RECHTSGELEERD ADVIS

IN DE ZAAK VAN DEN GEWEZEN STAD-nbsp;'

HOUDER, ENOVER DESZELFS SCHRY-
VEN AAN DE GOUVERNEURS VANnbsp;. • ..

DE OOST- EN WEST-INDfSCHE ' , . ,
BEZITTINGEN VAN DEN
STAAT.

BOOR DE DUüCERS . . ,

•■'-■SM,.-.'quot;

M^.'quot; R' foor. DJ

M«.'5=. VALCKENAER,

Ingchvert ter Vergadering der Provifioneele
Rcprefiintamm van hei Volk van Holland.

Op den 7 January 1796.

En in '/ licht gegeven op last derzelve
Ftrgadering. -

In den H A A C,
tei 'iLnnds Drukkerye van Holland, i^pé.

m

I

1

)nbsp;■ . .nbsp;I

' gt;. gt; •, I
' t

'I .

O^der de ingeßopene Drulcfeilen moet

. kefd dtze verb^ter^ worden, . ^

'■-gt;nbsp;« ■nbsp;'nbsp;, 'V:

Op bladz. 47. regel (5. yan onder, ftaat9 het
Trafta^t van 1787. moet zyn v^n 1788.

,....... anbsp;,

'' ■.nbsp;f rO

. )

t

Rechtsgeleerd Advys în de
zaak van den gewezen
Stadhouder, en over des-
zelfs fchry ven aün de Gou-
verneurs van de Oost- cn
West-Indifche bezittingen
van den Staat.nbsp;^

G

gezien by ons ondergetekende, Rechtsgeieer-^
d-, de navolgende Stukken van a. tot G Jö

V»» den gewezen
Stadhouder, milem in dato den 7 Fequot;

,795. gefchreven uit Kevv in Lg

der Colonie Suriname, aan Hun Hoog Moquot;
gende gelchreven in 'sHage den 3 Augustus

c t. 2. Joch. Twee Extracten uit de Decreeten
van de Vergadering van de provifionee e equot;
P fentanten des. Volks van AoIIand, in dato
den 4 en 5 Augustus deJzelven jaars, waar
by opgemelde Misfive van IVilUm in iH
land commisforiaal gemaakt is. '

'if'nbsp;i^apport, iu dato

den .9, September deszelven Jaars, door cl e

^nbsp;Bur-

/

Burgers G. IL Hahn, P. Gevers, P. Pau-
lus en / J. la Pierre, ter Vergadenng van
Holland uitgebragt, en ten zelven dage aldaar
geconverteerd in een Decreet, en daar heenen
trekkende, dat Hun Hoog Mog. de opgemelde
Stukken ten fine van confideratien en advis
gelieven te rtellen in handen van de beide On-
dergetekenden,
E. Een Extraft uit het Register der Molutien van
Hun Hoog Mog., in dato den 5 Oftoberla^s -
leden, waar by de Gecommitteerden van Hol-
land verzogt worden by hunne Principalen te
■ willen effeftueeren, dat omtrent de zaak ten
principale het advis van de Ondergetekenden
worde ingenomen, met verzoek om, het ?elve
ingekomen zynde, aan Hun Hoog Mogende te
willen fuppeditceren, '
F Extract uit de Decrceten der Vergadering
' van de provifioneele Reprefentanten van het
Volk van Holland, in dato den 7 Odlober 1795-

' . Nog by ons ondergetekenden gezien de Copy ^
. eeirerl'lisfive vannbsp;provifioneel fun-

quot;erend Gouverneur van de Colonic aan de Kaai»
3e Goede Hoop, in dato den 10 July, en gerchre-
ven aan ........ niet Extraft uit de Dccree-

^n van Holland, in dato den 19 Odlobcr ,795,:'
fub G. 10 amp; ado locis.

Luidende dezelve Stukken als volgt:

Ex.

Ëxtraél uit de Decreeten der

Vergadering van de provifioneele Re-'
prefentanten van het Volle van Hol-
land*

Dingsdag dan 4 Augustus 175)5.
Het eerfle jaar der Bataaffche Vryheid.

Oedepiiteerden ter Generaliteit hehhen leEiurt
gedaan van de Misfive van Dire6teuren der Colonit
Su^a,ne op hedenJy Hun Hoog Mogende i ^

T: fnbsp;Misfive\an den ge-

wezen Stadhouder aan den Gouverneur van SuriL^

me met ordres, om op gemelde Colonie de Engel^
A.

Edele, Erentfestc, Vfootnc» onze Lieve Getrouwe

w

ll^'-^ttanntfche Majefteit derwaatds zullen
» jonden en op de Rivieren zodanige
^ rlogfchepen. Fregatten of gewapende VaL

Bnttanmfche Majefleit derwaards zullen worden
gezonden; en dezelve te confidereeren ah Trou-

i^endrT'^'quot;' T Mogendheid, die in

Mole^f^nbsp;quot;nbsp;Hoog

mogende, en d,e derwaards komen cm te belet

^ »nbsp;ten.

un, dat die Colonie' doof de Franfchen mrde .

, geinvadeerd.

ïVaar mede jnbsp;t •

£tîele, Ërentfeste, Vroome, onze Lieve Ge-

trouwe,

■ Ify UE. heveeJen in Godes heilige protectie» ,
UE, goedwillige Friend,
(^Getekend')
\V. Pr. van Orange.
Kew den 7 Feh. Ter ordonnantie van Zyne Hoogheid, ,
1795- ■nbsp;hy ahfentie van den Geheim-Se- :

cre taris.

(Getekend')

J. W. Boejinclî.
)nbsp;Accordeert met de origi-

iieele Misfive.

Aan den Gouverneur van

B.

hoog mogende ïIEER-EN'

w y hebben dc eer, aan. de verontwaardiging ■
van U Hoog Mogende aan te bieden Copie eener
Misfive, door'den geweézen. Stadhouder, op den
7 • Fehruary laatstleden uit Kew aan dett Gou- ''
verneur der Colonie Suriname, J. i'riderici, •
gefchreven, en door dezen aan ons, toegezonden ; ;
^vy zyn, dank zy den Almagtigcn, in fiaat hier
hy te voegen, dat deeze misdadige poging, ten '
•einde de braafheid des Gouverneurs f^ fitrpr^-
iieeren, het voor gefield fucces uict heeft: datf
deze integendeel gehoorzaam aan de gevenerecrde

bevelen van U Hoog Mogende, by hem ontvan-
•nbsp;• gen ,

^ ^nbsp;C 5 )

gen ons hy herhaaling deze plegtige
gedaan hoeft, alles te zullen verrichten,
men van een man van eer, die alle zyne plich-
ten kent, en het behoud der Colonie voor het
fjoederland hoven alles' fielt, kan en mag vér-
^vagten. Brengende voorts de laatst by ons ont-
vangen Misfivfi, in dato Mey laatstleden ,
het aangenaam berigt mede, dat de goede ordre
en rust tn deze importante Colonie onafgebrooken
bleef voortduuren.

ÏVaar mede. Hoog Mog. Heeren, God Al-
magtig biddende, de Regeer in g yan U Hoog
. ^i^og. gezegend cn voorfpoedig tc maaken, blyven
, „nbsp;^nbsp;^loog Mog. dicnstmllige en

siJage 3 Aug. onderdanige Dienaaren,
1795' Het ifie De DireBeuren der Colonie Su-
jaar der Ba-nbsp;riname, cn in derzelver naam,

hddnbsp;(.Getekend)

r. 'rnbsp;Vereiil.

C. I. Loco,

IVaar op, na dat de Vergadering deszclf, hoigll^
verontwaardiging had gemanifesteerd over deze ver-
raderlyke poging des gewezen Stadhnuden, gedelibe-
reerd zynde, is goedgevonden en verfiaan, de Misjtve
van gemelde freeteuren aan te neemen voor notifj-
Ue; terwyl de Misfive van den gewezen Stadhouder
ts gehouden tn advts, om daar op verder te refolveeren
als bevonden zal worden te behooren, zynde voorts op
voordracht van den Burger A.nbsp;gerefolveerd,

de Gedeputeerden ter Generaliteit te gelasten, het by
Htm Hoog Mog. daar heenen tc dirigeeren, dat ,
daar de Gouverneur der Colonie Stiriname, Jurriaan
l-rançois Friderici, zich, in ^^eer^vil der misdandig.lt;,
pogtng des gewezen Stadhottders, in zo zorglyke en
kmmerlykè ogenblikken, nieti dan z^^ plichtgezietr, ,

• m

tnpUchtig betuigd heeft,

vgt;at van een man van eïr, die het behoud aer Colome
voor het moederland hoven alles ftelt. Hun Hoog BJog.
hy eene fpeciale Refolutic hoogst derzelver genoegen over
dit braaf gedrag des Gouverneurs tot heden gehouden,
irelieven te betuigen, en denzelven tot bet manmoedig,
terfevereeren op dit zelfde lofelyk voetfpoor aan te moe-
digen; en hem Extract dezer Refolutie by eerfle ge.-

Ugenheid taetezenden.nbsp;r rs .

Accordeert met de yoorfz. Deer eet en.

C. 2, Loco.nbsp;.

Extraa uit de Decreeten der

Vergadering van dc Provifioneclc Rc-
prxlentantcn van het Volk van Hol-
land.

Woensdag den 5 Augustas 1795-

Het eerste Jaar der Bataaffche Vryheid.

0/gt; gisteren in advis gehouden zyndc de B'Iisfive^ van
d^fgelezen Stadhouder, den 7 February dezes jaar
Zt Kew, aan den Gouverneur van Surtname, J. F.
Friderici, gefchreven, endoor den laalstgemelden aan-
directeuren van die Colonie gezonden,nbsp;'i'

dieeren aan den last daar in vervat, tot ad,n:sfie der
toot Jrittannifche Troupes en der Schepen van
Natie, breeder onder de Notulen van

Is dezelve in nadere deliberatie gelegd, at by Cop,,
gefield hmlen van de Burgers Hahn P. Gevers

f Tulusnbsp;la Pierre, om daar op te dienen van ad.

vis; .vaar toe Extract dezer aan den eerstgemeldcn voor
de Commisftc tot uarigt zal worden gegeeven.

Accordeert met de Voorfz*
Dxreeten^nbsp;^

Ex-

D. I. Loco.

Extraél uit de Decrceten dei-

Vergadering van dc Provifioneclcjle-
prefentanten van het Volk van Hol-
land.

Dingsdag den gt;o September 1795.
Het ecrflie Jaar der Lataaffchc Vryhcid.

D e Burgers Hahn , P. Gevers, Panlus e/; la Pierre
deen , ter voldoening aan het Decreet yan den 5 Augus-
tus laatstleden, het navolgend rapport, wegens de by
hetzelve Decreet ten fine van. advis in hunne handen ge-
fielde Misfive van den gewezen Stadhouder, uit Engeland
tian den Gouverneur van Suriname gefchreven den 7
February laatstledtnwelke door den laütften aan IIuh
Hoog Mog. overgezonden, ter hunner Vergadering op
den 4 Augustus ingekomen, en aldaar door de Gedepu-
teerden ter Generaliteit is overgenomen, zynde gemelde
Misfive breeder in de Notulen dezer Vergadering van
den 4 Augustus vermeld.

Gelykheid, Fryheid, Brocderfchap.

J. g. ii. hahn, p. gevers,
P. paulus en a. J. la pierpvE.

AAN DE

PROriSlONEELE REPRE-
SENTANTEN VAN HET
VOLK VAN HOLLAND.

burgers representanten!

TT

Xn,et heeft Vlieden behaagd om by D^-crecf
rttfi den 5 Augustus laatstleden in onze handen,
^^ 4nbsp;icn

ten fine van ädvis ^ te ßellen , de BIisßve van den
gewezen Stadhouder , gefchreven uit Kew den 7
February deezes janrs, aan den Gouverneur der
Colonie Suriname, J. F. Fridrici, vn houdende
clen verraderlyken last, om zo tc Paramaribo , als
verder in de Colonie van vSuriname tè admittee-
ren dc Troppes die van wege zyne Groot-lirit-
tannifche Majesteit derwaards zouden ' worden
gezonden, cn op de Rivieren zodanige Oorlog-
fchcpen, Fregatten of Gewapende Vaartuigen ,
-als van wegens dcnzelfden derwaards zouden wor-
den gezonden, en om dezelve te confidereeren
als Troupes en Schepen van eene Mogendheid,
die in vriendfchap cn alliantie is met Hun Hoog
Mogende, cn die derwaards zouden koomen , om
te beletten dat die Colonie door de Franfchen
Wierde geinvadeerd,

JFy zouden ten deepen reeds lang van onze can-
ßderaticn 'hehhen kunnen dienen, maar de geßa-
dige verwacJiting dat het ZQ^e.JJaamde IJuis van
Oranje, deszelfs ondankbaarheid jegens zyn Fa-
derlandf eerlang zou bckroonen met een openbaar
J\Ianifcst , en eene gewapende aggresfte van het
zelve, heeft,ons terug gehouden, daar zulks in
dit en in andere lauden ii^ierd verzekerd, en wy
veronderfielderi, dat Gylieden van zod/inig Mani-
fest legale kennis krygende, de behandeling van
dat alles dan liever in eens zoudt hebben afgedaan.
Dan u-y willen en my mogen nist langer draalen
cm aan uwen last te voldoen, en hebben zèer wei'
nig woorden van nqodeu, om de zwaarte
van de misdaad , in deezen jegens den
geheelen Staat gecommitteerd, te doen opmerken,
niet flcgts naar de eeuwige beginfelen. van dat al-
gemeene Staatsrecht, dat op de lUituur en op de

rc-

reden ficunt; maar ook naar de meer btkrompcne
en zogenaamde conflitutionede ii:rtcu:iugcn hier
te Lande tot dus verre plaats hebbende.

Trouwens dat Willem dc V, na den verraderJy.
ken rol, dien hy zedert 17^0 gefpceld heeft ; naai.
het^ geen, wat 'cr voor , in, en na den Engel-
fchen Oorlog gebeurd is ; na .zyna roekeloze te^en-
kanting , tegen_ den wil der Staaten , en ^zyn
toenmalig verlaten van d^n Haag • na zyue bedekte
en openbaare zamenzweeriUgen tegen 'j Lands Fry-

■ heid en Onaf kanglykhehn na geheuld te hebben,
met vreemde Blogendhed-jn ; ua zyn fthandehjk
Amersfoortfch Manifest van den 11 Sc-pieuibcr
1787; na V Land overweldigd te hebben met
vreemd Krygsvolk; na het vervuld tc hebben met
moord, roof en plundering-, na der nangdiitfte
muitzucht flfn vryen-teirgel gevierd re 'hebben - 'na
duizenden van Uuisgczinnén.geruïneerd, eij den
lande uitgéjaagd, aan de vervolging van de Pa-
triotten da detn- ^vyd open gezet, en ondtr den
naam van Couflnutioneelc.nrantregelen , een n-aar-
achttg fcJinkbewlnd,. vrin'zyife factie ingefield, cn
'gedurende meer dan zeven laaien, lan^e in f}and te
hebben gehouden; na dit •land,. ^M'c^n. om zichzel-

Tr/'ia^'quot;' '' ^''^^^quot;geMpt in den ver-
derflykfien (^Hog, die hun Hoog Mog. immers

gevoerd^ hebben; na flroamen bloeds en millioenen
Jchats veyfpild te hebben; alle de rampen over
ons Land in ruime mate tehehbén vitgejlort, wel-
ke onaffcheidelyk zyn van het taneeides Oorlogs,
en byzonder van het daarzyn eener .En gel fche Bende;
nahet toppunt van verjtwn'ng te hebben veroorzaakt
, tn alle de takken onzer Regeering, cn na einde•
iyk, 'toen het V op aan kwam, cn God zelf de'
Fraitfchen tot in. het hart van ons Zand ^geleidde,

-na

va op den 18 January dezes jaars zich en de zy-
fien, door eene fchandelyke vlucht geborgen te heb-
ben,-en aan hun lloog Mog. op dien dag in eene
fameufe misfive te hebben gefchreven; dat liy niet
•willende een obftakel zyn aan den Vrede die voor
de goede Ingezetenen dezer Landen nodig was ,
gerelolvee'rd had om voor een tyd zich en zyne
geheele Familie van hier te retireeren, in hoop
dat Hun Hoog Mog. zulks niet zouden afkeuren,
quot;biddende den Allerhoogllen om zyne dierbaarfte
zegeningen over het lieve Vaderland tc willen
uitftorten amp;c. doende het hem leed van niet
meerder nut te hebben kunnen zyn, en hebben-
de het outflag verleend van het Commande van
het Leger aan beide zyne Zoons die met hem
, vertrokken: dat ^ zeggen wy , na dit alles ^ en
va dat Hun Hoog Mog. hadden beßoten , om
aan de Colónels of Commandecrende Officieren
van de Regimenten enCorpfen in dienst van den
Staat, mitsgaders aan de Gouverneurs^ Gomman-
'deurs of Commandeerevde Officieren, kennis te
geven dat Zyn Hoogheid zich voor. eenigen tyd
geabfenteerd.had, en dat ook beide zyne Zoons
van het Commando ^aren ontfiagen, Willem de
V. evenwel zyner verraderlyke dienstbaarheid aan
Engeland zo verre den teugel heeft gevierd, dat
hy zonder e eni ge de minfte macht of auctoriteit
daar toe te hebben, den Gouverneur van eene za
belangryke Colonie van den Staat fub- en obreptief^
en alzo verraderlyk, tot eene daad heeft getracht
te verleiden, waar. van de gevolgen voor den Lan-
de, indien dezelve aan zyne verachtelyke oogmer-
ken beantwoord hadden, all eher dpflykst zouden
zyn geweest; J^r Willem de V, zich aan de.
viisdaad van hoog 'verraad ten aanzien der Repu-
bliek

hliek heeft fchnldtg gemaakt, daar aan ver mee *
nen wy, dat door niemand meer kan ^vorden ge-
twyfeld, en dat de opnoeming der daadzaaken ten
betoge daar van alleen genoegzaam is.

Ondertiisfchen moeten wy bekennen , dat dit
alles ons minder verwonderd dan verontwaardigd
heeft. Er is niets onder alle de openbare en hei-
melyke aanrandingen van het Volk van Nederland
in liet algemeen , cn van de vryheid en onafhang-
lykheid van Holland in het byzonder, dat men
van WjIIem den V , na alles n-at men tot hier toe
heeft zien gebeuren, niet zoude verwachten, ■ en
onder alle de Stadhouders, waar van de historie
melding heeft tnoeten maken, kennen wy Vr gee-
nen, wiens misdaden tegen het Vaderland y die
van den laat ft en, in aanhoudendheid en vermetel-
heid evenaar en, en wiens acte van befchuldiging
alzo ligter optemaken zou wezen. liet is daarom ,
Burgers Reprefentanten, dat wy het allernoodzaa-
kelykst oordeclen , dat deeze in behoorlyke form
worde vervaardigd. Europa zal dan zien, dat
de affchaffing van het Stadhouderfchap geen ligt-
vaardig befluit was; elk vryheidsminnaar zql het
zelve en onzer gezegende Revolutie toejuichen,
zyne aanhangers zullen fchaamrood worden, cn
aän veelen waarfchynlyk de fchillen van de Qogen.
eens vallen. IVy zyn echter van gedachten, dat
deze Procedure niet te naauwkeurig en plechtig kan
aangevangen, beftierd, en ten einde gebragt wor-
den, en omziende naar gefchikte Mannen, om den
Lande en Vlieden daarin te dienen , hebben wy
geoordeeld, en wy zouden Vlieden dcrhalveu ad'
viferen:nbsp;,

Om, gelyk de bovengemelde Misfive van den ge-
Vezen Stadhouder uit de Vergadering van Hun

Ilgog

IJoog ]\Iog\ ter tafel van deeze Vergadering is ge-r
bracht, door uwe Gecommitteerden ter Generali-
teit , zo ook dezelve wederom benevens dit advis,
in handen te Jlellen, van de gemelde Gecommit-
teerden, met last, om daar van aan Hun Hoog
Mog. kennis te geven, en bét voorts aldaar, daar
heiien te dirigeren , dat deze ftukken met de mees-
tcn fpoed wierden gefield in handen van de Leid-
fche Hoogleraren , Baviiis Voorda, en Jan lt;
Valckenaer, ten einde Hun Hoog Mog. te dienen
van confideratien en advis, nopens den aanleg, en
de directie, der Criminele Procedure ten dezen,
zowel als om aan Ilitn Mog. te fuppediteren, eene
Succinte A£le van Accufatie, tegen den voorfz.
■Willem cle V., met ■ faculteit omme van hunne
' zyde, zodanig iemaüd te asfumeren, of in het
werk te Jlellen, en vifie van zodanige Staatspa-
pieren' te mogen nemen, als zy tot volvoering hun-
ner 'commisfis nodig ziillen-cordeelen.

Wy refereren, ons niet te mi)l tot Ulieder beter
oordeel.

'sHagenbsp;iJVas getekent) ••

den September J- G. II. IIaiin.

1795.nbsp;P. Gevers.

Het eeVste Jaar ' P. Paulus.
der Bataaffche ' A. J. la Pierre.
Vryheid.
D. 2. Loco. ^ ■ ,

Waar op gedelibereerdzynde, is goedgevonden en ver-
fiaan^ conform het zelve advis deCopie der voorfz. Mis-
five benevens, het Advis zelve te ftellen in handen van de
Gedeputeerden ter Gêner alit cit met last als daqr by
rorder is vermtld.

Accordeert met de voorfz.
Decreeten*

Fxtra^i

E. . quot;Extraót nit het Register der

Refolutien van de Hoog Mogenitè
Heeren Staaten Generaal der Ver-
eenigde Nederlanden,

Lunat den 5 October 1795. v
Het eerde Jaar der Bataaffche Vryheid.

D

. _ ^ e Gecommitteerden van ÏIolland hebben ter Verga-
dering ingebragt en laaten leezen de Refolutie van hun-
ne Principalen , waar by dezelve proponeeren om van
■yvegens Hun Hoog Mog. de Misfive'van den geweezen
Stadhouder uit Engeland aan den Gouverneur van Sttrl.
name gefchreven dm 7 Pebruary, enden ût Augustus
daar aan volgende, alhier ter Vergadering ingekomen ;
met de Bylagen te flellen in handen van de Leydfche
llooglceraaren Voorda en Valckcnaer, voïgende de
roorfz. Refolutie hier na geinfereert.

IVaar op gedelibereerd zynda^ is goedgeybnden en
verflaan, mits dezen te verzoeken de Gecommitteerden
van Holland, om by hunna Principaalen te wiNen
ejfectueeren, dat omtrent d^ zaàk ten principale het
odvis van de Leydfche Hoogleeraaren Bavius Voorda
en Jan Vakkenaer, worde ingenomen, met verzoek
em het xelve ingekomen zynde, aan liim Hoog Mog.
te willen fuppeditceren.

F.nbsp;Extraót uit de Decreeten

der Vergadering vaii de provi-
fioneele llepraïfentanten van het
Volk van i|bIolland.

Woensdag den 7 Octoier 1795.
Het eerfte jaar der Bataaffche Vryheid.

'lt;? Gedeputeerden ter Generaliteit commnni-

ces-

ceeren eetie Refolutie van hun Hoog Mog. van
den 5 dezer, op het ter Generaliteit uit gehragt
Advis dezer Provintie over de Misfive van
Willem de V, aan den Gouverneur van Suri*
ftame uit Kew den 7 Fehruary dezes jaars ge^, '
fchreeven.

' Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden
en verflaan, dat alle de Stukken en Decreeten '
betrekking hebbende 6p gemelde Misfive zullen
worden gefield in handen van de Burgers B. gt;
Voorda en J* Valckenaer,^ Hoogleeraaren te lt;
Ley den, om deze Fergadêring te dienen van '
confideratien en advis, nopens den aanleg en de
directie der Crimineele Procedure ten deezen^
zoo wel als om aan deze Vergadering te fuppe-
diteeren eene fuccinte Acte van Accufat ie, tegen 1
den voorn. Willem d(? V, met vrylating tevens
aan gemelde Burgers Voorda en Valckenaer,
omme van hunne zyde zodanig iemand te asfu-
vieeren, of in het werk te fiellcn, en vifie van 1
zodanige Staatspapieren te vraagen^ als zy ter '
volvoering van deze hun opged^aagen Commisfie
nodig zullen oor dee len.

En zal Extract deezer aan deBurgersVoóxd^i 1
en Valckenaer, gegeeven worden tot informatie
en naricht.

Accordeert met de voorfz Dccrecten,
Duik de we ille.

EKtraft

Extraa uit de Decreeten

der Vergadering van de pro-
vifioneele Reprefentanten van
het Volk van Holland.

Maandag den 19 October 179^.

Het eerfte Jaar der Bataaffche Vryheid.

ƒ^ff'f 'ommimiceerd eene ^an hem gefup:
ped,teerde Misfive van den ad interim fungee^nden
Gouverneur aan de Kaap de Goede HoopX J. Sluvs-
^tn gefchreeven in het Kasteel de Goeds Hoop den
10 Juny dezes jaars, betrekkelyk den toefiand aldaar,
breder hter na getnfereerd.

Gj I, Loco.

fVEL-EDELE GBSTRENGE HEER!

^k heb de eer de Heeren Bewindhebber en by deeze

fnbsp;Columbia,

voerd door den Schipper Willem Malei, op den lg

Jmy jongstleeden by zyn inkomen in Baaifals,

drie van mitsgaders twee Fregatten
en twee kleine Schepen bevindende Engel fche aI

mraal Llphinllonenbsp;i, ^

^e,n zyne Depêches, zo voor Batavia, als dit Gou-

vernement,afge-éischt en genomen: ~ waarna het

gemelde Schip op gisteren alhier is aangekómen,
zonder eenige Papieren als een Translaat van zyne
Lherte party 'en andere alleen tot het Schip zelfs he-

treklyk , terwyl gedachte Admiraal aan ons heeft

toegezonden eenige door hem geopende Brieven.
Myne beoordeeling over het gedrag van den

geilt. Capiteiii, Malei tot eene nadere gelegent-
hc'id uit ft diende, laaten de tcgemwoordige'omftan-
, , digheden my alleenlyk toe, om welgemelde Heeren «
Bewindhebber en verder, te berichten, dat gezel de
Admiraal Elphinftone ons by zyn arrivement al-
gt;nbsp;m^t tof^zending eener Brief'van den Heere

prince van Orange, uit Kew op den 7 Febrüary
jongjtleedewgedagteekénd, op den 11 Juny eerst
heeft aangeboden de adfiftentie van zyne Groot-
Brittannifche Majefteit, en daar na by Proclatna-
tic ons 'en de Ingezetenen heeft geinviteèird én gere-
• guireerd om de Colonie onder protectie van zyne
■^fwvdachte Majefteit te ftellen, tot de Republiek
i ' zoude herfteld wezen, en 'twelk wy benevens alle
Ingezetenen\en Burgers van de hand geifeezeH
hebben, te zamen vast beßoten hebbende, om ge-
troüw te blyven aan den Eed aan den Lande ge-
daan, en, dus de Colonfe tot-het Idatfte toe te ver-
dédigen , ie befchermen, en zelfs het Land voor de
vettige Sonvcrain te bewaaren; waartoe alle de
quot; ''Bewoonek der Buiten-DIslriclen met allen ^ver
herwaards zyn gekomen, en de vorige verfehl Hen
dié gereezen waren in het District van Zwellen-
dam' en verders , fchynen vergeeten , of ten minfte
in dc^cze omjlandighedcn geheel en al ter zyde ,

pefteld te hebben.nbsp;, „

Ondertusfchen hebben de Engelfchen het Schtp
de jonge Bonifacius, dat 'van Batavia is aange-
V komen, mitsgaders de uitkomend:., Schepen de.
Geertruy, dé IViUemftad en Boetzelaar in beftag
genomen, en tot nu toe verhinderd herwaards te
komen, buiten 't welk 'er tot nog toe geene
vyandelykheden hebben plaats gevonden; — dog
ik mag niet verzwygcn, dat, zo de Engelfchen
ondernemen om ds. Kaap te ^villen neethen, zy

onein-

C )

oneindig mcèrder 'reftjicntie zuUen 'vinden, 'd(i?i
zy vcrwnchten. — Dc animófiteit is tot den
hóogftcn top gekloinmen en het hJotdhnd zaï
verfchriklyk zyn. . ~ Terwyl dan zelfs, wanneer
voor een overmacht mogten moeten bukken, ^tnut
't welk de Engelfchen alsdan van de Kaap zul-
len kunnen trekken, weinig wezen zal.

Ik hoope dat U Wel-Edele Geflrenge iitynè
Brief per het Deenfch Schip Croiienbtirg afga^
zonden, wel zult. hebben 'ontvangen.

IVaar mede de eer heb met gedistingüoeriii
hoogachting te zyn

VVliL-jiUELE GrSTRENOË HeER ƒ
Uyvir IVel-Edele Geflrenge zeer
In ^tCas-nbsp;ootmoedige cn onderdanigé

ieeldeGoedo Dienaar.
Hoop, dennbsp;(^Getekend^

A. SlUVSK en.

Voor Copie .conform',
G. lt;20; locóinbsp;C. SCIIEFFER;

IVaar op gedflibereerd zynde, is goèdgevondeii aii
verflaan dat van het 'gehouden. gedrag door den
Burger h. J. .vSluyskcn,. aan de KaaJ), honorabje
ineutie in de Notuleir en in het Dagblad dcezp- Ver-
gadering zal worden gemaakt ', en 'clat voorts van
deeze Misfive eene gequthcntifecrde tqpi^ aan dé
Burgers Voorda en Valckcnaer, zal worden gezon-
den, qm 4aar van in de, optewaakpue Acte van he-
fchuldiging iegens AViIIeni, de V., zódanig gebruik'
te maaken , als dezelve Burgers zullen oordeëlén tè
behoor en; ivaar toe al vieede. Extract deezer aan ch^
^elve zal Worden ter hand gcfleld tot informatie.

Accordeert met de voo 'rfz.

Decreeten. ,,

C. Sciieffek;

En gelet hebbende op den inhoud, zo van het De-
creet van de Volksvertegenwoordigers van Holland,
iu dato den 7 Oélober laatstleeden, als van de Refolu-
tie van Hiin Hoog Mog. van den 5 daar te voren,
bevinden wy , dat beide aanzienlykc Vergaderingen
van ons begeeren confideratien en advis, dog op ver-
fchillende zaaken : want, dat de Vergadering van
Holland op grond van het op den 29 September door
Commisfarisfen uitgebragt Rapport , en ten zeiven
dage bekeerd in een Decreet, om voor Provinciaal
Advis ter Generaliteit tc dienen, onze confideratien
cn advis begeerd nopens den aanleg en de directie der
Crimineele Procedure tegen den gewezen Stadhouder,
Willem F, te beginnen, nietllegts wegens zyn fchry-
vcn aan den Gouverneur van Suriname, maar, zo
't ons toefchynt, te gelyk wegens eene menigte daa-
den, doorhem, geduurende zyn bewind in vroegere
Jaaren verrigt, of gepleegd, welke in het voorfchrc-
ven Rapport en Provinciaal Decreet len zynen laste
:ils misdaaden van de ergfte foort gebragt, en met den
jiaam van hoog verraad, tegen zyn Vaderland cn de
hooge Regeering begaan, getekend worden.

Volgens het gcmel,d Decreet van Holland van den
7 Oi5lober wordt het misdadige zo van Willem F. ,Mis.
live aan den Gouverneur van Suriname als van alle
die andere voorgegaane daaden, breder in't Rapport
van den 29 September omfchreeven, als eene on-
twyiTelbaare waarheid, die aan elk in 't oog loopt,
ondcrlleld, en wy alleen gevraagd om advis nopens
den aanleg en dé directie der Crimineele Procedure, te-
gens hem deswegens moetende plaats hehhtn, cn tevens
om aan deeze Fergadcring ( van Holland ) te fvppedi-
teeren eene fuccinte ABe van Accufatic tegen den voor-
fcthreven VVilleul V.

Daar cn tegen hebben hun Hoog Mog. ua dat

het

het vooï-zeïcle tlolinndfche Provinciaal adVys, op den
5 Oftober laatstleden geopend was, ten zeiven dage
goedgevonden en verflaan, miis dezen te. verzoeken'd«
Gecommitteerden van Holland, om-by. hunne Priuci-
paalep te willen effectueeren, dat omtrend de zaak ten
principale het advys van de beide Ondergeteekendett
worde ingenomen; met verzoek van hetzelve, ingeko-
mew zynde, ^an Hun Hoog Mog, te willen fuppedi'
teeren.

Dns begeeren Hun. Hoog Mog. door de Onder-
ceteekenden niet te worden voorgeligt, (quot; immers voor
als nog niet) nopens de forme en manier van pro-
cedeeren, als mede.niet, dat door hun eenige Jcte.
van Accufatie ontworpen worde; want dat onderfteldt
ook misdaad, het geen Hun Hoog-Mog^ voor als:
nog niet begeeren te onderftellen.
_ Maar Hun Hoög Mog. begeeren onze confidera-
tien en advis omtrent de zaak .ten principaale, te
wccten, oï IVillem F onzts eragtens , misdaad be-
gaan bebbe; waar jn dat misdaadige selegen zy ; van
welken aart en natuur die misdaad zy; cn of 'er
genoegzaame grond voor handen zy, om hem daar
van, het zy in Rechten-, het zy buiten het Gericht,
te befchuldigcn, of vcrdagt te, houden ?

En deeze zaak ten principale omvat, 'naar ons
inzien, niet alles, het geen in het voorzeide Holland-
fche Provinciaal Advys aan IVUlem F als- misdaad
word toegereekend, maar bepaald zig eenvoudig en
diiidelyk tot zyn fchryven aan den Gouverneur ^vart
Suriname : want deeze Misfive' was van wegens Di-
rcJtenren der Colonie van Suriname op den'4 Au-
gustus by Hun' Hoog Mog. ingekomen , overgenomen
door Holland, cn was in Holland de aanlcidende
oorzaak geweest van het Rapport, en dien conform
^oor Holland op den 5 OJlober ter Generaliteit uit-
ß ^nbsp;ge.

c quot; )

J^ebtagt Provinciaal llollandrdi atlvis, bevattende allß~
die verdere oiiderftclde niisdaaden van Ji^illem V.

