REYS-GHESCHRIFT

htt

itt^ in 0timm / itt^ouOenDe De f eeliâett / fao liati pmty

fiarl mtt Inotm/al^ Dan «aoS f nOten naet ^^tngael; Sn^elijcir tian ^op

tugacïstnbsp;Maiacca, China, lapan, b'4l*planöen ban lava entie Sunda, fofl mt ijeen toaren/ aljs in't

feecrcn; Stern toan China nae ;ggt;paenftö0 ^nUten/ cnbc toebcrom ton ijacr nac China -, 3U}S ootfe öan öc gantfcße
Cuflenban 252afiiien/enDc aïlc îjîe ^abcn0 »an tjicn;Stgt;Jnt üan't toafîc lanîit/cnamp;e bte boû? «Çpianôen (Las AntiUas
Bamp;cnacmt) tan ^paenfc^ß ^nbten/met nocö be ^abtßätic ijanb« Cabo de Lopa Goafaiues,nfler Angola tot aett
be Cufleban i€thiopicn;|©ttfgabet0 alle bie «Coucfen/ï^abeniS/Cpïâtibcn/bieptcn enbe onbtcpten/fanben/b?oogö^
ten/ßiffen enbe €ltppen/itict bte s^eleaftentDepamp;t (îrecfeîngôe ^^ î»ien. ^öerßfieltjrßjS bte ti^en bßnbeti
iare bat be latnben toaepen / inet bte tîjaeracôtigamp;e teecfienen enbe feenttifle ban be tpben / enbejet
tueec/tuateren/ enbe (trootnen/ op alle bie (©îtentaeïfcôe Ctifîen enbe ïlaijenö/gBdijcfe
fulcamp;iS alle^ g^eobfertieert enbe aen ggetepcbetit iis/ban be l^tlaten enbs
^'ConmgöfS Ätuet-litpben / boo? be gftefïabiaöe ^abi-
gatte/enbe cjcpenentie bpbe felfbe g^««
öaenenöebeboitbeti»

ßer ghetrouv^elijcken met groot er neerßichejt ende cvrreäie hj
een vergadert, ende ujt die Portugalojfche ende Spaenfche in
onfeghemeemJSlederlmdtjche'Tale^etrmßa-*
teert ende overghefet^

Door lAN HVÏGHEN van tINSCHOTEN.

î'

SVquot;.

quot; .. -vt- s.'. -L ,

. : ii.i ^ if? ß, -

■ ■ ..... : .

• s ; ' •

» quot; ' ■■

v

övnbsp;Ai «.Uli onn-.

AENDEN hoogiïgebo^

REN VORST ENDE HEERE MATRITZ
GHEBOREN PRINGÉ VAN O RAN Gl EN,GR A-
ve van Naflau, Catzenclkböghe, dcc. Marquis vanderVeere, ende
Vlisfingen, Goövcrncür èndeGapkcyn GèncraeKan Gclder-
landt, HollandtjZeelandt, Weft-vrieflandt,Zutphen, Vtrecht^endc
' Over-yffelj Admirael G enerael vander Zec defer Nederlanden,
Ende aende Erntf£ften,eerfamen,Hoogh-ghelecrden,wyren,ende
voorfienigKe Heeren,de Gecommiteerde Raden vande Admirali-
teyt in Hoilandt,Zeelandt,jcnde Weft-vriejElandt.

Oe wel dat ónder alle oeifeningfiendaer de menfclienL
haer meeft mede generen, de Landt-winninghe de alderoutftcj
voornaemßejende heerlickfte altoos gheacht is geweeft, noch-
■ tans foo dunö: mijn (ohder verbeteringhe) dat de Zeevaert niet
'fonder wichtighe reden,daer medewel mach verghélclièn, en-
de in ghelijcke weerden ghehouden werden, fondcrlingheibo wy opte ghe^
Icghentheyt der landen niaer yet willen letten, hct is wel waer dat door de
^andtwinninghe des aertrijcks, vetticheydt moet uyt ghetrocken, ende alle
nootdruftder mcnfchen ghewonnen Werden J maer door dien djit een landt
(als den Poet feyt) niet alle dinck voortbrenghtjendefeer weymch,öft;e geert
fooyruehtbaerghevonden werden^die haer van alles terniaten foo befot^erir
tnogen, of haer ontbreeckt foo veel aen't ecn, als aeh't ander överfchi'etj d^r»
halveti foo heeft de noot gheiaden,elders onderftaïitdes nootdrüfts fe föé^»
keD, hct vvelckekennelijckis dat noch övervloedigher, noch tot mitider co«
ften ghcfchicden can^dan door behulpfaemheyt Van Schepen, priheipajijek'

wel^dät dë bouwërye miri gevaerltjckh^ts ende perijckels
dan dat verbetert de Schëcpvaerte mét meriichtc énde Verfehey'è^trhè w
van waren; èhde is ällefirii bUjckelijckdatfè niet alieèh-ihbrèirgt' fiißj^cfe^
de welvaert: maer oock de macht om ecn Stadt tegheiïgë^ëltte^ ^cfraedïgéW/
Die feervermaerde rijckdomracn ende pracht der Coninghenvan^gipten,
zijn principalijcken uyter Zeegehaelt;Der Athenienfer macht beflont prin-
cipalijcken in haèr Sciïèpén; En wat hêeft dfe Venetianen tot het jegenwoorr
dich ghewcut ende hc^erlijckheyt geb^'äCht, dan dat van Viffchersgeworden

Sirien,ende jEgip-

tèrijals met eèn^mgge aen hnbsp;hebben gebracht /Ende wy (des God

ghelooft zy) hébben biis tgt;óëk diens niet te ontdancken, fiende mcrckelijck
de welftant onfes lieve Vaders landis, daer door veel verbetert ende verftijft
tezijn^ Blijft niet te min de Landrwinninghe onvermindert haer onde heer-
lijckhey t en wecrde,al!eeti is van ons foo veel gefey t, om te be^^feïi dat uyt
ecn heerlijck gemoet oock gedreven werdeDjCnde nutbare ingefetefien zijn,
die hacr tot dienfte van haer Vaders-landt,-ofte des getrouwe Coopmans ter
Zee generéiiï onder welcke der onferen moet, trouwe, ende geraddieheydt,
jnach by anderen oock met recht wel gheprcfen werden, ende omi daer be-
nevens loopender wylè tebedencken ghevehjWathpdgJ ende voordeel té

Aa ijnbsp;verwachte»

wyterfte ende rijckfte palen van Afien, ende der Eylanden Oceani, gelijckwy
op önfe wedercom fte voor üwcr F» G. door onderftant des Eerentfeftcfl en-
de hoogh-gheleerden Heere ü. Fran^oys MaeIfön,Raet van State neffensu-
wer Excel, verhopen in trouwe en waerheydt gerapporteert ende verthoont
tc hebben, ende eer langhe raetrerdact te füllen ervinden,endc uyt ghewiffc
ervaren theyt onder uwe Princelljcke ende heerlijcke name, voor alle dc wc-
relt tc doen blijcken; Voor nu beraden zi jndcjom mijn fchuldige danckbaer-
heyt te bevvy (en, ende 'tnieu we werck voor ftant tc beradé, ^n druck tc voor-
deren, het jegenwoordigh REYS-GHESCHRIFT vande Portugaloy-
iêwj Navigatien van alle dc contreyen van Orienten, chde meerandercjBid-
^ondcrdanclijck V4 F. G. ende uwcE. willen haer datmiddeler tijdekteii
ccn onderpant zijn van mijn gantfwilligen dienft ende genegentheyt, gclijck
ick my oock anders nict ket, noch oythcbgelaten voorftaen, dandattetiri-
ibndcrhcytbchoordcuvvcF. G.cndcE. eygentlijcktocgclchrcvencnopgc-
lt;|ragcn te worden,foo yet daer in zy, dat eenigen tot vermakclijckhcyt,of m»
deren tot ondcrrichtingcfoüden mogen Ärecken,als onder der iel ver dienft
ende ccrlijckc befoldinghc eerft voor den dach ghebracht, foo vant ick oock
luèt wien een bcfchry vingc vande Zeevaert behoorlijcker mocht toegedochc
^erden,dan den genen die by haer fclfs diens wctenfchap ende oordeel heb»
fecn, cnde wettelijcken befte t zijn, om de voorderinge ende de veylicheydc
van dien te beforghcn,al« wel gebleken is,dat in haer ghetrouwen dienft eca
grootcn deel des gemecnc wclvacrts beruftendc isj Ick bekenne geernc'tfeU
ve tc ghcringhe te zijn gt; om foo heerlijcke cnde uyt.muntende name voor tc
wenden jdan vcrtrouwc my wat acn conft ende cierlijckhcy t ontbreek, ind«
,wcIckcicknietgcocfFcntcnben,dat'tfclvcbcvondenfal werden metgcwiflfe
crvarenthcyts acn wvfinghe verbetert tc zijn, mogende in goeder gewifheyt
verfekeren nict dacrby gevoecht te hebben, dan dat ick felß bevondc hcbbc,
cndc van veel cndc verfcheydendcrclocckftc Stucr-luydeninOoftlndien,
cndc elders wel cndc wi jlTclijck onderricht ben waer te zijn,vvaer mede mija
fcct ondcrdanichlijck ghebiedcnde j Biddc gants hertelijckc den oppcrften
0)ninck, V. F. G. Princelijckeghemoet,hcerlijckc voorflagen,ende entte-
prinicn^ende Vaderli jcke forohvuldichcy t ^ Mitlgaders V. E. getrouwen arJ
bcyt, cnde menichvuldighc moey ten te begh'nadigen, en ftueren tot groot-
mäunghe zijns heylighen naems^ende tot welftant van onièn lieven Vaders»

V. F. G. Cndc E.

li___

pndcrdanighen Dicnacr

ImHujgbenvanLinfcbo^
^mHmkf^.

AD 10:

A D ro. H v a EI N SI^

VM IN DEm^MOmM FREÎ^t AJLCTIquot;

CInbsp;BAMARiSi AB' E^ HASSOVt

HAdcnus affidua^minas fiife flati^
iEquora c^di^Musnbsp;ft^

Algidacampeftris fer fréta Tartamae.nbsp;^ v gt;

Q^defcriptatibiradîah^udfaÛacc^r^nbsp;;

Ad famoià patçnsplîiaG^n^s iter.nbsp;^

VtrniliinecfervcBspéftïmGHyperionisnbsp;;

Neç Lybiae adiihdà1/is métueïMâ']^
Terreat aut quemquam glacics,ne divitis agri

Ccrula decurrens sequora portet opes
Noéte per scftivos quae nec faxaiïrea menfès

Defèrit^eois £eqüo^ Jwné^
Made, Magelîanivoto parinee minor aufur

Gloriavirtütispröpriävtnqü^ . vj' ^
At tibi Naffoui donee fréta nâvitafö

Conjundum tanto cuni dueorïomcri erk^^
Nosreduciedomiturnjfrigu^grÄm^nbsp;^

Torrida quo (quälet. Zona fub axe riget.

AD LECÏ-OÏIEM DÈ
ARCiTIGVM inventa NAVIGAtîONE, PER

lOHANUEM HVGONEM A LTJ^SCQTEN.

Cognitamnc cuius arte requins ^H^^^
EßBatmos inter lumHif leBt^ß^^nbsp;- f^^J.

VcalegoWilanusnbsp;V • V

P£rfala,perquefolum,Jylu^spr, (g^apererram .. j^^s?

Necmetuensfamem^igora,t^jßtum^~ : ; ' —
Nobis quop^ßtmoresbßeräere^i^i^ .nbsp;.

Cuius mnuBs cognk4fomaprim*
Ergoljynfchotolußasp^^f^culanbsp;V

Ferpetuum^mmeti'fMédèdcre' VALE#

^ - jj jj g^

*

«Î

SONET.

^ JtltfeèöCTtftoone
»eeft langt)'sl^etioert De ^paenfcj^e ^rtmet/
J^tüutm'tgamp;cmoet/ö^mflfttuö'aen/fnelöanraia^

Cn g^ettJû^tien msmtk l^an Europa Icgoom/

S^afe tot em (ir^itcl^ 25atamp;artftge Ctdont

t SUiam mîïe l3upa om te t^Qirn 3tiii aaet
Etet gern met Ian8ii'5tjn epûo^n bart te loûnt:

Cnamp;ûntt)?ee;8(metii?re]ei/i)ei(rofptVivc orangien
'lartiaeW Öeit/efteöati AIcmangiçn,

'tEûf liant àphom m onbirtyiltie i^iben
Cn njcben Dergieplant \m0 notfi

ig^aet Linfçhotcn totn Beeft |}aer af ggtftrehett
^enramK: tolilpbpMagellaen g^elekené

Schaerac li nict tc bfeterre,

SCnbti; S O N ET tötte fetee,

TtWAer fet ghy nu u cours? met yvers luft bèvanghen,
V V Door'tvvoedendeghedruijsdatmen vallend'fïetr.
En doen u niet, vcrmcnghtYs,Haghel,Sneeu,ecns gryfen/
Ofthebtgh'omtcfîen^tbcgindesNoôrdfsverlanghca?
Maer neen, de groote rmj^^pm heeft ghehangheti
De triumphelijcke crans àicmêt ïeergrootc pryfen
Sal ghejont worden dienidiecloecklijckcànbcwyien
Tezijn ecn vverelt nieujoistdecktdoornieuwcganghcn,'

Peter àicy^n^ed^neff,,
Neptuni Wdghevner^ tJitageUnès dotôa

Noch dien, die oockin't ront, floöt door'tvcrföeck^^

Maer Lintfdotmn^ die voorfichtigh dcet verlchyncn
Het onghebaendé pat, dacrnbsp;den hoeck

Dacgh'lijcks van dçn Tartar doet meeren çn verdvvynen;

Hsmtl Alm ml

'nbsp;• ;nbsp;i H.Cortîpoftel.

2f en Tan Huyghen jjan lînfc Wen, ob't anîïtrô^^^

öanVaygats.

SO^ißT.

ran8|^al^raIbeuiMt4iltr0|^entiefame
uîJtroepenfmlûDetUiatetenlîelt

•tl^affaufcjïeliiûetôoo?eéttfIûechanît6aecîamp;éte
Bûû^tôamflSenb'ijjûûmrnlîanreîimfteûuame
BPimïi Ö öoo0amp;e.ßam öan lt;D?an0ien met ft öamc
LinlchotenfaïutofUJôldeQoheme^^^

lt;amô«fttenûeïteen0nilerflijflieRame

©at eenpiomp ^(gt;\tumußbtmmn0simm

Cermael Vay gats met up^eßtetlfttr ftfiïm

fpoon al bdo^oe Catbapfcbeéaren

^onùeruedet/naeîierûet-rrutftettiaten
o^m Gangesiroiû(?t«aranôenttô^epïrw»

Schacmt a nict te beteren.

.Cl .i L .

»m

tcptenm

aSucteui:.

ODE.

^B^ünöerlipöeöalnïoftümöeptonöïïfsüo

a göeuaeriijché ceii!0i ! 0 onöujiaö'Ui^
^ mt mmtnbsp;ööjft'ienö'tJoo^t en mit

Ipeöt öoo? côiib'/£^ift/i$/éneett/m Neptuns ttrenööf tJiûeùeîiî
3ae m^tm tgroot söeÖupi Uan Boreas g Jeblatf

öan fc^^cWijck ööeamp;oo^t mtt Scyilaes groot gJeraéjJ)
lt;5öcfpeurt om tot ons nut t'ontötchen wieutöe ÖtanDen. _
öaant öoen u îlecu0 gfiemott gjjttuclfet öab upt ötn ünpß
Martis uiofötgö^ ^toaett/üanöe ttotfe ^tjaengiatröem,
mt met iamp;c|j?cmcötm groot (panÄtemgö memgö Dupd ^
I3oetöülch0/en ootfe niet tmn öan îmtt ett Ucftte i^e^röen.)

«Cracljten om u tt tötrpen m ftet fanöt
en öaer blocDigö göemoet tftoonbrn met öeelm^tetöeDen;
(lt;0Öell|cU 5P î^e'en eu ûoeu mt lt;ï5ûut-ôarenbc lanöt)
laerbelglienö'met arafljept u Öerck' en fcftoonc ^teör m
öoen onfen Hedor met Crncöf Uft engötttstlt

l^fefefnöe foo^^

Wm D'lt;a?aenff{)' Bmtt jtjn waet moo^Dtgô öerooft üan't utjeiu

i^eeftutioo^bacamp;teraetü^aerliinötöl^aticrömtjsf/
ISae ongftefioo^De öaert ooch ^rncö-ftöepm Dorn trecke«
^p öat top (alö jict ^uiarrt) ftatr aftncbttn ötn pmjef
3^ie5p ötöbcrtUtrötent mctmcuïD'lanöen t'ontörthen.

€n 3ijnö öermitticfttban onl Huygbens îjjûom gticmoee
^at öan 3tjn joncfejicpbt af öe mcreit gmtlk öoojfoechen/
î^an öaer't nlammigö gljeïpan rtîû tipt öe ö^atHe öloei
Cot öaer ftet toeöer öaelt tn Tethijs nocjte tjoecfecn.

i^ebt ftcm onöet öc bloot ató ttn Commit göröoec6€
lt;am öat 31m uerfor Ijtfjept j)àtrtour0 fonöe üclepöttti
(îBant öp Jet mißt mit Ncptunis fteeft bcploecöt
^lenöc tian'tjnöifcji'ldolcttalöe öcrfcöepömtöepöen.)

^Öeliïcfe ttn Itiecfeen-öief bte al ftoetjenöc jaerjit
^act tuCTcöen tCerö' tn Eof {)t ö'oogft-rtjche fame ölif göett
«anamp;egrppelmfe fnel m't fp^clien ontiecfaecöt/
i^ae-feggftenö' öat mtt i$/rn oocl^ tgftf en öatmrn litgjen.

^efc toe-ruttmgö'Btcft 3P met foo ftatft gôejîoo^t
lt;af Ôaer öeiö'rc Trompet ölaeö fulcb0 öoo? g'tuercltö Uîtjcamp;en/
^tt coint al0'tmoeöe i^erc rmoegfimöeTneUnch noo^t
3nt Hcrö'otncleppenö' 0of/en möc oo^en ßrticften

i©anöelt;örtjf-öaetöe l^aer/öie öeeft ßrafif'litrfe göefironft
'teöcbojßelöc Boojtftooft/örröeffenö' öe îîaûnb?rntorn/
Cn rpalcfecnö' öoogöen op 8«ft öol gramfcöapsi öegonö
^©ct cen lupö Jjcefcfte heel (ttt iiSeltjcU tt ftû?rutnrn.

îîEgt;el/Ujat Öoutöept t^s öit : fal ons ött botte ï^olcït
3nöebeti?ofenftoeckoocfeöeginnfntcmieUen^

mtt tt l meugöcl$ aen göp ^oóen trouöc €olcfe

mttot

^ifttet® Icordmi m Hycms tt
^e S^otcfe.tocrD^ptomamp;e Boreas nin tierseet

Ch m famen^ec fJ^nt U)iJ Hefe tdcl)tMmeti*

Oat amp;e BatatJiers met aoiitmoetgt;i0|amp;t cracBt
f oog^en om Doo? Waygat een rntmt Uaett te fticfiten/
£00 oat onf'JeerijjrhiieiJt fal tot ntetstm gjieft^acjt
Ctrt0amp;euieusamp;el| Jout fal on^ rtjfk ftaotsfj 6eUifl)ten.
Cot uieeraant boe elcfi tOea/O'een met ao^menOe UJtnt

O'^nOer met in en ^gt;neeH/^©tft/en JerO' tagBetfteenen/

^ao naultjct bolfept May^^oon maecfit Jem ree

t^^anteifeen Oaet jp om/tieemr Or^Iartg J-roeOe met
^le feer ball flapen ooet menfcfjen en to?eOe Oieren.

^^et een fpoeOisfteDlurjit happenOe flat® op flacft
eaet Oe foete 1tuc|jt op enOe neer Ooo?lio?en

^ot Oat Dp tcouO'Iflanot onocr 5yni3oetenfacamp;
U^aer Plutom HeclaOefieIenf5cS)ijnttefmo?em

€n foomen o'^^rem fiet om mep06erief te fterpten

£0et een Ooo?-fiflamp;tt00 oogfi' om Strimons ifeanten ftoeuen/

^00 comt Oie fnelle i^oft op ben iJerfiJ neer 0amp;eO?euen.

0aien$on6etteDen(pwfii/Ooo?O?m0jtt!efe0nbetutht

gimoe 'tfieer mer rpiitfom met ^eel-U)it ttof Deijatifflen/
mnpfc^t fjtenn plaet0 Uan Oet Syreneri foete fangfien.^

Hoflen met 0root gijeo^upjef Oe otBarltn0fien met ftoopen/
^ettft'6ap?nmfeeltt3antewrk1ent^lleittermijn/
en m ni0f) bet hent Sltej0(|)an06t Obi feer 0roote Ojoopen.

%\fi 05eujiiI'0Se ^ienaerjef taen om jtjn ^Cfijoon m't tont
#a0S)el/Bo?ft/i^eOel/^neeu/mijm/l^pfeI/Oocftteie0|ien/

Clip^fcfmoo'Aquilo met O'uptpnpIenOe mont
23erept em ae en Uncfjt tot ao?men tetiettie05en.

^e l^oof-tuan0{)O' Aurora j^ao ^'^emeljBf poo?t ontOaen

Cn 0'al-Ooo?fienOe ^onnquot; 0mcfe 5»jn cfaerJept Oertjamp;oonen/

^oen OeejBf oiie0(ienoe 2amp;000 $tjn reoen Oiiif Om0fi aen.

^^^^^^^«ofen O^uen Ooet/fn roojft Oe0 t^ItjSf frjoonjept/

Cn Oie teutiel en met 'tf ouOe ^neen aefpiept-

Aquiio 0jp Oie ooet Oe Xuc^t Seen en tijeet ftiJteren/

mm tTamen tl 00ei»elt (Oiot 0'lt;aw-!)eifer Oet dvm

Cot 3ijn Opflant ontOoen/op oat toerOen Oenaut

^e plompe mtauier^f/Ote moeOicpjrlfe aenlaaeroen

^imoocgrrtjcjctDaerOicjepteengrootafii^
lt;am8etai:|amp;maft6eri|cRtgt;pjaoo^0enteont0ecfeen/
5?teft/^a0f)ert/^neeut/en toap't/tofltunae Waygatfpoeit
lt;Bm pare artjtOare macf) t onbet tU^ater te treclien.

i^P oolfepo'en OIOO06 nae Oe ttDeeo?ac|amp;t/ert met fpoet

^enoenf Jaer UJ?ee '©ienaer^f OetOufta leno #are macftten/

i^telihefigin

^tebltislgenrpdim'sSamp;eektommetéinfirdffemoit

/^tetlansf) D'MatiDtfcöe^öooö öaeltm'töoncft'ri^lld^
^Att in tujift en ^ittm De menfcöenöenüerWpm/
Cntfc^nchelijcksbeCloetm feer onmantetltjck clomh
BettDecat nm nm^ tian mttr en luft tot miüi^ atpnt»

^tcr faöt DifcordiaDupfent-cleutiflji gliedeet
B^ten^ Sfiercgackterde rucU M tsa? en ops^elioniieti^
lt;en'tlïönteg{)efeciipft|rap?öterö?oos|ïenDaetöeaöeec
moêffy tnöe Uttcöt reen losi/en ö'anöer Dïecöt öeujonöm.'

D'^anDett tsaren slgeüult met menist Tttoot Eibel
i^etmemflamp;erlep'ö?ae0tlVfllofen/raöen/enheurett .
^00? jiaer/acljter/tec jijD' maechten feer groot öjerel
^clj?ptier)0i fonDer g|ïetal/=0ooj-fp?auen/i^?ofttreure«..

^p j^ertltjcH tieD^oeft Doo^ Dien Datf'upt Den raet
fl^et'teenD?acöti0(j öjemoet Der 5gt;taten i»a0 0l)eD2eDerV
^iegi hnaegöD' 5p'r npDiglj ert foerfcenD' met üften ^naet
Daft sljeUefte knoop Doo? tuiiö tot Der t'ontïoeüf n.

l^aD Doo^ 5iin DonD'renD' Iüdoo^ f^aer fuIclKjef te Doen uer^oDen/
^00 Dat Deej9C ^erten-DamteUafter luert g^eDeurpt
ï^oe 5p met tunöen meer D'CenD^acjjt foerfet upt te roDen.

Mcrcurius Jaer fieuD' Jeeft grammèlijth göefept
^taet op oöP öuDeCeef en DerDoecöt n feer fpoeDi06
t5p Die't couDe Waygat na tracJjteB/en Derfp?ept
^aer dratt lipDe ^tterlup Ütiit enDe tloift DerUioeDtgl^ ,

lt;ap DatmDnnckenD aleenipoaen toetenD'0öeftamp;il
^od} fcöoon-fi:8pnenDe raet t famen toerDen DeD^ogJen/
'tfieiinttmacötte Doen Ncptuni öoogöfteUiil
S^iin laft 31 jnDe Dolbiacï)t i$ i»eer opm atrt0 gDeöfósJen.

npDtglje lt;CU)eeD;tatDt D^D Dei0 ^te-lt;0oD0 gj^ebot
^gt;00 Öaeai0D ntet göeöoo?t of Dfpltjch gincfeC ^aer ricjjten/
lt;0rjipenD' een (ïua(lt0ö 9P«t mDc öant/lwt De lt;0rot
'CreDenD'raiS nae De Dloot fonDer Dan gaen te ftïïtcfittii

iaerhoo0$p De 0fjeDaent' Dan een Cofmopapl)ta
lt;en onDer De ^tierlup Dol rout DergiftiS 0öecomen/
i^eeft fecreteliica D'een te^en D'anDer gfyt^i^tnbsp;^

^oo;tDalfc{je tnDeelDtn0t)' Dan nopt 0^e|}oo?De Qroometi/

lt;8nD£rdoofeenD'Deen Doo? D'anDer nae't füjeit fentjn
lt;5aet ^lan0{)enDe Doo?'t i^ert/i^ieren/en oo0fïen lopen/
^at tptnf aUen0f)ffeen!S! ©elt/enöttlt Dtjerten raet ptm
Certoi jl'traDDe Bootf-Dolcl^ na töiftt en ujï Der Jiopen
^00 öaeö Dan Aufter DlaeÖ tutnDen 5p D'2finf htrjei op
lt;Bn De [|eefc|)e Stierman Dte roept een )on0(}man DoDen/

üelt fpoeDtgö De ƒ orÉt/'tg^erlef-ïépl ^ijftmen in top/
i^et moer fmeeft Öten en toeer/en 't^cö ip toert Doo?t 0fteffJoDeti^
^e 0l)eüleu05)elDe toint ttuift Jaer ra^ eenf-loef$ iïoo?t
een gljeDeerDe fltraci Die fnelltiek romt gfieDlogïjen)

€gt;nfe ^cöeep-rijch l^ollanDt ff öt)nt mDe Dloet 0öeftttt)O3^t

Wtc0 5p HDater en Êurfjt alleen rrp0l)en Doo; oogj^en.

^e ^trrjt-Daer'€n0ljelfman/en Crijrö-foerhenDe^^c^ot
IBcrDen upt l)ct glieftf Ijt Deer aen't öa0öoo?D 0öeïaten/
$len't öup^boo? D runfaUeen De i^oo^raan üecg^t en Dot
Cn (toe tot D'^eniel öoogö ttrerHen $ijn üJoeHearaten.
^p uerlatenD nptfterj6(/a^erg$en/^taDt/2^erefont

t^fej^olm

^e ujoefte ^puf Heüroom (öie üotpmïï ïuclt m't rent)
3lofüoet/ïi^efttol/21irnou/en ht Citp-ttjrhe €iiöe
Ban ©inmarc U en T^mm/hm nae foö liutJgöen m

lt;@mDecouDe5loo?öt-faep/ricamp;tenö'Jetcronimeael3en

^ae Caep De Candenos, tracötenö' methtrten Un
^^nö« naren égt;traet fpoebisft te m beneötn.

lt;i'oiympiirchetopfatitö'alöer=fraepfte|ïoott
^tt0rooteröeerWcfel|eptbanöfmaf0tiöjjelt;0oöen/
^temctoöeneußlitaenfienöer^cötpmfnelleloop

Caenöe metfoct mmU^ oüer d^Oceäen fcöoöen*

^e Nereiden oocfemaecton met ti^oöjttóept

Cen tDd 0{|eblocl)ten Danjf opte Azurebaren/

Certtnil ö'ouöe Neptun' 3iin c rat Jten öeeD' öergaren/
25ebeienö' Dat Triton fouD' fpannen m't gareel

SanöeöIaeuUerfDetetj^fntl-ftöemmmDe^oïpamp;nntn/
^te ÖP Dan moeötcöUjcfe lept met öet fiöuMtfö feel
^oenDe3nn S^aieaeptop'ttjocöte l^eïttierfcöpnem
moe im?0öenftom met öeel hteuren flhectert
mt Da0ö.b;{tn0öenDe 2500D ftaer #aerDen Doet aenfpoien/

£ootrmmp(|U)cfeöP5imiïg)a0öenDoorttuatéröitrt

spette Do;!ck mDe öuptt: om De öloot te öerfiilio?em
l^fk De 0OlDen DejSi Xm Dte aenDe Do?re örant

^oo?zephyrsrottsöeölaeiöal(en0öfbm05ijn0öercöotjen/
|0ahm een fatöt 0UeD?mj0 Datmen öan öant te öant
©^?ftomDtjfïüaaenDecrafl)töoo?tmeermmrerDer0rotie»;

^nDeralDelt;^t«rlupïje0mmnDetetünften
£m De coMr$ Daer fjaer reijsi Doo? fouD'tuerDen 0fic«nt

^pernnDe Doo^t enDoojt Doo? ^tDecD?afötsf argöeltften;

D een rttp on^fcour^Deüoon ^0o;tDtüaertïf te3nn0öerecöt

get^npö ujclfeerrtepD'aermoetentop'tßeDeniDenDen/
^ee0]feooiffeenanDerpaDt/DietD{lDefulcfe0l)eDeröt
^^Drr üjat anDerjÊÉ Doone aam met laten enDen.
^tJlcU0Datnae0root0öeroep$pop'tlaeattDeeenttuee

^m t mmttkmi De uaert 0aen cloecheliïrH öemnm n/
pcÖtmDe fonDerlïngö (met op 0l)eöijfte Hce)
i^unfour$omïöatrDereerDieren0eerftte08etomnm,

£0arr Huyghen tot 0öeDacöt Dan Dit fiapcri0|) oöeï^nf

^tn Caep 0(|flaten naem uan Twiftiioeck, 0mch Dooit rennen

300? De fir{mpmt0öeaeDo?DVt«D'metclOffhöcD?Mf
xtjn repfe nacr Waygat.^it fit nD' Hyems am fmnm
mi'^r^ »«»:öwpft'ret;De ^lö Die ötmfoo Dic^t öe Dedu

^UoonrnmUtm^t^^^

lt;0Der De iBa0öen 0iant3 Die Phoöton tpöuD'ftif rm

3ae Dat Lijncei om^rntt fouD' ö^DDm gamp;ercööut
^efe ^.föefpglentóuc^^^^^^

Dan emöo^i tn firö^icheïtjch onmeeren*

^eDodoni0cheeprfe/DomDeD'Cpcfeel0metö0open

^to^tmop era0/op 2ierö7op Eoof/opa^ceft/tip tntt?

^ootjaït

t )3eîtiech/ûp ^oelaûsD/ûp't |roôft/û|) t3oet/ûp bdnüetv
^taenùe tmoeîitsl^nbsp;met fme^^

^ie Idopenlitprtgft

Crechen met 0roôte nractit aen tom pichte tottt^^
Beracörtenöc't0öeb2tiP)ef öeif^Ätergi/entgbeöaci:
laan'tclappmöegöeßtmt'öatftunöerö'comtfitöütt^tt.^ ^

ejp ûnôeftftaemïim öoop/nu 5pöp tiaft m't öticlt
(î^tcp De öollr Neptun) fultmpnict ontttatttti

ach uecfmoo? u alttacm ömncn ccn oosftcnöïiclN
^ocnö'u Dcfc ßontöcpt met lt)f en soct öeftiecem

Öwt ÖP jijrt ^?ic-tanö met ccn öetbolßfim ctacjl
3Inöc mocÔ'Pceâen om t'neerft'iconen te roeren/
^icöceftöpmct0ötö?upißsö?tcmaelmecröp0öeö?acötnbsp;? ^ ö

Cn ïoo öcelrepfenoocH tot aen öe grom gacn ttoercm

^ttacjcmcctöcaeöefcöupmt/cnöttöartgöe^otti vir .
^00? Bor eas gïjeöiacjf acnöcn cmcl gï^efcj^otten
^DatöaltftopeUngftjefnceroöcr'töeörnöeöoutnbsp;t

i^ahenö ôatart25ôotP4jûlchtn'tmaterftaetôeôoljen.nbsp;v ^

Ccnöiotöcfmcrtc-Ettcötujcrtromomuptgöeßrerhs
25eroöcnö'öuntian'tltcöt/men0actamp;et^cplmöa!en/nbsp;,

^lacnöc tegöcn öc ^aa/elch rotpt/clch crijt/eïf h trctht/
öat feer fpoeöclnch binnen te öoen öalen.
^t fluptingö öant gjctott/öe rupflcßingamp; öan tminilnbsp;^

'tö0utmurcrcnöesi^ctj?/öclwpöe^ünöerflägöen/nbsp;^

Jil^ahtn fcftîtrhigji gSjerucamp;t/ö'ecn maetht lojj/ö'anöet 6tnt^
Wöccn of ^cc/îîatnt/en Euclit/üöer jjoop tc i^elö' lagjittt»

Boreasö?tjftöoojöcmtctt!upö-I0epenöcöüopnbsp;r:.

