r h,cnitie
Ei • r t /•*'/• f •«■ /• l J Sterft vuur Am
n beetje veeneioens, da fmoke fal, ick fwaert. ***.
Wel dijen botte Frans was foo blint, datme dxrt -,
Hay'n docht niet eens ónt geit, het princepoól van alle j
Soo bleef de fott met Trayn heur Bcurfte legge malle:
Ick docht ick, vueldyall,'kvueloickwat; en , ochHieer,,
7 De Beurs was uytte weegh medenen halven kieer.
Gemanne, goeyen nacht, 'kgoón ick was fitten telle:
Die 't kunftjenoón ftoót8 maghtfen vriendekens vertelle.
Eeee 3 LBE-
|
||||||||
|
1 Hetcle, quicquid eft muilitabo potius , quam inteream
male. f. Uil. 2.3. 2 Ego eo igitur. F A. Et prscepta fbbiiè ut cures, face.
*.«»/. 3. i. 3 Bene navis agitatur, pulchrè hacc confertur ratis.
i'-Bacch.4. 6. Ufqueadhucacïumeft.piobè. Plant.MU.i.6. Lepidèhocfijcceditfubnianusnegotium. 1'. Mil. 3. s. Bene Wofperéque hoc hodie opciis proceflït mini: Amovi a féii- busmaxiinam moleitiam. P. ^Amph. 1.1. "rCiuid iftucad meattinet,quo iileintei:êatmodo!P.£/»<i. 1.1.
|
||||||||
|
5 Poftquam opus meum , ut volui, omneperpetravi, feo-
ftibus fugatis. P. Pfiud. f. 1. 5 Nunc una mihi rts etiara rcdat, qua: cftconSciunda.
T. Pb. 5. 5. 7 Hoceftinceptaefficere pulchiè, veluti nune mihïevc-
nit, ut ovansprsdi onufta incederem, falute noftta atque urbecapta per dolum. P. Bacch. 4., 9. Quod boni cft, id W-. cjtus taceas tute tecum. Plant. Epid. f, 1. 8 Cavebunt qui audierint. T. llacch^.s^
|
||||||||
|
X. B O E C K.
|
|||||||||||||||
|
S9Q
|
|||||||||||||||
|
I. BEDRYF. XII. UYTKOMST.
FRANC. T R T N.
1 F. Nou voirt dan, droncke flett —- Amay! wa ben ick matt
En ma va {Lepe van dit overloopend vat!
1 Hay is me twintigh moól ontfallen of ontfchote}
Stoit tegen elcken ftieen, en rolt in alle gote:
* Woór 't nie voor Móy, die Hoer, die'ck nie vergete kan,
Wat dad ick Camfers eet, 'k had ick den hoy der van.
Dan trouwens, 't is nou euyt.—Hier hebb ick rechs gèvondc
De mis-hoip die'ck ick föcht. en hier langs goot de Ronde,
En Sieur Hanneken-euy t -, hier magh ick ick me pack
Go lofen! — hier, Jan gat* fit neer op ou gemack:
Sitt vaft. * hay valt in floóp -, da docht ick wel. T. Claes, deckoic,
Men voe—te benne kout. F. Hay droim' of hay begeckme,
't Is may allevelieens. Goey'n 6 vent, veuy 1 fatfben,
s 'k Goön iel? dóór 't vayler is, hier n hebb ick niet te doen.
|
|||||||||||||||
|
(■
|
|||||||||||||||
|
II. BEDRYF. I. UYTKOMST.
CLAES. KEES.
c.6 Wel, Keesje maet, wat raet ? Ick ben foo moe eflooft, vaep,
Van fockle langs de Stadt, datje 't niet en gelooft: maer
Wat feit in 't ende zijn, waer magh dat arme Wijf
Belenc zijn ? K. Wat, fe heit der finnen alle vijf,
En noch wel ien der toe van meer as Vrouwe loosheit,
Se feit wel klare. C.7 Maer ick grou w voor meerder boosheit
Dan
|
|||||||||||||||
|
l'ut,u4mfb.^.t. Ita currendo atque ambulando totum l'unc
contrivi dietn. T. Hic.;. 3- Neque domi, neque in utbe in- venio quenquam, qui illam viderit. P.iAi*ph.+. t. ^ec quid cordenuncconfiliicaperepoffimlcio, Tantuscum cura meo eft etror animo. P. Merc. 2. 3. Quid ego hucrecutfcm; aut operam fumaiii, aut conteram ? Pl*ut. Mejl. 3. !• l"" quairam > ubi inveftigem ? quem perconter ? quam inli»am viam , Incertus fum. T. Bun. 1.3. Ubi illam quacram gen- tium ? P. £/>. 5.2. Quamne hodicper utbem lürousdefe"' qurerefe } PUui. £p. 5. i. 7 Vereer, ne muiier me abfente corrupta fit. Concuirunt
mu'ta: opiniónes, quas mihianimum exaugeant. occafio, 10- cuj, «tas. r. Huw. 2. 1. Nam fc intuspaveo , fbiisförfl11' do: ita nunc Uttobique memetusagitat. P. Cifi- 4-*• |
|||||||||||||||
|
f Hem tcnc, age, i fimul quod ego eam. P. Mo/l. r. 3.
2 Aflïduèeft agendus mihi clamore fuimno > cum labore
maximo. T. Hmut. frib 3 EtllIamiceleftameflè.&memilêTurn fèntio: Et txdet,
Ik amore ardeo, &nru«lens, (ciens 1 vivus videnlque pereo. T.Exn.i. 1. 4. Caputdeponit, obdormilcit. P. Curc. z. 3.
S_ Sed ego ceflb me hinc amoliri, ventte dum (alvo licet>
P. Truc. 1. 7. Piopeta igitur fiigere hinc, il te Dii amant. P.llfid. 3.4. 6 Domwn revortor nwcftus atque animo ferè Tertiirbato,
atque incfrto pta: atgritudine. Ter. He/tut. 1.1. Sum dcfèflus quimando, nufquam invenio. P. ~4mpb 1.1. Dcfefliisfum utbeni tutam pervcnaiier, Nihil inveftigo quicquam de illa muliere. 1'. Mire. 4. j. Nam omnes plateas perrefta- |
|||||||||||||||
|
Klucht. ■ ^T
Dan t'onfent is bekent: ' 't is hier en kluchtigh volck,
Licht, vals, Wals, en Onduy ts; men hoefde wel en Tojck
Van 't ien in 't ander huys, afmer hem deur fou redde:
Hoe magh Tryn dasrby op? onnos'le floof.' K. 'k Will wedde
DatTrijn in 'tfchoonft en 't beft je fitt en quinckeleert:
S'is goelickjes van muy 1, en f' heit foo wat eleert
Met Stee-volck om tegaen, in 't Boockje der maniere,
Sulck goet is wellekom in alerley kertiere j
En f' is moy in den dos; dat ftaet de luy wel an •,
Ho, ho, Baes, Moer die fitt by 't Glaesjen en de Kann j
Datgaetibo fèkeras de Paep fèn Evangeli,
Dieguftreftongenpreeckt'j ó Sinte Pieterceli.
Watfchommelde die Vent en hoop goeds onder ien!
Noch hebb ick oy t of oy t fulck preke niet e fien:
Sen backes ging all tick en ticketack, as 't touwtje (Vroutje ?
Van 't Swaerd, as 't moytjes koelt. C.z Maer Kees waer is men
Men Vroutje, Kees, men Wijf, men Liefte—Kees. KJ Wel hey !
Souje wel huy Ie, Baes ? C.4 Is 't niet waerd dattick fchrey,
Om fulck en lieven pand ? K.s Jae wel toch, wat kent baten,
Of je veul krijte wilt ? 'k fbu fegge5 gaewe ftraten
En ftege deur en deur, maer 't is lang doncker nacht,
7 En w'hebbent nong foo veul epleeght met all ons macht,
Dat daer op niet en is te bouwe. wilck'je fegge ? 8 Kom \xte we ons hooft geruft in 't kufte legge •,
En neemj'en foopje met en pijpje fmoocks voor uyt -,
Daerisgiendingh dat ien fenooghjes dichter fluyt.
''k VerfekerjeTrijn tuys eer dat den dagh fel opgaen.
CI0 Ick weet niet offe mijn te nacht fel uyt men kopp gaen.
K. 'k Hoop jae, Baes ■, wat en bla?s! daer benne Wijfs enoogh}
Of Trijn verdroncke wa?r, 'k hebj' all ena^r in 't oogh.
Te
|
||||||||
|
i Ubi ego illam qnxram ? Credo abduc"tam in ganeum
alic|ub. Ter. ^ideifh. 3.3. Ego. quia non rediit, —- qua; co- S'to? Quibus nunc follicitor rebus! Ne aut illa alfcrit, Aut Hfpiam ceciderit, aut perftegerit aliquid. T. *A4. 1. 1. 2 Dum ftrvi mei perplacet mihi confilium , duro. rilifum
Baud placet. P. Men. 2. 3. 3 Ejiciunda hetcle hsc molliiiesanimi. Ter. Eun. 2. 1.
4- Utanimusin Ipe atque in timore i'fque antehac attentus
'"'t, Ita, poftquam adempta fpes eft Laffus cuta confeótus ftu- P«. T. ^Anit. 2.;. Nulla eft, neque ego fum ufquam, per- "'ta perdidit me. P. Cïfi 4.*. s Si Dii iinmotrales idvoluere, te banc irumnam exequi,
°ccet id pati zquo animo.----ejulatione haud opus eft.
•f"PM. ï. Otnitte verbtriftitiam tuam. Ttr.^iitlfh.i.^,
|
||||||||
|
Lachrimas mitte , ac potiusquod ad hanc rem opus, porrö
profpice. T. ^4d. 3 2. 6 Apud emporium, atque in macello, in pateftra atque in
foro, In Medicinis, in tonftrinis, apud omneissdesiacras. P. tstmph 4.1. 7 Nam quid modi futurum cft illam quxrere ? f Uut.
Men. 2- 1. 8 Inremala anirrfo bono utare, adjuvat. f Uur. Cupt.z.i.
Ne te afflifles — Sifapis: Neque prauerquam quasipfcamor moJeftias Habet. addas, 8c illas quas habet, reclè fcras. T. E'in. 1. 1. p Una fpes eft. ubi ubi eft, diu celari non potcit.r.£*M.i.5,
10 Nee inihi fasullamc voJuptate bic frui, Niji ubi illa hucfolvarediait.T. Htaut. 1. I. |
||||||||
|
fOl X. B O E C Ké
' » ï '■*" ''t*..
sjfinfitve*. Te minfte krijgh ick me en tooghje van ter zije.
Hoe feyt de wijfe mann ? In alle dingh is lije', Mact in wel eten en wel drincken, droogh en natt, Daerisgienaccy. cKom, koman, Kees, trooflmewat. III.BEDRYF. LUYTKOMST.
T R T 2\£.
sytntwMht T. Soeck — foeck! — me lufte wel — en poosje— noch te legge,
llffiJ,!ley:Maer—'kbentedxinedeckt. —Soeck! —Claes—'k moetje wat de «igen tce, tn fe22e •
$1 'e Benj* al op Vaer? foo vroógh ? — hoe iftit bet verhoyt i
Syuji naer g^^ , ^ ,£ ftroQ ^^ _ en de j^ j^j verftrQyj-
De tijcke natt. — wel hey! heytet te nacht eregent >
Is 't op me kliereniet, foo ben ick wel efegent.
syduttm 't Luyck op? Claes, benje geck? Kees—Kees, doet dit luyck
Mgbiptnfut warme Kees, —waer isdefen uyl ? Kees —'kben ditfchreewe moe.
«In'« Wr 'k Moet felfop, fien ick wel —ó menfTe.' —foey! wat donder,
reyckt ais na er Hoe ift hier dus eftelt! hoe — 't ftinckt hier in 't Voor-onder
fc"4/tl«r As oft en mis-hoop waer. — wel hei! ick droomde /track,
•»--<•• i Maer nou en droom ick niet. —dieveinfters, en daddack,
Datfienick. —2jseck, ickfie't. weieggen andepa^le.
Of an de kaey; dats wissi 't geficht en ken niet faele.
' Jk Sie daer defelfde Poort van guftere, dat 's waer,
De felfde winckels —jae'ck, menóogebenneklaer.
Wel lieve kindere, hoe droomden ick te nacht] Heer,
Me docht ick wier op 't landt etrocke by de Nacht-meer.
Hoe tornde my die Pry, dieTovenaerfter, die —
+ Welhey! 'ten is ghien droom} ''tiswaerebeurt, nae'ck&-
Dat Varcke! 'k legg beghet en wentel in de modder.
O Dotnené t'Saerdatli, je bent en rechten brodder,
Je had me foo belooft, je fout die Ugnery "
Belefcmetyekunft, en biddemeeatvry";
; b J Nu
r KuDcdeniumexpefior, prius oboculoscaliginemmilii | 4 Satin' cadem in vigilantem expetum, <ju* 'n '
. obltitiflè. P. M'/. 1. 4- ! vifa i F. Mil. z. 4. • ■ , JC i "Ecjuidem ecaftor vigilo, & vigtlans id quodfaftumcft |' 5- Milii haud t'aifum evenit (omnium, <JU0J n0"
■ fttulor. f- ~A">p*■ *■ *•' Sanè fapioSc fenüo. P.lbii.j.\. fomniavi. f. Mil 1.4, 5 Utcgouculistationemcauio. P. P/W. 1. 1. I |
|||
|
Klucht.
|
|||||||||||||
|
S9$
|
|||||||||||||
|
Nu is 't y tem weer het felfd, en arger as te vore.
'tlswaer, deVroemoerfeyt, 'kbenmeten helmebore;
Maer gaet de fpokery de menden ander leen ?
Soo finw'er oolick an. — 'O heilige gebeên
Van alle Chriftene! 'k ben deur efpoockt, enweerdeur;
'kEn lijck mefelve niet— ClaesGerr'tfe, j'had en Meer veur,
Nongkrijgj'enHengftopftall, ofenRuyn; 'kweet noch niet.
Wel watte miflickheit! 'k ben as en Knecht: wel fict,
Dat benne boxe — dits en wambes mit fen knoope.
Hoe magh men backhuys ftam: 't en is noch niet beloope,
'k Voel noch gien baert:z dat's goet. maer hy magh komme. toch
'kBen en jong Mans-perfoon, en eerft ebore noch.
Maer, 'k hebb en hoet op, doe'ck ? wel wat het 't te beduye,
'cis by men ziel kernijck! mefou de kloeke Juye
Om fucken Tovery. En Vrouw in iene nacht
Emaneworde! Claes, Claes Gerr'tfe,'k wouw je't faght.
'Mazrashy'tfienfel, Heer, watwild'renhuysjelegge!
Hoe bluts wil arme Claes ftaenkijeke. maer, 'kmaghfegge,
Beliet ye felve. licht fel 't felve Tover-wijf
'tSpul hebben üyt efpeult, enhebben Claes mijn lijf, ^
Mijn Claefens an edaen. datfou al moytjes koele.
Ick weet niet wat icklieltlbu weten, om 'tgevoele,
't Wijf of de Man; men heught, dat tuske Mans en Wijfs
E rey s dat fpul ontftong, en 't maeckte veul gekijfs
T'Saerdam in't jevent-lagh} elck wou de wijfte wefe;
D'ien hey t de Manne 't lock, d'aer de Wijfs toe ewefe j
Ick hiel't doe voor de Mann, en wenften om en vaen
Dat ick men leve mocht in Broeck en Wammes gaen:
En 't loopter hier op uy t: 4 we leggen al en wenflè,
En ongfe lievien Heer vérhoort fomtijts de menflè
Eerf' om fien: wel, ick mocht wel wete, by de giss, <
Of onfe Claes noch Claes, ofallClafijntjenis:
5 Ick houwmen an de koop, 't fpoock magh an mijn bekly ve,
Indien 't me faligh is, 'k will wel Claes Gerr'tfe blyve.
Ff f f Maer
|
|||||||||||||
|
Sy begint bait
tl itfi.lt. |
|||||||||||||
|
4. Dii voftram fidem, qu3m farpe forte temere Eveniunt
qua; non audeas optare! T, Th. 5.1. Stulti haud fcimus, fruftra ut fijnus, cta quod cupienter daii Tetimus nobis, quafi id in rem fit pofiimus nofcere; Certa anüttinuis, dum incerta petimus. P. Tfettd, 2.4. j Et mequidera coaditio hxc non poenitcf. P. Stich. i.i.'
|
|||||||||||||
|
* Mi immortales, obfècto voftrajn fidem! ubi ego
P^1' ? ubi immutata fum ? ubi egu formant peididi ! '■■^tmph. n, ' . - ' 1 Opiimc ufque adhuc conveniunt figna. P, Men. ƒ.9.
' Namuthiclaturushociit, (iipfara rem, ut fict, refë-
,eXit. Non idepolclam me eft. T. Hm. 4.. 1. ... |
|||||||||||||
|
fp^ X. B O E € K.
Maer fou'ck'et zijn, beghet, en blijven, alledingh
Moft wefe na den eis, eer icker 't zeil op gingh:
1 Wat drommel, laeteensfien—of oock men deel men deel is
-» WeIhey!£2V EVEWEL BEN ICK TRTNTjE KERNELIS.
— En wind-ey! by men keel, en wind-ey! Trijn is Trijn.
— Maer foetjes, 3 fou 't niet wel Kernelis Trijnfe zijn ?
— Welneen, werentigh. —«Trijn ftaet voor, en'tifïèreven
As 't giftren ochtent was — ken ick 't me niet ontgeven ? — 't Seit niet: daer niet en is verlieft den Heer fijn recht.
Spill, fpül en balie quijt. —Neen-, 't is wser, 'tftasterflecht, Daer is geen kijckenae. O fakerelemente! (Vergeeftme, Lieven Heer, ickfeggetvangewente} Is ongfe Claes nou noch Clafijntje, lijck as flus,
Soo ftasnewe me kaer niet le&licke ter kuss j Dat wil en hylick zijn ! men liefte Tover-vrouwtje, wnbfnZT 'k Vergeeftje voor mijn deel > helpt Claes Hechts van fen Vouwtje, 't En dientme feper niet. — Sommier fommarum dan, De nieuwe Broock moet uyt, en d'ouwe Rocken an, Hoedof, Muts op: Ickmaghvanbpvenebeghinne: Voor eerft de tuytte los. —4 wat maghte Geck verfinne.' Waer is men Muts ? — waer is men lijfje ? — waer men klett? — Waer zijn me Rocke? —foet, as icker wel op lett,
Waer is men Borfrock ? — waer men Hemde ? — waer men Hofe?
Men TofFele beget! hebb ick 't al moete lofe ?
Denckt an men Sleutel-raex, men Kufïè-buyl, men Beurs!
O Spoockfter wieje bent, wat vondje daer al keurs
Van Goud en Sulver-geld, as ick 't wel over-reken;
Men Sul vre Vingeroer moft icker me in fteken,
Moerfoffelsasickhen. Jawel, 'thietToovery,
't Volk wilt foo hebbe j maer al feime Roo very,
Het lyckentf' op een deuyt: hoe 't onfe Claes fel vatte,
Daer flae'ck veul twyffels an. Afme vertelt dat Katte
Dan Katte zyn, dan Wyfs, dan Wolve, dan iens Mans,
Dan Wolve ■, dat dat goet, 'k weet niet wser, an den dans
Mekandervrolickmaeckt, eninplayfiertjesleve,
En datter oppet lelt en hoope van die Teve
Elck
t Pertcrutari hicvolo — Nos noftri an alieni fiimus: equidemcettbeademfumquaifèmperfui. PU«t-^mP1'-1,1'
Nedum quifpiam vicinorum imptudentes nos aliquis immu- 3 Fruftra égomet raecum has rationes piito. T. </» fj** taverit. P. Mil. 1. <;. 4 Sed fatin* ego animum mente fincera geio} qui»« "UDC z Cettcequidem nofterfum. Ibid. Sedquumegocogito, modum hschicfabulor? f. liaccb. 3. 4.
|
||||
|
Klucht.
|
S9Ï
|
|||||||
|
Elckop en Beufèmftock en mette bille bloot
De Schoorftien uy t laveert, en helpt d'ien an fen doot, Den a?ren an en wipp, den dorden an en Vryfrer, Dan fit hy ftaegh en lacht, en feydt all, 't is te byfter.' Wat maeckme 't volck al diets! het is en deel licht goed, En hoope Galgen-aes voor 't Hels vyer op evoet, Met brandmercke verguit van allerhande Heere, Hoer-waerde, Koppelaers, en dieder by verkeere, Befteedtfters, Heelfters, Huyckefaexe, Dobbelaers, Quackfalvers, Heyens met der kind'ren opper naers, In dekens en fwart haer ewentelt en ewonde, Dat volck ken toovere, en toovere, gans wonde, Ye gelletjeuyt je beurs, yekliere van ye lijf, Oft okes bokes waer. ó Claes, faeghje ye wijf, You arme Trijntje, Claes, induftennigelure, Soujenietfegge, Claes, de Duvel of fen Bure Zijn 't wijfan boort eweeft, de Hoere van de Stadt Die hebben 't veer voor veer etrocken uy tter gat ? Wel mochje 't fègge, Vxr j ick moetet felverfegge, All weet ick felver niet wien datick 't op fel legge. 'OSchelme, wiejebent, o Varekens, waerjewoont, J'hebt een verraders hart, an Knelis kint etoont, Ja^j', en verraders hart, datfeghick. vriende, Bure, Goeyluy, kijekjenietuyt.' III. BEDRYF. II. UYTKOMST.
HANNEKEN-UYT. T R T 2V\
H. 't Is nou bekans dray ure,
Den dógeroótgoot op > mayn dinge zayn gedoón, (g°°n» 'kBen hiees en droigh gefchrieewt, 'k magh ick noór heuys toe
En flópen e goech gat in defèn dagh. * Was ditte? 'k Docht daddick e gefpoóck (God zangen ons} ïagh fitte: Ff f f 2 'Wad
} O fcelera, 6 genera ficrilega! Ter. *Adelyh. 3. i. Pro peflumum peflïimdate, vindicate: ne impiorum potius fit
D» immortales, ficinus indignum & malum! —An quic- j pollentia, quam innocentium, qui fe fceiere fieri volunt quam hodieeft fa&um indignius i T.Phorm. 5.8. O faci-| nobiles. -----Voftram iterum imploro fidem, qui propè
"usanimadvertendum. T. .Andr. 4. 8. Hei mihi difperii! j hic adeftis, quique auditis clamoiem meun). Ferte fuppe-
v°cis non habeo fatis. vicini, inteiii, perii! P. Mofi. 4.3. tig*. T.%<;d.i.i. Obfecro voftram fidem, fubvenite civet. °bfecro, populares, ferte mifcro atque innocenti Auxi- ! P.Men. ;. 7. Ecquis fuppetiasmihiaudet afferref Md. Iium: fubvenite inopi. T.^id.i.z. Pro, populares! vo-I i Sed quid hoc eft ? quidhoc 1 quid hoceft! quid ego v.:- «rarn ego imploro fidem. Agricola:, accola:, propinquiqui deo ? quomodo! — Satin' ego oculis cerno J P. Peen. 5. j. c>is his regionibus, Ferte opem inopis, atque exemplum ' |
||||||||
|
jt>6 X. B o s'c k.
»Wad ift oick ? — 't is e mens —-'t is ene vent dièkrayt,
Of enen hontdie heuylt. — dattimenieten bayt: Wat en bieeft ben ick ick! 't is ene knecht in fpeci. 2 Wat is ou, Jongman ? fpreeckt. — en hedde gieen difcreci ?
As enen Officier ou aenfpreeckt, fwaygde dan ? Kom, kom, gefchickt, belaeft. fiem'eens oón as e mann. 3 Siedoóriens, bay men ziel, 'tisenelievelacker,
+ 't Is e fuet tronike; J Jongman, woórs ouwe macker» Hoe fitt' hier fus allieen ? het fchaynt ene Lackay Of foo e Pófike te zayn, of alle bay, 6 Van enen kolen Don. 'k fien ick 't wel oón de klieere,
Oón fulcken liveray kent me licht fulcken Hieere. 7 Wat, isougeltvertuyft, en kous en fchoenen toe ?
T. Ja;, 'kben kaden beroyt: mzer, vrient ick weet niet hoe? Weet jy 't niet? H. Wadden fproóck! 8 waszaydeveurennóci? 'Lótfieii) 'tenwasgieeSpoinsj dat heet en ander groei: Toloins ? niee, noch al min. Van dufent, Leuyker Wals! Dat is lbo wonderlayck om hoiren, en foo vals. '°Parlez, je parleavous. T. Men luft niet meer t'avoefe, Ick danckje voor je bier. H. Hay feet door yet va kroefe, Nó'cktuflèn bayekan begraype. 'tgoóbekans As Neerdeuy ts •? moor foo noch wat op fen Engelfmans: Sout ene Stiasrt zayn ? Ser, kan you not Ingels fpeke ? T. War feggje ? H. Das goe Deuy ts, en bay gans eleweke, 't Is Hollans; 'k moghtickickf'welpayfe. Knechje, dan, fSoovcul noch kan ick's pas} hoe komj'hier, foete mann? T. Ick heb en foete Mann, Claes Genïtfe by name j Maer dat en ben ick niet. die mijn men kliere name, En hongeder me voor dit luys-neft an me gat, Betoov're you gelicht. H. Monfieur, hoe feghde dat ? T. Ick ben Monleur noch Mann, of me broock groen of geel is> 't Seit niet, en evewel ben ick Trijntje Kernelis. //.Was
i Quid hoc hominis > quieft iiic ornatus, nequea fatis I 6 Apparet iervum hunc eflè Domini pauperis niift«<3ue-
|
||||||||||||
|
«nirari, neque conjieere. Nifi quidquid eft, procui hincii
betpriu', quid fit, fcücitari. Ter. Eun. i. 4. z Qtiid tibi vis • fatilhe lanus ? quid me Afpe&as! quid
laces? T.Ew. 3.5. 3 Quamliberaii fccie, quam state integrü! Ttr. Emi.^.z.
Et quidem hercle forma luculenta. Ter. Ueaut. 3. z. 4, Ofaciempulchram ! T. Eun. 3.2.
5 Adolefcens, primum abs te hoc bona venia peto, fi tibi
|
T. Eun. 3. z.
7 lftud quid mail eft ? -----Ne lacruma , atque i™*»
quicquideft, fac me utlciam. Nereiice, nevcrcK; crede,
inquammihi: Aut confolando, aurconfilio , autrejuvero, T.Hiaui.1.1. v 8 Quito quid hominis es? 7": ifei»/. 4.7.
S> Unde ego hominem hunc eflè dicam gentrum.
T. Pfiud. 4.1. |
|||||||||||
|
placerepotiseft, inihiutielpondtat. T-.Ph.z.i. 10 Quid nunc taces ? tecum loquoi. T._MH-i>S-
|
||||||||||||
|
.
|
||||||||||||
|
Klucht. ^
H. Was zayde ? T. E Mann, as is ye Sufter en ye Moer.
H.1 E Vroumens.'lórfeënsfien.— r.*Wegh,icken bengienHoerj
Y'hebtfucken flagh nietVoor. —»'k%gje, ket me mirvrede,
4 Of ick felje, op men door, onder men voete trede:
Wat feit hier wefè ? H.sJó, zayde foo boos van oórt ?
6 'k En wiftes nief veur nou, dach' e recht Vroumens woórt.
Te minfte maghme fien waf!""' in den boefem vure j
Dast'Antwerpegemayn. i fie* watenfottekure,
En foude niet e mens e memmeke lóte fien ?
T. Loop, deufe malle geck -, al bennew' hier allien,
'k Will niet. en evewel, of ye docht dattick fluytte,
En masckteje 'wat diets, komanne, voelt van buy te,
Wiens lijckent dit fpul beft, ye Vaers goet of ye Moers ? 5ZT*"
H. 't Is föo woór as ick laef e vrouwke .' mes amours ?
Melieveke, mekint,'?kanickouyewersdiene?
Ick fchenck ou men hieel layf. 9 T. 'k En eys niet as je biene:
Lientme die voor en poos, en helpmen hiervan da?n,
Eer dat de Sonn op gaetI0 (Ce fchijnt vaft op te garn}
't Volck is hier y verigh, fe loope vroógh te Kercke,
11 En alfmen imment fagh, de loofte mochtent mercke,
11 Dan kreegh ick wel en galgh met jongens ammen ftaert.
H.I3 Seghme, menherteke, woór dach ge gaere woórt;
'k Sal ouwe Laydts-man zayn: I4alfouvv'ckick immen doitgoón.
Och erme, moettefoo met die froy voetjèns bloitgoón ?
Is 't verr >- wöör moete zayn ? T. 'k ken hier de ftrazte niet -,
't Is eurgens by een Poort, ick weet niet hoefe hiet.
tf.SintJoris? Kayferpoirr? T.Neen. #.Kipdeurp? r.Gien van alle.
ff. Is 't oón de wóterkant ? T. Wel jaet, wat meughje kalle ?
F fff 3 Claes
|
||||||||||||
|
t Muiier, iftam rem inquifitam, certum eiinonamitrere.
P.^ifoph: 2.2. ï Non ego fimr polluta. potin'ut meabftineas manum f
T. Rui. z. 4,. F. p. Ne attingas. P. Oftende verö. E p. Nolo. P- Nón arquum ftcis. P. £/'ü $■ z. 3 At te pol tibi Poflhac comprimito iftas manus
T. liinut. 5.3. 4 Si attigifiès, ferresinfortnnium. T. ^tó. 2. i.
5 Ecceautemtuquoqueprotervè iracundus es. T.Hie.i-s.
C' Quid pejus mulicre, atque aud,"cius ? P/aur. Mil. 2.3. 7 Non lieer te ficcè, placidè, bellam belle tangere? 8' Tanquam C emeris me argento, liber fêrvibo tibi.
riem. Men. ;. j> |
||||||||||||
|
Et te oro porrb, in hac readjutorfo mihi. Ter. Het. 4.4.
10 Nam hocquidem acdcpol baudmuitö poft lucelucebit.
P.Curc. 1.3. 11 Alio patio honefiè quomcdo hinc nunc abeam neféio.
Ttt. £«». 4.4. 12 Ego pol quoqtie etiam timidaium, cum venitinmen-
tem, qua: firn. THet.s.i. 15 Cedo manum, nolo equidem teaffligi. P.Mafl. 1.3.
14 Nonfi capiundos mihi 1'ciam inimicos omnes homi- nes. T. ^indr. 4. a. Animam relinquam potius quam te defè- ram. Ter. ^Adilph. 3.5. Imo & opeiam dabo, & defendam & fubvenibo lêdulö. Nunquam te patiar perire: meperireeft arquius. P.Mtfi. 1.3. Quja certum e't mihi quafi umbra, quoquo ibis, te perliqui: quin etiam, fi in crucem, vis- |
||||||||||||
|
s- Obftcio, quifquis es ; operam ut des mihi. Nee pergere, lèquidecieuimeö. 7\ Cnj. *4it.i.
«"as in meinfignitè Seri tamam injuriam. P. Men, ;.. 7. 1 |
||||||||||||
|
5^8 X. B o e c i
Claes Gerritf' hiet me Mann, en 't is en Schipper j Baes>
1 Die leyt hier met ongsfchipj ó Vser, 'tsisfucken Claes, Dat j' hem koft! H. Soo, foo, foo, nouw fullewet wel vinde. T. Ja wel, all is 't fchoon dagh, ick wangdel afte blinde, 2Ickvolghj'opgoetgeloofj 'k vertrouw je mientgienarg : Noch rouwtet me van ailde moeyte die 'ck je varg. 3 Hebj'oock en Vrouwtje? H.Ochjö, en heel galante Moeyer,
Fróy en bizeart geklieet, en meddet hoor voll poéyer. T. Soo Joffrou w Klappermans! H. Das hier foo de manier,
't Is hier al Uffirauw > klayn en groit, T. Wel, waerfe hier, Ickgafferwelenless; nouw felickfeyouliere. IfTe wat goelickjes, en draeght fe moye kliere, Laztfe niet licht allien deur vreemde ftraete g«a: Houtfe wat in 't verfier. wangt hoe't mijn is vergxn, Dat kenjer nouw verflam: ye fietet voor ye ooge. 4 O lieve Klappermann, 'k ben fchandelick bedroge,
Hier weunt en boos geflacht van Vrouw-volck. H.$ Das wel woór.
'k Had ick doógs wa mieer rufts, afTet foo niet en woór. Elck heuysken heefTe kreuyske. Tl Ja dat 's 't ouwe fpreeckwoort. 6 Maer hoor, foo j'hier of taer en klucht van defe weeck hoort, Of in de Crante leeft ■, f en melt toch niet van mijn j 'k Sel fïen of't voor me Mann bedeckt fel kennezijn, Soo weet jy 't maer allien, en ien is gien: niet wjer, Vxr ? Licht dattick korts van hier vertreck, en op en aer vaer: Daer mes't uyt. felje me trouw wefe ? H. Wadden vroógh! 8 'k Ben ick ick Klapperman bay nacht, en nie bay doógh; Doórmeughdevaftopgoón. Oliefkint, fou'ck ick melden Ail waddick wel bay nacht (ien omgoón. 9 ick vertelden Van hier to BrufTel toe, en quómer noch niet deur : Moor ick en kout moor 's nachts, door treek ick gófie veur. T. 'k Krijgh bleinen in men voet, 'k en kent niet langer harde. H. Dat had ick wel gevrieeft: Corófi. T. Is 't noch varde? H. Nieent,
|
|||||||||||
|
i Nunc quem quiero i commonötarefipotes , Inibisame
folidam ik grandemgratiam. P.Curc.^ili. 3. 2 Intuamcuftodiam meque&measlpes trado. PMoft z.i.
Ndciu, heicle > neque ur :1e eam , atque quoxliim eam. T. hun. 1.3. 3 SedquidmulierisUxotem habcs! autquibus moratam
|
5 Verum meam uxorem, nefcis qualis fit. ___fateorearn
e(Te importunam atque incommodam. Plant. ^ifm. 1.1.
6 QLodcum fetibitur, pet nrbein irtidebor. P.Cap. 4.1-
7 Neque opus eft Adeo mutito ; placet hoc non fierim-
dern, utinComoediis, omnia ubi omnes relcifcunt. 8 Maloquidem me dignum quovisdeputem fiid faciam.
|
||||||||||
|
IDOlibus ? r. Htc. 4. 4,. I Ttr. lUixut. ï. 't,
4 En unquam cuiquam contumeliofius Audiftis faftam 9 Qua: hïc monftra fiunti anno vix poflutn eloqui
«ijuiiam quam ha:c eft ma ? T. Pb. z.u j T. tótft. z. 2. |
|||||||||||
|
fcüt,.....__,..........-..-...................._. ........................... .......—..................-
|
|||||||||||
|
K h U C H T. ypp
#.Nieent, noch ene fcheutweeghs, en hondert pafte, fret.
Door lied'alree va verr de mafte, weetteniet Hoe dat ou vlagg is ? T. Jas'ck, ick felfe ftrack wel kenne : Daerleytonsfchip. Goddanck, datw'eens tot hier toe benne. Nou, fijn Man, goeden dagh, 'engrootegrqotendanck. ff. 't En is gieen danckens wxrt. hoe kraygde nou en planck, Om t'fcheep te roken ? T. Hó.' dat ken ick wel beftappe, Defchippers Vrouwe doen 't wel fonder gangh of trappe: Gedieuw. H.'k Wens ougoey ruft. 'III. BE DRY F. III. UYT KOMST.
H A %£ 2\£, E K E Tij-U TT.
H. 'k Wil fegge mette Mann:
'tSalemirókelzayn, foofe'tföokkerekan, • :. Ick bender af verloft, en van e veuyl temtóci}
Wa duvel, 2 't vrouwken had me fuiken goeyen gróci: Ick wirt foo wonderlayck. moor't is nou w over, 'kmagh Gó fegge fonder fund, men Liesbet goeyen dagh. III. BEDRYF. IV. UYT KOMST.
T R r $£, KEES.
T. Kees — Kees — Kees, benje doot j wat duycker, is dat fbepe.' .SJ ™p>f-*-
Kees, fegg ick. K. Hou! — wie 's taer ? T. Kijckuyt. —3 fiet de;"' geckgaspe.
K. Watfchortje! fehaemje niet foo vroógh, en half voor dagh Te loope bedele ? dat ick 't noch ereys fagh, 4'k Mien dackje met en honcks lantaren uy t fou lichte. T. 'k En bedel niet. K. Wat dan ? wat felje nou verdichte ? 5 Yegrinnickter noch om, doej'Honfvot ?5 buyte boort, Dat rae'ck jou as en vrient, meughjeghien Stockviss $ voort. 7"-Soet, Kees, fiet watje doet: 'k en bedel niet. K. Kedsere, Yefelt, beget, 'tfchipuyt, all föu'cker voor plockhfere. 7:'kEn
|
||||||||
|
I AttibiDiitemper, quilquises,faciantbene. F.Hen. j,7.
* Pcrliberalis vifa cft. T. Hu. 5.4.
3 Ut pandiculans ofcitatur! 7>. Men. f. z.
, + Noviego bos pugno» meos. hincego, iitumeirmave- W. placjdum ted'hodièteddam. V. Care. 5. 3. J At ut confidenter ipihi contra aftitit! T. Caft. 3,5. Vix
ffiecontineo,quininvQleminCapilluBi. Monfiium, etiam |
||||||||
|
ultrö deiirum advenit. r. Em. 5.4. Itan' lepidiim tibi vi-
fumeft, iceius, nosirridere. T. Eun. 5.7. a Abin'hincabocuJisJ abin' hjnc aq non ? cavefis te vi-
deam. P. ^i«J. 4- 4- Nam adeb, nifi abisaftutum , ac di- ets, quidquatras, cito, Jam hercie, ego hicte, quafi fus Catulos, pedibusproteram? i>. Tmc.z. z, |
||||||||
|
6oo X. B o e c k:
r.'kEneiswerentighniet, ickgaefje liever wat.
IC lek jou mé; ' en voor eerft daer's en voet injegat. T. Maerfiet wie datje't doet. K. Wie foucket doen? jou Funne. T. 'Kees , hoor ereys. K. Her uyt, 'k wiljer gien tijt toe gunne. 7:KeesKrijnfTe. 2<:.Jaï,dat'sw32r, foohietick, wat roert 't jou l Waer hebje dat ehoort ? z as rechts, hier kom ick nou Met fbete wooretjes. 3 Fielt, wilje niet.vertrecke, Den Baes leyt in de koy, en 'k durf hem niet wel wecke, Hy 's wat onpafïêlick: mxt, ftxjeme te ftijf, Ick weet wel beter raet, — hy heyt beget en Wijf, Een blancken Duvel! niet met hangden en met voete^ Met klauwen as en Valck: maeckjeme langer moete, Die fel ick j' an je gat gaën ftoke. T. Dat 's gien noot j De Vrouw fel 't me niet doen: kijck, ick ben naeckt en bloot, En 't Wijfjen is goet arms. X. Wat weetjet? T. Sou'ckt niet wete! r bqlfnoij •}>'. r o ns. + S'heit mefoo mennigh ftick, ja vanri-er lèckerft ete,
Van heur harigd in de mijn, jae, Keesjen r in men mond Eftoke. K. * In jouw mond ? T.Jx, datP hier fel ver ftond, Se fout bekenne. K. Kom, ickfelfejegasnrópe: 6 Maerfiet toe j leugenaer. r.J'hoeftfoo varrniet teloope,
|
||||||||||
|
int tf.
|
tim jyrjer ifXe. — a:. Vrouw! — Trijn \ \ — Vrouw! T. Sus, houd je
|
|||||||||
|
backes toe.
ie.Ma*r Vrouw! T. Maeckt gien gefpoock. K. Mxt Trijn, jou
malkkoe, 7 Hoe fiejer fus uy t ? T. Sus: * 'k feitje wel iens vertelle,
As't.pas geeft. K.'k Word fchiergeck as ick j'in deufe veile
Sieproncke! benje'toock? Vrouw, benjet? ben jet, Trijn? Wat fouje 't wefe! neen't en ken niet meuglick zijn. r.Nouftillejy,'tkeriwel. K.Jx wel, wat peftelenci, 9 Hoe benj' hier an eraeckt ? T. Sus hebje gien piflienci ? Wehebbenöugien tijf i ,0as'tquaetwéeroveris} Dan fel ickjemen ftörm verrékene. feghby ghiss, .',. ''' ■ ' . '■ ■' .IC e , ~'. f7] Ol
i Item tibi ctjam > hoc piemii/eres. Plant. Mm. f. 7. ) 5 Tun'iddicereaudes? quod nemo unquam homoante-
2 Vah delinire appaias. P. *Af.i. 4. ' I hacvidit ?■ P. Jdmph. z. 1.
1 Nam fi moleflus pergis eflè, jam intro abripiere, at- ' 6 Homo audaciffime. Cumiftacne teoiatjone hucadiiie
que ibi ufque ad necemoperiereloris. T..AA.I. 1. Videris adireaufum, impudens} P. ^itil 4.. 10. quam naox vaputaie vis, nifi aftutum hincatts. P-^mjilr.'i. 1. | 7 <itiidiftucinquam ornatieft. T.Eun.l.i. Nam (i me ir itatlis, hodiè lumbifragium hinc auferes. 'leid. 8 Multaquajiiuncnoneftnarrandilocus. T. *Anir. i-i: a. Atita mefervet Jupiter, ut piopriotilli iquamego lum ! 5) Narraiftucqua;lbquid liet. T'r.Eun.y.s-
ac tu. nemo eft homo. r.Ti.j,;. I 10 Hocpofteriusfaxofcibis, «bieritotium. P.Êp.f-1- |
||||||||||
|
K
|
|||||||||||||
|
LUCHT.
|
|||||||||||||
|
6ö I
|
|||||||||||||
|
Of Claes wel foo vaft flaept dattickem nietibu wecke,
Of ick en beetje van fen deke quam te trecke,
En króper by te koy ? K. Och jae, dat weet ick wel:
Ick preeckt'em guft'rc foo veul foopjens in fen veil >
En foo veul fraoockjes toe, dat hyje fou vergete:
C Wangt Vrouw('k ken quadick Vrou w noch fegge^je moet wetc,
Der heit en lydigh fpul om jouw in't fchip eweelF)
'k Will fegge datje wél vrymoedelick en veeft
Meughtlxtej fongderfeurgh. hy ken niet wackerworde
Voor middigh, dat grct vaft: en of hy foo wat morde,
Houwj' of je geck wxrt. T. Braef! 'k fel ierfl dit vuyle goet
Gsn fchodde van men naers, beneen in 't Ruy m. K. Dat doet.
T. Maer, Kees, hoe rxck ick an en hemt ? gans felleweke,
Menfléutelisparduy. K. 'k feit Troortjen op gxn fteke.
T. Dxr ley t men werckedaeghfe goet oock. brengt al mé.
III. BED RY F. V. UYTKOMST,
T R r 2{j
T. 'Dat is en brave knecht; wel, as 't Kees niet en dé,
'kWeet niet hoe 't locke fouw. daer keumt hy. IIL BEDRYF. VI.UYTKOMST.
KEES. T R 't 2£.
