|
PENTALOGOS
IN
Libri cujufdam Galiico Idiomate evulgati quatuor
dikurfuum, i
Dela Meihode;
DlOflRIQ.VBJ
Meteoriq_v e_.Sc
Gbometri<^ve; fPartem qua
D E
Metdtkis peregtinam quandam doc-
, ninam exhibet, ratiom & Naturas
i repugnantem, Academiarum Sc TJniverfitatum Scho«
lis omftcs contemncntern, utpote
erfoium uutiiculas. Aucrore
Msrcurio Cojmopolittt* # *
HAGA COMITIS.
|
|||||||
|
Ex Officina Franconis Smvili
doAo C. XL. |
|||||||
|
1 l '
|
|||||||
|
PENTALOGOS
Inter
HERMETIS Filium;
AffOLLOTSQT Nepotem, 2^ATV-
%ALISTAM gloriofum ; T^ATV-
i^AM y & ME\CV%IVM
Natur«e Filium.
ERMETIS Filius: Audi-
-.turinfuetum, per cceli ccn-
j;cava murmur, corrufcanti- ^-llbus comitatum flammis -} quidaliudfibivult, quammox fubse- quuturum Nimbum , EfTufurumq ; grandinem,atrum hunc Nubis globum certus fum. Subducam me in vicinum Bibliopolium , antequam ab Imbre praeveniar. A*otLONY Nepos.Intcgram fer-
me hebdamadam domi cofumfidefes, tenium meum diverfis fpeculationibus
ilacerans; egrediar, aerem hanfurus, ut fpirituni rericiam- Pluviam tamen A Z metuo |
||||||
|
4
metuo > guttaequippe cadentes de cce-
lo, majores folito , indices Imbris efle folent, ut tempeftati aufugiam , ibo fa- lutatum Bibliopolam noiuum, is forte "* novi quidpiam nundinatus eft. Aft quem lfthic confpicio! Hominem nun- quam vifum autehac , rario ris notse ut Ph^fiognomia indicat, adloquar caute, nevirum ofFendam. Salve virhono- rande. H e r m. Filius. Salue &tuutplu-
rimum. A p o l : nepos. Video te meffi pro-
fefionis habere ad manus , Geonsetrica enini lineamenta inibi depi&acerno. Herm, Fil: Virum teegoalteri- v
us notse, judico; inferius effet tanti viri auctoritatednutilis hujus materias titu- lofuperbire velle. A r o l : nepos. Tu quis es quasfo,
qui Mathematices fcientias tam vili pendere audes, quarurn Famam totus terreftris orbis decatat, imo admiratur. H b r m : Fil : Non ego fcientiam
Famofam Mithematices contemno, cujus ipfemet fum peritiifimus , fed pr-Tsfentem vitiofum, qui ejusdem titu- lo
|
||||
|
J
lo fefe palliavit Iibrum : pbi-multum
jactitatur verborum , at nihil rerum. A p o l; nepos-.Infirmitatihominum
adfci ibendum id eft, qui modum in re- bus nefciunt; cum primum enim in his velalijs quidpiam olieceruntfcientijs, perfuafum fibi gerunt,digito fe tarsgere ccelos : moxchartis igncranti im f uam difpalefcere finunt,quas fuperbis infig- niunttitulis ; imponunt fpeciofa iila facie vulgo admiranturq; ab indcclis> at ubi ad fapientum adliferint palatum, cachinnis excipiuntur. H e r m : Fil: Au&orem huius, fk
c|uis quis fit, hebetis ingenij, nuilnrtj; judicij ex fcripto praefeti ccnijcio. Qui veterum , ducUim jam exoletum imita- tus tft Phantafma , fufcepitq; deien- dendum, magis abfurdum veteri. Natvralista gloriofus.Bona
dies Domini bona dies ; O ho , video vos meas vertere plumas, quid vobis videtur de hoc libro, inveniftisne li- brum ad palatum , qui rerum vobis de- claret principia, caufas enumeret: Hu- jus ego au&or fum: na? ego fum homo do&us? quid fentitis de m&! Ego com- A 3 plu- |
||||
|
6
|
|||||
|
plurimas frequentavi fchoias, at nil uifi
errores inibi combiberam ; Scholas e- tenim errorum funt. At proprium tan- dem,genium fecutus viam veritatis ad- tigr.Contemfi libros quibus omnis ge- ,, neris fcientia;expiimuntur in univer- fum, utpoteabveritateremotos. Ac- cinxime, ingeniumq meum ed difpo- fni,utinmagno ifto Mundilibro ftu- derem ; negle&is aliorum opinionibus, proprio judicio adquiefcere conftitui. Ubi tantum me extuli,ut mefubftantia efie quandim,quse in natura eft pars ta- tum contemplativa, & ut uno verbo exprimam , effe me omnium Erudito- ^ rum quafi quintam Eflentiam depre- hendi. Ibi demum ad Amphiteatrum Naturas admiffus fum,ibi rerum omni- um hujus mundi pnncipia, five primas caufas , omniumq effectus addiiiici: Hinc quid Cceli fint, quid Aftra; quid Terra, & ea quae fuper terram, quid A- qua,quid Aer, quidignis,quidmine- ralia, Animalia & vegetabilia, ac om- niafcituneceflariamihi innotuere. Iu fumma,infinita multi-tudo formarum, five fpecierum corporearum mihifeffe ob- *
|
|||||
|
7
©btulit; ita utnecjjea quae adhuc in
fieri, vel in pofle exiftunt latere me ^queant. Imo in notitU caufarum, ita me fundatum fentio, ut ail mihi fit dif- , fiejle ut ut etiam abditum, quod non ex fuis piincipijs & caufis a me commode explicari poffit. Et quod majus eft tan- tum e Naturae fontibus luminis me haufifle fcitote, ut me Refovmatorem Medicinae gloriariaufim. Regulase- nim magis tirmas, quam quas hodie in- ter Mecucos teruntur, confcripfi: plus namc|ifalisfapiunt, quam illas que un- quam ab jEfculapio, Podalirio, Ma- f chaone,Hipocrate,Galeno,& alijs funt inventae. Imd quibus Sapientiam & eruditionem meam exprimerem verba non fufficiunt.plura hic meus liber tef- W tabitur. At fp lendo*e quodam peregri -
no oculi mei adficiuntur, unde is ftt,ig- noro. Video claritate feneftras -per- ftringi, moxatraobfcurarinube. Sed I eccu Mercurium qui nubibus fenur.
Naturam prope efle teftis eft; filius is eft naturas. Sit quicquid fit, vifio haec mihi quidpiam prsefagiet boni. N a t v r a. Quem garrulum hic
' •» A 4 au-
|
||||
|
8
audio, qui tantis abfurditatibus pul-
chritudinem meam,quae Imago Deita- „»- tiseftjconfpurcareaudet; Hominem contraftimulum calcitrantem; arietan- tem adveifus murumceneum, contra principia garrientem, veritatem falfita- te obfcuramem; Ea quibus Sapienti- am fuam oftentare voluit Altiffimus, perfpicillis dimetientem. Nas ifteeft homo impudens, qui tantum fibi adtri- buit, & Idiotico fuo phantafmate Na- ttirae admirandum & amplifimum pe- nu , ponderari pofie autumat. Videbo, niim Iucrari poilk , & ab ifta via erroris, ad veritatis tramitem reftitui ; Mit- ^1 tam Filium meum Mercuiium , cui omne" lutursethefauri funt cogniti, ut hominem exxdiiicet, examinet ipfius < crcpundias, quibus fibi optime placet. Isipfivolumen magnumhujus mundi revera aperiet , Lumenq; meum per fphaera. Elementorum corrufcans ipfi oftendet,modo ejus cervicis fit,ut veri- tatis prsecepta non refpuat. Mercvrivs. Exobfcurdnube
fermonem audio, Indignabunda mater mea Natura adloquitur quempiam, m |
||||
|
5
quis quis eft.
