DISSEllTATIO JIKDICA INAUGUllALIS

SUSUHJU) JlKiULARJ

wgt;

êm

mm

DISSEIITATIO MEDICA INAUGÜRALIS

SUSÜRRO JUGULAIU,

ANNUENTE SUMMO NUMINE,

KX AUOTORU'ATK RUCTDRIS MAONICICI

J A C O li I y A N H A T. L,

UKD. LtOK. !I1D«BU HyUlTH, OBO. (U'lOü. QUtB.V. ü tri'mo.H IJ,
JUB. KOM. ÏT UO». DUCr. II IKUr. 0J»1gt;.,

NbO NOX

am1'liss1.mi SENATUS ACADEMICI consensü,

KT

n0bil1ssi.m au FACULTATIS MEDICINAE üeciieto,

SÜMMISQUi: IN

medicinae iionolilbus AC pkivilegiis
IN ACADEMIA RIIENO-TRAJECTINA

RITE ET I,EGITI.ME CONSKfJUENDIS,

EnUDlTOFlUM EXAMINI SUD MITTIT

PETRUS AlEMNDER FREDERICUSIIIAITIAI,

e paKO Yordeii.

A. U. XXIX MENSIS JÜNII, ANNI MDCCCLV, HORA VI.

TUAJKCTI AI) ItllKNU.M,

TYPis GIEBEN amp; DUMONT.

MDCCCLV.

mm

lit ài

^hîa'/ O!«««!

V\UENTIBUS
O V T I M I S C A HI S S I M I S

l'Ii AECl']P'rORn3US

QlIl)S(;UNyUK llVItL'I AKSrUM.VUSSI.MIS

s A c It r ^L

m

te • ■

I N ï R O I ï U S.

Mihi specimen quodcunque conscripturo, ut sum-
mos in Medicina capere lionores possem, diu deerat
idoneum argumentum, neque ex ingenti medicaruni
disciplinarum complexu, quid seligerem, sciebam.

Hac in re ergo haesitanti mihi seso obtulerunt
haec SALZERi i) verba:

»Dasz dem Nonnengeräusche ftir die Diagnose ein-
»zelner Krankheitsformen nicht die geringste Bedou-
»tung zugemessen, und dasz aus dem Vorhandensein
»desselben namentlich kein Schlusz auf qualitative
»oder quantitative Veränderungen des Blutes gezo-
»gen werden könne.quot;

Quam sentantiam, suadente Promotore, altius ex-

1) FuiEDKicn SALZER, Beiträge zur Lehre von den Ge-
fässgcräuschen.

plorare mihi proposui, licet initio hanc rem, de qua
tot tanlique Viri docti adeo inter se pugnaverint vel
etiamnunc pugnent, vix tractare ausus fuerim.

Qualem vero opinionem ipse amplexus sim. Tu Lec-
tor benevolo, una cum eventu meorum experimen-
torum, infra invenies.

De susurro jugulari locuti sumus, quandoquidem
vulgaris expressio susurriis anacmicus vel chloroticus
hodie, quum plures contendant ilium in multis casi-
bus audiri, in quibus ncc chlorosis neque anaemia
adest, nobis minus Idonea videbatur.

Stethoscopio laterl colli imposito, praeter susur-
rum ilium, cujus sedes ut postea videbimus in vena
jugulari est, non in carotide ut antea credebatur, qui-
que saepius non auditur, audiuntur semper duo soni
et quidem in arteria carotide.

Siisurrus olim vocabatur omnis sonus, qui ope
stethoscopil in vasis audlebatur, recentiores vero
dlstlnguere soient inter susurros et tonos. De hisce
vero, in arteriis praesentibus, non loqucmur.

CAPUT L

DE SUSURRO JUGULARI IN GENERE.

Susurri anaemici dicti, ii imprimis qui in colli
vasis obscrvantur, in anaemiae et chloroseos semeio-
logia magnas partes egerunt.

In qua exploratione necesse est ut duo genera su-
surrorum distinguantur, nempc susurrus rhytmicus
et susurrus continuus. Ille, per arterias productus,
cum cordis systola isochronus est.

Susurrus vero continuus primum a bouillauo i)
bruit dc diable cognominatus est. Quem susurrum,
quum post singulas inspirationes intentior fieri so-
leat, multi tamquam susurrum intermittentem ex
arteriis repetierunt. In venis enim susurros produci

1) Bouillaud, Traité des maladies du coeur.

posse plurimi negabant, quoniam earum parietum elas-
ticitatem justo minorem atque sanguinis fluxum nimis
tardum credebant, quam ut vlbrallones venarum
parietum produci possent. Susurrus iste nunc auditur
tamquam murmur continuum ; In aliis casibus tam-
quam sonus magis stertens aut slbilans, quin canens
etiam, audietur. Cantus Ille, sl Ita nominari licet,
vulgo gradum altiorem indicat, at vero quoque, sl
minori gradu auditur, levi pressione per stetbosco-
plum facta, aut capite apte poslto, produci non raro
polest. Nonnunquam simul cum isto susurro arte-
riae sonl audluntur, qui tamen, quando susurrus
continuus aliqua intensitate gaudet, prorsus aut pro
parte saltem obfuscantur.

Soni vero musici, a laenneccio arteriarum cantus
vocatl, non immediate slbl subsequuntur ; in inter-
vallis enim, inter illos remanentlbus, murmur conti-
nuum slbilans vel aliud adest.

de logo, quo susurrus jugularis auditur.

Utrum susurrus jugularis in arteriis, an vero in venis
sedem habeat, ecce quaestio, in qua solvenda multi
atque clarissimi patbologi occupatl fuerunt. Ilinc tot
diversae opiniones, quarum unusqulsque suam omni
vi defendere studebat. Quid mirum igitur, si de ea
quaestione plurimae observationes proditae sunt?

Inter antiquiores imprimis laennec et boüillaüd
tales susurros in vasis observarunt, quos tamquam
intermittentes cum cordis ictu synchronos descrip-
serunt. Laennec eum bruit de soufflet, bouillaud souffle
intermittent vocavit.

Susurros vasculares sede m in arteriis habere uter-
que opinabatur, quamvis ex laenneccii tractatu
de auscultatione pateat, eum in nonnullis casibus
susurri sedem in vena jugulari essej suspicatum,
quum dicat:

»Je ne crois pas que les veines puissent Je donner.
Cependant j'ai quelquefois soupçonné que le bruit de
soufflet confus et sans diastole distincte, que ran en-
tend surtout sur les parties latérales du cou, avait son
siège dans les jugidaires internes.quot;

Nec doct. beau neque de la harpe i) inter arte-
riarum et venarum sonos distinguebant.