üT.Hier'sjegoetje,
'k Hebt Troortje toe edaen. r.IckdanckjemengoeBloetje: 1 't Sel te verdiene ftsen. K.» Wat meughje fegge, Vrouw ? + Maer je verftong flus wel wat dat ick fegge wouw, Doe'ck die quaz woorde fprack :J ye feltfe niet gedencke, Nie wjer, Moer ? T.6 Malle geck! ? ick felje noch befchencke Gggg Voor
|
|||||||||||||
|
j Orote, Mihiignofcas, fiquid imprudens culpapec««^
vi mea. P. Epid. f. 2. Nunc hoc mihi ignofcas quiib. P. Mi/. 2. 6. Atquehorum verborum caufla caveto mihi ira- tafuas. P. C*pt. 3. 3. Qusfö ne vitio vortas , Ita iracundia obftitit oculis. P. *Af. 2.'4. 6 Age, inepte quafi nunc non noiimus nos inter nos.
T. iAd. z. 4. Scio, Et pol propterea magis nunc ignofco ti- bi, Nonad«binhumauoingeniofumi ncquetamimperita. r. £««.5.2. 7 Faciam boni tibi aliquid pro ifta re, ac lubens. Ter.
HtaHt. 4.4. Ut tibi, dum viyam, bene yelim, pias qitiüii mihi. P.Ctf.z.i. |
|||||||||||||
|
t Hicnon amandus ? hiccine non geftandus in finu eft!
T"'^idelph.n. s. Nam ismihieft profeftb fcrvus fpe&atus "tis. r. ^Ad. y. s. Na: — lèrvum graphicum & quantivis ftetii! non caru'ftaurocontra. P.Epid.).i. 2 Spero ego mihiqnöque Tempus tale eventurum, &tibi
§tatiamreferam parem. P. Mirci 5. 4. 3 Ego in hacienihilreperio, quamobrem laudes tantope-
te > Meum officium facio. T ^4.1. 4. 2. 4 Imo ita quxfo. unum hoc fcito, contumelia: non me
«cifle caufla, led amoris. T. Eun. j-. 2. None demüm a me la«picnterfaftume(lèarbiuor, Cum rem cognofco, at non Walitiofè tarnen Feci, liaur. Hü. t. *. |
|||||||||||||
|
6o% X. B o e c k.
Voor deufe nieuwen dienft, en voo r den ouwe toe.
Genacht, ick magh niet meer, ick ben beget foo moe, Dat ick men tong uyt fteeck, en 't fangt valtimmen ooge; Ick flsep fchier dier ick ftae. kofsje dit hemt wat drooge, Het komt foo vochtigh, Kees, uyt die verbruide kas. K. Wel hoe, Vrouw, wordje dol ? is 't arger aflèt was ? Welhey! waerfou'cketvyerontftekenin'tVoor-ongder, Daer Claes leydt ? droomje Vrouw. T.jx'ck toch, en't is gicn wongder. III. BEDRYF. VIL UYTKOMST,
KEES.
K. Maer 't fel wel wongder zijn, flel jy die Mann te vreen:
Y gut, Moer, ken je fulcke kunsjes ? Gx jy heen: Je feit me ka*r wel haeft totte bongtwercker vinde. Mxr wat het te beduye, ' fe worde {track weer vrinde, As 't Trijn verkurven hey t: Claes is goet, en fy loos: Schabxt, * watroert'et mijn * 'kgss legge noch en poos. IV. BEDRYF. I, UYTKOMST.
KEES.
K. Wat drommel, ftaztdeSonaUZuyd-ooft! datseflsepel,
Wel, 'tfeltemfoowcldoen-, noch doen ick niet as gaspe.
Maïrnietvanvasck, goeluy» datje't weet,'t is van dorft.
En lout'ren hongers-noot. y gurcke, watten worft
Sou'ck nou wel flingere deur twie drie holle tande,
Daer'ck fulcke pijn in heb! ó menfle van verftande,
Die 't eerft ombijten ih de weurelt hebt ebrochtf
Lang.móetjeleve, 't was te lijdigh wel bedocht.
»y W Ick had hier onder wat op voor-raedt wegh eiïoke:
Su ck Beesjen uyt het fout en koft niet veul te koke:
*%£*"*" En, mijnent halve, 'k meught foo wel, as Claes en Trijn
Der Speek en der Braen-bout, aff' opper befte zijn.
Maer, nou'ck an 't volckje denck, 3 hoe meughefet al maske!
'k Hebb fommes daer benêen het bedd all hoore kraske-.
. En 1 Injurii.fufpiciones, inimicitii, inducia:, bellum ,pax IBis tanto amici funt inter fe quam prius. P. ^imfh.%' *~
rurfum, 7". Eu», i. t. Verum ira: fi qua: fortè eveniunt z Poftrenip, inter fetranfigantipfi, ut lubet. EWW-J'J- bujufmodi. later eos rurfum il reventum in gratiam eft, j 3 Quid egerint inter Ce, nondum etiam fcio. T. HW»f. '■ s> |
|||||
|
........_....._......._............................
|
|||||
|
Kluc ü t.y 60,
En dan wat mompele, en dan wat ftommele:
Nae'ckmercktedeur 't befchot an pijpen trommele,
Soo voerdef' oorlogh, en dan maecktefe weer vrede:
«'t Is, trouwens, mierebeurt; en'tlijckent oock wel rede,
Dat Mann en Vrouwfomtijtsiens vallenover hoop,
En grommelen en poos, en geve dan weer koop :
lek fie dat alle ding foo beurt hout: kijck, dan waeyt'et.
Dan regent'et ereis, dan miftet, dan verdraey tet,
En't wort weer handigh weer. Daer komtfe van beneen,
2 Ons Vrouwmens, onfe knecht ('t hanghtme noch an men leen ,
Soofchrickcen icktenacht, 'enochtent, will ick fegge._)
IV. BEDRYF. II. UYTKOMST,
K E E S. T R T N.
K. Gemeurghe, Vrouw. T. Dagh, Kees. k. Konje niet langer
legge?
Hoeifter, hommeles? Jlln'talderminfteniet. 'k Magh me wat hulle. — kijck hoeder dit hooft uy t fiet, |
|||||||||||||||
|
't Staet noch fchier as en knecht. K.Enknecht, Vrouw! welke-
dsere,
Ye hebme foo ontftelt, 'k en kenme niet bedjere: |
"tmptten, e»
irengbt een ffiigtltjen en ander hut. t»Jga werden dagh. |
||||||||||||||
|
Ye waert foo'n kluchtige guyt van en Bedelaar,
Alfucke moyen fielt! hoe moelickdatick wasr, Mit men ooge voll üxps, 't begonme fchier te deere, Dat ickje laftigh vil, en uyttet fchip moft keere. Maer hoe ift daer bene'en, hebbe we tijt enoogh Oin wat te prsete ? T. Jjewe; hy heit noch niet en oogh Ter degen op ehadt: ickfochtem iens te kuflè, Toe'ck op ftong, en fen hooft vil eve ftsegh in 't kuflè. K-J Ey lieve tet ick dan iens hooren, eer hy kom, Wat Duyvel you foo kael eplockt had. T.4 Benje ftomm, Asje ftomm wefe wilt, * en kenje deftigh fwijge, Wat meje vraeght of niet, foo felje 't van me krijge. Gggg 2 Maer
|
|||||||||||||||
|
' Nam in hominum setate multa eveniunt hujufinpdi.
VP'unt voluptates , capiunt rurfus mifaias. Ifac inteive- ■"unt, redeuntrurfum in gratiam. P. ~4mph. 3.2. z Siquidemhicjam muiier ftcta'ft ex viro. P.*4mph.i.z.
3 Studeoherdeaudire, nam te aufculto libens. Agedum,
"'rofatis libenteite aufculto loqui. P. Pf.i.f. Nuncqui- |
|||||||||||||||
|
dem pmei nos nerrto eft: die mihi »erum fèrib. P.*4r*ph.z.:,
4 Dicmihi. Hocprimum.pofin'estacere i Ter.Eiut.i.i.z. Si mihi fidem das te tacitimtm , dicam. Ter. Hic. 1.2.
;G«, Quid negotiieft, modbdic. T r. Dicam. tace> fi fi> dem modo des mihi te non feremridam, Pimt. Rui. 4.3;
|
|||||||||||||||
|
— :.v -: ;;:,"-.
|
|||||||||||||||
|
<5o4< " X. B o e c k.
Macr fweert dat eerft. K.1 lek fweert, weren tigh j dats en woort,
Datmenom'tjockesnietmaghfegge. ey, feght dan voort.
r. Wel hoor -, je vraeghde ftrack, wat duy vel mijn eplockt had 5
Hadje watduyvelinevratghtdie mijn verlockt had,
Soo hadj'et half eren, K. En duy velin ? en vrouw ?
T.z Maer houd je mont toe dan, as ick beginne louw.
Ey lieve, let ereys watte befuckte ftreke
Dit volck verfiere ken: 'k had loopen hoore preke,
*k Had in en Vrouwe kot. K. En Cloofter, denck ick. T.Jx,
En uer of twie verpraet: wel, docht ick achter nx,
Nou'ck toch an 't kijeke bin, \xt ick'et al deurkijeke:
En ga; goets moets nx 't Slot (of nx 't Kifteel} toe ftrijekc.
K. Dat was en Manne-kot; i wat ley tje deer toch an !
Dasr kreeghje, denck ick, fooenftreeckjenuyttepan.
T. 't En quamper niet iens toe j 'k verwarden ongder wege,
in ieri van deufe, wat zijn 't, ftraten, of zijn 't ftege ?.
Want ftege binnen hier as ftrate te Saerdam. ,
Vxr moette men en ding dat ni'eerft té Vore quant
As foo en Juffer of en Madamme de Parme:
Se ftonck nae moskeljaet: fe nanimenin der arme,
En kufteme goet fchick, en Nichteme foo deun, :
, • Ofw'achterskind'ren, offböjvvjère. iT^Dat'sendeun,
■ ' En was 't je Nichje, Vrouw ? T.A Dat weet ick op dees uer niety
Se noemden all ons volck, je faeght noy t fucken tuer niet,
Mit quamper en Monfeur, die mé fcheen van der volck -,
Se hietem al Kefijn^ en Ventasdrooge Bolck,
Soo fchrepel en É>uiöhrasï: Ick facher niet Monfeurs an,
Dan en blanw' ouwepliryjn, Jjftaht dxr was niet veul kleurs an»
Die haddi om fen höéCy en dan e mes op zy ! i
Van twie dry elfc lang. Dser fleepten ons die Pry *
5 )x, of ick peep offong, < we moften in her huysje:
*k Magh 'tfooVél néfeme -, .waagt het«leecken bet en cluysje
Dan 't Kifteel dat icfc focht; ick weet niet hoe't'er fagh:
Hoe 't was of nieten was, der quam Wijn voor den dagh;
En
i Fidem do, Ioquere. T.Htc. i,i. Do fidem tibi, fidus Tace , fis , citius audies. Ibii. Si interpelias, egotacebo.
ito. P. Rui.4. 3. Fideinonraeiiuscreditur. loqaeie > locus P. Men.s.p.
occalioqueeft, Jiberi Mc, lbli lumusi .£. Pan. 4. t. Palli- 3 Qiiid tandemexeare utcaperescommodiï T.E«n.,.f-
citus (ÜDi, êcfervare ineocertum eft, quod dixii fidem. 4 Nam nunquam ante hunc diein mcis ocuüseam, qua!\
T.Hte.l-i. Si poft hunc diem mutiveto etiam quod ego- noffèm, videram. T. Hec. j. 4.
raetcertofciam, datoexciuciatumme. P.Mil.i.6. ; lila illico ut me ascepit, csca veiö ad feabducitao-
t..Imo, ego te obfecto hercle m audias. T. Sm. 3. j. mum. T.Ehti, 3. j.
|
||||
|
Klucht. 607
En 'k moch'tet lye • kijck. K. 'k Schickje wasrt loofetrede.
T. Jx'ck toch , en hiel verhit van wangdele. K. Dat 's rede, De Stadt isys'lick groot. T. So was't wat van men fin Wat nats te nuttige, en 't wijntje liep föet in. K. Wat waflèt ? T. Spxnfe wijn. K. Ja foo, 't geefme gien wonder, Al liepet foetjes in} ó Moer, jy mofter onder. 1 Ma:r fprackje niet van ga;n ? T. Somtijts j maer 't was al wint,
Se wouwt niet hoore, puf! fefbndomete, kint, 2 Om fucken fwydigen hoop etens, ye fout dencke
't Was niet te foper óm en Prins by te befchencke. Se font om Claefè mé, die moft metter Kefijn, (Frans, duncJkmedattiliiet,^ dien advent vrolickzijn. Waer duycker bleef Glaes oock ? K. Ick heb gien volck vernome,
Dat naer em taelde. T. Niét ? K. Dan bennenf' hier ekome,
Terwijl den Bazs en ick jou fochte by de ftrxt,
SoohebbenPonsemift: Lastfienereys, was-'t liet?
7. 'k Gis dattetgoelickjes mocht ontrent achte wefè.
K. Toe waere wy op 't pat, en me kon niet meer lefe,
Soo doncker waft eer CIjes wouw fcheye van 't bejagh.
T. Soo hadme jouluy wel efoght den hielen dagh,
En noch de nacht daer by. K. Hoe voer 't voort mitje licke ?
T.Jx kijck, ye weet wel, Kees, ras ete doete verfticke,
3 En langfaem nippe kruypt en Vrouwmens in fen hooft.
Wat fel ickfegge? 'k wierd allengsjes foo verdooft Van diebefuckte Wijn, datickje nietkenfegge,
Neen ick, op men doot-ziel, ofick ben blij vel egge, In 't h uysje da^r ick was, of eu rgens heen ebrocht. Denck jy ma*r flechsereys watick henochtent docht; Als ick me kouten ftijfvont fitte met men broockje Op en hoop vuyle mis, an fucken ftinckent hoockje Dattickernochafwalgh. K. Saztj'openmis-hoop, Vrouwe Wel arme floof! T. Jae'ck toch, en fitterde van kouw: Soo dat ick fchïers en woort kon duwe door men tangde, DoemedeKIapperman, by groot gelock, an rangde , + EneerlickKlapperman, dat moet ickfegge, Kees, Die fprackme trooftightoe, enmaxkte dat ick rees». Gggg l En . .
i CJuod fi eflet faftum ,. hac nunquam eveniflènt tibi. f 3 Datahejcleverbamihifuntj vicitvinumquodbibi; Ao
'•atm.i.t, , I dum accubabam, quam videbarmihi eflè pulchti fobria. 1 Decem vocaflèt fi ad csnam fummos viros, Nimium f 4- Ego, dumillolicitum eöD ufafunibenieno&kpido,.
^'Onavit. P. Mtrc. 4. ï. . J & Comi. T. Htc j. 3. |
|||||
|
i
|
|||||
|
öoö X. B o e c k.
Ep brochtme (foo gefchickt, je foutet niet geloove!)
Tot hierent op de kaey. Hoe 't nou voort tnettet roovc Van men gelegentheit, men kleeren en megoet, Egam is weet ick niet. IC. Al ben ick maer en bloet, En heb noch weinige perdeeltjes deur ewangdelt, Dat waflèr ientje wis, en dazr ben je mishangdelt, Men foete lieve Moer: op fucke wsetertjes Daer vanghme fucke vis. maer die twie pratertjes Die fnol mitter kefijn, zijn feje by ebleve Soo langh je heuge magh, T, Weljae. K. Hem! an deTevc En vind ick gien verlang, niet meer dan of en Meu Eflempt had mitter Nicht: maer die befuckte Reu, Diefchraelejoncker, Vrouw, die leytm'imme gedachte. Wserj' in dat huys eftroopt, en bleef jer in vernachte, En laeghj' uyt je verftangt en uyt je keurs in 't hemt ? Ygurcke Kneus kint, watdunckje, waer'talvremt Dat. T. Houdje backes toe, je moet lbo verr niet dencke. K. Gut, fchipper, foumejer foo niet en psertje fehencke ? Wel ick denck foo verr niet: want wat vraïgh icker nx ? Maer hebje deufè feeft met al fen achterna^ Je Liefte dus vertelt ? T. Wat denckje, dat ick geck ben, Of in de kintfe weurlt, en dat ick niet en treek ken Om foo en mis-flagh te verblome ? K. Neen ick toch, 'kSiederje niet voor an, MoerKnelis. ey, msernoch, Hoe hebje't flus by Glaes eklaert ? T. Hoe fou'cket klasre, Hy voelde men in 't bedd, en fey foo, wel kedaere, Moer Knelis. benje dser, en benje't in parfoon, Of fpoocktet ? 'k gaffem ftrack en Ibentjen voor fen koon, En fey, watdunckjerof ? want daten doen gien fpoke, Trijn, riephy, benje'tfelf? jemeughtetonderfoke, Sey'ck foo op mijn benier. mser wser komje van dasn, Van waer komje foo \xt, is dat al wel edasn ? Hoe la?t, fey'ck, benje geck ?I ick heb hier legge kijeke Van guller xventof, omof j'iens'tzeylfoutftrijcke. En (toppen iens je ty. maer 't is om niet eweeft: Jeginght al ftaegh je coers ick fegh niet as en beeft, Mxr
i Nuüamde !üs rebus culpamcotnmerutttua. T.Hec. 4..4.1 Quid ego tibi deliqui , h , cui nupta film , ttcam fui.'
Quid me q'imis ? quid laboras ï Ecce me. Num te fugi! I'. <Ampii. z, z. |
|||||||||
|
nuin ab douioabfaruïnum ociilis conceflï tuis! PUut.Epii.$
|
|||||||||
|
i
|
|||||||||
|
Klucht. ^
Mair as en flaeprigh mens die wat te veul enipt heit •
Daer je je vrouwtje toch foo dickwils om belipt heit. • W«rachtigh,Claes, je meught die gange niet veul garn, 't Is quaet voor lijf en ziel, »ey lieve laetet ftarn, Doetet om mijnent wil. K.Jx foo, je vilt an 't preke: Wel bymen fieternae, dat benne braeve ftreke, Daer ftaender op 't Compas gien wiifer. wat fey Claes ? T. O man, hy wiert foo dwee as foete melckfe Caes -, Trijn fey d hy, liefte Trijn, z en weeft niet on verduldigh : Werentigh, kint, 'k en ben van deufe reys nietfchuldigh: 'k Quam foo mis-trooftigh tuys, toe'ckje den halven dagh Vergeefs had naeefpoort, ennochnietfeheepenfagh, Dat ick me niet en wift te redd'ren of te ftille, En dxrom villewe, je weet wel, an watpille, Daer Kees den DocTror is: en, goe knecht, evewel Hy deed't om beters wil j hy fagh dat ick foo fel Ontfteltwasom men hart, endatickfebierwouw huyle, £.Dat'salwa:r, 'kfey, komBaes, watwiljeleggepruyle, Trijn magh met kint zijn , maer fis felf altoos gien kint j 't Sel doncker wefe, daer fy de wegh niet en vint: En voelje van verlang fwaermoedige gedachte, Daer is niet beters voor fuck volck as lange nachte* Eerft wat Orientaels, en daer foo moytjes by En Brandemorisje, en dan het hooft op zy, Eerj' om fiet hebje Moer Kernelis in je bedde j. Ick bin en Kalis, m aer ick dorfter wel op wedde, Al waert en vaen. T. Toe waft, en u m mers zeid' hy waer, Enummersbenje'tTrijn ! Ickfey, watdenckje, Vaer, Ben ick 't ? en twijffel jy of 't hal lif waer of heel is ? Kedaer, al evewel ben ickTrijntjeKernelis. K. En Claes bekende't ? T. Wel, dat haddi goet te doen, Jaej feyd hy, lieve puys, je bent'et, geefm'en foen j En foo voort, doe waft weer, waer hebje toch efteke , Hoe bleefje foo laet uy t ? daer vil ick weer an 't preke > 5 Laet! feyd ick, 'kwoudatjynoyt later tuys en quaempt, En datje me t'Saerdam foo niet tequelle naempt, Met-
i Nam in eandem vitam te revolutum denuo video eflè i Relinque aliquantum orationis , cras quod roscum ütiges,
T-Hic. 4.4. lp. caf.i. 3. 1 °he. jam fatisuxoreft. comprimé te: nimitim tinnis.j 3 ObfecrOjecaftor.cur iflnc.mivir,erted'audio>P.^<w^A.a.i.
|
||||
|
<jo8 X. B o e c k.
Met bracke nachte lang, en mit men hooft volfórge.
As je 't huys niet en weet te vinde voor 't is mórge;
Hoe lijcktet mij n dxr by ? ! kedatr, en fchoóne zoo,
'kHebiensmen ty vergift, ickbenenueroffoo
Te \xt an boord eweeft •, je meughter wel of préte.
Was dat foo nie wen dingh ? 'k en ken hier fteegh noch ftrate,
't Is en Stadt as en Bos: den doncker vilder toe,
lek doolden as en geck, en was beget foo moe.
K.2 Sie voorj e, kijck wat om: dxt komt hy.
IV. BE DRY F. III. UYT KOMST.
T R Y % C L A Ë S.
r.WeljJanflaeper,
Benj' alrieds in't habijt! kijck dit is in den gaeper. Kom hier. dePinxterbloom, endieisopeftseh. C. Jx wel, me duncktfe mocht wel weer te bedde ga»n • Men kop ftïet me foo fuf •> 'k weet quselick offer, licht is, Of dattet nacht is — wat! Kees, jouw befuckte Lichtmis, Je hebme guftereniet quaelicken etoeft. T.Jx, dat is dat ick fegh, foo leghje fbegh en fchroeft. c.Nou, Moer, weesjy tevreen, 't en fel niet licht weer beure, Je weet de rede wel, je moetje nou niet fteure, Of ick foo nou en dan men ribbetjes iens boen : * *k Ben flech bly da'ckje fie: kom geefme noch en iben,
'c Is keurmis op en nieuw j ick gafj' al fchier verlore. T. Hoe na: begonj' al nse en xer wijf om te hoore ? Je bent me foo niet quijt, goetvrient. C. Dat hoop ick mé. Enlyck'wel, of'rmeluftof niet, 'k moet weer in Sté : 'k Moet hier en dxr men volck wat raxne: cieufe luytjes Zijn grxgjes in de koop, mxr 'm 't betade luytjes. T. Soowiljeweerop'tpadt, doeje, Vasr? c. Wel, ick moet, Te minfte komt ons toe ons geitje voor ons goet. T. Marrfnyjeniet en ftick, eerj'optreckt? c. 'k Magh nietete. Me maegh ftstme foo quaps. Moer, 'k fel van advent wete Wanneer 't reys wefe fel. we moete van de wal. T. Ick ben't hiermé al moe. C. Soet dat ick niet en val •, Men
i Quid ego feci, qua iftac proptet difla dicantm mihi ij jCt.St, tact. M. Qukl cft > C Hein. M. Qiiiseft qu=m
P. Uid. (video? C.Vireccumit. /'. Uf.i.i. |
||||
|
Klucht. 609
Men hooft is duyfèligh. T. Ja» toch, Claes, fiet wat voorje.
C Kees pasjyoppetfchip, en, Moer Kernelis, hoorje, Terwijl ick uyt ben, ventjy luy ditgoetje voort: Mseckt watje meecke meught, je weet wel hoe dat hoort. T. 't Is wel, Kint, gastjouwsweeghs: wefeJlent hier wel klxrc. IV, BEDRYF. IV. UYTKOMST.
T R T N. KEES.
r. Wat feghje nou van Trijn Kernelis. K.Wcl, kedasre,
Je bent en kluchtigh goet! ó Vrouwtjes, Vrouwtjes! ja;,
Kenje die kunft ? lbo wsr as 'k hier levendigh ftx,
Het manvolck leytter toe. ye wetet fbo te flangfe,
Altijthebjygelijckj debroocke moetedangfe
Soo as 't de keurs belieft. T. Wach jy je voor en Keurs.
K. Datdenckickwel, mijn Moer, al had ick vry wat keurs.
T.Jx je feit mé al iens verwarren in datgrere.
/C.'kSelniet. r.Jefelt. K.'kSelniet. r.Jsemickereysjywjere,
Het komt as 't kacke. K. Vrouw, kenje gien Suyer Son ?
Hoe klarrje 't ? deckje nouw je txfel op en Ton >
Of felje mijn der mé en voetje ongder \xte ?
1 't Is hier niet wel eftelt van binne, van artprate: ,
Da;r moet en ftickjen in, of't fcheepje fit op 't iangt.
T. Al weer an! j' hebt fchier noch't ombyten in je tangt.
K. Ho, jonge maegen is en goet as jonge Vrouwe.
T. Kom, kom, om la*gh/k en denck je 't voedtfel niet t'onthou wc.
V. BEDRYF. I. UYTKOMST.
MARIE. FRANCISCO.
M.z En hadde foo veul fpels eerghefe lofe koft ?
■f-Spel! 'kfey weldufentmoól, hadickick'sniebegoft, 3 En haddes nie geweer! om d'eer van ouw commiffi, En ouw fchoon ooghskes, Móy, en datter noyt remim* Hhhh Te
1 Mihi inanitate Jam dudum inteft'na murmurant. | 3 Etego hoc, quia dudiim tu hoc tantopere fufièras, Ea
•*■ "*{• 4.3. Itaque venter guttui'que refident eluriales ferius. | carpi. T. Hiuui. 4. 4. Nequid credas me advorliim cdi&uin
■ Capt, 3.i. os amarum habeo, dentes plenos, lilpiunr tuum facere au!iim. T. Heaut. 4 1. Ut tibi ego inventus
«ucesftme, Itacibi vacivitate veniolaxislactibus P.Cwc. 2.3. fum oblcqueos'. P.Caf 2. 8. Koe tibi pro llrvitio debeo,
* Ain'tu tibi hoc incommodum eveiiifiï iter ï S. Non Conari manibus, pedibus, Nockifque & dies Ca^itis pcii-
rcle verbis dici poteft. T. Hici. 4. culum adiie , dum profim tibi. T. ^tnd. 4.1.
|
|||||
|
*
|
|||||
|
<Sio X. B o e c k.
Tehopewoórgeweeft, ' ick had ick deur gegodn,
En al 't werck, op men ziel, ten halve lóte ftoón: Sulck e fpel wafler oón. 2nou dat 't gefuccedeert is. 3 Stoot ou te dencke, Lief, wattergemeriteertis-: + Belofte mökefchult. M.'tlswoór-, moor, weettewel, Wat datter nefFens ftondgefchreve ? may bevel Was dachgeme van doógh niet en fout moleftere. F.s 't Is foo: moor ick en kofl: me nicch gemoderere > 'k Moft ou men öventuèr vertelle: doe nou voirt Al dat ouw herteke fal fegge da behoirt. M. Kom, kom,'t is toch fchoo weer, lot ons eerft wach gó wand'le,
syhethur We meugen onderweegh van ons negoci hand'le} Ma>ksr*m. ,j, £n wacjlt lc^ {-Qch faf volck niet veur van óvend fpoy. F.6 Was fay d' en Keuningin, wat enen Engel, Móy !
V. BEDRYF. II. UYT KOMST. KEES. T ■&■ T 2(j :.
K "i Dat hachje ley ter toe, het macher legge rotte >
't Is beter dxr as voor de Muyfen of de Rotte. 8 Nou an de neeringh weer: — ket fien, hoe fbet men keel. H^lCyters, had Yeranje, had. klasr as en véél. Had, had, Yeranje, hael, moy Cloofter goet — had Cyters. Had, Cyters, Vollickje! — deufe befuckte Schyters En geve gien gehoor, 't Volck is te wongder prxts, Segevendergien tijt. Had Cyters, megoeMasts, y Dat bennen Appele! had Cyters en Yeranje, Had Yeranje den bruy, uyt Poortegad of Spanje,
(Ick weetet felver niet} hael Cyters. —foetjes wat:
Watduycker, foetjes: ick fie ginder en Jan gat
By gunte Juftbr—Vrouw,Vrouw, Vrouw. T.Wat wiljehebbe?
K.Kyckuyt: maerkyckniet uyt, ofdeckjemetenflebbe,
En
i Deniqueliercle aufugerim Totius quam redeam, fi eb | 5 Itares eft, fateor: peccatum ame maxumum eft. Ta.
JHihi redeuDdumfriam. I".Hec. 3.4. \Heaut. i.r. ï —— Quod reaxumè Cupiebas, ejuscopiam fecitibi. j 6 Nuncplaces, nuncego te laudo. P.Ep.i.z. Adepol
t.Cnf z.V,. 'mortalem grapliicam, fi feivat fideirk VUut. Pfcui- i- i- 3 Imo enim quam maxime abs te poftuloatqueoro — ut .Pene atque amice dicis, nunc jam mea es. Uil Si quidem
Beneficium verbis initum dudum, nunc re comprobes. [ hercle mihi regnum detur, nunquam id potiiu perfequ"- ï'. .Aai, $. 1. Advorte ergo animum , Sc fac fis promifii t P. Curc. 1.3 |
||||||||
|
7 Jtdepol, Syriice, te curafti molliter, Lauteque munus
adminiftraftituum. r. 8 P»ftquamintusfumomniumrerumfatur. W^v»^1*
|
||||||||
|
memor. P. Pf. 1. 5. Hoc heicle faftum eft. faclisnuncpro-
HiilXi appareant. T. Eim. i. 3. 4 Quifo xdepol, Baccl.is, quod mihi es polücita tute,
litieivcs. T. Htc. j. a. |
||||||||
|
Klucht,
|
|||||||||||||||
|
611
|
|||||||||||||||
|
En blyft wat onder 't Luyck. t. Wat iflèr > K. Kom iens hier,
Sieje dset die Monfèur wel kuy're mit dat Dier ï
T. Weljas, dat fien ick wel. K.En heb ick niet ontliouwe
Datje fprackt van en pluym die blazw was ? Zjxje trouwe,
Lxkijcke. —Kees! fit ftil: 'tlsbymenzieldePol
Van gufteren. K. En fy van duyfende de Snol
Diej' onder handen hadt. T. Lset fien. —watdufend fchande,
Hadfe dat dingh niet voor! Gut, Kees ick voel men hande,
Ick voel men naïgele, men tanden, enmenbloet _
Soojeucke! fbufe'tzijn? Werentichjae,femoet,
Se, moetet wefe. Kees, daer Valt gien dispetere,
Syis't, fobwisasickTrijnKneliskintmeteerc:
Ja, 't is men eigen Hoer. 't Was foo en lange Pry.
K Stil, ftil. had Cloofter-goet. — fe kom me dichter by;
1 En ick fit oppet flagh. 't is gien ipeulgoet, 't fel valle.
HadCyters, had, had, had. kom koopjeniemendalle?
|
|||||||||||||||
|
ij \,
|
|||||||||||||||
|
V. 13 E DRY F. III. UYTKOMST,
FRANC. cM A R I E. KEES. T R T N.
F. Ghe brenghtm' hier al, 'k en weet nie woór: en fiede niet
Woórw' al gcdreve zayn ? 'k en weet nie wat 't bediet, 1 Men hert en lee nie ftil: —'k en rieckniech gxre fchepe. Ke! goówe, 'tisgenoghnoudekaflaygcflepe. M. Bat?! defen bloyen euyl; woór veur zaydeghay bangh ? F. En moetmefusgó treeden heelenónoen langh? 'Kegowe. M. Wacht, Signoor, + ghenfultmenietontloipe. Ge moet m'en Appeltjen en wa Citroentjes koipe. ■f-Kom, koni, Jickbenstevrée, doórs'ergenoghin'tStat: Ick weeter op en plots. M Al weer vald' op ou plat : 6 Niee, niee, dich goet is vers, en d'ander is verlege. *4HadApple,yolckje, 'khebnoehgienhandgiftekrege. Sensrdre, Tryn; hou fté. 71 Hoe da'ckfe meer beloer, Hoe'ck meerder lucht krijgh — Kees^waerachtigh 't is men Hoer. Hhhh 2 K.Hxl
|
|||||||||||||||
|
> Nos tibi palumbem ad aream ufque adduximus : Nun.
'e 'Hum melius capere, fi captum efle vis. P Pi»». J. Ij N'.mc '"'ranlènnahic turdus lumbncum petit: -----l'endcbit ho
"'epuiclirè , ita ititendi tenus. P. Bacch. 4. 6.
.1 Cot lienolum , opinor, habeo, jam dudum (alit: de labore pe&us tundit. P. Ctr.%.6. Nifi failit me amrnus, ■wd multum ameaberit infortunium. T. Hamt, 4.1. |
} Si ex ea re plusmalicftquam commodiUtrique: idore
te, in commune ut conlulas. Ter.^inJr. 3.5. 4. Non nühi nugari potes. P/aut. E/>. 3.4. 5 In ea re utilitatem egofaciam utnofcasrneam.T.Eaa.i.J.
6 Certum eft obfirmaie viain nie > qnam dccrcvi perfeqai.
T. Hic.i. 5. |
||||||||||||||
|
"
|
|||||||||||||||
|
612 X. B o e c k.
/t.HadCloofter-goetje, heel. P.Enhóftoufoonie, Móyke.
Da fchip!— M.]ö, jó, kom hier: ghemaynetmetendroyke t'Ontlegge. F. Moor da fchip, dat en gevalme niet. Enheddegeeverftant? K Laethoore watje biet, Dat bennen Appele! F. Suet, lied wa paffienci, lek fal re mert goón: moor let iens op men invenci; 1 Want fie,'ken viel ick ick niechgeeren innen knip. K. Hatl App'le. F. Mene vrint, wat is dif veur e fchip? K.z Wel! 't is en fchip van hout, van yfèr, en van touwe, En van piek, en van teer > felje 't nou wel onthouwe? sinnnis 'j< Verfta: dat wuyve wel: Pas op, Vrouw. F. Moor ick vraegh, |
||||||||||
|
menu,
|
||||||||||
|
Va woór 't fchip is. K. Van wfer ? )x wel, 'k wouw dat ickfaegh
Dattet van hier wóer, Maet. F. Da mocht ick oick wel laye. En komender gieen hier euytWóterlantbay taye? K. Weljx 't.} der uTer ien henochtent t'zeyl egam, Die lagh ons hier. op zy e het wijf wöuwder van dam, Se was wat grynichjes. F.3 Courógie, das gekloncke : Hoe veul ou Appele ? K..AIwjererife m'èfchoncke, > Kedcer, het pa:r en Blanck. M. 't Is goeye koop. E/t Js dien E negemannèkeri het ftuck. it. ICorii ereys hier Voorneghe mannetjes? die kennen al wat bijte, Parr meughjer wel en vijfentwintighje by flijte. F, Ghenhedme nief verftoón: 'k mayn ick,; ieen om en deuyt, En halltfortjevrint. K. Weihey! 'ten isgien beuyt, f~>' Noch Roof-goet. F.Wildetdoen? /C.Koman^felfeje'telle:
Envijfentwintigh ? F.Jó. M.Ke! 'tisveurgoeygefelle; Telt óns van't befte Wat; het is veur e feftiert.. K.Fluswarjenegheman, hoefeghje.nou, feftien? , F. + Hï.ydoolt alindefproóek. K.Komhelpjefelf berechte. . F. Dat is de befte knecht van al de fchippers knechte! Kom willew' ieens in 't fchip. K. Wel ja*; we gam recht uyt:
— Hier Joffer, geefm' en hangt. yï/.Sja's! wadden grooten Schuyt. K. Welja?, en Schuyt; jenicheet, en in je neus toe, Moolick.. F, Segd'e Schip j hoorde niet? e Schip; hay nemet quólick, ^/.'kWil
t Tuquod cavcre poflis, ftultum ndmitrereeft. Maloego i pellex pelleonis , pa'ns paio proximus eit. P. Ws*« *t 3'
M'spiolpicere. Ter. Eitn.4. 6. Qui ca-.'et ne dedpiatur, vix | 3 ,lntuto eft pmiüsres. T.^id. 1.4. Res aéhaz quidem cavercurnetiam cavet:. Etkm cum cavifïe r:iusr fcpe.iïciu- j in luto eft [P. Mcrc.z. '3.] Nam hanc uefcire fitfcio deil^ tarcaptuseft. }<Uut. Cact. 1. 1, , • amica. , ... a Quatn tu mjnc mihi navim narras? Me, Ligneam, 4. Hic de noftris verbis ernt videücet, qua: bic furr.ys i>
Q?pe nitam , Ispefixain, fspeexcuOam maüco, quafilup-j cuti. T. Htmu 2.3. |
||||||||||
|
..
|
||||||||||
|
Klucht.
M. 'k Wil fegge, wat e Schip! wat en Galay.' k. Geley ?
J'hebtgien Geley-boef voor: hoehebbe wet? wel hey .'
c^f.Kammer wel mevan hierin Engelantgevóre?
Teminftedenckickwel, inBéme, deurbebóre.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
tflj
|
|||||||||||||||||||||||||
|
K. Genoogh. enanengalghmé, as'tfoofkegewil,
|
Bimtttii mtnts.
|
||||||||||||||||||||||||
|
En hierwel fljcgemoght. Trijn, pas wat op je Til,
1 't Sel locke. UW. Wat is dat ? K. De (hert van 't fchip. <JM, De
ftiaert, vrint?
tf.Den Toom van 't fchip. ^/. Moor ilet! das anders damm'c piasrtbint,
Den Toom van achtere! K. Jx, 't is 't Roer. M. Is 't en Roer ? Schietmer de lie me doit ? K. Hey,deufe malle Moer! M. Was datte? K. Dat 's den Roef, de Paflèniers her kalmer. UW. Sie wad al Meubeltjes, al woórt tot ene Kraemer! XV Ho, ho, dat'snietendingh, hiervolghtnoueerftetSlet, De befte kalmer, Moer, deer is 't wel anders net. UU. Soumede vrayigheyt wel eenskensdeurVe neme ;. Van dat te goón befien. K. Strack wouje wel na Béme -, Dit is gien lange reis. Pas opten hafpel, Trijn. Treedt opteladder; 'k fel niet en voet vanje zijn, |
|||||||||||||||||||||||||
|
Nietenvuyft, denckickwel, kom; noujy, volgt dejofïèr.
|
Binneni mmtt.
|
||||||||||||||||||||||||
|
F. Kom oón. IC.z Soo krijghewer de duyf in metten doffer.
Maer hoor, lcghje geweer foo lang wat uytte weegh In't garïgbort — hier, gémyn, 't en is hier fcheepgien dèegh Mitfuckeftaerte. foo; noumeughjemacklickingam. |
|||||||||||||||||||||||||
|
Maer komjer macklickuyt, foo lelt niet namen fin gren.
|
Bitinem menu.
|
||||||||||||||||||||||||
|
'Nou, Laddertje van kant. 4Pas wat'te rake,-Wouw.
r.You Varcke, benjedasr? F. 5Wawildefeggen? hou! tf.sHoujydat. j.Menrapier! /C. Jckfeljouwelrapiere, |
|||||||||||||||||||||||||
|
Hier's en Zeemans rapier, 7 en da?rmeg£ej' in viere.
|
Hy treedt fin
met. |
||||||||||||||||||||||||
|
F.Moirt, moirt! M.Stb bay, Goeyliens, weweurden hierver-
moirr.
Brant, Moirt! 'T. Het luyck toe, Kees, datmet wat minder hoirt. . , .. • .,
Hhhh 3 F.Moirt!
i Metts hlc homo eft * hanium vorat. P. Curc. 3. »f*»j -4- Ne moia fit', gum pugnus continuo in mala hireat.
i O flulte, itirite, neicis venire te; Atcjiie in eo ipfo t.Jid.t.i,
aftaslapide. ubi precopra-dicat. 1'. Eaccb 4. 7. 5 Quid fcciï Ni.Impingepugnum,fimutiverit.P.SrfccJ.4.7. 3 Ipfasiile jim ft impedivi't inplagas, Faiatannfidixliint. : 6 Htm ftrva. T.^4i.z.\.
tl. Mg, 4. s. Nunc in tumtilmm ibo. Iliid. ■ 7 [am ego te hic agnum fjcijm , & medium diftrtincabo. . . ■!■; P. Trut. ï.7. :
|
|||||||||||||||||||||||||
|
614, X. B o e c k.
F.Moirt! M.Moirt! T.Soo Kees. K. Soo Vrouw. J^.Help,
Help. F. Wil niemant helpe ?
'O — hallifdoot— #f.Amay,menhoot.~ ^.Menbloetteftelpe. K. Se benne platgenoogh, 'k magh 't luyck op fette nou, Soofiewe wat wedoen.—• an'tpktndre j luftigh Vrou: Hier, jou Fielt! jF.Och, Signor, watistochou believe? K.l Flux, broock en wammes uyt, om mijn naers te gerieve. F. Ohjó, met al men hert, en door 's menen hoettoe, Memmen pluym: wildeda'ckdibbroexkenoickuytdoe? J lek fal 't foo gxren doen; * en fpoór me moor me lseve l K. Houtet flet an je gat, en lasterj' in begrave 5 • lek fchencktjé. F. Grammercis. K, Hoe maeckje't metten bttvt,
Moer Knelis? r.Excelent. MJ Amay, men hok, menhuyt! K. Hebj' al her lappen uyt ? T Jaeck. fietf' iens fitten kijeke. : iC.Kom boven.—5 dits 's half werck: we moeten 't volck uyt ftrijcké, Soojybedrogebent. knap, treckr heur't kleef jen an Dazr jy henochtent vroogh me fcheep quaemt: 'k fel de man Men ouwe mütsjen op fen kinnebackes dou we, En dasr dat pijtje toe, da'ck n iet en docht te hou we -, Soo meughefegefchickrgaen küyerena? hirys. T. Mxr ofle klapte, Kees ? K. Sy ? n iet meer as e muys: Se krege noch wel al de jongens a öder lappe: --- Sulck volck en roept niet luy; few'te darter klappe Niet veul geloofs en vint. T. Kom an dan. K, Masck wat fpoets. V. BEDRYF. IV. UY TK'OMST. ^
C L A E S.
C. Genacht, Antwerpentje*, 'kdanckje van alles goets?
Ick hebber wel eweeft: dit fackje was foo platjes,
Toe'ck 't hier ftreeck voor de Stadt j nouw fteecktet half* vol
Matjes:
En half vol Dicketons, -en fuck goet: dat 's goe reys, Cla*s Gerrtfe van Ssrdarn, voor 't eerfte nse de Peys. Wel,
|
||||||||||
|
y
|
||||||||||
|
1 Ah > hei (um fatis verberams i obfècro. T. Mil. ;. +.
•Satis fumpfiniuslupplicii jam. I'. Perf, f. z. z De tunica 8: chlamyde 8c macha:rane quid fperes, non
feies. P.Mil.s- j Lubentique a:depol animo faöum , Jcfietame qua vos
arbitrabor veile, l't&ut. Cijl. i. i. Jufta, injufta prorfus omnia |
||||||||||
|
ommnoobfëquor. -----Eccemequi faciam. Ter „415- 9-
4 ütfi inteltatus non abeo hinc, bene agitur pto noxis.
T. Mil. 5. 5 Omnesdemeslabefecitmilu. Piaetereacolapkistubereft
totum caput. T.'j/U, z. z. 6 Jam hoc opus eft exafciatum. P.^if.z.z.
|
||||||||||
|
Klucht. éi<
Wel, 'kmaghgasn frappe fcheep, 'khoefgeentijttcverkalle,
Het Ebbetje gset uy t, het wseter is evalle:
Met dit Ty rackewe voor 't Landt, of in de Vloot $
Dan over, metten dagh. —hou, Volckje, benjedoot?
V. BEDRYF. V. UYTKOMST.
C L A E S. T R T N. KEES.
7;ClaesGerrtfe,benjeda>r? Cjx'ck, Trijntje Moer, enklaarmé.