Deeze dcrhalven zyn, mee betrekking tot dc z?ak
van Suriname, door Hun tloogMogende beicbouwd,
CU kunnen ook door ons Ondergetekenden niet an-
ders bclchouwd worden', dan als byvoegzelcn, tot
dat geen, hetwelk het .oorfpronkelike was, te wee-
ten, de zaak van Suriname, welke zaak alleenlt;
cn geene andere , door Hun Hoog Mog. bedoeld
word met de zaak ten principale,
• Om nu aan het geen beide deze Collégien op ons
begecreu, zoo veel als in ons vermogen'is, te vol-
doen, fchryft de natuur vau de zaak ons deze orde
voor., dat,wy, beginnende met de zaak van Suri-
name, onderzoekeu, of'er iets misdadigs, en, zo
ja, welke misdaad, gelegen zy daarin', dat^
zittende op het Lusthuis Kew in Engeland op den
7 February 1795 ^y Misfive den Gouverneur vau
onze Colonie van Suriname aan fchryft en gelast ^
om dc Troupes en Schepen van dén Engelfchen Koning
tos te laaten in dezelve Colonie, en die te hefchouwen
als Troupes en . Schepen vau eene JMogendhcid , die
Kric-fid en Bondgenoot van^ de Republicq is.

Dit met bedaardheid, cn met allcgging vaU alle
vooroordeel, te wikken eu te weegen van weerszy-
den, al was *t ook, dat Hun Hoog Mog, zulks
niet op de.Ondergetekenden begeerden, komt ons des-
te noodza9li«jiyker,en voor. de Provintie 'van Hollaud
zelve desiiïe belangryker voor, om dat 'cr onder
het Volk van UoUaud, gelyk den Reprcientanten
niet onbekend kan /yn , een menigcc Ingezetenen
gevonden..wprdeu, die den gewezen Stadhouder,
zelfs na zyne overhaaste vingt, en na dat hy zyne
Aauhangelingen en het geheele Land heeft laaten-
dryven, op een tydllip,. waarin zyne tegenwoordig-

heidi

c :gt;

lieid meest nodig fciiccn, in Ininue gedagtcn blyven
paukleeven, en hy zig zelven niets vuriger wcnfchcn,
dan dat hy terug kome.

Deze lieden zullen op de bloote uitfpraak hunner
Reprefentanten, dien zy raar hunne denkvvyze juist
liet beste hart niet toedragen, en die zy in allen ge-i
valle weeten , dat een politicque Vergadering , en geen-»
zinsecn Vergadering van Justiciers is, zeer bezvvaariyit
gelooven, A^t.jnUem V. zig aan iets onbehöorlyks,
veel min aan deafgryfelyke misdaad van hoogverraad,
zoude hebben kunnen fchuldig maken.

Hoe zoude toch hoog verraad kunnen vallen in een
Vorst uit het Huis van Nasfau, dat zoo veel Helden
Opgeleverd heeft, die voor 't Vaderland gertredcn ,
hun leven gewaagd , cn fommigen zelfs-'er by inge-
l'chootcn hebben,

Hoe zoude men van JVtllem V^ kunnen vcrwagi
ten , dat hy de Republiek verradelyk zoude hebben
willen, berooven van haare overzecfchc Bezittingen j
dc bronnen van haare welvaart ?

^ Deeze bedenkingen verpligtcn ons, om, willen wy
niet op een zandgrond bouwen, cn ons van eeuzydig-
Iieid verdagt maaken, het voorgevallene nopens Suri-
name zo wel in zyn voordeel, als in zyn nadeel té
befchouwen, voor en aleer wy onze gedagten over
het meer of min misdadige uiten.nbsp;.;

• Wy onderftellen dan mfacto, (overmits wy niets
dan een Copy van een Copy hebben) dat Willem V.
waarlyk zulk een Brief, en woordclyk van dien in-
houd, aan.den Gouverneur van Suriname gcfchre-
ven heeft, cn dat die oorfpronkelyke Bru'f nog daa-
delyk voorhanden is, dan is de vraag-, of.'dat Ichry-
ven van milern V. op dien tyd, cn in die omHandig-
heden, waar in hy was, en waarin dc Republiek zo
wet betrekking tot de Franfche Natie , als metbctrek-

C 3nbsp;ki»«

lïingftot'dc Kroon van Engeland zig bevond, misda-^
dig; cn iii't-byronder, oï.\\c.x. lloogvarraad zy

Het behoeft geen betoog,,dat hoogverraad begaan
wordt, zoo wanneer een Ingezetenen of Onderzaat,
cnveel meer, wanneer ccn gezaghebber, 'tzyin 't pd^
liticqiie of militaire, met denWyandheulendc, Sterk-
ten, Vestingen, Bezittingen van den Staat in 'svyands
Handen levert, of zelfs tragt te leeveren, (want de
poging alleen, fchoon zy mislukt, w^dt voor de
uitgevoerde daad gehouden /. i, d. nd. l. jid. -Mau
in verb. cujus ^pera dolo malo confilium initum erit ^c.
BynkeusUoek Obs. Hb. 3. cap. 10. Ea wat zyn on-
dekte zanienzweeringen toch anders,dan mislukte po-
gingen? zaïljenzwceringen nu tegen de oppermacht,
en dcszclver heerfchappy, ter begunlliging van den
Vyandvan den Staat, zyn ook Majestcits fchennis en
hoog verraad. /. 4. in init. D.eod.^ .

Maar.hct^is aan den anderen kant niet minder ze-
ker, dat htt.gcenzins misdaad, maar veel eer.'tea
pryswaardigc voorzorg is, wanneer men by een alge-
^leen doorbreken .van den V^yand, die het Landover-
0róümt,jdoszelfs dierbaarllc Bezitingen tracht tc ber-
den en in .veiligheid te Hellen, dezelve, als 't ware,
in bcwaaring geevende , aan een naburige Mogend-
heid y. met welke de Staat door een Verbond van vriend-
fchap en onderlinge bcfchervning op het naauwfle
verknogt is'aan eene Mogendheid j van wiers goe-
de trouw men zig verzeckerd kan houden, dat zy,
4ÏO ras de gcfchillen tusfchen den overwinnaar en over-
wonnenen door verdrag zullen vereffend zyn, dezelvé
bezittingen, cp de eerfte aanzoek gaaf cn ongefchOndeu
tc rug geeveir. .

Nademaul nu WilUri V. zig in zyn Brief aan den
■ Gouverneur van Suriname uitdrukkelyk grondt op dé
Vritii;dfcbr!p • cn Alliantie ïusfchcn zyn Groot Britta«ui'
■J'chß Majsstdt cn deezen St/iat fubfiftccrciule, wipns.

Trou'

c =3 3

Troupen, zo hy zegt, derwaarts komen om tehcletten,
dat de Colonie door de Franfchen worde geinvadeerd i
Zo ontftaat de eerfte en voornaamfte vraag, met op-
zigt tot de misdaad van hoog verraad: Was de Kroon
van Engeland op den 7 February, toen hy aan den
Gouverneur van Suriname, en, zo als uit de Brief
van Sluisken, interims Gouverneur van de Kaap d«
Goede IJoop blykt , ook aan denzelven Shiys-
ken fchreef. Vriend en Bondgenoot, of Vyand van
den Staat der veretnigde Nederlanden ?

En hier op meenen wy zonder eenige twylTeling tc
konnen en te moeten antwoorden, dat de Koning.vaa
Engeland, onaangezien het Tractaat van Vriendschap
en verdediging in April 1788 aangegaan, op voor-
fchreeven ^den February 1795, was openbaare Vyand
van onzen Staat,

Zynde die zogenaamde Vriendfchap in openbaar»
vyandfchap verkeerd van het eerfte ogenblik af -, dat
de Franfche Legers, op den groiul van de Provintie
van Holland voet zetteden, cn misfchien nog wel iets
vroeger, toen men zeker bericht uit Holland ontving,
dat de Franfchen volftrekt niet tc (luiten waren; van
dientyd af, en dus reeds ongeveer van half January af,
heeft Engeland de Republicq vyandlyk aangetast cn
behandeld, niet alleen, maar ook aan dat vyandlyk
voornemen, tegen het Recht der Volkeren, tc^rug
werkende uitwerkzelen gegeeven.nbsp;'

Waar van dc volgende daadzaaken alomme bekend,
en dus onlochenbaar zyn: voor eerst, het in bcflag
neemen van onze uitgaande O.i. Compagnieschepen,
een groot aantal Koopvaardy Schepen, als mede van
onze Ooilogfchepen, die in de Havens van Engeland
eenigen tyd te voren, ter goeder trouwe, ingeloo-
pen waren. Dit beilag is reeds gelegd op den 20 fa-
. ^^ary voljcns authentiek Extrac't uit dc Mislivc vau

^ 4nbsp;'a Lauds.

jsLaiids Gapitcin Oorthuis yan den ai |^faart
-liier agter niet Bylage No. 6., mitsgaders authenthielc
Extraft

uit de Misfive van Muilman, van denzelven da-
^umj hieragter met No. 7. Ten anderen,het inbeflag
heemen der Interesicn, die reeds op den vyfden Janua^
^'y 1795- verfcheenen waren, op dc Capitalen, die de
Ingezeetenen van dc Republiek in de Engelfche Fond-
Ten hebben, welke laatfte geheel ongehoord, en zelfs
jn vorige Oorlogen met Engeland, met naamc die van
5781 en 1782, niet gepractifeerd is geweestj zonder
dat men dit vernisfen kan , met voor te wenden, dat
^le interesfen aan dc Cbmmisfionarisfcn van dc Neder-
landers betaald worden, want het komt voor deezen
het zelfde uit, of de Engelfche Thcnuiric niet be-
haald, dan of dien Commisfionarisfen verboden wordt,
Jiet betaalde per Wisfel over te maaken. Dcskonings
^ordre is de oorzaak, dat de Nederlanders over hunne
figandommen geen vrye befcliikking Jiebben.

Zommige Correspondenten hebben nogthans, zo
ais wy onderrecht zyn, de dividenten by Wisfel over-
gemaakt, tc wèeten dc wakkerftc, voor cn aleer het
beflag gelegd was,doch het welk zeker voor den 20
^ainiay-y is gefchied. .

' Wy zouden hier nog kunnen bvvócgen, ter nadere
^vestiging van het geen wy van de vyandlykc oog-
infcrken der Britfchen Staatsraad, gezegd hebben, die
^oor dezelve reeds te midden van January 1795. zyn
^n den dag gelegd, dat ons uit particuliere Brie-
yeii liiit Engeland, den la January 1795 gefchree-
ycn, geblckciS is, dat de Paquetboot de Zyfaluvf.
ifeedp toen Zeilrede lag binnennbsp;, met Brie-

yen van de Board of Controul, ( welk eene foort
V':in pdliti'quc Superintendentie over de Engelfche
ttingeii in Azien 15 , onder de dirctJlie van Lord
^imdas } voor de Oost-Indien, en dat toen alge-

|necn aldaar gelooft wierd, dat die .grieven betrek^
kelyk waren, tpffiiet overbrengen der noodige orderi^
aan de Engelfclie Gouverneurs in die Qewesten,
om de Ilollandfche bezittiuge in Azieu onder fe-
guestratie te brengen , dat is, dezelve voor Engeland
te verzeekeren, zelfs met verguizing van het gezag
van de toenmalige Regeenug van de vercenigde Ge-
westen V{in Nederland.

Voorts is't zeer aanmerkelyk dat deze Engelfche
I, Paketboot twee ü drie maanden d^ar na in Baayfals
I by de Kaap de goede Hoop, quansvvys als vriend,
: nog eenige tyd heeft opgehouden, cn kort voordat
; onze retour Schepen dc reis na 't Vaderland aanna-r
i men, van daar ua St. Helens gezeild, en onder de
! Engelfche Schepen die van daar uitgelopen zyn,
' om op onze Retour vloot te pasfen, erkend is. Zie
Bylage Nq. lo.

Deze vyandelykhcden .heeft Engeland van zya
kant begonnen, zonder dat, van dc zyde derRepu-
bliek,voor zp veel ons bekend is, iets belcdigendi?
vooraf gegaan was, of eenig hoegenaamd pugenpc-'
gen aan Engeland gegeeyen. Zelfs dit, dat de
l^ranfchen , geholpen door de harde vorst , tot in
; bet hart van dc Republiek zyn doorgedrongen, is
; louter het lot des ongelukkig gevoerdeu Oorlogs
: geweest, na dat, van de zyde der Republiek, alles,
wat IVillem F. zelve begeerde, in 't werk gefield
is, om hen te lluiteu; by welken Oorlog de Re-
, publiek haar goed en bloed, enkel om Willem
\ ën cm Engelands willp , en op hun aandryven , heeft
moeten opzetten; dies de Republiek met reden eene
betere beloning van de Kroon Engeland had mogen
verwagten.

Doch hoe vreemd ook het gedrag van Engeland
jegens de Republiek zyn mag, inzonderheid , daar
4e Republiek op haar grond den Ocrlog heeft moe-
li 5

ten voeren, en alle rampen daar aan verknogt,van »
vriend en vyand, Ipeciaal van de Engelfche zogc- '
raamde Hulpbenden , ondervonden heeft , zo is i
nogthans het gedrag van Willem F., onzes bedun-
kens, nog veel vreemder en iu de daad onnatuur- • '
]yker.

t)eeze, in de Republiek geboren , aldaar met de
hoogrte eerampteu bekleed, en een gezag, ten dele ■
wettig, ten deele aangematigd, voerende, dat den ■
Souvereini als men niet op den naam, maar op dc '
daad ziet, boven 't hoofd gewaslen was, gaat vlug- '
ten, en zet naauwlyks in Engeland voet aan Land, i
of fpand met Engeland laamen, en is hetzelve be- f
bulpfaam, om aan deRepubliek hare biiirenlandfche
Bézittingen afhandig te maken.nbsp;|

Waar door niet alleen de opperhecrfchappy van
Hun Hoog Mog. zeer merkelyk gekrenkt en ver-
minderd ftond te worden, maar ook 's Lands Inge-
zetcnen van hunne wettige Bezittingen beroofd, en !
die in Engeirche handen overgebragt.
• Hier quot;tegen zal men waarfchynlyk van de zyde van j
WilleM V. voorwenden, dat de, Franfchen de zeven
vereenigdé Provinciën overftrooniende, tot den llage •
incluis, zo wel de Souvereiuiieit van iedere Pro-
vincie,' als de onafhankelykheid van het geheel
lighaam van den Staat vernietigd was: dat de Re- '
publiek een overwonnen Land en een Wingewest van
Vrankryk geworden is, en dus zedert bunnen inval
opgehouden heelt een. vrye Republiek tc zyn: dat ■
tot de misdaad van Majerteitichennis, en in 't by-
zondcr van hoog verraad, in de eerll:c plaats naar ■
Rechten-vereischt wordt,' dat de Staat, aan wien»
men afbreuk doet, of zoekt te doen, een vrye,;
dac is van geene andere Mogendheid af])ankelyke
St'aat zy, veel min een doör uitheemfghe wapenen

c )

geheel ondergebrachte en vernietigde Staat. Zîo
WATï».®quot;S de criiuin, ad tit. D. ad L. ^ul. Maj,
cap. 2 § 4' in verbis Civitatis amp; .Provincia [quan-
tumctimque ampldi, fi fuperiorem agnoscant, viajesta'
tem non habent, adeoque magnitudinis violât a quas-
tiones exercere nequeunt.

Dat voorts, met betrekking tot der Nederlande-
ren eigendommen en het genot hunner Bezittingen,
hier in door de toelaating van Engelfchc Krygsmagt
te Suriname geen verandering zoude voorvallen:
dat de Engelfchen alleen kwamen om de Ingezetenen,
20 hier te Lande woonachtig, als inde Colonie zel-
i-vc gehuisvest, met-hunne eigendommen, te dekken,
te helpen en te beveiligen tegen vermóedelyke of ge-
; 'vreesde invallen van de .Franfchen.

Dat, gevolgclyk in den last door Willem V. aan
den Gouverneur van Suriname- by Misfive van 7
February en op denzelven datum by gelyke Misfive
aan den Gouverneur van Demerary , zo wy ver.
neemen, gegeeven , gelyk mede by Misfive van dcu
zelfden 7 February aan bet Gouvernement van dc
; Kaap de Goede Hoop, niet alleen geen dolus malus,
! geen opzettelyk boos voornemen,quot; veel min ccn dni-
mus hojiijis het eigenaartig kenmerk van hoog vfer-
raad, gelegen zy, maar dat het voornoemde fchry-
; ven het uitwerk zei van een pryswaardige voorzorg
; is, cn als zodanig moet-befchouwd worden. •
i . Tot het gebruiken van welke voorzorg hy Wil*
I lem V. des. te meer bevoegd , ja verplicht was, na.

dien by het zesde Artikel van het Traiflaat in
: April 1788 , tusfchch Groot-Brittannic en de Re-
publiek gefloten , uitdrukkelyk over en weer vastge-
! Üeld, en beloofd is, ,, dat zo ras een der contrac-
i ,, leereiide Partyen in zyne Bczicihigen door eene
„ Europcéfchc Mogendheid geatraqueert, of NB.
„ zelfs gedreigd werd, dc Gouverneurs van de Be.

5, zit-

i* J^ittingeu der andere Contractecrendc party op het'
», rpoedigste de nicestkragtdadigé hulp aan de geat/
9, taquecrde of gedreigde pirty zullen' moeten by^
5, zetten, cn daD men in die Waerelddeclen weder.
„ zyds gecne gevvapende Vaartuigen van de aanval-
lende, of aanval dreigende Mogendheid zal toe-
5, laaten, cn de Havenen der geattaqueerde of ge-
„ dreigde Partye contractante, ter tyd toe, dat
„ de Vrpedc Uisfchcn dieu' aanvaller en de aaugc-
„ valicne gefloten zai:zyn.

„ En dat dtiwcderzydlche Contrnctantcn terflond na
„ het teekenen van die Tractaat, de nodige lieve-
,, len ditMi conform aan de Gouverneurs vanihunnc
„ refpective Ik-zittingen zullen afzenden; en zulks
j, ten einde door de afgelegenheid der Plaatfen, cn
her igt;nlvcrtrelc', nodig om ordres' dien aangaande
„ uit Europa over te . brengen f, . de geheele ilipula:.
„ tic van vvederzydlclie IiiiJji iirct verydehl worde.quot;
. Zie onder anderen dit Tractaat in de feóreete lle-
folutiea van Hólland , in dato den .18 April 1788.
. Maar, hoe zeer dit alles het gedrag van Willem V.
in den eerllen opflag fchynt te wettigen, zo komt
het ons nogihaus by nader inzien • voor , dat die re-
deneringen ter betoog van zya onfchuid, geen ftcck
konnen houden. ■nbsp;. ,

Want, wat in de eerste plaatst betreft het over-
ftroomcn van dé Republiek door Franfche Krygsbcn-
deu; dit is niet gefchied, om de Republiek te con-
questecren en haar tot een Wingewest van Vrank^
ryk gt;te' maaken , en heeft ooie zulks niet ten
gevolge gehad. De Franfche Reprcfentanten by de
Noorder Armée hebben terllond eene Proclamatie
doen uitgaan , waar in onder anderen met zo veel
woorden zeggen : Au wilieudes horreurs di la Guerre ^
s30us ne fesfames ch vous regarder conme nos Amis, amp;
^o.s Allit!s. Cesp-fur ce pied qut nous fommcs a pré^

ftn

fiil t mi fiiiÜeit dc vous. Nous n apportons point td
terreur , mais la confiance. Nous ne venons point
chez vous poitr vous fubjuguer: La Nation Fran-
çaife rtfpectera votre Indépendance. Z\cf Franfche
Leidfche Conrnnt van 27 January 1795.

En. die liehbcn zy toc hier toe in de daad gepres-
teerd,, zynde Godsdienstocftening, Finantie, Policie^
Admînidratie van Jufticie, van hunne zyde volko-
men onaangeroerd gcblcevon^,

De Vergadering der gezamentlyke Bondgenooten en
de refpective Regeerings Collégien hebben geen ogen-
blik opgenouden te beflaan eu werkzaam te wezen ^
offchoon dc Perfoonen , waar uit zy bertonden, fuc-
cellivelyk zyn veranderd geworden -, doch welke
verandering iiiet door de Franfchen of begeerd of
daar gelteld is, manr in iedere Provintie en Stad
door de Hemmen der Burgeryen.

De Franfchen hadden den Üorlogy niet aan de
Republiek, maar aan den Stadlioudcr van de Repu-
bliek, verlclaard ; het welk, hoe vreemd zulks in
den eersten opllag fcliyncn moge, ten minsten dit bc-
wyst, dat zy tegen de Natie als Natie, niets had-
den, maar alleen eni perloneelcn haat tegen Wil-
lem V. en zyn bellyur , door wiens toedoen, on-quot;
der anderen, dc - Rtxpublick in 170Ó', een verdedi-
gend Verbond met Engeland had aangegaan , het
welk nadceli^, ten minsten in. zeker opzigt , vuur
Vrankryk was , en ook niet over een te brengen
met het derde feparaat Artikel, by het Tracta.vt
met Frankryk in Nov. 1785 aangegaan, gevoegd,
zo als wy hier beneden nader zullen betoogen.

AVel is waar, dat de Republiek op een cn den-
zclfden tyd kan ftaan in twee Verbonden van Vriend-
fcl^Kip eu verdediging, het een met Vrankryk, hit
ander met Engeland aangegaan, waar by de Repu-
bliek aan ieder van die Mogendheden, indien zy door

den

dc ahdci-c wordt aangevallen,-liulp in Volk én in î
Schepen toezegt: hier in is op zeiven niets ürydigsj I
en nooit kan de Republiek daar door in 't geval ko- '
men, van aan beide in dcnzelfden Oorlog hulp te ■
moeten zenden ; want een van beiden is altoos Aan- '
valler, hoewel dit zomtyds moeilyk te onderfchei-
den is. Maar dit is,' aan den anderen kant, ook
waar, dar door het aangaan van het Verboiid met
Engeland , de Republiek , in't geval als Vrankryk aan- '
valler was, zig niet onzydig kon houden, maar ver-'
plicht wierd om Engeland te helpen, waardoor dan'
Vrankryk, in dat geval twee Vyanden voor dén
ftond te krygen: Wat meer is, het Verbond met En-
geland (tryd tegen het vroeger Verbond met Vrank-
ryk opgerigt, want by deszelfs derde feparaat Artikel
bedingen Vrankryk en de Republiek ouderling: En
vertil de rAlliance fi%né ce joiirahui , tant fa Maj\ '
7Ycs Clirctienne-çiiâ ' les Seigneurs Etats Généraux
procureront avanceront fulellement le hien^ la proS'
périîé (le r-un ^ de T autre , par tout fupport ou de con-'
feil ou d'äsßßahcc réelle en toute occafion amp; en tout
tems, ^ ne confentiront, à aucuns Traités ou Négo- '
dations, qui pourraient aJ)poricr du dommage h l'un'
on h l'autre, mais les rompront ^ détourneront
en donneront avis réciproquement avec foins amp; fince-
rité aujjî tùt quils en,auront connoisfance.

In plaats nu, vûu door Engeland aangezogt zynde'-
tot zulk een aan Vrankryk fchadelyk Verbond , dit'
van de band tc Wyzen, zo heeft de Republiek zel-
ve, op voorllag van de Provincie van Utrecht, Èn-'
geland daar toe aangezogt, als blykt uit de feeree-'
tc Rclolutie van Utrecht van 12 Odober 17874'
Zie liylage Nuni. i., mede vermeld in de feeree-
tc Rcfolutien van Holland van 16 Oftober en'
14 Novem'per 1787. In plaats van kennis vooraf aan
Vrankryk le geever, en by het rranicheGouvcrnement te'

on-

«nderftaan, of hetzelve in 't aangaan van zulk een
verdedigend Verbond tusfchen Engeland 'en de Re-
publiek, iets nadeeligs voor Vrankryk meenden ge-
legen tc zyn, zo lluit men, heimclyk en met den
meesten fpoed, met Engeland.

Dit is, als wy het wel befchouvven , regelrecht
bondbreukig.

Voeg hier by, dat, van het ogenblik af, dat het
Verbond tusfchen Engeland en de Republiek zyii
beflag kreeg, Vrankryk wel vast ftaat konde maa-
ken, dat in geval van Oorlog tiisfchen Vrankryk en
Engeland, de Republiek door invloed van den Stad-
houder, de Franfchen altoos als de aanvallers be-
fchouwen, dus aan Vrankryk altoos hulp weigeren,
cn aan Engeland geevcn zoude, wa^r door dan het
geheel Verbond met Vrankryk zo goed als te niet
liep,' want, daar Engeland by het derde Artikel van
het Vetbond in de fterkfte uitdrukkingen de Stad-
houderlyke zogenaamde Conftitutie guarandeerde ,
was Willèm V. wederkeerig verplicht, om al zynen
invloed in de RepubfLek ten voordeele van- Engeland
te gebruiken.

Zo dra het Franfche. Hof de lugt van dit Ver-
bond kreeg, leverde Caillard, wLrncemende de
Franfche zaaken by Hun Hoog Mog. , eene Memorie
in, met klagte over het zesde Artikel, waar by,
zo men zeidc : ,, hoofdzakelyk over een gekomen
„ was, dat, ingeval eene der Contraifteerende Mo-
„ gendhedcn vyandlyk aangetast of bedreigd wierd,
,, het zy in Afrion of in Afia, de Gouverneurs van
„ dcrzelvtr Bezittingen iu die Waerelddeclen zouden
„ gclall worden, om zonder ordres uit Europa af
„ tc wagten, der aangevallene of bedreigde Party
,, den fpücdigrtcn en kragtdadigftcn byftaud tc ver-
,, lecnen , en dat Partien Contrartintea niet zouden
,, toelaaten, dat ecnig Schip van Oorlog van de aan-

„ val-

'l'-y vnllendc MogÈiidlieid , in wat géval zulks óblc
j, zoude moge zyn , in eenige vau de Havens der
i, geinclden Bezittingen kwame.quot; enz.

Op deeze ï^lemorie heeft men van de zyde van
de Repiddiek, fchoon naar inhotul van dezelve niet
kwalyk ingcrigt, nogthans in den grond niet dan cen
beuzelachtig antwoord weeten te geeven.

Zekerlyk krenkte het zesde Articul van het Verbond
met Engeland, het recht aan Vrankryk uit deszelfs
vroegere Verbond gefchapeujnbsp;^

( * ) Iii het oórrprdnkclyk Tractaat iiiet Engeland ; vindt riien
het zestic Artikel aldus : „ Dan dcwyl lut kan gebeuren ( uit
hoofde der afgclcgeniheid van vcrfchcide Ikzitiingcn , der hoor
,, ge Pariycn Contractanten ) dat dc vqordecjcn, welke zy we-
„ dcrzyds, uit dc fluitIng van dit tcf^cnwdördif; Tractaat jriOeten
trekken ,■ kunnen verydeld worden by aldien nieh geene
maatregelen loc onderlinge verdediging der gemelde Bczittin-
gen kan neeinen, voor dat «Jerzclver refpcciive Gouverneurs
de nodige ordres daar toe uit Europa ontvangen hcbtgt;cn, ïs
- , bcyiaald en overeen gekonien , dat, in iieval een van dezelve
vyandlyk aangetast, of gedreigd wierdj vyandlyk aangevallen
„ tc zullen worden door cenc Europcïfche Mogendheid, in zyne
Bezittingen, het zy in Africa of in Azia , 'er aan de Gou-
,, verneurs van derzelvcr JJeziiiingen in dk: heide Wacreiddeclcn
,, zal gelast worden, om vrJer/ing fe raaJpieegeti bvèr den ie
„ geeven byjland i en yin geval van nood, ^/rtr feeours aan deaan-
,, gevallene Party op dc fpuedigllc ei] kragtdadigfte wyze te ver-
„ Kenen : ^e.quot; Op dceze wyze kest ineji het jn de Nieuwe
Kcdcrlanófche Jaarboeken van Mey 1788. bl. pp. hit welk vol-
maakt overeenkömt met het öorfpronkelyke , zynde in de Fran-
fche Taal i cn onder dc Stadtspapieren berustende. 1h de Fran-
fche Memorie van beklag wierd alleen dc znakelykc inhoud op-
gegcjven , niet uitlating van dc curcyf gedrukte woorden. En
dit leverde nan onze Staatsdienaars de eerste uitvUigt op, tc wec-
ten : „Dat dc publiek gemaakte Atfchrirten, die men in Vrank-
„ ryk. gezien h;id , njnt nauwkeurig waren, want dat )3c
„ wcdcrzydfchc Gouverneurs niet gcmagtigd waren om \villckcu-
„ rig, cn in alle gevalle, zodaniucn onverwyldcii byftand tc
,, doen , nuar dat hctzehc zig alleen bepaalde, om, in geval vnn
„ vyancJykc bcdrcigingcn, onderling te çojifcnçercn omtrent dc

hulp i

Eensdeels om dat in 't geval als Vrankryk den Oor-
log aan Engeland aandeed, de Republiek zoude ver-
plicht zyn om Engeland by te fpringen, hoedanige
.belofte nadeeiig voor Vrankryk was, en volgens het
derde Teparaat Artikel van 't Verbond met PVankryk ,
.ponder deszelfs voorkennis en bewilliging door de Re-
publiek uiet aangegaan mögt worden gelyk gezegd
.is. ...

' , /nbsp;■ . .nbsp;Aa-

hulp, die men op cle fpöcdigste cn mccit kragtJadigc wyzc
'„ zoude kunnen toebrengen , ingïvalic die bcdrcii;inpcn met de
,, daad een vyandlykcn aanval ten gevolge hadden.quot; VVyders
beklaagd.^ zig het Franfche Hof, dat het voornoemde zesde Ar-
tikel, „fcheen in tc fluiten, dat de Hollnndfchc Bevelhebbers in
,, dc Indiiin, onder dc ordres van die van Engélaiid zouden.

ftaan, zo dat zelfs dc Hollandfche Bevelhcbbeis noch het
„ recht zouden hebben, zig omtrent dc waarheid van dcrgelyke
„ voorgevens tc verzeekeren, noch de vryheid om ordres af tc
,, wagten, alvorens tegen ccn Bondgenoot van dc Republiek

vyantilyk tc ageeren amp;c.

Van dc zydc der Republiek r» , niet ten onrechte, hoofd-
zakelyk geantwoord, „ dat het TraftRat over en weder, even
-„ verbindend zynde, ^dc Gouverneurs van dc Iloliandfchc üe-
,, zittingen niet meer onder de ordres van die der Engelfcheu
,, zouden ftaan, dan de Engclfclien onder de hunnen; en dat cuj
• „ de maijt cn Plaatfen der Hollanders in deeze Waerclddeclcn
,, nioi meer van dc Engelfchen zouden afhangen, dan die der
„ Engelfchen dependent-zouden zyn van de Republiek amp;c,quot; .^ie
de Memorie van Vrankryk.cn het Antwoord van dc R.publick,
in dc Nieuwe Nedcriandfchc Jaarboeken van Mey- 1788.
pag. 79«-!So2. Dit Antwoord^ het welk op dc Memorie ze-r
wel floot, was het werk van een fchrandcr vernuft. Maar het-'
zelve zuiverde geenzins dc Republiek van trouwloosheid; want
dc Franfchen' hadden in hunne Memorie misgetast in het aanwy-
zen van het prazcicft point van tegenftrydigheid der beide Trsc-
taaten, en noch het hunne, 't welk zy met dc Republiek had-
den, byzonder deszclfs derde fcparaat Artikel, noch het voor-
noemde zesde Artikel van het Tractaat met Engeland , om dat
tcgenftrydigc tc vinden, genoegzaam tegcu elkander vcrj^elec-
ken, en overwogen.nbsp;, ,

Anderdeels, om dat, in't geral als Engeland den
Oorlog aan Vrankryk aandeed , dc Republiek ver-
plicht was om Vrankryk tc helpen tegen Engeland,
cn dus om der Franfchen ondernccmingen tegen de
Engelfchc Colonien niet te helpen afweeren , maar
te bevorderen.

Doch in 't voornoemde zesde Artikel wordt geen
onderfcheid gemaakt , wie van beiden aanvaller in
den Oorlog is, Vrankryk of Engeland; en 't is even-
Wel zeer mogelyk , dat in een Oorlog, waar in En-
geland de eerste aanvallei- was , de Franfchen eene
Eugclfche Colonie dreigen of aanvallen. De ordres ,
aan de wcderzydfche Gouverneurs gegeeven, waren
te algemeen en konden van de zyde der Repu-
bliek, zo dikwyls Engeland'den aanvaller in den
Oprlog wns, niet worden uitgevoerd , zonder te ko'it
tc doen aan het geen zy beloofd had aan Vrankryk. Dc
Franfchen hadden derhalven gegronde recden, om
over dat 'J'ratflaat met Engeland buiten hitn vveetcn
en overleg aangegaan t'onvrceden te zyn , cn wel
voornamelyk op Willem V. want, dat hy de voor-
namen aanlegger van dat TracTiaat geweest is, en dat
hetzelve fp zyn aandryven, voor zo veel de Repu-
bliek aangaat, in de waereld gekomen is, blykt eens-
deels uit dcszelfs derde Artikel, waar by Engeland
in de allerfterkste termen het Stadhouderfchap, en
wel zb als Willem V. daar van in de posfesüe was,
in het Huis van Nasfau erflyk giiarandeerde , waar
door hy dan de eerste cn onmiddelykc vrugten vttn
het Travaat ftond te plukken. Anderdeels, blykt
riilks daar uit, om dat, nadat dc Pruisfifche inval
ten behoeve van WillcmV.de verlangde uitwerking,
byzonder ook te Utrecht, had gehad, de Regenten
van dat Gewest nauwlyks in hunne Posten herftcld
waren, of zy deedcn ter Generaliteit den eersten

voor-

voorflag tot liet aangaan van een Verbond, zo wel
met Engeland als met Pruisfen , blykens dc Provin-
ciale Pvefylutie van die van Utrecht van 12. Octo-
ber 1787. den 15 daaraanvolgende ter Generaliteit
geopend. Zie Bylagc No. i.

Onder alle de verecnigde Provintien nu was 'er
geene, wier Regenten, hem meer naar de oogen
zagen, of zig meer gedwee door hem lieten inblaa-
zen alles, daar hy zelfs niet goedvond openlylc
mede voor den dag te komen, dan de Provincie
Utrecht.

De trek, derhalven , die Willem V. in 1788
aan Vrankryk gefpecid heeft door het in de waereld
brengen van dat Tractaat, heeft de Franfchen met
reden tegen Willem V. verbitterd.