Ogier ward 2) primus fuit, qui inter susurros ve-
narum atque arteriarum distinxerit et susurrum dia-
bolicum BouiLLAUDii in vena jugulari interna adesse
contenderit, quam opinionem Collegium Londinense
comprobavit. Deinde in Anglia noPE in Gallo-
Francia aran doctrinam de susurro jugulari trac-
tarunt. Praecipuum argumentum, quo aran susurri

1)nbsp;Beau et de la harpe, Arch. gdn. de nuM., 1838, 2—3.

2)nbsp;Ogiekwaiu), London medical gazette, 1834.

3)nbsp;Hope, on diseases of the heart.

4)nbsp;AitAN, Arch. gén. de mod. Août 184S.

in vena jugularis interna originem probare conalur, eo
nititur, quod evanescit, quando vena comprimitur,
rediit contra circulatione restituta.

Murmur continuum, cum inflatu [bruit de soufflel) con-
junctum, constat ex duabus partibus, altera continua,
quaein venis, altera intermittente, quae in arteriisoritur.

Ex sententia voro nAMERNiKU i) susurri continui
solummodo in venis adsunt. Producuntur quando duo
media in diversas directiones moventur.

In venis illud stratum immobile, quod uamernjik
in arteriis adesse assumit, deficit; sanguis ergo con-
tinuo in contactum immediatum venit cum venarum
parietibus, continuo obtinet frictio, oriuntur vibra-
tiones et per eas conditiones ad susurros produ-
cendos requisitae adsunt.

A. HEYNsius 2) experimentis docuit susurrum pro-
duci, si per tubum e materie molli confeclum, fluï-
dum quoddam transvebitur, dummodo illud in eadem
conditione versatur, qua sanguis per vasa fluens.

Adest scilicet in vasis pressio positiva (vis a tergo),
quam cor exercet, et negativa, quam thoracis aspi-
ratie praestat; quam thoracis asplrationcm, ii, qui
de susurris chlorotlcarum investigatlones fecerint,
semper neglexerunt.

1)nbsp;IIamehnjik, Physiol. Path. Untersuchungen, Trag, 1847.

2)nbsp;A. HEYNSIDS, Bijdrage tot eene physische verklaring van
de abnormale geruischcn in bet vaatstelsel, Lancet, 1854. Cf.
quoque ejus Dissertatie.

Obtinontc negativa pressione latorali susurrum oriri
posse illi patuit, ut igitur opinio a Kivviscn prolata,
dicente in arteriis tantum sonos aut susurros occur-
rcre, quum positiva pressio, quam cor oxercet, in
venis nimis exigua sit, quam ut sonus produci pos-
sit, ab eo refutetur.

Kiwiscu inter pathologos recentiores solus susur-
rorum sedem quaerit in arteriis, et eos omnes com-
pressione produQtos credit.

Verum quidem est pressione nonnunquam susur-
rum arte produci posse, contendit autem kiwiscu
uniimquodque vas per musculorum contractionem
hanc coarctationem posse subire, et sic etiam su-
surrum chloroticum symptoma compressionis haben-
dum esse, tunc produçtum, quando musculus omo-
hyoideus arteriam carotidem premit.

At vero tali in casu murmur continuum nemo
unquam audiet, quod tamen kiwiscu contendit. Su-
surrus jugularis quoque audietur, quando musculus
omohyoideus relaxatus est, quamobrem de pressione
in carotidem cogitari nequit.

In venis formari manifestum est; nam, prouti supra
vidimus, susurrus vena compressà evanescit, et
quando circulatio restituitur redit, dum interea du-
plex tonus in arteria nonnunquam manifeste adhuc
percipitur.

Sonus, si in arteria locum haberet, etiam supra
partem, quam musculus omohyoideus premit, ilium
audiremus. Plerumque tamen paullo supra clavicu-

lam auditur, et deinde susurrus observatus est, ubi
de arteriae pressione nullomodo sermo esse polerat.

Monneret experimentis suis ostendit intermittens
liquoris llumen sonum ejusmodi edere non posse,
nisi in tubis solidis aut elasticis, quum flumen con-
tinuus in vasis semper cum susurro continuo conjunc-
tum sit, dummodo velocitas sufiiciat ad vibrationes
prodiicendas, quae sonum edant.

Denique th. weder i) nuperrime experimenta phy-
siologica atque physica instituit de origine susurro-
rum, qui in vasis observantur.

» In den Venen, » inquit,quot; entstehen nur dann Geräu-
nsche, wenn sie an einer Stelle verengt sind. Sie
« sind immer gleichmässig fortdauernd, und weder re-
nmittirend noch intermittirend, weil der Blutstrom in
y) ihnen gleichmässig ist, ausser wenn die Verengung
•»der Vene periodisch verändert wird.quot;

Remissio vel intermissio in venarum susurro ex
ejus opinione inde oritur, quod singulis arteriae pul-
santis diastolis vena adjacens aliquantum compri-
meretur.

Rlerito ergo hodie statuunt susurrum continuum
in colli venis locum habere. Varias autem opinio-
nes de Illius origine infra traclabimus.

\nbsp;1) Tu. WEBFR, Archiv, f. rhjslologische Heilkunde, XIV, 1.

§ %

DE MODO QUO OPTIME AUDITUR SÜSÜRRUS JÜGULAUIS.

Aeger examinetur, si fieri potest, ereeta corporis
positione, slethoscopio supra claviculam inter utrum-
que musculi sternocleidomastoidei caput posito, at-
que capite, quantum requiritur, elevato, non vero in
latus oppositum verso, A parte dextra incipiendum
est; ad dextrum enim latus saepius et majori in-
tensitateaudietur susurrus, quam latere sinistro, prouti
ARAN, noPE, vERNOis, BARTH, alü contcndunt, licet
BOüiLLAUD illum saepius sinistro quam dextro latere
observari dicat.

Causa, ob quam dextro colli latere saepius obser-
vator, In eo qufierenda est, quod vena anonyma
dextra brevlor atque ampllor est et magis perpen-
dlcularlter decurrlt quam sinistra, quae horizontailter
posita est. Poterit ergo citlus evacuarl anonyma
dextra quam sinistra. Utraque vena anonyma per
profundum fasciae colli stratum cum prima costa et
clavicula firmiter conjuncta est. Inter duo sterno-
cleidomastoidei capita vena jugularls dextra dllalata
est, atque bulbum sie dictum format. Dextro Igi-
tur latere sanguis cltlus fluat necesse est.

Dum Incipitur Investigatio non oportet, ut collum
tendatur et caput In oppositum latus versatur, quo
scilicet modo susurrus arte produci posset, circula-
tione, monente monneretio, ceierlore facta musculo
omoliyoideo vas premente.