Wemeughender en zeyl by fette. T. Soo ! wel, da»r mé j Wacht ïïixt en oogenblitk. C.l Hoe fiej'erfus uyt Moer ? Jehjckentwatontftelt. y.Jeweet niethoe'ckdxrvoer: Je feltet dïetlick fien: — kijck dat zijn twie geièlle. C. Wat volck is 't > T. Lxtfc garn > ick feitje ftrack vertelle. K. 2Hebje 't haft dafje kickt, ick breeckje bey den hals. r.IflèrBiersgenooghfcheep, enBroots genoogh? c. Van als. :T Smacktdanhettouof, Kees-, deGanghin: 'tfelwelvallej Al dry vend onder zeyl, dat 's mackelixt van alle. i Profefiö , ntrcio quid abfente nobis tuibatum tft donii. z Sein' tu.ut tibi res (ê habeat?Si quicquam hodiè hictutb*
|
||||||||||||
|
casperis, Fariam, hujusloci, dieique, meique (ëmpermemi-
ncris.-----Hniinuam ego caput tuum hodic. T. Eu». 4. 7. |
||||||||||||
|
Ttr. Eun. 4. 3. Ita voltum tuum video, videre comii>eruille
Hic, meaWème, in tealiquidniali Ï.Epid.i.i. |
||||||||||||
|
NA-BERICHT. ;
A \ Tn' Heer en, vindt niet vreemd, datm' hier een einde maeck';
XVJ1 ^^Hypnf Trijn hebben Tvilldat Claes "Weet "van de [(teek-,
VerteltP hem onderlveegh van achteren tot voren :
CMaer 't [chip is ivat te verr, ghy kondt het hier niet hoor en.
Utbt <?hy tot nu gehoort dat hoorens leaerdigh Tvaer,
'Bat 's voor «>' CUiltengcet, of V logen is ofivaer:
En of 't met onfe CMoer ten halven pluys, of heel is,
Gedenckt, Al EvewelIsTryn TryntjeKernelis.
"Dat docht de Schipper oock: en die van 't hylick iveèt
Kandencken, quaem't eensuyt, hoe't met der tijt verfleet.
En, jpatfou Trtjn en Claes met kijven leggen malen ?
E>e Fr ede Tvas in 't landt, den uytjlagh van Weftphalen.
Bra-
1 Ne exfpefletis fpe&atores , dum ilü huc ad vos ex- j Catervt CiJleU. Intus uar.figctur, ü qoid eft quod relict,
eant , nemo esibit,: omnes intus confirieM negoüum.j T. ~inir. 5.5, |
||||||||||||
|
^*
|
||||||||||||
|
6ió
|
|||||||||||
|
Brabmtfchc uytjpraeck vertaelt.
|
|||||||||||
|
Claes. vacatie, natie, gratie.
Jae. Baes. Baefen. maer. jaer. Daegh. mael. kalen. Pagiken. Spraeck. vermaeck. ket. gaen. Maerte. maen. fwaer. baeij. Raeck. ftraet. Waterland. Tafel, maken, rafen. blafen. Aen. halen, t'famen. engaetnoyt. Kaey. Maey. fraey. naeyen.
Braeyen. gepaeyt. quaden tijt. Ghy. fy-. hy. wy. my.
Zijn.Trijn. by. pry. Mijden, peynfen. veynfen. dry. Lijden, tijden, tijding, fwijght. Spijfen. quijt. lijfier. kleyn. Lijf ken. pijp. r£i'/.ijden. wijn. Breynaet, Spgflbwerck. Cofijn. Catlifn. mijnsgelijck. Verdwijnen, meen ick. ontbeyc. Zijt ghy het. van my. Neen. geen. eens.
Borgen. Borfe.
Wordt, dat fchort my. Dit vogeltje.
Datghyzijc. dat ghy. houdt ghy.
Dat gaet. een goedt gat. dat volck. Nietgedaen. dit gaet naer. gaet ghy. Nietgeerne. goedt gety. niet vies. Wat voorou. watfalve. datgeluck. Wat gedeckt. dat geld u. dat ghy my. Niet gedreven, ditfcheurken. Heeft geen noot. wat gebrack. Watvarieteits. namen: wat vis. Hebt ghy eenen man ? moet geven. Wateenen baey ! niet zijn. met dat. Wat een foet. van verre, heeft wel. al zijn wy het.
Wat man. hoegeraecktghy. fijnen. Spaenfchewijn. Italiaenich. mecmijnen- Metvreden. reden. fier. daer. heeft fy- Warmen haer feght. Wat verfchuyvea. ditpotjen. |
|||||||||||
|
CIoós. vocöci. nóci. gróci.
Jó. Böfe. Bófen. moor. joör. Doög. mooi. kolen. Pófiken. Sproöck. vermoöck. loot. goon. Möort. möon. fwóor. boor. Róock. ftröot. Wöterlant. Tófel. móke. röfe. blöfe. on. holen, fömen. en gö noot. Kóy. Möy. fröy. noyen.
Bröye. gepöyc, quöyentayd. Gay. fay. hay. way. may.
Zayn. Trayn. bay. pray. Maye. payfe. vayfe. dray. Laye- taye. taying. Cwaygc. Spayfen. quayc layfter. klse. Layfke. payp. terzaye. wayn. Braynöot. Cofayn. Cotlayn. maynfgelayck.
Verdwayne. mayn ick. embayc. Zaydegayt. vamay. Niee. gieen. ieens.
Beurgen, qu: borgen. Beurs.
Weurt. da fchort of fcheurtme. Difvogekjen.
Dachgezayt. dachgay. hauchgay.
Dachgöoc. egoecbgat. daf volck. Niechgedoön. dich gö nö. göchgay. Niechgsere. goechgetay. niefvies. Wafveurou. wasfalf. dachgeluck. Wach gedeckt. dachgeldou. dacheme. Niech gedreve. dis fcheurke. Heech gieen noot. wachgebrack. Waf vorietaits. nome. waf vis. Heddenen man ? moech geven. Waddenen bóy! nies fayn metta. Wat e fuet. va vaer. he wel. al zaywet.
Waman. hoerockty. fenejn. Spoinfewayn. Toloins. rnëmmenen. Meffrejen. reie. fiedoor. heefle. Wam mer zeer. Waf verfcheuyven. dippotteken. |
|||||||||||
|
Ende foo voort.
Einde des tienden Boccks. |
|||||||||||
|
.—........
|
|||||||||||
|
f
|
||||||||||||
|
ELFDE BOECK.
SPAENSCHE WYSHEIT,
Vemelde Spreeckwoorden.
|
||||||||||||
|
Iiü
|
||||||||||||
|
*
*
|
||||||||||||
|
VOORBERICHT.
En' goede handvol/ Spaenfche Spreechtoorden hebb ick uyt
groot er hoop gelefen\ naerfe my in hder> Tael bevielen, ende in de mijne bevallick fchenen uytgejproken te konnen Teerden. Daer een van beide gebrack, fagh ick geen voordeel te doen: Want TeieJoude my dstnck Toeten dat ick f echt e Ttijsheit van overzee hael- de> of trejfelicke finnen foo pijnelick uytjiamerde, dat mijne Landslieden van d'eene Tvalghden, van a"'andere verfchrichen, ende vangeenejulcke Tvoorden hare Spreechvoorden Tvilden maecken ? Om voorts de uytgefifte foo veel gangbar er te maken, ende aen den mann te helpen, hebbickjein Rijm gekleedt; gelijck men Pillen verguldt, en bittere Schellen in Suycker backt. In Spaenfch hebb ick'er Tveinige fio gevonden: 't Enzymen voor Rijm neme fekerenTf Uden byklanck, diemeejl onder alle Voleken in hare SeghsTvoorden daer vooruytgaet, neffens een' Foet-maet emmers foo loss e» engeregelt: y^Als by de Spaenfche, Man da y hazlo,
Y quitar te has de cuydado.
Ende
Hable en la guerra,
Y no vayas a ella.
Ben ick niet bedrogen, Rtjm en vajle Voet-maetfaljè niet bedorven heb-
ben. Emmers jlot vangeluydis het Oor aengenaem, en de Maet daer by, de Memorie niet ondienfligh. Staende dan foo nauT» op de Waerheit als my doenlick isgeTveefl, hebb ick*er nochtans Toat aen moeten klampen, daer ick alt te korte "boorden gevonden hebbe, ende dieongepaert ende ongerijmt. Dat, hope ick, fullenjy my ten bef en houden, die het Ambacht verf aen, ende mijne moeyte niet laeeken, als met aenTtijfinge van beter'; daer ick ge e me voor buygen f al. Wat defaecke belangt, Ttijfe Lieden fitten 't niet voor onnutt tijdverdrijf
aen fien, dat ick my hier fiucksgelvijfe aen te kof hebbe geleght. tender e
moeten Teeten, 'dat Oude SpreeckTvoordende AlgemeeneWijfeWaerheden
der Volckeren zijn: Sommige ontTcijffelick ter Wereld gebracht door uyt-
fiekende Lieden, fommige door 't Gemeen ; beide met een' aeloude toe-
I i i i 2 flem-
i GentiumacFopuloiumingemacamexHifloriréKimexProYCibiisatque ex orevuigi excipicnda cenfeo. t.Cèf.Sttt
|
|||
|
VOORBERICHT.
|
|||||||||
|
fiemminge beveflight, cndefalcks noch heden ende nner dcjcn met eerbtedin*
ge aen tefien. Hoort hoe de Wi/sheit van eertijds daer af heeft gebroken: iót-oci? > %'% hrJov t 'iffniSei^uv, Jfè. jS -vo ê^«v cm t? ij*7v»^ou; ofj-jx» > o'pa><n atv» ft
Vat is: De Spreucken ende Keuren van ervarene, oude ende voorftchtige
Lieden, fchoonfy niet beoefen zijn, moetenivy niet min gade flaen als Be- Tvijjen: Want delvijle fy ervaren van geficht zijn ,fienfj den grond der dingen in. Soudemen den anderenflagh verachten, daer tegen fèyde dcfèlveivijfc
Jidann-j rif m'fc.xs , üvinoc^éf éji» x ajrxSoci@*«vij£ , of*ui ov^i^iTZij trutitA'tfvfëf
mou\ ftiKTiis? ixeïvuv, %%uf iKccfm, «?& tlt ovpTmnK?. oïov TXovftQopiiTccJiimx, ir cm(m£>s JxTrxvw ^op^^'vTWf. no^w fi ÓV7«v,«k«$bv f/.ó(/ov ê^«v «ps-rijnt, <}^8^'- pïöif,i -ylvtcBuii ovviA%v&s aaxrtq ha av^aiTlli ro tüA.^^ jroAwaJ* Kj 7ToA.v;£«£$s,>& JTo^*? ï%ovm xicS-tja-»;. &tw x^ -s&A rx vfyt ^ tIuj S^voie» «fto Xj xgiYxinv upeinvol sroSkoJ. iw ü, Soo daer onder vele LMannen alle niet even kloecken zijn,
nochtans kan't gebeuren, dat fy t'famen komende beter zijn als die, niet als e enige in 't byfonder, maer alle in'tgemeen, gelijck het inde Mael- t ij den gaet, daer y e der Tv at toebrenght, tegens de gene die door eenen al- leen bekoflight Tverden: Want, alfoofy vele zijn, heeft ye der een gedeelte van Deughd ende Voorfichtigheit; ende de menighte te f amen komende Tverdt als een Menfch met vele Voeten, vele Handen ende vele Sinnen. Even eens gaet het infaecken van zeden ende ver ft and"5 Tvaerom dan oock vele beter oordeelen. Wat van den oorfprongh zy of niet (yant de Ouden hebben fommige Spreecktooorden ge-eert als uyt den Hemel gedaelt) de lange onverbrokene toeflemminge, daer ick af gefyroken hebbe , als of onendelicke proeven geve/i, fiaet voor alle bewijs van hare Tvaerde. Laet rny daer by voegen, daer mede fy my ver lieven, dat y e der Spreecheoord een * Sneldicht is, * en heel veel flofs in heeliveinigh omjlaghs begrijpt. Soo, meene ick, is het all gefeght: daer om Spreechvoorden allen lief ende "iïelkom behoor en te zijn: TvantTvie en gevalt het niet liever met eenonce Gouds, als met een lompfluck Loods te betaelen, of betaelt te werden? Ofte, als Erafmus degelijckenis maeckt, quis fanus non pluris faciat Gemmulas quamvis perpufillas, quam Saxa quidam ingentia? Et, ut, autore Plinio + , in minutioribus aniniantibus, velpt Ara-
|
|||||||||
|
tïicHU. C.il.
|
|||||||||
|
fcriat acrius auditoris animum , & aculeos quofdam cogita-
tionumtelinquatinfixos: namlongè minus tanget aniniu111» (1 dixeris, Caduca & brevis eft hominis vita, quam fi f10' veibium ciies, Homo bulla. E'afm. 4 Ah fiii Aj^tftüiety natfiiuSs liui ■cf& ^ dnp'T'f'*-'' »'*'
'6Mmi*\iv. h'inau, jSnït«fvttluïthifin ^w/tft>''• ••*•'■ iit, \.t.i.ét(*tt.tmim. |
|||||||||
|
1 Sec bare.quidcm vulgodi&a 8c recepta perfuafiompo-
pulari, fineufuiüerint teftitnonia. Sunt enim quodammo- <io vel potentiora etiam , quöd non caufis accommodata > (cd liberis odio &; gratie mcntibus, ideó tantum di&aque hdsque , quia aut honeftiflima , aut veriffima videban- tur. Humt. f. 10. £a quae vulgo tecepta (iint, hoc ipfb <juod iuceitum autorem habent, velut omnium fiunt. ld. Md. a. Fi{,nefcio quopaflo,ut fentsptis Ptov«bio quafi tjbnta»
|
|||||||||
|
Voorbericht.
Araneolo Culiceque majus eft Natura miraculum, quam in Ele-
phanto, fi qnis modo propiüs contempletur: itidem in re literaria, nonnunquam plurimum habent ingenii qua; minima funr. Dat is: Wie ijfer fijn Ver fi andmachtigh , die niet meerivercks maecktvan peereitjens hoe klein Jj oock zijn mogen, als van eenigegroote Rots-fieenen ? ende gelijck, volgens Plinius in de kleinfie Dierkens meer mirakels van de Nature ü, als in dengrootfien Oliphant, mits menfe ten naulvfien infie ;foo gebeurt het mede in dingen de Letterkunji aengaende , dat fomtijds de kleinfie den meefien geeft hebben. Ergo fi minutula quxpiam resvi- deturAdagium3 meminerimus iftanonmolefedpretio adtimari oportere. Soa dan yemand het Spreecklvoordieat gerings acht teTeefen* loethem gedencken, dat die dingen nietna haregrootte, maer naer hare T»aerde gefchatt moeten leerden. Endelick, T»ie en Jmaeckt fijn Bericht niet beter in dry "Woorden, als in dertigh? Ende fiois hettijddatitkop*, boude. |
|||||
|
liii £ ELFDE
|
|||||
|
6ti
|
||||||||||||||
|
ELFDE BOE C't
|
||||||||||||||
|
SPAENSCHE WYSHEIT,
Vertaelde Spreeckwoorden.
|
||||||||||||||
|
i.
|
||||||||||||||
|
r^Etweinigh, of eet veel,
'-'Dry Droncken zijn uw deel. Een beetje dat geworght will zijn,
Vereifcht een* fpoorflagh van den Wijn. Op Bruyloften of Kinder-maelen
En gaet niet, of men doe u haelen. De Borfe leegh, 't Gebouw in ftaet,
Maeckt menfchen wijs,maer wat telaet. 't Geheim betrouwt goe Vrienden niet:
Het is uw' fchuld foo 't haer ontfchiet. Wanneer een'Weldaed is verfocht,
Is s' als geveilt en als gekocht. DeHeeren en d'Aprillen
Bedriegen wie iy willen. Een goede Raed op aerde
Is boven alle waerde. Goed gereed Geld in de hand,
Buyten fwarigheit van Pand. Een hondert Jaer vervoeren
De Koningen tot Boeren: In hondert Jaer en thien Kanm'een' Boer Koningh fien. Als eens hondert Jaer verby zijn
Sullenw' all' te famen vry zijn.
7 } My
|
||||||||||||||
|
Bien corner o mal corner
Tres vezts hos de, bever. |
||||||||||||||
|
A
|
||||||||||||||
|
A bocado haron
Ejpoladadevino.
3-
A Bodas ni a Bautijmo No vayasjinfer llamado.
4..
A bol%a vaz,ia, e a cafa acabada FaTelhomefiJitdo, matarde. Port. f-
A bom amigo ndo encubrasfegredo, Porque das caufaa perdelo. Portug.
6.
A bon obra pedida, y a vay comprada yvendtda. Portug. 7-
Abrilesy Sefiores Los mos fon traydores.
8.
A buen confejo Nofe ha/Ia precio. 9-
A buenpagador no duelenprendas.
10.
A cabo de cien aÜos Los Reyesfon Villanos; Ta 'cabo de cientoy dieT^ Los Villanos jon Reyes. 11.
A cabo de cien aÜos Todosjeremos jalvos- |
||||||||||||||
|
XI. Boeck. Spaensche Wysheit.
|
|||||||||||||||||||||
|
*n
|
|||||||||||||||||||||
|
* IX.
Acabodelafio
MascomeelwuertocjtteelfmQ, ACavauonuevo
Cavaffero viejo. M"
Af of on la gata ,fino hila ntieftm
Ama.
Afotar lajumbra. 16.
Adinerospugtdos
Brafosqttebrados,
kA dios rogando
7'con et'maf o dando. ; *,"
- I». ' \.)\ il Tl.'
Adoba tupAÜo
fajfarastunfto. 4do m ay no cumple'bujctt.
iev
Agran arroyopajpirpoftrero. ■dgranpena, bienyfrefto,
|
|||||||||||||||||||||
|
Mydunckt, levende Papiften
Eten min dan doo' verquifren. |
|||||||||||||||||||||
|
't Is van des Roskams wetten,
Op een jongh Peerd moetm' een oud Ruy ter fetten. Spint onfè Vrouw noch grof noch fijn.
Soo moetdeKattgegeeftèltzijn. Heer'all-befchick, beraedu,
Ghy geefTelt maer de fchaduw, Het loon getelt,
Den Arm ontftelt. Wilt ghy dat uw Handwerckfpoe,
Ambachts-mann, bidt en flaettöe. Verftopt uw'oude Kleeren maer,
Soo raeckt ghy foetjens door hetjaer*. > i'.ij. ■
Daernietenis,
Gaet foecken miss. Moetgh' over een wijd Water gaen y
Soo maecktu altoos achter aen. Haeftuniettefhell,
Selden ras en wel. Hoogh opgehaelt,
Islaeghgedaelt. Kout Wateren warm Brood
Is aller buycken Dood. |
|||||||||||||||||||||
|
Z2.
|
|||||||||||||||||||||
|
^ granjub
Gran decendida. 25.
^Aguafriay pancaliente Numa hiz,ieröü buen vientrc. Hf
^fguatrotada
Tanto valcomo cehada,.....
|
|||||||||||||||||||||
|
't Peerd op fijn Water wat gedraeft
.Is evenof gh' het Haver ga efr. |
|||||||||||||||||||||
|
I ' t'.iVL
|
|||||||||||||||||||||
|
Van
|
|||||||||||||||||||||
|
#
|
|||||||||||||||||||||
|
XI. B o- e c x.
|
||||||||||||||||||||||
|
6i\,
t^fgua vertida,
No todacogida. x^igujar, quetiempo es.
27. • 1 •■
A hambre no ay rmtlpan. Ajuez.es Galicianos
Con los pies en las manos, |
||||||||||||||||||||||
|
Van Water eens geftort
Raeptm' altijt wat te kort. Maeckt u 't werck quijt,
Hetishooghtijd. Daer 's geen quaed Brood»
In hongers nood. Veel Rechters in verfcheiden landen
Sien na de Voeten in de Handen. Gefchencken van Hoenderen.
Jocken is een van de faecken
Die men op haer foetft moet ftaecken.
Gemeene pij n in 't Hoofd
Werdt etende verdooft. Een' Dochter die niet veel en deught,
Geld en een' Mann fo haeft ghy meught. Hy loop' foo langh hy will, den Haes>
In *t ende werdt de Windhond baes. By avond komt de Wolf gegaen,
En vloy t den Efel in de Maen. 's Avonds veel en all,
's Morgens niet met all. 's Avonds goed Gerecht,
's Morgens quaed gevecht. De Kloeke negen,
Te Bedd'gelegen. Het komt feer naer op een,
Een'fpade Gift of geen'. EenSweetvoss, watgh'hem doet»
Is eer dood als vermoedt.
Die
|
||||||||||||||||||||||
|
4 >. :Ji /'
|
||||||||||||||||||||||
|
*9-
|
||||||||||||||||||||||
|
t^Ala burin dexarla
guando mos agrada. 30.
t^Alacabefa Elcömer la. endereca.
|
||||||||||||||||||||||
|
■ '^ 31/■
|
||||||||||||||||||||||
|
x^Ala hija mala
Diner os* y cafaiïa.
A la larga elgalgo a In Hebre mat».
33- , '■■■
A la Luna el lobo al Afno espulga.
K_Ala noche chichirimoche
Ta la maKana chichirinada*
|
||||||||||||||||||||||
|
\^d la, noche combida,
|
.ïj . j -::•-. 1
|
|||||||||||||||||||||
|
Ta la mananaporfia.
A las nueve echatèy duerme.
V\ d ,'.v
t_A la par es net ar T tar de dar.
38.
Ala^antoftado
|
||||||||||||||||||||||
|
Antes muerto que cttnjado,
|
||||||||||||||||||||||
|
- ■ — ,
|
||||||||||||||||||||||
|
S P A E N S C H E W Y. S HEIT.
|
||||||||||||||||||||||
|
6iS
|
||||||||||||||||||||||
|
39-
|
||||||||||||||||||||||
|
\^4las vezes, do cafarpenfamos,
Capados que damos.
4°- ,
A la Vulpeja dormida no Ie cae nada I
en la boca.
4-r. .
^Albien bufcallo, Tal'mal ejperallo. <^Alcan$a
£>uien nofe canja. Alconejoydo
Elconfèjo venido.
44-
A lem ou aquem» Vejasfiempre conquem. Portug.
+?■
Lsflgo ageno No haze her e der o.
46.
^Algunas vez£$ al labrador
Vor macho ejlercolar no Ie va mejor.
^sïlhijo de la hija
LMetela en la redija,
Taldelanuera
Dale del pan, y echalefuera.
48.
^dlhombre bueno, No Ie bufques abolengo. |
Die ter Jacht meent wat te vangen,
Blijft in 't Nett wel fel ver hangen. Den Voss die niet will waecken
En valt niet in fijn'kaecken. Het goede moet ghy foecken, ;,,
't Quaed wacht uyt allehoecken.
Die geen arbeid moed' en wordt,
Krijght in 't lang, of krijght in 't kort. 't Conijn ontgaen,
Telaetberae'n. Door die of defe ftraet,
Siet maer met wie ghy gaet. Eens anders Goed
Erft op geen bloed. DenHuysmann met veel Meften
eeft niet altoos van 't beften. w' Dochters kind fchickt warmkens
indekluys,
choondochters kind watBroods, en uytten huys.
ndien gh' een vroom Mann fiet,
raeght naer fijn' af komftniet. |
|||||||||||||||||||||
|
45>-
Of lla me lieve dios a mor ar, -Do un huevo vale un re al.
Alln va la lengua
Do dttele la mttela. 5r-
Allh
van Leyes
■Do tuieren Reyes.
|
||||||||||||||||||||||
|
'k Wenfchte datick woonen moft
Daer een Ey vijf Stuy vers kóft. Daer de Tanden feer doen,
Will de Tonge weer doen. |
||||||||||||||||||||||
|
Dé Wetten moeten gaen
|
||||||||||||||||||||||
|
Soo 't Koningen verftaen.
|
||||||||||||||||||||||
|
Kkkk
|
||||||||||||||||||||||
|
Leert
|
||||||||||||||||||||||
|
XI B o e c k,
|
||||||||||||
|
6i6
|
||||||||||||
|
ri-
|
||||||||||||
|
Leert ftaegh den Vromen by zijn,
Ghy werdt foo vroom als fy zijn. Laet Gecken en laet Winden
Den vryen deurtocht vinden. In quade Wegh is 't naefte,
Datm'er fich wat door haefle. Om Soutin Zee i
Daer is het ree. Die Doctor, Advocaet of Biechtvaer
wil bedriegen,
Bedrieght fich felfs met liegen. Goed Brood en goed Gerecht
Koft voor een' niewen Kneeht: Maer binnen Jaer en dagen Niet als goed Brood en flagen. Den Jongen die Brood eten will,
't Is fonde datm'er Loock aen fpill'. Leert u befighmaecken
Met uw' eigen' faecken. 't Magh vroegh of laet zijn >
April will quaed zijn. Dieu Capoen ter tafel dient,
Heeft Bout en Vleugel bey verdient. Die niet veegh is noch verwefèn,
Kan fchoon Water wel genefen. Daer's geen betrouwen aen
Dien gh'eens quaed hebtgedaen. Een' Alchimifterij gaet vaft,
Veel' Renten, en niet veel verbraft-
Door
|
||||||||||||
|
K^illegate a los èuenos
Tferas uno dellos.
5}-
Ksillocoy alayre Vales ca//e.
ff
Al mul camino darlepriepa.
SS-
kAImarpor[al. j<J.
K^ilMedico, Confefjbry Letrado
No Ie ttyas engnHado. K_sflmofo rntevo
Pany huevo > ^Andando el ano El pan y elp aio. o// mop que lefabe bien eipan
Pecado es el ajo que Ie dan.
59-
o4" lotuyo m go.
x^ilprincipio o al fin x^Aprïlfuelefer ruin. i^yflque da elcapon
Dale lapiernay ei alon. 6z.
Al que es de <vida El agua Ie es medeeina. Al que mal hizieres no Ie creas.
6+.
Alquimia provada
Tener renta y gajlar nada. |
||||||||||||
|
SPAENSCH
Al quinto dia veras
gueMesauras. 66.
Alreves me la vejli, Andefe ajfi. 67.
Alrico nopr ometas, Talpobre no fait es. 68.
Al tafier de las Trompet at Es el cagar en camaretas. |
6z/
Door den Vijfden werdt bewefen
Wat het voor een Maend fal wefèn. Hebbickmijn Rocksken av'rechtaen,
Het magh fbo blijven gaen en Ma en. Doet geen' beloften aen den rijcken,
Den armen wacht u uyt te ftrijcken. Als Trompetten ïlaen,
Gaet hetkacken aen. |
||||||||||||
|
69.
Alyernoy alcochino Unavez elcamino. |
|||||||||||||
|
Wijfteensuw'keuckenaenuw'Schoon-
fbon en uw' Vereken, Sy fullen 't beid haeft mereken. Mint een' die u niet en mint,
■ Spreeckt daer ghy geen' fpraeck en vind 't Een en 't ander is maer wind. da <jue\ Wafchtuw'handen, Godfalgeven
Daer s'af leven. De Wijsheit en het Minnen
Hoort tot verfcheiden finnen. Min en verftand
Is tweederhand. Vrienden in fchoon Weer,
Tegen wind niet meer. Vriend van all' en vriend van geen,
Is meelt all een. Een Vriend om fijn gemack,
Een' Swaluw in een Dack. My dunckt des Winters Sonnefchijn
En Schoon-foons liefd een dingen zijn. Kkkk 2 In |
|||||||||||||
|
70.
Ama a quien no te ama, Rejponde a amen no te II ama, And ar as carrera vana. 7i-
A manos lavadas , Vios les coman. 7%.
Amar y faber Nopuede todofir. |
|||||||||||||
|
Amigo delbuen tiempo
^ludafe con elviento. Amigo de todos, y de ninguno.
75-
■amigoporfuprovecho, Lagolondrma en el techo.
7<*.
■Amiflad de yerno S°ldeinvierno.
|
|||||||||||||
|
,
|
|||||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
||||||||||||||
|
6i%
|
||||||||||||||
|
77'•.
A mocedadociofa
Vejes trabajofa. 78.
Amor Amor, Palabra dada, elhecho malo,yelfin
peor. 79-
Amor de padre, £>ue todo lo otro esayre,
80.
Amor, doloresy diner os Nopueden ejlarficretos. 81.
Amor, foguo e toffe Afeudonodefcobre. Pbrtug. 8z.
Amor Mejonero
Jduantas veo tantas quiero. 83.
K_Amuertosy aydos
No ay amigos. 8+-
i^Anda elalmohaga T toca en la matadttra,
87.
i^Andd la cabra de roca en roca,
Comoelbojle^odebocaenboca.
86.
i^fndamos a las verdades Como hazen las comadres. 87.
Andaperro?. Tras tu dueno. .88.
i^dnde meyo caliente Xrüfelagente.. |
||||||||||||||
|
In Leegheitopgevoeytr,
In Ouderdomm voll moeyt. 't Is goed te feggen, Trouw en Minn j
Maer laet het Woord gegeven zijn > En laet de faeck befchrevenzijn, Het end valt arger als 't beginn. Een Vader mint j
Dereftiswind. De Liefde, Geld, noch groote Pijn
En konnen niet verborgen zijn. De Minn, den Hoeft en't Vyer noch
meer
Ontdecken yedcr een fijn' Heer. Een Herberghs liefd', en anders niet,
Soo veel' te minnen alsm'erfiet. Weeft of dood, ofveer>
Daer 's geen' liefde meer. Gaetde Roskamm ginsen weer,
Somtijds flaet hy in het zeer. Soo wy de Geit van rots op rotfè fien ,
Soofpringhtde Geew van defen Mond in dien. Laet ons in de Waerheit weyen,
Als Saletten voll Klappeyen. Hondje, keer,
Volght uw' Heer. |
||||||||||||||
|
Laet ick maer warm zijn toegeruft *
En laetfe lacchen die het luft. |
||||||||||||||
|
Men
|
||||||||||||||
|
...-> *<*
|
||||||||||||||
|
..... ■■—■».-■■...............■_......._........_______ÉM____________________&______________________ak__________ ..____-..- .- :,-,■!.■,,»,■.;,■ — ._ ..._. .. ... .....■
|
||||||||||||||
|
Spaensche Wysheit.
|
||||||||||||||||||||
|
62$
|
||||||||||||||||||||
|
89.
|
||||||||||||||||||||
|
Men moet fich niet vergapen
Aen 't keurelicke Wapen : 't Is 't mannelick gemoed, In d'Oorlogh, dat het doet. Eerfal een Nachtegael uyt zijn gefon-
gen, (tongen.
Als praet gebreken fal op Vrouwen
Verliet uw, eer ghy trouwt,
Van Huyfingh wel gebouwt, Van Land daer wat kan groeyen y En Wijngaerd om te moeyen. Voor den tijd een groot gedruys,
Als de flagh komt, niemand t'huys,. Eer eene Dufend jaer
Zijn w'allekael van Haer. Yder een in fijnen handel
Liever Moerbey als Amandel. Eer datghy trouwt liet in den wind •,
't Is geen knoop die men licht onbindk |
||||||||||||||||||||
|
Antrüo vence enguerra,
£>ue no arma buena. |
||||||||||||||||||||
|
9°-
'Antes alruyfettor que cantar, ^ue a la ókuger que hablar.
^Jntes de cajar ■,
Ten cafas en que mor ar, T tierras enque labrar->. Tvinas que po dar. |
||||||||||||||||||||
|
91.
|
||||||||||||||||||||
|
Antes de la hora gran denuedo,
Venidos al punt o, venidosalmiedo, 93-
i^fntesde wil aflos Todosferemos cahos.,
54-
K^lntes CWoralque Almendro. 95-
'^Antesquecajès
iJMira que ha%es» -
£>ue no es nudo que des hazes.
96. .
i-Ahtes que conoz>cas, 2(jalabes, nicohondas. 97-
\sintes podrido ^uecomido.
9S.
<-4 nuevo negocio- ^uevo confèio. 99-
^ireymuerto-
ReynorebueltOi.
|
||||||||||||||||||||
|
Prijft noch laftert niet,
Eer ghy kent en liet. 't Vleefch van een' Sott
Iseerverrott,
AlsindenPott.
Nie we daden,
Niewe raden. |
||||||||||||||||||||
|
DeKoninghdoody
HetRijckinnood. Kkkk 3.
|
||||||||||||||||||||
|
Het
|
||||||||||||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
||||||||||||||||||
|
6}v
|
||||||||||||||||||
|
ioo.
|
||||||||||||||||||
|
Het oude woord en kan niet mhTen,
In onklaer Water is goed viflèn. Naer een' Pott die ziedt
Komt de Vliege niet. Dat Been is voor den mond
Van eenen and'ren Hond. Mompeer magh wel bewaren;
Mon Fils en kan niet fparen. Het Hout doof dat geroockt heeft,
De mann dood die'tgeftoockt heeft. Tot malle Praetjens hooren
Een paer geflopte Ooren. Tot veerthien dagensBrood te breken,
Behoort een honger van dry weken. Leert hoogh en laegh op alle Veelen,
En danft all dat de Tijd wil fpelen. Moet ghy deKunft met fchreyen halen,
De Vreughd fal 't in de winft betalen. Die niet kan Naeyen en wil Snijen,
En kan in 't ambacht noyt bedijen. Vraeght men u te rass,
Antwoordt op uw pass. Lett op een grooteJagers Door,
Daer light noyt groote Mishoop voor. De Dochter heet ick wel getrouwt,
Die Schoon-moer noch Nicht en be- houwt. 't Is
|
||||||||||||||||||
|
A ric buelto gamtncia depeftador.
|
||||||||||||||||||
|
IOI.
|
||||||||||||||||||
|
A o/la que hierre
2ïjnguna mofcafe atreve. |
||||||||||||||||||
|
IOZ,
|
||||||||||||||||||
|
A otroperro con ejfe httejfo.
103.
A padre guardador Hijogaftador. 104..
ApagófèelTiïgn, Tpereció quien leencendio. ioy.
Aptüabras locos Orejasfordas. \o6.
Apern de qui»%e dias Hambre de tresfemanai. 107.
Aprende baxay alta, Tlo que eltiempo taüere ejfo danca. 108.
oprende llorando, Reyrasganando. 109.
K^/fprendiz, de Portugal Nofabe cofery quiere cortar. 110.
Aprejfurofk demanda Efpaciofa respuejla. in.
Apuerta de cacador Nuncagr&n muladar. ^yi que/la es bïen cafada,
£>ue no tienejuegra, rit cmada. |
||||||||||||||||||
|
Spaensche Wysheit.
|
||||||||||||||
|
631
|
||||||||||||||
|
113.
i^Aqueles buen Orador,
gue afipcrfaade la ra^on.
114.
i^f quel es tu amigo gue te quita de ruydo, ">"■
Aquelvafimo
gue andapor lo Umo.
ïi6.
Aquiendan, noefcoge. V7'
xyfquien Dios quiere bien, Laperra leparepuercos.
118.
K^i quien dizes tuporidad,
o/ efó das tu libertad.
o/ quien duele la muela,
J$ue la echefuera. no.
0/ quien haze cafa o Je ca/a, La bolfa Ie queda ra/a. III.
0/ quien no Ie bajla ejfiaday coracon ■
No Ie bajlaran coracasy lan$on. |
||||||||||||||
|
■
't Is een recht welfprekent Mann, Die fich fèlfs bered'nen kan. 't Is uw Vriend, wie dat ghy zijt,
Dieu van gerucht bevrijdt. 't Gaen is gefond
Op effen grond. 't Zy een'leur, hetzyeen'feur,
Die men fchenckt en heeft geen' keur. Dien den Hemel heil will geven,
Krijght wel Biggen van fijn' Teven. Dien gh' uw geheim hebt uy tgebrocht,
Dien hebt gh' uw Vrijigheit verkocht. De Kies die feer doet,
Is 't die om veer moet. I Die bouwt of trouwt,
Sijn' Bors verkout. Dien fijn Degen en fijn Hert
Niet genoegh zijn om te vechten, Sal niet fonderlings uy t rechten, Schoon een' Lans fijn Wapen werdt. Die geen Brood te veel en heeft,
Hoeft geen' Hond die met hem leeft. Die niet veel Broods en heeft te breken
En hoeft geen'Honden aen te queken. Die niet en heeft,
Die niet en beeft. Die veel will waecken,
Doorgrondt veel' faecken. Wilt
|
||||||||||||||
|
112.
■A quien no lefibra eipan,
Nocrieca». |
||||||||||||||
|
I23'
■d quien no tiene nada Nada lo ejpanta.
. , "4-
A quien vela ■> Todojcdesvela.
|
||||||||||||||
|
%
|
||||||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
6$i
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Ilf.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Wilt gh' een' Booswicht fien verlegen,
Brenghter anderhalven tegen. Neemt uw Kleed,
Ghy zijt in 't fweet. Rood in denMorgenftond fal's Avonds
'i Water zijn} Rood in den Avondftond,des Morgens
Sonnefchijn. Tot Wapenen en Geld
Goed'handen van geweld. \ 't Vyer brandt, naer'tHout
Komt uyt het Woud. |
|||||||||||||||||||||||||
|
Aruyn, ruyny medio.
I2<J.
^Arropate, qtiefudas.
117-
K^Arreboles de la manana > A //* wtw yW c on agua,
t^irreboles de la noch e, #la mafiana
Jon cótifole..
" ' ' lig.
Armasy diner os. ,-•,.• t , -
Buenos manos quieren.
^ra^ o fogo ■ ■
Sègundo a Ignha de boftpto., Por tug.
130.
Araconelanda , « . T mataras lagrama,
131.-
K^ffntt conpolüno Nova derecho al mol'wo. ^/ö^ cox^, «w *<itfV« afe madmgar.
^po coxo,y hombre roxo,y eldemuno,
Todoesuno. yf/W <& muchos, /ö/sw /o conun,
.^f/^o <pe f/stf ra f» dehejfa agena
Bolvera cargado de lefia. |
|||||||||||||||||||||||||
|
Ploegen onder 't vriefen
|
|||||||||||||||||||||||||
|
V- •
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Doet het gras verliefen.
De Merrie met een Veulen
Gaetniet recht na den Meulen, 't Peerd dat kreupel is in 't gaen,
Moet wat vroeger op de baen. Een ouden Ezel met een kreupel been,
Een ross Mann en een Duy vel,is alleen. Den Ezel die aen velen hoort
Werdt van de Wolven eerft vermoort. Den Ezel die daergraeft in ander' Lie-
den weiden, En komter fonder vracht van Hout niet
uyttefcheiden. |
|||||||||||||||||||||||||
|
136.
Ajfaz he de mal,
Nonqttererfanar. Portug. |
|||||||||||||||||||||||||
|
Daer kan geen' arger Sieckte wefen;
Als niet te willen zijn genefen. |
|||||||||||||||||||||||||
|
De
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Jt-üM,-^-j.-.-.«-A :.v,.-^,.. ;Jï,t... .,,,..,:...
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Spaensche Wysheit.
|
||||||||||||||||||
|
#3
|
||||||||||||||||||
|
137
|
||||||||||||||||||
|
De Maeltijd komt te koi*
Daer 't all gegeten wordt. Genoegh en iflèr niet,
Daer heel niet overfchietr. 't Is feker een fwack Mann ,
Die niet eens dreigen kan. Naer een fijn' Voeten plant
Ontdeckt men fijn Verftand. Soo fchielicken gevall komt een' fonv
tij ds te vooren}
Als na de Merckt tegaen en keeren fon- der Ooren.
Des Sondaghs fiet de Vrouw
Als 't Koren in den Douw. Een Boer in 't midden van twee Advo-
caten , Is of twee Katten om een Visken faten. Soo werd ter fbmtijds uy t
Een Edelmann een Guy t. Hoe grooter Vifch, hoegrooter leugens
Hoe Vifch en leugen beter deugen. Geeft gy te veelBroods aen uw'Knecht,
Hy dwinght u dat gh'er Kaes op leght. Tot hier toe is 't geen nood;
Men eet noch Bruylofts-Brood. 't Is in de Keucken all van 't mail,
Men braedt niet en men droopt'er all. |
||||||||||||||||||
|
Ma% noay.fi nofobra nada.
|
||||||||||||||||||
|
198.
Ajjazpuedepoco
^uien no amenaza a otro.
effent ar elpie llano, o de cuejla
El/e/o mue/lr*. * 140- \^4ftia:ontecen cofas re^ias Conto yr a laplafa, y venirfin orejas.
|
||||||||||||||||||
|
i+r.
^A([i es la CMuger en Domingo Como el trigo en ro^to. 141.
^iffi ejia el Labrador entre dos K^bogados,
Como el Pagel entre dosgatos- I+3*
^fffije haz Elefcudero rapaz.
144.
<->ƒ Trttyta ya mintira,
Suanto mayor tanto milhor. Portug.
Hl-
A tn criado no Ie hart es de pan. Nopedira quefi.
14.6'. '-dun oor» Comen eipan de U boda. . '47 •
^éun no ajfamos, 1'ya empringamos.
14.8.
'~Aun no enfillays YyacAvalg&ys.
|
||||||||||||||||||
|
'tlfTermégemaelt,
! Rijdtgh'alleerghyzaelt. Y-i 1 i 1
|
||||||||||||||||||
|
Ghi
|
||||||||||||||||||
|
XI. B o e c k.
|
||||||||||||
|
6}*
|
||||||||||||
|
Ï4-9-
|
||||||||||||
|
Ghy zijt noch qualick üyt den dopp,
En fetgh' alreeds 't Zeil in den topp ? Hoe fchoon de logen zy verfbnnen,
In 't einde werdt fy overwonnen. HoeHoogh den Arend vliegen kan,
Het Valckftuck werdt'er meefter van. De Vijl , hoe fcherp fy bijt',
Werdt wel een tandje quijt. Offer uw Hond mack uyt fiet,
Bijtt hem in fijn' lippen niet. Al houdt men my voor geck,
lek will med' in 'tgefpreck. Al zijt ghy oud en wijs in velen,' : -
Laet u noyt goeden racd vervelen. Al zijn de Ringetjens verlooren,
De Vingertjens ftaen daerfe hooren. Dry die malkand'ren helpen willen,
Zijn machtigh fes Mans wicht te tillen. De Vrienden, d'OlyendeWijn,
Elck moet wat oud vanjaeren zijn. Natt en gefeept te voren,
Soo goed als half gefchoren. Dry verwigh in den Baerd,
Verrader in den aerd. Daer 's geen Barbier bynaer
Als geck, of kaeckelaer. Het Buyckje warm gevoedt,
Het flaepen in den Voet.
Dans
|
||||||||||||
|
K^iun nojoys calido de cascaron
Tya teneys prefumpcion. 150.
Aunque compuefla la mentira, Sempre es vencida. 1,-1.
K^iwique el aguila buela muy alt et, Blhalconlamata. 151.
Aunque la lima mucho muerde, Algttna vez fele qitiebra el dient e. Aanqtte manfo tu Jabueffo,
No Ie muerdas en el bef o. K-Attnque me llaman modorro,
Entrar quiero en el corro. ij-?.
Aunque feas prudente viejo No des de nes elconfejo. ,<;6.
Atmquefe per dier on los anillos, Aquiquedaron los dedil/os. .•':■ K^Ayudttndofètres ' ■ '■<-./'
Parape/o defeys.
158.
A^eyte, y vino, y amigo antiguo. |
||||||||||||
|
ip.
Barba remojada,
cMediorapada.
16b.
Barva de tres colores No la traenfino traydores. 161.
Barbero, O loco, oparlero.. 161.
