Verouderd, onnatuurlijk, onwaar, banaal!

Bot is de meeninfi door het geruchtmakend jongste schrijversgeslacht uitgesproken, neen uit-gekraaid m uitgegild over alles, wat, niet uit hun eigen pen was gevloeid!

Bic jongeren hebben aan onze letteren een belangrijken dienst bewezen; ze hebben veler oogen geopend voor veel, wat van wansmaak en gekunsteldheid, van conventie, en bekrompenheid fffitniffde, ze. hebben vr'.m den moed gegeven, , -w/, W'' ' ■'dusverre meende

Muur de ihidluihkeude no i / ing werd in zoo onbehaaglijken vorm vitgesproken, dat men bezwaarlijk de hoop kon koesteren, dat zij, die de kunstproducten hunner tijdgenoolen (veelal ongelezen, maar soms gelezen), zonder eenig voorbehoud verfoeiden en bespotten, nergens toonden iels beters m de plaats te kunnen geven, noch zeifs persoonlijk te genieten, wat ze prezen, al vonden ze het ook „mooi om zijn mooiheid.quot;

En veel ];oopers en veel lezers vonden die allernieuwste werken ook niet — maar terwijl er bij velen der totdusverre meest geprezen schrijve) s eene werkstcücing ontstond, werden plotseling schrijvers uit de eerste helft dezer eeuw en uit de 17e aanhoudend herdrukt, flink verkocht en ijverig gelezen.

En geen wonder!

Onze. nieuwste Letterkunde is rijk aan werken, die men over het algemeen niet begeert te lezen, maar wenscht gelezen te hebben en daarin verschilt ze van dc oudere.

. De Pleegzoon en Ferd. Huyck, Copperfleld en Nickleby de Camera Obscura, Ivanhoe en zoovele ₍ ndere werken, men heeft ze gelezen en herlezen en als men er ergens een nette uitgaaf va?i vindt, slaat men die op en kan niet nalaten eenige bladzijden van de overbekende werken nog eens ühortezien.

De dichtwerken van van Lennep, ten Kate, tei Maar, Staring, Tollen s, Beets

en vele anderen, worden niet zoo druk meer gelezen; maar zij, die deze dichters beu-onderden, kennen honderde, welliciit duizende hunner versregels van buiten.

Wie van de warmste bewonderaars durft beweren, dat hij Eon liefde van V a n D e y a s e 1, Eene Passie fconcurrentie-artikel) door V o s-meer de Spie, Zuster Bertha van dr. A 1 e t r i n o, zelfs het oneindig nobeler gedachte en^ ui onvergelijkelijk hooger kunst uitgevoerde Eline Vere van Louis Couperus twee of driemaal gelezen heeft ?

IVte tan die allen kent een paar honderd verzen van V e r w e y of G o r t e r van buiten?

Maar dc gedichten der oudere schrijvers kent men van buiten, de romans der oudere schrijvers herleest men wel!

Die. onbevooroordeelde Hoogere Burgers e Gymnasiasten, van 15 tot 20 jaar, de geheel breeds zoom der welgestelde burgerij, ze hebben

en dc herhaalde herdrukken bewijzen dat_

^c hebben S c h i m mei. Van Lennep en T o u s s a i n t, gelezen en herlezen, ze kennen de personen uit de romans dier schrijvers en ze zijn evenzeer vertrouwd met den Schaapherder en het Slot Loevenstein, al weten de lezers dikwijls niet, hoe de schrijver eigenlijk heette.

Welnu, Oltmans is wel waard, dat men zijn naam in gedachte houdt en zijne werken zijn waard, dat men ze leest, ja menige scene zal men met genoegen meermalen lezen.

Zeker, hij is nu en dan u-at omslachtig in ~ijn i ei haal, het duurt soms wat laiiej eer zich een deel der geschiedenis ontwikkelt, er is wat. heel veel belangrijks aan mededcelingen te pas gebi acht; maar, wal dat alles dubbel goed maakt, dat is, dat de verteller aanhoudend aan het woord is, de man met dat eigenaardig, steeds

minder voorkomend talent, die ons dwingt, naar hem te luisteren.

Bat maakt heel veel goed van wat de strenge kritiek anders zou wenschen. dat is de eerste risch, dien de verstandige lezer stelt.

In de Algem. Koust on Letterb. van 1854 bl. 41 heeft Bakhuizenvanden Brink verklaard, dat de Schaapherder onder de historische romans van den eersten rang kan gesteld worden.

Menig hooggeleerd recensent (voor zoover die er nog zijn) acht die meening sterk overdreven en in het 11e deel zijner Fantasiën (bl. 147) wijst Huët er ter loops op, dat men in het Slot Loe-venstein volstrekt niet aan een historischen Herman de Rnyter heeft te denken, al voegt hij er verschoonend hij, dat deze persoon bij Hooft en Wagenaar en zelfs bij Motley even zeer in strijd met de historie is voorgesteld en voert ten bewijze aan, wat Dr. J. Gr. R. Acquoy naar uitgegeven en onuitgegeven authentieke documenten,quot; in eene omvangrijke monographie aangaande H e r m a n d e R u y t e r (¹) heeft medegedeeld.

Wie in onzen tijd van specialiteits-manie den geheelen rijkdom van materiaal voor de kennis van Herman de Buyter of Jan Van Schaff'elaar en hun tijd bijeen wilde brengen, zon, zoodra hij daarmede gereed v:as, het ver beneden zijn waardigheid 'achten, „romans of zulke dingenquot; te schrijven. Mannen als de schrijver van Akbar levert ons land thans niet meer op.

Al is men er langzamerhand toe gekomen, aan tt? historischen roman steeds hoog er eischente et Ven het model van den algemeen gelezenen

.n - n historischen roman is en blijft Walter Scott; immers aan de lectuur zijner werken denkt de geletterde en de ongeletterde, het kind en de grijsaard, de edelman en de burger met evenveel genoegen. Be reden ligt voor de hand: S c o 11 heeft zóó roeten te verhalen, dat we van den beginne afaan belangstellen in de lotgevallen der optredende personen, dat we een levendig aandeel nemen in hun lief en leed: dat wijde gevaren vreezen, die hen dreigen, ons hartelijk verheugen in het geluk, dat hun ten deel valt. Daarom is het sinds lang gewoonte, den lof van een auteur samen te vatten in de woorden : „Het is de Nederlandsche, of de niemoe, of de tweede, of een vrouwelijke Walter Scott.quot; Dat heeft men van Schimmel en B o s-boo ra-T o u s s a i irt gezegd, men zei het ook van 011 m a n s, maar de omstandigheden, waaronder deze werkte waren zeer verschillend van die, waaronder ■ .1. . 3^U's arbeid ontstond. Terwijl de geschiedenis, de gewoonten en gebruiken in Engeland sedert Shakespeare onder de geletterden in Engeland algemeen bekend reenden, heeft men hier te lande om verschillende redenen zich bij de kennis der ge-schiedenis meestal tot de eenvoudigste mededec-lingen bepaald. Toen Jan do Vries tusschen 1838 en ISöü zoogenaamde historische romans schreef, werden ze druk gelezen en genoten; wie se thans inziet, ontdekt, dat de. schrijver de kleine verhalen uit de Vaderlandsche geschiedenis, gelijk men die toen op school las, eenvoudig uitbreidde, weinig rekening hield met de waarschijnlijkheid en combinatie en intrige verzon en verwerkte, zonder dat de goedwillige lezer naliet te gelooven, dat het „heusch gebeurdquot; u-a*, dus de „zuivere waarheid.quot; Bat er in 167:3 te Zwammerdam en Bodegraven gruwelen gebeurd waren, wist men bij geruchte, wat er gebeurd was, niet; stof genoeg voor Sammuël de Booze. waarbij men grmvelijkheden en minnenijd kan uitvinden, zooveel men wil; het bekende verhard van Hubert Willemszoon van Eyken i* voldoende om een roman in twee deelen te schrijven Johanna \ : gt; den Dorpssmid. Waory een Spanje^r verlieven en

omdat zij niets lan . wilde Ze^:fs

A. S. C. W a 11 i s achtte die gebeurtelijkheid voldoende voor de intrige vent der Sturz des Hauses Alba. Zelfs de laatste jaren hebben ons nog bergen historische romans geleverd, die met studie niets te maken hadden, maar die inderdaad ook niet langer zullen leven dan. het jaar der uitgave.

Oltmans werd in 1806 geboren en zijn oji-leiding was volstrek', niet die eens geleer dot. Maar in de eenzaamheid, waartoe zijn zwakke gezondheid hem bracht, las hij en las hij veel. Zijn tijdgenooten lazen W a g e n a a r, O 0 r i-sier, M a r t i n e t, Het Vaderland 01 Het Vereenigd Nederland en verdiepten zich in de kennismaking met de zeden, gewoonten en gebruiken van het voorgeslacht, zooals ze die beschreven vonden in de Historische en Letterkundige Avondstonden van Mr. Hendrik Van W ij n{*) in de veel oudere, maar nooit vergeten. Nedeiian-sche displegtigheden van Alkemac'o en Van der Schelling (**) en de veel oudere en minder algemeen verspreide Inleiding tot het Ceremonieel en de Plegtigheden Jer Be-gravenissen en der Wapenkunde, «oor A1-

(*) Amsterdam 1800. (**) Kalt er dam 1732—S5.

k e in a d e. (¹) Natuurlijk heeft hij die verken niet ongelezen gelaten en daardoor kon hij bekend zijn met allerlei bijzonderheden, die konden dienen om den historisch en tijd te. karakteriseer en. Dat vooral trok de aandacht van de goedwillige burgerij, die zich zoo gaarne wil onderrichten, a's het op aangename e)i weinig inspannende wijze kan geschieden. In de mededeeling van cd die bijzonderheden moest het certificaat van echtheid gevonden worden en zelfs Schimmel maar r oor al B o s b o o m-T o u s s a i n t laten niet na, talrijke raak geheel noodelooze mededeel higoi te doen en beschrijvingen te geven, van bijzonderheden die in geenerlei heirekking staan tot het verhaal of de lotgevallen der personen. Zdfs Kamerling heeft in het heerlijke boek Aspasia de verzoeking niet kunnen weerstaan heel veel en al te veel optesehrijven, van hetgeen hij gelezen had; cd heeft hij daarom nog niet ■uitsluitend Grieksche geschiedenis gegeven.

Maar Oltmans deed nog merr!

de herleving onzer letteren ■teas, als altijd '^!:e voorgenomen revolutie, cle eisch naar aid op den voorgrond geplacdst en daar-gt;ok cle eisch naar locale kennis, grondige beul met de plaats, waar cle gehenrtenissen nierden r oor te vallen. Bal deze niets te heeft met cle waarheid in de karakteront-ng en cle gemoedsuitingen der handelende en, niets met den natwurlijken loop van rhaal, waarbij oorzaak en gevolg niet tend aan den wil des schrijvers, maar aan het natuurlijk verloop der gebeur te-hun recht van bestaan ontleenen, ded eg natuurlijk cle boekbeoordeelaar, die de (heid: te schoon rond, om zijn toevallige der streek als hoofdzaak aan den nian •igen.

■tr Oltmans heeft ook aan dien eisch willen ■i: hij verhaalt ons in den Schaapherder 'ine rondwandelingen op de Velnwe, van yzoek aan Amersfoort en Barneveld en ijken; zoo bezocht Mevr. Bosboom-Tons-Hoei voordat zij haar Beleg van 11 oei ■ehrijven.

'ijl hij zich ui zijne afzondering onverdeeld e letteren wijdde, besteedde Üi.tmans groote lan taal en stijl en volgde ook daarin den zijns tijds, dat hier en daar een verou-woord rnlasehte, als was met een paar noorden onze taal aan die van vroegere i gelijk geworden. Tot die namaking van behoort ook het gebruik van vreemde tooor-oms onbegrepen, als bijv. per moio, ecne

' 'c/ft 1713,

uitdrukking van zeer twijfelachtige afkomst, die men Perrol aanhoudend laat zeggen. Hij had vlijtig cle geschiedboekcn gelezen, die in zijne dagen voor de beste golden; maar in weerwil van de goedgeloovigheid va n dien tijd, is zijn groote scherpzinnigheid oorzaak, dat hij twijfel voelt opkomen aan de waarheid van hetgeen zijne zegslieden verheden.

Kenmerkend is hetgeen wij vóór de tweede uitgave van liet Slot Loevenstein lezen:

»Om dit merk meer in overeenstemming tt brengen met juistere, doch mindere romantische geschiedkundige overleveringen, dan die ik gevolgd heb, kan niet gevergd worden ; de Jloodschapper, van wiet) een Uooü mij de krachtige sr/iets/ertrde, welke ik waagde om te werken, zon wellicht ook geene plaats vinden binnen den engeren kring van latere, en, zoo ik geloof, betere geschiedkundige berichten.

Men ziet, de romantische schepping was den schr. en terecht hoofdzaak; een andere is de taak des geschiedvorsehers : G o e t h e's Egmont is een karikatuur van de historie, maar het stuk teekeut den geest der tijden ongetwijfeld veel beter clan menige „doorwrochtequot; studie van een groot geleerde, en al is de Götz van denzelfden, eene zuivere theater figuur, het stuk geeft met indrukwekkende kracht eoi waarachtig beeld van den boerenkrijg.

II /'■ dus Oltmans werken afkeurend beoordeelt, om de onvoldoende historische juistheid, vraagt aan dezen schrijver, wat hij. nooit heeft willen geven en wat een romanschrijver zelden of nooit geven kan, zonder langdradig en vervelend te worden. De schrijver verklaart immers uitdrukkelijk vóór den eersten druk van de Schaapherder:

„Sommigen mijner lezers zouden misschien ge-u'enscht hebben, dut ik hier en daar een aan-tee/enwg hij het werk gevoegd had, ter verklaring van fenige benamingen van wapenen, kleeder-drachten en gebruiken van den tijd, waarin hel verhaal hen verplaatst-, het zou waarschijnlijk een geteerd nanzien er aan geven, maar hen doen glimlachen, die weten, dut de schrijver geen geleerde is, en ik heb er dus van afgezien. (•) Ik voeg hier alleen nog hij, dal het mijn voornemen niot was eene Historie van den Ütreehtsclien Oorlog te schrijven, of van de woelingen der Hoeksche en Kaheljanwsche partijen, die hier weder een nieuw terrein vonden om elkander te vernielen

Het zal mij aangenaam zijn, indien men oordeelt, dat ik in liet schetsen vun den geest der eeuw, waarin ik mij verplaatst heb, den bal niet heb

misgeslagen.quot;

Oltmans werk geeft, even als de Stier van Potter, eigenlijk te mooi voor een stier, dewijl

deze de schoont' eigenschappen van vele in zich vereenigt, waarlijk al te brave, moedige, eerlijke, trouwe... ja... volmaakte Nederlanders. Zoo ook vatte de schr. het op, vaar hij — aanmerkingen in dien geest verwaehtende, schrijft:

Hij, die denken mocht, dat de verrichtingen dtr ovde Nederlandera met te sterke kleuren ge teekend zijn, sla slechts de geschiedrol open en voor elke daad, welke hem als onbegrijpelijk voorkomt, vindt hij er spoedig een, die nog veel edeler, grootscher, veel stouter is dan de betwijfelde.quot;

Blijkbaar had men in Oltmans met een ernstig man te doen, niet met iemand, die zijne taak licht opvatte, of „letterroemquot; zocht, onverschillig tot welken prijs.

Hij heeft zich gevormd, gelijk de schilders en componisten, door goede voorbeelden deugdelijk en grondig te lef ren kennen en getuigt: „Al kon ik maar zeer middelmatig schrijven, ikbezat verstand genoeg om vrij goed te kunnen lezen .'quot; Geen wonder, dat Potgieter en Ba k-huizen in hein dadelijk den ernstigen schrijver herkenden, die niet veel, maar goed mlde schrijven en die. voor de uitoefoiing der letter-kundige kunst al den vereischten arbeid wilde verrichten en al de noodige vooroefening wilde genieten. Aan die ernstige opvatting zijner taak, meer dan aan zijne zwakke gezondheid is het toeteschrijven, dat hij in de een en twintig jaren van zijn letterkundigen arbeid slechts de weinige werken schreef, die hij zelf met zoo groote nauwkeurigheid opnoemt:

Ziehier wat ik behalve het Slot Loevrestein en de Sulmaplierder geschreven en in druk uitgegeven heb; het is niet veel, en dus is de npgaaf niet moeilijk.

( Geteekend J. F. Oltraans. Almanak voor liet Gertrude . . . • | v;^iioone en Goede voor 1841.

De Graaf van Rossu | Geteekend J. I'. Oltmans. Nederlandsche Volks-

te Rotterdam. . I almanak voor 1841.

Friesche gastvrij-1 Geteekend J. F. Oltmans. Europa, 9do jaargang,

heid.....I 1846.

Het huis van het I Geteekend J. F. Oltmans. De Gids, 4d,e jaargang, Zeewijf. . . . I 1840.

Geteekend J. F. O., en op den bladwijzer ge-

l_lt;ucie.....' steld op naam van J. F. Oltmans. De Gids, 4e

¹ Jaargang, 1840.

Gedachtenis van. Geteekend J. F. O., en op den bladwijzer een kloekmoedig gesteld op naam van J. F. Oltmans. De Gids uitgevoerd bevel. ' 4lt;le jaargang, 1840.

. Ongeteekend, doeh op den bladwijzer gesteld ) op naam van J. F. Oltmans, zonder dat men Het Testament . . _nijj i,i_ertoe verlof had gevraagd. De Gids, 4de ' jaargang. 1840.

l Geteekend J. F. Oltmans. De Gids, 5tle jaar-Gaston van Foix . ] _{gangt 1841f}

. Ongeteekend, doeh op den bladwijzer gesteld No. *, een Dames-' op naam van J. F. Oltmans, zonder dat men portret . ... l niij hiertoe verlof had gevraagd. De Gids, ode 'jaargang, 1841.

| Geteekend J. F. Oltmans. De Gids, Ode jaar-Doctor Kimini . . j g_ang₍ 1842.

Als wen hitv vu fiocj bijvoffjl, dc hsoovflediny van een vertaalden Roman, zonder onderteekening, geplaatst in de Gids, 6de jaargang \%\'l, egt;i zon hel nood ij mocht zijn, ook het bericht roór llistoire de 1'entrce de la reino inère du Hoi très-chré-tien etc., in het jaar 1848 te Amsterdam in het licht verschenen, dan blijft mij verder niets op te noemen over.

Dat Oltmans romans, eerst onder den pseudoniem J. van den H age verschenen, dadelijk de algemeene aandacht trokken, bewijst zeker het feit, dat men zich van den daarmee verworven roem trachtte meester te maken; zoo althans getuigt di schrijver zelf:

„Ik heb vernomen, dat iemand, wiens naam eenigszins overeenkomt met mijn pseudonym, zich heej't uitgegeven als schrijver van het Slot Loe-vestein; dal een ander, die denzeljden naam draagt als ik, doch die mij geheel vreemd is, zich liet verluiden, als had hij do Schaapherder geschreven ; doch ik gun hun die ijdele glorie, dat pronken met vreemde veeren ; ik zou daarom den Hiel niet veranderd hebben.quot;

Daarbij zij aangestipt, dat Jonckbloet (VI. 16öJ vermeldt, dat deze heide romans in het Hoogduitsch vertaald zijnen de Schaapherder bovendien in het Fransch, ingekort tot een deel onder den titel L'armurier d'Amersfort.

Men zou er toe kunnen komen, Oltmans voor een archief doorsnuffelaar te houden, waar hij zijn eersten roman inleidt met de woorden:

„Sedert een g er ui men tijd was ik in het bezit van eenige handschriften betrekkelijk gebenrte-nissen, welke den tachtig-jarigen strijd met Spanje hebben vereeu wigd. Dikwijls had ik ze met belangstelling gelezen, en menigmaal had mij de lust bekropen, om ze door den druk: gemeen te maken. De moedige zelfopoffering van den Luitenant lei-zee J. U. J. Van Speyk had meer bepaald de bijzondere aandacht en belangstelling tot zich getrokken, en herinnerde ons tevens de roemrijke daden onzer voorouders ; bij mij bracht het dan ook de herinnering teweeg van het vroeger door viij ter zijde gelegde handschrift, en moedigde mij aan, om het door den druk gemeen te maken.quot;

Alleen de „belangstellende vrienden,quot; die hei werk gedrukt wenschen te zien, ontbreken; maar overigens zijn die „handschriftenquot; nauwelijks minder verdacht, dan de gedenkschriften, die de schrijvers in Oltmans tijd in holle lijsten van schilderijen, in verborgen kladjes van oude meubels, achter de schutbladen van oude folianten en derg. gewoon waren te vinden. Zoo ontdekte W. Kist de kern van het geheele verhaal van den Hing van Gyges weergevonden in een geheimzinnig hol, en G u s t. F r e y t a g bedient zich zestig jaar later nog van dezelfde kunstgreep, waar hij den geleerden jongen man, wel niet een ge heel handschrift, maar toch een stuk van ren handschrift van Tacitus laat vinden.

Gelijk men in zijn lijd in de romans nog herhaaldelijk uitdrukkingen vond als ,,iii ' dt. een roman schreef zou ik enz.quot; of wel „ik schrijf geen roman, anders zo i ikquot; en derg. zoo wordt in het voorbericht dat gevonden handschrift gt;quot;gt;k

nog verder besproken en gekarakteriseerd, zij het ook heel zwak en onbepaald.

Hel / er haal, hetwelk- u, Waarde Lezer ! bij dezen wordt aangeboden, komt mij voor samengesteld te zijn door iemand, teel bekend met de gebeurtenissen van dien tijd, en, hoezeer ingekleed, werkelijk plaats gehad hebbende gebeurtenissen ten grondslag tc hebben ; veel echter scheen er in den samenhang te ontbreken, en ik heb mij genood-:aakt gezien, om deze gapingen zooveel monelijk quot;quot;n te vullen, hetwelk mij veel moeite gekost heeft Oorspronkelijk schijnt hel de levensbeschriivinq geweest te zijn van een jongeling, die in den opstand tegen de Spaansche overheersching, de wanenen op genomen had tot verjaging van den gel, aten vreemdeling, en ofschoon het, zooals het nu voor u ligt met volkomen aan dat doel beantwoordt, zoo levert hel toch een geheel op van eene der stoutste daden, welke ooit werden verricht, en bijzonderheden nopens de daad van een hunner, die den dood vrijwillig verkoos, liever dan zich gevangen te geven.

Laar de papieren, van welke ik gebruik aemaakt heb geen titel voeren, heb ik mij geroepen gezien om dit punt, door velen voor gewichtig gehouden, te bepalen; de Lezer zal oordeelen, of ik in dezen al of niet gelukkig geslaagd ben. he eenvoudigheid paste dacht mij, aan het onderwerp;

een hoogdravende titel zou ook de verdiensten van een werk met vermeerderen, en daar de Schrijver met opzet schijnt vermeden te hebben, om den

zzrrr ^dr^{i Md of}

dit vei haal ter neder te zetten, zoo heb ik, hierin

f riXvfⁿquot;f ^{WÜlende make}quot;' ^d'™ ook in het naschrift niet genoemd.

danOl ^0l™^A;^{NS lgt;in}^^k beoordeelt, zal erkennen, dat h_Vi gevende, wat de meesten van dm verhaler

Z ⁹i^enJ ^r0(n' ^{alle dingen verteld} heeft van nimeieed en liefdesmart, van trouw en deugd

tegmver dartelheid en boosheid en dat hij aan

7ihen^ean^Jm i ^ ^ManOrmeid heeft

e kln Z i i ^{te midden} smer personen er draoen L Td ^0],trf^en' ^ historischenamen ie at de nJi ï lotgevallen ook beleven,

g ■ chiedems ons van hen verhaalt. Een

der gelijken arbeid naar den maatstaf eener historische studie te heoordeelen is werkelijk den schrijver onrecht aandoen. Wie zou de Speer van Jtliuriel lezende, verlangen nategaan of des schrijvers meening wel berust op 'grondige studie van theologie en demonologie of nieer nog, of hij in den hemel was opgenomen en ter helle is neergedaald, voor hij waagde den naam te schrijven van een der engelen, die Gabriel uitzond om Satan te zoeken !

Oi,ti[an.s slaagt er altijd in, ons met levendige belangstelling te vervullen voor de lotgevallen zijner personen; hij neemt ons op in de wereld zijner vinding en voor zoover we nog vatbaar zijn voor zachtere aandoeningen, voor altruïstische gewaarwordingen en deugden, verhengen we ons met zijne gelukkigen, huiveren we bij 'de rampen en ellenden zijner helden, zijn we in gespannen verwachting over de uitredding uit groote gevaren en zijn we verrukt bij eene gelukkige uitkomst.

Bat de deugd beloond en de ondeugd gestraft wordt, mag heden ten dage geen eisch meer zijn, dien de lezer aan den roman stelt, dat het hier geschiedt, is geen reden om de werken ongelezen te laten ; bewere men te recht, dat het de waarde der werken niet verhoogt, niemand zal durven getuigen, dat het de waarde vermindert.

En hiermede beveel ik Oltmans in deze nieuwe uitgave bij het lezend publiek aan, hij vinde een nieuwen kring van lezers, die - daaraan valt met te twijfelen ~ in dankbare erkenning van het genot, dat hij hen deed smaken, nieuwe bewonderaars zullen worden.

De vergulde helm.

tin, de cnglcn zien hel nan, van wellust opgetogen,

I let knoopeu van dien band, zoo heilig in limine oogen, Als ( nederknielend paar zija leven en zijn lot, /ijn zielen zaiuensinelt voor't vaderoog van God.

II. TTLKHNS, CZ.

l)p licilloozc Iwisl der llocksclicn en Kaholjanw-sclicii, die /novclc jitrcn diinrdc, was Mtoral zoo Ncisclii'ikkclijk doordien nu de (rnc, dan

w eder do andere pari i j hoveudreel', en zich, ol'selioon dan ook \oor korlen lijd, in dt' reiieeriniien der sleden wisl ie handhaven. De alsland en dood van dc onirelnkkiire .laeol)a had wei aan de Kaheijanw-selien de overhand doen verkrijgen; doeh nieer dan eene halve eenw, nadal zij, die de lloeksehen als hunne eeniire welli^e Landsvrouw hesehouvvden, haar rampvol leven geëindiifd had, gelukle liet eersl aan hunne vijanden hen len onder Ie hren^en en hel land le doen ruimen. Tol dien lijd hadden zij zich nil'l al'vv isselend geluk, dan hier, dan daar, zonder hoop om immer de merlnmd le herkrijgen, mei een moed en een zeiherlooehening, ecu heieren uilslag waardig, verzei legen hel geweld van hel liourgondische en hel Ooslenrijksehe Huis. Hel is dus niel ie verwonderen, dul Filips van Hourgondië zich in 141)quot;) legen de hevesliging van (iijsherl van Brederode ais hissehop \an l lreehl verklaarde, daar hel Muis van Hrederode ais lloekschgezind hekend ■ hij mei reden vreesde, dal deze hissehop, .viens hescherming zich de verdreven lt;'n de lloeksehen zouden vereenigen, voor hel •ezil van Holland gevaarlijk zou kunnen Hij hrachl dan ook door dreigen, hclollen, geweld zooveel lew ecg. dal de nieuwe genoodzaakt werd hel Itisdmn al'le slaan, 'ehikle l'ilips, zijn nalunrlijken zoon, l)avid rgondié. die hissehop vun 'reroanne was, hissehoppelijken zelel van hel Sliehl le jd.'uilse.u, .

ende hel leven van zijn vader was David.

door diens machl gerngsleund, in slaal geweesl om de aanhangers van zijn door hem verdreven

voorganger in loom le I......jen, en loen zijn hroe-

der, Kar( I de Sionlc, hel herlogdom geërfd had, was de hekende geslrengheid van dien vorsl de oorzaak, dal hij w illekeuriger over hel Sliehl regeerde, dan immer een zijner \oorgangers gewaagd had Ie doen. Doch loen Karei in 1477 voor .\ancv verslagen werd, slaken zij, die over des hisschops slrenge regeei-ing onsei'genoegd waren, de hooiden hij elkander; de oude vrienden van den, olschoon loen reeds o\erleden, (iijsherl van itrederode grepen deze gelegenheid aan, om zich legen den hissehop le verzeilen, wien niel alleen de machl onlhrak om hen le \erdrijven, maar die, niel hesland legen hel aanlal zijner legeusianders, zells genoodzaakl werd lllreclil le verlalen.

De misnoegden hadden den hurggraal'van .Monl-loorl lol hun opperhoofd gekozen, die legen soldij een zeker aanlal voel-en paardevolk had geworven, waarmede hij alles in l lreehl naar zijn wilen den zipi zijner vrienden heschikle. De hissehop hield

.......... zijn verhlijf le Wijk hij Duursiede, en had

ook een niel onaanzienlijk aanlal krijgslieden aangenomen, waarmede hij de plaalsen, die zijne zijde hielden, hesehermde legen de aanslagen, welke die \an l Ireclil tui en dan ondernamen. Maximiliaan van Ooslenrijk. inlusschen mei Mai'ia. de eenige erlgename van den gesneuvelden llerlog in hel huwelijk gelreden zijnde, Irachlle al dadelijk den lloeksehen hel gezag le oninemen, dal zij wederom sinds eenigen lijd in sommige sleden hadden welen le vermeesleren. De l Ireciilschen, zeer goed gevoelende, dal na hun val des llerlogs eersle werk zou zijn, hissehop David in hel onheperkle heheer van zijn hisdom le herslellen, heslolen mei de lloekseiien in Holland geineene zaak le maken, en hielpen hen in 1481 deslad Leiden hemachligen; doch .Maximiliaan, zijn krijgsvolk verzameld hehhende, nood-zaakle weldra deze en meer andere sleden zich le onderwerpen, de voornaamslen der lloeksehen hel land le verlalen, en de minder aanzienlijken zich slil en ruslig le houden.

De incesle uilgewekenen namen de wijk naar 11 recti I, waar men hen mei open armen onlving.

en de llcrlosj, vcrsloonl itvci- (leze Itiimlolw ij/c, besloot, liet kostte Wilt het wilde, mm zijne vijiin-deii ook deze s( liiiil|iliials te ontzegen, of zeil'hen met geweld vim wapenen nil hel nesl Ie verdrijven, alvMiar zij ()|) Imn jiemak de aimslniren Min zijn jiezag konden uitroeien.

In het hejiin der maand Mnml mui hetzelfde jaar, omstreeks den middag naderde een ruiter de stad .VnuTslborl lanjis den lloojievvej{. liet paard, waarop hij gezeten was, scheen hel slappen niet te Ix'vidlen, en nu en dan was hij genoodzaakt de drift van het sehoone en moedige dier te heteu-gelcn; ook had de regen, die de twee vorige dagen gevallen was, het zand zoo vasl gemankt, 'dal de weif, hij anders Ie vergelijken, hijzomler goed Ie herijden was. De ruiter was lang, hired gesehou-ilerd, en de welgevormdheid en sterkte van zijn liehauinshonw verrieden, dal hij in slaat was de sterkste vermoeienissen door Ie staan, hetgeen in die tijden vooral noil een hoofdvereisehle voor een krijfisman w as. Dal hij niet lol den hurgerstand he-hoorde, dnidde al diuhdijk het zwaard met hel lange, ijzeren gevest aan. dal aan een Iraai gewerkte stalen kelen over zijne sehonders iiiin zijne zijde hing, zoomede de lange, hreede dolk, die aan de i'eehlerhenp was vaslgeniaakl. Zijquot; gelaat was niet hetgeen men schoon kan noemen, maar eeniiiszins hrnin door de ongemakken van hel weder, vvaaraim hij van jongs af hij nacht en dag was hlootgesteld geweest; de mannelijke ernsl, die daarop Ie lezen was, gevoegd hij den hrninen knevel, was geschikt om ieder vertrouwen en levens ontzag in Ie hoezemen. Hij scheen tiissehen dertig en veertig jiiiir oud te zijn : zijn hrnin haar hing glad al, lot ouder de ooren, lt;'11 was op gelijke lengte algesne-deii. Hij droeg geen helm, maar sleehls een groven vilten hoed of een muls van een vreemd lalsoen, waarvan ih'eene rand met een versiersel van zilver was opgenomen; aan den zadelknop hing echter een kleiti kapje van ijzer, dal van hiuuen van een kussentje voorzien was, en veel overeeukoinsl had met ecu hekkeneel, helvvelk in tijd van nood door den ruiter onder den hoed kon gedragen worden. Voor het overige droeg hij een nanw sluileude kleeding van blauw laken, die armen en heenen bedekte, hooge ...........iet lange punten, handschoenen en een kolder van bruin leder, waaruit zijn rok te voorschijn kwam, die met sierlijke plooien afhing.

()|» het oogenblik dat de ruiter naar het slaan

der klokken luisterde, en zijn oog op den Lieve-Vronwenloren gevestigd hield, welke zich rechl over den weg vertoonde, sprong zijn paard, door een vreemd gehuil, dat zich ter rechterzijde deed hooren, verschrikt naar de linkerzijde van den weg, en slak. onrustig mei, den kop schuddende, zijne ooren sleil in de hoo.ule.

( «Moor! Moor! schaiim n. Moor!'' riep de ruiter met een stem, welke zijn onjienoegen verried, en om een steenen kruis heen slappende, dat hier aan den weg geplaalsl was, hegal zich hel paard weer vanzelf naar het midden van den wcii. zonder dat zijn meester het met tengel ol spoor lol zi jn plicht had heboeven Ie brengen. Hel scheen nu zelfs heschaanid en ontevreden over zijn !;e-drag, en stak den kop naar de zijde vauwaar hel geruehl kwam; ook had de rniler reeds eerder zijn oog derwaarls gericht, en toen hij zag, dal het de Melaten (I ) waren, welke, juist uil hel Lazarus(2) getreden, hnnne klappen naar hem nilstrekten.

«Vooruit, Moor!quot; zeide de rniler lol zijn paard, terwijl hij hel met den tengel naar hel huis richtte, en Moor, gehoorzaam aan den wil van zijn meester, stapte zonder vrees en, dooi de nensgaten snuivende, op de lieden aan, die in hnnne bruine kleederen en met wille banden om de mutsen, voor de poort van hel Lazarnsiinis stonden, en nog voorlgingcn door het slaan hininer klappen om een aalmoes Ie verzoeken.

»Mondt op met dal vervloek geweld, vuil gespuis!quot; riep de rniler, toen hij, op eeuige schreden van hen af, slilhield.

i «Vergeet om (iods wil en den Heiligen Lazarus de arme Lazarussen niet.'quot; riepen zij gezamenlijk op een eenlonige en akelige wijze. Zij hielden nn hnnne klappen stil. en verloomlen hun afzichlelijk gelaal en hnnne afschuwelijke banden.

«Indien gij. uw luns verlaten licht om mij hier op uwe akelige muziek Ie vergasten, dan moei ik n zeggen, dal één uwer genoeg ware geweesl; of denkt gij elk een aalmoes le krijgen? en als hel eene Lazarus-aardigheid is om mijn paard le verschrikken, dan zal ik u laten zien, dat hei zonder si'liroom de inwoners van al de Lazarijen van bet Sticht overhoop zon rijden, zeide de ruiter

eenigszins verstoord.

«Vergeet om (iods wil en den Heiligen Lazarus

( 1) MelnaU.licn.

(2) llospitnnl voor mclnatsctien. iiil-uc \VI vs.-0. i» nl. «iirnke van een bedelaar, l.azarus, bezocht met booze zweren, naar Wicn men hen zoo noemde.

de arinc Laziiriisscii niol!quot; riepen zij evenals le voren, zondei' dal zij door woorden o(' ^e,haren hlijken gaven hein verslaan le liehhen.

«Wees niel versloord op deze aiine lieden,

lieer!quot; zeide nn iemand, die zich aan een der

\enslers van hel gehouw verloonde: »ik hen de

hnismeesler: zij hehhen onlanss lasi irekreifen. om . .. *

zich hij den weg niel mei de voorhijjfangers In

gesprek in le lalen ; dil is de reden, dal zij n niel anlwdorden; ook is hnn hcvolen, als zij hun huis verlaten om in de slad de inzamelingen le doen, door een herhaald slaan hunner klappen degenen le waarschuwen, die hen willen onlwijken ; huiten hunne schuld is dus uw paard door dil geraas verschrikt, lieer! en ik vertrouw dal gij hun een kleine aalmoes niel weigeren zuil.'

»Toeh niel, mijn vriend!quot; zeide de ruiter, Ier-wijl hij zijne hand in een heurs of zakje slak, dat, ofschoon iets hooger, hij zijn dolk aan zijn rechterzijde hing; «maar ik dacht in hel eerst, dat deze inenschen eens hadden willen onderzoeken, ol' ik een goed ruiter was ol' niel; ik zou dit een goed hereden kerel niel kwalijk nemen, maar wel een hoop lieden, die van aalmoezen moeten leven.quot;

Dil zeggende, legde hij een stukje zilvergeld op den klap van een hunner, die eenige schreden genaderd was.

«(loedeiidag, vriend!quot; zeide de ruiter, den weg stadwaarts inslaande, «tiod, zegene u, lieer!'antwoordde de huismeester, zich huigende. «Wees gedankt, in naam van (Jod en den Heiligen Lazarus, door de arme Lazarussen,quot; riepen de .Meialen, terwijl zij zich mede naar de slad hegavcn. De ruiter, die zich zoo spoedig mogelijk van hen vvenschle te ontslaan, gal' zijn paard den vrijen teugel, en spoedig hoorde hij hel eentonig slaan hunner klappen niet meer.

Vóór de Kamppoort hield de ruiter stil. Zonder eenige ineuwsgierigheid te verraden, had hij de omstreken van den weg, dien hij door het dorre gehoojnte zeer goed overzien kon, en de weinige en armoedige woningen, die zich in de nahijheid der stad ^ievonden, gadegeslagen. Deze laatsten, die voor eiken vijaiidelijken aanval hloollagen, waren alleen de verhlijfplaalsen van eenige geringe lieden ol' dienden tot stalling van hel vee, dal des avonds voor de markldagen stadwaarts gedreven werd, dewijl de slad zelve overvloedige ruimte aanhood voor hen, die lust gevoelden of genoodzaakt waren deze oorden te hezoeken.

Mei meer opmerkzaamheid heschouwde hij de

stad zelve, de dnhhele gracht, welke den meer dan twintig voet Imogen muur omringde, en de op hehoorlijken afstand geplaalsle torens en wachl- ,

huisjes. Toen hij over de hrug reed, scheen hij met het oog eens kenners de wijdte der grachten op le nemen, zoomede de valhrtig, die aan de : ~

poort hevcstigd was, en door middel van ijzeren kettingen en raderen er hinnen kon worden opge- i _iS

haald. Donker was hel ifezichl in de openingen. 3^

of machicoulis, dooi- welke in lijd van gevaar allerlei hrandhare slolfen en verdedijjinifsvverklni-gen op den aanvallenden vijand konden geworpen worden. Toen de ruiter de poort hinnenreed, welker deuren onlangs sclicnen vernieuwd te zijn,

was zijn hlik ernsliijec dan voorheen; mogelijk was hij niel voldaan over den uilslag zijner waarnemingen. Spoedig echicr nam zijn gelaat een vroolijker plooi aan; hij groelle vrieii(leiijk in hel j

voorhijrijden den linrgcr, die in de poort de wachl had, en ofschoon deze hem verwonderd aangaapte en met hevreemdinir zijne gedraüiniren had gadegeslagen, zoo nam hij cchlcr zijn muls af, en licl den ruiter ongemoeid Itiniien de slad. De Kamppoort, ofschoon op dezelfde plaats gelegen, waar zij nog is, maar misschien niel lang meer wezen zal, had toen een geheel andere gedaante. Hel was een vierkant gehonw, aan de zijde der hrug door twee ronde torens versterkt, dal na verloop van jaren, door hel houwen van ééne poort meer stadwaarts en ééne meer hnitenwaarls, zeer veel veranderd is, en hel middengedeelle der tegenwoordige poorl uitmaakt. Deze poort zal weldra door eene nieuwervvelsclie harrière met een waelil-of kanloorhuisje vervangen worden, over welker sterkte de ruiter zich zeker niel zon verwonderen, indien hel mogelijk ware, dal hij in dezen lijd nog eens de slad kwam hinnemijden, even-min als over de hoogte en sterkte der muren met hunne torens en schietgaten, thans veranderd in een vermakelijke Kiijrelsehe wandeling, welker aanleg menigen ouden, aan zijne sleenen gehech-len Amerslóorler een zucht gekost heeft. Deze wandeling wordt echter met veel genoegen hezoehl [ 4

door hem, die, hij toeval genoodzaakt in deze slad te hlijven, daar alleen zich voor zelfvervelintf kan ' i

vrijwaren, en zijn laarzen hewaren kan voor een -

volslagen vernieling op de puntige keisteenen,

waarmede de Amersfoorters zich heijverd hehhen hunne slad le heslraten.

Zoodra de ruiter in de slad was, nam hij zijn Iweg rechts af en sloeg den Achterkamp in, die toen, zooals de geheele huilenstad, nog onheslraal

\\iis; de liuizcn en scluircii waren ook allen mei riet of slroo ftcdckl, en de mcnijKvultlijic liooilicr-jjcii, die ei' waicu, iravcn aan di( ^('decile der gt;tad hel aanzien van een dorp.

»lleidaar!quot; riep de rniler, die een dersehiiren was Itiiinenjiereden: doeli hel kwam hein voor, alsol' er niemand hij de hand was om zijn verlangen te verneinen. «ileidaar, Hein! heidaar! riep hij 11045 eens. lerwijl iiij in de selunir rond-zaï;, in welker aehlercinde Iwee paarden ItezijS: waren hel hooi mei volle hekken uil de wel voorziene rnil Ie Irekken. .\n nojj Sfeen antwoord he-........... sleep: de ruiter al', en mankte zich gereed 0111 zeil zijn paard Ie serzorgen, toen hij op eens in een sehaterend irelaeh iiilhorsl.

De reden hiervan was de al'dalin}; lanirs een hooge, ranke ladder van een klein maimelje. dat goed vond, ten einde meer waardigheid aan zijne houding hij te zetten, met den rug naar de ladder gekeerd neder Ie klimmen. Doordien eehler de lengte zijner heenen weinig versehilde mei den al'stand tussehen elke twee sporten, welke vrij groot was, zoo kostte elke stap hem een onlie-sehrijt'clijke moeite, en hraehl hem elk oogeuhlik in gevaar, 0111 hij den minsten misstap ol' door hel iiilglijden zijner handen, waarmede hij zieh aan de ladder geklemd had, naar heneden Ie storten, liet spottend gelach van den ruiter deed hem op eens hesluileii zieh naar heneden te laten glijden; doeli de uilgeslrektheid van zijn rug he-lelte de gelukkige uitvoering van dit voornemen, en ofschoon hij de gewaarwording van smart trachtte Ie verbergen, die de aanraking van zijn ruggegraat mcl de ongelijke sporten hem veroorzaakt had, zoo maakte de ruiter een einde aan zijne vi'oolijkheid, en zeide vriendelijk: / «Zachtjes aan, lleintje! Moor heeft den tijd. Weldra gelukte het dezen zijne voeten weder op de ladder te plaatsen, en zijn rug en handen van het gewicht van zijn lichaam te verlossen; en toen zijn oude wijze \an afklimmen hervattende, gt;lon(l hij eenige oogenhlikken daarna \óór den rniler, die hem met opmerkzaamheid heschoiiwde.

Zijne voelen en heenen waren onhedekt; voor hel overige droeg hij een morsig lederen kleed, waarvan de rechtermouw niet verder dan den cllchoog, de linker cellier tot hijna aan de hand reikte. Dit verschil in lengte scheen niet willekeurig, maar ......^. hel toeval zoo geregeld Ie zijn,

en de franje, die zieh aan hel einde van de mouwen en de pijpen der hrock gevormd had, dreigde iiielterlijd het kleed, evenals de molen

zonder wieken, van pijpen en mouw en te heroovcn. Over dit feestgewaad, dat levens (

voor hemd, droeg hij een oud versleten ... vvamhuis van slecht fluweel, da!, heler van gaten dan van knoopen voorzien, hijna t den grond afhing, en hem evengoed dieiK kaftan, ( I) schanslooper of huisjapon, Daa mouw en veel te lang voor hein waren, lia uilgevonden, om zijne armen te steken door insnijdingen, die in de voorpanden waren; zijn rug had dus vrij veld 0111 zich Ie hevvegen, en een gemakkelijke scluiilplaats onder de wijde plooien van het kleed, liij nam met veel deltig-heid zijn muls af, die van geel laken was, en waarop eenige haneveeren prijkten, en zeide, lerwijl hij zich diep hoog: «Vergeef mij, lieer ! dal de zorg, om u naar hehooren Ie oiilvangen, mij verhinderd heeft met den vcreischlcn spoed lot u te konrt'ii.quot;

«Waart gij dan van inijne komst ondenichl vroeg de ruiter verwonderd.

«Neen, lieer!quot; antwoordde de knaap, lerw ijl hij het paard hij den teugel naar de ruil' hraclit ; «maar uil dat dak vensier zag ik u de straat inrijden. Waart gij geharnast en vergezeld gew( van uwe rijzige (2) ruiters, ik zou gedacht h hen, dal de stad door u was gowomien, en d gij alleen en vrij kwaanit aangereden, kon ik 1 denken, dat gij gevangen waart ; ik dacht (i evenals nu, dal gij de zijde van den eerwaardi hisschop verlaten hadt.quot;

»Dic gevolgtrekkingen zijn nogal zoo dom 1 lleintje!quot; zeide de ruiter lachende, terwijl hij kolder en lakcnsch wamliuis, dal omlreut tot de knie reikte, wat naar heueden trok, «maar mij 1111 nog eens, eer ik ga, ol er ook wal nicuv in de stad is, en waarom gij n zoo licht oj schikt, alsof gij den omgang van hel heeld 01 ■ Lieve Vrouw moest hij wonen.'

«Wal hel nieuws hclrefl, lieer!quot; hernam lleini die hel paard den zadel had afgelicht, den lialgt; aangedaan en hel aan de ruif geplaatst had, •gt; is er niet veel; alleen hch ik gehoord, dat Idezen morgen een ruilciiioofdmaii in de stad i-' gekomen; maar wie hel is, weel ik uiel; de re( eehler,quot; vervolgde hij deftig, terwijl hij den rui met afgemeten tred naderde, «die mij dit gevvi doet dragen, waarhij ik ook nog wel een mai ' had kunnen voegen, indien mijne vrees, om u

(1) Wijde nmiitel, eigentlijk ecu Turkjch oppcrkk'cJ.

(i?) cigonl. groot; klot-k.

lang tc lalcii waclilcn, er mij niet van had doen afzien, kan ik n gcinakkclijkcr hckcnd inakcn; ik Itcn namelijk vanzins liel eilendiK leven \aii ^ een staljongen Ie verlaten, en in den oorlog mijn geluk Ie zoeken.quot;

..(Jij in den oorlog gaan, Meinlje?quot; vroeg de ruiter ineesnmilende.

► ».la, lieer! ik,quot; anlwoordde de kiiiiajt, zonder zieh aan hel spollend gelaal van /ijn ondervrager Ie sloren, »ik hen oud genoeg om te welen, v\al voor mij geschikt is ; ik hen eenigen tijd hij een troep kamerspelers geweest, hetgeen mij in staal stelt om mijn kleed te dragen en mijn woord Ie doen, gelijk het den ktia:i|i van een edelman he-laainl. Ik heh den dienst aan dezen stal verzocht en mij alles getroost om met paarden te leeren omgaan; ik verzoek n dns, lieer! n mijner aan Ie trekken en iiiij als knaap aan te nemen.quot; quot;Indien de gedachte, dat ik den dienst van mijn I genadigen heer van Utreclil verlaleti heh, lot dit verzoek aanleiding geelt, dan licht !;ij geheel mis-gerekend, jongen! ik hen nog altijd in zijn dienst,quot; zeide de ruiter.

»lk verzoek n te dienen, lieer! onverscliillig K het mij, waar (d' voor wicn gij het zwaard trekt,quot; was het antwoord van den staljongen.

quot;Maar, lleinlje ! licht ge wel herekend . .. ?quot; vraagde de rniler, die de gestalte \aii den knaap heschonwde, doch nil goedhartigheid aarzelde om de reden Ie zeggen, waarom hij hem ongeschikt heschonwde lot den dienst, welken hij wilde aanvaarden.

«Alles heh ik overwogen,quot; riep de knaap met vnnr, en zijne hand aan de linkerzijde slaande, alsof hij reeds een zwaard droog; »ik hen niet lang of recht van gestalte, maar gezond en sterk; ik kan een paard oppassen, herijden en genezen : ik kan harnassen schoonmaken, en in den drom der vechtenden zal mijn meester mij steeds aan zijne zijde vinden, om hem nieuwe wapenen Ie verschalfen, hem voor eiken verraderlijken aanval te hesehermen ten koste van mijn leven, en zijne voetstappen te volgen, ten einde den geiiadestool Ie geven aan eiken ontzadelden vijand. Hij de aseh van de helden, die mei de wapenen in de hand gestorven zijn, zweer ik dns n Ie willen dienen. Uil liefde voor de schoone oogen van haar, die gij liefheht, lieer! hid ik n, verstool mij niet; maar neem mij in nw dienst.quot;

»lk zal de oogen gaan raadplegen, waarop gij n beroept,quot; anlwoordde de rniler glhnlaehcnde ; quot;misschien halen zij mij wel over om uw verzoek

loc te staan, en in dit geval zal hel mij aangenaam zijn, dal gij nwe daagsehe klecderen weder aantrekt, omdat ik gaarne alle opzien wensch te voorkomen ; zorg goed voor Moor, gelijk het een hra\en knaap helaamt, en wij znllen verder spreken, als ik terngkom.quot;

«Ik zal nwe hevelen gehoorzamen, lieer!quot; zeide de knaap eerhiedig, terwijl de vreugde in zijne oogen Ie lezen was.

i De rniler verkortte de keten, waaraan zijn zwaard hing, zoodat hel niet meer op den grond sleepte, en verliet den stal.

De stad Vmcrsfoorl. welke ecne lijn trok met Ürechl, en de zijde van hissehop David van lionr-Igondié verlaten had, is gelegen aan den voel van den Amersloortschen herg, aan de rivier de l'lem. Deze rivier is haar heslaan verschnidigd aan hel water, dat door de onderscheiden heken nil de \ehiwe, ol door de I Irechtsche en (ieldersche veenen wordt aangehracht, in widke men alleen door oplettende nasporingen den onden iiijntak kan tcrng\ inden, die in vroeiiere eenwen van den lle\menherg lol in het meer l'levo stroomde, en veeltijds al hel land dat Insschcn de Sticlilsehe en (ieldersche heuvelen gelegen is. in een nitiü'-slrekt moeras herschiep. Hel is een onde stad, die, zooals men zegt, reeds in hel hegin der elfde eenw hckcnd was, en haar naam ontvangen heeft van den overtocht over de Mem. De stad is in een gezond oord gelegen, en was reeds in dien lijd met vrnehthaar honwlatvl en hoomgew as omringd. De rivier de Kern gaf gelegenheid lot het drijven van een zeer voordeeligen koophandel, wiens aanwakkering, zoowel als de gnnstige stand dei' hronwerijen en andere neringen, de uitlegging der stad noodzakelijk had doen worden, welke sinds eenige jaren had plaats gehad. De nieuwe stad verschilde veel van de oude, die geheel he-slraat was, en waarvan de daken der huizen, schnren of luifels, hijna allen met pannen of leien gedekt waren. Ook trof men in de nieuwe stad weinig huizen aan, die konden wedijveren met die der onde; de gracht, welke deze had omringd. was nog in wezen, en gaf gelegenheid om de oude gedaante na Ie gaan; zelfs de muren, tusschen eenige san groote steenen opgemetselde torens of versterkte huizen, duidden de plaats aan, waar de eerste stadsmnnr gestaan had. en nil het toegroeien der grachten, welker hoorden met w 11-gehoomen heplant waren, kon men zien, dat de

sliid. (tp hurc nieuwt- iinimi en iiniclilfii hclroii-^s(^,ll(l(^ de oude lid Ncrvallcii.

Nicl ver vnn de Vijcpoorl, nn tic HiniKMikiimi)-pdorl liciiiiamd. Irof men in dien lijd een vdor de hou worde \iiii die diiffen, zeer irrool en ifoetllmis iiiin: wiinl men hield liel vnor hel li'iuiislc huis jn de Linjjcsdmil. Hel werd loen hewoond door 'Wouter, ineesler smid en linriuismaker, en was jfclieel \im ronde, ^ehiikken sleenen o|),~emelseld. Tor wcderzi|(llt;' van de (leur hevonden zich (wee j kruisramen, welker ondersle helllcn van zware luiken voorzien waren, waarvan hel onderste ire-decllc uederwaarls en hel imvcnsle opwaarls open-«liii.n; deze ramen mei de deur heslopgen de jrchcele hreedle \aii hel huis. De Iweede verdie-pinir, die op de gehceldhouwdo slijlen der ramen rusllc, kwam een weiniir vooruil, en hcvalle drie kruiskozijnen mei ruiljes in lood gezel, en van onderen mede van luiken voorzien. De derde verdieping, die een hoog geplaalsl zoldervensler ol luik hcvalle, slak insgelijks vooruil, en eindigde Ier wederzijde mei drie trappen, welker liggende kanton niet een rollaag van geslepen sleci..... gedekt waren, en waarvan de slaande zijden de gedaante hadden van kleine ronde lorenljes; een versiersel van ijzer, hoven op den trapgevel, was voorzien van een doorgehakt vaantje, dal den wind aanwees. Ken hrecde met leien overdekte luilel, hoven de deur, sneed de ondersle ramen vlak in hel midden, en hing aan ijzers in de gewerkte ko/ijuon, aan de hovencinden der vensters vast-gemaakl. Ter rechterzijde van het huis was een overdekte gang, die naar den hol' en de werkplaats toegang gal', en aan de slraalzijde met een poort was afgesloten. Onder het middclsle vensier van de tweede verdieping stak een fraai, met veel hloem- en krulwerk voorzien ijzer lot voorhij de luifel rechtuit, hetwelk als een meeslcrstuk van smeedwerk kon aangemerkt worden. Op hel uiterste einde (hiarvan, stond een gesloten helm. welks kam fraai was hewerkt ; het vizier, de nenshand, nicls w as v ergelen, en hel gehecle zwaar versjiilde Muk was zeer geschikt om degenen Ie recht te wijzen ^ die hel Jn den Vergulden Helm, dal met groote letters voor de luifel geschilderd was, misschien niet lezen konden. Aan de eene zijde van de deur verving een sehnin kelderluik de plaats van de sloop, doch aan de andere zijde werd deze gehruikt om op een paar schragen een lange, draaghare toonhank te plaatsen, waarin, evenals thans, in een zoogennamden lessenaar mei glas overdekt, de goederen ten verkoop waren gespreid. (Jeen glas dekte deze kast of lade, hetgeen loen nog niet in gehruik was: ook hevciligdeii de luifels van den ouden, goeden lijd, die hoe langer hoe zeldzamer heginnen Ie worden, de koopwaren genoegzaam legen den regen. Ken traliewerk, van ijzer gevlochten, deed denzelfden, zoo niet heieren dienst dan het glas, legen de nieuwsgierigheid van groote en kleine kinderen en van die soort van menschen, welke sinds eeuwen herwaarts nog steeds de gewoonte hehouden om zich eens anders goed toe te eigenen.

Allerhande kleinigheden waren hier uitgestald; groote en kleine scharen en tormnesjes of vingerhoeden trokken de oogen der meisjes en vrouwen lol zich; ofschoon de eersten bevreesd zouden ge-weesl zijn, om zulk een scherp werktuig legen een kns van minnaar of hruidegom ten geschenke Ie krijgen, zonder hem hovendien een klein stukje kopergeld in ruil Ie geven. Kik vond hier wal van zijne gading: groote en kleine messen, roskammen, onderscheiden soorten van hitten lokten den hurger of huisman; sporen en knijven (1) of wmencordes (2) in fraaie scheeden, fraaie spangen (ö) en stalen kettingen lokten den edelman of den soldaat.

Doch niet alleen deed hel hezichtigen van deze voorwerpen nu en dan een jongen knaap ol man zijn hlik over deze koopwaren gaan; neen, het lieve kopje, dal /ich somtijds in den winkel voor hel glasvenster vertoonde, was er de reden van. Voor hel oog zag men dan naar mes ol spoor, terwijl men alleen verwijlde om het genoegen te 'hchhen Maria, de sclioone dochter van Wouter den smid, steelsgewijze gade Ie slaan. Michllc zij, die veeltijds ijverig hezig was met het slikken van een lederen draagband of ander handwerk, haar hlik eens naar huiten, dan heijverde elk zich om haar vriendelijk te groeten, hetgeen zij nimmer, zich lot haar werk keerende, verzuimde Ie hcanl-woorden, en verheugd vervolgde de knaap zijn weg.

Hleef een ruiter of voetknedil onhesclmft voor hel raam staan om naar hinnen te gluren, dan zag het schoone kind voor zich neder; zij gunde hem geen hlik, en zocht hij, door haar zijne aardigheden toe te roepen, hare opmerkzaamheid lol zich te lokken, dan verliet zij hare zitplaats; de /oude (iriel, de dienstmaagd van het huis, nam dan veeltijds hezil van haar stoel, en de krijgslieden gingen hun weg, de oude vrouw verwen-schende, die, daar zij niet sterk van gehoor was,

fl) Groote messen.

(2) Lange dolken, wnnrmede de stervende vijand den genade-stoot kreeg.

C3; Kingen.

zeer Avciniir \im hmi iilsclicidsiii'ocl kon Nci'stiiiin.

IN'iel zelden Irad een jonker ol' riddei', ids hij hel meisje znir, den winkel liinnen om ninii' hel een ol' imder Ie \razeil; doeh als zij dan haar N ader of den iiioesleiiiieelil riep. en hij iienond/.aakl was mei hen Ie hainhden, xerliel hij dikwijls hel linis, oiile\reden, dal hij zijn kii(i|i niel nil hare hand oiilvan^en had. en dus niel in de irelejrenheid was gi'weesl om haar eeni^e iiardiirheden U'ze^jren.

Zelfs wns zij een voelanirel n oor fieeslclijke liee-ren. vooral als deze no^ wal jon}{ waren; menijr rrulcr ol' kaïuinnik had ook. voor de nilslallinj; sluaudo, zijn ooit niel knnnen ai'honden van hel lieve meisje, en zijn wei: vervolgd, na haar eer- i hicdigcn groei vriendelijk heanlwoord le heidien. Dal er van lt;lie heeren iieweesl zijn, welke haar, Irols (ien hcslen ruiter, noodzaaklen liarc loevinehl lol de Ironie van (ïriel Ie nemen, willen wij niel gcliKiven; ma ir wel, dal mi en dan een hroeder ol pru'sler hel Imis hiimenlrad. om naar den |irijs vaneen passer ol'eenig ander voorwerp le v rairen, dal hij gi'jiiniken kon, en na hel honden van een praaljc nn¹! hel heseheiden, zedig- meisje, naar zijne woning ol' eonvenl lerngkeerde en den onge-Imwdcn shinl en hel prieslerleven verwenselilc.

