SPECIMEN MEDICUM INAUGURALE

EXIIlnENS

CA8UM MENINGITmiS SUPPTJRANTJS

NOSOCOMIO ACADEMICO OBSERVATUM.

JïJAHUOilAVIï MJOîn^f^A^fMtî'Â^-

81TMmVi 118 «1(1 lïMlila M ¥

«M v î

.v;

,nbsp;(MMHO^AÓi^

.IK J , ti ffi KÀ T y .r ir Kne.t ' quot; .' ■

-urtaswi» MWflsadwnbsp;.«»■'

ms VOO. t'J I- y. sa h'i A ft V SfîJ q.- ÂjK^i^^ g;'

/iîrrTOîTUiïT 0y.gt;iiî

^(Hrivà?'^/» wW^j»'-. Jim .

quot;rrrjttfiua iTîiKAyk viiHojutjsiK-

ht . -

SPECIMEN MEDICUM INAUGURALE

EXIIIDENS

CASUM MENINGITIDIS SUPPUIUNTIS

in

NOSOCOMIO ACADEMICO OBSERVATUM,

quod ,

ANNUENTE SUMMO NUMINE,

EX AUCTORITATE nSCTORIS HAGMFICI

HENRICI EGBERTI VINKE,

TIIEOl. DOCT. EI PROF. OHD. ,
KEC KON

AMPLISSIMI SENATUS ACADEMICI CONSENSU

ET

NoniussiMAE FACULTATIS MEDICAE decreto,
SUMMISQUE IN

:\ii':i)iciNA iioNonnJus ac jmjivjlegiis
IN ACADEMIA RHENQ-TRAJECTINA

nilE ET LEGITIME CONSEQUENDIS,

ERUDITORUM EXAMINI SUBMITTIT

ALEXANDER IIENRICUS CONRADUS VAN DRIEL,

c iia^o \ oorHt.

a. d. xvii m. junii a. mdcccmv , iioiia vii.

THAJECTI AD RIIENUM,

apü0 i,. e. bosch et fit.itjm et viduam V. muntendam et fiijum.

mdccci-iv.

WW

w?. flvt mm {üi Si i (11TÎ fii^ 1WA ifi If I a

ü - .iimmm» (mrnam ommmyi

» ■

Tj

•rîmiàviÉ^misù(:Â uaii.tnnà'ini:

M A T R 1

0 P T I M A E C A UI S S 1M A E ,
PRAECEPTORIRÜS
A E S T U M A T1 S SIM 1 S

s AC EU M.

mx^tist

IIISÏORIA MOEIU.

ALBERTüs DÜSER, vigmti novem annos natus,
vir staturae procerae , macilentus, plilegmaticus,
(Iuris laboribus tehuein eundemque incertuni
sibi victum quaerens, omnibus jamdudum pau-
pertatis miseriis fractus, die 27 m. Octobris a.
1853 in polyclinico medico auxilium petit et
continuo in Nosocomium recipitur.

Anaiimem. Narrat, a primo inde et vicesimo
, hujus mensis die vehementem se passum esse
cephalalgiam, sapore oris ingratissimo amaro, cibo-
rum fastidio et insigni virium prostratione comi-
tatam. Laboribus impar mox lectum petierat et
sinapismum adposuerat nuchae, febricitans, ut
sibi visum erat, id est, praeter modum calens,
non praegresso frigore.

Status praesens. Habitus debilissimus est,
facies lurida, oculi nonnihil lacrymantes,

1

nianuum tremor, cephalalgia vehemens, lingua
sordido muco obsessa, non valde Immida,
sapor amarus, nulla nausea vel vomituritio.
Venter ad tactum non dolet, pectus percussum
bene resonat, respiratio justo celerior, ceterum
normalis est, pulsus frequens, debilis, cutis
modice calida, aliquantulum humida. Alvus
semel hodie dejecta fuit liquida.

Curatio. Quies commendatur in lecto, absti-
nentia a cibis, potus pro lubitu copiosus de aqua
hordei tenui, Epithemata frigida capiti impo-
.nuntur et ad usum internum praescribitur de-
coctum tamarindorum cum extracto graminis.

Hora pom. V. Pulsuum frequentia major est,
cutis calidior, cephalalgia vero multo minor,
cetera eadem. Aeger nunc inprimis accusat do-
lorem occipitis.

Die 28 Od. hord matutina VIII. Narrat
aeger, hesterno vespere inde ab hora septima
dimidiata usque ad undecirnam a febre se libe-
rum fuisse, tune vero sine frigoris sensu in
novum incidisse paroxysmum, brevis licet dura-
tionis. Nox placida fuerat, sonmus reficiens.
.Tam nulla sunt febris signa. Habitus longe
melior est, quemadmodum etiam sensus ipsius
aegrotantis. Cephalalgia et sapor amarus eva-
nuerunt. Lingua vero eadem, Alvus nulla.
Urina sordide fusca. Eadem medicina.

Hord meridiana. Caput rursus dolet, major
est pulsuum frequentia, auctus cutis calor.

Jlora vespertina VIII. Refert aegrotus,
hora IV pomeridiana febrim abiisse, hora VI
sudores erupisse, lioru VII vero quinquies se
vel sexies mucum biliosum ex flavo viridem evo-
muisse, postquam alvum dejecerat parcam,
solidam, flavam. Nausea jam etiam molestis-
sima est, cephalalgia vehemens. Pulsus arteria-
rum 06 in minuta prima.

Bie 29 Oct. Hora meridiand. Pulsuum
frequentia major est, cephalalgia minor, nausea
nulla, lingua eadem, sapor oris amarus. Eadem
medicina.

Vespere. Cephalalgia aucta, cetera eadem.
Alvus nulla, ejusque defectus aegro molestus
est. Praescribitur electuarium lenitivum.

Die 30 Oct. Cephalalgia nulla, nulla nau-
sea , pulsus non febrilis. Lingua sordida sem-
per. Alvus semel dejecta erat diu-a, profunde
colorata. Decocto tamarindorum additur tar-
tari emetici granum unum.

Die 31 Oct. Alvus praegressa nocte bis dejecta
fuit solida, licet non dura. Jam pulsuum fre-
quentia modica est, at cephalalgia vehemens ,
sapor oris amarissimus, nausea molestissima,
magnum vomendi desiderium. Praescribitur eme-
ticum stibiatum. Quo (luideni hora pomeridiana

n assumto, vomitus exortus est copiosus bilis
viridis. Hora post aeger, qui liactenus semper
mentis compos fuerat, in vehemens incidit deli-
rium , quod per totam vesperam et noctem con-
tinuavit.

