-ocr page 1-
-ocr page 2-

/

.r

h

.V

-J

^ mmm ^äm^nrnhmndci^mil^(^Omgt;mavenê

f 'J'

-ocr page 3-

ifCufebij cefarienfig epifcopt ccclefiaflica b^flo^îa per vufinum

viru etoquétiffîmii fe greco in latinû tt^bu^alnciplt^ï^n
^—^

^^^ €nt02um tgt;icunt eOTc mebîcoîum .vbî
^^ imincrc •vrbtbua \el rcgiombws genc
P Ha ^ a^mt mozbos pîouiCçre aliqS
^nbsp;mjf !nct)icamenti^el pocuU genuô: quo pre

Inbsp;^m mutiiti bominea ab îminêti îçfentsané

^nbsp;W c;icio. C6 tu ^ •vcnemnîe paterjcbro

Jl'v^-^^*^ tnati metJicinc c;:equenô genus.têpoîc
' quobîimpmpBft clauftrie alarico t)uce gotboîû pefiifer fc

moa'b^ infubitrct agroô.armenta.'virûS.îoTîge latcq$^?a^Iamt
popuUô tibi a Êeo cômiflîô Mis epi) aliq6 remctgt;iû qwcrês
- per quoli egrc mentes ab ingruentts malt côtagionc fubtmôc
melio2ibii$ occupate ftuî)T?s tcneren^: miungts micW quot;Vt ccde
fiafiicambpftoîiam qwâw erut)îtîflimu0 eufebiua cerarienfia
gmo fermone conrcripfcmt in latinûcôwerterem:cui5 ledtonc
animus autiicntiû -vinauSttium noiiciâ revum geflanl auitjus
pctit:obUmonê qiiobâmoîDo malo? que gererentur acciperet.
a qtio ego opcrc cum e^cufarc me -vellem .-vtpote infertoî et
impar.et qui in tam multis annis -vriim latini fermonis omy
rerimcconfiSemui vp non abfqs aUqxio apoMice inï!îtutionis
02t)ine nobis ifta paedpercs.pam et cum tiommus aîiquâtJO
efunentibus in Cçfcrto turbis aut»ito2um
tïpïïkt atj apoftoîoa
îgt;ate m quot;Vos mâtucare:pbiltjpus'vnu8 c)c apcflolis inteïligés
co tnagis rpîcnesrcerc tiuine -virtutis infignîa ft mtnutonim
qUOCfe mimneri)s e;:pîercntur; non pîotulit panis apoïloîice
recont)ito8 pere: fet? pverû ticit aî^ïTe babentê quinq^ panes
et
tiwos pirces.-qwem verecuntie eycufans aDiecit.feï) bec quiti
funt inter tantos: quo magts in anguîlis
opibus et esTpetatis
cîâi^ fieret oiwina potentia. Sciens ergo t}: ilîis te quo^

ti' \

W

I

vnbsp;/

Bibîiothsok
MlNDË^a^iâcDËR
WE^RT.

à

m

-ocr page 4-

eefcentsre tsifdpltniö rcco^batua $ ^Hlifpi foitalTis eyemplo
i^bi pafcenbi turbas tempus •vitiili pueruïum fubrogaiieris.
qui panca qmtsm quinïR fic^t accepet^t
tmpücatoa alDbifceret
at)^pïentDÜ tamen euangelicü facramentiim
psopsio !abo2e
captoa abtsrct etS ptfciculoö t)«oö; aggrefius (urn cjreqxii ^t
potui
qöpccpematcevtusy c;cufabit impcncic noftrc calpaa
pzecipientia autozitaa. ^$dent)um fanc cft y fecimua über
buiua operiöin
5mo,quoma perpatwni emt tnrebwa gcflia
reUqua omnia in epifcopo;! panagprida tm^atibua nicbil at)
fcientiam rcrum confercmibua occupatur. OmilTiö ergo quc
^iD?bantur fupctfïuarbpRozte fiquit) babuit.nono coiunjcim^
lib20»€t in ipfo eufebi) namtbnia CetJtmus fincm.l)edmum
•vero -vel -vne^dmü fibrum noa confcnpfimua: partim ty: ma/
to2tim tmt5itionib«a:partim c;c bijs quc noftia iam memoda
copzebenCemt: et eoa quot;velut tiioa pifcicubs rwpmotóis panib^
atgt;t»it»im«a,€uoa C tu vel pjobaueda'vd benetiijceriar^certo
conRtiam ^ fuUFidant turbiaXontinct autem omnc op«a rea
in ecdefia geflaa: a faluatotia afccnftonc et teincepa. f2o(lri
•vero tgt;uo libelli.a tempoiibua conüantini poft perfecwtionem
•vfqi at»
obitum tbeotJofr; augwHi.

DrebittS cefaricnfta dauia rcriput^^z cufiofcg nomtefti.

maio? in confcnptione efie a greda comenbatur
funt prcdam que boe in openbua eiua vere teft^ntur:
canonea quatuo? etiangelio?? et becê iibribpHode ecderiaftke
quinouO teïlamentü narmnt atq$ cuïïotJiüt: et cronicon ibcft
tempo2um breuiariü.et per omnia eiwa veHigia vfl-wm imitan
quot;quot; reiperimuö.

r\

-ocr page 5-

4f^ënabiu3 mafKïicnfis poft faeatü iberonimü ipfe catbabftu
S
e viris iHuflnbgg reribeng ge rufmo narmt capuulo.jcvj?,

Cfinus aqmïdenrtö pzefbifer ecdefic n5 minima para
in tiiffercnDo De grcco in Ïatinü eïcgls ingeniü
fcabwt^eni^ majcima parte grcco;? bibïiotbecc latima cjtbi
buit.'baiil^fcilicct cerarienfis capaïDocie epi grejoîiJnasâjcm
êbquentifiimi bominis:dementia romani cognittonu Ubzos;
cufebi) cefanenfia païemne ecdcftafficS hpüozu jiM fentitiaa
^a^rij fentêtiasrpâmpbiîi mart)?riôabwerfum matbcmatkoa
po^ cmmû quccüqß pmima pîologîsalatima h^mi:^ rufino
«nterpretata fiint. ßue aiitcm fme pîoîogorab alio tî^nflata
tunt qui paoîosum facere noî«it.lt;Daigeîîi8 a«tem non omnia:
^la iberomm^ tmnFFubit aliqiia que fiio paoïoso tsifcernunf
P^opaio aut îaboaejjmmo bono smcîc îei e;j:poruit.]|£ro rufin?

-vt in eius côpamtîonc ali) ncc c^pofuine cretîantiir
©îflermt et
bmmàionz iacob fuper patriarcbaa.-triplici iî^îî
b;iloncô.momû et miftico fenfu. Jcripfit et epiflolas muUas
at) timo^em^îseî bo2tato?iae:inter quâa paeminét ilîe quas ab
pzobam îfebit.fopnozie etiam ecclefiaftice quam ab eufebio c5
fcnptam.et ab iHo bicimua intefpaetatâ.abbibit e^cimum et
■vn^cimù librû,$eb et obtreöaton opufculo^z fuo^î refponbit
tuobuö ^oluminibua argueits et conmncens Te tBX intuitu ec^
ckUe -ttiUtati au;iliâte bomino ingeniu agitauifle.iîîû vero
ftimuîo incitatum ab obîoquiil îliîum ymtïfe,
C8 eccïefiaftici b^fïosiam eufebius cefaricnria fcripfcrif.
et ^ earn ruFinus paefbiter greco in ïatinum tranlluïerit:
tzüd auguïïin^ tn Ïib^o te cuna p2o montais agenba ita bi ces
ïegimus in ecrieriaftica byÜozu qua grece fcvipfït eufebiua.
et in Ïatinam linguavertit rufiniis mar^rû coîpom in gafliâ
canibua eypofita:et cetera qtic fequûtur.

-ocr page 6-

^[IsgElMquot;^ capitulalibn pnmigt;

efacio»l)e tieitatc crifti t^ua et tjominus et creator
^ ^ mniii ac tiirpenfato: vnilierroy tpfe fit JcSm ea que
in
egra propbetis fcripta funt.
Dc tempore natiuitatia crifti fcSm carnem^t
t)c iutja gaUleo.nbsp;^nbsp;C^sSr

4)c berotgt;e ^ Ce alienigcnfe Ncnit atJ re^nii,nbsp;€a,ii),

Cuot) beroijis intermpta fit rcgum fuccefiio fc8m banielis
jpropbecUm,nbsp;Caaji).

J)e tsiuerfitafc genemtionu a inatfceo etiucaconfcripta.et que
t^bi?6fefertaffrican«8.

J)e magis atJuenietiblet te nece ifantu ap8 betblee.Ca^
4)c crudatib^ berobis ipfi^ qui tufTit necari ifanteeXa.vij«

crue^Utate berotiis q«a fue mo2tia tge
3)c arcbelai regno poft beroStm.nbsp;Ca Jx*

(Dgfalfa cflc acta que iutti pjofcriint etia iofepbi teffimonio
cjc relatione tempozie cokantur»nbsp;Ca^

a pontificc anna «^fqj at ca)gt;pba quatuo? potifices fuerint
et fmguUs ani3 amimfttawerint pontificatu in qwib^ pbicatio
crifii compkta en,nbsp;^ Ca.yt,

J)c cleaione apoflob;? et t5ifciptt!ogt;2,
leftxoniu iofepbi fe iobane baptifta f afferit. eu
iuftil -virum
fuifTe et ob ei^ nece -^intiiSa
i iuC^os efle j^pajata. C^ii^
leftimoniu iofepbi ts^ criflo. ^nbsp;Ca^uij,

toe nominib^ apofoIo;2 et «5ifdpiiIoj2 criftj, Ca,^.
gt;2armtio£eabagarorege,nbsp;Ca,yvigt;

€}:emplar epiRole fcripte a regc abagaro •vel tboparca at)
ibefum et mtiTe; iberofoIimiB g anania curfozcm.
(fjcemplii rcfcripti ab ibcfu at) abagarii tboparca g ananiam
curfo?€m.nbsp;\ ~nbsp;C^^d^t.

-ocr page 7-

^rfncipiunfe capltala Iib?i rcc»ntgt;i*

t) vita et inftitutione apofloloïHiti pbR afcenfionem
- trifti.nbsp;'nbsp;
Ca.t.

Ouëat)moDum lyberiwo Ö? crifto eDofttiS et cpmonitus fit a
PT^to.nbsp;Cii,

Dtin omnem muntJUm b?eui tempore tiffufa tt crifto pzebi
catioea.nbsp;Caag,

Ouêabmobii pft ijjberiü ga)?«8 cefar regem cóffituit
agriipa berot»i perpetua pena tepoztattoms ipofita,
Ca.ü^.
fjfone et quêatimotum pzo iuC^ie Hifcepit legationem at»

accie^runt jmwia poll temeritatem crucis In

®Ö p)?latus fcipfum moatc tjamphauerit.nbsp;Ca vH

® c fame tempodbus clautji},nbsp;cT^

jDcmartprioiacobiapofloU.nbsp;Cy^

CÓ bero£^0 apoftoba pefecutua Xgt;mm continuo -vinbi^

renferit.nbsp;^^

l'etjDeotjaquiJ^pi^uauemtpopiilum^nbsp;Calp,

toe belena regina ativabeno?.nbsp;Èa^^

Jefpmonemago.nbsp;Ca^.

«gt;epaetJtcationcpetriapoï!oHaput5roma.nbsp;Ca.ytiïj,

J5e euagelio fc^m marcü et q«cat)mot)tl pdmua per eg;?ptum

cnftinotlciap2et»icamt.nbsp;Ca.^.

Cu^Ua amp; atmr.èntib^ apub egpptü füo fcribit, Ca^.

Cuanti filoms aputj nos guenerint ïibri.

(D6 cla«t)ïU8 iu^roö-vrbe pepuïerit.

Cm^moamp;i dates copjcflerint iuöeos têpo2e dautJi). Ca^.

l)e egpptio cuius aöus apoflofa^z fadt mènfionê, Ca^yjc.

CuéatimotJum fab mrone f aulus fe iuamp;a romam miOus in

-ocr page 8-

•vlncaüs ab omni culpa libcfôtuâ fit,
(D6 iacobua Fmter bornini palTuö fit.
C6po!ï marcû ^iittô cpifcopus alepnbîine ccclefic oj^inat^
fit amatû.et û? neronismalis aàibua.nbsp;Ca^iij.

be ^fecutîonc neronis in qua pctms et pauîus pia côfeOioite
fecoratifunt-nbsp;Ca^iîîj.

innumeria malie iuoeî affliôi funt teeneroms.Ca^. '

lt;flncipiunt capitula Ifeiigrc?,
|5.qmbHôîôCîS crifiu apoRoli pzebicauerînt. Ca,

£ädih
ÇiiiîL

Ca.vL

Ca.y.

jDe epiftoÜa apoRolozil.
)e fucceflbaibus apoftoïoau.
2De iuö?02u e^ipugnatione polïcriHij,

fame que ofpjeflit cos.
^e muliere que -vrgeme fame comebit Rlium.
Ve -verbis bomini quibus bec futum pzetikit.
De postentïs ante bellum.
t»e iofopbo et quos reliquerit Ubros.

iofepfcye bimnanl memmerit Fcnptut^rO.
pof^ lacobü fpmcon ibcrofoUmoiz re;cit eccïefa.C^.
(D6 -^efpafian^ fucceflionê bauib iuffit inquiri et £0 Fucceflio
ntbus pontificü»nbsp;€a,tn

ï)e epla dementis et cruMitate bomiciani pmpia. cijnj
3De iobanne apoftoïo et reueUtione siua.nbsp;Ca.xtiH

€6 bomidan^ poferitatê bauib iuffit occibir Ca^'
ïgt;c fucceOlonibus pontificum.nbsp;ÈMVt.

ïgt;e iobanne apoMo. quot;nbsp;Caj^.

^eo2meeuangeïw2tl

^edminis et inbubitatts fcnptaris,nbsp;Ca.xi

De fufceptis fcriptwris; quibus tamen a nonnulIiö^~

-ocr page 9-

bubitatum efl.nbsp;^

î)e fcripturia apocripbîa.nbsp;Ça^

î)ermpîumbererico;2»nbsp;C^j).

i)e menâbro mago et ceteroîû bereticoaû feaiô. Ca.ytiij.
î)e bî}a epollolia qui nô funt afpernati ium c5ïugi)Xa.fflij^
ï)e pbiîi jpi et lobâma excelTu vel qmetb loco. Ca.y^cv,
lt;OuêâbmotJÛ î5?meon iberofolimo;? epüspaflus fit.
Ca.yjcvi.

gfecutiombua ecdefie.et quëatmobù tmianua crißianoa
Wuentinquiri.nbsp;Çâîffîç^

fce fuccçflionibua pontificû,nbsp;Ca^yyvii)

l5e ignafio et apoftolta eiua.nbsp;Ca.yyly.

fce bija euangeMia qui eo tempoîe eminebant. Ci^m^
^e cpiîloîa ciementia aîijfcg fcriptia eiua. Ca^mi-
t^eUbîispapie.nbsp;Ça.yyyi).

^j%cipmt capitula libai guartî.

Tub inipmo tmiani romano^ü vd aleyanbainosû
^^^Apifcopifucrint;nbsp;taa.^

Cuaiia îubtî^o paiïi funt iuîei.nbsp;ÇaJj^

C^ui fub abziano fiCei etfenfionê fcriprerînt.
lt;nui fub eoSem romano^um et aîejcanoainomm fuerint
faccrpotca.nbsp;Ça.û^.

Cpi iberofolimo^ ab eyorbiovfqs âb tpa mernomta.Ça^
De fucceflionc romani et aîe^anbîini pontlficia»
Ca.vt.
C;cibiü nouilTimù iue^oîû tempo2ib^ abaia ni. Ca.vi;,
C6 marcua pimua c;c gentib^ epifcopua iberorolimo^z fuerit
et te beredcia eiufcem tetnpoîia vdquitûc ecdefiailici fcrip
tona
e^titerint. ^nbsp;^nbsp;Ca.viij,

t;emplum epiOoîe impeî^toria abziam ab minuciû Kbianû
p^occnfuîeni afie.nbsp;éa.i;c.

-ocr page 10-

©U0Ï3 pofl atïsianum antbomnus impcmto? c;:tUerit.et g?
primo imperg
tim anno poïl tbeiefpboaiim romanii ponfi
ficem.igmu0 in epifcopatu fucceïTent.et Je beretids ci^ê
tempoais,nbsp;Ca^p^.

J)e fuccefiiomb^ romano^ et aïe;):atgt;nnoj2 pontificü.^g^,
i)ci»{lmocatbolicopbiIofopbo.nbsp;Ci^i^.

Kcfcnpfum antbonini cefaris atgt; aftanosprocriïlianis qui
afBigcbantur.

€uit) öe policarpo apo(ïo1o?2 tifdpwio refertur Ca^ijip,

poltcarpuö fub fewero ali)c;g nonnxilii fnirnc mardriiim
paffi fuut.nbsp;t^m

lt;D6iüftmu$ pbiloamp;pbHS verbum criftipreöicans mardrium
meruit,nbsp;-nbsp;Ca^vi.

5gt;e tactano 023t03e.nbsp;Ca^CT-

45e rnartprib^ quas iuftm^ i fuiö comemomt libris.

iuRini fcripta at) nos 'siïc^ perucnerint. Ca^i^s-
tune epifcopi romane et ale;s:antjrine att^ antbiocbenfi
ecdcfieprefuerunt.nbsp;Ca^.

a)e bijs qisi memosatis t|3ib^ eccUfiaftice Tcriptoaes emicucrit
ct 2!? beredcis eiufoem tempozisnbsp;Ca.yp^

^fndpiunt capijula ïibigmn^

)ot) foteri fomano epifcopo eleutberas raccefTent ct
^erf^udombus eiufem tempoais,.
attalo afparuit ^^tfio.nbsp;CaJ,_

montano et ceteris prciit)o paopbeds.nbsp;Ca.i^.

€8itiar^rc8b;reneüruacómêt)ationc^rcquilt\ Ca.iü?*

®6rub marco aurelio ccfarc nollro^: p?ecib^ e}:aiit)itïs pïuwïa
piemteritteus.nbsp;Ca«-vgt;

f numei^tio romano32 pondficü,nbsp;Ca^.

-ocr page 11-

06 xfq^ at) ilîa tempct^ ^ fiOelcô tntmcuîa Kebant. Ça^:^.
QÛ bprcncus canonë fcnptumrü biujnariim fefmiuit. et îc*

feptuaginta interp:etibuö.nbsp;^ Ca^n*

toc rucceflionc romani et alcyanîjaini pontîRcte. Caijy. '
toepantbcnopbiîofopbo.nbsp;Ca^^ .

toc demente aïepntjzino.nbsp;Ca^L

€numeï^do iberofoUmo^ pontificû.nbsp;Ça!m

toe tbabone quat)â boâoîc.et îse mardonia fcôa et quibuföi

toe quib^Dâ boöodbu8 qui côtm montanû et ccteros Àût'o

Fop^etaatnfputant.

J^e icnptxs bprenei quib^côtt^ beretkos bifputat. Ca^

^^^ fwerit.et amp; aipoHonto

toe ruccemonc romani et aïe;canbdni et antbiocbeni^^

pontitîds.nbsp;^

Cui tune epifcopi nobiles babebantwr et te pafcbcquot;quot;^^'
qtießione.nbsp;^ ^

toeîibd8b;rend.nbsp;.nbsp;Ca!^^^'

^«i «quot;fquot;^^ tCilÄö
icriptoîcs floruermt.nbsp;-

toc artemonis Teöa que côtm eanîîê tifputanê.nbsp;Çj^!

Ubn feyd.

perfecutione feueri.nbsp;Ça

toe oai'genia a puero inßifutione,nbsp;Çajj.'

toe eo g? a puero 02igenc8 mbû tm pîebicabat.nbsp;Caaii

toc i uîja quDÎJam fcriptoîc,nbsp;Caôiâ

toe magîllerio et inftttutis oîigenia,nbsp;Ca^

® uanti per ipfum etJoâi martirea faäi Untnbsp;Ça/sL

'. -

-ocr page 12-

ï)e îJotaîîiîcna et baftltî^.nbsp;CavÉzL.

bc bî?3 que ergo femetiprum geffit Oîigeneô. Caj^yj^
De fucceOtone romani pnncipjs et Ce cpnfejroîiba ehifeiT

Caa^,
Ca.t.
Ca^.

Câoiiç.

Câitt
Câ^i

tempo2î0

be nardfâ mimbiîibusj
be aîepnbîo epifcopo.
be fucceflione antbiocbeni pontifieîô,
be opufcuîia fempionis epifcopi.
beiibîia cïementia.
beale;îanïJ2o»

be tJoôrina -vel llub^s veï ïaubibuâ oîïgcme:
beabamantio qui et oatgenes.
be quîbuftiam fcripto^ibus eiufesm tempoîîô. Ca^m
be fucceOione romano^ psinctpû et pontificû. cT^
be matre alepnbîi impemtoris.
^e^poîitiîibie,nbsp;If^

ftSrquot;^'''nbsp;^Smentarioa inidÛ^;

be Mone romani pôtifida et antbiocbeni epi. Sf|
Cueabmobu oatgenea pbf faâua fit.nbsp;^ rfS

Sam^^^^^^nbsp;^^

fplfo^'®^^ antbiocbS^

velîib^a c.igenîa.nbsp;fi^T

-ocr page 13-

toc beriîlo epifcopo.

ï)e pbiîifpo impei^toîc criftiano,nbsp;CâjûôBlh

4)enbsp;fuccelTione ale^anbîinipontiftcîa et h libîb opufculis

? rt . rnbsp;'

Vz bereubus eiufem temp02i3,nbsp;Ca.yyyy.

Ï5e perfemtioncteci) impemtoziD ctôî martirio Vcl fucceflione

romani et ibErorolimitani ct âtbiocbeni pôtificia, Ca.;t;g;c'vt,

oHgenea in ipfo perfecutionibwô confeffionc plurimiim '
tabomuerit.

tiponifio alepntjjîno epifcopo et quib refe^t îfe martvrib?

Jenouatorctfmatico.nbsp;^SzT

^e coanelto et cppriano epifcopis quit» contm nouatum
rcnpfennt.nbsp;^ ^nbsp;^^

«piaola corneîîj pape ab fabîanG epifcopum fcripta in qua
mtiïta ts nouati ^ita vel mû2ibu3 btflerit.

®mî)b;onirî5 Cse nouato abeûbêfabianû fcribat.^^
ïpiMabyonifûabnouatû.nbsp;
Ca!^.

5)enbsp;fcriptis et opiifc«li$ byonifû.nbsp;Câ^iS

^Tïnçi^iûtç^tiM

^nbsp;q^btcat îç romanis paîcipib^. ta.u

^Ce coîndio ct c;p2Îano epifcopis quit) fentiant bc^
rcticis rebapdfantJis.nbsp;Cajju.

ï)e fuccefiîone romani pontificis et amp; fcripHs bpnifii et ^
quabam •vificnc ema.nbsp;CaJ^

Cuit) ibebpnifms refeiat bs quobâ fiô?îi âtiquo.Çaâi^
fce fucceffione romani pîincipis
veî quib bponifius be eo^m

.V.

tîfputet.nbsp;__

©liâta in perfecutione vaîeriani ipfe bj?omS«8 ^tulerit vel

-ocr page 14-

quit) mcmo:ct te qulbufol côfcîToîib^ citifi^m tpjg/ta.'^t.
éequibufDam martîribua qui fob perrecutione •vafcriam
paflifunt.

toemarmomartirc.nbsp;CaMr),

l)c aftirio martirc et te quobâ mîmtulo cîue, Çaj^.
/fCimcuIû î^ ftatua faluato^ia ap8 patieabê cîuitatê.
Ca,y.
JDeiacobicatbeï^a.nbsp;~ Ça^

|)e fuccenrtone romani pîncipis.nbsp;Ça^

De rucceirione pontificû eiufcçm tempoîie^ Ca^.
i)e maîtû moriW alc;:anîJîino?2
tixAû quiD tjyonîfmô ttpîozet
et
te peftilcntia yt\ moîbia qui acciî^runt. Ca^^ii^
C6 fub galieni regno pa;c eccîefiis fuerit.
i)e opufculia byonir« et îç fcifmate nepotia vel qtj bronifiua
conti^ tïifputat.

€uiî) bponifiuô renferit e^ apocalipfi tobannis. Ca.yvn*
Twcceffione romani pontifids et antbiocbeni epifcopi et te
bereripauliramofateni.et
te epifcopo^z conMio ob banc câm
aput) antbiocbiâ congregate.nbsp;Câ^suL

^e mtmmîis vel opufcuUa beatî gregoîi? pôtï epi.

De tnanfit« beat» D^onifu epifcopi aîe^âbnni et ^ fucceObzc
eiuôma;imo,nbsp;quot;

ï)e fucceffione romam pdnttpîa.nbsp;Cajcxi

De vîtimo epo;2 confilio eiufîem tpib^ a^ub antbicbiî con/
gregato i quo pau» couincieberetic? et côe^mpnat\Ca.tm
Cuit) î);onirio romano et ma;:imo alepnbdno epîa
ceteri fa/
certjotea fcribant îç vita vel modb? ve! bampnatione etufîamp;m
pauHberedd.

bompno in epâtu apub antbiocbiam fubjogato paulus
lacerDodo et cômunîone C^ie^ua et ecdefia manu pubîica

îf'rt'- teîii
SMccefiione romano;? prindpii et romani pfuKô. Cagt;x;v.

-ocr page 15-

fceberertmanicbco;?.

l)c rucceOionc romano;^ pontificû.nbsp;Ca^yyvij,

bz fucceflione antbiocenfiû cpifcopo;?.nbsp;Ca.yyyviii.

ï^c fucceflione laobicenfiû facerbotum et fe Scftia anatbolç *
eiufem vrbis epifcopi.nbsp;
Ça.^yjj:.

fcc opufculiB eiufeem anatboîî? et qmt) te pafca fenrerit. qui
etiam polî eum epifcopi eiurcçm ecciefie fuerint.nbsp;'

06 tbetigno apuîî cefareâ ajapius in epâtu fucceflcrit et îç
pampbilo martire,nbsp;Câ^m.

nobilibus facef bottbuô eiufem tempoîie, Can^
^e fucccnj^cne epifcopo^z iberofoîimo??.nbsp;ÇajeHamp;

^e iuccemone epifcopo^z alejcanbîino?. Ça^ZZHBL'

iTjnçiM^nt capitula ïibn odam.

P ^efacio reqticntiô bpïlo:ie.

quot;^e ^fecutione byocîefiani impefâto:ia et îe biucrfîô
ufpiicio;2 generibuB,

De bi;8 qui apub n;comebiam paffi funt et qui îe^cio
tmperntoîia martirce efFeaifunt.nbsp;
^^ jj

De biuerfta martirib^ qwiper biuerfa loca variiô t^Stltow
genenbus.coîonati Tunt.nbsp;feig.

De pbiîea epifcopo et martire.nbsp;Ça.iiij'

Cuîb ibë pbiîeaa rcf emt îe martiribî eiufoê tmsXa.v.
Ce bis que apub frigiam gefta funt.nbsp;
Ca.vi,quot;

î)e biuerfis martiribus qui per biuerfaîcca vario martirg
generecofi^nimatirunt.

JDe quib^ÎJani nobiiîb^ martiribus qui nolatîm et fpeciaîter

De ceîeïîi vinbiàa fug martirû gfçcutoîes emina.Ca,iy.
De piçtatetelregionecôftancijpîincipis etboncmemoîie

-ocr page 16-

eiufifilio conllantina.

Dc ipietatc f cruMitatc ma;imim et majtecij tyrano:gXagt;;ri.
$)e t)020tbea facra -virgine al^fi^ nobilibua feminb fimulc^
•virgintbus.nbsp;Ca.y^,

fce cmCeUtatetpiSnoji et Cetltionetiuina fuperma^iminti
feiata.nbsp;Ca^i^

CueatJitiobitm ma^iminiia t;^mnnU6 celefti •vinbida coadua
tjp comifiia erga crifltanoa fceleribua penitubmem gcfierit:
qualefcB poftmobum p^o eifi^m cnftiania
Utteme -vel etcreta
fiamerit.

fflllciEiyniisiit«^^

€ relayatioe tokKoi^ et refiaumtioc etcfa^Xa .!.
e fequenti gfecutione,
toe fimulacb:o apub atbiocbia cofecmto quot;vel que refpofa
febinrcbicatur.nbsp;CaJ^.

toe cmDsUtate ac ncquicia majtimini tymni et te afiis falfia
abuerfum criftum cotifiais.
nbsp;Caaiij.

toe buce bamafci queabmobu ada falfa abuetfum criftianos
compofuerit vel quali ey boc poftmobiim biuina 'vUione mul/
tatuafit.nbsp;Ca^

Cut eotem tempoae martirea c}ttitcrunt, tas^i
toe luciano antbiocbeno pzefbitero et martire. CSiVg.
toe bija que abuerfum criftianoa tabulia ereia conrcripta
funt.

toe celelli quot;vinbiaa Tuper gentilea et mart;?rum perfccatojea
emifla.nbsp;CaJx«-

I

toe pietate et mia cnfliano:j2 fug ttmtcia e;bibita. Ca^
toe vidiozia conftantini principia aouerfua iiia?enciH\?rbi8
rome tpi^num,nbsp;Ca.;tt,

■Ai

-ocr page 17-

be legatione conftantini imperntovis etïWnç confulis ab
majcïîîiîml üpmnnü tranfmiOa.nbsp;Ca.^i)^

Ouéabmobû majimir^ tj?mnnu3 abuerfyô lidmû confuïem
beilü
cgerit.vel qucabmobû î cobê bcïîo feuiâ^ fitXa.):tn.
Q6 îamp;m majiimiri^ cîi magno h^cozz et ignomima ab fe^ts
^pzïas reuerfus nimio fwroze fticccnfuB facerbotes îm^
et bi
«ino3 occic^nt.'vel quaîes î^inceps fzo crilîianis îrâa
îerlt.bimnavWonccoa^us.nbsp;
Ca^tiiii.

ïgt;e peffima quot;vlnbiâa vel mo2te ma;:imtnt tymnî, Ca.;cv,
toe moztlb^ fateïlitû.et fiîioîû ma;:tmini
tymml Ça^vL
toe pace criïïiano^ï per Icgitimos pdncipes auâa. Ca^i^
toe tîiquUîo natu etoîbine ecdefiamco ei^bë tps. Ca^ii^
Cucabmobüliqmus abuerfus conîlantinùbeliû conuenerit
tt cnmatiosperfecutKs fit.nbsp;Ça.yjy,

lt;Pueabmobü conRantin^ împcmtoî ppmus feiedo îicinb
tpii^no fiatü eccîe tî^nqmîiû largius côfirmauerit. Ca^^

»

Cberelearvij»

toccqnfilîopatrûapub njjceicongregato, cä^
toe conuerfionc pbilofopbi bpaletid.nbsp;çy^

toe papbnucio epifcopo et ccnfeÏFoze.nbsp;Cyis*

toefpinboneepoetmimcufeeiiis.nbsp;€a^ ^

toegeilian^cemconfili),nbsp;«

CyemplùfiCcin^cenc.nbsp;Ca^. '

toe crute TaluatoaiB î iberofoHmlö ab beïena reptaXagt;v%
(Duêabmobü conflantin^ religlone fmus barbaias nadoneg ^
fibi armis Tubegen^
toe antbcmo pdmo bcremita.

toecapduitateebifçeîfrumeîiti) et coHuerfione iut^o^um ^

-ocr page 18-

abipfiagcfia.

i)e cóuerfione gcnttö bebreo^ g captiui faöa. Ca^
t)c conftantia tozozz conftantmi prwcipia et tc arriano pbfo
per eam fmtrimfinuato.nbsp;
Ca.yüi.

De obitu venei^abir cóftatim pzicipia acppmi igatonö.jii^.
eo tcntpoac prtticipea eccteliarum fuerint et tt ale^canbri

cteufeb^velarr^conniau.

toepjobrofoarri; interim.nbsp;Ca.yvL

€6 aputï a1e;canbria ?)gf«nao aleyanbro epifcopo atbanafiia
^fceperitrebem.nbsp;^nbsp;Ca^.

OcatbanariJapueroinfiitMtionc.-nbsp;Ca^tin,

toe cóWio beretico?2 ap6tyrü cótm atbanafiu cógregato .tix.
toe fwga et Jatebria atbanaW.

Vt conftana impei^tc2p2o atbanafio fmtri cpllatio fWpferit
eumqj ecdefie fwe rebbi iuITerit,nbsp;Ca^

Dtconnantinuaimpemto? t^knüo fmtre conHante rurfum
atbanafiö ecdefia ejcpiiïfiim perfecwtua ftt.et te gems mebi/
olancnfia-vdarnminenfiaconrili;.
nbsp;CêM.-

Pe lugubn ftatu ecdcfie ciufem tempoda: Ca^Mt
€ut eo2^m tempose epifcopi fuennt.nbsp;CïSiH

De rdfmate arnano? q6 in trea gtea biuifum elT.
De fine cófïanti) imgatoda et oztu tuUani cefaria. Ca!^L
De eptfcopis ab eotem iuliano e^ilio rélejatis. Ca^S
De confdio ranöo?ö confelTo^u apub alepnb?ia et ^fia^*

mfem^nbsp;^^^

De eiifebio et lucifero ati^ bplario epifcopia. C^SkT
De perrecutionibua itiKani blanbia et callibia. tê^m*-
ïuKanua anatbafiil ^fecntua fit. * Ca^^^
De feptdcko martiris babiHe,et te quobam tbeobozo con.

»efloie. 5nbsp;£-3 -

De trumi interfeöione iuïianf.

il : .
tquot;!.
1.

!1

i I

m

'i

-ocr page 19-

ï)c iuho-p^ conatitó qui a îuKano £?cc|)ti tëpîû in îfceroamp;limis
aggrsOifuntvecupcmre,
nbsp;CBl

Ißt terremotuö inibi et tgne biuinit^ acccnfo îuîei ab iîlicitis
£e£«rbatifunt.nbsp;^nbsp;
Cay^^cv.

lt;rfncipiüt: capitula Iib?i vn^lmju

o:tu et religiofa tncntc ^nncipis iauiniani et le

toe o2tu valcntiniani et -valentis.nbsp;Ca4^

toe tîosmitionc atbanafw epifcopi et perfecutionibus luci?

toe virtutib^ et mi^culiß fca^ qut mt in cgppto.Caii,
©e glecutione que fuit apub
ebiffam.nbsp;C^^

toeûatueccîericeiufe^mtcmpoîia.nbsp;Ca.-^t.

toe mo;reo quem regina rarmceno|2 gentiô tue popofceiat
epifcopum.nbsp;^

toe bibimo quot;^iîente aîe^anbrîno.nbsp;CmB

Ciîot Tanaonim ey bifcipulia antboni; etiâ cum in beremo
babitauerint
yixtuttz et figna fadentea.quantl etiam in
mefopotamia.nbsp;Caay.

toe bafiîeo et gregozio epiftopis capabocie. Ça.y.
toe ïibs et religione •vaîêtiniani principia et îe bamafo papa
-veWrfira fubreptione.nbsp;quot; ÇâA

toe artibaofîo epifcopo.nbsp;'

toe gt;câlentiniam fine et fol^a td berebib^tegni. Ca.^iii.
toe gotbo;2 irruptbne.et nece -valentia- Ca. y Ui)
Cä g^dan? îgatoz tbeobofiü regni pndpi cônitucritXa.yy
toe gt;?alentini ano puero,nbsp;Ca^jöL

toe beniuoli magiUri fiïe et con^antiajnbsp;Cagt;yvH,

toe amb^oüo epo et majimo tprino.

-ocr page 20-

ï)c tbeoîjofî; comifib t tbeîTalonîcen et ^ pnîâ eilC^^i^.
De fiCs et relîgbne tbeobofi) pnncipiô.nbsp;ÇâiZXi

De afpolUnari epifcopo et bereft eiu8.nbsp;Ca.yyi.

î)e epifcopo^ fuccefltonib^ per oîientem. Ca.yyii.
ï)e pagano^? motibus apuî) aîepnbziâ.nbsp;
Ca.yytij.

ht fitu têpîi fempiô.et Se fubuerfione ei^.que etiâ îe origine
ciusferturopinio.nbsp;tM^uL.

l)e fmutjib^ que in tëplo pagano^ amp;?teae funt.
JDe faturni facerbote tj?n^nno tpciwa pene aîe}:antgt;?ie ^
abuîtero. ^ ^ ^ ^ ^^ ^
Ca.yyvû
ï) e canopi initio vcl intcritu*
tîe ecdefiia vel martprijô que inybolo^nm locis conflruôc
funt.nbsp;Cât^?^

De iobannis baptise fepuïcbro vioîato et Ce reîiquijs apub
alejranbaiâ ronferuatis.

omnia per e^^ptil 2^monia D?luba ebicule -^el etiâ pbana
vrqsabfolumfuntbîruta.nbsp;Câ^ffl^

4)c tbomcibus fempis apub aîcjranbziâ abmfts. Câirââ.
lt;D6 menfum aque
x\y\i fluminis que ab tempïû fempis quafi
ab aquarû Îargitoîem 2çferrifolcbat ipfo
îeftruao ab ecdefiâ
miOà fit feFerri.nbsp;^

di relîgiofîITimus psinceps tbeobofiua bec gcRa aubiena
magno gaubio e;gt;:b)?iamt«a fit.nbsp;Ca.yy
;iTy.

De vàknmïm iunioais interitu et o^t« eugeni) tjimm tt
refpôfîs iobanie monacbi ab tbeobofiû principe. Ça,^^^
De apsamtu beili abuerfws eugenium tbeobofii et amp; vtâo/
ria nuQ.nbsp;Câ^m^

De fine tbeobofii pûflviâom et Ce arcbabio et bonoîiofilça
eiua atq$ b^rebibua regni.

lt;rfopliciut cap^^ecdefiaflice bygo^

■ it.!

-ocr page 21-

ff^dpitjtefocio^
toe teitatc crifti et qp ê Xgt;m ct crcatoa tifpcnfatoz
ymiierfoy ^pfc (^»^mja^nl^^

Dcceffioncs fanao^ ajpofiolo? et teiiiga
que a faîwatofîc noftro m noô quot;^cg ^ciirra
font quecB et qualia î fc^s erga ccdcfe fta
turn geBa fmt. que etiam infignca itri in
loda mayime celeberrimia eccie pfuerint

vel qui fingulis qmbu%tipo2ibttS few ftri

tent^ Tctt tjocentjo verbwm té nobiliter aftru;:erc;qiii(g edâ
vcl §ti -vel quango noua conta tcligionc tiogmata pfcrentea
ab ^funbtttti erroîiô fui ftiitsîo cStendoms dapfufalfefdcntic
aiitoîc$ fç pccptoîe% paofem funt.pamm velut lupi gmuea
gregcm crifti lacemntesincc non et ca mala que iwCrozum gi
tem pjo infei)8 c^aô abuerfus faluatoîem moltti funt vaftauc
runt
:qua)tt8 etiammobis et quotiens quibwa ve tempodbua
boârina crifti etfermobiuinus a gentilibus ipugnatus eft-a
ticB fcija tempeftatibuô vfqjab fujplicio? pacienriam et Wuft

one fanguimô f verbi tax veritate certarunt; Teb ct mar^ria
noftns fufcepta temporibue atqj in bi)s bomînx et faluato^ia
noftri erga finguloô quofcg vnicû dcmcntiflimiiq$
fubfibium
fcrAerc micbi volend: non aliunte fumenô viîttur e;t02biMm
qua ab ^fa bomini ct faluatods noftri
ibefu crifti pfentîa cot '

.....^^^^ pomli-SebmidsiqwcfovemambariXonfiteoanamcig ^in

quot;nbsp;fcoc opere viribua noftriô maiom temptam^;vt «t fiJ^litcr et

i^gre qucgcfta funt narrem^: et ruî^m ac nulli ktz noftro^î
bigreflam viam buiufmobi itineris patmi auamp;amuô inceùerc
Ct Hcet ôeum buccm futu^z bomini faluatoJis noftri ccrtua fim
îiobis afiitum fuïfegia: boîm tamen nulla quibus poflimua
innid côfpfcimtta {^ecefline ;;^ftigia:nir; ggt; fparf^m finguloaû

H

à

-ocr page 22-

quosiim«}^ tcmpo2tö fui rerum gefiarum ab ftoßvfcß inbicta ac
monimenta tianflnina funh € qmfcus qu^bam nobis liiminum
faces velut in obfcuro pofitis eminus accenbuntur: tt tmc^
e fuUimi fpecula qua nos grcITum tenJ^re opozteat.atvia ver
bi alfq5 errote birigere eozum «vocibus amouemur. lt;Du?cu(g
igituv ptopofxto operi conuenire crebibimus.e;: bi)8 que ilii
fparfim comemorauemnt eligentcs.ac velut e mtionabilibus
capis bcäo?2 llofculos tecerpenteB:b)?llorica narmtione ivnü
coaptrebigere et coaugmentare teptauim^:fatis bnJeqj gmtu
putantesret fi non oim nobilifilmozu certefakatoais tifi apofj
tolo3:q$ fucceflioes celeb?io2ib^ quibucis tmbitas invnu
colligere, atcg in oabinem mobumq^ birigcre ♦ Opus autem
micbi per neceflarium viamp;o? aflumpfine: eo mugis quo
yth
perius biyi neminem ecclefiaflicum bumta;at fcriptojem ab
banc partem narmttonis aim abiecilTe poperiot'Jn quo iUub
etiam fpcro g? et vtilitatis plurimum e;c rerum geftarum cog;
nitione ftubiofisquibufq^ nofter biccofemt labo?:quams iam
amp; bi^fipfis nonulla etiam in cronicis in eo opere quob tB
tempos urn t^tione cofcripftmus baeuiter fiiccincteqs pevflrin;cc
ifimus:plcni4is t^mcn in pzefcnti opere fmgulozum narratione
aperire temptabimus.|ncipiet yifar micbi fermo abiplb bo
mino ficut p^omifimus crifto »If* Derum quia criftianozum res
gefta fcribere p2oponimus:corequen8 vitetur vti pzius vel gc
/ L.^. nus boc bominum-vn bucat ej:o2bium:'ve!quob nominis ipfi5
I'nbsp;contineat i^tio cuiwö gens ifta vel populus ^ellatione cenfe

'nbsp;tur repetentes paulo altius ejcponamus^ 4|^|gitur quoniam

criOusbuplici ey mobo conftat.et biuinain eo pariter atlt;ß bii'
^nbsp;mana natui^ plenitubinem tenet; caput in eo biuina fubflan

tia,peöes bumana quam p2o noftia fafute fufcepit babeantur.
€t ita temum perfeöi^ nobis narmtio birigetur fi a capite, u
abiwnitaasei^'V^rjbfwmamiiseyo^biwm;^^^nbsp;|

-ocr page 23-

qtie gcnB notidïc afpeltótioma crebit antiqmtas ct nobtlitas
^itcrolfenettur,6cnuö igitur crifti ct ipfamfubflantic natum
^ferrc ac pa^re uum fermo fufficietXiquiamp;m $tia biuinu Ce
co ita ^nunciauit omculii bicêa.fenemtioncm cius quia enai^^ ^
i^bitf^eb ct alibi celcftibusnicbilominua U co -vocibua ita
rcFcrécquia nemo lïouit füium nifi patcrrfcb tteq$ patri
nouit nifi fihua.Solua ergo iHc
qui genuit uoOè bicitur filiü
patertct fiuc bubio cjcclubit ceteroa a bifcutienba
noticia. qui
ab vnum folum patri fili) fcientiam reuocauit. bk igitur in
foi?a -volumibua quc biuino fpu cófcripta c?ebütuf :lu}c ctema
et ante munbiinifiüfempcr fuiflc pacbicatur-Ca c| fapientia
rubftantialta ctwhu^num in ptincipioapub patremet feua'^quot;^ ^
■s^erbum fubmtilTe nari^tur.Cuia ergo potent eum qui ante
omne creatumm
-vifibili atqj inuifibili femg fmOe et imcio ia

timnammiB whjtó önm. et öucem ac pnndpem celelHa mi
qw cum patre ow que funt trealTe et cótnïsirre mM.vtm

Fihum ctmsemtum et oim q«e treata runt bnm.tt resem ac
feominatoïem paterna wtute ac poteftate cunâa

^vbta typUcet: et mfi ggt;aï. inteUisentiam plenïtuöima «ua
per itcretioia ac irnmca Oiuino? ■vduminum infoanamur eb
qwa. Jobannes îçnûg fpiritu ïei repïctua.ln pjincipio iquit
TOt firbum: et -ïerbHtn erat apuï, ïeum.et ïeua erat verfcum. '
erat tn pïinnpio apub ïeum. Ctnnia g ipfum faôa funt:
^«t une tplo taôum efl nKbil.$eö et mojjfea mayimna etvetuT
tintimis^pbetarum multis antefetuKa bec caamp;m psoteftatiir
cti celitus i nfpiratua oïigtnem manöi et rey imcia ieo plenua
apcrirct:£ont)ito2cm oïnt patrem cû filîo mifticiB ac facratia amp;
ft3nan8eloqui?8.ait aamtg. Ct Ciyit {eus-facianma bominê

rAf,,

-ocr page 24-

atj vmmm et toilitubinem noamm.Jiet) etbaute antiquCi
miia etiam ipfe p:opfoetarü:Ucet mopfe poteioi biat.Derbo
tJomint cell firmati funt: et fpiritu odö eius omnia yivtmto^
(Et alio i£emrticbilominuae^ri3natoaculatamp;ïeotiicenB.|prc

t)tt it etfacta fttnt:ipfc manbauit et creata funt. 7« quibua
cui^nter marê3atis perfgnam patris et Fili? opemntia c^pffit.
Cnm igitm' bi)s et alija f plurimiavocibus fparfimf biuina
•volumina creator omnium cum patreWiua teclaretur:ruperea

/nbsp;.nbsp;vt febiia que poll cómcionem munbipjobominumbif^^^^^^

^ ^^^^^ pjetsitis viïia aftltifle. et tjocwue que abcwl
t«m ^mnramp;inm ^ïtxhmtnv oftenbitur :fet5 euiö^ntiua et fa
miliariua abmb? m «iquot;«' quatumfaa ei^t tcum boniv
mbua innotuinesefcribitur.et velut pzecepto? qmbam ac ma
mtot illiua ejctitiDe/apie. Ref ertur ïeni® in btuims omtu^a

fcripturnrqutaafparuitfeuaababc ta§ comunia aliqmöbo

re5entUb)?licemmamhe.2ltillee;rur3enacumbomwmvi

tetct.atJomt vt teum et veneraturvtbominum^JPetJ et ^Jpsie
«voda pzofelTtone
p^eTentia fc teftatur nó ignomre bimnam bi
cena^Dominatozbomine quiiut^icaa oêm termmmóne faciéa
iubiciwm^Oue Vtiqs oia non ab ptrem feb aïD filium referêba
poflenodaincarnatio bifpenfatioia pleniua e;pleta tefign^t
«ttómpzopbeta bicit
te Ceo-jCifit verbum fuum et fanauit rf;!'
eoa: ct liberauit eoa te coarupdonibua eo^um. Seb et abbuc
eui^ntiiispez moyfen kto^ bominua fit ipfe cum bommo bi
uina teftatur eloquia:cumbicit.plwit bominua fuper fobomi
et gomoai^m
ignem etfulpbur a^mMtemc^ cum atparuilK
lacob t^ïi ei eabifcriptuia tefigitaticil bicet ab iacob.lam^no
vocabie nomê tuü iacob. fsyfebel erit
nomê tuü.qziualuiRi
cüteo.Ctpawlo p^bidt,€t vocamtiquit iacob nom \oti%W
-vifio
tei bicêa.Cibi ei feu fade ab fadé: et falua fca c a; a mea

ir-

0

-ocr page 25-

pecp emmfas enamp;aUciiio angelo^i Ve! cdefiium whitafi

ifta retire. puHum ti !i quanbo moztalibua er celefti pje
tipiunt eilèmanöato önm yd amp;um tmin? fermo c5mcmo«t
etum
tMu fucceflbn moK« cû amti(ret.2cunaâti d quia
fet i-crponfiô euiîïntinimia amp;%nautt0tcen8
.p?intep8 mili

S^ïïïfnbsp;^quot;•KbÇS aufcitiraöomfTrtfa

fcti, Jecusxmm ,n q«o ftas.-fer«»fanöa en.|„VocôSi?i
« teusSaa^r.!''®-®^^ pat?, teo^um.amp;ua abiabi

«SS—. - - r - .

—»nsse?^ tea

S

gatóbat cot.b,e.letabaraût comm ipfo in omni tempo«:qi

pmmo ^t ante omne q8 öi« potefl inicium ab ïpfo patre Ma quot;
8m«m rapientta conftat.Ciuit) autem caufç fuerit m nô om
nibus palTim ftcut nuc etiam antea ïnotuerit et ab omnea ei5
fm ac fcientia gnenerU e^ppnemus. JZontMin cage fotemt

11 aftvvàquot;

-ocr page 26-

i^a^fTquot; pcrfeöam fapîentie crifti tjoörinam rubis abbuc miinbuô; et
perici^totius ignarus
.ïîcmcç ftatim in inici)8 cwm abbuc bi)
pdmi creati hmt boîcs in beatitubinc eçgerentimâbato
M ncgUgentia cozrapto in banc yitm moataîê et fagilitati
obnojril îecie^rimt:ac terre buins biuina malebia;ionc bamp
nate babitaculû pao pambifi îeîicT?0 c5m«tarût.'j[am vero qui
j ej: buiiirmobigenitoaibus per oîbem terre biffiifif^^
magis acbeïwino ritu obermtes:nonvrbe8 ab focietatcm nô
Tti^Ü^' ^^^^^ ^^ boneftaté non îeges ab vite iufttciâ tenaerc. 2lrtiil
-vero bircipUnarûcg apwb eos et totius pbiîofepbie ne ipfum
quîtem nomen babebatur.Teb agreîles quibam et vagi per îç/
fcrta nullis febibus vagabantwr,
Si qua vero in ipfis boni
femina natuî^liter clemëtia inoleuemnt cobitoais bec inculta
^ et inconbita relinquentesrmagis ab vfum malicîe quo via bu
mani itineris paocliuiusvergitur conferebant.t;c quo accibit
vt ncpbarî)s fceleribus inter femetipfos agentes nunc coanV
peventurmfîc etiâ interimerenÉ abinuicê: vfcg quo paocebéte
imanitate etiâ ö^uomrentur ab alterutro. bine illc que mûbo
fceleris fabulas reliqitcvc
tbcmacie et gigantbomatbie e;coatç
Snbsp;darijs aufts -^Itio biuina nunc in ■vnbatione bilt;

luuî?. nunc etiâ populatione ignei)?mbai8 obfifteretret îmani
^'quot;-'^'^^'^''^tatêrcelerilrpcna^ varielatecÔpaimeret. üerum qïü creatorî
fuo bumanum genus malicie moabo et contagione coaruptum
emcnbanbûpotius vi^batur § ^lenb{i;mifemtus tune Wcu
latas per nequiciâ mentes et tenebris cecitatis obftruaas.iüe
ipfc qui in paincipio emt apub îeû verbù et fapientia patrie
nunc
angeîo;? ac miniftm^ virtutu ïegattonib^ vtit':niic etiâ
ine^Fabili bignatiôe ipfe aa?ft:et
ficubi quê t^i ac iufticie
memoaem re|perit
biuinis reuelationib^ monitis falubaioaib^
inftruöïone qua
£gû e^cebat reformate acreuocarebe tenebris
buanû nitit'
gen^nç î aîia q«â fcoîs fpecie q folû hom bpceri

f i

rwvf.t
»nbsp;VI w Y-c Ö

-ocr page 27-

aliquib et iflim ae tuuari porTunt-bonee paulatini gentcm ifi
^ tegra que^bckec.32
a}peHabatur ati fut cultum ■cenerationê«»
couertit.CwbHS etiam -vtpote aûbuc mamp;ibua et contaaione
^ite p7wm |nfeâi8:permojgt;ren ^betamt;po8 etaû«mb,a p-vf^^p C

ttonem otwm tultuB perfabbata quebam mifttca et tittumcift

onem tojpoîis alciiis aliqiiiï. i„ fpMtu fignifitantem: cetera®

paecepta legaHa^ekt elementa racratio«8 oliml
mare acterraa longe® latecRc5rfrfre^ato.r;^,^V

let fbï Tu^nbsp;P'uîentioîea quicB capie-feanbsp;^

'quot;'^quot;îquot;''®cepemntret agreftesacferoa

S »S. rquot;quot;?nbsp;re«ocare:tunc ami

cicija con-e inttr fe ^,«8 et côcoibie fubire feîera î3ocuen,r.

tune luuaje femuicem boiea et vfum wrum biSt teW

ni„nem:bonec Mituti pn.amp;ntiom bocHisEl ®

focietati aamp;ïnmtêpatienarebS-S

«nia

InWe«

Skf^^r'quot;'nature anumptafwbnantia

TnEnSnbsp;quot;quot;Hquot; Penitia ab eo quob

noatoMs bfetempoje quo romam im^ regnumnobil»

lat|«rq5 cofurgere .pfe paenîterat ingreirue bunc manbum côi

quiîsm noMcum nafcebi abitu.ftb nulb auSoîe patefaâo-ea

egit et EtuUt que te eo futura pîebi;erant^pbetc.Biri eteiiim

bÎMÎnitua infpirati bominem qui fimuleirct et amp;ua abuentarc

Wt munbo et boftoîem cmnjû gentwm paterne pîetatia ac

»

-ocr page 28-

religtonb fufurmn lacrofanaia oracuüs ccciriemïit. Scb tt
mo2ti8 motjum q«o te bac vita tJifccöeret:'vtiq$ rurüim tniiri
tato mo?c abumtntea rcpcbarct a moztuiecct poft boe cclum
at)irefvn2^ ö^fceuïemt atq$ in öeum rebirct.De quibus f uis
cuiamp;ntcr quaplurimi fignificatterint p?opbctaruni: vniua ta
mcninbidumbanielia fdlicet quambaeuitatia neceffitaa in
tölget abbibeam. Otdt ergo ie eo ita.Bi^bam et eccefeeta'
pofite emut: et vetuftus biernm fea^bat: et veftimenta ejuö'
ficuttiijc alba.et capiUua capida eiua ficut lana munöa; tbro
n«a dus fïamma ignis; rote dus ignisaburens; fluuius ig/
neua gcurrebat ante eum^lubidum pofitum eft:ct libi aperd
Funt.èt poft bec -vitebam. et ecce in nubibus cdi tamqua fi
lius botninis tenicbat:et peraenit ab vetuftum bierum:
et in tonipeöu eiuspjolatua eft: et batua eft d pdndpatua
et bonoaet regnum etomneapopuU tribus et ïinguefer^
«ient ipfi.poteftaa eiua poteftaa eterna que non perti^nftet:
et regnum eiua non co?rumpetur. bec omnia manifeftinimc
p^ nwHo alio niH ïe faluatoze noftro: qui emt in pzindpio a/
pub bsum ö?u8 erat verbum biöa inteUigantur.fiüus etenim
bominia pzopter boe ^ in tiouiflimia tempodbua in carne na
f«s eft bicitur:^^ quo ladua.fi quiaJcire tefttei^t in Tuis locia
sflerdones boaum bigeflimus. pomen autem boe quob
bipcimws crifti qucmobo edam per paopbetas olim fuit abum
^^s^ bmtum:tetnpus eft ebocere.primus ipfe mopfes volens often
f^re quib venemtionis in fe nomen crifti et mifteri) contineret
cum iuberetur typos et pmaginea facamentoaii edeftium ficut
d in monte fuerat oftentum t^lcribere;cumq5 ritum conftituen
bi pontifids tmt^retquantum moataïem bocere faa ei^t eum
/ quem fupi^ omnea bominea vt efTet bono?e et mentia Cecernc
j per vngenfi cuiufeam miftid.faemmentum criftum nomi
nauit: quo per boe bifcerent bi? qui per legem inftituebantur:

i: I

Con iSiM^r^

vi

i.

! i
ïb

-ocr page 29-

qma quob fuper oês boica fconose et rcnnentia babenS e!ï-
cnfhis nommatur.Seï, et damp;mmoyfes longe
g Ui fpiritum 5
«iftns qw fibi picpararet* fuctetroï. et pnorccna » ts qui poft

Tc vegnufurciperetmaioïis facramend minifier ej:ifieret:ibi5
eum qm pjius aules parentum fuerat aœeîîatîone
Watua: fciena g^inbmue^focabuUfacramento matoria tu
lUloamsloJtere;: § moîtaîia natura retipit ponereé.lta iaié
per aemtna feccafpeHationia iubiciatn aUeropontificW tn
a tero re33Uaf«me«,:pnmunt' ir.gnia.-et ibefua triftua tâ®

quir^ «pontifey eetptter noiatur.^t in eo neqj aliquib q6
SeSriT'quot;quot;® ^^^''»««^♦Setinetamp;en. populs per

Eift' [^.''^'«^«^quot;quot;^»«inftift.fua asnofceret. BnCe et

Ö eÏ ««quot;-ül'fquot; ^nbsp;i«ïï02«m et senti

tuube^mwa nomen efl pïecinebat : %iritu8inquit ÏulE

tui bçtmua ,n vmbm eiua viuemua in aentiCS^l'!

wb ma8mfit9^atea:bec îç eoîsm mmSTLf * n

Sentea.etpopuUmebitatifuntinaSïfi^^^^^

e ïab^riK-^ ? Tquot;®nbsp;senui te.pete a me

terSnL.nbsp;: et poITeffionem tuam

! quot;quot;'«^rabantur. wü et regesjqui et ipfi qin^V.

fozhebantur fceptmre3aUa:Ucet),masinarietS etiam ipf, ap

peUabantur.quo Wicet etiamin ïpfia celeffia regia ymaoo ac
fpeciea feniaret.^b et injjcbetaBoshinc

-ocr page 30-

î;

^ ^ ommbus conlïat ^fiUuaCfeîct wbumac fapîentw^p^^^

^Ji^iji^/^r^^iquia vem re;: cfl: omnium fecuîoijzret quiaverus pontife^c «ft
futuro^zbonorumrct quia verus paopbeta eïlrquiîpe qui in/
fpiret et repîeat p^opbetas.'Jteo et vere criftùs nominatua eïl
cuius nominia per cos quoa fupm enumet^uimua pontificca
pîopbataa reges t)?pua et)?ma5o pzecefiemtXc^a ilîi quoniânbsp;f

vtî)i;:imu3atJ beue tempuavite buiua crifti aj^jellabantur:nbsp;*

ab fdamveri crîfti)?maginem côferuanbam ^uia copoCitione
quabam miftica confecmto oîeo tamen buius que inter nos
babcri foîet materieîiqwoae ^ungebantur
.Derus autc bic qui
celia venemt et cui omnia que paecc^banl gefla Fue^nt:
criftusnon bumanisopibua
quefita rumpftt vngucnta : feb
ac finjulari mobo paterno rpiritu infufus îtyn0 crifti
quot;efficitun ficut muïtia âtc fecuîis eo 'vatesjjfaias pacbi;cemt
ejc gfona tpfiua crifti bicens.JBpils bni fyper me:^pter quob. ^
•vn^cii me.Cuâgelirarepaupibus mifit me:pbicare captiuis rc
mimoni ct ceciavîfum.pec fol^ )gt;raiaa biuîa bec pbi;emt om
cuU8:rcb et bauib rimilitcr infpimtustefta^ ts crifto bicens ab
ipm criftîi,$e£e8 tua e^us in reculîi fecuU: virga eqwit atî
s vir
ga regni tui.l)tîe;cifti iuftitiam tt obifti iniquitatem;^ptereâ
^ 'vn;:tt te îieua ^ua tu^ oito leticic pae çtic^b^ tuis.'Jn quib^
c^/vr f^ytrbiQ paimo quiesm eû emÊenter tseUgnat.Tecûbo vero g
cquitatia virgâ fcept;: in eo rcgalec5memomt:p^ etiâ qliter
;gt;:pa effeâ^ fit îbicat bicês fit
îâ a feo no oleo côi: oleo
îctîcie: nec ficut çticipes fm.i.ilîi qui inpmagine pceOerant (3

ppticipib^luia.Oîeûwoleticîcin{acriavoluib^in^^^ 2

miftico:lpûflanau8amp;ftgna£.$3ctfep5tificatuei^ibéb3mb f
a!ioiïocotalealiq6arcbamarignateÎQqui)stâ§:e;pcrfona J
pna îfe fiîio^nûciâtia.îDevétre îquit an îuciferû genni te.)u
rstiitbna ct nô peîtebit eû:tu ea faccrbos ieteanûfc6m oabinê l

meïcbireÇ^cb,bic aût mclcbifeîrcb in bimnisvoîuîb^facerbcs

vCÔ

-H-

i' !

-ocr page 31-

lelïis fpmtuB cofecrctur.^ödrco If ni® tü mulri

SjSïSSiEl.,

reaato, ruo,;: ut

SSriquot; r«' sentemre;: xeri cri«
autoz cftnbsp;f auto^êrimaria q„i

lucifer« semi, te. €t quauia ventris aipXS.«^ -
«ncojpoaeua crebitur eöuenir- minSS .
at miOicia legibua fcoc eSiS ^!»atur:tame tropina

tnterioXSSnbsp;^emetiproac ft fici pöt amp;

feö quamsnbsp;- % ejttrmrecua^teatur affiimptua v^^^

amp;r,3n..t imcii^»iftia,o rane inter verü crilïü et;,ma9inario8^-K.

,Hoa qw^pcenmnt q„e babeatur euiïena.boc inbiS
batun-g. ilU pnözesmmnuHi penttua nif, gentt p^oprie Z
nm runt;bmu8 aute venxrini non folum
nomen feb et ctS«
ef «gnujser oma® natóonw-et per vniuerfum o?bem terre

/l'VM/f'

-ocr page 32-

bifFufum ell. nonfolacogmtione vorabuli fetgt; et bimnitatiô
cultu ac reïtgioms reucrcntia côfccmtum.ln omm namqg tera
tam^verbum et fapientïa patri«.t§ ïeus et tm ibefus crifl;^
colitur et aboratur :ricut bmïnwm ïe eo ^niinciamt eloquiwm
pryvUy,,^ biceïiBrquia in Romine iberu omne genufîeôitur ceîcHium ter
reftrium et inferno:^:et omnia Ungua côfttebitur quiabomin^
ibefua criftMS tn gîoîia eïl H patria^Dnîç nô folum poteftaa
eiws et regnum. feb et affeôuâ et amo2 tantua te eo creïent'm
mentibua inoleuitcvt etiam animaa ponere pronomine eiua et
Ifetócea fuaa ^fecutozum glabtja obicere nô morentur,bummô
facrofanôa apub eoa nominia eiwa fiïea et reuerentia cóferueê
fcec interim vobia necefiario narmtionem rerum paeceflêrint
qua perfequi inftituim^;m quibua oftêbatur nomen crifti bo

noftrtnonnouelle 3|peHati5ia tó^
mtej: carnaïi natiuitate.feba Deo ipfooitginê bucere.lt;p(D6
autem recenüa vocabuli criftiano;? gena viö?tur et ritus ob
feruantie e'ius nuper e;:o2tu3: quob etiam bec ipfa nouitaa in
^^'^^quot;^'^quot;^c'vetuftatia contineat oftenbamua/2lntiquinimum fere p:e/
omnibus gentïbua bcb^co^ genus baberi puto ^ nuUi bu bi
tanbum viCetur: et quob apub ipfam gentem fecretio? quitjâ
religionts culfu et obferuantia biuinia manbata voluminib^
eontinef :in quibua etiam fenônullia iufticia et pietate pbitia
viria refertur^quibufoam quieem qui et ante biluuium fuerxt
ali)3 autem et poft mïuuium. quot;Jn quibua
te noe at(g eiua fiïi)a
cmniumqs ffapia fcribitur : et •vrqj ab ak^am pertenbitur
quem parente gentia bebseo^umconftat ejiftere.Cmnea ergo
iïloö qui ab abmbam furfum verfua vfcg ab paimum bominê
generationis oabine cófcribü^:etii fi nô noie reb^ et tn religi
one criftianoa fuifle fi quia bicat.nô micbi viie^ errareXü eï
ïiomê criftiani boe inbicet gpcrifto quis ctóns ^ei^ boârinâ
Ifiö^mxt pietati ac iufticia teneat.et ftub^sbine ibcreat
fapïe

u

-ocr page 33-

atcßoe q8 ab wtutem etmcte;equatur:run^

^ocabulo mrnam nots inöicane el vere e«m «ligionjVSa
tosem ïefignantrbot erat etiam iU, fanai amp; quibi f„LS

coacahs e,a .erat circûcifio aut obferuatio fabbati ftcï ne ni
fc.8 qmtem:aut Vila cibo.um obferuatiSe relVi quot; «

que poRetmibua per moffen figuraïittr magis et S ee

teba trabune.CQ igit' abfcß fe|s oib^cbreitiSmert
^ Ugtof.Ith quoy fupra meminim«s virirfeeuti aüt SS

oocuiiJe xelmonuifle ea que ab fitïm et pietatem »tinent in

mata roT.'X „n . ^ œmqjfcec m jlhs pjçm fla et Bfn»
mata reUgio eft.^t „e ipfo quifem „^mine qu^ «wc f«I

ombua tonftat quo ratiioniifÜfA

-ocr page 34-

paofpicîens quibâ e^^imiiiB psopfceta^ mcntieattonît^
cil aWîiatione c^tlamat stbicît.iOms aubiuit taîia:et quis
ïociituaeîliftafSipcpcrtttÊri;? in vnaî)ie:ctrt gcmtaejl gcs
fimuU€t iterum tn aîio loco Êç bî)6 îpfia quos fermo biiiinua
gentem rimuîpertuncnbâ efrep2et!i;emt;contcflatuv et bicit

T bijô autê qui feruict înicbi vocabi^ nomé nouii:qé benebice^
fu^ terma. lt;Diiotgt; autê ita wouû nomé § criftiano;^ vocabiilû
gentîbiiS tîatû eïîf poml autê îjicit nomê nuper bifperrum no
nuper inuentu^lDenl et boc ipfum ita futurû et bâc bençbîâî
onem nomîs ac fiCei omnibus eïTe îargientgt;â:nequa§ tiuina
oiacuîa filuerunt ipfo namqj abiabam cum abbuc in prepucio
conftitutu8:t5icit fermo biuin^.Cretsibit abmbam ào et repu
tatum eiei ab liifticiâ^et amicus î^i aipeliaiusell.Cre^ibiîre
igitur référé ei que afparuiffcfrequmter et inil:ru):ifle eû que
ab pietatem et religionê pertinent fupm eboeuimus criïlo fcj
per quem omnia conftave que gel^afuntvel gerenba fepe pra
batû eft:a quo etiâ ab ipfum abî^âbam refponfa buiufcemobi
Meruntur. €t benebicentur inquit in te omnestribus terre
p f t iterû.f aciam te in gen^tê magnâ et
multam.Ctbenebicenf
^^Uvi ^avv^^ïJtri vvî^in te omnes crentes terre. In quo euiîenter etpîimitur ilïe
^^-is-f-^f^éuîtus atq5 ilîa napi gracia que tune abtabe et paucis illis qm
0 ib tempoîiô fiCe et pietate infignes étant conceCebatar:p^
ntobû per omnes gentes ac per ois tenas efiêthenebiftionis
titulo per biuinâ gt^ciam ïargienbaXertû namiç efi g) ficut
iiîe creamp;^ns ei qui fîbi afparuit idiificatus ë,et paternis fuji
^ftitîonib^ reput)iatis ac fpzetis ^ veri p^ecepta fiîe atcg ope
rifcus e;ecutu8 eft.€t per boc ei bicitur quia benebicentur
te omnes tribus et omnes gentes terre.ita et triîliani fiîe atq^
operib^ ib agantvtpaterne fiiçftitionis erroîe îepulfo fequâ^
bomini quem fecutus eïl abt;abam,et cj^ fimili fiîe iu^ificen^
ficiît juftiKcatws eft abiî^bam.O^ib îgitw; obflat tt non tna

(JT vmT yV

-ocr page 35-

atqg eaamp;m rd%toni8 obferttantia »putetur in hm in omM

«pra fimul muöt m,3,nc at^ natiuitate Jtftenamp;ns eoamp;m crifio
ciptens.
€t Cs bija,^ qmamp;m rufficiant.Bemm poflca ouam
tt amp; M» ^ «^«am-ft a coJBalt pntia öni ct faluatoiis noftrt

^ - quot;quot;'quot;quot;^^»«HtojenamtwianonrepjeriWittocantes.

- - T-

■ix ir p;-

i^raa ptbojomco? ap„b egpptum regna
Wïemnt oamp;m « vlgeftmo anno bSa et

none «nrus.gjrinoTmfptonte r ^

q«e te ?pfo eft i„ betbkem offio

^nc autem syrini tempoaitó babttum cenfufti etiam to

JtóuöilluIlnB beheo^ b^ftoriograpbus memomt *ab/
neSè^ic nargti^i etiam galileoi? fcereRm b^fftm eyoitS

-ocr page 36-

eflè tcmposilüör ïe qua apub nos lucaa in aftt^^ apoftoïo|i
jr^ mcminitfei^s^ttós.poftbunctnquit fiirrejKitiubasgalplc^^^^
tn biebus cofcriptióis cenfiis:ct^crttt populnm poft fe. jBeb
et ipfe peri)t: et omnes qui crettbant ei birperfi funt. t)e bijs
autëipfts iofepbus te quo fupm bi}:imus in i:5?fto?iaf«a ofta/
^LL, rfyc^ wotecinio antiquitatu Ub?o boe mo nicmonat,C)?nnu8 aüt-vtr
^^ nv^j^yg cofenfu eurie romane g fingulos magiftmtus vfqj ab
giabus confulatus afcenDens: per cetem quoq^bonombiiis

paueis cym venitca cefare ius bare gêtibus miflus. et eenfo?
-nbsp;rimulpatrimonio^ futur«s.€t poft ait.^ubas-vero gamalitea

guatnala fabucum quêbam pbavifeum afTumena
magno^e nitebatur foUicitare plebêrafiêretts eis
ancriptio
cenÈs mebil aüub § apertiflimaiponeret feruitutem:rimu%

coboztabatur gentem fttam:ne gteretlibertatem, $eb in fc6a
Un bpoda iubaiei belli te boe ipfo bee fcribit«Ouo in tempoje
inquit vir quibam galileus iubas nomine ab bifcenTtonem po
pulos cogebat: et peflrtmumfose eius gfuaöens fi aequiefcerêt
foluere tributa tomams:etpoftfeum moïtalem f«rciperent
bDminatHmJbiOfiS$btt%

4fDcbero;e ^tg alieni^enis vienit ab re^mji.^pU

■l ____

p^r iD^m tempus berotes primus eyalienigenarü gentc
.-^02tH8 regnum iubaiee gentis optinuit: et in ipfo com/
pletur pjopbetia quam moj^fesante p^ebiyemt;^ non t^fiee
p2inceps ty. luba neqs bu; te femo^ibus eius:'v%quo ve
niret tui repofitum eft, tgt;e quo etiam paonuneiat iim mop
fe:quia ipfe fit e;peöatio gentium.][mperfeöu6 naqs buiua
prefagi^ pen£^bat euentus bonec fub pzop^ie gentis pzineipi
bus regerentur;qwi incipientes ob iplb mopfeo qui bee pbt;:
emtvSs ab augufti imperiuperbummnt.Cuo in tge p?imu$

-ocr page 37-

LI lîr quot; ««»c« quot;on i

SentieiHiuatlnîeXS«^^^^^^^^ « iWum ruccelTo«

peiw romano? «lagifiratus aSueniena iberofoKmam KSlT^tZ^-'^r^

quiamp;mrotnamaarmtaojpusnaretetcaperet.-ranöa'vcw eVS

tiatilTima q«t(g templi poUueret: ita quot;H ne ab ipfta Quiamp;m
abitia ingrefliim têpe«ret i»flilent.€Hm vero qü per auiS

-ocr page 38-

l^ir.r^y^anbsp;perifemtemptïsregnofimulctpontifidoFunse

wi* ^Ti^' aî:i!loi2îkim noîc quot;^inôwm mm lihis rcmâ îtîifît:bircano
fotri
mm pontiFicatum reltnquenô.'omnc vero îiiô?02um gen
tem e; iîlo tributariam romano fecit imçio.SetJ et bircano
i
qxicm quot;vltimum teorû gentis pontificatua Fuemt £çuolutu8

I a partis; eaptu:pîîmus ficut f«piaîgt;i?:i ejrterni generis vir bc
rotrs pter fenat^ conMtum augufto impetiteiwîçoaum gentis

abipifcitur gubernacula.$ubquo iminentciam faiuatods atgt;

wentu: etiam gentium falws et vocatio e;£peôata illa fc6m ça
que paopbetep2et)i;emnt confecuta eft. è^ quo -ytiq? temgc
interrupta fucceïTioms ferie bwcum -vel pncipum.qui te iuîe
O^f^f] n-nbsp;/:;tfemorib«sîefcenîçbant:confequeîiti Qtione oaîio qiiO(gfacer

r^T^vv^wnbsp;3b auig et pîo ads itçclinabitoer currens repente con

funbitur.fcabes et î^ bî)s pboneû teflem ipfum iofe^umîqiti
inbîcat beroîsm pofi^ regnû fibi iiiöeo^ a romanis coceffum
eft.non iam fc6m generis oabinem côHituiïTe pôtifices.fetJ ig
nobilibus quibuf^fâcerbotia permififfe^^imilia quocg in .fa
oabinanbis egifTe etiam fucceflóaem eiusarcbelaû
reFe2t:poft quem iuamp;ozum imperium tJicit recepiffe romanos
quot;Jtem ipfe iofepbus inbicat ^ etiam faet^mveftem pontificis
fummi berces obclufam fub ftgnacuîo fuo tenuerit:nec vn^
pontificibus vfum ei^ poteftatîue permiferitfooc iîcm et fuc
celTo: eius arcbdaits: bwnc et romani pofl ipfos moaem pon
tîficaîis iniurie tenuere.bec autê biöa funtnobis afpîobare
voîentifcusveritatem paopbederque in atJuentubomininoftri
et faîuatods impîeta eft, et apub banidem pzopbetam ^^^^^^
euitenter numerus feptimanarum qui vfq^ ab criflum bucem
Futurus ^fignatur îpletus eft.'fe quibus in aîijs lods e^pofu
imus.poft qua^ feptîana;2 cofummationê aboîené ec crifma
qÔ apiib tuCeos facmtiOImum feruabaÊiîem ^pbeta Crfignat
qÔ quiîçm maïFeftifiîme eo ipfe têpo?e quo bns nofter ibefus

yv'r'-wvc

i il)

ï:

-ocr page 39-

mftus abucnit p:otaê impîetû.îbec autê a SoHa » neteffarin
relata ab ofteatenbâ veritate: tempo? teneantur.^

^^ ^»-fflSMteaa a mgfeç, etluta tontm«».

»Snoiancia cômenta ouebS B^.i! ! ™^cWati3
nant«r abbibrrquot;S^f^tnnbsp;quot;P'nationibus eo.

f^imncribenlaTS™

« ee senealogijanbsp;«•«quot;SeHoî^ confonâtia

rorum qwîemnbsp;bmerrereferanf: tete.

nûc etiâ fcL lesis 0nbsp;natk

ones babentur que ey fcminTXnff 'nbsp;'

ïesia autê tû quis WuSï^eSrj'quot;''^
fratria Esfunâi Lelib S^ie^nte fubOituitur fub noie

imitabamur t-mauinênbsp;«'«quot;^«Ôioms quanbam

euageUnay ^tr,„% mobi c5memo..ta ?u cSen-iîÉ

Vt alter eoy eu qm senuifl-e^lter ^ro eii qui quasVenS
viamp;re ur e;poneret.Ct«afit vt neutrf,c«agt;Iiû meSup

bum aliub nature oîbine.aliubIe8is e;equit«r.Reconi„naù quot;

■ fibi cîiinwccm senH«,et iHitb cfi per falomonê et iÛ ^^

-ocr page 40-

q8 per natban tetiucitur per ïegaïes fubnitutiones que fiebit
qui ftne ïiberis tecet:ebant: et per fecunbaa nicbilominus
nuptias quibus vnus atqs item alijs parentibus pjogenitus
. .wv-t^Hv^^dio^ ei fili^ vitebaê. et ita fit vt vtmqs genemtionü narmtto
nnbsp;^^ iofepb verifltmis itneis tebucaturibiuerfo quiSem feti

fatis e;cploato ozbine tefignata.lOt au€ elarius fiat ^ tsici^
tpfas genemtbnü cpfequetiasenarmbim^.a bauit) g Talomonê
getiemtio § biminueiat matbeasctercium a fine facit matban
qui t)icit«r genuifle iacob patrem iofepb.per natban vero te
tjauib lucas genettationum tc}:ens: tercium mcbilominus eiuP
tem loei facit melcbi.Dieit enim iofepb qui fuit belp;qui fuit

melcbi.pobis imminet often^re quomobo iofepb qui bicitur
TeSm matbeü quitem patrem babuiiïe iacob qui Cetjucitur per
' falomonê
^rcfim luci vero befp quiCebucitur per natban.vtq?
tfti ipfi iCeft iacob. et belj? qui emnt buo f Qtres .babentea ali^
quiCem matban.alius autem meicbi patrem eprbiuer
fo generc
venientes:etia ifti iofepb aui eOe vibeantur.Cft ergo
mobus
ifte. JCatban et meicbi biuerfis tempojibus ^ vna eafemcg
^^ vyo2e eöa nomine filios fingulos p?ocreafunt: quia matban
qui per falomonem tefcenbit •N^jcozem eam pjimus accepetat:
et reïiöo vno filio iacob nomine befunöua efl. Poft cuiua
obitum quonia Ie?: vibua alio viro non vetat nubere,-meicbi
qui per natban genus bucit cum eflêt ej: eabem tribuXeb non
e;
eobem genere: reliöam matbe accepit v;o2em ty qua et
ipfe Tufcf pit filium nomine befy.per quob c; btuerfo patrum
genere efficiuntur iacob et belpvterini ftatres.Cuozum alter
• • iCrm iacob fmtria belp ftne bberia tefunöi:*vp2emej:man/
I i Anbsp;accipiens genuit iofepb. natum quitsem germinia

quot;t^tfeivV^vJI^T^r fi!ium:p20pter quob et fcnbitur iacob autem genuit io^^^'-^

fepb.^ccübü vere legia pzeceptum belp eïficitur. cuiua iacob
quia fmter 'mt v;co?em ab fwfcitanbü femê ftatria accepeiat.

H -i'
16

• I 11 .
lil

li

-ocr page 41-

et pcrhoctatamuenitur atqj întegm genemtio.-êt ea quam
n.atbe«3 enumerat bicena iacob autê genmt iofepb: et eS

?afWr f P«tabat«r qui f«eratmekbi.Oui le
sale banc ructeirione qucvelut aftoptione madr® ftermia^ri
tate cof«tenti fatia amp;fis„a„it inbido:obrerulaSiK

et Sir quot;quot;quot;nbsp;rel, afcenfena S al

Sa afeî rnbsp;ncbianSbS

fthum çaptwum ûiripuifTent-accîhii^I n wurbam ebttui

^ tn f plurimia iuuiffet.êrfunao eeZ l-

ruo a romanîa per ambirinn!!,nbsp;W«

FKipue fuVmSâi ^
omneÏÏebCum

arcbinia temp'«

op bmnrcemoïJt ttcnem mbiria r,

lummam potcîlafcm tencreKt vt

y fcumrcernom genem mbida fi émanèrent offufcattpia
filnplunmum ^erercnt^nbsp;Oie cpnlcientîa

tafusomneshbmsmqmfcuscoîifcnptio senensbabe^^^^^^

tiîfiit fcenbueftimans nobikm fe ^lî^ri poiTe ft nomcius eîe

-ocr page 42-

et atîuena ifmfeelitici generis nulHô cofcrijstionum faftibtisvY
geretar.ïJerumfuere tamen pau« biiigcntes et flutgt;io(î viri
qui vel îefcriptos e;: gte aliqua buiufcemobt îthos bomi ha
fcerentiVeî etiam memoaiter auit^oabinempzofapiq rctinerêt
ptipuc quos bimifla a^auisnobilitas cômonebat. €j:qutb^
fueant et bî)s quos paulo ante mcmomuim^birpormoc itj eft
beriïesvelbonici ajpellati ^pter ^pinquitatcm generis crifti
qui ct fuerût na3arei vico coatbaba iuîeo^,lt;Duiq5 gomtiê
regionem cjrcueunte$:o^t)inem fupabiâegcnemtionis parti
memo?iter,partim etiam ejc tierumlibais inquâtumemt pofli
tile ptiocebant.Ouibus ita a nobislnquâtum tiligcntia po
tuit^fcrutatis:euiCentiflîme euangetioaumper becvarietas tt
clai^tur. fcec funt que ab afFricano bifeicimus. toc itacg ma
iniofepb patrum generatione teî)uôa:t)ubitari iâ non po
r--^nbsp;i^fl ^ qjjjjj eiuamp;m generis atq$ eiuftem trib'^e^titerit

iiquitçm fcém legem itio)?ri non iicebat m btuerras tribus
nuptiaapermilcerc: fet) vni ey eoîtm populo atc^ ejc eaC3?mfa
milia înupta pmipitur copulari:vti ne permij:tione côiugij
ctiamfc«s berct5itatis ù?t)iïcaturîntJubiam: ct ît alia tribu
conti^ fas at) aliamnbsp;bfs fatis bi^um,

^fhe magis abuenientibus et gfe nece
jrlantum apub betbIeem,Capit»vi^

c If fîifto îgitur kirn ^pbettç fi^m nâto in betbleem iu^
topodbus fupmtgt;iâi berotis:amp; oaientis partibus at)
uentanles quitfamviri tf mago^^ gente ^cunSantur abberoCc
•vbina eflet re^ qui nup natus eft iuJ^o^JcaffirmantesvitjilTe
fe ftçîlâ in oriente que fibi etiâ tgt;u^ itineris cjctitiflsccimvero
- ^paratiôie ^bcmtsi et venemtsi nug ebiti regis
tt .Ouibi

'L

m

V

i

, 'I!

-ocr page 43-

lljK-yrvipnbsp;^i^fix

et , .....

'nbsp;qrnbus poft inS JS^^^^^

oflentcret. ïonjum eftfipjorS« ^eycnjtUnbus
«luti temw«
«olleba* hnLn- • T®''' ^u'^us aü rquot;»-

ipre«;(iiterit »amcCf«quot;? ''^woïumqKoJmn tamê

qwtue tarnen rSr!! ^',®^!''quot;«'^ te?i Mamp;bit„r.J)e ^

in equeuo. Sb^S^nbsp;quot;

timoJïcitno hbw amiqurtatum het refmn^ fermonibus S
plKCfl,«8.foeroïemtnq„it po^romariozinimZ Zt ,Jc «
gebat rufpUcia buöum comiffi fcderia emtcns lento quot; 'nbsp;'

igni e?tri«rec«s in fuperficü co.po:i8 ZhZl^ZZ^

inewtcthmectómen faciari^f «bWa intuSSj

-ocr page 44-

valebat ingluuîes mtcnina intrinfctuô vîcerifcuô obreiïa.Do
îo2ib«ô quoq? coli $ ma^timxscmcïabaturrbumos ïiqiiibua ct
iuribuB circa peDea tumitfos oberiabat: et ab inferiozib^ par
tibiis piibetenus tumoïe Uftentuö.Seïietverenfca ipfa putre
bine comjpta fcatebantvermibws.Centnö % wcrebibiKs in
fîaîb: et tentigo ob^ena fatis et eyfecmutïa.bp autem oïb^
toïoïibus fetoï tsirio? vel ty, mêbzoaum putrebine veï e;: ref
piiatione anbelitus rebtebatur. 'Jta e^ omni parte cruciatib^
feflbrnuîle fuîFicere vires ab tollemntiam potemnt. $)tcebant
ergo htj quibus biuinanbi pericia emtrbas bimnitiis penas
ab impemtoae obmuïtaeius impie et crueeliter geBa ^pcfci
fcec quiö?m in fnpiabi^a bpHona refert vir:^ quo paulo an
memomuimus.îeb et in feeilbo ïib^obpüoziogmpb^ fimilia
nicbilomiiï^ £e eo^m fcribitboc mobo bicens.poîî bec vero
omne corpus eius morbus inuaS^ns biuerfo eum fibimet co2
rupteïe genere venbicabat.febzis namq^in parte ïenta vep
bat p2urigo cy parte aîia intoîlembilis per omnem coîpoîis
biffufa fuperficiem.Coli quoqs creberrim^ boïo?: peD?s pube
tenusybrqjis obfetemt tumoa. ïïerenba cozrupta putrebine
et fcatentiavermibus bo2refcebant.|nflatione8 etiam to2tuori
ipiritus et crebm fufpiria conuulfis abmobum paobuôa vifce
ribus ita vt a vatibus biceretur ncnmo^bi co2po2is bec.feö
biuine vltbnis elTe Tuiplicia. ®uiq$ cwm tot mo2bi3 et tam
feaîibuô'Vrgeretur: tamen abbucfpem viuenbi gerens trme
ïelis ac remebjjs cogitabat. Denicg ti^nfito io2banc aquis
ealibis que apub cale2oen Tunt vtebatur: que etiam potanti/
buscommcte bicuntur.Cirum eft autem mebicia: etiam oïeo
calibo omne co2piis elTe fouenbum. Cumq^ t^pofitus FmOet
in bmufcemobi Fomento: ita tefoïutus efl: omnibus membris»
Vt etiam ocuîî ipH e febibus Toïuerentur. I^ep2tatur e;:ïeri
fbo:et famu!o2ü pïan^i^s abmonitwsvbi Talutem C^fpemre

I

iiliii
lii''

-ocr page 45-

«pit miUtibua qtiiitm quwquagenaabrasmaB biuibi iubet

bucibua verp et amicia Tuis pl„nm«m pec«me

f^ejjiïiKMteicwbisgj,^^

l^^^aiit furore iam plenua et ipf, vt ita bicam minitaa
Mmo«t:fertur in faanua e;ec«bile. Ctenim ey fingul.a
qmburcB Wta^vekanelUa fiqui„obiKoaea etpaimariiS

ÏÏtK ninbsp;bonorabiles e? plahaêtifl

^t eaordtifl^lnbsp;nobileaviroaftatim

wS vt Iln;?-nbsp;iquot; boe ipfum militibua 5

autem iam et eibi auibitafe etE

rLmnbsp;4nbsp;1quot;°® ante necaueratfi iü

co,eia.ita^etiam non abfqj pani

btgna fu|pktap2o Merequob in betbleem erga guuloa gelTe
Jat.et pjo lUS^a önvnoftri ac faluatoïia eyaö? eft.

-ocr page 46-

■J

valebat ingliiuies intenina intrtnfccue vlccribus obreOa.fco
b:ib«8 qwoq^ coli $ m3;:imiscmctabatur:b«mo2 liquibiis ct
iurit»«8 circa |)cJeö tumit?o8 obermbat: et ab inferiozib^ par
tibiispubetenus tumoje tjiftentue.^ebetverenba ipfa putre
bine coarupta rcatebantvermibiis.Centrig % i^^cret!ib^!is in
ffatb: et tentigo ob^ena fatis et e^fecmuba^foi^a autem oib^
b0Ï02ibu8 feto2 birio2 vel ty inêb^o^um putrebine vel e;e rèf
pimtiane anbeütus rebt^batur. ^ta omni parte eruciatib^
Feflbrnulfe fufficerevires abtollemntiam potemnt. Dicebant
ergo bi) quibus biuinanbi pericia emt:baa bimnitiis penaa
ab impemtoze obmultaeiua impie et cruCeliter geila t^pcfci
3bec quiö?m in fupmbiöa bpfioiia refcrt vir:^
quo paulo an
memoiammu8.$eb etin fecilbo libso bj?llo2iogmpb^ fimilia
nicbilomin^ te eoCem fcribit boc mobo bicens.poft bec vero
omne corpus eius morbus inuaC^na biuerfo eum fibimet
coz
ruptele genere venbicabat.febais namq^in parte lenta vep
bat prurigo ejc parte alia intolleiabilis per omnem cozpozia
biffttfa fuperficiem.CQli quoq$ treberrim^ bolo?: petes pube
tenusybropis obfeamp;mt tumoa. Cerent) a coarupta putrebinc
et fcatentiavermibus bo2refcebant.7nfiatione8 etiam toztuofi
ipiritus et crebm fufpiria conuulfia abmobum p^otuda vifcc
ribua ita vt a vatibus biceretur ncnmo^bi co2po2ia bec.feb
biuine vltionis efle fufplicia/Omig cum tot moabis et tam
femlibusvrgeretur.-tamen abbucfpem viuenbi gerens feme
telis acremcbJ;8 cogitabat. jDenicg ti^nfito io2bane aquis
calitsia que apub cateoen funt vtebatur: que etiam potanti^
buscommcte bicuntunCifum eft autem mebicia; etiam oleo
calibo omne co2pus eOe fouenbum. Cumq^ tspofitus fuiOet
in buiufcemobi Fomento: ita tefolutus eft omnibus membris.
Vt etiam ocult ipfi e febibus foluerentur. f^epo2tatur t): ieri
cbo:et famulo^ii plan^i^s abmonitusvbi falutem trfpei^re

. ■ li'

■ ill I

; -'.in
i

-ocr page 47-

«pit miUtibuB qtiiJsm quinquagcnaa brasmas bimbi iubcf
tunbua -vero et amicia fuis plurimum pecunie lar^itur.

f^lÊmklijatclfeyxt)^nbsp;tpt ppetiattït.g3.vjij.-

^Tpre aüt furoK tam plenus et ipfi -ït ita fcicarn minitaa
■ mo«.:fertur w fadnua e;eciabi!e. étenim ey fingulia
qmbufcg ww^^elcaMia ftquinobiliojes etpzimarii erat
T'nbsp;i«bet in loco q«i öi

quot;Senbonombilea e?plahgêtiü

W eÏSmnbsp;J«ïre „obifea^iroaflatim

parana. Tt omma lujca ct omn s tomua ifebcl etiam in vU, .
Jïfleat obttum me«m.(Et poft pa„ca iim oS r« r f f

awpto cul^ popofctt. «olebat cnim per remctipfum puroata

f ..m ? . . ^^^ quo8 ante mcaumt fdiu
humjzmprnxm^r^z iuiugukfletiatcB'vIntiiam lucem ficut
nc ai)iq$ maytmiö t»o!odbuö coagis.ita etiam non ab% parri
ctbi}9 piacdis aufuginètXaliö isie berobi8e;clt;itit fimL
bigna iwjpltcia pjo fcclere quob in betbleem erga puwloa gefli
x^utt fzo itoijö biïi noftri ac faluatods epa^ eft.

-ocr page 48-

fucceffioncvcro nm bj^ïïoaia noa euanjdica
—V^JS? pofica ^ per angelum cSmoneretur
iórepbfubiato
pyero et maire eius amp; egppfo rebijt at) termm iuSeamrautJiêa
inquit euangeïi(ïa qiiia arcbela^regnaretiniuJeapaoberoJs
patrc ruo:timuit ilb ire.Cómonitus autem in fompnia abi)t i
partes gaUlee.fcmcautem enangeliceveritati cófcma fcribit
15 ctiamrupi;abiöiiab;?nonost^pbu8t)i1igenfer laec epcfequens
quomotjo e;: teftimonio berobis patris fui atiiubicante etiam
cefare augufto regni iuamp;o^ fucceflbz ejrtiterit arcbalausretvt
p^amp;cê annos imperio teuolutus fit; vtcg pbilifpus et berotis
lunioz fmter cum lifania in teti^rcbiastJiwifum iuöeeregnum
regebant.

4f Cg faïfa eïTe aSa que iuS^i p^oferunt etiam ioï^bt .
jefUtn^kmelarignnbsp;cpid
acantur.Ca.jr.

Cem quo^ bpfïoziogmpb? in oaauotecimo Ubso reamp;rt
^ « buoegcimo annoiperijtpberi) cefarisqui augufto fepti
ct quinquaginta annis pjincipatu potito fucceflemt.pontium
p)?!atMm iuCte ^^curationem fufcepifife; atqs inibi per tecem co
tinuos annos vf^ ab ipfum pene finem tjjber^ perburafiTe.Ê
quibus omnibus figmentum ipuamp;ns euitenter avguitur aao52
querecenti cófeöi plafmate abuerfus criftum biim pjoferunf.
^n quibus pzimo cmni tempoais ipfius ti^bitio arguit falfi
tatem.Cuarto namq^ cófulato tyberi) qui confulatus feptimo
anno tmperi? eius fuit.piafuli in faluato2ê cómiin tempf falfa
bec aöa perfcribmt €«0 in tcmpo^eeiiijenter onenbifer nc
mvflus quitsm abbuc ab iuCee^cumtionê pjjlatus fcöm iofepbi
. jbatifiimi b;fio2ilteftiD3n:qui plenilSmeSefignatbuotecimo
ano f)?terT3 tefaris iuö^e^cuatione fufcepifle p;?latü. Cófona
ter aüt i bijs cü bjjftoncq euageliïïa c5coïbat:quïto£^cio bicêa
anno tpfcer^ cefariain quo quartus ei^t pflati p^ocumtioria

l'.-rt ^

f

i

-ocr page 49-

fcaberentar berotea et «fania

^nbsp;«'^nnem baptkanbuaabiien

ï«nc ettam w«« eHaageHeepebicationUS^^

»««b tempus yi et ambS^? PJeceptis iam onbsp;a

«a -vt ânwis iam rucceiriomb? mlnbsp;Pfl^batN

«fert quatuor BOïMnêv'-rSrf'®'quot;''®'^™«^^^
annaracerbocioteturbato E .
pontiFKis filuSfiLr^L

ioftcbü cui et carBhia 'P^e 3gt;vmu8 anni fpacio efunSua
joitpra cm et ca;pba8 nomen fuit atcepit fucccflbaem
21c n

bot omne tempus quo öominus et faluU noier i^

bocwffe ïefcnb,tor wtra quab«e-ni? temporis fpacia roartàl

•n quo quatuonfe quaa iofepbus memorat fucceirionea eo„

tthcu ftfcnbutur vi;: p annos finguba mïwdrate. Cófonl^r

«Sttur fóm ea que wfepb«« jcribit.-cappfoam pontificem anni ^ quot;

TT^* rvy ^nbsp;-v^^**

Av-r'

-ocr page 50-

iHiw$ q«o faluato? jpafliis t{i tt\% culgelia fcriptum
lt;l Ce iIcèlojMpoMo^ji^^

6ttur bominttö et fa!«ato2 noftcr non mwlto poJI injcia
^?etjicationi9 fwe buoCtcim cjt oihm bifripulos afliimpfit
qtio^ et cctcris feftatozibua futs pteferena fpeciali quobam
cle^ionia pjiuilegio apoftolos nominauit:cutua nomta virtus
/ ^^ miflbs inbicat«;^êb et alios poO: fcoa elegit feptuaginta quoa
et ipfos binos g loca biuerfa et vrbea ao qua^ ipfe accefi«r«$
ei^t psemiftt.
if^eftimoni
u iofepbi te iofeane baptifta quoajlkj^
^um iuftum virurn fuiflg et ob eiua nece^m vit^^

in iubeökeJfi p^opagatam. 4fYapitulu.;citjlgt;

rTT^rum baeui interieSo tge iobanea baptilla ab beroS» ^ ^ ^

berobia capite puni^;öP quo et in euagclija qwitji
referturXqcQ2t
)iquot;vcro teaimonio etia iofepbi boc fefcribit
nominatim etia tt berotjiaj^ comcmornna: vclut ö? coniugio
fmtris pbilijpi -viuentis violenter abftmaa et fuia ab bero2^
tnceflis nuptp rociata:^?ia et legitima ypzz bimijBa.Oui
berobiaöem filia bicit fuifle aretbe regis arabie:propter qua
etia iobannê baptifta ab eo cómemomt interemptü.jbellum amp;
eyo:tii inter aretbam bicit et beroe^m tamy ab ignominiam
filic vinbtcanbaun quo bellü e;cercitü refevt berobis eytinöü
bec autê omnia accibiffe p2opter piacuE quob jn necê iobanis
abmifit.'Jö'm quoqg iofepbus iuftiOimüfuper omnea iobannê
^^^^^ fuiOe fc6m euangelio^ fiOem: et ab bero^ pzopter berobiabê
jPnbsp;refert.p2op(er qua efia memotat eum regno
efie

trpulfum atq$ in eplium «vienna gaüje -vrbcm trufum.bec in

oSauo becimo antiquitatu libroib^a if fiS quib? infm anotatü

Vl»

M-n ^ SM

-ocr page 51-

oaptiriiiuin actectalilefoîe ß nS W„m ,snbsp;P^quot;»

f'mcuhm et X?a„;b2 ^ IT'
w P« p«ccptabSir ^ ? ^ fcafcwtur.Ouecum ab

act«rat.one pa.n,o,„m gentb virouum cum pis

truce agcnbu elTe tecremlTctrnon feferuerunt bH qui ab irüZ

«jmnbsp;aruit eni eis bic tmio itemmV^

^bmmwu? prpTO« jîfbete jclfc«alia jç eg

itt, rtir-'

-ocr page 52-

et atJuena ifmbelitici generis nwHiô côfcriptîonwm faHibusvY
geretur.Berum fucre tamen pauci diligentes et ftubioïi viri
qui vel tefcriptos e;c ^te aliqua buiufcemobt îibos bomi ba
berent: vel etiam memoîiter auit^ o^binem pzofapiç retinerêt
ptîpue quos bimifla a^auis lîobilitas cômonebat. quib^
fuemnt et bi^s quos paufo ante memomuim^tsirpormoe iîj eïï
berilesveîbcîîici afpellati ^ppter^pinquitatem generis criftî
qui et fuerût na3arei e;î vico co^tbabanbsp;omtiê

regionem circ«eunte$:o3t)inem fupiabiae genemtionis parti
memoîiter.partim etiam ej: bierum lib^îs inquitum emt poflî
biîe ptocebant.Ouibus ita a nobislnquatum biligentia po
tuit ifcrutatis: euiCentiflime euangeîiozum per becvari etas te
daiatur, fcec funt que ab africano biticimus
. l:oc itac^ mo
iniofepb patrum generatione Cebuôa:bubitari iâ non po
^^f^r'^ tefl ce maria quin eiuamp;m generis atq$ eiufem trib^eirtiterit^
iiquiîem fc6m legem moj^fi non iicebat m biuerfas tribus
nuptiaspermifcere: feb vni ey eotem populo atqj e^ caa?m fa
milia înuçta p2tcipituifcopulari:vtinc permi;:tione côiugij
etiam fojs bercbitatisamp;bucatur in bubittm: ct fealiatribi»
contna fas ab aliam ttiîFemtur.ieb^ç b^s fatis bi^wm,

ifit magis abuenientibus et fe nece
infantum apub bctbleemXapit^'v^l»

au

- i'i

-tlt;gt;'

fîifto tgitwr fcSm^pbetîC fi^m nâto in betbleemiuîfe
tempo^ibus fupmbiâi berotis: îç ozientis partibus ab
uentanîes quibamviri tj: mago;? gente icunôantur abberoC^
vbinâ eflêt re^c quinup natus efl iuî^o52:affirmantesvibinc
fe fteîîâ in odente que ftbi etiâ bu;: itinerisc^titifi^ceimvero
^^ ^paatiôis abciibi et venembi nug ebiti regis ec .Ouib^

.^.^^^^^rjiiç ïcreoibiiiter e^terrel.Wêsneflatnui pclitaref

h

-ocr page 53-

i^cnj. W,ti8 ergolegis t.oaorit.u8:gcunaatur vli „am

l!»ö^rignatuB cftr-vno psetepto «i
omnes laaates putros
non Wum apub betbleem fet. et in om
mbu8fm,b„s a b,,matu .t ifa fca^ tempu qS™

«erifiumet u/

^Icio in eum couertitur-QuTn^ rT'^^'Tnbsp;«quot;o«» ^ —

.e:„m et quibus pó« S ^^^^^ ^^^
oftenteret. Sonsum en ripiofpeHt^,!«^ * '^quot;'«aquot;'quot;»
illub vftg tetnpiffipoflebat boLflilnbsp;«ö -

gt;pre«rtiterit naw!«»,, r quot; »«ejoïum.quojum tame
quifcustnbsp;te;i viamp;bitur.De Jf^w,

inequeuose ul^/i

ouem fejerit etl^^n- °nbsp;««gt;«««oJtê:

fluem ttffm eywum no puto tnamp;cojum f, ipfius iofepbi in feu

plteemus.berotminquit poiro amarbt inbica m«, ImI^ / /
«Sm ejctrinfecue in fuperfme cospons wbatur: intrinf«,^

vetoxato tonj8baturintenbüi.auibita8ine;pkbilis fZ
»ne«t«bi:nectómm faciaritrnf «bibia incitata fa«c2

-ocr page 54-

valebat ingUmiefi mtcnina intrinfccuö vïceribufi oireOa.lïo
loaibuö quoq? coli $ ma;:imiscmctabatur:humo2 liquitma et
iuritJUB circaijetea tumitsoö oberiabat: et ab inferiozib^ par
tib«9 pwbetenus tumoje biftentuö.Sebetverenfca ipfa putre
t)ine coznipta fcatebantvermibus.Ccntris increbibilis in
flatits: et lentigo obRena fatis et ej:fecmutJa.foi)8 autem oib^
boloïibus fetoï t)irio2 ty mêbaoïum putrebine veï e;c rèf
piiatione anbeïitus retstebatur. |ta e^ omni parte cruciatib^
feirornuHe fufficere vires ab tollemntiam poteiant. Dicebant
ergo bi) quibus biuinanbi pericia emt:baa biiiimtas penas
ab impemtoae ob multa eius impie et cruCeliter gefla t^pcfci
Ibec quiö?m in fupmbifta bpfiona refert vir:^ quo paulo an
memommmus.Seb et in fecïibo libsobjjfloaiogmpb^ fimilia
nicbilomin^ te eotem fcribit boc mobo bicens.poft bec vero
omne coapus eius moAus inuattns biuerfo eum fibimet
coz
ruptele genere venbicabat.febzis namq^in parte lenta ve;ca
bat pzurigo e^ parte alia intolletabilis per
omnem cojpozis
biflFufa fuperficiemXoli quoqs creberrim^ boïos: petes pube
tenuspbropis obfe^mt tumo^. Derentsa co^rupta putrebine
et fcatentiavermibus bozrefcebant^^nHationes etiam to2tuofi
ipiritus et crebm fufpiria conuulfis abmobum p:ot!iiöa vifcc
ribus ita vt a vatibus biccretur ncnmozbi cozposia bec.feb
biuine vltionis efle fujplicia. cumtot moabis et tam
femlibus vrgeretur:tamen abbucfpem viuenbi gerens me
telis ac remebi?s cogitabat. jDeniq^ tmnfito io2t;anc aquia
calitsia que apub cateoen funt vtebatur: que etiam potanti^
bus commcD^ bicuntunCifum eft autem mebicis: etiam oïeo
calibo omne co2pua elTe
fouenbum. Cumq^ £?politus fuiOet
in buiufcemobi fomento: ita tefolutus eft omnibus membris»
Vt etiam ocult ipfi e febibus foluerentur. l^epo2tatur e;: ieri
cbo:et famulo2ü planöibus abmomtusvbi falutem trrpei^rc

-ocr page 55-

«pit militibua quijtm quinquagcnaa brasmaa «»tei iuhu,
iuobua WO et amicia fuis plurimum pecuaie iarg.mr.

f^gifeliMrfeoiobia Mfueg^^^ m ppetauit.Ca.^.

^Tprc^aüt furoje iam plenua et ipf, vt ita bicam minitaa
J^oïtffertur xn facinua e;cecrabile. €temm ty ftngulm
qmb«rq5^,c^xelca!len.a fi q«i nobifoaea et p«marii é.5t

quot;oïSfarr;^-— '■»^«'■«a.ralomeatcB eiuawo

intevitujamfuroa:

»Krenbsp;®nbsp;bonoi^bilea eyplahgétiÜ

^t egorSmnbsp;nobilea-viroaftatim

caratXnbsp;l'« militibua 5

autem iam et cibi auibitaKt 2nbsp;att.Rarfua

Inmnbsp;•nbsp;nCCaUCiqt flïlU

fuumjmepnaimpga iui«suknet:atcB^!nmam lucem ficut
neab% mammis toloaibua coagiaata etiam nonabfqj parri

ptamha auFusinètXaïis igil berotiac;ctitit fimacqui
bigna rufptea pao fcelere quob in betblcem erga guwloa gefle
ï;^t.et p?o ito^s tiii noftri ac faluatoaia eya^^ eft.

-ocr page 56-

fucccnioncvero tm hp^m nos euanjdica^bocct,
'^ poHea § angjeïum cimonerctur iofepb fublato
pcro et mairc eius amp; eg^pto rebijt ab termm iuC^am:autgt;iê8
inquit euangelifta quia arcfoela^regnaretin iu2ta paofcerote
patrc fuortiniuit illo ire.Cómonitus autem in fompnis abi)ti
partes gaUlee.lDuicautemcnangeliceveritati cófona fcribit
etiam fuptabiaus b^JJoiiogt^apbus biligenter l^ec eyfequens
quomobo e;: teffimonio berobis patris fui abiubicante etiam
cefare auguflo regni iuö^o?^ fucceflb? e^titerit arcbalaus: etvt
p^i^cê annos imperio Jruoïutus fit; vtcg pbilifpus et berotis
lunioa fmter cum lifania in tetiarcbiasbiuifum iuïeeregnum
regebant.nbsp;^

lt;f Cg Falfa elTe a^a que iut^i paofernnt gtiamjnl^^i
ieïKmomfggieUtonbsp;^«iflcanturfCa.jë;

Dem quo^ bpfloaiogmpb? in oöauoï^cimo libso refcrt

____^«oï^cimo annoiperi)t)gt;beri) cefarisqui augufto feptê

ct quinquaginta annis paincipatu potito fucceflerat.pontium
pplatum iutte ^curationem fufcepifle; atcg inibi per Ceccm có
tinuos annos vfc^ ab ipfum pene finem t)?berij perbui^flè.É
quibus omnibus figmentum ipuCens euiöenter arguitur aftos
querecenti cófeöi plafmate abwerfus criflum bnmpjoferuné,
^n quibus p^imo cmni tempozis ipfius ti^bitio arguit falft

tatem.Cuarto namq^ cófulato tyberi) qui confulatus feptimo

anno imperi? eius fuit.piaculi in faluatosê cómifli temp^falfa
bec aöa perfcribiiiitOwo in tempodeeuitenter oftenbi^T nc
mifllisquitem abbuc ab iuïee^cumtionê p)?latus fcöm iofepbi
jibatiOtmi b;fioziJr^^telKom;qui pleniOimeSefignatbuotecimo
ano {phmi cefaris iuamp;e jjcuiatione fufcepifle pj?latü. Cófona
ter aüt i bijs cti bpftojicq euagelifla cócoibat;qmto2^cio bicês
anno t)?ber^ ccfaris in quo quart«$ ei^t pplati p?ocumtioni3

li/ 1*»*

iPl-yigt;, rrVyi '

tirrt

-ocr page 57-

annua,cum etia iuîïe tcmrcbe baberenturlberoJea c* Kr,„:

annoy trig,„ta quanbo at. iobannem baptKanbuaaWn
ïquot;nc ettam miciû euanseHcepubicarioniaiS^^

ticatua bono? vife -vel oeneria meriM x ^ i'Pnbsp;^^^

poteftate ali)a nunc.item E nSi^^'^

ita Tt ânuia iam rucceffiomb^rnSS?^^^^^^^nbsp;'

«fertquatuorpoîbinêvfcabJlS^«

port annû eflê pcrfûaoB-fclknbsp;înbsp;o®«»

anna facerbnbsp;-

f.liûbam:rebctLT«^^nbsp;ÎEfiSnauit

pontificiSlïfiquot;quot;nbsp;abicicB-eleasarû aname

arcet offuio «fe^nbsp;annflrero bunc

miRerS«;

: -i.i .f,, f 'P*® y^mua annt fpacb rfunflua

wfcpbu .met tappbaa nomen fuit accepit fucck«! acp
bocomnettmpua quobominuactfaluato^nonerin terrii
bocutffe fefcnbittir intra quabîiini? tempoîia fpacia roartal

in quo quatuor iflc quae iofepbua memorat futcelTionea Don
hficu tefcnbutur vi; g annos finguîoa miniHiate. Côfonâtcr

tsitur fîâm ea que ioftfbua ftrtbit:ca;pbam pontificcm anni ^^

-ocr page 58-

illi«8 quo faluato? palTwô cB cöa eulgelia fcriptuq tefigaat.
lt;f De elcâto^

6ttur tjominiiö et Taînatoz noîïer non multo poîï iniciS
|3$etjicationi8 fue tJuoCecim ejc oîb«8 bifdpulos aOiimpfit
quo$ et cetcm feôatoaibuô fuis paeferens rpeciaïi quobam
deâionis piuilegîo apoftoïoa nominauit:cuiu$ nomis virtua
miflos inbîcat.^f eb
tt alios poll: boa elegit feptuaginta quoa
ct tpfas binos g loca biiterfa et vrbcô ao quas ipfe accelluru^
ci^t psemîfit.

f^cf^tmomu îofepbî h iobSne bapdfla q;^fngt;rt»
tim iuRum vimm fuiflg et ob eiua ncçcm yinûài
iniubeoiefle p?opaaatam7quot;^ ff^apltalû^^

fmmbaeui interieao tçe iobanea baptifta ab bero!» ^
Mo bcrobia capite pum^:öp quo et in euâgeïp qui^c
reFerturXôcoîbixero teftimomo edâ iofepbi te boc tefcribit
nominatim ctil
te beroï)ia^ cômcmomna :vdut îe coniugio
ftatris pbiliîpi -ciuenda violenter abftiaôa et fuia
ab bcroîfe
tnceftis nupt^a f0ciata:,ppda et legidma ypzz î^imin^ ®
berobiaöem filiâ bicit faifle aretbc regis ambie; propter qua

etia iobannê baptiftâ ab eo comcmorat intcremptû.beîlum amp;
eyoztû inter aretbam bicit et berot^m tam^ ab ignominiam
fiKc vinbicanbâan
quo bdlû exercitû refer*

VI/

«wn 7

/w rv

j

mille ïcom euangcuo^ nœm: et au Deroce pzopter berobiabê
p capite cefum refert.paopter qua efiâ mcmoiateum regno eflc
is^pulfum atcg in e;ilium Vienna gaHic xrbem trufum.bec in

oftauo bedmo antiquitatû libro;bç8 ipfîs quib? infm ânotatû

-ocr page 59-

^«quot;eftatue iozt, fi no {bîiim ab abïupnhA
fisnamlum et SöTqiebam ^ l'T

ponbuenbsp;auten,.!:,^™ té .

atc«rat.crep,,«,o:«m„ofirese„tt8^irou„mc«m MmZ '

cruce agcnbu elft tecremffet: non feferuerunt fcii q« ab
eum t,le^mnt.%arutt cni eis bie tertio itemm^viuus-E
brnjmtus tnfpwt» ^pbete jelbct ^ alia a eg

(»i, r^f li-

-ocr page 60-

Il

iiD

Cys^-vfhM^ A Ur7 -övt^ /i;: ^nimcula'futua cnep2ebl;cenant. jBet» ct in fcobîcrniiîn bîetn
M vr^ -t^f^'^^^v, criniano^z quiabipfonuncupati funtrct nomen perfeucrat ct

gcn^.fooc cum ipfc bebzco^z rcripto2 oUm Tuis ïib:is inferta t5
t6 tobannc baptifta.^ etiam ïc tsomino et faîuatoîc noflro tm
îaîcnt:qÔ vltra eïFugium. que excufatio îpuî^ntib^ ac ^fibia
fcmanebitquo minua te falfitatc geilozum que poftmotum co
fin;:emnt a^tiffimc tpuincaîîtur.jBet) ^bi^aiïk fuffîciunt»

^l^^Jlominibtta apofiofaaum et bircipa
IpMttioiS* ^yHCapitulum.yy»

rlt;»V

-le^

A

pejfioteum autem bomini et fatuato^ia noUri notninâ
_que refemntur.'ej: ipfta euangelija omnibua palam eft.
iptuaginta vero bifcipulo;? vocabuïa: nufy quiamp;m re|pert
muafcripta.ïïicitur tamen ejripfiavnua barnabaa.cuiua etiâ
in actibus apoRolo^ menïio faöa eft. Scö ct paufua nicbiïa
minna fciibewa meminit ciuô,Deniq^ ipfum bicunt circrqui cu
foftene et pauïotcboïintbioa fcribit.Ciemena vero in quarto
Îîiïpofitionum Ubîo : ccpbe mentionem facit. t^ quo paulua
tjipt.Cum autem veniffet cepbaa antbiocbiam: in faciem ei
rcfliti.tt ticit cum vnum effe e;c feptuaginta bifcipuïia cog
nomine petri ape^Ûoîi.$eD et matbiam c;)t ipfta cITe bicit qui
pao iutja ina|gt;ofloïo2um numerum fubaogatua eftret eum qui
cum ipfo ftatutua efl ab loztem. tbaïeum quo(g vnum ejc ip^
Cacnetiabuntî^ qiio et b^ftoîiam que ab noa vfq^ peruenit:
e;ponere jiecenarium buco.
pam et pïurea § feptuaginta fu
inèbifcipuîoa faîuato2iaîucnic3:fi obferuea ea que paulua in
quot;bicat bicens. poft refurreöicnem afparuiflèbominum paimo |
quieem cepbe poïlea iiliavnïecim .et poR boa ampliua $ qwin
gentia fmtribua fimuL ej: quibua quofbam boamiuiîTebicit.
plurimoa autem abbuc permancreco tempoïe quofcribcbat.

-ocr page 61-

Poft fM8 triam bidt cum vifum' elTe iatobo qui erat vnu. «

•tliamp;tiojLéagBrorMgXajg^^

quot;Um^S ttltSnirL^''nbsp;eelebrareturnn

metiojum etLr..l . !nbsp;lonsepofttispjore

alicuiuses'^^^^nbsp;q«i pecipue mo:hi

tenebatur.CJüï cum amp; nomine ibefu et teSrabi ^
«U8 aubiiretrfufple, eiper epifell a^r«^^
bomine-biuini mo^bmncuHaquibus t SaSw T.

abp^efenaquitemabominototpoziaSa'a

ab telos t^Im? '^'quot;quot;«öionem ati^ afcentionem bomini
bam Ïnun rnbsp;wmonicbne biuina tbateü q«ê w..

euangeitllam et^pitb,cato«mTerbi amp;i emitttt:rm„l etque a

bomno ^miITa Fuerant impleturum.foec in avcbtnia publicia
ebtlTene ciuitatts m qua tune fuprabidua abaganis regnauit
ita fefcripta rtfpemn? in bi)8 cartbiaquesena regia aLaavi
feruata antiqutfua continebaut.Ctvt euiCshs biöoiü teritaa
fiat;c?éplaria epiflolarS et ^rpjz Ijngua tiartfiataionemua

-ocr page 62-

C^emplar cpïflole fcripte ^ rege atalt;taro
vel tboparca abibnt et mifle iberorolimis
|i£ranamamcMrfo^em.

Tagaruè ptbatite films tbopatca ibcfu faluaton fcoSö
Iqui aiparuit infocis iberofolimotum lalutcm.^tubitum
tR nricbi et Ce Ie et O? faflitatibus quasfacia:^)
dm mebica ^
itienfts a«t herbis fiant ifta per te.et ^ verbo tantum cecoa
facis 'viCere.clauboö ambulare.lepzöroa munbaaïet ^munbos
fpiritiiö ac öemonea eicia. et eoa qui longis egritubintbua af
fliöantur cuias et fanaa. mo^tuoa quoqs furcitaa.(Duibua om
nibua aubifia te;0atui in animo meo vnum efle e buobua
aut quia tu fis teua et iefcenSeria ö? ceb vt bec faciaaraut 3?
fiUua Cti fia qui bec facis. propterea ergo fcribés rogauerim
te vt bignetia vfqj ab me fatigari:et egritubinetn meam qua
iam tgt;iu labo^o cutare.jCam et ülub copeti gp iuïei murmutat
abuerfum te:etvolunt tibi inftbiari.€ft autem ciuitas micbi
parua quiSemlebboneÖa que fuiiciat vtri%.

^Ttyemplum reTcriptl ab ibefu ab aba^aai
t
boparca g ananpam curfogem.Ca.y^.^

Êatus ea qui crebibirti in me;cum me ipfe non vit^ria

,,.-Xl)$criptumeftemmte me: quiabi?quimevie^ntnon

cretrnt in me ct qui me no'vieent me ipfureöentin me etviuêt
fce eo aüt q6 fcripfifti micbi vt veniam ab te: opoatet me oïa
^pter que miflus fum.bic c;p!ere. et poftra f copleuero recipi
me ab eum a quo miïTus fum.Cum ergofuero aOumptus mitti
tibi aliqiiê ty bifcipuïis meisvt curct cgritubinê tuam etvitS
tibi
atq$ bijs qm tccü funt et ciuitafi tue pflet.€iat afit bi^a
rpiMis abiun^um lingua iprojz etiam boc ^ infia fcriptü eJl

l

lï'i
k

-ocr page 63-

poHeavcrof ibefiiôaniimptuôen:mîrxt euubas qui et tbo
mastbaîçumapoftolumvnum e;c fepiuagîta.Cîuicum-vcnifTet ^
manebat apub tbobiam fiUum tobie.Dt autem aubiuit te eo
abagavus: nüeiatum eft ei gp 'veniflet apoftolus ibefu fc^m ^
ex fcripfei;at.Cumq5 cepiflet tbaö^us i virtute cuî^re omnê
languoaem et infirmitatem ita-vt omnes miarentnrrabagad

confiCetatis mmbiUbus que fackbat:et recoabatus eft g? tpfe

«flet öe quo Tibi ibefxis fcripfemt bicens.cù autê fuero alTump

tus, mittam tibi aliquem ôe ï^ifcipulis meis qui egritubinemi

tuam fanetXt vocans ab fe tbobiam apub quem manebat.ait

ab eu.aubim ^ vir quibâ potens et venit et manet in tomo

tuaçabbuc eù ab meXumqs rebiîTet tbobias eb thäteiim:t%]:it

quot;.^bag^niB thcparca •vccauit me ab fetet bijtit mibi -vt te

ab cum gbucam eures eum. €t tbae^us.üabam inquit:qm

ma;ime propter ipfum miftlts fum.poftem igie bie: tbobias

mane aHiimpto tbatrovenitab abaga^z.Ct cüfuiflet ingveflus

paefentibus paimatibus eius:ftatim in ingreiruvifum eft aba

garo biuini nefcio quib fplëbozis in vultu apoftoU tbah^ï mnbsp;^

cum vibifTet abasar^rabomuittbaïeum. Super quraVmS ''

runt omnesrqui affiftebant regi.lpfi enim nicbiî bozum vise
t)atit:qma foil abagaro fuemt oftêfum:qm et bicere cepit ab
tbaerum Dere bifcipulus es ibefa fili) m: qui micbi bijcemt
^^^^^^ ^ bifcipulis meis qui te curet et -vitam tibi
pHliet. (Et tbabeus vcfpcnbit^Cuia magnifice crebibifti in eû
qui me mifite^pjopterea milTus fum ab tc.
Ct ft gmanfens in
ïm tim et
crr.öaitatc.p^eftabune tibi omnia ^fiamp;ria coabia
tuiXunc et abagarusab ct'm.Dfqs aîro inquit crebibi ei;vt ^i.
et iiîîcos eum qui cr^cif^;erunt^7e!lem fi vlla micbi atâta
e;erdt
/CDpia trucibare.et fi no romani regni auöontas îpebi
retXt tbaCeua ait ab bec.toominus nf voluntatem patris fut
impleuit:qua impleta affumptus eft rurfu^

-ocr page 64-

Ct abajarus Ct ego faoret crcbo in eum et ï pat:em eius.Ct
tbaeeus,prcptcrea inqwt pono manum mcam ftig te
:in noie
ciuö.Êt cum boc feciflet:Oarim omni cgritubinis mozbo quo
tencbatur abfoiuitur.JKitatuö eft abagarue ^ftmfvcrbia au
bictat te ita rebuö ct operibus rcfpcrttper
tbaJeum tiif
cipuUim ciiiB iutpleri: qui cum abfqB mcbicamentie et berbia
cuarct J5tïn folum autem il!ü feö ct abtfonquibam abJti Wiü
pobogm labot^ntem cü fe xeftigt)s ciua atuolucrct manua
im
pofitióc fanauitrmuUofcf? alioa iUi^-vrbia ciueax^arija obfeiToa
fanauit in cómobia.Ct fic opera magna ct abmimnba pftciêa
pzcbicabat xerbum tei. poft
bec autem abagarua ait ab tba
teumXu iquit cü -virtute ö?i bec facia^et noa omnea \i5cnte8
quot;initamur.lDc;2 qucrcrct cnam micbiö? abuentu ibefu quomo
faöum fit. et te \irtute eiquot;? in qua faciebat bec qu« aubiui.Ct
tbateua.punc quiCem inquit taceam.Be^ quia ^rbu mifluB
fum p^ebicare: craftiao cögrega micbi oêaciuca tuoB ft coti
ipfiB pjcbicalo et feminabo in cia 'vcrbü vite^-vel abuentua
ibefu qtioTuit
et cur tel qua te caufa minua eft a patre: ct Oe
•virtutibua ope^ eiua.xd ö? tnitlerija q locut'? efl in boc mfibo
Ct in qua quot;virtute bec fccit: feb et te noua eiua pacbicafione*
et ita ajparucrit bumilia ct quomobo ita fc bumiliauerit.
ct tepofita maicftatc pcruifccit biuinitatcm fuamata vt ct int
cruccm agerctut et in infcrnum ö^ften^ret et bifriipcrct fepê
quam
a feculia ncmo bifrupat ct mo^tuoa fufcitaret^Oui tefcê
bit qutbam
fol^: afccnbit aüt cü gmbi multitubine ab patrmSC
'JuHit ergo abagaiua^t mature omnea ciuca c5ucmrent:et au
bircnt pscbicationé tbatci. Ct poft boc iuffit bari ei aurü ct
argentum feb illenon atcepit
bicen3.$i noftm fereliquimus:
qu5 accipicm^ alienafCcfta funt aüt tfta quabringentcfimo et
trigefitno anno.bec non ïutilitertt puto a nobia eb quot;verbü ejc
r}?ro?wm lingua ^flatacbunc in noftria Ub?ia ^ncant locum.