Jam couuiGAN i) ostenderat per pressionem quodam
loco institutam susurrum sub loco compresse pro-
duci posse

Stethoscopium praeterea non nimis fortiter premat
necesse est ; facile enim vena jugularis comprimi et
sic susurrus evanescere posset. Prouti tenso collo
susurrus produci potest, sic etiam capitis positione
non mutata per pressionem apte modificatam ste-
thoscopii ope idem obtinet, praesertim quum stethos-
copio vas pro parte tantum premitur.

Susurrus durante inspiratione intensior est, post
expirationes autem validas, quae sanguinem in venani
jugularem repellunt, evanescit. Secundum uamehnjik
susurrus tuncdisparet, quia valvula simplex vel duplex,
quae in vena jugulari adest, clauditur. Quavis cor-
poris positione, in qua caput minus elevatum lit, quam
pectus, susurrus minor fiet vel evanescet, cum in tali
positione sanguis tardius per venas fluat. Ubi susurrus
debilis tantum est, eo intensior fit, quo quis fortius
inbalet ; tum etiam erecta corporis positione, vel collo
admodum tenso, vel capite ad latus verso; at caven-
dum est, no cum claro respirationis murmure, qui
in laryngé obtinet, confundatur.

Minus periti, qui susurrum jugularem audire cu-
piunt, optime ergo agent, si per breve tempus ani-
mam comprimere jubeant. Weber 2) Senior durante

1)nbsp;Gaz. méd. Tom. III, Nquot;. 103.

2)nbsp;Weber , Theorie und Methodik der Physicatisclicn Un-
tersuchungs-methode, 1819.

forti inspiratione arteriam comprimere, eaque iinita
pressionem tollere suadet, quo facto discrimen inter
venarum susurrum, eundemque cum respirationis
murmure conjunctum, efficere possumus.

§3.

de causis, quae susüruüm jügülaiiem producant.

Variis admodum causis diversi pathologi susurrum
ad collum audituni adscripserunt, quarum praecipuas
breviter enarrabimus.

Primo quidem loço aran imminutam sanguinis den-
sitatem atque plasticitatem, aucta frictione tum aliqua
in vasorum parietes pressione, tum, et imprimis qui-
dem, circulatione celeriori, immediatam murmuris con-
tinui causam habet, ad quam opinionem pervenit gela-
tinam aqua solutam in venam femoralem injiciendo.

Magendie contra, atque cum eo andral, opinati sunt
hydraerniam stasi ansam daturum esse. Quidquid
est, circulatio, licet sanguis plasticus sit, accelcrata
esse potest.

IIamernjik 2) dicit susurrum tum oriri quum fluxus
sanguinis sub quibusdam conditionibus in vena ju-
gulari interna talem vim nanciscatur, ut venarum

1)nbsp;Aran, Arch, gén. do mdd. Aout 1843.

2)nbsp;IIamkunjik, Pliysiol. Pathol. Untersuchungen, Prag.
1847.

parietes vibrationes subeant, quae senliri atque aucliri
possunt; inde sequitur susurrum optime audiri,
quando vena, collo tenso ac capite ad latus verso,
in conditione vibrationi apta versatur. Non raro vero
talem possidet intensitatem, ut eliam capite flexo
percipiatur, quo casu ex illius opinione venarum
valvulae eum producunt per vibrationes, quas san-
guis in iis provocant, quaeque vibrationes cum pa-
rielibus venarum adjacenlibus possunt communicari.

Mechanismus, quo sanguinis fluxus celerior factus
in vena jugulari interna susurrum producil, molui
sanguinis atlribuit, quem Icreiselnde oder wirbelnde
Bewegung vocat, qualem molum.sanguis, quum af-
fluit ad locum, quo vena maxime dilalala est, subire
debet, ut hancce dilalationem implcrc possit. Ille
molus eo loco in venae pariete vibrationes produ-
cil; ut tamen adsit, quaedam sanguinis fluxus ce-
leritas requiritur, dum, si normalis est, venae cavae
tensio minor est el sanguis non tali modo defluit,
ut vibrationes et susurri producantur.

Secundum monneret i) sanguis, cum in statu natu-
rali ex venlriculis in arterias propellilur, ex aperlura
arctiori in majorem sanguine jam replelam pervenit, et
ila impedimentum olTendit, quod cum fere slalim mora-
tur; hoc in casu susurrus hydraulicus animadverli non
potest.

Fluidi celerilalem cujusvis susurri in vasis pro-

i) monnkket , Kov. mod. cliir. Mars et Avril isijo.

ducti, sive continuus sit seu intermittens, unlearn
causam esse credit. Jam ante eum savart ostende-
rat intensitatem soni producti a fluxus celeritate et a
vasis lumine pendere. Quando vasorum parietes rela-
xati sunt vel laxi, ex ejus sententia, sonus melius qui-
dem perducitur, sed ideo non nascitur, quum magna
iluidi circumvecti copia, quae secundum nonnullos
susurri in vasis causa est, ei videatur potius ilium
prohibere, quoniam ut sanguis tardius fluat elTiciat.
Sanguis fibrino ditior potest fortasse sonum mutare,
sed eum non augebit, neque sonum producet, dum
in chloroticis sanguis tenuior majorem celeritatem
admittit et ideo causa susurri esse potest.

Valentinek 1) sanguinis chlorotlcl tenultatem mag-
ni momenti habet, et qualitatlvam quidem sanguinis
mutatlonem assumlt, sed in reliquis eandem ac ha-
mernjik sententiam amplectltur.

Cejka 2j susurrum in omnibus venis audlvlt
(jam vALENTiNER lllum In vena jug. externa anl-
madverterat).

»Dos Nonnengeräusch ist keineswegs eine Erschei-
nung, die etwa in gewissen localen Verhältnissen ein-
zelner Venen begründet ist, sondern es gehört dem gan-
zen Venensystem.quot;

1)nbsp;Beiträge zur Lehre von der Chlorose, Kiel 1849.

2)nbsp;Ckjka, Träger Vierteljahrschrift, Bd. XXIV, Litt. Anz. s.
n ; iti^i.Bd. XXVI, Ergänzungsblätter s. 1; ibid. Bd. XXVII,
Erg. Nr. 13, 14, 15.

Richter i) aeque ac dock existimat valvulas
venarum verosimiliter aliquid afferre ut susurrus
oriatur.

Postea tarnen opinatus est ricbter susurrum au-
ditum iri, quum sanguis, sicuti in majori gradu
anaemiae obtinet, magna vi pectus versus sugatur,
vasorum parietibus relaxatis.

Nonnunquam susurrum jugularem audivit, etiamsi
stethoscopio aurem nondum imposuisset quod et
GEJKA probavit.