.* N a t v r a. A desdum propere fili
mi Mercuri,prsefentem bonu m fociurii k Idiocifmo laborantem ad t X '.men tibi
trado^egeris utlucretur homojqui Idi- oticofuo phantafmate, in tintuni ab Veritate aberravit, in lacunam erro- rum praeceps cecidit, cui Lumen natu- xx in tenebras commutatum ; tenebrae apud ipfum fplendent, & quod majus in labvrinthum inextricabilem intri- catus eft. Ea quibus fumma Creato- ris Sapientia reiulget, CaufacJ; prima eftipfe fummus Gpifex, materiaNi- "- hil ; lpfe particulis quibusdam def-
cribit, vifus debilitate deceptus, ve- bus que fuperncialibus profunditatem fapientiajrr.etitur. Adfociabis tepau- peri fpiritu, fi doceri cupit, e«:aminabis que ordine fiagulos ipfius difcarfus, errorescorriges, utverkas fplenieat, obfcuretur falfitas. M e r c v r i v s. S;c rafturus fum
ai nutum tuum Matcr. Duns alias cer- vlcishominemfcio • utenolliri poffit oainem movebo lapidem. M/.itjahsia Gloriosvs. Q})is
A 5 hw-
|
||||
|
I O
|
||||||
|
malus Dxmon adfricare fe audet ad
hominem ita.doctum & tantum fapi- entem, ficuti ego fum. Vixinter mor- tales ullus erit, qui id adtentaverit ,aut ego ipfi infefto hoc,jugulum,mucrone ,J petam: ftomachum utiq, mihi movit durus ifte fermo,quem non tam facile digeram; Non ego ingenium meum 3uod tantum in omni fcibili exercui,
ebilitari mihi patiar, neq; credo inter omnesj quos fol adfpicit, inveniri mihi fwem. bedeftqui me vocat, quid ve-
itj audiam. Mfrcvrivs. Etiamne fordidis
tuis erroribus gloriari perges i noftin- r cui te obponis i Natura.eftquajte ad- loquu ta, rerum omnium fideiiflima pa^- rensj Indignabunda,curtam puerilibus nugis,nobili(fimos ipfius fo?tus,quibus inefFabilis Creatoris fapientia , ficuti fpeculo exhibetur, cofpurCare audeas- Impofuit mihi id oneris, ut te ingenio alias ftupidum , rerum tamen fcitu avi- dum, melius innaturalibus informa- rem; concepta tua falfo fufcepta cor- rigerem,ventatem aperirem: Ad cujus nutum facere omniaparatus fum, mo- do
|
||||||
|
<%k . -<
|
||||||
|
II
|
||||||
|
do tecum placide j>atiaiis agier.
N a t v : glonofus. Auden tu ju-
-t, vencule mecum ; qui Philofophus a- dultus fum.de rebus, quse vix olfecifti3 ^ digladiarier f M e r c v r i v s. Non tu juventu-
tum meam adfpicias, qui nunquam fe- nefco,fum4i ipfius natur» cocetaneus; duos adhuc fratres habeo, nos tres in- ftrumentafumus , quibus per munda- nam hanc f$enam, trina ifta Republica Animali, vegetabili & Minerali,gene- rationum ,transplantitionumue Natura abfolvit progreflus. N a t v r : Gloriof: Sis quis (is bo-
ne homo,falua mea res eft,& ita validis firmamentis innixa , ut nullum Arie- tem timeat. Tu fi cordatns es, faac of- ficium^adcertamente provoco. Entibi Hbrum meum, qui fubje&um erit. no- ftri certaminis. Si de Methodo mea, de Dioptricajaut Meteorica^ vel Geo- ■» metrica, mecum agere voles, tu elege- ris M b r c v r i v s. Quae fuperficia- lia, praeteribimus, ne aureum inutiliter perdatur tempus: Meteorlca; Thema noftram erunt > hic enim anfa dabitur * A 6 pro- |
||||||
|
~ > - ...*5*A -
|
||||||
|
I 2
|
|||||
|
profundiaus in naturalia penetrandi.'
N a t v r. Gloriof. Feceris utlu-
bet j ordiamur itaq,aprimo meodif-" curfu, ubi. D E
RESTRIUM traftatur.
AQuam, Terram,Aerem, & alia nos
circumdantia corpora, ex particu- lis live minutijs quibusdam paulo ma- joribus qaam Atomi conftare reperi, eufq-,diverfarurn figurarum,quse non a- deo hVmiterfibicohaerent, quininter- valla iuter ipfa dentur, quse tamen va- cua non funt, Sed materia quadam fub- tilircpleta, quibus Luminis a&iofefe intermifcet. Piiticulasexquibus Aquaeftcom-
pofita, funt tortuofae, lubricaa, figuram minutiirimarumanguillarumreferStes. Illseveroex quibus Terra & Aer, & nujorpars cceterorum coporum,habet figuras irregulares &inajquales, qua3 itamifcentur, utcorpora dura produ- • cantjoualiafuntiapides, arbores&his fi-
|
|||||
|
fimilia.
Diftje particulae ab corporibus lu-
minaribus una cum fubtili ipfis cohabt- tanti materia undiq; adlmeam reftam compulfjB , fiunt materia Luminis: Motu ifto five peculiari quadam aftio- ne caufatur Lumen. Mbrcvrivs : Dico egoexijsdem
te conflatum efie particulis, & exinter- mixta ipfis fubtili materia , generari yermes, quicerebrum tuum depafcunr, alterantq fpiritum tuum Ammalem, quointelle&ualis obfcuratur, ut con- cepta fomnies tam puerilia. Antiqui- tatis is error fuit, mundum totum con- ftare ex Atomis, dudum jam exoletus: recrudefcitis,hoctuolibro,multode- terior; neq;dignusut Sapientumob- feratur palato. Elementorum caufas, principia, or-
tus, materiam expifeari velte, effet hoc divinas fefe adterere Sapietioe qui folus Elementorum eftcaufa efficiens,Mate- ria Nihil. Si ex oculis judicare vis,Ele- menta non vides, corpora elementata vides. Aquam tangis fed Elementatam, tribuscsteris gfavidam; Ten-amcal- A 7 jcas, |
||||
|
cas , fedelementatam, ahis mbusin-
pnsgnacam: Aerem fentis, fedignoras, jpfius triareliqua portantur penms.Far- uculae quas vifus acie percipis, corpora funt rarefada, vi potentions m minuti- as diffipata, quorum etiam mimmus Ute atomus, fi Aqueus is fuerit, eandcm a- natomiam, molisintegraeaqiueiervat, eftq" nilaliud quamaqua: ii terreus fuerit, anatomiam totius terreftns mo- lis fatebitur. Quo nomine adfirmare poteris particulas iftas caufas efle & principiaElementorum, & progenito- rum, ex ipfis omnis generis mixtoram. Excerebro telaborare etiamipfi puen clamabunt, dicent^i hac ratione dum lndent ex particulaiium tuarum acicu- mulato acervo,fe mixtorum creare poi- fe infinitudinem , B delirio tuojocus Sunt difta corpora Elementaria ab
ipfo fummo Oprifice ex nihilo «a crea- ta, ut fint ficuti matrices & nutnces, in quarum finufemina&pnncipia rerum atq: ideo generationum transplantatio- numq\ adfei-vanturthefaurii eaomnia informa duplicifpimuali fccorporea, |
||||
|
five materiali & formali , ut fnnt Ele-
menta materialia, Elementa fbrmalia. Principia materialia, Principia formalia» Semina matelia, femina formalia ubi certa praedeftinationum tempora ex- fpe&ant > quae poftquam adoleverint uberrime per mundanam hanc fpaeharm luxuriant; qua forma duplici quodlibet mixtum occuparunt. Exiftis fontibus rerum naturalium, tibi petendse funt, eaufaj & principia. Si in h!s melius in- formaii cupis, librum noftrum HERc MINIAM TJ^ESMEGIS- TON confule. t De Luminis materia & Eflentia,toto coelo erras. Inferius hoc effet Majeftate Divina,fplendorem vCternitatis talibus nugis velle oftentare. Lux enim tfpiri- tus eft, qui ab aetermo fpiritu procefllt. Quippe ante mundi ortum , primse^i materias formationem , extra Deum nulla lux erat. Orta tandem natura; ab igneo seternitatis fpiritu,nutu potentif- Umi iftius V b r b i F i a t. Lux fpi- ritualis in naturam influxit, quas virtute fua .Etherea tenebras accendit,& in lu- cemconvertit.Iftaluce Coslumfplen- |