Op hel oogenhlik. dal de rniler. dien w ij eenigen lijd uil hel oog verloren held»en, in de Vergulde Helvi hiimenlrad, was (ïriel jnigt;l hezig om den vloer aan te slollen, lerwijleen kneelil onlediii was mei een lederen lap een gelieele wapenrnslmg, die in één der hoeken slond, al le vegen. De lanndijk groolc winkel was rniin voorzien van allerliande ijzerwerk vi)or Imiselijk gehrnik, voorden landiionw, en van wapenen lol verdediging en aanval. ) «(ïoedeinnorgen, lieer Jan 1quot; riepen (ïriel en de kneehl hij na gelijktijdig nil. terwijl zij linnnever-wmidoring lielen hlijken.

»lk dank n, hoe gaal hel hierquot;.'quot; hernam de ruiter.

u Wie luid dal kunnen denken, en wat zal .Maria I zojtgen ?quot; vervolgde (ïriel, die zijne \ raag niet ¹ goed verslaan had, niettegenstaande het slil was in den winkel; want men kon er hijua hel ireluid der liamerslagen niet hooreu. omdat de smederij achter in den hol' was. en aan de Mnurhnizen : uilkvv am.

»0 ! de meester en zijne vrouw en dochter zijn allen wel, lieer!quot; zeide Dirk, de meesterkneelit. «Zij zullen wel verwonderd zijn u le zien.quot; Nadat lieer Jan, zooals zi j hem noemden, door hen onder-rielit was, dat de smid in zijne werkplaats en zijne

vrouw en dochter in hel Imisverlrek wnren, opende hij. na de dienstmaagd alvorens verhinderd le heli-hen de Imisgenooten van zijne komst te verwittigen, een deur achter in den winkel, en gal door zijn vertrek aan Dirk gelegenheid om lot (ïriel le zeggen: quot;(ïij ziel, het gaat altijd zoo : spreekt men over den duivel, dan ziel men zijn staart ; evenwel daeht ik niet, dat ik hem den winkel zon zien instappen, op het oogenhlik dat wij he-rekenden, in hoeveel weken hij hier niet geweest was.quot;

»Daar heht gij wel gelijk aan. man!quot; antwoordde zij, »ik was hevreesd, dat wij hem in lang niet zouden zien. en wal den duivel en zijn slanrl aangaat, hij. die nu in de smederij is. heelt veel van den hoozen geest.quot; Zoo vervolgden zij nu hnn gesprek, terwijl zij hnn werk daarom niet verzuimden; doch tol hunne eer moet gezegd w orden, dat. ofsehoon zij zich over de huishoudelijke aangelegenheden huns meesters onderhielden, al hunne uitdrukkingen ware helangslelling te kennen gaven.

De riiitcr had zachtjes de deur aehter zich dicht gedaan, en trad met hehoedzame schreden door de gang. ten einde de imisgenooten te verrassen ; ook gehikte het hem. onhemerkt de ka-nierdeur. die openstond, te hereiken. Hij hlikle nu in hel nette oud-vaderlandsche huisvertrek. Drie kruiskozijnen, mei vrij groote en wille ruitjes, verlichtten hel ; voor elk kon des avonds een gordijn geschoven worden. De sehoorsleen. juist tegenover de deur geplaatst, was groot, en stak ver in de kamer uil: de slaande plaat was Idank geschuurd, niettegenstaande eenige regelmatige lurven reeds op den haardsteen gereed lagen, om. zoodra de avond kwam, en het hoofd des huisgezins met zijn werk gedaan had. te worden aangestoken. Een redelijk groote tafel stond voor den haard. Tegenover het venster, dat naast den schoorsteen was, en op de huitengang uitzag, was op een zwarten voel een grooteen fraai geheeldhouw de eikenhouten kist geplaatst, welke diende om de dagelijksche kleederen le hergen. In hel achtereinde van de kamer was een hooge hedslede met gordijnen ; lt;'n Ier wederzijde daarvan een diepe kast. tot lier-ging van allerlei huiselijke henoodigdheden.

Vlak tegenover deze slaapplaats, waarvan de gordijnen waren opengeschoven, en waarin het zindelijke heddegoed te pronk lag, waren de twee andere ramen, welke over een kleine plaats het uitzicht in den hof hadden ; voor één dier ramen stond een klein, rond tafeltje, waaraan twee vrouwen gezeten waren.

I)c ondslc droeg ccn z\\;gt;i-| juk, (lui litl aan tic knie kwam, en oen hmircn i*ik van (Ic/clldc kleur en slnilaiie ; de mouwen kwamen lol halverwege de handen, en waren mei een hreeden zoom voorzien. Haar hool'dhnlsel had de gedaanle van een suikerbrood: uil deze soorl van muls, die van gernil goed gemaakl was, kwamen up het voor- | hoofd Iwee hreede, doorsehijnende slrooken Ie voor- j schijn, die de slapen des hool'ds en de ooren he- | deklen, naar aeiileren liepen, en op den ru}{ een soorl vau kajt vormden. Hel jak werd iels honger dan de heup door een hand ol' gordel vaslgehon- ^ den, die van vuren mei een gesp van zilver ge- | sloten was; een helder wille halsdoek reikle lol hoven aan den hals, om welken zij geene versiersels droeg. Van haar gordel hing een lasehje of heurs en een ring mei eenige sleulels; een enkele gouden riiii.' was aan haar reehlerhand Ie zien, als de mouw van haar kleed zieh een weinig vcrplaalsle. Zij scheen ongeveer \eertig jaren oud Ie zijn; mogelijk was zij wel wal ouder, daar de muls, die zij droeg, hel haar en de slapen he-j dekle. De goedheid stond op haar gelaal Ie lezen, en men zag duidelijk de sporen van vroegere schoonheid, welke zell's nog niel geheel vervlogen was; haar \el was nog hlank, hare wangen waren frisch van kleur, hare oogen levendig, en haar mond prijkle nog mei al de landen: hel eenige, dal men had kunnen aanmerken, was. dal zij een weinig Ie gezel was. In een woord, men kon I vronw Marlha nog schoon noemen, al vergeleek men haar met hare doehler, die nu hel heval-lige meisje was, hetwelk hare moeder eenmaal scheen geweest Ie zijn.

Maria was nog zeer joug; hel was nauwelijks achttien jaren geleden, dal hare hlijde ouders haar voor hel eerst mei den ouderlijken kus welkom in het leven hadden gewenschl. De jeugdige maagd was nu gelijk het leeder rozenknopje, dat alleen naar de stralen van het koesterend zonlicht wacht, om zieh in al hare schoonheid en natunrprachl Ie vertoonen. Beschermd door haar vader, mei zorg door 'nare liefdevolle moeder in deugd en zedigheid opgevoed, was zij vroolijk, en zonder het verdriet Ie kennen was zij de jaren genaderd, waarin de maagd door een zeker geheim verlangen, zonder dat zij weet waarom ol waarvoor, zich verdiept in een treurig gepeins, dal niet zonder liefelijkheid is. Hare kleeding was, wat het fatsoen helreft, vrij gelijk aan die harer moeder; alleen de stof was meer verschillend, feu grijze rok omhulde haar net gevormde leden, van on-lei* welke nu en dan echter de, voor de meisjes an dil land, zeer kleine voetjes Ie voorschijn wamen; want de lange, eenigszins opvvaartsge-togen neuzen der toolsehoenen (I) konden er de bevalligheid niel van hedekken, maar deden ze aarenlegen smaller voorkomen. Het jak was van een hlauwe stof met roode hloemen; de einden der lange mouwen, zoowel als de hoorden aan den hals en van onderen, waren omzoomd met een hreed lint semijle (2) of zijde, liet horstlijf was ook van dezelfde soort van hand of lint, met figuren, fraai van leekening, opgelegd; en een zijden veler, waarmede het lijf s\as dichtgeregen, hing niel zijn zilveren nestels een eind wegsover den rok. Haar hoofdhulsel of tuil was van hlauwe sindale, een soorl van taf; nit den top kwam een w impel of doorschijnende sluier Ie voorschijn, die omtrent tol aan den gordel lanirs den rug neder-hing. De muls, waarop dit gevaarte rnslte, was mede van kamerdoek, doch veel klaarder dan dat harer moeder, en door de slrooken, welke l.uius het hoofd afhingen, zag men haar fraai hlond haar, dat glad achter de ooren was weggeslreken. Haar sneeuwwitte halsdoek was niet zoo gesloten als die harer moeder, en was van voren toegemaakt met een klein gouden hartje aan een smal zwart lint, dat om haar hals liep en door hel hartje ging, hing een gouden kruis tol halverwege haar horstlijf af. Aan haar groenen semijlen gordel. die, van voren iels lager dan van achteren, in een punt samenliep, en gesloten was met een zilveren spang of gesp, hing een speldenkussen en een kokertje, waarin naalden, schaar en andere kleinigheden waren gestoken. De hlanke, fraai gevormde hals scheen met den halsdoek in kleur te willen wedijveren; en schoon hij al niet zoo wil was, zoo had hij een dnizendmaal hevalliger kleur; het zachte, hijna onmerkhare rozenrood, dat door het Huw celachtige, fijne vel scheen, en dat de hekwaamste schilder hijna niel met zijn penseel had kunnen nahoolsen, werd hier en daar alleen gehroken door de schier onzichtharc hlauwe aderen. .Nog door den doorsehijnendeu duhhelcn halsdoek volgde het bekoorde oog den rondom, molligcn omtrek van den hals en de schouders, totdat hel nijdige jak haar fraai gevormd lichaam \ oor eiken bespiedenden blik bedekte; de zwelling echter van hel borsllijf verried den ontlnikendcn boezem. Maar waarom zou men de verborgen hekootiijkheden

(1) lange puntschoenen.

(2) (beter samijl) lluwecl.

vim de zcdijic iiiiii»j{(l ^(Mriiclil licltlx'ii Ie hcspicdcn, (liiiir hiiiir ^oliiiil nimh* ('lkgt; lii'si'liimw inij (ipciila};? Ili'l .sneeuw wille en ijlmlde mkiiIiooHI kwnm lic-viillij? le voorseliijii lusselien de Iwee nalmirlijke gordijnen, welke jjevonnd werden door hel ha.ir, dal, Ziiehl en .ulanziir, gelijk de koslliare zijde, in lievalliiien iioehl aeliler hel kleine oor verdween, lielwelk. mei een gouden liarlje versierd, door de slrook van de muls ziehlliaar was. Hoedaniirzullen wij de l'raai gevormde wenkhraiiwcii, hoe hel goddelijk sehoone, hlauwe, open oog hesohrijveii, waarin sleehls goedheid le lezen slond, zonder immer door drill le worden hezicld Hel kon reeds door den onselmldigen Mik. even rein als de onlie-wolkle azuren hemel, hel liarl van den knaap ol man mei onsluimig of drill ig verlangen doen jagen ; maar, door Maria's eenvoudige ongekunsleldheid in hedwang gehouden, durfde men sleehls door zijne hlikken de aaudoeiiing van zijn harl verraden. Iloediinig haar neus en kleinen mond le sehelsen, en hare rozekleurige lippen, die, als zij zieli iu een laehende plooi samenirokkeu, Iwee rijen gelijke liinden oiilhloollen, welke hel i.'epiilijsle elpen-heen in wilheid overlroiïen, en misseliien alleen een w einii? kleiner hadden moeien zijn, om aan den slrengslen eiseh der schoonheid le voldoen ? Hoedanig sleehls een flauw denkheeld Ie geven \aii hare van gezondheid liloeiende wangen, waarvan de rozen zich onmerkbaar in ih¹ kleur dei-leliën verloren?

AN ij hehhen gelraehl de doehler van den harnas-maker-hoelsmid le hesehrijven; gelraehl, zeggen wij; wanl wie zal hel wagen een jonge maagd harer waardig al' le malen? Moehl men denken, dal wij haar le schoon hehheu voorgesleld. men zal ziidi hedi'iegen ; wie zal locli, wanneer hij een uilgeslrekl bevallig limdsehap hesehrijven wil, up eenige minder fraaie parlijen lellen, lenzij men mei eeu geesl van onvergenoegdheid en bedilzuehl he-zield zij? Zoo hebben wij ook gezegd, wal elkeen volmondig erkende, eenige door de naluur slief-moederlijk bedeelde vrouwen alleen uilgezonderd ; wanl Maria was hel sehoonsle meisje van Amers-foorl. \\ ie is niel Irolseh op de erkende, onge-kunslelde en duurzame sehoonheid van de vader-landscbe vrouwen? Of zouden de vrouwen in hel jaar veerlienhonderd minder bevallig geweesl zijn dan de bekoorlijke lezeressen, welke missehien een oog in deze bladen zullen werpen? Zou Ainersfoorl zeil misschien niet heden len dage nog jonge meisjes bevallen, even aanlokkelijk als de doehler uil de. Vei guide llehn ? jen minste toen wij met

J. F. Oltmans, De Schaapherder, T.

dil geschrift in de hand, voel voor voel er de ge beurlenisseii van gevolgd hebben, bebbeii wij meermalen met genoegen gezien, dal de sclioone meisjes er niet zeldzaam waren.

Toen de ruiter zich bij de deur bevond, had hij nauwelijks den lijd om de opmerking le maken, dal het jonge meisje in een bonding, welke neerslachtigheid verried, hel voorovergebogen hoofd met den arm ondersteunde, terwijl hare moeder, die met eenig naaiwerk bezig was, zonder op lezien, zeide :

«Wees verstandig, Maria! en niet bedroefd; bedenk, dat liet lijd is om de tafel te dekken ; uw vader zal ontevreden zijn, wanneer wij niet dadelijk gaan elen, als hij terugkomt, of als gij weent bij de gedachte dat die vreemde heer wellicht zal terugkomen. quot;

De droefheid van bet meisje deed allen lust om haar le verrassen ol' te beluisleren bij hem vergaan, en hij stond gereed om binnen le treden, toen een kleine bond, die hem nu gewaar werd, van onder hel tafeltje kwam le voorschijn schieten, en luid begon le blaffen, doch zich weer achteruit begaf, zoodra de vreemdeling in bet vertrek trad.

De vrouw van don smid richtte dadelijk haar hoofd op, zoowel als hare dochter, die niel zoodra onzen ruiter gezien had, of zij sprong op, snelde naar hem loc, en omarmde hem onder het uilroepen van: »Welkom, Jan! boe gaal het? ach, wal ben ik blijde, dat gij kouil !quot;

«Zeer wel, Maria! gelijk gij ziel; maar waarom die tranen? zeg mij....quot; vroeg de ruiter, en kuste haar, terwijl hij haar omval hield en zijn oog vol belangstelling en liefde op haai' vestigde. Doch zij haastte zich niel le anlwoorden, waarop hij schielijk vervolgde: »lk groei u moeder! gij zijl le goed om hel mij len kwade le duiden, dal ik deze kleine deerne het cersl gekust heb; zij beeft er zoowel schuld aan als ik. Hoe vaart de meester?quot;

Zij was opgestaan ; doch zijn onverlioedsche verschijning had haar verhinderd dadelijk te antwoorden ; maar nadal hij haar op de beide wangen gekust had, zeide zij: »Mijn man is wel. Heer 'Van Schaffelaar ! gelijk, (ioddank, w ij allen.quot;

»\\ili gij mij dan niet tot zoon hebben, of vergeet gij, dat mijn naam Jan is !quot; zeide hij lachende: «Maria heeft beter geheugen.quot;

»lk heb u in zoolang niel gezien, Jan!quot; hernam Martha, »ik kan er mij nog niet aan gewennen,

(hit ik de cci' titgt;£ zul Itclcvon, don heer Vitu Sclüif-Iclaar i\ls zoon Ie noemen.quot;

»Zeg mij dim eens, moederlief!quot; M-rvoIjfde hij mei liclimijslellini; «wiiarom Maria geweend lieel'l.

Ilij liiekl moeder en doehler mei zijne armen om-Viil. en zai: itt'iirlelintrs mi de eene dan de andere ami.

Hel was een belangwekkend ^ezielil, deze (wee sclioonc vrouwen in de armen Ie zien leunen van den {f rooi en, welgemaaklen man, terwijl de hond om lieu iicen spronir.

»Heeft Maria wat misdaan, moeder? O vergeel het haai', bid ik u. Heeft zij misschien te \eel ¹ gespeeld met den kleinen Snip, die grooten Inst had mij in de heetten te bijten, maar mij nu weder schijnt te herkennen; en heeft zij daardoor mogelijk u'rzuitnd iets tiaar \iw zin te doen? Oeh! zeghel mij loeit, hare tranen en uw zwijgen maken mij ongerust.quot;

»lk bentin weer welgemoed; uwe Maria is weer vroolijk, nn zij u gezien heeft,quot; zeide deze laehende, en leide haar hoofd vertrouwelijk aan zijne borst, »()f iieeft missehien haarvader.... ve'rvolgde liij, de moeder vragend aanziende.

»0 neen! geen gt;an beiden hebben w ij baar beknord; het is slechts een zonderlinge in\al, dien gij haar vergeven moet, het is een kinderaebligheid van het ineisjc, hel igt; niets, ik verzeker het u, antwoordde deze.

Maria wierp hare moeder een dankbaren Idik toe; Van Sehalfelaar boog zieh voorover om hel meisje nogmaals Ie kussen; maar zij wist behendig nil zijn armen te ontslippen, en hem met haar vinger spottend dreigende, zeide zij :

_; quot;Indien gij mij belooft niet meer Ie vragen, maar anders niet.quot;

»lk beloof het,quot; was het antwoord, en deover-ecnkonist w erd met twee kussen bezegeld, ofsehoon Maria laehende aanmerkte, dal er maar over een onderhandeld was.

Vrouw Martha noodigde \aii Sehalleiaar nu uit om It; gaan zitten, zijn zwaard al te leggen, en te zeggen, of hij ook begeerde iets Ie eten ol te drinken.

«Daar uv\ knaap niet hij de hand is, bied ik u mijne hul|) aan,quot; zeide Maria laehende, »de dochter van een wapensmid moet desnoods een harnas kunnen ontgespen.quot;

»lgt;e vrouw van een krijgsman ook, merkte hare moeder aan.

«Welnu, neem er dan eens de proel van, Maria! zeide Van Sehalfelaar, die zijne handschoenen uittrok. »Ik geloof niet, dat een ridder ooit schooner schildknaap bad; ik moet u ook tevens raadplegen, of ik een knaap, die mij zijn dienst aangeboden hoeft, al dan niet zal aannemen.quot;

..Mij?quot; v roeg zij, lervvijl zij zijn zwaard loshaakte en in een hoek van hel vertrok zotte.

».la u, ten minste uwe schoono oogon, want op deze heeft hij zich als/ijne voorspraak beroepen,quot; antwoordde hij sobortsondo.

..(Jij moet haar die dingen niet zeggen; zij zon denken, dat hel waar was,quot; zeide Martini. Maria knoopte omlortusselien zijn lederen kolder los, die onder de armen was toegemaakt, zeggende ; «Is hij braaf en trouw. Jan! zoo neem hem, indien hel moot zijn: als gij in den strijd moet gaan, dan wensch ik u zoo gaarne omringd te zien van trouwe knapen, ofsehoon ik eiken dag de Heilige Moeder (mds bid, dal het anders wezen moge.quot;

..Ik weel niet of hij een dappere jongen dan of hij een snoever is,quot; hernam Van Sehalfelaar laehende; ..maar wel, dat hij eer naar een soort van dwerg uil de tijden van Lancelot van het Meer gelijkt dan naar een sclioonen page; evenwel, zoo gij denkt, niet bang voor hem te zijn, dan zal ik hem in mijn dienst nemen.quot;

Zoo sprekende, zette hij zijn .Meciielseheu hoed al en nam naast Maria plaats. Men zeide hem nu, dat een vreemd heer bezig was met den meester in de werkplaats te spreken, en ried hem de komst van den smid af te wachten. Met bezorgdheid deed hij onderzoek, hoe Maria en hare ouders den langen tijd, dat hij hen niet gezien had, hadden doorgebracht ; daarentegen bestormde men hem met vra gen over de lijdsomslandigbeden, en ol hij dacht, dal l Ireeht, dus ook Amersfoort, zieh spoedig aan den Bisschop zou onderwerpen.

..Maar is het niet te veel van u gewaagd, om ii in dezen tijd hier te verloonen ? hoe hebt gij in de stad kunnen komen, .lan ? zeide vrouw Martha.

gt;.(» neen, moeder!quot; hernam hij, «ik loop geen gevaar; en al ware dit ook het geval, indien de zaken zich niet schikken, zal het hoe langer hoe gevaarlijker worden hier te komen; daarom beter mt dan later, en ik w ilde zulks toch zoo gaarne.

gt;.Kn hoe lang denkt gij te blijven, .lan? vroeg Maria, die vertrouwelijk naast hem op eeu bank aan het tafeltje zat.

«Tot heden namiddag, en niet later dan vier uren, mijn liefste!quot; antwoordde hij.

..Dan reeds vertrekken?quot; zeide zij mistroostig; en hare moeder riep: «Dat is waarlijk de moeite en liet gevaar niet waard. V\ ij zijn verheugd u

crus Ie /jen ; maai' liiiill inimiTs iciiiiiinl kuiiiicn zeilden inn le \ enieineii. hoe hel hier ^esleld w ns, en (e /('jf^en hoe ijij hel Imdl.quot;

quot;Ik wenselile n itiiiiine eens uilen le zien,quot; lier-nnin \ iin SclniHelnai', die (ijtslond, M'oiiw Min lha nnderde en haar iels in hel nor llnislenle, waarna hij merlnid vei-Nol^di-: mnn die reden hen ik .uekdinen, ' en hij {{ini; weder zilleii.

De inneder wisselde een \erlrnnwelijken hlik mei den rniler en zeide : »1111 \erwnndcii hel mij niet meer,quot;' en zai? laeliende naar hare dnehler, die mi licwaitr werd, ihil men (i\er haar.uesjiroken hiid. Hel scheen ook, dal /ij eenii-'szins irissen kon wal \nn Seliidfclnar ^ezejfd had; len iiiinsle, loen hij haar mei zijn reehlerarm omvalle, en mei de linkerhand haar kleine zaehle hand lt;i|mani, en die aan zijne li|i|ien drukle, hedekle zij haar ifelaal mei hare andere hand, cu aiilwonrdde niel, loen hij haar zaelil locvoejfdc : quot;ik hen van Vdorneim'n een verzoek aan uwe ouders le doen; en als ik hunne loeslemminjf niajt \erkrij^en, Maria, dan zal hel alleen \an u allianiicu om mij zoo i-'elnkkiir Ie maken algt; de zieh'n der ^elnkzaliijen hiei'hoven !'

quot;Ik hid n, lieve Jan! haar niels inei'r le zeifii'en,quot; zeide de moeder; »zij luislerl le i;aaruc naar de zoeliiiheden. die srij haar loexoe^rl; zij moei den diseh noif dekken, en diuir hoor ik reeds, zoo

hel wel heli, haar vader aankomen.quot; Ilieroj) zai? zij naar Maria.

Men hoorde mi ook duidelijk de slem \an den smid, die mei iemand anders in iresprek was. Zij schenen van de plaals in de huilen};ani{ le li eden; wanl men hoorde den kidtleraehli^en weerklank hunner voelsla|»|)eii. Won Ier deed den vreemde ilil^eleide lol aan de slraul. ()|» hel ooirenhlik, loen zij voorhij hel raam ifinfien, dal in de kamer nil-zaïr, wierp de verlrekkende een hlik in hel vertrek, en hraehl de hand aan den rand \an den Imogen hoed. Vrouw Marlha werd dit niel gewaar, daar zij juisl mei den rug imar hel vensier stond; maar \an Seliadclaai' rees snel overeind, en terwijl de intdriikkhiit van zijn gelaat verwonderinjj (en wrevel verried, riep hij vragende; »Perrol ?quot; Ofsehoon de vreemde heer zieh sleehls een oogen-hlik voor hel raam had opitehonden, en Van Sehaf-lelaar niel had kunnen hespedren, ol' deze hem gezien ol' herkend had, zoo had hij evenwel den spotlenden, darlelen hlik van diens gelaal zeer goed opgemerkt, waarom hij nu eens de moeder, dan weder hare dochter aanzag, welke laatste haar gclaal had alge wend, toen de hegunsliger haars vaders langs hel venster Irad.

«Perrol! riep Van Sehallelaar nogmaals grain slorig. «Wal doel hij hier? wal heel'l hij met i meester Wonier le spreken? hoe komt hij in de 5^ stad? is hel om hem, dal nvve sehoone oogen ³ geweend hehhen, Maria? Zeg! anlwoord mij, en f-r ik ga hem noodzaken aan nvve voelen om ver- \ -r gillenis Ie smeeken : zeg hel uwen vriend, die n , heschermen moei; al moesl ik slerven, zoo wil ik - quot;2 nvve heleediging Iraehlen le wreken, eindigde hij drillig. ;

quot;l'.n wal raakt mij die vreemde,quot; zeide Maria ; 3quot; terwijl zij hem mei hare armen vasthield, opdat gt; hij hel vertrek niet verlalen zon, »heh ik niet ' mijn vader om mij le heschermen en mijne goede ' moeder ?quot;

quot;Maar gij zijl hedroeld, liefste! Maria vveenl, ; moeder! zeide \ an Sehallelaar, die zijn arm om s liet meisje sloeg; «zeg mij, is het 0111 dien zwarten | (llendeling ?quot;

I quot;Hel zijn de eerste tranen, die ik om n moei j, storten. Jan ! antwoordde Maria aangedaan.

quot;Om mij ! Jezus Maria ! om mij ! quot; riep hij verwonderd.

»l'-n gelooll gij dan, dal nvve drilt mij niel he- i angst, dal ik niel heel' op de gedachte van 11 in ! Iwisl ie zien gewikkeld mei dien man, dien ik i veraelil, maar loch vrees?quot; zeide zij, mei hare 1 hand de tranen alVegende, die langs hare wangen liepen, en onder hare zijdeachtige oogharen gelijk i paarlen hlonken.

quot;(Üj will nvv leven op hel spel zeilen. Jan!quot;

zeide Marlha lachende, «oindat Maria niel weet wal zij doel; ik dacht, dat gij aan haar vaderen ook aan mij wal le vragen hadl.

»IIet is waar, moeder!quot; hernam hij hedaard,

»maar anlwoord mij op eéne vraag, en ik zal... quot;

quot;Anlwoord hem niel, inoederliel !quot; viel Maria ^:-hem in de rede, «ik heli hem helaaid, zelfs le veel helaaid, op voorwaarde dal hij niel meer zon quot;quot; vragen, en zie, daar hegint hij wederom.quot; i 4

»l)aar komt uw vader aan; haast n de lalel ge-reed le maken,quot;' zeide de moeder; »eii u, lieve ' zoon! hid ik, vraag den meesier niets; gij znll jl mij daardoor verplichten.quot;

»Kii mij ook, riep Maria vroolijk, terwijl zij ; \ haastig naar een der kasten huppelde, om hel lal'elgoed voor den dag le halen. Men hoorde nn de deur van den winkel in de gang open- en £ toedoen en mei een vroolijke en zware slem zingen;

Tik, rik, gant de moker, tik, rikker-dc-tik,

Zoekt gij meester Wouter deu Smid ? dat ben ik.quot;

Dn persoon, die /icli /elven dus iiankoiulijfde, lend weldra hel vertrek liinneii.

«Goedendag meester! hoe iiaat liet met de gezondheid cm de zaken? y.eide Van Sehatlelaai, •lie naar hem toetrad en hem de hand reikte.

«Is het mogelijk, heer Jan! gij hier?quot; riep de smid verwonderd. »V\el, kijk! wie had dat kininen droomen? N\ai hehi)en \\ij elkander in lang niet gezien, lleht }iij al wat gedronken, ol' lieidien de vrouwen, zooals naar gewoonte het voornaamste vergeten? Wat heelt .Maria wel gezegd?quot;

«De heer Van SehalVelaar heeft hij verkiezing tot uwe komst gewacht, merkte Martha aan.

«Welnu, moeder! haal dan spoedig eens een kan van den wijn. dien ik in den nazomer uit Dordrecht gekregen hel»,quot; zeide de smid.

Martha verliet het vertrek, en Van SehalVelaar zette zieh, op Wouters verzoek, tegenover hem

aan liet tafeltje.

De meester uit de Vergulde Helm was uiet zoo lang als de ruiter, maar hreed gesehonderd en sterk van liehaamshouw. Zijn vriendelijk iïelaat was dikwerf niet in overeenstemming met zijne woorden; hij had in zijne jeuiid de wapenen gedragen, en het overige van zijn leven in de werkplaats gesleten, zoodat zijne taal en ijeharen een ' ruwheid hadden, welke dikwerl verkeerd werd opgenomen door hen, die hem niet kenden. Zijn uelaat en zijne handen waren irroezeliir van kleur door het werken aan het vuur. Hij was blootshoofds, en droeg een wainhins en hozen (I) die hem voor hroek en kousen dienden, van rood en irrijs gestreept laken, zonder eenii; versiersel ol uitmonstering dan eenijie groote, koperen knoopen. Hij had lompe schoenen aan, die een «eheel andere gedaante hadden dan de lan^c tootschocnen zijner dochter, de laarzen van \an SehalVelaar, ol de muilen of stillegauijcrs van vrouw Martha.

»Het doet mij genoegen u in mijn huis te zien, zeide Wouter; maar zie, het is evenwel te veel gewaagd, en dat op klaar lichten dair.

»() neen!quot; antwoordde Van SehalVelaar, die gestadig naar het meisje zair, dal met hevalligen zwier den disch hereidde, »^ij weel, dat ik zeer goed bekend hen md'Moulloort, olschoon hij ihans in vijandschap met mijn heer is; ik hel» \ an hem leen vrijgeleide, en mag heden lol vier uren na den middag hier in de stad hlijven.

«Dal is wat anders, en dan kunnen wij u gerust welkom heeten. Komaan, moeder! mi spoedig

(1) Inngc wijde bvoe.k tot aau ile enkels liangcnilc.

hier den wijn,quot; vervolgde de smid lol Martha, die met een Keulsche wijnkan in de hand in de kamer trad. «Maria! waar zijn de liekers?quot;

Deze, welke het zindelijke tafelkleed over de tafel gelegd had, plaatste er vier zilveren horden en een linnen op, en haastte zich an om twee zilveren liekers voor haar vader te plaalsen.

«Ik heet u welkom ...... dezen heker Kijnwijn,quot;

zeide Wouter.

»lk dank n allen,quot; antwoordde Van SehalVelaar, den groet van vrouw Martha en hare dochter he-anlwoordende.

«Is hij echt, heer Van SehalVelaar?quot; vroeg VVouter. toen zij de bekers geledigd hadden, terwijl hij met genoegen zijne lippen allikle.

«Hij zou niet heler kunnen zijn, meester!quot; hei-nam Van SehalVelaar; «hij Is van goed gewas, en van die soort, welke een ruiter zoo gaarne drinkt, maar zoo zelden krijgen kan.

«Maar waar hlijft Griet nu met bet eten?quot; riep de smid; «moet onze reiziger van de graal vallen? bedenk, dat hij dezen avond nog terug, en krachten hehben moet, om desnoods aan eenige stroopers hel hoofd te bieden.

«Martha was juist gereed om hem te zeggen, dal spoedig aanzijn verzoek zou voldaan worden, toen (iriet meteen irrooten schotel gekookt vleescb binnentrad. Mij schonk nu nog eens in, en nadat de bekers waren nitgedronken, plaatste hij de kau op de gedekte tafel.

«Zijl gij niet tevreden, Maria ? vraagde haar vader vroolijk, «dat uw vrijer in de stad is jammer maar. dat hij spoedig weder weg moet? maar ik geloof waarachtig, dat uwe oogen nog rood zien van hel weeiicn; loei, dat staal leelijk voor een verliefde deern!

«Kom, Wouterlief! plaag het kind niet, en berg liever dat wapen weg, eer er iets aan bederll, zeide zijne vrouw. Zij bedoelde een spiegelgladden, stalen strijdbijl met ehbenhouten steel, die op de kist gelegen had, en nu door Van SehalVelaar was opgenomen om des sniids gedachten van Maria al te trekken.

«Bekijk haar nog eens, heer Jan !quot; zeide Wouter met zelfvoldoening, «zulk een proefstuk, ik durl het zeggen, wordt niet door eiken wapensmid geleverd.quot;

liet srlierp, zoowel als de stalen punten, die zich achteren bovenaan bevonden, waren met Iraaie liguren van echt goud gedamasccerd, belgeen met recht voor een groote kunst gehouden werd; de steel was met zilver eu ivoor ingelegd, en aan het

ciiidc van hel hundvalsol was een zilveren fin!;, waanlooi' een riem ol' een kelen klt;in ^esloken worden. \^,an Sehairelaat' heloonde opnieuw /ijne levre-denheid, en Wonler, zijne selioeiien nilfrediian lielt-hende, itinji op de kigt;l sliian en liin,!.^r hel pronkwiipcn. nadiil hij hel afecvee^d had, w eder aan den ninnr.

»Ik i.'elool' niel, dal jtij er veellraaier zien/uil. zeide Wonler: quot;zulk een wapen zon niel misslaan aan hel hol', en evenwel zon hel in een irevedii .voeden diensl doen; hel moei ecu ^oede helm ol' een slerk seliild zijn, dal een Iweeden slai.'noodi;; heell, alvorens Ie splijlen. De lieer, die dezen morden hier was en zoo even verlrnkken is. was er hij uilslek over voldaan; i;ij moei hem kennen, hij is een hesle heer, ik verzeker hel n; ik moei hem vóór W iilen Donderdair \ijl'liir liehnen, ('ven zooveel zwaarden en liondei'd speerpnnlen leveren; en indien dil naar ^enoeiren uilvall, ^elool'ik, dal hel er niel hij zal hlijven. Maar _r«ij kenl hem zeker, hel is Messire IVrrol.quot;

».la, ik ken hem, hij is aanvoerder der Zwarte Bende en in diensl van mijn heer,quot; anlwoordde \aii Sehallelaar, over de lofspraak van den smid niel voldaan; heigeen deze niel hemerkle, maar laehende vervolgde; »iiaal ons dan aanzillen; maar oüdervvijl moei ik n nog zefigen, heer Van Sehal-lelaar! dal hij een iroed oog heell op uw meisje.quot;quot; I »Mij, IVrrol 7uet de Roodc. hand? iiij de zaligheid mijns vaders ! ik hoop dal hel anders wezen mag,quot; riep Van Sehallelaar drillig.

».Nu. mi, hel heell immers niels Ie heduiden !quot; zeide Wonler; »wie ziel niel gaarne een knappe meid ; ik zie al, Maria heell niel gaarne, dal ik hel vertel, maar waarom niel?quot;'

«Wonler! Wonler! ik hid u laai ons loch .......

elen,quot; riep Marlha verlegen, »ziel itij niel, dal gij hel kind hedroel'd maakl ?quot;quot;

«Ha, ha ! hedniefd !quot; hernam de smid, luid laehende; «waarom zou een jonge deern zieh al niel hedroeven, en dal om een enkelen kus.'

»kus...! heell IVrrol viet de Jioude Aunci haar gekusl ' riep \aii Sehallelaar, lervvijl zijn gelaal doodsbleek werd.

»0, mijn vader! wal hehl gij gezegd?quot;quot; snikle Maria. Zij verhorg haar gelaal aan de horsl vau hiire moeder, die haar in hare armen slool en zeide: quot;Daar hehl gij hel nu, Wonler! dal niel weel, dal niel deerl ; waarom verlell gij dingen, die liever¹ verzwegen moeslen worden? Ween niel, Maria! Jan weel wel, dal hel uwe sehuld niel is, maar die van nw vader; waarom hrengl hij zulke vreemde soldeniers hier?quot;

quot;(Jelooll gij, dal l'crrol nog in ile slad is?quot; vroeg \an Sehallelaar vvoesl, lerwijl hij zijn hoed op zelle en zijn zwaard greep.

»\\al will gij, .hm! vroeg de smid verhaasd. quot;Hem opzoeken, riep deze mei den voel slam pende, en kuai'selamlciide, «hem in hel aangeziehl slaan, en hem de lippen afsnijden, waarmede hij mijne Maria hezoedeld heell.quot;

quot;Hij is reeds verlrnkken, heer Van Sehallelaar!'quot; /eide de smid hedaanl; »maar waarom maakl gij u zoo drillig? Maria heell geen sehuld; en ge-looll gij. dal ik. als vader, geen zorg zou dragen voor hare eer en voor de nwe ? Deze iirmen heh-hen nog glt;'eu hulp noodig om in mijn huis eiken onhesehaamde lereehl Ie zeilen: maar ik hen ook jong geweesl ; in mijn lijd rekende men hel een krijgsman niel len kwade, als hij een ongelrouwde vrouw een kus ontslal, en een vriend of vrijer zag daarin niels laakbaars. Maria zal aan de tafel, mei hel hoofd v oorovergehogen, loen IVrrol haar op haar hals heell gekusl ; ziedaar het al.quot;

quot;Al is hij weg, ik zal hem wel weervinden,quot; zeide \aii Sehallelaar, zijn hoed en zijn zwaard op den grond werpende; «indien hij een hraaf ruiter ware, dan zou ik er niels van zeggen; maar IVrrol!quot;quot;

«Laten wij dan gaan zilleii, Jan!quot; zeide de smid; «komaan, Maria ! zet n naasl Van Sehallelaar, en droog uw tranen al'. Hier, .Martha ! en kijk maar zoo knorrig niel. Ik houd er niet van iets te ver-hergen : nn is immers alles afgepraat; of wilt gij, dal ik vertellen zal van dien Fransehen ridder, die ii omshelde, loen wij hrnid en hrmdegom waren? quot;

«Wonter! ik hid n, houd op met die leugens,quot; zeide zij. naast hem gaande zitten, «wat moeten de heer Van Sehatlelnar en Maria wel denken?quot;

«Dal gij een hiipsehe, knappe deern geweest zijl.quot; antwoordde hij lachende, «die het denFranseh-man niel kwalijk iiaaml, en nu eene lieve, brave vrouw, die ik nog hartelijk liefheb. Dil zeggende, trok hij haar naar zich toe, en kuste haar.

quot;Ik stel den heer Van Sehallelaar voor, even-zoo le handelen als ik ; wij hebben den vrede al gesloten.quot; zeide hij vroolijk, terwijl hij begon te zingen :

ii Ken ruiter kuat gaarne schoone vrouwen,

Ken ruiter drinkt ganrue goeden wijn ;

Mnnr een ruiter houdt niet veel van trouwen,

Een ruiter wil immer vroolijk zijn.quot;

Terwijl de meester dil gedeelte van een lied voordroeg, dat hij in zijne jeugd geleerd itad, was

de oude Tiriel ook in liet vertrok gekomen, en had iiiin liet einde der tafel plaats genomen; de diensl-hoden waren toen nog overal gewoon mede aan den diseh luinner meesters te zitten, al hadden zij gasten van Imogen rang. Het seheen, dal \ an sèhalVelaar ook van dezen tussehentijd gehruik had gemaakt om Maria te (roosten en haar te doen gevoelen, (lat hij haar het gehenrde niet kwalijk nam: ook was zijn gelaat weder opgeruimd, zooals gewoonlijk, en hij liet hare hand los, die hij zaelit in de zijne gevat hield, toen huar vader zieh gereedmaakte om te hidden.

Nadat hel korte gehed door den meester van hel hnis was iiilircsproken, schonk hij zijn beker (Mi dien van zijn gast vol, en heette hem nogmaals welkom, zich heklagemle, dat de onverw achte komst van heer Jan zijne vrouw liniten de gelegenheid gesteld had om de tafel helmorlijk te verzorgen. / De vrouwen dronken uit linnen hekers hier, dat in de stad gebrouwen was, ook de smid was anders gewoon (lil te drinken : maar om zijn frast eer aan te doen, was de wijn nn uil den kelder gebaald.

Hel middagmaal heslond uit een voorgerecht van ranwe appelen, die eerst werden gegeten; doch waarvan Wouter geen liefhebber was, omdat, zoo-' als bij zeide, de maag er Ie veel door verkoeld werd ; voorts uil een gekookten, gerookten scha-penhout, dewijl hel gelukkig geen vastendag was, en gezouten baring, welke echter door niemand dan door (Jriet werd gegeten, nil gedroogde erwten, wortelen en grof hrood. De spijzen waren met holer klaargemaakt; en ecu tinnen hakje, dat in onderscheiden aldeelin}fcn verdeeld was, be-valle mosterd, zout, peper en eenige andere specerijen.

Onder den noen of middagmaaltijd onderhield zich Wouter met Van Schalfelaar over de lijds-omstamligheden; de laatste verhaalde, hoe (h burggraaf van Montfoort de leden nou den Raad, die voor hel afdanken der geluimde krijgskiieeh-len gestemd hadden, genoodzaakt had de stad Utrecht te verlaten; en hoe hij sedert door de ruiters of slalbroedcrs (zoo heette deze sooit van soldeniers) gerugslennd, zijn gezag boe langer boe meer had uitgebreid. De smid was van oordeel, dat Maximiliaan niet wel gedaan had mei de heerlijkheid van Purmerend verbeurd Ie verklaren, die aan Moutfoort hehoorde, en de g(tedcren aan Ie bonden, die aan Ulrcchtscbc ingezetenen hc-hoorden, ja zelfs .sominigen hunner gevangen te houden. »lk. voor mij,quot; zeide bij, «ik gelooi dat

het den Hertog in de oogen steekt, dat zoovelcn van de Hoeksche partij in rtrccbl een schuilplaats gevonden hehhen; en indien ik u de w aarheid zal zeggen, Nan Schallelaar! dan gelooi ik, dal de herstelling van den Risschop in zijne rcchten maar /ecu gezocht voorwendsel is; de geheele zaak herusl op het cigenhclang van den Ooslenrijkcr, die zich inderdaad weinig om den eerwaarden vader, heer David, bekommert.'

«Hel kan zijn,quot; hernam Van Schalfelaar, »(le menschen doen zoo weinig zonder hun voordeel op hel oog Ie hehhen. vooral de groole heeren; maar, meester! mijnheer de Risschop zal toch, hetzij l i recht zich aan den Hertog goedschiks onderwerpt, of met geweld ten onder gehraehl wordt, weer in zijn rang hersteld worden, welke hem van (iod en de menschen toekomt, ofschoon hel arme Sticht deze vreemde tusschcukoinst droevig zal moeten bezuren.quot;

«Maar lltrecht is een groole, machtige stad,quot; zeide Wouter; »(le muren en poorten zijn goed versterkt, en aan bezetting zal hel niet onthreken; zelfs Amersfooii is voor geen klein gerucht servaard, en Moutfoort is een stci'k stadje, (lal nog zoo gemakkelijk niet te nemen is; de hurggraal is een dapper man, en indien de zaken goed bestuurd worden, dan zullen er nog wat slagen vallen, voordat de Risschop in I trecht wordt ingehaald.

«Zou de oorlog dan onvermijdelijk zijn, vaderquot;.' vroeg Maria beangst.

.dk vrees er voor, kindlief! en ik hoop, dat de Heilige Moeder (iods alles ten hesle zal schikken; ofschoon (leze tijd, hij St. Elov ! een goede lijd is voor een wapensmid, eindigde \\ outer, vergenoegd zijne handen wrijvende.

«Het is een ongelukkig hcrocp, dal alleen voor-deelig gaal, als hel land mei oorlog en plundering geplaagd wordt,quot; zeide Martha.

»En een krijgsman dan, moeder! vroeg hare dochter, «hoeveel gevaren slaat die niet uil

«Een ruiter deelt slagen uit,quot; zeide Van Schalfelaar opgeruimd, «evenals een smid ; hel eenige onderscheid is maar, dal bij er ook Insschenheide ontvangt; dit maakl de meerdere onaangenaamheid van hel krijgsmansleven nil.quot;

«Ha, ha!quot; lachte Wouter, «maar sla mij loc te zeggen, heer Jan ! dal men een soldenier liet hest kan vergelijken hij een wandelend aanheeld, op

hetwelk ieder zoo hard mogelijk Irachl Ie ha.....ren

om de wapenrustingen Ie hreken, die wij met zooveel zorg en \lijl hehhen gesmeed.

Vervolgens liep hel gesprek over de huiselijke

iiiiiiKclofïcnlipdcn van den smid en zijn ftnsl. Miii ia en vrouw Marlliii wilden gaarne van alles ondei'-richl wot'den; Maria vrocjf /cils naar zijn paard, en locn zij hoorde, dal hel was inedejjekomen, heklaa^dc zij zich, dal hij niel lol voor hel huis doorjfcmlcn was. »llel zal Moor spijlen, als hij vei'iiccnil, (lid iiij zoo Nei lantfend iiewecsl zijl hein Ie zien, iici'sle ! indien i;ij echler iels aan hein Ie helaslen liehl, zal ik gclronw de lioodsehlt;i|) over-hrcngen,quot; zt'ide Van Sehallelaar vroolijL

..(Jij znll alles gclronw ovcrhrengciiV \roei; zij sehalks laclu'nde.

«Alles, Maria!quot;

«Kan ik daarvan verzekerd wezen. Janquot;'quot;

gt;'0|) iiiijii woord, indien hel mogelijk is.quot;

«WCIiiu, hr'cn}; dit dan fjclronw aan Moor over,quot; zeide zij lachende, lerw ijl zij opsloml en hem knsle.

»l)o(diler ! doehler ! pasl hel nn aan een meisje om zieh zoo Ie gedragen Vquot; zeide Marlha, mei den \infjer dreigende.

«Uravo, Maria!quot; riep haar vader lachende, »de inainien hreiiiien ifaarne znlke lioodsehappen o\er; laai hel kind loeh eens vroolijk zijn, vrouw lid'! de vreiiftde zal korl .«enoeij duren.quot;

quot;Ilelgecii ik moei oxerhrengen, lieell zoowel waarde, dal ik zonder Itelooninff er niel loc kan hesluilen,quot; zeide Van SeliaHelaar lachendc, en hij hield haar mei zijn arm omval.

quot;Ken vriend voor zulk een kleinen diensl een hcloouing aan Ie hieden, zou onheleeld zijn,quot; zeide Maria, Imai- gelaal afwendende.

quot;Wolnii, helaal n zelf dan maar. Van SelialTe-laar!quot; zeide de smid vroolijk: «de vrouwen houden

zich allijd, alsof zij cr mede.....quot; Hier verhinderdquot;

zijne vrouw hem Ie vervolden, daar zij hare ha ui voor zijn inond hield.

quot;Hel is uw vader, die zulks iroedvindl. lief; Maria!quot; zeide Van Sehallelaar,quot; zich zeiven i lalendc.

»(Jeiioe^ ! Ie veel!quot; riep Maria; quot;foei .i,u; I ik had niel itedaehl, dal irij zoo inhaliu; zond lt; lt; Ik zal voorlaau mijn eigene hoodsehappei . ! zeide zij zachl, en schoof een weinig m Zij wendde alle pogingen aan om een i..

gelaal aan Ie nemen; doch hel geluk i- I haar lievalliir wezen in eene onvriei',;

samen Ic Irekken. Hare moeder waai ar

herispend, dal de slrookcn van haat .m i . ,, ,^en waren, en lerwijl zij dil mei de it gt;11; v\an hare hianke hand herslelde, en Ie: ar N an

Sehallelaar en ook naar haar vadr Ie deze

laalsle op eenmaal: «Maar Int- ii-, ! i uk hel loeh, heer Jan? heefl niemand daarnaar ffevraafjd'' Maria ! hehl (.'ij nu dien armen joiifren zoo jjeheel verdelen, en aan Moor dcnkl i;ij wel?quot;

»lk hel) nog niel naar hein gevraagd, vader!quot; zeide Maria hlozcud, »ik vertrouw dal hij wel zal zijn.quot;

«Wel is hij,quot; zeide Van Sehallelaar, quot;len minsle hel gaal nogal, ofschoon hel heler kon.'

»Ku waarom hehl gij hem dan niel medegc hrachl? quot; vroeg vrouw Marlha, «hel ware toch heler gcweesl dan zoo alleen Ie komen.quot;

«Hel is zoo; maar dal zou niel gemakkelijk gegaan zijn; ook geloof ik, dat hij wel wal anders in hel hoofd had dan met mij mede Ie gaan.quot;

»lla, ha! ik hegrijp hel al,quot; riep Wouler, quot;dan is hij verliefd, niel waar?

quot;Krauk verliefd! vroeg Maria verwonderd.

».la, en waarom niel. Maria? de meester heeft hel geraden,quot; zeide Van Sehallelaar vroolijk. «Krank is immers een knappe jongen.quot;

»Kn die, hij Sl. Kloy! wel naar een meid kan omzien,quot; zeide Wonlcr, «gij zil ii • ners naast uw vrijer, Maria! gun dan ¹ ' itfen ten minste ook een klein gei' lt; gt;\el gclrooslen,

daar zijne A 1 n niel eens aan

hem denken

Maria ' ■ ; maar hare moeder vatte

hel we u il ,(• : «Onze dochter heeft wel

ge lijk inj 1. wel wal kunnen wachten tot

hij w ¹1 aanhad; dat had nog geen haast,

(■ij 11. -, V'.'■ j wal helers kunnen zeggen dan aan d hangen, dal wij ons meer met lieer

¹ ;i .1; 1 I een knaap hemoeid hehiien, die ons

i i i'iiii set aangaat.quot;

in! moeder! wal rijdt gij weer op den ep Wouler lachende; zoodra de vrouwen v ■ iji n en Ironwen hooien, dan zijn ze in haar

ii Zeg hel nu maar ronduit, moeder! Ha, zijl gij jaloersch op den armen Jongen of op meid? En wal zcgl (iriel er wel van ?quot; vroeg luid, en wendde zich naar deze, die lol nu alleen maar nu en dan aan hel gesprek had

eigenomen.

«Dal men eerst welen moet, wie de jonkman in hel oog heeft, voordat men kan oordeelen, mccsler! hernam zij.

«De oude Griel heefl meer versland om over eene vrijpartij te spreken, dan gij, Wouter!quot; zeide zijne vrouw.

«Ik wilde 11 juist helzclfdc zeggen, lieve Martha!quot; hernam de smid; «maar wees zoo goed om le vragen, hetgeen gij weten wilt; ik zal zwijgen.quot;

Oil zeggende, wierp liij een Itlik vol beleekenis op Vi»M Seliaffelaar, zag zijn vrouw van Ier zijde aan, haalde zijne scliouders op, schonk lt;le hekers vol, iiiiin den zijnen in lt;le hand, en eindigde la-eliende: »Op nwc gezondheid, heei' Van Schal felaar.

».\ls gij wal eer gezwegen hadl, dan v\as alles nn al afgopraal quot; hernam zijne vrouw, die (ïriel eens annzag, en mei hel hoofd sehudde.

»Wees zoo goed, heer Jan! en zeg mij, zoo gij het weel, hoe zijn meisje heel, en wal hare onders doen.quot;

Van Schall'elaar had den kleinen Iwisl Insschen den man en de vrouw onopgemeiil laten voorhij-gaan, «'n slak Maria zijne hand quot;oe, in hel ver-Irouwen, dal zij hem de hare zou reiken ; eindelijk had hij haar nok, door den smeekenden hlik van zijn donker oog, overgehaald aanzijn verlangen Ie voldoen. En echler nog niel levreden, wilde hij, dat zij weder vlak naast hem zou komen zil-len. Zi j deed vmchlelooze pogingen om hare kleine hand, die hij zorgvnhlig vasthield, wederom vrij Ie krijgen ; maar zij scheen zich eindelijk te onderwerpen. daar zij hem willig hare hand overliet en aan zijn zijde p! doch op het oogen-

blik, dal haar vader li i dronk loehracht,

dien hij moest heantwo,¹ . ■ ''are moeder hem aansprak, rukte zij schic i hand los, en schoof Ier zijde.

«Maria ! bedenk, hoe spoedig ik k

ken moet,quot; zeide hij zacht, doch met i. ■ • •• gt;• •• hij vervolgde: »Om u de waarheid te ■ ■ ■ ' e vrouw Martha! zoo weet ik er zeil niel vc,t m, daar Frank er mij niets van gezegd heeft, .gt;!gt; !i'. 't ik hem er meermalen naar gevraagd heb, ja, ¹ zegt dal hij niet verliefd is, en dat al h ü-v ') men mij gezegd heeft, maar uitstrooisels zi;ii. heb dan gehoord, dal zekere jonkvrouw nitUli r. i die hij haar oom, heer Loef Van Oosterw 'c I woont, lieni ondubbelzinnige blijken van hare lii f.t. heeft gegeven, en dat heer Loef hem zeer vriendelijk ontvangen beeft.quot;

• Is zij rijk ?quot; vroeg Martha. »0, zeg mij, of zij jong en schoon is. Jan !' zeide Maria, die weder wat naar hem was toegeschikt.

»Ik geloof, dal zij dal alles is,quot; antwoordde hij, »len minste weel ik, dat haar oom zeer rijk is, maar levens zeer gierig; ook heb ik gehoord en dit zou mij doen denken, dat Frank waarlijk niet op haar verliefd is, dal zij op den duur niel goed bij hel versland is, en hel er nu en dan zoo wal doorloopt.quot;

»Eene mooie gekke vrouw met geld is zoo kwaad niet, als zij maar niel nijdig is,quot; zeide Wouter.

»Ik hoop toch, dat Frank haar niel zal nemen; ecu jongen, die zijne onders niel kent, is ook geen , goed man voor zulk een vrouw van aanzien,quot; zeide Martha.

»En waarom niet?quot; zeid¹ Wouter; het kan wel zijn, dal, zooals Van Schallclaar zegt, on/c arme Frank niet van de jonkvrouw houdt, en evenwel zin heeft in hare bezittingen; voor een armen ruiter is het geen zaak van klein gewicht, om in eens zoo maar een rijk man te worden ; dat brengt den jongen van zijn stuk.quot;

»lk geloof niet, vader! dat Frank een vrouw zal nemen uit eigenbelang,quot; zeide Maria: «gaarne zou ik haar eens zien, die hem bemint. Zij is schoon,

niet waar. Jan? en niet Irolsch ; ik hond reeds veel van haar, omdat zij Frank liefheeft en wil wedden, dal men haar zinneloos noemt, omdat zij een armen verlaten ruiter bemint: en ik, ik vind, dat bel een liewijs is van hare oprechtheid en der goedheid van haar hart.quot;

«Spreek altijd zoo, Maria!quot; riep Van Schallclaar aangedaan, en hij sloot haar in zijne armen, «en nimmer zal bet mij vervelen naar u Ie luisteren ; indien ik n niel reeds met geheel mijn hart beminde, dan zou ik u in dit oogenblik voor eeuw ig mijne liefde schenken.quot;

«En vreest gij niel, heer Jan Van Schall'elaar! zeide zij vriendelijk lachende, terwijl zij zijn haar met hare lijnc vingers gladstreek, «dat men u voor zinneloos zal honden, omdat gij de vrijer zijl van Maria, Wouter's dochter ? Bedenk eens, gij. leen edelman, en ik, een burgermeisje; gij, zoo dap-[., ••, zoo gezien bij den eerwaarden heer Bisschop i n alle krijgslieden, en ik ..

«En gij, zoo bevallig, ofschoon wal dartel, Niel ■i Schall'elaar haar in de rede, en drukte hare 1 aan zijne lippen; «hoe men mij noemt om ! •, scheelt mij weinig; alleen als ik nw i ui zou ik zinneloos worden, Maria ! . . .

I korten tijd slechts; weldra zon ik slcr-

. i Iriet . . .

vi' ) in unuT,quot; zeide zij zacht, eg een traan ont-n.lde laai '• orl';¹ 'quot;g; «indien mijn Ine nü'ioiiv¹ iet aan mij slaan om

i_{h t}.\\ .1 enen; maar neen, Jan

,1e r, 1., ik gevoel, dat ik n

zal ' quot;■■■gt;)f

»;jv ui*¹ d gelukkig Ie maken,quot;

Van m-i i,|'; r ■ i het voorhoofd kuss

» ■ inc/i ! ; «onder uw goedvn

/.uilen wij (ind danken voor helleen wij fenolen liehben.quot; Hierna sprak hij hel dankirehed nil, en de oude (iriel verliel nn de lal'el, liraehl de over-, jiehleven spij/en we.a, en /eiie daarenle^en eeniiie andere irereelilen op de lal'el, liooldziikelijk heslaande nil lijn lirood, dal hard jjehakken was, holer en een paar soorlcn vai kaas, oiKlerseheidene soorlen \an koekjes, amandelen, okkernolcn, en/.

(iriel verhel nn hel verlrek, dew ijl zij .«een deelnam aan hel nafiereehl. Vrouw Marlha had op lasl van haar man een nieuwe kan wijn gehaald, Maria voor haar en hare moeder ook zilveren hekers gekregen, en de smid deed de deur diehl, loen zijne vrouw sre/elen was.

«Zie/oo!' /eide hij »mi /.ijn wij eens iieheel onder ons, uilgezonderd do kleine Snip, die zich onder de vrienden gcplaalsl heel'l.quot; Hel hondje had zich namelijk op de hauk lussehcn Van Sehallelaar en zijne vrijsler geplaalsl, en niel voldaan met hel koekje, dal de laalsle hem reeds gegeven had, zag hij dan hem, dan haar mei hedelende hlikken aan, ja versloulle zich nu en dan zelfs humu' aandaehl lol zich Ie Hekken door een zaclil gekel' of hel • aankrahhen mei zijn pool. ..W al zil die hond daar aardig, Marlha !quot; vervolgde hij; quot;hehlirij niel eens verleid, Maria ! dal de hond hel zinneheeld der gclrouwheid is?quot;

...la, vader! len niinslc zoo is mij meer dan eens gezegd,quot; anlwoordde zij, en slreelde den kleinen Snip.

»Welnu, kinderen!quot; vervolgde hij eruslig, «ik hoop dal dil onuoozele dier een voorleeken zal zijn van de gclrouwheid, die Uissehen u heiden zal plaals vinden; een gelrouvvc vrouw is zoo noodig voor den krijgsman, als hij op lasl van zijn leenheer of aangenomen gebieder in hel veld Irekl, en een soldaal heel'l driemaal zooveel jrelrouwheid noodig als een hurger, om zijn vrouw en de hu-welijkslrouw niel Ie vergelen, als hel in den oorlog luslig loegaal ; ik wee! er /oowal van, oisehoon ik nog vrij man was, loen ik de wapens droe^.quot;

«Ook /011 ik u nooil genomen hehhen, als irij niel van hel soldalenleveu hadl afgezien, Wonler!quot; zei Marlha.

quot;Ik voor mij, anlwoordde hij lachende, »ik wil niel zeggen, dal ik u niel zou hehhen durven Irou-wen. zoolang ik nog soldaal was.quot;

»Kom, kom, Wonier! slaak nu eens vooral die malle praaljes ; de lijd gaal zoo spoedig om, dal wij dien niel hehoeven Ie verslijlen mei elkander Ie hekelen: heer Jan heefl mij ijeze^d. dal hij iels wensehle le vragen, waarloo hel mij nn voorkoinl.

dal dil oo#teiihlik zeer iresehikl zou zijn.quot; Dil zei' ^ende, wierp Marlha een vriendelijken en aanmoe dijenden lilik op Van Sehallelaar.

quot;Welmi. hel zal mij genoegen doen le vernemen, wal onze irasl Ie zeggen heel'l of verlanjil ; ik heh zijne iredachlen reeds vooruil geraden ; een ond soldaal weel wal een edelman verlangl, als hij ten oorlog gaal. Heh ik wel geraden. Van Sehallelaar? Nu, zeg op. irij schijn! Ie aarzelen ; ik weel hel toch al, en heh er voor jfezorjfd: een opperdeiiird 1 zaam harnas heh ik voor n Uaariiemaakl.

»Oeh, ouler ! riep Marlha knorrig, «iiij drooml van harnassen ; heer Jan denkl daar niel aan.