1 loM
l

!gt; i

A

H ';

-ocr page 65-

Dccü^ opoztuit gt;?elut tn paindpija etcfe
1, fiaftice b;norie amp;ri9na«.r,ueamp;t,iuimtate
falptoïta ftue
te antiqultate nofire relioi
J ^tfl ac ^etufetc öoarine.-et
vt olim tm
ïiita üt cnfttanoj: que noucHa vit^t' inlK

quot;'onija ebocS.ÏÏrir?^''^

bomim Jicut fupta temontónbsp;^

öonaturaS

p:oec. ^tn-SrL^ u^nbsp;öicebaf fraterbSi.

oiquiKSr«' ^pater foabebafur
qmqmam £e ponfata et fuerat wgo tnaria:que pjiufffi conue

mret cum eo t^enta ed i„ ^ro Lbena te fpiriSSo S

e„an5ehaproteflanh.r.fo„„ci„y ipfum iaeobüquiët^^^

cognommattia eftabantiquia wtutQ meritia HMi^zyitt
pnuilegio pzimu brlToae traöiterunt fufcepilTe cttlefie ciue in ~
iberofolimia efl feamp;m
.-ritut demena i re;tto tifpofitionil .1 - - c ^

yMfftttÜ

■f

-ocr page 66-

afcenfioncm faluato^îô ab ipfo fuerint oibus pene pïati
tan:en non fibj vcnbicât.pîimatus gloïiam: fcïiiacobum qxii

iccbatur iuftu3 apoftoïo^ epifcopum
feptimo eittfCem opia Ubzorabbit ö? ipfo etiam fcec.)acobo
inquit qui bicebatur iuftus et tobanni ct pctro poft refurrcc
iionem fuambominus omnr m fcictiam tmtibit ct tpfi ceteris
apoftoli3:qui apoOoU ilïis feptuaginta bifcipulis traôiîrrunt:
quibus vnus emt et barnabas.Duos autem fuifle iacoboa
.coftat:vnum founc iuftum.qui £r ppnna tempïi t^ieöus fuîîoîa uur.-far^ft'
^Veftc pciiffus eft.et mo2titiamtuö:aliuó autem illequi ab
ht
roîe capite cefus eft.lDuius ergo inÖiiacobi: etiam pauïus mc
^ I tni«it cum fcribit.3ilium autê iquit apoftoîoaum^iîii neminê
' nifiia«cbumf!atrembomim.7iïbocergotempo2eetiamtba
ïeusïe qt^ fupm memomuimus.fcömbominipaeceptum ab re
gem abaga:^? mifliis ipfum quitem cgritubine moabi coapaîia
abfoîuit.^vniuerfam vero ciuitatem ebifrcno]2 crifto bomino
inbsp;fiîçiî fati^||gtïlitatefociamt:ita vt ibobiernum ciuitas iiïa

quijpe que ipfiua bomini et faîuatoîis meruit fcripta fufcigc
veïub fpeciali quabam crifto Ceuotionebicata fit.^nterea perfc
cutio pïima abuerfus eccïefxam eei que eft ibcrofolimis fada
eft fubpnmo martireftepbano.-ônes öifcipuïos exceptis buo
^cim per vniucrfam iuîeam famariamcg bifperfit feu potius
vt fancta fcriptum inbicat bineminauifepc quibus nônuiii ab
fenicem
ct vfq$ tfftm atcg antbiocbiam teucnerunttqui gen
lit us quiî^m creCere miftctium fiamp;i nobum aubcbant. wteis
tamen p:eb{cabant.]|nterea pauîus abbuc vaftabat cccleftam
ingret)iembcmcs et pcrt^bensviros ac mulieres tmîtbat
incarcerem.Jcb qui emt vn^ c;: feptê cum ftepbana
tpaconuö 02binatus tefcenbit famariâ virtute bni repletus;
et p2fïgt;icabat p2imii8 verbum^ifamaritanc genti.Jquot; quo
taritaemt tiuine gmtic efficacia;vt etiam ftmonjmagum fuis

HtcWV'5

hvimvr'' '

t)'

-ocr page 67-

—«ÉStL-,

L

paettcaHSibus cófterneret: qui per iö?m tempiiô celebztô famé
apub fsmantaîio:;^ populosbabebat'nta yt wtus îeî magna
eOe putareÉ.^eb is cum ^fiîjiiïet figna etmimcula que a phi
%o per bimne gtatie poteftatem fiebât:oblîupefaôus.jet ter
fitusceiïît.et cre^re fc tn ibefam ^fqueqtio etiam baptifmum
. ^ciperet fimuîauit, €6 rcuem bignum mimri non efl bobteq$
j / /
\ eo^m cabine fieri ab bi)^ qui^elub bsrebitariam abiUo fimu ^^
' lationcfeâe xpurifllme fufceperunt; quîq^ autoais faiartibus
inflîtuti ecclefîam fmuîe qualibet ingrelîi îauacrum fumntur:
VvCt fanöa noilm -veîub alicmus mosbi contagtone cômacuîant
Serpit enim eo:um quot;^enenatus Hrmo ficut ^rlcus in gregtbus
et occultis wboîum moafibus incautîs ïetale vîrua îîifunbit
bonec no^rias eo^um ïatebms biligenfta paftozis inuedigatas
etucat ab ïucem; ficut et ipfe fpmon petrî tnbufina côpreben
fus penamquam merebatur e}:pét)it.ï)erum per fmgulosbies
augefccnte pîebtcatione %erbi biuini per îçi psouiîçntiam cy
etbiopie regionibus aöell: quibam regme gentia iÜiiis ppoftt^f^
inozis qutfpe eïl iUi nationi etiam nunc a feminis regirtam^
^7ota in iberofoîimis rebbiturua. fcuic pbiîîfpus rnfia fanài
fpiritua'tîfue;p2imo e^ omnibus gentibua mtilertum ftei'i
et fa
cmmentum baptifmt trabibif : et veîub quafbam e^o pzimiciaa
omnium cofecmt nationû.founc opinio tenetab patrtamfer
ram regreflum fcientiâ tsi fummi et fa!uato2em bomini noftri
paefcientiam inbigenis gentibus fîcut fîbi ti^bita fuei^t p^ebi
cafiê.|n quo rebus tpfis côpïeta eft per eum pjopbetia que bî ^
citretbÎDpia peniet manus eius £eo»ï)um bec igitur agunÉ pf^^»^''
pauîus quot;Vas eleöionis non e;c bomînibus neq? per bominem« f^ j
per reuelationem ibefu crifti et t^i patris qui eum fufcitauît a
mo^tms in apoftolatum^ccatut celefti ab fe ^oce îelata»

^uêabmoS tiberi? fe crifto ebofe? et cpmçîiit? a pplato.Ca.

9

-ocr page 68-

tuni p^** omncm iam focum ts rcfumabrte et
H«nbsp;^JH_mirabiUbu8 bDmint tioUri ibefii criilietfe afcenfione

''msab^celumfeiijc fama bqueretur ac per omnium aures
beati buius rumoais volueretur opinio: quomam antiqui
moais emt apub romanos vt paouinciarum iubices ft quib
foate noui in bi)s quas regsbant pzouinci^a accibinfetvel
ptl
cipi vel fenatui nunciarcnt:vti nc e;;: bi^s que gcrcbantur
ignomre viSerentur; a? refurreaione a moatuis bomini et Tal
uatoais noftri ibefu crifti • que iatn in omnem locum fuc^c
paouulgata.pj^latus refert t^bcrio pzinclpi.feb ct tse ceteris
mimbiiibus eius.ctvt poft moztem cum refwrcpflet a qua-*
|)liirimiB iam £eu3 elTe caeteretur. C)?bcrius que compercmt
rctuHtab fenatum; fenatus autem fpaeuifle bicitur pao eo
non fibi paius fciiiuB rei inbicium fuerit Matum; feb auSo
^^ - d^atem fuamplrueneritvulgifententia.l^^
^nbsp;tiqmtus ceiignata: ne quia apub ramanos b?u8 baberetur nifi

fenatus tecrcto et fententia confirmatus. porro autem p2a
vero boc
mt quob ageijatur:nc xgt;lmm -virtus bumanis puta
retur anerttombusinbigerc.Cumq^fcgm ea qucfuptaDi;tmu8
rennuiflet fenatus: t;bcrius tamen tcnuit fententiam fuam.
nc quib abuerfumboarinam crifti cotmrium moliretur,
bee
tercuiiianusvir et legum et inftituttonum romanoaii pttt'flim^
et inter noftros fcriptoses abmobum clarus; in apologetico
ruoquemabuerfumgentcspaonoftiafi^^ fcrfbit bpcmobo
rctnlit. ®t te oatgine inquit aliquib retrademus
.ciufmobi Ic
gumvetus emt Ucvttm.m quisa^us ab impemtoae
confect^
retur:mfi a fenatu paobatus.Ct boc abcaufam noftram:quob
apub nos bumano arbitmtu biuinitas penfitatur; et nifi bo/
iBini ^uB piacuerit ttus non erit: bomo ergo iam paopi/
cius elTe 25ebebit.C)?berius ergo cuius tempoae nomen criftia
num in feculwtn it^mtiannunciata fibi cy pakftine que

u

I

r: !

h;

, ■ I

t i

-ocr page 69-

ilHc vcntatê îrtiiîô biuîmtatiô rcuclawei^ttt ab renatîî ^
Cum preroganuam fuffï^gi^ r«i.renatuB quia non ipfc paobà

limt refpuit-'cefar in fententia fua manfit.côminatue pculiim
accufatonfcuscriftianozum.
becterculUai^.

^nPt in omnem m^nbum hcm tempoâe
t^iHFura te crifto paebicatio gfl^jCjjij«

Ttoob ptofeaobîuina^uîîi'ntia ifa tune cerarfs fenfibua
k^j
^^eflitc-yt abfqs'vlloobftaculo in ipfis bumtà;cat xitija
euângeli) Termo vrque^^gcurreretXneç et fa^û eUvt répète
quafi ceîitus iumê oftenrum. aut mbiua quibam foKs effuîgca
totum oabem claritate fupcrni îuminis iîîuftmret:vt côplercé
et iiîa paopbetîa que bi^i^t. 'Jn omnem termm e;iuit fonua
eoaum f uangelifta^ bîitayat et apoftoîozum;et in fines osbis
terre verba eoaum. Cjc quo et per cmnea ciuitatea ac vicoa
îm enfe muîtitubinesvdub melTium tem pe frumenta ab areas
ita ab ecckfiaa popuîi cogregabantur, Cuicûq^ a parentibuaV/^
tî^bitç fibi moÀiî^ Fugtoitionis vincMlis tenebanl:per boc '
trinam criHiTimui.et jperwtutummiiacula que fieri Vitebât,
recepta ym t^i tioticia.tam^ a ^rannicia bominija libemti
ab vuum verum îtum et creâtoaem fuum vetufti penitentea er
roîis fiîeîi côfeïliôe veniebantXum igitur paOïm iâ per ones
etiam gentiîiii populos ^fuftus effurCeretur biuina bignatio
psinma Cornelius apub cel^eam paleïlinevrbemma;:imam cîi r^w-nbsp;t^

omnibomo fua ab fiDrm crifli petro minitonte gbuèitur.^am
îCtfpluvimiet alîji e; gcntibus apub antbtocbtam ab fia?m
veniunt eo:um p2ebicationc pertmâi quos pzofebicione ab^
uerfus ftephanum cômota bilTeminatoseOe per omnem locum ^
fuperms ebocuimu8:per quos et aput antbiocbiam flozentif
tma cçgregatwr ecclefta:in qua cgnt etiam ^pbetici o?bini$

-ocr page 70-

\iri f pîarîmî;fum qmtiis et Barnabas et paufua. Cuïbm
omnibue pariter in gtatja et vnanimitate ïegentibus; ibi
patmurn bifdpuli -veliit ey gbenni fontefumptovocabufo aij
peUati Twnt crifiiantCüa tempeßateagabuö quiöamvnas n
hr)B yii aC^mnt ^pbeti8:faniem magnam futmam biuiniô pie
fagabat omcuhs.lpauluB vero et barnabaa cum mimfterîo a
tribus collato qu o fanftojz vfibue ïeferHir^nt iberofoitmâ

ff^Ciiemabmob poBtyterïumga)?u^efay

gpctua pena tepozmiom ipofita.

jRtcm tpberiua buobua et vigïntt cirdtcr annia fui pû

^ i^atwacpöisrviuenbifinemfedt.pcflquemga/^^

imperium fufccpit.ct cotbuo luCeojum pdncipatum tiabibie
.nbsp;. ^önffcrfïmuïetpbifiipocthfamctetmrcfob^

k _ U, A r^f f^ pauïo pon bcroïcm panter cótuïitnpm wo hmtm qui vel

tn lobannia nece audoî e;ttiîciat veî in paflionc bomtni inter
tuemtmultia ^ytodatum mobia cterno bampnat
mlioSicut
iofepbm m b^a que fwpm inferuimwa fcdbit» ~ -

-ffigMonjet^aemaamoS pro îuîeia T^ryijt

Icsawnemaöaa^ ^ÇaEMuhim^

Jffi te^ûîibi.8 ptylp Infisniffimus fcriptoïum Rose
: qmnon folumin noßra
vcn.m et in srcco3umpfai
.....
^«maa tnter pjimos babebatur. fcic autem oenere
qwöam
a pjoauia bebt«® apuö ale^canöriam -vero in omnibî
«Jaîis ettiobihbuswia
clarion et nobilioî etat. ïn öiut/
«IS «rtam legibus et patries inftittitiaquantusqualifißhie
nt;ey fcijs que nolia
liberowm ruo:um taîjioit montmentia

li'

-ocr page 71-

ommfcüö darum eft:Ouiö emm bignc^^aïeat e;p!tcarc qmt^

^smlibcraWUbta^^^

maxime in jpïaconicis ct pitagosids fuerit bifcipHnis
omnts et quifecumfbrnrant penc et qui preceflêmnt
rMparit.foic igitur ipfe tempoaibus gai) quata iuteis acdCerit
maïa:q«inq5^o!«minibii3 e;ponit.$eD et De eiuft^m gal; me
ti8 infanta comemoiat:^ intantamfuperbiam elatus fit^-vt

2^um fe voluerit ajpellari.^nipfis autem -vbife iuttoaum da
bibua refert fuam c| legationem quam pro cStribulibus fuis
tueeja amp;tulit atJ\rbem aomam^fcnbit: atnbsp;apub ga

lum p2o patrijs iegibus nicbil ampUus § irrifionem retulent
bomi.7mmo et pene periculum mojds incurrerit.J^eb et iofe;
f bus meminit borum in odauotecimo an eiquitatum Ubjo: tai
Ha quebam (cribens .€t quiD^m cum (eöido apub a1e;ranbni\ /
fuiflet ejcojta inter luJ^os et grecos ; terni ab vtri% ptibus''
legati mittun^ ab gaj^um.^n quibus pao parte grecorum tm
quibam legatus apon nomine;qui cum in ceteris yplurimis
inümuIaretiuJros:tamen maximeg? bono2em cefari non JeFer
rcnt:\t mo:is eR facere omnibus qui romanis faffitó Tubiacêt
bic ergo aiebat gajm necB ams neqs tEpïa cóflituunt.ne^ alia
foutufcemotii in quibus ei biuini bonoJes a ^uindalibus £rfc
rur.t^rebroiifiint qui neqsrtatiiaaeiöpcernant.necgfacmmert

tum nominis eins obreruent.Cüqs bec et alia gmuiora aüega
iet aïpbnpcr que concitart creCeret gajjü.pb^^b qui ïegatiói
pzeeiat lu^ozumvirinommbus magnificus alepnfcn aiabar
tbe fmter pbilofopbie non t^narus potenttfiime purgauit ob
ieaa-Tcbabiedt eumga^us. ettubetilicoe cófpeöufuo abcc
t^re:bum imcunbia re^letus fecum ipfe nmetur quib in eoa co
fcmt maii.Cgrenba aïit pbüo cüliuria ait ab iuJeos qui fibi
^abat.fconoaio noa eêopoztetquib^ iiat^e gaj?^:q2quot;neïene
i a{re biuinü ;vbibunïanü^ffat auyiliü.bec qxii^m iofepb?.

• lué

ntr, y

J

yio

-ocr page 72-

;

if€mt^ mtels acd^rût gmuiay? temeritatê crucl$î

t €ö et it)ê pbiïo in îpfo îibso que fe Fiia ïegatiôecofcnp

^ _MîtrrigUlatimfeoîb^quearemetîprogeaafunt refern

€;c quibus U!a cômemombo que legentib^ euitçnter î iuî^oa
Umnî^ piacuîis quecß abuerfus criflû aufi
funt iubicêfvlct
onê.ptimo
quifem tgenbsp;invrbc roma Fuifle ianû

Uvf*^quot; I

»/W Vövv-C jvvA

bue manebat integ^^fanare têptaret: mapmis eos ^turbatio

w^yyM^, ci^ cû ceteris ^pîuritnta,eu etiâ iuî^o;? gêti acerbiflimum c;:
tiiOc.-qS paefto cfl etiam e^ ipfi^ friptods fermonib^ bifcerc,
^ir?uîta qui^m inquit cmt in ga;o ingeni? piviuitas qua erga
- v^ omnea bomines tamen pmtpue erga iuÖ?o;2 gentem ferebat':
^ et fpeçiali quabam feuicia toca eoaum que in biuinis babent
ruîpîicationibus. confecmta indpiens ab aïe^anbria biripi:
et contra religionê moaemq^ gentis ^fanan iubet ftatuia fuis
tt fîgms ea atqs j^maginibus replens. Ccmplum quocg fanôc
ciuitatis ^ folummanebat todus.ppbanctôtagionis intadum
et a maiozibua.perburauemt ajiîum cômutarc in templum «
pai) nominis aufas eft: vt eamp;s iouis nobiliOîmi noui fei ^ J
vocarel.^b et aïiasinumms dafes et vîtm ces ttaoicoa
luaus apub alepnbnâiufeis irrogatas efle fub gavo in fecf«
booperïs fui fe virtud^^ îibao wmemomt^ ejrequit\ ßecno
et iofepbus côfona buic fe p;Iad tpib^ fcribês ^ piacuîis fa!
' uatods que vniuerfe genti acdfeitnt mala aubi vt etiâ ipfc
in fc6o iubaici beîii feHcat lib^o.lpfe ergo ait,Cui miflus ê
iniufeâa tjjbedo^pcuratoappîat^ : noau-velatas in ibmfa
îimam introFerri ymagines cefaris iubet ac ftatui.Ouob vbi

f

U

1.1

il

11: l- I
1'

I
i

-ocr page 73-

î)ies tpztm en m ag«am pcriwfcationcm mteotum popuïiô
^citauit .ITupentîbua ac perturbatis ab nouam fattcm rcrum
Contciebant namqj c; boc çp rperncrcntur ct côculcarcneiam
lèses fuect omnia in^ituta maioaûrquibus nicbil taie baberî
îîîtm mema vrbis iHius fas emt.Jeb boc rolum tft nîmtem
w quo €os impie ^feffionis rue'vdo;cvitîbiaa bampnauit pao
co gp fcgm euangelîj reladonê geîis fimul c^damauit'vniuerrà il
non babemus regem nift cefarem.Cû arinCe icem fcriptoz aîiâ
quoq$ in eos î^latam c5memomt -vîcionem bicens. poH bec

autemahaineosincibitpturbatto:p2oeo3?^ft^nbsp;'

quob apub eos patiia Ungua coabanas afpeîiatur contm fas î
'vFus comunes publici aquebuaus^rogari vi2^rent:qui a trc
centis ftabi?s tebucebat\pro quo nimia inbignationc popu!^
comouebatur.Cumq5 ae^lTs ppîatusibcrofolimis autent abirc
ab eum ct damoaibus fatigare. 3lt ilhfpzçmtsm enim febici
onem futumm) milites babitu pïebeio obteôis amis muïtita
bini mifcuit: p2ccepto eis bato vît nc gïabi^s ni febiciofos feb
fuilibus vtcrentur.Bbi tempus fuit figno cis te tribunaîib^
bato cebi ^fterniq? ceperunt:n5nul!i verbemntium vulnerib^
pîurimi autem in fugam côucrfi paoauunt ^pzia cônipatione
pculfi piere, Reîiqui wo birperfi et fuo;? vuînef ibus teterriti
•vim boïozis filentio repjcnere./iPuîtas paeterea dates in ibc
rorolimts eisobucnincbum nouis femper rébus febiciofius ftu
tent.item fcriptor e;:ponît:oRentens ^ e;c abmiflTi facrilegi? tê
po2C ab eis febidonû furoa.nû^ bdïa mo2te% celTarunt

quo •vltimum et cyidaîcmaiMm obfeionis temporibus vefpa

r^ani eo^durit.

^rglE^afaMjg^fu^^^^^ bampnauerit.Ca.vjL

Ïeitur îuteoô P20 cominb (cderc-vicio biuina bipnauit.^
^cb ctpplafus qm in faluatoîcm

-ocr page 74-

^.^^Junâas e(l tempo2ibu3 gai? tantia ac t:iliBua maîaail
dabibus e;ccruciatuB zhi'^t ^pzi a fe manu ti^nfuerberalTe et
aiefanam -vitam abieciîTe refemtwr. )Rec eninVpotemt tâti
piaculi mîfter îpunit^ euat^re.Ttcut î bpftozija greco;? repim^
eo;2 tiGtapt qui oî^mpiabas fcribunttctannalea r.TÛgella|2
ïibîoç a^oHentatiâ memodâ côDunt.

v^^^jJCbc ga^oquàtuoî ânîanetbum integdô paîdpafii
V^y mtniflrato cjabius impemtoî fuccebit.^ub quo famea
/fatîabira •vmuerfum oabem terre optinuit. fcoc tamen ita fn
turum lotîge antenoflri paopbefe p2eti;emnt:ricutin aâibua
apoHob;? refert' agabum quiDam pjopbetam famem magnl
Futuï^m fiibimpato^ dau^io ïenundaflre.tïe:;: iucaa qui bec
fe agabo refert côkingit etiam boc; aulum et barnabâ
fmtres^ui
mt antbiocbie pzo 'viribua fuia 'vnurqui% fump
tum iniferint fanâia babitantibua ib?rorolimam.ét poft bec
abbitbicçna.'Iniîîo autem tempoze. fine bubio tempus quob
fub cîabio fuit câ famea emt Sefignaitarimifit inquit beroCea
2e;: manua-^t aWIigeret aîiquoaçe cccîefi3:et interfecit iaco
bum fmtrem tobannia glatîo.nbsp;' ~

martujg jacobj

boc autem iacobô demis ale^âtrinua etiam MoïîS
^quanbam bignam memo^ia infcptimo bifpofitionum fii
arum fibîo fcribît.-^îatam abfe
-vfq? e;c ttabidone maioaum.
€mquiCem inquit et ia qui obtuferat eu iubid ab martirlum
iatob^i.f.mot^e^iâtp^e côfefîiia eft fc ei criftianû. ifcu^ funt
inquit âbo piter ab fujplidû.
Ct cû bucerent^ in Via rogauit
iacobû bari fîbi f miOtonê.St ilie pa;?p îçhbtiis.paj: fibi îqt
et ofcnlat^ i €Û.€t itaâbo capite p îejij fuut. tûc îqfvt ait

, 'Sfi-ivtT /'l

il

il.

-ocr page 75-

hxptm tsimnavitenô beroteô qiita te ucoU ncce ^mû elTet '
îuteîsrabtîît atgt; hue etpetmm côkdt in carcerem fine fubto
etiam ipfiimj^mirc -volenarniri bîuin« affaiffet au;gt;:iltum q«o
angelus ei noöu anîfiens.mirabtUler eum vincuîoawm ne^m
ioluitrat) minifierium paeoicationis ire liberum iuflit.Êt cum

fetroqmtembecgenarunt,

lt;r berotes appïlobs perrecutus bmjtijia
cêtinup tinMââMe#rit,Ia^itMÏm

vero facinus in apoftoîos ppetmtum tiîationem i.....nbsp;-

gt;î^atiturvlcionis:reb continunbsp;^

tejJtemrïmit hpflozU in apcfïoîoaum adibus confcripta nos ^^ i-
ebocet.Cum inquit cefaream tefcenbiflèt berotes et in bie foî
ïempni paecîam vefie regia inbutus p2o tribunaü confetsiiTet
ac te Jubïimi côcionaretur at) popuium;cûi^ popuïus ei dama
ret teivoces ec non bominisrßatim inquit pcufiit eum angd^
tei eo ^ non teteîat gloaiâ teo:et fcatens vermibus etöirauit
pimculo auîem bignum eft tantam cofonantiam biuLzamquot;
rcriptumrum cum byftoaiogtapbo gentis iîli^ tepaebenbi.llpre
«ram lofepbus te elftem c5momna nonotedmo libso antiqut ^ , /
tatum_:bî)squibustnfe fcriptu ell bec fermonibusrrfert.Cer'^^'^^'^^quot;
cium iquît annum imperi) totius iuteeberotes impîeuemt: cû
Ml;nbsp;,

mt cefarea^ue paius p)?grus tetonis vocabatur aöuemt
Vtx cum m bonoaem ccfaris Tpe^acula duibus eteret votiiîo
yt vitebatur faîutis cefaris bie:iîïo totius juinde virt
bonoae et tacultatibus paebiti c5uenifient:fecimîîo fpeaacuîo
mm t)ic intîutus vefte fulgent i e;»: auro argentoqs mimbiiiter

eôte;ta jndpiente bi c procebit ab tbeatrum .Dbi cum'paimos

foîts mbios argêteeveftisgremio ruffepiirs.repmff^
^Duplicatam fpeâantibtts lucê fi^lgo? metalli ^ibi^ntis effwbit.

-ocr page 76-

întucntiW gftringcret âciê tzmt a(|jed9:rt f boc plus ali
qu'ib Ce co $ bumaae natarc ê artifc}: arrogltia mentirctur.
^liko abulantis vulgi côcrcpitât voc.cs:bono2ê fonâtes fcb e;:
iciù fcîîctcs.€t btnc atq^ illmc caueis côclamâtib^ Cc^copelÏaé
•vtq^ficrct^pici^ fu|pliciter c;oiat':t»iccntib^ popults gp nunc
tn boem te timuim^fcö zy bocia fiipra bumana tc efic na
turn fatcmur. S3 re;: accîamationêcôtiafasbabitâ non repflit
nee ïpietatêiliïcite atJulaticis e;:bo2rmt;t}oncc flpiciés paulo
ïmincntcm atc;^ fubfîflentemcapttî fuo viteret angelü eiic^
fenfit côtinuo e}:ici) fui miniîlrum quem pai^ noucmt ^uifoaê
bono2um.€t ecce repente cruciatuseum e;: öoloacincrebibiti
Ycntris atq^ infhtione cojnpuit. Refpïcienfi|^ at) amicos. en
inquit illc ego feus veHer. ecce pïopeUos côFeftim et feturbo?
ejû^ita: quoniamquiö?m biuina virtus nuper colfatas in mc
felfas arguit voces:et qui mô îmoatalis cîTe bicebar a vobis.
p^ecepa iâiamqi lapioz in moate.Seb fufcipienba eil; fentëtii
quam îeua ftatuit: nam et vidimus ante contempnenbi et îon
geuitatem quebeataputabatur e):pîeuim^.6t cum boc X^ipfT^
vi boloîia -vebcmentiua epgitatua inftanter aö palacium re
poitatur.Cumcgtsiuulgatum eflct eum p^opc biem moîiturù:
ingens muïtituî^o totius etatia et fe;cu8 conueniens mojc pa
trio fupia cilicia ßiati omntpatenti
tea pao aegis incolumitate
ftiiplieabant. Omnia autem timnus regia planâibus et gemt
tibus ^fonabat:cum interim rty ipfe in eyceifo folario reeubia
et eeoafum refpiciês ac ^nos^ftîatofqj ces eû Fletib^ çuit^ns
îie ipfe quibé tgabat a lacrinns.üe;: codmiia quîcgbîeb^ven
tris toîoaib^ c;cruciatus ^tâ vioîëter abiupit quîquagefimil
etquartû etatis agês ânil.regnivero feptimù.Cuatuor eteni
fubgapo cefare âms regnauemt pbiîijpi tetwebiâ trib^ ânia

-ocr page 77-

turn in fo^ö tam integre tJiuInefcnpturc concoibare vaffe mVi'n^'^y^f^.'Tjf^'

lafue fum ^ero xrfetur in foio regis vocabulo variareW^^ r

turn et temp^et adua et rea eunfem oftenbant faifle: poiïi^ïifc

ficut in ai^s ^plurimia iufeorum nominibuB inueni mus etii

bunc buplici vocabufo nuncupatum:quorö altero lucae noRer

alter vfiis fit iofepbuö'

fy fCrum quorjam nirfijm lucas in aaibus apcnoïo;? intro 't

%-^^cit gamalieïem cum te apcftoUs in iufeösum cófeufii
felibemtio fieret boc ipfo in tempoac ticentem. quia fiirreyit
tbeobas quitsam tiicens fe eOè magnum quêtïamrqiii feRruaus

eR:et cmnes qui fequebantur eum öifloïuti funt; agc te boc
qmb iofepbuB iftbe^-^oïmiibae fcripfeait^^femmus.jpquot;abo in

quit iufeam p2ocurante feceptoz quiDam magus tbeodas îioîe

perfiiaCet populi muïtifubincm fiibïatis p2op2i)8 facultatibus

•vrbcs e;:cefere:et ripas ioabanis flumïs obfifere.ticebat enï

fc etiam ^pbetam eOecet pofieverbi fiii precepto fluui) fluêta

birimerc et facilem feaatoaibus fuis Huminis tmnfitum bare

Cue tum biceaet muitos feccpit.f abus vero non in longum^e

coz^bic eius inbulfit: feb emittit equitum turmamrquc e;c im,p

liifo irruens fiiper eos:§plurimos quitem ^emitmuïtos auti

et -vtuos cepit;]|prcua autê tbeofe caput ïefeaum iberofoliina
fepoatauit.nbsp;-

^r^jMenaregina abiabeno2umXapity^gt;

CR bec iöpm fcriptoa etiâ te famc que fub claubio faaa/^P^')^quot;
^^ ^^^ memoiat.per item tempus inquitrfames
magna obfefefôt etiam iu£eam.€ua tempeRate regina nomîc
fceïen a muïtis pecunï)8 côpaîatumfrumenturn
te egipfo et ibc
rofofimâ felatûanbigentibus miniRi^bat, Cuib tam cpfonâs

-ocr page 78-

^ccoztsans ^funt feeccûiîliBque In adtb^ apoftoïoari
tiriluntur.gt;fbinbsp;bifcipidi qui emnt antblccbic
qui

p2out potuit '^nurqui% mfsrunt tmniftenum Tandis balitâ
fibus in iua?a:^fcrenbum per manua barnabe et pauli ac per
pafbiterostsirpenran^ùffoelencxerobuius cuius bj^ftoaiogm
pbua mentionem intulit etiam nunc^;:tat fepukbrum nóbile
p2o poïtiaiberofoUmozum.Regnafle autem apuo agabeno^
genjem refar^r.

z fymone majo.Capitulum^yiï^

ptetó cum fiöea bomini et faîuatoîia nofirt ibu crifti
rer omnium crcfceret mentea.et per bies finguloa reït

gtonia ^ipagarenf augmentacnequaf quiefcit boHis falutis
humane:feb vrtem ma;cimam que eft caput omniû p:euenif:
et ipmonem illuc ^ quo in fupcrtoaibus biji nus euocâtXni^
mfarga artibus ab-mintcuîa ipfe maiora fu|pebitâ8:plurimo3
■^rbisiHi^ciueain erro^be^^culacc^^
in fcrip^ëfîis nobiîîamp;rTroh muko poft apcftoîo;: tempua exoat^
eft ittÛiutis^ quo fuis in locts que côpefunt aflîgnabimua

u,

fcic igitur in apologetico quem faofice noftra ab tmpernto^i
antboninum Tcribit: îe bî)8 mobo rçfert.^tpoft arccnrionem
toquitbomini ab ceîum infligant S^monea qudfcam bominii
c^iticercfltfe Ûeoa eîTerquos nos Fugauimua, ^mon îeniot
qiiitam famaritanus î^tico qui blcitur gucbo fub daubio ce
f^re magicis artftua rt cye^monum fubkuatuiin-vrte

qur ri^iîum omnium tenet ^p^i^nmiaperfantafiaa îeceptia
rU^ ?tu0 îecfetus eft.et fimuîacbrt apub -^os quafi bono2c bo
Batuerin flumine t;?bens inter buoa pontes collocati : baben
fiâ etiam t)?tulum latinia littcria fcriptum;lj?monieto fanâo.
lt;nuc oêa pene famaritani et nônulltetiâ e^ ceteris gentb^ t^
fiimmu Ceûet^bQîSt etCQfiten^.^3«tfeknê quanbâ crrona

f

-ocr page 79-

ih-

ei«8 ac ^ceptîohis comité que p:iu8 î paofiibuïo fietcmiapS t

ipru vrbefenicia Cttmipfor-vdat p^imâ quahbâ mcntê confc^-^^^Af.

cmucrutlDec quiCem iuftin^.Côfonavero fouie etîâ b;rciicu3 gt;

icnbît inpaimo abuerfua berefcslibo: in quo velquiô îpfc

ment fpmon vel f imputa eius opern atq^ boârina plenius

ttïm que muïtû ê vtbijs infenam^rciiliceat volentib^ ea fiirc-

per fîngulâ e; ipfis fuptabiai bprenci Ubds vel te hoc vel te gt;

ceteris autoîib^ biuerfarii berefeon: et îe venenatis co;2 bog

matit^ biugentius nofcereXaputigitur totiuôfiauitatisxt^^^^^^

pinapm omnis berefis a Ç^moneccpifle àccepim^.-cjcquo
în bobiernîi fe^atoîcs ei^ fimulantcs abire fe purifiTimâ crifti '
ano;2 pbiîofopbm quâ viî^nt apub omnes pro caftitatevite et :
infîituti fanditate miiabilem fugftitionis pboïo^z quâ i^fererc
vietntar rurfum -vinculis îneauntur; colentes ac vendantes
pi^ ct pmagÏTîê {pmonis et iîlius qui ei fcderis ac turpit«
binis e;:titiffe fociâ tjiyinâ f;lenê:bi?s incenfos cboacs ofFerût^
facrificia et libamina eeiibant:imputà:feb ct bo^ abbuc
^equioia ct e;cembiIiom
comxttmllimt cnim elle quebam\
apub fcineîFabilia:quc cû primo quis aubierit mêtc e;cebat)
et eo;2 quafi virtute pculfua vdut attonitua
mancat.Ct vfqs
ab îtmentiâ vcniat.€ue cum ita fint aiût;impoflibi!e eîTc vel
fmptureca tiabivdoîc aclabi^apsofcrri.toec qui aûbit pso
vene^tione ita fe babere rem crebit.poîro autë vem ilîa bui^
mobi funt que ^ îpi|riti||:^t obfcenitate fui caftis ^t pubida quot;
auribus ejrecmbilia et penif^boîrefcenba bucant% Ùuitqmt)
entm iliub eft turpe et impurû quob e^cogitari a quof poteft
omni boc impudus efle iHub tiabiiwr. q6 inquinatiflime bui^
berefis mifticc teôû apub (ê referuan pollicentur arcbanû: in
fel^p muîiercuîia c^ccadsfvt ait apoftoïua
onemtia
i^tenabiîitcr iHuîentca4^unc igttur taliû maloîum patrc
ct auto^épergt;?m tcmpus fmonc e;: a{parito?ii fiio^û numéro

w

-ocr page 80-

tgt;)?abo!ua fufcitana ati vrbem ma;:imam m côpuîit rômam.
vt tbi potenttnimia atblctia bomiui ac faluctoais noftri ibcfu
cril!î apoftoUsmbacipruin ab co fubzogatia obfiîleret. MWU^^Ç
btuîna virt»3 ctgnamin ma^imo pzccipuoqg certammenû^
tefcrit Taoa» (Duc etiam incstifam maligni flammâ tota celen
taterenrifigit: ct omnem aîtitobinc teilmit c,ttoliêtej|l fc ab
ucrfa3.fciâmlci.p2optcr q6 ncqj fymQ neqj aîi^ qa côgrçiïas
tûc abucrfum aptos tsni patuît oatincrc;qtiîn veritatia iii^t et
vcrbi bini claritaa que ob faîwtê boîm nug eîFalfemt ^ aptos
fuoatoti^ mêbaci) bilcuOTa caliginetebûania mêtîb^ignoiicic
tciicbma cff4i3aret.î)eni:ï5 fuprabiàgt; maj^veri îumîa fuîgose
« ^nbsp;gcuîfua ccfitate côtinuo maîe Hîne mêtia ia:urrit:q «ipc qui iâ

et pzi^ in iuîcl g aplm pei:rûCe bija que gercbat fceleribua cô
Futat^.trâa marina aggreflua é fugâ:et ab oaiente ab occiten
te vfcg ptcnbitrnuf^ fibi viti.nifi m fuge fubribio rpemB.la
tgiê vrbê romi ingreirua vtêa abminicuîo afliftêtia fibi et ab
bcrentiâ temonicçvirtutia qui parc^vocât.baeui tpe in
tm
maWù venit ^feaû: vt cîiâ fimulacbri a ciuib^ romania tâ^
te^bonorc potiretur.

pzebicatione pctri apoftoU apub romam.Capit.tttj,

Cb non in longam p^rmanct fmute quefîta biainitasl^îl^t^^^
Continuo namqg in ipîiua cîaubi) têpozibua cîementia'^^^ ^ ^
biuîne yuîtentiç ^batinimûoîm et majcimum apofloloy fieti
magniftfêna etvirtutû merito piïmoi^ Principe pct^ at5 vrbê
româvelub abuerfii gcmiabumani coëm pmciê repugnatu;^
îcbueît:bucé québâ et mgi^m miHcie fue fcientë biuina paeîia
gererc etvirtutû cafta buaare.^î^cabueniêa e;c oziëtia ptifâ
vt celeftia quibam negociatoi marcimoiabimni iumîa fi quia
fcit cc^arc patua abue;it;et faluatosia pbicationia verbo p:i
m^ îvrbe roma eaâgeî^ raicîawib? ianuâ î^gni celeftia aguit.

-ocr page 81-

Citur cum romant vrbi tiamm tium vcrtt lum en fu . ^ ^ ^ . v ^ .

__iiicc e^oatum. ipmoniB c|uitem tcnebae cum fuo autoac^^' y»^«-« .vmfiW.Hg^/;

reftriacfu!it:fermo autem'veritatis ct ïucts quipcr petrum
bicabatur vniuerfoaum mentes pUcibo illufttabat affeöu ita
Vt cotbie aubientibus eum nuHafacietas fieret.ünfe nti^ au
tieio eiö fola fufFecit:feb marcum tifcipulü eius omnibus pjc-v^^
Cibua eyomnt:vti ea que üle vcrbopaebicabat ab perpetuam^quot;'quot;^^quot;^^^^^^^^
eoaum cómonicionem babeubam fcripturc tiaferet. quo bomi
Foaifqj in buiufcemobi verboaum mebitationibuö ^manerent.
pee p?iu8 ab obfecmnbo fefitot: § que omueiSt impetrnrêt
€t bec fuit caufa fcribenbi qgfc^m marcum bicitur eaangciiü
^-petrus vero vt per fpiritil fanöü reïigiofo fe fpoïiatum cogit
- furto fefeöatus e{l:fiectti eozum per bec feuotionemc^ cofifeïia
faöamcg confirmauit. et imppetuum legenbam fcriptumm ec
ccfiis tnabibit: Clemena in fe;to bifpofitionum libao : bec ita
gefta eïTe fefcribit. Cui fimilebat teRimonium etiam ibempo
litanua epifcopua nomine papiaarqui et boc bicit y petr^ in
pima epiRola fua qua fe vrbe fcribit meminerit
marei
in qua tropice roma babiloma^ominauit cum bidt.falutatl^'--^^ l^^è/^v,
voa ea que in babilone eR coHeöa ecdefia: et marcus fiïiua
meuB.tDunc autem marcum tmbuntpaimum ab
egrpfum per^
repfle atcB inibi euangelium q6 ipfc cofcripfemtpreöicaïTect quot;
ipfum pdmum ecdeftam apub ale;canbnam
cpftituifie,

CCualia fe abftinêtibM apub eg^ptum^ï'ji^^

^ /^nfa autemfertur multitubo viroaum ac muHerum ere
^^-^ntiu pdmo ingreïTu e}:êplo fob?ietati$ ei? et cptinêde

ifnbsp;fc8m marcum^t^uglhabfh^^

mimpturn cnfti notidm pbicauit^gj^i^

-ocr page 82-

ccii$rcgata:vl etiam cóucrfatto eo^üqm per ipfum m'bxtxüt
et vita totiua abftinentie ac frugi co^wm fofc:iaq? eóuiuia li
baoïum memojie manbaren^ a -viro bifertiOimo filone; quem
fermo tenet tempozibuö claubi? ipemtozis romaveTiifie:et fc
trum apoflolum ^ibiOe. atq^ eius abbefifle eollcquija verbum
tei pzebicantis.CÖ valte veri fimilecquia et fcriptutam iftam
quambij:vmus po(ïtrio2ibu6tpibu8ab eo coflat eOe cêpofita
ia qua em'JtntifTime omnia iftituta ecclefie cópleöitur; quc ct
tune ttabita funt.et inbobiernum feruantur a nobia. ^eb ct
abHincntiii vitas eoïum bütapt qui nunc in ccclefiia quot;vel mo
nafieri^a Crgunt:bisenit at» Itquibum.tïnöp pïane manifcHiOi
me paobitur non foUtm fdena quc vedta funt fcb ct ampicc/
tensrquifpc qui btuimalautifcua extulit fui tempoaia apoflo
licoa WOB c;c beb:t02um quaium intelligi
'öatur p^ecipue gc
nere creSentes, Cucniamqut£^m tonftat^^bi) qui fub spclïo
lis cjLifrabcüticia creöpbat iubaicia atbiic initutiombua et Ie
gis cbfcruatiombua inbercbant.ïDic igitur Jefcribena bec in
libello quéte ^ita tbeo2etica xel fujpUcum attitulauit nicbil
omnino yz\ ö? piopaio 'vcl epttrinfec^ abbioit; r3 ct pzimo oim
ipfoa '^iroa cultozea.ct feminas cü ipfia ait cuïcriccs a|pcllari
Cautam quot;^ero bui^ -vocabult ytVcy eo buöam ^ couenientiü
atgt;fe animaatam^rutea et agrÊfte8e;colerent:velq? erga
t^i cultum puia et integia cóRientia pbuiarcnt
.®uob nomen
riyeipfcimporuit p2tmu8illis c;e ipfozum adibua colligens:
fme-vere in üci?8 ita aipellaban^ qui fcöm euangeliü ^iuebat
antcf criffiano;? a|pellatio g omnê locil biffunS^retur nicbil
intcreft bumó tj: ipfia
rebus nomê ab quos ptineat cópzobeé
fcidt ergo paimo oini.ggt; rcnüctent criöia facultadb^ fuia qui
fe ab buiufccmoi pbiamteïerint:et bonia fuia quib^ iterfunt
cebat.Cü oêa
etiavite follidtubinea^cul abidatcet
tpr^Sïhï egre0i i oJtwlisvd e;:iguis quib% agdluliaCegat

-ocr page 83-

tt Fugicntcô imparis propofiH coferia et ^ïte btffimiïiö conm
feernta:lcieteö impebimentoeOe bec arbuum -volentibuô iter
Mrtutis inceïrre. CaK qiii|pe o^bine eaïoje m inuitati bn
qui pzimituö creö^bant «vitâ bu;ine memoanê ficut euiïfenter
«i^aâibus apoftoîo2um legimua rcriptiîm:qiiîa omnea qui ere
itbant fwb apoftoKa poflefllonea fuaa et p^eîîia 'vêCentea pcia
ponebant ante peïta apolÏolo2il:et biuieebatua-vmcmoj ^wt
cuj^ opua erat.ita
vt no eïTet quiff in eia egena.Outa eTgo
et bic fimdia fcribit geri ab bi?8 qui apub aïe;ant)riam creCe
tant ficut iïli qui in iberofoUmis ante cret)iïsmnt;ccrtum eft cp
iCfem adua ca2^m inïlitutio eanösm fincbubio et reïigioma ft
ï^m fefignent.fcenicBliho ipft ^ quofupra Di^im^.tale tniciil
ï^pit:)n mulda eft inquit ozbia terre partibuarboc genua bo
minum.(Dpo2tebat namqs ^fedi buiua boni participem fie ri
omnem greciam omnemcR barbartam.^n eg;?pto tamen maioa
eft copia per fmguia queqj territo2ia;p:ecipue autê circa aïet
anbriam.pam optimua quifqj e; omnibua locia-velut ab-vbc
ria patrie gïebam feftinua accurritcolonua. Regio quebam e
pbilofopbie magiff frugibua opo2tuna:fupm lacum cui mare
nomen cftfita: cclltculia quibuföa molliter et demêter ereöa
ab munimentum fimul atqj; aeria tempiem cômoba.poft bec
ÏJ^fcnptis eoïum babitaculia.vt fe babeat ftngulonl qualitaa
ct fitus:etiam te ecdefiia que apub eoa funt ita bicit.€ft aöt
tnquit m finguîta îoda confecrata ot^tiont t5omua:que ajpd/
Uturlcnmon^d monafterium.^ennion auteminnofti^Ugua
figmUcare poteft boneftosü
c5uenticuïumjn quo fecefentea
inquit bonefte et caftcvïte mifteria cdebiit.nicbiïiliuc ^zfaa
qt5 aD dbü potutnqg ptinet inferentea Vflab reliqua bumani
co2po2i3 mimfteria
:reb legia tatum libsoa etquot;^oïumina pzopbc
tarum^mpnpa quoc^ inï^um ceteraqj bija fimi!ia:in quorum
btfcipUnia atq$
ejterdcça inftttati ab gfeftam beatamq^-vitam

j

-ocr page 84-

iîîgibus coaîefcunt,€î: pof! alîq^anîia iterü bicit, 2tb
02tw autem î5îctv% ab vefperam omne eiua fpaciu in Huïeo?
e;:ercicï;ö bucitur quibus ab biuinâ pfoïam per facies iittcms
imbttuntur:patrû leges in allegoaicâ inteîîigcntiâtebucentes
quoniâquitem fozmas elTe et ^magines ea que î legis littem
fcripta funt opinant' latentes intrinfeciis paofunbi cuiurbam
biuiniqs miHerij.foabent autê etiâ bifputationes quafbam et
interptationes -veterii viro;? qui et autoaes ipfius berefos ep
titerunt quos eis allegoaice et fignqlis intelligentie noimam
f pïurimis jcripto?: fuo^ conïlat tmbibifle monumêtiscquo^z
illi velut itineris Tui buâoaem et au^oaem inüituta pariter
fequûtur et moaem.foec autem bi;iflebunc virum certum ell
te euâgelicis ati^ apofiolicis libis; in quibus quo Ie; et pzo
pbecia fgitaliterïtelligi tebeat ebocemur.pofi pauca rurfum
etiâ te eo gppfalmos faciant nouos:it3 fcribit.îtacg non folil
fubtilius intelligût jmtpnos veteri.feb et ipfifaciüt nouosin
teum:em«ifettô eos et metris et fonis boneftaTafis et fuaui co
page mobulâtes.JÏKulta quibê et alia in eobë libao enumemt
que a noîlris vel in ecclefia vel in monafterijs ejcercerëtur: h
paopemnbû nobis eft illa omnibus bicere que eccleriafficâ
^p«e côtinent foamâ.e; quib^ manifeaû efie tebeat ab eccïa:?
pertinere que fcripta funt^Jit ergoXontinenciâ vero velut
fûbamentîi quobbâ primo in aio coiîocât:et ita temû reliquas
pguntfir^bâc ebificare virtutcs.Cibûpotûcg nulDeoa capit
antefolis occarum;vitelicet tps lucis cum pbiloTopbiemibna
cmi vero cÛ4îoâefociâtea,)G5nulîi aût etiâ p^ triouû
in cômonitione veniiitcibirquoa vitelicet ebacioa ïlabioaum
famea ^urgetï^am vero bi) qui tn erubitionibtia fapïe et tn
Pfcfunbioïc intelligentia facroaum voïuminü conuerfantur
tâf copiofia bapibuainbiantea e;pleri nequeüt et cotuenbo
acriua inflammantar; ita yt ncc quarto iam nee quinto feb

lÜH

^ ovȔce

-ocr page 85-

fe;to mum bie non tam beriteiattim f neeeOantim tottozt
inbulgeant ctbum,bec pbifonem be noüroiü inHitutb referrc
qmeaubeatbubitareïCéfi cui abfo«c vi^^
bibebimus etiam aîia ei? biöa: qwe nwîîi omnino nifi noftris
tantiimobo côuenireietiam infibelifiimuB qaifcg fateHtur.ait
ergo. Cumviris autem quos bicimus funt et femine.)n quib?
fîureôtam gmnfeuefunt virginea: integritatem eafti eoapia
no neceflitate aliqua feb feuocione feruâeesîbû rapictie fiubija
Temet geïliunt non folii aio feb et coapoae confecmte; inbignu
^ucentes libibini mancipare vas ab capienbâ fapientil paepa
mu:ti efere moatalem pïum eas a quibus verbi biuini CMÏtus
lacrofanausetîmoatalis e;petit':a quo pöfteritas reïinquatur
nequaf coarupteïe moatalitatis obno^ia. 06ft abbuc param
Vifetur tûub; aubi quib poft aïiquâta fcribat. Cmôatus autê
inqt facro^ •voîuminù bu^mobi foabent
yt magIs aïïegoaitia
opinionibua vtantur. Omquibê omnia îe^ viriaiftia animali
vifetnr eîTe fimilisjqÔ corpus quifem babeat ipfam littemm et
ea que fcSm littem fefignâtur; anima vero occultum inlittem
fpiritalém ctinuifibilêfenrurnrquê ilH ab autoaib^fuis eboâis
rubltmtus et nobilius velut infpicientes p fpeculü côtemplanf
e;c îpfts etiâ nominib? abmimnbas quafbâ fpecies intelîigêtîc
paoferentes. €uib autêabferebi^sopua eft etiâ fe couentib?
eo;2 que cofcribit:et vt reoafam quifem viri feoafum etiâ feîe
m eilfem Îocîs congregeni et vtvigiîias ficut apub nos fieri
morts elî pagant.et ma;cimc bieb? iîîis cû païîionis bomintcc
foiîempnîtaa ceîebmtur.cum tnieiuni^sgnoâare et îeôionibus
fanais aubitû paebere confueuim^^iDue omnia fuprabiausvir
cofem oîbine eafemq^ confequentia qua apub ncsgerunf ey
paeOit: ct vt vn? e;: omnibus confurgens in mebio pfalmiî bo
neïlis mobulis concinat: vtqs paecinêtia vnûverficulù omnis
multîtubo rcfponfeat at«B
\n ipfîs tgt;\îbm in teri^ recûbentes

-ocr page 86-

ficut antiquîô motie fuific bicitVÜiftum quiC^mneitioomntno
•vt tpfc ait ne guÛu quiamp;m côtinsat.fetJnçc quâîibct carnem
tantum autcm aqua fit eiuô poculum. etpaniacmn fafe-vcl

pfcpo cifcM3.3tbit afebucbijaqttomöbo laccröoteav^^

c?:btfccant officia fiia:^çfque firfoper ónia epafis apicisfee^a

€ue cunöa fi quia pleniuavuït et e^tplomtiua tJtfirere^olfenbt
mua^quo ifta fonte ^beat^bawire: in qmbuafiipfabi

çcciefianiee inflitutionia iicia et oïi$mem apoftolice ati» eui
SeUcett^Dicioniainte^uit.nbsp;^

^T^uatifitoniaapub noa guenerïnt

autem item filo amucntiflimua Ïn eïoquentia in fen
autem pïofunbiffimua.et in intcrp2etatione atcg
infelligenfiabiuinarumfcriptuta^z fubHünimua; copiofe inue
mena-et copiofma eloquena. Jlt2uUa ïeniqj biuini nobia etl5
jugent fitr mon«nentaï^^!iqiiit.primo quiïem per
mtgt;inem
IcnpFit in genefim lOjïoa.quos attitula«it tec^^ ieés ttpU^
natio hgumïia.Cum iriü et aliorcôtinentea %fim fe biueifia
c^ituUa queftionea in qtiibu« neq requiriCebeant et^pomfc
et folmt. Cuaa quemcnea et abfoiutionea: te oenefi ef^hquot;
attitulautt.«unt et aïi) ei^ ïibn qui rugrcribunt^pofiHorm
qut fimt ïe agncuïtum buo. et Ce temuïencia buoTkbTalH
f pîurimi etua estant Hbai biuerfia vocabulia annotati: ficl?
f que fint p2o qmbua mena febet oiare eeum:et ïe ccfufionc
tnsuammö?natuia ^^w«^^tlonefebijaqttecon3recari amp;

beant ab-^ubienbum. et qui fit qui berea fit biuinoa^me
fit equaïiuet wequaltubiuifio.lftem e^ tribu avirtutib^quaa
Ï^fmpfit turn cetf ria mo^fea. Jftem ö? b^a quoïum tn firriptu
ria nomtna comutata fiint.et tj: quibuacaufia c5mutata Tant-
m quifcna refect fe fi^ripfifie etia ts teftamcntia p?imù et tcûm

r

-ocr page 87-

^l^^^ttt^ (apîêtis ciuô cjuî fe8m rnmamp;ptxfm
et n^turaîeô cpIummatuBnbsp;Umm

mo^fei-vita Ukoa quîc^î^eo
ggt; a îeo fmt omnta. fcec pene omniainsenerim rcripfit. «eb
tn e;obuîn queffionum et abîbl«tbnt^Ub2i quincB: fe taîbcr
nacuïo fe fecem -verbia legb.fe bija qui inferuntur fub fpede
^caîo3t.et fe ammaUbiiô que facnficçs feputata tot.'et que
«wnt fpecieô facnficioîum. que runt^pofita tn iegis bonis p:c
«îia et maîis malebtâa.Ciim pîetereaUnguîares eiuaîibîife
^me^ntia.a? iufeiô apoïogeticua Kber.boc eft fe ^ita S^rbana
^ atj aîe;iîanî)nim btcentem mttonem babere muta animaîia:
fe eo gp feruua fit omnia qui peccat.)tem aîiua fe eb ^ ïiber
lit omnia qui bonia ftubî)a opemm p2ebet:fe -vita tbeoaetica
•ye! fufpUcum, bic ipfe in quo et fe apoftolicia Vîria efiè Que
kripta futît riipi;^ ebocuim^; r3 et înterp^etationea noîm bebi^
icosum que funt in iege et ^pbetia , i?ic tempoîibua gai?
ïm
petatoria romam perfeâua cum fe impietate atq^ impuritate
pi? p!urima rcriprilTet que per b;romam fe tirtutibua attitti
îamt et e^ fenatui recitanèt: in tanta bicitur abmimtione bà
ÇUua^t bibliotbcca tigna eiua {cripta Ceccrncrcntitt-î 1

rfaubiua iuDgoa vrbe fepuIerit«Ca,yyi|.

TTCrum per ÎDem tempua pauîo apoftoïo ab iberufaïcméî
vrcB ab illiricum paebicationem-verbi bomj
lîtci mintftrante;claubi^ impetstoa iuteoavrbcfepeHitXunc
aquiîa et paifciUa cû ceteria iufeia c^puîriariam-^cmunt ibiq?
cobèrcnt apoftob.tunc p^imu ecclefie tnibi funbamenta
iacêti

Ticutebocet liber feaôib«aapoftoîo?umconrcriptu$.
lt;f
^ufmob| t\m cop^elTcrint iuteog tge cîattb^Capit.yîy.

-ocr page 88-

-autwvero abbue tn iniEio çDnrairte tn tpfa folempni
«tepaftbe tänta tuCHs gturbatto tt vallttaB ifetrofoli

Bits aoftSit e3tret)ictonecôinota:vtt!KroUqttiinFo:ibu8ttm

pli wlUpattone popuH netatt fant tri^nta miîiaiaîeozuin nu
inerar^r.rt tôucrruaetlôitafèl^eoy tnluôû.^eô et alia
ffplunma tuîiM8 mala infogatanofqsfena per bec vttba ïefta
ijatClatówainquit agriffam ftUum agriRje xuî^otm reoi

tofttuit:feUtemwrotoc0p»mncîeramarie^ et aalilee et
reawntBqiieôicittirtmnfioîïiancpîccuatoaë mifit. et port
pauca aböit etiam bcc.Jnftâmalur aût et febicio acerbîïRma
a pontificibns abuerfum facerbotCB etpzimoa plebis iuj»08
ib^rofoKmo? : qtiojum fingult côquirentea fibimetebitos iu
uenum et nouia rebus gautenriura manum bucearmetiproa
pjopîie fa^nia inl«tuebaiit.quic5ffisente8 abîuicem pLo
coûtera larceffere cepenmt.-tû îtinfe et fa^ia inuicem fternere
ntc quir^j erat qui coberceret feb agebane omnia tamqtia in
■wbe non babente redoîcm.)sie pontificea
tn tantâm -«enere

Înuaîstïntîecimaa

que ratcrbot.tu8 îtbebantur.Ct acciamp;bat -vt nônuffietiiini
onbueracerbottbua.quo^ alimonc fuerant birepte: inebta ùt
penrent.7ta febicionum mlentia iua faf« confiiîeiat It^m
poß pauca fubiimsit etiambec.pon nûf autem etiam'in^

biad«,tate:occ«mnter,bitmeibabant.pw^^^

feßw ficari? plcbibua abmtyn occuWa pusionibua obenS^
^H qutfiB Itftgnat? etua comtn9 inciterat perimebant Ct arte
nefaria cû cojanlTet ta quem occulto vulnere nrauerant cum
ibe tpfi BcuDoîca-velut inbignari feftmulabant abuerfum eos
qmbec in mebia vrbe cômittCîcfcatiB boc mô occulta eoîum
faanora permanAa^^^^^^^^ fûm omniû abbi)a ionatbaa pon

«prta moîttbua eflèt giïiiiior metus moîtia : bum -ynurquiSB

Tlîl

Il ni

-ocr page 89-

iT^ffki feïSper pofitua per momentâ fingula fpe^ret
^rScegt^^
^ apofiolorgm fecjtmenfionem.Capj^.

pVOft fccc autem înterteatô quiburöam:abbit etiam ifta:

^_^^6muiu8'vero omnium foacvaftationca^ltiufeoa

pptius qwibam falfus paopbeta.Oui cum-vemïTet ab iufeam

fcomo mag^fifem fibi^pbetie magica arte côfciuit.-et côtinuo

ab triginta milia viro^z cogregans et bucens cos per terertum

Çuenit cum ipfts ab mcntem qui vocatur oliueti: pamtus infe

«rruerc tbercfoïimam et-viacpoteftate vrbem tenerccfirnuïcg

iromanoaum paefttia ac plebem t;iannïbt fuc fubiugare fret^

per omnia bi)3quo3 fecumbu;eîqtfateîIitibu0,$eb conat^ ei?

paeuenit feli;c:CDfenimq^ cum armatis obuiâ pgens Tecum etiâ

plebe reüqua côrpimtîte côgrefiione fada egiptiumquifem cum

paaciô in fugam •vcrtitrpcmptia xero al^ô aîi)3 etiam captia

temere cepta facile fearinpt.foccinfecûbofcjïloziarum fuaa

libzo iofepbua refert.Opc pacciû tameneft.bec quefe egiptio

icnbit cûillia côpctarequeinaâibua apoïlolo^z fefignata funt

•vbi fub felice tribunua qui in ibercfolimia emt ab paulum in

5«em iuöroaum fueat cômota febiciobicit.pône tu ea egjjpti?

Jlie qui ante boa biea côcîtauema populum et ebu^rema in fe

fcrtum ab quatuomilia bominumftccarioaumfJBcb fufficiant
inafefelice.nbsp;^

lt;f ^^Hemabmo^m^

m^ajn^inculia ab omnkulpaj^egfa^

ptem claubio trefecîm annia et oôo mêfibus romano;:
M imperio ^funôo.neao fufcepit paincipatum a quo Feftua
Wîittitur in iufeam furceferefclici.3pub quem caufa biôa pa«
^«ô vinöua mittitur romam ariflerco fecum comitante; quem

-ocr page 90-

cófequentcr in epifloliö fuis cócaptiuii afpeHat. ïeb et fucas
qui et adus eius cetemüqjapciftciloari öefcribit.feb paecipuc
pauli;te quo etiam boc in fine Hgnauit biennio invrbem
ma pofitus verbum £ei pbicabat ncmine^bibente:quë tamê
afFuiffe ftbi ei Cefenbifle apubneronemvet rurfmn^feèum efle
ab p^ebicationis ofKtia fermo eofirmat: et poübec temo re
bifle ab fupmbiöavrbem et martirio cofummat^ eft.ï^unc cü
'inwulis pofitus eflet fecunba ab tbimotbeüfcribebat epla3
in qua et amp; p^ima fua cófeflione et £e p^efenti fimul inbicat
paiïione^Sufcipe ergo Je bi)3 fiitgulis ieftimonia»'jfn psima in
quit ipfe pauïus mea tefenfione nemo micbi affuit.'f3 oês mc
terefiqucnlt nó iUis iputeê.l)iii3 ei aflitit micbi etcófoatauit
mevt p me pbicatio ïplereé:
tt aubiant omues gcntes. et Ubc
latus fum cjc ozt leonis./!ï?anifelliOtme per bec Cefignat.qula
pzimo qmCem-N?«;^ ipfum cepta paebicatb impleretur:!ibeiatus
en £e 02e !eoms:neronem fcilicet in ïeonê p2o cratelitatc Cefig
nans.Cum tein in cófequentibue abicit et bicit. libemuit mc
bominus Cc 02C leonis.pseuitebat enim i fpii cöfummationem
fuam^|)lt;cr q6 et csiyit.iibemtus fum Cc 02e leonis.€t iterum
liberauit me öominus ab oï maïo operc.et faluum me faciet
in regnum ïmm celenerfignificans ^ bec q? eflct cofeflim mar
tirio co2onanbu8 . ^e quo tamen euit^ntius in eabê epiflola
bicitfc2ibens.4go enim inquit iam ïmo!o2:ct tgs refolutióiö
mee inflat.fccc autem biöa funt a nobis vt oftenC^aem^ quia
nó eo têpoae quo pa'uU aöusinv2tc roma codufit lucas: mar
tirio perfunö^ eft paulus.potuit eni fieri vtin inici^s abbuc
lenio2 eflêt nero:et Cefcnftoncm pauU p2o noftro bogmatc no
afgnanter acdperet;p2ocefiu'vero tcmpo2is cum tcteris malis
auda fit etiam eius in apoftolos feuicie i^^bies»

^f^fiji^iacobus fmtcr bomini paflus ftttCapit.:eH;gt;

-ocr page 91-

6itttr îuînpofif pauï9aî) cefar»a}peHaiiemta fclto
^tmnfmifius eft et fruftmtas tnftoias quaa ei intenfemnt
•viï^nt^in iacobüfmtremtomini imanitatem neqtiicie fiiever
tunt:
tui epifcopalts in ifcerofoUmia feïegata ab apoftoÜa fue.
tat feïe8;q«emq5bocmot)oat)iD02tatifunt.prot)üöuminmef^
bium abnegare eumfifem crifto commomni populo e;tpetunt;
at ille contm omniû opimonem'voce fatia Ubem et multo ma
io2e § sellent cotsm -vniuerfo populo eum bmni Fibucia piofi
tetur filium efle fei faluato^em et bominum noft^z ibm criftttm'
tumillinonfercnteatamgmue et tam hberum teftimonium
•vin :p2o eo ma;ctme gp iuftilTimus apub cmnea babebatur ob
religiofeet cötinentifBme^ïte meritann necem ema-vertun^»
Fauente Fîbi occaftone tempoïia et moatereâoaia. Contigit ent
Feftum per item tempus obireapub iufeam; et fine reöoje ac
pïincipe elFc ^inciâ.pam moatia iacobi mobus iam quitem
ct in fuperioîibùa a nobradémentis fermonibua inbicatua ê
cum
te ppnna tempji cü pmipitatû.et fuHonia pcuffum'Vede
fefcribit, €;ploiatius tamê te eo egefifpua qui poft ipfaa fta
tim pzimaa apoftoÏoaum fucceffionea Fuit:in quinto cômentaH
Oîum fuo2um libio b^a Terbia reFcrt,lt;f1l6ufcepit iquit ecdc
fiam cum apoftolia Fraterbominiiacobusquiab omnibua cog
nominatua eftUuftus: abipïts bomini tempoïib? pbumnsvlqj^
ab noa. €t multi quifem iacobi ^ocati funt:feb bic e;: vtero
ïnatria fui (ânôuà Fuit. Dinum et ficemm non bibit, feb neq$
anfmal manbucauit.ferrum in caput eiua non afcenbit.OIeo
non eft punö;^:baïneia non
eft vfua.iomc foli licebat itroirc
in fanôa fanöoaum.peqs enim lanco^^tebatur inbumento:]^
tâtum fynbonc» J5olua ingrebiebatur templum. et iàcebat fug
genua fua otanspaopopuïiinbulgentia: Ita^to^nbo calioa
Faceret in genibus ab mobum cameli femper genua Fledenbo

nec^mf ab Qmtióe «flanbojtacg # ïcrcbibiUbac cptinêtia

-ocr page 92-

et futi^na tuflitta ajpeïïâtud eft iuftua^et obIiad«quob eft tn/
terp^etatum monimentît popult et itifticta:(lcut et ptopbete
inbicauemnt te eo. Qubam autem te feptem berefibue que
ewnt m populo, te quibua fuperiuö fcnpfimua: inferroga^
bant eum quob elTet bofttum iberu, 2It ille bicebat bunc éfle
Taluatoaem.C;; qutbud aliquantt crebttemnt:qma ibefus eA
criïïuô.lô^ «tttem bererea quae fupmî)i;:tmttô:noncrebiter^
neq5 furrepcîfle cum neeg venturû vt rétribuât vmcuicg fcSà
opem fua.Cui vero crebiterunt per tacobum crebtterunt.|n
qutbud cum multi ettam ejt pîinciptbus crebibiOcntcperturquot;
batio emt ttiteo?« et fcribarum acpbarifeo^? btcentium:nîcbil
tam fiipefeft quin omnia populus crcbat it ifcefwtnputans çp
tpfe rttcriftus.^Conucnicntes igitur ab iacobumbicebant ci.

iOmmtts tevt reuocca populû: quia eccc errat in tbefu piitana
^ tpfc fit criîhis.ï)epîccamur ergo te vt fuateas omnibus c5
«cnicntibus in btc pafcbc te tbcfw.Cibi cnim omnes obtem/
penabimus: ct te te tam nos qua populua teftimoniû ferimua
quta ttiïhia ea ctperfonam nulliuaacdpta. Ctt crgo fuate
pcf)iilo te tbcfu nc crret: quia omnes tibt obebimus. 2lfcente
ttaq5 wcjctclfum locû pj^nnc tcmpït:vt î cbito poRt^ a|parcaa
omnibus^et verba tua aubianf a c5^is:'quia tn bieb^ pafcbe
conMcnit nô foîum tuteoaum.fcb et gcntiltum multttubo.^ta

me eut omnea noa obtëpearc tebemtia quoniam populua crmt
poft ibefunt qui cructfiyua eft.cnunria nobia quob fit oftium
tbefu.Ctinc tacobua ab coa tngenti voce vefponbit. ©uib me
«ntcrrogatia te fiKo bominiaî€ccc incelo fctet ipfe a teytria
fummevtrt«tis:et tpfc venturua cft tnnubtbua ccîi.Cîiqj bac
rîîfionc ctfeftimoîo tacobi muWa fatiffcm eët etlibenter au/
biflent qtacoW pîoteftatoa c.cepcrût gloîificare teû et bicerc

-ocr page 93-

O fanna fiïio öatifóXune rurrum ipfi fcribe et pfcari^eï ceperüt
abïuicem bicere. |lï2alefecimw8tale teftimoniiim p?eilarc ibu
Seb afcen^amtiö et paecipitemus founc feoïfum vt ceteri ter
reaiïf :et non crebant ei»ïimui et voce magna ejcdamaMcrüt
© 0 iuft? ermmt.Ct cópleuerunt fcriptuti que inyfaia fcripta
eftbicentem.Siwfemmus iuftum quoniâ inutilis ê nobls:p?op
tereafruöum operum fuo
;2 manbucabunt.3[fcenSerunt ergo et
paecipitauerunt eum. et bicebant ab inuieê.jtapifemuö iacobii
ïuHum.Ct ceperunt eumvrgere lapibibu8»lt;Dui feieöuó non fp
lum mod îion potuit:feb côuerfuô eft. et fcper genua fua p?o
cumbens bicebat.Rogo bomine feus pater remitte eispeccatû
non enim Riunt quib faciunt,Cumq$ eum talia ornntem fefug
lapibibus gurgerent.vnus e^facerbotibuô fe fili?8 recbab fill)
recbabin, fe quibus teftatur iberemias ptopbeta ejtdamauit
biccns.pardte qucfo»€uibfacids.pro vobis omt xnW bic
quem îapibatis. ètvnus e;t ipfis fulîonis arrepto fufte in quo
veïïeô eypdmifolent: cerebao ds iUifit. €t
tali martirio con
fummatus ell:et fepultus in eofem loco ptope templum.foic ê
qui cyddtventatis teflis iufeis et gendb?;qa ibefus efl crift?
€t non multo poft ofpugnatio confecutacftvefpaftam.foee la
tiws quifem feb confonanter demend etiam egefifpus retulit
Ç Ita mirus quifem et apub bomines opinatiflimus
i obferua
done iuftide iacobus b^bebatur : vt et iufeo^ paufentesquii^
crcferent banc efte caufam ftatî confecut^
ojfpugnadonis ibc
rofoiimo^ in ilium fcelei^tas iniecerunt
manu8:ct iofcpbus
itafibivifericöifeuterinbicat per bec verba. €ue omnia in
quit acciferunt iufeis pao vinbiöa iacobi iuftt qui
mt fmter
ibefoquibicrf cdftus: quem iuftiflîmumetpî)nimum omniû
confeflione virumiufei interfccerunt-][fem edam moati eius
in vigefimo àndquitatum libao bi?8 verbis feftgnat. fCitdt
aût cefar albinû VHfee prefeftumifefti mo?te cpperta.anamas

-ocr page 94-

autem \mxot quem potiRcatum fufeepiOê fupmb5;5:imus^teru^
abmobum et tnfolens moaibus foerefimtefenCebat fabuceo^ïi:
qui in iubicijs cruJeliotea ceteris iuteis viC^ntur ficut iam fu
pia oftenbimus. fcic inrolentic fuc tempus batum cre^sns ej:
mozte fefli.conceflum iubicum cottocat:et introbucit inmebiü
ftatrem ifcefu qui bicitur cnfius iacobum nomine ct alios §
|3lurimos^ ©uos velut contm legem gerere incufans ttabibït
lapibanbos.(D8 facimus 6 quis e^ ciuibus mo^ftioz fuit;et
cqui ac legis obferuantio^ gmuiflimc tulit.Cui etiam occulte
legationem ab cefarcm mittunt: omntea eum fcribcrc ananic
nc boc agat: quia nee pdws buiufcemobi facinom reöc cómt
ferit.Cuibam autem t^ ipfis etiam albino occurrunt ^ a1e;ca
bria ab ipibs itzz agentiiatqj ebocent non licuerit ananic
fe incófiiïto coccfiumiubicil couocare.^t illc comotus c^ bijs
quebiaa fiint.cuminbignationcfcribit ab anania;cómin3t^
ablatu^ fc ab toiubicanbi poteflatê qua non rcötc vtebatur:
quia et agrifpa rey eum tribus folis menfibus fanftfi boc bo
no2e pnuaueritrct ibefum bamei Rliiim in bcü eius fubaoga
uerit.4jTDaöenu3 etia öe iacobo: cuius iïïa^babetur epiftola
que prima fcribit
inter eas que canonice a{pcl!antur»|Bcicnbü
tamê ê^ a nónullis n5 recipiatur, ntc facile quis antlquo?ü
mcmincrit cius:ficttt neiUiua
qwkm qui bicitur iuamp;:que et
ipfa efl vna amp; feptcm. pon
tn fcimus etiam iftas cum ceteris
ab omnib^ pene ccclcfus recipt

^f^lÊoijm^nbsp;ecclcfic o^bmat^i

fit amanus etgjgjgmgju^ ffgapituamp;y^

Ciié neronis psimo impi; anno p^marcum euagclilïam
^cic apÖ aicjcabril aman^ facerbotiö fufcepit. nero
regni fui ptate cóualcfcente:p^ multa q aio cóceperat nefaria
et ipum flagicia ab ipftm iambiuinitatis tê^bat iniuriam

-ocr page 95-

longum eft ei nfo operi îconuemcna paobta cbôfîagiciacfe
fercrtbere:ma;tmecü multó fe bna pîenô fcripferint. €t o««?!)^
Kbtariûôfefecomram^Uae^
rcire TultfacîlîMô poteft.'Jn quibtt^

tceleria elTc pzogrefliim; vt ne a p^optija qmfem ac tiomefticia
mM 13 et in matre et in ffea et i \yo2eô atqj î ônes fanguîs
pîo^imos et parriciba eytiterît et îceftua. bçs igitur omnibî
feerat-vt ipfe paimus e;c impemtoîibuô romanis etiam in ipm
feum împietatia arma côuerteretrficut tercuUian^^ir fmptoîû
nobiliffim^ refert bicena. Confuîitc cômentarioa-veftroanttuc
iquot;eperieti8 pzimwm quocB neroncm ï banc feöam tam ma;imc
tome oîiêtê cefaziano glabio ferotërfi taïi febicatozc bâpnati
oia nfe etiâgloîiamur.Cui exfcit iïlûrintenigcrepôt nonnift
grafe aliqg bonû a nerone tjapnatû.tcptauemt et bomiciani
pozcio neronia fe crufeïitate: f3 quaft bô Facile ceptam rcpITit
reftitutia etiâ cjuoa religaucrat. Calea nobiafcmg infecutoaea
iniufti îp9 turpea:quoa etipfrbâpnarecôfueftieia
quib9bâa
nato$ reftituere foliti eftia^feec tercullianl

4lCbt pcrfecutione neroniajngiiagetrua ctyauka
pia coFetRone fecomti funt, tf^Capaulum^yyij^, ^

Jpéitur nero vt apertumreboftem biuînîtatia ptetatifcg

pL P^oFeftua eft;ipfo2um pzim^ apoftoloîum quifpe qui bu
ceaetuâniferi emnt in populo fei ej:pettt îïcçea.Ct pâulû qtit
fem capite in ipfa 'vrbe roma. petrum vero cmcia patibulo c5
fempnat. boîum teftimonium querere epttrinfecua fuperFluii
piito:cumrcmgeftam'vfq5 inbobiernum fplenmbiflîma eorum
' monimcnta teftantur. Derumtamen fcribitfeb^a etiam gajyua
quibam fcriptoî âtiquua:qui cumsepberino epifcopo romano
abuerlum pîoculum quenbam catbaFrigambilputana^bec fe
aplpjî cpm^moi^t loti^t €30 ünquit babco tropbea apoftoloy

-ocr page 96-

que oftenîjam. JBi emm paocebas via regali que ab vaticanû
bucit autvia oUienfiûucnieô tropbcanbsp;ej: ymq^

parte llatiitis.-Tomana cômunié eccïefia^CS autê eotem temge
ambo païTiTmtrcQzintbioaû epifcopua b)?onife cum in vrbe
pofit^ eflj et teïcripturia birputaretbec bicit.ieb et vos ba
bentea cômpnicionê a petro veî paulo;pïantacionem romane
et cozintbioî? ecdefie côiun;:ifliô.2tmbo eteî fimulabuentâtes
etin noîlm coaintbb^z ecclefia bocuerût:et per omnemj?taliâ
at® in bacvrberimuîbocentes etiam martirio pariter vno
eotemq$ tpecoaonati rünt.fcèc autem retuliml'Vt bj?fto?ia q
Jn opinionê oîm efl; côfirmatioa babe3t\ .

©îépbus aîît fcribena quSte datesluteoaumgentem g
^J^_^arerint ct vt co?2 vaftitaa^pagata^fittabbit etiâ bec
nDmïînetinnumem mala queiuîdôaccitemnt. abbitetiam
boc floauö qui per item tempus iutec paocutationem tenebat
yt bonombiïea quofqs viros flagriö verbèmrct:ct inipfa vr
iberuraïempatibuîoîubfigers.eo tempoac quo
^tuMsari iuteotum llatum nouarum re^ côuoïutionib^ accibit :
bwotecimo fcilicet anno îmçijncroms.^amp;eb et per omnê {»riâ
in ftbidofos iuteo^z atroclflimam refert e;gt;rerdîatâ efle Teuidâ
itâ vt etiam illi qui ^ vrbes fmguîaa abmiyti gentib^ cômanc
bant in baftium numero teputarcnturat viterca repïetaa ibu
jnatis coapoîibuôduitatea iacentea mo^tuoa fimulcum puulia
renea,fcmina;2CB abCgvHa fe^^rcuerêda nubata in pubîico re
ieâaïg cabauci9:atcg vniuerfam ^uinciâ înumcria malia
rc
Fertâ. ^eb tn tâ biao boc et tâ atroci fpeöacuIo:muïto gmui^
eoa futuroî? ct gbieaaugefcentiû maloaum metua ct fomibo
terrebat. ,bec ab vettum iofepbua refcrt.Berum in boc loco
teiuteiaiîlafuîficiant.

/

-ocr page 97-

toets cnfimn aaiBoli p^ebicaumint. îfg^^âL ■

__* .. ■

6itxir lutó fefcitîô dabibuô purgebantür;
fanai vero apofoU bm et faluatods nofirï
ceteri£g bifcipwïi ab paebicanbtim vcrtom
fet per finguïaô quafc^ ozbb terrejjuineiaa
tiriguntwrXbomaö fiwt nobis tmimm z
—Jii26tus eîl partbos: ma§eus etbiopiam:
oartboîom^ inbiam citerioaê: anbreas faijiâ.iobannes alia
Vnfe et apub epbefum cômemoratus eft et îefûaus: petrus po
turn gaîaciam bitbiniam capabociam. cetem%côfînes p2ouî
eias iufeis bumtajcat paebicans circuiflc fepaebenbitunèt ab
VÏtimum in vrbe roma cômoratusvbi et crucifi?:us ^ft feoafum
capite femeafo: quob ipfe ita fieri fepsecatus eft: ne eyequafî
bomino viferetarc pauïo autê quib bicâ qui^b iberufaïem
vf(B ab illiricû repleuit euâselio ;cpi;et ab vltimû fufcneronc
martyriû bujtitîbec ita p o?binê in tertio üb?o eyplanationû
genefiöjoj^eneseypofuit.nbsp;'

^ftee epiftolis apoftoïoy 4fCapitutu^

V |6rum petrus apoftolus paebicationisfue monimenta
pauca fereîiquit. vna etenî eius epiftoîa eft
fe qua ffRHus omnino bubitauit.pâ fe fecunbamultisincertu
eft apub plurimos tamen etiâipfaîegenba fMfcîpi^v^îfe vero
libellus qui bicitur aaiis pétri
tt q6 nominis cius euâgeHum
nuncupatur feb et que bicitur eius prebicatio vel f euelatio in
fcnpturis paoafuscanonicis nôbabe^. Sebne aîiquis quiî^ê
fcripto^ veterû vti eo^ teftimonp inueniê.Berû paocefente
nobis bpftode narQtiôé p opoîtumtates loco^ cû fcriptoaes
eccleftaftîcosnbsp;neceffirio etiam fcriptuîi^lib?03

-ocr page 98-

qui in auôoîitate cITc îcbeant ct quo^î minus fcqtïentJâ fit au
toîitaô cyponcmus-lintcrim pctn vt bi^îimuô pnmacpiftola
ab omnibus vcteribus i rcccpta.pauîi quocg manifcfte qua
tuotamp;cim funt epiftolc que in autoîitate babent : ficct fciam
aputïatinos îeepillola que atgt; bcbîcos fcribitur baberibubi
tationcm,£cî) et îe ipfaquit» vnufquifcg vctcrûfciptoîû fcn
fcrttcin tempo:c ^ferem^.Êt libcllusbcrmc qui ajpcllatur paf
tozîs.cuius paulus in epiftolis fuis meminit.a plurimis non
eft receptu8:ab ali)8 autem neceflarius iutJicatus c^ptcr eoa
qui p:imis ab fiteminftitutiomb^ ibuun^.Ün ct in nônullia
çtdefiisle3i£:et multi vctc^j fcripîcsîivfifuntteftimonijs ti)
fccc îterî nobis pminàfint îe tîno^û libro^î fife
:qiîâ mo;: etiâ

WerûaRipulatione firmabim^.

fttCcelTodbus apoftoîo^umXapit.iii^

pauîus autê § ab iberufalem tn circuîtii vfqj ab iHiricû
^ ^^^entibus euangeliûpacbicaucrit ejc ipfiujsvocibuscom
ey ipfis que ïucas tn aôibus apoftobzû fcribtt.%
et petrus in quibus etiam ipfe ^uinci)ö b^ qui e;t circûcifiôc
font picbicaucrit criftwmnbsp;vombus in cpiftoîa que

IpflUô abfquc ambiguitatc cîawit eftc tçfignat:in qua ab eos
qui in bifperfioncfunt fcnbit:fmc bubio abbebaeos.^pJi etc
nim bifperfi bicuntur. tamquam pîopzi^s febibus pulfuct po
fiti in bifperrtone.vt ait ipfe ponti galacie afie et bitbimie-
quibus ft qui confiantes in Rte et emulatoîcs verbi îei
teperti fttnt:etiam regenbas ccclcfias quas apoftoU funbauc
tantfufcepcrunt.Cuoîum nomina non eft facile e;tpltcarc per
rmgulos» C;c apoftoli tamen pauli fermonibus colligere poflîi
mus pcrmultos eflc: quos ille nunc abiutoîcs nunc cômilito
nes nunc etiam concaptiuos et collaboiatoîcs in euangelio ct
comités nominat« 2Ëeb et luca^ in ^âibus apoftolo^ plurimos

-ocr page 99-

«»^vtwuaiii «ïpongio^ Tcnocictatcvei trabtcionc

furccpei^tbuosnobiamebicinaïeaiiboa quibus non cozpa
feb anime cuarentquot; e;pîicuit.Cuangelium rcilicet in quo etiâ
fie
p2eFaf:ficut tmbicerunt nobia inquit b^ qui ab inicïo ipfi
viferunt
ct miniftrifuenmt •verbifei.quoaet ab inicio fecut^
ittmrctaöua âpoft
^um qucénon iam aubitu pcrcepcratis
oculia inrpc
;remt.4r^mbunt autem ^ euangeïium fuum
Me pauïi fefcriprerit, et ipfum fit qS pauïua fuum euangcïiü
foleat nominare tum bicit fc6m cuâgeîium meumrficut et
mar

cua que e;: ozt petri fuemnt paebicata confcripfit, JïCemómé

autem e; comitibua pauli crefcena quibam ab galHaa eflè pao
feôuarUnua vero et clemena in vrbe roma eccïefic pfuifle qui
comités et abiuto:ea eiua fuifle ab ipfo paulo pbibentur.
et b)?omfïum ariopagitam apub atbenaarqucm lucaafefcribit
pïimum paulo p:ebicante crebibinê.et inter focioa eiua fuiOe
et ecclefie atbeniefium confiât facerbotium fufcepilfe, Jgèbnûc
inf«ïim ab bpfloaie orbinem refeamua.

^lia^gimeggnbsp;criftum. CaJii?. ^

6itur ï^ïl neronem qui trefecim anniaobfebit romani

___culminie paincipatum.galba et ocbo anno et rc;e mcnfï

bus fetento paindpatu £efunai:vcfpafîano regni gubernacula
ferelinquunt:pofito per ieem tempua in [paocinöu belH q8 iu
feia xtenïtJ9t:vbi ab ipfo ejcercitu cum quo ofpugnabat iufea
fubrogatur imgio.'JffiB cpfeftim romam tenfena tj?to ftlio fuo

/

-ocr page 100-

cummbeîfi ettberofoîïmoaîîojpugnartoneareUquie, lùmm

pof! afcenfîoîië bomini et faluatozis nofîri iu^i vei in ipfum
cômiOi piamii veï perfecunonis in aplôa et necis in Ûepbanîi
feb et obtrûcatbnis
ï apoïlolû iacobû,ct î iacofaîi nicb'ibmin^
Fmtrê bfil qui afpelîa^ iiïfluafcelena abmilTuceterosûqs oîm
quos ^pter Ktiê criîli infib^s bolia at(^ omni fiaute nequicie
circûueneïant:p2o inqul omnib^ maïis penas biuinitua
repofcebant €t apoîloli quitem ab iïîis paiua fugatt ac g oêm
ïocum bifpcrfi {imt fuprabîjcim^.-pgebant in virtutc crifti
qui
eia pcepemt bicena.Cûtea baptifate oéa gêtca î nominc meo.
^cclefta vero que in iberofolimia faemtcôgregata.Tefpofo a
teo accepto emigmre iubctquot; et t^firc ab oipibî! quobbâ pellâ
noie {î^nfio2banë;q«o abîatia e;c vrbc fanâia et iullia viria
vinbicle ceîelli Fieret bcua tâ te vrbs facrilega
§ te populo
îpio ^ epbiîi patrie euerfioné^ fumête
.Cuâtia ergo malia
gens tûc Vïiiuerfa multata fit.vtcg ipfaiutee terra beîlo Famé
igni cebib% vaïbta fit.quantaq$ populo
;2 milia patrea fimul
eu coniugibua ac puuïta et liberia abfq$ numero.abfq$ bifcre
tionc trucibatifunt:que etiam biuerfa;: vrbiû obfibionea ct
ipfiua magnifiée et famofiflimecimtatia iberufalc q vaRitaa
et quâta Fuerit biuerfa^z moîtiû ftmgea: quifne per bec finguîa
bellow je;^titerit^mcbua et vt fc6m ib qg psopbetc paebiïciît
abbominatit3 tefolatlonia in ipfo quêbâ tel
famofiffimo coîfo
cata fit tempîo vtqs ab vltimû ignia populat^ fit et fîâma con
fumpferitrfi quîa pîemua nofce vaît b|?fioriaa iofepbi reïegat
poa vero ey bî?a ea tm que ab e^^planationem fufcepti operia
ftifidûtanumemua in quib^ refert 3) e; omni iutea popuîi in
tie fûîkmpni pafcbe iberofolimâ velut e;iciaîi quabam manu
ccgsnteconuenemntquoaternca centena milia bominû bicit
failTeaufio fcilîcet teiiubîdo tpe boc vîtionia deâo vt qui m
lie pafce laîuato?em fuiim et faîuato?em criRum biim cruentia

-ocr page 101-

mantbuö et facraegîsvodbuô vioîai^ht .intpfis tkbm veïut
in -vnum carceri otnnia muîtîtubo tôdufa femîis pcne e;iciû
qÔ merebaê acdpct.preteribo e;pïicare que in eoa veî gîabj;
ccfevd ali)ö bdii macbinia coîîata riint:ea tantwmmobo que
bire fami$ c^icio ptuleruî Tiipabiai bpftoziogmpbi Termomb?
paofemmcquo legcntca bec inteîligant quld piacuïi fit a^fere
aîiqmb î cni1um;et
§ gi^uibtts auFa Tu^plicça e;:pientur.3lge
ttaq5,Cuintua iofepbi bylïoaia^z liber pona^ in mebiorejc qup

omni$ eçmm iMftuofa tmgebia pnorcatwr.

um.v.

^flPe Famé que ojpaejOTit eoaXapj^l

b^'Juitibua autem pmanere invrbe tnqxiit aut pcnre: vnö
ifem emt.^i enim in vrbe
pmafiflet^cultatü fua^j
cafua cnmine obieöp quafi tmnlFugienbo cogitarent perime
bantur^peceOitaa enim Famia Faaioro;? e;ctollebat arrogantiS
et vtrumqg fimul mebia cum temeritate crefcebat
.pilblice qui
fem Frumentumnurf omnino emt.Teb irauëtea
vrbia pbonea
perfcrütabanfur bomos.€t fi quifem ïuemflênt.tamf fe bp
qui FeFeUeiit penaa Tumebant, $i vero non inuenilTentrnicb
ilominua tamf eos qui occuldus et biligendua abfconferini:
crudabant-lnbidum vero babéri ab eis pabula capiebat boc
ipfo y abbucviuere etfiibfiftere coapodbus vifebantur;taf
qui paoFeöo iam interifient nifi abfconbitoa vfpiam fetegerêt
cibos^ m quoa fanc tabelcétes made vibiOent bos cum vcnia
pteribant.'fiiperfiuüputates gimere qiios paiilo fcfl Fames
abfumeret^JiCultitn in occultis oi lenfu fuo mercati funt quot;vnü
metrum
ft biuitesfrumentt.ojfei fHnFeriosea Fuerunt.€t con
dufentea fe in interiodbus quibu
%penetmlibus bomus:non
nulli nec in panes cóFeSos
Fnigea efebat;ali? vero inquatum
vel nccdfitas vd metus permitteret e;coquebant,Ct menfam

-ocr page 102-

qutem nuHuB ^peftabat ^^onvM e; ipfo fcmtiufiaignt q
pienfeö p2opria veïiitfurtma eeuombant:ct emt infelicis tp
fiiiB cibi fpeaactdum mirembiïc.'cum-valiöio^ea qui^ inuenta
biriperent ibecifliojibuö vero nicbil pjetcr ludwm fupemt et
lacrimas. Ct omnium Heet acerbitatea rerum fugars famea;

nicbil tn ita fufeuit ct fièuertit ficutwecüöia.CuitJquit) ei

faluia rebus pubo?e bignum eft;it) inbac necemtatc cötemp
mtur.CemcB etv;o2es ïe -virojum manibus et fili) parentu
et q6 eft ifclicius matres cibos te ^uulozumfuozum manibus
atfg 02C mpiebant: et cum tjulciflimi libcri in manib^ atcg an

ompofintaberccrent. eyigua vitefobfidiat^ntibusipfisc;!

merc nemo pcebat-Dcrü ne ipfos quitem ïfeïices ct ^c^iguos
cibos fumentes ïatebatifei» cotinuo ateiat paebouum quis.ct
ftatim vt claufas cuiufpia córpcyiirctfozcsJntsicium crcCebat
boc eflc^g? intrinfecus pofitijetcrentCt rcpentc tefpicatis fo
ribus irruebant;atq$ ab tpfia vt ita bicam faucibus e;pnmê
tea;fi qmb foatc icofumptum abbuc fuemt reuocabant.üerbc

»^banturfenes:ri cibumvcnbicarctcmptaïTcnt JBparfis etiam

mmbus mulicres tmfcebant' occultare nitentes; fi quib fo^tc
ïepiebenrum fuiflet in manibus.pulla fenibus paocanicie rc
wc?cntia:nulla ergo i^uulos miraatio:f3 in e;ï:iguo panis ïm
mcnto pulos inbercntes.ctc;; ipfo cui ibefemnt fufpcnfos eïi
febant in temm in eum vero quiiaptozea cibo paeucniiret ab
fumpto cniWius femebant:ct eycogitabant birn fuipKciacop
tumntes infelicibus natumles bigeftionü meatus: alijs vero
p:eacutas fuêes per ca2em verenba abigentcs. bozrefco quc
geftafuntJcFeres ab cofclKonê gbccvni^panisvcl ciati mifc
ros gurgebat.pa ^ft toatoresnec patiebant^ famê:eët cï qba
«10 toHeiabiW fibec cöpulfi icbia facere vi£^rcê:f| ytytl Bpa
mretTibi 1 pofterö cibos. vclutcruJ^litas e;cercitio coualefccr?
bi?8 ctia fi quifoïte furti g ftaüóes boftium ^ colKgêbis

-ocr page 103-

fcerbîô erepfiflêntroccurretes eiaqui fe fcoftuTnianiia e%ifl-e
$auîsrent:tiiripîebantqnibqwit) atfuïemt.J^a^Ucantibua a«
tem et tcrribile qamp;am fibi nomen fei inuocantibua vt veï ^
tem aliquam' a; bï^s que cum mortis pericuio qucfiemnt tnbul
gerent pzozïm nicbil pbebant;feb et boc benefic^loco ceferet
fi coprebenfum tiuü licuiflet eaatere.foçô autem poft aliSta
abiungit bicena. ^utsia wo cum egrefiu vrbia omnia giter
fpea e;cluïfebatur falutia; et inualefcena accrbitaa famia. bo
moa ftmul et familiaa gcntêq^ vaftabat:ita vt in penetï^bilib^
ftmta iacerent mulierum ^uuîoaûî^ cabauem.-per pla^aa vero
infelicium fenum coapoi^ famc magiff etate confumpta.
Ju
uenea vero atcgttaa omnia robuftioavelut fimulcbm quebami
muijaet egreflib^oben^bantrcoaruenteaquoc^foct greflltm
fubauiflèt inebia^l^epelire autem cabauem moatuoaum nec fe
funôo?2 multitubo.nec virium febilitaa permittebat: fimul et
p20 fue vnufquift^ vite incerto.îJenii^ alif ti fupm eoa quos
fepeliebat animaa emififTe.llCulti etiam bum paofequuntur fu
lïcrarpaiuff ab fepukb^ Vcniretur efflabant»36eb nec plâai
e; moie fefunöia eybibeatur autluôuarquiaboc fibi totumvê
bicauemt famea. $eb nec aribitaa mebiebumorem cui§ relt
quemt lacrimarum.Obfefenant ciuitatem paoFunba filenci^:et
no^ plena moatia cûfta côte;:eat.Cuibua malia omnibua gm
uioaea foli vigebant p^ebonea; qui nefepulta quifem birigc
etfpoltare cabauem iïlidtum bucebant; non
tam paebam pe
tentea § fcelua irrifione cumulantes. et actem glabio^ fuoaiï
in cabau^rum obtruncatione paobantea »Inferbum etiam tn
nonnulloa abbuc fpii^ntea mucro e;:amtnanbua agebatu?.®6
ali) feminecea cum^viferent fufplicea fe^tma paotcnfebant vt
infc quoqg bencfici) loco couertercnt fcdua ; quo.f.crudattM
famea velociua obfo!uerentur.3Beb nouo crufelitatia generc

necem qua fppteinferebant:firogarenf ncgabantXum tamê

-ocr page 104-

vnufquifqs îfefirientw cum^emituomloô retoîquerj aîgt; têpîil
non te
mztz paopzia boîens;fetj te îpunitate pactJoniim qiîoa
fu^ftitea tcîmquebat.€t paimo qwibi fumptu publico fcpeliri
mo2tuo8iu(rcmnt:fcto?i8intollemntîam nonfercntea.Btvero
omnem fumptum ccpit 'vinceremulfitutio moîiêriûrte mwro ca
bauem pcipitabant.2tc cumijjtua circuienapibijQet repletos
cabaueribua moatuoaimllea.et bumano coapoîîa tabopatnâ
termm rigari: cum îngenti gemifu eleuatia ab celum manibua
teum inpcat teîlem boc fuum opua non efle.
€t poft alif ta
talia quebam pzofcquitur.pon cûôaboa inquit paoferre
qS fentio.ârbitroa enim etiam fi abuerfum xpioa ciuea
xo
manoîum paulifp arma ceflalTent. aut bpatu terre autbiluuio
acjue.aut fot»omitania ignibua et fulmîbua celitus toatia fup
plicium; ciuitaa pfolttilTet que multo infauftioaê illia qui bec
^peffifuntJ^tnequioiem viro^ paefentembanc ^tulifiHetatc
fzo quîbua ctjomnia gcna pariter mereretur ej:tingui. $eb
et in fe;cto libso te eifbë talia fcribit.Ct eo^zinquit qui p totâ
ciuitâtê famiaincbia coî^zpebâé multitubo ïnumembilia emt
quo? nec cyplicâimireriapôt.perfmsulaa naqBhomoaficubi
faiflS aîiquib cibi reptûbella côtino ct cetea inter caroa ipFofe
^ntea ac libcroô nafcebHrbii nôfolii c manib^rscyipfia etiâ
faucib? ïtticê cibù cape ctabât;fitea lâaût nec moztuia et^t.fi
et ipfi cû iâ Tpm e):alarêt f fcrutàbâl a pbôib?; ne cui foatc in
tm grcmiû cibt aliquib rcfibiflêt. aii? aût per incbia b^antca
velut mbibi canea bucatcg iBucferebanf ^ct.qjnfania quabâ
cpgitati î calbêbomoa fub momêto tpiaite? ac fepi^irruebât
€îa tn neccffitaa wtebat in cibû; etiâ illa q nemwtîa quibê
aîaîib^cterc v0fuit.2tb vltimû ne loaia qbêvcl cingulis airt
îpfisxalciamêlia abftinuerût. poata?^ ^ inbumêta tetmbétea

te quifquilçavncûqgcoHcâia gwfiimûpçb^ bî^gmia

-ocr page 105-

btäuraubituvero increbiWe. Cqutfemlibentcr tamimane
racjnuö Wuiflem ne qma me creferet monRmofa narmremifi
nmuoa memoaic noRrc viros tete comilTi fcelerta babrnflem
Poaro wo ncc aliqmt) in boc patnc pacftarc me arbitro?:ri
tubtt;abam co^z mafo^z verba quo;: gtuKt faöa.

1 » qwetJa ej: bijs q vitm ioabanis alueu cömancbat
A
ir »quot;ajia nomine elea^ari filia fe vtco belsebob q6 intern

fc fcotttllft l^frtM»

prêtât bomua pto^i genere et facultatib^ nobili6:cum rcKqua
multifubine que côfîu^emt iberoroîimîs reperta:cômunê cam
omnibus obfibionis cafum ferebat»t:)ui? reîiquas quifem fa
cultates quas a bomo in vrbem côue;cemt:i)îîini inuafere.^i
quib wo reliquiarû ey magnis opib? fupfuemt quibus viâu
eotibianû ptenuê buceretârmentes p momenta paebonù fatel
lites tapiebant.pîo quibus ingens muUerem velutinfania iâ
quebâ c; inbignattone fatigabat:ita vt interbûpaebonesma
lebiôis in necem Tui et côuici^s inftigaret.Cerû cum neiß irri
tatus qmff neqj mifemt? eam perimeret.et fî quib Foate
cibi
tmlTet ab eo quefitû ib aîijs quereret\ nec iam repcrtcbi
copia fîeret. fames autc bim vifceribus ipfis infîfterct ac me/
buBis.et ab furorem iam bürgeret inebic.famc et ii^peflimis
Vfa conrultoaibus.contm ipfa iamarmatur ixim nature. €mt
nâcg et fubvberibus çuulus
.l^unc m ocwîos ferensanfeïicis
inquit matris o infelicio? fdi: in bcBo fame et birepttone pre
bonû cui te referuabpfpâ et fi vita Tpemri poIRtaugo româe
feruitutis vrgemur. $eb nunc ipfam iam ftmitutem paeuenit

-ocr page 106-

t

fâîticô.pttboneô vefô vtt^cg vi gmuioîeô pcrurgcnt, Beni
crgo nunc o mi naec.eï!o matri cibus.pïebonitó fuTOfecuIis
Eabula:qm fola têtm cîabib^ iuîamp;orû.6É bcc cum îiixiOct; fi
mul fifium iuguîat.Cum inîc igni Tugporitü to?ret ét mcbiii
quitcm côTumitrmctiiiim'vero referuat obtcôum. èt eccc con
fcftim pôoncôirruunt: obuftc carniô mtotz côcepto^JOPoîtcm
rninan^rnifirmcmom ciboö quos patoôfenicmntîcmôftmrct
Cum iHa.ïquîCcm ^tem inquitvobis isptimara rcferuaui.Ct
côtinuo que %fMcmnt mthm tsUyït infantis.ait ilïoa répète
bôîroaingens îuafit.-et îmanis^uia ai tgt;îrigwere'vo;c fa«qb^
interdufa eft-IHa vero truci vuïtu ct in ipfis iam psebonib^
truculcnttoa; meus inquit bic fiüus.meus tÛ gtus;et facinus
me«m cR:^itc. pam et ego
pzm cômebicquc geuni. poîitc
effici aut matre re%iofio2es:aut femina moIKoaes.Oö fivps
pie tas vincit.ct eyeetamini ribos mco8:ego que iam tafibus
pafla funtrcgo bi)s itemm parcar.pofl bec iîiiterriti tremen
tefqi^ bifcebunt; qui bune foîum e;: oîbus faeultatibus ftiiferc
matri reliquciant eibum. Repleta eft autê eôfeftim^vniucrfa ci
«itas nepbari} fceïeris nuncio:et vnufquifqs an ocuîos facin5
qé ppetiatum fueiat, atgt;tîucens tam$ fi ipfe iti perpctiaflet
bcnebat.^Dmnes autem quos famis necelîttas gurgebat fep
tinabant magis aîgt; mortê;beatos biecntes cos quibus côdgit
îteriîre.p?»f taliû maïo^upoHuerêf aubitu
,foaacn?iorepb^.

lt;6 evçrMibmnk bec

JLoi

abbibere DBicasvoces qbusipfc faîuatoa talia Tccutum eêpti
cit.Dc aût pgnatib^ et nutricntifôvêl laftâtib? i ilîis bieb?/

-ocr page 107-

Owte amem -w nó fiat («sa quot;«eftia hpme ^ fafcbaio. Éri*

mm hincttilmlatio magna quali» non Wtab intcto fecuK

tm rntUa tefiguamt. Ceteros vero latronee et fiteanos ac
Pïeboneajpoll ytbü e^tribróm muttóa iwlaot interiflèvalne
n^8.eie_öo8 autem quof« iuiienü quoa {ecot et pMcctitaa
«ojpoas tomcnbabat:ar) triumphim bicit eflè reniWfieK
qiwa airtem qHifupra tecem annoa agebant etatiavInSoa aö
SrJ^Jquot;nbsp;per cetewa pnmaa

^JSrentur.Si qw^«ro intia ftptimHm et ftcimü etatia «rti

mt annum.per biuerraa jjuinciaa in feniitutem bifijafci iuni
iunt:quo« nl^men^avló^ahn^nao^nfam;l^^.«,«^,..»..« »,„

.—nbsp;iCTunoo anno imper^ -vclpartani iiKta

ta que bna tprefaluatoj nofieribeTua crtflua pöt«rafciwa)e
qui ea que gercnöa emntpzefentia iamviJ6ret,CMm tuntfcL
euangeUo? ftftm ^iJena duitatemneuit fuper eam.et wlut i
aunbuattuaptebtntua enfctcwba.$iag„o„5ire8 inquit

«tmn fcac öie que at. pacem tibi funt nunc autem abfcóbitü
m ab oculta tnw.qwa •vernet bieain te et cimmbabimt te et
gt; quot;quot;olumjebucent teet fiUoa tuoa in te.

et captwbncentur tn omnea soitea.-etibemfaleia eritcóml.
Wta a sratibuavfcBquo cöpIeantuHempo« sentium.Ct ite»
l,um Mtónfta artumbari ab (^ercitu iberufalem.-tunc fcitote
qwa aipwpinquabit Jtfolatto eiuB.Comnarof

-ocr page 108-

IDoc quitem iuteo gêtîfîofl pa!fionê faluatoîie mïla •vltionc
vcnerunt:p2o co ^ a«to2e vite a femet vniu^ra gens concîa
lîiauit aufeïivcrûtamen nicbiî obfîat etiâ ea abtere per que
pietas etdemêtia tei licet ingt^tis yi^î oblata.Ouaômgûa
nâqs poîî abminum piaculû côtinuis pîotm^a aitniô impio^
pena tjiffertur.in quibwe etapoMiomnes.pîectpue tamen
lacobus qui bicebal fmter bomtni in iberofolimia epû8 confti
twtus intefinenter popwlû cômiîTe impietatis et femlis awfi te
fcelere cômonebat;fifo2te poflint cômiflipenitubinê gerere.fi
pofient flerepîo fcelere: et vltricea pena? Bâmmaa lacrimarû
vbertate reîlringere.Cflentebat namq^ eia teua per f«â paci
entiam y iplb? quererct penitentiâ: qwia non vwlt tantfi teua
mo?tem peccatoîta quâtum vt conuertatur et quot;Viuat.

lt;nbepjOltentb ante bellutti* _Capit»Iugt;vii?.

^1f\©llire autem at)buc mcntia eomm bUriciam nitebaîur
1 I 1 biuina maieftaa fignia etpaobigîja celit«abatia:terro
^ refq5 fimuret minaccm tejttmm oïlentanbo potiua $ inferengt;
Î50. l)c quibua fupmbiâi bpïloaiogmpbi fitea ,vt in ceteria
etiam in boc fuïFiciena erit . Reîigamua igitur quib in fe;cto
Ûj^fioriarû fuarum libao te b^a ipfe fignificauerit. JBsb et in/
feliceminquit plebem teterrimi qmbâ bominea ct teceptoaea
/ falfa vaticinantea fuatebant vt tuitentibua fignia et inbic^a
iî^cunbic et inbignationia biuinc non creterent:quib9 aperte
futurû et vrbia et gentia pfagabaf cycibiû. velut aliéna
fpiritu afFIati et amcntea»et qui neq? ocuïoanec^ animâ in fc
baberét:fpncbât oîa qcelitua nûciabanê.Ctcnî fiella pfulgëô
glabio p oîa fimilia îminerc tefup ciuitati et comctea pterea
c;cidalib^ flâmia arterc per totû vifua eft annû, Jeb ct amc
eycibî? tpa ac belK cûpopuli abbiêfeflû ajimo? cçuenirent

A ■ i
: f

m \

i;!t
li::!

f- ''
il

il:

-ocr page 109-

oaaii^rtJie menfis ^anbici qwi el! apaiHs.noais tmpoac hot^
nona
tantMS liimi'niB Mgur mm templwinqs circOfetJit: vt p«
parent omnes biem claTiffimii faaiim;et permanfit fpado hm
iperitis qitifem et tgnaris paofpemmvitebatwr.
fegts pentos et paofcos qiiofcB boaoaes no latmt e;i«a!e
poatentu.^n eafem qwoqs femwitate vit«!a facriftcijs abmota
« aris airtHensanter I'pfas miniftro^smanus eni;a eft agnam
^eb et lanua tnteriods ebb que refpidebat ab odentL cu

ere foiibo xntiuU ac pinfe imenfx ponfens^que
WIS fummo conatu impdfendbus dauferetur:fcrrd$ quom
T^eatbusetTerxs munita.acpeOulis in altum femjlTts tenere^
^itriaa. repente bom noais fejrta ajparuit fponte patefaaa.
^eb tmfaao bie fefto poft aliquot bies pzima et vicefima bic
menus artemefii qui maius atJubnoAVfif-^fiir M^nhmtnt^ft

^^ •»v^fiiipeneefcecens.gj'veretaUumputaretur:
mft wutom fifem conFirmanetmaio;:conrecuta pernicies.
Ctenimpaopefolis occafum vifi funt currus et quabrige in
mni regione pet aemm fcrri et armatoaum cobortes mifart
nubîbus:etvrbes circunbari agminibus impaouiCs. In alio
*tem qui pc^tbecoften a|peilatur nodu facerbotes ingrefli te
Plu ab mtmfteria e; mzt coplenbarpdmo quifem motus quof
oamfir^UufcH ïènfere: tum feinfe voces fubitas aubiunt bi

(ttemm qwtam ananie ftîius ibefus nomine vir plebdus eê
rufticus^ante quartum belli annum cum duitas in pace et ba
fcunbancta ^rbumretgt; bie fefto tabernacuîoaum répété cîa

marecepit.^oj:ab o2iente.'voj:ab ocdfente.vo; a quatuo?

Vends.vo; fuper iberofolimam et fuper templum:vo;c fuper
fpofos
et fpôfas.vo?: fuper popuIû.Ct infefmenterbie noau®
g ois plateas circuicns.bec clamabat: vfq^quo qbâ pdmoa^
popuïovmvelutinfauftipîefagi? inbignatione commod^

-ocr page 110-

cû2rcptwm bommcm multiâ vcrteribuô afFicmnt. 3lt ille ne
qua^ P îe aliquit loquêsJeb ne eos quiö^m qui circûfletemt
îep:eca8:eafcem voceô pari obftinatiie et damoîe repetebat.
Cum principes intelligentes vt reô eiat numinis eîFe motus
in \iro:pbucunt eum ab iubicem romanum, 3lpub quem fia
gris ab ofia vf^ lanîatus:ne(g pièces neîg lacrimas fubit.f3
;eanCem vocem mifembiliîer et cum quobam vlulatu emittens
per fmgula pent verbem ^ferebat. abîens etiam feoc^Be ve
tberorolimis,profequié et aliub itembpftoziogiîâpb^maîoac
geftum mitaculo.'bicens omculû q6bam in facris litteris re^tû
quob per ïtsm tempus virum îeftgnaret e;: co2û regione po
ceflurû qui totius osbis potire^ imgioXutus ofôculi pîefagiû
iîem bjjïbdogîapbus vefpafianum 2^clatare fulpicatur, $eb
ve^afianusnô § folis illis gentibus que romano imgio
vifebantur fubbitebominat? efl.Bnîeiuftius ab criftam bec
rerponla referuntur ab quem bi^remt pater pete a me et babo
tibi gentesbcrebitatem.-etpoflenîonem tuam terminos terre.
Ct euius per iCem tempus p apoUolos fuos in omnem tert^^m
e^îient Ton^ eoy: et in fines oîbis terre verba eo^z

iofepbo et quos reliquefit Ub^oStC

^V^ere^edum fane eft poft iüa nofcere qnis fuerit feic

Vl^ofepbus etvnte quo vd ey genere odginê bucen$;qui
tantam nobia matcriam re^^ geftarû cognicionicg prdliterit.
Cyponit ergo edim bec ipfe fc:boc mobo fcribês. 'Jofepfô
matbie filius ey iberoiblimis facerboSiqui etipfe pdmo bello
romanos ojpugnauerim: et pofieriodbus niebifominus inter
fuerim p2eli)s neceflitatc eôftriôus. Conftat igitur bune virû
per iîçm tempuB non folum apub iuîeos^pdos eiues;verum
^tiam apub romànos babitum eETe nobiliûimû ita vt litteay

-ocr page 111-

mrnio m vtbe roma ftatua t,onaret\rt IM cius bibKothce
votenbsp;folum im, facunfeia.

wu et patno töell bebeo fermone fuia etiam

b,^econftrmat.t.is„„8cmp«ceferiaommbuaamp;beat creS
» et aha eiufitm viri e;ta-t amp; iuamp;ojum vetuftate

mma:tn quibua contraöicere opinionteuiöam sramatkovieet*
quuiha tepoatb? abuerfum i„e.oa rcripFerat et aö

oam aui mospm «-puf;« ins,^,.-; —n.-..nbsp;'

inau8qjttatebafaean£rcgmmaio5!tmbi«onEperbcceboa^^^

^flMjgjlEfcMMuinarum memineritrm'ptoiay.gapit^

17k Ccg «aitur inumern inqutt aputi noa babentur voluia
^^er fe inuicem cifcoj5antia:re£. imo tantum et
^tomti
runtliEiqw mm tpm feriem cStinenf.-qui et tufie crebuntur
btuimtus tnrpiraei.«; quibua quinq; funtmoj^fi eotinentea le

fZT- '' ®algt; ipfiua moj,
lllZ I'quot;quot;nbsp;P^ulomin^ ab tria mtUa anno^a

wo mo^et ab artayerfen

STi t-nbsp;peiTaa.que gefla funt pjopbete

qu,lt;B per ea tepora treEedm vo!uibua confcripferHntVliqui
vero quatuoi libjt;,mpno8 it, amp;um efvite infiituta ac monita
moztaUbua ttabunt. Zb artaxerfe vero ab nollrum temp^
Tcrspta lunt quitem omniarFiJe famen no eaJtm que pjimia ba
fcebaturbigna.bicunturjjeogjita non e;:titcrit Mbetarum
'ugia et c;plorata fucccDio, Rebua igitur ipfia cgflat: ffi venc
rabilirtr noavtamur.fcripturis noftria.jRa cum tot fecula iter
«ITcrint neiB abftre quia ym$ neqj auferre aut permutare

-ocr page 112-

quit) aiïfus cft;fetJ ommb^gentîô noüvz bominibuó infita bec
qiîotsâmobo atq^ tngemïa fites efl cretere bec ïei effc confulta
et bï)8 ïwgiter inbeaefc ac^ ipHe fi ita res poporccret 'übenter
et anittiam ponet-e. Jit etiam bec para bijftoïiograpbibi^a in
ïocisra nobis Vt arbitroa non incóuenienter ïferta.èft abbuc
tt aliwb eius elegânsTatis volumine:^^ camin^ Tit qui impiû
teneat in nobis. Cuem îibeîlum quibam macbabeo? attitula
uerunt'pao eo ^ certamina inibi et agones pao pietate a ma
cbabeis fiatribus tefubatos cötineat. $eb et in fine vicefimi
antiquitatum ïibai fïgnificat itemiprepaopofuifle fe quatuoa
Voluminib^ cóprebenrurum fcém fitem et religionem patrie te
teo et fubflantia eius ac legibus:et cur queba apub eos liceât
quebam vero non liceant. IBeb et alia nonnulîa opufcula a fc
bicit efle compoftta. jln fine etiam fuprabiai vicefimi libai an
tiquitatum: iuflum quêbam e; tpberiate qui conatus fit boc
item opus quob ipfe e):plicuerat aggrebi arguit falfitatis per
becverba. jeb non ego te imitatus fum inquit in bi)s
que
fcriprcmm.'jpfîs etenim impatoaibus obtuîi Ubaos meos cum
abbuc ipfa quegefla Tuntpene in oculisbaberen^rquijpe qui
çôfcius micbi
efTem feruate in omnibquot;^ veritatisrnec me te eo?
teflimonio fefellitopinio.I5eb et aïi^s pluribus obtuli quoafi
multi etiam ipfis intevfuere bellis.Ttcut agrijpa rey et nónulii
eius propinqui. €t impemtoa quitem tj^tus in tantum ^bauit
tf iftis tebere libais ab omnes bomines rerum gefla? noticia
peruenirervt manu Tua fubfcriberet publiée ab omnibus eos
legi tebere. Key vero agri^a fepginta etbuabus epiRolis te
operis noflri veritate tefetus efl: e;: quibus et buas inferui.
Ïeb ïc bi?s fatis biöïi:n«nc ab narmtionis ni^e feriê reteam?,

poftja^bum j^meon iberorolimojum
reyiteccleftam. 4f Capjpjnrjcrt^

-ocr page 113-

ttflUttm qnem epoîteret Digimm ruoelHoneiacoti inbîtari
^mTurnperrt.Çon(bb«„„8 fcSm carnemfalîaS

tnqum et te

'^r iamp;m tempu9^«fpar.ai,«é porte;:tiöia îberofc^^^

^omnea fi qw h^^ fam«,a ba«5i. ftiperfuilTentap^
luafoe.-«!!« resaîtajjfapievîwa peïquiri iubefVnas eifam
p» bac taufa 8«awffima w«a pcriêtutio e;to«a efl.Seö 5
Par.aiio6r^«o pancipatu miniftiato : titaa filius in imcS

quot;Pquot;'® ■»»»««.•öomiciano amp; fum

anömnbsp;et buobua ânia «initoto facerî-ocii

ftfunöna eit, Jnonua loeum fecung fuaeöit abatua.ln -çrbe

lïero roma buöamp;ttm anadetua annia in epifcopatu exaftia-fa

terbot^ fcîsm dementi ttabiöit. q«em abiutojem fuum »au

luaapoftolnapbifitpenràuarsribena îefignatbieena.Cum
tlemente ctateriaabiutonbuamtia qiioîum nomina fent in

-ocr page 114-

m

^fPe epifiola demctis et cmfeîitatcbMiianijggcttjgX^^^

kDiuô demcntîô epiftoîa babetur ab cbodntbioa fcnpta
pUne et valfe mimbilia quam velut e;: ^fonà
Tomane êcdçfic biôauit.-CMmbinendoapubcbonntbioô fuiflj
cpcozta. Cuam epiftolam tu plurimis ecdefus puWice Icgt: et
vetenim et noftris edam tempodbus conftat.Dcrum ts febici
one faôa apub cborintbios et biflentione plebis teftis vate
fiîeliô egc%us îbicat boc mobo bicens, JKulta et erga mul
tos cnifelitate bomician? e^ercitata-plurimifcg in vrbe roma
nobilibus et illuftribus viris nullo iurc nulla^j? nadone truci
badô înumcris edam in eplium trufis.et bono:û birepdone
nittltatiscab vltimum ncroniane tbeomatbie et impictads Tue
^IToa effidtur. JBecunbus bic qui|pcabillo pfecutioncm molié
in noftros: cum wtiqj pater fuus vefpafianus nicbil paorfus
lîoftris irrigauerit iniurie.

igbânngjpoftob et reuelatione etus.Cagt;gtij,

Ço in têpoîe apoftolus et euangelifta iobanneô ob pae
^^^^^Jwatigncm v^rbi biuini ctteftimoniumvcritads:in in
fulam patbmos t^bitur alligatu8.ï)cniq$ bj^rene? fcribcns îe

côpoto nominis antiçrifti quobc5dnetur inreudadone que bi

dtwr iôbannis • quinto abuerfus berefes libo.'bec £e bodpfo
iobanne cômemowt.08 fi oporteret inquit apdus in boc tpc
fe ifto nomine pîebicari:aquo magis potuemt àperiri nifi ab
eo qitt ipftmreudadonem -vibitfpeig cnim multum temgia c
3gt; reuelata eft.-feb pene noftm etate. 'jfn fine enî paincipatus
bomiciani e;o2ta eft.^o^antû vero per ifem tempus fifei nfc
inftitudo no?ebat:vt etiam nônulli alieni a religionc noftm
fWptoîes^^ftoday fiia^z tmbiferint monumends vd fe perfe
ttidôibus illius tgis^vel edam fe martirçs,Oui etiâ biligêter

%

w

-ocr page 115-

qö crido cei-bftp^• r , ^ cofulartbus vjri;ob teftimonia
q cnilo perb,bebat ,„ »nfuiam pontianj „omine {epojfa J

lufe qu

cntes.fooa reuocateqüiöam nomine qmfnbocmSf^'quot;'

iutireirS;!! '■quot;^'quot;.ftere fj in elLrtone
que eis eiietin quabraginta min«8 vno tuoeribuB conffituta

quam fuia man,bu3 e;:coIe„te3 vel ipr. alereVSquot;^

penamp;t^t.f ,m„! et teUea rumlia et oi«r„i ogia manSof.
M3lt;t.aa et callia oböurataa pzeferebant.