Inzonderheid, als men agt geeft op de onnatuur-
lyke en in de daad geweldadige middelen , die hy
in 1787. geruglleund,onder de hand, door Engeland,
gebruikt heeft , om de Republiek van de zyde vaa
Vrankryk aan die van Engeland te brengen.

De Franfchen hebben , derhalven , tegen den Stad-
houder den Oorlog gevoerd, en niet tegen de Natie,
ten minsten tegen de Natie niet verder, dau voor zo
verre deszelfs Overheeden door hem genoodzaakt
zyn geworden, het harnas voor hem aantetrekken,
cn 's Volks goed en bloed niet voor het Vaderland,
maar voor des Stadhouders ingebeelde byzondere
famillie belangen, op tc oITeren.

Mier van daan is het ook, dat zo ras deeze het
Land geruimd had, alle vyandlykheeden van zelfs,
en zonder wegens een ftiUländ van Wapenen over«
een te komen, van dat eerste ogenblik af hebben op-
gehouden.

Indien Willem V. een Jaar .vroeger het Land ver*
laaten had, houdende Onderge^eekenden zig verzee-

C 2nbsp;kerd*

llt;erd, dat de Franfclien geen fchot op de Ingezeete-
nen , noch op de vaste ÏMaatzen Van de Republiek ge-
daan , noch een voet op haar Grondgebied zouden
gezet hebben.

Wel is wa'tir, dat de komst van dc Franichen
verandering in dc Regeering te vvege gebragt heeft,
'en dat van die verandering wederom het gevolg is
Jïeweest, dat dc Republiek een nieuw Tractaat met
Vrankryk fluitende, deVriendfchapsbandcn in 1785
gelegd, van welke zy haares ondanksin 1787 afge-
trokken was, nauwer toegehaald heeft; maar dit
kwetst, dit roert in 't minste 'sLands Oppermacht en
onafhankelykheid niet, even weinig als dc Repu-
bliek haare Oppermachten Onafhankelykheid in 1787
verfoor, daar door'dat de Pruisfifche Troupes ten
■gevalle van Willem V. de hekken van Regeeriug
zyn komen verha^ngen, cn hem in het maaken van
de toen voorgevallene veranderingen , in het
hart vnn llf Hand gewapenderhand gerugdeund heb-
ben, waar van verandering in het llaatkundig ftelzcl
van de Republiek met betrekking tot Engeland en
Vrankryk het noodwendig en onmiddelyk gevolg ge-
weest is; en om welke verandering te bereiken en
op den duur Üaande te houden, Engcfand niet min-
der dan Pruisfen de zogenaamde Guarandeur van
dc zogenaamde Stadhouderlyke Conftitutie destyds
geworden is.

Noch Engeland, noch Pruisfen, noch Willem V.
noch iemand, die zyner zinnen magtig is , zal kun-
jien beweeren, dat de Republiek des tyde haare Op-
permacht, haaren rang onder de onafhankelyke Mo-
gendheden vcrlooren hebbe, en een quot;Wingewest, het
zy van Pruisfen, het zy van Engeland, of van
beide, geworden zy.

Uit al het welk de Ondergcteekenden m^^e'rcn dit
belluit tc mogen trekk«n, dat onderAcld zyudj dat

tot

tot het begatn van M.-iJedeit - fchennis en Hoog-
verraad, de Oppennagt en onafhankelykheid van
den Staat een zelütandig vereischte is, dit vereischte
zo wel ini in dc Republiek gevonden wordt als
voor de omwenteling vau January 1795.

Maar, daar en boven dient agngemerkt, dat, naar
rechte tot het begaan vau die misdaad niet' vcreischt
wordt een volkomen gaave Oppermagt en Onafhan-
kelykheid van den Staat, tegen wien zy begaan
wordt; De Keurvorsten en de verdere Vorsten en
Stenden des Dultfche Ryks zyn zekerlyk niet be-
kleed met cen volkomen Oppermagt, daar niets aan
ontbreekt; want zy allen zyn ondergefchikt aan de
befluiten van dc R.yks. Vergadering , beftaande uit
den Keizer als het hoofd, en uit Ryksvorsten, Zie
Carpzovtus Prax. Crimin. quafi. 41, uum. 70.—87.
En nogthans voeren zy, ieder in de zynen, het rcgc
uit van gefchondeu Oppermagt cn Hoog Verraad, cn
zulks niet als Raadslieden van den Keizer , of als
deelgenooten cn intc^reerende Leden van het Ryk,
cn van de Ryks-Vergiulering, maar in eigen naam
en als Oppermagtige Vorsten op hun Grondgebied.
Carpzovius,, dicto loco num. 75. 82. 83.

Men (lelie, by voorbeeld, dat de Keurvorst van
Beyercn in Oorlog is met den Keurvorst van Saxen,
oi met het Huis van Oostcnryk; zal hy niet zya
Bevelhebber, die zyn Leger verraadt, of met den
Vyand verlland houdt om hem zyne Vesting of Be-
zitting afhandig te maaken, als fchuldig aan hoog
verraad aanmerken , en als zodanig ftralfen? zekerlyk,
ja. Dit nu doet hy niet als Handhaver van des
Keizers, maar van zyne eigene Oppermagt, hoe zeer
deze in zeker opzigt eenigzins beperkt is , en weder
cen andere , nog hooger, Oppermagt hoven zi'^
erkent,.nbsp;°

C 3nbsp;Tot

Tot nog toe nu is de Republiek niet tot die
laagte gevallen, dat zy tegenswoordig de Franfche
Natie in ecnig opzigt als Oppermagtig boven zich
behoefd te erkennen; niet meer voorwaar, dan ze-
dert 1787. tot 1794. Engeland of Pruisfen.

Het doet al made niets ter zaake, dat de Repu-
bliek thans de Franfche zyde houdt, met Vrankryk
in een nauw Verbond ftaat, en hetzelve, zo men
Avil, naar de oogen ziet, en dat dit alles door de
Franfche Wapenen te wege gebragt is.

Want, om niet te herhaalen, dat dit ten aanzien
van het gebeurde in 17S7 en de daar op gevolgde
Verbonden, zo met Engeland als met Pruisfen., kan
worden terug gekaatst, om welke Verbonden de
Republiek destyds by niemand geacht is geweest
een grein van haare Onafhankelykheid te verliezen,
zo dient, daar en boven, aangemerkt, dat ook te-
gen zulk een Staat of Republiek, die zelve beoor-
loogd en geheel en al overmeesterd is , de misdaad
van hoogste machtfchending cn van hoog ver-
raad begaan kan worden, zo wanneer de Overwin-
naar af ftand doende van dc vrugten zyner overwin-
ning, aan dat Volk by Verbond toeftaat zyne eige-
ne Wetten, Zeeden, Regeeringsvorm, tc behouden,
en naar zyn welgevallen te fchikken, onder beding
alleen, dat het overwonnen Volk , den Overwin-
naar, als den Machtigsten, met zeker ontzag of toe-
geevelykheid ( égard ) zal behandelen, zich met hem
verbinde, cn met hem ééne lyn tegen andere Mogend-
heden trckke.

Door zulk een Verbond zegt Matthaius de crimin,
od Ls ,?/.'/. Maf Cap. 2. »um. 5. 6 waar van hy
uit de Romeinfche Historie voorbeelden bybrengt,
wordt het recht van Oppermacht wel eenigzins ge-
krenkt , maar niet vernietigd, en is van gevoelen,

dat

tbt oolc jegens zulk een Volk de misdaad van ge-
kwetste hoogheid begaan kan worden.

Wanneer men nu metquot; zulk een overwonnen Volk
vergelykt het lot van dc Republiek , het Verbond
door haar met Vrankryk aangegaan, en den ftaat,
waar in zy tegenwoordig is, al ftclt men al hetzel-
ve in het nadeeligst daglicht, zo zal men het toch
nooit verder kunnen brengen , dan dat zy, voor zo
veel haarc Souverainiteit betrefc , volkomen met
zulle een Volk, waar van Matthäus fpreekt, gelyk
ftaat, dat is, dat haare Souverainiteit wel eenigzins
gekrenkt, (hoewel niet racer dan door de Pruisfi-
fche Wapenen, cn dc daar door bewerkte guaran-
tie,) doch niet vernietigd is, veel min in zo verre,
dat tegen haar geen misdaad van gekwetste hoogheid
en verraad, zoude kunnen worden begaan.

Wat nu belangt het ander point, (e wecten, dat
Willem V. zyne poging om Engelfche Troupen en
Oorlogfchepen in de Colonie vau Suriname, De-
merary en de Caap de Goede Hoop te brengen, wil
doen aanzien als een pryswaardige voorzorg, om die
Bezittingen tegen een inval cn overmeestering van de
Franfchen te dekken; dit zoude zich laten hooren,
indien hy ter goeder trouwe zich had kunnen ver-
beelden, dat .ook na zyn vertrek uit de Nederlan-
den, de Republiek, met wiens Volk en Geld hy
tot hier toe de Franfchen beoOrloogd had, in eigener
naam den Oorlog zoude willen voortzetten : En dat
daar en boven Engeland zich even zeer met de Re-
publiek verbonden zoude reekenen na zyn vertrek,
als voor zyn vertrek.

Doch dit alles is te ongerymd, dan dat men hem
die verbeelding zoude kunnen toefchryven. Want,
wat belangt de onderftélde Oorlogzugtigheid van de
Republiek, hy wist, hoe zeer de Staaten Generaal,

C 4nbsp;hoe

hoc zeer alle de Provliuien, ja, hoe zeer hy zelve ,
nu 't Krygsgeluk hcra was tegcngélopcn, wars van
den Oorlog waren , en hoe zeer elk naar Vreede
reikhalsde.

Om Vreede, zo mogelyk , tc bewerken, waren
in December 1794. Urantfcn cn RepeJaar naar Pa-
rys gezonden; om Vreede was het, dat hun Hoog
Mog, by 't nader nypcn van den nood op den 13
January 1795 een nieuwe Deputatie, te weeten
Spaau van Foorjlonde en Royer naar het Franfche
Leger met een open Patent afzonden, hier agter
Lylage 2. In welk Patent men met zo veele woor-
den leest: ,,// est de la dcrniere importance pour
3, le bonheur des Peuples de tenter tous les móycns
,, d^ameuer une cesfation dliostilités.''^ Om Vreede
tc verkrygen, word IK Six op den 16 January met
ampeler magt naar Parys afgevaardigd; Om Vreede
te verkrygen, gaat 'er op den lö January, den dag
van Willem's vertrek, nog een nadere Commisfie
uit naam van- dc Provintie van Holland , naar den
Franfchen Generaal cn de Reprefentanten, zich by
't Leger bevindende ,• welke Commisfie beftaan heeft
uit de Heeren lioetzclaar , Ilecr van Kypioek, en
Calkoen, beide Gecommitteerden in den Raad van
Staate, welke Commisfie trapsgewyze cn fubordina-
telyk eene drieledige Inllruétic had , waar van de
twee. eerste ftrektcn om de Franfche Troupes het
verde'r indringen in Holland te beletten, doch waar
van het uiterste gedeelte Art. i. woordclyk behelst,
„ dat de Franfche Troupes overal in Holland als
,, Viriendcn zullen geadmitteerd worden, endeStaa-
,, ten van Holland zullen ordres geven , dat geen
„ defcnfie tegen dezelve zal mogen worden gedaan,
,, doch zal de Commisfie tragten te bedingen j, dat
,, den Haag, als dc Refidcntie van het Gouverne-

„ ment

„ ment, van inlcegering van Troupcs bevryd bly-
„ ve.quot; lin. Art. 3. „Dat het Gouvernement zal
,, blyven in handen van de Staaten van lloiiand
,, onder de Conftitutie, die het Land aangenomen
,, heelt, zonder da-ir in eenige verandering tebren-.
„ gen.quot; 4. „ Daar zal eeu volkomen veiligheid
' „ zyn voor alle lighaamen van Regeering , Po-
„ litie en Jullitie , cn andere van publieke Admi-
,, nidratie, Perlboncn , Regenten en Ministers, ge-
,, lyk ook voor alle Ingezeetenen, van welken rang
,, of Ibiat zy zyn, 'tzy gewapend of ongewapend,
5, en niemand zal mogen gcinquireerd of gemolcs-
„ teerd worden uit hoofde van deszelfs opinien over
„ z,aaken vau bet Gouvernement, noch uit hoofde
,, van. zyne gedragingen des aangaande, zo voor,
,, als geduurende den tegenwoordigen Oorlog.quot;

Oeeze Inflruflie , die geboekt . gt;6 in de fecreete
Notulen van Holland-van dien dag, en hier'agter
voor Bylage, Num. 14. dient, is met Willems voor-
kennis gearresteerd; want, toen men ze hem ver-
toonde, maaljte, hy, zo wy in fado gcinformeerd
zyn, 'cr deeze fchampere aanmerking op, dar hy
wel zien konde, dat men hem abandonneerde, over-
mits 'er van hem niet byzqndcr gefprooken wierd;
doch waar op men hem antwoordde , dat men dat
om-best wille gelaaten , en hem onder de algemeene
benaming van Perfoonen van Regeering cn Gouverne-
ment begreepen had.

Uit dit alles blykt, hoe zeer ook Holland fpeciaal
van alle verdere verdeediging wars was, en naar
Vreede hygde, en hoe zeer dit aan Willem bekend
was voor zyn vertrek.

Alle deze pogingen tot Vreede worden in 't werk
gefield met voorkennis, en in conformiteit van de con-

C 5nbsp;(l-

■ / .

ßilevatleit en het hoogwys advis van Zyn IlQOgheid,\
Zie Uylage Nuin. 3.
^nbsp;By zyn Affchcids-ISIiflive van den 18 January ge-

fciircvcn nan hun Hoog Mog. zegt hy, dat hy geen
ohßakel tot den Freede wilde zyn, en erkent met ronde-
\gt;worden, dat de Vrcedc voor de goede Ingezeete- '
nen van den Lande nodig is. Zie Bylage Num. 4.

J':n in den avond van dien zelfde i'J January, in de
Scheepskooy liggende, fchryft hy aan Mr. Laurens Pie-
tervan de Spiegel, destyds Raad-Penfionarisvan Hol-
land; dat het hem aangenaam zal zyn den nitßag van
de Commisßa van hun Ed. Groot Bigg, op heden aan '
den Franfche Generaal afgezonden, te vernecmen. Zie
Bylage Num. 5.

Wat mensch nu, die dit alles overweegt, kan aan
Willem V. op 't LuRhuis Kew zittende, de onfghul-
j.nbsp;dige verbeelding tocfcliryveu dat de Republiek na '

jnbsp;zyn vertrek in den Oorlog volharden zoude?

Inbsp;En, wil men een nader bevvys, dat zyn vertrek

Inbsp;in de geneigdheid van hun Hoog Mog. tot Vreedc

inbsp;geen verandering gemaakt heeft, men leeze de Re-

Inbsp;folutie aldaar den 19 January genomen, toen de

Raadpenfiouaris den zo cvengemelden IJrief iubracht,
;nbsp;Zie Bylage Num. 5. Zy betuigen hun genoegen,

Irnbsp;dot hy verlangt weder te komen , en zeggen deszelß

terugkomst ook hartelyk te verlangen, ten einde met;
den voortdurenden raad en daad van Zyne Hoogheid
'i Lands zaaken zouden mogen worden waergeuomen,^*
lnbsp;,, En , dat deeze Rcfolutib (dus vervolgcu hun Hoog

Inbsp;,, Mog.door den IMinister van den Staat te Lon-

!nbsp;^^ den, Baron van Nagel, aan Zyne Hoogheid , waar

?nbsp;hy zich bevinden moge , zal worden toegezon-

Hi^t viel dus niet in bedenking, ja men mag veilig
OUjcrilellen, het ftrecd met dc denkbeelden van de
gt;nbsp;Staa-

Staaten Generaal, dat Zyne Hoogheid, zonder be-
williging en voorkennis van hen, van welken hy zich
den gehoorz^amen Dienaar gewoon was te noe-
men , zoudequot; veroorbjoven , om in Engeland voor
zyn terugkomst, op eigengezag, maatregelen te nee-
men, die onvermydelyk de Franfchen'verbitteren en
den Vrecde vérwylen .moesten.

Indien hun Hoog Mog, die toen voorzeker nog
niet konden gezegd worden den Frauichen invloed tc
volgen, begeerd hadden, dat dc Vyandlykheden
zouden worden doorgezet, of van onze zyde door
het neemen van Militaire maatregelen uitgedaagd,
als daar was het inbrengen van Engelfche Troupes
in de Colonien van den Staat , dan zouden Iloogst-
dezelve het zeker by die RefoUitie hebben te kennen
gegeeven, cn dan zoude Willem V. zich tegenwoordig
met zodanige Staatsftukken kunnen dekken.

Maar wy moeten betuigen, dat wy, offchoon om-
zigtig gebruik gemaakt hebbende van de op ons ver-
leende authorifatie, om de Staatstukken, byzonder
de fecroetc Refoluticn van dien tyd , na te gaan,
geen fpcor hebben kunnen ontdekken, van eenige
begeerte by de tocmalige Leden van het vorig be-
wind, die Willem V. als de wettige Regeering be-
fchouwde, om eenige dadelykheden in of buiten
Europa, op hunnen naam of hunnent wcgc te'plee-
gen, waardoor dc gevaarlyke toelland van dit Land,
tot wiens binnenste de Franfchen waren doorgedron-
gen, konde verergerd worden.

Daar nu, al wie het tegengeflelde wil beweeren,
gehouden is, zulks met authcnticque Stukken te
bcwyzen, zg kan men met recht aan Willem V.
vragen: quot;Waarmede bewyst gy, dat gydoor dc toen-
mafige Regeering gemagtigd zyt geweest tot decze
zogenaamde voorzorg, vour de Colonien, ■— ge-

magtigd om daar aan zo wel het Moederland, ten
aanzien van de Franfchen, als de Colünicn,tcn aan-
^zicn van de Engelfchen, te waagen V

Gelyk nu, oin alle de voorfchrccven drangredenen,
Willem V.op het Engelfch,Grondgebied zich ophou-
dende, zich by geene mogelykheid heeft kunnen ver-
beelden, dat de Republiek na zyn vertrek langer
iu den Oorlog zoude willen volharden , en verdee-
digende voorzieningen doen, even zo weinig, ji
noch veel minder, heeft hy zich kunnen verbeelden,
dat Engeland Vriend van de Republiek, en getrouw
aan hec Traftaat, zoude blyven; zo als vvy hier
ooven, cn uit het op den co January gelegde bedag
op de Nedcrlandfciie Schepen, cn uit het inhouden
der Engelfche intcresfen , en-uithct in January 1795.
afzenden van de Pakketboot de Zwaluw met ordres
drckl' ende ten nadeelc onzer Oosterlciie bezittingen,
ten vollen betoogd hebben.

Deze nn zyn alle daaden vnn vyandclykhcid,
wadruit duidelyk blykt der Engelfchen hclsch voor-
jiccmcn om den Nederlanderen de Keel toe te biu-
(len, cu de Republiek tevcrniaalen, zo zy kunnen,
met krenking zelfs vau het finaiitieel crcdiet hun-
ner Natie ; cn van deze beide daaden van open-
baare vyandfchap heeft ^Villem V. op den 7 Fe-
bruary, toen hy op 't LuRhuis A^-de bcwiistcBrie-
vcn aan de Gouverneurs onzer Colonien fchrecf,
niet onkundig kunnen zyn.

Zyne poging, derhalvcn, om Engelfche Krygs.
magt in onze Colonien te brengen , was geen po- '
gfng om ze door Vrienden te doen befcherinen,
jnnar om zc door Vyanden , cn die hywist dat vu
Vyand waren, te laaten overmeesteren.

Wat meer is, in zyn eigen Brief aan den Gou-
verneur van Suriname, (wy moeten het tot on.s

leed-

leedweezen bekennen,) flraalt door, dat hy wist dat
Engeland Vyand was, doch 'cwelk hy opzettelykver-
berg voor (le Gouverneurs, by wien hy ze als Vrien-
den deed voorkorapn: Want hy zegt daar in niet,,dat
Engeland onze Vriend en Bondgenoot is, of dat hy
hetzelve als zodanig befchouwc, maar hy belast en
beveelt dac men de Engelfche Troupes en Schepeti
zal adiniltecren , en \\-xi hy Gouverneur\dczeh'e
UERRRKiiN moet als Troupen en Schepen van eene Mo-
gendheid, die in Friendfchap en Alliantie is met hun
lloog Mog.. Terwyl hy behcndiglyk zwygt, hoeda-
nig hy zelve op dien tyd over die Vriendfchap en
Alh'antiedagt: willend^ nogthans, zonder onbefchaamd
tc liegen, den Gouverneur inboezemen, dat hy Wil-
lem zelf ook zo gunftig over de Engelfchen dagf,
als hy vergde van den Gouverneur. Dies hy, otn
den Gouverneur tot een blind uitvoerer zyner bevee-
Icn te maaken, het bedrog te baat nam.

Decze poging uu , om willens en weetens vyand-
lyke Krygsmagt , onder fchyn van Vrienden - pro-
tct51:ie, in dc Colonien vau den Staat te-brengén,
treft niet alleen de Oppcrmagt van hun Hoog
ISlog. over die Colonien, mitsgaders den luister, de
waardigheid cn de magt van de Republiek in 't ge-
meen, het welk nogthans alleen genoeg is tot mis-
daad van hoog verraad; maar in 't byzonder ook,
de eigendommen der particuiicicn zo wel daar re
Lande, als in het Moederland.-

Immers zouden de Engelfchen, zo ras zy de
Overmagt in de Colonie, by voorbeeld, van Suri-
'iiame, hadden, nooit dulden dat de Producten nadr
decze Landen, en niet naar Engeland gezonden wer-
den; dc Plantagieu zelve zouden, zo niet vernield
cn verwoest, den eigenaars in Neerland wonende,
buiten cenigcn twyllcl ontweldigd, in beflag geuo-
'nbsp;ar:n,

men, cn vervolgens, gelyk zy met onze Schepen
handelen, verbeuid verklaard en verkogt zyn gewor-
den : Alles onder voorwcndzel van den Oorlog te-
gens Vrankryk te voeren , en afbreuk aan Vrankryk
te doen.

Waar door dan zo wel de eigenaars deezer Colo-
nie, waarin de Stad Aniflierdam alleen voor ccn der-
de participeert, op eene allergevoeligste wyze in
hunne Bezittingen cn inkomsten zouden gekrenkt
zyn geworden, als de Staat zelve, in zyne Opper-
inagt en territoriaal recht.

bit lot zouden alle do Colonien cn overzeefche
Bezittingen van den Staat ondergaan hebben, indien
het voornemen van Willem V. gelukt wr.s, maar bo-
venal Suriname , op welke Colonie de Engelfchen
rog een oud eigen zouden voorwenden. Namelyk
die Colonie was in INlaart 1667. door dc Zeeuwen
veroverd op de Engelfchen; doch in 0»flober daar
aan volgende hadden de Engelfchen haar weder ont-
weldigd aan de onzen. Tusfchen beiden vvierd tc
Breda de Vreede gefloten, en dacr by bedongen , dat
elk in de Bezitting zoude blyven van 't geen hy op
den co Juny bezeten had. Naderaaal nu op dien
dag Suriname in Staatfchc handen was geweest, zo
moesten de Engelfchen de Colonie weder jnruimcn
aan de onzen. Maar dit gelukte niçt, dan na zeer
veel moeite , cn geyaar, dat zy de Colonie zouden
verwoesten , als te zien is by Wagenaar Faderl.
Historie Dezl^hladz. 406—409. Zeedert dien tyd
, is die Colonie door wyze inrigtingen , en door de
nyverheid der Hollanders tot zulk een bloey en ryk-
dom gebragt, dat zy den Engelfchen in de oogen
fteekt. Geen wonder derhalven, dat zy list en ge-
weld te zaamen paaren , om ze magtig te wor-
deiu

De

De Ondcrgcteekcnden begeeren nîet te verzeclce-
ten, dat aan Willehi V. toen liy aan den Gouver-
neur van Suriname^ den bewusten Brief fchrcef,
dit gewaand eigen Engelfclien op die Colonie
voor den geest gefpeeld heeft. Maar dit dunkt hun,
te mogen vastïïellen , dat aan niemand beter dan
'aan Willem V. bekend is, hoe de Engelfchen met
de Perfoonen cn Goederen van de Nederlanders han-
delen, zelfs dan, wanneer zy als vrienden en be*
fehcrmcrs, als nauwverkiiogtelÏondgenooten , komen.
Stelen , roven, branden, vrouwenkragt, verwoesten
van alles, dat zy niet kunnen, of niet willen met
zich voeren, is dc bcfcherming die zy aan hunne
Vriendin en liöndgendoten veriaenen. Dit hebben
de Meyery van 's llertogenbofch^ Gelderland, en
alle Plaatfen V daar zy doorgemarcheerd zyn, in het
afgeloopcn jaar 1794 op eene erbarmelyke wyze on-
dervonden. Dil heeft Willem V. voor zyn vertrek
Uit dit Land, gehoord en gezien, ja, zo îneu zegt,
beweend. Dies het ons onbegrypelik voorkomt,
dat hy zo gereed geweest is out de Engelfchen zelfs
nis Vrienden, in Suriname en in de verdere Co-
lonien, toe te luateh.

Te zeggen, dat hy dit gedaan heeft uit goede
voorzorg, om de Franfchen tc Voorkomen en te bc-
klten, dat de .Colonie niet wierd door deeze, zo
als hy fchryft, geinvadeerd, dit is, onzes bedun-
kens, eene weinig beduideude verdeediging. Want
hy droeg immers kennis van het zesde Artikel vau
het TraJlaat.van 1787. van welk Tradlaat hy zelve
dó bewerker, en 't voornaamste voorwerp was. lly
wist, welke ordres de Gouverneurs onzer Colonien,
uit krngte van dat Tradtaat hadden ontvangen Die
Gouverneurs konden in /öcö ' oneindig beeter, dan
hy, in Engeland zittende, vau den toeftand hunner

Ca-

Colonie, en van het wezcntlyk,of gewaand gevaar', »
öordeelen.

■ Oat TraJtaat derjialven , al belchouwt men op
Willenis voorbeeld, de Engelfchen als Vrienden, en
de Franfdien als Vyanden van den Staat , bel'chul-
digt hem van de grootste, ja van cene ilrafbaare, •
cnvoorzigtigheid en voorbarigheid, overmits hy het
oordeel over het gevaar aan zig trekt, niet tegen-
■ftaande de hooge Contractanten zelve dac overlieten '
quot;aan de refpective Gouverneurs der Colonien ; alleen
zorgdragende, dat men noch van den eenen, n9ch van ■
den anderen kant, om hulpaangezogtzynde, zich zou-
de, kunnen behelpen met te zeggen: Ik heb geen
order om u hy te flaan.

Maar nu bewezen is, dat Engeland op den
bewusten 7 February reeds Vyand van don Staat
was, cn denzelven Vyandelyk, en tellens trouwe-'
loos behandelde; nn gebleken is, ikxax. JFillem
v'an dit omgekeerd gedrag van Engeland kennis
heeft gehad, nu blyft het by geen onvöorzigtighcid,i|
'niaar 't wordt een boosaartig, voornemen, om de'
Werkelyke, ja ofienbare , Vyanden van den Staat
in 't bezit van deszelfs diçrbaarfle panden te (lellen ;
panden, daar hy geen den riinste eigendom noch
quot;heerfchappy noch beilier of befchikking , hoegenaamd
over had, zelfs niet al was hy hier iu 'tLand geble-
'Ven, en nu nog veel minder, daar hy de vingt geno-
men., en de Republiek voor weür en wind had laattn'l
dryven.

Dit leidt ons ongevoelig tot de befchouwing van'
Willem V. als Stadhouder, Capitein en Admiraal Ge.''
neraal, als Opperbcwindhebbcr van de Oost- en West-'
Indilche Compaguien, als Opper.Directeur of Op-''
per Gouverneur , zo men wil ,, van de Colonie'
Suriname, en zulks met betrekkhïg tot zyne rcfi-
dcutic in Engeland. -Willem V. tooud door zyi»

fcliry

(4^3 '

icliryven j byüoridcr aan dert Gouverneur vati Surihäi
me, vau begrip te zyii j dat hy in Engeland zittcn-i
de, daar ter plaatfe de hooge waardigheden die htm
hier te Lande opgedragen wareii, konde en vermbgtö
te bpkleedeni cn alle die Posten werkelyk blyven nit-
OeiFcnen; Uit dien hoofde heeft hy ook van de Ca.
pitcins der Holiandfcihe Oorlogfcheepen aldaar liggen-
de ge vergt, dat zy aan hem de berigten en rappor-
ten van den toelland hunner Scheepert zoUdcn toe-
zenden, doch't welk hun vaa herwaarts over verbo-
den iJ. Zie ßylage Num. 15.

Aan den Goiiverneilr van Suriname fchryft hy
op zyn gewoonen Stadhoüderlyken toon; Wy hebben
noilig genekt U by deezen aan te fehryven tn te gelas-
ten etè.

Nn komt liet deil Ondergeteekendcn buiten be-
denking vooi-, dat Willem V. met VrouvV, Kinde-
1-en, en met alles dat mede gevoerd kohde worden,
het Land verlaatende cn een goed Heenkomen in eert
vreemd Land zoekende, aldaar niet kan regeerengt;
als Stadhouder en BefliCrdef van Nederland, nocli
daar tdrplaatfe befchikken oVer de Bezittingen van
dit Land, en vart deSzelfs Ingezeétenenlt;

Zo'er cenige Post of bediening in het Lahd is,
om welke uit te oeffenen plaatfelyk op-ohthoud ver-
eifcht Word, dan zyn het de Ambten) die hy be-
kleedde.

Wel is waar, dat hy by zyn Vertrek die Anipteu
hiet had neergelegt, dac zy hem ook niet opgezegd
waren; maar dit, op zyn gunftigstbefchouwd zynde,
kan alleen dit bewyzen, dat hy zé immiddels titula
ttntis behield. Ja wat meer is, met betrel^king rot
de Provincie van Holland , die voor zo een aanmerkelyk
gedeelte als Bigianarésfe onzer Colonien moet befchouwd
Worden, is het uiet moeyelyk te bewyzen, dat Wil-

ünbsp;letä

1cm v.. zelfs niet tUulo terns . zyne Amptcn behield ,
en dat, volgens ccn vooraf geairesteerd en gepubli-
ceerd Placaat, de vlucht van Willem de V. zon-
der voorafgaande toeftemining vanquot; de Staaten
van Holland, moet gehouden worden als eene vry-
wiliige afftand, zyner zyds gedaan, van alle Ampr
ten en bedieningen, die hy in die Provincie be-
kleedde.

Terwyl men niet zeggen kan , dat het aan Wil-
lem V. zou ontbrooken hebben aan gelegenheid
om Ilun Ed. Groot gt;lpg. het nodig verlof, en
dus om eflec^ive dispenfatie van het zoo even aange- '
haald Placaat, te verzoeken, voor ;jich en zyne
Zoons; daar toch uit liylage 15. blykt, dat hy in
den laattn avond van Zaturdag 17 January, ch zelve
geduurende een goed gedeelte van den nacht tus-
fchen 17 en 18 january (zynde de dag zyner ■

vtucht,)n3astdcVergaderzaal van de Staaten van IIol-

' land, en wel ftaande die Vergadering, met Commisfaris-

fe;}, uit het midden ^erzelvetothem afgevaardigd zeer l
quot; lange.co.nferentien heeft gehouden, maar tevens een
diep quot;rtilzwygen bewaard omtrent zyn oogmerk,!
(waar mcede;hy zedert den 13 January reeds zwan-'
ger ging) om zich zelve en de zyne door de vluchtgt;
te redden, en alle zyne aanhangelingen , v^'aar on-
der ook de hoofden der Hollandfche Staats Verga-
dering, aan hun noodlot over te laatcn.

Het Placaat, dat:de Ondergeteekcndcn bedoelen
is, zeef opmerkenswaardig, en, hier achter onder..de
Bylagen Num'. 16. gei)laatst, het zelve is van 14
September 1794- cn geëmaneerd by gcleegcnheid
dat de Franfche Legermacht, dieper op het Groijd.
aebjcd van dezen Staar doordringende, lommigf
ïijColVlen der toenmalige Regeering .^tot geen gcri.nr

bh^ehocgeii der fmallcre Gemeente , zich begóhdeÜ
tot ceiie tyd^ge retraite voor te bereiden:

De Staaten, zeggen in hetzelve, dnt zodanige In-
■zéetencit welke eenige Ampten óf Bedieningen , de-
pendeerendelt;van - Hun Ed. Groot Mog. of van eenigc
Stad of Collegia hinnen deeze Provincie, hekleeden ^
en geduurende dezen oorlog de pttovincie wil-
len ^vr.ttLAATEN', ook', te gelyk afstand zullen
iMüEVEN doen. vaiï de Ampten en Bedieningen, door-
hun hekleed wordende, óf dat' by ontstknteniS
van dien dezelve Ampten en Bedieningen de factö
zullen worden vacant verklaard, enz,

Derhaf ven , daar. Willem V. en zyne twee Zoons;
geen uitdri^kelyke afftand gedaan hebben, voor huil
vertrelc; daar zy echter vertrokken zyn ceduurkn-
DE DEN Oorlog', zoo zyn dcrzelver Ampten , de fac'
to vacant geworden, met dat gevolg, dat Willcni
V. volgens de Wet,-die hy en de zynen vooi: elic
ander -.tianhanger van zyn I,Iuis, .die voortvlugtig
zoude • worden, gcflatueerd had-, en-idie • duS we-
derkeerig op hem toegepast moet worden, niet
vermögt eenige daad van auctoriteit meer te plco-
gen uit hoofde van eénig Ampt, .-namens Holland
bekleed, al . ware hy ook na een neutraal Land gé-
weeken.

OfTchoön nu, aan dc Öndergeteekenden onbeiénct
is, of deze Hollandfche Provinciale voorziening ook
door de overige Dondgcnootcn, en fpeciaal of zc by
Hun Hoog Mog. nagevolgt zy, en derhalven, of-
fchoon door. dezelve flechts de Hollandfche waardig-
heden , door Willem en zyn twee Zoons bekleed ^
kvvaamen te vervallen , zoo is echter deeze aanmel^-
king in cas fubjcct van des te meerder appliciitie;
«m dat het bekend is, hoe oilnoemenswaardig heè
•nbsp;Danbsp;aali.

aandeel der overige Gewesten van Nederland, en hoef
groot !iet belang en aandeel van de Provincie vau
Holland in de Colonien van den Staat zy.