Barriga caliente 3 Piedurmiente. |
||||||||||||
|
S P A E N-S.C H,;Etl Wj ? S H E I T.
|
||||||||||||||||||||
|
$15
|
||||||||||||||||||||
|
i6$.
|
||||||||||||||||||||
|
Baylobienfyechayfmedelcorm, ?; £)ans ick foo wel als yemand, dan/Ten
' magh, .... '•
Wat hebt ghy my te ftooten uvt het
lagh? |
||||||||||||||||||||
|
Belhombre
Noestodopobre...
165.
Bern ejtou con meu amigo, £>ue comefeupao comigo. Portug. 1616. ;,
Bemfabe o bon bocado,
Se nao cujlaffe 'euro. Portug.
Bendito feu el Var on
Jguepörfife ca/liga, yporotro non.
I ■ . 16$. Beflia que anda llano (jnano.
Para mi me la cjuicro, nopara mi her-
169.
Bever y corner buenpajfatienipo. 170.'"
Be^omalo Tarde es dexado.
171.
Bien ama cptien nunca olvida. *f£.......
Bien ayuna quien malcome.
i7?.
Bien corner trae mal corner. |
||||||||||||||||||||
|
Een fchoon Mann by de Vrouwen,
Is niet voor arm te houwen. 't Is de befte vriend die 'ck weet,
Die fijn Broodje met my eett. 't Lecker beetjen is wel foet,
Waer het niet foo dier en goed. Wel geluckigh is de Mann
Die fich fel ven ftraffen kan. .;, •."..:,
Het Beeftje dat gemacklick gaet
Voor my, niet voor mijn' Cameraed. Goed Eten en goe' Dranck in'tlijf
Maeckt t'famen een foet tijd-verdrijf, Quaed gebruyek in doen of feggen
Is feerquaelick af te leggen. Hy is 't die van beminnen weet»
Die noyt fijn' Vrienden en vergeet. Niet wel gebraft .. - -> '.:,-.
Iswclgevaft.
|
||||||||||||||||||||
|
't Is wel fonder Poftopr te weteen,
Van wel eten komt qualick eten. Sy rekent red'lick wel, het Wijf,
i Maer 't Kind noch beter in haer lijfV j Uw' Mantel is u niet tekort, >., ,
Indien hy maer niet natt en.wordt. Lïll 2 $00
|
||||||||||||||||||||
|
*74»
Bien cuenta la madre,
^iejorcuenta el infant e.
i7f-
Bien efiays de ropa Sinofeosmoja.
|
||||||||||||||||||||
|
. 1 ,
|
||||||||||||||||||||
|
XI. B O E C jC.
|
|||||||||||
|
6}6
176.
Bien o mal,
Cafadomehan.
.177-
Bien perdido T conocido.
|
|||||||||||
|
Soo goed, foo quaed als 't kan \
'k Ben een getrouwde Mann. Men kent het Goed dat quijt is
Niet eer dan als 't geen tijd is. Men kent verloren Goed
Eerft als men 't nuffen moet. All die fijn Goed verquift,
Kent het niet, eerhy'tmift. De Doren weet feer wel
Waer dat hy fteeckt in 't Veil. De wijfeMann weet dathy niet en weet,
De fotte meent hy weet van als befcheed. De Voss die fich vermaeckt
Weet wel met wien hy fchaeckt. S*. Pieter is heel wel te Roomen, (men.
Wordt hem de Kroon Hechts niet geno- , Laetde Katt eerft brafïên }
1 Daer na fals' haer waiïèn. 'k Weet wel wat ick wil bedieden,
Als ick Brood bidd van de lieden. Het is wel goed op goed gehoopt, ,
Een Botramm diem' in Honigh doopt, Ongeluck is wellèkom
Mits het maer alleen en kom'.
Laet ons bly en ruftigh wefen,
En niet eens voor fchulden vreefen. |
|||||||||||
|
r78.
Bien fabe el ej}ina Donde hinca. 179.
JB/V» ƒ*£<? elfabio que nofabe ■> Elneciopienfa que fabe.
180.
Bien fabe la volpeja Con quien trebeja. ■181.
Bien (e efiafan Pedro en Roma Se no Ie quitan la corona. ■■. l8i-
Bien f e lava el gato Dejpues de harto.
i83: ■-
Bien f e lo que digo,,
^tmndopanpido. ' ■"
184..
Bienfobrebien,
Bocado enmantecado mojadoen la miei.
Bien vengasmdl, Jivienesfolo.
Bivamos daros-,
Si quiera que adeudados.
Biancoyelo
Es de.agua menfagero.
|
|||||||||||
|
Witt vriefend weer
Brengt Water neer. |
|||||||||||
|
On-
|
|||||||||||
|
Spaensche Wysheit
188. r
|
||||||||||||||||
|
*Z7
|
||||||||||||||||
|
Boeddo de mal pan,
Ni lo comes, ni lo des a tu cm. |
Ongefond Brood inden mond,
Noch voor u, noch voor uw' Hond. |
|||||||||||||||
|
189.
|
||||||||||||||||
|
Bof es en cafa, bof es en la arada,
Cuerpo de tal con tanta bofada. 190.
Bofeton amagado Nunca bien dado, 191.
Bolved la hoja, Thallareysotra. 191.
Boos e maos mant en ciudad. Poitug. 193.
Borrachez de agua Nuncafe acaba.
|
Hoe?moey t' inHuys en moeyt'op'tLand,
Wat drommel, moeyt' aen-alle kant! Die dreight en flaet,
Doet noyt groot quaed. Keerom dat blad»
Daer ftaet noch wat. In goede en quade leden
Beftaet de kracht der Steden. Die will van Water droncken welen,
Hoeft geen kort tijd verdrijf te vreefen. Wilt gh' om een Rous te water gaen',
Uw Ie ven hebtghy niet gedaen. Veel gegeews en veel gegaeps,
Of veel Hongers, of veel Slaeps.. SchoonWater is heel goed gedroncken,
't£n koft niet, en 't en maeckt niet droncken. DeSneew en geeft geen ongeval I,
Mits dats' op rechte tijden vall'. 'tLand-leven is bevallick, maer,
Voorweinightijds, niet voor eenjaer. Sommigen ftaet ftelen vry;
Goed gerucht deckt Dievery. Mooren waeren
Goede waeren, Koftens'eten fonder't Geld, Daer m' haer eten voor beitelt. LUI 3 Een'/
|
|||||||||||||||
|
194-
BoJte%oluengOi Hambreo/üetio.
Buena es el agua,
£>ue cuejlapoco, y no embriaga.
196.
Buena eslanieve
£lue en fit tiempo viene. 197.
Buena es la vida del Aldea, Porun rato, noporunafto. 198.
Buenafamahurtoencubre. 199.
Buena hazienda es negros •Ö comieffenfw dineros. |
||||||||||||||||
|
XI. B o e c k.
|
|||||||||||||||||||
|
6l%
|
|||||||||||||||||||
|
200.
|
|||||||||||||||||||
|
Een' Krengh wordt een goed Paerd, in
een' goe' hand geftelt,
Een goed Paerd wordt een* Krengh, als 't een quae hand beftelt.
MijnKater is mijn redelick goed vriend,
Behalven dat my 't krabben niet en dient.' Veel fmeeren op fijn' Renten
Maeckt Hechte Teftamenten. Goede woorden en quae trecken
Strijcken Wijlen uyt en Gecken. Sorght voor 't voedfel van uw kind,
't Is een' goe' webb die ghy fpint. Het lecker leven
Kan rimpels geven. Geduld is licht te weegh gebracht,
Daer een'goemaeltijd werdt verwacht. 't Is goed flaen op een Vent voll wind
All daer m' hem maer alleen en vindr. De jonge lieden moeten 't hooren,
Een ouden Oss maeckt rechte Vooren. Een langen Oss en een rond Paerd
Zijn by de kenners't meeftewaerd. Goede mergen, groote Heeren,
Maerick hadt mijn geldjegeeren. Goed Oor, goe Voet,
D§ Beeft is goed. |
|||||||||||||||||||
|
Buena mano de rocin haz,e c mi allo,
J laruyn de cavallo ha%e roe in. |
|||||||||||||||||||
|
101.
|
|||||||||||||||||||
|
Buen amigo es elgato,
Sino que rafcuna- |
|||||||||||||||||||
|
202.
Buena olla, mdTeftamento. ZO}.
Buenos palabr as y malos hechos
Engatian a losfabiosy a los necios. 204..
Buena tela hila Jguienfu hij o er ia. 205-.
Buena vida K^irrugas tira. ■106.
Bueno es el endurar, A cjuienfe ejpera hart ar. 2.07.
Bueno es herir al fobervio qttando e ft af oio. 208.
Buey viejo, Sulco der echo. 209.
Buey longo, y ro%in redondo. 210.
Buenos dias Pedro diaz, ^Maz, querria mis blanquillas. 211.
Buenpiey buena oreja, Senalds buena beftia. 212.
Buenprincipio, La mïtad es hecho. |
|||||||||||||||||||
|
Is maer 't beginn ter degen,
Soo is men all half wegen> |
|||||||||||||||||||
|
'k Wens
|
|||||||||||||||||||
|
SpA£N$CHE WYSHEir.
|
||||||||||||||||||||
|
*39
|
||||||||||||||||||||
|
Buenfigloaya
£>uien dixo Bolta. 214.
BuÜolero hos tm buAuelos. Bttrla burlando
fajèelloboalafno. zi6.
Burlaos con el t^/fjho, Daros ha en la bar ba con clrabo. 217.
Burlaos con el loco en ca/a, Burlara con %>os en laplafa. |
||||||||||||||||||||
|
'k Wens dat hy in den Hemel kom'
Die eerft het woord vond van Keerom. Backer paft ghy op uw' Koecken ,
Sonder ander werck te foecken. All {pelende van 't een in 't ander jock ,
[ Geraekt deWolf denEzel aen fijn' rock. En jockt niet met den Ezel licht,
Of wacht fijn' fleert in uw gelicht. Diebinnens huys'tfpel van een'Geck
bemint,
Verwacht' het buyten waer de Geck hem vindt.
Ghy foeckt vijf voeten aen een' Katt,
Die'er noy t meer als eens vier en had. Moeter meer als Kooren
Tot uw Brood behooren ? Anders buyten, anders binnen,
Langh van Locken, kort van Sinnen. Wel fingen en fchoon Haer
Proffijteloofe waer. De Geit die wel herkauwen kan,
Daer komt de Melck met hoopcn van. Eeri fnapper is als of m en fey,
Veel kaecks op 't nefl, en noy t een Ey.
Of de Kraemer is een bloedje,
Of hy prijfl fijn eigen goedje. ElckHaertje, bruynof blond,
Sijn' fchaduw' op den grond. Alle
|
||||||||||||||||||||
|
218.
Bujcays cincopies al gat o, T el no tune firn quatro. 2 ip.
Bufcays pan de trajlrigo ? |
||||||||||||||||||||
|
210.
|
||||||||||||||||||||
|
Cabello luengoy corto el Je/o.
|
||||||||||||||||||||
|
221.
|
||||||||||||||||||||
|
Cabellosy cantar
Nocumplen axuar. 222.
Cabra rumiona
Leche amontona. 223.
Cacarreary noponer huevo. 214..
Cada bohonero alabajus euchi/los. 22<r.
Cada cabello Ha^efu ombra en eljhelo. |
||||||||||||||||||||
|
\
|
||||||||||||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
|||||||||||
|
640 *
Cada Capellxn
Loajm reliquias. 227.
Cada carrier o de ft f ie cuelga.
228.
Cada cuba htiele Al 'vino que tiene. 22^.
Cadagorrion
Confu ejpiglon. 230.
Cada hombre Tieneju nombre. 23 r.
Cada hormiga Tienefit ira.
232.
Cadamofca tienefafombra. 233.
Cada necio trasfü huego Di%e mal del bien ageno.. |
|||||||||||
|
Alle Papen-kappen
Stoffen op haer' lappen. Maeckt geen'ftaet op een anders Goed,
Elck Schaephanghtaen fijn eigen voet. 't En kan niet anderszijn,
Elck Vat rieckt naer fijn' Wijn. Elck Musken fleept om beft,
Sij n ftroyken naer fij n neft, YederMann
Heeft fijn'Van. ElckeMier
Maeckt haer getier. All is het Vlieghsken noch foo klein,
Het geeft fijn' fchaduw op het plein. 't Zijn gecker boofwichten, en boofer
gecken treken,
Tot fijnent niet dan quaedvan'snaeften goedtefpreken.
Elck Schaep foecktin de Heiden
Met fijns gelijck te weiden. Een yeder Mann
Spreeck' wat hy kan. Elck voelt of't koud of heet is,
Naer dat fijn lijf gekleedt is. Elckmagh na fijn maniere doen,
Den Ezel houdt fijn oudfatfoen. |
|||||||||||
|
Cadaoveja
Confa pareja. Cada qualhable,
En lo quefabe. Cada qualfienteelfrio
Como anda vejlido. Cada uno a juguifa,
T el afho a la anti f na. 238.
Cada uno donde es nacido, Bienfi ejlh elpaxaro enJh nido, |
|||||||||||
|
Daer elck gekipt is, is hy beft,
En yeder Musken iniïjn neft. |
|||||||||||
|
Een
|
|||||||||||
|
Spaensche Wysheit.
|
|||||||||||||
|
641
|
|||||||||||||
|
*39-
|
|||||||||||||
|
Cada urn eflienda la pier na
Conto tiene la cubierta. 140.
Cada uno nace en Hor o. T alqunos mueren en rifa. |
|||||||||||||
|
Een yeder moet fijn' Beenen ftrecken
Soo verr'fijn' Deken uyt kan recken. Een yeders levens tijd gaet met het
fchreyen aen,
Daer zijnder weinige van lacchen uyt- gegaen.
Een Queepeeren een ftront
Zijn beygeej en bey rond. Een Koortsjen in de May,
Het heel Jaer friss en fray. Najaers Koortfèn noodelick
Of heel langh of doodelick. Houdt den Mond en roert de Hand,
Soo te Water als te Land. Doet d'Oogen op en houdt u Tongen ,
Wy krijgen 'tMoerhoen met de jongen. Geeft en fwijght,
Spreeckt en krijght. Laet Tongen ftille leggen,
En laet Papieren feggen. Een Reifèr moe gegaen,
Soo hy geen Paerd en krijght, flaet wel een'Ezel aen. Den Ezel manck, de Borfe platt,
En dienen niet op 'tRoomfchepad. |
|||||||||||||
|
14.L
Cagadonesy membrillos Todos fin amarillos. 24.2.
Calenturas de Mayo, Saludpara todo el ano. 243.
Calenturas otoftales, O muy luengas, o mortales. a+4-
Callar y obrar,
Por la tierray por la mar.
»4y;
Callar, y ojos, Tomaremos la madrey los polios. 246.
Caüe el que dib, T hable el que tomb. Callen barvasy hable» cartas.
248.
Caminante canfado Subira en ajno, fi no alcanca cavallo. 249.
Camino de Roma Nimulacoxa, Nibolfk fioxa. 2fO.
Campana cafiada
Nuncafana. |
|||||||||||||
|
Laet eens de Kloek geborften wefèn,
Geen' handen konnenfe genefen. M m m m Met
|
|||||||||||||
|
XI. B o e c k.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
6$z
Candil mtterto ■
Todo es prieto* 25:2.
Can que mucho lame, Saca fangre. 253.
Canta alalvalapeydiz,, CMas levaliera dormir. |
||||||||||||||||||||||||||
|
Met als 't Licht uytgefnoten werdt
Werdt alle dingen even fwert. Daer den Hond te harde leekt,
Komt wel dat hy 't bloed uyt treekt Des morgens vroegh fchreeuwt het Pa-
trijs , 't Sou blijven flapen, waer het wijs. |
||||||||||||||||||||||||||
|
Canta ell Callo, rejponde la Gallina, j Het Haentje kraey t, en 't Hoentje wil 't
Lsfmarga la caja do no ay harina. wel weten, I Hethuys vergaet 3 daer Meel gebreeckt
om t'eten. |
||||||||||||||||||||||||||
|
•■^-
|
||||||||||||||||||||||||||
|
De Kickvorfch finghtgeruft en ftijf,
En heeft noch haer noch woll om't lijf. Veeltijdts op eenen dagh doenwy ver-
fcheidenwerek,
Wy fchreyen binnens Huys, en fingen in de Kerck.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
Canta la Rana,
Tno ticnepclo nilana. Cantar en la y glejïa, y llor ar en cafa.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
*57-
|
||||||||||||||||||||||||||
|
Cantarilla que muchas ve^es vaala De Kann die veel te water gaet,
|
||||||||||||||||||||||||||
|
Licht dats' een fcherfken achter laet.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
fuente,
|
||||||||||||||||||||||||||
|
O dexa la anja o lafrente.
258. .
Cantar mal y porfiar. |
||||||||||||||||||||||||||
|
De flechtfte will fijn fingen
Een yeder overdringen. Niew Schoentjen, hoe langh fultghy 't
herden ?
Tot dat ghy 't fmeeren moe fult werden. Goe Schoenen, 't zyfe niew genaeyt
zijnofverouden,
Zijn beter aen den Voet als in.deHand gehouden,
Capoe-
|
||||||||||||||||||||||||||
|
25-5).
Capato quantoduras ?
Quant o me untas. |
||||||||||||||||||||||||||
|
z6o.
Capato roto o fkno UI'4asvale en elpie que en la mano. |
||||||||||||||||||||||||||
|
Spaensche Wysheit.
|
||||||||||||||||||
|
H3
|
||||||||||||||||||
|
a(Jr.
Capon dé ocho niefis P/tra me/a de Reyes.. 261.
Carga la naotm/èra, Si quieres que ande a la vela. 263.
Caridadfabes lo qual es ? Perdonafi mal quieres, Tpaga lo que dei-es. 264..
Carne mal loqrada, Primer o eoTjda, defpues ajjada, |
||||||||||||||||||
|
Capoenen van acht Maenden oud,
Zijn Koningen haerrechte bout. Siet gli' een traegh Schip achter blijven,
Laedt hec wel, 't lal beter drijven. Wat is naer de Liefde leven ?
Wel betalen, wel vergeven. |
||||||||||||||||||
|
Men hoeft my niet te noodcn
Tot Schotelen geladen Met Vleefch dat eens gefoden En dan eens is gebraden. Is de Wagen
Omgellagen j
Laet hem fteken, laet hem breken ,
Niemand wilder hand aen fteken.
Die 'c Huysuyt veeght, en deckt den
Diss,
Wacht gallen, ofmijngiss is miss. 't Huys dat twee Deuren open houwen,
En kan men niet altoos betrouwen,, Aen allerhande flagh van Vrouwen. Ons Huys fal eerft na defen
Volmaecktin alles wefen. Bruyd, ick hebb u heftigh lief,
Om uw' goed en fijn gerief. 't Is redelick gewenfcht, als yemands
luckfoo groot waer,
't Huys van een Vader, en een Wijn- gaerd van een Groot-vaer.
Mmmm 2 Trouwt
|
||||||||||||||||||
|
Carro entornado
Todos Uedxo demano. Portug.
|
||||||||||||||||||
|
166.
Ca/a barrida y mefapuejla Huefpedes efpera.
|
||||||||||||||||||
|
267.
Ca/a cön dos puertas No laguardan todos duenas. 1.6%.
Cafa cumplida
Enlaotravida. Cajada, mucho te quter»
Por el bien que de ti ejperó. 270.
Cafa de padre t fïfia de abuelo. |
||||||||||||||||||
|
I
|
||||||||||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
<$44
|
|||||||||||||||||||||||||
|
171.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Trouwt u Soon als ghy 't hem gunt,
En uw' Dochter als ghy kunt. HebtHuyfingh min noch meer,alsuter
wooningh dien',
Hebt Wijnen min noch meer, als uw Gefinn met eeren
Ten oorboor kan verteeren.
Hebt Landen min noch meer als ghy kontoverfien.
Een Huys kieftdatgemaeckt is,
Een Wijngaerd diegeftaecktis. Daer Vred' isuytgegaen
Kan 't Huys niet langh beftaen.
Wat drommel! Trouwt my dan, als't
emmers wefen fal;
't Is beter yec als niet met all. Als alk: dingen worden fwert, .
•Is 't tijd dat 't Licht ontfteken werd'. Trouwen, trouwen, fchoongeluyd,
Is foo foet niet als het luydt. 'k Gae trouwen: wilt ghy weten
W aerom ? Ick ftae 't bekent: 'k Sal 't befte beetjen eten,- En fitten aen 't hoogh end. Trouwt, ongeluckighMann,
Het lorgen komt'er van. ^ |
|||||||||||||||||||||||||
|
Cafa el hifo quando quifieres,
T/a hija quando pudkres. |
|||||||||||||||||||||||||
|
272
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Ca/a en que bivas,
Vino que bevas, Tierras quant as <veas. |
|||||||||||||||||||||||||
|
273.
Cafa labrada, T vina plantada. 274.. _ * •
Cafa mal avenida. Preflo ejl areci^ida. Cafame en hora mala,
£>ue mos vale a/go que nada. zjó. ,
Ca/a negra,. Cande/aacefa. 277.
Ca/ar, ca/ar, Suena bieny /abe mal. . '*7?V. . ,...'..'.'■..:'':!
Cajar me qmero;
Corner e de cabeca de o/la > y [entar me
heprimero.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
%79-
|
|||||||||||||||||||||||||
|
n (.•
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Ca/ar te has hombre cuytado 5
T tornar as cuydado.' 280.
Cafary compadrar Cada uno conjuygual. |
|||||||||||||||||||||||||
|
Leert u, bey Mans en Vrouwen,
In Peterfchap en Trouwen Aen uw's gelijcken houwen. |
|||||||||||||||||||||||||
|
tKan
|
|||||||||||||||||||||||||
|
w
|
|||||||||||||||
|
Spaensche
|
|||||||||||||||
|
y s h e i t.
|
|||||||||||||||
|
Hl
|
|||||||||||||||
|
281.
|
|||||||||||||||
|
't Kan een' in een' dagh wedervaeren ,
Getrouwt te zijn en qualick vaeren. Een leegh Huys op fijn beft,
Een levend Ratten Neft. Ifièrop't Huys niet veel dacks,
Veelkouws, en niet veel gemacks. 't Huys prachtiger dan 't hoort,
De Dieven voor de poort. Beftraftden quaden in fijn quaed,
Terftond geraeckt ghy in fijn' haec. Daer alles is in Staet,
Is 't Slot vry van verraed. Geeft een'Ruy ter een goed Paerd,
'tQuaed is noch goe noch quaden waerd. Is'tPaerdgeteeckentaen vier voeten,
Seght dathetGecken rijden moeten: Is 't Paerd geteeckent aen de dry, 't Is waerd dat het een Koningh ry. Is 't Paerd geteeckent aen maer eenen, Laet het u nemmermeerontleenen. 'tPaerd dat geen'Paerden voor wil Jijden
Is goed om me voorby te rijden. Geeft de Hagen daer fy hooren,
'tPaerd dat vlieght en hoeft geen' Spoo- ren. 't Paerd dat het minfte komt van Stall
Is 't Paerd dat meefte briefcht van all'. 't Is wel gèluckt en na behooren,
Den Ezel viel, en viel in 'tKoorcn. Mm mm 3 Stracks
|
|||||||||||||||
|
Cafarymaldia,
Todoenundia. 282.
Cafafm moradores Nido de ratones. 28?.
Cafajïntejado, CMuchofritoypoco recmdo. 284. •
Cnfafibradada Ladron en laportada. 28?.
Ca/liga el que no es bueno > T aborrecerte ha luego. Caftillo apercebido
No es decebido. 287.
Cavalier o en buen cavalio, En ruyn ni bueno ni malo. 288.
Cavalio de quatro, Cavalio de loco, Cavalio de tres, Cavalio de Rey, Cavalio de uno, no Ie dar a ninguno. |
|||||||||||||||
|
289.
Cavalio que alcanca, PaJJar querra. 290.
Cavalio que buela Noquiereeffuela. 291.
Cavalio que nofale del efiablo Siempre relincha. 2(J2.
Caydo ha el afno en elalcacer.
|
|||||||||||||||
|
XI. Boe c k.
|
|||||||||
|
ó4<>
Cena y vete echar
Por mal cabo Ie vi andar.
Cerca Ie anda elhumo tras lallama.
|
|||||||||
|
Stracks na den eten gaet teBedd,
Soo gh'op wat hoofd-pij ns niet en lett.' Gaen alle dingen foo fy de'en,
ZijnVlamm enRook niet verr' van eenj Een Ringh rond om de Maen
Sal op een' Regen flaen. Laet 's Lands beftiering loopen,
Met Mond toe en Borsopen. Is de Haver voll gedragen,
Laetfe fnijden in acht dagen. De Haver op de Miss,
Houdt het gewafch gewiss; En, fbo 't Jaer vochtigh is, En vreeft niet dat het miss'. Klein is de Doorn die niemand fier,
Maer dien hy fteeckt vergeet hem niet. Die in niewe Schouwen koken,
Moeten lijden datfe roocken. Wat is een' Schoorfteen fonder Vier ?
Land fonder Haven of Rivier. Als honderd Molenaers by honderd
Snijders quamen, En honderd Wevers, 't waer dry hon-
derd Dieven t'famen. Koft een' Vrouw t'eener dracht een
hondert kind'ren winnen, Sy fcheelden een voor een van hoofden
en van finnen. Doet
|
|||||||||
|
t9,-.
Cerco e» la Luna i^Agua en la laguna. Cerrar la boca
Taprir la bol fa. 197-
Cevada granada \_s4 ocho dias fegada.
Cevada fobre eftiercol
Eftera la cierto; TfielaÜo es mojado, Pierde cttydado. Chica es la punta de u ejpina,
Mas a quien duele no la olvida. 500.
Chiminea iweva Prejloje ah urne a. 301.
Chiminea fin fuego, Reyno fin puerto. goz.
Cien faftres, y cien molideros, T cien texedores, fin trecientos ladro- ncs. |
|||||||||
|
3°3:
Ciento de un vientre, J cada uno de ju mente.
|
|||||||||
|
f 4>
SpAENSCHE WySHEIT.
|
|||||||||||||
|
304..
|
|||||||||||||
|
Doet toe de Poort, enlaet den Sleutel
hierby my;
't Volckdat in wefen will,magh roepen, hier zij n wy.
Wat doen de Menfchen met vijf vin-
g'ren aen een' Hand ?
Somtijds eer en prorijt,en fomtijds fchae en fchand.
Leert u aen Monicken, aen Joden, of
aen Papen,
Haer' vriendfehap niet vergapen. Een' goeden naem neemt voor uw Wa-
pen, En gaetgerufrjens liggen flapen, Sy blooftgelijckeen Roosje,
Maer s'haelt het uyt een Doosje. Voll van Bloed, en voll van Vleifch
Is een Meisjen als ick eifch. S wart en gebloofl: ftaet wel,
Maer 't is verw van de Heli. Gevaer , die ftaegh aen 't loopen
zijt,
Waer ick u foeck ick ben u quijt. Eet met den Man,
Maer wacht'r u van. De Katt en rooft noch Vleefch noch
Viss,
Dan die niet wel bewaert en is. Eet's Middags weinigh, 's Avonsmeer,
Slaept boven, en en vreeftgeen zeer. Aen
|
|||||||||||||
|
Cterra lapuerta, daca la Have,
Jguien vinier e que llame. |
|||||||||||||
|
3°?-
Cinco dedos en una mano, A las vez.es ha^enprovecho,
Ta las vezes dafio.
306.
Clerigo,frayle, lyudio, No lotengaspor amigo. 3°7-
Cobra buenafama, Tech at e a dormir.
308.
Colorada, mos no dejuyo , 4W de la cojlanilla lo truxo. ' 3°9-
Colorada y espejfa, Sangre de muejlra.
310.
Coloradoy negro, Los colores del infiemo. .3"- ,
Comadre kndariega,
Donde voy alla vos f allo.
31*.
Comecon el, Tguarte del. Come elgato,
Lo que halla a malrecaudo.
314.
Come poco, y cena mos, Duerme in alt o, y viviras. |
|||||||||||||
|
%
|
|||||||||||||
|
XI B O E C K.
|
|||||||||
|
648
Comida mediada,
Cuchillo en vayna. Cöwo coftalde carbonero
cMalo defuera,peor dentro. |
|||||||||
|
Aen een' goe Tafel wel gefeten,
EenMefch in fchee, is half gegeten. Ghy lijckent allerbeft een' ouden Kool-
fack, Heer,
Van buyten quaed en vuyl, van binnen noch veel meer.
Hoe komt uw' Vrouw foo dick en mc-
nighmael met Kind ?
Door dien ick't jonghftvan all'altoos meeft hebb bemint.
Hoe 'ck dieper ben in gunftgeraeckt
Hoe my meer quellingh heeft ge- naeckt. Waerom en grimt u Meefter niet ?
Om dat gh' hem ongehylickt Het. Gaet fus of foo te werck,
De Herbergh valt altoos veel naerder als de Kerck. Hoe komtghy kael vanHoofd enKinn?
Met nu en dan een haerken min. Hoe gaet u leven, Mann ?
Met fchreyen altemet, metlacchen nu en dan. Soo fietmcn 't fomtijds gaen}
Dry Meiskens tot een Schoen, de vroegft' op, treckthem aen. Gefelfchapp maer van een,
Geièlfchapp als van geen} Gefelfchapp van een meer, Gefelfchapp van den Heer > Gefel-
|
|||||||||
|
*'7' ...
Cowo erUjie tantos hijos ? Jgueriendo mos a los mos chicos.
|
|||||||||
|
,18,
Coww me crecieron losfavores, CMe crecieron los dolores.
319.
Como no ritte tu amo ? l'or que no es cafado. 3x0.
Como quer queJe^ OHas perto efta a twvema , que a agreja. Portug. 31?-
Como te hez,ifie calvo ? Pelo apelo pelando.
Como te va Mendo ?
Horos llorando, y horos riendo.
Como tres con una $apata
£>ue la que mrtes fe levanta, eftafè calca. Compafiia de uno,
Compania de ninguno •, Compania de dos, Compania de dios$ |
|||||||||
|
SPAKHSCH
Compaiïiadetres
Compaüia es; Compaiiia de quatro, Compaiiia del diablo. |
W Y S H E I T.
Gefelfchappken van dry,
Dat heet gefèlfchap vry > Gefêlfchapp van twee tween, De Duy vel op de been. |
|||||||||||||||||||||||||||
|
H9
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
3*f-
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
Keurt alle ding met onderfcheit}
Dierkoopenis geen mildigheif. En loopt niet op een' ydel' hoop}
De Wolf en heeft geen Vleefch te koop.
't Is meefterlick profijt, ghymooghter
wel op uytzijn 5
Twee Viskens ingekocht, voor vijf die wel gefruytt zijn.
Noytfaghmen een onfchoone Vrouw,
Als' opgefchickt was foofe fou w. Met Suycker en met Honigh foud' een
Stront
Soet worden in den Mond. |
||||||||||||||||||||||||||||
|
Comprar caro no esfranque&a.
r
Comprar dellobo came.
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
3*7-
Comprar tresfardinas, Tdar cincofritas.
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
318.
Compuejla no ay mugerfea. 1
3x9.
Con afucary miei
Los cagajonesfabran bien.
330.
Con aguapajjada no muele molino. |
||||||||||||||||||||||||||||
|
Het Water eens voorby gevloey t
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
En maeckt niet dat de Meulen ipoey t.
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
Con artey con engano
Se vive el medio aÜo -y
Con engaÜo y con arte
Se vive la otrapart e.
3?x.
Con buen trage Se encubre ruyn Usage,
|
Met kunden met bedrogh beleeft men
'thalvejaerj
En met bedrog en kunft het ander halv* daer naer.
Slechten Adel kan men decken
Metgoe' Kleeren aen te trecken. |
|||||||||||||||||||||||||||
|
333-' i
Con cada miembro el ofiicio que «^Gebruyckt een veder ht daer toe 't fii 11
V°%*1 | laftontfong/
No hables con el dedo, pues no cofes Spreeckt mefde Hand niet, wantghy
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
tonUlemua. I
|
naeyt niet met de Tong.
N n 11 n |
|||||||||||||||||||||||||||
|
Goe-
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
XI. B.O E C K.
|
||||||||||||||
|
(Jjo
334-
Condicion de buen amigo, Condicion de b'uèn njino.
335--
Con el Rey me eché',
<jMa$puta me hallé.
33<>. y
Conelojonilafe" No me burlaré.
Con el f do el buenofe tor na mejor,
T elmalopeor. 338. Con cl tiempo y con la paja maduran los mefyeros. ,332-
Con ejcobilla el patio,
T Ufedacon la mano.
. 3*°-
Conejfegalgo O tra Hebre hos tornado.
|
||||||||||||||
|
Goede Vriend en goede Wijn
Moeten<tenerhande zijn. 'kHebb met een'Koning liggen mallen,
En op een' Hoer is 't uy t gevallen. Noch Oogh, noch Trouw en kan yet
velen:
lek will met geen van beiden fpelen. EengoedKnechtbetertalsgh'hemflaet,
Een quade werdt noch eens foo quaed. DeMifpel rijpt en werdt haer trecken
quijt
In weinig Stroo en in geen'langen Tijd. De Borftel kan het Laken,
De Hand de Zy fchoon maken. Gaet vry uw' oude gangen,
Die Windhond heeft u wel een ander Haes gevangen. Siet hoe men aen verand'ringh raeckt.
Vandat Stoffis dit Slijck gemaeckt. In Weelde fietm'er veel gewennen
Haer fel ven nauwelicks te kennen; Soo haeft mens' uyt de Weelde fier, En kentfe weder niemand niet. Gaet te Biechten en betaelt,
Mergen werdt ghy wegh gehaelt. Met KeeriTen en goe'. wachten
Kan m' hem voor Horens wachten. |
||||||||||||||
|
3+i.
Con ejlosftolvos
Sehi&ieron ejlos lodos. 34.x.
Confavor no te conoceras» Sin elno te conoceran. |
||||||||||||||
|
3+3-
Confieffaypaga, Trte hos mafiana.
34-4-
Conguardasy vel as
Los cuemos Je vedan.
Con hierroy con vinagrc
Buenaiinta fehazt. |
||||||||||||||
|
Neemt Yferen Azijn,
Daer goeden Int moet zijn. |
||||||||||||||
|
Die
|
||||||||||||||
|
Spaensche W y
|
|||||||||||
|
s h e i r.
|
Sfï
|
||||||||||
|
346.
Con la ntugery el diner o NoteburleSi compmero. 347-
Con lo que er es defendido Nb lopongas enpoder de tu enemigo.
Con lo que fana elHigado,
Enferma el Bafo. Con lo que Sanchajana
tMarta cae mala. 3fO.
Con malanda ld ca/a»
JDonde la rueca mand* aiejpada.
Conmalaperfona elremedio
U\ïucha tierra en medio. Conoceras la locura,
En cantar, jugary correr la mula.
353- '
Confejo de quien bien te qmere,
Aunque te pare^ca mal, efcrivele.
354-
Contigo duerme, contigo come
kluten te lospone.
Contina gotera
Horada lapiedra. Contradi^e alve&my alcnado
Si enprefencia te nan lodado. Contra, Beon hecho Barna,
Noparapiefa en la tabla. Con viento limpian eltrigo,
Tlos vicios con cajligo. |
|||||||||||
|
Die mer Geld jockt of met Vrouwen,
't Sal hem vroegh of Jaet berouwen. Het Wapen van uw' kracht
Steltnoytin Vyandsmacht. Dat de Lever kan genefèn,
Kan de Milt ondienftigh weien. Dat Claertjen kan genefen,
Kan Maertje fchad'Jick wefen. HetHuysgefinn en heeft geen' tier,
Daer Spinrock baes is van Rapier. Luyden van Krackeel en Haer,
Veel lands tuflchen u en haer. Aen Sangh en Spel en Peerden mennen
Kan m'yder een fijn' fotheit kennen. Al iïond u Vrienden raed niet aen,
Stelt hem te boeck, en laet hem ftaen. Sy eet met u, fy light met u in 't Bedd >
Die u twee tacken op het voorhoofd kt- Metlangh druppen achter een
Boort de Goot wel door den Steen. Leert nochGebuer noch Vriend geloven
Die u in 't aenficht derven loven. Wordt een Pion een' Koninginn,
Daer maghgeen Schaeckftuck tegen in. Men fuy vert met den Wind het Koren
van het Kaff,
De Sonden met de Straff. Nnnm' 'tls
|
|||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
||||||||
|
6fi
319-
Con un tobo Nofemataotro.
360. Con unpoco de tuerto Llega el hombre afa derecho. |
||||||||
|
't Is geen' flagh, een' Wolf te nooden,
Om een' ander' métedooden. Soo gaet het met veel faecken,
Men derft wat onrechts doen, om aen wat rechts te raecken. Een Hert van valfche kunften vry
En hoedt fich voor geen' fchelmery. Een Hert dat nacr fijn Hoofd wil leven
En lijdt niet dat men't raed mag geven. Mann, ghy hebt twee Horens aen:
Vrouw, waer weet ghy dat van daen ? Een taeye Snel-riem van goed leer
Geeft een qua'e'jongen een' goe' Leer. Mond-beleeftheitiseen koft
Die veel geldt en weinigh koft. En faeyt niet in uw Land
't Saed dat terMerckt blijft aen de hand.
Wat goe' manieren en wat Geld
Maeckt Spnenjonckers met geweld. All flaet de fchoone Meer,
Ten doet den Hengft geen zeer j Maer hy verheft te meer. Slaet een Ey wel, het groeyt'er van;
So vaert een' Vrouw by een goedM^n0- Een'Paep,eenMunnick,met een'Exter
en een'Kauw,
De Duyvel gunn ick die Juweelen m fijn'klauw.
'kGc-
|
||||||||
|
361.
Coracaofm arte No imagina maldade. Portug. 362.
Coracon determinado Nofufrefir confijado. r 3^"
Comudo Joys, Marïdo:
tJMuger, y quien te lo dixo ? 364..
Correhuelade buen ener o Deruynmocohazebueno. 365-.
Cortefia de boca, <JMucho vale, ypoco cojla. ■3,66.
Cofa que nofe venda. Nadie lafiembra. 7,6-j.
Cojlumbres y dineros Hazen htjos Cavalleros. 368.
Co^es de Yegua, amorespara el Rozin. |
||||||||
|
I69.
Crece elHuevo bien batido,
Coma la muger con el buen marido. 37c.
Cregos, Frades, Pegas e choyas, 'Do k demo tas quatro joyas. Portug. |
||||||||
|
Spaensche Wysheit.
|
||||||||||||
|
«tf
|
||||||||||||
|
37'-
|
||||||||||||
|
Creo te Bo/la, que deponer vienesi
372.
Criacorvc, Tfacarte ha elojo. 373-
Cubrios de unpayes,
7 de iw^es no cures.
37+-
Cuchillomalo Corta. eldedo, yn'oen elp aio.
37?-
Cu, cu, Guarda no lofias tu.
376.
Cuentas de beat o,
Tunasdegato.
377-
Cuenta tut duelos, T dexa los agenos.
378-
Cuero es que eftiende, ^uenomodera, que kiende.
379-
Cuervos con cuervos Nojèfacan jamas los ojos~
|
||||||||||||
|
'k Geloov' u, Hoentje; dat 's te feggen;
lek hebb u daer een Éy fien leggen. Sy fien wel toe die Kraeyen queecken,
Die fullens' eerft een oogh uyt fteecken. Bedeckt u ghy maer met een* Schild,
En die wil fchreewen fchree w'in't wild. 't Quaed Mess fnijdt niet in 't Hout,
Maer in de Hand, die 't houdt. 'k Hoor Koeckoeck roepen in der tijd;
Siettoedatghyhetnietenzijt. Daer fpreeckt een als een heiligh vat,
En heeft vaft klauwen als een' Katt. Praet van uw' eigen pijn >
Laet yeder een de fij n'. Het Leer is 't dat fïch reckt en wijdt,
Maer Hout en kan dat niet, dat fplijtt. Daer 's vrede tufïchen Dief en Dief, en
GuytenGuyt,
Noyten piekt d'eene Kraeyaen d'an- der d'oogen uyt.
Met fijn' quae' Oogen tcgenefèn
Schijnt onfe Schout verdooft te wefên, ; Hy voelde wel watick hem gaf 5 I Maer wat ik fegg,daer weet hy weinig af. I Denckt wat ghy doet fö lang ghy hoeft,
1 Maer en vertrouwt op geen geboeft. De Dief meent, waerhybyis,
Dats'alle zijn als hy is. Nnnn 3 Soo
|
||||||||||||
|
?8o.
Curandofe los ojos 2{ueJlro i^ilcalde enfordecio. Veelo que dais, T no entiende lo que hablais. 381. .
Cuyda bien en lo que hnT^s, 2\£o ufias de rap aces. 38z.
Cuyda o ladrao •^»e tcdo os outros taesfio. Portug. |
||||||||||||
|
XX /B o e c K.
|
|||||||||||||||||||||
|
ÚW
|
|||||||||||||||||||||
|
3??-
|
|||||||||||||||||||||
|
Sqo gy uwKind geeft quaed voor quaed,
Denckc dat het naer het Gafthuys gaet. Wat magh God Amandels geven;r!
Dáer de tanden een' begeven ? Dien de Tanden meer niet kunnen
Si ét men God wel Boonen gunnen. Siet wie u wat gegeven heeft,
De gift gelijckt aen diefe geeft. Gaven fon der fpreken
Konnen Rotfen brekerh >- Een'quae'Gift kan vier handen krenken,
Twee dieiè nemen en twee and're diefe fchencken. Geeft m' een' Stoel daer ick op ruft'j
'k Weet waer te leenen als 't my luft. Thoont my een Klaverblad van t ween,
ick fal u thoonen,
Waer ghy een Meisjen moogtverkieien ■ uyt veel' fchoonen. Hoe ghy liever Leven leeft,
Hoe ghy meer voorvallen beeft. Leert geven en houden,
Soo blij ft ghy behouden. Ick hebb geen recht van Wraeck* i •
Van wie 'tzy -, 't is Gods iaeck: Moet ick my van een' Herder wreken,
Mijn Hoofd isdaerom niette breken, Datlaet ick Sneew en Regen doen., Dieifullen 't wel te degen doen. Soo
|
|||||||||||||||||||||
|
3&kwfi§ó malpr wM? c
Dexalk hos siho^ival. 'n "• - "t Da Dios kimendtás
Aqitien fío tiene muelas.' Darpïoshak>as ',
CA^Uien w tiene qüixddas. Dadiva dèruyn a fit dueño parece.
|
|||||||||||||||||||||
|
Dádivas
|
|||||||||||||||||||||
|
anpeñas.
|
|||||||||||||||||||||
|
388.
|
|||||||||||||||||||||
|
Dado'ruy'nquaWo manos 'encoba,
Dos de quien lo da, y dos quien lo toma, 389. _■ :]
Ddmedonde meajfiènte,,: ^ueyo haré donde me acuefe.
390. ; ;b¡":
Dametremicon dos hojas,,[ xijVioh
Darte he mo$os en que e feo jas. |
|||||||||||||||||||||
|
..;.:•;'■. ': ?9r- '.1
Date buena<vida,
Temeros mas la cayda. ■ Da y jen, • .'..
Y duras bien. "■ 2>e lé / í>w «a? vengue,
¿¡>ue de lpafor agua y nieve. |
|||||||||||||||||||||
|
S P A E N';& e H E íW .tu HEIT.
|
||||||||||||||||||||
|
$&
|
||||||||||||||||||||
|
394- , _ .