»Hoor, vrouwliel! anlwoordde hij, ..hemoei n mei uwe liuishoudiui.', maar niel mei (lingen, waar van j.^rij niels weel; ik weel heler dan gij de jre-daehlen van een krijgsman Ie raden; wal zegl gij er van, N'an Sehallelaar! heh ik hel geraden ofniel?quot;

»Ja en neen, meester!quot; anlwoordde deze, «zeker verlangl een ruiler mei troede wapenen le dienen ; en oisehoon ik reeds vroeger deugdzaam bewerkte wapens van n heb jtckreften, kan een nieuw slel mij nimmer Ie onpas komen, vooral als zij doorn ol in uwe werkplaats vervaardigd zipi : een iroed soldaat baakl sleeds naar eene froede rusling. Aan die zijde hehl gij dus aan mijn \erlani;en voldaan, reeds voordal hel lol rijpheid gekomen was; ik dank n \an harte. Dil zeggende, reikte hij hem de hand, waarna hij vervolgde: «Aan de andere zijde moei ik erkennen, dal nwe \rouw gelijk heefl, dal ik u over een ander onderwerp wensehle le spreken; namelijk over iels, dal mij dierbaarder is dan mij zeiven, en n meer dan al uwe wapenen en bezitlhigen ; ik wensehle u te spreken over Maria.

«Zeer gaarne zal ik en mijne vrouw aanhooren. wal j;ij le zeiriren hehl, Z(^gt;i(le de smid: «want van die zaken weel Marlha ook mede le pralen, en Maria zal gaarne luisleren. Nu, nu, kind! bloos maar niel.quot;

«Meesler 1 zeide van Sehallelaar, «reeds een jaar is er verloopen, sederl hel mij werd loegeslaan Maria le vrijen: voor mij, die haar reeds sederl lang beminde, is deze lijd omgevlogen; ik heb haar ihans zoo liel, als ik voorh(gt;en niel wisl, dal ik zou kunnen liel hebben; haar gedrag, hare opvoeding, haar inborsl heb ik leeren kennen, ofschoon ik hare deugden niel naar liehooren weel le schallen.quot;

»(), Jan! zeg niels meer, zeide Maria verlcjfcn. »lk bid li, zeg niels nieer.quot;

«En waarom zou ik aan uwe waardige ouders niel zeggen, Maria ! hoe hoog ik u achl : doch ik

—• quot; ¹ quot;■jr.quot;-,quot; . J

wil ii wel .«elionr/anieii en vervoljfen. Hesle vrienden 1 wiil mij /.elven lielrell, Maria /al hel liest welen, Ime na ik haar aan hel harl lis;, en ik mai; aan n. Iiare ouders, indien ?;ij /el\en er niel reeds \an liewnsl waarl, wei /e.uj-'en, zonder on-heselienlen '

mijne lield

immers reeds /oovele Idijken jiesjeven \an leedere verknoelillieid. Oil alles, waarde meesier! ge-voeijd liij den lejfenwoordiijen loesland van hel land, doel er mij naar haken, om door een naderen, meer vaslen en onverhreekharen hand aan haar verhouden Ie worden; ik hen srekomen len einde n om liare liand Ie ver/oeken, en haar voor God en de inensehen lol mijne eehle vrouw Ie nemen.''

Toen hij hegon ie spreken, kon men hooren dal hij slerk aaniiedaan was; imiar lanjiziimer-liand werd /ijne slem vasler en meer iiedaard. Deze woorden, die mcl zooveel gevoel werden uiliresproken, dal Maria en hare moeder lianen slorllen van uaiulnenin};, en /ell's de oouien van den ruwen werkman voeiiliii werden, verrieden dal Van SehaU'eliKir de waarde kende van zijn verzoek. Kan er ook iels van meer helmi^ voor den hravcn edelmnn /ijn dan de keii/e van eene deugdzame hnisvreuw, de moeder zijner kinderen, van haar, aan wie hij zijne eer en die van zijn geslaehl wil loeverlrouvven V

«lieer Van Seliallelaar!quot; zeide de smid, na eenijie oogenldikken gezwegen Ie helihen, «ik had dil verzoek moeien vervviiehlen, maar zie, ik daehl er niel aan. Ik zal niel zeggen, hoe hel ons vereen, n om de hand onzer doehler aanzoek Ie zien doen; de gelieele slad moge er verwonderd over zijn, ik niel ; ik ken n, en weel dal Maria, ofschoon niel van adel, uwer waardig is; ik dank n dus in haar naam. Maar,quot; vervolgde hij aarzelende, /nu hel wel een gesehikle lijd /ijn om hruilofl Ie houden 1 Indien gij haar mei u mede-voerl, zal zij dan hier, dan daar haar verhliji moeien houden ; hare moeder en ik zeil zouden dal niel gaarne zien. I'w jonge vrouw hier achler Ie lalen, koml mij ook niel aannemelijk voor ; een vrouw moei immers liel' en leed deelen mei haar man; ik wed iiulerlinad niel, wal Ie doen. Wal /egl gij er van, Marlha? quot;

»lk hedank heer Jan voor /ijn aan/oek, en uil naam \an Maria,quot; /.eide /ij, «maar om haar nn Ie missen, en hel meisje, dal ik /00 lang mei /org heh opgevoed^ /00 maar o|gt; hare jaren de wereld Ie lalen ingaan, en wel in de/en akeligen

lijd, ach neen! daarloe kan ik niel besluiten.quot;

»|{edenk, meeslcr! hedenk, lieve moeder!quot; hernam Van Seliallelaar mei vuur, »dal juisl die redenen mij overhalen om op mijn aanzoek Ie hlijvcn slaan. Maria is nog jong, hel is zoo, maar ik hen zoo jeugdig niel ; een jongeling is veellijds zonder reden ongeduldig in huwelijkszaken; o|t mijn jaren hen ik hel op vasler gronden. Zal Maria niel veiliger wezen als mijne vrouw, dan zonder deze aanspraak op elks onlzag! is er iels heiliger, na een moeder, dan een gelrouwde vrouw quot;! ik geloot' hel niel. Kn dan nog dewijl ik zie, dal hel woord er nil moet, juist in dezen lijd, juist omdat weldra de oorlog met woede kan heginnen, /011 het mij /00 onhegrends gelukkig maken, Maria de mijne te kunnen noemen, voordat, 0 ja, mijne vrienden! voordal misschien de dood mij verhindert haar eelilgenool Ie w orden.'

»0, Jan, Jan! gij sterven!quot; riep Maria snikkende, «welk een akelige gedachte! neen, als gij mij trouwt, moet gij mij nooit verlaten, zweer mij dil. O (ind ! gij sterven ! en ik dan !quot;quot;

«Maria! heste Maria!quot; antwoordde hij aangedaan, en sloot haar kussende in /ijne armen, «ik hid 11. ween niet, ik wil niel sterven, maar met en voor n leven. Wij, ruiters, spreken /onder omwegen over den dood ; ik had dat niet moeten zeggen.quot; Mij wisehle haar de Iranen nil de oogen, en haar vol liefde aanziende, vervolgde hij ; «komaan, liel kind ! zie mij eens aan! hen ik niet groot en slerk ? Draag ik niet de rusting van uw vader, van den meester uil de Vergulde Helmquot;] Is Moor niet een goed paard? Is Frank niet aan mijne zijdeV Zijn mijne rijzige ruilers niet dapper, en is inijn-gt; heer St. Maarten niet een goed patroon 1' Wie zou den arm doen huigen, die uw ring droeg ? wie hel hart Iretlen, dal door n reeds geheel is ingenomen';' Wie /al mij overwinnen, indien mijne kleine, lieve Maria, te luns, met verlangen naar haar eehlvriend uit/iet?quot; eindigde hij/acht, terwijl hij vroolijk lachende haar nogmaals kuste.

Waarom daarover ook gesproken?quot; zeide Martha, die zelve geweend had.

«De oorlog is zoo vreeselijk niel, ik weel er zoo wat van,quot; zeide de smid; indien men het wint, verliest men zelden veel volk, en indien men een slag verliest, loopt men zoo hard, dal men niet kan achterhaald worden; hel komt gewoonlijk op den kop neder van die arme snaken, welke handgemeen worden, voordat het rnehthaar wordt of lumiie partij voor- of achteruit moei. Kom, meid! Imil daarom maar niel, alles/al heter alloo-

pen dim ,eij dcnkl : een vrij,sier vsin een edelniiin iikm'I om zoo wciiiii; de li|) niel hilen Iwinucti.quot;

Niin Seliiidehiiir, die fteen niiverwiiiilen had, en .Miirin erfeeiiiiam wenselKe Ie niiiken, verlmiifde ook diiiiroin Ie linwen. De smid (iii;irenlei;en hield hein voor, hoe hij reeds oniiiingeiniiiinheden in de siad luid geluid over de vei keerinj; Inssehen een edei-niiin in diensl van den Misseho)) en zijne doehler; en hij liel zijne vrees hlijkcn, dal hij liij de ^islinp: der gemoederen aan zijn persoon en zijne goederen zon knnnen henadeeld woi-den, indien hel huwelijk doording voordal de zaken ijesehikl waren. Vrouw Marlha wilde er ook niel van hooren, hare doehler Ie lalen verlrekken op een ooirenhlik, dal haar man haai- iieen hchoorlijke woonplaats kon aanwijzen en hij haar lilijven. Van SehaU'elaar gevoelde de geirrondhcid dezer leijeiiwcrpingen zeer goed; hel kwam hem ook niel in de gedaehlen om een heroep Ie doen op de liefde van .Maria, als Ie wel hekend mei de eeehlen harer ouders, daar hij cersl na hnmie loesiemmini; zich lol haar zon gewend hehhen mei hel xerzoek om hem gelukkig Ie maken. .Na veel pralens zeide de smid eindelijk, loen hij zieh voorziehligheidshalve eersl in slilic )'!lt;l zijne ImisMdiiw heraden had: «Zooveel mogelijk willende voldoen aan nw en ons verlangen, hesle viieml ! zoo zijn wij genegen, .Marlha en ik, om n mei onze doehler Ie verloven, len einde naderlnmd zoo spoedig mogelijk, onder (Jods zegen, hel huwelijk plechlig Ie vollrekken. Dil zeggende, slond hij op, en lerwijl zij allen zijn \oorheeld Nolgdeii; vroeg hij aan Marlha om een ring: doch \ an Seliallelaar liaaslle zieh hem er een Ier hand Ie slellen. Hij bezag den gladden gouden ring eenige oogenhlikken opmerkzaam. »llehl gij ook een lang noodigxroeg zijne vrouw.

quot;Neen, Marlha !' antwoordde hij, «geen ijzeren werklnig zal dit versiersel hreken.quot; Hij vatte nn den ring Inssehen zijne dnimeu en voorste \ ingers, en hrak hem door, alsol' liet glas geweest ware. «De ringen, die ik smeed, /ijn niet zoo Losthaar, maar ook niet zoo hroos,quot; zeide hij vroolijk ; en daarna met ernst: «Welnn. ^an Seliallelaar! nader mij, indien ik n mag verzoeken, en gij ook, Maria.quot;

Wouter stond uahij het senster met zijne \ ronw, en Van Sehallehiar geleidde Maria hij de hand naar hare ouders; alleen de niannen waren bedaard ; moeder en doehler slorllen tranen van aandoening.

«lieer Jan van Seliallelaar ! dus hegon NNOnter met een waardigheid, die men van hem oppervlakkig niel zou vervvaelit hehhen; maar hij vva-gt; vader, en in dit oogenhlik gevoelde hij al de kracht van die lietrekkin^: «Zijl gij genegen, om Maria, onze dochter, met wie gij voor ons staat, aan Ie nemen als uwe hrnid, en heloolt gij, op uw woord als edelman, haar. zoodra ons zulks raadzaam zal voorkoinen, Ie nemen lol uwe echle vrouw'?quot;

«Ja, meester! antwoordde \aii Sehaflelaar met een vasle slein ; »ik zweer hij (iod en mijn heer St. Maarten, en op mijn woord als edelman, haar aan Ie nemen als mijne verlooide, haar op de eerste aanvraag daartoe te nemen lol mijne echte huisvrouw, en haar al die rechten Ie geven, die haar toekomen, haar te hesehermen en liel te hehhen ; zoo waar mogen (Jod en alle Heiligen mij genadig zijn !quot;

«Maria! zeide Wouter nu, «licht gij gehoord,

wat de edelman gezegd ......... aan wiens zijde gij

staal ?quot;

«.la vader,quot; antwoordde zij zacht, terwijl zij vol ontzag voor hem nederknielde.

»Zijt gij dn^ ook genegen,quot; vervolgde hij. «om hem aan Ie nemen als iiv\ hruidegom, en heloolt --'ij hem aan te nemen lol nw heer en eehtgenoot, zoodra wij en hij dit goedvinden? Zweert gij uie-mand lief Ie hehhen als uw man dan hem? heloolt gij hem onderdanigheid en gehoorzaamheid in liel en leed quot;1 zoo antw oord : ja.quot;

«.la, vader! zeide zij zacht, «na u en mijne moeder hemin ik hem alleen : ik helool' zijne gehoorzame vrouw Ie zijn. en hem als mijn heer te eerhiedigen. zoodra wij zullen vereenigd zijn ; ik helool hem tronw. en ik /weer zulks hij mijnen lieven Heer Jezus en /ijne Heilige Moeder, welke mij hoort !quot;

Dok aan het oog van den vader ontglipte een traan van aandoeniiii!, die op den gehroken ring viel. welken hij in de hand hield, lerwijl zij alle drie limine hlikken gevestigd hielden op het engelachtig. onschuldig gelaat van het schoone meisje.

quot;Welnu, kinderen! indien dit dan zoo is, zijt dan tezamen gelukkig: dil wenschen uwe ouders.

Dut vang haar dan tot uwe hrnid. Van SchaHel.......

en hew aart ieder de hellt van dezen ring; lievvaart haar wel, kinderen! en hedenkl, dat, zoo nauw vereenigd, als die deelen, schoon thans vcrliroken, geweest zijn. gij ook eens vereenigd zult worden.quot; Dil zeggende, reikte hij hun elk een hellt van den ring over; en Nan Seliallelaar, die naast haarwas nedergeknield, terwijl zijne hruid de gelofte aflegde, drukte haar aan zijn hart en een kus op haar lippen, zonder dat hij woorden kon vinden om

zijn tii'vocl uil 1t' dinikkcn. «Mari»! iiiijiic liniid!quot; /cidc hij ('iiidclijk. en liij iiicili liaar ()|)slanii, «voor eeuw ijl/.ijl ^ij mi aan inij vcrlioiidcn. O! dil maakl mij jjcnisl 011 jfi'lnkkij.', en lid zid mijne itroolslc zorii /ijn. om n hel leven zoel en ijeiioe^elijk Ie maken: mijne lieide zal n koesteren.

Hij hraelil haar in de armen van hare moeder, die de verlooiden aan haar harl drnkle, waarna ook meesier WOilier zijne dochler knsle en \an SehalVelaar de hand drnkle. Toen deze hem hedankle voor de hereidwilliifheid, waarmede hij, al ware hel dan ook maar ten deele. aan zijn verzoek had loejjejieven, zeide hij vroolijk: «(ieen dank, waarlijk niel, \ an Si hall'elaar! hel is Marlha, die hel zoo wcnselile Ie schikken, en Maria zon niel in haar schik iiewcesl zijn, indien ik u liaar len minsle niel als hrnidejk'oni gegeven had.'

«(Jij scherlsl, vader!quot; anlwoordde zij \ronlijk; (iindien ik al een hruhlegoin \erlani;(le, zoo hch ik

er niels van talen lilijken, niel w aar, .1

«Zoo is hel, hruidje?quot; zeide deze, haar mende, en haar in hel oor llnislerendc, «en loch verineen ik zoo iels hemerkl Ie liehhen.

«Lalen wij nn de gezondheid van de hrnid en den hrnidegoin drinken. .Marlha!' zeide de smid, die de lickers 'nsehonk: doch o|i hel oogenhlik dal hij den dronk wilde lochrcngcn, werddedenr geopend, en (ïriel kwam mei drill de kamer in-slniven.

«Daar is een kleine knaap. Heer! zeide zij haaslig, «die vcrliingl u Ie spieken. Ik moei n zeggen, zegl hij, dal Henri er is, mei helangrijke lijdingen; maar Diik zegl, dal liet Heinlje van den voerman nil den Aehlerkamp is, die zich verkleed lieefl.quot;

«Wal kan die jongen Ie zeggen hehlien?quot; zeide N'an Schallelaar verwdiiderd; «zeg, dal ik hem zoo aanslonds zal spreken, (iriel! en laai hem wachlcn.quot;

«Op nwe gezondheid, mijne kinderen! en dal het ii in de wereld le zamen gelukkig mogen gaan,quot; zeide Wonler, terwijl zij den heker ledigden.

.Nn overhandigde Van Schallelaar aan Maria een l'raaie gouden halskelen, die hij voor haar inede-gehrachl had, terwijl zij, versehooiiing verzoekende, dat haar geschenk hijna geen waarde had, hem een kaproen (I ) schonk, welke zij zelve voor hem had vervaardigd; doch hij verzekerde haar, dal dil geschenk \ an haar eigen werk hem meerwaard was dan gond of zilver.

(1) Muis met lang afhangende slippen, die lat over de sehou-üers reikten.

au

Terwijl hij de kaproen hewonderde, welke van sanguin laken en geslikt was met hloemen van echt gouddraad, waardoor ter wederzijde een M was heen gevlochlen, onlslond er een groole he-\vcging in den winkel. Men hoorde Dirk, den mees-lerknechl, luidkeels lachen en de dreigende slem van (iriel, die met iemand in een hevigen woor denstrijd scheen Ie zijn. Eindelijk vernam men ook iemand, die op een hoogdravenden toon iels scheen te vorderen, waarna er aan hel einde van de gang een soort van worsteling scheen le ontslaan, waarin de oude dienstmaagd hel onderspit doll; want men hoorde haar zich over den knecht heklagen, die, in plaats van haar hulp te hieden, niets deed dan i'chen. «Maar ik zal zien, ol' ik geen gelijk kan krijgen tegen dal kleine gedrocht, dal tegen lieer .lan s hevelen zich in een vreemd hnis zoekt in te dringen,quot; riep zij. Doch een oogenhlik voordal zij aan de denr van de kamer was genaderd, was onze onde kennis, Heinlje, reeds hinnengetreden, en had, na eerst allen in hel algemeen hegroel hehhen, Van Schallelaar aldus aangesproken: «I ik vraag verscliooning, dal ik zonder toestemquot;'

voor n verschijn: maar mijne lioodschap ge.

Keen uitstel, gij zijl hier in gevaai^-; het raadzai zal zijn de slad zoodra mogelijk le verlaten.

»ln gevaar!quot; riepen Maria en Marlha als nil mond uil.

«Dal kan niel zijn, Maria! heb geene vi zeide Van SehalVelaar hemoedigend, waan ernstig vervolgde. »\\ a 1 zijn dat voor pn Heinlje! past hel aan iemand, die mijn kim;; .i worden, zich te gedragen als een onde vrouw?'

«lieer!quot; zeide de knaap mismoedig, «indien de zorg voor nwe veiligheid mij le ver heelt doen gaan, ik hid n, vergeel' hel mij, ik dacht wel te doen.quot;

«En gij deedl ook wel, knaap? zeide Maria goedhartig. «O Jan, wees niel vertoornd op hem. ik verzoek het n.quot;

hehhen, Heinlj

«En wat zou ik te vroeg Van Schallelaar, die zijne hruid de hand drukte.

»Zoo even, zeide deze, «toen ik van den \ ijver, waar ik dit kleed gekocht had, teruggekeerd, en iuisl weer in den stal vva.s. kwam er iemand, die mij vroeg ol ik den heer Van Schallelaar diende; loen ik dil met ja heanlvvoordde, vervolgde hij: «zadel zijn paard dan maar dadelijk op, en spoed u um hem le herichlen, dal hij zich haasle de stad Ie verlaten, daar men het oog op hem heelt.

«En wie was die man! vroeg \au Schallelaar.

n ken licm iiicl, lieer!quot; iinhvoordde de kniiii|i; r iiiiar /ijn uileriijk scheen hel een helder n; hij wns reeds hoof; hejiiard.

alph, de schaapherder!quot; zeide Van Sehallelaar Midcrd; »iiu dan/al er loeh wel wal \aii aan hij weel eehler niet, dal Monlloorl mij \i'ij e ^ejieven heefl.quot;

mi iroeden raad moei men nicl in den wind slaan,quot; merkle W'onler aan; »en hoe liaarne wij li hier zoolang mogelijk wensehen Ie lionden moei ik ii eehler aanraden, hoe eer hoe heler Ie ver Irekken. De snaak, die over de soldeniers hel hevel vocrl, welke hierin he/elling liegen, is een kwade hond, die zieh inissehien niel zal onlzien om n wederrechtelijk gevangen Ie houden.quot;

»ik zie niel waarom ik mij zou haaslen,quot; zeide Van Sehallelaar; »ik hevind mij hier zoo wel, dal ik mij over dien aanvoerder niel zijn volk niel veel hekommer.quot;

De verloogen van Maria en hare moedei' hadden 'r zooveel invloed o|) den rniler. dal hij einde-gehoor gal' aan haar smecken en zich liel halen om zich zoo spoedig mogelijk Ie vereren.

s Moor goed gevoederd?quot; \roeg Van Schalle-aan den knaap, die eerhiedig hij de denr I. en geen achl sloeg op de diensiniaagd, die e gang slond, en hem \an lijd lol lijd mei vinger dreigde, olschoon zij liel nn niel waagde over hel onhescholïe gedrag van den knaap 'klagen.

a, lieer! niels heell hem onlhroken; gij znll paard lol diep in den nachl kiiiincn hcrijden, dal hel iels zal noodig hehhen.quot; was hel oord.

)al kleed slaal n heler dan dal van heden-;en,quot; zeide \an Sehallelaar, »cn hel schijnl, l^ij uw naam ook vcrandcril helil, lleinlje!quot; t'eranderd zoozeer niel,quot; anlwoordde deze, ar Henri is veel gcpasler naam voor den knaap een edelman, zoo het mij voorkwam, en ik dil kleed gekochl van hijeengcgaanle drink-lalslergelden. in de hoop, dal ik in uw diensl I reden.quot;

k helt mijne hruid geraadpleegd, ol' ik n al liel in mijn diensl zou nemen.quot; zeide Van H'elaar mei gemaakle del'ligheid: »ik heli haar ekci'd, dal gij dapper, gelronw, en licvallig leesi waarl, en zij is u goedgunstig geweesl; 'enige wal iiij nog Ie doen helil, is haar voor

goedheid le bedanken.quot;

eintje knielde voor Maria neder en bedankte

haar, in de hoogdravendsle bewoordingen hare schoonbeid en (lengden x erheU'ende mei hel opzeggen \an eenige volzinnen, welke hij onlboiiden had van den lijd, toen hij mei de doekenspelers (I) en goochelaars het land alliep.

quot;Dal is een wonderlijke snaak,quot; zeide de smid, lt;lie zijn huik vaslbield, zoo lachte hij: maar wal \erbergl hij toch onder zijn manlcllje';' komaan, laai ons eens zien.quot; De ongelukkige dwerg vernam niels van heigeen er in hel vertrek omging, zoo druk was hij bezig mei zijn hot' aan Maria le maken, en toen de smid zijn mantel bad opgetild, was bet te laat. (iriet en Martha hieven mi met W'onler een lachkoor aan, waarbij Van Scball'claa en Maria zich weldra insgelijks voegden. Zijn wambuis namelijk, dat bij gemaakt gekocht had, was van achteren geheel opengesneden, opdat hel hem zou kunnen dienen. Heintje had gehoopt, dal zijn mantel dit gebrek zijner klecding zon verbergen, tol hij den tijd kon vinden bel wanihnis van pas le laten maken, waarvoor hij zich van een lap van dezeiïdc stol voorzien bad; doch de nieuws gierigheid van den smid verijdelde deze hoop, en vertoonde zijn onbedekten rng aan de onistanders.

lleinlje keerde zich snel om. terwijl bij opsprong en zich heen en weder schudde, om zijn manlcllje weder te laten vallen. Hij wierp een woedenden blik op (iriet, denkende dat deze de oorzaak was van zijn ougeink; doch toen hij zag, dat Wouter er schuld aan was, schudde hij droergeestig bet hoold, trad naar het venster, en verborg zijn gelaat in zijne heide banden. Vergeefs trachtte de smid bel gebeurde weder goed te maken door hein vriendelijk toe le spreken; want telkens was bij genoodzaakt zijne rede te staken, zoo kwelde hem de laehhist. Kindelijk riep hij verstoord op zich zclven; «(iriet! wat slaal gij daar bij de deur, en wat doel gij hier? Hoep Dirk, en zeg dal hij terstond hier komt.quot;

quot;Henri!quot; zeide Van Sehallelaar nu, quot;help mij mijn kolder aandoen, ik moet vertrekken; de mees-ter meenl het zoo kwaad niel met 11; laat u door znlk een kleinen tegenspoed niel ternederslaaii.quot;

De knaap geiioorzaamde dadelijk, en trad naar zijn heer; ziju gelaal droeg nog de sporen van smart en verlw ijfcling.

»(iij znll nog wel wal anders in mijn diensl moeten nilstaan,quot; zeide Van Sehallelaar goedaardig, »en ik zou u baast raden, Henri! van uw voor-nemen al' le zien.quot;

(I) Kunstcinnkcrs.

«l ilsliiiUi, llcci !quot; nnlwnoiddc de kii:(ii|gt;; «hen ik dan iiicl ift'woon itcwccsl iillcs Ie vcrdrajft'iiV doch liu'ii was ik nicls; maar tui ik ecu knaaj) licii, Immi ik waulwipi!.', in uw liij/ijn en dal van deze Junks rouw licspol It' worden door ccm oude n rouw, on dooi' iciiiand, dicu ik moei oiil/icn.

«Kil indien dil niel /ott ware, jouden! wal/ondl trij dau gedaan lieiilieir.'quot; M (U'}{ \\ otilcr zorifcioos.

»l)au,quot; anlwoorddc llcnri, lerwijl /ijui' oojien san wraak/nehl Houkerdcn. en liij in zijn wanilmis laslle, »dan! . .

»Z\\iju; knau|»!quot; viel Van Seliafl'elaar hem in de rede, «zwij^! ik wil hel, en haasl n! Ik hid u, nieesler! hemoei n niel mei den joiiifeu.quot;

i)(iij hi'ht mij lalcn roepen, meesier!quot; vroefj Dirk, in de (leur hlij\eii(l(' slaan.

igt;l)e heer Van Sehallehiar moei verlrekken,quot; zeide Wonier: »iuisscliieu zal zulks niel naar den zin zijn siin soiuiuiire snaken hier in de slad. die gaarne over de huilers den haas spelen. Hij is mijn ,Uiisl ^eweesl; indien hij dus heleediiid werd, zou dil aan mij fïi'weten worden.'

«Zeer zeker, meesler!'' aulwoordde Dirk, zijne muls op zijne hand romhlraaiendc.

»llel zou schande \oiir hel geheele ^ild, en dus ook \o(tr ii en alle gezellen zijn.quot;

»Zeer zeker, meesler! wal den meesler raakl, raakl nok den kneehl, en wal den kneclil aanhaal, is den meesler niel vreemd.quot;

».luisl, Dirk!quot; vervolgde Woulcr; «daarom verzoek ik u, dal s.^rij u irereed homll om mei vier jiezellen mede te jfaan.quot;

«Zeer .uoed, meesler! zullen wij wapenen mede-ncnieir.''' was hi'l antwoord.

«.Neen, Dirk! dal zal niel noodij; zijn, een duchtige stok ol' knuppel is !i('noeJlt;; maar ja, itij kunt hen uil voorzorir wel elk een kuijl onder hun schoolsvc! laten veiiiergcn.''

«(ioed, meesler! ik zal vier vuurwerkers neincn, en die zullen de eer van de Vergulde Helm ophouden. ol' ik wil treen Dirk heeten.quot;

«Zoo spoed u dan, wacht ons iu den winkel, en lieei' hun een kan hier; maar alles hedaard, verslaat {fijf

De iiieeslcrkneclit hooir mei het lioold tol teeken van i-'clioorzaamheid, en snelde heen.

Maria omhelsde haar vader en zeide, terw ijl zij hem laiifis de ruwe wanden streek: «O, vader! ik dank 'ii. dal _ruij \oor Jim zoiyl.quot;

«Welnu, ik dien imniers \oor uw liruidejtdm Ie zorjfen, kind!quot; antwoordde hij, haar op hel hoold kussende.

«Mn als ^e u nu om mij iu ongelegenheid hreniil, hesle meester!quot; zeide Van Schallclaar, lerwijl hij hem de hand drukte.

«O, dal hecl'l geen zwariiiiieid. Van Schallclaar!quot; hernam deze; «maar ik zie, dat .«ij al sfereed zijl; ik moei mij ook noi; zoo wal aankleeden.quot;

Terwijl \an Schallclaar, die zijn zwaard reeds amdiad, den hoed opzette, iial' hij aan llcnri eenii; irelil om het stallen te helalen, en gelastte hem vooruit Ie gaan en hem aan den stal Ie wachten. Martha .«al' Wouter zijne muls en zijn mantel, en deze voorzag zich van een ccuvondii; en niet zeer «rooi, doch hired en deugdzaam zijd«eweer. Op hel oo.uenhlik, dal llcnri de deur wilde uilsnelleii, im zich diep xoor Maria en \rouw Martha gehogen te liehhen, riep de smid: quot;Ze« eens, knaap! het spijl mij nu, u zoo even verdriel Ie hchhen aan «edaan; neem dil van mij ten gcschenke aan, en alles zij \er«e\en en\erjfelen.quot; Dil zeggende, hield hij hem een l'raai, klein zwaard voor. Henri wierp een hegecriflt; oo.« op hel wapen, en z.aif Van Schal-l'elaar vragend aan, welke hem, door met hel hoold Ie knikken, aanried, om hel«cen hem aan «ehoden werd, niel Ie weigeren. Nu het zwaard aannemende en heziende, lerwijl zijne oogc'¹ van hiijdscliap schillerden, reikte hij den smid de hand, en zeide: «Meesler! llcnri heelt alles verdelen, hehalve uw .«oedheid; door mijn heer niet ijver Ie dienen, hoop ik u die te verbelden,quot; waarop hij hel vertrek verliet.

Tot nog toe hchhen wij gclracht den alwissclen-den };ang der gehciirlenissen en der samenspraak Ie heschrijven; maar wij zullen niet waften een verhaal Ie doen van het alschcid der jongverloor-den. Hoe zonden w ij toeh ecuigszins naar waarheid de wdorden en gewaarwordiniren van het hedroel'de meisje overhrengen. Hoe de taal van den ruiter, die, zijn eigen smart Ncrgelcmle, alleen naar woorden zocht om haar Ie troosten en haar moed in Ie spreken? Kindelijk moest hel lol de seheidinir komen. Tevergeels had Van Schallclaar haar in het vertrek Ie hlijxcn; sruchleloos .«elastic \V outer de vrouwen die den ,iii.ide«om lol aan de straal uitgeleide wilden doen, om niel verder Ie gaan, en niets was in staal haar van dit voornenien ui Ie hrengen.

Van Schallclaar ondersteunde zijne hruid met den rechterarm; zij hield hem met hare heide armen oimal, en \oelde de knoopen van zijn kolder niet, die hare zijde raakten, en toch hield zij hem vast aan zich «ekneld.

«Gezellen! zeide Wouter, toen zij in den winkel

(riulcii: «Dirk liccl'l. iilicdcn zckci' van de /iiiik ondemclil; wccsl nicl di il'lii;, rn doel nich zonder mijn Im'vcI; niiiar koml lid er lot', klopt er diin inaiii' ifcdiuhl (i|gt; los. en ircd'l hlijkcn, dal irij lie\\(ion zijl nicl den liaincr oin Ie ^aan.quot;

»(iij zuil IcM'cdcn zijn, niccslci'!quot; zcidc Dirk M'dolijk, «nicl waar, horslcn?quot;

».la,quot; anlwnorddcn de vier zwaitc knapen, die aeliler liein slonden, mei hnime knu|»|)els iiard op den ^rond slaniplen en op hunne kraelilcn slen-nende, i'ccds nicl verlanjfcn lie! oo^enlilik Ic i;cmocl zaj-'cn, dal zij hun meesler en den heer \ an Schal Iciaar een hcwijs zonden kunnen ^e\cn \an hnn moed cn xcrknnehlhcid.

»llel is wcl!quot; zcidc Wouter; »\an Schallclaar! lalen wij uu jiuim; hooi', daar slaal hel reeds hall' \icr. iMiirlha! neem hel meisje mei n naar achlcrcn.quot;

«Vaarwel dan, Maria! vaarwel mijne hrnid!quot; zcidc \ au Schallclaar haar kussende: », sehrijl' mij nu cn dun, cn laai mij dikwijls iels \an u hooren.quot;

».hm! iiij nn al vcrlrckken! ach!quot; znchllc zij, hem mei hare sclioone oojren, die \ol Irancu sinn-den, sincckcnd aanziende.

4lcl is nicl anders, Maria! ik hid u, houd goeden moed,quot; (luislerdc Van Schallclaar haar in hel oor.

«Maria! will gij u ziek maken!quot; zcidc Marlha, die zelve weende.

»11, Miocdcrlicl'! beveel ik mijne hruid aan.quot; vervolgde Van Schallclaar, haar aan hare horsl dnikkciide; want het sehooiie kind was van droel-heid hijua wezenloos, cn hij gal' Marlha den al-scheidskus; »ik liid u, troost haar, al wat mij op de aarde dierhaar is, laat ik u achter.quot;

».laii! een verzoek hch ik.quot; zcidc Maria zacht, terwijl zij haar lionl'd oprichtlc, en zijne hand aan haar hart drukte: »ccue hede, die gij mij moei toeslaan, anders laat ik u niet gaan.quot;

»Wal verlangt gij dan, mijne hruid!quot; vraagde hij, »ik sla uw verzoek toe.quot;

«Indien gij mij lielhclil. Jan! heloot' mij dan geen Iwisl te zoeken met.... mei dien IVrrol, o, ik hen zoo hevrcesd voor zcidc zij aangedaan.

«Met hem,quot; zcidc Van SchaHclaar, terwijl zijn gelaat zich verduisterde eu zijn hlik ondervragend op haar rustic. Ken oogenhlik stond hij in twijfel wal Ie antwoorden; doch snel scheen de onrust Ie verdwijnen, welke zijn gemoed gepijnigd had, en hij zcidc hedaard: «Met hem nicl. Maria! ik heloolquot; liet u; maar die hclol'tc kost mij veel... .quot;

»l)ic vrouwen! die vrouwen!quot; mompelde de smid. »Koiul, mannen, gaal maar vast naar huilen.quot;

Van Sehallclaar drukte Maria nog cémuaal aan zijn hart; nog ('énmaal ontmoetten zijne lippen de koude lippen vim zijne hruid; voor hel laatst rustte zijn gevoelvol oog op haar. toen riep hij: Vaarwel, dierhare Maria! vaarwel, (iod hchoedc u! het moet nu zoo zijn.quot; en hij snelde, zijn gelaat met zijne hand hcdckkciide, den winkel nil.

«Zorg voor hel kind, Marlha!quot; zcidc de smid, die hein volgde cn de denr achter zich toetrok.

•Jan! o Jezus hij is weg!quot; gilde Maria, die zich op eens uil de armen harer moeder losscheurde cn naar de deur snelde; maar hare krachten on-derslcunden haar wil niet; zij zag Van Schallclaar, die zich omkeerde, cn mei de hand haar voor het laatst nog het alscheid tocwenklc. .Nog eens uitte zij gillend zijn naam en zakte in elkander, cn indien (irict haar niet in hare armen opgevan gen had, zon zij gevallen zijn.

»Mijn kind! ween nicl, hond goeden moed. Maria!quot; zcidc Martha snikkende, terwijl zij haar naar de kamer droegen, hij zal weer terugkomen, spoedig. Maria! O spreek loeh, kindlicl'! uwe drocl-heid doel mij zoo leed; denk aan uwe arme moeder, zij spreekt tot u. antwoord haar. O (iod! verlaat ons nicl!quot;

Maria opende hare oogen, nadat men haar met kond water hel aangezicht hevoehligd had. cn de hand van Martha aan haar mond drukkende, zcidc zij: quot;Moederlicl, waarom weent gij?quot; toen sloot deze haar in hare armen, cn riep verheugd en dankbaar: »lk dank I , mijn (iod! Heilige Maria! gij hebt mij haar nog gelaten.''

Toen Van Schallclaar zijne bruid voor met de hand bad toegewenkt, ging hij zonder Ie spreken naast den smid. en trok zijne handschoenen aan. De knechts gingen ecnige schreden voor hen uil. Wouter zag nu cn dan naar zijn buurman, cn zcidc eindelijk: »lk hen blijde voor haar en n. en ook voor mij. dat wij op weg zijn; dal afscheid

nemen, dat afscheid ......... dat weet wal! houd

maar goeden moed; gij kunt nog lang genoeg, eu mogelijk al zeer spoedig, elkander den gchcclcu dag op uw gemak zien.quot;

«liet is zoo, waarde meester! dal zeg ik ook tol mij zeiven; en evenwel.... gij kent mij. waarom zou ik het verzwijgen? liet is mij alsof mij een zware last op het hart ligt, meester! zoo ik haar voor bet laatst gezien had!quot;

Voor het laatst! kom, ken ik u niet, weet ik nicl, boe gij er op slaat, als er gcvocblen wordt:

(Iwaivsht'id! dill /;il wel ovcr^ami. Moritcii, zonder MTZiiiiu, zal ik li lit'l liiiriiiis (i|i de Scliidlelaar lalcn hczoi'^cn; hel is iicslaiid lescn zwaard en speer, lionl en kojjel, alleen een jfoed knijl is gevaarlijk MMir hein die liel draajil; maar w ie zonn in het slof werpen?quot;

«indien een ander sprak, meesler!quot; hernam Van SehalTelaai' hel luiolil sclnidtleude, »zie. ik zon hem mei «leze handschoen in hel aangeziehl slaan, en vragen el' hij mij voor een lafaard aanzag? .Maar ik ken uwe goede hedoelingen, vriend! gij zeil lielil in nwe jengd den aanval hoeren Idazen, gij held de wapenen gedragen; de oorlog is niels; maar die l'eri'oH ' Dil zeggende, liraehl hij de hand aan zijn dolk, dien hij zoo \agt;l omklemde, dal de kel-ling rammelde.

»lk zie. Van Sehaiïelaar!quot; zeide de smid, die hem inel len kwade duidde wal hij gezegd had, »dal Maria gelijk gehad heel'! mei n den vrede op le leggen; de vrouwen/00 zvsak als zij zijn, heldien veel niaehl door haai' verstand: daar znll gij in hel vervolg meer van le welen komen. Maar waarom hehl gij hel zoo legen dien l'errol? hij doel de zaken op een groolen en nohelen voel; gij zijl immers niet ininnenijdig op liem. Jan?

\an Sehaiïelaar antwoordde hem in hel eerst niet: maar eindelijk zeide hij: »Toeii IVrrol den Hisselmp zijn dienst aanbood en ik in den raad mijn gevoelen zeggen moest, ontried ik het in soldij nemen der Zwarte hemle. W aarseliijidijk kwam hem znlks Ier oore; want. ol'sehoon jnisl niel 011-hollelijk, gedroeg hij zicli altijd afgemeten en koel tegen mij. Daar bleef het hij: maar nn omstreeks een maand geleden, dwong mij bel gejammer eener vrouw om at le stijgen, en bare woning binnen le treden, alwaar haar man door cenige ruiters werd mishandeld. Zij behoorden lol de Zwarte hende, hekrennden zieli niet om mijne bestrallingen, en gingen voort den armen boer met hnnne zwaarden le slaan, kon ik minder doen dan den ongelukkige,een onderdaan van nnjnen heer, le besehermen? Ken der vreemde milers, die hel zwaard legen mij had opgeheven, viel dood voor mijne voelen neder ; eerst toen verlieten zijne makkers de woning en dreigden mij mei hun hoofdman, l'errol eiseble den volgenden dag, in tegenwoordigheid van den Hissehop, rekenseha^ van deze daad; hel mishandelen, zelfs liet venmiorden van een gemeenen boer, kon mij, volgens zijn zeggen, geen vrijheid geven, om de hand aan een zijner mannen te slaan; toen voegde ik hem toe, dat mijn zw aard verantwoorden zou, wal mijn zwaard gedaan had. Doeb beer

David gelastte ons den twist hij le leggen; maar was l'errol vroeger mijn vriend niel, sinds dien dag heb ik in hem een onverzoenlijkeu vijand; ik weet hel.quot; Mier zweeg Van Sehaiïelaar: daarna zeide bij snel en kort afgebroken; »ik vereer den krijgsman, die in l veld trekt voor zijn vorsl, voor zijn leenheer, voor 's Lands welzijn, en hem, die zijn huis en erf verdedigt. Ik aebt den soldaat, die, zonder le strijden legen hem, onder wien hij geboren is, zieb hier of daar een heer, een standaard verkiest, daaraan getrouw blijft, en gedurende den vrede het brood der burgerij etende, bel met zijn bloed betaalt, als de oorlog woedt: hij dient voor geld, voor eer; maar hij blijlt, olsehoon loon-dienaar, een man van eer. Ueboede (lod mij en mijnheer Sl. Maarten, dal ik kwaad zou denken van de Heilige kerk en hare dienaren; mivir ik kan de daden van hen niel goedkeuren, die, vermoordende hetgeen bun voorkomt, zonder aanzien van geslacht of ouderdom, als een vernielende hoop aanvallen op meiiscben, die zij niet kennen, alleen omdat men hun zegt: »llel zijn ongeloovigen, hel f zijn keilers, sla ben dood, en God zal u zegenen. Ik beklaag hen, maar ik veracht hen niel, omdat zij gelooven aan belgeen men hun toeroept; zij zijn moordenaars, alles wal gij wilt; maar ontneem hun de vaste meening, waarin zij verkeeren; laai de slem zwijgen, die hen opwindt, die hen razend maakt, en zij zullen niel meer moorden, niet meer verwoesten; zij zijn nog edel, die zoo bandelen. Maar er zijn meuschen — zijn zij bel ? zij hebben er ten minste de gedaante van die nu den eeuen beer, dan den anderen, nu deze, dan gene zaak voorslaan, altijd rooven, moor den, zwelgen en bloed storten, meer dan 1100-dig is, meer dan men verlangt; waarom? Om-dal zij leven in bet bloed; zij plassen er met genoegen in; het is bun cleineul; hel woord vrede is hun onbekend, hel woord verdrag, daarmede spotten zij; hun eenige wel is hel zwaard; hel is een wel die vermoordt; hel geheele mensebdom is hun prooi; zij zijn er mede in oorlog. Listiger dan de gemeene straatroover, die iedereen tol vijand beeft en spoedig hel omlerspil delft, voegen zij zieb nu hij den een, dan hij den ander, mees! bij den sterkste; om deel le hebben aan den buil. helpen zij den zwakste uilphmderen en alles vernielen. Die ondieren, die geen onderscheid kennen tusscben de maagden des lleeren, en de ongelukkige wezens die ben vervolgen met hare lielko-zingen; die de dochter onleeren in de armen der moeder, en de vrouw onder hel oog van den

niiin; die halve duivels, wier cciiiiic Insl /wcliicrij en (inlut'ht is: die soldcnici's vciariil ik, en vcr-\l(ilt;'k hen uls de pcsl. Welnu, ik zie op uw i;e-liuil, (lui iiij ei- o\('i' (lenkl als ik; cu wie is zulk ceu iiiüiisk'i'? I'eri'd! mei de Hoode llaud!quot;

()|i (lil üo^enidik waren zij, na de Vijepooii Ie zijn (looi'Sfoffaaii, in den .\elilei'kani|i aaiiirekoineu, waar licinlje hen mei hel paard waehlle. \ an SeliaHelaiii- nam hel ijzeren kapje van heni aan, en deed hel vnorzichliijlieidslialve op hel hoofd, waarna hij hel riempje onder de kin loc^esple, en zijn kiiaa|i beval hel paard hij den lenjiel aehler hem Ie leiden. Moor wreel' Nersenoegd mei zijn kop lejfen den ai ni van zijn meesler, loen hij hein NOdrhijfing; deze hield ecu oogenldik op, schikle hel hil een weiniif, en lerwijl hel Irouwc dier hein de hiind likle, kusle hij hel voor den kop.

quot;(ie knul nn zeggen, nicesler!'quot; zeide hij gedwongen gliiiiliichende, lerwijl zij hun wejf vervolgden, «dal ik mijn woord gehouden heli; loen was zij M'oolijk. Maria, en uu . . .

»l)al is de knip der zaken. ' anlwoordde \\Hu-Ier, «iiiiiiii' vciiel mij iiog eens nader: die l'ernd, zegl jiij . .. .quot;

»Pcriol igt; auiiNoerder der Zwarle liende; dil is een h(ii)|i volk. uil alle landen en volken hij ('Ikandei' geraapl, sleehl en slonl, uilmunlend gewapend en hereden. nieinand gehoorzamende dan Uiem, (el alles in slaal, liehalve lol deugdzame daden. Wal hem helrel'l, niemand weel. welk oord hem zag gehdreii wiirden: hij i- Irolseh op den roem en den Imil. welke door hem in zoovelege-veehlen en slrddploehlen is vergaderd; zijne praehl kent jit'ene |»id('n; liel ^ond en hel zilver sehijuen voor hein gec» waarde Ie hehhen, als hij hel uilgeel'l om zich ia weelde le haden; de lage niin-slreclen en de vrouwen, die hem vergezellen, roemen zijne, inildheid; maar niels wordl door hem onlzien; niels is er, dal hij niel aan zijne diiivel-sehc liende itelasl, ais hel op een phmderen iiaal; zoo is l'errol, volgens heigeen men van hem zegl, dl zooiils hij zich slceds gcdraajrl. (iij hehl hem gezien; hij is ceu schoon man, niel waar, maar zijne ziel!.... hij is een eugel, maar een gevallen engel; en waiirom hedekl hij sleeds zijne handquot;' /waarom heell niemand hein ooil den handslag zomlei' liaiidsclioen zien lieanlwoorden, waarom? Zou(ii)d hein daar liclcekend hehhen? en waarom zou zijne hand niel omiilw isehhaar mei Idoed he-vickl zijn. die l'errol mei de Itoode Hand? Will ^ij welen, oi' hij dapper is? iiij is hel, hij God! iiij is hel! indien hel een deugd is, dan is hel J. K. Üi.tmans, De Schaapherder. I.

de eenige die ik weel dal hij liezil. Welnu, die man heefl mijne bruid mei zijne lippen aangeraakt, bezoedeld, en ik kan mij niet wreken,quot; riep Van Schaflclaar droevig, waarna hij langzaam vervolgde: »en loeh heelt Maria wel gedaan. O meesler! alles wilde ik geven builen haar, om man tegen man mei hem le strijden op leven en dood; maar ik zou noj; lieuT wensehen hein nooit gezien te hebben ol' hem nimmer weer te zien; want loen ik hem hel eerst onlmoette, huiverde mijne hand, loen zij zijne gehandsclioende hand drukte; geloof mij. ik vrees, dal ik Maria nimmer zou weerzien na zulk een geveeht.quot;

Zij waren nu aan liet einde der straal genaderd, en Wouter zeide: «Indien hij zulk een knaap is, dan hen ik blijde, dal hij aan de zijde van den Bisschop is; u:ij hebt dus geen nood, dal gij hem zult hehoeven le bevechten.quot;

«Alsof hij geen wapenbroeder zou kunnen vermoorden!quot; antwoordde Van Sehafl'elaar snel. »iNu is hij nog in dienst vau mijnen heer, nu nog; maar w ie weel. hoe spoedig uiel meer. Dal hij hier dezen dag geweest is, geelt mij kwade gedachten; geen edele iband. alleen liet belang bindt zulke iiienseben: gaariie zou ik hem onze zijde zien verlaten, indien dil hem niet gelegenheid gaf dikwijls hier in de stad te komen.quot;

Op dit oogenblik waren zij de straat teneinde, en sloegen den hoek om; de knechts, die hen vooruitgingen, waren reeds de poort genaderd, en wachtten aldaar hun meester af. Van Schaffelaar, dien wij nu eens vroolijk, dan weder gevoelvol gestemd gezien hehhen in de tegenwoordigheid van Maria, dien wij onderweg niet drift zijne gedachten hebben hooren uilen, was nn de bedaardheid zelve, en zijne licre krijgshaftige houding gal' te kennen, dat, wal er ook gehenren mocht, hij de slagen van liet noodlot zou alweren of met gelatenheid ondergaan.

De smid en zijn aanstaande schoonzoon w ierpen een nieuwsgierigen Idik in de poort. Zoodra zij den muur bereikt hadden, die aan den wal verbonden was, zagen zij de reden, waarom Dirk met zijne makkers had geaarzeld verder le gaan; de wacht was versterkt en bestond nu, behalve

I

nil twaalf burgers, uil zes man van de soldeniers, ₍ die in de stad in bezetling lagen. Zonder le aarzelen gebood Wouter aan Dirk om naar buiten (e gaan, alsof zij van niets kennis droegen: doch de wacht aan de poort, die nu bemerkte, dat de vijf knapen die vooruitgingen, in verband stonden met dengene, dien zij order hadden niel builen le laten, wierp

s

(lil voorzichtigheid tlf poortdourcii loc, loc» /ij de |)oort luulerdcii. De smid wenkte zijne gezellen om terzijde le itaan. en ikgt; zaciil lejien \ an Scinillcliiar jrezegd tc iiehiien: «Laat mij liet woonl \oeren; ik zal beter met lien klaar komen dan idj.quot; trad hij naar de wacht, die geheel onder de wapenen was, en vroeg: »\Vie geelt hier hevelen. ImrireisV

«Dat hen ik, meester!quot; antwoordde de voorste, die een l'raaien hellehuard in de hand hield.

»lla, ha! dal doet mij genoegen, klaas! zeide Wouter ongedwongen, hem de hand schnddende: »zie, het is hier onder de poort zoo donker als de nacht. Hoe gaat het te hnis? alles wel, hoop ikV zoo, dat verheugt mij. iMaar zeg eens, waarom is de poort iteslotcii?quot;

»Nu ja. Wouter! waarom?quot; antwoordde de andere aarzelend, «waarom? dat is zoo gemakkelijk niet te zeggen; het kwam ons raadzaam \oor, om onze hevelen hehoorlijk te kunnen uitvoercu.quot;

«Zoo! hevelen, dat is wat anders.quot; zeide Wouter cenigszins spottend; »is het volk \an deii Misschop in het veld, en heelt de schout en de regecriiiit de poort laten sluiten, zeg?quot;

»Nii ja, de schnut nn juist wel niet.

»Kn wie dan?' vroeg \\ outer schielijk.

„IV kapitein \ande sohleniers! antwoordde de andere verlegen.

«Ha, ha! \an de soldeniers!quot; zeide Wonter lachend, «dan geelt die nn ook ai he\elen aan de hnrgers? dat geheurde onder l)a\id niet: mijne meesters! maar hel kan nuttig zijn.

iiKn niemand twijlcll daaraan, ol heelt ermede te maken,quot; \iel hem een der soldaten in de rede.

«Zoo, zoo, die schijn! ook wal Ie zeggen Ie hehhen,quot; zeide Wouter, die zi jne hand hm en zijne ooiten hield, om den spreker des Ie heter Ie kunnen zien. «hel verwondert mij echter, dat een soldenier zoo maar in eens hel woord in naam \an alle hnrgers doel: maar ik hei» er M'cde mede. I'iilieve, klaas! wees zon goed \oor mij de poort te lalcn openen; ik hel) met mijne gezellen huilen nog iels te doen, en deze heer moet ook naar huis rijden.quot;

«Ja, meesier!....quot; antwoordde deze verlegen, en hij aarzelde om Ie vervolgen, toen de soldaat, die reeds gesproken had, en wien het antwoord van den smid nog op hel harl lag. korlal zeide: „Wal n het relt, gij kunt met uwe gezellen doorgaan, maar de ruiter niet.quot;

«Mei!quot; zeide Van SchalTelaar hinnensmonds, maar Wouter antwoordde even spoedig: «Ik hen altijd gewoon Ie spreken met hel hoofd, en niel niet de heonen, \riendschap! maak n maar niet zoo driftig, hnrgers! zal ik nn nog langer moeten slaan mei dezen edelen heer, lol het aan die geluinrde knapen zal gelegen komen om ons door Ie lalcn? foei! welk een schande voor de hnrgerij! en ik. die nogal o\erinan in hel gild hen; klaas! past dat aan iemand nil helzelfde gild? als de meesier uil rle Vergulde Helm heleedigd wordt, znll gij, mcestci' in de lioode Sleutel en hel geheele gild dan niet met schande o\erdekl worden? Hedenk dit wel: en hoe denkt (ierrit Van Zntphen er over? en wal zcül Lange Piel? Of denkt .uij, dat ik iets zon willen doen. dal lol schande en nadeel \an de stad en de hnrgerij zou strekken ? Welnu, wal zegt gij? hen ik niel nader dan die weemde soldeniers ?quot;

«Ja. meester?'' antwoordde de aansoerder der hnrgers, die, evenals zij allen, genegen waren om Woutci' genoegen te geven. «Wij zonden gaarne alles voor n doen: maar wij zijn hevreesd om dien heer door te laten. Waarom spreekt hij niet zelf met den kapitein?quot; zeide hij op eens snel. verheugd, dal hij deze nilvlnchl gevonden had.

iiI)e lijd is hijna om, hel zal spocdijj vier mir slaan, en dun hen ik met recht gevangen.' zeide Nan Schallelaar zacht, en met den voel stampende : «verzoek hen. Wonier! dal zij u mei Dirk door-laten, dan zal ik Ie paard stijgen, en, hij Sl. Maarten! ik zal er met geweld doorbreken.

Hij zag om: zijn knaap, die, met hel zwaard van den smid aan de heup, vlak achler hem stond, hield liet paard, dal van ongeduld steigerde, hij den teugel, lien menigte nicnschen waren reeds voor de poort opgehoopt en Ie zamen geloopen, en schenen onvergenoegd, dal men den meester uil de Vergulde Helm zijn verzoek niel toestond, «liet is schande voor nwc stad. Imrgers!quot; zeide een oud man, die over een lederen wamhnis en hozen een mantel van scliapenvel droeg, terwijl hij op een langen staf rnslte, «hel is een edele heer, die heer Nan Schallelaar; zijn grootvader was hnrger van de stad: gij licht sinds jaren aan hem en zijn geslacht iillerlei henoodigdheden verkocht; hij heeft veelgezair hij uw voormaligcn heer. den llisschop; val gij (Ins niel, hoe dwaas hel is. heni door die huurlingen Ie laten lieleedigen, daar gij hem nog zoo noodig kunt hehhen, om, als de zaken eens omkeeren, een goeden vrede Ie slnitcn.'

»Wie praai daar van vrede en van den Mis-schop?quot; riep iemand uil den hoop, «wij willen geen vrede; weg met den Hisschop! wegmei David van Roiirgondië!quot;

•gt;Slil! slillquot; riepen dadelijk eenigen van hen, »/\vijg! /iel gij niel. wie er jfesproken lieeflquot;' hel tis Italpli, de oude seliaupheidei'; hij weel wal er nog geheuren moet: hij is niet een helni frelxiren.quot;

«iMoi: een ooifcniilik iicdnld. Jan! antwoordde Wonier, «ik hid n, gehruik jteen geweld.quot; Hierna rie|» hij: »Kn voedt i,^rij geene vrees, Imr^ers! om den heer van .MonHoorl legen n in hel harnas Ie jagen? Indien de heer Van Seliall'elaar gevaarlijk ware voor de rnsl \aii de stad, dan had men hein in mijn huis kunnen aanlionden. Hiervoor was eehler .«een reden; maar men wisl, dal zijn vrijgeleide Ie vier nren eindigl en daarom, mijne meesleis! heelt men n gelast hem hier op Ie honden lol na dien lijd. IJegint gij hel nu Ie vallen? Waarom zou hij naar den kapitein gaan, daar hij van den heer van Montloorl verlof heell om hier Ie komen; een verlol'dal i.^rij meer moet eerhiediifen dan de hevelen van een /ijner dienaren, en dal ook door die knapen, welke daar mei hiume roeren slaan, moet jfeëerhiediftd worden.quot; Dil zeftgende, nam hij een papier aan. dal Van Seliallelaar hem overgal, en hij loonde hlt;'i aan de huilers, die onder de poorl nillraden.

»llet is zoo.quot; zeide hun aanvoerder, «liet koml mij voor. hurgers! dal wij den meesier en dien heer niel lanifer kunnen ophouden.quot;

»F.'n ik zie niel, waarom wij de komst van den kapitein niet zouden al'waehlenquot;, zeide de soldaal. naderliij Iredende, »ik hel» hem laten vervv illijjcii. dal de vreemde ruiter hier aan de poorl is; hij zal spoedii; komen.''

-hees zeil hetgeen hier slaat,quot; zeide Wonler, hem hel gesehril't onder den neus houdende.

»lk kan niel lezen.quot; anlwoordde hij harseh. het papier lerugsloolende.

»Maar deze heel'l hel reeds gelezen,quot; vervolgde Wouter op den hurger-aanvoerder wijzende, »,«ij weel dns wat hel hehelst.quot; Doeh de soldaal, die zeer goed hegrepen had. dal deze, om den smid genoegen Ie geven, zieh gehouden had, alsol hij hel gesehril'l hegreep, zeide spollende: Ik kan evcniroed lezen als uw gildehroeder; maar wij hehhen er heiden veel van vergelen.quot;

quot;Ileh de goedheid aan deze lieden Ie zeggen, wat dil gesehril'l hehelst,quot; zeide Van Seliallelaar legen een Sl. Janshroeder, dien hij aehler zieh in den volkshoop onldekle. en hij overhandigde hem hel papier.

«Zeer gaarne, lieer!quot; anlwoordde deze, die den hrief in/ug, en verklaarde, dal hel een verlof van Monlloorl hevalle, vvaarhij aan heer Jan van Seliallelaar, aanvoerder ecner Lende rijzige ruiters, in dienst van David van liourgondië, werd toegestaan om zieh, vergezeld van een knaap en ontrew apend, le hegeven naar Amersloorl, en aldaar Ie hlijven van des voormiddags ell' tol des namiddags vier uren; ifelaslende aan alle hurgers en soldaten, om genoemden heer vrij te laten komen en ^aan,/lillende hij eiken dienst ol (iiidienst, aan den heer N an Seliallelaar hevvezen. rekenen aan hem/elven ireilaan le zijn.

»llet komt mij voor, dal dil duidelijk is,quot; zeide Wonler. «Eilieve, hurgers! daar hejtiiil de klok te slaan; opent de poort ol vreest voor .Montloorl.quot; De hurgers maakten zieh nu gereed om toe le ireven; doeh de soldalen hielden koppij; vol, waar-sehijnlijk steunende op de nahijzijnde komst van den kapitein en op humie viiurvvapeiien, terwijl de hurgers huilen hun zijdgevveer alleen met helle-haarden gewapend waren. Doeh nn verhiel' de oude herder zijne slem weder en riep: »lii mijn tijd was hel anders in de stad: de hurgers waren toen /elven in slaat de poorten te hewaren, en lieten in en uit. vvien zij iroedvonden. »lk zieden dapperen .Monlloorl reeds komen, om rekenschap le vragen van hetgeen nn geiienrt. W ee u, Montloorl zal komen!quot; riep hij met een holle slem, en strekte dreigend zijne hand naar de gewapende hurgers uil.