Bati#olbcnpcerfftgfttöit:öcÏïDülchengacnöcrmcctcti ^ ^
^cacmctfocte^ccniöteöoctmctlmUcloopnbsp;j : '

Ccnfoöteregftmingömcöertcni^emclheercn. -

ftamp;tjnt öc ficelc Hncftt lo$ tc ballen tn Zce
5©anfcöimtöcacmccromtütaenö'^cmelteö?tngJeiï/
^ctotnöcn5^maltTacmt5göen^^t^tl)tpöatfccrö?ec
(» ecn ![)ipp Icnöc 25al) op cnöc necr moct fpnngftcn.

i^n öangöt öct op em lt;25olf ban öaer't ©olth önmht ti fittt
't^Z^tepßc banöcn afgront : öan fcöijnt 0ÖP meer te t:pfen
CotaenöcÖernöcöaut.^tt$moet gtjop cnnrcr blicn
öat jtjn gramme moct Neptun'rccfttfouö'bctopfc«.
^acr n onberfaccftt giert/cn ßantbaStgii gfiemoet
# mijt-bcrfotötc Huygh! gact sijn göebaer berat öten/
l^oggcnö' altijt boo^t ôoû?t/cn öoo? bdepötngö'b^oct
'teeöpfelör quot;quot;^aygats gjcluchtgô tc betratfttcn.

ijier teg^eniöt ttelt öemmccr Hyems mctisf cn ^nec
^at bcrp?ingl)t tt feer öttlit en hecrt r^ce fpomjDcnö'fifeben

ttht/barft boo? öc bocc|0/fcJnpft tccn ö^ tanöct mie
Cn mert met groot göchracchrontfom uamp;töip gjïcö?ebcn*

^at hlooft allengChcnise öbo; t bar^barftenöc ggcbaer
^o^relenöc met cratftt öefiett ggcbathtn Quchcn/
^at hnarß met îjecff® gljelttpt/en pars tcgöcn maïcaet
i^cftpncnö' of 3p ftet ^^ A^l^t^iS^ Couöen ruthcn^

Neptunus fmt ftict toc notft cen fccr gronltich öter
Mmmcnö'op't önfttgft B$mct onb^ecchlijcfec tanöett/
l^upltnö'(i^etb;efeliKh tootttimgfteftrfttal^biti?

Cnf^^iil

^IiE! of oe flasl^ l^ltpet M]^ iiip^id^^
tis^oetnocömt^ttJtjeWnoo^/öWta^^
Hyems feUe raac^cottO'

S onberföecamp;t göf»ttöernumet eltlan öelettert
© Öom en cloech üeöaen/ört rafen^ nocö töeö^otft
öe fnooOe Ci»eeöjacöt loofli jcH |aö gaen«
öaant nae al öit gjetiaer ctijsgit sjfti tj^eucftöicö aen öoöjt
^elansl)-gt)etjDenfrgte iamp;ttaet/$aenOe|)tet Doo^laiier^^
Cot tnöen Oceac% oan Daermen fpoeötgft tiöojt
öe Cfrmafcöe fcgatoniet t:i}cfeöom fal Mtmnml
^ttonoetreoen paot l^ebt mo^igj^ htm'm
Cot Htttttcliept uan oni5 met atöept onuerö^otenj
mm tot n nootiticfe Dtenö' Jet cloecfe-ßnnisö öeie'^n
Ötrtjarentfiept Oan lan Huyghea tian Linfchoten.
^leis ijliecöt Döo? Oefe tocj^t/mfeet loftijch* öaet/
Linfchotcn i n naem öanöe ^«pö'-i^ool/tot ö'anöec
^aert:©eetto3pnenpöotttmmierm'ttDaterflaÄ;

Cn Oerrquot; 0'lt;!^utaei;jes tjanöe gtoor Alexander.

25p Hercuieöa öfteftelt op öe ^paenftfif ^c^ÖtanOenA
^ocfi öie Gamaes cloeck^ept öoo? neecfttsJOefpiett

i^oc J tomfeplen öan ^?aetft (Uiel uja^t eeutöijgöe p?t|$)
l^ocft 'tßoiit öeftaen/Uiaer öoo^ miclke Wiie0 töert üercresJen/
^ocj tgöeen ö'StaecfcJc Uetttanöigö/cloetfe, en tutijEf/
^eeO' met $t)n fneile otoot op js'£@ttilanlit0 t}or{)te ttsegj^em

Cnö'eeuUJtsö^Cropl^eenötegJpÖiinrJeöttwenaeJIen/,
Cot teechen$ Dat ü tepCnbsp;tjof Mb^oc{)t

3n fpQt ^analletsumoat nfocj^tete^ellen.

Uaant tnat fieeft gun 0t)el^renckt Oan een gol^t^e Ztt
laertDetlit Ooo^ j^et gijeOtdfjei UanDe tnpflcgrenOe Uimoenl
^©aer «ejuelö'ÖracKelncfe f a0tjel/f|j8i/!©iÖ/en ^nee;
iSe0öen/Hijm/0roote uimt / Oie Neptuns toojn gmck fenOew;
^00^ tDat U)aetot0|) 0|efcf)encli marj^ Oan toeroen bef oont
penjckelentoieejai uan u tnoeOi0D 0öeIeOen
jß^etdntietfcöncht 0Siemoet^ itan't 0öenoec{i 5tm öectroont
^ooj'tfeei:-0öeacamp;teeoutaenöttpft Öueken06efneDrn^
4Dneen:^iesJöecftOefaemmetemeeutDi0ö göelupt
feerloitj£fe^ttaemtneIcfe!0io0?ett gftefcöoten/
^00 oat lanot/fanot/en ftcant 0{)eftaöt0ö toepen npt

ff WP tt Jan Huyghen öan Linfc^^

fy Amor PerfevermäQ,
C, Tacmss»

Äommipiserouten oft^^

fen tianOe ial)tgatlt;e enDe tmerc / fo fian

tugael naecnbsp;tjan Jnöicn tBeöer nae po^mgaelj

Igcti^ üan ^nbien nficc Malacca,China, Iapon,D'lt;epiflnbm üan lava cfi Sunda i fo m't
gintjs barcn/aJjs int tootöcrom feeercnjeft ijan China na ^paenfeß 3inb!cn/en tocöetom
HanDaeu na China, alss oocft l)anbe0amfcöc€ufleijan25?artlien/maUeamp;ic5[|atoeniJ
ijan bün* 3jtem/ ban't itjafle lanbt / en öw üooj €p!anben (Las Antiiias gftenaont) toan
;§gt;pacnftö ^nbien/ tnct nocft be l^atfflatic ijan be C,de Lopo Gonfalucs, naec Angola
toe / aaib߀u(!eban€töiopim: niibtrflflbci:0aneD߀outOen/J|aljtn0/lt;i^Ianbcn/
g^joogßtcn/ aiffcn/€ii^ijen/^nben/lt;©nbKt)t«i m «©icptcn/ mct bie flBcIcfloentJepj
en (tretfeingfje tan bißt; Sinfadgcßjs bie tpben banben Sarc bat bie toinöl toapen/met
Die toaratötigfie tepcßenen eti feenniffe uanbe tpbm eit öet tijebec/toiatcren en (ftoonicrt
öp alle biß 4Bjientaelftöe €ufien eil tabenjS / göelgcfe alji fultfi^ allc0 ßöeappoinctpt
«n aeng^eteiicbent i^s üanbe Piloten en fConinßJjs ^tuec-iupben/inet bie bagelgfftfcBJ
jlSabigatie eube epperientie boo^ biefelfbe gebaen/alleis amp;oo? lanHuygen van Linfcho«
len feer glgt;etroutoeIgcamp;en met grootec neerfiigfiept efi cojrectic bp een üecgabew/ efi Mpt
bie #oitugalopfc^e enbe ^paenfcge in onfe jlebedanbtfcge täte gijetcanSateect enbe
oijergBefet,

Dat cerfte Capittel.
Vande Derout€ oftc Courfen vande voya-
ge van Portugaei naer Ooft-Indien.

/Mw^en eerften tt toeten bat get ganfege
iß ^öiipenrijcß göciegen ijs aenbc noo?b
^yr'3pi)csjanben ^quinolt;aiael,enbelLif»
ijoenen op 5 9 -'.gtaije/toricamp;e legt met
getCplanötMaderanoojbtoofi enbe5uöbt
üje(i/ enbebefoiiiTißijS lyi^^paenfrfiemp^

icn/'t€planbt Madera lerjbtop 3 2,graben/
enbelerjbttian't «lEpianöt JLaPdma (bat bie
;ggt;cöepen bienaet ^nbien gaen Tonnen öec^
ßennen) noojbt noojbtoofi/ enbe wöbt jutjb^
taiefl 63, mplCTi; get €planbt JU Pahna lejjbt
op 281« graben / üan fiter moetmen 3pncn

feompt op S' fn 6, gcaben/fo öintmen jugbt^
oofie U)inben/enbe moeten ban 3U£ibtiaieflaen
ga en / fo beel alfmen macg/tot imtmen Ijoo?^
fep be Cabo tan 2«ug«flgn iis/toeJcfte legt
op 8 ^.graben aenbe5Uijbt5pbe/te toeten aen«»
be Olflc uan Brafilien jBan't€pIanb La Pal-
ma tot befe Cabo de Ü. Auguftijn^ jijn 900.
mplen/op be cowrjs ban noo^öoofï enbe $upöf
to ef^iaïfmen ben goecfe tjoojbp isS/faïmen tet^
(ïont 3pnen courjS nemen 5w)bttoe(l aen: toät
men geeft gemeenlgcfe be toinben naet't
me ttt ben eifi5uijötoofil/meri faï gem gouben naer't
^Hijbttoejle banbe Cplanben öan Triftan da
Gunha,gge(eggen op 3 4.gtaben aenbeswgö^
5pbc laanben ^quinoaiad.

Stïfmen naec gtfTingc b'€pïanben öaitTn-
(ian da Cunha boo^bp 10/ falmeti ïoopen tof
op 3 graben/enbe alfban 5pnencouräSoofi
aen nettien/tot batmen bieCabo dc bona Ea
peranca ijoojbp i0/ fo falmen ban noojbfoojl
aen ïoopen naer't ïanöt toi / enbe 'tianbt itm
feent gebbebe / enbe naer't ïantbatmf neemt/
falmen ^pnen fourjS aenfettm naer Mo9am-
bique toe/ fcfte ban bttpten om'trffplanb Sau

Louren^o^ßanbe Cabo de S. Augufti jn tot
öeCabode bona Efperanea foe^ijn 1Ó60J
jnpïen/toeïefee Cabo de bona Eiperan^a ïégt
op 54grabetir«g'nt/flrnamp;e5tit)b5pbebanbe
^quinoótiael, enbeïet]t Öief be Cabo das A-;
guihas oofl 5utiboofi/en to^ nóo?6ttoe|t 31,
mpïen; Cabo das AguJhas is^eïeflen op 3s
grabltugm/ïionÉöÈinetïftCSbü do Irifa

1 bémttÏJcCSbo do Infant^

mt baooft ten noojbw/rö

54

CottipäjS faä altoois Uicl topfen toat batmen
boen faïancii fat alöu0 acn gaen tot op loo.
iTtplcn nae bc Cwjle Mm ^nbicn / I)an toel
toatgtcnbenietieegget: te loopen aljis op ij.
ßi^ben/ omtefcöoutoen bicbjoogötenbte^
mén beet Osbaixos dePandaa^ toclcamp;elig*
^Ä^iöis öbcnop t?.grabenaen'tnoojbcn:oocfemcoe
Stmisfiaet toanneecmen jtjn giffingcgtjemaecbt Ijeeft/
tc toefen bp be Cufïe ban^nbien/falmcn Jjcm
firsomm altoo^bobcnbc graben Oouben : toant
toanauöicti tJcjiEoomenenbetoatetiEn altooji acnbe€Ui«
yquot;nbsp;aen loopcn/enbc tuen öeeft albaer

6l)emeenlöcamp; betoinbcn banuptcn noo^bcit
enbe noojb toeflcn 5 lt;©m nw tc toeten oftraen
ï)pbe€ujïeban3nbtenii5/ foofalmenbcfe
tcecbcitcnuinbcn/ te toeten / Crabben/ op
Sttiiamüe ?oojttplen bmtbc Cupe aff-, cnbc tocfcnbc
3jntitt(i)e tuft banbe Cufle tjijftig]^ mplen/bcel ;ggt;lang|gcn

tnbe 3upen/ enbe fjcefc toat ^an n;ten toejién/
enbe jupben ten ooflen*

lt;©oc6 foo ijs tc toeten bat allc bt Citfte
ijanSnbien/ #erficn/ ifirabien/ Die Efticcho
de Mecca,oftc ftct iHoobc mccc / be €ufte ban
«imie€mte Choramandd, Seylon,. Bengalen, Pegu,
tjananftim/ Sian, Malacca, Camboja, Cauchinchnia,
China, lapon, 8cc. ijs altcmacl göelcgfjen
aenbe noojbt |pbe banbe linea ^qumo-
^lael*

Dat i.CapitteU

Röteiföofrc Déroute, dat zijn dé cöurfcn
vande vaett van Ooft Indien, uytgetroc-,
ken ofte nheappoinóleert door des Co-
jiinghs Pillot, Dl ego AfFonfo, Pörtu^.
gees,

iïfceltbe ijan ^tflboencn nac 5ct€p#
41 lanot toan Madera,foo fult gfip utocn
^èi^cotrcst nemen jupb toeft af/cnbe gacn
betfectincn fict «Êplanb Porto Santo,
enbe ban bacr boo?tacn tuffcficn b'Çplan^
benban Deferta enbc Madera, utoacfttcttbé

banbcCplaübchenjS ofteCltopengfienaemt

Os Salvagiens, toclcfec liggficn ttoce mplen
rê»'t^upbtocftcu ban Madera af/ toantet
albaer altemaci bjoogfité jgn/bic inbcr nacfit
feer perituïeu^ 50« / men macfict acnbc oofl

ïangfic aljs be toint bum / foo boet aïlc neers
(?igljcpt/al0 gfiefepbt i^ / be Hinie te pafferen
ober bcn boccfi ban 25?afilicn/ om tc comen
op befioogfite bä S.gtabI/ op toelt6e fioogfi'
te gficicgficn i0 bett fioetfe gfienacmt Cabo de
S.Auguftijn; Cnbc foo gfip op befc 8.grabcn
begeer be 'tgficficfittjan't lanbt te bebbcn/Toa
en toiltet ntet op bcn anbeten boetfi toenben:
macc toerpt lieber fiet antfeer upt / tot bat be
toint rugntt omutoen tocgfi tebcrtjoïgfic^
oocfe fo isi te toctctibat bie ftroomen (aen befe
5Pbe ban J5jafilien C. de S.Augufti)n cn bte .«.„r^^
rontrcpen)na bie Ancilhas,(bat5ijn biebooj* ^„quot;l^tt
eplanbcn ban ntcu^pacngicn) tocloópen/ imtterus^
toacromme ttboo? bcflrabcnict te labcrcn;
toant fulcfi0 boenbcmocfl fonber ttopfëltoe^
bcrom nae ^o?tugael fecercn.

mti fiier af fult g^ eet «n anbcren toegfi
hcmcn/nae bie Cplanbcn ban Marti jn Vaaz «piafte«quot;
toe/bie%inie gficpaffcert tocfcnbc / enbefioe
Öfipbcfen toegfi retfitcr nectnt/ fioc fiet be* ® quot;
teciïf»

Banbe €planbcn ban Marcijn Vaaz af/
ofte banbe fioogfitc bacr 5P op ïig^cn nae
b'iäSplanbcnbaniriftandaCünhatoc/boo?
bc toint fiebbmbe/ fnltutoctt recfitett toutiS
nemen / fottbcr eenigfi to?a6en ofte abati=»
ment te reScnen: toattt befe «tSpIanben lig=»
gfiên metten anbcren altemaci op ecn lon^
gitut^ ofte lengfibe / mette biff^cntie bié
get CompaiS in befc contrep? ficm / te toe^
tcn/bpb'€ï»lanben banTriftan daCunha, f

bit toefïe tomben öacc al^ban ö^ptJcr «t Q^t^

--auemi .n« ________________________________toeïöiflötfgncrcn enöe toajtfnmMratsroo^

»»'« Efifajaae Kfemimunn;»«« öefeCplanbés.eftn^oijo:nbsp;te func eiiöe betbolöljentöept / namelitfeen

een3fïnbe/foafultsamp;pïnbe2eebmöfnbjp^nbsp;toefetibcmct eenmeutoejSBaen/ op^ttetu

ijcn/ tn acnacmt banbe #o?tuflefeu Sargaffonbsp;niet en toebecbare / oDeïiJffe ÏJct söe^tJiebe ^ts^m 28oö»

flöeamp;ecten /tsbpnaePöijclötfeöetï^ieubat^nbsp;tnettït^ï;BipBomlefus, öettoeldiebeEee |£n® w

men bp ï©ierin^en ta i^oHanöt bint.nbsp;in ftoelcpe ümti ben gcooten oberbal enbe

'^unci)? ©an befe Cplanbcii ba Tdftan daCunhanbsp;fiiriebanbe toint/ ggeitjefe aïSÈicfe Diego a -

fan m C. tte „ae bc Cabo de bona Efperanca toe / toefen^-nbsp;fonfo bat feï^p aenöö«fï«» Öebbe/toefeibfint
«nita^fpecao h^r« «n« i-i^t- «rifwiit hen fTfFltfl-m

^tÖ'P S.Clara.

glöp bp be Cabo de bona Efperanea ®ttfrfjjf«M
fomraiglje boggeïen bïnt in't toatct fitmi/ SfSÄLti
uas, um 51111nbsp;bicfe Antenays jfjcf^ / 'ttoeltlt jgn groote SsÄquot;

mt; beft ßicben 5tin coit enbe tatfeacötigft/ enbe bepïacÊtc ©og^tó / foo sm gamp;p bp be nas mmm
enbe en jijn foo langftnietatóbiancti binbt Cabo das Agulhas cotfebmbemnBet
bpbeCabodc bona Efperanca, fultal^iec toaterbjpbe fommigöbif-beenoffefaf-bp SfSr
uujeit toegö berbolg^enbe altent^én^ / U^t ban bat be o^oubt-fimben beft® en/ ^be foo

SlÖP ïjet gefifgt ban't ïanbt |)cbt be ftoßßö^
te boben betgaelt / toefenbe betttg|} mp^
len banbe Cabo de bona Efperanca, alj? OOt
mebe comenbe 09 be googgte ban ^é^gra^
ben/fulbp befe bogfiden Antenales binben,
^00 ftacfl al0 gamp;p be Cabo de bona Efpe-
ranca ggepaffeert 3pt / enbe ï)ct lanbt gßefien
gebt / 't5p banbe Cabo dc bona EJperan^a
ofte ban be Cabo das A gulhas, oft bo0|ber/
oft ö^nber / foo ßoiit terflont ban lanbtaf
tot bertigö mpïen t'Eeetoaert in / enbe fco ^ . .
flÖpnae Mozambique meent te gaen / foo li^S quot;
moet aöp utoen coursi ncmtn noojb ocfï aen/
te toeten nae be Baixos ofte b^oog^t^ban
ïiidiatoe,

lt;©p be toiirsi ban 2^|afilien / nac be Cabo
de bona Efpïeran^a toe/ bOÏGlien U aitOOjS igecï igegtK
beel bo£^eIsinacanaer fo ßaeft alg g^p cximt Jf «f?»^«
recöt int aengöcfitDt banbe Cabo de bona
Efperanca, foo bcrlieflmcnfe / enbe oocfe cfperauls.
fomttjts öe ftoarte iSabenjS / baet bobcn aff
bcrmacnt iis/ op batmen te fefeerbei macö

L^ad Vlillr / JUUl^tfVltnbsp;««»fnbsp;»f^ f ^frnbsp;^ar^-v-^v^-v «^«»«V^/

gt;janbe Cabo de Bona Efpcrani^a; ^cfc aift öJeten be lt;tabo bmnetoacrtjS tc toefen/ tc toff
flruijcfeen 5ijn lancSacï»tigamp; / bp nacfï ban ten^cn^e oclï 5Pbeban ^nbien*

fatfoen al^ :25afupnen: M aec fo g{)p quaemt
op 3 ;4,gracbt/en fult befe teijcBenen niet fien/
ban tmgDel^cßfn fommigge l^og^elen foo
groot al^ßabcnjs; öebbentoitteenbeplat^
acfttigfjcbecficn/ ftoart ban beeren; befe blte*
ggen maer zo.ofte 30* mplen banbe Cabo de
bona Efperanca , enbenocöanberegrautoe

Agulhastoe.nbsp;, ^

lt;©otè foo tjs te toeten Bat bie traberfie ofite
quot;«..I« btoeccjs toeoè / te toeten ban 25?afiïten af tot
gö^f^«' bie Cabo de bona Efperanca toe/bccl C0?=»

«'öetona teroftcminbcc tquot;^ aïfmenfe inbef afcaertennbsp;—- -----------—,

^pcraiifa i» ffrft/nicmanöt en bcghcre te toeten/b'owfaBenbsp;bie Cabo das Aguihas,) bit t^ ccn goet tcijcf

SS?^quot;^®'® Öiet ban/toanfetbccfi niet aengöelegïiènennbsp;fien/footoeïban|0o^tugaclnaeSnbicn/a{si

tó / bic jöabigatie anigaetibe / enbe a! toaertnbsp;oötfe ban ^nbicn nae ISojtisgael / enbe f0^

' ftftoonalfoo/ foc en ifï ntct goet batment bannbsp;menbebanï}iernae3Bbien/foonoojbt-óof

bctb^ c^e ban bjeembe i^atim berftaet: toätnbsp;fïecrcn ofïc to^aetfeen be j^aelbcB ban be Có'

jbuben tcgïien^ onjs fclbcn toefen; jBenbintnbsp;paffen toebcr.

OOC6 tuftcöen b'CpïanöCft ban Triftan da ï^ettigD mpïen b5 bc Cabo das Aguihas |©a«rf«^ais,

^üjBlbm Cunha, enbe be Cabo dc bona Efperanganbsp;nacMo^atobiquetOé/ fóOlObptmcH beCtt«'nbsp;f 6

fommigBe Zee-toolbcn : macc toefenbe mnbsp;fïeoofï enbe tocfl/enbe fult btof ttfien/CtoC'^ «Ssn«^'

ïfw«f«/e„Be befe tontrepe int lacfïeban lunius, mocfjtnbsp;fcnbe boo^ bp be Cabo das AguJhas fqj pioffa^tj^

pïanbm Uïcl toc^ bat gßpfc ban niet en faec^t /ober»nbsp;ofte fcbèn mpïen t'^ectoaèrt ban pet ïanbt mu

^iftaij, j^jjjtjj ijat^ß grggj. aïigöan bertrecßen boojbenbsp;ööcnöcmt Aguada dc Sanbras) niet te ne*

toube/onbec Bet ïanbt.nbsp;wen ben toccö naer bc Cabo toe: inaec nap

«[Jlf'f' ^00 ftet öïïebneïbc bat gftp u bonbt totnbsp;fiet 3«pbt tocjïctt/enbe wbt tocfi ten tocfien/

ben tfiienben jl^cpe/ ïutteï min ofte meer/nbsp;toantet aïfoo floobtg| «j om befe toerft te

ïï'itbobenöe inbie fonttepebanbefc Cpianben ban Tri-nbsp;faïberen / booj oojfafec banbe (troomcneft

Bïaöw, ftan de Cunha, foo ctt fuït gÖP to^«« Wenbsp;toatctcn bic nac bic 25apcn enbe 3ntosc6ni

i r.graben niet paffecen/ cm tfeftoilïe batnbsp;mïaobtoaett^miQope»,

_ ^^ ^oö Ôct öBcüMEEöcn öat eöp be Cafta
SJSÏfSf. ^Öt affpafrccröen/fobateópscenbanöecg

tjieutebeet tegcEEKenÊtiquacttittefien/ foo fuît gftp ïie

»anùE €ahn |amp;oo0ïite netnetv cttóc befté nae't Jgt;onnc-top«»
»fBöffêptt is. fenmacr moet feScclBefen/cft met cencn Ktfi^»
ten b?aet/ enöeroogjamp;ptoaert ijo.mplenbe
CabobmneUJam^ biefenbc mtbbagh oubc
g^rolabio/ foo encomtbe fcgabwUKbant
jgjonne-topfet öotö niet op ben mibbagft / en
ffôeelteenfrteeefe/ enbeüjanneec't mtbbagft
bme öaone.» »f Of't#ontie-topfer/fofaïbe^onop beSï.
SX Sf^ (ïroïabioeen Salbegraebtfifiebaeltenafgfic^
ijgiiijjaetó. gaen kuefen/fo g^p bit bint / foo toceflboo^fe^
feert tstoefen 150. mpïen b^e Cabo de bona
Efperança, ofte Das Agulhas binneÖJaertSf/
enbe oberfietet toeï ; toant fultet aïfoo bebin^'
ben ; enbe foo ggp u toucjs^nemit om binnen
Lourenço boo? te fepïen/ fuît foramig0e
SSS?nbsp;^quot;gefe bp ôoopen te famen bin*

jamp;lâicjewai». ^BefebUeggenonttent lo.mplen ban't
ianbt naec be b joocgten ban 3«bia toe/ tnbe
comenbe op io,graben/ fuit boo? fefeere tepc*
feenenbniben be boggelcn GaragiauscftAl-
cairafts, bJeïcfec 5ijn geïijcfe aïjs Hêeeutofn/
aïïSban gact gïjp ccncn goebé courjs acn/ enbe
foo giamp;p niet met aHen ban befe tcpcfeenen en
fict/foo fitet tocïbooi u : toant foo 5ijt g|)p bp
fcet lt;Bpïanbt ban San Laurento, ofte op bc
oancfeen banbe €«fle ban Soffaia, enbe beel
», bcgöelcn fienbc/ foo cn 5ïjt gfip maet i G,mp^
SeScu ifn ^anbe bjcffiten ban Subia / fo ïoopt ban
tan gjoffaia bact n.o.ciibc n.o^ten n.scn/ ntmenbe op befe
toSbÈ*quot;^' manier titocnbjcggi tot op iç^.graben/enbc
Soogttm öaer nae foo ïocpttïoo?b oofl acn tot op 1
vm'^tna, graten;® an befe 18.gracbéfultn,cnben.ten
o,aen loepen / tot bat gïjpïBt op be ôoogôtc
ban löi^rabcn / toJtfcnbe in befe fiooglte/
ewö^fi^t»« banbe bögSelen Alcatrafes,

gtt«fiipifinbt 5ï)t gpp maet io,oftei/,mpïen ban t
^laoanöe îanbtban loandeNova, bactom boet alle
ncerfiigöept bp baegj^ en bp natfit baer ban
baen tt femcn/namrtëffien foo't met ecn nieu
IBaen toacr/cnbe loopt tt.iïj,aen / fo fuit göp
5©'€ïJja«ïtün romen bp b'CpIanben gftenacmt dos An-
îio»îiîii3o);a0. goxcs, enbe öoe bat gfip ban baer meer nooj^
ben aen ïoopt / fioe bat gfip beter cours fult

Sffék? Sttbt róct^te pajêmfonbw be 3 ƒ^^^
ba Sffara, nae't ïanbttoe : bant5ijn altemad b^oogfi^
kiquc niet te ten/ altoaet Don loan pereira op ïiep / enbc

ïoo»eiu öecftroBbomi babem biepte*

Datj.Ca^itteh

Ïgt;e Navigatie vande Cabo das Correntcs
nae de drooghten, ghenaemt Os baixos
da ludia, ende van daer nae Moçam-
biqne.

8et g^efcj^'ebe bat ggp ^aemt
te fien beCabo das Correntcs,fe0 oft
fcben mplen baer ban afiuefcnbe/
tóillenbe nae Mtx^ambiqqç f^pien/
5Bebï«itihim ïoopt oofï noo^bt-oofl aen / gebbenbc
S?,Œ fffierpe toinbt/ enbc rcmenbe op tïöee-e«;»
mmoptt ttoiniigö graben ( op öJelcfie jamp;oagfite Ua^
gl^cn bc b^ooggten ban Swöta ) fult becl
banbe ï^cgöclcn Garagiaus bpÖOüpettfien
bliegjpen / enbe foo gj^p be Uiint Ibot tupigt;
merpW/foo looptnooibt oofï/enbenoojb
tioflté oofïenaé fot opbe boo|fc;?bcBoog|lt;^
te, lt;©m nu te toete» offcgöp bicfit bp bc
bjooggten^gt/ foo ful| gj^p ml banb^

©ogôeïen Garagiaus etîbc Alcatrafes bp
Hoopen teffeii^fien bliepßcn/ enbc foo g!}p
bccl Alcacrafenfict/fo 3iit gßp bp bC bjOOÖtj^
ten: maetfienbebeGar^iausaHrcn fonöcr
be Akatrafen, foo5i)t gbp nocl) 1Ç, mplen aifmezy.t«?^
baer ban ; ©an ßier affult gßp noo?bocfl i^nuanöe
enbe noo?b oofî ten noojben aen loopen / tot »joossto»
op ! 9^,|^aben/enbe baer nae foo loopt noo|b
oofi aen tot op 18. graben / enbc ban baer
noo^bencnbenoo^ben tenooflentot op
grabcnjî©cfenbeopbefe ßocgötc / fuitbccl»rt .epiatiquot;
banbe bogöelen Aicattafes ficn / fco bjccfi loanöenob«
becfcßert birgt bp't €planbt ban loan de ieptopi6.equot;
Noua tetoefen-, enbe foog|amp;p d'Alcacrafen öaifsrae»»*
fiet / te toeten/ fejs enbe fcben bp een/ foo
en 5ijt g0p maec töten oftc böftöien mplen
ban't fclbe / om batfe albaer haer ae0 comen
öalen / baeromme boet alle neer|iigöepbt
om u upt befe ftooggten ban't €planbt tc
crpgöen / toelcfe Icpt op i öj. graben ; Cube
om berfcfeerbcr te gacn/ foo looptnoojbtf
tocfi aen / iuaermebe gßp fult comcn bp
^«Manbcn ban Angosas, bie öicBtaenbe^ÄS
Cuffcnacr Moçambique tocligg^/çnbe^quot;quot;^quot;®^
Ôoe batgöp noo?belicberaengaet/ ïîoebat
ppnaerbir Moçambique jttlt ggenafecnj
fult booj u fien intacnloopen ban be
ïanben Angoxas naer Mocambique toe/ Sw.
bat göp nict en paffeert onber bie zj, ba^»
bcmcn ober be €o?alcn / baer ßcm Don
loan Pereira op bctloo? / cubc amp;ceft baer
ronbtom bert^icu babctncn bicpte ♦ g^cfe
lt;6planben ban Angoxas göcpaflrcert tatquot;
fenbc nac ïjtt hoojb oofîen / foo fooptnoojbt
oofl ten oofîen acn / ttodcft cenen goeben
touriS / u altoosÈ toacßtenbe onbcr be 1 ƒ♦
babcmcn niet te pafferen/ aljs gMcpt ig-

ïlamp;efe bobengamp;efçpbccoutfcnbanbeCabo
das Correntes boojbcr öen/fult boen / foo
göpubontbpbeboojfepbc €abo / enbc ftcb^
bcnbe bc jupbt oope bJinben/ foo fult göp
foopcu langest ßet Cplanbt gfieleg^en op
be bancEcn ban Soffaia, om te ^jatfligBcr ^cpiant^
tot Moçambique tccomcn/ enbc mette 00^ »p
fîe toinbcn op be ßoogötc enbe tcscfeenen/
als bobcnberöaclti^j^HltoocfetcÖoutoen ^
be b?oogötcn ban ludia, enbe bc bancfeen SÄS
banget Cplanbt San Lourenço, btenaer^ S wlsf«'«
ber be bjoogßten ban ludia toe liggften; tuf» f«quot; ho
fcfien bcpbc befe bjooggten ßccftmcn
bcm btepten*

i^oo ggp bcggeert te loopctt op bc âee
ban Mocambique, foo moct göppafTere«
int itmetomcn be ttoce Cplanbcßens ban
Saniorgie enbcSanlago, enbefultfc latcn
aenbe5pbcbant5upb-tocfien /toat ban Sant sasö tu^
lorgie afloopimbe op fejî fenbe febcn babe. ÄS?
men bicptc / loopcnbe alfoo boo?tS naer
binnen toe ( altoos goet opficgt gebbcnbe
banbe bancamp;en baer ggp get toater op fiet
fa?^cfecn/tDt bitgt booi gctCplanbt enbc fo?-
treffe ban Moçambique. Ac*

* ■

Dat 4,CâpittcU

De Navigatie van Moçambique

naer Indien to e.