De amigo reconciliado' ' > Gnar ie como del diablo.
Debaxodelamantai níJf**] n;jjj
Tanto vale la friet a como la blanca, i 396. ;
Debaxo del buen/ayo Ejla el hombre malo. DeBe^erroparece elBuey cjuelha dejèr,
398, •
Dé bobos y bobas r Se hinchan las bqdas'. |
||||||||||||||||||||
|
SoóudeDuyvel nieten dient:>- >. .^¡íCí
Wacht u van een' verfoenden. Vriend^ Qnder Coiffe en onder Huycki^HÍn^íx
Meeft al eenerhandepuyek j !i. vjiy.í ^ Qfíe bruyn is, offe blanckís,;; > 't Is foo breed fchier ais líet lanék is»-^;r- Daer fchuylt wel onder een goed Kleed
EenBoofwicht, dathien'triiëtdnlAvgetr Men fiet haeft aen een Kalf fijn wefen,
Wat dat het voor een Oss íal #efen¿ Die op de Feeft de Bruyd het Huys af
winnen, v':^ aiïi£w«s.\v*(X - Zijn SottenenSottinneriv
Een Rooverdie een'Roover heeft ver-
wonnen , Vbör all'fijn' buyt enkrijght niet als de { Tonnen. |
||||||||||||||||||||
|
Zte cofario a cofario no Je llevan fino
los barriles. |
||||||||||||||||||||
|
.booa-27.
|
||||||||||||||||||||
|
400.
|
||||||||||||||||||||
|
Diens Brood ick breeck * ':i;\'-i:!^ '^
Diens lof ick ipreeck; Een duy m-breed op JtRápier)ee-ñ%an#-
preedóp'deXáf^A^^^'4W,;í* * ; Ts in 't gevecht een' groóte kans.
Van waer zijt ghy, brave qüantf
Van mijn' Huysvrouws Vaderland. : |
Daerm' uy t tapt en niet in én giet, ,
Dáergaet het vaetj'eri haeft teniet. TweeKoffers hadd een Vent van Amou-
rèijfen koppí -•■*•'
't Eeh liet hy opeñ" ftaeh", het ánder ' brack m'hem op. Alle
|
||||||||||||||||||||
|
Di cuyo pan comemos.
401.
ZW0 ¿/<? ejpada, palmo de lanfa, Es gran ventaja, 40a.
Z><? donde fiys, Cavalier o f De la tierra de mi muqer.
- . . ■-. írtbH 1o íblnal-,
403.
Dé1 dofacany no pon,
Pre/?o llegan al hondón. ' ° -f *
404. '_ : ; u
•De ¿ifo Cofres qué tenia el requebrado
El uno Je dexo' abierto, el otro le han
.. .':% descerrajado. :_ í
|
||||||||||||||||||||
|
I
|
||||||||||||||||||||
|
É^
|
||||||||||||||||||||
|
XI. ^B o e c k/
|
||||||||
|
6¿6 /\ - f'
4fcy.
De exactopenfa»
T obra aprteja* 406."
De ejla parte de mibolfa Me quiere bien my Señora. 407,.' i...'
Defueraviendra, £>túen de cafa nos echara. 408.
De gran cor acón elfufrir »1 ¡ Tdegranfejo eloyr. ■ 409.
De grandes fuegos Chicos losgrañeros. \ ", ■■'.": \ñ I "4ip- ;*■¡ De gran rio gran pe^j Mas no te ahogues alguna vez 4.11.
De hambre a nadie vi morir, De mucho comer cien mil. |
||||||||
|
Alle dingen op fijn' pass $
Denckt wat langh, en doet wat rass,
Daer mijn Beursjen hanght op zy,
Houdt mijn Wijfjen meeft van my. Sy komen ons van buyten
Die ons ten huyfe uyt fluy ten. Die wel lijdt, is een moedigli mann 3
Een kloeckert, die wel hooren kan. Groóte Vieren aen den Haerd,
Kleine Schueren voll gegaert. In groot water groóte Viilèn:
Paft maer niet uw' grond te miden. Van eten rakender veel duyfenden ter
dood:
Van hondert duyfenden niet een van hongers-nood.
Ontfiet de lieden die veel fpelen, .
En met uw meerder te krackeelen. Schouwt mannen-volck dat flecht ge-
baerdtisy " ,:,V-
En Wind die door een fpleet vergaert is.
Weeft op uw' hoed','t is forghlick om te
gaen - ,£en ilaen.
MetMenfch of Hond die geeri geíuyd
Een Knecht die -grommelt en fuer fief.,
Ën is de befte Dienaer niet. Taft gh' uw' getroude Vrouw of een Sa-
laetjenaen:
Twee beerjens, en niet meer j én daer mélaetfeftaen.
Wacht
|
||||||||
|
41 z.
De hombre jugador,
T de lite con tu mayor. 413.
De hombre mal barbado, Y de viento acanalado^, *. 414.
De hombre que no habla, T de can que no ladra. /-• léft&eñ Mánsfq
pe hombrejecongador, Trunca buena labor.
416. . .' . .,
De la enfaladay de la cafada
.Dos bocados y dexarla.,
|
||||||||
|
Si AENSCHÏ W Y $ H E I T.
|
||||||||||||||
|
*S7
|
||||||||||||||
|
417.
|
||||||||||||||
|
Wach t u feer voor quade Vrouwen>
En van goede te betrouwen. Van de Hand af tot de Lipp,
Heeftmen altemet welílipp. Gelijck Sout uyt See-water lpruyt,
Soo geeft de Vrouw de boosheit uyt. Voor fíen ick 't voick figh vatten
Als Honden doen en Katten, Ván achter foet en fijn Als Broeders konnen zijn. De Vijgen en de Noten
Zijn goede Lands-genoten. Of ziedt de Sneew, of dpetfe ftam-
pen, tDaer komt maer Water uyt en dam-
pen. Van 't ftille Water wacht u vry,
Het loopende gaet haeft verby. Van Hoeren en van as-graeuw laken
'tBeitjdaer men beft koop aen kan raken Voor toornigh voick weeft iömtijds
bangh,
Voor S wijgers all uw leven langh. Lange mijlen leggen
I TuiTchen Doen en Séggen. ! Die 't fcherp end van den Trecht
In 't Vat fteeckt,oieemt het recht. Voor Brand bewaert menlichtfïjn veil,
Maer voor een' Booswicht niet foo wel.
Öooo 'tWa-
|
||||||||||||||
|
De la mala Müger te guarda,
T de la buena nofies nada. 418. '
Delamanoalaboca Se pierde la Jopa. .i;, 419.
De la <JMar la SaU De la CMuger mucho mal. 420.
Delante perros y gatas, Detras como hermanos. |
||||||||||||||
|
421.
De la nuez el higo Es buen amigo. 422.
De la nieve nicozida ni majjada No facaras fino agua. |
||||||||||||||
|
42?-
Del agua manfa te guarda ■> *¡>ue la reziaprefiofepajja.
414 ,
De la puta y patío pardo. tMe/or es lo mas barato. Delayrado un foco te dejvia ■>
Del callandriz toda tu vida. 426.
Del dicho al hecho Ay gran trecho. 427.
Del embudo Por entrar efia el agudo. 428.
Del fuego te guardaras T del mal hombre no podras. |
||||||||||||||
|
XI. B o e e K.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
¿j-8
|
||||||||||||||||||||||||||
|
419.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
't Water komt al verr' Van daen s
Dat den Molen om doet gaen. 't Is altijd winft,
Van 't quaed het minft.
En denckt geen' Vriend ibo goed,
Dien ghy getuyge neemt van 't quadc dat ghy doet. Het quaed daer yemand meeft voor
vreeft,
Is menighmael fij n' Dood geweeil. Gaet op 't getal niet liggen ilapen 5
De Wolf eet wel getelde Schapen. En wilt noyt Vechtelingen by zijn,
Wilt ghy Getuyge noch Party zijn. Van mijn Gevaers Brood aen mijn Pili >
Een ftuck foo groot als hy felf wil. Goed'ofquade, hoefe komen,
Stelt noyt geen geloof in droomen. Weeft opu hoe, "
En wacht u Koe Vooreen beroyt Söldaet, Die fonder Mantel gaet. De Tong die liefrelïck wel fpreken kan,
Maeckt een Verrader tot een eerlick Mann. . Van veel gefwets niet veel verheugens 5
Van lange Reifen lange Leugens. |
||||||||||||||||||||||||||
|
De léxos viene el agua al tJMolino.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
430.
Delmal lomenor. |
||||||||||||||||||||||||||
|
431.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
Del mal que hicieres no tengas tefiigo ■
Aunque fia tu amigo. ' ' 43Ï/ ;••■
Del mal que hombre teme De ejle muere. 433-
De lo contado Come el lobo.
434-
Délos mydosguArte No fieras tejligo ñiparte,
4?f-
Del pan de mi Compadre Buen cutico a mi ahii
|
||||||||||||||||||||||||||
|
De los faenes ,
Ni creas malos ni buenos]. r
Del Soldado que no tiene capa,
Gmrdatjivaca. |
||||||||||||||||||||||||||
|
•4?8: ;
Deltraydor harás leal Con buen hablar.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
439-
De luengas vias Luengas mentiras.
449.
Del viejo El confija, |
||||||||||||||||||||||||||
|
Van den Ouden
Raed behouden. |
||||||||||||||||||||||||||
|
Of
|
||||||||||||||||||||||||||
|
P A E N -9 G HEoW Y S HEIT.
|
|||||||||||||||
|
#1
|
|||||||||||||||
|
4.4.1.
De me Dios marido fico> Si quiera fia borrico. 44.Z.
De mi digan, Y de mi pidan.j J' ++ïv..,.
Di woév* adevina, * T de Mwér LntinA.
Di? mof o regador i' !
2" ¿& wV/'o ayunador Guarde Dios mi capá. '."
44f.
Di »oí,¿¿' /? /4! wZ* Z/ü burra parece donzella,. 445.
De Official nuevo T Barbero viejo. |
|||||||||||||||
|
Of hy een' Ezel wat gelijek is, &' : ;
God gev' my maer een' Mann die rijk is. Laetf'haer'luftmetièggen boeten,
'' Die mijn' aelmoes eifehén moeten. Den Hemel ftae ons by ,daër Meisjens
kundigh zijn fin Latijn.
In Konft van Waerieggen en* Vrouwen
Voor een'jong' Bidder en èeri'ouden
.....Vafter (%at vafter.
Houd' ick ínijrr Mantel mèeftendèel
't isby de Kaers noch meer noch min ,,.
Êén joffer of een' EzelinnVr Den Hemel will' den goeden*
Tot aller tijd behoeden, x-\ Van een' niew' Officier, En van eeV oud'Barbier. • \i . í 't Beurt dat een Vaér die Heiligh lééft
Een' Duyvel tot een Soontjen heeft. HetzymetHoy
Hetzy metStroy, i; r, Hebb ick mijn' meugh gekregen, Aen't Voer is niet gelegen. Weeft op uw' hoe voor een geteeckent
Mann, En voor een'Vrouw díe tweemael trou-
' wen kan. . ... Is 't Veulen fckorft eh weinigh waerd,
Noch werdt het wel een luftigh Paerd. Die meer niet als een' Boon en geeft,
En is nietfchuldigh, is beleeft.' O000 2 Een'
|
|||||||||||||||
|
Di Padre fmtó hijo Diablo.
De paja o de huevo
lMí vientre lleno. |
|||||||||||||||
|
Deperfonafinaladd,
T de tMuger dos ve^es cafi
|
|||||||||||||||
|
45-0.
Di />öiro Jamofi , : • ¡ ¿fora cavallo hermofi. , . . .. 4fi-
|
|||||||||||||||
|
XI. B o e c K.
|
|||||||||||
|
66o
|
|||||||||||
|
♦**•
|
|||||||||||
|
Een' Mann die altoos neerwaert fíet
Betrouwt uw Capitaeltje niet. Die luy blijft leggen op fijn neft»
Sijn Capitaeltje voelt het beft. Noy t goe Pijl fonder bocht
Uy t Verekens Steert gewrocht. Hy wer dt het, of hy is beroy t»
Die d'Afch vergaert en'tMeel verftroyt.
Twee quade tegen een geftelt,
Die eerft toe flaet behoudt het veld. Van een quaed hout
Noyt goede bout. Van eenen lapp quaed Laecken
Is noyt goed Kleed te maecken. Hebt gh' een' gehangen mann verloft,
Hy foud' u hangen als hy koft. Is't wijntjenin,
Elck feght fijn'finn. Ten einde van de Sopp
Gaet oock de Lepel op. 't Is een' goe' les voor groóte Heeren,
Na't fchrappen valt'er niette fcheeren. Van dat het niewhuys is gemaeckts
Siet toe dat ghyder uyt geraeckt. Het Stroo is binnen j &
Ouw' Wijfs, aen 't ipinnen. In/mijn' geboort liet ick mijn fchreyen
1 hooren, Cren'
De reden werdt noch alle daeghs gebo-
Wy
|
|||||||||||
|
De quien pone los ojos en elfuelo,
¿Ve ƒ£# tu dinero. De quien fe duerme» ,
í» hacienda lo fíente. D<? f ¿*¿o de fuer co nunca buen virote.
Derramar la harina,
7* allegar la ceniza. 456.
Deruynh ruyn, quien acomete vince, 4-57-
Deruynmadera
Trunca boa e/lela. Portug.
458.
Deruynpano Nunca buen Joyo.
Defcuelga al ahorcado,
g>ue el defpueste ahorcara ati. ,
4.60. '
De/pues de• bever Cada uno dizefaparecer. 461.
Dejpues del manjar •'iíj <£? ¿ww <?/ cuchar, Dejpues de rapar,
Ño ay que fra/quilar. Dejpues que la cafa es hecha
La dexa.
4Í4.
Des que lapa ja en el pajar i Viejas a hilar.
465. Desque nací llore ¿ ., • ,, T cada dia nace porque^
|
|||||||||||
|
Spa e n s c
4¿<J.
Des que veflidos nos vimos, No nos conocimos. 4Í7.
Deflron el con fe jo, La lengua el ciego. 4¿8.
De tales bodas tales tortas. 469.
De tales polvos
Tales lodos.
. 47o-
De tu amigo y de tu enemigo El dinero en tu bolfico.
471.
De tu mugery de tu amigo experto
No creas fine lo quejupieras de cierto.
47*-
Deudas tienes y ha%es mas ? Sino mentijle, mentiras...
473-
De ve algo para Pafqua» T hazerfe te ha corta la ¿¡¿uarefma.
|
w
|
||||||||||||||||
|
HE
|
|||||||||||||||||
|
y s H e 1 T.
|
|||||||||||||||||
|
661
|
|||||||||||||||||
|
Wy kregen Kleeren om de Lenden,
Soo quam hetdatw' ons niet en kenden. De Tongh is als een Blind op ftraet s
Die haer geleidt heet Goede raed. Sulcke Waer uy t fulcke hoecken,
Sulcke Feeften, fulcke Koecken. De Papp en 't Meel zijn all' gelijck,
Van fulcken Stoffkomt fulcken Slijck. Van uw'Vyand, van uw'Vriend, .
Geld in handen als't u dient. Soo van uw' Vrouw, als van uw' Vrind
Gelooft all dat ghy waer bevindt. Hebtghy fchulden díe vermeeren ?
Looght ghy noyt-, ghy fult het leéren. Soo ghy te Paefchen fchuldigh zijt,
De Vaften valt geen lange tijd. Hebt Geld te Paefchen uy t te tellen ¡ U fal geen lange Vaften quellen. Uy t flechten praet
Wel goeden raed. Die tot het Beecksken gaet, en niet daer
'tBeeckskenipruyt: ,
En haelterniet alsilijck, in plaets van water, uyt.
Verlaet u vv Huys en komt in 't mijn ¡
Ghy fulter niet feer luftigh zijn. Laet ons niet fier opVaer of Grootevaer
of Oom zijn* (vroom zijn.
De rechten Adel is, foo wy maer felver
Oooo 3 lek
|
|||||||||||||||||
|
De un hombre necio
A ve^es buen conjèjo.
+7f-
Dexa la fuente por el arroyo, Penjaras traer agua, y traeros lodo.
|
|||||||||||||||||
|
Vé-
De xe a tu cafa, y vente a la mia > T auras mal dia.
• 477> / /
Dexemos Padres,y <^Abuelos\
Y por nos otros fiamos buenos.
|
|||||||||||||||||
|
XI B O E C K,
|
|||||||
|
66%
47«.
Dexe obrero en viña, ,,„ Yfuyms en letanía.
479-
Dezid, Maeftro, nacerá pelo? Oxala cuero.
4.80.
Deziry hazer, no escara todos hom bres.
481. y •
Di a tu amigo tufecreto,
Y tenerte ha el fie en elpefiuefo.
481.
Dicho fa aq uella cafa
£>ue no tiene mas de uno que gajla.
483-
Dile que es hermofk, Y tomar je ha loca.
Dime con quien iras ^
Dozirte he lo que harás.
48?.
Di mentira, Y f acaras verdad.
48tf.
Dinero olvidado /< , ¡;; Na h& merced ni gtado.
487. *
Dineros de avaro Dos ve%es van al mercado. • ' ■ - , 48S.
Dinero,fifi y lealtad, meno es de lo que
. ficree.
f'9- . ;■,
Dios me dee contienda, Con quien me entienda.
' 49o- , / Dios esquejaría, Y elmedico ¡leva la plata..'..;
■■'.' * *91-
Dtos no je quexa, , |
|||||||
|
lek liet volck in mijn werck>■
En gingh felfnaer de Kerck. Watfeghtghy, Meefter, falder Haer op
komen ? (genomen.
Waer't maer het veil, het waer goed mé
Doen all wat men feggen kan
Is geen werck voor alle mann. Een Vriend diegh' u geheim gelooft
Staet met de Voeten op uw Hoofd* Het Huys i s wel beheert, , ;
Daer maer een in verteert.
Prijft een' Vrouw haer' fchoone kaken,
Wilt gh'er een Sbttinn afmaken. Seght my met wiert ghy omme gaet,
'k Sal feggen wat ghy doet en'laet. Spreekt een' Loogen, wilt ghy maecken
Aen de Waerheït te geraecken. Wilt gh' uw eigen Goed vergeten,
'k Sal 't u niet eens danck fien weten. 't Geld van een gierigh hert
Gaet tweemaelaen de Mert. . Geld en Verftand en menfchen Trouw,
Veel minder dan men dencken fouw. Godt gev' my in proces te treden
Met lieden van verftand en reden; ., -
God is't die degenefingh geeft,
De Doitor, dieder Geld af heeft. God doet geen' klachten diemen hoort,
Máer houdt wel dat hem toebehoort. Seght
|
|||||||
|
S P A E N S é H E W Y S H E I T.
|
|||||||||||
|
66i
|
|||||||||||
|
492. ,
Di tu razon,
TnoJeÜales autor. Dixo la leche alvino:
BienJèaü venido, amigo, Dixo Infarten a la caldera,
Torte alia cul negra.
49T-
Dixo lo loco, Mas no afir do.
4.96. Dizen en Roma, g>ue la dama hile,y coma. 497;
Dizen las viejas,
No te viflas de pellejas. Díñente que eres bueno,
Mete la mano en tujeno. 495.
Dizeorefrdo, La vanospes do quer o corafon.Vortug. yoo.
Doblada es la maldad, Sue es Jo vela de amiftad. 501.
Do falta dicha, Por de mas es diligencia. 5rcn.
Do el maravedís Je de xa hallar,
Otro deves allí bujcar.
¿oí-
Do entra bever, Salefaber.
£04.
Dolor de muger muerta Dura hafla la puerta. Donde ay hijos,.
T{jparientes ni amigos.
|
|||||||||||
|
Seght vrylick uw befcheit, %
Maer niet wie 't heeft geièit. De Melck fprack tot den Wijn,
Vriend ghy moet welkom zijn. De Pann Iprack tot den Ketel, fy,
Wat-doet het fwartgat hier by my ? Een Geck iprack alle defe woorden,
Maer'c was geen doove diefehoor.den. TeRoomen weetrner van ,
Spint eerftj Vrouw, en eet dan. 't Is een ièggen van ouw' Wijven,
Houdt de pelfen van uw'lij ven. Men houdt u voor een eerlick man:
Hand over Hert, wat iflèr van i Het oude vvaere Spreeck-woord feit9
De Voeten gaen daer't Hert haer leidt. De Boosheit is een dobbel quaed,
Die onder fchijn van Vrientfchapp gaet.
Als 't Geluck niet med' en doet,
Helpter Neerftigheit noch Spoed. Daer eene Duy t fich vinden laet,
Soeckt of die een' alleenigh gaet. Wijn in de huyd ,
Verflanddaeruyt. Tot de Poort toe duertde rouw,
Van een'overleden Vrouw. |
|||||||||||
|
Meeft fult ghy 't foo bevinden,
Veel Kind'ren weinigh Vrinden. |
|||||||||||
|
Die
|
|||||||||||
|
XI. B o e c K.
|
|||||||||||
|
664,
|
|||||||||||
|
506.
|
|||||||||||
|
Die goede Potten breken kan,
Behoudt'er goede Scherven van. 't Was daer fich een Geck verliep,
Daer de Wijfe raed uyt fchiep. Daerder veel pift te gelijck,
Werdt het Sand wel háeft tot Slijck. Daer geen eer en is,
Daer geen zeer en is. Daer een' Deur werdt toe gedaen,
Sal een' ander' open gaen. Waer henen ghy u wendt en gaet,
Maeckt dat ghy met bekenden gaet. Daer 't niet en roockt
Wert niet gekoockt. De Schaemt' om veer,
Geen' Deughden meer. Daer de Koningh niet en is,
Loopen alle foeekers miss. T
't Is genoegh als ick my hoe,
Voor het gen' ick felver doe. iy De Luyaert feght, 'k will flapen gaen,
Goe tijdingh komt van felver aen. Vertrouwt twee Waerfeggers in all uw
onderwindingh,
Den eenen heet Vernuft, en d'ander Ondervindingh.
Roof-vogels zij n noch vrinden,
Noch veel by een te vinden. Twee
|
|||||||||||
|
Dónele buenas ollas quiebran»
Buenos cafcos quedan. Donde el loco Je perdió
El buen Jejo avtjo cogió. 708.
rWí muchos mean, lodo haze. Donde no ay honor,
2{j ay dolor. ?IO.
Donde una puerta fe áerra,otrafe abre.
Donde vayas,
De los tuyos ayas. 5-12.
Z)o «o ¿y ¿w#¿,
¿V¡> ay bien ninguno. Do no ay vergüenza.
No ay virtud buena. Do no efia el Rey, no le hallan.
/> ¿Sí'-
Do que fago,
Deffo me cato. yitf. Dormiré, dormiré, "Buenas nuevas hallen. Z>w adevinos ay enfegura,
El uno e ¡¡tenencia y el otro cordura.
|
|||||||||||
|
yi8.
Dos aves de rapiña No tienen compaÜia. |
|||||||||||
|
S P A EN S CHE W Y S HEI T.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
66?
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
j-ip.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Twee goede Eelten heb ick daer ick
hoor,
Een in mijn'Mond, het ander in mijn Oor.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dos buenos callos¡ntefran'nacido»
El uno en la boca, el otro en elojdo. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'''" ■ -flor "' ^. ... c -il
Dos gallinas y un gallo
Comentante co'mQ une avallo. ■;|fí^'
Döi malas cenoí en un vientre caben
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tot een paer Hoenders en een' Haen
Gaet all dat aen een Paerd kan gaen. ' Twee ilechte Mael-getijden,
Kan eeneMaegh wel lijden. , Daer de Wat'ren diepfté gaen
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Z>o -w? #?*#• hondo el rio,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Haze menor rujdo.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
,n-3700 3
|
Komt het minft gerucht van daen.'
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
5*3-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Do vence el gafo al provecho,
Dad,el trato por. deshecho.. j.Jt, 5-24.;
Do viejos andan, jbjii ■. :3 -} ¡"Í UMo£os noagrada'm' ■ rhpfj fofli Duena que muchö mtra*
foco hila. Duerme aquien duele, flí
7" »0 duerme quien algo deveX ! üjé&í efiiercoly palomina alpan?
£>ue las tierras te lo pagaran. l í Écharjoplasyjorber»
No puede todo fèr. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Daer tèeringh boven neeringh gaet,
tWeet dat de faeck op 't vallen ftaet. Daer d'oude lieden geerne gaen,
En ftaet het jonge li'en niet aen. Maeckt een end van krullen, Neel $
Die veeifpiegelt, ipint niet veel. Men lïaept wel met een weinigh pijn,
Maer met veel fchulds en wil 't niet zijn. Meft uw' Terw met Duyven-meit *
't Land betaelt het all in 't left. % En kan niet zijn> de niañn moet raièn,
Die teffens fuygen wiil en blafen. Gáet liggen iri uw'Bedd van Sieckt'of
van Verdriet,
Ghy fult haeft weten wie uw Vriend is, en wie niet.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Échate a enfermar»
/^/v# gr»/í,« /(? quièrre bien, ƒ ^*/V» /¿ quieremal.¿- ííasfíag tíaerj i Échate ¿n tu cama y 1 : >v ; ;' £
Tfienfa en lo de tu cafa. ' . -.. ti t |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Te bedd', en overflaet
Wat dat uw huysaen gaet. Pppp |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Brengt
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
||||||||||
|
666
|
||||||||||
|
5-31-
"Echa tierra Joke tierra, Y veras eipan qne lleva.
El <^4lguaz>il y el Sol
Tor do quiera fin. 53 3-
El amor de los afnos Entra a cozes y d bocados.
El amor y la guadaña
¿Quieren fuere a y. quieren maña.
.....535-- ;
El afhoy la muger
A palos fi han Je vencer.
|
||||||||||
|
! Brengt Aerd op Aerd,ghy fult vernemen,
I Hoe aat de Brood-korf toe fal nemen. Men vindt aen alle kanten
De Sonn, en Schouts Trauwanten*
Ezels minn begint met imijten ,
En met bijten. Tot het minnen en het winnen
Groot geweld en kloecke finnen. Lange ooren, lange rocken,
Moetmen meeileren met ftocken. Men moet Ezelen en Vrouwen Bey met Stocken onderhouwen. • i Die gierigh is en rijck
Heeft Vriend noch Vriends gelijck. Hoe de gierige meer heeft,
Hoe hy meer in armoe leeft, Ixú m*í
Op wel geneeren t 1 <.,-,- aicj
Paftruftigh teeren, ! ";
Het goed en 't quaed
Bïijckt aen'tgelaet. Een Geck, indien hy fwijgeri kan,
Gaét uy t voor een verftandigh Mann. Die goe' betalingh doet ,_,».*
Be-erft een anders goed-
Schort het u aen een goed Soldaet, ? DePlöeghis 'tdaer hy achter gaet. Het Land dat vett en vruchtbaer is,
Soo 't niet en ruft, foo draeght het miss. De
|
||||||||||
|
. 53<s\
El avariente rico No tiene pariente ni amigo,
"7> . .
El avaro guanto mas tieneejla.mas menguado,
Elbiénganar. ¡' r.j'i:[- v ¡,
Hazeelbiengaflar. El bien o el mal. ..;; ; ,.;n .... "i
t^íía cara-fot. .,, • £/ ¿öik/£ ¿í callado r ,,,,,
Tor fefado es reputad?* 5:4.1.
í / buen pagador heredero es de lo ageno. El buen Soldado
Sácalo del arado.
f43-
Mi campo fértil .1 JZSS? efcanfandofe4.oma ejlerili.,
|
||||||||||
|
S P A EN C.C.H
|
667
De Slack, om 't fuer geficht van quelling
t'overkomen, . HeeFc voor twee Oogen een paer Hoor-
nen aengenomen. ' . '~ Dien ghy voor uw' Vyand telt-,
Weflícht hem al iïjn goed in Geld. 't En isnoch Hengel-roe, noch Viilcher
die'tbeichickt,
't Bedrogh is in het Aes, daer ft Visken aen verilickt.
Dry dagen duren Noorde Winden,
Wanneerfe haer geweld ontbinden, Maerblafeniy met all'haer'macht, Soo durenf'er wel meer als acht. Het Konij n en het Patrijs
Sauftmen all op eene wijs. De wond in 't Hert gegaen >
Daer is geen helpen aen. Van aelmoes diemen doet ¡
En mindert Bors noch Goed. ~ De Lüft maeckt ichoonen friss
Dat vuyl en leelick is. Is 't heel warm weer >
Kleedt u te meer. 't Opfchicken quam my juiftniet eens
in mij n gedachten,
Alsick Volck t'mijnent kreegh 3 daer op ick niet en wachten. ,
|
|||||||||||||||||||||
|
f44.
|
||||||||||||||||||||||
|
El caracol,par quitar de enojos»
Por los cuernos troco los ojos. |
||||||||||||||||||||||
|
El caudal de tu enemigo
En dinero lo veas. ¿46.
El cebo es el que engasa, £>ue no elpefcador ni la caita. |
||||||||||||||||||||||
|
Hl-
El Cierp tres diasdura, Yfi el corre al troto mas de a ocho.
|
||||||||||||||||||||||
|
El conejo y la perdiz,
Tienen un mtfmoperegil. El cor acón dañado no fe puede ayudar.
Eldarlimojna
Nunca mengua la bol/a. Eldejfeo , : •: -
fí¡*^ her mofo lo feo.
<¡<¡z..<
El dia de calor |
||||||||||||||||||||||
|
I e te arropa mejor.
m- T oïvb
jienomeafeyte, Fino a mi cafa quién no pense.
|
||||||||||||||||||||||
|
Mdinero
Haze el hombre entero.
|
||||||||||||||||||||||
|
De Penningh maeckt
Den Manu volmaecktl Pppp 2 |
||||||||||||||||||||||
|
Men
|
||||||||||||||||||||||
|
"XI, 3 o e cöla
|
||||||||||||
|
668
|
||||||||||||
|
Men kan geen Tanden hèelen
MetLuyten en met Veelen.. Die 't verdrincken is ontkomen,
Paft op 't ondiep van de Stroomen. Dé Miss en is geen' heiligheit,
Maer doet mirakel waerfe leit. De curéis goed* den Do&or komt de
eer,
De Mann is dood, hy voelt geen' Kortfe meer.
Indien de Monick bidt om Brood,
Hy neemt wel Vleefch in tijd van nood. De Liefd' en feght noyt, noch. het Vyer»
Paft op uw werck en gaet van hier. De Wind-hond op fijn pass, leght meer
-,/ -\VeghS afs; £.;..-, v - ;, ■••-.'•¿i^V ^'W^^H
Dan] 't Joffèr-hondeken doet op fijn*
draE j?v All doenfe níet veel zeer de flagenvan
de Pann,
'Het Veil verfenght en kifter van; ;' Die wel gevoedt en voll is,
Paft op geen' Vriend die holl is. Honighraed werdt foet gefmaeckt,
MáerdeBiefteecktdiehemmaeckk Het is de kloeckfte Soon die leeft, .
Die kenniss van fijn' Vader heeft. |
||||||||||||
|
El dolor de la muela
No le fana la vihuela. ;r J
El efcarmentado . o a:
Bufia el vado.
¿ty \hyV ' ■-■;..■:■ < v
Eleftiercolnoesjanto, ■ Olías do cae ha^e milagro, 55.8.
ElFifico que bien cura Finado el paciente le: dexd fin calen- tura. El Fray le que pide pan
Carne toma fife ¡adán* > ;; , -\ ;
560..-.. ■ =,ffl |.k7/ .]«> :'íttTt
ElfuegoyelJmor Nodizen, vete a tu labor¿ r ruma El galgo a fit paficamina mas,
Elgofque trotandñquedaf&atr'ítSíi i bí1 |
||||||||||||
|
El golpe de lafarten, ,
Aunque no duele, fir^fe, ti-. 1 1 'í r: OOIiC
El harto del ayuno
No tiene cuy dudo ninguno.
564..
Elh aya es dulce, Mas pica el abeja, ?íf •
Elhijofabe,
Jülue conoce a fu padre,
566.
El hijo borde y la muía Cada dia hazen una.: |
||||||||||||
|
Van den Muyl en 'tBaftaert kind,
Alle daegh een' niewe quint. |
||||||||||||
|
Die
|
||||||||||||
|
Spaensche W y s h e i t.
|
|||||||||||
|
66¿
|
|||||||||||
|
?¿7-
El hombre bueno ! . " Nofube en lecho ageno.
568,
El hombre es el fuego, La muger lei efopa , Viene él diablo y Jo f la. 569-
El hombre mancebo t Perdiendo gana fefi.
'¿JO.'
El hombre rico
Con la fama cafa el hy o-
Elhuejpedy elpece, ; ■;■ •;
A tres dios hiede. : El humo,y la muger; y lagotera»
Echan el hombre deju caja fuera.
573-
El jarro nuevo f rimero heve que'fuduetío. ,■.-, -:¡l ■ ¡~r
574- i •.■•- :.;...-.'''::;-.
El juego Toco y bueno. _n_ - %/<......
"' w".. .. , - ■. Z„n
El ladrón de la aguja al huevó,,
Del huevo al buey, del buey a la horca. |
|||||||||||
|
Die op fijn' eere let-t
Blijft van een anders bedd. De Mann kan voor het Vyer, de Vrouw
voor 't Vlass uytgaen >
Dat blaeir. de Duy vel aen. Verlieft een Jongmann van lijn Geld,
Hy word ter wijs af met geweld. Een mann die word voor rij kgehouwen,
Kan met den naem fijn' Soon uyf trou- wen. Weet dat de Gaft, en dat de Viss
Den derden dagh aen 't ftinckenis. : ;
De Roock, de Vrouwen,en de Gooten,
Zijn't die de Mans ten huys uy t ftooten. De niew Kruyck is eer
Aen't drincken als haer Heer. w <
Wilt ghy dat ick ipeel ?
Goed Spel, en niet veel. Eerft van de Naelde tot het Ey,.
Van daer aen 't Osken in de Wey, Van't Oskren hoogh en droogh gehan- gen, Dat zijn der Dieven eigen' gangen. De Wolf ibeckt noch een Lamm.,
Daer hy heteerfte nam. De Wolf en eet niet all wat hy welgee-
renat,
Hy eet maer wat hy vatr. De Wolf verlieft fijn' tanden wel,
Maer blijft van aerd all even feil.' Pppp 3 Een
|
|||||||||||
|
fifi.
El lobo do halla, un cordero
Bufia otro. ['. ■ El lobo no come lo que quiere,
Sino de lo que porJü pie oviere. 578. -■; -
Elíobo pierde los dientes, Mas no las mientes. |
|||||||||||
|
XX B O E C K.
|
||||||||||||||
|
6jo
|
||||||||||||||
|
579-
|
||||||||||||||
|
Een oude Wolf die quaed is,
En huy k niet dan als't laet is. De Sott pronckt met iijn Hoornen als,
een Hert,
De Wijiè draeghtf* oniichtbaer in iijn Hert.
Door de ftraffe die wat raeckt
Werden Gecken wijs gemaeckt. Die 't qualick weet te halen,
En íal noyt wel bstalen. Men meeftert een quaed Oogh
Beft met den Elleboogh. HetOngeluck komt met arm-vollen aen,
Met klein' hand volletjens iïet men 't vcrgaen. De booP helpt goeden in *t verdriet $
Maer fijns gelijcken derft hy niet. 't Quaed dat uw' Mond ontfchööt,
Valt in uw' eigen Schoot. De Quellingh raeckt met trooften uyt
den weegh,
MaerVoorfpoeds-pack draegt niemand níet ter deegh.
Wewenaers zijn meer bemint
Met eert Oogh als met een Kind. De boofte van 't getal
Is ruchtighfte van all',
En breeckt een yeders ooren
Om datm' hem aen fou hooren.
De
|
||||||||||||||
|
El lobo viejo a Ia tarde ahulla.
5-80.
El loco en la frente trae el cuerno, T el cuerdo en el fino. |
||||||||||||||
|
y8r.
El loco por la pena es cuerdo.
El mal cobrador
Ha%e mal pagador. 1*3-
El mal de ojo Curarle con el codo.
y84.
El mal entra abracadas* Y f ale a pulgar adat. El malo al bueno enoja,
\£>ue al malo no o/a. 5Z6.
El mal que de tu boca [ale, En tu finofi cae. El mal tiene conforte*
T el bien no ay quien lo foporte.
|
||||||||||||||
|
588.
El marido antes con un ojo ^ueconunhijo^ 589.
El mas ruyn del apellido Porfiamos porferoydo. |
||||||||||||||
|
Spaensc
|
67*
De befte Teerlingh-worp van velen,
Is, met geen' Teerlingen teIpelen. Meloenen en Vrouwen
Zijn qualick te íchouwen.. Die een' Vrouw keuren wilí, of een*
Meloen, En kan 't niet beter als by 't fteert-ftuck
doen. Van de Logen gaet geen tollafy £
Daerom ifler 't Land foo vpll af. 't Is de fchuld van 't Knechtjen niet,
Dat het Meisken naer hem fiet. Weet dat u Knecht of Vriend E
Noch arm noch rijck en dient. . ^ ^
O ver-afers moeten 't weten, ,, ,
Van veel eten komt níet eten. De Muys die niaer een gat en kent
Is van de Katt haeft overrent. |
||||||||||||
|
55>r.
Elmelony la muger tMalosJön de conocer. Elmelony la muger,
Por el rabofe han de conocer.
|
|||||||||||||
|
El mentir no tiene ale avala,
Tpor effo lo ufan todos tanto. 594»
El'mofo noha la culpa £>ue la mofa fe lo bufia.
El moco y el'amigo
Nipobre, nirico, i ¡ ; , ni, vi
El mucho comer,
Trae poco comer. Elmurtpe nofabe mas de un horado],
Pre/lo le toma el gato. Elniñoporfii bienllora,
T el viejo por ft mal. , S99- . .. r
El nogal y el villano
A palos hazen el mandado.
600,
El Ojficial Tiene oficio y al. 601.
El pan caliente, Mucho en la mano y poco en el vientre 60Z..
El pan comido, La copipañia defecha: |
|||||||||||||
|
% Kind krijt om 't goede dat men 't dec 9
Ouw' lieden krijten om haerweé. De Boeren en de Note-boomen
Zijn beft met ftocken ^overkomen.' Hebt gh' een Officie t'iiwer eer,
Gh' hebt een Officie, en wat meer. &
Niew backen Brood all heet all warm> ;
Veelinde Hand, niet in den Darm. Daer 't Brood is op gegaen,
Is 't heel gelagh ontdaen. Eet
|
|||||||||||||
|
XM
|
|||||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
||||||||||||
|
¿7Z - - f'i
Elpecefrefeo*
Gafiale prefio, Thaviendo crecido Tu hija, con marido. 604..
El pelo muda la rapo/a, ¿Mas el natural no desoja. ' 605-.
Elpereyofo Siempre es menefier0J6. 606.
El perro del herrero duerme a lat mar- tilladas, ;.;. 1 ^ * ; \ <:~ T defpiertaa lat dentelladas.
El perro del hortelano,
Ni come las verijas, ni las deüa comer alejlrafio, ¡'- &*[nrhcKt'« 6ot.
El perro viejo no ladra en vano. |
||||||||||||
|
Eet op , en haeíl u wat met verfchen
Viss,
En met uw Dochter, foofe houwbaer is. |
||||||||||||
|
Al wiflelt fchoon de Voss fíjn Veil,
De VoiTen aerd blijft evenwel. Een luye lege Geck
Leeft altijd ín gebreck. Op 't hamer-klappen ilaept des Smits
Hond aller beft, ., t-- Het klapper-tanden maeckt hem wac-
keriníijnneít. Soodoet des Thuynmáns Hond 5
Hy magh geen Kool, en IiöüdGi'eeji añ- il deruyt den mond. ; WxVi Köopli'en by nacht, paft dat, ghy voor u
■ ilet, l '' .Y •■'■■■' Een ouden Hond baft nemmermeer om
niet. 't Geluyd dat oude Honden ilaen,
Is als een raed van goed vermaen., Met Maten en Gewichten
Is alle fcheel teilichten. Geen miss ibo goed,
Als's Land-Heers voet. Weinigh praets is Gou ds gelijck ,,..; hy. \ ■;
Veel en is niet meer alsilijck. |
||||||||||||
|
609.
Elperro viejo Si ladra, da conceje. 610.
Elpefi y la medida. Sacan al hombre de porfía. 611.
El pie deldueÜo efiiercol es - para la heredad. 6iz.
El poco hablar es oro, Y el mucho es lodo. El que adelante no mira,
Atrás fe halla. |
||||||||||||
|
Die niet voorwaerts uyt en ilet,
Blijft te rugg en voordert niet. |
||||||||||||
|
Die
|
||||||||||||
|
HE W Y S H E I T.
|
|||||||||||
|
Spa e n s c
El que amenaza elcavaUo,
En dos maneros ie haze mulo. (Ti,-.
Elque aprende Loquenoentrende, Ta me entiende.
6x6.
El que come las duras, Corner a las maduras. 618.'
El que es enemigo de la novia,
Conto dira bien de la boda ? El que ejla en e Ik do
£{ucria meter h otro. 610.
Ei que fue Monazillo, y deffrues Abad, Sabe lo que hazen los mof os tras el altar. 6xt.
El me <rana el re al,
Ejjè Ie ha degaftar. 6%ï.'
El que ha de befar clperro en el culo, Nb ha rnenejler limpiarfe macho. 6r ?.
El que la cujugada ha de mat ar,
Bien de mariana fe ha de leventar. 62 f .
Elqueleyejlab'ece, Guardar la deve. . 6i<).
El que lleva la renta > Adobe la venta. |
|||||||||||
|
^73
|
|||||||||||
|
Die 't Peerd dreight en niet en flaer,
Doet het tweederhande quaed. Die altoos leert en n oyt en vatt,
Die vatt wel hoe ick 't meen, en wat. |
|||||||||||
|
Die 't fuer en onrijp eten moet,
Sal weer genieten 't rijp en foet. Die naer twee Hafen
-In 't Veld will rafèn, Vanghtfb intijds eenen, En veeltijdsgeenen. Die fich van de Bruyd will wreken,
Kan hy wel van 't hylick fpreken ? Die gevallen light in 't flijck >
Wenfcht een ander fijns gelijck. Die Monick is geweeft, en werdt een
Abc daer naer,
Weet wat de Monicken doen achter den Altaer,
Die 't Reaeltjen kan verdienen,
Mach fich van 't Reaeitje dienen. Die den Hond fijn aers moet foenen,
Hoeft fij n' Mont niet leer te boenen. • - Die de Leewerck will verlacken,
Moet fich vroegh ten bedd' uyt packen. Heeren, leert het wel onthouden, "
Dk de Wett maeckt moetfe houden. Die de Rent van 'c huysken treckts
Magh 't doen helpen daer het leekt. |
|||||||||||
|
V
|
|||||||||||
|
XI. B o e c k.
|
||||||||||||||||||||
|
674
|
||||||||||||||||||||
|
6x6.
|
||||||||||||||||||||
|
El que mal efcupe, dos vezes fe dim-' En veeght gh' u niet te degen,
|
||||||||||||||||||||
|
pia.
6zj.
Elquenoduda, Nofabe cofa alguna. <
El'que no femide'»
L* medidafe met e en el.
619.
El que no tiene caf* defuyo, Vezino es de todo el mundo. 630.
El que paga o que den, O que refta e Jeu. Portug. 631.
El que part e Tom* la mejor par te. 6yi,
El que pierde-,
Iugarafi el oir o quiere. 633.