»l)e poort open! open de poort!quot; sehreewden het volk voorwaarts dringende. De hniiters Iraden zonders iets te zegden, ter zijde, en om \ an Schaf-l'elaar en Wouter heen loopende, drong de massa de soldalen op het lijf, die noeh den wil, noeli den tijd ol de gelegenheid hadden hunne wapenen le gehruiken. Dirk en zijne nnikkers. vooraan/ijnde, haastten zieh om (!(gt; (leuren open le maken, en het volk stroomde, onder het selireeiiweii van: »l.eve de hnrirerij! de poorl is open!quot; jnieheiid en sehreeuwend naar huilen.

\an Seliallelaar en de smid verzuimden niet hen dadelijk le volgen, en iieen der soldaten had den moed om hen legen le houden. Muilen de hamei, (I) die voor de lirug was, slond Dirk met zijne makkers te vvaehten. »Ik dank n. ge/ellen! voor uwe hulp,quot; /eide Van Seliallelaar. die aan Dirk eenige geldsliikken gal', »(lrinkl eens op mijne ge/ondheid en die van uw meester, en gedraagt li even trouw in hel vervolg; missehien dat uw meester en zijn huisgezin nvv hijstand noj? wel eens zullen noodii.' helibon.'

(1) Slagboom, tick tev ufsluiting.

»Dat behoeft geen dank, lieer! /eide Dirk,/irh slijt' buigende, »liet spijl ons, dut idles zoo stil i^ idgeloopen; \\ ii /ouden die sehobltejakken zoo güiii'iic eens afgerost lielihen; maar de meester is wal Ie voorzkhlig; wij zullen op uwe gezondheid drinken; dat zal niet vergeten worden. Wij danken ii en wensehen u veel geluk.

«Veel geluk, lieer!quot; zeiden de gezellen, hem eerbiedig groetende. Nan Seha(lel.gt;.',r wilde nn-jnist van Wouter afseheid nemen, toen llenri hem na- ; derde en zeide: »die oude man, welke mij reeds gewaarschuwd heeft, laat u weten, dat de kapitein de poort nadert. Doeh toen \an Schallelaar naai den vriendelijke» raadgever rondzag, was deze reeds verdwenen, en bij zette zieb in den zadel. De smid nam den pas aangenomen knaap o|gt;, en zette hem zonder eenige moeite aehter zijn heei op het paard, dat zieb om de vracht weinig scheen

te hekommeren.

«Vaarwel, meester!quot; zeide Nan Seballelaar, tei-wijl hij Wouter de band drukte, «vaarwel! («od zegene u en uw huis; kus uw vrouw en Maria voor mij.quot; Zich nu voorover buigende, lluislenle hij hem in bel oor: «Houd een wakend oog op Perrol met de Itoode Hand.

«Dat zal ik,quot; antwoordde Wouter; «zoodra liet vrede is. houden wij brniloll, vaai'wcl!

Van Schall'claar gaf mi zijn paard den vrijen tengel, en verwijderde zich in vollen driif», Ib'intje hield hem met den rechterarm omvat, en groette den smid met de muts. die met de aamnerknig, dal het voorzichtijihcidshalve inisscbien heter wai'e den kapitein niet in den weg te loopen, in plaats

van de kamppoort ...... gaan, de stadsgracht een

eind vvegs volgende, den weg naar de Hlocmen-dalscbe Poort insloeg, gevolgd van zijne gezellen, wien bij zijne tevredenheid te kennen gal'over lum

gematigd gedrag.

Ken oogenhlik nadat de meester uil de Vergulde Ihlm zich verwijderd had, trad de kapitein, gevolgd door een twintigtal soldaten over de valbrug naar buiten, doch werd niets gewaar dan eenige lieden, die de stad ingingen, of zieb naar huilen hegaven. Noch de soldaat, die met Wonier gesproken had, noch een zijner makkers kon iemand aanwijzen, die deel genomen had aan hel openen der poort. Hij begat zich lol aan den llooge-wig, en een ruiter, dien hij in de verte gewaar werd, overtuigde hem, dat het mislukt was \an Schall'claar, later dan zijn vrijgeleide toestond in de stad te houden, waardoor de belooning verviel, die hem was toegezegd; er blcel hem dus niels

over dan terug te keeren, zonder dal bij hel zells durfde wagen zich op den smid Ie wreken. Ken half uur nadat alles in rust was geraakt, trad een man uil een der schuren aan den llooge-weg, en sloeg, gevolgd van een zwarten herdershond, den-zelfden weg in, dien de ruiter genomen Jtad; in zijne hand droeg hij een langen slok ol stjij, en niettegenstaande zijn ouderdom, verwijderde bij zich met snelle en vaste schreden.

II.

De heide.

Zie ginds, tlie zwakke kudde naukeii,

Op thym en marjoleiue grond,

Dien trouwen hond dat vee bewaken. Wijl 't herdersoog spied alles rond.

O. /. VAN HAREN.

Ken gcrninien lijd was er verloopen. sedert de beer Nan Seballelaar nog bijtijds Amersloort had

kunnen verlat..... en nog waren de zaken bijna op

dezelfde hoogte. Vrneh'lelonze onderhandelingen waren aangeknoopt en wederom algebroken, en hel liet zich aanzien, dat olschoon hel zwaard nog in de schcede rustte, het weldra Insseben heide par-lijen lot den oorlog zon kinnen. Maximiliaan v\as Ie wel overtuigd van zijn overmacht, om aanneembare voorslagen Ie doen, en de hooiden der rtrecblschc partij, stcuneiide op bun eigen kraeh-len, en misschien hopende, dal de Hertog door den oorlog met Frankrijk, en de onrnslige gezindheid der bevolking in Vlaanderen en Knik zon verhinderd worden zich met kracht legen hen Ie keeren, waren niet gezind om zich zoo maar aan de harde voorwaarden xaii den llerlog Ie onderwerpen.

Met was in de maand Mei, in die maand, welke de natuur met jeugdigen bloei ziel Ie voorschijn Ireden, en den menscb, zoowel als hel kleinste dier, den staligen boom des wonds, zoowel als hel eenvoudige bloempje des velds, als hel ware, niet nieuw leven vervult. In die maand, in welke men bet geluk van te leven zoo goed gevoelt, kan er bijna geen grooler genoegen zijn, dan op een scbooncn dag in hel open veld van deze ontwikkeling getuige te zijn; en evenwel, als de droefheid het hart van den menscb [vervult, bbjll

li ij koud voor (lil fjcnol ; lid flikkerend lichl des Itliksems zctii hem meer lievallen dan de koesterende slrnlen der lieve zon; hel gehuil viin den slormw ind en hel rulelen der dondersliit;en xonden meer echo in zijn hiiil vinden (hm hel ftezim*!;

der vogel......... hel ziniren en gonzen der krekels

en hijen; de donkersle naehl zon hein liever zijn, dan die hkuivve hemel; vidlemle hinderen, iianiic-mmier (hui hel jeugdige irroen, alleen omdal hij ongelukkift is.

\ Ken jonkman, die van llooj; Soeren over de heide kwam iiangereden, scheen in dezen loesland Ie zijn; len minsle hij hield hel hoofd ginlurig \oor-overgebogen, en scheen in die|»e gedaehlen algt; verzonken. Zijne kleedinif was eeniirszins vreemd; hij droeg een wamhuis san leder mei lanjre nauw sluilende mouw en, waarover hij hooge handschoenen aan had, die hoven o|i de hand mei plaaljes van ijzer helegd waren. De lederen hozen, die hij aanhad, waren mede eng slnilend, en zijne laarzen voorzien mei sporen en raderen. Zijne wapenen hesionden in een zwaard en een opsteker: (I) een ronde stalen hoed ol slormkap, die hem juisl om hel hoofd slool, was onder de kin meteen lederen riem vastgegespt; een wapentje was op zijn horst op het leder geschilderd, hel was het wapen van Hourgondië. Zijn paard was groot, sterk en geheel wil: de loom heslond uil een ijzeren kelen. De ruiter had achter zich op zijn paard een gedeelte zijner wapenrusting opgerold, en met riemen Ie zameii gegespt, zeker omdal de zw aarte hem verhinderde' het hij hel warme weder Ie dragen: ook

moeten wij niel vergelen Ie zegg..... dal ........iel

zeer grool lioiilen schild, mei hel \cl van een zeehond overtrokken, aan een riem om den hals \an den ruilcr op zijn ruit liinjr.

Deze jonkman was een lijziirc ruiter in dienst \an den Itissehop vaii I Irechl. en stond onder \ an Schaflelaai'. Met was hrank, naar wien wij onze oude kennis, meesler XVouler. mei zooveel helang-slelling helihen hooren vraiien. Zijn haar, dal van onder zijn hoofddeksel te Miorschijn kwam. was pikzwart, en hing met dikke kriillen lol in zijn slerkgespierdcn hals en op zijne schouders; hel strekte hem lol een naluurlijk Nerdedigingswapen, en zou niisschien een anders doodelijken houw onijevaarlijk hehhen kunnen maken. Zijn voorhoofd was hoog, zijne oo^en en zijn dunne knevel zwart, doch hij droeg i;een haard. Zijn neus was sterk gehogen: en niellegenstaaiKh^ zijn gelaal zeer hleek

(1) (il'oot IIK'S.

was, en de droefheid daarop Ie lezen stond, was hel vol uildriikkiuj? en schoon. Zijne leest was welifcvonnd. doch rank: hij was middelnialij; van grootte. Mier, geheel alleen, en niisschien anders genoodzaakt hel leed Ie verkroppen, dat zijn hart verscheurde, Irachlte hij door woorden zijn ijevoel uil te drukken. Terwijl zijn paard uil eiffen liewe-iring den weg op de heide volgde, en Frank zijn hlik zonder hepaahi doel in het rond liet gaan, zong hij:

Het bloempje, dat mijn hart bemint,

Is door een ander uitverkoren ;

Dat bloempje, waar ik lust in vind,

Voor eeuwig heb ik het verloren.

Hij zong met een diepe mansstem en vol gevoel ; men kon hooren dal de woorden hem uil hel hart kwamen : hel scheen een lied, door geen ander vervaardigd, en dal hij, als op hem toepasselijk, gekozen had ; neen. de woorden en de zangwijze schenen de lonen te zijn, waarmede hij aan zijn hart lucht Irachlte Ie verscliali'en. Uij hel eindigen van het laatste vers hedekte hij zijn gelaat mei zijn rechlerhandsehoen, en terwijl hij langzaam herhaalde :

nVoor eeuwig, voor eeuwig heb ik het verloren,quot;

wischte hij de tranen af, die ondanks hem zeiven uil zijn oogen geperst werden. Het lied moge op zich /.'li geringe gedaehlen geven van hel diehter-lijk en muzikaal talent van den jongen ruiter, hij eehlcr, die hel hem had hooren zingen, zou niel hehhen kunnen nalaten den ongeinkkigen jongelinjj Ie heklagen. Misschien zullen eenige sehoone lezeressen van dil werk den armen jongen hun medelijden nog wel schenken, daar zij zeer wel heseflen kunnen, dal hel hloempje, waarom hij treurde, eigenlijk niet tot hel plantenrijk helioorde, maar een meisje was, dal hij hemindc, en dat hij, evenals thans nog hij de dichters in gehruik is, zich voorstelde als ecu hloeni. Met is een vergelijking, die locn reeds alles helialve nieuw gevonden was, en echter nu nog fraai en waar hlijfl ; hebben de hloemen haar schoon niet verloren, de vrouwen zijn ook schoon gebleven, en heigeen zij thans misschien in ongekunsteldheid missen, wordt drievoudig door bevalligheid vergoed.

Ms wilde hij de droevige gedachte verdrijven, die zijne ziel folterden, gaf Frank zijn ros de sporen : doch toen zijn moedig dier hem zonder Ie steigeren, in weerwil van hel zware zand, in vollen galop met zich voerde, kwam hij lol zich zeiven.

en .quot;ien lougel aanhalende, likle hij liet met de hand aan den hals. en moedijfde hel mei de slem aan om lanijzaam Ie iraan.

„(Jij zinirl goed, ruilerlje !quot; riep men hem nu op eens loe, mei een iieesehe slem en een vreemden tongval.

N'erwonderd zag Krank rond, en ter linkerzijde j van den wei; onldekle hij weldra een oude vrouw, die zich heijvcnle om een groolen zak op haar rug Ie lillen ; eenig klein heestergewas, waarachter zij mogelijk gezeten had om uil Ie rusten, was de oorzaak gew eest, dat hij haar niet eer gezien had.

»Ik zeg, dat jdj goed zingen kunt,quot; riep hel wijl' nogmaals, eehler nu op een spollenden loon; »maar het was een nare deun voor zulk een knappen jongen. Nu, kijk maar zoo verwonderd niet en houd uw paard niet stil: ol' zijl gij niet bevreesd, dal ik den weg dwars voor u zal oversteken ? he 1 antwoord toch eens, hedroelde ruiter!quot;

Wanneer men. op zulk een eenzame plaats als deze heide, zoo op eens wordt gestoord in zijne overdenkingen, heeft men reden om verbaasd Ie zijn, en hel is niet te verwonderen, dat hij niet zoo dadelijk antwoordde, te meer daar zij hem bespotte over zijn gezang; doch toen zij nog harder begon Ie schreeuwen : «Zie. uw paard keul mij al. het 'wordt bang, ha! mijn blik brengt u ongeluk...quot; riep hij eenigszins verstoord : «Moei ^ij denzellden weg als ik, oude vrouw ? geel mij dan dien zak achter op mijn paard, en ik zal hein u Ie buis brengen.quot;

• Oude vrouw !quot; mompelde het w ijf, waarna zij snel uitriep: «Zou het den zak durven dragen ? ba! en waar zoudl iiij dan uw halsberg (1) laten, zeg eens ?quot;

• Gij schijnt de stukken eener ruitersrustingwel te kennen ; maar ik zal uw zak medenemen,quot; zeide Frank, mcdelijdcu hebbende met de oude vrouw, die nog steeds moeite deed om den zak op Ie lichten.

«Kn wat ken ik niet,quot; schreeuwde de oude, «ha ! ha ! ol' ik u ook niet kende, maar ik verlaat mijn zak niet: onze wegen loopen uil elkander, jongen ! rijd maar door ! rijd maar door!quot;

Frank slapte uil den zadel; bij nam de moeite niet om zijn paard aan den teugel te houden, doch vermaande hel alleen met de slem om Ic blijven staan ; hij Irad nu van den weg af over de heide naar haar toe. Zij droeg, niettegenstaande hel warme weder, een scboudennanlel. uit \erscbillende

(1) Pantserhemd.

soorten en kleuren van laken te zamen gelapt; onder den mantel uil, kwam een soortgelijke rok Ie voorschijn, die hare voeten onzichtbaar maakte. Hare banden en armen, gedeeltelijk bloot, waren rood en zwaar gerimpeld, en even bruin en morsiii als baar gelaal, dat bijna geheel verborgen was onder de slipmuts van vuil rood laken, die haar hoofd bedekte. Hare oogen glinslerden als twee vuurballen ; eenige lange, zwarte haren hingen over haar voorhoofd langs baar neus, en als zij den mond opende, zag men, dat zij nog eenige tanden had, die wil waren. Zij was krom en ineengedrukt : maar hel kwam den ruiter voor, dal zij misschien zoo oud niet was als bij eerst gedacht had ; ook scheen zij niet zeer tevreden, toen hij haar naderde en zeide: «kom, oude! wil ik u helpen? ik zal-u den zak opgeven.quot;

«Oude ! oude vrouw !quot; riep zij toornig en met den stok slaande, dien zij in de hand had, «mijn meester is oud ; ha, ba ! die is oud, maar ruiters moeten altijd jonge deernen hebben, ba! is hel niet waar? Ze}; maar liever heks of looverkol, mijn jongen ! maar spot niet.quot; Dit zeggende, begon zij een helsch gelach aan te hellen, en riep op eens, terwijl zij in bet rond sprong van blijdschap; «De meester rijdt, loe maar! o. o! dal gaal erdoor.quot;

«Vervloekt wijf!'' riep Frank driftig, «is dil de dank voor de hulp. die ik n wilde bewijze want zijn paard, verschrikt docy het gelach de vrouw, rende spoorslags over de heide ; ( ■ even spoedig besellende, dat deze van haar vers beroofd was, en geen rekenschap verschil 1 : was van haar gedrag, zeide bij goedaarin

«Komaan, moeder! laat mij u helpen, spoe want ik moet mijn paard weer zien te vang

«Heb ik niet gezegd, dat het paard bang ' mij is?quot; zeide zij meer bedaard; «maar vrees n ik zal den meester verzoeken niet verder te g: gij zijl een goede jongen.quot; Nu begon zij doch op een eigenaardige wijze te Huilen; paard stond stil, en keerde vreesachtig den om. «Zoo, zoo! de ril is over, ' vervolgde zij l' \reden, «ik heb nog zelden zulk een vriendeli; ruiter aangetrolfen als ijij. (Jeef mij nu den op den rug; zoo, zoo is het goed.quot;

«Die zak is voor n te zwaar: moet i;ij nog wezen?quot; vroeg Krank.

«Ver? o ja, heel ver!quot; antwoordde zij, in dachten verzonken, «maar hij is niet zwaar, ik het wil,quot; riep zij, en sprong met den zak den rug in het rond, alsof zij niets Ie dragen 1«Hel hout moet branden en de kruiden mo

Di:

koken,'¹ schreeuwde zij, terwijl zij den slok of de kruk, waiiroi) zij leunde, mei beide handen vasthield. Krank wilde nu /;aan; maar op eens hleel zij vlak voor hem slaan, en lerwijl zij hein mei doordringende hlikken aanzag, zeide zij schielijk: »Kii de helooning voor de inoeile. Heer ruiler';' he, will ge een kus, zeg ecus';' Nu, will ge uiel, Igeel' mij dan de hand.''

Frank voldeed aan haar verlangen en zeide: quot;(Joedendag, moeder! God zegene u,quot;' en wilde zich verwijderen cu zijn paard inhalen, dal nog idlijd op dezelfde plaals slil slond, alsof hel van steen geweesl ware. Doch de vrouw riep: «Slil, slil!quot; Irok hem den handschoen van zijne hand, en deze vnslhoudende, hcschouw de zij mei aandachl de lijnen, die er overliepen cu zich kruislen. Op eens streek zij met de linkerhand liet haar we^r, dat uil de mills voor haar aangezicht hinj;, hoog hel hoofd voorover, om des te heter Ie knuneu zien, alsof zij twijfelde aan hetgeen zij za,a. liet daarna op eens zijne hand los en riep;

«Vérgeef mij, lieer! indien ik n gekend had. /mi ik u niet toegestaan hehhcu mij te helpen, en uwe handen vuil Ie maken aan mijne lompen; nu / hegroet ik u; er is vorslenhlocd in uwe aderen, vaarwel lieer! wees gegroet, en zei den voet niet in mijne voetstap|icu.quot; iNa hel nilsprekcn van deze woorden, liep zij hard weg, en sproiiij over den weg, langs welken den ruiter gekomen was.

»Hlijf staan, moeder!'' riep i'rank, verbaasd o\er hetgeen zij jjezegd had, »zei,^r mij nog eens, wal .uij in mijne hand gezien licht, en ik zal u goed heloonen.''

quot;Uchmncn!quot; riep de oude zich onikecrende, «en waarvoorquot;.' ik heli uiets gezegd; w ilt gij iets welen, zoo kom des nacht aan hel meer,'' cu zij wees met de kruk over haar schouder naar de heide; «des nachts zijn de geesten wakker, maar hij den dag slapen zij: vaarwel lieer! volü mij niet.quot; Nu keerde zij zich om, en liep als een pijl uil den boog al hompelende over de heide, voort, i'rank raapte zijn handschoen op, en was nu hlijde, dat /ij vertrokken was; ecu koude rilliiiji' ging hem door alle leden, cu hij kruiste zich; nu eerst hegon hij te hegrijpen, dat hij mei de heks van de linn-iicnsehans gesproken had.

Zijn paard hleel' nog altijd oniiewegelijk op dezelfde plaats staan, en naderde hem niet, ofschoon hij hel riep. Toen hij hij hel arme dier kwam, scheen het zoo vermoeid te zijn, alsof hel een gc-heelen dag hard gereden had, en was zeer ver-hlijd zijn meester weder te zien. frank sprak het ilDK. 5',»

vriendelijk toe, maakte met den vinger een kruisje voor den kop van liet paard, en zette zich toen fin den zadel. Nog eens zag hij om, en werd de heks licwaar, die heel in de verte in de richtini; fvan Mecneld, over de heide voortholde.

liet paard haastte zich nu, om zich zoo spoedij; mogelijk van deze plaats le verwijderen, en reed. alsof hel gedurift de sporen voelde, met zijn mees ter voort. De verschijning van hel oude wijf en de hijzondere toon van haar schelle stem hadden hel dier verschrikt. Wat I'rank hetrof, die eerst had ingezien, met wie hij le doen had fjchad, toen de heks zich verwijderde, de hem en zijner jeugd eigene stoutheid maakte, dat hij nn niets meer van haar vreesde: en evenwel de woorden van het w ijf kwamen telkens weer voor den geest, liet deed hem nn leed, dat hij haar niet gedwongen had zich nader te verklaren, en nogmaals hield hij zijn paard in, en zag achter zich. liet ros was eehter hevreesd om leniii te moeten keeicn en steigerde; maar de kracht, waarmede I'rank den ijzeren teugel aanhaalde, en liet dier de sporen deed voelen, noodzaakte het zich le wenden. De zon, die haar hoogsleu stand nog niet hereikt had, schoot hare stralen over het veld, terw ijl de ruiter zich op een hoogte bevond, over welke de weg hier heenliep, hetgeen hem in staat stelde de ge-heeie vlakte te overzien. Vóór hem werd zijn gezicht bepaald door de hoogten, over of langs welke hij, van Soeren komende, gereden was, en over welker toppen hij de kruinen der zware boomen Ivan liet Soerenschc Hosch zag, die zich met de hoogte, waarop zij geplaatst waren, als een blauwe gordijn aan den gezichteinder veiioouden. U'j zag de licks niet meer, hetzij ze zich in een der vele kuilen of diepten op de heide had nedergezet, ot dal zij reeds achter de heuvels was, die het Meer veld bepaalden : hel eerste kwam hem waarschijnlijk voor, en was meer overeen te brengen met bare jaren, en de vracht, die zij droeg, ofschoon het hem hekend was, dat voor eene heks niets onmogelijk is. Aan zijne linkerzijde zag hij de spits van den kerktoren van Garderen, die zich hoven de daken en de kruinen van eenig geboomte op den top van een gloeienden heuvel verhiel'. Meer links nog verloonden zich in de verte eenige wijd uiteenslaande boomen op de vlakte, achter welke hij het Putter Bosch gewaar werd, evenals een leger achter zijne voorposten. Ter rechterzijde zag hij niets dan beide, ofschoon hij met zijn oog de hoogten volgde, die bij voor zich had, tol zij zicii in den gezicbleiiider verloren. Meer nabij lag hel

dorpje Kootwijk, dat liij dienzelfden morgen was doorgereden. Frank bevond zich liier in hel midden der Veluwsehe heide. De aangename Incht, welk em zacht oostenwindje hem te gcmocl voerde, werd veroorzaak! door de uiIwaseining der heide ; waar de zon hare werking deed op de dnizenden soorten van planten, die over het veld verspreid waren, scheen het in de verte, alsof er een soort van damp uit den grond opsteeg. Allerlei vlinders, met schitterende kleuren overdekt, gonsden heen en weder; de hommels, bijen en wespen vlogen nog wel niet m ontelbare menigte van het eene plantje, van het eene bloempje naar het andere, om onvermoeid den sinakelijkcn honig te garen, maar sommige schenen evenwel reeds de beide te bezoeken, liet zonlicht gaf aan de anders zoo dood-sche heide een vroolijk aanzien; de ongelijkheid van den grond, die nu laagten, dan hoogten vormde, en hier en daar met kleiitstruikgewas en struwee-len begroeid, of als bij vakken met verschillende soorten van planten overdekt was, veroorzaakte, dat de eene plaats, niettegenstaande den hoogen stand der zon, meer verlicht was dan de andere : en deze kleine schakeering van licht en schaduw nam een groot gedeelte van het eentonige weg. Zoolang Frank zich op de heide bevond, had hij nog geen voertuig ontmoet : ofschoon de weg, dien hij volgde, die was, welken de karren of wagens gewoon waren in te slaan, die van Amersfoort naar Zutfen, Zwolle of Deventer reden. In de verte, op den weg naar Garderen, zag bij echter twee onoverdekte voertuigen, die zich langzaam verwijderden. Onderscheidene wegen liepen krniseling over de heide, en het oog kon ze gemakkelijk volgen, daar de zonnestralen sterk werden teruggekaatst door bet witte zand, dal op de meeste plaatsen te voorschijn komt, wanneer de heidelaag door eene of andere oorzaak wordt weggenomen ; het was alsof er loopers van helderwit linnen over een bruinachtig tapijt waren uitgespreid. Opmeer dan écne plaats vertoonden zich op de heide kleine hutten, die nu eens alleen, dan weder in groepen van drie of meer in getal, verspreid lagen. Kene dezer woningen, die eenigszins nabij lag, was van heizoden opgericht en met heideplaggen gedekt, en scheen veeleer geschikt te zi jn tot een verblijf van dieren dan tot een woning voor menscben. De hand boven de oogen houdende, overzag I rank nog eens de geheele landstreek, voordat bij zijn weg vervolgde, en zonder te letten op een paar lieden, die in de verte bezig waren met het inzamelen van dopheide of het steken van zoden, tuurde hij op eenige witte stippen, welke zich in de richting van hel Putter Mosch vertoonden, waarna hij, zijn paard tot spoed aanmoedigende, spoorslags den heuvel afreed, terwijl hij steeds het hoofd gewend hield naar die zijde, waar hij de witte plekjes had ontwaard.

Ken oogenhlik daarna hoorde hij bet geluid van een schelletje, en toen hij het kleine dal, waarin hij zich bevond, doorgereden, en boven op de volgende hoogte was, zag hij beneden vóór zich uit een groote [kar, die met grol zeildoek was overdekt, en door twee sterke bonte paarden werd voortgetrokken. De voerman, die naast hel voorste paard ging, hield dadelijk de kar stil, toen hij Frank gewaar werd, en gaf door een uitroep van verwondering zijne niet zeer aangename gewaarwording te kennen, om zoo op eens op de eenzame beide een gewa-penden ruiter vóór zich Ie zien. Zijn makker, die achter den wagen ging, werd nu ook gewaar wat het stilhouden der kar veroorzaakt bad, en op zijn geroep kwam een derde, die waarschijnlijk geslapen had, uil een zak, onder aan hel voertuig vastgemaakt, te voorschijn kruipen. Toen echter de ruiter naderde, zonderdat hij door anderen gevolgd werd, bedaarde hun schrik, en zij heantwoordden nu eerst hel «goedendagquot;, dat hij hnn reeds tweemaal had toegeroepen. Zij namen onderdanig hunne mutsen af, en antwoordden hem volijverig lt;gt;|i de vragen, welke bij tol hen richlte. Ilnnnc antwoorden schenen zeer naar zijn zin te zijn, en na een oogenhlik mei aandacht de sterke Irekpaarden, en hunne wijze van aanspanning vóór elkander beschouwd Ie hebben, wenschte hij bun goede reis, en vervolgde zijn weg. Toen hij zich verwijderd had, zag hij, boe een der voerlieden, terwijl de andere de hamen verschikte, behoedzaam de hoogte opklom, en naar alle zijden rondzag, of de makkers van den ruiter zich soms ook schuil hielden, en hoe hij met M'eiigdc aan zijne makkers toeriep, dal de weg veilig was. Een glimlach deed voor een oogenhlik hel hleeke gelaat van den jongeling zijn ernstige plooi verliezen, daar hij niet beselVen kon, waarom drie forscbe mannen, in de kracht hunner jaren, niet meer durfden steunen op hun eigen krachtcii.

' De witte slippen, die langzamerhand in het Putter liosch verdwenen, schenen hem thans geen belangstelling meer in Ie boezemen. Hij bad nu de hoogten achter den rug, en zag, na nog eenigen lijd gereden te hehben, eenige hoornen vóór zich, welke ter reclilcrzijde van den weg stonden. Het scheen een laajf gedeelte der heide Ie zijn, die

hier nis hol ware bijna onmerklmar een kom vormde ; lussehcn de slniikcn, welke om en oniler de ; hoornen opsiroeiden, zaït hij een iiilireslirkle diill sehappn, die in de schaduw lagen nil Ie rnslen.

In hel hegin had hij sleehls de wille vaehlen insschen hel groen kunnen zien ; maar hoe meer hij naderde, des Ie heler kon hij hel wolvee onderscheiden. Hel was alsof hel vermoeide ros ook haasl maakle om Ie naderen ; wanl zonderdal zijn herijder zulks gelaslle, verslerkle hel den dral. en spoediir kon men hel zachle geluid van de schclleljes der hamels hooren, als zij opstonden ol' zich ver- [ legden. Doch nu verloonde zich plnlseling een dier, | dal men aan de vlugheid, waarmee hel over hel liggend wolvee heensprong, voor geen ram kon houden, en dal huilen de laalsle slruiken pos! valle, welke deze plaats omringden. Hel was zwarl en j | , grool, en slak den kop in den wind om Ie onl-dekken, wie er naderde. Hel was de herdershond. Zoolang de ruiler den weg hield, hleel hij onhe-weeglijk slaan; doch zoodra deze, de heide dwars over, naar de schapen loekwam. hegon hij geweldig Ie hlaffen, ja zelfs Ie hrnllcn, en sprong van woede in hel rond. Toen hij zag, dal de naderende vijand zich niel liel afschrikken, wierp hij nog een hlik op de aan zijn hoede loeverlrouw de dieren, ^! die niel eens gewaar werden, dal een grool ge\aar hnn misschien hoven hel hoofd hing. Hij hief een klagend gehuil aan, waarschijnlijk om den herder Ie waarschuwen, en slorlle loen vol moed, | Ier afwering van hel dreigend gevaar, naar den ruiler en zijn paard, hereid om desnoods in den ongelijken slrijd zijn leven Ie lalen. Maar in heizelfde oogenhlik dal frank hel paard, dal onrnslig was, mei de hand slreelde, en luid riep: ï »Wolf! WOlfl hé, jongen! kenl ge mij niel';'quot; slond de hond slil. De lijnheid zijner reukzenuwen had hem doen onldekken, w ie er naderde, \ ooi-dal hij nog zijn naam had hooren noemen ; wanl de zon, die hem in de oogen scheen, had liem heiel den ruiler en zijn paard le herkennen. Nu snelde de hond mei vroolijke sprongen en van vreugde hlall'cnde, naar l'rank, en sprong legen zijne laarzen op, hem uil vriendschap aan de vingers van zijn handschoen hijlende. Ook hel paard kreeg zijne lieurl : wanl loen hel den kop omwendde en naar hem rook, liklc Wolf hel aan den hek. waarover hel evenwel niel in zijn schik scheen : wanl hel schudde den kop heen en w eder. Maar even snel als de hond gekomen w as, vcrliel hij l 'rank weder, en spoedde zich naar de schapen, die hij door zijn gehlaf en zijne ge-haren noodzaakle om op Ie slaan: zelfs een paar |

rammen, die niel spoedig genoeg, zoo hel hem voorkwam, aan zijn verlangen voldeden, pakle hij vrij onzachl liij de ooien, dwong hen om hunne luie houding le verlalen en zich Ier zijde le hc-geven. /ijne ijverige pogingen hrachlen zooveel leweeg, dal l'rank slapvoels door de drift kon heenrijden zonder dat hel paard gevaar liep een der dieren le kwetsen. Wolf ging steeds vooruit: hij hield de schapen in ontzag, en noodzaiikte hen om paard en ruiter een genoegzame rninile over tc laten; de irroole hezorgdheid van den trouwen hond ging alle licschrijviiig te hoven.

In het midden van die kleine vlakle, welke rondom met struikgewas omzoomd was, en waarop eenige dennen en lorkelmomen stonden, was een kleine waterpoel, welke gevormd werd door hel water, dat hij zware regens hier van de hoogere heide samenvloeide. De hamels en schapen lagen onder de schaduw dezer hoornen verspreid, en waren hezig te herkauwen, de ooien of melk-schapen lagen hij hare lammeren, en hier en daar zag men hel hreedc voorhoofd van de rammen, die met hunne irroole zw arte oogen, met een weinig meer helangslelling dan de andere dieren, in hel rond zagen.

Het eenige menschelijke wezen, dal zich in dit oord hevond. was cm grijsaard, die onder een der dennen zal, welke omtrent twintig schreden van het water verwijderd was; hij leunde met zijn rug legen den stam, rondom welken de wortels een soort van verlievenheid vormden, waarop hij gezeten, en vanwaar hij in de gelegenheid was om zijne geheele kudde te overzien: hel was de herder. Toen zijn Imml. wiens getrouwe hulp hem niel hevreesd liehoefde le doen zijn, dat een der aan zijne hoede loevcrtrouwdc dieren zich verwijderen zon, door zijn gehlaf le kennen gaf, dal er onraad was, en daarna door zijn gehuil zijni hulp inriep, had hij /icii opgericht en den slat gegrepen, die naast hem lag; doch toen hij, over de heesters heenziende, het hoofd en de horst van den ruiter gewaar werd. had hij den stok laten vallen, en was weder gaan zitten, l'rank. die den herder al dadelijk in hel oog had gekregen. slapte om hel water heen, waaruit eenige hamels en schapen dronken, vlak op den herder toe. en hield voor hem stil. terwijl hij zeide:

«(ioedendag, Uajjih! boe gaal het'' ik hen hlijde u le zien:quot; en zich vooroverhuigende, stak hij hem de hand toe.

De herder, die hem had zien naderen, en zijn oog stijf op hem gericht hield, zonder ilal hij liel

blijken, ol' hij hem kende, deed alsof hij niel verslond, wal men lol hem zeide. Terwijl de hond zich weder verwijderde, om Ie zien, ol er imilen op de heide ook iels vreemds iiankwam. sleeff l'rmik al', en ziende, dal de onde man vcrsloord scheen Ie zijn, vervolgde hij mei minder \aslc slem: quot;Mijn paard is vermoeid, ik zal hel van den zadel onllaslen; /(in er ook een weinig hooi voor hel dier Ie krijirea zijn?quot;

»Hel is mij aangenaam Ie onldekkcn, dai de dankhaarheid nog niet gelieel nil nw Imrl verdwenen is, dal gij nog voor hel arme dier zorgl, dat n moei drngen, ofschoon gij mij vergeten heht;quot; zeide de herder \eivv ijlend. »Maar hel is ook waar, gij zult missehien mei nw paard nog verder willen: een goed paard, dat veel geld kost van onderhond, houdt de rniter in eere: een al-geleefde grijsaard, die arm is. iieell geene linlj) noodig, en naar iiem ziel men niel om. .

.Zijl gij ziek, Ralph! hevindl gij n niel welf' vroeg Frank mei deelneming. Hij legde nu den zadel en de ouderwelsehe wapenrusling naast zich neder, en zag den lierder niel opinerkzaamheid aan.

»Ziekquot;.' ' antwoordde deze spollend lachende, «is uw paard ziek, omdat gij er zorg voor draagtquot;.' neen, wees maar gerust, ik heli uwe Imlp niel noodig: mijne beenen zullen mij wel naar hel graf dragen zonder u. ' Toen li ij zag, dal Krank, die licni als mei zijne oogen wilde siueken, om aan deze hil-tere scherts een einde Ie maken, hem in de rede zou vallen, zeide hij: «Daar ginder in de hul is hooi, en hier is een sink hrood.' Hij wierp een sink roggebrood, voor zijne voelen, lervvijl hij de hand uitstrekte naar eenc kleine hul, die, ecnige vnetslappen van hem af, uil heideplaggen wasop-geriebt, en mei ecnige lakken, waarover zoden lagen, gedekt was. frank begaf zich dan nok der-waarls, nadal hij zijn paard had lalen drinken, en haalde . uil (lil kleine verldijf, waann de herders, die aan dil waler Imn vee kwamen drenken, liij sleehl weder gewoon waren Ie sehnilen, eenig hooi, dal hij na het brood aan zijn paard te eten gaf. Wal den herder bclrefl, deze hield zicb^%onledig om in een houten bak eenig zon! onder zemelen Ie uien-gen, hetwelk hij aan een schaap voorzelle, dal iiij hem lag.

Toen Krank, die genadig naar den onden man had omgezien, zi jn paard bad vaslgebonden, zei Ie hi j zich hij den herder neder, onldeed zich van zijn ijzeren hoofddeksel en legde hel op zijne hand-schneneii, wischle zijn voorhoofd af, wierp zijne haarlokken over de sehnuders, en zag den ouden man aan, verwachtende dal deze hem zou aanspreken. Hel zwarte haar en hel fraai besneden, ofschoon bleeke gelaal van den jongeling en zijne vlugge, welgevormde leesl slaken aanmerkelijk al hij de lange, doch dorre en becnacbtige gestalte van den herder en zijn gerimpeld gelaal, dal door de zon en hel gnre weder zoo hard en ongevoelig was geworden als leder, waarvan hel ook de kleur had aangenomen. Zijn dun grijs haar was niel genoegzaam om zijn hoofd Ie bedekken. Zijne kale ki niii was ziehlbaar, daar hij zijne muls, die evenals zijne gehcele kleeding van scbapenleer of vacht vervaardigd was, naast zich had uedergeworpen. Zijn grijze baard hing hem lol op de borsl; maar zijne grauwe oogen bezaten een vuur, dal niet overeenkwam mei zijne jaren, en getuigden dal zijne krachten en zijn geesl niet met hem oud waren geworden. Hij beschouwde den jonkman ecnige oogenblikkeii opmerkzaam; zijne oogen verrieden. dal er een omkecring in zijne gedachten plaals bad, en terwijl hij hem de hand reikte, zeide hij vriendelijk; «Maar gij, rrank! zijl gij ziek ge-

weesl? waarom is uw gelaal zoo bleek'.'quot;

• ^c-^;

«O, neen, Ralph! aulwoorde frank snel, «ik hen wel en gezond,quot; Doch loen hij zweeg, zuchtte hij. en zijn oog onlweek den vorschendcii blik van den herder.

«Ik begrijp hel.' zeide deze langzaam, «grool beid heefi geen geluk... Maar zeg eens, hoe kom I hel, dal gij van deze zijde kwaamlen hij wees mei zijne hand naar den weg, langs welken l'rank gekomen was.

«Zie, Ralph! gislereu legen den avond kwam ik Ie Raineveld, denkende er n Ie vinden; maar niemand wis! mij Ie zeggen, waar gij u opliieldl. Hedenmorgen hoorde ik er de mis, en wilde op goed geluk dezen weg uil heenrijden, loen een herdersjongen mij oiiderricblle, dal gij Ie Soeren weiddel: doch daar zeide mij de herder, gedurende wiens ziekte gij de schapen gedreven hebt, dal gij reeds verlrokken waart, en ik n waarschijn lijk hier zou v inden, helgeen zich. (ioddank ! be-waaiheid_ heeft; waal legen den avond moet ik weder voort. quot;

«Zoo!quot; hernam de herder bedaard, «hel heelt u dan wel moeile gekost mij Ie vindeii; indien gij niel zoolang gewachl 'badl mei naar mij om le zien, zou dal wal gemakkelijker geweest zijn : maar hel is waar, gij zijl nw eigen meester niel, en moei zelfs spoedig weer vertrekken. Ileugl hel ii nog, Krank! hoe gij, eer gij dien heer Van Schal-fela'ar volgdel, kondel gaan waar en wanneer bel

u good dacht? Maar to(gt;n waart gij ren gemcene knaap en nu zijl gij oen voornaam ruilor. Hol is waar, gij verwilligdol nw vador steeds, ais gij 11 ver-

Ivijdordel, dal was liet al; loon noomdol gij mij nog ader, IVank! on nu is hol l{id|»h!quot; eindigde hij hillor.vijdordel, dal was liet al; loon noomdol gij mij nog ader, IVank! on nu is hol l{id|»h!quot; eindigde hij hillor.

»Will gij, dal ik u nog vador zal noemen, Hiilph? ' vroeg Krank aangedaan. «Waarom zijl gij niel mijn vader? helaas! waarom hen ik niel uw zoon? ik zon dan Ion minsle welen, aan wion ik hol leven verschuldigd hen; maar dat zal ik nimmer weten : mijne ouders zijn dood.

«En waartoe zou dal dienen vervolgde' do herder, «wat zon ik hohlion aan een zoon, die mij verlaal? wal zoudl gij er hij winnen om oen hode-laar lot vador lo hohlion ? wal zou hol u helpen, wanneer men van n een ridder wilde maken, dal gij kondel zeggen: mijn vader is Italph ? Hoor, I rank! indien gij hij mij gehleven waarl, hadI gij gelukkig en vrij kunnen zijn; maar hel hool'l zoo niel moeien wezen; evenwel hol hurl, Prank! hel harl, moei loeh altijd spreken, zoowel onder het semijten kleed on hol harnas als onder dit ruwe sohaponvol, 011 dat doel liet hij n niet.quot;

«Vador! riep Frank liedrool'd, terwijl hij zijne handen naar hom iiitstrokto. »Vader! wees zoo hard niel; ^ij handelt onrechtvaardig!quot;

«Onreehtvaardig ! jongeling ?quot; zeide Italph mot vorlielling van stom, en hij heval l'rank, door oen howeging mot do hand. om te hlijvon zitten, waarna hij Wolf, die hem weder genaderd was, over don kop streek. «Onreehtvaardig, zegt gij? en ziehier dit (innoozole dier; hij mij hooit liet voel werk, gedurende nacht en dug, mot goed «mi slooht weder; hot draagt oen ouden halsliand mot pennen; oen lirok hard brood en water is zijne helooning, en nog nimmer heelt hel mij verlaten; laat oen ander Wollquot; oen gouden hand aandoen, hein do kostlmarsle spijzen geven en zaelito voeren tot rustplaats, in plaats van don harden grond; en ik weet het zoo zeker als ik looi', «lat hij dosniellemin don ouden Italph niet zul vergoten, maar lol hom tei'Ugkelt;'ren. Maar gij verlaal mij, en donkl niet aan mij ; ofschoon gij weet, dat ik n opgevoed heli, dal gij zonder mijne hulp uiel nioer geleefd zoudl holihen: Wolf weet vim dil alles niets, hij heeft en kont zulke vorplichlmgon niet. Zog nu nog, dat ik on-reohtvaardig hen; noen, zeg liever, dal uwe kennis aan mij u tot last hoginl te worden en dat gij mot do fraaie kloodoron, die gij draagt, veranderd zijl.quot; Hier hield do herder op, 011 strekte zijne magere hand naar hom uit. om als hot ware moer klem aan zijn woorden Ie geven.

Frank had in hevige gemoedsheweging don ouden Italph aangolioord, en terwijl er tranen in zijne oogen glinsterden, riep hij droevig: »Maar, vader! vador! Iieht gij mij niet roods voorlang vergeven, dat ik ii verliet; ik lieh niet wel gedaan, ik weet het; maar gij hoht het vergeven, en Van Sohaf-felaar is zulk een hraaf heer.quot;

I «Spreek mij van dien man niet,quot; viel Halph hem in do rede.

quot;I'U waarom hoht gij hem dan nog onlangs lo Amersfoort oen groolen dienst hewezon? want gij zijl hol geweest, vador! die hem gewaarschuwd hoht. Ik moot u uil zijn naam hodanken,quot; zeide Frank.

«Ik vereer hom, omdat hij hraaf is,'' antwoor-do Italph, «omdat hij uw vriend en woldoener is; maar ik haat hom, omdat gij mij voor hein verlaten hoht; hij is do oorzaak, dal gij niet aan mij denkt.quot;

quot;i'-u gaat or één dag om, dal ik niel aan u denk?quot; zeide Frank langzaam, doch mot nadruk; »gij woel hot uiel vader! maar gij zult mij toch golooven, als ik hol n hezw oer hij alles wal gij w ilt; zoo waar als het is, dat ik geoiie moedor, geen vader meer heb, zweer ik....quot;

«Zwoor niet,quot; riep Italph gebiedend, «waarom zoudl gij zweren? hier op de heide is bot woord genoog en hot zworen overtollig, ik vorder geen eedon: zwijg! indien gij niets anders te zoggen hebt.quot;

«Wal wilt gij dan? zeide Frank ncorslacbtig; «gij woel, dal ik ii steeds trouw bozoohl bob. toen ik do gelegenheid had : mi echter do oorlog staat uil lo harsten, kan ik mij niel verwijderen, en evenwol ziet gij. dat ik toch nog eens gekomen hen. vader!'quot; zeide bij een weinig naderbij schikkende, «wie mij gevraagd hoeft naar miju naam on uaar mijne ouders, dien bob ik gezegd, dat ik or goeno heb. goono gekend beh ; maar dat gij mijn verzorger geweest zijl; niinnicr sebaamde ik mij te zeggen: aan Italph dank ik bet loven! (iod weel, dat bet zoo is, en nimmer weigerde mijn hart u te oilieimon. (üj gelooft mij. nietwaar? gij gelooft immers, dat ik waarheid spreek?quot; Dit zeggende zag bij den horder vragend en ongerust aan, die nu zonder te antwoorden met hel hoofd knikte, en Frank vervolgde vertrouwelijk: «en om u, een klein hew ijs Ie geven, vader! dal ik steeds aan u gedacht heb. ja zelfs hovreosd geweest bon. dat u iets zou onthreken. of oenige hulp en riN u aangenaam konden zijn. zonder dat gij de mid delen had om u die to \ ersehalfon. zoo heb ik

een gedeelte mijiuT soldij bespaard.quot; Hij haalde nu een klein netje uil zijn warnlmis, dal van voren diehl ^ekiioo|gt;l was, Ie voorseliijn, en hield hel Italph voor. «Hel is niel veel, maar weiger niel hel aan Ie nemen, hiil ik n. en irehrnik hel naar welgevallen. '

i.angzaani slak Halph de hand nil. en nam de lienrs aan, die hem werd aangehoden. Zonder iels Ie zeggen, opende hij die, en sehndde de zilveren geldstukken, die sink voor sink omkeerende, in zijne hreede hand uil.

«Hel zijn Hciersehe guldens,quot; zeide Krank, die daeht. dat de herder zag, welke soort van geld hel was. «Kr zijn geen valsehe stukken onder, en er is geen een gesnoeide hij ; ik verzeker het n.quot;

«Ik jrelool' ii I riink !quot; zeide Ualph, «hel zilver sehijnt mij toe goed le zijn; maar daarnaar /ie ik niel: ik onderzoek ui' er ook hloed aan dit geld kleeft.quot;

«Hloed!quot; riep l-rank onsluimig, terwijl zijn gelaal hoogrood werd en zijne wenkhraiiwen zich samentrokken.

»Ja, bloed. Krank! vervolgde Kalph bedaard, »is dit geld niet gegeven om nwen arm te betalen, die hel verdienen moet niet de dingen, die aan uwe zijde hangen; zou het dan te verwonderen zijn, dal de munten rood geworden waren?quot; vroeg hij, somber laehemle.

• Vader, liet is geen bloedgeld,quot; zeide Krank mei gevoel van eigenwaarde, «nooit hoop ik hel le verdienen, God beware mij daarvoor! het is niel gerooid ol gestolen, maar zuiver en eerlijk verdiend of gekregen.quot;

«III!quot; \ervolgde de herder spollend. «is hel mogelijk afkomstig van een vrouw ? (üj zijl jonir en knap. Krank ! de vrouwen houden van zulke knapen. Maar iiij vertelt mij niets ; hel is goed, dal de oude italpb van tijd lot tijd zelfs eens op kond-seliap uitgaat. W anneer houden wij bruiloft, Krank ? Nu, dal zal wat geven, als de gewezen herdersjongen zoo maar in eens een rijk heer wordl. Ha. eene trekke vrouw met veel geld, dal is een ^oede zaak voor een armen ruiter; mogelijk schiet er dan voor den armen Italpb ook nog wel een nieuw kleed over, en bel zal den ouden man toegelaten worden om met zijn nap aan de deur le komen, als de schooiers levensmiddelen ontvangen; dal zal een blijde da« zijn. Wolf!quot; eindigde hij, den hond over den kop strijkende, quot;misschien krijgt gij ook nog wel een been om al te kluiven, indien de knechts maar Keen order krijgen om n \an de deur af te slaan.quot;

«Vader!quot; riep Krank met nadruk, »wat heb ik gedaan, dal gij mij zoo verguist ? Zeg alles, maar niel op dezen toon; hel geld is geen bloedgeld, en het komt niel uil de handen van een vrouw; de herdersjongen is zoo diep nog niel gezonken ; ik heb bel verdiend, zooals het een braaf soldenier betaamt.quot;

quot;indien hel zoo is. Krank!quot; antwoordde de herder. quot;dan heb ik gedwaald, en hel doet mij genoegen; maar zie, de ouderdom maakt wantrouw ig, eu die zijn lij! verkoopt .... Maar ik zal niets meer zeggen; neem hel geld terug, en laat ons hierover zw ijgen.quot;

quot;Ik heb het voor n bestemd, vader!quot; hernam Krank, de beurs afwijzende, waarin de herderde geldstukken weder gedaan had, en die bij hem wilde overhandigen; quot;behoud het, ik zal daardoor zien, dat gij mij gelooft.quot;

i »\Viil gij mijne genegenheid koopen met dit geld. Krank?quot; vroeg de herder; »maar neen, ik zie gij sebndl hel hoofd; of denkt i.^rij misschien, dat ik mijne vriendschap verkoopen wil voor eenige numtstukken? Neem de beurs terug, Krank! ik w il het !quot;

»ik denk noch het eene, noch hel andere; maar het geld neem ik niet lernir. vader! antwoordde deze vastberaden.

«Ook goed! zeide de herder bedaard; ik zie, dal de jongelieden ook stijfhoofdig kunnen zijn. quot;Daar gaat hel!quot; Dit zeggende, wierp bij de beurs midden in den poel: het geld gaf een kleinen plomp, toen liet in het water Nerdween. Ken glimlach ver-loonde zich op bet bruine gelaat \an den ouden man, toen hel laatste kringetje van het w ater verdwenen was. »i)e plas is nu weer ellen,quot; zeide bij, »dal pnnl van Iwecdracbl is voorbij ; maar breng nooit weer geld mede. Krank! ik heb bel niel noodig. Zoolang deze beenen mij over de beide kunnen dragen, zal mij nimmer een stuk brood onlbreken; en als de dood mij nadert, zie eensin het rond, Krank! is hier geen plaats genoeg op de beide voor den ouden man, om zich neder le leggen en in rnsl te sterven ? De grond, dien hij, jong en sterk, zoo dikwerf betrad, zal hem een zachte legerstede wezen, en zijn laatste blik zal gerichl zijn naar dien hemel, hetzij grauw ofblauw, welken bij sleeds boven zich zag. Een dapper krijgsman treedt den dood gerust onder de oogen. Krank ! een brave schaapherder wacht hem gerust af; wat zon van beiden hel meest waard zijn? Kn evenwel zal het den ouden Halph nimmer aan een goed onderkomen en een behoorlijke verzorging onlbre-

ken, als hij wil, zooliuif; hel jjclicclc ^cslnclil, dal nu leell, hior op de Veluwc niet is uil^csloi-vcii.'' Mier hield liij een oojjeidilik op, wnuma hij slien-delijk voorlvoer; wmil hij /ajr, Imc slerk zijne woorden den jongen niiler iirielden : «Zidl liij niet elen, Frank! ik heh iicenc lekkernijen, een sink j-'rof brood en schapenkaas, ziedaar hel al. Maar ik vergal n nog Ie zegden, dal ik een kruik goed waler heli, dal ik lieden inorircn in de \roepie, uit den diepen pul Ie (iarderen heli medege-noinen. Weel gij wel, l'rank ! dal jiij /00 ineni.ü-niaal met vader Italph gegeten hehl ? !;ij waart toen nog veel jonger, en niel zoo groot, maar vroolijker, en uwe wangen hadden gezonder kleur.quot;

Italph haalde nu een grool knipmes Ie voorschijn, sneed hel brood in hreede sneden, en gal' de kaas mei het nies aan Frank over, na eerst voor zich zeiven een goeden liomp genomen Ie hehhen. Deze had geanlwoord, dal die uilnoodiging hem zeer welkom was, en onder den eenvondigen maallijd, hij welken Wolf zieh zehen aanmeldde, werd het gesprek op hartelijker loon dan lol nog toe voortgezet; evenwel lieersehle er in de woorden van den herder nog steeds een soinhere ernsi, hetgeen missehien daaruit voortkwam, dal hij meest altijd gewoon was alleen Ie zijn, en Frank was. zooals wij welen, ook niel vrooiijk gestemd.

»(lij liondl dus niet veel van die jonkvrouw. Frank?quot; vroeg Italph, hem de waterkruik overgevende : »en toch verhaalt men, dal gij met haar in het huwelijk zuil treden.quot;

«Neen, vader!quot; antwoordde deze langzaam, »lioe kan ik helpen, wal men zegt? maar ik wil 11 verhalen, hoe zich alles heel'l toegedragen ; gij kunl dan zelf oordeelen.quot;

Op zekeren dag, nog voordal de liissehop genoodzaakt was Utreeht ie verlaten, had l'rank op de INeude de jonkvrouw voor hel eerst ontmoet ; hel was ten gevolge van een veclilpartij, die op \ den marktdag was ontslaan, dal Ada van Mijn verwijderd raakte van den knaap en liet kamermeisje, die haar vergezelden. Met geschreeuw en de heweging, die er hecrschlen, en die voor elke vrouw van dien rang reden lol ongernslheid geven moesten, hadden de arme jonkvrouw, die inderdaad nu en dan niel wel hij hare zinnen was, zoo verschrikt, dal zij, gillende van angst, zich met de vlucht zoelil le redden ; maar zij slrnikelde, verloor hel evenwicht en viel, heizij zulks door de menigte menselieii, die op de heen waren, door de oneirenhcid van den grond, ol' door de lengte en zwaarte harer kleederen gcschieddc. Op dil oogen-hlik lievond Frank zich in hare nabijheid, en was gelukkig genoeg haar in zijne urmen op le vangen. Hij droeg baar dadelijk uil hel gewoel, en braebl haar in een hnis, dal men meer uil hoofde van de kleeding der vrouw, welke hij droeg, dan 0111 zijne ruilersiiilrusling, op zijn verzoek geopend bad. Hier kwam zij, door de buig van de huisvrouw,spoedig bij nil de bezwijming, die haar overvallen had; maar de schrik bad liaar zoo slerk gelrolleii, dal zij niel duidelijk wist le zeggen, wie zij was. of waar zij le Inn's behoorde, (ielukkig bad nien eindelijk hare dienslhoden onderricht, dal er een aanzienlijke jonge vrouw door een ruiter was weggedragen. en door hunne komst werd alle verdere navraag onnoodig. l'rank verzoebl haar, hem le zeggen, of zij goedvond, dal men hare luiisgenoo-len liet ondcrriclilen van liet ongeval, dal haarwas overkomen ; maar zij verklaarde zich stellig daartegen, en gaf le kennen, dal /ij zeer goed kon gaan en reeds dadelijk wilde terngkeeren. iSaluiir-Iijk bad l'rank amigeboden baar le vergezellen, en niellegeiislaandc bij zich wilde \erwijderen, toen zij aan bare woning gekomen was, had zij bcni dringend gebeden znl^ niel le doen ; daar zij zeer goed scheen le welen, welke verplichting zij aan yiem had. Haar oom, lieer Loef van Oostcrweerd, had hem zeer vriendelijk ontvangen, zoowel toen als den volgenden dag, loen hij naar de gezondheid van de jonkvrouw was komen verneinen.

Seder! bad hij op diens uilnoodiging nicermalen een bezoek afgelegd; m de vriendelijklieid van hel schoone, doch ongelukkige meisje.deondersclieiding. w aarmede baar oom hem licjegende, en de beleefde, ofschoon minder voorkomende wijze, waarop zijn zoon, beer Iteinond, mei hem omging, waren de oorzaak geweest, dal hij zieh zeer vereerd rekende in znlk een huis onlvangen le w orden, en er drukke bezoeken allegdc. Van lieverlede bad hij cellier bemerkt, dal Ada hem met warmer belangstelling behandelde, dan de kleine dienst, welken hij haar bewezen had, kon veroorzaken; en daar bij geene liefde voor baar gevoelde, had hij zijne bezoeken verminderd.

Het was ook wel te denken, dal de oude heer Loef hem mei minacbling zou onlvangen hebben, als hij, een arme ruiter, om de band van zijn rijke nielil had (Innen verzoeken. Iteinond heban-delde hein 1111 vriendelijker; en terw ijl Ada, zonder haar verdriet over zijn lang wegblijven le ver-hergen, hoe langer hoe meer liet blijken, dal zij hein beminde, gaf baar oom zi jn ongenoegen le kennen, dat hij zijne vrienden geheel scheen le vergelen, en liet

dal liij hel gevoel

hem iiiel ouduidclijk Iteincrkcii vim \ilu niet inishillijkU'.

IVank's genegeiilieitl voor de oiijit'lnkkiiic jonk-vrouw, die hem /00 oiidiihhel/iiini}? en oiisehuldig hel gevoel \;lt;ii haar hart ontsluierde, het medelijden, dat hij voor het heeidst'hoone, doeli zoo diep te beklagen meisje gevoelde, hetwelk hij als een zuster liefhad, dwong hem het harde besluit te nemen zijne bezoeken geheel te staken. Hij hoopte, dat zijn afwezigheid haar hart weder rust zou sehenken ; maar ook dit hielp niet ; gewoon zijnde over haar tijd naar eigen zin en willekeur te he-sehikken, liet zij weinige gelegenheden voorbijgaan 0111 hem te zien voorhijrijden, als hij met de ruiters optrok. Niet heselfende, dat het een vrouw zelden voegt, vooral in bet openbaar, aan een man hlijken van genegenheid te schenken, bad de arme Ada, hem niet zelden in het voorbijrijden gegroet, of door het wuiven met haar sluier, getrachl zijne opmerkzaamheid tot zich te trekken. Zoowel aan zijne makkers als aan de hurgers viel bet in het oog, als de jonge ruiter door een meisje van dien rang werd toegewenkt, en de eersten lieten niet na, hem gekscherende geluk te wensehen met de verovering, die hij gemaakt had.

Het bleef evenwel nog niet daarbij : want op zekeren dag, toen Krank op zijne kamer zat, he-richtte men hem, dat een vrouw hem wenschte le spreken, en op hetzelfde oogenhlik bijna stond Ada voor zijne oogen. De ontroering, die zij liet blijken, verried, dal zij nu toch eenigszins de onvoegzaamheid gevoelde van den slap, welken zij deed ; maar toen zij een oogenhlik had uitgerust, verweet zij hem, tranen stortende, dat bij haar oom thans niet meer kwam bezoeken. Toen Frank allerlei uitvluchlen verzon om zijn lang weghlijven le verklaren, zeide zij hem zonder omwegen, dat hij om harentwil wegbleef, dal zij zeer goed gevoelde, dal bel kwam, omdat zij hem liefhad. Deze verklaring, welke hem voor elke andere vrouw weerzin ingeboezemd zon hebben, bedroefde hem van de ongelukkige jonkvrouw. Hij zeide haar, dat zulks de reden niet v\as; dal hij bare liefde niet had hemerkt en niet verdiende; dal hij een arme ruiter was, zonder goed of naam, en dal nimmer het denkbeeld hij hem had kunnen opkomen om hare hand te durven vragen, maar dat, indien zij vriendschap voor hem gevoelde, hij [haar zou dienen en eeren alsof ze zijne zuster 'ware. Toen hij uitgesproken bad, antwoordde zij met hevige gemoedsbeweging en onder het storten van een vloed van tranen, dat dit alles niets was;

dat zij meester was over bare hand en haar ver mogen : dat zij hem beminde ; dal noch zijn naam, noch zijne ouders haar van gedaehlen konden doen veranderen, en dat het alleen aan hem lag 0111 haar gelukkig te maken.