Heynsiüs 2) originem variorum susurrorum phy-
sice explicare studuit. Accuratas indagationes in-
stituit de effectu pressionis positivae, lateralis pres-
sionis et fluidi celeritatis. Ad fluidum per tubos
elasticos pellendum, ut corrigan et Kiwiscn, vase com-
pressorio utebatur, quum ei patuerit syringem hunc
in finem non suflicere, qua scilicet semper aer ali-
quis in tubas pellitur, ita ut accuratum experimen-
tum institui non possit.

Porro illi patuit, longiores coarctiones adhibenti,
susurrum tantum loco dilatato produci. Invenit pressio-
nem directam (drukhoogte) aequo minus ac lateralem
pressionem, quam Kiwiscn resistentiam periphericam
vocat, vim directam habere. Primum locum Iluidi ce-
leritas tenet, caeteris tantum vim indirectam, qua-
tenus celeritatem vel augere vel diniinuere possint,

1)nbsp;Richter, Schmidt's Jahrbiicbcr, Bd. LXVII, s. 243.

2)nbsp;Loco citato.

attribuit. Caeteris paribus susurrus illi intensior vi-
debatur, quando coarctatio major erat,

Naturam motus liquoris in loco dilatato indolem
susurri forsitan explicaturam esse suspicans, expe-
rimenta instituit cum tubis pro parte latlorlbus, at-
que invenit particulas in lluldo suspensas loco dila-
tationis ratione ad speciem valde irregulari moveri.
Accuratius autem indaganti ei patuit succini parti-
culas aqua suspensas, quae in centro aderant, di-
rectione fere primitiva progredi, dum particulae
parieti propius sitae per aliquod spatium divergentes
procedunt et postea iterum sibi et parieti parallelae
propelluntur; particulae tandem parieti proximae
etiam aliquamdiu procedunt, sed certo loco tubi di-
latati contra fluidi directionem retroflectuntur.

Iluncce motum heynsius cobaesloni fluidi, atque
igitur fluxus tantum celeritati attribuit

In peculiari isto fluidi motu susurri originem
quaerit, quo vero modo susurrum motus producere
possit, non explicat; nec magis explicat qua re
apud tot homines, sivc sanos seu morbosos, prorsus
non audiatur, qua re apud alios plurimos magis
minusve manifeste percipiatur.

Tn. WEBER 1) opinatur susurros, qui percipiuntur
in tubis e gummi elastico paratis, in tubo intestl-
nali, in vasis sanguiferis, in tubis e ligno confectis.

1) Wnnicu, iu Archiv, für l'hysiologische Heilkunde, Bd.
XIV, 1.

si per illos liquiduDi flual, immediate produci vi-
brationibus, quae in tubi pariete per fluidi molum
oriuntur. Sonus in parietibus quaerendus est, iit-
pole quae compressibiles atque elastici sunt. Ipsum
fluidum difficilius vibrare incipit, quura fere com-
primi nequeat. Susurrus facilius producitur, quando
adhibiti tubi lumen uno loco pluribusve coarctatur,
aut si parietes elastici sunt ; pendet porre a celeriori
vel tardiori liquidi fluxu, ipsa fluidi qualilale mi-
nus hac in re elTicienle. Rugosilates parietis interni,
ejus tenuitas et elasticitas, lumen tubi notabilius
susurri produclionem promovent, promovelur quo-
que natura liquidi fluentis, quae salis -densa nec
tenax esse oportet; imprimis autem promovelur,
quando tubi parietes loco quodam comprimuntur,
et manifeslissime eo loco apparet, quo fluidum ex
loco compresso, coarctalo igitur, in latiorem tubi
partem pervenit.

Contendit porro webeu susurros in venis apud
unumquemque hominem arte produci posse, si
collum tendilur atque caput fortiter ad latus ver-
titur.

Credit processus vertebrarum transversos in hac
capitis posilione basin firmam constituere, ad quam
vena adprimi possit ; vena jugularis extenditur si-
mulque musculis omohyoideo et slernocleidomas-
toideo tensis premitur.

Venarum in pectore lumen non mutatur et igi-
tur sanguis ex loco coarctalo, vase scilicet com-

presso, in locum an)plioreai fluit. Ouincs igitur
conditiones, quae ad susurrum producendum requi-
runtur, hocce in casu dantur. Capitis positione solita
servata, nonnunquam susurrum producere potuit,
quo tamen casu Justus compressionis gradus dilfi-
culter invenitur.

CAPUT II.

DE CONDITIONIBUS ET MORBIS, IN QUIBUS
SUSURRUS JUGULARIS AUDIRI SOLET.

4.

DIVERSOHÜM AUCTOKÜM OPINIONES.

Prouti diversae adeo opiniones de susurri jugu-
laris causis prolalae sunt, ila magna quoque dalur
diversitas, quod attinet ad morbos et conditiones in
quibus auditur susurrus. Quum enim nonnulli su-
surrum in omni fere morbo non tantum scd in omni
fere casu aut adesse aut arte produci posse opinen-
tur, alii eius praesentiam in anaemicis solummodo et
debilibus admittunt.

Praecipuorum Scriptorum hac de re sententias id-
circo examini submittamus.

Quo major sanguinis in vena cava pressio hydro-
statica, eo minor ex uamèrnikii opinione durante in-
spiratione sanguinis adspixatio in truncos venosos in

pectore positos, eo clifTicilius igitur quoque colli venae
evacuantur. Minori ergo energeia sanguis per venas
periphericas atque etiam per venarn jugularem in-
ternam fluit, colli venae continuo repletae siaiulque
sanguine supra valvuias quasi retento extensae. Quod
si evenit, color cyanoticus esse solet, tune scilicet,
quum haematini in sanguine copia non sit imminuta;
pallidus contra si fibrinae quantitas valde diminuta
et sanguis magis aquogus est.

In posterion' casu, in quo hydrops vulgo adest^
iiAMERNJiK susurrum jugularem non adesse perhibet,
quum vena jugularis continuo sanguine sit extensa,
quum sanguis minori energeia fluat, quumque pa-
rietcs venaruui vibrare ncqiieant.

»Dies isl die Ursache des constanten Fehlens des
iigt; Nonnengorausches hy hydropischen und cyanotischen
Menschen.quot; Si nonnunquam susurrus jugularis in
hydrope parva intensitate auditur, opinatur bydropern
adfuisse antequam susurrus jugularis adesset, quum
post elTusiones hydropicas sanguinis quantitas dimi-
nueretur neque renovaretur, qua ratione tensio venae
cavae minor esset, quum, prouti supra jam vidimus,
intensitas susurri jugularis ex nAsiERNiKii sententia
pressioni hydrostaticae venae cavae proportionalis sit.