Camp;epbenbc ban Moçatnbiquc äff 'teamot
inaer3lnbien toe / foo ïoopt ncojbt î?®«»»?^

Cpïanbt A ilha do Comoro ccmen fSV
tc ften/'ttoelrfic ïcptban Moçambique 5gt;4. i3âofr«inl»»'

mplen op elf en galf gtabtn/ u toetengcti«««

itpmfîe

uptciflc cpnbe nae fiet noojben; cenfcec
fiooslî ïanbt ; ©tjftöien mplen baec îjan fuît
Bôp fommisfic banbe boaöelcn Rabos de
luncos ften ^batiïS gïjcfept Biejen fleecten:)
tajant fiebben feen encfeeïe langue uptgaenbe
fleert sfi^sc^ tm 23tefe/ enDcfult bejî nacfitu
De Bogôeig Garagiaus fiooicn fiitgfien ofte
öDecutJtmafeen.nbsp;. ^

îaerboigettbeiibîen tocgg ban bit lt;eplanb
af naer ^nbien/ foo té toeten (foo fiaefi aljs
OÖP onbccamp;t ben upterfîén fioecfe na Ijet noo?^
ben ban fiet €planbt San Laurenço, ) bat öe
toateren etibe proomen noojben enbe tioojb;»
toefitoaert aen loogen / naer bc C.de Guar-
dafi3,cnbebe tnont banbe Eftrecho de Mecca
oftc'tûoobc tneer toc ; ^ult geabbcrtccr toe?»
fett/bat foo't gbcfcfitcbc / gfip tnct Ijalbe totnt
enbe rupitie fcfioté/ ofte boo? be toint fcplDcn/
fooenmoecfitgamp;p bacrom bcntoeg^mctrcf
fecncn nacr bc rourjs btc göp acn gact / ttcemt
altoójS een fïrcccfe booj abatemcnt ofte af»
(ïatö / enbc toefcnbê bp bc toint ttoce (licfeen/
otttoojfaBc batbè toateren cnbc ftroomcnu
altoos bjpben nac'tnoojb-toe|ïcn/ cnbcfict
tocï booj u / bat tóannccr qW f Öoogljten
bint / isi bacrom bat u bc toateren op bipbcn
aljs boojfept i!$ -, €nbe om tjcrfebcrber tc toc^
fen be Cufie ban % nötcn te mogljçu fermai/
fo moet göp utoacfitmtoanbcj^aclfeenbanf
be Compaffcn/ bic ccn fïtccth m meer noojb*
oofïecrcn/ foo gijp bccouisi rcamp;enttiae bcn
roem oftefireecamp; oie't^cöip aengact/ foo
Jjcrlicfi gOp afte'tgljcen bat öc^aelöcban't
«jEompaiS toiacciit oftcnoojûûoficcrt/ enbe
'tgfiene u be toatctcn nac'c noojö mcflen tsjp^-
Ijcn/toaet mebe bic tc cojt erjbe tn faaltc bi^iift
Ijanbc €u}ïc ban ^nmcn te ttiogljcn ferpge«;
lt;©e ^roomcn ofte i)et trcïlicn barioe toatctcn
na't èoobc mccc toe / tis bau 4. tot 7.greben;
Hl^cbt altoois goct opftcijt op u boo^ibcel tc toe^
fen / cn nict tecoit teèomctt. bcfc ron^
trcpecnbc toetft fult àltoc^ fien bccl banbe
togclen Rabos de luncos, ofte iSic en flcci^'
ten/ enbc alïS gÔP gfienaccbt be Cufïe ettbe
bîoogôtën be Pandua,etï fiilt uan baer boo?tlt;»
acn g^en ittccr fien / bati allccniiclien in
be Zee fien bipbcn ( ; o.tnpïén mbe méér ban
lanbt) bccl élangöcn gficlDtfe aljs^ '%el/cnbe
grootcr.nbsp;^ .

lt;©ûrfe tó te toeten bat be fïroomctï bant
toater acnbc Cabo de bona Êfpeônça tot
befcn boozfcpbcn tiïöt toe altoos loopen ban^»
bcCaboDelgado af naer be Cabo de bona
Èfperançatoc 3upb tocfïtoacrt acn / itiettC:»
göcnftacnbc batter fomnnglïc btoccrfc fïroo^
menonber loopen / te toeten/langfig
lanben As llhas pnmeiras, ïoopcnfé nact
tocfïen/op be bancfecn banbe Cabo das Cor-
rentes tot be iHcbicr gljfKacmt Aguada de
Boapaz , loopen be flrobmen bangljclijtfeen
nac net tocflen / ticcfienbe nac be Stitoijtbcri
toe bic bp be Cabo das Agulhas liggfien ; bp
bc Aguada de fan Bras ,loopcn bc fïroomcn
nae öct lanbt toc / enbc op befc Cttflc fult
ÖÓpbebinbcti bat fioc Ijetffcrcfeer toacpt
upt ben toefïcn / fioè bat bc toatcren
ofte fïroomcn tticcrbcr te#
gcn^bcntoinbtacti^
bïingficn.

t

Dat ƒ » CapitteU , -nbsp;gt;

Déroute ófte de Navigatie cnde Coürfeii
van Lifboenen riaer Ooft Indien, ghe-
appoinóleert door des ConiTighs Stuer-
man, Vinéeiite Rodriges de Lagos, Por™
tagees^

lt;©0 fiacfï aifmto fcßcptuiJt bc m\Jitt ^^ ^^
Lbânlifboenen/ om tc loopen nae i^tn- e.ntaè
fict Cplanbt gfienaetnt Porto Santo, tw. met os
moctmcnjupbttocfl aen loopen/eii
barenbc upt ^ifboenèn / falmcn be ^on
merclïenmet fietCotnpaSJ ombattep^obe^
ren / te toeten tnt op enbe onbergacn ban m
lt;ggt;on/ enbc fict mibben banbacrfc op enbe
otiber gact/ bat ië nooiben enbc supbcn/ enbe
alle fict göcne bat gfip bcbinbt bc jgaclbc batt
ßct Compaq te noo?boûfîccrén/bat felfbc fult
BÖP 5upbtoaett0 aé loopemtoant Porto fan-
to lept noo|boofï enbc jupbtocfl met beöC'*.
toer ban Hif boenen / toacr met fiet bol cnbl
gficlgcfeotiereentotnti

ï^anneer bat gfip comt tefic Porto Santo,
ofte fict €planbt Madera, barenbc tiac fict
Cplanbt La Palma, fo fult gfip alle fict gficne mdtm/1«
bat bejgaclbe bâ fiet Cotnpas noojboofîeert î'^ajina '
fiem toe gficuen / enbe toat meer ; toant lept
meernaefictooflen alfïinbc^af-cacrtenge^ ' '
fïcltisf; enbe ba» baer nae fietCplanbtDo
Ferro, toclcß Cplaubt ban gfidrjcfecn een
tocpntjtó meer fult binbcn na fict tocfïcn/batt
fiet iuOT i^afcaectc lept/bacrom cn toiltct nice
uerfupmen tïict onatfitfatrnficpt; toant al ifï
bat gfip ban fict €planbt La Pa! ma r 0, mp=^
!en af utoen tours ncmit / gfieliirfe alfïinbg
^afracrte Icpt/fulter rccfit op acn loopen.

HBannccc gfip fiet €planbt La Palma ge^«
pafTccrt3tit/fooifïgisct3upbcn acnteloopen
banbe Cplanbcn ban Cabo Verde bcrtigfi ti'^ptantjé'
mplen af/altooetocgficbcnbe alle fict j^cne ban lt;cabo
bat bcj^aclbe bâ ftct€ópa!3 noojboofteert/
ofïc tnbe ttoce cttnalcn fult loopen / tc toeten/
fict cene ctmad 5upbcn / enbc fict anber supen
tenooficnaen/tocgebenbc bc cotn-jf naelfci
5Mpcn / ofte om beter te bcrfïacn alle fiet gfic^^
IÎC bat be naclbe ban fiet Compajs tojaecfet/
fiettodtfec matfi toefen emfialbe^eecfe/ecr
minbanmccrvnbsp;„ ^

Comenbc banbcn ix* tot op rS.gracbt/
fult gfip grocntoater fien / ftet todcfeis ban
ben fioccfe gficnafmt Cabo Branco, ett ban^ m^tum air*
bcn intoijtfebacr be fojtreflen ban Argaijn wm uicj^t bp
lept / foo gfip bit groen toater meer bàn ttoce
etmalen ficty fo ift een tei)cfeenban öicfit bp De ^^««o»»'
Cuflc tc toefen : macEto epnigfi groen toater
ficnbc/tc toeten minbcr ban bc ttoce etmalen/
fo 3ïit gfip ttaerber fftnbe €planben.

Cotnenoe op tfiicn graben / foo langfié alsS m «f «fï tjan^
gÖP3t1t bpbc Cufïe ban Guinea, fooenfult
gfip be llaclbe ban fict Compaq gficcn aba:'
timent ofte afflacfi gficbcti / boo? oozfafee
bat fiet toater tiae fiet lanbt toe tredit / mm

mebe Wijft ôctnoojboofîeecgnbanbe ßm'

beban fictCompajî/ (fict todcfecmadjtoc'^
fen ccnbcrl^nbed ban ecnfïreccfe) tn bcr^
Sfidfitfeingfic ban fiet trecfecn ban fict toa?

fict toater cft fïroomcn come altoost upt bcti
5upf / toacr mebe nact latib toc gcbi^bt toertv

Hoopcnbcbanbe f.totop ?,graben/fotp

soetfiem banbe Cufïe af tc fioubenban be totnse bmu
tfcbenttdt toffionbert ntplcn toe/cnbc nict ^•totj.gta»
meer : toant meet toefcnbe/ cn foubc nict
gflct 3Ö« öooj tt rQïfc/ om rebcn/te toeten/

5 fO0

öattïie Cêurfen m lt;BùU Jnbiett.'

foo toîànnecc ggp 55t loo.ofts meer mpicn
banöeCufïcaf/ foagebt sl)pVoepni0g3upamp;f
tüefle toinüen omnac't lanöt tee te eomenj
itiaer fertjgöt eer aüe öie lt;©onamp;eien en Mixcquot;
inen Sjanöai oofïen tot ben 5upbsn cn 3,o,bic
u berôfnberen öet ianbt te ggenafien,

^^^^^ quot; ^^^ ^onoeren ober tonten
faS rSr® tJSîi aïlecanten/ foo tfï goet te ïoopen enbe
m öaif gca£amp;. gem te goubcn/moggeïtjcÊen üiefenbe/banbc
7o.î0t op be So.mpfen/ te üjeren/ tot op ttoee
£n gaïf graben / aï toaer ggp be jupb-oofîe
fcDinben fuît ferpggen/ toefenbe banben toM^
wtl tot ben brjfflen 0gt;epe: toant later jijnbe/
fuiicnu hz 5«pöoofietoinben aen comen op
meer graben oftegoogïjte/aïisop 3.enbe
graben/bjefenbe tot ben 1 o.jBcpeanaer sijn^»
îje notg tot get epnöe ban 'Bpjiiiis/ foo macgt
toeï comen bat ggp banöie$.o,ü3mben niet
en fliït ferpggen / ban op een graebt aenbê
pîkKmm quinoóliad,ï|^ïe tepcfeenen bîemen geeft aen
ffluk ^ï® ban Guinea,Jtjtifommigge banbe
l^opeien Garagiaus, enbefoo bïe ïPonberen
turferen ban upt ben oofïen bjefenbe banbe
6o,tot M öe 7 O. mpïen bau't ïanbt/fuït fom=»
migge ^bïaduen en ^^uöcfeerjs fïen.

Jgt;oû bsanneer bat sÏJP atjggt be 5upb^'
oofïe bJinben / enbe u maechte sp ben boecg
naer aSjafilien J al ift battet u bie eerfte m*
OB^ üatïöe jgabigatie foo toeï niet en bimi^
nueertin begooggte/ foo en ïaet u bat niet
eensiberb^ïeten : Uiantaï toat ggp bebinbt
bantoepiiiggte öiminueren/eni^aïtemaeï
fïroomen bie u berginbe^
tiaei/jôngrca f^»/ góeïtjcfeer bseï enbe ben meefïengoop
tet aia anaar mecncn: toant öej'e gsabê biegt bp ben ^qui-
iioóiiael,3pïgrooteraÏ!S ö'anber ban meer-
googgten/ ^eiijctt alfmcn (aï bebinben/ naer
^nbien barèitöe/ ofte ban baer ßomenbe met

ccn booj toinbt/aenbe ILinie comenbe/foo bif

miniteertmen 00c toepnigg / toaer mebe mcn
macgbebefliggen/ bataHe be toepniggebi^
mH\Mamp; sfin nîinutieofîeb0o?tganc6aïtemaelggeenbw^
boo?Äuüg teren ofte jltoomen 5önbienaebieAntiJhas
toaitausifii. oftc booj-€pïanöea ban ^paenfcg Snbieit
toeïoopen«

Comenbe aenbe Linea tot op eengraebt
ofte boojber/foo en toiït op ggeenberlep topfe
ïjaaerfcDou^ toeber nae Guinea Beeren : toant foube u
iptitgbcaiïms feibeninbentoeggtoefen/ enbe onnutteïne^
Sttóquot; quot; wtoenttjt berflpten: toant fommigge J)cge^
pen ggebuect i?s / bie in mijn f ompaengie upt
Eif bonen fcgepben/batfe gaer ban be Linea
af op ben boecg naer Guinea toe toenben/
'ttodcBicfenietenbeggeerbenteboen: maer
ïiep in't contrarie ober ben boecg naer
fihen toe/ toaer booj b'anber ;§gt;cgepen ecn ge^
geel jBaent nae mpinSnötenguamen.
«épbefen boecg naer 23jafilien fuît utoen
ffif^t»rtlt;îa^ toerss aenfehen / naer bat ubetointpïaetjs
paste nemen ggeeft/ enbe gebt goebe atïjt op get Com^
SÄ : toant foo gaeflaïg ggp be Lmea gge.
neasepafimtnbsp;^^^ «oûjbt-oc£ert be jsaclïie

ban get €ompa0 een galbe ftreec cnbc meer/
enbe comenbe ban be acgt tot bie acgtgien
graben/ goe bat « öan be JSaeïbe ban't Com^»
pajs meer noo^boofïeert / goe bat ggp berber
banbe ban 25?anelieH amt/ in boe^»
flgen bat toefenbe / ooft enbe toefi ittet be
Gabo de fant Auguftijn, cnbcbat bie MtU
V - be ban't (Sompan ttoee berbenbeeïen ban
een Ureecfe iißo?bt-oo(lerben / foo 5tjt ggp
baer gonöert böfticg mpïen ban/ t'^eetoaert
tojTPit Î0 u betliaen/lmt foo toanneet 'tfeïb«

Compag in ^ojtugad ggemaecfet W aïbacc
cen galüe flceecU nco|b-oi)flerenbe/ foo 3P
goet enbe cpjecgt sijn ; ^et fdfbe fuït oocö
boen aenbe Cufie ban 25jafiïié / toefenbe ooft
enbe toefï met bie Abrolhos op 170, ofte
2oo4ïipïen naer/ foo faï be naeïbe ban get
Compass noo?bt-oo(ïercn ccn gcgeeïe fireecfe
ofte toat itieer/obentiibt^ bat bc IBeribiaen
(ban get Compaq bat eenen gaïben (Irecefe
nooibt-ooftert in |do?tugad) maecfet bit
Jleribiaen gonbert enbe foo bed mplen gin^
nen in't ïantt ban 25jafiïien / get todcöe
«Ifoo ban gdijcEen xefponbeert met bie ^ee;
lt;©P bcfsn boojfepben courss fietmen fommt^ .
ggel^oggden ban biemen geet RabosFor-
cados,öatisÈ ggcfept/ganggenbe(ïeerten/eft SucS
bp aïïe b'Cpïanben ban Martijn Vaas, toitte a$?a!ïuegt;i.
Garagiaus ofte iBcciltoetl.

^ootoanneer bat^p comt opbiebooj^
fepbe googgte / Srpggenbe rupmen tointy
in boeggen bat ggp oofljupbt-oofl moecgt
aenfeplen / tojaeclibienöe get Compaq eeti
fireech ofte anbergalf / get todcfee foo beeï

(îreccïî to?aec6t / en fuït baerom op utoen (ameimcop
foutsf ggeen abatiment ofte afflacgrefeenen/ s«®*
îtieer ban een galbe jîreecfe: toant befen toecg
een gcgede fîreec^ tojter ijj ban 3p in be#aff
eaerteggefleïttoojt*

^oet aïtoou aïïc neerfci^pt / bat ggp
niet googger en ïoopt aïiï op ttoee en bertigg j^^oosl»«^
tot 3 5« graben/ te toeten tot bic €pïanben loouen ai»^
ban Triftan da Cunha toc: toant fuît bc-
ter cours gebben enbe feamp;erber gaen ban '
nroot ontoeber enbe tojmenten minber te
gebben : toam meejtenbeel banben tgt geeft-
men albaer be toinben ban upt bat Boo;^
ben enbe jêoojb-ooflen/ bie u ban beter te
flacg comen/ boe ubefe bamaningge/ om
bat icfegetaltemad feertod ggeejcpertmeni«
teert gebbe.

Comenbe bp be boojfeg|cbcri €pïanbcn gr,«-«,,
ban Triftan daCunha.foo fultggpcomen SÄ ep^
te fien fcmmigßc goopen ban't truijt Sar- laitucnuau
gaffo inget toäter bipben/ mctXrombas, W»»»«*
bat$gnbanbebicfeeftruijcferieben/ aïjSggp
bit rompt te fien / foo jtit ggp aen ggeen
5Pbc bai^e Cplanben ; ^ult oocft aïgiee
fien banöß groote ;^ee-rabcni3 / enbe fom*
migge depne met toitte becfeen / toeïf fee biegt
bp be Cpïanben bïieggen / foo toanneer ggp
met b'CpïanbenSupbenenbejâoojbenober aHhittinpoc
een5Öt/ foobeggintetj^ooîb-oofîerenban't cpianwi^
CompaiS te minberen / enbe cn tojaeclamp;t nict ^Jf,
meer aïs een fîreecfi / enbegetbierenbeéïban JJ^^W
cen anber: toant 70. ofte 8c. mpïen ban befc minbm
Cplanbenaf/fooifmcnin'tmibbenoftcnten »e« mcui^t^
gflïftoeggenbanbejïBeribiaen/bantuffcgen

2$?ariïien enbe bie C.das Agulhas,

(Soc mebe fo te berfïaê batmen (op befe
googgte ban 3 graben ïuttd min ofïe meer)
330. mpïen boo^ dcße (ireecfe ban't Compaq ^
ban't |S00?bt:0Dfïen gecfïti,aï0 ^mrnp

fcgieben teijcSenen fomtteftenaïstgefeëdgs/ ittibw?
fofultggpïoopenfotop3Jï*5rabcn/ 'ttek^ (iw^^ö^r
feeeengoebe googgte iiS /boenjae utoeittouriJ
oofï enbe oofï ten noojbf aen/tot op 100. mp^
ïen naer be Cabo de bona Efperan^a, aïfban
foo en fal get €cmpa$f niet meer aljs een 4 batt
ecn (ïreecïi to^aecfeen / befggeïgcfess fo fal b get
toater ootl^ naet't tt^it toef)/ ofte noojbé toe
trecüen.

îJâtttif Cûutfett riaenbsp;Jnîïlm^ . îp

^«cïtmm âoû sBp nmmt tt toerbaUen beoj cemgenbsp;na Efperança toe/ sijnöe uoojbé ett jupamp;é met

i? SS öÖeöSSSefeSeopl3e3J.0taï»en/foonbsp;öaneffïreeeeer tneerbaumi« noojttoegere/

âî.SMôm.nbsp;enöeinttniböetiban'tCaimaeï lenßöeöeete

Efperança af/UanbeöKfeerietflruijctienenöenbsp;fîr^ffe, ^^^^ u ■

oocfe ^ee-UJoIbettUinbf / 'ttoelcfeegöp met ennbsp;ContenbeftpöebjoogBtl Os baixos da lu-

fultften/toefenbe 00be graben t3pE«smnbsp;dia,toefenbeöjefitoaert baerUaaffonberbte

StefcKrnbsp;tefien/foofultgöpbelbanbebogöelenAlca-

Comenbe 00 40, mpïen naer be Cabo denbsp;trafen ften / tc toeten baer i o. ofte t s, mpïeii

bonaEfperança/t3popbe jé.ofte 3/»gra^nbsp;baerafsptbcmacrbaer zo.inpïétjanaftoe^«

bcn/fo fult flftp comcn te fien bergabettuge of^nbsp;fenbe aenbc felfbe 3pbe/ foo fultec oocfe etlrjcfee

te rabelinr^e kn toater/tc toeten toefenbe bpnbsp;ficn/en get Compas en fal ggecn fïrcecb toja-

taeol) ; bSnt beS nacfits en mocgtet nict fien/nbsp;fecn: maec fo ggp toaert aeube 3pbe bati't ejs»

om bieß toills öat alfmenbcc in is/foo en fean^nbsp;laut fan Lourenco, i o, 1 mis, mplé toe/

ment niet öermercfeen; men hinter bcel boge^nbsp;fo moggtict tocl comebat gtjpfe wet cn faeggt,

ïeninfittni /banbeï^oitugcfen Gavoitoijnsnbsp;^oo toamicer ggptnbe googgte ban befe

flgenaemt/enbe ban gier af nacr bc Cabo toe/nbsp;bjooggtenCtoelcfee lipn op 2 Ö^aöf rup)

foo hecftmen fommigge banbe ^ce-rabenSnbsp;be boggdcn Aicatraies fiet / foe en totltet «ep^

Jwt üjitte bm ^jttg / -tujclffee cen feer goct tcgc^nbsp;ïant ban fan Lou i enco niet boo^bp aHci ca:

6en iö : toant macg tocl feomen bat ggp grontnbsp;toant aenbc 5pbe nacr t eplmïft toe cn tultfe

bint/foHber be boaftclen Aieatrafen te fien.nbsp;niet fien/ban fecr biegt bp; en banbe 5pbe ban

âMJtoannecrggpfeomtnoojbencn jupbennbsp;SofFalafatoeitfefientotopao.mpIé/m^^

SSffiuy. met be Cabo de tona Efperança, banbc 3 i.nbsp;bctHacn op ben ttjt banb^onfon,bat bett

^«t mi noLös tot Op be 5 grabc/ fo fult ggp mobber grontnbsp;tijt bat be ^cgepcn ban f o^tagac! ( bie in öe

' ïtT^^rquot; binbSttotbeCabodas AguihastDC/enbealiSnbsp;5®eectupî#oîîusaeïfcgepben) baetbooiö?

ÎÂSetbefemobbcroftcflgchgro^^nbsp;feoinen:toant bie iiiöc Mon ion ofte ^tb^

«abo ba» ua; acclacfitiae gront btnbcti/enbc toat meer bin^nbsp;ïSDinter feomen/macg toel toefen bat 3pf e mn

91WS ia, toacrts aen/ te toeten bpbe Cabo das Va-nbsp;niet cn binben/om hattet inp ggebuert ts/ bet

quas/ttoekBeiSnacr D'aguadedefanbrasnbsp;BömcnbeinbcMonioabanbclBïntt'r/ine?^

toc/geeftmen fcgulpen enbe fîeen gront.nbsp;fclfcgap banben «^tabc Don Lms de Taym,
^ecmttpaf. ï©ieCompaffcu (alsggefcptts) bie^occn

[mweft^ bp ndtica aenbe Cabo das Agulhas 3t}n/moetennbsp;af acnbespbe ba» Soffaia, enfag^n niw tm

Sifbonen^^^^nbsp;ï3oggcl/ebentoeigaböcnbesbaeggöteboo:f

ïiiTebonam. itibemoctenfefcertoeltoctcnteinerclien/metnbsp;foogacfï ggpbe boo?fcg?ebfn tt^mm

Sïpceettó3ön jmenffaenbe bat fommige ^»twedupben niee^nbsp;comt te ficit / fo m toilt nocg met noojbe notg

nen met noobtgg te toefen / omte toeten toatnbsp;noo?bc« ten oofïett aenlDOpcn/tot bat ggp

ÎA ftet Compais nooîtoofî ofte noo^ttocftm/nbsp;op 1gtabea/op toekfee googgtcn 5ön gge^

c^äenbe bW reben bat onfe ® ooj-oubcrsnbsp;ïcgf b'oBplanben As Ylhas priraciras, cn toat

Mompas niet en berfïonbcn/enbe alfo be cu^nbsp;meer naer't toeftcnitoâî trccaenbe «tof cours

(icu afgget epcfeent gebbé / toacr op anîtoOD?«»nbsp;«pteu noojtoof^n / foo loopcn bejïroomen fa

öe batmen fulct in (ommige jgabigatim todnbsp;fcer/bat ggp tcrfïont op be bancßr ban ^ofta-

matftercuferenimacrop'tmeefïcnbedbanbsnbsp;lafoutüomcn» ^ , ,, ,,

bactié en i^abigatien ifî feer noobtgg/ te toe^nbsp;^00't ggcbiï^öcn öatgïïpquaemt tefien

ten ban't iitfo?toofl enbe noojttocficn / gdiicSnbsp;b'€pïnnbé As Ylhas Pnmeiras,fo en betrout

aïSbaeriStebarcnbanbeCabodeboLEi-nbsp;bnictopbe Courfm cuDcreut^n baiibtcm

pera^nçanaetMoçambiquetoe/footodi^nbsp;toautalifî battncnfê bûcnnoûfî tioojbtoofî

tourfenalsomtemogenloopentemibbetoe^nbsp;büojbpöccnloopt/isnor|tasbal,cö/emb^it

Pootbjïbigij aften tufTcften't^pïanbtfanLourenco enbenbsp;getcetftetvictgetmcfïeggctfgciiisbpr.jisö^ï

Soffala,moetgebbcneenfïrcccamp; ban'tnoojt»-nbsp;cntocfïmettenaHberê;banbaertoucnfant^

««öupötn. tetoeten:omtefeplenbooj'ttrttbbennbsp;öjooggte/ggctiacmtACoroadeSangua^

ban'tCannad/enbitisnoobiggftfle^tuer^nbsp;(bat iSöte Croon ban Sa ngafe,)foIüopt™

iupben (bienaer gnbien baren)tc tocten:2ïen^nbsp;bp b'Cplanben ban Angoxas gep/ooß ricr ?t

ö^tcnbatfcrbictorts binbcnalsnuacn'tCp^nbsp;ooft enbe tocfi 3UDttoefî; ban befe Crson ban

ïant/alfban op be bancßcn ban Soffala,en batnbsp;Sangafe totMoçam bique töc/lo^tme lancî?

Ö002 oozfaecfee banbe toatetcn ofte fîroomen.nbsp;be cufîc noojbtocft enfe jmjbttoefi gceit

«IS aÖP utocn cours tteempt banbe Cabonbsp;©an gier af nacr Mocambique geeftmen

dasAffulhasnaerMoçâbiquetoe/foijîgoctnbsp;fornntiggercenofte »Rctplaetfen/ban

te feplen 100. mplen oofî aett / om be cufle tenbsp;tot z ƒ * babem bicpte : maer mgn göetbuntBê

fcftoutoê / booî eoîfaccfee banbc toatcrcn enbenbsp;toao: foment ercuferé 6an/ beter te toefen nîct

ßroome/bte nàer't 3upttoefîen toc loopé/cnbenbsp;teartdieren/ om battet ïanggs befecufîe geen

feomenbc nooiben enwpbé met bie Bahy a denbsp;bcd felippcn enbe fîccnen liggen/ btemen btcft^
lae^oa ûfteftccten/foo {aï be twdamp;e ban't Com^» toils met eti ftet / foo baet 'ttoatec niet op en
pas i eé fîreecfe en niet minber noojttoe^ bjeccfet.

pasiöance niwBui IIIWMHMW^- M^V^V«.®'

iietcn/ban gier af boöitacn/fo cn toilt be tuffenbsp;t^tetgncEenen biemcn paeft

onberbeóo.tttplcnnacrmctggcnaÊen/ittociïnbsp;ecmîcntotMoçambiquefi«^^^^
coursboenbealsggefeptisomböaerbanaf öitfeIanbt/enbsanberg£fTOöattw^^

«Se Cörrentcsnoojttoc(ïbanbb!0f!'eüfotoan.

«abobar® nccrbbcfeCaboblpbenfec isopbcbooifcpöenbsp;nitggebootncnggdyfefijnrappdcn bomn?

'ttoiientp«i- —«.«««th»?iftaWönbsp;ß^^.ttanhflpttotMacambiaue^raiIz-miM

ïam;ban baer tot Maçam bique 59« i z.ttip^
en^enbetotMocango f.mplf/gebbenbebacc

enbe ftp topïcn foo biant ofte bjeeeïîtet ûîaîer/
een mgï ban't lant âf.

lt;8m nn in Moçambiq ue tt loopen/foo faïf
men 3prtencouijS boen ban itemiamp;öe toegfjen
tuffcöéóet a£pïa«t irantlorgie,en bjebioogh^'
ten ban Cabaceira, fulter 7.8. en fomtnt^ %
baern bie^jten binben/te bjeté met ftoogh toa«»
ter/enbe toefenbe fe« berbe aï^ 'tCpïanot/ foo
battet fcöönt bat Dem 't€planbtrantïoicïc
buerb'Cplanbenban 'fanUagoen DarVorçs
jîeecBt/ foo 39t gl)p ban mettet €pïant gdticfe
pber een/ énbe loopenbe ban fiier naec binnen
toe/fuït utoen rouijS recgt op be (kant bâ ßnt
Antonio ban't €plant Moçam bique aenfet'
ten/tot bat göp op goebe biepté comt / 'ttoelc^
Kcfal toefen in een€anael/|irec6enbc noojbcn
«n 3upben; tomenbe met bc boo?fcôjebé cottrjs
op iz.babembieten/ footoentct tcrflonbt
noojbcn aen/b aïtoois toacfitenbe banbe punt
ban NolTa fenüorado Baluarte, ('ttoelcamp;CtSÉ

eenafeecctfeenbatopcenBeetfe bant €pïant
op'ttoater bitptcnbe fojtcefîe ban Mocam-
bique (tact) enbe oocft banbe b?oógÖten ban
Cabaceira,'ttocïcfee i0ban b'anbcr 3pbete»«
gen?^ obéc Mocambique jî^efe ::éap bâ Mo-
cambiqüe ifi gßelcgen op i j. graben fcöaerjS ;
SnDcfetîâbenban Moçambique fonooibt^
tocflecrt mt Compaq ftöaersi cen (ïteecfe / efi
ban ïjier af naa't «gpïant a Yiha de Como-
ro falmen ribojbtoop aen ïoopen/toelcöc
iant gelegen iis op 11 f.graben/tetoeté'tetjn^
be ban't ^iipttoe(ïen;be coutsÉ ban bit €plant
af naer bi linie toe / ijS nooitoo(ï efi nooKooft
tenoo(ïeiii

mti öier bôo?tacn tot bie linie toe/falmen
fommigbe nachten toit ofte blincfeent toatec
fien op 3 » cnbc 4« graben / enbe fuît öcbbcn bé
toint ban upten 5uötoo|ïé/eö ban bacr bpoitf
acn fult brginncn tc ferpgfien be 3unttoefte efi
5upbc toinöcn / obermibti^ batmcn begint té
»omen inbe ÏlDinter ban 3nbiem

l^anöe linea ^quinoótiael af tot op bé
Öoocl3te banGoa,te tocté 0^ i y j.grabé/falmf
altoos oofi noo?too(ï acn loopé/ cii öct €om^
pajs fal op bcfe toecö hoojbtoejïeré anber ßalf
flreecfe/ énbe alle Bet gBcéne battet noojbttoe^
(ïecrt fult ôem toegöèben naec't noo:btoo(ïen
tot op be boojfcB?cbcn Boogljtc ban Goa.

4©ictei}Cfemctt bïcmenop bcfe tocgij binbt
5gn befe/itîèiî Beeft altemct op i o, graben bejs
natBtSï toit cnbc Wincfecnt toater / en ban befe
i o. graben booitacn tot biecufïe ban gnbien
toe/ lïetmcn fomtötiS bed gBebogelt bic ban't
ïant enoe tujïè birfïefeen 3ijn (te toeten banbe
tufïc bâ lïf ai}ien)al!g lt;auartclô en anber bier^
SBdücfee îDClt'bincjcfeenss ; enbe 180. en 200.
mplên ban be nijïe ban 3nbien af/ foo begint
Sct€ûmpa0 te minbcren int nooibttoefïcrcn:
toant inbeBaben ban Goa cri noo2ttoc(îeertet
«iet meer ban een (Ircecß/ enbe^ ban el anbec
let min meer*

Dat^.Capittei.