||||
|
\G
det; Hebncis dklum Schamahim, ab
Efchua-mahim id cft ardens fpiiitas qucdexpauefuasformKfpiritualis eft. Jn eodS Ccelo, compedio quodam Lux dicla in duobus Luminaribus Sole & Luna ab Altiffimo eft coanguftata,3c ad fphaeram Firmamenti excluia; quae tan- quamfaces feu moles flammeas, JJai- vcrfienaturae miniftrare debebant.Lux- itaq; Solaris nihil aliud eft, quam fpiri- tus lucehs afpiritu Luminis aeterni,ori- ginem trahens , corpori fuo tanquam Formainhxrens, perpetuo fluxu Lume? ac multam fuam virtutem, omnibus na- turis univerfi communicans, tu-ne ha?c miifteria particulis tuis ineptis adfcri- bes? Apagefis. N«u. Glor: Cappari,hsec funt quse
cxalio fluunt dolicc. Non tamen ego ifta morabor, confcnefcam potius in errore meo; alias qu.iapud vulgus ignarum in* clarui , imtr.inueretur auftoritas mea> pergam tamen de casteris monere, ut rneluis rem percipiam. Amice rrii Mercuri fermonem tuum qui captum meumaliquaatifperfuperat.impugnare nolc; Audiam te etiam de feqnentibus. DE
|
||||
|
»7
D E - rjfonisrs & exhalatio-
NIBVS fecunduseftdifcurfus
meus. \7"Bi doceo vapores nil aliud efle pras
V terminutias five particulas, paulo majores quam atomos vi radiorum folis infublime aftas 1 procedentes de mate- ria>quse propria eft vaporum aut exhala- tionum, videlicetfidictaeparticulcen- guras regulares habueriut, eflc ipfas de aqua > dicique vapores, At vero fi irre- r gulares figurashabuerint, effeexhala-
tiones.- Mercvrivs. Melius ac magis
proprie hacde re ab Antiquitate judi- catutn,quae vapores nil aliud quam rare fattam aquam partim a calove nativo, utpote agente , partim ab ambienrs, tapquam fufcitante comminutam effe dixit. Culinas falutato, confulitoq; fo- carias, quid vapores fint > ipfae te doce- tjunt. Cacabum aqua bullienti tibi ex- hibebunt, cui tegulam adplicatam va- 'ift pores excepifle concreviflecj; in ean-
dcm
|
||||
|
i8
demaquam cemes*, ibi particulje tuas
conliquatae periere ferventibus undis. Differunt vapores ab exhalationibus- *
quia illi humidi, hae ficcae. Aquei illi; hx e terra fumantes •, bituminofas aliae Jalfuginofae, mercuriales, mineralium» animalium , & vegetabilium timfturas repraefentantes , recrementitia ut plu- rimum fuligine veftitae; funtcj; corpo- racontinua, fpiritualia, quibus nullae particulae notantnr: Aut ergo tuus fen- fus vifus hebes fuit, cui tales flocci ob- fultabant; aut perspicilla tua falfa, tal es feftucas tibi per aera mentiebantur. U- berius de his ex Herminia noftra Tris- , megifton percipies. At pergamus ad Tertium aifcurfum, qui trattat. D E
SALS Mjf\lJ^O.
"KJa t v r : Glor: Mifrater Mercuri,
-*-^ de iflo fale mirabilia tibi ediflferam , modo aufcultare velis. Scitofaliftud Marinum eflede na-
turaAquae quiaex ijsdemparticulisfi- CHti ■»'
|
|||
|
»9
cuti aqua,cft compofitum.magis tamen
groffis quam Aqua. * Aqua; autem illas marinXjquibus fal
di&um amicitur, difFerunt longe ab a- quis dulcibus; ficuti patticulae ifta» dif- ferentes funt , quae ad generationem fa- lis ab illis quje ad Aquae compofitio- nem concurrunt. Hinc aquae falfas pon- derofiores funt dulcibus,quiaexgrof£c* ribus particulis conflatse. Hic fubtilitatem nota Mercuri,
quomodo fal iftud coagulatum diflb- luatur; puta: Interponentibus fefe par- ticulis Aereis > &partlculis Aqueis, _,confociantibus4 fefe cum particulis
lalis, agitatio qusedam violenta obori- *ur,qua perfeverante.folvitur falis con- tinum. Tali agitatione particularum, a conglatiation^ defenduntur aquse,quS ceflante congelantur in glaciem. JEfta- te enim fi falem nivi commifcueris, ni- vem in glaciem fundcs. Mbrcvrivs. Ohomogloriofe
3ui teipfum ignorasquis non delirare te
ixerit qui ita jejune de naturalibus dif- feris i De fale rerum omnium materia" univerfali um infulfum fers judicium. Sal
|
||||
|
20
|
|||||
|
Sa! iflud mater eft, radix & fundfa-
mentuui leircftris hujus globi: Ei:q; ipfum verum terrs Elep. entum , cujus *" pais, nutu Omnipoie.-.tii abaquafefe feparavit, exficcatumq, v^rijs ccrtici- bus, laxeisjfabulofis, i utofi?, bcLribus fefe veftivit, quos tu quotidiecalcas; Iftis corticibus excipiuntur Eleir.enti AquKTerrarq; femina ficmi rnatrici- bus.quas maturitatum tempoiibu? foe- tuumexcluduntmirmecias. Ifainvo- lucra, fi tu Terrae Elemetum autumasj erras totateira. In centro eorundem YeraTerraElementaris hofpitatur, fi- cuti centrum centri, Sal ceutrale, fpi- ,, rituale prorfus, verum iliud Ensfemi- nis & virtutis quo fal dictum animatur, caufa & principium omnis foecundka- tis. Caufa coagulationis falis eft prcprius
ipfius fpiritus,qui calore externo inrita- tus, Iiquoreiftoheterogeneofefeexo- nerat, ac in nitidiffimum concrefcit cri- ftallum, afperius concitatus, in corpus albicans exuritur. p Solutionisipfiuscaufaeft, mercuri-
alis illa humiditas verum Aqus Ele- mea-^
|
|||||
|
21
|
||||||||
|
mentum , cufus externus ifte liquor in-
fipiius, ficuti in jamenrumeft, qui cum primum eidem fefe adfricavent natura ^ contiariaipfum adoritur, illud deglu-
tit,abforbet & informam aquae conver- tit. Animatur nominatus liquor Mer- curialis fpiritu potenti.Hmo,qui 11 luxu- riaverit, Mariain fluctus elevat. Sal ergo diclum Maiinum,corpus e-
rit ab aqua prorfus hasterogeneum , de quo tuperperam fomnias. Neqienirn Anatomia falis refpondet anatomiaeA- quse , cumfint individua infuafpecie differentia. Habitare fimul dices iub u- jio tegmine, quod cqntrarijs non datur. t In gradibus quidem excellentibus, mi-
nime, at vero in gradibus remiffis,etiam duo contrarij fpiritus fimul hofpitantur modo tertius nonadfit qui pugnam in- dicet. Herminia noftra Trismegifton ptolixius tibi rem declarabit. Caufam congelationis aquarum inferius ubide grandine agetur, audies. Natvralista GloriosvI.
D£ VE1S{T1S ; lubabeto.
/"AMnem agitationem Acnsventum ^'efle, & omne Corpus invifibile & im-
|
||||||||
|
i^.i:V_.....
|
||||||||
|
... .li^-rf.
|
||||||||
|
11
impalpabile efle Aerem.