RefponJerunt ^ non buiua mtSiöi w „Xj

-ocr page 116-

mimftcria in confummationefecuïi pîeparetur:quanbofcilicct
aîïwcntanô in gloiia teviwis ac moatuiô iubicabit:ct reftituct
•vnicuiqs pîofactis ac meritis fuis. 2lö fccc bomicianus cum
nccß in eis quitjf criminis inucnirct. et -vtHitatem eozum ^
ma;cimc c5tempneret:abire cos libcrosiubct. ct pTccutio
nem quam aöuerfiis ccdcfias agitari tufrei;att»atis nirfum cô
pefcitebiàis.'JlU'tcro bîflî ab co vd martiri) merito vd täte
^pinquitatis pacrbgatiua. pacisiam tcmpoic tiuccs ccclcfie
icffcCtic'vfqs ab tmiani tcmpom pmanferunt. bcc quiccm cgc/
fiîpus.Seb et tcrmlUanus te bomiciano fimiUa refert biccs.
Ccmptauit aliqn bomidanus fimiîc aîiquib poado neronis
te crutelitatcrfs cfi bocito teftititatavt etiâ cos quos î e;Uiû
thifcmt teuocarct.p^bomidanù vero quîtecî ânis îpio potitû
neruaTufcepit prindpatû.Jub quo ois quibê bono? tytuli q
înbomidanûcoHati fueiSt tetmbunl-rcuocari aût quicûqj ab
co in e;riUum trufi funt.acrecipc facultatese;: Tenams cofuîm
luben^ëe quib^ fmguîis teîlimoniû pbibcnt:qui geßa illo?
tpm côrcriprerunt. ïunc tgié Hu ^oflolû iobanncm poil ab
folutioncm infulc epbefiim quafi ab fcolam pzopziam rcbiflc
noftrozm^Tcrtptoaes tedamnt.

ï^fwçççniomb^^

Crwa vcropoft annû plus minus tefunôortmîanus fuc
cbit in imgium. Cuiuspaimo pmcipatus amiorabili^
a^ll^anbriam tretecim annis faccrbotio miniftmto biem
bjb^tXm fuccebit ccrbo tercius î Taccrbotiû.Cua tempcflate
in vrbe rcma demens tcrci^ poft paulû et pet? pôtificatû
tcncbat.îj ct apub antiocbiamccuobiuspaim^ fuemt ct fecû
b^ ignati^.lberoroUmis (gfymeon fecwnb^poft iacobû fratrem
bmbi?rtemjpib^ gubernabat eccîaj.

^^e iobanneaponolo^apitulttm.yvi).

n

-ocr page 117-

fuplïea abbuc apuö afiam e^moi^batur ipfe üïc

^^'^^bat bominua ibdiis.apoaoîîis fimuîatcgtuâ

geMaiobannea.eccîcrîa;! queinibi eiant gubernacuîa gerêa
poft bomicïani yt t,i;im«3 obttum rcgreflua cj: infula.Cuob
quîa Ita ftbabeat ; buobua fieeliflimis teftibua appaobabo
%rcneua ct clemens aïc;anbrin^buïc witati aftipuÏantuV
mnnó m fccunbo abucrfua bcrerca ltbro:boc mobo feribis
«t omneamquit pacfbiteri tcftca funt qut in afia bifcipuium
oomim tobanncm vjl^runt.et fciunt bcc tmbibifle tobanncm
qui ct pmanfit apub cos vfqg ab tcmpom tiaiani.|te in tcrcio
eiuffem o^a Ubïo.tS^m fcripto? tc circ^m ita tcftatur.Cccïefia
tnquit quc eft apub cpbcfum a pauîo quiC^m funbata cft;a io
banne vero ebificata:qui pmanfit in ca ab têpom tmiani
wabcabunc teftem fi£cÏem:C^ apoftoïi tcmpozib^ côtcftantem
2fccipc quib ctïam cïcmcna cuiua pitcr ^mifimna teftimoniîî
bicat.bpftoztam quanbam pcrncceflariam ftmuï tc
;cna:quam
i^a quoiBfi infciamua .vttkm fozc ïcscntibua crcbimua ^

ï^itcrsobcc.nbsp;'

Caubi inquit fabulam non fabulam.fcb rem geftam ló
banncapoftob.ct mcmoi^somnium tiabita.Cum poft tviânt
obUum ö? patbmoa infula ephefum rcbirct-Togabae etiam
cïnaa iiluftîare^mnciaô:quoveI ecdcfiaa funbarct in quibua
non cmnt bcia vel in quibua cmnt facerbotca ac miniftoa iti
itrucretcfcgm ^tx^ vnoquocB rpiritufTand^ inbicaïTct. Cum
ïgitur vemOet ab quanbam yzht baut longe poftti omnibua
ecdcuaftîcis follempnitcr abimpletia;vitct tuucnem qùenbâ
Valibum
cozpozt ctvuïtu elegantem feb et animia acre nimia
Rerpicicn% ab epifcopu qui nuper fuemt oabinatua: bunc in
quit tibifummo ftubio cSmcnbo fub teftimonto crifti et toti^

ecderic.tunctllerufcipicnaiuuencm.-omncmrcabbibtturum
ncutpîcdpiebatbiligentiâpollicctur.Scb ttcmm at(B tterum

-ocr page 118-

eafem fepiiîS fepeicne:iii«encm cômcntJàtat attentiiis.Êt
bec epbefum Tctit.Cum vero paef btter x bomû fui aboîefcceê
fufcepit cômcnbatum.Ct cû omni biligentiaenutrit ampîeôi^
fouet; at)quot;^ltimum etiam baptifmi gratiam tmbit.poft bec ii
veîwt cififenB gmtie qua fuenat cômîinitus:pauïo îbulgentiuô
habere iuuenem cepit. ilie vbi in matum Ubertatc potit?
eft:e5tinuo per equeuos quib^
lu;u3 et fefitsia coîbieft amaac
vicia et coaruptevite inceCere tmmitatem pbocetur.Ct paimo
quifem côuiuio;: illecebîis fecipitur infe nofturnis eumfurtia
focîum ftbi participcmq^ confcifcunt;poft bec edam ab maiom
fiagitia pîmbunt.cû intern fenfuö iuuents foamabatur et infti
tuebatur ab fcdea.et qui efiet accr ingenio ficut equus infre
niö et vaîibuô buris moafibus obfirmatue redi itineris Itnea
ferelinquens reôoae contempto rapibo curfu totus fertur in p
ceps.ita fuccefenribus fibi maîis vt fefgadonem quocg afeo
fibi pzefiite falutis acciperet,|)£bignatur iam fe paruis fceîe/
ribus cogitare: gmnbia quecg moli^ et e;: integro perbicioni
fe tmbens nuUi inferioa eîTe in flagicija patitur, ïîenicg illoa
ip'bsquipdusmagiftricriminum fuerant bifcipulos facit et
îatronum ejt bîja turinam quibus ipïc tgt;u;c et painceps vioîen
tus pzecflet inftîtuit efc cwm b^s omnium crufelitate gtaflatur
Derum tempore dapfo cum rei ita popofdlfet Vtilitas.inuita^
tur iterum ab iîîam vrbem iobannes. €t cum cetem quorum
grada venemt ozbinaffet age inquit epifcope fepofitum repac
fenta: quob ego tibi plane et crifius commenbauimus ecdcfia
teftc quam regis.3[t ille obftupuit pdmo:pecuniam putans a
fê repofci quam non accepeiat. $eb rurfum confiferabat nec
polTe fallerc iobannem: nec quob non feferat querere.bercbat
igitur
ftupens.Cuem iobannes berentem vifensduuenem in
quit iHum repeto abs te et animam fmtris.Cunc grauiter fuf.
pians fenio? ctin lacrimas refolutusdlle autem moîtuus eft.

-ocr page 119-

Cuo inqmrnlquaHmo^tefCeo ait mttum eft quia peflim^
^nagiciofus euaru:et ab vïtimum iâ latroc'miii aggreOus ê
î^enicg nunc montem quenbam cummulta iatromlmanu occu
pauit. Outbus aubitis appftolua vejdcm corinuo qua
mt io
butus tMt et cum ingenti gemitu feriena caputfuumrbonu
tc mquit cuftofem fmtria an{me fereliqui, JBeb iâ nunc micfoi
equua parctur et itineria.Ct c5femm ab ipfa eccîefia ab
ceöpn8;concitua ^pcmbatXilqg perueniOet ^b locum.attinc«
ab foi;a latronibua qui cuîlobiaa obferuabant. ^eb
ilk nem
cttugerc ncq^paoafuafectinare vff nitena ingenti tanfövoce
p?ocïamabat:quia ab bocipfum veni.abbudte micbi pdndpê
■Venrum.Cm cil
xenmt armat^.eminua agnito iobanne apfo
puXiozt aftua in fugâm vertituv. Jlh equo poß eum emiS c5
reflim infequitur fugientem; etiam etatia oblitua timul et cla
mana.®mb fugia o fiîi patrê tiiumf€mbfugia iermern fenif
JPifernoîi timere:babea abbuc rpemvite.Cgocrifiomtioni
rebbo p?o tc.Certe et moatem pro te îibenter eycipiâ ftcut et
^min^ eycepit pao nobia: et f tua anima babo anima mcam
Mita tantu et crefe micbi.quia criflua me mxfitZt Hîe aubiêa
«nititcac vultum tcmifit in ten^m. poft bec arma paoiecit.

Cum femfe trcmefaöuaflebatamarinime.Ct accefentia ab fc

genibua fenis paouolutf ; gemitibua ac vïulatibua quibua po
tmt fatiffaciea. «t vberrimua ïacrima?2 fuarû fontibua ite^
tgt;aptisabatur:occultanB Wam tepmm ruam.2lpofto!tta vero
lunfîuranbt facfômento fe « a Taluatoîc fe impettatrû venia
folncena.Umuîiç genibua eiua ^uoïutua ipfam fe;temm
cuiua cebia côfdeutia toaquebatur tamf tam per penitêciâ
pwgatam îeofmïana: ab ecdefiam reuocat, Ct infeSnenter «
eo omtionea^funîena.et cum ipfo pariter bucena crebm ici«
^ma; inbuîgenttam a £eo quam ci poHicitua fueiut eypetcbat,
etvarijla fermonum conrolationibuavdut quibMrbam'

-ocr page 120-

paecantationtW;effero8 ete^rtemtoBciuö anirtios mltigabat,

pee paius abnitit quam cum in ommbua cmenöatum edam
ccdefie p2eHceret:paeben$ per boc magna ejtempla wc pcni

tentie;etbocumentüiiigen8nouerc5cncmtionie;atcgin%

quebam cttropbcaviribiltsi eo rcrurreaioma oftentens.bec
a demente bièa non folum ab rcicntiam rcru feb abvtilitatc
Icgentwm ^futum:bi»nc in noftris quoq$ Hbais teneat locum.

lt;1

iam buï^ apoßoli que fint fcripta que in auöodtafc
___^bcaturcum bi^spariter c;cpîicemuô.€iï igitur paimo
cuangelium nomini$ ipfiua: quob in omni oabe pfonuit. Ouob
autem poß cetcm tria^angdia:quarto a veteritua Ratutum
tîk îoco:bcc êiatîo,4[ Bcneiabilea et vcre teo bigni apoiloli
crifii cum e^ënt in oibua puritatevite et animivirtutibua dari,
non magnipentebat Termonia oanatum: quifpe in quibua aîa
mt biuinua oznata virtutibua fimul et fignoitïm gmtta que
cia a bomino noöro ibefii crifto conccITa fuemt côfitentes.nô
infiiafoaija bumane fapiencicvcrbia fummam pacbicationi bö

minici coîlocabantrfeb in ofienfioncfpiritu3ctvir(ute pquam
mirnbilibua côrummatia.ettcrbo2uin fii032 fa^afite •vniiierfö
02bi regni cdo? fcîam tmbiterunt: gwibucentca plurca libzoa
conterc^ y buiurccmobt pbicatioma aflertionon argumêto
bumant fcrmonia Jcb aftipulationcbiuine Virtutîa inbigeat.
l)eni(B pauluaqui tnter omnea apoftoloa crubicioz etiam in
-verbia vitetur. et tn fenfibua ppotcnsrnon ampliuaf iguum
çplâ? fiia? coap^ reliquit.C«cvti(B tn menfa côtincaêt intia
fe atqg îmimem facmmêtar-vtpotc qui etiâ -
nHc^ ab tcrdù cdû
uçt^ q gérèrent' infpe^emt et in ipm % teo bignum gabifiim
abbuS? aubio^t ibi îeffabîîia^erba ct boôrinâqcikg «la îibî

-ocr page 121-

Sï;Atquot;?,'quot; T. ^^ PeneSe

ttmpus ab% vHto fcnpture inöicpa waugdiupatb Jffi amp;

tl® bo^am triumcuangelio? etiam aö iprumnotkia
'taesbaptiflavrlindufuse-iiJi

fiobremoanatiimnicpnarmtioniapoS^^

et eoclunt wbancm w carcercffl.Cttia tnffi ab

^'ifebanfur cmina:n.8atu6 öicituriobanneraJK e^»^-

-ocr page 122-

confcribcret. £t ifeo bicit in cuangeïto fuo:boc Fecit inictum
Tignoaum tbeSis.€t itevumin alio loco inbicat bicens.-pon
bum enim iobannes
mt miÏTus in carccrem. quibus con
Rat : ca que antequam iobannes ttaferetur ab ibefii Fue^
lantgella cercrïbit.€t ifeo fi quis bec biïigentius confiferet.
euitenter inueniet non fibi cuangelia bilTonare; feb aïterius
tempodsgeftaefTeque fcribit iobannes akerius'^eto qut
ceteri.ïJnfe quia natimtatem fc6m carnem faluatozis.vel ma
tbeus-vel lucas tefcripferant reticuit bec iobannes;et a tbe/
ologia. atq5 ab ipfa eius biuinitatc fumit e}:oabium;quc pars
fme bubio ipïi veïut epmio per fpiritum fangum referuata
eft .bec etiam fe iobannis euangelio biöa fint. De marei vc
ro euangelio fufficienter fupm compzebenfum eft. £ucas auquot;
tem in initio cuangeli) fui caufam cur fcriberet inbicauit: vi
felicet quoniam multi ali) temerc paefumpfemnt enarmres
quo fibi magis emntabliquibum cópaHe^Dolens ergo noss
abftrabcre a ceterorum narmiionibus Fifem Facit per fe con
fcripte veritati. ccrtus ^ eam vd pauïo eyponente vel alï)s
apoftolis qui ab inicio ipfi -vifemnt ac (ibi tmbifemnt confec«
tus fit: et banc nobis per p2opdwm euangelium trabat, foec]
a nobis etiam fe luca beuitcr biöa fint.Cpoïtunius vero et
plenius in tempoae infertis bijs que antiqui bcöoaes fcripta
reliq«erunt:vt fecwncta babeant inbicabimus.^obannis ta
Bien ejctant paeterea et epiftoleife quàrum pzima neq^ ab an
tiquîs vm^ neq^ apofteris bubitatum eft. ÏPereliquis -^ro
buabus.et fe reuelarione eius etiam nunc anccps fententia ba
fcctur:fe quibus vt bijci et a veteribus bubitatüfuis in locis
ipfoaum vocibus aipaobabimus.

lt;f^ebiuinïs et inbubitafe£cripMis,Camti^

-ocr page 123-

p

V le ergo quanöoquïöem inboaîtiienimus locos omnm
feftameti canonéîcfigncmusrpamo omnifi nobi«
juangclwy ce ellis quaöriga tungatur. foijs adusapollolo«

^opulent poft fcos pauli epifloîe rocicntur.Conrcquenterve«

fcaspjimarob^nis epiftola fimifiter et petrip«a.totcrHM

nulla vmf^îfuseytititîiubitatio.

Jequenti loco îam funt ifla H q„ib«6 a nônuilis Dubi

rmnt. ru,81 focis onenîEmuB.er epiftoîa tacobi.fet, et iuamp;
pem ^ lccunöa:et «tem «obannisrccunïiaet tercia.-riue butus
«prius euangeUne
fme etiam alteri? et? cognommî ollent.Hn|,

JaiptiaisapoçnpbisXap^ fp.

©ft ba etiâ fcriptuta efi que öicitur aa? apoftoK pauli
„^feo etfibeHusquiafpenatur paUoâsret reuelatio Ltr
^ quibus 9gt;ma?.me öubitatur.fertur etiam barnabe epiftoîa
et boörma que Mcrf apoftoïo;:. Ouibam autem fcns fociarût
e lam euange ,um qgbicié fcSm bebzeoa.-quo pjecLe W

vfTfo vH quot;quot;•quot;«t^f^na nobisnecelTario enumeratafunt:

ritafe.ct que fint tn qmbua vel contraöiaio aliqua.vel etiam
tunöatio cum tamen a f plurimis ecclcfiia rejperian« foleat
abmitti^nbsp;n-nbsp;v

4ft}e fcripturia feeretfegtum.CapituIum.yyj^

I Cb et îe illia fcienS eft que fub nomine apoftolorû ab
bereticispîoferune ;wlut petii et tijome et matbie.et

-ocr page 124-

itiatbie.ct cetcroaumfimHîter apofloloau que ajpellant euan
gelia.feb et anbree et iobanms atq$ alioaum aéu$ apoftoîo?
^nuf^paosfus infcripturb Veteîum eoaum bûtayat qut apof
toUa fucccîTcruntaUqua mentio eo? aut comemoiatto babetur
quot;Jti quibua et ipfe Hiiua multum ab eccleftaHica cofuetubine
îepzebenbitur eiïe biuerfus.feitfua quoq^ipfe.et omnia que î
bi^ inferuntur ïonge ab apoftolica bifionant fite ; ej: quotig
ttienta elTe piauitatia beretice côpaobanturXnte ne inter iîla
quitem te quibua tsubitari tgt;i;:imua colîocanba funt:fet)
yt aU
enapenitua et a veritatia régula oifcrepâcia ^pelîentJa.Cejz
ab byftoaie oabinem reteamua.

4llDe menanbro mago et cetero? beretico? feaiB« Capit.;

i

6itur fymom mago menanter fucccbit fcutum b)? aboli
_ îferiua:pwmo et ipfe famaritea genere.in arte aût
'magîcaTolua reptus eft qui non mobo equipaae.feb et fuper
grebi îpietatcm pofllt magiftri. jlCaiozibua qui{pe poatentia
efFerebatur femetipfum faluatoaem bicena:ab bominum falutê
te ccleftibua et inuifibiUbua feculîa teftinatum; aflcrena non
aliter pofièvnum qwcmq^ angdoa fetulivincere nifi paiua a fe
met magice artis per oabinemfufciperet bifdpîinam: et per
baptiftïû a le batumimostalia et eternua effeaua inbacvita
perpétuas Fieret.Cue omnia e;c îibda b;rend volentib^ fdre
^jfarile eft.Seb et iullinua in bija ipfia in quibua f^^monis fe
ceiat mentionem; etiam te ^c talia fcribît bicês.JlPenanbo?
quenbam famaritanumejc vicoafpatata fpmonis bifdpulum Ili
mulis temonids incitatum veniOe antiocbiam: et ^plurimos
per artë magicâ tecepifife fcim^.Cui boc fuatere potuit fedato
toîib^ fuis non eflènt moaituri.fj: quib^et in bobiernû bic
funt âliqui ef illo eatem côfitens: quob ê vere b)?aboîi cômen
tura;'vt bpminea magi cri{lianp?«m fibi nomen imponerent:

-ocr page 125-

qwo per fcôc fanaum etvenembtle religionîô nrcminenilma
^wpèt.Cm tamen irrifent eccïeftanka bogmata: vei £e
ïmoz
wlitate animevel te refurreôione mostwo^^.îDerum bi? taïibua
auto2ibus:Cerpe falutisct vitepenitns eyciCerunt.
alîoôie^m temonqiios ab amoïe crimfepeiare non poteiat
mà ntebilominiiö arte öecepitab ê ebeoneoa quiinterpjetane
Pau^ö.Deïe enim paupes funt et egeni :in fcïa glozie cziüu
^mqma?m foîum eum bominem putant et per ^feöumvite ac
■virtutievi^ iuïlum efFeöum:c5muni etiam natiuitate er viro
Pt temtna ^creatumXuRobienbam vero fenfent. etiam ïems
ob!erwantiam.nec fufficere at faïutem foïam crim eftimat fibê
^rnbam tamen e^ipfta refugiunt banc ipietatem.vt e;c viro
et tcmina afletant cum natum.Teb cofitenturbe fpiritufanöo et
mana ytrgine; nee tarnen fgmper eum fuific teum et fapien^
tiam e^i fatentur. Coïpoiaïem-vero ïegia obferuantiam cuflo
biunt.
apoftoU autem pauïi epiftoïaa omnea piter refpuunt
et ipfum apoftatam ïegia aBJeüant.lDtuntur et euageUo vno
^obi q8 fcÖm bebteoa aîpelîatufrcetcia omnia nicbili bucut
«abbata cum iwfeia fcöm legem. nobifcum bominicam bictn
raciatampao itfurreôione bomini obfer«ant:Bn2^ côpctena
cbîoneoapao pauptateintclltgentic a}pcllati funt.lfj/m tem

lll^lnbsp;berefeoa oboïtum pnncipcm ibcrintum

menfionem Î

bifputattonum fuarum b;^alogo ita fcribit. «eb et cberintua
tnquit g reuelationea qwafóam quaa veïut a magno apoftolo
cofcnptaa.et per angeloa cia reuelataa putaret:talia quebam
poïtcnta nobis mtrobucit.poft refurreöionemterreml bicit

f uturu efle regnum crifti in iberufaïem;et bominea iterum in
carne îterù concupifcentija ct vicija fubic^am côuerfationem
fcabituro8:côtia fietmquoq^ fcriptuiarum quofbammille ânoa
î^fignat:in quibua multa quiö^m et alta co2ruptiom$ oper^

-ocr page 126-

Iii

ïy

et niiptiarum feftiuîtâteô bîcit futumgl ab eos qui libibini
futit febiti fecipienbos.Seb et bpmfius cum fe iobannis rc
uelationcbiflrercret.etquebam fc6m ca que ätiquitus ecclefic
trabita fuemnt birputaret:mentionem facit buiuripfius viri
in bi)8 verbis. Cberintus inquit a quo et cberintiana bere^'
Tis aboata eft. figmentis fuis auâoîitatem magni nominis
acquircrefcém fcriptuve buius piauam intelligentiam gefti
ebat • qui|pe cuius bec emt berefis.vt afilrmaret terrenum
Füturum efie crifti regnum. Ct quia emt ^entri et gule ac Ii
bîbini febitus. ea Fufum fecernebat que fibi paopaia îibibo
biôabat centre ct eoaum que fub ventre funt incitamenta ci
bis potibus. nuptiçspaebicabat e;:plcnba. €t vt aüquib fa
cmtiusbicereviferetur.legales aieîjatFeftimtàtes rurfum cc
lebmnbas : et boftias carnles iterum iugulanbas.tlyreneus
vero etiam fecretiom ipfius beretici inpaimo operisfuili/
baopublicauit.-queinfe bifcat fiquis plenius fcirevult. JBeb
etaliaberefis que appellatur npcolaitarum perpaululum eo
tempoîc tenuit: cuius etiam in reuelatione iobannis mentio
fa^a eft. 'Jfti n^colaum vnum e^ ilUs qui cum ftbepbano ab
àpoftcîis conftituti funt bpacones auâozem fc babere ia^a-^
bant. $eb dem ens alejtanbrinus intcrcio libao
ftromatum
ib eft vade contej:tum. hoc fe eo fcribit. pulcbmm inquit
•!?alfe bicvpaem babuit.Ct p^ft afcêfionem biii
etfaluatods
rioftn.cum increparetur abapoftolis tarn jfe jelotipie liuria
pzcbuäam in mebiumv^oat m fuam.fi q^g

permifit.Cjcqua occafioneifticorequensputauerunt vt fc6m
boc FaöumvdbiäumnicoMvnufquicB carnefua in qua fe

le^arct ab vtereturret obtinentes bîôum vel faaujp fimpßct
ter et innocenter abftß vlla reuerentia paomifcuos nunc etiHi
dtos concubitus e;petuntbi^quifub illius nomine feâam fibi
pappdc Ubibinis aflwmpferunt.|l?icbi autem compertum eft:

.St

-ocr page 127-

mco au nullam pioîfuôasnômire m«I,mmp,eter cam quam
^rnatnmomm accepcat Cuiusetiam überi.femjne qu^m

autcm_,pre eham fanattattm tncoïtupti coapona cuftobiuit

P® Xltr^f5'inmebium apofloLü
go sdotip^ r„rpK,one j,bupt c? côtempft, 4ii -vel U

s ■ quot;nbsp;«'quot;S «Wöini

SS/r*'nbsp;3'enöam rapientic pafîifcua: ei

o^f 1« Vquot; '^•quot;P^'-asenbam.becJt ilKafcerefifcua

C^^tmena fane bic cuius votea annotauimua. fcribcna
'^^^etruB eoa qm nuptias rpuntänter cetera bec bicit
äbueÄ'^nbsp;etpbiltfp^fetvïëa

ïïteSnbsp;quot;quot;P'»quot;' fe« $eb et paufû

rua mentionem vel fa

ï^rr.hî«,? '»P^'-^r-e-quam feiteo negât circûbucere
Vt ab p«bKaf.onemnbsp;eypebicior fierelcerû quoniâ

lemcnttafecimua menfienem. afcfurtûnon emtaüamquö«
(ma memorabjlem narratimem ^ferre.quâ in feptimo M
open8.Ubjo Ita inferuit. ^3iunf inquit beatum petmm cum
^biflet v;o2em fua- buci ab palîionem.gauifum efTe eleffiôia
S«9tia ac rcsrellionia ab prop?iam bomum:ct e;clamanè poR

-ocr page 128-

eamacptoptionomine côpoïîantcm bijiilTc.© côxunjt memêto

fanôoaûcôiugiartamperfeâafuit affeôio

icatoaum»

'lt;ft)c pbiltoi et iobannjg_cj£ceflu
gmetisloco.
Capitulum^yy-y,

6itur quia ct eptu pétri et pauU iam in fupioai
bus ejtpîanauim^.fet) et fpsicbannia quovita e^ccefitt
«jt^arte
iam *oi;i:imus.nunc etiam te locci quictia eiua fi

tempoiicarpi-epbefii epifcopi ebocere côueniëa puto.bic enî
policmtea viaoîi epifcopo vrbia rome fcribena. et ipfma et
pbilifpi
apoftoti âcfiUa? eiua piter meminit bicena ficutiam
fiiperi^
inferuimiia:^? magna îuminain afie partibua boamie
runt.que refufcitabat bominua in nouiflimo bie abwcntua fut
cum venerit î gloîia fua.etrequiret omnea fandoa fuoa.feico
aût te pbiïifpo inquit qui fuitvnua te apoftoUa qui boamiuit
apubiber^olim.JBeb et bue riua
filieinibi virginea côfenu
erc:et alia eiuêf
ilia fpiîitu fanôo repleta pmaniit apub epbe
fumXtiobâneèilîe quifupta peöua bomini recumbebat.qui
fuit facerboa bomini pontificale pct^lum gcftana ct martir ct
bodozoptimuarapub epbefum toîmiuit.lôec etiam te locia in
quibua requiefcuntin fompno pacia:abieciirefMfficiat.Sjeb et
gaiua cutua ante mentiofaöa eïlanbpalogo fuo quem cum ^
ctilo bifputana fcribit te filiabua pbilifpi fimul et obitu ipfiua
confonia'^iocibua memorat bicêa.pofi: bec autem paopbetiflc
quatuoî fuerût pbilifpi filieî cuiua fepulcbrû e;j:tat apub ibcm
polim afie vrbé vna cum filiabua fuia.fce bi)s autem et lucaa
inaâibua apoftolozum meminit: cum abbuc apub cefaream te
gerent.fcicit ergo ita.Denimua inquit cefaream et ingreffi in
bomû pbilijpt euâgelifte qeiat e;c feptê manfim^apub eû.fcuic
aût^iâtvirginea ftlie quatuo?ipî^bântea,fc^a igif a nobia te

îûl'

(P:!'!'

lillii

H

-ocr page 129-

apoflolo;? tempîb«6VeI e;ceflîîîUô pzout potttimuó c; Tmpth
^etcrum congresatis.fet) et te fcriptutarâ canonne qui in auc
îoîitatebabeantur übi veî qui pcnitus rep«t5iehtur;qiii yero
quot;^bi) quobammô ab inUruâbnem folam ab ecclefiiB non etiâ
9b inbubitatam auôoritatem rccepti fint conrequcnter etpo
^ittôrtetibamusabceteia.

neronem bomict anû^ fub boc cuiua mmc tempos
^Fmemoîamm^ per finguïas «mtates
ty infolentia populi
Perfecutionem m nofiros accepimus motam. Qm in tempae
«tîam r^meon cïeopbe fîKua qumfcôm iberofi^Umia o^binatu
epUcopum r^ta ebocuimua per martpriiim carmavinculia rc
lûlutus eft. to^ aftipulatoî tpfe iiîe eft cgefifpnarqucm î plu
nbua iam^î3ii;imu8 teftem.I0 crgo refert a quibuföam be
reticia accufataa fit %mbiaua nir
tâf cnftianuaret î multia
ruîplicça affltaua per muîtoa bicaata vt etiam iutexipre cü
^micia
filia te eiwa pecîcntta mitareê. ct ab vitimnm iuberct
umiïi e«m quam bomini protulitpamôc vitam finîre.igeb
et
^pia verba qmbttabcc jjteftaf.-aubire gtatiuaputo.ait ergo
^nmfe berctîciabiccretC^b^a igitur
ipfia accufaucrunt qui

oam|meonem cîeopbcfiiium:tanf qui eftete; genere bauib

etcriftjaniia:etita martir eîFeaua eft cum efiet anno?? ccntum
vigtnti fub tiatano ceraae apub acatum cofiifarcm.aibbit autè
ctîamboc^ accufatoaea eiua cum in iHia tempoîibua perqui
reretur
ö qui e;: genere îiauîb et e;: regia tribu tefcnt^rent: cq
pjcbcnfi fimt tnter ipfoa.CÔ autê fj^meon xnuB Fuerit e; ipfis
aubitoîitua bomini.-^e! longeuitaa eiua inbicio eft vcî euâge
hozum fiî^a vbi etiam mater eiua maria cîeopbc vjto? refert\
Seb et alioa quofbam iâ^m Tcripto? refert paetcr cos amp; quib^
luf hîbî
^imuô nepotea iute vniua cy fiatribu? bomjni per ibê

-ocr page 130-

icftptiâ fupcrRitea iîtuenece et bomiciani tempibuö martires
faôoô: boc mobo fcnbens.lDeniût igitur bi^ ct prefunt omni
cccîeTie tamqua mar tires et paopïqui bomini; et rebbita pace
eccïefie pmanfeaunt'^rqj ab tempom tmiani ceraris,v%quo co
fobîin^ bni {pmeon filiMeopbc De q fupm bipm^.caîûpniâ pa
tere^ ab bereticis tà^ criftian? côfuîari feïat?.Cîiq$ muleo tpc
fUjpUcijsfuin^ affeâ^.martiriocûfummat? ëroîbus qui afemt
et ipib tubite miîitibuâvt centum vigintiannoy fenej: crucis
{iijplicium ptuîiflet.

4j^eperfecutionibus eccïeneetqueabmobum tmianus
criftianos vetacrit inguiri. ^fJâfMiËLH^Hi

pi^Cïrt bec ifem fcripecs^ abbit etiam boc. ^ vf^g ab illa
lt;^^tempomxirgo munba et îmaculata pmanftt ecclefta.co'S
ruptoaibus •vcrvtatis ct biuine verbi tememtozibus aut nuf^
omninoa;ct4îîtibu3.aat etiam fi qui foate fuemnt in occuitis
et abbitîS b^atibus terre feîiterccntibus.îDt vero et apoRolo
rum cboîaa ct omnis tîîa etas etas que a bomino fufcepcmt
viue votis aubitum fe bec ïucc bircenit;tum vcîut inuacuam
oomum falfeboörine ipius fe crroaîmerfit:etnbsp;uuil?

iam bîuiai ccufife fefenfo: ej:ilîeret:nubat3 vt aiuat capite.
co5ripeent€S arma menbac^ oji^ugnare apfxcâ veritatê nitun^
JBeb iftubbeîiû intvinfecus gerebat' gfecutionû «veto e;trinfcc?
ponb? •vrgcbat eccxa3:et tâ tmenfe caterue marti^z cotibie iu
gulabanê yt pUrn^ fecunb?q tûc pfibatù abmîtebat muîtitu
bine interêpto;2 pmot^.referret ab impato?§ g? inumem boîm
milia cotibie obtnlcarent': in qbus nicbil oîno fceleris fepben
fereéabmiflum.aut aliqtcôtmriûéomamslcgibus geftû-fohl
ante lucanospmpnos crilîo quibâ canerent feo.ïbulteria
•vero quot;vel cetet^buiufmoi crimîa ap6 eos et illicita bfi et pcni
t?;aeceri:cetem WÖ ftÖm leges eos agè cpes.2lts tûc tmian?

i •• I ; : ^

iM'h

m
: t ■

1,1
iifii

-ocr page 131-

refoipt, fm auâoîtttte îecmnf.-^t criffiamnon qwgt;m reotii
Jliqua fmtiomz fébatum putabahir me^mUi, bi Z

quot;Z^rvïf quot;f « «piebanUeit

fcatur .nterbum etiam i„Je;c occafroaib? vtébatur rnSaSt
qtientos quos pumre voïuilTetoblàfos.fcec tcSLS

W ÏWot«cit:e,q„opoîn,ntiar„ipî;£SSg°

lt;(%r«ccenianiMipmtiif®

ÏSitur in vrbe roma terciuB ab apoflolia elemês nouê
Çannja facerbotio gfuna.euanfto biuiiii verbi trabiöit

rml^Squot;quot;^'^ - '^^'^foiimis vero r;,meone « quo fuperi^ bit
imua ^unao:,„Iïua quibam e;c foi^s qui amp; ciL-cifiohe ab fi
tnfti venerunt epifcopatum rufcepitCuibua tempodbua
apub artam lùpemt abbuc et fiorebat e? apoltofo? mZli

pobcarpua fimrneoïum ecclefteepircopus; etpapiaafiS

apwbiberapolim facerbotium geU?., ^ ' '

^jejgnatio et epiftolia eiua.gapiti'itiy.

ï»^nbsp;'e® celebitate vulgàtus

t^ii^eSa^Jrnbsp;poRpetmm fetunba fiiccef

ab trbem romam ^i^rmOTum et pao martirio crifli ab beffia«

batum. Cm^B.cum per afiam rub cufïobia nauigaret fiucrula!

quarcB bigrebtenacmuateaeW« popuba euangelicia to!

boatattombus ebucEbat z fiamp; Ertfttre: et obferuam fe ab bl
tJcojum cotagça qui tune pîimum copiofj^cepewnt cuIuHa^

ttyt biltgentitia ac tenaci?apofiolo? ftabicionibua infoeS

-ocr page 132-

quaô tmtsitione$taMt€te gtatia et nequfe apubpofieroô «ma
neret iïicerti.etiamfcnptas fe aîTerit reliquiflre.bentqjcû finir
nam veninet.-vbi ei^t poUcarpus fcrUbit infevnam epiftolam
ab epbefios eoîumq^ paftozcm : in qua meminit et oucfmu.
2lîîam quoq$ fcribit magnefie ciuitati que fuper menanbrum
|acet:in qua et epifcopibaminei mentionem facit.$eb et €C
cïefîe que eft bialiô fcribit: cuius pnncipem tuncefiê poïî/
biitm tiefîgnauit.^n ea vero quam ab romanam ecdafiam fcri
bit. fepzecatur eoô, nefetamquamfuîpÛci^afuisparcen^ea
velint (pe martiri) p:iuare. Ct bi)8 poft aîiquâta vtituz ver
btô.a fuia inquit vfq^ romam cum befti^s term mariqj îepug
no:bie ac noâe conne;ru8 et coUigatus îecem leoparbia mili
tîbua bico ab cuftobiam batia qui e; beneficija noftria ^ui^
ozea fiunt.Seb ego to2um nequicija magia embto: : nec ta
men in hoc iuftiFicatua fum. Ofalutareabeftiaaque micbi
pîepâî^ntur.Ouanbovemcnt.^OuanboemittentwrfiDuanbo
eis frul Ucebit carnibua mciafCuaa ego et optoacrioaca pa^
t^ri.et inuitabo ab îeuomtionemmei: et fepzecaboz ne foate
Vt in nônulîiafecemnttimeant côtingerc corpus meum quin
pmmo ct ftcunôabun^ egovim faciamego me ingemm ,i)ate
quefo veniam ego noui quib cjcpebiat micbirnunc ineipio se
bifcipulua crifti:fatefcat inuibia vel bumani affedua vd ne
quiciefpedalia.vriibefum criftummerear abipifd : ignei
crucea beftie bifgfionea oflium. bifcerpfionefqs mib^ozum ac
tlt;)tiua co:po:ia pene: et omnia in me vnum fuffiïîda bj?aboïi
a?te qucfita conflentur bûmobo ibefum merear abipifci.
l)tc
et muita aîia bija fimilia ab biuerfaa ecdefiaa fcribit. Seb et
ab poHcarpum vdut apoftolicumvirum batia Utteria: antbio
cbenam eiecdeftam p2ectpuec5mcnbat.2lbfmirneoa fanefcri
bena vti^ verbis quîbufbâ nefdo vnfe aÏTumpda: quib^ bec
te faluato?e^fcqui£.€go autem p^ refurreôionc in carne

-ocr page 133-

fwm fcto fmlTe et trcöo.pAm et cwmvenaret aö pe^«^

Wei3.accet.ite et ^eiftfe.qma nôTum amp;mommnïnca:pojes

quot;Uw et rotingenfesenm treïiiaerant.Scitautcm et bprenctta
marnrmm.-et mentiönéfacit Tcrtptojâ eiuaperfeccverba

«Kut ötpt jnqmt quiöam ey nonriar qui pjo martirio crifti

«ntiW mofMet r«b,3oï:vt pama munDua efiïciar crilïo.^6?
poUcarpua toü memo:iam facit in epifela quâ aö pfci%en

opewm bare et mebuan pacicntiâ quamvibifiiain i^nario et

lÏn!^ ^nbsp;autem in paulo et ceteria

apoitelia^qm fuevunt apub nos: fcientea cp^ omnea non in
■vacuum feb per fitem et iufiiciam cuc«rferuntv%qMo perue
mr«t abfccum
ftbi a bomino pïcparatHmrqmqüiamp;mpanionü
cnflipartKepa eytitemnt; nee öile^erimt pjefena recrfum.teb
eum Tolum qm pjo ipfia et pio nobia mozfuua éet reTurrÊtit
tipod pauca fubiungit.JBcripnilia micbi et voaeticrriatiu^
vt n qma ^abit ab partea fyrie
tifmt littema ab yoe: quob
faciam
cum tempus inuenero.-mittâ uobiaetignacii epiflofaa
et ahasf, que fimt que abiwatanfmine funt: ey quibua vti

.tatem mayimam capiatia.Contijient enimamp;fij8 et paciêfia

ia!S«£:Poa bunc reyit ecclefwin antiocbene ciuitatia beiaa.
^^feiMfliajme^^nbsp;Capit.y)t;c.

^ter eofeem fane floîuit ^r eque innjniaquabtataa-
cum pIsiH^i fiUab? in jDpbetica giatia celebei-
nmua fuiBe Fobibetur^eb et ali? plurimi pej iftmtempua

apoftoio?! bifcipuli rueftjtea erat: qui ec^lefieliinbamêtia que

ab iilja iaôa fuewt btsniffima ftfug ebificia cpftriKbat -

-ocr page 134-

in ômnibuôpîebtcatioiîemvcrbi ö?igt;ct falutaria fc
mina regni ceîoztim per omnem terram latius binTeminantea.
ÎDeniq^nonnulUe^bi^a arfentioîebiuincpbîecupiDitatcfuc
cenfuanimaa fuaa verbo tomini côfccrabantrejtplcntes pfeaî
cnia faktare paeceptum.-vtfacultatea fuaapaimo irtbigenttb?
bittifentesî ejtpeîiiti ab pîebicanôeuâgelium fierentAt fi qui
biia foate jsiiincp nomen
Utei eïïet incognitum pzebicarent.
primaq^ apubeoa funbamcnta euangeli) co!locantca,at3eîct
tia quibufqj e;c ipfia officium regêo? ecclefie quam funbauemt
c5mittente8:ipfi rurfum ab alias gentea alia% p2ouinctaa ^p
pembant et cuangeliflaramfungebantur officio. Ouofqj fimt
liter vt in cp:bio apoftoloa biuino;: fignoîum comitabatur
ffFcauô et fpiritusfanai gmtia ita vtviferea vna allocutionc
intcgroa fimul populos ab cuîtum biuine religiôisabbuci; et
•p2ebicantium verbis non elTe tarbioaem aubientium fifem.
Derum quia ipoITibile eft nobis fingulosenumcnare qui poft
apoftolo;? primas fuccefliones in ecclefiisque per oîbem terre
funt,vcl pzincipes vcl euangcttfte fuerint -vel paftoîes. illaa
tantûmobo cômcmotarfefulficiat.-quoîii libais infcrta ab nos
vflt;B fifei et pzebicatienis monimenta venerunt; et clenentis
et ignatijcccteroyqs quoîumfuperi? fecimus menftonê,

^ ^Cetgiiya deme^^nbsp;^

^W^lemens tamen in epiftoîa quabam coîintbijs fcribit

m,_gt;^emimtepiftole pauli ab bebîeos. ct vtitur eius tefti
monîJsVfcnfe conftat ggt; apoftolus tamquâ fcebxeis mitten^
bam patrio cam fermone confcripferit, €t vt quibâ tmbunt
lucam
euangdiftam ali? autem bunc ipfum clcmentem interp/
tatum
qÖ et magis ve;? ê. quia et ftil? ipfe epiftolc tlemccis
cum ac cpcoïbat. et fenfus nimi;: vtriufcg fcriptwre plurimam

-ocr page 135-

DicifMr lamcnefR tt aKacîe^lcntîâ ttù

cmuö nos mixtim non accepimus.Seb et aîîa nus o

^on minima a nônullia babert perbibêtur:vclut petri # ami
monis bi{putàtio;quein a veterib^ babita mmmm^
nmuy cc pum in eis nec incojrupta apoBoüceliï^reaufa
£manlilfe^2cbcnmtur,nbsp;„ , ^ . -

Feruntur ïibai quinïg qui atritularttuf ver
^r^.boïu bominico;? e^planatio. ÏDo^um facit et brrcneus
^entionem per bec verba, forc autem et papias iobannis au
oitoî.poîtcarpi vero côt-ifcipulus et fobalis vtr vnus e;: anti
quia ^teftatur.in paimo îibo fuo;quinqj enim volumina con
fcr^fit.focc qiii^ b;gt;rene^ £epapia.Jpe vero fe fcita îDicat

taf qui non ab apoftolis feb ab eo;j bifcipuîis fufcegit fifem
per bec verba, pon pigebit autem nos tibi omnia que quon

bam a pjefbiteris tiibicim^ et bene retinemus.recoîtjantcs et
poneae cum îtcrptetationibus fuis: et vt fcboîum Veritas ba
beat e;cpHcare. pec enîmulta bicentibus. feb vem trafentibi
9urcultauimua:neq$ bijsquibominûpzeccpta.fcb qui bomint
«nanbata memombant ab ipfa veritate fufccpta.®8 fi quanbô
«bucmiret aîiquis ey bi^s qui fecuti funt apoffoïos ab tpfo fe
^m e^tîcabar;xïuib aubreas quib petrus b^erit quib auto
pfoî^^l tbomas; quib vero iacobus vcliobancs; aut quib
ma^focus vel alms quia e;: fcifdpuîis bominirque ariftion Vel
lobanea pzefbiter cetcricB
UrdpuM bicebant.pcc entm tàniû
micbi libao^z ledionea paofeflc crefebam. §tum viwe Vocia 5
fentifiB magifterium.îeb mtcbt bignumvifetur intenfere m
fecunbo nomê iobannia enumemtret eum quifern cuius pnina
meminit, pctro et iacobo ac matbeo ceterifq^ apoftolia fociaf
quem fine bubio ipfum euangeliftam eflc et apoftolum côftat

-ocr page 136-

31îiim vero iofcanniâï bifiinaiotic quabam faôa eytm apofta
Ipîum tiumerum coîlocat:picferc«ô^^ei ariïlioncm quenbam.et
euitentcr^mpîefbiterumwmtnatrvt per bec cornpzebetur
xerumtfe Uîub.quob quibâ afiani rcnbunt:q? buofmt aptib
epbêrum fepuïcbm etvtrmc^ îobanntô ajpeîîetur.Ouibuô ft
biUgentiuô intenbamtiôfottalTe fecunbusbtc erit tobannc«
tlle ftnon crebttur p2imu0:rub cutuô nomiue reueîatio babeê
queâfpeBatur iobannis. ^eb et tprebic ö? quo nobis fermo
-«ft papias apoftoloîum fe verba ab bijs quifecuti eos fueiit
ariftianevitelicet et iobannepzefbttero aflerit fufceptïre.lDiî
et frequenter nominatim in cômentarijs fuisraicbâne et arif
tîone tmbitumfibi a fingulis quibufqj ccmemcgat» ICeminit
fane item ipfe te quibufbamhitmbiîibuô tn opère fuo.-que pie
tereunba minime, fentto.pbiüïpi^nimettangeïifte filias pao
fbetînaôboc ftbi tmttbijrc'tefisnans moatuum refurrc^ifle tê
ipo:tbuô fuis bicit. $eb rfamp;'iùno qm cr^nominatua efl bar
fabaa refert mtnaculum in^cnV quiavencnumliberit et nicbil
. e;cboc triïîeptulerit paopter bominifitem.|tiftu8 autem ipfe
cft bic qui poft faluatoata afcêfum a fandia apoftolia cum ma
tbta ab apoftoîatua foztem ftatutua eïl.ficut in aüibua apofto
torum côm0miimtur. jDict^ ^tcm et alia pîurima a maioaibua
ftbi tmtîita imiacula:ct nouaa quafoam pabolaa Taluatoîia ct
^âriîîam incognitam.magirqs fabuloram.millc annoa futuroa
poft refurrcaionemfqutbua coapoiaïiter regnum crifti in bac
lena Xwttt? fit.^cî? ego puto eum fpiritalea ct mifticaa apî5?
tiabitionca coîpaliter et fcôm fâm fufcepinerncc potuifTe bif
çernerc ea q illi tniguria velutlaöititó et puulialoquebanê
qt et reueia ey ipfis q côfcripfit cf ufculia epgui fcnfua vtr et
. imn^ capacia onbif. jfeultia tn pf cccîaflicis viris W ptebuit
cas crroais.auôoîitatêbogmatie tm c;: vetuftatc tribuês; nô
ctiie? tatiçcbtóoy;rlcutbyrencc^:et fvquis ali^

' î. ,
• • »

-ocr page 137-

•vtfuô ê fcqm.2Bta % f plurîma fupm mêotàti a:ifiîôia rcFcrt
tan^ c;c «verbis ei bomini tiabîta et iobânes pîefbiteri.Cuc
ft quis vult pîeni^ nófcerenpfos eius relegat îibellos. pos tn
Wub altumemus e;t bijs:q6 îs marco eiiangelifta bijs p:otuKt
Verbis.Ctiambocinquit pfbiter narrabat marc9interpîes
fiiertt;petri:et quecûcg meminerit abeo biôa côfcripferlt non
tamen per ozbinem ea que a bno biôa funtvelfaâa bigellêrit
quia non ipfe aubitoa bomini fuerit vel feöatoa.feb nouilRme
vtbi;ri petro abbefitab vfum ac minifterium piebicanbi.nô
ab confcribenboa bomini fermones.ltacg nicbil pcccauit mar
eus in eo ^ ita quebam fcripfitquafi quifparfim aubita recot
bari ^iCea^:ct boc fdû fatts egit.nc quib
tj: aubitis omitferj
aut aîiquib falfum fcriberet.foec temarco fcribit papias.îeb
et te matbeo ita refert,^atbeus quibê fcripfit beheofermôc
interpîetatus eft autem ea quefcjipfit vnufquifqj ficut potuit
bec etiam
te matbcoXtitur fane iö?m p^ias teftimonîjs e;c
epiftola iobannis paima et pétri fimilîter pîima: fimulet bpf
toîiam quanbam fubiungit ît multere abulteta que accufata
eft a iuî^ts apub bominum.foabetur ait tn euagelio q8 biciê
fcSm bebîeos fcripta ifta gabola. $3 et k b^s ifta fufFiciât/

irfgggjjyjfcgy qua^^^nbsp;imperit?

gMgM^g^Wale;canbtïnöy fucnntTCapmtfnóT

Oodfctmo anno patncîpat^tiaiantccraria
coabo que paulo ante memoiauitnus a!c;câ
brinoygubernarc plebê.biënbsp;que

quartus ab apoftolispâmud nomine facer
bocij inibi tuta fnfcepit^îçm tempeftatc
ale;:âôer quocg rbme xute.q^àuum annum
imuariftus facerbotalid ^bminifti^tionis

-ocr page 138-

implenct; qiïînta fuccenkane poft pctmm atqj pauînm plcbi$
gubernaciîla fpatiius çfl.

' if^qaliafubtmianopaniruiitîufe^

X quifem faluâtoaîô noftri îftitutio cederiariitg ^sfea^

__ iymfcebat î t)ie8:iufeo2um poarofunea fenfiftimîs da

bibwaVagi^abantur.ltaq:^ poft^paebiausirnpemtoî annum
oâauirm fedmum pdndpatus ingreOTuseft.rurrus iufeoaum tu
muîtuB eyaafit.quo magnua mojc numer? gentis eius occubuit
|pam et deyanbrie.et per rgpptum et tyrenem tamqui atrod
quobam febiciofocB fpidtu e;:agitad. pdmo fimulccmanêtib?
•Vîdnifq^ gentiltbusinferre certamina:tumfeinfe pauladm fe
bidone crefcenteJequenti iam anno publicum et non minimii
intukre romano tûcbucilupo cuibâ in pdbus eg)^pti,3lc fane
paimo pdio iufeos fecuta viâoaia ê.^eb gentiîes qui e}: acic
Fugemtit.irnlpcntes aîe;arbriâ:iufeo8 fiquos foîte inibi re|gt;
^emnt interimere,lt;Duo;z auxilio feftitud rdiqui qui apub cy
Tcnem rebelles cytiteiant: velut fefpemntes ab agrcs eg)»ptiet
caftelia -vaftanba vertuntur buce luca. 2ltgt;uerrum bos impatoî
.mittit cum ejcercitumilitum atq^ equitum.feb etnauali manu
mardum turboncmcqui mulds fane paelijs nec paruo tempoze
cofumpds multa milia iufeoaumnon mo apub c;?renem.rcb in
eg)gt;pto qui luce auyiliû ferebant ^ftmuit ac pîotulit.pnceps
•vero romanus etiam eos qui apb mefopotamiam cofiftebant
tufeos îîat? fimilia aufuros lucto quieto pcepit felcae^uintiâ
funbit?:ac totâ gentem penit? ejCcifere.Cum ille birepta adc
magnam coj;? muldtubinê fternit.Cui? fadnods gi5: quietis
remuriefâdônifî ^cite ab ipatore ^uincie iufee infept? eft.p:c
fibatü.ieb et bec edam greco^z gendliù bjyftodogmpbi g fm
gulas quic|5 etates eofem o?bine memode tmbiferunt.

-ocr page 139-

ïakno autem viginti annia minua fe; menfibua pain
cipatu BFunöo. cUua aörianua in fceptia fuccebit
énic

gabi^tua oratione^lope^rionefplenbiÄ

UbumpzonoßrareligionetörcriptSetvaKbilSmi

afTert,ombua optuht.quoniâqui£emma%niq„iamp;m fcoiquot;
ft|b rotem principe noßroa nitebantur in^S «bTfco
J^evfcB reruae:et apub noa et apub multoa e;cfSu6S
€?quo vo umine inbicia magna euiufcam -viri «TeSc

^.apoftoUce: eiuarcUicetquicôrcriprerit»^^^^^^^^^

ïgttur ipfe fue antmnff-.i^iûnbsp;..nbsp;-, , quot;

reo Epctuo ab iîominibua vitebantur : non taLm fa uaL,
prefente-feb et poil bifcelTum eiua multia te^.po3Ä v

Jquatt qm ab ea vel cumi velrefufcitati funt etiam ab „^
% ttmpom perb^nnt. «t amp; hoc quit^m fatia biäuZn

O

^abrato fimile volumen ab abrfanum pjo fi« nonrc latiôè
«»»Sripat.cmua etiam «une fcripta femantur

fel

t r €rcto autem eiufcem psincipatua anno alepnïer eSua
^ vrbta rome facerbotium fimul ac vitam fini«it tJZ
e;pleto.bmc fubïogatua eH fvtua.Seb et aletanbrieTZ

-ocr page 140-

4r^pifcopi iberofolimoimnafe cyoatiio vfg^
aMe
mpommemomta. if^apituÏMm.'v^

^jWp tbcvofoHmiô fane epifcopoaum tcmpa Tucceïfionercg
nullis ab integrum monimentis côfcripta rej:pcrim^:eo
ab baeue templis moatis celeritate paerepti facerbotio
Tinguli quicgtefunôi ^bibeantur.ita vt quâtum veterum
lectione côpertoa ab tempavfc^ paicipis abrianifub quo iuîeî
je;ccibium pafii funt.tmbût quintecim epifcopoaum fuccefiiôes
efle tecurfas: quos omnes aiunt bebaeos antique oaiginis tpi
iifle et fcientiâ crifti fiteliter recepifle et iteo incunôanter ab
bi;s qui potemnt te fitei merito iubicare.facerbotio qiioq^ vi
fos eOebigniffimos.qmipecumcmms tunc ecclefia e;c bebaeis
fitelîb^ coaceruata firmataq5 viteretur:incipientib^ ab aplis
et pbutantitus nimizil vfq$ ab illub tempus e;cibi):quo iutei
iterum teftcientes a romanis magnis rurfum paelgs fubiugati
funtjgitur quia per item tempus alTumere epifcopos e;: circü
cifione ceftatum eft:neceflarifi vitetur omnes a paimo vfq^ ab
ib tpis enumetare piter facerbotcs.primus itaq$ iacob^ qui
bomini fiater efl; babitus:pofl bunc Ç?meon eft eleöusXerci^
tuftusjacbeus quartus. teinte tbebias quintus.et benpampn
feyfws ac Teptimusiobannes:turn matbias quem pbilifpus ejc
cepit.Cui tecimus feneca ôb^gatuô eft:iiiftus e^inte et buo
tecimus leui.poftbunt eSrem et quartus tecim^ iorepb:ac fi
nis omnium iut'as.'Jfti funt fere omnes qui iberofolimis epi
ab apoftolis ab illa vfcg tempom que fuperius tefignauimus,
plebi illi e;: circilcifione paefuerunt.
i
f^efucceflfione romani et aleyan^rini pontificis.Ca/^

r BOme aiitbuotecimo anno memomti p2incipi3.fi;to buo

CÏ annis cccie gubernaculis füöo:tbelefpbo2^ feptim^

lp

li

i

-ocr page 141-

ab apcllolia fubrogatur. 2fnn5 pot! et vHo mtnfe alejtinWn»
e^efie moamp;ramen e;mei,ce feyta futceirwne fufcepit n,m ce

ctiloî eius wîstimann» populo pjefuiflèt.nbsp;~

fSTewti iubaieis motibua ac raaiomb9n.rr«6 ab maioia

Tei'fP-^fw^tSficiena.quorum

Serebantur öuccbat e;cerc.tum iuJeojü barcbocbabaa quibam
quob nomen nsmhcat nellam.ceterum-vir crua-Ka et ftcleft?.
«eö et ^ocabulo fuo^selut vilibua mâdpça perfuattbat^fe ob
ra utem eojum f;bu8 magnum ceütuaeflè ïelaprum.-esria mor
tal.bu8.et lonsa obfcuritate bampnatia ferre îucia auitîium
?8»tur cum ma?ime belli buiua fomenta concrefcerent oöauo
fJc,mo anno pannpat? eiufj^m apub bctbe« ofpibum puaS

it r!'®nbsp;3 «'«an« tenamp;ret' obfiöio

abhi-nbsp;e^femum interëptionia

abbuâ«.poftg, bu?,pfe pncipue me:itaa fuo facino«^

bec nafo iam ^^ilio ab omni regione finitim^a ibe

rnapme toll,t„t.omb5 et ïecretia abriani;ita vt neamp; ceffioa
qu!amp;m ^rpeâu emmua eia faltem paternum
folum psopbania

Dbtut.bu8liceret.nrficere.2lri%oKe«6bpife:ios4buailïa

pjofequttur. Jta faftum ell vt ciuitaa poll interimm iuöaice

Sentia mcolwmo^ineamgcgrinenationia cófluentibuaper

mutatie cimbua etiam ipfa helpa ajpellarelur e;t coonomento
'mperatoîta beî^abriani.-etvtinromanoîû iua conuerfa rit«
pariter mutarctac nomen. quot; quot; - ' quot;ÏH

-ocr page 142-

tms ciufesi tgt3gt;f 4tûc eccîaftici fcrlptozes e;;:titerîe.Ca.'vin

6itttre;gcntîbiiôvtîm%î cepit eccîcfia côgreganrpaî
^ m^ poft epiftopoa c;: ctrcîicifionc facerbotiû ciwitatis
iîîîuô accepit marcu3.Cumc|[5 iam refulgcntibusin mobum da
nflîmo:um f^ferum ecdefiiavbicj^ tcrmram^ngente etiam per
cmtîe genua bomiuum fife qua cundi piter inMuatoaem ac
bommum noftrum ibcfum cnftum intégré ct conftanter cretïi
femnt; ilUts totius bonitatia cmuïua bemô.'vtpote veritatia
inimicu;8*et faîutb bumaneboftiappefuua omnia moîimina ab
werfua fei ecdefiam wfana: qui paiua eam e;teriu8 pfecutio
nibus et bcftibua ofpugnauemt. nunc maîignia quiburoam
•viria ct feceptodbua reperds inteftino beîîo eam quatereni
titurrfciîicet vt fmubolend fallacefqs bominca noftre rdigiôia
fmuîatoa tantumnomine inbud.Eifeiium quifem
quos foate
pfuafionia fue Fàufe feciperent penunbarentagnomtea vero
fifei noftre mifterium peruer fis
tt femlibua fuia veî geRis «veï
aflertionibua impebitoa a fefiferio veac fiîei et falutia îongi^
fub mouerent.lgitur bumani gcneria feceptos antiquia tîoft

înenanbrum quem tune rctuUmua IJ?monia fuccefiîone vdut

quanbam beftiambinooae fibilante.binifcg linguia Dvabolica
veîiena vibfôntem;faturninum quêbam ambiocbie genitum
et bafiKfem aleyâbde oztum^tujiit:quorum vterq^ fuia in re
gionibua officinas impie ac feoinuife conbibit bifcipline.Ct
quibéin omnibua pene faturninum eanfemq^ menanîmim ^ô
mentata eOe fignificatfo)?r€neus.amp;afilfenvero p2ete;:tum

boânne in lîmenlil tetêbilTe mentia îpic cogitatûrbûybigioîâ
Fabuîaf figmêtafibimet côplacerent.fj econtmmuld.abmo6
ccdefiaftici witpsoveritate foztiter ftare.ac fcriptia quoc^ et
aOèrtiôib? vera mtiçe fubniy? ^ apftca et eccîaftica tiiabidôe

(D8 marc? pivrâ e^ gêtib? eps tberofoîtmot? fuerie. et fe fecre

-ocr page 143-

^vtarcrvt cy ttioniffientiâ îteum e«am pofteris ab eauêba
fceretîcoaû venena munimen ct fubfoium ptebcactur.Ê quifc^
mnit ab nos îibcrceîcberrimi rcnptoais ib tempoais agnme
^aftoats confutationembafiKbis-valibinimam contincns; ^r
q«em verfuda ct calUbitas wt ab tecipienbï^m ntmis apta
c^tegit.»cntqs cum pubîicaret eiua mh^mMpt câ te tum
mo quatwo? ct vigihtî cômentarios côbibiflê: ^pbetasvero
Utoct numpaflc quofoam barcbaban ct barcbon aïiofe qui
miy cytitcnnt quos ipfe tarnen cSnituerit fibicacbarbaTisvo
cabuîis vt cflct affcîîatio ipfa terribüis nuncuparet, igt;omt
«nam cum refert imolata ab% vlfo refpeau cofctc teguftaba
«t Unefcrupufo ati^ inbiffefcnter fitem neganbam gfecutioib^
tempo2ibus,reaato?erq$ fuos ab moaê pitagoaicumbocuit qui
quennio fimiïe. :2lbbit aîia quo(^ nô pauca:quibus fcae bui5
moacm penitus a fe tepaebenfum ct confutatum cITc teclat^t.
Seb et b)?reneus fcribit coeuum tpe ct moaibus
memoî^toail
FuiITc carpocmtem quêbam fuperßitionis altcrius qui gnoflici
a}peflantiir autoacm.vocabub ab
fcientiacSfiao.quifane pfti
gias f)?monis magi non vt ille clam feb publice' ac palam tm
^bat:et velut pao fummis atqj optimis ftubijs lautem confef
»am ec ncfar^s artibus ac teceptis aubitoaibus requirebat:
Jt magicas tenebt^s in lucepublica pombat.fcc amatoaiis bû
te;)tat fompnijfq^ imenfis ac temonib^patbeb^s ali)ftB fimiiib^
ttaubibws. qut te biis^côfequenter boceri opoaterc
omnem bo
minem tecernebat:qui ab gfeaionê fut mincri?.vel potius fee
lens cupcret puentre : alFerens non alifervnûquemtB eîFugeae
poflc bui^ munbi paincipes vel tecïtnare;nifi per buiufcemobi
Facinom fua cuiq$ nefaria tebita folucrentur. iDp igit' iHe to
riua bont emuB-vtcns fue malignitatis minilïris tam eos qui
ab bi?s tecipicbanê lapicbat ab tenebms
fempiternas

$ ilÏoö oui tiecbû crebitemnt.tamm fjrr pfiVf «An».^ «^ïi^j-^

-ocr page 144-

infamla fubmouebat a fi^: bttm ob e^ecmbiïem bo^ bomtnu
•vitarnJpfam crimanoïum^femonem aubiens qmfqsvïtaset
|2cc ûxmte tune fufpicto k nobis tam§ vete ipijs et mtîûm
fueat e;co2ta:qua aflerctur üUcitis plebem noïlmm ïlupats et
pzomifcue
foabitisin matvibus et fozodbusf oHui:atq5 e^ecra
^ iö infanticbi) bapibusFunefîari.^eb^iô in Ïongumbumuit
infamia:vbi teïpfa
^tepitverita8 apcnre. (Duinpmmo et thxû
ac fplêtïiöius iUucefcente vita noftro^ eytinguebatur côtiuuo
Txipfiicioft caligo figmenti: et finguïis quibufq? Mh que ab
iierfum Veritatem e
;to2te hmnt euanefcentibus: vel in multi
fibas ac multifozmea fpecies biffluentibus ^ficiebat et eytol
lebatur in bies folus vere et catboîîce fplenboz. nulla tëpoïü
■varietatefucatusrquia caftimomafuaac puritate et biuine co
uerfationis gïoda g omne bominû genus fapientia et bodrïa
fiCe et aaibusveritasrefulgebat,Ctemm ipfo côfeftîm temge
quo
cepeîat:ofp:obti)bui^tlâma reftinda eft.permanfit aüt
apub fingulo2um mentes veritas que fûtsTemper virib^ nltês
cóuineitur
ct arguit falfitatem: nee pafia eïl abitlterino male/
tsicoïum fuco cccleric caOitatc
putiicieiamc^ iacet^ri: in tant«
yt ejc iUo ab noto vfcg temporn nuUus tam feue mentis c;Ktî
tcrit qui boneftatcm et caflimoniâ plebis noRre oîe faciilcgo
continuatis macularet ofp^obîiîs.Ss et abromanos et grecos
fatbas et barbaros et ab ipfas pcnc in vltimis o^bis ^tib^
rcconbitas nationes in tantum fuauis^-oboa öp ecclefie geftis
et biuimim quobbâ re^iians fande couevfationis auia peruc
nitân ïm ab ames oîm at mentes fcli; edftiano;2 fama pueôa
eft
:vt ôneboim gen^legib^et fupaitionibus patrijs îercliais
ab Kîem fe eóuertcret crifti:ônif«^ barbaries ^liuinafcritatc
îepofita ab ibcrum criftû côcurreret:et bifccret ab eo qz mitis
eft ctbuilis
cc2ö?.C?:titerunt pterea çbiuinS gmm -^iri ea tc
peftate mbitilTinri qa)babiliÉ et fufficicf obfcena beretico^

-ocr page 145-

tmtm cûntiînceten£;ci qütb vem in eccïefia catboïica
caftïtatisbaberet oftenï^rent.ln qmbîîS cscftjp^celebcrrtm^

fcabebaiunquiintegerrimâtmbicîoncm apoftoiicepDicatiôia
'impKci fermone côfcriptam.in quini^ ïibîia mernoncmbibit
'^hx et £e fuia îpfe têpoaib^ aîif ta cômemomt: et fe quibufoâ
qtii fimulacbm collocauemnt talia quebam fcnbtt.Cuibua in
quit tempîa pmmo ptrtiua fepulcbm fecerunt:ficut etiam nunc
Vtfemua.C;: quibua vnuseil: antinoua fcruua abriani cefaria
cui agonea annui ceïebnantur qui antinoi ajpeîlantur noHria
9bbuc tpibuainffifuti.pam et ciuitatcm côbibiteiua nomine
^tinoum:et tempîurn ci et facerbotes incitait acpjopfoetaa.
^eb et iuftinus fifeliffimus noftre pbilofopbie feöato?. et in
Sï'ecoîum bifcipîinia erubitiffîmia fcribena ab antonium a|pol
îogcticumpaonoîira re%ione1îb?um:bo?{î meminit ita bicêa
pon micbivifetur abfurbummeminifle in b^a etiâ fe antinoo
^nupcr gcftum efl.quem omnea timo?epzincipia quafi feum
coîere ceperunt: cum bene nouerint quia qualis ve pauîo ante
Fuerit.et vîi 8en^bu;:crit. 7fem quocj^ipfe etiam iubaici belli
q8 tune gerebatur memoziam fatiéa talia quebam refert.
€tn
in boc q8 nunc gcriturbello tubaico barcbccbabaspzincepa

fe côuerfione fua quam babuit a gétili pbîa ab vere rdigiôia
rifem quob non abf^ pzobabili mtione et e;càminato iutido
abbec coucrfus fit: boc
fcribit. pâet egoipfc inquit feôia
platonids inîïitut^ aubiena infamart criûianos.et viCsna eoâ
ïpauiboa ab fufcipientsam mortem atq$
omne fu|plicium toile
i;anbam:côfiCei^bam ^ impoOlbile eîTet in malicia eoa et in
li
bibine côuerfari. Cuia enim aliqn voluptuofua et lu;ur^a fe
bitua.et qui bumania carnibua vefd feliciaa putet
mortem li
tenter âpleôît
';quo fcilicet ipfa cçfefti C3?eat p?o qisa îfamari

-ocr page 146-

voluit voIiiptateï'Omjymmo mere ppetuo fi liceret et latere
iubicia in boc magis opem Ï5ar3:ne t)ü femetipm Ratute ac ^
feflemorti Ruferet oïFerre.J^5 et item ipe vir fcribit aö atgt;ri
anumpaincipemfufceptis a ferénio gramuano clarinimoviro
paefife litteris in quibus tt criRianis percundabatur: refcrip
fiO^ non eRet iuRum criRianos nuUius criminis reos abfqj
iwbicibus legib^cg puniri:fimulct e;cemplumepiRoIe ipfiua
fubicit cojitinentis bunc mobum,

€;:emplum cpiRolejffipeiatons abriani ati
tninucium funoianum ^cófalemafie.Ca.iy^

^cepi littems ab me fcriptas a feceflozetuo ferênio gm
jnuano clariRimo viro. et non placet micbi relationem

À

filentio paeferire ne et inori)pturbentur:et calumpniatoaibus
latrofinanbi tribuaC occafio.Jtaq^ fi euiDenterjnmtiales buic
petitionifue aïeOevalent abuerfum criRiunos; vt ^ tribunaïi
eosin aïiquo arguât.boc eiaejceq nó ^bibeorpcitóaüt in boc
foUs ct acflamationib? vti eis nô pmitto. €tei multo equs c
ft quis *«olet accufarcrte cognofcere fe obieàis. Ü qs igié ac
cufat et ^bat abucrïlim leges quib^ agere memomtos boïes:
^ merito peccatoaü etiâ fwfpUcia Ratues-^lló metbercule mag
nope cumbisvt fi qs calïipnie gti quéy boaii poRulaucrit reu
inbüc fui ne^ia fufplici^s feuerioaib? -vibices.
lt;r
Cé poR abrianu antbonin^ imgatoz cytiterit. et y pdmo
impi) eius anno poR tbelefpbo:^ romanum p
ôtificem »gnd
in epatufuccellerit.etfebereticis eiuf^mtêpozis* tg^*^

B V fi^ aorian? p? betvicefimo et païo pîîcipat? fui âno tie
%^-gt;A^i?t:etâtonin?cognomêto pi? rôanû fufcepit îpiû.tDui?
pno âno tbelefpboa^ âni8^?nfecî facerbotio î vrbe roma abmîf
mto vita fecetTit: et igni? epatus foatê romane fufcepit eccîc

-ocr page 147-

Benimtn byrcncus refert, tbelefpboîû martirtovîtam finifle:
fimuî inbicana tgni) epifcopi tempodtó vaïenttnum auôoîem
•valêtiniane berefia ejrtitiflè.et cerbonem quêbam erroîiailîi^
P^incipem. qusmpoftea marcion fecutua eH: eo «fqs tempode
rome fcb et
bitterria ipietatibuaferbmflê.Scrifeit autem ita;
pamvaïcntiuua venit roma fub ignionualuit aöt tépoiibus
pi? et ab anicetum v!cgbumuitXerbo vero qui âtc marcionê
fuit ct ipfe fïib j?gnio qui emt in vrbc roma ab apoftoïo nou^
epifcopuavcnit:qui tamen aliqua quiïem quafi penitena et er
ro2em Gonfitena ejrcufabat : aliqn rurfum occulte intcrS-etiam
pubUce ipietatcbocebatnn quo côiunôua a cetu fmternitatis
arcetur.foec autem bij:it fc)?reneua tn tercio abucrfua bcrcfe$
lib2o.|npdmo autem nicbiïominua Îibîo ts cerbone bec bi;cit
Cerbo vero a fectatoîibua f^^monia ipietatia fuc occtóonib^
fumptia romam venit fiibj^gnio ibiq^ bocuit $ ia qui a lege
et ^pbetia p^ebicatua elï ïewa.non effet ipfe pater bomini nf î
ibefu criïïi:quia iîlcqui^çm notua eflTet.bic autem ignotua eïl
et illc iuftus bic autem bonus. Cui fucccöena marcion potit^
abfçg reucrcntia vllablafpbemana au;£itboöo2ïainrami.)bê
quocg ipfa bpreneuaïmenfum pzofunbum valentini ejrona te
matcria ct cetcrisvalibilTune coaïguit.ct ferpentia in mobum
cecia femetipfum latebda obtcgentcm in lucc ^ttabit et fenu
bat»bi)a abiungit ct te marco quobam quem bicit magicia ar
tibua ibutum a}p:ime enituiflc: te cui^^pbania fupftitionibs
et arebania non tamfacris §facrilcgïaet mifticiamiferija ita
fcribit. Ctenim quibam eo;2 tbalamum conïlruunt et iiefariü
quobbam inicianbi ceïebiant genua tam^ fecretia quibufba
carminibua ac verbia non ti facria $ e;xcmbilibua eum qui
introbucitur c5fecîite8:fpccialesnuptiaa aiunt eïTc qSfaciût
inftar vi^elicct fupnarum côiugationum.
aibbucëtea vero coa
ab aquam et
baptifante$;bec fuper eo$ p^ofcrunt verba, Jn

«

-ocr page 148-

îîoutînc aiilnt îgnoti patriô omnî.et îti vefitatc omni matre:
et in eo qiii fefcenbit in iberiim.2ÎIî? vero fcebwica !m$ua;aD
pauoîem autientium fuper eoa quos initiant terrifciliter elo
quuntur, fcec £ç fe^atoîibuô marci b)gt;rene^ fcribit.

i^efucceffionibusroman^^iâ^^

^q\lDarto autem fui efatus anno cum fecellîïKt îgmut^ro
^^quot;e eççieftefacerbotiû pius fufcepit. 3lpub aïepbriâ
vero marcus:tercio fecimo anno epatus fui eumenife fefunao
Ouimarcuscum fecem ânis faccrbotiummïaranet;
ceîaDjont
poft obitum fuunecciefie gabernacuîa ferdiquit. pius vero
in vrbe roma quinö?dm annis in facerbotio e;pîeds:aniceto
poft fe tmi^H fefem. CuiuS tpibus egefijp? refert fcmetip m
romam venifTe; et pm^nfiüe inibi vf^ ab euleutberi qui poil
anicetum fubaogatua eft in epatum.

Hbus tempodbuB rimuIfloîebatiuftin^ inbalitu pbi
pzebicans verbum et fiamp;i noftrc narm
tioncm tamfcriptia volumîbus f viue vocis aftertione fefen

fens.Cmetabuerfusmarcionem fcribens.cômemomtfeeo qgt;

abbuc fupdT^t^o tpe quo fcribebat. ï)eni(B ita ait.JlCarcion
wo qmSfem ponticus qui bobiecR fupereft:bocet boïes aïium
creC^rc eflc feum.maioîcmcôbitoacm feo.lDec ilïe boîbua inoc
rens et femonibus abiutozib^ vtens muWsbIafpbemare pfua
ftt:vt nagarent creatoaem oîm feum ipfum cITe patrem crifti:
feb efle alium quenbam qui quafimaioî boc effet. Ct tamen
omnes feôatoaes eius criftiani ajpcHantur.ita nimirum ficut
^nes coivocabulo cum biucrfe fint fedc pbilofopbi nûcupâi
«cb et poft pauca mtbiîominuô bicit, Cft aût nobi$ ct Ube?

-ocr page 149-

^^uerfiïs omnes fccrefes côpôfitus:q«emrivuïris tec^rre^2 ba
Hmus.bic autem ipÏe iuHinusfcribit etiam conttapaganos
quot;Volumen infigne.Ïeb et alios libaos pao note religione in
i 9*lt;ibus ab antoninum paincipem qui cognominatua pius fer
'^önem birigit fcribens et ab fenatum.^n vrbc etenim roma
^quot;^ayime cofiftebat.teniqj in vno e;: bi)s libao etiam te femet
'pFo volens quisveWnte effet oftentererboe mobo fcribit.)m
^^toai belio abriaho antonino pio cefari augufta et verifiimp
^^lio pbilofopbo et lucio pbilofopbi cefaris ^paio filio ac pio
^boptiuo amatoai fapientie et facrofenatui atq$ omni populo
l'omano, paouincï^s e;c omni bominum genere cogregatis. et
^^ iuflo obio labomntibus ac non bigna patientibws; iuftin^
P^ïfi^i filius bacbiabis ^ vrbe neapoli paleftine.vnus pao 5
^ibus boc tefero poïlwïatum.Seb et interpelïatus itemimpa
toa in afia ab bijs qui vario liuria? genere afF(igebantur:talc
refcaiptum abvniuerfos afie populos ^mulgauit,

^[^cfcriptumantbomni cefaris ab afiano^o
crillianisafftigebanturqui. Cagituj^^

W ÏCpeiatoa cefar marcus aurelius. antoninus augufius
c—JL^menius pptiFc;c tribunicie poteftatis quinte
ctes conTul tercio:vniuerfis fimul plebibus afie falutem » ^go
9*titem non ambigo etiam ipfis bijs cure elîè: nc quis nonius
^^teat.lCulto enim magis ipfis côuenit punirceos qui fibi im
ï»ïoïare nolunt:^ vobis. JBeb vos côfirmatis eo? quos perfc
quimini fententiam quam te vobisbabent;biccntes vos iptos
et fine teo eflc:vnte ct optabalius babent animam ponerc p
amp;o fuo.ct moatem ïibenter âpleâi $ vobis talib^ acquiefcerc
et in veftre religionis ium côfcentere.
JDc motibus autê terre
Hui vel faôi funt yt\ etiam nunc fiunt: abfurÖ non erit meroaê

-ocr page 150-

vcftmîufta cômonitionc folari. quotihmqutem cSperi^ îri
buiurcemobirebus ab ilfo^um îttibiâcomuned carue tiiffertid
in quo 41U quifem maio:i fibuciamaccipiunt apub feum.-'ços
autem in omni tepo» quo fe talibua ignomtid cetcroa quibe
feostiegligitisrcufeum vero immoztalis fei qui crinjani coKt
e^pcllitîô et feturbatiövfcg ab moaiein cultoaed tUtus obfenii
tic sfeqiientcsJSuper quilms p!«nm{ c;c piouint^s iubicca
ctiamvenembiUpatri «oUro rcnpremnt»(Diito rcfefpftim ë
ab eo.vt nicbil lt;^mnino molefticfcuittfemobifcomftuaacne
tarent: nifi fefe arguèrent aliqwib ^ucrfemtomani reoni Ha
tum moKri.ïeb et micbi ipfi fe
hî^ ^tirtmi retuIcrùt.Oui
bsid ego paternam fecut? fcntentiâ.pari mofemtione rercripfr
a^riquisperfiffitbttiurcemôi boniibtis ab%vHo crimine mo
Mcre negotia.iHc qui felatua f nomine fucrît abroIttatur;etii
fi probctur ib elTc ^ ei abicitur crtffianu8:iB autem qui c»mê
obtenbit reus pene eius quâ obiecit c;ci(lat.proporita epbcfi
publiée in côuenm afie. bec ita gefta cITc tcHae etiam milcto
epifcopus ecclefie faafenfiscî eo libîo quê ab imgatoîcm terû
p^fe noftm ac religionc côfcripfit.

ï)a^SpeflateeÓam anîceto Rjmaftettcfeficpîctifefite^
l^ltcarpum romam vemlTe atcg
babuiflcfcrmoncm cum

amceto fepafcfce biebpreneusrefe^

fe eobe policarpo fcnbit:quc mwbi bignumvifetur tozd buic
tooflrc narmtioniô mfercreXcrcio igt« abuerfiis bcrcfes
libta
bec fe eo eômemomt b;reBe9,policatï?inqt qui non folum ab
aprts crubit? e:ncq5 foliconucrfat^é eu fa^ qui feutn vifeiât
Ij et ab ipfis apoftolis 02binai9c finirneo;: ccclefia cpifbpua
quem nos quoqs inpdma etate noflavibim?,6iucte! gmâfit
tn vita,ct lôgeua etate gbums noKHsviwenba feb et nobilioî

m

-ocr page 151-

mo^ienbo e;:titit;qBi|pe quWitammartino terminaiïit.^oce
fcat auteml^mpcrea quc ab apoftoüs iprebitïicctat.-ct bec cc
. dcfie tmfebat:que fola vere bocenba funt.CuoJu teftes funt
omnea eccïelie quc in afia conftitute funt: et bi) per i^m t^a
etiam nuncin poiicarpi fucceflione perbumnt.
JÏ2uIto autem
Veripa et fi^ bijnio? bic auto? cccïeHe eft ct ve^tatia teftia:
$ Vaïcntih^ et marcion et ceteri puerfc mentia bominea. Cui
etiam fub aniceto romam g:eyit:ctmultoaej: fupmbiöiabcrc
ticia at» ecdefiamtó cóuertit: banc folam pacbicaria tencnba
efic veritatem quam ipfe fciretfc ab apoftoüafnfcepinc. quam
et tiatebat ecclefie. €t funt abbuc etiam nunc qui aubierunt
^b tpfo»ggt;iobannea bifcipuluabni. cum apub cpbcfum baïnca
lapnbi gmtiafuiftet ingreflrus.ct vibiflet ibi cberintum:e;d
luiflct non lotua biccna.fugiamua binc.nc ct balnee ipfe
coz
mantcin quibua cbenntualauatveritatia inimicu$,1?^m etia
policafpua marcioni aliqn cum occurriflet.bicenti fibi agtiofcc

noa:refpobit. Stsnofco.agnofcopdmogenitum fatbane.Cata

tune apoftoli atq$ eo?um bifcipuli in religióc cautela vtcbané
vt ne verbi quiCem cómunionem cü aliquo co^ qui a vcritatc
Zfeuiaucmnt babere paterentur: ficut et paulua bicit.l:)erettcu
bominem poft vnam et alteiam comptionem teuita.-fciena qa
puerfua eft buiufmobi ct peccat cum fit a femetipfobapnatua.
, €?tat et epiftola poiicarpi ab pbili|:pcnfea fcripta pualiba: c^
qua foama fitei eiua aepaebicationiafi quia fo?tefalutia fuc
follicitubinê gerit capm potcït. jbaacn^ bjn-eneua.poltcarp^
Vero in ipfa epiftola quam ab pbili|penfe9 fcripfeiat:vtitur
tcftimonija te p^ima epiftola petri.

Cgpolicarpua fub feucro alijcg nonnulli
fmirne rnmm pall; fautt Capjtulii^y^

-ocr page 152-

Cêçnim antfeomio qui piui cognominat^ eft.vicefïmo
et recunboaîinopîinfipatusejraôo^marcus aureliuave
niôtt antbommisfîîma eiu8tumî«ciofmtreruccet)unt.€ua
tn fempo^ef oHcarpus ma;^tmis pfecutionibus aftam quatlen
tifctts
yïtm martprb fiuiuit. ®e quo pîanc ntceflanum buj:i
memorie tmfere:ma}:ime cum fcnpta epifloîa e^ perfo na
ccclefte fm«rneo?2 ab ponti ectltfias bata:que te mart^jrij ciu3
keatofinebefignat.Cuius ejrempîuminfrarcriptum eft.
ij^ccîefia Êei que eft apub fmirnam eccïefie îJei c5ftitute ap6
pVikmotiiiuet omnib^ qui vbtqj funt Tandis ecckfiis catboU
tîStmifericcîbia et pa;c et caritas tsx patris et bomini noftri
ibefu crifti muftiplicetquot;. ^^cripfim^ vobis fmtres
te martirib^
et beato poîicarpo:quivclut fîgnatulo quobammartiri) fui fi
nem perfecutionibus pofuit.Ct pau!o poft ö^fcribentes etiam
cetero^martirum ago nes. taîia quebam fcribunt.ï)eterrere et
enim voîentes infpeâantem populum:nuncflagrisvfq^ ab in
leriom vifcerum martires îaniabantcita quot;vt abbita cozpoais ct
que natum in arcbanis îocauemt nubaren^.îîunc aût marinas
cocîeaô qtietoncbiliavccantict acuta queq^ fragmenta in bo2
fwm fupinatis marttribtis fubftcrnebit.|n quibus omne mar
tiri) genus et pene fpeciem cöfumenteseab vîtîmum feucribos

virtutiö metû cozpo^efnagiîitatis ejtdufit.Doîcnte namq^^cô
fuie pfuaftonibuö aggreoivî^z ci obtcere ci pzimc ctatis Hoaê
febere eu fuimetipfius mifemtione cape;iîle nicbil mot^t/fpôfe
bicitur pîcpamtam fibi beftiam p^ouccalTe veluti: tatbantes
increpans
penas: et inique buius vitevltro velocem ejtpetifTc
bifceflum.ïîerum cum tf buius tam ifigni mo2tc.ftoporem cc
pifiet aftantes populi multitubo.ct totiiis triftianoîum gêtis
mim virtutem te côtempnenba mo;tc cepinet:côdamât oês

-ocr page 153-

CoHeimpioarpoHcarpus reqwînàtur. cum cjtcïamationc
arauis pturbatb Fieret: coantcum quêbam natione Frigen nug
te fuis regionibuâ abuentântemraccibit paimo quitem beüiaa
ccteracp toamenta fpótc ïaceflcrete binc Fmöió animia catere.
ab vïtimum etiâ falutem fegnicia ptere, Oue rea eum abmar
tirium ^cacia potiua et temeritate $ teuotione paofiluiïTe te''
clamt.Jpfe nam^fe feiubici ingeffemt. Diâua itaqj ejremplum
euitena omnibus tebit cautiua in rebua talibua et circüfpeöi^
agenbum.quia non temeritaa feb Fitea et moteftia coïonatur.
$eb te bï)a quitem talia gefta funt. ^nfignia autê vir policar
pua.paimo quitem cum aubiret vulg^ e;:citatumin fe acclama
tionibua in nullo penitua motua eft:feb manfitîpauibus:tian
quillua nicg etat monbua :et ferenua afpedu.Cui cum in eabê
ciuitatevellet interritua pmanere:acquiefcena tamen tepsecâ
tibwa lê Familiaribua fuia ab agrum quenbam ctuitati ^jrimü
recebit:atq5 ibieum paucia bie noôu(5$ nicbil aliub §in ot^ti
onibua pmai^t:p?o pace ecclefiarü que vbiq^funt fufplicana
teo:ç ei Facerein omni ^ita fua moaia ppetui Fuit. $eb ia
in
otïitione pofit^ ante tribuum § côpaebentereé vifionem vitet
periïoöem.ceruical câpitisfui Flâmia eflTe côfumptum.Cumcg
euigilalTet poft vifum interpaetatua eft aftantibua fompnium
fuumbijcitc^ p:o certo fe ob criftum per ignê vite ejcitum
ïoz
titurum. ^Imminente igitur queftione.rurfua Fmtrum caritatc
côpulfus: comigtauit in alium locum.Cuo
non multo poft in
quifitoïes ingrelfi.coareptis buobuspueris. et aïtero e;c bija
verbemto: per inbicium eius ab policarpum perueniunt cum
iam tecUnaret bies.^eb ingrefii ipfum
quitem reperiunt in fu
perioïibus quiefcentem:vnte cumpoflet eifacilius tïanfit^ eê
ab altetam bomum noluit bicens.Doluntas bomini fiat.Ouï
^mmo et cum cóperillêt ateflè cópaebenfoaes
fuoSiin occurfum
eia paosaeflus leto abmobum ;^ult« ac placibo côpellarcViroa

-ocr page 154-

cçpit cum in^mû osis gaîia ita vt iîîi mîiarenîur et lïupcr c t
quib tantû Hubi^ fuerit vtvir ilîiua graiiitatis et îxsneftatis
tntamîongeua etate et tante vite audoaitatepofîtus per/
qmri et compzebenbi fit iufltiö. $eb ille nicbiî momtue con
tinno aiponi nienfam boßibua quafi bofpitibua iubet. at!^
eîB epulaô largius miniftmri: vnina boae ab eius fpatio om
tionia gmtia impetrnto. Cï^bat igitur tanta fei gmtia reple
tus vt âmimrentur omnes qui afemnt et ipfi
qui ab compre
benfenbumvenerant penitefcnt t^ tam îroneûum'^îtrum ac feo
bignum.etipfa etatevenembiîem mpere iiibcrcntur ab penâ
Ctpoft aïiquâta eafemfcriptum verlis ipfia talia coniun;cit
e;c orbine. poftca vero § finiuit orationem memoaiam Fati
ena omnium quofcumq^ nofcepotemtmaiomin etminorum
nobilium et ignobiSum, et totiua catbolice eccïefie que per
Dibem terre efinnftantc bora iam pzogrebitur. et afino fefena
ab ciuitatem bucebatur cû elTet bies magni fabbati.peagcti
oceurrit ci pFedus pacis berotes noîe et pf eiu niceta. Cîui îc
uantea eûfecû in vebicu!û:pfuafere febuloconabau^ bicentea
lt;Ouib Cl mali c feu bicere cefarë.et ïmolare:et fe ceteroviuere
fccnrumîbec ille paimo tacitusaubiuit.^ets'vbiperriftebant
ait ab eos.lt;Dutb multis op^ eftfJPaâur^ non fum quob bicitia
2tt illi poftea § nicbil fe ^FecilTe fenferunt.inbignatione com
moti cum côtumelia eû vebiculo fetuabant;ita vt pefem leferj
pceps altus.^eb quafi nicbil Fuiflet iiurie ppefliia tota aîacri
tatc côtentua pgebat ab ftubium quo buci Fuemt impat^.Cum
vero tumultua ingena in ftabio Z]: ingrefiTu eiua Fuiflet e;o2t?
vo;: e celo feîapfa ê.foîtia efto poliearpe: etwiliter age.$3
autozem quifem vocia vifere potuit nemoraubitia tamen ab
plurimos venit.'Jntem animatur ab Furorem tumuîtus populi
vifenteaquia policarpua introbucitur. Cumq^ eminus a p:o
confule interrogaretur fi ipfe eflèt policarpus;fc elfe cçFîtetur

■f,

-ocr page 155-

€rgo babeto inquit etaria tue reuerenctam.ct parccnô-vïtime
feneôuti tueium fortunam cefariö. gerens ö? pzioïibuB pent
tubinem:etcôcïamaetiam tu toUefacriïegoö.tunc poïicarp^
to3uo vultuat) popuïum qui in ftabio refi^bat afpiciens clc
uata ao celum ï^;:tem cum gemitu^damauit et bi^ïtXoHe Ta
crüegos.^let) infiftenté pzocónfule poïicarpo et bicente tuta
fonuna ceram:et t)ic tn criftûcouida. et bimittote:poïicarp1
ab bec.Odqginta inquit ct fe;: anniô fcruio ei et mcbiïmcïcrit
•vn^.-quó poir«m malcbicere et bîaîpbemare regem meum qui
falutem micbi ï^bitfCumcg rurfua vebememius vrgeretur
yt
foïtunam cefaris iuïaretrfi banc inquit iaâandam queria vt
ego fo2tunam cefaria iurem:et qui fim ignoiarc tcftmulaa:cu
omni libertate aubi mc. quia criftianua fum. M vero etiam
tationem-via cnftiane religioms acdperc:ftatucbïem et aubi
proconful bl;^it. SuaD? populo, policarpua ai t.Cibiqui£em
tefpönbi. Ï)occmur enim pdncipibua et poteflatïbua bi)a que
a funt bonoaem ïeferrc: eum fdïicet qui retigioni nonftt
conttariua. populo autem furcnd fatiffatere non eft meum.
Proconfulbi^it. fceftiaa babeo paratas : quibus fubigèria;
nifi cito pemtuena.atille refponbit.Jbbibeantur.pobis ent
immobilia ftatfentcntiarnccpoflumua te bono ab malum per
penitubinem comutan. ïCelius autem etat ft bi) mutafcntui^
ab bona:qui pfeïiemnt in malis. Cum pjoconful.
te fadam confumi ft tibi beftic contempncnïe viCentur; ncc
pïopofid rccipis penitubinem. 2tt illc ignem minaris inquit
bunc qui ab momentumincenbitur ct paulo poft ej:tinguitur
qwiaignomsfuturi iubici; ignem etcrnum.quiab penasperpc

tuas pacpatat^ eft impiozum.$cb quibmomris^ilbbibe.Utt
nam voles. fcec ct alta multa bi)s ftmilia bicens policarpus
confie^ntia fimul et letida replebatur. ita vt alacritatcm vul
tus dus fermonumcg conftandam p^oconful mayimç» ftupo?c

-ocr page 156-

mimrcc.JCiOb tgifur cutiorie at|gt;opuTum tubetvoec maxima
p2oteftari:policarpum tercio cofeflum fc criftianum eOc.Cuo
aut)ito.vmuerfa muîtîtuîio tam gentiiium ^iutcozûfmirnen
tium cimtatis cum ingcnti furoîc acclamabant.lDic tÜ totius
afte Î50Ô02 ct pater criftianoatimrnollro? aût fufcucrfoz teo?
^pfc eft qui multos bocet ne îmoîent:nc vc atso?ent teoe.Ct
poft bec verba acclamabit f bilifpo nu^eiario:vt îeonem po
iicarpo bimitteret.C^ui refpintet non fibiliccre:quia iam cîîi
tionis fuc munus e^rpieOet.Cuncilli omnes pariter côclamarût
Vt poUcaspus v'mus arjerct. Opostebatcnim vifionem eius
quam te artente ceraicali viï^it tmpkri.feuc cum t)iâo citius
g^rcrentur ipHs populis ligna vel te balnets vel te publicis
quibufq; lods et farmenta côgrcgantibus. precipue iuteis ar
tentius tn bec e;c mo2C feroeotibus cum omni vcîocitatc cp
ftruâus eft regus.Cum tepofuia fenioa inbumentis.ac 5ona rc
foluta. calciamenta quoqj te pebibus tëptabat cDucerc : que
nnn^ nifi a religiofis quibu£]5 fite et teuotionc femetipfos in
uiccm p2cucmentibus refolui cofueueiantlta namcg in omni
etiam reîiqùa vita fua veneiabiîiter ab omnibus coîcbatquot;. Dt
crgo c}:pcbita funt que ab ignem ptinebant : cum eûvelîent
rego îpofîtum ctiîm clauis cïfigerc ait, finite me. Cui enim
tebit micbi ferre ignis fwfplicium: babit vt et fine dauoaum
affi;bne flamas îmoHliter perfeiam.3:um illi omiffis dauis:
vinculis vfi funt MiîiMmW poft tergum manibus reuinais:
Vduteleausaricsc;: magno grcgc afTumpt^acceptabilcbolo
rauftû oîpotcnti tei oblat^ eftcbas p:ecc8 etiam tn ipfa palfiôc
^funtens, Ï)cu8 bilecli ct bencbiöi fili) tui ibefu crifti pater,
per que tui agtiitioncm fufcepim^.teus âgdoîù ctvirtutum et
vniucrfc creature ac io0 tuftoium generis qui omnes coam
teviuunt.bnbico tc qui me in banc bora pbucerc bignat^ es.
Vt biceps e):iftercm martiriu et calicis cri(U tui in rcfurreôiôe

Il

-ft

-ocr page 157-

•vite cîerne anime et fpivituô mei per mcoïniptiohem Tpirit^
fanöi:in quitus furâpiar in confpedutuo bobietamf facrifi
cium pingut et acceptabiîe.^icut ptepamfli et pfignafti;ita
et FcciRi.îDeruô es tu et fine menbacio feus, propterea ct in
omnibua ïaubo tc et bcnebico te et gloîifico teper eternum
feum et pontiKcem tbéfiim critaîiilcâum fiîium tuum; per
quem et cum quo tibi in fpiritu fanöo gîoîia et nunc et in fu
tuia fecuîa.3tmen4nbsp;cum amen infonuifTet oratione co

pleta:fubiciunt ignembominca igniô eterni.Cumq5 fiâma in

gêna reluXinct. vibimua mimcula omnea noa quibua ea Crus
■vifere conceïTit, Cjc quibua et f plurimi a bomino at) boc re
Teruati funt:'vt annuncient ceteria que viCerunt f fama etenf
in moöcamerc curuata fpecie quafi veli nauia vento finuatiî
fupm coîpua martiria ïletit.Cuotî cospua in mebio pofUum.
non eat vt caro arfenarfebtam^ fi aurum aut argentum in
foînace canD^fceret.Cum p^eterea otjo^em naribua baufimus
tamquâ tburia incenfi: vel paeciofilTimi Hagmntia ^nguenti.
2tî) vltimumvifentea fcelerum miniftri igni ccapua nonpofle
confumi-iufferunt pzopiua accefere confeâo2em:et coîpua cui
tgnia ceïTemt mucrone tmnfibfere. Ouo faâo tam largua pzo
fufua eft fanguia:vt reninguerctregum.populua autem mi^
i^culi ftupoze bifcelTit attonitua: erga eleóoa fei. tam infigni
ciuafauoîeperfpeôo. bic eft ergo atïmimbiliaetélcSuatcm
poîibua noftria magifter apoftolicua et pjopbeticua fmiriieb;?
ccclcfic faccrîroa; qui omne verbum quob locutua eft impletQ
cft ct implebitur in futuro.Seöillc emulua totîua boni et aîj
uerfariu8omniumiufto52.poftf vibit^ et p2o martir^ gloaia
et pao vite egregie virtutibua coaonatua eft.et per mo2tem p
mia ïmo2talitatiainfep(ua:ratia agere cepit vt reliquiaaciua
aî) fepultummnoftria fefifeîantibua nemo conceferct.'Jnftiga
batur ergo niceta berobia pater fr;ater autê balcc abirciubicê

-ocr page 158-

f t pctcrc ih co nc fciiianbtim conccferet coJpuö: tic foate tn
quitreitnqucntc« eum cjm crucifijais i.crtftiani founc colcrc
in
cipiantnufeia m^ime.ifta macbmantib^.qui et nfoa tntentb
ocuUß obfcruarunt ne cü e flami 8 atgt; fouc arÖentibu8 mpercnt
tgnoiitea miferrtmi qutaneqj crifium altquanbo pofl«mu8 fe
tcUnqu^^qui moztem pjo tonuamuncjtfalutc Minuitrneq^
alium quem^ colere qui verum feum ct qut folus-cokn^j? ïtt
nouertmu8:martlre8 vero tamqua dïfciputoa öomini biligam?
et veneremur quafi integtam i^m magiflro feauantea et Dno
quo2um no8 quoq^infiöe
tt preuenantia caritatis optam? tfic
^tictpes.®bt autem'vttïitcenturio fa4n obilinatam tuceoaum
cotentionem.pofitum tn met;to ipfum coap? e^uflit.Ct ita nca
poftmoÖabuÜa ofia pcioriiTimia gèmia cariosa ,, et omni auro
pzobabiliota per igncm faöa coiiegimu«: ac ficut coueniebat
e? mo2e coDibimus.Cuo et in loco etiam nunc paeftante bomi
no follempnea agimua celcbrefq5cóuentue .niapmc quifem in
bie pafftonis eius, jBeb et cum eoaü mcmozias qui pzius paHt
fittrantcelebiamus:vtfequentiumanimi ab preceiïoJum viti
cyempUsinfignibus fufcitautur. baienus fe beato policar/
po. Cum quo all) etiam buoCectm ej: fbila£elpbia •venicntes:
apub fmirnammariirio cosonati funt. ^eöctin cafem epifto
la continebatur etiam fe alijs quaplurimis ciuffem tempojis
jnartiribus inteyta narmtb; i quiljus refertur poft policarpü
g? ctta metrobojus quiba ey martionis bercfi paefbiter igni
Rt tiabitus^ ^nter cctcros autem qui per ifem tempus marti
res cjctiterunt; famoftnimus inibi refertur quibam pkinius na
mine.Cuius per fingulas interrogationes refponüonum con
fiantiam.ct pio ßfe noftrn ab popolum oiations quaqj apub
iubiccs interritusfemperaftiteritbocenset bifputans etiam
in ipfis trib«nalibus.quot;vtq5 bi)s qui in pcrfemtionc titubauc^
wtcoboïtationi^s fuisab confurgenbwm fe}:temm feferit.

vil:

-ocr page 159-

e t in earcerc pofitua qwaüter ingrenîô aî? fe ftatribuô animoa
eo2«m at) martiri) tûllemntiam incitant, q«o fiie ipfe etiam
p^o martirio pertüïerit cruciatuö.vtq^fit clauia afFi;ci!B et ar
îfenti rego fuperpofUus etvt in bi?8 fceatum vite fecerit finem
fi quis -vuït pîenius fcire.e;e iïla que nobia te antiquis marti
nbus fcriptuia cppofita eft plenius bifirct. JDoft bec etiam il
loîum apub pergamiim afte vrbcm martjjrium gefta referunê
carpi cmufbam et papi) et agatbonice optime femine
multa?^ que p2o beatia côfenîonibus mar^rio coîonati funt.

lt;rC6iuftinus pbilofopbus verbri phtV;iiia
martiriummeruit. ffTCapituïum.pcvi.

c Bm quibus et yiv miiabilis te quo pauïo fuperiua fe
eimus mentionem iuftiuus. cnm fcém iam libjum pao

reîigiôis noftre £efenfione confcriptum.tempons iïïius iubici
bus obtuliîTet: remuneiationem lingue îiCelis e: erubite mar
t;?ri; munus accepit: quobam pbilofopbo crefcente nomineca
tam p^ofeflione § mozibus bolos viro infibiafq^ tenîente:
quoniâquie
^m fepe cum eo bifputans aubitoîibus mebi?s n5
Toïum optinuemt eumi-verum et velDemeutius-veritate fibi fiif
fragante confuîemt: et vnîe viöoïie fue palmam
mart^rium
rcepit a bomino.fcoc autem ita futurnm etiam beatus ipfe
'Ver'^pbilolbpbus'veritatis in ea Menfione quam ab co côfcrip
tam fupiabi;j:imus:aperto ficut emt futurum paopbetica mête
pîebi;:it bijs «verbis. pam et ego inquit fpero mc ab aliquo
bo2nm quibus p?oS?eritateobfifto infibias effe pafturiirfpero
bacufo aut claua ferienbum;certc -vel a czelcente boc non pbi/»
ïofopbo, feb pbilacôpo. item non amatoae fapientie feo ama
toîciaôantie.pecgemmbignum eftpbiîofopbum nominari
^m qui îe bijs que nefcit publice p?otefta£:et criftianos fine

i

-ocr page 160-

feo cfièetîmpiGSbmt ab gmtiam ct libibinem coaum quoô
in erwe poStoa ipfe maiosibua laqueis erroîiainiipîuk. M
enim ignoratur ^b eo crifti bcârina et ea argmt que ignomt
nequiflimaa eft etimperitia muUo nequior:quia et impin vel
jjtiote obferaantne bifputare autant te bi)a que ignoi^nt.et
te iîfta teftimonium perbibere que neîciunt.^ivero legit que
apub'noa fcripta funt.et autxtelfept eo2um virtutem. aut iti
teHejcit quiîem feb biflimuîat ne etipfe fufpeâua babeatur in
taîib^: muko nequmet feteftabilioa iubicanb^ eft :qui impiti
-yuîgi captanafauo2cm,veritatia ac pietatia qui ^bat boftia
eyiftittt pzobitoî.pam et ^pofuifteme ei fciaîia quebam: c;c
quorum refponfionibua nkbii fcire côuiô^ eft.€tin tm
funt que bico vt puté vobia etiam queftionia babite îternoa
bifputationca aiîataa: ef quib^ aptifiime binofcitur eum que
noftm funt penit^ ignomrct vero nec bû venerunt ab noti
ciam vmm;pamtua fum rurfum vobis aubientibuabifputare»
bec funtbeati iuftini verbarin quib^ fcîSmea quepîebi}:emt
per crefcentia i nfibiaa martirio côfummatua cft.

gquot;*! /Itcianuaquoq^omtosvirerubitilTimuainpaimaetate
V^ r«a cum magna abmimtjone omto?iamboccna e;t qua
et nô parum glozie qucficmt: poft mobum ab noftm k ftubia
conuerten8:Ub20B etiam ipfe abucrlum genteabignoa mêoîia
Îereîîqiiit.in quibua iuftini meminit bi)a verbia.^3 et âmim
bilia inquit vir iuftini fatia reöe^pfecutua eft;fimika iftoabî
cena ^e îatroniW.fepoft alifta cû îe pbiîofopbia quebam
biyijret:abbit etiam bec.Crefcêa fenicgille qui obfebit vrbem
magnam inpucrorum quifem ftupria omna pibat: in pccunic
autemcupibitate nulîo inferio? emt*|l3o?tcmvero cwm ceteria

-ocr page 161-

rwaj^tttt5tcmpneiitiam:iprc tm pcîKmam tèiâ öpinionem ge
febat.vt iuHinum tamqwâ vitimo maïo traterct moatiipao eo
Ç^eritatêpzetiicans.'voluptuoroô et Ceceptoaeapbilofopbos

martiribtisqiKos iuflinug in fma
cpmemomtlibaiamp;.Capitülum.x'vii;,

W^eni quocg iuflinus pzopaiym tefubaret. afio?

_MLâ^i ^^ marfcprea e;ctiterunteercriben8 agonesan pat

ïïîo tefenfionts Tite libro talia quebam refert. ICuIier ait que
bam côiunâa emtviro turpirque et ipfa paiua turpiter vi^rerat
bec poßquä paecepta crifli cognouit pubica eîFeaa. viro quo
Cß te pubicicia perfnatebat: fiiggeaens ei fcriptum efie in caiP
tianoaum pzeceptis eternas îminerc penaa bça qui pubiciciâ
in Vîta fua iufliciamqj contcmpfcrint,$eb iîic in eatem obfce
nitate pcrfiftcnö.alicnam iam aöibua fuis a fc faciebat v;:02ê
quifpe cum nefaa efie mulie? eftimaret in eius mariti contu/
bcrnio permanere.qui natuiali fege contempta nouas vias U
libinis e;qutrcbat.$tatuit igitu? repubiare ium côiugi):feb
paopinquis interuenientib^.et temaritiemenbationc polüccn
tibus compulfa eil in cis rurfum côfonio rcfîterc . Berum iîlc
poft bec alepnbnam paofeauscum turptus agere atqjinccftc
Vite maiom nunciarentur augmenta qucfiflc: mulier ne vltm
«n cäunaione eius manens particeps incefti bominis habere^
tibcHo ei repubi) bato bifceftit. ille eflFerus maritus que
gauterc opoîtueiat.fg? in tantum vyoais fuccaflitas ^feciflet
Vt non folumnicbil turpc cômittere:feb ne mariti quitem pati
enter ferrc tuapitubinem polTera quo emenbationem refutâtc
pîo caftimonic amoac bifcelFerit nouo criminis genere pzo caf
titate accufat vjcoae.Criftiana é inquit»Ct illa quitem libeliri
tibiobtulitimgatoa.'ytpîimo permitteretur ei re familiärem

-ocr page 162-

oîbinarertumfemfe fcfpohfercobicab et inbrffifti. Beril
marituô cum muUerem nonpofletarguerenn tboîomei cuiufei
e;icmm qui magiftcr muîieris in criftiana religionc fuerat taîi
arte côuerfus eft.i3abebat amicum ccnturionem quentgt;â:buic
^fuafet.vt percunaarctur a ptobolomeo fi criftian? cflet.fooc
tantum ptbolomcuö tam^ amato: veritatiô nequa^ gloîiam
Tue jpfelfionis occultans pcunâanti crifttanum fe efle côfefTuô
eft.founc continuo centurio in -vincula c5iecit:et muîto tcm-'
poîc fqualoîc carceris maccmtum.ab^ltimum o^bicio iubici
optulit,2lquo fimili mobo boc folum interrogatua eft ptbolo
meua fi eflet criftianua.€ui rurfum tâti boni fibi côfciua biui
nam religionem paetulitzet ce crifti magifterio ac totiua boni
inftitutionibua publica côfeflîonc teftatua eft.Oui entm negat
çp eft fine bubio culpabile iubicat efte qÖ ncgat, Côtinuo igiê
poft confeflîonem. ab vrbicio buci iubetur ab monem.îuciua
autem quibam criftianua
yir »viCrna tam temere pzoïatam feu
tcntiam;ait ab vrbicium.Cuib quefo caufe cft.3? neq^ abultc
rum neq^ coîruptozem.autbomicibam'vel raptozem latronë^
aut alteriua cuiuHibet facinoâa reum;feb tantum pzo nomine
criftiani ^ fcoc fc vocabulo confcniis eft nûcuparî.ab moîtem
buci bominem paecepifti.pô funt bec bigna pio imgatoîi.nec
rapiêtiflîmofilio eiua.ncq^facrc^fenatuirquc agie
0 vrbiti.2Ct
ille nicbil aliub îquirena.ait ab luciû.Biferia micbi. et tu cri?
tianua efTe.Cumcg luci^refponbiBct bocplanc fum:etiam ipm
ozbiciuabuci paritcr iullît ab moatem.Jt illc gmtiaa inquit
ago g? me ncquiflimia bominia abfolutû. ab bonum et ab op
timum patrem et rcgem omniû Deum remittis.$eb et terciua
quibam pari mobo bbertatcvfua;pari (g fententia punitua i
ipoft bec illa iuftinua anne^uit cy ozbinc que paulo ante rctu
Um^.iöem et ego inquit fpero me ab aliquo boy quibua ^yt
ritatc obftttiinfibiaa efle pafliiy et cctei^.

-ocr page 163-

juftitii fcripta atgt; nos vfqg püei^tf

-^P^iirima autem noKs bicvir ftubiû2ummonimenta erre
^Jkjv^jiquit.quibus erubite eius anime ac biùinis îcbitc bif
fipnCô inbicia coîIigamu6:in quitus emolumcnti plyrimunt
«nuenire pc»0«nt qutamoaem boörine et fcientie gerunt.
C;ttat igitur eius liber bic te quo fuperius memomuimus ab
3nfoninum qui bicebatur pius ct fiHum eius ac fenatum pio
nofiia religione côfcriptus.lSebetfecunb^mcbilominus tefen
Honem no^c fiCei continês quem fcripfu ab fucceflorcm fupm
paincipis antoninum verum:cuius temporn nunc cepim^
Wicarc.Seb et alius liber eft abuerfum paganosrCe quo amp;
^«nguïia -vel noftris vel grecozum pbilofopbis conFcrens bifpu
t^tionem latinïmamc5ferit.3lbi etiam
te natum ^monumbif
jcrit quabam; que bi^s infeacrc longum eft, Jamp;eb ct alius eft li
ber abuerfum paganos:qui fupfcribitur cófutatio.
éft ct ali3
eius libe2gt; monarcbiacquem non folum
te noftris libis, feb
Jt te gretoïum uoluminibus
tzfüit €ft et alius qui fupfcri/
pWur pfaltcs. Ct aliusvelut in fubnotationum mobo
te anima
IJ] quo biucïfas queftioncs inferuitc;:bi)8quc apub grecoîû
tmlofopbos agitantur: quibus c5tmbiaurum fc repzomittit.
^ fuam
te b^s fcntcntiam in illius refpon(ïonisvolumine pro
c^turum.Compofuit etiam b^alogum quaficum
iuteis quem
^^ ^P^ÏïcpbefumcumrripboTîebebîeoîumnobilimmofeoâoîeba
quo e^ponit quomobo ipfe per biuinam gratiam ab
®^litatem Vere fie^i pertsuöus fit: cum paius imenfum ftu/

®ium erga pbilofopboaum geOerit tïifciplinas pcrquircnï^-^e
^itatts amoïc ertentus.Simuïq^ ref^rt 5c iuteis.^ abuerfum
^cclefiam crifti ifibijs fcmlibus agantrctpjo bi)s infimufat ïrt
Pbonern bicens: quia non folum non penituiftis pzo biJs que

sïe

-ocr page 164-

tkrofoltmtfi tt mififtia ptr omnem termm qui drcutrcirt et
bictr.nt impiamberefim furreyiïre crtffianoïum.Timu! etcrimi
nofa quebam bïffamarent abuerfum noe: quo ftiUtetboc ig-»
iiorantta quicfe ïtterritt cofoina veftia vitarent. quot;Jn quo non
foïum vobifipiie feö tt al^« o|ptobtia fingenbo caufa moim
c}Ltttt(Ha.$cribtt autem ^»vfqs at» fua tempoia ptopbette gm
tia in ecclefùô flotutrit. jSeö tt apoiahpfim tobannia apoP
foli elTt bidt:p2opbcnci3 ttiam quibufctam tdlimoni)8Vtitur
a^ tripboncm côu'mcena tum fe bi)0 queiuctrt atfdferint b^c
fe {cripturts tt abdultrint.Set) et muUa ttua alia apub qui'
plurimoafiatnimftmntur que ita pjobabilia acbt3na vete
ribuôiubicata funt:vtbfKnnia t5:ipfi8inutniaê aTumtre.
ttin quarto abuerfumbertfta 1ib:o fe b^sboc mobofcnbert*
Ctbtnt tnquit luftinua in to volumitit qftabutrfum mar/
ctonim fcribit piorccutuatftbtcena qutaipftfeoitun§ acqut
tfccrtm: ft aUum Ö?um btttrtt potter omnium creatoïtm.
Iterum in c|uitito duffem operta libïo bicit.Ct optimt inquit
tuftin«t afhrmat.quta antt.abuentum bomint nunqui aufua
tft fatbanaa blarpbtmare etum:qut|pc qui nôbum agnouilTet
tiampnatîonem fuam.btc autem nobta ntcefrario fe opufruUs
lti(Hni bilta fmt:ab iqutfmoncm Ubioj^ tiui Rubiofod quofqj
fifelium ptouocantibua.