Die 1 Novemhr. Delirium mite, siquidem
aeger sibi relinquitur. Ad quaestiones autem
illi propositas bene respondet. Queritur de
cephalalgia vehementi. Facies rubet, carotides
fortiter puisant, quemadmodum etiam arteriae
temporales. Non frequens tamen est arteriarum
pulsus. Lingua semper eadem, sapor amarus.
Alvus clausa, urina fusca, turbida.

Curatio. Hirudines pone aures, clysma acre,
sinapismi ad suras, epithemata frigida in capite,
ad usum denique internum julapium de aceto
vini.

Vespere. Aeger, quamvis torpidus est et
tarde respondet, non delirat tamen. Caput non
amplius dolet, nec rubet faciès , nec tam for-
titer puisant carotides. Pulsus autem paulo
frcquentior est 70—80 in minuta prima. Sapor
non amarus.

Die 2 Nov. Color faciei iterum rubicundior
est, carotides paulo fortius pulsant. Nulla tamen
adest cephalalgia, nullum delirium. Laudat
suam ipse conditionem aegrotus. Pulsuum fre-
quentia modica est. Urina habet sedimentum

lateritium copiosum. Alvus clausa. Eadeiii
curatio ac lieri.

Die 3 Nov. Facies non rubet, carotides non
praeter nioduni pulsant. Pulsus paulo frequen-
tior est, 7G—81 in minuta prima. Cetera eadeni.
Alvus semel dejecta fuit solida, alba. Pergitur
in usu julapii.

Vespere. Delirium mite, cetera eadem.

Die ^\Nov. Eadem fere conditio ac liesterno
mane. Versus meridiem autem facies macris

O

rubescit. Nullum vero delirium adest, nulla
cephalalgia, at manuum treniores , in initio etiam
morbi et passim postea observati, nec non bra-
chiorum subinde et faciei motus inordinati.
Urina sedimentum lateritium habet. Alvus
semel dejecta est naturalis. Eadem cura.

Vespere. Facies magis rubet, carotides satis
fortiter pulsant. Nulla vero cephalalgia adest,
nullum delirium. Pulsus frequens, 100 ictuum
in minuta prima, manifeste dicrotus.

Die 5 Nov. Ilord mat. IX. Aeger satis
bene se habet. Pulsus frecjuens est, non dicro-
tus. Nulla congestionis cerebralis symptomata.

llordmeridiana. Aeger, optime sibi conscius,
refert, ante horam et quod excurrit se friguisse
et liorraisse. Jam calet. Pulsus frequens et
plenus est, fortis etiamcarotidumpulsatio, nulla
cephalalgia, sitis magna. Urina eadem, alvus

clausa. Regio parotidea sinistra valde tuniet
doletque, praesertim ad tactum. Praescribitui-
elect, lenit. Ceterum pergitur in eadem medicina.

Die G Nov. Eadem fere conditio ac lieri.
Alvus vero nimis copiose liquida dejicitur. Prae-
scribitur solutio saleb tenuior.

Die 7 Nov. Tumor regionis parotideae dimi-
nutus est. Observatur blepliaroptosis sinistra.
Pulsus frequens, debilis est, sitis inexplebilis.
Nulla congestionis cerebralis symptomata. Nul-
lum delirium. Auditus, neque antea acutus,
imo vero per omneni morbi decursum justo
gravior, jam magis obtusus est. Alvus li(]^uida.
Pergitur in eadem medicina.

Vespere. Observatur otorrlioea purulenta in
latere sinistro. Cetera eadem. Subinde aeger
delirat.

Die 8 Nov. Tumor regionis parotideae magis
dolct. Pus effluit e nare sinistra. Genius
sinister cliemosi afFectus, valde tumet et adcan-
thum internum pure tectus est. Palpebra superior
prae oedemate moveri nequit. Visus tanien integer
est. Pupillae, quae hactenus nihil abnorme ha-
buerunt, jam maxime dilatatae sunt. Nullum
delirium, nulla cephalalgia. Pulsus non admodum
frequens. Sitis eadem. Alvus minus liquida, sine
pure. Narrant autem ministri, bis in materie
alvo reddita se pus invenisse. Regioni parotideae

cataplasma emollienr imponitus, oculo sinistro
fomentum de solutione acetatis plumbi.

Vespere delirium mite. Cetera eadem.

Die 9 Nov. Eadem fere conditio, quae hes-
terno mane. Nullum igitur delirium. Dolor re-
gionis parotideae, quemadmodum etiam tumor
oculi et palpcbrae, diminutus est. Alvus liquida.
Eaem cura.

Vespere.- Aeger aliquid stupidi liabet. Pulsus
frequentior et plenior est. Caput iterum dolet,
carotides fortiter pulsant, sitis diniinuta est. Cete-
ra eadem. Epithemata frigida capiti imponuntur.

Die 10 N'ov. Aeger collapsus est, pulsus fre-
quens , at debilis. Jam tumet etiam dexter oculus
et dextra palpebra superior. Alvus liquida. Ce-
tera eadem. Praescribitur dec. cort. per. cum saleb.

Die 11 Nov. Dexter oculus magis etiam tumet,
diarrhoea diminuta est, cetera eadem. Eadem
medicina.

Vespere. Pulsus frcquentior, at debilior, cetera
eadem. Nullum delirium.

Jfedia nocte. Moritur aeger.

•■rim

SECTIO CADAVERIS

FACTA DIE XIV MENSIS NOVEMIîRIS.

Signa externa. Artus , genitalia truncumque
examinantibus nihil peculiare se nobis obtulit.
In capite vero supra utranique aureni et in
sinistra dextraque regione parotidea tumor ani-
madvertebatur.

Signa interna.

A. ]\tembranae cerebri.

a.nbsp;Dura mater, admodum injecta , in parte,
quae cum sutura coronali convenit et medio in
sinn falciformi inflammationis vestigia offerebat.
Exsudato scilicet plastico, subfiavo, quod mag-
nitudinem habebat nmnmi, qui apud nos duos
florenos et dimidium valet, tecta et crassitie
adaucta erat, atque cum membranis sub ea ja-
centibus concreverat, gyiis loborum cerebri
anteriorum clare translucentibus.

b.nbsp;Arachnoïdea in quibusdam tantum locis
albis macuhs turbida erat. Ejus autem vasa,
sicut et

c.nbsp;Piae matris magnum in modum injecta
erant, imo vero vasa majora etiam niultum
dilatata ; quae quidem injectio a latere sinistro,

tain in siiperiore quam in inferiore superficie,
maxima erat.