Si in hydrope auditur susurrus hydropem non
crescere sed imininui credit Si vero hydrops auge-
tur, susurrus jugularis constanter evanescit, quum tali
in casu sanguinis quantitas nequaquam diminuta sit.
ïgt; Indeminquit »c/as Nonnengeräusch nie vorkommt

y) solang die Spannung der Iloldvcncn ivenigslens jener
))der gesunden Menschen gleich ist, oder aher diese
übersteige, ivohei die quanlilaliven Verhältnisse der
» Elementen des lihites so wie seine chemische Mischung
ygt;ganz und gar gleichgiltig sind.quot;

Susurrus igitur jugularis secundum uamernjik uni-
cum bonum indicium est quo certiores fieri possu-
mus, quomodo sanguinis quanlitas se habeat. Oc-
currere potest in decursu omnium illorum morborum,
in quibus sanguinis quantitas admodum diminuta
est, quamdiu scilicet sanguinis amissi locum alius
liquor nondum ceperit.

Susurrum jugularem invenit in spontanea sangui-
nis diminulione (in chlorosi, marasme); post secre-
tionesprofusas(indiarrhoea, cholera, haemorrhagia);in
decursu gravium pneumoniarum ; in initio febrium in-
termittentium; saepe quoque ineunte gravidilate; porro
in aegris luberculosi, carcinomate, Syphilide laboran-
tibus; in venefieiis ex plumbo et hydrargyro orlis.

Secundum m weder i) susurri jugulares in ge-
nere facilius oriuntur in chloroticis quam in sanis,
quoniam experimentis comprobatum est sanguinem
tenuem plus quam sanum eorum ortui favere.

Diminuta porro sanguinis quanlitate major in venas
atmosphaerica pre.ssio, venae vero ipsae laxiores, ma-
gis planae atque latiores sunt, frictio major est quum

1) TU. WEBKU , Archiv für Physiol. Heilkunde, Bd.
XIV, 1.

major sit superficies, quae omnia susurri ortui pro-
sunt. )) Meist sind denn die einen oder anderen gün-
stigen Umstände hei Chlorotischen vorhanden, die das
häufige Vorkommen dieser Geräusche hei denselben
erklären, dass aber auch die Jugulargeräusche bei allen
anderen Menschen außreten können, theils wenn der
mit dem Stethoskop ausgeübte Druck zufällig der rich-
tige ist, oder die Drehung des Kopfes den passenden
Grad erreicht hat, n. d. m.; und dass es daher je-
denfalls falsch ist, ohne weiteres aus dem Vorhandensein
eines Jugulargeräusches, wie das nicht selten geschieht,
auf Chlorose oder Oligämie zu schliessen.quot;

Prouti gtintuer sie webeu quoque saepius apud
infantes quam apud adultos susurrum apprehendit.

uicüteu 1), qui in sanis nunquam susurrum potuit
animadvertcre, in chloroticis vero et anaemicis, in lio-
minibus exigua vi musculari praeditis, in infantibus
et ju veni bus celeriter crescentibus, in morbis chro-
nicis (liysteria , epilepsia), in tuberculosis et cachec-
ticis eum audivit.

James begbie 2) susurrum jugularem signum dia-
gnosticum in anaemia .summi momenti habet.

Julius vogel 3) quoddam connubium esse inter chlo-
rosin ac susurrum jugularem statuit, semper cnim

1)nbsp;llicnTEH, Schmidt's Jahrbücher Bd. XLVII, s. 243.

2)nbsp;Jam ks nkoitik, Mounthly Journal of Mudicul Science
February 1849. 8. 495~.508.

3)nbsp;JuMUs vooicr., Caiistatt's Jahresbericht für 1849, Blut-
krankli. s. !)10.

audivit in anaemia, licet nonnunquam quoque euai
detexerit in hominibus, m quibus de anaemia cogi-
tari non poterat. Audiri soil, potest in stadio fri-
goris febris intermittentis, in typho, urticaria, ery-
sipelate faciei, aliquando etiam apud sanos.

Opinabatur nihilominus tali in casu bene fieri posse
ut chlorosis occulta adsit et rubrorum corpusculorum
quantitas parva sit, licet in organismo perturbationes
anaemiae propriae non obtinuerint.

Cazkaux 1) susurrum etiam apprehendit apud gra-
vidas, quarum sic dictae congestiones et nervosae
afiectiones vulgo anaemiae essent tribuendae.

Auan 2) existimat susurrum jugularem sanguinis
diminutionem indicare, imminuta ejus densitate et
librini quantitate.

Chlorosis, anaemia, débilitas, acquisita et conge-
nita, ex ejus sententia unicae sunt conditiones in qui-
bus susurrus jugularis locum habet.

Murmur autem continuum, ut credit, occurrit prae-
sertim apud foeminas, Inde ab anno aetatis vlcesimo
usque ad trlcesimum, vel apud homines debilis consti-
tutlonis; in lymphaticls et anaemicis susurri jugularis
evanescenlia signum convalescentlae habendum esset.

Vir doet. m. A wintricu-^) In epistola ad doct. Kti-

1)nbsp;Cazeaux, Traité théorique et pratique de l'art des
acoucliements.

2)nbsp;Auan, Archiv. gén. de méd. Aout 18-13.

3)nbsp;WiNTiucu, Deutsche Kliniok, 1850, nquot;. 15.

CHENMEisTER suaiiî dö susuFPo jiigulari sententiam
patefecit illumque signum pathognomonicum esse
negat.

Auscultavit nimirum 600 milites, fortes atque
juvenes, et apud 480 eorum susurrum observavit.

Ex eius igitur opinione susurri praesentia nihil om-
nino signilicat, quin contra susurri in quibusdam
casibus absentia, quoad diagnosin nonnullorum mor-
borum, longe majoris momenti esset habendum.

RicnrEu vero, quod ad bas observationes attinet,
animadvertit bene fieri potuis.se ut Iiorum militum
multi anaemia majori minorive gradu laborarent,
quum forsitan eorum nutritio nequaquam sulTiceret;
banc tamen RicuTtni opinionem hypothcsin esse omni
valore orbatam vix opus est ut addamus.

Doet. LIMAN de 100 hominibus tam sanis quam
morbosis apud 4 tantum non audire potuit susurrum
et apud omnes juniores invenit. Polest ubivis fere
produci si collum tenditur; quodsi non auditur major
minorve colli tensio et capitis in latus vcrsio, pressio
plus minusve fortis eum fere semper provocabunt.

Nihil ergo commune habet cum peculiari sangui-
nis crasi nec cum minori eius quantitate.

Cejka 2) susurrum jugularem toties invenit apud
acgros ct sanos, ut nullomodo ad sanguinis penuriam
referri posse opinetur ; ergo non facit cum uameknjik

1)nbsp;Deutsche Kliniek, no. 20, 1850.