^fTpui tune eptfcoptycmant tt aUlantrint zft^

fl oöauo anno fuprabidi principis dntcefco^fectmo

Jïinnr tpilbpat? fut îtfunâo: fucceiïttfoter.Jlpub alt;:
anbrtâ veto celabton quatuotCcct atmia mifiidiatofacerbotio
a3tipînûfttcairo2êrcliquit.3[pub antbiocbiâ wo tbeopbil^
per ifem t^z re;:tua ab apcfioUa eccltftt póltficatum tenebat:

-ocr page 165-

pofl hmnm tot coïneKti$ poft qwem qwïnto
bero$ fiiccenemt,

qurmemog^^nbsp;Tcriptotea

gmimerint ej ^Jbggjcb

t /tonc cgefip^Stequorupt^ memornuîmuô mfmnfefca

^ tebatm:ettgt;;onifm3cbo2tnt^^^

Pmitusnobtlimmusa^nbsp;^rcopisfaïtpbilttpws

«lam et afpoHinanó et melito mufantirqs et moteftus et mtti
PU8 b;reneu8;quo2«m ommum ab no8 apoftolicefiteï et

«aneboönnepïeclarifiïmamonimentaperïata funt.C; qtiib^

Wipia 1IÎ q«tnto eomentarb libao vbi fententiam fuehtet
Pieninima cum aftviôione tefignatcinbicat eti'amboc » cum
?bvrbem romam pergeret pïiirimiô per îocà fingula epifcopia
fermone et cantate congreffua.omneö eiufïem fitei paebica
feaeóboöoaefiBrei^^^^^

^feoaintbioa fmpta qbam c5memomt:que etiam inferere bmc

eSmnbsp;pacbtcatione reôa vfq^ ab paimum

pm. qiiem roma naingane vibi cum eo et refebi apub cboaiii
^^um biebtia multia.teleöatuó puritate fieei eiua. Cum autê
^emirem romam permanfi inibi. bonec aniceto foter: et foteri
Wit eïeutberua. Stt et in omnibus iftis oabinationibus
^et in ceteris qtias per reï^u««» vie^mm. ita omnia ba
«ebanturficut le^ antiquitustiabibit; et paopbete îbicâuenlt
^ttïomiîîus ftatuit. 3[tem item ipfe etiam te bereticis qui fuo
Ï^ï^poae eyoati funtrtalia quebam cômemomt.ét poftea ïquie
$ iacobus qui cognominatur iuftus marter eîFeôus eftJicut
^pminus etiam ipfe rebtens teftimonium veritati • eleàonc

fymeon cleppbeKiiw$epifcopii$o?binatHr:eIeftii$ ab

-ocr page 166-

ommbtïô pto co ç cBet côtobzwuô tJomint.p2optcreâ autem
tune eccïcfia virgo vocabat«r:quia nonamp;um fuemt atu terini
•verbi fubfcptionecomipta.^eD tjbeobuteô quia repuîfam me
ruit cpifctjpatusnpfc cepit in intcio pturbare omma et co:rum
percrqui
mt tf fepttrn bcrefibus in popuîo ccfiitufufî:cjt quî
buô ct !}?meon a quo fj?moniaoi;cîcopiu8 quoq^vnîc cïcopianî
et bofithe? ynts bofitbianictgoitbeua vnrc goztbeni.et maf
butetis ynk mafbuteni:
feo et meneabriani ab ipfis et marcio
rite, et cavpocrctiani. et va^entiniani et bafilice ec faturniant
(Duoîum vnurquifcgbiuerfis cozruptimb^ftceifcoîrum fcifmâ
componens : paopîiam feöam et psopaios babuit fröatozes.
(£j: ipfis jpcefierunt pfeuîo crifii et pfeubo paopbete et pfeubo
apoftoU qui in biuevfas partes fmtrum-vaitatem fcinCentes.
per coîtuptelam boftrine caftum ecclefie cubiîe macuîarunt:
impictatcm kquentes abuerfuebominum.et abuerfus crifïum
eius. ^eb etantiquasiuîeo^umberefes iîemipfe fcriptoz
que vel quante fucrint:per bec verba fefignat.émnt
inquit
biuerfe fententie in circûcifione ifeft in filijs ifiabelrquc ma;c
imc abuerfabantur tribu iuCe ty, qua criftiis tîï. Cmnt ergo
cfaci. galilei mero fcapHft«. mafbut^: famarite;fabucei pba
rifci.^eb et alia quapîurima fcribit-fe quibus e;t parte iam
pielocoaumopoztunitate in fuperiodbus memomuimus.
jPifleruit autem et fe euangelio fccunS bebeos et f^rios et
quebam etiam fe ligua bebmicabifputauit.et iubaicarum m
bitionum mcminit
: per 411«: inotwt fc ej: bebzeis ab füsm
crifti vcntire. Cerum et bicipfe et bjjrencus. ct cmnis anti^
quorum cbo2us : libîum qui attitulatur fapientia
falomonis
biyerunt ficut ct pîouerbta et cctem.lîe apocripbisvero cum
agerct abuerfum quofbam bercticos: co2rupta inbijs quebl
acfalfata cITe perHbuit.lt;îv$eb venienbû vobis eft tanfem
abbe^i tjyonifiicçmemorntionc cboîintbiojz eccîc epifcopii

j|

-ocr page 167-

tiiiiiô cmbîtîonc ct gqtia qui bafcctat m vcrbô frucbanl
non bij populi foïum quos tcgcnbos fufccpcrat ; fet» et jnocul
Pofui quibus per cpiHolas
pztkntxm fuam rcbamp;bat.C;tat
, «ntcg epiftola eius ab laccî^momos fcripta îe catbolica Htei
ïn qiia et eepaccatcg^nanimitatc floîentiflîmcbocct.vct alia
ab atbenienfes in qua ab cuangeli) crebulitatem inuitat et
toncuat fegmoîcs
î%m\ et arguit quoftiamvelut pene prolap
tos a ft^. cum cptfcopus eoîum pwbitus fuiflet martirio co2o
natus.^eb et quabtati qui publio kmffmt in facerbotium
ïttemit fimul et memoiat labo^e ei^et inbuftria rebiuii^ qui
bam
m eis calo? fiCri repatus fit. €t ilîub in eabem tefignat
^pïftola b^oniii^ ariopagites qui ab apoftolo pauïo inftruc
tus crebibit crifto fc6m ea que
in apoHolo^um aôibus îefig/
^antur ; pdmus spwo atbenas ab coîrm apoftolo epifcopus
;uemt oJbinatus.f ertur et aïia eius epiftola ab nicomebiêfea
|n qua berefim marctonis impugnatret ecclefiaftice fiîti regu
lam mJta labomtionc conftituit. fcribit et aliam ecclefie 902

tmenfmm ccterifi^fimul ecclefiis cretc: in qua^pifcopum ip

«oîumpbilifpum velnt magnis virtutibus et optimiô ftubiis
Pîebitum pîoteftatur.
bxcit autem ab bcreticoîum conuiuijs
^bftinenbam,$cribitct aliam ecclefie ariftrenójum cetcrifq?
^m ea ponti ccclefiis: in qua bacbilibis et epifti memihit ta
MUa qui eum e^cboîtati f«nt ab fcribcnbum. ct multa in ea e;c
^tuinis fcripturis c;planat;fimulq$ epifcopi cozum menfionc
^3ctt nomine palme; feb et îe nuptijs et caftitate plum cômc
e;: quocumc^ ïapf« refurgcntes et côuertentes (c a
|Peccato:etiam fi ab berctica piauitatc rcfiïiant fufcipi iwbet.
^otîiungituîctbijs alia eius epiftola ab gnofios in qua com
quot;quot;ouet ct îeprecatu? cpifcopum eozumnomie p)?nctum.ne gi^
oneia bifcipulo2um ceruicibus fupcrponat: nc vc fmtribî
neceiritatcm compulfc caftitatis inbicat.in quo nonnullorum

-ocr page 168-

^klxitm infitmîfae atiÇ tetcribenô ppnetuB iymxtïo ietîten
tiam qutem ojnfilijmclioaiaampleâitur.fimu^obrecfôteuiti
poft tlla que p2î«ô refcrtpfctat robuftio2î0 etiam valibiotia
cibi ette cctero fcripta tîanfmittcrc:c quibiiô at» mûxoû pjo
fcôum ecclefie fue populua aleretur ne femper cibo laàia inbe
rentea pcruuloîum vitam in co^pe iau fenefctnte perbuceret
limul et reôe fibei fui infignia et foUicitubinem quam erga eu
i^m pîebia expenmt ; erut^itionif^ ac fapientie verbi bmini
în bac epiftoîa p)?netu8 -vobió-velut in quota fpeculo viuentê
fui îereUquit)?maginê.l))?onifû aûtfertur et aliaat» romanos
«piftola bata aî) epifcopum foteremân qua inftituta antiqiufî
tmtita in etclefia roman a cuftobiri îibenter ampîe;:um fe bl)3
inbicat verbis.2l pîincipio namq^ moîia eft inquit nobia om
nea fratreavarija iuuare benefici)8
:multirq5 ecrfefiia que funt
per îJîuerfa termrum loca cunâa quibua indigent îtftinare.fm
gulozu quoqg necelTitteaa in omnibua côfolari; feb et per me
taila fmtribuB religatia que vfua pofcit p:ebcrc.fcec ab îicio
romane ecclefie facere mo«afuit:apatriluafibibuiufcemcbi
inftitutione tsimilla et femper intègre cuftobita. I^eatua vero
cpifcopua vefter foter nonfoîum feruauit que patvea ti^bife/
nint, félD et auj^it in meliusrqui non tantum lànôia que vfus
forpalia eypofcit im^titus eft^verum et abuenietitea fratres
demêti fatia et mitiDîmo foUtur alloquio.et tamfé pîum fe ac
rcligîofum patri fingulia e^bibet.'jln bac ipfa fcrtptum memît
ctia epiftoîc clemétis ab cbozintbioafcriptefignificaa veteri
îftituto et âtiqua cofuetubine fp ipam ept'aj leôâ efic in eccia
ÎJeniqj ftc bicit.
fceatam inqmt bujcim^ bobiernâ bf icâ bié î
•qua legim^ eplâj viâm quâ et femper ats noftri cômonitioncm
iegemua : licut et illam paicsem a clemente aö noa fcriptani.
Jtsm abbuc ipfe fe rpifiolia fwia tamquâ falfatia a
quibufoa:
bec fcribit.ICfpoîaa enî quafbâ ffibuarogantib^ me fcripa;

-ocr page 169-

quae tarnen apoftoU fatb3nc|î$3ni?ô fcpu!eriinf;qu^
fentes alia auti abtentes ; quibusve repofitum eft iubicio tei,
Cuiî) autem mirum fi bominiea verba fanae fcripture faifare
eonati funt quivilia feec que nos fcripfimus co?ruperuntff er
tur abbut et alia pter iftas tj?onif« epiftolaab tirifppboaum
fitelifTimam foîoîem fcripta.inqua conuenientesvel fe;ui ùtl
menfure eius lationabiles ei tîiuiniverbi ejcbibuit Uapes. $3
te b)?ontfio fit fatisbidum. ^Cbeopbili vero quem ahtbi
ccbie epifcopum fupratsi^imuB. feruntur tres inflitutîonum li
hzx ab antbolicum fcriptiret alius liber abuerfus berefim ber
utogtnis.in quo et teftimonio vtitur te rcueîatione iob^-is.
$cb et alijinftantems lftruâionumvariarumlibelli.lt;F|$i^
ea tempeftate bereticis per omnem
locum sisaniozum^m.obo
pumverli tei fimina maculantibus et areas apoftoîice fitei et
boarine abufterina abmiytione febantibusrc; omni.parte fa
cerbotesbomini velut vigilantes agricole e;cutere eoaum et
e;cpitrgarc mala femina nitebantur:et tamquam foUicitipafto
resinfibiantes lupos gaegibus eaifti. damoâbus fimul infec
tatiôibuîq^repeliere: cômonenbo ftatres iftruenbo.fcaibenbo
etiam longe pofitis: ipfos quoc^ interbum ficubi comm tepze
benbiftent cominus perurgenbo etverboaumluöa acbifputa
tionum certamine paofternenbo:a!i) etiam in pofterum confu
lentes qucftiones eoaum etperuerfas obieöiones ebitis
com
mentari}S confutanbo. Jntzv quos tbeopbilus te quo nunc îo
quimur.non ignobili abuerfus eos:ibeft
abuerfum marcbnê
inbicatur
ej: bi^s que kgimus bifputatione congreffus. buic
igituafeptimus ab apofiolis ï antbiocbenc ecclefie facerbotio
ma;:iminus fuccefiit.Seb et pbilifpus quem goatinienfis ec/
clcfic epifcopum fupiabi;cimu3;nobile ettam ipfc monimcntû
abuerfummarcionc tereliquit.Similiter et b)?rcncu3.|l?agni

ficcntius autem ceteris moteftâsiqui omnes ipfiua teceptiçes

-ocr page 170-

tt faïîacias reteâo quoveîaianê nequîcie tcgmen feniiîjauit»
JKeîito qiïoqs rarfenfisantiftesccdcfie.ct afpoîîmaziô apub
ifcempoîim ecdeftamregena celebcmmî inter cctcrosfcatebi
tur:qm
et imgatod romano ajipolîogcticos fimiliter iibaos ^
noflw fWuculentiflimc côfcnptoe po2rc;:erunt. bo^ $ta re
îij0ta nnt. monimenta que aO noftraim'vfcg noticîam pi^nerunt.
infia oftentitur.jKeïitoniô fepafcba îibzi t
)Uo;îe optima cciî
uerfatione liber
vum, $eî) et Ce paopbetis te ecdefia. te bie
bominica.fe fifebominis.tefigmgto.feobebicntia fiîeî.fe
ten
fibu8.îe anima et eo2po?e et m ente; amp; lauacro fe veritate.ltê
fe fife fe genemione crifti et fe propbeda dus. Item fe ani
ma et co2po2e. fe bofpitalitate. 'Item liber qui bicitur da/
tiis. fie bj^abolo et reuelatione iobannis.fe feo co2po2e inbu
to;ct poft omnia liber ab antonium. Derum in Ubello fuo fe
pafcba; tem pus quocg quo fcribebat infmuans ita bidt • $ub
îèrgio inquit paulo p2oconfule afte ; quo in tempoae fagaris
martirio coîcnatus eft. qitçnio ingens aboata eft apub lao/
biciam fe pafcba : quibus bicbus bec fcripfimus. buius ed
am ipfius libclli menfionem fadt
Clemens alejtanbrinus in
opère fuo.vbi fe pafcbe latione fcrîbit. quob fe tj: occa
fîonebui«ripfiualîbelli, qui
a melitone pzius ebitus fuemt
Tcriberc • autem libzo quem ab impcratoaem fcribit.'ta
lia quebam comemomt illis tempodbus abuerfum nos gefta^
Cuob nunqua inquit fadum eft; nunc perfecutionem patitur
genus pioîum.Cffugantur vnbiqs nouis fecretis per omnem
afiam p2omulgatis. Jmpufentcs namq^ bomines etcalump/
niofi qui lapere aliéna fefiferant.occaftone accepta impemliû
p2eccpt02um : paebonum mozebie noôuqj gmlTantur ctbi
ripiunt innocentes.Ct poft aliquâta iterum bicit.Ct fi quibê
te iubente ib fadunt;bonum crebamus. quibquib iufto impc
mozz iubeiîte cpmittitur.ïeb et nos libenter ferimus mo?tê:

r ! i
lii fill

-ocr page 171-

'l^sm a te eognofcînîtïâ trrojan, $eb hoi cfl foïiîm ecbfc
'ï^muö.-vt ipfe pîius miniftroö psotemitatia fcuiuo rcquirae:
a te manbate îîint ifte qitas irrogâtmosteô ipfe bifcutiaa
quot;Vero tuam quoqj cofciciitiam pacceptum illub tam îman^
tam barbarum îatçt: obfecramua ne noô telpiciaô,et patia
^fe teïigtofos ciueô tam publico latrocinio iuguîari
.Cî iteiû
poftaîtquantaabbit etiambec.Ctemm pbiiofopbia becqui
noâvtimur pzimo quiîem fîozebat apub barbaroB.^^^trobuda
eft autem etiam romane-veilTe conuerfationi augufti temport
quo et regni quot;veftri fublimius cuîmen afcenbit.robrerif
^3ntiebuiu8 aufpicija eleaatum: cuiuô imperium feliciter pao
P^gati tu feli}: fuccelTc? ejciftts: et tiabitum tibi Heliciter rcrgt;
cum filio paincipatum.propter quob et fimul tibt-èö
imperio tiabitum ncftre pbilofopbie ritum pari religione'cul
tobu-velut qui ingrelTu fuo patribus tuis caufa«t paofpent^.
tis intulerit.et fiî^m que cum ipfms augufti felicitatibus abS

leuît: integtam tu quocg nunc regnans illibatamcg ccnll rua^
quia necîpfi auguftoin ingreîTa eiiisvelin progseflutnfte ait
^uib accibit feb econtmrio leta omnia magnusfucceffibus pïe^
na obfeciantibus îeum fummum pao imperij eius ftatu religiq?
nîs buiuamp;mobi cultozibus:nec quifquâ pdncipum r.ifi nero.
^lus etbomictanns:naquam bominum fuggeftiombus abuer
j^^ti funt bogmati noftro, C;: quorum tempoze accimr r.ôamp; fak
us calumpnijs infamari.Seb illoaum erro:em qui c;c4gnomw
tia Vèneiat emenbauerunt patres tui;qui frequcntibus poftv
Uiobum ^cretiaammatJuezteruntin eosqui auticrent molefie
^liquib buiufmobi cwltosibus irrogare.^n quibus auus t-uua-
^brianis.et ab alios quiöam muitos iubices: pîecipuc tamen^^
funbanium paoconfulem afie p2o boc litteias îebit. pater
turn tecum pariter romaniregri apicem regens: ommb^
Huiîem generaliteremitatibus majime tamen ab larifecs et

-ocr page 172-

ttJTâfcnîfcnfcô tt atbcnienreö pîo bîjg mîtrit ebiaa. Te ve
ro mwlto magb eanfem mbimus femare fcntentiam : j?m
mo ft muïto dementiua conhointud pzouirurum. tam§ qui
vere pbUofoplie et pure religionis amatp: ejciftas» bec ct
mtiUa alta nobiltter ab eo fcripta : inUbelio fe quo memo/
lauimuô inferuntur.ln b^a autem que fe
c;pîanationc fcrip
tutarum fcribit quafi in piefatione cnumerat que fint voîu
minaveteriô teftaïuenti que iti canone febeant obferuazt
quam partem fcripturc viöpre bijs necenarium puto. Ïï2e/
Itto onefimo fmtrt falutem. (Duoniamquio^m frequenter
merogaftipao ftubio quoobabes crgaverbum îci.vtep
cerpam tili teflimonia e;: lege et p:opbcti8fe faîuatoîe,
ctfe fife noftna fimulq? inbitem qui fit ozbovd numc/
rua veteris teflamentivoluminum; poftu!ata !ibentere;c
pîcui • fciena g? fit in tc Difcenbi ftubium.veî quanta fiîti
feuotio vt et vite cterne feficerio nicbil p2eponia. Sciaa er
go perreyiïTe me vicg at) ozientia locum vbi p^cbicaticnia
noftrc cepit c;ro:bium. et vbi gefta funt omnia illa que le^
guntur fcripta ibiq? Ce omnibua tiligentcr e;cf loiafte. que
(iïent vctcîia teftamenti volumina . ï)bi tgttur que tum
cmni ittueftigattonc comperi bec funt. ÎCoyfi libzi quinqj.
8cnefta.c;ot»ue. numert leuiticua feutronomium tum fein:«
ibefttfnaue. iubicum. rutb. regneîum ltb:iquatuoî:palipo/
menon libîiîiuo. pfalmi tgt;auiî). Salomoni pîouerbia que et
rapientiarecdeftaftes camica candcoîum. fob.propbetie au
tcm j?faîaa.ibercmia0.t)uofecim pzopbctarum liber vnuarba
rtcl csecbicl. cfctaa.f j: b^a ergo ego culogiaa tibi tîtft cpc/
cerpta teftimonia in fej:libd8 bigefta tranfmift. lgt;emclito
ni» monimentia îfta comperimua. lt;f^fpol!tnaria vero cum
milita a multie babeantur:al) nostamenifta funt que vencrût
^pologatia liber ab ptiftû xpemto?cm fcriptua.'et abuerfum

î -ar

Il:

-ocr page 173-

P30anoâ Ixhzi qMtncß.^Dc veritate ïibsi hno: et quoô poïï mo

bum etJipitabuerfumcatbafngaB.montanumrcih'cet etpfeubo

P^opbctiOae eius. qut tune paimum teuianbi a redo itinere
^?02bium fumpfemnt-^eb et mufani cui^ in paecetentibus fe
^îmus menftonem fertur libellus miika elegantia fcriptue ao
Huofoam fmtreô: qui teclinauemnt ab bcreftm que bîcîfur en
trncitarum tune nupr e;:ûatam. Cuius autoaem eytitifle taci
anum fermo afierit illum ipfum te quo in fuperioaibus
memo
t^utmuô beato iudino teftimonium bante: cuius eum in bifci
pulum fcrunt.fce quo tarnen et bpreneus
inpaimo libao tôm
berefes bec refert.î faturnino inquit et marcione tefcentenlt
bi) qui vocantur cntmtice nuptias refutantes
.quc a teo an
fiquitus inHitutefunt.et fubtiliteraccufantes iUum qui ab in
1^0 mafcuïû et feminam ab fftitutionem bumani generis fecit
^eb et abanimalibus abftinenbumpaebicant; ingmti e
;:if/

tentes teo qui bec bumanisvfibus paocreauit.Contmbicunt

etiam paimibominis faluti.€t boc nunc inuentum eft ab bïja
qutbus tacianus quitem autoa ejttitit et buiufcemotiblafpbe
mias introbü^it.qui fuit quitem autoa iuftim;feb bonec cum
îpfo fuit.nicbil taïe fentirefe ^bibit, poftea vero f ille mar
tir etFedus efl ^bfclctt fie ab x^^wUrno vwaurîs arrcgantia tu
mibus et latione nimia infiatus qui fe ceteris buceret meîioae
paopaium maluit^ a veteribus tiabitum bocenbi inftituere
ftilum. fecula quebam inuifibilia fc6mvalentini fabulas intré
bucês, puptias autem et foanicationem coaruptionemq^ pari
îubicans lege;fimilia marcioni îâturninoqs confirmât, fce fa/
îutc vero abam in bubium tebucenba:nouis queftionibus eô
mentatur.^t paulo poft item bj^rencus abbit etiam bec.)(2oiî
multo poft autem inquit feuerus quibâ fupmbiäe bereft robua
abiungens. fomenta maxima eius fedatoaibus paeftitit: vnte
et magisfeurnani a{pellati funt.qui vtuntur quitem lege et

-ocr page 174-

et euangelija: {eb psopiia quabam interpjetatipne
fmptummm renrumperueftunt.Obtteöant autempauïo apof
tolo et refutartt eiua epiftolaa: feb neq$ aöua apoïloio;: fufcipi
unt. ï^erumptanien pdoz eotum autca taeianua coUattonem
qwanbam fatiena euageUo2um.nercio quomobo cöpofuit cuan
geüum Vrtum ejt quatuo2.quob bj^atelTeron nominauit; quob
etiam nunc babetur a multis.iJicitur autem et nanulfac}: fer
montbua apoftoli permutafle: tamqua qui emcnbarc veïit o^
binem copofitionemq^ verbosum.Reliquit autem bic ipfe inft
nitumlibzo^ numerum.^eb ille quem abuerfum gcntes fcrip
fit liber:ey omnibus fcriptia eius.paecipuus et valfevtilia co
paobatur. ^eb et fe bi)a fatia biaum.^) per ifem tempua in
titimtrua berefibusvbicg pultulantibus.et pzecipue apub me
Ibpotamiam: barfefanes quibam vir bifertinimus in iprosum
lingua ct vcbcmens bjyalcticus abuerfum marcionem aliofq^
Jïonnullos b)?alogosfcripfit;quos pzopaia lingua compofitos
ebibit.ïeb et plum alia ciua ejctant volumina :que bifcipuU
eius in grccoïum vertere fermonem .Cmt namqj ita potena in
*mho tt todrina et in tfifputationibua valibus:vt plurimos
tt nobiles babuerit viros Tedatoxes.Cft eiusct ab antoninu

^ fe fato potentïfiimua ö)?4ïogu3.^ebetaua ttiulta fcripfitjquc

* fatisvtilia ct per neceflaria perfecutionum que tunc erant tê^
podbuscytitcrere.feruntautcmbunc ipfum fuifle pzimofe
valeutini fcola.feb cum magiftrum notalTet crrcais et ieptas
dus fabulas arguiff^tc-vifus eft fibi ab melio^em ct rcdam ft
fei fentcntiam cóuertifiè:nec tamen ej: integro vete;? crroaum
fotfea maculamq^ fepofmt.toi)ffem vero tempozibus etiam ra
mane ecclefie foter epifcop uamp;viuenbt fmem fecit»

s

iir

-ocr page 175-

Ij^ctptt liber Quinfaa cccfcfufltce lyfetfg. Cg^
rptert romano epifcopo eleutbcrua fucceflmt ct
te fjgtotbnibue ei«fa?m tgjg. Capitttfam.t,

©tur fertrt epiPcopo oôo annîô trt vrbe
romaracertiotio minidiato ïjuoeecimw ab
apoftolisfttccebit eltutbert; feptîoîecimo
tmpcri) antontnivert.Ouo in tcmpozc per
multas romantoabis pïouintias cj:accla
JBgtione et Tebicione vulgi perfecutionea
^î^uerfumnoUrosburiflimc condtate funtatavtmnltami-'
'w martirum perfmgulaïoca fieaent. Cuob conicere e;: bça
j^ctle poflum^ que ab renimgeftarum memoaiam confenianba
'ïtteris manbata rejperimws.Çt quâuis ö? boc plcnioa nobis
nariado $ amp; fingulozum mardrijs pzofccmi fumus fui fub f^
Wo\iö?aeur e;porita qwe inflrwöionem boôdnepariter et [ct
entic neceflariam non minimam continet.tarnen que etiam pze
Tend open competerebuyimus.pauca inferimus e multiô.aiij
«am^fcriptores bponarum refeiit bella.tropbca Tidonas
''lagiftïatuum biicumqj fo:tia gcïla concelcbaent mo:terq5 ci

Wum aut boHium narrent î^a^rt^m '•ontM^eaUbcroó DlUCrHd

^unfta cebibus confufa ïcfcnbant;notler bic fermo quinaïiad
onem continet Êebijs que ab teum pertinent rebus, abfurbum
*ïon crit fi bclla ïefcribat que caro pao anime falutc perpefla
tïi

• et pugnas quas anima yt cdeftem patdam rccupcmrct
quot;^cepit: fi certamina eius referat quc pao fiöfveritatis cjccgit
in quibus non abuerfum moztales milites:fcb abuerfiim fpirj
tualcs b^moncs bimicauit.non pzo libcris carnis feb pao fpirï
tus libertate. M nwn§ monimcnds littctarum manïemus pac
lia

que non p:o teriarum fpacçs nee paouinciarum poDelKo/
nibus.feb p^o celo;um regno et pambtfi bercbitate pafta funt

-ocr page 176-

non regni mdïtaKö imperium queïituja.reb ab îmoîtali regc
omtiiumfeo triumpteum glorUmperceptum.êaHiarum igif
ncbiîiîTimcvrbcô lugbunenfmm
vifelicct et vieHnenfiûrquaô
pjectpitilapfw pjcterBuit robanua nobüi0imuófluuto2Bm;|ïi
feijs qwe et quataergafei martireô g^fta fint fupra memorati
antonini veri tempoïtbus fefcrtpta per oztïinem ab m atJ eè
clefias afte etfrigkfi£eH reUtionetmnrminarunt:fe quibus
vt fiï6S certloï babeaê ipfa fcripto^^ejiempU fubiciam.-Serut
crtftibAitantes apub vlenFii €t tugbunum gallievrbes fm
tribus pïbus qui per aftaet frigiam eanD^m qua nos reöempti
onis crifti fiJ^m et fpem gerüt: pa^ votis et gtatta et gloaia a
feo patre et trifto tbefu bno noftro. Ct cum non nulia veïut
in pïefatione ^ka^i^mï poft aïif ta ita rerum geftarum
DZbiuné
inicium.'4fCritulatioms aiunt noftre magnitubinê
ct gentiUû furcîcm quem fanôts maîtiribus itcnîcrunt:rtcut
eft enumcfôre necpzefentes quiremiprifufFicim^.ne bum fcrip
tm côpaebenïerc. Omnibus
eteni vinbus congrelTus eft ini
micus tamquâ qui iam per acerbitatem peafecutiontô abuen
tusfuionentaretimciacetper bocinftruevet et infoamaret
miniftros fuos abuerfum feruos öei omne minifterium fceleris
et CrufeUtati©nbsp;t^i«^»« iiwUa tuind^um pzobitc

retUY babitatio.tum eeinfe vfus balneârum poft etiam j^zo^
ccDTttO ab pwblicum: ab vîtimum ne pmnino in quolibet loco
bomifoîifq^ publlcopziuatoq? viferemur.^eb aöemt fei gm
tiaîquefmgiliotesquofqjnoftroîum fe manibus eotum eri^
piebat. probncebat autem in mcbium viros ftabilioses co
lumpnis qui poftent per patientiam fuam non folum ferre im
petus quos ej:cogitabat inimicu0:feb etvltro e;rpetere.et fpô
te îe omnibuô uel ofpïobîioaum vel tozmentoaum cruciati/
busobie^are : et laflefcentibus iam pene toztoaibus ipfi ab
bue parum putare pro co ^ momm fibi banc elfe quobâmobo

Kil

=îiJ! i

Jl

-ocr page 177-

ab ctîïïum feftinantibuô creterent:ttbMafcrc îpfi patiêtie
•virtute clamantes quia non funt conbigne paflionîs bui^a
tempoîia ab futuîam gîoaiam que rcueîabitur in nobis, fere
tant ergo foîtîter acclamationes abuerfumfe.-et ofpzobaia at
cBÎniuriâs populi et contumeîiaseoaum.ïautes fuas bucefcit,
Seb et verbetari fe ab eis ac îapibari et côcîubi patienter ac
cipiebant equanimitcr fufcipientes quibqnib iîîiusfurentia
Vulgi e;ècogitâïret irifania , t)eniq5 quebam tempoae allante
tribuno et paimonbus ciuitatis.po foîisaccîamationibus po
puli compti et in carcerem taufi funtFiatrea vfqs a:? paefw
tiam iubicis:cuiq5 abuenientioïFeruntur.Inquos iile tâta era
î^litatevfus elî:vt feuicie eius fpçcies fingulas nemo poîTit
5Pfpcnere»1Derti^ igitur epagatbus vnus e;: fiatribus, qui et
£çum perfedam caritatem.et iit boîes integiam cuftobiret:
cuius vita cum eflet aboîefcens ita c;aminata emt omnibus
et paobata.vt etiam gîauiflîmis fenibus pîeFerretur: in omni
bus enim intetebat manbatis et iudificatipnibus bomini fme
querela: ab obfequia qiioq^ feruoaum tei paomptiflimus état:
is cum 3elo biuino etferuoae fpiritus plenus tam crutelia fer
Ws tei fufpîicia viCi^ret inferri. et contra ius falcij tot penaa
bumanis vifceribws e;ccogitari: inbignitatem rei vltta non Fe
rens.popofcit fe aubirirpîo ciuibua optimis.et quibus
nicbil
ïmpictatis comiflum paobari pofetat locuturum.èmt enim et
^^obilifiimus inter fuos et erubitiOimus. Derumcum tefenfio
nem eiusnonreciperet obÛinatio iubicis:inquirittantum ab
eo fi et ipfe crifiianus efièt.ïîtq^ crifiianum fe effe clarifTinia
libeta'Voce tefiatus eft:tamquâ abuocatus inquit criiliano
^limetipfevinôoaum numéro focietur.^ebinboc illi quitem
quib bicerent ignoiabant./Jiie vero babens in fe abuocatum
p2o nobis ibefum.quo nomine meruit bonoiari. fanâi paefbi
Sacbaaie qui erga fanôos pleîtubinem caritatis ofetet^t

-ocr page 178-

in?

fçcutus cycTOpItiwîi^i et îpfe bûffifcuô afefi ti fefe nfionem Tt
lertatts que in nodm religtone confinit ejrfequitur t^ominicii
fectitud e^emplum animam
fuam ouilud pofutt et po ami
cia et cum boc pariter veîut Difcipuîi «tfti fifelea in rejno -n^
turo fequuntur agnum
quocumlt;g vaîjit, foija igitur optimia
etlifelifiimiaiJuabua vfua omntarcltquuarandoîum cboîua
ptompti ct aîacrea animas tuas pio fiùîi libcrtatc ponebant.
2Hiqwi autem impares et inftrmioîea inuenti.et ab iîiatr per
fecutionia eucbentum ponbua iuualibus teccm ferme
viri nu
mero.îapfu fuo ludum nobia et ingentem trifticiam reîiqu ci ût.
tt multoîum animoa quoa ptioaum fiîea accenberat infrcgc/
runt.lDnbe et omnea valDc perterriti fumus.non paoptcr toi
inenta que crufeliusvibebanéinfcrri: feb pao e3:itu cofenionis
inceato quia mitUo nos grauius lapfus noftro^ § ea que infe
?cbantttrto2mentacruciabant. Ccmpîcbcnfebantur tamen co
tibie quosbignosbominusiubicabatinlapfozum numéros
fub^ogari: itavt e;:vtmqs eccleria omnes qui (hibiofi et mag
ni •vifebantur et quozum îabo:cet inbuftria regebantur eccle
fie-^^nitterfi parifcr tenercntur. 4r^3lccibit autem etiam fer
«os compîebcnbi quoîunbam ej: noflrts paganos ; quoniam
quifem publice iuïTi
fuenat requiri omnes et tcneri. Cuicg fe
monta inftinâu cum tozmenta pertimefcerent
que inferri fanc
tisvifebantmonentibusfe in boc ipfum militibus quibus
ta fucrat pacceptum commentati funt abuerfum nos : velut
atbreus fmtris fui t;e(lis occibit buoa fiîios et nefcicnti ap'
pofutt cpufanbos ct ille comebit ignarus:ebi|pu8 autem cum
matre concubuit tbicftias cenas et incerta ebipia perpetian
tes et alia que ne paoloqui aut cogttaae nobis fas eft et qua
lia nec crefere quifem poOiimus aliquanbo apub bomines
sella. (Due cum fe nobis biffamata fuiflênt in vulgus: bo2''
mi mayimo et cjcfecmtioni apub omnes bomines efle cepimî

Ibii'iii,,

till h

Ilip:

ïmn

IllIifC;-
r iiur

ili!'
iii:!!:

IlH
f'ili i

iifï

1,

l'r

-ocr page 179-

- ïr

ctîam apuîî eo8 qui paiiïô altquîb moSetâtiontô erga no$ fer
uan6 effe cenfebantret oêó fimul fremere abucrfiim cnîïtanoé
infaciabili obio furerecepertmt.Cunc^^teimuô compleri
^llutî quoî) a îJomino bidum eft : quia venieè tempus in quo
Gmniô qui occiîçrit voeputet fe obfequium offerre îeo. poft
bec iam fupm omne narmtionis genus eft. et fuipUciosum et
crueiatuum mobus quifanüis martiribus inferefcatur perur/
gcntcfatbana:quo fciîicetilîozum conFeflîone taie aîiquib cli
tçretura nobis cnecömiflum.|n quo omncs pari atq^ coi^mfu-
' ^oaepcrfiftebant vuîgus.iu^^:. officium, militesperurgentes
pîetipuc fanôum nomine quenbam ti)?aconum'viemienfem:iei:'
maturum neopbitum quiCem.feb in fitc ct pacienfia
robuft Fi
mum: febct attaîum pesgamenum ciucm qui columpna et ftr
mamentum ecclefie noftre in omnibus fuit; et bïanbiuam femt
nam per quam criftus oftenDit quia ea que apub bomines tef
peôa funt etincûîitemptu babcntur:in magna gîoîia apub
um bucuntur: quia caritas eius ea que fragiUa funt per n atua
per gmtiam facit efle firmiffima . Cum cnim omnes nos îe ea
tt'cpibarcmus fcb et ipfa eius carnalis bomina que emt vna
e;numero martirumvereretur ne foate bïanbina ceîçret in
tôt
mentis.et pao ïebilitatc coapoais yif ab paime côfentcm's to2
quot;icnta fufftccrct tanta tollerantievirtute firmata eft vt vefolue
»'fn^pîius etconci£erentcarnificum manusquifibî pao conti
Jîofa iubifis animofitate inuicem fuccceebant.fcemqs a paima
lûccvfcg abvcfpeiamtoamentafempcr innouantes. aîgt; xltimû
quot;^lôos fc confitenturrftupentes quomobo in ea {piritus perma
]^ret:cum nicbil iam in illa e;: coapoae per fuiplicia refebiffet
Seb illa vere beata.vt poftmobumnobis ipfa biïTeruit. quoti
ens ^?ccem confenionis cmifit et crifti ana fum p2oclamauit:to
'lens noue vires corpozi rcbö^bantur: et tamquâ ablutis per
^onfeflionem bo.l9?ib?:inftauqba(ur recentio? ab agoncs cocg

-ocr page 180-

îîîagis quo înteîîc^erat tf pia fenfum baïoita ejitingaeret
lepius et alacrius criftiana fum et nicbiî apub noâ luaîî
geri
tur p2oc!amabat.î)j?aconus quoq$ fandua namme.etiam ipfe
fiipra fmci potcft.et fupîa quam faaefl: bumanam fem nata
tam acriuainiîftentibus mimftria Êemonum quo aîîqmôab eo
eïicerepoficnt confcflionis ilücite.noua pe na rum genera pîo
tuîifret que îongefubflantiam bumane conbîdonia e^rcereret.
3t ilie vir teo pîenua.in tantumcrufeUtates eoaum rifit.et fe
rinam in queftione femciam: vt nunquâ bignatua fît veî quia
cflètgenerc aut bomo veî patriam vel nomen filtem fuum eis
fateri.^^eb te bi^s fmguîis interrogatuarnicbiî aîtub tn omni
bu3 tomentis mû cviftianum efiè fe refponc^it.tooc micbi no
men,boc genus et patria eft: aliub tnquit omnino nicbil fum
§ criftianus.Bnts ct increbibilia eoa agitabat infania:^? tan
tia penarum generibua confumptia. e^rtoaquere ei necpjofcHi
onem quiîem paopîi) vocabuîi potuifrcnt.2lb vlttmum cantrn
tes laminas eîia et Fern:erga inguinia loca et belicatlom que
q$ mcmbzoîum inftâuratis ignibua abbibent. quo carnes
quibem eiua abuftc ignîbua cefiuebât:ipfe vero permanebat
îmobilis. inconcuOusintrcpibuBiceleftibua eternif:^ fontib^,
qui pzocebunt îç fonte ibefu. bumanas in Te temperans fîam^
maa.lDenimptamen membsia omnib^ martir emt:et toto co2
po2e vnum vufn^ bozrebat. perijt in eo bumane foîme agnt
cio:et non folum quia eOet.feb et quib eflettoîmento;? cruteîi
taa ne agnofci pollet abftuletat.lfr* Crtftus tamen in eo folus g
martpri)glo2iam reeognorcebat\-qui per eiua patienciâ e^ftru
ebat abuerfariaa poteftatea.et fuoa milites per tolîerantie ro
bonabat ej:emplum:oftentgn8 omnibus quia nicbil terribile eft
vbi biligifur pater: nicbil boloîia eft vbi fifea crifti eft.
artificea fcele;2 nequaf martiria erubuerevirtutê.p^^paucas
etenim biea cçltfemntea gp ïi twmentibua ab bue vuînçnbws

-ocr page 181-

inbîgnarcntar etiam ab iolKffimum manua taâum. tôt

^enta rurfos inFerrent.et bomTmembm iam putrefaöa •vejra
^ent:vnum ebuobusfoae.aut infuaeum impîetatis iuia ceOu
''«mcaut Ti in tormemisammam pormfletterroaemcruteîitatia
metum ceteris inteittanbum. Sebboc ïonge contra ^impi?
^fSttauetantccnit.pam ^ vi}: crebi ab infiteîibus poteft.rer
^jtutum in paimam fpeciem corpus per fecunba toamenta: et of
Rcia membîoîum qite abiluïciat paimacruîelitas, fecunba rc/
l^aïamt: ita vt iterata rt jpîicia non ei iam penam contuîerint
ieb metelam. îeb et bîanbina quam pauîo ante memoiauim^
^^mili c;i:etrpîo ab fufplicia fecunba reuocatur. Cue cum icmî
pene et in moatis quobam conftnio pofita.itetatis fuiflTct
puirat;icruciatibus:veîut e fompno quobam fubito euigüans
memoîiam future beatitubinis venit; et voce conftanti tam
quâ
sgt; epîcelfo et ebito concionaretur ab populum muîtum in-'
Huit ertatis o viri:q? ptitatis infâtum carnibus vcfci eos qnt
mutoaum quitem animaîium carnibusvtuntur.Ct fie in cô
feflionc perbutans:iterum numero martirum fociata retrubif.
Seb poftea $ bcatoaum martirû pacientiam t)?ianmcam eua
ï^uerc fu|pUcia.alî)$rwrîusbpabolus macbinis oîpugnare pa
famuîos tei : quo fcilitct aîRiâionc carceris et penaïi fqua
'oîc confumpti ac feptimo vt bicunt punöu in neruo petes c5
t*^ § crcbi fas eft biftenti: in intimo tenebiarum îoco per pm
'^ia pcnarum geneta
que furcntium feuicia e5:cogitare poteiat
î^perirent, Ouâ plurimi ergo boc genere in argaftuîis cpfum
ïïiwnttir.bomino fufcipiente eoaum buiufcemobi e;:îfum;cuius
ïîec ibi tefuit biuinc maieftatis aujçiîiû. 2Hiquâti enim cj: bî)s
Hui feuidima toamenta pertuîeiant. nec bumanc aîiquib me/
îeïc permilTi funt confequi: miram in mobum virtutc bomini

eonuaîefcere ct fubitam mentis alacritatem.actefpeîatum coz
eie robur recupct^rc ceperût.ita
yt «^boîtatjone fua ccteros

-ocr page 182-

atjpatientiâm t5firmaycst:ttîmpadcnteô emntpenarurn iïîi
magb qin nuperfucrant faîreptiret quoaum co2pora nontJum
tegmenta fûïiôaucmnt.jlli feniqj
mnt qmfetoaisfooîroje et
cûcîufioniô tenebsis necabantur. Iterum beati fotini epTcopi
iugbunenfis sloziofam mart;'ri?cor.fefricnenn:faBnoR ell fiieit
tia paeteriîe. Ciii tum nonagenaria maio: efièt etate. 11 toz^
poaevtpoteiHiug eui inualibus^per cettm penc iam mottutid
Mo mavt^rr) zmozt viuebat.bucitur aö tribunaîia:)?mmo pa
tîuô cefertur fenio etîan3uo2e refo!ut«3.Cuius ab boc foîwm
anima rereruabatur; vt criHua per eum magnificentius in fm^
gili Cûîpoae triumpbaaet, lamp;tatuitur interea fenioa pao tribu
na!ibu8;impie pïebifivnbicg dampzattolliturrbuncipfum eîTe
intmmt crlïïum.Cum vero a pzeftfe interrogate quifiam efi3
«rtfttanoaum feue.Tcfponbit.Si bignus fuens.fcies.foinc ve
ro cunöoB veïut rabies îmenfi cuiuFbam furoîis inuafit; ita vt
quipaope aftatant.aîi) pugnis.aîç caîcitus fubigerent fenem
nec etati nec grauitati aîiquib reuerentie tribuentes.^ili vero
qnilongius erant.quibquio furcntibus tcîi veniOet in manus
eminus iaccbant;ita vtvnufquifqj fummi fibi felidi elTe buce
ret.niCi aîiquib in fenem fceleris intulifiêt^ln koc efcnim vin
picanbos fuos eïTc crefebant.Ouem cum feminecem ^DiedîTenC
in carceremâncôtaminatwm paub p^ rebbibit fpûî.pçr item
îemp^imenfa feibifpenfatio ^curae et mia e;c infpimto crifti
bni arte coqutril;quob nuny ferepd^ a pfccutodbus
geftum
memimm^.€mne8 b^qui pdmo cop:ebcnfinegaueranf fitem
coîrepd trubuntur in carcerem. Ct quo infdicib^ ne folameti

quieem pcnalis paeftazetur e;ici).non quafi criftiani iam feb
tamquâ bomiciö? ct incefti Cednebantur biites miferi bupUfi
penam:qmqui£çm ceterozû fujpîicia midgabat fpes et coaona
mart;rî?.cnfti£g caritas etfanôi fpirit^grâ relcuabat
afFliöoS
*fto8 autem ipfia penaîiW catbenis ct ponferc carcens gram?

-ocr page 183-

fonfcientia cruciabat.ita vtvuïtu ïpfo et afpeftu bifcerntrenl
a Ktem^ ilUpzobwcebantuï* teruîpUfîjôleti bimnum héfcîo
quîîs in ipfis vultibue paeferenteô.-vmfula fiia moniîia p2ccigt;
ofa tucebant;per fquaîoîem carccrb crifti bonna oho2 eïFeöï
^^ «t viamp;rcne fibi non in ergafiuïo feb in mirotbeca conclnft
4t iHi aïi) triftes bimcrfi.ipfis clcófpcdib^
hozvi^itt oï turpi
tUbiniB ^foamitatcfebiosee; feb et ipfia gcntilibua in inuïto
emnt tamf Ctgenerea etignawi quifóm
Perbîîçrint et crimen inuenerintret qui cr ift ia nozumquieent
Jommecaruerint.'bomicibarumtamen penaa non e%ermt:
^we cum ita geriviterent ceteri ïcrebibiïiter coaroboïati funt
vt comp:ebenfi abfqj vïla animi mutation e conftâîîtèr fe
nicbil ^enOi^nos eOe faterentur. if^tcum quitem

% locia Went longi^ paofecuti poft aîiquâta itèrum bec
fi^biungit. poft hec iam per biuerfaarpècics mirtirn
totumveïut coaonam quanbamvar^öf!o2ibua compofitani bo
«^inus crift
ua inteyena ofFerebat patri: vt ab eo veîutviôbsea
jj^agni agonia remuneiationea eternozum fiimerentpsemioj?.
P^^m maturua etfanöua et blanï;ir.a et attalua in vno bic in
ï^itmeria miKtibus gentium biuerfarum aö Tpedaculum ton''
B^egatia ftatuunfur in mtbio arene : ct rurfum maturiis cum
quafi nicbil paiua geOum fuiiTct ab omnium
tozmtito
rumet verberum geneia rcnouantur; certantibus omnimöto
^wMcafariJa quatenua eoaum pacier^tiam frangèrent ; et ab^
'pfo vtitat)icam'^erticcco2onaa eoaum tjiriperent nifanîô
Popuîi-vocibua inftigari. $eb xlliù eo magia animoa robom
bat fpea vicine iam g!o2ie;quam fibi iam iamque manu con
fegcre et contrectarc ïe^tria viCebantur. Cumq^ et fu|pïicio
tum geneia ct (pcâaculoîum iam pene tempus fuifiet abfump
nee moueri vHatenus a fententia valuifient: cum etiam
relie Uxvjç fupcrpofm confumptam vcrberibuô carnem ignis

4

à

-ocr page 184-

flitter mimïlmtiiô c;mreret:ab vltlmiim îfatigeHîcâmart^ru
fpiritus ferro cefis cermcibuô effugarunt.fcîanDîna vero rêîi
gata ab ftipitem atq$ in crucisntobumbiftenta.fcea^B pabulii
paepaiatur.Oue tamen in ligno penîena Vuîtu interrito et fa^
tis ïeto omtionem funö?bat ab feum:quatemi8 ct fibi
conüm
^a.et ceteris agonis fui confoztibus perfeuemntia paeftaret'
Ct facile vota (pembat implcnba: que paopî'ijs iuuabat cjcm
plis. Simul et ilîub ebocens: g? palTionum crifti confoztibus
certum fit etiâ glo«e cius bonanba cfiecôfoatia.ïeb cû nulla
e; beftijs cozpus cius auDeret attingere; îepofita fe ligno rur
fum reuocatur ab carcerem alijs abbuc agonibus paeparanba
Vt per multas viaoaias capub quifem toatuofi ferpentis atte
rcret:fiatrum vero animos ab tolieiantiam concitaret;per boc
ipfa in ^uo et fragili cozpoîe tot certaminibus permaneret
inuiöaiet per fmgulos agonesfefcen^retco2onata. 2ftta!us
quoqs populi vocibus poftulabatur.€iat enim valfe nobiiis:
et g? cunais nobiliuseft vir optime côfcientie et in fiît crifti
per omnia c;crcitia fempcr martir. tumq^ circumaôua fuiflet
tn ampbiteatro tptulo fe pzccefente in quo fcriptum emt atta^
tus crißiauus : Fremere in cum vulgi infanientis Furoa vebe
mentius cepit. Seb cum pzefibt tnbtcatum Fwiffet tÏÏz cum ro/
mane cmitatis virum.iubet cum cum ceteris in carcere recipt
fimul ct ab^cefarem^ rcFert eiufcß fententiam quib fe eo iubefèt
ç;fpedat.îDerum tnter moias pofiti in carcere non tnFruiao
fum fibt tempus tranfirc patiuntur;feb vigoae animi et alacrt
täte Fifeifuc coß qui îFirmioaes vifebantur animabant:et ipfi
nonb^ martyres e;cbo2tationibu8 martyres plurimos Fade
tant
.C;cquo magnum gaubiu matri nafcebatur eccîc vifenti
Wios
fuos qui pene tam ecdbifle vie^bantur in mo^em per
fcos repart abvitâ.ft monitis eo;2 multi qui iâ ncgiboVdüt
âboarum q6bâ
efcÄi gérant; qu^fi ite;2 ptarjebane ct criftus

I

I

f

Jl

-ocr page 185-

ïn eiô itemmfoamabatur.Coeebaneur enïm ab quîa teuö
non vuït moatem peccatoaie.-feb vt conuertatur etviuuat.lgi
tuv cum a cefare refcriptum fuifl'et vt perfiflenteô quitem p«
ttirentur.negan^es autem tsimitterenturrbie quobam ceïeber
Almo in quo e;: ommbuöp2ouinci
)8 coeuntea nunbinas apub
^oöagere foÏent:in ipfofrequentifiimo conuentu tribunal af
^entenôpaepamriiute): triflianos etintrobuci ab fufp!icio52
Pompam paebenbam cunâis qui
atetant iubet Rurfum itaqs
cmceö rurfum pene: rurfum toamenta paepamntar.
€t ft qut
^oate eiuea romani reperti funt fcos pîeâi capite tecernit:cete
vero beüijstmbi.^ngens tamê ab omnibus gïoaia criflo
^onferebatur pao bi)8 qui ante negaueiant et bimitti neci^ne
gantes potuetant: nunc vero cum negantibus venia paeftare
tUrin cifeïTione perfiflerent:et te perbicione gregis reuocati
Numero martiram iungerentur, Jgitur cum eaga fupmbidoa
Huenio babcretur:a!e;anter quibam genere frijc.mebtcuabif
dplina vir reïigiofuö et pautens et vite ac moaum paobitate
^itnöia carus acceptuicg. 'amoae tei conatat^ cum affifleret tri
®Ï;naït, nutibuö coboatabatur ab confeffïonem eos in quoa
HÙO agitabatur: ita vt olbus qui aRabant païam fieret quib
animogereret Cumq^ ib populi notauiffent inbignantes ma;c
paob^s qui quob paius negauemnt rebiutua nunc con^
Wtoue reuocabant;côcIamauerunt abuerfus aïe;canbrum feec
'i^lo inïlîgantecômitti.
Oui miïTuö a4)aefite in mebium ftatui
^ quts effet intefrogatus: criflianum fe efic ïibeia paofeflionc
teftatur.CÏuem continuo paepatóbum beftijs contempnauit:
poflero bie fimul cum attoïo paobucitur: quem contm pae/
^^ptum cefaria gmtificare populis volens etiam ipfum befti^a
^bitufiit. ^eb cum feiaaum nulla fandoaum coapom conti
S^lTetcomnibuseos verberum cetetarumq^penarum fu}plici)a
^»'«ciatos.ab'vltimû in cpfpeöu populumebio arene iugularj

-ocr page 186-

iutct: teato afc^antjro la omnftws quas perpenaa ellpe
nis m vniim quifem picmtüs fzoferente fermonem; feb ab
iniciovfqg ab
fincm inFm femetipfum femper cum bomino !o
quente et in kubibus eius ac pzecibus permanente.attalus
'^ero cum paunisfubterieöis infcHa ferrca to2rreetur:cumi^
iiiboa abuRe carnis ab nares et om e;Eff cdantis'^popuü per
ferretur;voce magna e^clamabat ab pïefcem. f cce
boc eft^
bomines commefere quob vos facitis. lt;Duib a nobis velut
occuïtum inquiritis facinus: quob vos aperta luce commit
titis! pos enim neq^ cómebimus bomines: neq^ aliub quib
m aii agi mus. Ct cum interrogaretur quob nomen babet
feu8:refponbit. Cui plures funtnominibus bifcernuntur:
qui vnus efi non inbiget nomine.
poft bec nouiOimo iam
numerum bie blanbina rurfus int^ucitur cum pontico anno/
turn fere quinfecim puero
: quicg et in psiozum cruciattbua
iuni fuemnt femper aflare: quo magia cetero2um
vifentes
amp;|p!icia teirerentur. ^tatuuntur ergo in mebio et iubentur
iumre per feos. |iii vero econtmrio nullos efie bicebant if/
tos:per quos iumrecogerentur.Cumc^ etali?s quapluribus
-verbia cypaobmrent gentium feoa : infanire magia in eos
eepit popuU multitubo. ncq^ tcnenam pueri etatem ne® fet
um femine mifemntes: feb per omnia to2ment02um mmm
quaft quobam eosarculo pemgentes: nicbilfeeflepenis pa
tiebantur quob
cmfelitas inueniOet. CuncpSticuama;^
mum patiëntie robur materna coboztatione fufdpiens et
perfeuemns in confeffione fifeirimpollutum feo fpiritum reb
bibit.fceata vero blanbina vltima omnium veliit
mater no
biliapaemiflbs ab mart^ri) coaonam fiiios
Ifequi iam fecum
feflinatce^ultana et ouana vdut ab tbalamum fponfiiriui^
tata et ab nuptiale cöuiuium. €;c quo fiebat yt in verberi
bus tripubiaret^et tmtmlï^ e^uRa gauferet; et tam b^faris

ji

-ocr page 187-

quot;vîteretur et te qu au inter tapes regiaé accubarct:pofljboc
beftias
mhïtuv feb ab eis intacta perbumt VJnts etî^tn
^îiub e;ccogitatur erue^îitatis genus:vt retbe conftnôa obi
feretur tbauro ferociter inftigato. 1 quo cû fuiiïet iunumeria
JÔiburîacenita ct totoarenc ambitu iaàata nicbil pemtas
fbitur;fetJ per manet îeto vtfemp vultu mente conHanti: fpe
'jpfi et animi pefumpttone cum crifto iam colIoquens .3b vî
timim tuguîari glabio iubctur:euamftupentibuô ipfis impijs

^tbîcentîbua ^ nulf f^erit femina^q^ tanta ac talia ferre
Potuerit
.Sébneqs fie quit^m f^cietatem aîiquâ caperecrufe^
quot;♦as quîtiit. 3ntiqui enim ferpentis virulentia condtatirferi
bârbari moaea
manfy efcere nelciebant. ipfa quifpe fane
*02um pacientia fe«io2 eis contentionis mbies accenfebatur:
^t
veliit pubore-qiiobam fatigabantur q? maio2 ineOet xrueia
ti8 ^ crudantibua
virtws: et e;c hoc aD nepbanba obia iu%
limuHnftigabatur et populus:Vt fcriptumcompleretur
quebi
dt.iniquua apbuc inique agat.et iniuftus abbuc faciat ïiufta
?Situr inaubito feuide genere co:um qui necabanÉ
in carcere
^oi'pom canibusiubebant e;cpom:abbibita fimul cuftobia bie
ne quis colleras reliquiaa bumanitacis intuitu tmfe/
ï'^t fepuîture • 3Beb fi
quib fozte vd befti^s vd igni rdiqu um
^Xcoîpodbusmartirumfuemt.ipfacum tnmciafwiacapitapu

*^lto2um infepulta per cuftobiam militum feruabantur. et que
^ebatur ft quibvîtra inferre poîlet bumana rru^ïitaa etiam in
eoa qiniam vik buiua limen ^cefftmnt. 6;:Mitabant tamen
genteamagnificantea ftmulacbm fua:quo2um virtute batam
ilîgi vinbiôam bicebârit. Siquia vero inter ipfoa paulo
^^icblvdbumanioîviCebaturivbinunc eft aiebant Ceua co?
luib eia pîofuit ifta religb : p:o qua etiam animas polue^
apubilloa cmt varium iftub infultationia genua

-ocr page 188-

toîfoîa hnm t!aîere;qînîpeq«îlnis nenoâis tempoîc a!i
qua atïboc 0po2tumta8 pzcbebaeurmcq^niunerîbusfuace
TC cuftoîcô neq^pîccibus aut vlio aîio genere copia emt:
tta attente ctfolîîcite cumbat ne baretur cjctremis oiïîbua
fepttltum.pod aliquot autem tics cum nullam repeli^fsbi
gmtiâpftitiflèntrtnccnfa oïTa martirû etin fauiüa rebada»
cum reliquo terre pîilucrc in robanum Buuium bilperferc»
ne vf^ eorum reîiquicrcriCerent.Ouari vero bec agenteô
îeum viiîcerentiet Scut bicebant fpem eis g boc rerurreâi
onis aöimerentrfpciantes cnim aiebant
î3? fepiikbriB quâ
bccg fe eOê rcliirreâûroB: töcirco noua r.efcio qua peTfua
iente fiti liJpeiffitionc îeti fe to2mentiô mo2tibu% fubici^
iint.|2uncquot;vi(xamu8 Ti refurgentret fi poteft eis atefie £ru3
eo2um ; et eripe2C cos bt manibus noftris A^ec funt que
illis tempoîibus gcfta e;: epiftola fmtrum lugbunen/
fitim fediamntut. 6;: quibua quiö etiam per crtema p2ouîrt
tiaa geri potuent:coniedum capienbum eft. Referuntur aîgt;
bue in ipfa epiftola quebam etiam ec bumanitatc et mlfuc
tuî)inebeato?iimmartirum:quebignum aöbec fuia fermo
nibua ficut ce^ia fociari, Ouicg aiunt aö imitationcm
crifti qui cum in fosma tel eîFet nô rapinam
arbitiatua eft
cfte fc equalem ero: in tanta gîo2ia pofiti et femel et itex
ac frequcntius m^rtym faöi.poft beftias poft ignea et îa
minaa.neqs
fripfi mart;re8 bicebant.nccB alija ita fc a|pe!
lantibiia tnbulgebant. €t fi foztc aliquis nofîrum vet in
epiftola veltn fermone cos martj^rca noîafiet: increpabant
aerius bicentcs 8gt; bcc a|pellatb foli crifto Cebctur:qui fol^
fit^lis veritatia eft mar^r.et qui p2imo§cnitu8 eft er moa
tuis ct awtoî vite cterne: vel certe iilis folia aptum efle boc
Vocabulum : qui poft bonam confcOîoncm îDifcceerc te bac
Vita ct ggtre merueriint ab Cçù.)Bos
vcîo aiebant bumilca

-ocr page 189-

ejeni optamwavt tpfa faltem tn nobis cÓnfefTto tuta perma

'^wt.'Jn quotgt; etiam ceteroslratits cum lacrimts obfecobant-
quot;Vt pao et$ tJowitnum paecarentttrrqwopetfeöeconfenionisfig
naculo martirium mcrcrentur accipere.Ct tanta in eis bumi
;*tas etat vt cum rebus ipfis eflcnt martires: nominis tamen
ja^anttam fugmnt.aput) scntilesvero cum omnifibucia co
«Uebant;nobiïitatcmanimeper contemptum tniurte et fwipïi
etozwm patienciam ecmonftrnntcs.Cmt ergo inter fiatres bu^
«^ijes Iter pcrfecutoacs clatiifuis mites abucrfarijs terribüis.
criflo fubieöi.tpabolo ercdi.foumiltabantfefub potentiflima
«^anu tet. per quam nunc fuHimius c^stlat j funt.piacabant ó
quot;es.accufabant neminem. folucbant cundos.ligabant nullum,
©»abant etiam pao perfecutoaibusfuis.'Vtcntcs fcrmoncfandt
ftbepbani paimi martiri$,t?icête8.t)ominc nc llatuas ilfis.boc
peccatö.itjuerlum quos covebemcnticia tJ)?abolus paelia c5
fitabat; quo per nimiam caritatcmquam babebant in caiftj
ftcfu etiam cos qui lapfi fueiant ct qiioa iam fe imams illa
beftia abfoabuiHc crebiteiat rurfum vitioö te internis eiusvir
eertbus ebuccbantrct vclut mar^t^cs crga poruulos f«os:ita
^rgo eostotiapaofufimifcnationum vifceribus inberebant; ó
^%otenti teo effuntentes pao ipfis fbntes ac flumina lacrima
mm.-vitam pctebant cis a teo et tribucbatur eis.necfifct gm^
turn iter buccbant cuntsi ab tJominum vcllctam putabatmar
fut foae cojonam fi partem mcmfcaoaum fuoau te ccclcfiis
^ptamvcïut fpoïia quebam tetempta« a t);?abolo pcrmififlent
Super omnia autem pacc etipfi biligcbant ct nobis feruarc
ȕianbabant: pee aliam nifi per paccm viam ab mart;?rium con
ftruebant:caucntes ncvUam poft (cbiflcnttonem fiatribus nc
®»^atri ecclefie mcfttciam terelinquerunt:(cb paccm fempcr ba
fcenbam.paccm fmtribus cuftobicnbam.ctcaritatem pzecipuc -
^^nenbam que eft -ynitatis ct concp^bicvinculö cpmoncbant.

-ocr page 190-

l?cc nonïutiKfcp ri opîiiôî â nobîô abveilitatem legentîum
memode trabita fuatqwc e;: tâto:umviroîûauôoaitafc fefcen
bunt:p2opter eos qui tumibi et tnHati abuerfum fratres ferû

turîvt fi qui loatc titubauerintmifcrationum crifii quot;Vifcei^ab
tis putent penitus^cîufenbanbsp;quot; quot;

^f^ualis attalo aîparuît ■^So^apit y.

Cfertur abfeuc în eaîem fcripturaet aHa narratio :qul
eognitbms caufa bijs infercrc bignum putaui.lîcibi
âfes quîbamrmt in numero eotum. qui p2o crifto vinäi tene
ban?ur.toicviti fatts arbuam et aafleram gerebat:nicbil cibi
Voïens accipere: (èb tantum fale et pane cuoi aqua xtebatur.
Cumq^ bunc vite rigoîcm vellet etiam in carcere pofitus cpti
nerc;attalo poft psimam confelHoncm fuam quam in ampbitc
atro tôfeflus ê reuela^ g? no reâc faceret aîcibiafesrcreaturis
M et ipfe no vti. ct alî)s fo2mâ fcâbali fercîîquere.Ctiib^ cog
nitus alcibiafes. cepit oîa cum gratiarom aäi5e pctpererquia
que illi reuelabat fpiritus vt botcrct.ct buic vt fcqucre^ ifem

ffiritus perfuafetat.Sebfe bçs finis fît,

Cîtur mentanuset alcibtafeset tbeobotus in frige
partibus tune paimum apub quâplurimos in pîopbe
tarum opinionc venerunt. €t quia per illub abbuc tempus
multc cttam alte virtutes et gratie in biuçrfis ecdefiis per
bonum fandi fpint^ miniftrabant':facilc accômobata eft fifeé
«tiam bî)6 potuifle ^pbetie gratiam bari. Cûcg plurima inter
^tres biftendo fuiflet e^02ta;rurfum ecdefie gallia;? iubiciu
fuum et fetîtcndam fe bi)s quocg cum omni reuerentia acredc
fifei eypofmoncfecernunt.cpiftolasmartirum qui apub eps

ih.|i

ïi

ÎÎ

ii: ijl

h

-ocr page 191-

'öntummati foemnt proferentes qua3 tïU m viriculis pofiti p

öuam et fngam fmtritó cofiftentibus rcripfemnt. et^eleutbero

^ms rome epifcopo te p^e eum eccïefie comonentes, iDmc»

Jtiam b^reneum p^efbiterum c«m abbuc etdéfie lugbwncnfxs

»wpmbiöo vzbis rome epifcopo cómenbabant teftimoniü vitc

^^«s ^bibcntes:fic«t ipfo^um ctiamvoccs que infm fcribuntwr
^Uenbunt.

j ^^^nkfiktim tm comenbatione ;prequntur. Ca^jjH^

W^2(berete in Jrum iterum ctfemper optamus pater eïeu
—^^^b^c.Rcgauim^fmtrcm etfodum nollrumb)gt;reneö bec
fcripta teferre;quem irp^ccamur vt babcae cómenbatum.
'^ulatoa namq5 efl teilamenti criïli.^dmus enim qgt; folus
Omc^ gmbus non facit aïiqucm iuHum.quo tamen ifte reöc
■^titur in p^efbiterio.'fet» pïus eum e^vitc merifocomenbam^
^numemnt etiam poft bec biuerfozum martirumglonas:§ti
ffro ceüf tibefti)s quati ignibusquati etiam fqualo2c carcc
^lö abfumpti fint.Cue fi quis vult pleni? no{ccre:ipfas et in
«Sfo rcquitat epiftolas.

iTfe^ fub marco aurelio cefaretioftrosum paecib^
eyaubitis pluujamjgejli^

6itur antonini tcmpoaibus quibus bec gefta refcrané
_l4_marcum aurelium fiatrem eius cefarcm beHa inFerentê
Sermanis ac fcrmatis tmbunt b;?fto2ic cum fiti eius pcricüta
»•etur e^tcrcitiis. eftuantem ct querentem quib fado opus efiet
^eïperiftcinlegionc quofoam miïitcs criftianos quibus vt
noftris mos eft flcjis genibus obfeciantibus e}:aubiOc teum
^ujpïicationes eo2um:ct fubito contia omnium fpem largifii/
'^is;gt;ntb2ibu8 paofufise^ercitus quitem periditantis p2o quo
Oï^uciSt criftiani fttim febatam;bpfies tero qui ia eyicialitcr

-ocr page 192-

îmtnebant fuïmÎÉiibttô crebaiô et ccîitttô ptolapfia ignibuô effa
gatoô.Cuob faa;ttmrefertwr
quiCem et ab bpoîîaa gentilium
fet» quia noïlrorum ib omtîonibus impetmtum fit non référé
quij^e apub quos etiam cetem mimcuîa que a noftris gefta
fiint non babent fitem.poftroîumvero et tercuHîanus bec
me
momt.et apub grecos afpoUinaris: qui etiam ipfam iegionem
p20 infigms f adi miiaculo mutato nomine gt;fOcitatam bîcit ab
impatose fulmine! tercullian^vero marci impatoais epiftolas
etiâ nunc bribiçit: quib^ fe agtiua ibicaé, $j no9 iâ ejs
boc abfepftorie oibini rcfeamus.

Hj

lt;^numemtimmanotttmpontificnm.Cap

6îl fotino nonagefimo vite fue anno cû ceterîs gallic
martiribus cozonato:bî?reneus lugbunenfts eccîe fufce

\ ' ^ — tnbsp;f ' ^ . ^ c IfT

pit facerbotium. €uê b)?reneum policarpiaubitoîem fuilTe in
puerieia copcrimus. Î3ic in tercio abuerfus berefés libao eleu
tbcîi epifcopi tpbus.que tempota nuncbabemus psemanib^
fcribercfç opus illuD inbicat bî
?B verbis.fûbata igitur et ebi
ficata ecclefia. beati apoftoli Hno officium epifcopatusiniw
gunt:cui^lini paulus t epiftoîa ab tbimotbeum meminit.bute
fuecebit anaclet^. poft quem tercio loco epifcopatum fufcepit
clemêa. bic aût cû beatis apfis fuit, et cum ipfis vitâ fempcr
e;cegit;atq5 ab tpfis inftituf^reccntê gerebat tmbitionis
eoîû
tnemoîiâ et pbicatlôis eo2û fozmâ femper babebat in oculis.
$ub boc ergo elemêtc febicio nô mobica epîta eft apub cbo
sintbum inter ffes: ntavtc}: pfona rom.ane eccïe fcriberet ipfe
clemens eb cbosintbios epta3 necefiariarque eos reuocaret in
paci et fibi eozû q côcuîTa fueiat f nouar^re^p^imês t ea apfo|2
tmbitionê quâ nup ab cis ipfe fufcepemt.Ct poft ali§ta iterû
bicit.bute aût dementi Iliccebit euarift^ et euarifto ale}:an^r:

-ocr page 193-

poft biittc tipm ab apoïïaïis oabinahir foïtu^: pafï quem
^ek|bo2us.qui etiHu^c martfrium rampfit.poll buncig/

qucmantcetua.touic fucfeOit fotberqui
ï^unc buoïedmo loco ab apoftoKa epifcopatua optinct fo^tcm

ft eafcem quaaapoftoUtmïiitezuntpïcöicationcatJtuinefitet

^^^m il!ibata% cwfkbit.bedjrenc^nbsp;lifc^jç

^wpleyua ell.nbsp;quot; ~
vfe at) illa tempomper fitelea
mitacula fjebaht. CapitMtom.'vi)gt;

in fecunbo nicHlominua ciufem operia libao bicêa
^^ etiam fuia tempo^ibua reliquiaa quafoam tiuine vir
^tia in eeclefiia inueiiirirboc mobo fcribit.Sbeft autem loge
I ab eia vt moatuum fufcitent fitut bominus fulcitauit.et apof
*oïiper omtionea: feb etfmtres frequenter boc in plurimiaj
^^Wusjita vt omnium fimul ecclefia congregata.ieiunijfqj et
*^bfecmtionibua multia ab teum paofufiacouerteretur fpiritua
ï^oatui.et rebteretur bomo viuua per orationea fandoaum.Ct
*^rum bicit poU aliquata.CÖ fi teum per faatafiam bicent fe
^'Ife boe ab^pbetaaveniam^;qui bec ab eo geréba eê pbi;:etât
qui côfîrmauerût bunc ec filîû tei:,ppter q6 et bifcipuli fui
noie et ab ipfo accipienteagmm facmntbec abfubuc
«lenÔ faluti boîm pao vt vnufquifqj meruerit.:3llï? nicg temo
fiigant; et ita eoa quiincuiati funt purgant. vf interô iUi
^pfiqui cutati funt cretentea in eccleHa permaneant. Jtïi; au^
pjclcientiam accipiüt futuroaum et vifiones paopbeticaa
quot;^itenfali) infirmoa manufuperpofita reilituunt fanitâti.^3

etnioatui ab bija aliquotiena fufcitati funt:etpermanferunt
JJobifcum per annoa multoa.6t quib plumfpon ell numerua
^»JSwlarum virtutum queper vniuerfum munbum in ecclefiia
3eruné:per gqtiam et nomê ibefu crjUi fub poncb fyhto

Mil

f (fi

-ocr page 194-

rmcîfip.Oue tarnen eotlbte Runt «on ob aüquatn milbatbnê
nctg cb pecunie quc(lum:feï) ficut gmtisgmcia accipitur a feo
ita gratis cafem minifttatur.Ct iterum alio loco ifem bj?rene^
fe bi)s ita fcribit. Sicut inquit aubiuimus multos c;c fmtrib^
ïn ccclefiagmtiambabcntes pjopbctarum ct omnibus linguis
iaquentes per fandi fpiritus bonum: qui et mifteria ct fecreta
fei in manifefto cumc;pepit pzofcomt
.bcc autem infcruimus
'vtoftenferemusbiuerfa0fanâi fpiritus gmtiasvfi^ ab illa
abbuc tpa apub bignos tjuof^ ecciefus perDumlTe quonia
quifem in inic^s polUciti fumus.bec n^JS in tpe probaturos.

^ ClSbyrcneus canoncm fcriptumrurn bimnarum
fefiniuit etfefeptuagintamterpzetib^.Ca.'vii)*

èb ct fe oîbîtiecànoms bîuinarum fcriptutarum.quîb
etiam fupmbiàus vir bj?reneus fenciat; ipfius nicbilo
minus fer monibus p:ofctamus. primo inquit fe fandis cuaiï
gclijs vifeamus, Ill?atbcus quifem bebacis pjopria eo2um lin
gua confcriptum ebibit euangelium; cum petrus et paulus in
vrbcroma euangel53arent:atq5 ccclefïc inibi funbamenta foU
tarent, pofl: quozum c^itum. marcus bifcipulus et interpzes
apofioli petri cuangc'iü qÖ illc pzebicauemt bigefiit in libzo
poft bur,c iobannes bifcipulus bomini
qui et fupm peöusbo
mini recubuit: ebibit euangelium apub epbefumvrbem afie po
fitus.bec in tercio fupmbiöioperislibao.^n quintovero fe re -
uelatione kbannisfcribcns et fe numcuo nominis anticriftt
fcec rcfcrt.Cum igitur bec ita fe babeant.et in omnibus reôia
U antiquis c;cemplaribu8 ifte numerus inucniatur:feb iUi bec
cafem conteftentur qui iobannem viferunt in coapose pofitum
ct verbû bni p:ebicantem:quia numerus beftie fcöm grecoaö
tôpotû eft ct littems que in eofem confcribunf .Ct paulo poft

Jl

-ocr page 195-

îtcrum fubîiingit bcc.poB ergopcrioiïum incwmrenoîumiia

anticrifti nomine:c5fifenti^ aliquiö pronundantes.^i çnî
*^po3tcret bec et cmî^nter et paîam in boc iam tempore p?etii
ctperiiium qui apocalipfim fcriprit nomen ciu» eui
^nter fuifiet e;:p2eîram,qma necipfa reuelatio ante multu m
tempuafââa eft. feö pene ïamnofta etafe p^ope finèm Domt
ciani cërariô.bec ncèrs etiam b? apccalif fi xir fupm memoq
ejrpofuit.fücminit awtem pzime tpiftoîe iobanra'a etmi^
ïîîe petrt;pîunmaq5ipri8 fumit e^empîa. |2cc non et libeiîum
bicitar paftoais ampieöitur bicens.Ècnc ergo refert fcrip
que bidr. pdrno omnium creîrnbum qda vnus eft feua
omnia creauit at:B Compofuit.Dtiturautem et teftimonia
^ fa^icntia faîomôis :fet»et apoftolid cuiufoam viri cuius no
'^en reticuit fermcnù quafi memoîîter meminit.luflim quoq^
'^'artiria et ignaci; memoriam facit: et ea que fcripferunt pzo
^udtin mebiumret pjomittit fequoq$ abuerfum fcripta m^r
^ionia refponfurum.ïeb ft amp; feptuaginta intcrpaetibiia tiui
Jîarum fcnptmarum aubi quibua refcmt verbis, ©eus inquit
«omofaâua eft. et ipfe bominua faluauit noa qui îebit Hgnu
quot;tub quob fe virgine fcriptum eft: et non ficut quibam trcunt
e^um qui mobo aufifunt aliquib intcrptari fcrifturcet aiût
«quot;e iuueucula in ventre ccndpiet et pariet filium.ficut inter
P^tatua cft tbeobodmo epbefiet aquila pontima.amt o îuîei
p2ofeKti:quca fecuti funt etionitc qui bicût criftum îe iofepb
IJatum^Ct poft pauca ite;? ifta fubiungit. priua enim inquit
Ç romanoaum inuaîefceret pîindpatua.cum abbuc maceboêa
^iîampoffiferent ; ptbolomciia lagi fiîius volena bibiîotbece
*ueqtiamapub aîepnbnam e;: omnium vetcrum greco2uîn
quot;^oîuminibuaconftruebat maio2em glo2iam quererc:petit etiâ
ibcrofolimitia.vt beb2caa co;z fcriptuiaa in grecarn linguâ
^^'terpaetatao accijet;3tc iîli fubieöi qui^eei^t macebonib^.

-ocr page 196-

efcdoô et in fèripturia Tanâte enibinimoô.at^g îvtmcg ïingua
ptriti0imo$viro8ref^aôin:ta|ïîefbitero9 mifenint ab ptboîo
meumin quo'tamen Ori Voluntas et cofilitim gcrebatur.Cum
ilteTinguldatim voîenamp;^eipere bocumenta.et wen« ne fonc
pièr interptctationcm octultarent îrcrtam biuinis voluminib^
Teritateni.Tinguîos a fe inuicem fepcmt: et eaîem reoafum po
fitbôinterpîetari iubet: euntemc^ oabinem interpaetan^i m
fxnguîis quibufcg voluminibus obreruari.Cuofqs rurfum (è c4
ïam iti vnumomneôTeuocari:et conferre ab inuicem que hn^
guïi intefpîetatl funt facit.Ct tune têm vere ^oaificat«:: tt
fcriptunafanâa ^ vcre biuina efllêt agnofcitur. Omnes enim
eatem bçftem verbis bi)ftem(^ nomintb^ ac fententijs fcrîpfe
mt ab inicio vfcg ab fmem: ita vt et tpfi qui atemt gentiles
agnofcerent quia tei nutufcripture tune interpîctati funt.Ct
nicbil mirum it biuina prouitentia boc ita fieri paocutamt.*ctt
tt in ea captiuitate que populo accitemt fub nabugobonofcs
regecoaruptisfcripturis. cum poft feptuaginta annos iuteiab
patriam fuamTebirentin tempoaibus arta;erfi« perfarum re
gis:infpiQuerit teus efbtam facerbotê ej: tribuleui vt omnia
pzioîUm pîopbeta;^ volumina acverba repaiarct ct rcftitucret
populo legcm que per nujjyfen bata fucat Jbçifcjjxeaiâ^

ci8.Capît.îygt;

^WT 6itur teccm et noue annjs antoninus cumin împerio g
^ ■ bumnct:poft e;^ceïrum fui pnncîpatum cômobo impem
foat reiiquit.fcuius paimi imper^ anno tulianus apub alezan
briam faccrbotuum fufcepit : agrifpino cpcaâiôbuobccim an
nis in cpifcopatu bcfunôo.

Ji

-ocr page 197-

rij per tem tcmpuô' to^^^

Ho paecITet vtr in onmimbitione nobilifiimus pan

-«^»»«ö^ii^quo apub cos tonfuctuï® antiquit«8 tmt»i't4v%ati

^^ pcrmanet: biuinarum fcripturarum boöo2e8 inili
çcdcfianice babcri viros bûta;at in rcicntia^t erubitiiè
Ï'obatiffimoö. fomus ergo otFici; velutauto: et quiöam tuf
^ir ïpqtio fupmbi^imue fatis tlluftrisbabebaturrquiHJc qut
l^in pfoiîofopbispîius quiftoj^ci afptllantttr nobiïiter clar«^
quot;\et.C«iu3 tantum ftubi) erga mbum öei ct tantum amodd

^We tiabitur:'vt etiam ab pjcbicanbiim crini cuigdïwm om
gentibua.que
in odentis quot;vïtimis feccflibus rcconbun^
ce e^uotionis caïoac pïofcdus fit: et vfcg ab inbiarn citc
flt;02em verbum Cei pïebicanbo pcrucnerit Ciant enim abfeue
Jn iHis tempoïibus ct cuangeliftc
non nuUi qui ab imitatïoni
*^nSo2um apoftolo2um in biu^lis oibié partibus ober.^ntes
giatia teï et animi fui virtutcm verbum amp;i tt fiïem cnfti
^gnotamibus quibuf^ gentftibusinferebat:tn quibus pzcti/
P^us ct illuftris pantbenusfcabcbatur.Ouem feruntcum ab
ïnbos pcrueniflet rcfperifrcrgpbartbolomcws apofiolus apub
^Oföïei fcmina pdmacóbieent.ct matbci euuagcliü bftreis
ïrïs ïereliqucrit:q6per icem tempudfuèabiôus pan
»fcenuö inibi reptumîrtuîerit,^cb ct tn muldspjefereaal^a
^oörinc ecclefiaïlice flub^s ap6 aU^anbriam
daram fads et
nobiïcm yitam opdmo et^bmirabiïifinc
tondu(it;tam viua
^oee bifdpulosinftruens. ^ ct in Iib:otum monimentis edl
Poncris tbefaurosfcicdcîercîinqucns.

buiusbiuina;? erubidonum (coBs y tha^me Roiui

apub aUyanbrjamdemens^eotl^mvocabufa quo ct ilfe

-ocr page 198-

invtbc mma apodoloatitn HtccefTos «t bîfdpulaô vocitatug,
ï)emq^ ipfe bic clcmcns in feptimo bifpofitionum lib2o;pangt;
tbem tamqua magiftri ct pzeceptoiis fui menfioncm facit. %
ctin pzimo Ubao ftromatum bunc eunbem befigtiat in co loco
^bi cnumcrat 9? plurcB apoftolicc paebicatiois rcfperit viroa
bicens bcc, |I?icbi quibem c5mantari)buiu8 opcria non ab of/
tentctioncm fcribunturfeb ab cómentoiaïioncn fcneàc ct ab
obliuionia rcmebium:q5 Icilicct î bi)a ftt micbi abübratio que
bam rerum magnificarum biuinoîumq^'vcrboîum que aubirc
mezui a fanôia viria ct beat is: quorum ab aîio apub acbaiâ»
ab alio apub fj?riam,ab alio vero in oaiêtem.et majtimc apub^
paleftinam inftitutua fum e}:beb2eo2um 02igine venicnterab
vltimum vero in egpp^ magifterio vfua fum viri virtutia et
(cientic merito omnibua p2eFerenbi;poft quem velut tbefauro
in abfconbitia reperto alium querere vltra ceflaui.Ct illi qui
Cem biuine boôrinc vcritatem que fibi «b ipfia ftatim pzimis
autozibuapetro ct iacobo et iobannc et paulo fanôia apofto
lia tmbita fuemt.micbi tam^ patrea cómenbaruïit: feb pauci
patrib^ fimilea fili?: tamen feo fauente g ipfos in nobia aptici
germimaplantatafttnt femina»

p^Crîfem tempus ecclefie iberofolimoïum nâmAus

___ paeenat qui famc merito noftria abbuc tempozibus

celcbratur;quintam fecimam poft coa qui cjc circuiï;t ft:ncfu
erant fucceftionem v% ab tempora abrianc obfibionia ab
^ticena. primum namq^ inibi cy gentibus cpilcopum fuif
ie iubicauimus marcum : poft quem cafianum. infepublt
«in*poft bunc mapmumtCt fic iulïanum:poft quem gapum.

il
iMlHiij-..

Î.V ii'il.'i'

ili.

-ocr page 199-

îterû aïiîi iuîîaitû capitonê quecg et vaîerttem înte boliciaiiû
poft que tricerimû ab apoftolis narciflum.

il 6e tbobotte gtiobattibioggie eLfejnarcionls feâa
et quifaufpam alpbereticis. ^fT
Çapitulû.yii),

Crum ea tempeftate tbobo quibam t^ afte paouincia
^ç^nbus
vt ipfe fcribit invrbe roma erubitus.refert a
^aciano cuius fuperius inter ccteros lcripto?es mcminimus li
olt;oa § plurimos et majrimc côtmmarcionis bcrcfim fcriptos
^«am aflerit item tacianus in biucrfas fcifTas efle fcntencias.
Seb ct qui et qui ob càufam e;c eatem bcrefi fciflê ftintn'pfe g
bec verba tefignat.paopterea inquit etiam inter remetîpfcs
birco2bant;quia ib affirmarc ciipiunt q6 non poteft
ftare.
eoîum namqj gregc eft ajfpelîes: qui abftinencic et fene^ntis
pîerogatiua vFus vnum quitem oîm efle Fatetur inicium.pao
pbetas tamen contiario Fpiritu aïTerit infpitatosrrequens per
'«afionem virginis muhz arte fpiritu temonis noîe fiîuminc
2llî) aût ficut ipfe autoî marcion:buo eO'e païcipta introbiicût
% quib^ eftpotitus et bafilifcus qui etipfi fecuti fiint quibê
ponticum lupumrfeb nôinuenientcB e;:itum rerum ficut ne ille
quitem.ab ea queputarunt efle Faciîioîa conuerfi fiint
et b«o
P'incipia introbu;:erunt abfq^ vllis boc paobationibus conFir
quot;tantes. 3lî)quoq$ e^ eiftem rurfus itetenus teuoluti fiint;nô
Tolû buo feb tria paincipia et très natutas côfirmantea.'quo^z
painceps ct autoa eft ferenus.ficut et ipfi teFenfoaes bui^ bog
{ï^atis bicunt. et ipfc tefcribit vt côgreOus fit cû ajpelfc
ita reFercns. pam et fene;c a^elles babuit nobifcum fermonê
multa mala bocere côuiôus eft:vnte et aflerebat nô opoatere
^îrio Fïteibifcuti raticnem feb vnûquécf^ tebere in eo q6 cretit
^manere;$alutê nâcg bçs effe qui in txmiïï^û ff Cîîint.'iiii'vt

-ocr page 200-

tn bonb opcrifcua înucnîantur. IfCanîfcfk tamen ÎJfcernebat
amp; feo:(tcut pîebijcimuô vnû eflc pzmciptû.vt et nos bicimu»
€t infe e;cponenaeiusomnê fcatentiâ: introbucit etiam ipfe
fenrum ftium.totcebâ tnquit at) eum.Bnfe tamen oftenî^mus
vnttts pwncipii rationemflut quomobo boc aflTeiatur ebiOef
p:opbectc quiîem aiebat femetipfas coavguunt; quia nicbd
omnino continent witatis e;t eo q? inter fe inuirêbifcorbant
et vttqs falfe funt que femettpfiû abuerrantur.Cuomcbo aûê
ftt vnû pîinctpiû:re fcire quibê cenegabat ita ftbivi:ïn.Cûq|5
abiutareé a me;'Vt q6 -vcrû eft cgt;icerct:facmmcnto ccf irmauit
fe nefcire
qu5 ftt vnus vmgenitiis îeusrfcb tantûmcto cretïre
tum ego Serifum eum plane et notatû babui: qui fe boôo^em
piofiteretur toT^ qtie fe ignorare Faterctur.lln eoamp;m quoîB o^e
feré califtbn quibem invrbe ro ma bifcipulus e^cûtiOe fatiani
qui fcripftt compofitû cftê a taciano pîopoftttonû et queftionû
Itbîum in quo omnia que obfcum funt et oifFicilia in fcripturis
biuinis abfoluat. $eb i^em bobo tn comentarijo fuis paopoft
ftonra eius paolaturû fc etconfutaturupiomittit. Cft autem
eiufocm et ine):ameron câmentarius in quo refert^ afpcUeS
^ plurima abuerfum legcm mopft côfcripfcrtt impiarct abuer
fum totam legem blaffbernas ptotulcrit voces: coarguensvt
fîbi \it!ercê ct beftruens ea que ibi fcripta funt,bec et muka
alia ey fupmbicli fcrtptons compimus libriô.Cam tamê fcoftis
fciiani generiô ab falute boîm bebellanbâ nicbil vf^ oci^ gerit
fjbiuerfasctvariaô bercfc6gfingulaquei:g fufcitat loca.ln
quib^ mapm fui gtneris ferpentê apub aftam frigiâ pîobucit
môtanii qui fe paclitû noîaretîct cîi co mulicres pjifcâ et maj:!
millâ quas ^pbctîBàs -vefut e;c ipfius f aôas ifpiratione iaôabat
$3 et îvrbc roma fbsin^ qtiibi grabu ptfi) be eccia collapfus
•vna cû blafto focio crtmîs et furons plurtmos be eccîa tn fuû
baqtrû bebucebSt noua abuerfû veritati figméta macbinâteO

i'-'U

iMi-

îî'i-
Mlii:

mem

À

-ocr page 201-

rte

pfmOo pzopbetas bilputgntjL

^^ €o abuerfum berefim catbafrîgarû fcutum vaïibiiTimû
protuiit aipolUnaria ibeiapolites ee quo fupaa memom
'iiîmu$:alî)q5$ pîunmiab ib I0C052 erubitillîmi y'm abuerfum
eos pao veritatis Cefenfione certawerunt: qui etiam nobis ab
te;j:tum monimenra valibiflima reliquerunt.'jintenm
^J quot;vtbijtimuô afpollinaris fcribens abuerfum banc berefim et
( î^fignane in pzefedione g? per ecclefias galacie vicinarumq^
p2ouinciarum bigrebiês et plurimoô ab eis irretitos viCens;
nîuïtos quiîem et cotam tifputanboto2re;erit: rogatus tamë
3 Fiatribus etiam bec ab ipfos
fcripta tianfmiferit; in quibus
poft aîiquâta eu audoîê berefis tefignaffet.^^rebiens etiâ B
^boit.Oîigo iquit bui^berefis qabuerfû ecclefiâ tiup e;o2ta
ê inö? e^fcenbit. Dicus quieem elle bici^ apub moefum frigie
duitàtê que a|pellatur arbabau.in quo aiunt montanû quibâ
nomir^e qui nuper ab ficem crifti venemt. fub^ogato afie p2ogt;
confule eupitïitate nimia primatusaccenfwm contmri)s fpiriti
fcus in fcmetipfo locii öebifie:ac repente in quobâ e/celTu men
da cfFedû.efveîut fpiritu adil^ploqui cepilTe noua quebam et
^iuerfa ab bi)s que e; fucçeOione maio;? ecclefie tiabita fuemt
quot;velut p^of betali fpê paoferentem.iDiie cû ita fierî viîerêt bij
qiii per isem tempus abemnt aubitoaes: aïij eû veîut Cemonc
jrepietum et ermtico p erf fatû fpiritu aîj Cecipienbos populos
iuticantes obiurgabant.et paoïoqui omnino pîobibebant. me
Uîoses bomini paecepti et c5minationis eius qua iubet obfer
ïiari a falfis p2opbetis:aîî) autê velut a fando fpiritu repîetû
^t p3opbedcâ gmcia bonatû putabant:et îmemoaes bominici
pîecepti.ermtico et rebudo2i fpiritui eatenus inbulgebant.vt
etiâ p?ouocare eû ab bicenba aliqua tekftarené; et bcc î^ebat

-ocr page 202-

â?ee tjpabîîcâ q«a în tjifdpKnatîa pertjîcio pambaf qutb^
monurô cû fupta fbignû eft in vcnctationc fcaberee in tantû
temcntatb pîogrcOwô eft. vt etiâ buasquafbam muîiercuîas
infani fpinmô quo ipfc rcp!eba^ participes fibi faceret et aö
înfanier.ôû fecum panter eöocerctrquo faciîms vtercB fc;£u3 î
erroiem per vtrûcg rc;:um caperetur.foinc iam beatificare eos
qm fibî famiîiarius aobercbant ct paomiftionû magnitubine
tumtöös retsfere.interbû etiâ otiurgarequofôâ.vtine in oîb^
abuîatcîcs bepzebenferentXCamen perpawci
mnt ejc frigib^
Ci lit eo? fecipercntur infania.Ouibus et j^fwafebat vniuerfam
eccîefiam que per oabê terre eft bïafpbcmare:et
m foîû nicbil
ei feferre reaerêtierfeîJ ne îimê quitê eius ificc^re.frequêter
tamen abuentatibus e; afia fnatribus ; vefani et conta fifem
crifti bacbantes. confutativt beretici coiruptoref^ veritatiB
ab fccîefîe côuentu et fccietate fepulu funt.foec in pîimo
hkto
fcribens.et per omne operis fui cozpus fraufes berefis in îm^
guîis quîbuq$ côuincen0.|n fecûôo quqc^voîumiî^e fe eiffem
cfiâ bec fcnbit.Ouaîc é aût inquit g?ctp2opbeta;2 gfecutoaes
nos vocant
pzo eo çp infanas eoaù non furcepimusfantafîasf
Çicunt eux boa efle quos pzomifemt Xgt;m ab pcpuîû fuû fe efli
m flurû pîopbctas. KefpSfeant ergo nobis fi a Cro miJTi funt
pzopbete môtanus et muîieres ei^ quis eo;2 a iufeis pfecutione
pafius eft.aut quis ab iniquis occifus ë;vcl quis eo^: « noie
tni têtus é et an^e reges etpfifes ftetit.- aut quis i fpnigogis
eo32 fîagellatuB ê vel quis lapibatus ê.Ouî)?mmo et ec5traiio
tmiti^Hnz vite eyemplo iufe tmbitoais acceperint.fciruné
eni ipfo femone quo infpirabant' h agëtc:î;iueïfis que^ tpib^
laquco vitâ finifle.]|liû vero abmitabiiê veïuti prophétie eo?
jprimogenitù tbeobotû noie tratjùt quobâ tpevifö fibi eê velut
in celcs aOtû et crebimîTe fpûi erroîisrq euedus ê in ejcceîfum
et infe febuâus
âXgt; teni finem vite e^itu pefTtmo ierminafli.

M.
i

-ocr page 203-

^cb boc ipfi te montano vel tbcobotoac tnuKeribiie ita gefiü
gt;^55ant; tarnen aplurib^ affïrmatur.^nter ncgantes autem et
cofirmâtes nos tei fibê relinquim^ in mebio
Sjti poft aïiquata
[wbiungit etiâ bec» et fandi epi paobatiflimi
vixi qui per
ïï^m tempus fuerunt ^oticus te cumana et iuUanus te apâna
^ggrefTi cobibere fpiritu qui loquebaê in ma;cimilla iuflerunt

et e;tcïutere vocem f alfi et eriatici
ïpmtus:quob et ita fadù eft.Ct îterû coarguens falfam fuifle
|J^a;tmiile paopbecia.que bella § pïurima ïminerep2ebi;:emt
«9a vtitur verbis. Ct quo no eius menbaciû euitenter arguit'
^tetecim namq$ iam e;aÖi funt anni vfcg ab paeientem biem
quo moatua ë ilïa mulier; et nuf$ paoafus vel paiuatim veï
publice bellü aliquob e;roatû eft.$eb et criftiania p tei mïa3;

tugis et ferma pbutat. S eb et in tercio libao te bi;s qui fc
^dabant ^ muïti martires e;r eo^ bercfi e;ctitiOcnt:becbicit
Cum inquit in omnibus que fupmbiyimus conuiöi nicbil ref
Pontere potuerint ab martires confugiunt:biccntes multos fe
habere martires. et boc efle iubiciû çverus fit apub ipfos pao
pbeticus Ipirituft-Cîwîs' n^u wjuU »iwU» Aii^fccictïci pfurimos
'îîartires babent: iteo acquiefccnbum eft cis ^ etiam Veritas
3pub ipfos fitf pam paimi qui bicuntur marcioniftc; babent
plures martires.$eb que cfTc potcrit aptSeos mart)?ri) Veritas
^bi criftus Veritas non eftf Ct poft aïiquata iterfi fubiungit,
®enicgait fanöi martires qui 43 vem fite mart^riü öucunt.cü
« ecclefia ^cetentes ab paftionê ^bucûtur.fi qui foate îuentî
^licrint cum eia te berefi frigum fecermlt fe ab eis et refpuunt
focietatem nec vllo genere cû iam martiri) palmâ tcneant
Tiritui môtani et ma;:imillc acquiefcenbû putant;ficut ct nfis
*Bibu8 apub apânam que eftfupiamenanbaum pofita geftum
Fcimus a ga)?o et alepnbao qui te eumenia mart)?res e;ctiterût
h eotem autem opère memjnit et melcbiabis fcriptoais; tâ^

-ocr page 204-

qui et îpfe libum abuerfumbcrefim fupmbîàam confcripferit.
èeniqj et infcrit ej: eiôbtôts opi fuo becverta.peq^ treîtnbû
eft inquit in c;:ceflii mentis iîeft per amenciâ p2opbctari :quob
eft pîopzie pfcubo p2opbctaru.ï)li enim quia amena efficitur
iufti rectîcg efie non poteft tena;t.®ui fine bubio iniciû fumût
ej: impicia ab fine vero Ceuoluûtur amentie ficut fupmbiprnf
boc autem mobo ncq$ in veteri teftamento quem^ neqiic in
nouo per eei fpiritum c;:titine pzopbetam potuerût femôfti^re
quia neq^ agafcua neq$ iuDas ncqgfiUa necg quatuoî filie pbi
iiffi neq$ âmia que in pbiîaîelpbie ecclefia p2opbetauit:neq^
quabmt^.nec^atiua quif^ ejc numero eo2û:boc moto tinofdf
paopbetaiïe.Ct poft pauca iterû fubiîïgit et tidt. enî poft
quabmtü et âmta pbiîaîelpbinâ vt aiût mulicres ifte montant
fuccdTerunt in p2opbeticam gmdam et ficut confirmabant vni
uerfe ecclefie bata funt ab p2opbetanbum vfq; ab abuentum
bomini:îEcipié eoy côfirmatio.Ouartûtecimû eteni iam pene
babet annû: ej: quo ôîfunôà eft mapmilla. bec e?:fupmbiöia
vîri c5mctari)a.îpfe vero îe quo inbicat mclcbiaCes:ctiâ aîia
nobisnbsp;op^rift nnn eoritpmpnêba monimenta Serdiquît.

Jêcripfît nâq5 et abuerfum gêtea libîû et abuerfû iuîroa aîiû
et ab pzindpea romani regni a^ologcticû p2o fife nm fcnpfit
et abuerfum catbafrigas bereticoa. $eb et aipolloni^ quibâ
ecdefiafticua mcbilominJfcriptoalibeîlû abuerfum ebibit in
quo fatia vigilanter pîopbedaa ipfarû falfaa elfe côuincit et
fingula î da verba coarguit fimul et vitam moaefqj eo2û qui
auto2e3 berefeoa ejttitenlt e^ponit p bcc verba. lt;$eb vifeam^
inquit quia ê bic nouua magf : et p2imo nobia bcctrinâ eius
fcôîîi bni fentêtlâ aöua ipfi^ et opa cômêCent.bic ê qui bocuit
nupdaa folui:et qui ieiunioaû leges p2im1'ipofuit:quî pepu5a
et tmmiû oipiba frigie ibrîîiî noîauitratq^ in bec
oês côgregâ
boa
£ecermt;q auÖ92es pecunie ftatiiit:q fub noîe obîationû

-ocr page 205-

^mm artififtofîuâ atccpît:qui falutarta pteftai pbîcantibuô
Verbum fuum.'vt per bec muitati ent^iuô boôrînc eiua ogam
pacbeant.focc
te montano.Ce muHcnb^wo pofi: aîiquâta
ûa fcribit. Cftcnîcm^ autem pnmo omniûbas ^pbetiflaare^
quo fpiritu replete funt viroa fuos reUqmnê. Cwamobo crgo
ïî^êtiuntur p2ifcam virginê fuiffcf 6t p^ aîiquâta iterum bicit
Ponne tibi vi^çtur omnb fcriptuia^bibet. ƒ pbcciâ muncm
^ccîperc vclpccunias.îi ergo vi^â ^pbetcn accepifle auraii
et argentû et vcHea pctofa6:quô eam ^pbeteti putcm.€t Ut^
poft aîiquâta fubicit bicens.îeb et temifiuB qui ap6 coa noie
tantûcôfefîonia iHatuô eft .•vere aût côfeHioniô fruâib^ caret
qmquioem çmultam pecumâ Vmcula îepofuit.quem opo2tfcbat
vtiq^ bumiliter fc agerc:bic crrogantia elatuô apoftoitccfibi
aliquib autoaitatis aflumena cpiftolam atgt; cêa ccclefiaa fcribit
iu quaîsocerc conatur coa qui multo reaiua § ipfe cre^^bant
et ccbarfaê oéa ab tiouaa Verbo;! iucntîonea accômobare aût
fiiarnrblafphemat autêbnm et apoftoloa eius et fanàâ ecciaj.
$eb ct te alija quib^bâ qui apub eosvt mart)?res banosabari
itafcribit.ïîe:^ ne
plurib^ îmo2emur buite rnubi Se alcyâb2d
qui fcmetipm martprê bicit;que côuiuâ babet b c p2cpbetifra
que aboiat vt
îeum.ponnc bic p2o latrccini)a ali)% ncFariJa^
aöibua reus c;ctititfpon noa bicimua; feo aâa bcc pwblica cô
tinent.Cuia crgo eo^ côbonat pcccataf p2opbetiHâ igroftit
wiartj?ri latrocinia:an martir ignofcit f îopbftclapacitatia et
auancie crimmaf Cû
enlbominua bi^erir nolite babere auru

neqjpecuniâ.ncqjbuaa tunicaa.iftitn omnibua contmria ge

tuntracquircntca et cogregantea ea que bominua edâ bf.tea
iuOit abiccre. p2obamùa namcg coa
qni apub ipfoa -^d pao/

pbetc \el martyres nominant': non folum abiuitifciia feb cîia
a pauperibus pupillis ac vibuis pecunias congregarc. fi
b^êt cçfiCcntu.aIRnt ct f b^s babcât nobifcû biîccptaîioni

■ië

-ocr page 206-

yt fi côuiâi Fttcriîit vel fe cetero feSnait« eaSbus fe împlicare
cômertça. Opo^tet enim cjc fmâibua vel agnofci ve! etiâ pao
bart paopbetâ.ftcttt et upminua bi;it:qma arboi e^ Fmdibua
cognofafurret pzopbeta verua ptobai eyfrudiW. Dt autê fe
ale;câpro certiua cognofcaê: fcienbii
qi tubicat^ ê apub emiliû
frontmii p?oconf«lê epbefi.nô pwpternomê crifti: feb pîopter
^cbi latrocinia.
pam a crifti nomine iant apoftota tjitmm
®eb poft bcc vt fifelca quiba fratreaqui per illub têpua apS
lubice aliquib potcmt pzo ipfo interceferêt fimulauitfc ijpter
nomen bomini laborare.et per boc bimittit'cnec tii in ccdcfia
patrie fue rcccptua eft.vbi latro efle ab omnibua nofcebatur.
ÙÛ fi foHc min^ bi)a que bicim^ accômobâbâ c;iftimat Fifem'
tn arcbinia publida apub epbefum B gcfta feruantur: quetn
Inibi feruari bi) optimi pwpbefe qui ci famulantur ignorant.
Out vdq5 CÛ bi;a fine bubio c5uincit\et paopbeta;? tgnciSda
cutn crifto pariter rc^arguitur.bcc ct multa alia in eo fimilia
pofiumua ebocere. tut ficonfibunt,
in comtnua vcniant c;ci/
pwnt tntendonca noftraatet cjaiant fc ab bi)a fiputant fe bo?
cRiigerc poflc confrienda-Jtcm poft pauca fe tpfia pjopbetta
tta fubiugit.(D6fincgat fepjopbete impfoîûmuncra acccpifie
ftatuuntboc:vtfi conuidiFuerint pjopbctaa fcelTc
vltra non
fimulent.et mille fefcram pîobamcnta.lDeriiptamcn ncceflàriû
puto etiâ reliquoôbozum paopbetarû frudua
p2obari.a)idtc
f Pï^^i^^-^w'^wô jjpbe^îia câbodb^ et rubodb?
uliqn fufcat f pzopbetilTa fabi^a tîgié.p^opbetiftâ
otnmztxB
vtit ct oznatibua feIeaa^, Cdnfe pjopbeta ab tabulas et ab
telTcras lubitfpaopbeta pccuniâ fuâ ab vfuraa batfJDicant C
licct Kfaccrc^jpbeda.Cgo autêvniuerfa boc da^îbabo Het
multa alia ifem afpoHoniua ab côFutanbaa eoa fatia^babilit*
et conftanter inte;ruit;fefignan8 edâ boc ^ quabragefim^ iftc
quo bec fcribebat ageretur annus tf quo montanus falfe bui?

^liM

I

-ocr page 207-

vaticinationîô inidûteteVit. Refert etiâ Ôî quobi ^oHco qui
fPub pepuji cum paopbetare fema^îimiUafimuîàret: repente
'ï^SrelTua cepit împare fpiritm qui in ipfa îoquebaê rita vt eû
Pmt^ cobiberetrfeö obftiterût bî) qui d atgt;u!abâÉ.|!I2eminit
etiâ ettbarfee cuiufoâmartjînô.qui quafi ejt tmbitionc piió^
f« accepiflTe aflêruitfaîuatoaem paecepifle aponûïi8fi4i8:vtine
?ntc buotecimû annûab iberofoUmis birccterêt. Refert pterea
apub epbefû moîtuoô fiifGitatôô a iobane et alta ^pîurima
^ quibuô omnibus vibementer fupiabida berefis confutatur
fe^ 4fiïolîomus.lt;^ autem qui poft ma^timinû epûs
3pub antbiocbiâ fuit: in epiftoîa fiia quâ ab caricû et ponticû
rcnbit.te bac ipfa berefi poft aîiquâta bec bidt.Dtaût etia B
ïciatis. 5gt; ita que nunc noua paopbecia vd potius e;rrectatio
î^'Oua paofcnit.ab omni fmternitate que in Yniuerfo munbo ê
refpuitur et refutatiir tmnfmifi vobis cîaiibi) afpoUinaris ibc-'
fopoUtane afie paouinde epi Utteias quibus ec bi)s pîcnius
inftruamini.'^n bac autê ipfa feiapionis epiftoîa etiâ fubfcrip
tiones quoîûbâ epôij! et martirû continent^: c;: quit^ vnus boc
ttîobo fiibrcripfit.^urcliu8e)?pdnus maVijjr opto vos beneva
lerc,2llius quoc^ boc moto.îurdius publius.iulius aSebelt^
cofonia tiacic cpûs.Biuit teus i ceUs»quîabca(us fotbas qui
^ft î ancbialo voluit Ccmonê paifcillc eicere
.reb abulatoaes ei^
permiferunt. $eb et muUoiû fimul cpôaû eafbê tedaiâciû
f^brcripetones fiipmbiôis litteris inberebât.Cerû îc bi?8 facts
^«biôum.

^T^lcriptis byrenei^ib^contm begt;t^bifp«tatgt; Ca.yy,

Ix

^ Cr item tempus in vrbe roma biuerfis nicbilomînus
^ nouitatibus p nônullos régula ttabidonis ecdefiaft ce
quot;^ex^aturrpao quitusbyretieus ab btuerfos fcripta progauit.
igitur tnuô eius libellus qui fiigrcribUur abblafium ^

-ocr page 208-

fcifmatc aïtua ab fbsiml fe monarcbia ct ^ non üt tsnz malo^
trtàtoz hoc cnî fiipîabiaus vibcbatur afferere qui tamê pote
btuoïutus é in errons valentini. fcribit aûti^m
hpzmm tt
fe ogboafe libaû; in quo Hgnificat confccutû fc eOe quofoa e?
rucccnb:ibua
açoûohzû. Cuius libelH fufcfcnptbnê fatis de
ganter a%am bijs inferere bignû
r^up.Zmxo it inquit ouï
tmnrcripferis îibaum bunc per bominù noftrû ibefum ttïRm
et abucntil cius in gïoîia cüvenietiubieare vtuos et mottuos
vt confcmsB quefcribis et emcnfesbiiigenter ab ejêplaria

fe qmW tianfcripferis abfiÖpm:etvtfacmment^

bmus fimiUtcr tmnfcribas,et infems bçs que tîifcripûrtî.bec
autem vtiliter ab iîlo biäa inferere operi noßro neceffariö crc
bibi; quo per bec biîigens efficiatur omnia qui bec veî ïeaerî
•vcî fefcribere tignû bu;crit; fcie^a e;empîû biîigcde a finäia
^iria et
xiluMhl tiabitff.terfi î brjs que ab fiodnù fcripHITe
b;reneum fuprabîjcimua fadtpolicarpi mentionê; cum quo fe

etiam couerfatum efle fefignatper bec verba.bec mquit bog
mata fîoaine que afiena confifenter bico: quia non funt fane
«ntentîe. bec bogm^ta non funt confona ccdefiaHke fei.
»ec bogmata ne ille quiîrem qui
ts ecdefia puïfi fmt beretîd

fotueruntaïiqiiâbo cômentari.becbogmata impietate bocét
bec bogmata fanöi iîli pzef biterî qui ante noa fuere num#
P20tuîere:illî qui et apoftoîoa vifenant quoa et tu nofô Dibi
emm tebum abbuc puer eîTem in afia apub poîicarpum':tunc
quifem pzeclare agentem bum abbuc eîTea intm paîadum.ct
ifufentem pîacere policarpo. JIKulto enim magia in «lia tpia
terum geftarum inberet memoda
§ p2er€nti8:quia bec oue a
puero bîfamua cum auâ ipfa coaîefcunt et abberent ei Pnfe
etia îûcu îpfum tibi poftljmbicerex quo febês bifpufabat
htm
poiicarpua:et ingreOum illius et vultii ac tociua vite mowû H .
ipriua co:hi3 babitü.feb ct bifputatîonea qa hêbatab papiilû

-ocr page 209-

ftconuerratîôîîê quc fuemteimm tobancquonïotjo namrc
Witus emt vel cetero:^ qut ipm viö?mt t!tïm;et quo recotóa/
«atur omnia ac recenfebat verba que biâa a bomino ab tllis
^ubiemt. et J^virtutibua eiua ac tJoàrina.Cttamêomnia bec
eam fcripturia confona p:oferebat que tune ego pao mïa tei
quâ mitbi bonare öignatue eft attêtiua et ftubiofiua aubiena
^^cribebam non tn cartbta feb tn
tozu meo que^ per gmcia
fîbrîiter cuftobio et mecritpfe fme intermifitone quobâmô
Jf»mino.J)eti ergo teftoa et in confpeôu eiua ttbi aÏfirmo.qtiU
« quib tale aubiiïet beatua
et apcftolicua vir policarpüsre^
tlamafTet ftatim et aurea fuaa obtiiïaftèt.et ficut mosis eiat d
bijcilïet.Deua bone tn queme temporn
refemafti vifoec aiibia
Rone etii ipfum cctinuo locû fugifiet in quo fe^nâ vel ftana
' fcm^cemoi verba aubiOetf^eb et e;: epiftolts td quas fcripf e
quot;Vel ab vicinaa ecdefiaa ab aliquoa e; terib^ romcr^ens
et

^gnofd.to eeJptniuS^

■ vTCrum ca tempcftate comobo romani regni apicë gubcr
^^-^nante pay eeclcfija per omnem termm p2opagabatMr;et
Jermo^^^ini e; omni genere bominû ab agnidonê et pietafê
•ummi ïei animaa congregabat. ®cniqg in vrbc roma muïtoa
^ illis tlluftribus et pbiuidb^ vida cum libena ct coiugib^
pïopinquia; atq5 omni paritcr famiïta fodauit abftbê.^eb
^'oc no equia oculiaillc antiquua biiane faluda boftia afpej:tt
Côtinuo îeni:g aggrcîsitur noftroa varijamacbinis îpugnare
^ pdmo invrbe roma ajpollontû quenbâxtrum in fite noftro
quot;^t momnibua pbïc erubinonib^illuftrê ab tubiciü pertmbit
^ccufato?c ei fufcitato quobâ îfelidflimo et ô?rgate falutia boîc

-ocr page 210-

Outlt;B qtionia î^ que oUatoê puniri îufTeiat triHianoa in fe
lacoaem paiud alabuertenbti effe cenfebatia pbinio iubice
vt
eiud crura côminucrcntur rententti pnmus c;ccepit.X^ti feinfe
e;coratur katua ajpononiua martyr -vti fefenrionêpao fife niî
qui auOiente fenatu atc^ omni populo luculenter ct fpîcnbife
babuctat cferet fcriptâ.èt p^ boc fcSm fcnatua côfultû capita
plc;u8 cft.'Jta namqj a pdowbua îe;c iniquiflimc p?omu!gata
cenfebat.

fffcje fucceffione romani it aley^btint^efr antbm
cbjgm
pomiftcia,

iCitur fub eiuffem comobt pzlncipatu efeutbcro in vrbe
roma trefecim annie faccrbocio pFunôorviâoî fuccebit
^eb et iuîtano apub aîepfanbîiâ pofî fecem annoa fefundo:fe
metriua fubftituitur. 3pub antbiocbia quo^ oôauus ab apHs
epiia conftituit' ferapion.-fe quo in ftipcrioaibua memomuiin^.

tûc cpi nobilea babebil ct fepafcbc

|ITy IDnc apub ccfarcam païcHine tbeopbiIue:ct narcifTus in
%_gt;A^erorolimia ccclefie prefio^bant.ilpub cboaintbû tero
baccilua.etapub epbefum poîicmtearnobiîea in cpifcopis ba
bebanfur.$ eb et muïti in aîça îocia rcFcrun^ ptr ifeni tepus
fgregi) facerbotes. poa tame co? facimus mêfionê quo? Bbe
et fcicntia ct paopzi) operia inblci^s pofltimua babere côperta
quibua ea tempeflatc ccclefija pufifentibuaan pîouincicafie
queftionem mîma ç;oîitur \eîut e; antiqua eo?*cbr£niattone
fefcenfens g? quarta feçima lunaputarentomni gcncre pafcba
obferuanbum. quanbo fcilicct iufeia agnus paecipi^ îmofari;
■velut necenfario côfirmantea.in quacilqj bie feptimanc quarta
bccima luna venifiet folui tcbere ieiuniaui^m talis côTiietubo

-ocr page 211-

tn nuîKa pzoiTm aîijsvmf obfcruata hiïkt eccîefça.^b qui
caufam conucntus epó;? ct confilia pev fiïiguïaa qua% psouin
tiaö conuocant'rpzerogatifqs ab feinutcê cpiftolia ec fingulis
quibufcB ïocis. vnû omncô cccSefiafîicû bogma confirmant.nt
«ccat aîiqiiâbo nift inbic bominica tn qua bominua fumait
a moztuia.bominicû pafcbc celebmrc miftcriûrct i n bac foU
pafcbale foîucnbû cITc ictumô. BpH îcniq^ yïs^ in bobiernif
confiîi) apub cefarea paîeflînc babiti tecretù in quo paimus c
tbeopbiîua ipriua cèfarec epûa et narcifTus iberoroîimoaum fa
fcrbos.toabctur et vrbia rome confiîi) fimiïe aliub tecretû:cLn
pfiiiOe viao2 epifcopo inbicatur.et pôti ^mncic palmcaa.eaî
jöail quoq5 facerbotaîia côucntus e;ctat bj?reneû pacruîem fcri
bma;acbjjie vero baculil cbonntbeo;î ccdefie cpifcopiirnrqui
^a Huerfia e îocia vnâ câtemci^ iubici; fui fentenciaptîilcre.
WD epifcopi rçgiomaafianeferuanbâ magis a vetenbua fibi
trabitâ confuetubinem coîifjrmabant. In quib^ policrates qui
in eia psimatii agçrervitebatur ab vióoaê epifcopum romane
eccîefie fcribena: mozê tmbicionia antique ab fe vfq? ^hium
per becverba Ccfignat, poa ergo inquit mtrntmû pafcbe co
«m^ biê;neq$ abbentea neqs auferenteaaîiquib. €tem magna,
quebâ luminana apub afiâ boamierût fiimi et eleai viri quoa^
bomini fufcitabit inabuêtu fuo cû veniet te ceîia in glozia. et
requiret oês fcôa fuos: in quib^ ê pbilifpus euâgeliaa
qui boa
Wîîmt apÖ ibempoïi;feö et buefiîie ei^ que virgines fenucrût^
et alia eiua ftlia fpiritu fanâo repleta. que apub epbefum bo^
uiiuit; necn5 et iobannes qui fupra peô^ bomini recubuït:qui
Fuit fummua facerbos: ctpontiftcaïe pecalûgeflana mart^^r et
boôor ecdefie:qui et ipfe ap6epbefû boamiuitpolecarp^ Vc
ro apö fmirnam epifcopus et martir fimiîiter etapub tmfeas
epiîcop^ eumeniâ feb apubfmirnâ martirio côfummat^.Cuib
^utê bicam etiâ fagarê nicbilomin? faacerbotem ct mrêm qui

-ocr page 212-

apiiblaobîcuquitrcieîrt pacc; fcb etpapîrûet macbarium efe
mehtonê.^pterverbii bomini eunucbû ct fanôo fpirita rcpïcf fi
qui iacet in ciuitate farbenfiû c^fpeSana abucntû bfii ^ e cciia
vt rcfurgata mo2tHi6f]|m crgo omnea biem pafcbetn quarta
bccima bic mcnfis obferuanerût fcSm euagcliû; nicbil omnino
c^trmfccua agentes, fcb ficci régula p ota conreruitcs,lt;$cb ct
ego oîm veftrû mîmus polictatca fc6m tiabitionê pntû meo;s
obferuo.eozû bilfa;:at quos ab iniciofecutus fum, «eptê mcB
sy parcntib^mcis per oîbinê fuerût epircopi.Cgooaauus qui

omnes ita obreruaueruntbuncbicmr-vtcôucmrctcûiHo quo

fcrmcntil iuîeoîû populua aufért. finee fiatres femi Tepginta
ftquincg annos etatisgercnsinnominebomini. |]ï2«ltorum
quoi^ 02bt8 terre epô^r nottciam plcninime babens. et trnm
fcripturis intenamp;na.non perturbaboz e^bijs que ab terroîem
p:ofcrunfur:quia ct maioacs mci bi;cerunt
optempcjare opoa
tet eco magia § bominibus. Ct poft pauca k biîs qui fecum
aîciant epifcopia iftafubiungit. fbtemm autem etiam oîm
pîefcntium cpifcopoîii f acerc menfioncm quos ipfi petiftis yt
euocarcm fuut et
kci qiîo:um nomina fi fcribam nimia multi^
tubo eft ; qui omnes fcienfes paruitafem mcam fonfenfu fuo
confirmant que fcribimus.-certi ^ nô inaniter canos attultn^
feb m bifcipîina cnfti femper conuerfati fumus. Btb ab bec
Viao2 romane erclefie cpifcopus pertinaciua agens paOtm to
cius afie ac victnarum pîouiciarû eccïefias a comunionts
foci
etatc abfcisere nititur tam^in bcrcfim etc!inanfca;ct litttm
mittit quîbua omnes fithul abfqj bifcretionc ab cccleriafiico
Feîerc fepemret. $eb boc non omnibus placcbat epifcapis:
qmnpotius et econtmrio fcribentes eï.tubebât:vt
magw qm
pacis fuat ageref; ct concosbie atq^ vnitatis ftuïeret. Ï)emq5
e;tat etia ipfoaum litterequibus afperiusobiurganfniaoïem
ym eccîefîe cpmobis confulentê, pâ et byrencus cum ceîcri^

Ji

-ocr page 213-

^^ibqa pemt galUarû cpifcopis fcrifaeiia. confirmât qui^rn vt
in bnita bicrefurrcaioma bomini miïlcriü ceïeb^e^: vidoaém
tarnen arguit.^ non rcâe feccrit abfciCerc a co2po2e vnitatia
tot et tantaa eccïcfiaa feirque moacm Tibi antiqmtua tmbitu
cuftobirêt. Jgt;eb et ö? multia alija comonetper
htc verba. Pô
îqt a? bic pafcc agié côtrouerfia.r3 ct feipfa fpé iemnio^
® uibâ enim pufant vna tantum bie obferuari feberc ieiuniu
^Îi^buabua.alî) vero plurib^.nóniiBi autê quabraginta.ita vt
«oma biurnaa nodurna% côf utantca biem ftatuüt.Cue va
Jutaa obfcruantie no nuncpnmum.necg noflria tpibua cepit:
w et multo ante noô t^ iilia Vt opinor qui non fimpïïciter
^iJob ab inicio tmbitfi eft tenentca in alm mozem vel pnegïi
ntil vel p tmpericia poftmobu a?cifere.Ct tamê ntcBiïomin^
Oïtinea ifti etiâ câ obreruaiîtia variarcnt inter femet ipfoa et
'^obifcil pacifici fuerunt Temper et funt:nec billônantia ieiuni;
fïÊ^i côJonantiâ rupit.poft foecinferit etiam bî?ftoriâ quâbam
p2o fui opo2tunitatc nec a nóbia ïjfbet omitti.t)eniq$ ait.
f't UU omnea ante fotberem pzefbiteri qui ecclefie cui tu nunc
Pea facerbotiû tenu^nlt anicçtû bico ct pifl igniüqj cttbelef'
pbo;2 et fipctü neq5 ipfi ita tenuerunt neeg bi) qui cû ipfia eiit
^t tamen cum ipfi ita no obferuarent pacem femper babuerilt
^quot;m illis ecclïfi)a que bunc obferuantie mo2em tcnebant.cum
'^tx^ et ipfia contmriu viCrrctur:q? non etiam ceteri (imiliter
l^bferuarent nûquib tami ob boc repulft funt aliqui ab eccleHe
'ocietafe:aut venictea in ilha çtîbua non funt fufvcpti f jtmmo
Potiua et omnea psefbiteri qui fuerunt ante te omnil^ femper
'ïui non ita obferuabat pfbiteria eccîeiîarum eucariftiâ folemp
tranfmittebant.fceatua autem policarpua cum ab vrbem
^omam veninêt fub aniceto.Cüq^ îe ali)a nônullia parum quib
babuiflent inter fe ftatim tn coilTent î pacem.Ce bac
qurftionc
^^^ egerût; vt np quot;vnufqwft^ fententîâ fuâ çbftinata cçtentiôe

-ocr page 214-

fefenferet.peq^ eni mt anicetus policarpo fuaî^re potmt vt
mn obferuaret ea que noueiat icbanni tifcipulum tgt;m noUri
•veîceteros apofloîos.cû quibuafemperfuerat obreruafie:nei^
rurfus policarpua anicetû pfuafit ea Oefercre que ille birebat
a a mmzü mare feruariXûcgbec inter fe babuifient cokaue
uerunt fibi inuicem ita vt ceferet anicctua policarpo : etiam
laceröotaii miniiïerio bonoîis bûtapt cBtempîatione gfungi
Ctita ab iuicê plena fife paee intégra firma caritate Dircebût
■vt omnea ecclefic.fiue que ita
tz paftba.fme que n5 ita obfer
iiarent;iîîter fe tamen concoabiam cutoirer^t. bec bfrencaa
agena nominis fui opus pacem vifeîicetfei eccïefîia
concilians
fcribit et non foîum vidozï. feb et biuerfts ecclefiarii reiosib^
fimilitej p epîHolas aflerit
nuîla ^ bac quellione in ecckfi)3
tiflentio febeat obcairi.^lput) paleliinam qucq^ ccnuco'entes
in ynû {àcerbotea fei narciiïua iberofolimo? et tbeofbifiîs fe
quibua iam fupnab!;imus.feb cum ipfia caffiua tpm et clarus
fe ptbolomaiba ct cereri pmuiti panter congrrgati cû fe bac
queOione ageretur. quib etiam apub ipfoa apoftolica
ttàmio
contineret circa finem fçcrctt quoî? in confilio eo? f^atutû eft
boc mobo inbicant.Cpîftoîe aiunt noftre e;:rmpîana p omnea
cccîefiaa trâfmittunt\'Ttine rei afficiamur anima?
que biuerfis
crroaibua îmcrguntur.î)erignamus igitur vobis quia et apu^
ale;anb2ia eafem qua apub nos bie pafcbe follempnitas crerie
qma et tpfoiu nobisîitterefeferuntur.et ipfi noflra fcripta fuf
cipiut: vt panter et côfonanter biem Feftü cokbzm^.baäeiü
fe fuprabida pione e;; bija q in veterûfibds babert regiml

i

(Jftat aût abbuc b;renei pter eos qs fupra cnumerauim^
^teilos etiâ aîmb volume egregiû abuerfû gefea quob

-ocr page 215-

^ bifcipUna attltulamt: aö mamanii quêtsafh fcribens. ïeb
bpalogi biwerfi in quibus teftimonia te epiftoîa ab bebaeos
P^mt plurima:feb et te fapientia que bicitur faïomonis. foec
fwîît que ab noftmm noticia iâ te fcyrenei opufcuïis puenerüt.

iTt^e fucceftione vomanoy principumiL^ui eîfam tempo
Yibus fcriptoaes flo;uerintgt;
nbsp;fl^Ç^uR^

Ommobus autem tretecim annis imperio geubernato:
X^_Ji»tinaci poft fe regnum reÏiquit.Cuo fe?: folis menfibus
^^tento^m ptina): biem obi)t: et feuerus poft bunc ïuktfit
P^îndpatû.Cuius tcmpoaib^ pïurimi ecdefiaftïci
yixï ïiobiks
et (lilo iïluftres e;ctiterût:ficut e;: monimentis agnofcjm^
% quib^ e bemdet^
qui inapoftoïü comentatus é.et ma;:imi^
Hui te famofiOima omniû bereticoaû biOeruit queftione. qua
Temper ïquiri^ vnte fmt mala vd vnte malida:et g? materia
^^cta fit:ct non infeöa.^eb et cibibws quiin e;cameron iteft
^ paindpio genefis fcribit: afpius quoqs qui te
h^kt fimilitcr
^omenba^.$e;:tus aût qui te refurreâiôe bifleruit et te ceteris
^ônulîis. ambianus quoqj ct aîi) innumeri.quos longum eft
enumeiare:vd etiâ pao aliquo illuftri vnûquéq? biöo^ fuo?
iubicio tefignare.

iTfce artemonis fefta vd que cptm

P lurimi cum îpfo?2 e;o2tas tempoaib? fuis beretico2un|
perfibias confutantcs fitem redam et apoÛûîicâ mon?
Sentis f^o^û voîuminû mâbauere: vt artemonis illi^ berefeos
^uftoaes quâ poftmobû pauîus famofatenus.noftris iam pcnc
tempoaibus ftatuere conatus eft: te qua bignum eft que vel
Hualis fit bpftoaia côpafbentere. bec berefis purû bominem
i^ft âbfq^ teofuinefaluatoaem confîrmatnb^ ant^uituö ab

^ÊmÊâ

-ocr page 216-

tpfia etïS apoftoîîs tmbltûcîle mentîtur. Stöuerfum quc8 vnt
e;r bijs qwoô fupaa memomuimt ecdefiaflid fcnptozntambit
3iiunt inquit etiâ ipfos apofïobs ita vel fufcepiOê vel ceteris
tiatiibifle.ficut nüc ipfi aOcrüt et banc veritatê paebicationia
efie feruatâ
.vfq^ aîgt; •çictoiis tempota.Ct quô fucceîToîes totû
fcribentes abuerfum génies vel abuerfû fcereticos ib c iuftin^
et melciaCïs et tadanus et demens ct aîi)$plurimi;îeteitaee
criHi apdflîme biiïerût. fcyrenei vero ct melitonis ccteroîûqs
q p itê tepus Fucrût volumina quis ignomt qb^ £cû et boîcj
fimul pzebicât criûûf ^eb et pfalmi vel cantica que a Fiatrib^
fitelibus e;: inicio fcripta funt; verbû îei cOe cdftû et S^û
toîa
)?mpno;2 fuo^: lauîe côcelebiant.Cîuomô ergo tot feculis Fiö^m
paebicatâ: nunc iflî aîTerunt q? a viöods tempon cjcoibium
fumpferitfCuô autêviôod ^ boc calumpniâ Faciunt qui
faût
viöc^cm tbeobotû codarium qui pdnceps et pater c;£titeîat
împietadsipfoîû îe coîonc ecdefîere|puliOe:qui paimus rome
aufus eft bicere purum bominê fuilTe criftum t M cnim
vt aiût ita crcCebat:quô ciciebat fe ecdefia tbeobotû blafpbe
mie iftius inucntoaê.Seb îe viôoae bec comemoiafTe fuîFiciat
Cui Cecê anniô epifcopatû fundo 5eF€rinus faccrbocijfucceflbî
e;ctitit:uono pnncipatus îèuen anno.îe quo jeferino eabc fcrip
tum quia in fuperio2ib^ vfi fumus: talia quebam refert.'Jgitur
cômemoîabo vos Fiatres
te bi)s que gcfta funt apub îi08:quc
fi fo2te in fobomis accibiîTent etiâ ilîos emcnbarc ct co2rigêîe
potuiftent. ConFeflba emt quibam apub nos natalis nomii^Ê
noftm abbuc conFelfus memoaia.fcic teceptus aliqn abafdepi
cboto quobâ et tbecboto colleöarijs.qm ambo bifcipuli tét
tbeoöoti coîiari) illius qui paimus p2o bac ftulta afrerrionc
ab ecclefte focietatc îepulfus eft a vido2c tuncvrbis rome
epifcopo: acquieuit vt accepto ab bi)s folado cpifcopus illius
berefis nominareê certa paôione; iJçft centwm quinquaginta'

-ocr page 217-

ö^navrjó menïirue prcftatîonta.Guic^ nataïis cum fe in boc k
localTct frequenter abmonebatur tn fompms a bomiua
Rüia mifericora Ö?u8 et ïjomtnua noïïer ibcrua criflus nolebat
'^^»'tïrê fuii qui ftbt î multiapafTtonib^ tcftia e^titemt feeecïa
pcrï^re.JBet» cum negligentiua fufciperct vifiones. paimatua
^^oïe ct turpia lucri û?utôua illecebrarab vlttmù a Tanöia an
S^ua per totâ noôem •verbemtua.et penta gmuib^ e;:craciat^
cófurgena ctlicio fe intJuit ct cincre cofpergitcac multis
'^crimis crroaem fuum tcflena ante pefea fc 3efcnni epifccpi
Pîofterntt: ct venigije oïm no moöo clerico^ feö ctîâ la^^cozü
culamentatione pjouolutus tn ïacrimaa ct mtfemticnca
omnê paouocauit ccclefia et inbulgencil fibi a crifto cottnuia
^^iugibus p2o ipropaecibuaimplomrent: oftcnfena fimul tit
^onfpeôu populi Uiioacacoîpoîia fut et cicatrices quaa pao
^ominis eiua confeftionefufcepenat. et vi;c aïiqn in cotonem
^^dcfiaftict corpoïia rcuocatua eft. iet) poft aliquanea ifem
aDiungit etiam bcc.icriptutaa autem biuinaaafcftg
ttmoaia fei reuerentia cozruperunt: antique verofio^i re
S«lam papterue et impie refpuût ignoiantea criftû. Ouemib
JJ^o non inuenerunt:quia non reôe quefierunt.Ct in tantum
jjiilticie impictatifqj pzolapfi funt.vt îî quia eia fermcnem fe
^»quot;ipturia p:opofuerit:illi ccotmrio pîoponant vtrû bic fcrmo
^quo agitur coniunôû aut fepatum genua ftlogifmi faciat et
^ï^linquentca fanöaa feifcriptuma geometriâ tfaâant:tam|»
Sui vere fe terra funt fe terra loquûtur;ct ifeo eu qui Ce furfu
fe cclia vcnit ignorât.fcemq^ euclifee apuö eoa vel ma;nme
* Seometrie bifcipîinia viget.jÈeb ariftotiîea et tbeofraftua ab
^8 in abmimtionebabgntur.Cafienus vero a nônullia eorû
abomtur. Cuo;? artibua ct boörinia impietatem berefeoa
^^^ nituntur anercre:et feceptionib^ bominù ignoranciû îïum

«mpiicitatê btuinarüfcriptumrüctfinceritatêfiïei fubruunt.

fMl
ït'iïl

A

ti

ihi'i

if II?

quot;!': M

Iri

-ocr page 218-

^eb bec hcimt quia iiec wini effedi funt fiCei. ptopteru
biiiinas fcriptums abfqsvîîo timoac c5têpferut;et cozrupentea
C3S emenbare fc bicût.Derû ne quis me putet Falfum abuerfi?
eoa p^oFerre palâ c ommb^ nofcere ft quia vult e;cê!paria tof
accjpe etcïi aïija nicbtlomin^ cozu c^eplatib^ coferre inueniet
ctia mterfeipfa multil biflonarcïquia vn^ifcg
xt fibi vitêt
emjbat,|)eni£ß afclepioboti non côueniût oîno cû tbeobocioni
c^eplaribe.Cû feinfe etiâ bifcipuïia ipfo? fi quifosle trifcrip
fenle.qB da vifum é vel abferc limit vel auFerre;et omnibus
pfenmt baberc fe cmenbata.magia autê inquinata e^cmpla«^
Kurfum bermoFili t^tphvia nôcôfonât cû ajpollibinkrfeb
ipfa quibê fibi ipfia côcoabant fi paiora cû poilcnoaib^ eôfciaa
Sempenî emcnbat quib^ fcmp tifplicet qt5 cmcnbât:et îiou3
qweqs gquinlt cû eis que in vfu fût vifent' abuerfa.^Duib âûr
temeritatia babj ilîub abmiOum:neq^ ipos arbitroa ignorare*
:2tut enî nô crebût bîno fpûfcriptuma eê côfcriptaa et (ut îfit^
lea aut femetipfos arbitrantquot; fapiêfioîca eê fpil fcô. Ct qb ài'm'o
tnbicât p Bnifi q: femone agûéfpec^ enî negare polTunt
ïm
[m qnquibê man^ ipfo? î ipfjs cjêplarib^ teneant\et nouerît
ïpu a magf 13 fuia et î^oâozîW fcripturarû fc6m iftub co^rup
telegen^; etiâ ejrplanatioma etua fufceperint ktelieôû.
aute e:^ ipîiô nec coarûpere iâ fcripturaa bignati funt $eb
pe
mtuB abnegare fegê fciUcet et a^pbetas: et obtentu impie buV
aflertioms m
xltmu pbitionfa gurgitê feuoîuûtur.toc ûuibu0
hjcjufhmt bpÜ02ï}B eîTe manbata.nbsp;eufebii.