Jî. Cerebrum {extrinsecus).

1quot;. Cerebri superficies superior nihil pecu-
liare habebat. In inferiore autem suppurati-
onis vestigia occurrebant, et quidem ad
infundibulum, pone cliiasma nervorum opti-
corum. Infundibulum ac glandula pituitaria
tota fere conversa erant in pus, coloris butyri
cacao , nervi optici vero integri.

2°. Cerehellim. Ilujus superficies superior
normalis erat ; inferior vero suppurationis notas
offerebat, quae , quamvis sinistrorsum magis ,
tamen etiani dextrorsum ad anteriores partes
loborum semilunarium superiorum , lobi biven-
tris et flocculi observabantur,

C. Cerebri ac cerebelli partium internarum
examen nihil peculiare protulit.

In ventriculis quidem lateralibus plexus
cliorioïdei sanguine turgebant, scd praeterea
nec in iis , nec in ventriculo tertio vel quarto
ullum abnormitatis vestigium inveniebatur.
Ipsa cerebri substantia, quamvis dissecta plura,
quam vulgo, puncta rubra offerret, nec justo
mollior, nec justo durior erat. Cerebelli autem
incisio nobis ostendit, suppuratione jam memo-
rata ipsius solummodo superficiem affcctam
fuisse.

D. Dasis cra?ni.

Cerebro sublato, utrumque rainum oplithal-
micum nervi trigeiuini suppuratione totum fere
destructum invenimus, et pus per fissuras or-
bitales defluxisse, manifestum erat.

Quum sinus cavernosos aperirernus, eos aequa-
liter ab utroque latere pure impletos esse depre-
hendimus, ita ut carotis prope quartam ipsius cur-
vaturam in sinubus modo memoratis pure circum-
data esset, at niliilominus intégra nobis videretur.

Sella porro turcica tota carie affecta erat ,
ejusque pars spongiosa sanguine nigrescenti
plena. Processus etiam clinoïdei posteriores
toti fere carie deleti erant.

Os petrosum sinistrum, quod in posterioris
superficiei parte totum fere carie infectum erat,
cuneis aperuimus, quo facto, suppuratio notabilis
in ipso tympani cavo observabatur, cujus meni-
brana , qua tegitur, prorsus destructa erat. In
dextro osse petroso quoque cariei vestigia inve-
niebantur, quanupiam minorem iu modiun.
Haec autem caries imprimis in ejus parte an-
teriori occurrebat, scilicet ad aperturam canalis
carotici internani; et inillo, canali aperto, puris
accumulatio inventa est, et simul cum ea de-
structio incipiens arteriae tunicae exterioris.

Ileliquae j)artes basis cranii normales erant ;
etiam os etbinoïdale.

Praeterea iclioris descensus per foramina ju-
gularia, et praecipue quidem a latere sinistro,
animadvertebatur, usque ad musculum mas-
setereni.

Glandula parotis sinistra nonnullis in locis
suppurabat. Etiam in latere dextro pus de-
fluxerat usque ad parotidem, licet minori copia.
Tela vero hujus glandulae intégra erat, sola tela
cellulosa circumjacente materie purulenta referta.

E.nbsp;Thoracis cavum.

Pulmones profunde colorati haud nudtum aëris
continebant. Praeterea nihil in iis abnorme erat.
Corpallens, exsangue, justo mollius, laxum erat;
nulla valvularum vitia.

F.nbsp;Abdominis cavum.

Hepar, volumine auctum, coloris pallidi erat;
vesicula fellca non tota impleta.

ReHqua quoque abdominis organa normalia
erant.

EPICIUSIS.

Morbi, cujus historiaraenarravimus,naturani
infiammatorianiliabuisse, decursus ejus et auto-
psia nos docuerunt. In initio tamen dubia erat.
Constabat tantum de febre continua, cum con-
gcstione ad caput et polycholia conjuncta ; late-
bat vero liorum symptomatum caussa et nexus,
Postea magis magisque manifestum fiebat, gravera
conditionem morbosani in cavo cranii latere, quod
sectio etiam demonstravit, Morbi autem origo
incerta est, neque anamnestica ullam ei lucem
affermit.

Aeger in nosocomium academicum receptus,
se cephalalgia continua aeque ac sapore in ore
ingratissimo amaro cruciari per aliquot dies,
(juestus est. Susurrum aut alium aurium affec-
tum non animadverterat.

Sectioiicni in inemoriani revocantes scinius,
ill inferiore utriusque cerebri superficie suppu-
rationem satis amplain inventam esse, in sella
vero turcica atque in ossibus petrosis cariem,
pure in diversas partes elabente. Sic igitur morbi
originem triplici modo nobis proponere pos-
suinus: fuit enim aut otitis interna, aut menin-
gitis basilaris primaria, aut peculiaris ossium
afFectus, ex quadam dyscrasia ortum liabens.

Itaque reputemus, quid veritati proxime
accedat.

Primo loco otitidem internam, quam caries
in osse petroso et meningitis secutae fuerint,
nominavimus. Talem autem otitidem latenter
ortam et progressam esse debuisse, sponte patet.
Nam , quo tempore aeger recipiebatur, in sym-
ptomatibus nullum ejus vestigium aderat, et antea
ejus symptomata afîuisse, vix credendum est,
(juoniam haec verosimiliter pariter ac ea , quae in
anamnesticis dicta sunt, narrasset aeger. Ncc
magis ex sectione demonstrari potest ; nam, tam-
etsi cavuni tympani a parte sinistra pure
repletum , membrana tympani dilacerata, peri-
ostium cam vestiens destructum, os petrosum
carie partim deletum esset, quo pus cavi tym-
pani cum cranii cavo communicarct, tamen
haec nondum probant, otitidem primariam fuisse,
Quodsi tamen verum sit, ex auris ilia affec-

tioiie et congestione continua meningitis orta
fuit, qua sellani turcicam una cum glandula
pituitaria in ejus cavo jacente fere deletam esse
vidimus ; eademque meningitis ultro progre-
diens cariem in exteriore ossis petrosi dexteri
superficie quoque genuit. Quoniam autem pus
in illo osse non aderat, neque ideo otitis, ca-
riem ipsius aut meningitidis progredientis
effectum aut ex peculiari sanguinis djscrasia
ortam fuisse, necessc est.