Daar en boven, wat nu zyne Ainpten en waardig'-
heden in de andere Gewesten, als namens de Gene-
raliteit aangaat, meenen wy buiten alle bedenking tc
zyn, dat de dadelyke uitoelFening van die Ampten,
zoo lang hyzich buiten de Republiek,-en op vreemd
Grondgebied bevond, van zelve (liep. Hy konde,
hy mogte, dezelve daar ter plaatzc niet uitoeffenen ^
immers niet zonder duidelyke bewilliging van Hun
Hoog Mog., die hy niet verzogt, veel min verkre-
gen had. Door zyn vertrek, niet na 't Leger ,
of om een Veldtogt by te woonen ^ mliar vlugten-
de met zyne geheele Familie en huishouding, Ichor-
fl:e hy zich zelve van de waarneeming zyner Amp-
ten.

De aart en natuur van de ultvoerendt machte aan
welker hoofd hy was, gedoogt niet, dat hy in een
vreemd Land, al wasjhet-zeifs een geheel neutraal
Land, of Stad , by voorbeeld de vrye Ryksdad
1'rapkfort of Hamburg , zyn verblyf houdt. Maar
allerminst mogt hy, terwyl hy in Engeland was,
zyne hooge Ampten hier te Lande uitoelTencn, of
over de Bezittingen van den Staat, cn van deszclfs
Ingczeetenen, buiten hun weetcn en voorkennis
tenige befchikking'hoe genaamd^, maaken. Want,
200. al tot die uitoefiening niet behoorde (des ja)
•diithy, tot het geen hy, buiten het Lani zynde,ver.
rigten wilde,gemagtigd wierd, zoo behoort'er ten min-
fte ditquot;'toe, dat hy, geheelr/^-tf« 7l/ff«/erzy, niet
anders behcevende.je volgen , .dan zyn eigen oor-
deel, de bewegingen van zyn eigen hart, cn de
gevoelens^of gewaarwordingen van zyn eigen ver-
ftand,

fiatid; Maar mite Ke^f zittende,, was liy volkomen
onderden invloed, magt, en hcerfcliappy van zulls
eeue vreemde Mogendheid, wier.belang, byzonder
met betrekicing tot der Engelfchen overmagt in de
Oost- en West- Indien, gelyk mede in het bevorde-
ren , en het werkelyk treifen van den Vreede, konde
zyn, en daadelyk was tegenftrydig met het belang
eil met den tegenwoordigen wil van dat Volk, uit
wiens naam hy die bevelen uitvaardigde: Gelyk
dan ook tot het overbrengen van die ordre geene
Nederlandfche, maar Engelfche Vaartuigen, en Offi-
cieren zyn gebruikt geworden. Met welke aanmer-
king tevens vervalt de tegenwerping, die men mis-
fchicn :uit het voorbeeld van Willem il|I. zouda
willen maaketi, die, terwyl hy Koning vau Enge-
land was en aldaar zyn verblyf hield , het Stadhou-
der • Capitein - .en Admiraalfchap Generaal van de
Republiek, uitoeftende: want Willem III. was, ter-
wyl by in. Engeland op den Troon zat, volkomen
zyn eigen Meester, om als Stadhouder van de Re-
publiek te TL'gcereu , zo als hy 't goedvond: Wil-
lem V. daar en tegen, was geheel niet meester van
zich zclven, noch van zyne gedragingen, als Stadhou-
der,'maar integendeel van Engeland, dat hem ter
Schuilplaats venlrekte, afhank'elyk, en • geheel lyde-
lyk nopens alles, wat de Engellchen van hem mog-
tcn-eisfchen. immers, dat hy, in Engehuid zit-
tende, onbevoegd was, om van daar te ageeren alhier ~
als Stadhouder, Capitein- en Admiraal GeueVaal; dit
heeft hy zelve getoond-wel te begrypen, en in de
daad re regte; wanneer hy op den i 8 January in de Vis-
fers Pjnk in de Kooy liggende, aan Mr. Laurens
Pieter van de Spiegel, desryds Raadpenfionaris van
Holland, fchreef onder anderen,',, dat hy naar cene
„ der Engulfchcu Havenen tiing, en zich , zoo doen-

3nbsp;„ lyk

/

„• Ivk, dagt te begeeven op een van-'s Lands Schepcn'-

in PlyniQUtli liggendequot;.nbsp;• ' .

' Dit voorne^men ichynt in den eersten opflag ter
zyner ontlasting aan te duiden, dat Iiy die Schiepen
^ct'chouwde als Hollandfch Grondgebied; datjbyop'
een ivan die Schepen zich ophoudende, niet in-Enge-t
land, maar in dc Republiek, zonde'zitten, .en ,dtrs:
in dc bediening zyner Ambten voortvaaren konde.;
Maar, als mén in hem die verbeelding onderllelt,,.
dan toont zulks te gelyk aan, dat.hy zelve, zeer wel.
begreep,dat hy,op 'tEngelfch Grondgebied ^ittfcnde,
tot het waarneemen zyner Ampten onbevoegd was. :

Om wat reden nu hy dat voorneemen om op een yan.,'
^^Lands Schepen te gnan (zoo dit'heni ernst
wecst) heeft laatqn vaaren.j. en. aan het Luschliis-
Kew de'voorkeur gcgeeven, zulks is onS'onbekchd.'
quot;VVaarfchynlyk heeft hy, by zyn aankomst in: l'Inge-l;
laud, terftond vernomen, dat alle Nederbnrifche-
Schepen in beflag genomen waren, of (landen ite/
worden. t)oor welk beflag dan. die Schepen, zoq.
wel als :het Lu.sthuis Kew, Engelfche Grond wier-
den. Van dit Lusthuis noghtans heeft hy gewaagdl
zyne quafte Stadhouderlyke ordres naar Suriname
en andere St.aatfche Colonien af te zenden; : ordresy
di6, al hadhy in .'t midden -vaij' Nederland gezeten,:
ja al waren de Engelfchen .zulke/ Vrienden' van dc.
Republiek geweest, als hy (tegen beter weten) aan;
den Gouverneur :van Suriname heeft - willen . doen
gelooven, nogthans van dien aart,, cn dat bcUDm'-,
merend vooruitzigt waren ,- , dat zy, zoo al niet op.
uitdrukkclyk gezag van Hun Hoog Mog., temmins-
ten niet, dan met vojorkcnnis- envoorafgegaan ryp.
pverleg, cn volkomen,bewilliging: v.m de Gcinteres-.
lieerden, of van hunne Vertegenwoordigers, de He-.

ilicrr

ftierders van dc Colonien ', hadden behooien gcge'é-
ven te worden.nbsp;quot;v.-.1. i.

En hoe hangt het toch aan malkandören? De/Re-
publiek, overmeesterd door de Franfchen, is een
Franfch Wingewest, is Vyandinne vani ^ingeland
geworden, wordt daarom vyandlyk 'behandeld dóór
Engeland: dan, deze word hier in geholpen door'Wil-
lem V. en wel iu ZY^^d•QÜALITEIT als ÜTArïnoUDRR'.
Is de Republiek een Wingewest van Vrankryk gewor-
den, dan is zy 'er niet meer; daU'heeft VViilcm VI.
van dat oogenblik af opgehouden Stadhouder van dc
Republiek te zyn, want niets is ongerymder, dan
dat de Stadhouderlyke waardigheid, of de- Stadhou-
derlyke Conftitutie langer dan de RepuMiek zelve
aanwezig zoude kunnen zyn; dan konde, als de
grwidftelling van Engeland doorgaat , :Wiilem V-,
wel als privaat Perfoon, of• Onderdaan van En-
geland, zyn moed koelen tegen de'Franfdhea, hoe-
wel ook dan niet over' dc Nederlahdfche' Eigendom'-
men befchikkeii; maar hy konde by' geen mogelyk-
heid als Stadhouder ^ of Gouverneur Generaal van de
Republiek iets verrichten, zelfs niet, al ware hy in
dc Republiek geblecyeri, en veel 'miw in Engeland
zittende. En evenwel fchryft hy, cn göcfi bevelen
aan den Gouverneur'van Suriname, als «Stadhoiu
der, en als werkelyk dienende Stadhouder', en op
den Stadhouderlyken toon.nbsp;v • ' '

Dit had hy behooren'-te bcgrypen, en' dcnt-Eft-
gelfchen, op wier oanz6ek hy buiten' t^vyfiel tot
dien ftap gekomen is, om in hun quot;Voordeel ■ aan dé
Gouverneurs van de Colonien té fohry-vcn; te be-
duiden, dat hy, zoo lange zy zyn'Vaderland als
eén Wingewest van quot;VraiUiryk aanmerkte , tegen het
welk zy vyandlykheden-even als tegen Vrankryk zeT-
ve, pleegden, hy ook Volcens dat zelfde begrip der

D 4nbsp;En.

Engclfchen , zich zeiven moest annmcrkcn, als pccu
perfoon hebbende, in een Republiek, die niet meer
aanwezig was, cn op dien grond zich van het ge-
pieTde fchryven onthouden.

Maar, boven al, had hy behooren te begrypcn ,
dat, hoe men ook de vereenigde Nederlanden zedert
het inrukken der Franfchen gelieft te befchouwen,
liet zy als een overheerd Land, of als een ouafhan-
kelyke Republiek, het toth altoos zyn Vaderland
bleef, aan 't welke hy door een natuurlykcn band,
zoo wel als door ontallyk genooten weldaden, op
het nauwste verbonden cn op het allerduurste ver-
pligt was. Hy had behooren te begrypen, dat zyn
Ijewind over het Moederland ophoudende, ook zyu
gezag over deszclfs Colonien een einde nam ; Dat
liy in allen gevalle verplicht was die even zoo zeer
aan haar noodlot over tc laaten, als hy zyn Vader-
land, niet tegenflaande het zelve alleen om zynenthalr
ven in dat ongelnk vervallen was, aan haar noodlöt
qvergelaten had,

Hyeindelyk, die by zyn affcheids Misfive aan Hun
Hoog Mog. in dato den i8. January 1795' voor re-
den van zyn vertrek gaf, dat hy geen opfiakel wilde
zyn aan den Vreede, die VQor de goede Ingezetenenquot;
deezer Landen nodig was, had behooren te begrypcn,
dat een diergelyke itap, als is, de Colonien vau.den
Staat in handen van Engeland, ^aafi als befchermers
cn bewaarders te ftellen, oneindig nadcelig aan'den
Vrecde zouden hebben kunnen zyn, cn.aan da
voorwaarden, waar op die, Vreede eenmaal zoude ge-
troffen worden. AVant, wat zoude het gevolg gcr
weest zyn, indien het fchryven van Willem V. aan
den Gouverneur van Suriname, de begeerde uit-;
werking gehad bad , dat i.s, zoo deze en de PhiUr
tcrs in de Colonie , lafhartig of ?\vak genoeg ger

Wces^

weefit vvnren, om aan zyne ordres en aanmaninjïen te
gelioorzanien ,en de bitterste Vyanden van de Franiclien,
• dat is de Engelfciien, in liunne Sterliten en op hunne
Kiviereti Ceontvangen? zouden dan met reden de gram-
fchap en verbittering van eene zegepraalende Natje niet
zyn uitgeborsten? vaneeneNatie, die het in haare hand
had om ons Vaderland te verwoesten, uit te plun-
deren, of als cen overheerd Land,, zoo wel als de
Ooilenrykfche Nederlanden en Lulkerland , in ly-
ven inVrar.kryk? Eene'verbittering, die ieder recht
geaart Nederlander, hoedanig Ook zyne denkwyze in
het Staatkundige zyn moge , op allerjeye wyze
moest trachten te lenigen en te verzagten.

Doch deeze befchouvvingen hebben geen invloed
op het gemoed van Willem V., om wiens wille al-
h'en icyn Vaderland in Oorlog betrokken was. Hy
zet nauwlyks voet aan Land, in het voor de Fra^f
fchcn zoo vyandig Engeland , of hy beraamt de
jneest gepaste maatregelen, niet om de Franfchen uU
zyn Vaderland te doen vertrekken; maar om Enire-
land in het bezit onzer dierbaare Colonien te (lel-
len, die het ons zoo lang benyd heeft. Het is hem
om 'teven, of de Oorlog .daar door heftiger, en te-
gen zyn Vaderland zelve, ontbrande cn voortduure,
of zyn Vaderland, door zyn toedoen fcherper geteis-
terd worde, of de nog overig zynde bronnen van wel-
vaart voor zyne Medeburgeren eensklaps geftopt
worden. Niets van dit allQs werkt op zyne aan
Engelands .belangen verflaafde Ziel. Hy gelast de
Colonie Suriname, en waarfchynlyk ook Demerary
en de Canlgt; de Goede Hoop, om liritfche Land- cu
Zeemagt in, te neemen.

De Ondcrgeteekenden kunnen ook niet van zich
vcrkrygcu, om met (lilfwyyen voorby te gaan het
VCfbaa^eud onderfchcid tusfchen dit zyn gedrag, in

5nbsp;En-

-Engelnnd géhoii^èn, cn zyne woorden en betnïgin-
^geii by zyn V(.lt;rtrck' uit dc Republiek geb«zigd.
-Zyne Üricven ioch ,--op' den -dag-en Op bet ogen-
blikquot; van zyn' vertrek, 'zoo aan Hun Hoog Mog. '
3als'aan Mr. L. P. van dc Spiegel gefchrecven, tc'
-vinden-in dc Bylagen fub' Num. 4. en 5. ademen
■iiic^s ditn'zuQht tot Vreede ', en gceveh een zielsge-'
•fteldUeid te kennen ,'oili'lydelyk af te ■ wagten, wat
-lot 'er iverder • over hem' ' en - over zyn Vaderland •
befchooren was.

„..Hy wil geen obstakel zyn voor den Vreede:
: De.Vrede is• voor'sLands Ingezeetenen nodig.'

,, Hy bidt den Alkrhoogsten -om zyn dierbaarste'
„ Zegeningen over het lieve Vaderland te willen
uitllorten' in' eene -Tuime maaïe :
,, Het' doöd heni leèd, van niet meerder nut

hebben kunnen zyn:nbsp;s .

,1,quot; Hy heeft alles-gedaan om zyn quot;Vaderland wel'
tc dienen:

bemind dat Vaderland hartgrondig:
9? Hy.gaat naar een van 'sLands Schepen, die in'
,, Plyniouth liggen:

„ Hy verlangt den uitflag der onderhandelingen te'
j, verneemen:

,, Hy betuigt, dat, zOo de omftandighcden het
•„ immer of ooit toelaaten , om weder van nut te
•55 zyn, aan zyn Vaderland, hy daar toe gereed be-
,, quot;vonden zal worden:nbsp;quot; --

. Maar hy is zoo dra'niet in Engeland aangeland,
of het blad keert om.

1. Hy verwekt, £00. Veel hy kan, de grootfte hin-
dernisfen tegen den Vreede, door onder den naam
, van bcfcherming der Colonien, de Erigelfehcn tot
eene onderneeraing tegen dezelve aan te vuuren.

a. Hy'

20. Hy kent 'den .Vreede' voor izyri. V'iclerrivid
zoo weinig noodig, dat hy, niet te vrede ,v\in het-
zelv/c:.iii;.Ox)dog met. dc FriUifchen-tc .hebben'in^ïc--
wiklicld, aan hetzelve, zoo geen nieuwen-Vvantlt
onddr de^ hand-.berokkent.tèn ■ .Jlünftüu die. Vyand
bch'diiJza'a'wl.is.vT öJn aan. ojiue uVolkplai|t;ngc)j g'evvarl
ptnücrhaild.. eei\ i7.ü.ogcuaaiude, p.rjHeQti-e j aan te bie-
den, cn by derzelver weigeruig, vyanddyk aan te
vtillöuquot; cn-c'te ' óvdrbceren.-. NVaju,. het blyUluic dc
Caabfche Misfive, vermeld fub'G. i.lf. loco .dat de;
]'gt;Dghliche' Admiraal, Elphiuftone ylt;X\t .de vyaiulclvkhc-
den tegen de Gaapenaars'reeds iu Jnny 1. 1. beg«Mincn.
heeft,, eu-düS imct die ordrc uit i^iigeluul. moet-
vertrokkenzy.n, dc oyerbrenger van ide iMisfiv.e .yan.

V. aan dat Gouverucnient ;geWe«st ugt;.

• • * •• - • ■ gt;

3''; . Iu • (lede. van zegewngen in- li^ngeland., over
zyn Vaderland „ aftefmeekenr;, dott: hy hetzelve,
de bittere- k^rugtcu van eenen.nieuwen O.orjpg.met.,
een mngti'gcn Vyand fmaltien , eu moedigt licm, ^iojfiv;:
zyn. voorbedd cu;,voorgang aan, tot het maken vai.k
buii, èui-i^ouqucstcn. Immers, zoo wy Jvtvgeiand
thans willejL bcCcjmldigen.van ons.Onvervva«t:x:n;on-
vcrdicud '.te wJicbbcn overyalleu, kan dat Ryk zjch
altoos. verdedigen :race dt -iims^Viy^^.ConfhlérAticp yaiv
Zype D^hrlUch'tigeriMghrid, ^oifzert^J ter gelief (lift: -.Stad-'
houder die hun'den:weg,, door ,zyne liricveu , . ge-
baand heeft;-:!nbsp;• . .; ;. .—h..

.nbsp;uaqvquot;^. •nbsp;......

.In;:fteder^-,van;, leedwezen van geen tneerder
.te . doen , aanvaart hy idc^gole;gcnheid ,5.ohi-aan
zyn Vaderland nog 'meerder kwjiad. te d.oeu, dan
hetzelve' tot- dien tyd toe, ^door. het Oorlog-gele-
den had.

Hy

. 5quot;, ^y dient zyn Vaderland zo wel , dat hy de '
flaiitels van onze dierbaarlle Bezittingen, aan den
ergllen, en .roofziichtiglten Vyand van den Staat,
in lianden ftelt.

6''. Hy bemint het Vaderland hartgrondig'. Maar ■
Engeland nog veel meer; want hy zoekt het Va- '
derland tc beroven, cn te verarmen, om Engeland
te verryken.

In plaats van naar één van 's Lands Schepen
te gnan j gaat hy naar het Lusthuis Kew.

Wel verre van den uitllag der Onderhandelin- '
gen met de Franrchen af re wagrcii-; Onderhandelin-
gen, die door geen Vyandelykheden meer gevolgd ^
zyn, loopt hy dezelve vooruit, en verydelt dezelve,
voor zoo veel in hem is, door verlenging van vyan-
delykheden uit Engeland, tc bewerken.

9®. In plaats van de omflandigheden af te wachten, r
om in zyn Vaderland van nut te zyn, zoo omhelst hy
de cerllc gelegenheid, om zyn Vaderland cn Mede--
burgeren den meest mogelyken 'afbreuk te doen , en 1
in den grond te helpen, en telfens den natuurlykcn
cn dadelyken Vyand van zyn Vaderland te verryken. .

De Ondergeieckenden weten niet, of de angst cn i
fchrik,quot; die, volgens bet getuigenis van.den Schipper
van de Pink, gedurendedereize van Scheveningennaar
Harwich, Willem K bevangen heeft (zie de Befchry-
ving van dezen Togt in de Bylage Nquot;, 8.) In zyue
gemoedsgefteldheid, eene zoo plotzelyke verandering
veroorzaakt heeft, dan of hy begrepen heeft, dat,
fiu hy in Engeland zit, niet ilegts zyn jjolitiek, maar
zelfs zyn phyficq beftaan cn dat van zyn Vrouw en
Rindcren, van de genade der Engelfchen afhing, cn
dar hy nu noedig had, zich by hun des tc vcrdien-
Ilclyker te maken.

Zeker konde hy dc Engelfchen nooit groter dienst

b»-

bcvvyzeiî, nodi een (lerker blyk van zyne verkleef*
heid aan hen, boven zyn Vaderland, geven, dan hy
gedaan heeft met het bewuste fchryven aan de Gou-
verneurs, zoo van Suriname, als van de andere Co-
lonien.

De Ondergeteekenden vinden derhalven in hetfchry-
ven van dien Brief, aan den Gouverneur FredeHci,
en in het medegeven van denzelven aan de Engel-
fche Krygsmagt, eene onlochenbare zamenfpauning
met Engeland, 't welk hy wist dat op dien tyd,
vyand was, en vyandelyk ageerde tegen zyn Va-
derland, en in den inbond van dien Brief, een da-
delyk aanzoek en verleiding tot afval, ontronw,
en meincedigheid; waartoe hy den Gouverneur ge-
tracht heeft over te halert, en zulks door middel
van bedrieglyke voorgevens.

Of zyn fchryven aan A. J. Sluisken-, interims
Gouverneur van de Caab de Goede Hoop, in dato
denzelfden 7. February 1795.,volkomen van denzelfden
inhoud, en dus even misdadig zy , kunnen wy niet
volkomen verzekeren, nademaal wy den woordelyken
inhoud van die Misfive niet hebben gezien, dan al-
leen de Copy eener Misfive van gemeldcn interims
GouTerneur, in dato lo. July iJ95.-t waarby hy
meld, dat de gemelde Admiraal Elphinftone met een
Engelfche Scheepsmagt, op den 11. Juny daar te
voren, in Baai-Fais ingelopen is, en met toezending
yan een Brief van den Prins van Oranje, gedagtee-
kend Kew den 7. February, eerst heeft aangeboden
éidjiflentie van zyne Groot - Brittannifche Majejleit,
en daarna, by Proclamatie, ons en de Ingezetenen
heeft geïnviteerd en gereejuireerd, om de Colonie,
tnder protectie van gedachte Zyne Majejleit, te fiel-
ItUy tot dat de Republiek zoude herfleld wezen.

De Engelfchcn, eene Mogendheid op zich zelfs

uit'

tiitrnakcndc^ en vjc'gens hunnKf Njü)iirj:n ', byzonticr
jvjüons lt;Ut Laïul, 'K«eu ar.cler ;rcclit „ dan dac vah
eit^chlulans, coiivcnLentie, lmi gxiWEld. vólgende ,
-kodden op-die Avyze^Ichtyrt,met de
Ccdonie de C:iab de Goede lloop handden, zon-
der zicll mec burgcrlykd misdaad tc .iicZücdL'len.
c Maar dit is anders gelegen met IFiUcni\Fi, zox)
-hy; geiyk wy byka'.is Jtenoodzaakt wordca 'om vast
te IKlien, de oogmerlîcn der EngcHclien;, om oni
der den naam van protcftie, !zich in het bezit dezer
bclangryke Colonie te ftcllon, die de lleiuel van
Neiicrlandscli Indie is, door zyn ichryven begun-
lligd lieert.

liet vuil en vya-ndig oogmerk van de rEngelfchen
•'fteeUt tïii klaarden door in'hct lvelaas van den Gou-
verneur, volgens 'twclkr zy niet hebben gewagt,
tot dat ,de. GoiLvûi'neur. hen om byftand verzocht ;
maar zy komen dien,-ten dien einde, niet van het
Eiland vSr. llcleens ,- maar uit Engeland afgezonden^ )
ianbitfden. • En, bedankt zynde voor hun beleefd-
heiii •, nodigen zy het Gouvernement cn allen Inge-'
zetenen, ja '/.y.r^quirecrèu, dat de Colonie zich oh-'
dtr-hunne zoogenaamde'protectie begevc.

Het gevolg V:rn 'dSü protectie waartoe JVillem F,'
de hand Iqent, is v'zoo zy. den-Engelfcheij gelukt,
ligt te voorzien.nbsp;.....

. . „N. ' Cy

Terwyl wy dit fv-liryvén, vernemen wy met asnt'oering
de tyiiing, dat de Engflfchcn , ^f!c?(:cnde het niasker van Vriend;
de Colonic, als Vyand, door ovcrmaj^t, hebben inu:cnomen, w.iar
\an de o,irirt:.ndi;:Ucdcn te zien 7) n in twee Misfives van deiij
Heer Güetz, Secretrris van dc Rcfjcering \an dc Caab dc Go(iclc'
Hoop, in dato den lo. en i?. Sepiember. i 795.» mt-'t ''yfcvoeg-.
•cc fonnnatie van de Cnirclfchen, pctchreven aan ern Huis van
Commereie'tc Coppe'nhygcnj cn \an daar door on/-e Minister

her-

By de Etigeirdien behoort hat tot dö Vriend-ni-
buurfchappelyke protectie, dat zy de Nederlandfche
Schepen, die zy in J3any ^ Fals vonden, in be-
flag nemen: Dat zy Schipper ÏVilUam, Maley, vee-
rende liet Noord-Amerikaansch Schip Coliimbia, op
zyn reize naar de Indien, in Baay-Fals inlopende, al-
daar arresteeren, hem zyne Brieven en Depêches, zoO
voor het Gouvernement van de Caab ,als van J3atavia,
afcisfchen , cn afnemen , en de andere Brieven niet,
dan , na dat zy geopend en gelezen quot; zyn , terug ge-
ven. Zie dit alles breder in den liriefrvan Sluyskai,
hier voor met G. i*?. loco.

I3y dc Engelfchsnr heet het protectie en bcfcher-
ming, dat zy de Nederlandfche Oostrlndifche, Re-
tourfchcpen , jn volle Zee aanranden , onder voorge-
ven , dat dc Koning, €^p verzoek van den Prins van
Oranje, hun ordres gegeven heeft, om die Schepen
naar Engeland tc geleiden, ten einde ze te beveiligen
tegen de Franfchen: Dat men al aanftonds aan de
Schippers het commando.hunner Schepen ontneemt,
en de Capiteins alleen aan boord laat, om hunne la-
ding te verantwoorden. Voorts heet het almede protec-
tie, dat, wanneer men onder fchyn van vriendfchap
zich meester van de Schepen gemaakt heeft, llrai«
daarna, kwanswys op tyding, dat het Oorlog tus-
fchen Engeland en Holland is, den Capitein en al
het Volk ontwapent, en Krygsgevangen verklaart,
gelyk dit alles breeder gezien kan worden in de Brie-
ven van G. E. Overbeek, gefchreven aan Bewind-
hebberen van de O.;I. Compagnie, hier agter voor

Byla-

hcrwanrds gezonden; alles hier agter Byhge Num. 9. Zie daar
ccn nlcUw ftaaltjc , waarom het den Engclfclien , met hun aanbod
van Protectie, door fVUlem F. bcgunftigd, eigeotlyk tp doert

\vas-, ■.'.!• I . -

ftvta^cn, Niitn. 10. Alsmede in den Brief Vart
Vilhe Baarends, in dato 13* September
de iUvier van Limmerik, in Ierland, gèfchreven, aaii
Richard Muilman, te 'Londen «bier agter Bylage
Num. II» 1» de2eu Brief lecftt men, dat dezes of
zeven Retolitfcbepen ^ door de Engelfchen, by het ^
Eyland St. Hclecn, aangehouden, en in bezit geno-
men zyn in naam van den Prins vati Hólland, zicH
bevindende in Engeland: dat de Nederlandfche Schip*
pers alles, wat de Engellchen goedvonden te doen,
hebben ingcfcliikt, om dat het in liaafri vah onzeA
Prins gedaan wierd.

De Undcrgetckendeu kunnen niet met volkomen ze- '
Verheid bepalen 4 by gebrek van precies bewys óp dît
(luk, dat het gebruik, het welk de Engelfchen vaa
den naam Willem , by de Nederlandfche O. 1.
Schepen gemaakt hebben, met zyn voorkennis en op 1
zyn gezag gemaakt is, zynde het niet Volllrekt on»
mogclykj dat de Engelfchen valfchclyk niet zyn nanrti
pcfpeeld hebben, om zondet Dag ol (loot de Schepen '
tc nest te Hepen. En de Ondergetekenden begeeren !
Willem F. niet meer tè bezwaren, dan hy door zya '
fchryven van dun 7* Ftbi'liary-, aan de Gouverneurs '
dfir Colonien, zich zeiven bezwaart, ch laten het'
overige aan tlks oordeel.

Maar gedeld zynde-, dat hy zyn naam tot het aan-
houden cn overmeesteren van'die Schepen niet ge-
leend heeft, dan blykt uit de voorZeide Documetiten '
nogthans, op welk eene wyze'de Engelfchen ttiet een'
allcrboQ.snardigst hart hunne zoogenaamde protectie
door arglisti|iheid en valfche llrecken weetuïu 'uit te
meeten, vour en aleer zy ze, gelyk ook aan deze
Schepen wedervartMi is, met geweld opdringen'.

Van cen geheel anderen cn beteren aart was de pro-'
tficiie, welke Viankryk aan dc Colonien van de. Re-'

pui-'

publiek'in 1781. en 1782. tegen de woede der En-
gelfchen verleende,- en waar over Hun Hoog Mog.
iróg in den Jaare 1789., toen de Oranje llegeering
alhier reeds in vollen luister Iierftcld was, zich in ze-
kere Memorie in deze dankerkentelyke woorden
hebben uitgelaten: ,, Hun Hoog Mogende hebben
,, by alle gepaste gelegenheden erkend, en zy beha-
„ gen zig het wederom te herhalen, dat in den
j, Oorlog waar in zy met het Ryk van Groot-Brit-,
,, tannien- zyn ingewikkeld geweest om oorzaken
„ en over objecten, die aan zyne Majclleit niet
,, onbekend zyn, de Republiek de grootfteengefigna-
„ leerdde blyk van zyne Majedeits genegenheid ont-
,, vangen heeft, dat hoogst dcszelfs wapenen, door
„ het behouden of hernemen der Bezittingen van de
3, Republiek, niet alleen den gemenen Vyand afbreuk
„ gedaan hebben, maar dat ook zyne Majesteit dc
„ heroverde Bezittingen op eene edelmoedige wyze
„ aan dc Republiek heeft gere-titueerd.quot; Zïc de fc*
,, cretc Refolurie van Hun Hoog Mogende.van £2
January 1789 en dc Memorie daar by uevocgd.

De Waarheid perste deze betuiging Willem V. en
zyhen aanliangeren uit den mond, hoe zeer zy verko-
ren door 'tlluiten van het Tractaat met Engeland,
ondankbaar te handelen.

Insgelyks durven wy niet volkomen verzekeren,
dat Willem F. een foortgelyken Brief, als .aan den
Gouverneur van Suriname, ook gefchreven heeft aan
GroV(fy7/«5, Gouverneur van Demerary enEsfcqtiebo, om
dat dc oorfpronkelyke of deszeifs duplicaat, zu 't fchynt,
niet hervvaards overgezonden is.

Men vindt nogthans eene Copy van zulk een Brief
van Willem F. al mede van den 7 February, .uit
Kew aan dien Gouverneur tot gelyk einde ^gefchre-
ven als Bylage gevoegd by dc gcauthentizeerde Stuk-
ken, rakende al het geen in de Colonie van Deme-

Enbsp;rary.

rary, betrekkelyk het aanzeek van dè Engelfchen is
voorgevallen; en welke Stukken alle tc gelyk met dc
opgemdKlc Misfive van Willevi F. zo als zy by mal-
kander gelrukt zyn, in een Aniflerdamfche Extra-
Courant van den 13 Augustus laatstleden, in allen
opzigte de gedannte van echth9id hebben; waar op
men zich, ten minsten cxtrajudicicel en als historisch
bevvys, R-liynt te mogen verlaten;, hier agter te vin- '
den in de 13ylagcii, fub Num. 12.

Ondcrfteld zynde , de echtheid van IFüJems Brief
aan den Güu\^erneur van Demerary, CroycJJiiis, cn
dat hy , woordclyk zo luidt, als in die Extra-Cou-
' rant opgegeven is, zo lydt het geen twyfl'el, oïlVil-
lem F. heeft zich nopens deze Colonie aan dezelfde
misdaad als nopens dc twee andereu IchuUüg gemaakt.
Wy zeggen .aan dezelfde misdaad.

Immers het behoeft geen breedvoerig Rechtsgeleerd '
betoog, dat het overleveren, en zelfs de dadelyke ■
poging om in 's Vyands handen overtelcvercn, Ves-
tingen, Bezittingen , Colonienvan den Staat, geideegd-
door een Ingezetenen, en wel door een geboren On-'
derzaat, opperde macht - fchending en hoog-verrraad
is. In Lex i. D. ad kg. Jul. BJajcstatis wordt eerst de-'
ze bcfchryving van dc misdaad gegeven: Crimcn
Majestaiis est, quod advcrfus pcpulum Roinanutn rel
adverfus fvcuritatem ejus committitur. En vervol-
gens, onder vcelc andere voorbeelden, ook deze ge-
geven, die allen ©p Willem V. cn op zyne Brieven'
aan de Engelfchen voor de Gouverneurs onzer C0I0-'
uien mede g(;geven , volkomen qundreeren.

Cujus opera dolo malo conjilium initum erit,
guóquis contra rempuhlicam ar ma fcrat. Mier toe
voorzag cn magtigde hy met zyne Brieven de En-
gellchen , als of deze uit hun zelve niet heet
genoeg waren op het beroovcn der Nederlanders.'

Qui

Qjti hostibtts popuïi romani litteras iniseritx Of
zulks Brieven zyn, behelzende openbaring van ge-
heimen raadflagen, dan zulke, als fVillem V. hun
mede gegeven heeft komt op 't zelfde uit.

Qiil fecerit dolo malo, quo hostes cor.fiHo juven-
tur adverfus rempuhlicam. Der Engelfchen raadfla-
gen liepen daar op uit om aan het Vaderland JVil-
lem alle mogelyke] afbreuk te doen, en zich zelveu in
't bezit van dcszelfs Colonien te (lellen. Die raad*
flagen begunstigt Willem V. met zyne bewuste Brie-
ven aan de Gouverneurs.

In lege 3. Ojticivem horti tradiderit. Willem V. levert
of doet zyn best, om in 's Vyands handen te leveren
niet één Ingezetenen, maar zo veele Ingezetenen van
den Staat, als *er iu de Colonien wonen. Oid ar cent
non tenuerit, dut castra eonfesferit, te weten; als
een Krygs-Bevelhebber, dit uit bloóhartigheid doet.
Maar hoe veel te meer, als een Opper-Generaal en
Admiraal, hoedanig Willem V. by de Gouverneurs
wilde aangemerkt worden, met opzetten, wille en
voorbedagten raade, zonder (lag of (loot aan den Vy-
and, quaft s.\s aan een Vriend, Steden of Sterktens vaii
den Staat, tragt in de hand te fpeelen?

