Vak 89

313

r

1

i a*

_

HANDBOEK

lgt;KK

KINDEREN VAN MAEIA.

GOEDKEURING

VAN DE PERSTE UITGAAF.

Dit Handboek der kinderen van Maria, voor het vrouwelijke geslacht van allen ouderdom en staat vervaardigd, kunnen wij nimmer genoegzaam aanprijzen, ofschoon het onze aanbeveling volstrekt kan missen. Daar het immers vertaald is door den Weleerwaarden lieer J. J. Sterckx, voormaals leeraar bij hel Sint-Lodewijks-gesticht te Brussel , thans onderpastoor in O.-L.-V. te Mechelen, naar het fransche gebedenboek, jf/anne/ des enfanls de Marie, etc., welk Zijne Eminentie de Kardinaal Aartsbisschop zelf heeft goedgekeurd, draagt het voorzeker mei zich de beste aller waarborgen in de grondige taalkunde van den voortreffelijken schrijver.

Moge dit nieuwe gebedenboek al de vruchten, welke hij te recht er zich van belooft, in allen overvloed voortbrengen I

Mechelen f. Maart ISfii.

J. 15. VAN HEMEL, Vic Gbn.

Reimprimatur.

Mechlinisc 28 Augusti 1880.

P. C. C ROGAERTS, Vic Gen.

E 1 G E N D O M.

Alle rechten voorbehouden.

HANDBOEK 5^

DER

KINDEREN VAN MARIA,

op

GEBEDENBOEK

OOIt DE VROL'WSI ERSO.NEX DIK, IN ItABE OEFENINGEN VAN SOUSVnuOHT, I1IJZONDERLIJK MARIA TOT EX PATRONES NEMEN.

Map-nificat anima mea Dominum. I.uc. I, -Ui.

nci eb! bl.

Y

Ksncisrbroedlers

ALVERNA — GLD

J3. LENFRINÜ.

AiUSTKRWAiM, , ItOTTKitDAM.

IIAAKLEMMERSTR,, Hi). ï UOOOSTKAAT, 38», quot;quot;■rdc li. K. Kerk. { „aast de K. K. Kqrk.

(NT® 2.)

VOOUBEDE.

Midden in die menigte van gebedenboeken, die men onoplioudelijk drukt en herdrukt, schijnt er nog een te oiubrekeii,«aarniede men misschien beter zou gedaan hebben te beginnen. Dit is een handboek van godsvrucht voor de personen van het vrouwelijke geslacht, welke ook de maatschappelijke stand zij , waaraan zij toehooren. AI/,00 is het, ten minste, dal de achtbareen godvruchtige uilgever,die mij verzocht hem dit handboek te vervaardigen,er over oordeelde, lüj heeft mij een zeer volledig kerkboek gevraagd,in hetwelk de kinderen van Maria, 't zij in de kostscholen, 't zij reeds in de wereld, altijd zouden vinden een geestelijk voedsel overeenstemmend met hunne noodwendigheden, hoegenaamd dan ook de slaat weze aan welken zij denken of dien zy reeds aangenomen hebben.

Ik heb des te greiiger deze vraag van M. Üessain ingewilligd dat het juist dit handboek alléén is , waaraan de verzameling van gebedenbot ken,die ik vroeger uitgaf, mangelt.

De Ware leerling was gericht lot al de geloovi-gen zonder onderscheid; hel Handhoek der S/u-denlen, dat ik in destelfs zesde uitgaaf gansch hersmolten heb, wa-; uilsluilelijk bestemd voor de jongelingen onzer kollfgiëi,;het Mauuale pietatis en het

VI VOOKHEhE.

Coetcsle Palme turn wareu uilgogeven voor de leerlingen der hoogere klassen en vcor degeleerden, die geerne in de taal der kerk bidden; liet ManualeSa-cerdotum riclitle zich enkelijk lolde prieslers^k had, gelijk men ziel, eeneleemte gclalen in de verzameling : ik vul die nu aan, gelioor gevende aan de verlangens die men mij had uitgedrukt.

Neodig is hel niette doen opmerken dat mei ee-nige oogenblikken op mijne gewoonlijke bezigheden te bezuinigen, om dees gebedenboek uil te geven, ik eeu gewetensvolle werk heb willen voltrekken, een werk verrijkt met al de middelen, die de Kerk in deze laatste lijden ontdekt heeft, om der christenen godsvrucht in zwang te houden en te doen aangroeien, een werk dat zich volstrekt op de hoogte bevinde der wetenschap van godsvruchl, en ten volle overeenkomstig zij met het biltijke verlangen der personen, voor wie ik hel ondernomen heb. Die bijzondere zorgen waren mij len pliclue opgelegd door mij zelven en door l.c.l verhevene doel dal ik bereiken wilde. Verre van mij nogtans dal ik er mij de kleinste verdienste zou willen van loeëigenen. In het vereenigen der bestanddeelen van dit boek, heb ik slechts gevrijbuit gelijk de bie, die van de eene bloem naar de andere rondzweeft om er de zuiverste voedselstof uil te ontrooven.

Orde stellen in de overgroote hulpbronnen, die mij. om zoo te zeggen, van zelfs, ter hand kwamen, die rangschikken volgens hel opgevatte plan . zie daar, nagenoeg, hel eenigste werk dal mij te doen stond.

Opdat men op eene bijamdeie wij^e de ouder-

VOORREDE. Wf

richtingen beharlige, die veeltijds in dit boek met de oefeningen van godsvrucht gemengd gaan, is het niet onverschiUig op le merken dat het schier altijd Heiligen zijn die ze mij verschaft hebben. Deze onderhandelingen mt*t de inwoners des hemels boezemen ons iets eerbiedwekkend, iels verrukkend in, dal ons aanprikkell tel het uitoefenen der goede werken, die /ij ons leeren of aanraden.

Al de gebeden, waaraar, allaten gehecht zijn , heb ik geteekend met de letteren (All.). Daarin heb ik dees voor oogwit gehad , dat, op het oogenblik van een dezer bevoorrechte gebeden le beginnen, men altoos zorge het inzicht te maken van ie allaten le verdienen, die er aan vergund zijn. Dp hel einde des boeks duid ik nauwkeuriglijk ;1 de voorrechten aan, waarmede de kerk die ver-;ijlil heeft. Onder die aanleekeningen heb ik niets medegedeeld zonder hel voorafgaandelijk onderzocht te hebben. Dit wil zeggen, dal voor dees zoo gewichtige deel van het boek, ik alleenlijk gewerkt heb met de Ojficvik verzameling van Rome in de hand.

Om het gebruik van dit boek gemakkelijk eu aanlokkend te maken, heb ik de oefeningen van godsvrucht die er in staan, melgroole zorg geordend. Sommige oefeningen doet men dagelijks ; andere geschieden meertijds maar ééns in de week, op eenen gestelden dag; dan zijn er nog die men alle maanden doet, of op bepaalden tijd en volgens de omstandigheden.

Deze opmerking heeft mij dit handboek doen irerdeelen in dry wel onderscheidene deelen. Mijiis

till VUORHEUE.

dunkens moest dit orde het boek zoo gemakkelijk maken alsdezelfs verdeeling natuurlijk schyiit.

liet eerste deel behelst uilsluitelijk de gewoonlijke uefeningen van den Christen.

Het tweede deel bevat de oefeningen van godsvrucht voor eiken dag der week.

Het derde deel besluit in zich demaandelijksche en jaarlijksche oefeningen van godsvruchl, eu al degenen die op onbepaalde tijdstippen gebeuren volgens de verschillende gesteldheden des levens.

Dat bet mij toegelaten zij, deze korte voorloo-pige aanmerkingen met eenen vurigen wenscb mijns harten te sluiten. Moge dit handboek al het goed voortbrengen dat ik er durf van verwachten ! Geve God, dat de christene zielen, die er zicii zullen van bedienen, mij van van tijd tot lijd eene kleine plaats verleenen in hunne godvruchtige herimieringen, opdat, na voor de godsvrucht dei anderen gewerkt te hebben, ik zelf eens niet met de handen ledig voor den rechtvaardigen Rechter verschijne, aan wien ik welhaast zal gaan rekening geven van een leven,waarin de verantwoordelijkheid altijd zoo verschrikkend is geweest!

Mecbeleudeu 1 Mei

I. Ü. VAN HEMEL, Vic. Gen.

FEESTDAGEN

DIE VERPLICHTEND ZIJN.

Al de zondagen des jaars. Ons-Heer-Hemelvaart. Onze. Lieve-Vrouw-Heme-vaart _t 15 Augustij. Allerheiligen, 1 November. Kersdag, 25 December.

FEESTEN DIE UITGESTELD WORDEN TOT DEN VOLGENDEN ZONDAG.

Drijkoningen, Sakramenlsdag , de feest van de HH, Petrus en Paulus, en de patronen van elke parochie.

OVER DE QUATERTEMPERDAGEN.

E)e Quatertemperdagen worden gehouden des woenrf-dagsjvrijdags en zaterdags na den derden zondag van den Advent; na den eersten zondag van de Vlasten; na Pinkster, en na H. Kruisverheffing

Boven de Quatertemperdagen en al de dagen van de groote Vasten, uitgenomen de zondagen, is men nog verplicht te vasten : de vooravonden van Pinkster,van den feestdag der UH. Apostelen Petrus en Paulus, van Allerheiligen en Kersmis. Op St Marcusdag en de Kruisdagen moet men den ganschen dag vleesch derven, maar zonder verplichting van te vasten. Indien de dag, die eeneq der bovengemelde feestdagen voorgaat, een zondag is, wordt het vasten des zaterdags te voren onderhouden.

Men heeft in den almanak recht over eiken dag der ma.ind, eene der zeven eerste letteren van het alphabet gepl.iatst, om de dagen der week. aan te wijzen. De letter die den zondag aanwijst, en die de andere dagen regt ll , verandert voor elk jaar ; zij wordt in de hier opvolgende tafel in de tweede kolom medegedeeld , onder den naam van zondacjsltlter. Alzoo is in 1874, de zondagsletter d, en al de dagen des jaars recht over de welken eene d staat in den almanak, zijn zondagen; m de schrikkeljaren heeft de maand Februarij 29 dagen io plaats van 28. Het schrikkeljaar heeft twee zondagsletteren. De eerste dient van den eersten januarij tot hel einde van Februarij, en de tweede voor het overiee vaq

t. ja-ir.

TAFEL DER ROERENDE FEESTDAGEN,

jsaggs^

•ea^Ssi;

HANDBOEK

DER

KINDEREN VAN MARIA. EERSTE DEEL.

GEWOONLIJKE OEFENINGEN VAN DEN CHRISTEN.

OEFENINGEN VAN DEN DAG,

Christe.v,

Gedenk dat gij vandaag moei Eonon God verheerlijken,

Eenen Jesus navolgen,

De allerheiligste Maagd en de heiligen

bidden.

De goede engelen eereu,

Eene ziel zalig maken.

Een lichaam kastijden.

Deugden vragen,

Zonden uitboeten,

Eenen hemel winnen,

Eene hel ontvluchten,

Eene eeuwigheid overwegen,

Eenen lijd gebruiken.

Den naaste slicliteii.

De wereld duchten,

Den duivel bestrijden.

Hartstochten overwinnen.

Misschien de dood onderstaan,

Eu bet oordeel ondergaan.

o -0-gt;V-

MUNE VOORNEMENS.

Ik heb liet gezega; nu begin ik. Ps. 76.

(A/l.) i an uwe voelen nedergeknield, o mijn aan x\. biddelijke Zaligmaker, otter ik u met lielrouwen de voornemens op, die uwe oneiuaigi* goedheid mij ingegeven heeft gedurende de dagen van gerustheid en geluk; gij zult mij de genade verleenen van die te volbrengen tut het einde mijns levens.

l^oIk zal nauwkeuriglijk mijn avond- en morgengebed doen, diep overtuigd dal daaraan vele genaden zijn vastgehecht; ik zal trachten dagelijks het heilige misofter bij te wonen, en eene kleine geestelijke lezing of meditatie te doen.

2quot; ik zal ten minste alle maanden ééns te biechten gaan; ik zal nooit gehoor geven aan mijne te weinige vurigheid of gesteltenis; ik zal getrouwelijk den raad van mijnen biechtvader volgen ; ik zal kraclitdadiglijlgt; bestrijden alles wat mij tol eeue geestelijke ontmoediging zou kunnen brengen.

3° Altijd zal ik eene groote aangekleefdheid toonen aan de heilige Kerk, mijne goede moeder. Ik zal afschrik hebben van alles wat den eerbied, de onderwerping en de liefde, die ik haar verplicht ben, zou kunnen verzwakken. Tot antwoord legen hetgem men mij zou kunnen opwerpen aangaande mijnei. heiligen godsdienst, zal ik eenvoudiglijk zeggen: » Ik geloof hetgene de Kerk gelooft; ik doem helgen. » zij doemt; ik doe hetgene zij mij gebiedt; ik wil » niet meer verstand hebben dan zij.»

4quot; Ik za! kloekmoediglijk vluchten, wat hel mij onK moge kosten, alles wal uil zijne natuur of dooi

MIJMi VOÜIIM-.MKNS. 3

mijne zwakheid voor mij eene naaste gelegenheid van groole zonden zou knnnen zijn. Indien de nviei-lijklieid mij veigt;clii'ikl, zal ik aan de bclouning dea— ken:— Een min onstuimig leven, eeue gerustere dood, de hemel ! ! !

5° Ik zal oogenblikkelijk aan de bekoringen we-derslaan door eene vurige beweging des harten, door eene kleine verzuchting tot God, of door het verachten der ingevingen van den boozen geest; in de ontstelteais zelf zal ik trachten in mijn hart standvastig en bedaard le blijven.

6° In mijne kleeding zal ik altijd de regelen der christelijke welgeschiktheid onderhouden; in dit punt zal ik die personen navolgen die waarlijk voorbeeldig zijn.

7° Met veel omzichtigheid zal ik den keus doen aiijner vriendinnen en mijner lezingen; ik zal de tomans en de romantieke feuilletons daar laten, opdat ■k de zuiverheid des harten niet verlieze met de smaak van alle ernstige bezigheid en van alle lezing die grondig aangenaam is.

8quot; Ik zal mij nooit overlaten aan de ongelukkige werkeloosheid, die zoo menige jonkheid in het verderf stort, ik zal mijn leven niet overbrengen met niets te doen, of met nietigheden te verrichten, maar integendeel zal ik het trachten voordeelig te maken, door nuttige bezigheden, welke ik zal kunnen onderbreken door aangename,' maar eerlijke geestes-ontspanningen.

9quot; Om de godvruchtigheid aangenaam ie maken niet alleen aan God , maar ook aan de menschen, zal ik mijn best doen om altoos dezelfde inborst te hebben , en ik zal alles in 't werk stellen uit liefde voor mijnen God

10° Ik zal beleefd, dienstwillig en liefdadig zijn jegens iedereen; maar ook zal ik weten karakter te

4 MI.INK VddKXI'MKNS.

looiien, als ik liet menschelijke opzicht zal moeten trnisen, om getrouw te blijven aan de pliclileis van mijnen heiligen godsdienst.

11° Ik zal den ncliterklap verfoeien, als de pest der maatschappij; ik zal op eene behendige wijs het gespreker trachten af te koeren, als ik mij bijpersonen zal bevinden, die daartoe eenige geneigdheid toonen.

12quot; Ik zal mij tot eenen levensstaat bereiden door een waar christelijk gedrag; ik zal met dien le aanvaarden God voor doel nemen. Indien de Heer mij tot den huwelijken slaat roept, zal ik den voorkeur geven aan eenen persoon, die getrouwelijk zijne cliris-telijke plichten volbrengt. Indien ik anders handelde, zou ik mij in gevaar stellen van ongelukkig te worden voor gansch mijn leven. In den slaat, lol den welken de Heer mij zal roepen, zal ik mijn best doen, om al mijne plichten wel te volbrengen ; want hel is die geest van oprechte godsvrucht, dien ik wil uitoefenen zonder zwakheid en ook zonder pralerij.

15° Ik bid onzen Heer Jesus-Chrislus dal liij mij altoos eene groole liefde zou inboezemen voor de be-hoeftigen. Daardoor zal ik op mij en op mijn gcli. l'il huisgezin de overvloedigste zegeningen des hemels doen nederdalen. Ik zal daarvoor honderdmaal beloond worden; het is ten andere een strenge plicht voor den Christen, aalmoezen le geven.

Ik zal deel maken' van het eene of andere goed werk, om in mij te onderhouden den jver voorde eer van Goden de zaligheid dor zielen.

15° Eiken dag mijns levens zal ik eene groote godvruchtigheid toonen jegens mi jne goede en teedere Moeder, de allerheiligste Maagd Maria ; ik zal de anderen er ook toe opwekken. Ik zal nooit mijnen goeden engelbewaarder vergeten, noch den voedstervader van Jesus, den glorierijken Joseph.

HEILIGING VAN DK^i DAG. S

O Jesns! O mijn pfoddelijke Zaligmaker! ik stol al (lozo goede voornemens in uw goddelijk hart, door de lusschenkomst van het zuivere hart uwer heilige Moeder. Amen.

De vrede en de barmhartigheid zullen rusten op de perso~ ven die dezen rrgel zullen onderhouden. Gal. vi.

Wij verleenen honderd dagen aflaat. lelkemaal dat men de voorgaande voornemens lezen zal.

Mechelen, 13 September 1814.

ENGELKERTÜS, Kard. Aartsb. van Mechelen.

HEILIGI 'JG VAN DEN DAG.

Als men ontwaakt.

Gebenedijd zij de heilige en nnverdeellm'e Drijvul-digheid, nu, altijd, en in eeuwigheid ! Amen.

Glorie zij den Vader die nn^ geschapen heefl; glorie zij den Zoon die ons veriest heeft; glorie zij den heiligen Geest, die ons hejlig gemaakt lieeft.

Terwijl men wijwater neemt.

In den naam des Vaders, en des Zoons, en des heiligen Goestes. Amen.

Terwijl men zich de handen wascht.

lieer, wasdi meer en meer mijne boosheden af, en zuiver mij van mijne zonden.

Eer men een werk van aangelegenheid onderneemt.

O goddelijke Jesus, leer mij hoe ik moet handelen, en doe mij altijd genegen zijn voorhetgene u het aan-genaamsle is.

«1 tl.tCiAC

In de opvoedingsgestichten vóór de oelemngen en de klassen.

Kom, o lieilige Geest, verlicht do liai ten uwer geloo-vigen, en ontsteek in hen het vuur uwer liefde.

v. Zend uwen Geest uit,

, en zij zullen geschapcn worden.

ft. En gij zult het aanschijn der aarde hernieuwen.

Laat ons bidden. O God,

die do harten der geloovi-geu door de verlichting van den heiligen Geest hebt onderwezen, geef ons dat wij in denzelfden Geest de ware'

wijsheid bezitten, en ons altijd over zijne vertroosting mogen verblijden. Door onzen Heer, Jesus-Gliristus,

uwen Zoon. Amen.

Gedurende den dag.

Mijn God, ik hemln u uil geheel mijn hart; Ik wil liever sterven dan n te vergrammen!

O liefde van .lesus, daal in mij neder, ontsteek in mij uwe goddelijke vlammen !

O Maria, o mijne leedero moeder, ik bemin u, verkrijg mij de genade van nooit te vergeten dat ik uw kind ben.

In de 0|ivoedingsgcslichlen na de oefciiingen en na de klassen.

VAK DE.V DAG.

prccaliones ne despi-eias in necessitalibus nostris, sed a periculis cnnctis libera nos semper, Virgo gloriosa et benedicta. Amen.

Als het uur slaat

Gezegend zij het uur op hetwelke mijn Zaligmaker is mensch geworden, op hetwelke liij gestorven is, en waarop hij verrezen is voor de zaligheid van al de mensehen!

Beminnelijke Moeder van mijnen God, mijn leven vergaat, de dood nadert.... Als mijn laatste uur zal gekomen zijn, wees dan, bkl ik u, mijne toevlucht en spreek voor mij bij uwen goddelijken Zoon Jesus ten beste.

Als men bekoord wordt.

Kom mij ter hulp en red mij, o Jesus; zonder u moet ik vergaan.

Vertrek, duivel , want er staat geschreven ; gij zult den Heer, uwen God aanbidden, en hem alléén dienen.

Mijn God, lieveij sterven dan u te vergrammen.

In de moeilijkheden.

O God, die oneindig goed en oneindig niachlig zijt, die onophoudend uwe oogen op mij nederslaat; geel'mij de genade dat ik mij, in al de moeilijkheden van dit vergankelijke leven, volmaaktelijk aan uwen wil on-derwerpe. dat ik u gebenedijde voor het goed en het kwaad hel welk mij overkomt, opdat ik verdiene eens in u het onveranderlijke en eeuwige goed te vinden.

Indien gij de dood hebt onderstaan, o Jesus, om mij de deur des hemels te openen , hoe zal ik er dan intreden, ten zij langs den weg des kniises!

8 HKIMGinG

Als men iemand God ziet vergrammen.

Mijn God, vergun aan dinn mensch de gratie van bekeering, en aan mij die van u nooit moer te vergrammen.

Als men in eenigen misslag gevallen is.

O mijn Vader, ik heb gezondigd tegen den hemel en tegen u, ik heb mij onwaardig gemaakt den naam van uw geliefde kind nog te dragen.

O mijn God, doordring mij met de vrees van uw oordeel, en, als ik u rekening zal geven over mijne werken, oordeel mij dan volgens uwe oneindige barmhartigheid.

Op het aanschouwen van het kruisbeeld.

Minnelijke Jesus, die voor mij gestorven zijt, geef mij de genade van voor u te leven en in uwe liefde te sterven.

Op het aanschouwen van een beeld der heilige Maagd.

Onvergelijkelijke Maagd Maria, die Jesus zoo zeer bemind hebt, maak dat ik hem alléén en voor altijd beminne gelijk gij.

Angelus.

Des morgens, des middags en des avonds, lees, indien (jij kunt, den Angelus, en denk win de gekei-menis der menschwordim/.

Aatj de maaltijden.

Foor en na de maaltijd zey naimkeuriglijk en met aandachl de yebeden verder aam/eduid.

Om zich de tegenwoordigheid Gods le herinneren.

O mijne ziel, uw God is hier tegenwoordig, en gij leeft als of ti.; v«rre cmi u ware ; gij lioudl u slechts met beiizelingen bezig.

VAN DEK DAG. quot;

In het uitgaan.

Richt mijne voetstappen, Heer, opdat ik op het pad der boosheid niet wandele.

Vóór de geestelijke lezing.

Open mijne oogen. Heer; en ik zal de wonderen uwer heilige wet beschouwen; stort uwe gratie over de lezing 'welke ik ga doen, met het inzicht van mij te onderwijzen en mij aan u aangenamer te maken. (Jij zijt het die tot mij gaat spreken. Spreek, Heer, uw kind luistert.

Na de geestelijke lezing.

O mijn Jesus, doe in mijne ziel groeien liet zaad dat gij er iu geworpen hebt; ik vraag u die weldaad in den naam van uw goddelijk hf rt.

Vorm van tijd tot tijd wenschenvoor de ccr van God en Jen voorspoed van den godsdienst.

Hart van Jesus, trek al de harten tot u, opdat zij allen van uwe liefde leven.

Vóór het slapen gaan.

Open mij uw hart, o Jesus, want daar is mijne rustplaats, ik wil daar blijven gedurende gansch mijn leven en er den geest geven.

Als men in het bod ligt.

Bewaar mij. Heer, als den appel van uw oog. lieschut mij tegen de listen des vijands; verzekerd van uwe be-scherming, zal ik in vrede rusten.

Indien men des nachts ontwaakt.

Ik herinner mij. Heer, uwen naam des nachts; ik vereenig mij met uwe vurige dieiuars en uwe ge-

10 IIKIUUINU

Irouwo dioiwrcsspii die, in ilce^ oogenblik, uwe lofzangen ilnen ten hemel stijgen en mven heiligen naam verheerlijken aan den voet des altaars.

Indien iemand u beleedigd heeft.

lieer Jesus, die gezegd heht: Remint uwe vijnnclen, , zegent degenen die u vervolgen: heb medelijden niet, dien persoon, die mij beleedigd heeft. Wat mij aangaat, ik vergeef hem uil den grond mijns harten.

In den voorspoed.

O mijn goddelijke Jesus, geef mij de gratie dat ik de goederen er. de wellusten dezer wereld naar waarde schatte en dat ik er een dusdanig gebruik van make, on: eens deel te nemen in de. goederen, welke gij beloofd hebl aan hen, die u altijd zullen beminnen.

In den tegenspoed.

Indien deze kelk, o mijn God, mij niet kan voorbijgaan zonder dat ik hem ledige, dat uw wil geschiede en niet de mijne.

KRACHTDADIGE MIDDEL OM DEN DAG IE HEILIGEN.

Denk op uwe uitersten en in dei' eeuwigheid zult gij niet zondigen. (Eccli 7. 40.)

Een God,

Een oogenblik,

Eone eeuwigheid.

Een God die mij ziel.

Een oogenblik dal mij ontsnapt,

Eene eeuwigheid die mij wacht.

Een God die alles is,

Een oogenblik dal niels is.

Eene eeuwigheid die alles geefl of ontneemt.

VAK DFIV DAG. H

Een God dien ik zoo weinig dien, Een oogenblik dat ik zoo slecht gebruik,

Eene eeuwigheid die ik eiken slond waag.

O God !

O oogcnblik!

O eeuwigheid!

Eeuwigheid in den hemel, ol' eeuwigheid in de hel, Welke keus!...

O hemel!... O liel !..•

Indien ik er niet aandenk, ben ik de ongelukkigste der menschen. Indien ik er aan denk zonder mij Ie bekeeren, zonder le weiken om de hei Ie onlvluch— ten, den hemel te verdienen, ben ik de plichtigsle, de verbliiidste, de uitzinnigste aller menschen, en eene oneindige wanhoop zal mij voorde eeuwigheid te beurt vallen.

Welk schelmstuk ! .. welke verblindheid !...

Welke uitzinnigheid!... welke wanhoop!...

■o O-o O-o : -J-o-O-o -O-o-O-o-Oquot;⁰ O-

HET OPSTAAN.

Wu hoornn volkomenlijk God toe, en wij bestnnn alleenlijk voor hem; als wij ontwaken, moeten dus onze eerste gedachtrn zich tot hem keeren. Zo 'haast gi, ontw.iakt en dat gij de heilige namen van Jesns, Maria, Joseph uitgesproken hebt, zeg dan: ik bedank u, o mijn God, dat gij mij dezen nacht bewaard hebt. Ik draag u op al de werken van dezen dag, ik wil die allen doen to' uwe grootste eer. Bewaar mij, o Heer, van alle zonde.u hoornn volkomenlijk God toe, en wij bestnnn alleenlijk voor hem; als wij ontwaken, moeten dus onze eerste gedachtrn zich tot hem keeren. Zo 'haast gi, ontw.iakt en dat gij de heilige namen van Jesns, Maria, Joseph uitgesproken hebt, zeg dan: ik bedank u, o mijn God, dat gij mij dezen nacht bewaard hebt. Ik draag u op al de werken van dezen dag, ik wil die allen doen to' uwe grootste eer. Bewaar mij, o Heer, van alle zonde.

Verlaat het bod, op h'-t gestelde uur, vertoef geenen enkelen ^tond ; indien gij daaraan te kort bleeft, zoudt gij ongelijk aandoen aan God, die u dit eerste offer vraagt, en gij zoudt u blootsiellen aan de bekoringen des duivels, die rond u zwerft.

Kleed u zediglijk aan, als onder de oogen zijnde van God en zijne heilig ^ engelen, en neem wijwater.

HOKGEINGEBËO.

MORGENGEBED.

Hetet morgengebed is een plicht, dien men nooit ver-waarloo/en mag; van de getrouwheid, met dewelke men dit gebed doet, hangt af de goede uitslag der werken van don ganschen dag. Men zou te veel wagen met dien dag te beginnen zonder de hulp der genade Gods af te smeeken, en zonder hem te bedanken voor de rust welke wij des nachts genoten hebben. Weiger hem nooit dien dubbelen tol.

Maar vooraleer gij begint te bidden, treed een oogen-blik in u zeiven; beschouw betgene gij zijl, en hetgene God is .in wiens tegenwoordigheid gij u bevindt. Dan zult gij begrijpen de gewichtigheid van dat gij doen gaat, en ook de gevoelens van ootmoedigheid, van leedwezen over uwe zonden, van eerbied, aandachtigheid, zedigheid, vurigheid, liefde en betrouwen met de welken gij uw gebed steeds doen moei.

Neem na uw gebed eenige voornemens om de misslagen te vermijden in dewelken gij gedurende den dag zoudt kunnen vallen, voornamelijk die gij het meeste begaat, en viaag de hulp zijner genade.

Indien, na deze voorzorgen en eene gedurige waakzaamheid in den dag, gij komt te vallen, vraag er vergillenis over en leg u aanstonds, zonder u te ontmoedigen, eene kleine penitentie op.

Voorzie ook de goede werken, die gij zult kunnen uitoefenen en tracht er getrouw aan te zijn.

In den naam des Vaders,

en dos Zoons, en des heiligen Geestes. Amen.

