SIgt;ECIMEx\ .lUTUDTCUM INAUGURALE

I)K

1\ATU1IA LITERAllUM CAMBIALIUM,

BrPRIMlS SECUNDUM RKCKNTTOllUM
IN GEIUrANIA JFRECJONSULTORUM DOCTRINAM

quod,

ANNUENTE SUiVrSIO NüJriNE,

KX .VÏÏCTOniTATE HECTORIS MAONIFICI,

HENRICI EGBERTI VINKE,

thboi,. doct. et pkok. oud.
nkc non

AMlgt;M8flt;IMI SENATÜfl ACAOKMICI CONSENflü,
Kï

no ii i i. l rt h i m a k f a (mj i, t a t j (j j 1' ii 11) i f a e i) k c ii k t o ,

|3ro (5raiHi Hortorntuö,

SUMMIiSQÜE IX JUIIE nOMAXO ET IfOBIERNO IIONOUinUS AC l'HIVILEnilS,

IN ACADEMIA IlIIENO-TRAJECTINA

kite et legitime c0n8equendi8,
PUBLICO AC S O L E N N I EXAMINI S U H M I T T E ï

CORKKMIIS IIARTSEN Jiroi» FlliiJS,

amstf.lodame.nsis,
Algt; .I)ri;M XXVI .IIINII MDCCCI.IV, IlnUA i
IN AUDITOllIO MAJOItl.

AMSTELODA.MI,
APUÜ FIlEDEllICUM MULLKK.

udccci.iv.

TYPI8 C. A. SPIN Jfc PIUI.

MATRJ CARISölMAi:

S ACH UM.

libi, Carissima Mater, studioruni peractor
fVuetus oftero. Parum quidem esset, si amorem
atque benevolentiam, quibus inde ab infantiame
amplexa es, imperfecto hoece opere retribuere
vellein. Sed cum Semper te erroribus meis in-
dulg-entem, conatibus ut meliora sequerer arri-
dentem, mag-is animum quam efFectus respicien-
tom compertus sim, non vereor ne et Iioc im-

um

TYPI9 C. A. SPIN 4 FILII.

MATRJ CARlSSIMAi:

S ACH UM.

libi, CariBsima Mater, studiorum peractor
fructus oftero. Parum quidem esset, si amorem
atque benevolentiam, quibus inde ab infantiame
amplexa es, imperfecto hoeee opere retribuere
Vellern. Sed cum semper te erroribus meis in-
dulg-enteni, conatibus ut meliora sequerer arri-
dentem, mag-is animum quam efFectus respicien-
tcm compertus sim, non vereor nc ct lioe im-

um

pcrfectiim colitemiuiö opusciiluin. Eg'oiiiet ipee liuiic
tibi libülluin dodicavi, non quod doctrinao eniinet
■jmiestantia, sed iit quem gratuni aninium in vita
])rivata nie sig-nificaturum esse spero, liacee oeca-
sione in ])ublico monuniento insevibereni. Nam
quuni D. 0. M. plaeuerit pucrum me orbare pâtre,
(|uuniqu0 Tibi ])atris partes sus{'i])iendae tuerint,
ita oquot;vavi illo niuncre i'uncta es. ut ]gt;atrisi aniissi

c.'iritateiu ct curas anioro tuo sollicito fero coui-
[)eiisaveris. Ita vero ut to org-a me pueruni
atque adoleseeuteni prae])uisti, nequo uu([uaiu
lue'consiliis optimis adjuvarc destitisti, ctiani in
futuruiri milii ad majora ct difficiliora voeato
defuturam non esse, persuasum milii lialxïo.

1 'raeccptorilms mois inii)riniiHquo til)i, martin k
van der hoeven, pro cgregia tuni publiea tuni

mm

CAPUT r.

PRAEMONITA DE JURE CAMBIALI UNIVERSE.

In jure mcrcatorio versantibus non opus nobis erit, ingen-
tes hujus juris proprias diflicultates indicaro. Jus civile
multo magis unum spcctat populum, ct unius regionis
fmibus circurascribitur. Jus nuptiarum, hereditatis, aliaquc
multa, in civitatc ubi obtinent quasi domicilium suum ha-
bent , nec saepe sine ingenti damno, maximaque invidia ad
alium populum transferri possunt. Juris mercatorii vero in-
genium est, omnes gentes omnesque regiones amplecti, ct
in plerisque ejus partibus a jure gentium hoc jus non di-
vcrsum est. Si juri civili opcram daraus imprimis nobis
necessc est, jus nostrum cognoscere, aliorumque jura catc-
nus excolere, tum ut variarum gentium indolem discamus,
tum ut videamus, an ct quomodo jus civile nostrum alio-
rum contactu mutatum sit. Jus mercatorium vero omne
nostrum est, omnium hominum enim negotia regit. Quare
ilia, quae in jure civili tarde et segniter progredi videmus,
in jure mcrcatorio ingenti varietatc, alacriter ac velut
velocibus alis de loco in locum mutari videntur. Ex

1

quo lit, ut jus inercatonuui suum propriani liabeat naturani,
totumquc suis viribus excultum sit. Sunt qui ilicant jure
mercatorio cxccptioncs juris civilis continori. Illud vero ni-
mis generaliter dictum. Si enim illud tantum significare
voluut, multas contractuum formas inesse juri mercatorio,
quae ab aliis quae in jure civili occurrunt prorsus dissi-
milcs non sint, assentientem me habcnt; sin cxistiment,
jure civili semper régulas, mercatorio cxccptioncs contineri
periculosa et crronca haec est opinio. Duae enim sunt juris
formae, utraque variarum concursu rerum distinctae. Quin,
juris mercatorii multae sunt partes, quarum similitudinem
nequidquam in jure civili quaeras. In his inprimis duo sunt
loci maximi momenti, nempe jus assccurationis et jus cam-
biale. Illud nunc ad nos non pertinet, de hoc pauca dicere
conabimur. In jure cambiali imprimis pcrspicuum lit, ut
hoc loco digito tantum attingamus quod deinde copiosius
tractabimus, sententiam eorum, qui ccnsent, jus mercatorium
esse exceptioncm juris civilis omnesque formas juris merca-
torii in jure civili fundamcntum suum habere, ducere ad
opiniones maxime falsas, erroneas, quin noxias. Jus cambiale
est jucundissima pars juris mercatorii, sed etiam difiicillima.
lies est vetus, jam diu apud omncs gentcs humaniores
cognita, mcrcaturae quasi vena, ct tamen, quod nobis sane
mirum videtur, ejus de natura saepius dubitatum est, et
adhuc dubitatur. In ipsius quasi mercaturae grcmio natum,
jurisconsultis medii aevi in manum venit, qui illud ad con-
tractus juris llomani cxegerunt, quibuscum vix ac ne vix
quidem aliquid commune habebat. Illa JCtorum conata se-
cuti sunt Icgislatorcs et lex, (juac vulgo vocatur Ordonnance
du Commerce A». 1673, illorum virorum doctorum opiniones
auctoritatc sua sanxit. Illud vero vinculis istis cocrccri no-
luit, liberoque cursu praeter legem iugressum est, ita ut jam

ipsi legislatores exiguam vim legis esse, multaque in frau-
dem legis vel contra legem lieri faterentur. Postea ipse
legislator mercaturae necessitati magis consuluit, sednimio
studio suae sententiae ductus, cum desistere ca nollet, plu-
rima sanxit, quae rei naturae quidem, at fundamento in ca-
pite legis posito minus congruerent. Auctoritate juris llo-
mani autem paullatim minuta, suas quisque leges condere
coepit et undique orta sunt corpora legum, singulis civi-
tatibus adaptata, quae quamquam auctoritate juris Romani
velut perfccti speciminis nixa, tamen multa, quae et mu-
tata liominum ingenia, et alius rerum ordo nova induxe-
rant, sanxerunt. Ita paullatim praestantissimi JCti juri
cambiali accuratius operam dedere, et novis disquisitionibus
novae sententiae, novaeque quaestiones sunt ortae. Quaenam
esset natura, qualis esset usus literarum cambialium? quid
ageretur in emissione cambii? literaene ipsae essent praeci-
puum, an tantum eilicerent negotium adjectitiae qualitatis ?
utrum sententia eorum, qui contractus cambialis originem
et fundamentum ex cmtione venditione, mandato aliisque
petunt, verum esset an falsa? verba, quibus litcrae conci-
piuntur, aliudne significarent, quam ipsa exprimerent, an
verbum de verbo interpretanda essent? Ilaec et alia
jamdiu turn ab aliis, tum maxime a praestantissimis Ger-
maniae JCtis agitata, publicam naeta sunt gravitatcm,
post(iuam in Germania, omnibus unum corpus legum, prae-
sertim in rebus mercatoriis cupientibus, a lege cambiali.
Allgemeine Deutsche Wechsel-Ordnung inscripta, opus illud
inceptum est. Tum etiam multa falsa per longum tempus
credita multaque vera diu ignorata in lucem sunt cdita,
adeo ut nunc einert, vir doet. dicenti, nullam esse juris
partem tam neglectam, quam jus cambiale, adversari possi-
mus et contra statuere, haud multas esse partes juris

1¹

mercatorii, tantii pracstantissimorum virorum doctrina illu-
stratas.

Priusquam autem corum opiniones cognoverimus, fortasse
non inutile crit pauca dicerc dc investigationibus, quas in-
stituerant viri docti ut originem literarum cambialium in-
dagarent. Jam diu spreta est vetus ilia opinio literas cam-
biales originem a Graccis Eomanisque liabere. Quae cnim
specimina in Isocratis Trapezitica ct in Ciceronis epistolis in-
venimus tam parvi sunt momenti, eorumque natura tantum
distat a vero negotio cambiali, ut vix aliqua aflinitas inter
ea esse videatur. Pleriquc viri docti nunc in hac re con-
sentiunt literas cambiales antiquioribus populis ignotas
fuisse Nam sine dubio nonnumquam negotia apud illos
videmus, quae cum negotio cambiali aliquam habere afiini-
tatem vidcantur, sed quas ante omnia quaerimus, litcrae
cambiales apud illos non inveniuntur. Alia est opinio Plo-
rentinos, a Guelfis patria pulsos, Amstelodamum confugisse,
ibique Uteris cambialibus, quibus nomen polizza di camhio
dederant, primes usos esse. ^ Nonnulli etiam Judacos cambii
inventores esse censent, anno 1181 a riiiLirro augusto
Francia pulsos. Alii tandem literarum cambialium ori-
ginem a civitatibus Italiae, mercaturac florentibus, petunt.
In hac autem investigatione einert , vir doet., asscntimur
dicenti nos semper hac in re incertos mansuros. Non enim
satis apparet, quid nobis literarum cambialium originem
investigantibus primum sit quacrendum; quin specimina,
quae nos prima habemus, ad formam jam cxcultam negotii
verosimiliter pertinent.

CAPUT II.

antiquiores dk natura literarum cambialium
opiniones.

§ 1. Antiquissima Jureconsultorum sententia.