In één woord, bet gelukte hem alleen haar lol bedaren te brengen, door te beloven dat hij zijne bezoeken zou hervatten; 'I was het minste wat bij doen kon, zonder haar, die hem zoo ondubbelzinnige blijken van hare liefde gaf, geheel voor bet hoofd te stooten. Deze belofte, waarmede de arme zinnelooze zich voor bet oogenhlik liet tevreden stellen, gaf haar hoop, dat Frank niet altijd onverbiddelijk blijven, maar dal hij haar mettertijd mei wedermin beloonen zon.

Daar zij geheel alleen gekomen was, bad bij haar naar hare woning teruggeleid, en sedert dien lijd ondanks zich zeiven en met een bekommerd hart zijne bezoeken herval, waaraan tot zijn geluk een einde werd gemaakt door zijn vertrek uil Jütreclil, toen hij den Bisschop moest volgen.

Toen Frank zijn verhaal geëindigd bad, waarvan wij alleen den korten inhoud hebben meegedeeld, zweeg hij. De herder gaf hem de waterkruik over, opdat hij eens zou drinken, en zeide : »Het heelt zoo moeten zijn, Frank ! want alles is zonder uw toedoen gebeurd. Maar zeg mij eens, heeft u de gedachte niet goed gedaan van een groot verniogen te verkrijgen, en zou er onder hel medelijden voor de dwaze maagd niet een klein weinigje lielde verborgen liggen

Doch Frank schudde het hoofd. quot;(Jij verstoot dus deze gelegenheid om groot te worden; al hel smeeken en de liefde van de jonkvrouw zijn dus vergeefseh ?quot; vroeg de herder nog eens met nadruk.

»Vergeefsch, vader !quot; antwoordde deze langzaam : »ik heb baar lief als een zuster, omdat zij goed en ongelukkig is ; maar haar beminnen als mijne vrouw, kan ik niet ; de dood is mij liever dan een huwelijk met baar; waarlijk het is zoo.quot; ' »Fn toch zijl gij verliefd. Frank!quot; zeide Itaipb, hem beschouwende, «tevergeefs zoekt gij het voor mij Ie verbergen, ik lees het op uw gelaat; mijn oog laat zich niet bedriegen. Waarom zijl gij zoo ternedergeslagen? waarom opent gij uw hart niet voor Halph? wij kennen elkander immers reeds zoo lang!quot; eindigde hij gevoelvol. Doch Frank antwoordde hem niet, en terwijl hij zijne armen bij het lijf liet nederhangen, zag hij stijf voor zich heen ; een smartelijke trek misvormde ziju mond, en eenige tranen verdrongen zich iu zijne oogen, die de heidetakjes voor zijne voeten schenen te w illen tellen.

«Krank!quot; riep liiilph op ociiiniial (li(ic\ig, lerwijl liij zich opi-iclillc, doch weder uedeniel. »llel jonge meisje mei de Idonde lokken heelt dan n\\ harl geslolcn? arme Krank!' De ruiler verhort zijn ifelaal in zijne handen en hoog zijn hooCd vooro\er tol op zijde knieën; hij scheen dood \oor al heigeen hem omringde, «(iij hehl mij \er-ialen Irank! zeide de herder langzaani, »niij, lt;iie li hel) opgevded, om een ander Ie xolijen; znll gij mi dezen, hetgeen hij voor n deed, verbreiden, I rank! door hem hel dierhaarsle dal hij hezil, Ie ontvreemden? zuil ,üij tweemaal ondankhaar zijn, Frank? ik helt geleden en \eriie\en: zal hij ook vergeven, kind?.... Ik geloot het niet,quot; eindigde hij met hilteren ernsl.

« Wie spreekt van \erwveii ?quot; riep l'rank droevig, »ik hel» niets gedaan ol' gedacht..

«Maar znll _r«ij altijd niets denken, nietsdoen?quot; vroeg Kalph met nadruk.

quot;Ja,quot; vervolgde l'rank, terwijl hij het hool'd op-richlte, «altijd, ol ik zal \\lt;'teti Ie stenen.quot;

quot;Wanneer ...... jong is, l'rank! is hel leven

zoet, zeide de herder.

quot;Wanneer men ongelnkkig is, dan is de dood welkom, hernam l'rank somher, en zonder hel te weten drukte zijne hand de greep van hel wapen dat aan zijne rechterheup hing.

»(iij spreekt van sterven, kind!quot; zeide Kalph smartelijk; quot;inaar denkt itij niet aan nwen ouden M'iend, aan vader Kalph? toen jiij hij hem waart, M'ilangdel i;ij niet naar den dood; toen waart gij gelukkig. Waarom verliet gij mij? hier leven de inenschen lang en wachten hedaard hun einde al: /ij Itelioeven in den dood geene toevlucht Ie zoeken om hunne rampen te heelen. Denkt gij niet aan mij? hen ik n dan niets meer, dat ijij mij zoo will gaan verlaten voor den korten tijd, dien ik nog te leven heh ?'' Dit zeggende, vatte hij de hand van den jongeling, drukte haar met hartelijkheid, en legde zijn arm op diens schouder. «Keer nog tot mij terug, l'rank !quot; vervolgde hij, quot;hier op de heide zal het ongeluk n niet \er-volgen.quot;

quot;Ik kan niet, vader!'' hernam l'rank, «ik kan niet ; hier zon ik nog tuinder kunnen leven dan in het gewoel van de samenleving en den oorlog, die spoedig nilltrckett zal ; mogelijk zal ik gelukkig genoeg zijn, om opliet hed van eer voctr eeuwig i'iisl te vinden ett mijnen heer te dienen ten koste van mijn leven,''

«Altijd die gedachten. Frank! zeide dc herder verwijtend, »en ik dati, wilt gij mij («ok niet dienen? maar mij dient gij door te blijven leven en uw heer, dien gij dient, heelt niets aan uw dood,quot;

«.Misschien niets.quot; antwoordde Frank; «maar misschien ook veel; moet ik hem niet dienen ten koste van mijn leven ?quot;

De herder zweeg eeltige oogenhlikken, waarna hij zeide: «Dien hem. Frank! maar geloof niet, dat uw dood hem vreugde ol nut zal aanhrengen. (iij draagt dc cenige kleuren, die ik u nog katt toegeven Ie dragen; en zoo uw leven noodig ware om het zijne te redden, zoo oller hel op... Is hij niet de heer der Kerk? zou zijn dood niet eenmaal vree-selijk tegen n getuigen. Frank?quot; eindigde hij langzaam.

De jongeling was weder in zijne droefgeestig-heid vervallen, zoodat hij hijna niets hoorde van hetgeen Kalph tegen hem zeide, die, zulks licmer-kettdc. hem vervolgens zocht te troosten, en hem moed in te spreken met een hartelijkheid, welke men in den ouden man niet gezocht zou heltheti, doch welke getuigde van dc liefde ett hezorgdheid, die hij voor hem gevoelde. Fittdelijk gehikte het Item ten deele. zijne gedachten op minder droevige voorwerpen over te hrcugen; hij stond op, nam zijn stal in de hand, ett gelastte Wolf om de schapen op te jagen. «Het vee is int wederom uitgerust, zeide hij; «de grootste warmte is o\er. Zadel ook op, l'rank! ett ik zal in uw gezelschap naar de zijde van Voorthuizen drijven.quot;

l'rank voldeed aan zijn verlangen, en weinige Mtgenhlikken nadat de herder den houten hak. dien 'iij gehrnikt had. ett het overschot van het hooi in het herdershntje had weggehorgen, was dege-'icele kudde op de heide in Itewcging; Kalph en de ruiter, die zijn paard hij den ijzeren teugel leidde, traden het laatste uit de heesters en strui-'vcn te voorschijn, «(leen vorst heeft heter maarschalk dan ik, maar niemand heeft ook gehonrzattter leger, zeide Kalph : want toen hij zijn staf in de richting van Voorthuizen over de heide uitstrekte, snelde \\ oil, die al gedurig met ongerustheid naar zijn meester had gezien, naar die zijde, en noodzaakte de hamels, welke met schelletjes voorzien waren, out de kudde schapen in de goede richting voor Ie gaan, die, zonder acht te geven werwaarts de voorste zich hegaven, al weidende het geluid der klokjes volgden.

quot;Die vreedzame diereu gelijken niet veel op krijgslieden,quot; antwoordde Frank, «noch Wolf op hun aanvoerder, noch wij zeiven op vorsten ; en toch,quot; vervolgde hij, na zich een oogenltlik bedacht te hebben, «heeft mij iemand dezen morgen ge-

zcgd, tliil ik nil vorslcnhloed ^'sprolcn was, m dut ik een kroon vcidicncn zou.

..En wic lu'd'l u zulks jjczegd ?quot; m ooj; Ual|)li schielijk, lerwiji liij vooi' I't'in i)l(!i^,l sliiun. en in ccn iiclioitcn hondinii o|) zijn still leunde. »\Vie?quot; Iicrnain IVank, »ik geloot, de licks. ..Uc heks \an de llunnenseluins, eu dal op klaar-liehtcii dag! oniiiogelijk. I'i'iiiik! zeide de herder mei verbazing.

..De jonge ruiler vcrluialde hem nu, hoe zich alles had locgedragen, en de herder vroeg hein, hedenkelijk hel hoold seluuldeiule, loen hij gedaan had: »En zuil liij des naehls naar liel wijl gaan, 0111 uw loekonislig lol door iniddcl van de inachl des hoozen Ie veriieiuen 1quot;

»lk geloof hel niel, vader! anlwoordde deze: ..ik heehl jjeen gelooi aan hare woorden; dat alle heiligen mij genadig zijn mogen! maar ik wil mijn eeuwig geluk niel in gevaar stellen en haar opzoeken.quot;

«En i.^rij zult wel doeu, 1'rank! O ! indien gij mij geen verdriet will aandoen, zoo zei nimmer den voel in haar verdoemd verhlijl: want hel is \st'l de heks, die gij gezien licht, l'rank ! olsohoon ik haar niimnci' hij den dag, maar dikw ijls des naclils, kruiden zoekende op de heide, in de vetie lieh gezien; /.ij is hel. Maar lel ook hare woorden niel, Frank!quot; vervoliide ltal|)h na ecnige oogeiihlikkcn.

»Zou zij meer \an n weten, dan ik. die in de toekomst zien kan, niet door de hul|) van den hooze, maar door den geest ? nimmer zag ik een kroon op uw hoold, l'rank ! nimmer. (Jelool liaar niel ; zij heelt u bedrogen.quot;

»Heb geene vrees, vader! ik zal niel hij haar gaan,' antwoordde Frank. »lk helool hel u; maar al had zij gewaarzegd, mijn hart verlangt geen kroon; zal men een kaars, die uitgaat, op een nieuwen kandelaar zetten 1 neen ! en waarom zou dan hij naar een kroon verlangen, wiens eenig nil-zielil de dood isquot;'quot;

Italph was zoo in gedachten verdiept, dat hij niet antwoordde, maar, soinber voor zich ziende, de kudde volgde ; slechts nu en dan nam hij met het ijzeren schopje, dal aan zijn stal zal, eenige steentjes of een kleine zode op, w ierp die naar de schapen, die zieb zijdelings af verwijderden, en noodzaakte hen daardoor om zich weder bij de kudde te voegen. Op eenmaal echter stond hij stil, en zijne hand naar den geziehteimler nitstrekkeii-de, riep hij met geeshervocring en een sterke slem, die als over de heide rolde, terwijl het eene woord het andere verdrong: «Ziet gij daar die roode wolk ? het is bloed, zeg ik u ; gij kunt het /ewoel niet zien; zij vallen hij hoopen; zij riepen den dood, en hij is gekomen, ha! hij is in hun midden, en slaat hen neder; hij is de dapperste; hij ver trapt paard, rusling en hanier; hij vermorzelt de hnssen, die vuur en vlam en moord verspieden, jdaar . . .quot; Maar hier zweeg hij : met open mond en slarcnden blik stond hij als levenloos; zijne lippen hewogen zich, alsof hij sprak; doch Frank, die hem met ontzetting gadesloeg, vernam niet hel ininste geluid. Mecrinalen in zijn leven had hij den ouden Italph in zulk ecu geestvervoering gezien ; hij twijfelde geen oogenhlik, ol die zag alles, wal hij verhaalde ; en dat zulks ook zoo gehenren zou, geloofde hij zonder bedenken. Nu hel woord lol den herder te richten, diende lol niets : zoo lang hel gezicht duurde, was hij dood voor hetgeen hem omringde. Eindelijk sloot deze zijne oogen, liet zijn hoofd op de borst zakken, en wisehle zich ntel een soort van handschoen, die hij aan had, hel gelaat af.

..Welnu, vader! wal licht gij gezien?quot; vroeg Frank met ongernsthcid.

Maar de herder, die zelden iels verhaalde van hetgeen hij inecnde gezien Ie hehhen, dan hetgeen hem ondanks zich zeiven onlsnapte, als hein de gave der voorzegging als hel ware op het lijI werd geworpen, trad, hel hoofd scliuddende, voorwaarts, en zeide eindelijk : »lk helt zeil alles niet goed gezien; maar het zal wel komen, Frank! Maar, vervolgde hij droevig, ..wees niet bevreesd, de i ouderdom zal u geen verdriet aanhrengen ; toen liet gezicht verdween, zag ik n niet meer; en ik, arme man ! ik stond nog overeinde. Helaas ! algt; gij reeds in vrede rusten zult, zal Italph hier nog alleen op de heide zijn.

De toon, op welken deze klaeht geuit werd, en de neerslacbligheid, die op het gelaal van den herder en in zijne houding te lezen stond, trollen Frank : hel was nu zijne heurt om den grijsaard Ie troosten, en lerwiji hij zijne hand op diens schouder leide, zeide hij aangedaan : »lk ben nog jong en sterk, vader! gij zult mij niet overleven: wanneer nwe oogen weer vooruit zullen zien, zult gij gewaar worden, dal gij u bedriegt.

..Kind!quot; hernam lialph, die ongeloovig het hoofd schudde en pijnlijk glimlachte, [»gij gelooft niet. wal ik u zeg? de geest bedriegt niel, tevergcels is uwe jeugd en uwe sterkte, daar gij wilt en moet sterven.'

»En : idien ik u¹ beloofde, vader! te willen Ie ven,quot; /jide Frank, die nu weder met den herder

de kudde volgde, en idles wilde doen om den i-TijsMiinl een weinig op le Item-en.

»l);m zou ik iinlwoorden,quot; heniiiin ltiil|)li sdinlier. quot;dal, nl w ill irij leven, hel niel van n ;d hmi^l om niel le slerven.quot;

\ au lieli;een l'rank verdei'op lt;le heide Iteje^ende en van zijn verder onderhoud niel den seiiiiiipherder kunnen wij den lezer niels herichlen, omdal hel niel le onzer kennisse is gekomen ; alleen welen wij, diil dieuzeHden avond ieniand, die een Jirool

wil ........ hereed. van de zijde van (iehlerland den

Viuerslooiier herg hesleeg. Mij droe.ü een halsheijr ol' \vii|ioiiriisling van maliën, die, /ijne dijen he-ilekkendc, lol op hel paard nederhinir, en \an mouwen voorzien was; zijn schild hin,« op zijn rug.

Ioen hij den uilersleu lop \an den hergi'iij; hereikl had, waar een oude lioom slond, en wei op de plaals waar in lalcr lijd hel irereehl der sliid Amerslborl verplaalsl werd, hield hij slil. en nam niel een oogopslag de oniliggende slreek in oogenseliouw, waarna hij de maliënkap, welke een gedeelle zijner wapenrusling nilmaakle, achler-waarls wierp. De aanwakkerende wind, die sterk nil hel ooslen lilies, deed zijne zwarle haarlokken door een ijzeren hoed gedekt, heen en weder llad-deren. en de ondergaande zon, die achter hem ter linkerzijde aan den iiezichleinder verdween, verlichtte hol paard, en wierp een goudaehligen weer-seliijn op de ijzeren riniren van zijne wapenrusling.

Aan zijne rechterzijde verhiel' zich aan den voel van den herg, in een heerlijk dal van vriichthare weilanden niet grazend vee en van Iraai gehoonile, waar reeds de a\ond voor den uaclit plaats maakte, de grijze kerktoren van Leusden, wiens top nog Hauw door de zonnestralen hesclienen werd. Achter hem was de heide, die zich vaalkleuriif. mei de hoogten en laagten over de her,!;vlakte, zoover hel oog reikte, uitstrekte. \an zijne linkerzijde, verhiel' zich liet donkere gehoonile vau de Mirk ; vóór hem lair Aniersloort als aan zijne voeten; meer verwijderd hel gehoonile. waaradiU r de Vcluwsdie lier-jren te voorschijn kwamen, die naar zijnereclilerzijde steeds hooger en hooger verrezen en zich in het verschiet verloren. De Lieve \ ronweloren, die, evenals een piramide in de woestijn, zich hoven alle

i ............ '«quot;••''is en .nehoiiwen verhiel', werd ...... hel

ifroolste ............. verlicht. Doch de ruiter lette

noch op de kunstig¹ houw orde en fraaie evenre-diifheid van dit sieraad van Amerslóort, noch op het torentje, waarmede de houw meester het kind •'•'/lts heelt willen voorstellen, dal aan de horst J. F. Oltmans, J)e Schaapherder, 1.

van zijne moeder rustte ; hij lette niel op de St. .loriskerk. op de andere ^estielilen en poorten, die hij overzien kon, noeh op den muur met zijne torens, welke de stad evenals een kelen omringde: maar zijn hlik hleel lani: rusten op dal piml der stad, waar zich (!lt;■ twee kleine spitsen van de Vijepoort hoven de daken der liuizen verhieven. Een rilling onci'niel hem. toen hel geluid van een ossenhoren, op welken op den loren irehliizen werd, hem uil de mijmerini: opwekte, waarin hij verzonken was. lien diepe znclil ontglipte hein, toen hij de kap van zijn halsherii wederom over hel hoofd trok, en een laalslen hlik op de stud wierp, waarna hij Viin den herg aldaalde, lan.üs dezelfde zijde, als hij hem heklommen had. om den wei: van \merongen le hereiken.

TIL

De Roode Draak.

n uw hart dan niet, lion zeer un'j wordt bemind ?

\ quot;clt «ij dan niet. tior mij uw nl'zijn kan bedroeven, t

Door 't geen nw hart zelf ondervindt f

I)an mint gij mij niet meer — annr denkbeeld! 't doet mij

[boven I E. WOLF, gcb. DEKKKK.

Hisschop David, door de wederspanniglieid der ingezetenen van ! treelit, uil deze stad, den zetel Viiu zijn hisdom, verdreven, hield, meestentijds zijn / verhlijl in \\ ijk-hij-Dmirstede; de ingezetenen, en zij die aan hel hoofd der regcering stouden, waren door de voorrechten, welke de lüsschop hun van lijd tol tijd verleend had. zomlimiir in zijn voordeel gestemd, dat zij met kracht de aanzoeken vaiide partij, die in I Ireehl meester was. om. even als deze, hun welliireii heer ook af te vallen, van de hand hadden gewezen. Zij licnoten nu ook het Noorreeht en liet voordeel, den Hissehop en zijn stoet van geestelijke en wereldlijke heeren le her-heriieu; en hel irroote iianlal zijner aauhanger.s,

dquot;' uil l Ireehl, Aiuerslóorl, Montloort. en andere plaatsen trevliicht of verdreven waren, veroorzaakte,

diil alle huizen in de stad, van den zolder lolden kelder, zooals men zegt, in gehruik genomen Wii-ren ; hetiteeii een stijiiing der Inmrprijzen en levensmiddelen deed ontstaan, die velen een groot voordeel aanhrachl. kramers met allerliande koopwaren,

reizende goochelaars, speellieden en zeggersof ver-

tollers van allerlei wonderlijke Insloriën, welke lieden loen nog niet geheel nilgeslorven waren, bezochten nn ook dit stadje, en verspreidden er oen vroeger onhekoiulo levendigheid.

De hissehop had hol dus dor gohoehthoid van deze stad aan zijn persoon Ie danken, dat ook dit toovluehtsüord niet voor hein gesloten was; ook kon hij hier in veiligheid vorloo\en, lotdat zich een gelegenheid opdeed, om zich, hetzij door gewold ol door list, weder meester van l treolil te maken, liet kasteel, dal aan hel zuidwoslelijk godoolle dor stad lag, en door hein aanmerkelijk was verlraaid, verstrekte hem lol veiidijlplaats; aldaar had hij de gelegenheid e;i den lijd oiu zich de dagen Ie herinneren, toen de maeiil van zijn vader, en latei' I \an zijn hroeder Karei, hem in hel bezit van hel bisdom nigsteunden, terwijl bij nu van de genade des Oostenrijkers afhing, die met zijne nicht gehuwd was, en. zich weinig bekreunende ol Monl-l'oort ol' Honrgondic in I Irecht ineesler was, alleen maar handelde om zijn eigen oogmerken Ie bereiken, (ioedscliiks moest de vernederde l$is-schop dus aanzien, dat een zijner leemnannen in zijne stad het bevel voerde, dat zijn gezag slrat-leloos gehoond, en zijn bisdom in den grond bedorven werd; 'lij moest dankzeggen en nederig vragen, terwijl zijn hart mei moeile de woede verkropte over bet weinige, dat voor hem gedaan werd. Zijn eenige hoop bestond in de mogelijkheid, dal zijne vijanden zich inisscliien zonden laten verleiden, om iets tegen Holland te ondernemen, en met verlangen zag hij de lijding te gemoet, dal de lakkei der brandstichting zijne bondgenoo-len uit den slaap zon opwekken, waarin zij algt; verzonken schenen.

Omstreeks hel midden der niaaiul .linii zal \ an SchalVelaar met Krank voor de ramen der tweede aerdieping van de herberg De Ronde Drank, op de markt Ie Wijk. liet luiden der klok kondigde de vrijheid der paardenmarkt aan, die den volgenden dag zon gebonden worden, en de drukte, welke er op de markt heersclite, liet voorzien dat hel een der incest bezochte inarktdagen zou zijn, die men in lang niet gezien bad.

Van SchalVelaar bad mei aandacht gezien naar de vlugge sprongen van con aap, die op den schouder van een grooten brninen beer gezeten was; hij kon uit het venster, over de hooiden der aanschouwers heen, in den kring zien, binnen welken hel logge dier zich bewoog, dat, aangemoedigd door hol zien (n voelen van don slok zijns nieostors, op hol geluid van oen trom in bol rond danste. Toon do makker van don berenleider do inzameling dor kleine koperen geldstukkon verricht had, zwoeg do muziek; do opeengepakte hoop inonscbon verspreidde zich, quot;ii do boor word mol den aap weder naar oen ander oord der stad gevoerd; slechts eenige kinderen volgden do berenleiders, in do hoop van zich elders nog eens op dozeiïde vortooning te vergasten.

Toon de trom zich niet moor liet hooron, koor-do Van Scbaiïolaar hol boold om, en Mol zijn oog vallen op l'rank, die, aan de andere zijde van do lompe tafel, voor hot kruisraam zat. K vena Is zag hij naar botgoon er op de markt voorviel, zoo staarde hij op do kleine groene glasruiten; maar do onboweoglijkhoid van zijn blik en zijn gelaat verried, dat bij niets zag van hetgeen hem omringde.

«Waaraan donkt gij, l'rank''quot; vroeg Van Schaf-folaar vertrouwelijk, terwijl hij zich oen weinig over do tafel boog.

»Ik?quot; vroeg Frank sehiolijk van schrik opspringende, toen hij zoo op eens word aangesproken.

».la, gij!quot; vervolgde Van Scbaiïolaar.

»0, ik denk aan niets,quot; antwoordde l'rank bedaard, »or is daar builen zooveel te zien ; wolk oen drukte is or op do markt!

»Kn hoe is u die vortooning van die dieren bevallen';'quot; vroeg nogmaals do andore, terwijl hij boni oplellond gadesloeg.

«Vrij wol!quot; hernam l'rank verlogen, die van al hunne kunsten niets gezien had, en nu opmerkzaam over do markt rondzag, of hij ook ontdokken kon, wal voor hoesten het geweest waren. Doch zijne pogingen waren vrncbloioos, on Van Sohall'olaar had moeite om oen glimlach te ondor-drukkon, toen l'rank op eens vervolgde: »llol is ook al oen onaangenaam beroep om boronloidor Ie wezen;quot; want hot geluid van don borondans klonk hem Hauw door hot raam in do ooron, en hij herinnordo zich nu, dal hij vóór weinige oogonbhkkon hetzelfde eentonige gotrommol gehoord had.

Van Scbaiïolaar dacht in bet eerst dat hij zich bedrogen had on dat l'rank, olscboon dan geen oplellond aanschouwer geweest zijnde, evenwel toch wal van do kunsten gezien bad! Doch op do vraag, welke heer bom voorkwam do oudste te zijn, do bruine of do zwarte, noemde l'rank, op goed geluk af, den bruinen, waarop Van Scbaiïolaar hot hoofd schudde en zcide:

«Tevergeefs is het, hoste Frank! dat gij voor mij zoekt Ie verbergen, dal uwe godaebton op

DK Itool

geheel iels anders gevestigd geweest zijn. Ik zie het id, gij lieltl niets gezien en weinig gehoord ; uuuir Wiiurotn mij nw hart idel geopend V Ik hen niet rijk en maehlig; gij weet liet; maar Van Sehallelaar heelt tocii eenigen invloed hij onzen heer hisschop, die, olsehoon hij zich zeiven niel kan helpen, toeh nog wel ilt;^,is kan doen voor een ruiter, zooals ifij zijl.quot;

«Indien ik voorgewend heb,quot; zeide ('rank, «dal mij niets ontgaan is van die knnsten hier op de markt, zoo is hel, onulal ik vreesde door u uil-gelaehen Ie worden; maar als ik eens wal diepdenkend hen, zoo is hel niet van dien aard om er li, laat slaan zijn Kerwuarde, mede laslig Ie vallen; dat zal wel overgaan. Van Sehallelaar! ik dank n,quot; en met voorgewende vroolijkheid ver-loonde zich een gedwongen lach op zijn hleek gelaal.

«Ik zelf. Frank!quot; hernam Van Sehallelaar vertrouwelijk, die geen aehl sloeg op de gedwongen opgeruimdheid van den jongeling; «ik hen reeds eenige jaren ouder dan gij, en toch veldiep ik mij ook wel eens in mijne gedaehlen; zooeven nog daehl ik aan Maria, aan hare moeder en den hraven vroolijken meester nil de Vergulde Helm, en ik zou gaarne willen weten, hoe zij hel mei limine gezondheid maken; ik wed, dal gij ook dikwerf aan uwe vrienden in Amersl'oorl denkt.quot;

«Zeer zeker,quot; hernam Frank langzaam; «de vriendsehapshew ijzen, die ik van hen ontvangen heli, zal ik, zoolang ik leef, niel vergelen; ik hoop dal God hen in deze lijden hewaren zal.quot;

In het vervolg van lijd, als wij den oorlog gelukkig-doorkomen,quot; zeide Van Sehallelaar vroolijk. «dan zullen wij genoeglijke dagen doorhrengen: gij moei ons dan dikwerf bezoeken. Ila! wij zullen dan eens zien, ol er nog herlen op de Veluwe zijn; op de Schaffelaar zal steeds een vertrek voor den rijzigen ruiter Frank gereed zijn, als hij mei den Geldersehen pol tevreden is, en hel rond onthaal van zijn gastheer en diens vrouw hem hevall. Nu, w ij kennen elkander immers, en de gastvrouw is u ook niel onhekend ; .Maria de doehler van meesier Wouter, is nog een oude bekende, niel waar ? Heugt hel n nog wel, Frank i dal w ij dikwijls mei haar gespeeld hebben in den tuin in de Lan-geslraal, en hoe vlug hel lieve kind kon loopen, als zij ons uillarlle haar Ie krijgen? Ila, ha! beste jongen! hel heugl mij ook nog, dat ik meesteiilijds gelukkiger of sneller was in haar Ie aehterhalen dan gij; maar dal is al een geruimen lijd geleden: ik beminde Maria toen al in hel geheim, en nu is

K DHAAK.

zij mijne bruid! O, Frank! als irij ook eens bruidegom zijl van een meisje dat .«ij bemint, en dat li lielheell, zuil gij eerst gewaar worden, welk ^chik er in dit woord lijfl opgesloten.quot;

Frank antwoordde niel, maar nille eenonwille-keurigen uitroep, en terwijl bij zijn rug naar het glasraam wendde, drukte hij zijne linkerhand legen zijne borst en liet bet hoofd op de reehlerband vallen, die niel den arm op de tafel steunde.

«Wal zegl gij?quot; vroeg Van Sehallelaar; «er is hieronder in hel voorhuis zulk een leven, dat ik n niel verslaan kan.quot;

«Helaas! Ik zeg,quot; zeide Frank, zieh geweld aandoende om le spreken, «dat niel iedereen voor zulk een geluk gesehapen is.quot;

«Kn waarom niel?quot; hernam Van Sehallelaar; «kan elk man niel rondzien naar een huisvrouw? heell hij niel de gelegenheid, uil de meisjes die hij ziel, een bruid le kiezen, volgens de begeerte van zijn hart?quot;

«Maar indien die keuze eens valt op iemand boven zijn sland, w al dan?quot; riep Frank met drift, waarna hij somber vervolffde: «Ken edelman, zooals «ij, kan kiezen; maar niemaiid van mijne soort, zonder naam ol ouders, wie zou zijne bruid willen zijn?quot;

«Wie? zeide \ an Sehallehiar verwonderd; «welk meisje vraagl naar naam of afkomst, als een welijeniaakl jonkman baar zijne liefde bekend maakl, als bij haar liarl doel spreken ? Vooral een krijgsman kan dil alles ontberen. Frank! Wanneer hij baar in pracbligen dos, op een moedig paard st'-zelen, lier voorbijrijdl, lerw ijl de tronipellen sehet-leren, kan zij haar oog niel van hem afwenden; en als de ruiter de baud op zijn borslharnas legt, zijn hoofd mei den wapperenden vederbos voor haar buigt, en zijn vurige blik om wederliefde schijnt le smeeken, dan kan zij zoo bardvoeblig niel zijn om zijne liefde le versmaden. Gij zijl nog jong en gesebikl voorden krij«: waarom zou u hel geluk ook niel loelaehen, dal aan zoovele onbekende krijgslieden le henrl gevallen is?quot;

Doch Frank antwoordde niet veel op deze be-inoedigemle toespraak van zijn vriend en weldoener, en deze vroeg: »ls uwe gedachte gevestigd op die jonkvrouw le l'lreeht. Frank ? die zal immers uwe hand niet weigeren; want ik geloof, dal zij veel van n houdt. Zij is ongelukkig, maar ik zou uwe keus niel misbillijkeii; zie, ik wensehte dal zij u kon behagen.quot;

»Aan haar,quot; hernam Frank, het hoofd schuddende, gt;gt;denk ik niet; ik beklaag haar, en wensehte

gaarne als vriend alles voor haar le doen, dal haar gelukkig maken kon; maar haar beminnen. Van SehalTelaar! haar den zoeten naam van hrnid geven, dal kan ik iiiel.quot;

»Maar wal haper! er dan aan uw ireluk, vriend! ' hernam Van Sehallelaar mei vnnr. gt;•(gt;! maak aan dal lang en somber zwijgen een einde; gij zijl zoo jong, maar gij verleer! van liarlzeer. Spreek Ineli, bid ik u, iiij zijl een man; waarom zal ik hel verzwijgen: siij sleril, Krank 1 zonder hel zeil le welen.quot;

»(gt;! ik gevoel bel wel,quot; anlwoordd⁰ deze zaciil, «bel zal gaan zooais de oude liaiph gezegd beell: hel noodlol wil liel zoo.''

«Denk! gij nog aan heigeen die grijsaard in zijne drill gezeird mai; hebben!quot; vroeg NanSchai-felaar verwonderd, «kom. sloor n niel daaraan, laai hem pralen.''

»Kn loch veriiel ik den ouden man, die mij had opgevoed,quot; zeide l'rank, »bij zwerll nu alleen op de heide ^rond.quot;

..Hij kon niel vergen, dal gij steeds hij hem zoiidl blijven, quot; hernam \ an SchalVelaar. «misdeedl i;ij al, toen }ïij mij volgdel, liet zou dwaasheid zijn nu de loopbaan te verlaten, welke .uij zijl ingetreden: gevoel ii daarover niet bezwaard.

«Helaas! liet is nok daarover niet, ik moet bet ii ronduit zeggen, dat ik lussehenbeide zoo droel-iiecstig ben.'' antwoordde Frank, waarna bij. opstaande. met drill vervolgde: «maar dat zal over itaan. dat moet voorbijgaan. Nan Sehallelaar! alles wat ik ben, wat ik missehien no}: eenmaal worden kan. heb ik aan n le danken: uwe bezorgdheid voor mij, die ik niet verdien, vernedert mij in mijne oogen. Wat verlangt de herdersknaap nog nicer dan gij hem gegeven hebt, ol'moet hij zich niet gelukkig achten, dat een edelman, als !.^rij. hem vriend noemt, en als zijnsgelijke behandelt, dat hij in zijn huis en aan zijne tafel onlvan^en wordt? Vraag dus niet meer, edele M'iend! ik zal weer vroolijk en gelukkig zijn.'

»Hel zal mij veel genoegen doen, l'rank! antwoordde Van Sehallelaar. hem hartelijk de hand schuddende, waarna hij lachend vervolgde: «en na den oorlog houden wij te zinnen hruilol't, indien iiij n over de jonkvrouw ontfermt, ol een andere bruid kunt vinden.quot;

De jonge ruiter zeide niets, maar keerde zich snel om, en ging naar de deur van het vertrek. Hij opende ze, en terwijl hij zijne hand tegen zijn voorhoofd drukte, riep hij: »lleigt;ri! Henri!quot;

»\ Val wilt gij!' vroeg Van Sehallelaar, toen l'rank de deur toedeed, en weder naar de tafel trad.

«Ik heb dorst,quot; antwoordde deze, quot;ik wil hem een kan bier of wijn laten geven.''

«Mijn (iod! l'rank ! quot; riep Nan Sehallelaar op eens, »wat ziel .«ij bleek! zijl irij ziek! wil ik den meester laten komen';'quot;

«Neen. Van Sehallelaar! ' antwoordde deze langzaam, terwijl hij ging zitten, »ik ben een weinig koud, een leng w ijn zal alles wel weer goed maken.quot;

»01' willen w ij een kleine wandeling gaan doen ? de lucht zal n versterken: wij zullen zacht gaan, en gij kunt op mijn arm steunen.quot;

»(). neen! ik dank u, ik wil liever bier hlijven,quot; hernam Krank, waarna Van Sehallelaar uitriep: »Zon als gij wilt: maar waar blijft die praatzieke jongen toch V ' Hij trad hierop naar de deur, maar op het oogenblik, dat hij gereed stond om de hand aan de klink te slaan, liet zich eenig gerucht vóór de deur hooren, die nu geopend werd en onze oude kennis Heintje trad met de muts ouder den arm de kamer in.

«Ik geloof, dat Frank geroepen heeft,''zeide bij, zich buigende: want Nan Sehallelaar zag hem verstoord aan.

quot;Indien gij het. geloofdet, was bet uw plicht om dadelijk te zien of bet zoo w as.quot; zeide deze harseh.

quot;Ik dacht, dal gij wijn verlangdet. Heer 1' antwoordde de knaap nederig, »en heb dien mede-gehraebt: anders was ik reeds eerder bier geweest.

«Hel is goed, knaap !quot; vervolgde Van Sehallelaar. «maar ik wil, dat gij voortaan eerst komt vragen, wat ik of Frank van u verlange. quot;

Henri zette een aarden kan en twee bekers op de tafel. Hij droeg nu een fraai gewaad, geheel van rood laken, uitgezonderd de linkermouw en de achterpijp van de hozen of broek, welke van geel laken waren, heigeen overeenkwani met de kleuren van bet w apen zijns meesters : een manteltje van zwart laken en een half roode, half gele units voltooiden zijne kleeding.

«Zal er ook nog iets anders van uwe hevelen zijn. Heer!quot; vroeg de knaap eerbiedig wachtende.

»gt;(•(■11!quot; antwoordde Van Sehallelaar, «maar denk om hetgeen ik u gezegd heb, en gedraag n zoo. als het den knaap van een edelman hetaaml: ik zou niet gaarne zien. dat iemand die mijne livrei draagt zich bespottelijk aanstelde.

Henri boog zich. en verlief bet vertrek met haast, om zich weder hij het gezelschap te voegen, dal bij zoo ongaarne had verlaten. Men zou in hem den haveloozeu staljongen niet herkend hebben, nu hij

M'H'd gekleed was, en scdcrl ^cniimcn lijd vrij ifc-niiikkclijk en zeer irwcd i^clecld had. (ïdirnik ma-kende van hel onlxag, dal nirn vdor hem in de lici'iit'i'g had, waai' zijn inccslci' reeds lanjf was geiniisvesl, wisi hij zieh (lour zijn grooisiireken lt;'ii den slijseti, geiiiaaklen loon, dien hij aangenomen had, een zeker iiczair aan Ie maligen, helwelk niemand aan den Ironwen knaa|) van den heer Van Sehallelaar, ruileraanvoerder van den eerwaardiiren

heer Itisseliop, dnrl'de helwislen. —--

quot;Daar heginl hel leven weder,quot; zeide N an Sehallelaar lachende, nadal zij i;edronken hadden. »Zoo is lleinljc niel beneden, ol' hel spel is volmaakl : hel is lt;'en aardige soorl van een jongen.quot;

».la, maar levens ook een jioede soorl.' hernuin Krank; «hij is heler dan hij er nilziel. iieloofik; maar de lijd zal hel leeren.quot;

«Hoor eens! ik geloof, dal hij heziit is wal Ie Nerlellen ; mogelijk vei haall hij aan zijne loehoor-ders de een of andere vreemde hislorie, die hij van een ander gehoord hoel'l, en waarin hij nn zieh zei ven inisschieii als hoofdpersoon \ooislell; mogelijk worden wij ook niel xerjiden, wan! in zulke ge\allen kan hij liegen, alsof hel .ïesehrevcn slond,quot; zeidc Van Sehallelaar luislerende.

quot;Ik gelool, dal i;ij ii niel hedrieiil,quot; anlwoordde Krank, »hij schreeuw I even hard als de paap, die hedenmorgen de medilatie hield.'

»Be\indl itij n nu wal heler, frank T vroeg Nan Schan'elaar, «ik zie, de wijn smaakl u.quot;

»0 ja 1 hei'iiam deze, «wij hehhen nn den lijd niel om ziek Ie worden, en de wijn is goed.quot; Hierop ledigde hij zijn heker lol den hodem.

quot;Hel is zoo,quot; zeidc Nan Sehallelaar, «maar .«e-loof mij, de wijn van vader Woulcr was eeniifc soorlen heler.quot;

quot;Dien helt ik niel itcprocld. hernam frank, in den heker ziende, dien hij in de hand hield.

quot;Ja, dal speel den meeslcr genoeg,'' vervolgde Nan Sehallelaar. »cn gij zuil hij gelegenheid nog wel eens een hoelpredikalie moeien aanhooren. omdal gij (oen niel niedeiiekomen zijl. Zeg eens! wal mij helrell, ik kan hier niel vtindaan ; maar als de zaken zoo slepende hlijven, zou ik u wel kunnen loeslaan, u voor een dag of vijf, zes, van hier le verwijderen. Will se ? dan laalik een vrij-.wleide voor n vragen aan iMonlfoorl ; hij zal hel mij niel weigeren, en, ik hen er zeker van, zulk een uilslapje zou goed voor n zijn.quot;'

quot;Niaar hoe spoedig kan de oorlog uilharsten!quot; hernam frank, »en dan zou ik niel hij de hand zijn! hedenk dal hel volk, dal op de voorposlen ligl, volgens uwe cijjcn iiedaehlen. niel veel ie ver Ironwen is; en ik ziai n en mijne hanier verlalen. als hel irevaar en de eer naderen! neen. ik verkies hier le hlijven. maar ik zei; n dank voor uw aanhod. Doch luisler eens!'' v('rv(dgde hij, »ik «dool, dal uw schildknaap zipi verhaal ^cciodi^d hecfl.quot;

»lk hoor zijne slem nu niel meer hoven allen uil.'' zeidc N an SchaHelaar; maar hunne aandachl vestigde zich weldra op hel geluid van de slem des knaaps. welke zich op de Irap en hel porlaal lid hooren. Hij scheen aan degenen, wien hij lol wegwijzer diende, mei groole hcweginj.' aanwijzing le doen, hoe de Irap zich kronkelde, en waar hel louw hiiiii, levens versehoonin/.' vragende voor de duis-lernis, welke er op Irap en porlaal heersehle.

quot;liij alle Heiligen! wal richl de jongen nu voor iri'appcn aan? zeide Nan Sehallelaar lachende legen I' rank, die leitenover hem zal, en vei'heugd was. dal hij hel gesprek over hel reisplan, dal hem niel heviel, had kunnen alhreken.

De deur van hel verlrek werd nu wijd geopend, jen llenri Irad vooruil: «lieer Loef van Oosler-jweerd en zijne nichl !quot; riep hij. hoog zieh en Irad weder achlerwaarls.

Nan Sehallelaar en 1 rank slonden op, verwonderd over hel hezoek, dal zij onlvingen. Ken lanir schraal man, die een kleeding droeg van zwarl laken, mei Huw cel van dezelfde kleur afgezet, en daarover een hoiipelande (I) van hruin laken mei zwarl honle randen, Irad nu in hel verlrek. jre-voljfd door een vrouw van een rijzige geslalle, in een ifrijs regenkleed gehuld, wier ifelaal onder de kaper, welke zij droeir, geheel verhorgen was.

«Ik vraaft verschooning, quot;leeren!quot; zeidc de hin-nengelredene, die al een man van jaren scheen le zijn, en zijn hoed in de hand hield, «dal ik zoo maar kom hinnenvallen; maar nood hreekl wel, zegl men wel eens, en reizigers hehhen altijd wal voor.

Ik heh de eer den heer Van Sehallelaar le zien, niel waar, frankquot;;'quot;

«.la. Heer Loef! om u le dienen,quot; anlwoordde frauk. die zijn ifroel heaulwoordde, en zieh hoog voor hel meisje, dal hem vergezelde. «Dil verlrek hehooi'l aan hem, ofschoon ik voor hel oo^enhlik niijii inlrck hij hem genomen heb.''

«Ik had mij ook eerst moeten laten aandienen; maar die kuaap hier.... zeidc heer Loef. «fa waarom, lieer?quot; haastte zich Van Sehad'e-

(lj W'ijilu rciemantcl.

laar te zeggen, «gij zijl ons welkom, (Ie gasten van mijn vriend zijn de mijne.

Ik bid li, ga zitlen. Jonkvrouw ! en {gij o(tk, l|_eei.! — Henri! geel'stoeien aan, en haal spoedig een beker.quot;

«Ik had niet gedaeht u zoo spoedig en vooral niet heden Ie zien, Jonkvrouw!' zeide Frank vriendelijk en helceld legen hel meisje, dal lol nn toe nog niet gesproken had. «Zet n liier neder, gij kunt op uw gemak naar huilen zien.quot; Hij nam een groen kussen, dat op een kisl lag, en legde hel op den stoel, die hij hel raam stond,en dien hij gehruikt had.

«Ik had ook niet gedacht u Ie zien, Frank!quot; antwoordde zij, toen zij gezeten was; «maar gij hebt mij niet gezegd, dal hel u verheugt, dat ik gekomen hen,quot; zeide zij, hem aanziende.

«En behoeft men dan nog Ie zeggen, dat het bezoek van vrienden altijd aangenaam is ?quot; antwoordde de jongeling eenigszins verlegen.

«Neen, Frank!quot; zeide zij, «maar men boort zulks gaarne bevestigen, en ik had gehooptquot;.... Mier zweeg zij, en keerde bel hoofd naar de zijde van het glasraam.

«Ik heb nergens plaats kunnen vinden,quot; zeide heer Loef in antwoord op een vraag van Van Sebaf-felaar ; «eindelijk ben ik hier Ie land gekomen ; maar hel was de oude deun: de Roude Draak is vol, wij kunnen niemand meer herbergen ; gelukkig dat deze geestige knaap mij gewaar werd, toen de waard mij afwees.¹' Dit zeggende, wees hij op Heintje, die den beker biiinenhraehl en zieh deftig hoog, toen lieer hoef hem zoo streelend uitduidde. Aan dezen nu zijn degen overgevende, zeide hij : «Eilieve, knaap ! zot dit lastig zijdgeweer, dat mij van hnis af tegen de zijde geschuurd heeft, eens in dien hoek.quot; Iliermi vervolgde hij : «Ik hoorde, dal Frank hier zijn intrek had, lieer! en ik besloot de vrijheid Ie nemen, voor een oogenblik hier eene sehuilplaals Ie verzoeken voor mij en Ada: want mijn knecht en haar kamerineisje zullen zich heneden wel behelpen, en op stal was nog een klein plaatsje voor mijne paarden.quot;

«Ik bewoon deze kamer,quot; zeide Van Sehalfelaar; «zooals gij ziel, is het geen fraai verblijf, maar in den zomer beeft men geen last van rook, die hier dezen winter onverdraaglijk geweest is: en als de groene glasruiten het oog vermoeien, zet men hel glasraam open, en laat de aangename, frissehe buileiilucbl binnenkomen; buitendien heb ik achler aan de plaats nog eenklein slaapvertrek, en dal is alles w at een paar ruiters noodig hebben en verlangen kunnen; de woningen zijn tegenwoordig duur in Wijk, lieer Loef!'

Terwijl deze nu met Van Schaffelaar raadpleegde, waar hij zieh bet best zou kunnen vervoegen om naebtverblijf Ie verkrijgen, gaf deze hem meesmuilende Ie kennen, dal er geene vrees was, ol voor geld zou er nog wel een goede herberg te vinden wezen, welke zaak eehter niet naar den zin van den ouden diecr scheen Ie zijn.

»Zull gij uw regenkleed niet afdoen, Jonkvrouw! ' vroeg Frank aan hel meisje, dal nog steeds bewegingloos voor bel glasraam zal. Zij antwoordde niet; maar hare kaper voor zieh nederleggemle maakte zij bel kleed los, dal aan den bals was dieblgehaakl, en toen Frank, die naast haar stond, liel uil hare banden aannam, om hel van hare schouders te lichten, ten einde hel achter haar op den stoel te laten vallen, raakten hunne handen elkander.

»lk dank u. Frank,quot; zeide zij met gevoel, en een weemoedige glimlach vertoonde zich op haar schoon bleek gelaat.

»En hoe gaat het met uwe gezondheid. Jonkvrouw?quot; zeide Frank aarzelend, »ik mag immers vooronderstellen, dal het als een goed voorleeken kan beschouwd worden, dat gij uw oom eens gevolgd zijl.quot;

»0, ik hen wel,quot; antwoordde zij droevig, hel hoofd schuddende, »dal is, zoo wel als Ada zijn kan: maar gij. Frank! gij zijl niet gezond,quot; vervolgde zij, terwijl zij haar grool zwart oog zwaarmoedig op hem vestigde.

Frank wist niet, wal hij hel meisje zou antwoorden, dal hij aehlle en liefhad, doch, wier vurige liefde hij had versmaad; dal met belangstelling de reden scheen Ie willen welen, waarom zijn gelaat nu als hel ware van allen blos beroofd was, en de geeslkleur had aangenomen. Toen hij zweeg, legde zij driftig hare hand op de zijne die op de leuning van haar sloe' rustte en terwijl zij die krampacluig drukte, vroeg zij nogmaals met eeu gesmoorde slem: quot;Waarom verkwijnl gij. Frank! o! geef Ioch antwoord; is hel niel genoeg, dal ik ongelukkig ben?quot;

Doch toen Frank een antwoord stamelde, kwam haar oom hem nog bijtijds Ie hulp, en wendde zieh op eens lol hem zeggende: »Maar, Heer ruiter! daar krijgt gij op eens een bezoek van een uwer bekenden en van een schoone jonkvrouw, en gij vraagt niet eens, waaraan irij dil bezoek Ie danken hebt.quot;

«Vergeef mij. Heer!quot; haaslle zich Frank le antwoorden, maar ik verzocht uw schoone nirhl, mij nopens den slaat van bare gezondheid in te lich

ten; mag ik dan vragen, waaraan ik de eer van uw bezoek verschuldigd hen!quot;

»gt;u ja, zeer gaarne!quot; anlwoorddc heer hoer, zich in zijn stoel iiilslrekkendc, «mijne nicht he-vond zich in den laalslen lijd weci' eenigszins welvarender, en de meeslei' ried een klein uilsliipje als zeer gezond aan. Ik zou uu wel naar Amers-foorl of Moiill'oorl en oinliggende dorpen helihen kunnen gaan; want in de andere steden ziel men de Ulrechlschen Ihans met geen goede oogen aan; maar de paardenmarkt, welke hier zal gehouden worden, lokte mij uil, hel eens te wagen in vijandelijk land te komen, in de hoop van een goeden koop ol' ruil te doen, en door de vrijheid van de markt tegen alle onaangenaamheden beveiligd le worden; en als ik hel zoo zeggen mag, rekende ik ook in lijd van nood op uwe voorspraak. Frank! gij zoudt een oud bekende immers niel in verlegenheid laten?quot;

»Ik geloof, dal gij dan een weinig le veel Jie-rekend hehl, niel op mijn goeden wil, maar op mijne machl. Bedenk eens, lieer! wal zou de voorspraak van een ruiter, die over een klein gedeelte eener hende hel hevel voerl, voor u helihen kunnen doen?quot; antwoordde Frank.

quot;•Meer dan gij dcnkl; ik hel» er de bewijzen van. vervolgde heer Loef; »en bovendien,'' zeide hij lachende, «mijne schoone nicht kon ik alleen bewegen om aun den raad van den meester le voldoen, door haar voor le stellen naar Wijk le rijden; wanl hel schijnt dal deze stad haar hijzonder na aan hel harl ligl. Dii is dus de reden, dal ik geene zwarigheid gemaakt heb om hierheen le komen; ofschoon ik in llrechl woon, behoef ik niel Ie schromen in de nabijheid van mijn genadigen heer van Llrechl le komen, en liet gezelschap van mijne nicht laai immers genoeg blijken, dal ik enkel voor vermaak op reis ben, en geen kwaad in hel schild voer?quot;

«Maar boe hebt gij de voorposten kunnen voorbijkomen, zonder le worden aangehouden?quot; vroeg Van Schalfelaar.

«Ja, dal was ook zoo gemakkelijk niel,quot; anlwoorddc heer Loef; «ik vermoedde wel, dal de weg niel vrij zon zijn, ofschoon ik daaromtrent geene juiste herichlen had kunnen inwinnen. Dit bevestigde zich hedenmorgen, toen ik aan hel Huisje ten Halve afsteeg. Daar hoorde ik, dal Kolen bezet was, waarom ik hel \\ ijksche Zandpad verliet, in de hoop dat misschien de wegen tusschen dit pad en de rivier zouden vrij zijn ; maar dal bleek ook weldra anders le wezen ; ten minste op de hoogte van Koten, slieten wij, aan den Ulrechlschen weg. op eenig krijgsvolk, dat daar lag.quot;

«Waren hel voelkneehlen ?quot; vroeg Frank.

».Neen,quot; hernam de Llrechlsebe beer, «het waren rijzige ruilcrs en zoo ik geloof van de Zwarte hende.quot;

«Fn lielen die u doortrekken ?quot; vroeg Van Schaf l'elaar; «nu, dal zal u toch in de beurs hebben doen tasten.quot;

«.la, daarvoor was ik bang genoeg,quot; hernam heer Loef; «maar zie, nu kwam mij hun aanvoerder le gemoel, voor wien ik mij had laten brengen, en deze maakte geen zwarigheid om mij len gevalle van Frank door le laten. Met kostte mij dus niels dan een drinkgeld aan den zwarten knaap, dien hij mij lol hier aan do stad mede-gaf, uil vrees, zoo hij zeide, dal mijne nicht anders misschien hier of daar niet met dien eerbied zou behandeld worden, welke zulk een jonkvrouw loekoml,quot; eindigde hij meesmuilende.

Ada lid niel blijken, dal zij hoorde, dal erover haar gesproken werd. Toen Frank zich lot haar oom siew end had, om hem te antwoorden, had zij hare baud van de zijne afgenomen, en zag nu weder onbeweeglijk door hel raam.

«Ziedaar iels. dal ik niel begrijp,quot; zeide Frank verwonderd; «hoe is hel mogelijk, dal Perrol zoo bereid is om mij le verpiichlen door u een diens! le bew ijzen, daar ik nimmer niet hem op een ge-ineeuz.amen voel heb omgegaan, en ik twijfel, of hij mij zelf wel kennen zou.quot;

»Fn loch is hel zoo,quot; anlwoorde heer Loef, quot;lenzij hij zulks alleen gedaan heeft uil bofl'elijk beid voor mijne nicht; evenwel scheen hij u goed le kennen, Frank! zoowel als den heer Van Schalfelaar; ten minsle hij verzocht mij n heiden van zijnentwege le «roeien.quot;

»lk wil liever, dal hij u heeft doorgelaten, om frank genoegen le doen, dan om den wil \an deze jonkvrouw,quot; zeide Van Schalfelaar wiens wenkbrauwen zich somher le zaïnen trokken.

Ada, op wier gelaal zich nu een biltere grimlach vertoond had, toen haar oom over haar sprak, knikte hein hel hoofd toe; doch hij bemerkte zulks niel, en vervolgde: «De eerbewijzen, die dal inenseh aan de vrouwen bewijst, strekken meer lol hare schande dan lol hare eer; en wal den mor-geugroel betreft, dien hij mij toezendt, die is mij even welkom als een stool van zijn dolk mij zou zijn.quot;

Heer Loef w ist zoo spoedig niet, wal hij hierop zou antwoorden, en terwijl Frank aan Ada vroeg.

wat zij (li'iükcn wilde, word de deur geopend, en Heni'i kwnm zijn meester herielilen, dul er een edelkiiiiiip van den Hissehop wns om hem een boodseliap over le brengen. Van Seliali'elaar ixtog zicli voor lieer Loei' en zijne nieiil, en verliel mei met Henri liet vertrek.

Deze kwam (ïenige ooiienlilikken daarna terug, om uil naam \aii zijnen lieer verseliooning le verzoeken, dal lii.i was uitgegaan zonder alseheid te nemen, daar liii op staanden voel naar liet slot moest, alwaar de eerwaarde lieer hem wachtte.

Ilenri hraeht nu, op hevel van 1 rank, een stuk koud vleesch en hrood hiniien, alsmede een groole schaal met uieikerscn, hoter, kaas en beschuit. Ook zette hij een kan met zuiver welwater op de. tafel, en haalde een kleine glazen drinkschaal uit een kisl, die in hel vertrek stond, le voorschijn, waarin de zaken van waarde van \ an Sehallclaar geborgen waren, wischte zc met een schoonen witten doek uil, en plaatste liaar voor de jonkvrouw, waarna hij het vertrek verliet.

Frank vulde nu de schaal, waarvan de voel van zuiver goud kunstig met bloemwerk was ingelegd, mei het heldere water dat in het glas parelde, en noodigde de jonkvrouw en haar oom uil om toe te tasten.

Ada en Krank hielden zich alleen aan de vruch-■ ten; maar de oude heer toonde, door de wijze, waarop hij hel vleesch aansprak, dat de ril zijn eetlust had opgewekt.

Na het wisselen van eenige woorden, zeide heer Loef, terwijl bij zich ecu beker wijn inschonk: «He! zeg mij eens, l'rauk! uw vriend schijnt in bet geheel geen vriend \an dien vreemden ruiterhoofdman te zijn; wat mag daarvan toch wel de reden zijn? bij kwam inij voor als een bupsch krijgsman. Mi'ssii'c Per.... ja, boe noemdel gij

hem ook weer?'

«Perrol met de Roode Hand, zeide frank.

,,() ja! Perrol, zoo is het ook,quot; vervolgde Loef; «dat andere is zeker een bijnaam. Maar nu, wal is er toch tusschen die twee hecren voorgevallen?

.Ja, dat mag een ander zeggen, ' hernam I rank, die niets wist van hetgeen le Amersfoort mei Maria had plaats gehad. quot;Ik weet bel niet, en evenwel ben ik er niet over verwonderd : wanlecnigen lijd geleden, liehhen zij le zanien woorden gehad; maar de twist werd bijgelegd op last van heer David. Mijn vriend is niet haatdragend, maar heeft geene reden om op de vriendschap van l'errol te roemen, die getracht heeft hem in Amersfoort op een lage wijze gevangen te nemen. Olschoon ik geene tien

woorden met dien man gesproken heb, zoo doet het mij. ronduit gezegd, leed, dat gij u bij liom van mijn naam bediend licht om iels le verznoken, ik wilde liever dal bij mij geslagen had; men lt;ml-vaugt liever een beleediging dan een bewijs \:ui vriendschap van iemand, dien men veracht; liet eerste kan men met hel zwaard afdoen, maar het laatste uiet. quot;

«Ik hoop, l'rank! dal gij nimmer twisten zult mei dal vcracblciijke bendehoofd, zeide Ada, terw ijl zij nu eens hem, dan weder haar oom on rustig aanzag.

»Eii wat weet gij van hem! vroeg heer Loei snel, »gij oordeelt, Ada! en gij kent hem zoomin als ik.quot; '

»lk ken hem zeker zoo goed niet als gij. lieer oom! antwoordde zij; »inaar ik weet, wat mijn neef Uevnoud van hem gezegd heeft; en om van l'rank niet le spreken, en nog minder om te oor-declen naar bet gevoelen van een zinneloos meisje, zooals ik ben, zoo wil ik alleen zeggen, dat de man, van wien de edele \ au Sehallclaar geen groet wil ontvangen, al een heel verachtelijk mensch moet zijn.

quot;De heer Van Schalfelaar is zeker een edel mensch.quot; iiaastte zich beer Loef te zeggen, doch alleen frank luisterde naar hem; want Ada was, toen zij zweeg, in hare gedachten verdiept geraakt. Zij staarde onafgebroken, doch treurig, op de drinkschaal, die zij met de hand vasthield; nu en dan volgde zij met bare fraai irevormde en blanke vinger den loop der gouden bloemen en ranken op den voet. »lk heb zijn vader ook zeer goed gekend, vervolgde beer Loef; quot;(leze was ook een achtenswaardig en dapper heer, die zeer gezien was hij den Risschop David, en veel jaren geleden, toen zijn Eerwaarde, voordat hij bevestigd was, op bet buis ter Morst woonde, heb ik aldaar dien heer wel gesproken.