Qjii injuifu principis bellum gesfent qui privatus
pro potestau Magistratuve quid feiens dolo mala gesfe-
rit. Willem V, wrs, toen hy die Brieven fciircef
Ampteloos, of buiten bediening Qtoma privatus),
niet (lechts naar zyne of der Engelfchen abufive on-
derdelling, die het I/and voor een wingewest van
Vrankryk houden, waar in dan zekerlyk hy, als hy
zich zelven gelyk wilden blyven, niet voor Stadhou-
der enz ageeren kon,- maar inzonderheid, om dat hy
iu Engeland zat, cn buiten het territoir van de Re-
publick onbevoegd was tot het waarnemen zyner
liüoge Ampten, die hy in dc Republiek tot duS verre

t: 2nbsp;ba-

bekleed bad: Hy • was homo privatiis', om dat, al
onderlleldt men in hem, dat hy , in Engeland zynde,
mögt dienen als Nederlands Stadhouder, hy zyn magt
te buiten gin^. Hy mögt immers in Engeland als •
Stadhouder werkzaarn zynde, genomen dat hem dit
vry.ftond, niet meer doen, dan hy als Stadhouder '
mögt doen, in de Republiek zynde. In de Republiek '
uil zynde moge hy op eigen gezag geen Oorlog
voeren, of vervolgen, na dat zyne Heeren en INlees-
ters, en wel op zyn eigen'aandryven, de Wapenen
nedergelegd, en de Franfchen om Vrede gebeden hadden.

Dat hy ten aanzien van de Colonien zyn magt ver-
re te buiten gegaan is, blykt ook-uit liet 6 Artikel
van de opdragt in November 1749. gedaan, volgens
'welk de Bezittingen van de West • Indifche Comp,
wel zyn onder het beftier cn de directie vau Wtl-'
hm IF. (nu IVilkm F) maar niet zo verre gaat die
directie, dat hy 'er eene vreemde Mogendheid, on-'
der den naam van protectie, op eigen gezag en'
zonder -Hun Hoog Mog. . als den territorialen fou-
verain, en zonder Bewindhebberen te kennen, mag-
inroepen i en dus voor dem Staat en voor de
eigenaars weerloos maken: En, : volgens het 7de
Artikel iS hy verpligt zyn best te doen, om den
vervallen ftaat van de Compagnie weder op te beu-
reuv Wy weten niet hoe hier mede ftrookt, dat
by zyn best doet om aan eene Mogendheid
eene Natie, die hy wist dat zclfs in ftaat van Vreede
cn .nitwendige vriendfchaps . vertooning, - altoos op de
■ Nederlandfche'Bezittingen, Inerd, ja die hy wist dat

destyds Vyand:was, de Bezittingen van de Compag-
nie iu handen te ftellen.

- 'Qjiiquid eoftm, (JUS fitpra'fcripta fimt, facere cura\
verit» Al het .geen voorzeid is, heeft IFillem F
getracht daar te ftellen door zyn leugenachtig, o
. ,nbsp;tei

ten minden arglistig, fchryven aan de Gouvernsnrs.

L. 4' eod. Cu jus opera dólo mah hostes Populi
Ko m ant, commeatu, ar mi s, telis, eguis, pecunia
aliave qua re aJjuti erunt. Cujusve opera dolo mah
factum erii, quo magis pecunia jument a hostibus Po'
puli Romani dentur adverfus Rempuhlicam, Wil-
lem F, heeft niet aan dén van deze zaken, maar aan
allen, en daar en boven aan de gronden en Bezittin-
gen der Nederlanders 's Lands Vyandeh getracht te
helpen, en daar door de Bronnen van hunne Wel»
vaart over tc brengen naar het Vyandig Engeland.

L. 10. D. eod. Majestatis crimine accufari po-
test, cu jus ope, coufîHo dolo malo, Provincia vel civi-
tas hostibus prodita est.

Eu wat zyn onze Colonien, in betrekking tot
het peinct in qnicstie bi'fchouwd, anders dan Pro-
vincie it civitatespopuli Bslgici?

Ook wordt de misdaad van Willem V. niet verligt,
uit dien hoofde, dat zyne pogingen by de Gouver-
neurs onzer Colonien mislukt zyn. Want in 't dulc
van oppermacht-fchending en hoog-verraad, daat
de poging ten cenemaal gelyk met de welgelukte daad.
Voluntas fcehris eadem feveritate, qua efectus, pu-
nitur. 1, 5. Cod. ad L. Jul. Maj. En dit is geen
nieuwigheid, die, voor dat die Wet het licht zag,
onbekend was, maar van ouds zoo begrepen, als
blykt uit de Lex i6. princ. D. de poen. Conjtlia. pu--
niuntur, ut £onjurationes, quosque alios füadendo ju-
vis fe, fceleris est injlar. Ook daan hedendaags alle
Nr.tien in dat begrip, met name Engeland'en Pruis-
fen, gelyk hier na zal blyken.

Zoodanig is het gelegen, als men het gedrag van
Willem F. vergelykt by de leerdukken van het Ro-
meiniche Recht, het welk wy alhier met Foet, Gvoe-
newegen- en 'andere Nedcrlandfche Rechtsgeleerden,

E 3nbsp;menen

menen veilig te mogeii inroepen, om reden, dat, zoo
veel wy weeten, de Nederlandfche Wetten geen by-
zondere bcfchryving van den aart en natuur van de
misdaad van oppermacht - fchendintfj en van hoog-
verraad geven.

Het caracteristick, of cigenaartig kenmerk van
hoog-verraad is, wanneer iemand^ animo hostili,
met een vyandig gemoedsgeftel, te werk gaar jegens
zyn Vaderland , en dat met daden toond. /. uit. D.
ad L. Jut. Maj. In weerwil nu van ons zelvcn ,
zyn wy genoodzaakt, onaangezien alle zyne protesta-
tien, dian animus hostilis, dat vyandlyk voornemen,
in hem te erkennen ,om dat hy op dien tyd, toen hy de
bewuste Brieven fciireef, geweten heeft, dat Enge-
land van Vriend in Vyand veranderd was, en des niet
tegenflaande de Gouverneurs der Colonien heeft wil-
len doen geloven, dat het nog Vriend en Bondge-
noot van den jStaat was.

Maar, als dit alles zoo gefield is, zal misfchien
iemand vragen, wat men zeggen of denken moet vau
de zoo hoog en zoo dikwils geroemde Vaderlands-
liefde van Willem V., die onder anderen in twee Pro-
pofitien op den 28 February 1793. cn n Febrüary
3 794- gt; ter Vergadering van Ihm Hoog Mog. monde-
ling gedaan , deze uitdrukkingen gebruikt. -

Op deze gronden, (van Góds huipe en voorzie-
nigheid) fteunende, verklaar ik voor het oog van
de gaiitfche Waereld , dat ik wel verre van den
moed te laten zinken, tot myn laat fte oogenblik voor
de defenfie van den Staat zal blyven waken; dat, gelyk
reeds een gedeelte van myn goed en Domeinen door den
Vy^ind geoccupeerd is , ik het overige nog veil hehbe
*oor den dienst yan den Staat, zoo wel als myn bloed
en leven. In deze gevoelens ben ik opgevoed: zy wa-
ren de kenmerken van myne l^oorouders, en derzelver

door-

doorluchtige voorbeelden hebben de Princes myne Gema^
lin en ii', uan onze Kinderen ingeprent, en zy blaken
reeds van denzelven yver, om dat zelve voetfpoor te be-
treden.

Nog lanter zelfs, op den 14 Julyi794 byhet nade-
ren der Franfche Legers aan ons Grondgebied, betuigde
h y, bei eidt te zyn en vastelyk bejloten te hebben, om goed en
hloed op te zetten voor de verdeediging van het Vader-
land, en geen middelweg ts kennen tusfchen kloekmoe-
dig flryden, en lafhartig te hukken , en voor de
onafhangelykheid dezer Natie waar onder hy was ge-
boren en opgevoed, gereed te zyn, zyn leeven op te ojfcquot;
ren. (Zie de vStaatsnotulen van dien dag.)

Hier op dient, dat, als men zedert 1766., toen
hy aan 'i bewind kwam, zyn geheel Beftuur en ge-
drag na gaat, het ten klaarden blykt, dat zyn Va-
derlandsliefde gelyk ftaat met de vriendfchap van En-
geland jegens de Republiek, en dat die twee hand
aan hand gaan.

Engeland is Vriend van de Republiek, zoo lang
het door middel van een Stadhouder, de Republiek
in eene volflagene onderworjienheid, ten aanzien van
haaren Koophandel en Zeevaart kan houden; zoo
lang het door middel van een Stadhouder kan be-
zorgen, dat zy geenc, of geene 'noemen'swaardige
Zeemacht heeft, zelfs zoo veel niet, als nodig is,
om haare Colonien te dekken, ten einde deze, op de
eerfte ilribbcling een prooy van Engeland können
worden. Zoo lang eindelyk Engeland kans ziet, om
door middel van den Sradhonder, dc Republiek
zelve dienstbaar te maken aan zyne bóoze oog-
merken, om dc Republiek ongemerkt uit te putten,
van dezen' aart is, onder anderen het voorlid van
Engeland in het afgeioopen jaar 1794. geweest, om

E 4nbsp;een

cen onderftancl in geld aan Pruisfen, die den Oorlog
moede wa^, te betaaleii. Even als of de Republiek
door haar eigen aandeel, tot het voeren van den gemee-
nen Oorlog, niet genoeg verarmd en uitgeput wierd,
en nog cen gedeelte van 'tgeen aan Priiisfchen te
last kwam, op zich nemen moest, welk voorltel
door fFillems invloed, nicttegenftaande het leezens-
waardige Protest van Friesland, in dato deny. Mey
1794., ter Generaliteit is doorgedrongen.

Maar zoo ras Engeland begint te voorzien of te
ontwaarcn, dat de Republiek van de zyde der Com-
mercie CU Navigatie haar natunrlyke veerkragt wil
uitzetten, dan wordt Engeland, dan worden die
Nabuuren, Vrienden, .Bond- cn Gcloofsgenooten,
eensklaps de openbare, de allerbitterlle, dc allerou-
verzoeulykfle Vyanden van de Republiek, en deze
vyandfchsp is veel beter genuend, dan de vriend-
fchap, die geheel geveinsd en baatzuchtig isquot;, en nooit
andere vrugcen, ,dan die in hun voordeel zyn, op-
levert. Even zoo is het met de Vaderlandsliefde van
Willem V. gelegen. Zoo lang het hem in zyn Vader-
land-voor den wind ging, cn hy, onder de protectie
van Engeland en Pruisfen, alles in de Republiek door-
dreef, en deed, wat hy wilde; zoo lang hy daar zich
zeiven en zyne Familie konde groot maken met het
zweet en bloed van zyne Medeburgers, (waar van
onder veele anderen tot een Haaltje kan ftrekken, dat
hy alleen iu Qualiteit, als Opper Bewindhebber van
de Oost-Indifche Compagnie, een drie en-dertigfte
part genoot van alle de afgiften en uitdeelingen, wel-
ke fommen diensvolgens de Geinteresfeerden, cn
daar onder Weduwen cn Wcezen, van het hunne
moesten misfen. 'zie Refolutie, zoo van llsllaud,
als van de Generaliteit van 27. September en 15

No-

November 1747'» in 't groot Placaat • Boele van Cau,
6de, Deel. pag. 1564. en 1566.) Zoo lang zeggen
vvy, was Willem F. een Vriend van zyn Vaderland.

Maar, zoo ras hy zich verbeeldt, dat het hem in
zyn Vaderland eenigzins tegen loopt, het zy dac
men hem van maatregelen eenigzins wil doen veran-
deren ; het zy dac men hem cenige veranwoording
van zyn Bewind afvordert; het zy dat men zyn, in
veele opzigten te onrecht aangematigd, gezag eenigzins
tracht tc beperken ; dan is Willem F. een Vyand van
zyn Vaderland; dankomt zyne wraakgierigheid boven ;
dan ontziet hy, met cén woord, niets van 't geen
zyn Vaderland afürenk kan doen, cn in den grond
helpen. Dan moet zyn Vaderland ontgelden alle de
gewaande verongelykingen, die hy in zyn oog van
dcszelfs Regenten, of nu van de Franfchen lydt.
Dit is gebleken in 1780--1787., gelyk breeder uit
het voorgevallene in die jaren zoude kunnen wor-
den getoond , indien wy niet de kortheid becragteden.
Maar het geen alleronbegrypelykst is, beftaat
hierin, dat hy zedert September 1787., ten minften
over geene ingebeelde verongelykingen heeft kunnen
klagen, hcobende, tot op het laatfle ogenblik van zyn
vertrek, alles op zyn wenk gedraaid, byzonder in al-
Ip 't welk dienen konde om de Franfchen uit 'tLand
re houden. En nogtans is het eerde, 'tvvelk hy,
zoo ras hy zyn eigen perfoon in veilligheid gedeld
had, onderneemt, het aanwenden van verraderlyke
pogingen, tot afbreuk van zyn Vaderland, en ter
verryking van deszclfs werkflyken Vyand :

Zulk een Vaderlandliefde nu, die louter uit eigen-
belang voortfpruit, eh waar van eigenbelang de eenige
dryfvcer is, is geen Vaderlandsliefde, zoo weinig in
Willem F.^ als in den gemeenften Burger i En wan-
E .5nbsp;neer

neer zy ovcrflaat tot zulke pogingen , vl\s JVillem
ten aanzien van de Colonien, in 'tw.erk geüeld heeft,
dan kenmerken zy in hem, zoo wel als zy in den ge-quot;
ringden Burger zouden . doen, een animus hostilis^
een vyandig gemoed, tegen het Vaderland.

De ware Vaderlandsliefde is zuiver van alle uitzigt;
op eigenbelang. Een waar Vaderlander zal nooit,
om die reden, dat zyn Vaderland, of door nitlieem-'
fche magt overhecrd word, of eene Conditutie wil-
lens of onwillens, aangenomen heeft, die met zy-
ne belangen niet drookt, ja, die hy voor verkeerd,'
onwettig en fchadelyk houdt, dat zelve Land, het
welk hy als ongelukkig befchouwt, tragten uit te kle-
den, cn zynen Landgenooten de keel toe te binden;
•want hy bedenkt, dat niet het Vaderland om deCon-
ftitutie maar de Conditutie omhet Vaderland is.

Zulk eene geheel belanglooze en pryswaardige Va-i^
derlandsliefdc/ bezielde Ilugo de Groot, op wiens
voorbeeld de Ondergeteekenden zich des tc gereeder be-
roepen, om dat de rigting, die hy aan zyn Vader-
landsliefde gaf, niet alleen die ^Wilkm F- be.'
fchaamt, maar ook aan alle Nederlanders in dezetyds-
omdandighcden tot een les kan drèkken, cn bcdagt-'
zaamheid en gematigdheid inboezemen.

Ilugo de Groot dan is, gelyk uit de Historiën over-
bekend is, het Slagtoffer geweest van die Conditutie
van Kerk en Staat, die hy voor de waare eti wettige
hield: Dc llegenten, die door Prins Maurits, het
hoofd destyds van de tegenparty, op 't kusfen wier-
'den geholpen, en dc maatregelen die zy namen be-
fchouwde hy als ontwettig, partydig en wreed.

Maar nooit heeft hy dc verregaande mishandelin-
gen, hem in zyn perfoon aangedaan, getracht te
wreeken op zyn Vaderland, of de hulp van eene
vreemde Mogendheid verlangt, om aldaar eene om-

wen-'

wenteling, ten zynen voordele, uit te werken,
veel min,- lot dat einde, deszclfs Bezitttingen in
vreemde handen getracht te leveren. Het welk des
te aannierkelyker is, zoo, om dat hy niet minder,ja
veel meer aan 'tllof van Vrankryk, werwaards hy
zich, na zyn ontkomen van Locvcftcin, begaf, ge-
zien was, dan ÏViUem F. thans aan 'tllof van En-
geland kan geacht zyn, als om dat het lijf van Vran-
kryk door de verandering , die Prins Manrits hier te
Lande bewerkt had, meikelyk van zynen invloed op
de Republiek verloor, eene invloed, die daarente-
gen door Engeland was gewonnen. Doch onaange-
zien dit alles, heeft de Groot, om zyns Vaderlands
wille, en om aan 't zelve geen nieuwen fchok te doen
ondergaan, alles altoos in 'twerk gefield, om de
goede verflandhouding van Vrankryk met het Gou-
vernement van de Republiek, hoe vyandig hetzelve
hem ook wezen mögt, te bevestigen, en aantekwee-
kcn , en daaraan alle mishandelingen en verongelykin-
gen, ja ook, alle hoop van in zyn eer en post, cn
in zyne goederen hcrfteld te worden, opgcolFcrd,
Wat meer is, naderhand , toen hy Zweed^ch Minis-
ter aan 't Hof van Vrankryk was, heeft hy zich door
v/elduden en getrouwe raadgevingen aan zyn Vader-
land bewezen , verdienHelyk gemaakt. Ten bewyze
danr van kunnen dienen de Haaltjes, voorkomende in
het leven van //. de Groo/, - befchreven door ifrawr/
en Ccttenburg, II. Deel. png. no. 226. 275. 390.,
dat hy al zyn vermögen by de Engelfche Gezanten
infpandc, om het gefchil over dc heerfchappy der
Zee, zoo niet ten cei^emaal weg te nemen, ten min-
ften aan den fpykcr te hangen. Dat hy de Rcpublieic
pnder de hand aanried, om hare gefchillen met Enge-
land, over het gebeurde te Amboina, t?rwyl de Ko-

Hing geld gebrek had, op dien tyd te vereffenen; dat
by de Republiek aanraadde, om zich in 'tllulx van de
Deeiilcbe Tollen eens te houden met Zweden, tegen
de Deenen. Men zie dit alles breeder by die Schry-
vers, cn in de aldaar aangetoogen Laiynlche Brieven
van 11. ch Groot.

Dusdaiu'g was de Vaderlandsliefde van Hugo ch
Groot, in tegenoverllelling van die van fViUem F.

Maar, niet minder lleekt het gedrag van den Ad-
miraal-Generaal af, by dat van den Lieutenant-Ad-
miraal van Kinshergcn: Deze fchreel uit Amfter-
dam, den 3. February l/^S't a^u Hun Hoog Mo- '
genden : Ik geve U Hoog Mog. cerhtcdig in confuk'
deratie, of het niet hoogst nodig zoude zyn, otn nieuwe
Secreete ■ feinen van verkenning voor 's Lands Schepen
in gereedheid te doen brengen, als mede, of' het niet
raadzaamgeoordeeldzoudewordcn, de nodige mefures te i
doen nemen, ten einde een paar Vaartuigen uit Brest
voor het Canaal te doen kruisfen, op dat daar door
precautien konden genoomen worden dat de Holland'
fche Koopvaardyfchepen 'in geene Engelfche Havenen
kwamen binnen tc vallen. Zie ßylage Nquot;. 14.
Kinsbergen, te Amflerdam zynde, voorziet op den
3. February, cn voorzegt aan'Hun Hoog Mog. het
gevaar, het welk onze Schepen en Colonien niet vau
de Franfchen, maar van de Engellchen , over 't hoofd
hing; Maar JFillem V. op 't Lusthuis Kew, in
lingeland zelve zittende, ziet het voor by, of om
beter te fpreken, hy ziet het, maar houdt zich iu
zyn fchryven aan de Gouverneurs der Colonien, als
of hy 't niet ziet, niet weet. Kinsbcrgen draagt
aan Hun Hoog ^log. middelen voor, om de Colo-
iiieU en Schepen te waarfchuwen, van zich te wag-
ten voor de Engelfchen. IVillem F. verleent Brie-
ven

ven van voorrdiryving aan de Engelfchen Vlootvoog-
den, en bedient zich van compleetc bedriegery en
valfche penneftrceken, by de Gouverneurs der Co-
lonien, om die op de gemallt;kelykfte wyze in Enge-
lands handen te brengen. Wy gebruiken dit voor-
beeld van Kinsbergen , als een juist tegenbeeld van
Willem F. des te liever, om dat hy tegen Kinsbergen
ten minden niet kan inbrengen ,het geen hy misfchien
op Hugo de Groot zonAc willen aanmerken, dat Kins-
bergen geen echte Prins- en Oranje - gezinde is, over-
mits hettegcndeel overbekend is, waarom hy ook, tot
het laatste toe, het vertrouwen van Willem F. bezeten
heeft. Zoo men des niettegenftaande wil vasthouden, dat
Willem F. wel gedaan heeft, dan moet nien aan den
anderen kant Kinsbergen befchuldigen , dat hy, door
't geven van zulk een raad, 'sLands waar belang tegen
gewerkt heeft,- ja dui zyn de Gouvernementen van
de drie Coionitn, Suriname , Denier;)ry en de
Caab de Goede Hoop, ten hoogften ftrafvvaadig, dat
zy aan de bevelen van Willem F. niet hebben g^'Iioor-
zaamd.

Maar men behoeft, om deze lieden niet flechts vry
van fchuld tc erkennen, maar zelfs te bedanken, en
te pryzen, dat zy aan de vuile aanzoeken van Willem
F. geen gehoor gegeven hebben, zich niet te binden
aan de Nederlandfche wetten en rechten, veel min
aan voorbeelden.

Zoo veele uitheemfche Rechtsgeleerden, als wy
hebben nagenagen , denken over de misdaad van lloog
verraad eenftemming, met geen hier voor uit het
Romeinsch Wetboek voor iSJeerlands recht is op-
gegeven, en wraaken derhalven het bedryf van JFil-
lem F. nopens de Nederlandfche Colonien, niet
minder fterk.

De Napolitaanfclie Ridder Fllcng'mi, in zyn

uit-

uitmuntend werk, La fcience de la Législation, te '
Napels, in den jaare 1784. in het licht gekomen, Tom.
V. pag. over de misdaad van Hoogverraad han-
delende, zegt : Le Traite est celui, qui livre ou cherche à ■
livrer aux ennemis ïquot;Armée ou la Patrie. Dans les
Gouvernemens les plus Hhr es ce délit à toujours paru digne I
de toute la rigueur des Loix. Il est directement contre te
Souverain , parce quil tend à le priver de la Sauverai-
nite ou à ajj'oihlier la force qui la garantit ^ la confcrve.

Dc Engellche^ Ichryver, Franciscus Hutchefon,
die omtrent het midden van deze Eeuw, Hoogleeraar ■
aan de Academie te Glasgouvv was, fchryft in zyne '
Element. Philoj'. Mot al. lib. 3. C. 3. §.4. ter
gelegenheid dat by over het recht van Oppermacht
handelt: Principibus quorum prohitas fidesque fatis est

fpectata, debetur piet as omnis et obftrvantia -

neque culpis eorum levioribus, qualia inter dum in viros
minime malos cadere pos funt, cives ab ea obïïgatione
exfolvuntur. NB. Ast ft hoe incidat, ut devincantur,
et a igt;ignitatb deturbentua vel ab imperii competi-
toribus vel ab iioSTiaus externis , ita ttt nulla fpcs fit
rcliqua, eos jus fuum antiquim rccuperarcposfe, prit...
cipum ejl regumvamp;, de jure fuo ultro ceder e ^ imo id
omive pro IXSTI^CTO habendum eji ; qiium omnis inter
imperantes et populum obligatio, ftt mutua, mutuisque
ofjiciis confervanda qua cum ab altera parte praejlari
nequeunt, nidla alteri funt prajianda.

Voorwaar, een fchoone les voor Souveraine,
doch uit hun Ryk verdreven. Vorsten; en die op
fyUlem F., die zich zelfs erkent geen Souverain,
maar alleen Stadhouder, Capitein- en Admiraal-
Generaal,, en dus ondergefchikt aan de Oppermagt
des Souverains te wezen, even daarom van des te
llerker toepasfing is.

Heeft het lot der Wapenen over zyn Recht van

Stad-

\

Stadhoiulerfcliap ten zynen nadeele beflist, zooda-
nig, dat hy, zich zei ven niet veilig achtende, eeu
goed heenkomen gezogt heeft, zoo is hy, volgens
de leere van Hutchefon, verpligt, om van dat oogen-
blik iif, dat te laaten varen. Ja, dat Recht moet
gehouden worden voor vernietigd , cn het Volk is
ook van zyne zydc los van alle verpligting en be-
trekking op hem, nadcmaal de verbintenis tusfchen
Vorst en Volk wederkerig is, en dc wederzydfche plig.
ten, uit die verbintenis voortvloeiende, zoo ras zy
van de eene zyde niet meer kunnen vervuld wor-
den , ook van. zelve ophouden van den anderen
kant. Jure jgitur (dus vervolgt Hutchefon) omni-
bus prius tentatis, populus fe victori fubmittet ,
quum fua faluti aliter confulere nequeat. Willem
V. derhalven heeft geen dc minfte aaufpraak
meer op onze Burger-maatfchappy, zelfs niet uit
kragt van de eeden, voormaals tot handhaving van
het Stadhoudcrfchap gedaan. Zonder dat ook de

woorden lU nulla fpes fit reliqiia —- — omnibus

prius tentatis, hem veroorloven het Land, nu liy uit
zich zelven daar uitgeloopenis, op nieuws van bui-
ten aan te vallen, ter herwinninge van zyne vorige
Rechten; want die woorden zien niet op pogingen,
om 'er weder in tc komen, maar op pogingen, die
men aanwendt, om in 't Land en in 't bezit te bly-
ven... Het laatfte is geoorloofd, doch het eerfte
ongeoorloofd en misdadig, blykens des Schryvers
volgende woorden: Mira quidem arrogantia foret,
ft quis sua üignitatïs aut utilitatis caussa totam
civitatem ^populum p-^ssuftloatum vel t et laniatüM.

Nu zal niemand in twyfiol kunnen trekken, dat
door zulk een aanval van buiten , gemerkt den tegen-
ftand, die van binnen te wagten is, de Republiek,

die

die'zeden de laatftc 15. Jaren van Zyn bewind, zeer
verzwakt is, en tlians, om zoo te fpieken, opbaar
iiiterfte ligt, den laatilen doodrteek zonde krygen.

Is nu'de leere van den Engelfchen llutchefon wys,
billyk cn goed in Engeland; is zy in Engeland zelve '
altóós gevolgd, met naame in't geval van Koning
yacohiis deuTweeden, die insgelyks uit 't Ryk gevlugt
is, die toch na zyn vertrek, zyne aanliangers en,'
goedgunners in het R.yk had, zoo klemt zy even zoo
quot;fterk op Willem F, en het geval, waarin hy zich
thans bevind» ja nog fterker, om dat hy, volgens
zyn eigen bekentenis^ geen Sonverain was, en even '
daarom des te minder over de Republiek, en 't gecne '
• haar toebehoort, befchikken mag.

Mag hy, en mogen de zynen, om het Stadhonder-
fchap te herwinnen, niet gewapenderliand het Land
op nieuws aanvallen, Z90 ftaat het hem ook niet vry,
het Land vao zyne dierbaarfte, fchoon Overzdéfche
Bezittingen te l eroven; En dit heeft hy gedaan,
ten minsten opentlyk gepoogd te doen , of met oog-
merk, om langs dien weg weder in het Land, en iu
zyn vorigen luister en gezag te geraken (fchoon de
Ondergeteekenden moeten bekennen geen dqorzigt te
hebben , hce zulks langs dien weg ooit zoude kunnen
gelukken) ot zonder dat oogmerk cn louter uit wraak-
gierigheid, om de Republiek te bcnadeelen , nu hy
'er geen voordeel meer van kan trekken. En, ir'
beide gevallen , is het even misdadig, als het in Ko-^
ning Jacoltis geweest zoude zyn, zoo hy na zyi
vlugt uit Engeland naar Vrankryk, de Engelfch'
Colonien getracht had tot afval te bewegen, en ii
vreemde handen te brengen.

By het getuigenis van den beroemden Ilutchefo.
voegen wy, om verder te doen zien, wat men i
Engeland voor hoog-verraad houd, dat van den ni('

niii

tóihdcr beroemden Engelfchen Üechtsgeiecrden Blach-

fione, 'Comm. on the Laws of ^Engeland 4 Book\
Ch. C. wiens weinige woorden, wy vertaald
hier injiisfche^i: „ Indien iemand cèn üanhanger zy
„ Van Konings Vyanden in zyn Koningryk,-hun hui-
ai pe en onderftand in \ Koningryk géevende, Öf

,, elders --- — iri dien gevalle wordt hyinsgelyks

bcfchiildigd verklaard aahhoog-verraad. -DitmOet
j, insgelyks bewezen'Ivordcn doöT een opentlykè daad
j, als door het geVen van naricht aan de Vyanden'
j, door hun behoeften te zenden, düor hun wapc'i
3, ncn te verkopen, door hun verraderlik een Itcrk-
i, te over tc geven, of Iets diergqlyks. Door Vyan-

dert

Commeritaries on the Laws of England;
IV. Book, Chap. 6. 4.nbsp;gt;nbsp;o »

M If a man be adherent to the King's Enemies in hiy •

'Trnbsp;comfort in the realm, or

,, circnhere quot; hq is alfo declared guilty of High. Treafpn-
rhis must hkenifo be proved by fome overt act, as by kh
jring them intcllfgcnce. by lending ihem provi/lonS; by
feliuig t.hL'm arms, by treacherously fnrrendèring a Fortrëfs;
ör the like. By enemies ;ire here underftood the fubjeds
pf foreign Power?, with whom we are at open M-aras to
foreign Pirate or Robbers, who may happen to invade our
coasts, without a-y open hostilities between their Nation
and our owd, and without anv commisliori from any Pfince
br State at cnnfity with the Cröwn of Great - iiriWin ■ tKc
givmg them any asfillance is alfo deafly Treafon, cither
m the light of adhering to the public enemies ofti:e King and
is-mgdom, or clfe in that of levying war against his Ma-
jelty. And, most indisputably; the fame acfs olquot; auherdnce
or aid, which (when applied to foreign cnctnie's^^ wtll confti'.

ycafon under tflis bfartch'c of the fianitè', will
afforded to oiir own fellow - fubiects in actual Rebellion at
honic; amount io high-trcafbn under the dcfcription lt;rf'
^vymg war ajraijisi ihe King.

■■ F

den worden hier verdaan, Onderdaanen vap vreem-
„ de Mogendheden, met weliien wy in open Oorlog

», zy-i.j»nbsp;. ■

Dit laatfte punt, het welk Blacl-flone tot hoog-
Verraad fchynt te vereisfchen, is in cis fubjecl aan-
wezig; want uit dc vergelyking van dedatum, op wel-
ke dc Engellchen beflag op onze Schepen gelegd, heb-
ben , met de datum van de Brieven, door Willem F»
quot;aan de Gouverneurs onzer Colonien gefchreven,
blykt, dat de Republiek toen reeds met openbare
vyandfchap.wierd aangeyallen, cn dat Willem V, dat
geWeten heefr.

Evenwel dunkt ons, dat de groote Blacl-flone
zich cenigzins vergist, als hy meent, dat dc misdaad
van boog-verraad dan alleen aanwezig is, wanneer
een Onderzaat den openbaren Vyand van den Staat
hulpc toebrengt, of op eenigerlci wyze in de hand
werkt. Dit laaste word, om die misdaad daar te ftel-
Icn , eigcnlyk niet vereischt, maar alleen een boos
en vyandig opzet {animin hostilisquot;) tegen den Staat,
cn om dien afbreuk te doen ;nu kan iemand een vyan-
dig hart hebben, cn dat met daden tonen, al is
*t zo, dat geen vreemde Mogenheid iu ftaat van
■Oorlof met het Vaderland zy, welke hy tracht te
helpen.

Toen de Hertog van Monipouth in 't jaar 1685«
zich in Engeland voor Koning liet uitroepen, had
Engeland geen Oorlog met iemand zyner Nabuuren.
Monmouth bewees aan niem:ind huipe, maar hy taste
djuKoning cn den Staat vyandelyk aan, in eigen na-
me, en ten behoeve van zich zelven; en dit hebben
de Engelfchen zelve voor hoog-verraad aangezien, au
als zoodanig in hem geftraft.

De nutuur van de zaak leert ook, dï^ het eigcnlyk,
cnverfchillig is, of men een vreemde Mogendheid-^

die

Jje Vyafl4 is, lielpt, -dan n;gt;£, maar dat het jcenitipik
van de miscla;^d'.,gele^en. is. {n het vyandig hart v^n
den dader, door uitterlylcc daadzaken betoond. . E^
hier Viin daan-is..het, dat inde Rompinrche l^x i i.
D. ad lf...JuL Majejl precies van cm anigt;{nn hasth
hts, maar niet van een andp^en uitvvcndigen Vyard ge-
waagd wpord,. als mede, dat inde Lex. i. /. s /. 34
fo^. zo wei 2filke voorbeelden van hoog-verraad wörquot;
xlen opgegeven, daar geen vreemde' Mogendheid als
vyand mede gebaat wordt, als zulke, die rot hulp
van eene tegen het Vaderland oorlogende vreemde
gt;IogendIieid (Irekken. AI waren dan de Engejfcheiï
op de 7. February 1795. geen openbare Vyanden
•van de Republiek, ja, al waren zy Vrienden geweest
(fchoon het tegendeel waar, én niemand betèr, dan
lyniem K daar van overtuigd was) zoo bedajit zyne
misdaad van hoogverraad, onzes bedunkens, tóch
daarin, dat hy enkel uit haat tegen de Franfche
Natie, en uit fpyt en weerzin tegen het verdrag,
het wdk dé Republiek met die Jgt;^atiegefloten had, of
Hond te (luiten, (fchoon by by zyn vertrek .daar zelfs
toe geraden had) de Republiek zulk een onberadbare
afbreuk tracht te doen, als is het overleveren van hare
Bezittingen in vreemde ^ en dat wel in Engelfche
den. Waar doorhy niet alleen het verdrag ofdeOn-
derbandclii^ren met Vrankryk tegen werkte, maar ook
de Engelfchen, al waren zy Vrienden, ja , al ware'n
zy voornemens geweest Vrienden te blyven, en aan

de Republiek, zoo veel iu hun was, liet hare te la-
ten behouden, aanmoedigde en aa/ihiffte om Vyanden
te worden, en zich hare zwakheid ten nutte temaken.