LALLEMANDUS statuit, ubi siniul adsint otitis
et meningitis , illam semper sive latenter sive
manifeste primum oriri, meningitidem vero
secundariam esse, quae onmibus vero aegris
mortem afferat.

wOn conçoitquot; inquit //difficilement qu'une
//inflammation du cerveau s'étende au rocher
//de manière à frayer au pus une voie par l'oreille,
//au lieu que les observations précédentes nous
//ont appris avec quelle facilité les inflammations
//de la cttvité du tympan produisent la carie du
//rocherquot; (1). De carie vero disserens haec verba
addit : //En observant avec attention, on s'est
//assuré qu'elle était la cause et non l'effet de
//la suppurationquot; (2).

(1)nbsp;f. lalle.mand, Rech. an. path. s. rcncc'ph. p. 160, cd. lîrux.

(2)nbsp;1'. LALLEMAKD, Rcch. an. path. s. rcncéph. p. 164, cd. Brüx.

MORGAGNIUS morbi originem quoque in aure
esse oi)inatus est, sed cariem et meningitidem ,
quae deinceps sequuntnr, corrodenti facultati
puris tribuit.

Contra cos laubius statuit, primum cere-
brum affici, tum pus os petrosum corrodere et
tandem ex aure egredi. lallemanuus autem:
//ce n'est pasquot; inquit, //le pus qui, venu du
//dedans ou du dehors , a détruit le rocher et
//la dure-mère, c'est l'inflammation qui a de-
'/truit ces parties et produit en même temps
//la suppurationquot; (1). Et argumenta, quae
lallexaiandi opininioncm etiam in nostro casu
tueri videntur, non desunt. Quum enim liis-
toriam morbi inspicimus, linguam sordido
muco obsessam, nec non saporem ingratissi-
mum in ore invenimus commemoratum, inde
ab eo tempore, quo aeger morbum incepisse af-
firmavit. Symptomata illa oriri possunt, quando
pus per tubani Eustacliii elapsum est, prouti
nonnumquam accidit. llac de re lallemandus
dicit: //II est une autre espèce d'otorrhée beaucoup
//plus rare; plus insidieuse et à peine connue, c'est
//celle qui a lieu par la trompe d'Eustacliequot; (2).

Contrariam lallemando opinionem itaiidus

(1)nbsp;F. I.AT.I.EMAND, Rcch. an. path. 8. Tcnccpli. p. ICO, cd. Brux.

(2)nbsp;F.LAI.I.EMAND, Recli. an. path. s. Tenceph. p. IPS, ed. Brux.

IG

propugnavit, quippe qui dicat in suoopere de
otorrlioea piu'ulenta symptomatica: J'appelle
//de ce nom tout écoulement chronique puri-
//forme qui, ayant son issue par l'oreille,
//a sa source en totalité' ou en grande partie
//ailleurs que- dans cet organe.quot; (1) Otor-
rlioeam cerebralem liunc morbum vocat, ct
inter primitivam consecutivamque discernit.
Primitivam ille sic définit: //L'otorrhée,quot; inquit,
//cérébrale est primitive toutes les fois que, sans
//aucune lésion antécédente de l'oreille, il se
//forme dans l'intérieur du crâne aux dépens
//du cerveau ou de ses membranes , ou môme
//des os, une suppuration qui, après avoir
//pénétré dans l'oreille interne, soit par des
//trous faits au rocher par la carie, soit à la
//faveur des ouvertures naturelles de cet os,
//se fait jour au dehors par le conduit auditif
//externe , ou ce qui est infinement rare par
//la trompe d'Eustaclù.quot; (2)

Secundum itardum igitur meningitis prope
sellam tiircicam oriunda fuisset atque sic ad au-
rem maxime sinistram progressa, ubi ossis
petrosi caries, cum puris ejectione per meatum
auditorium externum conjuncta, nata est.

(1)nbsp;ITARD, tvaitc des mal. dc l'or. p. 212, Tom. 1 , ed. Paris.

(2)nbsp;itakd, traité des mal. de l'or. p. 213, Tom. 1 , ed. l'm is.

Exempla vero , (piae ipse affert ad siiani opi-
nionein probandara , minime bona sunt, nam
quod dicit, amis, affectum i)lerumque in morbi
initio adesse, Iioc cum i/ALLE^rANDi omnino
melius quam cum itardi o])inione congruit.
Nimirum secundum itaudum puri fere corro-
dendi facultas tribuenda esset, quod vix
concedcre possumus ; nam, quamvis os ab-
sorbere possit, non ideo cariem procréât.
Si autem cum lallej[anj)o faciamus , hoc fa-
cile explanaripotest: //La membrane,quot; sic enim
inquit: //qui tapisse la cavité du tympan est
//si mince qu'on conçoit facilement pourquoi
//les os qu'elle recouvre sont si exposés à parti-
//ciper n ses altérations.quot; (1)

Ultimo denique loco nobis supercst inquircre,
num ex dyscrasia caries originem duxerit, quae
. vel syphilitica vel scrophulosa esse potuit.
Quod ad originem ex Syphilide attinet : haec
vera esse nequit, genitalia enim nihil peculiare
habebant, nulla alia hujus morbi indicia aderant,
nec, quantum certe innotuit, olim adfuerunt.

De scrophulosi etiam cogitandum non est,
aeger quidem tabescebat, sed tabes ilia ex ejus
paupertate commodam habebat interpretationem.
Casus denicpie, in quibus caries sine caussa

(1) r. LAIXEMAND, T{ecJi. an. path. s. reiicupli. pn^, 18-J. cd. Bmx.

3

evident! tanquam morbus primitivus in cavo cranii
cxstiterit, mihi quidem prorsus ignoti sunt,

LALLEMANDUS crgo mihi unus ex reliquis
rem aeu tetigisse videtur. xVdfuit igitur in
initio otitis interna, quae sensim paullatimque
inseio aegro progressa fuit, donee os petrosum
carie deletum esset. Nunc, favente continua
ad caput congestione, alter morbus in menin-
gibus ortus est, qui admodum accrevit, im-
primis in sella turcica. Hacc etiam in inflam-
mationem et cariem abiit, glandula pituitaria
fere consumta, at(pie vehementi suppuratione
exhaustus aeger tandem mortuus est.