{Afl.) Kom Schepper heilig Geest! hezoek de zielen dergenen, die u loebehoo-ren, en vervul met uwe genade de harten die gij ge- j Quai tu oreasti, pccloia vormd hebt. '

liedanken wij God voor al de genaden die hij ons gegeven heeft en offeren wij ons aan hem op.

O mijn God I Ik bedank u zeer ootmoediglijk voor al de genaden die gij mij tot hiertoe geschonken hebt. Het is wederom door een uitwerksel uwer goedheid dat ik dezen dag begin : ik wil dien enkelijk aan uwen ilienst besteden. Ik wijd n toe al de gedachten, woorden, werken en lijden van de/.en dag. Zegen die, o lieer, opdat zij allen bezield worden door uwe liefde en tol uwe grootste eer strekken.

Maken wij liet voornemen de zonde te vluchten en do deugd te oefenen.

Aanbiddelijke Jesus, goddelijk voorbeeld der volmaaktheid die wij moeten betrachten, ik zal mijn best doen om, zooveel het mogelijk is, mij aan u gelijk te maken, zachtmoedig, ootmoedig, kuisch, ijverig, verduldig, liefdadig en onderworpen gelijk gij. En ik zal \oornamelijk zorgen dat ik vandaag in die zonden niet valle, d:e ik zoo dikwijls bedrijf en van dewelke ik mij rechtzinniglijk verlang te beteren.

Vragen wij aan God de noodige gratiën.

Mijn God, gij kent mijne zwakheid. Ik vermag niets zonder de hulp uwer genade. Weiger mij die niet, o mijn God! «eef mij die in evenredigheid met mijne

MUliGKKGEneD. IS

noinlweiidigliederi; verleen mij sterkte genoeg om hei kwaad te vermijden dal gij verbiedt, om het goed te doen dat gij van mij verwacht, en om verduldiglijk uil te staan al de moeilijkheden die het u gelieven zal mij over te zenden.

liet Gebed dos Heeren.

De Engelsche Groetenis.

De twaalf Artikelen des Geloofs.

Credo in Deum , Pa- Ik geloof in God, den Va-trem omnipoteiitein , der almachtig. Schepper des

De tien Geboden Gods.

1. Boven al bemint eenen God.

2. I.ldelijk en zweert noch en spot.

5. Viert de heiligdagen altegader.

i. Eert vader en moeder.

b. Met wil of met werk slaat niemand dood.

6. Doet geen overspel noch onkuischheid ooit.

7. Wacht u van stelen en onrechtvaardig leven.

8. Gij zult geene getuigenis der valschheid geven.

MnnnENGEUED. 17

9. Begeert nicmands beddegenoot,

10 Noch iemands goed, 't zij klein of groot.

De vijf geboden der H. Kerk.

1. De gebodene heiligdagen zult gij vieren.

2. En dan ook mis hooren mot goede manieren.

5. Geene gebodene vastendagen zult gij breken.

i. Gij zult uwen priester, ten minste eens 's jaar?, uwe biecht spreken.

5. En nulten omlient Paschen het lichaam des Heeren.

Dit gebiedt onze Moeder de H. Kerk te eeren.

(.4/Z.) Akle van Geloor.

Mijn Heer en mijn God ! ik geloof vastelijk al wat gij veropenbaard hebt, en door de heilige Kerk ons voorhoudt te gelooven, omdat gij de opperste en on-faalbare waarheid zijt. In dit i/eloof wil ik leven en sterven.

Akte van Hoop.

Mijn Heer en mijn God ! ik hoop met een vast betrouwen, door de verdiensten van Jesus-Christus, van u te bekomen hel eeuwige leven en al wat mij daartoe helpen kan, omdat gij oneindig goed zijl tol ons, almachtig en getrouw in uwe beloften. In deze hoop wil ik leven en sterven.

Akte van Liefde.

Mijn Heer en mijn God ! ik bemin u boven al, uit geheel mijn hart, uit geheel mijne ziel en uit al mijne krachten; omdat gij in u zeiven het opperste goed zijl en alle liefde waardig. Mijnen naaste bemin ik gelijk mij zei ven om U. In deze liefde icil ik Innmen sterven.

HORfiEfiGEBEt»

Akto van iterouw.

Mijn Heer en mijn OocJ! IipI is mij leed uit den grond van mijn hart, dal ik uwe goddelijke majes— teil en goedheid vergramd heb; ik haal en vei zaak al mijne zonden uit liefde lol u ; ik maak een vasl voornemen van mijne zonden le biechten en mijn leven te beleren; ik wil liever sterven dan u nog te vergrammen.

Bevelen wij ons aan de allerheiligste Maagd, aan onzen beschermengel en aan de heiligen.

Allerheiligste Maagd en Moeder Gods Maria, heilige loseph, neemt mij onder uwe bescherming.

(.4/7.) Engel Cods, mijn geleider, aan wien de goddelijke goedheid mij toevertrouwd heeft, verlicht mij, bewaar mij, geleid mij, bestier mij, gedurende dezen dag.

Mijne heilige patrones, Hll. N.N'. patronen van dit huis of dezer parochie, alle Gods lieve heiligen , slaat mij bij , bidt den Heer dat hij mij van alle kwaad beware, en tot het eeuwige leven geleide. Amen.

LITANIE

van den alleriieiligsten naam jesus.

MOKCENORtlEU. Fili, Redcmplor mundi,

Deus, miserere nobis.

Spiritus sancte, Deus,

Sanctn Trinilas, nnus

Deus,

Jesu, Fili Dei vivi,

Jesu, splendor Patris,

Jesu, candor lucis

!Bternse,

Jesu, rex glori.'e,

Jesu, sol juslitis,

Jesu, fili Mariffi Vir- S giuis, 2

Jesu amabilis, 2

Jesu admirabilis, 2 Jesu, Deus fortis, g.

Jesn , pater futuri

ssculi,

Jesu, magni consilii

angele,

Jesu potentissime,

Jesu patientissime,

Jesu obedientissinio,

Jesu, mitis et humills

corde,

Jesu. amator easti-tiitis,

Jesu, amator unster,

Jesu, Deus pacis,

lesu. auctor vitae,

Jesu , exemplar vir-tutnm,

r—

MOUGIÜNGlilltO.

;M}ebki). 23

naar uw woord. Wees ge-roel, Maria, enz.

I ji Uel Woord is vleesch gewoi den en beefl onder ons gewoond. Wees gegroet Maria, enz.

gt; . Heilige Maria , Moeder Gods, bid voor ons.

r. Opdat wij waardig worden der beloflon van Christus Laai ons bkhicn lieer,wij smeeken u,slorl uwe genade in onze zielen, opdat wij, na de menschwording van uwen Zoon Jesus-Christus door de boodschap des en-gi lsgekend te liebben, door zijn lijden en zijn kruis tol dc glorie zijner verrijzenis geraken Door denzellden Jesus-Christus,onzen Heer. Amen.

Onderzoek van vooruitzicht.

[ïenuttig het oogenblik dat na het gebed volgt om eenen oogslag te werpen optie oefeningen en werken vnn gansch den dag, opdat gij de voorzorg zomlet nemen om de gelegenheden der zonden te vluchten, nwo gewoonlijke gebreken te besl rijden, de deugd te oefenen, en eenige goede werken te verrichten. Dit onderzoek doet in den weg der zaligheid vooruitgaan: gij zult dit voltrekken met cen6 kurte en levendige verlielling des harten tut God.

21 KORTERE WIJZE VA.N MOROEKGEBED.

KORTERE WIJZE VAN MORGENGEBED,

VOOR DE PERSO.NEN WIER MENIGVULDIGE BEZIGHEDEN NIET TOELATEN EEN LANGER GEBED TE DOEN. 1. Op het oogenblik van het ontwaken zal men zeggen:

Mijn lieer en mijn God, om u te beminnen, en om u vandaag met eenen nieuwen ijver te dienen ontwaak ik, en sta op. Ps. 62.

2. Terwijl men zich waseht.

Zuiver mij. Heer; wasehmij, en ik zal witter worden dan sneeuw.

Daarna leest men het geheel des lleeren, de enrjelsche yroetenis en de twaalf artikelen des geloofs.

3. Nadat men zich gcwasschen heeft, knielt men nedef en men doet de volgende gebeden.

In den naam des Vaders, en des Zoons, en des heiligen Geestes. Amen.

Mijn God, ik aanbid uwe opperste majesteit, ik bedank u voor al de weldaden, die ik van u ontvangen hol), en bijzonderlijk dat gij mij dezen nadit bewaard liebt.

Ik offer u op mijne ziel en mijn lichaam en al wat ik bezit. Ik draag u op al de werken die ik dezen dag zal doen, tol uwe eer en tot zaligheid mijner ziel.

Ik maak een vast voornemen van dezen dag christelijk over tc brengen, en ik wil liever duizendmaal sterven dan u tc vergrammen.

Barmhaitigc God, geel' mij de gratie om dit voornemen wel te volbrengen.

H. Maria, Moeder Gods, bid voor ons.

11. Joseph, bid voor ons.

Mijn H. Engel bewaarder, bid voor ons.

DE OVEinVECI.NG. 2b

H— mijne patiuiics, hid voor ons.

Alle engelen en Guds lieve lieiiigpn, hidl voor ons.

Onze Vader, Wees gegroet, ik geloof in God, enz. bladz. 13.

(kü.]Biddcn wij eenen akte van 'jeloof, hoop, liefde en berouw.

Akte van Geloof.

Mijn Heer en mijn God ! enz. bladz. 17 en 18.

Bevelen wij ons aan de allerheiligste Maagd, aan onzen Engel bewaarder en aan de Heiligen.

Allerheiligste Mangd en Moeder Gods Maria, heilige Joseph, neeml mij onder uwe bescherming.

{Aft.) Engel Gods, mijn bewaarder, aan vyien de goddelijke goedheid mij toevertrouwd heelt, verlicht mij, bewaar mij, geleid mij, bestier mij gedurende dezen dag.

Mijne heilige patrones, NIS'., patronen van dit huis (of deze parochie), alle Gods lieve Heiligen, staal mij hij, bidt den Heer dat hij mij van alle kwaad beware, en lol hel eeuwige leven geleide. Amen.

Dal de Heer ons gelieve te zegenen, van alle kwaad te bewaren, en dal de zielen der geloovigen door de barmhartigheid Gods in vrede rusten. Amen.

In den naam des Vaders, en des Zoons, en des heiligen Geestes. Amen.

DE OVERWEGING.

Aluoewelluoewel het gebod met den mond voldoende zij, om den plicht van te bidden, dien Jesus-ChrisUis ons heeft opgelegd, te volbrengen, is het nogtans zeker dat liet gebed, hetwelk met den geest en met het hart gedaan wordt, groote voordeden oplevert : niets is meer geschikt tol verbetering der zeden, dan het ernstige overdenken zijner plichten, zijner laatste einden, der waar-

26 DE OVERWEGING.

heden van onzen heiligen godsdienst, der voorbeelden van

onzen Zaligmaker.

Wat de wijze van mediteren betreft, die staat uitgelegd in verschillende werken ; wij geven daarvan hier een klein kort begrip, hetwelk men met vrucht zal kunnen volgen.

Na een oogenblik de tegenwoordigheid Gods herinnerd en het licht van den heiligen Geest afgesmeekt te hebben, denkt men aandachtiglijk na op de waarheden of het mysterie, die het voorwerp zijn onzer overweging : men doordringt er zijnen geest en zijn hart van, met zijne gedachten er op toe te leggen en met in zijne ziel overeenstemmende gevoelens op te wekken. Men werpt eenen oogslag op zich zeiven om de waarheden, die men overwogen heeft, aan zijn gedrag toe te passen; men onderzoekt waarin men mist, en men maakt goede voornemens voor het toekomende. Eindelijk bedankt men God voor de groote weldaden, die men van hem ontvangen heeft, men vraagt hem vergiffenis over het kwaad dat men gedaan heeft; men bidt hem dat hij onze goede voornemens gelieve te zegenen, en men kiest eene goede gedachte uit, welke ons het meest getroffen heeft, om er van tijd tot tijd gedurende den dag aan te denken. Men eindigt met alles onder de bescherming der heilige Maagd te stellen, en te dien einde leest men het Sub tuum prcBsidium : Ouder uwe bescherming nemen wij onze toevlucht.

Henedictus XIV, den geest des gebeds in alle geloo-vigen willende opwekken, vergunde dooreenen pauselijken brief van 16 December 1746 eenen vollen aflaat, eens op de maand, mits de gewoonlijke voorwaarden van te biechten en tot de heilige tafel te naderen, aan de personen die dagelijks gedurende ten minste een kwartier uurs, zouden mediteren.

Om op eene werkstellige manier te doen begrijpen de manier van te bidden, waarover wij hierboven spreken» en die ook door den heiligen Franciscus Salesius voorgesteld wordt, laten wij hier zeven overvvegingiMgen volgen, die getrokken zijn uit liet boek van uien minnelijken heiligen, dat voor titel draagt : Htl godvruchtiye leven.

DE OVEKWEGIXG.

Jlcn zal daarin de wijze van overwegen, üie \vl] zou even jcbbon aanbevolen, nauwgezet toegepast vinden.

Eerste ovorwegiDg■.

(Afl.) Over hel einde, tot hetwelk wij geschapen zijn.

f 1quot; Stol u iu do tegenwoordigheid ...... | van God.

Voorbci cmng. 2° Verzoek den bijstand van den ^ heiligen Geest.

OVEnDENKJ.NGES.

1» Het is niet uit eigen belang dat God ons geschapen heeft, dewijl wij hem volstrekt onnoodig z:jn; maar alleenlijk om in ons zijne goedheid uit te oel'e-fenen en om ons door zijne genade te verheffen tot hel deelnemen in zijne glorie. Te dien einde is het, Philothea, dat hij u gegeven heeft hetgene gij bezit, het versland om hem te kennen en hem te aanbidden, bet geheugen opdat gij zijne goedheden zoudt indachtig wezen, den wil om hem te beminiien, de inbeeldingskrachl om u zijne weldaden te vertoonen, de oogen om u zijne werken te doen bewonderen, de tong om die te loven en zoo voorts met de andere begaafdheden.

2° Vermits dit het inzicht geweest is, hetwelk God, gehad heeft, als hij u het bestaan gaf, moei gij voorzeker veroordeelen en vluchten al de werken die aan dit einde tegenstrijdig zijn ; en wal aangaat degenen die er u niet kunnen toe leiden, die moet gij verachten als ijdel en overtollig.

2quot; Zie hoe ongelukkig de wereld is, die daaraan niet denkt; hoe ongelukkig de menschen zijn die leven als of /.i j overtuigd waren dat zij slechts op de aarde zijn om huizen le bouwen, lusthoven te maken, rijkdorn-inen op een te stapelen, en zich bezig te houden met ijdele vermaken!

DE OVERWEGING.

ZIELROER1NGEN EN VOORNEMENS.

1° 1 Vees beschaamd met aan uwe ziel hare ellende en het vergeten der waarheden te verwijten. Eilaas! waarmede hield mijn geest zich bezig, o mijn God, toen ik aan u niet dacht ? welke waren mijne herinneringen als ik u vergeten had ? wat beminde ik als ik u niet beminde? Eilaas! ik moest mij met de waarheid voeden en ik spijsde mij met ijdelheden. Slavin der wereld, diende ik haar, zij die slechts geschapen geweest was om mij te dienen en mij u leeren te kennen en u te verheerlijken.

2° Verfoei uwe voorgaande levenswijze. Ik verzaak u dus, valsche stelsels der wereld, ijdele gedachten, nutlelooze betrachtingen, verfoeielijke herinneringen. Ik heb afschrik van u, trouwlooze en plichtige vriendschap, ijdele aangekleefdheid aan de wereld, verlorene dienslbewijzingen, ellendige toegevendheid, ik verfoei u uit gansch mijne ziel.

5° Keer u tot God. En gij, o mijn God , o mijn Zaligmaker, gij zult voortaan het eenigste voorwerp zijn mijner gedachten; ik zal nooit mijne aandacht vestigen op iels dat u zou kunnen mishagen : mijn geheugen zal zidi dagelijKS bezig honden met uwe grootheid en uwe wondere goedheid jegens mij; gij zult hel genoegen inijns harlen wezen en de zoetheid van gansch mijn inwendige. Ai li' hel is er mede gedaan, zulke ol' zulke vermaken die ik gedurig zocht, die of die ijdele oefeningen waaraan ik al mijnen tijd verkwistte, deze of gene genegenheden die mijn hart verbonden, dit alles zal voor mij slechts een voorwerp van afschrik worden, en, om mij in die goede geslellei.is le behouden, zal ik mij van dit of dat middel bed,'enen.

BESLUIT.

1° Bedank, enz. Ik bedank u, o mijn God, dat gij mij een zoo uitstekend en nuttig einde gegeven hebt.

DE OVERWEGING. 29

als dat van u te beminnen in dit leven en van in hel andere leven eeuwiglijk te genieten de onmeetbaarheid

ellende uwer glorie? Wanneer zal ik er waardig van zijn?

■''aas! Wanneer zal ik u verheerlijken gelijk ik het doen moet?

i God, 2'' Ojfcr, enz. O mijn aanbiddelijke Schepper, ik

'inne- olTer u al deze voornemensen zielroeringen op, met

'k als geheel mijn hart en geheel mijne ziel.

waar- 5» Bid, enz. Ik smeek u, o mijn God, dat gij al

'lavin mijne wenschen en beloften wilt aanvaarden , dat

lapen gij uwen heiligen zegen aan mijne ziel wilt geven,

keu- opdat zij er de voltrekking van zou kunnen zien, door de verdiensten van uwen Zoon, die zijn bloed voor mij

'zaak aan het kruis gestort heeft.

iten. Geestelijk bloemtuil/je. Wat is het wereldsche en

gen. zinnelijke leven ijdel. God beminnen en hem dienen,

^ei|d- ziedaar het geluk van den mensch; en ziedaar ook

rene bot leven dat ik voortaan zal leiden. Stel de vrucht

'foei uwer overweging onder de bescherming der heilige

Maagd met te lezen:

quot;Üquot; Sub tuum, etc. | Onder uwe, en:. Wz. 0. erj)

.sti- Tweede Overwog-ing-.

fdl

_ei {Aflquot;) Over de zonden die men bedreven hoeft.

ïe- / 1quot; Stel u in de tegenwoordigheid

«li , ... ) van God.

of ^{oor c}'^Cquot; \ 2quot; Verzoek den bijstand van den

'Ie ' heiligen Geest.

OVERDENKINGEN.

1° Herinner u sedert wanneer gij hebt beginnen te zondigen; zie hoe zeer gij van dag tot dag uwe zonden vermeerderd en vermenigvuldigd hebt, tegen God, tegen uwen naaste, door werken, door woorden, lloor gedachten en door begeerten.

2° Deschouw uwe slechte geneigdheden , al de

30 uf. ovehweginö.

driftigheid waarmede gij die hebt ingevolgd, en dan daden moet gij bekennen dat het getal uwer zonden grooter • bloed n

is dan dat der haren van uw hoofd, en dat het 7.eifs 2quot; ^

de ontelbare zandkorrels der zee overtreft. ''^an

3quot; Let voornamelijk op uwe ondankbaarheid jegens de vod

God; want deze is eene algemeene zonde die zich de voet

over de anderen uitspreidt en er de grootheid oneindig vrouw

van vermeerdert. Tel, indien gij kunt, aide we'daden heb m

van God, die gij door de bedorvenheid uws harten vaquot; Je

legen hem gekeerd hebt om hem te onteeren, al de medel

ingevingen die gij verstoeten hebt, al de bewegingen 5quot;J

der genade die gij nutteloos gemaakt hebt, al de ver- ik zal

scliillcnde misbruiken der Sakramenten Waar zijn, met t

len minste, de vruchten die God ervan verwachtte! zoiuh

Wat is er geworden van al die rijkdommen met de- uit g

welken uw goddelijke bruidegom uwe ziel versierd barm

had ! Dit alles is bedorven en ontheiligd geworden Ik

door uwe boosheden. Denk dat uwe ondankbaarheid den

zoo hoog geklommen is, dat God u altijd stap voor mijl

stap gevolgd hebbende om u te redden, gij altijd van Ik

hem weggevlucht zijt om u in het verderf te storten. uit'

en z

zif.lroeiu.ngf.n en voornemens. T

den

1 ° Verneder u bij de gedachte uwer ellende. O mijn geli

God ! hoe zou ik voor u durven verschijnen ? Ei- nii: laas! ik bevind mij in eenen heweenlijken staat van bederf, ondankbaarheid en boosheid. Is het mogelijk dat ik mijne uitzinnigheid en ondankbaarheid

zoo verre gedreven heb, dal er geen enkel mijner 8°

zinnen overblijve die niet bedorven geweest zij door 'ⁿ mijne boosheden, geen vermogen mijner ziel, hetwelk

mijne zonden niet ontheiligd en onlkrachtigc' hebben, 6' dat er geen dag mijns levens voorbijgegaa.i is, die

gcene slechte vruchten voortgebracht heeft? Was ^w liet aldus dal Ik moest voordeel trekken uit de wel-

I)E OVERWEGING. 31

ian daden van mijnen Schepper en uit den prijs van het 'Ier . bloed mijns Zaligmakers I

Mfs 2quot; Vraag veriji/fcnis over uwe zonden, en werp n

aan de voeten dus Ueeren, gelijk de verloren zoon aan 'lis de voelen zijns vaders, gelijk de heilige Magdalena aan ch de voeten van haren Zaligmaker, gelijk He overspelige lig vrouw aan de voelen van Jesus. huren redder O lieer, ^Bn heb medelijden met die zondige ziel^; O goddelijk hart ^?n van Jesus, bron van meêdoogendheid en goedheid, heb

''' medelijden met mijne arme ziel !

Tiquot; Maak het voornsmen van beter Ie leven Mijn Heer, ik zal mij nooit meer aan de zonde overgeven; neen, gt;. met de hulp uwer genade, nooit meer. Eilaas! ik heb de

zonde maar al te veel bemind; maar ik verfoei die nu uit geheel mijne ziel, en ik omhels u, o Vader vin ^ barmhartigheid; ik wil in u lever en sterven.

¹ Ik zal mij openhartiglijk en zonder veinzing aan

' den priester van Jesus-Cliristus beschuldigen van alle

mijne zonden.

¹ Ik zal al het mogelijke in 't werk stellen om die in mij

uitte roeien tot den wortel toe, bijzonderlijk zulke en zulke, die mij de grootste knaging aanbrengen.

Te dien einde zal ik gaarne al de middelen aanvaarden, die men mij zal voorschrijven, en ik zal nooit gelooven dat ik genoeg gedaan heb om zoo groote misslagen te herstellen.

BESLUIT.

1° Bedank God, die tot nu toe uwe bekeering afgewacht heeft, en die u deze goede gesteltenis heeft ingegeven,

2» Olfer hem op den wil dien gij hebt van deze goede gesteltenis wel in 't werk te stellen.

3» Rid hem dal hij u de genade en de sterkte geve, welkeer toe noodlg zijn.

Geestelijk bloemluiltje. Sub tuum, enz. bh. 6.

32 DE OVERWEGING.

Dorde Overweging. vvelk

(Afl.) Over de dood. donin

ilquot; Stel u in de tegemveordiglieid lquot; Stel u in de tegemveordiglieid uwe

van God. ^mangt;

2» Verzoek den bijstand van den hier I

heiligen Geest en glt;

OVERDENKINGEN.

1» Benierk, o mijne ziel, de onzekerl.eid van den dag uwer dood; gij zult dit lichaam eens verlaten.

Wanneer zal dit zijn! Zal het in den wiiuer, in den _l._en

zomer, of in een ander jaargetijde zijn? Buiten of in _inen

de stad? Des nachts of op den dag? Zal het schie- _re|₍)

lijk of na eenig voorteeken zijn? Zal het dooreen _; ongeluk of door ziekte zijn? Zullen de tijd en de pries-

ter voor mijne biecht niet ontbreken ? Dit alles is ons , onbekend; wij weten niets, dan dat wij zullen sterven,

en altijd eerder dan wij denken. ₇jj_n

2° Overweeg ernstlglijk dat dan de wereld voor u y-_e

eindigen zal; neen, er zal voor u geene wereld meer |_iej, zijn; gij zult deze voor uwe oogen zien vergaan; want vermaken, ijdelheden, rijkdommen, eertitels, ijdele

vriendschappen, dit alles zal u slechts toeschijnen als i

een schaduwbeeld, dat zich aan uw gezicht zal ont- /jc(,

trekken. Ach! zult gij zeggen, voor welke beuzelingen nil.

3n voor welke hersenschimmen heb ik mijnen God ovi

vergramd, dit wil zeggen : heb ik alles verloren voor nu

niets? Integendeel, godsvrucht, boetvaardigheid, goe- lie

de werken, dit alles zal u groot, zoet en beminnelijk en schijnen, en gij zult uitroepen; Weihoe! waarom heb

ik dien gelukkigen weg niet gevolgd? Dan zullen uwe op

zonden, die voor U eene korrel zand schenen, u als ber- ik

gen toeschijnen, en alles wat gij dacht gróotsch gedaan vi

te hebben in godvruchtigheid, zal u lol zeer weinig «(

ingekrompeii voorkomen. w

3quot; Ovcnli'nk dat kwijnend en eeuwige vai nvel liet- la

DE ovEHWËGina. 33

welk uwe ziel aan de wereld /.al toesturen, aan de rijkdommen en de ijdelheden, aan uwe vrienden, aan uwe bloedverwantei» aan uwe kinderen, aan eenen man, aan eene vrcaw, aan uw lichaam zelf dal zij zal hier laten gansch uitgedroogd, afgrijselijk om te zién en geheel bedorven.

Verheeld u den spoed dien men zal maken om dat lichaam weg te halen, om het in de aarde te werpen, en overweeg dat na die akelige ceremonie, men aan u weinig meer denken zal, gelijk gij weinig aan de anderen gedacht hebt. Dat God hem barmhartig weze, zal men zeggen; en daarmede zal alles voor u in de wereld gedaan zijn. O dood, wal zijl gij onverbiddelijk! Gij spaart niemand !

3° Ontdek, indien gij kunt, welken weg uwe ziel zal inslaan, als zij uw lichaam verlaten zal. Eilaas! langs welken kant zal zij keeren? Welk zal de weg zijn, langs waar zij de eeuwigheid zal binnentreden? Die zelfde, welken zij van in dit leven zal gevolgd hebben.

ZIiaROERlXGEN EN VOORNEMENS.

1° Stort uw gebed aan den Vader van barmhartigheden, en werp u in zijne armen. Ach! Heer! neem mij onder uwe bescherming in dien schrikkelijken dag; overlaad mij met ganseh uwe goedheid in dit laatste uur mijns levens, om dit gelukkig te maken, en dat liever al de andere uren mijns levens droevig wezen en met bedruktheden vervuld worden.

2quot; Versmaad de wereld. Dewijl ik hel uur niet ken op hetwelk ik u zal moeten verlaten, o wereld, wil ik u niet meer aangekleefd b'ljven. O mijne lieve vrienden, gedoogt dat ik n ninmier beminne dan door eene heilige liefde, die eeuwig raag duren. Want waarom ons vereenigen door eenen band, dien men later volstrekt breken moet ?

4

31 DE OVEHWEGIXG.

Ik wil mij tol dit laatste uur bereiden, den staat 5,

mijns gewetens verzekeren, orde stellen aan deze en teclitc

gene zaken, en wel mijne voorzorgen nemen, om ge- jijne

lukkiglijk den doortocht van den tijd naar de eeuwig- _meer

heid te voltrekken. _van j,

l!l SM IT. _kwad

liedank God voor de goede voornemens, die hij u i,

doen nemen heeft, en offer ze zijne goddelijke niajes- jrclie

telt op; smeek hem, door de verdiensten der dood van _sclic

zijnen Zoon, dat hij u lot eene goede dood voorbe- xich

reide: verzoek de bescherming der heilige Maagd en uiiv

der Heiligen, enz. j_ez(

Geestelijk blocmluiltje. Sul) tuum, enz. ilz. 6. ven

Vierde Overweging- den

[A/I.) Over liet oordeel. S

iiquot;iquot; Stel u in de tegenwoordigheid ⁽'ei

van God. in

2^r Verzoek den bijstand van den ⁰'

heiligen Geest. ^sn

OVERDENKINGEN. quot;⁰

1. Eindelijk, na den tijd vastgesteld door Gods wijsheid voor het bestaan der wereld, na die menigte en die verscheidenheid van wonderen en afgrijselijke voorteekons die de menschen van vrees en sehrik zullen doen uitdroogeu, zal een stroom van vuur zich over de aarde uilslorten en de/.e ganscli verslinden, zonder dat iets vau al wal wij zien, aan die ahernielende vlammen zal ontkomen.

2. gt;^Ta dien algemeenen brand, zullen al de menschen, op hel geluid der noodlottige Irompel van den AartsiMigel, verrijzen en zich vergaderd zien in do vallei van Josaphal; maar, eilaas! hoe verfcliiirg van slaat; de eeneli immers zullen hun lidiaani omgevou •ien van glorie en licht, en de anderen zullen aan ziek Mïven een voorwerp van afschrik wezen.