Onil met defe Schepen te feylen vaü
Goa naer Cochijn toé.

lt;©mtc toeten oftmcnbp Barcelor of inbe netttfïirf«»-
Boogamp;te ban bien W fo m tc toeten baiter ba^ Samp;g,
men BoogBe bergen/beginncnbe banBa tecola
af tot Barcelor tOC/CUbe retßt bobcn Barcelor
)ecfttt eenen ronben Bucbcl iiggBcn / in geitje^
ïenifTe ban eenen boncberen nnfl ofte tooïcfec/
toelcfee ftaet aen't eijnbeban bie BoogBe ber=»
gljen/fctoeten acnbe 5upt5pbe ban Batecola,
tot bcfe Babensgn 4. ofte j,mplen/eti een Balf
mgl ban't lant af i(ï altcmael (leen,

Jèultbp Barcelor ancfecren op ïo, baem ©oemfttfp
mepten/te toeten anber Balf mijl ban'tlanbt mtcm^^^
af/cfibegercnbctefeplennaer Cochi)ntoe/ib Ä^'^urs
moet gBp utoen courö 3upbt3upbtoc(ï cü toat Sw ,
meer 5eetoacrt in/aé loopé/b baer in rcgulerê^ €ocö8quot;
be naer bic toint fultjrtoelaetîtoât men Beeft h^quot;«*
albaer anber lt;eplanbcamp;en$s enbe Mippen lig^
ge / baermé op 14, bacra ( aljs boben geroert
té) bicBt boo?bp loopt;'tiis een goeben coursJ
tc loopen op 10, baem;ban befeCplanbeßen^
tot 3.ofte4,mplen boojtacn/5rjnt altcmael weei^pïm'
Cplanbcfeen^ enbe aslippen/ bie booibn toe^ i«quot;'« e-'»
fenbc/fuït bie fo^treffe ban Mansalor beftBep- IfÄlf
bclijcfeèn feomen tc fien/ loopenbe bpbe mp^ SSïïw?
len ban lant op i s* baem biepten; ©â baer af
boojtacnlooptmé op bie felfbe manier tot be
fojtrclfeban CananortOC;®an Cananortot Süffmtrfflü
bieÇplanbefeé^as Ylhas Cagadas50n7imp^ ban^aKaiw^
Icn/öoctaïóierutocncouriS todnaer't 3upbt fSÄ
5uptoo(îenop 18 baem;©âbe^planbeamp;en^ Ä
Cagadas tot Chale 5gn i. mplen/ efi bc coursé
iS55upt3uptoo(îaenop i8.bacmbiepten;©â
ChaietotPan^ne 3Dn9.mplen/opbe fourS SSSS'
alis iJOOjen^ ©â l^an^me tot Cochiin 3t}n 1
mplén/ op be cour^ ban 5upb 5upboo(î/ en op
12, enbe oocfe op i o. baem biepten / 'ttoelcfee
eenen goeben toegB t0 mc,

Dat7,Capitteh
Peroute ofte die Courfen vande Navigatie
van Coçhijn nacr Pertugael, befchreven
door den lelfdé Piloot Vincente Rodri-
gcs de Lagos,

«efïabtbanCochijn îiîgBeïeaBéttop
9|,grabcn/cerminalsimecr/jcBepbé^ €otm»

bc upt Cochijn naer Idojtugad / foo »f 9- öp^Ä

i——----------quot; -ftsA wtömS^'*quot;

boctmenberourss tocfîaenentodfoo
noojbdijf tot op ?o, mplen ban Cochijn af/
alijier toefenbe fult utoen courgs nemé in fulc^

fierboegBçn/batalsigôpboojb'èplanbenbâ ^

Maldiva m Mamale loopt/ mogftt feomcn OU
beBoogBtcban 8. enbe 4graTn/SrgS
Cplanben te ghemoeten / Boetod bat ^tèaf^
pmcï^befcfîrecainoBcïbmmigeéplanbea

......,

goet Utoen courjStcnemé3upttoc(î aen tot op ^SoSf
^ maben/ enbe ban baer booitaen 5upt 5upt^ 3. sr^oe«*
tocfî aen/tot op 3, graben aen bc 3upt3pbe bâ^

beimcayEquino(âiae] jbâCochijnafopbiè

boojfcBiebcn toegB tot m toe/ foo nooîttoe. f'tS

JecrtBet Compaq anberBaibe(ireecfi/4né.?|?Â

beopbes, arabfaenbe3upt5pbebanberinea/ Ä«
fo fult gBp be bonberen beginnen te crpgé ban
up^tocfïcn enbe noo?bttoe(îen met (îercfie
toinbeuiban Bier af fuit supben efi 3Upben ten
toefîenaenloopen/totop io.ofte 12, graben/
mtoeïc6econtrcpefult6rpgôenbé5upbtoo(îc
toinben;op befe 12, graben foo nooittocfleert m rtea
Bet CompajEi cen (îreeeS enbe | ban ecn anber/ 't^m^f^
cnfultbaeromgBeen abatiment ùfte afHacB SÄ^

reßenen:toantmenfomtBtiSbintbatbetoatei ^
rwoftejir^oméalfiietnacï'ttoeflftoeloopf/

'ttoelc^

' ttueUamp;e Dan ttoce fauté fouDe toefen/tn bo^é
05 naer it ftet tc rccfit öerfiaé tâ ôp öefe CMirsi/
fo moetinen aïlc 'tgccn tocflcben ofte rcïœncn
îjatnien gifl fiet ftfiîp booi te gacn/om batmê
ban aelijtften falbmbcn fïroomen bie naec't
suptoofîcntoetretfeen»

Conicnbc op bc i i» graben (aiiS bo^en) tot
DP be I ƒ ♦ graben/ foo ferfi^tmen fomtfitjs Dé
toinbcn ban upten wpt 5ttptûofien/ fo cn toilt
ban niet op ben boetfi naer't toeflen toc loopé;
toantet im goet en ijs : maer ïoopt ecr nacr't
ooflé enbc oofî ^uptoofîé/altoojSgocbc toacfit
fioubcnbe totop bc ï8. graben / op toeicfee
_ ÖpogfitcgfieIcgcn5!}n bcb?oogfiten genaetnt
boaSiS, OsBaixosdos Garagiaus, en lîrpgfiinbe be
^ 5uptoofte toinbcn/foifî goet utoetourss te ne»»
incn jupttoefl acn/tot batgfip comt tc ficn fiet
^Çplanbbaii €plantbâDicgoRodriges,enbcfoOtUrctfit
^«goïSoD^t. boojuptlefit/ fo fuît gfip fommigc banbe bo^
' gficlen Alcatrafen fien / enbc oocfe fommigfie
fioopen ban't ferugt Sargailo in't toater bjplt;=
bé/ aïfiiec fo cn noo^ttoefleertet CompajS nict
fioogfier:maer begint ban bacr boojtaen toc^
Der te biminucrcn ofte tc minberen.
^oiit feit bait gfip bit boojfcfijcben Cplanbt ofte bc
^•sraDen na fioogfitc ban bié gepafTcert5Ôt/fûIoDpt3upt^'
». iouïenco. jjjefî enbcjupbtoêfî ten tocfîen aen tot op

graben/ op toeicfee fioogfitc gfielcgficn ig tup^
terfîclant bâ faut Lourenço; fo fiaefi aïjs gfip
op bcfe fioogftte 5ôt / foo fuit gfip utocn touriS
toejl 5upbtoejl acn bocn tot op be 151. graben/
enbe ban bacr af toefl en tocfî ten 5upDen aen.
^eStitctten lt;©iti tc toctcn toauncermoi noojben enbc
IJuitu iiBojb? 5Upben met fict Cplanbt fant Lonrenço ober
» Saii^ cen / tc toeten nteitct mibben ban't upter fie
ïantacnbc5upt5pbe/fûomcrriîtfiet€cmpajs
tocl/cnbe fo ^p toaert op be boojftfi?cbé tons=
trepe/foo fait Compaq ecn fîreecfe enbe ban
ccn anbcr noojrtocfîeié;©an fiier af bûo?taen
falmcn be couriö nemcnnaer bé tijt enbc 'ttoc^
Der fulcfeïJ toe-gfiecft: toant tocfcnbc banbcn
j ƒ. 3ïpjiï tot fiet lactfîc ban be jiBcp maenbt/
foo ifl noobigfi m tijtj^ tbafle lanbt acnbooit
î^trbatï i)oe tt ferpgficn : toantmcn in befcn tfibt alfijcr be
^ ^iubg {jiec toinben ban upten noojben enbc noo?ttoffîen
quot;quot;«ff m.nbsp;ßomcnbe in ƒ cb^uariu^ cfl jiïjar^

tiugÈ/fo fieeftmcn be toinben upten ocfîen cube
5upbcn / toaer booj men ficm ttioet reguleren
nacr ben tijt battncn fiem baer bint.

î©cfcnbinooibcn enbe5upben mettrtiant
ober een / fo fait Cotnpajs een gfieficclc flrêecfe
Ècr ittcer ban tnin noozttoefîcrcn /'ttoclffec een
gctoifTetcficUé ijsbacr met ober cen te toefen:
50 ^ maer foot mccr toacr/fo toecfi bcrfcctßert bat
S bp'tlant niet en 5ijt/ban i o. ofte 40. mp^
len baerban af/ enbcfoo öÖPitJaer 30. mplen
ban toît en 5öt/fuït groen toater ftf/borfi ebé^*
toclßl^Eti grcnt binbenî©ie Compaffcn bie
icfe gfie^tlebbefullcnfîcrcnbcgcïtjrfe toefeii
acnbc Cabo das Agultes^ cn biebefe biffcrens»
tic bom^too^tooflercn inîamp;oitugacl/cen fialb^
fl^fecer «tin banmecr/ «î foo toann^ teit
Dlto rotîit a«i bcCabo das A gu!has,oftefier^
toacrber/fo ïangfic atiS gfip niet etuomt op be.
flïontbâmobbcrofTcClp/f»cn50tgfipi^fi
aenbe Cabo das Agulhas nict/bacrom cn !aer
' niet/fitt loot bictoil^ upt tc toajpen : toant fal

^^^ baltot«itocltop^ntoatbatgfipbocnfult.

lèaffcrenbebe Cabo das Agulhas naerbe
^Ijec^a®quot;® Cabàde bona Efi^ran^a tDC / foocnifîniet

gcontnccmt: toant en fout béermCt be Cabo
de bona Elperançantct omloopcn : ittaer Die
gficpaffeerttocfenbe/foo loopt alfbaftWöb^bt«

Si

tocfi aen tot op i é. grabcn/op torlcbe boogfi^. .
teijsgfielegfienfict lt;i£planbt iantta Helena, s.icima t^'
ofte tot op i^i.grabcn/fofiacflaljsgfipromt iö.srab«n.
op befc fioogfitc fult tocfi eft eeit toepnigfi mPquot;
Delgcfeer acn teopto / ofte D'eerfic ctmacl tocfi
ten3upbén/omoo;faec6e ban't€ompast/be aifme o^te ks
Xtt eti fotnmigfie ficoomcn: toant mecne toel «n bie w«gt;eci
batgfip gficcn mccr fioogfitèn ferpgfienfult/ s^««quot;»»'
al fcfilbe gfip tocfi ten 3Uï«ïcn aen.

^eplenbe op befe courgs fult op im fclfbè
fioogfite ttocfi ƒ o» «tplcn boo?t al loopf :macê
fncer niet/enbe aliü gfip't lt;!2piant comt tc fien/
en baer bp baccfi niet en ntogfit acnioopcn / fé
ficficltÉ alle u lilepne fcplc n/u obcrfiaccfi fioti»
Deube ontrent bgf mplen bacr ban af / in fïiïc^
fecr bocgfien bat gfip't fnatfitiS mocgfit fien/ u
altoos fioubcnbe naer t tocfien enbeb»fitm
noojbcnjalfiier fó noojtooficert fict Compaq
ruijm cen fiaibe fircecè/ cfi foo gfip u rebcnin^ 'tèpiaftiba^i
gfie toel ittaecbt banbe touris banbe Cabo de igetena
bona Efpcran9a,t0C op bit Cplantinct tocgc^
bingeoptCoinpajS naec befieo?én/fult beütn^ SfiS^,
Den Dattet mccr ban 70.mplen toefitoacrbet: tómnoén
leijt/al^ tnbc ^ais-caette flaet.

^cficpbenbebanbit Cpianbtomtefeplen «ontren om
naer#o?tugael/ cnbc tc gacn fien't€planbt
Acencaon genacint/ fult noojttocfi en noo?t^ ^«taonrc
tocfi ten toeften acn loopen 70. mplen / fo fult
gfip toat naert osfien af gaen.

■èoo't bp gcballc gcbuerbé bat bte €ompaf^ feactrdjmi»
fen ^.ban ccn fircecfe nooitocfiecrbc/ aljï fom^ ujingijcoft
mtgé bocn/algi ban fout noobigfi toclen tc fcp^» kompas b?te
len 100. mplen ncojbttotfi tctttocficnacn/cfi S^ttfnffrf^^^
ban baer boo?tacn noo?ttocfi acn/tot bat gfii» wSöS
fiomt bpbe generale toinben: maer cn gniaett
fict lanbt ntct iTtecr: toant cn fout gficcn gocöc
repfc bocn / al ifi Dat be 5upbc toinben u toat
langfier op befe tourjS bcpbin / toclcfte ü b?cn^
gen tot op i z. efl 14. graben aenbcspbeban't
nooiben/en toilt u baer niet op bcrlatcn/ nocfi
tn begeeft b niet bicfitonber DecuficbêGuy- bantreHitttt
nea,ai3S gfip bc genetale toint crfirfit/al tfï bat
gfip maer tocfi mocgfit acnfcplé/en laet beer^ y
om niet bie courg te bolgfiem toant'tfal tod '
rupmen/ obermitjs fip fomtijtsi nictcnruijmt
om batmen birfit bp't laut isi.

goct batmen i y c, tot ioo. mplen tofe
banbe cufic af loopt: toant al ifl ftfioonbat^
men nacr bè ^aaf racrten aco, mplen banbe
tufie af loopt/niet tcgficnfiaenbc/ fo ifmcnbcc
ecn goct fiurfe bicfiter bp/bc rcben bacr ban i^
befc: alg batmen ftficijbt banbcn fioctß bant
«Éplant Sandla Helena, bat ttlDC fgt;af-cacttê
legbt/ cnbc nict ban't €planbt bat 7 o. mplen
toefitoaerber Icijt/aï^ boben/ enbe al ifl f cficö
bat btc punten fcetfeeruptfiomcn tot fict cp^ met cptaiéf
laut Flores toc/cn gficeft bacrom gfieén rebcn jficje».
bit albums nict tetoefen/aljS icb fcgg0c:toaitt be
töuris bän buec be :^ee bantßrufit Sargaflb,
Dctople bc toint baer altoost noojtoofi ijï / foo
loopen bic toaterm ofte firoomé naci; De A n-
rilhas,ofte booj €pïanbêban ^paenfrfi Sn- ÄÄ^
Dien toe/ upt to'cïtfeeooifaetöebie^cfi^cn fo KeSgV
toepnigfi multipliceren inbccoursf ban ^»ar- inuïtipuccre«

galTojcttbe foo befe toatcren cnbc fïiro^cn b0 »quot;J^t» bs

^fiepen temen te gemoeten/Io«^^beopbc^
fetoumban Sargaïïb, fffgcbuctt|ettOTl bat
te ^cficpente ïoeftoacrt bom^/ DOtfi felbenj
oocfe gficbucrtct tod bat fomtp^ bp Guynear
De firoomcttnacr'tnoo?amp;cn loopen/ cnDetoc^»
fcnbc^ct toöf bp'tlant /fotrett u 'ttoater ter^
fiontboo?ti0naertlanttoc/ootfemebefomr^
fercnber be toinben mcefi u|«en noo^bttocfïcn mft fepi^ -
^nöenoajbf/'ttoélïfec u bdc$ nooittoefi acn trtoert»

52nbsp;b^toaCfiJtt:.

fcpïcn/cn te Ecetosect toefcnöc fuit te noo^t^nbsp;iCquinoóliaeJ, cm ooîfaûetiat ahvïaet tTcti!

cofie tijumen t çecber Urpgm / in ïjoegen Dat^nbsp;qm/em 'tmacg dornen bat u toinbt enbe

im beel öoojöd^ fte^ft met tocgt onber be ru^nbsp;'mmtt foo tueï nict toeeaen cn faï; enbe om te

(le bart G uyneaje ïoopen; boe bete btrclaim^nbsp;öcuöen be jpbe toantet- ^eetoaert ban't

eôeïîterbpombatt£h getfelfs toadtoeïnbsp;ïanbtBrandaon, fomocflKputoen^^^^^^

ßijen0teci:ttjcbt^;toanta«ebic^förpmt3pnbsp;nemen tuffc^en b'WanbraSaemt Dos i'Cptoamp;f»

mtoatboes^n battetmafg toefen/^teftaecnbsp;YritaosiÄgftenip^

ÄSS/hÄf r^nbsp;naer b'epïatiben ban Pcdto Maichsrenhas,

bint fepfenbe te ïptoaert/ altoaermen be toin^
Den oofi enbe eofi^upboofl geeft.

toiitûe» upamp;c, ^ayïytu UH5 uaiiop iinciuas ortenbsp;macntjfebîuanuss alfo bint: toai

^amftt)» bco? lt;j£pjancen ban gnamp;iqi 60^nbsp;fo ggebonben gcbbe tot op be 14.

ISS: »«quot;Vôieftefïetomcetibiefebmîïenîgnbânbsp;bacromboet^too^ u befeom

ÎÎÂSnbsp;M.ofte I/.graben: toantfuïtgU__________

fifetoptoBtJjanGuyneaafïccpen/geenooj^nbsp;op iofte 1Ó. graben 5upbooftetoinbébin^

faró€mi^baneelangerrepfetegri3bé:maernbsp;ben/entoilt aïfban niet meer ter Zeetoaerti«

DatgetCcinpap ti£j:enöe ggeïgch ßcinttotnbsp;iiecenengoebencour^ijS/fogacrtölßagpöit

- op2j.grabetoe/|oen5gtgïjpniettcïptoaert;nbsp;^pïan0tboo?bp3gt/foo neempt utoen iö

aigierüegnumengetbtugt Sargaflb tefieivnbsp;ïanggss'tCpïanbtbai loandeLS

bimi- ban öefe xce ggeitaemt too?t ban Sar-nbsp;tuflcgen bit€pïant enbe b'Cpïanbenban Pe'

pffo cnmRCffetggecnreliemngcbanteïoef.nbsp;dro Mafcherïnhas, gcefÄ eScnSben

Floresrcfgtboojupttegebïîen/ogcbuerenbcnbsp;fooberbeafeâgptoilt.

gfo tot get €pïamFayael toe (bit 3gn banbenbsp;»befeeourjsaïbu^aenïoopenfee/Bomé^

H^^Çgeilbtb^Cochijnomutoenbsp;'

goHbenbpbetitfîe/fofuïtggpbeterreS?bof;
2L10*' «fS/S^^^^nbsp;gsntbefïroonien fulïenSfaerbeCaK

Oöb?pben/aIîfîfcgoonbatu betoinbennieten

pelpen; enbe bit ijs te berfïaen al|g ggp ïaet bâ
Cochijnfcgcgt/fo fuît ggp gier altooiSbinbé mm^
flfote cracgt bâ toefte fcoïnbc:#ocfo të u toe^« âne r-*'*^

^mrnjtiM ban Cochiin ben ao. ^anuarmjs ïuttd min boo^gjeben toegg tot be Cabo toe/ enbe goc .. aif'

^^et/airmm oftemeer/gûlooptaïfobatgïjpb'€planben naerbcrbeCabol)emeerbcïnômbctoS:
^^ pmttepaÇerenaen't5upbtoefîeîVenbe3upb maeraïjSbenoojbetotnfetiSSenTebe
saet.. toeftte5upöe/tetDatsBP3tjtonötcamp;£Linea ftomt/fabertoacgtbooïfeetSertoepcton^^^

kaant

as^efcjjiJbmöieöMe .

ijjiintbfltïs35tjn natueccri möcfe cont^ii;
fute geaöbcïtccrt toefen /batfoaamp;ptn öefc to^
trepen nuaenit in een fcöjïtfeeï jaer: toant bie

felfbeperimïuefer$gnbanb;anbec»acm/om

oojfaecfeebatbte €onjunctien banbe ^e^^

ftfte^lanetéenbeUcöamenal^banbiff^ent
peïiojenofteoppetlïefubïectenbeo^

fult bcbinbé in befe font^e^» 5 ^
ben optoaect^ / bat fo amp;ae(ï a¥g6p ^^JïSï
«pten noo^ben ctijgötmet een fïof-teft^/««
öWontoeerbaecuptterpfen / fooftcttoel
üooi u/enbe toeefi op u öoebe/op battet b met
cn bcrrajï: toant foot u ban bo?en onberfienst

oberbtel / en fout göeen temebic öebbcn om u
bobcn te öoubcn en te falbcren/fonber befono

bei- fiulpe cn göenabe ban 4amp;ob:toant amp;omen
^nbsp;met grooter furie en befperactfeept* ,

göcbüerben bat göp b bonbt mt be/

SSbp. ömMbanfeb?uatiu0/bpbW^^

uptttPen ban fan Loüienga, 70. oftC 80. mplCU t Zce=»

|netfc tanjb. üjaerttn/foonccmtutomcour^nacbeCabö
J^irmtciB Artiiih^cfftö'Vnfltn-fiiïtprhctotnïicnaifba

ttnitsncj
»»mifal.

aitoop 3urjooo|i oinoc/i^ uwi buf.»'««^ »f^r
fecrt op bc 3 graben t';^ectoaert tn / toelcRC
j^abtgatic gijp boen fult/ fcljepbcnbe upt Sn^
bien inbe maenbtban ï©cccmber;fult bp bcfe
Cabo das Aguihas grout ôcbbé 20, enbe 2 ƒ.
mplen ban't lant af/op 100, enbe 15 0. baem
bicptcn/tc toeten op be ôoogôte ban 3 ói.gra^
ben/etc.

Datcj.CapittcU
Die Navigatie vande Monte Delijii naer
Portugael, 'twelcke is den vernaemiten
bergb ghdeghen in Indien.te weten: op
decuftevan Malabai- ó.myien vanCa-
nanof noordwaerts, efi van Goa 61. my-^
len zuydwaerts.

ai^barenbe banben 35ergB ofte Monté
Ddi|n nacr ^ojtugael / ben toegô ban
bUptenÔÉt eplanbt fan Lôurençojoo
ftclt u noo?btoo|ï enbe 3ui}bttocfï met
ben:©eröïï Monte Dclijn, utoen touriS ne^
menbe oofï enbe ocfl ten 3upben am / foo fult
gftp feomen bp een tóplanbt gljelcgcn op i o

srabcn/tctoetéio.mpïcubanMontepehiti

if/fult alfban utoen toegamp; nemen wgbtoe^/
enbe 3uiibtoe(ï ten tocflen aen/ fo fult gfip Bo^
men 4mplen ban befe Cplanbcn af / op bé
fioogftteban^i- gtaben/ « toatIjtettbcmet
wbdncfetr nact b'€pïanben ban Malçhva
tdotmcniCenftaMlbaetbanafigl^^^^^^^
enbeftfioon / foo óacfl aïsgftp bcfe Cplanbcn
booïbP 3ijt/'^p b?öetó ofte laet mt jaer / foo

fult met met allen gócmoeten/g^lDf^ ^
fict fclber gßcejcpermentcert ßebbe. ...

;©ic ló.orabenmet afiepaff^
inoetótoocbloopentufleficnbeboo«^^ mat4o,tnpii

bmoöfttcn enbe het lt;Êplanbt ban Btandaon, ia wt

nlnachtbctlicfcn/omaltoojsbcrfccfeerberte ^

gaen / enbe fuïter op letten bat toanncet gDP

toeten bpfioopen té famen/ fo 30t gïjpban mt
€planbt 40. mplen boo?taen/ban ïjier af (bö
ïo^t 3ui^itoefl efi3uijbttoc(i ten3upben acn

înt iaer alsî gftp ban 3,nDien îcs^yi /ju » vuum^

aile bcfe €planbm enbeiïjoogBtCT/bocnbe u-

toen cours t'Ecetoaert àen naer be Cabo das

^^âw't gelôicbebatgBpubont ben f oftc
bf 7i febîuariuîs ï 00, mplen Iwtteï mmofte petmaninge

baSeCabo.ualtoo^toai^tcnbeb^cfïroo^fSn»
bîuariu^alber tracBtic^ïoopp,/ boo^bc lt;efp«m»f«»

oofîc toinbcn bie alfban gôetodbigfi regiw^

ten / foo necmpt ùrcn courss naèr ûe Cabade

bona Efpcra»çàtoe/tÛt Op Î^J-Ç^bm/mbe
ù\amp; flftP bp be Cabo das Aguihas 3pt/fObef^t

fmte om 6cé ofte ij'anset »MmaWt»«!^
8e(ioflcito0îbtt»e(ieten/naetBat98pBiinM
rinea Mcrididnacl DetfcfttptimStt/ fOOWft
fcftntt fiet Wn sSeltitMti OS !J0 «««W-»»?'

gmToTaSmWWefmquot;»^«»^

fo 3m îft ttaclöcn banbe Compaffetiftcjc enbe
ßcHicLv enbe bmneti ofte bupten bien fo noozb

CPÎÎ ofu aoojbtoejïerenfealtaojs/ aïs bictoils

©iwthe ïrc I^abïgattebanbeCabo de bona Efi

tona cfperä» pciànça nacr ^ojtuflacl / iSfonbérncriicUel

ïmHSaettó tOt bie Linea ƒ quinodtiad tOe: UKMltincn

* - bomt/enbebanbeüneaafnaec^o^tuflaeltoc
ötójtflenoeapbagïïelrictbebaren/toïaerbooï
be oöcmeen ^uerlupben öfienoeah beéent
tS/ bocgöiebaerit^toeöeefttttacöfjetöiei:
booj ïefen/baec t ooc alfleteijtfeent is/ aïs ooc
mmpneltenerarioenbe ^abiaatie

Û11 mtirt

fifte 7. ntpïen ban ïanbt af,

fabcn ban SoiFaia bet'ïoopt aïïejatéf ©c mtn

baeromcjHHoerfjtec fonberîLootf-inanbâ't

lànîît niet Uîd in fîemeiî/ Soffala geeft tôt een ^^

teijclieiiomtefteiîiié/eengoop^ahn-boomé ^ « ^

bpbenaîi^mrfîaî7tetoctêamb£3Pbeban'tffS

nooiben/ ïoopeube ban fjier af naer Mocam-
bique toe/fult oofi aen ïeopen/ totbatnftp
Bowt op be 40» babem/ enbeban baeraf ooft
noojbtocfî aen / ïoopenbe i s, ûftt mplen
banbe^ptanben Pnmciras af/ fuit altooô m
befe contrepe/te bjeten: be sgegede cu(îc lancr
felegn/bun/fbîart fant(tnet aerbc ggeinentSt)
op bc gront binben / al ifî fcgoon bat ghp top
bicgtmbeintggcficgtban'tïantloopt.
^ ^offalaîsggdcgenopîo.graben/eubebie ^affalai«»/
gabm gmaemt Bar.go op 1en bie aebtec «Sf

Dat ïO.CapitteL
Vandc rechte teijckenê endekenniiTe van-
deCabo das Correntes, énde d'Eylanden
As Ylhas Primeiras, van alle de Havens,
cn4e cufte tot Mozambique toé.

Sebantfeenban SofFalabcginnai acn
be Cabo de fan Sebaftiaen, cû fîïccfeé
tot bie «îlîplanbenPriraciras langhes
be cufîe geen/enbe bc cufîe fîrcct nooz^
bm enbc5upbi tot SoiFala toe/«nöe geeft toat
ban noo?ben ten tocfîen/ «nbe 3upöen ten 00^
ften/algier 30« foînmigc lacbieren : inacr 5nn
aïleenïgcöen boo? feïeptte frgcpengt;
^eöebier ban gcnaûmMaraca oftc Mo-
zueen satf «lon^ itgt op 1 i ^ grabé/ îS ccn feïepne Be^
sraöe». bter gcbbenbebinnen m beleben nict googg
toater 3. babcm bieptcn/en geeft tot cen tenc^
ceöfheitîban «en cencn googen /boom fîaenbe acnbe «riib^

üe mwjöjpöe. ï®^ w taben noojbtoefî aen/ te toeten aen^
be 3pbc banîw boomen/en bacr lancr bu html
als ggpbinnê ben go^è 5üt/fo inoecgtet anc^
-«..rfr-^^ «ercnopj.enbeô.babembïcpî«».
mmfo.m OH^io^n ofteQuiloane,isggdcggen op
Daifgrafem, Î^rabm/enbegecfîaenbe3uôb3pôtcenen
googgen î^alm-boom / enbe 'tlanbt ban bîe
iîejtt^ffienen félftic 3^ gceftct fatfocn ban eenen goec;

Boogl toater ƒ. babem bieten / enbe als ogp
ba^ binnen in 3gt fo ggcnaecfet be punt bam
îrei^bier/fulter f.fnbc^,babcm bicpten met
mobber-gronbt binben/ tncn loopter tn tocfî

îtt^toejl enbe îugbtoefî ten tocfkn acn/enbé
^boôifcg^^ b?ooggtcn ïiggfien oofî3uiîô
toR^nîgt;etoefÎ5U9bttocfi Âsaïs^^

Mataca ofte Mónemone tOtOuilo-
mfha opte 21 âne fultet lanbtßoincnte fienop 13, i^ba^
SS SeSâ bfinîJi^pten/cnbefiômcnbco^ ^ ï.grabeneiî
»»/foifmcn I^op babein bicpten/fo fuit ggp ij, mplen
foan'tjät ban lanbt toefen/enbe fiÄtc^ be gront Cojad

itatarat, binben/efi ban baétb!»nctoaeitsfeïeph faut/

feplenbeban Quiloane af nacr SoffàJa toe/ fo
ïoo#( noojben enbe nooiben ten oofîen aen/tc
toeten bu^cn bepunt bfitegcccfe om op 1

toejî/enbe geeft toat ban uujtitiiiiuwgpw en D wanut»,

toeft ten 5upbcn/ men geeft ttoce bertgoonin«' montan*
ggen ban lanbt/cnbeÊomenbeop 18. graben*®'^®quot;
fuit 3 y .bâbem bicpten binben/gebbenbe afie^
ficgt ban lanb:toant bie bancfeé ban befe ron^
trcj^« feec fmaï $tjn/be cours iS jû/mplen.
'©e iSebier Ähennwiif Uns hnm'e _____...

mm ^am 5Pbe ban't uoo^öoofïen ßaen e e^ ^mm:
nen goop boomen aenbe mont banbc^aben/
enbe aen bc3uöb3Pbegeefceteenf fantfirant/ Cfgcto««
enbe op ben uptei fïen goecfe naec'twäbttoc^' öanamp;eßümrt

b tn-liomlie is acn be 3pbe bant juDbtocflé/
Janggcs gct fant geen; t©ic taben geeft met
Iccgb toatcc in't tnfeomcn z.babem/enbe btn^
neu tn toefenbe macgment fetten op 6,enbe 7.
babon bieptcn; JBen cn 6 an ban bupten af
b'in-ßomfle niel fien:toant men fiet ban bup^ csseffiBPinttse
tenfionienbebeu tngancfe banbc nooibttoefl öantigiKgaBi
3Pbe / todcamp;cn ingancfe geeft ecn bed boomen
bp ccn fïacn/bic gen bati bccbe bertgooné als
een l^arfcg ban cen ^cgip/cii gocmen naer^
ber tlant genacct/goe batmcn't minber tomt
tc ften/ fo batnicnf inbe iSebier toefenbe aäfdi
niet fien en fean/ oin battet ban bie anbectac*
6enbdettoo?t.

pctCanadbanbeépïanbcn Primciras, atomKufco«
enbe b€planbenban Angoxas isaïtémari ff-^MiÄ
ceti/min loopter bueroofinooiboofïcntoeft la^inKtras««
juööttoeft/ öibegecftinbccours so.mpïttiS*^
met 10. ï i. babem bieptc/tctoetg:toatnW^
ber aenbc Cplanben als aen't baflc lanbt / fa

miööeUJegöen ban ïjien aenbc supötjpöe / a!^nbsp;woecfit aïtoojS feSKbcc baren / m ban h fien/

^eamp;joagiiteii ^jaer flto moeröt anckaen tot op een fcfiootnbsp;öocfj altooji onöa' De zj* baDem na ïanDt toe

SöSifquot;' ban eensoteiingfj Daer ba af/ op 6,7* baDemnbsp;niet paffecenDe. «©p Defe tour^fuït öÖP De ^^^htm

tiaiïggqfjrtt öieptm/enbegerenbctufTfamp;cnDeDjoogfiten/nbsp;Djoogï)tenbanMuficatteboo?ljpIoopen /en ba/iSiufu^tfi

eofïeju (stjeïcgen tnt n.o.)ia ofre upt u fepSen/moecfi»«nbsp;DoeuDe De cour0 ban noojDt oofl aen/ foo fult

tetfcerijaeïamp;DeiViaCnietalleDcfepienDpbJti^nbsp;gÖprecfitopD'€pïanDèn banMo^ambiqüe

ienDe/altoo0 toat naei'Derijcfanöé ban't Cpi«nbsp;aen tonten.

ianöt / a!s? De DjoogOtea en liet mtDDd(ïe Cp^ ^êoo't u noobtgö toaer te amßeren eer Dat .

ianDt; toant m al eben beeï ban toat 3Pö£ bannbsp;gfip tot Muficate cctnt/ foo fiouDt« ban Defe

fiet CpIaDt Dar ficten öeötnietitoerïïboo?nbsp;Clippe afnae fiet ÏanDt toe/tot Dat gfip remt Emwnbp .

quot;tebjeefen/DanbanDacrgljpfiettoateropfiecnbsp;«pij.baDetnDiepten/alDaeirmorfitetfetten: jn^jufiwte

bjelien.nbsp;toant ijt ccn fcfioone gront / Docfi eben toei op

^oebeatituec 25cgcrenbctcancEcrcnbp'tmtDamp;cï|ïe€p^nbsp;toepnigfi pïaetfcn / Dan aHcéncltcUcn otiDcr

ïanD/ gfip moecfitct b?p tod Dof/te toettn/co^«nbsp;ben fiocdi ban Muficate, tc toeten op ao. ba;»

op I? wtenDe b?p Dicfit acn lanbt: toant ficefter n.nbsp;Dem cnDc mcct/ fuït reptic enDc fupbcrc gront