Eft autem agr ex ijsdem particulis fi-
cuti Aqua fed multo fubtilioiibns^ <juia Aer prodit & generatur ex Aqui. Ventus autem ex vaporibus aquarum
fit > veraergo materia ventorum Nubes funt. Mercvrivs. Oinfaniam hominis!
Credo ego Acrem> tum in cerebro tuo exvaponbus Merigenitum agitatumqj fuifle > cnm prajfens phantafmade ven- tis praemeditatus es. Argumentaris fici Omne Corpus invifibile & inpaJpa-
bile>eftAer. Omnis Agr eftventus. Ventus fit
cxNubibus,Nubes exvaporibus, VaJ poresexAqua. E. Omne Corpus invifibilc & inpal-
pabile erit ventus & Aqua. Ventofaifthasc eftHydropicaPhilo-
fophia & helleboro digna, qua fimul expurgetur, caput & Venter. At nolo mouere ne plus fceteant fordes. Eft certc Aerfubftantiafpiritualisinvifibi- lis, fenfibilis tamen, quartum Mundi Elementum , inter concavum fuperio- ris>& conuexum infeiioris globi fphoe- ram
|
||||
|
ram occupans aDeo ex nihilo creata,
fuafpecie acasteris Elementisdifferes. Eftqjnil aliud qua Spiritus Mundi.Aer enimgraecum vocabulum eft, Latine fpiritus,ipfius intemperantia eft inquie- tudo vehemensjflatu impetuofo eaquas ambit adiiciens, quam mquietudinem fapientes ventum dixere. Nubes vero, vapores Aquarum & his fimilia, ipfius concavo excepta agitatione ab diftc fpiritu, hinc inde feruntur, difijciuntur, conglomcrantutquandoq, in pluviam, in nebulam, rorem > nivem , grandi- nem & his fimilia ac ita inferna repe - tunt. Non ergo ad Aeris generatione, neq; adoriginem ventorum quidquam coni erent. Plura de hac materia, Her- miniamnoftram Trismegiftonvide. Natvralista Glor: Adquintum
difcurfumpergamus. quid. D E
judicas.
T7G0 Nube^s nilaliud, quam fa?pius
^di&as particulas,inunam molcm ef- fe
|
||||
|
fe adcumulatas. Sicuti n, vapores dila-
tati ventos caufantur > ita conglobati concrefcunt in Nubes. Siperintimam regioncm ferantur dicuntut Nebula, (i tnediam occupent,nomen Nubium ob- tinent. Mercvrivs. Quaefo confer hxc 0-
mul > Particulas dicis pauld majores quam Atomos efle materiam Elemen- torum, & easdem particulas effe mate- riam Nubium; Dicis fupra, Nubes nil aliudeffe, quam vapoiesAqu», ergo f articulse iftae nil aliud* erunt quam va- pores: utinam fimul & femel e cerebro tuo evaporarent. Qux infana fommia funthasc. Itan. Nubes & vapores qua2 duo apud te unumfunt , erunt matfe- ria aquae > quas nil ali ud funt quam par- ticuloe exquibusaqua componitur, e- runt quoq; Nubes & vapores priores Aqua, ut materia materiato, Caufa fuo caufato, extitifTe prius Nubes & vapo- res quam Aqua, fequetur. O abfurdita- tem ! Infuper, refolvitur apud te Aqua in primam fmm materiam motu perpe- tuo, quoties particulas tHasinfublime excludct. Odeliria! Nonhic aquaita refo-
|
||||
|
•--.,.., ■ . .......
|
|||||
|
1J
rcfoluitur ut in primam fuam materiam
abeat, fedrarefit poteftate interni fui, tum ambientis caloris , fpiratCj vapores, qtiibus Aeris concavareplet. Ifli vapc- res in unum globum five molem con- Voluti, dum hinc inde feruntur Nubis Jucrantur nomenifi iterum rarefiant di- latataqmole per infimafpeftentur,Ne- bulas titulo infighiuntur; ita tamen ut vel mimmus ifte five Nubis aut Nebu- lx atomus,non materiae aqure fed ipfius Elementi Aquasintegram fervet Ana- tomen. Scito infuper ipfis ijsdem Nubibus,
Aqueam portari terram. Ignem & Ae- rem Aqueum, quodfcire fiimme Phi- lofophicum eft. Et nifi tu injuriare Na- turam cum tuis particulis ceflaveris, confurget ignis Aqueus, ag et in aque- am terram,quf pifa faxea in aera vomet; fi a8ris fiatus ipfa ad inferna pellet, cave dorfum tuum obijcias. N a t v r : G l o r: Ipfe bonus Doe-
monhunc Mercurim erga me concit, qui mihi mea principia & caufas rerum, quas ego magno labore & profunda fpeculatione inveni, quafi in nihil.um B ver- |
|||||
|
%(,
|
|||||
|
vertit. Aft difllmulabo aegre me ferre
ipfius difcurfus, ne interrumpatur in propofito. Courage Domine Mercuri : fexto
meodifcurfu. D E
mre, ftrru & g^ax^it^s
ita fentio.
Clcuti plurimse caufae funt, ne nubes ^intima petant, ita fingulans caufa eft particularum iftarum, qua: funt materia Aquse conglaciationis j qua impedi- tur, ne in nubem pluvialem coalefcant, nifi viscaloris fefe linterponat, ut parti- culae dictae congelatae,colli quentur, acj ita ponderiofores factas,cadaut ad infer- na terrae. Ventorum frigidate remiifiori Ni-
ves, intenfiori, grandines generantur; calore, in pluviam utraq diffoluntur. •sRurfus, Calore frigori fefe per ven-
tum circumfundente diverfitas figura- rum,Kivk tum grandinis particulis ini- primitur. Pilofa namq ifta qua Nix in - voluebatur fubftantia, fi caloris vi con- Iiquetur , faciem polygwnam hexago- uam
j |
|||||
|
»7
cam vel pentagonam aut aliam exhibe-
bk-licuti ipfe multiformes figuras,quaS in libro meo connotavi, obfervavi; no- . taviq calorem in Nivem agentem, cau- fam tuiffe, ut depictae paiticuls in tot dentes coaluerint. Concludo inde Nubes compofitas
efleex guttis aquse, quse gravitate fua inpluviam defcendunt. Manna, exhalationis terreftris fruc-
tus e ft, ficuti & alij fucci ipfi fimiles. Mercvrivs. O hominis infir-
mitatem, Hypochondriaca ipfum labo- rare certum eft, flatibufq hypochondri- acis cerebrum ipfius turgere , Vento- rum fibi obcurrens gelidum phantaf- ma,index eft,quod Nivem,grandinem c£ apud ipfum parturit. Quid frigus fit prius addifcito, pulmo gloriofe: Aftro- mias peritos confulito , ipii tibi di- cent, quasnam Aftrafint frigoris, quas Nivis. quse grandinis, quas Aftra Aifta- tis, quaeBrumae ; Si frigus nilaliud quam abfentiam folaris calidiratis judi- cas, erras: Diceaufamcum prarteriti Anni 16^9. Menfc Martio & Aprili Ccelum eftiva ferenitate ridebat; AeY B X fola- |
||||
|
»8
|
|||||
|
folaris jubaris temperie gaudebat. E-
contra prsfenti hoc Anno 1640 utroq dicto Mefe obfcura nube torpebat Coe- lum ; Agr auram gelidiffimam fpirabat, , turbabaturq Nive & grandine. Sole ta- rrien tam prasfenti quam preterito anno, in eadem exaltatione tum temporis manente. Aftrale ergo iftud frigus, quod Aftra Saturnia Lunaria & Mer- curialiaejaculantur ,cuminnubemro- lidam egerit, raritatem ipfiuscogitin aritum, formaq plumaceolorum iplam cogelat & ad infima deijcit, quod phyfi- ci nivem nuncupant. Quod fi verd difta riubes conglobetur in denfum, ita ut in guttas diffluat( quae gutte. infima petcn- tes nomine pluviaeadpellantur) Ese- idem ipfse guttse e nube pluviali caden- tes, fi ab nominato tacte fuerint Aftrali frigore, ingrandinecongelafcunt, tan- to majoris molis quantd plures fimul coaluerint, neq tamen per accidens id fjeri cogiratp, fedexpeculiari Aftro- rum grandinis influxu. Cur figura difFe- renti quandoq fpeftetur grando , mira- biles etiam per vitra feneftrarum prui- nse crefcentiaj, quas nullus artifex imi- tari
|
|||||
|
*5>
tari poteil? Lufus funt hi, falis fpiritus>
qui Aqueo quo vinciebatur menflruo, frigore concreto , quafi folutus , poten- tiam fuam exerit, Lufusq mirabiles per fubfhntiam iftam glacialem , oftentat, cui infinitas figuras inprimit. Qua de re- cum fpeculationes tug fuperficiales fint penitusjfuperticialibus etiam caufis ex- ornantur , adquifcere te fuperficiti o- porret, qui profundius peuetrare norj p otes. Repetis hic iterum de Nubijbus,quas
ex guttis aqu« compofitas garris , qua? gravitate iiia in pluviam defcenduntj quomodo haec cum fuperioribus con- veniant ipfe penfita: ita confufe de om- nibus difcurris, ignarus quid facias At- tamen videris tibi nimium fap-ere , ubi admodum defipis. Blaterasporro, Mannam exhilatio-
nis fruftum effe ficuti & alios fuccos ipfi fimiles. Ajo ego te fruftum efFe Matris om-
nium fatuorum.Infane difce prius fruc- tus quatuor Elementorum nofTe. Qui fruftusfint Aeris? Quilgnis? Qui A- quee! qui Terr£e! TJbi Aqua parturit? B 3 Ubi |
||||
|
Ubi generat Ignis i Ubi Aer fructus |
fuos deponit? Quibus locis terra foetus I
fuoscijcit? Quodlibet enim Elemen- I
tumin peregrinafphserafruftifkat: Ifta ;
nifi prius addidiceris, cujus Eiementi- \
fructusfit Manna,erisinfcius. Moneo \
te hac vice adhuc ne me cum tuis, qui- |
bus infatuatus es , particulis inrites am- I
plius,velego movebo fphaeram meam, i
qug nubes conciet, grandinemq; bilibn i
pondere fundetquite inipfas conteret i
minutias. Quid Mannafit,Tereniabin ;
Troni & his fimiles fructus quia pro- !