DK OVKIIWEOING. 35

5. Beschouw de majesteit waarmede de opperste reelilcr op zijnen stool versdiijueri zal, omringd van gij tic engelen eu heiligen, en voor hem het kruis dat Èiicer schilleren zal dan de zon, en een leckeu zal zijn van genade voor de goeden eu van wraak voor de kwaden.

t. Op het verschijnen van dit teeken en dooreen gelicim bevel van Jesus-Clirislns zullen al de men-sclion zich in twee legers verdoelen: de eenen zullen zicli aan de reehlerhand bevinden, en dezen zullen de uiivcrkorenen zijn ; de anderen aan de linkerhand en deze zullen de verdoemden zijn. Eeuwige afscheiding, vermits zij zich nooit meer te zamen zullen bevinden !

S. Dan zullen de boeken der gewetens geopend worden; er zal Hels meer verholen wezen. Men zal klaar in de harten üer eenen en der anderen zien al hel goed ol het kwaad dal zij zullen gedaan hebben, hunne ver-smadiiigen van God of hunne getrouwheid aan de genade, hunne zonden of hunne boelvaardigheid. O God, welke beschaamdheid van den eenen kant en welke troost van den anderen!

G. Luister met aandacht naar bet vonnis dat de opperste Rechter tegen de kwaden uitspreken zal üaat vervloeiden, naar het eeuwige vuur dal voor den duivel en z'.'ne engelen bereid geweest is. Overweeg wel dit woord, wiens gewicht hen allen overladen zal; Gaal. DU woord alleen toont hoe God zijn schepsel verlaten zal, met hetzelve uil zijne tegenwoordigheid le verjagen en met hel niet meer te lellen onder het getal dergenen, die hem toehchooren. Gaat, vervloekten! 0 mijne ziel , welke verschrlkkcüji.e vervloeking! Zij is algemeen, want z j beval in zidi al de kwalen. Zij is onwederrocpelijk, want zij dient voor al de tijden en voor de geheele eeuwigheid. Gaat, vcruladUcn. naar hal eeuwige vuur. Verbeeld u, o

36 UE OVERWEGING.

mijne ziel, die ongelulikige eeuwigheid O eeuwigheid der eeuwige pijnen, wat zijl gi j afgrijselijk.

7. Luislerook naar hot vonnis dat over het gelukkig lot der goeden heslissen zal. Komt, zal de Rechter zeggen. Aeli! Dit is het zoete woord der zaligheid, waardoor de Verlosser ons tot hem zal roepen, om ons met goedheid in zijne armen le ontvangen. Komt, ge-teyenden mijns Vaders. O heminnelijke en kostelijke zegening, die in zich bevat al de zegeningen te zamen! Bezit het rijk dat van den beginne der wereld voor u bereid is. O God! welke genade! want dit rijk zal nooit een einde hebben.

ZII'.I.UOKlilNGEN EN VOORNEMENS.

1. Laat u doordringen van schrik, o mijne ziel, bij de eenvoudige herinnering aan dien nootlottigen dag. O God 1 welke zekerheid, o mijne ziel, zal er voor u wezen, vermits het gewelfsel des hemels zelf van schrik beven zal?

2. Verfoei uwe zonden ¹ Niets dan zij kunnen u doen verloren gaan.

Ach ! ik wil mij zeiven nu oordeelen, om alsdan niet geoordeeld te worden. Ja, ik wil mijn geweten onderzoeken, mij beschuldigen, mij veroordeelen, mij oor-doelen, mij beteren, opdat de Rechter mij niet ver-oordeele in dien scbrikkelijken dag. Ik zal dus te biechteü gaan, en de noodige raadgevingen aanvaar-Jen, enz

RESLU1T

1. Bedank God, die u de middelen geschoi.kcn heeft om uwe zaligheid te verzekeren, cu den tijd om boetvaardigheid te doen.

2. OH'ei hom uw hart op om er waardige vruchten van te plukken.

3. Vraag hom die genade.

Geestelijk bloemtuillje. Sub tuum, ens. bh. 6

we uviirtWEGina, 37

Vijfde Overweging¹.

[Afl.) Over de hel.

/ 1 Stel u in de tegenwoordigheid

_Tr . ... ) van God.

Voorhereidmrj. _{% Verzock den} ,_{)ijsland van (|e}., ( heiligen Geest.

Verbeeld n eene stad overdekt mot duistornisson gonsch gloeiend van een vuur mot solfer en pek gevoed, dieeenen afgrijselijken damp uitwasemt, en vol wanhopige inwoners ligt, die noch uit de stad geraken, noch sterven kun; en.

OVERDENKINGEN.

1. De verdoemden zijn in den helschen afgrond, gelijk de ongelukkige burgers in die afgrijselijke stad. Zij lijden daar in al hunne zinnen en in geheel hun lichaam pijnen die onuitsprekelijk zijn ; want, daar zij alles wat in hen is gebruikt hebben om le zondigen, zullen zij ook in alles wat zij zijn, de pijnen ondergaan, die zij voor de zonden schuldig zijn. Alzoo zullen de oogen lijden, voor de zondige oogslagen, hel aanschouwen der duivelen onder duizend afschuwelijke gedaanten, en het aanschouwen der ganschehel. Men zal niets hooien dan gehuil, wanhoop, vervloekingen, dnlvelsche redevoeringen; en dit zal een bijzonder torment zijn om de zonden te slraU'en, die men door hol gehoor zal begaan hebben; en hetzelfde zal gebeuren voor de andere zinnen.

2. Boven al die pijnen, is er nog eene die veel zwaarder is; deze is de berooving en het verlies der glorie van God, die zij nooit zullen zien. Hoe aangenaam ook het leven van Absalon in Jerusalem ware, verzekerde hij nogtans, dat het ongeluk van zijnen vader sedert twee jaren niet gezien te hebben, onverdrage-lijker was voor hem dan al de straflen van de ballingschap. O mijn God, hoe groot zal de pijn en de spijt

38 de ovriuvF.cmc.

niet zijn van eeuwig beroofd ie blijven van uw aanschijn en van uwe liefde.

3. Overdenk bijzonderlijk de eenwiglieid, die allót'n. de hel onverdragelijk maakt. Eilaas! indien de steek van een gedierte, indien de warmte van eene kleine koorts eenen korten nacht zeer lang en zeer vervelend maakt, wat zal hot dan zijn met den ijselijken nacht der hel, waar de eeuwigheid gevoegd wordt bij tie oneindige pijnen? en uit die eeuwigheid ontslaan de eeuwige wanhoop, afschuwelijke vervloekingen en oneindige razernij.

ZlELHOEIilKGEj; EN VOORNEMENS

Doe den schrik in uwe ziel dalen door deze woorden van den profeet Isaias: O mijne ziel, zondl gij eeuwig in het midden van dat verslindende vuur kunnen leven, en in den eeuwigen gloed wonen? Wilt gij wel voor altijd uwen God verlaten? Beken dat gij die afgrijselijke straffen verdiend hebt: maar hoe dikwijls? Oh! voortaan wil ik het beste deel verkiezen, en langs eenen anderen weg wandelen. Waarom mij in dien afgrond van ellenden nederstorten ?

Ik zal dus zulke poging aanwenden om de zonden Ie vluchten, die alleen mij de eeuwige dood geven kunnen.

BESLUIT.

Pedank, enz. Offer, enz. Bid, enz. Geestelijk blonm-t uil/.je. Snb tuum, enz. bh. 28.

Sesrte Over weging-.

(.■)/7.) Over den hemel.

/' I. Slel u in do tegenwoordigheid

Voorbereiding. ) ^^al_'

i 2. Verzoek den bijstand van den ' heiligen Geest.

DE OVERWEGING.

OVERDEMilNGEN.

1, Verbeeld u cenen lielderen en rustigen nacht, en denk hoe zoet het is den liemel te zien, schitierende door het lU ht van 7.00 vele sterren. Voeg hij die bekoorlijke schoonheid de vermakelijkheid van eenen schoonen da^, als het levendigste licht der zon n het gezicht der maan en der sterren niet zou ontnemen, en zeg dan tol u zeiven, dat dit alles te zamen genomen volstrekt niets is, in vergelijking met de schoonheid en de glorie des hemels. Oh ! -vat is die zoo verrukkende verhlijljilaals onze verlangens waardig! ü heilige slad van den groeten God, wat zijt gij luisterrijk en beminnelijk!

2. Deschouw de verhevenheid, de schoonheid, de rijkdommen en gansch de uitstekendheid van het heilige gezelschap dergenen die daar leven; die ontelbare menigte van apostelen en martelaren, belijders en maagden en van zoo vele andere heiligen. Ook de gelukzalige vereeniging der heiligen in de glorie van God ! De minste van hen allen is duizendmaal schooner dan de geheele wereld; wat zal het dan wezen, als men ze allen te zamen zal mogen zien? Groote God, wat zijn zij gelukkig! Zij zingen onophoudelijk den zooien lofzang der eeuwige liefde; zij genieten eene gedurige blijdschap; zij verschaffen elkander duizende reden van vreugd, en zij leven in den onuitspreke-lijken troost van een gelukkig en onverbreekbaar gezelschap.

5. Overdenk eindelijk de uitstekendheid hunner zaligheid in hel geluk van God te zien, die hen eert en voor altijd begenadigt met dien oogslag, welke zoo minnelijk is en zoo rijk in duizende voldoeningen, waardoor hij ter zelfden tijd al het licht der wijsheid in hunnen geest, en al het genoegen zijner liefde In hunnen wil stort. Welk geluk van zoo innig en eeuwig door zoo kostbare banden met God vereeuigd

DE OVEKWEGINÖ.

t(! zijn! liet is daar dat zij omgeven en doordrongen van de Godheid, gelijk de vogelen omringd en doordrongen zijn van de lucht, altijd en alleenlijk bezig zijn met hunnen Schepper, door eene altijddurende oefening van aanbidding, liefde en lofzang, zonder verveling en met een onuitsprekelijk vermaak. Wees dus, roepen zij uit, eeuwig gezegend, o opperste Meester en oneindig beminnelijke Schepper, die u met zoo veel goedheid in ons verheerlijkt door de niede-deeling uwer glorie. En ten zelfden tijde laat God hun gedurig dit gelukzalig woord hooren : Weest gezegend door eene eeuwige zegening, mijne lieve schepselen, die mij met zooveel getrouwheid gediend hebt en die voor altijd uwen Heer zult loven in de vereeuiging zijner liefde,

ZiEl.ROERINGEN EN VOORNEMENS.

1. Laai uwen geest over aan do bewondering van uw hemehch Vaderland. Oh ! wat zijt gij schoon, rijk en prachtig, mijn lief Jerusalem! En hoe gelukzalig zijn uwe inwoners!

2. Verwijl aan uw hart de lafhartigheid, waardoor het van den weg des hemels is afgekeerd. Waarom dan heb ik derwijze mijn grootste geluk gevlucht? Ach! ellendige die ik ben! ik heb duizendmaal zijne oneindige en eeuwige voldoeningen verzaakt om vermaken to zoeken die oppervlakkig zijn, voorbijvliegend en gemengd met vele bitterheden. Waar was mijn verstand toen ik aldus do zoo grondige en zoo verlan-genswaardige goederen versmaadde voor zoo ijdele en verachtingswaardige vermaken.

3. Wek nogtans uwe hno/i op en verlang uit al uwe krachten naar die zoo aangename verblijfplaats. O mijn beminnelijke en opperste Heer, vermits het u behaagd heeft mij in den weg des hemels doen weder te teeren, zal hel mij nimmer voorvallen dal ik er van

DE nVERWF.GIXO. i'

afwijkc, er op blijve st'.l st.ia» , of op niiiiic voctslap-pon terugkcere. Kloek aan, miine bemiiutn /.'ol; welke moeite liet ons ook koste, gaan wij lot die vei bliil plaats van eeuwige rust, gaan wij .ïleetls vooruit naar liet gezegend land, hetwelk ons beloofd is ^ wat blijven wij in Egypte doen?

Ik zal dus deze en gene dingen ontberen, welke mij van mijnen weg afkeeren of er mij stil op houden staan.

Ik zal dus deze en gene zaak verrichten, die er mij toe kan geleiden.

UESLCIT.

Bedank, enz. Offer, enz. Bid, enz. Geestelijk bloem-tuillje. Sub tuuni, enz W». 28.

Savende Overweg-ingquot;.

{Afl.) Keus tusschen het wercklschc leven en het godvruchtig leven

f l.Slel u ,u de tegenwoordigheid ) van God.

Voorhereiiling. lt; veiv.nck den bijstand van den I heiligen Geest.

OVERDEKKINGEN.

1. Verbeeld u dat gij u met uwen goeden engel in een uitgestrekt veld bevindt; dai gij aan uwe linkerhand den vorst der duisternis-en ziet, nedergezeten op eenen zeer verheven troon en omringd \an \ele duivele», en dat gij rondom die helsehe bende eene ontelbare menigte van zondaars en zondaressen ontdekt, die, overheerscht door den geest der wereld, hem hunne eerbewij/.ingeii betoonen, de eenen door eene zonde, de ander ii door eene andere. Beschouw aandacliliglijk die ongelnkklge hovelingen van dien afsGhuwelijken koning. ISemerk de eenen vervoerd door den geest van gramschap, haat en wraakzucht; de anderen ontkracht door den geest van luiheid, die

42 de ovEnwroixfl

lion alleonlijk mot moligo ijclolliedon bozig liondt ; dogonon dronken door don goosl van onmali^lioid, vvolko or uitzinnige on nnvo dieren van maakt; dezen opgeblazen door don geest van hoogmoed, die lioa in gr weldadige en onverdragelijke menscbon verandert; ecnigen zijn bezeten door den gelt;^,sl, van afgunst, waardoor zij drofifgeertig en droomend worden, velen zijn door den geest der onkuipclilieid tot liet merg der beenderen bedorven, of worden ontrust en ontsteld door de kommernissen van don geest der gierigheid. Zie die allen zonder rusten zonder orde; bemerk hoe zeer zij elkander verachten, hoe zij zich haten, op welke wijze zij elkander vervolgen , versoheuren, zich vernietigen en zich dooden. Ziedaar dat gemeeno-best der wereld onder do dwingelandij van dien vor-vlookten koning : hoe ongelukkig en medelijdenswaardig is die staal niet !

2. Beschouw aan uwe rechterhand den gekruiston Jesus die, met eene onusprekelijke teedorheid, vol modelijden en liefde, aan zijnon homel :nhc:i Vader zijne geboden en zijn bloed opdraagt, om de vrijheid dier ongelukkige slaven te bekomen, en die hen tiit-noodigt dat zij hunne banden zouden breken om tot hem te komen.

Doch houd u bijzonderlijk stil bij bet aanschouwen van dat talrijke leger van godvreezende mannen en godvruchtige vrouwen ; die mol de engelen rond hom slaan; bewonder de schoonheid van het rijk der godsvrucht; aanschouw met verrukking do personen van het eene en het andero geslacht, wier zielen zuiver en wit zijn gelijk de lelie; zoo vele a uloren aan wien de dood van oenen man of eene vrouw de vrijheid aan Imnno harten heeft wedergegeven, en die ze toewijden aan God door de versterving, door de liefdadigheid en door de ootmoedigheid ; zoo vele anderen die hun huisgezin in den dienst van den waren

de overtvegisg. quot;45

God opnrengen, met hel hezit der fortuin te geven ton zelfden fjde als de onthechting dos harten, de zorgen dos Iovoms mot die der ziel, de liefde welke men elkander beloofd heeft mot die van God, en den oerhied dien men verplicht is met eene zoete ge-nioonzaamheid ; beschouw aandachtig in die gelukkige vergadering van dienaren en dienaressen, hot geluk van hunnen staat, die heilige gerustheid der ziel, die aangenaamheid des geesles, die gelijkmoedigheid; zij beminnen elkander door eene zuivere en heilige liefde; zij genieten eene vreugd die onveranderlijk is, maar ook ten gelijke tijde liefdadig en gematigd. Zij zelven, die kwellingen hebben , bekommeren er zich niets of zeer weinig over, en vorliezen den vrede des harten niet. Ook hebben zij allen de oogen gevestigd op Jesus Christus, dien zij in hun hart zouden verlangen te bezitten, en die zelf zijne oogen, en, om zoo te zeggen, zijn hart werpt lot in hel diepste hunner ziel om hen te verlichten, te versterken en te troosten.

ó. Welaan! Philolhea sedert lang hebt gij door de goede voornemens u door de genade ingegeven. Satan iiiot zijn ongelukkig hof verlaten; maar gij liobl tot nu toe den moed niet gohad om u aan do voelen van Jo?us te gaan werpen, om n in zijnen dienst le begeven, in het gezelschap zijnev getrouwstc dienaars; gij hebt geaarzeld in uwen keus; g j moet vandaag een beslu't nemen.

-i. l)e heilige Maagd, de heilige Joseph, de heilige Ludovicus, de heilige Monica, en honderd duizend andoren, die in 'l nvdden dor wereld het rijk van .lesus Christus uitgemaakt hebben, noodigen u uit dal gij hen zoudt volgen. Luister voornamelijk naar .lesus die ii met uwen naam geroepen heefl, en die u gezegd heel'l; Kom, mijne beminde ziel, kom, en ik zal u mot glorie bekrooneu.

DE OVERWEGING.

VERKIEZING.

1. O hedricgelijke wereld, ik heb afschrik van u on van degenen die u volgen! Nooit zal men mij onder uwe wetten wederzien; voor altijd is het, dat ik vaarwel zeg aan uwe huitensporigheden, en dat ik mij ontdoe van uwe ijdelheden. En u. Satan, helsche geest, afschuwelijke koning van hoogmoed en ongeluk, u verzaak ik met al uwe ijdele pompereijen, ik verfoei voor altijd uwe werken.

2. Tot u is het, mijn zachtmoedige en minnelijke Jesus, koning van het onsterfelijke geluk en glorie, tot u is het dat ik mij vandaag keer; ik werp mij aan uwe voeten, ik omhels die uit geheel mijne ziel, ik aanhid u uit gansch mijn hart, ik verkies u voor mijnen koning, en ik onderwerp mij aan uwe heilige wet. Ik draag uop alles wat ik ben tot eene algemeene en onveranderlijke eerbewijzing, ik hoop dit, door uwe gratie.

3. O heilige Maagd, laat toe dat ik u vandaag uit-kieze om mij te geleiden: ik stel mij onder uwe bescherming, ik beloof u eenen bijzonderen eerbied, en eene zonderlinge godvruchtigheid.

O mijn heilige engel, bied mij den heiligen aan ; verlaat mij niet vooraleer gij mij hebbet doen binnen treden in hun gelukzalig gezelschap. Daar is het, dat ik, na eiken dag hernieuwd en bevestigd to hebben den keus, dien ik nu doe, in de eeuwigheid naar hun voorbeeld zal uitroepen : Leve Jesus! leve Jesus!

Geestelijk bloemtuillje. Sub tuum, enz. hls. 6.

OVER HET HEILIGE MISOFFER.

Hetet heilige misoffer is onder al de oefeningen van onzen heiligen godsdienst, de aangenaamste aan den waren christen. Beroofd zijn van het geluk de mis dagelijks te hooien is voor hem eene groote ontbering, en laat voor hem eene groote gaping in den dag. 't Is omdat hij begrijpt welke groote genaden en vertroostingen er aan vaslgehecht zijn. Hij weet dat deze verhevene offerande bij uitstek liet myslerte des yeloofs is, dat Jesus-Christus dan op het altaar nederdaalt om aan onze hoop den ze-kersten waarborg te geven van het eeuwige leven, en eindelijk, dal het daar is waar de liefde, als aan eene bron, die heilige vlammen put die alleen de onmeetbare verlangens onzer harlen kunnen aanvullen.

Dewijl het bloed van het aanb.ddelijke slachtoffer inde mis bijzonderlijk machtig is orr de barmhartigheid voor ons üf te smeeken, \ermits het altaar gedurende dien kostbaren tijd. ons den Calvarieberg verbeeldt, waar Jesus-Christus door zijne dood ons het recht tot de goedertierenheid van zijnen hemelschen Vader heeft verworven, is het voorzeker door die heilige offerande dat men den hemel, in alle dringende noodzakelijkheid, mag geweld aandoen. Het misoffer bereidt wonderlijk tot de communie, en eene goede communie bereidt ons op eene uitstekende wijze tot de uitstekendste g atiën Gods.

Hoe gelukkig is men te kunnen begrijpen welk vermogen in den hemel heeft het bloed van het lam dat wegneemt de zonden der wereld; dat vertroost, en de bedrukte en de lijdende ziel geneest (1); dan immers is het dat men zich mag vleien een wonderbaar losgeld te bezitten (2), om den Heere aan te bieden voor de misslagen waarmede men 7.ich beladen ziet, en eenen almachtigen middelaar (3) voor de ontelbare noodwendigheden aan dewelken men zich onophoudelijk blootgesteld vindt.

(1) Si amLmlavct'O m medio trilmiatiouis, vivifioabi» ine. Ps. 137.

(2) Domiuus retribuet pro me. (P?. 137. R.)

^3) Ezanditus ent pro sua rever ont u. ffJebr. t. T.)

40 OVER HET HEILIGE MISOFFER.

In de huisgezinnen waar het geloof nog gansch levendig wij

is, behoudt uien de schoonc gewoonte van niets gewichtigs Mar

te ondernemen zonder hel iieilige misotfer doen op te dra- dat

gen ten einde in den naam van Jesus-Ghristus te vragen geh

de voltrekking van den wil Gods en den overvloed dor he- zee

melsche zegeningen. _mei

Als men eene noveen doet, zou het betamen dat men G

gedurende de negen dagen het heilige misoffer deed op- ren

dragen, voor het doel dat men in 't zicht heeft. Indien der

de middelen zuiks niet toelaten, zou men dit ten minste dei

eens moeten doen; indien men dit nog niet kon , God scl

vereischt het onmogelijke niet, zou men voorzeker zijnen gi'i

ijver kunnen verdubbelen om dagelijks mis te hooren, al

en met eene nieuwe aandacht en eene groote vurigheid zij

zijn inzicht vereenigen met dat van den priester. Ie.

Er bestaan verscheidene goede wijzen van met vrucht üa

mis te hooren, en het is dikwijls nuttig te veranderen; sti

om de aandacht op te wekken, is het beste zich altijd 01;

te vereenigen met Jesus-Christus, het slachtoffer bij uitstek 'e en den oppersten offeraar. Men moet zich ook vereenigen

met den priester, en met alles wat er gedurende het hei- d(

lige misoffer gedaan of gelezen wordt, bijzonderlijk met Jii

hetgene de dienaar der mis zegt of doet; hij immers dit» ir

spreekt en handelt in den naam der geloovigen, is.hun \er si

tegenwoordiger. Dit noemt men zich volgens de inzich'eu z

der II. Kerk gedragen.

Men kan dus de gewoonlijke gebeden der mis godvruch-tiglijk lezen, of andere gebeden toegepast aan elk deel dier verhevene offerande, met door den geest en het hart alle de ceremoniën te volgen. Men kan ook op eene zielroerende wijze de geheimenissen van het droevige lijdori van onzen Zaligmaker overwegen, wiens treffende Uerinnoring de mis ons te binnen brengt en wiens oneindige vei diensten zij ons toepast.

Inderdaad, al de droevige en glorierijke mysteriën des levens van onzen Zaligmaker worden insgelijks in het kort herhaald in die goddelijke offerande. Ook, indien wij dau den Heer op eene waardige wijs bidden, kunnen wij hem nog verheerlijken in zijnen Zoon, en in al de leden van zijnen Zoon die alreeds deel nemen in zijn rijk. Bidden

OVER UKT HEILIG MISOFFER. 47

nd/g

wij dus door het kruis van Jesus, en eeren wij Jesus en Maria ; sturen wij onze gelukwenschingen tot Jesus, om-^^ra' dut hij tot gezellin zijns lijdens én tot getuige zijner liefde

'S'¹quot; gehad heeft eene onbevlekte Moeder, wier zuiver hart zoo

^,le* zeer wedijverde met hem door teederhartigheid voor do

mensehen.

^rien Gaan wij met betrouwen, en, geleid door Maria, nade-

^pi⁾' ren wij tot den troon der goddelijke barmhartigheid op

'^len denwelken Jesus altijd recht staat, volgens het visioen van

den heiligen Stephanus (I) altijd bereid om voor ons tus-^,0(' schen te spreken: Adeamus ergo cum fiduci'i ad throuum

^,011 (jralicu (2;. Verbeelden wij ons achtervolgens in den geest

^engt; aide wreede tooneelen, die voor Jesus Christus geëindigd

zijn aan het kruis ; denken wij dat het een God is die geleden heeft en die de gedachtenis zijns lijdens hernieuwt; ^;ht ilat het voor ondankbare zondaars is, dat hij zooveel uiige-

^11; staan heeft; en uit die overweging zullen in onze harten

jd ontstaan gevoelens van een diep leedwezen over het ver-

'edene, en voor het toekomende vurige verlangens van teter te leven, dan zullen wij gaarne gebruik maken van de woorden des godvruchtigen discipels van Jesus-Christus, die getroiren over de goedheid van zijnen goddelijken

meester, zegde: « Laat ook ons gaan , om met hem te sterven! (3) Sterven wij dan aan ons zeiven, aan de ver-zuimenissen en aan onze dagelijksche gebreken. Beminnen wij dus God die zelf ons eerst bemind heeft. (4).

Onder het besproeien met wijwater.

Die besproeiing verwittigt ons, dat wij moeien trachten het heilige misolfer bij te wonen, met eene groote zuiverheid des harten.

1

Eumas ot nos, ut moriatnnr cum eo (Joun. xi. 16.)

(V) Nos ergo diliguuius Düuui, quuulaai Üeus prior diiexit uos. (I. Joau, v. 19.)

OVEll HET HEIUUt: M1S01FEB

Gedurende

Heer, gij zult mij mot hy-zd[i besproeien , en ik zul gezuiverd worden; gij zuil mij wasschen, en ik z:»l witter worden dan sneeuw.

I's. Ontferm u mijner, God, volgens uwe groote barmljartigheid.

y. Glorie zij den Vader,enz.

Jr. Toon ons, Heer, uwe groote barmbarligheid;

fi. En verleen ons de genade der zaligbeid.

v. Heer, verhoor mijn gebed.

a. En mijn geroep kome lot u.

y. De Heer zij met u.

6;. En met uwen Geest.

Laat ons hidden. Verhoor ons, eeuwige en almachtige God, en gelief uwen engel uit den hemel af te zenden, opdat hi j de bewaarder, de steuu en de beseher-mer weze dergenen die in deze vergadering zijn; door Jesus-Chrislus, onzen Heer. Amen.

.

-

■ ■; ■ quot; • ■ .

^ygt; -O-e-Q-e -O-? VW-.'Vo

GEWOONLIJKE GEBEDEN DER M!S.

Gebed vóór de Mis.

!k kniel voor mve altaren nodor om uwe goddelijke offerande bij te wonen. Bereid gij zelf mijn liarl tot de zoete uitwerksels uwer gratie ; vestig mijne zinnen, regel mijnen geest, wisch door uw kostbaar bloed uit al de zonden waarmede gij mij besmet vindt; ik verfoei die uit liefde tol u; en ik vraag er u ootmoediglijli vergiffenis over. Geef, o zaehlmoedige Jesus, dat ik mijne inzichten vereenigende met de uwe, mij ganscli opoffere aan uwe glorie, gelijk gij u gansch opgeofferd hebt voor mijne zaligheid. Amen.

De priester aan den voet des altaars, maakt het teeken des heiligen kruises, en zegt;

Psalm 42.

52 CKWiinMliKi

ontslnging, de vergïffcnis en de kwi jtschelding onzer zonden verleeue.

fi. Amen.

Heer, keer n lol ons, en gi j /nil ons doen herleven.

ï'i, En uw volk '/.al zich in u verblijden.

Too.i ons, o Heer, uwe barmhartigheid.

iï. H.i geel' ons uwe genade ter zaligheid.

Heer, verhoor mijn gebed .

r. En mijn geroep komo

lol II.

De lieer zij niet n. ü Kn met uwen geest.

LAAT OSS BIDDEN.

Wij smecken u. Heer, dat gij onze boosheden van ons zondl wegnemen; opdat wij met een zuiver hart en eeneu zuiveren geest lot het heilige der heiligen zouden verdienen in te gaan. Door Je-sus-Christus, onzen Heer.

Amen.

De priester het altai Wij bidden u. Heer, door de verdiensten der Heiligen, wier relikwieu hier zijn, en door al de Heiligen, dat gij u zoudt gewaardigen ons de vejgiüeius onzer zonden te verleenen. fi. Amen.

DKR MIS.

54 GEWOONLIJKE GEDEUEN

Dc priester leest het altaargebed, den epistel en den gradueel.

Lees ondertusschen de volgonrte gebeden :

Gebed.

Vergui) ons, Hecv, door de voorspraak der heilige Maagd en der lieiligen die wij eeren, al de genaden die uw dienaar u vraagt voor zich zeiven en voor ons. Mij met hem vereenigeude, stuur ik u hetzelfde gebod toe voor die, voor dewelken ik verplicht ben te bidden, en ik vraag u voor hen en voor mij al den bijstand, dien gij weel ons noodig te zijn, om het eeuwige leven te bekomen; in den naam van Jesus-Christus, onzen Heer. Amen.

Onder den epistel en den graduëel.