El que pone a juegofus diner os ? * No ha de hazer cuenta dellos. El quefo pefado,
T el pan liviano, <?3<r.
El que tarda en dar lo quepromete, Delprometidofe repiente. 636.
El que tiene texado de vidra, "Nj ure piedras afu vezino. |
' Ghy moet u tweemael vegen.
|
|||||||||||||||||||
|
't Luydt feldfaem, maer't is goed be-
fcheet,
Die niet en twijffèlt, niet en weet. Meet een fijn fel ven niet te recht,
De Maet-ftock wert hem opgeleght. Die Huys noch Hof en heeft van 't fijn,
Kan all' de werelds Buerman zijn. Die betaelt all wat hy moet,
All het ov'righ is fijn goed. Die de Hand heeft in het deelen.
Kieft het flechtfte niet van veelen, Diè verlieft, fal blijven fpelen,
Als 't de winner will bevelen. Die fijn Geld in 't fpel derft wagen,
Heeft geen' moet op Geld te dragen. Het Brood heel licht, de Kaes heel
fwaer, . ■ ^
Is weder-zijds de befte waer.
Die rass belooft en traegh voldoet, >
't Berou t hem dat hy 't geven moet. V.' - V.. - . * s ' ;'
Hebt g' een gelafen Dack datlangh moet
dueren,
Werpt niet met fteenen tegen uw'ge- bueren.
|
||||||||||||||||||||
|
637.
ElRey vadopuede, 2{j> do quiere. |
||||||||||||||||||||
|
DeKoninghgaet, als alle mann,
Niet waer hy will, maer waer hy kan |
||||||||||||||||||||
|
Als
|
||||||||||||||||||||
|
1
|
||||||||||||||||||||
|
Spaensche Wysheit.
«538. |
|||||||||||||||||
|
* S
|
|||||||||||||||||
|
Elrio pajfado,
Ei](antoolvidadoé |
Als de Schuy t is o ver 't Meer,
Denckt men aen den Sant niet meer. |
||||||||||||||||
|
Elruynbarbero,
No dexapelo ni cuero. |
|||||||||||||||||
|
Is uw Barbier wat onervaren;
Ghyfult hem Haer noch Huydfien fpa- ren. |
|||||||||||||||||
|
(f40.
Elruyn de Roma, En mtntcmdole aflom». 64.1.
Elruynpaxarillo Dejcubr<efunidrillo. Elfa.lto de la rana,
De lofico en el agua. Elfèrvicio de nino espoco,
fJMas el qu lo dexa es loco.
64.4..
El Sol me luzga, £lue de ld Lima no he cura- 645-.
Eltiempo Cura al enfermo, que no el unguento. 64.6.
Eltrampofb Prejlo engana tdcodiciofo. 64.7.
Elviejo en Ju tierra , T el moco en la agena, CMienten de una maniera Elviejo pajar
Jfyandoje enciende,malö es de Apagrir.
El viejopone la vina,
T el mop la vendimia. 610.
Elviejo quefe cura. > Genéüos dura. |
|||||||||||||||||
|
Spreecktghy van een' Guyt teRoomen,
Stracks fal hy te voorfchijn komen. De Muss en is niet wel gebeckt,
Indienf' haer eigen neft ontdeckt. De Dronckaerd volght des Kickvorfchs
pad,
Van 't droogh af fpringht hy in het natt. Der kind'ren dienfl: is klein van kracht,
Maer 't is een geck die hem veracht. Magh de Sonn my maer befchijnen,
'k SalmyomdeMaen niet pijnen. Tijd doet het zeer verteeren,
En niet des Meefters fmeeren. Een Schalck en vindt niet lichter dan
't Bedriegen van een gierigh Mann. Eenjonghmann daer,een oudMan hier,
Sy liegen all op een' manier. Als oud Stroo eens komt aen te gaen,
En iffer niet wel leflen aen. Den Wijngaerd planttet d'oude Mann,
De jonge pluckt de Druy f daer van. Paft maer een oud Mann op fijn' malen,
Hy kan tot honderd jaer toe halen. Qqqq 2 Den
|
|||||||||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
|||||||||||||||
|
6j6
|
|||||||||||||||
|
611.
El viejo y el homo
Por la bocafe efcalientan.
El viento que corre,
Muda la veteta mos no la torre
|
|||||||||||||||
|
Den Oven, en ouw' lieden darmen
Zijn door haer'monden te verwarmen. De Winden die de hooghe lochtdoor-
waeyen,
Doen niet den Toren, maer den Weerf haen draeyen.
Nuchteren en leegh
Hoort geen' Maegh ter deegh.
Als de Wijn het Hoofd doet blofèn,
Gaet het herte (onder Holen. Sendt een wijs Mann over all,
En beveelt hem niemendal. Werdt ghy van de Locht met kind,
Vriend, foo baert-ghy niet als Wind. In'tgoedejaer is Koorn maer Hoy,
In't quade maeckf ghy Kooni van Stroy. |
|||||||||||||||
|
673.
Elvientre ayuno
Non oye a ninguno.
65-4.
El vim andafin cal f as. Embia alfabio a la embaxada,
T no Ie digas nada. 6<>6.
Emprefiate del ayre, compatiero. Tpari/as viento. Enanobueno
El orano es henoy Elanomalo La pa ja es gram.
658.
En ar ca abierta, Eljujlopeca. 6S9-
En arca de avariento, El Diablo jaze dentro.
660.
En burlas ni en veras, Con tttjenor nopartesperas, 661.
En cadaconfijo, Ay Ju perro bermejo. 6&1.
En cadafendero* Ay fit atolladero |
|||||||||||||||
|
Een vroom Mann kan figh wel ont-
gaen,
Daer hy een Kift vindt open ftaen. Daer fitttot een'rijck'gierigaerd,
Een Duy vel die deKass bewaert. Soo ghy wilt wijs zijn, deelt geen Pee-
ren, In jock noch ernfl: met groote Heeren, NoytRaeds- vergaderinghen ftond,
Men vond'er eenen rooden Hond. |
|||||||||||||||
|
Men komt op alle Wegen, 't.
Beflijcktegaten tegen* |
|||||||||||||||
|
Daer
|
|||||||||||||||
|
Spaensche Wysheit
66%. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
677
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
En cafa de alboguero,
Todos fin albogueros. |
Daer de Meefter fluyten kan,
Werdt gefïuy tt met alle mann- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
66\.
En cafa de Goncctlo |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
In 't huys van onfen Adriaen,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Mayspodeagalmaqae ogalo.Fortug. 1 Vermagh de Henn meer als den Haen.
66f.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
En ca/k de herrero,
ElcuchiUo mangorrero. |
In Smits winckel m eerrendeel,
M ess en Beitel lbnder fteel. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
666.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
En cafa del official,
Ajfóma la hambre, mos no o/a entrar.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Voor des Mans huys, die een goed am-
bacht kan, Verlchijnt denHonger wel,maer blijfter
van. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
r €61'
En cafa del taÜedor, Cada attal es dan$ador.
66Z-
En caja de muger rica Ella mandafemprey elnunca* |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Waer de Speelmann Vaer is,
Danft het all dat daer is. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
In 't Huys dat een goed Mann bewoont
met een rijckWijf,
I En heeft Hy nemmermeer, Sy altoos ' 't hoogh bedrijf. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^9- >
En caCa de tu enemipo La muger tien por amigo, ■
6jo.
En cafa do cego o torto e Rej. Pof tu g.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zijt gh'ergens met den Mann oneffen,
Paft vrede met de Vrouw te treffen. In' t Huys daer de Blinde woont,
Wert de Slimfte welgekroont. Daer het Huys voll voor-raedsleit,
IsdeMaeltiid haeït bereidt. In't niewe Huys een vafl: verdriet,
Die'r niet en brenght envindt'erniet. In de Jacht en in de Minn,
Alfmen will foo raecktm'er in, En als men kan
Soo raecktm'er van.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
: n
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
671.
En cafa Hena
Prejlo fe guifa la cena.
6jz.
En cafa nucva guien no trae no halla. _ *73-
•c» cafay en amores
Entres qttando fabes, y fales quando
puedes. ;• |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■»-••<. XI. B o b c k.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
6y%
En contienda
Eonterienda. r r6V'
En coja alguna Tenfarmuchasy hazerun».
676.
En el andar y en el bever. Se conoce la mttger. :';., 677-
En el efcarlata Cue la raca. g>. -,>
678.
En el mejor patio, Ay mayor engaftp^ ; .;-,' •; 679. r.s
En el rio que no tiy pe^es
Por demas esechar redes. 6%o. ' ,- ' ' z.
En el ruyn pueblo ,■ Cada dia concejo. 681.
En elfervich del Jèrvidor, Efik el gdardon del JèÜor. 682.
En feytay un cepo*. Eparecer vos ha mancebo. Portug. |
||||||||||||||||||||||||||
|
In krackeel
Toomt uw' keel. In 't overflaen van allerley beginn
Bcdenckt veel' wegen, en gaet eenen in. Aen den Gangh en aenden Dronck,
Kent men Vrouwen, oud en jonck. |
||||||||||||||||||||||||||
|
Tot in 't Scharlaken laken,
Kan een quae flagh geraken. |
||||||||||||||||||||||||||
|
-....
|
||||||||||||||||||||||||||
|
Met de fchoonfte StofF in d'oogen
Werdt menallerlichft bedrogen. Men werpt het Nett vergeefsom Viss
In' tWater daer geen Viss en is. Onder Volck van boofen aerd,
Alledaeghde Wett vergaert. |
||||||||||||||||||||||||||
|
| De Knecht dient, en degër**
Komt niet als op den Heer. |
||||||||||||||||||||||||||
|
Neemt maereenBefem-ftock,en fchickt
! vhem op, Het fal een Jongman fchijnen als een'
Popp. Weeft welkom, Maymaend, zijtghy
daer,
Ghy befte Maend van 't heele Jaer ? Men fietgeen Vyer of het verblijdt,
In Somer en in Winter-tijd. ^Dingen die veel'lieden weten,
pZijn noch wijfer lie'n fecreten.
Het
|
||||||||||||||||||||||||||
|
-
|
||||||||||||||||||||||||||
|
V- ■ *" .
|
||||||||||||||||||||||||||
|
<?8?.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
En hora buena vengas, May o,
El mejor mez de todo elaÜo. - :. . tbotV ' ■ '. '
6S4.
En invierno y en verano, .
Elfuego es gafajado. 68y. J
Enlabocadeldifcreto, Elpublico es Cecreto\i:
r ■ -.pO |
||||||||||||||||||||||||||
|
......... .. ............
|
||||||||||||||||||||||||||
|
: w
|
||||||||||||||||||
|
S P A E N S C H E
|
||||||||||||||||||
|
*79
|
||||||||||||||||||
|
VS HEIT.
|
||||||||||||||||||
|
616.
|
||||||||||||||||||
|
Het werck dat yëmant doet
Ên 't Vyer dat hy verboert, '
Geeft befrgétuygeniss
Hoe vroeden Man hy is.
Als de nood perft op het feerfr,
Spreeckt de Vriend de waerheit eerfl-. In enge Herbergen en lange Wegen
Kentyeder eerfl: fijn met-gefel ter de- gen. Daer men geen verlies en vindt,
Moet men dencken dat men wint. Die Luyt is daer in handen van een
Mann,
Die'r wel op /pelen kan. Terwij 1 ick doe, terwij 1 ick legh,
Geraeckt'er een goed beetje wegh. 't Is all vergeefs door 't Veld te gapen,
Daervaltgeen keurin fchorfdeSchapen. Neemt maer ter herten uw' Verdriet,
En moeyt u met eens anders niet. Siet Tijd en Plaets met finnen aen y
Verliefen kan voor winnen gaen. Ten minden is een Spijcker waerd,
By vriefend weer het heelePaerd. In dorr Land is't Water goed,
Of 't wat bracker is als foet, Paep, die geen oorlof eifcht, en ingela-
ten wordt, Ofghy hebt Gunfl te veel, ofghykomt
Schaemt te kort. 't Magh
|
||||||||||||||||||
|
i En labrary en ha&erfuego
Separece el que es dïjcreto. |
||||||||||||||||||
|
6l-i-
En la mucha necejftdad, Dife el amigo la verdad. 688.
En larao camino y chico me/o», Conoce el hombrefu companon. 689.
En lo que no je pierde nada, Siempre algofe gana.
690.
En manos e (la el pander o., De cjuien lojabra taner. |
||||||||||||||||||
|
691.
En quanto d/goy hago,
Pierdo un bocado. En ruyn ganado
No ay queefcoger. ,"-: ;,:x
65,3. M ■ ■'■■• '
Entended en vueftros duelos% ..•';.,-,
Tdexadlos agenos. 694..
En tiempo y lugar» .
El perder esganar. .;.'»Ii v
69f:
En tiempo elado, '., El clavo vale elcavallo.
696.
En tierrafeca Elagua Jalobre es buend. 697.
Entrays, Padre, fin licentia$ O os Jobra fav&r, o os fait a verguenca. |
||||||||||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
|||||||||||||||||
|
6So
|
|||||||||||||||||
|
69%.
|
|||||||||||||||||
|
't Magh in den Winter koud, 't magh in
den Somer heet zijn, .
Ick fie den Wijn altoos fijn' Deekman- j telgereet zijn. * - -
'tHoentjen lightenfehropten fchrapt,
En't werdt van de Pipp betrapt. 't Is tegen regel en coftuym ,
Sijn' Huyd te krabben met fijn'Duym.
Notaris, en Barbier, en Hoer,
All eene flagh, en all een voer, v • "
~ - ■.• .,,'■ ■,, ■ .v '■'
Eer ft in 't Boeck gefchreven,
Dan uw Geld gegeven; Eerft my Geld getelfc, \ Dan te Boeck geitel t. Schroomt niet voor Hout en Turf te ge-
ven, Goet Vier is half des Menfchen Leven. 't Geweer geplantt
In een Sotshand, Gevaer en ftraff Voor die 't hem gaf. • Een Moolickdienoyt Wind én liet,
Bewaert foo veel Velds als hyfiet: / • |
|||||||||||||||||
|
En vermo por calor, y en in viernopor
elfrio,
Wjtnca Ie fait a achaque alvino. &99- .
E/carva lagallina, T halla fupepita.
700.
Es contra cofiumbre, andar Conjupulgarju cuero rafcar. 701.
E/crivano,puta, y bar ver o, Pacen en unprado,y van por unfendero. 70a.
EJcrïve antes que des, T recibe antes que efiribes. |
|||||||||||||||||
|
703.
Es media vidaelfuego. |
|||||||||||||||||
|
704.. -[,
Ejpada en mano de loco, Peligro de quien la dïb. |
|||||||||||||||||
|
7°?-
Ejpantajo que nopee. Tanto guarda comovee.
706.
Ejfa es buena
jgue e fik alfuego y nofequema.
«■ 7°7'
Ejfa es buenay honrada,
^ue es muertayppuhada.
708.
Ejje es de boda,
jgueduerme con la novia.
|
|||||||||||||||||
|
Dat's van de befte die men flet,
Die by't Vierftaet én brandt haer bief.
f'S ■ " i. ■ T?
De rechte Vrou w van waerden is,
Die dood en onder d'aerden is.' Dat 's recht een Bruylofcs-gafc te feg-
gen>
Die met de Bruyd te bedd' gaet leggen. ■ b Het |
|||||||||||||||||
|
- ■■■-•»
|
|||||||||||||||||||||||
|
' -iim
|
|||||||||||||||||||||||
|
Spaensche Wysheit.
|
|||||||||||||||||||||||
|
6Bi
|
|||||||||||||||||||||||
|
Het is een mann die Koningh heeten
magh, Die noyt en quam daer hy een' Ko-
ningh fiigh. De Mann komt lichtelkk te voren,
Die doet daer toe hy is geboren. Dat is de befte flagh van Vrouwen die
men vindt,
Die alle mann vervolght, en niemand overwint.
Het is fomtijds een' goede less,
Die Schee en paft niet tot dat Mess. Daer ick te bedde ligh op mij n gemack,
Voert my de Duyvel vaft van dack op dack. Souwniet ons goedje minderen?
Waer is 't oy t hooren fèggen ? Wy waren dertigh kinderen, En Grootmoergingh geleggen. En hebt noyt Jood noch Mon'ck te
vriend,
Sooghy een' Vriend foeckt die u dient. Een Mon'ck die doet watm' hem ge-
biedt , Ontfanghtvanelck, en geeft noyt yet. Vier by Vier, Pott by Pott tenthoon,
En in die alle maer een' Boon. Ick ben te Hoof gegaen , en was een'
groote Beeft,
Een Efel ben ick nu, en heb te Hoof |
|||||||||||||||||||||||
|
EjfeesRey,
£lue nunca vido Rey,
|
|||||||||||||||||||||||
|
710.
|
|||||||||||||||||||||||
|
EJ/è medra
Jgue qudnacfo talfiemplea.
Efta es buena y efcogida ,
JQue es feguiday no vencidn. |
|||||||||||||||||||||||
|
■ju.
Ejla vayna no es de ejle cuchillo. 7*3-
Eftoyme en mi /echo,
T el Diavol lleva me de techo en techo.
714..
Eramos treynt ft, Tpario niteftra abuela. |
|||||||||||||||||||||||
|
7«f-
Eraylenijudio. Nunca huen amigo.
716.
Erayle que fit regla gmrda. Toma de todos, y no da nada. 717-
Euego, fuego, muchas ollds. T un garvanco en todat.
718.
Fuyme apalacio, Euy befiia, y vine Ajho. |
|||||||||||||||||||||||
|
geweeft.
|
|||||||||||||||||||||||
|
Rrrr
|
|||||||||||||||||||||||
|
De
|
|||||||||||||||||||||||
|
XI. B Ö E C K.
|
||||||||||||||||||||||||
|
68i
|
||||||||||||||||||||||||
|
719.
|
||||||||||||||||||||||||
|
De Wind-hond die veel Haes doet rij-
fen in het Veld, Dat's dieder geen en velt. j De foetfteVryens-tijd dien yemand kie-
fen kan,
Is als een' Weduw komt van d'uytvaerd van haer' Mann.
Siet wat een koftlick fchoon uw' Vrij-
fteruyt kan maken,
't Veil Goud-geel, Silver-haer, en Oogh- jens van Scharlaken.
Der trotfen yd'le waen
Geeft BloeyfTel, maer geen Graen.
Stelt ghy u met uw klein ter neer,
[ Terwijl een Sott foeckt na noch meer. Heelgroote Stilt van Locht,
Beduydtaenftaende Vocht. De Karre draeght een' grooten laft,
Maer meer, die op de Karre paft. Een Korentjen en vult geen' Schueren,
Maer't helptfe vullen met fijn' bueren. Dien God een kunftigh ambacht gaf,
Meeft komter een Land-looper af. 't Is een vermaeck'lick flagh van leven,
Wel t'eten, en geen Geld te geven. 't Is kunft te fmeeren,
En niet verteeren. Verfpaert wat voor den Ouderdomm,
Soo vindt ghy 't tegen dat hy kom'. God
|
||||||||||||||||||||||||
|
Galgo que muchas liebres levanta
Ninguna mata. |
||||||||||||||||||||||||
|
•jio.
|
||||||||||||||||||||||||
|
Gentilfazon de requiebro,
^uando la viudafale de Ja entierro. |
||||||||||||||||||||||||
|
7«-
|
||||||||||||||||||||||||
|
Gefto de oro, cabellos de plata, y ojos de
efcarlata. |
||||||||||||||||||||||||
|
71a.
Gloria -vana
Florecey nograna*
7*3-
Gozatudetupoco, CMientras bujca was el loco.
7*4»
Gran calma Se fiat de agua.
7V-
Gran carga es de la carreta, T mayor de quien tiene cargo della.
y%6.
Grano no hinche harnero, UMas aytida a Ju compaiïero. 717.
Gran obrero, Granromero. 718.
Gran plazer, No ejcotary corner. Granjaberes, corner y no ejcotar.
|
||||||||||||||||||||||||
|
730.
Guarda moco, |
||||||||||||||||||||||||
|
T ha/laras viejo.
|
||||||||||||||||||||||||
|
Spaensche Wysheit.
|
|||||||||||||||||
|
683
|
|||||||||||||||||
|
'God hoed' u voor den Duyvelenfijn
poogen,
Voor Teerling werpen,en voor Hoeren oogen.
Die Mann voorfeker, hadd een' kloec-
ken kopp,
Hy fchouwd'een' Vliegh, r„cn at een' Spinnekopp.
Schoon Getuygh, en fchoone Maen>
Prijftden Hengft den kooper aen. Och,Vaertje, wordt ghy 't fpel niet moe?
Daer krijghtghy noch een'Dochter toe. Het Land-gebouw en fpoeyt met allen
niet,
Daerm' eerfl: de Sonn, en dan den Land-Heer fïet.
Wee ons, de Dood is van de Veegen
Met geen' prefèn ten te bewegen. Wee ons, de Dood is niet t'ontgaen,
Sy neemt niet een prefentjen aen. Liefde, Jacht, en Krijghs-gerucht,
Veel verdriets voor een' genucht. Luft u geen onluft en verdriet,
Spreeckt van den Krijgh,en gaeter niet. HetluyftePeert van all'
Draeft wel ontrent den Stall. Daer de Steert voor henengaet,
Deelt de Duy vel in de daed. Rrrr 2 Geeft
|
|||||||||||||||||
|
Guardete Dios del'Diablo,
T de ojo de put a, y buelta de dado.
|
|||||||||||||||||
|
731'
Guurdofe da mofca E comeoa arana. Portug.
|
|||||||||||||||||
|
Guamiciones y erin,
Van venta al rozin. 734»
Guaya* Padre» £>ue otra hija os nace.
73?-
Guay de la labor, Do primer ofe vee el Jol que elfeÜor.
|
|||||||||||||||||
|
736.
Guaydelamuerte, £>ue no toma prefente. |
|||||||||||||||||
|
737-
Guerra,y cafa,y amores, Por unpla^ermildolores.
738.
Habla en laguerra, Tno vayas del la 739-
Haca pere^ofa Cabe cafa trota.
740.
Ha el Diabloparte, Jguando elrabo va delante. |
|||||||||||||||||
|
»
|
|||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
|||||||||||
|
684
74-r-
Hartame, y echame, Si no durmiere-, matame.
|
|||||||||||
|
Geeft my mijn Buycksken voU, en leght
my fachtj
Vermoordt my, flaep ick niet den hee- len nacht.
'kBen blinder als een blinde Mann,
Soo 'ck door een' Sift niet fien en kan. Een Geck is 't, die fich fterven doet,
Om yet liefs dat hy derven moet. Onthoudt dit, Knechten Meifien,
Wel dienen is wel eiilen. Die dagh en nacht will leven fonder
pijn, j Gedenck' dagh dagh, nacht nacht te la-
ten zijn. Niet een Mierken, of het heeft
Sijn gefelfchapp, daer 't by leeft. Troetelt ghy de Katten, licht
Vliegen fy u in 't geficht. Doet gh' een ander quaed,
Wacht het vroegh of laet. Laet u maer foet als Honigh vinden,
De Vliegen fullen u verfliaden. Als de Koe in 't Veld, foo vatt,
En behoudt dan als een' Katt. Niet te bedencken, en te feggen, Is fchieten fonder aen te leggen. 't Zijn recht de ftreken van een' rekel
op het land,
Den Steen te werpen, en verbergen dan
de Hand.
, Ick
|
|||||||||||
|
74z.
Hartafoy ciego,
Si por caranda »o njeo.
743-
H*r/o « hombre depoco Jaber* Elcmefe mat a por lo que nopuede aver.
744-
Hartopide, quknbienprve. 7+5"- . ,,
£&y /^ #o^£ fzo^w, y el dia dia,
Biviras con alegria.
|
|||||||||||
|
Hafta la hormiga
Ticne compafiia. 7+7 \
Hazed fiefias a la gata^ Tfaltaros ha a la cara.
748.
Haze mal,
T ejpera otro tal.
7-49/ / r
Haze os miei, y corner os han mojcas.
7jo.
Hazer corao vaca,. T cubrir como gata. Habl;ir (in penfar, Es tirar fin ene ar ar. 7Tï-
Hecho de villano, Tirar la piedra y efconder la mano.
|
|||||||||||
|
Spaensche Wysheit.
|
||||||||||||||||
|
6Sf
|
||||||||||||||||
|
77».
|
||||||||||||||||
|
lek wenfchtc dat dit een kloeck Raeder
overfloegh:
Wat 's witte Grond, fwart Zaed, vijf Offen aen een' Ploegh ?
Gefchrift.
Hebt ghy 't gequeft, het Wilde Swijn ?
't Sal tegen u verbittert zijn, En houden op van volgen, Daer op het was verbolgen. De boofe ergert van de ftraff,
De goede werdter beter af. De Dochter aen den Mann gebracht,
Een vreemdelingh in, haer geflacht, Kinders zijt gh'; in allen fchijn
Sult ghy namaels Ouders zijn: Slaetdaerachtop, jongelieden,, Soo ghy doet, fal ugefchiedén. Wy hebben noch niet eens het Kind,
En hebben 't all een' naem verfint. Soo gaet het meerren tijd,
Laet Soon, vroegh Ouders quijt.
Daer ick Draed en Naelde weet,
Houdick my voor half gekleedt. - Zijn de Mann lijn' Haeren grijs,.
Hyisoud, maerjuyft niet wijs. Dien de Liefde fittin 't oordeel,
Trouwt fijn leven niet met voordeel. De Heer bewaer' my voor een mann,
Die als een Vrouw-menfch klappen kan. Rrrr 3 Weeft
|
||||||||||||||||
|
Heredadblanca, fimiente negra,
Crnco bueyes a una reja. |
||||||||||||||||
|
7T3- . •
Her ijle aljavali, Dexara al que feguia, y bolverafo-
bre ti. 7Ï4-
Hier e al malo, el empeora, Hier e al btteno, el mejora.
7TT-
Hija dejpejada , Hija enagenada.
Hij o er es, y padre fir as,
Sijual hizieres 5 tal auras. |
||||||||||||||||
|
'7Ï7-
Hijo no temmss, T nombre Ie ponemos.
758.
Hijo tardano, Huerfano temprano. V9-
Hilo y aguja,
Media vejlidura. 760.
Hombre cano, Viejo, mas no f&bio. 761.
Hombre enemorado Nuncacafa con fobrado, 761.
Hombre palabrimuger, Guardcme Dios de el. |
||||||||||||||||
|
XI. B o e c k.
|
|||||||||||||||||||||
|
6S6
|
|||||||||||||||||||||
|
763.
|
|||||||||||||||||||||
|
Weeft altoos verr en fehouw
Vaneen ross Mann,en een'gebaerde Vrouw. , Lieden die van jaeren zijn,
Alle daegh een' niewe pijn. Eert eerelicke lie'n, op dat f' u weder
eeren >
EerlooP,opdat f' uw'Eer niet in Oneer verk eeren.
Een fchoone goude Ringh,
Een onnutt eerlick dingh. Eer en Winfl:zijn quae gebueren,
OmineenenSackte dueren. 't MoyMeisjen maekt de Keucken niet,
Maer 't goed Vyer datm' haer ftoken fïet. DeSneew op 't Koorn te Velde doet het
deughd,
Gelijck: het Bont den Ouderdom ver- heught.
By-haer-felfs-genoodde Vrinden,
Konnen haeft den Buyck voll vinden. Hy doeteenjheilighwerck, Godmagh
't fich wel erbarmen, Die't Vereken fteelt, en geeft de Voe-
ten aen den armen. » Eens Mans Memorie loopt te niet,
Gelijck een Slaef fijn' Meeller vliedt.
Gefcheurt Gelas, noch ftilleZee,
En houden nemmermeer langh ftee. Kieft
|
|||||||||||||||||||||
|
Hombre roxo, y muger barbada}
De lexos losfaluda. 7 «f
Hombre vie'p, Cadadia un dwlonuevo. Honra albuenoporque te honre,
T alruynporqtte no te deshonre. |
|||||||||||||||||||||
|
766.
Honra fin provecho, Anilloeneldedo. 7*7-
Honra y provecho, No caben en un pico.
Fuego haze cozina,
£>tte no mopagarrida. Huelga el trigo Jo la nieve,
Como el viejofö la pelle. |
|||||||||||||||||||||
|
770.
Haejped quefi combida, Ligero es de hart ar. 771.
Hurtar el puerco, Tdar los pies por Dios. |
|||||||||||||||||||||
|
77*'. , ,
Huye la memona del varon, Como el efclavo de Ju fenor.
77?.
Jarras qptebradas, mar llmo. |
|||||||||||||||||||||
|
V
|
|||||||||||||||||||||
|
Spaensche W y s h e i r.
|
|||||||||||||||||||||
|
68;
|
|||||||||||||||||||||
|
774»
|
|||||||||||||||||||||
|
Kieft het middel-pad voor allen,
En ghy hebt geen'nood van vallen. Haetvan Broeders onderlingh,
Haet van Duyvels, all een dingh. En weeft niet geern noch Maeckelaer,
nochRaed, Aen een' die trouwt, of in den Oorlogh
gaet. Befnedenjood, gefchorenPaep, noch
Vrouwen, Vergeven niet,föo langh fy wat onthou-
wen. Het Bad-ftoof-water heeft gefworeri *
Geen' blanck' te maken van de Moo- ren. Hael ick 't lijden felfs op my,
Meer als reden dat ick 't ly\ 't Raeft van den minften tot den mee-
ften
In arme lieden Bruyloft-feeften. Als 't Huys gemaeckt is foo 't behoort,
Geraeckt de Baere voor de Poort. |
|||||||||||||||||||||
|
ldpor medio, y no caereys,
775-
Ira de hermanos, Ira de Diablos.
776.
Ir a laguerra-, ni cafar,
T^ofe ha de aconjèjar.
|
|||||||||||||||||||||
|
777-
Judio-, dotia, hombrecon corona Jamas perdona.
|
|||||||||||||||||||||
|
778.
Jurado ha el batïo, De no ha^er delprieto blanco.
779-
Jujlo es el mal que viene, Si lo bufca el que lo tiene.
780.
La boda de lospcbres, Toda es voT^es. 781.
La ca/a hecha, T el huerco a la puerta. 78z.
LacompaUiapara honor, Antescon tu ygual que con tu mayor. |
|||||||||||||||||||||
|
Een die gefelfchap foeckt, daer med'hy
magh verkeeren,
Salfijns gelijcke meer,als meerder-mann vereeren.
Soo 't Schaep goedaerdigh is en tamm,
't Geeft alle Lammeren de Mamm. 't Kruys boven op 't gewaed,
De Duy vel in de daed. |
|||||||||||||||||||||
|
783.
La cordera manfa, Cada cordero la mama. 784.
La Crus en lospechos, T el Diablo en los hechos. |
|||||||||||||||||||||
|
Wenfcht
|
|||||||||||||||||||||
|
.____________'_i________j._
|
|||||||||||||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
|||||||||||||
|
6S8
|
|||||||||||||
|
78f.
|
|||||||||||||
|
Wenfcht dat uws Vyands Goed mach
zijn,
Of heel in Geld, of heel in Wijn. 't Zy weinigh, of 't zy veel,
De Galgh raeckt aen haer deel. All dat een lange Tongh bediedt,
Zijn korte Handen, en meer niet. Dien't Konijn vermoordt, diens is't;
Maer den Haes hoort, die hem hift. Den Haes loopt krachtigh op fijn pad,
Maer meer denWind-hond die hem var. Is my de Wolf te deegh bekent,
Soo is hy aen geen Touw gewent. Dequade wonde kan genefen,
Het quaed gerucht kan doodlick wefen.
Een Appel die bedorven is >
Schent all wat in de korven is. De Logen is licht om betrappen,
Sy heeft geen'Voeten om t'ontfnappen.
Men vindt het Werck naer dat men't
fpint,
En naer men 't op .brenght vindt men 't Kind.
Laet den Aep in zijde klee'n;
't Is een Aep en 't blijfter een. De Vrouw die vroed en zedigh is,
Vervult een Huys dat ledigh is. EenVrouwtjen opgefchickt als 't hoort,
Houdt haer'Mann van een andersPoort. 't Wijf
|
|||||||||||||
|
La hazienda de tu enemigo,
En diner o o en vin-o. j%6.
Lo horen lojuyo üeva. 787.
La lengua luenga es Jenal de mano corta.
788.
La liebre es de quien la levanta, T el conejo de quien lo mata. La liebre macho fe avanca,
Pers mos el galgo que la alcanca. 790.
La loba No es ducha de foga. 791.
La mala llagajana, La malafama mata. 79z.
La manpana podrida, Pierde a Ju compaÜia. La mentira no tiene pies.
794»
La moca como es criada, La ejlopa como es hilada.
|
|||||||||||||
|
795-
Lamona, amque la vijlan de Je da
Mona fe queda. <
La muger buena,
De la caja va^ia ha%e llena.
797-
La muger compuefta, 4 Ju marido quita de puerta agena.
|
|||||||||||||
|
Spabnsche Wtsh
|
|||||||||||||||||
|
<%
|
|||||||||||||||||
|
E I T.
|
|||||||||||||||||
|
't Wijf fchickt haer op, en heeft een'
blinden Mann,
Voor wien of 't wefen kan ? Die haer Spin wiel 't minfte jagen,
Sietmen meeftquae Hembden dragen. ■ • ■■.■■--: x-. -
Een'oude "Vrouw, die voor geen Pott
kan ftrecken,
Dient cindlick noch om een' Pott toe te decken.
Vrouw, noch Hof, niet meer
Elck als eenen Heer. Soeckt na Vrouw en Peer die fwijgen,
Beter zijnder geen' te krijgen. 't En is de felfdeniet, maereen' gelijc-
ke faeck,
Den Pott kentm' aen den klanck, de Menfchen aen defpraeck.
De Straffis kreupel 5 doch
In 't ende komtfe noch. All is de Rotfteen noch foo herd,
De Beitel wint het, daer hy mé geklo- - v ven werdt. 't Gevecht en een ftuck Schilderijs,
Befiet van verr, en niet van bijs. Den Appel in droogh weer, en 't Meis-
ken inde kroegh, Die rijpen elck om 't feerft, en elck all
wat te vroegh. Ssss D'eer-
|
|||||||||||||||||
|
La muger del cïeco,
Para ^tiienfe afeyta? 799-
La muger que poe o hila,
Stempre trae mala camifa.
Soo.
La muger vieja, Si ns firve de ella,firvedecohertera. |
|||||||||||||||||
|
801.
La muger y elhuerto, Noquiere mos de undueno. 8oi. ;
La muger y la pera^ La que calla es buena. 803.
La olla en fonar, Telhombre enhablar. |
|||||||||||||||||
|
804..
La pena es coxa, mos llega* 8oy.
La peÜa es dura, Pero mos recia es la cu%a. |
|||||||||||||||||
|
806.
* La pintura y la pelea, Defde lexss me la otea. 807.
La poma en el fequero, y la moca en el me jon,
<-M<zdnraw antes de fazen. |
|||||||||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
||||||||||
|
fyo
|
||||||||||
|
La primer-a mttger efcoba,
T la [èzunda fenora. |
||||||||||
|
D'eerfte Vrouw dient voor een flett:
| En. de tweede ftelt de Wett. De Vloo die achter d'oore gaet,
Gaet met den Duy vel in beraed. Hoe meer een' Kraey haer wafcht, een'
Hoer haer meer verfchoont, Hoe d'eene vuyJer werdt, en d'ander
fwartert hoont. Die eens een' mis-flagh heeft gedaen,
En heeft niet meer als dien begaen, En koftf'er twee doen, als (y wouw % Houdt dat voor een' gefchickte Vrouw. Sy laet het op haer fchoonheit ftaen r
Die in het Groen gekleedt derft gaen. Geleerd en geck is eenerhand;
't En zy 't beleid van goed verftand. D'eerfte fopp en d'eerfte Minn,
Zijn de befte in mijn finn. De Spinkopp laet een Rattdoor'tnett,
Daer fy de Vliegen in befett. 't Land dat fijn fel ven niet kan decken,
Sal my geen deckfel konnen ftrecken. Verraderyisfbet}
Maerhyniet, diefedoet. Hoe datm' een' Koe meer Melcks af
treckt,
Hoe dat haer Uyer ruymer reckt. |
||||||||||
|
809.
Lapulgaque fale detras de la oreja, Con el Diablo ft aconftja. 810.
La puta y la corneja, C^üentras masfelava, mos negra ft- meja. 811.
La que hizo un yerro ,y, pudiendo, no mos,
Por buena la ternas. 8ix.
La que ft vifte de ver de, En fit hermofurafe atreve. 8ij.
Laftknciaeslocura, Si buenftfo no. la cura. 814,
Lafopas y los amores,
Los primeros Jon mejores. 815.
La telarana Snelta al rato, y la mofta apana. 816.
La tierra que nofecubre aft, CMal me cubrira a mi. 817.
La traycicn aplace, 'JHas no el que la haze. 818.
La vnca, quant o mos ft or4eiïa<, Mai.largatienela teta. |
||||||||||
|
Spaensche Wys
|
||||||||||||||||||||||||||
|
h e i r.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
<S$i
|
||||||||||||||||||||||||||
|
8it>.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
La vejez, de lapimienta,
Arrugaday negra,y Jobre todoquema. |
||||||||||||||||||||||||||
|
De Pepers ouderdomm fitt oude Neel
in 't veil j S'is rimpeHgh en fwart, en brandt noch
|
||||||||||||||||||||||||||
|
820.
La verguencay la honra, La mager que lapierde, nunca la co- bre. gzt.
La vida paJfadA
Ha^eU'veje\pe%Ada.
|
evenwel.
Verlieft deVrouweens Schaëmt en Eer,
Haer leven krijghtfy die hiet weer. t Zijn dejonge domme jaeréh ,..
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Die den ouderdom befvvaèrèh.
All watmenfc te vooren fett,
MaecktWeewen en Kapüyrién vett. Onderde gefloten Boecken
Moetghy geen' Doctoren lbecken. Bijlen bijten Bijlen,
Vijlen vijlen Vijlen. God gev' u nemmermeer tefmaeeken,
De wonden diein't Lidt geraecken. Elendigh wedervaren, :
Den heelen nacht gekraeekt,en dan een' Dochter baeren. Gód gev' my in de Herbergh t'huys te
leggen, Daer 'tóe Mann all,de Vrouw niet heeft
tefèggen. Geeft liever vijf als vierY
't Onkoftelick is dier. |
||||||||||||||||||||||||||
|
izz.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
La i>uida y elcapon,
Lo que comenfobreji lopon.
813.
Libro cerrAdo, Nojaca letrAdo. 824..
Lima lima a la lima. 82?.
Llaga de juntura, No te la de Dios en ventum. 826.
Llevar mala noch:, Y al cabo par ir hija. 827.
Lleveme Bios a effe me jon,
Do manda el marido, y la muget non.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
828.
Lo barato es cato. 829.
Lo bien ganadofe pierde-, T lo malo ello y Ju amo. |
||||||||||||||||||||||||||
|
Hetdeughdelick gewinn verdoetmen,
en niet meer; 't Ondeughdelick verdoet fijn fel ven,en
fijn'Heer. Ssss 2 Slijck
|
||||||||||||||||||||||||||
|
XI. Boeg k.
|
||||||||||||||
|
69 z
Lodo conmas lodo,
XJno fi haze todo. 831.
Lodo en Mayo, Ejpigas en Agoflo. 8jx. >
Lo peor del pleyto es, £hic de uno nacen ciento. 833.
Lo perdido vaya por awor de Dios.
834- , ,.
Lo que a ti no aprovecha, y otro ha
menefler,
No lo deves retener.
Lo que come mi vefyio,
No aprovecba a mi tripa. 836. Lo que el rio allega %■ ." : 13 f: u '
El.rio .lUv*».~\ :'.: .1 y>ü:,':h nuh: Lo que en ttt njida. tu no hizieres;
De tits herederos no lo ejperes., , 838.
Lo que h% de ■ cantat et buèy,
Cmta el carro. |
||||||||||||||
|
Slijck by flijck,
All gelijck. De May in 't flijck,
Auguftus rijek. Het arghfte van't Process, en dat my
meen verwondert is,
Dat een bet eerft van hondert is. Is 't verloren> is 't verdaen,
't Maghom Gods will zijn gegaen.
'tGeenuondienftighis, en uw" Vriend
noodigh heeft,
Ghy doet hem geen gelijck, foo ghy 't hem niet en geeft. ....
Dat mijn buerman eett,
Helpt my niet een' beet. Vertrouwt niet alle winft te feer;
AU wat de Stroom geeft, neemt hy.weer,
Doet ghy de faeck niet, voor uw ftcr-
ven,
I Verwacht het veel miri van uw' Erven. |
||||||||||||||
|
Mijn' antwoord fèght niet veelvmaer
fluyt op fukke vragen>
Den Oss en kan het niet, en daerom finght de Wagen.
Een Mann van reden heeft fijn wel-
vaerd in fijn' Hand,
All wat de Tijd louw doen, doet hy met fijn verfland.
De Wolf heeft altijd finn
In 't doen van fijn' Wolvinn. |
||||||||||||||
|
839.
Lo que ha de h/fóetl el't'tempo, Hagalo el Je/o. , • ; |
||||||||||||||
|
840.
Lo qm la lo'ba haz$y ,,y,', 4l lobo plaze* |
||||||||||||||
|
Alle
|
||||||||||||||
|
S P A E N S
S41.
Lo que mucho vale, Vefe tier ra fale. Lo que ojos no ven,
Coracon no dejfea. 84?.
Lo que fana a la boca, T.nferma a la bolfa. , , * 844.
Lo que fe dize y no es verd%d, A la maüanafe deshecha. Hl-
Lo que te dixere el fpejo,
No te lo diran en el Confijo.
846.
Lo que te dixeren en el oydo, No lo digas a tu mafido. .Hl-
Lo ruyn me gafie el amigo, £>ue lo bueno prejlo es vendido.
|
||||||||||||
|
C H E WYSHEIT. 60l
Alle dingh van grooter waerde,
Komt van onder uy t de Aerde. Wat het Ooge niet en fiet,
Dat en wenfcht hetHerte niet. 't Allerheelfaemft in den Mond,
Maeckt de Bors wel ongefönt. De Logen die men 's Avonds giet,
Gaet'sanderdaeghs van felfs te niet. I Dat Spiegels u te voren leggen,
1 En ialm' u in den Raed niet feggen. Geeft niet uw' Mann het nauwit be-
fcheid,
Van wat men u in d'oore feit. Het flechte flijt ick geern met Vrienden
enmethoopen,
Het befte weet ick licht met voordeel te verkoopen.
! Lettop het volck, daer by ghy zijt ge-
feten,
De laefte in 't wercken, zijn de voorfte in't eten.
|
||||||||||||
|
H?,.
Los primer os k corner,. Los poftreros a ha^er. |
||||||||||||
|
849- f
Los que no tienen mugcr, CMuchos ojos han menejier.
850;
Luengo y efirecho, Como ano malo. 851.
Madre, que co/k es cafar ? Hija, hilar, f ar ir y Hor ar. |
||||||||||||
|
De Mann die 't fey was niet bedrogen,
Die fonder Vrouw is,hoeftveel' oogen. In een fpits mager Wijfis 't waer,
Langhen benauwt, als 'tquadejaer. Mameer, wat ifTer toch 'm 't Hylick te
bejagen?
Ma Fille, fpinnen eerft, dan kramen,, en dan klagen.