Inter caussas, quae tali morbo in genere
ansam praebere possunt, i)raecipue hae memo-
randae sunt.

Propria subinde disponit corporis conditio,
qua de re lallemandus dicit, //les individus
//d'un tempérament lymphaticjue, etc. sont
//éminemment exposés aux otorrhées les plus
//tenaces et les plus dangereusesquot;. (1)

Ad caussas occasionales primo loco variolae
referri possunt, quae facile, in infantibus sal-
tem , morbosum aurium affectum relinquunt.

(1) r.LALLUMASD, Rech. an. path. s. roncup!:. p. 182. cd. Bnix.

lluec caussa saepissime occurrit et admodum
periculosa est. Aliae etiam exantheiuatum
species inter eas numerari possunt. Ad caus-
sas occasionales pertinet etiam refrigeratio,
quando quis sudabundus aures suas contra
ventorum flatus non satis tuitus est. Magnus
etiam solis calor affectus cerebrales procreare
potest.

Laesiones externac quoque in censum veniunt,
quae interdum post longum demum tempus,
vim suam produnt in morbis , mortem produ-
centibus. Homines, (pii semel affectibus cere-
bralibus expositi fuerunt, ad rccidivos admodum
proclives sunt. In nostro aegro, sectione facta,
in superiore superficie inter duram meningem
araclmoïdeamque magna adliacsio observata est,
quae verosimillime jam dudum affuerat. Plures
caussae, quae hunc morbum producere potue-
runt , afFerri possunt. At nulla ex iis satis
certa est, nam de priore liujus aegri vita nihil
constat, neque ex iis, quae sectio nos docuit,
earn efficere possumus.

Praecipua symptomata, quae in hoc morbo
animadvertebantur, simt:

Pebris, cephalalgia, lingua sordido muco
obsessa , nausea , delirium, artuum et vultus

motus coiivulsivi, sm'ditas , Chemosis , pupillae
dilatatio, pus ex aure uarique sinistra emanans.

Febris primum symptoma erat, quae tamen
inÜammationis in cavo cranii neccssarius effectus
non est, saepe enim meningitis sine ejus vesti-
gio mortem aftert. Quae in casu nostro aderat
febris, ex inflammatione cavi cranii repetenda
est, quae turb anda nervosam actionem cor ad
frequentes contractiones per aliquod tempus im-
pulit. Quae tandem caussa sit, quod in uno
quidem febris symptomata observentiu*, in altero
non item, aftectibus nihil differentibus, incogni-
tum est, neque satis explicari poterit, antequam
doctrina de febre majorem lucem adepta fuerit.

Cephalalgia explicari potest ex cerebri pres-
sione, sive quoniam vasa nimis expleta essent,
quod praesertim initio factum fuerit, sive propter
suppurationem , quae postea aderat.

Linguae sordido nuico obscssae cum nausea
et vomituritioue conjunctae polycholia caussa
esse potuit, sed mihi videtur caussa etiam alia
fuisse, ex cavo cranii proveniens. Nimirum pus
per tubam Eustacliii in oris cavitatem descendisse
potest, nam cavum tympani pure repletum erat.
Pro certo tamen hoc allirmari nequit, quia nos
sectionom facientes , non indagavimus , an hic
pus adesset, sed in cavo cranii quidem aeque
ac in cavo tympani veliemens suppuratio aderat.

Haec igitur seeretio copiosa exituui habere
(lebuit. Quid ergo probabilius est, quam
membrana tympani adhuc intégra, cam
talem acquisivisse ? Älinistri affirmarunt, non-
numquam pus in alvo inventum esse; nos
quidem hoc postea non vidinuis. Nullam
autem ventriculi intestinorumve affectionem
afl'uisie, ex sectione patuit. Unde igitur illud
pus , nisi ex tuba Eustaeliii ?

Haec ergo puris descensio frequentem illam
nauseam effecerat. Apud lallemandum , itar-
nuMaliosqucinveninms, hoe rarissimum obtinere ,
quod et verum esse potest, nam inflammatione
cavi tympani ilia tuba facile clauditm*, quo
facto, pus minime decurrerc potest.

Delirium onmino et motus artuum convul-
sivi, symptomata sunt multis morbis propria,
(juorum sedes in meningibus cerebrove posita
est. Caussa proxiina est irritatio partium
mentis functioni motibusque voluntariis prae-
sidentium.

Convulsivi musculorum faciei motus ex ir-
ritatione aut inflammatione nervi facialis repe-
tendi sunt. Una cum nervo aeustico ille
meatum auditorium internum intrat, canalem
Eallopiae percurrit, atque sic per foramen sty-
lomastoïdeum partes externas petit. Quare,
(pmni membrana cavi tympani ci vicina sit,

facile vel iiiflammari vel certe irritari potest,
(pio tales contractiones spasmodicae oriuntur.
Surditas, quae saepius in aegro observabatur,
facile quoque intelligitur. Etiamsi nervus
acusticus integer esset, ejus ramuli per
puris pressionem facile afïici, adeoque in func-
tione proliiberi potuerunt.

Caussa porro Chemosis cum blepharoptosi
conjunctae in puris pressione quaerenda est ;
qua sanguinis ex venis reditus partim prohi-
bitus est, cujusque accumulatio serosam ibi
cffusionem effecit. Bulbus ociili piu:is pressi-
one ex orbita partim prolapsus erat.

Ilaec Chemosis cum pupillae dilatatione con-
juncta erat, quae dilatatio diflicile explicari
potest. Nervo oculomotorio pupillae contractio,
sympathico vero dilatatio vulgo attribuitur.
liic tamen ramum ophthalmicum nervi trigemini
solummodo destructum ct pupillam dilatatam
invenimus.

BUDGIUS et WALLERUs uervi trigemini secti-
onem cum pupillae coarctatione semper con-
junctam esse, suis experimentis satis probarunt.

Sin vero conjecturam facere liceret, diceremus
nervi oculomotorii filamenta, quae ad irideni
tendunt, in sinu cavernoso pure deleta fuisse,
quod accuratiori examine fortasse indicari
potuisset. Nervo illo destructo, pupilla dila-

tatur, unde blepliaroptosis etiam explicari
posset, quoniam rami ad museukun palpebrae
levatorem tendentes quoque erant functione
turbati ; attamen derivari etiam potest ex pres-
sione pm-is et tumore bulbi oeuli, quo pal-
pebrae superioris motus impediretur ; quae
quidem explicatio mihi non displicet, quum
blepharoptosis in ophthalmia purulenta cum
chemosi conjuncta nonnunquam» occurrat.
Praeterea alia adhuc explicatio superest : ramuli
nervi sympathici ad iridem tendentes pure non-
nihil irritati fuisse possunt, quo in casu dila-
tatio pupillae oriri debuit.