Mijn God, gij hebt mij tot de kennis uwer heilige wel geroepen, bij voorkeur aan zoo vele andere volkeren die in de onwetendheid uwer heilige mysteriën leven. Ik aanvaard die goddelijke wet uit geheel mijn hart, en ik aanhoor met eerbied de heilige god-spraken, die gij door den mond uwer profeten hebt uitgesproken. Ik eerbiedig die met al de onderwerping, welke wij aan het woord van eenen God verplicht zijn, en ik zie er de voltrekking van met gansch de vreugd mijner ziel.

Hadde ik voor u, o mijn God, een hart gelijk aan dat der heiligen van uw oud verhoud. Konde ik u verlangen met de vurigheid der patriarken, u kennen en u eerbiedigen gelijk de profeten, u beminnen en alléén u aankleven gelijk de Apostelen '.

vóór het Evangelie, de priester in het midden des altaars staande, zegt:

Zuiver mijn hart en mijne Munda cor meum ac lippen, alniaclitige God, die de. lippen van den profeet Isaïas gezuiverd hebt niet eene gloeiende kool, ge-

dek MIS. S5

waardig mij, dour een uitwerksel uwer barmbartig-

beid jegens mij, zoodanig te zuiveren, dat ik waardiglijk uw heilig Evangelie moge aankondigen. Door Christus onzen lieer. Amen.

Geef mij uwen zegen.

Jube, domne, benedi-cere.

Uominus sit in corde meo ct in labiis mois, ut digue et competenter aununtiem Evangelium suum. Amen.

Onder het Evangelie, zeg uit tien grond nws harten: O mijn God, het zijn nu gee.ie profeten, noch apostelen, die mij gaan onderwijzen over mijne plichten : het is uw eenige Zoon wiens woord ik ga hooren. Maar, eilaas! Heer Jesus, wat zal het mij halen aan uw woord gelooid te hebben, indien ik er mijn leven niet naar schikke? Wat zal het mij baten, ais ik voor u zal verschijnen, geloofd te hebben, indien ik de verdiensten der liefde en der goede werken niet bezit ? Ik geloof en ik leef even alsof ik niet geloofde, of aan een evangelie geloofde dat tegenstrijdig is aan het uwe. O mijn God, oordeel mij niet over die gedurige legen-strijdigheid, die ik stel tusschen uwe leering en mijne levcii-vujze. Ik geloof, maar geef mij den moeden de sterkte om werkstellig te maken hetgene ik geloof. Aan u, o lieer, zal er gausch de glorie van toekomen.

Na het Evangelie, zegt de priester:

Per evangelica dicta Dat onze zonden door de deleantur nostra delicta ! woorden van het H. Evangelie uitgewischt worden'.

DER MIS.

GEWÜOALUKE GEBEDEN

DER MIS.

Wij bieden ons vóór uaan, Heer, mei eenen ooimoedigen geesl en een vermorzeld hart: ontvang ons, en maak dat ons offer lieden voor uw aanschijn voltrokken worde derwijze dat het u behage, o Heer, onze God !

Kom almachtige Zaligmaker, eeuwige God, zegen deze offerande, die ter verheerlijking van uwen heiligen naam bereid wordt. Zegen'ng van den wierook , in de plechtige missen, l)at de Heer, door de Insschei komst van den gelukzaligen Michael aartsengel, die aan de reciiterhand staat van het altaar der offerande, zich gewaardige dezen wierook te zegenen en hom als eenen aange-namen geur te aanvaarden. Door onzen Heer Jesus-Christus. Amen.

Laat mijn gebed opgaan, als een reukoffer voor uw aansch-in : de ophelliug mijner handen zij gelijk een avondoffer. Stel, o Heer, aan mijnen mond eene wacht, en eene deur rondom mijne lippen. Neig mijn hart niet tot booze woorden, om, gelijk de hoosdoeners, verschooningen voor te brengen in de zonden. Dat de Heer in ons het vuur zijner liefde, en de vlam zijner eeuwige lie.dadigheid ontsteke.

De priester wascht zich de vingeren.

Onder de onschnldigen wa ch ik mijne handen, en ga rondom uw altaar.

ik

Heer: opdat ik de lovende stem aanhoore, en al uwe wonderheden verkondige,

i

ÖER MIS.

De priester antwoordt Amen. en leest de Secreten, Zeg gedurende dezen tijd:

O God van goedheid, ontsteek in mij het vuur uwer liefde dat blaakte in hot hart van uwen god-delijken Zoon Jesus, opdat ik waardig zij u met den priester op te dragen dit zoenoffer, hetwelk voor mij op dit altaar gaat geslacht worden.

GewoonlijVo prefatie.

In

alle eeuwen der eeuwen. fi). Amen.

De Heer /.ij met u.

r.F.WnONLMKF. riF.lli'.tlF.N'

Drn Mis.

Wanneer de priester do machtige woorden heeft uitgesproken, die Jesus-Christus op het altaar doen nederdalen , aanbidden , bedanken , vragen wij dan , on smeeken wij om barmhartigheid.

O God, onze beschermer! sla uwe oogen neder op den aanbiddelijken persoon van uwen Christus.

Aan dengene wiens troon eeuwig is, en aan het Lam dat ons door zijn bloed afgekocht heeft, zegen, glorie, wijsheid, dankzegging, eer, macht en kracht in de eeuwen der eeuwen.

GEWOONLIJKE GKBEDEN

GEWOONLIJKE GEBEDEN

GEWOONLIJKE GEIIF.DEN

I)KR HIS.

Gebed van dankzegging na de mis.

O mijn God, ik bedank u voor do genade die gij mij vergund hebt van mij toe te laten het heilige inisoller vandaag bij te wonen. Ik was de/.es onwaardig, en gij hebt mij niet verstooten; gij hebt mij uit uwe woning niet gejaagd, alhoewel ik het bruilofskleed van heiligheid en onschuld niet aan had. O Jesus, die u voor ons aan uwen liemelschen Vader hebt opgeofferd, bedank hem voor mij.

Mijn God, ik vraag u vergiffenis over de verstrooiingen lol dewelken ik mijnen geest heb laten overgaan, over de lauwheid, die ik in mijn hart gevoeld heb,

76 GEWOONLIJKE GEREDEN DER MIS.

in dat oogenblik waarop ik , ontvlamd door uwe liefde, mij gansch niet u moest bezig houden. Wanneer zal ik voor dit ontzaggelijke myslorie al de aandacht en al de dankbaarheid bijbrengen die het ver-eiseht?

Dat de offerande die u, o mijn God, opgedragen geweest is, en waarin ik deel genomen heb, mij zuivere voor het voorledene en mij versterke voor liet toekomende. Vergeet, Heer, al de dwalingen mijner jonkheid en alle mijne zouden, voor dewelken Jesus Christus, uw Zoon, op uw altaar komt geslachtofferd te worden. Laat niet toe dat ik nog hervalle in die zonden waarvoor ik geen slachtoffer meer hob, indien ik dees nutteloos maak.

ik heb u niet verlaten, Heer, zonder dat gij mij uwe zegening gegeven hebt. Daardoor hebt gij al mijne weiken en al mijne voetstappen gezegend. Ik ga nu niet betrouwen naar de bezigheden, waar ik denk dat uw goddelijke wil mij roept; ik zal mij den ganschen dag de genade herinneren, die gij mij komt te geven ; e:i ik zal mijn best doen dat er mij geen enkel woord ol ilaad ontsnappe, dal ik geen enkel verlangen opvatte of geen enkel gedacht vorme, dat mij uwer zegening onwaardig make, en dat mij de vrucht uwer mysteriën zou doen verliezen.

Onmiddelijk na dat uw Zoon Jesus-Christus, voor de eerste maal het verheven mysterie, hetwelk ik heb bijgewoond, voltrokken had, ging hij naar den hof der Olijven zich aan uwen wil onderwerpen : doe mij dezelfde gevoelens bijtreden, en gedoog dal Ik u zijn gebed toesture: Niet mijn wil, o mijn God, maar de uwe geschiede.

DEIE VEESCBILLENOE WIJZEN

OM DE HEILIGE MIS TE IIOOBEK.

Wij deden hier de verschillende oefeningen mede opdat men van tijd tot tijd van gebeden zou kunnen veranderen, hetgene voor de personen, die de gewoonte hebben van dagelijks hot heilige misoffer bij te wonen, dikwijls nuttig is, en somtijds zelfs, onder zeker opzicht, noodzakelijk.ij deden hier de verschillende oefeningen mede opdat men van tijd tot tijd van gebeden zou kunnen veranderen, hetgene voor de personen, die de gewoonte hebben van dagelijks hot heilige misoffer bij te wonen, dikwijls nuttig is, en somtijds zelfs, onder zeker opzicht, noodzakelijk.

EERSTE WIJZE

OM MIS TE HOOREN.

Met zich door de gebeden die men leest te vereenzelvigen met de gebeden des priesters. Deze manier is eene der gemakkelijkste en het meest in gebruik.

Gebed vóór de heilige mis, om zich te bereiden dezelve godvruchtiglijk te hooren.

O mijn aanbiddelijke Zaligmakei', ik kom aan den voet van uw heilig altaar om de goddelijke offerande bij te wonen. O mijn God, gewaardig u mij er al de vrucht van toe te passen die gij er wilt doen uittrekken, en verleen mij de uooilige gesteltenis die mij ontbreekt. Bereid mijn hart voor de zoete uitwerksels uwer goedheid, vestig mijne zinnen, regel mijnen geest, zuiver mijne ziel, wisch door uw bloed uit al de zonden waarmede gij mij besmet vindt, ik verfoei mijne zonden uit liefde tol u, ik vraag er u zeer oot-moediglijk vergiffenis over, en ik vergeef ook uit den grond mijns harten aan allen die mij ooit zouden be-ieedigd hebben. Geef, o mijne zachtmoedige Jesus, dat ik, mijne inzichten vereenigende met de uwe, mij gansch aan u opoffere gelijk gij u gausch voor mij opoffert. Amen.

EERSTE MANIER

BEGIN DER MIS.

In den naam des Vaders, en des Zoons, en des heiligen Geesles. Amen.

Het is in uwen naam, aanbiddelijke Drievuldigheid, het is om u die eer en lof toe te dragen, die gij verdient, dat ik dit allerheiligste en verhevenste niisoffer bijwoon.

Laat toe, o goddelijke Zaligmaker, dat ik mij ver-eenige met den priester, om liet kostbare slachtoller mijner zaligheid op te dragen, en ontsteek in mij de gevoelens, welke ik /.ou moeten gehad hebhen op den Calvariënberg, indien ik tegenwoordig geweest wa.e aan de bloedige offerande van uw lijden.

Confiteor.

Ik belijde voor u, o mijn God al de zonden aan dewelken ik mij plichtig gemaakt heb. Ik belijde die voor Maria, de zuiverste aller maagden, voor al de heiligen en voor al de geloovigen, omdat ik gezondigd heb door gedachten, door woorden, door werken en verzuimenissen, door mijne schuld, door mijne schuld, ja door mijne allergrootste schuld. Het is hierom dat ik de allerheiligste Maagd Maria en al de heiligen verzoek dat zij voor mij zouden willen teu beste spreken.

Heer, verhoor gunstigli jk mijn gebed, en geef mij de vergiffenis van al mijne zonden.

Kyrie, eleison.

Goddelijke Schepper onzer zielen, het) medelijden met het werk uwer handen ; barmhartige Vader, geef uwe kinderen vergiffenis hunner zonden.

Bewerker onzer zaligheid, die voor ons geslachtofferd zijt, maak ons deelachtig aan de verdiens'.eu van uwen dood en van uw kostbaar bloed.

OM MIS TE HOOREN. 79

Minnelijke Zaligmaker, zachtmoedige Jesus, heb medelijden met onze ellenden, vergeef ons onze zonden.

Gloria in excelsis.

Glorie zij God in den hoogste, en op de aarde vrede aan de menschen die van goeden wil zijn. Wij loven n, wij zegenen u, wij aanbidden n, wij verheerlijken u, wij danken u om uwe groote heerlijkheid, gij zijl de Heer, de opperste Meester, de Allerhoogste, de eenig ware God, de almachtige Vader.

Aanbiddelijke Jesus, eenige Zoon des Vaders, God en Heer van alles, Lam van God gezonden om de zonden der wereld weg te nemen, ontferm u onzer; en van in den hemel waar gij heerscht met uwen Vader sla een medelijdend oog op ons. Red ons, gij alléén kunt dit. Heer, Jesus, omdat gij alléén oneindig heilig, oneindig machtig, oneindig aanbiddelijk zijt, met den heiligen Geest in de glorie des Vaders. Amen.

Gebed.

Verleen ons, o Heer, door de voorspraak van de heilige Maagd Maria en van de Heiligen, die wij eeren, al de genaden die de priester u vraagt voor zich zeiven en voor ons. Ik vereenig mij met hem, ik stuur u toe hetzelfde gebed voor al degenen voor wie ik verplicht ben te bidden, en ik vraag u, Heer, de hulp, die wij noodig hebben om het eeuwige leven te bekomen; door onzen Heer Jesus-Christus. Amen.

Epistel.

Mijn God, gij hebt mij tot de kennis uwer heilige wet geroepen, bulten zoo vele andere volkeren, die in de onwetendheid uwer mysteriën leven. Die goddelijke wet aanvaard ik uit gansch mijn hart, en ik aanhoor met eerbied de gezegende uitspraken, die gij

H() hhhhlh «AiMbK

door den mond uwer profeten gedaan hebt ik eerbie pchei

dig dezelven met al de onderwerping, die wij lie» liemi

woord Gods schuldig zijn, en met de grootste voldoe- H. G

ning mijner ziel zie ik er de voltrekking van. die lt;

O mijn Gnd, hadde ik een hart gelijk aan datgene heef

der heilige mannen van het oude verbond! Konde ik jpi-f u verlangen met d« vurigheid der patriarchen, u ken-

uen en u eeren gel jk de profeten, u beminnen en i _C11

alléén aankleven gelijk de apostelen ! jee

Evangelie. eim

O mijn God, hel zijn nu geene profeten noch apos- '^^e

leien, die mij gaan onderwijzen over mijne plichten; ^vn0

het is uw eenige Zoon wiens woord ik ga hooren. ^iial1

Maar eilaas! Heer Jesus, wat zal hel mij baten aan g^,!S

uw woord geloofd te hebben, indien ik er mijn leven tij¹'

niet naar schikke ? Wat zal het mij baten, als ik voor ⁷⁰¹

u zal verschijnen, geloofd te hebben, indien ik de hel verdienste der liefde en der goede werken niet bezit? Ik geloof en ik leef even als of ik niet geloofde,

of aan een evangelie geloofde dat tegenstrijdig is

aan bel uwe. O mijn God, oordcel mij niet over die (₁₀

gedurige tegenstrijdigheid die ik stel tusschen uwe _sc

leering en mijne levenswijze. Ik geloof, maar geef ,,

mij den moed en de sterkte om werkstellig te maken j_e

hetgene ik geloof. Aan u, o Heer, zal er gansch de eer j,

van toekomen. ₀( Credo.

Ik geloof iu éénen God, den almogenden Vader,

Schepper van hemel en aarde, van alle zichtbare en h

onzichtbare dingen; en in éénen Heer Jesus-Christus, n

den eeniggeboren Zoou God, die uit den Vader vóór z

alle eeuwen geboren is; God van God, licht van licht, c waarachtigen God van waarachtigen God ; geboren en

niet gemaakt, van één wezen met den Vader; door lt; wien alle dingen gemaakt zijn ; die om oi s, men-

i Él

■

OM MIS TE HDOREN. 81

'hie sctipn, en om onze zaligheid, nedergedaald is uit den

'■ei hemel, en het vleesch heeft aangenomen door den

H. Geest, uit de Maagd Maria, en is menseh geworden:

die ook voor ons gekruist is onder Pontius Pilatus, heeft geleden en is begraven; en den derden dag wederom is opgestaan, volgens de Schriftuur, en opge-klommen ten hemel, zit ter rechterhand des Vaders, en zal wederom komen met heerlijkheid, om te oor-deelen de levenden en de dooden, wiens rijk geen einde zal hebben. En in den heiligen Geest, den Heer,

as- die levend maakt, die van den Vader en den Zoon

;ii; voortkomt, die met den Vader en den Zoon te gelijk

en. aangebeden en verheerlijkt wordt, die door de profeten

iaii gesproken heeft, en ééne heilige katholieke en aposto-

en lijke Kerk. Ik belijd één doop?el tot vergiffenis der

tor zonden, en ik verwacht de verrijzenis der dooden, en

de het leven der toekomende eeuwen. Amen.

e-

l_e De offerande.

Allerheiligste Vader, almachtige en eeuwige God, lioe onwaardig ik ook moge zijn om voor u te verschijnen, durf ik nogtans door do handen des priesters n deze hostie aanbieden, met hetzelfde inzicht dat Jesus-Christus, mijn Zaligmaker, gehad heeft als hij deze offerande instelde, en dat hij nog heeft op liet oogenhlik waarop hij zich hier voor mij gaat slacht-offeren.

Ik draag u die op om uwe opperste heerschappij te ¹¹ herkennen over mij en over al do schepselen; ik draag

gt; u die op tot uitboeting mijner zonden en totdank-^r zegging voor al de weldaden met. dewelke gij mij

gt; overladen hebt.

¹ Kindelijk, o mijn God, draag ik u die verhevene

offerande op , om van uwe oneindige goedheid te bekomen voor mij, voor mijne ouders , voor mijne

I te

8:2 EERSTE MAMER

weldopners, mijne vrienden en vijanden, die kostelijke genade der zaligheid, die aan den zondaar niet kan verleend worden dan door de verdiensten van hem, die de Rechtvaardige bij uitstek is, en die voor allen hol zoenoffer is geworden.

Maar, in liet opdragen van dit aanbiddelijke slachtoffer, o mijn God, beveel ik u gansch de katholieke Kerk aan, onzen heiligen Vader den Paus, onzen Bisschop, al de herders der zielen, de christene vorsten en al de volkeren die in u gelooven.

O Heer, wees ook indachtig de zielen der overledene geloovigen ; en, door do verdiensten van uwen Zoon, geef haar eene plaats van lafenis, licht en vrede.

Vergeet niet, o mijn God, uwe en mijne vijanden, heb medelijden met al de ongelcovigen, de ketters en al de zondaren. Overlaad met uwe zegeningen degenen die mij vervolgen, en vergeef mij mijne zonden, gelijk ik hun vergeef al het kwaad dal zij mij doen ogt;' zouden willen doen. Amen.

Prefatie.

Zie hier hot gelukkige oogenblik waarop do Koning der engelen en der menschen verschijnen gaat. Heer, vervul mij met uwen geest; dat mijn hart van deze aarde afgetrokken aan u alléén denke. Hoe zeer ben ik niet verplicht u te verheerlijken en u te loven ten allen tijde en op alle plaatsen. God van hemel en aarde, oneindige meester, almachtige en eeuwige Vader!

Niets is billijker, niets is voordeeliger dan ons te vereenigen mei .lesus-Ohrislus, om u zonder ophouden te aanbidden. Het is door hem dal al de gelukzalige geesten limine eerbewijzingen aan uwe opperste majesteit toedragen; hquot;i is door hem dalai i^lu macjiton

OM MIS TE IIOOREN. 85

ijke dt's hemels, met schrik bevangen, zich vereem'sen om

kan u lo verheerlijken. Gedoog, o Heer, dat wij 011/.«

;ni, zwakko lofzangen vervoegen met die der hemelsche

Hen geesten, en dat wij te zamen met hen in verrukking

van vreugd en bewondering uitroepen ;

''^t_ Sanctus.

eke

!is- Heilig, heilig, heilig is de Heer, de God der heer-

len scharen. Het heelal is met zijne glorie vervuld. Dat

de gelukzaligen hem verheerlijken in den hemel. Gele- zegend zij hij die op de aarde komt. God en Heer gelijk _ren degene die hem zendt.

Canon.

_en) O oneindige barmhartige Vader, wij smeeken n m

den naam van Jesus-Christus, uwen Zoon en onzen „_e. Heer, dat gij de offerande, die wij u aanbieden, zoudt

p_n aanvaarden en zegenen, opdat het u behage te be-

₀f waren, te verdedigen en te bestieren uwe heilige ka

tholieke Kerk metal hare leden, den Paus, onze geestelijke en wereldlijke oversten, en in 't algemeen al degenen die uw heilig geloof beli jden.

O Heer, wij bevelen u in het bijzonder aan al dr— Ko- genen voor wie de rechtvaardigheid, de dankbaarheid

al. en de liefde ons verplichten te bidden, al die tcgeii-

■an woordig zijn aan deze aanbiddelijke olferande, en vro, -

eer namelijk N... en N... en, groote God, opdat onze nv-

:_en bewijzingen u aangenamer zouden zijn, wreonigen

en wij ons met de glorierijke Maria, allijd maagd, moeder

jr-e van onzen God en Heer Jesus-Christus, met al uwe

apostelen, met al uwe gelukzalige martelaren en met te al de heiligen, die mot ons eene en dezelfde Kerk

len uitmaken.

Ige quot; mijn God, hadde ik in dit oogenbük de vurige

ia- verlangens waarmede de heilige patriarken naar de

en komst van den Messias haaklen! Hadde ik hun ge-

Sekste manier

loof en hunne liefde! Kom, Heer .tesus, kom, beminnelijke verlosser der wereld, kom hel mysterie vol-Irekken dat het korte begrip is van al uwe wonderen. Het komt, dat Lam Gods; zie hier het aanbiddelijke slachlofTer dat wegneemt de zonden der wereld.

De Consecratie.

Vleeschgeworden Woord, goddelijke Jesus, waarachtige God en waarachtige mensch, ik geloof dat gij hier tegenwoordig zijt; ik aanbid u hier mot ootmoedigheid, ik bemin u uit geheel mijn hart; en daar gij hier nederdaalt uit liefde voor mij, wijd ik mij gansch aan u loe. Ik aanbid dit kostbare bloed, dat gij voor al de menschen vergoten hebt en ik hoop, o mijn God, dat gij hot voor mij niet vruchteloos zult gestort hebben. Geef mij de gratie dat ik er mij do verdiensten van toepasse. Ik offer u het mijne, beminnelijke Jesus, tot erkentenis van die oneindige liefde, d^:e gij gehad hebt, van het uwe uit liefde voor mij te vergieten.

Vervolg van den Canon.

Hoe groot zou voortaan mijne boosheid en mijne ondankbaarheid zijn, indien ik, na gezien te hebben hetgene ik zie, u nog vergramde! Neen, mijn God, ik zal nimmer vergeten wat gij mij door dit verhevene misoffer voor oogen stelt: de smarten uws lijdens, de heerlijkheid uwer verrijzenis, uw gausch l verscheurde lichaam, uw voor ons vergoieue bloed, hier op dit altaar waarlijk tegenwoordig. Nu is bet, eeuwige Majesteit, dat wij u opdragen het heilige, het zuivere, hot vlekkelooze slacbtoffer dat gij zelf ons gegeven hebt, en waarvan al de anderen sleehls een afbeeldsel waren. Ja, groots God, wij durven het u zeggen, hier is veel meer dan al de offeranden van Abel. Abraham en Melchisedecl); hel ecuias.'e slaelu-

lt;m MIS TE IIOOBKN. 83

offer uwe allaren waardig, oii/.e Heer Jesiis Christus, uw Zoon, het eenige voorwerp van uw eeuwig welbehagen.

Dal al degenen, die hier met den mond of met hel harl deelnemen in dez.e heilige offerande, met zijne zegeningen vervuld worden.

Dat die zegening, o mijn God, nederdale over de zielen der geloovlgen die in den vrede der Kerk gestorven zijn, en namelijk over de ziel van N... en N... Vergun haar, o Heer, de volle onlslaging harer pijnen.

Gelief ons ook eens die zelfde genade te verleenei., allerbeste Vader, en doe ons eens in het gezelschap treden der heilige apostelen , der heilige martelaren en van allo heiligen, opdat wij mei hen u eeuwiglijk zouden mogen beminnen en verheerlijken. Amen.

Pater noster.

Hoe gein kkig ben ik, o mijn God, u voor Vader te hebben! Welke vreugd voor mij te denken dat de hemel waar gij /-ijl, eens mijne verblijfplaats moet worden! Dal uw heilige naam verheerlijkt worde door ganscli de aarde. Heersch volstrektelijk over al de harten en over allen wil. Weiger aan uwe kinderen het geestelijke en lichamelijke voedsel niet. Wij vergeven uit den grond onzer harten, vergeef aan ons. Ondersteun ons in de bekoringen en in den tegenspoed van dit ellendige leven; maar verlos ons van de zonde, het grootste van alle kwaad. Amen.

Agnus Dei.

Lam Gods, opgeofferd voor mij, ontferm u mijner. Aanbiddelijk slachtoffer mijner zaligheid, verlos mij. Goddelijke middelaar, verkrijg mij van uwen godde-lijkeu Vader de vergiffenis mijner zonden, geef mij uwen vrede.

EKHSTE MAMER

lie Nutting.

Hoc zoel cn aangenaam zou het voor mij niel zijn, o minnelijke Zaligmaker, onder het getal te wezen van die gelukkige christenen, aan wie de zuiverheid des gewetens en eene teedere godvruchtigheid toelaten va» dagelijks tot uwe heilige tafel te mideren !

Welk groot nut voor mij, indien ik u in dit oogen-hlik in mijn hart bezitten mocht, u daar mijne eerbe-wijzingen betoonen, u mijne noodwendigheden openharen en deelnemen in de genaden die gij geeft aan hen, die u waarlijk ontvangen. Maar dewijl ik onwaardig ben vaneen zoo groot geluk te genieten, geef, o mijn God, aan mijne ziel de noodige gesteltenis die haar ontbreekt. Vergeef mij al mijne zonden, ik verfoei die uil geheel mijn hart, omdat zij u mishagen. Aanvaard het rechtzinnige verlangen dal ik heb van mij met u te vereenigen. Zuiver mij door eenen uwer oogslagen, en maak mij waardig van u zoo haast mogelijk te kunnen ontvangen.

In afwachting van dien gelukkigen dag, smeek ik u, o Heer, dat gij mij zoudt doen deelnemen in de vruoh-ten, welke de communie des priesters moet voorlbren-gen in de harten van alle gelopvigen, die aan deze heilige olferande tegenwoordig zijn. Vermeerder mijn geloof door de kracht van dit heilige Sakrament; versterk mijne hoop, ontvlam in mij de liefde; vervul mijn hart met uwe liefde, opdat het niet meer verlange dau naar u, en niet meer leve dan voor u. Amen.

De laatste gebeden.

O mijn God, gij hebt u opgeoUerd voor mijne zaligheid; ik wil mij opoll'eren voor uwe glorie. Ik ben uw sU'chloll'or, spaar mij niel. Ik aanvaard uil Jen grond van mijn hart al de kruisen, welke gij mij zult overzenden, en zegen die; ik ontvang ze uit uwe hand, eu vereenig ze met het uwe.

OM IliS TL ilUUULK. 87

/Je mij hier gezuiverd door mve mysleriën ; ik zal met afschrik de minste vlek der zonde viuchlen, bijzonder van die lol dewelke ik het meest geneigd ben. Ik zal voortaan uwe wet getrouw blijven, en ik heb besloten liever alles te verliezen en alles te lijden, dan uwe geboden nog te overtreden.

De Bencdictie.

0 mijn God, zegen deze heilige voornemens ; zegen ons allen door de hand u\vs dienaars, en dat de uitwerksels uwer zegening eeuwig over ons blijven. In den naam des Vaders, en des Zoons, en des heiligen Geestes. Amen.

Laatste Ëvangelie.

Goddelijk Woord, eenige Zoon des Vaders, licht dep wereld, uit den hemel gedaald om ons deszells weg te wijzen, gedoog niet dat ik gelijk weze aan dat ongetrouwe volk, hetwelk geweigerd heeft u voor den Messias te erkennen. Laat niet toe, dat ik in dezelfde verblindheid valle als die ongelukkigeu, die liever slaven geworden zijn van den duivel, dan declachlig te worden in de eervolle aanneming tot kinderen Gods, die gij hun kwaamt bezorgen.

Vleesehgeworden Woord, ik aanbid u met den diepsten eerbied; ik stel gansch mijn betrouwen in u alléén. Ik hoop vaslelijk dal, vermits gij mijn God zijt en een God die mensch geworden is om de menschen zalig te maken, gij mij de noodige gratie zult geven om mijne zaligheid te bewerken, en u eeuwig te bezitten in den hemel. Amen.

Gebed na de Mis.

lieer, ik bedank u voor de genade, die gij mij vergund hebt, dal ik vandaag bel heilige misoöer heb mogen bijwonen, buiten zoo vele anderen die hetzelfde geluk niet genoten hebben; en ik v raag u

88 TWKKIIK MAXI KR

vorgill'enis over al de iiiisslagen die ik door verstrooidheid of lauwheid in uwe tegenwoordigheid bedreven heb. Dat deze heilige offerande, o mijn God, mij zuivere voor het verledens en mij versterke voor bel toekomende.

Ik ga nu met belrouwen naar de bezigheden waartoe uw goddelijke wil mij roept. Ik zal mij den gan-schen dag de genade herinneren die gij mij hebt. gegeven, en ik zal mijn best doen dat er mij geen enkel woord ol'daad onlsnappe, dal ik geen enkel verlangen opvatte ol' geen enkele gedachle vorme, die mij de vruchten der heilige mis zouden doen verliezen, die ik gehoord heb. Dit is het voornemen dal ik met de hulp uwer genade zal trachten ten uitvoer te brengen. Amen.