lixiori calamo indigent,quem compeo- '•
dium pKefens non patitur. Herminia noftra Trismegifton tibi fatiffaciet. Natvralista Gloriosvs. Piano
Piano Signor Mercuri. Scin quo cum tibi res efk cum homine Philofopho. Mercvrivs CumhomineCa-
cofbpho^homine indofto a literis aver- i
fo, a Natufa.contemto,quo coram Na- j
tura Arcanafuaabfcondit. Luxnaturs ■
ipfi funt tenebre,;qui fublimius penetra- j
renequit, nifi in quantum exteinifen- I
fus fibi permittunt. Natvr ; Gior : Certe ifte Mer- |
curius '
|
|||
|
3*
turius pejus me excipit,quam illom qui vix (illabis initiatus eft. Tamen ego vi- deor mihi homo doftus , qui eo rem promovi meam, quo alius numquam cogitaffet. Indulgebo nil minus ipfr. fa- teorquidem profundiora effe quaemi- hi obijcit, Sc fupracaptum meum , quia ameis praeceptis prorfus aliena. Audi Mercuri in materiafequenti quae fubti- lior eft ceteris,autumo5me tibi fatiffac- turum, quam difcurfu meo feptimo ex- pono. D E
TEMfESTATE , IVLMl^E,
& iAL\]S Igniris in Aeere
apparentijs.
DE Tempeftatebreviterhabetoi in-
de demum cognofces quantum fa- pientise in me lateat. Cum Nubis exfuprema&altiifima
aerisregione gravitate fua cum impetu inferiora petit, cujusmagnamoles aa- rem quatit, ventumq:, fufcitat, perq-, a- erislatitudinemtumultuatur- Ifte mo- tus impetuofus tempeftas dicitur. Ignium , qui per Aerem confpiciun- B 4 tur |
||||
|
3*
tur materia iiint exhalationes, nubilofi^
illis vaporibus commixtss, compofita? ex particulis minus folidis, habentibus figuras irregulares, quse ab aere agitata» a nubibus feparantur, & tanta agkatio- ne concita? flammas concipiunt, fitq; in de Jgfiis S. Helmi, Ignis S. Helen* & his fimiles. Touitru verd nihil aliud eft, quam
concuilio Nubium quajdam , irnpetu vehementi fefe conlidentium, qua col- lifione per aerern refonantes cauiantur foni. Fit ctiam Tonitru fine corrufcatio-
ne, exfola concuflione Nubium,abfen- te tum diclra exhalatione. C^rruscatio verd fit ab exhalatione,
inter duas Nubes inclufa , quae difto Nubium concuflu tanta violentia cx- cluditur, ut flammam mentiatur, fplen- doremq; edat, qui corufcatio dicitur. Si eadem exhalatio copiofiorfuerit,
majoreq; expiodatur impetu , nomen Fulminis obtinet. Difti fulminis ea natura eft, ut vefti-
menta comburat, pilos confumat, foli- dioribus corporibus iutactis. Caufa eft, quia
|
||||
|
??
quia ex oleofis particulis materia ejus
pft compdfita qua; ita fubtilem edit flammam , ut non nifi rebus facile in flammabilibus fefe adfricet. Concrefcit quandoqj fulmcn etiam
in lapidem , quae ferit omnia rnmpen- tem. Concludens dico, caufam omnis ge-
neris ignitorum meteororum, non efte aliam quam fupra diclas exhalationes nubibusinclufas, fecundum magnitu- iiinem Nubium & copiam exhalatio- hum dirFerentes caufantes Ignes. Mercvrivs. Credoipfumpar-
ticulas iftas oftiatim ernedicaile,nifi iftg [ubpeterent, vacillaret ipfius fcientia.