„Indien hij evenzoo gedacht en gebaiidelil heelt als zijn zoon, zeide frank. »dan kan liet niet anders, of hij moet een braaf menscli geweest zijn.quot; Eenige oogeiihlikkeu daarna stond lieer Loei op, nam zijn hoed en degen en zeide; quot;Ik zal nu eens gaan zien. ot ik bier ol daar een pniir ver-trekken voor dezen nacht kan bekomen, entevens nazien of mijne paarden het noodige gehad hebben, en of mijne dienaars /ieb ook te mijnen koste wat ruim te goed doen; want daar is die soort van volk maar al te geneigd toe. Intnssc.lu'ii zeg

ik ii dank, l'rank! voor de vriendelijk.......vangst.

die wij hier onimoet hebben, en ik zal 11 moeten

verzoeken loe !lt;■ slaan, dal ik mijne nielil iinff v(iof eeniiie ooftenhiikken hier lual; hel is zoo drnk liij den we.ir, dal ik spoediijcr zal klaar komen, ;ds ik alleen ,na; ook igt; men ^^renei}!;d allijd hel meesle Ie vriijfen, als im'ii iemand mei eene \rouw /iel aankomen.quot;

»llel is ook ifoed, lieer! om niel langer Ie wachlen,' anlwoordde l'rank (t|is|aimde, gt;gt;hoe laler liel op den (lai-^r wordl, hoe moeiolijker hel worden zal. om een gesehikl verhlijl' Ie vinden; ik hoop, ilal liij sjiDcdi!; slagen znll.quot; »lk ook. l'rank! lol weerziens dan. vervolgde lieer Loei laehen-de; »ik moei wel een grool vlt;ⁱrlr(iiiv\en in n slellen, vriend ! dal ik mijne sehonne niehl zoo mei n alleen laai; ol' wil zij ook, dal ik haarkamermeisje hoven zend 1quot;

»lk T' zeide zij vragend, hel hool'd opriehleiKle ; vvanl zij had niel liegrepen, wal hij hedoelde.

quot;Ja, Ada!quot; vervolgde haar oom ; indien gij hang /ijl om mei den jongen ruiler alleen Ie zijn, zal ik Vnnelje hij u zenden.quot;

De jonkvroMvv wierp een lieren hlik op hem, en zeide bedaard : »Indien gij mij will heleedigen. Heer oom! zoo zend haar hier; als zij in dil ver-Irek is, znll gij len minste geen nood hehhen, dal zij heneden op uwe kosten leert.quot;

lieer Loei antwoordde niel, maar hankie iiijmi omnerkhaar dlt;' seiiomlers op, groet Ie l 'rank mei de hand en verhel het vertrek.

Toen Frank mei de jonkvrouw alleen was. /elle hij zich over haar aan de lal'el neder, en heseiionvv de haar met een hlik, die eenige onrnsl verried, doeh levens van zijne helangslelling geluigde. \dii 'van Rijn, de doeiiler eener znsier van heer koel, en , na den dood iiarer ouders in hel huis van haar oom met diens zoon opgevoed, was eene seiioone l' vroii,v. Nagenoeg even lang als l'rank, zou men i hen, naar hel gelaal Ie oordeelen, voor hroeder en zusler gehouden iiei)iien. üeiden waren zij hleek \an gelaat, ol'seiioon de huilt;l van den jongeling een hriiinen gloed had, welken die van hel meisje mislc ; geen enkele linl van den hlos der gezondheid verhoogde de schoonheid van hel mal. hlank iielaat van hel meisje, dal legeiiDver hem/al. Hare lange, glinsterende, gil/vvarle haarlokken waren in nnlelhare vleehten hoven op hel hoofd te zamen quot;eslrengeld, en ondersleimdeM den langen wimpel \:iu hel met gond doorweven, raglijn kamerdoek, ilal, als zij opstond, lol hij den grond langs haar rug nederhing. Mare zuiver argeleekende zwarte wenkhrauvven verhieven zich in een iieviilligen hoog n hoven liare zvvarle oogen, die uilerniiile sehoon

zon geweest zijn, indien niel een zekere onrustigheid, welke dikw ijls lol wildheid oversloeg, er de aanlokkelijkheid aan onlnoinen had. Ken neus van dezelfde gedaante als die van l'rank, doeh van veel netter vorm, en een kleine mond mei heider wille landen, maakte dat niemand, die haar gelaat en hare slanke gestalte hesehonvvde, haar anders dan sehoon kon vinden : en evenwel veroorzaakte de liere oogopslag, de krampaehlige trek. die doorgaans haar anders zoo hevalliuen immd misvormde, en de eeuwigdurende omnsl, welke in haar geheel doen en laten doorstraalde, als /.i\ voor een oogen-hlik niet in zieh zelve gekeerd zal, dal men aan veel minder sehooue meisjes, hoven haar de voorkeur zou gegeven hehhen. Zij droeg een lang en * wijd kleed van hhmw dainast, met wille, iionle randen, dat van voren lot aan haar middel met knoopjes, vati gouddraad gewerkt, was diehlge-maakl. Haar hals prijkte met geeue versierselen, hetzij ze dezen opschik verachtte, ol'dal zij die, op raad van haar oom, vourziehligheidshaive nu niet aangedaan had ; maar hij werd gedekl door een doek, mei gouddraad doorweven. Hare handen waren met lijn lederen handschoenen hedekl geweest. en zij droeg eenige fraaie ringen aan hare vingers. Van den gordel, waarop iieeidjes. vun dun goud gedreven, vaslgeheclil waren, hing een rood-iederen heurs ol'laschje mei een gouden gesp (iichl-gemaakt ; daarnevens hing aan een alzonderlijk zijden koord ('en mesje, el /00 men wil. een zeer kleine dolk in een schede van gedreven zilver, welks hecht, van ivoor vervaardigd, tevens tol een lluitje diende, om hare hedienden te roepen, algt; zij hun dienst verlangde. Mogelijk droeg zij dit mes, hehalve om hel op reis te gehruikrn, als een zeker kenleeken van hare adellijke gehoorte, die haar recht gal' hiazoen en wapen Ie dragen. Deze geheele kleeding gaf haar iels gezagiuiioczeinends, Ie meer daar zij nieesienlijds een diep stilzwijgen placht Ie hevvaren. hehalve jegens hen. vvien zij genegen vv;is. Hel scheen, alsof zij hel vertrek, waarin zij /.ich hevond. nplellend hesehonvvde. nu eens de onregelmatige, dunne kinderliinten gadesloeg. lt;lan weder de gladde, met kalk helder ge-w ille muren opnam, legen welke hier en daar eenige klecdingslukken ol' wapens hingen; hel was. alsof zij de plompe stoelen lelde, en naar de groene lakken zag. die, uil hoofde van hel warme weder, onder den seiioorsleenmantei lagen, of de kronke liugen naoogde, welke de liguren in hel zand op den houten vloer maakten.

«Deze kamer moet u wel zeer afvallen hij uwe

vertrekken 1c Utrecht, Jonkvrouw Ada !' zei de Frank eindelijk.

«liet is inij hetzcllde, waar ik lien, quot; antwoordde zij, hel hoold schuddende; »ik sla geen acht op hetgeen mij omringt,quot; en hem aanziende, terwijl zij zich snel lol hem keerde, vroeg zij met hevige gemoedsdrill: «(iclooll gij. Frank! dat ik juist hierheen heb w illen gaan, zooals zij gezegd hehhen, gelooft gij dil 1quot;

Frank aarzelde haar Ie antwoorden, en zij vervolgde, zulks niet eens heinerkende: »gt;een, gij gelooft hel niet, niet waar 1 gij kunt dit niet van mij verwaelileii. Éénmaal, Frank! éénmaal, zeide zij treurig, »hcb ik vergeten, wal ik aan mij zelve verschuldigd was, en hel» u oggezoehl; maar toen, o! toen hoopte ik nog, maar nu.... Neen, Frank! gij kunt niet gelooven, dat ik u ten tweede male met mijne liefde zou willen lastig vallen.quot; Hierop sloeg zij de oogen neder en zuchtte diep.

»Ada !quot; riep Frank, »hestc Jonkvrouw ! ik wil dadelijk sterven, of mij in het aangcziehl laten slaan, indien ik iets gedacht heb, dal u zou he-leedigen; ik gelooi' niet, wat uw oom gezegd heeft. ' »()! gij slell mij gerust. Frank!quot; zeide zij, terwijl zij hem droevig toelachte, »ik stel nog veel prijs op uwe achting, oflyhoon ik ... . Hier zweeg zij, waarna zij zacht vervolgde : »eii evenwel zou ik zoo gaarne ver gaan. o! zoo ver gaan, om u op te zoeken, indien.... maar, helaas! hel is zoo niet,quot; eindigde zij treurig.

»lk vind mij zoo vereerd door uwe genegenheid. edele Jonkvrouw! dal er niets is, dat ik niet voor u zou willen doen: voor altijd wil ik uw trouwe vriend zijn. \Vilt gij mij gelukkig maken, den armen ruiter van een last, die zijn hart he-zwaarl, onllasten. zoo sla hem toe uw broeder Ie worden; bemin bem als een zuster! Ada antwoordde hem niet, maar streek mei hare vingers langs bare haren die acblcr de ooren glad weggestreken waren. «Hoe maakt hel beer Hevnoud, Jonkvrouw vroeg de ruiter, om hare gedachten op iels anders Ie vestigen.

»(gt;, Reynoud? die is wel. Frank!quot; antwoordde zij snel, »liij is ook mijn vriend, hel is mijn neef! en evenwel heb ik bem lief, alsof hij mijn hroeder ware, maar nicer ook niet, en dat maakt hem ongelukkig. Maar hij weet niet, dal wij hier zijn, Frank !quot; vervolgde zij met drift, terwijl zij hem vertrouwelijk loekniklc. «Itevnoiid weet daar niets van, evemniii als ik dezen morgen, toen wij uitreden, wist, dal ik naar Wijk zou gaan; dat heeft mijn oom, zoo hij zegt, zoo in eens in het hoofd gekregen; gelooft gij hel, Frank? Ik geloof hel niet ; denkt gij, dat de man, wiens naam mijn oom vergelen had, bem zoo geheel en al onbekend was ?quot; zeide zij glimlachende, «dan moest ik, nu drie naehten geleden, zijn slem niet gehoord hehhen, toen ik langs de trap afdaalde, die hij de kamer van mijn oom is, nadat ik op de tinne in den maneschijn gewandeld had.quot;

«Bedriegt gij u niet?quot; vroeg Frank verwonderd, «of spreekt gij werkelijk van den aanvoerder der Zwarte Bende ?quot;

«Neen, ik hedrieg mij niet,quot; hernam Ada, «ik bedoel dien Perrol, bijgenaamd mei de Boode Hand, van wien mijn neef Reynoiid mij zooveel verhaald heeft, en die zich niet kon begrijpen, dat de Bisschop zulk een inensch in zijne soldij neemt.quot;

»En wat kan hij in Ulrecbl te doen hehhen, indien hij geen verrader is,quot; zeide Frank; »en vanwaar kent heer Loef bem ?quot;

«liij vraagt meer dan ik weet,quot; antwoordde de jonkvrouw; «ik zie en boor zooveel, dat ik in mijn zw ak geheugen niet kan onlhouden en sanienknoo-pen; en als ik hel een of ander vraag, of ergens onderzoek naar doe, zoo houden zij zich stil, verwonderd zelfs, dal de gekke jonkvrouw iels hemerkt beeft.quot; eindigde zij, droevig laehendc. Hierna zich naar Frank vooroverhuigende, vervolgde zij: «Maar Bevnoud denkt zoo niet: doch die brave jongen weel zelf niet, wal er gcheurl; na Ada hemoeil hij zich met niets dan met zijne hoeken en band-scbriften.

indien Frank niel le diep nagedacbl bad over belgeen hel meisje hem zeide, en hij niet le sterk

bewogen was geweest mei haar ongehikkigen toe stand, zou hij, niettegenstaande bel doorgaande gerucht en geloop, dat er in de /toodr Draal,' plaat.-had, hemerkl hehhen, dal er iemand de trap op

gekomen, en naar bel slaapvertrek ......... was

Maar. zooals wij zeggen, bij had dit niet gehoord: ook was dil vertrek gesloten, en de sleutel ondci de berusting van den knaap van zijn vriend, hel geen in de druk bezochte herberg, daar elkeen maar uil- en inliep, geen nulletooze voorzorg was. Op eens echler naderde iemand met zwan voetstappen; de deur werd geopend, en Frank zaï; lol zijne verwondering Van Schalfelaar in volh wapunrusting binnentreden.

gt;iIs heer Loef reeds iiilgegaan';'' vroej

jonkvrouw met de band groetende.

»Ja. zoo even,quot; zeide Frank, «bij zoekt naar een verljijf voor dezen nacht.quot;

«Indien hij zulks onverhoopt niet mocht vinden Frank!quot; vervolgde Van Schalfelaar, «zoo bied de

jonkvrouw en liaar oom 'onze verlrekken nan, wij zullen ons dan wel ergens] andersbehelpen.quot; Hij zaif, dil zeggende, naar Ada, die echler eveninin zijn hiniKMili'eden hemerkl, ais zijn aanbod scheen üehoord Ie hehhen.

»Uw aanbod inaakl hel verzoek onnoodig, dat ik n wilde gedaan hehhen, \ au Selialleiaar!quot; zeidc ■'rank; «inaar waarom zoo in iiel harnas? \\ij lebben immers dezen morgen reeds uwe ruiters hezochr.'quot;

»lle( is zoo,quot; hernam zijn vriend ernslig, «maar ik moei lorslond een Jasl len uilvoer brengen, die zijn Eerwaarde mij] lieeli opgedragen. Vaarwel, (o( ledenavond!quot; dil zeggende, reikte hij hem de land.

»En waar gaat gij heen?quot; vroeg Frank, «bet pijl mij, dal ik niet met u gaan kan; indien bet 'venwel geen haasl bad, mogelijk zal beer Loef spoedig . . ..quot;

«.Neen, dal kan niet,quot; \iel zijn vriend hem in rede; «ik moei alléén gaan en zonder vertraging; hel \\agt; ternauwernood, dat zijn Eerwaarde toestond mij te wapenen; ook zou ik zonder niet gegaan zijn,quot; eindigde hij soniher. loen /ijn vriend hem vragend aanzag. «Ik heli de eer Ie groeten. Jonkvrouw !quot; zeide Van Sehallelaar lerwijl hij zich diep voor baar boog; «zooals gezegd is lot hedenavond. Frank! indien gij het een ander noodig hebt, roep dan iemand bier uil iel huis; want ik neem llenri^mede.quot; Hierop\er-I hij met verhaaste schreden hel \ertrek.

Toen de deur diebt was, stond Frank een poos gedachten verzonken; na ecnige oogenhlikken ftiide hij zijn vriend volgen, len einde hem iets zeggen ol' Ie vragen, maar hij had te lang ire-ivacbl, hij hoorde de paarden voor de deur reeds teigeren, en toen hij \oor het venster trad, zag lij Van SehaHelaar, die, gevolgd door lleuri zich ii een sterken dral' over de markt \er\\ ijderde.

«(üj zoudt uw vriend [zeker gaarne gcv(dg(l ichhen. Frank!quot; zeide Ada, die nadat zij Van M'haU'elaar's groet heleeld henntwoord had, den quot;iigeii ruiter opmerkzaam beschouwde; «het spijl j, dat gij hier blijven nioel om mij .«ezelsehap houden.quot;

quot;Neen, Jonkvrouw!quot; antwoordde deze, «het is we selmld niet, dal ik hem alleen moei laten aan; hij heelt order om niemand mede te nemen; k kan echter niet begrijpen waarom.quot;

«Die willekeurige orders, welke een krijgsman leeds moet opvolgen,quot; zeide hij, «hehhen Neynoud, oo bij zegt, afkeerig gemaakt \an uw stand, en hem doen verkiezen om sl^i Ie leven en den lijd naar eigen verkiezing te hesleden; zoudt 4;ij ook geen lust gevoelen. Frank! om zoo te leven?quot;

«Neen Ada! antwoordde hij. «san jongs afiie-woon in het veld te wezen, zou ik niet lang leven, indien ik den gcheelen dag in huis met ecnige oude gesehl'illen zal opgesloten, en ik hen ook te oud om scbrij\en en al die dingen Ie leeren, welke men kennen moet, om een geleerde ol klerk Ie worden. Maar waarom \raagt gij mij dit?quot;

«Waarom?quot; zeide zij langzaam, «kunt gij dil nog vragen? Zie ik niet op uw gelaat, dat het ruilerleven u Ie zwaai' valt? het zou goed voorn zijn eenigen tijd te rusten.quot;

«En juist nu,quot; hernam Frank met levendigheid, »mi bet oogenhlik nabij is, waarnaar ik zoolang gehaakt heb! O neen, Ada! ik ben nog sterk genoeg; geloof mij, de wapens zijn mij nog niet te zwaar.quot;

«Hovendicii zijl gij nog zoo jong; gij zijl niet hestand legen dat ruwe leven.quot; hernam \da, waarna zij aarzelend \er\olgde; «Duid hel mij niet ten kwade. Frank! maar een zuster mag immers overal naar vragen: hadt gij niet zeer veel gedronken, loen ik binnenkwam?quot;

Frank, die juist den heker in de hand bieh^ toen zij dil vroeg, zette dien neder, zonder hem aan zijne lippen te brengen; hij gevoelde, dal hare vraag niet van allen grond ontbloot was. quot;ij zweeg.

Toen zij geen antwoord ontving, zeide zij zacht: «Hel is hier bedompt in hel vertrek. Frank! ik bid u, open hier dit raam aan mijne zijde, dan kan ik frisselie lucht scheppen.quot;

Hij stond op, trad achter haar stoel, schoofden grendel van bel raam terug, en stiel hel open, waarna hij zich naast baar plaatste, en zelfs met genoegen de warme, doch zuivere huitenlnchl inademde.

«Zijl gij verstoord over mijne vraag. Frank?quot; vroeg zij verlegen; »o. vergeef het mij; gij weet immers, dal \da niet zoo verstandig is als andere menseben. en gij hebt gezegd, dat gij mij als een zuster licfhebl.quot;

«Dal heb ik ook gezegd, Ada!quot; antwoordde Frank vriendelijk, «ik behoef u niets te vergeven; gij had recht om mij zulks te vragen en geen ongelijk: maar geloof niet, dat ik den wijn om den wijn drink,quot; en een droevige glimlach ver toonde zich op zijn gelaat.

«En waarom drinkt gij dan?quot; vroeg Ada.

«Waarom?quot; vervolgde Frank, die niet wildf

zcjriH'n, (Int zulks was om de sombere jjedaelilcn Ie verdrijven, die zijne ziel loilerden, «oindal iiel /00 ouder de i'iiilers jjebruikelijk is; een kwade jjewoonle, anders niet. '

De jonkvrouw sehudde hel hoold, als lielonfde /ij /ijne woorden niel. en zeide. terwijl /ij haar hoold op hare rechterhand liet vooroverzinken: «Helaas, I rank 1 idj schijnt di' arme krankzinnige ook maar iets te willen wijsmaken; /ij is niel verslandig genoeg om uw vertrouwen Ie hezillen.

»()m allei Heiligen wil! geloof zulks niet, zeide Krank mei dni't, «verre zij het van mij, om u mijn vertrouwen ie weigeren; maar ik kan geen andere reden geven : indien gij mij en u zelve niel he-droeven wilt, zoo berust in helgeenik ge/egd helt.

Z'j zweeg en bleel onbeweeglijk /itlen : maar weldra ontwaarde Frank aan de tranen, die, lus-sehen hare vinders door, op haar blauw damasten kleed vielen, dat /ij weende. Mij vatte nu hare linkerhand, die op haar sehoot rustte, knslc ze, en terwijl hij /ich tol haar boog, zeide hij met deelneming: «Waarom weent gij, Ada? indien hel om mij is, o, dan vraag ik u om vergeving; ik verdien niet, dat gij. edele Jonkvrouw ! u over mijn lol bekommert.

«Kii indien ik over mij zelve tranen stortte? vroeg het ongelukkige meisje, zonder op te /ien.

»l)an zou ik zoggen, dat gij niet wel doet, lieve zuster! zeide Irank aangedaan; «wordt het Iiel en leed ons hier op aarde niel van hooger hand opgelegd ! .üij bevindt u heden zeer wel; mogen wij dan niel hopen, dal eindelijk de voorspraak van de Moeder (lods en alle Heiligen, welke al uwe vrienden dagelijks voor u inroepen, zooveel hij den hemelsrhen Nader zal verwerven, dal .uij geheel gezond wordt? wal zal u dan kunnen verhinderen gelukkig te zijn ? gij zijl immers rijk, jong en schoon !quot;

(lp dit oogenblik liet zich op de markt, tlichl hij bel huis. een schel en eigenaardig gelluil hoorei!, waarop I rank dadelijk hare hand los liet. en een paar schreden terugtrad. \\ at Ada betreil, zij richtte verschrikt haar hoofd op, en, in dc/ellde richting als Frank naar builen /iende, vroeg zij snel en onrustig: «Wat is dat? kent gij dien schooier met dien /warteu hond. Irank? Is hij het, die geilotcn heell ? wal kan u/niks aangaan ?quot;

»lk ken hem, ' antwoordde I rank bedaard, «hel is Kalph, de schaapherder; hel is de man, die mij heelt opgevoed, en aan wien ik naast (iod en mijne ouders hel leven te danken heb.

«Hij komt niel herwaarts;' zeide Ada.

«Neen, nimmer bezoekt hij mij, wanneer ik niel alleen ben, hij treedt de buizen der stedelingen niet gaarne binnen; maar als !iij mij ontmoet, geelt hij mij gewoonlijk een teeken, (lat hij mij gezien heelt. De laatste maal, dal ik hem sprak, beloofde hij mij, dal hij mij dikwijls zou bezoeken, omdat ik geene gelegenheid heb hem Ie /ien ; de grijsaard heeft mij zoo lief. Maar daar komt heer Loef, uw oom. aan,quot; /eide Frank, en zcllc /ich weder vooi hel ongeopende glasraam neder, terwijl Ada den herder naoogde, wiens ruige muls nog lang, boven de hoofden der menschen mlslekende, zichlhaiii was.

IV.

De Legerplaats.

Voor ecu dei* teuten, 'l rijkst van stollcu en sieraden, Lag, door zijn langen baard en pracht van lijfsgewadcü Ontzaglijk, op een kleed, gewerkt in Khoraran.

Een krijgsman eenzaam: ^Jt was de tweede Soliman

( (i. WITHUIS.

Maar, «Neen!quot; vervangt hun woest getier,

„Eerst losprijs voor ontslag !quot;

II. TOLLENS, lt; /.

De slmoplochlcii der l ircclilschcii, en de hraml schattingen, welke /ij gewoon waren Ie helle iiood/aaklen den Hisschop, om, /ooveel zijiii' /wakke macht /niks gedoogde, \oor de plaatsen, die Iiciii getrouw gebleven waren, Ie /orgen, door er een hchoorlijke be/elling in Ie leggen. Hehah de Itezelling, die in llhciien en A\ ijk bij Diun slede lag, was hij nog verplicht eenig volk in omliggende plaatsen op de heen Ie honden, lei einde zijne vijanden Ie helclteu, lol voorde poot Ien san de stad, die hij liewoonde, alles uil pluaderen ol plat Ie branden. De dorpen NV erk hoven en Odijk met de omliggende woningen, li(ilji_SS(,| gaarne hij die had willen bezeilen, had hij am liuu noodlot moeten overlaleu; doch in het doi'l ikoten lag (ierril van .Nijveld niet een afdeeliiii voclknechicu. Zijn linkervleugel strekte lol aan Ftrechlschen weg, terwijl de rechtervleugel d i)rug over den krommen Hijn be/et hield, en ovc die rivier lol aan het dorp Ncer-baagbi'fiek reikt De Zwarte Kende, zijnde een troep vreemde ruilci die aan l'errol behoorde, en door bisschop Dav was in soldij genomen, bezelte den Dvvarsdijk o

laiul IiisscIh'ii dni linkci-N Icnjjcl \iiii Nijvcld s voetvolk en de rivier de Lek. iimi welke zij zieli iinslool. Anieroiijien, Leersiim, en de streek Ins-elien deze pliiiilsen en Neer-Linifliroek werden oor de ruiters, onder het hevel \im .inn \;mi Sehidleliiur, leücu allen overlast hevciliüd. lieeds derl Jferuinien tijd had de liisselio|) nu en dan ■rieht ^ekre^en van hen. die hem en zijner zaak aren toegedaan, dal er irestadiif over en weer on-ilerhandeld werd tnssclien (ierrit van Nijveld. I'errol n .liiu van Montloort; de voorzielili.uheid irehood lein deze heriehten niet los wet; te ireloo\en o|' ii den wind te slaan. Hij was, door middel van en hel zenden van hesjneders onder zijne .-en ki'ijiislieden, zoowel als door de heriehten, «elke hij van zijne jreheime vrienden nil I treeht vreejr, zoove(d Ie welen ifekomeii, dat er werkelijk iiiderhandeliiiiien aani.^reknoo|»t waren; maar liet i'lukle hem niet te ontdekken, hoe verre die iie-urderd waren: helzij de drie zoo evenucnoemde lersonen niemahd hun vertrouwen liesehonken Hidden, ol dat de lieden, die zij in hun dienst li, het vertrouwen waardig waren, dal men in hen stelde.

Het was gevaarlijk eeniften argwaan Ie laten 'lijken; Perrol werd, hehahe door zijne lielolte den Hisseh(»|) met lijf en ziel te dienen, door 'iets gehouden dan door de soldij, welke hij trok; iel was dus te vreezen, dal, zoodra hij hemerkle, ut men hem wantrouwde, hij zieli niet zou onl-'len van pai'lij te veranderen, als hel helanir hem niks aanried. De liisseh(i|gt; wist zeer goed. dal leze man, van wien hij genoodzaakt was zieli Ie «'dienen, geheel meesier was over de ruiters, met ^ie hij in hel land was gekomen, en dal het quot;ui onverseliillig was, onder welke hanier zij ienden. Wal het voetvolk aaniraat, dat onder mi .N ij veld stond, dil waren wel geen vreemde-mgeii. maar de geheehtheid aan luin hevelhehher. wiarvan zij reeds meermalen hlijken hadden ge-even, deed vreezen, dat ook zij de zijde van den lisseho)» zouden verlaten, indien hun hoold van veranderde; en daar (ierrit van Nijveld ver-iiiagseha|i| was met de hooiden der I treehlsehe i'i'tij, kon men op zijne getrouw heid niet al te lerk rekenen, die ook alleen kon gewaarborgd 'Ji'den door zijne tol nog loe hcwezen diensten, len einde dus geene stad in hunne niaeht te ¹ n, had de Mis.seho|i verkozen hen op de vooralen te plaatsen. Hij gul' hun, als het ware, ⁵¹¹ Wijk van vertrouwen, door hen in de v^re-

-enlieid te stellen elk oogenhlik tol

----- ------------- . _

over te loopen; ook had hij niet nagelaten hun Ie doen gevoelen, dal hij hun dezen gewiehtigen post had toevertrouwd, omdat hij evenzeer rekende op luinne geheehtheid aan zijn persoon als op hun

moed en limine waakzaamheid. Sinds .......lagen

eehler, hadden noeh i'errol, noch Nan .\ijveld zieli Ie Wijk vertoond om hij den Missehop hunne on-waehting te maken; zij hadden zieli vergenoegd te laten welen, dal zij zieli ongesteld gevoelden, maar dal alles wel was, en dal de vijand niets nieuws scheen te willen ondernemen. Volgens ingekomen geheime heriehten vertoonden deze he-velhehhers zich inderdaad niet onder hun volk. maar hielden zich in hunne kwartieren; men vermoedde echter, dat hunne ziekte slechts een voorwendsel was om niet naar Wijk Ie komen. Dit een en ander vermeerderde de ongerustheid van hissehop David, olsehoon hij linn vveghlijven niet aan dezellde reden toeschreef; hij gevoelde Izeer goed, dal \ au Nijveld, indien hij voornemens was hem Ie verlaten, zich schaamde om zich in yijne tegenwoordigheid tevertoonen; terwijl I'errol hel een overtollige moeite rekende, den heer te hezoeken, wien hij eerstdaags ontrouw zou worden. Deze onzekerheid deed hem hesluilen hun

Ie gelasten, een ....... voorwaartsche stelling aan

te nemen, hetwelk hen van W ijk zou verw ijderen; hij kon dan Koten en Dvvarsdijk door andere troepen laten hezetten, en deze maatregel was zeer geschikt om de veiligheid van \Vi|k te he-vorderen, en levens aan den dag te hrengen, in hoeverre men op limine getrouwheid kon staat maken.

De Hissehop was omringd door vele heeren en vrienden, maar den eenen vertrouwde hij Ie wcinijr, de andere hezat geen moeds genoeg om I'errol een onwelkome hoodschap Ie hrengen, ol' geene genoegzame scherpzinnigheid om op te merken, hoedanig de geest was van het krijgsvolk; ja zelfs hadden sommigen reeds geweigerd een order over Ie hrengen aan den gehaten vreemdeling, die iu den heginne door den Misschop. lot hun spijt, met zooveel onderscheiding was heiiandeld. Niemand kwam hem dus geschikter voor, om dezen lastigen en gevaarlijken post op zich te nemen dan Nan Schall'elaar, die zijn geheel vertrouwen hezat, en van wiens moed, hezadigheid en kunde hij zeer overtuigd was. Het kostte echter cenige moeite, om dezen, die met deze opdracht in het geheel niet tevreden w as. hierin te doen hewilligen. De lüs-schop gelastte hem in persoon, alleen te gaan, ongewapend, en aan niemand te zeggen, w erw aarts hij zich

begaf, daar liij alle opzien wilde vermijden en vreesde, dat hel zenden van zijne bevelen mei een gewa-penden Iroep aanleiding tol misversland moebl geven, indien Per rol en Van Mjveld geen kwaad in den zin badden. Ol'sehoon Van Seball'elaar, om bem genoegen te geven, en allen scbijn van vrees \oor zijn leven of vrijheid te voorkomen, hierin berustte, zoo was bij echter niet te bewegen ongewapend te gaan. De Bisschop gaf dus eindelijk toe, en liet bem vrij om zich te kleeden en zicb Ie wapenen naar goedvinden, en ook een knaap mede Ie nemen. Hij gaf Van Seball'elaar twee gesebreven orders en zijn zegen, waarna deze, zooals wij welen, zicb naar de //ow/cspoedde om zich gereed te maken.

lieer Jan van Seball'elaar bevond zich dus op eens op weg naar bel dorp koten, dat omtrent een uur van Wijk verwijderd ligt. Hij bereed hetzelfde paard, waarop wij bem in Amersfoort ontmoet behben, en droeg de wapenrusting, welke meesier Wouter niet verzuimd bad, volgens zijne belofte, den volgenden dag op de Scli(t/fclaar te laten brengen. De platen, waarvan zij vervaardigd was, waren bijzonder deugdzaam, en tocb niet dik, een groot voordeel voor ruiter en paard ; want de harnassen uil vaste stukken beslaande, boden meer tegenstand aan den stoot eener speer dan bel zware maliënhemd, dal wij frank hebben zien dragen, waarvan de maliën of ringen dikwijls met zulk een kracht geraakt werden, dal zij niet zelden bel lichaam kwetsten, ofschoon de stoot niet doordrong ; zij waren dus gewoonlijk te zwaar, of niet sterk genoeg. Miellegenslaande bet zeer warm was, droeg hij zijn helm op bel hoofd ; de neusriem was echter los en hel vizier geopend. De witte vederen, die uil den kam slaken, bewogen zicb golvend door de beweging van het paard, en nu en dan veroorzaakte de wind, dat zij zijne schouders raakten. Hij was geheel overdekt met ijzer; zelfs zijne voeten waren met ijzeren reepen gewapend; in de gapingen van bet harnas, onder den arm en in de vouw, zag men bel jak van gevlochten ijzerdraad, dal bij aan bad : voor bel overige kon men aan de achlcrslc belli zijner dijen, welke niet gewapend waren, onldckkeu, dat bij onder het harnas een lederen kleeding droeg. Een lang, breed zwaard, geschikt om met twee banden gevoerd Ie worden, hing aan zijne zijde, zoowel als zijn dolk. Moor droeg een ho/e van roode slof met gele randen, welke hem uitgezonderd zijne oogen, zijn bek, zijne poolen en zijn staart geheel bedekte, en een weinig lager dan de huik, in plooien nederbing,

Voor den kop en de borst was een ijzeren plan gegespt, en zijn rug werd ook gedekt door en lederen versiersel, dat uil ineengevlochten ringi'i gevormd en met ijzeren plaatjes bedekt was, hel welk bevallig op den rooden grond afstak. Vm Seball'elaar droeg een half witten, ball blauwn wapenrok over zijn harnas, waarop het wapen vm den Hisschop was geschilderd. Over zijne schouder en op zijn rug hing zijn schild, dat zijn eigen wapn voerde, zijnde een gele balk op een rood veld, nic een wille lelie inden rechterhoek; onder den wn penrok uil, kwam een net van kleine ijzeren ringc te voorschijn, dat alléén aan meester Wouter c zijn beste gezellen menigen dag werks gekost had en tol aan de knie reiken kon. Wal zijn knaap be treft, die op een eerbiedigen afstand achter hen reed, deze droeg alleen ecu borstharnas en een hfln zonder vizier als wapenen van verdediging, en ee manteltje van half rood, half geel laken, dat aai de bimienzijde met grijze slof gevoerd was. II zal op een klein bruin paardje, dal vlug en sier scheen ; maar al zijn bekwaamheid in de rijkniigt; werd vereischt om bel koppige dier Ie dwingen Moor niet Ie zeer op den voet Ie volgen.

Hel omliggende land, uil goeden kleigrond In slaande, welke overheerlijk bouwland oplevert, wn hier en daar verdeeld in groole boomgaarden vu appelen, peren en ander ooft. De vruchten, dieza al gezet hadden, beloofden een voordeelig jaar aa de huurders ol eigenaars der boomgaarden, indic deze door bel weder of den moedwil van lu krijgsvolk niel in hunne hoop bedrogen werden Hoe meer Van Scbalïelaar bel dorp naderde, bo dichler de woningen bij elkander stonden, die li reeds nu en dan was voorbijgereden, en die meesli aan den weg of een klein eind wegs in het lan gelegen waren, eindelijk kon men bemerken, il hel voetvolk bij de bewoners der boerenwoningr en bulten was ingelegerd. Velen waren builen ii huizen bezig met buime wapenen schoon te makci meestal omringd door eenige kinderen, die nn aandacht naar de blinkende wapenen zagen. II ongewone bedrijvigheid, die er onder bet krijgsvol scheen te beerschen, deed bel voorkomen, als zij een bezoek hunner aanvoerders verwacbltci Behalve dat helm, schild en harnas werden gepi lijst, werden de armborsten (1) van nieuwe pezf voorzien, hellebaard piek en zwaard geslepen, i hier en daar zag men er ook eenigen, die niet va de minsten in rang onder den troep schenen i

(1) boou; (uorspr. arcubalisia).

zijn, on die hczi? waren om zware handbussen ai Ie (rekken ol sciioon te maken. Hel waren lompe vuurwapenen, die thans door een soldaal mei een Mik van medelijden zouden worden aangezien; doeli die, ol'sehoon minder volmaakl dan zijn heden-daagseli modelgeweer, evenwel in slaal waren, om den maeliligen ridder van zijn hengst ter aarde Ie werpen, en die een liel'hebher van oude wapenen ziel) gelukkig rekent Ie bezitten.

De drukte, welke er onder de soldeniers lieersehle, kwam Van Scliad'elaar in hel eerst niet vreemd voor; doeli toen hij ook gewaar werd, dal men hezig wus, om een eind van den weg verwijderd, het huskruil in lederen zakken Ie doen, dal waar-seliijnlijk den geheelen morgen op een lap zeildoek in de zon had liggen Ie drogen, hegon hij Ie vermoeden, dat er wal buitengewoons gebeurde, te meer daar hij eenig boerenvolk gewaar werd, dal op last van een rotmeester een hoop pijlen lol bossebeu bond, en er een kar mede bevrachtte, en hij in hel dorp eenige opgeladen karren en wagens zag slaan. Velen der soldeniers hadden hem gegroet, toen hij voorbijreed ; doch liet kw am hem eehter voor, alsof zij eenigszins bevreemd waren over zijne komst, en dat zij hierover mei elkander spraken. Zonder eclitcr naar de reden van hunne bezigheid te vragen, reed hij bel dorp in, doch hield op eenigen alstand van de kerk stil. Zijn blik richtte zich evenwel niet naar hel gewijde gebouw, ofschoon hel door zijne grootteen aanzienlijkheid, zoowel als door zijn toren zulks wel verdiende ! maar hij zag naar den toren van hel huis Oiid-Khijneslein. Doch noch van den bouwvalligen trans, noch van de muren van hel nieuwe huis, dat den beer van .\ieii-waal toekwam, wapperde de vlag van den Bisschop ; wel stond op den toren een stok of slaak, maar bet holkijn of doek, dat bet blazoen voerde, w as neergehaald. hen sombere crnsl vertoonde zich op hel gelaal van \an Schaflelaar, die zoo op eens zijn onaangenaam voorgevoel bevestigd zag; doch bij wilde zijn weg vervolgen, len einde den last, hem door zijn meester gegeven, te volbrengen, toen iemand, die uil een nabijgelegen huis kwam, hem met den hoed groette on zeidc; «(üocdendag, lieer van SchaHelaar!»

Deze beschouwde den krijgsman, die lot hem sprak, en zeidc, zijn groet met de hand beaat-woordende : quot;Ik dank u, Volkerl! hoe zit bet';'nog zoo geheel op uw gemak, terw ijl de knechten van uw beer zich, zoo bel schijnt, tol den opmarsch gereedmaken ? hel komt mij voor, dal gij, zijn aiile-nant, reeds an het hoofd tot de voeten gewapend en gereed moest zijn om op te zitten.quot;

».\u, nu ! dat beeft immers zulk een baast niet, lieer!'' antwoordde de andere, eenigszins verlegen ; «men moet dien luiaards wel wal te doen geven ; zij zouden anders te veel aan het gemak gewennen ; maar waarheen is de ril zoo, imlieu ik bet vragen mag

«.Naar den heer Van .Nijveld ; dewijl hij niet meer in Wijk kan komen, dienen w ij w el eens te komen zien, hoe hij bel maakt,quot; zeidc Van Schatlclaar spolleiul.

quot;Ik geloof, dal uwe reis dan dezen keer ver-geel'scb zal zijn, antwoordde de luitenant, »het is hem niet mogelijk n nu Ie onlvangen. quot;

»Kn toch, ' zeidc Van SchaHeluar niel nadruk, «zal ik moeten verzoeken hem te zien ; ik heb een lastbrief aan uw aanvoerder, dien ik hein in per-soon moet o\erbandigen, ten einde ik zijn antwoord aan zijn Herwaarde zou kunnen overhreugen.quot;

liet gelaal van dcu reeds bejaarden krijgsman nam een ernslige plooi aan ; hij sloeg zijne armen over elkander, en zag een oogenlilik stijf voor zich : toen trad hij bij hel paard van Van Schall'elaar, legde zijne linkerhand op den ijzeren ketting, die lol toom diende, en zeidc langzamn : »(ïeloof mij, lieer! bet doet mij leed; maar gij kunt mijnbeer Van Nijveld nu niel spreken.quot;

»En w aarom niel ?quot; vroeg Vau Schatlclaar met drift ; waarom is (ierril van Nijveld onzicblbaar, als mijiihcer David bet goedvindt hem zijne bevelen te doen kennen ? Wat moei zijn Herwaarde denken, als ik hem zijn lastbrief ongeopend terugbreng Ga been, Volkerl ! ik verzoek hel u, en zeg hem, dat ik hem zien en spreken moet : want het moet duidelijk blijken, of uw hevelliebher zich aan de gehoorzaamheid onttrekt, die hij onzen wettigen heer verplicht is Ie bewijzen. '

Maar Volkerl antwoordde niel, noch maakte zich gereed, om aan het verzoek mui Van SchaU'elaar Ie voldoen, landelijk zeidc hij : »l5ij al wat heilig is, en op miju woord. Heer! ik verzeker u, dat de beer Van Nijveld niel in de iimgelijkheid is u Ie ' ontvangen.''

»Is bij dan zoo ziek fquot; vroeg Van Schatlclaar; doch Volkerl schudde niel het hoofd. »Dus bevindt hij zich hier niet; en waar is hij dan, toch niet naar Montfoort, nietwaar?quot; vervolgde bij, den onderbevelhebber vorsehend aanziende. Kn toen deze stilzwijgend met het hoofd knikte, riep \ an Schaflelaar : »dus naar lltrecht, krijgsman ! dus op bet punt, om een overlooper Ie worden '! Ma ! ik gevoel nu, dat mijne vrees niet ongegrond was, toen ik mij van het neerhalen der banier van mijn lieer

nifl veel goeds voorspelde. Kn /uil gij en de soldeniers die hier liguen, itllen de voolslappen van uw iuinvocrdei' \ olgen 1

«Helaas, Heer!' Iiernam Volkcrl aangedaan, »ik wenselile \aii hiirle, dal hel iimlers ware, maar /.ie, zoovele jaren hel» ik onder den heer Van N ij -veld gediend, hij is zulk een goeden dapper heer. dal ik, ondanks niij zeiven, hein volgen zal; een soldenier is meer gchcchl aan zijn hevelhehher dan aan de partij, welke deze voorslaal.quot;

quot;lin deze voelkneclilen. en zij, die onder den anderen liiilenanl dienen?quot;quot; vroeg Van Sehall'elaar sehielijk.

quot;Zidlen allen hun aanvoerder volgen: alle redenen, om hen van dil vaornemen al' Ie hreugen zonden v rnehleloos en zelfs gevaarlijk zijn. (Jelool'mij, lieer! ik meen Ie kunnen raden, wal gij vóórheld ; maar even waar als hel is, dul gij op dil oogenhlik hier zoo zeker zijl als onder uwe eigen bende, even zeker is hel. dal mijn pliehl mij later zou kunnen gebieden voor de belangen van mijnen heer te zorgen en u gevangen Ie nemen. Ik hid n daarom,quot; vervolgde hij, den teugel van bel paard loslatende, quot;geen onheraden stap Ie doen, die mij eu u zeiven veel verdriet zou veroorzaken.'

Toen hij zni; dat Van Sehallelaar over zijne woorden nadacht, zeide bij; «Indien gij het goedvindt, zal ik de bevelen aan mijnheer Van .Nijveld Ier hand stellen, zoodra hij lerngkoml ; mogelijk kunnen /ij nog, ik hoop het althans, eenigen invloed op zijn jredrag hebben; doch gij moet zeil'weten, of gij denkt ze mij le kunnen aehlerlaten. quot; •

»l)at zal hel eenige zijn, wal mij overhlijfl, quot; zeide \an Sehallelaar, en hij haalde een dieblge-vouwen perkiinienl uil zijn uordel te voorsebijn. «Geef dit aan uw lieer; wij willen hopen, dat bet nog liijtijdgt;. komt om zijne denkwijze le veranderen. en hem den naam van verrader le sparen. Vaarwel, krijgsman! (iod zij met u ; meld n bij mij aan. indien loj uog hesluiten mocbl mijnheer den Missehop getrouw le blijven. quot;

«dk dank u. Heer!quot; antwoordde \olkerl, «ik hoop, dal hel geluk zulk een goed en dapper heer. als i;ij zijl. steeds /al volgen, en hid u mij niet le veraehten ; zooals ik gezegd heb, ik beu aan mijn hevelhehher verknocht ; een hand, die reeds sinds zooveel jaren heslaat, wordt maar zoo niel op eens losgemaakt.'

»lk laak u niet, Volkert ! quot; zeide Van Sehallelaar, «ofschoon uw voornemen mij leed doel. Maar nog ééne vraag, eer ik vertrek: Is er ook iels hijzou-ders voorgevallen bij uwe huurlieden, en denkt gij.

dat ik de Zwarte Bende even marschvaardig zal vinden, als hier de voelknechlen ?' Dil zeggende, sloeg bij hel gelaat van \ nlkerl opmerkzaam gade.

«.Moet gij dan aan Messire Perrol ook orders brengen?quot; vroeg deze verbaasd.

»Kii indien dil zoo ware, zou dal dan zoo vreemd zijn?'quot; zeide Van Sehallelaar glimlachende, «ofdeukl gij, dal die hoofdman ook niel te vinden zal zijn ?

«Ik vrees maar al le zeer. Heer!quot; antwoordde Volkerl, «gij knul u misschien een vergeefsche ol onaangename moeite besparen door mij den briel voor het hoofd der Zwarte Huilers mede te geven; want binnenkort moet ik toch in zijne nahuur schap zijn.quot;

«ik dank u, krijgsman !quot; hernam Nan Schalie-laar; «maar ik durfde order niel door een ander laten bezorgen ; anders maakte ik gaarne van uw aanbod gebruik; want, op mijne eer ! ik heb liever niets te doen mei dien Messire Perrol.'

«Hel spijt mij, zeide Volkerl, «er blijlt mij dus niets over dan u le waarschuwen om voorzichtig le zijn; want gij hegeefl u, in hel hol van den jleeuw. Heer Van Sehallelaar! en geen mensch zou u kunnen redden, indien hem de lust beving om u le verscheuren.

«Zoo is hel, Volkerl !quot; antwoordde Van Sehallelaar, zich vast in den zadel zetlende, «ik weel naar wien ik mij begeef; maar de macht, die mijnheer Daniel en andere Heiligen legen het ver-sehenrend gedierte heveiliirde, kan ook mij behoeden, indien mijne zouden niel maken, dal de goede (iod mij verlaat. In allen gevalle hoop ik door Zijn hijstand eerlijk le vallen ; ik groet u !quot;quot; Dil zeggende, gaf hij Moor den vrijen teugel, groelle Volkert met de hand, en verwijderde zich in vollen dral, gevolgd door zijn kuaap, die van dil gesprek niets gehoord had, maar zich in dien lussehentijd door de hewoners van een der huizen een kleine kan bier had laten geven, die hij, zonder alle stijgen, ledigde. Wal den luitenant der Mjvelders betreft, bij groelle Nan Sehallelaar diep, loeu deze zich verwijderde. Keu sombere lint vertoonde zich op /ijii gelaal, terwijl hij den ruiter naoogde, waarna I ij op eens aan zijne werkeloosheid een einde meakte, en zich met overhaaste slappen naar bel hui: lUiijnestein begaf.

Messire Perrol lag, zooals wij welen, op de uiterste linkerzijde van hel volk des Hissehops dal in het open veld bad post geval. Zijne ruiters hadden di wegen lusscben de hek en den weg van

Wijk op Ulrechl bezel; de weinige huizen en slal-len, die erin hel buurlje Dwarsdijk waren, hadden hein genoodzaakt voor zijne ruiters en hunne paarden van afstand tot afstand hullen te laten opslaan. waarin zij een geschikt verhlijf konden vinden ; want de kapel, waarin l'errol zijne ruiters en paarden had willen huisvesten, was op uildruk-kelijken last van den Bissehop van deze ontheiliging hevrijd gebleven. Hel omliggende land, olschoon niet zoo hoog als te Koten, bood vruehlbare zaailanden aan, die tarwe en veldvruchten in overvloed opleverden.

Wat Perrol betreft, die, uit Frankrijk verdreven, mei zijne bende naar liet Slieht gekomen was, men wist niet met zekerheid, of hij een edelman was of niet ; ook selieen hij zich niet geleiren te laten liggen aan een rang, die hem al of niel toekwam; want niets zou hem gemakkelijker geweest zijn, dan den een of anderen naam aan te nemen, daar men niet eens wist, uit welk land hij geboortig was. Deze hield hem voor een l'icmontees, gene

voor ...... Spanjaard, een ander weder vermoedde,

dat hij uit het zuiden van Frankrijk afkomstii? zou zijn; mogelijk, omdat hij zich in al die landen van tijd tot tijd had opgehouden. Wal de ruiters aangaat, die hem toebehoorden, het was een mengelmoes van alle natiën, welke zich door den ijzeren wil van dezen gelukzoeker lol één lichaam hadden laten vereenigen, en zich om hel voordeel, dal zijn dienst hun aanbood aan zijn gezag hadden onderworpen. Hel was een hoop movers, het uitvaagsel van onderscheiden legers, en eehter door hem mei zorg bijeenvergaderd lot een bende, welke hij alleen regecren kon, en die alleen aan hem gehoorzaamde : het waren menscben van verschillenden ouderdom, voor wie niets heilig was; liegen, bedriegen, vloeken, moorden, plunderen, vechten. God en alle Heiligen lasteren, was voor hen niets vreemds. Maar Perrol deed dit alles ook: voor hem was ook niets heilig; en wat hun somtijds nog eeuige vrees kon veroorzaken, daarmee drecl hij den spot. Dit was de voornaamste reden, waarom zij hem gehoorzaamden en vreesden als een machtiger wezen, en hel ontzag, dat zij voor hem hadden, maakte, dat de woede hunner loome-looze driften alleen gevaarlijk was voor hen, die |niel tol de Zwarte Ücnde behoorden; want zij huiverden, als zij dachten aan de straffen, welke degenen trollen, die tegen hunne wapenbroeders hel zwaard trokken, of zich met hun goed verrijkten. Hees er t w ist door dronkenschap of andere oorzaken, dan had men slechts te zeggen, dal

J. K. Oi.tmans, De Schaapherder» I.

Perrol of zijn luitenant naderde; de zwaarden werden met sidderende hand opgestoken, en de roes verdween. Zelfs was de vrees voor dien man /do groot, dal niemand hunner hel waagde, wanneer zij in bet openbaar over hem spraken, zijn Injnaam te noemen, of, zoo zij het al wisten, te zeggen, waarom hij Perrol met de Hoede Hand genoemd werd.

De strenge krijgstucht, die onder de Zwarle Hemic was ingevoerd, maakte dal deze knapen niel gevaarlijk waren dan voor hen, met wie hun aanvoeder in oorlog was. De wapenrustingen, zoowel van hel voel- als van bet paardevolk, waaruit de bende bestond, waren van zwart ijzer. Voetbogen, pieken en handbussen waren de wapenen der rniterknechten ; kruisbogen, korte handbussen en speren, die der rijzige ruiters; de mannen van wapenen, die speren droegen, hadden helmen, van vizieren voorzien, en waren geheel gewapend ; geen der leden van de bende droeg echter een pluim of een vederbos. Wanneer men deze bende rnilers, welke aehthonderd man sterk was, die in den oorlog oud geworden, of door Perrol zeiven jie-oefend waren, zag geschaard staan en gezeten op Ihmme zwarte paarden, terwijl niets deze doodsche kleur afbrak, dan kon men niet nalaten een zekere vrees te gevoelen voor den man, die over deze zwarte gedaanten hel bevel voerde, en dien zij op zijne oogwenken dienden.

(Kik in de woningen, stallen en hutten Ie Dwarsdijk scheen een ongewone beweging plaats te hebben: de paarden werden geroskamd en de wapens schoongemaakt; en evenwel heerschte, omstreeks twee pijlschoten van de kapel, een diepe stilte, niettegenstaande hier het paviljoen van Perrol was opgeslagen. Op een groot grasveld stond een ruime tent van grijs laken met mode randen ; vóór deze was een paal in den grond gestoken, waaraan ^lc standaard van 1' rrol was vastgebonden. Deze bestond uil een vierkant stuk zwarte zijde met een gouden franje; een rechtstandig zwaard was er met gouden zilverdraad op geliordnurd ; en daaronder de spreuk van Perrol: ./e le liens hdult. Vooraan in de tent stond een der wapenrustingen van het hoofd der Zwarte Huilers; zij was geheel zwart, en een groote mode vederbos kwam uil den helmkam te voorschijn; een weinig ter zijde hing een schild en een zwaard, benevens een wapenbijl, .een ijzeren knots of hamer. Zijn eerste knaap, Vi-jdal genaamd, die nog jong was, en door zijn inborst een verwonderlijke uitzondering maakte op hen die Perrol omringden, was juist bezig om met

een Inp van zaelil leder hel zwnartl en de lellers alquot; Ie vegen, welke op hel schild waren opgelegd, en die zoo hel hem voorkw am, niel jieiioeiü sehil-terden.

Naast de tent lagen onderscheidene lallen en palen van de tenten, welke men vanzins was op te zeilen ol' reeds afgebroken had. Perrol zeil was huilen zijn paviljoen, eenige schreden van den ingani; verwijderd ; onder een hoorn, die hem letten de stralen der zon heschutle, lag hij op een veldlied, dal hij aan den voet iiad laten nederzellen. Mei sink laken, dal er overheen gespreid was, zoowel als de hoes van hel kussen, waarop hij met den arm rnslle, was van rood scharlaken. Hij droeg lol kleeding een eniisluilend, w il. herlslederen kleed, waaruit aan de opening voor den hals een slrook linnen van het hemd Ie voorschijn kwam. De hozen ol' kousen liepen van de punt zijner voelen tol hoven onder den gordel, waar zij waren vaslge maakt; het wambuis of jak, dal men toen noj: misschien een Jakeboenhoinme (1) noemde, doch nu een borstrok zou genoemd hebben, bcdckle zijn bovenlijf van de himden af, en eindigde insgelijks onder den gordel, zoodat hel scheen, alsof dil lederen pak nil één stuk beslond. Hij droeg lang-geneusde en zeer dnnne schoenen \an rood ledci van (lordova, welke lol aan den enkel reiklen, en op de wreef waren doorgeslagen, zoodal men de kous zien kon. Hel lederen kleed, dal op de hors! met kleine knoopjes van gouddniad werd gesloten, was geheel en al ffestikl mei onderscheidene lign ren van gekleurde zijde, en geluigden van IVrrol -neiging lot pracht en de bedrevenheid der hor duurders van Parijs. Op elke knie. bij voorbeeld, vertoonde zich hel hoofd van een denkbeeldig wezen, en de pijpen van de hozen en mouwen\an hel jak waren met wijnranken en bloemen versierd. Op de borst zag men aan de eene zijde iemand, die in gevecht was met een leeuw, en aan de andere zijde een man, die mei een of ander mousler worstelde. In één woord, hel geheel, ofschoon niel zonder verdiensten, wal hel werk betrof, zon heden len dage een uitmnnlend kleed geweest zijn voor den clown van een of ander paardenspel. De spleel of het gulpje, voor in de bozen, was bedek! mei een dik stuk gebogen leer, dal ook geborduurd w as, en, iels lager dan de gordel, aan een knoopje was vastgemaakt. De gordel zelf was van rood leder en van voren gesloten mei een gouden of

(1) Eigen), Jacques Bonhom me. noemdn men «Ie boereu en een J nr. que on hom we was een lioeremvnmbuis.

vergulden leeuwenkop, welke de iresp hedekle ; en lusschen de landen vim hel dier was een gouden kelling vaslgemaakl, waaraan een lange dolk hing, die, wanneer Perrol opslond in liet midden voor zijn lijf slingerde. Zijne linkerhand was Idool ; doch zijne rechler w as bedekt met een handschoen \ an dun zw arl leer, die tol halverwege den arm reikle. Deze kleeding, die, ofschoon toen niet vreemd, in den tegenwoordigen lijd voor ongepast zou gehou den worden, ware niet zeer geschikt geweest, bijaldien hij eeuig gebrek van zijn leest had willen verbergen ; maar was ook des tc meer in staal om de juiste evenredigheid en de inanuelijke kracht van zijn liebaamsbouw len loon Ic spreiden. Zijne gespierde, buiiizame en sianke gestalte vertoonde zich in :d baar voordeel; /ijn gelaal, dat schoon was, droeg echter de sporen van een woest en buitensporig leven, en de bruine tint, die zijn gelaal en zijn gespierden hals overdekte, getuigde dal hij vele jaren ia zuidelijke landen had doorgebracht. De muts of kaproen van rood laken had hij afgeworpen, en /ijn gitzwart haar hing, legen de toen gebrnikelijke dracht, in menigvuldige dichte lokken over zijn hals en op zijne schouders. Zijn mond miste geen zijner landen ; zijn neus was Hauw gebogen, cn in zijne donkergrauwe oogen schittcrdc een vnrii;e gloed. Hij scheen omstreeks [veertig jaren oud te /ijn: ofschoon zijne wijze \ an leven hem misschien een vroegen ouderdom had berokkend. Wanneer niets hem kwelde, en hij alles aanwendde om te behagen, dan scheen hij eenige jaren jonger; men kon dan zien. dat bij in zijne jeugd een zeer schoon man moest geweest zijn; de bevallige, edele trek, welke dan zijn gelaat bezielde, maakte hein nog gevaarlijk voor de vrouw of de maagd, die hij wenschle Ic bekoren, zelfs als /ij hem kende. Maar w anneer de toorn in hem opwelde, dan sloegen zijne rui Iers, zelfs de woeste Walson, zijn luitenant, hem sidderend gade : dan was zijn gelaat afschuwelijk en vreeselijk ; dan begreep men, dal alles waarheid was, wat men van hem verhaalde; dan zag men Perrol met de Roode Hand in zijne ware gedaante ; dan was elk zijner w oorden een akelige godslastering, elk /ijner daden een gruwelijke misdaad.

Zeer zelden echter liet Perrol zich geheel en al door zijne driften vervoeren; gewoon anderen Ie regeeren, had hij zich van jongs af toegelegd zich /elven Ie bebeersclien. Op het oogenblik, dat wij hem gadeslaan, lag hij in een gemakkelijke houding nitgcslrekt ; /ijn hoofd rustte op /ijne linker-

hand en mcl do recht or druklo hij op do voor, wolko zijno duik ol' kiiijl in do sohodo gokloind hield, doch hom losliol, /oodra hij /ijne hiind iian het hecht sloeg; want dit wapen, dal juisl in ovoiiwioht hing, had iinders gcniakkolijk nil dr seliodo knnnen vallen. Mij richtte nn zijn golaal een weinig ter zijde, cn riojt mol oen zachte en \ aangename stem: «liiso! geel' mij wijn.quot; Dadelijk stond een zijner pages op, die achter hom onder den hoorn op do kleine bank zal, en trad naar zijn moesier, nadat hij in de lent oen zilveren hoker gevuld had. liet was oen kind van oil ol' iwaall jaren, dat in lichtblauw laken gekleed was, cn aan zijn gordel oen schede droeg mot oen mos. hetwelk hem soms hij zijne l'unctien te pagt;i kwam. De page hood hem don hokor aan op een schonk hord van hetzelfde metaal. I'orrol rokte zich nil : want do warmte maakte hom loom; eindelijk wentelde hij zich om, en vatte don hokor aan : doch alsof deze voor zijne hand to zwaar ware. trok hij zijn arm ternir. liet schoon alsof iels, dal hij in de verte ontwaarde, hom den wijn deed veritelen, dien hij gevraajrd had ; hij hield do hand hoven do hall geopende oojion, en vroeg slaporiii: ' «Hiso! kunt jjij zien, wien W'alson daar hij zich heeft ?quot;

De page wierp oen hlik naar den wei;, die naai hol himrtje liep, en zag don hiilonanl mol een ruiter te paard lussehen het iroliooinlo waarin hel kapelletje verscholen lag.

«Hel is Sir \N alson met oen ruiter, dien ik niel ken, zeide hij, waarna hij ook de hand hoven do holdoi'hlauw e oogen houdende, vervolgde: «.Mes-sire ! hij draagt de kleuren van den Bisschop, en zij zijn met hun heiden; want ik zie zijn page achter hom.quot;

«Het is goed, Hiso! zeide Porrol geeuwende,

hreng don wijn weg, ik zal ......iet drinken.quot; De

knaap verwijderde zich, en zijn niecstor, zonder zich verder te hokommoron om hel hezook, dai hom waohtte, zong hiimensinonds, mol een slem. welke men sehoon kou noemen, hol referein van een l'rovoneaalsche hallado, en nam toon zijne vorige liggende houding wederom aan.