TWEEDE MANIER

OM DE HEILIGE MIS TE IIOOREN.

Volr/uns de onderrichting van den gelukzaligen Leo-nardus de Porl-Maurice, kloosterling des orden van den heiligen Franciscus, die geheel Italië door bekend was om zijnen ijver en zijne ajiostolijke werken. Hij stierf ten jare 1751, en werd gelukzalig verklaard door Pias in 1790.

Daar deze manier om mis le hooren liet werk is van eenen heilige, mag men denken dat daaraan bijzondere genaden zijn vastgehecht. De schrijver dezer wijs %aii mis le hooren had den troost van op weinigen tijd er do overvloedige vruchten van in te zamelen. De Paus, na dif goedgekeurd en den geloovigen aanbevolen le hebben, staat hun drie honderd dagen aflaat toe, telkens dat zij du zullen volgen met het heilige misoffer bij te wonen.

De manier, zegt die gelukzalige dienaar va.i God, die mij de besto en de golijkvormigste schijnt aan den geest der heilige Kerk, om het heilige Sacrificie der mis bij te

OM MIS TE IIOOIIO.

wonen, is van zich te vereenigen met de gevoelens van den priester. Hij moet dit offsr opdragen om te voldoen aan de vier bijzonderste plichten die God van ons eischt, en die ten zelfden tijde de vier einden zijn voor dewelken Jesus-Christus zelf, dit verhevene Sacrificie door de handen des priesters opdraagt.

De eerste plicht is, de oneindige majesteit van God te loven en te aanbidden; de tweede voor onze zonden te voldoen aan zijne rechtvaardigheid; de derde, hem te bedanken voor al de weldaden die wij van hem ontvangen hebben ; de vierde, onze noodwendigheden te openbaren aan hem, als aan den uitdeeler en den oorsprong aller genaden.

Hierom is het dat gij, in een ger voege de bediening des priesters uitoefenende, als gij de H. Mis bijwoont, u moet toeleggen, zooveel het mogelijk is, op de overweging dier vier einden. Gij zult dit gemakkelijk doen bij middel der vier opofferinger, die wij u gaan aair wijzen.

Vóór de Mis.

Ik seloof vastelijk, o mijn God, dat de mis hel onbloedige sacrificie is van het lichaam en bloed van Jesus-Christus, uwen goddelijken Zoon. Maak, bid ik u, lieer, dat ik die vandaag bijwoue met de aandacht, den eerbied en den heiligen schrik, vereischt door een zoo ontzaggelijk mysterie.

11c vereenig mij met den priester en met geheel uwe Kerk, om u deze oll'erande op te dragen met dezelfde inzichten, met dewelke Jesus-Christus u die opgedragen heeft aan het kruis. Ik draag u die op, o mijn God, opdat zij ten zeiven tijde weze eene oüer-ande van eerbewijzing, van aanbidding, van afsmeeking en van verzoening. Ja, Heer, ik offer ze u op, 1° om uwe opperste macht over mij te erkennen; 2quot; om u mijne diepe erkentenis te bctoonen voor al de weldaden waarmede gij mij onophoudelijk overlaadt; 5° om van u te bekomen al de noodige ge-

TWEEDE M.V.MEH

naden en liulpmiddelen voor mij en voor . . . ; 4quot; opdal i,'ij u zoudt gewaardigen mij lo verleenen de vprgiflciils mijner zonden en de ontslaging der pijnen die daar toe staan, om er ook eene offerboel van te maken. Gelief, o Heer, mij op eene bijzondere wijs bij te slaan in dit heilige werk, opdal ik hel alzoo voltrekke dal het aan uwe goddelijke majesteit behage, en mi j voordeelig zij voor dit en voor het eeuwige leven. Amen.

V'aii het beyin dar Mis lot aan het Evangelie.

« Houd ii bezig met de majesteit van God te loven en te aanbidden. Daarom, verneder u met Jesus-Christus, dompel u in den afgrond uwer nietigheid vóór die Majesteit, die alle oneindige eer en lof waardig is... Als de mis begint en de prtester de belijdenis zegt, doe dan een klein onderzoek uwer zonden, om in uw liart oenen akte van oprecht leedwezen te verwekken, verzoek den bijstand van den heiligen Geest en van de allerheiligste Maagd om de mis te hooren met al don eerbied en godvruchtigheid mogelijk; zoo zeer vernederd van geest als van lichaam, zeg: »

« Mijn God, ik aanbid u en erken u voor den Heer en meester van mijn leven; ik verklaar dal alles wal ik ben en bezit, ik hel van uw hart ontvangen heb. Maar, omdat uwe opperste Majesteit eene eer verdient en eene hulde afeischt, die van eene oneindige waarde zij, bied ik u de vernederingen en do hulden aan, die Jesus u np dit altaar opdraagt. Helgene Jesus doet, wil ik zelf doen ; ik verneder en vernietig mij mei hem vóór uwe oneindige Majesteit, ii vereenig mij in uwe tegenwoordigheid met zijne gevoelens van ootmoedigheid en onderwerping. »

«Acht u gelukkig dat Gud oneindig geëerd is dooide offerande der nieuwe wel, en herhaal verscheidene malen: gt;

OM MIS T£ UOOIlt.N. 91

« Ja, mijn God, ik beu uilerraato voldaan over de oneindige eer, die aan uwe goddelijke Majesleil door dil verhevene sacrilieie bewezen wordt, dil geeft mij eeue vreugd en eene tevredenheid, die ik niet uitdrukken kan.»

Voeg hierbij eenige oefeningeH van liefde tot God.

Mijn God, mijn opperste goed, ik zou u altijd willen bemind hebben; ik beklaag den tijd toen ik u niet beminde. Hoe hebt gij mij met zooveel geduld kunnen verdragen? Het is gedaan, ik wil u altoos meer en meer beminnen; wat zou ik gelukkig wezen, indien ik mijn bloed kon vergieten om u door al de menschen te doen beminnen!

« Geef u de moeite niet van die golieden woord voor woord te herhalen, bedien u van de woorden die uwe godsvrucht u zal ingeven. Wees voornamelijk wel aandachtig en wel vereenigd met God. »

Terwijl de priester het Evangelie leest, verbeeld udan dat de Zaligmaker u deze ivoorden toestuurt:

Zalig zijn zij, die arm van geest zijn, zalig zijn zij, die de zoetaardigheid en do ootmoedigheid uitoefenen, zalig zijn zij, die vervolging lijden.... Wat baat het den menseh de wereld te winnen, indien hij het ongeluk heeft van zijne ziel te verliezen?.... Indien iemand wil tot mij komen, dat hij zijn kruis opneme en mij vuige.... Neem mijn juk op, het is zoet, en de last, dien ik opleg, is ligt te dragen.

Fa»» het Evangelie tol aan de Ojihelfing.

'lt; Tracht te voldoen voor al uwe zonden : werp eenen oogslag op uw leven, en, de overgroote schuld ziende die {;ij jegens de goddelijke rechtvaardigheid op u getrokken hebt, zeg met een diep vermorzeld en ootmoedig hurt; »

o Zie hier, mijn God, die ondankbare, die zoo dik-

05 TWEEDE MANIER

wijls lc;^reii u is opgosliian.... Eilaas! tloordrongen van ili-ucflieid, lieb ik afschrik van mijne ontelbare /.ouden, en ik verfoei die nil do» grond mijns harten ! Ik bied u ter betaling der/.elven aan al de verdiensten van .lesus, het bloed van Jesus, dien zelfden Jesns, God en mensch te /.amen, die in hoedanigheid van slachtoffer, /.ichgewaardigt zijn offerten mijnen voordeele nog te hernieuwen. Dewijl Jesus hier op dit altaar mijn voorspreker en middelaar is, en dat hij door zijn bloed genade vraagt voor mij, vereenig ik mijne stem met die van /.ijn aanbiddelijk bloed, en ik vraag n vergiffenis over zoo vele zonden die ik bedreven heb. .. God mijns harten, indien gij niet getroffen zijt door mijne tranen, wees het dan ten minste door de verzuchtingen van mijnen Jesus, Aan het kruis heeft hij genade verkregen voor het menschdom, op dees altaar zal hij die verkrijgen voor mij. Ja, ik hoop het, door de verdiensten van zijn kostbaar bloed, zult gij mij al mijne boosheden vergeven, en ik zal niet ophouden die te bewee-nen tot heleinde mijns levens. »

o Gocf ecnoii vollen loop aan de ontroeringen van uw hart. en zeg

« Mijn liefderijke Jesus, verleen mij de tranen van den heiligen Petrus, het leedwezen van Magdalena en de droefheid van al de heiligen, die van zondaars ware hnelvaardigen geworden zijn, opdat ik, door de verdiensten van de/.e heilige offerande, de volkomene vergiffenis mijner zonden bekome. »

« Herhaal diezelfde oefeningen, gansch verslonden in God,en stel uw vertrouwen op de verdiensten van hetbloed dat Jesus-Cliristus voor u aan bet kruis vergoten heeft.»

Geclurmde de twee opliellinycn.

lilijf nedergebogen en vernietigd aan do voeten van dien God die zich als slachtoffer opdraagt, en die voor u genade en barmhartigheid afsmeekt,

OM MIS TE li00lil:N.

Van de ophe/liny lot aan de nulling.

Bedank den Heer voor aide weldaden die gij van hem ontvangen hebt.

Beschouw do ontelbare weldaden waarmede gij overladen geweest zijt; draag daarvoor aan den Hoer op een slachtoll'er van oneindige waarde, het lichaam en het kostbare bloed van Jesus-Christus; noodig de engelen en de heiligen uit dat zij God bedanken voor u , en zeg: »

« Zie mij liier, o God mijns harten, overladen mei de weldaden die gij mij in overvloed gegeven hebt; uwe barmhartigheden jegens mij zijn oneindig, maar ik ben bereid die lol do laatste toe te vergelden. Tol erkentenis van helgene ik u verplicht ben, bied ik n aan, dour de handen des priesters, hel goddelijke bloed, het aanbiddelijke lichaam, hel vlekkeloo/e slachtofl'er dat op dit altaar rust. De/.o offerande is genoegzaam om al de giften te vergelden, die gij mij toegestaan hebt; zij alléén heeft zoo vele waarde als al helgene ik lot hiertoe van u ontvangen heb, en in het toekomende nog ontvangen zal. »

« Engelen des Heeren, en gij, gelukzalige inwoners des hemels, helpt mij mijnen God bedanken, en offert hem op lot dankbetuiging voor zoo vele weldaden, deze mis die ik het geluk heb bij le wonen; dat ik zijne teedere liefde vergelde voor al de genaden die hij mij nu verleent, en voor al degenen die hij zal gelieven mij le verleenen in al de eeuwen der eeuwen. »

Met welke zoete welwillendheid, zal die God van goedheid de betuiging van eene zoo hartelijke dankbaarheid aanvaarden, hoe zeer zal hij volduan zijn over deze oll'e-rando die van eene oneindige waarde is! Om u aan te moedigen tot het doen sehlen van die godvruchtige en teedere gevoelens, verzoek al do heiligen dat zij God voor u bedanken, en, in de uitstorting van uw hart, stuur huu bet volgende Gebed toe.

9i TWEEDE SI AM Eli

« O gij mijne voorsprekers bij Geil, bedankt /.ijne goetiheid voor mij, opdat ik in de ondankbaarheid niet \eve en sterve; smeekt liem dat bij mijnen goeden wil zou aanvaarden en dat hij zou willen in aandacht nemen de dankzeggingen vol liefde, die Jesus hem in dit heilige sacrificie voor mij opdraagt. »

« OITor aan den Heer op niet alleen uwe werken, maar Ook al de missen die in gelieel de wereld gedaan worden.»

« Eeuwige God, ik wil vandaag al mijne werken doen in vereeniging met de inzichten die Jesus, Maria, Joseph en alle de heiligen des hemels hier op aarde gehad hebben. Ik zou dit besluit mot mijn eigene bloed willen teekenen en het eiken stond van het overige mijns levens herhalen. O mijn God, geef mij de genade van nooit eenedoodzonde te bedrijven; ik vereenig mij in den geest met al de missen die in de geheele Chris-tene wereld gedaan worden, en ik bid u van de vruchten derzelven toe te passen aan de zielen des vagevuurs, opdat zij uit bare pijnen verlost worden. »

De geestelijke Communie.

a Om de geestelijke Communie wel te doen, verzamel daarvoor al de krachten van uwen geest, verwek eenen akte van ware leedwezen; klop op uwe borst, om te toonen dat gij u eener zoo groote genade onwaardig bekent; verwek daarna de akten van liefde en opoli'e-ring die gij gewoon zijt te doen als gij tot de heilige tafel nadert; voeg daarbij de vurigste begeerte van Jesus te ontvangen, die zich onder de heilige gedaanten wil verbergen ; en , om uwe godvruchtigheid te doen aangroeien, verbeeld u dat de heilige Maagd, of uw heilige engelbewaarder, of uwe heilige patrones , u de heilige hostie komt aanhieden, en dat gij die waarlijk ontvangt. Houd u inniglijk met Jesus-Christus vereenigd, en herhaal dikmaals deze door de liefde voorgeschrevene oefening: «

k Kom, mijn Jesus, de liefde ei; het leven U'iiner

OM MIS TE liOOREis.

ziel, kom in mijn arm liart; kom on vervul mijne verlangens; kom en heilig mij; kom, o mijn zoete Jesus, kom. »

Fa» de Nultinrj lol hel einde der Mis.

« Vestig uwe gedachten op God, die gij in uw binnenste bezit, vraag hem, niet een vurig verlangen, de genade die gij noodig hebt.... In het oogenblik dat Jesus in u rust, is hij hetdio voor u bidt, die voor u vraagt. Bopnal u niet bij het vragen van ecnigo gunst, vraag groole genaden, en zeg met eono diepe'ootmoedigheid: »

«Heer, ik beken dat ik uwer gaven onwaartlig beu ; ik verdien geenszins dat gij mij verhoordet, maar zoudt gij liet gebed kunnen verstooten dat uw aanbiddelijke Zoon u voor mij toestuurt? O God mijns harten, aanvaard de wensclien van hem, die voor mij bij uwe Majesteit ten boste spreekt, en vergun mij, door zijne verdiensten, al de genaden die gij weet dat ik uoodig lieb, om mijne zaligheid te bewerken. Nu is bet dat ik u durf vragen de vergillenis van al mijne zonden en de genade van de volharding in het goede tot het einde toe: dan nog, mij altoos steti-ncnde op de gebeden, welke mijn Jesus u toestuurt, vraag ik u, o mijn God, de deugden, die mij noodig zijn om altijd het lieve kind van uw hart te wezen. Ik vraag u nog de bekeering der ongeloovigen, die der zondaars, de verlossing der zielen uit het vagevuur. Mocht gij gekend, bemind en verheerlijkt wezen van al de mensehen der aarde!... Mochten wij allen u zien, u loven, u verheerlijken, u bezitten in de eeuwigheid! »

Vraag met betrouwen voor u , voor uwe naastbestaan-den, voor de personen die gij bemint, al de genaden die noodig zijn ter zaligheid ; bid voor de Kerk, opdat de Heer zich gewaardige haar te verlossen van al de onheilen die haar bedrukken, en haar de volheid zijner gaven ver leone.... Vraag niet met lauwheid, maar met een kinder lijk betrouwen; denk dat uwe gebeden, met de veroischta

96 TWEEDE MAMER OM MIS TE MOOREN.

gesteltenis gedaan, en vereenigd met de gebeden van Je-sus-Christus, zullen verhoord worden.

Aanroeping der verdiensten van Jesus Christus.

Uh.KUE MA.Mtl, UM J.1IS 111 I10UBKN.

DERDE MANIER

OM DE HEILIGE MIS TE HOOREN,

voor de zielen der overledenen.

Vóór de Mis.

0 allerrechtvaardigste God, die alle zonde straft tot dal /.i j gansch uitgeboet weze, maar ook te gelijk, een allerbeste Vader, die slechts het oogeubiik van ons godvruclitig gebed afwacht om naar de stem uwer harmliartigheid te luisteren, ik kom uwe goedertie-renlicid afsmeeken voor de verzachting en de verlossing der zielen van mijne broeders, die door uwe reelit-vaardigbeid in hare gevangenis opgehouden en door het vuur gezuiverd worden. God van troost en genade, liet zijn uwe kinderen die lijden : gij bemint hen en zij beminnen u; zij verzuchten naar u gelijk het dorstige hert naar het water der fonteinen om zijnen dorst te verzadigen; hunne grootste pijn, o mijn God, is van u, die bet voorwerp zijt hunner vurige verlangens en hun eenigste geluk, niet te zien, van u nog niet te bezitten. Toon hun uwe onuitsprekelijke aangenaamheden eu zij tullen in de vreugd wezen. Zij wachten u. Heer, met eene volkomene onderwerping: maar hoe pijnlijk is d-e afwachting niet! boe droevig die ballingEcbap! hoe hard die afscheiding! Maak, o mijn God, dat mijn medelijden hun voordeelig zij; aanvaard voor hunne verzachting de gebeden die ik u toestuur. Om die krachtdadiger te maken bij uwe barmhartigheid, vereenig ik die met de oneindige verdiensten van het zoenoffer dat zich op dit altaar wederom laat slachten om uwe rechtvaardigheid te bedaren, eu om te voldoen aan uwe heiligheid die door onze zouden beleed igd geweest is. O mijn God, sla

8

DERDE MANIER

uwe oopen op het aangezicht van uwen Christus, van dien goddelijken Zoon, in wien Ri.j gansch uw wel-behagen gesteld hebt: zijn bloed hetwelk ik n mei uwe lieilig(^ Kerk opdraag, roept om barmhartigheid voor uwe heiligen, wij hopen van uwe goedheid, dat gij gunstiglijk zult aanhooren die zoo machtige ^leni, die u zoo lief' is.

Al die lijdende zielen zijn met mij vereenigd, dooide zoete banden derzelfde liefde; ik bid dus voor allen. Maar dewijl er tusschen haar zich bevinden die een bijzonder recht hebben tol mijne gebeden, gedoog, bid ik u, o mijn God, dat ik die vandaag op-drage opeen ganscli bijzondere wijs voorde verlossing van N. N.

Slaak hier uw inzicht voor den overleden of de overledenen voor wie gij bidden wilt, niet uitsluitelijk maar bijzonderlijk.

Gewaardig u hun overvloediglijker toe te passen de oneindige verdiensten van het allerheiligste sacrificie der Mis, die ik tot hun inzicht ga hooren. Dit vraag ik u door .lesus-Christus , uwen Zoon , onzen Heer. Amen.

Godnrende de Belijdenis.

Treed in de gevoelens van ootmoedigheid en leedwezen op het aanschouwen uwer zonden : zeg gelijk de verloren zoon die tot zijnen vader wederkeerde; O mijn Vader! ik heb gezondigd legen den hemel en legen u. liid den lieer dat hij den sluier verscheure waarmede de eigerdiefile maar al le dikwijls onze zonden overdekt, en vraag hom dat liij er ii de geheele boosheid doe van kennen, om die te verfoeien gelijk zij het verdienen.

Helaas! indien het groene hout alzoo behandeld wordt, wat zal er dan van hel droogc geworden? indien de zielen die zoo heilig waren noglans aan uwe rechtvaardigheid niet ganscli voldaan liehhen, o mijn

OM SUS TE UOURUfi. 99

God, en nog zoo harde en 'angdurige pijnen moeien lijden, ach ! ongelukkige zondares, die ik hen, wal heb ik dan van uwe strenge oordeelen niet le vreezen? Heilige God, die door de zonden vertoornd, maar door liet leedwezen bedaard wordt, ik belijd u ool-moediglijk mijne zonden; de eige.iliefde zou ze mij niet langer kunnen ontveinzen; ik beken met den publikaan, dat ik zelfs niet waardig ben van in uwen lenipcl te komen, en dat verre van de genade der anderen te verkrijgen, ik er geene verdien voor mij zeiven; maar ik durf op de belofte tellen die gij gedaan hebt, van nooit een vermorzeld en ootmoedig hart te verstooten : in uwe goedheid, o Heer, hebt gij mij die gedaan, en die eerste gunst uwer barmhartigheid doet mij verhopen dat gij mij ook die zult toestaan, welke ik van u afsmeek voor de vermeerdering van mijn leedwezen en voor de verlossing der zielen van het vagevuur.

Aan den Introitus.

Heer, doe mij die zonden vreezen welke ik als kleine aanzie en welke gij met zooveel strengheid straft in degenen voor wie eene plaats in den hemel bereid is. Doe mij al mijne zonden hier in dit leven uitboeten, opdat er mij in het andere niets meer te boeten overblijve. O medelijdende .lesus, aanvaard deze voldoening voor mij zeiven en voor mi jne broeders, die lijden in de verslindende vlammen die gij ontstoken hebt om hen te zuiveren; of beter, o vlekkeloos Lam , werp de oogen uwer barmhartigheid op de uitboeting, die gij voor hen en voor mij gepleegd hebt!

Aan don Kyrie.

O goede Jesus! dat de herhaalde smeekingen uwer Kerk als een aangename geur vau wierook naar uwen troon opstijgen!

100 DERDE MANIER

O Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld, zeg in dit oogenblik aan die beminde overledenen, gelijk gij eertijds aan den goeden moordenaar zegdet: vandaag zult gij met mij in het paradijs zijn.

O Jesus, o Zaligmaker, heb medelijden met mij, met hen; ontferm n onzer.

De Oremus Voor al de overledene geloovigêu.

O God, schepper en verlosser van al de geloovlgen, verleen aan de zielen uwer dienaars en dienaressen, die ons voorgegaan zijn met het teeken des krnises, en die gij uwer liefde waardig gevonden hebt, maar nog niet zuiver genoeg om aanstonds deel te nemen in uwe glorie, verleen haar de vergiffenis die uwe Kerk u dagelijks door hare ootmoedige en vurige gebeden voor haar vraagt, en welke zij v.iii uwe barmharligheid afwachten, gij, die God zijnde, leeft en heerscht in alle eeuwen der eeuwen. Amen.

Gebeden voor de overledenen voor wie men het bijzondere inzicht maakt van te bidden.

O God aller vertroostingen, gever van de zaligheld der zielen, heb medelijden met die in het vagevuur lijden. Volgens uwe goedertierenheid, heb medelijden met mi jnen vader en mijne moeder. Eilaas! hot is misschien ter oorzake hunner te groote leederheld jegens mij, dat zij nog van u verwijderd gehouden worden; wreek u niet over hen, maar straf mij in dit leven voor de misslagen die ik hun doen begaan heb, en aanvaard mijne boetpleglng voor hen. Ontferm u over dien broeder, die zuster, dien bloedverwant, dien weldoener, dien vriend: hoor hunne zuchten, hun teeder geween; zie hunne tranen vlieten, wees hun leedwezen, en nog meer het bloed dat uw welbeminde Zoon voor hen vergoten heeft, indachtig. Verleen linu met de geheele ontslaging van hunne pijnen, het geluk dat gij eertijds aan uwen getrouwen dienaar

UM MIS TE HOOREN. 101

Abraham en aan zijn nakomelingschap beloofd hebt. Verlos hen uit die plaats van lijden en duisternissen, waar uwe rechtvaardigheid en uwe heiligheid verplicht geweest zijn hen op t.3 sluiten, en leid hen eindelijk binnen bij u in de glorie der uitverkorenen. Ik smeek u daar voor door de oneindige verdiensten van Jesus-Christus, uwen Zoon, onzen Heer. Ameu.

Aan den Epistel.

Heer, gij hebt uwe profeten gezonden om ons te leereu dat wij hier geene vaste verblijfplaats hebben, en dat wij eens zullen moeten het huis ouzer eeuwigheid bewonen. Er is door u beslist geweest, o God altijd rechtvaardig in uwen wil, dat wij allen eens moeten sterven, en dat wij, na de dood, aan u eene strenge rekening zullen moeten geven over alle onze werken. Die heilige zielen, voor dewelken ik u vandaag durf bidden, zijn reeds voor uwen rechterstoel verschenen. Ach ! indien gij haar uog niet heilig genoeg bevonden hebt om uwen heiligen troon te naderen, en uwe eigene gelukzaligheid Ie genieten waarvoor gij haar geschapen hebt, ontvang ter uitboeting van hare misslagen het goddelijke bloed dat voor haar op dit altaar gaat vloeien en dat al de zonden der wereld wegneemt.

Wat mij aangaat, o rechtvaardige rechter der levenden en der dooden, treed nog in geen oordeel met uwe dienares die u bidt; maar maak dat ik mij van nu af zelf streng beoordeele, en dat ik spoediglijk uwe gramschap bedare door waardige vruchten van boetvaardigheid, om eens de schrikkelijke slagen uwer rechtvaardigheid te ontvluchten.

Prosa. Dies me.

Dies ira; , dies lila j O dag van gramschap, o Solvet sxclum in favilla, | jammerliike dag, die het ge-

Aan het Evangelie.

O goddelijke Zaligmaker, die op dit altaar gaal nederdalen, gij zijl dal levende water hetwelk springt lot in het eeuwige leven; gij zijl dal hemel-sche manna hetwelk belet de dood des zondaars te sterven. Gij hebt zelf verklaard dal hij, die uw levendmakend vteesch eet en uw zuiverend bloed drinkt, het eeuwirje leven zal hebben en dat gij hem in den laalsten dag zult doen verrijzen; gij hebt gezegd dal hij, die zich spijst met uw vleesch en bloed , in u blijft en gij in iiem. O goddelijke Zaligmaker! die de verrijzenis en het leven zijl, die zielen die nog verre van u zuchten, hebben uw vleesch gegeten, uw bloed gedronken, gij zijl in haar getreden, en zij hebben maar ééne zelfstandigheid met u meer uitgemaakt; ■wei nu, voltrek in haar de beloften uwer barmhartig— aeid, hoor hare klachten, laat u door hare zuchten bewegen, verwijder u niet langer van haar, 'lie uwe figene lidmaten geworden zijn. O Jesus, o Zaligmaker,

OM MISTE HOOnEgt;'. 103

die uwen vriend Lazarus doen verrijzen hebt, gij die deze heilige zielen ook uwer vriendschap waardig gevonden hebl, doe haar ook verrijzen gelijk Lazarus, met haar uit die donkere gevangenis te trekken, die voor haar het droevigste, liet afgrijselijkste graf is, dewijl zij er gehouden worden verre van u, die haar leven, hare hoop, bare liefde, haar geluk zijt : gedenk dat gij voor haar al uw bloed vergoten hebt, zij vragen vergiffenis : indien uwe vergramde Godheid nog niet voldaan is, neem zelf dan in den onuilpul-bareu schat der verdiensten van uw wreed lijden di-, voldoering die door uwe heiligheid nog afgeëischt wordl.

Aan de Offerande.

Alhoewel ik slechts een sterfelijk en zondig schepsel hen, offer ik u nogtans door de handen des priesters, die hier het ambt der hei ige Kerk vervult, oller er ik u, o levende en eeuwige fiod , deze vlekke-looze hostie en dien kostbaren kelk op, die weldra moeten veranderd worden in het lichaam en bloed van Jesus-Christus, uwen Zoon; onuang, o Heer, deze offerande in geur van aangenaamheid, en gedoog dat ik met die heilige opdracht vereenige de opoffering welke ik doe var. mijn lichaam en mijne ziel, van mijne goederen en mijn leven en van alles wat mij toehoort. Heilig voor eerst deze offerande die ik , in vereeniging niet die van uwen goddehiken Zoon, u opdraag, offerande van uitboeting voor ons allen, opdat deze waardig zij van u te bewegen ten voordeele die zielen die door uwe zuiverheid, welke niets bevlekt kan dulden , nog altoos verre van uwe zoete tegenwoordigheid gehouden worden, en dat deze offerande u overhale om haar toe te passen de uilboeting, die .lesus u voor haar op den Calvarjen-berg opgedragen heeft.

106 df.rde mamer

Oh! op hel aansehouwHii tlier wrewle pijnen, en van /.ijii hlocd dat u zoo koslliaar is, wees haar genadig, iliong hare tranen af, beveel aau den vorst der hemelsche heirkrachten van haar te gaan verlossen, en stel nimmer uil van ze aan te nemen om uwen lof te zingen in uwen schoonen hemel dien gij aan uwe getrouwe dienaren beloofd hebt.

O goede God, maak mij zeiven zoo getrouw, ontsteek mij, tot mijnen laatslen adem, met eene zoo groote Helde tot u, dat ik, na op deze aarde alleenlijk geleefd te hebben om u te dienen en u te beminnen, na de dood de droefheden en pijnen ontvluchle van een ballingschap, waaruit ik u smeek de zielen te verlossen voor wie ik zoo veel medelijden gevoel, en die u nog meer moeien bewegen dan mij, vermits gij haargeverwd ziel met het bloed van uwen eenigen Zoon, die gestorven is om voor haar te voldoen.

Als do priester zich de handen wascht.

Heer wasch mij in het bloed van hel lam, opdal ik, gezuiverd van al mijne vlekken en omgeven mei hel «ruiloftskleed uwer genade, u de gebeden aangenaam make die ik n toestuur voor de lijdende zielen, die gij in bel vagevuur opgesloten houdt, en opdal ik zelf eens met haar moge aangenomen worden aan het feestmaal dat gij voor uwe uitverkorenen in deu hemel bereidt.