J^2lbiuroteqmcûq5 boa fefcripferia liboa phnmnoHrum

tbefum cnftu et gîoaiofum ei^ abuentû in quo veniet iubicare
viuoa etmo2tuos;vt conféras quob fefcripferia et emêfes ab
epmpîana ea fe quib^ tranfcripferia biligenter:et boc atiura
tionis gcnus ßmilitcr tranfcribas et tîiîFer^sin eum toUctm

quemfefcripferia.

li'

l;i f ;

-ocr page 219-

^TTnctpit Ijbir fextug ecdèfiaft^

fce perfe^rionefeuerLCapitHÏum paimü.

C cil fcuems quocg perfecutiones agitaret
eccle{\is:p:edam a miUtibiis a^bifi
bu8 pao pietatc certaminanbsp;gere

bantur.predpuc tamen apud alexadriam
qui ejc omni e3)?pto ac tbebaite vdud in

__s^ïJï^am ïlutJium pietatia adletbeteduce

«anttir.Oui pao fupicioaum moati% padcntia cófequeban^
^ teoïmoataiitatis coaonaa. 'Jn quibua et leoniCes oaigeni^
pater pao martj^rio crifti capite plc;i:u6; tenere at»buc etatis
Tupmdiöum puerum tereliquit.duic^ quaübet animia e;r eo
diuinelegis ftudia vtguerit.non erit impoatunü paucia
quot;^^^ponere: paecipue quia et apud § plurimoa opinio te eo ce
^^berrima pcruuïgata eft. Ct fi quitemvelit quia omnem vita
quot;^^ri byii59 ïittemrum tiateremonimentia:certum i quia tata
funt te eo ac talia que paopaium ct opus requimt et otium.

tamê in paefenti quanta poftlimua baeuitate inferimquot;^
buic operi etiam oue ad ipfum fpeSant pauca te multia que
vd e;: ipfius a^^s ad nosvfc^feruatia.vel c;e alioaum bif
toa^a indicata cognouimus.Cuiua gefta fi res pateretua:etia
%fta icunabulia bigna micbi vitent' pofteritatia mêo2ia.

4f^e_gaigems a puero inftitutione.€a4*

Jcimum namcg imperi? agebat feuerus annum:alexan
jrie vero per item tempus omniq$eg^pto paefitebat Ie
tua:eptfcopatum in ea poftiulianum temetrius fufcepeiatXü
Tuptamodum accenfo perfecutionis incendio.et multis ea tem
f eftate mart)?rio coaonatia;i tatü ardoae capefièndi martir^

-ocr page 220-

pueruliia tûc aöbwc ozigenes eprfcrat vt fponte fé periculis?
ingettret et ali^s in certamine pofitis f ceps in mcbioamerefe
ita vt inreâari maztem et raperevelÏcviÊeretyr.Cuam et abt
ptfci omnimobiô pot«iflet.mfi j bifpenfationc bomini abv«
Ïitatem muîtoîum putatur.|j2o totius eccïefie ebiEicatione fer
uatus:per follintubinem matrb que gïonofe moatis eiùs^ft
impebiuit. Cue eum eum paimo maternis fujpîicattoni
bus obfeciaret vt fibi confuleret utparceret matri. et iîîe e;î
fcî?s paecibuô inflâmatioa ab amoaem martjyri) rebîeretur majJ
ime ejc eo patrem iam teneri eognouiffet invincuîis.et ipfe
prope focius effici vincuîo^^ eius ac marten) feftinaret : arte
quabam materni ajffeâus inbibetur.Ctenimcum matuiare eû
velîe et ante lucanum paozumpere ab agonum certamina pae
fenfiflet: noâu cubicuîum fiü) bomientisingrefra. omnia eiua
tnbumenta in quibus pzocebi ab publicum poteiat fumta fub
tm^it.vt per boe bomi refiî:ere neceBitate
eogeretur.'jllle ma
ternis impebitus boKs cum nicbil aliut^agerepoBet.nec tamé
mens quiefcerepateretur:auîet aliqutb fuperetatemepiftolâ
Icrtbit ab patrem.fe quieem maternis artibusîetinen;febillû
tenere î^bere q6 cepit et abbit etiam boe.üiö? pater ne^pter
nos aUutgt; aliquib velis.bec funt paima puerilia oîigenis ra
bimcnta;btc lubus eiuainfantie:bec a tenero religionis et pi
etatis iubicia talis in eo erga îeum conualuit afFeto.toinc
iam leâioni fe cepit biuino^z voluminum manciparc:et in cru
bitionib^ ftîei biuinefcmctipfum bautfegnitcr c;cerccre^Oua
niamquieem iam ct a parente in bi^s imbui ceperat: qui ci
ferifim inter fecularcs libos quibus inpaima ctate erubiebal
etiam fcriptuta^ noftmrum non nulla interim Icgenba fubict
cbat :tum Ceinte paulatim etiam pîcferrc bec fcolarib^ Ilubçs
cômonebat. ]lam inte leôiones etiam epgerc per bics fingu^
los et memoîic cômcnbarcpucrum noninuitum.pmmopoti«®

-ocr page 221-

^î'ga bcc bifcenda pîomptioîcm cogcbat:quî|pe qui leges focc
Mo fimpUci intclledu viörretur effe contenms fed riegotia
patrts fe fcripture fenfibus ac quefKombus cômoueretànqui
Jfns ab eo qutd fibi viteretur q? per fpiritum fanâum fcnp
bicttur infpiîata; vel quid Diuiniconfiïi; tegat fimplicitas
quot;t^ verbo?nm.2tt ille fimulabat quiS^m increpare fe eum.et
;^ctare -vlm ctatem aliquib querere apud femetipfum tame
ïncredibiliter e;:u!tabat.ommpoféti feo gmtias referensrqui
tails fûbolis efle bonauerit patrem.ÎJeniqj frequenter bidt^
Oö2mienti puero religiofuset folficitus fupuenienspater.oi^i
*^entum fetra^iOe.et velut fei fpiritum intus inclufum pcamp;is
tanf templum quodcfam veneiatus et t^mulcens ofculis
^bccO'iOe:beatumfemctipfum a feo efPeàum p:o tante paolis
elitit^te giatulatus.foec et multa hi)3 fimiha in puenîi etatc
^^igcnis elfe narrantur.t^t vero patcr cius mart^^rio confum/
^atiîs eH: puer ipfe cum matre vidua . et Te; aîi)s paruulia
ïTatrib^ fçpîimûeecimû agens etatis annûrj fumma facultatü
f anuria fereliâus eft;qmqul2^m cenfus paternus qui vel ma?:
imus ei fuemt fifco per pzofcriptionem foriatus cft.jRcc tamê
fefuit omnipotentis fei p2oitontia.t)b inügne namq^ \eî
vel religiôis f^udiû a quadam nobili et locupletdlima
^emir^a perfamiliariter foueri cepit:que tamen pauium qum
antbiocbie oztum atqg berefeos famofiOtmum fedatozem
^«optionum bomui fue illo tempose babebat in quo abolefcc
Uîûs oîigenes cum neceffîtatem baberet apud pzedidam fe-'
^inatîi vna fegereabocumentum iam
its a puero tolîfîîme
fatbolice fue mentis oftendît.pam cum ad fuprabiaumvi;:
^dut ad magiil;2 et fummi ncminiaboôoîë per bies finguïos

^^enfe multitudines conuenirent.nô folum bereticorum ve^
e}: noflris multo2?.p2o eo q? erudiciôis ei fumma ab oîbua
^feferetur:nullo tamen paâo veî pzp bonoîis gtatia.Vel etiS

-ocr page 222-

jî2o neteïiîtate cojîilinctioîws Fkôl potwit origeneô tum eo fat
tem in omfkine eonriftere.lta
à a paima etatc ecclefialHce re
gule obferuanöa bonoBabiliôftiit et berctfcoîumfocietaô t]:t
ciabilîô: ncut ipîê in quobam îoco operia fui ait:quiabereti^
co^ e;:cctanba boârina eft.
fltt tamê îeemt ei erga comunca
litteraa ftubium in quibua pater eum erubtenbum tiabiteiat»
feb c;tcercebatur et in bijamuîte attentiua etiam poft confu«»
mationem patrta.'Jn arte namcg giamatica ita fueiat îftruô^
vt ct ab bofcnbumplenc fufficeret;ct c;t bocei que ab nccéfft

tatem tmndgente bomua vitebantur necenaria paiarcntur.

... ^ ■■ ^

coiy a puero oaigencs verbu boftiiht paebîcabal^CM?*

Crum cû pseeflèt aiibitoîio et gmmatîeam'boccret ficut

__^ in quibufoam firiptia fuia refert. ct cum cccîcftc

apub aîëyanbrîam magîfteri) îçefTet cfficium. cunug omnea
teturbati perfecuto^ minia ctfcrocitatib^aufttgifrentraîi^ti
gentiîium conueniebant ab oîigencmllûttc abbuc giamaticarn
boccntem:aubire ab eo verbum îc nofttafiteac rcligtonccu
pientca.€uoa tHc non folû ab fitem ts perfitia cpnuertebat
vernm etiam perfedevtte inftitutionibua info:mabat.Cuo^
pzimua e;s:titit plutarcua: qui per ipfum conuerfua ab fiCcni
Koftïam:nô foium perfeôe vite inftituta fcruauit.Çcmm etiS
que eft fumma beatitubinia.mar^riî confccutua eft palmam.
^ecunbua cumbocfuit bembaa.et natuta pluuarci ff et mçri
tia;qut cû ab co in fite noftm atcg fcîa.fcb et vite pwrioriaï«
ftitutionit us ab pcrfeöum fuiflctinftruöus a1c;tanb:ine eccie
pefle poft temetriiifubrogatus ê.Scb ea tépcftatcqui ^qui'^
aîejcanbrie atqg c^pto pzefttente per Iccutionum labimincref
cebat:oôauûtecimum ozigcnea babebat
annum.Ouo tn tcm
poze perfa^tnofifitmum apub omnes 'Vd incrcbulos vd Fiî^lea»

i

i

»iUi
- i

I i I

FT

i :
11 '

-ocr page 223-

Ïïomi fo2t6|3 n^incncius eîîeâ^i cîl:p2ecipue p?r \â ^ fanâos
0 ïinca in confefiinnis vinculis pofuoB.non foium fermone n
coboîtadonc perfedc^t fpiïitualis boârinc aâ martj?rium ro
borabat.'veriim etiam miîltos fuiô officias ac miniftcri^a c quot;viti
^«foïum pénis ct fquaîoîc cazcîViô fubîeiiabat .Sepe îleniqs aîî
^ibunalia iudicum.ctin ipis e02wcruc!atibiî8 a£eiat:adiier
^pbanas intcrrogationea iudicum aiffedu m ac mente câ
patîenervuîtu ac nutibua ft bict potefl \eîut »irmîo2e8 eiua
^fifiones fubicerc geftiena. J^ed cum fenfcntiamrurt^pifient
eafem fîJuciavtebatanomnibua fe pericuîis ingcrcna.Kc tre
^'^ààm pcrfecutosibua intucntibua. ejttremie quocg ocnhs
l^artîreffalutabatfepiQtmcâta vt non nunf pao bija etîam
*^petu3 in eum gentiîiumfieret.Ted Diuina fe^rtera cum abmi
^tione omnium pzoteàas cuaferet. t)€rum nec enumtrari fa
fîïe nec referri potêR.quotienaet quam cretîo.^^mmo per Un
giifoB pene tîea îe quantie eum et quafibet pencuUa. Dum
erga paedicationem vcrfci £ei itipiger et pîompttta efî.e^fem
îîla biuina fe^itcQ c5recrauit:qucticn8 in ir.fîdi)a pofitis qui
cîam interimerêt effiigif.f t in tantum aduerfum fe bum
opua fei paomptug efl infitilitm concitauit infaniamcvt
turme miîitum ceporue bpm.uminqua cômanere vifebatur ob
îeferint.vnec tamen eum capcre aut tenere potucrint biuina
pîoteôione reruatum.l^afïta rabiea contra eum mentea boîm
*nceflerat p:o boc foîo q? pîurimoa per eum vifebant ab fit ê
noOi^am ab increbulitate côucrti.et tantum cotibie aducrfua
eum perfecutio cumuîabatur:vt totavrba ma^ima aîcjcanbria
eum tcgerc non poiTet.fld^r bonio ad bomum^^^^t^ et tii
^'ndiçç fugaretur»cum pofiea vifercnt per loca fingula mufti
♦libincs plurimas per eum ad fifem Cei fociarîrCbtinebat aiSt
^^•quia non foîum in verbo
erat eiperfeôa^oftrinaîVerum
^dam in opère confummatè biîcipline p^ebebat e^empla;
et

m

-ocr page 224-

ticebattór ficuraiRïit te eo yqùfâ btc tÛ qui qtîaîc babet ver
bum talebabet vitam: et qualem babet vkam taîe babet ver
bumîquoîiiam quebocet agit.et que,^git bocet. jKanifeUe
autem et euitentter atetat ei:t»ittin«gmtia:| quam inumeros
aî3 imitationem fui in Fite teif2;ouocabat.ï?nte et vitenâ te/
metri^ epircopuô^ ab-i^flim paecîpue boârine giatia et pae
tjicaîîonis-verbi l^multitubines pfurime conuolarentîcatbs
3i3anbi ei iteÛ bocenbi in ecdefia magiferium tribuit.Cuob
pofi; ap^floîos pantenua fecunbus per oabinemcîemena: ter
eiua abminifimuit oaigenea ipfiua bifcipuîua eïemenda.Cui
dcmenô in ope ftromateo. vbi edâ tga quibuslibaoa tefcribe
batan^pbemija tefignauitab fine imperç eâmobi ptenbit.Dn
certum eft ^ feueri tga bec ipfaque nunc bâbem?in manibua
eontinebant.

ipëe iuba quobam ferigtoiejCigitdi^

q^Ca tempeftate etiam iubaa quibam aW fcriptoî te fép
. ^.Pt
panis que inbanide referuntur bilTeruit: qui et ipfe
tecïmuleuerïîmperatoaia annum regni cômemoiat»^8 etiam
biuuîgatam anticriftipntiam iamiamqg eftimana imineree;ç
perfecutionum nimietate:muîto5ï ejc noftria fitelium animaa
perturbauil.

^MBitur odgcneainiunêtô fibi atemetrio epifcopo magtf

_____fft teriî offidorTOmaticâ fcoIam negîigere cepit magia fe

verbo tei eôferena.Ctié fane côfiUo nopueriîi bibliotbeeâ gé
dîiû libaoî? tiabibit cuibâfiteK amico: paêtua cû eo qtuoa ftW
oboïoa e;c eiquot;? pdo p biea finguloa iferriquo fciîicct ne gtauis
cui§ eê in fuftentanbaneeeftîtateviëk^.nec côgregatâ pecunia
bomi referuare viörref.'Jgit' in talib? inftitutia pîurimû tpis

-ocr page 225-

w.

eigens %nfa mo2ibm\ ercrciei^'5 per omma criltiânus pbîloîb
P'^îi8babel5at\'cûet^ iuaèmlibtîS capiditatibua repaimendis
et p?o fâpîeîitk p2oFectibus capeOendis bie noöucg artioaib?
Te afcftinentie conllringéret fr£îiis:et tnLçftnenîer biutnosum
îibroaum mcditationibus inbereretàn abPcinentia plurina in
i?iuni)e înôefiiientibua invigili^ô pene îugib^;
ita vt fi quâdo
parum aliquib fompni necefiîtaa natumUs ep^^^^^ ilie
^onfiîpia flmtum quo omnino huIlo -vtebaturXed fupm nudi
f^ii eepent^ret fuperFiciem.ltntc omnia vero paecepta etiange
^ifa et ^oces faluatoais fiimmo amore et fludio implendas eê
fenfebat: quibus paecipitur duas tunicàs non babendum neq5
^^Iciamentis vtendû nec Ce craflino cogitandum.|}ue ille fin
S^Ia fumma cum biîigentia et fioe contenîïbat impkre:et
tu
pm vires atq5 etatem fuam fecundum apofloli monita in frt
302e et nuditate agones pacientic îefudabat.'jlta cunôîs audi
*o2tbu0 fuia renuntiandi omnibuf^ poOîfebant:et beaîc pau
pmatia paebebat ejtempla. Cmt igitur per bec carua oxbus
et âccfptî'in bocvnotriftes $ plurimoaredfens.ncn nulles
olfen^enarg? cupientea â? facultaîibus pîopaïja . aîiqmd fibi
faite vtà^ gmtia mimfimre:pîo tiftrîâa cBtinentie difcipiina
refutâbat; cum vticg pio laboae quo in verbo teï ttfudabat.
noit'folum buplici fc6m apoftolum. fed et multiplici bonoae
btgnua ab omnibua buceretur.ied ilie bonoîem fibi ftjmmû
in contincntiareputabat,ï)emq5 ft per mulroa annos tfôditur
^bîî^ ralciamento midis incefiîlTe veftigi^s.ïîini quoc^ vfum
et cetero;? fimiîium nifi ea fola que vitenecefiitas Cepofcebat
niiHum penîtua bafcuit
:vfq5quo îcommodo ftomacbi.pmmo
pene iam periculo cogeretur.

fTCuanti ptr ipfum edodt martyres fagi funt.Ca.vi.

-ocr page 226-

^libue ergo quot;Vite Ôubp atcg îitîlituti fuî e):eîH|gt;K3 i»

lomans eos qu0S a^tilkate et lalft
•vernm crtfli pfeibBpbiam fapietHiai^ conucr^^
tn mtimis ^ime arcisants. fitem feaberi bocuit per boc qtjôtj
gertab cpvtteb^ queîgt;ocebantur: verum etiam ab tnar^r^
eos amozem per ea quibus cotibiano robombantur ^ercitio
paouocabat^èjc quibus et muîti compaebenfi in perfecuttoite
palmam mar^r^ conrecuti iùnt.|nbi)8 paimus eiat pîutarc?
te quo paulo fuperius memotauimus.Cuem cum vibiïTet po
pul^ ab moatem tjuct et aflTiftere ei oaigenem quiboatatu fuo
ab magnantmitatem animoa eius erigeret: velut moatis eias
autoai bifcerpere eum pene et interficere vulgus irruetat; nift
et tune bpe biuine paouitentiec furentium manibus fuiflet
^ drn^^J ereptus.poft pîutarcimartjîriumîftcunbwsejtoaigenisbiW
^
jT^ÇÂ puliô mart)îr efficiturferenus.tertius e^ eius m

^ aubitoaibusbeaclitesma^riocoapnatunquartlberos^^^
pbitus.Cuintus eiufcem f^le mart^^r.effiçituitaliusnc^irie
ferenus qui poft multa fufplieia pao crifto etiam capite plejç?
trabitur .nam fuperioa férenus abbuc tatbecuminus confum^
matus eft.;^eb et mulieres piurimein qua emt quebam cffbc
cumina :
te qua ipfe in quobam loco ait^ gp tgnis baptifma con
lêcutafit. ^

potamtena et baft!iag.Ca]^t^.

teb et te potamtena fàmofinima femtnamm et marij?
rum;etipfecarmfejj eiusMilites. Çtcniminnpftmtn
vfque mempaiam ab incoli^ jbct perbenni virtutum fama
potamiena celebtatur. immenfos et innumeros agones
paimo pao virginitate et pubtcicia tefubauerit^teinte etiam
paomartyrio e^quifit^ atc^inaubita tprmenta pertulerits
atjg ab vltimum vna cum venembili matre marcella ignis

''■ri

-ocr page 227-

confummata fit. Cradurtt naimg aqttiîam boc enim
*)gt;îannict iudiciô nomen cmt poftea § cm^libua el fiijplici^s
lacemucmt^ad-vltimûob iniurtam et nobilitatiô eius et cafti
tatis côminatum eïTe potamtene çp earn veî cruMiftimis gla
tîiatozibua quot;vd îpudiciftimia lenontbiia tfôferct.3lt illa cum
ab eo quid mallet -vel quid eligeret quercreirpîotulifie
hxî
abutrfua t;?mnnum •voccm libcmm:que pb fuperftitionem ro
^ani ritiia facrilega 'viferetur:et ifeo fine mom in eam latam
jfte (entcntiam.Cumqj baf)?lifeô vnus e;: bi^a quitus îplere
»piçulatozis cfficiummos cft.fufceptam cam buccrct adfw|pli
ac multitudo îpudico? pariter etimpiozum potamienc
quot;Verbis et îinrçsconarctur iliufercrbafiîifes.abtgcre impufen
tius irruêtes acîcturbare cepit bumanitatum acmifcmtiôis
obtentu.2lt illa reltgiofum viri votum erga fc etpzopofitum
bumanitatis ample;:a: ccrtus efto inquit c«m abigero ad bnm
**^cum:finc mom bona bui^ remunemtionc tibi pambo.poft
bcc aût verba conftanter fufcepit fiafuta fujpKcia: picis vife
licet calife paulatim p artus acmêbm biffuferet boc mo beata
■^irgo c terris migmuit ad celum. pon multis autem poft bi
cbus bafilifes cum inter coHegas fuoS ob caufam quandam
i^rnmentum pofceretur.ait non licerc fibi omnino iumrc p^o
^ ^ effet criftianuB.€t quia boc publiée fatebaturricco efti
'^atus eft pzimo biceve.Cû feinfe cum conftantius afii maret
P^ï'tmbitur ab tribunal Cbi cum perfeuemfiet in confefiionc
■^inculis tmditur.Cum vero vifitantibus eum noftris et cau
fam fubite ac laudabilis buius permutationis inquirentibus
tmdi^ OP potamiena poft tiiem tercium mart^îi; nodu
afiiftens coionam capin fuo impofuerit bicens: î^paecatamfc
P?o ipfo îeum et îpetrafîervt fcèm^ fcriptum eft, qui redpit
*^art)?rcmmarcefem martpris confequantur. Ouib^ auditis
^«^^îfeftim d fiîires fignum bominicum ia4ût: et bie poftci^

-ocr page 228-

ùh ïJomim nfartjjtmra «apiie pumtûr. et aîi^a pîuribus
per tem temp^ apub ^e;:anbriam conbifcipuitB futs.cum qui
verbo bum ozigenia fcolaopeiam îçfeiat. potamiena ft^
mile m«nt tmbititr p^cilatiièraMens eipervifumet coîonaa
mart^rj) ïpctmtaô a bno feferena.feb fe feija ifta ftifFiciant*

4fht bija qui erga (îemettpfiim $e(5t o^tflenea.Çapiiyii?*,

jl^itur per ifem tempuô cumbocenbi ofFicki apub aîe^a
^■L-.b]KampmftetO2i3ene0:^ftum quib ab eo tmbitur y
tuuemîi» fo^taSe et minus perfedi fenfus viCebatur:feb per
feçte fifet ac nimie caftitatis iubicium tontinens.'jliïub namcg
quob fcriptum eft in euarigelio^quia funt etmucbi qui
feipfoa
CâUmuerunt propter regnum fet. etiam fcôm fepftoaiam impîé
bum crebibit:non folum caftitaiis obtentu» verum quomam g
fecutionis tempote tam in publico 9p in occulto ac in fecreto*
et tam viris^ feminis verbum fei pjebicabatî'vifelicet quo
emnem occaftonem turpis maîebiâi giatia infifelibuô vife*^
tur ejrclufere.'bominicam vocem re atq$ opere in femetipfo ag
grefliis i abimplcrc.Cumq^
ib p20 eo ne à» bominibus laubé
quereret feb a feo merceCem fpetarét in occulto cHe
voluiïïct:
tamen latere non potuit:feb rei gefte inbiciimi ab femetrium
epifcopum pcruenit. |fcjg ingehti pzimo ftupoae ; abmimtu»
eft aubacîô animi vigotem.Cum feinfe coUaubans fiCrietuft
magnitubinem vel calozem et tam gtanfe in opere fei pîop^ïi
fitum; nunc ma^cime aitcobo^îtana eum cepto operi boirine
et pîeticationia infiftere : quanbo abuerfari)a nulla obtrcc'
tanbi fufpicio ferehâa eft, Seb tune quifem talia emt fe
mctrp fententia: cum nicbil animia incelTerat. quob reâi ttt
bici) regulam in partem
a\tmm feclinaret . poftea vera
cum vibilTet abolefcentia famam fatia Fieri claiam et magtio

-ocr page 229-

eum bomi foaifq^ pîeconîo e;tol!i;bumane îfirmitatiô aliquid
P^Oiis.opus quod ipfe prius cum ingenti admiiatione lauda
^eiat infamare poftmodum ccpit.jRam cum apub paleftmam
P?ecipuï et eminentea intev epifcopos viri.ibeft iberofolimo|2
et totbiftus cefaree vitentes biuinum opus eiua in
quot;^erbo èei oadinaOênt eum paeffciterum. ac fummo eum facer^
^otio iam iamcB bignum paobarent et ibc^ tignifllmc faôum
^b omnibus ïaubarcturret ne fic quiCem bignus bonoz fapie
ac virtutis in eum colfatua ticerctur:'vebcmen(inime mo
^02bit bic fermo Ïrmetrium.Ct nô inueniens in eum caufam
^'teriuö criminisrboc^ aliquanbo puer abbuc iîîc egeiat.ct
^Pïlcopus iam iftc!aubauetat:poïlmo6 criminis loco paotulit
^lam in iUos qui eum oabinaueiant culpam conatus îfleôcrc
^eb bcc poftmobum gefta funt. Cunc poïro otigenes apub..

boâoî ecclefie quot;valcc clarus babebatur: omnibus '
quoö Fama eius ab aubicnbum cum coucnire paouocabat ver
«Um tei paebicans.licwt apoüolus bicit opoatune importune
per ïjiem per noôcm publtcc et pziuatim : vclut abfcifis omni
bu8 impebimentis liber omnibus pîoîfus cam omni ftbucia
»'^'^Se^bat.

fuccelTionc romani pdncipis ct te
confenbaibus ciufcem tgia. Capit.iy gt;

^m vero tecem ctoöo annis feucres tenuiOct impcriü
^a^oninus eius filius fuccedit. Cuo in tcmp02c $ plu
''ï^ïii eiant qui in confelfionibus gloziam queficïant. tei tamen
P*'ouitentia fuemrit rcferuati.][n quibus alc;:anter quibam te
paulo ante memotauimus confefiîoniô t)?tulo fatis clarus
ï^crofolimoïum ecclefie fubïogatur epifcopusrcum abbuc fug
^^et narcilTus qui p:im9 inibi funâ^ eft ponttficatus ofTicio.

-ocr page 230-

€mm qucmtam nmxïfi memonam fermo paogrebtens
^idkrcongruum micbi vitetur aliqmb te eiua geftia
i^gnibua memonare.te quo ab tncoïia quitem foei per pïu
tima memozie tmbunturmos vero vnum opua eiua memorn/
bim«a:e;c ^ceteria que te eo narmntur merito pofldt fites
abbibert. ïf^Sccibit aliquanbo ia bie foïempni vigiliaruiJt
pafcberoteum tee[]^ luminaribusXumc^ ib per miniflroa ino
nctuifTetcmeroz plebi ma;tim9fuit.^eb narciOka fite Fitena
miniftriaimpeiatbaurtre aquamrfibiqj teferri.Cumcg tetulÜ
fent oiauit et benebipt aquam:et irrfunbi luminaribua pzece
pit.Cum repento mtro et feculia inaubito genere virtutta na
tuta aque in olei pinguebiné verfa; fplenbozê luminü etiam
foltto rebbibit dariozc. 3ib fitem aüt rei a plurib^ religiofojJ
ff m e;c eotem oleo qÖ verfum te aqua fueiat referuatu eflnta
vt ab noavf^ miiacuU bui^inbieiü perueniret.Ct in boc qui
temfitet ei^ ac meritibabeaê e;rêplü.3lnimi vero virtue f ta
fuerit: alio nicbilcmin^vno
tj: t0 geftia opetedatabi^.
nac^ cu inter cetem virtutü fiiarü bona elTèt valte con
ftantia^nimi et iufti redicg itedinabiliter tena;t:quiba bomö
Cüli ne^ male fibi cólc^ metuëtca necriminü fuoy ft argtieri^
non polTent effugere vinbidam:p2eueniunt faaionibua et dr
cumuenire paiant eum cuiua iubidum verebantur.Codnant
igi^ abuerfuaeu infame fatia et no;ciiicrimê.Conuemunt aU
bitozea tefiea e;
femetipria ^bucütrqui fub faciamento iuta
miti
q obiciebani cafirmarêt.Cuo^ vn^ teftia ita fi no i^nt
cofiimeretur.veta bicere tcfiabatur.aiiua ita:vc regio mozba
c5fumere£ cozrüpef.Cerci^ ita:ne luib? ozbaref .Ct fuia ne
luramentia quitem
ipfis quiff fiteliü et teu timentiü creteret
itaig vita nardfli ct iftitutio ac pubicicta ab oïb^ nofccref

t lil
lÏ! i lil

l'

Jl':

-ocr page 231-

Jpic tamê eoaum que mota funt ïbignitatem ac molcftiam nó
^^^cna.fimuï ct fecretam ac pbiïofopbicam vitam fempsr bre
^fiferans.fubterfugit ecclefie multitubinemtet î CefertÎBlocb
agellis fccretiozibustspUtefcit annis ^ plurtinis.^t non
magnus biuine paouiÊentic otulia quiefcit i Ïongum: feb
impios vltionem per ea ipfaqj fibi in periuri^s ftatuemnt
'^aîebiôa moîitur.prim^ nâq$iîle teftis parua ignis fcimilîa
P ^^is tempore bomo fua fuccenfci: cum omni generc ouimq5
^amili^ Flammis-vltricibus conHagrauit. JUus repente ab
pebib^ vfcg ab fummum capitis verticemrmczbo regio
quo ^uzTât impzecatus repîetur atq5 confumitur.Tcrcius aût
p2iD2uin c;dtumxieen3 et oculum biuinum fe non latuilfe p2o
^ick^^upit in mebium:ct aubientibus cunöis fem pe
*^^^entia^iuerfum contumaci fccleris oîbincm panbit.Otis
^^tem lacrimis immanis commifli facinus feflet:et in tantum
noöuqj pcrbumt in fletibus.'vfigquo luminibus oabareê
igitur figmenti fui buiufcemobipenas feîerût.parciiTus
Cum iamÊefertum pctifiet ac locis femet fecretioaibus ab
^ibîîTet et vbi nam fegeret nullus agnofcerct:necefi3riùvifum
^^ epifcopis gt;picinarum ecclefiarum.vtalium pzo ipfo oîbina
^^î^t.cui nomen
mt bius.Cui etiam cum paruo tempore pae
^^Oet eccicfie fuccebit germanion. et germanioni goarbius:
tum ecce fubitovelut rebiuiuus celoqß rebbitus e^ impzouifo
^iparuit narcinus:etrurfuma fmtribquot;^ ab pzefifenbum rogat^
^ccîefîg |||2ulto enimxebementixis erga eum amoz omnium fu
^^t incitatus:vel lt;p eo q? criminofis innocens ccflitvcl^ le^
^^^tam et pbiîofcpbicam vitam bile;it:et ^ in eo compleuit
^öminxia quob biöum eft.micbi-vinbiää ego rctribuam bicit
^ominus.Derumptamen ipfe iam fenio feflus. pontificatus
^^inifiet-iQ fufîicere nô poOet: alepnbrum îequo fuperius me
quot;^^uim^ qui iâ effet cpifcop^ altcri^ loci biuina bifpêfatio

-ocr page 232-

4ffcea!eyaBtgt;roepircogoXapit.M*

M namq^ ale^anter ty gente capabotiint, vbi ïumt p^c
^ M cjare vrbi« cpircopusifoerofofttnam aboraabi et fanè^ï
rum ïoco^z vitenbi gmtia paopemuemt:quem loei incoïe men
tes eotum inftigante teo cum omni amoae et oflt ciofitate fufô
piunt; ac vi caritatis ct tilcdionis nepbus vinöum rebiac
no
ftnuntbomum.fcfltntebatur enim euitenter a bomino non To
lum ipfi beato vironarciBb Jeb ct aïi^s plurimis in plebe per
reuelationcs :vt ipliim in loco fan^o cpifcopum tetinerent.
prcterca quob luprn cetera omnia magis terriKcü fuit. co bic
quo ingrefiïirus otbcm. ale^tanïer rtunctatus
efl.ct multitubo
flatrum plurima e;:tm portas in occurfum dus cgrelTa cf^ïvoje
celitus manifcRilTimc omnibus aubientibus faôa eflbiccna»
^ufcipitc cpifcopum: quivobis a teo teftinatus cftXumqg
tf
bi?s omnibus euitenter apub cunâos fuiflèt tei biïpenfatio te
clàiata:epifcopivrbium vicinarum copartis omnibus quitus
te eo res geri bei iubicio bocebatur:rdibcre eum inibi
ncccffa
do côpulcrunt. Jpfc ergo aïejtanter in cpiftolis fuis ab anti''
noitas fcrïpti8:quev% ab paefcnaicmantur apwbnos:memï
nit nardflt tam|p fori) et confoïtis in cpifcopatu , b^s ipft®
'verbis te co fcribens.$alutat vos narcijOTus qui âtc mc epif
copatum bwiis ccdcfic rcgere ccpit:quiq§ mecum pofitus oi^
tionibus veftris.centum etiam ctfebedm
annos vite fue gerit
qui
et ipfe vos mecum p ariter bep^ccatur effc conco?bcs.O^
b^s quiocm talia.

juccclRonc antbiocbcni pontiRcis.Capït^y?^

1 'js'

-ocr page 233-

pub antbiocbiam vero îefunfto fefapîone epiCcopo.af
ekpta tes bd ilUus fafcepit feîemrqm et ipfe vnua e;:
pîedaro confcfibîum numero fuit. HPcminit etiam buiua o2
^inationia fupmbiàuaaîcjranferrantbiocbenia fcribena boc'
**^obo.3[Ïc;:anöer feruua et vinôua ibefu cnfti:beate ecciefic
eft apud antbiocbiam inbomino falutem.Rdeuauit bomi
vincula mea et carceria buiua md bilatauit anguftiaa:^
comped fande ecdefie veftre afclepiafem virum bigriftimum
•jcerbotium fufcepifte. banc autem epiftolain iubicat fe per
demeutem antbiocbene eccïefie p^efbiterum tnanfmifilTerfcrt
®^natn fine epiftole boc mobo . bec autem bomini fratrca
^^ipta tmnfmift per dementem beatum pseffciterum virum in
•^mnibua virtutibua pîobadOîmum; quein noftia etiam
voe
eo ampliua cognoifétia: cuiua pzefehtia apub noa peffei
P^ouifentiam paoctimta.et confirmauit et au^it ccdefiâ bni,

^f^e ppufcnUs fei^pio»ig epifcojgj. jEa

1'Si

il

l|6itur feraptonia epifccpi eruditiflimiviricputo quiïrm
~Jl^_etiam aîia opufcuîa apub alioa baberi.ïo noa autem
tantummobo venerunt que ab bominum quembam fcribit
tempore perfetutionia a fife crifti recefena ab fuperftitio
iubaicam öpdinauit:et ea que ab pôtum et caricum ecdc
^^^fticoa viroa fcdbit.et alie nicbilominua dua funt ao alioa

epiftole. feb et illc Itber vcnit ab noa quem fcribit îe euan'«
Bdio petri: vbi arguit quebam falfa in co confcripta: emen
-^fe cupiena fratrea qui emnt apub roflum: qui p occafujne
^5^pture ipfiua in berefim fedin3bant.i)ignumtamen micbi
^^^tur pauca quebam Ce ciua libdlo infe?ere:e;c quibua inno
^'cat que fuit diis fe' ipfa fcripturafententia. I^cribit erge in
^^obam loco ita. ^oa eï fiatrea
et petrum et alioa apoftolo«

-ocr page 234-

rcçipjtnua ficut criftum. €gt;uc autem (ub eoaum nomine Faîfo
ab ali?3 côfcripta funt.veîut ignari eotum fenfuB ac fententia
îçcîinamua fcientesq? talia nobis non funt tiabita.Cgo enim
Cum efiTem apub vos putabam omnes rede fitei eOê inter vofi
et non becurfo îibclb qui micbi offerebatur in quo nomine
cuangelium pctri coîifcriptum ferebatur tii}:i. $iboc eftfo^
!um quob inter vos ftmultatem inferrciîegatur cobe;:*
|2unc autem comperto q? bi) qui cobicem illum legi teberc
aflfcrunt paofpeöu cuiufbam occulte berefeos boc fieri popof
cerunt ficut micbi biôum eft.f eftinabo iteaum ventre ab voi
ct cjcpectatc me cito,)(2os enim fmtres nouimua. cuius bere
fcoa fuerit marcianus. qui etiam fibiipfi contrarias e^titit,
non intclîî^na que loqwcretur ; que etiam vos bifcetis (Sf-
bî)6 que icripta funt vobis. inueftigata per nos ab illia qui
boc ipfum cuangelium fc6m illius tmbicioncm fufcçpcmnt
ct fucceBbzes cytitcaunt fententie ciusîquos noa

vocamusr quia in bac iplà bcârina ço
turn fumt ^plurimi Icnfus.ct ab ipfia mutuati.|2am ccrtunt
eft ^ plurima {c6m redi lattoncm fcnfiunt te faluatoze. 3lia
vero aliter : que ct fubtecimus.bcc feiapion fczibit. btc cft
ille feiapion qui bb elcgantiam ingenç fcienticq^ vbertatet«
fcolaftîce cognomen habere pzomeruit. carus antbonio
n3cbo cbibit abuerfus mantcbeum bereticum libaum val^î?
cgregium.et te pfalmozum titulis almm.et ab biucrfssvtilc®
ac permultas eptftolas. €t fub confia,ntio principe etiam ^
confeflione inclttua fuit.

b?

Ji

lesmentis vcrolibsi babenê plurimt:apub nos tami
qui inucniri potuerunt.^tromatû lib:i

-ocr page 235-

fcoc mobo pritulamt ïttî flaui) dementia fevem pbilofopbia
oquot;^mcntarï; fdende nromatia. Sromatbeaa autem no pofTu
intdhgerertamf (^puavane conte?:tum.
$mt ct alp eil?

jjnbsp;libaiodoiquoanonponumuaifoama

lonum vdbifputationttmnominare.ln quibus nominadm
çantcni meminit tâf p2op2î) magiîlnret e;gt;:poridonia ipfma
Fmmaa fcribit et trabicionca ipfi5»operi fuo inferet.Cft etiâ
J^er eiwa ab gentiïca e;cbo2tatodu8 ct aïiua Uber qui bicitur
Pebagoguaret aüus qui fupnafcdbitur quia eft qui poOit fal
«^e fteri biuea.Cft et aliua ïibellua fe pafcba.ct bifputatio
2 ï^ïunio.et obtreaationc:ct aliua e;rboïtatodua ab pacien
«m ct aliua ab neopbitoa. Sebet ilIc qui fuperfcribitur ca
^on ccclefiafticua.lltcm aliua fe bp qui iubaicum fcnfum in
•^»quot;IP^ria fequuntur;quê ab ale;:anb? fupiabiöum epifcopû
ftromatibua autem non Iblum ea que tf biuinia
^^fjpturisfumpfeiat ftcrnit
:f3 ct eaque apub grecos auöoïcs
quot;^bentur.Utile namcg eivifum eft in illo opcrc compemrc ac
^önferre
fibi inuiccm bogmata vd ea que biuinitus fan;cita
que afapientibusgrçcoîuminucnta.'veîctiam que
^^eria barbarie vifa funt.airguit etiam beredcoaum erroacs
ƒ ^oîtam % inibi plurimam tejit et ej: omnibua matenam
j. ^oia erubitionia perfede côpofuit.Cnfe mento lihoa fuos
^om atbeaa afpellauitdfeft laciniofa quebam etvaria biuer
^^^te conte^toa.üdtur fane e;rempli8 etiam ej: bpa libaia qui
^.^onullia minime rcdpienba vtfenturrifeft e; fapienda que
^«ttur faîomonia.et e;c fapientia que afpcllatur f;?mcb qui eft
_ ^c^aftic^ apub latinoa. feb ct
ts barnabc et dementia cpiftola
Pfjî^t epfempla.Ctitur etiamepiftola infe.JReminit pzeterea
^^ 'criptoanm andquo?tadani cuiufbam et caïTianivelut qui
^^o^'ica fcripfednt.'pbilonia quoq?, ctariftoboli ct iofepbi ac
'^•''îetrç et eupoîomd iufeottJm fcriptozum.Confercna edam

-ocr page 236-

âii^îfîimis greco;2 motem et nfmetiuteoî!?: genus noUrutquot;
antiquius effe compîobatcmuïtacg aîia intimmenta eptima^
înftitutionum în tlîo opcre conte;cuit.Ct inter ceteta boc î pîi
mo libelle inticatr q? ipfe poft apoftolos nô longe
Faerît.|pra
mittrtqj comentarios fein geneflm rcriptuvum.)n libello aût
quem éripfit ö? pafcba confitetur e^toaqueri fibi a fmtribus
vt ea que a paefbiteris iteft a fueceflbzibus apoftploaumvoc^
lîbi fola funt tiabita îefcnberet in libîisiac pofteris tmCerct*
peminit inibî melitonis et bprenei cetcroaumc
^îquoîum
quâfoam nariationes inferuit.^nlibais vero

iteft infoîmationumvt baeuiter bicam vni
«erfam pariter fcriptuiam bîuinam compébiofisbincrticniW
c;s:planauit:in quibus ne ea quitem que apocrifa a
quibufoa
babentur paeteri^t vt eft petri reuelatio, fce epiftola vero ab
bebieos ita biOêrit. ^ manifefte pauli fît apoftoli: fcripta fit
aiifê bebieo fermcne tam^ bebzeista luca yzzo qui eiat
ti bifcîpulus interpaetatam in grecum fe2monem:vnte et ftiî^
eius
magis fimilisviteatur libelîo illi quem lucas te apoftoîô
rum aôibus fcripfit, (Ouob autem fuperfcriptionem folitam
inibi non babet.iteft paulus apoftolus:boc efie rationis ofl^
bit:^paebicatum état iuteis te pauli nomine ne eius bióafuf
ciperent:et iöcirco pzutenter teclinaOe.ne ftatim in pîincipilt;?
pauli nomine infpeöo leôio eius repubiaretur. poft pauca
vero abbibit etiam bec. £t ficut inquit beatus pzefbiter bi
cebat: quia bomnus apoftolus omnipoientis bicitur miflw®
ab bebîeos. pro bumilitate ergo paidus quiab gentes fa^
eiat teftinatus.non Icripfit iemetipfumbebaeozum apoftol««^
vel paopter bonoîem bomini qui fe miflùm Uymt ab
oue0
ifabd. velquia geutiilvitebatur apoftolus. t;cponit paeterc?
item clemens in ipfis libellis teozbine euangelio? trabitici^^
fibi a fenio^ pfbiteri8tiabitam:et bicit paiom eiïepofita ii^^

Il h:

-ocr page 237-

^^»^gelia qtie fe gencmrionibuôcôtinent.ifeft matbei et luce
^i^ufamTero fuific cuange!^ fcamp;n marcum buiutóbr. Cum
rome publicc pzebicatTct verbum fei, et in fpiritu ejc
P^uïfiTet euaugelium:aubito2e8 rogaflTe marcum qui oïim iâ
^^atoz ipfiua fuiOTet confcribcre ea que fciebat ab apoftoïo p
«ata.tumcg ib faâum poftmobum petrus cognoutfletdicet
^^^ ïpfe non iuïFerit.tamen fadura no fzoUbumt.Johmm
ï'o bicit poftmobum cü vibiflet ea magts que fcöm cami
fiir^nbsp;baberentur. fepaecatum a bifcipuîis fcrip/

^^ etiam que ab fpiritum pertinent: vnfe et repletuö fpiritu
quot;^ngelium fpeciale confcripferit.
foec clemensgt;

f e aîeyanbro.Capituîum.yv.

lepnfef vero fe quo fuperius memomuïml*clementi0
ii^ul et poteftatem ab oïigenem (cribens meminit. ve
qui fiH etiam tn cozpoje noti fuerint. Jamp;cribit au#em boc
0^0.tooc enim et voîûtatis fei fuit ficut ipfe noftri vt ami
^^^^^ que micbi a patribus fuerunt inuioïate butarcnt: j^mmo
^^^ et arfentius ac robuftius augerentur.patres autem no
beatos iüos qtii nos pjecefterunt. ab quos paulopoft
^t smbibimusrpatenum bico bominum meumvere be
^^^.et fanôumbominummeum cïementem.quime in rnulm
^Jtru^reruntrfeb et fiquib ali)tales funt.per quos etiam te
. gnout virum per cunôa egregium. et bominum micbi et
'^^ï'cm.fcec quietm ita fe babent.

^r^j)oartna vel ftubi)s vel Ïaubibus ozigenisXa.yvi^

ï^amantiusautem emt enim et boc nomen oïigents.cü
liLillub tempus sepbcrinuö romane ecdeftepzefiferet

-ocr page 238-

tomam vcntl: (tcutiprè in qiiob^m loco fèripftt biceu^^
fibi failTe vt antiquiflunam ttomanozj^ viterct
gccleftam »
Dbi non muïto tcmpoac penado ab ininndum officiü bocenvi
aîej:ant)riamrcbirç fcftinatr ibûg cwm om ni roHicitubine et
bio fufceptum opua e;plefeat: temetrio tune epifcopo nófoU
eoboitante ié et coitfouente.vemm etiam pzcferentc.quatcjîî
fmtribuö biwine erubitionia mn teeflTct ii^pudio,

^mantio qui et ozigenea. Ca.yvi^.^

ptem cum viteret ozigenea non ft rufficere ab omni^'
M iteft vel in ^Funbiozibua et biuinioribua pertmöaoi^'
vel tn Tanöe fcripture explanationibua bilTerenbia vel etia«^
tn eoïum qui cotibie fitet abtebanturmftruöiombua vel inï^,
tutbnibua ao trnplenbisce;: quibua omnibua.ne refpiiare
tem civnt^ faltem boze libezum tempua babatut bum fempef
e;c alija in alia vocaretur: ita vt a pzima luce vfque ab p^*''
funbam vefpemm nunquâ ceBaret aubitozium fuum al^a
i cetendbua^ al^a vero non bifcetentibua bum verbi tei b«^
cebine colUgati funt vtiliua eflTe tatua eft.fegregare incipicî^
tium turbaaret vnt ep: biïcipulta (uia plene tam et optinte i^'
ftruöp viro. at(g in omnibus virtutibus fibi paobato bcJ^
ele tmtere: parttcipemcg eum office fiii ac labozis aflumcre'

enim et in fermone bifertiOimus: et tn omnibus ptó^^
fopbicts erubitïonibua abpzime inftitubia.butc ergotiaô?*'
bi pzima elementa incipientibua telegat officium ; fibi quot;vera
perfeâoîum inftruftionea referuat. ^nter cetem quocg eru^
bitionum fuarum
ftubia ne illub quitem omifit ozigenea p^quot;^
fcrutari et abbifcere bebaee lingue virtutem ; vt agnolceret
ea que vel a iuteia bebtaicia litteria leguntur qualia fi^t
cetcrozum tnterpaetum qui paeter feptuaginta
interpaetatï

-ocr page 239-

^^mnt quanta eflet eticionum biutrfitasnta vt pnter Was
^^e in vfutn funt aquile xel ipmmacbi vel tbeobocionia inuc
^^^tt etiam alias in abfconbitis ac fecretis latentea.in quib^
nomina quitem interpzetum re^perit fcripta, fooc autem^
'olumbidt Ce eis. ^ alia quiîem i aöio littoze apub nicopoli
f^àrn in ifeerico: atq$ in ali^s alia refpent lods.lDnö? et illos
f^mofiïrimos cobicespdmusipfe compofuit.in quitus per fin
Bulas columpnellasfepetatim e regione opus ïterpaeds vni^
fuiuf:g tefcripfitata vt pdmo omni ipfa bebzea verba bebm
icia littsris poneret.fecunbo i loco per
ozXgt;xr ï grecislittens
^
^gione bebaea verba tefcriberet.-tertiam aquile ebtcionem
^«btungeret qi^artam fpmmacbi.quintam feptuaginta inter/
P^eti-m que noflm eft:fe;cta tbeobotionis collocars. 6t pop
^^rbuiufcemobicompofitionemcyempladaipfa nomtnauit

tteft e;: fimplici oabine fcdpta.'Jn pfal
aût et ali?s non nullis interfedt aliqua edam ïe ceteris
ebidonibus.CÏuas qtn fme nomine auâopm rcfpereiat
et f«pdmam ebidonem nominauit.ïdenbum tamen
^^ e; iftis ipfis interpjedbus fymmacbus ebioneus fuerit
4uc ea bereüs aflerens cnftum te iofepb et maria natumrbo
^mem purü fuiOè.et legem ritutubaico effeferuanbam: ficut
J^m fupedusmemoiauimus. $eb et comentarios quoföam
T^macbus ipfe confcripfitnn quibus conatur O? euangelio

^^Sm matbeum auCtoaitatem fueberefeosconfirmare.becipe
'^^enea cum interp^etadone ipfius ipmmacbi fcripfit fe iufi
^^am qisanbam re^perifle: que fe biceret bos lib:os ab ipfo
v^^^macbo fufcepifle.'Jn bija et ambzofius quibamvi? genere
littens fads clarua cû valentini bogmatia feôatoa e;:ifierj
veritatem catbolice fiht ab odgene conuiöus:et tam§
quot;^^dluminia fplenboïe labiatus : reHdis erro^z tenebds ab
^^Mit fc
catbolice lucem fflcnbozemigconuerrit.jDcb et alç

gt;ti

-ocr page 240-

plurcB erabitîvin et in fdentia Ktteamm abmobum nobft^
cum h oîigenc slodoriflîma per omnem locum fêlefcmretu^
opinio; certatim conflucbaat ab cum.vel ob certamina co^^,
moucnba.vel quibus re^ioa inerat mentis fententia ab a«^?^
mbam tenenbamcg veritatem, 'jfnnumeri etiam ab beretici^
Venientes: conuiôî per eum et penitentes ab erroae ceffar
jDbilolopboium quoq^ opinatifltmi quicg et q«i in
fummo
mine babebantur; tam in noïlris eum^ in fuis magiftruwi'^
eôpctabilem fatebantur.Crat ei namq^mos ifte.vt fi quos ^^^
tromm abolefccntulozum ingeniofos viamp;ret etîeâioni f^^^®
amp;bitos:tiaöeret eis etiam ea quibus pbilofopbi velut pd^tii^
dementisbifcentes imbuere fofentrifeft \el geometrice gt^®;
vel arifmetrice bifcipline: et fî qua aîia ab inftruaionem per^^
dnent bifputanbi.$iqüanbo igitur neceffitas popofdflct«^?
aliqua fe libds pbilofopbtds e;i:planaret;ctiamabipfis
dlFimis in illa bifdplina
vim cum tanta abmiratione aubi®
ba
tunvt lûmmus apub illo s et velut vnus c;: vctedbus
pdmis illis pbîiofopbis baberetur.jïRultos edam^feo^as ^^
imperitos ab bifcenbum coboîtabatur bicens:
non parum
intelfigendam fcriptumrum emolimend ds conferri:li aut ii^,
lîbetalîbus litteris aut etiam in pbilofopbids
e;cercerent'.®'
ccbat enî banc niim veti efli pbîam : citius ptes illa greco^
q vetà nô eft pbîa psecefliflèt.pon ergo aiebat ibdrço feb?«^^
ptes fuas omittere veritatê;quia eas pueniens fibi faîfitas
bicaft3.l)eni(B e
;tiftilt teftes ftubio? ei^ pftmi etiâ apub pfco®
.quo? nônulli libîos fuos ab ipm rcribebant.ali?iubicio ei^ ^
pîobanbos feferebât.î)eni^ etiâ illc q apub fidliâ abuerW
nos libzos côfcripfit po2pbiri^ quib^ biuina voluïa criminât'ï
cum ab e;cplanatoaes eo? veniflr3. nec iuenir^ aliqb î cornets
ri?s 02igenis cui culpâ poOit ancribê;ab couicta ct malebiôa
fe vertit.ct maculas ei ifigit ôni apub nos laufe bigmnioîa0^

-ocr page 241-

jn quibufoam quifem vcm biccnboJn quibufcam autê moa^e

«uo Falfafingenbo. ethunc quiCemcum tam^pbiliiopbum
quot;iimtur:nuncvero tam^criftianum nptat.2tubi femcgquibu«
^ eo Verbis pîofequitur.âbberent îquît fe criftiants îoquês
ineptis fabulis iubaicarumrcripturarum.cum ablblutiovjei t^
planatio nulIa fit-ab quibufcam fe narmtiones icougruas in
conuenientefqg coniiertunt:que nô tam e;:pïanattomfint bi)8
que obfcum funt:quam ïaufem pïaufumqg bifierentibus con
Femnt. pam ea que mopfes agrefti et fimpïici fermone con^
'^Hpfit biuinitus fan^ataetfigurts atq^ enïgmatibus obteöa
Confirmant atq$ ingentibua rep!eta mifterï;8:inflatiq$ mentc
tumibi obturbato in femetipfis rationis bumane iubicto;
facramenta putat in quibus imperitus et agreflis fcriptoz e;:
pKcare fe non valet, èt poft aïiquanta itej2 bidt.buius autê
abfurfe c^tpofitionis inidum proceflit a vîro quem etiam ego
^um abbuc efiem ^?aïfe puuïus vibi artem totius erubictonia
t^nentem: ficut etile;cbT?a q poftcvitatis memode tmbioitva
Juminibua côpîobatuî.Origeneabic eft:cuiua gloaia ingens
^nter eoaum magiftroa babetur.foic namqg aubitoa amoi) fuit
qui fumma inter pbiiofopbos paeceffoaea noftroa tenuit.Jtb
•^^igenea quâtum quiîem ab erubitionem pertinet litftiarum
totum pene tn femetipfum tmnfFubit magift^z.Ouantumvero
ab vite reôe iineam et fanum pjopofitum fpeóat:boöo2i con
t'^rium iter abïjit.3lmmom^qui|pe cum criftianua fuifieta par
^ulo e;: criftianisparentibua genitua.poft^ ab ctaté fapicbi
quot;^entum eft» et pbilofopbie ianuam contigit:continuo ab legt
timuni -vite fe contulit curfum.Ongenea econtiario cum eOet
P^ganua ejt gendlibua ifeft grecosum ftubi^a erubitua.ab ri
q-^^
5um reltgionia barbarum ïedinauit: quo fc conferena omne ^
%b paedarum ingenium pbilofopbicia Irjyftoïi^a e^poliatum ^ *
quot;^^auit atcg coïrupit:bum vitam quifem tamf criftianua et

-ocr page 242-

m

«îîpitiô aglt.-tïoàrine vero e;t erubîttoma^aecoîum pfalgibi
lumen incpîia et fabuîofis narmtk!nibuamp; ocGupauit.2lffecut^
qutipe Euemt amnia platonia fecreta.lHitutus fueiat tnlîbzi^
neun^ni^ct aton^ni et tiDrouei et aggt;eUofams.% et moteiatî
atqj ntcÎDomati.|n pitagoMcisvero rfûmmoîum virpzum noa
eum latuere cômentarij^. 2lttigit etiam ceremonbftoici et co^
nuti volumina: e^ quibus omnibus feereta queeffcjg et miftica
apuö grecos babentur aflumens:ritui barbarico et Eipertófe
onibus iubaicis coaptauit : ac pbilofopbo^ gloaiam ab bog
mata ejtternaet peregrtna conuertît.bec pctpbirtus
in tercia
abuerfus criïHanos libzo fcribit:invnQ veman altero falfa c5
memoians.pam te ftubî)s et ingeni^ potentia
fuptabidi virii
baut paocul § fe babjveritas retulit
.00 ergo te fuperftitióe
gentili ab crifKanozum cultum eum eômemomteflètianflatr»:
et âmonium a crilliants ab erroaes paganozum biîapfum M
nifefiiOimefefellit. ©rigenis quî{pe fiteS et bifciplina crite
ab auis at(^ attauis feruabat«r.)Bam te pâtre martire paulo
ante retulimus-^mmoniusvero fitem cri® ^ etiam inter pbt
lofopbica ftubia integmm ilîibatamq^ feraauerit quoufqg vîti
mum vite fpiritum e^ralaret.teftes funt îibai eius.qui etiâ nûc
babentur lisculentifiime te noflm reUgione conîcripti; etpzect
pue volumen
illub quob te mo;gt;fei ac ibefu confonantia fcrtp
fit: feb ct multa alia paeclata eius opuamp;ula^, que ab
ftubiofis
quibufq^ permagnifica babentur. bec autem biyimus etiam
inimicoîum teftimonio paobare cupientes:^ mim et apub ip
fos babita
fit ozigenis erubitio vel boôrina. 'Jpfc vero te fc
refponten9quibufcam:qui cipîo buiufcemobi
ftubi^s obtre^a
bant.itafcnbit.Cum vero ab verbi terme ftubiû contuliOcm
et fama te vobis celebzioz baberetur: atq^ ob ib nonnulU pbi
lofbpbozum vel ab pcrcundanbum vel ab obfiftenbum abire
noôctcongrcbiconucmrcnt : bcreticozum
quoqg fpluriini*

ii i!

Illi):

-ocr page 243-

ab impitgnanboô no8 c^cîtarcntur: vifum mîcbi cfîve! pbiîo
lopboaum vel bcreticoîum bogmata biUgcntiuô perfcrutari
ne ab conuincenboâ eoafi igtîomrem que apub ipfos funt im
petatioa inuentrer.boc autem feeimus e;emplum fequentea
pzioîia noftri apoftoUcivinpantbem qui in greeozum ftubiis
pbilolbpbie erubitioniW ^majcime eïFiosuitrfeb et beiaclc
^ui nunc apub alepnbriam catbebtam paefbitevi; aboanat:
^Um ego apub magiflrum pbilofopbo:;: re|peri:illius ftubija
^Kquotiam annis opemm tïantem paiuf^ ego omnino vel in
ciperem. 'Jn tantum autem nicbil ty boc fuptabiöo viro ob^
^ïtôationis e;:o2twm efl:
Vt etiam cômunem babitum quem
Pdua gefleiat teponens pbilofopbica afliimeret inbumenta

Ie querulia quibufoam refpontens fcribit, ^per item vero
tempus cum apub ale;j:anbnam in verbi tei ftubija e;:erceref:
repente vir quibam militarist epiftolas ei et temetrio^
epifcopo feb etp^efeöo tunceg)?pti a buce acabie teferen8:cü
omni velocitate ct inftantia ozigcnem illo vfqj otantc cmitti
®t fibi te fite crifti quam per eu clariHime p^ebicari frcquêa
nunciabatfamabinererct.3i quibua cptatua abi)t.ebocuit:
crebitezunt rcbi)t,poft aliquantum vc2o tempus apub alcpn
^nm cum bello ciuili epzto.alius alio tpfc ab palcftine par
^es fecefrit:ct apnb ccfarcammotabaturXbt ct bifputanbt in
ecclefia atqj e;!tplananbi fcriptuma biuinaa et ab cpfTcopia
iniungebatur ofFidum:ct quitemncc bumpjcfbiteri? fibi o:bt
natione collata:ficut rclatum inucnimuain epiftola alcpnbri
^efcribentia temctrio poft multum tempus bec ipfa culpanti
fcribit autm bot mobo.CJuob abbibiftiin iitteriatuts quia
mjbitum nee aliquanbo faöum fitvt picfentibua epïa
layci bifpu^nt:ncfcio quam ob caufam lam apertum mibatiii

-ocr page 244-

m

alTerere voiiicria.'cum conruetubo bec fit vt ficubi imiemanl
qui poflînt fiatrea inflruerc in ecclefia et confolari populum
ab trnôantium femper a fanöis epifcopis iniiitcntur:ficut eue!
pius a fnatre noflro ncone.apublaranbosret paiilinuô a ceOb
apub)?tûnium.et apub ^rinabàm tfeeobo24i6 abbatico.pon
autê bubium ê gp aîi) pîurimi in ali^a îocisfi qui funt qui pof
fit opu9 fei in verbo ct boôrina competenter ejrplere: ab boc
ipfum a (andia epifcopis inuitentur.$eb bec poftmo5 gcîla
funt. Cum vero rurfum femetrius îitteas mifit ab eum per
cîeâosviroab)?aconoa ecclefie: aîe^aubriâ rebireet^onfueto
operi infifterr omni cum afFediong fepofcens.

qutbulbam fcr^tozibus eiuffem
tempode Capitulum.yvii^.

Biotebant autem per ifem tempus plurimi bifertiOimi
^cclefi^s viri quorum cpiftolas quas ab fe inuicem
Datjant re|pcri«;ius in iberofolimozum bibliotbeca ab nos quot;vf
que feruatas. quam conïlruxemt vir crubitiïïïmus fe quo f«
pta memorauimus alcpnfer loci tpfiua epifcopua. vnfe et
noavt fateamurq? verum efl ^tius buius operis noftri et
, b)?ftDrie confcribenfe materiam fumpfimus. Cmt eigo inter
ceteros et berillus fcriptoa piecipuus : qui et ipfc biuerfa
opufcula fereîiquit. 6pifcop«a bic fuit:apub boftmm arabic
vrbem majcimam. Crat nicbiîominua ct j^politua epifcopua:
qui et ipfe aliquanta fcnpta fereîiquit. Dcnit ab
noa etiam
, gai? cuiufbam btfertifiimi viri bifputatio abuerfus pjocu^
lum catbafrigam: habita in vrbe roma pîcfcntc epifcopo ?
ferino, Oui cum arguerct catbafrigam gp nouaa ftbi quâf^
bam fcripturaa pîefumcrctiipfe iter cetera pauli apoftoli tre
;içcim epiftolaa afferit : cam que ab bcbrcos fcripta eft
npn

: :ii
lüir

-ocr page 245-

romm cmomn0 que etiam nunc apub latiiioa piitatur non efie
pauîi apcflolt.nbsp;♦

^fuccefiionerpmanpaum^^

I Crum antonino fèptem annis et fe^î menfibus imperia
^^^^^co^fummatormaternua fuccebit ..Oui cum pofl annum
fuiflet trfunaua.alius antomnus regni romani fufcepil p^in
dpatum-Cuius paimo tmperî; anno epifcopivrtis rome jefe
biem obi)t: fecem et
cào annis facerbotaîi fwnö^ officia
Poft hmt caîi;ct/fâeerbotiû fufcepit.Cuo.v.annis abminif
trato:poft fuum finem fefem fereliquit vrbano.poftitoninû
'vero.romanum regnum quob ipfe foîia quatuor âmatenueiat
^^«.tantgr fufcepit. Cunc etiam afclepiafe apub antfaiocbiam
iletua in epifcopatu fuccebit. '

^jT^ieumtre ate;canbrtimpeiatozta.Capit.X3^^

Îe;anî32i vero îpemtoîia mater mamea nomine fe î^ri^
^_^eUgtofa
femina.cum ozigenefama magmfica et ceîe
'^crrima baberetur:itavt ne pîincipum quifem îateret aurea
compata opinionevirifummo nifu geftire cepit quatenuafiM
^iua paefentia fieret vt in litteria in fermonein fife et paufen
omnicj^ bodrina quam cunôta in abmiratiôe efle cernebat
P^v femetîpfam fumeret bccumcnta.]tgitur antbiocbiam vbi
per iç^m tempua eçgebat.miOîa miïitaribua viriarcum omni
^onoae et fu|pîicatione ab fc tam§ vere biuini
yezbi iiuer^
P^etem famulum«^ fei omt vemre.lt;Duo cum veniflet et§tû
®p02tebat operia e;rp!eflet ac ttmporia.omnibua rite paöia
que abverbum fei etgloziamfpeaantrftabilefc^ acfirmoain
^^^ quoa îftru^remt ferelinquena.pzeîèntia § fama longe th
ab p^opîiaa fcolaa ale;anbriam rebit.

n

-ocr page 246-

^E^ bicbue UKBypoKto bîqUQ pa
jlLüïter cetcm fcripta fua libeïïum De pafcba fcriptum cbi
bit.^n quo cum tefcnptionçm quambam tcmpozum faccrct»
te fctecim annoïum circuïo.qui in pafcbc mtione obferuari (o
Ict:ncfcio quam fufputationcm fccutus vniucrfa temporn ïtcr
pzimü alcpnbriïptmtoHö annû côcîubit;î5ct al^ îibeîH eïi
peruencrunt ab nos.i.ejcameron et caq poft cjcamcron fcripta
funt:et contm marcionê.et in cantica cantico;2:ct in ptê
quan
ba c3ccbicUö^pbetc:et contm oêö bercfes, $eb et aUa apub
aîioô opufcuïa ci^ inueniri certü ê.

^(Bj: quo taütcr oziptcnes fcribcnbi cómen
taribs jnicium fumpfit, Capituïum jgj^

iffo tempo2c etiâ odgencô confcribenbt comentarios
^—^JnJcriptums fanôaâ inicium fumit: compeHentc fc am
bsofio et muïtavi pïccum pbfecmtiouumcg cogente. €ui$
ambzofiuô tantum ftubi) abbibuit:'Vt omnia quc in boc opus
e^ent ncceflaria atq$ afflucnter paebcret.potarioa feptcm aï»
bibuit qui eiinceflabilitcr aftarcntjquiqj fibiinuicê
illp pcnC
intefmcnter biöante fucceöprcnt, îcriptoacô quoc^ abos tan
toö:f3 ctpueîîaô apzimc crubitasin fcribenbo totibê
numero
in'boc ipm vocarc fccit.Omnib^ quoq$ intrinfecus necefiarj;^
babunbaritinimc miniftmtisicotibiaml te iHo opus verbi tei
violent^ et rcKgiofus compulfoz c;igebat.iamp;eb et ipfe ingenô
ey fc ftubium in crubitionc verbi Cei abbibebat:
vnCe ma;:imc
bignus vitebatur.cui iftub impenteretur officium:ctcui quib
quib arcbanû ct abfconbitû in facris Utteris teôû êpantercf-

fli

fatenOjone romani pontiRcis et atbiocbeni

-ocr page 247-

ptera vrbanuô eptfcppuô în vrbe roma cda annis ao
miîiiftratofacerîJotiorpontiano fetem reUqiiinpoft file
tum autem aput) antbiocbiam3elennu8 ecdefiam lufcepit,

^ OuemàbmoS origenes paefbiter faâue fttgt;Capi:4;di^

b intetî^poîe oiîgeneô rogat^ eft ab eccïefiia que lîmt
|cbaie:vt iîloiifeg^p côuincenôis bereticis q iibi Itberi^
comîâluet^t perueniret.Cuo cwm pcrgeret et iter necefl^rio
agcret per paieftinam:p2erbiter aput? cefaream ab tîlius p2o
uincle epifcopis oabïatur.pro boc autem que abuerfus eum
bumanus Uuoa accenterit.et rurfum pao tefenfione eius que
geOerint bi) qui in ecdefiispaefitebant.quantac^ alia pao eo
^ in pbicatiôc verbi tei latis clare effloauerat mota fint:pro
î^aia quitem fingula c|l:^ftoaiam requirunt: tamen et nos iti
fi^unbo libao tres apologias e; parte quebam perftrî;:imus
quot;înte faciiius agnofcere poteft qui fcire tefiteiat.

^rfcuem atmobum on'genes tefiniat can^nc^m
veteris ac noui teftamenti^apitulù.jKjcv*

^Ipptera iugi etcôeinuatolaboaein ejtplanatione biuîno^
—JBLjvoluminum perfiftebat:fiue aîepnbrie fme apub cefa
ream porittta.fîcut tf ipfîs eius cômcntari^a iubicatur. (0;:pb
i»en3 iane paimum pfalmumrtefignat etiam ipfe qui fit canon
^eîeris teftamenti. boc mobo fcribens. pon eft ignoianbum
inqiut-viginti etbuos efle libaos i canonc veteris teftamenti
ftcut bebaeifmbunt:fcî5m numerum fcilicetelementoaum que
2pub ipfos babentur.Ct paulopoft abbitbcc.^unt autemvi
Sînti etbuo libai bi) 6enefis,e;tob«s.lemticus.numtri.teutrQ
nomium,)befunaueâubicum.fic3noîum
paimws.etfemnb?

nn.

-ocr page 248-

vnm Uber ert apub iHoô quem nomïnatit famueJ.'jttem tem^
et quartus: vnuö eft apub üioö ipfos quem afpciïantregnum
bamb. (Et praUpomenon psimue et fecunbus in vno baben
tur quem bicunt fèrmoncs bicrum. befbias primus et fecun
bu8 in vno eft. Item Uber pfaimozum. falomonis p^oucr^
bia.et aïius cccïefiafieaiet terduaeiufemcanticacanticozum
ïeb et buofecim pjopbeta? liber vnua eft.€t ^faias pïopbe
ta. et iberemias quocg ac cjècbidzet baniel : iob et beftcr.

b^ô conclubunt eanonem voluminum biuino?. JfPacba
beo^um veroiibïos e;trinrecus babent.^Ï^e noui autem
teftamenti canone;in pzimo libzo commcnirarioaum euangeïi?
fcÖm matbeum boc mobo fcribit,contmbidone inquit bi^
bid Ö? quatuozeuangcïi?0;quia bec Tola ab%vlla trabidonc
fufdpi febent ab omnibus que fub cdp funt ecdefps
tel Jta
enim ttabiferunt patres: ggt; paimo omni fcriptum fit euange
lium a matbeo qui aliquanbo fuemt publicanus bebmide lit
teris. ettmbitumbijsquie^drcumdfionecrebiö^mnt. J^e
Cün6 vero fcriptum eft a marco mjità ea que fibi tmbifemt
petrus : ficut etiam in epiftoîa fua commcmotut te eo ipfe pe^
trus bicens . falutat vos filius meus marcus. Cercium emt
fc6tn lucam:quob paulus apoftolus coHaubat.tam^ bijs qui
e;c gendbus crebifemnt fcriptum. Super omnia efle euange
lium iobanni8.ï)e apoftolids quoqj litteris ita bicit. 'jls ve
ro qui ;boneus faöus eft minifter noui teftamenti non littcre
feb fpiritus paulum bico qui repleuit euangelium ab iberufa
lemin circuituvfqs ab ilHricumrnecab omnes ecdcfias qu3S
bocuemt fcripfit: feb quatuoafecim tantum epiftolas et in ip
fis plures baeuiflimas fcnpfit:quamuis nonnulli ct fe ea que
^ ab bcbaeos fcnpta eft bubitauednt. pto eo non vifeatur
feruari dus illa fentendaquam fe fdpfo psonunciat bicens f^
impcritum efic fermone.%b ego bico ficut micbi a maiodb?^

-ocr page 249-

quot;Tïïjii

t^bitum eft.quia manitefHirime pauîi eft:ct ônee matwes nfi
^^m vt pauli cpiftolam fufccperunt.Ji vero requims a me g
quem fit eîua fermo compofitua
po certo quifem feus viferit
opinio tami que at» noavf^ peruenit buiufmobi eft. 3 quib?
oam bicebatur gp clemena apoftoloy bifcipulus et epifcopus
quot;^^bia rome greco eam fermone non tamen fenfibua ejcpoliue
^alij ^ Iuca0 euangelium fcripfit et aàua apoftolo:um

vero fuper quem crifti funbatur ecclcfia:buaa tantum

^obo cpiftolaa fcripfit:e quibua a nonnulUa et fe fecunba bu
*tatur .lobannea quoqj qui fupia peâua bomini in cena reçu
poft euangelium fcripfit et apocaUpfim:in qua tamen re
iuffua eft quem feptcm tonitruoaum locute funt vocea.
^ribit autem et trea epiftolaartn quibua bue per b?euea fe
tali ^ «pub quofbam bidbia fententia eft.®e bça quifem

if^efucceniôe a!e;anbri epifcopi etfefirmt
iiano alepnbro epifcopia.Capitulû.yyvi,

pteia î^cimua erat anmafuptabidi piicipia r omano^
itt^quo oîigenea fe alejanbria ptofugua cefareamvene
^^.jbemcle vni c;t bîfcipulia pjobatifftmo fe quo fupeti^ bi;ci
^^tbfcefeos aubitoîium ferelinquena.pon multo autem poft
femetriua epifcopua fefunâua eft: quabraginta et tribua
^î^nis epifcopatu illtua ecclefie miniftmto.Cui fuccebit fupa
f; ^ercclaa.per ifem tempus erat inepifcopia magnified
_ ^'milianua capabocum gentia vrbta cefaree.bic tantum vc
^eiationia erga o:igenem fcientie et boörine gratia babebat
infelinentcr conftringeret eum fecum morari. $eb et ipfe
ecclefta apub ipfum pzoperabat et vtebatur religbfa
^^^bam vicinStubinerbummobo ipfum ab inftruôionem fue

1 ! ,

-ocr page 250-

Ji

pcrjeret; ct bocenri ei bîcbuô ac lioöibiió aflSïcrct, et
aïc;an0?r qucmiberofoUmoaum ecclefic pïceïTc fupm bocuim^
cttbeotiftua qui apub ccfarcam gubcmabat
cccleriam:omne
pcnc -vite fuc tempua ab aubienbum eum mancipabant.-at»:^
ïpfi folt in biuinia fcripturia ccclcüanica boârinaTummam
magiïl^conccöfbant,

4i^crucceirtoncrotoaniprindpi8Ctte^^
diontbuaciufecm tc
mporia,Capitulum.^\i,

Eejranbro vero impcmtoai poft tretedm anhoa p^inci
l|2âtua fui ôefunâo:ma^iminu3 cefar fucccbit .Cui ci»'^

obij fcrretur abuerfum ïcceflbna fui alepnbribomum.perfc
cutionca cómouit ecdefija:ita tamen vt coa tantummobo q«*
popuUa pacetât et bodrincp uniriiubcret. vdut qui cauram
cctcria buiufcemobi pcrfuafioniapacbcrcnt .jCunc odgenc»
libaum O? martj^rio ab ambaofium fcribit. Cui cum ab plu^i
mosperueniftet.ta^ ncmia quibufbam valibiftimia ftabiliti
fponte fe ab confcnioncm crifti nominia ofFcrçbant. €;c quo
^ ma;:imu8 numerua e^rtititconfcITozum tribua annia a ma;
imino per fccütionc cômota : in quibua Finem ct per (êcutioiiiö
fedt ctvitc. j!gt;oft quem goabianwua impenû fufcepit,

c fuccclTioc romanojz pôtiFicû ct atfatocfaeni cpi.Ca.yyvi?*

j

nciano vero 6;: annia pzincipatu vrbia rome funâo*
_ uccebit antbcïua. Oui cum menfc vno non ampliua^
minirtmflct:Fabiano facerbotium öereUqwit.ff^iabttnt aut«
Fabianiim antbero CcFuunôo cum ts agro rCttcrtcretur vn3
cum amicis fuiezct vniucrfus ecdefic popûlùB p5o cpifcopö
digenbo in vnum coiffet; atqg ali^ te alio vt fieri folet in ta
Utó CQdamaret.nec tH vulgi fentcntiaccrti aliquiboptinerS'

-ocr page 251-

^ftitifiTe etiam ipfum îter ceterosfcire cupientemqui tei tjcm
^ozHizt fubito per teipzouitentiam columbim ceïit^ fapfam
ïgamm ferentem iîîiua que in fandi fpiritusymagine fupep
fcefum tefceneemt apub io:banê; fuper caput aRttine fabiam
quotï fpedacuïum om cundoïil ocu-ofq$ conuerfoB;et ocs
vno fpiritu eômotoa bunc effe epifcopatû bignum per
«i lubicium tecreuine:eumc]g continuo catbebre impofitum:

P facerbotio confirmatum.Cuobaïi) fuperbui^.alïi
«per ^eferini nomine geftum tmbunt. Cunc etiam apub an/
^»locbia epifcopo sebenno CeFundo:babilïa2 eccïefie fufcepit

pïincipatum.

lt;r^MOi^i£ipuIi fuerint o^i.qehia.

gt;ub aïexanbriaxtro cumbemcîas temetrfo fucceflilTet
_ ^itoaiû catbecefecô quob ab o^igene fufceptum tenu
^^t bponifio tiabibit.eo ^ et ipfe vnus epcbifcipulis efl3 on
Jï^ms. Ipfe autem cum apub cefaream liioiaretur innumeri
^^ cum non foîum regionia quot;virt. feb e;c pîouinti)a p:ocul po
coticurrebant:et cerdîda patria ac parentibua fequebâ
Cum viam tei tocentem.ln quibua fuit etvir famofilTim^
^ r^o^joaua.ipfe qui non longe a note memoria nobiîimmu»
tui^u^^ 3pub pontum grcgonua nominatur; fite et vir/
nbua atqg fcientia pcr omnia apoftoUcua Scb et ei^ fmtcr
^:i:gt;enobo2uaquoa oaigenca aboïefcêtuïoate aubitoaio rcfbo
J ïs miadoajftubia cômunium ïitteiarii inbiuinam fuafit pbt
^«opbiam cômutarc.Cui^apub cum per quinquenn^ temp^

^^bo tei opemm bantca in tantum pîofcdum îîiuinc erubiti

atqg fcientic peruenerunt.tantumqg yite merito ct mo;2

^^ttu enituerunt.vt ab fcolia ab cpifcopatua ponti p:ouintie
*'^'crîJotiumvterïK lapcretur.

-ocr page 252-

tm etî^ îfttcaiiu» w îi^er Icript«^
Ö ccdcCia(IÎGoamp; nobilift toutuö epiftoîa fertur ab

^nem fcripta. obicientiß eitel piopoaentisg^iifftaaia fu^
fanne que irt Daniefe ftriptacft Ma vifeaê.et aliéna ab fcri|î

rit ncquaçiuDeoîum cômentiô et fraubibus aufcuîtanbum;,
feb boc folum pzovero babenbum in fcripturis biuinis quob
feptuaginta interpaetes tianftuleruut; quoniam ib eïfetfolum
quob auàoîttate apoftolica confirmatun^ fit.Denemnt
ab nos
etiam alia (iiptabiài fcriptozia afFricaniopufcula:et m^ajcimc
cronica valfe biligcntcr ftubiofec^ compofita:in quibus com
mcmotat fe ale^ranbriam pzopcmre: beiacle opinione ceîcber
rima psouocatum quem et in biuinis et inpbilofopbicis ft«^
bi)8 atiß omni grecojum boôrina iftruàinimum fama loque
retur : quemqj inibi epifcopatus officium fufcepifle fuperius^
memoiauimusz'^fem quocg affricanus fcribit aXy ariftifem qut
bam îe ca que vitef euangelioîum bîflônantta: et cur matbct
et luce in generatione crifti feiatur biuezfa confcriptio:vbi of
tenbit euiîentiflimam viriufcg confonantiam.Scut iam in pîi
mo libîo buius operis ebocuimus.

-^^e cômentarijs vel libis odgenisXapit.yjcyi.

■ü

in partem quanbam)?faie piopbete ebitis :in c5ecbieî®
^igimti quinqj atbenas pîoficifcens confummare fe
memonst
vbi el quinque tibzos p^imos in cantica canticoîum fcribit-
alios autem quinqjregreflus a cefarea confummauit.^ieb n^
non opus eft opufcula eius enumenare. que pene innumemH^
lia funt: cum ib ineo opere fecerimusvbi beati
pampbili viti
feîcripfimuszreferentes quanta abeo antiquoaum fcripto?^
lumiua:et pzccipuc odgenis bibliotbeca cefazienfi quam i

-ocr page 253-

P^^cipuo et nobiU ftutiîa compôluit coîîfecmta funt^i qttia
^^So nofle quanta oîigenis volumina in manus noüma
J^nerintrin^ fumâtinbicium.punc autê ab bpRosie oîbirfê
P^opcmnbwn^ft,nbsp;l

lt;fCe fcerillo epifcopOtCapit.TOï?«

quo paulo ante memoî^uim^ boftrenevrbià
^'VJambie epifcopus.ecclefiafticam bocenbi régula violarc
^^atus'peregrina quebam et aliéna a veritate bocere cepit;
: erens et faluatozem nc%um neqg e;:titiîre ante carnis nati
^ïtatem neqj psopaiam feitatis babm fubftftentiam: feb boc
otum j paterna tn eo feitas ^b^^^^
Pucopi congrçgati: bifceptationes cum eo non minimas foa
Uere.îeb inter ceteroa ozigenes magnopere eyoratua eftve
^^e in confliâum viri. Ifcg psimo fenlim cum eo bifputana:
quib fentiretbiligentiusperfcrutatur.Cîuo côperto.continuo
Ruib abfurbi inefiet buiufcemobi fenfibus. et quib impietatia
^aa aïFerentem confequeretur oHenfenarabicere velrefpuere
^'^^e coï^ceptû (yjfjj crro2em:etrebire ab Kfemveam fanâq$
^°«rinam,Cuobq5in caufia talibua inaubitum eftâta erroae
. ^eclefïa tepulit'vt emenbaret nonperCeret erro2ia auôoîi
' ^^^^ fefcripta ipfa bifputatio oaigenia
^ ^^wh:queper femetipram pzeclari operia eiua inbicio eïl
^^^b et multa alia ciua fimilia ab noa geîîa biâaqs Ctia tîam
. »nagnifica peruenerunt que noa vçl litteriaipfiua vel ma
um relatione comperta.nunc îterim pzo b/ïlo2ie b2euitate

-ocr page 254-

m

li:

IMî-'

joîînano cum per le^ aiinos romanorum gtiBernafTi
^erium:pbi%iiô'vna cumpbiîi|po fiUo (îieccbît.O^
boc tmtJÎtum nobiô eft y criftianuB fueritretin biepafcbe to
eft in ipdô quot;Vigiîi^ô cum tntercflc'voluiflet et cSmunicarc mift^
rï)3;ab epifcopo ïoci non pziuô eft pcrminTia nift confitercmt
peccata fua et inter pénitentes ftaret; necvîiomoîïo copiairi
fibi mifteriozum futuiam nifi paiiis per penitentiam cuîpas
que Ce co ferebantur pîurimc tJiluiffet.fcmnt igitur libent^f
^m ^ a faccrtJotc impetatumf uemt fufccpine;î)i«inumq5 fîH
tncffc metum et fiîçm rclîgionis plcniTimam relus atcg cf^
ribus ^n^aobaftc.

4yr|)c fucceflione a1e?:anbnnt ponttficis et tg
Kbaisvcl opufculis oaiffeîsXapit.yyyiiû/

Biuô tercio impcri; anno bciadas apub aîc;anbnam

__ lfe;cto anno cpifcopatus biem obçt : locumq^ facertot^

b)?oniiîu^fcepit.Ouotcmpoae,oatgenes fcpgcftmum agen^
ctatis annum:ponca y et vfu et pericuîis et laboaibus pM
mum Fiducie invcrboîci accepciatrpcrmififlc fertur ea que ^
tempoac incccicfçs tifièrebat a notariés c;ccipi:nec ante vn^
îcbiflc banc copiam :nift cum ib fibi et vite giauitas et etatts
maturitas:ct multc e;:pcrientic conceflit auöoaitas» Cunc ab
utrfum quembam ccîfum epicurum pbiîofopbum: qui contra
nos libaos eonfcripfemt
oào quot;voluminibus refponbit.Cunc ti
in euangdium (côm matbeum -viginti qwinq^ commentario
rum libaos ebibitrct tn buotecimpaopbetas ^plurima com''
mentatus eft, Cpc quibus ab nos vfqj uiginti tantum et qutfl
qucvolumina peruencrunt.Bunt dus et ab impcmtoacm pbî
lïfpumepiftolc et abv;ro2em eius feuctam: abfque-vlîo aou
iationia fuco fcripte, icribit et ab fabianumvrbis rome ep f
copum: ct ab alios quamplurimos ccriefiarampaindpes. ts

M

^bronlh

-ocr page 255-

^«^^bolica hce fua. C)c quo euieenti«3mfe;cto apologie nolke
pzoipfovolumine cop^ebenbimua^-Sutit et aüe eius epiOofe
biuerfos fcripterquarum nos taterim centum numero inut
potuimua : atcg in iib^os öigeftas memoiie tmtere.

^ffce herefibtts eiufemtgnpoii^^

tempeftate in aiabie ^artïbus e^titerunt quibam af
— ^^^esbogmatum peraerfoïum biecntes animas fooim
rnoatemeum cozpottbus interire pariter et cotruptitiirfit
î tempoae refurreâioniâtenuo cum eozpoîibus fufcitari
^^ qi«m moibum ab ecctefta tepellenÔ cum Igcns epifcopo;!

conuenilfet: iterum ongenes rogatur ab omnibus
^n^erefTe et facere fermonem-Cum«^ comm omni fecerbotum*
^'^nfilio bifputaflet:tam magnifica fuit etua omtiovt omnes
quos nouibpgmatis
mot inuoïuemt ab fitem reöam et
ï^nfuni catbolicum reuocaret.lt;pÏ?:titit etiam aîiafeerefts ^
^Hiib tempus que bicii elcefaitarum:quam ille ftatim vt vifa
^^ ajfparuiffe reftrinjcit. facit autem eius menfionem cum te
*'^pHiagefimo et fecunbo pamp;lmo in ccclefïabifputarct:boc mo
^v:en8,Denit quibam ibijsbiebus qut ftbi magnimi aliquib
^^ fuper cctefoa fapçrevi£eretur:aflèrcrevolens quebam ïpia
abfurba:tef€ntenpbercrtm quanbam clccfaitarum que nug
quot;^Xoata eft.Ct tamê que ftnt que ipfa berefis afleiat inbicabo
^^bifitne cui foztc/vcftrum fubripia^ ignaro.jfti ergo queba
^ fcripturis fanöis réfutant; ct rurfum vtuntur teftimoni?»^
^ nouo etvetcri teftamento
quibusvolunt.2{poftolum tami
^^ulum e; intcgro refpuunt.Ct afterunt Qpin perfecutionitó
C|ui8 negaucrit.nicbtlcriminis babeat:^ co is qui fi;ua
in coatc fuo etiam ft oac negauerit fzo neceffttatc co2te
%pcrmanct.toeç alTcrunt et liby quembam circüfcri^

11
li!

-ocr page 256-

pterea iêptem annîô pbilifljo pzincipatu abminiftrato
feciua fuccebit.Cui cum infefius elTet pbilifpo.perfeftf

tiones eccltf^s fufcitat:in qua fabianus in vrbe roma març?
rio coîonatus fefem fui epifcopatus cornelîofereîiquit.In i^®
rofolimis vero alc;anfer epifcopus rurfum ^ confeflione crità
iubici)s fcifcitar:et vinculis carceris trabitur.Ouiqj cum fon^
geue etatis venetanfe canicie p2efulgeret:polîea $
frequentcV
paflîonibus fuis et cruciatibusgloaificaucmt bominumrbuf«
fe vinculis ab tribunal, et a tribunalibus reuocatur ab vi«
cula inter ipfa vidfiim fibi fuccefentia toamenta fefecit.bui^
in facerbotio ma3abcnes fuccebit, 2lpub antbîocbiam vero
fimiîem per omnia babilîas ale^canbro pofl confeflîonem $lcd
ofc vite fine
fo2titur in vinci^lis.poft quem fabianus epift^
patus officium fufcepit.

4ff€uob 02igenes in ipfis perfecutionib^ confefii
one pluzimum laboiauerit.Capitulum.jcgçvy.

(b et in bac pfecutione f ta abuerfus oîigencm gefi^
fint.quibufqj côtrn eû poflim^ femon artib^cûvniuerff
e;cercitu fuo. et cotentioe pugnauerit.vtqj fup oês
ce(ero0
qui per illub tps pzo crifti noie tenebanê nouas cruces nou3
pena? gcnem.ac feculis oîbus inaubire toamenta pertulerit-
eo 9? inbodrina fifei et veritatis
opinatiflim^ vifeb^
tur.omnia abuerfus eum femonia furoais arma commota fui^

1

\

m

quem btcunt celo îapfum:cttîu3 verba fi quîa aubîerit remiOî
onê accîpiat peccato?; aliam p^eter illam quam criftua Cebi^*

-ocr page 257-

îgnibua intentons ic4 faute milk moztîbus ftt,nec
' tamen-vna ei quam epptabatacciferit: qmcg tpm eûTuf/
feperit perferutoae fummo ftubio ib gerente vt nec îterîtua
pîeflaretur nec pena ceflTarj; et qualea poftmobû
te tpfis
epiftoïas fcripferît quas omni mifemtione et lacrimis plenaa
ipHa maniftAïua que fcripta funt tntegiam qut agnofcere
ciçit fopîum noticiam fumet.

^tgt;e b;yomfio aïeyanörtno eptfcopoetqtnbrg^i^
^Ljiymdbu
a eiufc^m tempoaia.Capitg^jçgg^H

vero epifcopua alejranbrinua per ilîub tem/
ficut e)c ipfiua epiftolia veriOime comperimua tn
quot;»mtta fepe confelTtombua fatia clarua effictturret pzo paflïo
»^um to2mento2umcB biuerfïtatemagmficua.i)ent'q5 re fertur
Weóantóbua fequibufbamrefponbiire.Onibinfedanbo labo

'^tiafCaput meum p2o quo magnopeîe fattgamtni auulfum
^»•uicibua-fumite et bonummagnü atgt; t^mnnum
referte.^eb
^^ iïem ipfe at) faHanum antbiocbenum epifcopum fcribena
^ Ha que fub £ecto apubale;:anbriam agonea mar4:;ri? tefu
^uemtït;boc moborefert.pon e;fp2ecepto inquit ^eretoais
^«b noa perfecutio fumpfit e;o2bium.feb anno integjo p:in
pana paeuenit eï idamtnifter öpmonum
qui bicebatur in ci
^tenoftra biuinua; fupermciofum contra noa epgitana
^quo muîtitutio fuccenfa nicbil aliuD ^ pio^z fangui
lictebat.^primo ergo religiofumquemtJam fenem me/
^^xum nomine coïripicntea: iubent tmpia verba pzoferre,
iHe cum Facere recularet: omne corpus eiua mêbfutim
^«ibus coliifcrütïvultumqs et ocuba acutia calamia terebrâ
vrbem cum cructatibua eiecerunt; ibi(g quob iti eo
«per erat fpiritua lapibibua eiecerunt. poft bec multerem
quot;luabam nobilem contam
noie ab ybola perbucentea aboiare

IN

-ocr page 258-

cogebâiîrccurantem ymmo potius e;eecmntem:v'mca!apêöiij/
inncacntes et per pUteas totius ciuitatis tiabcntes.febo
hoi
rentjoqsfufplici) genere bifcerpunt. Öebinc omnes fimuUrru
erunt per Domos feruorum teibiripientes euertentes atq$ bof
tili cruteiitate tunfta febantesnta vt paeciofioaibus quibuf^
bireptis. ft
qua ilia viliom re|perciant in vnum congrcgata
tgne in plateis cremarcnt.poftrt tamen birepfionem banc bo
noîum fuo^z ftcut apofliolus Ccillis antiquis bicit: cum gaubio
fufceperunt.îeb et abmiianbam virginem longeue etatis ap
polloniam nomine cum compuifient. tentes ei p:imo omnes
effote:unt. congeftts teinte lignis ejrtrujcerunt rogum:commi
nantes viuam feeam îcenruros:mri cum
ipfis pariter blafpbc
maret teum. ffat illa vt rogum vibit efle fuccenrum paululû
quib iu femetipfum molitur.repente vero fc e manibus ptoau
pit impioaum: atqs in igncm quem minabantur fp on te paofili
wit ita vt paeterrerentur etiam ipfi crutelitatis autoaes:
paomptioa inuenta eft ab moztemfemina f perfecutoa ab pe
nam,^fgt;eiapionem quoq$ bomi fue repertum crutelifiimis
affecere fujplidjsrita vt omnes ei mêbaoium iundums paius
foluerent.et ftc cum te fuperioaibus paecipitarent^f pullum
noftrisiter puium ctat.nuUxus platce tmnfitus inbulgcbatur
neq5 bie ncq^ node paocctenbi vfquâ libeta erat
facultas.lPt
cnim quis noftrum ajiparuiiïet in publico: ftatim damo? vul^
gi ct febido nafcebatur: vt vd pebibus tmbcretur qui vifu»
cOret vd igne ruccenterctur.Berum cum bec mala per bies lîjgt;
gulos augercntur: fubito inter ipfos pfecuto:cs tabies
queba
belli duilis cj:arfit.et bum inter fcftbidonibus pzelijfqs tecer
tant interim nobis paululum licuit refpiiare. J5eb non in Ion
gum venta fuit.
Continuo crutelffima pnncipum mittuntur
cbiâa quibus tanta in nosfcrebatur imanitas:vt fcÖm quob
pîcbtâû eft a bomino fi fieri poffet fcanbalijarenï etiâ dedi'

II.'

J

-ocr page 259-

pertcfiitw pene jointtfc^ e^ îûiô nobiUbifa
«atimfe fponte impijis àffibuô mgeflct^^^^nbsp;tan

^öntobo nonnullt a bomefHcis paobittab facrificia e;:ccàba.
^^ab ïmuïitîaa boftia» ^etabant:et aliquie;: bi)8 paUentcs

^t tremcnteö.vt magis îmoîariipli^immDlare ybolis vite/
*|^ntur:ita vt etiam âb inlpedante populo teriterentur eo ^
jb moiienôct ab facrificanbum itamctimïofi^tebitur.
lanc tam impütenter ab
aiae pîofiîiebant: vt affirmarc intê
*^ntur fcnnnf criftianos fuiÏFc.bt) eiit te quib^ pjcbi^erat
^ömintió; quoniam pecunias babentcs bifFicile falnabuntur.
Cetöri ^gyp iöoa fcquebanttir in precepsratit certe verte
bantur in fugam. tf quibus nonnulli compaebenfi et in car/
mini:al^ abpzimam ftatim iubtcis faciem negauarunt
aUquantipauWum fwfpîici^s toîeiatisraDvitimumtect
«^unt.bi) vero qui beati eÏFeöt funt: tanquâ tolumpne fot
tiflime tïomihi ipftus fpiritu confirmati pw fitei fuc metïto
^ii'tué a bomino pcrcepta,abmitabateo et angeli)s martprç
fpcâacula p2cbuerunt.©uo|î pzimus veneîabilis iulianua
P°^agta conftrtdusiita vt ncqg incctere neq$ ftare po!ret:cum
qui eum itt ceUttla poztabànt çiffertur, Guo^ vnus qui
ftatim hegauitcalius vero nomïe eunus cum tuUano fenc
^»bomini ibefu crifti confeffiónè ptrbunat.Ouiqg iubentur ca
Ï^^Hs ipofiti per omnem circumbuci ciuitatem ctflagris bihc
ïnte verbetantib^ populo infpeöantc lamari:vfq5 quo finem
^*ein ipftaverbcribus poncrcnt.Scb vir quibam militaris
^m anifteret.ct quofbam volcntes etiam moztuis iHuterc ca
^aueribus probiberct: clamo2 repente abuerfus eum totiua

et

pietate tjampnatur.aHua quibam vir nomine macbariua ge
^^ Ubicua CU muïtia verbis a iubice ab negaöum fuatercé

-ocr page 260-

ft eo maiote toflantia fiamp;ft fua p:ofiten(:vttiu» atgt; vltiw«
tttbetuf e;uri.lt;ré|)|pmacbtt8 quoq^ at(^ate;anfer tü muto
tcmpo:e et in vinculis et in tmciatibus carceris.toiti etiam
frequenter et biwerfjs fuipJicps confedi peröuiaÏTent in fiâPî
tgnibtts abpoflremü cófumi tubentur.ff^eb et muKcres w
ipfis quatuor.in quibus amonaria fanéa virgo.-al^uerK qtó
fumma cotentione vtebatur. ct ïmenfts eani at® e^qiï
fitis cruciatib^ aïFli$ebat:eo ma;cime y ci^ fententii vintere
cupiebat.qua lautgt;abüi voce fecreuciat.nicWl fe ptorfus
tof
que fibi contia fas impabantur aôumm: Hatiiti fut tena; ao
vitimücapite punit\$eruba vero fuitvirgo mcrctiria note et
anus venciabifis et fccunbifltma inBlios/ct) qtios
non ptuHt
crifto:r»)7omrta et alia Imonaria.Que bum nimia vtuntur co
Hantia apub iut)icê;ct ille vinei embefcita femimsrïaubitti
to:mcnto:u^cnertbu8toIemtis finem ommüferiocefeitte
fufcipiunt.^flDcron quocg ct tarftnus etyfiboï«« eg^ti? ctf
pucmlo âno? quinfecim bj^ofcoioriubict offieruntur.Ct p:ii»»ö
omniû puerulû b^ofco? tan$ pjo etatcfactlê f!edi:an veAi«
poft ctti vcrbcrtb^ agit. Ouc cum in nulb fibi cefett vsârre^
fcrocius cum cruciare contenbit, Ciinc feïnfe cetcros VaH?«
fozmcntis bilamisicum pari mobo tonftantiafifei vifeiét ar
tnatos tiabi ignibus iubct. tgt;)?ofcoïiim vero pucrû f fibi coH
Ranter et fapicnter tn omnib^ rcfponbiftet abmitatiis biftrri
paecepitrfperans eum po ctatc pcnitubinem gcfturam.Ciiot»
non tâ t^tannt mifciatione § bomint ptouifentia geftitm eft*
punc enim nobifcHm eft tpofco2U8 a feo nobis concelfiisrab
confolationcm et ftrmamcntum populi fut. (Qemeftus qti0(S
etiam ipfc ^)?ptiu8:p2imo per calumpniâ quaft latro felatuf
eft. ©uo crimineabfoluto: poft fcec gp criftianua eftet fefer-'
tur.^n boc vero nulla a iubtcc mofeiatio re{èruatiir:reb gemi
natts fug^Uc^ e^crucialiiin« cum lattonU^sio tMflit incci^t;

Pq i

Jl

-ocr page 261-

* '

^Snorana qp cruCrlitate ïm optima martj^n faluitoHa fimili

^ubinem b^tt^itiquipro Cîîute generiafcu^mni^rna

'libuô pertuîit ciucem^TÏ^ï^^^^u^m qiicbamtntnupcq
uenei^t militamdnter quoa anion et 3énon et ptbolomeua et
^^Seniua et granted et tbeopbil^.lt;DtittribunalittJ8 #antea
Cum quibam criftianua a iubice tozqueretur et iam pene ab
'^cganbû 2ecUnaretrbtrrumpebantur intna femetiproa et tuîtu
^^Ha ac nutibua veîut crigere conabantur tlîumqui in fup/
Hici^a pofitua trcpibabat:interbum etiam manua pzotenCere
totiua reliqui coîpoiia motibua efrbabitubiuerie îelinati
t^mf fubUuare lapfantia anîmoa gcftiebantXonuerfi vera
^^ eoa omuea. et quib te iemetipfîa pîofiterentur e;? eoîumt
^^otib«3 agnofcentearpatua pene § in eoa vuîgua çlamozib^
^^Wiret.ipri in mebium pzoïumpunt ac fefe criftianoa efie tef
tantur.Cumc vero verfà vice e;s: eo;î cofieentiaperfecutozib^
t^fi o2.nofirta cbnfiantia ariimi accrefcitrbum bi) qui per m
^enta vinci putabantur fpoî^te fe crudatibua offerunt:et ab
^a quob iUi pao terroîibua inferebant vdut pîo quàbam
^P^tie vckptatîa e}:petitur Cco ita triîipbante per feruoa fuoa
necfdnonia op^memombile faa eft fiietitio p^etcrirr
namcg cum rem cuiufbam potentia fub merrefep:ocumret
Uibetur ab ea pbolia îmolare. Recufana cogebatur iniuri^a;
pctfiftî na rurfum blanbicija muîcebatur.Cum vero vtrumcg
contempneretp^e acuta fuîevaUbifiima ttanfuerbeiatua per
^^biavifceia ned tabitur.Cîmbvero memoaem.-quante mut
^itubinea in etfertta et montibua obermntca famefiti frigoîe
'^nguoîe latronibua bcfti^fcg confumpte funtfCui omnea imi
tàti eîedoa Cei pzopbetaa ; et gîozia martjpri) cozonati funt^
K toenicg et veneianbua fene;: ceremon cpifcopua bic erat
^»•biô eg;^pti que bidtur incopoUa.cum ab arabicum montem
^^a cum gmnîeua coniuge bifaffdTetînulIi vitra comparuit*

m ,,

-ocr page 262-

______m^^m

lt;Et cum at» perquircnbü eum pîurimi fiatrum frequentinime
paoccITincnt ; gfcrutatia omnibus locis netg tpfos vltrn quir#
neq^ coapoia co» potuit inucnire.bec autem non fruïlna com
mcôîaui fiatcr fearinimc:reî) vt fcias quâta aput» nosa fâôi®
martiribus at) tei gïoaiam gefta funt,

^ lt;rCt poft pauca abbit bec bicens^
$ti crgobiuini mariires qui cum crifto in ccïcftibusfc
^t ct rcgr.i eius participes funt atcg iubicprqui cü ipfo
amp; lapfis fiatribusiubicant.iftiinf epifcopi rufceperöt lapfo^
et penîtcntiâ conuerfationêqj co;? non rcfpueruntrftientes
teus nofter cuius ipft emt mart^^res non vuït omnino moztcm
moaientis:feb conuerfionê eius et penitentia qwcrit. Ïi
ergo
receperuntquofbam ctin eccïcfia ftatuerunt in omtione quocg
eis ct î cibo ccicauerüt.quib nes facerc vuUis
fratresfCuiO
nobiö agenbum putatisf ponne fequi nos co^z fentcntias ct
tubicium conucnit; atqs erga cos quos ilii mifciati funt non
e^ifterc cruteles ct trucesfpon puto ggt; cjtpcbiat nobis fenten
cias co? in irritû rcuocare:mifeiatiônesinfringcrc.bcnefaôa
turbarc et reôc religionis eçginftituta violarc.

M

îbc nouato fcifmatico.lt;rCapituIii.y;gyi^^

€c byoniftus te laplis facicns fermoncm quo tcmpoîc

______^ ^uatus romane ccclcfic pzefbiter. dation e quabam

tumrbus. fpc falutis ds penitys abimebat etiâ fi bigncpem^
tuinent:c; quo ct pdnccps berefeos cj:dtit nouadanoy;q««
ab ecdefia fepatati fuperbo nomine femetipfos catbaros iteft
munbos ajpcllarunt. Cb quâ rem confilium facerbotalc cde^
fcerrimum tn vrbe roma congregatum eft; epifcopo? quitei**
re;:aginta numero.pzefbitero? quoqj totttem cumbjs'aconib^
plunmis.ptcrea g fingulas quaftg f uindas te bac rc magna

-ocr page 263-

^bèmtione babita : fecretis fign^icatur quib fado op^ cîTet
^atuitur crgo nouatum quifem otm eis qui eum mentis eïa
Honc tumibum fcquentur quicg ab ibumanam iftam et nicbil
*'^ternc caritatis reruantemrententiamfectinarent.aUenum
efle ab ecclefia. eos wa qui lapfi î certamine fuemt fiaterna
^^iferatibne cuanbo8.et fom«ntis penitentie mebicanbos*

Çlbe co^nelio et c^itang^itoîs quib
c
^ nouatum rcnpamp;tint.Caym3HÔ^

Cribit fe bac re et coînelius vrbia rome epifcopua aîr
^^ eccîefiam antbkicbenam îbicana fabiano eiua epifcopa
ftatuerit in vrbe roma confilium côgregatumîquib etia
tnalta
afria cetcrifq? occifentalibua vifumfit.Cypnari? verci
^ lib? magnificentiffime fi:riptum ebibit:î quo et lapfiïi
^^ penitentiam coboztanboa'etcontiabicentea alienoa eÏTea
^ïiftivifceribuaOatuit.
^épiflola coznel^ pape_^ JaMMUgL^Ç^Jç^lEja
' qua multa fe nouativitavelmorib^ binrerit.ta4U.

. îtat autem et atia epiflola coînel^ ab fabianum antbî
[ocbie epm fcripta.ebocêa fingula qucq$ fe nouato quia

^^âli^Tuerit vel vita vel moribua: ct quomcbo ab ecclefia
fii feclinauerit.7n qua refert ^ epifcopat^ cupibitatc q«5
^fîtia fe latenter gerebat in bec omnia maîa feciferit;e):eo aût
?a}:ime elatus fit quofbam fe confeflbîibwa viroa optimos
^'^ttr ipfa inicia fibi
focioaaffumpfcrit:in quibua fuit maxim^
^^ibam pzefbiter romane ecclefie et vrbanua qui fecunbo cî
^^flbîea e;tite0nt;feb et f)?boniua celerinua qui valfe clari ta
^^nfelToribua babebantur p:0 eo gp omnia toîmentoawm gc
^^^ fuperaueat.Seb ifii inquit cum biligendus

-ocr page 264-

agerc eum cunôa fdubilniô et bolxs menbaci^a atcg perîurï?0
et quia fccnitaitm at boc foîum fvmularet vt eeciperet is«!5
lantesrrcïiöo ep veî potius e;ccmto aîj eccîeftam cum magnâ
fatifFaâionc reucrft funt: et pfentib^ cpifcopia ac p^erbiteri«
feo ct îapcia viria pzirno quiamp;m crrqacm fuum. tum teinte tt
illiua fmuteaacfallaciaa confitcntur. 2lî3Dit p
^eterea etiam
bec in cpiftoîa ^ eum femper fiatrib^ iuQrc folitua fit epatü
fe omnino nô cupere fubito et e;: ipzouifo vcîut noim plafm^
cpifcopua ajparuit: fciîicet qui tifcipîina fibi et ijlituta
ttclc
Haflica vcnticebat:epîfcopatû quem non a teo accepat psefu
mebat.tribus r/amq5 cpil^^opis fimplicifiimis bominibus et
omniû ignaris te remotaj^talic parte abbibitispmmo potiu^
fubtiîi ab eo circûucnlionc teeeptia j?maginariâ magis^ îeg»
timâ ab tis e;:to2quet manus îporuionc. quibus tn vnus
continuo at» ctcîefiam rcbit confeflTiis peceatu fuiiret in côir««
nunionê la^cam popuîo etiam p2o boc intcrueniente fufcept?
cft.'Jn îocûxero reliquo:;: tgt;uo;î qui nouatc man^ impofuerat
02binati funt ali^ epiîcppi et mifti .^fa ergo qui epifcopatuiî»
veribicabat. ncfcicbat in ecdefia catbolica vnû epifcopû efie
teberervH vitebat dTc pzefbiteros quatsraglntafe^tpaccnos
fepteni fubtjpconos feptem.acolitoa quaômgintabuoa tp^''
ciftas et Icâozea cum bcftiar^a quîquagintabuoa.vitmas cû
inDigendb^ mille quingentoa;quo8 omnes teua aîit in ecdef^^
fwa. ^bbit autem edam bcc ^ item ipfe nouatustn iuuétatc
fpiritu ïmunîîo ve^at^fit: etVritrpusaîiquamû
ccfampfifiet
aput) e^oîdftas egritubinê incurredt grauê. ita vt tef|?areM
ct q? iaçcns in leöo pro neceffitate pîoFufus ut nec reliqua i«
co que baptifmû fubfcqui folent foîUmpnitcr atîimpîeta fuit
nec fignaculo crifmads eôfummatus nt:'vnte nec fpiritilfanôû
vm^ potucntp2omercn.Ï5eniq5inquit cû paiuata quam gi5
biligenf ab eo et 'vellet eû oîbinarc pîcf fcitcrû: clerus

ji

-ocr page 265-

O'^nis et ^pluruîii ejc laj^cia p2obib:rent bîcentes.noitîicem
tlericam fieri eum qui b neccfittatc pcfitas tn leào grattam
confecutua Ht ; epifcopum ab omnibua fpecialembanc gmti am
P^po€t{fe\tfibi boc fe tfio'^na conceîerctur.^cribit eham
^ ipfo gp perfecutioniatpe cum î ccîluîa quabam îaterj incUt
fia. et ab^^aconia vt monaeft (ubuentre ine;citu catbecumm
''cgaretur :timens p2oce£ere negauerit fé elTe p^efbiterum, Ct
f^cîamentabiuiCtna populia accipientium manua teneret:
^ec pîiue permitterct fumere § îibi per ea que vnufquifcg te
*ïebat in manibuanbsp;nun^ fe reîido ab coanelium re

*'?2aret;bec et multa alia buiufmoti:co2neliua fe vita et ma
, *quot;ibua ac paofania eiua aftibua fcribat,

^ui^gnnî^ftj^ nf^^nbsp;fcribtt.Ca.j^.

^ yonifma vero fe boc refcribêa ab fuptabidum fabianîî
J ttjiït etiamquanbam b^ftodambignam memo2ia:bicê$
fcmpionem quenbam fuiffè apub alej:anbriam vnum e^bijs
qui lapfi funt: eunîemqs fepe fepîccatum vtfufcipcretur nec
tamen impettafle:o|p2eirum feinfe bunc eîTe egretubineâta
quot;^t trituo p202fua fine voce i3ccrct:paululû vero quarta bic
^efpiantem. vocafle abfe Filiam fuam et bi^iOe.Ououfqg me
^tinetia.(Duefo vocet aliquia pîefbtterum: roget vt poîTet
sliquanbo bimitti.Ét cum bec t)i;:iffet:rurfum fine voce re/
»»âfit.ib^t curfu
puer abpaefbiterum no^ia tempoae.^nfir
mabaturp2eftîiter:venircnon potuit.Camcn quîDpîrceptum
fueiat a me.vt îapfia in eptu nemo reconfiliationia folatia
Êene3aret:et ma;:imebi)s quoa pd^ib rogaOe conftaret:pa32
eucaridie.puero qui ab fe venerat febit.quob infufum iufiit
p2ebere.fiegrebienteabbucpucro antc§ ingreferetur bcmii
^'urfum fempton rcfpiciena.rebtfti
inquit filitetlicetpaefbiter

-ocr page 266-

vcnirc non potiut.txi tamen impie qiïot) tifci paeceptü eft quot;Vt
poftlm bifceîrre. Cumqj eîTet compléta foknipnitas .velut
catbeniö quibuföam vinculifcg bifruptis. Icîioaem tam fpiri^
tum rebtsitîit. C^cquoinquiî) tonftat certiflime;bwu0 boni
aupUonullum tebere ftaubari.

^î^^ola tyonif^ atgt; nouatû» lftaptfuKgt;j:Ui)jL

iCribit etîam nouato byoniftus eptftolam: cuius tp
emplum inferere bî)8 tsignû pûtaui.fcponifius nouato
fmtri falutem. $i inuitus vt ais in boc venifti oftentes in eo
fi tefiîias volens.Opoatueiat quitem etiâ pati omnia:p2o eo
ne fcinteretur ecclefia tei. £t eiat nô inferioz glozia
fufiinerc
mart^rium pîo eo ne fcinteretur ecclefia:§ iîla ne)7tolisim'
moletur.|mmo fc6m meam fententiam: maius boc puto elfe
mart)gt;rium
.|bi namq§ vnufqui% pao fua tantUm animaHn
boc vero pao omni ecclefia mart;?riù fuftinct.$eti etiam nîic
fiuc tu fuatere fiue cogère potes fiatrcs retire ab concoabi^
amrmaius tibt erit emcnbationis meritum f fuetat cuîpa ca
miflî quia
ilîub iam nonimputabitur.boc etiam laute bignum
bucetur. Si vero illi in incrcôulîtate permanferint: faluans
falua animam tuam.Dalepacem tefitetans quâ tibi impaecoî
bec eatem etiam nouatiano fcribit. |)ebit etab cgpptîos
epiftolam te lapfoaum pcnitcncia: in qua et régula» «iw^
ftatuitpéîtitcnbi»

ftoMi itfipIMiâÊp^

®b ct multa alia ptobatiOtmaferunöir fcripta tyonifi?
Jcribit te pemtêtiactcoboatatonû libcllum te martf
rio ab origcncm ab laobiccnfcs et ab armemoö te pcniteKcta

t .
Si-

-ocr page 267-

coînehum quo^vrbis rome epilcopum plunmi fcribtt.
quibus etii boc inbicauit inuitatumft a muïtis ^ifcopis
eft ab fceUno tbarfo cilicie et firmiliano capabocie et tbeo
tifto pakftine.vt ab rï)nobum antbiocbiam pergat: ea 5gt; ibi
l'ouati bogmata quibam fcrere couarentur.Ct abbit q? et fa
biano antbiocbeno epifcopo öEfunóo:Crmetrian^ i epifcopatu
fucceïTerit.ïeb ct feiberofolimo? epifcopo braver bis fcribit
^îïmiKibiîis autem inquit vir a!e:canfer in carcerepofttu8:be
^to fine pzecefiit ab bominum»Cft et alia ipfius b)?omfi) epli
^^ iromanos fcripta ö? miftcrijs. et alia item ab ipfos fe pacc
^ fe penitentia:et ab quofoam confeflTozes qui abbuc in vrbe
^oma nouatum fequebantur: et rurfum ab eoffem poft ea $ ab
^^defiam conuerfi funt:buas epiftolas fcribit. ^eb et ab mul
alios varia ac biuerfa fcriben8:ft«biofis quibufcg inftruc
^m et boftrine copiofilTimam materiam fereîiquit.

tf Incipit liber feptim^ eccîefiâftice byftozie.Se bponifio
epifcopo quid bicat Cg romanis pdncigj^CafftuîuX,

f ptimum nobis ccclefiafticebi)ftode lib?
fcripto? fuo2ttm fubat elogi^sinob^ifllmus
pat? et clarus î epîs bj^pnifi^.Oui poftea
^ fecius non totis buob^ annis pzicipatu
romani apicis miniftrato cü fdi^s pariter
nbsp;ïtercmptus eft: et gallus fufcepit iperium

tempore etiam ozigencs feptuagefimo etatis anno nó ab
ejcpleto fefunôus eft fcribens bermaniói cuibam fe
bec rcfert. 2|n ne gallus inquit malum feci) aut vifere
potuit aut cauerefieb in eunfem lapifem offenfionis ïpegit,
^^us cum regnum flozerct
in inicio.et cûôa ei e;c fententia
: fanöos viros
qui pîo pace regni eius feo fumn^p

-ocr page 268-

fu}plicabantperrccùtu8 efl: cum quîbus etpîorpcritatê faam
pantcrfugauit et paccm.