2)nbsp;Trager Vicrteljahrschrift, locis citatis.

dicenli: » Dass das Nonnengeriiuscli immer und überall
der Ausdruck war einer quanlilaliven Blulabnahme.quot;

Canstatt 1) slaluil susurrum jugularem creberrime
occurrere in iis morbis, in quibus sanguinis quanlilas
imminula aut crasis aquosa est, in chlorosi, luber-
culosi, cachexia, dyscrasia carcinomatosa; licet inter-
dum quoque audiatur apud bene valentes, tolesque
in quibus, elsi morbo laboranlibus, de anaemia co-
gitari nequat.

§ ö.

sanguinis analyses a doct. gorup-bksanez institutae.

Gorup-bf.sanez 2) '18 sanguinis analyses instiluit,
e quibus pateret, sanguinis compositionem nihil om-
nino facere ad susurri jugularis productionem; eum in
sanguine sano, tum in sanguine magis minusve aquosa
adesse posse, hydraemiam igitur nullo modo requiri,
immo audiri susurrum apud homines vera plethora
alFectos; fibrini quantitatem ad eius vel absenliam
vel praesentiam nihil efficere, quandoquidmn audi-
tus sit in crasi sanguinis inllammaloria; corpuscu-
lorum sanguinis coloratorum copiam imminutam ad
susurrum producendam nihil facere, uti andral et
GAVARRET docucrunt, quuui quoque adesse possit ubi

1) Canstatt's Jiihresbcrldit 1819.

'-gt;) GOHur-BKSANKZ, Archiv, fiir Physiol. Heilkunde, 1819,
6 u. 7,

corpusculorum copia magna sit; in chlorosi ergo
•■»usurri causam non in corpusculorum imminutione
esse quaerendam, sed in nervorum systemate,- et
aucta idcirco irritabilitate; nullum tandem certum
connubium dari inter susurros venosos atque quam-
libet sanguinis crasin.

» Eine heslimmte Beziehung der Venengeräuschen zu
irgend eine Blutinischung besteht nicht.quot;

§

salzeri experimenta.

Quum igitur nonnulli de connubio inter chloro.sin
vel anaemiatn atque sonum in colli venis auditum,
clinicis observationibus ducti, dubia movissent, quum
GORüP-BESANEz expcrimentis suis, non sufTicienti tamen
numero institutis, nitens illud connubium prorsus ne-
gasset, non aliter fieri poterat, quin quaevis de doc-
trina susurri jugularis disquisitio omnium attentionem
attraheret.

Talem disquisitionem nuper doct. salzer ') cum
publico communicavit, ex qua quam brevissime fieri
potest praecipua hic afferre volumus. Si quis Col-
lum tendit, ita apud salzerum legimus, atque caput
in unum alterumve latus vertit, susurrus artificialis
in vena jugulari produci potest, quod ita explican-

1) Salzen, Bcilrii;!« zur Lehre von den Gefassgcräuschon.

dum, quum, uti Monnerel docuit, venae jugularis
coarclatione sanguinis fluxus accelerelur, et vibra-
tiones parietum oriri possint; vena insuper pressione
niusculi omobyoidei coarctatur, qua coarclatione
itidem susurrus polest provocari. Jam antea cou-
RiGAN oslenderat injectione aquae in intestinum alque
comprcssione intestini uno allerove loco infra locum
comprcssuui sonum produci posse. Dc condilionibus ,
cogilans, quibus susurrus jugularis produci possei,
haecce statui posse credit: venae, fibras musculares
possidentes, stimulis irrllalae ope conlractilitalis Vi-
talis lumen dlminuere possunt; earum parielum itaque
tensio producitur, quo fit ut in iis vibrationes oriri
queant. Aucla tensione parietum neccsseest ut coarc-
tetur vasis lumen, quo fit ut circulatio accelerelur.
Quum ideo duo haecce momenta: tensio parietum
aucla celeriorque sanguinus Iluxus, vibrationes parie-
tum producerc possint, exinde forsitan cxpllcandum
quod in hominibus ad speciem perfecte sanis susur-
rus jugularis audiatur. Quae vero sit causa auclae
huius tensionis non explicat. Etiamsi sanguinis com-
posilio ad originen susurrorum explicandum nihil
faciat, credit tamen salzer morbosam sanguinis crasln
nutritionem nervorum vasamotoriorum posse modi-
ficare, qua nutritionis modificallone vasorum parie-
lum conditio mulari polest.

In anaemicis quoque majorem venarum parielum
tcnslonem esse opinatur. Sic etiam susurrus, in aliis
corporis venosis Iruncls auditus, explicari posset, quum

lensio venarum parieluui universjali condiliune non
topica producatur, atque igitur totuuj systema ve-
nosum afïiciat.

Quod susurrus in venis jugularibus prae aliis au-
diatur, explicandum cum celeriori circulatione tho-
racis adspiratione producta, tum musculi omoliyoidei
pressione, partial! pressione susurrorum ortu! favente.

Si !n horizontal! corporis positione susurrus jugu-
laris debilis erat, post motuin et erecta corporis po-
sitione auscultatione instituta intensior liebat, unde
patet vis celerioris circulationis.

Dextro saepissime latere salzer susurrum obser-
va ba t.

Experimenta instituit apud 248 homines, 121 sci-
licet viros, et 127 foeminas; apud 122 susurrus
jugularis aderat.

noilum 122 eis ant
50 nmsculini.nbsp;, 72 foeniinini generis.

29 sani erant,
21 aegroti; seil.:
7 febro interni. correpti,
4 tuberculosi pulin. labo-

rantes,
4 anaeuiiei,

4 inorbo KuiGiiTiiii cum

bydrope alFecti,
2 icteric!.

39 Sanne,

33 aegrotae; seil.:
16 anaemlcae,
3 tuberculosae,
3 typho aireetiie,
2 ciin'e laboraiites,
2 Syphilide secundaria cor-

reptae,
2 chron. peritonitlde labo-
rant es,
2 pneumonia

2 febre interni. laborantes,
1 vitio cordis adecta,
1 leucaemia laborans.

%s

In 120 casibus susurrus
71 viros, quorum 40 sani
erant, et 31 diversis mor-
bis laborabant, scilicet:
12 tub. puim.,

3nbsp;morbo niiiGiiTiui,

4nbsp;Ascite (ex hepatitiole),

2 Typbo,

2 E\npb. puim.,

2 Ciircinomate,

1 Hctbymate cachectico,

1 Pcliosi,

4 Pneumonia.

ïandeul ex inslltulis experimentis, secunduui sal-
ZEU sequcrctur.

1.nbsp;» Das Nonnengeräusch findet sich gteich häufig bei
Kranken wie bie Gesunden.

2.nbsp;Das Nonnengeräusch hat keine bestim}nte Bezie-
hung zu irgend einer Krankheitsform.

3.nbsp;Bei Anämischen ivird zwar das Nonnengeräusch
häufig gefanden, jedoch eben so häufig vermiszt.

4.nbsp;Bei Hydropischen findet man nicht selten Venen-
geräusch.quot;

experimenta mea.