Aan de Prefatie.

Hel is tijd, o mijne ziel, van u te verheffen boven al de aardsche dingen die uw hart niet kunnen voldoen. Trek mijn hart, o Heer, trek gij zelf hel tol u; maak dal het geen behagen meer vinde dan in u, geene oer meer dan in u te dienen, geen geluk meer dan in li te beminnen. Gedoog dat ik zelfs van op deze aarde mijne zwakke stem vereenige mei de giiddcl^;jke zangen der gelukzalige geesten; en dal ik in niijn bal-

OM MIS TE HOOHEJi. 10quot;

Jingschap zo^go hclseuc zij eeuwig in de verblijfplaats van glorie zingen : HcU'hj, heilig, heilig is de God dien \0i] Ü'inb ddeu, de Heer, de Cod der heerkrachten. En daar gi j mij, o goede God ! de middelen ter hand ge— sleld heht om u\\e rechtvaardigheid le bedaren niet alleen voor mij, maar nog voor mijne overledene broeders, en om te voldoen voor mij en voor hen, gewaardig u voor ons al deze eerhewijzingen van aanbidding, die lof/.angen van liefde, en den eed van getrouwheid te , aanvaarden die gij mij ingeeft, o mijn God, o gij die ailes voor mij zijl, opdat mijn gebed bij uwe barmhartigheid verhoord worde.

Gebed onder den Canon.

Almachtige God, oorsprong van alle goed, wij offeren u op de giften die op uw altaar tegenwoordig zijn, door Jesus-Christus, onzen Zaligmaker en den bijzondersten offeraar.

Maak dat de geheimenis zijne-r vereeniging met ons, pene ware liefde in ons uitwerke voor al zijne leden, voorde geloovigen verspreid in gansch de wereld, die nog voor de hemelsclie glorie strijden midden in de bekoringen en in de gevaren van dit leven, en voor de geloovigen die reeds aan de gevaren van dit leven ontkomen zijn, maar die nog aan de wonden lijden die zij in den strijd der zaligheid ontvangen hebben.

Gediichtenis dor levenden.

Stort uwe overvloedige zegeningen uit over onzen Heiligen V ader den Paus, opvolger van den heiligen Petrus, stadhouder van Josus-GhrisUis, zienlijk hoofd uwer Kerk, herder der herders, met wien men moet vereenigd zijn om door n niet verworpen te worden : overal do dienaars der katholijke, apostolijkeen roomsclie kerk; over al onze oversten, over onze bloedvenvanten en onze vrienden, over al onze vijanden; over hen aan wie ik zou kunnen eene gele-

DERDE MANIER

genheid van zonden geweest zijn ; over al die mei mij ileze verhevene offerande bijwonen ; over ai de j?e-loovigen.

Dat de verdiensten van liet deel uwer Kerk, hetwelk reeds in don hemel zegepraalt en dat nog altijd met ons door de banden uwer liefde vereenigd blijft, aanvullen hetgene aan onze zwakheden en onze onvolmaaktheden ontbreekt. Weiger ons de genaden nicl welke onze goede moeder Maria, uwe apostelen, uwe martelaren en al die uw heilig hof uitmaken, bij uwe oneindige Majesteit afsmeeken.

Gewaardig u, o Vader der barmhartigheden, op de opdracht onzer gebeden en van onzen persoon neder te zien, die te zegenen en te aanvaarden met de giften die op eene goddelijke wijs gaan veranderd worden in het gansch heilige slachtoffer van het lichaam en bloed van Jesus-Christus, onzen Zaligmaker uwen welbeminden Zoon.

Als hij den dag zijns lljdens zag aankomen, bedankte hij er u voor door een volmaakte onderwerping aan uwe bevelen, en eer hij ons verliet heefi hij ons een bewijs zijner liefde achtergelaten in het heilige Sakrament des Altaars. Dat heilige slachtoffer gaal nit den hemel op de aarde dalen, om zich onder uwe ongen in eenen staal van vernedering te stellen, en om u, tot uitboeting van de zonden der wereld zijn lichaam en zijn bloed op te dragen. In aanzien van hem, gelief u onzer allen tc ontfermen.

Aan do opheffing der II. Hostie.

O Josus, mijn Zaligmaker, ware Gnd en ware mensch, ik geloof dal gij wezentlijk tegenwoordig zijl onder deze heilige hostie; ik aanbid u daar uil geheel mijn hart : gij zijl mijn opperste meester; gij hebt mij het leven gegeven; konde ik hf t u heden opofferen om mij te straffen, omdat ik het uwe.

OH UIS TE HOUDEN. )0t)

door zoo vele /ouden, uau het kruis heb doen verliezen.

Aan de opheffing Tan den Kelk.

O kostbaar bloed dat voor ons op den Calvariën-berg gestort zijl, ik aanbid u. Genees mij, heilig mij, o Jesus, ik geloof in u ; ik hoop dat gij mijne gebeden zult verhoomi; ik bedank u. ik bemin u: ik heilig mij gansch aan u toe.

Vervolg van den Canon.

Dal de wezeiulijkheid en de gedachtenis van een zoo machtig skchtoffor, dat vlekkeloos, maar met al onze zonden bpladtn is, voor ons ter dood gebracht en verrezen, lijdend en glorierijk, hetwelk de eeuwige Priester volgens do orde van Melchisedech, ons bevolen heeft, o Heer, u voor de levenden en de dooden aan te bieden, ons aan n aangenaam make en ons uwe. barmhartigheid doen verwcrveii

Zouoel gij ons dezelve weigeren. Heer, als wij, om deze op ons te trekken, u opdragen ecne offerande, die oneindig zuiverder, oneindig verdienstelijker is dan die welke eertijds de heilige patriarken u opdroegen, en die gij nogtans zoo goedgunstiglijk aanvaard hebt.

Wij smeeken u dan op nieuw, almachtige God, door dit slachtoffer , uwen Zoon , door dien middelaar, waardig verhoord te worden, door dien afgezant uwer raadsbesluiten, dien gij op de aarde gezonden hebt om er onze verl(gt;«sing, onze zaligheid te worden, wij smeeken u dat gij de vruchten /.ijner offerande aan al de leden uwer Kerk zoudl toepassen.

Gedachtenis der dooden.

Het is voornamelijk voor onze overledene broeders dat'wij ii van daag dringend bidden.

410 1IEHDF. MANIER

Eeuwige Vader, dat de kracht van het bloed van Jesus-Christus tot in den afgrond dringe waar uwe rechtvaardigheid zich uitoefent over die zielen die, alhoewel rechtvaardig, u nog schuldig zijn. Dat dit vergoedend bloed op haar nederdale als een weldoende dauw, die haar verfrissche inden brandenden dorst welke haar verscheurt, en dat zij, verbist uit die afgrijselijke tormenten, weldra tot de plaats van hare rust en van den eeuwigen vrede overgaan.

Gij kent, o Heer, de geloovigen in wie mijn hart vandaag een liij/.onder belang stelt: gelief die ook te onderscheiden in de toepassing welke gij van de vrnchlen dezer olTcrande doen zult.

lin geef daarenboven, o Heer, dat wij, na hier op deze aarde door een heilig en moeilijk leven uitgeboet te hebben de misslagen die wij het ongeluk gehad hebben tegen u te begaan, eens wederom mogen vereenigd worden met die zielen die wij beminnen, om dan niet haar voor eeuwig in den hemel uwe onuitputbare barmhartigheden jegens de boetvaardige zondaars te mogen vieren.

Wij stellen gansch ons betrouwen, o Heer, in dit slachtoffer voor ons opgedragen, dat de bron is aller gaven, en van alles wat heilig is in den hemel op de aarde en in het vagevuur.

Gedurende en na den Pater noster.

Welk geluk voor ons van u onzen vader te inogcn noemen! dit is ook de grootsle troost onzer broederen, die in de plaats van uithoeting lijden, Onophou-Jend heffen zij hunne door lianen bevochtigde oogen naar n omhoog, onophoudend steken zij hunne bevende armen tot n uit, om de hulp, de barmhartigheid van den besten der vaderen af te smeeken: zij verdienen veel meer dan wij onder het getal uwer

OM MIS TE HOOREJi. Hl

_van kinderen gerekend le worden; haast u hun ter hulp

_llwe te snellen.

,IIp Dat uw naam geheiligd zij door hen gelijk door

dH ons, dat zij zoo haast mogelijk in uw rijk treden ; dal

_rei_ de verduldigheid waarmode zij de pijnen uitstaan

en- die gij hun opgelegd hebt, u welhaast aanzette om

er- de slagen uwer rechtvaardigheid doen op te houden,

do Geef hun vandaag het brood dat zij zoo vuriglijk

j₍j_e verlangen; dat zij, na gevoed geweest te zijn met liet brood van smarten, verzadigd worden met het

_ai,( verlevende brood, dat bestaat in 't bezil van u zeiven,

_l()|₍ naar hetwelk zij hongerig zijn.

₍l_e O teedere en barmhartige Vader, vergeel' aan

hen en aan ons al de misslagen waardoor wij uwe [_er heiligheid beleedigd hebben; geef ons de genade

_t_ van de bekoringen en al de vijanden onzer zaligheid

te overwinnen; bewaar ons van de zonde, het groot-_m ste aller kwaden, opdat wij de slagen uwer gramschap

op ons niet trekken; want het is schrikkelijk in de handen van den levenden God te vallen.

'e Ann den Agnus Dei en de daarna volgende gebeden.

_it Lam Gods, dat, door uwe verduldigheid en uwe op-

offering, onze verzoening verdiend hebt, geef aan ons _e en aan onze overledene broeders, dien vrede met God,

die alle gedachte en alle gevoelen te boven gaat.

Lam Gods, almachtig slachtoffer, breek den schei-dingsmuur af dien de zonde tusschen hen en uwe heiligheid opgebouwd heeft, en doe het eeuwige licht over die ongelukkige zielen opgaan.

Lam Gods, wiens barmliarligheid zonder palen is, gij die u geslachtofferd hebt om de zondaars te redden, aanschouw goedgunstiglijk de broeders die in een leedwezen over hunne zonden gestorven zijn en wier laatste zucht een zucht van liefde voor u geweest is; laat u bewegen door hminen smart vollen

j

U2 DERDE MANIER

toestand, wiscli het overige hunuer schulden uit, en aanvaard hen van nu af in de gemeenschap uwer engelen en uwer heiligen, o gij, die vol goedheid, zachtmoedigheid en medelijden zijt! Geef hun eindelijk den kus van verzoening en de eeuwige rust in den schoot uwer glorie.

Aan den Domine, non sum dl gnus.

Helaas! Heer Jesus, liet is maar al te waar, dat ik niet verdien u te ontvangen, dat ik er mij door mijne zonden gansch onwaardig van gemaakt heb; maar ik verfoei die; gelief dan mij te zuiveren door uwe genade, opdat ik welhaast die bijzondere gunst verdiene, eu opdat de onwaardigheid mijner gebeden de zoete uitwerksels uwer barmhartigheid niet tegenhoude, die bereid zijn zich uil te storten over die zielen die naar u zuchteu.

Aan de Communie.

Gebed voor de geestelijke Communie.

O mijn liefderijke Jesus, indien ik vandaag het geluk niet heb met uw aanbiddelijk vleesch gespijsd te worden, gedoog ten minste dal ik u in geest en met hel hart ontvange; dat ik mij met u vereenige door hel geloof, de hoop, de liefde en een volmaakt berouw. Ik geloof in u, ik bemin u uit geheel mijn hart, ik zou willen in staat zijn van u in dit goddelijke Sakrament te ontvangen met al de heiligheid die gij vau mij verlangt. In die godvruchtige gesteltenis welke gij zelf mij hebt ingegeven, en die ik u smeek van meer en meer in mijne ziel te doen aangroeien, vraag ik u op nieuw, o God van liefde, dat gij hei lijden van mijne bedrukte broederen zoudl doen o])-houden, dat gij de poorten van uw heiligdom zoudl openen en hen in hel land der levenden aanvaarden; ik neem deel in hunne pijnen door mijn medelijden;

ÓM MIS TE nOOREX. 113

dat dit gevoelen lielwelk gij zelf, uit liefde voor hen, in mij doet ontstaan, u aangenaam weze, opdat ik zoude aangezet worden om len hunnen voordeele u vurige smeekingen toe te sturen ; maar aanhoor vooral de stem van uw eigen bloed die, uit den diepen afgrond waar zij opgesloten zijn, tot u roept om uwe liann-hartigheid al' tesmeeken.

Terwijl de priester de deeltjes der 11. Hostie verzan:clt.

O milddadige Verlosser, het minste deel uwer genaden is van oneindige waarde: ik heb het gezegd, ik ben niet waardig van aan uwe tafel te zilten gelijk uwe vrienden; maar laat mijlen minste de brokkelingen oprapen die er afvallen, gelijk de Chananeër het verlangde; maak dat ik geen enkel uwer inspraken verwaarlooze, dewijl dit veronachtzamen u zou kunnen verplichten mij er gansch van te berooven.

Geef ook dat mijne lijdende broeders de onvolmaaktheid niet gevoelen die mijne gebeden en mijne gesteltenis vergezelt ; neem geene acht dan op de oneindige verdiensten die gij voor hen en voor mij verworven hebt. Deze hoop die zij mij doen opvatten moedigt mij aan, om u een heilig geweld aan te doen gelijk uw dienaar Jacob, en om u in denzelfden geest als hij te zeggen ; «Jieen, Heer, ik zal u niet laten heen gaan, vooraleer gij gunstiglijk zult aan boord hebben de zuchten die ik naar u doe opstijgen voor mijne lijdende broeders, die ook de uwe zijn, o Jesus, onze Verlosser 1

Aan de laatste gebeden.

O Heer onze God, verhoor de gebeden die ik n Uom toe te sturen door uwen dienaar in den naam en van wege uwe heilige Kerk, onder de bescherming van het zoenofl'er, dat u altijd oneindij;

U

) H DERDE MAMF.R OM MIS TE HOOREI.

aangenaam zal zijn, on wiens vrijwillige opoffering nl de zonden uilwisclit dergenen, die een oprecht leedwezen hebben. Het is niet uwe Kerk, en door de verdiensten van haar goddelijk hoofd dat wij eene laatste poging durven doen om uwe rechtvaar— iligheid te ontwapenen. Gelief dus te aanvaarden, o Heer, en de smeekingen uwer Kerk, en boven al de overrijkelljke voldoeningen van uwen goddclijken Zoon, opdat de ziel van uwen dienaar N..., van uwe dienares iM..., gezuiverd worde van al do vlekken met dewelke zij ich in dit land van zonden besmet heeft, en dat zij beden het vaderland der heiligen binnentrede, om er uw eigen geluk te genieten in de eeuwigheid. Amen.

Kust in vrede.

v. Verleen, o inijn God, aan de overledene geloo-vigen de eeuwige rust.

ii. Dat voor hen uw goddelijk licht schijne, hetwelk nooit zal uitgedoofd worden.

v. Dat zij door de barmhartigheid Gods in vrede rusten, Amen,

Aan het laatste Evangelie,

Gelief! o mijn God, bij deze gunst welke ik u in vereeniging met uwe Kerk voor onze overledene broeders vraag, nog die te voegen, welke ik voor mij zeiven van u afsmeek. Maak dat ik, aan hen deukende, dikwijls mijne naderende dood, bet oordeel, dato]) dezelve moet volgen, en de eeuwigheid, die de weinige dagen van mijn ballingschap, in deze wereld zal eindigen, berinnere. Dat die heilzame gedachten, altoos tegenwoordig aan mijnen geest, mij aanspooren,onide beleedigingen, waaraan ik mij jegens )i heb plichlig gemaakt, door eene oprechte boetvaardigheid uit te boeten, om in het gebed en in de waakzaamheid te volharden, ten einde voortaan de zou—

flÊ MAAI.TI.fD. I |,'1

den (e vermijden, en om ten laatste te verdienen te sterven, gelijk uwe recluvaardigen wiei'(iood maar een zoete slaap is, gevolgd door eene spoedige ontwaking inliet heerlijke gezelschap uwer Kngelen en Heiligen. Ik smeek u hierom, door de oneindige veidieustcn van Jesus-Chn'slus, uwen Zoon, onzen lieer, die leeft en heerscht niet u en den heiligen Ocest, in dezelfde goddelijke eenheid, in alle eeuwen der eeuwen. Amen.

Dl MAALTIJD.

personen nemen hun morgenmaal n;i dat zij het V heilige misofTer nijgewoond hebben. Ziedaar waarom wij hier de onderwijzingen en oefeningen plaatsen, die bestemd zijn om ons eeno werking to duen heiligen] die zoo dikmaals wederkomt, die uit zich zeiven zoo onverschillig is, en die nien diensvolgens ook moet trachten verdienstig te maken voor den hemel. Voorden Christen moot alles heilig zijn, alles tot de dierlijke werken toe, die de steun zijn onzer zwakke menschheiil; heilig dus uwe maaltijden, neem die met het inzicht van uwe krachten te herstellen om beter dien God te dienen, die u spijst en bewaart, /et u nooit aan de tafol zonder niet oplettendheid do gebeden gelezen te hebben: eet niet matigheid; onderhoud al de regelen van wellevendheid; eet zedig, ea zonder buitensporigheden, van hetgene u aangeboden wordt, zonder het beste uit te zoeken; denk aan het strenge vasten der heiligen, aan dogalen don azijn, die onzen Zaligmaker aan het kruis werden aangeboden. Gij zult eene aangename ofTeraiide aan God doen met u te verstorven in hot eene of in het andere, 't zij in de hoeveelheid, 't zij in de hoedanigheid der spijzen, voornamelijk op do vooravonden dor feestdagen. Maak geeae gewoonte van iets te mitlen buiten den. tijd bestemd tot het eten: wees indachtig dot, indien gij het vleesch vleijt, gij weldra zijnen opstand gevoelen zult. Eindelijk vergeet niet van na de maaliijd ij ai ie hedankon voor de spijzen die hij u gegeven heelt.

DE MAALTIJD.

manier om het l)i«0.gt;tene onderzoek, enz

Kyrie elcïson. Christe, eleïson-

Kyrie, eleïson.

Pater noster, etc.

creto.

y. Et ne nos inducas in tentationem -.

ft S(gt;d libera nos a malo. Amen.

Fidelinm anima! de-functornm requiescant in pace. Amen.

MANIER

om p.et bijzondere onderzoek van geweten te doen.

Dee heilige Ignatius, die groote meesier van het geestelijke leven, geeft den voorkeur aan het dubbele onderzoek, indien men grondig het rijk van Jesus-Chris .us in zijne ziel wil stichten, te weten: het bijzondere en het algemeene onderzoek. Het bijzondere onderzoek bestaat hierin, van, gedurende eenen ruimen tijd, zich omstan-diglijk te onderzoeken over het eene of het andere bijzondere onderwerp, zoo als eene ondeugd, eene deugd, eene onzer oefeningen, om niet alleenlijk de zonden te ontdekken, gelijk men het in 't algemeene onderzoek doet, maar nog, om onze minste fouten en onze kleinste onvolmaaktheden te leeren kennen.

De vruchtvan het bijzondere onderzoek hangt af van den keus des onderwerps, en van de wijze op dewelke men dit onderzoek doet.

1. Wat den keus van hel onderwerp aangaat, daarover moet men zijnen geestelijken bestierder raadplegen, maar tie hierin 't algemeene den regel dien men volgen moot. Men moet zich vooreerst toeleggen op het bevechten zij us

MAMEJl OM MKT IM.1 Z()M».:ftE

hecrschenden hartstochts, bron van bijna al de fouten, en oen dor grootste hinderpalen tegen de volmaaktheid. Later zal men, volgens den raad vun don bieentvader, zich kunnen onderzoeken over den ijver in de oefeningen van godsvrucht en over de zuivere inzichten inde daden. Eindelijk zal men zich kunnen toeleggen op het aanwinnen der deugd die het meest ontbreekt.

Wanneer men eens naar den raad van zijnen geestelijken bestierder, het onderwerp van het bijzondere onderzoek vastgesteld heeft, mag men het niet gemakkelijk veranderen ; of, indien men verplicht is hetzelve voor eenigen tijd te veranderen, moet men er naderhand op wederkomen met een vaster besluit van het nimmer te verlaten vooraleer men merkelijken voortgang gedaan hebbe. Men moot zich bijzonder toeleggen om wel den wortel en den oorsprong zijns heerschenden hartstochts te kennen, en zich niet tevreden stellen met het uitwendige te veranderen ; eindelijk men moet in den strijd tegen zijnen heerschenden hartstocht de twee middelen gebruiken dio het bekwaamste zijn om denzelven uit te roeien, te weten; het gebed en de versterving.

II. De manier van het bijzondere onderzoek te doen bestaat 1° in het vaste en krachtdadige voornemen van zich te beteren, dat men des morgens maakt en in 't midden van den dag hernieuwt. Men moet van 's morgens de gelegenheden voorzien om zijne voornemens uit te voeren, en de beweegreden overwegen die er moeten toe aanzetten ; gretig waarnemen al de gelegenheden , die zich zullen opdoen : 2° tweemaal in den dag het onderzoek doen, rond den middag en des avonds, zich opwekkende tot het leedwezen over de fouten waarin men zou gevallen zijn, en tot het vasten voornemen van die in het toekomende nimmer te bedrijven : met zorg het getal der fouten aanmerken, om de dagen en do weken te kunnen vergelijken, en te weten of men eenigen voortgang gedaan heeft, of wel of men achteruit gegaan :s.

III. Vóór de oefening van het bijzondere onderzoek, nf Jat men den Vcni, Sanete Spiritus, enz. gelezen heeft moet men;

ONDERZOEK VAX G KW F-TO TE DOEN. 1 f0

l» Onzen Heer .lesus-Chriamp;Uis aanbidden en bedanken als den gever der gratiën, door dewelken onze werken geheiligd en aan God den Vader aangenaam gemaakt worden ; het noodige licht vragen om onze zonden te kennen en het gebruik dat wij van de gratie Gods gemaakt hebben.

2° Na eenen snellen oogslag op de verschillende werken van den dag geworpen te hebben, ons bijzonderlijk onderzoeken of het onderwerp dat wij te zamen met onzen geestelijken bestierder vastgesteld hebben, bij voorbeeld, over onze getrouwheid in het bevechten van onzen heerschenden hartstocht en de misslagen die het meest onze volmaaktheid tegenkanten, over onze getrouwheid in het uitoefenen der deugd die ons voornamelijk noodig is.

3^e Ootmoediglijk aan God vergiffenis vragen over onze zonden, er eene rechtzinnige droefheid over opvatten, in vereeniging met die welke de Zaligmaker er over had, toen hij aan het kruis stierf om dazelven uit te wisschen; eindelijk het voornemen maken van ons, met de hulp Gods» te beteren.

4° Ten laatste ons aan Jesus opdragen, om al onze werken te doen in vereeniging met de zijne, voor zijne liefde en voor zijne glorie.

Wij laten hier zeven onderwerpen van bijzonder onderzoek volgen , om beter den aard er van doen te bc • grijpen.

EERSTE BIJZONDER ONDERZOEK.

Over den geest der wereld.

Gebed van voorbereiding. Kom, o bollig Geest, vervul de liarlen uwer geloovigen , eu ontsteek in ben bel vuur uwer liefde.

y. Zend uwen geesl uit, en zij zullen gesehapcin worden.

u, En gij zult liet aauscliijn der aarde hernieuwen.

Laat ons bidden. O God! die de harten der geloa-vigen door ilo vei'Iiclitir.g van den 11. Geest hebt onderwezen, geel' uiis thil wij in denzell'den Geest de

120 MAX1ER OM HF.T BIJZONDERE

ware wijsheid bezitten, en ons altijd over zijne vertroosting mogen verblijden. Door onzen Heer Jesus Christus, nwen Zoon. Amen.

Inleiding. Aanbidden wij onzen Heer Jesus, die zoo dikwijls en zoo krachtiglijk den boozen en bedorven geest der wereld gelaakt heeft; ach! ja, gezegend zij voor eeuwig die goddelijke Verlosser, omdat hij ons door zijne woorden en zijne voorbeelden geleerd heeft, dat de geest der wereld een vleeschelijke geest is, een geest vau begeerlijkheid, een geest van hoogmoed.

Onderzoek. Hoe verre sla ik melde wereld en haien verfoeilijken geest? Heb ik getracht derzelver achting en liefde in mijn hart en in hethart dergenen op wie ik eenigen invloed heb, uil tedooven? Js er geen geest van vleescheiijkheld in de eene ofdeandeie mijner werken ingeslopen? Heb ik nog geene te groote genegenheid voor die wereldsche vergaderingen, waar ik weet dat mijne deugd zoo groote gevaren liep! Is mijn hart niet te veel vasl gehecht aan vergankelijke goederen? Heb ik nog van tijd lot tijd de uitzinnigheid van mij te verhoogmoedigen over die goederen, mi bijzonder van de aime mensehen te versmaden, die jk zou moeten ter hulp snellen? Eindelijk heb ik uog geenen le vu/ igen drift voor de pracht en voor alles wat mij doen uitschijnen moet? Uezil ik nog geene te groote ingenomenheid voor mijne titels en voor alles wat mijnen hoogmoed vleien kan.

Voornemens. Ja, mijn God, ik gevoel dat ik nog te wereldsch beu; maar ondersteund door uwe gratie; ga ik met meer waakzaamheid dan ooit werken om mij van dien ijdelen geest, welke mij over-heersclit le beteren. Ik zal dikwijls deze woorden van den welbeminden leerling van Jesus overwegen: Bemint noeh de wereld, noch iets van al wal er in de wereld is; want alles wat in de wereld is, is of be-

ONDERZOEK VAX GEWETEN TE DOEN. 12t

geerlijkheid des vleesches, of begeerlijkheid der ooyen of hooymoeddes levens (I. S. Joan.2. 16). Geef, o Heer, d;il ik aan doze voornemens getrouw blijve, en om ilie genade te veiwerven, stel ik deze onder de bescherming mijner patrones en mijner moeder, de heilige Maagd Maria.

Gebed tol de heiliye Maagd. Onder uwe bescherming nemen wij onze toevlucht, o heilige Moeder Gods; verstoot onze gebeden niet in onzen e.ood. Ach! verlos ons liever van alle gevaren, o glorierijke en gezegende Maagd. Amen.

TWEEDE BIJZONDER ONDERZOEK.

Over de ware leekens der liefde tot den naaste.

Gebed van voorbereiding. Kom, enz.

Inleiding. Aanbidden wij onzen Heer Jesus-Chris-uis met dikwijls bij ons zelveu het gebod der liefde te herhalen. Hij zelf geeft hst ons; hij herhaalt het ons door zijnen welbeminden leerling, door zijne apostelen en door zijne evangelisten. Dit is een klaar bewijs dat hij vuriglijk verlangt die liefde in onze barton te zien heersohen. Bedanken wij hem, dat bij ons in dit enkele gebod hot middel gegeven heeft van aan alle de anderen ie voldoen, volgens deze woorden van den heiligen Paulus:/iy die zijnen naaste bemint, heeft de gansche wel volbracht. (Uom. 15. 8.)

Onderzoef Bon ik waarlijk liefdadig? gewichtige vraag voor »;j, vraag die ik mij dagelijks in mijn onderzoek pesturen '.al, lot dat ik in mij al de hoedanigheden van liefdadigheid vereenige, gelijk de neilige Paulus die beschrijft, i. Is mijne liefde verduldig? Verdraagt zij gaarne de kwade luimen, de zwakheden en de onvolniaakiheden der anderen ? 2. Is mijne liefde zoetaardig en goed? Valt zij uooit Uit in harde, bitsige of hoogmoedige woorden? ö. Is

122 MAMKII OM HET ÜMZONDEBE

mijiip liofdc ontbloot van afgnnsl? Zie ik altoos met vreugd den voorspoed mijner gezellinnen, liet geluk mijns naasten? 4. Wordt mijne liefde somtijds niet opgeblazen van hoovaardigheid en hoogmoed? Heeft zij toegevendheid genoeg voor de anderen? Heeft zij niette veel eigenliefde? Zoekt zij de eigene belan-gens, of de ijdelheid niet, in de weldaden die zij den evenmensch bewijst ?

Voornemens. O mijn God, hoe gelukkig zou ik wezen, indien liet. afbeeldsel, hetwelk de H. Panlns van de liefde geeft, in mijn gedrag geheel doorscheen! Hoe gelukkig zou ik zijn, indien ik, naar hel voorbeeld vau den II. Joannes, altijd het gebod der liefde tot deu evenmensch in den mond en in het har' hadde! Verleen mij die genade, o mijn God, en laat niet toe dat ik ooit de woorden vergete die hij aan de Christenen van alle tijden toegestuurd heeft . Mijne lieve kinderen, beminnen wij niet door woorden noeh door de tong alléén, maar door onze werken en in der waarheid. (S. Joan-1. 3. 18).

Gebed lot de heilige Maagd. Onder uwe bescherming, enz.

DERDE DIJZOJiDER 0.NDEIIZ0EK.

Over de ijdelheid.

Gebed van voorbereiding. Kom, enz.