^[^e co^ncKact cypîiano epircopb quib fcntiant
îe hereticjg rcbaptiranbie,
^Capitulum^^^

p vrbe Tcro roma coînclio epifcopatû revente, et apub
jçâr^baginé cypsiano âbob/gt; fite virtutc et pictâte pftaiï
tibuô.qucftioc;co2ta eft in afifrice magis partib^.fi opoatcret
foeretîcos rcbaptifarii Cwmq$ ib a c;gt;priano et ceteris pcnc
omnibus pcr a#ricam facerbotibus opo2tcrcficribircèrnetur
coznclius et cctcri omnes per ptaUam racerboteshuiufmobi
tecretum manente faccrbotaîi concoîbia rcfutarût:ftat
«enîcô
antiquitus a patribusfuper bac tmbitam reguîamîcbere fer
tiari:quc continebat poft abieöioncmpiaui ct côfcflionê refti
bogmatis fola cos manus impofitione purganboa.

ifèt fuccefiione romani pontificia ct te fcriptta
bponifó et te quabâ-vifionc eiuagt;XCapitnlÛ4i).

€b poft coandi; confummationem qui tribua circîtet
^ annis facerbocio
funâus cft:epifccpatw8 fetem înciu^
fwfcepit. Cui odo folis menfibus facerbocio abminiftmro Hc^
pbanus fuccebit.Cuiq^ fimilem co:nelio te non
rebaptifanbo
fententiâ tulit.^b que b;?onifms multa et fepe fcripta bire^if
te multis ecclefiafticisbilTerêscaufis.^nquibus inter ceteî^
etiâ boc inbicat:q? omnes ccdefie abieda nouad
pfumptione
pacc îter fc inuicê feruêt. fcribit ergo et te boc bi^s wbiff
Xdto aût fiatcr omnes cccleftaa in oriente que prius conetir
babané nunc rcbiîTc in conco:biâ: et oês ibitem vnanimiter
cobcrerc gauftntes et cywltâtca îc pacc que vUm ipê ccclefi«

m

-ocr page 269-

cft ifeft ö^matnanuó apt) antbiocbiam.ct
^pub ceftrtam ma$abbcnes in iberofoîimis boïniicnte î poce
^e;canbro mabrianua aqubtbïnim.eltobo2U8 apub laobiciâ,
Plenua in tbarfo.firmilianua incapabocia.Dcrum ne fermo
5Pie longioï fieret nobilium tmmobo vrbium tibi epifcopoa
'quot;bicaui:vt etiam ceteroa
ipfia pariter vnum fentire non
cubitea per vniuerfam fpriam vel arabiam.^eb et bi? quib^
ttWnbsp;mefopotamie epifcopi:ifem fapiunt.pontua £|

«ubinta omnea pariter vnanimea et concbzïea multa fibi
conne;i.glo2ificant bominü noft^z.becb^oni
«eribit,4| 35tepbanovero buob^ annia impïeto (acerbotio
fuccebit. Sb quem fcribit nicbilominua l^nifi^
baptifmate commemotana quob ftepbanua quieem fecefFoi
«a fcHbena ab firmilianum et belenum cetcrofcg iflarum
P^^tium epifcopoa ftatuerit non comunicanbum efle b^a qui
^baptifantrfeb feberc confifemri magnitubinem rei; quia no
wumcg feb pmagni ct nobilca in epifcopia vtri
fmt quibua
^ QE-vifum fit.ï)icit etiam ^ fuper boc fcripferit plenua ab b»
^^^mm et pbilomenem pieftitero^vrbia rome.][nbicauit au

nt'Ïr^^^^^'' ^^^^ ^nbsp;tempoïibua fuia eyorta

Pth 1 fcec.Cuib autem bicam tt eaboôrina que apub
pcntapoleoa eiuitatem nuper e;coïta eft plena
^'^pbem^a in feum patrem et in bominum noftrum
ibefum
_ ^um.neganavereeffeeum filium patridsnecpjimogenttum
^ créature; fimul et fanötfpiritue auferena intelleôumf
quibua cum vtreqg partea ab me vertiftent, et pïefentib^
^ ♦nbua que cômota fucmpt bifcuITinem; etiam litteria ^ut
^ ua t^Xiit paruitati mee ^eaitua fum et fcripfi fingula qucig
^^ 'genter epcponcna: quo wim tibi ejcemplaria tranfmtfu iet,
tercio libofebaptifmo que fcripfit ab pbilomenem paef
trbia romc;etiâ bec cômemomt.fgo inquit et tmôat^

-ocr page 270-

bcretico? lego et tmbitionea eo? perfcrutor: etiam fi vite^r
at) bommverbis eo? pollui.multum micbi confert boc
ipfum:g? e;: ipfo? verbis arguere eos pofium.Ï)enicg cü alt
quis e;c fmtnbus compaefbiterispaobiberet me neberetica
ïeöione fceni alicuius fetoae pollucrer:vifio micbi a fto
oftenbitur que me cofirmaret et feamo ab me faöus efl; micbî
euibêter paoloquens. tege omnia quecüj^ in manustuasse/
nerint:quia pacbare fingula queq^
et bifcernere pctes:qu3t)0

qiiitem et e;: inicio bec tibi fuit caufa crebébi. aimplejiis f«!*^
vifionem que apoftolice iuffioni concoababat
btccnntt:omni3
ïegite:que bona funt tenete.'^n ipfo quo:ï5 lifcello cómemoï^^
non tune paimü in affi ica te bereticis rebaptifanbis ab epi^
elTe tecretilrfeb antea iam in nönullis ecclefijs et côfiiçsepo?
velin^conio velin alijs locis.te boc fuifietmôatum.

^[TCtiib item b)?onifius gfemt te quobam^
fiteli antiquo. ^y^apituluinji^

iCribit abbuc et in quarto te baptifmate libro ab bf^

_'nifiü vrbis romep2efbiterü:plurima te nouati ïpie^ate

cómemoians.^n quinto vero ïib:o ab fi;:tum vrbis romeepj^
fcribens et abuerfus liiptabiââ berefim quebâ biiïeren$:eti^
tale aliquib accibiOe comemoiat bï)s verbis. lt;fTï)ere aute»»*^
fiater cofiliü inquit peto et requiro fententiâ quib tibi vit?^^
in ea caufa que in ecclefia noftia ejroata eft: vereoa enim^ nc
fo2te fallaz in aliquo.Cïat apub nosfater fitelis antiqui^i^^
antef etiâ ego epifcopus o2binarer:;mmo et antef tecelp^
meus eiacUs.][8 cum interefiètbi)amp; qui baptifantur et aubir^
vel quib interrogentur vd quib^refponteantflens acceffit^
me et pzocitens ab petes meos conFiteri cepit fe baptifma ^^
fceretids aliter fufcepifle quob tarnen fecunbü ea que m^^^

'Ém

J

-ocr page 271-

PuHÄSr'f'Iquot;'' quot;quot;»'tarife tt

•i^Äa finbsp;'' confequi poIUt

eû lebm eonfiamp;rt
r!; quot;nbsp;ante omnia qgt; tam biu

» luinbsp;P^^^^P® f»quot;«- ilîe ne«

acc.l ^^nbsp;^^^ ^^ öoquot;gt;«n«cam au

'wî^at ;nbsp;® «bojtatuB et compuifus oraôi

f «r bi, r ;nbsp;^ buiHfmoöt queaioniba

quot;^««erroa hfcîoa fuoa ij^cnirjua fcribit.

'quot;'^sr.3 buobua annieîmperb îrtEto

ah ^ PMncip3ttim.tgt;e quo ö^^onifma fcrifcena
■^'literr.? 'quot;™3nioncm boc moöo reftrt.^eö etiobantn fi
■quot;•«s mlnbsp;fatum eft inquit « oa lo.

S^'feiaoi ^ oiarpbemiaaret Data efl eipoteHaa^menrea
®nbsp;autem complentur in valeriano.

•quot;quot;■•rnt rnbsp;quomoiDo fupra «tcroa qui ante fç

quot;»t in ^^ ®quot;quot;'3nH8 et tsenignuB e;tittt erga famuba îtt

»quot;nn.a„, t,cebant«r.7n «mum-feneiabatur fetBoa

-ocr page 272-

Ïci:vtomniö bomuô ciuö effet ecdefia teî.ï)epn3uatuseft aut
et a vedtate Ceiedus per quêbam tjodoacm pelTimu magtftm
et pzindpê t^yptm mago^rr-vt iuftos et randoa
viros pc^
fequt et interimi iufceret.tan^ que atsuerfarentur magicis ar
tibus quibus fe tpfe fubtiiCerat.f mt enim rsuem et funt e«a
nunc qui poffent virtute merito2Û fuoaû
refiringere faBada«
ïemonü. pam iiîe yt impures ntus et
e^ecmnba mifteria ac
facra incefta
conficeret pueros imberbes iugulari iubebat tt
ozbari libeds patres: atq? in tenens vifceribus bumanas r»
mari^ piacttliifibias:et vocemiîîic
querebat vbi fugaueiat
vitam. $et) et muïta alia buiufcemobi te vaïedani piaculïS
tttemomns abbit etia boc: q? ipfe a barbaris captis et lïiih^^
o^batus filios fcderis et impietads fue reliquit fucceflbjeS'

^[C^rt^tajt^^nbsp;valenani ipfeb^pnijmi

^rgerit vel quib memonet te qmbfuba confefl^
rftusdi^^nbsp;lt;CapituÏum .vu

quot;^quot;^fTjpfe vero byonifius quanta in eius |?fecudone ptulcï^
^JL«tquib^ aïîeôus fit cruciatib^ propter nomê tei fcrii^^:
''quot;'abqtKnbam germanü epifcopü qui quafi obtreöatoz dus
•vitebatur refert: vli et aôa coferiionis fue inferuit apub eni*
lianü p2efitem gefta-^ln quibus cum byonifms vnù foîû tt^ '
qui celüfecilTet et teriam biceret abomnbü.ceteros auté
elfe
teos ncqj aboiari tebere:in caftrum quobbâ teferriq^^
cefro afpellatur in eplium trubitur;ob boc p:edpue ercöi»,?
ïod incoïe gentiles emnt
.et pbolozü fupfiitionib^ fads .
€uiq5 tyuim b;onifium pzimo boflili animo et
fatis abuc
mente
fufcipiunt.poflmobü vero cum pauladm p bin g^
verbü tei bï?s femtnare cepiflet:pars mapa truds et bar^ .
populi reliâisybolis cguerfa eft ab teum verû.;pocg fuÇi

ji

-ocr page 273-

Ctt0 comperto tutfua eum ab alium lacum vicinum qui£em
^i^anbneifeb incoïiô fefèr

^^^ftuîerunt Sth et tbi cum po vrbis vicinitate noftroîum;

ccnturtonemilttaribusviristprumb^^ etcumeo gaj^il

petrum catbçniôcôftriâos etbiucrfis cruciatibua affitgoô,
in îefertum libiepertra^eruntabiqs eoâ i
ft omni vfu fcumanitatis rarente a pare comtj trium bietum
î^nerein fefertumpoatento neps vinculis reUquerunt.foec
^iuerfiafuisepiOolis fupabiaus w fcripta ferèliquitgt;

tFjn quibus memomt etiam maximum pzefbitirum et bpof/
joîum temetriumq^ et lucium;necnoii etfauftinum atq^ aqui
i^m fatis daros et inftgnes titiilo confenTtoms effeâos.

e;t tj^aconis quofcam in infùîa poft penas confellibnis: eflç
^runôos;fupcrfuifre veîo ejc fe^s fauftumet eufebium:quib^
etiam rcfert tatum fibude et magnanimitatis per fet gradam
oatiim-vt cum ab eoaquiin carcere tencbantur fmtresnemo
bumanitatis et miflerij caufa permitteretur accefere
^P»i
tm inîefincntcr et reuifercnt et necdTaria miniîlmrët. i£t
^Jim per biea Itngulos pfibis fujoz crefceret4ugulanbo altos,
^^los fu}plici;setbiuerltscruciatuttm generibus affligenbo.
^Hualoje etiam carceris. catbenarum ponamp;ribt« necanbo.et
uper omnia p^e^pienbo ne quia ab eos pjozfuaacceferet vt
_ mebia quaft aliub tomenti genus abbibereturrconceflit ta
^eu teus fuprabiâisb^aconia gmtiam.çonfeflôîibua fuis
pzo
^fena: vt inuitia ommbiis iftis tamen non negaretur igrdlua
. denbum tamen eft q?bic eufebiua quemb|gt;aconum fuptabi;t
^^s-poftmoS eptfcopiis apub laobidam t^rie o^binatus eft.
^^^;:imusveroquemp2efbiterum memoi^uimua ipfib;^onifiô
f wb ale^a^tjriam fucceffit in epifcopatitm.fauft? autem qui

-ocr page 274-

cum îpfiô tunc confefiô: cnituït rvfcg ab perfeciitionem que
noftrb tcmpoaibusfaaa eft granteus et pleiîtiabierû pbutia
perfeôo
mart)?rio obtrûcatione capltia cofummatua eft^fcec
a tfonifio certifiima fiCc memotantur,

il

^(fg^q^ufeam martyribua qui fub ^recutione
- valetriam paiftlunt. ^Cafituîum

quot;WCitur in valeviam pfecutionibua apub cefareâ paleftine
Ji muîta a biuerfia mart)?rib^ côfûmata funt.^n quib? trea
abmitanbt aboîefcentea quorum vnus pzifcua. aîtua marcus»
tercius alej:anö?r vocaba^: cum fuburbanû agelîû fispiabi^e
vrbis babitarent. biuino fitei cabae fuccenfi ceperunt
femet
ipfos fegnicic atq? ignauic accufare: ggt; cum celeftes in vrbc
mart)?rï) proponerend cotonc
îpfi non ecfiteîarent.nô taperét
Cumqj bominua faîuatoa regnû celo^violentcr biripi tebere
teftatua fit.ipfi ingîoîioa et tefites aloa fcumi gererent.
igitur femetipfoa aUoqui)a incitantea vrbem petût: et aboîto
iubicetruculëto.cur in tantû fanguinê pio? tefeuiret incufant
^îîe continuo nobiles animos
iuucnumr^bignia remunemt
afFatibus.tJeucîanbiinqnit bcftijsfubrigantur; quibus non
placet pioaum fanguinem funbi. jeb ct mulier quebam fup^^
biôoaumiuucîiû fecuta fertur aubacic et magnanimitatis tp
cmplum:fimilemcg foatitur c^titum pene. Cuam tamen te
cioniafcolafuiDTc loquebantur» -

c marino marbre» Capîtulum.'vii?^

^ïtorinû % vîrum militarcmiberofolimcîû tiuem benoît
rctbiuicns darû cum tn fupiabiôa vrbc inter collega^
tgt;oa g oîbinê lui bono; quitem contingeret mt'»*^^®

-ocr page 275-

hen foict m kqmntm colïegam fuumrubit iauibia^et et
«mat non poffe mmmm abijpifó fâperioîem gmöum eo ^
««et cn^anuö.lnterrogatur a iubice maïinu8:fi itafe res ba
'J*^ ^^^nbsp;^^ crilTianum cîarinima voce tef

eftXres enim Celibcmnbi bo2c Cecernuntur a iubice: vt
« ^^trum ^lit xmoïarc bi)s et viuereran criHianus inte

W Vnbsp;tbeotignus epifcopi

ct ajp^ebenra manu eiua paobucitcïim ab ecc!alîâ:ibicB mul
s-verbis tn fite confirmans. ab vïtimum in interioia Pbucit

ru^^'nbsp;fotm qiso paecinâusemt oftcntens ei. ct

urium oïferens euangeliü quib tebuobus mallet interrogat

Vn.nbsp;P^^^r^ffi^s fite cum manum tetenbifiet au

wangehum: optime inquit tbcotignus quoö cïegtm fili; et
ntepnenapzefentemvitam etcrnam rpcmto;conriten% gge
»ufctpe coïonam quam
tibi bominua pïepamuit.Regrcirwa
minuo ab tribunal;vocatur pzcco.^temt enim tcmpua fta
«rum^jile vero nec moma patitur ncc e;tpcôat tnterrogantê
eonttnuo fibt ct telibemtum aflerit.et e;c paternia legibus
nrirmattim:^ teo obtempcmre opo^teat magis f bominib^
«em ïute;c tlhco capite punicnS pjo tali rnfione j^nunciat.

^NJ Cb inter eos cundis clarioz et merltis Fitei fupm cetc
^^ ros infignia memomtur aftirius vir
romancTrbia fena
2;patrictus nobilitateJacuïtatibuapzopinquitatc etiam rc
^^.et omnium bonoium famafatia clarl€ut cumfupmbiôî
r e;tremia intcrelTet c;cquï)a ct capite ccfum cabatter
^ïeata bumeris fuis et fubfimta veftc qua inbuebatur exci
^^^^ m^rt^ritetulit.conttnuo tpfc marter af
wtur. $eb et multis alijs eum pzeclaria geftis in fite crifti

-ocr page 276-

enituiOc tfôbiferût nobiô bi): qui in mçozz cû abbuc pofitü
viferun^ quibuô etiam taie aliquib per eum geftu momo^
cefarcam pbiiifpi quâ paneafem fenices -vocâi
aiunt fub tabice montis
qui a|pellatur panius c;c quo fîuui?
iozbanispîima fluenta p:ofiliunt.mo?ê fuilTe gcntiliô crro:is
certa at follempni bie îmolare viaima arte quabam femonis
fubito nuf^ côparebat.Ct erat boc famoftOimimiraculigcn^
quo pfuaîeri aftantibus viîeretur in celû bofti am inuiftbilitcî
cïTe fublatâ. Occibit igitur bum bec5crcrcntur:abeircaftiriîi
(Diii cû viferct oês miraculi buius ftupoîccoriflringi.bûanos
miferntus erroîes cû gcmitu et fufpirio oculos ab celù pariter
tenbit et paîmasrcnlïumq^ qui eft fuper omnia feus tota fiîe
^fufus lacrimis inuocatcvt pftigicis faîlacis femonis
arguât
miferifqs moztalibus erroais buius Ibluat arcbanum.tîec iîlo
cum Hctibus fuîplicante;fubito -vidima que inuifibiîiter cre^
febatur aftumpta fuperF
^rri aquisvifetur:et confpeâib^ oî«*
rebbitur:necvltîa in
illis Iccis erro? buiufmobi pctuit repari
^tavnius criftiani pzece tanto^ feculozû feceptionis machiné
cum autoribus fuis
feiuonibuo tiiToluta eft*

^^imculû fe ftatua faluatods apub paneabê ciuitatis

^ vT^um quia verbis buius fecimus menfionem iuftum

%^^^gt;nv^^turc5memomre etiam illub in eaquob bpftoîie
bignumbupmus
.lUuHerem quâ fanguinis pzo fluuio labo
lantem a faluatore
curatam euangelia tiabiferunt: buius vr
lis ciuem conftafc fuiflè : bomufcig eius in ca ettsm nunc
0ftcnbitur.p20 foîibus vero bomus ipîts bafis quebam iî^
!oco ebiciote collocata monftrnîur; in qua muîieris ipfiys
velut genibus faluatozis p:ouolutc: palmafq$
fujfplicitcr
tenfentis J?|nago m vifetur eypzelS, 2lftât vero alia ere

-ocr page 277-

«cbilommi.8 to ftattta.babifaivtófloIaxompte drcumb«,'.
« ^teram muheri poirijentta.bmus ai, peJïm Ilatue e balï

Btr^a que^m,wua rperienaratu^ C„c cum e;to«a fumt:

g Jftere^aöfto eilfiuBneimbumentifimk«

^um tu fummo^ertice crercensfcerba contiaerifrirea inv

cmneB moabos !an8uo«% «„quiS que

'ante® erce fimbne rummitatem mrccitto contiserit ttcer

Cnbsp;rimtlitubtnemvufens ibefu fematam

omK. « -nbsp;^^nbsp;tempora: ftcut tpfi

w^tt nofirtó ef^e;im«8.€t nicbil mi? f.b^ qui e^gentifa?

TOj^rant pjo benefitij$ que a faluatoje fiieiant confecuti.
«w.motsi velut) munua viJfbantur offerre.-eum YiJpamus
'am_nmc et apoftobzura petri et pauli etipCua faïuatojia
^^agmea feBanari tabnlif« ttpingt: Seü et antiquaa «pro«
^ma3,ne8..qwb«.öamconreruata8 noaxiöinrna.CuoÖ micbi
ita r I ^^ tonfuetubine infcifFerenter obferuatum-ü,
a lolcant bonorare quoa bono« bianoabujterint.lnrwnia

quot;loiia.bojum \eroaBioïi8 itttJicium cft.

^ ^nbsp;tatbebia qui p?imu e tn terria epifcop?

ipFo faluatoje et ab apoflolia i iberorolimia ê eleft?
wm^ fratvem ttim ■volumina tiuina fcfignant -vr« in ba
cmum ubt conferuamnatqB in ca feamp;nt omneaquivf« ab
in» ilUuafatcvöofium
ro:tiuntur.$ematur ergo cü
^^^nti ftuöio Nelut a maioaibua traöita memo«a
ranöitatis
- J«n Biasna ■veneratione babetur Ycltehiflatia Vel p«mt

-ocr page 278-

facerbori? fanatficationiâ tàum. $cî) tt te bi)ô ifla
toBlonc tomni^immBifC^^

5^Ucn«8 ^^cro valcriani film poftea § rcrum fummam
^ Jfolufi obtinwt:leuiuô ac motemti^ erga uoftros agerc
tftituU:t)atirq5 îecretia itibiberi fuîpîicia
pfecutioncfcg ceflarc

et quoquifqg putat moae e):omre.ggt; biuinû eft finit

^TPe fuccefTione pontificû eiuftem tempozig^fjgajejg^

item tempus cum romano abbuc facerbotio
__^peiret et apub antbiocbiâ temetrianus firmilianufq)
abbuc cefaree capabocic fuperefTetrponti ecclefias gregon«®
qui paius tbeoboaus bidus eft tf oaigents bifcipulis cil fatre
atbenoboao fufcepit gubernanbas • 2lpub cefaream vero pa^
leftinepoft tbeotiftû bôpnus epifcopatû foatitus eft. ct bacf»
iteftinaus tbeotigno iam noftrc memoaic viro fetem tmbibt«-
qui et tpfc oaigenis aubitozfuiftc btcebatur.fn
iberofoUmtf
vero poft majabbanemfacerbocium fufcepit ;?meneus.£t »9
omnes in pace ecclefias gubernabant;

fj^Pc malis moaibus ale;anbaînoaum ciuium^quig
^
onifius teploaet ct te peftilcntia vel moaibus.
qt
gacciterunt,nbsp;fTCapitulum .yiij^

Cb apub alc;anbaiâ etiam ft nulla e;trîfecus malt c3
rit:co ipfc 3gt; genus bominum feropc atq$ febiciofum c
femp inquictil eft ciuilcsintcr fe motus ct bella non virtiit»
mcrito.ne^ot tefenfionc.feb ob necê atqsintcritû «uiuco^ _
uebât.^c qwb9 b;onifi?i epiftoliô fuis çpmcmoils veterJ

-ocr page 279-

^jpîofî^a ciiiibttôvaflatam felctaicg vtfc iïîa que cort
^ipattohelpcpufo;? Wcret bigVebientib? tncefenbi fp^tiu
^^ircmunc
ttH^ puenerit et con^iccre in plateia bominem
■yalferay rit:maa?re omiies ciuium fanguîe.vias cabliuerib^
©btègi.et ne ab fepeîiehtJum quifemfufFicere qui ruprufttiBn
quot;^tpoft beîli tabiem fem^-vaflationê coîrupti acrig ef fetoze
^abâue;! péftiîentta îcrcuéritcita vt ftquibferro fupfuemt ib
^bîbuô abfumcrct.fcribit aût fe bijs ifemb;gt;oninu6 in èpla
Ptcbali que follempniter per annoB fm^uîoe fcribî foîet b^'a
:5li?a foztamè bominib^ non vifeba£ tempua boic.tga
^flc feîliuitatis.-qmquifem luâua vbicg et âccrba lamentatro
Jn pîateia cunfta circiifîrepit.Cemittia vero inefl et ihugitua
bomibua.'^pter muîtitwbinem moîientium.Sicue enim fe
Pîimogenitia quonbam eg;cptio;2 referturnta etiam nunc in
fieita ^^biqj ciamoz attoîitur .pon enieft bomua ficut fcziptii
qua non
Cit in ea moztuua.primo namcg tplt manibua
J^^iô ptem majcimam et meïibîém populi occifenintpfequenbo
J^ndoa;partem altem beîIaintelHnà mpuerunt:pârtemvero
S^t (uperfiieiat peftilena nunc egritubô cbn(umit.Seb noa
«et in pfecutionibuô cum iûgularémur â felïiuitate cellammiia
ÎJecvu^ nobia potiiit folîcïnpmtaaimpebiri quibua pcipil
ïfnbuî^ioe gaufere.©mm8iaifnobiB locua quidiqg a ty^
«»a eltjcbâtur ab penâîliue a^r àlel^^^^
nue cârcer foîlempnitati nobiaimpebire no potuit-EetifTima
^^vo fuper omn w babticre fblempnitatem beatimartyrca: qui
^m fariâia angelia in telo pafcba oiiarunt.poil bec perfccu/
^îea noRri in femedpfoa manua ac tela verterunt: feb nec fie
^'ûifenï hoîîfo^? feftà tur bata funt-lnfccutua eîl bine fjeïlilcna
^oîbua et plaga tërribilia:febilliff multo terribilio: etgfôui
^^îqucanecTpeaeiigitfttturb^ïif?nbsp;ônia c;cércitia

^Meham -virtutiB ct fifei probamétabucunf. Cuàmuis enim

f1

-ocr page 280-

t:tiî

ne anbsp;penitus abfcefum eft^Êt poft pauca abt»it

bicenö. if^ultx namq^ ejt fiatribuô noftris pjo nimia cari
täte bum abfqj cunöationc infirmoô vifitarc non tefmuncct
non folumvifttarc fcb et miniftiare ct c}:bibere officia.que bo
minus pzecepit: fcrpentc mosbi côtagionc cum ilUô ßitcr qui
bus miniftiarc voluciant intcribant;affcôu quobam bilcôio
nis attmäi
et vclut pa^ticiparc boloîcs cum bolcntibua cupi
entes aliénas in le moîtcs baut fegniter tmffercbât: et eîfcàt
fût coîum vt bicit ferma apoftoli pip lima, fcenicg pîurimi nof
trozum pîccipui ct cleâiviri inter quos pacfbiteri
nônulfict
bj^aconi multiq^ aîî)îe pîebc côftantiflima et artentiluma fiî»
tam^ ft mar^rijtêpus inftaret:mifcianbo:Kirmosfemetipfos
buiufcemobi moîttîîus inferebant mi{crico2bia cjt boc marty
rium capcrcp:efumentcs.Ctbum curanbis egris.Cefunöis c;
po:tanbis.bumâbilq5 coîporibus opemm babantjnfcqucban
tur ptnz cos quos fuis bumeris ab fepuîcbm îeuejremnt. pa^
Sani -vero econtmrio fuos côtinuovt egrotarc cepcmnt
îefere
bant:giîtescaroô ïiberos.vyoaem coniunpt.fiîijcg nicbiïomin^
parentes ftatim vt trcmeremêbm vibiflcnt. ctmoîbo om pal
îcrc.bomo pîopulîôs in platea femineccs ciciebant: ibiq$ infc
puïta coîum cabauem relinqucntcs: vim mozbi quam per bec
cfiFugere opinabantur buplicitcr incurrcbantcbum ab mbiem
peftdcntic fetoî etiam infepultoîum cabaucjz iungcretur-

Cfert item byonifius te galieni tempoaibus quob eo
-, ^^^uante ecclcfic tei in pacc bumrunt : ct ^ mebi)s
eius tempozibua maccmus velut nubes quebam tenebzofa,
et atm fubito regni eius obfcumuemt lucem. Oup rutfua ab

-ocr page 281-

gt;?icem eftiue nubiô abofito:5aïicn^ nouû viîpfc ait ey veteri
quot;Yniuerfo munbo lumê e(Mfit. Simul vero atroce t)?rannum
et regno teturbauit et vita.fcelignat autem etiâ tempue; ^
nono anno regtii galieni bec e}:fcriberet.

quiti isponifius contià birputatXapituliljcvi.

' JEtant et alia ^plurima recefTaria fatis et abmimnba
^-^^onifii opufcula;que vtilitatis plurimûlegentib^ con
f^mnt/inter q fcribit etiâ te fpaomiflionib? futuris e;:iiîente
'^aufa buiufmotîi.^f^piiçop^ quibâ emt in ptibus eg|gt;pti:nc
fos npmine.foic iubaico intelköu te futuris repzomifliomb?
fentiebat.eafq5 coîpoialiter e;:bibêlgt;astîocebat:et mille âms
^n telicçs cozpalibus in bac teria fanôosregnaturos efle cum
crifto:buiMfq$ fui bogmatis^sbamenta fumptis c^c rcuclatione
iobannis teftîongs conabaé aflercrc,î)e quibus etiâ libellos
ebiîJît interpactationê buiufmobi cotinentem.'Jgié b)?onifius
k rcpaomiflîbnib^ fcribens aï» bunc nepotcm fi;tlû fuc intcnti
onis obucrtit:et în paimo flatim libao fuâ fententiam que ci
^ biutnis repaomiflib? vitebaê c^ponit.^n fccunbo vero vo
'umine te reuelationc iobannis biffcrcns:facit menftonem ne
Potis b^sverbis.Cpc cômentario inquit quofbam ^ferunt ne
potis quibus înitun£ plurimum per quos putant in effabili
Quobam factamento oîttii:qualitèr regnû crifti fut«? (it fuper
tcrram,$ib in atijs quitem multis etiâ ego âpleôoa et î»iligo
nepoté vel ^p fite fiia vel ^ eruîjitionc et ftuîjio fcriptnnarum
et paccipue^ c^cercitio pfailenbi;quoniâquitem plurimi fiat?
libenter pao boc eius cîegere confoatia.éft ergo criam micbi
^^ulta erga cûreucrétia:etinte magis quia pceflit aî) bominû
®etî reueta plus ônibus et amanba et pferenba eft Veritas.

-ocr page 282-

taut)afe «spoHet ctaBfcgtnuteïa ampleSufi qttïtJ feaüm bic
tum cft:bircurt veto et bifcerni fi quib mîrtuô fane fcriptû cft.
Ct ft quifem pzcfenô dl^ ^^ quo Termo cfiXulficcrct folo fer
mone bifcutcre quc'miniis reöe biôa vifebantur: bû intcrro
gatione p:ecafente rnfio fubfcquetis in cócoabiam quob côtia
rium ct bifcrepanavifebatur abbuccret.Dbi vero fcripta ebi
ta funt.ct vt vivcé quibufoam fuafoïia fatia ct vbiboôoîed
paccebût qui îegi et pzopbctaa p2o nicbilo bucant cuangeUa
non fequantur.apoîkiloîum fcripta fefpiciartt:bo8 autê folo»
libîoa atig iftam boôrinam vcîut magnum aîiquob et occul
tum miftcrium venerentur ac fimpîicca quofqs fmtrum noftrd
rum boceant, nicbil cj:cclfum nicbil îragnificum fentire fe ab
iientu et paefentia fei et faluatoîia noftri ibefu crifti. nec^ fe
refurreôionia glozia ct noftac congregationia î ipfum
ac funi
litubinia repzomine feb parua qutbam
ct femper moitalia^ct
non alia $ funt ea que nunc vicemua fpemri fiiatent in regno
fei: neceffarium vifetur ab bec omnia refponfere
fratri noftro
ncpoti.Ct poft pauca rurfum fubiungit bec. lt;PCtcmm cum
marfenoite cncmua vbi multo iam tempoie voluebatur ift^
bodrina, ita vt fcifmata inter fratrca etbifcotbie fierent:coît
tiocaui paefbiteros et boôoaea qui eât in ecclcfiia et publi^^
cepi bre tra^atum.fimul et coboitatua fum fratrea:vt
fi quib
eoa moueret obicerent nicbil veréteaXum micbi illi vt fcufi*
valibiflimum et murum ine;cpugnabilem cobtcem nepotis ^^
tciût.$ufcepi patiêter et trib^ côtinuia bieWrefifena a pd^
luce vfqB ab vefpetâ cû ipfia cepi fingula ci^ fcripta bifcuté;et
vnûqScB ^^ Te abfurbi bî^et onferc.Ct vcrc fatia abmitatu«
fum patîam et côftantiâ atq$ intelligentiâfrm.qz côfequenjer
et g oabinê fefinguliaqûonib^^ponebât: valibiftime bijs q ^
nobia rnfebané occurrcntea.poft bec cû quib eflêtinverop^
tuifict^accpmobabant nicbiloinuaabfcBConfentione côfenfu«*

-ocr page 283-

îubicanteô boc non côtinxio îi qufc fcmcl anîo vifam Fueiit
ottîni ib ftubio ctcôtentiôefeqîjenÔcft.Tebencrcdi^tunctîttt .

fententiâ.cû eam meltoî ct reâioz Tupauerit. patefadis
^nim co:t)ib^ fuis îeo.autsiebant vcrbum,cm^ ^bationone;:
«umanapfiiafionc.ncq^ ej: cîoquentie fuco.Tse^rbmina^ fcrip
afrcrtionc •vemcbant.Ct itaemîçns fuit aflfertioms nrc
cptatio tvt bi}0 qui inter cos maytm^ tJoôoz ct vite meritis
P'eKhmio: fcabcbaf cctacion nomîe:fur5en8 inmebio cûâia
^ubientib^ paodamaret ct ^teftarel ncmine îebcrc vîtm ei^
^^•^rincfacerc mcntionê.fwfficercg? erratum cft fe ceteronô
ftlum nicbil ho^ tenenS vel fequenbîi fet» nec cômemorantJum
quifem fe talibua.fiquifem tâ euifens et ta manifefta coîiî^
«ec îc biuinia fcripturia patuiflsaftèrtio.Omnesvefîo reliqui
fî^trea gautîio ctletlciarcpleti cozbapw emenbatiôefwiine?
P^ebileabomino gmtiaa refcrebant.

^F^ujt) bponiftua fenferit fe apocalipfi tobania.Caryvï)._

F^€ft alif ta wo venicna ab apocalipfim iobânia; bec
ca fcribit.pon nullie}:pfeceiro2ifô noftria iibellumi
fcunc pcnitua refutanS a canone fcriptuta?î atcg abicienÔ puta
*'«nt:fingula quecg eiua capliarguentea:et bi):erunt ptitulàti
libn non elfe vem: feb aliène fcripture iobannia tantû no
^en impofitû.îDnfe neq$ iobannia bunc cê lib^.ncc ^uclati
onê -vietri pcficrque craflb quobâ veîaminc ignomutie contc
§^l2lbbiCerunt etiâ boc:^ nicbil in ea bignû granitate apof
^olica cenfeaf.^cb ne alicui^ quifem ecclcfiaftico32 faite virojz
^'^dpturâeé bi;erunt:feb cberintû quebam autoîê cberintiane
berefeoa «volentê bogmatia fui fifemaplicinomîa opinione fir
î^^fe:libelîo a fe confcripto iobânia titulû pîenotane.tenicg
^^quiutcberintibogma boc continetrin terriafu^y eê regnii

I:!

ur

-ocr page 284-

criffi.Ct qtïontâ îpfc cârnîô ellîKbimô amitiffimttó bîcebaé
eain ^tnifliombuô futurircgm fanais pbcnba ccnfcbat que
fui ai Ubibo bidabat:vêtris etvoluptatis opa rnâfum.cibo?
facictatc ct biîbantiam poculoy.nuptias ct cctcm qwcfcoawnt
confequentiâ fcruant:ct tapatari rurfum fpciat.felKuitatcs et
facrificia iubaicaviaîafq^lcgalcs.Cgowof tû abmcâ fnîaj
ptinj fpcrnerc aut abiccrc fcriptuiâ Îibîi bui? nuUatcn? auDe«*
ma;xe cû muUi c; ffibus ita mecû fcntiant. S cb boc magt0
îc co iubico ^ cj:ccbant atq^ cicant qî ca fcripta funtbûane
aubitiôis mo6: ct fit in co arcban? quiba et rcconbit? atcg ab
miianbus omnibus fenfus que ct cgoabmiro: ctvencrozetia
fi non intcUigo.Ét ita fentio $ biuina aliqua facmmenta fer
monibus côtegantur bumanis:non tam iubicio mco bifccrnes
§ fitc creîcns. Ct iteo non repzobo quob non inteBigo: feb
tantomagis abmiroz quâtominus alTequo?. poft bec vero
totius libelîi biftèrens coapus ct ftngula quec^ bifcuticnsjat®
euitenter oftentens nuUomobo fieri
pcftc vt fc6m Kttem big
nus in co intelleaus a^arcat: abbit etiam bec bicensXonfuin
mata igitur omni pzopbetia. beatos bicit paopbeta eos qu«
bec cuftobiût. $eb
et femctipmbtm bicit. 2litcî.bcatu3 qui
feruatverbû^pbeticlibai b?:ct egoiobanncs qui viteo ct aw
bio bec.Docari ergo cû iobannc: et ce banc fcriptuiâ ioblniö
nô nego*
$anai nâqg alicui? cft.et fincvlla bubitationc ç tei
fpm fcripta: etiâ ft non fit ille aplûs îobancs fiîius jebetei f?
iacobi cui? euangeliû fcSm iobânê fcriptum êct epfa canoîca^
Btiê g^ byonifi? pRma aftertione biuinitus quitem infpii^W
reuelationc nô effe bubitan6ct iobannis cê:nô tri fibi liquibo
viteri y illius fit iobânis qui cuigcliû fcripfit: quia ille nuf|
r.oîs fuifeccrit métiouê acfe ecfignaucrit noiati: bic aût qui
apocalipfimfcribit:tercio ferme mentionc nois fui facit.$3
e;c ipfo fcriptutc ftiîo bifcrctionê f aciens.bicit potuifiTc fieri irt

-ocr page 285-

îHis tgibuôfuifle et aliquem aîm iobartne vitum e; fanöie:
^uî boc reuelauerit bomini, îCuîta ytzo et alîà inUruâioBia
eccïeriafticc mommcnta uobis in fibis bigcfla beatus b;oni
^ma tereliquit: quo;: Icdio magnope ab ftutjiofiö quibufcg e;:pc
♦«nba fit.îct) 'Ü at) b)?j[lo:ie oîbinê reîeam^.

^^^ifucceirionc romani pôtificis et antbiocbcni epifcopi ct te
àggTi pauU famoratcni.ct te
epifcopo;: côftfio ob banc canfamquot;
j^U^tbiocbiam côgrcgatpnbsp;Xapjtu!um,yvii).

7;cto romane ectîefic p annoôvntecim facerbotio p2ocu
rato fucccbit byonifi^: et temctriano apub antbiocbiam
^Ffiôo:paul^te famofatc faccrbotiûfufceptt.Cui pauï^abieda
ï^ds ctinbigna te criflb fcntica.tmbitionêboarincccdcfiaf
co2rûpcbat:bicenô cû cois nature bominé tiii fiiifie.Cunc
}Von\ïO te aîc;câbria rogatuavenircab côrilium^ctfcneâtutia
înipebimcnto ctincômobitate cozpoîtôinbibctur; per cplâm
*3mcn pntem fc rcbbit et quib fitei ac/vcnemtiôîô erga criftû
^eneret e^pofuit.Cctcri vero ecdefia;: paftotca biucrfia e h
ciô etvrbibua velut abuerfuô latronê quêbam crifti gregib^
^nfitjiantê côucniunt âtbiocbiâdn quibus infignca ct ceteris
P^ccellentcs mnt firmilianus a cefarcacapabodegregod^ et
^tbenobo2^ftatrcs pond ^uintic faccrbotcs,belcn5 fartenfis
^^defic cpi{cop^:et nicomas ab^conio.ibcrofblimo;: pdpuus
l^cerbos j?meneus. et vicine vrbis buius cefarec tbcodgnus:
Icb et ma;tim^ boftienfis epifeopus bignus co;: confozdo co
berebat.Jlî2ultivero ct ali? quos longum eft cnumeiarc p fin
Nos. ^leb et pîcfbitcri ^pîurimi et bpaconcsabfupiabidam
quot;^^bêcaufa copefcenbipmmo telcnbi noui bui^ bogmatis con
^eneFunt.toi) igié omnes fepi^in vnû cocuntcs paulûc^ famo
î^tenum ftatucntcs in mebiû atcg eius bcrefim qua illc nunc

1}

il

M

-ocr page 286-

occultare.nuttc eriâmtinimularecôiiabatwfrcqiieitti mdiktu
et aEbwb tifputatiombwó fenubantca arguercMafpfeemiam
et publicavc nitcbantur ,nec tamen ym ib aut fecuntJO tantü
conöUo at) finem perbucere potuerunt.ïeî»côuentumrepc t'
et abfcg opere pzecio Oifceffum»

lt;ft)e mimculja et opufculis beati^rego^^^

JpriCrum qm beati gregoz^îopfloîie te^t^attuUtmentione
^jUipifFimum puto tanti viri geftaquefub onentaïi et
feptentmniö ajce cungozum fermone celebiitur.omina nefcio
quo cafu buic narmtioni at) memoziam poftiritatia inferere.
4f^tangnum q^öam eiat in ponti regionibua pifcibua copt
ofiim:e;t q«o^ captum ptjiuitea rebbitua bominia pzeftabanf
'Jfta poffefllo tsuobua fmtribua foïtc berebitati8obuenemt:f5
pecunie cupibitaa que pene oïm cozba moztalium fu^at. eti
am fiatcrnam ncceflitutinê vioïauit. Co^atur a fmtrib^ tge
captionia non tam ab capienboa pifcea $ ab bomines fecipt
pienboa cefes acbeUa mouebantunbnman^fanguis^pifcib?
funöeba^.JBcb fei p:ouiïentia: affuit alqitiau^üiumabuent^^
gregozi^.Dibit pzeïia ct
moztea VirorôJurcntefq^ germanoSf
quib caufe ejcincret pzo qua in e;:itium fut fuozücg
fratrea ac
een feren^ inquirit: nullam nifi capture pifcium cipcrit.Cune
illc cum pzo bonoae abuentua fuivtreqg gtea paululû filuilTct
noïtte inquit o filioli mtionabilea animaa ^mutia aiantibus
violare fraternam pacê quefius cuptbitate bilToluerc.fei
legcö
et nature pariter ium violare quin potiua ct vna mccum ab
omm ftagni ejcicialia acccbite: ego voa iam per
virtutem to
mini omni certamine contcntionia abfoluam, Ctcumbecbij:
iflet in confpeôu oïm virgm quam tenebat manu ab paimaa
littoziavnbaa fefigit:et ipfe pofttia genibua païmaa tetenbit

-ocr page 287-

bîja verbiô e^ceîfo fufplicatteo.Cu bomine ttm
pat? nofiroaû qui cû tibi paimus bomo abâ peccafiet ct man
batum tuû pterifiet.pena calpc eius moteratus ab tcrii malc
^îôioniô fentcntiâ îetoafifli biçens.malebia^ ter:a in opibus
^la:ct nunc crgo mifeiatua boaû iuucnû Fmternum Tanguinê
S^î pacîitaé. paecipe
yt maïebiâc fint aquc ille in operibua
?Ho2û.p?o quibua furoae ruccenfifiaternc pietatis obiiti funt
p vt nûf in boc îoco pifcca ajpareantvel aqua refiteatifcb
ît camp? amtria patena ac frugû fera;;et cuftoa ineternû fm
concoabie prcuer5.$imuîvt ille finem omnbifecit ilatî
^quot;Vnba fubbucena et curfu velocio:e refugiens a côrpedu fup
Pp iufla bifceterc ab^flïa ftiis rebbî£:et aiantê câpû germants
tercîiquit.îeb et inbobiernumfrugum fem;c
^ile titii foîum.-qéante fuemt nawiû fem;c.ff^emomt etiâ
^iîub iîlufiri?et biuimua ab eo geHum.'Jn quobam îoco ruria
^^Ewfii cum rea pofceret ccclefiâ côHrui rupia quebam vidnj
^ontis ex pte odentia obieda: e; aîia veropterffuéiisffpui?
T^tiû §tum eccîefîc fuficeret tenegabat.Ct cum alius ônino
^^^ cïTet îoc? omnefq^ meîlidâ gererent ^ foIum ab côlïriien
ecdefiam non baberêtnlîe fite plen? pnoSaffe in oiatiôe
bîim ibefum ^miffionia fuc abmonuifTe fiteliter qua
JJ^^it. Sibaberetia fitem ficut gmnû fpnapiarbiceretia buic
quot;^mi toîîere et mitte te in mare et fieret vticB-Cûq^ bec pîc
nte ac teuotione tepofceret; ab ïuce coeuntibus popwlia in
nta eft rupia îpoatuna tm feceffifle f fum fpat^ ab contenbâ
^^î^œfiam quereba^.Ctabun^ eiua et alia §pfiirima feb ne in
viteamur paotraberc icrmonê: interminia ceteria vnû
^^îouc te eo geftia abiciâ, ff^ter ci fuifle quonbam p alpca
^uhuv b)?emia tpe.€t cû pueniflet ab fummum alpium iugû
'^'^^ibua repleta eiîînt ônia.nullû vff biuerfodûianû ibi tm

crat;cui fuccetena tifaaanoâebifçeIfit:J6accrboa

:ii i.

-ocr page 288-

atq^ iterum litat furbió ingerit fabulamXumcg ftupoîe noui
fiîenti) eftuaret facerbos: noôu ei aMenô îemonium bicit in
fompnis. Cuiö me illic inuocaa quo tam ventre non poflum^
pcrcunaanti cauram: abuentu fe gregoîijbicebat e^pulfum*
(Duib nunc rcrnebi) baretur cum pquireret ait.non aliter ftbi
îicere ingrebi locum illumrmfi grego^ pmififlet.Cuibua aubi
• tiô facerbos occupât v'tam multa apub femetipfum
voluetta
atq$ anîo recufante ptraôans puenit ab gregoîiumiabozfuf^
eum rem panbit e;c o2bine
:bumattati8 fue atq^bofpitalitatis
abmonuit querelam îepulft numinis ponit: aöpmptam Facult^
temfui queftus 2eploiat:acrebbi ftbi omnia in prtftinum ftatû
îepolcit.
tt ille nicbil motatua: fcribit eptftolam in bec verba
6rego2iua a}poHini. permitto tibirebire ab locum tuum: et
agere que côfueftt.banc epiflolâ facerbos accepit. et ab fan«
tefert. pofttaqsiuyta ftmulacbnim: affuit îemon ac îefeit ref
ponfa pofcentiXunc ille in femetipfum côuerliis ait.$i gf^
goriua iuflit et feus ifte bifcelTtt.ncc potuit rebire nift iuflTua*
et rurfum iubente gregoaio eft reftitutus. quo non multo meti
oz tfto grego? cui^ bic obtêpat iufliafClauîia igié ianuia f «n*
îefcenbit ab gregoîiil eplâm fecû qui accepat referena:oêmiB
apub eù rei oîbinê panîena : fxmuîqs ab petea eiua ^fternia*
rogat vt illi fe îeo offerat: cuiua virtute bi)a gregosiua im^^
bat.Cûi^ ent;3ua atqs pertinaciua pfifterjcatbecumin^ab co
faâua ê. (Et cû fc vite caftiflimc et abftntilftmc îereliôia oib^
nô folû errorib^ femonû.feb et feculi aamp;b^
mancipalfet.etia^
baptifma côfecut^ ê: et in tin vite merito et fiCei virtute f fei?

-ocr page 289-

ta;

y^ îpfe fcçato svegoîio înepifcopatu TutetÏÏot t]tiîtmt$tb tt
fei i^m gregozi^ in puo ma;:ïa monimenta eereîiquit
P ecclefiaften namq5 metafrafîm magnificêtiOime fcripfit et
^^mlke fifei ejpofitionem bzeuiter ebitam fereîiquit: quâ ^
^otficarione ecclefia;: fcciarebi^a cômotinm t»u;i.lt;ffiBrego29
^^fcopi et matt^ris neocefaree fifes.^fBn^ feuôpatcr-verbi
^wentis.fapientiefubfiftentiô et virtutis fue et figure, gfeô^
p^i genito2:pater fiîî) vnigeniti.Dnuô fe^ folus e;c folo feo
^Sum et pmagofeitatis.verbû penetmnô.fapîa côpacbenfena
'^^nia:et virtus quia tota crcatum fieri potUit:fiîi^ver^ veri
^^iwifibilis e;c inuifibiîi. ct incozruptibiîis ej: incozzuptibiîi.
^ ^^oztaîis e;c îmo2taîi.et fempîtern^ e? fempiterno.ïïn^ fpi
Uu8 fanôus e;: feo fubftantiâfoabés.et qui j? fiîium aj:paruit
|!^SgofiIî) pfeöiperreöa viuentibus caufa fanaitatis.fanfti
jc^tionis pflatri}c:per quê feus.fuper omnia et in oîbus cbg
quot;ofcitur:et fiîi^ g quem omnia,
€t trinitas ifta perfeda magt;
'^ftate etfempitcrnitate.et regno mitiime tjiuiî)iê:neq$ abalic
l'^tur.'lgif neq$ faöum quib aut feruiens i trinitatenécg fug
J^^uôû tamf ante bec quifem non fubfiftcnsrpoflea vero f«

gjmfitu beati byonifii cpifcopi alcxanbrini
^JLfefugçefeeei
us mayimp. Capitulum^yy^

ptem b)?omfius apub aîexanbriâ quieuit in pace buo
_fecimo anuo îperi? gaîteni.feccm et feptê annis
funftus

3ofio:fuccebit vero ei ma;j:imuSr

ifM

fiicçgliisa_e romani pdncipi$,Capitulttm^yyu

li

t 1

-ocr page 290-

fpCittir galienud cum pcr attnos quint^cittt romanum gu
^J(L4,crnaflct ïpcrium: claubio regni fucccflozc tefandus é
Qui buobuô folid annis in impcrio tanfadidcaurcliano rcrû
^iccm îcrcliquît»nbsp;••

•vluo cpo;? cofiKo ctufem tgibus apub antHocbia c5g5L
gato in quo paul? conuincié bcrctic^ et cótempnaf .Ca.yyg^

^te^Ciuôtcmpodb^ vWmiiapub antbiocbiam epiftopo?
J^Jlranriliûcongrcgaturân quo paul^arguiturmanifclic«8
touincitur bcïcticus.ct bampnatur ab omnibus que fub ccïo
funt ccclcfiis crifti; infiftcntc plurimum ct bifceptationibu^
•valibiffimis purgcntc malcbionc pfbifcro and:iocbcne cccïe
viro fieelilTimo et oibus virtutibus aboznato. Cui acciïebat
etiam boc ^ mt bifertiflimus et potcns in verbo atqs in óni
crubitionc pfcöus.tocnii^ omtoïiam in eatem ipfa vrbc bocu
ctat. iDuic igitur ab omni epifcopo;: côliîio pcrmittitur bifpi*
tatio cum paulo: cycipicntibua notarijs. Cue ita ab eo mag
nificc ct accumtc babita eft. vt fcripta eïerctur:ct nunc quoq?
in abmimtiócfttomnibus.JColus enim potuit bifttmulantciK
et occultantem ft paulumconfcDionibus pïopt^s publicarc.

4f^uïb bKmifio rono et mayïo alcyibriocpis ceteri facerbotçs
fcribât gevitavcl mo?ib^vel bapnatipe pauü beretici.ca
.fflg,

gTq^Dibus ita gefti8:c5muni confilio vniuerfi paritcr facer

^.,^gt;5go^fcribunt cplâm ab pfoni b)?onifii epivrbis rome
et mapmi ale;tâbrini:que g oês mittercé eccïas.p quâ cilöi^
et fuâ biîigcntiâ ccp?obaret:ctpauli bcrcfim côfutatâ cê atqg
îeieôâ in -vmucrfo:;: noticia^pmulgarêt, $imf etiâ q cum to
qiioncs bitc fint inbicât:f3 ctvitâ ipius intgatâ gitcr moîcfig
tefcribût.f? qbïpaü aliq îferc buic ogi nfobignuiubicaii^

-ocr page 291-

Ç^JHîmlio et maj:imo et omntW qui per vmuerfum odjem
mnt ftcerbotib^ et epifcopia, vna cû piefbiteris et b)?acomb^
omni ecclefie que fub cclo eft:belenua et bimeneua tfoeo
Pbilue et tbeotign^ma;imu8 et ^culuô.nicomaô et belianus
Paulus et bolafus.pzotegenea et iem^.eutbiciuô et tbeobor^
J*3lcbion et luci^ p:efbiteri ettpaconi.et ceteri ônes qui no/
cogregati funt.et vicinia vrbibua et gentibua epifcopt
^ Pzefbiteri et bpaconi bilediffimia fmtrib^ tn bomino falute
^^Poft pauca at)tJtCerunt.)IÏ2ittentea banc eplâs feprecamur
®mnea.vt ft qui foîte taïi bodrina infcâifunt.curen£ a nobia:
«eut et beate memozie vir tgt;j?onifiua alejranîirinus et firmilî
^nua e^ capabocia epifcopi ia priua fcripfeOTt at» antbiocbie
Pl^bê îetgt;i3nati:jgt;mmo pctiua febignantea ab çfonâ ipft^ fcri
qui erat auto: erroaia.^pfe autem beate memoaie firmiît
^^tia cum abbuc fupeflet fccûbo affuit et pna eû arguit ac no
^uit:ficut ônea nouim^ et teftamur qui fimul cû iîîoveneram^
r^b fpzomittente eo coîrigere fc errozê.crebibit fpeiia pofle
^leri vt abfcg religionia noUre o}p:ob:io et bilTentionû nota
^ea veniret in me!iua;et itro biflimulauerat. Cû tamen pauÖ
^^ïobifferret.et bominem quit^m falleret. teû autê negaret:
fiCtm in qua renatua fuerat violaret.Oeniq^ et nunc beat^
'^»'milian^ veniebat antbiocbii.Ct cû tbarfum vfq^ puenifiet
noa omnea antbiocbie pofiti abuentû ilHua opiremur; nun
^latua ê ejcceflifle fe munbo.poll afea vero fefcribentea
vt
^am eiua moîefq^ abiciût etiâ bcc^fTpoflea vero ^ boörinc
^^gula ab aliéna fc bogmata et abultcrina cpucrtit:non
opU8
enumerare aôua ei^ paioîca.quô cû pziua egena fuerit et
pauperrimua.ct neqj e;: pntumfuccelïione.nctgvllam queîlua
^^eafioné babuerit boneftâ:nunc ab fûmaa biuiciaa puenerit
^^oaliunfe nift ey facralcgî)a et e;: bija que p fraufem biiipuit
^^tutiêe ffea venftn$ patfocinia;e|: fifem négocia fufceptoy

ili

-ocr page 292-

liée accepta marcete cunobienô:e}tî(limaô fc8m ^ fcriptum eft
queftû efle pietatê.îuperbiâ vero et? quts ferre poflet cum fe
magis bocenartii quâ epm vîîeri velletf jXl et inceîens pev
pîateâ tali quabâ âbitioue vtebâ^:publice eplâs reïegês afcg
In autsitu oîm et oculîs biàâs aîTtftentibus fibi inplatea nota
r^s.Direôio puntiiiet conftipatio infequentium f plurima
querebaftirrita vt omnes qui viCebant boîrefcerent et tetefta
ren^ p illius^rrogantiâ religionê tînam.bec in publico.
tm ecdefiam vero tribunal ftbi multo altiusffuemt ejctrut
et tbronû ftbi tn e^tcelfiodb? collocari iubet. Jecretariû quo®
fterni etpzepamri ficut tuî»icibus fecuH Iblet.Berbumvero fa
tiens ab plebê.taôare fupta mobû£e;ctemm acpalmamfemod
tllitere : pete qucq^ fubfaltare ac fcabellum ferire cum fonitu*
3b aubttoaibusvero non fauoremneq^ plaufum fpemre folum
feb tbeatiali moaeotariafibimoueri ejcpeôabat et vocis tâf
tecaueis bari. bec non folum a vWs feb etiam a mulieribu^
in îecenfer e;cpeaabantur.
%i qui vero aubttozum boneftîu^
ac verccunbi? âgés a damoîc nimio tpaflet: velut tniuriam f^
tiens pacicbaf iiuriâ. Seb et antiquis ac îcfûâis tam tm^a
toîib? ifultabat ctillis terogâsfuasîautesinucrecunîc ipute^
terqj iaftabat ct rctboîê fc magis que eccîe boôoac
laubare cU
piebat. pfalmos aût qui tnbnm nrm ibin criflum bicebant««'
ceflarc fecit: vdiit neotbericos ct nup inuêtos in femetipm
ro côpofitos bicb?pafcbc in mcbio eccîe cancre mulieres n4
tmc quas tpfe pri? ab cancnÔ^ more îftitucrit fariebat ita
boîrcfccrct fi quis aubirj.pâ cû ipfc filiû tei negaret bilbinç
te cclo fj a maria ccpiflc.ct inidû babuiflc te termipfalmi qw'
in ipm bicebantur et quib?in populo laubaba^ angf lû eû bief
tant biibiflc te cdis.Ct bec ipfeafliftës et aubiês rlt;5 folû bic*
r.ô^bibebat:f3 cïato fupcilio telcdabai aubirc.fce mulicrib^
vero que cû ipo fimul manebanttquas l;mfaôa$ antbîQcb?nî

-ocr page 293-

^îpeîlant:quît) opiiô eft bicifC? focietatcet côtubernio
fibi nuBa qiicftio mouereÉ:ctîâ pzefbitens etîspaconis fuis
pf ^iitapt qui ei mnz gerebant babitanîii fecum mulicres
nmUê îicentiâ fetsit. Seb ct côgreganbî biuiciaa tribuit facuî
*^tcm
:qiio ipfi infimiîib^ obnop) magîftro nequa§ crime im
autê ibcirco bcc fcripfim^ffcs karifltmi.-quia
^îouim^ ^ facrofanaû febeat efle epifcopaîe facerbotiu quob
^^ elero et plebi efle febct c;emp!o.|Req(5 cnim ignomm^quoC
bum incauti^ fibi ab cobabitanÔ iiigunt mulicrculas

^^cibiflc.Côctiâ fi non fiât: certe î furpicionêvenirefe talib^

^ccrboti grauiflimû crimen eft.Cuôautê vetarc poterit eoa:
infirmioîca a mulic^z confoîtio.quibua e; bi)a que gerit
^«Ôoîitatê pîebctfCantuavero ac tâ îmitia fuit in potentat»
^ Ua fpecie quabam ^lannibia elatua ê:vt neab arguenbum
vel accufanbum quif$ auCcret accetcrc.ieb bec que
Wm^ côfempnari poflcnt etiâ in eo qui fibê catbolicâ feruat
in ecclefiaftici bogmatia vcritate pbumt. fcic vero qui ab
'Utato fiîci mpfteno ab pollutiflimâ fc artê ac berefim côtuUt
f^^^ariû fuit enim etiâ patrê errozia ipfiua fefignari quô ba
®cnbua vel quo cyecmnbua eft.Ct poft multa in fine epiftole
?^îgt;unt etiam bec.lt;f^git' neceflariûvifiim eft bunc refiftentc
^0 neqj acquiercentêverc fifei abici et abiuiari: aliûvcro pzo
P o^ccclefie catbolice côftitui epifcopû per fei giatiam ^uifum
jl^iû beatc memo:ie femetriani.qui buicipfi ecclefie inculpabi
*îer;pfuit bompnum noîe ^132 omnib^ bonia oznatû. Jnbica/
aûtvobia fe co vt fciatia ab ipfum voa fcribercfeberc:
^^ ^b ipfo cômunionia firipta fulcipereiJbic aût qui îbignua
jJ^bitua eft efle in ecclefia catbolica anatbçma fiîribat:et illi^
^^î'efeoa fe^atoîea ei comunicent.

î epâtu apub âtbiocbiâ fiibro^ato paultracerbocio
^làion
efeïêg^^ mâu publica fit eypuîf^.Ca.yyj^

-ocr page 294-

igitur îit epifcopâtu TabrogatoTpaulus et facet
abfcifua et côione cû te oomocccîcfic nolîct
întcrpelîatus aurcîianus impcmtoz rcligiofc teboc
fatiô fane
teqg bocerint
;bî)8 pacc'ipiêa cccîc bomum tiabicquibua ptaîie
faccrbotcs ct romanus epô ferîbercnt»Ct ita prcbiôuô paul^
atgt; cctcm mala etiam boc tetecoîis acquifiuit: vt maû pubîica
, te eecîefia pelîercéXunc quitem taïis crgo nos
cpftebataure
ïîaniis.^cenu vero tempoîis îmutarc ^pofiti fui bonum cepit
ct malis côfilija tepîauatus. pfecutionem erga tei ecclcftaa «
î^
t)itari;eoufq5 vt bicatur biöatia iam lîtterb ct fcriptia c^f
fupeflct Ibla fubfcriptio biuina tejttcmintcmenienô fubferîpt'
onem nepbante te3:treteturbaucrit.|Po2tcetenim fubita co^
tempnatur. qui te pio;2 moztc cêfebat:vt oftenteret teus quî^
non cum voluerit ^nannia crueiamunfcb cum p?obauerit ipf^
eozripimur,

lt;rfcc fucceirioncromanoy ptineïpûetrômanipaefu!i$gt;Ca.y^

^J6itur fc; annbaurcKanuô cumgubcrnaïTetpîincipâtî'
JBL_Plobu8 poft bune fufcepit. Ct cumtotitem tempozis tf
pleffet imperio: tarus vna cû filijô carino et numeriano fucc^
bit. 21 quibuô trib^ ânia net pknia romano regno abmiftî^»^
bpoeîccianua fufcepit paincipatû.jôvcro ma;:imaa in noftrf^
perfecutionea et ecelcfta;: fubucrfioncamolitua cft.l^eb p^^
lo antey bic impium fumcret in vrbc roma:tefunao bj?omfîï*
poft nouemannoa faccrboti? feK;c fufcepit fcîem;

c bettft moniebeo;um.tagt;;c|yj.

^quot;q^Uo tenipoîc ftianca quibam feeunS nomen fuum
^sy^cnÀ-Ct inftinôu temonia agitatua : inuifam ct tf^cifi
jbiîcïomnïbua berefim bocet. bic manea gcnte parfea.

B

-ocr page 295-

** ^onfctt« batbaniôfuît tam Scr în^ifito vt înfanîrc vel fe
^«^ne sbittiplm viferrf. fccmcg rei cjtit^îJocet.crWi fe nunc
Sçïttc foîmâ conabat* onfere.nunc ipfum fc cflTe panaclitum p
^^tabat;et eîattiâ
inamp;fiia Ahfimtlîùibinc mfït hiiftNrîm

pu^ e%n8 at» piebicang mittcbat: ^gmata ftulta et îpia
r^erfiôbereticw qui iâ patua epctindi fueiant mutuata bilTc

oîbi çfita -wncna jjpiwana.C; fcoc manicbct

^^ bcrcamp;ô ^ inbaticymimbiffttnbttw;^ tge q^at^au^
in vrfcc ïioma ecciefic

if Pcjtf^^effionc tomanoy pontifKitm«Cagt;«^V

^ «pi fdt; per qmn^ annos abmînitteito facertjqtîe: afi
|bicia:^cfem reliqwit.7a fecem menfiW folie tiiûàii
û epi!^ptum tabibit • lt;Dui noftris il tpibuB quinfecint
^(iniafacerbotio pfunôua. marceliinum fucceilôtcm reliquit:
iam tempiio perfccutionia inuenit.nbsp;quot;

^T^c fucietRone ^tttbiocbenfium tpfcopcgX^

pi tempcRatc ^ptib antbiocbiâ facerbetîumpon bSpiiî
VjJ^^ lymeua .poft q?meumvcfo ctrillus.cjrilb aût
r^it?o2otbeus:qm ab noftmm memoîiâvfig pertmiaiiit»
erubitiflîmuô et in fcripturia biuinia fatia ttent^-qul p «a
^^Ita biligentia etiâ beb^eamUnsuambibicemt.'sreca autë
^^wbitionc liberali a puero fiieiat tnîlitttt9,J« eimucbus a n»
^uitate fuit:e
}E quo etiâ im^ato: in abmimtione eûbabueat«
^ )3ono2em ei côtulerat piirpure pKpofituiam.bi? etiam no»
tn ecclefia fcriptuiaa e;^poneret:aubitoie8 in fuerit'tafut
^.^^•pofi bunc t)?t9nnua aput antbioc^â facerboliumiarcc
f^^fiib quo ecclefpj? petfecwtiaincrcttitt

Jl

-ocr page 296-

laôînciàmveïo jpoftfoct^iemeurebiuöalejsantrin^
_ Lgcneve cps fmt:qm in caufa pauH famofateni ab ptea
l^rie cum vcniflèt y effet in fcnpturta biuinia erubit? a f latrj
bua ftabiofta velut tbefaur? quibam repertua.vitm
nunqu?
abire pmiflTua eft:Ticut b)?onifiua in epiftoliafuifi fcribit.fowi^
quocß anatboli? fuccenbz vt aiunt bonus boni e;ctitit; qui et
ipfe genere alejcanbrinua erubitione libeialfum iitteta? et in
pbilofopbifia a^eto à^aitne crubitua
eïl;itavt apub alezan
briam b;?aleticam bocere ab omnib? erubitia viria et
pbîa co
geretur. bunc etiam belli tpcquot; qS intef ciuea epcoamm c apö^
alcTranbriam fcrunt mùltabona ciuibua in corXilija et
iirionibu/paeftitiiïerc}: quibua vnum tantummofadum ^
«itatia xauramcmotabo. -^r^frumêtum cum teeßet obfeffta
ct famea gmuiua § boßiöVrscrcc:tercia pa cum bue feinui^
impugnarent etat populi fepata.quc quafîfiaem romania ft**
«abaön quarte tune kiam {iiptabiöua anatboîî? ciat abî^B
ipugnatiôe. bic ab magiO? milicie refert. eumq^ te famia
celTitatc que obfeïfiaaccitemt cbocctret impctmtâ giatiam ci

ttibustefert.camqsbocmobobißribuit.primoquitemvt0f^
partes inter fc biffitentca alloquii.-^c romanis in
gtatiam t^
bire fuatet* $3 cû reluôantcs viteret.B faltê
inquit crcbo-^os
libcnter accipe: vt ccj vfo? manû îbellê q bcl^^^
neq^.cibi fn nccenariöpticepsc.e;:tê portas finatis. Coft^i*

aûtabvtiaï^ptcgtatâtcracceptû cftrteccrnuntibcllcmarf
egrebi caftristebêiCata occafiôc ocs pene quos iebia cUutn^
bat. cû in bellib? erûpût: pcipuc nfi quib? Ullû gerc côti^ ^î?
pofitûct^tiCuos oês anatboli? fufcipiês putcsfimfac mebic^
foucbat affeôH.Ct ita multitubini falutê g c^û^zie côt^W*

I

/fi

ï ■

m

-ocr page 297-

^ Aqitoô veS quî pautî rcmanfaStîfotmîtîncm leBi et kti
«num pacîs incuflît.atiB ita mifericoîtii pzufentiq$ confiUo
jn vrfcem mayimam famé pariter abfolmt et beflo.fcunt ergo
cî5m fe aïe^canbria fei miinerelaot»iceno;2 ciuita$ accegit ^if
^opumzpoft ti^anfaftû quob fupttâ memomuimuo beHum.

^^^Bufcuga eiuffem amtboïgitqute fej^^^^ fenferit.quî
^gg
ipott eum epifcopi eiufcgm eccjgfldkednj^jgi^^

11nbsp;opufaila fupîabiai anatboïi? magmfice c5

ab nos venerunt: ej: quibus micfoij^num
quot;Wp fe pafcba quib fenferit ipfius verbis ^ferri.ff^ft in
in pzimo anno îirium pzimi meulîs q6 ell fecem et noué
circuit p2incipiû:fc6m eg)?tios quifem menlis faminotb
^l^fima fe;tta biefcôm macebonesb^fc)? ifeîl mai) mêfts.^
romanos vero.j:i.fefap2iîîs in qua bic inuenitur fol n3
^'um côfccnbinc pzimam partem v^ etii quartâ iam in ea
^^^ baberc. ifeft in paima c;e
bUofecim ptibus.lîcc aût parti
prima e;t buofeci vernale cïl cquinoâiû.et ipfa eft tniciû
î^enfiû et caput circuli et abfolutio curfus rte!!a^:quc planète
vage bicuntur ac finis buofecimc pticulc et toti? circuit
^»■minus.tt ifeo nô pa^î felinqucrc bièim^ eos.qui ante ini^
buius noui anni pefcba putant efle celebianîS. JÉeb ncc
^nobis pîimis e;:o2biû fumtt.bcc tatio antiquis iufeis fuiHc
^nionflmta côpzobatur
.et ante abuentû crifti obferuata.ficut
quot;^^ifenter cbocêtfil-o ct iofepbus; feb ct bo^z antiquioîes aga
Jbobolus et ab co ctubit^ariftobolus c; pancafe qui vnus e;c
illis feptuaginta fcnioîibus fuit: qui milfi f uctât a pontificib^
^^ tbolomeum regê bebco^i libos interpzetari
in grccum fer
''^onem:quiq$ multa c;:tmbitionibusmo)?fi pwponenti pcunc
^^nticg refpôfeant»llpfi ergo cû
quftione$ eyobj ejtponerent:

ri

-ocr page 298-

bîyetiint pafcba Son pîîuô eflc îmolanS $ cquinbâtû'^maïe
tmrîcmt
.2lrtfioboîu8 ciam bocabbitrin XAzm pafcbe»nô fol«
obfcwanS elfe vt fol equinoÔiumvernale tmnfccnbat.verû tt
ïuna. Cû Cl î)uo fint îqtiit equinodia vcris ct autûpnt cqinô
fpatî)0 t»irempta.ct quartaîccima oie mcnftö pzimi fit ftatut^
folcmpmtae poft vcfpcjam.qiiànbo
luna foli ojpofita c rcgioe
îtpjtÎDcnbituvftait
in ocwlis f bari licctrinucnitiir vticg vc^
naîis cquinoôî) ptcm fol optincnsluna
verq ccotmrio aut«?
nalis.î cgti
co;: Kbîia ct alia muUa Oçb^avalitJinimiô aficr
tionib^ c;:pofita:qiic cuitenter oftmbantpafcbc folcmpmtat? !
omni gcncrc poft cquinodium cclcbîant»am,|Kulta
et alia p ^^
tcrca non folum religiofia viris.fet» ct pbîs^mimîDa
fcripta
anatboliuô îcreliquit: quibus falutaris eius crubitb ftirc vö
Icntibus înotcfcat^buic pzimua tbcotignus faccrî5otiû
ccfarcc
tenens in cpifcopatu manus impofuit: ct viuens ipfe fibi eui«
fucccnbzê fuc catbetere fiatuit;vnte ct ali^to tpc paritcr cJ
ipfo tbeotigno ccfaricnfi ccdefte pfuit.ScD cû abuerfum pau
lum famofatcnumantbiocbiam côuenirctur ab CûfiUum:p2etcf
grcbicntê anatbolium îefunôo cufcbio laobiccnfis ecdefia fîH
epm '^^nbicaifcit. poft quem vldmus vfqg atgt; gfecutionis t^^
apub îaobiciatn ftbepbanus ccdcfiâ gubcrnauit.ct ipfe
eruti
tionc ct eloquentia pîiorib^non infcdo?:f3 fitei vtrtytc longe
biftimilis.ftcut pfecudonis ignis ƒ
bauit.|èicbil cnim pbic
ncceflitate tcmptationis ejtbib«it»$eb
non condnuo illius i^
firmitate
tei paupertas oftenbitur. poft buius namq^ cafufl»
ƒ uibit te^ etcic illi epm tbeobotû noie: vi;:
nô folû verbis
et
rebus ct virtutib^ oînatû.bic artc quibc mcbid fuit.ls ^^
animay a bûo tiâflatus c mcbidnâ: vtr,» incôpambilisqui fuS
omnes pene bomines fite mifcricoîbia ftubio
vigilanda^at®
oîbus optimis inftitutionibî daruit-Jn ftdpturiç % biuiui^*
bbo:c§pludmumgeflit. ^

-ocr page 299-

iriSj^eotigno^
ruccc
fferU et fe pampfcflo martire^

iterea apub ccfarcapalcllinetfccotignocû epifcopatû

...^^^lîemmmeçegine^
quot;tûIaË^multaqsbiUgentia in gubemationepoputt abbibita
pîecipue crga
inbigcntes paterna ^uifentîa ferebatur.a quo
«t vir per omnia
pjufentinimus vita erubitiôe morbus abo:
natMô:pampbt»ecclefie ipftws pzefbiter fwbrogatur.îeb ifte
pampbiluB quis quâtus vè fit et vnfe o2tunbus,qm non emt
lignum b^euiter trâfcurrere omné
dus vitam inftitutionemqj
^ puero, et quâta in pfecutionibus
per biuerfaô confemones
^tuïcrit^quofe agones fefubauerit
et quaUterfup omma co/
irona
marVî) infeptus fit ^pdo ib opufculo cop^ebenbunua,
l)e boc ergo f abmirabilis fuerit illa leôw boceat-

lt;r|e nobifibus facerbotiM^fgg jg^^

tbct alios f plurimos ç illub tempua abmirabilestn

__f pîcfbitcria wos nri iam memoîia tenet: vt apub aley

anbriam iberitim milttium vero apub pontum qui cpifcopua
poft mobum f adua eft.$tb iberius quiîem ater ctat tngemo.

in fcripturia autembiuini8nobilitereruöitu9.vitapurjffimu9

atQ5 in criftianâ pbiammtbua et penitua cH)ebitMa:boaM cc

defte in*côpcrabil.8 piiuatim et pubUce
JCekeiua^ero tante fuit fuauitatia tnmoabua et tantebulce
^im8:vt melatricum a foöaUbuavotaret.|n omm erubttoone
gfeâua in retboâtia talia erat:vt alije flubijanu^ vatanV pu
taretur.1n tunaia vero pbie generibua: que i quincg bi «but
bifciplinaeita e«t perfrogulaa côrttmmatu8:vtcnm tn

quam qui« eypetir» vo1»iflet.inbat eum foU a puero fcabwITe

-ocr page 300-

6ilt;ur JberofoKttris poft jc^mencmn amp; quo paulo ante mc
moiauimus. 3abbaa facerbotium rijrccpit.(Ouob parwo

abmimftmtumrbermoni poft fc tmbibit.bic vfcg ab nft
tcmpoîis pfecutîonê apoftoîicam inibi quâ fufcepciat catbebâ
c^ruauit»nbsp;— ^ ^

pub alejtanbrîamwomaxima qui fucceflemt bponifio
quot;.« tecem et oöo annos in (aceftjotio tmn%ïllèl;tbeo

ribus infignis^Cbeouas vero cum tecem ct noucm ims facer
botium îculpabilitcr miniftmflet;lctem
tv^i^ibit petro viro in
ter pzecipuoa cgregio.tDic buotecimannosin epifcopatû iîîit
vrbis elegit.OiKiaum tres ante pcrrecutionemireliûttoôVero
noucm biuerfis in têptationumgeneribus bu;rit.Cum»fe6m
per in omni agonc pfecuticinum pofitus.arcioribus ^ncuS»
continentie biftringeret ct ab vtiïitatcm atqj tnftrttâiotiem
ecclcfic in verbo tei nobilitcr infiftcrct fatifqs vigilantcr ér
ga omnem facerbotij cuiam bicbus ftuterct ac noaibus:nono
pcrfecutionis anno epifcopatus vero fui buoî^cimo rnar^rç
coîonam capitis obtruncationc paomeruit. f^tufebius;
bue vfiîuc fiiccdîîôcs epifcopozum geftaqg biueriïa^nîinî

etfaluatoîis noftri natiuitate vfqj ab tempus pcrfccutipis in

-ocr page 301-

lt;ltla eetTéficnbsp;funt lyïloîic miî*3uîm5;fe ttltquo

quot;^cro agoneô lîiartyriû quoô ipR-pcr nofmctipfos vitîimHS
rcribentcspoftcriô ab memoziarclinquamus»

pûftolo^î rucccfliombuô iittrarcptcmlftaos a nobis
côclufîsâ odauo voîuîe bignû crcbibi etiam ea que

___noftris tgibvs gcftaftmt pofterof memozia ferelin

quere;etbinc iam nobis fer mo fumât cpabium.Êtenim ante
Noftri tempozisgfceutionem.f mirabiliter §£55 magnifice et
§ «îanifefte per vniuerfum munbû fermo crifti et pietatis boc
^feccrit.etin quantum fublimitatis afcenfent enarm^
■^iï'es noftms fugat; nofci tamen ct cj: boc pofllbiîe eft ggt; ali^
pu cj:
paincipibus romanis.et facuïtatem regenbi pzomcias
iurifc^ bicenbi noftris pbcbant; et côiugibus ac miniftris at^
quot;^muerft bomui fwe non foîum crcfere in bominîi noÛram ibm
quot;Verii et cum omni fibucia ac libcrtatc in fife agere finebant:
^ta vt in ilîos ftbi fifeîes ac famiîiares Dicercnt.fe quib^ certi
ei^nt ^ pzp fiîe crifti nicbil pfibum faperent. Sicut fuit opi
'^^iflimus illebozotbeus in cubiculoregum.quipzopter fifem
^ominificcliOimuain oîbus babebai tvnfe et cunâis pzcferri
bonoze meruit et amoze.Cum quo et goîgoni^ ccteriqs qwi
^m ipfts in bomino fifelesveï intta palatium
in fummts bono
^Aus étant: vel qui ab pîouintias gubernanbas pzeferri cctc
^is fie
^i contemplationc mercbantur. |am vero multitubinçs
^oeuntiû intm ecclefiam populo^.et pzccipuc in biebus f eftis
înumerabiles cateruas per loca fmgulacôfluentes.quisbignc
poterit eypUcare:cii nec ipfaquifem antiqua recèptacula fufft
quot;^^^ent.feb: cotibie orationum bom^ bilatarcnê .ita vt Splitubo
côdufere inftar vrbium vifereturî$ic per tcpus plurimg

-ocr page 302-

tcderiaru ftatufi incrementiö ^IperioïÜJtiö aujcbatur: et glo
Via carum terric e^cetertö ct cunöa rugcmineïiöfcftinarc sitz
%atur
ab celum;J2«1ia enim cccurrcbat inifoia:nulbiiaoJ t^
quintmi Ccmonia obuiabatCmquibê celcllia tcjctrc fuïcicbat
avpUorpopnl^ctia cum
bii te teo pzof ietatis cultu ct iufti^c

• ^nbsp;•nbsp;* .nbsp;iM«^ * flnbsp;f«—^^^nbsp;^^ f X-^iii^

mbuiojcntia -vidati funt mo:c6 ct birdpUna coarupta eft buï^
alter aitcriinmtemus et alter altcriterogamus.bilqsnoe
tnoJtem? ct incufamiisret abuerfum nofmetipos inteftina pli^
cómouem? bum verbo? iacuïis^Trimo? co:ba terebmmus.b^
ptinccps cü pzincipibuö populi cü populis febiciones ct ccr
tamina confitam?:bum ftmulatioiuTuUu bolus
in coate.falla
tia^fcrtur in verbis et malo? per fingula cumulis intumcfctt
biiiina ;puitenda iaöuiam bilcipline populo fuo illata c;: pli*
rima pacc ct nimia fualcnitatc^fpidens aggrebitur païino
fenftm refrenarclaprantes:et intcgro abbuc cccie ftatucóg^f
gationibö% mancntibua inbulgct interim cos qui tin
eiant i
miHda gêtilium pcrrccutfcne pulfari.ïcb cum nullus ejc b^c
dementie eius intdlcduö populis rcbteretur quin potius
iut ignoiantcs teum abrq$biüna ptouitenda rcs
agi biccrcn^
tt per boc magis infiOercnt in malis fuis; atq5 ipfi qui bucea
t)tcebantur ct pdndpcs biuini manbati immemozes efFeöi ^P
wcrrumfeinuifcmcontcntïcmbus.scloliuozefiiperbia
.umic^^
atcg cbijö inflammarentur ita vt tytannitem potius quam ft
ccrboaum tencrcrccrctercnt.criftianabumilitans acftncerit^

tis obliti facia miftcria ^pbanis mcnnbts celebiarcnt:tum
mum fcém voccmiberemie pzopbete-obfcuiauitbomin? in
filiam Ipcnlet teiecit gloriamiHabdmec rememoiatus eft
belUpebum fuo? ï bic ircfue.Ct ficutitc? bicitSubmer^
bominus oêm tecozem iflabelet omnes matcrias ei? teftri®gt;'J^
Ct rurfum fuutbicitinpfalmis.Ccftruj:it tcftamétü fcrui f«^*

-ocr page 303-

Nlwt m tfm fattaificadonem cÎuô. per cccltfiamm fdîttet
»«öiïerrioncm;etö?ftru;it omnea maceriaa eiua. pofuit muni
onea eiua timojem biripuerunt populum eiua omnea qui tti
i^nint per viam.pro quibua cunâi8;o|pîob«um faöi fumua^
gt;«ïima noÏlria.€;:a}tauit enim ïeytemm inimico^z noflroïum
® auertit abiutoïium glab^ fui. et non abiuuit noa in bello:
«b et eeHmyit eum ab emunbatione et tbronum ciua elifit in
^mmjpaucoa fecit biea noftroa: et fuper oïa efiubit fug noa
omfionê. Summa nam£g nobia maïo^z omnium tuneaffiiit cü
|omua otatipnia ct ecdefie eeiviui ab folum febu^e f«nt.atö$
'pfta fubuerfe funt funbamentia : biuine wo fcripture in
^^^io platea?: ijne cïcmatc.pronefaa ipfi bec vibim^ ocuUa
«oltria.racerbotca bomini et paftozca cccleriarum publice eelt;
wubatoa, inucrecunfe et inbonefte buc atqs illuc ab iniquia
^bi;itavtimplemurfe2ino^^^^ ait.cfiufa cftcon

et ^tumelia fuper paindpea: ct febupt eoa in inuio et
in via.Jeb non cft noftrü fefcribere quata in facerbotea
^'^quot;lini iniuriarö gcnem collata funt:ficut ne illub quifem nof
^{jmbujrim^ cyponere fingulatim.quanta paiua inter noftroa
^bica bilTentionia ejrarfcrit.bcc folum byftoïic tmfere iicuit
^ iufto fel iubido et necdfaria comptionc biuinam fenfim^
3num. pecg enim libet inmebium p^oferre
pzo quibuavel
urbo pcrfccutionia inuc^ua eft.vel quoa quantaf^ infifeli/
'^«la pzocella fubmerferit: feb illafola
cómemombo. que vel
jJ?fipfoa bicentea vel alioa ebificét aubicntea.propter quob
^^nc iambiuinoa agonea beatiflimo|ummartjïrumb?cttitcr j
^^àtumpoITumuaejtplicabimua.nbsp;' quot; -

-ocr page 304-

^'^hcîpit liber oaaaimcQ^lgl'^^llicg tyflone.Se pfeeutod^
di:f^niimpetaton8 e
t te biuêrfo

(Dnuô tettmuô agebaê annus imperi) tf^
cîefîani.menfiô marciiis et biea folempt^^^
n P^ paübeïmincbatrcumebiöapdncipisp^*'
omnem termm ^ponebantiirVt omnea
offrant ccdene ab folum ^fc^teRruerc«
feripture facre igneejurentur: K quis
nroa alimi^ bonoHTprogatiua munire^.fublata bac manci*^
îfamiarfi qniaferuo^z pmâfiflTet criflianus îibertatc colcqui
ponct.foec oîa bî)a que pîîo abuerfû noalata funt côdnebanî
cbiâia.poft no multû vero tpig abbuntur et alia.Jubctu*quot;^^
cia p qui loca fmgula cccîs pfunt. pdmo quitem coniciant^^'^
in 'vîcula:tû tein oibus fujplicija fimwlacbna imolarc cog^^^^
fcincvcro ingena fpeaaculû facerbotca tei efFeôi funt baie
bo et âgdia ct boib^.cû pfecuto;: crutelitatc ab fuiplicia r^f.
ttn^:ct agoncs mimnboa in oîb^ tefubarêt.^llos aût q et tn^
toplurcs fuerût quos mct^ofpzcntt.et an côgrefltonc foî^
ro2 cliHt: pterirc mdi^ puto.Cctcri veroquo;? mens ^mp«^'
et fitesvaîibior fuit tomenta padcbâtur:flagds ali) bifce»*?;
bâtur.ali) vngulia fobicbanturcali) ignitis laminis vrcba«^'
C?quib^ nônuiii quibpm fatigadcetebant:alî)vfqg ab fin^P^

dcndâ confcraabant.C;: ipfis aûtpfecutoîibus quibam t^i^?
mîfemtionc vfi abbibcbant nônulios nf o;: ab îcefla *

-ocr page 305-

~nbsp;violenter

^PoSr «l'i'n'iireiit.Cantû e«t mp^ «„ôm-rt

Termo tamen »?o

«fmate'pmum nefirajj que f cffumua enanabimue.

f^^-fcjgaui aguti nyccmebiamffni iuntetcmi te
Majil'jpeiatojia martirea effeâ^.Capit.ijl£

6îtw pjtmo ommum qm ficut Kiyimua ignia bmua «
■^im^Jöiurn
iferfcDlaB iBilitares guaföntiWa côRaueraftû

fibi^ -quot;■''y^ni-et aut imoIanS
»liüfif * awt quot;quot;'ww eiKr-vitamcBponibam.-pIurimt ei ipft«
inet f,-quot; fon» pauti etiam aiaapofuerurt. eum4o

tota g populoa et facerbotea e^ag

totiSquot;«quot;^quot;;nbsp;^ 'opzebenbi Q„ât1

.''^'«ebanîquot; PJl^^Suba quaf^-vrlea et ^uinciaa marlrea

Übua ettnm apuö mcomebiam-virqüiöl amp; nobi

rutt,nbsp;recmiiflunria:r,mulv.viöit abuer

' ictl?'®®nbsp;«ï-'âa pen»« cabîe nimio ß

quot;^tfcp r«'® «t»?« ac minutatim öifcerprit: augufto in eatem
^'or» tr „ «rare conftituto.aö quoa cû »{atum eflèt reli
^'quot;«uiclf--fwîe'itatisgencre

in r^!:.- P/'^Ü-'quot;®'' ^^ ''i'ari vuhucom iam-vif
•n lujpUcça Wecarcnt.rpirj(M8 »5 letabaftir in -wltM.e?

-ocr page 306-

qw tomes fut grautus cruciabanê: ^ omnium fuffUcioîum
oenera côfumebant î eum
quem nec triftem quiîtm ^ bijsret»
amp;re potenmt. poft bunc aS-cnû ty ïoîotbci fotiaUbus qui
in tubiculo regia erant.quiq5nbsp;affedu fuerant Ubero:u

intentionis tan(ïeté infama;€tcmm cum6e imenfis fupra me
morati martom futplitijs Uberius canfaretur etuciiffe tubet
in meîjîum.atqîîmolare côpelUturiabnuens imgatur affienBi
rtnaaria toto coîporelamari:'viîelicetvtïiolo«8 ncceffitate
faceret qS pcipiebatur inmt^.ait »«e cû maneret imobiUs -vrt
teribus ialnpetlenuwm iubeturaceto ac fale#unï.i.Cum(8
etiam bot toamenti genusconftantez ac feriter wferaffet.cta

ticula pîunis fubftrata ajponi iubetur X mesionbi q6 reliquu

fucratIn xerberibus abfumpti coigta fuEpora:tt non a® r«e
itum fet) renfim paulatimcB fuccenCtï quo 63 pena p^otclaret

in bn9um.Cumq5 mirafttt fcele? mobo bine moîio inte c«p7

^errantc8.E membra finsula corpus incit^ent et fufpUcia re
nouarent fgantea ab eo elicere
fe polTe cofenfumune ftrm9 tn
£tîe et ouans in rpe.côfumptta tam et igné refolutia carntbus
fuis -vltimumTprâ in
fiîE letua eyalat.CaU petrî boc et notne
eft mav^to kcotatus: we petri eytitit ct ftîei bctea ct nota
iJuiua inftitutoî intiifcipUna et magifter n» officija que tnt«
palatin ejbibebané ftoîotbeuaïiatcubicuUregtapeporttw®
fcîia fecû
in officio et magnanimitatc patrê go^goniû. Cuo?
inflitutionibî op^mia.oêspene cubiculi miniftri in fiîe îsi f'
oilanter eiUbcregrifldjant.C'l'oîotbcMa ergo ct soîSquot;,quot;*!
cû pety cruîsltW atqj tn maniW fuîpUcija -viîerent cnictart «
flanter et libéré cur aiiit îçatoî punis in petro
mena fmam ^
et in nobia ^igetHOt quiï. i iflo crime Suciê qS a nobta oi»'
cSitereêffoec tiobia fiamp;aB cult^:etvna ani eaîiecgrnia.««»
ilie cû tn mefeio nicbilôinî ventre iuIT.ns «t^nbsp;P^'^if

ruîpUti)8 affeâoa: atttltimumlaqueo aîpenfoanecantuiw-

-ocr page 307-

Céline té antfeinmô tpftttôvrbîô epifcoptia in bît noRti ihû
criHi côfcITtone pburans martyrl) gloîtam capitts obtmncan
cne ^«termt.bwnc autem tan$ vere boiîum paftoîem viatn
martyri) peûtcm.-vmuerfa pene gr. gîâ fut muitttutio ^fcqutf
Stccfeibit namqj aput» n)?comet;iam:ipfîa btebus partem aliqui
palat^ îcenbio côHagrare.boc impeatoz a noftria faôû falft
iufpittone pfumpfit.C): quo ineftîabili Furoîe fuccenfua tubet
omnea noftros aceruatim collcdoa.alioa quifem glabio obtrû
tari.aliba ignibua côflagtari.^eb in illia perbiuînam gmtiâ
maioîfifeiigniaarfebat.tJenicg cum effiftentea miniftri îter
^garetît finguloa fi fonte facrificaturi vellent timitti tâ viri
§ muli^rca ne interrogari fe quiîtm paciebantquot;: (3 vitro vel
flâmie irruere.vel cefentibua glabija certatim obiedafecerui
cea.Cumcg iam illia ipfia fpedatodbua nimtetaa crufelitatia
fcozrefceret miniftri fceley partem populi nauiculia inieâam
in mebiiî pelagua abbucunt.ibicg in fententia fifei pfiftentea
précipitant in pîofun6,
]n tantum vero apub eoa tabiea cufe
ïttatia parfit ; vt regioa pueroa martprea afFeôoa cum fcgm
fcumanitaitia o:binem fuiflent tepulturemanbati:effcferent fe
nuo et coa^a eo;2 pwicerent in marc boc bicentea ne foate
cïTiciantur criftiano2um.et illi qui feoa abotare noluntrferuo«
noftros tncipiant abomre. putant enî j biuinus apub noa
bono? mar^ribua fefet^tur,

ig^e btuerfta mar^rlbua qut per btiierfa foea vai^a

Im bec apub npcomebiam geferenê vtr crucntua et fe
auftoî ipfe crufelitatta pio^z carnib^ inbiabat baut
fegni^^â apub militenem ^uinciam.l^riamqjoêa ecclefia;!
paîcif ca carcerib? retrubitCt iwcula tm cbiftis pn^alib?

Il

-ocr page 308-

vrgebâ^:ftmul(g cum bp e^ plcbcvirt ac mulicrcô iiobi!c%
etignobiles tapiebantur;etfieba$vbiqsfpcdaculum mife/
î^biîe acfebum. Subito namcg inucnicbaeur invrbcWenti
lîm.iii carcenbuB conftipatio: in vrbc pcr pîatcaa bomo nul
îus.in carcerîbus vacuus ïccus nullus: vt non tam rei ab cr
gallulum buci§ ciuitaa tota migmlTc viCcrctur ab carccrem.
Catbene que bomicibis abulteris venenar^s et fepulcbaoîû^
violatoribusfuetit fabjieate:nunc epifcopo^um et pjefbitc/
ro2um etbpaconoaum et ledorum atq5 omnium rcHgiofoîum
bominum colla cotiftringunt:ita vt nec criminofis vincula fu
pereffent:nee locus ergaflaîtrefilxrct.Dcmm cum perueniOêt
abpzincipê eftuare carceres et g innocentiû penaa locû Crellc
criminofisrnoua rurfum tecreta mittunf .vt e;: bi)a qui côeluft
emnt.fi quia îmolarevellet liber abfccDerct:qui vero abnuers
biuetfis pena;: generibusîteriret.Ctsm iam quâte p fingulas
^uintias muliîtubincsmartprû.ct pzècipucin aïFrice acmau
ritame tbebaibi^ actg)?pti regionibus cytitcrint: numero
côp2eben£crc cjuis vâleat^feeb ne illo2Û quiîem quoni agoês
apub paleftinam vel t)^nl que eftvrbs maxima fenicia pûtes
infpe;:im^:vt btgiumeft memoiare fufficimus.Canta etenim
viîtute ^feuemnne abuerfum lîlata fufplicia pjo pietate certa
tum efl: vt itifi quis pnus bomino et faluatoîi noflro crebat
bicenti;qiiia ecce ego vcbifcum fum omnibus biebus vfcg ab
côfummationme feculi»et eius virtutê martpribus fciat efe p
fentem.rcbus geflis öeroget fitem.3t nos vt bi;:îmus non au
bita: feb oculis noftris infpeda narmmus. €}cquirebàntur bi
«erfa tomento;: gcnemfibiinuicéfucccCentia.f'lagris pzimo
per omne corpus tei martyrescarpebantur;poft bec ttatebait
tur ab beftias abbibebâ^ leonea vrfi parbi atcg omne femrû
genus.apn quoq$ feb et tbauriquib^ ferro et igni feritas ab
tebatur. prepambantur bec omnia abuerfum cwltoîcs tei:

p

-ocr page 309-

m

wwm

«t omnia eotttlt;4 eoa fcoîm beflianimc^et elemento? cniteKtaa
armabat«r.3tgt; boc
Ui cultoaea ten«bati:fi:atuuntur in mebio
arene loco.Jbbid abbuc arte intna caueaa beïl^a furoî;et ita
femctipfia reuioaea effeçte ^paunnt clauftria. Replet fubito fta
bium:circûoantea ecdefiam martp? in mebio fitam.Circutüt
fepiua et obluftmtret biuine virtutia atefle eia cuftobiam fen
tiente8.^c«l ab eoaum coapoaibua abcebunt. $cb illico furoz
qui repaimebatur in
beluia:tmnlitin bominea.pemo piicem
tei virtutem.nemobiuinum pi)a atefle feirtit au;;ilium;feb mit
tuné quib? boc artis eft inftigare bcHiaa abuerfum eoa quos
biuina te;t teratefentebat.Dcnl ille vt onteretur omnib? non
Feritatem teeOe beftijs. feb biuinam tei cultonbus ateflè cufto
tiâ :illos ipfos qui ab inftiganÔ mittund tncrebibilivelodtatc
bifcerpunt.Ct cum iâ nullus e; buiufmobi artificibus auteret
accetere.iubentur ipfi fanöi martyres cômotis manibus et ve
lut jîuocantibus îcitare abuerfum fe bduas;feb nec fie quibê
pati aîiquib potemnt.ïerû et ft Foate Fuiflet e;: beluis aliqua
eoncitatarcumveniflet abpao^imum paodnus in femcâpfam
côuerfa tepebabat. î^unc vero ftupoa ingens et pauo? omnea
qui infpeôaculis côfitebant îuafetat: vitentes boxes nubosi
quibus plurimi paime abbuc etatis et;ant4n mebio tot ac tan-
ta? pofitos Feiarû intrepibos omnes ct îpambos cj:tenli8 ao
cclum palmis et oculis ac mente totos cû teo nô folum nicbil
cuîarcterrcna.verûnec carnem fuam
magnipêterc;ct ipfis iu
, bidbus pauoac trementib? eos Ictos et b;^lart vultu in mcbio
^fifterc beftia?4$eb o bure ct îpic moatalium mcntcs.Bcfti
arum Feritas tei virtutc manfucfdt: bumana vero labics nec
Fcîarummitcfcit e;:empHsfeb temptaé abbuc ab boîbua teus,
lubentur alijverc criminofi beftçs fubrigirqui tamenillicovt
appucrunt*alius aleoncalius a pbo.alius abvrfo a;:cfus aut
a tbauro
in area bifperfuô eft: et ita pmne$ intm momentum

-ocr page 310-

tcmpoaiö peunt.ïcb ncc fic qutem încitate bcflic euUoîibua
ici
altqwî) moîefic gcnenibant: bimno fpu cos velut mûris
valibiffimiô ambicnte.ücr^; namq$ illc eft qui bijcet^t vbi fu
crint ejc vobiô tsuo vel très ibi ero in mebio eo?!.
Cum igitur
nec fic quiîem aliquib cgHTct bumana fcuicia.iuben^ mutari
fcrc:et ablatisprioribusalie rurfiimbimitti.Cue cum etipc
fimiliter vt pîio^es nicbil trifte fei cultonbuôintuliftentramo
tis etiam bija feuioîcs femsmartpribt boîcs mitt«nt;qui foli
poflînt xmanitate beluas^rufelitatc fems atrocitate beftias fil
pcrare.61at)T}S igitur gagunt:q6befti)sncquiuerunt.€t î vt
ônibus fe oftenferent beluis elfe nequioaesr^bibebant etiam
cabaucm manbari terre.fcb iubebant fluôib^ baîi.l^cc
àpub
iyrum vencî^nbi fei martyres qui ab illam vr^ abcg)?pti
ptibus veiwrant:niirifica certaîa fefiibarunt, fua vero
^uincia apub
e^ptûkumer^iles ali) non infcrioîc glozia
tam viri § femine.
feb et pueri ac fenes ;p fife bût noftri ibû
crifti pzefentem vitam puipenfentes: future vite beatitubinê
queftuerc
.Cuibam ey ipis poft vcrbem poftvngulas poft fia
gella. aliofqs biuerfi generis
bo^ribiles cruciatis f lammis tm
biti fu^: ali) in mare pcipitati: nônulli etiam capite ceuâtavt
feôte ccruicesfuas
(écuribusbarent.pônulli in ebia côfumpti

/s-

omnê narationê fupat agitatacrufelitas.pro vngulis teftas
liöilium vafculo^î abbibebant
t02t02es:quibus omne corpus
coufq$lacetabant.bonec totam carnis etafercnt cutcm. JÏ2uli
eres quoq^ nubas ita vt ne pufenba quifem côtigercn^: arte
quabam côpofttis macbinis.vno pefe m e;tcdfum fiifpcnfas.
ct capite in tertam bimerfasâbighiïfimo fpeöacub cjcpofitas
penfere per bvê continuo finebant.fflias ficwbivicine fibi bue
arbo?esiuemebani:vi quabâ ab vtr^i^ ifleyis contre feîuicê

-ocr page 311-

tamis: ei% ftnguHs fmgulos pcfes martprü ob!igites:rwbit0
ijamos qtïoa vt infïu;:emnt relajtabant.Oui cum aö fttii fuum
naCumU impetu rcferrcntur bifcerptis bifpïicatifqs vifccrtbus
auulfa fecum membm lapiebant.Ct boc non paucis ïsieb^ aut
paruo tépoae : fet» per annos aliquot cotibie quanbo minimü
fecem, intertïü aufem et centum in vna bie viri vel mulieres:
feb paruuli fupiabiôis penaru generib^ trucibabantM3eram
ct nos ipft p iï^m tempus cum in eg)?pti partibus iter agerem^
oculistioflris ïlpe;:im^ vt feïenti tribunali feuiOimo iubici
cfFerebantur innumcri fifetiü populi: quos ille finguïos p 02/
binem confelTos fe efle criftianos capite.pleöi tubebat. Cumqj
bi) certatim fe et fponte glabio fubicerét confelFione pemifia
tlle ibumanus et crubus nec multitubinis cótemplationc.nec
quot;Virtutis co:;? magnammitatepmotu6:buci nicbilomin^ omnes
et cctji capite iubet. Cgrebiuntur cundi pariter ab contiguü
menibus campfi:non carnificû ne;:ibu8 traöi feb fiï^i vinculis
colligati.pcmo ïefuitjcum
nemo feruaret.J^ponte oês;jmmo
ct alter alterïi
paeuenientes: ceruiccs ceamp;ntibus obiedabant.
ïïefeceriit carnificû manus: et fuccetentes
fibi inuicê fatigatt
funt.l^ebetata ê actes glabiJ.DiC^bâ felTos reliCtre carniftces
vires rcfumere animos
repare mutare gïabio8:biemj^ ipfum
non fuificere ab penasn.pullus tamen e^r omnibus ne puulus
quifem
inFans feterreiri potuit a mo2te. feb boc foïum fingult
pauefcebant;nc
Forte t^um pjoperû fol vergens clauîeret biê
jepatus
a confoztio ma rt)7rûrcnianerct. Sic confifentia Fifei
conftanter et Foïtiter cu\n leticia et cxultatione moztê pfentem
velut eterne vite painci^^ia apiebit.D^nicg cû pziores quicg
tugularenf. reliqui nô feil bie auttozpoac animos tnbulgebât
feb pfallentes et;mnos teo bicentes locum quif^ mart)?r^ fui
c^fpedabat: vtbec agêtes
e tia e;tremos fpiritua î fei laubit^
cpfarent.© vcre mimtilia et
omni venet;atione btgnua grey

rz

-ocr page 312-

iïïe teato?ü turme virozü foatiil caaona fplenboab gforic

ifikâjg^iXcopo etiiiarjEre. Capitulü.nn.

SIC fane coaonâ pzctbrioï eim lapis et gétna nobiKoz
io:nabat.bâc turbâ pibat ôoôoj illuftrioi büc grcsë
• L-nbsp;ïtcorabatfilcas fcuie nomê dï.-qm
mttpL

vrbis ««»^queaïpdlaêtbebajs.fcicnobiUtatêpaimi senerts

fcSm ammu virmté te celefiib? trabebat.ït terreniavero Stü
aï! feculu Etmet. pzimia in terrena republica fuerat bonojib?
mna?._cruaitioeq5 bberaliûfitterarû et omnib? que aö animi
•virfute Etinct c;ercicijs aiprime eruöituamouimrna fcâc que
pJtw en oim fcöm Ee5 pbxaj ita fufcepit
vt oês qui pcdTcïant
amttt.C«^ et plunmos pwpïquos ac cSfanguineoa nobiles

WOB ï eate wfce baberet.frequeter aö pfjtem Ï3ucebae;ei9«

ttionitts acqmef;ere tot et tantia pjopinquia e^orâtibî« refpcl
babere v;o:i8.et rontempïationê fuaSebatur fufcipcre Uberoa
ne(B cepta pjcfumptione perfiflere .^lïe Teïut f, fa^o imobili
^nba illuamp;rctur gamentiS ï-ida refpuere aim aö cdû tenîere

FoP'quoa fanôoa martyres
et apoRdos öucere.2lJtrat tûc quiDâ ^ir agens furmâ militu

romano^j Fifeoni? noïe qui cö ^iJïret fileâ circööatü latrimi«

Fop,nq„oy et paef.öis caïKöitate Fatigari.-ncc tamê fïeaS

.nfnng, ^Uaten9poiïee;damat. Ouiöinaniter etfupeS

conjant« ^m t^gt;ptatta.O«iö eû qui fiJm feruat inFiS
^uUia eff,«re:®„,ö eum cogitia negare amp;„m Tt bominibua
acqmefcatfpum vtótta q, aures eiua verba non auöiunt.-to
ocuh etïvraa acnmaa nô vioEtfCuópote« terrenis lacrim^
neai:c«i9 otuU celcHe glozii contuene.pofî bec öida cunöoï

rubtre fententil

porcut.Cmb? lifceter anuena iu£f;c;^trû^ f leôi capite iubet

' 1

fi!

-ocr page 313-

^ Cult? item Fileigjrfemife fflait^nbsp;^V^^^^-SSilt

■ v f Crum quonia fttcc fccim^ mcnftonem et ingeni; atq$

eius ftubium p2etgt;tcamm^:non vitetar ab
furbum fi aliqtia ej: opufculis tim in quibus te martpru paOi
cnibus memorat byftoîic buic que atj rem viteUcet pertinent
infemmus, $cribens igitur ab tbebaitas item fiîeas: pcft ali^
quanta bec refert.bo? vero nobis bonos ejrcmpla pacbuerîît
beati martyres qui vna nobifcum in agcnib^ pburâces. fc6m
q? e;: biuinisfcripturis fuerant inflitutiroculum mentis fue in
teo babentes tefi^um moîtem p20 pietate ab% trepitiatione
cariebant.^ntefinenter cnim confiteiabant bominû noflrmn
ibefum crifhim psopternos bominê faôû:boc nos bocuifîc vt
vfq^ ab moztcmobludemur abuerfus peccatû.Siquitem ipfe
nonmpinam arbitmtus iltene fc cquaîem teo.feb femetipfum
Cjcinaniuerit foîmâ ferui afcipiens et babitu reptus vt bomo
bumiliauit femetipfum vfq$ab moatcm.moztem autem crucis
Cuiua c;cemplum îecutibeatimart)?res cês craciatua et penas
fufcepcrunt ne fitei fue conHantiâ macularcnt: quoniâ quitê
perfeda in eis caritas Foras ciciebat timoacm.Ouo;: ft veîim
nunc toîemntie enumeiare virtutes.e;cponerc robur coHancic
nec micbi copia tâta fèrmonîs ê:nec puto alijs nili bi?3 foîis
qui oculis fuis intacbantur que gefta funt viteri crebibiîta,
èmnt cnim e;:pofiti omnibusvolentib^pw libibinc inferrc
fufpUcia: et fi quob aliquis p ocium e^cogitans nouîi pena:^
genus tetuliOet.liccbat inferri.lDerbeiabari ergo aîi; Fuflitó
all) virgis Fiagris quoc^ almnôaulli îons biïlridi vel Funt b^
Sfp cnfi: et emt ûubiû per fîugulos pcnc nouû genus inucnirc
Fu|pkî). poft tsrgum ali) vindis manibus a|pentebantur:ct
trocleis biftenti membtatim biueikbané. quot;Jam vero vngulis
e;:aravi vcttis et
Imt fu|f4idû bwcebatur.CÔ ctfi fo?te genus

-ocr page 314-

fiilpliei^ cui§ fuiBTet abbitieum non vt latronibus et bomicï
tw folet latem tantum Fotsieban^ifet) et venter et Femois ac
tpbk et quot;Vfcg at) vnguee vnguïa pueniebat. iet) nec facies
quifem et -cultus ac frons a tozmentis manebat immunis.
2lï5febatur et boc fuper omnia
vt poRea § fuiiïent bumana
cojpom abfqt5 omni bumanitatcïamata:e}:pofita in publica
et nubata non folum -veile fet) etiâ cute.crufele cunclïs pter
euntibus fpeôaculum fierêt.€uoft)â etiâ colûpnis biilndos
et poft tergum tiilïoîtia bmcbî^s
vmàos relinquebant.^am
vero bi? qui ante p^seftfem fufpenfebantur non ib foîum Vpis
quo ab eo vel bifcutiebantur vel cruciabantur feb totû pene
biem cum ali) aâiis agerentur in eculeis epgebant fi forte
alîqui e;c bi)s iugis pene côtinuatione a paopofiti firmitate
bifcçferentCanta vero in bi;s crufelitas
mt, et in tantû ab
eis omnis penit^bumanitatisfenfua abfugemtrvt poftea §
omne cospus vel tozmentis vel verberibus fuiflet abfumptû
tî^bi nubum pebibus furfum iuberetur ab carcerem atc^ tbi
neruopebibus conclufis.recentibus abbuc terga -vulneribus
reicerentur in foîum ceftarum fmgmentis fubter inftiatû.'jjn/
terea fplurimi vfqs ab mortem conftanter et foîtiter perbu
ranfes:inuento2ibus Tcelerum inaniter intentate crufelitatis
puboaem non nimiû conferebant. lli) vero recepta cospoîia
fanitate ab repanbos fenuo agones bifpenfatoaes penarum
fponte p2ouocabât;quos illi erubefcêtes rurfum ab tozmêta
reuccareripfa eoîum aubacta perterriti capite eos cebi iube/
bât.ifti funt
vivi î feo pbiîoibpbi beati mat)?res fiîee quot;voces
quas in vincuïispofitus et in carcere retrufus cômifle fibi cc
clefie fcribebat; quib^ vna fecum focios eos martyr^ ct con
fortes ceîcftium faceret cozonarum.

I fe bmiKe apuHi^^nbsp;Capitulû,vi-

-ocr page 315-

^HTsint WO illub q8 apub frigïam scHum eft quis aufeat
_JH^^tctirc:in quó ct cômumabumanitatiô et pïopzia ro
tnani rcgni iura violata funt Dfci^^rtem quanbâ friftiano^û
ciuiû in qua ciï et populuô cn^nis ct bcnorati viri et curator
ac magiftrat^ criftianoa (e eOe nec aquielcere ab fact^canÖ
Fatercnturrcircübari miliïibuB iubet.cunao% ftmul cu mulic
ribuö viroa cum puulia fenea.cû ciuib^ ciuitatcm inicao igne
côcremari:ita vt nullua penitus cjcilla vrbc etiam cum optio
volcntibua baretur abccferet. Ct boc in ciuca perpetnatö eft
qÖ î boftea cgilTe nota
cruamp;IitatiababuinetXeru beati but^
numcroriqjmart^ri) pariter ab vniuerfa plebe ftifcepti auôot

ttbu;c cxtttitvirpictatect reltgioneatcgomni bentgnita^

d^rua abaudus noïc.f fia et genere )?talua: bcnozit^ palacij
p£r gratJua (inguloa ab o^cio:^ pcvfundua magiftmum
Qtionca quoq? per illub tempua fumma? parciu aminiftiana
in
fuprabida^vrbe ^gebat.cui^ in côfeffionc cnfti fententia
omnia
populua fecutus:bonibucise;empïofummari4mvere
parciu per martj riü confeciitua eft palmam.

^fbe biuerfia martgribuiiqu per biuerfa loca^ia
/
martyri) genere cgnfummati funt. Capitulu.v^,

CbvnfefuîFicimuap2op2iavni^cu5ur^mart^rÎ8 per
finguloa enumemre fuiplicisfOuia enim poffit vel illa
?epetere:quibus apub ambia fandi martprca
fecurib^ ccft funt
àut quomoquia retc}cat
quei capaboda gefta funt.vbi cruQ
fiigi ï^i cultoaib^ iubent'fiDaia mefopotamie refeiat cruciat?
•vbi çriftianoa fuini tcrgoîîa mojefingulia manibua pebibuf^
fufpenfoa amariflimo fumofubter iniedo inbignia cruciatib^
enecabant. 2llioa verd lento igm pzope abbibito; toïmcntia
longionbua abfumeban«ur.)lla autem quomó replicem
que

-ocr page 316-

apub alepnbaia gcfla.ctîâ veterû poctarû fabulas vincunt;
vbi obtrûcatis aurib?.atcj$ inbcnefto vulnerc narib? manuû
quocß cetero2Ûc|$ mcmbao? fummitatibua amputatîa.truncû
nnebât abire terifumfapub antbiocbiâ vero quo recozbaboa
ciaticulas pzunie impoStae: quibus criîliani Tupimpolîti to:rc
bantur. ^eb inter bec nobiliù buo? iuuenû faôû memoiabtie
Were equu non puto.Cui cum coprebenfiJimulacris îmolare
cogerenf aiût.î)ucite nosab aias.€t cûfuilTentabbuâi man?
fuas arbiti igni rupponêtescfi fultia^erim? îquiût facrificaRc
tios creblte.Ct quoatu% caro omnisin igne Ceflaeret:îmcbi
iiter pbutarunt. 2IÎ9 cû ab facrificanbû quererentur facrilcgâ
polîutionê vitâtesrmirû biâu acteinceps a nullo fiteliû equi
patabile vitam paeciptcio finieruntrminoae quiîem toîeiancie
fibucia etconferuante fiCei maio:e cautela in quibus abmiia^
bilis qutbam etveneranba femina pulcbritubiric pariter et pu
bicia foamofa genere nobilis et copiofa facultatibusrcui eiant
bue fiîie virgines bonefte fatis et abmaterne pubicicie régula
nutrite fpc fimul et moaibus émula fibi paobitafe certantes;
quas religiofa mater fc6m paeceptû bomini ebucauctat. S eb
pao hijs que fupm bitimus vel nature vel inftitutionû bonis
piano? bominû multa erga virgines earûq$ matrem contentio
e;cagitabat\'et fummo ftubio fummaq? vi pquirebantur. Cûcg
îeclinâbi turbini^ giacia fui abîentiâ paocumfientragif omni
intentione vt ea? paefentia fierct.//12ini in boc ipfum milites

teptas eas venire antiocbiâcogût.$eb cûpurgêtib?militib?

vebiculo impofite iter agerêt;talib? religiofa et pubica mater
ab filias vtitur verbis. Scitts bileaiîTime micbi filiequôvos
tn bifciplina bni ebocuerî:fcitia g? a puulis Ce? vobis pî^.teus
nutritoa te? iftitutoa
tpitmttt ^ pi^bicte et cafiitatis bonû
tta mecû piter bilc^ißis; vt ne ocul? qui6 vf vm$ ficut vobis
côfeiâ fum lafciuioae fuerit maculât? alpcû.Cuib igiê nûc agi?

-ocr page 317-

pîic vitetiö ^ ontnia ifïa w aut a teo nos ïluteat aut a pu
tidcia fepare.paoftituen^ ergo pwbUcis lupanarib^ membia
que aer pene pubîîcuô ipfe babuit incognita.pe quefofiîic
quia nec tâ parua nobiôin fites efl vt moîtê ptimefcam^
nec tam tefpeôa pubicicia vt viuere etiam cum turpimbinc
cupiamue.Cuin potiuB
fi placet q6 in omnibus tenetisretiâ
in boc fequimini matris e;cempïü. preuemam^ impums car^
nificû manus et imput^ico^z pripiam^ tncurrus:munîïûq5 bûc
qui nos ab impumm et impubicâ côpelîit. et ptmbit vitam,
pum et pubica moztebampnem^.Cûq^ taîibus e}:bo2tationib^'
fiïias ab fimiîepsopofitû viteret accenfasrab fiuuiû quenbi
in itinere pofitû venerunt.Dbicû fe bumane neceOitatis câ
tefcenbiOê fimuîanent.et paululû cuflotes cogente natuîaïi re
uerenda fecefiiflent: abbuöts biîigendus bineinte veHibua
minacis fe fïuu^ lapibis imecerunt ffuends.îc^ et afie bue
virgines per omnia infignesToaoaes.genere nobiles et abmi
tafciîes.pdmo abbuc etads fpê pulcbre ùm feb aïa pulcbdo
re8.02nate modbus magif^ monilibus flubi^s a|pdme paoba
bilesrnonferentes violan publicis ebidis aclegib^ caflitatê
marinis fe fludibusimerfcre. Ipec apub antbiocbiam,
regionibus vero ponti crutelia gerebantur. ïrur.bines acute
quibufDl fubvnguibus btgitoriiinfigcbantur:ali)s plumbum
igni liquefadû et bozfo biïFufum quot;vlqj ab loca putenba quib^
nataralis egeflio pzocumre (blet infunteba^.feminis % verna
câtenda.et rcuîle artentes vfqî quot;vîlo bûanitatis mifeiationif^
reipeôu ingerebantur per putenba vifcerum et natumlium le
creta membso;?. ^eb quib fadam q? a|pdladones ipfe micbi
in atmiffis fadnoaib^ tefunt et geflo;^ fcelenl nec vocabula
quibus enumciari queant inueniri polTuntfjîuftinebant tü
oîa fozdOimi et pi^lTimi mart)?res:tû opdmi et pdari iubiccs
in co folo rapicndamfuam omnibus futuiam in abmimtionc

-ocr page 318-

cenferent ft aliquct) noue crufelitadö nouii^ gcneriô fu^Iiciû
îniîeniflent..$£t) cû aliquâbo iam
non mtionc aut bumanitate
crcöulitaeia tamê nimietate faciati rcfpiccrc aîgt; îmanitatc îœ^
lerie
fui ccpiOent fefoîatûa vrbes ciuibws.ct optimis rura nu
bata culto2ilus.o2Î5atoô fili)a patrea. etparentca liberiarab
cîementiâ fe bonitatêcg côuertunt.€biôû paincipaîe
^pponût
quoniâ faa nô efièt tot ciuea in quib^ fifei fue efiêt obftinata
pcrfuafio mozti trafere pîacere fe reliquo vt boc genua boîm
nequa^ quifem fubiret interitû:omnea tamen qui banc fpêm
confeOrtonia tenerent fejctria ocutia fcrro effoflia eifbê cauterio
abuftia.fmiRro enim poplice cauterio nicbiîomin^ febilitato:
per fmgulaa quaf^ p^ouîciaa in cria ferriqg metaîîa veî opia
vel pene gtacia fepoîtanboa. bec fuit dementia principaîia:
qua optimia ciuib^ côfultum eîl. ^eb ille quifem fuia vt quot;vife
batur vel mozibua vel vici)3 agebant : iuftia vero et fanâia
viria coîone virtutia et pacientie pambari a bomino et falua
toze noflrorpcr bec vel e;cplotante fifem crefentiû fibi vel me
rita remuneiante. ïcb ficut omnes per finguloa enumemre qui
tur.c in palFionibua carnia fue feo gloîiâ feferunt.non folum
bifficilc feb et impoflVbile cftâta omnea penitua omittere.et
nepauco;? quifem nominatimfacere mentionem fatia vifetur
ingtatum.paucoa ergo memoiabimua:etma;cime ecclefiarum
pîincipea perloca fua fmgulaa martpri) gloîia co^onatoa,

^fr^qmbufpam nobilib!j,s martyribua qui
noîatim et fpecialiter-eyp?imunt*. Ca.vi).

p^f^imua ergo nobia in meitio:iJa pio^ fulgêa î regHo ;îpi
::::^mart)?r fcribatur ancbim^ nicomebie epûa capite cefua.
poft bûc vita et ftubija femp mart)?r lucian^ pbf âtbiocbeni
feb tune apub nicomebiâ crifti rcgnû verbis geftif^ pîebicâa

-ocr page 319-

3ipuî) tymm vero nobiliffim^in mart|?rib«8.et a pzima rtate
in crilli erubitionibus enutritué t)?tinio eiwfcemvrbisepria
Senobius a ftbone pîefbiter et ftluan^ emifieno^ ecdefic epa
qui X fua ciuitate beïliarû fentib^ abfumptus mart;?rû fociat^
eft cbozis. jn paleftina wo pnmus filuan^ epifcopus: apub
Sa5am eum pîerifcg cîcrUo;^.^quot; metalîo autêfancnfuî^.fimuî
capite cefî,]pileu8 vero et nilus epifcopi:cû pïurimisderids
îgne confumptt.|n eo;: numero babetur etiâ cefarienfia eccîe
flos nobiliOîm^ et fruöusboni celeftis pampbilus.Jpub aie;
anbriam vero ct per omné eg)gt;ptû vd tbebaibâ pdmus veîut
lucifer quibâ inter aftm côfurgens petms eiuftem vrbis eps
bodrina morib^ et vitep2cdpuu8:et cum co pzefbiter fauft^
et bius et âmotîius.ncc merito nec inftitionib^ nec mart;?rio
bifparcs.pbileas quoqs et cfubius et paconius et tbeoboaua
epifcopi t]: vrbibus c3)?pti:cetenq5 cum ipfis innumembiies
lîobiles.nobilifllma ptulere martpria.Cuo^ p fmgufa agones
bifcribere ne nos opus noftrû iufto longius biîatemur: fuis
duib^ qui et ab bicenbû pzobi polîent. etpntes tune aîerant
ferclinquo.

^pOz cdefti vifibida fup ffl^rt^tû^ecuto^s emifla. Ca.iy.-

jRterea pturbari ftatum noftrü et crutelivbtq^ aiabuer
Jionc vaftari: etcrnü puigilemqj illum non latuit oculö.
Ct quonta bominus tmbifeiat quibam familia fuam caftigari
tn paucis cruenti vero ïmanitatis miftri fefeuierunt in multis
aCeft condnuo vltri;: Cei fe;:tem:etiilo6 qui pdmo bü feruarêt
pacem ccdcfte cum omni paofperitate imperiii gubernauemnt
tn tanta rerü pmutationê tebudt:vt auguftus tpfein ib vant
tads atq5 amêcte pueniret. quo Cepofttts cum collega pariter
augufto regni ifignib^ pduatt et plebei poft impenü viuerêt
lllle vero qui ei fecunbuain bono?e.poftmobu edam in pdmia

-ocr page 320-

fucccflTjz fuit.qui ctintcnto2 ac figmfcr noRrc perfecutionib^
crtitenat:t5 muUi8'vari)rq3 mozib'^ ct coîpis tabo atq^infania
mentis afficitur:quot;Vt poft longosatqs cytricabiies ianguozes
fceîerû fuo^z furies agitatus. fponte vitam.nepbaria pzoCerct
$eb bec poftmobû.