»»«tuechiiMquot; babctttbicptcnmctlcesfitoatcr/biti^tetoe^'nbsp;fiebben. ïï^enfioct ban Muficate met bie ^en^M

tcn/mct tocfie totubr.raaer met Dofïc toinbennbsp;ïanben ban Angoxas, Itggficn n.o, enbe 5.to. ^

nict; te mtbbctocgficn ban op fict bafie lanbt/nbsp;banbcn anbcrensfinbc i S.mplcn iitbê cbttrsf; ^

fifcfttnen écu fiocp boomen bp ben anbcrennbsp;ban bacr na Mogatnbique toc/fóó locptmèn

«einatftb,,, fiacn/bribe toclcke fult binbcn ccn llacU metnbsp;langfistbc Cufie fic«nnoojbtoofiaén.
Ijtttoattropt focttoater/otnutcbciftcn noobigfitocfenbc; ï©CDofï5pbeban't€plan,btPrimeira,ïept ©ettanta m

ecn tocpnigfi'banbe ficanb af bntnctoaertsnbsp;met De bjoügfit? n.o.enbe 3,to.cnbc fiecft toat ^pumsm

aèn; en fo fict u geen gdegcntficpt geeft bp fietnbsp;ban n,o,ten o.enbe 5.to.tcn to. !|ct laubt ban

fiacfe te gaen/fo gracft maer tnbe (dfDc fträt/nbsp;De éplanbat Primeiras, tc toeten acnbe 3pbe fambtque icpt

fttltcr terftont berfcfi toater binbcn: maer bitnbsp;ban Mozambique lept op i é|.grabcti |len

mocttoefcnmct oofic toinben: toant met to.nbsp;loopt boojbp alle befe €planbcn cnbc fanbeu ««««st»quot;««

toinben fo ftnpter fict toater fo fiertö o^/bat*nbsp;o.enbe tocfi/cnbe o.tcn n.cnbc to.tcn $. fo gfip

ment tnct fict 25oot acnbc firanbt niet fioH^nbsp;u alfiicr bonbt/tc toeten/ binnctoacrtg in / Op

toenencan.nbsp;ii.ij.etïininbcrbabcmen Diepte/cen fcfioot =

ï^ttnibbdfic€planbt(ttodcBi^gdegfiennbsp;bancengoetdingfibattbe€planbenaf/foen

gttmibbrtfrc tiae fiet n.o.) en fic^ gant^ gem bucrgangennbsp;b?ecfï baerotn ntct:inaer toacfit u allccadflc»' ^^yjij^

Upt „a^ öc ^ee toe; ©an fiter af tot bic Djcögfité/nbsp;Scn banbe bupten 5pbe / b'todcfec bed fieenen ilt;erflroni!t

^télafahti gfienacmt A Coroa dc (ant Antonio,59« 7.nbsp;chbc onrcpuigficpt ficcft/baertneningecnbcr-

I te a. mpim/cft tot b'ecrfie Cpiatsben ban Angoxanbsp;lep bjpfe antfecren tnatfi/ toant ntet bän fïccn
j.mptcn/cnbciöopbcfdfDecour0banb€p=«
in nntüöèu lanbcn; moccfitcr b?p bp fiet lauD fieeu loopc/

HU . „»»I^m^j^nbsp;——----et ^C* ----, - iT ^

Pï lt;ïgt;iaiit)t» fict 5P met toat ^tfiepen Dat gfip torit: toatjt
iftec Diep gficnoccfi/aile b'CplanDéiiban An-
goxasficbbcnbuergangfieii/b téu Ducr D'an*
^upbere bie^ Der ficcn icopenDc/ flïtcmaclban Diepe cÄ fup;»
« woiibtbp ijcte gront;o0cfe fo fieeftmcn tuffcïjcu

^^^ etïfietbarre lanDt/fiet alfccrmtnflcn S.ba^
^»e 4. ui ööe; beiiï bicptéuifult altoois fict bafrc laet nöcfccc
liggen al0 acn D'€planDcn;lt;©aEr w eèn fanto
b|00gf«tc/ gfidcgfien tuffdjen b'Cplaiiöcn bä
Aiigoxas in/ Die oot bä bepbc ïsuctgan

^fel-r'^quot;' anoerjjatrmytixpeuitttii»»6/ jt-r^^n-usiit^jjenbsp;OB 3.iiipieuoiiiiimnuai.o.7.utwtinv^r.«—

^^ ^et« Sf bie fc«r bang^cuss 10 / enbc men en canfenictnbsp;btnbcti/al toacrmeti afibcriS gfiecn bïoóe|tcn

' gfictoacttocgt;ben/banalfmtbcrbpnafeobennbsp;en ficeft/ban btc ban QuyiinMni, toacr m«

opcni0/£nmcttctl)cogfitoatcrbäeenfp,iint^nbsp;gfipumocttoacfiten/ bTantfirccfi^

fifc^' bfoet/focnfecccfeterficttoatcrnirtop/toaer.nbsp;mpleninlSeejenbefogfipu^^^ÄÄ?^^^^^^ SS^

Ää^ omuöaerbanfn!ttoarfiteit:toantbaerälct.nbsp;dasCortétcsbimictoaert^wócc^^^^^

lltamp;e^cficpenaengfiefiootcnficbbcn/enbcnbsp;fetten: toant fult ober algrotib|binb^^^^

Don loan Pederafiecftcr tnct^fin^rfiipopnbsp;Datgfipopbcbancfecn^öt/enficbtnicutoerö

ßfietoccfij^ljs gfip alfiicr booibp pafTcfrt/ful^ boo? te bjcefen / bpoj btett bat b^tnt ^tod

ter altoos ?.mplen ban af t^eetoacit inlóo^nbsp;fal fioutocnbanobcrfietlanbt/toacmicbcai-

pcn/tctocten/n.o.enocn.o. tcnocfïcn aetvnbsp;toosfalflttbdicft tSSeetoaertin moctfitteo^

tecfcnbs fip «acfit; ma^r sönbe bp baegfi/nbsp;pen/ètf»nbsp;^

ÏS

Dat il.Capittel.

Dçroute ofte die Navigatie ende Courfen
, van uy t Indien nac Porto Piqiieno de S*
ïago,(dat IS de cleyne haven van S.lacob,
'twelc de mont van de Revier Ganges is,)
ghelegenm't Coninghrijck van Benga-
lenAc.

^cfecßgecrt tt fcpïea ban «pt ^nbtcn
na Porto Piqueno,oft« amp;tc tlcpiiega^
ben/egricggm in Bengale n ,tt ttietcn/
ban bupten om't €planb Seylon, faï
'tffpï gaen upt be gaben ban Cochijn, bâben
iögt; tot ben lo.^pjiï toe/ 5pnen.cour!ß m^
^ amp;e^ep amp;c ntcnöc lanaöjï be Cufïe geen / tot een pïaetsf
«ôiiwïjjH. ggenaémt Brinjao toeCtbïeïc ïept bp be Caeg
oftegoecSban Cómoripi tebjeten/ben upti»
terlïengoetfe ofteepnbe banbe ^nbtaenfege
€u|ïe 5upbbje(tb3aert^ aen)nemenöe bâ baer
af 3pnen courjs 5upen aen/tot op 6|;grabé/en
ban baer 3.o,aen / tot op ;|tgraben ; Stïgiec
toefenbe/iuït oofï aen ïoopen / tot bat ggp get
ànbsp;^^y^on int ggefirgt trgggt î toant

SiSen go^f^ï ö«quot; ieyloii, ggenaemt A ponta de
ï)oeck toan't G uai le,(bat U be punt bânbe ^aïïepe gefept)
jEpianû Äep» fjct ijcrfïc lanDt ban Dien gelegé in't 3Up£it
ïpii/) Upt O» jjp jjg jjooggte Yjan é.grabé/ baérom foo men
befe cour0 oofï aen boet bp graben/ en
moecgt niet ïatenggeficgt te gebben ban gct
feïfbe «Bpïanbt Seylon. toefen toegg tn cour^
fen fuït albus boen/ fcgepöenbe upt Coclnin^
banben io.tot ben zo^^p^iï/aïo boien: toant
(i ggp ïater ban baer fcïjegöt/fuït ggp u mcÉr
moeten toacgteit/ om bat be toinben aïsban
feer fïercö bâ upt ben 5upen beginnt te toapé/
iiebljföe op b'anbcrtpbé be toinbl bâ upten 3.
to.cîî n.to.toapébc feer furieus en getoeïbigg*
ttïs ggp bit Cpïanbt Seylon tornt té fié/fo
ftaii^Yaifi D8 fuït ggp baer ïanggsbeCufïebp geen ïoopf;
SK eiïi^f (men ïoopt bte €iifïeo,ento.eft geeft toat bâ
geaofrt, o.ten n.efi to.ten 3.)tût bie eeifïe b^oggté ge?
ïegen op 6.gtabé fcgaers/ eit b'anbèr bjoogg^
ten ïigggen notg bocijber acii op graben/
5gnbe bâben anberen 7* tnpïen berfcgepbé/op
be feïfbe fïrctfeingeljan o.cft to. en o.ten n. eii
«mnitAhénbsp;3.ï^anben goecß A punta de Galle,tot

Site lept ö'eerfïe bjooggten/ 3gn ontrét z 8.mpli Wt^
aamp;inpiêtoâût fcnbe io.oft I ï.mt4enboo?bpbefeb?ooggt0/
mae ÖÏÖ0SI)» fuit utoé tours n.o.aê fettcn/tot op be gcógg^
te ban 16|.graben/ ïocpébe bait baer af n.aé/
toaer mebe ggp fuït comen bpbe Cufie bâ get
bafïeïanb/tetoeté lo.oft ia?.mplmbâtïâbt/
«Saétoat S gginaemt O Pagode de lorganatte, (bat iS
IfSöetó ben Sfgobt Ofte sifgobts tempel ban lórga-
»Äe nattè ggefept ) get toèïcb een feer gcebe coutfe
lept.nbsp;isbooiöefebaert.

StïS otP iSöt tornt te fien/'itoeïtfee (om^
ßtmse i)Oêbc# mige googgè geïjercgten geeft / fo fuït ggp et^
tol op« fiergg tgijj^e rónoe guebeïen(te toeten/ ronbcr enbe

naemt*

ien paen/ggenacmt Paiti r -, fuït aïgier baer
ïôtJggS bpgéen ïoopm ; men ïoopter boo? bp
li.o.eiï 3,to.eit geeft toat bân.o. ten o.eft5.üj,
ten to. tot batmen coîîit ïjp'tbunne enïeegge
ïanbt/aïtoaçr ïanggS ïoopébe/fuïtbp een me^

........ bièr comen/iiielcfeegeefif tot éen «ènttócïïé eéa

1 lajt tefe m bïacfe fioogg bcït ban fam / enbe nocg een an^
ber pieijn met een guebeï/ gebbcnbe aenbe een
5pbe toat berber geen 'tfcggnfel ban eenen an^
ïjeren bicfeen guebeï met ggeboomten; en ïoo^
penbe utoen toegg aen tot recgt teggens ober
befe taebier/ foo fcgpnen bcfe boojf5.gttebeïen
mettet anberbtcamp;e ïanbt ggelijcg ober een te
loitien Ibertjgoontngge fâïmfii jg^beti/

lïgCjS.

toefenbe ontrét i |.mgï baer bâ af tSeetoaert
ingt; ©an befc âebier tot b'eerfïeidagoöe ofte
ÏSfgob toe/geeftmen ontrent 1 .ofte 4. mpïen/
cü ban befe cecfïe 5^agobe boojtflé / fo en fïet^
men geen googe betgen meer / geïgcfe aïs öie^
men boojbp is/eû ïoopenbe baer recgt bâ aff/
fcgpnen fommige aïs tafeïen ofte pïepncnbo^
bé op te toefen. ® efe boo jf5.|0agoDe ofte ®'«f ® g
gobt/is ggeïeggen op io.graöenrugm/ fuït ffSii
altoos u befïe boé om bie te comen berßenne: tiiöquot;u
toât is u noobigg om eê goefcc repfe te gebbé.
©oojbp befe eerfïe^agobe fïaet eené anberé igjenwK»
lamp;agobe/fo groot als b'eerfie/ gebbenbenotg tan u wg,
anbere z.ofte 3, cïepnel^agobetoat boojber
aê fïaésJBen geeft bâ b'eerpel^agûamp;e tot befe De.
ttoeeöe ontrét 4,mplé to2eggs/en be Cufie bâ
b'een tot b'anber is firechébe o.en. to. en toiït iiaaerfct)quot;«^,
aïgier niet tc biegt onber 'tïanbt ïoopé ; toant
is quaet baer toeöerom af te raïié/ oin battet ^^
een intogc^ maecfeti©an geïilcfeé aï eermé bp
U eerfïe #agobe tomt/ falml ban't ïanbt af^
goutoen: toant men geeft(op i.mpïen aleer««
menber bp comt)een clepne b?coggte ïigggeny
een mijl t'^eetoaert in fïrecamp;enbe.

Wü b'eerfie Idagoöe tot bie ttoeebe/ fietme«
fommige betoafen guebelen/eü geboointé/cit
bâbe ttoeebe î^agobe tot Sataguan toe / ifi eé
ïeeger ïanbt bâ onbicgte toilberniffe/ toefenbe
boben op gams caeï tot bé goecfe toe/ggenaét
A punta das Palmeitas!, batiS/OC piült bâbe ïfijnniM'*®®'

^alm-boomé/en men loop becufïeto.aen. pai»««^'
©â öe boojf3. ^agobe tot eé punt mct eennbsp;,,

fâiffe) gelegen i i.mplen/aleermen bp bepunt
bäöcPalmeiras comtjgeeftmécentHebier ïig^ Siai^^
gen-,^it böojf,puntueect eé groote galfmgï raeieptcf»
t'^eetoaert in imen ïoopt be€ufïeo4i.0.aen/ debiet.
tn banbe boo?f3; viffige punt tot bie Pal mci-
las toe/ïooptmen be Cafïe n,o.m n.o.té o.af ;
#mnugetàiff en get ïanbt ban bien te ^egeiteneit
nen/foo iS te toeten bat gct ïanbt ban bit ^aiff bant ftrf wg
grober en fcitïïer is aïs get anber ïanbt bâbe
Cufîe/ mafeenbe baer langgs bp geen tfcggn^
fel bâ een eplâbt/ en fuit terfïont toat boojöec
aé 9.ofte I o.boomé fien fîaé/ bic gé bertooné
gelgcfe aïs ronbc ïietoaffe gucbeïsjbanbe ^a^
gobe tot befe ßiffe 3gn ontrent i i.mplen.

©an gier af boo^taé / fuït ïanjgs be Cufïé
geen ïoopen op g.ofte 1 o.babé biepten/tat bp
be boojf3iPalmexras,toaerban get boajenfîe
bant Ianbt feer leegg is/gebbenbc eenen l^aïelt
guebeï / toeïcamp;e gé bertgóont ggelijcïï als bie uw
Arenas gordas, ofte roobcïBupnen / gelegen ijuebciua«
S.Lucas de ßarremcda, aenbecufïeban Sijcß^o«''^
^paeîigiçn ; ©an befe ïSupne ofte guebeï af SeS^'
tot bie Paimciras toe/ tfi aïtcmaeï e«n feacï efi liicas*
ïeege flranbt / fonber eeni^è geboomten ofte
toilberniffci ï©ic Palraeiräs plaggen te toefen
ïo.ofté I z,^aIm-boomeiî:maertegentoôûî=«
bißg fo fïater macr eé aïïeenj^icgt bp be felfv ^^imt w
bePalmeirasitetoeten/aenDe5pbebanSata- tuaflenöii^
guan,fîaen eenigge bêtoafTên guebeïen ; ©an
baerboojtiien fooengeefhtien gants gg^en Sa«,
puntenoftegoecfeen / boomen / nocg eeniggc
toiïbermfemeer / ban get ïanbt is een mgl
toemgs altettiael ggeï^cfe ais een ßif.
éo toanneer bat ggp be punt ofTte goeefe

bâbe l^almeiras temt tefien / fo fuît ggp utof
cours o.aeü boen/totop be bieptm ban 12i
babenvenbe bâ baer af n.o.öm tot op
beiti/ enbe toefenbe fep baegg/ fuïtta-fïont
ïanbt fien/ get todcß faï toefen beneben alle be
iSiffen/en fo get ïanbt bebecßt toaer met eent*
ggc bpfinge ofte bampé/en fuïtet niet mogett
ften/ boo^Dat ggpop ^4tbabébieptê romt.

mft

ÎÎDcfç rourjifalincn alöugj bom / met ccn €ô
pasï bat niet cn tü?accüt/cn fo öct pct üJiaccfe«
tcn/fult ööp urcHcninge baer na maamp;en; t©it
lanbtbaer gjjpöp comen fult/ fal toefen ecn
bîacamp;leegB lanbtfonbcr eeirigc göcboomtcn
ofte toilbernifTc/ in loopenbe langöss bc Çufîe
i)cen / fult acnbc oofl jpbe comen te fien eenen
.gt;'j«Htî3ana ftoarten lancbtocrpcbe betoaflén ôucbel/op't
S« Iitbiaf. fatfoc« bau ecn Cliampana fouber ma|î/(ï)et
^«quot;'«»•toelt6ecenSnbiacnfclje€arbccli^;) ciîtoat
boojbcr ban bcfen bctoaffcn ôueUel acn/(îacn
ccn öoop boome bp bé anbcren/onber toelcBe
5ijn 3 «ofte 4.boomcn/bie toat grober fcfipnen
tctocfmalssbmbetoaflcnöuebel; ^efegôcf
boomten fracn toat Iccgöacljtigö ; toep*
fee V niöft öan bcfe gljflJoomten af / foo begint be
»•»anülE®quot; äCiiffc ban't lanbt ban Or ixa^ï^^e in't gcfitôt
ferpgöenbe / fuit tcrftont tEectoacrt acn / t)et
toater ficn biegen/ get todtin i^ op be b200tBlt;lt;
ten ban Bengalen: toant alamp;ier isi ßct €anacl
op 5ijn fmalfte/eii lact achter u bed ßiffen/ te
toetcn/acnbe 3pbc bau Bengalen,bie u altcfa^»
men tZectoacrt aen blpben/toaeromgBp bie
niet ficn én moecl)t;i^ier pafîercnbc/foo góe^
«ïbiepteap nactfetaltooäSbeßiffcban't lanbtbâOuxa,
Ä'Si*®quot; toant al tft feljoon bat gljp bacr bicbt bp fiecn
»quot;aurttt'öl* loopt/en ijcbt nicutoerjï af te b?ccfen/ban ban
sjontfäjart bat gamp;p boo? oogïîcn fiet/ bie biepten 5gn bjie
'nbsp;babem/ met degn ftoart fant op be gront.

^Ult banbe 3pbc bä Bengalen 4.ofte ç.ba»«
toinS^quot;^ bem biepten fiebbcn ban mobber gront / ban
»omaröc toelcfie5pbeufulttoatöte:toantfoHt bâbcfe
j3aH25î# mobber gront op'iepnbe ban ecn bancïÈc ofte
aatot/Etc, bjoogôtcn ban Bengalen comcn ; fo göp befç
nront bint/fult n,o.en n.(noobigötoe|cHïK)aé
_nbsp;loopen/ totbatgôptoeberopbe5.baamp;emen

fonnm op't cömt:toätbiti3Sbfretötentoet!)lt;«©ieboo?f5,
C JâifFc ban O rixa gqjaffeert toefenbe / fult ter^
ftont meer biepten begöinnen tc ferpgljen / erî
fogBpbegecrbcn te loopen langB3ät)et lanbt
ban Oiixa ijeen/ fo boet utoen courgJ retgt op
b'eerfte puntt(bic gßp booj ^ upt fiet)aen; 5Egt;e
minfte biepten bie gljp fult binben / 5ijn 3 .ba^
bem^bit tiS ben tet^ten toegB/tot bat gDp tod
bicßt bp éct lanbt 5tjt / altoaer gßp algbâ fult
binbé j, é.babé bicptejcô fo g^p eenigïj barn^
gotit ban boen îgt;abbc/ foo loopt nacr b'anber
3pbeacn'tlanbtban Bengalen : toant men
èeeft albaec beter barn-Bout/aljS aé beejs 5pbe
ban Orixa, macr moet baer na toebcr nae bc
5Pbe ban Oma comen / tot bat gÖP boojbp
ttoee ^cbtCEcn 5rjt/ gôelegen aenbe feïfbe 3pbe
ban Orixa,toaer ban b'eerfte meer cencn 3n*
totjcfi ban ecn jScbier gclijcfe ijSj^'anbcr lept
ontrent ccn mijl toecgöis bco?ber ac/ bc toelc^
fec eenen grooten mont ofte ^nßomfte fiecft;
lt;étocc ofte 3 .mplé boojbp befe aebicr boo?t^
aen / gecftmcn ccnigfje blóepenbc met

„aet cat bofTtBaßi^ ofte totlbcrniOc bol en
bif Bt ban gBcboomten / tn gBdijramp;cniftc ban
lamp;alm-bootttcn,; ©an't begBinfclbâ befe bof=«
fcBagte af falmé 5pné tourjs btoeris ober boéi
ïoopcnbe na't b'anber 5Pï»c(ban Bet lanbt/ge^
naemt Guynettc)toe/ té toeten recBt op cencn
ïjoom(bie acnbe fdfbe 5pbe ftaet) aen umu
fien inbe BootBté bobé alle b'anber uptßtjcfiti
ftaet acnbc flincBer fianbt banbe öcbict gBc^
naét Chandecan, ©â Btcc af boo?t acn 5ijn't
altemad onbtepté/ïgt;aerDm en f«ït niet boojlt;
ber aen loopen/ ban mette bolle bloet*

SÄ«« -

SStV^«quot;'- nadb

fultct fetten op j.babl/efi toefenbe inbé bagô/
fultctôoubc op be 3 .babtm / loopébe alfo op
befe biepten langss Ijct lanb 0een/al ccmt gl)?
ftôoû altcmctis op toat minber bicpté/en toilt
ba»ô ntct bjccfen / met todrlic rourfe fuit cof
men te fien bc ßiffe ban Orixa;alsÈ glj^p bie int
gÔcficBt Bebt/ fo fulter bpgBenafeen/ tn bocgé
bat gljp ttoee bcrbenbedcn nae Bct lanbt/en
eenberbcnbcd nae beaiffe toe loopt ; alBict
Ôccftmen ben recBté tocgB/fll^ bobé gefept t^;

Dat iz.Capitceî, ^

Eeii ändet défchriptie yade fcifde vaèrt erî
courfen va Indiê ria Porto Piqiieno oftc
dccleyne hàvcn van Bengalen door cen
Ander PiloOt aehgheteijckent,breeder efî
corrcfterverhaé t, met aile die gelegene-
heyt ende ftreckinghe van dièn;

€plenbe banbe Cufte bâ Snamp;isn/nae
kbe ^aben gcnatt Porto Piqueno^ int
'ConittßBjtjcfe ban Bengalen, te toeté
bâ bupten cm'teplanbt Sey ion, fo^
fult gBp utoen courgi neméneffenjsbe mfîcn
bâ 3;nbim / tot bat gl)p tcmt tc ficn Brinjaö,
gBdcgen bp be C. de Gor-norijn, Ißt uptetftc
epnbe bâbe rufte bâ Snbié / nemenbe bâ batr
af atoen tocgB/btocr g obcr:toant isJ ban Btee
af ccn gocbe tonti epe / en macc lit ben rojtfte«
btocriö toecB/aläS 00c boojfefeert tc gaen / ban
niet te bcrballcn binnen oftc tufTrfien Bcî
lâDt Seylon nu ^0 toâticer gl}^ comt te fié be
Barre iras, bat 5rjn beïEiUpncti ban Brin jaon
boo|f5.fo fuit eBP 3upé aen loopé/bocnbc alfo
utoé ccuris bôbc i j.tot bic ic.mplê toc/efi bâ
bacr boojtacn fult utoé toecB b0rro?ten/ naei:
battet ubcft goct buncten sdegétBéptgeeft/
om tc ccmé op be ƒ .grabl^aiBicr toefenbe fuie
o,aé loopé/ fo bcdaift u ncobîgB öucct te5nn
om u tc berfcamp;er g/ bc pût oftc B oec bâ GiraJle
tc megBen om loopé/ 't todrßc iji B^t upterfïe
cpube bant eplanbt Seyionjacôes.to.îpûe/oe-
legen opbe Boogl^cbâ ö.Qrafcen / afjß u bunrt
te toefen inbe rôtrepc bâbe Pûta de Gaîie ber?
fdier om tc toefen / fo tolltet €planbt genabé

tcnCOttlt/tCtoCtm/ttlJfcBcnTanadare, (|rt •3ranai,arp
todche j.niplébabe Punta de Galle tsf) cn be If.^
eerfte bjootBtctt/ aï toacr itit gBf meen alle bie ^aiif
ffBepen Bet lanbt totiné bcrfecnné/babie geen
bie na Bengalen toillcn fcplcn/ fjct 3p na ecni-
gBc Babenisbabié/aliö bacr i^Porto piqué- , .
no, ofte Porto gran de, bat / be ricj^nc ofté
groote ^abcn/ altoacr be f)o?tiigcfcn Bare' ©«fern» bate
bacrt cfl Banbdingé Bffebcn; ï^et ïanbt aenbe fc« isojtiig®»
boo?f3,contrcpei«t gßeficBt Bebbébc / foööc.
naccfeter fo biefit bpafef gBp bcsccrt/botB on^ ® *
ber be ixMbt nae't lanbt tcc niet pafferébcy
om batterfommige riipjffé langfjS labt Been

ïiggBcn/ bacrmcn fonberlingéfo gcé feenniffc
afenöeeft/beBalfccnbcamp;?coßf)mi/ tuffrBeia

todcfïen efi Bet labt mcB bcoj ïjecn macB loo^
pcn/aljs Bier naecBcfcptfal tocJben.

Eoopf bc atóüjï/ alis gefcpt iagB^^ 'tïanbt/
fo t5S tc tocté bat fict läbt bä Tanadare(öm b5 «geliarmr rfè
te{tenné)tetocté/babacrÉff.mï'ïébóo?tacn ttgfUaif öa-t
totöe bioogBtétDcarttntae!aenöélt;©cber bä
be Zee cf laccB lanbt ijS; €n al^ oBp boo?bet;
acn tc lanbetoaertjö bituié/ bcgnit tc fie cenige
ScbcrgBté/te tocté/ 3 .groote bcrgcn/bacr met
ober eé romebe/fo fult ^p bte eerfte b?ootBtê
terftót roiné tefté/tuffcBé todtfie dt tïabt mé
tod paficré macB: toant bte mccfte fcöcpé bie . „
beo?bp Bd lt;2plabt gaett eü fotncn/ÏDcpcubec
boo}nbsp;toeté te mibbctoeg^

€t z Sjaï^

ban tufïf ijcn öïcn cü gct lanbt 11 ♦ i i. babem
fiteutctvbiirt frijoone/en op fommige plaetfen
ftccr.m»'c «tont / engcbtcc nieubïtrjj boo? te
bieeïcu/ bauban bat gfyp boo? ooggenfict.
5Bcje ecrjîc bjooggte lept op bc googgteban
eingraben tuijtn / eti baet rccgt teggenS ober
fult op gct lanbt cetteneeniggen fleenenguc*
bel ften/fonbet anbecc meer op aile befe cou'
tcepc te ficn^Banbcfe eccfîe cü groote bjoocg«
ten 6 .m|gt;len boo^bcr aen lept notg een anber:
ibésntprcti. tttacr cleijnber bjooggten/ men loopt b een
Ûnïhïfc ö'anbet n,o,eft ;,üJ.etibc geeft toat ban n.
SwözoeS. û'tcn o,eii 3.to.tenüï*^cfe clepnebjoocgte is
ggeleggen op e^^grabcn/ontrent ttoce mplen
ban't lanbt berftgcpbèn / fo ggp beggccrt tuf^
ftgien 'tlanb eit bien booj tc loopé/ggpmoecg»
m toel bocn:toatït mcngeefterj,6,babein
ticptf met leeggtoaterbâ fant gront/ 'ttoclc
fcb tocet banbe gecnbiebcr meer als 3o;tnaeI
buer gcpafTeért geeft/ fo tn't gaen als in t toc^
berombecrisn :ntaerfomen ecn groot ^cgip
Beeft / foo ilï béter ban buptf om t'^ectoaert
Daer ban afte toopen.
«mtrfhtbsttt ^ieboojfs^biootgtengèpaflTemBgnbcAfd
hvmttn tta loopt langges'tlanbt geen / fonberbaerafte
c«pp«io jjogtfee» / toantet cencn gocbcn cours tS bacc
wnbsp;lijcgt bp geen tc loopen / cü comenbc booj bp

Ijètepnbt banbc ggebercgtcn efigct googge
tonbt/fult ecncn googen fpitfiggen top tomen
tefien/ (ïaenbetuffcgen anbcrcggcberggten
ïn/ ban be toelt6e loopt een nptfïeamp;ettbe punt
eÀiMnètt« nac't5.to.afbalenbeî ^^cfentoptoojtginoft
frawSop' O Capellodefrade,batiS/ÖCJBontntfeSco-
ksvÄöcn. bel ofte capïocn-,ts op be ftooggbe ban 8,gra^
ben ruöm.3cfe en fïclle aigier bc tourffen niet
bicmen langgs befcCufietotbieboo^fj, Ci-
ptllo de Frade grcnboct/cmbatmftopgécn
recgte fïrcecft langgscnloopt. »©cfc Çapello
de Frademaect ecnengocc ofte punt lanbts/
«én mm ^ banbe toelcft een ilif afloopt / (leBénbc tot op
öt pif mgl 't^ectoaert itvbaertnenget toa-
* tet op fommigge plaetfen cp fiet b?efien,i0an
befe pnct af tot Trinquanamale jgn i 7. mp*
lenimé loopt be cufîe n. eti ^.toelcbe altemael
batt ccn lecgg ïauot is/ gcbbenbc baèr ïanggs
geen een bancfeacgttgc gtont/ cn futter gants
«m «Îébiec ß^^nbsp;^ ^^ ïanbttoaatS bin*

tieinteement llCU.Cp j.mpïéalCCrmcntomtbpTrinqua-
l.iiiplm D|ert namaie geeftmen een clepne rebier liggjen.
Z^S' TrinquanamaletS ecugrootcl^aben/ gcb»»
«iflmjt^ benbe inbe mont meer als 3.tnpleninbebjce^
be ; is acti b'inccmfîe ban bien ban ecn lergg
lâbt/tocfenbeobcralbiep-, biebaer tntotltoe«»
fen cm te aticfeercn/ macg gct fetten onbcr get
bcftgutfclban ccnicg banbe €pïanbê -, ts ban
,. ïJinücn in een ßcbier / toelcft loopt tot Scy ta
Vaqua toe ; totgiertoc ifî altemael ecttlccgfj
iïÎÂr Ianbt.4BmTrinquanarnalebanbët:bCtelil-
tten/fo is te toeten battet acnbe mont bâbicn
«Tföfftcjten fif «öc noo^bt 5pbe ggcïcgcn is cen ïSiign ban
baii^e miK ggêtïathtïoóefoïw^/fnöcgccftaenbenecncn
^Ennquajwif goftfeoftc punctttoce lancfe fïretfeenbegge-
fefrtfjtct^ban ccn bcrgcbcn ïanbt / fïrccfecnbe
recht te lanbe binnctoactts af / fonbèr batmé
Îîobî ofte acgter cenigg ahbrc googg lanbt
meet fiet ïangg^ tgt;c Scc- f ant gc®. Cotncnbc

bp Trinquanamale, cn bat bcrKCttr gcbbebc/

inocgt ban baer af terfïont utoett cours nacr
iu btoccrsoberfctten: toant btt bébefïepïacts

ts/mttutoentoecgtcbctbolgen; fttltban gier
SnÄ?^' aftt00îben/enben,ten0.aculû0|jfn/ mibts
tuüÄtH to aïtooS « rcfeentnge ittafeenbe ban t becUttcrcn
Säquot;««' ofte'ttojafienbant Compas / efifogettoaei:
^^^ üibeMonfönöanbe totnben banAnguftu«,

fo fttlt alsban n.aê gaen/ om bieftoille bat bie
fïroomcn alsban fecr fïerc t^ectoaert tn loo««
pen ; fult befe courfen albus boen tot opbc
googgteban i /.gtabé/ ttotlch is be googgte aepimtasf
banben goecfe ggenaemt A ponta de G uado- lt;i5iwtgt;ottatiji
varijn. ggelcgc acu t lanbt Ctt CufîcbâCho-1^«^*

ramandcl,begtnfeï batit laub enbe Coningg«' ^
rgcfebanOrixa.nbsp;«««.amng«

Comenbc op bc 17. raben / fuïtbanbacr fXm «
boo?tacnabc€ufïcbantbafïclanbttocloogt;' i9.tBïgt;aif
pen/otn een gocbe repfe tc boé/ toaccfcgoutoc scaso» u quot;
wbobcnbe i5gt;i.grabenraettepafrerenfonber
Janttefien/ombtcftoillebattcropbc 19 gca^ ^uwutfr
ben ecn ßebicr lept / ggenaemt Puacota,ban ^tota.0?
todcfier montaf ïanplent^cetoaert in / iS ^.gcaof-
flgdegf cen ficen Clippt ban cen fcgtps Ifgtc WŒfot«
Stoot/todcfemenbefcgcpbdictógenoecgfien
bamtoant get boueit toater upt fîeecât ; IBen «up.
macg tttfft^ctt bien en get lanbt buer loopcn/
toillenbe/fonber pet meer tc b;eefm / ban bat'
incn boo^ oogen fiet.^lle befe €ufïe/ te toeten
banbe ptuict G uado varijn boo^tacn/ is altcgt;lt;
mael ban grof btch ianbt en ggeberggten bie^ »
mcnbanbetbcften6an,©an btebooff3,föe^ leamoii«^,«
bier Puacota af/tot cen anber öebicr genaet 12 «pfquot;quot;
Palvor ofïc Palura,5gn 11 .mpïeu; men loopt
bc€ufîcn,o.etî3.to. 25oben befe ûebier ban j^i
Palura lept ccticn feer gbogen becgg / ggenaét |aif
A Setra de Paiura,bat is get ggebcrggteban j^naix^'^
Palura, todcli ts bcn googgftcn bergg bâ befe uita.
lt;rufïe.^efe acbiet lept op i grabi rugm.
©énbefeiftebiec tot ben goccgcnactADer- »»««'ÏfS
radeira terra alta, batiS/ gct laetfïc ftoogg S t^ce*
ïanbt/ïooptmm béCupöp befelfbeffreecfe/ ^wnDfrt
cft ts tnbe fïtecfetnge 7.mplen ; ts ggdegcn op gr«»«»,
be googgte ban 15gt;|.grabé rugm-, '©ocalgter
befe bermantnge ban't lactfie googe lanb/ op ^pojfaw
bat bc gene bte bp befe cufîe geen loopt/ macg «»i^'S
toeten bat algicr alle be gebercgten efi tgoogc E^Sita»^'
ïanbt bolepnbicgt/ cfï ban baer boojt aen ifî ,nArnt.
altemael lecgg lanbt en fanbt firanbf / tot bte
plaets ggenaemt As Palinciras ofte lamp;alin'
boomen toe,nbsp;, , .