Quamquam, literarum cambialium usu, non satis a JCtis
pcrspccto, jus cambiale perperam, ad Juris llomani ma-
xime normam cxigcrctur, tamen magni in historia iuris
cambialis momenti sunt scripta iuris interpretum, qui
])rimi de iis agere coeperunt. Eminet inter hos, adeoque
eorum agmen agit baldus, dignus omnino, de quo ple-
nius ageret v. clariss. iioltius in opusculo in scriptis In-
stituti Ilegii, quod Amstclodami fuit, classis tertiae, edito,
cui titulus est: llet Wisselregt in de XIV eeuw naar de
Consilia van baldus.

JUldus in illis consiliis suas de natura literarum cam-
bialium opiniones profitetur, illiusque Ccleberrimi JCti sen-
tentiam ab omnibus probatam fuisse valde verosimile est,
quare illius o{)iiiioncs illis tcmporibus ct omnium fuisse

existimiire possumus. Baldus literis cambialibus litcrarum
obligationcm contincri ccnset, secundum rcgulam quot;stabiles
et iirmae debcnt esse mercatorura scripturaequot;, quae de om-
nibus mercatorum scriptis idcoque et de cambio valebat.
lllius generis obligationes praesente magistratu olim con-
tralii solebant, eoque facto authentica gaudebant natura.
Campsores vero, qui munere publico fungebantur, idcoque
personae publicae liabebantur, ipsa vi muneris, scripturis
suis, et quod ad probationem et quod ad strictiorem juris
formam attinet, instrumentorum publicorum vim addide-
runt, quae paullatim vis omnibus mercatorum scripturis
tributa fuit. Illud intelligitur ex verbis baldi , qui ita me-
morat: quot;Dictam scripturam cxecutioni mandari, petens pro-
cedi secundum formam statutorum et maxime statuti positi

sub rubrica, de scripturis mcrcatorum et campsorum......

quia scriptura mercatorum et campsorum habetur pro sen-
tentia et ut ita dixerim sua fide transit in rem judicatam.quot;
Brevior igitur et strictior juris forma non est contractus
cambialis scd literarum ipsarum cambialium proprium, quia
mercatorum sunt scripturae.

§ 2. Sententia quae auctore potissimum IIKINECCIO seculo
septimo decimo passim per Europam recepta ßiit.

Heineccius A''ir Cl. celeberrimum de negotio cambiali
librum conscripsit, cui titulus est: Elemcnta juris cam-
bialis, cujus tanta auctoritas erat, ut in Polonia vim legis
obtinuerit

1 In quanta fuerit oxisliniationc rx muUis cditionibus, quae Inijus libri
cxstant, consjiicuum est. Amst. 171-2. jirimum est cJiius. 2. Vcnct. 1706.
12quot;. 3. \Vittcmb. 17tR. S». 4. Gcncvac 174S 4quot;. 5. Francof. 1750 8quot;. 0 No-

IIeineccius ornnes scriptores vitupérât, qui negotium cam
biale, ad quod contrahendum tam multa concurrunt, ad unum
contractuum genus reducere cupiunt, atque existimat, ab
omnibus, nisi volontés cacci forsitan sint, intclligi debere,
negotium illud ex pluribus constare contractibus. Neque mi-
nus illos rcprehendit, qui contractum ilium e Jure Homano
j)etcre cupiere, (juamvis multa negotia apud nos sint orta,
quacllomanis plane ignota fuere, ut, puto, assecuratio, aba-
que, quae ipse pai'INIanus, quamquam maximus JCtus, ig-
nota sibi esse .sine dubio profiterctur. Opinioni autem as-
sentitur iieineccius, contractum cambialem ex diversis
ncgotiis esse conliatum

Primum ita inter trassantcm et numerantem adest nego-
tium, quo hic pecuniam aliquam dat, ut ab altero acci-
piat literas cambiales, quibus pecuniam accepisse se pro-
fitetur, illamque alio loco redditurum se profitetur. Illud
negotium literarum obligationi valde simile est

Si illi sententiae quis objicere vellet, scripturam magis
ad formam, quam ad naturam cambii ])ertincre, ct ex illo
(luoque obligationem nasci, si probari potest, contrahentes
se obligassc, pecuniam uno loco solutam alio reddere, jun;
tamen contcndi posset, illo casu obligationem (juidem,
nullum vero nexum cambialem ortum esse.

Neque illud sententiae obstat, quod a nonnullis dictum
est, litcris cambialibus ideo literarum obligationem noii
contineri quod:

riml). 1704. 8». Optima cum Kcitzii annott. Middelburg. 17CG. 8. aucta,
1774. 8»., lingua Gcrmana translata a o. f. muller, 1781.

' Quod jam docuit sciiiltek, Eicrc. ad Tand. 'XXXII. J 10. Styp-
mann, de jure marit. Tart. IV. Cap. 8. § 42.

® Cf. nüiiMER, dc Act. S6ct. II. Cap. IX. § 10. Tit. .fur. I'liv. Lib. X.
cap. 5. § 53.

' Stti'mann, dc jure marit. part. IV. Cap. Vlll. § 40.

1.nbsp;literarum pretium nou solvaturab eo, qui illas conscripsit.

2.nbsp;solutio nou flat, quia cambium scriptum, sed quia pe-
cunia numerata est.

Nam, quod ad primum attinet respondemus ilium jure
solvere, qui per alium solvit ', et quod ad secundum, tras-
santcm non obligari, quia pecuniam acceperit, sed quia
cambium subscripserit, quo pretiuin se acccpisse professus
est, uti etiam jure cambiali exceptio non numeratae'pecu-
niae non datur, nisi statim probari possit.

Inter trassantem et numerantem igitur negotium contra-
liitur, (|uod literarum obligationi valde simile est.

Alia obligatio inter trassantem et trassatum, iliaque
mandate valde similis est; nam acceptans, mandate suscepto,
pro alio solvere debet, ideoque alterius rem gerit.

Indossamente inter indossantem et indossatum contractus
cmtionis venditionis, mandati, donationis vel alii nascuntur.

§ 3. Sententia, cujus auctor habendus est dupuys de la
sp:rra, quae Ileineccianam doctrinam excepit.

Postea ct inprimis in Gallia alia via JCti sunt ingressi.
Opinio Uteris cambialibus literarum obligatienem contineri
sensim paullatimque minorem vim obtinuit. Quo factum
est, ut non litcrae ipsaepraecipuumessent, sed illud maxime

spcctandum esset negotium, quod ab JCtis contractus cam-
bialis (Contrat de Change) vocatur, cujus contractus literae
cambiales essent documentum. Literae ipsae non adeo per
se atque sua sponte vim aliquam habere videbantur, sed
antecedentis contractus contincre scquelam, et modum indicare,
quo trassnns sive literarum venditor obligatioin' satisfocere

1 1. 5G. 87. n. dc solntt (Ifi. 3).

promisisset. Politicae insupcr rationes adduxerant homines
ad opinionem speciali pacto de cambiando opus esse. Nam
illud, quod cambium proprium vocatur, ubi trassans se ipse
soluturum esse promittit, in Gallia semper maximo fuit in
odio; antiquioribus enim temporibus cambio proprio vocato
uti multi solebant, ut majores usuras, quam lege esset con-
cessum, caperent. Non mirum igitur, opinionibus e Jure
Canonico natis adhuc vigentibus, quasi ipsum illud usuras
capere jam per se aliquid turpe esset, illud cambii genus
maximo in odio fuisse, quare et a maresciial antiquo
scriptore ' liiscc verbis vituperatur quot;La troisième espèce de
quot;change qu'on peut nommer après les casuistcs Cambium
quot;siccum nescio qua ratione, puisque paricelui autant qu'au-
quot;tres on tire la substance, c'est à dire l'argent et moyens
quot;des personnes qui en souffrent sur eux patiemment l'usage
quot;mais nous l'appellerons adultérin parcequ'il ne peut-être
quot;advoué légitime ni lycite entre marchands moins entre
quot;autres personnes, et que messieurs les gens du parlement,
quot;l'ont qualifié en pleine audience, usure abominable et in-
quot;fâme pratiquée au pied du palais, au préjudice même des
quot;finances du roy, ce sont leurs propres paroles. Aussi
quot;a-t-il i)ris sa naissance de Pluton à Proserpine îl l'yssue
quot;des guerres de la Ligue n'étant paru ni usité, que depuis
quot;ycelles.quot; Cambium illud adulterinum vero nihil ahud
erat, quam illud, quod vulgo Cambium siccum vocatur.
Nouguier hisce verbis illius Cambii usum explicat. quot;Il
quot;étiiit autrefois des individus, qui prenaient le nom de
quot;courtiers de ciiange et que l'on peut assimiler îl nos cour-
quot;tiers de commerce. Ces courtiers allaient s'enquérant des

' Maresciial, Traite des changes et rechanges ct banqueroutes A®. 102.-
Cf. nouguier, des Lettres de Changes ct des KfTets de Commerce en gc'-
neral. Bruxelles 1810. p. 10 sqq.

quot;persomies (jui avaient des deniers i\ placer ct leur prvopo-
lt;'saient de pnîter une certaine somme remboursable il, une
quot;époque iixe, ct productive d'un énorme intérêt. Leur
quot;droiture et leur habilité consistaient à ne faire i^rêtcr,
quot;qu'a des débiteurs de bonne foi; car on va voir par la
quot;nature de l'opération, que le sort du proteur était dans
quot;les mains de l'emprunteur. Le courtier fournissait la pro-
quot;messe de quelque notable marchand, partisan ou autre:
quot;mais le nom du créancier était coimu de lui seul: la place
quot;de ce nom restait et devait rester en blanc. En effet
quot;comme l'on prêtait à un intérêt excessif, les financiers,
quot;les comptables de deniers publics ne pouvaient consentir
quot;il figurer dans une semblable opération. Qu'arrivait-il si
quot;le courtier avait été deshonnête ou inhabile, le payement
quot;était refusé, le créancier de peur de se compromettre en
quot;faisant connaître son trafic usurairc ne pouvoit poursui-
quot;vre et perdait ainsi le capiù\l qu'il avait déboursé. 11 exi-
quot;stait encore d'autres motifs ])lus graves peut-être. Ceux
quot;qui recourraient ti dc semblables emprunts étaient des
quot;personnes, qui souscrivaient aux conditions les plus du-
quot;rcs; des fils de famille des partisans, des négociants gê-
quot;nés, qui, pour rembourser, ruinaient leurs parents, com-
quot;mcttaicnt des rapines et faisaient baïuiueroute. En con-
quot;séquence, ce nouveau change excita une clameur telle,
quot;que c'est chose curieuse aujourd'hui de voir comment il
quot;était traité par les anciens auteurs. Il était considéré
quot;comme l'une des plaies de l'époque et comparé aux actions
«et aux maladies les plus honteuses. Aussi, proscrit avec
quot;indignation ct défendu par les lois civiles et religieuses
quot;il n'était presque plus connu en 1G73

1 DurUYS DE LA siciîUA, l'Arl tji^s lettres dc change. quot;La troisième

Ex illis igitur docuraentis videri potest, in quanto odio
fuerit cambium siccum, ideoque non mirum est, numquam
ad illam recentiorum venissc opinionem JCtos, cambia tras-
sata et sicca ejusdem esse naturae, sed contra statuisse il-
lud tantum cambium vim aliquam habere, ubi alter solvat,
quod alter promiserit, et ubi acceptans et trassans distinctae
sint personae. Illud vero non semper locum habere jam
docuit nEiNECCius

Ita et politicis rationibus magis confirmata est opinio,
traditioni literarum cambialium peculiarem contractum ante-
cessisse oportere, ut ita omnis fraus ad versus illas leges,
quae usuras vetarent, evitaretur. Inde etiam illud tantum
explicari potest, quod nonnulla iiraecepta legis Cambialis
a JCtis inprimis Gallicis, nonnumquam defenduntur hisce
verbis; quot;alioqui non esset contractus cambialisquot;

espèce est une imitation ou pour mieux dire, une fiction dc la seconde espèce
(cambii scilicet trassati), mais en effet un prêt usuraire, que les docteurs
appellent change sec ou adultérin, lequel est reprouvé par les bulles des
papes; il n'est pas connu en France: il n'en sera pas parlé pour ne pas
l'enseigner.quot; Nicoi.ai de Passcribus: Cambia sicca prohibita sunt per
constitutioncs m IV et igt;ii V, item in regno Lusitaniae per Pragnmticam

regis SEBASTIAN!.