Ssss z, Eein
|
||||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
|||||||||||||||||||||||
|
6$^
|
|||||||||||||||||||||||
|
8fi.
|
|||||||||||||||||||||||
|
Een oud verfleten Hemd, een' Moeder
hoogh van dagen,
En werden noyt met fchand gedragen noch verdragen.
Sietdatgh'een' quadenHeer bewaert,
Soo krijght gh'er geen van quader aerd. I
De Vrouw die met haer Meid dan joc-
ken will, fïan kijven,
Ert fal noyt by die Meid met kijven yet bedrijven.
't En voeght niet, Handen aen den
Mond te fteken, Daer niet en is, om eten noch om bre-
ken. Seerqualick geeft,
Die niet en heeft. Lijden is vermaeck,
Mits het velen raeck'. Werdt een' ouw' Hoere gramm,
De Vloeck die van haer komt, keert weer van daer hy quam. 't Goed is qualick by den Bloed,
Die geen Heer is van lijn Goed. Den Hond is waerd geftraft,
Die maer van vrees en baft. 't Is quaed, een Sondaer werden,
En Duy velfch, te volherden. |
|||||||||||||||||||||||
|
cMadre vieja, y c antifa rota,
No es deshonra. |
|||||||||||||||||||||||
|
j-
|
|||||||||||||||||||||||
|
8yj.
Mal Arno hos de guur dar, Por miedo no empeorar.
Mal cajliga elama a la moca,
guando ella a ratos con ella retoca. |
|||||||||||||||||||||||
|
8fy-
Mal aan manos a boca, ■ ^uando no tienen que coma.
|
|||||||||||||||||||||||
|
Mal da quien no ha.
85-7.
CMal de muchos gozo es. 858.
(JMaldicion de put a vieja,
Por do falepor ayjè entra. |
|||||||||||||||||||||||
|
8Ï9-
Malempleada efla la hazienda. En que no es fènor della. Uo.
Mal ladra elperro, ^ttando ladra de miedo. Uu
Maloespecar, Diabolico perfèverar. 86z.
Manda manda, Pedro,y anda. |
|||||||||||||||||||||||
|
Heet all, Pieter , en gebiedt3
En doet felf all watghy hiet. |
|||||||||||||||||||||||
|
Beveelt,
|
|||||||||||||||||||||||
|
SPAENSCHE WysheIt.
|
||||||||||||||||||
|
*9r
|
||||||||||||||||||
|
8<£.
Manda y dcfcuyda,
7{jfi hark coja ninguna. 864.
Mtwda y hazlo, T quitar te has de cuydado. 86f.
Marcha lapïadofa. £>ue mafcava el vino a los enfermos %66.
CMal fe aprovechanquatro de un$a- pato. 267.
Mas caga un buey que ciengolondrinos. 8*8.
UMas cuefia mal hazer que bien ha
zer. ¥9-
|
||||||||||||||||||
|
Beveelt, en laet hetdaerop ftaen,
Soowerdt'erniet met all gedaen. Doetfelfsuw'laft,
Soo gaet ghy vail. Denckt wie de droncke Trijn
'tMedoogeninbaer'fïnn gaf> Sy kauwden all den Wijn, Eerf' hem de flecken in gaf. Daer's geen gerief te doen,
Vier menfchen in een' fchoen. Een Oss alleen kackt grooterhoop,
Als hondert Swal'wen over hoop. Doet geern gelijck ghy moet doen,
Quaed doen koft meer, als goed doen. |
||||||||||||||||||
|
lMos es el ruydo que las nozes.
|
Siet op de kinderen, die knickeren en
koten, 't Gerucht is meeftendeel veel meerder
. als de Noten. De vrees bewaert den Wijngaerd meer,
Dan die hem waer neemt voor denHeer, Veel eten 's avonds helpt meer men-
fchen aen haer' Dood, Dan menigh groot Doctor kan helpen
uyt den nood. Niet doet niet feer, Armoed is pijn j
't Is beter niet als arm te zijn. Een Efel die my draeght, is beter als
een Paerd, Datmy de zael uyt fmijtt, en tuymelÊ:
op der aerd. Een:
|
|||||||||||||||||
|
870.
Masguarda la vifia elmiedo. £>ue no elviÜadero. 871.
Mas mato la cena, <%ue fanb Avicena.
|
||||||||||||||||||
|
87*.
Mas querria fer no nada* J^ueferpobre y no tcner nada. . 873.
Mas quiero ajno que me lieve, £lue cavallo que me derrueque. |
||||||||||||||||||
|
*
|
||||||||||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
6pó
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
87+-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Een Geck weet meer tot fijnent, dan
een Mann,
Die wijs is, tot een ander weten kan. Hy doet een onvoorfichtigh werck,
Die Vyer meent uyt te doen met Werck. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
(JMdi fabe el loco en fa ca/a,
£lue el cuerdo en la agena. 87?.
Mal [e apaga el fuego conlas ejlopas. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
876.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Daer zijn gedreighden en gewonden,
j Maer d'eerfte worden mee ft gevonden. ' Dreigen is goed om verdragen , Meer gedreighden dan geflagen.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
U£
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
877.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
{JMasüene el ricoquando empobrece. Een rijck Mann heeft meer Goeds als
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
hy ten achter teert,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
e.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
£>ue lo pobre quando enrique^t
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dan een behoeftige die vaft fijn Goed
vermeert. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
878.
UMats tiene que deur el que caga la manta, que el que la lava. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Defchijte-broeck, dieBroecken Hemd
bedoet,
Heeft meer te feggen dan die't waflchen moet.
Een Meisje treckt een' Mann
Meer dan een Touwtje kan. Twee Billen trecken meer in't bedd
met haergeweld,
Als een paerOflen voorde Plocgh doen in het Veld.
Wacht u voor geweld van Vrouwen,
Memmen trecken meer als Touwen. Beternucht'ren flapen gaen,
Als met fchulden op te ftaen. Een'Blanck van Stroo is meer voor my,
Als een halv' Blanck van Woll of Zy. 't Om-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
879.
Mas tira moca quefoga. 880.
tJKas tiran nalgas en lecho, Jïhie bueyes en barbecho. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
881.
CMas tiran tetas, £>ue fogas canamenas. Mas vale acojlarfi fin cena,
J^ue levantarje con deuda. 883.
Mms vale blanco, de paja, ,Quc maravedi de lana. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Spaënsche Wysheit.
884..
|
||||||||||||||||||||||
|
697
|
||||||||||||||||||||||
|
UVlas vale buelto de olla,
gue abraco de moca. |
't Omichudden van een* Hutfpott
verfch en warm,
Is beter als een Meisjen in den arm. Men magh allproncken met fijn niewe
Goed; Een oude Schoen gaet voor een' fchoo-
nen Voer. |
|||||||||||||||||||||
|
885-.
tjMas vale capato roto.
Jgue pe hermofo. |
||||||||||||||||||||||
|
%%6.
lMos vale ton mal Afoo contender>
J>ue la lena a cuejlas traer. 887.
L?das vale embalde [er ■> J£ue embalde haXer. 8§B.
LMas vale en f as y peregrino, Jgue entre parientes y con mydo. ' 889.
Mas vale defcojèr que romper, 890. I
Mas vale ganar en lodo,
£>ue f er der en oro. 8<ji.
^Mas vale humo de mi caja , £>ue fuego de la agena. $9z.
Mas vale mala aveneneia, ^ue buena fentencia. 85,3.
Mas vale migaja de Rey , J$ue catico de Cavallero. |
||||||||||||||||||||||
|
't Is beter met een Efèl in 't gekijf,
Als 't Hout te laden op fijn eigen lijf. 't Is beter luy en leegh gegaen,
Als vod-werck en geen dcegh gedaen.
't Is beter Vreemdelingh met run1,
Als by de fijne ibnder lufr. Alflijtghy niet dan leuren,
Ontnaeyen gaet voor fcheuren. 't Is beter fijn profijt in 'tflijck gedaen,
Als in het Goud ten achteren gegaen. De roockis meer tot mijnent waerd,
Als 't Vyer isaen eens anders Haerd. oc goed een Vonniss wefen magh,
och beter is een quaed Verdragh. en kruym van's Koninghs Brood is
|
||||||||||||||||||||||
|
beter als een kant,
Die my gegunt werdt door d'aenfien- lickfte van't Land.
|
||||||||||||||||||||||
|
«94..
<~Mas vale paxaro en mano,
£>ue bueytre bolando. |
||||||||||||||||||||||
|
-
Een Arend in de vlucht hoogh boven
't Land, Is min waerd > als een Musken in 'dfe,
Hand. '|| Tttt Beter
|
||||||||||||||||||||||
|
i
|
||||||||||||||||||||||
|
XI. B o e c k.
|
|||||||||||||||||
|
6pS
(Jfyttts val f er der,
£)ue mas perder. 296.
Mas vale regla que renta. |
|||||||||||||||||
|
Beter qnijt dat fpijtt',
Dan noch beter quijt. All is 't den quifter onbekent,
Goe Regel geldt meer, als goe Rent.
Beter eenigh, ftill, en ftomm gaen,
Als met quaed gefelfchap om gaen. 't Is beter onbekent, twee Horens op
het hoofd, Als datm'er geen' en draeght, daer't ve-
der een gelooft. Troofr u met uw kind,
Beter flimm als blind. Een ftuck Rund-vleefch met vrede in
huys,
Gaet voor Capoenen met Verjuys. Warenf' in mijn keur geftelt,
'k Weet wel wie my liefite waer; Of een oud Wijf met fchoon Geld, Of een jonge met fchoon Haer. Een wijs Mans eenen dagh is waerdiger
verheven,
Als heel een' Geck fijn Leven. Veel weet de Ratt,
Veel meer de Katt. De Vofch is loos, en is 't heel feer ;
Macr die hem vanght is 't noch veel meer. |
|||||||||||||||||
|
85,7.
Mas vale Jèüero, jgue con ruym compatiero, 898.
Mas vale fèr cornudo, £>ue no lo fepa ninguno , J£ue fin Jèrlo penfarlo toaoelmundo. 899.
Mas vale tuerto que ciego. 900.
<JMas vale vaca en paz, Que polos con agraz,. 901.
Mas vale vieja con dineros,
£>ue mo$a con cabellos. |
|||||||||||||||||
|
90Z.
lMos vale un dia del difcreto, £lue toda la vida del necio. |
|||||||||||||||||
|
903.
Mucho fabe el Rato, Per o mas el Gato. 904..
CMucho fabe la rapofh, Vero mos el que la toma. |
|||||||||||||||||
|
907.
CMuchos befan manos Jïue querian ver cortadas. |
|||||||||||||||||
|
Vele kuflen flilcke Handen,
Die fy liever fagen branden. |
|||||||||||||||||
|
Het
|
|||||||||||||||||
|
heWysheit. <Spc>
Het is foo dienftigh en foo licht,
Op qualick fprekeu goed bericht. Een fnapfter fnapt van aliegaer,
En yeder een fnapt weer van haer. Een' fchoon' Wacrdinn in Stadt of
Land,
Zijn Druyven aen den Wegh geplantt. Sy leeft als off' een Kickvorfch waer,
Sy drinckt en kaeckelt, mijn' Gevaer. Daerm' u berecht met honigh-woor-
den,
Paft op uw beurs en op haer' koorden. Daer men 't Jock in 't Veld fiet gaen,
MoetdeSpin-rockt'huys niet ftaen. Dewijl 't de Wijfe overflaen,
Soo heeft de Geck het werck gedaen.
Ghy mooght my in mijn Goed benou-
wen, Mijn Eer moet ghy my laten houwen. MijnSoonens Kinn magh wel behae-
ren, MaerKinderen fal hy niet baeren. Die voor hem fiet,
Valt achter niet. Mijn drincken weet elck een die'tfiet,
Maer mijnen dorft en fiet men niet. Alsickmijn'finn magh doen,
'k Hebb liever nu het Ey, als morgen
|
||||||||||||||
|
S P A E N S C
906.
Mucho vale y poco cue fta, A mal hablar buena rifyuefla. 9o7.
Muger placera Dize de todos, y todos d'ella. 908.
Muger ventanera, Uvas de calle. - 909.
t_Mi comadre , el oficio de la rana, Beve y paria.
910. Miei en la boca > |
||||||||||||||
|
T guarda la bolft.
9x1.
Mientras anda elyugo, Ande el hu/o. 9iz-
Mientras el difireto pienfa, Haze el necio la hazienda. 913.
Mi hazienda me Uevaras, Mifama me desaras. 914.
Mi hijo verna barbado, Mas no parido, ni pre " |
||||||||||||||
|
Mira adelante, no caeras atras.
91Ó.
LMirais lo que bevo, Tno la Jèdque tengo. 917.
Mejor es luego el huevo, JQue maÜcma la gallina. |
||||||||||||||
|
vroegh het Hoen.
Tttt 2 |
||||||||||||||
|
In
|
||||||||||||||
|
I
|
||||||||||||||
|
XI. B O E C K.
I In koop van Kaes en van Meloen,
Is alles by 't gewicht te doen. |
|||||||||||||||||||||
|
700
Melon y quefo,
Tornde a pefo.
|
|||||||||||||||||||||
|
919.
{Menen In coln el can, No por ti, fmo por el pnn. 920.
Menor unie a Ins ve^es El vino que Ins he^es, 9x1.
KjMentis, Martn, Como Jobrejcrito de carta. Necio es quien pienfn que otrono pien-
fn. Necios y porfindos
Hn^en ricos los letrndos. 9H-
Ni h muger que Hor ar,
Ni nlperro que menr.
Nieblns en nlto,
Aguns en bnxo. yz6.
Ni firmcs cnrtns que no lens, Ni bevns niun que no vens. 927.
Ni mocn f en, Ni obrn de oro que tofcnfea. 9z8.
Ni tnn bermofn que mnte, Ni tnnfen que ejpnnte, |
|||||||||||||||||||||
|
Den Hond bequifpelfteert u noot.
Om uwent will, maer om uw Brood. 't En is fomwijlen niet vergift,
De Wijn is arger als de Gift. Ghy lieght all, Maertje lief,
Als 't opfchrift van een' Brieft Sijn herfTenen zijn feer gekrenckt,
Die denckt dat niemand anders denckt. Van den Steegenen den Sott,
Vult den Advocaet fijn' pott. Vrouw of Hond en kan noyt miften,
Waer af fch reyen of af pillen. De Mift om hoogli,
Noyt onder droogh. Teeckent niet, of leeft eerft wat,
Dfincktniet, ofbefiet het natt. Noyt Vrijfter leelick, vuyl, of oud,
Noyt ontfatfoenlick werck van Goud. Wenfcht om geen Wijf foo fchoon,
noch foo afgnjflelick,
Dat yemandom haerfterv', ofyemand1 van haer ichrick'.
Daer en waer geen grooten Heer,
Warender geen'kleine meer. |
|||||||||||||||||||||
|
9*9-
No nurin grnnde , ft nó uviejje pe- |
|||||||||||||||||||||
|
quenos.
|
|||||||||||||||||||||
|
91°-
|
|||||||||||||||||||||
|
Hagel-jaren, goede jaren,
Maer wee dienfe wedervaren. |
|||||||||||||||||||||
|
No ny md nHopor piedm,
Mns guny de quien nciertn. |
|||||||||||||||||||||
|
Daer
|
|||||||||||||||||||||
|
„ -,^-v... -■ ■ ■■■.....■■■■■ ■■■ -■■■
|
|||||||||||||||||||||
|
Spa-en'sch.e W y■ s h e i r.
|
||||||||||||||||||||
|
701
|
||||||||||||||||||||
|
951.
|
||||||||||||||||||||
|
Daer kan geen' fcherper Pijnbanck zijn,
Als is de Pijnbanck van de Wijn. De befte Chirurgijn
Moet wel doorfhedenzijn. Geen Spiegel die ons beter dient,
Alshetvermaen van eenoud Vriend. Het jocken dat het fwaerft is3
Is 't jocken dat het waerft is. |
||||||||||||||||||||
|
No ay mayor tormento que del vino.
V1- . . , ,,
No ay mejor Cirujano que el bten
acuchillado.
No ay mejor efpejo,
^ue el a?nigo viejo. 9 34-
No ay peor burla que la ver dadera. |
||||||||||||||||||||
|
93v
|
||||||||||||||||||||
|
No ay peorjordo que el que no quie-^ Geen fnooderDoov'geboren
|
||||||||||||||||||||
|
Dan die niet en will hooren.
Wel-dienens fbeteToovery
Gaet alle Toovery verby. Den Haerdviel nauw voor't huys-ge»
finn,
Noch wou wd'er mij nWijfs Vader 'm. Spreeckt geen quaed van't Jaer,
Als in 't Jaer daer naer. Het hincken van den Hond , en't
fchreyen van de Vrouwen,
Is niet veel te betrouwen. 't Is een regel die kan raiflèn,
Met een' Kluy t-boogh willen viflênr
De Leeuw is niet foo feil van hert,
Als hy wel uytgefchildert werdt, 'k Meen voor morgen"
Niet te borgen. God heeft hem niet gemaeckt
Daer hy niet over waeckt. Trtt 3 't'En
|
||||||||||||||||||||
|
re oyr.
936-
Ny ay tal hechizo, Como el buen Jervuio.
|
||||||||||||||||||||
|
937-
No cabiamos al fuego, , Y'vino mijuegro..
No dizas mal del dflo,
Hajla que Jea pajjado. 939-
No es de ver o, Leigrimas en la muger, ni coxearen
el perro. 9<o. No es regla cierta, Pejcar con v alle ft a. No es tan bravo el Leon comolo pin-
tan. No fio nada
Hafta manma. 9\3-
No hiso Dios X qttien de/amparajfe. |
||||||||||||||||||||
|
■*
|
||||||||||||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
yox
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
944,
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
No Ie quiere mal
£>uien hurta alviejo toque hadece-
nar. 945-
No la hagas, y no la temas.
No nafcïb
^uien no errb. 9J-7-
No puede fér mas negro el cuervo que fus alas.
|
't En is den oude Mann fijn vyand niet.
Die hem fijn Avond-koft fteek of ver- biedt. Vreeft voor geen quaed,
Soo ghy 't quaed laet. Noyt heefter menfch geleeft,
Die niet gefeilt en heeft. En laet u met geen' Bulleback vervee-
ren, DeKraey en is nietfwarter als haer' vee-
ren. Daer 's aen Truy ten niet te raecken,
Sonder Broecken natt te maecken. 't Is juyft niet voor een Mann te giften
Al watter aen den wand kan piflen. 'k En ben niet als de Stroomen,
Om noyt te rugg te komen. God geev' uw ongeluck zy noyt foo
groot,
I Als heel veel Kind'ren, en heel weinigh Brood.
Wilt ghy niet wegh, ick fegh niet dat
ghy 't doet:
Maer falter foo nae maecken, dat ghy moet.
Noyt en zy daer fchiïck gevonden
In uw Hert, als voor de Souden. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
No f e toman truchas
A bragas enxutas. |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
9451.
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
No fin todos hombres los que mean
k la pared. |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
91°
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
No foy rio, para no bolver at ras.
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
9fi-
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
No te de Dios mas mal-,
gue muchos hijos y poco pan. |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
5»ya*
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
No te dirè que te vayas;
CMas harete obras con que lo hagas,
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
953-
No tomes ejpanto, Sino del pecado.
5>T4-
No vcnga k la vega, Lo qucdejjea'la rueda.
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
't Land en hoeft het niet te hopen,
Daer de wielen beft in loopen. Droogbtc.
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
En
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
SPAENSCHE W
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Y S H E I T.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
7°3
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Nunca ejperes,
£>ue haga tu amigo lo que tu pudieres
|
En wacht noyt van een ander mann
Het geen door u gefchieden kan. |
||||||||||||||||||||||||||
|
9f<J. j
Ntmca losmfentesje ballaronjuflos. \ Watdatter blijck'of niet enblijck'
I Die wegh is en heeft noyt gelijck.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
5>T7-
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Offrecer muchoaquienpocopide, ejhe
cie es de negar. 958. Olla fin Ja l, Haz cuenta que no tienes manjar.
|
Biedt men meer als ick bedingh,
't Is een flagh van weigeringh. Is't Sout in den Pott vergeten,
Maeckt ftaet, daer en is niet t'eten. |
||||||||||||||||||||||||||
|
9T9- j
Otra co fa quiere la mefa quetovajas' Daer hooren and're faecken
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
blancos.
960.
Parefa Llave de pchreza.
|
Ter Tafel, als wittLaecken.
Hoort, Slapers die aen't Bedde kleeft
als Peck,
DeLuyheit is de Sleutel van'tGebreck. Het Gaft-mael is gedaen,
De Waerd, de Geck, blijft ftaen.
Ghy mooght wel, is verby, ghy woudt
wel, is gekomen,
Doe was de Will van huys, nu is de Macht benomen.
Wy dencken fbo feer waer wy gaen,
Dat wy vergeten waer van daen. EenHond die baften heeft geen'kracht,,
Heeft wel tevreefen voor fijn' vacht. Een Hengelaer van fijn bewind,
Kan veel meer eten dan hy wint. Steen uytdeHand
En komt niet weer, Woord uytden Tand Oock nimmermeer. Recht
|
||||||||||||||||||||||||||
|
$61.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Pafifa laficjta,
T el loco rejla. 961. Pafso pudijle, vwo querras, Ent onces no qutfifle, agoranopodras. %
Penfando adonde vas,
Te olvidas de donde vienes.
964..
Perro ladrador fin fuercas Guay de fu pellejo. ydfj.
Pefcador de cana
Mas come que gana. 966.
Pie dra y palabr4 No fe toma k tornar dej^ues de echa-
da. |
|||||||||||||||||||||||||||
|
"t
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
XI. B o e c k.
|
|||||||||||||||||||
|
7°4<
9<?7-
Fleito bueno, pleito malo, El ejcrivano de tu mano.
|
|||||||||||||||||||
|
Recht of onrecht, hoe hetzy,
Hebt den Schrijver op uw' zj. Wenfcht hemProcess en Piss-gelas,
Die ghy wenfcht dat bedorven was. Die langhfaem gaet, gaet verr,
Die loopt, raeckt licht om verr. Stek ghy u Goed te recht daer een hoop
Rechters fitt,
Den eenen dunckt het rood , óca and're keurt het witt.
'tGeprefen koos ick voor't bekende,
En vond my vbll berouws in 't ende. Ofm' allvroegh uytten bedde kom',
't En daeghter niet te vroeger om. |
|||||||||||||||||||
|
Vleito-y orinal
En caja de qttien quifieres mal.
969-
Foco a po co van lexos, T corriendo a mal lugar.
970.
Pon tu haver en confejo, Vno dim que es blanco , ötro que es vermejo. Tor el alabado dexè el eonocido,
T vime arrepentido. 97*- .
For mucho madruger, no amanece
?nas prejlo.
|
|||||||||||||||||||
|
Hoe datter Wind en Weer uyt (iet,
No dexes el camin Rtal por el [en- Verlaett den Wegh voor 't By-pad niet. dero. |
|||||||||||||||||||
|
974
Por nuevas no peneys |
|||||||||||||||||||
|
Weeft niet te graegh na niewemaren,
|
|||||||||||||||||||
|
Hazerfè han viejas, y las fabreis. Sy fulien metter haeft verjaren ,
En ghy fult weten hoefe waren.
|
|||||||||||||||||||
|
All is het Schuytje fwackop 't Veer,
Het doet noch weleen tochtje meer. Een Pand dat eten kan,
Aenvaerde Vrouw noch Mann. Een Deur die ongefloten ftaet,
Bekoort een heiligh Mann ootquaecl. Dewijl ick niet en weet, en u niets is
verborgen,
Ick bid u, feght my eens, wat droomd' |
|||||||||||||||||||
|
Por viejo que fea el var co,
Pajfa una vez, el vado. 976.
Vrenda que come Ninguno la terne. 977-
Puerta abierta Alfanto tienta.
978-. 7
Pues todo lo JabeyS vos, y yo nadii,
Dezidmelo que JoHava efta maiïana.
|
|||||||||||||||||||
|
ick heden morgen ?
|
|||||||||||||||||||
|
Wat
|
|||||||||||||||||||
|
........... ..^■^^^.■^■^a*J.aii
|
|||||||||||||||||||
|
Spaensche Wysheit.
|
|||||||||||||||||||
|
7°S
|
|||||||||||||||||||
|
919-
£>ual mai, qual menos, Toda /* land es pelos.
980.
Jguando ay ubas y higos, Adere^a tus vejlidos. 981.
Sguando cuentan las ejlrellas, El campo quedapor eUas. 982.
guando Dies quiere, Con todos vientos Uueve. 98 ?.
^uando Dios quiere, En fereno Uueve. 9H-
£>Uftndo duermo, canfo, gue me hara qmndo ando ?
98?.
£>uando el Cofario promete mijfas y cera,
Con mal mda Ugalera. 986.
^uando el coxo de amor muere, £>ue hark quien andarpuede? 987.. ,
Jguando el Diablo rez*» EngaÜar te quiere.
988.
£>uando el mortero Uamn,
Ho Dios que buena mananal
|
|||||||||||||||||||
|
Wat meer hier en wat meer daer,
Alle Woll en is maer Haer. AhTer Druy ven zijn en Vijgen,
Moetgh' uw' Winter-kleeren krijgen. Als een de Sterren telt,
Behouden fy het veld. Belieft het God den Heer,
Het regent wel met allen Wind en Weer. .■.- ■
Belieft het God den Heer, Het regent in fchoon Weer.
All flapende maeck ick my moe;
Wat meent ghy dat ick gaende doe * Belooft de Roover Wafch en Miflèn op
'tAutaer,
Voor feker, de Galey is in een groot ge- vaer.
Indiende kreupele van Minnvergaet,
Wat fal hy die niet kreupel gaet ? Soo de Duy vel bidt, maeckt ftaet
Dat hy u bedriegen gaet. Daer de Vijfel is aen 't gaen,
| Komt een lecker Noen-maelaen. |
|||||||||||||||||||
|
989.
£>uando el lob o va a hurtar, Lexos de caja va h cacar-, 990.
JQuando el necio es acordado. ■ El mercado es yapaffado. |
|||||||||||||||||||
|
I Als de Wolf rooft op fijn beft,
| Jaeght hy verre van fijn neft. |
|||||||||||||||||||
|
; Eer de Geck verdragen zy,
I Is de Merckt all langh verby. V v v v' • |
|||||||||||||||||||
|
Een
|
|||||||||||||||||||
|
1
|
|||||||||||||||||||
|
r XI. 'B o e c k.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
i
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
%6S
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
991.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
JQuanda el viejo no pucde bever,
Lu hnejja Ie pueden hazer. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Een Dood-kift voor den ouden Man 11,
Soo haeft hy niet meer drincken kan. Wanneer de Boer fittopden Muyl,
Soo kent hy God,noch menfch,den uy[. Als in huysdeDienftmaeghd fwik,
En in 'smenfchen lijfde Milt, En des Koningh bors in 't Rijck, Gaen de dingen mifïelijck. Wil Onheil in flaep geraecken,
Laet het niemand wacker maecken. Als 't regent, regent het, als 't fneeuwt,
foo fneeuwt het, maer
Als'twaeyen will, ibois'thetquaedfte Weer van 't Jaer.
Als w' ons duncken meeft behouwen,
Is'tgeluckminft te vertrouwen. Die Goud-guldens verw kan pillen ,
Kan licht de DocTroren miiïen. In 't breken van de Maen ,
Laet all hetzaeyenftaen. Als 't God niet en gebiedt,
Vermagh de Heiligh niet. Doew'u geernenamen,
Hietenw' u Madame, en Nu gh' ons hebt gerieft, All foo 't ons gelieft. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
95>x.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jjhtando el villano èfia en el mulo,
Ni conoce a Bios, ni al mundo. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
99i-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
£htando en cafa engorda la ntoca,
T al cuerpo el baco, T al Rey la bolja, Con wal anda la co/a. 99*-
S>uando la, mala ventura fe duerme,
Nadie la dejpierte.
99ï< ; ...... :r.
^uando llueve, llueve,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
£>uando nieva, nieva,
£>uando haze viento,
Ent onces haze mal tiempo.
99$-
.Quando mnjor ventura,
Es menos Jègura:
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
9
|
y/1
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J^uando meares de color de flor in,
Echa el medico para ruyn. 99%-
J^uando menguare la Luna,
No fiembres co/a alguna.
999-
*hnmdo no quiere Dios, El Santo no puede.
JQ0O.
J^uando os pedimos>
Duena os deTjmos; £hiando os tenemos, Como queremos. IOOI.
J^uando te dotteren las tripas,
Ha^Io Jaber al culo, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Is de buyck met pijn befeten,
Laet den aers de tijdingh weten. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Als
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Spa ensche Wysheit.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
7*7
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
IOOl.
£)uando todos te dixerenquees Ajho>
rebuzna.
1003.
Jguando tcpares con el loco, Finge tenecio. 1004..
JQuttndo viene l/t mecha, No approvecha. iooj.
jQuando vieres tu cafa quemar, Llegate k efcalentar. 1006.
£>uando un lobo come k otro, No ay que corner en el foto. 1007.
^uanto fabes no dtras-, .Quanto vees no jujgams, Si quieres vivir en paz, 1008.
^Uarto faljo De noche pafja. |
|||||||||||||||||||||||||||
|
i
Als elcku voor een Efel groette
Soo fchreeuwtgelijck een Efel doet. Vindt gh' een mallen Geck van aerd,
Houdtuof ghy'tfelver waert. ..„A De Lont verfchijnt altijd
Met fchad'en geen profijt. Sooghy fiet uw Huys ftaen branden,
Gaet'er by, en warmt uw Handen. Wil d'eene Wolf den and'ren vreten,
Soo valt'er niet in'tBofchom t'eten. All wat ghy weet en fegget niet,
En oordeelt niet all wat ghy fier,» Dat fal ü geven
In vré te leven.
AJs f' in doncker werdt getelt^
Gaet de Haegh-muntvoor goed geld. Die Prophefie is goed te fpreken,
Het Touw falop fijn dunfte breken. Doetd'oorfaeck uyt den wegh,
Soo raeckt de Sonde wegh'.;. Kaecken fonder Baerd
Zijn geen' eere waerd. Wat waer het Helen een vermaecklick
di-wgh ,
Als m'aen den Riem, nietaen de Keel en hingh?
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
1009.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
guiebra la figa por lo mos delgado.
IOIO. i-'''-'
Jguita la taufa, ;0. t-Hf no \
^uitoel pecado. :j. ov |
|||||||||||||||||||||||||||
|
ion.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
.: .
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Jjhtixadas fin barbas,
2Vb merecen [er honradas. 1
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
1012.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
fi£J#<? co/S ta;? £#m« e1/ hurtar ,
Sifuejj'epor los cintos el colgar? |
|||||||||||||||||||||||||||
|
J013.
£>uem bem [erve e nao pede, |
|||||||||||||||||||||||||||
|
Die wel dient, en eifcht niet veel,
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
'^uantofirve, tantoperde,, Portug.j Allfijndieiiftisachrerdeel.
Vvvv 2
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Wat
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
||||||||||||||||||||||
|
708
Jj>ue monton de trigo% .'>**
Si no ejlttviejfe comido! 1015:.
Jguem tem bon niüo Tem bon amigo. Portüg. 1016.
Slue quiera quedigan las gent es ■> A ti mijmo para mientes. 1017.
£>uien abrojosfiembra, Ej]>inas coge. 101.8.
£li*ien a dos Setiores ha dëfervir» Al uno ha de ment ir. ' 1019.
.Quien al cielo efiupe, * En la care Ie cae.
J^uien amagay no pega'ï
Una tieney dos ejpera. ïozr.
'^uien amaga, y no da, Mieda ha. . ,, , |
||||||||||||||||||||||
|
Wat een hoop forens, wat een fchatt*
Als m' hem niet op gegeten hadd! Hebtgh' een goed Kind,
Gli' hebteen goed Vrind. Wat men feit, of niet en feit»
Paft ghy maer op uw beleid. Op Doornen zaeyen,
Volght Diftels maeyen.. Dient ghy tweeHeeren in't gemeen 5
Voor feker ghy bedrieghter een. Spouwt naer den Hemel als een geck ,
Het valt u felver op den beek. Die maer dreight en grijpt niet ree ,
Heeft'er een, en wacht'er twee. 'Die maer wenckt en met eji flaef,
Weet dathy in vreefeftaet. * ■ |
||||||||||||||||||||||
|
1012.
|
||||||||||||||||||||||
|
Die den Do&oor will voor fijn'Bedde
derven,
Of hy ontkomt, of God felfs döefchem fterven: '^ -1
Die den Doftoor te hulp haelt in fijn
leed,
Raeckt in Beuls hand, i en 't is maer wel befteedt.
Door een trouw vriendelick vermaen,
Brenghcm' yemand hulp, geen' oneer aen. |
||||||||||||||||||||||
|
J^uien a Me die os no catai
O efcapa, o Dios Ie mata : £>t}ien a elhsfe ha entregado, Ün verdago's y bienpagado..' |
||||||||||||||||||||||
|
Jolden amonefta,
Aytida y no denuefle. |
||||||||||||||||||||||
|
10Z4..
|
||||||||||||||||||||||
|
Die te dickvvils will Soldaten»
Laet'er 'c VqII, of fal'ter laten. |
||||||||||||||||||||||
|
J^uiena menttdo a las armasva,
O dexa la piel, o la dexara. |
||||||||||||||||||||||
|
LicKt
|
||||||||||||||||||||||
|
SPAEtTSGHE WïSHEtr.
|
||||||||||||||
|
7°9
|
||||||||||||||
|
1015:.
Jguien k mi efcarnece, Sus hechos no vee. ioz6.
£>uien d mi hijoquita elmocoi A mi befa en el rojlro. 101J.
guien afilas/e aconfija,
Afolas Je remeftt. 1018.
Jguien a fit enemigo popa, A Jus manos mucre. 1029.
£)uien a fit perro quiere mat ar, Ravia Ie ha de levantar. 1030.
|
||||||||||||||
|
Licht dien ghy my befpotten iiet,
En iiet op fijn'gebreken niet. Die het fnott veeglit van mijn' Soorr,
Geeft m' een foenrjen aen mijn' koon- Die fijn' raed alleenigh fluytt, * Treckt fijn Haer alleenigh uyt. Die fijn' Vyand weinigh acht,
Werdt'er licht van omgebracht. Die fijn' Hond foeckt dood te fmijten,
Moet hem eerftvoor doll uyt krijten, Die door een Naeldenoogh verfpiedt,
't Gebeurt dat hy fijn hertfeer fiet. Die op de Sopp drincktover malen,
En hoeft geen' Do&or in te halen. Die mint met rechte Minn,
Stelt langhfaem uyt den finn. Die het Spinnewiel weljagen, .
Konnen ruymeHembden dragen, Indien ghy goe koop foeckt te koop-
pen , Soeckt kaele Gecken te beloopen. Hy antwoordt in goe' woorden,
Die eerft ter degen hoorden. Die fijn Lief wel heeft befint,
Siet van verr die hy bemint, Die 't goed befïtt en *t quaed wil vind-
den, Gae fich op een' Gaf ey verbinden* Vvvv 3 Die-
|
||||||||||||||
|
£>uien azechapor a
|
igujero,
|
|||||||||||||
|
Fee fit duelo*
1.031.
£>uien> beve tras la cozina, De una higa a la Medicina. 1031.
Jïhtien bien ama, Tarde olviaa. 1033.
£>uien bien hila, Larga trae la camifo'. 103+.
\£>uieres btten mercado, flaz-le con el necio neceffttado. £>uien bien oye, bien rejponde.
1036.
£>uien bien quiere-, de lexos vee. 103 7:
Quien bien tkne y ma? dejjea, Vayay viva en la galera. |
||||||||||||||
|
XI. B O E C K*.
|
||||||||||
|
710
ïo3§-
£>uienbien tiene y mal efcoge, Por mal que Ie venga no fe enoje. 1039.
£>uien burla al btirlador,
Cien aHosgana de perdon. 1040.
J^uien calla,fi alcanpara Lo que querria, hablara. 104.1.
£>uien canta, Sus malesej}anta.
104.1.
£>uien ca fa por amores, Maks dias y buenas noches. ^uten come boHiga, comeria hogal-
dre.
1044.
£>uien come de emprejlado» Come de Ju faco. io45r.
£>uien come la vaca del Rey, A cien anos paga los hueffos. |
||||||||||
|
t Die 't goed befitt en 't quaed will kiefen,
[ En klaegh' niet, moet hy 't goed verlie- I fen. Die met den Spotter fpott, voorwaer
Verdient een'aflaet van veel' jaer'. Hy fweegh niet, die nu niet en fpreeckt,
Verkreegh hy maerdat hem gebreeckt. Met fingen kan men plagen
Verfchricken en verjagen. Die van liefde trouwt, moet wachten
Quade Dagen en goe Nachten. Die in een'Koe-ftront heeft gebeten,
Souw licht'lick van een Taertjen eten. Die vangeleent Geld werdtgevoedt,
Eetuyt fijn' eigen fack fijn Goed. Die'sKoninghsKoe gegeten heeft,
Sie vry wel toe foo langh hy leeft; Men fal hem onderhalen, En over hondertjaer de Beenen doen betalen. Steeckt veel klein' Viskens in den
mond,
Soo eetghy veeier aerfen ftront. | Die wat eet en wat laet ftaen,
■ Kan twee mael ter tafel g-acn.
I ö >
| Die 't Vleefch heeft wegh gedragen,
1 Magh oock de Beenen knagen. r ! Die een Peerd derft koopen ,
Koopt fich forgh met hoopen. |
||||||||||
|
104^.
Jguien come peces menudos, Come mierda de muchos cttlos. 104.7.
.^u'iencomey dexa, Dos vetes pone la mefa. 1048.
JQuien comio la came, £>ue roya el huejfo. 1C49.
J^tiien compra coivallo, Ccmpra cuydado. |
||||||||||
|
Die
|
||||||||||
|
Spa
|
||||||||||||||||
|
ENSCHE WysheIT.
|
||||||||||||||||
|
71 r
|
||||||||||||||||
|
10)0.
|
||||||||||||||||
|
Quien contpra lo que no puede,
Vende toque Ie duele. 105-1.
Quien compra y vende, Lo que gafia nofiente. 105-2.
Quten con el viejo burlo, Primer o ril>; y dejpues llorb. |
||||||||||||||||
|
Die all koopt dat fijn gerief is,
Moet verkoopen dat hem lief is. Die daer koopt en weer verkoopt,
Voelt niet hoe fijn Goed verloopt. Diefich in fpottcrny van oude lie'n ver-
maeckt,
Eerft lacht hy, maer hetvolght dathy aen'tfchreyen raecjkt.
Met kinderen te Bedd te gaen,
Is om befcheten op te ftaen. Met Honden in fijn Bedd gegaen,
Is met de Vloyen opgeftaen. Die jongh gedierte queeckt en voedt,
Vermeerdert nacht en dagh fijn Goed. Hy heeft feer wel verkocht die wel ge-
geven heeft, Soo't maer geen Geck is dien hy geeft. Die voor fijn fterven
Sijn Goed willderven, Maeck'fich gereed Tot alle leed. DiewatHand-giftjens kan doen fmaec-
ken,
Weet van fijn onrechtrecht te maecken. Die will fchuylen onder't Blad,
Maeckt fich felven tweemael naft. Die 's Winters Vogels jaeght,en Somers
foecktnaer Nellen,
Heeft voor fijn' bueren noyt veel Ku» renwerek ten beften.
Werd
|
||||||||||||||||
|
105-3.
Qmen con muchachos fe echa, Cagadofe levanta.
105-4..
Quien con per ros fe echa, Con pulgas fe levanta. 105 T-
Spuien er ia, Gana de noche y de dia. 1056.
Quien da, bien vende > Si no es necio quien prende. 105-7.
Quien da lo fuyo antes de mor ir, Apare'^efe a bienfufrir. |
||||||||||||||||
|
105S.
Quien da part e de Jus cohechos, Be fmtuerlos haz,e derechos. Quien debaxo de la hoja fe poft,
Dos vez.es fe moja. 1060.
Quien de invierno anda a paxaros ■ y de verano a nidos,
No empreflera trigo afus vezinos. |
||||||||||||||||
|
7it XI. B o e c k.
iöiJr.
|
||||||||||
|
Werd ick van voren,Heer,van acht'ren,
Geck, genaemt,
Hy vreeft my die het doet, of is voor my befchaemt.
Sieck van fottigheit te wefen,
Valt feer langhiaem om genefen. Die geene vrienden by en ftaet,
Moet weten dat hem God verlaett. Die veel leeds is gewoon te fmaecken,
Een weinigh goeds kan hem vermaec- ken. Weeft noyt haeftigh , Mann noch
Vrouw,
Kort beraedmaeckt langh berouw. Hy die het Goed deelt onder veel*
Heertaltemet het quaedfte ded. Een vriend van alle mann gelijck,
Of is heel arm, of is heel rijck. Die Pieter fchuldigh is, en geeft An-
dnes lijn Geld, 't Is reden dat hy 't noch eens telt. Die ten eerften niet kan kacken,
Sitt wel tweemael op fijn' hacken. Die voor den grooten Wegh den by-
wegh kieft, is domm, Hy meent het vordert Wegh, en wan-
delt veel Weghs om. Die veel Gelds op een wil) hoopen,
Moet veel gins en weder Ioopen. Weeft
|
||||||||||
|
£>uien delante me dize > Se Kor, y de
tras, Necio,
O me ha verguenfa > o mie do. |
||||||||||
|
J^uien de locura enfermo>
Tarde fano. 1063.
£>uien de los fuyosfe allexa, Dios Ie dexa. 1064..
S>mcn de mmho mal es dttcho, Poco bien Ie dbafta. 1065:.
£>uien de prejlo fe determina, De ejpacio fe arrepiente. ^uien dejparte,
A vezes cobra la peor parte.
io6j.
£)uien de todos es amigo, O es muy pobre, o mtty rico. iotf8.
£>u.ien deve a Piedro, ypaga d Andrés, <$uepague otra vez. 1069.
JVuien de una vez no caga, Dos f e arremanga. 1070.
J^uien dexa camino re al por la vereda, Tienfa atajar, y rodea. |
||||||||||
|
T071.
£uien diner os ha de cobrar, Mitchai bueltas ha de dar. |
||||||||||
|
Spaensche Wysheit.
|
|||||||||||||||
|
713
|
|||||||||||||||
|
1071,
£)uien dinoros y pan tiene, Confuegra con quien quiert. 1073.
Sluiert dize lo fuyo, Mal callara lo aveno, 1074.
£}uien di%e mal de la yegua , Ejfe la merca. 1075".
^uien echa agua en la garraffa golpe, .
LMas derramaque ella. coge. 1076.
£>uien el Ajho alaha, Tal hijo Ie nafca. 1077.
£>uien el azeyte mefura, Las manos fe unta. 1078.
Quien en la pared pone mot e, Viento tiene en el cogote. *
1079.
JQuien en Piedrafe po/a, Piedrafe torna. 1080.
Jgitie» en ttn aKo quiere fer rico, Al medio Ie ahorcan. |
|||||||||||||||
|
Weeft van Geld en Brood gerieft,
En ghy trouwt waer 't u belieft. Die niet kan fwijgen dat hem raeckt,
Denckt hoe hy 't met een ander maeckt. Die flechtft van de Merrie praett,
Is hy diefe koopen gaet. Die 't Water in de Flefch met eenen
flagh will douwen,
Verftort'es ongelijk meer dan d'er blijft behouwen.