Dit is, onzes bedunkens, hoog-vcrraad, cn niet
flegts hooj;-verraad van de derde of ligtde zoort,
maar vnn de tweede Clasfe of zoort, als men bét
vergelykt by het ontwerp van een algemeen Wetboek
voor dc Pruis(ifche Staaten, op Koninglyk bevel.

Fa

ramiengefteld, 'en in twee Deelen, of vier Stukjes,

in de jaren 1784, - 1787« teT3erlyn cn te Leipfig,

hy George ^acob Decker gedrukt.

Men Vindt in dat Wcik, ƒ. Deel Afdeeling
Tit. 8. de misdaad van hoog-verraad in drie
graden onderfcheiden. Want, na dat §. 84. in ^t
algemeen gczegt word : Al wie den Staat en deszeifs
Overheid vyandelyk behandeld, begaat hoog-verraad.

Zoo

C*) Th. I. Abth. 3. Tit 8. Abfch, ir vom hochverrath,

§, 84.

Wer den Staat und dcsfen Oberhaupt fcindlich behandelt,
begeht einen hoch vcrrath.

S. 55.

E\n Unternehmen, welches, auf den umdurt?: der Staats -
Verfasfung abzielt, oder das Leben, oder die Freyheit des
Oberhaupts im Staat unmittelbar angreift, iit der hochftcgrad
des hoch vcrraths.

5. 91.^

Landesvcrräthcryen, und hegündigungen der feindcx des
Staats, wenn folcha den umdunz desfelben, oder das Le-
ben und die Freyheit des Regenten nicht eigentlich zur
^bficht haben, find der zweite grad des hoch vcrraths.

§. 93.

Diejenigen, welche fich desfcn fchiildig machen, foUen
mit {,'cfchärfier Todesfirafe, und Confiskation ihres vennu-
gcns belegt v/erden.

.§. 94. ,

Diofe flrafc trifft alfo- die, welche Vcrrätficrifchcrvreifc
die feinde des Vaterlands und deren Unternehmungen begun-
fdgcnKriegs - Vorrdthe und Mngazine des Staats in Brand
fteken .oder fondst Verderben; oder auch dem feinde zu
cuberfällen uiod Erotierungcn behulflich find.

Ferner diejenigen, wclchc zum Angriff des Vaterlands
Truppen werben, oder in der Abficht die Unternehmungen
der fpinde desfelben zu befördern, folclie mit Lebensaiittcln
und Krlegsbedürfnisfcn untcrüutzen.

Wqc

, Zoo volgt §. 85. Eene onderneming, -die de on*-
kcering van den Staat bedoelt, of die bet leven en de

vry-

5. 97.

Wer fremde Staaten, gegen fein Vaterland, durch verhct-'
Zungen aufbringt, und dasfelbe geflisfentlich in: Kriegs- ee.
Jahren vcrfetzt, ist cbenfhiis als ein hoch verräiher der
zweytcn Clasfc anzufchn und zu beftrafen.

§. 98.nbsp;• ,

Glciche nrafe triefit denjenigen, 'welcher auswllrtipcn
Slllquot;'^nbsp;Kriege Hehn .- öddrquot;

dasfelbe damit bedrohen, heimlichkeircn des Staats verrätli
Urkunden fesujngs, oder orerations-Plane, und derglei-
chen Nachrichten, an deren Geheimhaltung dem wohl des
Staats gelegen ist, Gefahriichcrweifc, bekannt macht.

Wer in VerÜbung eines hoch verraths der zwdyteri Clasfe
fo weit gegangen-ist, flafz nur die würkliche Ausführun'^.
oder gar „ur der fchSdIiche Erfolg, durch ausfere von ihm
nicht ablian-endc umflände verhindert worden, der foH für
warn erklärt, und mit ewigen vestungs Arrest belegt wer-

Wcr ausfer dem fall ci'neVKriegs, die Rechte und
das intresfc des Vatcrfands an auswar Mächte Venäth oder
d:e fichcrheit dcsfclben gegen folche Mächte in gefahr fetzt
tZh Z 'nbsp;^^^ dritten Clasfe. tmd ?oli

y^lZ quot;'Ii' cnbsp;Vcrrätherey der Heim-

l,ch eiten des Staats. gegen fremde nicht feindliche mS
fchuld.g macht, der wird mit Zehnlähritrem hie T

wierigem Festungs.Arrest belegt. ^ ^

der Staat, au'

Xllnnbsp;gerahrliche Ver-

W^eiungen gerathen könnte, follcn, wenn die Abfich dL
Vcrfchvvorung noch nicht zur Ausführung gediehen r ml^
mehrjähriger Fcstungs-S.rafe geahndet werden. '

f 3

vr^Hclè vhn dc Overigheid - ó?iiiiquot;dJcfyk'':a3ngryiit, is
tfe-hÖóg^lii'graïtd vïiii'hoo^n'erraad, 'nbsp;'

92. Land - vcrradcryen cn begunfligingen der
Vyandcn des Staats , indien zy d^ omkeering defzel-
vgii,,of het leven en dc vryheid des Regen.is niet ci-
gcntlyk ten doelwit hebban, zyn de tvycedc graad
defc hoog vt rraads. , .nbsp;. ..r

§. 9:,. Uic glt;lt;Biien dic zich daaraan fchuldig'ma.
IvCUp^gullen met iclierpe tloodllraife en verbeurd-ver-
liliivnij^'Tv^^^^nbsp;bèregt wordcMi.

Deze'jlraffe t^ dicnsvolgcns hen, die op
e'èue Vcrrucicrlyl'e wyze de Vyanden des Vaderiunds
jn hVlntie ohd;ritiim'ingenquot; bi'gunlllgen, enz. of ook:
dan Vysiid tót overvallen cu vertyverinj^cn behulp-
zaam. ^.yu. .nbsp;. . . ,,.
, met, opgmerk ©m. dc. pudcrncmingcn
deS VyaadS; te bevorderen hen met levensaiidd;;lcn
(6n Ui-ygsiVehocl^en onriórlkuiicn. «

'97 ■ Al •wie-vrecriidc Staaccn tegen zyn Vader-
land, door aanliitzen , in beweging brengt, en dat
g^lyc^^ljiztitcljfjc ii^vJiJ-yg.sgevarcn voert, is even ge-
lyit een hü'oilt; WErraadLgt;r van dc tweede Clasfe aan :e
ziens lin te llrntrtu..

§ j Geijkè flralTe ti'eft hem, die aan vreemde
M'agititVv'dió iliet'iiet V'aderland in Oorlog zyn, of
hetzelve dnar mede bedreigen, Staatgcheimen , ver-
raad 1, of Staatspupiercn , of Plans van Vestingen,
of v-lti Krygsvcrrichtingen en dergelyke narigten ^ aan
w^lkèi* géhcitnlioudijig denwcllland des Staats gelegen
is bekend maakt.

.§, 102. AU in d« uitvoering van hoog-vQf raad van

de twccdü: Glasfe zpo ver gogaan is., dat evtnwel dö
wcrkelyke uitvoering, öf.de fchadélyke gevolgen
doorïindere, Vaii' h«'rti hiet afhangbhdfc, »omlhndig-
hcdcn, vertiiirderd woiden, üUlk cfh 2al infaam vér-

Llaard ,

Itlnard, en met altoosduurend VcSting arrest geflriift
worden. '

113.nbsp;Al wie buiten het gevAl van Oorlog, het
recht en het belang des Vaderlands aan ujtheemfche
'Magtcn verraadt, of dcszelfs zekerheid tegen zulke
Magten in gevaar fteld, die begaat hoog ■ verraad van
dc derde Clasfe, en zal naar .bevind van ^e pmlUn-
digheden, met levenslajige, of tydelyké gevange-
nis geftraft worden.nbsp;.

114.nbsp;Wie zich aan de 98, gemelde verra-
deryen' van de geheimen van den Staat jegens vreem-
dè?, niet vyandelyke, Magt fchuldig maakt, die
wórdt met tienjarig, en zelfs met levensdnurehd
yestings-arrest geftraft.

Heimelyke Verbintenisfen, waar door de
Staat, op c^nigerlei wyze in uiterlyke onzekerheiji
O' gevaarlyke inwikkeling gerakeii^kän, zullen, als
hit voornemen van de fanleuzweering nog niet tcrujt-
v(er gebragt is , met veeljarige Vestings - ftralFe be-
fte:ht/worden.

Men behoeft maar deze Artikelen, een'voor'een',
oppervlakkig by het bedryf van/^V/cot f^.'tc v.órge-
lykeu, om overreed te worden, dat ieder op zich
zelfs hem veroordeelt.

De Ondergctcekenden draagen nogthans geen keu-
ris, dat het ontwerp, waar uit zy de bovengcmeliJe
Artikelen hebben aangetogen', doör den Konitig tot
ftand gebragt, cn met de kragt van Wet begaafd is ge-
worden.nbsp;» ■

Maar dit is ten dezen opzichte onverfchillig; want
al had hetzelve de kragt van Wet in alle de Pruis-
fifche Staaten , zo had hetxelve die kragt niet in dè
Republiek. Het bedryf van Willtm F. moet naar onze,
en niet j^zr uitheemfche Wetten beoordeeld worden,,

F 4nbsp;Maat

gezag had onder'n'oraeh. quot;. Ily, koh'dc,' Öji zulk cerie
VüdrBecKielózc roe^'evc;iHlïeld liiet rék'èneh, zelfs uTêt'^
'by .flegcnten ,' diezj?iie Creaturen vvnren , die hy
by zyn vertrek in 't bewind gelaten had., overmits
bet. bezctten der Colonien, met oogmerk, om 'er dc
FninJchen uittekeeren. regelrecht ftrvci'jiietdemacit-
quot;regclen, die de hóge Regeering niet alleen lange tc
quot;voren, maar ook fpeciaa!! bp den jl^quot;January, dat is ,
iiog^vódr zyn vetrek, tot Vrede natii'', te.quot;weten, dat
men van alle verdediging afzag, en verbood v'erdere
tcf^envvecr: to doen, ten minllen aan'den'Franfchen
aaijbood om het te verbieden, en u'« li.et overal, daai
bczi'tiiüg was, vry iu .te. latLMi,. öia te zien is in d«
'.geheime' Inftructie,' aan Boetzelaer. eü Calkoen mede
gegevci^ zie Bylage t 5.

in gcly.ke zaken nu, he: zy van'e(5nquot;'gemeeh ßuf '
'eer,' het zy yan Zyne po'yrluchtigfc Hp-oj^heid, oof-
dcjlen wy, dat, zonder aanzien v.an perfoon, gq
l\k recht 'moet plaats hebben'.
■ De Öi;dcr!2eteel;cnden hebben tot nog toe het gC;
drag vau JVillon K alleen aan de Burger wettel
'getuist; Mavr, zo men ze verkiciit te toetzen aai;
de ïvrygswetten, dat is aan den Artikel brief ö
Qi-doiinantie , op de Discipl^e Militair , het weil
wy me,enen, dat wy ter oorzake van zyne Militair
waardigh'edeu, veilig mogen ja moeten doen, z(
zai' hec bcfluit nog ruim 'AO ongunllig moeten uit
v-i'én

Immers in dcUquot; Artikelbrief van. den Jare 1705
word, Art. 5. geftcld voor Wet: Die iets gedaante ^^
gcconfpiyésrd heeft, waar quot;door de Landen in eenige fche,
de af pericui zouden komen , mitsgaders die daarto ^
con feilt eèren^ 'zullenzónder eenige genade \ gehange'
worden.

Ar'

' Art. 12. Niimand zal in bszttte of helegerrfa
Pladtfen NB. ÖFT£ ANDER2IN.S p'yand toevallen,
0f eenige hulpe doen. op levensftrafi
' Arc. 55' Niemand en zal opgeven of den Vyand
overleveren eenige Plaatfen, die hem bevolen of belast
i: te besvaren, op lyf- of levensßrajfe. En oflchoon
dit Artikel eigentlyk ziet op een Commandant ////ö'co ,
zo moet hetzelve tóch ook op den Capitein Gelieranl
tocpasfelyk zyn,'tën ware men aan den laacstgemel-
den zoude willen veroorloven, het geen men aan
den'Officier, die onder hem Commandeert, als mis«
daad toerekent.

In tegendeel,'daar-het. zyn post en pligt' is, om
alle KTygslleden, die tegen de voorzeide'Artikelen
misdoen, ter ftralTen te vorderen, zo komt het
ons voor, dat de opzettelyke overtreding|van deze
drie Artikelen, door Willem V,', als Capiteih Ge.-
heraal begaan,-'zo veel zwaarder misdaad iri hém
is , dan in een aan hem ondergefchikt Comman-
dant, al9 hy boven dezen, in luister, aanzien,, ge-
zag, verheven is.

Öra al het welk voorfchreven is, Jc Onder ge-
teekenden ^ uitende hunne confideratien en advis op de
zaak ten principale, onder^ fubr^isße aan beter gcvoe''
ten, van gedagten zyn, dat Willem vAn Na$'sai;,
bekend ondeh. den naam van Willem V., gewe-
zen Stadhouder van de Vereenigde Néderlan'-

DEN, DOOR ZYN SCHRVVEN AAN DE GOUVERNEURS

van de Volkplantingen van dezen Staat , Suri-
name, Demerary en Essequebo, en de Caae de
Goede Hoop, in dato den 7.Fedruary 1795.

zich SCIfULDlG GEMAAK HEEFT AAN ONTROUW, MEINEF.-
DIGHEID, AANMATIGING VAN HOOG. GEZAG, MISBRUIK
EN-qVERTRtüING VAN MAGT, F-N AAN IlOOG-VERllAAD

JE-

'gezag had ondernoraeu.Ily, koh'dc,' Öji'gt;ullc cerie
VüdrbecUlelozc roe^evc;Ülheid liiet rékcneii , zelfs met
quot;by clie.riegenten /die 'zj^iie Crcatureii wpifen , die hy
\)y zyn vertrek in 't bewind gelaten' had., overmits
'het.'bezctten der Colonien , met oogmerk, om 'er de
FnVnJciion nittekeeren^ regelrecht ftrvd'jiietdemait-
'regelen, die de hóge Regeering niet allcQn lange tc
quot;varen, 'maar ook fpèciaal bp den 'January, dat is ,
iiog vódr zyn vetrek, tot Vrede natii'', te.'vveteti, dat
men van alle verdediging afzag, èn yefbood v'erdere
t'.'^envvéer tö doen, ten minllen aanFranfcheli
'aaiibbod om het te verbiedou, 'en om Ii.et overal, daar
bczi'ui.ng was, vry 'in .te. laten ,, 'öb 'te zien is in de
.geheime' luftruciie,' aan Hoetzelaer. eB (kalkoen mede
gegevenzie IWlage 15.

Tn gclyke zaken nu, he: zy vah etftl^gemecn BitS
'ter,' het zy yan Zyne i;)oyr1uchtig:c Hoogheid, oOf-
'ricolcn wy, dat, zonder aanzien v;ih perfoon, ge-
recht 'moet plaats hebben,
rie Öiidcrgeteel;cnden hebben tot nog'toe het ge-
drag Tan JVilJcm F. alleen aan dc Burger wetten
'getuist; iVlavr, zo men ze verkici;t te toetzen aan
de krygswecten,. ■ dat is aan den Artikel brief óf
Pi-doiUKintie ,op de DiscipUne Militair^ het welk,
wy me,enen, dat wy ter oorzake van zyne Militaire
waardigheden!, veilig mogen ja moeten doen, zo
z'ai' het bcfluit nog ruim 2:0 ongunllig moeten uit- ■
Viïïén quot; ,'nbsp;_nbsp;, : 'nbsp;^

Immers in den quot; Artikflhrief yaii . den Jare 1705.'
word,Art. 5. geftcld voor Wet: Die iets gedaante/
'gcconfpiyéerd heeftwaar quot;door de Landen in eenige fcha-
de cf pericul zouden kosnèn, mitsgaders die daartoe
confenteèren^ 'zuUen'^' z,ónder êenige genade , gehangen '
worden.

KviJ'

■nbsp;Art. 12. N'ièm'ntîd zal in hrzcîts of oelegerda
Plaatfen Nß. öfte A.nderziNS den p^yand toevallen,

; of eenige hulpe doen. op leventflrafft

■nbsp;Arr. 55. Niemand en zal opgeven of den Fyand
i overleggeren eenige Plaatfen, die hem bevolen of belast
! te besvaren, op lyf- of levensßrajfe. En. oflchoon

I dit Artikel eigentlyk ziet óp een Commnndant ////«co,
20 moet lietzelve tóch ook op den Capitein GeliCranl
! tocpasfelyk zyn, ten ware men aan den laacstgemcl-
den zoude willen veroorloven, het geen men aan
; deu'Oflicier, die onder hem Commandeert, als mis*
daad toerekent.
. in tegendeel, daar-het,zyn post en pligt is, om
alle KTygslleden, die tegen de voorzeide Artikelen
1 misdoen, ter ftralFen te vorderen, zo komt het
ons voor, dat de opzettelyke overtreding van dczû
drie Artikelen, door Willem V.', als Capitein Ge.-
heraal begaan, 'zû veel zwaarder misdaad in hém
js, dan in een aan h^m ondergefchikt Comman-
dant, als hy boven dezen, in luister, aanzien,, gc
zag, verheven is.

Öra al het welk voorfchreven is, ^/c Onderge-
teekenden if uitende hunne confideratien en advis op ds
zaak ten principale, onder^ fubt^isfie aan beter gevoe-
len, van gedagten zyn, dat Willem vàN Na$sai;,
BEKEND ONDER den naam van willem V., GEWE-
zen Stadhouder van de Vereenigde Néderlan'-
den, door zyn SCHRYVEN aan de gouverneurs
van de Volkplantingen van dezen Staat, Suri-
name, Demerary en Essequebo, en de Caab de
Goede Moop, in dato den /.February 1795.
zich schuldig GEMAAK heeft aan ontrouw, MEINEiT-
DIGHEID, aanmatiging van HOOÖ gezag, MISBRt:ik
en-ovelltrlüin'g van MaGT, EN aan IIÖOG-VERIIAAD

JE-

jkgens ZYN Vaderland ; ten minste , dat 'er zeer.
gegrond fundament voorhanden. is, om hem van
die misdaaden crimineelvk te ceschi ldigem, en
IN ger^chte te vervolgen, 'belipudens kogtiians
^lle mipdelfn van -verdediging, die hy in der.
gt;nbsp;tvd zjih goedviflden ti; gedruiken

Én aldus kunnei^ wy nicc zo veel. tegt; meer. rui-
te van ons gemoed advifeeren , om dat liet bedryf
vau Willem ,V. naar. ous inzien., van n;\ture mis»
daadig is^ cven.vpcl ondet welke Staatsgefleldlieid,
of forni van beftuur-.mcn ook leve,r.Stadhouderly^
ke, of Stadhoudërlózè Conditutie. ' , , . \ , '
.Geheel anders .was het in.,'t,Jaar '1618. en iCiQ.
jrelegen met dij pnderfteltle'.misdaad, van dc Groot,
Oldenkarveveld cn ' IJoogerbeets, Deze hadden,, ter
liandhaviiig van de' Souveraiuiteit van Holland,
zich op 'tderkfle Verzet tegen.de ^tpaten Generaal,
Dit w?s misdaad Vals men .onder/lelt, gelyk by dc
'condcmnatie onderfteld wierd, dat de Oppeimagt;
hy de Stapten Generaal was: Dan het was geen
misdaad, zo iedere Provintie by dc Unie haar eigen
opper - gezag hadr behouden: Dus hing hetof .«/gt;/
misdadige van dj^ betwist punt af, by welke van
beide de Souverainitcit van ieder Provintie was.

Maar. verdediging giiafi tegen den Vyand le 'wil-
leu doen, na d^t de Souverain voor hem als Vriend
de poorten open zet, zich Stadhouderlyk gezag aan
te matigen, na dat .men, wist, dat men niet meer
in bcdryf was, of konde zyn; de dierbaarfte Be-
\nbsp;^iitinjicn van ?yu Vaderland, zo veel in hem is ,

over te leveren san vreemde. Ja, aan vyandlyke
Magt; de Gnuvqrneurs der Colonien met verrader-
b'ke Brieven te bedriegen, en te misleiden; zyn
flle^aken, die niet afhangen noch van een betvvis^,

gc-

gefdiilftuk in het Staatsrecht, noch vSn de \viifel«
vülligheid van omwentelingen in den Staat, maar
zyn, als het Recht zyii gang mag gaan, zo wel
1 ftrafbaar, wanneer Willem F. in het Land, en
alle de Regenten, die hy gelaten heeft, in 't be-
wind gebleven waren, als onder de tegenwoordige
Bertuurders. Die misdaaden zyn niet tegen de 15e-
ftunrders des Volks, maar tegen het Volk zelve
begaan. Willlem F, ftaat derhalven volkomen ge-
lyk, met die lieden, die, in tyden van bnrgerlyke
Partyfchappcn, hunne Medeburgers, die vau eené
andere party zyn, plunderen en uitfchudden, om
quanswys lt;le goede zaak voor te Haan: want even
zo helpt hy Engeland aan de Bezittingen van zyn
; Vaderland, onder voorwendzel van bewaren en bë-
; fchermen«

De Ondergeteekendcn (1 Uiten dit advis met deze
twee aanmerkingen* De eerfte is, dat, zo
Willem F, waarlyk ter goeder trouwe in de ver»
bedding was, dat de Colonien gevaar van de Fran-
i fchen liepen, het Wonderlyk moet voorkomen, dat
liy in al die twee jaaren tyds, dat hy tegen de
Franfchen geoorloogd heeft, niet gedagt heeft om
baar Engelfche of Staatfclie bezitting te bezorgen:
Dac hy, voor zo veel ons bekend is, geen de min-
fte voorllag daartoe ooit gedaan heefc, zelfs niet
' op het laatfte oogenblik, dat hy ftond te vertrek-
ken ; veel min op eigen gezag iets diergelyks on-
dernomen. Dit is dan wel eene uitnemende fiof-
beid en onbedagtzaamheid in hem geweest, indiefi
men onderilelt, dat de Colonien. in dien tyd we-
zenlyk dat gevaar liepen, het welk by, loen hy op
bet Lusrhuis Kew zat, zich verheeldde. Ofzozy
in die twee jaren tyds geen gevaar gelopen hebbeir,

van

van door de Franfchen overmeesterd, tc worden, i
dan zoude hy dienen te bewyzen, dat dat gevaar, »
zedert zyn aankomst in Engeland, geboren is, en '
tcifens zo dringende geworden, dat hy, om zujkß '
af te wenden, eene voorziening, erger dan het ge-
vreesd onheil zelve, moest in 't werk Hellen. Kan
hy dit ook niet bewyzen (en waarlgt;k, ichpon de
Franfchen het Moederland overllroomden, zop
kwamen hunne Krygsbenden daar door geen een
voetllap digter by de Colonien) dan blykt het klaar, •
dat het voorgeven, ten ei^jde de Colonien niet door de
Franfchen geinvadeerd worden, niets anders, dan
ten masker is, agter het welk zyne waare gemoeds-
geftelheid zich tragt te verfchuilen: Namdyk zyn
Vaderland afbreuk doen uit haat tegpn Vrankryk:
zyn Vaderland afbreuk doen • cn in den grond hel-
pen 'nit liefde vpor Engeland.

De andere aanmerking is deze. Dat, indien het
Willem F. waarlyk te doen is geweest, niet om
Engeland, maar om zyn Vaderland, door zyne be-
wuste Brieven van 7. February 1795, dienst te
bewyzen; indien hy ter goeder trouwe dagt, dat
hy in Engeland, en wel op het Lusthuis Kew, zit- '
tende als Stadhouder Capitein en Admiraal-Gene-r
raai van de Republiek, even goed, als in den ^
llaag, werkzaam konde ch mogte zyn; — dat het
dan ten uiterften wonderlyk moet voorkomen , dat
hy van deze zyne vaderlyke voorziening, qnafi voor '
het behoud der Colonien, geen de : minile tyding
herwaarts gezonden heeft, noch aan de Hooge Re- (
geéring, noch aan den eerden Staatsman van Holland, lt;
Mr. L, F. van de Spiegel, zynen vertrouweling. '
Deze kennisgeving konde immers dienen tot een versch '
eu onloochenbaar bewys van die hartclyke Vader-'

lands« iquot;

Jandslief'k^ die,, liy altoos in den. mond had, en
Vva u-Qp . hy;, t,Qt, op ,quot;hct oogenblik van zyn ver-
trek,quot; is blyven ftofFcu. Dit is ,een onoplosrelyk
raudzttl, indien zyn vo',irgeyen waar.ichtig is.
Maar' dit kluwen oiitwiinlt, .?ich zelve, als meii
onderjlelt, het geen aan de .QndfrgeteeUenden ten
eeneinaal,.zeker voorkomt, dat,/iT/V/m F. in zyn
gemoed zeer -wel .overreed is geweest van hetlioog-
misda^adige van quot;den ftap die hy deed-, dat de in-
fpraak van zyn geweten hem te veel l'chaanuc inge-
boezemd heeft, dan dat hy daar mede openlykheeft
durven voor den dag komen', overtuigd zynde, dat
hier te Lande zelfs zyne vertrouwde Vrienden dit
niet zouden kunnen goedkeuren, veel min aan 'tpu-
bliek als een ftaaltjc van Vaderlandliefde uif/enten.
milerns oogmerk is l)uiren twylFel geweesi, om de
qolonien in hauden der Engelfchen te leveren, zour
der dat men hier te Lande wist, dat hy in de over-
quot; meestering derzclve de,hand liad. Hy heeft zich vas-
telyk verbeeld, dat de Gouverneurs aan zyne bevelen
gehoorzamen zouden; en het is alleen aan hunne
trouw te danken, dat men hier tc Lande uit de Colo-
nien zelve van zyne verraderlyke pogingen kennis heeft
gekregen.

Waar mede, zo wy meenen , voldaan hebbende
aan het van ons verlangde by de RefdUuie van Hun
Hoog Mog., vvy overgaan tot het Decreet van de
Provifioneclc Reprefentanten van het Volk van [lol-
land, in dato den 7. October 1795. Wy merken
aan, dat by dat Decreet, als mede by het breedvoe-
rie: Rapport vaü Couuuisnirisfen , in dato den 29. Sep-
tember, daar tc voren ter Vergadering vau Holland
uitgebragt, van dc Ondcrgeteekenden niet geëischt
worden advis en confideratien nopens de zaken zelve,

in

^n dat Rapport ten laste Van ir:^//^« K gcbragi, eil '
als zoo veele' niisdaaden ter neder gefteld , niahf dat ■
by dat Decreet Van OnS gevergd worden cönfideratieil
cn advis, nopens den aanleg en dè directie der Crimi.:-
iieele Ptoccdures, dife onderfteld Worden tégen WÜy
lern V. te kunneü-plaats hebben (het zy dan dat mert
dit relatief maken mott tot alle de daadzaken in het
Rapport vervat; het zy alleen tot hét gebeurde no» '
pens Suriname;)

Ten anderen ^ wordt by dat Hollandsch Decreet
van ons gevergd een fuccinte Acté van Accufatie té ■
willen opdellen.

Aangaande het cerfte pöiilt hebben wy dè eer voor '
Ons advis tC heggen, dat de jianleg en dirtaie det
Procedüfen tegen JVtllem Kquot;, gewezen Stadhouder,
geen aildere behoott te zyn, én dat dezelve Procedü-
ren volgens geen ander rigtfnoer moeten alloopen ^ i
dan het welk tegen een gemeen Burger in diergelyk '
geval zbüde móeten worden gevolgd. In dc Admr«
hiftratie van de Jurtitic is geen aannctiiingdesPerfoons ^ i
ook niet in de liianiere van een Crimineer Proces aan '
te leggen en te beleidcn; gevolpclyk kan' TViUem K , i
uit krpgte Van zyn aanzienlykc afkomst cn niaagfchap',
niets boven een gemeen Burger vooruit pretendeereffi
Aan den anderen kdnt, hoc zeker, onbetwistbaar, en '
in 't o^g loopend de misdaadcn van JVillcfn F. aaïi
de Provifioneele Reprefentanten Van 't Volk vah Hol
land, of, zoo men wil, aan dc opftellcrs cn overle'-
veraars van het gemeld-Rapport, mogen voorgekö-'
inen zyn, äoo moeten hem dezelve middelen van ver- '
dedig'ing , en in geen mindete maate, toeeeftaan woi'-
den, welke tnen aaa herä, oveteenkomftig hetgeen
aan alle andere befchuldigden wettig toekomt, ver-
fchuldigd Jioude geweest zyn, indien de Vcrgaderiiï'fli i

der

der Rcprefentanten zich over liet misdadige cn. des-,
zelfs aart cn iiatuUr geheel niet had uitgelaten. Dc
Pjxdccifie yan het Wetgevend. Lighaam doet hjer'
niets 'af. Zelfs hebben de Ondergeteclvcnden d'dar
o'p. gc?n de minftè aanfdiouw genomen; maar zol'n'ien,
ouaangezien die prcedediile, gaarne voor zyn onfcïuïld'
hebben gèadvifeerd, indien dc natiiur jvan de zdak,'
en de omltandigheden s die haar verzellen, hun daar-
toe eenige aanleiding gegeven hadden.

Nog minder kan men zich . veirbeeldcn , dat. ooit
Qeuig Rechter, .wien hec te béïift vallen mögt, oni
over U^illem K te zit.ten, na tiie pra:deciné ./eenig-
zins het oog wenden zal, of inquot; den llyl van, Pro-
cedeeren , volgens de Wetcen cn PlacaateU vah dcïi
Liande, tot pr?e-judicie van t-P'ïUem K eenige Ver-
andering gedoogen. Alle poli.tiek gezag moet zelfs
in de geringfte'twistzaal;, veel meer in een Crimi-
neele zaak vau dat aanbelang, en van zoo veel
berugtheid zwigten voor een zuivere^ Adminiftfatie
van Juftitie, die zonder behoorlyke ruinlte van ver-
dediging niet te bekomen is. Dit is de Waare Vry?
heid en Gelykheid'!nbsp;•nbsp;.nbsp;'

De voorlobpcr van een Óriinineel Procés in IIol-
land, en zo, wy vertrouwen, in geheel Nederland,
is het nemp .van Praecedente; 'anders gezegd Prajpa-
ratoire Informatien, op 't aangeven van den pUblie-
ken Aanklager, door den bevoegden Rechter. Hier-
op volgt, in zalcen van dien aart, als waar van ÏVil-
lern .verdagt is, Decreet van den Rechter, tot
aantasting van lyve,, zo men den Perfoon kan mag-
tig worden. Is.diy om misdaad voortvlügtig, men
dagvaardt hem by Edicte drie of viermalen , en men
procedeert voorts.als naar flyle; welke ftyl aan alle
Rechtbanken, aan alle publieke Aanklagers, aan alle

Gnbsp;Prac,

t 98 )

. % . . t
Practizyns bekend is, en onnodig om alhier brce-
d^r uit' te halen. .

Met de zaak van Willem 'V. meenen wy, dat
volkomen, dezelfde weg moet worden ingeflagén,'
behoude'hs'. alleen, dat voor prajcedente infofmatien
of tötquot; .aanleiding om die in te winnen, kunnetï
cTienen die zélfde Stukken , die aan de Ondergetee-
kèïïd'en teif fine van confideratien cn 'advis zyn ter
hand ^jcfteld,. wanneer die aan dén Competenten
RechtV»'gely'lt .altàôs ge^ruik'elyk is, worden toc-
gczofidenter éxaiülrifttï'e, cn met' eûoen ccnvoudi-
gcn.en zeer quot;ónbepaalden last, om het Recht van
den ' VóTke van Ildlland, zoo dit bevonden mogt
worden, daarin verkort te zyri, waar te nemen.
Ëu dit is het al, het welk'wV, aangaande het aan-
leggen, en dirigeeren van de Crimineele Procedures,
weeten a'ah 'de hand te geven. , ,

Alleenlyk zoüdé de aahdagt kunnen „vallen op dc
Rechtbank, ' waar. vxiof, cafu quo, Willem V, zoU^;
tic bet.oóren 'te . recht te Ihan, zynde de bevoegd.
quot;heïA van de ^Rechtbank iu het aïlnïeggen van alle,
en inzonderheid van Crimineele Procedures ; het
cçrik 'cn gewigtiglle, waarop te letten ftaat. Hier
tmirend nu kunilèn w^ geen bepaald adviS uitbren-
ccn , maar alleen' dé ^navolgehdcV^'e^^^^nbsp;aart

de liatid gevcii.nbsp;quot; ' ' .......

L Dat de otiderdelde mis^dad van Willem K
niet in ^ byzonder tégen dc Provintie van Hol-
land, maar legen , den geheelen Staat begaan i.^.
• n. Dat dc Staat, dat is, het Lighaam der vef-
eenigdc Gewesten géeii getneenfchappelj'ke Recht-
bank heeft, om daar. voor te récht tc ftellen die
gfcujn, wier daaden naar Majefteits fchennÏs en

hoog-verraad tegeu'dcng^i.'/;i?«/i'/;nbsp;begaan, zwecmcnquot;,

' Iii. Dat een Ingezeten, geen Militair z^ncltij
verdagt van zulk een misdaad, te recht ftaat vootquot;
zynen dagelykfchen Rechter in 't Crimineclc, vvel-
keii de cndeHcheiden Wetten van de Provintie zyncl:
inwoning- aanwyzen.- Zoo zyn zommige medeplig-
tigen van den aan flag op het leven van Prins Mail^
rits in i6ir., door Scheepenen van Leyden , en
Mannen van Schleland geftraft.

IV.nbsp;Dat, als

een Militair zich aan zulk eert mis-
daad fchuldig maakt, de Jurisdictie daar over tusfchen
den ßurgcrlyken en den Militairen Rechter gefluc-
tueerd heeft naar de meerdere of mindere uitgebreid^
heid, dié meir in ondetfcheiden tydpcrkcn aan d6
zoogenaamde Militaire Jurisdictie toekende.