Puris ex aure eflluxus ortus est eo, quod
menibrana tympani tandem puris vi dilacerata
est.

Quod vero attinet ad puris effusionem per
narem sinistram , haec duplici modo explicari
potest. Primum pus per tubam Eustachii in
choanas defluxisse potest. Tum , quoniam totus
bulbus oculi sinistri pure circumdatus erat,
sicuti sectione apparuit, pus puncta lacrymalia
intravisse et ita in sinistrum nariuni meatuni
effusum esse potest. Per os ethmoïdale ex
cavo cranii venire non potuit, quoniam nulhi
in eo anomalia aderat.

Diagnosis in initio difficilis erat, quin inio
certa constitui non poterat, qumn aeger in
nosocomium academicum reciperetur. Secundum
symptomata , quae tum aderant, inter febreni
typlioïdeam atque gastricam biliosam et nie-
ningitidem optare licitum erat.

Aegri habitus , paupertas, qua fractus erat,
nec minus constitutio epidemica, cum febris
typhoïdea crebra esset, diagnosin hujus morbi
probabilem reddebant. ]\Iorbi quoque decursus
per aliquot dies huic opinioni favit, quapropter
curatio exspectativa adhibebatur, symptomata
tantum imminentia debellabantur. Aegri lingua
sordido muco obsessa et sapor amarus sine
aliis polycholiae propriis symptomatibus non
valebant ad morbum inter febres gastricas bi-
liosas referendum, neque eum meningitidem
vocare licuit.

Postea tamen meningitidis praesentia veri-
similis nobis visa est, praesertim quum quae-
dam symptomata graviora sese ostenderent, de
quibus infra disserenms.

Quum otitidem et meningitidem affuisse e
sectione apparuerit, indagare volumus, qua-
tenus symptomata in vita observata, morbi na-
turae responderint. Aeger in nosocomium
receptus de cephalalgia continua, amaro oris
sapore querebatur ; pulsus febrilis erat, lingua

sordido muco obsessa. Symptomata per pri-
ores dies vix mutabantur, ut igitur febrem
continuam naturae verisimiliter typhosae adesse
conjicerenms. Linguam sordido muco obses-
sam, nauseam vomituritionemque polycholiae,
effectum esse censuinms. Nihil in aegro nm-
tatum est, donec die 5 mensis Novembris in
parte sinistra parotis intuniesceret. Hunc abs-
cessum criticum esse, in initio suspicati sumus.
Qumn vero duobus diebus post, blepharoptosis
sinistri oculi accederet, probabilior fiebat affec-
tus cerebralis infiammatoriae praesentia. Si au-
tem onmia symptomata accurate considerantur,
ea respondisse ipsorum caussae affirmanms. Si
vero quaeritur, an ex iis morbus jam antea
ccrto dignosci potuisset, equidem lioc negan-
dum esse existimo, et consideratione symptoma-
tum hoe probare conabor.

Cephalalgia indicium dare potest, andiial-
Lius enim in IG de 28 casibus cephalal-
giam locum habuisse narrat. Ex aliorum
scriptorum operibus, quoslaudat, de 74 casi-
bus G2 occurrunt, ubi cephalalgia symptoma
praecipuum erat, in reliquis autem 12 non
animadversa est. Inde igitur efficere licet, in
plerisque casibus cephalalgiam morborum me-
ningum symptoma esse, attamen in aliis
morbis etiam occurrit. Apud scriptores ab an-

URALLio kiiidatos in 12G ex 178 casibus febris
varii generis cephalalgia memoratur, in reUquis
52 non adfuit aut non observata est.

En igitur conclusie, quam ille ex iis fecit.

//Il suitquot; inquit: //de ces differens faits que
//la cephalalgie est un symptôme qui se rencontre
//dans d'autres cas que dans ceux ou les centres
//nerveux sont primitivement et idiopathiquement
//aflectés: par conséciuent elle ne saurait être
//donnée d'une manière générale comme la
//preuve de l'existence d'une affection des mé-
wninges. Se montrant au delmt d'un grand
//nombre de maladies fébriles, elle annonce
/'sans doute un trouble de l'innervation, mais
//elle ne dénote pas plus une véritable méningite
//que ne l'indiquent les douleurs des membres,
//si conununes aussi en pareil cas.quot; (1)

Ex loco* quo cephalalgia adest, parum effici
potest, quum in meningitide saepe non conve-
niat cuni loco partis inflammatae. In febribus
vero continuis plerumque in parte frontali sedet
vel suborbitali, verum in aliis magis in tempo-
ribus aut in occipite. Sic incerta etiam est
meningitidis diagnosis, quod a nonnullis obser-
vatum est, (juando aeger caput continuo hue

(1) andral, Clinuine mcdicalc pag. 161. t. 5 cd. III. Paris.

illiic in pulvinaribus volutat. Si ([uis cepha-
lalgiani pro indicio habere veht, ejus qualitas
certo ahcujus momenti habenda est; qua de re
ANDiiALLius haec dicit ; //la douleur de tête
//qui accompagne les fièvres graves n'est le plus
//souvent connue du médecin que lorsqu'il inter-
//roge sur ce point le malade soumis à son
//investigation, celui-ci n'y porte guère qu'une
//attention secondaire. Dans beaucoup de cas de
//méningitis, au contraire c'est le malade qui
//le premier se plaint de la douleur dont sa tête
//est le siège et jusqu'à ce (ju'il soit tombé
//dans le délire ou dans le coma, cettlt;3 douleur
//est pour lui un des pliénomènes prédominans dc
//son affection; souvent elle lui arrache des cris.quot; (1)

In nostro aegro cephalalgia vehemens ac
fere continua aderat, ita ut de ea saepe (luere-
retur, sed hoc non sufficiebat, ut meningitidem
adesse statueremus. Vivente aegro, otitidis nulla
vestigia animadversa sunt, attamen affectio-
nis cerebralis symptoniatibus saepe obscura
fiunt.