î^antlaetfie googgeïanbtôfteDerradei- ^aoo^ew»»«
ïa terra alta af tot be ôebier genacmt Rw de ija
Manicapatan looptiné be Cufïe UiO. cfi 3;to.
cnbc is tnbetours ï.nvlen. lt;©m nu te toeten
toannecr batmen recgt tcggens ober befe iSc^ ff^Äa^
bier bâ Manicapatan ts/fofaUnenccnf goo» gSm.
ggen ronben boom alleen ianggs bcsecBânt
geen fictt ftacn/en iS ccn fecc blaclt lanbt gcb^
benbe aenbe 2ce feant een banchacgtigge oft«
öttbtepe gronbt.lt;©cfe boojf5.boom fîaet acbe
flinïherganbt banbe tttóntbabeiacbiér.ï0a ^^so^fj;
Ma nicapatanïooptmiw Cufîe o.n.0. cft to. ae»«quot;*
5, iö, tot biè Pagöde de lorganate tOC (bat tS
ben «fgob ofte llfgobts tépd ban lorganate
0gefept)5ijnbeinbecoutS 3.mpïen.î©efeîôa^

gobcbâlorganate Icptop bC googgtcbâ loi,
graéb. l^an befe^^agobe be lorganate totte* SuBrtisr*®^'
nen anbeten groote enbe ftoatte 0agobe ofte
SIfgobt/looptmcn be cufîe 0, enbc to. cn geeft ^j^tc
bau o,tcntîidîto,teit3.istobe cours 7,mpïf; i^ion^
;©cfeftoarte#agobcïept opbc googgte ban
î6i.grabcnfcgaers.

l^â befé ftoartclamp;agobctot be ßtbtet Cv-
yegare leopttnen be Éufîc n.o.en5.to,en geeft
toatbân.o.teno,cft5.to.tcnto,tsinbfcocrs J/Swi«.
1 o,mpïf e gebier bâ Gay égare lept op 21.
grabefcgaers/enop 4.mpKnac/ aiecnncber .K^w^f^
bp tomt Itgggen )�toaffen guebcitgtens/
todcfeegcm bcrtgooncn intfegijnfdggelgcft JvV
cen gaben banber^cc/ mctgutten bcbout. g^ttiftt«quot;®
ânbc mont banbe boo|f5.öebicr liggen ttoee»^ofl(j»te«'

fauot

fatît amp;?oogÔté/flwc6cbe cé gocbc mrjl tssceggis
jupbt ttïc^acrt am / en geeft «otg aenöe
boitißeöanbien cenßtffeüggben / flrethéöe
ïanghss öe Ztt-mfit geen tot een half nitjl
t':Ecetöaert in -, ^©'incomfic toan öefe iSebier
Reeft 4.toaöetn biepten/men ïooptet «pt en m
ii,ta.eit 3.0. ^e tooo?f3,b?ooggtei? fuilm u int
inïoopenblpöen aenöeßiiitbecganöt/ enbe
öie öiepten iS öaec ÏanggS genm.

lt;©m Cayegarc tian Dccbe te èenne/ fo is te
toeten / bat toanneer ggp beiîû0îf3. Betoaflfén

gueijcïtgiensggeyafTeert5Üt/fofcg9ntCaye-

gare een epïanb te toefen / geboenbe 3. ofte 4.
ijoonwn ïjoben alïe b'anber uptfteBen / eit een
toepnigg baer boo?bp (ïaet eé tïepne ï^agoöe;
ï©atüooïbp befe#agobegeeftmen eentoiïgt;
Ijernif^ ofte boffcgagie/feer biegt efi ftoart bâ
geboomten / toeïcfeeftggnt banCayegare te
toefen/ en gebt baer boojbp anbers geê fajar»«
te toiïoernilTe ban befe. ©oojbpöieboojf5.
^agobe fïaen fommige fanbtSöttpnen ban
roobe toïner / met fommigge toatei beeefeen.

©anbeûebia- ban Gaycgare^tot bé goecfe
genaét A ponta das Palmeiras /ïooptmen bc
tufie n*o.cn m geeft toat ban n.o.té o.tfi
5.to4ento.iôinDecours i i.mpïen/aïeermcn
op z.mpïcnnac bpbe punet banbe i^almeiras
comt/ fo fuït ggp fommigge betoaffen ftoacte

bâbaer af na bc punct toe / fo begintet toeber
ïeegg tetoojbeu; en recgtt^ens ötebetoaf^'e
guebeïé ober/fult op bc^r^ fommme cïepne:
maer niets te toitte fanbt ïDupnen ficn ; ;iDit
ggn betegcamp;enen enbe retgtefeennifre öiemen
geeft/toefenbe bicgt bp be punt bâbe Pai mei^
ras, toant op bc punt gants geen ggeboomte
nocg toiïbemifTc cn flaet efi goc toeï battet bé
naem banbe punt bâbe #aïm tgt;oomen geeft/
P« batmen en geeft niet tegenfïaenöe recgte-boojt maer
eenen boom aïïeen. ^00 u be nacgt obetbieï/
3gnbe bp Cay agar e, efi eben toel utoen toegg
fecgeerben te berboïgen/foïocpt op be mepten
ban I a.babem n.o.efin.o.ten o.aen / altoos
met get loot tnbc gant/met goebc toacgt enbe
opfi^t ',efi comenbe op 16.babc/fult ii terfïót
nae't n.o.aetï goutoen / tot bat ggp toeber op
be ï 2. babem tomt / aïtoos itiafeenbe op befe
biepten te bïpbé/tot bat ggp tomt op 7 .babf;
enbe toefenbe aïgier bpnacgt/ fuïtet fette» tot
battet bagg toert/en metten bagperaet u am^
6ers lifgten/ ïoopenbe op be feïföe toegg enbe
f ours ban n.o.en n,o.tert luaen / tot bat gïjp
fomtop4.tïabemen. _
^uït aïgier tomlbe/ een jl^an tnbe JKaerS

gebbé/ om toacgt te gouben efi 'tïanbt te ber^
Mennen; Weeufïe fïrecöt o.n.o.aen/ tot bat^
men comt te ficn cen bctoafTen guebeï/toeïcfee
gébertgoont int fcggnfcï aïs een Champana
fonbecmafi /meteenamp;oot acgteraen; (Wc
Champanas 5gn beCarabieïcn bóöeSnöra-
nen/baerfegares^abigatieober Xn cfiîâges

be Cufte met boen; ) '©it iS be bcflefeenniffe
btemen geeft aen befe tufïe banOnxa -, gebt
altoos goeöc acgt op't biepf / bat fo u be biep*
ten begonfïetc bermeerberé/tetoetf / tot ober
bej.babem/fofultggptccflonttoeberßeeren
op be 5.3i.en4,babcm fcgaers/om batöit be
tetgtecourStSttoâtfo ggp Weeft ïoopeöeop
be j.eft é.babé/foüt int epnbe aebe grot rafie.

^0 toâneec tomt te fien be bO£^f5« bc^
toaffcnfiuebcïbcChampanagenflét (aïs gê-
fept iS)fû fuït ggp baer ÏanggS bp geelt ïoopé/
tol bat ggp tomt te fïen 5 «boomé bp een fïaé/

berfcgepbc n banbé anbeten/ toeïcfee béottten

genaét toOjbenAs arvores da Conhccença,
Dat is be boomen bâbe licnmfregefept;)öccgt
teggens ober öefe boomen ïept öe âîffeban
Onxa, enfienbe 't^eetoaert aen / fuïter ttoa^
ter op fien bjeïien/te toeten/ aenbe 5pöe ban
Bengalen, en fuït öefc booif5.tèstÊeneti nict
mogé ficn/ôâ mét cïaer tocer / en fo't itiifïicg/
boncfeer oftc bpficg toeer toaer/fo gebt aïtoosi
tïoot inöe gant/ fonbet baer onacgtfaem in te
toefen:toant moet baer op tn ïoopcn/te toeté/
op be ; {.efi 4.babcmé fcgaers; fuït oot toeten
batmen aeiïöe 3pbe ban Bengalen gatbe fant
öront/enöe aenDe3pbt ban Onxa mobber en
ftoart cïegn fant geeft;5l»oe befe bertïaringe/
om bat icït get fdber bicamp;toils öuer geïoopen
ben itiet groote fcgepcn

43epafTeert 3gnbebcpamp;eöeiaiffen(te toeté/
biè ban Orixä enöe Bengalen ) fuït comen te
ficn get €pïanbt ggcnaemt A Ylha dos Gal-
los,bat Is/ get Cpïanbt banbe lianen / fuïter
recgt op aen ïoopen/fonber b?eefen ; toant is

ban OrS^iRtSefbanctecgtisI / bS
omme u bermangftct «Eplanbt Dos Gallos
toel te genaàeiî baer ïanggS bp gcm ïoopéöe/
toaer mebe ggp terflont ijp cen ûebi^r zomert
fuït/genaét Rio de Ghandequan; btébOÖjbp
pafferenbe/ fuïtet bâ öaec btoers ober loopciï
na be 3pbc bâ Onxa toe/ aïtoacr gp fwlt ccmé
te fien eenen goecfe ofte punt toelcüe iS banbe
iSebier Angeliin genacmt.^cfepuntïanbts
faï u bïpben int noojben ; algier comenbefult
altoos mettet ïoot inöe hanbt ïoopen / öie
öiepten bie ggp alfner fuU btni^efi f^I toefett
3.35.efi4.baöé: maertoefenöeboïleZee / fal
baer meer öiepte toefen/ ttoelcfe alfoo fal öue^
ren tot Dat ggp met öefiebter banAngeh)«
ober cen 3ijt : toant men albaer ïangges geen
beeï biepten geeft. Comenbe met 6e fiébiec
Angelijn obcrcen/ foo fuït ggp langtjsöen
oeber geen Ïoopen tot een ßebier toe/ggenaét
Gilingöa,met Öefe ïâebiet ober een 3gnoe/foó
en toiit aïsöan niet te feer ban ïanöt af togt^
feetinâe bc recgtcrganbttoe: toant men ai;»
baer een fsnöt-b?ooggte geeft/baer gem Bar-

toloraeusRodrigesde Motaijs op bcrloo?/
ntet een ggeïaben fcgip/tetoeté/intupïïoopé/
toaerom icfe « aamp;bïttetÈ be flimfeer ganöt te
gcuöen : toant get iS öaer ober aï Diep gge^
^oecg.nbsp;, , , ,

Wan befe i^ebier af tot eeiïigge googgß
SÖeecfien ofteaftoatertnggen roeymacgmeit
barn goutferpggen / toütmers; mocgtctbaii
befe boüjfepöe25c£tEienïff nae öe anöfC5pbe
ban Gay nette toe/ btoers Ober locpen (aï*
toaer tr.fïont bgf ofte fes boomen boben
alle b'anöer fuït ^en upt fegtfeen) tot bat ggp
toel biegt aen b'anber 5pöe3gt. '©efe bbo|#
fepöe boomen ßaen bp öe mont banbe Bebier

C handccapite toeten/aenbe ocfljpbe» ,

ï^c biepten btemen op befebantfeefalttiiv
ben / ^tjn ii. enbe b|ie baöemen ftf
aenïïequot;mïöer3pbetoe; toantgebt aïöaerbeef

lâan gierboojt aenenisiim/t^^

btggeenfgß at'öeWewcnt ^

fcgVs ö alSöan toeï

m toefen toiït / ggP J^t jaer ober ftsfrt
lopen met get toater ban De galbe bïcet

ïîoûîtaen/ctc.

bp ggebaïlequaemt teggens öen öaggeraet

fep öe boojfepö« ßeWere Gayegarc^Içti

^nbsp;€t} îîerôaeït/

bcrôadî/ fo ïoopt ïanflöe0 öe Cufïe fieen / tot
aenöen fioecfe ;be Punta das Palmeyras, enöe
ban öaer oofî aen tot op 17. baöem Diepten/
Doenöe üan fiiee af utoen coursJ n.to, eft n.to*
ten noüRDen aen;^efen toegfi moetmé aïöujs
Doen meteen Compaq Dat eé fïieétfe tojaect/
tot Dat^pcomtbp De i ^.baDem Diepte/enDe
Dan no^ alfo op De felfDé tourst aenloopenD e
totop 4-enDe 3|.baDem/toaecmcDc fultter^
(ïont(fo't Maet toeDec toaer)'tIanDt bâ Onxa
ttiogficnfïenrmaecfoo't Dontfeer enmifiigö
loaet/ fo en toilt niet tneer na't lâD toe loopé/
tt aitooïS fiouDébe op De 4«eii 3 l.baDé ftfiaerü/
loopenDe oof! aen/ toât fiet loot euDe Die Diep^
ten fal u toel binnen lepben / m toacfit u batt
op beel biepten te comen / u fioubetibe al^ ge^
fept ijs op De toepnigfi Diepten, êo u btc nacfit
oberbiel/toefenbe op be 17.babcttien/fo loopt
nae be ttoce Cplanbcn toe/ inbocgfienbat
6^'t niet en fet:toant quact te anc^cren.

^affctcnbc boo^bp be boojf?. Punta das
Paimeyra s^binucn boo? loopébe inbcr nacfit/
fo en fult boben be 7« eti 8.babcm niet paflamp;é
tot bat bé bagfi acn comt/ toacr mebe al^ban
binnen boojfaltloopcn / enbcfoo fict gficbicï
tat gfip baer toaert met een clcgn ^cfiip / foa
Ijout u op bc z.en li.babcttt / tot int gficficfit
banbe 0iffe ban Orixa, aljg gfip met bie bCquot;
oint ober een te tomen/ foo looptcr tot op een
Kfiuct ban een ûoçr nae bp: toant 'tifTcc biep
gettoctfi eft banbe 3pbe bâ Onxa ifi aitémâeï
bantfeatfitige en onbicpc gront; ^cfc boojf5.
atffc falu blPbcn aen u recfiter fiant/te toct^,
'tEcétoacrtbanu ; ban baer affcficpbenbe/
ttiocfitct fiouben rcffit op't 4Splanbt Aylha
çtos Gallos aen/ ofte toillébc na De punt lâDt0
öanDe acbicr Angeli)n toe/ altoaer bipdicfeê
inotfit op aenloopen:toant fulter zivCn ^.ba»
Dem Diepten fiebben:maer moet toefett met cé
tlegnftfitp/àl$ boben.

Dat 15 .Capittef.

De Navigatie eft Courfen van uyt Indien
nae de Haven van Aracan toe, 'cwelck is
den felfden weghdiemcn doet naer die
Porto grande,otte Groote haven, ghele-
ghen in't landt van Bengalen.

«ÊplctibebanSnbtenoftc Cochijn af
inac be ï|aben ban Aracan toc/falttté
5pnen courjs bocn nae't €pïanb S ey-
,, Ion toe / in fulcSer boegfien alsi fiier
• bojen(inbc befcfi?iptiebanbc toircfcn tn bacrt
nae Die Porto Piqueno ofte clcpne l^abcn)
bcrclaert lt;38/ loopenDe alfo naer De punct ofte
'tepnbe banbe Djoocfiten toc (gfielegfien op ö.
nraDcn ruijm ) cnDc op ben fioccfe bant IanDt
(ttoelcfee fïrect boft eft toefi)aé; Bp Defe punct
ofte fioccfe cotnenDe/fultct ban Daer bant lâbt
af flÄcn/loopeuDe 7.oft 8.mplen n.o.aen/om
jöan onber fiet lt;eplabt af tc tomen/ en aljsbatt
titoen tourït bbcn n. 0. eft n.o. ten n.tot op be
12.graben/fo bat u Manacofta comt te blpbe
ntt 5.to.efl ban fiier affuit n.o. aett loopett tot
Jamp;acanteït Dpbe 2o.0rab|fcöa^0/ttoclc6t^bcfioocfite
S 20. s^ööt ban Aracan, en fo gfip al0ban nocfi geen lâbt
ftö«««. - énfaetfit/fultetovacnfioubcnnaAracantoc,
. 4^pbefelfbcfioocfitcbanio.^abcn/3.oft
m 20. gtabf 4,mineit ban lanbt af lept een Kiffe bacrt toa=»
SdmlSS ter ovö^cecftt/entöfmcttogfi toater
SSeSmatfi toefen bâbegrooteba7.fcfiecp3Slenctc/
fensöti lasö. foinbeb?eebeal0inbelengfite;al3Sfgfipbttrtff
comttéfïen/fofultgfipu bacr ban toacfitcn/
tot op ecn fcfioot ban een goetélittcfe nae. ^c
i^abèhbatt Atacan teptop 20, grabm/ mb$

tocfcnbc ƒ .ofte 6. mplen t^eetoaert bacr bâ/
fult bacr 2o.babé biepten bitibé/fanbt gront; 5«c w
Cn comenbc op be 19|.grabcn bp't lanbt / fo Sa«,
fult gfip ô.mplen bâ lanbt biepe mobbcr grôt
binbcn/ en maer 3.ofte 4.mplenbâ lanbt toeigt;
fenbe 3 o.babem mobbcr gront s gfipmoctu
toacfitenop befe fiobgfite banbe i^l.grabcn
nae't lanbt ntet te loopett:maer fult Doen al$
Öobengficf^ti0.

Dat i4.Capittel.
DieKavigatie eh courfen van uyt Indien
nae de Häven vanMartavan toe, gelegen
int Coninghrijck van Pegu, met aile die
ghcleghentheyt van dien.

lt;iEplenDc bâSnbien af nae Martavan
I oft nac't Coningfijijcfe bâ Pegu toe/
fult utoen tour^ boen (tot bat gfip't
Cplanbt bâ Seylon gfiepafTccrt 3Ôt)
gelficfe afe bc gecn bie na Bengalen toil fi^/
en fi^rt cplâb om toefcnbe/ fult na D'CplanDé
As Ylhas d'Andcmaô tocloopé/ toclcfeclig^ Sd^ïw«
gen/ te toeté fiet uptcrfic epuDt bâDe Cplâben s« upterjîe
aéDe 3.5pDe op i i. grabé / eft fiet uptcrfic lâbtnbsp;'

acnbc ni5pbeflp i4.grabcn;^é looptcr aébe 'jf,
3Pbebantooficn boo^bp fieen opbe coursé ba mfiebAoeH'
n.o.en 3.to,©anbé Cplanbe d'Andeman, tot îp»^®»
fictbafielâbttoc/3ijn obcrbe öo.mpl.tocccfiis
Hoopcnbe na Andemaon toc/ fult ïi ticfi boc
om aébe n.3pbe bacr bâ afte paffercn/en baec
booibp toefcnbe/ toillcbc loopé aîss gficfcpt isS
nac M artav an toc (ttoclcfe Ic^ op i 6.graben)
fultopbe i4.graben/ tomenbc nac fiet lanbt
toc loopen / ofte ottt beterjS op be 13. graebt/
oin oojfafeè banbènSntofitSban Martavan,
Daermen fêer ftcrtfee firùomên ficeft / altoojS
nae fiet n.to.trccfeenbe;cn fo gfip nae fict lanbt ^ ^
toc licpt/tocfcnbc op bc 14.grabcn/fo fuît gfip Sw®^
bed Cplanbé tonté te fié/altoaer i^p moecfit lepianben,
b?P birfit bp comcn : toatit ober al fcfioon
en biep; men fiecfter bicfit bp aenbe 3pbc bâbe
Xtt I z. 13 .babem biepten mobber gront/be^
fialben fict Cplanbt PuioÇomuda, ttodcfe
inacfi liggé outrent é.ofte7*mplé banbe iioSomu*
ben bâ Martavan af; tuffcficn bit Cplanbt en ba tept
fiet bafie lanbt liggen beeUSiffen/niettegen^ i«t
jiaenbc/ fo fict gcbid bat gfip tufîcfii befe Cïm
lanben berbidt/ fb fult gfip be wbc ban't Cp^
lanbt gcnaamp;en:macc niet te bi^t/altoaer gfip
eé Canad fult binbett ban 3 .babé biepte/enbe
actibé3pbe ban't bafie lanbt fiecftméopbcel
plactfen onbicpten enbe D^oogfiten/ loopcnDe
ban fiier af nacr De fiaben bâ Martavan toe/ «s^etiar«»quot;

tFppé'tl^eetoaelifiiggé/Wcrntft^^^^^
bcrtfioonéalj3Aîiiôadias(bat5gn3nbiaéfcfie aima»»««'
fcfiuijtgten^/ btemé inbe iSebteren gebjuijct.) t'iSf
50cfeboûjf3. riippé liggenbâ Pnlo Comuda iS^enff-
afna Martavan, ontrent i.mplentoeegfiîSna mo ^'quot;îf
fiet lanbt tocjâetfit ^egfienjs ober bcfc dippen ^ »MSf
fieefttncnacntbaficîanbtcéputtftoftefiocÉèSgStf.
ban'tfioogelanbt;aenben.3pbebanbttpunt *

eé firant ban fanbt gdegé aent leege lanbt;
î©it lanb befiooit Xemijn Vêf ar um toe/bat
iiS op be ficgufcfie talc bie lleere ban Vegafû
gcfcpt:toant Xemijn ijsfo beel alg ï|eerc ^^^
Jeptim Vegarum,ben naem bant lanbt;©aii
fiier af n.aen/fo loopt fiet lanb fioótó op/fid^
benbc op fommige plaetfen^ntopcRen/Clip^
penéftCplanbcfeensf.nbsp;^«s^'î^ft*

261 ecrmé tomt bp bc fiabé ban Martavan, enbe Hg
fofiecftmcneentoit fiuèbdtgienoftebcrfiebé
lanbt/ btencnbebooî een Benteijcfef oftcbaôe/ n^ct«»«»
fieèbotb« bicfit bp fil i.|amp;alm-böomen fiacn;

Entrent

HlWCIimt wp UElt l^tiuv un»» i.quot;quot;*- ' quot;quot; Vquot;quot;quot;'

(bommbe ban't eplanbt Comudo af) luit te
^cetoacct ontrent eé msl ofte anber ftaïf b^t
»a ba« ïanbt af/ecn ronteplanbeScn bol Uîiibetnifrc
SuSfn-iîf* fienliggöcn/gamp;enacmt A Ylha das CeboUas»
quot;ûttJuiTcn. JJ^J i/t'Cplanb banben 2tp«n/bpbîclcfe ep^
lanbefeen/ te bîetcn aenbe 3WÖb5Pbe baer ban/
? legt ecn Mppcbacrmenbe^ee opfietbjecp
feenjban bit eplanbcfeen af tot bc 3|aben ban
Martavan toc/macO toefen ontrent ttoee mp^
ïciti Comenbé ban Pulo Comùda affnlt bcr^
bac^t toefca/baer ban af te loopen aenbe 5pbè
ban't lanbt/boenbc be courji aljs boben gefept
iis: toant cnôebtnicutocrsî af tebjeefcn /ban
ban ôet gôccne gfjp booj oogen fet ;Jnlt oocamp;
f oeiif tepc. toeten batmen ban bit èplanb Das Ceboilas
CSS boo?tacanacr'tnoojbcn toeanbcr0 gcéep^
%cooija». ianjjennotamp;Mippcnmeecenljccft/ 'ctoelcamp;
eenfccr gocbe fecntetjrfecn banbefen intoijcB
îiSitoant toefenbe aen bcejHÏ'öe/fo cnifmen to
fiacllniet bp'tecn eplanbt oftc mcn fiet ecn
anber / enbe ban baer af bocfjtacn foo en fiet^
menber gantîS göecn/al0 göefèpt i0;moet toel
booj u fien boojbp be 3|aben ban Martavan
niet te pafTcren : toant toefenbe op 12. baônti
fbubt eé tocpnigö baer nacr op bjooglî fecmé,
î®cfe ©abcn ban Martavan ijî ontrent cen

en h-f. 5Pbc een laegö ofte oiacB lauot / weimuip
«tbt «hc, tk pa0 met bc Eee/cfi iss ccn eplanbt 'ttoclO'
S^cmt jnamp;il 6e gïjenaemt toojbt Momuay,men macö Ö^t
ften alfmen langècsJ 'lanbt Becn(te toeten ban
Pulo Comuda af) nacr befe ï|aben toe comt/
ftilt altoos loopen op be biepten ban i i, ba^
bciü/enbefeommbeop 8, j?. babcm/ foofultét
fetten: toant jijt alfban tnbeï|aben/enbeen
toütet lanbt niet nacrber gfienafem / nocö en
loopt nietbcrbcc naerben intoijcB/enbcbié

^nbsp;bancfeetoe/fultett'clcamp;emaelmmberbieptcn

«ehierus binbés^cfeacbterbaMartavan loopt noojb
CfutfhV ooft enbe 5unbttoeft upt enb' in: maer men en
macamp;bacrlonberlLootf-maHnietmloopcn;
amp; toant öccft binnen inbe öcbier (te toeten aep
SnlSamp; beoolï^5Pamp;c) een^tcen-felippeliggöen/mtlp
^öcS^ fec aUc 'ttoater nacr ï)en toe trecfet/baerom m
matfimébaerfonber ILootf-man niet inloop
pen-, oocfe mebefo amp;ccftmenin b'infeomftcba

^ïiabï ban öan è. 7. babeitt bi^ten/'ttoclcfee fult mogen
feÄie feennenbpbcfctegcfeenen/tetoet^
^»«Sa^'^iepfte bed bifcamp;bieincn ften macöi^e^^
If«'- ben ban Marta^n iU gïjdegöen op^ 16 hm^

w sÄquot;^ ben,mbebe^tabt Martavan op if-S^jcm
Slen'tuptcrftecpnbtbanbeeplanbcnban

And^an^emcn

---------^^........_nbsp;31

af naer b'eplanben As Yihas dc Nicobar, tc
toeten 3wpben aen / fo ftrect eenen anbcrcn w^ -»»»wt«
gamp;d eplanbcn;ooc6 mebe foo göp quacmt tc

loopm ban b'eplanben d'Andeman af/naec
be Cnfic toe/ göeiiroctcnbe fomnug^c b^rga'» «mij^ ^^
beringBcofterabeïingöebantoatcren/fooen
toiitermctbóojbjee^n:^ toant en i^anbersnbsp;'

niet ban 'tfclfbe toater / fonbec batmen alamp;iei:
eenigöe bjoog^ten ö«ft/al Boétoel batter acn
be tufte etlrjcbe liggen; men öeeftcc alleenlöc^
feen te mibte-toegöen een eplanbt ïiggben/
'ttoclcfec ÖÊ^ngBefcténen noemen Viacon^ «i^Lh«.«
damjjs een clesneplanb/tocfeube baer ront^®^,^,^
omoberalfcöocn; maeröccft feertoepnigö «epianumn»:
bccfcö toater/ anbersf rtiet öebbebe ban l^ijn-
boomen/ toaerom niet noobigö ijs baet acn te
loopen,nbsp;^ . .

Datij.Capittel.nbsp;,

Deroute ofte die Navigatie van Cochijtt
uyt Indien naer Maiacca toe,

3e naer Malacca toil bari inbe raoo^ wm^ Bat#
^ te Monfon^bat t$ be pjincipaelfté tgt ««n tf^i gat

loopcn/tot op s. grfioen fc|jaers(/enbc ba tóec,
ooft aen tot batmcn fict eplanb Seylon booj
bp isi / toefenbe inbcfc contcepc fult aenloopé/
in boegen bat gôp feomt op j ï, enbe 5 i. gra^
ben ; ban befe Ijoogljtefult utoen tpur^ boen ^ ,
naer b'eplanbefeensï ban Gomefpola toe/
(toclcfee liggen op grabenbpben Boetfeban ï^gteu^^ó*
d'Aéhci)n ban't eplanbt Saiïiatra.)nbsp;stafw.

Comenbe bp b'eplanben Gomefpola, foo
gI)P gOeenbjeeö en öebtbanbe AcheijnsAbüt
5îjn t»31ngefetenen ban't Contnglj-côcS ban auûaiiianîi«
Achei) n ,ttlt eplanb Sàmatra, öoot bpanCm
banbe èojtugcfen) fo neemt utocncourst lan^
ahc^'tepianbtSamatraöcen/ totbeCabo
^hcnaeitit)Tanjamburo toc/gBelCgljcn aen»» «aso^an«

gWe cufte ban't eplanbt op i,^aben
runm/ ontrent bpbe ïo,mplcn banb ep an.
bcuGomefpola, enbcban Ijiet af fultutocn
four^ nemen naer be Cufte ban Malacca toe/
ïoosébe fo beel te loeftoaert afé «dp pmmers
moecht/omtcgaébcrfeenné Pulo Samb£ao, 't^ianbe^ett
•ttocUfec ia eenéplanbefecn öBcfegUequot; ffo^fmto

toefttennoo?bcn4c»mpic:toanr oxEW!C'lt;^F'- neeigraiie«/

ïanben ßomt tê ber6ennen/öeeft cen reptc om n. m ten U40
fiacft tot Malacca te feomé/ cnbc biebaer ban
telptoaert amfeompt naerPulo Pinantoe/ *
{•ttodcfeeeén anber eplanbt ijs/gfsdeglîcnop iamp;bï» lema»
5i,graben/ liggôenbe banPuloSambilao S^^^^at
nÄntentoltm 12, mplm /fooïjed^tiBe» ô^^^^taet.
naer Pulo Battïn toe/em anber eplanbt/ban ^^
PuloPynaogamp;elegBcn noojbttoefttennoej^
ben io;mplenop6.gcabé) fowtbpabonti^ sraam,
c^njutjbooftetotnbciibinöen/mcaeng^ß^^^^^

ftefcerbedtoacpé/baerombieïarttftn^aet

i^ecnlaiigerepfebertoacbtenbe/to^m^^^^
'tbefteig b?oeéban Cochijn tef^^^^^

een beter bopage te fiebben/etc.

Dati6,Capittel.

Éen ander Jjreeder verclaringhc vande Nâ-

vigatien ende Courfen,om tc feyicn van
Goa uyt indien nacr Malacca, met aile
dk ftreckingc en gelegenthey t van dioi*

^eflçm bîebsa^ttf ffPien Sjan Goa,
ofrc upt S,ntim tiasc ivs alacca, faï tot
20. niplen isjccgös t'^cetoacr t in loo^
pen/ in fuïcfeer boegen feat gp get «Sp^
Ianbt Scylon macg bupten om ïoojien/naec

. b'Cplanbcn As Ylhas cie Nicobar tOC/te bJe«quot;
Wbamp;dfic tcnbooï't mibbcï|ïc Canuael gccn/'ttoclcbc
S nbSiS Mt op 7 Y^gtaöen /fult ggeabbertcert toefen
sp'fcm öaif op befe contrcpe acgt tc gebben opbe (ïroo^
graöen. mcrctoantfc mette tocjîe toinbm nacr bc gol^f
B9aeii£D0Uf jjg Bengalen toe loopcn/CHbcmcttc oofïe
toinbcn t'^ectoaert acn ; 20, ofte 3 o. niplen
banbeCplanbcn af geeftmen fo groote bctga^
beringe ofterabclinge ban toater cube (ïroo»
men/bat gct bzooggten fcgpnen tc toefen.
lt;^00 ggp Qiiaemt op't mibbcn ban tt^p^'
bSö'^laiiBE ïanben N icobar acn/fo tocet batmen bacr ecn
^toftar/op lt;£annael gceft/liggêbe op 6grabe/ toefenbe
îraùs iSt em b'oßplanbcn banben anbaen bcrfrgepben ottf
- trcntanbcrgâîf mgl/baermcn tocl tufTcgcn
booj mâcg loopen fonbcr fcgiomen: toant cn
gebt anbcrs niet te bjcefen/ ban aïleenlijcfecn
bat ggp boo j ooggen fiet ; bc bieten bicmen
baer geeft jgn 12.13. baöcm-, aen't cgnt ban
bit Cannacl/te toeten bp't noo^bcr Cplanbt
ban b'lt;ïEplanbcu Nicobar, legt een €planbe^
feen baermen tuffcgcn booj macg pafTeren/
m «pïani!!^ mettet grootjïc ftgip batmen bintiget 5upber
Ïfquot; ^Önt ban bit Cplanbt ië ggelcgcn op 6 gra^»
wKensm bcn/efi'tbobenggcnocmbeCannael Op febcn
cn galf graben/als bo?cn.