Item per décréta caiioli V ct igt;]iii,ipri regis llispaniarum.

Item per SenatusconsuUum majoris consîlii hujus scrcnissimi doinini.

Sunt damnata etiamsi fiant ])ro subvcnicndo aUcui in indigentia ct pro-
jirio opere faciendo.

' Grondbeginselen van hct Wisselrecht, cd. reitz. Jliddclburg 1774,
p. 489. Gelijk er meerder personen by den wissel somwijlen komen, kan
men aan den anderen kant niet twyfelcn of er kunnen ook minder per-
sonen zijn, b. v. een koopman van Amsterdam kan een winkel of pak-
huis te Hamburg hebben, gevende mij, wanneer ik derwaarts vertrek,
een wissel up zijn factoor; in dit geval lieeft de wisselhandel slechts tus-
schcn twee personen plaats, naardien de koopman van -Ainstcrdani zelf
(rekt en door zicli-zclveii betaalt.

c. g. PEusii,, de la lettre de Change et du Hillot à Ordre, p. 38.

Autiquiores opînioiies de contractu cambiali fere omnes
c forma verbisque literarum cambialium petitae sunt,
(juumque ex illis appareat tres maxime personas in illo ne-
gotio concurrere, trassantem, qui numeranti literas tra-
didit atque invicem pretium ab eo recepit, numerantem,
qui trassanti pretium solvit, et acceptantem, qui quasi con-
grua responsione mandatum suscepit trassantis possidcnti
literas solvendi, magnam operam impenderunt JCti, ut
varios illos contractus bene définirent. Alii depositum, alii
mutuum, alii commodatum, alii aliud esse censuerunt. Sed
magis invaluit opinio, negotium cambiale cx variis constare
negotiis inter varias personas, quae concurrunt ad nego-
tium conficiendum, inprimis inter trassantem et numeran-
tem, trassantem ct acceptantem, numerantem et acceptantem '.
Contractum igitur Cambialem cujus literae cambiales sint
probatio esse inter trassantem et numerantem, et quidem
Contractum ubi ego pecuniae summam, quam uno loco
acceperim tibi alio loco me soluturum promittam. Ad illud
])erficiendum acceptantem semper trassantis debitorem esse

Nquot;. 20. ad Ord. 1G73. Tit. V. Art, 1. S'il n'y avait pas une indica-
tion de la valeur fournie, il n'y aurait pas contrat de change parcequ'il
n'y aurait pas présomption de la cause i l'engagement.

' Cf. HEiNECCius. Derhalve liceft men met meerder regt aangemerkt,
dat de wisselhandel uit meer dau ééne en van elkander onJerschcidenc over-
eenkomsten besta.

LocuÉ I, p. 330. L'autre opération de change, qu'on nomme cambium
locale, mercantile, trajectitium constitue le contrat de change proprement
dit, par lequel une personne s'oblige de faire payer dans un lieu detennine
la somme qu'elle a reçue dans un autre pour faire cette remise. C'est là
le contrat, (pii s'exécute au moyen de la lettre de change.

Nouguier, p. 13. Ix; contrat de change ctaut un transport, ime vente
ou échange de commerciaux il ne faut donc pas confondre le contrat ct lu
lettre de chanfrr.

oportcre credebant, ex qua opiiiione variae dispositiones de
provisionc sunt ortae.

Inter JCtos antiquiores, qui opiniones illas de natura
literarura cambialium professi sunt, dupuys de la serua,
Vir Celeb. inprimis eonspicuus est. Librum conseripsit, ut
illam juris partem in Gallia minus exeultam, plerisque
valde obscuram visam, plenius ac melius, quam adhuc
factum esset, exphcaret, illudque opus tanta doctrina atque
clegantia ad finem perduxit, ut ei ab omnibus postcrio-
bus .TCtis tamquam arbitro creditum sit. Contractus Cam-
bialis secundum illius sententiam in duo distincta neirotia
dividi potest. Primus Contractus est inter trassantcm et
numerantem, cx quo quidem contractu literarum cambialium
naturam petere debemus: secundus est,tum inter trassantem
et trassatum, quo mandatum constituitur, tum inter nume-
rantem et possessorem. Variae sunt opiniones de natura
contractus inter trassantem et numerantem.

Sunt, qui censeant mutiium esse. Quae opinio minus
recta videtur, nam:

a.nbsp;Eflici non potest, quis tandem contrahentium, in vero
nempe illo cambio, quod ex uno loco in altcrum est tras-
satum , mutuum accipiat. Nam in mutuidatione ilium,
qui accipit, primum pecuniam accipere, ut alio tempore
reddat, necesse est. In cambio autem ille, qui cambium dat,
nonnumquam statim pretium accipit, saepe vero longo tem-
pore post, cambii traditione, ei solvitur. Si igitur conten-
dere velimus literis cambialibus mutuum contineri, tras-
sans uno tempore mutuum daret, altero acciperet, (|Uod
absurdum est.

b.nbsp;In mutuodatione cadem specie solvendum est, quod
in contractu cambiali fieri non potest, quia in variis regio-
nibus pecunia non eodem gaudet pretio.

— u —

c. In niutuidationc numquam minorem, quam accepi-
mus, summam rcddere possumus, sed in contractu cambiali,
illi qui accquot;.pit cambium minor quam dederat summa saepe
redditur.

(1. ^lutuum in favorem fit accipientis, contractus vero
cambialis in utriusque commodum; nam ct illi, qui pecu-
niam numerat, ut alio loco sibi reddatur, ct illi, qui pe-
cunia accepta cambium tradit, aeque favetur.

Alii contractum innominatum do ut des contractum cam-
bialem esse censuerunt; quae vero opinio jam exinde falsa
esse intcUigitur, quia contractus cambialis (contrat de change)
nomen huic tantum contractui proprium est. Nonnulli con-
tractum cambialem pecuniae permutationem esse censuerunt;
sed illa opinio, quae genus tantum indicat, nobis speciem
quaercntibus satisfaccre non potest. Alii tandem contra-
ctum cambialem inter trassantem et numerantem emtionem
venditionem esse censent. Nam ille, qui literas tradit, ac-
cipienti nomen vendit. In hoe tantum contractus cambia-
lis ab emtiorie venditione differt, quod pecunia pecunia,
emitur; illa vero differentia sententiae contractum cambia-
lem emtionem venditionem esse non obstat nam:

a.nbsp;Omnis res, cujus pretium diversis locis tcmporibusve
mutatur, vendi potest, quod et in pecunia obtinet.

b.nbsp;Omnis res, quam permutare possumus, et vendi po-
test , unum pecuniae genus contra aliud saepe permutatur.

c.nbsp;Omnia, quorum pretium pecunia aestimamus vendere
possumus, quod et in pecunia usu venit.

d.nbsp;Contractus cambiaHs potius cessio vel emtio-venditio
nominis, quam pecuniae est, neque dubitatur, quin no-
men vendi possit.

Contractum cambialem ita definire possumus:

^Contractus est juris gentium, nominatus bonae fidei.

consensu perfcctus, quo numcrans trassanti pecuniam sol-
vit, ut trassans ei literas tradat, quibus cfiicitur, ut alio
loco pecunia ei solvatur.

Juris Gentium. Nam ex mcrcaturae necessitate natus,
ab omnibus gentibus usurpatur.

Nominatus. Nam. nomen cambialis (change) huic uni
contractui pcculiarc est.

Bonae fidei. Nam in omnibus mercaturac negotiis bona
fides sujjrema lex est, ct praeterea contractus cmtionis vcn-
ditionis, cui cambialis similis est, cujusque naturam sequi-
tur, bonae lidei contractus habetur.

Consensu contrahitur. Nam et emtio venditio contractus
est consensu perfcctus. Sed consensum ilium probari ne-
cessc est, ([uam probationcm literae cambiales elliciunt.

§ 4. Doctrina quam tradunt tum alii tum
J. F. MARTENS dc uostvo argumenta.

In Germania quum pcrspicuum esset, non esse ex jure Ho-
mano petendam originem ct naturam literarum cambialium,
aliamviam ingressi sunt viri docti, ut invenirent, quae vera
carum esset natura. Tunc ad illud praecipue animum adverte-
rant in (juo Jus Cambiale a Jure Homano esset distinctum, ct
hoc in CO invcnisse sibi videbantur, quod vulgo rigor Cam-
bialis vocatur. Jamdiu enim illud discrimen juris cambialis
ab aliis juris civilis ncgotiis animadvcrsum erat, quod in
eo severior strictionjue juris forma adhibebatur, quae apud
nos etiam obtinet et manus injectione quadam adeoque
corporali apprehensione continetur, quae apud nos Ujfs-
divang, in Gallia contrainte par corps vocatur. lUa stri-
ctiore forma jus cambiale ab omnibus juris civilis ncgotiis
dillerre putabant, atciue unius juris cambialis banc prp-

priam esse censebaut. Ita martens vir Celeberrimus
cgregiura librum conscripsit : Versuch einer historischen Ent-
lüickelung des wahren Ursprungs des Wechselrechts, quo
revera inquisitio continetur, quoraodo strictior illa juris
forma, quae rigor cambialis vocatur, sit orta atque cxculta.
Medio aevo, pericidosis ct incertis itineribus, neque lite-
ras mittendi opportunitatibus satis excultis, difficillimum
erat literis conscribendis negotia gerere. Erant igitur loca
usu et celebritate definita, ubi certis temporibus mercato-
res ad negotia gerenda convenire solebant. Concursui illi
feriarum (missen) nomen datum est. Omnes feriae in illo
inter se similes erant, quod in illis inter multa alia privi-
légia, quibus mercaturae favebatur, et in omnibus contra-
ctibus strictior severiorcjue juris forma adbibcretur.