NUMERUS OBSERVAT I O NUM 412.

285 foeminini generis.

15-i aecnotae.

qunrum
graridae

§

num süsüruüs jugui-aris rkvera signum pathogno-
monicüm habendum est ?

Cuncli antea susurrutn jugularem pathognomoni-
cum chloroseos signum habebant; postea vero, ut
vidimus, nonnulli contra hancce opinionem dubia
moverunt, eiusque vel ubsentiam vel praesentiam
fortuilis circumslanliis aut anatomicis condilionibus
esse adscribendam, susurrique tamquam signi diag-
noslici et palhognomonici valorem nullum esse ex-
perimenlis probare studuerunt. Quum in chloroti-
cis susurrus jugularis semper scdulo quaereretur,
quumque, ubi non slalim audiebalur, ilerata vice
el accuratius nuscultatio lieret, bene fieri potuil, ut
mutala capitis posilione, pressione varia ralione mo-
dificata, susurrus nonnunquam arte producerelur.
Pro certo quidem habendum esl hoe modo susurro.
ul constanti chloroseos et anaemiae symptomatic nimi-
um valorem tributum esse, at vero inter susurrum
jugularem utque anaemiam, quacumque demum ra-
tione produclain, verum dari connubium aeque cer-
tum mihi videlur.

Ex multis enim experimenlis, quae quam accu-
ratissime fieri polerat et ilerata saepius vice inslilui,
inter varios morbus, in quibus audiebalur susurrus,
scquentcrn exsistere proporlionem mihi paluit.

154 FEMINAFJ AEGROTAE

131 FEMINAE SANAE,
QUXRCU 1 1 OHilTIDAr.

77 AEGROTI MASC. GENERIS.

50 SANI MASC. GENERIS.

Ex tabulis istis, ut cuique patebit, sequeretur
conclusiones wintuicuii , limanmi , aliorumque, inter
quos SAi-zER primum locum occupât, non ab omni
parle pro veris haberi posse ; quodsi vero isli ex-
perirnentalores apud plurimos homines, sanissimos
quoque, susurrum revera audiverint, non aliter po-
tuit quin varia ratione eum, dextro imprimis la-
tere, collo tenso, capileque fortiler in latus verso,
produxerint, qui sonus arte productiis cum vero
susurro facile audiendo non confundendtjs est.

Credit porro salzer mutatam sanguinis crasin su-
surri ortuui quidem promovere posse, at vero non
ea ratione, qua ortum eius aran et monneret expli-
care studuerunt, opinantes minorem sanguinis plas-
ticitatcm et hanc ob causam celeriorem factam cir-
culationem susurruuj provocare, sed ideo quod
imminuta plaslicitate nutritio nervorum vaso'rnoto-
riorum turbelur, quae nutrilionis inodificalio vena-
rum parietum tonum auget.

Tonuui parietum exinde augeri mihi nullo modo
explicare possum; in mala enim sanguinis crasi et
vitiata innervalione cum laxitale universali quoque
vasorum parietes laxi erunt, quod jam ex pulsu in
chlorosi vulgo parvo, molli, facile suppriuiendo ef-
fici potest.

Prouti guntntr et webeu apud infantes sus(jrrum
jugularem saepius quam apud adullos observari.

Impriuu's aulem apud infantes prudentia reqm'-
ritur in slaluendo susurri vel ab.senliam vol prae-

senlian); saepissiine cnim slellioscopium non ita collo
imponi polest, ul ab oumi parle aut premat, aut
aequalem exerceal prcssioncm, qua ralione experi-
menlum non cerium habendum est, quum non raro
susurri audiri videantur, ubi revera non adsunt.

Apud homines aetate provecliores, emaciatos, raro
occurrit, etiamsi cum hamernjhv eum in lalibus ho-
minibus nunquam audiri consentire nequeam.

Quod attinct ad sententiam ab eodeuï Auclore
prolalau), susurrum jugularem in hydrppe non au-
diri, nisi quando imminiialur seri exsudali quanlilas,
el quidem hanc ob causau) quod in hydrope san-
guinis qualitas tantum sit mutala, quanlilas vero non
iuïminula, haecce sententia mihi, uti jam antea viris
doctissimis salzeiv el cejka , veriiati opposita visa est.

Apud foeminas frcqucnlius susurrum audivi quam
apud viros, imprimis apud debiles, phlhisi tuber-
culosa vel febri inlermillenle laborantes, vel apud
convalescentes ex gravi morbo. Quod vero febrem
intermillenlcm attinet, praesertim percipiebatur su-
surrus, ubi febris inlcrmittens diutius duraverat, at-
que chlorolicam conditionem produxerat, uujllo mi-
nus vero in Initio, febris inlermlllenlls aut post pau-
cos eius accessus.

In hysteria, Syphilide, varilsque neurosibus, cum
anaemia non conjunclis, raro tantum auditur.

Apud viros sanos rarissime aderat, nunquam apud
robuslos, vere plethorlcos, ita ul ils, qui in vera
plethora susurrum se audlisseconlendanl (gorui'-besa-

nkz v. c.) nequaquam consentire possim. Bene quidem
fieri poluil, ut susurrus in iis casibus perceptus nil
aliud fuerit nisi murmur intermittens in arteria ca-
rotide pressione arte productum.

Saepius apud foeminas sanas observabatur, fre-
quenter imprimis apud gravidas, uti jam hamernjik
annotaverat. Gonsentiendum tamen doct. cazeaux
mihi videtur in gravidilate saepius anaemiam quam
plethoram offendi.

Quando apud sanos auditursusurrus, magna, quod
ad gradum (majorem minoremve intensitatem) at-
tinet, aderit difierentia. Susurri debiliores animi
pathematibus excitantibus, virium inlentionibus aliis-
que circulationem accelerantibus, forliores fiunt;
horizontalis contra corporis positio, quies, elficiet
ut susurri intensitas magis minusve imtuinuatur.
Facillime quoque ex tabula patebit susurrum apud
anaemicos saepissime ulroque latere, collo non tenso,
audiri, dum apud sanos vulgo uno tantum latere
ct quidem saepius dextro, interdum non nisi collo
tenso capileque ad latus verso, percipi possit.

Sequentes ex meis observationibus mihi conclu-
siones pcli possc videntur.

1. Susurrus jugularis, syndroma symptomatum
anaemiam indicanle, symptoma magni momenti ha-
bendum.

% Etsi chloroseos signum constans dici non merea-
tur,in hocce morbo tamen fere nunquam desideratur.

3. Nullius definiti morbi symptoma pathognomo-

nicuin dici polest, quum offendatur in omnibus mor-
bis anaemia conjunclis.

4.nbsp;Si apud sanos, quin plelhoricos, auditur, eius
praesentia forluilis rebus adscribi debet, vel arte pro-
ducitur susurrus.