Weinig*tijds daarna, trad Walson op hot veld, waarop hot paviljoen stond. Hij was oven groot als Porrol, maar gozetter en niet zoo slank; en zoo al zijne gestalte niets schoons, niets edels had, zoo scheen hij hem in sterkte Ie evenaren. Zijn gelaat was somhor en onaangenaain, on had niets van dat krijgshaftige, dal anders den krijgsman onderselieidl. Hij was evenwel bekend als stout en moedig, waarom Porrol hom moer als vriend, dan als zijn onderhoorige hehandelde ; mogelijk, dat zijn haar, hetwelk oen lioogblondo naar het roode overhellenden lint had. zijn uiterlijk zoo vreemd en onaangenaam maakte. Zijne kloeding was van bruin leder, doch zonder borduursel; hij droeg een lederen muts, een breed kort zwaard en oen opsteker.

Hel was Van SchaHohmr, dien hij met diens knaap naar het hendehoofd geleidde. Hij trad nu oenige schreden voorwaarts, en daar hij dacht dal Porrol was ingeslapen, riep hij luid : «Messiro Porrol! zie hier iemand, die verlangt n Ie sproken, bel is de heer N an Sehail'olaar!quot;

Porrol keerde zich snel naar hom toe, en zieh opriehlendo, zoodal hij op bet veldbed zat, zeide hijvroolijk: «Het is mij goed, Walson! hij is mij welkom! kom nader, \ au Schallolaar! en neoiii het oen ruiter niet kwalijk, dat hij niet opstaat om ii te ontvangen: do warmte maakt mij loom. Wees zoo goed al Ie slijgen.quot;

Van Schallolaar reed oenige slappen voorwaarts, groette Porrol met do hand, en zeide koel: «Ik denkf' niel lang te hlijvon, .Messiro! het zal dus de moeite niel jwaard zijn om don zadel te vor-lalen.quot;

«(icef wijn, Itiso ! riep Porrol, waarna hij glim-laolionde vervolgde: »lk lieh dozen morgen ten gevalle van u en don jdiigcling, die onder u dient, en die uw vriend is, igt; het niel zoo ? iemand doorgelaten ; gij lichl hem mogelijk reeds gezien met die jonkvrouw, die niet onaardig zou zijn, indien zij niet mal was. Vindt gij niet, dat zij er nilzicl als oen non, die tien jaren in hel klooster hoeft geloofd, zonder eenmaal hij den paap to hicchlon ? ha ! ha !quot; eindigde hij lachende.

quot;Ik heb dien hoer reeds gezien,quot; antwoordde Van Scliall'claar, «ofschoon gij hem, wat ons betreft, wel hadl kinmon doen lerugkceren.'

»(iij drinkt niel Vquot; zeide Porrol, toon hij zag, dal Van Schallolaar don beker weigerde aan te nemen, dien de page lieiu aanbood. quot;Kom hier, liiso! Op uwe gezoiuliioid. Hoer ruiter!quot; Dit zeggende, ledigde hij oen der bekers, en vervolgde : «Komt gij mij bezoeken om mij Ie bedanken voor den groet, dien ik mol dien ouden L'troehts-man heb medogogovon ? dal bad immers zulk een haast niet.quot;

».Neen, Messiro! Ik kom....quot; antwoordde Van Schallolaar ; doch eer hij vorder kon spreken, viel Porrol hom in de rode :

»0! zoo ! nu begrijp ik het, de Bisschop is ze-

kei* ongerust over mijne gezondheid, en zooals gij ziet, ik houd nog mijn gemak. Ik ben u zeer verplicht voor de moeite, die gij neeml.quot;

Van Scliallelaar's gelaal, dal tol nog toe niets verraden had van heigeen er in hem omging, lid nu blijken, dal hij gemelijk was, dat men hem in de rede viel, waarom hij zijn stem verhiel' en antwoordde : »lk kom niet, Messire! om u te groeten voor mij zeiven, veel minder om onderzoek te doen naar uwe gezondheid ; mijnheer David zou n dan zeker zijn eigen geneesheer gezonden hebhen; maar ik kom om u de bevelen van zijn Eerwaarde over te brengen.quot;

«Bevelen .. . .! (iij ?quot; riep Perrol, terwijl hij zijn linkerbeen van het veldbed afzette. Ken sombere tint overtoog zijn gelaal; [in zijne oogen schitterde een vurige gloed, toen hij die op Van Schalïelaar gevestigd hield, die geheel bedaard, doch met eene vaste en sterke stem vervolgde:

«Ja, bevelen van den heer, dien wij beiden dienen, Messire !quot;

»lla! ik kan u wel verstaan. Heer ! olsehoon hel hier in het open ield niet gemakkelijk te rede-wisselen is op zulk een alsland, antwoordde IVrrol, en zijn gelaat was weder^ onbewolkl ; «Vergeel' mij mijne verwondering ; maar de genade van heer David is zoo groot! .Inisl n te zenden .... Welnu, ik ben geheel gehoor; wat heelt mijn lieer en meester te bevelen ?quot; l)i( zeggende, strekte hij zich weder op zijn veldbed uit, terwijl hij achteloos met zijne kaproen naar een vlinder sl»e,«, die om hem heen fladderde.

»Zijn Eerwaarde heeft u zijn wil schriftelijk doen kennen,quot; antwoordde Van Schalïelaar, »Zil af, Henri ! en geeft dezen brief aan den heer bevelhebber.quot; Dit zeggende, gaf hij den brief over aan zijn knaap, die afgestegen was, en zijn paardje bij den teugel leidende, naar Perrol trad.

»Uiso! neem den brief aan,quot; riep deze, en vervolgde glimlachend : «Waarlijk, lleeijVan Schalle-liiar! gij zit daar, bij mijne eer ! zoo hoog verheven op uw hengst, dat het voor n moeieiijk is iemand een bevel te overhandigen, die zoo laag geplaatst is als ik.quot; Toen Hiso hem het perkamenl overgegeven had, bezag hij het van ^alle zijden, alsook hetzegel, dat er aanhing, en vroeg : «Hoe bevindt zich de eerwaarde heer ? ik hoop, wel! Wees zoo goed hein te zeggen, dat ik zijne hevelen met aandacht in overweging zal nemen.quot; l)il zeggende, wierp hij den brief naast zich neder.

De spottende toon, waarop hij dit zeide, en de minachting, waarmede hij de order nederlegde.

maakten, dal Van Schalïelaar zijne verontwaardiging nauwelijks bedwingen kon ; maar hij had zich vast voorgenomen zijne bedaardheid niet Ie verliezen, en zeide met nadruk: »lk moet n uit-noodigen, Messire ! om dadelijk kennis te nemen van het jieschrifl; mijnheer David heeft mij gelast uw antwoord mede Ie brengen: ik kan dus zonder dal niet lerugkeeren.quot;

«Is het u dan hekend, walde Bisschop verlantrl vroeg Perrol ireeuwende en zich uitrekkende.

«Meen!' antwoordde Van Schalïelaar kortaf.

«Datspijl mij,quot; zeide Perrol grimlachende, «maar ik heb nu niemand hij de hand, die lezen kan, en gij zidl genoodzaakt zijn om zonder antwoord dc terugreis aan te nemen.quot;

«Ik kan lezen, Messire!quot; hernam Van Schalie-laar, «iiccf mij den hrief, en ik zal u zeggen wat hij behelst.quot;

«Dat kan niet,quot; zeide Perrol glimlachende, «ik ben niet gewoon de orders, welke ik ontvang, door elkeen Ie laten hooren.quot;

«Verwijder u, llenri !quot; zeide Van Schalïelaar. Zend m\ page weg, Messire ! en ik zal den briel voorlezen, indien iiij het wilt.quot;

«Maar ik wil het niet,quot; antwoordde Perrol op ernstiiien toon, «de order is alleen voor mij; indien zijn Kerw aarde n met zijn vertrouwen vereerde, had hij de moeite niet behoeven te nemen om ze te laten schrijven, en hij zou het mij met recht ten kwade kunnen duiden, indien ik u er inzage van liet nemen. Biso ! geef wijn,quot; riep hij vroolijk.

«En als ik u gelast, in naam van mijn genadigen heer van Ulrecht, uw heer en meester, om dadelijk de bevelen te lezen en uit te voerenquot;.'quot; vroeg Van Schalïelaar met waardigheid.

«Dan antwoord ik, en zweer u, op mijn eer ! en hij alle heiligen, zoo u dal genoegen verschaft, dal ik nu geene gelegenheid heb om de hevelen te lezen,quot; antwoordde Perrol glimlachende, en vervolgde, voordat hij dronk: «Op uwe gezondheid ledig ik dezen beker, gevuld met den heerlijken w ijn van liet eiland Cyprus en ook op de gezondheid en getrouwheid van hel meisje, dal gij bemint, lieer krijgsmakker! Ja, laten wij van dien geestelijken heer en zijne orders zwijgen; ik houd van die papen niet,quot; riep hij vroolijk. «Waarom zouden twee mannen, als wij, er ons hoofd over breken? laten wij over onze eigen zaken spreken. Hel is een vroolijke knaap, die wapensmid ; hij maakt, voor den duivel, alles zoo goed als ik bet ergens gevonden heb, en dat is de reden, dat ik onderscheiden stukken voor mij en mijn volk bij

licni hel) laten maken, vooral omdal hij de \iuler van n\\ liclsle is. Zij /iel er goed uil, o|gt; mijne eer! wanl ik heli haar gezien quot;op dien dajr, loen iiij ook juist in Anierslborl waai'l, en wiiarlijk indien jrij mij niet vóór geweest waart, ik gelool' waar-aehlig, dal ik op haar verliefd zou geworden zijn. Maar vreest gij niet, dal zij u zal vergelen, lieer ruiter! nn gij zoo van haur verwijderd zijl? vooral als er eens een knapper en jonger aanhidder in de nahnurseltap was ; want wij zijn niet jonir meer. Heer \an Sehairelaar! Hij houdt mo,h van gekscheren, die meester nil de Vrniiihlr l/clvi. \'er-hecld u, dal hij mij wijs wilde maken, dal i.'ij zijne dochter zoudt huwen; een aardige schoonvader voor iemand van onzen rang, ha ! ha ! Ik wacht hem zelts dezen dag nog om mij wat te Itrcnircn, dut ik hij hein hesleld hch. licht gij iels Ie zeggen aan nwc Maria? zoo heel zij inuners ?quot;

«Niets, Messire!quot; antwoordde Van Schall'claar koel; maai- zijti gelaat was hleek van veront-w aardiging

»Wat zijl gij iiier in het iN'oorden koud en ongevoelig! liet is alsof liet hloed in uwe aderen verstijfd is ; tiij hebt uw nitverkoren schoone in weken niet gezien, en weet niet, wal gij haar wilt doen weten! het verwondert mij niet, dat de vrouwen hier den vreemden mannen genegen zijn,quot; zcidc IVrrol lachende en zag eerst Van SehalTclaar, en daarna Walson aan, die in zijne nabijheid met zijne handen op den ruir bedaard stond te kijken. Ofschoon op een eerhicdigen afstand, stonden ook eenige rijzige ruiters, die nieuwsgierig waren, wal de ruiter, die van Wijk gekomen was, lc zeggen had, en hoe Perrol hem zon ontvangen; hun aantal. dat in den heginne zeer iterinjf was geweest, groeide van tijd lol lijd aan.

«Aangeboden diensten zijn niet aangenaam,quot; zcidc \an Schall'claar ijskoud, «vooral als men den man niet jfcnocg kent, die zijn dienst aanhiedt, en men niet weet, of het spotternij of ernst is. Maar ,«ij behl gelijk, Messire! wij zijn koud en onverschillig in deze landen ; heb ik er u geen hew ijs van gegeven, door u aan te hooren, zonder u in de rede te vallen?quot; eindiffdc bij schamper lachende; en de gesloten vuist, die op zijn dijstuk rustte, deed de ijzeren plaat geluid geven; want de verontwaardiging deed hem beven.

«Het is waar. ik heb uw geduld bewonderd,quot; hernam Perrol met gemaakte bedaardheid. «Iliso! wijn! bel spreken maakt den mond droog.— Op uwe gezondheid en uw geduld, Heer Van Scbalfe-laar! maar sta mij toe te zeggen, dal het onbeleefd | zou geweest zijn mij in de rede te vallen,quot; zcidc bij op spottenden toon.

«Op een anderen tijd zon ik u gcene gelegenheid verschaft hebben, om over mijne lankmoedigheid verwonderd of verheugd Ie zijn, maar u, bij God! bet zwijgen opgelegd hebben,quot; riep Van Schalie-laar met drift.

»Kn boe zou dit geschied zijn ?quot; zcidc Perrol, die zich oprichtte, en den beker, dien hij nog in de band hield, op het gras nederwierp. »Gij hadt hier, zoo bet mij voorkomt, ruimte genoeg om die oplegging Ie doen, en ik had juist lust om mij er mede lc vermaken. Mezin n eens wel, lieer Van Scballelaar ! zou bet nog geen lijd zijn om uw ongeduld bol lc vieren?quot; vroeg hij spottend, en bij hield zijne oogen tergend op zijn tegenstander gevestigd.

Ken oogenblik stond Van Scballelaar in beraad wal te doen ; onwillekeurig greep hij naar zijn handscbocn, om dien Perrol voor de voeten te werpen, en hem op een kamp op leven en dood uil de dagen; doch hetgeen bij aan Maria, en daarna, nog voor weinige uren, plechtig aan den Misschop beloofd had, hield hem terug, en bij zeide langzaam en droevig: «Zijn Eerwaarde beeft mij verboden twist te zoeken of dezen dag bet zwaard Ie voeren, anders dan tot lijfsvveer.quot;

«Kn zult gij dit gebod naar de letter opvolgen ?quot; vroeg Perrol snel.

«Ik hoop ja, zoo God mij niet verlaat,quot; antwoordde Van Schall'claar bedaard.

«liet is goed voor u, dat ik heden te vadzig hen, om anders dan met den beker en met hel woord te strijden ; ware dit niet zoo, dan zou ik eens zien, of ik u hel gebod ook kon doen ovdi'-treden,quot; zcidc Perrol ineesmuilende.

«Het zou tevergeefs zijn,quot; antwoordde Van SchaU'claar bedaard.

«Kn indien ik u belecdigde en besclnmple, indien ik u mijn bandschoen toewierp, of u voor een lafaard schold, wal zoudt gij dan doen, gehoorzame ruiter?quot; zcidc Perrol lachende.

«Nog eens, zeg ik u,quot; hernam Van Scballelaar, even bedaard, «dal ik God /011 bidden mij de kracht lc geven, om aan hetgeen ik beloofd had, te voldoen.quot;

«Kn indien mijne hand 11 een klap op de wang gaf, die, ofschoon gedeeltelijk achter uw helm verscholen, thans van vrees of kwaadheid bleek is?quot; vervolgde Perrol met drift, en hel deed hem genoegen, zich mei den braven krijgsman te kunnen Vermaken, die alleen zijn bedaardheid niet verloor, (findal hij den tergenden vijand verachtte.

«Niemand hooft mij noil zolfs niol mei lt;lon viniier aan^emakl , Messii-o!quot; anlwonrddc Van Schallelaai', »en ik raad u, n geheel Ie wapenen, voordal gij liel heproell : wanl (Joil/ij mij genadig; indien gij mij aanraakt. /00 /al ik n den lijd niel geven om nw harnas aan Ie doen.

»ls dil zoo de gewoonle hier in dil land?quot; zeide Perrol »hel is voorwaar gemakkelijk ; in Frankrijk, en overal waar ik geweesl hen, geel'! men altijd iemand den lijd 0111 zich Ie wapenen.quot;

»Mi' is een zekere soorl van menschen, die men doodslaat. Waai men hen nanticfl, even als een dollen hond, zonder Ie waaisehnvven of Ie heden-ken; ik onderslel, dal hel overal wel zoo zijn zal,quot; hernam Van Sehaü'elaar; «maar ook hier is een ongewapend man meest altijd heilig, Messire ! gij zijl er immers van overtuigd; w ant ik heli mijn ros slechts aan Ie sporen en hel vertrapt 11 met zijne hoeven.quot;

»Hiso ! vul den heker, rie)) Perrol. «Drinkt gij niet, W alsonik v\il dezen heker ledigen op de gezondheid van den vromen ridder, die een open hricl van lafaard sehijnt te helihen. Voor den duivel! nooit hoorde ik iels dergelijks; hoe zal men voortaan een dapper man van een bloodaard kunnen onderscheiden, indien zulke orders worden aangenomen. en zulke hrieven geldig zijn? Op uwe gezondheid. Meer Van SchaU'elaar ! maar waarvoor dient dat harnas, en al die wapenen ? Zijn Eerwaarde heeft 11 immers toegestaan 11 als een lafaard Ie gedragen ; waartoe dus die oimoodige vermomming? ha! ha! Of was het slechts om meer klem aan uw verzoek Ie geven en om ons hang Ie

»1. „ . .

rv.jKcn ? Dit zeggende, hief Perrol den heker hoog op, waarna hij dronk.

«Mensch !quot; riep Van Sehaiïelaar, de hand aan zijn zwaard slaande, »stii op en wapen u, want dat gaal te ver; dil gras moet uw of mijn hloed drinken, indien gij niet zelf de verachtelijkste spoiler en lafaard zijl, die er leeft. Kom voorwaarts, en laai uw hengst herwaarls hrengen, of ik zal afstappen en u hewijzen, dat een edelman hier in hel land den dolksteek geven of ontvangen kan, zonder zijne oogen te verlilikken.quot;

«Ila !quot; riep Perrol, »ik wensch u geluk, mijn Rdelinan ! dat is mannelijke taal; maar wij heven nog niel, en wij zijn karig met ons hloed; wij zijn niet jong genoeg meer, om er roekeloos mede te zijn. VValson !quot; vervolgde hij lachende, «onze dronk is ongepast geweest, hij is een dapper man.quot;

»I)c dronk smaakte Ie goed om niel van pas Ie zijn toegehracht,quot; zeide deze lachend, en zelle zijn

heker op hel schenkhord, dal Riso hem voorhield. «Zoo het mij voorkomt, Messire! is hel maar een loos alarm, en die dappere heer zou zoo niel spreken, indien hij niel een weinig vertrouwde op nw onverschilligheid of luiheid, als ik hel zoo noemen mag; maar voor iemand uil dil land houdt hij zich goed.quot; Dil zeggende, zag hij om zich heen, en de ruiters der Zwarte Bende, die zachtjes aan meer genaderd waren, gaven door een zacht gemompel te kennen, dat zij zich hijzonder vermaakten met hetgeen er voorviel. Vidal stond onheweeglijk voor den ingang van hel paviljoen ; indien men in zijn hart had kunnen lezen, zou men hemerkl hehhen, dat hij met helangslclling hoorde en zag, wal er gehemde. Hij was de eenige, die zich niel verheugde over de helcediging, die Van Schalfelaar werd aangedaan.

Wal den knaap van dezen laatste hetreft, hij was hij zijn paard hlijven staan, nadat hij den hrief aan Uiso had overgegeven, en hevoiul zich een weinig achleiwaaiis, hezijden zijn heer. Hij gaf noch door leekenen noch door woorden Ie kennen, wal er in hem omging, maar bewaarde een gepast en deftig stilzwijgen; hoe meer evenwel de ruiters naderden, hoe meer hij een zekere ongerustheid liel hlijken die zijn mecslcr niel gewaar werd. Toen ook Walson zich in hel gesprek mengde, hesleeg hij zijn paardje, dat springend en steigerend met moeite aan den teugel gehoorzaamde, geheel anders dan Moor, die, even hedaard als zijn herijder, onheweeglijk hleef slaan, doch nu en dan den kop Irolsch oprichtte en door zijne ncusgalen snoof. «En wal bekreun ik mij om 11!quot; riep Van Schalfelaar met vuur, en zijn oog op Walson vestigende : «spreek mei mijn knaap, indien hij u Ie woord wil staan, maar zwijg, als ik met uw meester spreek. Nog eens, Perrol! sla op, en val mij aan als een man, die wapens draagt, of ik werp dat woord van lafaard op n terug!quot; Toen hij zag, dal Perrol zich niet hew oog, vervolgde hij : «Gij zijl zelf een lafaard, aanvoerder van de Zwarte, Uendc.quot;

«Ila!quot; zeide l'errol en zijn hlik werd duister: zijne hand omvatte de greep van zijn dolk ; doch hij wierp snel hel wapen van zich af, en zich op zijn veldlied weder geheel iiilstrckkcndc, vervolgde hij vroolijk : «(lij zegt veel, lieer Van Schalfelaar ! en verslaat geene jokkernij ; maar het is goed, dal ik hekend hen met de order, welke gij gekregen en gewillig op 11 genomen licht. Ik houd veel van gek-sciieren : gij houdt n goed, en ik hch te veel eer-hied voor den wil van den eerw aarden vader, mijn meester, om ü leiren nw eigen wil en den zijnen

I ' ⁴

in gevaar Ie slellen uw harnas Ie hedcrvcn.quot;

«(lij verwijst mij naar uw knaap, ofschoon ik heler edelman hen dan j;ij,quot; riep W'aison kwaadaardig lachende; «maar /ie, daar ^aal hij heen. vooi'dal ik hem aanspreek.quot;

»llij is verslandiger dan zijn heer,quot; lachte l'cr rol, «misschien heel'l hij ook hevel liekrciren om niemand leed Ie doen.quot;

Van SchaHelaar zag om, en inderdaad zijn knaap had hem verlalen ; hij zal.' hem mei lossen leni.^rel de vlucht nemen, en hoorde, dal de ruilers hem allerlei smaadredciien uaschreeuwdeii. Olschoon hij Ie veel menschenkennis hezal, om veel op den knaap le rekenen, ol' zich Ie laten misleiden door ! de snoevende hewoordingen, die hij gewoon was le hezigen, zoo vond hij zich echter zeer Icleur-\ iiesteld, toen lienri hem verliet.

Ken hlik rondom zich werpende, en die hruine en gehaarde Ironien om zich heen ziende, die i meeslal hel woeste gelaal van roovers en slroopers meer nahij kwamen, dan dal van gewone krijgslieden, kon hij zich de vluchl van den armen knaap zeer goed hegrijpen, en hij vergal hel hem.

Maar nu gevoelde hij zich ook geheel alleen ; en evenwel verloonde zich een droevige glimlach op zijn gelaat, wanneer hij hedachl, dal hij toch ook weiuii: hijstand had knnnen Ncrvvachlen van den kleinen mismaaklen knaap, en hij daehl aan l'i ank en zijne Schaffelaars, aan Maria, zijne hruid, die mi misschien mei hare moeder over hem zal le pralen, ol' zich mei hare vogels ui mei den kleinen Snip vermaakle.

«Uw dwerg heeft hel hazenpad gekozen. Heer o\erhrenger van hevelen! will gij hem niet volgenquot;' gij ziel hem, zoo hel mij voorkomt, met helusl-hcid na,quot; zeidc Perrol geeuwende. quot;Laai hel om mijnenlwillc niel ; ik ken immers uwe orders, voor u heslaat er geen vhichlen.quot;

Nu wcnkle hij \ an Schallelaar mei lt;le hand loc, en w ees hem naar hel himrlje en naar Henri, die hel gehoomle reeds hereik! had.

»lk zie naar de hanier van mijnheer David, en ik zie haar niel,quot; antwoordde Van Schallelaar langzaam. «Hel woord lafaard schijnl u wel Ie hervallen, Messire ! Maar zeg mij eens, een overlooper / is dal ook geen lafaard 1 is een verrader niel een duhhelc en meineedige lafaard, slaal die laalsle naam n aan ? Welnu, dien geef ik u ; hij koml n \ an rechlsw ege toe. Nog eens, w aar is de hanier?quot;

«De hanier? lieer Van Schallelaar!quot; antwoordde Perrol glimlachende, «ziel gij haar daar niel voor mijn paviljoen, is zij niel goed geplanlsl ?

— Ik kan haar hier niel goed zien, Widson ! hoe is hel er mede ?quot;

«Zij wappert goed, Messire!quot; hernam deze, indien di- heer ruiter maar zien wil, zal hij hemer-ken, dat zij naar de zijde van Wijk waait, misschien om den liisschup le hegroelcn.quot;

«Maar dat is de hanier niet van mijn en uw meester,quot; zeide Van Schallelaar.

«Hel is waar,quot; hernam Perrol, «hel is de mijne, staal zij u niel aan ? Iieht gij er iels op aan te merken er zijn gcene selioone kleuren in, maar al wal krijgshaftig is, moei deftig zijn; en dan is mijn hanier allijd dezelfde, helzij hij nacht of hij dag, allijd zwarl. Ziel gij hel onthloote zwaard niel, allijd gereed om te IreHen ? Knul gij de spreuk lezen, en hegrijpt gij die ?quot; zeide hij lachende, en zag Van Schallelaar scherp aan.

«De heleekenis is duidelijk, dunkt mij,quot; zeide Walson, «evenwel kan ik u de spreuk vertolken, hel kan lol waarscluiwing ilienen,quot; en hij wenkte den page om hem een heker in le schenken.

«Verplichl, lieer Walson, hel zou le veel gevergd zijn,quot; anlwoordde Van Schallelaar grim-'acliende, waarna hij, zich in den zadel verzeilende, luide, doch schamper vervolgde : «Op het zwarte ,ziel men niel gemakkelijk een vlek, gij hehl wèl gedaan dc zwarle kleur lol uwe hanier le nemen ; de spreuk is goed, len ininste zoo goed als een andere, en de heleekenis van hel rechlslandige, hloote, puntige zw aard niel onduidelijk ; maar gij zuil mij moeien loesleminen, Messire Perrol! dal hel nog loepassclijkei' en heler zon zijn, als hel f zwaard door een hand werd vastgehouden; hij (\oorhceld dooreen roode hand!'' Hij richlle hij deze woorden zijn krijgshaftig oog op hel gelaat van Perrol, len einde niets lo verliezen van den indruk, welke hij vermoedde, dat deze laatste woorden op hem zouden maken.

«/'it miiio ! verdoemenis over u !quot; schreeuwde Perrol, en sprong wild op en van hel veldbed af. Zijne van woede bevende hand vatte de greep van zijn wapen, en deed bet in de scbeede trillen; hij schudde met hel hoofd om zijne haarlokken achterwaarts le werpen, die voor zijn gelaal hingen; zijn knevel en haard stonden op; zijne hleeke lippen openden zich krampaehlig, en lieten zijne landen bloot, die zich op elkander klemden ; zijn geheel gelaal had een doodelijke kleur aangenomen, maar zijne oogen schoten vuurvlammen ; hij was verschrikkelijk leelijk. Hij hoog zich voorover en bukte, en elkeen daehl, dal bij in zijn moordlust op Van SebaH'elaar zon aanspringen.

Doze vergenoegde zich ecliler met de hand aan zijn zwaard Ie slaan: en waehtle rustig al' vat er zon gelieuren ; liij wns niet wraakzuchtig,en evenwel deed hel hem genoegen iels gevonden Ichch-hen, dal Perrol trolquot; en leed deed.

Dit alles duurde ecliler slechts een enkel oogen-hlik ; Perrol sliel zijn dolk weder geheel lenig, en richtte zich op ; hij streek de haren van zijn hoog voorhoofd weg, en zi jn gelaat veranderde als door een tooverslag. Zijn fonkelend oog was altijd dreigend ; doch de trekken van zijn wezen waren niet meer akelig om te aanschouwen, maar edel en lier; zijn mond behield slechls een schamperen (rek.

Hij legde zijn linkerhand op zijne heup, zette den rechlervoel voorwaarts, en vertoonde zich in al zijne lengte; hel was nu een edel ridder, lier en dreigend, maar niet meer de op zijne prooi loerende booswicht.

«Vidal!quot; riep Perrol met een krachtige slem.

«Deze naderde terstond. «Mijne wapens!quot; vervolgde hij, »en laat mijn Hector zadelen.quot; I)c schildknaap hoog en verwijderde zich.

»En nn. Heer Van Sehaflelaar!quot; zeide hij met drift, en strekte zijne hand mei den zwarten handschoen naar dezen uit, »nn znll gij kunnen zeggen, dat gij Perrol gezien hehl, voor den duivel! maar wie zal het hooren? Of denkt gij, dal uw ellendige romp nog leven zal, als hij van lt;iil veld wordt afgeworpen? Ik alleen zal hooren, wat gij prevelt als mijn lemmer u lerneerstool ? het zal mogelijk een schielgched zijn, niet waar ? Bid maar. Per moio! want uw laatste uur genaak! : gij, lafaards! hehl zelden den moed om het zwaard te trekken, alvorens eenige schietgebeden gedaan te. hebben, liid ! gij zijl immers vazal van een bisschop; of will gij biechten bij den paap, die bij mijne bende is, eu mij tevens als beul dient? ha! ba! Met de hulp van (iod en den gebeelen stoet van heiligen, zult gij mogelijk nog den moed hebben mij af te wachten, zonder den dwerg te volgen, die u voorgegaan is. Voor den satan! gij zult zien, dat mijne spreuk goed en waar is,quot; en hij zag met ongeduld naar de zijde van zijn paviljoen.

«Laster niet, maar maak spoed!quot; zeide Van Sehaflelaar bedaard, «dezen ochlend, Perrol! heb ik voor mij gebeden, en nu zal ik bidden voor u.quot;

«Vervloekte papenvriend 1quot; riep Perrol, «indien gij voor mij will bidden, zoo smeek mijnheer satan, dal bij u den hals omdraait ; de aanvoerder der Zwarte Hemic houdt niet van monniken en die soort van volk. Vidal, haast n!

«Hier ben ik,quot; zeide deze, die naar hem toetrad, en den helm in de hand hield, terwijl eenige pages de andere wapenstukken aandroegen.

Van Sehaflelaar, die de hand aan zijn helm sloeg om te onderzoeken of hel vizier gemakkelijk kon gesloten worden, zag dan nu eindelijk hel zoolang gevreesde oogenblik gekomen, dal hij zich mei Perrol zon meten ; hij dacht aan zijne bruid, aan hel geluk dal hem in hare armen waclitte, en zijn gelaal werd somber; zijn harl werd droevig aangedaan.

«(Jij schijn! nie! opgeruimd,quot; zeide Perrol grimlachende, terwijl Vidal hem de scheen-en dijsluk-ken vaslgesple. Maar Van Sehaflelaar antwoordde niet. «Denkt gij misscbien aan Maria ?quot; vroeg Perrol, I «ik heb den naam onlhouden ; een ander zal haar i beminnen, en gij znll haar niet bezitlen.quot; Van Schall'elaar huiverde. «Maar wal na uw dood geschiedt, zal u niet deren,quot; eindigde Perrol lachende.

«Zijl gij gereed ?quot; riep van Schall'elaar.

«Terstond ; een oogenblik geduld, laten wij nog een weinig le zamen pralen, het is voor hel laatst. Vidal! hel rechlerkniesluk drukt mij, en doel mij zeer; dat kan zoo niet,quot; zeide hij langzaam. Hij was geheel meesier geworden van zijne drift; nog gevoelde bij wel lust, om Van Sehaflelaar te be-slrijden; maar evenals een kal mei een muis, zoo wilde bij zich vooraf nog vermaken met den man, dien hij wilde vernietigen. Hij gevoelde wat Van Sehaflelaar het mees! griefde, en hij vervolgde: «Ja denk aan haar, niets is natuurlijker, wanneer men verliefd is; Maria is schoon en beminnelijk, op mijn woord van eer ! zij is een lieve maagd. Hebt gij iels, dal gij haar gaarne deedl toekomen ? daar slaat Sir Walson. die u dezen dienst niet Izal weigeren. Op mij zoudt gij misschien minnenijdig zijn ; maar hij is niet zeer gezien bij de vrouwen ; en evenwel als gij bier sterft, wat kan bet u dan schelen, al zag Maria mij ook met goede oogen aan ? Ik wil zelf uw jongsten groet aan baar overbrengen.quot;

Van Sehaflelaar zweeg; maar een enkele kreet verried echter, dal Perrol's woorden hem lol in het hart doordrongen. Zonder bel te weten, raakte hij Moor met een zijner sporen; het dier steigerde en stampte op den grond met zijne hoeven. Op dil oogenblik ontstond er eenig geruchl onder de Zwarte Huilers. Perrol en Walson zagen verwonderd naar de zeide van Dwarswijk ; doch N an Sehaflelaar bemerkte niet, dal er iels bijzonders plaats bad ; hel beslissend oogenblik, dat naderde, hield zijne gedacblen bezig. Mogelijk bad bijvoor

de ziel van zijn vijand, zooals hij beloofd had ; doch plotseliiift ontwaarde hij ieiniind, die zieh op eenigen afstand naast hem plaatste; het was zijn knaap, liet paardje was sterk hezweet, en ook het gelaat van llenri verried, dat hij een groot eind wegs had afgelegd ; hij veegde zich het zweel van het voorhoofd, en schikte zijn manteltje in orde. Van Schalfolaar knikte hem vriendelijk toe, doch zeide niets; de terugkomst van den knaap deed hem genoegen, en evenwel wenschte liij, dal de arme jongen zieh op een andere plaats hcvoiiden had. «Ilehhen de ruiters n niet willen doorlaten, en ^; hehhen zij u eens wakker afgerost, klein gedrocht¹?quot; riep Walson legen llenri, terwijl de strijdhengst van Perrol hij hel bil werd voortgcleid.

«Indien gij iels weten wilt, akelige roodkop!quot; sclireeuwde Henri driftig, »zoo vraag het aan uw knaap, indien i;ij nog niemand licht kunnen vinden, die zulk een verloopen Kngelschman, als jrij, dienen wil; gij zijt mijn heer niet!''

»Wees voorzichtig, Walson!quot; zeide Perrol lachende. «dat mannetje is klein, maar lichtgeraakt, zoo aanstonds werpt hij u zijn handschoen toe.quot;

»0 !quot; riep Walson vroolijk, »ik zal mij wel wachten hem te heleedigen, wie zou met zulk een afscliuwelijken dwerg willen vechten !quot;

»Kn wie zou met u Ie doen willen hebben?quot; schreeuwde llenri, die zich in den zadel oprichtte, »de beul en anders niemand, dronken Kngelschman!quot;

«Welnu !quot; zeide Walson binnensmonds, terwijl hij een wraakgierigen blik op den knaap wierp, en een paar stappen voorwaarts deed ; doch Perrol riep snel: »Hn! met uw verlof. Sir! die arme knaap is immers beneden u, en wie zal gaan rondzeggen, hoe hel met zijn meester afgeloopen is. als gij hein neerhouwl.'

«Ik had geen voornemen hem met mijn zwaard in aanraking Ie brengen,' hernam Walson gemelijk, terwijl hij terugtrad, »ik wilde het monster slechts met mijne handen verworgen, of hem nog gedrochtelijker maken. quot;

Dit zeggende, lachte hij, en bezag zijne groole, breede handen.

»(iij zijl zelf een gedroehlelijke reus !quot; riep llenri kwaadaardig; »ik wil op uwe schouders klimmen, opdat de dwerg u met zijn dolk de hersenpan stuk stoote ; want de lieer zal mij bijslaan, en ik zal op uw romp treden en u den kop afslaan, evenals mijnheer David den leelijken reus deed.quot;

Van Sehalfelaar gaf aan zijn knaap door een teeken te kennen, dat hij zw ijgen moest, en Perrol zeide: «(Jij doet wel om hem het spreken Ie verbieden ; hij is óók een snoever.quot;

«Zooals er velen zijn,quot; antwoordde deze, »maar hij is evenwel langs het hazenpad teruggekeerd.quot;

quot;Hel is waar. ' hernam Perrol, waarna hij uitriep : «Hiso! nog een beker w ijn, ik heb dorst. \\ ill gij niets drinken, Heer Van Sehalfelaar! voordat w ij beginnen T'

«Alles behoorde reeds gedaan te zijn, Messire!quot; zeide deze koel: »ik voor mij ben niet gewoon te drinken, voordat het gevecht begint; wij zoeken in dit land nimmer den moed in den beker of in de overmacht. Zijl gij gereed quot;!quot;

Henri, die Van Sehalfelaar onopgemerkt genaderd was, riep nu zoo zacht, dat deze alleen het hooren kon: «Wees in (iods naam bedaard. Heer! en terg hem niet: maar zoek tijd te winnen.quot;

«Zon denk ik er ook over, en bij de ziel van den satan en op mijne eer! zweer ik n, dal ik niet gewoon ben Ie drinken, voordal ik het zwaard trek.quot; Dit zeggende, ledigde Perrol zijn beker, en gaf hein aan Hiso terug. Hij lachte, stiel Vidal, die hein hel borstharnas wilde aandoen, van zieh af, en wierp zich weder half geeuwende op zijn veldbed neder.

quot;Hij alle heiligen in het paradijs! daar zouden w ij vergelen, dal u bet vechten verboden is,quot; riep hij luid; «zijn Eerwaarde zou mij als ontrouw eu meineedig beschouwen en vervloeken, als ik hel verlof niet eerbiedigde, dat hij u heeft verleend.quot;

quot;(lij trekt u dan terug?quot; riep Van Sehalfelaar een hlik vol verachting op hem werpende, en sloeg met zijne vuist op zijne dijstukken, «Op een lafhartige w ijze weigert irij den tweestrijd, na al wal gij gezegd hebt ?quot;

«Voor heden moet ik weigeren,quot; antwoordde Perrol. op een vroolijken toon. quot;Mijnheer de His-schop zal mijne gehoorzaamheid op prijs weten te stellen; gij hebt order en verlof om u laf te gedragen ; dat verlof zal voor ons heiden geldig zijn.quot;

quot;Op een anderen keer,quot; riep Van Sehalfelaar, «zal ik niisschien andere bevelen uit Ie voeren hebben. Mess ire ! ik vertrek en vraag u nogmaals, welk antwoord ik den lÜsschop brengen zal?quot;

«Welk antwoord ?quot; zeide Perrol, zich uitrekkende. quot;inaar gaal gij ons nu reeds verlaten? stijg af, en laat ons te zamen overleggen, wat wij aan zijn Kerwaarde zullen zeggen.quot;

quot;Breng uw antwoord zelf naar Wijk: want ik vertrek,quot; antwoordde Van Sehalfelaar. en hij haalde den teugel aan.

»'Nog niet, Heer edelman I riep Perrol, quot;ik laat

n nop niet gaan ; con oogenblik geduld.'' Toon hij ziiir, dal Van Scliallclaar zijn paard deed (irnktr-ren en zich niet aan hem sloorde, vervolgde liij : »lk wil niet, dal jiij 1111 reeds verlrekl! quot; en hij l iej» mei een sterke slem ; «Laai niels door, rni-lers! sluil 'i ; de eerste, die terugtreedt, is des doods !quot;

»Kn daelit gij dan Ie knnneii heengaan zonder mijne toestemming?quot; vroeg IVrrol, sehamper lachende, »Zie om n heen. Heer afgezant ; jiij /.ijl wel bewaard.quot;

Van SehaU'elaar had zijn paard laten stilstaan, toen Perrol aan zijn volk gelastte om hem niet door te laten. Hij wierp een vluchtigen blik op de/Avarte Hniters, op Walson en op het bendehoold en zeide koel: »lk heb uwe toestemming niet noodig, laat uwe ruiters uiteengaan, of ik zal mij den doortocht welen Ie verschall'en.quot;

»(!ij zijl hier in mijne legerplants,quot; antwoordde Perrol trotsch, »lk alleen heb bier Ie bevelen, indien gij vertrekken wilt, kunt gij hel verzoeken.quot;

»lk wil niels verzoeken van een vreemden huurling, die in soldij van mijn meester staal; in zijn naam beveel ik u, aan die inanneii te gelasten mij door te laten.quot; nep Van Schad'elaar met waardigheid.

»Kn wat spreekt gij van vreemden huurling, antwoordde Perrol geraakt, »uw ineesler, die zeil een vreemdeling en een bastaard is, moet mijne diensten koopen ; maar gij zijl vazal van een vreemdeling, en de l'trechlsche edelmim is goed genoeg om aan een huurling orders Ie brengen, en zijn antwoord bescheiden af Ie wachten ; goed genoeg, zeg ik, maar ook niet te goed, voor den duivel!quot; Toen hij Walson aanzag en laelieude hel oog langs den kring van zijne ruiters liet gaan, ondersteunden zij zijn woorden door een ruw gelach, dat weldra nog luider werd; want een hunner was Henri van achteren genaderd met het voornemen, om hem bij zijn mantel te vatten en van het paard te trekken. De knaap, die steeds het oog hield op Walson, zag hein niet ; maar het paardje, dal nu en dan den kop omkeerde, sloeg juist achteruit, toen de ruiter zijne hand nitslrekle. Indien niet gelukkig de ijzers tegen zijn borstharnas waren gekomen, zou hij er mogelijk het leven bij ingeschoten hebben ; maar hij gevoelde evenwel geen lusl (ini een tweede poging Ie doen : want toen Henri, die door hel slaan van zijn paard bijna uil den zadel was geworpen, hel weder lol bedaren had gebracht, zag bij, dal dc spolboef uil de bende, die bad gedacht hem Ie betrekken, op banden en voelen achleruil kroop, om zich buiten liet bereik van het paardje te begeven, daarna met moeite opstond, en zich bij zijn gezellen voegde. Indien er adellijk bloed door uwe aderen vloeide,quot; zeide Van Scliallclaar, «dan zoudt gij anders bandelen ; want uw gedrag is een edelman en ridder onwaardig.quot;

»Kn ziet i:ij mij dan aan voor een dorper ?' vroeg de andere vroolijk ; »ik ben Perrol; aanvoerder der Zwarte Bende, ziedaar mijn titel, ziedaar mijn blazoen;quot; — bij wees op de banier ;-»of denkt gij, dal bet mij moeite zou gekost hebben een naam en een wapen Ie verkrijgen, indien ik hel gewild had? ha! Draag ik geen gouden sporen ? Hebben niet de grootste heeren zich gaarne mijne vrienden genoemd ? Heeft mijnbeer David zelf mij niet meer eer aangedaan dan aan u en zijne edelen? en hel scboone geslacht vooral; hebben niet de voornaamste vrouwen mij met hare liefde vereerd, en er mij de zoetste bewijzen van gegeven? Maar waarin bestaat dan toch uw adeldom, Kdelman ? Welke groote dienst beeft uw vader gedaan om van knecht Ie worden verheven ? Waar ligiicn uw landgoederen ? Vertel iels van uw kasteel.quot; zeide hij lachende, «verhaal ons hoeveel grachten, hoeveel torens dat slot besebermen ; zeg mij di¹ hoogte en dikle der muren, en hoeveel mannen van wapenen de bezetting uilmaken.quot;

n(iij liegt,quot; riep Van Scliallclaar. quot;niemand beeft mijn vader anders dan ais edelman gekend, en de eerste der Van Schafl'elaars, die ruim drie eeuwen geleden, zich op hel slagveld den ranir van edelman waardig maakte, iens vrome naam en bezittingen zijn mijn eigendom ; ik ben zijn eenige afstammeling. Maar nimmer hebben de Van Schafl'elaars zich toegelegd om groote goederen te bemachtigen of af Ie bedelen ; zij hadden geen onneembare roofnesten noodig om den buil te verzekeren; de macht van hun leenheer beveiligde hen, en bel huis van mijne voorouders was altijd sterk genoeg om stroopende benden te weerstaan.quot;

»lk heb grooten Insl om dal verblijf van uw /geslacht eens Ie zien ; indien ik ooit in de nabuurschap kom, zal ik (gt;1' aan denken,quot; zeide Perrol, op zijne woorden dmkkende. «Maar daar slaat ook een edelman, laatste, ik wil zeggen eenige afstammeling der vrome Van Scball'elaars !quot; en hij lachte boosaardig. quot;Sir Walson is ook van adel, bij zon n ook nog kunnen verbalen, hoe oud, hoe maeblig zijn geslacht is, en geweest is, en n misschien eenige steenbi'okken toonen, waar de voorvaderlijke imrclil gestaan heeft, indien gij den

ik odclen Bril naar zijn vaderland wild el vcrirczcllon:

te en, — die edelman is mijn luilenanl.quot;

«Wie een nnreehle zaak voorslaat, verbeur' zijn adeldom,quot; zeide Van Seliall'elaar lier; «een i; waardig edelman kan onmogelijk onder deZwarle

Mende dienen. Nog eens, ik wil verlrekken, en Sl. Maarleii! voor ii\\e rekening kome heigeen er gebeuren zal, Messire !quot;

^I »Zoo driflig niel, lieer!quot; antwoordde l'errol, »ik wil u eerst nog wat verbalen, dat niel ondienstig zal zijn om aan te hooi en. —Hiso! schenk in, een vollen beker. — Ik was nog jong, hel is

^II jaren geleden ; Walson was nog niet bij mij, ik n geloof, dal hij nog in zijn vaderland diende, dat e hij zoo verstandig geweest is, om te verlaten, een •' land vol mist en nevel; en Frankrijk is zoo schoon! ¹¹ En zie, Heer Van Sehad'elaar ! ik werd verliefd op : de (loehter van een edelman, en had niets dan mijn '' zwaard, mijne jeugd en mijne ruiters; want reeds quot; toen was ik hoofd der Zwarte liende. O! dat die

lijden konden lerugkeeren ! toen was ik jong en i' sterk, de aarde was voor mij een hemel; ik was

'■ in Provence, en de vrouwen.... — liiso! schenk

in! ik drink op de ffezondheid van de Proveneaal-'I scbe meisjes; dat zijle\en!— Heb geduld ! Heer

8 Edelman! ik heb zeer spoedig gedaan ; ik vervolg.

'I Ik begaf mij naar dien edelman en vroeg om de

band van zijne doeliter. Hij vroeg wie ik was ; ik li noemde mij, en hij meesmuilde; zoowaar als gij

⁽' geheel in mijne macht zijl!quot; riep Perrol met drilt,

¹¹ »hij zag mij lachend aan ! hij brachl mij aan bel

geopende glasraam, toonde mij de omliggende landstreek, en zeide: »zoo vc u\\ oog strekt, knaap!quot; (lel wel, hij noemde mij knaap, maar hij was reeds een grijskop) «zoo ver uw oog kan zien, behoort hel land aan mij. Ziel gij hier onder u dit sterke kasteel met zijne torens en muren, met zijne ophaalbruggen en valdeuren, met zijn grachten en shiippoorten ? Welnu ! nacht en dag worden de muren hewaakl door mijne mannen van wapenen, er zijn er tweehonderd bier, en ik heb nog vier hiirchten, even sterk als deze, welke ik evengoed kiin bezetten, en als ik mijne heervaart uitschrijl', dan vereenig ik veertien edellieden onder mijne hnnier en hunne vazallen volgen haar.quot;

Toen toonde bij mij zijn wapen, dal met scbil-lerende kleuren opeen hord hoven den selioor-slcen was afgemaald, gaf er mij een hoogdravende hesehrijving van, en wees mij de afbeeldingen van cenigen zijner voorvaders, die boven hunne wapenrustingen hingen. Ik gelool, dat hij, ik weel niet welken ouden (iriek als zijn stambee!' opgaf.

bij stelde mij voor aan zijne vrouw, die van even liooge geboorte was als hij; zij verwaardigde mij niet eens met een enkelen groet. Hij wees mij zijn zoon die schoon, jong en sterk was, en zeide tot mij, «dat deze dapper lt;'11 braaf, en de hoop van zijn geslacht was, en dal zijne dochter schoon, rijk en wel opgevoed, aanspraak kon maken, om met een vorst in den cclit te treden.' Toen bij dit alles gezegd en aangetoond had, wierp bij een blik op zijne vrouw en zijn zoon, en vroeg mij lachend, wal ik kou aanwijzen, om tegen dit alles op te wegen ? Zijne vrouw zag inij trolsch aan ; de jonge edelman raakte aan bet gevest van zijn degen, en wal denkt gij dal ik antwoordde. Heer Van Schaf-felaar? Wal zoudt gij gezegd hebben? Hiso! vul den beker ! Welnu, ik zal bet n zeggen :

Ik zeide hem dank voor hetgeen bij mij getoond en jiezegd bad, ik haalde mijn zwaard twee handbreed uil de schede, en zeide lachende:

quot;Ziedaar bet antwoord. Heer! op uw vraag. \l wat gij mij hebt aangewezen, kasteden en krijgsvolk, edellieden, vazallen en een fraai wapen, dat alles zal ik mij niet mijn zwaard welen te verscbaHen; mijn adeldom staat op dit lemmer irescbrevcn : en als ik uwe dochter tol mijne vrouw neem, zullen ook levens hare voorouders de mijne worden. Wal uw zoon betreft, ik bied hem het onderhcvelhebbcrsehap iu mijne bende aan; want zij is groot genoeg om twee hoofden noodig te hebben.quot;

Maar hij \\as niel tevreden met mijn antwoord, noemde mij een onheschaamden en gemeenen knaap, •■n dreigde mij met gevangenschap, indien ik ooit weder mijn voet in een zijner sloten of op zijn grondgebied durfde zetten. Ik bad hem, let wel, Heer ruiter! ik bad hem om mij zijne dochter Ie laten zien, ten einde mij op hare genegenheid Ie beroepen; want ik had baar dnivelsch lief. Maar hij zeide mij, dal zij mij verachtte, dat zij nimmer mijne vrouw zon worden, gelastte mij op slaandeu voet zijn liurcbl te verlaten en riep zijne knechten; maar ik dnii heen en /ij durfden mij niel aan raken. Wat zegt ge van dit alles?quot;

quot;Dal die edelman edel en verstandig handelde, en u genadiger antwoord gaf, dan menigeen zon gedaan hebben, antwoordde Nan Schallelaar ongeduldig.

»(iij denkt zoo, hernam IVrrol, quot;ik dacht zoo niet ; maar sla mij toe nog eens Ie laten schenken. Iliso ! Ik vervolg, ba! nu moeten wij zien, wal verder gebeurde.

Wij springen twee jaren \erder; iwcc jaren,

liet is niet lanjt. — Op zekeren naclil werd de hurelit, welke ik zoo sterk gczion had, (•vervallen; dezellde mannen, die vroeger de muren en torens bewaakten, werden ovei' de klinir iiejiiaijd.

Twee dagen later rookten de imitihoopen \aii den vernielden bnrclil nog. Gij znll nimmer de boorden van de Durance bezoeken; een ol'andere berder zou n daar wellicht nog eenigc Injzonder-beden, die nu te lang zijn, nopens dien bouwval verhalen. Dat voorvaderlijke kasteel was vernietigd, met de allieeldsels zijner voorouders, luinne wapenrustingen en zijne tweehonderd gewapenden; maar bij was ung groot en niiicbtig. /.ijn zoon. die zooveel beloofde, zoo schoon, zoo dapper was, ging op zekeren morgen op de jacht, door één knaap vergezeld; bij ontmoclte in een hollen weg iemand, die gebeel alleen was, deze was ook jong; welnu, die twee jongelieden grepen het zwaard, zoodra zij elkander zagen, zij zeiden niets, maar vielen op elkander aan.

O! men is zoo driftig als men jong is. Heer Van Schafl'elaar! vooral in bet Zuiden. Welnu, legen den middag zal de edelman met zijne vrouw en zijne dochter, die ik bemind bad, hij bel lijk van den jongen edelman ; zij hadden geen zoon, zij bad geen broeder meer ; bij, die de roem van hun geslacht was, op wien al hunne hoop rustte, was door zijn knaap teruggebracht, reeds koud en verstijfd en bet hoofd lot aan den mond gekloofd. Een maand later was de edehnim weduwnaar ; zij was Irotscb en onverschillig, de hoogadellijke vrouw ; maar zij was toch moeder, (üj huivert. Heer |Van Schafl'elaar! ba! bel zwaarste is voorbij, luister! De oude edelman was nu de eenige, maar ook de laatste van zijn stam, doch bij was nog altijd machtig; nog bad hij vier sterke kasteden, nog waren veertien edellieden zijne leenmannen. Maar zie ! de goede koning bodewijk, die nog regeert — wiint dil alles gebeurde in Frankrijk — ontving een ongcleekcnden brief, waarin men hem herichtte, dat onze edelman met diens nee!' van Bretagne briefwisseling hield. Men zegt, dat hij wantrouwig is; maar, op mijne eer, ik zweer n van neen; want bij geloofde, ha! ba! wat men hem berichtte, zonder de zaak te onderzoeken ; en evenwel zweer ik u bij mijnheer satan en zijne benden ! dat de bescbuldiging valsch was. En om elkeen af te schrikken om edelman te willen worden, of iets Ie doen voor een titel, dien de vorsten naar willekeur geven of afnemen, zoo werd zijn wapen verbroken; zijne goederen werden aan de kroon vervallen verklaard, en de edellieden die hem leenpliebtig waren, van alle gehoorzaamheid ontheven. Men ontnam hem eer, naam, wapen en goederen ; maar men liet hem bel leven; bij was oud. en bet leven was veeleer een lijden dan een genot voor hem. /nil gij nu nog zeggen, lieer Van Schalldaar ! dat die trotsebe grijskop een verstandig antwoord gaf?quot;

Van Sdialfelaar zweeg. »Uiso! riep Perrol. «schenk in, mijn page ! maar in één ding had de edelman toch gelijk gehad, in ééne zaak had bij waarheid gesproken,quot; riep Perrol lachende, en bief den beker op, «namelijk, dat zijne dochter nimmer mijne vrouw zou worden; want ik nam baar lol mijne bijzit ; en eer nog de twee jaren vervlogen waren, liet ik baar uil mijne legerplaats jagen met al de lichte deernen, die mijne ruiters bedierven.quot; Dil zeggende, ledigde hij den beker, gaf dien aan zijn page, en eindigde zonder dat zich eenige aandoening op zijn gelaat liet blijken. »lk zal niet meer drinken, Hiso ! verw ijder u met den wijn. — Maar zijl gij stom geworden, lieer Van Schalfelaar, wat zegt gij 1 beklaagt gij u nu nog, dal gij u den tijd gegund hebt om naar mij Ie luisteren ?quot;

«Indien ik van een ander vernam, dal gij dat alles gedaan badt,quot; antwoordde deze bedaard, «dan zou ik mogelijk nog woorden kunnen vinden, om u mijn afschuw Ie kennen te geven; maar nu gij bet zelf zegt. nu gij u daarop beroemt, nu schiet mij niet anders over dan te zwijgen; doch nu ken ik n en uwe manier van bandelen.quot;

«Mij beroemen op een zaak van zoo weinig belang!quot; zeide Perrol verwonderd, en vervolgde spottend : »lla ! Heer Van Schalfelaar ! gij doel mij onrecht: bet is de goede koning Lodewijk. wien de eer toekomt ; voor bet overige, wal is het ? een kasteel, dat in den nacht beladderd wordt, eenige krijgslieden, die men in den slaap afmaakt, een maagd minder, en een knaap, bijna zonder baard, die zich bij den eersten bouw hel hoofd laat kloven. O! ik zou u andere gebeurtenissen kunnen verbalen ; maar gij zegt, dat gij mij nu kent: juist daarom, Heer ruiter! heb ik mij de moeite gegeven, zooveel woorden te verspillen. Alles, wat ik gedaan heb in mijn leven, hen ik gewoon om overal luid te zeggen; want dit betaamt den man van moed, en ik hoop, dat gij dit ook kunt] doen. Heer Van Sehatfelaar! maar ik wil u ook nog zeggen, waarom dil alles zóó geschied is en niet anders. Sedert lang wist ik. dat men zich op een lafaard moet wreken, door hem een langzamen, smartelijken dood te doen ondergaiin,

/eidc liij vi-eeselijk griinlaclicndcf; «inaiir dc audi' ('dclman was nog bezield mei een jeugdigen moed; doch iiel was mij ook bekend, dal men /icii op een dapper man nog heler wreken kan dan op een ellendeling, met smarlen, die erger zijn dan dc pijnlijkslc dood, namelijk, door hem Ic Irellcn in liclgeen hem dierhaar is.quot;

»lla! ' riep \ an Schailclaai', «dat is verschrikkelijk,quot; en hij huiverde; een koude lillitif; overliep hem van hel hoofd lot dc voelen.

«Verschrikkelijk?quot; vroeg Pcrrol ijskoud, en zijne hliksemcndc oogen richlten zich strak op Van SchaHclaar, «gij vindt dil verschrikkelijk, en hel redt u nu het leven ! of dacht gij slralfcloos hier te kunnen komen, mij in mijne rusl le sloren, om hevelen over te nemen van een paap: mij te hc-leedigcn, stralfeioos te beschimpen, na hetgeen lusschen ons is voorgevallen? Denkt gij dat ik niel weet, wie den Bisschop ontraden heelt mij in zijn dienst te nemen, en heigeen gij toen gezegd hebt? Vergeet gij, dm gij een mijner ruiters hehl vermoord, en dat ik, Pcrrol! mij met u heb moeten verzoenen. Per moio! dacht gij,quot; vervolgde hij mei verhefling van slem, «mijne legerplaats levend Ic verlaten, na hetgeen gij gezegd hebt, indien bel niet zóó zijn moest en niel anders ?quot;

»(iij denkt dan, dal alles voor uwe machtspreuken moet zwiehlen, verachtelijke en koelhocdige moordenaar ! dat alles voor u beeft en moet onderdoen ?quot; riep Van Schall'elaar luid, en de hand dreigende naar hem uitstrekkende.quot;

«En wie zal voor u de partij opnemen ? is het dc Misscbop, wien zwaard en herderstal'onlvallen

zijn ?quot; vroeg Pcrrol lachende.

«Neen!quot; antwoordde Van Schall'elaar met waardigheid, «het is een Wezen, tegen hetwelk gij niets zijl; God zal mij bijslaan, gij kunl Hem hc-lecdigen, maar Mem verraden, zooals mijnheer David, dat knul gij niel.quot;

«Ha !quot; riep Pcrrol, «indien gij met zulke mach-ligc beschermliecren voor den dag komt, dan zal ik mijnheer salan moeten Ic hulp roepen,quot; en hij vervolgde, schamper laehende : «maar goede lieer! vele lieden hebben zich legen mij verzet, zeggende, dat de almachtige God met hen streed, en evenwel hch ik hen allen in hel stof geworpen ; en zie, deze hand,quot; hij strekte zijne hand mei den zwarten handschoen naar Van Schalïelaar uil, deze hand heefl hun voor eeuwig hel zwijgen opgelegd.quot;

«Dan is het daarom, dal dc Heer baar getee-kend heefl !' riep Van Schall'elaar koel, «maar ik vertrek. Messire ! voordal uw roode hand ook mij het zwijgen oplegt.quot;

»0 wee, Heer! wal hehl gij gezegd!quot; gilde llenri.

«Verdoemd, nog eens!quot; schreeuwde Pcrrol, terwijl hij opsprong: »shiil aan, kerels ! wijkt niet, of, voor den duivel! ik zal u vinden ; grijpt dien ellendeling, maar doodl hein niet. Ha ! armzalige spotier! ik zal u lalen slaan als een gemeen lijfeigene, en ii leekenen, dat elk u dadelijk zal kunnen herkennen ! Hij hield zijne armen over elkander geslagen ; zijne horst bewoog zich on-sluimig; hij bevochtigde met zijne long zijne lippen, die Itleek van woede zagen ; diepe rimpels waren in hel gefronste voorhoofd, en zijne oogen scholen bliksemstralen op zijn vijand.