Ex illo privilegie rigor cambialis natus esse videtur. Li-
terae enim cambiales in feriis natae sunt ex negotio camp-
sorum, qui semper in illis feriis aderant, ad pecuniam pe-
cunia pcrmutandam aliaque negotia gerenda. Si quis pe-
cuniae genus babebat, quo non uti poterat ad solutiones
faciendas, campsorem i)ecuniae permutandae caussa adirc
solebat, quam pecuniam saepe apud campsorem deponebat,
domo sua ei minus tuta visa. Si postea ei solutiones facien-
dae erant, crcditoribus Chartas tradebat, quibus campsorem
certam solvere summam jubebat, atque ex illis chartis cam-
bia trassata sunt nata. In illo negotio, tamquam occasione
feriarum contracte et strictior juris forma adhibebatur, quae
forma et recentioribus temporibus in negotio cambiali mansit.

Opinio autem rigorem illum negotio cambiali ante om-
nia proprium esse, jam ob duas has causas falsa est. -Pri-
mum enim, si rigor ille'negotio cambiali ante omnia alia
proprius est et, ut ita dicam, cssentiale cambii constituit,
in omnibus regionibus, ubi literis cambialibus utiraur, idem sit,

necesse est. Sed non in omnibus civitatibus idem rigor in
negotio cambiali adliibetur. Treitschkius inter formas il-
lius rigoris distinguit, quarum una severior, alia lenior,
tertia media inter cas est. Non omnes igitur Germaniae
populi, ut ex ea treitsciikii opinione discere possumus,
illo rigore utuntur, ut debitor creditorem, qui non solvendo
est, in vincula possit conjicere, quia in nonnullis civitati-
bus forma est, quae non multum a solita forma civili dif-
fert. Sed praeterea rigor ille non unius juris cambialis
])roprius est. Montesquievius ' enim. Vir Cel. jam
docet illud peculiare juris remedium mercaturae necessa-
rium esse ad fidem in negotiis mercatoriis tuendam. Itn
etiam in legibus Anglicis sancitum est, quod bayle-mouil-
lard in opere suo, sur Vemprisonnement pour dettes, nos
docet*; in Saxonia olim üfar/jfresmpi 25 Juli 1621, item

' Esprit des X, Cap. 5. Solon ordonna h Adicncs qu'on n'obli-
gerait plus le corps pour dettes civiles......

Cette loi est très bonne pour les affaires civiles ordinaires, mais nous avons
raison de ne point l'observer dans celles du commerce. Car les négocians
étant obligés de confier dc grandes sommes pour des temps souvent fort courts,
dc les donner ct dc les reprendre, il faut que les débiteurs remplissent toujours
au tems fixé leurs engagements: ce qui suppose la contrainte par corps.

quot; Bayle-mouillaud , sur l'emprisonnement pour dettes. Paris 1835.
illis verbis dc contrainte par corps apud Anglos loquitur : C'est dans le
pays oîi l'on professe le plus do respect pour la liberté individuelle, qu'elle
est le plus facilement sacrifiée aux intérêts pécuniaires. 11 nc faut pas
même un jugement pour faire incarcérer un débiteur, il sulUt de quelques
actes simulés, pour mettre un citoyen hors de la loi. Anciennement on
n'arrêtait pas un défendeur dans les affaires civiles, il recevait seulement
une citation pour compnraitrc en justice, ct même en cas de défaut on nc
procédait contre lui, que par la saisie de ses biens. Sous edocard I on
statua, pour la première fois que pour les actions dc compte le défendeur
serait arrêté, lorsqu'il nc comparaitrait pas ou lorsqu'il serait insolvable.
Sous EDOUARD III uue disposition semblable fut introduite pour les actions
de dettes ct de restitution de dépôt. Sous iiekri VIIf on l'étcndit aussi

9

111 1'rancia legibus 15 Germ, an VJ, 17 Avril 1832, ille
rigor in omnibus rebus mereatoriis sancitur. Scd etiam lieri
])otest, ut quum quis ad literas cambiales solvendas obli-
gatus sit, tamen rigor contra eum non sit admittendus.
Ileres enim dcbitoris solutionem literarum cambialium,
quas acceptaverat dcfunctus, praebere debet, neque tamen
rigore cambiali contra eum uti potest creditor. Nemo vero
dicet, literas cambiales morte dcbitoris esse exstinctas. Sed
inprimis etiam intelligitur illam opinionem non recte sese ha-
bere, ubi ea utimur ad naturam literarum cambialium expliean-
dam. Systema enim de jure cambiali quaerentibus neeesse
videbatur, illas proprias qualitates quaerere, quae et ad cam-
bium trassatum, apud nos cambium proprio dictum, et ad illud
genus cambii spectarcnt, quod in Germania eigener Wechsel,
Ttalico vocabulo Cambio sicco, apud nos Orderbriefje voca-
tur, de quo genere cambii in Codice nostro paragraphe
peculiari tractatum est, quamvis revera a cambio ordinario
illud non dillerre nonnulli contendant. In illo enim facile
est ad demonstrandum rigorcm cambialem ipsam esse na-
turam literarum cambialium , si scilicet earum naturam ita
explicamus, ut istis literis alii iiegotio, emtioni venditioni,
mutuidationi aliisque solutionis accedat promissio, quae
debitorcm strictiori vinculo adstringit, et ita creditori ma-
jorem securitatem praebet, faciliorcmque facit viam jus
suum pcrsequendi. Ita cambium siccum inter negotia ad-
jectitiae qualitatis, sicut pactum hypothecac- aliaque, refer-

ttux actions d'après le cas. Mais comme si toute limite imposée par la
loi avait dû être un frein insupportable pour les le'gisies anglais, ils ne pu-
rent même s'cnteuir à ces principes, et au moyen do fictions ils Unirent
par établir comme règle générale que tout défendeur à unc action person-
nelle serait arrêté sans aucun préliminaire dc citation ct sans qu'il fût Ic-
soin dc prouver son insolvabilité.

tur. Eil vero ratione cambium trassatum explicarc est clit-
ficilius. In cambio trassato, ex opinionc omnium JCtorum,
(juorum ferc sententia ipsa literarum forma nititur, quibus
scilicet mandatum contineatur trassantis, ut trassatus certo
tempore et loco pecuniam praescriptam solvat, cambium ip-
sum negotium speciale gignit, et in illius negotii naturam,
cui rigorem cambialem adhibcre debemus, ipsam inquircre
nos oportet, ut in illo cambium cognoscamus. Hic igitur
in cambio negotium adjectititiae qualitatis non videmus,
scd negotium ipsum, quod rigori speciali obnoxium est,
jam est negotium cambiale, nullo alio contractu antcce-
dente. Ad illud explicandum confugerunt ad opinionem,
negotium ipsum cambiale contractum specialem esse, cujus
literae cambiales documentum praebeant.

§ 5. Corollarium.

in Gallia JCti praecipue sententiam a dupuys de la
serra prolatam secuti sunt.'Secundum sententiam locré,
literae cambiales numquam mandatum modo, uti pot hier
neque cessionem tantum, uti .tousse ' voluit, gignunt, sed
multi ex illis contractus nascuntur pro variis contractantiuni
([ualitatibus. Inter trassantcm et numerantem probationcm
et exccutionem contractus cambialis efllciunt, inter tras-

' I'othieu, traite du Contrat de Change N®. 3. La lettre de Change,
est une lettre revêtue d'une forme prescrite par les lois, par laquelle vous
mandez au correspondant, que vous avez dans un certain lieu, de m'y
compter ou à celui, qui aura mon ordre, une certaine somme d'argent en
échange d'une somme d'argent ou de la valeur, que vous avez reçue ici
dc moi, ou réellement ou en compte.

- .Tousse, Observations générales placées en tête du titre II de l'Ord. de
IC73. La lettre de change est une cession ou transport d'une somme d'ar-
gent, que le tireur dc la lettre fait à celui au profit de qui il la tire, ou
à l'ordre de ce dernier, pour être payée par le correspondant dc ce tireur
dans un autre lieu (pie celui d'où la lettre est tirée.

saiitem et aeceptaiitein mandatum gignunt. Si dominium
eorum transfcrtur, illis personis duae aliae aeeedunt, i)os-
sessor (porteur) et indossatus. Indossamento literarum do-
minium transfcrtur. Quum acceptans semper trassantis de-
bitor esse crederetur, indossamentum inprimis cessionem
nominis esse credebant JCti, tum autem fidcjussionem,
quia et indossans pro acceptione et solutione teneatur.

In nostra lege easdem opiniones secuti sunt legislatores,
quod jam intelligitur ex hisce articuli 100 verbis: Een
wisselbrief is een geschrift uit eene plaats gedagteekend,
waarbij de onderteekenaar iemand last geeft om eene daarin
uitgedrukte geldsom, in eene andere ])laats op of na zigt,
of op eenen bej)aalden tijd aan een aangewezen persoon of
aan deszelfs order to betalcTi, met erkenning van ontvan-
gene waarde of van waarde in rekening. Tlle articulus, ut
voluit legislator, definitionem praebet literarum cambialium,
scd uti recte dicit kist Vir. erud. ])otius propria cambii,
quae in Code de Commerce separatim cimmerantur, una
pcrpetua docet sententia. Jam ex deliberationibus ordinum
generalium apparuit, quantum vim habuerit opinio, contra-
ctum cambialem litcrarum cambialium emissionem gignere
atque ab iis distinctum esse, in orationc bkelakuts van
nlockland, viri ampliss ündertusschen is de alhier
bc^schrevcn wisselbrief niet het wisseleontract zelf, mnar is
daarvan het resultaat. In defuiitione Contractus Cambialis
i'otiheu Vir. Cl. secpiitur. In primo legis spccimine
Agt;. 1822 contractus inter trassantem et numerantem em-
tio venditio esse dicebatuv'; ille vero articulus in nostram

' Cf. voouduin.

■ Ontw. 1822. Art. 10 Tussclien den trekker en den nemer bestaat eene
handeling van koop en verKOop, wanneer de trekker den wisselbrief afgeeft
en de nemer denzelvcn verkrijgt tegen voldoening van eenen bepaalden prijs.

legem non receptus est, quare et nunc locré , Vir Clar.
opinion! assentiri lex nostra videtur, inter trassantem et
numerantem contractum esse cambialem. Ceterum inter tras-
santem et acccptantem mandatum esse totidem verbis ex-
prcssum est (Art. 140) et Art. 130 docemur indossamen-
tum literarum cambialium cessionem elTicere.

CAPUT 11 ].

llKCENTIOIlUiAI DE NATURA L1TERARU3I CAJIIUALIU^M
DOCTRINA.

Nostris temporibus Germania legislationis uiiitatem cupieiite,
multi viri clocti animum denuo ad jus cambiale atten-
derunt et ad prorsus alias opiniones adducti sunt, quam
tea vim liabebant. In hae investigatione, tres viri docti
inprimis praeclari sunt, einert, tiiöl et liebig. Uli
varias de natura cambii opiniones emiserunt. In liac una
re autem sunt consentientes, literas cambiales non esse do-
cumentum contractus cambialis, et igitur doctrinam, quam
Codex mercatorius Napoleontis quique cum hoc nomine
secutus est, Codex mercatorius noster, expressit, maxime
probant.

§ 1. Exponitur doctrina v. doctiss. einert.

inter laudatosjuris interprétés inprimis clarus est einert,
vir. doct., qui et novitate systematis et plenitudine, qua
opiniones suas illustravit, de juris cambialis studio bene

meruit. Eineut liistoricam rationem, quam in aliis juris
partibus secuti sunt JCti, reprelicndit. Eieri non potest
secundum eius opinionem, ut ita ad bonum exitum perve-
niatur, quia de origine literarum cambialium in obscuro su-
mus semperque erimus, nisi fortasse fontes nunc ignoti
nobis aperiantur. Valde verosimile est jus cambiale in
forma sua antiquissima a privatis esse inventum, quod
jus, magno discrimine, quod tunc inter mercatores alius-
que ordinis homines erat, praeter Jus Scriptum, iguoran-
tibus et invitis JCtis, invaluit. JCti id quod de jure illo
notum erat juri Ilomano adaptaverunt, mercatores vero
marte projgt;rio jus suum constituerunt. Nihil igitur certi
de historia literarum cambialium scire possumus, immo ne
illud quidem nobis de origine literarum cambialium (juac-
rentibus , quid demum (luaerere nos oporteat, satis perspi-
cuum est. Euere noimulli JCti, qui illud jam sibi per-
suasum haberent, historicum studium ])roprie dictum , quod
nempe omnes juris formas' ex origine petit, ut ita illa-
rum indolcm explicet doceatque, (juomodo rebus tempori-
t)usquc volventibus mutatae atcjue cxcultae sint, in jure
cambiali non ad bonum eventum perducere. Aliam igitur
viam sunt ingressi, variisque legibus de jure cambiali
cognoscendis et inter se comparandis ad verae ejus naturae
scientiam jjcrventuros se esse speraverunt. Verum et iiic ,
cum aliis, ncc minoribus, diflicultatibus erat dimicandum.
Nam aj)paruit tantam illarum legum inter se esse dilfcren-
tiam, (juae non minoris tantum momenti res aliter aliao
statuèrent, sed vel in summa rerum inter se discreparent,
ut omnis spes evanuerit fore, ut et illae (jueque investi-
gationes ad bonum exitum perduci possent. Quamobrem hac
ratione, (juam etiam unam rcctam esse censet einekt, usi
sunt, ut ex ipsius negotii cambialis consideratione veram

— u —

ejus naturam inclolemquc (luaercrcnt; scd hac in rc, ut jam
antea diximus, minus rectam viam ingressi sunt JCti, na-
turam peculiarem literarum cambialium in eo strictiore et
sevcriore jure quaerentes, quod rigor cambialis nominatur.
Einert banc opinionem recte vitupérât. Necessitate igitur
adstringimur, ut aliam rationem quacramus, quarc literarum
cambiaUum usus tam frequens tamque necessarius sit, ut
literae iliac jure venae mcrcaturae nominentur. Hoc inde
manasse credit einert, quia literae cambiales quasi pecu-
nia chartacea pecuin'ae numeratae locum in negotiatione
mercatoria obtinucrunt. Illam igitur opinionem paullo accura-
tius enarrabimus, et quia nobis res magni momenti esse
videtur, quacrcmus, quid proprie velit einert, quum dicit,
literas cambiales vicem pecuniae in mercatura explere, quaeve
sint consequentiae, quas ex ilia opinione duxit. In hac dis-
quisitione simul, quaenam sint argumenta, quibus contra
veteriorem opinionem, negotium cambiale ex diversis negotiis
esse conflatum, usus est, videbimus, quia omnes alii JCti,
qui posteriori tempore de jure cambiali scripscrunt, iisdem
fere verbis veterem thcoriam oppugnarunt.

Pecunia, uti einert dicit, ex frequentiori hominum in-
ter se consuetudine, quasi necessario est orta. Illud et
PAULUS ' eleganter docet hisce verbis: «Origo emendi
vcndendique a permutationibus coepit; olim cnim non
ita erat numus, neque aliud mcrx, aliud pretium voca-
batur sed unusquisque secundum necessitatem temporum
ac rerum utilibus inutilia permutabat, quando plcrumque
cvcnit, ut quod alteri supercst, alteri desit. Scd quia non
semper nec facile concurrebat, ut, quum tu haberes, {piod
ego dcsiderarem, invicem habercm, (juod tu accipcre vel-

' L. 1. Dig. (Ic coiitrah. cmt. (18. I.)

les, electa materia est, cujus publica ac perjjctua aestu-
matio diflicultatibus permutatioimm aequalitate quantitatis
subveniret; eaquc materia forma publica percussa usum
dominiumque noii tam ex substantia praebet, quam ex
quantitate, nec ultra merx utrumque, sed alterum pretium
vocatur.quot; Illa pecuniae inventione negotia multo majora
frequentioraque sunt facta. Tunc necessitas est orta illarn
pecuniam signis literisque repraesentandi, et praesertim ex
duabus his rationibus :

1°. Pecunia tantam negotiorum cxtensionem tantamque
mercaturae frequentiam cxstitisse, ut mox pecunia illa pi-
grior facta sit et cum multitudine negotiorum aequalem
gradum habere non potuerit.

2®. Pecuniam multis mutationibus ita dégénérasse, ut
ex CO, quod verum pretium pecuniae a pretio nominali
multum differret, plurimae difiicultates sint ortae, quo
factum, ut mercaturae alio modo esset subveiiiendum.

Nam de illo dubitare non possumus, pecuniam pristinam
suam naturam indolemque non servasse, quae scilicet ejus-
modi essent, ut ahis negotiis contrahendis faciliorem praeberet
modum. Nunc vero ipsa pecunia merx facta est, quod cx co
videre possumus, quod pecunia pecunia emitur. Inter omnes
modes, quibus mercatores in hac rerum conditione mercatu-
rae subvenerunt, ille inprimis magni momenti est, quod li-
terarum pecuniae loco usus est inventus. Illud literas pecuniae
loco habere literis cambialibus inter mercatores invaluit. Per-
sonam privatam literis pecuniae loco uti posse, jam ex illa
institutione argentaria sive mensaria, quam nos Bank vo-
camus, nobis est perspicuum. Ita et persona privata facilem
numerandi modum nanciscitur. Sane, multis in rebus ipsa
respublica majorem securitatem praebet quam privati; nam
pro debitis civitatis omnes cives tenentur, pro suis debitis

ipse tantum privatus ; respublica ipsa non moritur, in pri-
vati vero hominis obligationibus saepe evenit, ut non ean-
dem heredibus, quam viventi ipsi fidem liabere possimus.
Sed in aliis rebus privati, si literas peeuniae loco emit-
tere volunt, opportunitatibus utuntur, quibus ipsa respu-
blica uti non ])otest. Civitas enim nisi tamquam persona
privata agere velit, nullam aliam pecuniam repraesentarc
j)otest, quam ipsius civitatis, privati vero literas emitterc
possunt, quae loco pecuniae aliarum civitatum liabentur.
Privatus signa loco jiecuniae emittens, magis loci tempo-
risque necessitatibus recipientiumque utilitati obtcmperare
potest. Quin nonnunquam majorem securitatcm ])rivati prae-
bere ])ossunt, incertis nempe tumultuosisque temporibus.
Privatae personae obligationibus suis lidem pracstare legibus
cogi ])ossunt; ipsam rempublicam ita cogerc saepe diilicilli-
mum est, saepe ut cogatur ne fieri (juidem potest. Si quis
igitur tanta iide gaudet, ut et in remotis regionibus ei
Jides habeatur, nulla ratio est, cur non literas pecuniae
loco emittendi facultas ei daretur, inprimis (juum plures
sunt fidejussores, qui pro eo intercesserint, et etiam obli-
gati sint ad literarum solutionem ])raestandam, loco ct
tempore dictis. Lilerae cambiales, et nostris temporibus unice
literae cambiales trassatae, mercatorihus oportunitatem j^rac-
bent, ut Uteris pecuniae loco iitantur. llacc est thesis,
quam eineut probare conatur, et fundamentum totius ejus
systematis. Illud inprimis, ut ait, cx cmtione venditionc
mercium (warenhandel) intelligitur, si scilicet vidcmus, quo-
modo in emtione venditione mercium utantur literis cam-
bialibus mercatores. Emtor merccs, (juas emit, cambio sol-
vit , et venditor cambio accepto sibi solutum esse existimat,
antcquam pecuniam pro cambio accepit, idquc acceptum rcfert
debitori. Merccs tradit, literis cambialibus accci)tis, nulla-

(jue ainplius obligatio ex erntione vcnclitioiie superest. Pre
tium venditor ein tori non credit: de usuris nullus sermo
est, neque traditione cambii, quod in tertium est conscrip-
tum, ulla facta est cessio nominis, nec venditor tertium
illum, loco emtoris, debitorem factum esse existimat. Non-
nunquam quidem aliter agitur, sed hoc contra regulam
generalem nihil probat, et mercatores illud ad exceptiones
referunt.

Emtor mercium literis cambiahbus solvit tribus hisce
modis :

a. ipse literas in alium conscribit, quae trassatio dicitur
literarum (het trekken van den Wisselbrief.)

h. literas, quas habet, in venditorem transfert, quae in-
dossatio est literarum.

c. Jubet venditorem in se, vel ipsius nomine in alium
literas emittere.

Si emtor ipse trassantis locum occupât, fieri potest,
ut trassatus debitor sit emtoris. Sed illud raro evenit,
plerumque enim in argentarium trahit; nam quo loco pe-
cunia solvenda est, illic non semper debitorem habebit;
locus enim ille saepe in gratiam venditoris constituitur.
Ilic igitur est casus, ubi debet trassare emtor in aliquem,
cum quo antea numquam rem habuit, et qui ejus debitor
non est. Curandum ei igitur est, ut ille literas*suas velit
îicccptare, et illud plurimis modis consequi potest, inter
alios etiam illo negotio, (}Uod vulgo wisselruiterij vocatur,
ubi trassans trassatum, ut suo nomine in alium locùm
trahat cambium, rogat. In illis igitur casibus raro et
tamquam exceptione fit, ut trassatus trassantis sit debitor.
Illud et in multis aliis negotiis videre possumus, praeser-
tim et in illo negotio, ([uod cum argentario (bankier) coii-
traliitur. Si cui literis camliialibus opus est, hae illi apud

argentarium sunt ciuaerendae. Argentarius semper magnam
copiam literarum cambialium, quas emit, habet, in omnia
terrae loca trassatarum, sed etiam semper paratus est, ut,
unoquoque rogante, ipse trahat in loca, ubi re vera nul-
lum habet debitorcm. Literas facit argentarius, non ut ipse
alicui solvat, sed ut aliis faciliorem solvendi praebeat mo-
dum. In illius negotio cambium ipsum est, quod petunt
contrahentes, nec quidquam aliud petere jjossunt, quam ut
illo ad solutiones utantur. Cambium tamquam merx vendi-
tur ct idcirco mercis habere potest qualitates, quia faci-
liorem solutionis pracbet modum, idcoque ab omnibus pe-
titur. Mcrcaturae quoque negotia, nostro tempore tam late
distcnsa, nos ad opinionem adducunt, aliud quid esse
cambium, quam nominis cessionem, qua debitori alius
creditor vel creditori alius debitor substituatur. Opinio,
quae contractum cambialem contractum esse perhibet inter
trassantcm et trassatum, ex verbis literarum ipsarum:
Velis solvere (UEd. gelieve te betalen) est desumta. Ulis
enim verbis mandatum cxprcssum esse videtur. Videtur
sane, scd revera non cxprcssum est. Mandatum illis contine-
tur litcris, quae vulgo advijsbrief vocantur, scd si quis
ilia formula in cambio: quot;UEd. gelieve te betalenquot;, illud
tantum vellet elliccre, ut debitor debitum ei solvat certo
loco ct tempore, maximas in diflicultates venire potest;
nam jam ante solutionis diem actiones cx cambio ortae
nonnumquam contra cum possent institui. Revera illis ver-
bis: quot;solvere velisquot; aliud quid exprimitur, et eorum sen-
tentia est: soluturum me apud Titium polliccor. Illud in-
telligitur, si cambium proprium cum cambio trassato com-
paranuis, ct si vidcrimus, duo ilia cambia formas diversas
esse ejusdem negotii. Pleriquc JCti banc difrcrentiam
inter cambium proprium et trassatum esse censent: si

trassans ipse solutionem se üicturuni esse {jromiserit,
cambium proprium est ; siu vero ahi solutionem facere
mandaverit, cambium est trassatum. Hoc si tantum ad rei
formam spectat verum est, sin vero ad negotii naturam,
falsa est sententia, quamquam ct leges et JCti illi favent.
Verum hac in re illud non animadvertere, crebro et illud
cambiorum genus usurpari, quibus indicatur non ipsum tras-
santem , sed alium quemdam solutionem esse praestiturum,
cambia scilicet propria domiciliata. Et, si formam omit-
tentes de vera verborum sententia quaerimus illud nobis
erit perspicuum, trassantem verbis: quot;me soluturum apud
TITIUM polliccor m'hil ahud dicere in cambio proprio do-
miciliate, quam in cambio trassato.quot; jNTam ille, qui cambium
trassatum emittit verbis: quot;solvere velisquot; illud quidem di-
cit, trassatum certo die solutionem esse praestiturum, sed
praeterea addit aliquid, quod non in grammatica verborum
significatione est positum. Promittit enim et fide quasi sua
atque fidejussoris instar fore ut trassatus soluturus sit.
Illa est certitude, quam cambium trassatum ante omnia
alia praebet, licere possessorem contra trassatum omni tem-
pore ex jure cambiali agere, et hoc quidem ante diem
solutioni praestitutum, ubi trassatus non acceptaverit. In-
ter mercatores, qui literis cambiahbus tamquam mercc
utuntur, dubium non est, quin ita sese habeat. Si illud con-
cedimus cambii trassati et j)roprii eandem esse naturam
facile probabitur cambium ct quidem inprimis cambium
trassatum mercatoribus pecuniae esse loco. Eam enim ob
causam literis pecuniae loco credimus, quia solutionis i)ro-
missioni fidem habemus, Quodsi vero intelligimus cambium
proprium non in usu esse, ubi mercatores inter se con-
sentiunt literas cambiales pecuniae supplere vicem facile in
errorem inducemur, illam maiidati formam caussam esse,

— 30 —

(luaie canibiu trassato iu mercatura vulgo uti soleant. Scd
siinulac probatum est, cambium proprium ejusdem esse
naturae ac trassatum, ad aliam sententiam adducimur. Et
in cambio proprio et in trassato, trassans se ad solutionem
obligavit. Hoe verbo : quot;solvamquot; ct his, quot;faciam ut solvaturquot;
plane idem significatur. In cambio trassato vel et hoe usu
venit, ut trassans promittat alium quoque pro solutione se
obligaturum esse. Ilia promissio fidejussio est, quae posses-
sori majorem praebet certitudinem, (juia fidejussor erga cum
in solidum obligatur. Cambium igitur trassatum cambii
proprii magis perfecta est forma, et ea sola causa est,
quare mercatores cambio proprio non utantur. In cambio
proprio quoque obligatio trassantis ad solvendum omnis ne-
gotii est fundamentum. Promissa ejusmodi esse debent, ut
firma stet apud omnes fides, solutionem dicto loco et tem-
pore sine difficultate factum irii. Ad illam fidem confirman-
dam, severiorem juris formam multum efficere posse non
dubitatur, sed non solus ille rigor efliciet, ut literae pecu-
niae loco usurpentur. lllud autem, obligationem, quae lit-
teris continetur, ])er omnium ire manus, ceteris obligationi-
bus, quae inter singulos sunt, nihil in ea mutantibus,
illamque obligationem cambialem jam tum vim habere, quum
omnes aliae obligationes secundum juris civilis régulas ex-
tingui necesse foret, numquam intelligcrc poterimus nisi
illi sententiae assensi erimus, litèraa cambiales pecuniae
loco esse.

Si privatus literas emittet, quas pecuniae loco vult lui-
beri, publico instrumento leges atque conditiones, quibus
illas emittit literas, inscribere debet. Iliac vero leges non
in hominis certi utilitatem literis inscriptae sunt sed va-
lent ratione omnium ad quos ilia res vel pertinet vel
pcrtinebit , quasi in i)ublicum aliquod mercatorium com-

inocluin sint acljectac. Illud enim peculiaro est in promis-
sione, quae literis cambialibus continctur, illam omnium
(letentorum causa, pracsentum atque futurorum esse factam.
In omnibus literis cambialibus lioc promittitur solutionem
literis traditis esse secuturam. Nemo ad solutionem co-
gitur nisi literae traduntur vel certe ostenduntur. Si pars
summae solvitur, summam literis inscriptam, illa parte ira-
minutam esse in ipsis literis indicari oportet. Solutionem
autem non nisi, quum literae adsunt fieri, ita explicari
potest, solutionis promissionem literis ipsis esse factam,
quae suum jus possessori tradiderint. Illud literas jus ali-
quod tradere, nihil novi est. Literis aditum in theatrum,
multisque aliis modis jus nonnisi literis adipiscimus. Literis
amissis vel perditis jus illud extingui solet; baud alitor si
quis literas cambiales amiserit jus ejus extinctum est. Et
quamquam hoe quidem concedimus, cambio amisso, fieri
posse, ut ei, qui cambium amiserit, actio vel in trassantem
vel in eum a quo cambium acccpit supersit, jure tamen
contendere possumus, actionem illam juris civilis non juris
cambialis esse propriam. Ilisce igitur rite perspectis hanc
fere naturam literarum cambialium esse credimus: Cambii
trassati natura est, ut in negotiis mercatorum pecuniae loco
solutionibus inserviat. Ad ilium usum accomodatur, pro-
missione trassantis, se literis traditis, certam pecuniae sum-
mam, genere, tempore et loco in literis enunciatam esse
soluturum, et ita quidem, ut promissio illa non singuhs,
sed univcrsis (het geheele })ubliek) facta esse existimetur,
ita ut unusquiscjue literarum possessor promissionem sibi
factam esse putet. Ad illam opinionem adducimur si jus,
(juod ex promissione illa nascitur jus in re, literis inhae-
rens, censemus, quod in sermone cambiali (wisselstijl) ver-
bis: his literis traditis solvam vel solvendum curabo (tegen

(lozen wissel te betalen of te laten betalen) significatur.
Contractus igitur cambialis, hoe sensu, ut perliciatur du-
orum ])luriumve in idem placitum consensu non est. Litc-
ris cambialibus unilateralis obligatio continetur, promissio,
quam unusquisque sibi factam existimare potest. Si libro
optime scripto premium quoddam promittitur, illi quidem
solvitur premium, qui optimum librum conscripserit, sed
nemini videbitur promissionem illa ad obligationem redu-
cenda ut ita probemus, illum, qui librum expostulavcrit,
])romissione sua esse obligatum.

Ilaec igitur est einekt, vir doet. dc natura literarum
cambialium opinio. Ex iis quae supra diximus intelligetur,
recte sententiam ejus Bclgice hisce verbis esse cxpressam:
quot;De wissel is het papieren geld des handels.quot; Jam vero
breviter videamus, quamobrem sententiam de contractu cam-
biali, quam Codex noster et Code de Commerce Erancicus
consentientibus, pleri JCtis secuti sunt, vituperet.

Uti jam superiori loco vidimus, inter trassantera et tras-
satum mandati obligatio adesse credebatur. Illam sententiam
falsam esse, eineut contendit. Et quidem non negat, fieri
posse, ut obligatio sit inter trassantcm et trassatum, sed
naturam illius obligationis ex variis causis mutari posse, et
miiiime semper obligationem mandati esse contendit. Natura
cnim negotii jdane alia fieret, si cxerapli gratia, debitor
ipse creditorem rogaverat, ut cambium in se traheret. Scd
etiam fieri potest, et illud in plerisque carabiis, quae altero
jubeiite (voor vreemde rekening) trahuntur, evenit, ut cam-
bia trahantur nulla obligatioiic inter trassantcm trassatum-
que interposita. Tum enira trassans numeranti accepta-
tioiiem ct solutionem promittit, quia credit dicto alterius,
qui cum cambium trahcre jussit. Et licet sententiae asscn-
tiri velimus contractum esse inter trassantcm et trassatum,

tarnen ille contractus negotii cambialis non est pars, sed
potius negotii cambialis quasi exordium. Si autem credimus
mandati obligationcm esse inter trassantem et trassatum,
ex illa obligatione actio mandati directa et mandati contra-
ria nasceretur. Trassans igitur, qui literas a trassato accep-
tatas sed non solutas solverit, literas trassato exliibere po-
terit, eumque cogere, ut sibi solvat, quod ipse literis non
solutis solverit. Comdemnaretur igitur trassatus in id quod
interest, quia non solvit. Invicem etiam trassato, literis
solutis, actio mandati contraria esset tribuenda et de excep-
tionibus a trassante allatis, veluti se solutioni providisse
aliisque, separate judicio esset judicandum. In Saxonia duae
iliac actiones non tribuuntur. Suprema curia judicavit tras-
santem, literis cambialibus solutis, nullam habere actionem
ex jure cambiali in trassatum, nec quisquam prudens con-
tendet, ex literis cambialibus solutis actionem juris cambi-
alis mandati contrariam trassato in trassantem manere. Illud
enim totum negotium tolleret,si trassato, perfecto negotio
cambiali, actio in trassantem maneret, cui diflicillima in-
cumberet probatio se solutioni providisse.

Contractum antecedere inter trassantem et numerantem
etiam eineut negat. Contractus ille, ut supra diximus, ta-
lis est, ut trassans promiserit pecuniae summam, quam a
numerante acceperit, alio loco se redditurum esse. Quare
etiam tamquam cssentiale literarum cambialium requiritur.
ut illis expressis verbis indicetur, trassantem accepisse pre-
tium (valeur fournie), lllius rei ratio datur hisce verbis:
quot;S'il n'y avait pas une indication de la valeur reçue il n'y
aurait pas contrat de change, parcequ'il n'y aurait pas pré-
somption de la cause à l'engagement.quot; Quodsi vero tleri po-
test, ut cambium sit, nullo tali contractu antecedente, opi-
nionem illam de contractu cambiali tollere necesse erit.

3

Tdque facile usu venire potest; nam nulla est ratio, quare
mihi non licerct tibi cambium donationis causa dare. Jam
FREMERYvir. cclcb. illud animadvcrtit, quum dicit': quot;la
loi punit l'absence d'énonciation de valeur, mais nullement
la fausse énonciation. On dit aujourd'hui impunément, valeur
reçue en marchandises, valeur en compte, lors même, qu'il
n'en a point été fourni. Cette disposition de l'édit de
1673, reçue par continuation dans notre Code, et consa-
crée par la jurisprudence produit des maux réëls sans faire
aucun bien.quot; Neque aliter mittermaieb vir cl. legis-
latores Trancicos vitupérât, contendens, illos commodis
mercaturae maie consuluisse ac potius Ictorum pothier,
SAVARY. JOU8SE aliorumque opinionibus quam verae rei na-
turae obtempérasse. Maxime vero opinio ilia de contractu
cambiali falsa est, quia negotio cambiali alia miscetnegotia,
quae cum illo nullam habent affinitatem. Si Titius a Scm-
pronio rem emerit, et Sempronius ob hanc rem in Titium
trahit, vel si ego a te mutuum acceperim, et tu mihi pe-
cuniae loco literas cambiales dederis, inutile ct inane est
credere, illud mutuum illamque venditionem partem esse
contractus cambialis. Quin mercatorihus literae cambiales
nullam praeberent utilitatem, si contendi posset literas
cambiales nihil valere, quia non idonea fucrit ratio illas
trahendi. Insuper etiam semper in fraudem Icgum illius
generis agetur, quia mercatores omnia sua negotia ita ])a-
tefaccre oderint.

Illud etiam perperam rcquiri censet einert literas cam-
biales ex uno loco in alium trassari oportcre. Et quum
roTiliER dixerit quot;cette remise d'un lieu il un autre est ce
qui constitue l'essence du Contrat de Change,quot; einert

' Etudes de droit commercial.

iniiume illud oportere censet. Juin ruusil recte (juacni:
quot;Quelle sera la distance rigoureuse entre le lieu d'où k
lettre de change est tirée et celui où elle est j)ayal)le.quot;
Ilujus rei, veluti antequam Codex mercatorius viguit in
Francia statutura erat, literas cambiales in eum locum
trassari oportere, in (juo cambii rationes exigebantur (de
place en place), idoneam caussam afierre possumus, scd
quare et iUas ex t^li loco trassari oporteat, a nemine
profecto intelligetur. Rectc igitur Codex mercatorius Fran-
cicus rcgulam illam sustulit, sed illud quod in ejus locum
venit perperàm statutum est, non solum, quia difficile est
ad observandum, sed etiam, quia nullam veram utihtatem
habet, pardessus, vir celeberr. practicam illius loci uti-
litatem indicare conatus est — quot;autrement, ait, les chances
diverses fondées sur l'abondance ct la rareté de la monnaie,
la plus ou moins grande étendue des besoins, les risques
plus ou moins considérables dans le transport, que jious
avons indiqués comme les principaux élémcns du cours de,
change n'existeraient j)lus.quot; Sed si loco aliquo literae, quae
in eundem illum locum sunt trassatae, venduntur, et ita in
alium locum pervenerunt, eadem praebent commoda, ac si
in alium locum essent trassatae. Non cnim omnes terrae
pcrcurrunt regiones, quia in alias regiones sunt trassatae,
quam ex (piibus profectae sunt, sed quia pecuniae loco sunt,
ideoque ab omnibus gentibus usurpantur. Revera igitur
illud, quod in alium locum trassatur, non essentiale est
literarum cambialium, idque jam maxime inde apparet, quod
illud non omnibus legibus Germaniae necessarium est vi-
sum. fn Gallia illius rei ratio magis historica esse videtur.
In Ord. 1673 non illud statuebatur literas cambiales ex
uno loco in alterum trassari oportere, sed omnes JCti de
eo consentiebant, illud neccsse esse, quod igitur universe

3*

— 30 —

credcbatur quot;L'ordonnance n'avait pas établi comme ca-
ractère distinctif de la lettre, la condition (lu'il y ait remise
d'argent d'un lieu à un autre, c'est a dire que la lettre
soit payée dans un autre lieu, que dans celui où elle a été
créée, mais l'opinion unanime des Jurisconsultes avait
fixé la Jurisprudence sur ce point.quot; Tribunatus rogavit, ne
illud in futuro exigeretur : quot;Ce mode de remise de
place en place, est devenu une vaine forme, une espèce de
faux de convention, d'un très dangereux exemple. Au
fond on ne voit aucun motif solide dans la nécessité de remise
dc place en place. La lettre de change est de sa nature
une subrogation de la part d'un particulier en faveur d'un autre
au droit qu'il a ou qu'il aura de faire remettre une somme
de la part d'un tiers de suite ou ù une époque convenue.
Ce contrat exige-t-il pour sa perfection la forme illusoire
de remise de place en place? D'ailleurs il est aisé de sentir
(lue ce formulaire nuit à la rapidité du commerce; qu'il
entraîne des déplacemens et des frais.quot; Illa autem opinio
rejecta est: quot;Le Conseil d'Etat n'a pas du avoir égard !\
ces objections; il est évident, qu'on eût anéanti la lettre
de change, si l'on eut supposé, qu'il en peut exister sans
(ju'il y ait remise de place en place. Quand cette condi-
tion manque, la prétendue lettre de change, devient un
simple mandat. En effet ces sortes de lettres ont toujours
pour base le contrat de change, et n'en sont que le moyen
d'exécution; comment donc pourrait-on donner la qualifica-
tion de lettre de change un papier, (lui ne serait pas
le résultat de ce contrat.quot; Illam vero argumentationem fal-
sam esse facile intelligetur. Nam inquisitionibus de natura
literarum cambialium adducti sunt JCti, ut contractum Cxim-

gt; Locuk 1. p- 33.S.

— 2,1 —

bialcm sibi fnigerent, et jurisprudentiac esse illis videbatur
cambii naturae obligationis formas attribuere, Igitur doc-
trina de contractu cambiali cx natura cambii peti debet.
Illud autem non cambii proprium est, ut opinio de ejus
natura ad pcculiares formas instituendas (luxerit. Ita et j)ac-
tum liji)otliecae ex natura juris liypothccarii est desumtum.
Argumentatio vero consilii Galilei plane contraria via est
iiigressa. Nam ex contractu cambiali, quem, ut probare-
tur, ex natura cambii peti necesse erat, naturam ipsam cambii
probare voluerunt, et vel hodie ex doctrina de contractu
cambiali in Gallia natura et usus literarum cambialium pro-
bantur.

Falsas etiam de indossamento habuisse opiniones veterio-
res JCtos EINERT censet. Indossamentum cessio nominis
esse crcdebatur, illudque theoriae de contractu cambiali
erat congruum. Duo erant genera indossamenti, indossa-
mentum in vim mandati et indossamentum in vim cessio-
nis. Cessio locum habebat,' si indossamentum secundum
régulas lege definitas scriptum erat, quae si minus obser-
vatae essent, tantum vim mandati habebat. In illa re dif-
fert cambium ab aliis literis, quae pecuniae loco sunt,
magnoque impedimento ne facihs ejus sit traditio obnoxium
est, quin opinio, qua cambia mercatoribus pecuniae loco
esse censentur, non facile defendi posset. Sed et alia est in-
dossamenti forma, qua hujus natura valde immutatur, in-
dossamentum nempe, quod in bianco dicitur, ubi indossans
nomen suum tantum in dorso cambii scribit. Illa est anti-
quissima forma; nam omnibus locisubi lege non estsancita,
tamquam jam res antiqui moris interdicitur, quod ex le-
gis verbis facile intelligetur Sed in omnibus civitati-

' Ord. dc la Marino; Lcips. Wcchscl-Ord. § 4, quot;das Giro in bianco solle

bus ilk indossameiiti forma iuvita lege crcbro usurpatur, et
(luidem in Gallia vigente Ord. A. 1673 mercatores saepe
ea utebantur Illud indossamentum vero neque ccssio-
nem neque legitimationem eificere potest. Nam prima est
cessionis conditio, ut ejus nomen indicet, cui cedatur, neque
legitimationem cogitare possumus, (juae ejus nomen, qui
illam sibi vindicare possit, non indicet. Ille, qui indossamen-
tum in bianco scripsit, illud quidem alfirmat, se possidere
desiisse, sed ille, qui cambium ab eo accepit, ex ea indos-
samenti forma probare nequit possessionem ad se transiisse.
Itaque indossamentum in bianco forma est, quae illud efli-
cere non ])otest, ut jura in alium translcrantur; possessio-
nem igitur cambii alio modo tradi necesse est, et hoc
quidem fit non scripto, sed sola traditione. Inde sequitur
cambium, cui indossamentum in bianco inscriptum est, eandem
habere vim, quam si in eo verba quot;aan toonderquot; legantur.
Quodsi indossamentum non cessio est, quamnam tandem
habet vim in negotio cambiali? Indossamentum fidejus-
sionern parit. Id a veteribus quidem agnitum est, sed
illis non erat praecipua indossamcnti qualitas, ut fidejussionem
parerct; kinert vero credens indossamcnti naturam non
esse, ut Hominis cessionem efiieiat, unam tantum ex eo
obligationem et quidem fidejussionem nasci putat.

gniizlith abgeschafft sein, vielmehr solle der Geber des AVechsclbriefs den
Giro, wie sich's gebührt, völlig und mit ausdrücklicher lienennung der
Zeit, wenn derselbe geschrieben zu complircu scliuldig sein.

' Cf. i'KRSiL, p. 208 quot;Lc commerce ne se conforme pas toujours aux
dispositions rigoureuses des art. 137 ct 138; l'endossement en blanc défendu
par le législateur, circule encore sur les places ct les tribunaux nc le
condamnent pas toujours.quot; Qui etiam dicta a iiorsons laudat: quot;grftccs
aux. habitudes invétérées des uns ct à l'ignorance des autres, l'usage des
endossements en blanc a prévalu dans les classes inférieures du commcrco
ct la volonté dc la hn est venue rrhoucr devant la force de la routine.quot;

§ 2. De doctrina pro qua propugnat lieber.

Ab illis vero doctiss. einert opinionibus nonnulli Germaniae
docti viri disscnserunt. In Iiis lieber, vir doct. inprimis
est nominandus, qui et in nonnuUis rebus ab einert dis-
sentit, et ipse suas opiniones de natura literarum cambia-
lium professus est'. Literas cambiales pecuniae loco fungi
haud magni esse contendit, nam illud de omnibus nomini-
bus diei posse. Eatenus etilli sententiae, literas cambiales
pecuniae loco esse, assentiri possumus et tamen nobis per-
suasum habere, literas cambiales contractus cambialis esse
documentum. Et illud, nos literis cambialibus solutiones
facere posse, non argumente est illas pecuniae loco esse,
uti literas argentariorum (bankbriefjes). Pecunia, vel illis
instrumentis, quae pecuniae loco sunt, traditis, nulla obli-
gatio manet inter cedentem et eum, qui jjecuniam accepe-
rit; in traditione vero literarum cambialium is, (^ui eas
tradidit, obligatus est donee ipsa obligatio, quae literis
continctur, sit exstincta. Opinio quoque, quam einert de
iiidossamento professus est, minus vera esse videtur. Ei-
nert indossamentum fidejussionem tantum, non traditionem
efficere existimat. Illud probare conatus est ex illa tan-
tum indossamenti forma, quae indossamentum in bianco
dicitur. Sed non omnia indossamenta in bianco sunt, sed
pleracjue perfecta formula scripta. Si perfectum indossa-
mentum literis cambialibus inscriptum est, non pecuniae
loco sunt, nam simplex traditio non sufficit ad dominium
carum transferendum, quia certus homo ([uidam indicatur.
Quin etiam si indossamentum in bianco inscri])tum est,

' Motive zum Braunscliw. Entw. einer AVcchselord. im Arcliiv. für Civil.
Praxis.

traditio quidem sullicit ad dominium transferendum, nec
novo indossamcnto opus est, sed primo illo indossamento
dominium translatum est, et si illud indossamentum non
factum esset, prior indossatus idem adlmc dominus foret.
Quod attinet ad eineut sententiam, obligationem accep-
tantis fidejussionem esse, illa quoque minus vera videtur.
Nam fidejussor eo tantum casu ad solutionem cogitur, si
debitor principalis non solverit; in acceptatione vero litera-
rum cambialium contrarium usu venit; ibi enim acceptans
ante trassantcm ad solutionem tenctur, et trassans tantum
solvere debet, si trassatus vcl acceptans non solverit. Illi
igitur sententiae et hoc objicere possumus argumentum,
quo multi contra alias de contractu cambiali opiniones usi
sunt, veram fidejussionis naturam exceptionibus ita esse
mutatam, ut fidejussionem proprie dictam in illo accep-
tantis negotio vix agnoscas. Lieber tamen hac in re
einert adsentitur, quod veterem illam de contractu cam-
biali opinionem rejiciat, ct omnes obligationes cambiales,
trassantis, acceptantis, aliorumque, unilaterales esse censeat.
Scriptura, non consensus contrahentium, obligationem efficit.
In nmltis autem partibus ab einert plane distinctam thco-
riam docet. Omnia negotia, cx quibus obligationes nasci
possunt, in duo genera, formalia et materialia, dividit. Ma-
teriaiia sunt, in quibus id quod spectatur sive consensus con-
trahentium obligationem parit. Formalia, ubi obligatio cx
forma tantum nascitur, ubi non id quod spectatur, sed
certum factum, lege vel consuetudine definitum, parit obli-
gationem: quales sunt in Jure Eomaiio stipulatie et lite-
rarum obligatio. In illis enim obligatio ex interrogatione
et scrij)tura nascitur, ita ut de consensu contrahentium non
(piaeratur. Eadem ])rorsus est natura literarum cambialium.
Unusquiscpie, qui nomen suum in litcris cambialibus in-

scriiJserit, scriptura ipsa obligatus est; qualis autem illius
obligationis sit ratio, sive in cessione, vel in mandato aliis-
ve sit posita, nihil refert. Literae cambiales quidem tras'
santur et acceptantur, ut propositum aliquid perficiant con-
trahentes; illud autem cum negotio cambiali nihil com-
mune habet. Scriptura tantum obligat, et omnes qui ne-
gotii fmnt participes semper singuli eodem modo obligati
sunt, sive mandatum sive donationem sive mutuum aliave
sibi propositum habeant. Trassans numeranti vel alteri,
qui jus ab eo acceperit, se vel alterum ejus loco soluturum
esse promittit. Acceptans non mandatarius esse creditur,
neque fidejussor, uti einekt existimat; ejus obligatio magis
adpromissioni similis est, qua alienae obligationi accedit.
Indossamento tamen literae traduntur, et simul cum tradi-
tione fidejussio nascitur, quae orta est ex veteriori consue-
tudine, qua, si quis literas cambiales tradere voluisset,
novum cambium contrahere deberet, ita ut cuivis veteri cam-
bio novum adjiccretur.

§ 3. De sententia v. doet. tiiöl.

Doetrinae, quam tiiöl vir doet. ' protulit, universe quidem
cum einert sententia congruit. Literae cambiales, ait, et
ea instrumenta, quae pecuniae loco sunt, universe ejusdem
sunt naturae, sed in specie inter se difierunt. Illud discri-
men in hoc positum esse thöl videtur, quod literae cam-
biales quidem obligationcm pariant, quae nihil commune ha-
beat cum negotiis, propter quae dantur, sed inter ccdentes
tamen obligationes manere, de quibus in traditione aliorum

' Entwurf einer \Vcchsel-Or(lnung fur Mecklenburg, nebst Motiven.
Rostock, 1847.

instruuieiitoruin , quae pecuniae loco sunt, numquam sermo
esse possit.

§ 4. Be lege cambiali quae hodie in Germania viget.

Lex Germaniae, quae vulgo vocatur quot;Allgemeine Deut-
sche Wechsel-Ordnungquot;, ex omnibus illis opinionibus aliquid
desumsit. In plcrisque partibus lieber, viri doet. opiniones
secuta esse videtur. Illa lex non sicut nostra delinitionem
habet literarum cambialium, sed tantum illa quae essentialia
vocimtur cambii enumerat Ex singulis vero articulis et
ex cxplicationibus literas cambiales in ca lege contractum
unilateralem, forma tantum obligantem (formal-akt), parère
intelligitur. De contractu peculiari inter trassantem et nu-
merantem ct inter trassantem et acccptantem non agitur.
Non negat quidem, fieri posse, ut variae sint obligationes
inter illos, propter quos literae cambiales traduntur vel ac-
ceptantur, sed obligationes illas cum literis cambialibus ni-
hil commune habere ccnset. Trassans non numeranti solum
acceptationem et numerationem promittit, sed omnibus eo
sensu, ut cuique justo possessori de acceptatione et nu-
merationc obligatus sit. Neque in illo nostrac legi assen-
titur, quaenam sint essentialia cambii, literae semper ex
uno loco in altcrum ut sint trassatae non requirit, neque
oportet semper in illis inscriptum esse, trassantem jiretium
acccpisse. Quod autem nostra lege non jubetur, ut literis
cambialibus semper verbum cambium sit inscriptum, lege
Germanica sancitum est

1nbsp;Abschnitt, ii, Tb. i. § 4.

2nbsp;Eüil. § 4. 1. quot;Die im Wcchscl selbst auf zunehmende Bezeichnung als
AV'cchsol oder wenn der Wcchscl in einer fremden iSprache ausgestellt ist,
ein jener Bezeichnung entsprechen der Aii^druck in der fremden Sprache.quot;

Apud nos VISSERING, vir cl. librum conscripsit quo
nostrae legis opiniones vitupérât et Germaniae JCtis (luod
ad summam assentitur. Ejus opiniones fere liujusmodi sunt :

Cambium non contractu nititur cambiali, ut in lege nostra
contcnditur, quamquam per occasionem negotii cambialis,
emtiones-venditiones, mandata, mutua fieri possunt, (juae
tamen cum illo nihil commune habent.

Cambium non plane mercatorihus pecuniae loco est, (juam-
quam literis cambiahbus quaedam sunt tribuenda, quae et
pecuniae sunt propria.

Cambium autem peculiarem eflicit contractum, nihil com-
mune habentem cum aliis contractibus ex quibus ortus est
vel qui cx eo oriuntur; literarum est obligatio ad certam
])ecuniae summam certo loco et tempore solvendam.

Obligati sunt omnes, qui nomen suum cambio inscripse-
rint, in solidum, illo excepto, ut non adversus cos, qui
postea scripserint, actio competat.

Contraliitur obligatio cum omnibus possessoribus, qui et
ipsi certo modo obligantur.

Omnes autem scriptura tantum obligantur.

Possessor omnes obligatos libérât, si summa loco et
tempore })ropositis secundum cambii scripturam numcrata est.
Sed si probaverit possessor, scripturac non satisfactum
esse, ipse et post cum omnes alii contrahentes actionem in
debitores in solidum habent, ut ei summa cum damno ct
usuris solvatur.

' Ilct Wisselrcgt der XIX® eeuw, naar aanleiding van dc Allgemeine
Deutsehe Wechscl-Ordnung. ('um hocce viri clanssimi operc conferri me-
rentur quae scripsit v. doctiss. j. c. kist, dc codcm arguracnto in '[quot;hemis,
1849, p. 79—ll;i.

T A N '1' U JI.

T H E 8 E s.

I.

Sententia, qua literae cambiales considerantur ut documentum
de contractu cambiali quodam antccedente, minus vera mihi
videtur.

II.

Contractus inter trassantcm ct trassatum non mandatum esse
videtur.

III.

Literarum cambiaUum naturae congruum esse videtur, ut cx
uno loco in aUum locum sint trassatae.

IV.

Trassatus, qui rccepta cpistola advisoria literas acccptavit cam-
biales cum falsa trassantis subscriptionc, tcnctur ad solvcndum.

— 45 —
V.

L. 3 Cod. dc acq. poss. non intelligcnda est de donatione
sub auctoritate tutoris facta.

VI.

Ad acquircndam possessionem Jure Eomano non opus erat
animus domini, sufïicicbat animus possidendi.

VII.

Inter unius rei principalis complurcs fidejussorcs jure Eomano
nullus nexus civilis est.

VIII.

Art. 2. al. 3. Alg. Bep. praesumtio juris et de jure ha-
benda est.

IX.

Uxor quae invito marito communem doraum rcliquit jure
nostro per vim cogi potest, ut in illam revcrtatur.

X.

Poena cxilii non est admittonda.

XI.

Ebrietas poenam dclinqucntis minuere atque in nonnidlis casi-
bus cxcusare debet.

XIL

Poena art. 38G a. 3. C. P. nimis gravis videtur.

XIII.

Ut infanticidiuni adsit, non requiritur, ut infaus natus sit Vi-
talis (viable).

XIV.

Iles immateriales (onstoffelijke goederen) non ad divitias sunt
refcrcudac.

XV.

llationcs, quibus n. c. carey, Vir Cl., Icgcs proliibitorias
defendere conatus est, iiiinime probo.

CONSPECTUS.

CAPUT I.

l-ItAEMONITA I)E JURE CAMBIALI UNIVERSE..................Pag. 1.

CAPUT II.

ANTIQUIOUES DE NATURA LITERARUM CAMIIIALIUM OPINIONES. II 5.

CAPUT m.

RECENTIORIIM DE NATURA MTERARUM OAMIilAI.IUM DOCTRINA. // 22.

i': :

1