De Tempeftate fomniafTe ipfum co- lijcio, vi tcmpeftatis praegrandem Rn- pem ad fuperna agris fuiffe raptam, qux tafu prascipiti ad infera tempeftatem ipfi peperit. Quod fi forte alia Rupes> Chalibea aut fillcea cadenti contigiflet pbvia i Illo concuffu dubio procul ex- tufifiet ignem. Judicet quisq^qusefo emunfta; na-
haris , num vapor cum vapore poffit fconcuttf Aut qua vapor, cafu rapido ad B 5 infe- |
||||
|
inferiora ferri; Item utrum vaporibus
exhalatio ita poffit conftringi, ut cum impetu egreflum quaerat; fireti fulige- nem ita coanguftare poteris, ut iterum excludas, caufam tui fulminis tibi con- cedam: jaftabis certe, pifa per parietes: fed^metuo ne particulae tuasin nubibus indurenturinChalybem, demumftre- pitnm ederent! V as tibi fi fub nudo cce- lo fpeftares Phsenomenon. Eft utiq; tempeftas, Aetis Elementi
aeftus, ficuti Elementi Aquae in vafto niari. Spiritus poteftas eft quoties in iphsera fua luxuriaverit, Aftus impetu- ofi agere forma fi quas ipfius concavo Coinciderint, agitari ab ipfo, quae gia- viora ut pluvia vel grando ad infera pel- li, leviora adimaevehi: ifta contingen- tia funt & tanquam accidens ad tempe- ftatem concurrunt. Exhocfoloconij- cere licet,bonum iftum hominem, quk proprie meteoron fit ignorare. Quse de Ignibus per aerem fefe ma-
nifeftantibus fabularis, naufeam mihi movent; cogites ipfe poteritne exhala- tio facile inflammabilis nubibus im- jnerfa3 abipfisut utagitatisiterumfe- para-
|
||||
|
3V
|
|||||
|
parari ac ita excludi , ut inflammetur i
contra naturam & rationem hasc actio pugnat: non bene hasc abs te mailicata funt; meliusadterre debuifti,antequam evomuiffes: funthasc particularum tua- rum irregularium phantafmata, irregu- lari tuo cerebro concepta:fi parturient, Ignem ftulthelmi fuccendent: quanta ferenitas erit? De his cmnibus fic in- tellige; Luce meridiana clarius notum eft,
vel cuivis etiam ruftico,in magno hocce Aeris circulatorio iniinitas e terreftri globo circum ferri vaporum exhalatio- numq; tinfturas, partim ab ambienti, partim ab interno Terra; calore ad ex- tera pulfas, ubi tanquam hofpites pere- grini, tempeftatum ,turbinumq; exci- piuntur procellis; ficuti fant vapores Aquse, Exhalationes terra?, fulphureae, Mercuriales, Nitrofe , Antimoniales, Arfenicales, Sandaracales & id genus alise complurimoe , quibus differentes intemperantias aerea perpetiturfphasra. Duiim generum funt, quaa ad generati- onem concurrunt Tonitrui fpiritu po- teatiflimo tu:nentes ; Mercuriales & B 6 ful- |
|||||
|
fulphureae. Concurrente itaq; Nitro-
mercuriali gelido fpiritu»cum iulphuris fpiritu potentiffimo fummeqrigneo,ifta contrarietate, quafibi invicem adver- fantur cum primum cceunt ita incalef- cunt,ut quafi flammas eructent, qus ac- cenfa moles, Nubi roridae ad diffoluti- onem in pluviam propinquas , aut 'jam pluenti.iimmerfa,munriurinconfuetum edet, quodtonitrudicuntPhyfici. Sit ab exeplo,vitrioli (igneu fulphur (quod tibi vix notum eft ) quod fi proprio injeceris Mercurio , aquaq; exceperis, tonitruo non abfimilem edet fonum , non fine magno periculo adftantium. Item fumito Nitri mercurialem fpiri- tum (qui a. te tibiq adhaerentibus re- motus eft) eidemq in vitro capaci fpiri- tum fulphureum Oenoftagmatis addi- to , ipfo momento infiammabirur, ele- vabitq; fefe una mole flammea,fi per ar- tificium roridanube cubiculum tuum adimpleverrs, Tonitru, inflammatus dittus conciet fpiritus. Ita accenfi no- mmati duo fpiritus fplendorem ejec- tant , qui ab Sapientibus Fulgur five corrufcatio appellarur. Si
|
||||||
|
■
|
||||||
|
37
Si talis inflammatio abfente Nube ro- rida contingat vifuntur fulgura per coe- los fine ftrepitu. Jisdem ipfis duobus Nitromercuriali & fulphureo fpiriti- bus, majori folito mole fefe amplexan- tibus, nubeq; rariori quam ut ab eadem convinci poffint, ijsdem fefe affociante, incitantur abipfa tantoq^ fragore infi- mapetunt, quastanguntadficiunt.cor- pora rariora,lignea,facile penetrar, cre- mabilia exurunt , metallica funduntj muros findunt, ctiam terram ipfam, fi eidem fefe eo impetu infinuaverint in lapides conliquant (hinc error ifte de lapide fulminis) talis infolitus fragor apud NaturaliftasFulmen vocatur. Sed grcEcafunt hsec coramte, quse vixin- telligi poterunt. Pulueris pyrij Anatomen examina
quidtonitru quaeve caufa fulminis fit percipies, fi fanus es. In auro fulminanti fimulachrum fulminis nota, cujusful- phuri fubtiliffimus fefe adfricavit Nitri fpiritus, cujus drachma una fragorem edet Fulmini confimilem inferapeten- tem,perfringentem etiam duiim digito- rum craffitudine ferri laminam, fimiles B 7 fpiri- |
||||
|
fpiritus Nitrofi, Bituminofi fulphurei,
per aerem volitantes , quoties concur- runt,innumera ignita caufantur phceno- mena. Tu qui ita ftupidus es & rebus fuper-
ficialibus immerfus vixtibi perfuaderi patieris, haecitain maorocofmd fieri. Pcr illa tamen quibus Ars naturam imi- tatitr, ad credendum cogeris, ubi fimi- les, quibus ftupenda Dei fapientia prse- dicatur, ad oculum tibi demonftrari po- terunt aftus. Profer tu quoq; ex tuis particulis quidpiamad forum fivires; Conlidas duas ad invicem Nubes & fla- mam excutias. Siprolixius deprefen- tibus audire cupis Herminiam noftram Trismegifton infpice. N a t v r : G j- o r • Ut te omnes
meaeparticulse Mercuri perduint,tu ita debachcharis in me ac fi ignorans eifem quidinternigruminterfit&album;Hic te tamen habebo oftavo meo difcurfu. D E
I \I 3)E.
IRidem tibi defcribam , nil aliud efle
quam refra&ionem. Solis in Nube.: hoc
|
|||||
|
■ -~-^~^HEiam^,^.,... ■ ■ ■:fcij£-*»*'; 'i
|
|||||
|
19
hoceft quandoradij Luminis aguntin
guttas quae rotunda? funt & ita vifui noftro illas obijciunt, varicolori ipecie. Caufa diverfitatis colorum eftjdiver-
fitas motus particularum, aquae corpus conftituentium , qvsenim fortius mo- ventur, caufafunt coloris rubri,qujere- miffius, flavi; que pauld remifliori motu rotantur, viridis; iterum debilius mo* tas, cerulei, & fic confequenter. Mercvrivs. Quis mortalium per
vitam fuam de rebus admirandis, magis pueriliterphilofophantem , multabla- terantem & nihil demonftrantem, au- divit£ Alerete motum perpetuum in tuo cerebro, iftarum particularum cer- tus fum , unde oculi tni micantes tibi floccos per radios opticos evibrant: qui tibi Irides in aere parturiunt. Defcripturus tibi Iridis arcum de
coloribus prius monebo. Aquae corpus rarefactum, quod for-
ma roridse Nubisinagrisconcavofer- tur, itaattenuatum eft, ut pulchritudo fulphuris, falisq diaphaneitas tum de- muminipfo cum folaribus radijscon- luftratur , confpici poflit. Salnamd& |
||||
|
4°
fulphur caufa funt omnium colorum,
quaeab oculis humanis cofpici poflunt, illorum fplendor quamvis Elementari adhuc corpore veftita , folari jnbare tac- tus, refulget; fitq hoc motu ordinarioj ut infiniti colores refplendeant, per to- tam Nubis molem. Feceris per artificium fole lucente»
rorida fubtilitate aqua afcendat eosdem colores inipfa confpicies,quod non no- tabis fi integnim femicupium aqua?, fo- liobjeceris. Auri corpus intenuiffima foliaper-
cuflfum , expofitum luci fplendidam vi- riditatem tibi exhibebit, fimulachrum Leonis viridis in primaterialem verd fuam refolutum formam , infinitos co- lores tibi oftentabit; veram fignaturam Iridis. Curautem figuraArcus (quivulgo
Iris dicitur) tales colores Nubi impri- mantur, fola ordinatione Divin^ id fie- ri, qui fcederis fui cum mortalitate no- tam tali Chara&ere exprimere voluit, quod nobis non rimari, fed admirari po- tius decet. Cur pluresarcus quandoq appareant, fit hoc ab reflexlone, clarita- te
|
||||
|
' ■ ■ ■ .......■
|
||||||
|
4*
te puta primi, ulterius fe diffundente.