V.nbsp;Dat JVillemF, te gelyk een BUrgcrlykeeneen Mi-I-
taire qualite.it bezat,'en ook zoude kunnen geacht
worden in die beide qualiteiten misdreven te hebben^

Vi. Dat het gewezen Cóllcgie van den Raad van
Staate der Vereenigde Nederlanden, volgens zyne
Inftructie, eigenlyk en rechtswege, de Rechter In
het hoogfte Px.esfort van de Militairen , begaande Mi-
litaire Delictenwas, en dus ook zoude kunnen geacht
worden voor den Crimineelen Rechter van JVlhm t^t
als Militair bcfchouwd, indien dat Collegie nog aan-
wezig was. Doch nu dit Collegie vernietigd en ver-
vangen is door een Committc van Algemeen Cond-
genootfchap te Lande, weten de Ondergeteekendcn
niet, of die Inftructie kan en moet dienen voortigf-«
fnoer van'gemeld Committé, gelyk mede niet of, dö
Perfonen, daar' in zitting hebbende, bevoegd zyn
tot het waaniemen van Crimineeie Juflitie.

VII. Dat, wanneer Willem K in zyne politieke
qualiteit befchouwt, en de misdaad als een Bnrger-
lyke of gemeene misdaad, die misdaad wel behoort tot

Ganbsp;'nbsp;di

dc zogeiiaîvmde Cas Royaux, doch dat in Holland,
het I-lof Provinciaal niet is de private Rechter over
dc Cas Royaux , blykens uit de voorbeelden hier
boven N^ lil. van Leydcn cn Schieland, en ten
allerUÏaarften • uit het negende Artikel van 'sHofs

Inllnictic.nbsp;,,. ; . . .

Vlll. Dat offchoon milern V, gemecnlyk zyn
verblyf in Holland, en bepaaldlyk in den Haag
hield, (waarvan de voornaarafte reden ons- toe-
fchynt, dat in 'sHage de zaken van't gehetlBond-
genootfchap behandeld en befluurd werden, met
iiaame by den gewezen Raad van Staaten, waar-
van hy milern het hoofd was, als aan 't hoofd
van de uitvoerende Magt van het geheel Bondge- '
nootfchap) het nogthans grotelyks zyn bedenking
liecft,-of hy wel gezegd kan worden meer in den
Haag te' woonen, of gewoond te hebben , dan el-
ders in Holland? En, zo neen, of hy wel gezegd
kan worden meer in Holland, dan in eenige van
dc andere Provintien te hebben gewoond? Zeker
is het, dat hy het Stadhoudcrfchap en verdere
lioo'^e Ampten in ieder .Provintie bekleedde op ccne
Provinciale Commisfie, en . op eene Provinciale Jaar-
wedde. Dus; zoude men hem kunnen aanmerken,
als. Ingezeten van ieder der zeven Provintien ; die
ook ieder het hare afzonderlyk aan, zyn Vrouw cn
Kinderen opbragten, ,,en.. dus .als .hebbende zoo
yeelc woonplaatzen, ' als 'er Provintien zyn. En
dan zoude zyn zitten ïn 's liage in de Generaliteits
Collégien misfchien kunnen worden aangezien, als
dat van de andere Gedeputeerden der Provintien in
die .zelve Collégien, die hun domiciïiwn cn hun
'forum domicilii behouden in die Provintie, waaruit
zy gedeputeerd zyn, met naame als die van Zee.

la Ld

land, die niet voor zeker getal van jarèn, maar
voor hun leven; plachten gedeputeerd te worden,
en nogthans hun Zeeuwsch domicilium behielden.

IX.nbsp;Zoude uit het voorgeftelde in de laatstvoor-
gaande nummer voortvloeien, dat fnilem V. als
t'hiiis behoorende in ieder Provintie, zoude dienen
te recht te (laan, voor den hoogden Rechter van
die Provintie, ten minden in Holland. Want,
oflchoon men ajdaar geen Édelen noch Ridders
meer begeert te' erkennen, zoo zoude men echter
hem niet kunnen weigeren het Recht van de Ede-
len, die nergens dan voor het Hof Provinciaal
behoeven te recht te daan. En zeker de Alagi-
draat van den Haag heeft op hem geen grotere be-
trekking, dan op alle andere Leden van Regee-
ring , cn derzelvcr Ministers en Suppoosten, die
niet uit bloote verkiezing, maar. Amptshalven in
den Haag woonen en moeten woonen,

X.nbsp;Dient aangemerkt, cn dit komt aan de On-
dergeteekenden vry zeker voor, dat zo ééne enkele
Provintie goedvinden mögt, ÏVillem V. in rechten
te vervolgen, terwyl de andere zulks niet begeer-
den te doen, dit louter Provinciaal, en geen Ge-
neralitelts werk is, en dat de andere Provinticn,
dat niet willende mede doen, zulks aan die'cehc
niet kunnen beletten by overdemmening. .

XL Dat, ingcvalle of alle de Provintien, of meer
dan édne hem, in rechten begecreu te vervolgen,
en zulks uitvoerlyk achten , zy dan beter doen van
met elkander wegens eene gemeene Rechtbank
overeen te komen, dan ieder in den harcii afzóh-
derlyk tegen hem te laten ageeren.

XIL Nademaal by de jongde Indructie Van den
Raad van Staate, van i8. Jüly 1651, (Gr. PIoc.

G 3

PJac,, B,,.IV.'Deel. pag. 125,) Art 40. vastgedeUl is,
dat zo de fmpicie (van omkooping) v^// tegen den
Thezaurier-Generaal, den. 0'ntfa.nger- Generaal, of'
de Secretaris van den. Raad, als dan de Fiscaal van
de Generaliteit en de Fiscaal en Procureur - Generaal
van de Provintie, daar de Raad rejideeren zal, te
^atnen, of zo de fuspicie valt tegen den Fiscaal van
de Generaliteit, de Fiscaal van de voorfchreven Pro-
vintie alleen ter ordonnantie van het hoogfle Collegie
van Juftitie aldaar, zich tegen de voorfchreven Per-
fonen informeeren , dezelve dagvaarden yopr het voorfchr.
Collegie van Ja/litic, hen Heden makefl hun Proces,
zelve infirueeren, en brengen in flaat van wyzen ^
en zo de zaak raakt den Thezaurier-Generaal of den
Ontfinger-Generaal, of den Fiscaal, of den Secrctw
ris van .den Raad, dezelve voor hoogfle Collegie veci
^uflitie vsrvolgen, ten definitive. En zo da zaak raakt
l^-nand ran den Jlaad, zal het Proces behoorlyk gchi-:
ftruecrd zynde, gezonden worden aan de Staaten der
Provintie, uit dewelke de Beklaagde gecommitteerd
zal zyn, die gehouden zullen zyn om hetzelve aldaar
dopr de ordinaris Juflitie te doen termincercn binnen
6. weeken naden ontvang'. Zo zoude'in confideratie-
kunnen komen, of liet geen in dit Artikel, ten aan-'
zien van den Thezaurier Generaal, en de andere
hooge Amptenaars , gedatueerd is, ook niet by na-
dere en Tpeciale Refolutie van dc Bondgcnooten,
zoude kunnen worden gebruikt en toepasfLlyk ge-
maakt op de zaak en den Perfoon van IF.llem V.

Wel is waar, dat by eigenlyk geen Miriistcr,
piaar Lid van den Raad, ja bet boofd van denzel-
ven was, en dus in de termen van bet laaide, en'
niet van 't eerde gedeelte vnn dat Artikel fcbynt te-
Vallen. Maar 't is ook waar, dat by, als hoofd,'

ge'

gecommitteerd wag, iijct alleew voor zyn leven,maar
dopr allèquot;de.:ï?rovintien', als mede, dat liy,/gelyk
Kiun.quot; Vlir. aangemerkt is, geen grootere becrekkiu^
tot dc eene Preventie, dan tot c|e andere had; enei«!-»
delyk, dat de zaak, zo zy ooit in ftaat v*lt;in wyzci^
mogt komen, niet kan ter' einde^yke yonnisyelling'
overgelaten worden aan vyf., .zes .of zeven vérfchiU
lende Collegien.van Juftitie', ih zoo veele Provilnien'i
ieder in den haren,' befoigncerende. Al waarórii
Willem Y. iii dit geval, en in dit opzigt gcreekeiid
moet worden, fchoon hy 't hoofd van den Raadjvas,
veel meer met een Minister, dan met een Lid vaii
den Raad gelylv^te ftaan.

Ook he^ft de^^c fchikking dit „avaiïtage, dat-qp^
die wyze volftrekt yermyd\zal worden alle .hatelylij
denkbeeld van geAelegecrde..R.ßchiets aau hem gegeven
te hebben, het welk ,20 go.pd niet vermyd kan wór»
den, byaldien uit' ieder van de Hoven van Juftkle e/éh
of meer Leden . te zamen een Rechtbank ad' hunc.
Actum züllcnde'uitmaken, yerkprcn wpj-den, tèn zy
men goedvindt, om ze te kicken by iotinge, hét
zy uit dpn yollen Raad yan JuJliitie-in ieder Fro,
vintie, het i^it de'oudfte .helft.

y^ztnbsp;dcActs vitn..Apcufatie-gt; het welk

't ander . point was, datquot;,'by^.quot;Decreet'van 7: Octo-
ber laatstleden van on's ^eyprderd wordt; byaldien
men door cexi Acfe.i'an Accitfatié, wtiT^^^t een Regis-
ter van alle, di/ï daaden, 'die 'door f-hïlem. K-, gkr.
duurende., ?y,n bevyind, gepleegd zyn, en die, als
misdaadüj, ..by,quot; het lt; me^gemeld Rappprt worden
voorgedragendan vinden wy het werk dogr de
Comreisfarisfen by dat Rapport, waf: het z'akeiyko
beirf.'ft, voor ons reeds afgedaan, ,het welk een
zojdaiiig beknopt Register, in een treÜcnden Hyl

1 'nbsp;G 4nbsp;..... ge-

gefchrevcn, in zicli bevat. Doch zoo men door
Acte van Accufatie verftaat een vSViik-van Jnftitie,
of ten minllen een Huk, dat mer hef Jufticieele
verbonden is, en tot gebruik ^n vordering van d?
juftitie dienen zal, om- daarop de Rechtspleging
te gronden, of ten iiiinften te beginnen , dan moe-
ten wy tot ons leedvvezeia betuigen , niet te wee-
ten wat in de Crimineelt Rebhtpleging en Practyk
^en Acte van Acciifatte zy. Niemand' van hen,'
die opzettelyk over den ftyl cn manier vau Proce-
deeren in Crimincele zaken gefchrevcn hebben, ge-
lyk Mr. P/cm'maakt eenige melding van dier-
^elylc een Acte , ve^l min, dat hy ons befchryve,
w.it het'is, en waartoe het dient : Ja;, wy zouden
byna durven verzekeren, dat in de geheele Neder-
landfche (primineele'Practyk zulk een ftuk onbekend
is. Met welke verklaring wy hoopen en vertrouwen,
dat wy ten ajinzien van het laatfte Lid, van 't geen
by Decreet van Holland van 7. Oil. ^795. van ons
gevergd is, zullen kunjien velftaan.

Ten ilolte moeten wy aanmerken, ' dat men uit den
omflal, die 'er nodig is. geweest , om, nopens dit
dén punt, het welk de Colonien raakt, te a'dvifeeren,
kan oprnaken, hoe veel 'er aan vast zoude zyn on^
alle die daf\dzaken, die in het voorzeid Rapport ge-
meld worden, aan gronden van Rechten te toetzen,
en tot . dat einde de tot bewys dienende Stukken by
ipalkander te verzamelen, en dat derhalven een Juri-
dicc|-Advis over alle die daadzaken, ddn voor één ,
dje in het meergemeld Rapport van 29. Sept. 1795,
aan 'Ï^Dlem V. te laste gelegt worden, een arbeid
zoude zyn, die het doorreizen van de geheele Repu-
bliek, her doorbladeren van alle de Staats, en andere
publieke Registers, ten ïuinften van het Jaar 1780,

- af,

af, inde onderfcheiden Provintiön; cn jaaren arbeids
zoude vereisfcheh.

Waar by nog eindelyk dit komt, dat door het
•prscfumptivelylc vervoeren en.iverduisteren van zoo
veele Papierjen en Drievén, alle tot het beftqui van
fyjllem V, in zyne onderfcheiden Qualiteiten betrekkelyk,
als mogeyk is geweest , zeer dikwils, en op notabe-
le Pointen gapingen zouden ontftaan, die veelligt den
geheelen arbeid voor het Vaderland nutteloos zouden
maken.

Aldus geadvifeerd binnen Leyden, den zevenden
January, zeventien honderd fes - en - negentig.

B. VOORDA. '
'nbsp;• JOH. VALCKENAER.

.i

' I ..

•. 1 ^

(^^^}
Y- • L A

.ti'aïl'jlait,:jv -.^'ïo::

-Sécrèci,'nbsp;' '

O : r ' EX T U-A C T mt hë't Register

}nbsp;'N^/'jV'quot;' 'nbsp;Hcrc-

Inbsp;ren 'Staa'ten'Géheraaï'cler'Verceiiigde Ne-

• jierkivdeiu' • - quot; quot; -- 'v- •

:inbsp;liot) ru--- .-r:..:.::: :: ' .r^-^irir^ u • -A

D

eji annwczendè liccr Gcdcpu^ée^ö^ de Prq-
viiicie' 'van UtfcclitV heeft ter '^éf'g^deringe Trigc-
bragt cn late«quot;lai:^« - .da Refolutie van de Meeren
St.v,c^i,yajï.ll90gae'{^eldaï'rpyincie, zyne Principalen,
rakende het aangaan van een dcfenfive Alliantie
met de Hoven van Groot-Brittannien en Pruisfen,
cn veidere Objeclen daar in gemeld, volgende de
voorfz, Refolutie hierna geïnfereert.

E X T R A C T uit het Refolutien

der Ed. Mog. Heeren Staten 's Lands van i
Utrecht.

Veneris den la. Octohcf 1787.

s na deliberatie goedgevonden de Heeren Gecom-
ïiiitteerden dezer Provincie ter Generaliteit te anthori-
feercn, zo als geauthorifeerd worden by deae, omme i
ter Vergadering van Hun Hoog Mog. opening tc doen
en tc proponeeren , gemerkt het deel, 't welk de Mo-
ven van Londen en Berlin wel hebben gelieven re ne-
men in de Onlusten, die deze Republiek tot op den
oever van cen onherftelbaar bederf gebragt hadden,'

en'

en.-rioogstdcrzclycr nnngeweiulc pogingen tot her-
ijiel van de rust cn. eensgezij;dlicid lijnnen dezelve.,.
oT niet dicnftig, -en met de waxQ .belangens van l/et;
yadêrland overeenkomftig zoude z^'n, zo tot bewa-
ring £n 'verder berllel der ruste, als ter beveiliging
tekens'alle lloornls, .die de Republiek, zo van biu-
ben als van buiten, zoude kunnen .worden aange-
daan, dat 'ér {,^tracht vviorde eeuige' nadere defeu-
five. Verbintenisfen ook met de ^Kronen van Enge-
land. en Pruisfen aan te gaan, op gelyke wyze als
thans met het IJof vati Vrankryk« plaatfe hebben;
mirs nogtliaus zoodanige Aliiantii op billykc en fa»
vorable Voorwaarde», ten mcestcn voordcelo van
dc • Republiek,...konde worden ten cHeéle gebragt;
en mits het caßis Foederis, zoveel mof;elyk, daar
by klaarlyk bepaald en gedefinieerd werde, ten èhi-
de by voorn, gelegenthcilen de Republiek voor alle
onaangename discusiien over. dit puincl, gelyk voor-
heen wel eens hebben plaats gehad, blyve geprcefer-
vcerd, zoodanig ook, dat voor andere Mogendhe-
den den weg geopend blyve; omme tot dezelve AUianr
tie te kqnnen accedeeren,

AuJlorifeercnde Hun Ed. Mo?, gem. Heeren Ge-
committeerden ter Generaliteit al (verder, om, ingc-
valle by de andere Bondgenooten mede geneigdheid
tot het aangaan van een diergelyke defenfivc Allian-
tie mo.gtc gevonden worden, als dan het daar heen tc
trachten re dirigeercn, dat van wegens Hini lloog
Mog. Zyn Majefteit de Koni«g van Pruisfen, by
Misfive moge worden bedankt voor de Verlosfinge,
aan deze RopuWiek toegebragt, en daar benevens tc
kennen gegeven het verlangen van Hun Hoog Mog.,
om eene dcfcDfive Allinntie, met Zyn Pruisfifche Ma-
jefteit aan te ^au op billykc en redelyke voorwaarden,

zoo

zoo als ten meesten voordeele der beide Landen
geoordeeld zal.'worden te behooren, met verdere
communicatie, dan ook'Hun Hoog Mog. voorneiri'ens
zyn een diergeiyke defenfive Alliantie- aan Zyne Ma-
jelleit van Groot- Brittannien te pfoporiceren, en aan-
gezien dc Liaifons, welke tusfchen Zyne Pruisfifche
Maje(\eit cn den'Koning van Groot-Brittannien plaat-
ze hebben, zich verzekerd' houden, dat zulks aan
Zyne Pruisfifche Mnjtdeit niet onaangenaam zal zyn,
cn dat op gelykc wyze door Hun Hoog Mog. eene
diergeiyke propofitie aan deii Koning van Groot-Brit-
tannien, hoe eerder zoo beter gedaan werde.

Wordende eindelyk de Héeren Gecommitteerden ter
Generaliteit mede geauthórifeerd, ómme alzoo Hun
Ed. Mog, niet anders kunnen verwachten, dan dat
de Pruisfifche Troupes nu eerlang het Territoir van
deze Republiek zullen verlaten, dezen aftocht, zoo
veel mogelyk te helpen faciliteeren en bevorderen, of
indien by de Bondgenoten nodig' mogte geoordeeld
worden ter beveiliging van deze Republiek een gedeel-
te van dezelve Troupes nog eenjgen tyd binnen de-
zelve te behouden, dat in dien gevalle Zyne Pruisfi-
fche IMajefieit verzocht werde eenige weinige Regi-
menten voor zekeren te bepalen tyd in Soldye en be^.
taling, als ook in den Eed van de Republicq over te
laten.

Zullende Extraél dezer voorn. Heeren Gecommit-
teerden ter Generaliteit worden toegezonden.

(Onder fiond)
Accordeert met voorfz. Refolutie^
' _nbsp;(Was gctcekend)

H. A. LAAN.

Waarop gedelibereerd zynde,, hebben de Heeren
Gedeputeerden' vaii de zes andere Provintien de voorfz.

ReColutie Copyclylc..overgenoiTien^, oni.ni^ den haren
breeder gecoromuiuce.ert'te wórden,.

Accordeert met voorfz. Register

•Num.'2.' . .. .nbsp;■' J ■ , ■ ■

. A Extract uit het Register der

Secreet. ■nbsp;Rerolutien van de Hoog Mogende

Heeren Staaten Generaal der Ver-
'eenigde Nederlanden^

Mortis den i3'. January 1795»
Des avonds om 7. uur.

By refumtie gedelibereerd zynde op dé Própofitic,
door de Heeren Extraordinaris Gedeputeerden van
dé Provintie van Utrecht, dezen morgen aan d
Heeren Haar Hoog Mog. Gedeputeerdan lot c
Buitenlandfche Zaken in het Secreet Befogne ge-
daan- waar by dezelven in fnbftantie hebben tc
kennen gegeven,, de dispofitie van de Heeren Staa-
ten van hooggemelde Provintie derzelver Principa-
len, ten einde,-'uit hoofde van het dringend ge-
vaar, waarin het Heve Vaderland, door de vorderin-
gen van de vyandélyke Wapenen, tot in het bin-
jiemle van het Laml is gebragt, van wegens Haar
Hoog Mogende éénige fpoedige démarche wierd ge-
daan , om den voortgang van den Vyand op te hou-
den, ofte te ftuiten; en in agting genomen zynde
de presfante nood van het Land, en dat'er geen
oocenbHk is te verliezen, om te beproeven alle de
®nbsp;mid-

niiaackMi, welken xot dat einde zonde kunnen itie«
dQ.wviken.

Is', na rype delibetatie, en in conformiteit van de
confidcrarien cn Fiet hoogwys advis van Zyneilüug'-
lieid goedgevonden en verdaan, dat één of twee
üècren zullen worden verzogt en gecommitteerd,
om ztcli ten fpoedigUe te begeven naar het vyande-
Jyke Eegei-, qm jildaar, 't zy met den Generaal en
Chef,, ofto met den Reprefentant ofte de Reprefentan-
i,nbsp;ten van de Franfche Natie , over cene dadelyke llil-

dand van Wapenen te handelen , en dezelve ftilfland
met den 'eerden tot dand te doen brengen; alles op
de Indructie hun tot dat einde te geven.
!!nbsp;' En hebben de Heeren vnn Spaan van Foorßonde ^

;jnbsp;Haar Hcog Mogende Minister Plcnipotentiaris aan

jnbsp;het Hof van Portugal, en Royer, Secretaris vai^de

gt;\nbsp;Heeren Staaken van Holland en West-Fries jan dj

;gt;nbsp;.daartoe dopr Haar Hoog Mogende gedespicicerd en

i:nbsp;verzogt zynde, en in het Befogne gecompareerd zyn-

j'nbsp;de, verklaard bjireid te zyn, om dien last, ten diens-

'nbsp;te van bet-Land , en. met dankbetui^dug voor hetypr-

trouwen iu hun gedeld, op zich te nemen, en, met
den eerden te zullen vertrekken.

Zullende een open, Patent voor. beide gemelde Hee.

ren wurden opgemaakt, om te ilrpkken tot (^reditif.
iFiat Jnfertiovanhet-Patevt.') . ..
AcQor^ert met vporiz. .Pve^isiet,

li; ■.
llii
.i; :
l't

Wh
1'
Mi

.; ■ .. i!:0 n-?) :i::v
Num. 3.

Transkat uit het Frans ch'vanquot;

Secreet.nbsp;de onene Jinevcn,in diito d^n .13,

January 1795., aan de Ileeren
.. r , . Awit, Foorftond^^c-n Royer, door Maar
j • J ^j-'-^Jlöo-g Mor. iTie-idè'gcgeeven.

Den i'^. ''January-5. Des; avonds.

D

_'c S;aaten. Generaal van de Vereenigde Needer-

lauiien , alleii die'deeze zullen zien en Iioorén, lalut!

Daar het in de teegenwoordige omdandigheeden,
gedurende de Önderli'andelingen, welke Wy met Fran-
kryk, door middel van Commisrarisfen, ten dieii
einde van onzenrwegc naar Pary«quot; vertrokken j'ihge-
Vo'lge de'geiieigdheeden van de zydc der tctgenwoo'r-
dl^e Frartfclie Regeering tian den dag gelegt, begon'-
nen liebben ,■ van cle uiterile noódzakclykbcid is voor
het gelnk- van beide de Volktn, dat men geene mid-
delen, om een ftilftand van vyandelykheedtn Üilar te
Rellen, oubeprtfefd laate, zo is het, dat Wy'5do6r
deeze teègenvvoördige opene brieven verklaarén te
hebben gcAuthorifeerd de Heeren van Spaan'van Foor-
ft'ondè en Royer, óm ever dit ondenverp te kunnen
hdndelen, hst zy met de Geiieraïils, Commandanten
Van de Franfche Leegers , of met de Vcrteegenwoor-
'dijgérs van dö Ffahfche Natie by het Lceger zig be-
vhideiule , Of'.cyilcjp'yl^ met hem of hen , die niogten
pqfdeelen, dat'zy fen dcezen genoegzame maché'heb-
bén;' Alles ovére^nkomrtig de bevcelen, welke vóof*-
hoemc]c Heeren van ons ontvangen hebben: aaii welft
alles wy willen dat geloof znl worden gcgcöven. '

Gedaan in den Haag, den 13. January 1795,
quot;onder het Zec^gel van Staat, de Onderteckening van

dcu

na,nbsp;B Y . L , A G E quot;W. ,

den Prefident, mitsgaders die van den Griffier van,
onze Vergadering-. •., j. »

Num, 4. '' .

' EXTRACT uit het Register der

Relblutieii van de Hoog Mog. Heeren
j, Staaten Generaal der Vereenigde Neder-
landen.

Doinimca d^en'i^. January

Des morgens ten half twaalf üiircn..

Js gehoord het Rapport van de Heeren Grooteitraay
en anderen. Haar Hoog Mog. Gedeputeerden tot de
Militaire Zaaken, hebbende, ingevolge en ter voldoe-
ninge van derzelver Refolutie Cohïmisforiaal van
heeden, met ende reevens eenige Heeren Gecommit-
teerden uit den Raad van Staate geëxamineerd de
Misfive van Zyne Hoogheid, gegeeven alhier in den
Hage op heeden, houdende, dat de omllandighee-
dcn, waar in de Republicq zich bevind, Zyne Hoog
beid doende vooruit zien, welk Lot hoogstdezelvc tc
wagten badde, zoo de Vyand verder indrong, eit
niet willende een obftakcl zyn aart de Vreede, die
voor de goede Ingezetenen deezer Landen nodig was ;
Zyne Hoogheid gercfolvcerd badde, om voor een tyd
zig met hoogstdeszelfs geheele Familie van hier tc
retireeren; in hoope, dat Haar Hoog Mog. zulks
niet zouden afkeuren, biddende den Allerhoogllen,
om zyne dierbaarfte zqegeningen over het lieve Vader-
land. te willen uitftorten in eene ryke maate, en dit
voormaals gelidikig Land tc zeegenen, en te maa-
ken ,

B Y L A, G E N.nbsp;„3

ken, dat het wederom gelukkig moge worden, betui.
gende Zyne Hoogheid alles gedaan te hebben, wac
in hoogstdeszelfs vermogen was, om zyn Vaderland
wél te dienen, en daartoe altyd zyne pogingen aan-
pvvend hadde; doende het aan Zyne Hoogheid
leed van niet meerder nut tc hebben kunnen zynJ
En dat, zoo de omftandigheeden immer ofte ooit
toelieten, dat Zyne Hoogheid wederom van nut
aan zyn Vaderland, het welk hoogstdezelve hart-
grondig beminde, konde zyn, H. H. Mog. hem
altoos gereed zouden vinden, om daar toe alle zy-
ne pogingen aan te wenden; zullende zyne beide
Zoons, aan vvien Zyn Hoogheid het ontllag ver-
leend had van 't Commando van het Leger, met
hem vertrekken; van welk een en ander Zyn Hoolt;^.
heid zich verpligt geacht hadde H. H. Mog. ken-
nisfe te geevcn.

VVaarop gedelibereerd en in agting' genoorticn
zynde, dat de omftandigheeden eenige oogenblikke.
lyke voorzieningen vorderen, waar omtrent de/ee-
woone form van delibereeren en refolveeren fomtyds
Jiet in allen opzigte zal konnen gevolgd worden;
Is goedgevonden en verflaan, vooraf te verklaafen,
dan uit al het geen in deezen zal gedaan en gefefol-
vecrd worden, geene Confequentie voor het vervolff
za kunnen of mogen getrokken worden. En is dien
volgende goedgevonden en verftaan, dat aan de Col-
lonels of commandeerende Officieren van de Regimen-
ten en Corpfen , in dienst van den Staat, mitsgaders
aan de Gouverneurs , Commandeurs ofcommandeeren-
de Omcieren van de Steeden cn Plaatfen met Troupes
van den Staat bezet, zal worden kennis geveeven , dat
Zyne Hoogheid den Heere Prinfc van Oianjc en Najj.

Hnbsp;fjitt

lunbsp;B Y L A G E N.

fau zig voor eenigeii tyd gcabfcnte.erd hebbende, cn
dat ook de beide Heeren Prinfen van Oranje hoogst-
deszelfs Zoons van het Commando over het Leger zyn
ontfiagen.

Dat mitsdien gemelde Collonels of commandeerende
Olïïcieren, mitsgaders Gouverneurs en Comman-
deurs, weegens alle zodanige Rapporten als gewoon
zyn geweest aan hooggem. Heer Capitein Generaal
te doen, of weegens zodanige ordres, als denzelven
gevraagd hebben, gedaan moeten worden, zullen
worden aangefchreeven, om zig by provifie te moe-'
ten adresfeeren aan den Raad van Staate der Veree-
nigde Nederlanden.

Eu is voorts goedgevonden en verfiaan; dat aan
den Geheiiri - Secretaris van Zyne Hoogheid, de Larrey,
zal woiden aangelchreeveu, om alle zodanige Brie-
ven, als aan het Adres van Zyne Hoogheid mogten
arriveeren, en welke prefumptivelyk eenige Militaire
rapporten behelzen, ongeopend, en zoo ook die,
welke geopend zynde, van die natuur bevonden
worden, aanflionds te bezorgen aan weigern. Raad
yan Staate.nbsp;lt;

En zal Extract van deeze H. IJ. Mog. Refolu-
tie gezonden worden aan den Raad ,vau Staajte tot
Informatie en narigt.

Accordeeit met voorfz. Register.

Num. 5

EXTRACT uit het Register der

Rcfolutien van de Hoog Mog. Heeren
Staaten Generaal der Vereenigde Ne-
derlanden.

Lm a den 19 January 1795.

D

'e Heer Raadpcnfionaris van de Spiegel heeft
aan Haar Hoog Mog. gecoramuniceert en geexhi-
beerd eene Misfive, by hem ontfangen van Zyne
Hoogheid, gefchreeven in de Pink de Johanna Ho.
genraat, voor het ftrand van Sciieeveningen, op
gisteren den ï8. deezer loopende maand, hierna
volgende met de Bylage geïufereerd.

^WEL EDELE GESTI^NQE HEER!

•Ik hebbe van den Heere v^/A^n^/i«;/««. vernooracn
het andvvoord, dat van Parys ontfangen is'. 11c
heb, na dat zyn VVej( Edelp Gcftrenge hier ia ge-
weest, met de Zee-Offide^en gefprooken, en de
Stuurman van de Pink, Ik zende Ü Wel Ed.
Gellr. hier neevens derzelver antwoorden. U Wel
Edele Gcftrenge zal daar uit zien , dat men in
geen Haven komen kan, dan in Engeland, en gee-
ne Armidice zynde, kan men niet van myv ergen ,
om in Zee te dobberen, in afwagting van den
uitflag van de Commisfie van Hun Edele Groot
j Mogende aan de Franfche Generaal, die myns be»
i dunkens, niet beletten zal de aankomst der Fran-
I fchen iu \ Hage; ik gna dus na een de Engelfchc

H ftnbsp;Ha-

Ii6nbsp;B Y L, A G 'e N.

Havenen, en zal, zoo doenlyk, my begeeven öp I
één van 's Lands Scheepen die ik vermeene, dat te
Plymauth moeten zyn; Ik hoop U Wel Edele van
daar te fchryven en te melden, waar of ik aangeko
men z'al zyn, en na welke Provincie ik my zal begee-
ven'.

Ik vraage excuus over het flegte fchrift, maar ik
fchryve, leggende in de Kooy, en blyve wyders met
achting

WEL EDELE GESTRENGE HEERI
7 U W, Ed^D. W. Dienaar ;
• - 'nbsp;(s^t.y

W. Pr. van ORANGE

In de Pink de Johanna Hogenraat,'
voor het ftrand van Scheeveninge,
den i8. January 1795.

P. 8. Ik hoope, als de geleegenheldhet toelaat in •
cen der Provinciën, of in 'sHage te reverteeren, 1
iets nieuws van den uitflag der op hecden afgezottde- i*
11e Coramisfie te vernecmcn.

BY.'

B Y L A G E N.
BYLAGE.

Vraag - point en door Zyne Door-
luchtige Hoogheid, den Hooggcboo-
ren Vorst en Heer, Prince van Oran-
ge, Willem de Vyfde, Erf-Stadhou-
der , Capitein , Admiraal • Generaal der
Vereenigde Nederlanden,

Aan de Ondergeteekenden voorgeßeld V Avonds
den i8, January

V R A A G I.

Is *er op dit moment
mogelykheid, om na een
der Haveuen van de Re-
publiek te gaan?

V R A A G. 2.

' Of 'er mogelykheid is ,
oni ergens anders dan in
Engeland te komen ?

H

ANTWOORD,

Neen, volftrekt niet ,
de wind is Oost, de ga-
ten zyn vol ys, ook zyn
de Pinken tc zwak, om
daar meede te kunnen wa-
gen, in de fchorsfen te
komen.

A N T \V.

Neen, het is met alle
andere Havenen eevcn
eens, onmogelyk, door
het ys, de Elve en de
Weezer, ook de Ooster-
on Wester-Eems zyn zo-
danig met ys bezet, dat
de Havens aan dezelve ge-
leegcn , niet te genan|kcn
zyn.

3nbsp;VRAAG

vraag 3.

Of het raadzaam is,
Jet hier ten anker te hou-
den , «n of daar geen ge-
vaaren in te voorzien zyn ?

A N T W.
De geleegenheid is thans
goed, dog zoo de wind
aan het Westen loopt,
zoo als dikwyls met het
fpring het geval is, en
men kreeg ruw weer, zou
het wel met gevaar ge-
paard kunnen weczen,
wanneer men weederom
moest Landen, ook legt Ji
men bloot voor attaques,
die de Vyand zou kun-
nen onderneemcii, zoo
hy ook met gewapende
Pinken ran het ftrand
kwam.

Aiflum den 18 January-
in de Pink Johanna Ho-
genraat, voor het Schee- 'I
veningfche ftrand.

(get.) J. O. VAILLANT.

' Capitèin ter Zee, gt;
L. S, G. VAN HEIDEN. I

Lt. ter Zee
f Dit IS het merk, eigen
hindig gefield door Jo-'^
han Ross, Stuurman'1
van de voorfchrecve'I
Pink.
In prefentie van my

.nbsp;TT

a W. BENTINCK..

Waarop I

Waarop gedelibereerd, en welgemelde Ileere Raad-
penfionaris voor de voorfchrceve Communicaiie be-
dankt zynde, hebben Haar Hoog Mog. verk'aard,
met groot genoegen uit de voorfchrceve Misfive te
hebben vernoomen het voorneeinen van Zyne Hoog-
heid , om zig naar dc eene, of andere der Provinciën
van het Bondgenootfchap te rugtebegceven ; dat Haar
Hoog Mogende Hoogstdeszelfs vertrek aangemerkt
hebben als cenè maatreegel van de uiterlle necesfi-
teit, cn dienvolgens dezelve höbben gcapprobeerd
cn verlangen, te mogen yerneemen, dat behouden
in een of ander der Engelfchen Havenen, op een van
*s Lands Scheepen zal weezen aangekomen, om zyne
te rug reize, *t zy naar deeze, ofte eenige andere
provincie aan te neemen, naar mate dè omdandighee»
den van den Lande daartoe het meest gefchikt zouden
mogen zyn,

En is nog, by Refumtie gedelibereerd zynde, op
de Misfive van Hoogstgedagte Zyne Hoogheid op gis-
teren ter Vergadering van Haar Hoog Mogende inge-
komen, daar by in fubdantie kennis geevende van
Hoogstdeszelfs vertrek, met kort verbaal van de ree-
denen van dien; goedgevondenen verflaan, dat Co-
pie van de voorfchrceve Misfive van Zyne Hoogheid,
mitsgaders Copic van Haar Hoog Mogende Relolutie
op gisteren op dezelve, ten aanzien van de ordres
voor dc Militie , genomen, gezonden zal worden aan de
Heeren Staaten van de refpective Provinciën; zullen-
de daar neevens worden gezonden Copic van de Mis-
five en Bylage door den Heer Pvaadpenfionaris invoe-
gen voorfchrceve geëxhibcerd; met byvoeging, dat
Haar Hoog Mogende in het vastp vertrouwen zyn,
dat Hooggemelde Heeren Staaten, neevens Haar
Hoog Mogende met blydfchap zullen verneemen, dat

• H 4nbsp;2y.