4fiit pietate vel regione conftanti) impctato^is et bone
mcmoaie eius fiiio conftantino.
if Capitulum.y.

M rCnc vero in occîbuîs partibus q8mâ;imianus. qui et
%^J[berculeus fepofuemt, conftantius regebat imperium.ln
buas nam«^ paocum tiones romanû regnû fuetat biuifum.Seb
is multa dementia erga bomines: erga feum vero rdigionc
mapma vtebatur.f2eq$ vero e;: cofo^ti) nabie regnû fuûpio:û
fanguine maculauemt.neq^ onationû bomus côuenticuîa nfo;2
imitate majrimiani vefania boftili -vaftatione feftruj:emt:quin
poti^cultozes fei venemtioni babuit; et bono2i; vnfe ct merito
reiigiofus pater religiofiozé filiû conftantinû regni boni parti
reîiquit berefem.3t vero conftâtin^ vt romani regni apicem
e;t pfnaberebitate fufcepit: mim quabâ fei gii ciuibus carus:
cjtercitui acceptus.-viris foîtib^ imitanb^.facinoîofis vero ct
ignauis terribilis fuit.ln obferuâtia reîigionis longe etiâ
patré vinccreftubuit.Seb et Iicinb comûi oim fentêîia abfciti
imperiû auguftus paonûcia^.
lt;[^elpietate vel
crufelitate m^mjeihnayetQ tpijnoy.Ca.ri.

^''q^De res ma;iminû vcbcmenter ofFenfemt: y bi?s tune
^•-^^jjgbbuc folûmobo cefar in osientis partibus babebatur
pe^vitmlb ferens:vi laptum fibimet augufti nomen sKw
mit,023j:imianus vero qui et berculeus quem pauloante col
Icgam fuiOe îtoclefiani etcumeo imperi) infignia fepofuiflTe
memornuim?: cum a filio inayentio in vrbe roma tyrannifem

-ocr page 321-

tenentc fuilTetc^pulliiö.ab conftaneinn tanf at) generii mife
rationia caafa côfugiêaânritiïaa ipfi a qup rdïgifeg fufcept^
fuemt malitur.fn quibua turpiter tepae^nfaa turpius peri^t
Ita vt etiam pofi; interituin flatue eiya atcg )?maginea auFerrë
tur et tn etubua pubUria vocabuîa eiua nomir^a mutarentur.
fouiuB igitur fiïiua ma;j:entïus qui in vrbe roma t)?mnmtem
cepemt.paimo veïut erga feîuitâo? pïebia gmcia fïtei nofire
venemtozem fe efle fimuïabat : et ob boc pfecutiones rep^imi
otnnefqs iniurias aerifiianiaarceri iubetcfetï nicbjli reliquia
adibua fiiia.nicbil in vita vd modbus ^ crifliama p2o;:imil
viteretur oflent)it.)n tanta etcnï flagmpzû et fceierû fece in
tato impuritatia Tceno verfabaturrvt nicbil poïfiia fadnoaû
peOîmorû ab dus non bicam vita.feD ne vniua faltem bid ac
noöia fpacio eflet alienü.Denicg fcîtatoîû et ma;:ime nobiliu
matronaa publice abffcmbi,atq$ in fuâ libibtnem tebud impe
ïabat:et poft cotaminadonê vida fuia rebbi iubebat; non tâ
empiéta abulteri; libibinc. § imutataXantua vero mctua pa
trea plebem^ o|p:eflcmt vt ne bodpfnm quitem q6 in metu
cmnt palam oftentere auterent:fib ferebant in fuetâ feruituté
gementea et aliquib ^ Ubertatc cogitare metu tnbibebâf ; cû
ille iam non im feb libibine cetea agitaret.l)emcg quabâ tic
impat militibua fuia e}:ire pcr plateaa totiuavrbiarct omnes
quioccurriflènt eui^cüqj etatia vel eui^libct fe;cua glabija cc/
terr.lnnumereq^ multitubincs populi romanirnon boftiû fcb
ciuiû tdia teieöe funt, ^enatozea vero et bi? mayimc qui vd
bonoïibus vel opibua cladozea incuria vitebantur.'confiöis
crtminibus tan^rci punid paofcriptic^ funt.3ibbitvcro etia
bocfaftigiûfcderibus fuiaretartis magice inbuftria fummis
fiubi)3 e;:coïit.2lb que minifteda c;plenba pquirebantur mu/
licres

banturnapiebanf paruuli infates.et coy eyta vifccrib? euulfa

-ocr page 322-

perrcrutabané.7u3ulabané et Iconcs ct ncpbanbiaquîb^bam
commentB ac pcantatiomb? temontaca arte compofids belfa
per bec tJicebantur arceri: ct
tvttzhàî tuô fafqj pofie Teruari.

vero ntaKö omnibus etiâ iîluîj abbi^ çp ocs qui p certas
vrbes vel agros fuerâtr^rânica cruîclitate tetcrriti tsûnicbi!
ftbi at) vitam tutu putant ct reliais agris per loca abt»ita ct
latebras cunt.-omniqj ftubio ambi ferebtqj ceflante tâta fames
vrbem atcg ov^u loca inuafciatcvt nicbil rcliqui ab vite fub
fibiû fîcrct.^n oaientis vero atcg cgjypti partib? ma;imin?
ftmilitcr omni cruteîitatc et vefania tyiânicem gerebatâta vt
alter altcrû vtpotc in t)?iânîte focius ctiâ in fcclerib? vitercê
tmitari ct ncfcircs cui potiftimii bareflagicio? palmâ îcbercs:
(Po fane majsimin? fociû pieire fccleribus vîtebatur:3gt; etiam
publicos bonoacs ct ma}:îos magiftris mago? et mala? artiû
bpacîibua tecernebat.iimulacbao? quoq^ cultui fatis fuper
ftitiofe ccbitus ciatâta vt nc ab paruû quiCcm momcntû fine
auguries et biuinationibus ac ftmbolis acquiefccrct:vnte ct
vebemctioa abuerfum nos ct gmuioz paioaib? perfecuto: fuit
Detcta telubia et olim etiâ ab ftubiofis cultozib? terelida
renouan omria iubet; facerbotefq^bijs ct potifices p fingulas
p:ouinctas nobiles quofqs ctalijsiâbononbusfûaos.mîftns
militanbus et falari)s abitis tecernit.|Rcc mirû qui ct mani
feftos maleficos vel redoacs pzouintîa? vel buces militû pto
moueret.^ eb ob bui?cemobi vanitatis minifteriûrf pluriL
copie auri argêtiq^ quercbant\C;quo accibit vt omnes vbi«
^uicic biu biuerfis mois etoccafionib^nubarêt'.giauâbo fcnfû
tributa multipîicâbo:locuplctio:cs quofqj c^quifitis aut etiâ
cofeöisiniurijs cctempnâbo.alios vero etiâ paofcribêbo. oês
Çiter bonis paternis auitifcg families cuoluebat:vn et montes
auri vt ita bi;cerim congregatos familiarib? fuisac fatellitîb?
largicbaf côuiutjs vero tâ paofufus m tamf temuîentus

-ocr page 323-

vt infanuô ac mente captas vini Furore putaretur et ebzîus
fierî iuberet.q bic pofleia Te iufiflc nefciret.felic^s etiâ ïu^u
atq5 omni bifiblutioml genere fluitâatturpiOima fiiimiliîît^
pbebat e}:êpla.t)eniqg qiïitqbîarciu.c quitqb petul⣠quitqtî
lu;?:uriorc geflum a reóo^ib^ vel miîitil veî poi;incia;2 fuiOet
îultum cetebat ob impeiatoda ejrempîû.Cui inter cetem etiâ
fcoc fingulare flubiism emt ne vliamnon bicam vrbem,feb ne
quot;veî baeue ofpibum abfcf^ abuîterio nobiliû matrona;? que per
îocafuifiènt reperfe vel cozruptionevirginil pîeteriret.Calis
bic tâtufq^ vir qui pubicicie boneftatia iuflicic ac toti^ eqiii/
tatia boto pubîicua ctat:quib nifi etiâ criHtano2îî boïlia ac
pfecutoz e;tiÛcret.2lbuerriim quoa tantû cruîelitatia e;:ercuit
vt pcelToaca fuoa vincere feftinaret in fcelere.|gn€a laminaa
crucea.beRiaa.mariapaoFunbû obtrancationea membîozum
effoflîonea ocuîo;2:et fingulia mcmbaia fpâUa inferri fufplicia
geftiebat.Cum tamen magia iîli conflâtea et foztea inuenirêé
intollerâbo.^ ifte ingeniofwa et callibua in e^quirenbo.Din
cebatur etenî fepiuà nô folum a viria feb etiâ afcminia que
verbo
tçi et cab^efitei fuccenfe.vt femine quiîem côpîeben
febantur: feb vt viri fortes in certamine conabantur moatem
pzomptiuafubire.jjmmo vero et vitro e;cpetere § cozporia
maculâ reci^ere malebât.

^npg^bo^otbea facm vjrginc alijfe notilibus
feminja fimulq^ virginibua .K^apitulû

^ vT^ram cum buobua grauiJOtmîa bominia libibine et

p2çceps ageretur:fuit apubale;canb?iâbo
rotbea quebam fatis nobili o^ta familia.ingentibua biuicija
et propîquia nobilib^ poliena:f€b î ea ingeni; atqj inbuftrie
bonû cetemrûqs bonefla;? artiû flubia magif^ bec vigebant.
f o?me ^ero et ftco?i$ gloria tâta in ea fuit:tt mirû ac fpâJc

-ocr page 324-

in ca fei figmcntum rreferctur. îctgt; iHa que reîigionc anîmi
ct boneftatc
vitt puîcbrioz § vuîtu co:pi8 eê nuferetrequiOi
mo mentis iubicio quotj pulcbtum etfecoîuminterbomines
efic-vifebatur: ib potiue feo confecmrc f vfui bumano fta-
tuit int)ulg:cre;gt;?t virgo teo faciata gfiftcrct.ltt il!e qui biui
na atq5 bumana libibinc fimul et crubelitatc febaretccognito
folius fozmc non etil ingcni? ac pzopofiti bono ab temeranbâ
•virginem ac pollucnbâ eius cafiitatem animû intenbit.Com
prtq'vcro ^ criniana eflct-quefiröm fiia ebiôa pcne magia
§ libibini fiibicienba vifereturrin ambiguum pofitua cftuarc
cepit.et in quâ fc partem verteret ignomrc.;6cb vbi'bubioa
animoa libibo que cilatiua bominabatur optinuit.et c;cpec/
tantcm virginem p:o martj?no ab fujpUciû mpi, per occulfoa
nûcioa fe fiupîo interpellauit:ilîa equc nepbaa fibi efic refpô
bit.templü co2po2ia fiii qÔfemcl feo conrccmueiat.pboîoaum
cultu aut libibinia contagione polluere.-pjoinfefc quifem
ab
mortem patatam efle.a crufeli vero tymm nôfecere blanbum
ahquib aut molle paoferri nec eê tignû refoîui erga fc tracea
animoa. quoa cotibie criftiano^ii cruoz vnbatim p:ofufiia ob^
buraret.3b que refponfa cum ille libibincacrcnfiia acrius in
calefi:eret et nifi verbia acqeuinct vi agere feccrneret:onini
bua virgo pubicilfima fiiia.bomoqj ac familia fereliàa ncôu
dam cum paucia fibiffimia famulia ct cum
amidflima fibi co
mite caßitatc bifirebit. atq? illufum tymm vanû amentemq?
ferdiquit. ^eb et altaa plmimaa nobilea mulierea fimul ac
virginca c;emplo illiua aboîfiia. feb et e;emp!o
mchrhmixû
tlîiua patatioaea ab moatem § ab fcruitutem libibinia nadua
crufelibua fii^lici;a affici iubet. (Duc multo pzomptiua ct
letiua $ ceteri omnea mo:tcm fiibibant;^? buplicea fibi coro/
naa a bomino pzcparanbaa. non foîum
pzo pietate verum
etiam p?o caftitate crefebant. ^eb in bça
rdationibus

I

-ocr page 325-

pofitus fîîcre equû non puto etiâ noHîînime fcminc in vrbc
roma mimtilefaâû fufFronie:cuius vir pzefedus vrbis rome
fab ma^sntio tj?mno agsbat.C^ui cû te fupmbide femine puî
cbritubîe cognouiOet; vt û mos emt miOis ftupzo;: mîniftris
tetsuci atJ fe feminâ iubet.pa rem ab maritû tetuIit.Oui cû
compiiïet multa fecum volucns ab vltimû aîtiusingemifcens
ct quib inquit faciemiss: quibus aut bec tolemnba funt aut
anima ponenba'Xunc iila vt maritû vibit metu mostis per^
terdtii.psobibiire pubiciciâ fuam; pauîulû ait bi)s qui milTi
Fuemnt c^pcdate bonec côpofita vt tecet et aboznata ^cebâ.
i)ebinc îngfcîTa cuticulum.cum psius te fi^ia genibus omîlet
tan^ put icidâ fuam teo îmo!atum.peôus ac vifcem cozreâo
mucrone trifaerberat;e;gt;:tremos bui^mobi nundos ab t)?mnû
per afilOêfes famuîas mittens:ta!es ait magis pîaceât ;:piane
femine t;?rino.

^f^c crutelitatc t)?mnno22 ctte vïtione biujna^
fuper ma}:iminilteiata. i|f.Capitolil.;icin.

€e mobôfimuî atcg in occitente veîut vno temonia Ipi
^itu armad et paribus bi}ftem vicias acccnfi tefeuie-

?ant t)?mnni; cum tamen per boc crilîiano;? virtus animi et
conOanda fitei p2obado2 et magnificentioa rebteretnr. fcb
eu per tecem côtinuos annos in ozientia pardbus fimiîia
tm
ma^imini paindpia erga cdHianos fuiOet gmfiata crutelitaa.
et înumem miïia bominû teum verû coîendû neci tmbibiflet;
cumq5 virea crut^litada fuc ac libiamp;iîii intefinemer fuggéret
tcmulcntia et necg cor fdiû neq^ làdetaa finem vîîû aut mobû
impcneret; atefi culrodbus fuis biuina p20uitentia:et quos
per ignem paobauemt ebudt rurfus ab refîigedil.lpfum nâqj
audo2em fceîetts vîdo biuina co2ripiiit:et ille qui letis ac fa
ginads carnibus incctebat fup erb^inflatis fubito vifccdb?

-ocr page 326-

fu|pumti% tiflébî^. ÎDebic i ^fûbîûîib? peöonbsp;obcsto

■vulncrertot? intrîfec? vifcerû feceflue tabo ferpcnee tepafcifur
poft etiâ fiftuîis infupfîciê paumlêtia meadb?at?aptis
te interioîib? putrefadia vulneria venia.ebuïfire 'vnbatî cepit
îniimcQ vermiu multitubo.fetoa vero tâ îtoîlerabiîiô eat vt
nuîfua 010 ne metsico? quioê paopiua poïTet accetere;^ carnes
fatis îete et loî lujcuria enutrite gmuiorê e;: coaruptîôe niboaê
putrebîs e}:aîabât.ï5e%pîerofq?mebico? tp necniozbo
aliqt»
meteri nec vî feto2i3 toÛemre pcflTent interfici iui!:et.]|n quib?
eîi quibâ iuguîanb? potius $ mebicaturus afliftcretânfpiîat?
a teo cur inquit) îpemtoz erms: et q6 te? infert ab fopib? putas
pcfle reuocarif pec bûanîs ifte eft mo:b? nec a mebiciscum£:
feb reco2bare quâta î feruos tei egcris:^cf$ î religianê biuinâ
îpius et ^pban? e;tîteris:et inteUiges vnte tibi pofcenba ftnt
retnebia.pâ et ego quitem moai cù ceteris potero?tu tamen a
mebicis minime curaberis.

^I^uêabmqbû ma^çi^^nbsp;te cîmjnjs^

erga criftianos fceleribus penitubbêjdTerit.quafefq^ p?mo6
pao eiftem criftianis Uttenas vel tecre^g ftituntT tapit-yi-^^

ty Dnc paimii fe mayimin? bominc efie inteîîe;cit;ct fcele?
fuo? îmanitatis recoabatus. paimo omniû ermîTc fe et
impie egiOê pacfitetur:et velut fatiftacere incipit teoXû tem
couocaeis bi?s qui in officio publico fibi parebant legem fcrifci
et confeftîm emitti iubet:quanon folum a criftianis tefmat p
fecutioret arceatur omnis imuria:verum et reebificari eo? per
mieterend ecclefie.vt folitis obfeciatiomb? vacates etiam pao
ipftus falute e;^celfo fujplicet teo.Cuib? bido cicius ^cumtis
cotitinuo per fmgulas quaf|5 vrbes ebiöa mittuntur côtinêtia
bunc mobum.')[nipetator cefargalerius majciminus augaftus
pontifey 3ermanicu0.eg
;gt;ptiac?.tbebaic?.farmaticu8.

-ocr page 327-

bis carptcuô.fc^teô armenîc^ qmnquies pcriïcus.mcbosum et
agabcno^z 'vidor trtbumcic potcftatis.vmes îpemtoî.fedes
nonies conful occies patcr prie pîcconfuîc et imperator cefar
Hauius vaîeriua condantin^pius fcli;canuiöu3
auguftua
tife;: majim^.tribunide potefiatis impemto2
.quinquic3 cofu!
pf pfie^confuîc.fffnter cetera que pzo rdpublke vdîitate
tifpcnim^.noB quifem pdmo voîuemm^ fc^m antiquas leges
tt pubïicâ romane otferuaciebifdplina cùda moferaridnter
que etiâ bec abDere. vt crifliani qui paterna rdigbnë relique
rant ab eam rurfus reuerterentur.Derûquoniâ iutsicioquobâ
animi fui tanta eos obftinatio rei bui^ babuit.vt nulîomoîio
rebire veîlent ab ritum rdigionis andquc. que a maio2ibus
Fuerat inïlituta.Teî) eo magis pjo voîûtate fua vn^quiHj^ ip{e
legê conftimit.et inbiucrfis locis plebs biuerfa côcurdt.Cûcg
p2o bi)s a nobis p2opofitû Fuiflet cbidîi.vt ab patrias leges
rebirent ct andquitus côflitutasiplurimi to:^ piculis fe potiî
fubiccre.mczîef^ ïnumerabiîes tolerare § obebire pjcceptîs
talibus malucrunt.Ct quoniâ multos abbuc in eoö^m animi
iubicio burarcperuibim^ vt tta nec bî
)s celeilibus bono2em
febitû rebferent nec fue rdigtoni fadfFacerc viîerenturrrefpi
cientes ab folitâ mâfuetubinê demêde noftre qua côfueuim^
omnibus veniâ barc bôib^ Iibenter etiâ ergo bos inbulgêdâ
noftm crebimus po2rigcnbâ:vtrurfum fint criftiani.et côuen
ticulain quib
^orarc cofueucrût ejctruât etreebificent:ita tü
Vt nicbil contra bifciplinâ publicam gerant. 3llï?a vero eplis
iubidb^ îbicabim^rquib cos opo2teat abferuarc.Dnfe côcrflà
bac noftra inbulgentia e;orare tebent feum fuû p20 falute nii
et p2o rdpublice ftatu; vt omnino îcolumi fegentm publica
etiâ fecure agere in p2opri)slabo2ib^ poflînt» ^T^Rufirtl
lt;pfcec fe ladnoin grecûverfarnos rurfum tranlfubimuo in
ïatinû.Seb poft bec quib confecutû fit
vi^amus.

-ocr page 328-

^^Indpiè liber nonus gccîerîallitebyno2ie.i)e reU^atione
confefToium et reüaumtione ecdefiaram
, ^fTCapitulü.u

Diufcemobi ebidia impcriallb^ per omnê
locum afie pontiqj pïopofitis.'Velut e;: in/
c;cntibu3 tenebais fubitum lumen refulCït.
et) ma^imin^ qui i oaientiB ptib^ cefaris
gt;mnnifem potiua § locum tenebat.tam^
crufelitatis fue materiâ fibi fubtmbi non
5:cum ei birpücéret ebiâum.nec tamen auferet obfiflere
p2oponi publice legcm et omnibus in noticia ^enire nô pati^
verbo tamen iutiicibus pïccipit inbucias crifliania interim
bari.Setï fabin^ qui per illiit) tempus pfcclure culmê gerebat
omniû paouincia^z iubidbus fcribena.et pzelata impenatods
tîîferens legcm manifeftum eiïicit cundis it) q8 ma;ciminu3 ob
fcuïare temptauenat.^luöices wo pfingulas duitates ebiâa
mittentcs legemq^ pzeferentes rdajari cundos qui tenebanê
incarcéré; quiq$in metaliis aut qmb^libefvinculïsabrerua
bantur omnea abccfere liberos iubêt.Ouib^ ita gcHis.-velut
poft nimii tempeftatêft folis fplenboa cefo rebbitusfuifiet ac
terris buces populi noftri pfingufaa quafqs gt;7rbe8 frequêtarc
conuentus.ecdefias inftaumre.côfîlia agere facerbocia
repare
fingulas quafq^ ecdefias ft cui quib feeOe vifebatur inftruere,
Cue cum cunöa
ita gererent';ftupo2 ingens babebat irfifelea
gentiliü fe tanta tam^ fubita conuerfionerenuita vtabmi/
ratione ipfa fateri cogerêtur magnû et folü veru feum efle quê
criftiani colunt.poftro^z vero fi qui in agonibus fifeliter et
viriliter pbumuei^nt: cii omni fibuda et leticia agebant. $[
qui gt;^ero langidbius et ignauius egcmnt cil omni bumilitatc
et fufplkatiôe mebidnâ pofcere ab b^a qui icolumea pfifteiit
^petablt:et g eoarep^opidari fibi oipotentg feü fufplicabat.

-ocr page 329-

Jm vero ilîi qut te metMKa faemnt rela^ativVenientee per
vrb^ö fingulas magnanimi fubUme%ïcetebant et meffabiïê
ïeticiâ atq$e;uîtatiatiê tei ecclefijs e?:bibebant:totoïtinere p
pïateaa quoq5 ciuitatü et vicoe cûpfalmiô et)?mni8 bigrebi/
entea ita vt iluperent et magr.tficarent teii bi) qui eos paulo
ante vindos atcjj catbenatos tmbi tn metalïa vitemntdotoa
Vero nunc atqj e^uïtantea cernabant aö pzopzia remeai^.(£}:
quo etiam ipft qui paiua tnfefli nobia vitebantur et abuerfi:
nunc fubite conuertionia mimcuïo congiatuïabantur nobia ct
cômunem ftbi bucebant leticiam noftmm.

^f^c rcciucntt perfecutione. Capitu^^

tf V l^rû cû bcc ita tn agria ac vicia et vrbib^ agerenê ct
^J^J^o ret)t)ita ftbi pace crifliano;^ populi motefta e;:ulta
tione gauterêtrtotiuaboni inimicua t)?ïannua ferre nô potuit
quin inlita ftbi nequicie labic gauöia ifta fubruerct. Ctenim
ma^imin^quê in oïientia atq^ cg;pti partib^ tjîiânitem tcnerc
fupmïsiyim^fe;: non ampüua menfeapaflua eft noftroai pacc
perftftere: et protinua quitquiï) ab obturbanbâ cam nancifct
potuit moliturv^gitur primo paobiberc noftroe pcroccafionea
quafoam temptat:ne ab cimitcria côucnircnt.Cum teinte ne/
quiflimoa quofoâ antbiocbenc vrbia viroa inftigat Icgationê
mittere abuerfum noartepofccntca ne î pzopzia patria tegsre
liceat criftiania.Cuiua legationiainiciû facit per tbeotcgnu
quenb3 cumt02em antbiocbenc vrbia:piaui ingcni) bominem
pçfiimiqs p2opofitt.^eb et alioa p fingulaa ciuitateafimiliter
tetcrvimoa ciucs ab iimile facial îpellitrct cpc omnib^^uincî)a
bm^cemobi Icgationê birigicôponit: multacg alia abuerfum
noa fpâli quobâ obio et obftinata côtcntiôc macbinaê:boncc
omnimpbo mala que iam quicucmnt rcnouarct.jlCala quifpc

-ocr page 330-

mens m3lii% anim? velut fiti quâbâ et famé fe pati putabaf
nifi faniari carnea ciutil et fanguinê eo? paofunbi viteret.

ikifebigj^^nbsp;confecmeo

vel que rePponFa tePlQkbiça^. ~^apitulu.i^

V pterea occafionê rejperifle fe maxima mma e; eo g? apuîs
^Ji nn_tbiocbiâ fimuîacbrû quobbâ iouta amicalia nuper c5
'^fecmtum.artibua quib?bâ magicîa et impuriaeSfectationib?
ita eompofitri eft.vt fallere ocuîoatntuentiîi et poatêta quebâ
cflentare viteretur ac refponfa paoferreribq?; omnibua et ipfis
impeîatoaibua pao certo confirmatur.Ouob poïlea § abvrJ
verfia crebitum efl: aïTeueiatur item teua iîîe tebifle reFponfa
ne criftiani in vrbibua babitarêî: neqj in vicinia vrbia locia
feb §to fieri poteft longiua fugarentur.Ouibua cognitia oêa
qui vbiq5 fub t;ianr.i regno étant, per vrbea ac paouinciaa '
ftngulaa fciêtea giatû boc efle apub eum;fimiîem te cnftiania
fententiam ferunt.Ct miflia ab eum legatia ea teimpeiatoae
impetrât:que vt peterent ab ipfo fuerât inuitati.

fT^^gimtelitate acnequicia maximinijp^n et te aaîâ
Milgb^fum criftum confiaisTff^apjtujor^

ijej Km vero rurfua abuerfum nos perfecutionîa labiea in

interim fumma inftâtia per vrbea
ftngulaa facerboteafimulacbao? acpontificea ftatuit.multifqj
bonozib? et munerib? affecitret omnia paorfua bilîgêter actit
quatenus nûc cundoa benefici;a fuia paeueniat: vt p bec pzôp
tioaea eoa afficeret in obia et necê criftiano^.^bq?: eos magîa
optînebat.quo giacioîê fibi buceret eû;quê erga nfos femozi
nequioaemi^ fenfiflet.Ct quâuia ei agere cun^a e;c fententia

-ocr page 331-

Uceret.quî}pe qui iâ îiU etiâ auguHi inconteOam pfumpfemt
bignitatérviferi tamen vule q? aliquibue iuflis bec ratiomb/
agat.confinguntiir ada quebâ veîut apub pplatü fe faluatsae
noftro babita.in quibus abuerfus criftiim omnis HafpBemia
confcribi^: que aâa per omnes regni fui p^ouincias perlato
ebîôo mitti paecipit.et p vrbes fmgulas p vicos et p agros
etiam p^oponi.p^eceptosibus quocp puero^z tiabi iubet:Vti
P20 b^s que ab mebitanbû veî ab bifcenbû bidare folent.bec
trabant pueris memorie eomenba.

^féebucebamafct quêabmobum adgidfaabjeHum
ctiftianos compofaeritvel quajjeibgl^oj^^^
biuina vltione multatus fitgt; ffCapitulu.^

jm vero bec ita per omnem ïocum biligenti ncquicia
^^_^gererentur.bu^ bamafci cognita imperatozis fui erga
criftianos libibine.etpïacere ei in tafib^ ftubi^s inbigniffimas
quafbâ muüercufas fe trinio conqwfitas.fifti ftbi Facit et agi
tari in bî)gpluïimâ queftioni:p quâcogereteas aöas ^Fiteri
FuiOefe quonbâ criftîanas.et fcire q? inter ipfa martpria eo^
fpurca quebâ et imputa cômittereni aliaq^ bui^mobi Fîagicia
que ne aubire quifem bon^ quif^ pateretur muîiercuïas aâis
^fequi facit:ea^ fcripta ab îpemtoîê refert. 2lt ilîe p?opcnt
ea nicbilomin^per fmguîas quafcg vrbes ac pzouincias iubet
Cuâuis buy. iîîe nô î îongû tali Fiaufe gauifas ïïtMeui naq^
qu abâ infania tiefpeiatioms icenfusâ e;citu vite fue paoprias
fîbi intulit mamis.Kcô^ vero rurfum Fuga rurfum pfecutio ct
fuiplina renouariaubices prouinciarum tâf gmtum aliquib

ejc boc impatoai e^bibêtesan nfos atrociua fefeuire ceperunt,
^l^ui eofem tem
pore martyreo e):titerunt4l^Ca.vïgt;

-ocr page 332-

^pCittir apub t^rum'femds Vrbcm tres quebam tuucncö
^JLcojfepti.cü fe criftianoa efle cpficcrêtur fceft^s fubruüi
quifcuö et filuanus epifcopua quabttaginta annia fundua ^
faferbociQ^:S?.irVafu^mbine animi.et ipfa iam fenedute Veigt;?, - '
fabilia;per ifeih têpu? etia pctrua fe quo fupra mcmomuirni ;
alexanbdne vrbia epüa per oia infignie ctcmnibi virtutibi ^^ \'
aboznat^. jfn fcripturia verobimma
ét iquot;ccrbo fei nulli
inFerioz.prufer.tia ^ fmgulana et
in omnibua perfcdua .verc
ttfacerbcaboftia feifabitotapil;ct ta^ ex ma^imini pcepto
capitc obtruncatur. Cum quo fimul et al^ plurea e;c egjjpto
rpifcopitrucibantur.
ff
fcg lucjano antbiocbeno ptefbitero et maftyre, Ojpit^

I ï flDcianua quöc|| vir mö:ib«3 cofiïtrienti4 èt erubitionc
J^ggE^jpuua antbiocbenop?eJli:er cü ab tribunanubicia
fuiflèt abbuöua:cur inquit ab eum paej|ca vir tationabilia et
p2ufena fequeris fedamccui rcbfere non potea lationem, 3l«t
fi eft aliqua aubiamO.aCum ille bata fibi
lictntia bicenbirbuii
ccmobi orationi fefife noftm babuifie ticitur. Jnocculgt;:o non
eft ^ noa criOiani quê coltmua vtO eft per criftü nobia annü
ciatuarct per fpiritü fanöü noftria cozbibua infpiiatua. pon
enim ficut vee putafia bumane alicuiua perfuafionia crro?e c5
firingimur nec inbifcufta vt alijparentü ttabitione fecipimur
auöo2 nobia fe feo feue eft.|2e(^ enim poflet fublimia illa ma
ieftaa fenfibua bumane mentia illabi:nifi vel fpüa fui virtufe
felata vel verbi ac fapiemie fue intcrptationibO inticata.fa
tcoaeri^uimi etiam noaaliqn:ct fimulacbiaqucipfifin^imua
feoa celiac terrc putabam^ attcto:ea:fib arguibat eoa fiagilca
fufcftantic fuc a nobia paeftita confecratio.)n qu'bua tantum
veneiationia inemtrquantü fecoda manua fetuliflet artificum
Derum omnipotens illc feua quê non ncfiris manibus ftöum

lt; • • •

-ocr page 333-

feîï ciid noa tecebat effe figmentû.erroîes mifcmtîia bûanoa
fapicnciâ fuam mifît in bune munî5Û carnc vefHtamrque noa
tocerctteum qui fceiflet eeïum et teriâ.nô tn manufaâia litj
inefernia atqj inuifibilib^ requirentii.Bue efiâ nobia
ïeges
ac tJtfcipîine pjecepta eonftituit.'fcmarepcimomâ paupertate
gautere^manfuetubinem colere.ftutere paci coaoia puritatem
ampledi.pacientiâ cuftoDirc.fiet» et omnia bec que nunc ab
uerfum noa geritis: vcntuia nobia cflTe prebijritrcbucëboa noa
aatc regea ct âte tribunalia iubiciî ftatuctoa.at veîut yiàv
mam iugulanboa.^nte eft tentqg y et ipfe qui emt imoîtaîia.
vtputa verbû et fapientia tei mozti fc tmbiDit: quo nobia in
to2po2c pi^fitua pacientie p:cberct c;tcmpïâ.$ct) nec noa fua
monc teeepit.quib^ poft btê tcreiû refurrc;it. non -vt ifta que
nunc côfcribun^ côtinent aôa p;gt;îati:fib innocenaîmacuîat^.
ac puma, ab boc folû moztem iuîcepit.vt eam vinceret refur^
gcuDo. iDwc bico non funt inobfcuro gefta loco, nec teftîbua
tnbîgcnt:parapencmiîbi iam maior.buie veritaci aftipulatur
vri:efqg intcgrc.2lut ft inb^a aliquib fufpedû vitet\'côteftal
etiâ te bî)a agreftia manua ignara figmenti.$i min^ abbuc
crebiturratbibeo vobia etiam loei ipftua in quo rea gefta eft
teftimoniû. 2lftipulaÉ etiam bi)8 ipfe tn ibcrofoîimis ioeua et
golgatana rupea fub patibuli onerc bifrupta:antrû quoqj illô
qî5 aaulfta inFerni ianuia co2pua tenuo rebbibit animatû.q6
puriuatnte Fcrretur ab
cc!um.2lut ft abbuc vobia min^ bigna
viten^ bec que in tcr^a fbâmgerût.acciptte etiâ cccîo aftîpu
latoîê Fitelcm. f oîeni vobia ipfum bo^z p^obueo teftem;qui
cum bcc ficriper tmpioa viterctin tcrria.îumêfuum meribie
abfconbit in ecîo. Requirite in ânalibua vcftria: et inucnietia
' têpoîib^ pplati crifto paeientc Fugato foie intcrruptû
teneb^ia
bi em. Cé ft terre, ft eclo ft faguini eo;2 a quib^ veritatem per
tozmntâ gquirttiafitera non accômobatia:qup mcia verbia

. • t

-ocr page 334-

alîegatîoftifÉg crctetisfft cûpene iambi^a verbis aubitosiB?
fuatere cepiïTetcabripl iubef in carcerê ibicg cfiabtc^ tiimuffu
»^opwU nccari.

tbMjaMerfùypianoa tabuîiserela^ripta fûtvCa.vîî^

^fij Cö per alia nicbilomia^loca tâta in breui cruteülïïm?

tjj'miius abuerfum noa ejccitauit: vt longe feueriora pri
oaibua et buriora patmrent\Ouâbo enim abuerfum noa fega
tionea paouinda? vd vrbiü.quanbo tot et tanta impenalia
/ biôa veneiit.ita vtetiâ ereia tabilis icibi legea q abuerfum
nos bate fuemnt iuberent'.-quâbo pueriafcolarib? mebifacio
te p)gt;ïato et ibefu contumeUe noflre gmda iufia efl confiôia
referta blafphemi^a p totum biê tecantari.ln bija vero legib?
quaa abuerfum noa ere ïcifaa vdut ïeternu mâfuma fmgulia
quibufq5 ciuitatibua propofueratiaöanter fatia et fuperbe
tefcrtpferat:q? e;quo cnftiani febibua fuia vrbibufq^ pellunt*
et aeria eflet leta temperiea.et terre fecunbitaa babunbantio:-
acfegetum copia vberio2-et iteo fatia reöe confuli ab teorum
ïmoataliü giaciâ.quib? nulle ita acceptabilea vidimelitarent
^ vt inuifum boc boîm genua ty. omnibua locia in quib? eo?
maieftaa colitur pellerctur.2lbbit quoqj etiâiîlub.vt quoniâ
tam piam tamq^ regiofam peticionembanc ab impemtoae po/
pofciOent;quicquib illub efl: quâuia bifFicîîe viteatur qö fma
comobis eflimêt pzofuturü.pao bac giacia nicbil fit qt3 impe
tmre nôpoflentrtantûvt bocbiligêtiua obferuât necriftiama
quaïitercilq^ vrbiil concebatur ingrellua.Cquitem quantil in
bominib? fuitfatia in anguftil rea noftre opefqj coartate funt
vt fc6m ilïtib q^ fcriptü eftan bija fcanbalijari poflent edam
elecli. ^eb nicbil reliqui apub bominea rebus noflna
fupefie vifum eft:omnipotêtis tei paouitentia imbeciüea boîm
mentes periclitari ipfa tefpet^tiçne non patitur.

tw

-ocr page 335-

^ te ce1eï!i vînbîâa fupey genrilea et martj^rii
per^ec^to^e8 emjfl4gt; 4|^Capitulû.tygt;

#quot;cWCntintto namcg nec mom bû abbuc per aliquaö longi^
^^^A^itaa ciuitatca impia mittercntur ebiöa: arrogancil
f^îiniccvociô refrenanô qua Ictaa fcgetea p:ocrîftiano?2 fuga
et vbercs frugibua îefcripfemt campoa: )?mb2ca reHringit xn
nubtb^ et effetaa ariba ftcrilitatc fcgctca îercîinquit. ^trefcit
etiâ berba campö|J:ct non foUlbominib^fruâû.vcrû etiam pc
cubibua pabuîû negatcfamcfcg tetm et obfccna vbiq^ gmïTa^
2leria quo?$tcmpcrica.quâ fuia impi;a aöifcua tefcripfcmt Fa
mu!ari in tantam coîruptionê vcrfa efl ;vt bumana co^pom
•viccribua peflimiaque ignia facer bicuntur, nccncn ctbi^a
qui bicuni carbuncuU replcrcnt*: ita vt bec om bominû atqj
ocuîoa occuparcnt:vt fi qui fojtc tj: bi^a efiugiffent mo?te lu^
minib^ 02baren^,$eb ctaîi^a nicbifomin^pcAilcntib^ mozbia
Viroaû acmuUerû imcnfc muUitutinca ct pjecipue infantam
aceruatï ca£ebant.2lbbitur iîîub etiâ bi;8malia vt armenio;?
gens'olim ctvtiliflima et amicinima populo romano^bum ab
eocriftianc religicnia ritù cuiteuotiflimcvmuerfaeebitai.

cultû mutare cogcrctur.et Cemonca vencmri p2o teo.
inimici pro amicia ct pîo focija abuerfari) cffcôi-manu fc ab^'
iierfum nefaria ciua biâa tefenfarc pamnt ac fpontc beüum
tnfcrunt.Oue fimuî omnia coaccruata-ftultc ab eo penaa arro
gancte tepofcebantrquafibi per fuga gfecutionêcg crilîiano;?
pace et rerû omniû copias atq$ ipfiua etiâ acrta tcmpcriem te
fcmire taàaucmt.'Jgitur cum ipfe et c^ercitus beUo armenico
Vebementer ct acriter vrgcreturrpopuîos per vrbes ct vtcos
quibus tiuina atqj bumana.p2ofpem oinâa ceOiim legû fua^j
auto2itate^mifcrat.fames bim abf^ vlla mifemtiôe vafiabat
5n vrbib^ namtg tante g
bics finguîos multitubincs caîrbât

-ocr page 336-

■et ncc loca ab Tepultuias inuemrcnt'.in ajris -ÇEra vel vicia
plurtme bomua penifua vacuc rtmanfcrc. «15 et fi aîiqui i:n
mmentem visntea {liajcm filioa Tuas ab vrbem venûjatiiri
abbu;erant:t)u emptoz morat' aut rctiaàat etiâ ipfe moîitur?
afcc^re.cum liberia fuia quo^ e; p:ecio aîenboâ fe feabant
wtenbant.aiiqui vero tmm raiicja berba? fecabant.eaaiic«
jl c:t8 aaimam fuftentare temptabât çurgente inebia.intaHtt
bjufîu letah aîiquo coîrûpebantur.jIRuiitres quoq; martjjrra
Mniilus et boneflo loco nate vi famia cogente puïoîia oMitc
aD pufclicu igt;,pis petenîe gracia îercêiebant:et quas verecûamp;ia
afficere m faciem bominù non finebat: e^petere aliquib cibi
Vil etiâ fe manu rapere famea cogebat.Cuâ plurimi vero ita
c? baulti mceîrbant: vtfimulacbra magia carne tarent! a S bo
mines putarentur coloie tetro iuminib? in pwfunbû bimlrHa
buc attB iHub cojpo^e mitabunbi et iam iamo; lapfuri inore.
fc«ebantur:net voce iam flipemfeb vîtimSiam trabenbofprâ
îcpofcentes: tta vt nonnûf fi
Foite fragments pania aliquia
quo Fruj non Iiceret acceperit bum manum conatur ettenJrre
nccnbsp;coîpona côfequiitur: in mebio conatua in'

«ûlici iftu frunrante conciîrret. Cuob fi quia foste lotupîetû
mï.eraiione emotuaipartiii aliquib cibi inûigentibfi voluiflet
tonartaus et pstfocafua muUitubine ecrum in quibua ncn
crat qui veplenbua viteretur îeferebat inccpmm: ntc minime
p:opo..tupervim eoîum quoainebia impuamp;ntes feceiat va/
lebat e;p
!ea'.gt;tcre3 per pîateaa omnea et angipojtua crant
ou rcpîeta caoaucnbua mojtuo?.)Rec crat oino qui fcpeliret
tum tt ipfi qui abbuc fueenè viJ?banê mazbo îualiei tirent-
et quaft cottnuo mo«(uri.f;cquoriebat fpcaaculii miferabilè
«a vt q^plurimt cantb? îruorarûMgit' eue ptfiea valitiffime
fmxa et luea Cimamp;bâtfibi pcpulum.Ét pauperioiea qucf»
qu.b? co«bun5 viô9 oge manuû quetebat' 'çclut vicinoa fîti

-ocr page 337-

ct p:ô}:inioô popuïabatur fameôâïloô vero qtit locupîctca et
rcFcrtî opibus vifebantquot; îuea fibi vcîut p20p2î0ôfefcnfebat;
tta vt viferca numerofe famiUe bomù intia baeue tempua e;c
vno in alterû contagione currcntc c;ctindia omnibua vacuum
fereîinquî.^ic öifcretia quifem caflrta famea îûefq^ fet»
moîtis e;tfu beïïantea vrbea agrolqj vaftabant.bec e;ctitit
ïegum majimtni et eîationia atqjcrrogancie ciua etiubici) fe
eriftianiâbabiti remunemfio:bectlîiua in feum pietaa et rcU
gionia.vt aîTerebat ceîitua tmbite maicftaa.t)eni vt fupiua
ti^imus cum et inbîiata mcrtuo;? cabaueta quoa famea con^
rumpferat î plateis iacerêt:ct quoa luea vfq^ abvnû îtremcmt
nicbilomin^ infepulti in bomibua maitcrent.qui vera fupcfle
vifebantur vrgeren^ incbiarcîamare ces ac fponte crifltano^
pietatê miamr^^ impzccari cepeî5t,quo% pauîoante e^toarea
(fia et bomo egciit nûc fu|pliciter e;roi^re:vt moac ftbi foîito
viuentib^alimote aupliû DEfeiit mo:tuia infepultia fepulturc
iuia p^oluant.Spub ipfostantûmô mifciationes valere.apub
ipfos foîoa que bûanitatis funt pietati% fcruari.nec tâ veiâ
religionem tam fanâam tamcg in omnibus pfeàam vllam eOe
fvniuerfîs bominib^ confuïere pzopinquis et pzo^timia
fuafeat.'nec tfle vllû aliû paeter criftiano^z feû ccnfttebant\

fffceektatcj^ crilliano;; fug injmiciaeybibtta^f^a.y^

û^fnbsp;noftrozû populi quili reuem per fei gfôciam

q6 ma;time omnib^ minabiîc fuit:ne(g famea in aliquo
neq^ues fueiat bominata: in nulle paoafus miurie memoîea
mo2e fibi folito ab miferîcozbiâ
etiâ inimicoaûpceptisbnicis
iriftituti.conferre certatim vnufquifq^ paout poteiat cibos ct
fuRentare ac reficereper eûtes: et non folum cibû cum eis feb
etiâ affeôû gticipare.C? quo inbigentib? etiâ pama fuSicere

-ocr page 338-

Vitebantur:^ cû magna pictatis aîfcaîone pacmebanê.'Jlîos
qiiorg qui moîbi contagionelabombant.ab quos .nuîîus gen/
tiliû vd paopinquo? quitem introibat feoula ct frequenti vi
fitatione cuiare:nec pati omnino aliquib per contagiû.qui|pc
quos grada biuina circûbaret.Cabaucribus quoq^ moatuo?
îepuiture ofFidum teferre:et que funt nature ium côplerc.lta
Ireui ingrefiu fola erifïiano? p vrbes et vicos malo? Fades
ïmutaea: rébus ipfis atq^ opertb? veram eïTe et equi religionê
crifliancrû in co2bib? oîm fcripfit muUo tenacius ^ tabulas
creis eam falfam dfe tj^mnnus indterat .Igitur cum bec ita a
îioflns gererêt\ct per geftoaû bonitatê tacita quebâ paebica
tionc tei noHd vedtas nofceretur. ita vt compîetû viteretur
illub q6 fcriptû eft in epbo quia egt?pti
}S crant tenebse pal/
pabiles et cmfle.fil^s aufemifabd Ciatlu;: in omnibus babt
tationibus fuis pergit: nicbilomin? bf,s teus nf magnificari
in f4ndis fuis.et c?pte virtutis opus pzofpenodb? facceOib?
pzopagare: atq^iterû nobis in obfcuro pofitts fpîenboacm fui
nominis accenterc.Ctenim Îc6m psopbeticûbidû dbauit nos
par»cUcrimarû:etpotûtebitnobis in lacrimis feb in mêfuta.
fcec êergo coareàiôis ci? emêoaîionifq5 mêfuta vt nô imper
petuû inbigne^ ncq^ incteraû imfcaè nobis:feb et rcpaoicief
ferais fub fperantib^ ia fe.

vi^oda ronftantinipdncîpis abuetfus mayentiû
^ quot;
^is rome tpanuinTquot;^^nbsp;^Capitulû.;ti,

[lenî cû rdigtofilTim? impeàtoa conftar.ûn? conftancîj
|iie moteiatiOimi et egregi} paindpis filius abuerfus'
mapntiîi'vrbis rome t)?îannû bellum pamrct atq^ e}:erdtum
tebuceret. eiat iam tune quitem criftianc reîigtonis fautoî.
vericf^ tei venpîatc2:nonbû tamê vt eft fblempne nfis iniciari
fignû bnice palBonis acceperAt.Çum igiê anjcius et multa fecû

-ocr page 339-

is immemia beffi ncccfntateguoluêsitcr aaeret afmï-
ocuîoa fepi? eleuarct et inte m trnnù BcareSl-^
PM abonentiaparte-in ceîo ngnS cS

aamp;re fib, vjamp;t âgeloa ï.icête8Xonlîïtine.
qâ eft jn fcoc vmceXû vero letua irbtif ua et îe viaona «m
crueis q6 i. ceb in r„a f^o' e ï%quot;at
et Ua ce Ufua tnuttaîua ab ftamp;m. nô micfct illo viamp;t'mffriL
tm r,m,htcr b.âû en.;6a«!e fauîe quib me perE quot;aïao
fum .befaa nasann^.Cif, quia fcic nô abfcuLf^TfS?

m

qu,D «polK. reKgiorus bu;c i fcoc beifogeffirit pTofe::.
?3.tur vbt timne virïutia au;ciïio certua te v^ôo ia S

çp rcihcet iperato:romanu8 et pater patrie nomina^T'^
omnea fi f,c„ poITet qui ante fe p.incipatù sXlt ptl^:;
«-eîigione cuget fuperare.nô fo!.! patrie feb i»^ ^ quot;
«•omari imperri ca'put eft beiK cowS iS jJ^r quot;quot;quot;

quot;quot;»'quot;«s « noau« îeii cui fe tm
fam harecenfeat pjecabat'necs^tem fequot; qufi «St

pofent,p^eftmt biuinanbsp;cum iam „SS

ponte muiuio caiîra poruilTet: tae fubito x-rf». A ^

-ocr page 340-

armatus^^i^nemt autem mmhrn ab tecipuîâ copotitiâ ffumâ
ßcrni et fwperpofitia pontibys e;equari. Çt ergo ipfe eques
ac paecurfoz obiitus operie fui cum paucia tngreOua eR ponté
rubreterenauea et i i pjofunbü aeinerrua todua belÜfutuias
cetea ynÛ nefanbi capitia fui btdmitinterituratqs tmpolfuti
rebgiofi pdndpia te;temm a duili crao2e feraamt.Cum vcro
nUbilomm^ in boc quâ in mopfeo at:^ bebreo^z popuîo geÜum
•viterearvt bigne edâ fup bi)8b{ci teberet.Cunua pbamonia
ct wtatem duateiecit in mare:€Îeôoa arcenfoaea tdnoa îTra
tozea temerfit in rub?o mare; ponto abapcruit coa .jam nâqs
ma^mdua atq^ bi? qui cum ip!b cmntarrnad îa^cllitea biuerîi
funt in paoFunbil; pontibufqs b^a teuotutua eil. quoa ab reü/
giofi pdncipia aptaucrat e^itum.^eb et illub fuper coa com
petenter bidtur. lacum aperuit et efFobit eum. ct incibit in
foueam qua opemma eft. Conucrtct'bolo? eiua in caput ci^.
ct in -verdcem duainiquitaa dua tefcentet. foec impija com/
petenter apt^ntur.Conftantina vero tamf Famuïo tei bignc
dia lungentur; que mcpfea poftvidodam p^oftmtia inimicia
cecinuDicena. Ca ntemua bomino glodofecmm bonodfica/

m efî:equum et arccftfoîcm paoiedt in marc; aî:iuto2 et pao/
tcäo2 meus eft et fadua eft micbi infaîutê.Ouia fimiîiadbi in
bî?3 bomine quia fimilia tibi; gîodofua in fandia. miiabiiia
in maieftate fmem paobigiaftoec etiam
fi non verbis rebus
t men geftifcß côftandn^ ipfi a quo meruemt eyceîfo condnens
teo;vrbem romam triampbaturua ingrebifur. tum vero îetî
oiîinea camcortiugibua et îibeds fenatus populufq$ romanus
ingenti pefte îibeiad.et iugo i)?mamec immanitads e;empd-
conftantiiîûm vdut faluds mÜQtm acreftitutoaemîibertads
excipmnt.liîe tamen nec in ïautes
actimânth popuH nec in
plaufum tâtc vrbia ac taîis animos rela;abat;neq$ fui vîrtud
rem geftâ.fcD biuino muneriîeputabat. ^tatimi^ îenic^ -yfci

-ocr page 341-

fmaginê fibi ob bonoaê trîumpfcantî fenatus ere;tt Vejcillum
bnice crucia î fe;eteia fua iubet fepingt:ct fubter afcribi quia
in boc fingulari figno qî5 eft vere virtutia inftgne vrbe româ
fenatûq^ et popuîû romanîi iugo t;?mnice tnationia ereptum
pziftine îibertati nobiîitaticg reft ituit.

^^gjg^atione conftamint jmpemtona et fo^ confuKa

ifem tempua confpii^nte etîâ fecû îictmo.nonbuffi
in ib vefanie inci!3?mt quo poftmobû bpîapfua ê
fcientea et^Ktêtea audoaêfibi bono^ omniîî feû.vna eafemqj
fnia legem ftatuût Jn qua feû criftiano?? plemOimia laubibua
^fequutur: et ipfum fibi autozê totiua virtutia atq^ pjofiten^
ipfumqg fe
tyûno pftitiOe vidonl: et ifeo ab vniuerfta buic
veneî^ationê cultûqg fefercnbû.fc)anc legem etiâ ab ma;:iminû
qui tune oaientia partibus biiaba£: amiciciafqj eo;2 e;cpeterc
vifebatur mittunt.3ltille ingentibua impemto^z rebua geftia
pterritus. tam et fibi que fcribebanf contiaria ftbi et aliéna a
mentis fue propofito vifercntur;tn refiftere non qin aufebat
et rurfum aliéné autoîitati cefens inuitus î boc vemfteviferi
erubefcebat:metu fimul ac pboae vfua miferrimia côfiliarça
ftatuit velut ejc fuo arbitrio atqj autoîitatelegc ^criftiania
fimilia fentencie p2omuîgare:inqua aftueuemret maiozibua
quiC^m fui pîiorilsus auguftia iuïTum fuifle criftiano;? gentem
tamf feo2Û cultui abuerfam penitua eOe felenbâ: fe ^ ali^
biu râtû fimili febere vti fentetia.Seb quoniâ eo magia gena
ifta pîopagetar et crefcat.quo maj:ime putatur inbiberi;'vclle
fc potiua vt fiquifem blanbis qma ab feo^ûcultii pfuafionibi
acquîeratrecipiatur. nuHus vero cogatur iuitua.-febbabeat
in arbitrio fuo quê quif|5 velitritu colerefeum: ne(gper boc

-ocr page 342-

cômotîoni vllam veî perturbatbîiêpzomîîdaïilîUB inferenbS
bec mapmm? atgt; fabinû paefcôûrcribit:cum tamen oêâ
ïmzt
cum nô îta aïo gerere.Tet) fmuîata bec bumamtatc tecernere.
ÎDenicg noftro? nuîîua autebat vel côfiîia agerc ve! î
pubîico
quitgt;§ ab religionê ptinet cômouerc iîeft vel cccîs repare
vel fiquib buiufinobivruô nofter pofcebat e;:plere:q6 fieri fe;:
ab cum ab impetatonbus mifia cenfebat» Scb ille impius et
mente fero^ boc folum qé metuô e;:to?quebat inbulfeiatmec
in aliquo mutauit affeâum bonec bigna in eum verbeiß vicio
^uina proferret*

Cuêabffîobii mayimtn? tgjmLSjibuer^^nbsp;bellû

ggerit 'vet quêabmobû in cobê bello teujâus fiyftapt^.^i^

^mt Cenï cum contm ffieritum et capacitate mentis fuc vei
^.^-^^men auguftj vel imperium p?efumpfxffet:vir in quo
nicbil pautentie nicbil fobaietatis aut motetationis inetat:3r
rogancia tumibus ct fuperbia infiatus cjctolli cterigi etiam
abuerfum regni focios cepitJn quibus regalis inftitutio.mo?
paobitate etfobaietatis ac religionis gmcia refuïgcbat.3utet
ïgi^ paimo fe inter eos bonoae conftituere paioaê:ac nô multo
poft rupto fetere.belUl licinio conator inferre. et breui omnia
per turbans mobo vrbes quatere.mobo e;tcrcitum fatigare ab
vltimil fretus temonibus et nomine teoaum fxioaum cum im/
menfa militum multitiit4iic paocebit ab bellum.îeb viöoaia
illum qui teo atcg bominibus inuifus cïat refugiens ab parte
aîtemm tmnfit,€t cum ferro cecibiflet ci? ej:ercitus pauci qui
fuperfuemntvitenfes eum militum copia et biuino fauoae nu
batum.manum foacioaibus tmbunt. It illc fimul vt fc a bi?3
Illia teceptum et ab bomiîiibua tefertum vitet: tetmâis impc/
t'4 infignibua que nec tecenter vmquâ geflesat turbis fe co/
lonumfatîgantium permifcens turpiter atq^infeliciter belio

-ocr page 343-

c^emptuö per âgroô ct vicos ïatitartô tanîcm at) ca loca quc
boRibus carere vitebantur euafîtr^raniô fuis pfuafiomb^ iU6
multo verius tïïk pfentiêô q6 öiiiina fcriptum pzoïiüciaucrat
öicen8;n5fit faluus
rep: pmultitubinê virtutis fuc.nec gjygas
faïuus erit in multitubine foztitubinia fuc. falfuô equua at)
' falutem inbabunbancia autem virtutis fue non erit faluus:
ecce oculi bomini fuper timentcö cum fgantea fug mifecoabia
eiwö vt libcret a moatc animas coaum,

item maylmin^ cum maç^m tetecoîc ct i^nomima ab fetes
reuerfus nimio furore fucccnfus
JLcjl^gtgs^

îïïôâFër^uinoa occiterit^idiuMiiM^

littcias teterit biuina yltione toàdm± CfepÜylij^ü^

^ Citur cum omni tetecore atq^ tgnominia t;t5nus poftea
_ M y recyreflas efi: ab paopaia.pzimo tam^ furoïc quobam
fe bigno accenfus.plurimos facerbotes teo^z fuo^ ct biutnoa
quos ante abmiiaba^ct quo^z refponfxs confitensbella cómo
uemt;vt teceptoacs fallacerqj et qui faluté fuâ regnû^ p:obi
biffent interFici iubet, poft bec glosiâ laubêcg teo criftiano^z
refert:ct fetam pemteneie conucrfionê in ipfa vite fuc bamp/
nationc mebitat^.cü gmuilftmamonê mo:bis erga femetipfû
certâtibus buceret.legem p2o libertate acfecuritate criftianojz
fmbit.cui^
c;cmpï{i infiafcriptil eft.ff^npatoa cefar galerius
mapmin^.germanicus farmaticus pius feli;: inuidus augufti
quot;^ntefincnticurâpaouinciaîiû noftro;? gerentes, ct vtilitatib^
co;2 vel
comobis côfulêtesrquc at) cóe et publicü bonil fpeâât
queqi animis cunöo:;z eam et iocûba funt numf tefiuim^ pjo
üiiere.Dnte cogmtii efie omnibus bominib^ no bubito mani
Fefte:^ comperturc}: eo Fomite qÖ iuOum Fuemt a biuis painci
pibus byodeciano et ma^imiano parentib^ inbiberi coucntus

-ocr page 344-

cnfîiano? plurimaa tîîreptiones etpzeöaa ab officiaÜb? faâas

per ötea finguba in amp;trimentü noarojil pjouinciaîium
pîofeciflè.quoîû nos cwarn paetipuâ babere gefcimMsäta -et
bonia fma pene ac patrimonies euoluerenê. 45upcr bac re âno
pjeferito legi eebimî.vtft quia -velitgenti buic vel reîigiont
abberere.a nullo projfua voluntaa eiua acpjepoFiti Übertas
impebtretur: Teb fatiffaceret animia fuia atqj baberet Itcen'iâ
ab% vlio mefu vel fufpitione agere qSliberet.Berum ne nûc
qmfem latere nos potuit.^ quibam e; iubicibus temptaueriit
rurfus gmouere p2ouinciaîe8 nroa.et velut noflra eos auton
täte turfcare.;quo fcilicet pigrioaes erga reîigionêquâ biligut
rebamp;rentur.'Jgitur vt in pofterû omnis mctua vd âbicruitas
aufctatHr:bmua
ebiai noftri legem fanyimua. vt oinßi; inno
tefcat Itcetçbça qui cnftianâ feöam religionem« venemnfur
bac noftig mbulgentie largitate.'vt vn^quifig qucabmobum
Vult eyjîout animo libet reîigtoni fouie foUempnitatiqj tefer
«lat. «cb et oiationi bomus
tb ê bominica fua vt inftaurent
pw voluntatepermittim9.$ane quo in omnibus cumulatioa
babcat bccnoftia largitio.etiâ illub bac lege fan^imua: vt fi
que bomus ager vel quelibet pbia c; criftiano^s bonia antca
parentu noftroy p:eceptia ab fifciua erant fociata:fi qua etiâ
ab ahquo côperita funt.vcl f. qua bilîraâa.aut bono in aîiquê

«jIata:becoiain antiquû ius criftianozSprccipimua rcuocari
bnt% pwpzçs vntuerfa reftitui : vt et in fcoc omnea pietatia
ngiïrebenenciucapiant.

^filEMSmavi!^^nbsp;Capjt.ïv.

É* f ma;imtn9 nuhc amp;mum vtiftir legibus.-qui ante

^--^nnu non integrû ereis abuerfum nos tabulia tâS ine
ternum gmanfuras fan^erat pcnaa.-in quib^ nos velut impioa
vrbiotis et agris eyuîes. ac totius pene terre pjofugoa cîFici

-ocr page 345-

tulTemt.Derunc nûc quteê cmt cius integm cjrcoJbc côuerfto
feb velut iniciû quobbâ buiufcemobi ïegea offerebat beo, €t
quoniâ beozû fuoîû fpes eum in belîo paius t)ecepemt;per fcec
tam^ mutatis patrocini^s bellû temptabat aboîiri: ignomns
vaniflim^ q6 abfoominiW ncquâ ab prauû îceptû neq^ officias
necg paemijs poteîl rcbemi beus ^quot; omnibus copias e;£
trupflêt ejrercitîi belîûcg pamuilTet iniuftû:boïodb^interno2u
vifcerû comptus.vefceméter tpptm cepitâta vt ne ftî^tis
quiîêrecuabare poflet; feb e;;iîien8 e cubiîi Tuo fepius paonus
eîitsretur in tem.Cum beinbefcomo eba;c et qui vino femper
repleretur.nunc fe fummis quiîem labzis feguftanbû reciget
cibumaut obo^eteni vinum fumeret Sfta carnibus inebia et
aribitate côfumptis. boc folum paofecit infeli;: ^ in vïtimis
vite pofitus iuftam efle vinbiaâ Cei et fceîerum fe penas me/
rentem p^ofitetur e;cpenfere.ab vltimum tamen moîbo pîiua
fiiminibuB aminis:et tûc magis quib abuerfus criflum impie
tatis abmiferit vifens viuenbi finem fecit»

iTfcemo^tibus fatcUitû etfilioy mayimjm

6b mortuo eo qui ergâ criflianos nunc maubita cru^
felitate.nûc fimulata venia agcbat:aperta inbuîgë ia
legttimo;? p?incipû.et ab% vîla iam fufpictone eccîefiajz flatO
multo etiâ cîarioz ^pîiusfueiat repari cepit.Derbiî vero îci
et bodrina crifli longe glodofius et liberius pzopagabatur.
Cum vero inimicis fîîei penitubo vltima atrocitatis ct crufe
ïitatis fue fiebat;ita vt puferet eos afpedus ipfe public'^,nec
eîeuare oculos in bominû faciem auferent,€tenî cum
pjimus
îpfe mapmin^ impialibus ebiôis et impius etîeo at^
bominib^ inuifus fuiflet pzonûciatus. tabulecg eius piôe vel
pmagines eree alîe feici
atq^ p^ecipitari viferentur.alic vero

-ocr page 346-

atria futate coloîibua obKttctari.-tanto fubito rcrum côuerfio
faâa t^i vt eiua qui bubil abucrfua criftianos te pene eîcrni
täte cenfcbat.nunc etiâ nomen aut euelfereê te memoria
boîm
aut cû oipaobaio ac tetecoae feruare^^jubicea quo(^ ei? quos
iHe in t^mnicia tóationibua miniftroa fceîerû babuenat; îegi
timi paincipea velut impietatia eiua et crutelitatia fatelîitea
interfici iubent.^n quibua ma;imua flagicioaû eiua fignifer
pericebiua fuit: qui fecunbo ab eo et tercio cöfulpaoueöua i
ac paefeôure tenuit culmen.Similiter et quîcian? paimus ap8
eum bonoîibua funÄua;qui in egppti partib? aijuerfua crifti/
ano? fanguinêinaubita feuicia et crutelitate gtaftatua t.Seb
et alg ^plurimi per quoa ma;cimtni impietaa fomenta conce^
pemt.1 n quibua et tbeotignua vltozcm tantem paofanoaum
aôuum eîTe comperit teum.Oui confecuturi apub antbiocbiâ
fimulacbri gtacia; etiam paefîbialibua a ma;cimino fafcibua
fuerat bonomtua. $etJ cum Uciniua venifiet antbiocbiam et
magice artia ftubiofoa ab penâ iuITiflct îquiricfacerbotes illi
atcB arufpices nouelli fimulacbri bo? vel foci; vel etiâ magf i
tepaebenbuntur.Cumtgab bips inquireret' quo pa^o vel riifa
rebteret fimulacbrum vel paobigia quebam facere viteretur:
bifiimulauere primum:poftea tamê artiusinterrogati.tocius
îubi compofitâ et compaginatâmacbinâ panbunt;ct arte tbe
otegni fatentur cunôa fucata. 'Jgitur paimo oîm ipfum tante
teceptionis auSoaê tbcotegnû.tû teinte ccteros magice artis
miniftroa quos ille facerbotes nouelli temonia atqj arufpicea
Cûllocauemt:bignia e^cruciatoa fu|plici)a buci iubs ab moatê
Cuibua abbuntur etiâ fili) mapminirquos ille iam in impio
aftiimpfeiatfociûS.Seb et paopinquos eius qui fe ab buiufce
mobi neceflîtubinem moleftifTimos erga ciues et paouinciales
c;cbibuemnt:paribus fufplicijs aïfccit. ïtulti et vecoates qui
non aubierunt cpmonitionem biuinarum litteiarum biccntem.

m

-ocr page 347-

politc confitere tn pzîncibuômecg tn fiîijô bomtnü tn quibua
non
falus. Cpbit fpiritua eiua ct rcucrtetur tn tcrii fuam
tn ilïia bic pcribüt omncs cogttattonea co?ï,)
Ro3 autê qutb^
fpea ct faïua in omnipotente confiait; ct tn rege oïm criHo
faîuatoîc noftro ac retempto;? anima^z noftm;?:etco2reptionê
libentev ab ipfo fufccpimS.et paccm vcniaqs ab ipfo fimiüter
^^peâamua.

fTfce pacc criftianoy pIcgittim^^ auSa, Ca.xvi).

Cttuf poftca § repente teo attç fcomînîb^ tnuifum ficat
fupia expofuimua interi;t impio;: bominû genuaâta vt
merito in bi)a complctü viterctur q6 p2ebi;:cïat fpirituflfanâ^
vtîgt;i impiû fupe^altatû et cleuatû ficut cet)2oa îibani .et tiâfiui
et ecco non état ct quefiui locû ciua ct nô
inucni ;omni nubc
teterfa letua iam tgt;iea ct falito clarioz illu;ccmt terria atqj ec
clefi)a crifti fplcnboî fui folia eîFulfeiat:nec vf§ qui bcc aliter
afpiecret lijpitJua fupetat oculua; feb cunâi moatafca f;?îânice
que paetcriciat crutelitatia boaroac etiâ 6 nô fite votia tamê
que noftm funt ampleôcntca vniucrfi paritcr teû verum p^a
eîTc au;:iltûfatebantur; firmâqs efte fpem in crifto fpemntiû
eôpîobabât.C^quo atemtcûdia vclut biuino munereinfufa
Icîicia.majtimc vitenttbua ea loca que pauloantc imp^a t)?ti/
no;2 macbinia fueiant beftruda rebiuiua côftrudionc clarioia
et celfioia côfurgcrcrtêplà:^ c;ccelfa pao bumilib? côucnticulia
eleuari.'jluuabat enî criftianoîû pzincipû fauoa ct legia latio
religiofa alacrea noftro;? animoa eo ampliua animabat.bum
et aD perfonâ epifcopoaû frequentiua fcriberert et bonoacm
facerbotibua cum fumma veneiationc îeferrcnt:feb et impcn
bioîû fumptua bcnigniua largirenê.

tr^ ttiquilo ftatu et o?binc cccleftaftico ciurpê tpîg.

-ocr page 348-

^W^^pnterea feïlimtateö a noflri^ frequcntîntmc gerebant
J
P g»m omni leticia et e;ultationc:g vrbes ct loca fingula
'eccMlmm febicationib^ celcbmtiaXongrcgabantur in -vnû^
facertsoteô:nec pigebant etiam longe pofitoôconiienire: quia
nulîù longum viîebatuv fpaciû caritati. Concurrebant etiam
populi ab populoô et
tm$ vere membra vniuô co2po2iô crifti
iungi fibiinuicem fociariq^ gaufebantivt viîeretur ineis cô^
pleri paopbetica illa figui^.que cû factamento quobâ p^ebicta
eft bicena quia congregabaî o$ ab os et iunöum ab iunöuó
Cuibua etiam vnua fpiritua inelTç omnibua inFufua membris
ct vna anima merito bicituriquia et vna in omnibua fifea et
vnua ab omnibua colitur îeua.atqjejc vno oîepmpnoa omnea
concinunt îeo. ^am vero ingena in facerbcci)s et minifter^a
atq$ in omnibua que ab religionia obfeuemntiam pertinent
gracia reîulgebat. ïftabant bincpfallentiû cbon.iuuenea et
virginea fenea cum iunioîibua laubabant nomen bomini :bîc
ttîiftica minifteria ozbinatia ac bifpofitia vicibua agebantur.
pontificum quoqs et facerbotû confefliia; ipfa canicie vencra^
bilia eminua pzefulgebat» 'Jam vero fi quia per graciam bm
' infpiratua fermonem proferrct ab populum.cum omni filcntio
ora cimöoijz in eum oculiqjconuerft tam^ cclitua fibi per eum
fenunciari aliquib ejcpeöabantXanta aubito2um reuerentia:
tantua oîbo in facerbotibua fcruabatur. bine aliua ztc^ infe
aliua ct non folum buo vel trea ficut apoftolua bijcit ceteria
e;caminâtibua loquebantur;lcb et quantifcilq^ babatur fcrmo
inaptionê o^ia fui vt magia conftaret in eia illub q6 mo^^fea
bi}xrat.Cma babit omnem ecclefiâ bomini pjopbetarefpuf^
enim liuoî aCerat: nullum pulfabat inuibia: feibona Cei po^
pulia miniftrabantur. Cnufquifq^ fc6m quob fcriptum cft ab
cbificationem ecclefie babunbare querebat, ct omnia bec in
caritaîe gereban£.ita vt fe bpno?e inuice pzeuenirentiet alter

-ocr page 349-

aîtcrû fefc buceret meliosi.jRâ fimpUdoîca qytijg abrnimban^
et fufdpîebant eos qui fapientiam verbi populos inftrubant.
$apientes vero et erubiti vin paeferebant eos quibus puia
vita ac fincera fimplicitas offerêbi feo boOias maio2cfiDuciâ
l)âb3t:ei% îmoïanbi facrifid) pmitteban^ cîFtciû.quosfami/
Imrioî vite finceritas in cozbis puritateferuabat.^ic fummo
ftubio gquirebat aïtcr in altcro quot» pzeferret^

lt;fCuêabmot!um lidnîus abuerfus conRantinubeHum
^omouerit et ct^ianos perfecutas Rt. CaffltgjH^

^■pitur cum tali fimplicitate ecdefiarii gfoda apub feum
wL bnrinrfj; pzoficeret etpmago quebâ cdeftiù baberc^
in terns.Tug omnia quoqs reîigiofus p^inccps conflaninus tj,
lïïtaret in taîibus ac perbies fmguîos fife et reîigione crertêi
ine^pîcbiîî gaubio fe ecdefta;? pzofedib^ repïeret\Tacerbotib^
etiâ fei non crefebat fufficere.fi fe equaîc preberet;mfi eos et
longe pîcferret, et ab)?m3ginem quanbam venemre^ tiuine
pzefentie.Cumqj pzo ÎDijs omnibus iam non vt impemtoa feb
Vt patcr colereê a cûôismon tuUt infeli?: inuibia vel noftrojî
pacem letis fuccefltbus crefcere:vel iîlius erga nosftubia in^
cafiata bumre.Ctcnî licinius quipaimo quafi ^bitatemoîû
et vite îtegntate ac mento virtutû nô folû ob eo in fodetate
regni fuerat atfcitus. verû et in pzopinquitafe e;c côiunôione
fufceptus. lb:o2ê nâmcg conflantini in rnatrimom'û accepei^t:
vifens impemto:ê non tam vi et metu § amoîc et religionc
omnibus imperare at^ in fumma vcnerationc cildis ellê moz
taîibus et pîecipue crifliant8:bumano vicio pu!fatus;?mma
inbumane xuibte clafe p^oculfus ccculds
ifib^s pdmo fedge
egregiû paincipê pamtribqs ^majcïe p famiîiares ac mîftros
moW. Jamp;eb ille nicbil qmbê fe dus boîis ac fi^ubib? fulpicat?

quot;J-

r-

-ocr page 350-

tarnen qiiia totiis tm confitenô înbno ab omnîâ fe tîîo figno
quob ei ceîitus moriftîatû fuerat.muniebat: nec vHis per boc
înfitîi)s fieri obno^ius potemt, Berum licinius vbi neq^ bene
ficioafi memoaia neq^ affinitatis gracia repaimere ïmanitatem
cóccpti fceïeris poterat. neq$ tamen ei per occultas machinas
infibie paotenCebant ratus crifiianoaö imperato? paecibus
iuuaretur et iteo tutus maneret fiulta iracunbia pmotus.impe
ratori quitem apertum bellum ïnbicit regmq$ fitem ac focie/
tatê côtaminatmofifos vero paiuato et fpecialt obio perfequi
parat» boc in querelam teuocans no ita pao fe ficut pao con
Hantino crifliani in folempnibus.et ej: paecepto fibi trabitis
orationibus e;cubarent ÏJerfa igitur vice is qui pauîoante
acerrime in eos vïbicauerat qui tj?rânoaû tempoac abuerfum
criftianos aliquib crutelc moliti funt.nüc in noftros tela con
toaquet;ct t)?rannibis fuc paima facrilegia noftroaum cruoae
telibat.primo namqg omni te palacio fuo fiquis criftian? eet
cprc iubetrtum et te omni milicia.poft bec paoficit peftis:et
t)?ranmcis ebiöis ftatuit omnes qut fc criftianos paofiterêtur
in carcerem trubi ftatim tamê inuenit aliquib.in quo paioaes
crutelitate fupcraret. abbit ebiöo vt nequis alicui miOb in
carcerem cibum vel potum teferat bicens iniquû cïTc mifericoa
biam fieri atq^ bumanitatê paebere bi?s quos ipfe fuis legib?
cotempnaflet^Ct ita multitubincs in carcerem retrufeanebia
necabantur. $eb per boc putabat abbuc f;ranitem fûam oc/
cultcrem efie, Cerum cr^centc animi feuicia:etiam boc parû
vîtetur.Continuo namqj in epifcopos ceterofqj facerbotes tei
rabiem crutelitatis e^tenbit:etpaimo omniil nobilioaes quofcg
ct quos fama clarioa e;tulerat et fapientie vel boftrine opi/
nio cômenbauerat.calliba arte circüuenitict cos aut ïïuriarû
teos fieri aut cuiuflibet alterius fiai crimxs paecipiens.nulla
negoc^ queftione babita puniriboc folo quob teferebatur.

-ocr page 351-

iubebat.'JaîH wo poft B inaubito omnib^ fcmlis cruts^Htatb
mô. omnea qui cotaminatia facnfici^a ac quiefcere nolwifient
non to2to2îb^ yt pceObaèa fui
tyünï factebant neq^ cmciadb^
netg fiîlplicî^a tmbi iubebat fet) îanionib^ tari: vt coa poitoy
mose fufpenroa tjefpicatofqs et cobicib^ fuppofitoa pcrFrufta
ceterent:ct in partea biuifoa in mare ab pabulû pifclû^icerêt
Cccïefiaa quoq^ quaa fuia iam tcpodb^ côibua ebiöia e;ctrui
iâFecemt.rurfum ipfe fubuertere.ctp omnia fatis agere.qten^
CUÖ0S quiantc fefuemnt tj?ïinoa crutelitatc fuparet.paeterea
ct îegea ft que apub romanoa bene ct bonefte a maiorib^ late
fueiant in barbarû ritû conuerterc.auaricie % infaciabiîi^r
fmtere.cenfua innouare ct agroa cultonbua vacuoa tributia
replere. paeterea ft quoa iniquia faöoaibua circûucntoa in
c^iîiû mifiiret.bû^ vjioaealegitimia matrimoni^s auulfaa fer
uis fuia et fatellitib^ iungere;ipfe vero etiâ contia etatis fuc
virea abulterija ct comiptionib^ Vîrginû teleôari.

iTfcuêabmobu côftantin^ impatoa pi)flîm$ teteôo licinio tytino
ftatu cccleftc tianquinul
argiurco^nfirmauerit7 Capit^^

€rum vbi bui^cemobi armia ct virtutibus tnftruöus.
^^nitem cepit ferocius agitare: conftantinus qut emt
Veris virtutibus aboanatus.et perfeöa in teû pietate munit^
tottantifq5 Ragici?s ireobuiam pamt.pecbifFîcuftaa aliqua
vidoîie fuit: vbi et câ iuftio? et fîtes purioa et virtua eminê
tio2 babebatur.Deieôoqs ficinio atq^ omni memoaia t)?mnicc
bi^ationis abîata:foîibitatê romani regni cum fiîija folua opti
nuit^î^um vero ftatus quitem reipublice cquali motemtionc
et cenfumbignMTima romani nominia babebatur.inationib^
autem barbaris metua ingena:in paouîncialib^ vera metua et
teuocio animi maio;
emt.Cuieta oîa ettmnquiHaabboftib^^

-ocr page 352-

belîi% daîîîbttô:Ieti fecurii® cundi mostalee pacê agitabant
Ccdefiarû'vcro gîoda increbibîîie memoratu cft quantoreïi
gbft impcmtoziB ftubio aboîeuerit: quantaqj txm cura etiam
erga fumptù inbtgentiû fuerit. 3irî5ens namq^ eiuô in fife fei
anim^:et benignûingeniû attg demês bonis opib^ pafccbaf
In tantfâi^ero pnciû re?2 bonitas et tmquilUtas optmefiat: vt
obliuionê pterito^ pareret maïo^^.Cbiôis namcg frcquêtib^
per omnê îocû paopofids.nô folû tjjiinitaa abuerHii ptpianos
fepuîemt
îeges.iufqs ciuiîc rcbôiferatvcîz ct priuilegîa paima
ecdefçs ac ftimmos foonoresfaccrbotitó fetuUt. |ta feo atqj
bominibua carua ftimmâ romani regni tû rdigionc puna.tum
criam virtute animi ac moferationc fuper omnea qui priua
fucmnt procumbant.nbsp;iP
OPerba ruRni.

4ft?ucvf(K nobia eufebiua cefarienfia rcrû in ccdefia gefia^
memoriam trabibit: cetera vero vfq$ ab pîefena tempua per
oîbiné lûbfecuta îûnt:quc veï in maio^ litteria reperimua.vel
noftm méoda attigit pria religioft preceptia
et inbocparêtea
§ poterpuô bieuifer abfeîliua,

4f*igçîpii!iber fedmua ecdeljafticc bpftotîe
fefeepÖD^^ ^Capiturum gt;t.

ÎDm apubale^anbriâ poft acbillâ qui petro
mart;?ri fucceflerat ale^anamp;r facerbotium
fufcepinètrquia pa; noftria et quica a per
fecudonibua erat.atqs ecclefia:;? gloda con
feftbîû mcritia gaufebat; pjôfperitaa rerû
bomeftica côtétiôc turba^. Ctem pbi^
quibâ apub ale;canbm arrtua noîe vir fpê et fo:ma magia §
virtute religiofua.feb glode laubifq$ et nouitatiaimp:obe eu
pibua.pmua quebâ fe fife ?pi ^fcrrc et que âtea î queftioné

lis:;
lii

I

-ocr page 353-

fcpiWVî

mmB vcnemt cepit; abfttere vïklkti ac ^ ab ilîa eterna
et
inefFabiîi patris fubâ Vel natum fiîui fei.Oue res pîunmcs
in eccîefia coniurbabat.Jeb cum aîepnfer epilcopus natiim
lenis
et qmetus aflibwis cômonitionib^ arriû cuperet a pî^iio
incepto et airertionib^ impi)8 miocare. nec
tn res e; fentecia
pîocefevet: et ^plcrofqs iam contagio peîlifere aOertionis ia
feceiat. non foîum apub aîeyanbm.-verû et per alias vrbea
p^ouinciafqs
birperfa:pniciofum baecreCena fi bifiîmuîaret a
taîibus pîurimia côfacerbotib^ fuis re inbicat.€uefiio latiua

^ înotefcit: fermo •vfcBab aurearcligiofipjincipiâ, quifpe qui

omni Hubio et tsiUsentia cui^tet que noKm funt peruemt.

iT^ejconBiiopatr^

/'Cm ille e; fentenciâ facerbotû apub vrbem npceam fa
cçrbotaîe confiîiû côuocat;ibiq5 arriû trecentia fecem
It^a^épifcopia refifentibi afefle iubet;ac fe eiua p^opofitio
nibua ac
queftionibua iubicari.^eb in eo confiîioabmiiabiîe
Faôû pdncipis nonputo reticenbû.Ctenx cû ejc ommb^ pene
iocis epifcopi
conueniflent.etvtfieri foîet biuerfia e; caufia
inter fc quebâ iurgia fetuîiirentJnterpeîîabaé frequenter a
fmguîia offerebantur îibeîli. cuîpe pwfereban£:et magia ab
fcec quâ ab ibpao quo ventum fuétat animoa babant. at iîîe
vïfens ^ per buiufmobi iurgia câ
fummi negocijfrutoret :

A biem certam ftatuit vnufquifq? epifcopoa? ft qwib qucrimonie
' bfe viferetquot; feferret.«
t cû refebinct fufcepit a figuîis îibdios
Cuos fimuî m in fmu fuo continens.nec tn eis quib côtineé
afpiciens:abepôsait. ^p'Iïboitadoco^^
ff^eus vos eonftituit faccrbote3;et poteftate vobis febit fe
nobis quocBiubicanbi. €t ifeo nos a vobis rede iubicamur:
vos autem nonpoteftis abbominib? iubicari.p?opter quob

rx

-ocr page 354-

fel foîtufi tnterfoa syfpeaate iuöïciS:« veîîra iwgia ouecü«
funt atiHub ïiiuiml refcruentur e^amen.Dos eni nobie a î¥o
ban cfiia
ï)i}:ti couentcna non ë vtfcomo iuöitet Jeoa-fet) iHe
ro!a8 amp; qao fcriptu elï.ÏJeua ftetit in congrtgatione ÎWîû.in
mebw autem ïsoa bifcernit.Ct iteo bça omnibua omiiria.HIa
que ab fitem tel pertinent abfcg vHa animarum contentione
biferrate.Cum bec bi;:Hretomnes fimul q«crimonia?2 ftbcHoa
wmt ejcurtme innoteSeref^Hi bominü fimuUatio facertotum
®eru cum perbiea multoa in epifcopo? côfilto te fite queffio
wttrctur ct nönulU biuerfa femitent ac vebementer rcpria
arri? faueret:pïurea tamê eiant quiimpüie;tecrarené inceptü.
Cumqe in cotemcöftUo elTet câfeHbîû magnua numerua facer
botu-omnea arrij nouitaiibua abucrrabantur.jpaucbantfera
O Virt in queffionib? caliiöi:et ob ib fimplicitati Kist abucrfj.

lt;I%cgmiCT(ione^bilofopbi bjgt;aleticj|/^apt(ulû.ij|.

^^»antam vero virtutem babeat rimplicitaa fitei.-cr biia
'JJC^^ue tnibi gefta refenmtur agnofcimlCteni cü p,o
Ituöio rehgiofi meatoîia e? omni terra facerbotea tei coifiènt
c.^nione comoti p|, quotg et l^^aletici vaite nobüea et opina
tiflimi co«enerut.^n quibua quiöa-infignia in arte braïetica
per bies finguloa cofliaü fummi certaminis cû epifcopis „S
vma ate^inb;aIeticanon tncomeabifitererabiria moueba
tt fiebat mgena fpeaaculö conuenienttb? ab aubienbü boftis
et ittemtie viris.-nec tamequot; vHo genere phm cSdubi a quo«
poteiat vel colïnngi. tâta eni bicenbi arte obieaia öftioniy
ocwttb«:vt vbi mayie putaree
alïria? velut anguis lubic5
Jaberet.^eb vt onteret te9 qz nö in fermone regnû tei feb in
Wtutc con«lt;t:
qmbâ ey cSfefibâb? fimpIicifTime nasure vtr
e« nicb,! ahub fctêa nifi ifcfii ypm et bûc crucifiyû iter ceteros

-ocr page 355-

aiibifo2ea cplfcopoö ^Wmt Ouï cû VibllT^è pbi infultantem
noftrts.et calliba fc bifputatioms artciaaatêrpofdt ab oîbua
îocû. velle fc paucis eû pbô fermocman.Cum vero noïlri qui
fimplîdtatê vin et ïpendi î fermone bûtapt noOent:pauere
et velut puboai quenba pad cepemnt ne foate apub calliboa
bominea rifui effieeretur fanâa fimpîidtaa.perfîftit tû fenios
et bine nouft fermonis ejtorbiû.ln nomine inquit ibefu enfli
pbê 3ubi que vem funt. jPeua vnus eft qui Fecit celû et term
quiq$ bomini que te terre limo Firmauemt fpiritû tebit: vni/
werfa que vitentur et que non viten^virtuteverbi fuicreauit
et fpiritus fui fandifitadone firmauit.boc verbû et fapientia
qui noafiliû bicimua.bumanos mifemtua erroses a;!C virgine
n3fdtur:et p palHonê moatia aperpetua noa
moztt libemuit
ae refurreâione fua eternâ nobia eôtidit vitâ.Cue e^peöam^
îubieem omniû:que gerim^ efle venîurû.Crebia bec ita eOe o
pbilofopbef3t iiîe vefuo fi num^ vllum fermonê cptmbicêbi
î^ibiciftet. ita ftupeFaÔua virtutebiôoaû et mutas ab j^nia.
boc foîum potuit refpontere ita fibi viteri nec aliub veru eOe
^ bi;cemt. Cum fenioa fibec inquib ita eOe crebibifti.furge
et fequere me:ae bominieû et buius Fitei ftgnaculû fufcipe.Ct
pbûs côuerfus ab bifdpufos fuos: vel abeos qui aubiêbigm
eonuenemnt:aubîte inquit oerubidfiimi viri. ®onec verbis
mecum gefta res eft.verba verbis o|pofui:et que bicebantur
bicenbi arte fubuerdXfci vero paoverbis virtus paoceflît e;c
oie bicenda: non potuerunt refiftcre verba virtuti; nec bomo
abuerfari potuit teo» €t iteo fi quis veftrû potuit in bi?s que
biôa funt fentire que fenfi: crebat crifto et fequatur bûc fenë
tn quo îoeutuseft â^us .'Ita pbilofopbua edftianus eftöua
tantem gmtulatus eft fe viôum.

epifcopo et eonfeflbre^^Opitulû jin^

-ocr page 356-

jTjJCit ptcrca m iîlo côfiUo ct papbnwciuô bomo fei cpiiô
C5)?p partib^.'côfeflbî c;îilHô qtioe ma;ian^ fe^ttriô
oculis^oflla ct fwißro poplicefiicciro per mctalU bampna-'
ueiat. Set) in boc tanta virtutû gracia inerat: vt figna per cû
non minus § Ijutjum per apoftolos fiercnt.pam ct femones
verbo tantûfugabat. et egros fola oratione curabat.l3 et «cis
vtfum ticitur rebiDilTe. et paraliticos at) ftabilitatem cô2po:is
reuocalTc.Cuê côïlantiri5 î tâta veneratione et äffcöu babuit
vt fepius eum intra palaciû cuocatû compleâeretur. ct iiliim
oculû qui in cofelTione fiîei fuerat cwulfus auibiorib^ ofculis
îmjlceret.

lt;rte fpjribionç epifcopo ct miraculjo ejua. Capitula.vgt;

^mSR numero et ftquib abbunc eminentius Fuiflêbiciè

^^^Aetiam fpiritsion t)?p:ius epifcopus; vir vnus e;:o2î)îne
p^opbetarû.quantû etiâ nos eo2Û qui eû vibrant narratione
comperim^.toic paftor ouiû etiâ in epifcopatu pofxtus pmafit
Cuabam vero noöe cum at) caulasfures veniirent.et manus
impjobas quo atiitû ebucentis ouibus facerent e^rtenbiflcnt;
inuiftbilibus quibufoâ vinculis reflriôi vfqj at) lucem velut
trat)iti toatoîîb^ pmanferût.Cû vero oues î?uôurus at) pafcua
matutin^fe ageret fenio:: viîet iuuenes abfq^ bûanis vîculis
cauîispêetretJiftridos.Cûqg caufam no;c compiîTct abfoïuit
fermone qs merîtism^erat.Ct ne bi?s inanis noôurna ceferet
occupatio:tollitcinqt 0 iuuenes vnû vobifeû arietê.ne fine câ
vemflre vit)iamini:quê melius pce § furto qfifie côucnerat.
CratJÛt îe bec etiâ illÔ fem mirabile filiâ babuit birenen noîe
que ei cû bene mîftrafiTet virgo îefunda ê
.pofl ci? obitu veît
quibâ bicens fe ei quobbâ fepofuum cômenbaÔê. Rem gsftam
ignorauerat pater.perquifîtû eß in tota bcnio:nuf§ qöpofce
batur inuentum ê.perfîftebat ille qui cGmenbauerat.et ffetu

r

p:

-ocr page 357-

ac lacrimis gurgebat; vite q«ô^Tuci!!atuî5 fc cHe cyiciûcvH
cômenîsatum reciget tcftaba^.pcrmotusîacrimis eius f€ne;c
ab fepuicbnlfilie p2opcmt.aîcg eam per nomen clamitat.Ctl
ilfa bc fepiîîcbjo.Ôwib'vis ait paterïÇômenbatri ^quitilli^
•vbi pofuidifjt ilîa locû fefignans:i!iic ait inucnies fefdliim
RegrefTiîs ab bomû:rem ficut filia fe fepiiîcbîo refponfemt re
pertâ tmbibit repofcenti. $eb et muîta alia eiua ferun^ gefla
mîmbilia: que etiâ nunc o?e oîm celebmn^Xales igif abbuc
inilfia temponbus gmulti viriin ecclefi^a bSi reFulgebâtrc;:
quib^ plurimi inillo côfiîiofuerîic.Seb et atbanafius eofem
tempoie ale^ranbsi epifcopi b)^acon^ afemt confites fenê quâ
pluriffîis îuuans.

^ellianj?ceni confxlij.^TCapitulîi.vi.

U pterea g biea fmgulos agebaf c5uentus:iiec facile aut
__JBLtg|nere fe re tâta ilatuere aufebât.Cuocàbaé f requêter
arriusin c5filiü;et afllbuo tmâatu aflcrtiones ei^ bifcutiebâé
et quib abuerfum bec teneri feberet.autHatui fumma cû feli
beiatione querebatur.Üerum poftbiutinû multûq^tî^ôatum
placet omnibus ac velut ey vno cunâo^ o2c et co^fe fecernifc^
omoulpon fcribi febere:ib ê ciufcê eu pâtre fubé filiû côfiteri
ibcj^firmîfilma omniû fentenciâ psonûciaê. ï)ctc et feptê foîi
tune fuifFe bieunf »quib^ arri; fifes magia placeret: c;ctn'nfeci
creatû fei filiû ejc nullis fubfinentib^;et nô e;c ipfa pris feitat?
p^ogenitû côfirmantea. ï)cfertiir ab conflantinû facerbotalia
confili; fentencia:iîfe tam^ a feo pîolatâ venemê.Cui fi quia
temptalTet obniti velut contra biuina Hatuta V£nicntem:in e;ç
iliû fe pzoteflaé adurû. ^e;: igitur fell cû arrio
le patiuntur
e;cliibi:reliqui vero vnfecî confîlîo inter febabito acquiefcût

ab fiibfcribenbum

manu foîa non mente,Cuius fnnulationis

Interim

-ocr page 358-

quoquomobo alija veritatc alî)ô fimulationc ficut poft tfiim
bocuit fubfcribentib? ct te finguîîa quibufqs eccïefiafticia ob
feruatiombuö certa ftatuta fingcntibus.-confiliü bircptum eft,
ifèjtemplu autê eypofitionia Fitei eoy qui couencmnt infi^,

I^T^Rebimua ïn vnü teû patrem ommpotentê.oïm vifibiîiû

^L^.-gt;^inuifibiliû Faöoaê et in vnûbnm noftrû ibefum j:pm
Filiûtet^ patre natûvnigenitû.boc eft te fubftantia patris.
teû e;gt;: teo.lumê e;lumîne.teû wû ej: teovero^natû nô Faàû
omouljjon pater toc eft eiuftem cum patre fubftantie»per quê
omnia faö;a funt que in celo et que in terris, qui paopter nos
et paopter noftmm falutem tefcentit, et incarnatus eft boc eft
bomoFaöus.paflus eft et refurreyit terciabie. etafcenbit in
cdos inte venturus iubicare viuos etmoatuos.et tn fpiritum
fanaum.fos autem qui bicunt emt aliqii qn non emt.et an^
nafceretur non erat.ét quia e;: nullis fubfiftentibus faöus ê
aut ejt alia fubfiftentia vel fubftâtia bicunt eflfe.aut mutabilê
vel connertibilem filiû tei: anatbematijat catbolica et aplîca
ecclefia.$tatuût paetcrea obferwanbû elle in ecclefçs.-ne quis
e;: bi)s qut femetipfos in pacientia libibinis ejtciterût venire
ab clerû. Ct nc quis nup aflumpt? c;: vita vcl côuerfiôe gêtiU
accepto baptifmo antey caucius epminef deric? fiet.ët vt
ne qs epô? ceteroaûq^ clerico? cû ejctianeis mulierib? babitet
pter cû mfevel fo2o?e vel amita.vel ft q fût but^cemôi necdTitu
binû pfone.Ct vt cpûs fi fieri pot.a toti? ^puîciccpus oabine^
fi B bifficile ê nômin? a trib?:ita tn vt metropolitâi cpt ma;dc
vd pncia vd autodtas babea^.abfcg quo oabinatione irrita
dfe voluerût. Ct ne quê alius cpûs te ecdefia e;cpuîerit: line
ckricum fiuc laycum fufcipiat alter. Jj^ancuebcc aut imcûbia

■ mJ'

a;

-ocr page 359-

âîtqua aut contentîone vt ftetri folct iniutîc fadû rcmettifi no
baberet.tecemunt per fingulos ânos quib^ paomnci^s fecûtso
ab omnibus cpifcopis pzouincialib^ conWia agi tebere et h
buil^cemobi négocias tubicari: vt Ti forte ab vno inique aîiqb
geftum eft a ceteris emenbelrri rede ab oîb^ confirmed. Ét vt
apub aîe^anbûl vel invrbe roma antiqua confuetubo ferueé
vt vel iiîe eg)?pti.velbic Tuburbitana;? eccîefia^ folîîcitubinê
gemt.Ct vt fi foatein oîbinâtso epo buo veltres^ aliqua cô
têtione biOentiât reîiqup;? autoritas et pcipue metropolitani
eii ceteris firmioa babeat\6t Vt epo iberofolimo?? antiqxiitus
tiabita bôais prpgatiua
feruef : manéte nicbiîomin^ et metro
poîitani ipfius paouîcic bignitate.Ct catbatos qui aput» nos
nouaciani funt fi forte penitentes ab ccclefû conuertan^: con^
feflos ccclcfiaftica bogmata cîericos % ozbine quibê fuo fufcipi
tebere fcb oabinatione bata $ane ft epifeopus ipfo^zveniat ab
epifcopû noftrû, îeberc eum in paefbitero^z loco feterc epifcopi
vero nomen manere apub iîîû foïû qui catbolicâ femp tenuit
fitemrnifi fua voluntate ipfe eum taîi noie bonotari voluerit
vcl fî placuerit vt quemt ei epifcopi locum vacantê.boc fit in-
ipfius poteftate.Ct ne in vna ciuitate buo fint epifcopi.Ct fi
qui foatc inbifcretc ab faeerbotiil p:oueôi. poftmobû vcl ipfiquot;
aliquib amp; fe criminofum confefti funt : vel abali;s reuicti vt
abiciâtur.Jeb ct fi qui ty bi)s quilapfi funt.ct p ignomntia
fozit oabinatirrecogniti vt abiciantur.Ct vt fi qui ab% tot
mentis in pfecutionib^ lapfi funt. ct c^ eorte agunt penitéciâ.
quinq$ ânos inter catbecuminos faciant-'ct buob^ annis poft
boc ficelib^in omtione tantû iûgan^retita poftmo6 fufcipiâê
(Cui vero propter côfeffionê miliciâ abiccemnt.ct rurfum ab
banc
ambierût:bos treîecim ânis penitenciâ gercre et poftea

-ocr page 360-

•viferit. De fcîjô vero qui vita e;eebunt pcnitentib^ feccrnût
-vacuu nuîlû febere t»imittt.$i quiô fane accepta coîone
fuper
'Vi^erit.febere eû tpa ftatuta côpïcre; ve! certe prout epifcopi
ntoferari voluerit.î)e catbecuminia qui ^lapfi funt ftatuerunt
trpânm eo3 a catbccumino;? oratione fepatoô poflea recîpi
febere. (f t ne fe ciuitate inferioîi ab mato^c eccïefii tranfirc
quiâ âbiat. fiue epûs fme etiâ aîi^ cîcricuô.Ct ne quia clerici
qm fereliöa ecclefia fua nuîîa epte câ p:obabili vagetur et
oberrat e aîiaa ecdefiaa fufcipiae in cômunionê
.et vtnemo
eu qui ab aliû ptinet fubripiena î fua ccdefia oîtinct cîericû
ab% confenfu %\\û ab que pertinet. (Ét ne qma dcricua aut
vfuraa acciptat. aut frumêti vel vini ampîiadonecqg foïet in
nouo batû vd fe;tupïû vel etiâ bupiû recipi.Côfi fadat;tâ$
turpia ïucriabicienbû.Ct neb;aconi pbfia p2efercntur.neve
fêlant in coferupbro^;aut iffia pûtibua eucariftiâ biuibant
feb ilhaagcntibua foîum miniftrent.îi vero pîcfbtter nuHua
fit in paefend tûc bomû cdam ipfia ficcre bimfere;aKter vero
agentea abid iubêt.Ctvt paulianifte qui funt fôriniam rebap
tijent.Scb et b;aconiflaa quoniâquifem manua impofidone
no accipîant:etiâ ipfaa inter lajîcaa efle febcrc.lgie cû Cebiia
paout biuinarû legû rcuerêda popofcerat fecreuiflênt;feb ct fe
obferuatione pafcbc antiquû canone perquê nufla fe rcïiauo

varietaa owrctur ccdefia trabibiflent:omnib^ rite bifpofitia
ccdefia;? pa;: et fifea l oricntia atcg in ocdfentia pdbua vna
atcg cafem feruabatur.

Ç^Crifemtêpuabelena côftantini mater feîa incôpabilea
^^^ife rdigionc animi ac magnificêda finguïari.cui^ vere
conftantm^ct eflèt fiîiua ct cretï-ree biuinia abmonita vifio/
mb^ iberofolimâ petit :atq5 iH îocû in quo facro fandû co2p^

-ocr page 361-

crifti patibub affi^um pepenfemt ab încotiô perquirit. Qui
to circo at» inuenicnbü tsifFiciîis cmtc^? ab antiquis gfecuto^
ribus ftmulackii in eo veneris fuerat fefi;:û;vt fi quis criftia
no2um in loco ilfo criftü aborare voluiflet.venerem viferetur
aborare: et ob boc infrequens et pene obliuioni batus fuerat
locus.$eb cum vt fuprabipmu refigiofa femina paoperaOet
ablocücelefti ftbi iiibicio fefignatil-cunôa ey eo pjopbana ct
polluta feturbansan altüpurgatis ruferibus.tres confufo 02
bine re|perit cruces.$eb obturbat reperti muneris leticiam.
vni^cmu% crucis inbifcreta p2op2ietas.2tferat quifem et ti^
tulus ille: qui grecis et 'atinis atq^ bebra)?cis litteris a p^^lato
fuerat confcriptis.^eb nec tpfe Tatis euifenter biiici pzofebat
figna patibuli.fcinc iambumane ambiguitatis incertü biuinü
flagîtat tcflimomü.^faccibit in eafem vrbe p2imariâ quâbâ
loci illi us feminâ graui egritubine confedi fcminccem iacerc
jKacbarius per ifem tempus ecclefie illius epifcopua erat.^a
vbi cunclantem regina atcg omnea pariter qui aferant vifet:
aJFcrte buc îquit totas que reperte lunt cruces: et que fit que
poîtaueritbominuui nunc vobis abaperiet feus.ft ingrelTus
cum regina pariter et populis ab cam que fecûbebat.fefi^ia
genibus bui^cemobi ab feum pieces pzofubit.Cu bomine qui
per vnigenitû
filiû tuû falutem generi bumano per paOionem
tram conferre bignatus ea et nunc in nouiOimis temporibua
afpirafti in cosfe anciîle tue pqtiirere lignû beatû in quo falua
noftra pepebit:oftenfe euifenter ey bi)s tribus que crajc fuerit
ab bominica gloîiâ.vel que e^titerit ab feruile fufpltdû:vt
hec mulier que femiuiua fecûbit.ftatim vt eam lignû falutarc
contigerit.a mo:tis ianuia reuocetur ab vitam. €t cû boc bi;c
inet:a'v quot;^^buit paimo vni e^trib^ et nicbil ^fecit. 3bbibu:t
fecunbi;nec fic ^wibe aliquib aöüeft.vt vero abmouit tercia
îepente
abagtis oculis muîier cofurre^it: et ftabilitate viriü

-ocr page 362-

recepfa ahtnot multo f cû fana fuemt tota bomo bircufrere
et magnificarc bni potentia cepit. Jic euitenti inbîcio rejina
voti côpos effeâa:têplû mirificû in eo !oco î quo crucê repemt
regia âbitione côftm^îitXlauos ^ quifô coapua bnicû ftieiat
a%û:po2tat ab filiû.quibus ille frenos compofiiitrquib?
vterc^ ab bellû. Ct e;: alijs galel nicbilomînus belli vfibua
aptâ fertur armaîTe.tigni vero ipfius falutaris parte eetulit
fiîio:partê tbecia argêteis côbitam îereliquit in locorque etiâ
nûc ab memoaiâ follicita venemtione feruâtur.Reliquiî etiâ B
inbiciû religiofi aîregina venerabilis.TDirgines qs ibi rejperit
îto Tacîatas îuitafle ab ptabiû.et tâta eas venerationecutafTe
bici^:vtinbignû creteretft famulo? vterët«roffifi)s: feb tpfa
manib? fuis famule babitu fuccinâa cibû a}ponerct et poculû
parigeret aqua manib? miniftiaret;et regina vrbis ac mater
tmpi? famulay ypi fe famulâ teputaret. focc quibê iberofolimis
geï^

^ffcuêabmobû conftantinus religione fretus barbams
n
attones fibjârmïsl^egeri ijXapMLi;^

W pterea côffantin? pietate fretus farmatas gotbos aïia%
^^JBLiarbaïas hationes nifi que vel amtcicçs vel tebitione
fui pacempaeuenemnt:in folo paopaio armis ebomuit.Ct ^to
magis fereligiofîus etbumilius Ceo fubiecerat;tantoampîius
ei
Cbus vniuerfa fubtebat,

e ant^nk^nbsp;€a^

antboniû paimi beremi babitatoaem velut ab vnû
.ppbetis litteias fu}pïiciter mittit: vt ^ fe ac liberis
fuîplicaret.'Jta nô folû meritis fuis ac reltgiôe mfis
feb et îtercefiîone fcô? cômêbabilê fe teo fieri gefiiebatSane
qm tâti viri antboni) fecimus mêfionem te virtutib? ei? atqg
infiitutis et fobaietatc mêtis.TtiB
i foljtubîe vitâ tegês vfus

-ocr page 363-

fclùînô confoarioluerit beSia^ et te temomb^ crebaos agens
triüpbca
placuerit teo fupm.cûclos moztales.vtc^ tnftitutîoïs
fue
preclaa vfcB in bobiemum monacbis exempta reliquerlt:
volentê me aliqua e;:ponere iîie îibellus^çjtduftt qui ab atba
nafio
fcriptü etiâ latîno fermone etJîtus e.paopter qô omirris
biJs que ab aîi?ô}am biàa funttea memombimus ,que quâuis
gefta^z contineat fites.abbgs tamen qui longe pi^fiîi fwit ob
fcariozfama fubtîa;:it.

captiultateetjÜ^frumenti? et conMrfione

. i jutepmïË^^nbsp;Ifiâ^Aamp;Hî.

p ea biuifione, oabis terre que ab paebicanbû -verbum
^ îg fo2te per.apoftolos celebmta eft.cû alie ali^s^iiicie
'oEîmîIiïent:tbome partbia.et matbeo etbiopia.dqs abberës
e;tçrio2 inbiabartbolomeo bieitürfoateCvxrcta.Jnter quam
partblâq^mebiâ febJonge interioatraöuinbia vlterioî iacet
mulns •vari^fqs linguis etgentibus babitata.quâ velut longe
remofam nulîuaapoftoliccpaebicationisvomer impaeOemt.
Cue tarnen temposibus conftantini taîi quabâ ej: câ feîa fitei
prima fufcepit. jfcctroboaus quibâ pbûs infpicienbo^ locorû
et oîbis perfcrutanbi gmcia vîteriozê bîciê inbiâ penetmfie.
Cuius ejrempjiim inuitatus etiâmetropius quibâ cpriuspbûs
fimili ty caufa inbiâ abire voluit, batens fecû buos pueruïos
quos libemîib^litteris vtpote paopinquos inftxtuebat.Cuo^
vnue qui emt iunioz ebifîusraîtcr framcntius vocabat\1gié
puifis et înotiçiâ captisbî^s quibus animus pafcebatur.cum
pbûarcbire cepinet.-aqise vel cetero;? îiecenario;? câ ab po2tu
qiïêbi nauis qua vebeba^ apîîcuit.|t2o2i3 eft inibi barbaro;!
vtfî quanbo fepus fibicû romanis turbatû vidne nûciauerît
gentes omnes qui apub eos e;: romanis inuend fiiennt iugu
lentur.]nuabitur nauis pbî:cunai cam ipfo pariter gimunt\

-ocr page 364-

pucruli regti fub arboïc mcbïtantca ct Icabncô Kiaa gantes
barbaro;: mifemtione refcruatt bucunl ab rcacm.boïum ilïe
aïteru lïeft ebifiû fibipincerna fccit;fmmentio vero quê quafi
perfpica^m fepaebenïemt et pïuöïntê:mtioneo fuas fcrintaoï
comirit.f ; quo et in bonore magno apub regcm babiti fuut
et in amoïe. 2lt vero moziens re; vjcoïcm cum paruuïo ftlio
^Sni t;dtqmtberefem:aboïefcentib^ autê quib veïïent agêbi
febit libemm facuïtatê. (Duos tamê rcgina fufpUciter c;comt
tan^qucnicbilbajjere in totorcgno Fie^lius:vtfccüvfïKQuo
abolefceret filius regenbi regni follicitubinem gtirenturT Ct
pzecipuc frumentius cuius pzuamp;ntia ab mofemnbö fufficcret
. ^am ct awua Fifem puram et fobril mentë futpliciter
eybibebat.Jo^öum agerent et regni gubernacula fmmëtiua
baberet m manib? teo mcntê eiua etaïoa
inftigâte.-requirere
roliittt? cepttrfi qui inter negotiatoïea romanos criniant eênt
tt
ipüa poteflate mayimi Dart ac monere vt tonuentimla per
loca fin^la facercnt.atcB romano rituorationia câcôffuerent
»eö et tplê muftomagia cafipm facere et ita ceteroa cobottari
ac fijuere et beneficija inuitarerquitquib etiâ opoîtunû fuiflTet
Joca ebihcça aliaqg necenària pîcbere.etomnimobo geïlircvt
cnmano? «mb» femen eyurgeret.Seb cum aboleuilTet reoiua
puer.cutVrahoni regni 3crebât.e;fpletia omnib? et ex Fiamp;
trabitia: mtatS licet {etinétib? et rogâtib? vt manerent cum
regma vel Wio.at) vrtè tn nollrü ïrnuo reuertunt'- et eöifio
fcHinate ^rS parentes pzopinquof« reuifere.-fnimc-tiua aies
anbria ggit btcena equü nó effe opus otcultare bmcû.1gitur
rem omne vt gelïa ê e;tponit epo:ac monet vt «ui»at virum
alique bignu.quc cógregatia iâ plurimiaypiania et ecclefija
conftruata in barbarico folo epin mittat.ïü vero atbanafiua
na la nug faceröotiü fufcepcrafattêfiua et propêfiua fmmêtö
blöa geliaqB cofUma i cófilio fateröotü.ct quê alm ïuemem/

wm

-ocr page 365-

Virum taïcm: în quo fit fpûa fei ficut în tc.qui bec ita poîTet:
implerefÉt tmbito ei facerbocit) rcbire eû -vnfe vzmm inh^
Cuiqj cû epifcopua grc;iîret ab inbiam.tanta ei gracia bata
effe virtutû a feo bicitur;vtfigna per eum apoRoîica
fierent.
et infinituô numerus barbaro^z côuerteretur ab fifem.C? quo
in inbiepartibi et popuîi ctiHiano^z et ecclefie
faôe funt: et
facerbociû cepit» €2ue nos ita gcfta non opinione viilgi: feb
ipfo ebifio t;?ri pzefbitero poHmobû fado.qui frumëti) comea
pîius fuerat referentecognouimus.

4r^e conuerfione gentis biberon per capriuâ faSa. Capit.yH.

r ifem tcmpus gens etiâ bibero;? que fub â;ce pontico

_ acet: vbi fei fefera et fifem futuri fufcepit regni. ^eb

ui^ tanèi boni pzeflitit câm mulier quebâ captiua que apub
eos reperta cum fifelem fatis et fobziâ ac pubicâ bUceret vitâ
totifc^ biebus ac noâib^ obfecrationes feo puigiîes e;s:biberet
in abmiratione elfe ipfa rei nouitas barbaris cepit. et quib
boc fibi veîlet curioftus pquirebâî.|lïavtres erat:fimplicit?r
criflum fe feum boc ritu colere fatebaê.picbil tf boc ampli^
barbari paeter nouitatcm nominis mirabanê.Dcrum vt fieri
folet et ipfa pfeuerancia curiofitatê quanbâ muliercufis infere
bat; fi quib emolumenti e;ic tâta feuocione caperetur.
J[t2ozîB
apub eos efle bicitur.vt fi paruulus egrotet.circûfemt^ a mfc
pfingulas bomos.qxio fciîicet fi quis c;cperti aliquib remeb^
nouerit conferat laboranti.Cûqg mulier quebâ paruulû fuum
per omnes bomos circumtulifiet ejcmoze. nec aliquib remebi)
cundasbomus luflranbo cepiflet:venit etiâ ab captiuâ.vt il
quib fciret oHenferct.^na fe bûani nicbil fcire teflatur.feîi tii
fuû criflû qui colcbat bare ei fefpemtâ abbominibus falutem
poHe confirmst. tûcg cilicio fuo paruulû faperpofuiflet.atïg

-ocr page 366-

îpfa ter«peromtîoîiemfubînct ab bommumifanum matrîreb
bibit infantem. Sermo tefertur ab plures faaiqg fama mag^
niSccv aures regine pîolabitur que boloae quobam
gmuiflimo corporis afRiöa in tefpemtione ma;:îa emt Rogat
abfe captiuam tebuci.'Jllaireafcnuit nepaefumere aliquib
amplius quâ Tejius fmeree viîeretur.jpfa fe regina teferri ab
capttue cellulam iubet. Cuâ fimiliter fupra ciliciû fim pofitâ
inuocato crifti nomine continuo poft p:ecem fanâ et alacrem
facit e^urgereccriftumc^ efie teum tei fummifiliü qui falutem
banc coîitulerit botet; eum(ß que fibi auöoaem fue fciret efie

incolumiîatis.et'vitccômonetinuocanbumâpfum namcg efie

qui ct regibus regnabiftribuat et mojtalibus vitam.at illa
cum leticia boînum regrefla; marito pcrcunöanti caufam tam
fiibitc fanitatis aperuit. Cui cum p2o Jalute contugis letus
mulicri muncm teferri iuberctuHa iDoaum regina inquit o re;c
nicbil captiua bignatur:aurum rcfpuit.argentum telpicit;ie/
iunio quafi cibo pafciiur.fcoc folû ei muneris babimuscft eum
que me ilico inuocante illa fanauit cfiftum teum colamus. Sb
bec tûc rc;c fegnioafuit ct itcrim biftulit fepius licet ab v;o:e
cômonitus:bonec accibit quabâ bie venante eo in filuis cum
comitibus fuis obfcutaritenfifitmis tenebais biem ct per tetrc
noais boarorem luce fubbuôa cecis iter grcfiîbus benegari.
2|iiue alio biuerfis c;: comitibus obermnt.ipfe folus benfiflî^
ma obfcuritate circûbatur.Ouib ageret quo fe vcrteret ncfci
cbat: cumrepente an;io falutis tefpemtione animo cogitatio
talis afcêbit.^i vere teus ê criftus ille que v^roai fue captiua
p2ebicauerat:nunc fc tef^s tenebris liberct.vt ipfum c; boc
omiOis omnibus colerct.llico vtbec nonbum verbo feb fola
mente teuouenat;rebbita mû^o bies.rcgem ab vrbem ^t^ucit
incolamen.CiiiqS reginc rem
pzotïxô vt gefta eft patens euo/
cari iamiâcg captiuam.et folenbi ritû vt fibi trabat e^pofcit.

-ocr page 367-

necfe vitm aïiü ôeum § criftum venemtunl efle confirmat.^fb
bec captiua ebocct ibefum criftfi fu|p!icant»i rifu3 quot;venemnbic^
mobû in quantü te bi)a aperire femine faa emt panbit.fabri
cari tamen ecclefiâ monet;fo2maqg tefcribit.]lgitur re;: totïus
gentia popuîo conuocato rem ab inicio que erga fe ac reginâ
gefla fuemt e;:ponit.fiCemq$ ebocet:et nonbû iniciatua facria
fit fue gentia apoftoïusXrebunt -viri p regê.feie per reginâ
cundifqs itemvoïentib^ ecdefia e;:trmtur:et eïeuato iâ pnici£
muro^z ambitu tempua emt quo coïumpne coiïocari teberent.
Cilqg ereôa piima vcl lêcunba vcntû fuifiet ab tercîâ.côfump
da omnibua macbinia et boüboimq^ viribua: cü mebia iam
in obliquü fuifiet ereda ct para reliqua nulfia macbfnia eri^
gere^.repetia fecunbo et tcrcio ac fepiua vinb^ ne loco quiciê
mouen attrida omnibua potuit.3bmimtio emt totiua populi
regia animofitaa bebefcebat: quib fied Ceberet omnea fimul
latebat.Scb cum interuentu noöia omnea abceiïlfieiît.cîîdiq^
moîtaica et ipfa opera cenarêt.-cajptiua fola î omdonc pnoââs
manfit intiinfecua.Cû ecce matudn^ etan^iua cû fuis omnib^
tngrebiêa re;.vibit columpnâ quâ tot machine ac tot populi
mouerc non quieucmnt erectâ.et fuper bafim fuâ libmte fufpê
fam.-nec tamen fupcrpofitâ.fcb quantû vniua pebia fpacio in
acre pententem.Cumvero omneapopuîi contuentea et magni
ficantea teum:vera eOeregiafitem et capdue religionc piitia
vite mimculo teftimoniû pbibebant.Ct eccc mimntib^ abbuc
et ftupentibua canöia:in oculia co;? fenfim fuper balim fuam
nulîo contingente columpna tepofita fumma cum libmdonc cô
febit.poft bec reliquua numcrua columpna;? tanta fadlitatc
fufpcnfua eft: vt omnes qui fuperfuemnt ipfa bie locarcntur,
Poftea vero quâ ecclefia magnifiée cóftruöa ê.ct populi fibî
tei maioîcarboîc fidebant: captiue monitia ab impemtoaem
tonftantinu todus gentis legatio mittif res gefta eyponitur

-ocr page 368-

Urntom fei mittcre e^omtur. qm teptum erga fe fei munus
implsrcnt.émbuâ iîlc cum omni gautjio etbonore tmfmiiïiô
miilto ampiitts c; boc Ictatus cft
§ ft incognitaô romano im/
pcrio gentcs et régna ignotavinpffet. bec nobis ita gefta
Ke^îinim^ vir betrarius gêtis ipft^ re; et apub nos bomeftic^
tomes cuifuma ciat mm et rdigionis ct veritads c;:pormt cû
nobifcû paîeftini tûc îimids bujc î iberofoîimis fatisvnanimil

fegeret. Jf eb ab ceptû refeam^.

40c C0nft^tiaj0202ic0nftantini p^indpis et_fejm3ai3
^fbitero per eam
totriinftniiatogt; CapjtiJû.^ii).

Il

pîefbiterû quebâ venire ï notîcil Patenter ptib^ arri) f ai
$eb is pdmo nicbil omnino fe bi)3 apub foaozem pnndpts
apcrire:vbivero multa familiaritas copiam tnbuit paulaitm
fermonê cepit afpergerc.inuibiâbicêsarrio generatamret p:o
fimultatib^ pduatis epm fuû rem côtcnfiofe e;agitauiOe emu
îationis ftimulo con%um.^ arrius apub plebem fatis claras
baberetur.foec atq^bui'^mobi alia frequenter fuggerens aloa
conftantie fuos cffidt. ©ue cûbiem obitum vifitareê a ftatre
atq$ ab eoblanfe religiofeqscopellareêrejttremâ bicitur ab eo
graciâ popofcifie vt p^efbiicrûin familiaritatê reciperet.et q
fîbi ab eo paofpere et falubîefuggerentur aubiret: fe quifem
iam ej: lucebifcefentê nicbil curare:p:o fmtris vero ftatu eOe
follicitâ.ne foîtepaoînocentiû penis regni lui pateret' e^ctbiû
(Duib^ ille monitis a foîoîc fufceptis et ïMt p2o fe germ^^ne
follicitubinê crebis accômobauit aurê pbfo;et inten accerfiri
fe eplio arnû iubet.vt quéabmobû fe fife fentiret c;poncret
Cûc ille fifem côfcripftt:que np quifem fenfù noftrû.tn verba

-ocr page 369-

noftm cotîtincre pîofeîTîonemcg vifercê- pmtm quifem eft
imperator et putauit vnam eanfemqj in ipfîus etcófilptJubil
Seftiejrporitionerententiam contineri. €t tnin nullo relapt
animi vigoîem.feb rurfum eum ab côWi? remittit e;amé;quo
niâquifem ab febicationem ibcrofolimoîû e; omni vrbe coirc
facerbotes inuitabantur: bec ab eos fe nomine eius fcribens.
vt fi e;pofitionem fifei eius ^barent. et eum vel per inuibiâ
vt afierebat tune circûuentum binofcerent.vel nûc ab erro:e
coîreptum dementi erga ipfum iubido vterentur:qnquifem
tanta fuemt confili) moferntiovt non in pfone eius.feb in bog
matum pmuitate fuerit lata fentétia:feb tamen et epifcopi ei^
alepnbri cômobarce aflenfus.$eb ab bi)8 quifem qm paimo
capds eius fauentes cum fimulatione fubfcripfemnt; facile re
ceptus eft.Cumvero ale;anbnam pre;Eiiret.ibi omne eius fruf
traturinceptumrquoniâquifem bolum apub ignorantes Ibcuti
fcientibus ve?o bolû intenfere. non aliub eft § rifum mouere.

pterea bum bec apub aleyanbriam fruftt^ agitantur:
__j_^jsenerabilis auguftus côftandnus in fuburbana villa
nicbomebie.triccrimo pîimo imperijfui anno fefunöus eft: li
bds fe fuccdfione romani vrbis teftamêto berebibus fcrîptis
®uo in tempoîc quoniâquifem côftantinus.cui onctis regnû
fecreuerat prefens
non erat:bidtur fecreto accerfiens paeîbite^
quem afoîose
c5menbatumfuprabij:imi.etepnfe familiariter
babitum
trabibiftc d teftamentum quobfcnpfemt:et obteftat^
fub faemmento ne vUi nifi conftantio cum veninet in manus
traferet.Cui etiam quia eunucbi qui etit fe palacio fauebant
arteiubicio î^ îgato?i$moîtefuîP?eflb:vt ab cpftâcçîpatods

-ocr page 370-

pacientia muîtia noua têptantîbuâ ù^nïïi^.mtiittinttùrtcE
manfere.Cum vero conftanttus affaiflet.teporitupbr reRituit
Cui? bcncfici; gracia imperato: regni cupitma ita et teuinôus
tîlivt qm impare cunâia ambicnt.ab iilo fibi tmperari equa/
nimiter pateret\€;:
quo teuinao fibi imperato:e cepit te arrii
reftitutione fuggerere; et lîolentea acquiefoi^ facerbotea ytî
eo^etperfnaterc.