Inleiding. Aanbidden wij onzen Heer Jesus-Chris-ins, die zoo dringend zijne leerlingen aanbeveelt, v.in de schriftgeleerden en Pharizeërs niet na Ie volgen, die alleenlijk goede werken deden om die te laten zien. Bewonderen wij zijne vaderlijke zorg voer ons, opdat wij, door onze hoovaardigheid, de belooning niet verliezen van het goed dat wij doen, (Mai.lh. 0. 1).

Onderzoek. De ijdelheid is eene ongeregelde, begeerte tot de achting en den lof der menschen. lieu ik aan die ongeregeldheid niet onderworpen? Ver-

ONDKItZOEK VAN CKWETKN TE DOF.N. 125

(in(ivoarlt;lij{ ik mij niet over mijn verstand, mijne hoe-danipheden, mijnen naam, mijne fortuin, als of dit alles van mij kwam ! Heb ik de achtini; of de bewon-ilpnna; der anderen niet gezochr, tot in mijne heiligste werken? Ben ik niet opgeblazen van hoogmoed in mijne gepeinzen, niet mij verre boven de anderen te siellen;in mijne begeerten, met steeds te verlangen gfpve/.en of gevleid te worden ; in mijne woorden, met zelfs valschheid te gebruiken om de goedkeuring dei-anderen te bekomen; in mijne kleedingen, om meer te schijnen dan ik inderdaad hen?

Voornemens. Eilaas! hoe vele zonden van hoovaar-digheid heb ik mij niet Ie verwijten ! het is er mede gedaan, voortaan zal ik al wal mij eenigeeerzou kunnen toebrengen aanschouwen als een weinig wind en rook. Ik zal dus mijne liefde en mijne achting beter bestieren; ik zal altoos den voorkeur geven aan de onvergankelijke goederen, en nooit zal ik nog iets verrichten uit loutere ijdelheid, noch om alleenlijk aan de menschen te behagen.

Ccbccl lot (Je. hcitiqe, Maagd. Onder uwe bescherming, enz.

vrrnnF. BUzoNnER oxoehzoek.

Over dc ootmoedighoiri.

Gebed van voorbereiding. Kom, enz.

Inleiding. Aanbidden wij onzen Heer .lesns-Chris-tus, die zicli zoo verre vernedert heeft dat hij geworden is mensch gelijk wij, zich onderwerpende aan onze krankheden en zich met den schijn der zonde overdekkende, die zich ook vernietigd heeft, met de gedaante van eenen slaaf aan te nemen. Hetoonen wij onze eerhewijzingen aan dien goddelijkeu meester in dezen staat van vernedering.

Onderzoek. De ootmoedigheid is eene deugd, waardoor de mensch, zijne ellenden kennende, zich niet misachting behandelt , en gaarne lijdt dat andere

24 «AHIER OM ItF.T BIJZONDERE

meiischen hem alzoo behandelen. Ik heb zoo dikwijls iel voornemen gemaakt van deze gronddeugd van imzen godsdienst ernstiglijk uit te oel'enen. Heb ik ilaariii reeds eenigen voortgang gedaan? Ben ik go-nocgzaani overtuigd over mijne outelbare onvul-maakthedeu ? iien ik nog zoo zeer vooringenomen mei mijne gewaande verdiensten, wanneer mijne oversten of andere personen mij aangetoond hebben, wie ik ben; ben ik daarover tevreden geweest, ol' ten minste heb ik daarover den inwendigen vrede bewaard, naar liet voorbeeld der heiligen die nooit zich ontstelden om eene vernedering? Heb ik vandaag eenige oolmnedigheid uitgeoefend? Hoe dikmaals heb ik vandaag tegen die deugd gezondigd?

Voornemens. O mijn God ! hoe verre ben ik nog verwijderd van dien slaat van volmaaktheid, waartoe ik nogtans verlang te komen! Eilaas! mijn hart is nog zoo opgeblazen van hoogmoed en eigenwaan ! Gelief mij te vervullen met de gevoelens van ware ootmoedigheid, opdat deze deugd, die u zoo aangenaam is, uwe welwillendheid over uwe ootmoedige dienares trekke.

Gebed lol de heilige Maarjd. Onder uwe bescherming, enz.

VIJFDE BIJZONDER ONDERZOEK.

Over de versterving.

Gebed ran, voorbereiding. Kom, enz.

Inleiding. Aanbidden wij onzen Heer Jesus-Gliris-tus, die ganscli zijn leven in het uitoefenen van verstervingen overgebracht heeft. Zijn vleesch was niet, gelijk het onze, onderworpen aan eenen gedurigen opstand tegen den geest, en nogtans, om ons te lee-ren dat wij ons lichaam moeten kastijden, heeft hij altijd in den arbeid en in het lijden geleefd (Ps. 87). Nemen wij dit schoone voorbeeld te baat.

O.idenoek, Heb ik onophoudelijk gezorgd om deq

0gt;DF.H/.0F.K VAN GEWETEN TE DOEN. 12.~)

opstand van mijn vleescli, de ongeregeldheden mijner verlangens door de versterving mijner zinnen te bedwingen ? Heb ik mij genoegzaam van de wellustea der wereld verwijderd ? Heb ik met dit inzicht eenigt dier duizende overtolligheden, eenige dier duizendt voldoeningen des vleesches afgebroken , die slechts dienen om mijn hart te bederven en mij slaaf te maken der laagste hartstochten! In één woord, ben ik niet te zeer verwijderd van de oefening der versterving door de verkwisting mi jner zinnen, door de ligtvaar-digheid mijns geestes, door de ongeregeldheid mijns hanen, door de groote toegevendheid voor mij zeiven, en te veel liefde voor mijn lichaau? kan ik zeggen dat ik mijn lichaam behandeld heb, gelijk een meester zijnen slaaf behandelt, opdat het tegen mij niet zonde opstaan (Prov. 21. 29.)?

Voornemens. Mijn God, tot hiertoe hel) ik in menigvuldige omstandigheden niet genoeg de versterving uitgeoefend. Geef mij den noodigen moed, opdat ik voortaan mij op eene ruwere en christelijkere wijze hehandele : maak dat ik mij zeiven meer en meer verzake, dat ik mijn kruis drage en u volge (Luc. 9. 85).

Gebed tol de heilige Maagd. Onder uwe bescherming, eni.

ZESDE BIJZONDER ONDERZOEK.

Over de boetvaardigheid.

Gcbeil van voorbereiding. Kom, enz.

Inleiding. Aanbidden wij don Zoon Gods, die de goedheid heeft van ons op eenc zoo uitdrukkelijke wijs te verwittigen , dat zonder de boetvaardigheid de zaligheid onmogelijk is. Betuigen wij hem onze erkentenis, omdat hij ons die gewichtige waarheid geleerd heeft, omdat hij ons gezegd heeft; Indien gij geene boetvaardigheid doel, zult gij allen desgelijks om-kotnen (I,:ic 15 7gt;).

lt;2rgt; manier osi het BijjiosoEftC

Onderzoek. Heb ik ooil g(Mioppt/,aam in aanmerking seiioinen dat de geest van hfxUvaai'digiieiil mij in het iloopsel is medegedeeld goweesl, dat ik /.ell's van dau af eenc strenge verhindlenis hel) aangegaan van een boetvaardig leven li^ lijden, van den duivel, zijne werken en zijne poni|ieivije,n te verzak»¹!!? Kilaaslhoe dikwijls heb ik na mijn doopsel gezondigd ! Heli ik getracht door de boetvaardigheid de wonden le genezen, welke mijne zonden mij toegeliracht hebben, sedert ilal ik in liet doopsel het kleed van onnoozelbeid ontvangen heb? Welke droefheid heb ik over mijne voorgaande zonden opgevat ? Welk is in de biecht mijn leedwezen geweest ? Welke boetvaardigheid en welke kleine ontberingen heb Ik mij opgelegd, tot uitboeting niiiner zonden ? Welke gebeden heb ik in de bitterheid mijns harten gestort? Welke goede werken heb ik gedaan, om de genade van God over mij te trekken? Heb ik de heiligen nagevolgd, wier leven gewoonlijk niets anders geweest is dan eene aanéénsehakeling van strengheid tegen hen zeiven?

Voornemens. O mijn God, ik beken dat ik eene arme zondares ben; ik ben dus, meer dan iemand, verplicht boetvaardigheid le doen. Tot hier toe beb ik niet genoeg gedaan; maar ik neem het besluit van In het toekomende meer ijver te hebben. Geef mij een klein deel der genade welke gij aan den profeet gegeven hadt, opdat ik, gelijk hij, ganscti mijn leven in de zoete tranen der boetvaardigheid overbrenge (I's. 50).

Gebed lot de heilige Maagd. Onder uwe besehei¹-ming, enz.

ZEVEIS'DE ÜIJZOMUER ONDERZOEK.

Over het gebruik des tijils.

Gebed van voorbereiding. Kom, enz.

Inleiding. Aanbidden wij onzen Heer Jesus-Chris-tus, die zich gewaardigd heeft ons te verwittigen, dat h j rekening vragen zal over al onze werken, en

nxuenzoek van geweten te does. 127 diensvolgons over al do nogenlilikken van ons leven. WelUo redens van vreezen voor mij!

O/iilerzoek. Hel) ik al mijnen tijil gebruikt, derwijze om hem verdienslig lemaUen voorde eeuwigheid?Heb ik dien niet verkwist met mij alleenlijk bezig te houden met ijdele en uuttelooze zaken, of zell's met hem over te brengen in werkeloosheid en in luiheid ? Hoe vele uren heb ik niet verloren aan mijne kleeding? Ben ik zoo getrouw geweest in bet volbrengen van de uren, die lol godvruchtige oefeningen bestemd waren? Heb ik getracht al de stonden mijns levens, niiine bezoeken, mijne samenspiaken, mijne vermaken . e ts le heiligen, met dit alles voor God te doen, en met dit le doen volgens zijnen heiligen wil, en om hem le behagen? Houd ik mij altoos bezig met iets nuttigs, en dal niet zal geschandvlekt worden door mijnen rechtvaardigen rechter, als hij mij eene strenge rekening vragen zal over de jaren, de maanden, de weken, de uren, do minuten zelf, die hij mij gegeven heeft om het goed te doen ?

Voornemens. Ik weet het o mijn God, dat de tijd kort isen doszelfs verlies onherstelbaar. Welke redenen van zuchten over bet gebruik dat ik er van gemaakt heb? Ik neem het besluit van de oogenblikken mijns levens, die gij mij nog verleenen zult, beter te gebruiken om die allen verdienslig le maken voor de eeuwigheid. Geef mij die genade, o Heer; ik vraag die u door de tusschenspraak der heilige Maagd Maria.

Gebed lot de heilige Maagd. Onder uwe bescherming, enz.

liehalve hot bijzondere onderzoek, is er nog een algemeen onderzoek des gewetens, hetwelk men dagelijks doet over al de zonden , die men in den dag bedreven heeft; men doet dit nog s'avonds vóór dat men te biechten gaat over al de zonden waaraan men sedert zijne laalste biecht zich plichtig gemaakt beeft. Noodig is hel

i!8 OVER DE niFXrt'f.

niet op do noodzakelijkheid van dit dubbele onderzoek aart le dringen, indien men waarlijk de zaligheid zijner ziel ter tiurte noemt. Al de heiligen bevelen ons aan van nooit dit digcmeene en omstandige overzicht onzes levens te ver-•vaurloozen. Flun gevoelen desaangaande is algemeen. Stellen wij dus met de grootste nauwkeurigheid dit middel in 't werk, dat zoo krachtdadig is voor onze zaligheid en voor den voortgang in het uitoefenen der deugden.

y)_o-^-o-0-o-0-o-0-c-0-o-0-o-0-o-^-o-0-lt;-0-«-0-o-0-o-0-o

O VER DE BIECHT.

Het zekerste middel om in de liefde Gods te volharden is het naderen tot de heilige Sakramenten. Indien gij dus uwe ziel wilt zalig maken, ga, ga dikwijls aan dio goddelijke bronnen de hulpmiddelen putten die God u daar bereid heeft. Maar is er van al de Sakramenten, die ii zoo nuttig en noodzakelijk zijn, wel één dat gij met meer zorg en ijver moet ontvangen dan dat der biecht? Neen, voorzeker niet, vermits er niet één is, dat met meer kracht onze hartstochten bedwinge, niet één dat ons krachtdadiger van de besmetting der ondeugd bewaart; dat alleen al de ziekten uws harten genezen kan, en de wonden heelen, welke de zonden in uwe ziel gemaakt hebben, hoe diep zij ook zijn mogen. En dewijl dit alzoo is, volgens het gevoelen van al die in de wetenschap van God ervaren zijn, zouden wij ons bij die enkele opmerking kunnen bepalen om daaruit te besluiten dat de veelvoudige biecht onder al de middelen ter zaligheid , het krachtdadigste en het zekerste is. Maar vermits deze stof zoo gewichtig is, denken wij die een weinig te moeten uitbreiden. Tot meer klaarheid, zullen wij datgene wij daar omtrent te zeggen hebben in zes kleine paragraafs verdoelen.et zekerste middel om in de liefde Gods te volharden is het naderen tot de heilige Sakramenten. Indien gij dus uwe ziel wilt zalig maken, ga, ga dikwijls aan dio goddelijke bronnen de hulpmiddelen putten die God u daar bereid heeft. Maar is er van al de Sakramenten, die ii zoo nuttig en noodzakelijk zijn, wel één dat gij met meer zorg en ijver moet ontvangen dan dat der biecht? Neen, voorzeker niet, vermits er niet één is, dat met meer kracht onze hartstochten bedwinge, niet één dat ons krachtdadiger van de besmetting der ondeugd bewaart; dat alleen al de ziekten uws harten genezen kan, en de wonden heelen, welke de zonden in uwe ziel gemaakt hebben, hoe diep zij ook zijn mogen. En dewijl dit alzoo is, volgens het gevoelen van al die in de wetenschap van God ervaren zijn, zouden wij ons bij die enkele opmerking kunnen bepalen om daaruit te besluiten dat de veelvoudige biecht onder al de middelen ter zaligheid , het krachtdadigste en het zekerste is. Maar vermits deze stof zoo gewichtig is, denken wij die een weinig te moeten uitbreiden. Tot meer klaarheid, zullen wij datgene wij daar omtrent te zeggen hebben in zes kleine paragraafs verdoelen.

1. Belangrijkheid der veeh-oudige biecht. Onder al de middelen welke de Voorzienigheid ons bezorg; om den mcnsch tot de volmaaktheid te geleiden, naar dewelke hij verlangen moet, is de veelvoudige biecht een der krachtdadigste, der noodzakelijkste. Zij verkrijgt ons niet

•m:i{ (Mc niKcHT. 1^1)

Mleen de vergifrenis dor tegenwoordige fouten waaraan wij ons plichtig nuiken, en behoudt ons niet alleen in de onnoozelheid en de zuiverheid des harten, maar zij verschaft ons de zoo noodige kennis van ons zeiven, en van de in ons heerschende gebreken; zij doet ons voorzien de gevaarlijke gelegenheden die wij moeten vluchten; zij belet dat onze onvolmaaktheden, dooi* eene ongelukkige verwaandheid, in ons wortel schieten en eene gewoonte worden ; zij is, volgens de bewonderenswaardige uitdrukking van het Concilie van Trente (Sess. xiv. cap. 1.), een middel om te leven, remedium vitai, maar een onfeilbare middel, een spoeüig en zekere middel, een algemeone geneesmiddel om al de ziekten onzer ziel te genezen. De ondervinding leert ons inderdaad dat die zielen, die dikwijls te biechten gaan, in het goed stand houden en grooten voortgang doen in den weg der volmaaktheid; daar zij, die de biecht verwaarloozen, weldra verflaauwen, allengskens zich van God verwijderen en in eene gevoelloosheid vallen, die men als het grootste ongeluk in de zaak der zaligheid mag aanschouwen. II. Noodzakelijkheid van zich lot de biecht teel te bereiden. Doch het is niet genoegzaam dikwijls te biechten: het bijzonderste is van dit wel te doen. Daar hangt eene heiligschenderij van af; zegt P. Bourdaloue (I); en het zou een wondere wanorde zijn indien, verre van zich te zuiveren in den stoel van boetvaardigheid, men zich blootstelde er vóór de oogen van God plichtiger uit te komen, dan men er ingegaan was. De zonden die men komt biechten kunnen somtijds maar dagelijkscho zonden wezen; en door Gods barmhartigheid, hebbende personen, die in de gewoonte zijn dikwijls te biechten doorgaans zich maar over dagelijksche zonden te boschul-digen. Nogtans, men mag nooit vergeten dat, zonder liet leedwezen en een vast voornemen, er geen Sakrament der biecht bestaat: waarin volgt dat de biecht, in dewelke men slechts dagelijksche zonden belijdt, van geone waarde en eene heiligschendende biecht zou wezen, indien men zonder berouw de absolutie ontvangt; ten minste moet men leedwezen hebben over de dagelijksche (l) Bourdaluue. lie traite.

10

OVER DE BIECHT.

zonden, waarvan men zich beschuldigt. Om dit te vermijden, voegen de godvruchtige menschen gewoonlijk eene zonde uit hunne voorgaande biechten bij de belijdenis van d.igelijksche zonden, om hun leedwezen meer op te wekken: zeer voorzichtig gebruik, dat hel dubbele voordeel heeft van hunne gesteltenis tot het heilige Sakrament der biecht te vermeorderen, en van in hen eene heilzame schaamte te onderhouden door liet overdenken hunner voorledene zonden. Nogtans moet men zorgen dat dit in zich zeiven zoo goed gebruik, ons het leedwezen niet doe verzuimen over de dagelijksche zonden welke wij in de biecht belijden.

111. Waarin bestaat de noodige voorbereiding tot de biecht. Als men in de gelukkige gewoonte leeft van nog al dikwijls te biechten, kan een kwartier uurs genoeg zijn om er zich toe te bereiden. Men besteedt vijf of zes minuten voor het onderzoek zijns gewetens, en het overige om zich tot het leedwezen op te wekken Vóór het onder, lock, moet men, diep ingetogen, het licht van den H. Geest, den bijstand van God en van de H. Maagd Maria af-smeeken. Men kan te dien einde lezen, kom, o heilige Geest, Onze Vader, Wees gegroet, of eenig ander gebed; bij voorbeeld, men kan deze woorden van den profeet herhalen; Heer verlicht mijne oog en _y doorsteek mijne duisternissen. Gedurende het onderzoek moet men de geest-spanning vermijden; zich alleenlijk, en zonder gewetenstwijfel, bezighouden met de zonden die men bedreven en hel gene er aanleiding toe gegeven heeft. Gewoonlijk is het genoegzaam om dat onderzoek wel te doen, de werken van den dag te overloopen, en eenen oogslag te werpen op de gebreken aan dewelken men het mees: Onderhevig is. Men bemerkt zonder moeite de fouten waarin men hervallen is; en indien er eenige buitengewone zonden ons ontsnapten, zouden zij van zelf ons in het geheugen komen, bijzonderlijk wanneer men het dagelijksche onderzoek des gewetens getrouw gedaan heeft.

Na het onderzoek wekt men zich op tot hot leedwezen over de zonden. Daar toe moet men dit vooreerst aan God vragen, omdat het leedwezen eene boven iiatuurlijke gaaf is die wij van ons zeiven niet kunnen bekomen, zon-

OVER DE BIECHT.

dorde hulp der gratie. Zeggen wij dun uit den grond vair ons hart met den H. Augustinus: fleer, geef de boetvaardigheid aon mijn hart, de droefheid aanrnijven geest, eneene bron ra)i tranen aan mijne oogen. (S. Aug. Med. c. 1). Daarna moeten wij in ons het berouw opwekken door eenige god-vruclUigo overwegingen, ons bijzonder toeleggende op die welke ons het meest treffen, en op die welke betrek hebben met de volmaaktheid en de oneindige goedheid van God, dien wij vergramd hebben: bij middel dezer over-ilenkingen zullen wij trachten in ons zeiven de volgende gesteltenis te verkrijgen: 1° Gevoelens van eenen levendi-gen schrik met aan Gods rechtvaardigheid te denken, die de zonde op eene zoo schrikverwekkende wijze gestnift heeft in de wederspunnige engelen, in Adam, in de verdoemden, in Jesus-ChrisLus zeiven op den Galvariénberg, alhoewel die goddelijke Zaligmaker zelfs geenen schijn van zonden had. 2° Gevoelens van overlating in du handen van God, en van betrouwen in zijne barmhartigheid: He zal opstaan en tot mijnen Vader gaan, en i/c zal hem zeggen: Vader, i/c ben niet waardig uw kind genoemd le worden (Luc.XV). 3° Gevoelens van droefheid en beschaamdheid op het aanzien van zoo vele zonden, van zoo vele zwakheden en ondankbaarheden. 4° Gevoelens van liefde en dankbaarheid voor eenen zoo goeden en liefderijken God. 5° Vast voornemen van voortaan Gcd gansch foe te hooren, en van liever duizendmaal te sterven da?» h'-m nog te vergrammen. 6« Ons inniglijk vereenigc-n met Jesus-Christus, ons herinnerende dat hij voor ons boetvaardigheid gedaan heeft, dat hij voor onze oaden gestorven is, dat hij in den hof der Olijven eene droefheid ter doo l toe over die zelfde zonden, waarover wij ons gaan beschuldigen, geleden heeft. Eindelijk zich bevelen aan de heilige Maagd en aan onzen Engelbewaarder; te dien einde, den W ees gegroet en den Engel Gods of eenig ander gi'bed lezen.

IV. Gesteltenissen die men moet hebben 'ils men ganl biechten. Na dat men zich berei.i heeft , moet men met ?ene diepe ootmoedigheid en eene groote ingetogenheid tot zijnen biechtvader gaan, zich blijven bezig houden met eenige der hierboven aangeduide overwegingen. Gedurende de biechten voornamelijk onder de absolutie.

132 EERSTE OEFENING

moet nu'ii in Jeu persoon van don (iriostcr, Jesns-Christus zelf beschouwen. Wanneer de priester aan het altaar is, dan is het Jesns-Christus zelf die opoffert; zoo ook, als de hand dos priesters uiterlijk verheven wordt om ons te ontslaan van onze zonden, is het .lesus-Christus zelf die de woorden der absolutie uitspreekt. Wij moeten ons dus aan de voeten des priesters werpen als aan do voeten van Jesus-Christus, hem op eenc duidelijke en naauwkeurige wijze de ootmoedige belijdenis onzer zonden doen, met onderwerping zijnen raad volgen, met erkentenis de penitentie aanvaarden, die hij ons oplegt, eu eeiieu akte van berouw hernieuwen, op het oogenblik dat die heilige woorden ons de verdiensten van Jesus-Christus toepassen, en in onze ziel het groote mysterie ouzer vei-zocning met God uitwerken. ^

V.UI «( men doen moei als men uit den biedUsloel komt. Na dat men uit deu biechtstoel komt, moet men nederknielen, en eenigen tijd in gebed overbrengen: '1-om aan God onze vreugd en onze dankbaarbeiu te toonen; '2° om ons leedwezen en al onze voornemens te hernieuwen; 3» om de genade van volharding te vragen en de maatregelen te nemen om dezen of genen misslag te verinijden, om deze of andere deugd uit te oefenen, en;; 4» om de penitentie te volbrengen die ons opgelegd is, die niet verschuivende toteenen anderen tijd, indien het mogelijk is dezelve aanstonds te volbrengen.

VI. Het uüoe/'enen der eoonjaande schil,kil'jen. Om u het uitoefenen dezer raadgevingen te vergemnkkelijken, kunt gij somtijds gebruik maken der hier navolgende ga-beden en overwegingen (1).

EEUSTE OEFENING.

VOOII IIE UltCIIT.

Gebed vóór hot onderzoek des gewetens.

O mijn God, eeuwig lielil en eeuwige waarheid, glinster vóór de oogen mijner ziel, opdal ik mij /.el-

(1) Urze gcliedon en overweglnijeii zijn gelnikkon uit liet werli van den H. Liguorio dat voor titel draagt: Bezoeken aan Jesus in het nVerhri ig.ilc Sakramènt ev nan de heiliye Maagd.

voon igt;K miïr.Ht.

vpii 1;ctine. Mel u le veisriimmen ben ik in de duis-lernis gevallen, en gij alleen kunl die doen verdwijnen. Zonder u lien ik in do onwelendheid mijner pliclilen; zonder u , kan ik mijne foulen niet ontdekken; zonder ii, bedriegt zich mijn verstand, en ben ik zelfs i:og harder, nog ongevoeliger dan blind.

Heer, verllelit mij in liet onderzoek dat ik van mijne gevoelens en mijne werken ga doen; toon mij het-gene ik niet wil zien, of aan mij zeiven ontveins. Leid mij in die verholene wegen waar zoo vele zaken, die u mishagen, verborgen liggen, en gedoog niet dal ili mij met een oppervlakkig onderzoek tevreden stelle, dal geene verandering zou le weeg brengen, dal geene vrucliten in mijn hart zou dragen. Dal ik in den grond mijns harten leze, gelijk gij zelf daar leest, gij aan wlen niets in de wereld kan verborgen blijven; maar vooral boezem mij een heilig gevoelen van leedwezen in, dat zoodanig weze, ais gij het verlangt om mij in den naam der verdiensten van Jesus-Christus, vergiffenis le schenken.

O mijn Zaligmaker, die, gedurende uwen wreeden doodstrijd in den hof der Olijven, onder het gewicht der zonden van al de menschen en van de mijne in het bijzondere hezweekt; die over haar vóór uwen hcmclschen Vader rd de vernedering en al de schaamte ondergingt; die over de zonden eene zoo levendige en zoo bittere droefheid gevoelde!, dat zij uw aanbiddelijk lichaam overdekte, en die, uit eene oneindige liefde voor mij, de dood des kruises die ik zelf verdiende, wildel lijden, geef mij nog meer deel in de droefheid en het leedwezen dat gij over dezelven opvattet, dan in de kennis welke gij over de zonde hadt, en maak door'uwe gratie dat ik de gevoelens van rechtvaardigheid, ijver, ootmoedigheid en boetvaardigheid bijtrede, die u bezielden, opdat ik mijne misslagen verfoeie eu die her-

1Ö4 ÈFJIStE OEFEM.NG

stelle voor zoo veel hel in mijne inactit is, donr de/.elfde redens die u niet nfsclirik duordrnn^eu, en ilie ii lol den laatslen druppel uws bloeds deden vergieten om de vlek er van uit le vvasschen en de oorzaak weg te nemen. Amen.

Wij denken niet een zeer uitgebreid onderzoek des gewetens hier te moeten geven, gelijk men dit in vele gebedenboeken vindt. Volgens ons dunken moet het kleine voordeel dat men er uittrekt voor eenige personen, niet afgekocht worden door het groote nadeel dat hetzelve aan anderen toebrengt. Ten andere, de personen aan wie wij dit boek bestemmen weten zeer «el door de christelijke onderwijzingen die zij ontvangen hebben of nog ouUangen, hoe en wanneer zij zich plichlig maken aan de geboden van God en aan die der II. Kerk. Eindelijk onze innige overtuiging zegt ons, dat men zelden die vormen van onderzoek noodig heeft voor biechten van q

eenige weken of eenige dagen. Zij kunnen, volgens ons slechts voor generale biechten dienen, en in dat geval nog, kan een gedrukt onderzoek, hoe uitgebreid het ook _n

weze, alleenlijk dienen als baak, vermits de zonden on- '

bepaald veranderen, volgens den ouderdom, het verstand,

de inborst en de gratie die men ontvangen heeft, liet hoofdzakelijke in dit alles is, dat men rechtzinniglijk zijn s

geweten onderzoeke, er. dat men tot dit gewichtige werk (

de noodigezorg bijbrenge.

ONDERZOEK VAN GEWETEN

Voor de personen die de gewoonte hebben va« dikwijls in het jaar te biechten.

)o Ter/en Cod: zijne plichten van godvruchtigheid nalaten ol' veronaclilzamen, oneerbiedig zijn in do kerk, verslrooiing in de gebeden, gebrek van aan-dachliglieid, gemor...

2quot; Tnjen den naaste: kwaad vermoeden, verachting, haat, afgunst, wraakzucht, twist, verwen-schingen, ongelijk, achterklap, laster, valsche over-

L

VnnR fiF: nir.r.ir-r.

ifr^s'Ingcn, sleelile voorbecltleu, sloolito ra.ndgovingeiii (ïclnek v:iii eerbied, gehoorzaamlieid, ijver, liefde.

5quot; Tegen zich zeiven: hoogmoed, mensehelijk op-7-ielil, leugentaal, gepeinzen, begeerten, woorden oogslagen, werken tegenstrijdig aan de zuiverheid, onmatigheid, gramschap, zinnelijkheid, luiheid, werkeloosheid.

Zonden van jonge jiersonen die nog in de kostscholen zijn.

Het werk met te veel spoed voltrekken; heUelve gansch of gedeeltelijk achterlaten; iets anders verrichten dan hetgene de plicht voorschrijft; de medeleerlingen in hare luiheid helpen, met voor haar het werk te verrichten; zich verstrooien of anderen verstrooien in de les of in de studie ; 7.ich beroemen over de overtreding van het reglement ; do anderen aanzetten om zulks ook te doen ; de waakzaamheid der meesteressen bedriegen; haar zoeken te bedriegen, haar ongehoorzamen, haar wederstand bieden ; door teekens of door woorden aan den eerbied ontbreken welken men haar verplicht is ; haar versmaden of er kwaad van spreken; samenspannen om de orde te stooren; haar plagen die zich ;iet best gedragen ; met anderen aanspannen om aan diegenen moeielijkheid te verwekken! zonder reden bij zijne ouders klagen over de bestiering der school: door onachtzaamheid de voorwerpen , die men van zijne ouders ontvangen heeft of die het huis verschaft, verliezen of bederven; bijzondere vriendschappen of verbiiidtenissen onderhouden, die door de oversten verboden zijn.