//L'otite internequot; inquit lallemandus , //est
//souvent accompagnée de symptômes semblables
//Il ceux qui appartiennent aux inflammations du
//cerveau ou de l'arachnoïde. Les dernières com-

(1) ANDRAL, Clinique miid. pag, 16G. t. 5. cd. III. Taris.

//pliquent elles-mumes très-communement les
//inflammations aiguës de l'oreille, en sorte que
//le diagnostic est quelquefois très embarras-
//sant.quot; (1)

Disserens porro de otorrlioea per tubam
Eustacliii haec dicit.

//Le malade éprouve une douleur sourde dans
//la région de l'oreille, quelquefois fixe, d'au-
//tres fois vague et fugitive , tantôt continue ,
//tantôt intermittente; il a des tintements d'oreille ,
//éprouve un bruit continuel, comme serait
//celui d'un moulin, ou d'une chute d'eau, des
//sifflements incommodes qui le privent du som-
meil.quot; (2)

Nihil autem eorum in morbi decursu obser-
vavimus. Fieri tamen potest, ut aeger haec
omnia ad ceplialalgiam pertinere crediderit.

Pulsus erat febrihs, at non magnum in mo-
dmn. Ex pulsu in se spectato nihil effici possit.
ANDRALLius hac de re sic loquitiu' :

//Rien n'est donc plus variable que l'état du
//pouls chez les individus atteints de méningite.
//Si chez un assez grand nombre de malades
//il s'accélère d'une manière notable, chez d'autres
//les battemens artériels ne se montrent

(1)nbsp;F. LALLEJIASD, Rccli. an. path. s. Tcnccph. p. 181, éd. Brux.

(2)nbsp;F. LALLEMASD, Kcch. an. path. S. l'cncéph. p. 183, cd. Brux.

//pas plus frequens quenbsp;dans l'état physi-

//ologique, et chez d'autresnbsp;enfin ils deviennent
//plug rares.quot; (1)

In duobus tantum de 33 casibus, quos me-
morat, aff'ectus in sola basi aderat ; in 7 eorum
una cum basi superficies superior aut ventriculi
affecti erant. Notandum tamen est, pulsuum
frequentiam exiguam , ceterorum symptomatum
gravitati, cephalalgiae nominatim, non respon-
denten!, meningitidis excitasse suspicioncm,
utpote quae febribus typhoïdeis non propria sit.
At aeger valde etiam nauseabat. Nausea pul-
sum rarum reddit ; quod certam in casu dia-
gnosin impediebat.

Blepharoptosis, Chemosis atque buphthalmos
puris pressioni attribuenda sunt. Surditas quo-
damniodo aderat. Ilaec vero in febribus saepius
occurrit. andrallius de hoc argumente loquens.

//A mesurequot; inquit: //que nous avons étudié
//les diverses altérations de la sensibilité pré-
//sentées par les individus atteints de méningite,
//nous avons pu nous convaincre que de ces al-
//térations aucune n'existe constamment, qu'au-
//cune n'est nécessairement liée à l'existence
//de telle ou telle forme de méningite.quot; (2)

(1)nbsp;ANDRAL, Cliniquc méd. pag. 196. t. 5. cd. III. Taris.

(2)nbsp;ANDKAL, Cliniquc mcd. pag. 179. t. 5. cd. III. Paris.

Nec magis ex motu iiiordinato concludere
quid possumus, quum non soli meningitidi
proprius sit, sed etiam in aliis febribus, cere-
bro vel medulla spinali irritata, obtineat.

In nostro autem aegro aliquot diebus post-
quam receptus est, bracliiorum , manuum, mus-
culorum frontalium motus convulsivi animadversi
sunt, sed, quoniam non continui erant, aeque bene
febri continuae, naturae non inflammatoriae
attribui poterant.

Functiones intellectuales parum turbatae
erant; delirium quoddam subinde tantum ade-
rat. Hoe symptoma, secundum andiiallium
meningitidi proprium est, dicit enini:

//Les facultés intellectuelles se sont montrées
//altérées dans la très grande majorité des cas
//que nous avons relatés. (1)

TARENT DU CliaTELET et MARTINET iu SUO

opere tantum duas ex 54 personis memorant,
quarum functiones mentales non turbatae erant.
ANDRAiiLius paulo post variis delirii formis,
quae in meningitide occmTunt exploratis, hanc
conclusionem facit:

//Qu'aucune de ces formes ne caractérise la
//méningite, qu'il n'en est aucune qu'on ne puisse
//retrouver également dans les diverses irritations

(l) ANDiua, Clinique, mcd. pag. 190. t. 5. cd. 111. Taris.

//cerebrales , purement sympathiques ou sans alte-
//ration des méninges appreciable sur le ca-
//davre.quot; (1)

Statum denique languidum non solum baseos
meningitidi proprium esse, sed etiam in conve-
xitate affecta locum habere opinatur.

De functione organorum digestivorum turbata
sic loquitur :

//Plusieurs de ces désordres sont trés impor-
//tans à considérer, lorsqu'il s'agit d'établir le
//diagnostic de la méningite et de la distinguer
//d'autres maladies dans lesquelles on retrouve
//à peu près les mêmes désordres fonctionnels
//du cerveau.quot; (2)

Cum meningitide vomitus nauseaque saepe
conjuncta sunt, quapropter idem (3) censet,
cx iis meningitidem optime interdum posse
dignosci.

Praeterea addit, linguam plerumque suam
naturam immutatam retinere. Hoc tamen in
casu a nobis descripto secus erat, quo igitur
diagnosis dilticilis erat. Lingua sordido muco
obsessa manebat. Si vero rem accuratius con-
siderare velimus, haec anomalia ex puris effusione

(1)nbsp;ANDUAL, Clidiquc mdl. pag. 198. t. 5. cd. III. Paris.

(2)nbsp;AKDRAL, Clinique nied. jmg. 207. t. 5. ed. III. Paris.

(3)nbsp;ApDKAr , Clinique med. pag. 212. t. 5. ed. III. Paris.

per tubam Eustacliii optime derivari potest,
cujus varia varii scriptores exempla memoriae
prodiderunt.

Inde etiam explicari potest ilia sitis, de qua
aeger ad mortem suam usque contmuo questus
est, etiamsi potio non deficeret.