MLggjempoîepîinctpefl eccleriamm Fuerint et îe

tempeîlâte aputs aleyanamp;rwm ale?an»r in ifeerofo
ma;jmu8 confelToJ.-apul) conftanHnopalim eaue
alexanterlvt e? atbanafç fcriptia comperimue facerîjocio Fun/
gebantur. Seîi tufebius qui apub nicomeïiam erat.te cuiuo
fimulatione in rubfcribenbo
rupiabi^imua.ampli ottaftonem
tcm^ria naaus.etpîincipi perpwfbiterùfamiliarie efïèauB
reuolucre omma atcg in irritii miotare confili? gella molitur
amu nequaf apub afe^anbriâ côiemoianté venire Fecit: et
impenalibua ebiàia confiliii ftnuo conftantinopoK côuocare.
quo wuenere iHi mayime qui arrium afeg eufebiii fedabantur
Fepe mm a!e;ar.bîo consreffi.vt arriû rurciperet.-ncctiî
^^mb pîoFmente8:ne ab iniurija quifem eiua tempeiabait
ab vltimu certam ci biem fiatuentea. tenunciant.vt aut ÎD-i
arnu
rufctperet: aut f. reniteretur fe ecclefia pulfcet in eïiiiû
trufo ab alio eum furaptenbii fciret. Cum iUc noSem que ab
connituta internat biem fub altari iacen3.atlt;B oiatione et

lacrtmia tota guigilem bucena: eccîe caufam biio cômenbabat

Cumqj lu;: f„,[ret epjta.nec^ aIe;:anîEr ab oiationecenaret
turebiua cum fma omnibus-velut fceretici belîi figniFer bomû
arrn matutinua afcenbiK m««.^ r.^,.: -f-i-rr. . .

-ocr page 371-

lt;[Cepaobaprp arri)interitugt;

V 6iUir oïm fuma c^fpeôatîorquo veî a!e;ât)ri pfeueiitia»
_ M. ve! eufebî? arrijq^ inftantia beclinaret. Cumq^ càndoaiîm
animi eênt.vt î taîiô rei e^fpedatione furpëfi:arriu8 at) eccîa3
P5en8.epifcopo;2 et popuîo^ frequentia conftipatusè^mane
ïieceflitatis cau4 atgt; pubKcû îocû beclinat .Jbic^ eu f^eret:
inteilina eiu3 atcg omnia vifcera in feceOuô tumuîû beHujere
6t ita taîi in loco bignâ moztem blafpbemie et fetiîje mentis
e;crolmt.lt;3Ô poftea § in ecdefia nunciatû eft eurebio.b98 qui
vna fecum fanâum et innocenté virum ale;antJrum.te arrio
redpientio Fatigabant.-fupetati put»02e et acopcrd confuilone
bifcebunt. Çunc eôpletus eft fermo aî) gloîiam bomini; quem

tn osadone fqa aie;:ant)er abbeû paoclamauemt bicês.'Jubica

bominc inter mecét eufebi) minas et arrium. Jeb ab prefens
quibem pauluîû puboais babuere. Conueniêtes vero inter fe
beretici vend ne foîte fi vt m gcfta eft|integro ab impcîatoaê
conftantium pcrueniflêtinô folum a perfibia eo;2 in q«a callite
îtr£titu3 tenektur abeeteret: verum et in autoaes teeeptionis
fue feuerius aîiquib(ct regia autoîitatc bcccrneret: c5ponunt
g eunucbos/quos iam in pfibia teceptos tcnebant.vti ts arrg
mo2tc impcmtoz'quantû ficri poncfcompofitc et
cômunittt
nofceret;ne^ iâ aliquit) q5 tei vîbiaâ ît)icarc vitere£ aubirct
Cuibus ita gcfii8;te caufa fitei vt cepemnt pzofcquûtur.

4flD8 apub aîe^anbriâ tefundo alepnbao epifcopo.
atbanafius fufceperit feteniu
ff^_tapitulu«yvî).

Jm

6itur apub alepnbziâ tefunâo aleyanb:o: atbanafius •
Mcepeiat fetem.vero^cHet item vir acnsingeni? et
in ecciefiaftieis negocpafpdmcvigiîansifads iâ cû beredds

-ocr page 372-

tnnotuetât:cum at» confiliil nicel cumepo fua fene aletanbîo
V2neat:cui^ fuggeflîonib^ bcretico^ boU ac fallacie quot;vigiiâter
fetcgabantur,Statim crgo\t cîi epm f aâû cognouere:mti ib
qô rcs inbicabat fua négocia per ilUus folîicitubinë nô Facile
pîoceîTum. omnibus mobis querere abuerfus eum machinas
teceptionû paiabant.

^flDe atbanafij a puero inftitutione. CapitT^vii).

■ v I €rû non micbi ablcg orbme viDetur pauca îe bui^ viri
^^^,^M^2igincfupmrepetere.et cui^ a puero xftitutiôis Fuerit
ficuti ablîijs qui cû ipfo vitâ bu^emnt accepimus memomrc
Cpc quo apub aîc;canbriâ petri martiris biem aîe;canîer epûs
agebat:çû poft ejpleta 6lempnia côuenturos ab côuiuiû fuû
cîericos c;cfpeaaret:in ïoco mari vicino viîet eminus puero;?
fuperioza maria lubû.imitantiû vt fieri foîet cptri atq5 ea que
in ecclefî^a geri moa ê.$eb cû intêtiua biutino pueroa infpec
taret viîet ab bi)a geri quebâ etiâ fecretiom et miftica.per/
turbatuailïico vocari ab fe clericoa iubet atc^ eia q6 eminua
ipfe viberet oftêbit.Xû abire eoa et côprebcfoa ab fe pbucerc
oia pueroa imgat.Cûqj abcnTcnt quia eia Îub9 ct qb egiOent
veî quô pcûda£.|iU vt talia babet etaa pauibi negarc primo
îeinîe rem geftâ per oîbinê panbunt.Ct baptijatoa aU fe eflc
quofbam catbecuminoa côFitentur p atbanafiû qui lubi illiua
puerilia epûa Fuemt fimulatua. Cûilîe biîigentcr inquirena
ab bi)a quibaptijatibicebané-quib interrogatifuerint quib
vc refponamp;?rintTimul et ab eo qui interrogauemtvbi vitset
fcém religionia noftrc ritû cûâa conftarc.coîlocutua cû côfîîio
clerico;?
ftatuifte tmbié illia quib^ integria interrogationib^
ct refponfionibua aqua Fuemt infufa-itcmi^i baptifmum non
Cebere feb abin|3ln ea que a facerbotibua moa
eft^2|tbanafîû
vero atî^ eoa quos lubiis ilîe vel pbfoa babere vtea fuemt

-ocr page 373-

•veï'miniîlros; couccatlö parentis fub fei obfefiatîonc tmtJit
ecclefie nutricnboa. paruo aût tpe e;aâo cû a notarioinfegre
et a gmmatico fufficienter atbanafius fuiflet inflmai*côtinuo
tâf fifeîe bomini cômenbatû a parêtib? reflituié facerboti ac
veîut famueî quibâ fe tempîo
biîi nutrit*, et ab eo ggente ab
patrea in fenedute bona ab po:tanbû pofl fc epbot faccrbotaîe
fefigitur. ^eb bui^ tâti in cccleria pao fifei îtegritate agones
fuerût: vt etiâ fe boc vifeaê biôû efle iîîub q6 fcriptû efl.Cao
enî oflenbâ ei:quâta eû pati opoîteat pso noîe
meo.'jln buius
etenî pfecutiones vniuerfua oîbia coniuiauit. Ct cômoti fune
psincîpea terre gentea régna: e;:ercitua coierunt abuerfua cû.
Iîîe autê biuinû illub confcruabat eîoqutû bicens.Si confiflât
abuerfum me caflm non timebit co: meû:fiinfurgatabucrfum

me paeliû in boc ego fpembo. Derû quoniâ tanta ac talia ei^
gefla ïmî,yt magnitubo quifem rerû nicbil me pterire paciaf
muîtitubo vero geflo;2 ^plurima cogat omittere;îcerto efluat

animus bû felibeiare non valet.quibtcneat.quib omittat.Ct

ifeo pauca que ab rê pertinêt memoiabim^.Keliqua ci^ fama
narrabit: fine bubio minom vero nnnciatum. pam nicbil qS
^3bfere poflit inueniet.

iT^ecôîUiob^^nbsp;atanafiû côgregato.Ca^yix

Jitur cóflantius vbi oJicntis regnum fofus obtinuit?

__ -EÊpatino fiatre nó longc ab aquikia apub alfum fl«uiu

a militib^ interfeao:conflans vtriufcg germanus occifentcm
fatis inbuflrie gubernabat.pam cóflantius natum et
animo
regio bü psimis illis regni fui fautoaib^ fatia inbulget p cunii
cbos arte in pfibia fecipif
a puerfis facerbotibua: et intento
fatïs flubio pmuis eo^zintêtionib^ obfecübat.^eb illi verêtcs
ne fone afeübi regem copiaqnq^ fieret atbanafio.et per cü fe
veritate fifei qua gucrtebat fcÖm fcriptums ebBcerefcoiobia

-ocr page 374-

lîtrimulare tû aput) paincipê.et velut oîm fceîerû ar Flagitio?
reû aggrebtunê ejrponerc vfcg quo bumani coapozis fcracbhl
loculo eeliatû impatoalontJut.q^ ab atbanafioe^cifum magice
artia gracia te arceni) cuiuftjâ coapc côfirmabât. $et3 et alia
§ plurima criminofa fimul et flagiciofa côponût.Ouibus e;!:
caufia imparato2 iubet öuocato côfilio atbanaful côtempnari
Jbs^ aputï tprû miïTo e latere fuo vuo e;: comitib? ânuente %
arcbeîao tune comité osientia necnô et eo qui fenicê ^uinciâ
gubernabat.congregari iubet. et eo Oucié atbanaftusiloculua
cû bumano bracbio circûferé.lnuibic crroî n5 folû religiofaa
fet) etvilea animaa perueftcbat.bic arfeniua cuiua bracbium
bicebatur cjrcifum leöoa atbanafii aliqii fwerat; et ob culpam
coareptionc vcritua frequentie fefe fubtrajcerat.Cui^lateîîraa
oportunaa fibi at) bui?cemot»i cômêtû flagiciofi bomincs rati
ininicîo compofiti criminia:occultatû eum aput) quenbâ quem
fiteliflimûfceleribua fuia crcbiterant retinebant.peruenit tn
at) banc injatebzia pofitûrquit) fuo nomine crimïs intentareê
atbanâfio.Ctfmc eum ipfa bûanitatia contêplatio fiuc biuina
pepultt paobitentia: clam per noöia filentia euatena clauftria
cnauigauit t;?vû:ct pnbîe quâ bicente caufe ateîTet vltimua
biea atbanafio fefe arfeniua optulit:et que fe re? geRa?
feriea
baberet ebocuit.'jflfe bomi efle bominê:nec innotefcere tw§ te
eiua paefentia iubet.lnterea confiliûcogit«r:in qS aliquâti cô
tinuate caïumpnie confcij.omnea pene infcnfo animo abuerfua
atbanafiû paebicatocg côueniût.jSer item tempua papbnuciua
côfefiba te quo fupra memorauim? aterat.-atbanafi; innocentie
côfciua.'IacûvibiOet mapmû iberofolimo? epm qui vna fecû
effoflb oculo et poplice fuccilb confeflba e;:tiîerat:virû ^ nimia
fimplicitatc nicbil te façerbotû fcelere fufpicantê qa fadionia
macula fociauerat confebiïîê:mebiû côceflum abire nôvcritua
te îquit ma^xz cû quo micbi vnû at^ ibi cçfellioma infigne c

-ocr page 375-

cum quo micbi vnîi paritcr mo2ta!c lumen cffoflum cîarioaem
tj'iuini luminia cofiliauit afpcâum
:fc in$ non paciar fcterc in
côrdiomalïgnsntiû.ct: cû iniqua sercntîWintroirc.][nicaa(B
manu clcuâa cû
ts mct»io co;î:ac te Tinguïts inftruêa. perpétua
tebinc atbanafio cômunionc focîauit.Jeb interim câ bicitur.
Piima itrobuci^ accufatio mulieria cuitbâ q Te bicerct aliqn
atbanafîû bofpiciû rcccpiflc:ct ab eo nodu nicbîl rufpicantcm
yim coaruptionia cïTe perpctTam.Introbuci ab bec iufccé atba
nafî^.'jjngrcbi^ cû tbimotbco pbfo fuorcûq^ monet vt poftea
§ mulicr bxecnbi fini feciflct
.rc taecnfc ipfe ab ea que bi^emt
refp onterct.Cûqj mulicr ei que eboda fuciat poîaîTet.-tbimoquot;
tbeua eôuerfua ab câ vero îquit mulier ego mâfi apub tc aliqn
aut vim tibi vt aflèria fecifïû illa vt mulie;? fc taliû^tâeitaa
babet.obiurgana tbimotbeu tu tu inquit micbi vim fcdfti;tu
in ilîo loeo cômaeulafti caftitate mcam. fimul et conuerfa ab
tubicea:obtcftari Rtem tel cepit veia fc btecre. lû oêa ribieu/
lo 'ua pubor babere cepit: tâ fadle taccntc co fiôiocôpofiti
cnmîa patuiffet.fZcc tûgmifii funt iubicca babere
ôî mulicre
queftionê vnte bcc vcl p quoa aut quô fuiftet ap^a calûpnia
qin iubicanbi libertaa penca acciifatoîca emt.^flDtnc tianfié
ab aliub crime paofcré facing Iccleria inaubitiî.îboc c tnquiût
vbi nemo poflit verbo;? pftijijó tecipi:reaoculia agi^ verbia
ceOandb^ biacbiû.fooc tc aiût atbanaft aceufat e;ccifum.€cce
arfen^ teftem quâ tu quô vel ab quoa vfua c;:dtetaa îbicato,
3tû il!e.lt;Duia enî veftrû inquit arfcniû noucmt:vt bâe tpfiua
efle te^teii cognofcada.'^6;^furrc;crût aliquâti^ui fe biccrent
opdmc fciOe arfeniû:in quibua nônuîli cmnt abfcg confeiêria
faâionia.Omt tebinc a iubicib^ atb^nafiua.vt bominê fuum
quê negodû tepofceret iubcât introbud.Cûcg îtrobuô^fuiflTct
arfeniua.et cfeuato eiua vultu atbanafius eôfilio ct iubicibua
ait.ibie eft arfenius.Ct cleuans eiua nicbilomin? îrytem.boc

il

i

-ocr page 376-

eflinquit etiâ fe}:tem eiu3:bec clî et rmiftm.bec aût quâ ifti
offerunt manuô vnfe fit requitite vos.Cum velut no; quebâ
ct tenebac accufato;: oculis infufe:quib agerêt quo fe vertcrét
ncfciebant.lpfum etenî elfe arfeniù:tcfte8 qui paulo ante fcire
fc t)i;erant côfirmabât.ûerû quia no iubicanbi feb ojpaimtbi
bominis caufa confiliû gerebaf irag-ozoîm repente attoîlitur:
magû eOc atbanafiû et fecipcre intuentiû orulos àcclama^rnec
îebere vllo moto vitra talé boîem viuere.fadoï^ impetu fuiô
eum îeccrpere manibus parant. $eb arcbelaus qui cû ceteris
e^pîccepto impatodscôfilio pfiîebat.ereptû cû cj:biferpétiû
manibuô per occultas e;itus cbu;it;ac fugc qua folum poïîèt
babere falutem monuit cômenbare. Confilium tamen rurfiim
veniés tâf fi nicbil omnino îeprebenfum fuiflet;vt ccfcOum
te intentatis criminibus atbanafium.côfempnet. Ct gefta in
bûc mobum fiâa per oabem terre mittentes:ab fceleris fui c5

fenfum imperato:e cogcnte ceterose epifcopoa pepulerunt.

«

^f^^fuga et latebris atbanafi). Capitulu.yygt;

'm^r^^c iam toto ozbe pîofugus agif atbanaliusrnec vHua
IJKuutuô ab laicnbû fupemt locus. îtribuni prepoflti Co^

--quot;mîtes e^cit^tg ab îucftiganbûcû cbiôis îpcrialib^ cômouenê
piemia îelatoaib^ p2oponun£; ft quis quot;viuû maxime. fi minua
caput certe atbanafi) fetuliflet.lta totis regni viribusfruftra
abuerfus eû.cui îeuaaîemt certabaÉ»]|ntera fey côtinuia ânia
ita latuifle fertur in lacu cifternc non babentia aquâ:vt folcm
nûf viferit.^eb cûper ancillâ que fola confcia bno^z officia
qui ei latcbras paebuerant inbicatua fuiflet:tâ^ fei fpû abmo
nitua ipfa noöe qua ab eû côprehêtenbû cû iubicib^ vcniebaÉ
p^ ânos fe; emigrauit ab aliû locû.)ta illi q venemtfruftrati
bnis in fugâ verfta fe ancilla vt falfa inbice penaa fumût.

-ocr page 377-

Il

lt;fl^conffan8 impator pro atbanario fmtricptoitio rcnpferit
eurnq^ ecclefie fae r
etiDt tuBcritgt;

ïvT^nim nc gmwca alicuW latcbr e fue Berant. tt occafio
innoccntibiia querereê nicbil Tibi vltra iam
tutü in conllanti) regno prefumens ab conftantis partes pro
fagus abcebit. a quo fatis boftorificc religiofeq^ fufceptis eft
Ouiqj caufa eius
quam fama coperemt biligentius cqgnita:
fcribit ab fratrem pro certo fe coperific ^ faccrbos fei fummi
atbanafius iniuftefugas ct e;ilia paterctur.bunc itacg rcöc

faccret;ft abfq$ Vila molcftialoco fuo reftituerat. JBiib npllct.

fibi cure futurü vt ipfc ib ^mpleret:regni eius intima pénétras
et penas bignifiimas fe aùâodbus (céleris lumens. Cuibus
fcriptis pterritus conftantius g? poftct facerc ea que minaba^
confcius erat fratrê : ftmulata benignitatc vitro venire ab fe
atbanaful iubet: et leui increpatione perftridû ab ccclefiâ fuâ
pmittit ire fecurû.abmonitus tamê impato: ab impns confili.
arî)s:i

eo;2 qui tibi cómunicare iioliit. 3Cum ille feb ftbi lug^rente:
pamtü in têpoze Kinftltü re]perit.€t^ib eft inquit impato?
quob pofcenti tibi liceat fenegarirqui poteftati omniii babcs

iubenbi^^ebvnü eft^oïoivt mea quoc^ peciiicula^^^U^

abmittas.CumcB fe omnia que vellet quaiiisenentbif^^^^^^
pjomitteretpaeftaturü.fi boc vnü ceöpretlibensrait atloanalÖ
tooc ê qérogo.vtquia etiabic.naap6antbiocbiainè3ag^^^
funt noftri populi qui iftis cómunicare nolunt: Vna eis tenere
cocebant
ecclefia.CquiOimü ftbi viferh et valfe pieftabü letus
fpofponbit impator.^eb cü rem fetufflet ab éós quo^ cólili)s
vteba^ neq
^ibi yèl!é-accipere ecclefia neq^ bic bare refponbet
quia plus fingufi q^i^ abfehtib? confulebat.jta impatoa

ill.
I

nil

-ocr page 378-

tmimtus eiuö pzutenna.-paoperave ocius ab fua fufcipienbl
eccïefum iuteï.
ifèï côftâtiua îpatoa tefildo f fe côftâte nirfu atbanaful te eccïa
e
^pylfil pfecut? fit, et te Qcftts mebiolanenydariminen côfiliî.

(Eb cü manenti fcdere impatoa cófians regno fimu! et
•vita fuiiïet exemptuö:rurfwm in atbanafm veteree ilU
ïntêtoaee pdndptô obiarefufcitareceperiit:fugatcq5 te eccïa
in
ÏOCÛ eius geoagiü quêbam pfibie.et îmanitatis fue focium
mittunt.pa paius quêbam gregoaîû mifetant.Rurfum igitur
fuge. rurfum Ïatebae; et ebiôa abuerfus atbanafiû paineipis
per omnê îocû ponuné pmia et bonoaes telatorib? poHicêcia
7pfe cg
ob vinbiöa necis fiaterne regnû(g recuperanbû ab
ocdtentts partes venifie.et e^tinöo f)?mnno regni foïus arte
potiret'.-fatigare occitïtales epos et p teceptionê ab cofenfum
arriane berefeos cogere aggrebi^ atbanafi) paius côbêpnatiôe
pmiïla et velut obids valibiOimi obieöióe fublata: et ob bec
apub mebiolanû epifcopo? côfiliû côuocatur. plures teccpti.
l);^onifius vero eufebius paulinus tboboali?.et ludfer bolum
efie in negocio ^damâtes.alTerêtefq^ ^fubfcriptio î atbanafiû
nô aliam ob câm ^ tefiruête fitei molire^dn e;iliû trufi funt.
foçs etiâ bj^larius iungiê: ceteris vd ignotantib? vd nô cre/
tentib? fmutem.lËeb taîi côfilio gefiù fuilTe negociû:rd c;cit?
bocuit.'Jîlis namq5 te mebio fublads;continuo finobus apub
ariminû côgregat\]lbiq5 fc6m ea que oaientalcs apub ceteudâ
côpofuerunt callibibomînes et verfurifimplices etimperitos
occitentaliû facerbotes facile circûueniunt: boc mobo paopo^
nenbo ds quem magis colere et abomre vellët omouÇ^on an
criftum .|llis quoqj virtutê verbi quib omoufpon fignificnret
ignoiantibus vdut in faftigiû quobbâ et ejfeciationê fermo
tebMöus eft; crifto fecretere non omoulpon confirmantibus.

/

t hnbsp;I

ïiil

-ocr page 379-

€t fie miiîto;: pacter paucos qui fcicnteô paolapfi funt animi
tecepti.côtm eaquc patres apub niceâ cofcripremat vcniêtea
omoufj^on quafi ignotû et ab fcripturis aîienû fermonê auFerrj
te fitei e^pofitione tecernût:cômunionêi:g fuâ beretico^z foçie
tatecômacuïant.

^pDe lu^ubai ftatu ecciefie eiuftem têpods, Capitutû.jcxt|.

I'!

JLi

'rnnoeba

[ai tempftate facies ecclefie feba et abmobil turpis mt
lo eni ficut paius ab e;terni8:feb a propai^s vaftabaÉ
fiigabat alius:a!ius fugabaê. Ct vterq$ te ecdefia erat. 3m
nuf§:nec xmolatio nec ïibamina.puadeatio tn et lapfus erat
ac ruina multo;:. $imilispcna:feb impar vidoaia.fimiïiter
crudabaÉ fcb nó fimiliter gloziabaê quia bolebat ecdefia etia
illius cafum qui ipdlebat ab lapfum.
lt;pfcui cotem tempose epifcopi fuerint, Capitulü.y;riii?.

©ié libcrius qui poft iuliü marei quê filueftcrpcenemt
Juccenbacm
in vrbc roma pcr item tempus facerbotio
Fungebatur in ejiiliii trubiêunq^ ciuslocü fclij:b)?aconu3 eius
ab bcredeis fub2cga^:ct n5 ta feöc biuerfitatc § cómunionis
et ozbinatióis eombêda maculaé .)berofolimis vero c)?riHus
poft majciminu faeerbocio confufa iam o:binadonc fufeepto:
aliqn in fite fepius in comunione vadabat,2lpubale;anb2ia
vero geo3gius fans pzotaciterviraptü cpifcopatu gerebat. ita
vt magis fibi iuris bicenbi fafces § faccrbotiü miniftianbü
rdigiofis officies eftimaret.2lp6 itbiocbia fanc biuerfis tpib^
multa et ab mobü confufe gefta funt.pam tefunöo cubo^rio eil
miiltibiuerfarri vrbiüepifcopi ab illa fetem fummaabidonc
nitereni ab vitimfi melecm febaftia armenie ciuitatc contia te/
creêa conttli) iUuc tmnfFerunt. Cui tn ab ipfis rurfum in c^iliil
trubitur
contia opinionem epifcopo;? non arri? fcb ncftrnm

-ocr page 380-

fitsm cepitinecclefia paebicare. (Ouem magna plebs ecclefia
îçpuîfum fecuta ab beretico^î cômunione oiuelliiur.

^[iDe fcjfmate arriano:|? qS in trea ptes biiufitm i. Capif.^yv.

^Ê jRterea vt aliqn etil in femetipfam pbiues malicia fefe

^JLninet: facerbotea et populi qui arrio buce paimit/ fuemî
ab ecclefia biuulfi.tn trea fenuo fecias ^tefq^ !cinbun£.pâ illi
quos paulo fugiua biyeram^.nô acquiefcens eufebi; ccteroîûc^
fimulationib^ cû arrio
e}:iliû ptuliOe; poftmobû nec ipfi arrio
regreOb Ce e;ilio côicare voluerunt.eo ^ fimuîata confeQlone
coicaHet bi)a qui Ce ipfa fubâ £ei patria filiû côfiteretur quia
ipfa ea que primo bocuer^^^t arriua e; nullia e^tantib^ creatû
et fadû nô natû Filiû fatis libera feu potiuaîpuîçnti blafpbeia
côFirmabât.Cô pofî illo^z cbitû aecuis quibâ p^ aeciû vaîibi^
et ebatiua
ip alTeîebat eunomiua.vir et cospe et aîa lepaofua
et interiua e^teriufqj moîbo regio co2rupt^.3[rtc tn bpaîetica
ppotens pluriîua côtra Fitem noîlîâ fcripfit; et bifputâbi legia
feâatozil^ fuia Cebit.21 q etiâ nûc eunomianaberefis a^pellaé
2tîuia c|maceboniua noîe.quë iioflria c^puiriBpmmo potiua
necatia apub c5Hantinopoîî ftatue^t cpm:qui ümilê pfi Fiîîû
fateba^ lîcet fpmùnâû eque vt ilii bla'pbemaret.ï'i ab ilîia
e;pelli£:q2 fimiîiavt Ce patre etiâ Ce Filio pbicaret.jCeq^ nfia
eôiungitquot;: a quib^ te fpiritu tiuerfa fentiret.TIta peflifera illa
beigt;ia que p arriû primo quafi Ce iferis e^mlerat caput fubito
triFo^mia ajparuitrp eunomianoa q bicilt poîa Filiû biGîmiîê
patri.quia nullo genere fimilia poîfit efie faâura
hàozi p arri
anoa qui bicût ftmilë quibê pofie bici Filiû patri feb largitate
gracie nô ^pîietate nature î ^tû fcj pctefl a creato^e creatura
côferri p maceamp;onianos.qmbicûtümüê quiCem p omnia Filiû
parri fiinôû vero fpm cum patre et filio nicbil babere comune

-ocr page 381-

bec qafeê înter iïïoö tta gellâ funt. Seb ficut te taïib? fcriptû
efl.tJÎfcinî funt et;non funtcompunâi. plurimt fane co^i qui
•viteban^ attentioaem vitam gererc et monafleria p multa apg
côftantinopoîim vicinafqj ^puinciaô et epi nobiles: macebon^
funt magis errozem fecuti.

4f^e Ftnecôftâtjjum|gto et o:ttt tuKanj cefart3.Ca.yyvtgt;

, Cb conftantiuô impâtoa bum îuliano quê cefarem apub
y gallias reîiquerat bignationê fibi augufli fpôte pfumêti
armis ire obuil pamt: vicefimo et quarto pcft occafum patris
imperi) fui anno tn ojpibo cilicie in obfocrenis biê tefunôus ê
poft quê iuïian? pfwmptû prius te bine vt legitimû romani
regni folus obtinet paincipatû.
4[ quot;
feeepis ab eotem iuliano eyiliojreltgatis. Capitulû.y;gvj,

quot;^elut arguens perpeiS gefta conftant^:ep58iubet te
eyli)3 rcla}:ari.poft vero abuerfum noftros tota nocêbi
âîTe côFurgit.^nterim qui fupfuemt epifcopi; te e^iliorelapnê
f2â liberius vrbis rome epifcopus:côftâtioviuête regrelTus ê
$eb boc vtrû acquîeuerit vôlûtati fuc ab fulîfcribêbû. an ab
popuîi romani gtacii.a quo
f ficifcês fuemt cjcoaatus ibuîfcrit
^ certo comptû nô babco.

confilio fanctoaum confclltoim^iib a!etanb2lain

et^ftatutiMij^^

l rpcifer autem cum e;:otarctur ab eufcbîo quia vtercg in
^ partibus vicinia eg;jpti fuerat relcgatus.vt ab vitenbû
atbanafiû aleyanbriam pergercnt.côicg tm^atu cum bî;s qui
fupfuerit facerbotibus te ftatu ecclefie tecernerent. pHciâ fui
abncgâa legatû p2o fc bpaconû fuû mittit:3tq5 ipfe intêto aïo
ambiocbiâ pergit.ibiig bilTitentib? abbuc partib? feb in
vnû

%

-ocr page 382-

tamê rcuocari poffe rperantib'5 fi ItH tal'ô cKgercfur epifcopuô
erga quê non vna pkbs fcD vïmqs gauferetrpzepsoperus ca
tboUcü quifem
zt fanöü virum ac p omnia bignü facerttocio
pautinü epifcopû col!ocauit:feb tame î qiiê acquiefcere pleba
vtmî^ non poîïet.pergit intern eufebius alejranbîiâ.ibiq^ cô
fefib^z côfilio côgregato pauci numero f3 fife îtegri et
rntvïm
muîti quo pado pofl foeretico;? pjocelîas et perfidie turbines
tiiquiliitas reuocare^^ cccIefic omni cum et îiberatioe bifcutiût
2lîî)s vifebat* fifei caloze feruentib^ nuliû febere vltra fufcipi
in facerîiotiû:qui fe vtcumqj beretice comunionis contagione
cômacuîaflet.âet) qui imitâtes apoïîolû querebât non q6 fibi
vtiîe eîTetlcô qgt; muîtis vel qui imitarené criflû qui cum efiet
oîm vita p2o faîute cunâo^ bumiîians fe fefcenbit ab moîtem
quo fcilicct inucnire6 et in moîtuis vita:bicebant melius elle
bumiliari fe paululû pîopter feiedos.et incîinari ^pter elifos
Vt eos rurfus erigerêt.nec fibimet folis puritatis merito ceIo;2
régna fefêûerent.feo efie gloziofius fï cû plurib^ illuc mererêi
intrare:et ifeo reöum fibi viferi.vt tantû perfibie audozibus
amputatis.reliquis facerbotibus baretur optiorfi fo2te velîent
abiurato erroae gfibie ab fifem patrum ftatutacg conuerti: nec
negari abitû refeûtib^.quin potius fe eo;? côuerfîone gaufere
quia et illc euangelicus iunioz filius paterne fepopulatcz fub
flantie.in femetipfum reuerfus nô folum fufcipi meruit.lèb et
bign^ paternis côple;ib^ feputat'ret anulû fifei recipit et Hola
circûbaf.per que quib aliub quâ facerboti) feclarantur infig
niaf|!2ec paobabilis e;ctitit apub patrê fenio? filius ^ inuibit
recepto:nec tantû meriti babuit no felinquenbo.quantûnojre
côtrapt nô inbulgenbo germano. €û igif buiufcemobi fenten
cias ej: éuangelica audositate pîolatas 02b0 ille facerbotalis
etapDÜolic^ a|p2oballet:e}: cofilî) fecreto afterio ceteri%
qui
cum ipfis erant oîientis iniungitur p^ocuratio.occifentis vero

-ocr page 383-

cufeBio teccrniê.3öt!inir faTic in iîîo confiîî? tecreeo etiam amp;
fpiritufanâo pîenio^ bifputatiorvcei^tem fubOatic ac
teitatis
cuiua pater et Fiïius etiâ fpirituOandua creö?retur:nec quitip
pîoîfua in trinitate aut creatû aut inferiua pofterius ve hï^
ceretur. feb etbifferentia fubRantia^z et fubfiflentia;? ftrmo
ciua per fcriptum motus eftrqÔ greci
•vocant. (Duiba ctcnï bicebant.fubOantiâ-ct fubfulentiâ vnû
■viCrri.'ct quia trea fwbâa nóbicim^ in teo ncc trea
fiibfifïêtiaa
bicere tebeamua.3tïi) vero quibua Ïongc aliub fubflantia quâ
fubfiftentia fignificare Vïbebaf.bicebant quia fubftantia ipfâ
rei alicuiua natuta tationêq^ qua confiât tefignetifubfifieneia
autê vni^cuiu% perfone boc ipfum q6 e
;i:tat et fubfifiit oiibat
|teoq5 paopter fabclii; bcrcfim trea efle fubfiflentiaa cöfitêbaa
^ quafi trea fubfiïlentea pfonas fignificarc viteretur;ïie
fufpi
ticnê barem^ tâ^ illiua fitet feöatoaea que trihitatê in noïb^
tantû et non in rebua ac fabfifienti)a confitetur.f eb ct te in
carnationc bomini copaebenfum eft; quia coapua qS fufcegat
bna.neq^ fine fenfu neqj fine aïa fufcepifiet. (Duib^ oïb^ caufc
moteiate!^ compofitia vn^quif^ itinerc fuo cû pacc perre^it.

aOc eufebio etlucifefo atq^bylario epifcopia. Ca.^^i;,

mlmm^^ eufebiua cum rebiflet antbiocbia.et inueniUct ibi a
L^Zy lucifero c5tm pollicitationê ozbinatû epifcopû: pubozc
I fimul et inbignatione copulfua abceflit neutre parti coîonem
J fuam rela;an8:quia bigrebiena inte paomifemt fc adurum in
confiliocvt
ia eia oabinare^ epa a quo para neutm tefcifteret,
^He namq$ populi q;ui mdettfi bubûte ecclefia pulfum quafi*
^ fite reda fuemt fecutus.nô fc iun;emtab pîiozea catbolicoa
iteft qui cum euftacblo epifcopo vel eufebio fuemnt e; quib^
etîa i^aalin^ cmt:feb fuû pdncipatû fuû^^ côuenticulû tenuit.

J

-ocr page 384-

t3o8 ergo cum in vnû reuocare voîuifTet cufebius nec tamen
pucntuoa ïucifero potuifict: abrcelTit.S^unc regreffua miletius
Ce e^cilio.qiiiacû eo numcrofioz populus emt ecclcfias tenent
ct e; eo iam pîopîiâ fynobû cum ceteris ozientalib^ epifcopis
babuit:nec tamê atbanafio iunöus eft.'^nterim lucifcr iniuriâ
toîens q? epin a fe o:tiinatû aputJ antbiocbiâ non rccepiOet
eufebius.nec ipfe recipere cogitât aîc^anb^ini îecreta côfii^,
Seb côftringeba^ legati fui vinculo:qui î côfilio ipfius auöo
ritate fubfcripfemt.2ibiccre nâqj eum nôpotemt quia auâoîi
t?.tem eius tenebat.êi vero rccipinet.omnc fuû fruHianbum
vi^çbat incfptû,ï)iu îe boc multûq^ îeUbenans cum e; vtraqs
parte conduCeretur:eîegit vt îegato fuo fecepto erga ceteroa
fententiam bifparcm feb fibi plantam cuftobiret.lta regreffus
aî) farDj?ne partes, fiue quia fcitata mozte pzeuentus tempus
fentencic mutante non babuit. etenim temerc cepta coîrigi
fpatio foîent. fiuc boc animo îmobiliter feterat. parum fdtur.
îDerum e; ipfo interim lucifedano;? fcifma qÔîicct pcrpaucos
abbuc voluitur. fumpfit e^ozbium. Êufebiua vero drcuiena
orientem atq5)7taliam.metgt;icipariter et facerbotis fungebatur
officio, ^ingulaa quafq5 ecdefiaa abiumta infiCelitate ab fà^
nitatem reôe fi£ei reuocabat:ma;ime q? b;gt;îariû quem bubum
ceteris epifcopia in e^iîium trufum memomuimua. regreflum
iam et in j?talia pofitum.bec cafem erga inflauiibaa eccîefiaa.
fiCemc^ patrum reparâbam re|perit mo!ientê;nifi bplariua
vir natura ienia et pîaribua fimulq^ crubitua.ct abpfuaîenbû
comobiOimua rem bÜigêdua et aptiua p2ocumbat.C2ui etiam
libroa fe fife nobiliter fcriptoa ebibitrquibua etbereticoîum
verfudaa ctnoflroîum öecepdonea et maie crebulam fimplici
tatem ita biligenter e}:pofmt:vtct p2efentc8 et longe pofitoa
quibua ipfe per fe biflerere viua voce ncn potemt perfeâini/
ma inflruôione coarigcret^^ta buo viri ifli velut magmfica

I,

f

-ocr page 385-

quebâ miibilumina.)?Kmcr! ftaliâ galliafcg fuo fpfenboae rabi
anint: vt omnes te abfonbltis angulis et abftnifis bcretko^:
tenebreftiigarentur.

j(^$ëperfecutionib? iuHani blanbis et callfeisgt; O^ffjc.

luKanns ab oîientem perfas beîîo {mlfaturus
^^.^^febuemt.et publica q«a prius occuUauemt erga po h^
cultuferri infania.caîUbioa cetcrifq? pfecutoz.no vi neq? to:me
tis feb p:emi)s
foono2ib?»b1attbici?8 pfuafionib? maioaê pene
popuîi partem:^ ft atrociterpulfafiet eliftt:ftubia auôoaum ^

gentîîiû criftianos abire prohibes îubo îitteia^z iîlis foîis qui
teos tea% vcnerarene patere tecernit:miUcie cingulû nôbari
nifi îmoîantib?
iubet: pîocurationêp:ouincia;:.iuri% bicébi
criftianis ftatuit nô tebére cômitti: vtpote quibusîe;: paopaia
gïabio vti vetuiflet-Êt fficicbat cotibie î bui^cemobi îegib?
c;cquirenbis:quib? ft qmb verftitu vel caîlibû. tamê q6min?
vitereé crutele teccrncret.

jfSë julianus atbanafiû perFecutus fit. Capituîû.yyyj.

nô erga atbanafiû fiôe pbilofopbie tehere^maginê
kZ^ potuit.Êteni cû velut tetri ferpentis te cauernis terre
/ ebulientes ab cu^ceffiftent.mago^z pbôzû.arufpicû augurûcg
manus paopbana: omnes parîter aliegât. nicbil fuis arnbus
fucceffurû nifi paius atbanafiû veîwt
bo;2 oîm obftacwïû fuftu
liOcnt.'Jterû
ergo mittit c):ercït«8gt;iterû buces iterû o|pugnaé
ecclefia. €ûq^ eû mefti et flêtes populi circùftarent:^pbetico
apub
COS vfus fermone pbibe^. jl2olite îquit o fili) côturbari
quia nubecula eft et cito ptsanfit-Cucg bifceffifièt et nauicula
per mlûfiuuiû iter ageret comes qui abbocipm miftus fuemt
cognito eius itinere. inftanter eum. infequi cepit. €t cû foate
aiplicuilTet atbanaîi) nauicula ab quêbâ locû côgit a ptereûtib^

-ocr page 386-

poUergü eOe ^cuïïbzz fuu; et iaîamqj nifi pzofpicerct îmînere
Contriti omnes qui fimwlafernnt foci): beremû fuaîebant atgt;
fuge p2efit)iûpetentîam.$û i le noîite inquit o fili) feterreri:
eamus magis î occurfO gcuflbîi noftro: vt fciat quia longe ma
îorê qui nos îefenbit.^ qui gfcquiè.étcôuerra nauiculanter
agere obuius ei.qui feinfedaba^ aggreflus eft.'Jllcqui nullo
genere fufpicari pofTet in occurfum fibi venire quê quereret;
tï§ ptereuntes aliquos interrogari iubet vbt autilTent efie
atbanafirf.tû:!^ refponbiffent vioilTe fe eû non longc cuntem
tota celeritateptîanficns.^perat inuanû.feîlinans capere quê
zn oculos pofitù viterc nô potuit.^He vero fei virtutc munit^
alegt;:antJriä »tbitabicg tute latebmsvlqsqno perfecutio ceflaret

fejepiikb^Lmartimnbsp;fe„quobajn

lBeot5o?o confelTo^e.

fi

li'rf

ili

bit et aüub iulianus vecàîbîe fue et Icuitatis iubîclû
am cû bafnis in fuburbana antbiocbie iujcta fontem
caftaliû littaret ajpollini. et nulla bï?s que quercbat rcfpôfa
fulcipet.caufafq5filenti) pcundaretur a faccrbotibu8;femoncs
aiût babille martiris fepulcbaûpîopc aCïftere et ifeo refponfa
non rebbi. Cum illc venirc galileos boc eni nomine noftros
afpellare folic^ eiat;et auferrc fepulcbnl martiris iubet.lgif
ecclefia vniuerfa co^uentens mi^es ct viri iuuenes virginefcg
imenfa e;cultationc fuccinöi tiabebant longo agmine arcbam
martiris pfallêtes fummis clamo2ib^ et cû e;rultàtionebicêtes
Confunban^ omnes qui abonant fculptilïa;et qui confibüt in
fimulacbris fuis.lDec in auribus paopbani paincipis.p fepti
milia paftuû tâta e^ultationc pfailebat oïs eccleHacvt celum
clamo2ib^ refultaret.Dnfe ille in tantâ iracilbie rabic febuôO
eft; vt altem bie côp2ebenbi crifiianos pDim ettrubi iuberet

-ocr page 387-

in carccrem. ac perns ac cruciatiW afPici.CSfaludius pFedua
CÎU3 non pzobana.liect cfTct gentilia tamê iufius cjrequitur: et
ajpaebcnfum vnii quêbam aDolcrccntem. qui p:imija occurrit
tkoboîù noîc a pnmaîucc vfqj ab boti vneccima tanta cru
telitate.cl: tot mutatis carnificib^ torfit,vt nulla ctaa rtmile
meminerit:cil
tn illc in cculco Tublimia.ct bine inte lateribua
inftantcto:to2c nicbil aliub Faceret nifi vultu feeuro et leto
pfalmû qua paibic omnis cccIcfia ceeinciat itcmrct.Cûq$ omni
c^pcnfa crutelitatc faluftiua nicbil fecgifTe pfpiceret: recepto
tn carccrem iuucne abiflc Fertur ab impemto:ê. ct quib cgerit
nunciafic ac monuiflc.nc tale aliquib temptarc •vellet te ectcro
alioquin ct illia glozii ct fibi ignominia quereret. ibîic tbeo/
boaum ipfi noa poftmobû apub antbiocbiâ \ibimua. £t cum
requircm^ ab eo ft fenfum bolozis babuilTctcej: xtegro bicebat
boloJcs fc quitem parii fenfilTeraftitinc aût quenba iuucnem
qui fubanti fibi lintbco canbibiftimo fuboaes e^tcrgeret. et
aquâ Frigibâ Frequenter inFunberctrct ita fe cffe telcôatû. vt
tunc mcftioa Faôus fit quâbo teponi te cculco iuITus eft,

6e eruteli interfeftionc iuliani, tapituK.}:jtyii;.

e YDmminat^ igitur tmpemt02 pofi viôoaia pfica melius
(fc criftianos tebellaturûrpîoFeôus quibâ cft.ftö nullus
rebituk^bi nâq$ inccrtû a fuis an boftibuscôFoflîs.-poft annû
et 0Ö0 menfes paefumptiauguftalis impcri) ct vitcfinêFccit

JDc tuîïo:?? conatibus qui a îuliano teccpti templum
tn ibcrofolimis aggrelli funt recupare. Ca.^^tpcii^.

PTSnta vero ci^ ab îçcipicnbû fubtilitas Fuit ct callibitas
yt etiam infeliccs iuteos vanis fpcbus clcâos .vt ipfe

-ocr page 388-

agitâbaê iîîuîerct döuos primo oîm conuocatoô ab fc interrc

gat cur nô facrificarcntrcum ria le;: fua â? ramfici^ impciaret

at îîli occafîonê fc tuucmfTe tcmpoîia mU nô poffum^ mqmut

nift in folo ibcrofolimozû tëpîo.][ta nâqg pctpitle^.ét accepta

ab eo repaiibi templi licentia.in tantû inrofentteperuenerût

vt aliquia eia pîopfcetarû rebbitua -viîtref.lgie e; omnibus

locia at(^.painci;a côueniente« iufei.locû têpU oîim igne con

fumpti aggrebi cepere : comité paopeiibi operia ab îpciatoze

coceflbrfumptu publico et pziuato rea omni inftantia gerebat

^ntcra infultare nonria. et -vdut repaiatîs fibi ttgnt tepoîib^

ccminari acriua et feuicil oHentarerpiorfiia in magno tumoze

et fuperbia agere. tfvdlm poft maximu cSFeflbîê in ieberofo

limia epûs babebat\ 2lpertia igit* fùbamentia calcea cemêta:«

atîbibita;nicbil oîno feerat qui bie poftera -veterib^ feturbatia

noua iacerent funbaméta. tm tn epûa tiligenti côfii^rattone

babita vd e; ipfe que in banieîiapzopbecia te tgibua leger^t

vel que in euâgelio öHapbi^erat pcrfifteret.nullo genere fieri

pofie vt illtc a iufeia lapia fuper lapibê poneretur. fies erat in
e^pcaadone.

îDt terremot^ inibi et igné biuinit^ accenfo ittfet ab ilfidtia fe

a: ecce node que ab indpifnbû opua ii fola itftabat ter
l^motua ingena oborit'.et niJbîûfûbamêto;? fata Bue
Mteqj iaaant\ verû etiâ totiua pene loci ebift'da côplanantur.
pomcua quoqj pubîice in quibua tufeo:û mulritubo 5 operi
vifebae infiftere cômanebat ab folû febiiôe.omneaiufeofi
qui
repcrti funt ofpîefiare. iLuce vero o:ta rum fe mala creferent
cfFugifle.ab requirentoa qui o;p:effi fuerat reliqua multttubo
concurrtt, €fe8 erat quebam in infcriotibua templi bimerfa
batena abitus inter buaa pozncua quefuerant complanate.tn
qua ferramenta iet alia queoperi erantntcelfiria feniabantur.

m

-ocr page 389-

. ir

be qua fubïto gïobuö qwtbâ ignis emicuitcet p mebiü pïatcc
pcurrens abuftis et e^aïatis qui aterant iuteis vitro citroc^
ferebatur,fooc iterüfepius et Frequntiiïimc per tota iîîâ biem
repetêsrptinacispopuli temeritate flâmisvîtrîcib^cobercebat

(tû interim pauoze tngenti et trepibatione omnes qui aterant
teterrid: folum verû teum criftû ibefum confiteri
cogebantur
tnuiti.Êt ne boc cafufieri creterené fequêti node î -xtÛmïth
oîm fignaculû crifti ita
euitens afparuitrvt etiâ qui biîuere
pzo fuiifitelitate-voluiffetnulb genere valer et abolere. JBic
teterriti iutei atqs gentiles:locû fimul et cepta îaniter rdiqre.

(Pjfndpit liber vnbcdmlçççk5#c^

Oftiuliani necem,tanbê duile nobis ioui
niani rcpatamr imperiû.'Js hamq^ fub vno
eotemq5 tpeimpemtoa et confeObatet maie
illati e;titit bepulfor erroaia.pam cum in
^cinâu eiïet et e;cerdtu3 vrgeref barbaris

_ et buàoaes noftri bc fummis rebus côfiliû

tmbentcs vt iouîmano calculû barcnt:cumq^ afpaebenfus ab
fufdpienba imperi) tiabereê infigniarab e^ercitûiulianifacri
legios paofanatû bidtur paodamaOe non fe poneimpeiare as
quia dTet criflianus. Q^unc oês pari
eatemqj voce rerpomirc
pbibentur. (Ht nos criftiani fumus. jRec paiuff banc vocem
aubiret:
acquiefcere ab impetiû voluit. î)eniq$ ftatim alfiiit
ei biuina demêda.cotiaqs omnê fpem cûclaufivnbiq^ boftib^
tenerent' nec euatenbi facultas vUa fu^eteret: fubito mifios
a
barbaris otatores atefte vitent pacemq^ tepofcere:e;!:erdtui
% mebia confumpto.cibos ceteiaq^ îiecdTaria in merdmon^s
polliceri.omnicg bumanitate noftro? temeritafem emenbare.

lï ?!

il

11:

1'

IS

lïi
i!!»

5f

iiiti l'I^v

wi\

■Mf

i ! I

-ocr page 390-

vigxti et noué anos pacc côpofxta aîJ romanû regreÏÏus
eft folû cîarioaq^ lu}: noftro fc orbt e;: oztcntis partit^ obo:ta
î)ilFût)it:r£pubîicâ quafi poft n4miaa psocellas oî mofetationc
aggreflus é repare.Ccclefiarû vero
curi non î fecûtJus habere
nec tn incautc vt côftâtiua egerat:fetî lapfu pfecefloîia abmo
nitus bonoîificis ct ofFicbfiflimis îittcris atbanaftû reqrit:ab
ipfo foîmâ fiaei et eccîarû t)ifponêtJa
;2 fufcepit mobil.$eb bec
tâ pia tâq^ îeta pzicipia moss îmatura comlpit.p^ odo etenî
menfca ortus fui apub ciliciâ bie obi;t.

frl)eoitu vaientiniam et Yaleotis. Capitulû,^.

bereticis abijt in viâ patrû fuoîû.pâ et epôa cgit in cjcilium
et p2efbiteroa ac byaconoa et monacboa. taciano alepnbzie
pftfente vfq$ ab toîméta febuyit.et ignibua trabibit:muîtac^
nefanba et crufelia in ecclefia fei
molitus eft. Seb bec omnia
poft atbanafi; obitû. )Ram illo fuperftite velut biuina quabâ
virtutc ^bibituêrcû febacbarcÉ in ceteros.'inillfi nicbil
aufua
eft trifte cômittere.
^fl
De boamitioe atbanat^egi^ct pfccut^jb^ luci? beretici gt; .tiy.

6iê ea tëpeftate cû quàbmgefimo ct fc;:to âno faccrboti)
_fui atbanafiua poft multoa agones multa% pacientie
coîonaa quieuiflet in pacc ftifcitatus fe fucceflbze petrum tri
bulationum fuarum participcm et focium felegit. $eb lucius
arriane partis epifcopua;continuo tâ^ ab ouc abuolat lupus

1

I

-ocr page 391-

petriïs qmtemnauê pzotinus confccntetiBrab vrbê roma
psofugit.Eucws vero tam^ materia fibi cruteîitatis abîata:
Feuioa erga ceîeros efftciebat\€t ita ibat in fanguinê.-vt nec
fpeciem quitem aîiquâ religionis feruare vitere^.Cui^ paimo
ingreflu tanta ct tam turpiain virgincs et côtinêtes ecclefie
gefla funt:qttc ncc in pfecutionibt gcntiîiûmemomntur.'jfnte
pofi fugas ciuiîi ct c;ilia poft cetes ct toamêta flâmafq$ quib^
in numéros c5tempnauit:at» monafteria furoais fui arma con
iiertit.Daftat bcrcmiicct bcHa quiefccntib^ ibicitXria milia
fimul aut eo ampîius viros p totâ bcremû fecreta et foîitaria
babitationctsifperfosroîpugnarc pariter aggrebitur.jîï2ittit
armatâ cquitiî ac petjitû
manii:tribunos ac ppofitos ct bello;?
tjuces tanf abuerfum barbaros pugnaturos elegit.Oui cum
vcniOênt noua belli fpêm vitent.boHcs fuos glabijs ofcieâ:are
ccruicescet nicbil aliuO biccrc.nift amicc ab quib vcnifti.

4pbc virtutib^ et mimculis fanSo;? qui emt in cgppto. Ca.ii^

item tcmpus patres monacbo;? vitaet antiquitatis
^quot;
^^quot;fs^^JKncrito macbarius et ;pfîboaus aliufq$ macbarius atq^ bc
^ ladites ct pambus antboni) bifcipuli per cg^ptû ct maxime in
tntne teferti pardb^ babebanf: viri qui eôfoatiû vite ct aduü
non cû ceteris mortalibus
.febcû fugnis angelis babere crête/
fcantur.Cue paefens vibiloquoa.ft eo;? gefta
refero.quo;? in
paOîonib^ fodus eïk pzomerui.fc^ îîucebant c^crdtû bomini
non moatalibus talîs feb fite religionis armatû morienbo vin
eentem: ct qui fanguinis fui paofufionc viöoa criftû fequeret
ab celum.nbsp;4f ^uicg bum in tabema

culis pofid et omntes e^rpcöarent interfeöoaes fuos telafua^c
ab eos bomo olim mêbris omnibus et pcipue pcöibus aritsus
feb
cum ab eis in nomine bomini oleo fuiflet gunSus ftatim

l

f

m

-ocr page 392-

confirmati funt pbn^e ciuô.Ct bicentib^ m in nomine ibefu
crifli quem lucius pfcqmé furge et fta in pebibus tuis etrcbi
in t-omü tuam continuo furgens et chiliens fenebicebat bnm
oftenöens quia vere emt in eis Crus.nbsp;cecfijdiuöu

40inte aUquantum vero temporis cecus quibam rogauit ö?
buci fe ab ceiluïam macbari): qui emt in Ceferto itinere bienï
trium. Cïuo poftea f fecus multo buâantiû labojc peruenit;
macbarium bomi non rejperet. Contriftatus valöe nulïatcnus
meHiciam mitigare potuit fanitatis folacijs carens.ï^um vero
calo^e fïïti côualefcens Cepcor inquit ab eos qui eü Cebu^emt
cate me aö illam partem parietis vbi cubare fenio^ folet.

Ct cum fuilftt abmotus; parum luti aritivnfeparies ilîitus
vii^batur aOumes palme fue fuperpofuit.Rogat etiâ vt aquâ
te puteo e; quo bibere folebat baurirct.Cuo bumoïc refoluêa
glebam. eoöemcg luto oculos fuos pungens et lauans £e aqua
que baufia fuemt recepit vifum.;ita vt nullo inbigens âmini
culo rebiret ab fua. $eb ne fc6m lep^ofos illos ageret quos a
fe cumtos in euagelio ingmtos bominusvocat;cûomni î^omo
fua regrefius eft et feo gmcias referens rem vt gefta fuemt
inbicauit. ^jT^liub fe leena. lt;pjfem vero ipfe macbarius
lecne fpeluncam babuit fue vicinam celle.
Ct quabam bie ca--
tulcs fuos cecos ab eum belua pïobucit; atcg ab peö?8 tius
pomt.3it ille cum intelle^iiret p?o cecitate catuloïum beftiam
füjplicare: rogauit bominxi vt ris rebferet vifü.Cuo recepto
matrem fequentes refeunt ab fpeluncâ.Ct paulopoft ipfa cum
camlis fuis egrsbiens pelles ouium lanatasplurimas velut
munus ^ fufcepta gracia ab fenë fefcrt miJafu oais feuedans
et ante foses eas Ssponens abcebit.Berü fi fuigulo^ mimbiliü
gefta p2olêqmmiir; c^clubimura paopofita
brcuitatc;ma;cime
cum bec narmtionê paopsi) operis b^bére merean^.^T^cbin
b^s omnibus Inclus np erubuitnec aliquib reuerentie virtutü

-ocr page 393-

N

mimbUib^ fetulîtrqw^mmo îubetprei tpfoi ablatoa abrège

ruo;gt;mmo dam mptoa in infuUm quanbam tgj?ptipalubum
fepoîtan in qua côpcrciat nemini pîoifua tffe frifttanûrquo
per bec vd abH^ Wacije vd abfcg cofuetis adib«« viuerent.
jBcnea igitur cûbuobuô rolibiBpebifTequia noàu ab infuiam
febucun^dn quo templû
quobbâ efl lumma veneatione a îott
incûîis obreruatû.(umqg primû nauicula fenum oialoci illiua
contigiTet: ccce fubito facerbotia tempHiffius virgo ftlia co2
repta fpiritu cû ingenti voctfeiatione et cû clamoritô vfg ab
eelum batia.p mcbioô agi populos cepit et crcbos bticena ro
tatua ftdcens buc atcg illuc tabibi 02e vibiareXûiÇ ab fpeôa
culû ingentis monad majdme cum effet facerbotis filia qui in
bonoîe ptectpuo apub tllos erat populi côueniflentrper aums
eam laptâ fequc tes çueniunt vfi^ ab nauicula fcnû»)bi vero
p:oieöa eo;2 pcöibua et pzofttata damare ecpit.Ouib veniftia
0 ferui fei fûmirâdquis
nos et vetrinofis euoluere bomidîp
|n bcc loco fepulfi vnbtq5 latcbamO; quô vos nequay latere
potuim^fCebimus antiquis ftbibus .-populos veftroB tertafqj
vcftras rccipiie.Cûbcc biccrcntâcrcpatus ab eiserrorisfpûs
cfiiigat'. Ct puella fana vna cum parentibusfuis iaccclat ab
pefes noftri tempotis apoftolor:qui talib? cjozbijs pbicâtcs
da fifem bomini noftri ibefu criftîâ tanta côuerfattoni répété
eos
pbujcrûtrvt ftatim manibiantiqwFTimû templû et infuma^
vencratione babitûfeftmerent
.ct ccdeftâ côfeftim ebifîcarct
pcc ab
felibcranbû fpacio tpis egucrüt:quitófibé rerû fctfrât
nô verba fj virt^.Seb cûboc fuiftct alejcâbde nûdatû: vérité
ludua ne forte edâ ïuo^ in eù obia iufta côfurgerêt.qui apte
tam Idlû nô bôibi feb feo inbiccretzocculte eos rcuocari et in
beremû remitti iubct.tû bec î egppto gerund neet alçs loei»
gfecwtionis f lama ceffabat.

gfecutbne que fuit apub ebiffam. Capttgt;V.

fi 'I

?! l!Ii
:ii'.

Ii'

I,

ii quot;ii

r ill.

-ocr page 394-

^lîljïgt;i)0amp;namq5meropotamicvvbôfte^^^ popuïo^zrcfl
apoftûli relîqui)8 tecomta.Dbicû imperatoa vi
tîinèt emef^s mào^ in campo babere eoneuntlculum: tanta
tJÎcitur itacûDia accenfuavt pfeäum fuum pugno pcutcret cur
nô fuiflent inte quoq^ ficut iuOeiat teturbati. 2tt ille licet eOet
paganuß et iniuri^a ab impetatoze fuifiTet affedua; tamê confi-
terationebumanitatia aîteia bie ab vaftâbû populû ^ceffurua
facit boc ipfum ciuib^ p occulta iubicia cîarefcerecquo fcilicet
cauere fe poîTent ne îuereninf î loco.mane paocelTurua terroîê
folito maioaê p ofFiciû mouet: agit omnia quoquâ minimi vd
fî fieri pofiet nulli piditarent\ï)itettamê frequentioaê folito
populû ab îocû tentere: currere pcipitea et feftinâtea.tamf ve
neren£ ne quia tedTet ab mortem.^nteta vitet quanbâ mu
Iterculam ita feftinâ et poperâ in bomo fua p202Ûpere;vt nec
dautere ofîiû nec operiri vt mulierû babitû tecet ôilîgentiua
potuinêt;infantê quos^ paruulû fecum tiabcntercurfuq^ lapibo
irrupto etiâ ofFjci)agmine fdlinantë. Cum ille vltia noffrena
aiprebenbite inbite inquit mulierë.et bue tebucite.Cû fuifTct
aöbuöa.quo îquit îfeîiy mulier ^perna tâ feaina:3(bcampû
aitrqiib catbolico;? populua côuenit,€t nôaubifti îquit quia
pfeöua tîluc pgit.vt oêa îterfidat quoaiueneritf^tubiui fqt
et iteo feftino vt ibi îueniar. €t quo îquit puulû iftû tiabiaf
iDt et ipfe ait mart)?riû côfequi mereat'. Oue cum aubifièt vir
niotemtinim^;retire offidû et cSwertivebiculûab palaciû iub;
Ct îgrdfua ait.'Jmpator fubire fi micbi iubeaa patua fû.-opua
•vero qô pcipia îplere no poffû.cûiÇ ebocuiflèt cûôa te muliere
repaeflit impatoda infaiîiâ.

iT^JIaïujeclej^^nbsp;Capijulû.:^

î^m tempua ecdefia vdut perfecutionia igne con
auri métallo cpfufgebat.po enî in verbia

-ocr page 395-

vnufquircg fites pîotabât' fcb in e;:ilï)0 et carcerib^; quia non
fconozi emt catboUcü eOe feb pcncpïecipue apub ale^anbzii,
vbi nec fepeUêbtô quitem coîpoaibua moztuo^z libem facufea

fiteUb^cmt.

^TOe moprco qui regina farr^nog gentis Tue

mmbec ïucius omni arrogântia ctTeuicia gererct: ma
fariaccno;? gentis regina vebemêti bello paleftini

et arabici limitis ofpiDa atcg quatcrc vicinafq^ fimul
paouincias vaftarc ccpitXücgfrcquetib^ bellis romanü attri
MiîTetc^ercitû.ct plurimis gemptis^cliquos vcrtinctin Fugi
omta paccm nô aliter fe amplc;atum p:omittit.nifi monacbus
quitem mo^fes nomine gentis fue oabinaret' cpifcopus;qui in
beremoptibus fuis vicina vitam folitariabucens. mcritis et
•virtutib^ ac fignis que faciebat teus p illum magnifice notus
emtpeticio ci^ pîîcipiinbicat' romanorac fme vlla bilationc
iubêtur iniplcri a bucib^ noHris qui ibi infeliciter pugnaueiit
Captus ergo mo;fcs ab faccrbotiû fufcipicnbü: alejîanbîiâ e;
moïc cèbucit\2iteft lucius;cui oaDinâbi tefereba^ officiil.Duo
vifo mopfesrpntibusbucibus qui purgebant etpopulis ait.
Cgo quibc mc nó eiïc bignü t3to facerbocio iubico.Berûptn
fi aliqua î mc licct inbigt^o biuina bifpcnfatio putat^ e^plêba
teû noftrû celi ac terre tnm tefioz ^ lucius fanöo;? fanguine
pollutas et cruentas fup mc nôiniciet manus.Cüqj lurius tâ
gmui
nota inufiü fe viteret inoculis plurimo^zrquare inquit o
mopfes tâ facile côtempnas cû cui^ fitem ignoras? aiut fi
tibi
aliquis te me aliter inbicauit:aubi fibi meâ et tibi ipfi magis
creteXû îUe,ï)efine îquit o luci bolofis tuis me quotg
pmagtnibus aggrcbi. fcenc micbi nota eft fites tua quâ pao^
teftanê ferui tei^g metalia bampnati .epifcopi in c
^ilium triifi;

à

mm

-ocr page 396-

p^erbîterib^'aconed criniant nontims balîtacula religati
ali) bcfti)8..a!9 eûâ ignib^tQbiti.pû^ poteï! vcrioz cîTefiôes
que auribuô que ocuHs preuitgt;c^f 3puti me certû eft;
^ qui in crifto rcâe cretîunt ifta nô faciun t. € t ita maioze
te
îeco2e Cefozmatuô.quoniâ piitgebat neccflitas reipublice con
fuîenti;côpulfu8 eft acquicfcere vt ab epifcopis quos in e^iliù
trufemt facerôotiûTumcret.Ouo futcepto et gentis ferocinime
pacem tenuit;e(fifei eatboKce cuftoDiuit intemeiata ccfoztia.

lt;rfcetît)imovitentea!eyantj?inogt; Capîtvi^gt;

G Cram cûapuîî alc^antJîiâ popufos et vrbeô nebulofi

bo^oîis tetrn pfiöeicaligo fuft^unferet; velut lampafem
quâbam biuina iuce fulgentcm bitimû bominua accenbit. be
cuius vita atc^ inftitutis quoniâ ab ccclefte glotiâ Cei munere
ccncefiiis crcbitur;licet ï tanicurfu.necenario tn cômemorâba
nobis pauca viCent\](s nâcBnbsp;t^i^î'i

prima Utteta^z ignora:et clementa luminibus o2batu8:maio2i
feftCerio fcientie veri luminis infiâmabatur.pec îefperationê
cupitaabipifcenbi paftus eft.cûaubiflet fcriptum in cuâgelio
qÔ apub homines impoïTibile eft polîibile eft apub Deum.bac
igitur biuina pollicitatione confifus.inifefmenter tiominû p:e
cabatur non vt
ocuIoîû carnaliû vifum feovt illuminationem
cozbis accipet.^ifcebat tn pzccib^ ftubia ac labo2e:ct iugea
côtinuafqj vigiîias nô ab legenbû feb ab aubicnbû abbibebat
vt q6 alçs vifus.boc illi côferret aubitus.Cum vero poft lu^
cubiationis ïabo7é fompnus vt fieri foîet legêtib^ abueniftct
bioimus filenttîi illub non ab quietem ve! ocium bat» bucena
tam^muncwm animal ruminana cibum quem cepemt e; inte
gro reuocabat. Ct ea que bubum percurrentib^ alija e; lib:o
vum leâione cognouemt.memçria et animo reüoluebat.vt nô

-ocr page 397-

tam autitïTe que leSa fuerant §tercnpfifTc ea mentis fue paV
ginia viferettir, ^ta bteui £ro boceiïte in tantam biuinaru bu
manarüq? rcrü erubitionê atq5 fcientiâ venit vt fcoïe eccïcfi
aftice t)oöo2 epflerct atbanafio epifcopo ceterifqg fapientibus
in ecdefia feiviris abmobûpzobatus.'fêî) etin ceteris fme bpa
leticc fme geometrie aüronomic^ vd anfmetrire bifdplinis
tta eOet pamtus vt nuHus vm§ pbô;2 ahqua e; bijs artibus
pàoponens opdnere eû vel condufere quiuerit; fet) ftatim vt
rtfponfiones eius
acceperit magiftrü eum etiam iïlius te qua
pjppofuiftêt creCeret mfcipïine.buius aîiquâti biöa veî toiler
bifputata.velpzoponentibi refponfa atsbibitis notaries fefcrip
fere: que edam nunc in magna atjmimtiôebabétur.pos tamê
qui et viue vocis ci^ e; parte aliqua fuim^ aubitozes ct ea q
a nonnuîiis bocente ea fefcript? funt legimusdongc maioaem
glim etbiuinü nefcio quib ac fupm bumanam vocem fonans.
in ilfis magie fcrmonibus qui fe 02e ipftus ^fercbatur agno^
wimusrfounc etiam beatusantbomus. cü fitti atbanafi) teBr
monium Ïiturus abuerfum arrianos fe tbebaibe aïe;:anbriam
fefcenbiftet m^gnificis confoiatus eft verbis, picbil te inquit
ofFenbat o bibim e: ^ carnalibO oculis Viferis o^batus.ijpefunt
enim t bi illi oculi quos mures et mufce et lacertcbabent:feb
letare ^ bates oculos quos angdi babent e quibus feus vi
fetur per quos tibi magnum fcientie lumen attenbitur.

4fCuptfatidój2 e;t bifdpulis antbonjlettam cum in
beremo babitauerintvirtutes ct fmna fadentes.

^Ijjpu

Ü

qujntiet^^nbsp;^ Capitulü.iy

orebat igitur eg)?pms ea tempftate non folû erubtris

_|n criftiana pbîa •viri3:verû enâbijs que fuper vaftatn

beremû cçmancnte^ figna et pîobigia apoftolicaftmpl^tate

tiÜI

i 1

-ocr page 398-

Vite ct co2tgt;td finceritate fadebant. tf quibus interim quoi
ipfivioimua; et quo;? benebici manibus meruimud bi^ funt.
jfl?acbanu8 te fugtoïi beremo.aliu% macbariuB 2einferio:t.
7^fiDo3u3 in fcttbi)é panibudincenuli8«mo)^fcd etbenjramin tn
intria. fdrion
tt belj^aa et paulua in apiltoie.aUua paufus in
fociôrpoEmêet iofepb infpifpiriqui afpdlabai mis antboni)
^eïJ et alios f plurimos buiufcemobi viroa in eg);^pH ptibus
babitarc ficeli comgim^ aubitu; vt vere ciple»^ apoftoli
txdü
quia vbi babübautt peccatü fupbabütauit gtscta.babuit aüt
per tCirm tépuaetii mefopotamia viros nobiles eiffem Hubçs
pollêtea.quo^z aliquitosipfig nos apub eoUTam et incaria|t
yitim^^lurca auoitionebitJicim^.

»

iüüitl

It) neutra ba;! mFcciibiot capabotiafuitrj^mmo aliquib
^letiua gregoiiû nobis cü baftfio germinauit. Cultt i^xi
et ipfa multozu (cozum fegetem rati% letam p2obu;cit copiofa
pio3Ù veniamroliuarum quoïg bni germtnautt noueUam.^eb
till pcipue buo fi!^ pingucbines alTidêtes fir^tera leua:^ câ{e
labzo: mftar buo^ celi îuminariû refulgebât.Dntt bignâ puto
îe bija pauca Tupw repeterc.3Imbo tiobilea.ambo atbents eru
bitié ambo collige:ambo îe aubito^io bigreûi ab pJofitenbam
rctbo2ica togabaé.CÖ opua magnifice quibê îplebat batiiua
gregoîiuaveto magnificêtiua côtempnebat.Ouii^ cû fetotû
tel feruido mâcipaffet tin
te college amo jepfumpfitrvt fefentê
fcardiûXeboâoziacatbebtâ trponcret.ac fccûab monaflerium
manutnieôa manu pbuceret.|bic^ g annoavt aitint treCedm
omnibua grecorum fecularium libda rcmotia.folia btuine fcnp
turc voluminibua operambabant: earumque intdligtntiam
non e^propîia psefumptione feb e; maio2um fcnpda ct au/
toîitâtefequcbantur; quoa etiplôa e? apolîolica fucceflione

-ocr page 399-

Inteîîigcntjircguîam Mccpifie conftabâî. Cuosiî paecipue m
paopbetas cômentarioB bifcutientca^: tbefauros fapientie et
fcientie recontiitoa in vafia fiöilibua pquirebant. IDerû cum
îâ ipfi fuficienter inïlruôi biuina bifpenfatione ab tmbuêbos
popuîos quot;vocarenf
.et alius alio itinere ab item tti opuâvterq^
tnaberetur:bafiliuô ponti vrbea et rum circuicna.tefitea ilüua
gentia animoe et parû tx Ipe futum follicitoa fîimulare verbia
et paebicatione
fuccentere.callem^ ab bi)a longe negligentie
cepit abfôluere: fubiecitqgabieöia inaniû rerû et feculariû curta
fuimet noticia reciperc tn vnum coire monafleria conftrucrc.
pfalmia et j?mnia et omtionibua bocuit vacarc pauperû curam
gcrcrc.eifq^ babitacula boneïla et que ab viôû neceflaria
(mt
pacberc: virginea tnftruere pubicâ caftlqs vitâ omnibua pene
îcfitembilem facere.^ta baeui permutata
eft tociua paouincic
facica vt in aribo et fqualenti campo viteret'.fegea fecunba ac
ïetc vinea furrepïTe.^^^egoaîua vero bonû femen nô pacic
batur aut fap fpinaa iacere aut inter fap bifpergere: feb bonâ
term coabia fui iugi cuïtu et e;:ercicî)a inîcfinentib^ cycolebat
€t multo âpliua bic in femetipfo:^ ille in ceteria paoficsebat
fufcipe ilîe q renûciâtea fecuîo tefcrebât ab pcCea fuos et
biui
îcre vt quify eguiffet curâ gercbatâfle nicbil babibi côtçnt^
fdciamento erga folaa fapientie biuiciaa auarua et multû cupi
bus îberebat
.llle coire plurea in vnû ct fuituicc in necefiarça
babere foîïicit'ubinëbocebatrbic fui c;cempîo gptmt abfblutus
et
liber a cundis fermone apoftoîicoprebicabat.Cgo aût volo
vos fme foilicttubine efie; etbns inpao;cimo
eft nicbil folliciti
fuis:feb tam^
cnïïx ferui boc folum eftote folliciti quâbo bn®
reîcat a nuptî)8.|ne telinqucntib^ mifericoatiter ccbolere. et
a telido reuocare fatagcbat:bic per biuini cloqui)
giâm tâin^
qucnbi incitamëta pucnirc. nec fmere labi eum qui bifficultcr
crigeretur cljfua.'Jlle infite purua:bic in paebicationc libcrioî

; 1

■ ; 1
'i !

-ocr page 400-

Iîîe teobumilia:bic etiâ bôib^ emt.^lîe ârrogântes côtempm
bîc Qtbncvmcebat. fie i vero^ tjiuerfa giacia:vnum opus
preâionis e;t;plebat;](gitur bafiïïws non muîto poft cefarec ca
pabocic epifcop^.cum a -yalente tn CTriïium pso fite cogerefur
e^bibitus ab tribunal prefedi terroaib^ yt iîîi monséptâtt
et mints ma;imis agi cepit.€t nift pceptis paindpis obebi^et
întedtû fibi iamiâq^ fparct impentere.Cum iîîe intrepibua et
abfq5 quot;vîîa animi pturbatione:boc fibi imitand pfedo viabifTc
fertur.:Jtq5
vtina micbi aîiquib eet bigni muneris q6 ofFerrê
biiic qui maturius bafiîiû te nobo feîlis bui^ abfolucret. Cûq^
baretur d no;^que mt mebia ab fpaciii telibcmntsi; refpobiflc
tenuo gbibe^. ègo ciaftino tpfe ero qui nunc:tu te veniâ non
mutares.Ct ilîa quitte noôc ypz impcqtods vclut to2todb^
fîabita erudatur: filins vero qui eis emt vnicus cjdnöus.pa

terne impietatis crebitur e^foîuifle ru|pîida.]ta£B ante lucem
mifli funt qui rogarent bafiliû vt psecibus fuis intireeteret p
d8:ne etiam ipfi et quitem multo tuftius fimiliter intcrirent,
fie accitiit yt cû omnes catbolicos e;p«lcdt
valcns:bafiliuô
vfqs aî3 vite e;itû intememto comunionis facmmento in cccîa
pbumret. lt;trego:iws vero apg nasajon ojpibû i loco patris
epi.cop^ lubrogafus:beredeo;2 turbine fiteïiter tulit.fiebbita
vem pace conftadnopoîim atgt; ecdeftâ tJocenbâ venire e;omrc
non abnuit :vbi bîeui tempo2e tantû ab cmenbâbîi populum
vetuftis beretîco;? tnfeôum vcnenis paofedt; vt tune paimum
criftiani fibi fieri viterené et noudîâ lucem veritads afpicerc
cû religionis bodoa multa quitem verbis.plum tamê boccret
e;emplis;nec viterentab co bikipuH aliquib impemd.qö nô
païusipfe fecilfet.f eb vbi gîoaiâ inuibia fubfecuta eft.obnid
quiba et pfcripdonib^ min^ fants vti cepere;vt ipfo ab^pda
remeatc alius oabinarctur epûs. 416 iîîe fufurmd tâtum et fub
ö?ntc fcndêsr«minan
:iprep2ofert qS bicere d niilftm aiit^hat.

N.

£

-ocr page 401-

Wit inquit vt mei caufa aüqua funuïtasin fei facerbotibua
02iatiir.$i pioptcr me eft ifta tempefta3:tollitc me et mittite
in mare: et fefmet a vobia quaOatioXüc regteiïuö in ecdefia
fua:qtS fupfuit vite tempua e;egit.Ct quoniâ feffa iam etatc
ftmul et co2pore inualibua emt fuccelTo^ê fibi ipfe feïegit:quo
eccîefîâ guberuâte ïebüitatia et feneöutia oceo frueree.Ç^tât
vtriufqs ingeni) monimenta magmfica tm^atuü : quoa e;
tpe
i ecdefïja feclamabât,lt;E)^q«it^ «oa fenaaferme ftngulo^
omciüculaa
tmffubi^i îatinû bafili) pterca iftituta monacbo^
optantes fi potuerim^ fei fauo? abiuuerit eo2Ü pïura tmfferre
fuenlt ptereafmtrea buo bafilio.gregonua et petrus quozü
alter inverbo
boarine.aîter in opib^ fim fmtre ita ejcequabat
Vt vterqs vel bafiüü vel gregodü refeberet.€;tat etïa tpfiua
gregosi) minoda aliqua opufcula luculenta.Seb fe bi)a fat'is

bidum.nbsp;. . » ,nbsp;-

^T^^fj^Ptrji^nbsp;pdncipia et fe bMafa

^^el vrftni fubreptione'^nbsp;jfCapituIü.^L

^quot;quot;Wllï cccibuia vero ptib^ vaîêtîan^ fifei religione illcfua:
JUjvetere romani imperi) ccnfum rem publicâ gubernabat.
JDamafua poft iiberiü p fucceOioné in vrbc roma faccrbonïi.
fufcepemt.Ouê pïdatü
fibi non ferena vrfmua quibâ eiuffem
ecdefie b)?aconua in tantum furozia erupit.vt pfuafo quobam
faïis imperifo et agreÛi epifcopo collecta turbuîento^z et febi
dofo^ manu in bafilica que fidniana a|p2ÏÏatur epifcopum fe
fieri e;to2queret:legïb^ et oîbinc ct tmbidonc pueifiS.Cuo
c; fado tâto febitio ymmo vere tanta bdîa oîta funt aîterutrû
fefenCentib^ populis:vt repleren^ fcumano fanguine oradonû
ïoca.€ue rea faftione mapmini prefeâi feui boîa ab inuibia
boni et iîinocêtis verfa eft facerbotisdta vt caufa ab ckrico^î
^fq^ tojmenta febuceret\ $eb affertoz innocentie ^uz fwit;et

-ocr page 402-

in caput coy quiintenîcranttjolum pena conuerfaefl.

^r^e amb^ofio cpifcopo, Capitulû.;cî;. ^

^flfltzvà ïcfunöo apub mcbiolanû au;cntio berctico:ù cpo
H vtriufcfi partis popuU biucrftô flubijs ferebât\binèntb
gmuts ct picuiofa febicio vrbi pjopc maturii pabat e;cici{i. ft
pars vt!âq$ cü biuerfa vellet nequaq? q6 ^ppofuciat ipetmret.
^tmbzofius tune confularia eiufcsm pïouincie fafces gerebat.
Jb cum perniciê ciuitati viferetimpêCere.pzo loco atcg officio
fuo confeflim ecclefiam febitionê populi mitigaturus ingrebi^
Cûq5 inibi multa fc6m leges et publici bifciplina pao quiete
et tmquillitate potalTetrpugnatis inter fc et bifii^Détis populi
fubito clamo? et vo;: vna cófurgit.ambzofiü epm poMantes
baptijari büc pzotinus clamant: eiat cnï catbecuminis et fibi
epifcopû bari:nec aliter vnü popuUl foae atq5vnam fifem,nifi
ambaofius fibi barctur facerbos.Obludante illo et plurimum
refiflêtc ab impemtoïi relatû populi fefiferiû omni maturitate
iubctur impleri.^)ei autê ait efle q? bifcozbantê populi fifem
ct animos bifiifentes:conuerfio fubita in vnü confenfum atqj
in vna fentenciâ reuocaflet. Jt2o;c et fei gracia côfecutus ct ini
ciatus facris facerbos eÏFcöus ef^.
é^t v
alentiniani fine et filijs ei^berebibus regni. Ca.pii.

fubita c

ptera cü ab bellû fimaticü valentinian^ fe gallie ptibus
veninet illiricû.et ibi vi): nonbücepto bello egritubine
ubita ojpzclTus biem obi)t:reliöi8 berebibus in imperio fili;s
graciano auguïlp valentinianoqs abmobü paruulo et nonbum
regijs infigni^s iniciato. Cuê tamen necellitas eo;2 qui tam^
vacuü imperi; Ïocü conabantur inuafere.cöpuiit etiâ abfentc
fratrepurpum inbui:p?obo tunc
pfecto fiïtüter rem gerente.

-ocr page 403-

p Cr item tempus in ozicntis regno gotbo^ gene Ùtxhm
fuis pulfa p oês fe tracias ïtoit. armifq^ -vrbes et agros

vaftare ferçciter cepitXunc vero valentisbella qyeccdefi^s

inferebat in bofte cepta couerti.feraq^ pemtentia epifcopos et
prefbiteros relapri te
e;iïi)s ac te metallis refolin monacbos
iubet,1pfc tamen ab boOibus in pzelDto quo e;^ bslïo trepïbis
côFuserat impietatis fue penas igne e^uRus tebit annta tn ipm
cü fmtre paimo.et poft cû fmtris filijs qtuoatecx piter epcaöis.
Cue pugna iniciû mali romano imperio tuc et temceps fuit.

gmdan^ Ïgatoa tbeoboMlgS^îiBÎj^^

I 6itur gratianus cû fratrc abmotum puulo;poft patrem
recé oaientis quoqs fufcepit impenu.^s pietate et reli^
gione 5nes pene qui ante fueiat païcipes fupabat: vfu armojj
llrtnuus vclojc coapoae et ingenio bonus: fet) iuuenili e^xulta
tione plus foae letus § fufFidebat et plus verecûbus § reipu
blica interest. lt;Duiq$ vitens vtile .virum annis maturum in
tantis regni curis babere ptidpem et quia vt fermo
tiuir.us
mouet melius buo f vnusrconfoatem abïcifcit tbeobofiû: eii^
oaiêtis paocutatione
comifTa partes fibi ac fiatri acciöiias re-^
feruauit. Derum is
poÜ$ muka rdigiofe ac foatiter gelTit: a
,na?imo (;iano apub baitanias ejcorto per anbmcaciu bucem
iugbuni fuo^z magis paobitione § vi boftium pemptus eft.

^e valentiniingipue^^

e t valentinian^ in jgt;taïia tegens fiatris nece atq^ boftia
metu perterrims: fimulatione oblatam pacem a ma^imo

-ocr page 404-

fimulanatpfe quocg ïiberrtcrampleaitur.Cum interim iuftîna
mater eiufbê arriane berefeos aîumpnaâpietatis fue venena
que vîuéteviro rufpreOemtiilio facile tecepto fitjêter aperait
'Jgi^ apubmebiolanum pofita conturbare aggrebit^ eccïefia^s
flatü.-eï cômina£ facerbotib^ tepulfionie e;iUa nifi ariminéfis
confiÏi?£ecreta quibus fiïes temeiata fuemt reuocarent. (Duo
beilo eccïefie murü et turrim valibiflimam pulfabat amb^ofm
encB minis terroaib^ atcg omni ofpugnattonü genere fatigaa
pimü fibi abitum tebellanïe rimatur ecclefie. feb fuia illa
ïe5abcl fpiritu pugnarct ar m ata:refiilebat tamen amboHus
be^e virtutc replet^ et gmtia.]lpfa autem in ecclefça garrire
ftrcpcre animate at inflâmare ab bifcozbia popoloa ccpit; feb
quo minus rcs e; fentétia ceïerct iniuriâ putarect f boc ap6
Fiîiîi côqueri. DnCe et abolcfcentulus pao contumelie inuiïjia
qua falfo côfiâucmt mater accêfus.armato;? globil ab ecclefia
mittit: confringi ianuas ojpugnari fanöafanöo;? facertotem
ptmbi atq5 in ejciliü agi paotinus iubct.f eö tanta fuit pfeue
5ntUfiteiiûpopulo^:Vt aïasp2ius amittcre §epm mallcnt.

li ptcrim btöante abuerfum fitem patru impemlia tecrcta
^ M manbantur; bentuolo tune mcmo?ie fcrinius pjefitentc,
feblUc cui ab incunabulis facm fttes vcncmbilis fuit; abnc
gat fc impia verba pofic p2oferre ct contm teuloqui.tü vero
nc i nccptü regine fruïlmri viamp;retur celfioa ei bonoz paomitti^
fi impleret iniunöa.'Jlle autê qui nobilioa effc in fite f in bo
no2ibus cuperct:quib micbi ait p2o impietatis merecte altioaê
p2omitti8 gmbüfibuncipfum que babeo tollitc:tantiim micbi
confcientiafitei buret iliefa.foce bicens aute peC^s impia p2c
eipicntium cingulum foliiit.

-ocr page 405-

^f^eamhofio epifcopo elmgjciimt^jangg^^

[jC^baofiua vero aöuerfus reginc teem non fe manu
jfeféfabat aut teïo feb iciuni^s côtinuatifcg vigilies fub
'altari pofitus per obfecutiones tefcnfoaê fibi ac ecdefie
feum
parabat. Cuc^ bcc in Ïongi'i t)iuerfis macbinis ct ojpugnatio

nibusntc x^uitópïofidensiumna mo!irctur:ma;imu8 qui fe
cture tvranni infamia et legitimil pdncipem geftiret oftenfere
Uads Utteris imperiû pzoteftaf inceftu: fifem fei impugn an
et ftatuta catbolice
ecclefie fubmi.et inter bec ajpaopinquarc
rtaüam cepit
.Cuo iuftina côpertobofte fimul atq$impietatis
c5fdenda perurgente in
fugam verfa cum fi\io:eplia que fei
facertjotibus pabat pdmafosdtar. affuit tamen tbeobofius
p2opter regni fifem bonitatis m beneficio^ gracia memoz.
etin
-vinbicta totis virib^ odentis infurges vltua eilfangmne
iuftiuDalentinianocB
atq^impia inter becmatrefefunöarfifem
catbolica qua ipfa
violauerat.et regnû tpranife pulfa rcRitmt
^tqs ipfe poftea § româ illuftd triiipbo inueôus eft ab ^pna
rurfum régna remeauit.

^beobofij lômnbsp;fe pnia ei?, Ca.yiy.

^^''p^^r ifem tps fubreptione quabâ femoms:turpis macula

pdndpiimeöa ë.€tenî cûapub tbefialonicâ
^quot;^quot;quot;^bïitSnc e;co2ta quibâ e;: militarib^vir impetu
fuilfet populi
furends e:ictinâus: rependni nöc^ atrocitate impatoz accefus
ab lubos drtenfes inuitadpopulû.dqs e?: îpaouifo circufunbt
milites atqs obtrûcarc palTim quifq; occurrifiet glabio iubet.
et vinbiôâ bare nó criminis feb furozis.Ob boc cû afacerbo
übusptalie argueret\agnouitfeliôû:culpamq5 cumlacrimia
paofdlus publica penitentiâ in cófpeöu totius ccdefte elegit
et ab boc fibi tempus affcriptû abfqs regali faftigio padenter

-ocr page 406-

împlcuU.Cuib^ ommb^ fllub mimbilitcr abiedt.ïege 6nyît î
pofterû.vt fententie principù fup aiabucrfiones^platc in biem
trtceftmû ab e;:ecuto2ibu3 bifferentur quo locuô mîe. vel fi rea
tuUOet penitentie nô periret.

fite et retigione thcobof? pimcipîa. Ça^

6if ab oaientê regrcîfuô ibiqj ^t ab cyoabio principat^
fut fumma cuta fummotç ftubio pulfiôîjcreticis eccîefias
îiciô tmbibit.'jlbcg ea motetattone agere cepit ;vt vîtiôc
contempta.tantû catbolvcis te reftitutione ecdcfia^z côfuleret:
quo fitea reda abfcg paebicadonia impebimêto p:oficerct.Cô
munê fe paebere cuiabat erga facerbotea tei fiîti teligione ct
munificentia cunôia regiû animum c;:bibere:accefru Facilia ct
abfqj impiali faftu ab colîoquiû fc bumilib^ paebcna.boatatu
eiua ctlargitionibua ccdcfte plurimia locia ornate:fatia mag
îîificeq^conftruâe funt.paeftabat multa pofcendbua. feb frc/
quentiua quot;vltro offcrebat.lbolo;? cultua qui conftantini inftitu
tione ct teincepa ncgligi et teftrui ceptua fuerat. eoîc impemte
colîapfua eft. pîo quiW in tantû teo caruafuit.vt Ipccialc ei
tnunua biuina côtulcrit pîouitentia. Ctenî in tbebaite partib^
monacbû quenbi iobanné nominc fpiritu pzopbctico rcpletû.
cuiua monitia atq^ refponfia pacë retinere an bdîû gererc eflet
mdiua fdfdtabatur.

lt;p1beaffollinarl epifcopo et bereft duagt; Ca«yyj.

jBtem apublaobicia f;rîc âte îtemtpa.ajpollinaria epûa
jdr fane ï cc^ria îftruôua.-fcb bû côtentionia vicio nimi^
quot;agiê, et abuerfum omne q6 quifqs bi;cetat ire obuiua telcdaê,
tadationc ingeni; maie foatis berefim e;côtcntione geneiauit,
aflcrena folû coapua nô etia animâ a bomino in tefpcnfationc
fufceptâ.]|n quo cû euitentibua euangclîjteftimonija vrgcref.

li r

-ocr page 407-

xmhm ipfe bnatt Muatot naftcrbaberc fc arnmarn^fitcmr
tt ponere cam qnvult.et ïtcnim aflkmcre cam, quâ(^ turba
tam ct triftem tóftt elTc vfqg; at) mo:tem:vertit fe poft.€t ne
^ toto vinei vil^etur: ait eum babuif^ quifem ammam, fcö
noncy eaparte |«a mttonabilie eft.fct» e; ea folum qua viui
ficat
co:pu3.3ï)Ciffl)lcmcntumwc lariondjilis pamaripfum

verbum fei fuifleferbibebat- Cue alfertio pzi^umin vïbe
roma a tamafo et petro a e;ant)rino epifcopo confilio congre
gato.tali fententia fepulfa é:vt tecernerent.fi quia fihum fei
qui ficut vere feua ita et
vema bomo fuit, vel bumanitatia ali
quib.vel feitatia minua öiceret babuiffe. alicnua ab ecclc^a
tubic^etur.Ci« fentenna et apuD ale;antnam confirmata e
et apubcóftantinopoUm fetrcto cófili). lUo afpolUnanlk
ab ccclefia feclinanfea:ct epifcopoa fibi fue partia et togmata

pîcpîia ectle(iafenount.

^pfe^fcopozum fuccclffiomk^XMglIi^^

quot;éitur invrbeiromapoftt»amarttm:(iriciua ecclefie fuftc
j^tfacertJotium^Jpub alepntriS vero fefundo petro
tbwotbeua et poflbunctbeopbtlua. ^n^crorolimia autem
poft cirfllum: iobannea apoftolicaaregat fefea.2IpuD antbio
cbiivcro fefuncto meletio:fubftituitur flauianua.ï
etgt; çp pau
Hnus atbuc fupem^ui in catbolico? fodetatc femper pman
fciat rtnwlta ibi iurgia ct muite
controueiiie fepe comote funt
mt tüfumma vi nitentibua ali)a et alija ebnitentibua.ipf fqs
in boc elcmêtia terre marifc^ fatigatia potuit aliqn pacia vll^
optineri mot)uô:cum vticg fifei iam nulla viferctur fu^elTe txï
coïbia.iboc ifem apub tyrum fuit.vbi cû î)iobo:ua vnus fane
ex antiquis catbolicia vir.
et temptattonum bocumcntia pïo
batu8.cum
atfcanafii teftimomo a cófeirozibuscflit epifcopus

-ocr page 408-

fadusrmoteftia contempta alius à melecç pariibus 02binaeur.
fet) et in multis ali)3 vrbibus oaientis buiufmoi confuftonea
contentio genuit facerbotum, 2tpuîï conftantinopoîim vero
nedarius e; pzetorc vrbano catbecuminuaret nuper baptifma
conrecutus facerbotiutti fuftepit.

^P^epàganoy motibua a^^ub aïeitanbriam. ^Ca.jcyii;.

^jp^tem apub ale;anbriam noui motua et côtm tempozû

^Jl^Jibê abuerfûecdeîil cadtanf:e; occarioncbui^cemobi
oboîti. fcafiîica quebâ publiei operis Vetuïla et abmobû neg
leda fuit.Cuê conftâti^ impato? bonafle epiftopis perfibiam
Tuam pbicâtib^ fereba^:quc îonga î curia nicbil valibù p:eter
parietes babebatt Difum tîï epo qui p ibê têpus gubernabat
ecdefiâ bâc ab impatoîe tepofcerevt crefcêdb^ fiCeliû populis
oaationû quoqj çrefcerent bom^.Ouâq$ cû acceptam vellet c;
tollererrepta fût in loco antta quebâ latêtia et terre îefofla la
troeini)s et fcejérib^ magis f cerimonijs apta.'jlgiê gêtiles q
retegi criminû fwoîûlatebaas et flagiciozû fuoaû eauernas quot;vî
temt no ferêtes obteda tot fcderis mala et tenebds opta refc
lari:vel btaconum calice potati infanirc omnea ac palâ furerc
cepcrunt:nec vocibuaiam et febicionib^ vt folcbât feb manu

^ ferrocg tecertarc nitû€:et erebaoa côfUd^ côgercrc in platda
bclloq$ apto vtcrq^ populi inter fe eoire.2Jt noftd numero et
potentia multo plures feb moteflia religionis minus ferocca
cmnt.êj: quo frequêtcr nrô;? plutimia vulnemtia aliquanda
etiâ interfedia ab templû quafi ab artê quâbem rcfugiebant
quo nônulloa e; eriîliania captoa fecum abbucantea acccnfia
aria imolarc cogebant. Renitcntcs nouis ct c^quifitis fufpli/
cijs cj:cruciatosneeabant: alios patibulis afFigientcs.alioscô
fmôis cruribus in fpeluncas paecipitantcs; quas ob faenfidû

-ocr page 409-

fanguinem cetcm%îpuritate6Mub2Îreçtptê^^^nbsp;run

bec p^-finguîoôbies pai^ cum met«

teinte cum fibucia et tefperationt ^ere ccpcrtót: atcp inim tê

pkm daufî î^to et p:et^a viucre.abf oftremû grafiantes in
fanguine ciuium^bucem fccleris et aubacie fue biligunt oîim/
pum nomine qutóam fcabitu fuo pfeiîoibpbum: cjuo ante %
num ^cem teferttetenfeet tptânitem tenerent.3tbî)quitu8 ro

mana^ Ifgum cuftobia :iunfq5'^«ri%bicenb^

cognitisquegefta fuemt turbatiatqs pterritî abtemplumco

ùoUnt:cauf£r^ aubacie pcur.ôant'; et quib fibi vclîet ilîe cô
cutfuô in quo cum tantofcelerc ante aiaô fanguîsxiuium funte
retur inquirunt. $cb illi
cbinf irmatoatitu.côfuiiô et btlTonta
•vocibus:taticncm faài nulîamf^-clamoîem rebtebant.jKiflt
tamen ab eos nunci) te romanitimperi) poteflate te vinbida
legiiret te que talia foîerentfubfequic5mon£bant.Cum(^ îoei
municio nicbil abuerfum vefaniâ molientes agi nifm maioîè
ftncrct;re8 gefta abimpatcîêrefcré.^lle qui ingenita mentis
clementia^ianfes màlkt^menbare§ ptere.refcrtbit illoaum
quttem vinbtöam qiroô an «ô fanguis fufuô martyres fecit
non elfe pofcenbam.î c|uibuôboîojem interitusfupaueiat glo
m meritorumcte cetero vero malo^? caufas labicefqj bifcoaoie
tjnepro fimulacbroy tefenftonevniebant penit^ tebere fuccibî
quibus ejcterminatisctiam bello;? eaufam piter côquiefceret.
Cilqs bec Icripta venlTent.ct veîut poft tnbucits ^ui tpis ab
aubicnâvtercB populi côueniftet ab tempîtlftatim vt pzima
epiftole pagina recitata eft:in cui^ e;o2bio vana gentiliû fup
Hitio culpabatur:et clamoz a noftrisimêfus 3ttollitur.ftupo2
ac pauoîgentiliû populos îuabitclatebiasvnufqnifqj quercre
anguftos fuge calles rimari aut noftris feJatêter îmergerc;vt
ab oibus qui atetat binofcereê tei pntia populo fuo aubaciâ tri
buite
^tww temonis q i iltis pzi^ tebacbat? fueiat effugatu.

-ocr page 410-

^t^ljjjjg^^ ct fe rubuerftonc eiua. que
^iam^dgine eiu3 fertu
r opimo.Capittyyiii)«

apub aîejranbaîam tcmpîum aubitû quifem ab

k__7quifem ab omnibus puto :pîerirq5 vero etiam notum.

/locuô eft non natum feb mann ac coftrudionc per centum et
' eo ampWgrnbusin fublimc fufpenfus:quabmtis et ingentib^
fpatî)a omni e;c parte biftentus. Cun^a vero que ab fumma
pauimento^euabatur opcrc fozinfeco funt c5ftrufta:quc imcn
fia fefup luminaribua et occuîtia abitib? îuicemin femetipfia
biftinâia:
vfum biuerfia mimftcri)s et clâfeftinia offici)a e;foi
bebant. ^am vero in fuperioaib? ejctrcma toti? âbitua fpatia
occupabant c;cbebre ct paftofoaia bom^q^ î e;ccelfum pozreâc
in
quibua veî ebimi vel bf) quoa a|pelîabant ^ ^ ^

ifeft qui fe caftificant cômanere foîiti emt.poat icua
poft bec omné âbitû quabratia ozbinib? biftinac intrinfec^
circuibant-ln mebio totiua fpaci) efea cmt paeciofia ebita co
lîipnia:et m3rmo2eofa;ï:ointrinfec? iplc Aiagnificeqs côftruâa
fn bac fimuîacbrum fempis ita emtvâftum: vt fe):temvn{i pa
rietc.alterum îeua pftringeret.CÔ môftrum c; oïbua generibl
metalîoaum Ugnozumqj compofitum ferebatur. ^nteriozea fe
îubriparietea ïaminis pjimo
auveia vcfliîti. ftiper baa argen
teia.abpoftremum erela babebantur: que munimcnta paecio
fioîibua metaHis forent. €mnt etiam quebam ab ftupozem
abmimtionemqs vifentium bolia et arte côpofita: feneftm fei
îicet pereyigua que ab
oitxx folia ita emt aptata.vt bie qua in
ftitutum fuemt fimuîacbrum ab fempim falutanbum introfer
ri biîigenter tempoaibua obferuatia ingrebiena in fimmla/
cbrîi mbiua foîta per canfem feneftmm biredua oa et iabia fe
mpia il!uftmret:ita vt infpeôantc popuïo ofculo faîutat?
mpisviferetur a foie,Cmt et aliub fmubis genus buiufmobi.

-ocr page 411-

paMlapîbiamâgnetlsbm^ vireuîseîfe^H^nbsp;fe

mpiat et attmbat fer;2.Sgnû vero foîia aï? bocipfxim e; ferro
rubtiîîfTîtîio manuartificiô Fuemt fabaicatû.'Vt lapis cui^ natu
nm Fer^ ab fe tmbere î)i;i«îU3 fefup in îaqueariW Fi^uö.cum
tpate fub ipfo mbioab îibmm pofitum Fuifiet fimulacbrû vî na
tumli ab fe mperc Ferrû; vt aîTurrre^ilTe populo fimuîacb^ et
in aere pentereviteretur. Ct tieboc lapfu ^pero ^fereé ffiîUri
felîacîe aiebât
.furrc^it fol vt valebicens iempibîfcebst ab ^
p2ia.
Seb et multa alia fedpienbi caufa a veterib^ in loco Fu
eîit côflniâarqiie
nûc fongîi efl enumemre g fingula.Derûvt '
biceve ceperem^ refcripto recitato pamti quibâ emt nonrozum
populi ab fubuerîenô errods auto2ê:perfuafio tn quebam ab
Ipfis gétilib^
fuemt birperfa:gp fi bumana man5 fimulacbrum
illub côtigifTet.term febifcens ilico foluereê in cbaos celùqj re
pête
rueret in pceps.Cwc res paululû flupoîë quenbâ populis
babatrcû ecce vn^ e; militib^ Fite $ armis magis munimSrin
furgens correptâ bipennemox nifu majcillcveteratozis birigit
ClamoJ tolli^ vtroîumqg populo2Û:peq$ tn aut celum ruit a^t
term tebifcit.ln iterum atq5 iterû repetens: putris ligniFumo
fum geniû cebit.CÔq^ îJ^ieâû igni abbibito:tâ Facile f lignû
ariS côflagmuit.pofî boc reuulfum ceruicibus et öppffum me
bio tmbitur caput cû peîes aliaq^ rnêbm cefa fecurib^ et mpta
funibus biftmbuntur: ac p fingula loca mêbmtim in conrpeôu
Cultrids alexanbric fene; veternofus e;uri^.2lb vïtimutruc^
qui fuperFuemt in âpbiteatro côcrema^rvaneqj fuperftitbnis
et errods âtiqui fempia bic
Finis Fuit.ïîe cui^ odgincbiucrfa
Fertur opinio paganorû. aii? iouem putant.cui^ capid mobi^
fuperpofit^.vel cum rnenfummôq? cimôa inticet moCemri vel
•vitam moztalibus Frugû largitate pzeberi.Slî? virtutem nilt
Fluminis:cui^ egipt^ opib^ etFecunbitate pafca^.Cuibamin
bonozenfi iofepb fo?matû gbibent fimulaebrûiob bimêfionê

-ocr page 412-

frumcntóquafamia tçmpoaefubutmt^gj^ptïjô.^llîjrepevtum
in bpo2i?s gfecozum'veterib^ fmmtapin quentjam patremfa
miïiaa feu regem in egj^pto mépbis pofituïn : cum f amis tem/
poaefmmenta apuï) aïejtanbriam tefecilTent e; pjopzio a fatim
ciuibus alimenta pz^cbuifle, (Duo tcfundo in bonoac eixis côfti
tuerunt apub mêpbis templil-in quo bos quafi ïnbitiüoptimi
agricole nutritur babens quebam infignia qui e; nomine ei^
apis ajpelletur, Jtoaon vero iïeft fcpulcb;? in quo coapus eius
inetat ale^anbriam eebu^erunt et fijïon apis paimo ejc compo
fitionc feiapin uominarunt.Cuiib verü fit aut fi nicbil omnino
teus viterit. feb abceptumrcïeam^.

^e fmubibus quc in tcmplo paganomm agtedc runtXa.ff v.

'Ï^Ofi bcc capite ipfo j^bolatrie teicöü:flubi)s vigila^itifli
^^U^mi faccrbotis quecumqj fuciant per totam aleyanbriam
pi02tcnta potius § fimulacbra pargt; c}:itu etfimilitetecoae pub
licantur.fcoarct animus bicere qui miferis moatalibus laquei
a temonibus pzepaiati fiint: quefuncm que rccleia î iUis que
bicebantur ab ifia que tegebantur. Cïuct ibi infanfum capita
Meda in autatis labïis inuenta fimt quot miicroaum cruciabi
lc6 moates teptöc. quc bum pïoterentnr in lucô ac fiib ams
paolata ferrentur Jicetcoiifufionc ipfa gcntiles ct puboae bifiu

gerentUamenfiquisateHepotuitmiiabaturtotrcclerisrcilliö
tam ncpbarï)s et tam putenbis fmubibus irrctitu: vnte et plu
rimi co;? e; bic côtempnato erroze ct fcelcrc tepflb fiïcm criRi
«t cftltû vere ligionis aplc;i fiint.

iSie^brïe abultcro. £apitulum.;ï;tvi*.
faturniracerbote t^ianno toti^ pene

n vt omittam cetcm flagicia que î alijs loets ïnccatis
juulis îçfpicatirqs ob ifibmrum fpcdioncm virginibus

m

mmmmmm

-ocr page 413-

înferefcanf.vnfi foKmo q8 tn templo fatiitni geri ab omtitum
vcnit noticiam memorabo:ejc quo etiam cetem que omifimus
perpifen^. faccrbos emt apub eos faturni t)?t5nu8nbîe.}bic
quaft ey rnfo numinis abomtib? in teplo nobilib? qutfcu% ct
primarijsviriô.quorum fibimatroneabîibitînem pïacuifiênt:
bïcebat faturninum ftbi pcepine.vtv;:o2 fua pernoâaretin te
plo. Cum îs qui aubiemt gaufens ^ vjroafua bignattone nu
minis vocaretur: e^oanatam côpti? infiip et bonari)s onuftam
ne vacua.f. repubiaret'
côiugê nutcEbat ab tempîû.Cunccj^ in
côfpeâu oim.coclafa intrinrec^matronartj^mn^claufis ianuis
et tmbitisclauib^bifcefebat. t
)emfaa^ fi!entio:p occuîtos et
fubtermneos abitus intm
ipm fimulacb^z faturni.patuîis repc
bat cauernis, fmt eî ftmulacb^ iîIub a tergo e;:efum;etpiett
biîigenter anne^cû.arfeîitib^cpinim efem ïumimb? intente ac
fufpiicanti mulien
.Vocem fubito p fimuîacfc;? cris çocaui ^fc
rebat:ita vt pauoae et gaubio
ifeïi;c mulier trepibaret ^ big
fc tâti numinisputaret alioquio.poftea vero § q6 libitu
fuemt vel ab côfternationê maiozem vcl
ab libibinis incita/
mentû bifleruifTet numen ipuaû. arte quabâ lineoîis cbbuais
repente lumina e;:tinguebanturvniuerfa»Cumverofefcenfens
obftupefaac côfternateq^ muliercule:abulteri) Fucû ^f anis cô
mentationibus inferebat, Ï3ec cû per ois mifero^z matronas
multo
tpc gererentur;accibit quanbâ pubicc mentis feminâ
boîruîftc
Facin^.ct attentif aulcultâtê cognouifie vdcê tpïâni
ac bomû rcgreOam viro fmufem fceleris inbicalTc.'jllle fe ini«
ria côiugis,)?mmo poti? fuainflâmat^rinfcriptum tpmnnû ab
toîmenta febucit.Cuo côuiao atq^ côfeîTo.ceterifqj f mubib5
reuelatis.pubo: ois et fefec^ paganozîi puafcmt bomu^:abuî/
tris matribus.inceftîs
pf ib^,libero2Ûfpuri)sfepbenfts.Ouib^
biuuîgatis et pîobitisî^^ptî cum fimulacbris et ebibus e;:cife
bantwr ct crimina.

-ocr page 414-

^fÉe canopi imcio 'vel interitii. Capit.ff vi;.

^■Taim vero canopi quisenumemt fupfiiciofa flagicia vbi
^Jl^b p^ctejttu racerbotaliû îittemrû.ita etenim apDeîîant
quot;Itiqii^litteta0e5)?ptio;2 magice artiô eat piene pubiica fcola
Ciiem
locum velut îontem quenbam atq^ oaiginem îemonum
in tantû vencrabantur pagani:vt multovbi maioî cclebdtas
§ apub ale^anbriambaberetur.Seb etbuiuô quoq$ monHri
çrro?e cuiufmpbi oîigincm ttabant: abrurbû non erit paucis ejt
ponereJJPerunt aliquanbo cateos igncm teum fuum circûfc^
fentes cum omni ^uintiarû bijs habuîne cofliôum:quo fcilicj
qui vicilFet bic efie teus ab omnib^ creteretur.Reliquarû pso
uintiarum bi? cris aut auri argêti ve aut ligni aut lapibis vel
cjc quacûq$ materia coftabant que perignem ^culbubio co^rû
pcrctur.C;: c^uo fieb at vt ignis locis omnUîUs optineret.foec
cûvibiffet canopi facerboô:caUibum c^bam c;ccogitauit:)?brie
fieri Iblcnt in egppti ptibusfictiles vnbic^ crebris et minutis
ab mobm foiaminib^ patule:quibu3 turbiba aqua tefubans te
fecatioa ac purioarebtebaf.fcarumillevnam ceia foraminibus
obîutatis tefupcr criam varijs colo?ibus piSam aqua replctâ
flatuitvt teumîEt «^cifum ceteris fimulacbri quob melenaf gu
fcernatOJis fereba£ caput Ccfupcr pofttum piîigenter aptauit.
Murâ p^ bcc caltei
.ié in côfliftSîcirca pbriS ignis accenbitur
Cela qua fucfôntobtuiata
fûèmina refokif:rubantej?bria ig
nts
e;:tingmi ^ccrbbtis ftaute canopi calteoaû viâo? ofiébil
jpnte ipfi canopi fimulafforû pebiW pe;tiguis attîado collo et
quafi fugilîatoventrc tumibo in mobum pbric cum boafo equa
Uterteretifo2matur:et ejcbac perfuafione velut te^ victo2 cm
niûcoleba^. $eb fecerit bec foataOê calteis
aliqn, )Cunc vero
abucntantc ^cerbote
tei tbeopbilo.null^ lt;pfuit fuOo2:nec eria
fiauô obtcda fubucnit.Dafiata
funt oia:atq^ ab folûtebuaa.

-ocr page 415-

mcbitgeftum cft qS tn fqualoze verfczct lomm fla
gtciozum cauerne.ac veternorum buftafetcda Tuntret
ttytn Dpi tcpla cccîccg côftruâe.pam et in fempia fepufcbro
j^fania cbibtia coplanatia ex vno latere maztirttim : ex altero
côftn'sitcccîa.Caura aiitcôftruêt)imart]^r9 vnbata fit:btsn(i
arbitrormemomre«

tdiguga^^

Dliani tpibua velut relayatia frenid:elFerbmt in otntie

__îmiciâ feritaapagano^î.C; quo accibitvt aptib febafti

paîcftinc vrbem fepuîcbrii iobannia baptiftc mente tabiba ci
funeftia maniWinuacerent.oftabifpgcrent.atcg ea rurfutn eol
ieôa igne côcrcmarent.et fanôoa cinerea pulucri imi^toa per
agroa et rum bifpgerent. $eb fei ^uifentia fadum eft iqtiofol
e; tberofolimia cj: monaftcrio pbibfpi boîa fei orationia caufa
illuc g ifem temp^venifre%(Dui cum tantii nefaa bumania qui
fem manibua feb ferma mente fieriviîercntmozi gtati? bntea
^buiufcemoi piaculo funeftari: inter eoa quicITaab eyurebii
legcbant mi;ti etbiligent^in
§tum eis rea pattcbatur ac relt
giofma cogregantea: Furtim fe vel ftupcntibua vel infaniêtib^
fubtra;ere;'et ab religiofum patrem pbilifpu vcneianbaarefi
quiaa ptulerunt.lllc fupm fe bucena tantû tbefaurum lt;pp:i^8
feruarc vigi!^a:ab pôtificem ma^imii tunc atbanafiû b^flie im
maculate reliquiaa p iultanum t^aconumfuu poft ctiaiL palef
tine vrbia epifcopum mittit.Ouoa ille fufceptaa et paucis ar
bitris fubcauato facmri) piete idufas. j^pbettce^Futuias gene
latiôi pofcerec5feruauit;quib^nûc feieôis et j;(ltattS)7bolatrie

vcfiisçs.in ebib? quota ^fbanisawreateôacpfiirj^ent.

-ocr page 416-

lt;1ommaëeteg£tü|n^^

«bpoïl occafum fcmpxs qm nunf viycmtrque iam al
-.^/'tenuô temonis ftare Celutiapotweriintfparübi^erim
fi omneô que efônt aleyâbrie per finguIaD pene columpnaa eu
iüfcumqs temonis ebicule infulte cecitcrunt tfj p canöas egj-çti
vrbes per cafteUa per vkos et omae rua g ripas fluminjs g
beremum quocB^i qua fatîa.feupoti^ bufta reperiri potuerut
inftantamufcmwrqs epifcopi fubauta et abfoium tebuöafuut

ita vt rus îenuo culture rebîezetur quob iniuftc fuemt Cemoni
busbeputatum.nbsp;. , r

^nbsp;abmus.i;

« b et illab qS apub alepbria seftù e qÔ etia tbomees
reiapis.Q p fingulas quafq$bomos in pictib^in mgrelTi
bus etpoftibus etiâ et in feneftris erant ita abfeififunt omnes
et abiafi: vt ne veftigium quibem vff vel nomims ajpellatio
aut ipfius aut cuiunibet alterius temonis remancret : feb pîo
bi)s cwcis bnice fignum vnwfquifcB in poftibus in ingreffibus
in feneftris in çietîbuôcolumpnifcg Cepingeret.Céciim fadif
bî) ciui fupemnt e; paganisviteîent:in recoaöationem rei mag
lie et ttabitione fibimet antiquituscomenbateveninê pbibené
Signum boc bnice crucis intea illas quas bicunt bicrolcgiftas
iberofanitasvel iberatitas ib cftfacerbotalcs litteias cgj^p
tîî babere bicuntur:vclut vnum e; ceteris littctarû que apub
aies funt clcmcntisXuius littcrc feu vocabuli banc eiïc aflc/
runt interp2Ctationem:vita vcntum . ÏJicebant ergo bi? qut
tune ammitationc rerum geftarum conuertcbâtur ab fitem.ita
fibi ab antiquis tmbitum: quob bec que nunc cojuntur tam
biuftarcnt bonec vinrent fignû iftub vcnilfe in q cftct vita.

M

-ocr page 417-

®na? acciîJitvt tnagîôbi) qm erant t$ facerboHbî et inmifîria
tempîoîum ab fifem côuer^renf illi quos erro?um pftigic
et feceptionum machine feîeôabant,

lt;f^8menfutaaqucmKflumînÎ9 qab têpîûjçrapis quaR
ab aquarumiargitoîcm fefcrrifoiebat.ipro feftrugo_a^
ecde
riamiuITa TU feferru ^ ^^JÙgL^ÉynjÇ^^

3ne quoniâ moîi® erat in eg^ptovt mêfum afcenfentîa
niUflumînis ab templû ferapis feferretur velut ab in
crementi aquamm et munbaîionis auétoîcm Tubuerfo cius fi
mulacferoigmqj côfumpto. omnes fimul ncgabant fcrapin in
iuric mcmozi.aquas vitra ct effiuentiam foUtam largitunim.
Xeb vt onferet biïs non ferapin qui multo crât nilo poUerioî
feb fe efie qui aquas fluminis tcmpoîibus fuis iubcret tj:tre(
cet c: tanta e}:eo et feinceps fuit inunbacio. y tum fuifle pzi^
etas nulla mcminerat.Ct ifeo vrna illa ifeft aque mcfura qui
poecbim ifeft eubitum vocant:ab aquarumbominû in ecclefia
cepit feferri.

4rCt5religîofiirimua painpceps tbeobofi^bec gefta
aubiêtes magno gaubio çjcbilarat? fit.Ca.
yfflii^

ICb vbi bcc gefta religiofo paincipi nunciata ftint;e;t^
'tentis
ab celum palmia cum ingenti fertur e;:ultattone
/bipflc.Ctatias tibi ago criftc:^ abfcgvrbis illius magne per
tA^ tam vetuftus erro: e^tinôus eft.
^jge va
lentini iunigiis_interitjicLQM^ tyranni et
rgk iobânis
monacbi ab tbeobonûpîincipê.Ca.ffyiiy^

|2terim valcntlmanus in occibuisptibus inuis f tum
etas patiebatur arfentibus.rempubUci gerensccaufis

-ocr page 418-

etiam tiync latcttSto laqueo vitam fimtiit. Ïco toe quibam
tele bueisfuiarbo gaßtafaöum cSfizmabantnb'B # majamc
pubïiea tenebat opinio.2119 a cómiflTa quibem fcelere öucé aüe .
num bicebant: feb caufas pjeftitiHe quibua in feac abolelcena
animi inbig natione cogeretiir minua d tây pètatem ndnô
vaiibo lUbeta te omnibua inbulgeret impia^ fuere tamen non
nulîi facerbotù qui paucia ab eo qui poîlereàtuà eîHegationc
fufcepta:imunem eîTe bucem a moztia fcelere apubtbeoboîîum
teftarenê.^eb ille nicbil fegmua inflâmatuaab vltiorîl aröia
contra eugenium qui in locum tefuuài fubftitutua eft coîripit.
tel pîima volûtatem per iobanné monacbum te quo fupm me
momuimuafcifcitatua.CMmillc quipzimum cite mayiu^o vic
toîiam ^mifeiat incruentâ : etiâ banc licet non abf^ plurima
Vtriufqs fanguinia inunbationc |)mittit, .

lt;|^^a{patatu belli abueyfu^gemum tbeobofii

çtfcyjteïLciua. ff^piîÉmi^^

■ ^itur paepamtur âb bellum non tam ârmoîum teW
$ ieiunioaum oiationumqj fubfibî)B:nec tâ ey
cubiaî«ttivigilî)8 § obfcciationum pnoâationc munitua. Cir
cuibatcum facerbotibua et pc^ulo omma omtiotmm loca:âtc
martjjrum etapofloloaum tecaa iacebat in tilicio pîolîia^
tuatct auplia fibi fiba fanôoîû interccflionc pofccbat
.ait pa
gani qui erroaea fuoa nouta femper crrozibua animant:inno
uarc facrificia ct romam funeftia viôimia crucntarc: infpicc^
re e^ta pecubum. ct c; fibiarum psefcicntia fecuiam cugcnio
vidorfam fupernitioftua nunciarc.bcc agcntcacum omni ani
mofitatcflamanotuncp:efeôo: cuiua arfertionibua magna
cnfm eiat eiua ifipientiê p:crogatiua.cugcniû viôoîcm foae
f certopaefiimpferant.ïeb vbi^crc rcligionia frctua auj;ilia

-ocr page 419-

tbeotîofttîaaîpwm foucss cepit vrgère;p2infîjHiqm .
quibf lidatc tôt viâime fe fallacie gi^tia trepiDifemonea tiî
jpugam vçrfï(iint:ppft etiam magiUri eozû.et bodozea errot n .
pzecipu^ flauianua.plîis pubo2ia f fceleria reua cum potuiflTct
euafer, eTubitua abmobum vir mererire mja?tem p20 çrroze
iuftiua§Ç20crimineiubicauit,cetèrinbsp;,

collocatia in fupiozi iago infibija îpfrpugnam in feceOu mon v
tia expeàant.10e;j at vbi abprimoa ventum eftâKco le legiti
mo p2incipi tmbit£riint:cum ceteria jjmis vallibua fepbenfia
côflidua acerrimua gerii^Sgt;tetit ali^biu ancepa-vi^oziaifun
febantur au;ilia barbare;? et tergaiam boftibiia babant.-feb
Fiebat boc non vt tbeoboriua vincere^: feb ne p barbaroa vin
cere viterctur.3[^«m ille vt couerfas fuozû acic| vibit.flanâ in
ebita rupévn ct confpicere et cplpici ab vtrpc^ poiTit e;çercit«
ƒ icâia armia ab folita fe vertit au^ilia. et ^ftmt^ in confpedu
fei omnipptêainqmtiîgt;eu0 tu npnir^uw npmini crifti Fiîi)
tui vlcionia iufte -^puto ifta pzelia fu|epi.^n ftcuaa me
pnero tuo vinbica. jBi vero cum caufa ^babiti et in te
côFifua
bucvenvporrige feXtcramtuia;.nçfo2tçDicantgenteav eft
îeua C3;?.Cuam fujpîicationê p^ piincipia certi a feo cïTe fuf
ceptam;b|qm aCerant buceà 'animantur ab necem.Ct pcipue
bacuriuavir Fife et pietate ac virtute animi et co2po2isinfi3
nia.et qui comea elle ct focius tbcobofii mererefur; p2o;imo8
quofc^ conto tclia glabip palltm fternit: agmina boftium con^
ferta et côftipata prurapit; iter per milia ruentium ab ipfum
t)gt;rannii.prupti|agmîmbus et aceruatim Fufts tragibus agit
Bi; FortaOc ab infiMbua crebantur que gefta funt.Ctenim

lat ventua ita vebemcîia e;o2tus cft: vt teîa boftiû in eoa qui
iecciant îetorquerct.Cumqs magnaviperfiftentevcnto omne
iaculum mifllnn ab boftibua fruftraretur: Fiaâo abuerfariozù

-ocr page 420-

A

animo feu biuitiit^ potius tcpuîfo armojalle buce.net quibf
ÎCO abuerfo foatitct faciente: eugenius ànît tfocobofi) petes,
vindis potl terga manibus abbuciturabicgvitc cius ct certa
minis finis fuit.tû vero reîigiofo paincipi gîoziofioa vidozia
te
fruftmtis ppinionibuspaganoi^z.f te tpmnni interim fuit.
quibus fpes vana ct falfa îîiuinatio non minus in intcritu con '
tulit penc f puboais feruauit in vita.

4fiPe fine tbeobofri pot! vtûo^iâ et te arcbabio et
bonogi^^ ei^ atq^ bercbiblrepLCa.yyyvi.

ID mcB poft bec v t fu turo^ pftius i mpatoa bifpon ête rei
^publice foliicitubincftringere^.abodcntempaotinus
mitti^bi venturas ab bellum tuta liberos cuftobia eômcn/
baret.|bicgarcbabium auguftum regnû fibi bubum tmöitum
feruare paccc^nt.toonodum vero pari bignationc pacbitû: ab
occitentis impiû venire oci^ iubet.©uo fufeepto ct pf nis o feu
lis amplejcibufqscôftricto ttabitis occitentaUs regni guberna
culi$:ipfe romano imperio p annos tecem et feptem féliciter gu
bernato ab meliommigi^uitcciipijflimis p?incipib?gccptMrus
p^mia meritoi?.

^^lebSccfaricnfis epifcopi ecelcftàflicabyftoaîapièryfinu
wu cbquêtiHimû ^^^^^ i» tmbuaa.eyplicitMci|^^

ë

t

-ocr page 421-
-ocr page 422-