Gebed na het onderzoek des gewetens.

Ongelukkige zondares die ik ben! Wat heb ik gedaan?.... in welken staat bevindt zich mijne ziel, eo wat zou er van mij geworden, indien de dood mij

130 EERSTE OEFENING

in dit oogcnlilik kwam le slaan?... Kostbare schat _gu

van onnoozelheid, vriendschap van mijnen God, _re

rechten tot de hemelsche erfenis, aangename vrede des _lie

jjewetens, wat is er van u geworden?... De zonde |_)f

ïiecll mij alles ontroofd! en zij heeft onder mijne voe- _eI

ten den afgrijselijken afgrond der hel geopend, die ₀₁

bereid is mij in te zwelgen?... Zie daar wat voor- _u.

deel ik uit mijn schelmstuk getrokken heb.... Zou ik |;

de zonde nog kunnen beminnen en geenen afschrik _u

van haar hebben?... ^ z(

Ik heb gezondigd: maar wat heb ik gedaan... (iod i,

aller rechlvaardigheid, doe mij mijne gansche ondank- „

baarheid gevoelen!... Oneindig teedere Vader, was „

ik u dit verplicht, had ik u dit beloofd !... Ik ben tegen j,

u opgestaan, ik heb uwe heilige Majesteit beleedigd, j

met quot;uwen heiligen wil onder de voeten te trappen; {j

uwe heiligheid, mot onder uwe oogen te doen het- V

gene ik in de tegenwoordigheid van den laatsten der \

menschcn niet zou durven doen, uwe goedheid, (

met u door de grootste ondankbaarheid te betalen voor zoovele weldaden waarmede gij mij overladen hebt; uwe barmhartigheid, met misbruik te maken van het gansche vaderlijk geduld met hetwelk gij mijne schelmstukken gedoogde!... O mijn God! alles is zondig in mij, en nogtans heeft uwe rechtvaardigheid mij nog niet geslagen?... Wat zeg ik? gij steekt uwe armen uit, gij wilt alles vergelen; en ik zou nog kunnen twijfelen! Indien ik mijne ouders \ »rquot;ramd had, zouden mijne tranen aan hunne voe-lenVieleu uit teeken van spijt; ik heb uen besten, den tcedersten aller vaderen beleedigd, en ik heb niet bel minste gevoelen van droefheid! O lieer! breek dil plechtige hart, opdat ik het ongeluk beselle dat mij overkomen is met aan ute mishagen !...

Niels nogtans treft mij, en ik ben verre van le ken-uen hoe at^rijselijk de zonde is... Aanbiddelijke Je-

VOOR DF, EIECHT. 137

sus, ik kom dit aan den voet van uw kruis lee-ren. Ik zie u vastgehecht aa» het kruis waar gij u hebt laten aan nagelen, na dat gij met duizende heleedigingen verzadigd geweest waart; uwe handen en voeten zijn mei plompe nagelen doorboord; gij zijt op het punt van uwen geest te geven, en ik hoor uit uwen gezegenden mond die zoete woorden komen: Kind zoo lief aan mijn hart, herkent gij uw werk? uwe zonden zijn het die mij zoo wreed doen lijden, uwe zondige woorden hebben mij met edik gelaaid, uw hoogmoed heelt mij met doornon gekroond, uwe /.in-iielijkheid heelt mijn liehaan verscheurd. Wilt gij mij nog vergrammen Zoudt gij uw behagen scheppen inde pijnen te hernieuwen die ik voor u lijd?... Ach 1 mijn zachtmoedige Verlosser, het is er mede gedaan!... uwe woorden verscheuren mijn hart. Gij liebt maar al te veel geleden voor eene ondankbare : wat moet ik doen om mijne afschuwelijke ondankbaarheid te herstellen?... mijn leven zou ik gaarne opolle-ren, indien udit aangenaam mocht zijn. Ik heb dus al-schuw voor al de zonden die ik bedreven heb, en ik heb vast besloten van alles te doen om er mij nimmer plichtigaan te maken 1...

GERED VÓÓR DE RIECHT.

Welke reden van beschaamdheid voor mij, o mijn God, van altijd in dezelfde misslagen te vallen, zoo dikwijls, zoo gemakkelijk, en na u zoo menigmaal beloofd te hebben dat ik die nimmer bedrijven zou ! Heb ik in uwe tegenwoordigheid voorzoo weinig kunnen zondigen, wetende hoe zeer de zonde u mishaagt, zelfs mis-inuik makende van uwe weldaden om u te beleedigen! O mijn God, mijn Vader, de beste en de langmoedigste aller vaderen, bedaar uwe gramschap: verleen mij vergiffenis, en slraf mij niet volgens de strengheid uwer rechtvaardigheid.

JoH ÉÉRSTE OF.FENIMG.

Liint u bodarfiii, o mijn Goii, door liot luedwezon vat; een opieclit vermorzeld hart, van een liarl dat meer bedroefd is over zijne zonden omdat zij u vergi-amd liebben, dan om de straf die zij verdienen Laat u bewegen door de spijt van een hart dat waarlijk bedroefd is, omdat liet u mishaagd heeft, die oneindig goed zijt en zoo zeer verdiend bemind te worden.

Vergiffenis, o mijn God, voor al het kwaad dat ik bedreven en doen bedrijven lieb. vergiffenis voor al het goed dat ik doen moest en heiwelk ik niet gedaan uf slecht gedaan heb; vergiffenis ,'oo -iquot; ite zonden die ik ken en voor die welke ik niet Ken ; ik verfoei die en zweer ze at', ik zou die willen met mijn bloed U'twis-sehen en zou zelfs ten prijze van al wat mij het dierbaarste is, de droefheid willen herstellen die zij u aangedaan hebben.

O! koude mijn leedwezen mijne schuld evenaren! O mijn Zaligmaker, zieltogend in den hof der Olijven, voeg bij mijne droefheid hetgene haar ontbm'kt; laat in mijn hart nederdalen eenen druppel dier /.ee van bitlerheld waarmede uwe ziel toen doordrongen was; dat ik over mijne zonde droef weze en droef tot de dood toe.

Oefening van goed voornemen.

Ik zou liever moeien sterven dan u te vergranjmen o mijn God ! Maar dewijl ik dat ongeluk gehad heli, en dat het voorledene mij niet meer toehoort, ga ik zulke vaste voornemens maken voor het toekomende, dat ik, met de hulp uwer genade, mij voo.'taan wel wachte van te zondigen, en oplettender weze om niets te doen van al wat u zou kunnen mishagen; ik zal zorgvuldiglijk de zonde, en de oorzaken en gelegenheden der zonden vluchten, en bijzonderlijk vuu die zonden in deweiken de gewoonte, de boosheid of de zwakheid mij lichtelijk doen vallen.

won igt;è iIIf.ciiT.

Ik wil (laartne roclilziiiniglijk (Jp middelen gehniiken die mij door nwen dieiiiiaiquot; ingegeven worden, wiens wodiilen ik zal a:iiiliooi'en als of /.ij uil uwen mond «watncii, gansch oveiluigd dat gij het zijl, o mijn 'jnd, die tot mij door zijnen mond spreekt inden Iieil-zamen raad, welken hij mij geeft, en dal hel aan u is aan wien ik antwoord en aan wien ik de belcflen doe.

Oefening van hoop in Gods barmhartigheid.

Ik weel, o mijn God, hoe zeer ik n vergramd heli, en wal ik van u te verwachten Lad, indien uwe oneindige barmhartigheid en de verdiensten van inijnen Zaligmaker uwe rechtvaardigheid niet bedaarden, en mijne vergilfenis bij u niet afsmeekten. Neen, o mijn God, gij znlt het gebed niet verstouten dat uw liefderijke en schnldelooze Zoon u toestuurt voor eene zondares die hare fouten kent en dezelvcn gaat verklaren aan uwen dienaar, aan wien gij de machtgegeven hebt van ze te ontslagen.

Mot die hoop, o mijn God, bied ik mij aan in der. stoel van boetvaardigheid, vol betrouwen dal, indien ik mij openhartiglijk, rechtzinniglijk en ootmoediglijk beschuldig, gij in den hemel zult goedkeuren de uitspraak van vergiffenis, die te mijnen voordeele op de aarde zal gegeven worden.

gebed na de biecht

Oefening van geloof over do uitwerksels van het Sakrament.

Zou ik mij durven overtuigen, o mijn God, dat, van plichtige die ik over weinige stoi.den was, ik nu door de gratie van het Sakrament gerechtvaardigd en van mijne vlekken gansch gezuiverd beu ! Ja, God van goedheid, ik kom ontslagen te worden, en die uitspraali uwer barmharlighi id herstelt mij in uwe liefde, indien,

110 EEKSTK OEFENING VOOR ftft WÉGHt.

gelijk ik licl wenscli en lioop gedaan te Iiehben, ik er

ile noodige geslellenis bijgebinclil hel).

Door het uitweiksel van uw kostbaar bloed belwclli gij voor mij vergoten hebt, beminnelijke Verlosser (Ilt;t ineiischen, door mve wonden welker kracht de mijne genezen heelt, bekom ik mijne verzoening en mijne zaligheid.

Oefening van dankzegging.

O mijne ziel, bedank den Heer uwen God, en herken de wonderen zijner barmhartigheid jegens u. In plaats van afgrijselijke pijnen waartoe gij met recht veroordeeld waart, wil die God van goedheid, zich tevreden stellende mei eene kleine voldoening , alles vergeven, alles vergelen. Mijn God, men moet een God vol zoetaardigheid en vol barmhartigheid zijn, gelijk gij, om aldus te handelen jegens ellendige schepselen !

Wat zijt gij goed, o mijne God! ik heb er vandaag eene zoele ondervinding van! Maar hoe zal ik er u mijne dankbaarheid over beloonen? Het minste wat ik doen kan, o mijne goddelijke Verlosser, is van u vandaag en al de dagen mijns leven eene offerande van dankzegging op te dragen, uwe oneindige barmharligheld /,mi-der ophouden te zegenen en te verhellen, ik doe dit uit gansch mijn hart, o mijn God, en ik zal dit doen lol mijne dood. Gansch mijn leven zal ik eene i zoo goeden God, den besten aller meesters, den leerhartigslen aller vaders verheerlijken.

Voornemens van nimmer te zondigen.

O mijn God, helgene gij voor mij koml le doen boezemt mij eenen gansch nieuwen haal in tegen de zonden, en doel mij een nieuw besluit nemen van die nooit meer te bedrijven. Ik smeek u dus, o mijn God, dat gij in mij het verlangen vermeerderdel hetwelk ik heb vau mijne levenswijs te veranderen ; versterk

0VEI1 DE AI.GKMEEWE BIErllTEN. 141

door uwe gratie (lil voornemen van nimmer ib zondi-m'n, en maak werkstellig het besluit dal ik genomen In'b van al de gelegenheden der zonden te vluchten en voornamelijk van die zonde die u in mij sedert lang zoo zeer mishaagt.

Ik ga beginnen, o mijn God, en u van dit oogenbiik afdoen zien dat ik het geluk gehad heb van mij met u te verzoenen. Men zal van nu afzien, door mijn geregeld gedrag, dal gij niet mij zijl; ik zal daartoe de noo-dige maatregelen nemen, en mij geweld aandoen; ik zal mij onophoudelijk bestrijden, zeker van uwe hulp en van de overwinning; nog zekerder dat, indien ik den moed beb van hier op de aarde over mij zeiven te zegepralen, ik het geluk zal hebben van eeuwig met u in den hemel te heerscheu. Amen.

OVER DE ALGEMEENE BIECHTEN.

Mi ni n noemt .ilgeineene biecht dat overzicht hetwelk men doet over het voorledene, om zich op nieuw te beschuldigen over de zouden die men het ongeluk gehad heeft te bedrijven sedert zijne kindschheid, en om alzoo, naar hot voorbeeld van dien godvruchtigen koning van Juda, de Jaren zijns lerens in de bitterheid zijner ziel te overloopen. De ondervinding leert maar al te wel dat eene aigemeene en buitengewone biecht dikwijls onontbeerlijk is, voornamelijk voor een groot getal jonge personen. De vreesachtigheid eigen aan dien ouderdom, de schrik , de ligtvaardigheid , de onbezonnenheid zijn somtijds de oorzaak dat men op eene onvolmaakte wijze groote zonden en gewoonten, die reeds zeer slecht zijn, verklaart. Nogtans gaat men vooruit, men bouwt op eenen zoo verderfelijker! grond, men dooft lang de knaging en de maar al de billijke vrees uit!.... Ach ! de gelukkige dag waarop die ongelukkige personen hun hart aan den Vader hunner zielen zullen openen! De tijd van eene

OVKR DK ALGFMEKAE BIECHTEN.

gcosielijke oeleuing, de dood van eenen vriend, van eenen bloedverwant, eeno onderwijzing die treft, eene gedurige onrust, een vurig verlagen van God te beminnen naar het voorbeeld van anderen, zie-daarde middelen die de gratie gewoonlijk gebruikt om dit groote olFcr uit te werken. Zonder daarover in eeue verdere uitbreiding te treden, verzoek ik aan die mij zullen lezen van de twee volgende vragen te overwegen.

Wanneer is eene algemeene biecht noodzakelijk!... Zij is onontbeerlijk, 1° als men uit vrees, uit schaamte, bij gebrek van onderzoek of oplettendheid eene doodzonde achtergelaten heeft; in den twijfel, moet men altijd het zekerste kiezen met aan zijnen geestelijken bestierder raad te vragen. 2° Indien, als men de Sakramenten ontving, men in de onwetendheid was van hetgene men hoofdzakelijk over den godsdient weten moet. 3° Indien men de absolutie ontvangen heeft zonder een waar berouw, zonder genoegzaam leedwezen en zonder goed voornomen voor het toekomende, nog vastgehecht aan de gewoonte van zondigen en zijnen biechtvader bedriegende. 4° Indien men het inzicht niet had zijne penitentie te volbrengen, of de voorwaarden welke de biechtvader afeischte. In één woord, telkens dat men zeker is of men met rede vreest eene slechte biecht gedaan te hebben, en het Sakrament der biecht en der II. Communie ontheiligd te hebben, blijft er geen ander middel over om uit dien schrikkelijken staat op te staan, dan eene algemeene biecht.

Wanneer kan eene algemeene biecht, zonder daarom noodzakelijk te zijn, nuttig wezen?... 1° Als men in een klooster gaat en het voornemen maakt van een meer stichtend leven te leiden. 2° Ten tijde eener geestelijke oefening of eener missie, als men eenige vrees gevoelt, die men geerne zou stillen. 3° Op het oogenblik dat men eenen levensstaat verkiest. 4° Telke maal dat een wijze er» voorzichtige biechtvader zulks zal goed en nuttig vinden om voortgang te doen in de godsvrucht. Voor het overige, is deze in alle geval, de zekere regel waarvan men nooit mag afwijken.

OVER DE ALGEMEENE DIEGIITSN. 14J

ONDERZOEK DES GEWETENS.

VOOIS EENE ALGEMEENE DIECHT.

N. B. 1° Als gij u onderzoekt, kg u niets anders te last dan de zonden waaraan (jij u zult plichtig hevon-den hebben.

quot;2° Onderzoek nauwkeuriglijk het getal uu-er zonden: duid dit getal niet aan op eene bepaalde wijze, indien gij het niet stellig met, hetwelk dikwijls onmogelijk is. maar door een min of meer, met te zeggen: drie of viermaal in de week, in de maand, in 't jaar, volgens dal de gewoonte min of meer groot geweest is. Ilsi-aal ook den tijd dat. die gewoonte geduurd heeft.

N, li. In dit onderzoek duidt men doorgaans alleen ilie zonden nan die gewoonlijk doodzonden zijn.

I. Gebod van God.

Onwaardige biechlen en communiën gedaan.

Verzuimen van de penitentie te volbrengen die opgelegd was.

Hel vormsel ontvangen in staat van doodzonde.

Vrijwilligen twijfel hebben tegen het geloof. — üie.i aan anderen mededeelen.

Tegen don godsdienst en deszelfs dienaars spreken.

Behagen scheppen in znlke gesprekken.

Ongodsdienstige of goddelooze boeken lezen of bewaren.— Die aan anderen leenen; aan hoe velen?

Verwaarloozen van zich in den godsdienst te onder-riehten, en tevens niet weten wat een christen menseh noodzakelijk weten moet.

Eenen merkelijken tijd overbrengen zonder eenig gebed te doen.

Vrijelijker zondigen omdat God goed is.

Zich beroemen op de zonden die men bedreven heeft, of over het kwaad dat men niet gedaan heeft.

Aan de barmhartigheid des lleeren wanhoopen.

Geloof hechten aan de bijgeloovigheid. —Er bedrijven.

l U OVER DE ALGF.MEEME BIECHTEN.

II. Gebod.

Tegen de waarheid of zonder noodzakeli jkheid zweren.

Met eed bevestigen dal men kwaad zat doen.

Ueloflen doen aan Oud zonder die te willen votbren-gen.

Den heiligen Naam Gods lasteren.

Jlot vermaak hooren vtoeken. — Anderen totvtoeken brengen.

UI. Gebod.

Verzuimen van des zondags en op de gebodene feestdagen mis te hooren.

boor zijne schuld daar veel te laat komen.

Onder de bijzonderste deelen vrijwillig verstrooid zijn — Anderen verstrooien, en hen beletten van mis te hooren.

Zonder grnote noodzakelijkheid des zondags of op de verplichtende feestdagen werken of doen werken. IV Gebod.

Aan zijne ouders en oversten in gewichtige zaken ongehoorzaam zijn. — Hun grootelijks leed aandoen door een slecht gedrag. — Hen in gramschap stellen. — Hen verachten. — Hen haten. — Van hun kwaad spreken. — Hen de dood of een ander groot kwaad wenschen. ■— Hen staan.

V. Gebod.

Kwaad doen aan zijnen evennaaste. — Welk kwaad' Hem de dood of eenig ander kwaad wenschen. Kenen haal dragen. — Hoe lang?

Zich wreken. — Op welke wijze?— Uenwil helihep

van zich te wreken.

Verergernis geven ; kwaad aan anderen leeren; wav kwaad? — Er hen toe aanzetten. — Toejuichen aan lt;ie /nude van anderen.

(itKil üf. ALGEMEEN'E biecht. f45

Den twist zaaien en aanstoken, of haat en nijd on-derhouden tusschen andere personen.

Zicli in groote gramschap stellen.

Aan zich zeiven de dood of een ander ongeluk wen-schen.

Zijne gezondheid merkelijk benadeelen door driften of grilligheid, met zich ziek temaken.

Groote biiiiensporigheden begaan in eten en drinken. — Zich dronken maken. — De anderen tot buitensporigheden aanzetten.

VI. en IX. Gebod.

Vrijwillige gedachten voeden tïgen de zuiverheid.

De begeerte hebben van onkuische werken te bedrijven.

Met vermaak oneerbare prenten of schilderijen beschouwen. Er in zijn huis bewaren.

Op zich zeiven of op anderen oneerbare oogslagen werpen.

Boeken of geschriften lezen die strijdig zijn aan de zeden. — Er aan anderen leenen, aan hoe velen? Die bewaren.

Ontuchtige liederen zingen. — Zijn behagen nemen in die te hooren zingen.

Het kwaad aan anderen uitïeggen. — Hen tot het kwaad overhalen.

Onkuischheid doen met zich zeiven of met anderen; met welke soort van personen.

Zich blootstellen aan de naaste gelegenheid van doodelijk te zondigen, met in slechte gezelschappen te verkeeren en:.

Zich bezighouden met oneerbare spelen.

VII. en X. Gebod.

Eens anders goed stelen; hoe veel ? — Den wil heli-ben van te stelen.

146 RAAD AAN DE KINDEREN DIE HUNNE EERSTE

Vrijwillig zijiipii na'i^tc een groot nadeel toebrengen.

Een ander helpen uureclitvaardigheid doen of er toe aanraden.

De verplichting van weder te geven verwaarloozeu.

VIll. Gebod.

Liegen in zaken van belang.

Merkelijk de faam van ziji.en evenmensch krenken door achterklap of laster.

Met vermaak den achterklap of den laster aan-hooren.

Niet herstellen, als 't zijn kan, het nadeel welk men aan de faam van den evennaaste heeft toegebracht.

Vrijwillig en zonder gegrondheid groot kwaad van zijnen naaste vermoeden.

1. en II. Gebod der heilige Kerk. Zie bladz. 143.

III. IV. en Y. Gebod der heilige Kerk.

Niel vasten als men er toe verplicht is. — Op de verbodene dagen vleesch eten. — Anderen daartoe aanzetten.

Zijnen Paschen niet houden of dien slecht houden.

RAAD AAN DE KINDEREN

DIE HUNNE EERSTE COMMUNIE NOG MET GEDAAN HEBBEN.

Vóór uwe eerste communie zult gij misschien van tijd tot tijd in plaats van de absolutie, slechts de benedictie ontvangen van den verlegenwoordiger van Jesus-Chris-tus. Die zegening zal u heilzaam wezen, indien gij die met een levendig geloof en met een bittere spijt over uwe misslagen ontvangt. Biecht al uwe zonden. Indien gij ongelukkig genoeg waart om eene groote zonde achter te laten zoudt gij, in stede van Gods zegening, de geesels zijner wraak over uw hoold trekken. Beschuldig u dan over alles wat uw geweten u verwijt, over ailes wat u ontrust; leg de zaken uit gelijk gij die gedaan hebt, gelijk gij die gezien hebt, gelijk zij u voorkwamen, toen gij haar

CdlütCSlE Xnr. MKT GF.1IAAN ilKIlIiKN. 1 iquot;

bedroeft. Indien uwe jaren in een afschrik der zonde en in het uitoefenen der deugden voorbijloopen, dun zai de Keer met u zijn, hij zal u verlichten, hij zal zelf u onderwijzen , hij zal u den vrede geven en u met gratiën overladen.

Als gij te biecht gaat, gebrrik dan de hier bovenstaande onderrichtingen en gebeden. Indien de biechtvader, misschien ter oorzake van uwe jonge jaren en van uwe aanhoudende getrouwheid, of misschien Ier oor-zake van geheele andere redens, u dozen keer do absolutie niet gaf, luister aandachtiglijk naar zijnen rand ; en nadat gij den biechtstoel verlaten hebt, zeg dan het volgende gebed ;

O mijn Goil, welke voornemens ik ook make van u gclrouw le dienen, kan ik dit nogtans zondei- de hulp uwer genade niet bekomen. De hekoringen des duivels, mijne geneigheden en mijne gewoonten, alles trekt mij naar de zonde. Maar, o God, indien ik zwak ben, indien mijne vijanden menigvuldig'zijn, gij zijt de sterke God, de almachtige God, gij kunt mij over mijn hart doen zegepralen en mij de overwinning doen behalen over alles wat eenig beletsel zou kunnen stellen aan mijne volkomene bekeering. Ik ben uwer liefde niet waardig; maar slamveoogen opJesus, het goddelijke voorwerp uwer welbehagens Hetgene hij geleden heeft om mij den hemel te bezorgen, ondersteunt mijne hoop; gij zult mij niet verwerpen, als gij zult zien wat mijne zaligheid hem gekost heeft. O mijn God, geef mij een vermorzeld hart, een hart dat u beminne, en ik zal mijn geluk vinden in mijne zonden te beweenen, mijne plichten getrouwelijk le volbrengen en mij waardig le maken de plaats te bekleeden, die gij mij aan uwe tafel, tusschen uwe welbeminde kinderen, bereid hebt.

Heilige Maagd, mijne moeder en mijne beschermster, help mij door uwe gebeden ; verkrijg mij do ge-genade v.m mijnen God met al de vurigheid mijns

148 ItOF.TPSAI.MFN.

harten de dienen, en van al mijne ^eneisdhetlen naar hem te keeren. Ik stel mijn betrouwen in u, ik 7.ou het kwaad willen vluchten en hel goed willen doen; verlaat mij niet, wees altijd mijne moeder, en maak mij leerzaam aan uwe lessen.

DE ZEVEN BOETPSALMEN.

Dee zeven psalmen die wij liier laten volgen, en door dewelken (ie heilige koning David gewoonlijk aan God toonde, hoe groot zijn leed-vezen was over zijno schelmstukken en zwakheden, zijn met de litanie van alle heiligen en de gebeden die er op volgen, door do heilige Kerk aangenomen als openbare gebeden, voornamelijk bestemd om in onze geestelijke of lichnmelijke noodwendigheden gelezen te worden. Achl hoe velö reden hebben wij niet om die dikwijls te bidden, al., wij den beweenlijken staat onzer ziel nazien! Laat ons dus dikwijls, door do beweeglijke gebeden, ons hart in het hart van God uitstorten. Dit is een krachtig middel om nooit onze vooriedone zonden te vergeten, om do hulp van den hemel af de smeeken voor het tegenwoordige, en om in het toekomende ons te doen volharden in het goed en ons de eeuwige glorie te verzekeren.

DE ZEVEN PSALMEN.

PSALM 6.

De zondaar smeekt des Ilceren barmhartighe d af en hoopt in hem.

(.4/L) Heer, straf mij niet (/nrf.) Domine, 11e in

in uwe verbolgenheid : noch furore tuo arguas nu':

kastijd mij niet in uwe neque in ira tua corripias

gramschap. me.

Ontferm u mijner, Heer!

Miserere mei, üomine.

sum ;

152 BOETPSALM E».

gen; en roemt in hem, allen riamini, omnes recti cordis oprecht van liartezijn. de.

Glorie zij den Vader, enz. Gloria Patri, clc.

PSALM 37.

De zondaar bekent dat hij de stralïen welke hij ondergaat, verdiend heeft.

Hoer, straf mij niet in uwe Domine,

verbolgenheid : en in uwe gramschap kastijd mij niet;

Want uwe schichten steken in mij : en gi j hehl uwe hand op mij bezwaard.

Daar is geene gezondheid in mijn vleesch, ter oorzake uwer gramschap : daar is geen vrede in mijne beenderen, om inijnerzondeu wille.

Want mijne ongerechtigheden zijn boven mijn hoofd gegaan : en als een zware last zijn zij mij le zwaar geworden.

Mijne wonden zijn verrot en bedorven; ter oorzake van mijne dwaasheid.

Ik ben ellendig geworden

en ten uiterste neèrgebogen onder den last van mijn neni: tota die contristalus lijden : ik ga den geheelen! ingrediebar :

dag bedroefd :

Want mijne lenden zijn] Quoniamlumb;mei im-vervuld met bedriegelijkhe- pleti sunt illnsionibus ; et den ; en daar is geene ge- non est sanitas in carne zondheid in mijn vleesch. ' ir.ea.

psaui 101.

De zondaar, door den mond van David vraagt aan 'osns-Christus om van do zonde bevrijd te zijn.

BOKiPtlALMCN. Itil

PSALM 129.

Geliod viin ilen zondaar, zuchtende onder het gewicht zijner booshelen.

De profundis clamavi Uit de diepte heb ik tot u ad te, Domiue: Domiue,

exaudi vocem meam.

Fiaut aures tuse inten-dentes: in vocem depre-cationis mese.

Si iniquitates observa-veris, Domine, Domine,

quis suainebit?

Quia apiid te propitia-tio est; et propter legem tuam sustinuite, Domine.

Sustinuit anima mea in verbo ejus ; speravit anima mea in Domino.

A custodia matutina usque ad noctem, speret Israel in Domino.

Quia apud Dominum misericordia; et copiosa apud eum redemptio:

Et ipse reaimet Israel ex omnibus iniquitatibus ejus.

Gloria Patri, etc.

psalm 142.

Gevoelens van leedwezen van David, vluchtende vóór Absalon.

Domine, exaudi ora~' Heer, verhoor mijn gebed; tionem meam; aurilms lui-lcr naar mijn smeeken percipe obsccratiom-in vlt;il};ens uwe waarheid;

12

SALMK*. Ifi3

uwe barmhartigheid hooreir want ik heb op u geboopt.

Maak mij deu weg bekend, dien ik moet bewandelen want tot u heb ik mijne ziel opgeheven.

Heer, verlos mij van mijne vijanden, tot u heb ik mijne toevlucht genomen: leer mij uwen wildoen, want gij zijt mijn God.

Uwe goede geest zal mij leiden op den rechten weg; om uwen naam. Heer, /.uit gij mij levendig maken iu uwe gerechtigheid.

Gij zult mijne ziel uit de verdrukking leiden; en iu uwe barmhartigheid zult gij mijne vijanden vernielen.

Eu gij zult vernielen alle degenen die mijne ziel verdrukken ; want ik ben uw dienaar.

Glorie zij den Vader, mz.

Voor;. O Heer! herinner u on/.e misslagen niet,noch die onzer naastbestaanden, en neem geeue wraak over onze zouden. Vergeel', lieer, ven-geef aan uw voik hel welk gij door uw kostlmar Mi ed afgekocht hebt ; wees niet altijd vertoornd tegen ons.

LITANIE

van alle heiligen.