5.nbsp;Quo magis post morbos vires redeunt eo magis
decrescit susurrus.

§ ö.

quid de causis susübul jugularis statuendum sit?

Quod ad causas allinet, quibus susurrus jugu-
laris producitur, nec hodie de iis certo constat, ac
variae admodum, ut vidimus, ad explicandum su-
surrum allatae fuerunt.

llac de re vero omnes paene consentiunt acce-
leralam circulalionem, vasisque quodam loco co-
arctationem ad susurrum producendum vel augcn-
dum multum valere.

De vasorum parietibus idem afiïrmari nequit, quan-
doquidem alii (aran, monneret, cejka) eorum laxi-
talem, alii (gouup-besanez, vogel, salzer) lonum
illorum auctum susurri produclionl faverc exisliment.

Inter varias causas, quibus susurrus produci pos-
sit, 1res imprimis in censum veniunt. Quaerenda
nimirum causa vel in mutata sanguinis crasi, vel
in eireulationis modificationibus, vcl in peculiaribus
venae jugularis intornae conditionibus anatomicis.

Quod attinet ad rmitatani sanguinis crasin, haec
unica causa esse nequit, quuui lioc in casu caeteris
paribus in aliis quoque corporis venis superficiali-
bus non minus frequenter olfenderetur.

Aeque minus sola circulationis acceleratie causa
est; tune enim in aliis etiam venis semper audiretur,
nec tam saepe in colli venis desideraretur in casibus,
in quibus sanguinis non mutati, cuius saltem plasti-
citas non inuuinuta est, circulalio celerior facta est.

Neque etiam situs venae jugularis internae, ana-
tomica igilur eius conditio, per se susurri causa
habendus ; apud sanos enim raro auditur, dum si
situs venae unica causa erat, semper et apud quem-
que hominem audiri deberet.

Quum antem fere constanter in vena jugulari of-
fendatur, et caeteris paribus raro tantum in aliis
venis occurrat, peculiaris huius venae situs plus mi-
nusve ad sonum producendum contribuât necessc
est. ld unum momentum. Mala sanguinis crasis
secundo loco in censimi venit, qua scilicet emen-
data susurrus disparere solet. Tertio loco requiri-
tur ut sanguinis circulatie accelerata sit. Accele-
rata autem circulalio susurrum non producit, sed
euuj praesentem intensiorem reddit.

Non consenliendum Cl. hameunjik statuenti opor-
tere ut sanguinis quantitas imminuta sit, qua sci-
licet motus quasi vorlicosus [ivirbelnde Jiewegmuj)
prodiiccretur, duuj amplior venae jugularis pars
sanguine repletur, (pio motu vibmliones parietiuu

3Ö

orirentur; nam etsi non semper, tamen non raro oc-
currit in iis hydropis casibus, in quibus de imminuta
sanguinis quantitate nulUis sermo est. Ejusmodi vero
motum exsistere, quando lluldum ex coarctata vasis
vel tubi parte in latiorem partem fluit, atque hac ra-
tione vibratlones in fluldo produci, ex experimentis
a Viro doct. ueynsius institutis patet, licet non pro-
batum sit ipsorum parietum vibratlones non produci.
Verosimiliter (in venis saltem) et unum et alterum
obtinet.

Qualitas fluidi per vas vel tubum propulsi mag-
num in producendo vel augendo eius intensltatem
profecto locum occupât, uti docuerunt injectiones
cum fluidis tenuibus aut spissioribus factae. Ubi
spissum erat fluïdum injectum interdum nullus sonus
producebatur. Ita quoque sanguinis tenuitas, qua
scilicet fluidior redditur, ad sonum producendum
vel augendum maxime confert.

In ils casibus, In quibus susurrus in aliis etiam
venis auditur, praeter sanguinis crasin hypinoticam,
mechanicae mutationes me judice exsistere debent (ut
inter alia de venis uterinis in graviditate constat),
quae circulationem per basce venas ita modificant ut
susurri ortui faveant.

Multa adhuc experimenta, multae accuratae inda-
gationes requirentur antequam susurrorum in venis
perceptorum oriundi modus ab omni parte illustra-
tus erit.

Ï A N T U M.

THESES.

I.

Praecipuum animalium nulrimentum planlis producitur.

II.

Sanguinis detraetiones locales imprimis agunt augendo
tonum vasorum capillarium praeter modum dilatatorum.

III.

Navis concussio unica est causa morbi nautici.

IV.

Typo febris intermittentis non complicatae cognito, slalim
febrifuga adhibenda.

V.

Non assentior Cl. stoll aliisque, in turgcscentia sursum
tleorsumve eraetici vel cathartici administrationem in febre
gastrica biliosa suadenlibus.

VI.

Melius chlorosis sanatur ferrum dosi parva una cum albu-
minosis adhibendo, quam organismo magnam copiam ferri
ingerendo.

VII.

Non assentior hamernjik dicenti: «Es giebt ein constantes
Fehlen des Nonnengeriiuscbes bei hydropischen und cyano-
tisclien Menschen.quot;

VIII.

False Cl. HOMBERG hysteriam vocat: *einevon Genitalien-
reizung ausgehende IleJlexneuroseJ'''

IX.

Homoiopathia quodam sensu multis aliis in medicina syste-
matibus praeferenda, non idoo quidem quod Hahnemann mor-
bos immateriales habeat eosque medicamentis minima dosi
adhibilis sanet, verum ideo quod phanlasia morbos curct.

X.

Percussionis utilitatem quam auscultationis majorem dico.

XI.

False Broussais typhum supremum fere gastro-enteritidis
gradum habet.

XII.

»La contagion n'est pas possible qu'a l'aide d'un miasme
où d'un virus; or des deux n'existent pas pour la phthisic.quot;

Andhal.

XIII.

Inflamniatio cerebri et membranarum cerebri ad aegrotan-
tiuui lectulos distingui non possunt.

XIV.

In intoxicationibus per cuprum Cyanuretum ferri et po-
tassii antidotum quidem bonum sed periculosum habendum.

XV.

Concedo Cl. ciiomel: »Toutes les fois, qu'il y a dc l'in-
certitudc sur la contagion, il est du devoir des médecins et
des autorités administratives, d'agir comme si la contagion
était démontrée.quot;

XVI.

Ruplura perinaei post partum suturam cruentam non
postulat, nisi usque ad rectum procedat.

XVII.

Liquor amnii probabiliter foetus nutritioni inservit.

XVIII.

Operatio carcinomatis tempestiva et compléta unica apta
sanandi methodus est.

XIX.

Recte VELPEAU de amputatione membrorura: »Dernière
ressource de la chirurgie l'amputation ne doit être pratiquée
qu'en désespoir de cause.quot;