300 ggp çiuacmtbp't mibbcïfîeCannacï
gelegen op 6, grabcn/fuït bp't infeomen ban't
Cplanbt bier €pïanbe6ens fien/toaer ban bc
öjieccn galftngï bant €planbtaf ligggcn/
^gnbe ttoce ban bien groot enbe googg / enbe
tanbcr felegn/enbe 'tbicrbe Icgbt bcrfcgcpben
ban't Cpïanb ontrent bjic mplen-, isS cé groot
€planbcfem blacfe boben op/enbe naer't
SISÏÏ noojbenfultecnanbErCpïanbtfienggelegen
^ op 8. graben ; b'infiomîîe ban bit €planbt
lt;amp;mtttnt2 fiscft cenen bicfien googgen ruggge/toefenbe
mpicii berafttc acn't cgnbc blacfe; feomcnbe int mibbcn ban't
itoti)eslt;®^Mö Cannacïfult notg cenanbcr€planbtften/ge^
. ïeggcnbicgt bp bat banbe S. graben ban ecn
blacfe lanb/ ïi^enbe banben anbcren ontrent
ttoce mplen toecggs ; ban b'Cplanbcn Nico-
bar tot bit noojbcr lt;Bplanbt/$gn ontrent fcbé
tnpïen toecggis/cn gebt algicr nieutocrs ban
te bieefen ; aen't egnt ban bit €annaeï gccftet
^aeïft^o«^ €planbtNicobar ecttcn ronbcn gucbcl / gcfa^«
SSSn fcaiöe aenbÉ boet ban bien ecn lt;eplanbefee Kg.
^«oto. ggen/fuïtggcabbcrteerttocfenacnbc5ugb3plt;«
be ban Nicobar nict te pafferen/ om tc fcgou^«
^Cf^flgefes totn bie bâ Achei jn ban't Cplanbt Samacra,
boo| bie gen algter ontgoutoenrtoant 3gn boot bp^
töeönBsi't €p anben banbe ^ojtugcfen; boet ccr u bcjïe om
iâôg»atnatra. te pafferen/afö boben ggcroctt iß / al toaert
fcgoon bat ggp u bont op § i. enbe 8 grabe/

moccgter cbcntocï pafferen fonbcr b?cefc:toâ£
5gn aïtemaeï Cannalen ofteBuer-tocgtcin
•t«j)iaiiw lt;6gqïafTeert toefenbe b'€pïanbcn banNf-
^iiio €itt3 cobar,alS gg^cpt iS Hult utocn couris nemen
ïegttwö.ttoet naer't Cplanb Pulo Cutotoe^men ïoopt Pu-
sy ^ lo cuto met Nicobar oofï enbe tocfï/cü geeft
' toat ban oofî ten 3upben/enbe tocfï ten noo?^
bcn/ is inbe cours 9* tnpï«quot; !nbsp;op bc

googgïc ban é f. graben ; Pulo Cuto tc
mekmï cm ^tnmn feomenbc ban uptcr Zee bacr op acn/
ÏÏÏfaSf fofultggpbâbeoofî^îîbé ecngooggromïant
fien / toefenbe aenbcn oeber bânôe Ztt ïacgg/
n b^ felepne €pïanbefecns bp ecn/ gcbfacn=«
bc banbe 5ugbt^pbc/te toeten: aenben upttu
^cn goccfe ban bien 3. ofte 4» 3öïi»pen onbect

ligggen/cn banbe noo^ï3pbe een anber tttont
o^e open/ ïcopcnbe tuffcgen 'tgroote €planb
enbc 't€pianbt ban ter quot;Zte ; Squot; öit «ïëpïanbt
naer't lanbt tcc/tetoften : acnbe jpbc ban't
sugbtöcfïen / is cen placts baermen feec goct
berfcg ïDater gècft / bp cenen ïeeggen punt
ïanbts^

j^oecgtoocfetoeïutoen tours ncmen ban 'tffr^
b'cplanbcn Nicobar af/uact't CplanbtPulo S» 5 tw«
Pcra toe /1toclcfee is éen felegn ront €pïanbt oetöois««»
fonber ccnigge ggcboomten/ ggcïcgcn op s !» sta®*quot;*
graben/toefenbe inbe cours ban Nicobar tot

lo Pera tot gctCplanbt Pulo nnaon 5gn i ƒ♦
mplen/ enbe liggen banben anbcren oofî cnbc
tocfî/cn geeft toat ban oofî tetuupben/enbe
tocfî ten noo?b5n,^it CpïanbtPuio Pinaon ^
ïcgtj. mplen ban't bafïe lanbt af/op j^.gra^ w»
bcn rugm;bie feéniffe ban bic iS/battet googg ^mmwa
intmibbcnis/ gcbbenbc aenbcngoecfeban't stasen»«quot;quot;
noo?bcn ccncn ronbf gucbcl/ enbe ecn Cplan^ ..-
befecn tcmibbc-toeggcnban'tfclfbe€planbÉ
ïigggcn;enbe6omenbelanggcs tlanbt geen/ ﮫ'®^quot;
fo gceftet ecncn grooten intogcfe met cen faut
fîrant/gcbbenbe aen't cgnbc banbe flrant ecn
€planbcfecn liggcn/baermcn bic placts ban't
bcrf^ toater geeft/ cnbc aébe punt ban't 3upf
bcn ift lacgg ïanbt/ maecfecnbe ccn anber
ïanbcfecn ; Jl^cn loopt Pulo Pinaon nïctget
Cplanbt Pulo Sambilaon noo?ben til3upbc/ mäcßaa^^*
tnoct alïjier tocl boo? u fic: toant ban bit taan. . _
ïanb Pulo Pinaon fïrccfet ccu bancfee af/fïrcc^ «e^«
fecbe tot cen punt ofte goccfe googg ïants toe/ ^
(bict'^cctoacrt infeomt)enbc famp;ecfet tot op
ttoce mplen t'^eetoaert aen/ fulter op binben
j. babcm bicpten / enbe toat meer naer't lant
toe tocfcnbc minber.

^ult toeten bàt toannecr n befe boo^fcgicquot;
bcn punt blgft int oofïê enbe oofîen ten nooj-
bcn/foofult@gpsatnbilaonfecmenteftcn;bc ..
tours ban Pulo Pinaon tot Pulo Sambilaonnbsp;4

5gn 2^; mplcn/lcpt op be googgte ban 4.gra^ ^nenT
bcn fcgacrs; ooft enbe tocfî ban Pulo Sambi-
laon t'Xttmm 4. ofte f .mplen/ïcijt get Çp^« aiMjMiia«
ïanbt genacmt A Ylha das larres, IS ef felcgnnbsp;^

ter/boeg tStocpnigg:matrinPuloSambiIa- _
on geeftmen fecr goct berfcg toater /tc toeten giSw

uerftf

op be 4» Cpïanben ban bien / toaer ban get i» soet
grootfïe albernaefï gct ïanbt toe legt int mib=lt; i»««®-
bcn/bau't toclcfee acn be 3Pbe bati'c noojbtoo»»
(îen fîaet eenen gucbcl/ ban toelcfecr bcpbe ^
bcn men fïranben ban fant geeft / aê bdc bcp-
be fïranbeo geeftmen berfcg toater ; I0an gc^

cof!cn altcinacl fant-firanben/int mibbé ban
bctoclcfee/tc toeten baer't een opf gee^/ bint-
men fecr goet berfcg toater / aenbc boet ban
eenen groütcn booin;bp alle befe Cplanben/
fo tocl acnbe 3pbe banbe^eealsban't ïanb/
als oocfe boo? bc Cannalenbacr tuffcgengef/
macgmen bzpcïgcfe pafferf fonber b|{cs:to9t
is ober al bicp gcnocgg/ enbcmoecgtetfette«
lt;nt gcficgt ban't ïanbt op zo. enbc i/.babcm
bicptcn.

25cggcecenbe tc pafferen boo?t groot Catt- ^laa^ i»«

KaclbaiiPuloSambilaon,r ' - ' ^ ^^^

^attöe Côurfm ^ _ ^^

«ÏJS flbP fo öeröc 3ïjt öefc toocîfeôîeijf ep^
lantien / tot op ccn mijl öact boo^bp tocfeuoc/
fult ukucn tourjs ucmcn juijDtoofl/ suijbtoojï
ten oofïen/cnDc oo|ï 3Uöötoo|l acn / loopcnbe
opDcbieptcnban lO^babcrti/nacrPuloPar-
SiSr^ celar toc / 'tmclcamp;c ÎJ3 ccncu fiooaScn ©«00/
rfSu.« öóelcöïicn acnamp;ctuflctoan Maiacc^cnfcfipnt
«^«uucl! SanurcDcccnCplanöttcöJcfenv (iaettnecn
blacfe lanöt/fo öatmcn t Ianöt niét cn fiet Dan
aifmeuDer Dicfit fip i^;ï0an PûIo Parcdar tot
Jfbofiatha^ benfioccfe flfiênacint CaboRachado,DatIjS
J i^ötBp a. De flfieclobcn fioctfi/ööeïcöfien op a ^ fltaDcn
■^quot;wifgtat» looptmcnbanDaet: tot Malacca ooft
jufiDtoofi eft Uje(tnooïDttüe|Ï;lancli0 De cufïe
ficcn ifl altcinael ecn puntigfi euDe fiucbeïatfi^
tiöfi ÏanDt: maer nict tcfioogfi ; ComcnDcte
«ttrchinw«^ miDDc-UJcafièn/tc toeren rbauDe CaboRa-
»»«ôe SÎM chadonacrMalacca, fultterfiontonDccftcrt
«ïöaiatta» D'CpIanDèn Die ontrent ecn fiaïf msl boojfip
Maiacca (Dicfit bp't IanDt fieen) liggfien.

Dat ij.Capïttel.
Om tc feyïen van Pulo Sambilaon af door't
groote Cannael naer Malacca toe,

«JEpïenDebâPulo Sambilaon af nact
D'€planDcn As Ylhas d'Aru, gelegen
aenDC cufïe ban't Cpïanbt iamatra,
fult utoen tourj^ bocn 5upben aentot
op 15. mplé toe/ toaermebé op be bancïiefult
ftomm/ föo Dattct al ebcïcen^ tc fcplen ban
Pulo Sambilaon3upDcnacn/ alöban't
W|aha8lat* ïanbt Ylha das larras (Dat ijS 'tCplanDt ban*
bepoïtcn) 3utîDtoûfîenDe3«0Dtoo(îtcn3up^
' bcn acn : toant àomt altemaci op ecn plact^
«roucfet, ^ «Pt / enDc alss ö'Cplanbcn d'Aru blpbcn toefï
pjiia^aEïïbt» enDc toeft ten noo^benban u / fo tocrptet loot
ftquot;'* ^^ upt/fuïtcrfantgtontbiiïbén; banfiiecaf fntt
utocn tourjs Doen 5ufiïgt;toofl acn / altooiS fiet
ïootgljéfïabigh ucttoojpenbe/enbebuïbcnbe
I o.üabcm (bc fdfbc cour? bcfiouöcnbc tot op
De I}. babcm/'i toelclte mobDcr gront fal toe*
fen) fuît juijbt 5uijbtoofï enbe 3utjbtooft ten
otrîcnacnïoopen:macrbînDenbe 16.17. ba?
Dem fant gront/ foo toentet nact Dic3pbc ban
Malacca tcc tot Op bc 11* 15. baöfm/ bocnbe
aïftter tocbcr utocn tour^ nacr'tsunbtocfï cn
5uiïöoofï ten ooflen; enbe foo't gcbicl bat gfip
guâf nsï op Dé 10. babemcn/ foo feecrt toeöct
nacft 5atiDoofïcn /altooji u bcfl boenbc om te
loopen op Die i o, 1 i. tot 13 ♦ babcm toeitoant
is bc befte bïcptcn efi gront ban bit Cannael?
rf'fScSïtn èoo toannecr gfip feomt te ficn rccfit boo j u
tilrm eesiequot;ronbcn 25crgö / 'ttoddicficm ber*
tïioont «ïlsf ccn €planbt/foo fult toeten battet
Pulo Parfdar isS/ tot toclfSexótrcpc Die boo?'
fcfijeben b?bogamp;tcn flrecfeenbe iss/nict tcgfien*
^aenbc cn fult bacrom niet laten utoen toegfi
u bcrbolgfien / Pulo Parfehr nict genaamp;enbé
'nbsp;tot op iatiplen «acr't nooibtoofïen toe: toant

ûlfban fooifîticn bc booifcfijebcn Djoogfitep
booïbp / ban fiier af boojtaen fo genaecfet fiét

slm^T«.. lanDttotopecnrnfil/nacrutocntour^nei^
^^a^ ttl be3ugbtooflaen/ nacr Dén fioecfe Cabo Ra-
^itsmfö chado toe/al ccrmcnopbjiemplcn naer bpbe
babcli Cabo Rachadotomt/foofiecf£mcncen0tfre
bteft. 4.nîpienbanbetufîcafliggficn / toclffeemet

meer afó 4. babent biepté fiecft/ tc toctm tnct
baï'o'^^wtaci fioogfi toater / enbc t'î^cctoacrt bacr ban af
kijj^abfm ï'oopt jjjn cannad ban 10. babcm btcptén/
loopcnbc ban D'Cplanben d'Aru naer Pu|ô
Parcelar toe / fuît « befic bocn Dattct grootfie

CplanDtbau Aru 5uijDttocfi cnbcsufibttocfi
tentoefienbanufilgfï/ utocttcour^boenbe

5upbtoofï aen/altoos op IS, enbe'tonbfepfïe
op i7.babcm-,ï©iUcnbcloopfbanPuioPar- «m*f«nban
celar nasr b«épïanDen d'Aru toe/fuït mafem ft^fa^fX
Dat U Parccl ar mt noojbtooft enb« n00?b00fï ianb«n b-m
tén ooflen blgft/ nóo?bttocft enbe noojbttoefl
ten tocfien aenloopcnbc/ altoojs bp De 117,
Itot op I ƒ, baDem biepten;bcfe toegfi en ijt
anbcrjS nict tc bocn : toant icb fiebfe altooièi fti
fdbcr gScpaffcert / enbe mp Daer tod róct Bè^
bonben.

pat 1S. Capittei.
Déroute ofrc de Courfen vande Naivigatiè
van Malacca nacr Goa.met alle die ftrec-
kingc endeghelcgentneyc van dien op'c
breeitycrclaert.

Cficpbenbebâ Malacca naerGoaóff lt;ro„
teSnbicn/fooijï ben beflcntoùrsi te m
fcplen een mgl en anberfialf/ be C«fie
banMalaccalangfic^ fiecn/altooi$ iné
gficficfit fioubenbe De fltugtamp;en énDc 'touDcr*^
fte bauDc boomén Dieop't lanbt flacn/te tocté
tot Pulo Parcelar tocjmcn ficcft alfiier banDe
j 6. tot i7c enbe 18« babcm biepten / fult gfie»»
abbertccrt toefen bcnebcnbc babcm nict ^
tc pafferen / aen D'ccn notfi acii b'anber 5pb«/
loopenbcbanuptMalaccaaftotüntrentber#
bc fialf ofte bïte inplen/ fo fieeftmcn ttoce ofte ^..
bjjc bjoogfitcn ban flccn m Mippen (ontrentnbsp;^

écu fialf mijl t'S^ectoaert in fleetfeenbe) liggc/
retfit tcgficn^ ober bc Ciftcrco ofte fCónmcjc s«3» DjoosstI
bacfe gfienacmt/ banbe föojtugcfcn Tanque •.
dicl Rey gcficctcii; ©an gdijtfecn fult « toacfi?
tcnbantegfienaïicnbcnintopdibanbcCabo
Rachado, (todcftcCabo Icgtop 1 gtaDcn ^^
acuDc fdfDC tufie bàn Malacca,noojDttotft tc Sp leßbr bp il
noo|Denaf to^mpi^) foo bed banDe 3ui}Dtlt; tltiaifgeab^«
oofi 3pbe aï^s banDc 3pbe ban't uoozDtocficn/
cn compter op gfiecn tnfilnacr bp't lanDt/aïjS
gficfcpt w -, afljier foo fieeftmcn eengocbemijf
tocegfist tot anberfialf toe/tpjincipaelfîebâ'c
Cannad tot Parcelar toe,

Co\ncnbcbp Pulo Parcelar,enbébegeren^' «ffottîrmàû
be be bjoogfiten btoerji ober té ïoopen / fult u SÏSSlSHfï ^
ontrcntttoccinplébanPuloParcelaraffiou^ggJ^«
bcn/cbcrmibt 0 batter batibc tufie banParcc-
lar cen bantfec af ficctt/firetfeenbe tot ontrent
ccn fialf mijl tn secc/tocfcnbc aljéi gefept ijS/toÉ
otitrcnt i.ïitplcnbanfictlanbaf/ om ober be
bjoogfiten tc pafferen -,5ôubc mettct toafTeit
ban fiet toatêr/foo falu Pulo Parcelar blpbétt
int oofien / enbc mettct ballen bant toater int
oofi nooïDoo^/ toacrom u noobigfi ijf goc;«
De opficfit tc fiebbctimcttet gfictp/ óp battet it
niet cn bcb?tcgfie ; Comenbe op öcfcr maméê
in Defe tontrcpc/fult tocfi noojbitocfi acn loo^
pcn/u altoos nacr D'eé ofte b'anber 3pbe fiou'
benbe/naer battet gljetp loopt; enbe foot facc^
fee toacr bat gfip quaemt(int btoerjs ober loo^
pen) tcfien Pülo Parcelar.fo ifi goct battet u
blijftitîtooficnctîbcoofitcnjupbcn/enbefeo^
mcnbctettfialftocgficn naerD'Cplanbcfecnis
ban Arutoe/ (gfidcgén bicfit aenbecuficban

löParcelar alfban blijft tuffcficn t OOfl «
éoficn/Â oofi ten 5«pben/fooficbt gfip ract
tèigficnpactibc «tien gocbm tourss / in boegen
Dat feomenbc naer Póio Paicelar, foo ïfi goet
Datmcitbcrmetobcrcécomt/ûofinoo^toofî î9witwMiitgi

ïcnbacrbanafimaerintaftoficfecnaerb'Cp» t/tw tt JS

laiibénd'Acutoé/foifibefUamtHWôftint tw» ^

ooff

ben/ efi öie lïieefïe öiepten öicmen geeft öoó^'t
«rannarïlcopniöe/ïs 12.13.14. ij-, 16.17.
baöem; enöe al ifi ftiioon öat gtrp fecmt op öe
10. % enöe baöem b?ie ofte bier too^pen/te
toeté ban iileijn/fyn/eft ftoart fant ofte imb^
öKr-grcnöt / igi cbcntoel ccnen goeöcn cours:
toantfult tetfiont toeber op i13.14'ba^
Dem liomen/ijtbbenöe öefe öiepte cnöe gront/
euöe boenöe öefe tours als gefept is/ ai ifi öat
ggp fcinmige too?pé ban feleijn/ fgn/toit fatit
trgggt/ifi nocg al ecncn gosöen tours i maér

pjjtnp 0mè öat g|p btfpten 'tCanael |jt, to^l op u goe.»
iiÏÏL öe/tat fco toanneer gt^pöe grom ban ftoarte
ft îjulpen/enfce gîof fant binöt/öat ggp toeöer
^^ ^, lïïeön/öun/ ftoßrt fàm oftc moööer gaet fcec^
Se uaHö« I«R^tomît öe gront ban grof tant en fcguïpen
srout biiptai istöuFtfn'tCanael/öaeiomfultinalles goct
îgt;5afw8ei. nbbgs gcbbcn/ getîoot ggcfiaöigg upttooj»«
penöe/ cm u te ber feccÊeren; is occfe geet met
ttoee looöen te öiepen/te toeten : ban elcfee ^po
öe bàn't frgip eê/met gocöc opfit gt efi feacgt/
enöe u ^ïnrlî ers altoos ggereet te gt bben/met
een €abel ban 12. oft i ƒ. babcm bots / foot
npoöiog toaer/cm u öaermeöe te geïpenj fßu
îSeftiijpbHige om Öat top gier bcel repfgt;,'n mentie mafeen bâ
aaÂïSÎ Pulö Paredar, fo gcbbc algier bp toïüen boe^
^ * ♦ gjjgj^ jjjg^j. gg ^jjgj. tfelföe geleo

eenen goeck maetïit / in ggelijtËeniffe ban een
Cabo, ggeïeggen aenöé felföe tufte ban Ma-
ts,im mrte- toeten bp öe i j.mplen noojötoefi ten
iarleriSs' n.öaerbauaf/opöegcoggtc ban3.graöefi
staBtfhïaBm. vutjm; ooflt itieöe boe u geöencamp;é öat nemen?

öe ntoê toegg bS Palo Parcelar af/naer ö'Cpf
ïanöen d'Aru toe/coménöe ter galber toegen/
fo moet u Pulo Parce lar bïpben int oofien efi
oöfï ten 5«pöcn/enbe toat naeröer ö'€planöé
aTf, feömcnöe/fo birift u Pulo Parcelar bpnacfi int
bflfibè eofi 5upbtcofïé/b!t is te toeten.als ggp b'€p^
ijüosö!«! tö. Ïanöen begint tè ggeiiiiften:toant ïoopenöeop
öefe manier gebt eenen goeöc murs / enöe 3gt
berfeecfiert en top banöe öieoggten/enöe foo
ghp befe öjooGgten inöer nacgt ober ïoopt/fo
«emtanin« fultöeS öaeggs'tïönöt merrfecn aïs bobe»/

si)crpt.eH te bense öp öe ggef pöen ban't toater/ op bat get
èsbiicH. u niet enbeö^iegge / en am ö'een ofte ö'anöer
3pöe ö?nft: toant öc firoomé aïgier feer ftertfe
ïoopen/foo toel int bloepen als int ebben/u in
als xonfojmerenbenaer't ggttp / öoenbe utoé
tours in fulcfeer boegen/bat ggp altoos 'tïoot

moergt upt too2pen.

.nbsp;2ils«'tb0ojftg?ebêngróote€pïanbtd'A-

füKSf jntnbsp;Wgft/ toefenöÈ ontrent ttoee

lam ü-am mplm Öaer ban af / fofult ggp li fiellenmette
int 5. to. fciöft. Pulo Sambilao recgt ober een / in boeg]^
öat ggp nict en toijcamp;t ofte berbalt baöe
ianöen af/naet öe jpöe ban Sam atra toc/utoé
tours aïsggefept is / berbolgenöe naer Pulo
Sambilao toe / fonöer pet te b^eefen / om öat
öe Mo n fon ofte öen tgt banöe toinben/aïfba
ban ober't ïanbt nac be :Eec toe toaepen/enbe
fomen gier in onacgtfaem toaer /fowbe groot

ïanöen Pülo Sambilao af/ naer b'Cplanben naaerfrf)«'^
ban Pulo Pinao toe/ fult altoos langes 'tlâbt
geen fcplé/fonöer öaer af te togcfcen / u toatg''
tenöe ban een bantïie ( gbeleggen recgt tegenS
ober 'tlaïïötggenaemt Baruas, tuffcgenPulo ^pf^tuf^
Sambilao enÖC Pulo Pinao) is ban moÖf' »aiSariJ«»«
öer-gront/cnöe fenggen öatmen öaer ö^ie ba»
öem öiepté op geeft/ fuït u altoos mettet ïoot
begeïpen/onöer öe i j.baöem naer't ïanöt toe
niét pafferenöe/nocg boben öe 3 o.baöé t'SKs'
toaert / em öicftoilie öat öe bupen aïgier aïte^
mets ban obertlanötluptet ^ebercgte ban ^quot;g^^e

é) upten n. 0. enöe n. n. 0. jffjSTa.
)erper/ bp toplen toeï rup^»
e ïoopenöc / aïsggefegt
is ; fult utoenbacrt fonöer fcg?omen mo^en
öoen/ banbe cufle ban get Cplanbt Samatra,
öaermen in öefe Monfon alöetmecft booï
b^eefi / öaerom fult utoen tours öoen fonbec
ban gft ïanöt af te togcfeé/te toeten tot ö'Cp^
ianöen ban Pu oPmao toe/öaer bp toefenquot;«
öe ofte op öe googgte enöe ïenggte ban öien/
enöe öe Mon fon (öat is: öe toinöen öie aïföan
tegneren en u faboïabel 3yti)6rpgéDe/moecgt
ban toel ban get Ïanöt af togcfeé/u beft altoos
öoéöe cm te loeftoaert ban Polo Pera te paf» gSirMwe«
feren/ ttoelcfee eenen goeöen cours iS:maer fo locttcaertöai»
uöe toint ötenöe om te gaen berfeennen t€p» pi^oftf»
ianbt ban Pulo Batn m,is nocg beter : toant
moecgt ban gier afutoé tours nemen na get ^ „«j
Canael/ban op öe 7 i.graöen: maer öe Mon^nbsp;,

fon crpggenöe als boben/ al ifi toat tcrugge/ ^„i pp 7.
fuït öen tgt berliefen : toant be M on fön fomquot; öftif
tijts int eerfïe fegerp is / enöe begint öaer nae
allenffeetis te rupnien/ geïtjtfe alfmen gft ïanb
tnöe tufte aftogcfecnöe is.

öefe cours fuît ggp ïoopé naert canaeï
ban op öc 7graben öaer öso| pafferenöe/
ettbe eer öat ggp liomt ban op öe 7 graben/
tot op 7 f. enöe minber ö'Cplanbé gepaffteit
toefenbe / fuït u aïtoos gouöen op öe boo^fep»«
öe 7 i.graöen/om bicftoilïe latmcn in befe
#olffo ofte contrepe aïtcmets/enbe beeï tgts
n.n.0. enn.toinben fteeft^nöcfoatsnaert
«ïplanbt Seylon toe/fult Icopen op 7 i* ^ op ^
7. graben / met toeïcSe gangg fuït ßomen opt
€planbt Seylon aen/bp een pïaetsggenaemt _ ^^^aetf^
Matccaiöu, 'ttoelcamp;c te ïoeftoaert banbe J^jSg^ie»

bpoggten iS; aïgier en geeftmen ggeen gront tan
ban banöc 2, mpïen naer get ïanöt toejfnlt
oocfeggeaöberteerttoefen/öat ban tc miböei=
toegen banöelt;©oïffo af/tot get^epïanöt Scy- „je
Ion toe/öeftroomen cnöe toateren (inbefen
tgt ofte Monion) naeïbtiptétoe fSSeetoaert mm öj«quot;quot;quot;^
tn loopen/ban gelgcfeen fo toiaecBt get CoitV'^tf*
pas eltße regs meer naert noo?öttoejièn/opt
toeltl^e ggp altemaeï fuït goet regarb nemen/
enöe feomenöe bp get€pïanbt Sey lon,bat int
ggeficgt firpggenöe fuüet nict toeber berïati/
altoos öe gront gouöenöe/ te toeten bä onöet;
öe 30. baöem/ (toeï boojbfienöe/efi utoatg.'
tenöe banöc b|ooggten bic quaet enbeperi' muttf^
fuleus 30« f toefenbe Ö'upterfte ban bien ban üjimsS« ^
fïeene«beMippé/Öeïenggtebanecn€gt;aïepe/ ÄÄ
fonber eenigeanöerc meer te geïsben ban bat^ ^
tnenfict) ïoopenbe op bebiepté ban 14. enbe
1 é, baöetn/tenliaïftoegé oftetemiöbe-toegé

ban

tSï t»9tt l uJeiCBC I!3 O EECÏWen liwiyuwu mi«.
^aSSL ficn öa« öa«^ ^^^ op feggen öat-
^trebïtbo;^ mcn met amp;!cï5ne fcïjcpen tufTcBé öien m tlanö
macô paîTeraVtocfcnîJC ban 44jaö£m bicpte/
niet tcgöcnfïaènöe beter ^'Zeeteaert öaer
^nbsp;ban af te loopen ; iiS ban öier af tot fict lanöt

m batmejî ten mfil bïecgp/fuïter tot cp i ó.enöe i
fi «S'Sï «a^ aenMomen / enbefo gï]P u aïöier te

Hart..' quot;Pnbsp;«^ftii«- t«et«nti hOM llisrftf/ ifllt nOODtOn

ten aïfittm gamp;eftcïjt banonbeamp;entianöt ö^fï/
onamp;er bie i babem naer't ianbt/notö boben
^ be JO. babem t'^eebjaert niet pafferenbe.
g^aer^tfJ8^^ ©an befe bjoog^te af falmen langbö be cu^
SlÂÎÎI (leôeeniôopèn/opbebieptènban i;.i6.enb«
»gt;agt;ÄiShl io. ^i» 5 babem:maer in fnlctïer boege bat
»«»ïtöaiicn. D§p be gront niet en berïieft: toant motamp;ïer
^Iten crpgé/bat berliefenbe gront/u be firoo^
men eü toateren mochten bjpben naer b'Cp^»
ïanben ban M aldi va toe / toaer bcoj noobigö
Äernimr.« Soet (jpfitïjt tt ïjebben tot batinm eeint bp
SSÏtcm Nc%umboCttoe!camp;eint Cpïanbt Seylonïsi)
fetpioji. ban baert goet btoer js ober naer't bofte lât
te ïoopcn / tot Negumbo ßoittenbe en fuïter
ban't lanbt niet aftotjcaen/ ban banben ly.
g «iet toooï ƒ ebwariuö boojt aen:teant ban bien tgt af/
H» IfS«* fo beginnen be ftroomen enbe toateren toebec
binnetoaertsï aente loopcn/enbe toefenbe bâ'
ben I ipeb?uariu0 boojt aen moeeöt ban t
is., lanbt (te toeten ban'tCplanbefeen Verbenin,
'ttoeïcfee bicljt aenbe cufte ban Seyton ïnjt) af
[anS ïS. loopcn/tot bie fsjtrcffc banbe f ojtuôcfen ge^

' naemt Cölumbo toe / nacr battct u beft gcic^

' ------------------

berbare alft met bcd fcBepen gljeftBict / bie
boo? onacBtfacmfiept gebjebcn toojbcn naec
b'eplanben ban Maldiva toe,
Äentc bat ©an bcfe laetfte b^oogBtcn af nacr Tana-
dare, enbe tot ben Boedt genaeitit A Fun ta de
«pioita Q^ii^ foe/tetoeten langBeg be mfte tmtXtt^
Bant Bee/tft lanbt ober al bpnaeft eben gdgcfe
enBoogB/etirecBt tesBeng bie boojfcBjeben
«taitegeitngt; tooogöten obcr / tc lanbctoacrtsS binnen fictquot;
göeöjoosö. mcn Wie Boogöc bergen; ©an Bier af tot Ta^
^an befebec. n^xlare toc Bccftm^n fantftranbe/ult altoos

/ en latet fdfbe u niü beb?iegcn;
^tisffi. ^ toant Bcw ban buptf acn feoinfbe bcrtBoont
^Än^ al0 bie Panta de Galle; bc tccfÄcncn enrecBte
feennifre baer ban ig als bolcßt/ te toeté Beeft
Je^a^ een uptftcecßenbe Boccfeban bun lanöt/mact^
feenbe '(fatfoen ban ecn tonglje / met ecn 0iffc
ban fteen bacr ban t'Zeetoaert af fteecfeenbe/
fttntr«, u bclcncEteban cencngoebcn fteen too?p; t©efe
^aiiS punt lanbtiS OftC wptfteetfeenbe tongBÇîïS^oj
§nbfacnftBc#alm-bocmf/bieBen feer fcBoo
en derlgtS int sB^fitBt bcrtBooncn / enbe eec

re Bomt/fo Beeftmen ttoee oft bwe fant bape/
toaer ban niet noobigB i^ m^ntic te mauen,
J^l^ttcisa-, toanneer gBp feomt met bit bolfB ban^
amp;if ^ ïïs Idalm-ïjoomcn ober een/ fult mt miöbe b5

ecn toitte!^agobe(bati!S eenen»
^quot;°'*'quot;®-ftB5n*obenCcmpdofte^fgobt)fien/ban
bcfe f^agobe afnaer bcjpbc ban't nop?bcn/
fult ööPlotomisöe ^eamp;n ofte ^»^én ban

. - - _______________________35

toitteciïroobcaerbcfien/'ttoelcfeegoEbet^c^' s^Mimai tmi

feenéenbe beretötefeennifTcbanbefecontrepe

ijsi; fult niet te bicfit aen't lanbt feomen: toant noojsS

ÖceftecnmcpnebjcögljtetoattcScctoaerttn ^atigbacgi^

ftccffeen/bocötocpniQli; alsssamp;pbcfcbD0jf3,.

5©oclenontbccht/fofultgliploopenop iö,en sjoog^ts,

io, babem bicpten:toant foo bc toint bcgonit
te ftillen/enbe be gront btcper te toerbé (fultct
:ISncamp;er upt toojpên: toant fo gijp fultfó ber^ .»„.„.«in«^
ftipmöe/fout metter öaeft gront ^f toefcn/om gfSSS
bat be ftroomen eü toateren fcer ftercU t Z-tt^ men,
toaert in loopen,nbsp;^ .