Idem symptoma se in suis aegris magnum in
modum observasse andrallius negat. (1)

Sententiae igitur in nostro casu meningitidem
affuisse vomitus maxime faveret, si lingua pura
fuisset.

andrallius de lioc talia dicit:
//Le vomissement lorsqu'il présente les carac-
//tères que nous venons d'indiquer, lorsque, par
//exemple, un état naturel de la langue coïncide
//avec lui, est un signe précieux pour distinguer
//au début les symptômes nerveux qui dépendent
//d'une irritation idiopatliique de l'encéphale de
//ceux qui sont liés à l'inflammation des folli-
//cules intestinaux.quot; (2)

Ecce igitur praecipua observata symptomata,
cx quibus patet, morbum initio nullo modo,
postea vero cum aliqua probabilitate dignosci
potuisse ; (pium, abscessu in parte sinistra nas-
cente, oculi afTicercntur, pus emanaret ex aure

(1)nbsp;AKDUAL, Clinique méd. pag. 211. t. 5. ed. iii. Taris.

(2)nbsp;AKDKAL, Clinique méd. pag. 213. t. 5. ed. iii. Paris.

et nare sinistra, nullum dubium adesse potuit,
quin in eavo eranii gravis haereret conditio
morbosa. Mirum autem et difficile explicatu
est, quare, (luum conditiones tanti momenti
adessent, quae post sectionem inventae sunt,
antea earum pauca vel potius nulla symptomata
apparuerint. Auditus adlmc aderat, linguae
facultas valebat, intellectus quidem hebes, sed
non alienatus erat.

Quaeritur, an aeger, curatione magis activa
adhibita, servari potuisset ? Fieri quidem potest,
attamen nobis non videtur. Aeger enim ita
debilis et paupertate fractus erat, ut sanguinis
detractio in censum venire non posset, licet for-
tasse inflammationi, quae aderat, profuisset.
Initio morbi localem sanguinis detractionem ad-
hibere potuissenuis, sed, cum credibile sit, sup-
purationem tum jam exstitisse, ea mihi magis
nocitura quam profutura fuisse videtur. Vires
enim, quibus ipsa quoque suppuratio jam ad-
modum nocuerat, magis magisque defuissent, et
suppurationis processus non diminutus fuisset.

Cathartica administrare potuissemus, ex quibus
usum olei crotonis abeiicojibius magni aestimat.
Meningitidi scilicet acutae ille (1) sanguinis de-

(1) AHERCKOMIIIE, Patli. u jirakt. Uuters. p. 207 TIi. I cd, Bremen.

5

tractiones repetitas, reniedia fortiter purgantia,
imprimis crotonis oleum, nec non epithenuita
capitis frigida multimi prodesse, opinatur.

Ejusmodi remediis in morbis, qui graviamina-
bantur, felici eventu se usum esse affirmat.
Nobis autem considerantibus, vehementibus mor-
bis cerebralibus saepe pauca vel nulla fere sym-
ptomata gravia accedere, fieri posse videtur ut,
etsi inflammatio cerebri vel meningum parvi
momenti sit, symptomata veliementia niliilominus
adsint, ut igitur fortasse sine cura activa aeger
etiam valetudinem recuperasset.

In otitide sanguinis detractiones easque uni-
versales itatidus (1) commendat; locales enim
ad breve tantum tempus prodesse existimat.

In otitide interna gargarismatum usum laudat,
ut pus per tubam Eustachii efiluat. Si hoc tamen
non prospéré cedat, secundum eum mcmbrana
tympani perforari debet, et non exspectari, donee
sponte rumpat, Praeterea injectiones demulcentes
adhibendae sunt, si pus emanare desinit, quod
fieri potest propter puris condensati accumulatio-
nem, imprimis (puuii membranae tympani aper-
tura parva est. Insuper usum drastici suadet (2).
Symptomatibus diminutis, ad praesidia localia

(1) ITAUD, traité des mal. de l'or. p. 177, Tom. 1, ed. Piuip.
(a) ITARD, tniiié dns mal. de l'or. p. 220 et seq. t. 1. ed. Tari?.

transit, ut sunt setaceuin in nucha, vesicato-
rium in brachio, quibus suppurationi aha sedes
praebeatur.

At quaestio oritur, an in nostro aegro ullum
eorum remediorum adhibere iicuerit ? quod equi-
dem vehementer nego, et quoniam diagnosis
admodum dubia erat, et quoniam aeger nimis
labefactus erat, et quia morbus longius proces-
serat, quam ut eacura felicem eventum produ-
cere potuisset.

tan t i) .m.

THESES.

I.

Physiologia optimum sistit medicinae fundament um.

IT.

Ilecte sciiHANT dicit, carcinomata elemeuta histo-
logica specifica nulla habere.

III.

Cognitio substantiae, quae colloid appellatur,
hucusque imperfecta est.

IV.

Perverse piokry statuit, in liene causam haerere
febrium intermittentium.

V.

Usus herbae digitalis purpureae in morbis acutis
rejiciendus, in chroiiicis rcstringendus est.

VL

Phthisis tuberculosa nou est morbus contagiosus.

VII.

Vomitus frequens, in meningitide saepe observatus,
irritationi nervi vagi attribuendus est.

VIII.

Post morsum canis rabidi metus plurimum con-
fert ad hydrophobiam contrahendam.

IX.

Cerebri emollitio inllammationis sequela est.

X.

Quaecunque morbosa allectio regimine diaetetico
sanari possit, medicamentis non urgenda est.

XI.

Cholera asiatica magis pertinet ad morbos mias-
maticos quam ad contagiosos.

XII.

in typho cautissime cum sanguinis detractionibus
mercandum est.

XIII.

Urgente cpistaxcos sistcndae necessitate, vesicula e
gummi clastico confecta nari sanguincm fundenti
immissa omnium optimum est artis praesidium.

Si constat de calculi in vesica urinaria praesentia,
praestat lithotomiam instituere, quam aegrum medi-
camentis litliontripticis vexare.

XV.

llygromata ct ganglia optime curantur per punc-
tionem subcutaneam.

XVI.

Compressie aortae ad metrorrhagiam puerperae
sistendam adhiberi vix potest.

XVII.

In versio foetus non locum habet.

XVIII.

Nullum certum datur virginitatis signum.

XIX.

Ut sanitas nutricis dijudicetur , ad ejus non solum ,
verum etiam ad infantis conditionem attendendum est

XX.

Magnesium oxydatum hydratum, ut antidotum
acidi arsenicosi, praeferendum est ferro oxydato hy-
drate.