Die den Ezel prijfen kunnen,
Moet men fulcken Soontjen gunnen. Die d'Olie met de m aet uyt meett,
Befmeert fijn handen eer hy 't weet. Die light en fchrijft op alle Wanden,
Heeft Wind in 'tHoofd, en in fijn'Han- den. Die fijn le'en ruft op een' Steen,
Werdt een Steen door all' fijn' le'en. Die in een Jaer veel rijckdoms meent
t'erlangen, Werdt menighmael op 't halve Jaer ge-
hangen. Die een vriend is van den Wijn,
Moet fijn eigen vyand zijn. Die Hoornen draeght, en is tevreden,
Draegteewigh Hoornen, en met reden. Dien het Geluck wat mede gaet,
Deminfte Mier komt hem te baet. Xxxx Die
|
|||||||||||||||
|
de
|
|||||||||||||||
|
1081.
£>uien ei amigo del vino, Enemigo es de fi mifino. 1081.
J^uien es cornudo y lo conftente, £uc fea cornudo para fiempre. 1083.
£>uien éfta en ventura,, Hafia la hormiga Ie ayuda. |
|||||||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
|||||||
|
71*
1084.
guien ejlropieca, Si no cae, el camino adelanta, io8y.
jQuien feo ama, Hermejo Ie parece. io8<J.
£)men guarda, hal/a, T quien er ia» mata.
1087.
jZ>uien ha criados, Ha enemigos efcufados. 1088.
guienha de befar al pen o en el cul Befelo laego. 1089.
£>uien ha de fer fervido, Ha de fer Jufrido. 1090.
£>uien ha el mal quejuele, Dejfe muere. 1091.
£>uien ha gracia, No ejia en tierra eftraÜa. 1091.
£>uien ha mal dient ei Ha mal pariente. 1093.
£>uien haze lo que' quiere* No haze lo que deve. 1094.
£uien\ha%e los mandados, £>ue coma los bocados. 1097.
Jihtien haze por commun, Haze por ningun-, 1096.
Quien juro, No me engaiw. |
|||||||
|
Die een ftruyck'linghdoet,
Valt hy niet, hy fpoedt. Die verlieft is op een wefen,
't Leelick dunckt hem fchoon te wefen.
Die wat fpaert, die heelt wat,
Die wat meft, die keelt wat. Hebt ghy Dienaers in uw Hof,
Gh'hebt Vyanden met verlof. Moet gh' aen den Honds gat met een'
kuss,
Soo doet het liever nu als flus. Wilt ghy hebben datm' u dien',
Weeft met lijdfaemheit verfien. Komt u een kranckheit aen, en zijtgh'er
aen gewent,
Soo brenghtf' u aen uw end. Die wat bevalfick is van wefen,
Hoeft nergens vreemdelingh te wefen, Een pijnelicke Tand,
Quaed Maeghfchap by der hand.
Die doende naer fijn'luften hoort,
En doet niet altoos wat hy hoort. Die de faecken uy t moet rechten.,
Heeft goed recht tot goe' gerechten. Die voor't Gemeen flaeft met verdriet»
Slaeft eigentlick voor niemand niet. De Mann en heeft my niet bedrogen»
Die my gefwoorn heeft en gelogen. Die
|
|||||||
|
Spaensche Wysheit.
|
||||||||||||
|
7*5
|
||||||||||||
|
i°5>7-
^men la miei menea, Siempre fe Ie pega delta.
1098.
£>uien la Pera defdena > Corner quiere della. 1099.
£>uien las cofas mucho apura» No vive vida Jigura. IIOO.
Sfuieh tas ollas de fus vezinos <pie-
re catar ,
Las Jttyas no ha de atapar. HOI.
£>uien lexos Ie va a cafar,
O va enganado, o va a engaÜar.
|
||||||||||||
|
Die met den Honigh om will gaen,
Hem hanght'es veel of weinigh aai. Die de Peere meeft veracht,
Is hy dieder meeft na tracht. Die't all ten nauwften overleit,
En leeft noy tin geruftigheit. Dieuyt fijn buermans Pott fich fèlven
ibeckt te kroppen,
En moet de Potten van fijn eigen haerd niet floppen.
Die verr van huys om trouwen is geto-
gen, Of hy bedrieght, of hy werdt felf be-
drogen. Die den Offer heeft t'ontfangen,
Magh de kloek doen bingebangen. Die wat vroeghjens doet fijn beft.
Vindt den Vogel in fijn Nefl ■, Die wat langh will blijven flapen, Sal op 't leege Nefl: flaen gapen. Die fijn Bedde qualick maeckt,
Light'er moeylick in en waeckt. 't Luydt hem heel wel in fijn' ooren,
Dien wy qualick fingen hooren. Die met fijn Deegh fpeelt onderft bo-
ven, Treckt fcheeve Brooden uyt den Oven, Komt een' geen qualick vaeren toe,
Hy werdt de Weelde felver moe. Xxxx 2 De
|
||||||||||||
|
1X0%.
Jguien lleva las obladas,
£>ue tatie las campanas. 1105.
£>ukn madruga, Malta la fax ara en el nido, T quien duertne, halla lo vazio. 1104..
£>uien mala coma haze. En ella/è yaze. IlOf.
£uien mal canta,
Bien Ie Juena. 1106. £>uien mal enhorna ■> faca los panes tuertos. |
||||||||||||
|
1107.
£>uien malas hadas no halla > De las buenasfe enfada. |
||||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
|||||||||||
|
-j\6
uo8.
guien mal padece,
Md par eet.
1109.
Jguien mal tiene en el trafero No pttede ejlar quedo. 1110.
g>wen mal toma, peor da. |
|||||||||||
|
De Menfche fiet
Na fijn verdriet. Die wat feers heeft aen fijn Bill*
Sittnietftill, Als hy will. Die by qualick nemen leeft,
Weet dat hy noch arger geeft. Die meeft laedt in deSchuyt,
Haeltoock het meeft daeruyt. Die piflende niet eenen wind 'en fchiet,
Gaet op het Hof, enfiet de Koningh niet. Die al te langh in 't Bedde broedt,
Verheft fijn en een anders Goed. Die veel fpeelt met Tongh en Kaecken>
Komt wel eens het punt te raecken. Die in fijn Bedd gaet met veel Wijn,
Kan 's morgens niet Brood-luftigh zijn. Die op den Miss-hoop is geboren,
Sal noyt na beter wooningh hooren. Die als een Geck op't quaed will flaen,
Sal als een Geck ter Hellen gaen. Dieeerft weigert en dan doet,,
Soeckt na vrea in fijn gemoed. |
|||||||||||
|
mi.
Omen mas met e en la bar ca, CMas faca. MIX.
gillen mea y no pee,
Va a la. Corte y no vee al Rey.
hij.
'^ttien macho duerme, Lo Juyo y lo ageno pierde. 1114-.
guien mucho habla En algoacierta. inf.
guien mucho vino cena ■>. Poco pane almuerza. mi 6.
£>uien nace, en el muladar,, Allife querriamorar. 1117.
guten neciamente peca, Neciamente va al infiemo. 1118.
£>uien mega,, y dejpues haz,
guiere pa\ 1119.
JQuien no adoba gotera ,
Adoba cafa ent era. 1110.
£>wen no alza un alfiler, Mo tiene en nada fu muger. |
|||||||||||
|
Die geen' Goten willverftellen,.
Moet het aen 't heel Huys ontgellen. Sijn Wijfenis hem niet veel waerd,
Die niet een' Spel! raept van der aerd... Die
|
|||||||||||
|
Spaensche Wysheit.
|
|||||||||||||||
|
nr
|
|||||||||||||||
|
1111.
£>uien no cajliga culito,
No cajliga cula^o. ma.
£>uien no cree a buena Madre, Crea a mala Madrafira. |
|||||||||||||||
|
Die de kleine niet en willen,
Straffen oock geen' groote Billen. Die voor fijn' Moeder maecktdendoo-
ven,
Moet een' quae Stief-moer wel geloo- ven4
Dien eene reis niet af kan keeren r
Dethien en fullen't hem niet leeren. Die geen' Narrery en doet,
Draeght geen' pluy men op den Hoed: Doet gh'uw' woord niet,
God en hoort niét. Weet dat hy fonder eere leeft,
Die onder hem geen minder heeft. 't Schijnt datter wat aen lieght,
Als Jon cker niet en lieght. Wie m' in mijn' fïeckte niet en kenn*'
KufPmijnaers, nu'kgenefenben. Die Reden hoort en kan verachten >;
Daer is geen'Reden af te wachten. DeMann verdwijnt,
Die niet verfchijnt. Daernoyt werdt ingebracht, en altoos/
uyt genomen,
Salm' eens te gronde komen. |
|||||||||||||||
|
naj.
£men no efcarmienta de una vez, No efcarmienta de die%. na4.
£>uien no fa beva, no porta penacho^ |
|||||||||||||||
|
JQuien no habla,
No Ie oye Dios. ^uien no ha menor,
No ha honor. 1117.
£>uien no miente,
No Kiene de buena gent e.
nz8.
JO>tden no me vifito en enfermedad, Befeme en tal en lafanidad. i 119.
£>uien no oye razon,
No haze razon. 1130. £>uien noparece, Perece. £>uien no pone y fie?npre faca,
Smlo halla. |
|||||||||||||||
|
ir ja.
Jiluien no fi aventten,
De. laceria nojalio. |
|||||||||||||||
|
Dienoyt en heeftgewaeghr,
Heeft d'armoe noyt verjaeght. Xxxx 3 |
|||||||||||||||
|
...
|
|||||||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
||||||||||||||||
|
7iS
|
||||||||||||||||
|
113?.
Jjluien no fe aventura,
Ni anda a atv/tik, ni a mula.
|
||||||||||||||||
|
Die fich niet geern en wilde wageïi,
Laet fich van Paerd noch Muylen dra- gen. Die noy t kan eiflchen en doen geven,
Hadd noyt verftand van wel te leven. Die maer een Hembd en kan verplegen5
Valt alle Saterdagh verlegen. Hebtghy geen' Honigh opgedaen ,
Soo iaet hem uyt uw' Lippen gaen. Betrouwt hem niet veel Gelds te leenem
Die's Winters gaet met bbote beenen» Hebt ghy luft na tijdverdrijf,
Reedt een Schip, of neemt een Wijf.
Die Schulden af leght uyt fijn' Kass,
Wcrdt foo veel rijcker als hy was. Als ick mijn fchulden af betael,
Verbeter ick mijn Kapitael. Die aen Vifch will raecken,
Heeft fich natt te maecken. Zijt gh' op een weinigh Lands gefeten,
Ghy mooght het met u fchredcn me- ten. Die Arm is will all 't Maeghfchap wije-
ken, En clck is Maeghfchap van de Rijcken. |
||||||||||||||||
|
"34-
JQuien nofupo pedir-,
No Juf o bivir.
£>uien no tiene mos de una camtja.
CadaSabado t'tem mal dia. 113Ó.
jQuien no tiene miei en la orca, Tengalo en la bsca. 1137.
£>uien no trae calfas en Enero, No Jies del tu diner o. £>uien no tuviere que hazer,
Arme navio, o tome mttger. 1139.
£>uienpaga deuda, haz>e caudal. |
||||||||||||||||
|
114.0.
<%uien feces quiere, Mojarjè tiene. 1141. £>uien pequena heredad tiene, A paf/os la mi de. 114.1.
guien pohre^a tien,
Vejits deudos es defden 5 Tel rico, Jm Jèrlo, De todos es deudo. 11+3,
Jguien pocojabe, Prejto lo rez,a. |
||||||||||||||||
|
Die niet veel Gebeedjens kan,
Scheit'erineen omfien van. |
||||||||||||||||
|
Die
|
||||||||||||||||
|
Spaensc
|
7*9
\
\ Die weinigh heeft, en 't weinigh geeft,.
i 't Berouwt hem foo hy weinigh leeft.
I Die het Note-boomken plant,
Wacht de vrucht niet in lijn'Tand. Die ghy om-weeghs-wijs hoort fpre-
ken, Denckt daer kunftjens achter fteken.
Die vraeght wat hy niet vragen fbuw,
Moet hooren dat hy niet en wouw. Die vraeght, en doet niet miss,
Soo'tgeen mail vraegenis. Leent een wat hy heeft vergaert,
'tKofthem haeren uyt fijn' Baerd. Die leent , en krifght niet weer, of
krijght hy weer, niet allj
Of krijght hy 't all, niet foo j of krijght hy 't by gevall
Soo goed weerom als doen hy't gaf, Hy krijghter een dood-vyand af. Die fijn Ooghhaeft wil genefèn,
Moet fijn'Hand gebonden wefen. Die nemende will leven,
Voeght altemet te geven. Die geerne voordeel dee,
Lev' in de laeght', of op een' Have» van de Zee. Die uyt fietnaer een'fchooneVroirwj
Die gaefe liever foecken
In Saterdaeghfe doecken,
Als Soridaghsop een' Ondertrouw.
Die
|
|||||||||||||
|
1144.
J^uien poco tiene, y ejjo da, Preflo Je arrepentira. Jguien pone noguera,
No pienfa corner della. 114.6.
Jgtiien por rode'os habla, Co» arte anda. 1147.
guien pregunta lo que no devria, Oye lo que no querria. 1148.
Jguien pregunta, no yerra, Si la pregunta no es necia, Jguien prefla,
Sus barbas mejfa. nyo.
Jguienprefla , no cobra, y ficobra no todo,
Tfi todo, no tal, Tfi tal, enemigo mortal. |
||||||||||||||
|
"f-
Jgüien quiere el ojofano, Atefe la mano.
|
||||||||||||||
|
\
|
||||||||||||||
|
1151. ... .
guien quiere tornar ,
Convienele dar. 1153. J^uien- quifiere me dr ar ^ Tiva en pie de [terra, o en fuerto de mar. £>uien quifiere muger hermofa,
JBn Sabado la efcoja^
£ue no el Domingo en la bod».
|
||||||||||||||
|
XI. B'Oec*.
|
||||||||||||||||||
|
7 2.0
|
||||||||||||||||||
|
ïiyy-
|
||||||||||||||||||
|
Die langh oud will zijn met finnen,
Moet het all wat vroegh beginnen. Soeckt gh' eerft vermaeck en dan ge-
quell, (wel.
Schrobt maer uw' Huyd, ghy vindt het
Hebt gh' uw gefontheit lief, flaet acht
op defen raed,
Eet 's Middaghs matigh , en des Avonds niettelaet.
Soeckt gh' een dingh dat u verwondert,
's Menichen Hert is 't onder hondert. Luftu een Geck te deegh te groeten,
Hy is een Beeft, feght, met twee voeten. Luft u een' Boer te fien verlegen en ver-
mant, Geeft hem een' ïCeers in d'een', een Ey
ind'ander Hand. Betrouwt den Dief uw' faecken,
Soo gh' hem getrouw wilt maecken. Wilt ghy gevolght zijn van den Hond,
Geeft hem een ftuck broods in den
mond. \
Die boos is in fijn Land,
Is boos aen alle kant. Sy fcheppen'tWaterin de Seven,
Die all te licht geloove geven. Gaet een te Bedde fondereten,
Hy fal noyt recht van ruften weten. |
||||||||||||||||||
|
kluten quifiere fer mucho tiempo viejo,
Comiencelo prefio. 1156.
Jt>uien quiere plazer y pefir> Comiencefe a rafcar. £>uien quifiere vivirfino,
Coma poco, y cene temprano. |
||||||||||||||||||
|
11-58.
Jguieres co/a que te ajfombre, El coracon del hcmbre. JQuzeres de^ir al necio lo que es»
Di Ie, befiia de dos pies.
1160.
Jguieres embaracar al villana, Portie tandil, y huevo en la mano. |
||||||||||||||||||
|
i\6t.
Quieres hazer del Ladron fieU Fia te del. guieres que tefiga el can,
Dale pan. £>uien ruyn es en fa tierra,
Ruyn es fuera della.
1164..
Jj>uienfi cree de ligero, Agua coge con harnero. 1165.
J^uien Jè echa fin cena, Toda la noche devanea. Jïuienfe enjana en la fïefia,
Befiia refia. |
||||||||||||||||||
|
Die krackeel maeckt op een' Feeft,
Was, en is, en blijft een' Beeft. |
||||||||||||||||||
|
Die
|
||||||||||||||||||
|
Spaensche Wysheit.
|
||||||||||||||||
|
721
|
||||||||||||||||
|
ufi.
Jguienfiembra en el camino-,
Canfa los bueyes , y fier de el trigo. |
||||||||||||||||
|
Diefich kleedt in Hechte waer,
Kleedt fich tweemael in een Jaer. Die't Sand-pad ploegen will,en zaeyen
inden Wegh,
Vermoeyt fijn' Oflèn maer, en werpt fijn Koren wegh.
Die altijd acht op 't end will flaen,
Sal noyt een' groote daed beftaen. Die naer een' laeck tracht in 't geheel,
Of krijghtfe foo, of voor een deel. Die een quaed Mann ten dienfte ftaet,
Doet of hy 't Saed wierp op de Straet. Die alleenigh eett fijn' Maelen,
Moet fijn Paerd alleenigh zaelen. |
||||||||||||||||
|
1169.
£)uien fiempre mira lo poftero, Natten acomete aran hecho. 1170.
£>uien figue /<* co/a,- O ha f art e della, o toda. 1171.
£>uien firve a hombre malo,
Siembra el mercado. "7*»
£>uien folo come Ju gallo, >
Solo enfille fü cavallo.
1173.
Jguien/u carro unta, Sus bueyes ayuda. 1174.
guien fu enemigo popa, A/us manos muere*
«75-
Jt>uien jufr'ib Vencio.
1176.
Sluienfu rabo alquila,
No f e fienta quando quiere.
"77-
£>uien /it tiempo ga/la en cofts vanas,
No vee la muerte que e/la Jöbre fus
efyaldas. 1178.
£uien tarde ca/a ? Mal capt. |
||||||||||||||||
|
All die fijn' Wagen fineert,
Verlicht ofOss of Peerd. Die fijn'Vyandweinighacht,
Werdt'er noch van omgebracht. Die maer en lijdt,
Wint metter tijd. Die fijnen aers te huer uyt geefts
En fitt niet als hy 't luft toe heeft. Die Tijdfpilt fonder nood,
Enfondernuttofwitt, En lettnietopde Dood Die op fijn' fchouders fitt. |
||||||||||||||||
|
In een oud veil
Trouwt niemant wel. Yyyy
|
||||||||||||||||
|
Die
|
||||||||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
|||||||||||||||||
|
7»
il 79-
£>uien t Arde ft levanta* Todo lo dia trota.
|
|||||||||||||||||
|
Die all te Iaet is opgeftaen,
Moet all den dagh een draf jen gaen. Die u meer vriendfchaps doet als vo-
ren ; 't kan niet liegen, Of hy heeft u van doen , of hy will u
bedriegen. Waer hebt ghy 't lappen van ouw* Idee-
ren af geleert? Van weinigh Broods en veel' klein*
Kind'ren om den heerd. Al die Tijd heeft en wacht na Tijd,
De Tijd fal komen dat 't hem fpijt'. Die een' Mond heeft is een dwaes,
Seght hy tegen yemand, blaes. Die Kinders voedt en Schapen weidt,
heeft klachten,
Van wederzijds te wachten. Die met de Lans rijdt in de Hand,
Befitt fijn en een anders Land. Die Schapen heeft te tellen ,
Is oock verfien van Vellen. Die aen den voet van een' Altaer kan
raecken,
Heeft altijd Brood , en hoeft geen Deegh te maecken.
Die Vier heeften wil Vijf verteerën,
Kan Bors en Borfeken ontbeeren. |
|||||||||||||||||
|
1180.
|
|||||||||||||||||
|
Jj)uien te haze fiefia que no te fuele
hazer.
O te quiere engatiar , o te ha mene- fier.
1181.
Jjhtien te mojlro t-entendar? Hijos menudos j poco pan. 1
n8x.
£>uien tiempo tiene y tiempo atiende ■
Tiempo viene que [e arrepiente. 118.3.
£>uien tiene boca>
No diga h otro, fopla. 1184..
Jguien tiene hijos y cue jas; Nunca lefaltan quexas. 118?.
Spuien tiene lanca en puno, Tiene lo ageno} y tiene el fuyo. 1186.
jQuien tiene ovejas, Tiene pellejds. 1187.
£luien tiene pie de alt ar Come pan, fin amajfar. |
|||||||||||||||||
|
II!
|
|||||||||||||||||
|
£>uien tiene quatro\,y gafla cinco,
Ni ha menejler bolja ni bolfico. 1189.
jQuien tiene una hora de efyacio, No muere ahorcado. |
|||||||||||||||||
|
Die't leven een' uer kan verlangen.,
En komt fijn leven niet te hangen. |
|||||||||||||||||
|
Die
|
|||||||||||||||||
|
Spaensche Wysheit.
|
|||||||||||||
|
7*1
|
|||||||||||||
|
1190.
Jguientrae ejt Trae paz. f191.
£)uicn trae mala ventura t Aunque Ie pefe la deffea. £)uien tras enfalada no beve,
No [aio que per de. 1193.
^uien vief o engorda, Dos mocedades goza. 1194.
Jguien vos hizo Alcalde ? Mengua de hombres buenos. £luien una vez, hurta,
Fie lo nunca. 1196.
^uien yerra, y [e emienda,
A Dios Je encomienda. 1197.
Racion de Palacio, £uien la pierde no Ie han grado, 1198.
Recebido el dano, Atapar el horado. Refriadas
Duelen mos las Uagas.
izoo.
Relox de medio dia,
Nunca da menos de do%e. |
|||||||||||||
|
Die den Degen draeght op zy,
Draeghter oock de Vrede by. Komt yemandmet quae tijdingh by,
All is't hem leed, fy maeckt hem bly. Die niet een'dronckdoetop't Salaet,
En weet niet wat hy goeds verlaett. Dieoudis, en werdt weder vett,
Heeft tweederhandejeughd te bet. Wat heeft u 't Schout-ampt aen doen
bieden ?
Niet als gebreck van beter'lieden. Steelt yemand eenen keer,
Betrouwt hem nemmer meer. Die fondight en van Sonden fcheidt,
Gebiedt fich in Godsgoedigheit. Hebt ghy te Hoof uw loon vergeten,
Daer's niemand die 't u danck fal we- ten. 't Gat floppen als 't Goed quijt is,
Isforgenals'tgeen tijd is. 't Verkoude Zeer
Doetmeefte zeer. Daer zijn veel' Tongen, die als Mid-
daghs kloeken gaen;
Sy konnen niet een'halv'min als twaelf Uren llaen.
Ick hebb geen'Vriend gebreck,
Die met de Vleugels deck', En bijte met den Beek. Yyyy 2~~ 'kSoeck
|
|||||||||||||
|
nor.
Reniego de amigo* Jgue cubre con las alas , y muerde con el pico. |
|||||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
||||||||||||||
|
7*4-
1Z0Z.
Reniego de bacin de oro
En que efeupen Jangre.
1103.
Reniego de caja, Do a papato nuevo dizen , buena! pro haga.
1204..
Reniego de cavallo, J£m je enfrena por el rabo. itoy.
Reniego de cuentas , Con Deudos y Deudos. 1206.
Reniego de grillos, Aunque fean de oro. 1107.
Reniego de la tierra ^uejiempre luchas con ella. 1208.
Remego en fermon> £>ue acaba en daca. 1109.
Rej por natura, T Papa por ventura. mo.
|
||||||||||||||
|
'k Soeck het niet all is 't van Goud,
'tBecken daer men Bloed in fpouwt. In 't Huys en hebb ick niet te doen,
Daer elck feght, veel gelucks, Vriend, met uw'niewen Schoen. 'k Soeck op diePaerden niet te komen,
Die 'ck achter aen den. fleert fie too- rnen. 'k En reken van mijn leven
Met Nichten noch met Neven. '.
Tot goude Boeyen
Kan ick verfbeyen. Wegh met dat Land, dat boofe Goed,
Daer mede Land-Heerworft'len moet. 't Preken is een vuyl getier,
Als heteindightin, Geef hier. De Koninghwerdt'er toe geboren,
De Paus maer by gevall gekoren. De Rijckdomm is feer groot,
|
||||||||||||||
|
*—j.-T- ■ 1
|
||||||||||||||
|
Rueda el mnjadero-, y m ha en que] De Stamper loopt rondom, en vindt
|
||||||||||||||
|
niet wat hy floot'.
Als Klappeyen t'famen kijven,
Komt all uytwat fy bedrijven. De grootfte wraeck van boosheit is,
Bly aenficht en vergiffeniss. Als fich een Heer op 't bidden fielt,
Soo doet hy u niet als geweld. Op, Valckjen, en fteiger,
Soo krijght ghy den Reiger. |
||||||||||||||
|
par ar.
i2ir.
Rinen las comadres, Defcubrenje las perdades, 1212.
Roflro ledo, y per donr, . •
Gran vengancz es del baldon. 1213.
Ruego de grande, Fuerca es que te haze. 1214»
Sube facre, tornar as la aar ca. |
||||||||||||||
|
Stort
|
||||||||||||||
|
c h e Wysheit.
|
|||||||||||||||||||
|
Spa
|
|||||||||||||||||||
|
7*f
|
|||||||||||||||||||
|
E N S
|
|||||||||||||||||||
|
I2IJ.
Sol vertida
Nttnca bien cogida. ixi6.
Sangrarle y purgarle,
T, fi maner e, enterrarle. |
|||||||||||||||||||
|
Stort eens het Sout, men magh wat
fchrapen,
Maer t'iamen is het niet te rapen. Die langh lapfalverten Do&oort,
Dit is 't all dat ghy van hem hoort; ,C': Eerft Kamer-gangen en dan Laeten, En, fterft hy dan, begraeven laeten. Een'Sné in't Vellgeneeftenfluyt.
Een' Sné van Woorden will niet uyt. Droogh, maer van honger, is noch beft,
Die 't anders is, fchouwt als de Pelt. Men kan geen Heerfchap zijn,
Door Zijde of door Satijn. Daer kan geen veeger teeeken wefen,
Als dat men niet en will genefèn. Schrijft, Joffertjen, ickhebbbegoft,
Papier en Inckt heeft Geld gekoft.. Soo gh' op een goed geruchte lett,
De bonnen vind' u niet in't Bed. Een' Vrouw voorgoed geprefen *
Moet meer als eerlick wefen. Soo ghy doortaften wilt hoe dat eer*
man vanfinnis,
Beitelt hem maer een Ampt, ghy fuft fien watter in is.
Kondt ghy foo loopen foo ghy poyt,
Kom, mettcr haeft een' Haesgedoytr. |
|||||||||||||||||||
|
HIJ.
Sansm cuchilladas',
Mm no malas palabraf. 1218.
Seco, y no de hambre, Huye del como delandre. I2ICJ.
Seda y rafe
No dan eftado-, 1220.
Senal mortal, No querer jan ar. 1221.
Se Hora, dadme rejpuefta, £hte papel y tinta diner o cuefia. 1222.
So queres ter boa fama, Naotetome el fil ne cama. Portug. 1223.
Ser cafia
Para boa nao ba.fia. Portug.
1224..
Si alguno provar quereys, Balde of c/o, veras quien es. |
|||||||||||||||||||
|
I22J.
Si afit corres como beves,
Famoms h liebres. JZZÓ, :
Si bien me quieres, bien te qwero,
No me hables en dinero. |
|||||||||||||||||||
|
Hebt ghy my liefick hebb't u mede,
Maer laet my met mijn Geld met vrede., Yyyv 2 Sco |
|||||||||||||||||||
|
XI. B o e c k.
|
||||||||||||||||||||||||
|
Ji6
|
||||||||||||||||||||||||
|
1117.
|
||||||||||||||||||||||||
|
Soo gli' u meent te wreken ,
Wacht u wel van fpreken. Had 't Paerd een' Milt, de Duyf een'
Gall,
Soo waer'tvolckeenigh over all. Waer onsHerte Stael van binnen ,
't Geld en foud't niet overwinnen. Mifte een wijs Mann tot geencr tijd,
D'onwijfe berfte wel van fpijt. Stiet de Duy vel aen een' Steen,
Dat hy ded' heeft hy gelee'n. Soo de Katten Honigh eten,
Zijn wy hier niet wel gefeten. Waer de Groote groot van moed,
En de Kleine koel van bloed, En de RofTe vroom en vroed, Alle mann waer even goed. Saghm' op deMercktgeen' fbtte lieden,
Wie louw Geld voor quae Waeren bie- den ? Zaeyt wat vroegh, en fnoey t wat laet,
't Komt in Brood en Wijn tebaet. Soo gh' op uw' plaets wilt fitten gaen,
En fal u niemand op doen ftaen. |
||||||||||||||||||||||||
|
Si de alguno te c[uisrts vengar,
Hat de callar. I2l8.
Si el eavallo tuviejfe bafo, y la pa-
loma hiel, Toda la gent e f e avernia bien. Si el coracon fuejfe de azem •
No lo venceria el dinero. 1x30.
Si el ener ds m errajfe, - El nècio rebentaria. 1 i 1231.
Si el J)iablo dio en piedra, Tal que la dio la lleva. 1232.
Si el gat o come miel> No efiamos aqui bien.
1235.
Si el grande fueffe valiente, T el pecjueno paciente, T el bermejo kal, Todo el mttndo firiaygual. 123+.
Si el nécio fto fttejfe al mercado, No fe venderia lo malo. Siembra temprano y poda tardio,
Cogeras pan y vim. Sientate en tu lugar,
No te haran levantar. IZ?~'
Siete hermanos en un confejo, 4 las ve7.es juzgantuerto, a las ve~
zes der e ho.
1238.
Si fuera adevino, .. Nofuera mefcjttino. |
||||||||||||||||||||||||
|
Zijn (even Broederen
|
Sr
|
feten in den
|
||||||||||||||||||||||
|
Raed,
|
||||||||||||||||||||||||
|
Dan valt haer Vonniss goed 3 en dan
|
||||||||||||||||||||||||
|
eens weder quaed.
|
||||||||||||||||||||||||
|
; Hadd ick eertijds konnen ra'en,
I 'k Waerder nu niet qualick aen. |
||||||||||||||||||||||||
|
Of
|
||||||||||||||||||||||||
|
Spaensche Wysheit. 72'
Of'td'eenbehaeghten d'ander niet,
|
||||||||||||||
|
1139.
Sigue razon,
|
||||||||||||||
|
Volght wat de Reden u gebiedt.
Waer allefottigheit verdriet of pijn,
Wat fouder krijtens in de huyfen zijn l Is 't Meisje mail, foo houw's haer'Han-
den Aen 't wercken, en haer' Tongh in ban-
den. Soo my 't aenficht niet bevall',
Soo en raedt my niet metall'. Waertghy niet door gegaen,
Ghy hadt een' dronck gedaen. WaerLoocktefoecken als Kaneel,
Sy golden t'famen even veel. |
||||||||||||||
|
Aunque a unos agrade, a otros non.
124.0.
Si la locura fueffe dolores, En cada ca/a darian bozes. 1241.
Si la mocuela fuere loca, Anden las manos, y calle la boca- |
||||||||||||||
|
124.2.
Si la vifia no me agrada >
No me aconfejedesnada. 1243.
<SV no fuerades, Bevierades. 12-44-
,5Ï #0 uvieffe mos de Ajos que de Ca- nela,
£*uanto valen ellos valdria ella.
1245.
Sirve al noble Aunque fea pobre; Jttue tiempo ver na £>ue te lopagara. 1246.
Sirve a Senor, T fabras lo que es dolor. 1247,
Sirve bien al Senor, |
||||||||||||||
|
Dient vry een Edel hert, all is'er niet te
haelen,
Ghy fult u vroegh of laet de moey te fien betaelen.
Soeckt ghy kenniss aen verdriet,
Dient een' Heer, ten mift u niet. Laettghy u een goed Dienaer vinden,.
De reden fal uw' Heer verbinden. Soo ghy de rechte waerd' van een' Du-
caet wiltfchatten,
Gaet foeckter een' te leen , ick meen. ghy fult het vatten.
Indien u 't fieckzijn niet en Iett,
Soo wafcht uw Hoofd en gaet te bed. Wilt.
|
||||||||||||||
|
T obligarle ha la razon.
1248.
Si quereys ver quant o vale un Du- 'cado,
Bufcalo prejlado. 1249.
Si quieres enfermar, Lavate la cabeca,y vete a echar. |
||||||||||||||
|
■\
|
|||||||||||||||
|
XI. B O E C K.
|
|||||||||||||||
|
728
Si quieres hazer buen tejlamento
Hazle ejlmdo bueno. Si quieres que bayle,
Ande el burril delante. 1251.
■Si quiefes fer bien fervido, Sirve ti tu rnijmo. Si quieres tener buen moco
Antes que Ie na^ca el boco. |
|||||||||||||||
|
Wik gh'u Teftament wel maecken
Maeckt het metgefonde kaecken. Wilt ghy dat mijn' Beenen gaen,
Laet de Tonn voor henen gaen. Soeckt ghynaer een'goeden Dienaer,
Dient u felven, daer 's geen iien naer. Men moet een goeden Jongen queec-
ken,
Eer't Haer begint door't veil te brecc- ken.
Tndien ghy van gefontheit houdt,
Soo maeckt u felven goeds tijds oud. Zijt ghy begeerigh naer een ander fijn'
fecreten,
Siet fin fijn' Vrolickheit, of in fijn' Rouw te weten.
Maeckt op de Peeren,
Geen' Wijn t'ontbeeren. 'k Wouw dekunft wel van hem leeren,
DieQuickfirver kah fouderen. Des Morgens al te vroege Sonn,
Enduertniet langhfoo fy begon. De Blinde droomde, hy fagh den Dagh,
En droomde dat hygeerne fagh. Smit, taft den Blaes-balck aen,
Soo falde neeringh gaen. Van binnen blaeuw, van buyten rood,
Een Schee van Goud, en Mefch van Lood. Geen
|
|||||||||||||||
|
Si quieres vivirfano,
Haz te viejo temprmio. Si fecretos quieres faber,
Bufcalcs en el pefar , o en el plazer.
|
|||||||||||||||
|
.1x56.
Sobre per as Vino bevas.
Soldar el azogue.
115-8. *
Sol madrugere^ No dura dm entero. Sotfo el ciego que veia ■
Tfoiio lo que queria. I1Ö0.
Sopla , herr er o,
Ganaras dinero. lid.
So vayna de orot- Cuchtllo de plomo. |
|||||||||||||||
|
w
|
|||||||||||||||||||
|
Spaensche
I2Ó2.
|
|||||||||||||||||||
|
Y S H E I Ti
|
|||||||||||||||||||
|
■7**
|
|||||||||||||||||||
|
Geen beter Voer en kander zijn,
Als twee goe Schoenen engoe Wijn. Den Efèl lijdt wel dat m' hem laedf,
Maer 't overladen maeckt hem quaed,. Lijdt om te v/eten,
En werekt om t'etea. —.
Groot is de mis-ilagh, even
Als die hem heeft bedreven.. ;"' i' ■. '• ■- '■■..-- --; i■•■ ■ m tt*
Maeckt maer u Goed wat te vermeeren,
Gh' hebt tijds genoegh om te verteeren, Des Koninghs doen is als het mijn,
l-Men vindt ons niet als daer wy zijn.' Krijght Goed te gaer,
Maer lett van waer. Laetand're fitten, enftaet ghy, \
S 00 eet ghy licht foo veel als dry. Weer komt naer ander Weer,
En naer Wind Water weer. |
|||||||||||||||||||
|
Stselas y vino,
Andan camino* Sufre elAjno la carga,
Mas no la Jobrecarga.
126:4..
Sufre por jaber, Y trabaja por tener.
1165-.
Tan grande en elyerro, Como el que yerra. Ten cuydado de ganar,
Jgue tiempo que da para el gnfiar.
1267.
Tevgo las maHos del Rey, Jguedo Moefla noparece. 1268. ,
Ten hazienda, Tmira bien donde venga. *"-,.,. . '■ 1265».' , .. ,i,~rrh
Tent e en tus pies, ,
T corner as mos que tres. 1270.
Tiempo tras tiempo, |
|||||||||||||||||||
|
T agua tras viento.
1271.
Tienes ajfaz,, Nogozas de lo mmho por llegara lo
mos. |
|||||||||||||||||||
|
Ghy zijt in overvloed
Verfien van Geld en Goed, En derft aen 't Veel nietraecken, Om Veel tot Meer te maecken. |
|||||||||||||||||||
|
.* 1272.
Tienes gana de morir,
Cena carnero aJJado,y echatê'a dor- mir. Tinajuela de buen vino,
Ni tiene tapon, ni taponzillo. 1274..
Todo es nada enefie mundo, Si no je endereca en el jegundo. |
|||||||||||||||||||
|
Soo ghy om flerven zijt beluft,
Eet Schapen-vleefch gebraen, en gaet daerop te ruft. Befitt ghy lecker Druy ven-natt,
Daer-'sKraen nochKraentjen in het Vat. AlldefeWerelds doenisniet,
Soo 't op de tweede niet en fiet. Z z z z Daer
|
|||||||||||||||||||
|
XI. B o e c k.
|
||||||||||||||||
|
730
Todo lo blanco no es banna.
|
||||||||||||||||
|
I Daer's niet waerachtiger als dit is,.
't En is geen Meel all datter witt is. Ick will waer nemen all wat my be-
hoort , Behalven 't Huys met meer als eenc
Poort. Wy waren all' geern van de Vromen,
En 't zijn de minfte di'er toe komen. Wy zijn all' kinderen van Adam en van
Éve,
Daer's niet als Zijde ftoff, die maeckt ons wat oneve.
Laett ons niet gecken met malkand'ren,
Wy zijn all' Gecken d'een aen d'an- d'ren. |
||||||||||||||||
|
1176.
Todo lo hare, Mas cafacofr dos puertas no laguar-
K darè. 1277.
todos querriamos fer buenos, T alcancamos los menos. 1178.
Todos/omes hips de Adam y de Eva Sino que nos diferencia la feda. |
||||||||||||||||
|
1179.
Todos femos locos Los unos de los otros. |
||||||||||||||||
|
1280.
Torcijones k menudo r Menftgeres [on del culo. 1181.
Trabajo fin provecho, Hazer lo que ejla hecho. 12.81.
Tras cornudo Sanudo. 1183.
Tras la edad viene el Je/o > Vixo la nina de ochenta aflos. 1184.
Tras una piedra-perdida, - Mas pierde, quienotra tira. 118?.
Tres co/as hazen el hombre me dr ar, Scientia, y Mar, y ca/a Re al. 12.16.
Tres Hij as y una Madre,
Jïhtatro Diablos para un Padre. |
||||||||||||||||
|
De Krimpingh dichter dan't behoort.
Is Voorbood van eens Achter-poort. Een vruchteloos beftaen is,
Doen dat alreeds gedaenis. Op den Hoorn
Volght den toorn. De Wijsheit volght de Jaren naer,
Zei' t Maeghdeken van tachtighjaer. Die d'eenenSteen naer d'and'ren fmijtt,
Raeckt d'eenen naer den arid'ren quijt. Dry dingen konnen voorfpoedgeven,
De Konft, de Zee, en 'tHooffe Leven. |
||||||||||||||||
|
Dry Dochteren meteene Moer,
Vier Duyvels op de Vaders vloer. |
||||||||||||||||
|
De
|
||||||||||||||||
|
Spaensche Wysheit.
|
||||||||||||||
|
731
|
||||||||||||||
|
1187.
Tripa llena Ni bien hitje, ni bienpelen. Vallefiera loco
T>o pierde uu virote al/i echa otro.
n8p.
Vallefiero que-waltira, Vrejlo tiene la mentira. 1190.
Vafo mulo, Nunca cae de mano. 1291.
Veje\j Mul dejfeado es. 1292.
Ventura ayas Hijo, £>ue poco faber te bafta. 1*513.
Vida (in amigo,. Muerte fin teftigo. T'ieja que bayla,
Mucho polve levanta. 125)5-.
Viejo amador, Inviemo co-a flor.. 125)6.
Viejo el pajar,
Malo de encender, y peor de apagar.
Vieneme el mal que mi f wie vemr,
£>ue dejpues de harte we fuelo dormir. |
||||||||||||||
|
De Penflè voll van veel' Gerechten,
En deught tot vluchten > noch tot vech- ten. Een mallen Schutter is't, duncktmy,
Die eenen Pijl verheft, en fchieter noch een' by. De Schutters die niet veel en deugen,
Zijn datelickree met een'leugen. Een flecht Gelas,
En valt niet rass. Den Ouder inde menfchen,
Is 't quaed daer f' all' om wenfchen.
Mijn Soon, indien 't geluck u loegh,
Een weynigh Wetens waer genoegh. Die by fijn leven Vrienden derft,
Vindt geen' getuygen als hy fterft. Als m'een oud Wijf ten Danfle voert,
En blijft 'er geen Stoff ongeroert. Een oud Mann die uyt vryen gaet,.
Een Winter die voll Bloemen ftaet. Oud Stroo is quaed om aen te rieken,
En arger noch fijn' brand te breken. Een Sieckte komt my aen,
Daer ick af ben befeten > Als ick wel heb'gegeten, Dat ick te Bedd moet gaen. |
||||||||||||||
|
125)8.
Viene vent ara A quien la prozura. |
||||||||||||||
|
't Welvaeren komt een' toe,
Mits dat hy 't komen doe. Zzzz 2 |
||||||||||||||
|
Wcï
|
||||||||||||||
|
732, 'XI. Boeck. Spaensche Wysheit
1x99.
|
|||||||||||||||||
|
Wel hem die by fich vond,
Een' Spelle voor de Bors, twee Spellen voor den Mond. |
|||||||||||||||||
|
TIn aguja para la bolfa,
T dos para la boca. |
|||||||||||||||||
|
1300.
Un Afno entre muchas monas, Coca Ie todas. |
|||||||||||||||||
|
Daer honderc Apen om een' Efel rot-
ten, Siet m' hem alleen van Aep voor Aep
befpotten. Bedrieght den Slechten eens en weer,
En eens den Loofen,maer niet meer. Een Haer van Hoofd of mond,,
Maeckt fchaduw op den grond. Leeft m'eenen dagh in Hongers nood,
Dry quade dagen voor het Brood. Een' Maend voor Kerfmiss, een' daer
naer,
Is recht de Winter van- het Jaer. Die 't Paerd faelt,en hetPaerd,nj rï twee,
D'een denckt fijns weeghs, en d'ander mé. Een Vader doet voor hondert bonen,
Dathondert Sonenhem alleenighniét en loonen. Ghy jaeght, en and're fiet m' u jagen,
Ghy hadtin Huys veel beter'dagen. Het fchadelicke Kruyd,
Gaet van den Vorft niet uyt. Of mijn' macht en fa! niet ftrecken,
Of men fal my niet begecken. |
|||||||||||||||||
|
1501.
Una vez, engana al prudente Dos al innocente.
1301.
Un cabelio Haze fombra en el Juelo. 1303.
Un dia de ayunar3 T tres dias malos para el pan. 1304..
Un mès antes, y otro dejjtues Nave- dad»
Es Tnvierno de verdad. Uno pienfa- el vayo,
T otro el que lo enfilla. |
|||||||||||||||||
|
1306.
Un Padre para cien Hijos, T no cien Hijos para un Padre. 1307.
Vos cacais,y otro vos caca, Mas valiera eftaros en cafa. 1308.
Yerva mala, No Ie empece la hela Aa. 1309.
Topodré poco, O diran que nofiy loco. |
|||||||||||||||||
|
Einde des elfden Boecks, endedes eerfien Deels.
|
|||||||||||||||||