Si concavitatem aeris quam Nubes
occupant arcusnominati, caufam effe dixeris, falleris. Totum enimconca- vum totaq Nubis ita colorabitur lati- tudo, nullum arcum exhibens. Rotato tu utcunqvoles tuas particulas hocc- pus vix inutaberis. Si plura de hoc fub- jecto deflderas Herminia Trismegifton noftra tibi fuppeditabit. Na r v r . G l o r : Nonus difcur-
fus meus eft. D E
CQLO\IBFS TSljmVM A Lbedinis & Nigredinis in Nubi-
-**-bus caufa eft,primd diftantia majoi- yelminor nubiumab Aftrorum Iumi- ue,etiam antiperiftalis unius nubis con- tra alteram, qua umbra caufatur, ne ra- dij quos anterior intercipit, lucis, ad softeriorem penetrent. Secunda caufa eft aftus Luminis,qui
amnes iftas particulas ex quibus Nubes unt pellit in lineam rectam ad inftar pi- «ipfasvoluntas. Sicorpufculaiftaal- >a fuerint , nubes quo^ albce adpare- bunt
|
||||||
|
L
|
||||||
|
4*
bunt. In denfiorem vero conglobatas
molem, atram nubem referent. Abfentibus autem Nubibus color
Cceli Cyaneus venit in confpicium,qui color index eft, clraitate propria carere ccelum, & nifi ab aftris inluftretur, ad- pariturum aterrimum. Coronse circum Aftra quas vifuntur,
fiunt ab particulis iftis conglaciatis in fbrmam ftellularum, quae motu conti- nuo circum volvuntur Aftris. MERCVRivs.Quamacuretetigifti]
Prima caufa albe3inis & nigredinis in Jiubibus falfa eft ; fi raritatem & denfi- tatem dixilTes , propior elTes veritati: Terminata quippe folis Iuce in nube rariori,Albedo adparebit; denfiorNu- bes quam lume perftringere uequit, fed ab ea obfcuratur, exhibebit nigredine. Atfecunda caufaridiculaeftadmo-
dum; Qtiidgenusfarciminiseft, quod particulas tuas in reftateneat; libere n. ad linea reftam compelli vix poterunt, aft volutari dicis inftar pifae,ut refta fer- vent;qui"dfiinquietusagitetur;rumpe- tur enteron; vx tibi nifi declinaveris. Scias colores omnis generis quicuncq per-
|
||||
|
4?
|
|||||
|
per Solis fplendorem in niibibus jadtati
vifuntur •, acentro Nubis ad ckcumfe- rentiam produci, fiericj ex fale fulphure & Mercurio Aqueo; Mercurij fpirkus agit in fulphur, colorS in fulphure mo- vet, fulphur exhibet ,Tal excipit, Cri- ftallinaq fua cUaphaneitate , radijs folis coluftratum,talesquales excepit reful- gere facit.De colore Cceli finiftre judi- cas,quia quid ccelfi fit ignoras. Quoties nubibus exutum firmamentum cernis Lume firmamenti confpicis, quod tibi faciem Cyaneam exhibet, colorem ex claritate ftellarum caufatum,quibus fir- mamentum exornatur^at obfcuratur ab folis fpledore, ut lume minus a majori; Ccelum autem quiafuprafirmamen-
tumeftneqLyaceisoculis abs te con- fpiei poterit. Quididfit, nonefthujus loci prolixius enarrare. Heecfunt quaeparticulas tuas fupe-
rant amice,quas in cerebro tuo congla- tiatas judico, iftae ipfas erunt, quse tibi per perfpicilla tua, corotus circum aftra mentientur. IJt vero intelligas,quado Corone. cir-
cum folem & lunam & cceteras ftellas coa-
|
|||||
|
44
contingant fit hoc, eum asquali Nube
©bduciturFirmameti facies eaq rariori^ Luminaria pcr eande a nobis perfpe&a, circo quodam coronata efle cernuntur ubi nil n ubibus inprimitui', fed acies vi- fus ooftri eft qua nos fallit, Inferior verd nubes fuperioremperreptas,coro- nas tollit,qua difcedente iteru adparent. Exempli gratia: Poft feneftra.vitream, candelam ardentem noftu ftatuito; ad- fpicito eminus, radios tibi lumen can- dels,ftellae ad inftarfpai-get,coronamq; effigiabit vitro ab ulla impreffidrie li- bero manente: Ita de Luminaribus fir- mamenti , tibi imaginare , ubi nube transparenti inter Aftra & viium no- ftrum fefe interponente idem notabis. Sic evanefcent tuas particulse. Natvr; G l o r : Adhuc dedeci-
mo meo dijcurfu tecum conferam,quo- D E
CJVSA CV\ PLF^ES SOLES
Infirmamento appareant, tra&o. "OLures foles apparentes caufantur a
■*- particulis conglaciatis in figuram itellu-
|
||||
|
I i -
|
||||
|
\
|
||||||
|
4J
ftellularum a ventis duobus contrarijs
in rotundum coaftis; ita ut ad nullum latu^declinare, fed per circum agitari pogantur, ac itarotunditatem Luminis ementiri figuram folis reprefentantem. Differetia inter Iridis Arcum &folis imaginem, eaeft; quiaibigutta» cau- fantes Iridem rotundasfunt, in Pharhi- lio yerd particulse conglaciatse, planaj & latse. i M e r c v r i v s. At quse ad gene-
fationem tui convenere erant particulas ermiculata°,qug totius mundi abforp- "ere particulas, contulereq; ad tui con- "eftione, quimeras particulaseruftas. ""articularis es, particulisomniameti- is. Particulas funt tua» ignorantise A- ylum j in particulas refolveris; & in rentum difcutieris, fi in glaciem apud :e coaluerint, femicupium Calidse, ut smollefcant, tibi parabitur. ExprimitSol efligiem fuam ter qua-
:erue in nube, qua3 falino turget fpiritu, Criftalli inftar,folis figuram excipienti, nbifolari prasminente jubare, genuinus tiubis obfcuratur fulphureus fplendor» idmittitq; hofpitem peregrinum,eme- tien-
|
||||||
|
- aB4 tg,'
|
||||||
|
4<J
tientem folarem Indolem»Ab cade cau-
f& Lung pluralitas effigiata oritur.Quod vero cum Iride comparari poffit, nihil hic reperitur, At ceao tecfi aplius age- re,video enim te ex particulis iftis iu e- briii ut veritati apud te locus non detur. Tres tamen adhuc abfurditates tuasl
refervaviproicoronide, exdifcurfu de Methodo. Prima eftde motu Cordis. fecundal
d§ generatione fpirituum Animalium. 3. JDe Medicinae reformatione. Motumcordis caufariab guttisfan-
guinis, cadentibus in ventriculos Cor- dis, quse ab calore cordis in vaporem a- guntur, cordiscj cavum diiatant, diffipa- ti cor contrahunt non fecus ac li can-! denti laminee gutta injecia, vi caloris ferri in vaporem diftiliret. O fimplicitatem! O abfurditatem ab-
furditatumabfurdiffimam! Tyro quivis inPhyficisinitiatus teirridebit, erro- ris convincet & refutabit. Queb audacia eft hsec tua de motu
cordis ita infcite garrire, qui cordis 01- ficiumignoras? Vertiginofaetuse funt cogitationes , infulfae, tuis partie-ulis conn
|
|||||
|
^t£_*dU-~--
|
|||||
|
47
eonfufa?, ridicular.