©anTanadaretotBdligoao5ïjn ontrent èfftïöPbmsÈ
mplen; bcfeplaetö ban Bclhguao isscen bamutsuaa,
fcer groeten intoijtfe / enbe banöc jupbtjpöe
ban bien bertfjoonen Bcmfommigöe gróotc «©tbacntc cif
boelen oftetuebden ban roobc aerbe/tc mt-^ scuètrnmu
ten binnen inöé intoijc^: toant men en inatlj^
fe niet fié / ban alfmen beft intogefe geljed ont«'

bêcüt Beeft; enbe banbe nûo?bt3pôeôeeftet 2, fB® quot;Äf
Mepne eplanöeamp;é0 bitôt bp't lanbt/bâ todc^ tet
6c CplanbeUë?» een Mcpnc Djoogftïe af fteect: àu Dioogiste.

enbe tuftcBen bcpöen legöt een €planöélïm mm*
(bicBt bp't lanbt) bau ^teeii-Mippen,

£0 toanneer ahp loopt nàer Galiee toe/fa ^Efcijptmgc
(ultkp lîomen te Oen een BoogB bladi Janamp;t S^'f
bol JSeffcBagie/enbe een ef en toilbertuffe /en
banbe 5pöc ban't nooiben banöe 23ap Ijccffct
ecn groot bcfcö ban iDalm-bcomS/cnïse foo't
u noobigö toßaiitbc:öap îc ilïnffîctc/moecô^
ter tod m loopen tot op i ;,enamp;e 14. babem
bieptctt : maer bte spnén toegB begeert te bcr^
boigBen en öeefter niet ban boeiuutc loopen;
©anTanadaretOtbcfe#abcn banGuailee, CmafTcnbaffi
Cttoelcfee3ijn iz. mplen) loopmim ban b'ccn
tot b'anber n, to, enbe 3,0. cube B^eft toat bâ
n, to, ten to. enbe 5.0. ten Oofult geaamp;bertccrt
tocfm bcfai tocgö larsg^^^ befe cufte rot G nal-
lee toe/niet ÎC boen fonber gront,nbsp;. .^„«.„..fi

©anGuallcc ÊC£ bic punt gljéJiacmt Beh-
toie,5gntófoftefcgmp!en/todtfec|5Hm e|ïi Wttgrftfu

bitfec ©omBagtcbau ï^alra-baomen geeft/ banbe boofl'ji
(enbe baet recBt tmm^ ober mmit een fjaïf
ïnvil ÖJccgB0 ! Reneteer, gvoog -^Uppe^tsöe

b'anber redît mW ß^®^^ öe ©ap/ acnbe
noompbe cén ßlep'ne mgl tTeetoaert in ftcec^
feóïbc/enbe ban befe moet göpuïï^.mipalg^ ^f^f^^f^.

toacBtf ; mé macB alBier todiuößrnacBt gMgÄ
boojbp loopen 'te pais ftamenbc op be 20,ba^
bem biepten / fó en ffla: gcén bjcciS te Bebben;
epöefe bioogBt« liJeeci^tbc ^ee alternat feec

nltnt fto banbe 18. babem nacrtlanbt toe;
men mfttt ftcen gront/tfclfbc iamp; Bet ooefe bâ g^feen-arm«:
adöcßen boben bc zy,babemr£cetoacrt in/ bpj^ïgwHt^;,,
gîife SS Ö8 im^i / fiüt altoos op u

peöë

ïjsebc toefen als guijï^ncbeïupttoö^pt / bac
SîuffiS ssrfî óepjomcnDe msïljetïoötjöegronetïan'
fiiî.t laûgijg befe mixtttpt mm cufie is op fommtse plaet^
öefe fg« ti^g« ^a ap anoer groffarit / 'ttoeïcöc tfe^«
feeifîe ï^ljeeft oocü bp toplcn root fauti S^ïf*
gffelÖïUö piaetfesi ban toit mbe ftoart fauDt;
bît3ï}«ûe«9f^enen banoegconben langues
befe Cufîe / op aUe toeUfee gronben men inci»
lieren tnati).

2iff£î)?pbi!i8c tecl)te teijcEené enbe feennfffe ban Co-
(tmeJcfèe isbaecbe fdojtugefentjaec
fûjtreftê Ijebben) Sîjn beje/te toeten alîmen tn-
l^icoô'iÊîïam öe f abenis/fo [al be Picö ban Adam ggcgee?

ten (öat een IjoDööcn îpiî0/'tljooggfîe ban
^cijctotîba« öé omiiggljenöé tontrepe) blpben tnt
eaiKHibo. oofîen ; t^^oeiibe utoen cours nacr be j^aben
baa befe fojtrcffé/ fo fult g|)p aliènejckens aile
bie berglîen Ciibe bucbelen comen te berliefcti/
eu bcgiuims tc tomen bp bun ofte blacfe lacgg
lanbt ttocicfec cen terjcfecu banbe ?|aben enbe
mamp;t beéira« ^^^^ feennifl'e iS; lt;©e toinbcn bietnen
^iis m-nbsp;fal binben t'mccfïcnbecl ban befen tijbt

ofte Mo nfoqfuUcn toefen n,n. oofî/ n»o. bp
si^ratoe toplcn 0. n. oofï cubc oocfe oofïe toinbcn ; ïEse
bioDfueinits Viraçoins(bat sijnbc toiUDen bie ban uptec
jitt îWJ^îîÉéu xte bjajpen) bipbcn bceUijbtS int noo?ben cfi
n. üj. ïC oe DCfe claringije op bat lgt;em niCi«
ITiaiit CÎÎ bertoonbere fulcp albaer binbenbc;
^gari glidtjcfeen fo bintinen baer oocfe toel to.
n.to to. enbe to. j.to. toinfccn/ nacr bcCon;«
jmtctie bar,ben tijt batmen bp befe cufîe ccmegt;
©eiî^itafoins î©cfctoîtîamp;en bicmcnnocmt viraçoins^toÈlc»'
jnaïneuHinen fecggemccnlijclienban upientoeflen toacpen
öoo; gijelied -Jnbien/ te toeten bcn tgt batmc
SeSSï» öe ^ee ggèbmtjcfet/ (rtoclcfee 10 Bés bomers
baïiO£ïïaïr.tööacgtüEöëmiöbernacfït)feomé
ban upter s^ee nae gtt iiïpbt toe, toaerom b»v
be^ojtiiBefcuggenaeinttoojbcn Viraçoins,
bat i0 te bei fîaen toinbcn ban uptcr Xts ; j^u
w^t toinïim banfce mibbcrnacgt af tct bes mibbaecgs/
Êatterbanae toacpcu ggcmccnlijcfe be toinbcn ban upten
SSÏ'^ bcfïen/toclcbe romen ban obcr't lanb nacr bè
» gWappk Eccïoe/banbe I^OJtugcfenTcrreinhosggc^
^crrejn^ois/ uacmt/baî îs tomben ban cbcr't lanb naer be
SSiSâï tee giiefept: ggclilcfe als top alles bics ht*
rocrenöc öiceöcr bcrclacrt gebben in mpne
Irinerario eiibè b£fcg?pbingge ban 3quot;öïen/
toojt alîecnltjclîé {)ier berliaclt op bat get nie#
mant b|cemt cn fd|t|nt/be nmnicrc banbe be«
fdjjpbiîsgîie ban btni/ent!e ttoaèpcn ban befe
toïnamp;cn langges alle befe cufte -, 3lils ggp bes

^acrfcbon^ quot;«fgt^ teiltfcölgaêmctbïéTerreinhos,(of»

iuînirtjîoaniîe tt Hanöt-toinbcn) foofeggccu noo?broofï crt
toaiösn. toarc/fo cn fult niet fcijl gaê / ban banbe tnib-
bernargt booitaen/enbe fofe nict en r^möen
{t Zcetoaeit ia loopéöe)fp en toilt u niét tcfcer
ban't lanbt af f^eerfecn : toant foubcu u quact
toefen berbé tZcctoacrt in te loopen/om baer
naer toeöcr bp't lanb tt coincn/om öat be Vu
racoin s eftc 'Eée-toinbcn ban uptcn nooibcn
enbe no0jbttoefïenotcfetoilSbcriancfefaem efi

(ïapacnfeomén.

«roïtfTcttijfltt ï^ait Negüm bo af falme btoers ober Î00-

'tianöt öas lanbt (ggcnarmt) cias Areas Gordas, (bat iS

^ettc ofte gtobe^upne gcfept)ttodcfec

pfpiS«' IS .2.m|»ïcnbanbeCahodeCömon,nacn^
^omoïgrt. bC3PbebanChoromandeI:toant ts goct gter
lt;?.eîfar£ iîjact ani tecomen/om ootfarcfee banbe fïroomcn/
KXn biefcerfïcrcfenaerbuptétoe loopémetfcger^
tt ttoitint is, pe toinbcn -, bp befe A reas Go rdas alS OOC cen
fïucfe toeegBS naer be Cabo toe / fo binbtmcn
l^onbt lalemnen getlanbt fe^intti fien om
battet Icegg is) ban 40. enbe mmbér babeiti

;g)00t gebuerbe bat ggp banbc Cabo bin^
netoaertsquaemtlJïtfmbe bp nacgï/cfigront .^^c naSt
bont/fomocggtbjpdgcfeenopbcfcgrontgcc bmiienDe^
ïoopen/tc toeten banbe 11, tot op be 1 S.babé quat«»
bïcj^en : toant alfmen mette Cabo ober een
tomt/ fo is bcgront bed fïcglbcr afgatnbe bâ
toit fànt / en fuit boben be 20. babem t'^ee-
toaert niet in loopen / te toeten banbe Areas
Gordas nacr bC Cabo toe: toant banbe Areas
Gordas binnetoacrtS aé/ fo is be gront banc^nbsp;^

acgtigg/enbe.ban feiern ftoart fant/fult loopc
op ccn mgl ofte anbcrgalftot op ttoce iîtplcn
ban't lanbt af/ op bc gronbt etibc bicpten al$
ggefe|gt;tis.

^0 toannecr ggp feomt bpbe Cabo deCo - ^e
moriin nacc Coulaoii tOC/fOO fult ggputocn ^

cours ncmen ïàngges be cufîe gcen tot bp een XS«^*
ingl bant lant afom te mogen ^ncfeeren/on«
ber bc 12. babem jnàec't lanbt toe niet paffe-
renbc is goct tc loopen banaj.tot op i8.ba-
bem/ u altobs toatgtenbe banbe fiubfen enbè
(îeenenbanTrauancor, toclcfeeligggentuf» auafeiiirtoe
fcgé bc Câbo enbe Coulao n ,ent)e toefenbe bp
nacgt/foisgetalberfeecfecrfîetegcfeen (omte SShi»«»»
toeten ûfmenbpCoulaonis)bc gront bancfee couiaou. .
acgtigger te binben : toant ban Coulabn tot
Bateq uola toc (bat is bp O nor nict bcrbc bâ
Goa) foo geeftmen be gront bancfeacgtigg/ cit
moccgtctop ce 8, babcntfettcnfottbcrbjccS;
©â Batccola tût Gda tociS bc gront op fcm-
, migge plaetfen fîcglber en biè^cr/toaer nacr
umaetgt reguleren met te^ncfeercnjBâ Co-
chijn afîôlCananortùéengcbtnicutocrsaf nae
tc toecfen/ban allcenUicfef u te toacgtcn ban't «/Â
Cplanbcfeen ggenaeintYihcoCagado.gcle^ iTtmtpiö»
ggen7.inplenbanCananor5upbitoacrt/efi «tauaft». ^
mplen noejbttoaeirtSjbanbC fo?fréffebart j^i^^jÄ
Mangaior legt nocg ecnrcggd€planbcfecns/ SS' Wiquot;^
ülippen / enbe Êubfcn langgcs bc cufîe geen/ beei
tot batmen cottigtbp bcfojtreffeban Barcc- '««quot;fM'l^
lor;ban bacr tot Batecola geeftmen fomtot^ ^îof,
gge saubfen m'fiér fîaen biegt bp't lanbt/ enbe
bie ttoee CplanbèfeenS ban Ba recola moeggt
jafTercti ti^gctt tuptetfïc ban bien/cfi'tba^
le lanbt fonbér fcgjomf :toant gcbter i ƒ, i e.
jabem bieptf ; ï©at boo?bcr aen legt get Cp- ^efese^tw«
ïanbefecnban Honor biegt acntbafîelanbt'^^®quot; 'r '
baer naer bûîggén b'Cplanbenban Angcdf- fÂtôîi'*
va^todtfec fïrecfeen ggdgcfe aïs be feufîe / enbé jamp;igestöa*
foo'c laet inben tgbt ban't jaer toaer/cn fuit u
nietfcer inben intogcfe ban Aflcola fîcecfecn: ai^rofctî^if
toimtcngcbt aïsbanggeèn Terreinhosoftc ^XSt
ïï,anbt-toinbài om u tocber upt f e bipben/ fo
is get aïfMn bcter ïangges aïïc befe cufîe toat
berbebant a.anbtafte ïoopcn: toantgcbtÉt
bicfetoils bc viraçoins ofte ^ec-toinben toat
bcrbe af/éitbe toefenbe biegt bp't ïaab/en fou-
bcn u niet te baet feomé/bit is tcberfîaen batt
benio.jiucertboo#aen.nbsp;.

lt;éoo'tggefcgieöen bat ggp n bont bp An- ^laetf?«^

gediva, enöc u no'obigg toacr eentge Öce enbc »'sï»
befcgutfd te foccfeen/ fo moécgt ggp ïoonen fn '
A iigediva,te toeten aenbe noo?bt3pbe/fo ber-
be ban'tCplanbt als ban't bafle lanbt / enbc
eer toat naerber 'tCpfanbt ban't bafïelanbt/
al toaer ggp ?eiigoebc0ée efibcfcgutfd gebt:
toant algicr fomtgtS tod fcgepcn bertointerf
alfï noot boctjmen gecfter binné in 6, babeni
biepten; I©at boojber ban Angediva liggen ^gatweffi^
be4.ofitc f.Cpïanbefeens banbe Öcbtecïgt;an-
guifijn bicgt aen't bafïc Ianbt;ban gier afeê
Balf rasï boojtaen / foo lept fiet Cplanbt batt i«»»«^

G03

mti , -

Goavdha,(öatisi/oubtGoa,)enbacrtti5Ön

anbecö aftecn Cplanöefecn? mccc Daermen
»'löctöa. „,j„ticaTmaßcnmatamp;.
^bbertpiifi, 5iöDcrtercuDattctDic6totlöacfiamp;m/bat-
mcnIangB0Dcfe€ullcamp;een/ De öjmDenDan
toaccfttjou upté n.to. cnn.n.to. ferörfit fonDcr em loope/

Sf toanöc Drcïer|ïótccacötiflöenlïerf6op(ïcamp;e/toaec
om ick uraûe met (oDaniQctoniDcn met
te gacn/ai toaert fcöoon Datfenpt Den noo?oe

toacpen/Dan tocfenDc met Den claten Daßö/to

moccôtgïjpaïèDan uantfecrjsiiffitcn/cnDe

tZeetoacrt in loopé / en fo De toint met omen
VaKS nae't n.o.toefenDe Dp De 44npIcni)alanD/,
î'nuLtgr cnDe0tooo?miDDacg|)SiDanDC9.oftc lo.urcn
om liep Haet uooit acti/foo fuUct fcttcn mt op Den nacmm*

quot;ooji« coile«. uagl toc y î,at „ Die Viraçoins oftc Scc- tom^

Den bp romcn / om tocDer nae ftet lanbt toc te
fepïcn: toant op befe manière tult pct conté «
toinnen ban tc ïoeftoacrt tcgficraticn/ aï tfï
tnet mocpte ; oocfe tncbe fo fal bcn tööt u tod
topfen toat Ute boen flact.
^toecuth«. mbcrteréu notfi ccnjs/bat toannccr gfip tt
ttwmuJrS» iJint bp be €u|ïe ban Seyion, tocfcnbc bmtbe
»«^ebaii I v.fcbi.booït ac/ fo en bcrft niet berber ioo*

«oinoij^. ban bacr af utocn routiS Doé na Dc c.de c o-
morijn toc: toant cn ficbt in bcfcn tijbt ttict te
. . fcfijoomcnbooj toater nocfitcflroomctt/om
u bupten té b?pbcn/ botfitticttcgficnfiacnbc
Daer altoos opfitfit Op ficbbcnbc : toant foin«'
migc jaren ïater/ctt bp toplen b?ccgficr comt/
^«»u.jFcb. nae bat bc toinben loopen / op aïlc fict todtUe
acfitfultficbbcujeti toefcnbe banbcn ij. ft*
ftïÂr b?uariu0^oojtacn/fultberbatfit toefen op
Hf^incu ofte ben boecfi na binnen toc nict te loopcn/u baer
uantoacfitenbe:toantbe(lroTDmcnal!Sbattna
binnctt toe trecfeen / ttodcbc u albcrrticell ix»

_nbsp;Comenbe in Cochijn,banbé i /.tct bé zo.

IB eert toc/tnoctfitet tod bcflacn/om ba baec
CteU na Goa tc ïoopé/ fioe tod bc repfc ttoijffdatfi*
tfgfiilSimacrtocfettbebabcn zo.jïï^ccrtboojt
»wi«joaioojps aett/ fo foubc mpncn ract toefen bat niet tc bc^K
fïacn; toant ban bed jaren fiertoaertjs / foo
ficcftmcn acn bde Cufïe ban ^nbicn/ (tc toe*
'««Pm tube ten/met be J!Baen ban «pjil/ctibe fiet beginfd
JöjniEn «1tanbc mpe/) bupett cn ftojmcn banbe tra*
SbMfi' berfieoftcbtocerftoinbm opbr toalmct be*

Dotnbcïucfitenbebcbcctel^nnri/toacrntEamp;e
uingrootpcrtjcfedfoutfïdïen/öaaoifïfaell

Br^i«« tegfidi0 bcfcn trit cen goebe fiabcn te ïitcfcn/
A niet tettiin/4amp;Bbt 6an tot aïicn tpbm en flon*
fwiSr*®^ ^ ben goct toccr cnbc toititgfieben. . __
«©m teïcopen inbe iabcti brsbc ƒ oztrtffe
ban Barcclor, aébé Cufce ba Mala'bar beo Jf3.
«Stw«..^ fó fult ^P toeten/bat toannccr gfip cené ren*
'»anffi^P* bcn fiucbd fiet/ fïacnbe aen fict epnbc banbe
.ban bcrofictt bau Batecol a nac fict n.o. en n.o. ten
i^®quot;«»«?» o.al0ban fosfitgfip met bie f ojtrcffcba Bar.

celor ober cen / ett moccfitcr tod tot op 7.ba*

. V .—..,tt^^gjj^ jjat gi^p jjte

gf^tbiejj« Dcmtnloopcit/tnfitlcfiwbo^ï

öatmfu in 4?o2trcffc oofï/cn tcr fialbcr ^rccdt ban o.tcn

pencnÄubtfcn bie langfisi be Cttfie ficcn lig*
gfiat tot bic eplanbcn As Ylhas «le ^ Mana

hecnen, tot die Fortrefle van Columbo
toe, daer de Poxtugefen haei refidentie
hoiiden.

33Sbctt cerflm/beginnébcbatt Tnnqua-
namale,'ttodcblcpt0pbcfi00gfiteba malcteptojpr '
9.graödï/tetoeten/acnbeo,5pbcbant
Cplanbt Seylon; ©anfiict af S.mpïctt ÄSn.
Supen acn lept ccn dcptte ûcbicr/al ccimett bp
bcfc öcbtet coint/ comcnbe ban Trinquana-
m aie af/fo ficcftmcn fommige Cplanbctt; (bié
banbcn bogöcIenbjcditottacfitigfi3fin.)2ïcn ^ .
bc inotït ban bcfc boöjf5.ßebicr Itggfint ooc6
ttoce depnc CplanbèbeiijS/bic bol geboomten ttoE
fïacn. ©anTrinquanamaletOtbCfCÖCbier «eptaubffef».
toc ijS be ccur0 n.cti 5.CÛ n.tcn o.enbe 5.tcn to.
loopcnbc langfisi De Cufïe fieen tta Defe rcbtcl-
toc/fofuïtgfipbcbooïfvCpïattblaCftbejpbénbsp;éét

ban fiet lanbt ïatctt/bacr biiptcn oitt barenbc: t««bt m
toammfTcfien bien cii fict lattbtfieéftmé bed SfSf
fïcnienctttubtfén. ïDcfe aébtcrcnbeTrm- mm^*
qtianamale Itggficn banbcn anbeten ontrent
b'.oftc 9.tnpkn/alï3b0jfn.

©anbicboûjf5.rcbiEr (tnct b'Cplattbett _
actibctnontoftcuïfecmfïc)tot ûicûcbîcrban g^SÄ
Mataquaioü tOéAtjn r z.mplèn/Ctt 1J3 gClCgcn lépt cp

tot b'anbcniä n,to.ttn.o.^efc föcbicr gcpaf'
fccrt tocfetibe / tomettöc tuffffié b'Cplanbc eft
iiibcn tnont/mocÉfit fi,ét lanbt genauen f 0 nae
aljS gfip toilt:toant isi altcftiad ftfioon cti fUp*

ber;JBcn loopt een ftfiaet ban ecn guetdingfi
banfictlaiîbtopzô.Dàbcinbic^tcii.

©an Mateeaiou tot cntrentj.0ftc6.mplt
toccgfiiö/fo i0 be couriu n.en s^tot té punt ofte ^fonrfcn bat

fiocctoc,©anbitpuntaf/tiDtfianDcrci.pfte îifâat^ ■
Itnplmboojtaén/foïoopttiîcnberufïeia«* »««nyutó,
gficis n.en 5. tn n.ttn o.cn §.ten to. 3©at booj^
bcr aen nae D'ccrflc b?öogfiten toe/ tot ontrét
/.cfte6.mplcn nac fict tuoé/ (iact ccnboftfi €e«b(tfti) bs
ban fôaïrtt- boomé/baer mct obcr ccn toniett* ï^Ri»»
bé/folooptmcnbcfcCurtn.n.0. eft5.5.to.tó LSm?quot;

toat ban n.tcn 0. eft 5.tcn to, ©an bcfe i.tnpïÉ

tot bie ccrfie bjoo^te/ijs be courjs it.o.cnbc 5. ©jrfnjfpg^
to.en n.o,tcn o.cft $.to.ten to.3tl ccrmcn op 4. toucfra tnee
ofte f .ntplcn nae bp bcfc Djoogfitcn comt/ foo
fultafip fomtnisc fiucbdcnen fioogfitèn ban
rûûbc ûCiDcften/tétocté/iangfigJbe^cc-cant ^mutim

ccnfiucbeltgicn bpbcntipmcém/ fif. W

cctiBïctamp; fiiiööfcfiöntteto^fen/cnt^nbsp;^^^

roobeaate. iBcnmatfituffffim befcccffïe
Dîooafitcn enbe fict lanb bob? loopcft öp 7.m en b'wrfte
s'bab^itïcptnt/tetoctntyfüobetbeö^beöp^
b?oogfiteu/alï5 ban fict IatiDt:toant titcn ötcfit
ban Daer tot fiet lanbt ccn ïtnjl tocc^ö œbé
loopcttbc ban bupté t^cctoacrt om/frat obéc
al fanbt gróbt btttben. ï©di! boo?f5 bjoogfit6 bjoagijtr
ijS ^dcgéopbcôoogfibcbâé.grabé.©abcfe leptop 6. gi-.

.

faimcn tmmit tc fܫ mi toittc ^^agobc / (bat
10 ccn girtbiacnfcgc -IlfBObcn tcnipd;) cn aébc
noo?D 3pDc Han öefe #agobe/fiacn foramtgöc
boelen ofte gnebelen toan toitte en toobeaec^
be -, 3tü)ict; bao? bp ïoopenbe/ en feit ntct feer
biröt bp't Ianbt tomen:toant baer fornmigge
bjoogmen Iiggöen.g^it puntggepaffeert toe»»
fcnbe/fo loopt tecflont tot op io.uaöe biepte:
toant 10 otjer al feer goeîse en fupbere gronbt/
en fo u be toim fiilben/ifi baer goct ancfeeren.

î^ttTatradare tot ßclIiguon,3t)n ontitut
^♦îtipïeîî.Bellîguon is eenen feer grooten Siu
toipt/gebbenDc ban be 3upbt 3pbe fommigge
groote gnebelen ban roobeacrbe/fïaenban
binnen inbcn 3ntorjcfe : toantmenfc niet fien
. én macg/ booj aleer batmen ben ^ntogcö ge^
geèï ontbecbt geeft/ enöe aenbe noo?Dt3Pöe
aeiiöemspöe heeft ttóce €planbebenis biegt bp't lanötieg^
S^m«' ggen;ïansgfïtbcfe €planbeamp;ens loopt een
wa ^iffe. föifft Oftc Dtooggte aenbe 5upbt 3pbe öaer b â
^t«th«iaDe Qf.^m Belligüon tot Gual e 3gn ƒ.mplcn.

totisr

altemad öitgt/enöe bol ban î^alm-boomen/
tt toeten langgsiöe^ce-cnfie geen. mttrnt
SSantS? tergalbertoegcn banBdliguon totGualle,
aeiiüe jiipbt Icijt cen^Uppißg qpïanöefecn öicgt bp't lanö/
m notg een anöer aenbe 5upöt 5pöe bâ Gu al-
le,öaer na todoopenöc/ fult een googgplat
ïanöt fien/bol geboomten/ enöe ban een effen
toilbernifTe/etî aenöe noojbt 3pöe banöc 25ap
gecftet een groot boftg ban #alm-boomen
flaen/aniben €gt;eber banöe^ee/enöe fult hm
mèaënöTi^ nen inöe laben cen toit gugs fien/ 'ttoelcfee
ban cell eenMrcfeffecnbâonfeïiefîdjoutoeiiS. îLoo*
^''üiittiercli» penöeban Bdliguon nacGaalle , (snöeco^
fien ban onfe menöc mct Ölt punt Ober een)acnöe 5upb 3pöe
j.iDjouüje» nac öe Äap toc / fo fult ggp u toargten ban te
^eetoacrt inte ïoopen/ omteftgoutom ecn
3î^erfti)«iM bjeoggten öaermen get toater op fict bjelten/
enöe oititcancfeercn/fult loopen n.enbcn.n.
to.aen/in fuïcfeer boegm öat ggp altoojs fom^
iaiaeifeiicm ««SÖeCItJlpciUöic amöcnoo?öt5pbeflaen)
soebî anfftre ontDccfêtftet/cnöebanbciÖapbinnetoaertiB/
Bcoftttebtnöi iviit get ggcboomtc banbe î^aïm-booitien
iten/ 'ttoelcfe ufal bïpben aenbe 3upöt 3pöe na
Belligüon toe / öatu met be punt bebecöt
feïgftifulter binben 14. i j.baöem öiepten/ eû
ïoopenöc tot op 13 .baöem/enöc fanöt gronöt
binömöc/ fuït get fetten : toant ter ^eetoaert
fift aïtemad fleen. l^an Tanadare tot öefe
Squot; SÏöéL gaben banGualle, (ttocïcfe 59n iz.mpïen/)
ïwnbeei Bta« tooptmcn bau ö'ceu tot ö'anöer n. to. enöe 3.

o.cnöc n.to.tcn to. cnöe 5upöt oofï ten ooften^
ïiDefe^aben ban Guaiie lept op jr.graöen.
©anGuaJle berbolggenöc öcCupcom ïoof
penöc nae öe JPojtrcfTc' banöc igt;o?tugefett
toe(ggcnaemt Cokimbo.) îPefefîrec6ingge
enöe ^abigatie gebben top ggenoecg in't be^
fonöer beraaert/ inöe jgabigatie ban Mahc-
ca nacr^nöiett / toaerom niet noobigg en ts
faïcfes toeber tebergaïen.

Däc zó, Capittel*

Die Navigatie ende rechte Coarreh
' Malacca äf nac Macau in China,met alle
^ie gheleghentheyt vande fdfdc vaert,
alles in't tsreedt ende op't eorreilftc aen-
gheweferi.

^è »traftnbsp;iCgepölöe upt Malacca na öe ;Straet

»«vsaiiar«, ßÄban Siricapura enöc naer China toe/
fult utoen tours nemen nae get
iahöi ggcnaemt Yl ha grande,) gge^

ïeggenöjie mplen banöe^abfn banMalac-
ca) pafferenöe (tot meeröer febergept)D'ep^Ä®p^^
ïanöeiJcns buptenom. Ban befclt;£p!anDcn
totbeficbier banMuar3gn öjiemplen/ öe ©eiaemecw
toelcße geeft toteen fecntegt6en eenen guebeï
bol ggeboomte/ ftaenbe aenöe 3pöe banget Shös««^'
5up0t oofïen / fonöer eenigg anöcc googg Jienterj^«»
ïanbt meer öaer ontrent te gebben.nbsp;»jan^^»®

ï^auöc aebier Muar, tot öe tiebier gge=« ^^
naemt Kyo Fermofö, looptmen öc €ufïe ^tcecftiMSï»®
nooïöt toefï enbe 3upb oofï/ enbe noojbt toefï quot;Sis
ten toefïen/cnöc 3upö oofl ten oofïen / is inöe SJt wt
öifïantic^.mplen. '©efeßebicr Fermofo is ^pah'^«^
groot enöe fcgoon/ gcbbcnöein'tincomenó. fo.
7.baöemSieptcn/als ooch binnenin; men
ïoopter in bp beboet bâ eenen googenbsrgg «sbeﻫ'^^

ïanggs/tc toeten aenöe 3upb oofï 5pöe;isgge^ SÄ*

leggen aenbe3upDt 3pöeban Malacca, geeft fS» öp»
fommigge bancÊcn (banbe punt ban get n.0. jfetuwf»;.
get toclcüe een plat enöe blacïiïanöt is)af fie^»
feen tot een galfmöl tEeetoaert in/ban toelc^ *
ïicufuïttoacgtcn.

©anöefcRyoFermoioaftotget €pïanb ^
PuloPicon, looptmen öeCufïe Op öcfelföe |f «Äf
fïretfeingc ban 3upöt ooft ten oofïen toe;(ï©it ÎS«»*
oBplanöt Pulo Picoh is ggeïeggcn een galf
mglbanöe€ufïeaf/gebbenöeöjie€pïanöef i^s^eiw'
feensbp gem liggen/ te toeten/ttoee banöc '
3Pöe banöe Eee / enöe een banöe3pöc ban get
ïanöt / enöe fuït tufftgen bien enöe get ïanöt
niet loopen: toant get altemael öiooä)tl3Ön)
is inöe öifïantiefeben mpïen.

©an Pulo Picon,tSeEtoaert5upb oofï al/ Cf« ^^
ïept ecn groot enöe feer googg ^planöt / met i)ff^r
beeï Cpfanöeüens om gem / ggenaemt Pulo
Carimoniitanggs gft felfÖeCplanöt/tetoe^« feireijapt
ten aenöe toefï 5pöegeen looptmen nae öie beciepiam
;ggt;traet ban sabon toe/ 'ttoeïcö ben toecg nae Äßiia« ue
Sitnda enöe get eplanöt lavats/to^ïtamp;e Ba* pca^t »an
btgatie en courfen top op een anöer öcfcg?p^
ben/toaer em öie boo? bcfe maeï boo| bp flaé/
ßeerenöe toeber op onfe begonnen ^abigatie
enbe baert nac Cgina toe.

©an bit Cplanbt Pulo Pico-n af / tot een
uptfïcfecnbe punt lanbts tce/ggenaemt Tan- '^^anjflwïi»«®
jamburo.iooptmenbeCufïcoofïacn/toefen^ ÎÂ^
öe ontrent ö?iempïen. ^it boojfepöe punt
maccfet eenen goecfe/ enöe ban öieer boojt aen _ ^
foo togcfet get ïanbt enöe Cufïc binnetoaerts
aen/ g gelijcït ccn 3ngam / comenöe öaer nae eeii ftebwr«
toeöer re^t nae get 3upen upt. lt;©ntrent een
mgl ban bcfe punt af lept ccn aebier/ enbe ctttKrt»»««
eencïeijnmgï boo?öer aen/geeftmeneen an^ nutoete^
ber ßebier/mct eenen grooten mont / aïtoaer
ecn Cplanbetien ïept / ggenaemt ouöt Sin-
capura,gebbenöé öiepeenöe fupbere gront. aaiwaita.
^efe 0cbier tomt inöe gaben ban lamana
toeöer upt/ altoaereensonbergoets inggc-
ïoopen is Antoniode Melló, mct een ^tgip
ban acgt gonöcrt ©garen groot / (toefenbe m^S
elcfee :25gar ö?ie en galf ^uintalen / ggc^ «»mowSEc
toicgt ban ^o?tugacl/) enöe tjuamen tnöé toinwij^^
toicr ban lantana toeöer upt. ©an befe
boö?fepbe ßebicr affïeecfet get ïanöt nae get
5upen upt(als ggefept is) 'ttoelcfe eenen goetS
maecit/altoaa-öe mom ofte tnganth banöe ©eJïi^«»^,
èerfïe^traet (öaer ggp öoo^moet) beggint. lÄquot;
5|ct ïanöt banöe nooibt-3pbeban öefen31n*
togtamp; is googger als öat ban get 5upen/ ^..^aentc^
get tocltfee ïeegg cnöe oneffen is / gebben^ b«i
be eenen gutóci ban ggeboomten / boben aen uepw??
öïlc öc anöerc wptamp;gtfecn; ItUjier geeftméget
epnbe ofte öen upter fïen goet^ ban bit ïanöt: