i

/

gt;.v

If

m:

Iv E Pi N

VAN

VERBEVEP CEIIEDEL

Vnlslamlig (Iclu'dftiliiirli

VOOll

ROOM ECU-KATHOLIEK UN.

fJIEUWE UITGAVE.

'V I -v- ' ?

'S liOSOII.

W. VAN GVI.ICK. Ü0EKIIANIIE1.AAH.

a I p?j -0- ^.

' .MI'.TUdKlJKKl'lilNj;.

i j O H li ïsl 3

tijdrekening.

Het jaar heeft 12 maanden of 52 weken, l dag en 6 uren, welk uitmaakt 365 dag-en en 6 uren. Viermaal 6 uren geeft 1 dag, en deze dag maakt alle vier jaren het schrikkeljaar, welk lang is 866 dagen.

gebodene vastendagen.

Behalve de veertigdaagsche Vaste, zullen er nog gebodene vastendagen zijn ; de qua-tertemperdagen, de dag vóór Pinksteren,de vigiliedagen voor SS. Pieter en Paulus, voor u. L. V. Hemelvairt, Allerheiligen, Kersmis ^c« elke woensdag en vrijdag in den Advent.

Op b. Marcus en de Kruisdagen is het geboden vleesch r.e derven en te vasten tot den middag.

quatertemperdagen.

Quatertemper wordt gehouden des woensdags, vrijdags en zaturdags na den derden zondag van den Advent, na den eersten zon-dag van de Vaste, na Pinksteren en na H. Kruisverheffing.

te vierene feestdagen.

Eerste en tweede Paaschdag. Eerste en tweede Pinksterdag. Kersmis. Besnijdenis. Drie Koningen. Hemelvaart des Heeren. H. Sacramentsdag. Lichtmis. De Boodschap van Maria. De Hemelvaart vaX Maria. De Geboorte van Maria. Onbevlekte Ontvangenis van Maria. Heilige Apostelen Petrus en Paulus. Allerheiligen. II. Stephanns. De patroon der plaats of kerk.

TT-A.XnGJC.

der

YERASDEELIJKE FEESTDAGEN.

9 april. 28 mei. 25maart' 13 mei. 13 april. | 1 junij. 5 april. 24 mei.

lOmaart 25 april. ISjunij. 23 feb. i 10 april. 29 mei.

1 mtril. 90 mei.

1 april. 20 mei. aajjril. 1) junij.

6 april. 25 mei-Sflmaart ITmei.

MAAKT.

MEI. I

AUGUSTUS.

SEPTEMBEK.

NOVEMBER.

QODSDIENST-pEFENlNGEN

DES MORGENS.

^lt;'^0t' ^eu ^^iUl^er' tot U ver-| heft zich mijn geest bij het

ontwaken. Mijne eerste ge-waai wording zij dankbare vreugde en liefde. Mijn eerste J Ij^C ' ' werk zij uwe vereering en gebed 'iiquot; om uwen vaderlijken zegen. f Ootmoedig werp ik mij voor U ue-der, on dank U, mijn algoede Schepper, dat ik nog leef, en dat ik weet, tot welk eimle ik leef; dat ik U, oorzaak en onderhouder mijns levens, ken, en, in Christus, U Vader mag noemen.

Onder uwe bescherming sliep ik veilig en gerust. Onder uwe leiding vervolg ik heden wederom den weg, wolken uwe Voorzienigheid mij heeft aangewezen. Aanmijno zaligheid zal ik met vrceze en beven arbei-

12 godsdienst-oefeningen

ilen. O, verleen mij, Heere! daartoe uwe gratie, tijd en kracht.

O mogt ik mij alles zoo ten nutte maken, dat ik ook aan den avond van dezen dag mij daarover konde verblijden; dat ik niets hadde te betreuren, maar met verblijdend bewustzijn voor U, mijn onzigtbare en alziende Vader! konde verschijnen.

Zoo vele dagen van mijn leven zijn reeds vervlogen, / ijn voor de eeuwigheid verloren gegaan. God! hoe weinig heb ik nog voor U en voor mij ne bestemming geloefd! De dag van lieden zij dus toch in uwen naam begonnen!

God! Gij kent mijn hart. Al is het met goede voornemens vervuld, hoe zwak is het echter! Zoo dikwerf bob ik reeds do onwrikbaarste besluiten verbroken : zal heden dit weder geschieden ? Zal ik heden weder do zonde begaan, die U zoo zeer in mij mishaagt ?Zal de dag van heden almede een verloren, een kwalijk doorgebragte, een rampzalige dag voor mij wezen? Och, dit zij verre! Mijn God, behoed mij! sterk mij! Ik wil mij zeiven zorgvuldig in acht

V.

OAS

V

rsODSDIENST-OEFENING FA

Aan de» Verlosser.

U na to volgen, Heere Jesus! is als Christen mijne taak op aarde, wil ik eens bij U in den Hemel komen. Al mijne woorden en werken moeten getuigenis geven, dat ik uw leerling ben en den naam van uw leerling niet geheel onwaardig draag. Uw heilig voorbeeld zweve mij heden, zweve mij altijd voor oogen! Al uwe vreugde bestond in den wil uws Vaders te doen, en liet werk te volbrengen, waartoe Hij U had gez mden. Weldoen was uwe meest geliefkoosde bezigheid; terwijl al, wat Gij deedt, uit liefde tot God uwen Vader, en tot ons, menschen, geschiedde. Als kind en jongeling waart Gij aan uwe heilige Moeder en aan Joseph onderdanig: en wanneer ik U mij voorstelle in de moederlijke woning te Nazareth, het handwerk uws zorgvaders mede beoefenende, dan bevind ik, dat arbeid, godsdienst ^?s menschen bestemming, wijsheid en deugd is; dan begeef ik mij met lust aan de bezigheden, welke uwe Voorzienigheid mij in mij-

DES MORGENS.

nen stand aanwijst. Geene er van zij mij verachtelijk, geene er van doe mij klagen. Ook uwe zachtmoedigheid en toegevende bescheidenheid in den omgang, uwe ontfermende, vergevende menschenliefde, uw geduld in lijden, uwe volkomene onderwerping aan uwen hemelschen Vader, zij mij ten rigtsnoer in mijn gedrag. Zoo zal ik mijn Christendom, door getrouwe navolging van uwe leer en uw voorbeeld, al meer en meer in mijnen levenswandel doen uitblinken ; U al meer en meer gelijkvormig te worden, zij al mijn streven !

O Maria, zonder zonde ontvangene Maagd! heilige Moeder van mijnen Verlosser! en gij, zijne getrouwe vrienden en navolgers. Heiligen in den Hemel! gij wekt mij, even als de Engelen, op, en spoort mij aan, om, uw voorbeeld navolgende, den wil van God te doen, zoo als Gij dit hebt gedaan, en nu nog steeds doet; opdat ik eenmaal uwe zaligheid deelachtig worde. Verwerf mij door uwe voorbidding bij God, dat dit geschiede om Jesns-Christus wille. Amen.

Als men de klok liourt slaan,

Thans eu in de ure mijns doods zegene en behoede mij de almagtige God, de Vader t, de Zoon t en de H. Geest t. Amen.

Gebed voor het eten,

Aller oogen wachten op U, Hoer, en (jij geeft hun spijze ter regter tijd; Gij opent uwe milde hand en verTult al wat loeft met zogen.

Eere zij den Vader, en den Zoon en den H. Geest, enz.

Heer, ontferm U onzer. Christus, ontferm U onzer. Heer, ontferm Uonzer. Onze Vader, enz. quot;Wees gegroet, enz.

Heer, zegen ons en deze uwe gaven, die wij van uwe milddadigheid ontvangen zullen, door Christus, onzen Heer. Amen.

Gebed na liet eten,

Wij danken U, almagtige God, voor al

DES MORGENS. 17

uwe weldaden ; U, die leeft en heerscht in alle eeuwigheid. Amen.

Heer, ontferm U onzer. Christus, ontferm U onzer. Heer, ontferm V onzer. Onze Vader, enz. Wees gegroet, enz.

De naam des Heeren zij gebenedijd, van nu af tot in eeuwigheid.

Oeef, o Heer, om uws naams wille, het eeuwige leven tot lielooning aan al onze weldoeners. Amen.

Dat de zielen der overledene geloovigen, door Gods barmhartigheid, lusten in vrede. Amen.

IDES -A.V03Srrgt;S-

^e'^u^^{e van} ^^ezen ^^a=

s':R/®^È werp ik mij ootmoedig' voor IJ neder, mijn God en Vader! om L' kinderlijk te danken ^éKÏr voor het veelvuldige goede, dat ⁿⁱÜ ^en den mijnen lieden weder van uwe onuitputtelijke goedertierenheid , boven zoo vele mijner mede-menschen, geheel onverdiend is toegevloeid. Heb ik dezen dag iets nuttigs mogen doen; ben ik voor onheilen bewaard gebleven, of wel, heb ik kracht ontroost in mij ontwaard, die mij alles, wat mij smartelijk bejegende, lijdzaam hebben doen dragen ; mag ik tiians blijmoedig en gezond mij ter ruste begeven, zoo heb ik dat aan uwe over mij wakende Voorzieniijheid te danken. Niet één enkel genoegelijk oogen-blik zou mij te beurte zijn gevallen, haddot

GODSDIENST-OEFENINGEN DES AVONDS. 19 Gij het mij niet toogeschikt. En zou ik U niet danken, mijn goedertieren Vader en weldoener ? Gij behoefdet slechts mij eenige uwer dagelijksche wekladen te onthouden, en ik zoude weldra ondervinden en gevoelen, hoe dierbaar ze mij behooren te wezen. Thans erken ik zo zoo weinig, mijn God! schoon zo mij, dag aan dag, in zoo ruime mate worden toegedeeld.

Do dank, welken Gij van mij verlangt, bestaat daarin, dat ik van uwe gaven een nuttig gebruik make. G;j eisciit ook daarvan rekenschap. Hoe zal ik bestaan?

Dezen dag, welken Gij mij weder hebt verleend, is nu verdwenen, en komt in eeuwigheid niet weder; slechts de verdiensten en de gevolgen mijner werken blijven. Mag ik er mij over verblijden ? of heb ik reden, om er mij over te schamen en te beangstigen? O mogt ik, daar ik nog tijd heb, mij bekeeren! Mogte toch hot einde van dezen dag, door het opvatten van goedo voornemens, voor U, Alomtegenwoordige .'.hot begin eener standvastige bekeering wezen!

Onder uwe bescherming leg ik mij nu ter

•J(» GODSDIENST-OEFENINGEN

rust. Laat mij in don slaap nieuwe 1c-venskracht vinden, en, morgen, is het uw lieilig-e wil, met nieuwen moed en ijver, tot uwe dienst, ontwaken. Amen.

Aan den Verlosser.

Eer ik mijne oogen sluit, zie ik nogmaals totU op, mijn goddelijke Leermeester, mijn Verlosser en mijn Regter! Hoe gerust zoude ik dezen dag ten einde brengen, indien ik heden als uw leerling en navolger, als een christen geleefd hadde: indien ik heden U eenigzins meer gelijkvormig ware geworden, dan ik gisteren was ! maar hoe ver, o mijn Heer en mijn God ! ben ik van die ge-1 ijkvormigheid nog verwijderd! Hoe dikwijls heb ik uwe voorschriften en uw voorbeeld uit het oog verloren ! Met schaamte en berouw smeek ik U : wees mij, zondaar, genadig. Ik beloof U verbetering en getrouwere navolging. Geef, dat ik eens, opgewekt uit den slaap des doods, U als mijnen vergel-dendon Eegter en Zaligmaker moge aanschouwen, en, met al uwe Engelen en Heili-

DES AVONDS. lil

gon, mot uwe getrouwe navolgors, eeuwig prijzen. Amen.

Gedachten bij het ter rust gaan.

Welk oone weldaad is een zachte, gezonde slaap! God, hoe groot is uwe wijsheid en goedheid, dat Gij aan de vervulling van 0:1-zen nooddruft zoo vaol geneugten hebt verbonden !

Ontferm U over hen, die van deze weldaad zijn verstoken! Ontferm U over alle lijdenden en bedroefden, over alle zieken en stervenden in dezen nacht! Troost, sterk hen. Vader! Lenig hunne smarten, verminder hunnen kommer, door christelijke gelatenheid, lijdzaamheid en onderwerping, door de hoop op spoedige uitkomst, en dooide verwachting eens beteren levens.

Breng de rampzaligen, die thans op werken dor duisternis zijn uitgegaan, van hunne booze wegen terug; verlicht hen, red ze, Vader.

Eerbied voor U, 0 Allerheiligste, door-dringe mijne ziol, zoo dat ik niets doo, niets

d2 GODSDIENST-OEFENINGEN

denke, waarover, als hot wiordo ontdekt, ik mij zou moeten schamen. Do nacht bedekt mij niet voor U, o Alzicnae! die eenmaal het geheimste zult aan den dag brengen en oordeelen. Ach! hoe verschrikkelijk moet eeuwige duisternis zijn '■

Do slaap is een beeld van den dood, met wien ik mij nu reeds wil gemeenzaam maken, opdat ik des te minder voor hem hebbote schrikken. Ik wil mijne rustplaats als mijn sterfbed aanzien. Hoe zal ik 1e moede zijn, wanneer ik daarop zieltogend zal uitgestrekt liggen 'i Wat zal ik alsdui wenschen gedaan te hebbenV Wat zal alsdan mijn troost of mijne bekommering w e-zenV Hoe, indien deze nacht mijn laatste nacht ware?

De gewigligste verrigting (les avonds.

God ! beschaamd, veroordeeld sta ik voor U ! Ach 1 zal het dan altijd zoo met mij wezen V Zal er dan geene enkele week, niet een

éénige dag voorbijgaan, zonder dat ik misslagen en zonden heb te betreuren; zonder

DES AVONDS.

dat ik mij zeiven moet veroordeolen en verquot; foeijen? Zal ik er dan nooit een begin aan maken, wijzer en beter te worden ? Zal ik dan gedurig weder bedrijven, wat ik reeds zoo dikwijls betreurd heb ? Ach, hoe verschrikkelijk zal het berouw bij het einde mijns levens mij folteren, als ik geen tijd meer over zal hebben, om mij tebekeeren !

Van nu af aan wil ik den tijd, welken Gij mij, in uwe genade, nog zult vergunnen, o God ! getrouw in uwe dienst besteden. Gij hebt nog geduld met mij ; uwe lang moedigheid wil mij tot boetvaarcigheid, tot bekeering brengen. Gij sterkt mij, zwakke. Gij verleent mij kracht tol i.itcefeniug van het goede. Gij zijt bereid alle zonden, om Jesiu:-Christus wille, te'vergevlt; n, zoodra Gij berouw en ernstig verlangen naar verbetering bespeurt. Amen.

GEBEDEN

O.VIUCH Igt;|; heilioe MIS.

pij Ijct l'ffliii Str Jllia.

nemen aan de heilige Godsdienst-vorrigtingen, welke uw welbeminde Zoon, ter gedachtenis van zijn lijden en sterven, heeft ingesteld. Levend geloof aan uwe tegenwoordigheid, grootheid en goedertierenheid vervulle mijn hart en houde onafgebroken mijne aandacht bezig.

ÏÏDnfitfor of bdijicnis lici; 3(mini.

Uit de diepte mijner zwakheid, nietigheid en strafwaardigheid, zie ik ootmoedig tot U

)

OEBEDEgt;' OJtDKR DE H. MIS. 25

open smeek om ontferming'. Vader, ik heb gezomligd! Met schaamte en berouw belijd ik mijne schuld ! — God! Gij ziet mijn hart! Gij kent mijne rampzalige zwakheid en do gcheele gesteldheid mijner ziel. Gij zijt bereid te vergeven, als Gij ernstig voornemen ter verbetering bespeurt. Gij biedt ons, niet vaderlijke liefde, uwe hulprijke hand. Gerust en vol kinderlijk vertrouwen roep ik met mijne medechristeren tot ü : Ontferm V onzer, o Coil! Vader! sta uwe zwakke kinderen bij, dat zij zich bekeeren! Jesus, die in de wereld yekomcn zijt om de zandnnrs zdlig te maken, ach, wees ons genadig!

(Slma.

Glorie zij God in den hoogste, en op de aarde vrede aan de menschen van goeden witte! Lof zij den Heere, want Hij is goedertieren, zijne barmhartigheid is eeuwigdurend ! zijne geheele Majesteit is — heilige liefde!

Lof en dank zij U toegcbragt, o Jesns-Christus, onze goddelijke Heiland en Verlosser, onze broeder en vriend: eenmaal

GEREDEN

nit liefde voor ons gestorven, thans in het bezit uws rijks., om allen, die in ügelooven en U navolgen, zalig te maken! Gij, (iod! onze Heer, Heiligste, Allerhoogste, wees ook met den H. Geest, in de heerlijkheid des Vaders, door ons aangebeden! Amen.

(Collcctc uf ^crkgcbcïi.

Neem, o God! het gebed des priesters voor het heil van uw volk genadig aan, en verleen ons allen de genade, dat wij van U bekomen, wat wij met vertrouwen tot ons wezenlijk welzijn begeeren, door Jesns-Christns, nwen Zoon, onzen Heer, die met ü, in eenheid des H. Geestes, waarachtig God, leeft en regeert in eeuwigheid. Amen.

(ÊjjiöUI.

Alleen uwe goede, gehoorzame kinderen, knnnen in Christus met vast vertrouwen bidden. Niet enkel de aanroeping van uwen Naam, maar de volbrenging van uwen heiligen wil doet ons zalig worden. Hoe strafwaardig ben ik dus niet, als ik dien wil

ONDER DE H. MIS. ^7

kcnne 011 niet doe ! Oij hebt U onvorkenbaar en liefdorijk aan ons geopenbaard. Ik wijd U daarvoor mijnen dank, o God! Gij vordert niots van ons dan wat regtmatig cn goed i.^c. Gij leidt en waarschuwt ons gelijk een vader doet. Laat nw woord niet slechts in mijne ooren klinken, maar zich in mijn harte dringen, en mij goede werken doen voortbrengen. Geef mij het willen en het doen!

i.)ct Cuangclic.

Blijde boodschap onzer verlossing van do zonde en hare jammerlijke gevolgen! ook tot mij zijt gij gekomen. God, hoeveel dank ben ik U niet verschuldigd! Eeniggeboren des eeuwigen Vaders! Gij daaldet van den Hemel neder, om ons een leidsman naar den zei ven te worden. Tot wien zouden wij gaan dan tot U : bij wien anders ware deugd, bemoediging en zaligheid zoeken V üw woord geeft troost en kracht; uwe leer is zaligmakend ; uw gebod is liefde; en wèl to doen was uw werk. T^Tw juk is zacht, en

2b rebeden

last is ligt. Gij zijt ons voorgegaan en licbt ons den weg iloon kennen. Hoe zoude ik dus van U afwijken, U met woorden of daden verloochenen of mij voor de wereld over U schamen,mijn Heer en God! - Neen, dit nimmer! Uwe leer, uw voorbeeld zij het rigtsnoer mijns ganschen levens!

(Etcïw of (Scltftifsl'dijamp;cuis.

Ik geloof in éénen God, almagtigen Vader, Schepper van Hemel en van aarde, van allo zigthare en onzigtbare dingen.

En in éénen Heere Jesus-Christus, Gods eeniggeboron Zoon, en uit den Vader voor alle eeuwen geboren; God van God, Licht van Licht, waarachtigen God van den waar-achtigen God, geteeld en niet gemaakt; van ééne zelfstandigheid met den Vader, door wien alles gemaakt is. Die om ons, menschen, en onzer zaligheid wille is nedergedaald van den Hemel, en hot vleesch heeft aangenomen van den heil igen Geest, uit do Maagd Maria, en is heksch geworden. Ook is Hij voor nns gekruisigd onder

ONDER DE H. MIS. 20

Pontius Pilatus; Hij heeft geleden en is begraven. Hij is, volgens de heilige Schriften, tenderden dage van den dood wederom opgestaan. Hij is opgeklommen ten Hemel, en zit aan de regterhand des Vaders. Hij zal wederkomen met heerlijkheid, om te oordeelen de levenden en de dooden ; wiens rijk geen einde zal hebben.

Ik geloof in den heiligen Geest, die Heer is en levend maakt, die uit den Vader en den Zoon voortkomt; die met den Vader en don Zoon te zamen wordt aangebeden en verheerlijkt; die door de Profeten gesproken heeft.

Ik geloof ééne, heilige, katholijke en apostolische Kerk. Ik belijd een doopsel tot vergiffenis der zonden. Ik verwacht de opstanding der dooden, en het leven dei-toekomende eeuwen. Amen.

(Offertorium.

Brood en wijn zijn uwe gaven, o God! wees daamer gedankt. Laat het genot er van ons telkens en in kinderlijke, lijdzame liefde

• o- ■ ■

GEÜEDLN

tot U versterken. Docli het brood en de wijn, die zich op dit uw altaar bevinden, worden oirs een nog heiliger versterkingsmiddel in d ie zelfde liefde. Zij toch zijn bestemd om liet aandenken aan het grootste bewijs uwer liefde jegens ons, om de opoffering uws Zoons in deze vergadering te vernieuwen. Met dat oogmerk dragen wij U deze gaven door de handen des priesters op.

Ik draag tevens mij zeiven als een levend offer aan U op. Al wat ik ben en bezit is uw geschenk, en Gij vordert daarvoor niets van mij dan dat ik, ter vereering uwer milde goedertierenheid, uwe gaven wijsselijk ge-bruike. Gij vordert niets van mij dan ijehoor-zaamheid en liefde. Zio genadiglijk neder, o Heere! op het lof- en dankoffer, dat ik U thans b pen ge. — Geheel vervuld van de heiligste voornemens, om geene uwer gaven immermeer te misbruiken, maar om die alle met het beste oogmerk naar uwen heiligen wil aan te wenden, wil ik alles met dankbare tevredenheid uit uwe hand aannemen, en mij over uwe goedertierenheid verblijden. Kan ik iemand met uwe gaven

oNUEit IJK U. MIS. :JI

gelukkig maken of oiiUersteuncu, tlau geschiede bet met hot oog op U geslagen. Zoo waarlijk Gij, o God, mij om Jesus-Christus vergeeft, wil ik zelfs de laatste vonk van haat jegens mijne beleedigers in mijn hart uitblusschen. Hoe toch zoude ik niet oen onverzoend hart voor uw altaar durven verschijnen? Eindelijk verbind ik mij, op nieuw, plegtigljjk tot de onbepaaldste gehoorzaamheid aan uwen heiligen wil, tot de ernstigste bekeerint; en tot de standvastig-ste getrouwheid in hot vervullen mijner pligten. Och! dat mijn ligtzinnig hart toch nimmermeer veronachtzame, wat ik thans, o God! voor uw aangezigt zoo heiliglijk beloof! — Mogt Gij,o mijn hemelscho Vader! dit mijn offer niet versmaden, maar om Jesus-Christus wille daaraan welgevallen hebben.

Jlrtfatic.

Mijne ziel verheffe zicli boven ai het aardsche tot U, mijn Schepper! in den Hemel, waar ontelbare scharen van zalit-e

GEBEUEN

geesten U onophoudelijk loven! Doch, nie ben ik — mensch, en hoe gering, hoe niets-beduidend is mijn lof! Ja, wat is do lof van al de Engelen ten opzigte uwer oneindige volmaaktheden en weldaden? Gij ziet op mijn welmeenend pogen met even zooveel welbehagen neder, als op de hulde der hemelsche koren. Gij luistert, Vader! ook naar het stamelen van uw zwak kind ; vol onderwerping eu eerbied roep ik dus mode ootmoedig aanbiddend uit : Heilig, heilig, heilig is de Heer, de God der Heerscharen ! Hemel en narde zijn vol van moe heerlijkheid.

Eere zij den Allerhoogste, eu gezegend zij Hij die daar komt inden naam des lleeren.

Canon,

nf flclKfccn lik uoor cn na ie «ConsccnUic stil rootlicii 0clc3cii.

Zie, barmhartige God, met vaderlijke goedheid op ons neder, en verhoor genadig de gebeden, welke wij U opdragen voor

ONDER DE H. MIS.

uwe heilige, katholijke Kerk, voor haar zifrtbaai' opperhoofd, voor onze geestelijke en burgerlijke overheden, voor de gansche menschheid, voor al onze dierbare betrekkingen, voor bekenden en bloedverwanten, voor vrienden en lijanden, — voor al onze broederen ! Hoe dierbaar moeten zij ons niet wezen, daar wij voor hen bidden als ware het voor ons zeiven.

Ook uwe vrienden in den Hemel beminnen ons, bidden voor ons, hunne broederen op aarde. O welk eer.e hartverheffende gedachte, dat onze gebeden met de hunne voor uwen troon komen! Och, dat wij in deugd, in liefde en in godsdienstigheid hun meer gelijkvormig waren! Och 1 dat wij toch dagelijks, en bij elke Mis, welke wij mogen hoeren, meer gelijkvormig wierden aan U, uitmuntendste toonbeeld^- van alle dankbare verdiensten , aanbiddelijke Zone Gods!

©nlicr it (Consccratit.

Welke liefde is aan uwe liefde gelijk, o

:I4 GEBEDEN

Josus! tiaar Gij U zelvcn om onze zaligheM liebt opgeofferd! Gij liebt ons een eeuwig-Jureml gedenkteeken van die liefde nagelaten. In deze oogenhlikken zal op nieuw werkelijk plaats hebben hetgeen Gij den laatsteii avond uws levens hebt gedaan en aan uwe Leerlingen hebt bevolen tot uwe wederkomst te doen.

Brood en wijn worden in uw heilig Lig-chaam en Bloed veranderd.

Gij, o Jesus! zijt het hemelbrood, dat aan de wereld het ware leven geeft I — Aan U geloof ik, op U stel ik mijn vertrouwen, U zij mijne liefde gewijd; U aanbid ik als hier tegenwoordig, schoon mijne oogen U niet mogen aanschouwen; voor U wil ik leven en sterven!

Gij zijt het zoenoffer voor de zonde van de gansche wereld; ook ter mijner zaligheid is uw bloed vergoten ; och, dat liet niet te vergeefs voor mij zij uitgestort 1

Zoo verre ging uwe liefde, o Jesus! verder koude die niet gaan. En zoude ik U geene wederliefde betoonen, U, die mij hot eerst, die mij zoo onuitsprekelijk hebt be-

ONDER ni; H. MIS.

mind? Zoude ik, met alle mogelijke inspan-uing', niet alles, wat in mij is, aanwenden, om de oogmerken van uw lijden en sterven ook te bereiken? Zoude ik het werk mijner verlossing, dat zulk een hoogeu prijs van ü vorderde, aan mij, ligtzinnig, verijdelen ? — O zonde! hoe verfoeijolijk moet gij mij wezen, als ik aan liet mishandelde ligchaam en aan het vergoten bloed mijns Verlossers gedenk!

Wanneer Ik van de aarde zal verhoogd zijn, zal ik allen lol mij trekken. Zoo spraakt Gij, goddelijke Verlosser! en ook tot ons is dit gezegd. Och, trek ook mij tot U; ik ben bereid U te volgen, en mij steeds meer en meer van de zonden, welke ik nog aankleef, los te rukken. Uwe gehoorzaamheid tot don allorschandelijksten en allersmartelijksten kruisdood; uwe onderwerping aan God, uwen Vader; uw geduld on uwe standvastigheid ; uw laatste gebod voor uwe vijanden blijven mij diep in het harte geprent: zweven mij onophoudelijk ten voerbeelde voor den geest. Geef, dat ik nimmer vergete, wat ik U als christen, als verloste ben ver. schuldigd.

30 OEBKIIEN

^iuiiieiikcii aan ïc (tuttkSctun.

Ook ouzo afgostorrene broeders zijn uwe verlosten, en wij gedenken hunner, o Heere! in onze geleden. Bijzonderlijk bidden wij U voor de zielen van hen, met welke wij door de banden des bloeds, der dankbaarheid en der vriendschap op het naauwst verbonden zijn geweest. Verlos hen, Vader, reinig hen. Neem alles weg, wat hen voor de zaligheid nog ongeschikt mogt doen wezen, en verzamel hen en ons, na doorgestane beproevingen, ten laatste mot al uwe uitverkorenen in uw koningrijk.

Om U alleen, o Jesns, hopen en verwachten wij van God al het goede. In uwen naam, en volgens uw voorschrift, bidden wij, vol vertrouwen, tot uwen en onzen Vader :

get ©(bei ice gccrcn.

Onze Vader, die in de Hemelen zijl, boven alles verheven, alles met liefde besturende.— Uw naam worde geheiligj, vervulle ons met diepen eerbied voor U, o Allerheiligste ! Uw rijk A-ome, het ware zaligmakend

onder m: n. mis.

christendom verbreide zicli daar, waar men het nog niet kent, en heersche in aller hart door waarheid en liefde. Uw juil qcschiedc, gelijk in den Hemel, aJzoo ook op aarde. — Geef ons heden ons dagclijksch brood! Vader! Gij weet wat wij, uwe kinderen, behoeven. Zegen onzen arbeid, en doe ons hetgeen Gij ons verleent, te vreden en in rust genieten. Vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren! En leid ons niet inheko-ring; bewaar ons voor rampzalige overijling; geef ons kracht, dat onze deugd niet be-zwijke, maar verlos ons vi n den kwade, verlos ons, ten bekwamen tijde, van alle wezenlijk kwaad. Amen.

^Öiiuö Pci, lam (Cobs.

Onschuldig en zachtmoedig gelijk een lam, ondergingt Gij den dood, o Jesus! om den berouwhebbenden en zich bekeerenden zondaar vergiffenis en bemoediging te verwerven, en nu nog, in den Hemel, zijt Gij een liefderijk ontfermer en vriend der men-schen. Vorm mijn hart naar het uwe.

opdat ik L', ook als mijn Regter, gerust te gemoet moge zien.

(Stcatclijkc (Cammmiic.

Reeds dikwerf ben ik aan uwe Tafel, o Heere! verschenen, en met het brood des levens gespijsd geworden. — Maar hoe heb ik aan uwe liefderijke oogmerkon beantwoord? Welke vruchten kan ik er van bij mij aantoonen V — Heere! ik sta beschaamd voor U, als uwer groote genade volkomen onwaardig. Doch Gij spraakt menigmaal slechts één enkel woord, en de kranke werd gezond : mogte ook, al zoo, uw woord de herstolling mijner ziel bewerken ! Het geloof aan U versterke mij; de liefde tot U spore mij aan tot al het goede, opdat ik steeds nws meer waardig, opdat ik eens willens met U worde! Niets zal mij van U kunnen scheiden,^ mijn goddelijke leidsman en vriend mijner ziele; Gij hebt den kelk des lijdens tot den bodem geledigd, en ik zou over cénen enkelen druppel klagen V Of ben ik beter dan Gij,mijn Heer en Meester?

1

ON HEK DE II. .quot;MIS,

— iiecu! — uit uwe hand, o God! is mij alles welkom; is mij alles goed. Uit liefde tot U zal ik het kruis op.iemen, dat Gij mij zult opleggen : zal ik alle bezwaren gewillig dragen, en U navolgen op den weg, langs welken Gij uwe, ook mij toegezegde hoer-lijkheid zijt ingegaan.

faatstc gcbcïi en .ugcu ïics priesters.

Deze gezindheden moeten de vruchten van mijne godsdienstoefening, moeten mijn offer zijn. Onderhoud en versterk ze in mij, God! opdat ik mede deelachtig worde aan de vruchten van het groote, door Jesus ge-h rachte offer.

De priester zegent mij. Geef, dat zijn ze-genwensch geen ijdele, geen vruchtelooze wensch zij! Zegen Gij zelf mij, mijn Vader. Zegen mijne voornemens, mijnen arbeid en mijn besüian! Zegen mij en al de mijnen : zegen al uwe kinderen! Uw zegen wijke nimmer van ons!

Vol vertrouwen op uwen alvennogenden bijstand, begeef ik mij tut de bezigheden van mijn beroep. Mijn jransche dagwerk

liEliEUEN

zal godsilionst zijn. Het gestadig ilenken aaii U, mijn God on Zaligmaker! beware inü voor zonde; geve mij kracht tot goede en edele werken : verleene mij blijmoedigheid en troost; besture al mijne verrigtingen! Amen.

ffitlicl» uoot ïic prtiikatic.

Laat, o Godhet woord der waarheid, hetwelk mij nu zal verkondigd worden, niet slechts in mijne ooren klinken, maar met overtuigende kracht in mijn harte dringen, en op mijn gansche leven invloed hebben: opdat ik mede het moge ervaren ; hoe zalig zijn lij, die uw woord hoeren en bewaren. — O, als ik van elke leerrede slechts ééne vermaning, die bijzonder op mijne omstandigheden en behoeften toepasselijk is, mot opmerkzaamheid en nadenken in mijn hart prentte, en dan de geheele week door uitoefende, boe spoedig zoude ik een volmaakt christen wezen!

Beziel, o God! door uwen geest al de ver-

ONUEK DE n. MIS. 1'

ilodigers der zaligmakende waarheid, opdat het goede zaad, dat zij zaaijen, veelvuldige vruchten voortbrenge. Doe de dwalenden licht, de deugdzamen volharding en de lijdenden troost in uw woord vinden. Zegen de goede voornemens, hot gebed des harten en de stille, eerbiedige aandacht van al uwe dienaren.

(Êcbrt na ie jjrciicatic.

Laat, o God; de kracht uwer waarheid, welke Gij ons, in dit uur, wederom deedt verkondigen, op ons hart en leven eenen duurzamen indruk maken en gezegende vruchten voortbrengen. Hoe strafbaar zoude ik niet wezen, als ik uwen wil kende en niet deed I Gij kent mijn hart, mijne voornemens, mijne zwakheid. Met uwen bijstand is mij alles mogelijk. Verleen mij kracht tot het willen en het volbrengen. Amen.

^Biechtoefeningen.

Heilzame bevreesdheid des zondaars.

^,-^l4-^^cfcS-ADER! ik heb gezondigd. Naau-jjik wclijks durf ik van schaamte .BI ne oogen tot U opheffen. Uwe goede kinderen, iloor hun ge-ï WL weten niet beangstigd, mogen blijmoedig in Christus tot U nade-

i-en, daar zij in alles uwen lieiligon wil trachten te volbrengen. Maar hoe zouden ongehoorzamen, tot wier getal ik behoor, zich dit ondervinden! ik bon schier buiten staat de verwijtingen van ir.ijn mij bestraffend en beschamend geweten te verduren. — Hoe zoude ik voor u bestaan, als ik reeds heden uw onbedrieg-baar oordeel moot ondergaan! Al konde ik mij ook voor mij zeiven verbergen, voor II

4

lUEUilTOKFKXlNUEN.

kan ik dit niet. Uwe oogen, o Alomtegenwoordige! slaan mij allerwege gade. Nergens kan ik uwe magtige hand ontwijken. De geheimste aandoeningen en overleggingen mijns harten, al worden ze niet ton uitvoer gel'ragt, zijn U bekend. Buiten uw wete kan ik geene enkele schrede doen. Geene verborgenheid, gcene duisternis houdt mij voor U bedekt. Wanneer ook geen menschelijk gerogt mij vervolge noch ver-oordeele; wanneer do bedilzucht zelve mij versclioone, ik ben echtereen zondaar voor U, o Hartenkenner 1

Waarom ben ik dikwijls zoo geveinsd? Waarom houd ik zoo veel, wat somwijlen in mijn hart opgekomen of' heimelijk door mij bedreven is, zelfs voor mijnen vertrouwd-sten vriend zorgvuldig verborgen ? Waarom wil ik het niet eens aan mij zolven bekennen, en wenseh ik het der eeuwige verge-tenheid ten prooije te kunnen geven? ach, hoe veel meer had ik voor U moeten vreezen ! Indien ik mijne boosheid ook voor do ganscho wereld verbergen, of zoo wel uit aller als uit iiiijno eigene gehengenis wis-

IJlEfllTuEFENlKGEN.

scheu koude, zoo weet ik, dat nogtaus niets U onbekend blijven, niets U ontgaan kan.

Ik weet, hoe goed Gij zijt, o God! Maar juist uit dien hoofde haat Gij al, wat zondig en verkeerd — wat met uw verheven oogmerk : uwe schepselen good en zalig te maken, en met de deswege door U vastgestelde verordeningen strijdig is. Uwe wijsheid en heiligheid vorderen, dat Gij uwen afkeer daarvan openlijk betoont, en slechte daden met rampzalige gevolgen vergeldt. Wij moeten het ondervinden, hoe ellendig wij ons maken, als wij uwe groote en liefderijke bedoelingen tegenwerken; als wij tegen uwe geboden handelen, en in onge-bondene vrijheid verkiezen te leven. En hoe zoudt Gij, o opperste wereldbestuurder! dat ongestraft kunnen dulden ?

Wel is waar. Gij wordt niet, gelijk wij, menschen, beleedigd noch vertoornd, doch mijne ongehoorzaamheid is nogtans opstand tegen uwe heilige geboden en versmading uwer vaderlijke goedheid. Ever. als een verstandige en teederhartige Vader zich beleedigd acht, wanneer zijne kinderen zijne ver-

BI ECHTOE FEN 1 X( J EX.

luaningen en lessen niet opvolgen ; zijne beste oogmerken verijdelen ; zijne weldaden misbruiken; zich zeiven ongelukkig maken en in het verderf storten; even gelijk zulk. een vader alsdan aan zijne kinderen billijk misnoege.i doet ervaren, en moet straffen, om het kwaad te weren, en hen tot verbetering en gehoorzaamheid te brengen, zoo handelt Gij ook, o God', met uwe ongehoorzame kinderen. — En hoe noodzakelijk, ja, hoe heilzaam is dit niet voor ons! wat zoude dikwerf do hevigheid onzer begeerlijkheid kunnen matigen, onze ligtzinnigheid en moedwilligheid beperken, indien wij U, o Hartenkenner en llegter, niet hadden te vreezen. — Uwe dreigende stem houdt mij van den weg des verderfs terug, als ik uwe vriendelijke wenken niet volg. Ik moet het ondervinden, hoe ellendig ik ben, wanneer ik op uwe vaderlijke vermaningen geen acht geef. — Wederspannigheid kan niet ongestraft blijven. Wij zouden in alles verwarring aanrigten, indien geene vrees voor straf ons in bedwang hield. — Zoo is uwe geregtieheid zelve, die de zondaren doet

lt;3?

cJl£

PlECHTOEFENINGEN,

Heilzame bevreesdheid des zondaars,

S^oe^^e kinderen, door hun geweten niet beangstigd, mogen blijmoedig in Christus tot U naderen, daar zij in alles uwen heiligen wil trachten te volbrengen. Maar hoe zouden ongehoorzamen, tot wier getal ik behoor, zich dit ondervinden! ik ben schier buiten staat de ver wijtingen van mijn mij bestraffend en beschamend geweten te verduren. — Hoe zoude ik voor U bestaan, als ik reeds heden uw onbedrieg-baar oordeel moet ondergaan ! Al koude ik mij ook voor mij zeiven verbergen, voor U

UllXirl'OHrENINUEN

kau ik dit niet. Uwe oogen, o Alomtegeu-woordige! slaan mij allerwege gade. Nergens kan ik uwe magtige hand ontwijken. De geheimste aandoeningen en overleggingen mijns harten, al worden ze niet ten uitvoer gehragt, zijn U bekend. Buiten uw wete kan ik geeno enkele schrede doen. Geene verborgenheid, gcene duisternis houdt mij voor U bedekt. Wanneer ook geen monschelijk gerogt mij vervolge noch ver-oordeele; wanneer de bedilzucht zelve mij vcrschoone, ik ben eclr;er een zondaar voor U, o Hartenkenner!

Waarom ben ik dikwijls zoo geveinsd ? Waarom houd ik zoo veel, wat somwijlen in mijn hart opgekomen ol' heimelijk door mij bedreven is, zelfs voor mijnen vertrouwd-sten vriend zorgvuldig verborgen ? Waarom wil ik het niet eens aan mij zolven bekennen, en wensch ik het der eeuwige verge-tenheid ton prooije te kunnen geven?ach, hoe voel meer had ik voor U moeten vreezen ! Indien ik mijne boosheid ook voor de gansche wereld verbergen, of zoo wel uit aller als uit mijne eigene gcheiigeuis wis-

mEfllTuEFEMNGEN.

sclien koude, zoo weet ik, dat nogtaus niets U onbekend blijven, niets U ontgaan kan.

Ik weet, hoo goed Gij zijt, oGod! Maar juist uit dien hoofde haat Gij al, wat zondig en verkeerd — wat met uw verheven oogmerk : uwe schepselen goed en zalig te maken, en met de deswege door U vastgestelde verordeningen strijdig is. Uwe wijsheid en heiligheid vorderen, dat Gij uwen afkeer daarvan openlijk betoont, en slechte daden met rampzalige gevolgen vergeldt. Wij moeten het ondervinden, hoe ellendig wij ons maken, als wij uwe groote en liefderijke bedoelingen tegenwerken; als wij tegen uwe geboden handelen, en in onge-bondene vrijheid verkiezen te leven. En hoe zoudt Gij, o opperste wereldbestuurder! dat ongestraft kunnen dulden ?

Wel is waar, Gij wordt niet, gelijk wij, menschen, beleedigd noch vertoornd, doch mijne ongehoorzaamheid is nogtans opstand tegen uwe heilige geboden en versmading uwer vaderlijke goedheid. Even als een verstandige en teederhartige Vader zich beleedigd acht, wanneer zijne kinderen zijne ver-

BIECHTOEFENINGEN. 45

mamngen en lessen niet opvolgen : zijne beste oogmerken verijdelen ; zijne weldaden misbruiken; zich zeiven ongelukkig maken en in het verderf storten ; even gelijk zulk een vader alsdan aan zijne kinderen billijk misnoege.i doet ervaren, en moet straffen, om het kwaad te weren, en hen tot verbetering en gehoorzaamheid te brengen, zoo handelt Gij ook, o God! met uwe ongehoorzame kinderen. — En hoe noodzakelijk, ja, hoe heilzaam is dit niet voor ons! wat zoude dikwerf de hevigheid onzer begeerlijkheid, kunnen matigen, onze ligtzinnigheid eu moedwilligheid beperken, indien wij ü, o Hartenkenner en Regter, niet hadden te vreezen. — Uwe dreigende stem houdt mij van den weg des verderfs terug, als ik uwe vriendelijke wenken niet volg. Ik moet het ondervinden, hoe ellendig ik ben, wanneer ik op uwe vaderlijke vermaningen geen acht geef. — Wederspannigheid kan niet ongestraft blijven. Wij zouden in alles verwarring aanrigten, indien geene vrees voor straf ons in bedwang hield. — Zoo is uwe geregtieheid zelve, die de zondaren doet

UIECHTOEFENIKOEN.

sidderen, o God! wijze goedheid, en ook voor mij heilzaam, tot waarschouwing en bewaring voor mijnen ondergang, indien mijn hart zich niet door uwe weldadige liefde in Christus-Jesus tot U laat trekken.

ïerblindmg en treurige gevolgen van de zonde,

Welke zijn nu de vruchten, die mijne, met uwen heiligen wil strijdige, denk- en handelwijzen mij tot nu toe hebben opgeleverd? Wat is het loon der zonde ? Uwe ongenade, onvergenoegdheid, smalt, schaamte en grievend naberouw. — Er is geene rust, goene ware blijdschap in het hart des zondaars te vinden; wroeging foltert zijne bevreesde ziel, vervolgt hem overal, en laat hem zelfs in de bedwelming van ver-strooijingen en vermaken geene rust genieten. — Welk schijnbaar aardsch geluk kan mij mijne verlorene onschuld en het gemis uwer vriendschap, o God! vergoeden ? Wat baat hot mij, indien ik de gansche wereld

—...........

BIECHTOEFENINGEN. '

winne, en zielenvrcde mij ontbrcke; indien ik van den troost uwer kinderen beroofd en uwer liefde onwaardig zij geworden; indien mijn eigen hart mij veroordeele?

Och, hoe verblindt dc zonde door hare bedriegelljke aanvalligheid! Tot welke dwaze en schandelijke daden vervoert zij den menscli 1 Hoe diep vernedert zij hem, — zelfs beneden het gedierte, 't welk blindelings zijne driften involgt : zij maakte hem, terwijl hij vrijheid zocht, slaaf eener tot natuur geworden gewoonte, die hem veroordeelt, en in zijn eigen oog verachtelijk doet worden.

Hoe meermalen ik zondig, hoe minder ik het kan nalaten, —hoe onmatiger ik word, om de bekoorlijkheid er van te wederstaal!: ik zink al dieper en dieper; verdwaal al meer en meer, tot ik, ten laatste, in den afgrond dos verderfs nederstort! Als ik de inspanning ontzie, welke de deugd vordert, en tevens zoo rijk beloont, welke oneindig zwaardere lasten leg ik mij zeiven dan niet op! Uw zacht juk, o Jesus, van mij afwerpende, moet ik mij onder een oneindig druk-

■pe^3ilt;

-tS H1ECHÏ0EFKNINGEN.

kinder buigen. Mijne edelste voorregten, mijn waar en eeuwig geluk ontrooft mij de zonde. Het nietswaardig genot van een oo-genblik; eene als rook en damp vervliegende eer ; een vergankelijk gewin; ach, tot welken hoogen prijs worden zij meestijds gekocht!

Hoe veel kwaads sticht de zonde! hoe verwoest zij, o God! uwe schoone wereld! het grootste gedeelte der plagen, die ons doen treuren, is hare wrange vrucht. — Schande en eerverlies, bekommerend gebrek en grievende armoede, verzwakking en ongesteldheid des ligchaams, folterende smarten, een langzaam of plotseling sterven, — ellenden van allerlei aard, waaraan de zorgelooze zondaar nooit dacht, of welke hij slechts als een beangstigend droombeeld beschouwde, — ziedaar de treurige gevolgen der buitensporigheid en des onge-regelden levens!

En hoe verschrikkelijk verbreidt zich het kwaad! Even gelijk eene vergiftigende bron, die zich uitstort in veelvuldige be-

llllX'HTOEFEJdNÜEN.

ken. — Hoo dikwerf is, door ccn enkel gesprek, onschuld en eer de doodsteek gegeven ! Ontzetting grijpt mij aan, als ik aan een zieltogenden verleider, aan de menigvuldige in schande en in verderf gedompelde zielen, aan de jammeren van zoo vele huis-gezinnnen en aan den ondergang van geheele geslachten denk.

En nog overzie ik de gansche uitgestrektheid van de rampzalige uitwerkselen dor zonde niet. Ik gevoel ook mijne ellendigheid niet volkomen. Gij toch spaardet mij. Vader in don Hemel! en wachttet lang-mocdig op tmjne bekeericg. Doch als de tijd uwer ontferming zal zijn voorbijgegaan, en de dag mvs gestrengen gerigts plotseling aangebroken zal wezen ; als ik, eensklaps weggerukt, en gescheiden van allen, aan wie mijn hart thans gehecht is, in cene andere wereld, als uit eenen droom zal ontwaken, groote God! hoe zal 't mij dan, o dan toch zijn? Eu als Gij komen zult, regtvaardige Regter! om een iegelijk naar zijne werken te vergelden, 4

Oü blEUHTÜEFEÏs'INGEN.

wat zal dan mijn deel wezen? Mijne werken zull'en mij in de eeuwigheid volgen, en mijn lot onherroepelijk bepalen. Ik zal sterven, zoo als ik geleefd heb, en mijne verkeerde trezindheid in het andere leven medenemen, terwijl ik al het overige op aarde zal moeten achterlaten.

In den Hemol kan niet?, dat besmet is, binnen komen; iu uwe zalige gewesten, waar deugd, liefde en vrede wonen, kunt Gij gcene snoodaards dulden. Eeuwig van U gescheiden, o Jesus! — van het aanschouwen van uw goddelijk aanschijn beroofd : verstoken van de onuitsprekelijk zalige genoegens, welke Gij aan uwe ware dienaren door uw verzoenend bloed hebt verworven; gedoemd tot het eeuwige, onuitbluschbaar vuur der hel; veroordeeld tot den omgang met de verworpensto schepselen, die elkander kwellen en vervloeken: — die door de verwijtingen van hun geweten, door hunne woedende harts-togten en door de onoverzienbare gevolgen hunner zonden gepijnigd, vruchteloos naar de zaligheid, welke zij verwaarloosd

lilEtHTOEFENlNGJiN. 01

hebben, smachten; — hunne hevige, on-verzaadbare begeerten niet kunnende bevredigen, met vruchteloos naberouw hunne dwaasheid betreuren; de billijkheid der straffen, welke zij moeten ondergaan, erkennen ; — zich zei ven verwenschen,en ten laatste in vertwijfeling verzinken.

Zal dit ongeluk mij ook eens treffen V Eene ijskoude huivering overvalt mij, als ik slechts aan de mogelijkheid daarvan denk. En is dit gevaar we'ligt mij niet nader bij, dan ik geloof? Wat zegt mijn geweten mij ?

Vergeving der zonde.

Met al mijne zuchten en tranen, o God! kan ik geen enkel verkwist oogenblik — geen enkel onbedacht woord, geene enkele ligtzimiige daad herroepen, kan ik daarvan den verderfelijken invloed niet vernietigen; de voortwerkende gevolgen niet tegenhouden; kan ik het verzuimde niet weder inhalen. Hoe beangstigend zou mijn toestand zijn, hoe nabij zou mijn berouw aan vertwijfeling grenzen, indien ik

52 HIECUTOEFEXINGKN.

uwe vaderlijke gezindheid niet kende! — Doch, dank zij het licht des Evangelies, dat alle bange vertwijfeling en dwalingen doet verdwijnen. Ik ken U als een al goeden Vader, die niets dan het heil zijner kinderen beoogt, die niets dan hunne bekeering begeert. — Door dat licht bestraald, weet ik, dat Jesus-Christus voor do zonde der gan-sche wereld den dood heeft ondergaan, ons genade en zaligheid heeft verworven, en in de door Hem gestichte Kerk de middelen, om dier zegeningen deelachtig te worden, heeft nedergelegd.

Op mijne gebogene kniën dank ik U, dat ik nog leef: dat de dag mijner voorbereiding voor de eeuwigheid nog duurt, en onder het gezigt en het gevoel van de ellende mijns zondigen levens, is mijn besluit, om op te staan, en tot U te gaan, o mijn Vader! en ik zeg : zie, hoe het mij berouwt, vergeef, och, neem mij weder aan!

Gij, eeuwige God! blijft altijd dezelfde: blijft altijd regtvaardig en barmhartig; — Gij verandert uwe gezindheden niet. Maar ik moot do mijne veranderen; ik moet door

BIECHTOEFENINGEN. 53

oeno opregte bekcering- van hart en leven, waartoe ik ilen bijstand van uwen H. Geest afsmeek, U wederom welgevallig en dei-zaligheid, waartoe uwe liefde mij heeft bestemd, waardig worden. Gij kunt van uwe heilige geboden niet afwijken; maar ik moet mij naar dezelve schikken. Geene gedwongene zuchten, geene enkele belijdenis der zonde, noch bede om vergeving kunnen mij in uwe ver.orene gunst herstellen. Ook door eenigo milde giften en enkel goede werken wordt het kwaad nog niet opgeheven; uwe genade niet herkregen : aan uwe geregtigheid niet voldaan. — Gij laat U niet, zoo als do menschen , overhalen, bewogen en bevredigen. — Neen, alleenlijk opregt goede wil en waarachtig christelijke boetvaardigheid komen bij U in aanmerking. Wanneer ik alles doe, wat in mijn vermogen is, om het kwaad te vergoeden, en wat Gij wilt dat ik zal doen, om vergeving te verwerven : wanneer ik mij voor U verootmoedige, en mijn vleesch met deszelfs kwade begeerlijkheden kruisige, dan, n Vader! zult Gij doen wat

5-1 BIECHTOEFENINGKN.

ik niet vermag; op mijne zwakheden en zonden met vergevende liefde nederzien; mij, om Jesus wille, vergeven, en mijne voldoening genadiglijk aannemen. — Handel ik daarin naar mijne beste overtuiging en uit al mijne krachten, dan zult Gij, alsmede om Jesus wille, mij kwijtschelden, waaromtrent ik nog in gebreke mogte blijven.

Evenwel mag ik van U niet verlangen, Vader in den Hemel, dat Gij mij als een onschuldige zoudt behandelen, noch dat Gij, door een wonder uwer almagt, al do rampzalige gevolgen, welke mijne zonden en dwaasheden onvermijdelijk na zlsh slepen, zoudt opheffen. Gij zijt een even verstandig als goedertieren Vader! Ook uwe zich bekeerende kinderen moeten het ontwaren, hoezeer zij hebben misdreven. Met ootmoed en gewilligheid onderwerp ik mij aan uwe goddelijke beschikkingen : en orb^ dat ik slechts den troost mogte verwerven, dat ik om Jesus wille van de schnli en de eeuwige straf der zonde ben bevrijd geworden. Alle tijdelijke, ook mij zelve

BIKCHTOEFEN'lNGEN'. öü

berokkende plagen en droet'enissen zal ik niet meer als straffen van een vergramd regter, maar als heilzame tuchtmiddelen in de hand eens liefderijken Vaders aanmerken. Ik zal ze niet als blijken van uwe ongenade beschouwen, daar ze tot mijne bekeering en heiliging moeten verstrekken, en eenmaal in troost en blijdschap zullen worden verandert'.

Hiervan verzekert m:j uwe oneindige goedheid, en al wat Jesus tot heil der rnenschen heeft geleerd,'gedaan en geleden. Gij zondt Hem in de wereld: gaaft Hem, uit ontfermende liefde voor ons, zondaren, ter dood over, terwijl Hij al onze zouden op zich nam: ons door zijn dierbaar bloed uit de slavernij des satans, waarin Adams val ons gebragt had, vrijkocht; en zich tusschen U, o Heilige en Regtvaardige ! en ons, zondige en strafbare schepselen, sis middelaar heeft gesteld ; opdat wij, door onzen omnetelijken afstand van ü, o God, niet zouden worden teruggehouden, maar troost, moed en vertrouwen zouden hernemen. Ook ik hen door ziin bloed vrij

Óf) BIECHTOEFENINGEN.

gekocht en verlost; ook mij heeft Hij genade toegezegd; ook ik ben door Hom met U verzoend. Wanneer ik nu afstand doe van de zonde, en mij opregt tot U bekeere, op de wijze, waarop Jesus, uw goddelijke Zoon, dit wil; wanneer ik, in droefheid des harten, mijne misdaden in de heilige biecht belijde, dan worden mij de verdiensten van het lijden en den dood uws Zoons toegerekend; dan ziet Gij wederom met welbehagen op mij neder; dan mag ik wederom met vertrouwen en blijmoedigheid tot U opzien ; dan treed ik wederom in de regten uwer kinderen; dan mag ik mede op de eeuwige zaligheid hopen.

Deze troostvolle hoop geeft mij Hnoed en kracht tot het ten uitvoer brengen van mijne voornemens, en tot onvermoeid voorwaarts streven op den weg der bekeering. — Hoe meer Gij mij hebt te vergeven, o mijn God! des te werkdadiger en inniger moet mijne liefde voor U wezen.

Zoo als ik van U vergeving hoop en smeek, zoo zij ook door mij, aan allen, die mij beleedigd hebben, alles van harte ver-

BIECHTOEFENINGEN*

geven, on de hand ter verzoening' gereikt. Ik zal trachten, door liefde en zachtmoedigheid, hen te winnen, elke oneenigheid te doen eindigen, en kwaad met goed te vergelden. — Ik zal met de gebreken en de misslagen van mijnen zwakken even-mensch geduld en toegevendheid oefenen, gelijk Gij, ontfermend God! jegens mij, zondaar, langmoedig en vergevend zijt geweest. En waar ik tot verbetering en tot redding, tot troost on tot nut mijns naasten, iets kunne bijdragen, zal ik liet, uit liefde tot U, met vreugde doen, daar Gij, Vader van onzen i-lcero Jesus-Christus! U mijner hebt ontfermd. Amen.

Cicbcd vóór dc Biccht.

Heore Jesus, die in uwe Kerk de middelen ter verzoening met U ingesteld, en aan haar do magt verleend hebt om te binden en te ontbinden, met verzekering dat Gij do vonnissen, welke zij op aarde volt, in don Hemel bekrachtigt, ik ga, op nw bevel, mij aan oen uwer dienaren ver-

⁰CXrrg

58 BIECHTOEFF.NINGEN.

toonen, en hem met de zeer ellendige gesteldheid mijner ziel bekend maken, opdat hij mij zegge wat ik doen moet, om vergeving voor mijne zonden te verwerven.

Geef hem, Ilcere! uw licht en uwe liefde ; dat hij de gesteldheid en de behoeften mijner ziel kenne, en met ijver arbeide, om mijne genezing te bewerken; verleen tevens aan mij, o God! dat ik mijne zonden eenvoudig en opregt aan hem belijde; dat ik, met een ootmoedig en berouwvol hart, mijne schuld erkenne, en naar zijne onderrigtingen, vermaningen en bestraffingen mij leerzaam en gewillig gedrage. — Gedoog niet, dat schaamte mij bij de belijdenis mijner zonden hindere; maar geef, dat ik mij schame, ze gepleegd te hebben, en niets meerder vreeze, dan in hare banden te blijven. Doe mij alzoo al mijne zonden rondborstig belijden, zonder het allerminste, dat mij op 't hart ligt, te verzwijgen, of de schuld op anderen te schuiven, en bedriegelijke verschooning voor mij te zoeken. — Geef, o Heere! dat ik, uit liefde tot U, doordrongen zij van

BIECHTOEFENINGEN. 59

droefheul voor al tie overtredingou uwer wet, waarvan ik mij, aan de voeten des priesters neêrgeknield, ga beschuldigen: zoodat ik die niet met zondige onverschilligheid als vertelle. Weer van mij alle eigenzinnigheid en hoogmoed, ten einde ik al, wat de biechtvader mij, ter onderrig-ting en bestraffing, in uwen naam zal zeggen, met eerbied aanhoore; de boete, welke hij mij zal opleggen, gewillig vol-brenge; en alzoo, deelachtig geworden aan de verdiensten van U, o Jesus! kwijtschelding mijner schulden verwerve, en de heilig makende genade weder bekome. Amen.

Gebed na de Biecht.

Zoo heb ik, o God! plegtig van do zonden afstand gedaan, en in uwen naam de absolutie, de vrijspreking er van mogen verwerven.

Nimmer wil ik die genade, noch de geloften, welke Ik U gedaan heb, ligtzinnig

-------^-

'lquot; BIECHTOEFENINGEN.

vergeten. Zoude ik mij weder vrijwillig tot eeneu slaaf der zonde maken ; zoude ik mij met nieuwe schulden bezwaren, na op nieuw er van bevrijd te zijn geworden ? Neen, zoo schandelijk, zoo strafbaar wil ik niet handelen, terwijl daardoor mijn toestand meer en meer bedenkelijk, ten laatste geheel onherstelbaar zoude worden. Bewaar mij, o mijn God! — Geleid mijne wankelende schreden! — Aan uwe hand zal ik den weg dor boetvaardigheid en der deugd inslaan, en standvastig bewandelen. De troost van een gerust geweten en de bijstand van den H. Geest, Vader in den Hemel, zullen mij alle bezwaren verligten en helpen te boven komen. Hoe vurig zal ik U, mijn goddelijke Verlosser! eenmaal danken, wanneer ik mijne bestemming bereikt zal hebben, alles doorgestaan en volbragt zal wezen. Amen.

Dank-psalm.

Loof, mijne ziel, den Heere, eu al wat binnen mij is, zijnen heiligen naam.

BIECHT (WENING E N. 01

Loof, mijne ziel, den Heere, en vergeet geene van zijne weldaden.

Die al mve zonden vergeeft, die al nwe krankheden geneest.

Die uw leven verlost van liet verderf : die u met genaden en barmhartigheden kroont.

Die uw verlangen met het goede verzadigt : uwe jeugd zal vernieuwd worden als die van eenen arend.

De Heer oefent barmhartigheid uit, en regt aan allen, die onregt lijden.

Hij heeft zijne wegen aan Mozes bekend gemaakt : en zijnen wil aan de kinderen Israels.

De Heer is barmhartig en mededoogend : langmoedig en zeer genadig'.

Hij zal zich niet altoos vergrammen ; noch eeuwiglijk dreigen.

Hij heeft ons niet gedaan naar onze zonden : noch vergolden naar onze ongeregtig-heden.

Want zoo hoog de Hemel is boven de aarde, zoo zeer heeft Hij zijne barmhar-

Ü- mECUTOEFEKlNUEN.

tigheid bekrachtigd over degenen die Hem vreezen.

Zoo ver het oosten van het westen is verwijderd [de opgang der zon van den ondev-ijang), zoo ver heeft Hij onze misdrijven van ons weggedaan.

Gelijk een vader over zijne kinderen zich ontfermt, heeft de Heer zirh ontfermd over degenen, die Hem vreezen.

Want Hij weet welk maaksel wij zijn ; Hij is gedachtig geweest dat wij stof zijn.

Des menschen dagen zijn gelijk het gras : hij bloeit gelijk eene bloem desvelds.

Want de wind zal over haar heen waaijen, en zij zal geenen stand houden: en men zal hare plaats niet meer kennen.

Maar de barmhartigheid des Heeren is van eeuwigheid, en tot eeuwigheid, over degenen, die Hom vreezen; en zijne regtvaar-digheid strekt zich uit over hunner kinderen kinders.

Over hen die zijn verbond bewaren: en zijner bevelen gedachtig zijn, om ze te betrachten.

De Heer heeft zijnen zetel in den Hemel

UlECliTUEFEiNUNUKN. 60

gevestigd; en zijn gebied :!al over alles heer-sehen.

Looft den Heere, gij al zijne Engelen ! gij sterke helden, die zijn woord volbrengt, om 1c gehoorzamen aan hetgeen Hij zegt.

Looft den Heere, gij al zijne heerscharen 1 gij, zijne dienaars! die zijnen wil volvoert.

Looft den Heere, gij al zijne werken, in alle plaatsen zijner heerschappij'. Loof, mijne ziel, den Heer!

Eere zij den Vader, enden Zoon, en den H. Geest! gelijk het was in den beginne, gelijk nu, en altoos, in alle eeuwen der eeuwen. Amen.

pOMM UNIEOEFENINGEN,

-fHK=|§OH-

Oeljcd voor de H. Communie.

Cil^^lpk hct (!an, Hoere Josus!

op uwe liefderijke uitnoodi-ging aan uwe heilige Tafel te komen. Ochl dat ik toch wol A amp; ter harte neme wat ik thans ga J? ^ ontvangen, wat ik thans ga doen.

| Het is het allerheiligste Sacrament van uw voor ons ter dood gebragte Ligcliaam en vergoten Bloed, het onderpand dor liefde, waardoor Gij U voor altijd op hot naauwst met ons wilt vereenigen. Het is hetzelfde Ligchaam, dat voor mijne zonden aan het kruis den smartelijksten en smadclijkston dood heeft ondergaan ; het is

■

V ■ ■ ' ■■■:.

'

•v

fquot;'^X. ■■ ■ ■■ ,.;■■■■ ; ■ :

'' ^

-f il '

V - 'T - - -■ . ■-

!- i ■ V⁷

¹ ■■

-t, i ^: ■ u.: Hpt ^:;

• J DoPTEBelC^l5aPARlS PI 33? Avenub du Maitic.21

Le S'^r AnGK Gardien

COMMUNIEOKFEXINCiEN. fiö

lietzelfde Bloed, dat ter mijnei' verlossing is vergoten, en voor mij om genade roept. Door mijne deelneming aan dezen H. Maaltijd leg ik openlijk de belijdenis af dat ik aan U geloof, en dat, alhoewel ik U niet moge aanschouwen, ik U, mijn Verlosser en Zaligmaker ! hier tegenwoordig erken en aanbid. Gij kent, o Heere, mijn hart, en weet, of het inwendig ovoreenstemme met hetgeen ik uiterlijk schijn. — Gij weet of en hoe ik U bemin.

Ach, reeds lang moest mijne liefde totü, die voor mij, na het ondragelijkst lijden, stierft, allervurigst zijn; en zij is nog altijd zoo koel. Uit dankbaarheid voor al, wat Gij voor mij hebt gedaan en geleden, moest ik al, wat Gij van mij begeert, met blijdschap doen, en ik heb dit nog zoo zelden gedaan — en dau nog zoo onvolkomen, zoo gebrekkig. Ik moest, zonder eenige bedenking, van al wat Umishaagt, afstand doen, ja, zelfs mijn leven ten boste geven, indien Gij dit van mij vordert, gelijk Gij het uwe hebt opgeofferd: en hot valt mij nog altijd

COMMUNIEOEFENINGEN.

zoo zwaai', menige verboden lust onbevredigd te laten ; menig nietswaardig gewin te laten varen. Ik moest, zoo als Gij, aan deugd en pligt tot in den dood getrouw wezen; en ik verlaat zo zoo dikwerf, indien ik haar al niet ganschelp ontrouw worde; Gij waart onder de verschrikkelijkste mishandelingen en smarten, in den hevigsten angst en in verlatenheid, zoo overgegeven aan uwen hemelschen Vader, zoo geduldig, zoo zachtmoedig, zoo vergevend, zoo lieftallig; en ik ben bij de minste ongesteldheid, bi) de minste onaangename gewaarwording, bij de geringste beleediging — ja zelfs in den welstand, dikwijls nog zoo gemelijk, zoo ontevreden, zoo ongeduldig, zoo onverzoenlijk, zoo liefdeloos. Keeds over lang had het aandenken aan uwen dood en het ontvangen der H. Sacramenten mij volmaakter en aan II meer gelijkvormig moeten maken, en ach ! met schaamte moet ik het bekennen, ik ben er nog zoo verre van verwijderd !

Doch Gij, Heere Jesus ! komt mijne zwakheid met ontfermende liefde te hulpe en

COMMUNIEOEFEXIKGES. C7

biedt mijner ziel, met uw heilig Vleescli en Bloed, het veröterkendst voedsel aan. Gij roept ons toe: Komt tot Mij allen, die belast en heiaden zijt, en Ik zal u verkwikken ; uwe genade is oneindig grooter dan mijne strafwaardigheid. En als Gij slechts ernstig verlangen en ijverig streven ter hekeering en om U na te volgen, in mij bespeurt, dan zult Gij, in weerwil van al mijne gebreken eu tekortkoming, mij niet verstoeten. Gij geeft mij .u dit hoogheilige Sacrament het plegtigste onderpand mijner zaligheid. Zoo waarlijk als Gij voor mij zijt gestorven, nu in den Hemel heerscht, en U hier, onder de gedaante van brood en wijn, tegenwoordig bevindt, zoo waarlijk zal ik, om uwen wille, eenwig leven ; eu gelijk ik thans uw H. Vleesch en Bloed ontvange, aan uwe verdiensten en liefde voor eeuwig deelachtig wezen.

O mijn Jesus! geef dat ik de gansche uitgestrektheid uwer liefde besefl'e; dat ik U weder beminne, gelijk Gij, o volmaaktste, beminnenswaardigste, eenige, mij het eerst hebt bemind! Gelijk Gij U voor mij

OS fOMMCSIEOEPESINOEN.

hebt opgeofferd, zoo geef ik mij ganschelijk aan U over. — U zal ik aanhangen en steeds volgen ; niets zal mij in eeuwigheid van U scheiden. Amen.

gebed

NA DE H. COMMUNIE.

Ik bezit U thans in het binnenste van mijn hart, miin Heer en mijn God'.

Met den diepsten eerbied aanbid ik 1. verootmoedig ik mij voor U. — Loof, mijne ziel, den Heer, en vergeet nimmer do genade, die wederom op heden U is ten deele geworden. — Wat konde uwo liefde, o Heere! nog meer voor mij doen ? Begrijpen kan ik het niet; ik kan alleenlijk gelooven, aanbidden en danken.

Hoe zal ik U, o Jesns! al deze liefde vergelden ! Gij begeert niets van mij, dan dat ik hetgeen Gij voor mij doet, mij ten nntte

COJIMUNIEOEFEKIKGEN. 69

make, dat ik trachte zalig te worden. Dit zal dan ook mijne daiikbetooning en de vrucht mijner godsdienstoefening zijn.

Bij uw heilig Ligchaani en Bloed, waarmede Gij mij wederom hebt gespijsd en gelaafd, zweer ik U geloof en trouw met vernieuwing van de geloften des Doopsels. Uwe leer en uw voorbeeld zullen al mijne gezindheden, woorden en daden besturen. Ik wil mijn geloof aan 0 door mijnen levenswandel doen blijken¹, terwijl do verdiensten van uw sterven mijn troost zal zijn, wanneer mijne zonden mij bekommeren; wanneer rampspoed mij onderdrukt, of wanneer de vrees des doods mij beangstigt; door U mag ik op vergeving, heil en zaligheid hopen.

Gelijk Gij, nooit volprezen middelaar tus-schen God en mensch, de gansche wereld met de teederste liefde omvat, en deze aan allen, die tot U hunne toevlugt nemen, betoont, zoo wil ik geen enkel mensch, ja zelfs mijne vijanden, niet uitsluiten van mijne liefde. Gjj hebt immers zelfs aan uwe moordenaars uwe liefde niet onthouden;

70 fOMMUHIEOEFENlNGEN.

voor allen hebt Gij dit heilig Sacrament der liefde ingesteld; allen noodigt Gij, als kinderen van eenen vader, aan deze heilige Tafel, alwaar geen onderscheid tusschen aanzienlijken en geringen, tusschen rijken en armen, plaats heeft. Hier verschijnen wij allen voor U, als uwe verlosten en als broeders; hier vereenigt Gij ons door den liefdeband; hier sticht Gij gemeenschap tusschen U en ons. — Liefde is uw hoofdgebod , daaraan zal men kennen, dat wij christenen zijn, dat wij elkander zoo Hof hebben, als Gij ons hebt lief gehad. Vrede en eendracht te bewaren en te bevorderen; dienstvaardig te wezen, te helpen, wel te doen zoo veel ik vermag — zal ik bij elke gelegenheid, ter uwer liefde, mij tot heiligen pligt rekenen.

Zoude ik mij door zonde, welke die ook moge wezen, wederom laten beheerschen, daar Gij mij daarvan door uwen dood wel hebt willen verlossen ?

Zoude ik der zonde niet afsterven, daar Gij om haarden dood hebt ondergaan? Zoude ik niet zoo geheellijk voor ü leven, als Gij

COMMUNIEOBFESmaEN. Ï1

voor uwen hemelscher. Vader leeWet? Zoude ik, iu leven en in sterven, U niet gelijkvormig trachten te worden ?

Zoude het ook mijne spijs niet zijn, gelijk het de uwe was, den wil van mijnen God te doen, en wat Hij mij oplegt, te volvoeren?

Zoude ik dus deze Tafel verlaten, in deu waan van, door mijne godsdienstoefening, nalatigheid in de pligten van mijnen staat vergoed te hebben V Moei ik niet veeleer vlijtiger worden ten opzigte van al wat mijn stand en betrekking aangaat, nu ik door het brood des levens ben versterkt geworden ?

Gij, onschuldige Zoon Gods, hebt meer geleden dan ik, strafbare zondaar, lijde en lijden zal zoo lang ik leef. Aan U beloof ik, in uwen wil berustend, geduld bjj mijn tegenwoordig en toekomend lijden. Ja, zelfs den kelk des doods zal ik eenmaal gerust drinken, dewijl Gij dien hebt gedronken. Met U wil ik sterven, opdat ik met U moge leven, en hoe zo i de dood, die mij

T- OOMMUNiEOEFENINGEN.

met U moet vereenigen, mij van U kunnen

scheiden ?

O zalige communiehouding, wanneer gij zulke vruchten — vruchten van geloof en liefde, van geduld en hope, in mij voortbrengt! Hoe versterkt en rijk begiftigd kan ik van dezen maaltyd in de wereld terug-keeren! En wanneer ik wederom aan deze heilige Tafel verschijne, en mij dan geene voorbedachte overtredingen, geene ligt-zinnige verslaving aan vorige zonden helibe te verwijten : maar bij al mijne menigvuldige zwakheden, echter van mijn goeden wil bewust, zon der mij door eigenliefde te bevlekken , uw voor aangezigt kan zeggen ; « Gode zij dank, zoo ver heb ik het sedert mijne laatste communie, met uwe genade, in mijne bekeering gebragt, » hoe hartelijk zal ik U dan danken, heilige,dierbare Verlosser!

Och, dat dit geschiede 1 — Maar ik gevoel, helaas! mijne krankheid ; met ootmoedig vertrouwen neem ik dus tot uwen bijstand mijne toevlugt: ik zal unj aan U vasthouden en U niet lalen gaan, voor dat

lUM.ML.N lEUEIES l.NOEX.

Gij iuij zult gezegend hebben. Wat kunt Gij mij weigeren, wat mag ik niet hopen, ilaar Gij U zeiven aan mij hebt gegeven ?

Gelouterd en geheiligd door het genot der hemelspijze, keer ik terug in de wereld, die zoo vele verzoekingen voor mij heeft, en die mij, helaas! zoo dikwerf heeft doen ontrouw worden aan mijn besluit. Geef, goede God, dat ik niet iii zulke bekoringen kome, waartegen mijne krachten niet zijn bestand. Behoed mij voor ligtzinnigheid, waarschuw, bestraf mij op den gepasten tijd. Zend mij smart toe , als die mij het best tegen de zonde beveiligt, en sta mij bij in den zwaarsten strijd, — tot dat de laatste zegepraal zal zijn behaald.

Gij hebt, o Hecre Jesus, het nuttigen van uw H. Ligchaam en Bloed, als het middel ton leven en ter eeuwige vereeniging met l', voorgesteld en bevolen. Och ! wil mij altoos in het geloof aan deze waarheid bewaren! Dat de overtuiging van uwe wezenlijke tegenwoordigheid in dit hoogheilig Sacrament mij nimmer onvoorbereid, in eeno onwaardige gesteldheid uwe heilige

7-1 COHMUNIEOEFKMNGEN.

Tafel doe naderen, zoo dat ik mij het oordeel zoude eten en drinken ! Geef dat ik, steeds op het naauwst met U vereenigd, ten jong;-sten dage, naar uwe plcgtige belofte, door U moge worden opgewekt, om eeuwig met U te leven. Amen.

DE AFLAAT.

hi de eerste lijden des Christendoms waren ie kerkboeten of boetedoeningen zeer gestreng en langdurig, en dien ten gevolge ten uiterste drukkend. Evenwel werden zij, ten aanzien van ijverige boetelingen, bij geiuigtige redenen, dikwerf gematigd, verminderd, in andere goede werken veranderd, of wel ten volle kwijtgescholden. Dit is de oorsprong der Aflaten, die door den tijd meer en meer zijn vermenigvuldigd, en de aloude kerkboeten, bij de toenemende ligtzinnigheid der christenen, en 'l veranderen der tijdsomstandigheden. in vergetelheid hebben doen ge raken.

De a/laten kunnen alleenliik den waren

COMMUN 1EOEFEN NGEN.

boetvaardige tot geruststelling en tot nut verstrekken : daar zij slechts de zulken ontheffen van de angstvolle bekommering, dat zij de tijdelijke straffen voor hunne zonden, waarvan zij, door waardige hoetiuerken, kwijtschelding zouden hebben verworven, in de andere wereld zullen moeten ondergaan.

Hoe volmaakter de bekeering, hoe volkome-ner het boetvaardig leven, des te voller is ook het vereischte tot het verdienen van eenen aflaat. Het zoude alzoo eene zeer grove dwaling, of wel eene zeer snoode aantijging zijn, te beweren, dat het een leerstuk der Kerke zij, dat men door aflaten zich van zonde kunne vrijkoopen; dat men aflaten op rekening van nog niet gedane zonden kunne verdienen; en dat men door aflaten zich aan de verpV ting van boetvaardigheid en voldoening v

zijne zonden, o/¹ aan eene algemeene le^ns-verbetering kunne onttrekken. GeeiMTHi lif-laat kan voor de geringste zontle iergevimj verwerven. Keen, dit vermag /t{jf niet; maar hij kan slechts de schuld der tijdelijke straffen, we

TO fOMMUKlEOEFENINüES.

pligting, die de zondaar is gehouden te ver-vullen, en na in genade aangenomen te zijn, te betrachten om niet in de zonden te hervallen, De aflaat strekt dus ter bemoediging, om alles met vertrouwen te doen, wat de bekeering kan bevestigen en voleinden, naardien wij mogen hopen, geenszins te vergeefs te werken ; terwijl wij niet in de onzekerheid blijven, of wij, bij al ons welmeenend pogen en ijverig streven, nog wel genoegzame voldoening, in Christus-Jesus, voor onze zonden neven.

MIS

VAN HET HUWELIJK.

(Vertaling uit den Roomschen Missaal.) Inikoïtüs. toe. vu en tui.

at de God van Israël u veree-£ Slll/n* nige ; dat Hij met u weze, Hij Jj li|y£m|^ die zich over twee eenige kin-deren ontfermd heeft; maak, Heer, dat zij u meer en meer loven. Ps. 127. Gelukkig zijn allen, die den Heer vreezen, en in de wegen i zijner geboden wandelen! v. Eere zij den Vader, en den Zoon, en den H. Geest; gelijk het was in het begin, en nu, en altijd, en in de eeuwen der eeuwen. Amen.

Het gebed.

Verhoor ons, almagtfce en barmhartige

IO MIS

God, opdat alles, wat wij door onze bediening doen, door uwe zegening zijne voltrekking ontvange. Wij bidden U hierom door Jesus-Clinstus, onzen Heer.

Epistel, getrokken uit den U. Paulus tot die van Ephescn. Kap. ï.

Mijne broeders, dat de vrouwen onderdanig zijn aan hare mans, als aan den Heer, omdat de man het hoofd is van de vrouw, gelijk Jesus-Christus het hoofd is van de Kerk, die zijn ligchaam is, en waarvan Hij ook de Zaligmaker is. Gelijk dan de Kerk onderworpenis aan Jesus-Christus,zoo moeten de vrouwen in alles onderworpen zijn aan hare mans; en gij, mans, bemint uwe vrouwen, gelijk Jesus de Kerk bemind heeft, en Hij zich zeiven overgeleverd heeft om haar te heiligen, na haar in hot Doopsel des waters, door het woord des levens, gezuiverd te hebben, ten einde haar voor Hem te doen verschijnen vol heerlijkheid, zonder vlek, zonder rimpels of iets soortgelijks; maar heilig en onhorispelijk. Alzoo moeten

VAN HF.T HUWELIJK. lö

de mannen liunne vrouwen gelijk hun eigep. ligcliaam beminnen: inderdaad, wie zijne vrouw bemint, die bemint zich zelven; want niemand haat zijn eigen vleesch, maar Hij voedt en onderhoudt het, zoo als Jesus-Christus doet ten opzigto van zijne Kerk, omdat wij de lidmaten zijn van zijn lig-chaam, van zijn vleesch en van zijne beendoren gevormd. Het is daarom, dat do mensch vader en moeder ;:al verlaten, om zich aan zijne vrouw te hechten, zij zullen beide één vleesch worden. Dat ieder van u dan ook zijne vrouw, als zich zelven, bc-minne, en dat de vrouw haren man eerbiedige. E. Danken wij God.

firaduaal. Ps. 127.

Uwe vrouw zal in het midden van uw huis zjjn als een wijngaard, die vele vruchten voortbrengt, v. Uwe kinderen zullen rondom uwe tafel zijn als jeugdige olijfboomen.

Alleluia, alleluia, v. Ps. 19. Dat de Heem hulp uit zijne heilige plaats zende, en u van op den berg Sion bescherme. Alleluia.

tai mis

JVd Septuaciesima laat men den Alleluia nif* hel daaropvolgend v. achter, welk men door deze woorden vervangt :

Traclus. Ps. 127. Het is alzoo, dat alwie den Heer vreest, zal gezegend worden, v. Dat de Heer u, van het hoogste van Sion, zegenc, en n vergunne de goederen van Jerusalem, al de dagen uws levens, te aanschouwen.

Gedurende den Paaschtijd laat men den C.raduaal achter, en men zegt in desielfs ■ plaats :

Alleluia, alleluia, v. Dat de Heer u helpe uit zijne heilige plaats, en dat Hij, van den berg Sion, uw verdediger zij. Alleluia. Ps. 133. Dat Hij u zegeue van het hoogste van Sion, de Heer God, die Hemel en aarde geschapen heeft. Alleluia.

Vervolg van het H. Evangelie, volgens den U. Mattheus. Kap XIX.

In dien tijd naderden de PharizePrs tot

VAX 11KT hc\vi;lljk. s|

Jesus, om Hem te beproeven, en zeiden tot Hem : Is het aan den man geoorloofd zijne vrouw, om welke oorzaak het ook zij, te verlaten ? Hij antwoordde hun ; Hebt gij niet gelezen, dat Hij, die den mensch schiep in het begin, twee geslachten schiep, en dat Hij zegde : Hierom zal de man zijnen vader en zijne moeder verlaten, on zijne vrouw aangekleefd blijven, en zij zullen beiden maar één vleesch zijn. Al/oo zijn zij niet meer twee,maar één vleesch. Dat de mensch dan niet scheide hetgene God vereenigd heeft.

r. Lof zij U, Christus.

Offertorium.

P.s. 30. In U, Heer, heb ik gehoopt. Ik heb gezegd : Gij zijt mijn God; mijn lot is in uwe handen.

üecieta.

Ontvang, bid ik U, Heer, de geschonken, welke wij U voor den geheiligden band des huwelijks opdragen , en gowaardig U zei

6

S'J Ml*

tlegencu te geleiden, welke lt;Jij door dit Sacrament vereenigt. Dit smeeken wij U door onzen Heer Jesus-Christus.

Zegening der echtelingen.

Na dal het Gebed des Heeren gezegd is, zegt de Priester, vóór het gebed, Libera nos, queesumus, dat onmiddellijk op den Pater noster volgt, staande aan den kant van den Epistel en naar de echtelingen gekeerd, die voor het altaar nedergeknield zijn, over hen de volgende gebeden :

Laat ons bidden,

Laat U door onze gxbeden bewegen, Heer, en vergezel met uwe genade het Sacrament, hetwelk Gij ingesteld hebt tot voortplanting van het menschelijk geslacht, opdat uwe hulp behoude wat uw gezag heeft vereenigd. Dit bidden wij U door onzen Heer Jesus-Christus.

VAX HET 1LC« KLIJK.

Laat ons bidden.

O Uod! die door uwe magt liet heelal uit niet geschapen hebt; die van het begin der wereld, na den meusch volgens uw beeld geschapen te hebben, hem voor zijne onafscheidelijke hulp do vrouw gegeven hebt, welke Gij uit hem zeiven hebt gevormd, om ons te keren. dat het nooit geoorloofd is te scheiden hetgene in de instelling, welke (Jij gedaan hebt, vereenigd is geworden ; o God! die het huwelijk door eeue zoo voortreffelijke geheimenis geheiligd hebt, dut de huwelijksverbindtenis het afbeeldsel van do heilige vereeniging van Jesus-Christus met zijne Kerk is; o God, door wien de vrouw met den man vereenigd is, en die aan hunne innige vereeniging eene zegening geeft, do eenige, die niet ontnomen is geworden, noch door de straf der erfzonde, noch door het vonnis van den zondvloed ; aanschouw met een gunstig oog uwe dienstmaagd hier voor U ncder-geknield, en die, door de liuwelijksbanden

Si MIS

moctoiulu gaan verbonden worden, uwe bescherming afsmeekt: maak, dat tiaar juk een juk van liefde en vrede zij. Maak, dat zij kuisch en getrouw het huwelijk in Jesus-Christus aanga; dat zij altoos het voorbeeld volge der heilige vrouwen; dat zij zich, gelijk Rachel, aan haren man beminnelijk make; dat zij wijs zij, gelijk Rebecca; dat zij eenelauge reeks van jaren leve, en getrouw zij, gelijk Sara. Dat hij, die de oorsprong is der overtreding, niets in haar vinde, wat van hem is: dat zij standvastig blijve in uwe wet en in het onderhouden uwer geboden; opdat zij , alleenlijk haren man aangekleefd zijnde, de huwelijksche trouw door eenen onwet-tigen handel nooit schende; dat zij, om hare zwakheid te ondersteunen, zich wapene met de stiptheid van een geregeld leven: dat zij eene eerbaarheid bezitte, geschikt om den eerbied over zich te trekken; dat zij hare pligten leere kennen in de geheel goddelijke leer van Jesus-Christus; dat zij van U eeue gelukkige vruchtbaarheid ver-w.'ivo: diil zij een zuiver en on jcrispclijk

fsagov--- ________ _____ s-C^y--f'Zs?

VAN HET HUWELIJK. 80

leven leide, opdat zij tot de rnst der Heiligen en in het rijk der Hemelen gerake. Maak, Heer, dat zij beiden de kinderen hunner kinderen mogen zien tot in het derde en vierde geslacht, en dat zjj eenen gelukkigen ouderdom bereiken. Door denzelfden .Tesus-Christus, onzen Hoer, die met U loeft en heerscht in de eenheid des heiligen Goestes, in alle eeuwen dei eeuwen. Amen.

Hierna vervolgt de Priester de Mis.

I)p Nuttiging.

Ps. 1'27. Alzoo zal ieder mensch, die don Heer vreest, gezegend worden : dat het u vergund worde de kinderen uwer kinderen te zien: dat de vrede in Israël heersche.

Na-CoBimuiiie.

Wij bidden U, almogende God, met de gunst uwer goedheid te vergezellen hetgene Gij do.ir uwe Voorzienigheid ingesteld hebt: en diegenen in eenen langdnrigen vrede te bohondon. welke Gij door oouon wettigen

8G MIS VAN HF.T HXTWELUK.

band vereenigt. Door onzen Hoer Jesns-Christus.

jS'o den Ite Missa est, vóór dat de Priester het volk den zegen geeft, keert hij zich om naar de echtelingen, en zegt het volgende gebed :

Dat de God van Abraham, de God van Isaak, de God van Jacob met u zij, en dat Hij zijne zegening in u vervnlle, opdat gij de kinderen uwer kinderen moget zien tot i nhet derde en vierde geslacht, en daarna liet eeuwig leven moget genieten, door de hulp van onzen Heer Jesus-Christus, die, God zijnde, leeft en heerscht met den Vader en den heiligen Geest, in alle eeuwen der eeuwen. Amen.

DE ZEYEX nOETPSALMEX.

I. Psalm G.

' eere 1 tuchtig mij niet in uwen ^: toorn ; en kastijd mij niet in ^uw0 verljolgenheicl. ©,1(32? Ontferm U mijner, Ileere! want ilc kwijn weg;; genees mij, Heere! want mijn gebeente is ont-

'j steld.

1 En mijne ziel is zeer beangst; maar Gij, Heere 1 hoe lang nog (tuil Gij mij in rfi -xen onvevdragclijken toestand Uilen ?)

Keer U tot mij, Heere! en red mijne ziel: behoud mij om uwe barmhartigheid.

Want in den dood is U niemand gedachtig: en wie zal in de helle t^T loven ?

Ik ben van zuchten afgemat : alle nach-

de zeven

ten wasch ik {met mijn geween) mijne legerstede; met mijne tranen zal ik mijne rustplaats besproeyen.

Mijn oog- is van verdriet doorknaagd : ik ben verouderd van ivege al mijne vijanden.

Gaat weg van mij, gij alicn_t die onregt pleegt; want de Heer lieeft de stem van mijn geween gehoord.

Do Heer heeft mijn smoeken gehoord ; de Heer heeft mijn gebed aangenomen.

Dat al mijne vijanden beschaamd en zeer verschrikt worden : dat zij haastelijk tot inkeer komen en zich schamen.

Eere zij den Vader, en den Zoon, en den H. Geest! Gelijk het was in den beginne, gelijk nu en altoos, in alle eeuwen der eeuwen. Amen.

II. Psalm 31.

Gelukzalig degenen, wier overtredingen vergeven, wier zonden bedekt zijn.

Gelukzalig de man, wien de Heer de zonde niet toerekent, en die geene bedrie-

BOETPSALMEN» Sü

gelijke, suoode voornemens in zijn hart over heeft.

Omdat ik zweeg [deivijl ik heb nagelaten mijne zonden ootmoedig en opreytvoor L' te belijden), is mijn gebeente verteerd : terwijl ik den ganschen dag kermde.

Want dag en nacht is uwe hand zwaar op mij; in mijne ellende heb ik mij tot U gekeerd, terwijl ik met doornen [van knagend zelfverwijt) word gestoken.

Ik heb U mijne zonden bekend en mijne schuld heb ik niet verheeld.

Ik sprak : mijne misdaden zal ik tegen mij zeiven voor den Heere belijden : en Gij hebt de boosheid mijner zonden mij vergeven.

Daarom zal ieder Heilige tot U bidden in den tijd, dat er genade is te vinden.

Want als ergroote watervloeden zijn, zullen zij tot Hem niet geraken.

Gij zijt mij eene schuilplaats in de verdrukking, die mij heeft omvangen ; mijne vreugde zijt Gij. Verlos mij van hen, die mij omringen.

Ik zal u nmWwijzen (*W) spreekt C.ij, n

■quot; ril: ZKVF.N

(•nil! lol uwen dienaar), on U den weg leoren, welken gij moot gaan; ik zal mijne oogen op ii gevestigd houden.

Wees [o mensch.') toch geen paard of muilezel gelijk, die geen vorstand hebben.

En die men muilbandt met breidel on toom : omdat zij anders niet willen luisteren noch tot u naderen.

Voel smarten wachten den goddelooze. maar hem, die op dou Heer hoopt, zal barm-11 artigheid omringen.

Verblijdt u in den Heere, en verheugt n, o gij, regtvaardigen! en .juicht in Hem, gij allen, die opregt zijt van harte.

Eere zjj den Vader, enz.

III. Psalm 37.

Heere! tuchtig mij niet in uwe verbolgenheid, en kastijd mij niet in uwe gramschap.

Want diep zijn uwe pijlen in mij gedaald : en Gij hebt uwe hand op mij doen neér-zinken.

Fr is geene gezondheid meer aan mijn

nOEIPSALMEX. 91

vleoscli, van wcgo uwen toorn; or is geen vretle in mijne beenderen, van wege mijne zonden.

Want mijne ongeregtigheden zijn mij boven 't hoofd gestegen : en gelijk een zware last drukken zij mij.

Mijne wonden zijn verouderd cn ganscli vervuild vanwege mijne dwaasheid.

Ik bon ellendig geworden, en ga ter neêr gehosen {(ickvoind ondcv dcu lust vnu mijn ijden) ik ga den ganscben lag bedroefd.

Mijn binnenste is aangetast van eene schandige kwaal, en niets gaafs is er meei aan mijn llgchaam.

Ik b ^n gebroken, en uitermate verguisd : mijn harteleed breekt los in angstgehuil.

Voor O, o Heere'. ligt alles open, wat ik wensche : mijn zuchten is voor U niet verborgen.

Mijn hart is ontroerd : mijne kracht heeft mij begeven: zelfs bet licht mijner oogen -dat is weggeweken.

Mijne vrienden en mijne naasten zijn tegen mij opgekomen en opgestaan. Die te voren voor mij waren, bleven van verre.

DE ZEVEN

En die naar mijn leven stonden, deden geweld. En die kwaad tegen mij zochten , spraken verderving en smeedden onophoudelijk listen.

Maar ik, als een doove, hoorde niet : en als een sprakelooze deed ik mijnen mond niet open.

En ik was als een mensch, die niet kan hooren, en die geene tegen reden heeft in zijnen mond.

Want op U, Heere! heb ik gehoopt; Gij, Hecre, mijn God! zult mij verhooren.

Daar ik bad : dat mijne vijanden zich toch nooit over mij mogten verblijden : naardien mijn wankelen hen trotschelijk tegen mij doet spreken.

Want ik ben tot de kastijdingen gereed : en mijne {zonde, de oorzaak van mijne) smart is mij altoos voor mijne oogen.

Daarom zal ik mijne euveldaad belijden: en bekommerd zijn van wege mijne zonden.

Want mijne vijanden leven, en zijn mag-tiger dan ik ben : zij, die mij ten onregt haten, zijn vermenigvuldigd.

uuetpsalmes. uïgt;

Die kwaad voor goed vergelden, lasterden mij, omdat ik het goede najaagde.

Verlaat mij niet, o Heere, mijn God! wijk tocli van mij niet af.

Haast U tot mijne hulpe, Heere, God mijns heils!

Eore zij den Vader, enz.

IV. Psalm 50.

Ontferm ü mijner, o God 1 naar uwe groote goedertierenheid ; en, naar de menigte uwer ontfermingen, delg mijne hoos-lieid uit.

Waseh mij meer en meer van mijne on-geregtigheid, en reinig r.iij van mijne zonde.

Want Ik erken mijne ongeregtigheid, en mijne zonde is altoos voor mijne oogen.

Voor U alléén heb ik gezondigd, voor uw oog deed ik dat kwaad was. Gij wordt in uwe raadsbesluiten regtvaardig bevonden, en behoudt regt, als Gi) geregt houdt.

Zie, in ongeregtigheid werd ik geboren: en in zonden heeft mij mijne moeder ontvangen.

•Ji UE ZtVK.N'

Zie, Gij bemint de waarhoW (hel opreyle hai'l). De verborgenste geheimen uwer wijsheid hebt Gij mij geopenbaard.

Bespreng mij met liijsop, en ik zal rein worden ; wasch mij, en ik zal witter worden dan sneeuw.

Doe mij de blijde boodschap hooren (dat mijne zonden mij zijn vergeven), dan zullen al mijne beenderen, hoe verbrijzeld zij nu ook zijn, wederom van vreugde opspringen.

Wend uwe oogen af van mijne zonden, en delg al mijne euveldaden uit.

Schep in mij, o God! een rein hart: en vernieuw in mijn binnenste eenen opregten geest.

Verwerp mij niet van uw aangezigt, en noem uwen H. Geest niet van mij.

Geef mij weder do vreugde uws heils, en versterk mij met eenen geest, die ten goede bereid is.

Dan zal ik de goddeloozen uwe wegen loeren, dan bekeeren do zondaren zich tot U.

Bevrijd mij, o God van de bloedsclu 1de n

buntsalmkn •

Guil, Gij God mijns heil.?! cmi iiiijne tong' zal uwe geregtigheiil verhecrlijkeii.

Ontsluit, o Heere! mijne lippen, en mijn mond zal uwen lof verkondigen.

Bij aldien Gij aan offerande lust haddet, hoe 8a^ai'nG zou ik U die opdragen! In brandoffers hebt Gij geen behagen.

Het offer, dat U aangenaam is, is een verslagen geest: een verbrijzeld en rouw-hetoonend hart zult Gij, c God! niet versmaden.

Doe, naar uwe goedheid, aan Sion verder wel, opdat de muren van Jerusalem weder worden opgebouwd.

Dan zult Gij wederom in schuldelooze offers uw welbehagen vinden, in dank- en brandoffers : dan zullen er wederom op uw altaar offerdieren zijn gelegen.

Eere zij den Vader, enz.

V. Psalm 101.

Heere! verhoor mijn gebed, en mijn geroep kome tot U.

Keer uw aangezigt van mij niet af, ten

dage dat hot mij bang is, neig uwe oor tot mij.

Op wat dag ik U aanroep, verhoor mij haastelijk.

Want mijne dagen zijn als rook vergaan ^: en mijn gebeente is dor geworden als verdroogd hout.

Ik ben verslagen als hooi: en mijn hart is uitgedroogd: zoo dat ik hel) vergeten mijn brood te eten.

Van wege het geluid van mijn zuchten kleeft mijn gebeente aan mijn vleesch.

Ik ben den pelikaan der wildernis gelijk geworden : ik ben geworden gelijk de nachtrave in een huis.

Ik ben zonder slapen : geworden als de eenzame musch op het dak.

Dag aan dag smaadden mij mijne vijanden, en die mij prezen, spandentegen mij te zamen.

Ik at asch als brood ; en mengde mijnen drank met tranen.

Om uwe gramschap en verbolgenheid : want Gij hebt mij opgeheven en weder weggeworpen.

BOETPSALMEN. 97

Mijne dagen zijn gelijk eene schaduw vervlogen : en ik ben verdord als hooi.

Maar Gij, o Heer! blijft in eeuwigheid : cn uwe gedachtenis van geslachte tot geslachte.

Gij zult opstaan, en U over Sion ontfermen : want het is tijd, dat Gij ü harer ontfermt; want die tijd is gekomen.

Want hare steenen behagen aan uwe dienaren : en zij zullen deernis hebben met haar puin.

En do volkeren zullen uwen naam vreezen, Heer! en al de koningen der aarde uwe heerlijkheid.

Omdat de Heer Sion heeft opgebouwd; cn in zijne heerlijkheid zal verschijnen.

Hij heeft acht gegeven op het gebed der ootmoedigen en lueft hunne bede niet versmaad.

Men schrijve deze dingen op voor het volgende geslacht/en het volk, dat geschapen zal wordcu, zal den Heer loven.

Naardien Hij hoog uitzijn heiligdom heeft nederwaarts gezien : de Heer heeft uit den Hemel nedergezien naar de aarde.

98 DE ZEVEN

Om het zuchten der gevangenen te hoeren : om de kindereu der gedoodea in vrijheid te stellen.

Opdat zij don naam des Heeren in Sion en zijnen lof in Jerusalem vermelden.

Als de volken zich zullen verzamelen, en de koningen, om den Heer te dienen.

Hij heeft mijne krachten, midden op mijnen levensweg, doen afnemen.

Doch ik heb gezegd : ruk mij niet weg ter Helft van mijne dagen ; uwe jaren zijn van geslachte tot geslachte.

In den beginne hebt Gij, Heer! de aarde gegrondvest, en de Hemelen zijn het werk uwer handen.

Zij zullen eens vergaan; maar Gij blijft altoos; zij zullen als een kleed verslijten : en als een gewaad zult Gij hen verwisselen : en zij zullen verwisseld zijn.

Maar Gij blijft dezelfde : en uwe jaren zullen nimmer eindigen.

Pe kinderen uwer dienaren zullen woningen (bij l) hebben; en hun kroost zal in eeuwigheid bestaan.

Eere zij den Vader, enz.

boetpsalmen.

VI. Psalm 129.

Uit de diepte heb ik tot ü geroepen : Heer! Heer! verhoor mijne stem.

Laat uwe ooren opmerkzaam zijn op de stem mijner smocking.

Zoo Gij, Heer! de misdrijven gadeslaat, wie, Heer! zal dan bestaan ?

Omdat er bij U genade is, en om uwe wet (waarin kuip wordt beloofd), o Heer, heb ik U verbeid.

Mijne ziel heeft op zijn woord zich verlaten : mijne ziel heeft gehoopt op den Heer.

Dut Israël op den Hoor hope, van don morgenstond af tot den nacht toe.

Want bij den Heer is barmhartigheid : en bij Hem is overvloedige verlossing.

En Hij zal Israël verlossen van al diens ongeregtigheden.

Eere zij den Vader, enz.

VII. Psalm 142.

Heer! verhoor mijn gebed, leen het ooi-aan mijne smeeking om uwer waarheid

1U0 DE ZEVEN

wil (om de waarheid uwer beloften) : verhoor mij naar uwe regtvaardigheid.

En kom niet in 't geregt met uwen dienaar : want niemand leeft, die zich voor uw aangozigt zal regtvaardigen.

(Verhoor mij) want mijn vijand hoeft mijne ziel vervolgd ; hij heeft mijn leven ter aarde vertreden. Hij doet mij leven in duistere holen : als die voor lang zijn gestorven.

Dus is mijn geest in mij beangst, mijn hart binnen mij ontsteld geworden.

Ik ben indachtig geweest de oude tijden, en overwoog al uwe daden . de werken uwer handen overdacht ik.

Mijne handen heb ik voor U uitgereikt: mijne ziel is voor U, gelijk eene landstreek zonder water (is dorstig naar de stroomen muer genade).

Yerhoor mij haastelijk. Heer! mijn geest is bezweken. Keer toch uw aangezigt van mij niet af; of ik word hun gelijk, die ten grave dalen.

Doe mij vroegtijdig {eiken morgen) de stemme uwer barmhartigheden vernemen : want op U heb ik gehoopt. Maak mij den

---

BOETPSALMEN.

weg bekend, welken ik heb te gaan ; want tot U heb ik mijne ziel verheven.

Verlos mij van mijne vijanden, Heer! want Gij zijt mijn eenigetoevlugt.

Leer mij uw welbehagen doen, want Gij zijt mijn God. Uwe goede geest zal mij geleiden op den regten weg.

Om uws naams wille, Heere! zult Gij mij doen leven naar uwe regt^aardigheid. Gij zult mijne ziel uit de verdrakkiug trekken.

En om «we barmhartigheid zult Gij mijne vijanden verdelgen. Gij zult ze allen ten ouder brengen, die mijne ziel benaanwen; want ik ben uw dienstknecht.

Eere zfl den Vader, enz.

Am. Wees, o Heer, niet gedachtig onze misdaden, noch die van onze ouders, eu neem geene wraak over onze zonden.

Lilaniën op al de dagen der weck.

I.ITA Vil'.

iniu it aUccl)tili00te prieuulïiflljfis.

Christus, hoor ons.

Christus, verhoor ons.

God Vader, door wien alle dingen zijn, ontferm U onzer.

God Zoon, door wien alle dingen zijn, ontferm U onzer.

God H. Geest, in wien alle dingen zijn, ontferm U onzer.

Heilige en ondeelhare Drievuldigheid, één God, ontferm U onzer.

LITANIE VAN DE H. DRIEVULDIGHEID. 103 Onbegrijpelijke majesteit, onlfenn U onzer. Onbeperkte magt,

Oneiudige wijsheid,

Onuitputbare goeclheid.

Heer der heerschappijen.

Eeuwige wet,

Eeuwige waarheid,

God, almagtige koning,

Die alléén God en één God zijt,

In wien wij leven, ons bewegen en het ₀ aanwezen hebben, sj;

Wiens majesteit do aarde vervult, 3

Aan wien alléén de glorie en de cere ^ toekomt, g

Die ons troost in onze droefenissen, S Die alléén groote wonderen doet.

Die zijt, en waart, en wezen zult, Kegtvaardig en verschrikkelijk in uw geregt.

Heerlijk en wonderbaar in uw rijk. Die alleen de onsterfelijkheid bezit, en

het ongenaakbare licht bewoont.

Eeuwige Vader,

Ecniggeboren Zoon,

H. Geest, van beiden voortkomende

LlTAJilE

H. Drievuldigheid, één God, ontferm U ouzer. Wees genadig', spaar ons, Heer.

Wees genadig, verhoor ons. Heer.

Van alle kwaad, verlos ons, Heer.

Van alle zonden.

Van alle ongeloovigheid en dwaling.

Van het overtreden uwer geboden,

Van het veronachtzamen en misbruiken S

uwer genade, o

__T ii ^ \ an net verwaarloozen der heilige din- o

gen, ™

Van den eeuwigen dood, I?

Door uwe alinagt, ~

Door uwe wijsheid,

Door uwe oneindige goedertierenheid.

Door uwe overgroote barmhartigheid.

Door uw geduld en uwe langmoedigheid,

Wij, zondaren, wij bidden U, verhoor ons.

Dat Gij ons genade wilt verleenen, om altijd

en overal te belijden, dat Gij de ware God

zijt.

Dat Gij ons de genade wilt verleenen om U te vereeren, éénen God in de Drievuldigheid van Personen , en do Drievuldigheid in de Eenheid van uw wezen te

■V^ -------- *-7^

VAN DE H. URlEVULillUHEID. lUÖ

aaubidden , wij bidden V, verhoor ons. Dat Gij ons de genade wilt verkenen, om U uit geheel ons hart lief te hebben, wij bidden U,verhoor ons.

Dat Gij het volk, hetwelk uwen H. Naam is toegeheiligd, wilt behouden en zalig maken, wij bidden U, verhoor ons.

Dat Gij de dwal enden op den weg der gereg-tigheid wilt terug voeren, wij bidden C, verhoor ons.

Dat Gij U verwaardiget ons te verhoeren,

wij bidden U, verhoor ons. H. Drievuldigheid, verlos ons. H. Drievuldigheid, maak ons zalig. H. Drievuldigheid, maak ous levend.

Heer, ontferm U onzer, enz.

Onze Vader, enz.

v. Laat ons loven den Vader, den Zoon en

don H. Geest.

a. Laat ons die loven en^verlieerlijken in

alle eeuwen.

v. Wees geloofd, Heere! iu het uitspansel

des Hemels.

a. Zeer geprezen en verheerlijkt, en hoog verheven in eeuwigheid.

JOG litanie van de Fl. drievuldigheid.

v. Dat God ons zegene! God, onze God ze-gene ons.

a. Dat de gansche aarde Hem vreeze. v. Heere! verhoor mijn gebed,

a. En mijn geroep kome tot U.

laat ons bidden.

Almachtige en eeuwige God! die aan uwe dienaren de genade hebt verleend, door het licht van het ware Geloof, de heerlijkheid uwer eeuwige Drievuldigheid te erkennen, en in uwe opperste Majesteit hare Eenheid te aanbidden, verleen ons, dat wij door de kracht van dat zelfde Geloof, ten allen tijde, voor alle kwaad mogen bewaard worden, door Jesus-Christus, uwen Zoon, onzen Heer, die, waarachtig God, met U leeft en heerschappij voert, in eenheid des heiligen Geestes, in eeuwigheid. Amen.

LITANIE

xwem **. cajejesor.

OP MAANDAG.

eer, ontferm U onzor. —il Christus, ontferm U onzer.

Heer, ontferm U onzer. »Christus, hoor ons.

Christus, verhoor ons.

God Vader in don Hemel, ontferm U

! onzer. onzer.

God Zoon, Verlosser der wereld,

God H. Geest, g

H. Drievuldigheid, één God,

H. Geest, die van den Vader en don Zoon g voorekomt, c

Geest der waarheid, die alle waarheid g leert, quot;

Geest van wijsheid en verstand.

Geest van raad en sterkte

10S LITANIE

Geest van weteuschap eu godsvrucht, ontferm U onzer.

Geest van de vreeze des Heeren,

Geest van liefde, blijdschap en vrede,

Geest van langmoedigheid, weldadigheid

en goedhartigheid.

Geest van zachtmoedigheid, trouw en

matigheid.

Geest van eerbaarheid en reinheid.

Geest des Heeren, die de gansche aarde

vervult, ₀

H. Geest, die in ons woont, S-

Geest van genade, 3

Geest van heiligmaking,

Geest van kracht eu wijze gematigd- o heid, |

H. Geest, door wiens ingeving de heilige ^

Godsmannen hebben gesproken,

H. Geest, die de dolende zondaren teregt brengt,

H. Geest, die al uwe ware geloovigou één

van hart en ziele maakt,

H. Geest, die de ware vrijheid verleent, H. Geest, die dubbelhartigen en veins-aards ontvlugt, en niet woont in een

VAN MX 11. flEEST. Iquot;¹'

ligchaam, dat aan de zonden is onderworpen, ontferm U onzer.

H. Geest, die zonder mate zijt gegeven

aan onzen Heer Jesus-Christus,

H. Geest, ziel van het ligchaam der Kerk, H. Geest, die ons het duistere der heilige Schriftuur, door uwe onfeilbare Kerk, verklaart,

H. Geest, die alleen ons Gods wet kuut

doen onderhoudeu'en lietrach'ten, H. Geest, die zelf de gever zijt van het g bidden, Squot;

H. Geest, die zelf voor ons en in ons 3 met onuitsprekelijke verzuchtingen cl bidt, § H. Geest, die ons hart van droefheid en

kwellingen bevrijdt,

H. Geest, dio de liefde Gods uitstort in

ouze harten,

H. Geest, die in uwe geloovigen als in

uwe tempels woont,

H. Geest, die uit uwe geloovigen stroomen van levend water doet voort-vloeijen,

H. Geest, door wien wij nu niet meer

¹ au litanie

slaven zijn, maar kinderen on erfgenamen Gods, ontferm U onzer.

H. Geest, door wien wij niet moor in gedurige vrees voor welverdiende straf leven, maar uit liefde. God, zoo als kinderen hunnen vader, vereeren en dienen,

II. Geest, die ons doet zuchten naar de S-volkomono bezitting van het voorregt ? der aanneming tot kinderen Gods, ^ H. Geest, die, in ons wonende, onze ster- o felijke ligchamen zult levend maken, 1 H. Geest, die ons in onze zwakheid ter ^

hulp komt,

n. Geest, die onze harten door het Geloof reinigt,

H. Geest, Trooster, die met ons blijft in

eeuwigheid.

Wees genadig, spaar ons, H. Geest.

Wees genadig, verhoor ons, H. Geest.

Wees genadig, verlos ons, H. Geest.

Vau den geest der dwaling, verlos ons, H. Geest.

A an den geest der onkuischheid, verlos ons, H. Geest.

VAX DEN H. GEEST.

Van den geest der godslastorinjf, verlos ons, H. Geest.

Van alle verhardheid in de boosheid en

van vertwijfeling,

Van alle laatdunkendheid en van het bestrijden der geopenbaarde waarheden des Christendoms,

Van alle boosaardigheid en van zondige

gewoonten.

Van het krenken der broederlijke liefde, g Van onboetvaardigheid, vooral in ons §-sterfuur, S

Van allen kwaden wil, ?

Van den geest, die maar eenigszins met 3 U strijdig is, g¹

Door uwe eeuwige voortkomst van den S

Vader en den Zoon,

IJoor uwe onzigtbare zalving,

Door het bijzonder voorregt, waardoor Gij do H. Maagd Maria, van den eersten stond harer ontvangenis, van allo vlek der erfzonde bewaard hebt,

Door de volheid der genade, waarmede Gij de allerheiligste Maagd Maria hebt begiftigd.

LITANIE

Door den invloed Tan heiligheid, waarmede Gij de Moeder des Heeren, bij de ontvangenis des Woords, als overstroomdet, verlos ons, H. Geest.

Door uwe heilige verschijning hij den

doop van Christus, =

Door uwe heilrijke nederdaling over de g Apostelen, §

Door de onuitsprekelijke goedheid,waar- ^ mede Gij Gods Kerk bestuurt, de over- u, heden doet eenbgeïind zijn, de niarte- g laars versterkt, do leeraren verlicht f en de geestelijke orden instelt. Wij, zondaren, wij bidden U, verhoor ons. Dat, gelijk wij in den geest leven, wij 3.

alzoo ook naar den geest wandelen, — Dat wij de werken van het vleesch door Ê den geest dooden, =

Dat wij U nimmer bedroeven, i³

Dat wij U, o Geest der genade, geene S versmading aandoeu, gquot;

Dat wij altijd trachten de eenheid des S geestes, door den band van vrede, te §

VAN DEN H. GEEST.

begeerlijkheden des vleosches niet involgen, wij bidden U, verhoor ons. Dat wij allo geesten niet gelooven, maar

beproeven of zij uit God zijn,

Dat wij, steeds gedachtig, dat wij uw tempel zijn, vreezen ons zeiven te schenden,

Dat wij degenen, die tot misdrijf zijn gevallen, met den geest der zachtmoedigheid mogen teregt brengen, ^ Dat wij in U zaaijen en uit U het eeu- 3 wige leven inöogsten, g

Dat het U behage, ons eeu nederig ge- § voelen van ons zeiven te doen hebben, 55 en onze harten van den rijkdom los te g maken, 3-

Dat het U behage ons zachtmoedig te § doen worden, o

Dat het U behage ons de gratie van oeue zalige droefheid en heiligende tranen te verleeneu,

Dat het U behage, ons hongerig en dorstig naar de geregtigheid te doen worden.

Dat het U behage, ons ware gevoelens

LITANIE

Vim liofdo on barmhartigheid in te boezemen, wij bidden U, verhoor ons. Dat het U behage, in ons een zuiver hart to scheppen en den regteu geest te vernieuwen,

Dat wij vredelievend en waardig zijn

den naam te dragen van kinderen Gods, ~ Dat wij alle vervolging, om de geregtig- E lieid, kloekmoedig en standvastig ver- g duren, c;

Dat wij vrij zijn van zonden, die noch in % deze, noch in de toekomende wereld ^ worden vergeven, S

Dat Gij nimmer van ons wijket, o

Dat wij U nimmer wederstaan, i»

Dat Gij ons tot het einde toe in het

goede leven wilt bevestigen.

Geest Gods,

Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, stort uwen H. Geest over ons uit. Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, zend over ons den beloofden Geest-des Vaders.

Lam Gods, dat de zonden dor wereld wegneemt, geef ons den goeden Geest.

VAN DEN ü. GEEST.

Hoor, ontferm U onzer.

Christus, ontferm U oiizor.

Hoor, ontferm U onzer.

De genade ties H. Geestes,

Verlichte onze zinnen en harten. Amen.

LAAT ONS BIDDEN.

O God! die de harten ci.er geloovigen, door de verlichting van den H. Geest, onderwijst, verleen ons uwe genade, opdat wij, door dienzelfden Geest, leeren ver-stann., wat goed is; dat ons verstand verlicht, ons hart gereinigd worde, en wij ons ten allen tijde over zijne vertroosting verheugen, door Jesus-Christus, uwen Zoon, onzen Heer, die met ü en den heiligen Geest, een éénig God, leeft en regeert in eeuwigheid. Amen.

(Sebtl) tot icn g. ©«est.

(jeest van goedheid en genade, met schaamte en berouw erken ik mijne wecler-spannighoid tegen uwe goddelijke inspra-

110 LITANIE VAN DEN U. QEES1.

kou, mijne ontrouw aan de goede voornemens, welke Gij mij verleendet. Hoogmoed, zinnelijkheid en wereldliefde bedwelmden mijn hart en maakten het onvatbaar voor uwe genade. Verlaat mij, arme zondaar, uiet, Geest van barmhartigheid! ontneem de trotsche hooggevoeligheid eu wereldsgezindheid, verleen mij een diep ootmoedig hart, eenc opregte boetvaardigheid, opdat Gij, die den hoovaardigen wederstaat, maar den nederigen genade geeft, ook mij met uwe genade vervullen moogt, en ik voo.taan getrouw aan dezelve zijn moge. Amen.

L I T A. IsT I E

VAN DEN HEILIGEN NAAKi JESUS.

OP DINGSDAG.

(300 dagen a/laat aan hen, die deze litanie lezen )

htmêÊ eer,ontferm U onzer.

Christus, ontfeim U onzer. Heer, ontferm IJ onzer.

J_esusi ^00!- _011Sgt;

Jesus, verhoor ons.

/lv God hemelscho Vader, ontferm U on-

Izer.zer.

God Zoon, Verlosser tier wereld, ontferm U onzer.

God H. Geest, ontferm U onzer. H. Drievuldigheid, één God. ontf. U onzer. Jesus, Zoon van den levenden God, ontferm U onzer,

Jesus, schitterend licht des Vaders, ontferm U onzer.

Jesus, glans van het eeuwige licht, ontferm U onzer.

ub litanie van hen u. geesi.

keu, mijne ontrouw aan de goede voornemens, welke Gij mij verleendet. Hoogmoed, zinnelijklieid en wereldliefde bedwelmden mijn hart en maakten hot onvatbaar voor uwe genade. Verlaat mij, arme zondaar, niet, Geest van barmhartigheid! ontneem de trotsche hooggevoeligheid en wereldsgezindheid, verleen mij een diep ootmoedig hart, eene opregte boetvaardigheid, opdat Gij, dio den hoovaardigen wederstaat, maar den nederigen genade geeft, ook mij met uwe genade vervullen moogt, on ik voo.taan getrouw aan dezelve zijn moge. Amen.

I_i I T A. KT I E

VAN OEN HEILIGEN NAAM JESUS.

OP DINOSDAü.

(300 dagen a/laat aan hen, die deze litanie lezen )

f f eer f eer, ontferm U onzer. B-r Christus, ontferm U onzer. 8^ Heer, ontferm U onzer.

Jesus, hoor ons.

isns, verhoor ons.

hemelsche Vader, ontferm U on-

Zoon, Verlosser der wereld, ontferm U onzer.

God H. Geest, ontferm U onzer. H. Drievuldigheid, één God, ontf. U onzer. Jesus, Zoon van den levenden God, ontferm U onzer,

Jesus, schitterend licht des Vaders, ontferm U onzer.

Jesus, glans van het eeuwige licht, ontferm U onzer.

LITANIE VAN DEN

Josus, koning der heerlijkheid, ontferm U onzer.

Jesus, zon der regtvaardigheid,

Jesns, Zoon van de Maagd Maria, Minnelijke Jesus,

Wonderlijke Jesus,

Jesus, sterke God,

Jesus, vader der toekomende tijden,

Jesus, verkondiger vau Gods verheven raad,

Allormagtigste Jesus, |

Allerverduldigste Jesns, d;

Allergehoorzaamste Jesus,

Jesus, zoeten ootmoedig van harte, c)

Jesus, minnaar der zuiverheid, g

Jesus, onze minnaar, 2

Jesus, God des vredes,

Jesus, oorsprong des levens,

Jesus, voorbeeld der deugden,

Jesus, ijveraar der zielen,

Jesus,onze God,

Josus, onze toevlugt,

Jesus, vader der armen,

Jesus, schat der goloovigen,

Jesus, gnede herder.

HEILIGEN NAAM JESUS. 119

Jesus, waar licht, ontferm ü onzer.

Jesus, eeuwige wijsheid,

Jesus, oneindige goedheid,

Jesus, onze weg en ons leven, g.

Jesus, Uijdschaj) der Engelen, g

Jesus, koning der Patriarchen, ~

Jesus, meester der Apostelen, ₂

Jesus, leeraar der Evangelisten, g

Jesus,sterkie der Martelaren,

Jesus,licht dor Belijders,

Jesus, zuiverheid der maagden,

J esus, kroon van alle Heiligen,

Wees genadig, spaar ons, Jesus.

Wees genadig, verhoor ons, Jesus. Van alle kwaad, verlos ons, Jesus. Van alle zoude.

Van uwe gramschap.

Van de listen des duivels,

Van den geest van onkuischheid.

Van den eeuwigen dood.

Van de veronachtzaming uwer inspra- lt; keu.

Door 't geheim uwer heilige mensch-wording.

1'JU LITANIE VAX DEX

Dooi uwe geboorte, verlos ons, Jesus.

Door uwe kindschheid,

Door uw allcrgoildelijkst leven,

Uoor uwen arbeid, ^

Door uwen doodstrijd en uw lijden, §,

Door uw kruis ou uwe verlating-, quot;

O

Door uwe smarten, S

Door uwen dood en uwe begrafenis. ch

_ s

Door uwe verrijzenis, c

Door uwe hemelvaart.

Door uwe vreugden,

Door uwe glorie,

Lam Gods, hetwelk de zonden der wereld

wegneemt, spaar ons, Jesus.

Lam Gods, hetwelk de zonden der wereld

wegneemt, verhoor ons, Jesus.

Lam Gods, hetwelk de zonden der wereld

wegneemt, ontferm U onzer, Jesus.

Jesus, hoor ons.

Jesus, verhoor ons.

LAAT ONS BIDDEN.

Heer Jesus-Christus, die gczeid hebt : Vraagt, en gij zult verkrijgen; zoekquot;, en gij zult vinden; klopt, en u zal open gedaan worden; wij bidden U, verleen ons, op

heiligen naam jesus. 1-21

onze smeekingen, het gevoelen uwer aller-goddelijkste liefde, opdat wij U uit gansch ons hart door woorden en werken mogen beminnen en nimmer ophouden van U to loven.

Maak, o Hoer, dat wij te zamen do vrees en de liefde van uwen H. Naam in der eeuwigheid mogen bezitten, omdat Gij nooit van uwe bestiering berooft alwie Gij U gewaardiet in do kracht van uwe liefde te vestigen. Door onzen Hoor Jesus-Christus, uwen Zoon. Amen.

SCHIETGEBEDEN.

1. Mijn Jesus, barmhartigheid!

2. Allerzachtmoedigste Jesus, wees mijn

regterniet, maar mijn Zaligmaker!

3. Geloofd zij Jesus-Chi istus!

In do eeuwen der eeuwen. Amen. •1. Jesus, Joseph, Maria, ik goef U mijn hart en mijne ziel te zamen.

Jesus, Joseph, Maria, staat mij bij in mijnen laatsten doodstrijd.

Jesus, Joseph, Maria, dat ik in uw heilig gezelschap in vrede sterve.

M T A N I ,E

TER EERE

VAI%^T DE HEILIGE ENGELEN

OP WOENSDAG.

tEB, ontferm U onzer. —^) Christus, ontferm Ü onzer. Heer, ontferm U onzer. Christus, hoor ons. vT Christus, verhoor ons.

God Vader in don Hemel, ontferm T onzer.

God Zoon, Verlosser der wereld, ont ferm U onzer.

God H. Geest, ontferm U onzer. H. Drievuldigheid, één God, ontferm 1

onzer.

H. Maria, bid voor ons.

H. Moeder Gods, bid voor ons.

H. Maagd der maagden, bid voor ot s. H. Koningin der Engelen, bid voor ons.

LITAXTE VAN DE HEILIGE ENGELEN. 123

H. Michaël, bid voor ons.

H. Gabriel,

H. Raphael,

H. Cherubijnen,

H. Serafijnen,

H. Troonen,

H. Heerschappijen,

H. Overheden,

H. Magten,

H. Krachten,

H. Aartsengelen,

H. Engelen, amp;

H. Engelen, die Gods verheven troon | omringt, ^ 2

Die altijd het aanschijn des Vaders aan- c schouwt.

Die onophoudelijk Gode liet driemaal

//eilig toezingt,

Die 's Heeren bevelen volvoert,

Die aan ons menschen den goddelijken

wil bekend maakt.

Die u over onze boetdoening verblijdt, Die ten onzen dienste wordt nedergezon-den.

Die ons bewaart en beschermt.

LITANIE TEH EERE

Die ons leert en onderrigt, bidt vnoi- ons. Die ons vergezelt en geleidt,

Die onze gebeden aan God opdraagt, Dio ons waarschuwt en vermaant.

Die voor ons bidt,

Dio de geboorte des Zaligmakers aan de

herders bekend maaktet.

Die, bij de geboorte van den Verlosser, met gejuich en gezang God verheerlijk-tet.

Die den Hoer in de woestijn diendet,

Die in sneeuwwitte kleeding bij het S graf van den verrezen middelaar waart J nedergezeten, §

Die onmiddellijk na de hemelvaart van g den Zoon Gods aan de Apostelen zijt quot; verschenen,

Die eenmaal, met verschrikkend bazuingeschal, allo menschen zult dagen om voor den regterstoel van Christus te verschijnen.

Die den Zoon des menschen zult omstuwen bij zijne plegtige komst ten geregte der wereld,

Die. bij de algemeene opstanding der

van de h. kni,i;i.i:n. 12ö

doodon, do uitverkorenen zult verzamelen, bidt voor ons.

Die de werkers der ongeregtigheid uit het koningrijk van don Zoon des monschen zult drijven, bidt voor ons.

H. Engelen Gods, bidt voor ons.

Alle Koren der zalige Geesten, bidt voorous.

Jesus, vreugde der Engelen, -.vij bidden U, verhoor ons ootmoedig smoe len.

Tan alle rampen en gevaren, verlos ons, Heer.

Van alle listen en lagen des satans, verlos ons. Heer.

Van alle scheuring, ongeloof en ketterij, verlos ons. Heer.

Van eenen ouvoorzienen dood, behoed ons, Heer.

A'an het eeuwige verderf, behoed ons. Hoor.

Wij, zondaren, wij bidden U, verhoor ons.

quot;Dat hot U behage, ous, door uwe heilige Engelen, voor de ligchaams- eu zielsgevaren te behoeden, waaraan wij gedurig zijn blootgesteld, wij bidden U, verhoor ons.

Dat liet U behage, door uwe H. Engelen, i

LITANIE TEE EEHE

al onzo behoeften te voorzien, — ons bijstand te versohaffen, wij bidden U , verhoor ons.

Dat het U heilage, ons, door uwe H. Engelen, in uren van bekoring te ondersteunen, opdat wij, staande blijvende, verwinnen.

Dat het U behage, ons, door uwe H. Engelen, tot ware boetvaardigheid te leiden.

Dat het U behage, ons, door uwe H. En-gelen, in onze droefenissen en ramp- S. spoeden, onderwerping, troost on be- S moediging te verieenen, ³

Dat liet ü behage, op de veelvermo- i³ gende voorbidding uwer H. Engelen, S uwe regtmatige verbolgenheid van ons g' af te wenden, °

Dat liet U behage, door uwe H. Engelen, § ons op ons doodsbed verkwikking en ' lafenis te doen erlangen.

Dat het ü behage, onze zielen, na het verscheiden, door uwe H. Engelen te doen opnemen, en tot U ten Hemel te voeren.

VAN DE IIE1L10E ENGELEN.

Jcsus, vreugde der Engelen , wij bidden U, verhoor ons.

Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, spaar ons. Heer.

Lam Gods, dat do zonden dor wereld wegneemt, verhoor ons. Heer.

Lam Gods, dat do zonden dor wereld wegneemt, ontferm U onzer.

Heer, ontferm Uonzer.

Christus, ontferm U onzer.

Heer, ontferm U onzer.

Christus, hoor ons.

Christus, verhoor ons.

Onze Vader, enz.

Looft, den Heer, gij al zijne Engelen.

Gij, sterke helden! die zijn woord volbrengt, gehoorzaamt aan de stem van zijn gebod.

Looft den Hoor, gij al zijne heerscharen.

Gij, zijne dienaars, die, wat Hem behaagt, volvoert.

God heeft zijne Engelen bevolen, dat ze u behoeden op al uwe wegen.

De Engol dos Hoeren zal zich legeren rondom hen, dio Hem vroozcu.

LITANIE TER EEKE

En Hij zal zo verlossen.

In do togonwoordigheid dor Engelen zal ik

U, o mijn God! lof zingen.

Ik zal, naar uwen H. Tempel gekeerd, U aanbidden, Hoerl en uwen naam verheerlijken.

Heer, verhoor mijn gebed.

En mijn geroep kome tot U.

LAAT ONS BIDDEN.

Almagtigo God, onuitsprekelijk liefderijke Vader, die ü verwaardigt, uwe Engelen, ten dienste van ons, zondigo menschen, neder te zenden! geef, dat wij, ten allen tijde, hunne bescherming en bijstand, het verreogen en do kracht van hunne voorbidding ontwaren, en eenmaal, door de verdiensten van Jesus-Christus, in hunne zalige gemeenschap met uwen veelbeminden Zoon, altoos en eeuwig dankbaar verheerlijken. Amen.

VAN DF. H. ENQELUX. 12'J

(Stbti tot Sen f). |Jcscl)tcm-(Ên8ct.

Almogende en eeuwige God, die, door een uitwerksel uwer onuitsprekelijke goedheid, aan allo geloovigen, van hunne geboorte af, oenen Engel gegeven hebt, om de beschermer van hunne ziel en van hun ligchaam te zijn, maak, dat ik dengenen, welken Gij voor mij in uwe barmhartigheid bestemd hebt, zoo veel eerbied en liefde toedrage, dat ik door de gaven uwer genade en door zijnen bijstand geholpen, waardig worde van U mot hem en de andere gelukzalige Geesten, in het hemelsche Vaderland, in don glans uwer heerlijkheid te aanschouwen. Amen.

— --------•

i

x-xx^-vrvx*:

van het

ALLERHEILIGSTE SACRAWENT.

rG.öï op donderdag.

Jilp ^lquot;^lfVn^,a-g,tf'

eer, ontferm U onzer.

^r' quot;flKf Christus, ontferm U onzer.

Hoer, ontferm U onzer, tquot;quot;* Christus, hoor ons.

Christus, verhoor ons.

God Vader in den Hemel, ontferm U

1 onzer. onzer.

God Zoon, Verlosser der wereld,

God H. Geest, §

H. Drievuldigheid, één God, §

Levend lirood, uit don Hemel nederda- S lende, Q

Verljorgon God, onder zigtbare gedaan- 2 ten schuilende, 5

Tanvo der uitverlforenen.

Wijn, die maagden kweekt.

^:

LITANIE T,Uf HET H. SACRAMENT. 131

Voortreffelijk Brood en lekkernij der koningen, ontferm ü onzer.

Gedurig offer,

Reine spijsofferande,

Onbevlekt Lam,

Allerreinste tafel.

Spijze der Engelen,

Verborgen manna.

Gedenkstuk van Gods wonderen. Bovennatuurlijk brood,

Vleesehgeworden Woord, onder ons wo- g. nende,

H. Offer, -

Drinkbeker dor zegening, ^

Troostvolle verborgenlieid van ons go- ^ loof, °

Hoogwaardig- en uitmuntend Sacrament, Allerheiligste offerande.

Zoenoffer voor lebenden en dooden, Hemelsch beboedmiddel, waardoor wij

voor de zonden worden behoed.

Wonder van Gods wonderen.

Allerheiligste gedachtenis van hot lijden

des Hoeren,

Geschenk dat allo volheid te boven gaat,

]:gt;0 LIT AN IK

Voortreffelijk gcdenkteeken der goddelijke

liefde, ontferm U onzer.

Overvloeijende bron van Gods milddadigheid,

Overheilig, doorluchtig geheim,

Krachtige spijs der onsterfelijkheid, Aanbiddelijk, levendwekkond Sacrament,

Brood, dat door de almogendheid des

Woords zijt vleesch geworden, S

Onbloedig offer des nieuwen verbonds, S¹ Tafelgeregt en gastheer, ^

Allerheiligste maaltijd, waarbij Engelen ₂ dienend tegenwoordig zijn, 5

Teeken van genade,

Band van liefde,

Hoogepriester, die zelf het offer zijt, Geestelijke spijze cn verkwikking onzer zielen.

Teerpenning dergenen, die in den Heer sterven,

Onderpand der toekomende glorie.

Wees genadig, spaar ons. Heer.

Wees genadig, verhoor ons, lieer.

Van het onwaardig nuttigen uws Lig-

—----

(JU-'

VAN HET U. SACKAMEST. 103

chaams en BloeJs, verlos cms, Ileor. Van ile bogeorlijklieiil ties vleesehes, Van de begeerlijkheid der oogon,

Van den hoogmoed des levens,

Van alle twijfeling, ongeloovigheid, verblindheid des harten eu kotterij.

Van alle oneerbiedigheid en misbruik met

ojizigt tot dit hoogheilig Sacrament, Van alle zwakheden en zondon, die de heerlijke uitwerkselen van dit aanbiddelijk Sacrament kunnen verminderen en tegenhouden,

Van alle gelegenheid totzondigen,

2

g

Door de groote begeerte, welke Gij hadt, o om dit Paaschlam met uwe Leerlingen te eten, H

Door den diepen ootmoed, waarmede Gij £2 de voeten van uwe Leerlingen wasch-tet.

Hoor de onuitsprekelijke liefde, waaruit Gij dit hoogheilige Sacrament hebt ingesteld.

Door uw dierbaar Bloed, dat Gij voor ons op het altaar hebt nagelaten.

Door de vijf kruiswonden, welke Gij in

134 LITANIE

hot allerheiligste Ligchaam, dat Gij voor ons aanimamt, hebt ontvangen, verlos ons, Heer.

Wij, zondaren, wij bidden U, verhoor ons. Dat hot U behago, in ons geloof, eerbied en godsdienstige gemoedsstemming ten opzigto van dit wonderbare Sacrament te onderhouden en te vermeer- ^ deren, —^:

Dat het U behage, ons door eeno opregte g; belijdenis onzer zonden, tot het dik- o wijls nuttigen dezer geestelijke spijs ^ voor te bereiden, ^

Dat het U behage, de kostbare, hemel- 2, sche vruchten van dit allerheiligste S Sacrament in ons overvloedig uit te o storten, Squot;

Dat het U behage, ons in do «re van onzen dood met deze hemelsche spijze tot de reize naar de eeuwigheid-te versterken,

Zoon Gods,

Lam Gods, dat wegneemt do zonden dor

wereld, spaar ons, Heer.

Lam Gods, dat wogneemt do zonden dei-wereld, verhoor ons. Heer.

van het allerheiligste sacrament. 135

Lam Gods, ilat wegneemt do zouden der

wereld, ontferm U onzer.

Cliristus, lioor ons.

Christus, verhoor ons.

Hoer, ontferm U onzer, enz.

Onze Vader, enz.

v. Gij helit hun een brood uit den Hemel gegeven,

r. Dat in zich alle genoegens bevat.

laat ons ridden.

Heer Jesus! die ons, in dit wonderbaar Sacrament, eeue altoosdurende gedachtenis van uwe liefde, van uw lijden en sterven hebt nagelaten, geef dat wij de geheimenissen van uw Ligchaam en Bloed met zulk eene ware godsvrucht vereeren, dat wij al den zogen, al de heilrijke gevolgen van onze verlossing onophoudelijk mogen ontwaren. Gij, die met den Vader en den heiligen Geest, één eenig God, leeft en regeert in eeuwigheid. Amen.

LIT AN I E

van het

LIJDEN VAN JESUS-CHRISTUS,

op VRIJDAG.

Hoor, ontferm U onzer. Christus, hoor ons.

f Christus, verhoor ons. Christus, verhoor ons.

God Vader in den Hemel, ontferm i onzer.

1 God Zoon, Verlosser der wereld. God H. Geest,

H. Drievuldigheid, één God,

Josus, die, na het H. Sacrament des Altaars, dat eeuwig gedenkstuk van uwe oneindige liefde, ingesteld en deu lofzang gezegd te hebben, van Jermn-lem over de beke Cedron, naar den

LITANIE VAK IIEÏ LIJDEN VAN CHK1STUS. 137 Olijfberg uitgingt om uw gebed te flocn, ontferm ü onzer.

Jesus, die door hot voorgevoel van den smaad en de smarte, en ook van de diepe vernedering der mcnschelijU-heid, waarvan Gij liet slagtoffer zoudt wezen , bedroefd en diep beangst werdt,

Jesus, die, tot het lijden bereidvaardig, U aan den wil van uwen hemelschen Vader onderwierpt,

Jesus, die, in uwen doodsangst water en bloed zweetende, door een Engel werdt g--versterkt, B

Jesus, die door Judas, oen van uw gelief- G koosd twaalftal Leerlingen, werdt ver- | radon, ^

Jesus, die door eene bende huurlingen

werdt geboeid,

Jesus, die door al uwe Leerlingen werdt verlaten,

Josus, die geboeid naar Annas en CaYphas

werdt gobragt,

Jesus, die van een dienaar een kaakslag ontvingt.

LIT AN IE

van het

LIJDEN VAN JESUS-CHRISTUS,

op vrijdag.

eer, ontferm U onzer.

Christus, ontferm U onzer. Heer, ontferm U onzer. Christus, hoor ons.

Christus, verhoor ons.

God Vader in den Hemel, ontferm U

1 onzer. onzer.

God Zoon, Verlosser der wereld,

God H. Geest, |

n. Drievuldigheid, één God, Squot;

Josus, die, na hot H. Sacrament dos 3 Altaars, dat eeuwig gedenkstuk van « uwe oneindige liefde, ingesteld en den ö lofzang gezegd te hebben, van i/en/sfl- p lem over de heke Cedron, naar den

Olijfberri uitgingt om uw gebed to doen, ontferm U onzer.

Jesus, die door het voorgevoel van den smaad en de smarte, en ook van de diepe vernedering der menschelijU-heid, waarvan Gij liet slagtoffer zoudt wezen , bedroefd en diep beangst werdt,

Jesus, die, tot het lijden bereidvaardig, U aan den wil van nwen bemelschen Vader onderwierpt,

Jesus, die, in uwen doodsangst water en g bloed zweetende, door een Engel werdt versterkt, 5

Jesus, die door Judas, een van uw gelief- c: koosd twaalftal Leerlingen, werdt ver- = raden, ?

Jesus, die door eene bende liuurlingen

werdt geboeid,

Jesus, dio door al uwe Leerlingen werdt verlaten,

Jesus, die geboeid naar Annas en Cafpbas werdt gebragt,

,iio vm, _een dienaar een kaakslag

138 LITANIE VAN HET LIJDEN

Jesus, die door valsche gotuigon wordt beschuldigd, ontferm U onzer.

Jesus, die, getuigenis der waarheid gevende, als een godslasteraar ter dood werdt veroordeeld,

Jesns, die Petrus, nadat hij U had verloochend, door een' blik van medelijden en ontferming bekeerdet,

Jesus, die aan Pilatus, een heiden, werdt

overgeleverd, ^

Jesus, die, voor Ilerodes gebragt, door 5. dezen en door zijn hofgezin werdt % bespot, ⁰

Jesns, die ter bespotting met een purpe- ^ ren mantel werdt omhangen, g

Jesns, die ter bespotting met doornen

werdt gekroond,

Jesns, wien men ter bespotting een riet-

stok tot schepter in de hand gaf,

Jesns wiens kruisdood door de Joden, onder een ontzettend geschreeuw, werd geëischt,

Jesns, die door Pilatus tot den smaad-vollen kruisdood werdt veroordeeld en aan de woede der Joden overgeleverd.

VAN JESOS-CHRISTUS. lo'J

Jesus, die bij liet dragon van den kruisbalk onder deszelfs zwaren Uist diep gebukt gingt, ontferm U onzer.

Jesus, dio als een schuldeloos lam ter

slagting werdt geleid,

Jesus, die ran uwe kleederen werdt ontbloot,

Jesus, dio vol versehoonende liefde uwen Vader om vergeving voor uwe vijanden en moordenaars badt,

Jesus, die met de booswieliteii werdt ge^- ₀ lijk geacht, 3;

Jesus, die nog aan het kruis werdt gelas- g terd, bespot, ,-j

Jesus, die den geloovenden en berouw- o hebbenden moordenaar in genade aan- g genomen en hem het Paradijs liebt beloofd,

Jesus, dio nwe 11- Moeder aau Johannes

hebt aanbevolen,

Jesus, die, aan het kruis hangende,riept; mijn God! mijn God! waarom hebt Gij mij verlaten?

Jesus, dio in uwen dorst met gal en edik werdt gelaafd.

110 LITANIE VAN HEï LIJDEN

Jesus, die betuigelet dat alles volbragt was, Avat wegens U was geschreven, ontferm U onzer.

Jesus, die stervende uwen geest in de

handen uws Vaders hebt bevolen,

Jesus, die, uw hoofd buigende, onder een

luid geroep den geest gaaft,

Jesus, door wiens sterven de honderdman en velen uit het volk werden bekeerd,

Jesus, wiens zijde met eene speer werd _o doorstoken, 5-

Jesus, uit wiens doorstokene zijde water § en bloed vloeiden, X

Jesus, wiens ligchaam door twee eer- § waardige mannen van het kruis afge- o nomen en begraven werd,

Jesus, die na uwen dood nederdaaldet ter helle, om de zielen der afgestorvene regtvaardigen te troosten en te verlossen,

Jesus, die op den derden dag na uwen dood heerlijk uit uw graf zijt verrezen.

VAX JKSUS-CHKISTÜS. 1«

Josus, die levenden eu dooilen znlb kouien

oordeelen, ontfenu IJ onzer.

quot;Wees genadig, spaar ons, Jesus.

Wees genadig, verhoor ons, Jesus.

Van alle kwaad, verlos ons, Josus.

Van allo zonden,

Van eenen haastigen en onvoorzienen dood.

Van gramschap, haat en kwaden wille, Van het eeuwige verder lt;

Door uwen doodstrijd en uw hloedig | zweeten, ^

quot;Door uwe geeseling en ondergane mis- ^ handelingen, K

Door uwe doornen kroon, S.

Door uw kruis en lijden.

Door uwen dorst, door uwe tranen en

naaktheid.

Door uwen dood en uwe begrafenis,

Door uwe opstanding.

Op den dag des oordeels.

Wij, zondaren, wij hidden U, verhoor ons. Dat wij de dwaasheid des kruises hooger achten dan alle menschelijke wijsheid, wij hidden U, verhoor ons.

Hï LITANIE VAN HET LIJDEN

Dat wij er naar streven, U, o Jcsus-CIuis-tus! te kennen, vooral als gekruist en gestorven voor onze zonden, wij bitlilen U, verhoor ons.

Dat wij, het voorheelcl van uw lijden ons voorstellende, uwe voetstappen navolgen.

Dat wij dagelijks ons kruis opnemen en

U navolgen.

Dat wij, daar Gij onze zonden op hot kruishout in uw ligchaam hebt gedra- e: gen, der zonden afgestorven, voor do 5* geregtigheid leven, g-

Dat wij op U, o aanvoerder en voltrek-ker van ons geloof, steeds het oog quot; gevestigd houden,

Dat wij, naar uw voorbeeld, als wij gescholden worden, niet weder scholden; ó als wij beleedigd worden, niet drei- ï⁵ gen, maar het aan ü, die regtvaardig oordeelt, overlaten,

Dat het verre van ons zij, op iets anders te roeinon dan op uw kruis, o Hecre Jesus,

Dat, uit liefde tot U, de wereld voor ons

VAN JESUS-CHRISTUS. 143

zij gekruist, ou wij dit voor do wereld zijn, wij bidden U, verhoor ons.

Dat wij, 't g-een ons tot winst was, om

uwen wille, voor schade achten, g

Dat uw bloed ons roinige van alle doode quot;5 werken, om U, o lovende God, te die- 5;

O

ncn, p

Dat wij, zoo duur gekocht, U in ons lig- ~ chaam verheerlijken, §

Dat wij ons vleesch met tleszelfs harts- s togtcn en hegeerlijkheden kruisigen, quot;•

O

Dat, gelijk wij deelgenooten uws lijdens ^ zijn, Wij ook der vertroosting deelachtig worden.

Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, spaar ons, Jesus.

Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, verhoor ons, Jesus.

Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, ontferm U onzer, Jesus. Jesus-Christus, hoor ons.

Jesus-Christus, verhoor ons.

Heer, ontferm U onzer, enz.

Onze Vader, enz.

§v?'

LITANIR VAN HET LIJDEN

LAAT 0M3 UIUDEN.

Laat, o Heer Josus-Christus! al do zege

ningen van uw lijden en sterven ovor ons komen. Verwek in ons don levendigsten afkeer tegen de zonde. Verleen ons uwe genade, dat wij de zonden, welke ons zoo diep verlagen, den Hemel ontroovon en vau U scheiden, dio uw bloed voor ons lieljt vergoten, in ons geheel en al uitroei-jen. Verleen ons liet gegronde vertrouwen, dat ouze zonden, om uwen wille, die tot onze verzoening zijt gestorven, genadig zijn vergeven. Schenk ons uwen bijstand, opdat wij heilig worden; maak ons getrouw, en sterk ons in allo beproevingen van dit vergankelijke leven; geef rust en verkwikking aan ons hart iu dagen van kommer en lijden. — O Gij, die ons tot uw eigendom heb gekocht, wees ons genadig, en, daar Gij zelf, o goddelijke, dierbare Verlosser, niet den dood hebt geworsteld, ' ¹ ans niet in ons sterfuur ^T,quot;quot;

vOQ^Ö?(

VAN JESÜS-CHE1STÜS. 115

denkbeeld ons steeds vergezellen, dat het onze zonden zijn, die U ter nedervelden, verwondden en aan het kruis bragten* Laat ons, zalig in hoop, van hier gaan, en in onze laatste ure uwe stemme hooren : « lieden zult (jij met Mij wezen in hel Paradijs. »

Gebed tot de vijf wonden van Jeans-Christus, hetwelk de II. Franeiseus-Xaverlus dikwijls las.

Heer Jesus-Christus, door de vijf wonden, die Gij aan het kruis uit liefde tot ons hebt ontvangen, kom uwe dienaars te hulp, die C4ij door uw dierbaar bloed hebt afgekocht. Amen.

x-xQc^iLrwKJe:

HEILIGE MAAGD MARIA.

OP ZATÜRDAG.

eek , ontferm U onzer, -fit) Christus, ontferm ü onzor.

Hoer, ontferm U onzor.

Christus, hoor ons.

Christus, verhoor ons.

God Vader in den Hemel, ontferm U i onzor.

God Zoon, Verlosser der wereld, ontferm Uonzer.

God H. Geest, ontferm ü onzer.

Heilige Drievuldigheid, één God, ontferm

U onzer.

H. Maria, bid voor ons.

litanie van de u. maagd maria.

H. Jloodor Gods, bid toov ons.

H. Maagd dor maagdon,

Moeder van Christus,

Moeder der goddelijke genade.

Allerreinste Jlooder,

AUerlnüsclistc Moeder,

Ongeschondene Moedor,

Onbovlolito Moeder,

Lieftallige Moeder,

Wonderbare Moeder,

Moederdes Scheppers,

Moeder des Zaligmakers,

Allenvijsste Maagd,

Vereerenswaardige Maagd,

Veelvermogende Maagd,

Goedertlereno Maagd,

Getrouwe Maagd,

Spiegel der geregtigheid.

Zetel der wijsheid.

Oorzaak onzer blijdschap.

Kunststuk van den H. Geest,

Werk, tot oen verheven gebruik,

Uitmuntend werk, don Heere tooge-

heiligd.

Gelijk aan eone roze.

Toren van David, bid voor ons. Elpenbeenen toren,

Gulden huis,

Ark des verbonds,

Deure des Hemels,

Morgenster,

Behoudenis der zieken,

Toevlugt der zondaren, ^

Troosteres der bedroefden, £

Hulp der Christenen, o

Koningin der Engelen, J

Koningin der Aartsvaderen, 55

Koningin der Profeten,

Koningin der Apostelen,

Koningin der Martelaren,

Koningin der Belijders,

Koningin der Maagden,

Koningin van alle Heiligen,

Koningin zonder vlek ontvangen, Lam Gods, dat wegneemt de zonden der

wereld, spaar ons, Heer.

Lam Gods, dat wegneemt de zonden dei-

wereld, verhoor ons, Heer.

Lam Gods, dat wegneemt do zondón dei-wereld, ontferm U onzer.

VAN DF, H. MAAGD MARIA.

Jleer, ontferm U onzer.

Christus, ontferm U onzer.

Heer, ontferm U onzer. Jesus-Cliristus, hoor ons. Jesus-Christus, verhoor ons.

Onze Vader, enz.

LAAT ONS BIDDEN.

Heer Jesus-Christus, die U verwaardigd hebt mensch, ja, een Zoon des menschen te worden, U eene vrouw tot Moeder verkiezende, die God tot Vader hebt in den Hemel, wij bidden U, geef dat wij uwe heilige Moeder, altoos Maagd, zoo vereeren, dat die vereering U welbehagelijk zij, die met den Vader en den H. Geest, waarachtig God, in eeuwigheid loeft en regeert. Amen.

OEFENINGEN EN GEBEDEN

OP DE VOORNAAMSTE

FEESXOiYGEX OES HEEREIV.

—-0-0»-0--

Jfstis-CIjviatus, Ijft Ijtil gt;cf ttitrclïi.

lïijzomlcrlijk in den Advent, op liet Kcrsfccsl en tip den feestdag vnn de Openbaring des Hecren aan de Oostersclio Wijzen.

EwicTiG en verljlijclond loer-quot; aKyÊ®) stuk, dat, in deze dagen, de gelieelo Christenheid door ver-T*' ^IN kondig'd wordt! Mo^t het, o God! mij op nieuw zoo dierbaar 'T³ worden, dat het niet slechts ge-f durende de viering dezer dagen, ' vooral aan de gedachtenishouding van de komst mvs goddel üken Zoons in deze

OEFENINGEN EN' GEBEDEN.

wereld toegelieiligd, maar, gedurcaue geheel mijn leven, mijne godsvrucht en mijne gedachten beziele; opdat ik der zaligheid, die Gij, o God! voor boetvaardige zondaren hebt bereid, zoo zeker deelachtig worde, als Gij uwen eeniggeboren Zoon in deze wereld hebt gezonden, om de verlorenen te zoeken en zalig te maken. O, doe mij de gelukzaligheid, welke Jesus voor ons allen heeft bereid, eenmaal verwerven.

STAAT VAN ONSCIil'LO EN ZEDEBHDEnF.

Wees gegroet, o Schepper der wereld en hare bewoners! door mij en door al het geschapene, voor uwe onuitsprekelijke wijsheid en goedheid ! Al wat Gij hadt ge.-maakt, werd door U, toen Gij er nog eens een blik op sloegt, goed bevonden. De eerste menschen, aan wie Gij de heerschappij over al de hen omringende schepselen opgedragen, en hot volle genot aller gaven der door U verrijkte natuur vergund hadt, droegen uw beeld in zich. Onschuldig, blijquot;

■^e^gSK

152 OKFENINGEN

iiiOGdigquot;, tot deugd en heiligheid gevormd. stonden zij daar, in het midden uwer menigvuldige, heerlijk schoone werken. Geene kiem des kwaads ontsproot in hunne nog onbedorven zielen; de geest desafgronds, die vijand van het menschelijk geslacht, had van hunne onervarenheid nog geen misbruik gemaakt; en de natuurlijke geneigdheid, welke Gij, o God! hun voor liet goede had ingeplant, was nog niet jammerlijk bedorven. In kinderlijke eenvoudigheid volgden zij uwe vaderlijke onder-rigtingen en bevelen, terwijl Gij hunne gehoorzaamheid met onafgebrokene rust en zie Ie vreugde beloondet. Geene gedachte aan den dood rees ooit in hunne ziel op. Gij schiept hen tot do onsterfelijkheid, zonder hen voor het sterven te doen sidderen. O God ! hoe gelukkig waren zij!

Och ! waarom bleven zij het nietl Hunne onschuld ging verloren. Vleijende verzoekingen en begeerlijkheid verleidden hen, o goede Yader! tot do overtreding uws gebods. Naardien zij uwe vaderjijke waar-

tussclien goed en kwaad kennen. J)e wijkende onschuld voordo hun geluk met zich; zij werden zondaars, die hunne dwaasheid en ongehoorzaamheid duur moesten hoeten.

Evenwol trokt Gij uwe weldadige en zegenende hand van hen niet af. Doch Gij deedt hun schaamte en herouw, onrust n kommer, gebrek, smart en den dood ondervinden. Nu wilde uwe liefde hen wijs

doen worden, hen voor grooter verderf

behoeden, hen in de deugd oefenen, en geschikt maken tot de zaligheid, welke Gij, eer nog de wereld geschapen was, voor hen hadt bestemd.

En zóó wilt Gij, barmhartige God! al hunne nakomelingen nog tot de deugd en zaligheid opleiden, sedert zondeen verderf door hen In do wereld zijn gekomen. Geen Paradijs, waarin de onschuld woont, bestaat er meer op aarde. Alom heerscht de zonde; alom rigt zij verderf aan. Van zondige menschen stammen, van geslachten

—----

151 np.PRvivnPV

ioi OEFENINGEN

tot goslacliton, zondige monschen af. Eer nog liet kind do rede, dat voortreffelijk eigendom des menschen, kan gebruiken, en weet te onderscheidon wat goed of kwaad zij, werken reeds do vervoering der zinnen en de indruk des verlijdelijken voor-beelds zoo sterk op hem, dat hij aan het kwaad onbedachtzaam de voorkeur geeft. Van de vroegste jeugd gewoon, de bcdrie-golijke zinnelijkheid te volgen, valt het don armen mensch zoo zwaar, — helaas! — ik weet het, zoo zwaar, om gehoor te geven aan do inspraken, raadgevingen en waarschouwingen, welke zijne rede, door de glansrijke stralen der goddelijke Openbaring verlicht, hem mededeelt. Schijngonoo-• gons en oogenschijnlijke voordeden verblinden hem dermate, dat hij de ware vreugde, welke een gerust geweten , bij uwe genade, o God! aan den sterveling schenkt, niet in aanmerking neemt, maar veronachtzaamt. Om schijngeluk t3 erlangen, veroorlooft hij zich alles, overtreedt hij uwe heilige geboden, die alleenlijk zijn welzijn ten doel hebben, — acht hij noch

EX GEBEDEN.

de liefilc, noch liot roclit zijns naasten, en wordt zelfs jegens U, o algoede Vader! onverschillig, ja ivederspannig. ITij wordt een zondaar, — en venvijdert zicli steeds verder van zijne zaligheid, hoe meer hij afwijkt van uwe heiligo geboden.

Och, ik hehoor tot deze zondige wereld, waarin niemand leeft, die onbevlekt is. Waar zal ik nu gestadig de gulden tijden van den staat der onschuld terug roepen, en het betreuren, dat die niet te herkrijgen zijn? — Neen, ik wil mij gerust en blijmoedig op uw woord verlaten, dat Jesns-Christus in de wereld is gekomen om de zondaars znlig Ie maliën. Door Hem, die mij met zijn bloed heeft vrijgekocht, hoop ik van de zonde en ellende bevrijd, en uit den dood tot hot eeuwige leven overgebragt te zullen worden.

KEKNIS VAS COO, DOOI\ CIir.lSTl'S.

_, ,_n-

Hoe beklagenswaardig, o

zen zij mve ontferming, dio Hom zond, om ons te verlossen en zalig te maken.

Eiken morgen vernieuwde, wel is waar, zich mve goedheid : dagelijks opendet Gij mve iinlde hand, en overlaaddet het gan-sche menschdom met tallooze weldaden en zegeningen.; doch door slechts weinigen werdt Gij als de eenige oorsprong van al het goede gekend.en aangebeden. En hoe ongelukkig is toch do mensch, die zijnen voornaamsten en grootsten weldoener, door wiens goedertierenheid hij leeft, niet kent! — Hoe vele bronnen van geneugten ontrooft zicli de ellendige dwaas, die in zijn hart zegt : er is geen Cml! — en tot welke misdaden vervoeren hom zijne hoop en zijn gruwzame waan, dat hij niet door U zal gestraft worden! Welke schandelijke buitensporigheden en gruwelen bragt de redelooze godsdienst in de wereld! — Hoe onteerend en verderfelijk was liet beangstigend bijgeloof, dat U, o God 1 zoo zeer

EN GEBEDEN. !'gt;lt;

Door Jesus-Christus ging', in deze duisternis, die alle volken der aado overdekte, een nieuw hemelsch licht op. Hij deed U als een Vader kennen, die al zijne kinderen met liefde omvat, en geen verlaat, gcou vergeet; die niets van ons begeert, dan wat billijk ongoed is, en wien wij, zonder ons zeiven in het verderf te storten, niet kunnen verwaarloozcn : — die niet toornig wordt, gelijk wij, menschen, en in het straffen even regtvaardig is als in het beloonen : die in gehoorzaamheid en liefde, meer dan hi offerande, zijn behagen heeft — die door het eene offer van Jesus-Christus ten volste is verzoend: en omdat Hij den dood des zondaars niet begeert, allen, die zich bekeeren, bereidwillig vergeeft, en uit hunne zonden en ellende redt.

O zalig geloof! mijn God! hoe beurt (iij mijne zwakheid op! Hoe getroost en gerust kan ik nu, in kinderlijke liefde en in vertrouwen op U, leven, ofschoon ik een zwak en zondig mensch zij! Hoe dank ik U, O God! (hit Jesus-Christus in de wereld isnekomeii. om de zondaars xaliy lc maUen'.

OEFENINGEN

VEfiLOSSlNC VAN DE ZONDEN EN GENADE 1OT DEUGDZAAMHEID.

Zalig' zijn wij, hoog-g'elooftle Zoon van God, dat Gij in deze wereld zijt gekomen, om ons, door uw lijden en sterven, te verlossen, en, door leer en leven, den weg tot de gelukzaligheid aan te wijzen! Zalig zijn wij, dat Gij die leer niet aan de willekeur der mensclien overgelaten, niet aan de dwaasheid hunner luimen en hartstogten prijs gegeven hebt, maar eeno Kerk gesticht, welke de poorten der hel niet zullen overweldigen; eene Kerk, die de getrouwe hewaardster dier leer is, en met welke Gij, door uwen 11. Geest, tot aan de voleinding der wereld zult wezen. Zalig zijn wij, dat Gij, in die Kerk, de middelen ter vergeving der zonde, en tot liet verkrijgen der eeuwige zaligheid, hebt weggelegd! Zalig zijn wij, dat Gij ons do genade tot vermijding der zonde, tot overwinning onzer strafbare gewoonten en tot de ijverigste deugdbetrachting wilt verleenen!

EN GEBEDEN. 159

Wanneer ik, na altoos door U begenadigd te wezen, mij wederom aan de zonde overgaf, en daarna weder vergeving trachtte te verwerven, — en dus op nieuw, U en uwe dienst, schandelijk verliet, hoe zoude ik, bij zulk eene afwisseling, mot mogelijkheid, zielerust kunnen genieten!

U worde, o nooit volprezen goddelijke Verlosser! door mij en hetgansche meusch-dom, lof en dank toegebragt, dat Gij op aarde zijt gekomen, om ons met uwen he-melschen Vader te verzoenen, om de zonde dor wereld weg te nemen, en om ons te leeren, hoe wij U in uwe heerlijkheid kunnen volgen. Hoe liefderijk en krachtdadig trokt Gij de zondaren tot U — en leiddet hen op den weg dos heils terug; hoe overredend zijn uwe lessen en opwekkingen; hoe beminnelijk en voortreffelijk is uwe leer! Hoe helder do bron, waaruit die voortvloeide : liefde lot Cod en de mea-schen! Hoe schitterend en stichtend was uw heilig voorbeeld, waardoor Gij uwe leeringen nadruk bijzettedet! Hoe zalig zouden wij wezen, indien wij het navolg-

]00 OEFENINGEN

denI Maar, helaas! tog-en den besten wil verzet zich onze toomelooze begeerlijkheid. Zondigen en vallen, dat kunnen wij; doch in liet goede volharden, of weder opstaan, dat vermogen wij niet zonder kracht en hijstand van omhoog. Ook om ons dien bijstand, met de heiligmakende genade, te verwerven, zijt Gij in de wereld gekomen, en doet ons die uit den Hemel, op ons gebed, door den H. Geest erlangen. Met uwe alvermogende hulp is ons alles mogelijk, wanneer wij, bij ons bidden, getrouwelijk medewerken.

Hoe vele misdaden en gruwelen, die eertijds heerschton, hoe veel ellende, waaronder de menschheid zuchtte, heeft het christendom uit de wereld verbannen: hoe vele verhevene deugden, daarentegen, heeft het voortgebragt; hoe veel goeds gesticht! En wat zoude het niet te weeg brengen, indien niemand de zalige uitwerking daarvan bij zich zeiven en bij anderen verhinderde! Hoe heerlijk zoude alsdan allerwegen de waarheid worden bevestigd,

EN GEBEDEN. 161

dat Gij in deze ivereld zijt (jekomen om de zondaars zalig te maken.

HOOP DES EEUWIGEN LEVENS.

Ton einde de zondaars op aarde en in den Hemel zouden zalig- worden, zijt Gij, o goddelijke Jesus! in de wereld gekomen.

Reeds in dit leven wilde de Imrmhartig'-heid Gods onze zaligheid een begin doen nemen, en vervolgens die in de eeuwigheid eindeloos voortzetten. Ja, eeuwig, indien ik er naar streve, eeuwig zal ik leven en gelukkig zijn! Om mijtot deze onvergankelijke zaligheid voor te bereiden, en mij daaraan deelachtig te doen worden, kwaamt Gij, o Jesus! in de wereld.

Indien Gij, o God! mij met alle mogelijke menschelijke genoegens overlaaddet, hoe zoude zelfs het reinste en edelste genot mij er van verbitterd worden, als ik het oogen-blik haddete duchten, dat mij te eeniger tijd er voor eeuwig van zoude berooven, en mij in het niet zoude doen verzinken! Zonder

11

162 OEFENINGEN

hoop op een volgend leven, is er voor den sterveling geen geluk denkbaar. Dit zegt mij mijn innerlijk gevoel. — En Gij, lioog-goloofde Jesus! hebt dat zalige vertrouwen boven allen twijfel verheven. Gij hebt, door uwe goddelijke getuigenis, - en door uwe opstanding, — het naar onsterfelijk smachtend hart omtrent deze verwachtingen volkomen gerust gesteld. — En opdat er niets aan zoude ontbreken, wat tot 's menschel! geluk worde vereischt, zijt Gij in de wereld gekomen,om den dood zijne magt te ontnomen, terwijl Gij, door uw evangelie, leven en onvergankelijkheid het menschdom hebt verkondigd.

Ijct fi'tst imn ic bcanijïcnts Sta £)cmu.

De Kerk viert heden den achtsten dag na de geboorte van Jesus-Christus, namelijk zijne besnijdenis. Men moet Jesus-Christus reeds aanbidden in de vernedering van zijne geboorte. Men moet do heii ge bloed-

EN GEBEDEN- 163

druppelen, welke Hij, bij zijne besnijdenis, stortte, als de eerstelingen zijns lijdens beschouwen. Men moet een iiinig vertrouwen vestigen op Hem, die, op dezen dag, den naam van Jesus (dat is Zaligmaker) aanneemt. Al wie den naam dos Heeren met vast en levend geloof en vurige liefde zal aanroepen, die zal zalig won en.

pij ïïc ucrunssfliiifl lies jaars.

Ook gebruikelijk op een geboortedag¹, en op eiken anderen merkwaardigen jaarlijksclien gedenkdag.

quot;Wederom een jaar ten einde gebragt! Ik wil op deze rustplaats mijner aardsche reize vertoeven, en nog eons op den afgelegden weg het oog slaan. Met opzien tot God, wil ik mij te binnen brengen hoe ik het afge-loopon jaar begonnen , doorgebragt en geëindigd heb; — waarover ik mij mag verblijden; waarover ik mij moot bedroeven ; waaraan ik mij dien te laten gelegen

OEFENINGEN

liggen. Waar zoude ik beginnen of eindigen , o mijn God! indien ik U voor alles

■wilde danken ? Hoe onnoemelijk is het getal der zegeningen, welke ik uit uwe hand heb ontvangen! Welligt is mij slechts het geringste deel er van hekend , maar welke bronnen van vreugde waren mij do bekende, genoten en ondervonden gunstbewijzen! Ik wil die allen in mijn geheugen terug roepen, en mij op nieuw met dankerkentenis verblijden — over zoo veel goede dagen, welke ik heb beleefd, — over het mij verleend gebruik van ligehaams-en zielsvermogens, — over zoo vele genoegens des levens, — over zoo vele ondersteuningen en opwekkingen ten goede, — over zoo menigen genoegelijken dag, — over elke hartverheffende gewaarwording, bij het aanschouwen uwer heerlijke schepping; bij hot genot uwer vaderlijke gaven, en het gevoel mijner hooge roeping als mensch en christen.

Hoe veel genoegen en troost smaakte ik in den omgang met verstandige en regt-schapen vrienden, welke Gij

^^gt;•3

EN GEBEDEN. 165

op den weg mijner vreemdel ingschap doedt ontmoeten, om mij dien, door hun bijzijn, te veraangenamen en te verkorten; om mij, wanneer ik dwaalde, te regt te wijzen, of, wanneer ik moedeloos werd, op te beuren. Hoe vele blijken van uwe genade lieb ik ontvangen !

Hoe veel goeds heb ik, met uwen bijstand, ten uitvoer mogen brengen, en hoe veel zegen is, voor wat ik voor anderen deed, op mij teruggekomen! Het bewustzijn, niet geheel nutteloos in do wereld to hebben geleefd, is reeds weldadige belooning, doch dikwerf viel mij nog grooter vergelding te beurt; ik mogt het genoegen smaken, vruchten mijner bomoeijingen te a nschouwen, en dat niet zelden daar, waar ik dit het minst had te wachten.

De bezwaren welke uwe alwijze beschikking mij oplegde, hoe dragelijk, hoe gematigd waren ze niet! Van hoe vele, die anderen bijna geheel ter neder drukten, ben ik bevrijd gebleven ! En hoe menige, waarvoor mijne zwakheid, bij mijne verboel-ding, aanvankelijk reeds zoo zeer vreesde.

----

106 • OEFENINGEN

werden mij weinig drukkend! Ik bevond altoos, dat Gij ons niets oplegt, wat onzo schouders niet kunnen torschen, of waartoe Gij ons geene krachten Terleent;— ik bevond, dat onze droefheid menigmaal de oorzaak wordt van ons geluk en van onzen blijden dank.

En zoo opent zich voor mij het helderste vooruitzigt in de toekomst. Gelijk ik tot nu toe uwe liefderijke zorg ontwaarde, zoo mag ik ook voor het vervolg daarop rekenen. Gij verandert uwe goedertierenheid niet. Gij wilt mij , oven als al uwe schepselen, indien ik het slechts begeer, voor tijd en eeuwigheid gelukkig maken.

Hoe vele, welligt al mijne verwachtingen ver overtreffende weldaden zullen de toekomende dagen mij opleveren! — Welligt, daarentegen, wachten mij vele treurige uren! — Maar, ook deze kunnen voor mij in zegen verkeeren! Alles, Vader in den Hemel, komt uit uwe hand. Onder uw opzigt en uwe leiding, zie en ga ik dus al, wat mij bejegenen kan, gerust en blijmoedig te gemoet.

EN GRBKPEN.

Wederom een jaar onherroepelijk en onherstelbaar vervlogen! — Tan al, wat geschied is, kan ik niets ongedaan maken. Niet eene zondige gedachte, niet één onbedacht woord, niet ééne schuldige daad kan ik, met al mijne tranen, uitdelgen. Alle in ledigheid doorgebragte uren en dagen zijn voor altijd, voor altijd verleren !

Doch, met uwe gratie, kan ik mij hekeeren. Daartoe wilt Gij den tijd uwer ontferming nog verlengen, o langmoedige ontfermer! Misschien zal ik evenwel niet meer zoo veel goeds kunnen tot stand brengen als in mijn vermogen ware geweest, indien ik mijne krachten getrouw besteed, en met uwe genade medegewerkt hadde!

quot;Wanneer ik nu de reeks mijner vervlo-dene dogen overzie, hoe vele vind ik dan door edele, verdienstelijke daden gekenmerkt, die ik mij met genoegen kan herinneren ! hoe vele, wier aandenken mij beschaamd en bedroeft! Welk getal is het grootste V Indien ik mijn leven, niet naar het getal der jaren en dagen, maar naar de meerdere of mindere goede werken, welke

168 OEFENINGEN

ik heb gedaan, moest berekenen, hoe lang zoude ik dan hebben geleefd ? Hoe lang zoude ik voor mijne pligten, voor mijne verhevene bestemming, voor mijne menschemvaarde, en voor mijne roeping als christen, waarlijk werkzaam zijn geweest ?

En hoe kort en onzeker is mijn levenstijd ! Hoe snel en onopgemerkt vervliegt die, zelfs in treurige, en naar mijn gevoel, langzaam voortkruipcnde uren! Hoe ver af stelde ik mij menig tijdstip voor, dat het doel van mijn streven uitmaakte! Toen het eindelijk verscheen, was ik er over ontevreden, ja, wenschte de uren terug, waarin ik er naar verlangde!

Elk oogenblik spoedt mijn leven ten einde. Elke dag brengt mij de waarheid te binnen, dat ik met weinig zekerheid op den volgenden dag mag rekenen. Doch ik ben aan die gedachten reeds zoo gewoon, dat ik er naauwelijks meer acht op geve, of ik verzet ze, als onaangenaam en lastig. Is echer die gedachte daarom minder 'vaar en gewichtig? —Neen, ik mag — ik wil die ernstige waarschuwing niet langer veron-

EN GEBEDEN. 169

achtzamen. Steeds zij mij die welkom! Welligt is mijn sterfuur nader bij, dan ik wel vermoedde. Ik wil mij daarover niet he-^: kommeren, maar er mij toe voorbereiden eu gereed maken.

Mijn leven op aarde is eene pelgrimsi eize, cene vreemdelingschap, ecne voorbereiding lol de eeuwigheUI. Och, dat ik al hot gewigt dezer gedachten gevoelo ! Mijn toekomende toestand zal van mijne tegenwoordige denken handelwijze ten eenemale afhangen; ginds zal ik maaijen wat ik hier heb gezaaid ; ik zal sterven gelijk ik heb geleefd, en in do andere wereld overgaan, gelijk ik deze bob verlaten. Wat ik hier begon to wezen, zal ik daar voortzetten en zijn.

Paar zullen geene mijner tegenwoordige bedriegelijke geruststellingen moer plaats vinden. Daar zal ik mij zeiven en allo dingen, naar de regto waardij, kennen en schatten. Daar zal ik, tot mijne verbazing, do uitgebreide en eindelooze voortwerking mijner goede en slechte daden, en de onafzienbare aaneenschakeling der gevolgen zien, welke dikwerf het besluit van dén oo-

ö

OEFENINGEN

gonblik, — één ontvallend woord, — één getrouw vervulde, of verzuimde pligt, één misstap, of ééne overwinning op mij zeiven en op de wereld behaald, heeft te weeg ge-bragt. Hoe verblijdend, — of hoe verschrikkelijk zal mij die bevinding zijn!

Door uwe genade ondersteund, wil ik dus voortaan, van nu af, mij al de oogenblikken mijns levens ten nutte maken; opdat ik eens over eene zalige eeuwigheid moge juichen ! — Uwer algocde Voorzienigheid, Heer van leven en dood, geef ik mij over! Ik bevoel mij in uwe heilige hoede!

In biddend vertrouwen, zal ik, aan de hand mijns \ er lossers, den weg bewandelen, waarop het zijner goddelijke wijsheid zal behagen, mij te leiden : die weg moge dan treurig, ongebaand en ruw wezen, — het einde zal zaligheid zijn. Amen.

EN GEBEDEN. 171

Gedenk, o mcnsch ! dat gij stof zijl, en tot stof zult wedcrUecren.

Zoo spreekt de Priester, in den naam dei-Kerk, mij toe, en strooit asch op mijn hoofd, om mijne sterfelijkheid zinnebeeldig voor te stellen.

Ik wil mij deze woorden niet te vergeefs laten zeggen; niet te vergeefs zal mij het zinnebeeld mijner sterfelijkheid voor oogen zweven! — Ik ben stof; hoe sterk ook mijne krachten, hoe bloeijend ook de blos mijns aangezigts, hoe schoon ook mijn ligchaam gevormd zij!— 11: ben stof; of ik prachtig of eenvoudig gekleed ga; of ik rijk of arm zij; of ik geëerd of veracht worde; of mijn levenslot gelukkig of ongelukkig zij; of zich millioenen menschen voor mij neder-buigen of slechts eenige vrienden mij hunne liefde betuigen.

Ik zal tot stof wederkeeren. Op uwen wenk, Almagtige, klopt mijn hart niet meer, is de

OEFENINGEN

omloop mijns Wootls gestremd; geene men-

schelijke magt of wijsheid, geeno tranen van vriendschap, geen snikkend geween, geeno jammerklagten der mijnon kunnen mij van den dood redden ; ik word, zoodra Gij het wilt, een lijk, in den schoot der aarde begraven, om daar te verderven, tot stof en asch te vergaan, — tot den dag, waarop uwe almagt, o God! het doodenstof wederom in het leven zal terug roepen. Laat mij, Heer! do gedachte aan mijne sterfelijkheid steeds behouden. Zij zal mij bewaren voor ijdelheid, trots en hoogmoed; voor dwaze eigenliefde; voor al te groot vertrouwen op mijne zwakke krachten, en voor elke dienst der zinnelijkheid.

Cijxijt sterfelijk — een gebrekkig stof beeld! — Deze gedachte zal mij voor den geest zweven, wanneer ik mij zeiven behagcüjk ben, ofvleijerij mijn hart tot ijdelheid wil verleiden.

Eiken dan komt gij uw grnf nader hij! Deze gedachte zal mij bezielen, wanneer zinnelijkheid mij prikkelt, wanneer aardsche vreugde mij mijne pligten wil doen verza-

EN GEBEDEN. Iquot;3

ken, of aardscho rijkdom mij wil boeijen; bekoring mij van de liefde tot God wil verwijderen, of verderfelijk voorbeeld mij tot geringacliting: der deugd vervoeren; daar deze gedachte mij kracht zal geven, om el-ken prikkel te verachten, elke bekoring te overwinnen, en elk voorbeeld te onderzoeken, of het goed dan wel kwaad zij, of de navolging daarvan mij nuttig of wel schadelijk zoude wezen.

Maar, hoewel ik sterfelijk ben, hoewel mijn ligchamelijk bekleedsel in het donker graf zal vergaan, zoo heb ik echter eenen (jeest, die eemuicj leeft, en waarlijk in eeuvjuje vreugde zal leven, indien het mijne eenige zorg, mijne eenigo poging hier op aarde ware, mij. door goede, edele werken, tot die vreugde voor te bereiden.

Ik wil dus met mijn ligchaam niet de wereld dienen, maar mijnen geest, door de opvolging der leer van Jesus, trachten te veredelen. — Weldra is het oogenblik daar, waarop het graf mijn ligchaam inzwelgt, en mijn geest, is hij veredeld in Christus-Jesus, tot God en in Gods vreugde opstijgt.

lit OEKENlNGESt

Deze dag is de eerste van den II. \astenUjd. — Help mij, almagtige, eeuwige God, dat ik dien tijd heiliglijk doorbrenge. Ik wil mijne begeerlijkheid beheerschen ; het booze, waartoe ik het meest geneigd ben, met allen ernst tegenwerken ; matigziju in elk genot; mij van al, wat mij bevlekt, en anderen schadelijk is, onthouden; met trauen van boetvaardigheid mijne zonden uitwisschen en aan mij zei ven een en ander onttrekken, om daarmede mijne noodhjdende medebroe-dors en zusters te verkwikken, want dat is eene vaste die Ubehayelijk is.

Ik wil aan Jesus, den voor mij lijdenden Jesus, donken; van hem wil ik geduld en gehoorzaamheid aan U, o God! menschen-min en liefde, zelfs voor mijne vijanden, loeren; ik wil belijden, dat ik al, wat mij troost en verblijdt, te danken heb aan Hem, die voor mij in den dood ging; ik wil mij vaster en vaster aan liet ook voor mij geslachte Lam Gods hechten.

Vader, verleen mij uwe genade, ea ik zal slagen. Amen.

------

EN GEBEDEN. 175

JESUS CHRISTUS, DE VERLOSSER DER WERELD, IN ZIJN DOODSLIJDEN.

©p ©ccbcu-frijiing.

Uw lijdon en sterven voor do verlossing¹ der wereld, o Jesus! is mij voorwaar niet onbekend; op den duur wordt het verkondigd; allerwege zie ik liet afgebeeld; ik kniel voor afbeeldingen er van neêr, en schijn daarbij van godvruchtige gewaarwordingen doordrongen. Evenwel ben ik, helaas ! mede in dat opzigt niet altijd wat ik schijn; hetgeen ik aanschouw, hoor en weet, wordt door mij niet rijpelijk genoeg overdacht, maakt zelden eenen blijvenden indruk op mijn hart: ja, dikwijls is de ii.druk des te zwakker en vlugtiger, naarmate die voorstellingen mij moer bekend zijn geworden. Daarom smeek ik ü : lleere, bied mij uwe huipe, om uw lijden le overdenken.

Wat hadt Gij te lijden, toon Gij , als mensch, itelijk ik, door eenentrouweloozen leerling verraden, en door eenen zwakken

OEFENINGEN

discipel verloochend wordt! Wat liadt Gij to lijden, toen in uwen doodsangst het zweet als bloeddrnpiielen van U afstroomde op de aarde! Wat liadt Gij te lijden, toen Gij, hij do bewustheid uwer hooge waarde en volkomen onschuld, gevangengenomen, van godslastering en volksverleiding beschuldigd, ter kruisdood veroordeeld, en, alsof dit alles niet smadelijk en smartelijk genoeg ware, nog vooraf, door aanzienlijken en geringen, boosaardiglijk beschimpt en wreedelijk mishandeld wordt! Wat hadt Gij te lijden, toen Gij van het kruis moest zien, hoe hot aanschouwen van uwe onuitsprekelijke martelingen, als een zwaard van rouw, het hart uwer heilige Moeder, . met stoot op stoot, doorboorde, en Gij do bittere tranen uwer vrienden zaagt vloei-jen ! Wat hadt Gij te lijden, toen Gij meen-det door uwen hemelschen Vader zeiven verlaten te wezen! Ilcere! bied mij uwe hulpe, om al uw lijden te overdenken, en geef, dat de overdenking daarvan geeno vlugtige, geene onverschillige, sreene on

vruchtbare overdenking zij!

EN GEBEÜE-N'. 177

Wie kan U aanschouwen, grootc lijder, zonder diep getroffen te worden! Maar Gij wildet zelfs door de meewarige menigte, die U op uwen lijdensweg volgde, niet beklaagd wezen. Hoe veel minder zult Gij dus thans, over uw lang doorgestaan en in de hoogste hemelvreugd veranderd lijden, van uwe dienaren nare jammerklagten begeeren? — Over mij zeiven en over mijne zonden moet ik weenen; over mijne misdaden, die U wondden en aan het kruis bragten; — terwijl uw dood dan eerst mij zal bemoedigen, wanneer ik mij der oneindige verdiensten van uw dierbaar sclmkl-verzoenend bloed, door eene opregte bekeering, zal deelachtig hebben gemaakt : Och! bied mij uwe hulpe, o Heere! om uw lijden en sterven overeenkomstig daarmede te overdenken. Wat zoude het mij baten, indien de overdenking er van mijn geroerd hart in tranen deed smelten, en in weemoed wegvloeijen, zonder eene zalige werking achter te laten? — Wanneer evenwel het herdenken aan uwen dood in godsdienstige afzondering, mi] nog tranen ontlokt, zult

12

§178 OEFENINOEN178 OEFENINOEN

Gij, o goddelijke vriend niijner ziel, die

tranen niet versmaden.

Veelvuldig en allersmartelijkst was uw lijden,'t is mij bekend, en nooit worde het door mij vergeten, al wat Gij, uit liefde tot ons, hebt geleden. — Maar, geef mij kracht, o lieer! om uw lijden zóu le overdenken, dat ik mijne ziel steeds meer en moor op het doel daarvan al hare aandacht doe vestigen, ten einde het ook door mij worde bereikt : Gij toch zijt niet gestorven, om mijne verbazing op te wekken, maar om mij zalig te maken.

Met uw bloed hebt Gij de loer bekrachtigd, welke Gij met zoo veel wijsheid en zachtmoedigheid, met zoo veel liefde, geduld en standvastigheid, onder boosaardige tegenspraak, onder laster en vervolging, hebt verkondigd! Ach! hoe zoude ik gevoel voor alles, wat waar en goed, wat

edel en heilig, wat hartverheffend en

----

—---

EN GEBEDEN. 179 'gt;

hartverkwikkend is, hobt en verloren, zoo ik uwe leer niet achtte, haar enkel wecler-sprak, of mij strijdig er mode konde gedragen! Boven alles moest uwe leer mij duurbaar en waardig zijn, al hadt Gij ook om harent wille niet zoo oneindig veel geleden. Met welken eerbied, met welke bereidwilligheid en onderwerping, moet ik haar dus nu niet aannemen, daar Gij van alles, wat Gij leerdet, geen enkel woord hebt herroepen, maar U daardoor liever hebt laten martelen en kruisigen!

Geef mij kracht, goddelijke DIoedgeluige! om dit altijd te bedenken, wanneer uw heilige leer mij ooit twijfelachtig, onverschillig of verwerpelijk mogt worden: wanneer ik in-of uitwendig, tot afval word uitgelokt eu aangezet; wanneer ik, om harent wille, aanstoot moet lijden, of wanneer ik van hare verachters spot en benadeeling heb te ondergaan. Zijt Gij om de getuigenis van uwe leer tor dood veroordeeld, en hebt Gij daardoor haren goddelijken oorsprong en onschatbare waardij voor ons verheerlijkt, hoe zoude ik dan, door men-

1

^30o ------

180 OEFENINGEN

schenvrees, of door zondelust, welks overwinning mij cenigon strijd moge kosten, mij van het geloof aan U, of van de onderhouding uwer heilzame geboden laten aftrekken, en alzoo uw dierbaar bloed als met voeten treden!

Hetzelfde allervolmaaktste toonbeeld der deugd, dat Gij altijd waart geweest, waart Gij, o mijn goddelijke Verlosser! ook in uwen zoo smartvollen dood; terwijl Gij ons, door uw hemelsch geduld, het uit-muntendste voorbeeld hebt nagelaten, hoe wij lijden en sterven moeten, willen wij U, in uwe voetstappen, natreden. — Hoe onschuldig leedt Gij, en de regtvaardigheid uwer zaak maakte U, gelijk dit ons men-schen zoude doen, niet trotsch, niet ongeduldig, niet opbruisend! Gij vergeldt geene scheldwoorden met scheldwoorden, geen

kwaad met kwaad. Gij dreigdet niet, Gij naamt geene wraak ! Ja, Gij smeektet van uwen hemelschen Vader geene straf, maar genade en vergeving over uwe. moerde- W

EN GEBEDEN. 181

naars af, en liet aan Hem, die regtvaardig oordeelt, alles bevolen. — Te regten tijdo en ter regter plaatse, vrijmoedig, doch eerbiedig, zelfs jegens onregtvaardige reg-ters, verantwoorddet Gij U, of bewaardct het diepste stilzwijgen. — Gij waart niet gevoelloos; Gij gevoeldot mvo smarten; ja, werdt zelfs door de levendige voorstelling van uw verschrikkelijk lijdon bedroefden van doodsangst bevangen , zonder dat Gij ovenwei kleinmoedig of troosteloos werdt. Gij verwont vrees, smart en dood, door het vertrouwen op uwen hemelschen Vader, aan wiens wil Gij U geheel en al overgaaft. Onder de hevigste smarten werd uw mededoogend hart door liet minste lijden van anderen nog getroffen; Gij waart een trooster en helper, terwijl Gij zelf van zoodanigen geheel en al waart verstoken ! — Heere! ycef mij kracht, om uw lijden te overdenken, en om in hot mijne zoo gezind te zijn, en mij zoo te gedragen, als Gij in het uwe zijt geweest. Ceef mij Uracht, opdat ik in lijden oen liefderijk, en, zoo veel ik vermag, werkdadig aandeel aan het

182 OEFENINGEN

loei] van mijnon naaste nemo ; dat ik hem trooste en bijsta, gelijk ik wensch getroost cn bijgestaan te worden! Geef mij kracht, opdat smart en ongeduld mijn verstand niet bedwelmen, en mij niet tot onbezonnen redenen en stappen vervoeren! —Geef mij kracht, om zelfs den bewerker van mijn lijden, liefde te kunnen betoenen! — Geef mij kracht, opdat ik voor zelfberok-kend leed blijve bewaard! en geef, dat, wanneer ik met een gerust geweten lijde, de innerlijke vrede mijner ziel in mijnen ganscben stillen en lijdzamen levenswandel doorstralo!

Ik ben uw verloste; zoo waarlijk als Gij aan het kruis zijt gestorven, ben ook ik het, voor wiens verlossing Gij leedt en stierft. — Ben ik evenwel van de zoude en van de ellende nog niet bevrijd, dac loef ik vrijwillig in hare slavernij. Gij hebt voor mij genoegzaam gedaan. Wat kondet Gij meer doen, dan uit liefde, om de zaligheid

EN GEBEDEN 183

van ons, zondaren, sterven? Wend ik nu alles aan, wat in mijn vermogen is , en wat de opperste wetgever, ter mijner vol-komene bekeering en ter voldoening mijner schulden, van mij eischt, dan volsta ik voor Hem: ik ben door U met Hem verzoend. Reeds lang hebt Gj, goddelijke Middelaar! die verzoening door uwen dood te weeg gebragt en bezegeld. Wanneer ik ook de droevige gevolgen mijner beweende en afgelegde zonden en schuldige gewoonten nog betreuren, en zoo vele, mij zeiven berokkende plagen nog ondervinden moet, zoo zijn deze mij evenwel geen bewijs van uwe ongenade, o God. Ach, neen, zij zullen een wel bitter,

doch heilzaam geneesmiddel voor mijne kranke of ziekelijke ziel wezen. Welke genade, dat ik het eeuwige verderf door tijdelijke boetdoening mag ontgaan ; door li neemt God die aan. Hoeft Hij toch zijnen eeniggeboren Zoon niet gespaard,

maar Hem voor mij en allen ten beste gegeven, zoude Hij dan met Hem ons niet alle heil doen toekomen? Hf ere! geef mij ly

OEFENINGEN

kracht om mu lijden te overdenken, en op dat goddelijk onderpand mijner begenadiging zoo vast te vertrouwen, dat ik, van de zware boeijen der zonden ontheven en vrij van bange gewetenskwelling, op den weg uwer heilige geboden onverhinderd en blijmoedig moge voortwandel en.

Wanneer ik, na lang of kort daarop voortgewandeld te hebben, eens, stervende, mijn hoofd zal nederbuigen, gelijk Gij bij uw sterven het uwe nederboogt, och! lieer Jesus! geef mij dan notj eenmaal kracht, om uw lijden te overdenken! Doe, eer alles voor mijne brekende oogen ver-dwijne, het beeld van uw kruis nog voor mij zweven, en breng mij dan alles te binnen, wat mij uw dood moest wezen en werkelijk is geworden; opdat, eer mijn mond zich voor altijd sluite, ik U daarvoor mijnen dank nog toestamele. Doe mij verkwikking en lafenis, bemoediging en hope uit uw lijden en sterven scheppen, als het mij zoo naar en bang om het hart zal wor den. Om uwen doodstrijd smeek ik TJ, o goddelijke Verlosser! sta mij in mijn sterf-

EN GEBEDEN.

uur bij, eu neem mij, uwen verloste, voor eeuwig tot XJ, opilat ik, met een onbene-veld verstand, uw lijden overdenke, wanneer het heilrijk oogmerk daarvan door mij bereikt zal wezen. Amen.

JESUS LEEFT.

(Op l)ct |)aascl)fccst.

Heb ik minder reden om mij over uwe opstanding te verblijden,o verrezen Jesus! dan uwe vrienden en vriendinnen, die er de eerste ooggetuigen van waren ? Zijt Gij mij minder dan Gij hun waart? — en is do zegen, welken uwe verrijzenis sinds over zoo vele duizenden heeft verspreid, ook mij niet ton deele geworden?

Wanneer ik U slechts aanmerkte als den wijssteu Leeraar, als den onberispelijksten Rcgtvaardige, als den edelsten, doch tevens meest miskenden meuschenvriend, welken men ooit heeft aanschouwd, en door wieu do wereld zich, uit den diepsteu afgrond van verderf en dood, tot den hoogsten

186 OEFENINGEN

trap van zaligheid zag verheffen, dan had ik reeds genoegzaam stof, om mij ten uwen opzigte te verblijden, zoo als regtschapen menschen zich verheugen, wanneer zij de verdrukte onschuld over hare vijanden zien zegepralen, en voor het doorgestaan lijden, boven alle verwachting, heerlijk zien beloonen.

Hoe veel grooter moet mijne blijdschap over U, o Jesus, dan niet wezen! Ik weet wien en wat ik in U bezit : Gij zijt mijn God, mijn Verlosser en Zaligmaker! Ook tot mijn heil zijt Gij op aarde gekomen; ook tot mijn heil zijt Gij gestorven; ook tot mijn heil zijt Gij van de dooden verrezen; ook tot mijn heil leeft Gij in den Hemel! En zou uwe verheffing mij dan niet tot vreugde wezen? Hoe zeer zoude ik mij verblijden, als mijn grootste weldoener tot eenen stand werd verheven, waarin hij mij de meeste diensten konde en wilde bewijzen! En Gij, o goddelijke Jesus! zijt mij oneindig meer, en zult mij, eeuwig, oneindig meer zijn dan de beste menschen mij ooit waren, of immer kun-

EN GEBEDEN. 187

nen worden. Hoe zoutle ik dan zoo ondankbaar zijn, dat uwe verrijzenis mijn hart niet roerde, of slechts eene zwakke, gcestelooze, onwerkzame Ijlijdschap daarin verwekte.

Gij daaldet niet van het kruis af, gelijk uwe verwaten vijanden vorderden. Doch hoeveel heerlijker was uwe verrijzenis, dan het plotseling afkomen van het kruis zoude geweest zijn! — 2oo moest ten klaarste blijken, dat geen onvermogen, om U zeiven te redden, do reden was, waarom hunne vorderingen ten dien opzigte onvervuld bleven. En zoo wil ik dan op U, dien alle viagt in den Hemel en op aavde is gegeven , in het verblijdend geloof aan uwe verrij-zenis steeds vastelijk betrouwen. Handelt Gij niet altijd zoo, gelijk wij dikwerf, als onverstandige kinderen, begeeren en bidden, dan weet en geloof ik evenwel, — uwe verrijzenis verzekert het mij, dat Gij uit wijze liefde alzoo handelt, en ik berust in de hope , dat Gij aan mij en aan de gan-

-----

È' ^ 188 OEFENINGEN

scho wereld die alvermogende liefde op het luisterrijkst zult verheerlijken, zoodra mijne belangen en het algemeen welzijn dit zulle.n vorderen.

Vervuld met verblijdend geloof aan uwe verrijzenis, zie en ga ik de vervulling van alles, wat God mij door U beloofd heeft, te gemoet, en hoop met betrouwen op de zalige voortduring mijns levens na den dood. Hoe juist is alles geschied, wat Gij uwe Leerlingen, omtrent uwe verrijzenis ha(Jt voorzegd; hoe ongoloofelijk ook die voorzegging hun en do gansche wereld toescheen — zij is vervuld; — en zoo zal, o mijn Jesus! ook alles volgen, wat uw heilig Woord eu uwe beloften mij doen verwachten.

Welk een gew-enschten voortgang bewerkte uwe opstanding voor uwe zaak, die bij uwe kruisiging, tot vreugde uwer vijanden, en tot droefheid uwer vrienden, geheel verloren scheen! Leer, geleid en versterk mij, om, vervuld van hot verblijdend geloof aan uwe verrijzenis, mot hoogeu ernst alles te betrachten, wat waar, regt en goed

^05

-------

EN GEBEDEN. 189

wat aan uwe eer, en aan mijne en mijner naasten deugd en zaligheid dienstbaar is. Zoo wil ik niet moedeloos worden, noch het ondernomen werk opgeven, wanneer menigvuldige hinderpalen zich daartegen opdoen, of kwalijk gezinde menschen mij tegenwerken, maar gerust en volijverig in alles voortvaren, wat uw wil en mijn staat in de wereld van mij vorderen; ja zelfs dan, wanneer het mogt schijnen, dat al mijne aanhoudende bemoeijingon vruchteloos waren, mislukten. Scheen dit bij uw sterven ook het geval niet te zijn? — en drie dagen na uwen dood verkreeg alles een ander aanzien. Hoe ligtelijk en spoedig kunt Gij alles doen verkeeren en al het tegengewerkte goede bevorderen! Daarop wil ik dan ook alles ernstig wagen , en niet moede worden, tot dat al hetgene, waartoe Gij mij hebt geroepen, zal vol-bragt wezen.

Welk een nieuw goddelijk licht spreidt uwe verrijzenis over alles, wat Gij hebt gezegd, gedaan en geleden! — Hoe onwrikbaar is mijn geloof op de kennis van

190 OEFENINGEN

die groote gebeurtenis gevestigd! Gij zelf voorspeldet uwe verrijzenis van de dooden aan uwe Discipelen, ten bewijze van de goddelijkheid uwer zending en leer, en ileedt ben spoedig wederzien, ten onderpand van hun eeuwig zamenleven met U verstrekken. — Ware deze verwachting onvervuld gebleven, •— ach ! hoe zoude het geloof hun niet zijn ontzonken; hoe zouden hunne achting en liefde jegens U niet verminderd zijn geworden; — maar nu werden zij, op eene volstrekt onweerstaanbare wijze, daarin bevestigd. De ijver, waarmede zij dadelyk de leer uwer verrijzenis, die al uwe overige leeringen het grootste gewigt bijzette, alom gingen verkondigen — de liefde en het vertrouwen, waarmede zij, van toon af aan, U, hunnen verheerlijkten Meeste:: en Heer, ganschelijk aankleefden; de beradenheid, waarmede zij, zonder eeniger.ei aardsch voordeel te beoogen, alles opoiferdcn; de grootste bezwaren, gevaren en martelingen, ja, den dood zeiven, te gemoet gingen, konden slechts de uitwerking eener.

------

EN GEBEDEN. 191

hun dooi- den H. Geost ingestorte, boven allen twijfel verheven, overtuiging wezen.

Vervuld van verblijdend geloof aan uwe opstanding, leef en sterf ik op nwe zoo heerlijk bezegelde, goddelijke leer. Heilig moet zij mij zijn, als de waarachtige leer van God! Zij verdient mijnen diepsten eerbied en mijne onbepaaldste gehoorzaamheid. Deze wijd ik heden, van nieuws, aan haar toe. In het verblijdend geloof aan uwe verrijzenis, doe ik, dezen dag, van allo ongeregtigheid, gelijk bij mijnen doop, plegtig afstand. Zoude ik zulk een groot kwaad bedrijven, van voor het aangezigt mijns, om mijne regtvaardigmaking, van de dooden verrezen, en uit den Hemel op mij nederzienden Verlossers, mij nog eenigerlei overtreding te veroorloven! Zoude ik in den kamp der bekoring, bij de eerste mislukte onderneming, alles verloren achten, bezwijken, en alzoo, mijn verrezen Verlosser! U ten smaad, handelen, alsof Gij nog aan het kruis hingt, en mij in den strijd togen de zonden niet overvloedig kondet versterken. Door U, dio mij kracht verleent.

192 OEFENINGEN

vermag ik, in weerwil van mijne zwakheid, alles, en kan in nieuwheid des levens wandelen. — Gij zijl om mijne regtvaardiging van den dood opgeweld. — Uwe verrijzenis is het zeg'el en bewijs der volledigheid nws doods, ter begenadiging van de geheele wereld; en deswege wil ik mij dan eok verblijden, zonder nogtans mijn geweten in eenen zorgeloozen slaap te wiegen.

Vol van verblijdend geloof aan uwe verrijzenis, behoef ik in liet toekomende voor den dood, noch bij de gedachte aan het sterven, noch wanneer mijne ure werkelijk zal naderen, niet meer bang te wezen. Gij koerd et na uwen dood in het leven terug. Hoe zoude ik dus te vergeefs in U gelooven en op U hopen! Gij hebt toch gezegd : Ik ben de verrijzenis en het leven, die in Mij gelooft, zal leven, al ware hij ook gestorven. Zoude ik uwe woorden, o verrezene van de dooden! dan niet vertrouwen ? Neen, het geloof aan uwe opstanding ver-sterke mijn hart zoo zeer, dat ik, bevrijd van alle vreeze voor den dood, nog in mijne laatste oogenblikken moge juichen : De

KN flKREDEK.. IIJU

dnnil is verslonden en (leheel en al overwonnen ? Dood, waar is uw prikkel ? — Dood, waar is uwe zegepraal ? — Lof, eere en eeuw'Kje dank zij God den Vader, die ons de overwinning heeft gegeven, door zijnen Zoon Jesus-Chris-tus, onzen Heer.' Alleluia! Amen. Jesus leeft! Alleluia!

JESÜS-CÜIUSTUS IN DEN HEMEL.

©p fjcnuUmiKtsbufl.

(Jij zijtopjeklommeii ten Hemol, van waar Gij waartnedergedaald, verheerlijkte Jesus! Daar leeft en regeert Gij, met goiMelijka kracht, gezag en majesteit; en daarover verblijden wij ons.

God, uw Vader, heeft U tot eenen rang verhoven, welke al het heerlijke der aarde en des Hemels ver te boven streeft. Koningen en vorsten zijn uwe heerschappij nog meer onderworpen, dan de armste bedelaar dit ton hunnen opzigte is. Al do raagt, U gegeven, besteedt fïij , overeenkomstig

■13

m olfexingex

het oogmerk, waarmede uw Vader U ilie heeft verleeml, om (illen zalig te maken. Wie zoude U niet, met stille en openlijke godsvrucht, diepst ootmoedig vereeren en aanbidden, verheerlijkte Jesus! Wie zoude U niet gewillig, blijmoedig en standvastig gehoorzamen V Wie zoude niet op U het onbedongen vertrouwen stellen? — Eeuwigezaligheid— verheven denkbeeld! en, indien ik met ernst daar naar strove, kan, mag, ja moet ik die van U verwachten, zal ik die door U erlangen.

De verlosser dor wereld, do middelaar tusschen God en de menschon , onze voorspraak bij den Vader : de menschheid van Jesus-Christus, mot zijne Godheid veree-•jigd, heerscM, gezeten tor regtorhand Gods, in don Hemel! Welke onuitsprekelijke eer voor het gansclio menschdom en dus ook voor mij! O bewaar mij, veiheorlijkte Jesus! dat ik U — mij zeiven — en de menschheid nooit door onedele, onwaardige, schandelijke gedachten, begeerten on daden onteere: dat ik mij nooit boneden het odcloozc dior vorlago! Kon enkel»' blik tot

KNOtBEnsK. 195

II naar Jen Hemel, van vaar Oü op mij ne-derziet, doe mijne ziel tot liaar zelve komen, brenge mij tot. bezinning.

Uwe vorhe rlijking in den Hemel, o Jesus! verkondigt mij een hemelsch loven, waarin Gij al uwe geloovigen, getrouwe dienaren, na hunnen dood, bij Uzulr, vergaderen, om hun uwe heerlijkheid te doen aanschouwen en er hen in te doen deeltn. Zoude ik naar dat hemelsch leven niet hartelijk verlangen? Zoude het mijner vurigste wenschen niet waardig wezen ? Of wil ik eeuwig van U, mijn grootste Weldoener! geseheiden blijven ? Kan het mij onverschillig zijn, U te aanschouwen, die voor mij uw leven gegeven hebt? Zoude ik treuren of verschrikken, wanneer de ure komt, die mij op het naamvst mot U moet voreenigen ? — Zal ik mij eerst dan, als de wereld niets bekoorlijks meer voor mij bezit, mij geene genoegens meer heeft aan te bieden, tot U wenden, en bij U willen wezen? — Kan ik mij iets verhevener voorstellen, dan het hemelsche leven bij U? Och, verzwak en verdelg in mij alle aardsgezindheid, opdat zij mijne wen-

----

Js V?

19C nr.FRNIKflRK

selicn 011 vovlangens naar hot lionielsclie loven niet «itrooijo of iloo vorflauwen !

Dat verlangen zokerlijk is niet gehoel en al in mijn hart onderdrukt of verstikt; in-tegendeel niet zelden doet hot zich Inj mij ontwaren: maar altijd ontbrcokt mij nog ware Ijemelsgezindheid. De geheclitlioid aan hot zigtljare en aardscho is bij mij nog zoo sterk; mijn hart is nog niet in de ge-stoldhoid, die mij tot het hemolsche leven bij U doet geschikt zijn. Gij kent mij, Alwetende. U klaag ik het en smeek ü : doo mij, o verheerlijkte Tcrlosser! meer homelsgo-zind worden.

Ik bid U niet dat Gij mij vóór mijn' tijd uit do wereld wegneemt; zij is zoo schoon, en eene uitgestrekte schouwplaats uwer almagt, wijsheid cn goedertierenheid; veelvoudige bronnen van geneugte ontspringen er, en ook ik mag daaruit putten. Al-lerwego zie en ontwaar ik hot! liefderijk mijn God is. Zelfs datgene wat mijn leven verbittert, moet mij tot een heilzaam geneesmiddel, tot welzijn verstrekken. Het is nw wil dat ik verdure en volharde, opdat ik

EN ÜEBEDt'N. 197

door lij de ii worde beproefd un gelouterd ; het is uw welbehagen dat ik mijn dagwerk onvermoeid verrigte, en zoo veel goeds doe als in mijn vermogen is. Afgekeerdheid van het leven en trangheid, die van het le-vensjnk ontheven wensclit te zijn, is geen hemelsche zin. Ik wil leven en mij in het leven verblijden; ik wil lijden, en mijn kruis zoolang Gij wilt geduldig dragen. Ik wil zoo veel goeds bewerken als mijne krachten bij alle inspanning gedoogen, zoo lang Gij wilt. En wanneer Gij mij tot het genot van hoogere genoegens, tot de ontheffing van al mijne smarten , en tot de aanvaarding van verhevener werkzaamheden, in het hemelsche leven bij U zult oproepen, — dan zal ik volgaarne volgen. — Dit is hemelsgezindhoid; och! verwek, onderhoud en versterk die in mij !

Laat mij de toekomende wereld, onder do veelvuldige verstrooijingen en bezigheden, van dit tegenwoordige leven, nooit uitliet oog verliezen; maar geef dat ik met toene-¹ menden ijver van het eene goede werk ^ tot het andere, van den cenen trap van

lyS OEFENINGEN

volmaaktheid tot den anderen, steeds voorwaarts streve, steeds hooger en hooger klimme : want dit is hemelsgezindheid. Gij leeft in den Hemel onophoud lijk bezorgd voor ons heil. Zoo ook leven uwe dienaren aldaar bij U in onverkoelde bereidvaardigheid, om alles ten uitvoer te brengen, waartoe Gij hen in de zalige gewesten uws rijks zendt en bestemt. Geef mij kracht, o Heore! om, in welken stand of staat ook ik hier leve, uwen heiligen wil in alles, ja zelfs in het minste, met lust en ijver te doen ; en in het midden mijner betrekkingen het oog op den Hemel gevestigd te houden, alwaar Gij mij grooter dingen zult toevertrouwen, indien ik mij in het kleine getrouw zal hebben betoond. En het is deze gezindheid, die mij voor uw rijk geschikt moet doen worden.

De hemelsche gezindheid der broederliefde vervulle geheel mijn hart ; zoo dat ik reeds hier op aarde dagelijks blijken geve van liefde, welke ik eenmaal — volmaa ktel ijk -zal gevoelen. Allen, met wie ik omga, wat

meer is, zelfs mijne vijanden, moeien het

.....

EN GEBEDEN.

bespeuren, dat ik mij tot liet ingaan in hot rijk der liefde voorbereide. Hoe schitterend zal het eenmaal rondom mij worden, wanneer uwe wijsheid en goedheid in al uwe leidingen en wegen mij ten klaarste zullen blijken! Hoe zal ik dan in uwe kennis en in uwe dienst mijne grootste zaligheid vinden ! evenwel, in geval het slechts hier beneden mijn lust en welbehagen, mijn wensch en keuze was mij met U bekend te maken, U in al uwe werken op te sporen, U te l»o-miimen, te loven en te dienen, -•«/ ik eens dier zaligheid deelachtig worden.

Deze hemelsgezindheid make mij der toe-mende zaligheid in U waardig, terwijl de gedachte, dat ik in 't einde, even als Gij thans, mijn Verlosser! aan het leed, den strijd en al de ellenden der aarde ontrukt zal wezen, — en in het rijk van vrede, blijdschap eu volmaaktheid opgenomen zal zijn, mij het somtijds zwaar drukkend le-vonsjuk gelaten en blijmoedig zal doen dragen : tot het U behagen zal, om er mij van to ontlasten 0:1 mijne droefheid in blijdschap t«j veranderen. Amen,

Zoo spreekt Gij, o God! tins luidt uw bevel. Ook ik hoor dit, ook mij gaat dit aan, ook ik moet heilig zijn, gelijk Gij.

Ik wil dus niet besluiteloos en mij bedenkende rond zien, of anderen wel het oor leenen aan uwe stem, en dit uw bevel volbrengen. Zie ik christenen, die zich beijveren om heilig te worden, dan zal hun voorbeeld mij tot navolging opwekken ; zie ik dezulke niet, dan is mij uw voorbeeld, heilige God! overvloedig aanlokkelijk, opwekkend en versterkend.

Overeenkomstig uwe heilige gebeden, welke Gij ons ook in het harte hebt geprent, handelt Gij zelf en bestuurt Gij de wereld, —■ loont en straft Gij, — en beschikt Gij alles in uw onmetelijk, grenzeloos y rijk. — Heiligheid is de kroon van uwe goddelijke majesteit en van al uwe luistervolle volmaaktheden. Uwe almagt en 1

EN ÜEI3EDKN.

wijsheid, uwe goedertieren lie id en gcreg-tigheid zijn allen, alles werkende heiligheid.

Ja, door uwe heiligheid zijt Gij do eenigc aanbiddelijke! Zonder deze zouden wij over de grootheid en de pracht uwer werken opgetogen staan; zouden wij uwe wijsheid bewonderen ; onder uwe almagt ons bukken:

voor uwe geregtigheid sidderen, en uwe goedertierenheid als voor ons hoogst weldadig, enkel beminnen; maar het voorwerp onzer aanbidding kan slechts uwe heiliijhcid zijn.

Door hcitif/hcid zijt Gij, O God! do (illM¹¹ taliije. Hoe zoude ilc dus zonder hcllUjUeid kunnen zalig zijn, kunnen zalig worden! Zij, die van ü afwijken, berokkenen zich onrust en smart. Leer mij, o God! dit immer duidelijker in te zien en vaster te gelooven. — Maar ook verre zij steeds de dwaze waan en bekommering van mij verwijderd, dat een heilig leven een vreugdeloos leven zou zijn. Wat kan de vreugde en do opgeruimd-beid van een gerust geweten en van een edel, godsdienstig, werkzaam leven evena- { ren ? Gij begeert niet, dat ik, om heilig te

OEFENINGEN

zijn, mij elk onschuldig vermaak ontzegde; neen! ik mag de genoegens, welke Gij mij vergunt en verleent, met wijsheid en matigheid, blijmoedig en dankbaar genieten, om daardoor mij tot de voortzetting mijns wegs op te wekken en te versterken. IHt is tnr wil en mijne heUigmalüny.

Zal ik de menschen ontvlieden, om door het voorbeeld van slechte niet verdorven te worden ? of zal ik droefgeestig en gemelijk onder lien verkeeren, en onophoudelijk de verdorvenheid der wereld betreuren en berispen ? Dit is de heiligheid niet, welke Gij van mij begeert. Maar in het midden der wereld levende, moet ik mij bewaren voor de besmetting der wereld; moet ik met een godvruchtig hart den weg der christelijke deugd betreden — moet ik, door verstandige en werkdadige liefde ged reven en geleid, allerwegen, waar ik kan, en zoo veel ik vermag, 'iet goede werken. — Dit is mijn wi! cn mijne heilig' making.

(Jij hebt mij geschapen en mij in den kring geplaatst, waarin ik leef, opdat ik

EN GEBEDEN. 203

door woikzaamlieid, door nuttige bczig-hode» en liefdediensten, in uwe hand een werktuig tor bevordering van het algemeen geluk mijns naasten zou worden. Il( mag over mijn beroep niet zoo verachtelijk deuken, dat ik het voor eeno onheilige zaak zou aanzien. Mijne heiligmaking moet zich niet alléén tot het gobec en tot godsdienstige oefeningen bepalen, maar mij in mijne werkplaats en bij mijn beroepsbezigheden vergezellen. Wanneer, waar en hoe ik, met een wclineeuend hart, naar uw voorschrift, het goede betracht, het is eene heiligma-konde verrigting. En gij, o God ! heilig mij tot zulke verrigtingen.

Nimmer, voorzeker, zal het mij gelukken, uwe volmaakte heiligheid te bereiken, daar niemand heilig is gWijk Gij.'Haar ik zal die des te nader bij komen, hoe meer ik de genadelijke kennis, welke Gij mij verleent, aanwende, om alles te beproeven, en het goede to behouden ; — hoe meer ik mijne oogen en ooren, en al mijne zintuigen beware, dat daardoor gecne dwaze, onedele on zondige gcdaclUen ol' begeeiien in mijno

•JUl OEFENINGEN

ziele dringen; — hoe meer ik mij zelven beheerst he, verloochene, hoe meer ik al mijne gewaarwordingen, wenschen en verlangens aan het oordeel en aan de leiding van mijne, door de glansrijke stralen uwer genade, veiiichte rede onderwerpe. Dit is de weg tot de heiligmaking. Heer! voer mij op dien weg.

Zonder uwe genade kan ik dien niet bereiken, of daarop tot aan het zalige doel voortgaan. In en buiten mij is zoo veel, — Gij, o God ! weet liet beter dan ik, — dat mij daarvan af doet wijken , of hem mij moe ij e-lijk maakt. Zonder uwe leiding zoude ik daarop niet voortkomen. Zonder uwen bijstand zoude ik daarop bezwijken.

Uw goddelijke Zoon Jesus-Christus heeft gezegd : indien dun yij, die boos z ijl, xuue kinderen wel (joede gaven weet te geven, hoeveel meer zal uw Vader, die in den Uemeï is, yoede gaven geven aan hen, die er Hem om bidden. Op die verzekering neem ik, met kinderlijk vertrouwen,mijne toevlugt totU, on smeek U: jreef mij uwen II. Geest, opdat ik door Item geheiligd worde.

V.S «EP.F.nKN.

(iij g-aaft dion op oeiimaal aan do Discipo-lon on Apostelen nws Zoons, in tie ruimste mate, opdat wij, door hen, ook tob heiligheid opgeleid zouden worden. Die zeilde geest spreekt nog tot ons. door uwe Keik, door uwe Kerk, die niet aan de vergankelijkheid, maar aan de eeuwigheid is gewijd, die niet aan dwaling is onderworpen, maar hij welke uw Geest zal hl ij ven tot de voleinding der eeuwen; door uwe Kerk, waaraan de uitstekendste genadegiften, uw onmiddelijkste bijstand en hemelsche voor-regten,l)ij uitsluiting, door U, o God! zijn toegezegd en onafgehroken worden mede-ge ü eel d.

Ik mag, wel is waar, op geene wonderdadige instrooming hopen, welke Gij mij nooit heht heloofd, noch op eeno genadekracht, die mij, zonder mijn rusteloos streven of medewerken, plotseling in eenen Heilige zoudo herscheppen. Maar wanneer Gij bespeurt, dat ik niet zorgeloos voort-leve : wanneer Gij bespeurt, dat ik niet de duisternissen der onwetendheid, der dwaling on dos ongoloofs, maar hot licht des

-'W OHPENIXOE.V

lioiligen Oelnofs bemin; wanneer Gij lio-speurt, dat ik Je goddelijke waarheid en de onvervalschte leer des ciiristendoms zorg-vnidig* tracht te bewaren, en, met uwe genade, daardoor heilbegeerten in mijne ziel verwek, en deze alsdan onderhoude en versterke; wanneer Gij bespeurt, dat ik mij steeds beijver, om elk christelijk voornemen ten uitvoer te brengen; wanneer Gij bespeurt, dat ik elke gelegenheid tot het goede met vreugde waarneem, aangrijp, en mij ten nutte maak , en daarentegen elke aanleiding tot zonde zorgvuldig outwijke, vermijde; — wanneer Gij bespeurt, dat het bij mij hooge ernst is, dagelijks beter te worden, en dat ik mij verstandiglijk oefen, um dit te worden ; — wanneer Gij bespeurt, dat het mijn ijverigst pogen is, om niet blijdschap en dankbaa heid over mijne verlossing, aan U meer en meer gelijkvormig te worden, door het beeld mijns Verlossers in mijnen levenswandel meer en meer te doen doorstralen; — wanneer Gij bespeurt, dat ik onvermoeid aa;i mijne heiligmaking werk : deze als de grootste

f.N ÜKBKDÉX.

aaugelegenheitl mijns levens beschouw en ter harte neem, en, door bet ontvangen tier heilige Sacramenten, welke mijn Verlosser te dien einde heeft ingesteld, en vooral door het nuttigen van zijn dierbaar Lig-chaam en Bloed, der heilig makende genade tracht meer en meer deelachtig te worden, — dan. Vader, zult Gij, 1 oop ik, mij, uw zwak en struikelend kind, met den vermeerderden bijstand uws heiligen Geestes te hulpe komen, en het werk mijner heiligmaking, dat Gij bij mij hebt begonnen, voltrekken; —opdat ik van zondenen gebreken meer en meer vrij worde, dagelijks in christelijke wijsheid en deugd toename: opdat de rede en uwe heilige liefde over mijne zinnolijkhoid steeds meer en meerde overhand verkrijgen ; opdat de ijver en do kracht tot alle goede werken en tot alles, waartoe ik, in en buiten mijnen kring geroepen en bekwaam ben, mogen vermeerderen.

(Jij, die aller lotgevallen en harten bestuurt, zult alle in- en uitwendige beletselen voor mijne deugd van mij verwijderen»

OF.FBNINflKX

nf mij, op (Ie wegen ter zaligheid, zno veel hulp en verstofkingverleenen, als ik behoef, om mijne hoogs, christelijke roeping naar behooren te volgen.

HE ALGF.S1EENE CHIIISTELIJKE CEI.OOFSDELIJ-DENIS, DE APOSTOLISCHE GENAAS1D, AI.S BEHELZENDE HET HOOFDZAKELIJKE DEIi DOOR DE APOSTELEN VERKOSDIGDE GELOOFSLEER.

©p i). JJnamltiifiljcitisïuifl.

Ik geloof in God, den almagtigen Vader, Schepper des [lemcls en der aarde.

Ik geloof in éónen Goil, die alles, wat bestaat, heeft geschapen, onderhoudt en bestuurt. Hemel en aarde verkondigen zijne liefderijke almagt en wijze goedertierenheid. Ja, mijn eigen hart doet mij door do genade in ccnen almagtigen en alwetenden, heiligen en rogtvaardigen God gelooven, die, naar verdienste, het go.jde loont en bet kwade straft. Deze groote God is mijn Yadcr, die mij als zijn kind liefheeft, voor

-rïV

EN OEBEDEN. quot;iOÜ

mij zorgt en mij in eeuivigheid wil zalig maken, indien ik Hem met kinderlijke liefde en onderwerping gehoorzame, volgo en daardoor mijn geloof in Hem bolijde.

En in Jesm-Chrlstus, zijnen ('ffi iijgchoreu Zoon, onzen lieer.

Wie in don Vader gelooft, die moet ook in zijnen Zoon Jesus-Christus gelooven. Hij is liet evenbeeld des Vaders; Hij is onze middelaar, verlosser en zaligmaker; Hij is onze Heer en God, do gezalfde Gods, de hemelsche koning; door Hem alleen worden wij heilig en zalig. De naam van Christen, welken ik draag, herinnert mij, dat ik aan Hem behoor, en dat ik in Hem moet gelooven, en Hem moet navolgen, wil ik zalig worden.

Die onlvangen is van den II. Geest, geboren uil de heilige Maa/jd Maria.

Door eon wonder dor almagt en der god-14

0/

OEFENINGEN

(lelijke licfile werd Je Zone (iotls van den H. Geest ontvangen en uit eene Maagd geboren, een Zoon des menschen — ouze broeder, opdat wij kinderen Gods zouden worden. — Hij onderwierp zich aan al de moeijelijkheden onzer natuur. In Jesus is de liefderijke godheid zigtbaar en ligeha-melijk verschenen. Het eeuwig Woord, waardoor God werkt en spreekt, is vleesch geworden, en heelt in persoon tot ons menschen gesproken. — Zoo hoog is de mensch vereerd, zoo zeer is hij begenadigd !

Die geleden heeft ouder Pontius Pilatus,

is geliruisigd, gestorven en begraven.

Met de grootmoedigste liefde gaf Hij zijn leven ten otfer voor het heil der meu-schcn, stierf Hij ter hunner verlossing en zaligheid, — ja, ook mij tct heil, tot voorbeeld en tot troost. Elke aanschouwing van zijn kruis wekke en strekke mij tot volstandige bekeering, tor, geduld en liefde, voltrouwen en gehoorzaamheid tut

EN OEBEDEN. *211

in don dood; opdat ik van Hem genade en zaligheid moge hopen.

Nedergedaald is ter helle; ten derden datje verrezen van de dooden.

Hij daalde neder ter helle, om aldaar den regtvaardigen, die vóór Hem in den Heere waren ontslapen, en zijne komst vol verlangen verbeidden, troost te brengen, en de iiabijzijnde verlossing en aanstaande ontsluiting des Hemels aan te kondigen; vervolgens stond Hij ten dei den dage op, en vertoonde zich als overwinnaar van dood en hel. Door zijn sterven had Hij ons de grootheid zijner liefde verheerlijkt; door zijne opstanding bewees Hij de grootheid zijner magt en de waarheid zijner leer. Hierop rusten ons geloof en onze hoop. Hij zal vervullen wat Hij ons heeft beloofd, indien wij onderhouden wat Hij ons heeft geboden.

Opgeklommen ten Hemel, zit aan de regter hand Gods, zijns almagtigen Vaders.

JJaar hcerscht Hij, met de hoogste magt

212 ÜUI'EKINÜHX

en liefde Hij, ile Zoon van God, cn, naar zijne meuschelijke natuur, onze broeder. In zijne heerlijkheid vergeet Hij ons niet, maar blijft altijd ons bij met zijne hulp en zijne genade; Hij wil, dat, waar Hij is, ook de zijnen zullen wezen. Ook mij wil Hij daar, in zijns Vaders hiiis, eene plaats bereiden; ook mij wil Hij in zijne heerlijkheid doen deelen. Hoe zalig ben ik, indien ik Hem volge! Op Hem boude ik bet oog gevestigd! Te komen daar, waar Hij is, zij het doel waarnaar ik streef.

\'nn waar Hij komen zal, om de levenden en de dooden te oordeelen.

Éénmaal zullen alls geheimen der harten, alle verborgen deugden en misdaden open-baar worden. Éénmaal zal Hij, de Verlosser, als regter, de kwaden van de goeden schelden; dezen met zich in zijne heerlijkheid voeren, genen tot de eeuwige straf veroordeelcn. Tot welk getal zal ik beboeren V — Wat ik thans doe, zal mij zalig maken — of doen verloren gaan.

EN O EP.RIJEN'.

Ik (lelonf in den II. Geest,

Ik geloof in den 11. Geest, die met den Vader en den Zoon één is; van beiden op gelijke wijze voortkomt; die ons verstand door geloof verlicht; ons hart en leven door liefde heiligt; ons door hoop troost en versterkt; ons vrede schenkt en volmaakt doet worden. Och, dat ik mij volkomen door Hem liet leiden en bezielen!

Eóne heilige, U alk olijke en oposlolische Kerk; gemeenschap der Heiligen.

De eigenschappen en kenteekenen dei-door Jesus-Christus gestichte en door de Apostelen verbreide Kerk zijn : dat zij één is in hare leer, heilig in hare voorschriften, en dat bij haar het ware gebruik der hei-ligmakende Sacramenten wordt gevonden : dat zij een iegelijk, die hare leer aanneemt en opvolgt, heilig maakt; dat zij algemeen, en door de Apostelen verbreid is; al wat deze eéne, heilige, algemeene en apostolische K quot;rk voorhoudt to geloovon, is onfeil-

•J14 OEFENINGEN

have waarheid. Jesus-Christiis blijft haai hij tot het einde der wereld. De poorten der helle zu'len haar niet overweldigen. Maar wat zal het mij baten tot deze Kerk te behooren, zoo ik niet overeenkomstig? hare voorschriften leve?

In deze Kerk bestaat eene gemeenschap der Heiligen. De voleinde regtvaardigen in den Hemel, en nog on voleinde in den staat der reiniging, en wij, die nog voor ons eeuwig erfdeel moeten strijden, maken één ligchaam uit, waarvan Jesus-Christus het onzigtbare hoofd is. — Wij vereeren de Heiligen en bevelen ons in hunne geboden; terwijl zij, door hunne voorspraak, onze belangen bij den troon Gods en van Jesus-Christus behartigen; wij bidden voor hen, wier reiniging nog niet volbragt is, alsmede voor al onze met ons strijdende broederen. — Poor liefde is de band van vereeniging, in Jesus-Christus, gehecht; strekt zich over de gansche wereld uit; ja, bindt Hemel en aarde zacht te zamen.

Door getrouwe navolging van de christelijke deugden mijner voorvaderen; door

K.N G'KHEUEK'. 2\'J

deelnemenjo on liul|jnjkc liufde tquot;t den naaste, moet en zal ik mij der gemeenschap van JoIIeilisen in deze en in de andere wereld tracliten deelachtig te maken.

Yerijiflcnis der zonden.

Ik geloof dat in de Kerk van Jesus-Christus, door liet van den Zaligmaker ingestelde Sacrament van Boetvaardigheid, do na den Doop gedane zonden, aan allen, die van waar berouw en ernstig voornemen ter verbetering zijn doordrongen, worden vergeven. Ik behoef dus wegens mijne bedrevene zonden niet bekommerd te wezen. Mijn streven naar bekeering en beiliglieid zij des te ijveriger, hoe meer ik met vertrouwen in Christus op Gods barmhartigheid en vaderlijke ontferming bij al mijne zwakheden moge hopen.

Verrijzenis des vlceschcs.

Zoo waarlijk als mijn Verlosser uit het graf is opgestaan, zoo waarlijk zal te eeniger tijd mijn verdorven ligchaam we-

216 OEFENINGEN

der opgewekt, en in eene voor liet liemel-schc leven geschikte gestoldlieid hervormd worden, indien ik het thans tot een werktuig der deugd aanwende en heilige. Zoo behoef ik het sterven niet meer te vreezen ; vroeg of spade toch zal dit mij, door de genade van mijnen Heer, een ingang zijn in een zalig

Eetiu'ig leren.

Eindelooze vreugden en zaligheden, die alles overtreffen wat ik mij als het hoogste geluk kan wenschen en voorstellen, heeft Cod bereid voor degenen die Hem liefhebben. En ook voor mij zijn die bereid 1 — Wat is het vlugtig oogenblik des proef-tijds in vergelijking met een eeuwig zalig leven ? — Ik zal dus gaarne werken, strijden en verduren zoo lang als het den Hoer behaagt. — Mijn loon in den Hemel is groot en zeker; geene inspanning zij mij te zwaar tot dien prijs. Ik wil mij den tijd te nutte maken, het A goede betrachten, zon veel ik km, opdat

--3e- ........-

OP

1

.

ik bij God inog-o leven, wien de lof, de eere en de heerlijkheid nu en in de eeuwigheid toekomt.

Amen.

Ja, dit is alles waarachtig; ik geloof het, op Gods onfeilbaar woord. Evenwel is mij dit geloof slechts dan oen zaligmakend geloof, wanneer ik daarmede overeenkomstig loef. — Dat dit geschiede, is mijne ootmoedige bede. In, naar en voor dit geloof, waarin ik ben gedoopt, wil ik leven en sterven. Daartoe hulpe mij God en zijn heilig Evangelie!

(Dp Ijct gcïicukfccst fccv iuslcllmo van l)ct Ijcilit) Sacrament.

De natuur, uit hare wintersluimering ontwaakt, viert, in do schoonste glansen der jeugdige lente, en in den kostbaaarsten, bekoorlijksten tooi, haar groot en luisterrijk feest. De aarde, overdekt met bloemen, lioeft, wat haren dos betreft, don hoogsten 'kj

F.N OEBEDEN.

OEKKXIN'GEN*

graad van vo'niaaktlseid bokoHien,en jnidit hareu Schepper ter eere. — Juich, mijne ziel! want nu is ook het feest der oneindige liefde daar, de dag des heils is gekomen. Wees welkom, gij zegenrijke dag, die zoo vertroostend, zoo verblijdend, zoo heerlijk schoon aanbreekt! Wees wolkom, gij dag, waarop de Kerk des Heeren het feest der instelling van het hoog-heilige Sacrament des Altaars, met do meeste pracht, op het plegtigst viert! Wees welkom, gij triomfdag van Jesus-Christus!— Wees welkom, gij dag, waarop de liefdevolle, getrouwe, uitverkorene Bruid des Verlossers, de onuitsprekelijke menschen-liofde van haren hemelschen Bruidegom, met onbegrensde dankbaarheid en verrukking gedenkt; zich verblijdt over de genade van hare volstandigheid in het geloof aan zijne wezenlijke tegenwoordigheid in liet hoogwaardigste, aanbiddelijke Sacrament, en zich bijzonderlijk der verheerlijking en aanbidding van haren goddel ijken Heer en Koning wijdt! — Wees welkom, o dag van onberekenbaren, van onvergankelijken zogen

KN 0EBK1gt;EK.

voor mij, imlion ik n waanliglijk viero — o, wees welkom!

Ook ik heb deel aan do oneindige liefde, waarvan bijzonder heden gedachtenis wordt gehouden : ook ik ben deelachtig aan de verdiensten van het lijden en sterven des Heeren; ook ik ben in het verbond, dat Hjj met zijn bloed verzegelde, begrepen ; ook ik ben tot zijn H. Sacrament genoodigd !

Doch, alvorens ik ten dezen heiligen maaltijd verschijne, wil ik mij zeiven voor U, o Heere! op nieuw beproeven, mijne gezindheid heiligen, en mij tot de waardige viering van dit hooge feest stemmen en voorbereiden.

Is mijn hart van zonden en van zondige geneigdheden gereinigd V Is do deugd mij, boven alles, dierbaar en waardig? Heb ik het onwrikbaar voornemen opgevat, om, naar den omvang van mijnen werkkring, zoo veel goeds te doen a's slechts in mijn vermogen is? Ben ik in nood en gevaar moedig en standvastig — in lijden onderworpen? Ben ik beraden, om, zelfs bij de

ORFENfXr.EX

zwaarste beproevingen, aan God getrouw te blijven?

Dan eerst aanbid ik U in geest en in waarheid, mijn goddelijke Verlosser! Dan eerst aanbid ik U waardiglijk in het allerheiligste Sacrament, wanneer ik, bij die vereering, bij die aanbidding, mijn hart reinige, mijn leven betere, en aan dedengd en aan U wijde. Dan eerst ontvang ik waardiglijk nw dierbaar Vleesch en Bloed, wanneer ik, van mijne zonden ontbonden, in den geest van ootmoed en berouw, met de bewustheid van mijn ernstig streven naar bekeering, tot deze goddelijke Tafel nadere. — Dan slechts zal deze hemel spijze mij een middel ten leven en ter eeuwige vereeni-ging met U wezen, wanneer het genot daarvan in mijne ziel liefde tot U en geneigdheid tot christelijke deugd voortbrengt of verlevendigt; mij de zonden meer en meer doet haten en verzaken, en mij van het besef mijner waarde, als Christen, en mijner dure verpligting, om mij als dusdanig te gedragen, moer en

EN GEILDEN.

nicer doordringt : en zoo wil ik, naar het ooginork van den goddelijken insteller, aan hot H. Sacrament deel nemen, en, naar den geest zijner Kerke, dezen feestdag vieren. Van nn voortaan wil ik nimmermeer, zonder vereischte zelfbeproeving, zonder door werken van christelijke boetvaardigheid en evangelische naasteuliefde; zonder door versterving en vurige gebeden, bij rouwige, sacramentele belijdenis mijner zonden , mij voorbereid te hebben, aan uwe Tafel verschijnen. — Nimmer wil ik die verlaten zonder uwe liefde tot ons, zondaren, uw lijden en sterven, uwe ontferming en goedertierenheid dankbaar te gedenken, goddelijke, dierbare Verlosser!

O zalige feestviering, wanneer zij mij in zulk eene hooge stemming brengt! Heil mij, wanneer ik op zulk eene wijze, o lieer! uw dierbaar Ligchaam en Bloed nuttige, en van gewone spijze onderscheide! — Heil mij, wanneer ik met een gereinigd en vernieuwd gemoed voor uwen genadetroon vcrschijne : dan zal uw heilrijk oogmerk, o Jcsus! bij de instelling van dit hoog-hei-

222 OEFENINGEN EN GEBEDEN,

lig, aanlmldelijk Sacrament, door mij worden bereikt; dan zal de viering van dezen dag mij eene ware opwekking en aansporing tot deugd en godsdienbt zijn; dan zal uw Vleesch en Bloed, mij tot ziele voedsel gegeven, geloof, lioop en liefde, met christelijke volharding, tot het einde mijns levens hij mij te weeg brengen ; dan zal ik waarlijk voor U en door U leven; dan zal ik steeds op het naauwst met U vereenigd zijn; dan zal ik, ten jongsten dage, volgens uwe plegtige belofte, door U opgewekt worden.

O zalige verwachting! — o hartverheffend, o hartverkwikkend vooruitzigt!

Ik geloof in U, schoon ik U niet zie; mijn hart bemint U, niettegenstaande ik U nooit aanschouwde ; eens hoop ik U to zien, en U dan te danken en te loven in eeuwigheid, mijn Hoer en mijn God! mijn Verlosser en Zaligmakermet eene onuitsprekelijke en heerlijke vreugde. Amen.

VEREERIXG DEU HEILIGEN.

llftccriiifl mui iWutirt,

muir ^cIl flccst uan Jcsus-Ciljtistits en min jijnc lacrh.

'fep

-^,h -ALi« is de schoot die U heeft ge-j^quot;- dragen, en de borsten die Gij

hebt gezogen! Zoo juichte eens ^ eene vrouw uit de schare, tot welke Jcsus sprak. Doch de \\ Heer zeide : Zalig veeleer die het | woord Gods hooren en het bewaren. ' Kan ik nu nog: in het onzekere zijn, allerheiligste Moeder van Jesus-Christus! of en op welk eene wijze ik u moet vereeren ?

Getroffen door de waardigheid, wijsheid en kracht, waarmede uw goddelijke Zoon sprak, ja, welligt reeds vroeger hekend

'22i YEKEEKIKG

met het veelvuldige, dat Hem als meusch zoo groot en zoo beminnenswaardig deed zijn, roomde eens ccne welmeenende Israëlitische vrouw u zalig, dat gij zijne Moeder waart; en Hij liet zich devcrecring, u ten aaanschomve van alle volken bewezen, welgevallen.

ü hoe vele redenen hebben wij om n tc verceren ■ Hue veel hebben wij u te danken! Hem, aan wien de wereld al haar heil is verschuldigd, hebt gij gebaard en opgekweekt! Wanneer de wijsheid, waarmede Hij onderwees, mij tot bewondering dwingt; — wanneer zijne nooit te voren gehoorde daden mij van verbazing doen opgetogen staan; — wanneer zijne lielquot;-talligheid en menschenliefde, waarvan Hij op al zijne wegen de heerlijkste gedenk-teekenen heeft nagelaten, mijn hart met ouwederstaanbare kracht tot Hem trekken: — wanneer ik voor zijne weergalooze heiligheid mij beschaamd verootmoedig;

wanneer ik Hem onder het zwaarste lijden met heldenmoed den wil van zijnen hemel-

1 schen Vader zie volbrengen en aan het

amp; , M.

VAN MARIA. 225

kruis voor do verlossing en zaligheid des meuschelijken goslaciits zjjn bloed zie vergieten ; ■— wanneer ik Hem met het oog des geloofs volg, en aanschouw hoe Hij, onttrokken aan de handen des doods, de aarde verlaat en ten Hemel stijgt; — wanneer ik in don Zoon, die éér. is met den Vader, de godheid zelve aanbid;— wanneer ik ontwaar, hoe vermogend zijne goddelijke leer ter mijner bekeering en geruststelling werkt ; — wanneer mij oen van zijne woorden, die allen geest en leven zijn, verkwikt; — wanneer ik geheel den zegen overzie, die door Hem reeds overdo wereld is verbreid, en in al de toekomende tijden nog verbreid zal worden; — wanneer van zijnen roem, waarmede zijn hart is vervuld, mijn mond overvloeit, — en ik dan aan u denk, hooggezegende ouder de moeders, moet ik u dan niet innig vereeren ?

Indien gij u der schitterende eer. Moeder van den Verlosser der wereld te wezen, door uwe verhevene deugden niet waardig haddet betoond; indien ook uwe eigen persoonlijke verdiensten ons slechts twij-

VRREERINO

felachtig of onbekend waren, — ja, dan zouden wij welligt in bedenking kunnen staan, of wij u in onze vereering moesten wijden. Maar gij hebt u in de vereerens-waardigste gedaante aan uwe tijdgenooten doen zien, en het nageslacht heeft u in die zelfde gedaante leeren kennen, hoe spaarzaam ook, onbevlekt ontvangene, heilige, maagdelijke Moeder! de narlgten zijn, welke de Voorzienigheid omtrent u ons liet komen: hoe weinig opzien gij in uw verborgen, afgezonderd leven ook maaktet, — zoo bewijzen toch uwe woorden en al uwe gedragingen overvloedig, dat gij de diepste hoogachting verdient. In u aanschouwen wij de reinste en ootmoedigste dienstmaagd des Heeren, die steeds Gods heiligen wil in alles met de meeste gemoedelijkheid en trouw betrachttet, en u getroost aan zijne leiding overgaaft, zelfs wanneer gij de on-naspoorlijkste wegen, welke gij moest inslaan, voor u zaagt liggen. Nooit bliktet gij met ijdelheid of verdriet op den verdoofden luister uwer voorouderen terug; gij waart -derigen stand te vroden : liet

Cgt;^gt;00---------------

₉,.

VAN MARIA. 2Jl

tl op den voorrang, welken (iod u boven alle moeders gaf, niets voorstaan. Met stillen ootmoed ontvingt gij dien uit de hand van den Heere, en met gelatenheid droegt gij het bitter lijden, dat do dood van zulk oenen Zoon a.in uw moederlijk hart moest veroorzaken. — Niets bevlekte uwe maagdelijke onschuld, en wanneer deze werd miskeud, waehttet gij geduldig den tijd af, dat uiv God die in bet helderste licht zou plaatsen. — In u vond de II. Joseph de getrouwste levonsgezelliu ; uw goddelijke Zoou, gedurende Hij onder uw opzigt stond, de zorgvuldigste Moeder : — en uwe vrienden do dienstvaardigste, deelnemcnd-ste vriendin. — Steeds naamt gij aan het groote werk van uwen Zoon het innigste deel; diendet Hem tevens met zorgvuldige liefde; volgdot Hem na en bekleeddet onder de goede en edelste zielen de allereerste plaats.

Ik zoude der deugd zelve mijne vereering moeten onthouden, indien ik deze aan u, o uitverkorene en gezegendste aller vrouwen ! niet bovenal schuldig meende te

-----

228 VEREERING

wezen. Zoo lang ik Lij kennis zal zijn, wil ik u, o onbevlekt ontvangene Hemelkoningin ! vereeren, — doch niet anders dan naar den geest van Christus en van zijne Kerk. Elke andere vereering zoude u zelve die slechts van ééne gezindheid met uwen goddelijken Zoon zijt, mishagen ; ja, zoude, wat meer is. Hem en u ter onteering wezen, en hiervan blijve mijne eeredienst in eeuwigheid vrij!

Zoude ik mijne oogen zoo onafwendbaar op u vestigen, dat ik Jesus-Christus, mijn Verlosser en Heer, uit hetgezigt verloor? Zoude ik onbedachtzaam mijne eeredienst aan u, der vereering en aanbidding van God en Christus doen gelijkvormig worden ? — Zoude ik mij meer en met hartelijker vertrouwen tot u, dan tot mijnen hemelschen Vader en tot uwen Zoon, den middelaar tusschen God en de menschen, wenden? Dit zoude zelfs u beleedigen, die van alles aan God alleen deeeregaaft; of zoude ik uw beminnelijk beeld door verdichte bijvoegsels misvormen ? Behoeft de hooggebenedijde Moeder mijns Zaligma-

VAN MAKU. -WQ

kors Terdichtingen, om aan mijn hart dicr-liaar en waardig- te wezen ? Verro van mi] alle droombeelden en misleidingen des bij-geloofs, die voor uwe eer niet dan nadeelig kunnen zijn ; bi) bet licht der reine waarheid verschijnt gjj in den schoonsten glans.

O, wanneer zullen wij leeren u naar den geest van uwen Zoon, naar den geest dei-Kerk, in waarheid waardiglijk te huldigen?

quot;Ja, » zeide de Heere, « zalig die het

woord Gods hooren en het bevjaren! _

Zoo gafllij aan de lofspraak, die gij ont-vingt, de juiste wijziging; zoo wederhield Hij reeds toen elke valsche fereering. — Ach I hoe velen uwer ijverigste vereerders beijveren zich, om u met de woorden des Enge-ls te begroeten, om, n ter eere, lofzangen te doen hooren, — en tot uwe bescherming hunne toevlugt te nemen ; terwijl velen daarbij het hooren en bewaren van Cods Woarfl verwaarloox-en, waardoor zij onderwezen, bekeerd, getroost en zalig moeten worden. Ach! hoe velen rekenen zich zelven het gedachteloos uitspreken

VEREERING

van argetclde groetenisscn aan u, als verdienste toe, i.lie de ondeugden huns harten moet goedmaken ! Hoe velen zijn stipter en gemoedelijker omtrent de onderhouding van oefeningen, u ter eere, dan omtrent de vervulling der wezenlijkste pligten des Christendoms ! Zoo strekt hjinne vereering van u, het christendom tot schande en tot nadeel, terwijl zij daaraan dienstbaar, hevor-derl ijk moest wezen.

Dit kan u niet behagelijk zijn, allerheiligste Maagd! Gij zelve werdt niet zalig dan door Gods woorU te hooren en te onderhouden. Ook ons is geen andere weg ter zaligheid voorgesteld Jan deze.

Wanneer ik n niet de allervolmaaktste, ja met de Engelen-welsprekendheid love, doch dit voor mij geene opwekking en aansporing zij, om de leer van uwen goddelij-ken Zoon boven alles in de wereld te aan-hooren en le beivarev, ben ik niets meer dan een klinkend metaal, dat wel een aangenaam geluid van zich geeft, maar noch zich zelve, noch iemand tot eenig nut verstrekt, — ireering van u mij ^

VAN .MARIA. 231

nutteloos wezen.Dit zij mijonvorgX'telijk! — Zoo dikwijls ik uwen naam noem of hoor noemen; zoo dikwijls ik uwe beeldte-nis aanschouw of u mot de woorden des Engels begroet, zij dit iiiijno gedachten en mijn besluit: Moeder van mijnen hemel-schen Leermeester en Zaligmaker! ik wil Cuds Woord, dat Hij mij heeft nagelaten, hooren en hew aren; — en kan ik, u tor cere, wel iets grooters, wel iets edelers, wel iets waard igers verrigten ? —

Och! bid dat God de Heere mij verleene, dat ik in alles steeds wijzer handele, en door een waarachtig christelijk leven Hem dagelijks meer welbehagelijk worde. Amen.

©ncrlicnkinfl tgt;cx smarten cn lier 3f0fmnöcn min Ittaria.

Gij hadt vele droefenissen, allerreinste Moeder mijns Verlossers! — maar ook vele genoegens. Toen uw Zoon aan het kruis hing, drong de smart, gelijk een zwaard,

VEREERING

door uwe ziel; en de liefde, waarmede Hij, stervende, nog voor u zorgde, trof u het hart nog meer. Doch, welke hemelvreugde smaaktet gij, toen Hij, als kind, op uwen schoot lag! De bloeddorst van Herodes, wel is waar, verbitterde die vreugde welhaast ; maar God vergoodde u den doorge-stanen angst, door dagelijks ontelbare moedervreugden aan uw zoo beminnenswaardig goddelijk Kind. Uwe droefheid, toen gij, op de terugreis van Jerusalem, Hem mistet, en angstvol zocht, verwisselde in de verblijdendste bewondering, toen gij Hem, te midden der Leeraren, in don Tempel vondt. — Hem, den van God gezonden Messias, door zijne verblinde en ondankbare landgenooten zoo vervolgd te zien, moest voorzeker uw hart de grootste smart veroorzaken ; maar hoeveel vreugde schepte het ook niet uit zijne verhevene deugden, uit zijne wonderbare daden en uit zijne hcmelscho onderwijzingen! Zoo werden steeds uwe droefenissen door de genoegens, die zo vergezelden, verzacht en gelenigd , zoo hebt gij, door vertrouwen op

Goil, cn door do troostrijlco hoop, dat het eindo heerlijk, zalig zoudo wezen, al uw loed overwonnen ; zoo hebt gij u versterkt, door het voorbeeld nws Zoons, en door zijne troostvolle Leer, welke gij getrouw in uw hart bewaardet. O, hoe verblijddet gij u, na de opstanding des Ileeren, over al het doorgestane lijden! Hoe verblijdt gij u thans in den Hemel, nu gij do weldadige bedoelingen, dio God daarmede had, en den uitgebreiden zegen, welken de wereld daardoor verwierf, volkomenlijk inziet, en voor uwe standvastigheid op liet schitterendst wordt beloond!

Zoo blijven dus, o God! uwe uitverkcren-ste vrienden zelve niet bevrijd van lijden! Ook uwen welbeminden Zoon en zijne heilige Moeder spaardet Gij niet! Zij moesten, langs den weg des lijdens, uwe heerlijkheid ingaan. — Het ware mitsdien onverstandig en ondankbaar, lijden als een blijk uwer ongenade aau te nemen. Neen, mijn God en Vader, alles wat mij bejegent, wil ik, met dank en onderwerping, uit uwe hand aannemen, met gelatenheid dragen, cn ver-

231 VEREERING

standiglijk ter mijner bekeering' en heilig-

making aanwenden.

Ik ben mensch, en kan dus, naar uwe wijze goedheid, van smarten niet geheel bevrijd blijven. Zonder deze zoude ik nimmer van mijne gebreken gelouterd, tot de deugd teruggevoerd, of daarin versterkt en bewaard worden. Zoo zullen dan de smarten zeiven mij weldaden wezen, en ik dank U uit de volheid van mijn hart, o God! dat Gij mij zoo vele genoegens verleend hebt, die het grievende mijner smarten moet matigen. — Wanneer lijden mij zuchten en tranen afperst, leer mij dan de voordeelen berekenen, welke Gij mij daardoor schenkt; wanneer ik aan het sterfbed van geliefde panden jammere, toon mij dan de vreugde der toekomende wereld, waarin Gij al uwe goede kinderen zult hereenigen en eeuwig gelukkig maken.

Het voorbeeld van kinderlijke gehoorzaamheid, van vertrouwen en volstandig geduld in de ondragelijkste smarten, hetwelk Jesus en zijne H. Moeder mij hebben nagelaten, geve mij kracht tot gelatenheid

in mijn oneindig zachter lijden! Hetgeen de goddelijke leer mvs Zoons mij verklaart omtrent uwe liefderijke zorg voor mij, o Heere! onder alle wederwaardigheden, en wat die leer mij omtrent het zalig einde van allen christelijk gedragen rampspoed verkondigt — houde mij moedig, getroost en bereidwillig, om uwen vaderlijken wil, in lijden, even als in vreugde, te volbrengen.

Dit beloof ik, o God! bij het aandenken der eenmaal van droefheid overstelpte, thans zich uitermate verblijdende, allerzaligste Moeder mijns Verlossers. Zij, die bij ondervinding weet, wat lijden is, verwerve voor mij, en voor alle menschen, van U, o God! clat uwe liefderijke oogmerken door ons mogen worden bereikt, en ten laatste alles ons medewerkt ten goede. U en uwen Zoon zij de eere en de dank in eeuwigheid. Amen.

230 vereering

Vcrccriitfl tutu Itcn g. Jaecpl;.

Gnat tot Joseph. Gen. xli. 55.

Gij hebt, o God! de kindschheid van Jesus-Christus, uwen Zoon, aan zijne heilige Moeder, en tevens aan de zorg en het opzigt van uwen regtvaardigen dienaar Joseph, toevertrouwd en bevolen. Zijne deugd en trouw waren U beleend. Gij voerdet hem op donkere en moeijelijke wegen, — en hij volgde U, hoe bezwaarlijk hem dit menigmaal mogt wezen. In U stelde hij, zelfs in de treurigste en zorgelpste omstandigheden, zijn onbepaald vertrouwen, en onderwierp zich geheel aan uwen wil en aan uwe leiding. O, hoe heerlijk is hij thans beloond! Hoe zacht moet hij zijn leven blijmoedig en vol.vertrouwen, in de armen van Jesus en Maria, hebben voleindigd ! Hoe hoDg is hij uit zijne nederigheid in den Hemel verheven ! o, hoe zalig is hij!

Gehoorzaamheid en trouw zijn alzoo do echte gronden van vertrouwen. Wanneer ik U, kinderlijk gehoorzaam, vol ge, o God !

VAN DEN H. JOSEPH. 237

en wat Gij mij hebt toevertrouwd, quot;wijss el ijk bestede, dan zult Gij ook vaderlijk voor mij zorgen. Hoe zoude ik dan aan uwe hulpe kunnen twijfelen, en van uwe alwijze goedertierenheid niet het beste mogen verwachten? Doch, hoe zoude ik op U mijn vertrouwen kunnen vestigen, indien ik mij onwillig betoonde, om uwe geboden te onderhouden? Neen, quot;mijn God! welke inspanning het ook soms van mij moge vorderen, steeds worde uw heilige wil door mij volbragt! Kampen mogen mij treffen, ik behoef niet te vreezen ; Gij zult eindelijk alles mij ten goede doen medewerken. En och! mogt de dood eens ook mij in de beoefening van vertrouwen aantreffen!

Yerwerf mij, o heilige zorerader van mijnen Verlosser! door uwe veelvermogende voorbidding, deze genade, zoodat mijn einde vrede, — mijn sterfuur zalig zij. Amen.

H. I T -A- isr I E

TER EERE

VAN DEN HEILIGEN JOSEPH.

uuu Tader in ilea Hemel, ontferm U

! onzer. onzer.

God Zoon, Verlosser der wereld, ontferm U' onzer.

God H. Geest, ontferm L' onzer. H. Drievuldigheid, één God, on:f. U onzer. H. Maria, bruid van den H. Joseph, hid voor ons.

H. Joseph, hruidegom van de allerheiligste

Maagd Maria, hid voor ons.

Zorgvader van Jesus, hid voor ons. Man naar Gods harte, hid voor ons.

LITANIE TER EERE VAN DEN H. JOSEPH. 289

Getrouwe en voorzigtige dienaar des Hoeren, bid voor ons.

Bewaarder der maagdenreinheid van Maria,

Medegezel en troost van Maria, Allerzuiverste in maagdenreinheid, Allernederigste inontmoed.

Allervurigste in liefde,

Allerverhevenste in beschouwing.

Die door de getuigenis van den H. Geest zeiven regtvaardig zijt ver- amp; klaard, ^

Die, aangaande de goddelijke verbor- § genheid, boven eenieder zijt onderrigt ó geworden, p

Die, met betrekking tot de heilige verborgenheden van de Menschwording des Woords, van uit den Hemel zijt ingelicht.

Die met Maria, uwe Bruid, die bevrucht was, naar Betlehem zijt opgegaan.

Die, daar er voor u geene plaats was in de herbergen, in eenen stal uwen intrek hebt genomen.

'240 LITANIE TER EERE

Die zijt verwaardigd, er bij tegenwoordig te mogen zijn, toen Christus ter wereld kwam, en in doeken gewonden, in de kribbe werd nedergelegd, bid voor ons.

Die den Heere , bij zijne besnijdenis, Jesns hebt genoemd.

Die, met Maria, het kind Jesus in den tempel aan God den Heere hebt opgedragen ,

Die, in den droom, door een' Engel aangemaand, om met het Kind en ^ zijne Moeder naar Egypte te vlugten, ^ des nachts met deze daarheen zijt ge- g reisd, 2

Die, toen Herodes was gestorven, met p het Kind en deszeifs Moedor naar het land van Israel zijt terug getrokken ,

Die, den te Jetusalem achtergebleven Zoon van Maria drie dagen lang met zijne Moeder vol angst hebt gezocht.

Die Hem, na drie dagen, in den Tempel, zittende in het midden der

VAN DEN H. JOSEPH.

leeraars, mot blijdschap hebt weergevonden, hul voor ons.

Aan wie de Heer der Heeren op aarde

onderdanigheid heeft betoond,

Die in het heilig Evangelie lof wordt |-toegebragt, T

Bruidegom van Maria, uit welke Jesusis i geboren, g

H. Joseph, onze voorspraak,

H. Joseph, onze beschennheilige,

In al onze nooden, help ons, H. Joseph. In al onze kwellingen,

In het uur van onzen dood, •5'

Om uwe kuisch)ieid, §

Om uwe vaderlijke zorg en trouw, t-. Om al uw arbeiden en zwoegen, L,

Om al uwe deugden, |

Om uwe overhooge verhevenheid en eeu- =■

wigdurende zaligheid,

Dat gij u verwaardiget onze ootmoedige smeekingen om vergiffenis bij uwen geliefden voedster-zoon Jesus te ondersteunen, wij bidden u, verhoor ons.

Dat gij ii verwaardiget ons, ten allen tijde,

1(!

.

'21'2 LITANIE

aan uwe ovevdierbaro, heilige liruid aan te bevelen, wij bidden u, verhoor ons. Dat gij de gave van reinheid allen gehuwden en ongchuwden wilt verwerven,

Dat gij voor alle getrouwden huwelijkstrouw, huiselijken vrede en eendragt wilt afmeeken.

Dat gij alle huisvaders bij de christelijke J. opvoeding hunner kinderen met uwe S'. voorspraak wilt te hulpc komen, g-

Dat gij allo genootschappen en broo- = dersehappen, die zich in het bijzon- ^ der aan uwe vereering hebben toege- rL wijd, met uwe voorbidding wilt be- § gunstigen, g

Dat gij allen, die op don bijstand uwer V voorbidding hun vertrouwen stellen, altijd en overal met uwe voorspraak wilt beschermen,

Dat gij alle overledene geloovigon, door uwe veelvermogende voorspraak, wilt te hulpe komen,

Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, spaar ons, lieer.

van den 11. joseph. 'j-lo

Lam Gods, dat do zouden dor wereld wegneemt, verhoor ons, Heer.

Lam Gods, dat de zonden dor wereld wegneemt, ontferm U onzer.

Heer, ontferm U onzer, enz.

Onze Vader, enz.

v. Bid voor ons, H. Joseph,

a. Opdat wij der beloften van Christus mogen waardig- worden.

Laat ons bidden.

Wij bidden U, Heer, dat wij, om de verdiensten des bruidegoms uwer allerheiligste Moeder, mogen worden geholpen, en wij op zijne voorspraak mogen verwerven, wat wij door ons zeiven niet kunnen bekomen. Gij, die leeft en regeert, met den Vaderen den H. Geest, in de eeuwen der eeuwen. Amen.

LITANIE

HEILIGE MARTELAREN VAN CORCUM,

Ier dood gcbragl le Briellc, den O⁰ julij 1572.

^'quot;if eer, ontferm U onzer.

jp Christus, ontferm U onzer.

0S Heer, ontferm ü onzer. ■quot; Christus, hoor ons.

Christus, verhoor ons.

) V God Vader in don Hemel, ontferm U onzer.

God Zoon, Verlosser dor wereld, ontferm U onzer,

God H. Geest, ontferm U onzer.

H. Drievuldigheid, één God, ontferm U onzer.

H. Maria, Koningin dor Martelaren, bid voor ons.

LITANIE VAN DE H. MARTEL. VAX GORCUM. 245

Heilig negentiental Martelaren van Gorcum,

bidt voor ons.

Heilige Martelaren Leonardus en Nico-laas, pastoors van Gorcum, met nog drie wereldlijke priesters,

Heilige Martelaren Leonardus en Jacobus , Religieuzen, van de orde van Premonstreit, en Johaniies,van de orde van den H. Dominicus,

Heilige Martelaren Nicolaas en Hiero-nymus, met nog negen Minderbroeders, er-Heilige Martelaren, die noch pijnigingen, g? noch den dood ontzien hebt voor de zaak ^ van Christus, ^

O

Heilige Martelaren, die kloekmoedig g eenieder aanmoedigdet om standvastig te blijven in het Geloof,

Heilige Martelaren, die gevangen genomen, en in eenen duisteren, verpestenden kerker werdt geworpen.

Heilige Martelaren, die door verwaten krijgsvolk bespot, geslagen en mishandeld werdt,

Heilige Martelaren, die, eene geladen

246 LITANIE VAN HE

instool in den mond gestoken zijnde, !ré-vraagd werd, of gij bereid waart voor het Geloof te sterven, bidt voor ons.

Heilige Jlartelaren, die kloelimoedig antwoorddet : jquot;, en het schot wachtende, uitriept: Ueeve, in uwe gezegende handen beveel ik mijnen geesl:

Heilige Martelaren, die, voortgesleept, gesleurd, geslagen en met cene koord omhoog getrokken zijnde, half dood bleeft hangen.

Heilige Martelaren, die, afgenomen zijnde, S

daarna nog kloekmoediger dan te quot;■ voren uwe medegezellen tot volharding o aanmoedigdet, ₀

Heilige Martelaren, die men met bran- p dende kaarsen aangezigt, mond, ooren en neus verbrandde,

Heilige Martelaren, die voor dertig stuivers geveild werdt.

Heilige Martelaren, die, na vele bespottingen, slagen en versmadingen verduurd to hebben, half naakt in een vaartuig geworpen, naar Dordrecht vervoerd werdt, bidt voor ons.

MARTKLAREN VAN GORCUM. 217 Heilige Martelaren, die, voor geld ten toon gesteld zijnde, van groot en klein bespot werdt, bidt voor ons.

Heilige Martelaren, die, te Brielle aangekomen, wederom vele bespottingen ondergaan hebt,

Heilige Martelaren, die niet ophieldt onder al de mishandelingen voor uwe vijanden te bidden.

Heilige Martelaren, die door Lumey, mot allo vinnigheid, verraders en afgodendienaars genoemd werdt, j— Heilige Martelaren, die, cp zijn bevel § voor hem op de knien moest neder- ^ vallen, en vervolgens, met eene vaan ^

O

voorafgegaan, ter bespotting rondom = eene galg geleid werdt,

Heilige Martelaren, die men door honger, dorst en andere kwellingen beproefd heeft van het Geloof te doen afvallen.

Heilige Martelaren, die, voor den raad der nieuwgezinden gebragt zijnde, uw geloof aan de wezenlijke tegenwoordigheid van Josus-Christus in het aller-

243 LITANIE VAN DE

heiligste Sacrament des Altaars onver schrokken beleden hebt, bidt voor ons. Heilige Martelaren, die na deze belijdenis terstond ter dood veroordeeld zijt, terwijl men eenparig¹ riep : hangt hen op! hangt hen op !

Heilige Martelaren, die, twee aan twee nit de stad geleid wordende, elkander tot den marteldood aanmoedigdet, zeggende : heden zullen wij bij God en het Lam ons verheugen,

Heilige Martelaren,die, geheel ontkleed, £ in eene schuur opgehangen, kloekmoe- -dig voor het geloof zijt gestorven, bid- S dende en u zeiven in uwen strijd aan : God bevelende,

Heilige Martelaren, die na uwen dood nog onmenschelijk mishandeld werdt, daar de wreedheid uwer moorlenaren nog niet verzadigd was,

Heilige Martelaren, die, uit groott vervolgingen gekomen, uwe Ideederen in het bloed van het Lam gewasschen en gezuiverd hebt, daarom nu voor den freon van

MARTELAREN VAN GORC UM. 249 God Hem dag en nacht onophoudelijk zijt dienende, bidt voor ons.

Heilige Martelaren, aller kloekmoedigs te strijders voor Jesns-Christus,

Heilige Martelaren, beschermers van cr het katholijk Geloof in ons vader- amp; land, o

Heilige Martelaren, levende offeranden, o

Heilige Martelaren, die na uwen dood V aan eenige godvruchtige zielen verschenen zijt in witte, blinkende kleederen en met gouden kroonen op het hoofd.

Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, spaar ons. Heer.

Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, verhoor ons. Heer.

Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt, ontferm U onzer.

Heer, ontferm U onzer.

Christus, ontferm U onzer.

Heer, ontferm U onzer.

Onze Vader, enz.

LiTAKÏK VAN DE

v. Die heerlijke mannen hebben op eene heerlijke wijze hun bloed voor tien Heere vergoten. Zij hebben in hun leven Christus lief gehad, en zijn Hem nagevolgd in hun sterven.

it. En daarom hebben zij zegekroonen behaald.

v. Eón Geest en één Geloof bezielden hou.

r. En daarom hebben zij zegekroonen verworven.

v. Bidt voor ons, heilige Martelaren van Goreum!

Ti. Opdat wij in het belijden desGeloofsu mogen navolgen.

LAAT ONS BIDDEN.

O God! die den roemrijken strijd van den H. Nicolaas en zijne gezellen voor het ware Geloof met den lauwertak der eeuwige heerlijkheid verheerlijkt hebt, geef o.ns genadiglijk, dat wij hier op aarde strijaende, eenmaal, gelijk zij, mogen gekroond worden in den Hemel. Door onzen Heer Jesus-Christus,

MARTELAREN VAN GORCUM.

Gebed tot de heilige Martelaren van Gorcum.

Heilig negentien tal Martelaren van Gorcum, en allo heilige Martelaren, die ooit in ons vaderland het ware Geloof door uwen marteldood bevestigd en tot luister verstrekt hebt, slaat uwe oogen nogmaals op ons vaderland, en bidt den almagtigen en goedertieren God voor ons, dat Hij zijne go adel ij ke barmhartigheid aan deze landen gelieve te verkenen, opdat dezelve den ge-wenschten vrede en de vruchten der een-dragt mogen genieten , en dat de verdwaalden op den regten weg dor zaligheid mogen komen, en de regtgeloovigen in het goede meer en meer mogen aangroeijen, en dat wij allen hier God zoo mogen dienen, dat wij Hem hierna eeuwig in den Hemel mogen aanschouwen. Door Jesus-Chrittus, onzen Heer. Amen.

I mprimatur : J. BRINKMAN, Libr. Cens.

Amstelodami, 11 Aug. 1855.

--O-oo-O—

VEREERING

tUmrini) icr Ijcilijc Apostelen.

Hoo vereerenswaardig zijt gij ons, o vertrouwde vrienden van Jesus-Christus! gij, welke de Heer tot de voortzetting van liet door Hom begonnen verheven, goddelijk werk, zoo bij uitmuntendheid geschikt oordeelde! Hoe groot is uwe verdienste ten aiinzien der wereld ! Hoe veel dank zijn wij u schuldig! Is ons weinig aangaande uwe lotgevallen bekend, wij kunnen ook de minder belangrijke narigten omtrent uwe jicrsoonlijke omstandigheden ontberen. Uwe daden en hare zegenrijke nog steeds voortdurende gevolgen spreken van u, en verzekeren u de hoogachting en de vereering van het allerlaatste nageslacht.

Ook ik wil in den stand, waarin God mij heeft geplaatst, dezelve zij gering of aanzienlijk, tot de bevordering van Gode welgevallige en algemeen nuttige inrigting mij bekwaam en daardoor verdienstelijk maken. Dan zal ook mijn naam een veree-renswaardige naam zijn, al vermeldt geen

Dlili HEILIUE APOSTELEN. 'iia

geschiedboek dien met lof. Van zoon tot zoon zal hij tot den naneef overgaan, en bewaard blijven in menig hart. De vruchten mijner onvermoeide pogingen, om goed te stichten, zullen hij het nageslacht, in gedachtenis, gedenkteekenen van mij zijn, wanneermijn naam naauwelijkszoover mogt komen.

Gij waart niet onzondig, niet zonder gebreken; doch do Heer had geduld met de zwakheid van uw verstand en hart, en ondersteunde haar door zijnen H. Geest, die u tot wetenschap, heiligheid en kracht leidde, en daarin meer en meer deed toenemen.

quot;Welk eene troostvolle gedachte voor mij, wakke! mijne bekrompen kennis en ge-rekkige deugd sluiten ook mij niet buiten de liefde des Heeren, wanneer ik slechts met gemoedelijke zorgvuldigheid er naar streve, om haar te vermeerderen en te ver-hoogen : ook in ons werkt de H. Geest nog steeds voort.

251 VEUEERING

Door tleiizelfden Geest, tlie in u werkzaam was, is de zaligmakende leer mijns Verlossers voortgeplant, en daardoor alle heil over de wereld verbreid. Ook heb ik deel daaraan gekregen, en wien heb ik dit te danken? Aan God en aan u, door wie God workte. Waart gij in de dienst van Christus, door den H. Geest, niet zoo ijverig, niet tot in den dood getrouw geweest, — dan zou de wereld door het heilig Evangelie niet verlicht zijn geworden; dan zou dat genadelicht tot mijne voorvaderen niet zijn doorgedrongen; dan zoude ik nog in den duisteren nacht der heidensche onwetendheid en dwaling omdolen; dan zoude althans de heldere , liefelijke glans van Jesus godsdienst mij niet weldadiglijk bestralen. Ontvangt mijnen dank, o gij groote Leeraars der volken! Zoo dikwijlsik overweeg hoeveel heils door het christendom ook mij is aangebragt en nog z£-l geschonken worden, wil ik uwe nagedachtenis zegenen, en u als mijn grootste weldoeners vereeren.

O met welken rusteloozen ijver moet

KEU II. APOSTELEN.

ik naar de kennis en de volmaakte beoe fening van tie christelijke Leer streven, waarvoor hare eerste verkondigers alles veil hadden, alles opoiTerden; ja, welke zij tot in den marteldood hebben aangekleefd ! Zij moet aan mijn hart bovenal dierbaar zijn : zij moet het rigtsnoer mijns levens wezen : anderszins zouden voorzeker in mijn oog de heilige Apostelen dwazen zijn geweest, tl ie al hunnen ijver voor iets onnoodigs, iets onnuttigs verspilden.

In welke hooge zaligheid bevindt gij u thans, o heerlijk beloonden! Gij hebt veel gewerkt, veel geleden, veel doorgestaan, veel in Christus verdiend, doch daarvoor hebt gij nu ookgrootcr loon verworven, dan gij kondet verwachten.

Hij leeft nog, de Vergelder ! Hij, de Regt-vaardige, zal de werken mijns geloofs, den arbeid mijner liefde en de daden mijner hope niet onbeloond laten. Ik wil niet vertragen; ik wil den moed niet verloren

256 VERKEKING VAN ÜE

geven : waarlijk ook mijn loon is weggelegd

in den Hemel.

Tot ii, o nooit volprezen, goddelijke, minnelijke Verlosser! door wien uwe Apostelen alles zijn geworden, wat zij waren en zijn, tot U keert mijne gansche hun gewijde vereering terug! U zij bovenal lof, prijs en dank ! Zij zochten niets dan uwe eer : overeenkomstig hunne gezindheid wil ik ook naar niets anders streven; — zelfs dan niet wanneer ik hen vereer en hunne veelvermogende voorbidding inriep. Er is geene zaligheid in iemand anders dan in U, o Jesus! Gij zijt de weg derwaarts; Gij zijt de waarheid en het leven. Amen.

NAVOLGERS DER H. APOSTELEN. 257

Vermin# nan öc muiolgcrs ïiee heilige JVpoetclcn , bic l)ct cljrigtcuïtom in 1gt;C3C landen Ijcbbcn ingawrli, ca als plaatselijke bceclicnnijciliflcn iuorï»cii aanroepen.

Eeuwige dank zij IJ, o God! voor al het goede, dat Gij door uwen getrouwen dienaar (/ae;* «oemf men den naam des Heiligen) aan ons dierbaar vaderland hebt bewezen. Gij hebt hem in deze, eertijds geheel woeste streken, gezonden, om onze voorouderen, die nog in de duisternissen des heidendoms zaten , tot uwe kennis en tot de zaligheid op te leiden. Aanhoudend wordt uwe heilige Leer aan ons verkondigd ; het weldadig licht, dat Gij voor onze vaderen deedt opgaan, bestraalt ons mede, en doet ons den weg ten eeuwigen leven ontdekken. Aangebeden zij uwe wijze goedheid, die menschen, door menschen, zalig maakt! ü zij voor alles de eer!

Heilige...! hoeveel moeite hebt gij aan-17

O'iQ VEREER IN O VAN DE

gewend, hoevele beletselen overkomen! hoe zeer naamt gij de zaligheid der zielen en tevens liet tijdelijke welzijn uwer kudde ter harte! Hoeveel dank is het vaderland, is de menschheid, is liet laatste nageslacht

u schuldig!

Uwe verdiensten zijn op het heerlijKst den Hemel heloonil. Gij ziet nu reeds zoo vele eeuwen lang de vruchten van uwen arheid rijpen. Al het goede, dat op den door u gelegden grondslag voortgezet en voltooid wordt, vermeerdert uwe blijdschap en uwe glorie. Eenieder van ons, die zalig wordt, wijdt ook u zijnen dank. Gansche geslachten vereeren u als hunnen vader en weldoener, zegenen uwe nage-dacbtenis.

Zoo zij dan ook mijne dankbaarste ver-eeringu gewijd : zij besta daarin, dat ik de goddelijke leer, welke gij hebt verkondigd, opmerkzaam hoore en getrouw op-volge; dat ik het christen lom, bij eenen deugdzamen levenswandel, belijde, — en zooveel ik kan met liefderijken, gepasten en standvastigen ijver, al wat goed is, be-

NAVOLGERS DER H. APOSTELEN. 259 vordare. Dit zal u tot vreugde, mij tot heil verstrekken, en zoo hoop ik eenmaal met u in Christus de zaligheid deelachtig te worden, welke de opperste Herder der zielen allen, die Hem volgen, wil doen verwerven. Bid voor mij, dat ik dier genade waardig worde. Amen.

fccccriug icc IjnliiK ^cutfUuirs.

Hoe zeer moet ik mij schamen, heilige Martelaars! wanneer ik aan u denk , en mij niet u vergelijk ! maar des te hooger lof en des te hartelijker vereering moet ik n wijden, naar mate ik uwe schitterende hoedanigheden meer misse.

Do tijden dor geloofsvervolgingen -dank zij God! — zijn voorbij; doch de regtvaardige regter, die eenieder alleen naar vrijivillige daden oordeelt, zal mij deswege niet minder achten, dan zijne om Hem gemartelde dienaren, indien ik slefhts nu in de dagen van rust, even als zij, het ware, werkdadige christendom, niet al mijn hart aankleve, en naar hun

.

200 VEREERISG

vooiboeldberoidzij, om liever alles prijs te

geven, alles op te offeren, dan aan deugd en geloof ontrouw te worden.

Maar vindt Hij, die de harten kent en doorgrondt, ook in mij zulk eene liereid-willigheid en onwrikbare trouw ? O , noe gemakkelijk is het, te zeggen en te betuigen ; Heer! al moest ik met U sterven, ik znl U nooit verloochenen! Ach, wat zoude hot wezen, indien het er eens toe kwam,

dat ik mijn leven, ja, slechts iets, dat mij oenigzins dierbaar is, aan waarheid en pligt ton offer moest brengen; hoe zoude ik mij dan gedragen ? Zoude ik mijn woord

gestand doen?

Och, mijn hart, misleid mij niet. —

Neen, gij moet, gij kunt mij niet misleiden Of is bet mij onbekend, wat iktot nu toe heb ge¹ aan en verwaarloosd, terwijl mijn ' geloot en deugd enkel geringe beproevingen hadden door te staan? Hoe zoude ik tegen zwaardere bestand zijn r

Onze godsdienst wordt aangevallen cu

t bespot; wij kunnen die verdedigen; wij t ^ kunnen hare eer handhaven,— en wij zwij- * f bespot; wij kunnen die verdedigen; wij t ^ kunnen hare eer handhaven,— en wij zwij- * f

DER H. MARTELAARS. '261

gen zoo dikwijls, ja, veroorloven zelfs ons, somwijlen, daarbij eene kleine spot-( ternij, welke wij nogtans in ons hart afkeuren. Wij moesten l openlijk en pleg'-tig belijden. Wij moesten, door godsdienstoefeningen, onze christelijke kennis, onze godsvrucht en onzen ijver tot alle goede werken aanwakkeren, vermeerderen, versterken, en onze geloofsgenooten tot stichting verstrekken; — en wij schamen er ons over, ja, verzuimen die zoo menigmaal, in weerwil van onze dure verplig-ting, zelfs op de aan uwe dienst, o God! uitsluitend gewijde dagen, of doen dit met zigtbaren dwang en onachtzaamheid. En om welke reden V Hadden wij den ondergang van ons tijdelijk welzijn , of een aanmerkelijk nadeel te duchten ? Neen, —

maar wij vreezen, door oenen godsdienstbespotter, die ons noch benadeelen, noch bevoordeelen kan, als belagchelijk beschouwd, en onder de eenvoudige vromen gerangschikt te zullen worden: wij willen niet gaarne eene nietsbeduidende bezigheid of inspanning verzuimen of opofferen; wij

⁰^675?C'' Ê-'

------------------cXZXo-^3

'262 VEREERING

willeu het vertroetelde ligchaam aan ilo eenigzins gure luchtgesteldlieid niet blootstellen ; wij willen van onze eenmaal aange-nomene levenswijze niet afwijken.

Hoe menigwerf, ach ! hoe menigwerf handelde ik tegen ]licht en geweten, niet omdat mijn aardsch geluk verwoest of gekrenkt zoude zijn geworden, indien ik pligt en geweten ware gevolgd, en mij, mot geweld, van alles hadde losgescheurd, dat mij hierin hinderlijk kon Ce zijn, maar om de nietswaardigste heuzelingen. Een blik van gunst, een vriendelijk woord, eene vleijende k.ftuiging, een titel en eere-tecken, een schielijk opkomende lust, de voldoening van eene aangenomene ziiuie-lijkheid, het genot van wcrkelooze rust, eene handvol gelds, ja, oer nog oneindig geringer voordeel: van soortgelijken aard waren de dingen, wier verlies ik duchtte, en die mij vaak tegen mijE hetere overtuiging deden spreken en handelen: ot wanneer ik dat alles aan geloof en deugd opofferde, hoe smartelijk was hot mij! hoe zwaar viel mij die opoffering! hoeveel

DEK H. MARTELAARS. 263

beraads, hoeveel strijds kostte het mij eer ik de zege behaalde over mijn hart, hetwelk mij deze beuzelingen als hoogstbe-langrijk deed voorkomen en dierbaar maakte! — Kan door zoodanige christenen de martelaars-kroone worden verworven V

O heilige Martelaars! hoe zal ik voor God bestaan, indien Hij mij naar u afmete en beoordeele! Hoe beschaamd en diep vernederd moet ik mijne oogen neder-slaan, wanneer ik aan u en aan de heldendaden van r.w geloof en van i.wedengd denke!

Het was geen onbezonnen drift, geen blinde godsdienst-ijver, geen oproergeest, geene wraakzucht, die u tot de marteling, tot den marteldood voerden : uwe zuivere begrippen van Jesuslecr: uwe volkomene overtuiging van haregoddelijkheid ; uw naar hare voorschriften gevormd hart en leven; uwe, reeds lang voor de vervolging, ten dage des geluks, geoefende liefde tot God en den naaste; uw onwrikbaar geduld en uwe zachtmoedigheid jegens beleedigers;

VEKEER1NG

uwo zolfbeheersching en homelsgezindhcid zijn de kenmerken van do echtheid uwer

martelaarschap; en ach, hoe verre laat gij Q mij en vele duizende christenen achter u! .— Christus was u het leven, en het sterven voor zijne eer was u gewin, ofschoon het een sterven aan een kruis, of bij een hloedgerigt ware, ■— en ik , helaas! ik klaag en jammer : ik word traag en kleinmoedig; ik vergeet mijne heiligste vcr-pligting, wanneer de beoefening des Christendoms mijn levenspad niet altijd met bloemen bestrooit, maar mij foms over doornen leidt.

Heerlijk zegepraalt gij, ever. als de ver-winnaars van zich zeiven, over rampspoed en boosheid; en uwe zaligheid is aan uwe verdiensten geëvenredigd. Ja, zulke verhevene voorbeelden van deugd, die noch marteling, noch dood vreest, behoefde uwe eeuw, en behoeft niet milder de onzegt; welke zoo verdorven, zoo zedel jk verzwakt, zoo vertroeteld, en tot groote opofferingen zoo weinig in staat is.

DKR 11. MARTELAARS.

overtuiging voor hot goede opoffert, verdient bewondering, waar men haar ook aantreffe : en die deugd hebt gij beoefend, gij, aan God en Christus geheilig-den!

Gij, standvastige bloedgetuigen van Jesus-Christus! gij zijt het door vuur gelouterde en bewaarde goud zijner Kerke. Welk eene hooge waardij moet gij in ons oog bezitten; doch hoe waardig en dierbaar moet ons, bovenal, de godsdienst wezen, waarvoor gij alles, wat voor 's menschen natuur eenigszins verschrikkelijk is, blijmoedig hebt verduurd, en in wier leer de kracht is gelegen, die u boven leven en dood verhief. In u vereer ik haren goddelij-ken stichter.

Och, mogt ik even als gij het vermogen en de kracht van deze godsdienst ervaren; en mogt uw roemwaardig voorbeeld, na mij beschaamd te hebben, mij aansporen — niet om een martelaar te worden, — waartoe God mij welligt niet heeft geroepen, maar om mij de gezindheid eigen te maken, waardoor gij zijt geworden wat

'26ö VEREEKING

?ij waart en zijt. Met do ligtste oefeningen der zelfbeheersching wil ik een begin maken, opdat ik in staat zij, bij de zwaarste beproevingen, mij aan U getrouw te bo-toonen, zoodra en op zulk eene wijze, als Gij, o God! dit van mij zult vorderen. Is liet mij niet vergund voor Jesus mijn bloed te vergieten, dan moge het ten minste voor Hem, voor Hem alléén, mij door de aderen stroomen en mij, zoo lang mijn hart zal slaan, tot onafgel rokcne werkzaamheid in al het goede bezielen. Amen.

t1crcmn0 Kr gcilificn in l)lt;t nlgcnucn.

Met welk smachtend verlangen moeten wij, ook om doze reder , uwe komste te geinoet zien, nooit volprezen, eei.wig gezegende Zone Gods!

O wanneer wij zulkn hebben geleerd waarheid van dwaling volkomen te onder-sclieiden, dan Hil gi ene scliijnheiligheid.

DER HEILIGEN IN HET ALGEMEEN. *267 die op aarde bedroog: en misleidde, ons meer verblinden; dan zal de schijnheilige reeds voor lang van liet getal der ware Heiligen afgezonderc wezen; terwijl daarentegen zoo velen, wier verheven deugd en hooge verdiensten de wereld noch kende, noch waardeerde, zich in uwe luisterrijke gemeenschap zullen bevinden.

Oubedriegbare kenner en beoordeelaar der menschen! wil ons reeds nu, eer Gij uw beslissend oordeel zult openbaar maken, op het onderscheid tusschen valsche en ware heiligheid opmerkzaam doen worden! Doe onze vereering der Heiligen steeds zuiver en gepast zijn; nimmer aanleiding geven tot onteering van onze heilige Godsdienst, en ons der ware heiligheid nader brengen.

Gij, ware aanbidders van God en Christus ! die door uwe juiste begrippen van godsdienst, en door uwe glansrijke christelijke deugden, helderschijneude lichten waart in den nacht van uwe, door onwetendheid, dwaling en bijgeloof, verdonkerde eeuw ; — gij, aan wie het Christen-

Sffes--——

'208 VEREEKING

ilom zijnen voortgang grootelijks is verschuldigd, en wij den zegen hebben te dan-ken, die daaraan is verknocht; — gij, die in liet midden eener verdorven wereld leefdet, en u evenwel voor haar verderf onhevlekt hewaardet; — gij, die door verheven deugden nithlonkt, zonder iemands oogen tot n te willen trekken; — gij, die u van do wereld bediendet, zonder van haar misbruik te maken, en uwe zondige lusten bestreedt, betengeldet en vorwont, zonder n zeiven het leven te verkorten; — gij, die aanhoudend waart in bidden en overdenken, om meer bemoedigd en krachtdadiger uw nuttig leven in de maatschappij te kunnen voortzetten; gij, die van al do door God aan u verleende gaven wijs-selijk gebrnik maaktet; — gij, die uwe ligchaams- en zielsvermogens, uwe genoegens, uwe bezittingen, ja, zelfs uw bloed en leven grootmoedig opofferdet, om der wereld en der Kerke van Jesns-Christns nuttig te wezen en menscheuliefde uit te oefenen, gelijk hare stichter die heelt 4\ betoond; gij, gij zijt de ware Heiligen,

-----------------------;

DER HEILIGEN IN HET ALGEMEEN. 269

in wie de Zoue Gods zich eenmaal zal vev-blijdcu,

In u zal Hij kenbat.r maken vrat zijne mast en genade vermogen; in u zal Hij openbaren tot welke volmaaktheid in kennis en in vereering Gods, ja zelfs tot welke gelijkvormigheid aan God zijne leer den Christen kan verhetfen; in u zal Hij doen zien, hoe Hij menschen door mensehen kan hekeeren, veredelen, — zalig doen worden; in u zal Hij bewijzen, hoe onuitsprekelijk groot en zeker do beloonin-gen zijn, waarmede Hij do verdiensten zijner volstandige dienaren vergeldt. quot;Welke lofspraak zal Hij van u, en om uweiit wille in eeuwigheid van don ganschon Hemel ontvangen, en met welke verbazing zullen wij eenmaal Hem en u aanschouwen 1

Gij allen, die wij kennen, o waarachtige Heiligen Gods! gij verdient nu reeds onze vereering, en wij bewijzen udie, opdat Jesus-Chrislus zelf ooi; mi reeds in u worde verheerlijkt. — Dc vereering van uwe verdiensten zij ons eene vermogende aansporing om met inspanning van onze

2T0 VEREERIXG

krachten ons tot uwe heiligheid te verheffen. Kunnen wij haar nog niet bereiken, zoo zal het streven daar naar ons reeds volmaakter doen worden, terwijl het ons tot voldoening' moot verstrekken, dat wij aan u in geloof en deugd meer en meer gelijkvormig worden.

Ook gij waart menschen gelijk wij , en dezelfde God, die door zijnen heiligen Geest in u en door u werkte, leeft nog en werkt eeuwig. Door Hem kunnen wij ook al het goede beoefenen; — kunnen wij, schoon door de wereld vergeten, onbeloond en ongeëerd: ja, miskend en veracht, ons in onzen kring en bij de geringste bezigheden, op die echte, ware heiligheid toeleggen, die ons aan u, en hetgeen oneindig meer zegt, aan onzen Vader in den Hemel en aan zijnen Zoon, Christus-Jesus, doet gelijkvormig zijn.

Wij staan, o Heiligen Gods! reeds hier beneden in gemeenschap met u. — Hoe hartverheffend is deze gedachte! — Het heil uwer broederen neemt gij thans nog even zeer ter harte, als toen gij op aarde

DER HEILIGEN IK HET ALGEMEEN'. 271 leofdet. — Gij bidt voor ons; — en welke is uwe bede ? dat ons hart en leven gelijk hot uwe heilig mogen worden! opdat wij, eenmaal met u vergaard, ten volle bevinden dat het eenig middel, om zalig te worden, is naar heiligheid te streven.

Gebed van de II. Kerk op den feestdag van alle Heiligen.

Almagtige, eeuwige God, die ons verleent de verdiensten van al uwe Heiligen op eenen plegtigen dag te vieren! wij smeeken U dat wij den gewenschten overvloed van uwe barmhartigheid mogen bekomen, nu wij zoo vele voorbidders bij U hebben. Door onzen Heer Jesus-Christus, uwen Zoon, die met U leeft en heerscht in alle eeuwigheid.Amen

9

LITANIE

VAN ALLE HEILIGEN.

—2 eer,ontferm IJ onzor.

Christus, ontferm U onzor.

Heer, ontferm ü onzer.

Christus, hoor ons.

Christus, verhoor ons.

God Vader in den Hemel, ontferm U onzer.

God Zoon, A'erlosser der wereld, ontferm ü onzer.

God H. Geest, ontferm U onzer. H. Drievuldigheid, één God, ontferm U onzer.

H. Maria, bid voor ons.

II. Moeder Gods, bid voor ons.

H. Maagd der maagden,bid voor ons. H. Michaël, bid voor ons.

H. Gabriël, bid voor ons.

H. Eaphaël, bid voor ons.

Alle heilige Engelen en Aartsengelen, bidt voor ons.

lt;■gt;

LITANIE VAK ALUi HEIL1UEX. 273

Alle heilige Koren dor zalige Geesten , bidt

voor ons.

H. Johannes de Dooiier,

H. Josepli,

Alle H. Aartsvaders en Profeten,

H. Petrus,

H. Paulus,

H. Andreas,

H. Jacobus (de meerdere),

II. Johannes,

H. Thomas,

H. Jacobus (de mindere), g-

11. Phllippus, Si

H. Bartholomeils, §

O

H. Mattlieüs, ^

O

H. Simon, %

ïl. ïhadeüs,

H. Matthias,

H- Barnabas,

H. Lucas,

H. Marcus,

Alle H. Apostelen en Evangelisten,

Alle H. Leerlingen des Heeren,

Alle H. onschuldige Kinderen,

U. Stephanus, jy

LITANIE

H. Laurentius, bid voor ons. H. Vincenlius,

H. Fabianus en Sebastianus, H. Johannes en Paulns,

H. Cosmas en Damianus,

H. Gervatius en Protasius,

Alle heilige Bloedgetuigen, H. Silvester,

H. Gregorius,

I-I. Ambrosius,

H. Augnstinus,

H. Hieronymus,

H. Martinus,

H. Nicolaüs,

Alle heilige Bisschoppen en Belijders,

Alle heilige Leeraren der Kerke,

H. Antonius,

H. Benedictus,

H. Bernardus,

H. Dominieus,

H. Franciscus,

Alle heilige Priesters en Levieten, Alle heilige Monniken en Kluizenaars, H. Maria Magdalena,

H. Agatha,

VAN ALLE IILILIUEN.

H. Lucia, bid voor ons.

H. Agnes,

H. Cocilia,

H. Catharina,

11. Anastasia,

Alle H. Maagdeu on Weduwen,

Alle Heiligen Gods,

Wees geuadig, spaar ons. Heer.

AVues genadig, verhoor ons, Heer. Van alle kwaad, verlos ons, Heer. Van alle zonden.

Van uwe gramschap.

Van eenon liaastigeu en onvoorziencn dood.

Van de listen des duivels. Van gramschap, haat en allen kwaden wil,

A an den gee^t der onkuisehheid.

Van schadelijk onweer.

Van den geesel van aardbeving.

Van pest, hongersnood en oorlog.

Van den eeuwigen dood.

Door het geheim uwer menschwording'.

Door uwe komste.

Door uwe geboorte,

270 litanie

Door uw doopsel en heilig vasten, verlos ons, Heor.

Door uw kruis eu lijden, g

Door uwen ilood en uwe begrafenis, o Door uwe opstanding, g

Door uwe wonderbare hemelvaart, i° Door de komste van den H. Geest, den ^ Trooster, ^

In den dag dos oordeels.

Wij zondaren, wij bidden U, verhoor ons. Dat Gij ons wilt sparen.

Dat Gij onze misdaden kwijtscheldt, Dat Gij ons tot ware boetvaardigheid

wilt brengen,

Dat Gij uwe H. Kerk wilt besturen en g beschermen, £

Dat Gij den Paus en alle kerkelijke over- ^ heden in de heilige godsdienst wilt -bewaren, g

Dat Gij de vijanden der H. Kerk wilt ig vernederen, ^

Dat Gij den christen koningen en vorsten p

■vrede en eendracht wilt geven.

Dat Gij aan de geheele christenheid vrede en ware eenheid wilt verleenen.

VAX ALLE HEILIGEN. 277

Dat Gij ons in uwe heilige dienst wilt bevestigen, wij bidden U, verhoor ons. Dat Gij onze harten tot hemelsche begeerten wilt opwekken,

Dat Gij al onze weldoeners met de eeu- 5-wige goederen wilt vergelden, —'

Dat Gij onze zielen en öe zielen onzer g broederen, vrienden en weldoeners, § voor de eeuwige verdoemenis wilt be-hoeden, o

Dat Gij ons de vruchten der aarde wilt 5* geven en bewaren, S

Dat Gij aan alle overledene geloovigen de |

eeuwige rust wilt geven.

Dat Gij ons gebed wilt verhoeren.

Zoon Gods,

Lam Gods, dat wegneemt do zonden der wereld, spaar ons. Heer.

Lam Gods, dat wegneemt do zonden der wereld, verhoor ons, Heer.

Lam Gods, dat wegneemt de zonden der

wereld, ontferm U onzer.

Heer, ontferm U onzer, enz.

Onze Vader, enz.

gt;Oo- ~

278 UTANIFl

PSALM LXIX.

O God ! wees opmerkzaam op mijne hulpe; Heere! haast U om mij bij te staan.

Dat zij beschaamd en bevreesd worden, die mijne ziel zoeken.

Dat ze terug wijken en zich schamen, die mij kwaad willen.

Doe hen schielijk met schaamte afdeinzen, die met mijne verdrukking den spot drijven.

Doe allen, die U zoeken,zich in U verheugen en verblijden : en doe hen, die uw heil beminnen, gedurig zeggen : Hooggeloofd zij de Heere!

Doch ik ben ellendig en arm: o God! help mij.

quot; Want Gij zijt mijn helper en verlosser! Heere! vertoef niet.

Glorie zij den Vader, en den Zoon en den H. Geest! Gelijk het was in den beginne, gelijk nu en altoos, in alle eeuwen der eeuwen. Anion.

----------

van ALLS heiligen. 279

v. Maak uwe dienaars zalig,

a. Mijn God, die in U hopen.

v. Heere! wees ons een sterke toren, (Stel ons, Heere! in ceue hooge wijkplaats.)

a. Te en onze vijanden. [Tegen hen, die tegen ons opstaan )

v. Laat do vijand niets tegen ons vermogen. [Dat geen vijand onsverdnikke.)

a. En laat de zoon dor boosheid ons geen nadeel toebrengen. [Kn dat geen booswicht ons benaauwe.)

v. Heere! handel niet met ons naar onze zonden,

a. En vergeld ons niet naar onze boosheden.

v. Laat ons bidden voor onzen Paus N. a. De Heer behoede hem , spare zijn j even, doe hem gelukkig wezen op aarde, en geve hem nimmer zijne vijanden ten prijs.

v. Laat ons bidden voor onze weldoeners :

a. Heere! verwaardig U allen , die ons weldoen om uws Naams wille, met hot eeu-w ige 1 even te vergeldor.

2ïü litanie

v. Laat ons bidden voor de geloovigen, die overleden zijn.

a. Heere! geef hun de eeuwige rust, en het eeuwige licht verlichte hen.

v. Dat zij rusten in vrede.

a. Amen.

v. Voor onze broederen, die afwezig¹ zijn. a. Mijn God, maak uwe dienaren, die in U hopen, zalig.

v. Zend hun hulpe van uit uw heiligdom,

a. En bescherm ze uit Sion.

v. Heere! verhoor mijn gebed, a. En mijn geroep kome tot U.

laat ons bidden.

O God! wien het eigen is altoos barmhartig te zijn en te sparen, verhoor onze ootmoedige bede, opdat wij en al uwe dienaren, die met de ketenen der zonden gebonden zijn, door de ontferming uwer ïoedertie-renheid, genadig worden ontbonden.

Wij bidden U, Heere! verhoor de gebeden

)e-

VAN ALLE HEILIGEN.

der ootmoedigen, en spaar hen, die hunne zonden belijden, opdat wij vergeving' en vrede van uwe goedertierenheid mogen verwerven.

Heere! verheerlijk aan ons genadig uwe onuitsprekelijke barmhartigheid : maak ons van alle zonden vrij, en scheld ons tevens de straffen kwijt, welke w.j daardoor hebben verdiend.

O God! die door de zonden beleedigd, doch door boetvaardigheid verzoend wordt, zie genadig neder op de gebeden van uw volk, dat zich voor U verootmoedigt, en wend van ons af de geesels uwer gramschap, welke wij door de zonden verdienen.

Almagtige, eeuwige God! ontferm U over uwen dienaar, onzen Paus N...., en geleid hem, volgens uwe goedertierenheid, op den weg des eeuwigen levens, opdat hij, door uwe hulp, wat U behaagt, begeere, en met allo kracht volbrenge.

O God, van wien de heilige begeerten, de goede voornemens en alle regtvaardige werken voortkomen, geef uwen dienaren

den vrede, wolken de wereld niet kan ge-

famp;yJj

ven: opdat onze harten uwe geboden zijn toegedaan, en wij, geene vijanden meer te vreezen hebbende, onder uwe bescherming in rust mogen leven.

O Heere ! ontvonk onze nieren en harten door liet vuur van den H. Geest, opdat wij U mot een zuiver ligchaam dienen en door een rein hart behagen.

O God, Schepper en Verlosser van alle geloovigen! verleen aan de zielen van uwe dienaren en dienaressen vergeving van alle zonden; ten einde zij de kwijtschelding, waarnaar zij altoos hebben verlangd, door godvruchtige smeekingen mogen verkrijgen.

Wij bidden U, o Heere! dat al ons doen door de ingeving van uwe genade worde voorafgegaan en door uwe medewerking worde voltrokken : zoodat al ons bidden en werken altoos van U mogen beginnen, en, alzoo begonnen, door U mogen worden voltrokken.

Almagtige, eeuwige God! die over levenden en dooden heerscht, en U ontfermt ver allen, welke Gij te voren weet dat

van alu! heiligen.

door geloof en goede werken de uwen zullen zijn, wij bidden U ootmoedig, dat degenen, voor wie w^Tij ons hebben voorgenomen te bidden, hetzij die nog in deze wereld leven, of reeds door den dood van hier zijn ■weggevoerd, op de voorspraak van al uwe Heiligen, naar uwe barmhartigheid, vergeving van al hunne zonden moaren verkrijgen ; door onzen Heer Jesus-Christus, uwen Zoon, die met U leeft en regeert in do eenheid desH. Geestes, God in eeuwigheid. Amen.

v. Heere ! verhoor mijn gebed,

a. En mijn geroep kome tot U. v. De almagtige en barmhartige Heer verhoore ons.

a. Amen.

v. En dat do zielen der geloovigen door Gods barmhartigheid in vrede rusten. a. Amen.

VEREERING

tUmnnfl bee §. (SngeUn.

God! hoe groot, hoe heerlijk zijt Gij! Ontelbare scharen van zalige Geesten aanbidden U, en staan altijd gereed om uwe bevelen te volvoeren. Waar Gij hen in uw onmetelijk rijk zendt, daar werken zij het goede ; daar verkondigen en volbrengen zij uwen goddelijken wil.

Gij hebt ons geschapen, opdat wij, gelijk uwe Engelen in den Hemel, rein van zonde, heilig en zalig zouden worden. Wij zijn uwe kinderen zoo wel als zij. Uwen wil te volbrengen en naar ons vermogen goed te doen, is ook onze bestemming, moet ook onze meestgeliefkoosde bezigheid, onze vreugde wezen. Ook wij moeten elkander beschermen, leiden en bewaren zoo veel wij kunnen, en alzoo de een des anderen Bescherm-Engel worden. Even als in den Hemel orde, eendragt en liefde heerschon, zoo moet het ook bij ons op aarde wezen. Wij moeten reeds hier uwe H. Engelen gelijkvormig trachten te worden, wilier wij eenmaal in hunne zalige gemeenschap deelen.

DEK H. ENGELEN. 285

In elke vermaning van mijn geweten, in elke belangrijke onderrigting en waarschouwing, in elke heilzame raadgeving en vertroosting, in elke aansporing tot het goede, zal ik de stem des Bescherm-Engels erkennen, welken Gij mij hebt afgezonden, om mij ter zaligheid re voeren. Dikwijls zal ik mij in den geest biddend met hem veree-nigen, en zijne veelvermogende voorspraak inroepen, om van U de genade te verwerven, dat geheel mijn aardsche leven eene voorbereiding worde tot het Hemelleven, waarin wij U, met uwe heilige Engelen, volmaakt zullen loven, en om Jesus-Chris-tus, uwen Zoon, onzen Heer en Zaligmaker, eeuwig zalig wezen. Amen.

X-XTC^rVXJG

van het

ALLERHEILIGSTE HART VAN JESUS.

vrf

? eer, ontferm U onzer.

Cliristus, ontferm U onzer. \ Heer, ontferm U onzer. _v , ' Christus, lioor ons.

Christus, verhoor ons. 5]^ God Vader in den Hemel, ontferm U onzer.

God Zoon, Verlosser der wereld.

LITANIE, ENZ. 28'

Hart van Jesus, Gij welbehagen des eeuwi

wigen Vaders, ontferm U onzer.

Hart van Jesus, Gij tempel des heiligen Geestes,

Hart van Jesus, Gij eeuwige liefde der

allerheiligste Drievuldigheid,

Hart van Jesus, Gij Paradijs van goddelijke blijdschap.

Hart van Jesus, Gij bron van hemelsche

zoetigheid,

Hart van Jesus, Gij woning der eeuwige

goedertierenheid, i

Hart van Jesus, Gij afgrond der bami-

hartigheid, B

Hart van Jesus, Gij schatkamer van alle ^ rijkdommen Gods, =

Hart van Jesus, Gij oorsprong der hei- ?•

lige liefde en trouw.

Hart van Jesus, Gij zegel aller ontfermingen des eeuwigen Vaders,

Hart van Jesus, Gij diepte der wijsheid

en der kennis Gods,

Hart van Jesus, Gij stroom, die de stad

Gods verblijdt,

Hart van onzen hoinolschen Koning,

Hart van onzen barmhartigen Herder, ontferm U onzer.

Hart van onzen goeclertierensten Broeder,

Hart van onzen meestgeliefden Heester,

Hart van den beminnenswaardigsten

Bruidegom onzer zielen.

Hart van Jesus, Gij spiegel der zachtmoedigheid en ootmoedigheid.

Hart van Jesus, Gij bron des vredes en ₀ der eeuwige rust, S;

Hart van Jesus, Gij volkomenst voor- § beeld van ons leven,

Hart van Jesus, Gij troost der bedroef- o j ^

den, ë

Hart van Jesus, Gij toevlugtsoord in ver- quot;

zoekingen en droefenissen.

Hart van Jesus, Gij aangename verblijfplaats van reine zielen.

Hart van Jesus , Gij blijdschap aller

uitverkorenen.

Hart van Jesus, Gij bronwel aller heilige

gedachten en begeerten.

Hart van Jesus, Gij licht der pelgrims,

VAN HET HEILIGSTE HART VAN JESUS. 289 Hart van Jesus, Gij altaar der verzoening,

ontferm U onzer.

Hart van Jesus, Gij vurige bron der goddelijke liefde.

Hart van Jesus,Gij verlangen en zoetste

liefde aller heilige zielen.

Hart van Jesus, dat on onzent wil in den hof van Olijven tot den dood beangst en bedroefd vverdt, o

63

Hart van Jesus, dat door het bloedige S;

zweet krachteloos werdt, g

Hart van Jesus, dat door smart cm onze q zonden vermorzeld werdt, g

Hart van Jesus, dat in den dood met eene §

lans doorboord werdt.

Hart van Jesus, Gij vaste burgt in den dood.

Hart van Jesus, Gij eeuwige vreugde van

allo Hemel-Hciligen,

Hart van Jesus, Gij kroon van alle Gods werken,

AVees genadig, spaar ons, o Hart van Jesus. Wees genadig, verhoorons,oHartvan Jesus. Van alle zonden, verlos ons, o Hart van Jesus.

Ji)

litanie

Van de verachting uwer heilige invloeisels,

verlos ons, o Hart van Jesus.

Van alle onaandachtigheid en laanwheid, Van alle koelzinnigheid jegens uwe god-

lijke liefde,

Van alle onreine gedachten en begeerten.

Van alle verblindheid en verstoktheid

des harten, %

Door uwe wonderbare zachtmoedigheid o en ootmoedigheid, §

Door uwe allerhoogste zuiverheid,

Door uwe barmhartigheid enverschoo- ^ nehde goedertierenheid, ^

Door uw verborgen leven, g

Door uwe armoede en uwe heilige ^ gehoorzaamheid tot den dood des ® krnises, ?

Door uwen zoetsten wandel onder de

menschen.

Door uwen innerlijken vrede,

¹, Door uwe barmhartige liefde tot ons, zondaren.

Doer het bloed en water, dat Gij tot onze ^rergoten hebt,

VAN HET HEILIGSTE HART VAN JESUS. 291

Wij, arme zondaren, vrij bidden U, verhoor ons.

Dat Gij uwe Iieiliife en kuische liefde

in onze harten uitstorten wilt.

Dat Gij onze harten tot navolging uwer

deugden aantrekken wilt.

Dat Gij ons ware ootmoedigheid, zachtmoedigheid en innerlijken vrede des harten verleenen wilt.

Dat Gij alle gedachten en begeerten on- -3: zes harten reinigen en heiligen wilt, ~ Dat Gij ons en alle menschen verlichten ëquot; en tot kennis uwer goddelijke liefde ^ voeren wilt, -

Dat Gij in de ellenden dezes levens ons §, barmhartig verkwikken en versterken g

wilt,

Dat Gij uwe heilige liefde steeds iu ons y

vermeerderen wilt.

Dut Gij in het uur onzes doods onze zielen in uwe heilige wonden des harten verbergen wilt.

Dat Gij in de glorie uwer u

ons opnemen wilt, O zoet Hart van Jesus,

292 LITANIE

O Lam Gods, dat wegneemt de zonden der

wereld, spaar ons, o Hart van Jesus. O Lam Gods, dat wegneemt de zonden der

wereld, verhoor ons,o Hart van Jesus. O Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, ontferm U onzer, o Hart van Jesus.

Christus, hoor ons.

Christus, verhoor ons.

Heer,ontferm U onzer.

Christus, ontferm U onzer.

Heer, ontferm U onzer.

Onze Vader, enz. Wees gegroet, enz.

Wij bidden U, almagtige God! verleen dat wij, die ons inliet heiligste Hart van uwen veelgeliefden Zoon roemen, en do voortreffelijkste weldaden zijner liefde aandachtig vereeren, reden mogen hebben, om ons te gelijk to verheugen over haar ontvangen en bezadigde werkingen. Door denzelfden onzen Heer Jesus-Cbristus, uwen Zoon, die met U loeft en regeert, God van eeuwigheid tot eeuwigheid. Amen.

VAX HET 1IEIUSSTJJ HART VAN JESUS. iöo

Toewijding aan het heiligste Hart van Jesus.

Hiermede geef ik mij gansch over aau het heiligste Hart van onzen Heer ou Verlosser Jesus-Christus, mijn leven, mijne handelingen, mijne moeite en mijn lijden, om in hot toekomende mij geheel to besteden in zijne liefde en verheerlijking. Het is mijn vast besluit, Hem geheel toe te hehooren, alles uit liefde tot Hem te verrigten, en aan mijn gansche hart alles te ontzeggen wat aan dit goddelijk Hart kan mishagen.

Daarom verkies ik ü, o heiligste Hart, tot het eenigsto voorwerp mijnor liefde, tot beschermer van mijn leven, tot zekerheid van mijne zaligheid, tot steun in mijne zwakheid en tot vergoeding van alle gebreken mijns ganscheu levens. O Hart van zachtmoedigheid en goedheid! wees Gij ook mijne regt-vaardiging voor God en keer de straffen zijns regtvaardigeu toorns van mij af. O Hart van liefde 1 op U stel ik mijn gansche vertrouwen; van mijne boosheid vrees ik alles, maar van uwe goedheid hoop ik ook J\

294 LITANIE VAN 'T HELIGSTE HART VAN JESUS.

alles. Verdelg dan in mij alles, wat U mishagen kan of U tegenstaat. Uwe reine liefde drukke zich diep in mijn hart, opdat ik U nimmer vergete noch van U gescheiden worde.

Goddelijk Hart! ik bezweer U door uwe oneindige barmhartigheid, wil mijn' naam diep in U inprenten; want in uwe dienst wil ik leven en sterven. Amen.

En als mijn oogon breken,

Ontvlugt der aarde schijn ;

'k Zal dan nog stervend spreken; 'k Wil Jesus, de uwe zijn!

Geloofd en gezegend zij altijd het heiligste Hart van Jesus tot in eeuwigheid. Amen.

DE VESPERPSALMEN

OF zonsriDAO.

DE VESPEUPSALMEN

Van Septuagesima lot Paschen zegt men, in ■ I)/«a(s fare Alleluia:

Laus tibi, Domiue, Lof zij U, Heere! Rex ffiternffi gloriie. Koninc; der eeuwige heerlijkheid.

I. PSALM 109.

or ZONDAG. SST

insplcndoribussanc- uwer kracht, met torum : cx utero ante vollen luister van

hellighekl: vóór den dageraad heb ik U uit den schoot geteeld.

De Heere heeft ge-

luciferum genui te.

Juravit Dominus et

non poenitebit eum : zworen , en het zal

Tu es sacerdos in Hein niet berouwen :

ïeternum secundum Gij zijt Priester in

ordinem Melchise- eeuwigheid naar do

dech. ordening van Mel-chisedech.

Dominus a dextris De Heere is aan

tuis, confregit in dia; uwe regterhand: Hij

irffl suaj reges.

Judicabit in natio-nibus, implebit rni-iias : conquassabit ken : Hij zal de ver-capita in terra mul- woestingen ver-torum. meerderen : Hij zal

de hoofden van vele landen verslaan.

\ 9

II. PSALM 110.

---

Op zondag. 211!)

mirabilium suorum, dnchtenis van zijne misericors et mise- wonderen gesticht, rator Dominus : es- de genadige en tiarm-camdedittimentibus liartigo Heer; Hij se. heeft gespijsd die

Hem vreezen.

Memor erit in sse- HÜ zal eeuwig zijn culum testament! verhond gedenken ; sui : virtutem ope- Hij zal de kracht rij-rum snorum atinnn- nor werkt n aan zijn tiahitpopulosuo. volk bekendmaken.

Ut det illis hare- Boor hun de erfe-ditatem gentium ; o- nis der volken te ge-pera manuum ejus, ven : de werken zij-veritas in judicium, ner handen zijn waarheid en regt.

Fidelia omnia man- Al zijne bevelen data ejus : confirmata zijn getrouw : on-in sicculum sseculi : wrikbaar voor eeu-facta in veritate et wig : zij zijn ge. ffiquitate. bouwd op waarheid

en billijkheid.

Redemptlonem mi- Hij heeft verlos-sit populo suo ; man- sing aan ziin volk davit in ieternum beschikt : Hij heeft

\9