Scias cor ipfam:officinam efle.quse ad
elaborandum fanguinem fubtiliorem > qui locd»vehiculi fpiritui vitali infervi- re debat a natura efte deftinatam, quem perarterias per totam corporis efFundit molem, vit§ que reddit participem:non fecus ut hepar per venas, ficuti canales, etiam remotiffimis & minimis corporis partibus ■> fuccum nutritium imperti- tur. Motusipfius naturalis eft, quem k prima fui formatione a Creatore "obti- nuit. Contratftione fanguinem elabo- ratum ad canales exprimit, Dilatatione fpiritum recolligit, ut itemm excludat: cui fanguinis copia nunquam deficit; Ipfi heparfamulatur. Ne autem motu ifto perpetuo exseftuet de involucro, ichore pleno quo extus irrigari debebat natura lpfi profpexit. Conferas tu hax cum tuis guttis. De fpiritu Animali quem nefcis, fi-
cuti cascus de coloribus judicas'; averfa funt haec a ttio cerebro. Spiritus Animalis eft forma interna
animalis per quam Animalfit Animal^ &diciturAnimal. Eft
|
||||
|
4S
Eftergo pars Effentialis Animalis
diffufapertotum. Siintotoeft, &eftipfijmtotum,u
tiq; demumin corde elaborari non po- terit. Effet n. ifta elaboratio, nova ani- malis generatio. Sed ex corde vitam corpori infundit. Exjecore nutrimen- tum. Excebrofenfum&motum: Ita ordinante fummo ifto Opifice. Sic n. animal confervatur. Diftis tribus offi- cinis, manentibus integnsfpiritus offi- cium facit. In difcraham cadentibus «egrotat Animal. Pone haec fingula adtrutinam, con-
fer cum tuis particulis, invenies quam innaturioberres. Judicaipfe quivitaj qui fanitatis , Morborum & mortis principia & caufas ignoras. Quomodo his mederi poteris i qui in natura cxcu- tis; ubi medicinam invenies i Ex parti- culis conglaciatis ftat Medicina tua, quam quivis flatus patientis difcutiet. Eftfisecfuperbia ignorantum, qui-
bus etiam Montes parturiurt. XJnde quaefo tibi hoc in mentem, ut
reformare velis id, cujus ignarus es? Difce prius gloriofe reformator, Quid refbr-
|
||||
|
A9
fatura fit! Quid Medicina? demum ad
pformandum, fi extra metam quid in- feneris, te parato. I Praefenti charaftere Naturas Lumi-
is tibi objicio fpeculum, in qui pro- ortione ipfa ftet,tu inquire,fi reftc rem telligis, invenies, fupcrbire ipfamin armoniamaxima. |
|||||
|
IcveramMagni hujus Mundi tibi j
explicatam habes Muficen,fiiftam
nere potes', nil erit in hoc magno \ undi volumine quod te Iatebit.
. ■ ' -1
|
|||||
|
Humance fanltatis &*
Medicina Charaffier.
|
||||||
|
T_TInc Medicinss prsecepta difce,quid
■*• -*vera Medicinaiit reperies. Fallerii tamen fi vulgariter prgfentes charra&e' res adfumes. TEquationem qurere , ipj famreducito, extrahitoqladicem. $ hxc preftiteris, Reformatorem te Me dicince admittam. Ifthaecomnia Herminia Trismegi
fton abunde tibi declarabit, Interim va le,& quae tecum mihi intercelTere,bon confule-.fi verba non nulla te ofrendunii cogita te alios deterius excepifle. Quoi tibi fieri non vis, alteri ne feceris. Sin crabrones inritare perges 9 inv{'
nies qusm qusris. |
||||||
|
5i
CoROLLARIVM. • Sequentia 3 qu<e jkbjlnem
tituli Conmemoratafunt, Coro-
nidis koj adiicere placuit. COntemiifle ipfum omnes Parti-
culares; Academiarum & Vnivcrfi- tatum Scholas; ut pote nudas enorum nutriculas: Tacebuntne ad hajc fchola- rum BjBores ? filebuntne ^Academici f Vniverjitatum hic etiam conniuebunt Proceres? Dicatqusefo, iialiasliteris imbutus eft fermonisq latij quo folo li- tcratorum titulus fplendet,gnarus:,Ubi nam Elementa Artium liberalium co- biberat*' Unde fcientiam partium Ma- thematices Geometrka, & Dioptrice, quibus hodie fuperbit, & nihit quod nondiftum fueritdicit, mutuatuseft? Unde Facultatis medic^ precepta ipfi in notuere?quereformare cogitat? li 5- nes errant,decipiunturquam plurimum qui erudiendum liberos fuos , Scholis committunt. Fruftra impenfas faciunt, qui Atadtmicis , artibus liberalibus in G z ftruen- |
|||||
|
.-«-.■■ "---.._________-.
|
|||||
|
u
|
|||||
|
ftruendum , fuos confidunt. Quam
maxime imponitur iftisab Vniverfita- tum Columnis; qui Facultatibus, Theo- logica, Juridka, & Medka , ibi inftrui cogitant: cum tame quotidiana teftetur experientia, plurimos e Scholis euadere ita ingenijs excultos, ut Academkis ad- prehendendis inueniantur aptilfimi > eruditiffimi. Splendent per Scholas ingenia, ut ftellae per Ccelos:ficuti ftel- lse alisealias claritate; itaingenia, fub- tilitatefefe fuperant. Horum omniutn non mortua tantum, Libri puta, fed vi- vaetiam, infinitaadfunt teftimonia. Si in Artibus Liberalibus volet ; Nulla ipfius comparatio erit; Rin Mathema- ticis; ne umbram ipfius fadmittent, In Fa.cultzubus,Theologica,Iuridka8cMe- dica,tot tantiq; erant & funt ad huc He- loes, quorum ipfe non meretur ut deof- culetur calcaneum. Contemnentur- ne ab ipfo tot in omni genere fcientia- rum, eruditiflima capita?Rejiceturne ab ipfo methodus difcendi fele&ifllma, ab univerfa turbaEruditorum, abfecu- lis recepta <? Num ipfe folus eritqui fu- peromnes extolktur? Is ipfus neeft, qui
|
|||||
|
quiclanculum pyra velpoma aflando,
tanta fapientia in praegnatus eft, qua fu- peraret univerfos ? O arrogantiam,om- nis verecundiae fines tranfilientem; 6 " impudentiam. Si omnes Schol<e apud
ipfum errantes funt, curdemum, qui alias omnem devoravit fapientam, Lug- duni Batavofum, operationibus incum- bit Chymicis? ibi demum erroribus fa- tigabitur, certus fit: non ifta Chymica funt,fed ciniflonum, Pfeudochymico- rum, impoftur33 & delirementa: Veros Chymicos Hermetkce Medeeina alam- nos nondum adijt; Chymia enim mi- niftra eft Hermeticorum, (non ipfa Ars medica) fecuti Pharmacopoea Galeni- , corum,qua Anatomia tritKe iftius Rei-
publicas, Animalis Vegetabilis & Mi- neralis adminiftratur- Corpora inprima fua< principia refoluuntur; abdita refe- rantur, Refoluta purificantur; purifi- cata,feparantur;feparatacomponuntur; Copofita coagulantur. Coagulata per- ficiuntur; quorum perfe&io, con [Iftit, in puritate Nature. Balfami.Omnes no- minatas Encheirefes, fi percipere,fi ad- difcere cogitat, pra?ceptaipfi exnatura peten-
|
||||
|
S4
petenda erunt: Natur» Anatomia in-
terna tum externa perdifcenda;illa cog- nita, demum ad labores defcendet & quid agendum, cognofcet, niii enim ta- llbus inftructus? illotis manibus ad artis "* facraria accedet,porcus viridarium infi- lietj lanienam non Anatomiam exerce- bit: Corporanaturaliaquibusalias ad- mirandam oflendere deberet Altiffimi fabricam in Chaos confufum rediget, quo nomine, quod refplendere debe- bat, obfcurabitur, cortices pro nucleo labore fudoreue lucrabitur. Non fuifle ipfum in confortium eruditorum un- quam admiflum , alias Scholas omnes nunquam tam temere contemfilTet. Quid inde conjiciendum i Habitafle ip- / fum in eo contubernio ubi omnium ig- norantum fentina confluxerat -} fapien- tum palatium non adtigifle. |
||||
|
Errata Typographica.
F. 6. prodifpofni, lege dispofui.pro Am-
phit: lege Amphitheatrum. pro. 1« lege In. F. 7. profieri, legefieri. profit, legejit. F. 10. procurtam,lege cur tam. F. 1 x.cor- . datns tege cordatus. pro faac, X egefac; pro noflram, legenoflrum. F. 1 i. proprofun- diaus,lege profundius. F.15. bro matelia, lege materialia;pro eaufa,cauf<e, F.Zl.pro abforbet, lege abforbet. F. 22. pro ir.fani- dm, lege infaniam. procnm,cum. F. 32. Compofil<e, legecampofita: F.36. pro ca- unt,lege coeunt. F.40. inbare,legejubare. F. 42. pro claritale, lege claritate; pro fi, Ji:propifa>,pilte. pro itujuietus,in/juietius. F. 45. pro Pharhilio, lege Parhilio. pro tfligiem) effigiem.pra eminente. |
||||