«ï«? bylagen.

2yne Hoogheid, na cene zodanige'n periculeufen tógt
in dit ongemeene guure jaargety, behouden zal zyn
overgekomen, en met groot genoegen deszelfs retour
hier te Lande zullen verneemen, ten einde met den
voortduurenden goeden raad en daad van Zyne Hoog.
heid 's Lands Zaaken tot maintien van (jonflitutie en
Independentie van den Staat zouden mogen blyven
worden waargenoomen.

En zal Extract vau deeze Haar Hoog Mogende
Refolutie met de Bylage gezonden worden aan den
Heere van Nagel/, Haar Hoog Mogende Extraordi-
naris Envoyé en Plcnipotentiaris aan het Hof van
Zyne Groot-Brittannifche Majefleit, om re ftrekken
tpt deszelfs informatie, en met last, om Extract van
dezelve Haar Hoog Mogende Refolutie, welke hem
daar neevens voor Zyn Hoogheid zal worden toege-
«onden, aan Iloogstdezelven te doen toekomen, in
het geval, dat zig eenig geleegenheid daartoe zoude
wogen opdoen.

Accordeert met voorfz. Register.

Num. 6» ■

EXTRACT uit een Misfive,

gclclircven door 's Lands Kapitein
G. Oortluiys, in 's Lands Schip
Brakel, in de Hamonfe te Plymouth ,
den 21. Maart 1795» ^^n het be-
wind der Oost ; Indifchc Compagnie.

H

__.et is heeden de eerfte zeekere gelegenheid, dat

ik UEd. Agtb. kan kennis geeven, zeedert dat 'sLands
Scheepen zyn geftopt door het Engelsch Ministerie
den 20. January, en dat het Embargo is gelegt op
alle de Hollandfche Scheepen.

Accordeert met de origineele Misfive.

P. A. BRUGMANS.
EXTRACT uit een Misfive

door Richard Muilmapamp;.Comp,,
gefchrevcn aan Bewindhebberen
van deOost-Ind. Comp. ter Ka-
mer Amfterdam, gedagteekend
London 27. January 17^5,

O.

'ns Gouvernement heeft goedgedagt, om' op de
Scheepen der Edele Maatfchappy eene vriendelyke
Embargo te leggen, het welk in de delicaatfte manier
gefchied is.

Accordeert met de origineele Misfive.

P. A. BRUGMANS.
H 5nbsp;Num. 8.

Num. S.nbsp;^

EXTR ACT uit de Deereeten

der Vergadering van de Provifioneele

Reprefentanten van't Volle van Hol-
■ land.

Dings dag den 24. February 1795.

Het Eerlle.Jaar der Bataafsche Vryheid.

He t Committé van Algemeen Welzyn doet vefVót-
gens rapport, en gaf, ter voldoening, aan het De-
creet dezer Vergadering van den 6. dezer,.aan de
Vergadering over eeu Proces - verbaal, ingevolge, waar-
van hetzelve Committé-de Schippers der rgeretour-
neerde Pinken, die den gewezenen Stadhouder naar
Engeland hadden overgevoerd, voor twee hunner Le-
den, als Commisfarièfen, had docn.hopren; breder
hieirna volgende-

Deiï Ï9 Fébruary .1795- compareerden voor ons
Pieter Roos Lz, cn Herman Forllcn, als Cqnimisfa-
risfcn,: door onze\M(röeleden van het Committé van
Algemeen Wclzyuïn HoUand,'in 'sGravenhage, by
Pecrect van den 14. dezer, daartoe benoemd:

De navolgende Pink-fchippers, allen vaarende
van, en woonende te Scheveningen; als:

I. Cbnielis Bal,nbsp;' \

lt; 2,-Bastiaan Pronk.nbsp;J

3.nbsp;Corneiisnbsp;v-i; ;

4.nbsp;ïiendrik Verficj^.'^nbsp;'

5.nbsp;Pieter den Heyér;'quot;quot;quot; '. . .quot;'

6.nbsp;Gysbert Kor^ingli.' ' '

7.nbsp;Cornelis Jol.

8.nbsp;Ary Ros.

9.nbsp;Pieter' dc GraalT

10 Mie-

BYLAGEN.

/

10.nbsp;MiéhieldenHeyer.

11.nbsp;Klaas Baak.

12.nbsp;Pieter Groen den ouden

13.nbsp;Ary Westerduyn.

14.nbsp;Cornelis dejongh.

15.nbsp;Simon Jol.

16.nbsp;Cornelis llarteveld

17.nbsp;JoehemSeekhuyzen.

18.nbsp;Jan Ros.

19.nbsp;Fulps Bal.

20.nbsp;Ary de Ruyter. en
ai, Cornelis Spaan.

En hebben alle dezelvendoor ons gehoord zyn-
de, verklaard:

Dat zy lieden en Willem Geele Kuyper, den welke
niet is gebruikt geworden, zyn uitgeloot, om den
geweezen Stadhouder, deszelfs Huisvrouw en Woo-
nen, met verfcheide ahdere Perfoonen en gevolg, be-
nevens eene meenigte goederen , naar Engeland over
te voeren.

Dat den eerstgenoemden, den 13 January laatst-
leden, ingevolge Pas, daartoe van doenmaalige Ge-
committeerde Raaden van de Staaten van Holland en
West - Vriesland denzelven dag verkreegen, naar Har-
wich heeft overgevoerd M. van Maanen, geene.goe-
deren , dan alleen reis • equipage by zig hebbende.

Dat den tweeden, den 15 January laatstleden,
op gelyk Pasport, naar Harwich heeft overgevoerd
J. du Casfe; als mede J. H. Lloud, met deszelfs
huisvrouw en drie Domefticquen; — C. P. Pinetti,
niet dtszelfs huisvrouw: Du Moulin, met drie on-

inon:

mondige Kinderen, en C. du Bland, Cornet: en dat
alle die Perfoonen, behalve« du Casfe, verfcheide
goederen by zich gehad en mede gevoerd hebben.

Dat de 3, 4, 5? ö, 7, 8, 9, 10, ii, 12,
13, en i^den Zondag den 18. January 1795,
's middags omtrend twaalf uuren van Schevening ver-
trokken, en den volgende dag te Jarmouth aange-
komen zyn, dat aan boord van den tienden geweest
is de Huisvrouw van den geweezen Stadhouder, en
eenige hen onbekende Perfoonen; en dat de overi-
gen, verfcheide Perfoonen, welke hen onbekend
waren, en veele Kisten, Kasfen, Pakken en Goe-
deren aan boord gehad en overgevoert hebben.

Dat de 15, cn 16 denzelven Zondag, 's namiddags
tusfchen één en twee uuren, meï verfcheide hun on-
bekende Perfoonen en Goederen, van Scheveningen
gezeilt, en den volgenden dag te Harwich aangeko-
men zyn.

Dat de'17, 18 cn i9den s nagts tusfchen opgei
melde Zondag en Maandag den 19 January 1795, ten
half twaalf uuren , van Scheveningen vertrokken, en
den ao january 1795, des morgeus, te Harwich
binnen gekomen zyn; dat zy lieden insgelyks ver-
fcheide Perfoönen en Goederen overgevoert hebben;
cdoch dat alle dezelve Perfoonen hen mede onbekend
zyn, behalven den geweezen Stadhouder en zyne twee
Zoonen, dat die door den 18 zyn overgebragt gewor-
den.

En dat de20, Maandag den 19, cn den 21 ,Dings-
dag den ao January 1795, beiden's morgens ten vyf
uuren, met eenige Perfoonen, welke zy niet gekend
hebben, en vcifcheide Goederen, van Scheveninge.n
gevaren , cn ieder van hun, daags na derzelver ver-
trek, te Harwich aangeküiuen zyn.

Dat'

Dat den 18 aan ons heeft gezegd, dat voor zyn
vertrek van Scheveningen, aan'hem en twee Zee-Of-
ficieren, welke mede by hem aan boord waren, door
den gewcezen Stadhouder zyn gedaan drie fchriftelyke
vragen, en dat die door hem en dezelve twee Zee-Of-
ficieren eenparig zyn beantwoord, door een van die
Officieren zyn op^efchreven, en door hen driën on-
dertekend geworden; en da: dit dezelve Vragen cn
Antwoorden zyn , waarvan aan ons Copie is ter hand
gefield, alzo wy, na dat deze Schipper ons den zake-
lyken inhoud opgegeeven had, die Copie aan hem
voorgelezen hebben , en hy die vraagen en antwoor-
den, als woordelyk dezelven, welken aan hem ge-
daan , cn door hem gegeven zyn , erkend heeft.

Dat hy verder bemerkt heeft, dat deze vraagen en
antwoorden zyn naar den wal gezonden, zonder dat
hy weet, aan wien dezelven zyn afgezonden, en
dat, terwyl hy nog voor Scheveningen lag, twee
Perfoonen, zoo hy meent. Leden uit de Vergadering
van de Staaten Généraal, by hem aan boord geweest,
en den gewezen Stadhouder gefprooken hebben, zon-
der dat hy weet of gehoord heeft, waarin dat gefprek
heeft béflaan.

Dat alle de bovengemelde Schippers aan ons eenpa.
rig hebben verklaard: dat hun op Zee, niets hoege-
naamd , is bejegend, dat niemand hunner door ecnig
Oorlogfchip is geconvoyeerd geworden, dat zy lieden
zomin op de uit als op de te rug reize, een Schip
ontmoet of gezien hebben, als alleen drie of vier Vis-
fchers Schuiten.

Dat geene omflandigheden hebben plaats gehad,
als alleen, dat het fclicep brengen der Goederen en
Perfoonen met de grootfle overhaasting en verwar-
ring is gefchied, en dat alle de overgevoerde Perfoo-
nen, geduurende de reize, buiten ftaat zyn geweest,
om als 'tware tc fpreeken, door de angst cn vrees,

wel-

■welke hen prangde, en de ziekte, die dezelven door
de beweeging van het vaaren, hadden, en dienvol-
gende dat geene gefprekken gehouden, immers door
hen geene gehoord zyn.

Dat zy lieden te Jarmouth en Ilarwich niets ver-
nomen nog ondervonden hebben, als alleen, dat de
Perfoonen aldaar van boord gegaan en hunne ingeladen
Goederen uitgelost, en verder naar Engeland ver-
voert zyn; en dat aan ieder van hun door den Secre-
taris Boeynck, zo te Harwich als te Jarmouth, be-
taald zyn geworden driehonderd en vyftig Gulden
voor de reis; en zy lieden de een voor en den ande-
ren na, de terug reis aangenomen hebben, en geene
byzonderheden , van wat aart of natuur die ook zou-
den mogen wezen, meerder te weten of te kunnen
opgeven.

Gedaan cn ondertekend in 's Gravenhage, ten dage
als boven by ons.

Cget.quot;)

PIETER ROOS Lz.
cn

HERMAN FORSTEN.

Waarop gedelibereerd zynde, is' hetzelve aange-
nomen voor Notificatie, doch inmiddels het Com-
mitté, by acclamatie voor derzelvcr zo wel uitgc-
bragt rapport, bedankt.

Accordeert met de voorfz. Decreeten.

C. SCHEFFER.

Dat. i]

Ree. W^cc, 1795.

Den extraordina.
ris Envsyévan
Lynden.

Hoog Mog» Heer én l

^ J_et het Deensch Oostindisch particulier Schip
Tergen, Gapt. Borgh, dezer dagen aangekomen,
heeft men alhier nadere narigten van de Kaap de
Goede Hoop ontfangen, dezelve loopen tot den 13
September, en ik kan niet afzyn, aangezien der-
zelver aangelegentheid, U Hoog Mog. hier nevens
te doen toekomen, een ExtraJl van twee Misfi-
vens, door den Heer Goetz, Secretaris der Regc-
rinj van de Kaap, aan een voornaam Huis van
Commercie alhier geaddresfcert, waar aan de vry-
heid ncthe my te addresfeeren.

Volgens andere berigten, en wel dopr eep E)n-
gelsman, van de Kaap gefchreven, had de Ii;ngeU'
fche Vlootquot; en Armée inet veel tcgenfppcden te
worllelen, hebbende eeij totaal gebrek aan Provifie
en Ververfchingen, cn daar en boven vegle Zic^
ken en Dooden, .zoo dat, indien men dc generaie
attaque , die den 15 September ftond te gefchie-
den , wederftaan kon, er nog veel hoop over bleef,
om de Caap de fauvercn.nbsp;i

De Heeren Flemming en Adelswerth, door het
Hof van Zweden herwaards afgezonden, om kennis
van 's Konings aanfiaande Huwelyk te geven, zyn
alhier aangekoomen, en ftaan morgen hunne Audiën-
tie by Zyne Majefteit cn de Kouinglyke Familie te
hebben.

Vaa

Van wegen dit Hof zyn de Graven Bandisfin en van.
Bernftorff, Zoon van den Staats - Minister, benoemt,
om de Complimenten deswegens te Stokholm af te leg-
gen, en ftaan eerstdaags derwaards op reis te gaan.

De vorige Post wederom uitgebleven zynde, heeft
men de Brieven, uit de Republiek van den ai en 24
Nov, te gelyk bekomen; by dezelve vinde ik my ver-
eerd met Uw Hoog Mog. approbatolre Refolutie van
den 18 November, op de provifionele benoeming van
Carften Sehiod Dul, als Vice Commisfaris der Mari-
ne van den Staat de Drontheim , waar voor myn eer-
biedige dankzegging betuige, zynde het my byzonder
aangenaam, de intentie van Uw Hoog Mog. in dezen
te hebben getroffen, om den dienst van den Lande
des te fpoediger tc bevorderen.

Het antwoord van den Heer Graaf van Bernftorlf,
op myn Nota van den 18 November, rakende het
Caapfche Schip de Herllelder, heb ik de eer heden,
onder addres van den Heer U Hoog Mog. GrifBier af
te zenden,nbsp;^

Coppenhagen

den I Dcc.nbsp;Waar mede amp;c.

1795.

Het eerftenbsp;Getekent,

Jaar der Ba-
taaffche Vry-nbsp;D, W. van LYNDEN.
heid.

B Y L A A G E.
EXTRACT uit ccn Brief van de

Gaap de Goede Hoop, omlcr dato lo
September 1795.

I^c toeftatid, waar in deze Colonie zig bevind,
IS ten hoogllen beklagenswaardig. Een Vloot van elf
Engelfcbe Ooilogfchepen, onder bevel van den Ad-
miraal Elphinftone, is den 11 Juny jongstleden , in
13aay Fals ten Anker gekomen, en onder betiagting
van de nodige voorzorpe, welke dc omftandighc-
den, dié ter onzer kennisfc waren gekomen, vorder
den, als eene Vrienden-Vloot ontfangen, en van
liet nodige voorzien.

Dan wel baast ontdekte men de oogmerken van
die komst , nadien dc Vlootvoogden eerst het Gou-
vernement en dc Ingezetenen hebben aangcbooden,
doch naderhand volkomen gerequireert, om zig-te
ilcli'cn onder de proteélie vau Groot-Brittannieii,
ten einde door de magt, welke zy hadden, de Colo-
nien te bewaren, voor den wettige Souverain, tot
dat de Confliturie van ons Vaderland zou wezen hcr-
Aeld, cn voor te komen, dat de llt;ranfchcn zig van
dezelve geen meester maken. Dan aan deze llequit-
fitien door de Regering oiunogelyk voldaan Jicbbeii-
de kunnen worden, hebben de EngcHchen dc Baay quot;
Fals, die wy' uit hoofde vau ons zwak Garnilben
hebben moeten verhaten , in bezit geuöomca, tcficns
twee Compagnies. Schepen, de fFitlemfiad en Jioet-
zeiaar, en dc Geertrnyda, verhindert te vertrekken
naar Batavia, en diie van daar aangelande ryk gclar
den Bodems, de jonge Boiiifaclus, het Ferh oinven, e»

i ' ii

ISOnbsp;BYLAGEN.

de Louiza Antoniét aangehouden, alle de Papieren,
die zoo perDeenfche, Noord-Americaanfche, Hol-
landfche als Zweedlche Schepen aangebragt, geo-
pend, ons niets anders doen toekomen dan eenige
weinige Brieven, waar uit geen volledige kennisfe
van den toejdand der zaaken hebben kunnen verkry-
gen.

Vervolgens hebben dc Engelfchen op den 7 Augus-
tus eene hevigeatracque op onze voornaamfte Voorpost
Muifcnburg, alwaar ons Campemeut was opgerigt,
om den Vyand de doortogt naar de Hoofdplaats te
beletten, gedaan, cn door een geftadig gebulder uit
grof Gefcbut van twee Schepen, van 74 Stukken
ieder, ons geheel Leger op de vlugt gejaagt, waar
door zy meester zyn geworden van deze aangelege
Voorpost, cn ons genoodzaakt, om, naai maate
van onze geringe magt, en de wydte van het Ter-
rain, waar door den Vyand kon trekken, ons Leger
te verdeeleu op drie onderfcheide plaatfen, langs de

Gebergtens van Conllantia en in de Vlaktens. -

Iu deze pofitie zyn de Engellchen gebleven, en
hebben ons in de onze gelaten, uitgezondert alleen
eenige geringe fchermutzelingen, die dc onze op de
Voorposten van het Engelfche Leger hebben begon-
nen , waar by eenige van 's Vyand Volks zyn doodge-
fchoten cn Krygsgevangen gemaakt, waar en tegen
wy geen enkel Man hebben verlooren.

Hoe wonderbaarlyk deze handelingen der Engel-
fchcn aan elk verllandig Man heeft moeten voorko- '
men , zullen U Wel Ed. ligt bezen^'n.

Zonder tyding van Oorlog, zonder eenige Verklaa- '
ring dat dezelve op handen was, door eene vreemden '
magt gedwongen te worden zig over te geven, onder '
lie proteftie van een Souverain, die de onze niet is, 1

de!

de Regering door beloften, dreigementen en de vio-
Icnrte hortiliteiten te dwingen, eene Colonie aan baare
zorge en bewaring toevertrouwt, over tc geven, aan
iemand die dezelve uit convenicntie komt vraagen,
ons door een Eed van trouwe aan Zyne Groot-Brit-
tannifchc Majefteit, welke de Vlootvoogden vorder-
den, te willen affcheuren van onze duure verpligting
en trouwe aan het Moederland, zyn zeker daden,
daar in de Hiftorie, myns wetens, geen voorbeelden
van zyn te vinden.

Ook heeft de Regeringe alle deze aanzoeken en re-
quifitien des Engelfchen finaal van dc hand gewezen,
en verklaard, deze Colonie tegen alle gcvveld te zul-
len verdedigen, en te zullen bewaren voor den
wettigen Souverain, en de wettige Conftituiie van
het Vaderland.

Dan de in de Baay Fals leggende Vloot der Engel-
fchen op den 3 dezer maand verfterkt geworden zyn-
de met elf groote Schepen, heefc dit onze omftandig-
heden merkelyk verergerd, terwyl de przeparatien,
die zy maaken om ons te attacqneren, door hun
Campement, waar in zig, voor zoo verre men beeft
kunnen verfpieden, wel drie duizend Man en twailf
ftukken Gefchut, bevinden, te verfchanfen, ons
dagelyks doen vrezen voor de overmagt te zullen
moeten bukken, te meer, daar de Engelfchen by een
Gefchrift, gisteren ten de/,en Kafteele ontvangen, en
waarvan Copy in dezen geflooten , by herhaaling haare
protectie willen opdringen, doch die nogmaals door
den Ed. lieer Commisfiiris Fiscaal geweigerd is te
accepceeren, terwyl wy met geduld zullen afwagten,
wat de Voorzienigheid over ons heeftbefchoren.

Dan 'in deze omfiandigheden moeten wy ons het
meest beklaagen, dat daar ons geheel Guarnifoen
reeds federt den jaare 1791 is vermindert tot opöoo

I 2nbsp;Man

Man reguliere Infanterie en 400 Man Artillerie, en
wy onze groote defcnfie van de Burgers, die alle Ca-
valleristen, en zeer goede Schutters zyn, en wel
2000 Man op de been zouden kunnen brengen, heb-
ben moeten verwagtcn. — Het grootfte gedeelte der
Burgers of Boeren uit de Buiten - Diftricten, die reeds
zints lange misnoegd zyn geweest, opgerokkend door
eenige eerlooze Menfchen van de Kaap, die geen an-
dere uitkomst tot bedekking hunner flegte ftaat van
Einantie hebben weeten uit te vinden, dan een alge-
meene wanorder daar te ftellen, hebben een formcele op-
Ilandbewerkftelligd, cnzynrot de allerfocyelykfte los-
bandigheid overgcdagcn, hebben de Land-Drosten en
verdere IVIagiftraats • Perfoonen in hunne Diftri(51:en af-
gezet ; dc Dienaaren der Compagnie, die onder hen
Ampten beklceden, verjaagd. Nationale Land-Dros-
ten en Commandanten aangcdeld, en het voorneemen
geiiad, om als een woedende hoop hunne ongebon-
dendheid tot dc Hoofdplaats te brengen , aldaar Amp-
tenaaren tc removecren de Boom van Vryheid te plan-
ten , cn Zich tot een vrye Republicq te verklaaren,
200 als zy iu hunne lompe Taal hebben gezegd, dc-
wyl de Compagnie hadden bedankt, al het welk jongst
gebeurde op dezelfde tyd, dat de Engelfchen alhier
aankwamen, waar door dus veele der opgcrokkende
Burjrers' niet Kanpwaards zyn gekomen, uit vreeze
voor de ftralle hunner misdryvcn, terwyl dc geene
die opgekomen zyn, zich laf hebben gedragen , en
van dag tot dag zich, zonder daar toe lof te heb-
ben , naar buiten begeeven , om van vegr n bevryd te
zyix (S:c.

EX-

EXTRACT uit een tweede Brief

van tie.Kaap de Goede Hoop, onder dato
13 September 17^5.

B

et weigerend antwoord van den gryzen braven
Sluysken, om de Colonie aan de Engelfchen over tc
gecven, is .eerst heden morgen afgegaan, cn hoezeer
wy tot weigeren, door eer, eed en pligt genoodzaakt zyn,
durven wy on.s ecliter niet vleyen de Magt die tegen
ons ageerd, wederlland te kunnen bieden, nadien dc
moed der Burgers langs hoe meer verflauwd , cn zy
waarfchynelyk by eerfte aanval van hunne Paarden
een goed gebruik zullen maaken, om het gevaar te
ontkomen amp;c.

»

Copie Translaat»

Op de Couverte ftond :
Aan de Burgers en Inwoouders
amp;c. amp;c. van de Kaap de goe-
de Hoop.

D c gevoelens van algemeene menschlievendheid ,
en van vriendfchap voor de Hollandfche Natie, welke
den Vice-Admiraal _Sir George Siech Elphinftone,
CU den Generaal Major Craig, bewogen heoben, om
de Ingezetenen yan de Gaap de Goede Hoop op den
12 der jóngstscpasfecrde maand te addresfeercn , in
geen minder kragtige graad werkzaam zynde in den
Gen. Clarke, die den laatstgamelde in het Comman-
do van Zyne' Brittannifchc Majefteits Troupen is op-
gevolgd , zoo vinden zich dc Officieren door ha«r
zelve aangezet, om te verzoeken, dat de Ingezete-

I 3nbsp;nen

ncn in hunne crnllige ovcrweeging willen neemen,
dat de verwagte verfterking uit Europa thans aange-
komen zynde, dc Magt tcgens hen ageerende zooda-
nig is, dat dezelve alle tegenftand nüitëlobs maakr.

Zyne Brittannifche Majèfleits Olficieren'zyn echter
zoo wel bewust van de lentimenten van hunnen Ko-
nlnglyken Minister, dat zy zich overtuigd'houden ,
dat ■ het veel aangenamer voor hoogstdezelve gevoe-
lens weezen zal te vernecmcn', dat de Colonie dc
proteftie van Groot Britiannien heeft aangenomen,
onder de aan de Ingezetenen reeds aangebodene voor-
waarden, dan dat zy door een hardnekkige volhar-
ding' in cene vrugtelooze verdediging zich hebben
blootgellcld aan de rampen vau eenen Haat van Oor-
log, aan welke hoog'stdeszelfs weusch nimmer was de-
zelve te onderwerpen.

In den ordinairen loop van Krygs-Operaticn kon-
de geen onderhandeling van dezen aart plaats gry-
pen, voor cn al eer de Armée voor de Werken der
Stad is. — De Brittilche Bevelhebbers zyn echter
zoo zeer bezorgd, om zoo mogelyk de Colonie te be- '
hoeden voorde onheilen, die met hunne vorderingen
tot de voorfz. Standplaats gepaart moeten gaan;
zy wenfchen zoo zeer om allcenlyk onder zoodanige
vriendelyke omftandighedcn te naderen, als welke hun
in flaat kunnen ftellen , om de veiligheid van allen
Eigendommen van ieder foort te verzekeren, zy zyn
zoo begeerig, om het Land te bewaaren voor de ver-
woestingen, die voortkomen moest uit de behoeftens
voor dc Armée, in den loop van welkers Operatien
Huizen vernield moeten worden,, om materialenyeor
gt;Vcrken te verkrygen , Slaven moeten wordeii uit ge-'
nodigt. Vee moet werden verdelgt, en Tuinen cn
Velden zullen weinig ontzien worden, dat zy nog i
eens bewogen zyn te zegj;cn, dat dc tyd nog open'i

is

is voor Negociatie, om die gevvenschte oogmerken

te weege te b.rengcn.

Vermits geen uiinodige iiitftel thans kan worden
toegeftaan, zal het antwoord worden vervvagt, zoo
fpoedig als mogelyk weezen zal.
V/as getekend,

A. Clarke, General.
Campement G. K.nbsp;Vice-Admiraal,

aan MuyPen- J. H. Cr«Generaal-Major,
burg den 2.nbsp;Accordeert met het origineele uit

Sept. 17«;5.nbsp;liet Engelsch getranslateerd

door my.nbsp;j,..!.

Was getekend,nbsp;C. G Hohne.

Num. 10.

WEL EDELE ACHTBAAIIE IIEERILN!

N iettcgenllaande ik Uw Edele Achtbaren , tc izaa-
men, met de Heer Wiefe, Cap. van dc Surchean-
ce , een kort Relaas van onzen ontmoeting op de
Reize van Cabo dc Goede Hoop tot hier heb gegee-
ven ; vind ik my egter vcrpligt in 't byzoncrer ;aau
U Wel Ed. Achtb. een nader en breedvoeriger be-
rigt, wegens 't voorgevallene op dc aan my van 't
Caaps Gouvernement aanbetrouwde bodem de Meer-
min, te geven.

Den 19 May ligtcn wy op 't fein van den Comm.
de Jong, voerende 'sLands 5chip de Scipio, ons
anker, en zeilde uit de Simons Daai met eeu lab-
ber koelte uit hei W. N. W., N VV il Noord, en
dik mistig weder,.welke in dc nademidd'ag naai t
Z. W., Zuid a Z. O. liep, met een aanneemende
koelte en hoge dyning, welk ons belettende, behoor-

1 4nbsp;lïl^

'i^ónbsp;B Y L A G E N

lyk zeil te voeren, en oorzaak was, dat wy in de
morgen van den ao weder de Baai moesten iiifteeve-
nen, en ons verlaaten Ankerplaats opzoeken; na de
geheele nagt over en weder gehouden tc hebben,
tragtende de Baai Fals uittelaveercn; met ons kwam
meede ten anker, dc Schccpen Alblasierdam, de Zee-
lely. Mentor cn de Surchcancc , Dortwyk, cn dc Fluit
de Agatha; in de agtermiddag kregen wy order, om met
de eerde goede gelegentheid, onder 't Commando
van Kapt. Keuken, voerendeSchip Alblas ferdam
ónze Reize voorttczettcn, om, was 't mogelyk, de,
andere Schepen, welk gelukkig de Baay uitgezeild
waren, tc agtcrhalcn, cn met hun gecombineerd de
reizc'tc vervolgen.

^Op den daar aan volgende dag (quot;den 21 May)ligtcn
wy op dc middag ons Anker, gecombineerd met de
voorn. Schepcn, en zeilde in dier voege voort tot op
den 13 Juny, als wy in de voormiddag 3 Schepen, cn
•jn de agtermiddag, benevens Eiland St. Ilcleua, 5
Schepen ontdekte, maakte op 't fein van den Comm.
ons gereed tot Defcnfie, rangerende ons in de Linie
van Bataille, latende het na Zons ondergang op't fcin
van den Comm. om vreemde cccrfe te duuren tot
N. O., op dcszelfs voorbeeld oploeven; in de eerde
IVagt zagen wy een der vreemd.: Schepen te loef-
waard van de Vloot, welk door eeu fchot met fcherp,
welk den Comm. op ^m deed, genoodzaakt wicrd
{crug'tc deinfen.

In de voormiddag van den ii zagenwy, benevens,
*t vreemde Schip, welk wy in 't Z. O. peilde, nog
s Schepen in 't Z. en W, Z. W., en a in 't
Zuiden , zig vertoonende als wel toegeruste Fregat-
ten , allen onder Engelfche Vlaggc, except die, welk
hun Comm. fcheen tc zyn, had Stukken, bene-
vens een 2de, welke wy verkende voor dc Paquet

dc

de Zwaluw, die een geruime tyd in de Baay Fals had
gelegeu, en juist vertrok na dat het feinfchot van den
Comm. de Jong, om 't Thuyanker te ligten, geval-
len was; formeerde op nieuw op't fein vaii den Comm.
de L mie van Bataillc, en heózen onzen Vlag, dezel-
ve met een fchot verzeekerende; zagen toen; dat het
Oorlogfchip de Scepter 4 Chaloupen uitzettó, cn na
boord van eenige onzer Schepen zondj als na den
Comm. welk aan 't hoofd der Linié was, en na de
Zeelely, welk agter ons de Linie'floot ^ vervolgens
deed de Comm. fein, dat het Schip de Zeclely hem
zoude volgen, en de Mentor met de overige Sche-
pen 't zou zoeken re ontvlugten, verlatende hy 't
hoofd der Linie , dog de Zcflely, welke op de minfte
beweging onophoudelyk door 't Oorlogfchip wierd be-
fchoten, was genoodzaakt bygedraaid te blyven leg-
gen, zoo ook wy, zagen geen kans om 't door de
vlugt tc ontlopen, praaide in dien tusfchentyd 't
Schip de Surcheance, welk ons vroeg, of wy op 't
voorbeeld van den Co'ram. ook wilde afhouden, dat
den Ollicier welk met een ChaUnip by hem aan boord
was gekomen, hem hiertoe wilde noodzaken, and-
woorde hier op neen, de Linie niet te zulletr verla-
ten, dan door den Comm. te zyn geroepen, vervol-
gens 't Oorlogfchip, \ welk cèrst met den Comm,
had afgehouden, na ons toewendende, cn op zyde
komende leggen, kregen wy een gewapende Chaloup
aan boord, waar van den Olficier lieten overkomen,
dog 'tVolk wierd door do Wapens te rUg gehouden',
dog het Oorlogfchip dreigde ons in de grond te zullen
fchieten, byaldien eenigc wederlland booden, tcrwyl
de Officier ons op zyn woord van Eer verzeekerdc ,
dat' er geen O jrlog was, en wy niets te vreezen
hadden , hebbende zy alleen ordres ons aantehoudcT?
en onder hun Convoy naar Engeland te gelyden,

I 5nbsp;door-

138nbsp;BYLAGEN. ^

doordien de Nederlanden in lianden der Franfchen
was, en de Prins van Oranje, benevens deszelfs
Familie, en veele onzer Heeren Meesters in Enge-
land waren, uit welks order en op w.clk verzoek
dit alles gefchieden, onderling deze zaak met clkan-
der overwegende, befloten wy hun te volgen; voor
eerst , dewyl wy geen order van *t Caabsch Gou-
vernement hadden; om x)ns voor de Engelfchcn tc
boeden,, en' ten- anderen zagen wy ook geen kans
om ons teegen deeze Magt tc verdeedigen, zonder
ons aUe opteofferen; hier op kwam hun Volk in
getal van «6 Man, zo Matrozen als Soldaten,
over, en de Engelfche Ofiicier matigde zig 't ge-
zag aan ons Volk van boord te zenden, hier van
de rede vragende, waarom - hy, byaldien 'er geen
Oorlog was 't welke liy my op zyn woord van Eer
bad verzekerd, als vyandelyk handelde, antwoorde
by, dat zulks zyne ordres vvaren, en hyaldien ik
aan de waarheid van zyn gezegdens twyfelde, ik de
orders, welk Gapt. E^fingtpn aan boord de Scep-
ter had kon gaan zien, - het welk ik liefst verkoos
niet te doen , alfchoon de Capiteins van de Zccle-
ïy en Agatha, na boord van 't üorlogfchip had
zien gaan, dog niet weder terug keeren; alle. dceze
bandeiwyze verdagt. en vyandelyk voorkomende,
'noodzaakte my aan de refp, orders van myne Hee-
ren Meesters te moeten gehoorzamen, en op 't
fein, welk ik tot dat einde bepaald had, wierp
men alle Papieren over boord, zonder dat het eenig-
zins bemerkt wierd; wy behielde de adminiftratie
over alles, niets wierd zonder ons vooorweeten
aangeroerd, egter leefde.men zeer ,ruuw, alles wierd
by de minrtc moeyte, welk men in 't een en ander
los te inakeu ontmoete, 't zy aan Hukken gekapt
of gcfnecden, de Ilollandfche Vlag blccf waayen,