«Huimie voor Van Schall'elaar en St. Maarten !quot; riep Van Schall'elaar door hel vizier van zijn hclni, dal hij snel gesloten had ; hij trok zijn groot zwaard, en zag naar welke zijde hij zich den doortocht banen wilde. Wal Walson bclrefl, deze slond niel ver van Pcrrol; ecu kwaadaardige lach verloonde zich op zijn hatelijk gelaal, en indien Pcrrol niel gelast had Van Schall'elaar levend le grijpen, dan zou hij zich zeker dadelijk op hem geworpen hebben. Kr was nu geen bloed le vergieten, en hij bemoeide er zich dus niet mede, ofschoon hij er zich mede vermaakte ; maar omdat hij alleen hel oog naar Van Schall'elaar richtte, zag hij niel, hoe de door hem zoo verachte knaap, die even spoedig als zijn heer hel zwaard gelrokken had, en zich achter dezen hield, zooals hel een dapperen knaap betaamde, nu en dan een w raakgierigen hlik op hem wierp; hij wist niel, dat dc dwerg slechts op een gunstig oogenblik wachtte, om op hem in Ic rijden en hem hel zwaard in de horst Ic stooien.

«Voorwaarts, kerels! voor den duivel! grijpt hem, quot; schreeuwde Pcrrol ongeduldig, en stampte met den voel, «en ik zal u geld en wijn laten geven.quot; Vidal slond naast hem en had, zonder dal hem dil gelast was, den helm van zijn meester opgenomen, welken hij hield in de linker- en een zware slrijdhijl in de rechterhand. Pcrrol was bedaard, maar lachte niel; de jonge page, die achter hem slond en hel schild vasthield, beefde.

Dit alles geschicddc als in een oogenblik ; de ruiters hadden zich van de palen en lallen der reeds afgebroken leulen meester gemaakt, en gingen er Van Schall'elaar al juichende en scheldeiide mede le keer. Meer en meer verengde zich de kring, binnen welken zich Van Scliallelaar bevond, die maar al te goed wist, hoe gemakkelijk men hem met deze palen, die veelal vorksgewijs waren, van

78 ÜLTMANS, DE S

hol paard kon lichlou. Zijne oogcu dus sluilondc voor hetgeen hem zou overkomen, als liem ilii ongeluk le henrl viel, riep hij nog eens : «lUiimle voor Van Seliall'elaar en Si. Maarten !quot;' Iielgeeu de Zwarle Huilers heanlwoordden door «Leve l'erroll leve de Zwai'le Hende !quot; le roepen. Mij vatle zijn zwaard mei heide handen, en was gereed .Moor de sporen in de zijde le drukken, toen lienri hem op zijde reed, en met de linkerhand den kellinu sterk aanhaalde, waarmede Moor bestuurd werd. Van SeliaHelanr, in liet eerst denkende, dal hel een zijner hespvingers was, die hem in zijne vaar! w ilde sluiten, greep de hand, w elke zieli van den teugel meester maakte ; maar voordal hij zag, dal hel zijn knaap was, ol hem vragen kon, w al hem zoo sloul maakte, drong een lieht gewapend ruiter door de mannen van de Zwarte Hende heen, en zijn paard raakte Itijna dal van Van Sehail'elaar, voordal deze hem gewaar werd. Mei was een man in de kraehl zijner jaren niet groot, doeh gezet van gestalte ; zijne roede wangen en zijn vroolijk open gelaal verrieden, dal hij een vriend van een goed voorziene tafel en het edele druivennat was, en Henri, die, zoodra hij hem in den kring en hij zijn meester zag, den teugel losliet, l iep verheugd ; »(iod zij gedankt, ziedaar den hraven heer van /.Nijveld; wij zijn gered. Meer!quot;

»Bij alle Heiligen!quot; riep de ruiter, verwonderd in het rond ziende. »wal geheurl hier l'allen legen i'én ! en dat met wapens die geen wapens zijn, welke aan een krijgsman passen.quot; De ruiters, ofschoon zij niet terugtraden, zeilen de houten latten, die zij iu de hand hielden, hij den voel neder, en waehtlen nadere hevelen. De helofle van geld en wijn, hun door Perrol gedaan, had op hen de verwachte uilwerking gehad: zij haakten naar het oogenhlik, waarin zij Van Sehail'elaar, die hun aanvoerder lieleedigd had, van zijne wapenrusting zouden kunnen herooven, en hem met hunne slijgheugehiemen geeselen; want daarmede had Perrol hem immers gedreigd.

«Verroer u niet, Heer! ik zal u hijslaan,quot; zeide van Nijveld zacht lol Van Sehail'elaar, toen hij langs hem heenslaple; want deze, ofschoon hij zijn zwaard had laten zakken, wist niet of hij moest wachten of van deze gelegenheid gehruik maken, om zich met geweld le verw ijderen. Deze weinige woorden maakten echter aan zijne heslui-leloosheid een einde; hij hleef.

Het zal misschien sommigen verw onderen, daar Perrol zich in den kring hevond, of liever met Vidal en Walson een gedeelte daarvan uitmaakte.

dat Van Sehail'elaar niel de voorkeur had gegeven langs deze zijde door le hreken. Perrol en Walson waren toch hijna niel of slecht gewapend; zij zouden zeker Moor in zijne vaart niet hehheu kunnen sluiten, en het fiere dier had zeer gemakkelijk ovei-het veld kunnen heenspringen; doch wanneer men in het oog houdt, dal Van Sehail'elaar Perrol verafschuwde, en dat deze de eenige inenseh was. welken hij onverzoenlijk haatte, maar ook levens de eenige, dien hij huiverde le hestrijden, wiens aanraking hij zelfs verfoeide, dan zal deze verwondering ras verdwijnen. Hovendien stond Perrol daar,ongewapend zonder helm, zelfs hloolshoofds; en dit alleen maakte dat Van Sehail'elaar hem ontzien wilde: dit heveiligde hem meer dan de heste wapenrusting.

Perrol zette eeu ontevreden gelaat, toen van Nijveld voor hem stilhield, hem de hand reikte^ en zeide: «Ik groet u, Messire! maar wat geheurl hier toch? ik hoop immers, dat gij onzen wapen-hroeder niet wilt heleedigen.quot; Toen hij de doods-hleeke kleur van Perrol's gelaat bemerkte, riep hij schielijk: «in tiods naam, spreek! gij wilt hem immers het leven niel benemen?quot;

«Het leven,quot; zeide Perrol, «denkt gij daa, dal gij hein nog levend vinden zoudt, indien zijn dood mijn welbehagen geweest ware? (iij komt zeer laat om hem tol voorspraak te dienen. Heer van Nijveld ! maar geloof mij, de knaap die u te hulp heeft geroepen, zon een vergeefschen rit gedaan hebben, zoowel als gij zelf, indien ik hem had willen strall'en, zooals hij verdiend heeft.quot;

«Hel is waar,quot; hernam van Nijveld, «die kleine jongen heeft mij gebeden herwaarts le komen; ook breng ik u lijding uit Utrecht; mijne komsl heeft dus een dubbele reden. Ik begrijp hel, gij zijl te edel om iemand te dooden, die ia uwe macht is; laat hem dus gaan. Waartoe dienen die lafhartige heieedigingen, welke uwe ruiters zich in uw bijzijn verstouten dien edelman aan te doen?

«Ma! zeide Perrol, zich nederzet lende, «die brave jongens vermaken zich een weinig met dien dapperen heer. Zit af, en zet u naast mij neder, gij zult u recht vermaken. Wilt gij wijn hebben? gij zult eens zien, hoe ik weel om te springen met iemand, die mij zotternijen komt zeggen, en mij vertelt, dat hij beloofd heeft zich als een lafaard le gedragen. Hij lachte en schoof zich ter zijde.

Met korte, doch dringende woorden, bracht heer (Jerril van Nijveld hem onder bel oog, dat Van Sehail'elaar gekomen was, vertrouwende op hunne beleefdheid en hun eergevoel, en dat het hem leed zou doen, indien iemand, die zoo algemeen

bemind en geëerd werd, op een onwiianligo wijze werd behandeld! bij weigerde id' le stijgen, voordal PoitoI Van SeliaU'elaai' bad lalen jraan. »ltinnen kort, Messire!quot; eindigde bij /aebl, »/iill isij hem mo gelijk wel eens in bel veld onlmoeten; indien hij nu iets gezegd beell, dat n mishaajil, zoo knul i.^rij er dan, ol' zelfs vroeger, op een ridderlijke wijze voldoening van krijucn: want Van Seballelaar zal u zijn bandsehoen laten, als gij bet verkiest; wal kunl gij meer verlangen?quot;

quot;Wal bemoeit gij n met mijne zaken, lieer!'' zeide Perrol gemelijk, »ik wensehte, dal iiij te koten gebleven waart, in plaats van mijne ruiters in hunne vroolijkbeid te sloren.quot;

»Kii zoo waar ik van Nijveld heel,quot; zeide deze heraden, zoo zeg ik n, Messire! dat ik niet kan toestaan, dal nwe ruiters hem lot speelhal van hunne losljandigheid maken. Wal n helreil, !.^rij kunl immers uog dadelijk voldoening van hem krijgen; ik hen er immers hij, om le kunnen zeggen, dat alles naar de wellen der eer is gesebied.

»lk wil, dal hij blijft leven, en dat hij door mijne ruiters wordt afgerost, lieer van Nijveld,quot; zeide Perrol kortaf.

»ls dil uw laatste woord, quot; vroeg deze bedaard, terwijl hij in hel rond zag, »en is er geen middel om n van uw voornemen le doen afzien, Messire ?quot;

Perrol slrekle zieh op bel veldbed uil, en zeide geeuwend: «Voorwaar, lieer! gij valt mij lastig; den droomer heb ik reeds zoolang voor mijn gezicht, dat ik er van walg; ik wensebte zelfs wel, dal hij en zijn verdraaide knaap al naar den duivel waren. Welnu! indien gij voor zijn losgeld honderd Meiersche guldens wilt geven aan mijne ruiters, en mij bidden hem te laten vertrekken, dan kunt gij hein in veiligheid brengen.quot;

»Zij zullen bet geld hebben,quot; riep van Nijveld verheugd, »en ik verzoek n hein le lalen gaan. Zijl gij nu tevreden, Messire?quot;

quot;Lel wel, beste lieer! zeide Perrol lachende, en Walsou's gelaal vertrok zieh ook tot een stroe-ven glimlaeb, »ik heb gezegd bidden, en niet verzoeken ; indien _r«ij niet kunt besluiten iets le doen, dal door de meeste edellieden zoo ongaarne gedaan wordt, dan blijft hij mijn man.quot;

Met goedhartig gelaat van van Nijveld verried, dat bij verontwaardigd was over dezen eisch van Perrol; bij zweeg een oogenhlik, zag naar Van Seballelaar, en w ierp een doordringenden blik naar en over de ruiters aan zijne linkerzijde ; toen zeide hij bedaard ; »(JerriI van Nijveld bidt den aau-

Van Schaf- |

felaar vrij en frank le laten gaan, en zal honderd lieicrsebe guldens als losgeld betalen.quot;

»lk ben voldaan,' zeide Perrol koel; «maar laai hem terstond verlrekken; en gij zuil wel doen. lieer \an .Nijveld! u nimmer weer te plaatsen lussehen mij en dengene, die mijn toorn heeft gaande gemaakt.quot;

«lieer Van Seballelaar! zeide van Nijveld, die niets iieantwoord, maar zich gespoed had zijn paard Ie wenden, «vertrek nu in Gods naam, en rijd spoorslairs naar Wijk. Deze oorden zijn niet veilig voor iemand, die de kleuren van mijnbeer den Missebop draagt.quot;

»lk dank u, lieer!quot; hernam Van Seballelaar aangedaan, terwijl bij zijn zwaard opstak, «kan ik aan mijnbeer David zeggen, dat de brave edelman, die mij gered heeft, want dit hebt irij inderdaad, lieer! — nog altijd even trouw als dapper en niensehlievend is '?quot;

»lk ben met Monlfoorl en mijn broeder verzoend,quot; zeide van Nijveld aarzelend, «maar ik kan u niet zeggen, wal ^^rij aan zijn Eerwaarde zeggen moet; verhaal hem belgeen gij gehoord en gezien hebt, dan zal hij er genoeg van welen; maar vertrek nu, en zeg niets aan Perrol; het heeft mij veel gekost, om hem le bewegen u le laten gaan.quot;

«Vaarwel, lieer!quot; antwoordde Van Seballelaar, terwijl bij hem de hand drukte, «voor eeuwig hebt inj mij aan u verplicht, en nog altijd hoop ik, dat gij mijn meester zult getrouw blijven; God zegene u !quot; en bij verw ijderde zich.

De lieer van Nijveld antwoordde niets, maar boog dieg.

Nog altijd stonden de ruiters in gesloten gelederen ; en toen Van Seballelaar stapvoets langs Vidal reed, om de plaats le verlaten, waar hem zooveel leeds getroll'en had, raakte de horst van zijn paard bijna de ruiters, die niet gezind sebenen hem door le laten, maar onheweeirlijk en somber bleven slaan. Perrol riep nu gebiedend : «Laat de edelman doorgaan!quot; en de Zwarte Huilers openden den kring; Van Seballelaar, die zijn helm geopend bad, toen van Nijveld hem aansprak, wierp in bel voorbijgaan een hlik op Perrol. Deze lachte boonend en groette hem met de zwart geband-schoende hand ; maar Van Sehall'elaars gelaat bleef bedaard, of zoo bet al iets uitdrukte, dan was hel diepe veraehling voor liet hoofd der Zwarte Bende. Wat Henri betreft, die achter zijn meester reed, deze zag Walson dreigend aau, hetgeen dezen laalsten en Perrol in een luid gelach deed uitbarsten ; zelfs toen bij builen den krinit der ruiters

whs, keerde hij zich een wciuiR om in den zadel, draaide hel hoold om, en wierp nog een wraak-zuchligea hlik o]» den Engolschen edelman. Zoodra Van Schall'elaar het kaiii|) weiland verialen had, waarop hel paviljoen was opgeslagen, en hij den weg bereikt had. verwijderde hij zich met zijn knaap in vollen dral'.

Van Nijveltl steeg al', gal' zijn paard aan den page over, die den helm had nedergelegd, en naderde Perrol, «Vidal 1quot; zeide deze, »neein honderd Reiersche guldens, en geef ze aan Froccard/ om ze onder zijne makkers die hier zijn, gelijk Ie verdeelen, en zeg hem, dat zij hij een andere gelegenheid den wijn hclihcn zullen; ol'schoon zij eigenlijk niets verdiend hebben.quot; Vidal boog zich, en ging been. »lk zal hij gelegenheid dat geld wei eens van n krijgen,'quot; zeide hij lol van Nijveld, «mogelijk zendl hij het u wel spoedig ; zulke soorl van lieden zijn gewoonlijk slipl in het helalcn. '

»lk heb hem van het losgeld niets gezegd,' antwoordde deze, »al hadt gij nog eens zooveel gevraagd, Messire! ik zou hel gegeven hebben. Zie! bel heelt mij genoegen gedaan dezen getrouwen leenman van den Bisschop, dien wij beiden verlaten, een dienst Ie kunnen bewijzen.'quot;

»0! het geld lt; ook niets,'quot; zeide Perrol laehende, «voor tienmaal zoo.eel zon ik hem niet losgelaten hebben ; maar ik dacht niel, dal een edelman zooals gij, zoovel' zou gaan om mij te hidden.quot;

«Messire 1quot; zeide VValson met nadruk, terwijl bij naar Perrol trad, «indien gij de moeite wilt nemen op te slaan, dan zult gij zien, dat wij ons haasten moeten, indien wij niet te laai komen; want onze buren zijn marschvaardig. quot;

«Wat is hetvroeg Perrol, en stond op; hij zag naar de zijde die Walson hein aanwees, en zeide toen

van Nijveld vorsehend aanzag :

haastig, terw

«Weet gij mij te zeggen. Heer van wal dal beduiden moet 1 Waarom rnkl dal volk daar builen de plaats, waar hel zoolang gelegerd is geweest? Is hier de weg naar Utrecht! want voor den satan ! ik geloof dal bel uwe vuurroeren zijn, die daar achter dien boomgaard staan. quot;

Van iN'ij veld scheen niel zeer in zijn schik, toen Walson aan Perrol bericht gaf van hetgeen hij ontdekt had ; hij verloor evenwel zijne tegenwoordigheid van geest niet, toen Perrol hem zoo onzacht aansprak, maar antwoordde vroolijk lachende: »lla, ha! Messire! gij hebt een zeer goed gezicht, bel is mijn luitenant mei mijne goede kloveniers. Regrijpl gij nu, waarom een Utrechtsch edelman ii gebeden bcefl Van Schall'elaar te laten gaan 1 bel was omdat mijn trouwe, oude Volkert daar reeds posl had geval, gereed om mij bij te springen, als het onverhoopt noodig was : het is gcenc schande Ie bidden, als men sterk is.quot;

«Sterk !quot; riep Perrol driftig, «ha ! indien ik ge weten had, dat gij daarom zoo laai kwaamt; maar ik houd niet van die kerels, en ik weet niet of ik hen nog niet dadelijk door mijne ruiters zal laten terugdrijven.quot;

«Dal zou al Ie moeielijk gaan,quot; hernam van Nijveld lachende, terwijl bij zich in den zadel wierp en zich verwijderde ; gt; 'aal uwe ruiters bun gemak houden, en ik zal den ouden Volkert zeggen, dat hij den terugtocht laai slaan.quot;

Terwijl van Nijveld naar zijne soldalen reed, nnderbield Perrol zich mei Walson, waarna deze zich verwijderde. Aan Vidal, die hem berichtte, dal hij bet geld bad gegeven, zeide hij, na hem cenige hevelen gegeven te hebben : «Zeg aan mijne ruiters, dat zij zich op staanden voet van hier verwijderen, en aan Froccard, dal ik hem zal laten opknoopen, indien ik bemerk, dal hij bet geld niel gelijk verdeeld heeft.quot;

Hel geluid van de trom gaf te kennen, dat hel voetvolk zich verwijderde, ook kwam van Nijveld terug, stapte af, zette zich naast Perrol neder, liet zich door Riso een beker wijn geven, en, zonder te spieken over hetgeen te voren bad plaats gehad, verhaalde bij hem hetgeen hij hem Ie zeggen had. Deze twee mannen, die zoozeer in karakter verschilden, onderhielden elkander zonder de minste oneenigbeid over de zaken, diehun heiden aangingen.

Zoodra de heer van Nijveld vertrokken was, trad Perrol na een oogenblik in gedaehteu gestaan te hebben, zijn paviljoen binnen, ten einde zich te verkleeden ; bij gaf, toen bij hel verliet, aan Vidal hevel, bet terstond te laten afbreken en samen te vouwen, besteeg daarop een Iraai grijs paard, dal in de vlakte van Arabic geboren was, en verwijderde zich snel als de wind, om zijne ruiterbende van den rechter- tot den linkervleugel in oogen-scbouw le nemen, en daardoor hunne marscb-vaardighcid te bespoedigen.

Tol groole verwondering der burgers van \\ ijk, en tot groole veronlriisling van hen, die dooi' de te houden paardenmarkl er been gelokt waren, werden de poorten nog vóór den avond gesloten, en werd door de geheele stad mei tromslag uitgeroepen, dal iedereen zich lot nader order in zijn buis moest houden, daar mijn genadige beer

van Utrecht, heer David viin Uourgondië gelast had een ieder in de geviingenis te laten hrengen, die hel waagde zieh op straat te vertoonen. Vele gissingen werden er gemaakt; maar niemand wist met zekerheid te zeggen, vanwaar dit plotselinge hevel zijn oorsprong nam. Het uitrukken van de voetknechten van Kvert Van Wilpen, die jjeruimen tijd werkeloos in de stad gelegen hadden, en kleine troepen paarde- en voetvolk van des Hissehops lijfwacht, die de stad doorkruisten om de gegeven hevelen te doen gehoorzamen, deden met recht vreezen, dat er iets geheurd was, hetwelk den Bisschop verontrustte. De waard uil (!lt;■ /taodc l)rlt;ilt;(l' scheen heter onderricht dan een dergenen, welke, of uit eigen verkiezing of door het plotseling hevel van den Bisschop, zijne gasten geworden waren. Hij verhaalde hun in het geheim, diil de knaap van heer Jan van Schallelaar, die de kamer he-woonde, welke de vreemde heer met zijne dochter genoodzaakt geweest waren te hetrekken, hem vertrouwelijk gezegd had, dal de burggraaf van Monlfoort verkleed in de stad was, en dat hij voornemens was al de paarden weg te voeren, die op de markt zouden gehrachl worden, ten einde zijne rijzige ruiters van paarden te voorzien, waaraan zij gebrek hadden.

Daar onze lezers heter hekend zijn met hclgcen er geheurd was, zullen deze maatregelen van voorzorg niemand hunner hevrcemden. Toen de avond viel, stond Jan van Schallelaar met een groot gedeelte zijner rijzige ruiters buiten de stad, gereed om voort te rukken, indien het noodig mocht zijn. Het meerendeel der voetknechten van Van Wilpen, dal mede aan deze zijde was, stond aan zijne rechterzijde, en bezette de brug over den Krommen hijn. Hel overige gedeelte van het voetvolk en van de SchaU'elaars, die door Frank werden aangevoerd, was van (her-Langbroek lot aan de Wijkerweg voorwaarts gerukt, zoodat deze twee door den Krommen Mijn vaneengescheiden krijgsbenden elkander onderling konden ondersteunen ; de bezettingen uil Loersum en Amerongen werden verwacht, zoo spoedig hel volk, dat in Ithcncu lag, deze twee plaatsen zou bezet hebben.

Zwijgend stond Van Schallelaar vóór zijne ruiters, aan wie hij de diepste stilte aanbevolen had ; hij droeg nog dezelfde wapenrusting, die hij des morgens had aangehad, en het brood en de haver, die Moor door de zorg van Henri in ruime male genoten had, maakten, dat zijn meester hem met recht kon beschouwen als een versch paard, dal zoo van den stal komt. Zijn oog was somber; men

J. F. Oi.tmans, De Schaapherder, I.

kon zien, dal hij nog niets vergeten had van hetgeen er gebeurd was; van tijd tot lijd echter zag hij voor zich uil, en luisterde aandachtig. Tweemaal waren hem lieden genaderd, die boerenklce-deren droegen, van de zijde van Ulrechl kwamen en bij hem bekend waren als verspieders van den Hisschop ; ontevreden had hij telkens aan een zijner ruiters gelast hen naar hel slot hij den Missehop Ie brengen. Kimlelijk reed zijn knaap hem op zijde, bracht vol vreugde het bericht, dat de vicaris van den hisscbop zeer spoedig bij hem zou zijn, en verzocht hem de eer te mogen hebben hij zijn persoon Ie blijven, indien hij over zijn gehouden gedrag tevreden geweest was.

»lk heb u immers reeds gezegd, llcnri !quot; zeide Van Schaiïelaar vriendelijk, »dat gij een dappere knaap zijl, en waarom zou ik u dan niet toestaan bij mij Ie blijven ?quot; ,

»Maar gij hebt gesproken om mij naar Frank te zenden,quot; zeide Henri langzaam.

quot;Het is ook zoo, ik wilde het gaarne ; maar gij hebt wei verdiend, dat ik u heden iets toegeef. Doch zeg mij, Henri! waarom zijl gij liever hier 1 indien wij, dat God geve! vooruitgaan, zal immers frank niet achlerblijven, zeide Van SchaHelaar.

liet is zoo, lieer! antwoordde de knaap, «maar de zwarte vlag wappert aan deze zijde van den liijn. en die groote, mode liril zal zien, dat ik om zijne groote handen niet geef, en dat het kleine zwaard van meester Wouter ook scherp is.quot;

»(iij zult mij op den voet volgen, Henri!quot; zeide Van Schallelaar: terwijl hij hem een wenk gaf om te vertrekken, en toen deze zich vroolijk verwijderd iiad, zeide Van Schallelaar hallluid; »Kn wat zou de Missehop zeggen; indien hij evenals ik in het hart van dezen nietigen knaap lezen kon? zoo klein, zoo gering als hij is, gevoelt hij geen grooter genoegen dan zich te wreken, omdat men hem bespot heeft, en mij.... Stil, Moor! stil, mijn liere hengst mijn spoor raakte n zonder mijn wil — en mij wordt het geduldig opnemen van de grootste beleedigingen opgelegd. (Üj hadl gelijk, Perrol! ik ben gednhhg; want ik draag nog hetzelfde zwaard, dat ik niet verbroken heb, toen mijnheer David mij verhinderd heeft om met mijne SchaHelaars uwe banier te gaan nederwerpen. «Je Ir liens Imiill, mompelde hij binnenmonds, »en gij dan Schallelaar! is uwe lens juist omgekeerd, getrouwe leenman van St. Maarten?quot;

quot;Goede lijding. Heer Van ScbaU'elaar!quot; zeide nu een oud man, die op een goed gevoederden ezel zal en geheel in het zwart gekleed was: het was _fl

nieesler Dirck Utenwccrl, do vicaris, «lic, vergezeld van Everl van Wilpen, en jiovoljai door ixNoelijf-wachten van den Risschop, iiem op zijde reed.

«Goddank, lieer Vicaris!quot; riep Van Schali'elaar, • zijn Eerwaarde heeft dan eindelijk een goed besluit genomen? hel zal mij dus eindelijk vergund zijn, zijne en mijne eer te wreken en liet verraad te straffen f'

«Ta! la!quot; zeide meester Utenwecrt, »ik weet niet, wat mijnheer David u nog zal toestaan: maar wel wat hij mij gelast heelt u te zeggen; nog altijd had hij gehoopt, dat de goede (iml en mijnheer St. Maarten hunne hooze harten zouden vermurwd heblien; daarom heelt hij nog eens met een zijner vertrouwdste verspieders een hricl aan Van Nijveld en Perrol geschreven met de schoonste aanbiedingen.quot;

»Nog eens? na al hetgeen ik hem heh gezegd,quot; riep Van Schali'elaar driftig. »Hij Uod! Heer Vicaris! is mijnheer David dan zoo zwak? en gelool't lii.j niet, dal een nuttelooze vernedering evengoed hel priesterlijk gewaad bevlekt als de wapenen van den krijgsman?

«Hé! antwoordde deze glimlachende, »onze vader weet dit alles zeer goed, evengoed als gij, die zijn gehoorzame zoon zijl, maar, lieve Heer! zij die roemen op hunne sterkte, zijn allen zwak, en zij, die hunne zwakte erkennen, worden gesterkt van hoven!quot;

«Zeer goed. Heer Utenweert!quot; zeide Everl van Wilpen snel; »maar denkt gij dan zelf, dat mijnheer de Hisschop op den duur mannen van eer in zijn dienst zal houden, indien de banier van Si. Maarten straffeloos kan gehoond worden ?quot;

»0 wee, Heeren!quot; zeide de oude man, »wclk een drift! vergeet gij dan al de heleedigingen, die onze kerkvoogd heeft moeten doorslaan, en nog ondergaat ? hoe kan de smaad, dit¹ u is aangedaan, daarbij in aanmerking komen? Zijn Kerwanrdc is immers de herder en vader van zijn bisdom ; hij ziet de misdaden en de diensten zijner kinderen en zucht of juicht er om; maar hij zal ook, gelijk een vader, weten cere te geven, wien eere loekonil, en zijne hand zal, ofschoon schoorvoetende en met tranen in de oogen, hen kastijden, die hel verdiend hebben.

»Dal heeft mijnheer David mij al gezegd,quot; zeide Van Sehalfelaar kortaf; »wij zullen ons dus alles moeten laten welgevallen, zoolang de Hiss chop in verdrukking leeft ?quot;

»Zoo is het, mijn zoon!quot; antwoordde de vicaris, «alles voor de eere Gods en de heilige Kerk; maar ik moei u zeggen; dal er geen antwoord van de Zwarte Mende of van Van Nijveld gekomen is.quot;

»Dtis komt gij ons gelasten, om die overloopers te verdrijven!quot; riep Van Schaffelaar met drift.

«Waarom dil reeds niet dadelijk gezegd?quot; zeide Van Wilpen.

«Omdat ik geen last heb om hel Ie zeggen,quot; antwoordde de vicaris bedaard; «maar niijnheer David weet stellig, dal zij in aftocht zijn, en zoodra het hem bekend is, dat /.ij de dorpen, die /ij bezet bielden, verlaten hebben, laat hij n door mij gelasten, om die plaatsen dadelijk in hezil Ie nemen en voorts goede wacht Ie houden ; een lantaarn, welke aan den toren van Wijk zal uitgehangen worden, zal u hel leeken lol oprukken geven.quot;

«Zie, daar vertoont zich hel licht reeds,quot; riep Everl van Wilpen.

»En aan gene zijde der rivier, hoe moet het daar ?quot; vroeg Van Schaffelaar.

«Daar heb ik de hevelen reeds gehraeht, die zetten zich nu ook in beweging; maar nog iels: indien de plaatsen onverhoopt nog niet ontruimd, of weder bezet waren, dan is het de wil van zijn Eerwaarde, dal er geen vijandelijkheden geschieden,quot; zeide de vicaris.

»Ik vreesde er voor,quot; hernam Van Schaffelaar droevig; «helaas! Meester Vicaris! ik had verwacht, dat gij andere hevelen zoudt gebracht hebben : maar de wil van mijn Meester zal worden uitgevoerd.quot;

«Hel is dikwijls meer eer en altijd voordeeliger voor de ziel, zich zeiven Ie overwinnen, dan den dappersten vijand. Mijnheer!quot; zeide meester I ten-weert, zijn muildier stadwaarts keerende, «de avondlucht is koud: de Heer geleide uw schreden! Ik zal voor u bidden, terwijl gij voor ons waakt, en mijnheer den Bisschop herichten, dat, hetgeen hij heeft moeten bevelen, zal opgevolgd worden.quot;

De krijgslieden groetten den met zijne bedekking terugkeerenden \ icaris, en zagen elkander een oogen-hlik sprakeloos aan, waarna zij elkander korlelijk hunne gevoelens openbaarden. Daarna keerde Van Wilpen naar zijn volk terug, en weinige oogen-blikken daarna verlieten de ruiters de plek, waar zij zoolang gestaan hadden ; maar hun aanvoerder had bun geen enkel woord toegesproken, hij had hun niet gezegd, wat men van hunne dapperheid verlangde; zoo waren zij nimmer met beminden strijd gegaan, en even droevig en in zich zeiven gekeerd als Van Schaffelaar was, was ook zijne bende, die hem stapvoets volgde.

Wal Frank aangaat, ook hij bad met leedwezen

•Ie bevelen vernomen, die de voorziehlijjheid van den nisselio|i gevorderd had; hij Ironslte zieli echter mei de gedachte, dal ol'schoon Van Sehafl'e-laar niel in de gelegenheid zou zijn, om zich le^en-over Perrol Ie verloonen, zooals hel paste, zijn vriend nn ook niet gewroken zou worden, zonder dal hij er deel aan kon nemen. Zoodra hel licht van den toren ook hier hel teeken lot oprukken gegeven had, stelden zich de ruilerknechlen van Van Schafl'elaar in beweging, en trokken op bel dorp aan. Wat Frank betreft, die, gedurende de ziekte van den luitenant zijns vriends, diens plaats vervulde, hij reed aan het hoofd der rijzige ruiters vóór bel voetvolk. Den weg langs de rivier volgende, boorde hij nu en dan Hauw bet met stille trom voorlrukkende voetvolk van Van Wilpen, aan de andere zijde van bet water; doch toen hij bijna op de hoogte van Koten kwam, ontmoette hij iemand, die midden op den weg stond, en hem als het ware den doortocht verhinderde ; en eer hij zag, v\ic het was, of zich van hem kon mees-Ier maken, riep Ralph, de schaapherder ; «Terug! terug Heer ruiter! Koten en de brug zijn reeds door Montfoort bezel ; terug ! zie naar uwe linkerzijde ; de Zwarte Bende is afgetrokken en beeft den rooden haan in Dwarsdijk gestoken.quot;

frank zag nu ook werkelijk de vlammen, die zich begonnen Ie verloonen ; bij reed naast Italph, onderhield zich een oogenblik met hem, drukte hein de hand, en nadat hij alleen een eind vvegs was voórtgereden, overtuigde hem de pijl van een voetboog, die op hem werd afgeschoten, en gelukkig langs zijn borstharnas afgleed, zonder bet te doorhoren, dat de oude schaapherder de waarheid had gezegd. Italph was echter reeds verdwenen,

toen hij bij zijn volk terugkwam, en I..... vol spijt

gelastte om terug Ie keeren.

De volgende morgen vond Van Schalfclaar, in een ruimen mantel gewikkeld, onder een boom liggen, op dezelfde plaats waar de vicaris hem den vorigen avond gesproken had ; zijn knaap zal niet verre van hem, en bromde gemelijk: «Mijnheer David zal wel tevreden zijn, dat alles zoo gemakkelijk is afgeloopen, en mijn beer, dit- Perrol zoo gaarne uitgeleide zou gedaan behben, zooals ik zijn dnivelschen hiilenanl, had waarlijk de moeite kunnen besparen om gisteren die vergeefscbe boodschap naar den verrader te doen.quot;

V.

De Hinderlaag.

Toen stroomden ze uit de ouUloteü poort,

Vim mm en inani; verzeld,

Kn braken door de drommen voort. Die krielden over 't veld.

H. TOLLENS, rZ.

In de maand September gaf hertog Mavimiliaan eindelijk aan de dringende verzoeken van den stadhouder van Holland en van David van Uourgondië gehoor; hij kwam in zijne noordelijke gewesten, en hield in quot;s Gravenhage een dagvaart van al de steden van Holland. De Bisschop zond meester Dirck Utenweert, deken van Oud-Munster en zijn vicaris-generaal naar den Haag, om zijne belangen waar Ie nemen, en daar de hertog zag, dat de algemeene stem tot den oorlog neigde, gaf hij zijne toestemming ; Ie meer daar men hem verzekerde, dal de stad Utrecht met het gansebe Neder-Stielit in éene maand zou kunnen ten onder gebracht worden.

De hertog deed op staanden voel Utrecht aan de helpers dier stad ontzeggen ; doch Montfoort en zijne partij bekreunden zich hierom weinig; zij gingen voort met zich van alles te voorzien, wat hun aan levensbehoefte en krijgsvoorraad nog ontbrak, trokken in grooten getale uit Utrecht, en veroverden en verwoestten de sloten Nijenrode en den Ham; dit was het antwoord op de oorlogsverklaring san den hertog. De heer van Usselstein had op last van den Bisschop het llnofil Ier Eem van mondbehoeften en een genoegzame bezetting voorzien : doch die van Utrecht, het gewicht van deze sterkte kennende, waarmede men hun allen toevoer langs de rivier de Eem kon afsnijden, \ruklen er voor, en veroverden het op St. Lamberts-dag; zoo ging dan ook deze voorname sterkte voor den Bisschop verloren. De heer van Usselstein behaalde wel een gering voordeel op die van Montfoort, welke een strooptocht in bet Ussel-steinsche deden ; maar toen hij later een aantal voet- en paardevolk vereenigd had, waarmede bij liet blokhuis aan de Vaart hoopte te verassen, dat Jan van Montfoort onlangs was begonnen te versterken, stiet hij er bet hoofd voor, was genoodzaakt met verlies van eenig volk af te trekken, en zich met bet afbranden van eenige woningen en boeven te vergenoegen. De Utrecbtschen hadden dus tot nog toe in die afzonderlijke gevechten en

aanslagen het voordeel gehad, en de hertog, die eerstdaags weder naar Hrahanl slond (e verlrekken, trachtte David van lloiirgoiulië in de maand September te overreden om ai hel krijgsvolk, dal hij niet bepaald noodig had om zijn persoon en zijne steden Ie besehermen, mei de H oepen, die in Holland bijeengebracht waren, Ie vereenigen, len einde met meer kracht en eenheid den vijand alle mogelijke afbreuk le doen. INa lang beraad en op hel aanhouden van zijne edellieden en krijgshevelheh-bers, gal hij eindelijk aan dil verzoek gehoor, en hel legerlje werd om en hij het gehuehl Maren, op den Amerslborter Herg gelegen, bijeenirehrachl. Mij zeil' nam mei den heer van Usselslein en eenijic andere heeren zijn intrek in de gebouwen, die aan de abdij van Beerne toebehoorden, welke hel grootste gedeelte der Marensche hergen in eigendom bezat, terwijl de overige bevelhebbers op hel slul Maarsbergen gehuisvest werden.

liet was op een namiddag van een sehoonen Septemberdag, dal hel voet- en paardevolk, Ier oprukking gereed, geschaard stond, ten einde den zegen van hun geestelijken heer te ontvangen. In plechtgewaad naderde hen de Hisschop, gevolgd van zijn geheelen stoel van geestelijke dienaars; hij hield een korte aanspraak, waarin hij met de jjewone loezeg.uing van belooning en erkentelijkheid le kennen gaf, wat van hen verlangd en verwacht werd, en gal'hun zijn bisschoppelijken zegen, welke hen, zoo hij zeide, onoverwinnelijk zou maken. Toen klonk de krijgsmuziek en hel volk riep: quot;Leve de Bisschop, Bourgondië en Sl. Maarten !quot;

Na den afloop der plechtigheid verwijderde zich David van Bourgondië met zijn gevolg, en de diepste stilte werd elkeen op doodstraf aanbevolen. Met stille trom rukte hel krijgsvolk voorwaarts. De avond was reeds gevallen, en de duisternis begunsligde dezen tocht, welke niet zonder ircvaar was; want de weg, dien zij volgden, liep dwars over den berg op Zoest aan: maar voor zij dit dorp bereiken konden, moesten zij Uisschen Amersfoort en Ulrecht doortrekken en den wei; oversteken, die deze sleden vereenigde. Hel paardevolk reed aan de vleugels en maakte de voorhoede uil ; daarop volgde het voetvolk, hetwelk, behalve de legerwagens, een drietal bussen medesleeple. (ie-lukkig was men in Ulrecht niet goed onderrichl nopens het doel van deze verzameling van gewapend volk, of verwachtte men niet, dal het nog zoo spoedig zou opbreken ; althans, heizij hel hieraan, of aan den zegen van den Bisschop tc danken ware, zij volbrachten, zonder eenigen tegenstand te ontmoeten, hun tocht. Nog voordat de dag aanbrak, verlieten zij hel dorp Zoest, waar zij uitgerust hadden, en trokken verder op, om zich met hel llollandsche krijgsvolk te Laren le vereenigen. Die van Utrecht hadden de gelegenheid laten voorhij-gaan om dil legerlje geheel le verdelgen, of, op zijn minst genomen, le verstrooien en tul een schandelijken lerugtochl le noodzaken.

Nier dagen, nadat de heer van Uselslein, die hel bisschoppelijke leger aanvoerde, zich met de llollandsche krijgsmacht vereenigd had, Irad een ouil man, die een hond bij zich had, hij den Keulhorsterdijk in een schuitje, dat in de Kems lag, slak de rivier over, en hond het vast. Aan hem wien het toebehoorde, de zorg overlatende om het terug te halen, richtte hij zijne schrede langs den Keindijk naar Amersfoort. Mei was Balph, die hier, nog voordal de dag aanbrak, zich mei W olf op weg bevond ; hij liet IJssell aan zijne rechterzijde liggen en volgde de rivier, zonder zijn gelijkmaligen slap te vertragen of le versnellen, totdat hij aan een hoogte kwam, om welke de weg heenliep. Het was de laatste verhevenheid aan deze zijde der Amersfoorler liergen, die hij de stad bijna lol aan de rivier reiken, of hel overblijfsel van een soort van aarden bolwerk, hier in vroeger dagen lot verdediging van de Kem opgeworpen; in later tijd werd hel met den grond gelijk gemaakt en verdween bij hel graven der Nieuwe Kem, of men beeft er een molen op gezet. Wij welen niet wal er van is ; maar wel, dal Balph den met gras en struiken bewassen aardhoop heklom, waarbij hem zi jn staf van veel dienst was. Daarna zette hij zich op den top op zijn gemak neder, en hield met Wolf zijn ontbijt; hel eenige onderscheid in beider maaltijd bestond hierin, dal de meester uit een lederen zak dronk, dien hij hij zich had, en dat de hond genoodzaakt was aan de rivier le gaan drinken, wanneer hij dorst gevoelde. De diepste stille heerschle nog in den omtrek, en werd alleen afgebroken door hel slaan der klokken in de stad en op de omliggende dorpen, en het loeien van het vee in de naburige weiden. De rivier volgde haar loop met een bijna onmerkbaar gemnrmel, en naar de zijde van de stad hoorde men hel geruisch van hel water der Velnwsche beken, dat zich builen de stad met slerk verval in de rivier stortte.

Op één oogenhlik echter richtte Wolf zich op, die op liet gras uitgestrekt had gelegen, en zag

naar de zijde van hel water ; maar loen hij gereed was om door luid geblaf le kennen Ie geven, dal hij iels vreemds hemerkle, va tic Malph hem in den lederen halshand, en gehood hein zich slil le houden, liet was nog zoo duislcr, dal de hond alleen door de lijnheid van zijn gehoor ol reukzenuwen iels moest ontwaard hebben : want zijn meesier ontdekte niets, zoover hij zien kon. Eindelijk eehler boorde hij een geluid aan de overzijde van de Eem, alsof er vele mcnsclien in gelijken tred voortgingen, en weldra was hij zeker, dal bij zich niet bedrogen had. Toen zij, die de rivier volgden, ten naastenhij tegenover hem waren, want het was nn zeker, dal er volk aan de overzijde was,- hielden zij slil. Een oogenblik hoorde men iemand iets zacht, doch kortaf, gebieden : bel ijzer van harnas en wapenen ritselde; daarna was alles weder slil, en men hoorde niels aan de overzijde dan hel schuren van den stroom langs den oever.

Reeds werd de zon achter de hooglen van de Veluwe zieblbaar loen de herder nog op dezclde hoogte zal; hij was ecbler zoo verborgen Ins schen eenige heesters, die er op slonden. dal men noch van hem, noch van zijn hond op cenigcn afsland iels zien kon. Aehtcr zich bad hij de Amersfoorler hergen; links hel vlakke land langs de hoorden der Eem: vóór zich, over de rivier, bel Hoogland; daarachter, meer Ier zijde in hel verschiet, de (ieldersche hooglen, en aan zijne rech-lerhand de stad mei hare muren, torens en kerken. Vooral aan zijne linkerzijde had liij een nilgeslrckl gezicht over hel lage Eem land, en alleen de dijken, welke door hel land liepen, en de hoornen, die de woningen omringden, welke achter Keulborsl en Emmeklaar slonden, zoowel als de nevel, die nog over hel veld hing, verhinderden hem lol aan de zee le zien. Tegenover zich zag de schaapherder een aantal soldalen, die zich achter eenig houtgewas in hinderlaag gelegd hadden; mei hunne wapens naasl zich, lagen zij allen dichl aaneengesloten op den grond, opdal men hen niet gemakkelijk zon bemerken; en hun aanvoerder, die nn en dan heboedzaam op verkenning uitging, vermoedde zeker niet, dat iemand zoo nabij zijne verrieblingen gadesloeg. Doch weldra vestigde zich hel oog van Italph op een menigte krijgsvolk, dal mei snellen tred van den kenlhorslerdijk langs den llamweg de stad naderde. Toen de voorsten bijna onder hel bereik van een boogschol van de slad af waren, verspreidden zij zich naar alle kanten in de weilanden, en begonnen al de beesten die in hel land liepen, voor zich uil le drijven, en hel gehecle land, zoover als Italph bel kon overzien, was weldra overdekt met deze nieuwe soort van herders of beestendrijvers.

Door de mist, die nog niet was opgetrokken, kon waarschijnlijk de wachter op den toren niels van dal alles gewaar worden ; maar hel geloei der dieren, die in hunne rust gestoord werden, en voornamelijk der melkheeslen, welke, in plaats van door den melker van hunne melk verlost le worden, door de ruwe Ikrijgslieden genoodzaakt werden zich md spoed le verwijderen, maakten den wachter eindelijk opmerkzaam, dal er iels ongewoons plaats had. Zij, die aan de Itloemen-dalsche Poort de wacht hadden, bemerkten spoedig wal er gaande was, en scholen hunne roeren af. Zoo rustig als het nu aan de zijde van de hoogte was, waarop Italph zal, zoo onrustig werd het aan de andere zijde der rivier.

Weinige oogciibliken nadat de wachter op den Lieve Vrouweloren, door een herhaald geblaas op zijn hoorn, hel leeken gegeven had, dal er onraad was; - want mogelijk was de toren loen nog van geen noodklok voorzien — begonnen de klokken van de Slf Joriskerk en der onderscheidene klooslcrs lc kleppen, en in de slad, die lol nog loc in een diepen slaap gedompeld was geweest, verhief zich nu ook hel eentonig geluid van de bekkens, welke geslagen werden, waaraan zich een verward gedruisch van de burgers paarde, die zoo op eens, in hunne rust gestoord, door elkander op straal liepen, en door hun geschreeuw elkander meer vervaard maakten dan hunne vijanden.

Eindelijk zag lialph een aantal burgers uil de holder- en hlocinendalsche Poorten le voorschijn komen; hel geringe aantal soldalen welke zij waarschijnlijk van de muren hadden kunnen zien, en hunne eigen sterkte hadden hen zeker doen be-sluiten om zich hun vee zoo maar niet te laten ontvoeren, en zij trokken in een verwarden hoop, voorzien van allerlei geweren, en velen ten halve gekleed, al schreeuwende vooruil. In vergelijking met de burgers, die met geheele hoopen uit de poorten stroomden, waren de soldalen ook zeer zwak ; evenwel gingen zij bedaard mei hel voortdrijven van osssen, koeien, paarden en kleiner ^ cc voort; en hoe meer zij zich van de slad ver-_: w ijderden, hoe meer zij elkander naderden en zich aansloten. Hunne achterhoede was sterk genoeg om de driftigslen der burgers terug le drijven, en hen te noodzaken degenen, die zoo hard niet

geloopen hadden in tc wachten, ten einde jiraa-menlijk den iiitnval le lieproeven.

Slechts enkele burgers hadden vuui wapenen; zelfs was het aantal der hoogschiilters niel groot; itieken, hellebaarden, pijlen, zwaarden en ook ander min krijgsmansachlig geweer diende hun tot wapen, en de soldaten, die hun bet hoofd boden, waren meest vim bogen of roeren voorzien. Zij, die aan de rivier in hinderlaag lagen, hielden zich nog altijd stil, on de burgers waren him voorbijgetrokken zonder hen te ontwaren. Voorbij den llamwe« zag Halph weldra geen soldaat, en slechts een enkel stuk vee meer, dat aan hunne handen ontsnapt was. De krijgslieden en bun rooiquot; bevonden zich daar reeds achter of op den Keulhorsterdijk; doch meer naar de rivier ontmoette het voortdrijven van hel vee zooveel inoeielijkheid, dat alles zich voorbij de sluizen, in de bocht van den dijk, tusschcn deze en de Eem samenpakte. Terwijl nu de soldaten alle moeite aanwendden, om het domme vee langs den Kemdijk en den weg door Keulhorst, voort te drijven, waren de burgers eindelijk in zulk een aantal bij elkander, dat zij lot den aanval besloten, en zich een gemakkelijke zegepraal beloofden op de achterhoede der soldaten, die niet koiiden terugtrekken, voordat de wegen wederom vrij waren. Een hoopje burgers, dat Halph eerst niet, maar met de meeste orde uit de Hloemendalscbe Poort had zien komen, scheen evenwel begecrig om in de schermutseling vooraan le zijn. liet gevecht begon; de afstand, waarop het plaats had, zoowel als de damp van het buskruit, verhinderde den schaapherder te zien, hoe alles zich toedroeg. Het scheen evenwel, alsof de soldaten zich staande hielden; de burgers vielen nu opnieuw aan, en zelfs zij, die op ecil afstand stonden te kijken, om te zien hoe alles zou af-loopen, riepen mede: «Amersfoort en iMontloort vooruit!quot;

Op eens echter vertoonde zich een vrij aanzienlijke hoop voetknechten op den Hamweg en wel aan de bocht, die de weg neemt, als hij de Eem bij de stad nadert, en de burgers, die in kleine hoopen verstrooid in het veld stonden, namen overhaast de vlucht naar de stad; sommige echter liepen naar hunne medeburgers, die bezig waren met schermutselen, misschien meer uit vrees dat zij de stad niet bijtijds zouden bereiken dan om de zwakste partij tc hulp le komen. De soldaten, die vóór Keulhorst of op den dijk geslaan hadden en zich zoo goed mogelijk legen de burgers hadden verweerd, vielen nu zelvcn aan, toen deze terugtraden. Een (Migenblik schenen de burgers in beraad le staan.

wat bun le doen stond ; maar de naderende vijand, die hen uil de hinderlaag achter den Ham in den rug viel, en hen weldra geheel dreigde in te sluiten, liet hun geen andere keus dan zoo spoedig mogelijk terug te keeren, zich gevangen te geven, of te sneuvelen; hel eerste was zeker het verkies-lijkste, doch evenwel niet gemakkelijk.

Halph zag nu boe de soldaten, die legenovcr hem lagen, eindelijk hunne gemakkelijke houding verlieten en zich oprichtten. Zij waren, behalve met hun zijdgeweer, met halve pieken en voetbogen gewapend: evenwel bielden ich nog achter

hel niet zeer bladrijke boomgewas, dat hen ternauwernood verborg. Even spoedig en even ordeloos als de burgers waren komen uilloopen, evenzoo was ook hun terugtocht, of liever hunne vlucht, en pijlsnel liepen zij naar de ruimte, welke cr tusschen liet volk, dal hun den terugtocht trachtte af le snijden, en de rivier overbleef, in dc hoop van hier door te dringen. Die van de stad hadden zeker nu een paar bussen op den muur of op een der bolwerken daarbinnen gesleept; want Halph zag het vuur en den rook van deze stukken. De schoten vielen, maar de kogels schenen niet veel kwaad le doen, dewijl de vijand misschien lever verwijderd was; en toen dc ongelukkige burgers van Amersfoort den cenigen weg, die hun nog overbleef, wilden tc haal nemen, werden zij op eens in hunne vlucht gestuit door de voctboogschutters, die nu bij dc rivier te voorschijn traden en hunne pijlen toezonden.

Een wanhopig geschreeuw dal van de muren herhaald werd, verhief zich toen in het veld, de vrouwen en kinderen zagen daar hunne mannen en vaders aan den dood prijsgegeven. In dit hachelijk oogenblik trokken dc soldaten, die in de stad in bezetting lagen, uit de Hlocmendalsche Poort ; zij hadden lol nog toe geweigerd de stad tc verlaten. die aan hunne bescherming was toevertrouwd, zeggende geen last tc hebben om buiten dc stad te vechten of op het vee le passen; maar de verwoede menigte had ben gedwongen den uitval te beproeven. Zij trokken evenwel zoo langzaam voorwaarts, dat er volstrekt gecne hulp van bun aanval te verwaebten was; maar zij, die in de stad dc bussen bedienden, en misschien de vruchteloosheid hunner schoten bemerkt hadden, gebruikten die met vrucht om hunne eigen soldalen met verhaasten tred te doen voortgaan.

De schaapherder zag nu, hoe het hoopje burgers, dal met zooveel orde \mis uilgelrokkeii, en zich bij den aanval aan de spits gesteld had, ook nu weder

dien pos! op zich scheen te willen nemen ; een kleine iiurzcling, welke er onder de vijandelijke soldaten ontstond, toen die nil de stad meer en meer naderden, werd door hen te haat genomen, en zij wierpen zieh vol mood op limine hestokers. De overige huilers, niet meer heoogende dan hun lijl' te redden, grepen dit (lOgenhlik aan, en zonder acht te slaan op de pijlen der voethoogsehutters, die velen hunner lernedcrwierpen en kwetsten, liepen zij naar de stad. De voelknechlen waren door den uitval van die nit de stad, en door den dapperen aanval . «it die weinige hurgers verhinderd geworden, hun linkervleugel meer rivierwaarts te laten oprukken, en de hoogsclmtters waren niel sterk genoeg om de vhiehtende menigte in hare vaart Ie sluiten; zij moesten zich dns vergenoegen hunne pijlen in den dichten hoop te schieten.

Toen de stadssoldaten hel voetvolk hijna he-rciklen en zicli gereed inaaklen om limine roeren los Ie branden, kwam er langs den liainweg een hende ruiters in vollen galop aanrukken, die w aar-schijnlijk lot nog toe achter de huizen van den Ham verhorgen waren geweest. Italph zag hen dadelijk, misschien eer ihm de soldaten, die hunne roeren al'vnurden, hij stond op, en zag met aandacht naar die zijde, en liet scheen alsof de nieuw aangekoinenen hem hijzonder veel helangslelling inhoezemden. Toen de rook optrok zonder dal er een nieuwe losharsling was geschied, zag hij, dal de soldalen meerendeels waren neergesaheld; zij, die er van overgehlcven waren, liepen, door de ruiters vervolgd, zonder wapens of mei slepende pieken naar de slad. Twee der ruiters echter, die misschien de aanvoeders waren, stonden naast elkander op den weg; zoo zij al deel genomen hadden aan den aanval, zoo vervolgden zij evenwel den vluchlenden vijand niet.

hevrijd van deze hestokers, maakte hel voetvolk een snelle linksche beweging, zoodal bet vluchten naar de stad onmogelijk werd. Thans liep hel hoopje burgers, dat tol nog toe zoo heldhaftig gestreden bad, ook uiteen ; de ecnige keus, welke den ongelnkkigen nog overbleef, was de rivier, en velen begaven zieh Ie water. Maar ook bier trollen de pijlen en kogels ; Italph zelf scheen nu niet meer veilig te zijn; een pijl snorde hem voorhij hel hoofd, en bij zag een soldaat, die zich vooroverboog om zijn voetboog te spannen, het oog op hem gericht houden. De schaapherder griinl tcble, zag nog eens over de vlakte, en daalde met Wolf landwaarts van de hoogMe af. Snel legde de soldaat den pijl in de groef van den boog, braehl de kolf legen zijn recblersehouder, en mikte over den pijl' De mills van den sehaaphenler bewoog zich nog altijd been en weder achter den aardhoop; de soldaat drukte de pees los, de pijl snorde door de struiken, en doorboorde de muls van schapenvel; maar toen de nmls zich in de hoogte verhief, en hij zag, dal zij hoven op een slok geplaatst was, vloekte bij luid op dengene, die hem twee schoten had doen verspillen. Een spottend gelach antwoordde hem ; de muls boog zich voorover, als hel ware om hem Ie groeten, en verdween.

Sedert de belegering en bestorming der slad door l'ilips van IJourgondië, den vader van den legen-woordigen Misscbop, had er in Amersfoort znlk een volksbeweging niet plaats gehad ; maar, belaas I hel was thans geene door de overwinning opgewonden menigte, die door luide kreten hare zege verkondigde ; men had geene verwonnen vaandelen in (iods buis op Ie hangen, of plechtige omgangen lol dankzegging in te stellen ; overal heersebten rouw en wanhoop. De vrouwen der verslagenen liepen, gevolgd van hare schreiende kinderen, als radeloos door de stad, de luchl mei bare wee-klacblen vervnllende, aan allen, die zij tegenkwamen, baren ecblgenool, den vader barer kinderen lerugvragende, en in hare zinsvervoering de inan-nen en knapen, die zij ontmoellen, van lafheid beschuldigende.

Scbreeuwende als bezetenen, verwelen sommigen hun, dat zij ontaarde kinderen waren van hunne dappere vaderen, die weleer op den Bourgondiër de zege bevoehlen hadden. Andere liepen bij de straal geheel in zich zelven gekeerd ; haar aanblik was liarlversehenrender dan die der verwoede menigte. Wanneer zij iemand ontmoette, die op den vermisten man of vader, zoon of broeder geleek, zagen zij hem mei verwilderde oogen aan, en vervolgden, zonder iets Ie zeggen, baar weg, als zij zich bedrogen zagen; uil vertwijfeling mishandelden zij zieh zelven, rukten zich de loshangende haren uil bet hoofd, of sloegen zich met de vuisten op den boezem. Een enkele dezer ongelnkkigen had huis en kinderen verlaten, en liep met een ontbloot zwaard in de band, en niet helm en tang gewapend door de stad ; de slag die baar had gel rollen, bad haar verstand verbijsterd, en met luide kreten en levendige gebaren, zocht zij de vrouwen over te halen, om zich te w apenen en legen den vijand uit te vallen evenals hare moeders en grootmoeders w eleer gedaan bad-

den. Maar zij bleef alleen ; niemand volgde haar voorbeeld ; en toen do burgers aan de Bolderpoorl weigerden haar alleen door te laten en baar wilden ontwapenen, zakte zij in elkander, en werd dood onder de poort nedergelegd : bare kinderen hadden geene ouders meer. Met waren nu niet de lijken van de Bourgondische krijgslieden, die onbegraven in de van vee beroofde velden lagen, maar de uitgeplunderde licbamen der Amersfoorter burgers. De verwarring en de schrik waren zoo groot geweest, dal de burgers niet eens [den moed hadden gehad aan hunne gesneuvelde medeburgers dezen laatsten hoon te besparen; niemand durfde zich buiten de muren wagen, voordat de achterblijvers en troshoeven van hot vijandelijke leger, die de dooden uilkleeden en beroofden, zich verwijderd hadden. Vrouw en kind begaven zich nu naar buiten, en zij, die bet gevocht gelukkig omkomen waren, gingen vooraan, om de plaats aan te wijzen, waar zij, die aan hunne zijde gestreden hadden, gevallen waren. Een man, die men sedert een geruimen lijd in de verte het slagveld bad zien doorkruisen, kwam nu stadwaarts, en hegal zich naar binnen, toen de anderen naar buiten snelden. Hij antwoordde niet op hetgeen men hem vroeg, maar vervolgde langzaam en pijnlijk zijn weg, zijne schreden ondersteunende door te leunen op oen groot, breed zwaard, dat hem lot wandelstaf diende.

Ook in (Ie Vergulde Helm heerschte droefheid; ulo vroolijkc meester Wouter was ook niet teruggekeerd ; ook hier beweende men een vader en cebtgenoot, bet hoofd des huisgezins. Ofschoon moeder en dochter hare smart minder luidruchtig geuit hadden dan vele andere vrouwen, zoo was die niet minder lievig: en daar de onzekerheid, waarin zij verkeerden, bijna even pijnlijk was als het ongeluk zelf, zoo deed de terugkomst van de drie oudste gezellen des smids voor een oogenblik hare droefheid vorininderen en de hoop herleven.

Vrouw Marlha bevond zich mot hare dochter in hol gewone buisvortrok; de grond was geheel nat van het water, dal uil do kleedoron van Dirk en de twee gezelion droop, die op een bank zalen, en, op hunne zwaarden leunende, van do vermoeienissen uitrustten. Wat Dirk betreft, hij zal in den stoel van den meester, en verhaalde aan de vrouwen, die met angstige verwachting de woorden uit zijn mond opvingen, hoe alles zich had toogedrageii. Op de eerste vraag van Martha, of haar man leefde of dood was, had Dirk zijne schouders opgehaald on gezegd : »God geve, dat ik mij bedrieg! maar /ik vrees dat de Vergulde Helm zijn meester verloren hoofl.quot; Hij verhaalde voorts, boe Wouter aan allen, die hij in do haast had kunnen vereenigen, aangeraden had, zich eerst behoorlijk te wapenen, en daarna wol later dan vele andere burgers was uitgetrokken, maar evenwel hol eerst mot ernst hol gevecht had aangevangen legen de soldaten van Van Wilpon, die hot vee voor zich uitdreven en do achterhoede uitmaakten. »Maar toen onze meesier den tweedon aanval wilde beproeven tegen de vijandelijke knechten, die vóór keulhorst bij do rivier hadden post geval,quot; vervolgde hij, «toen kwamen die satansche knapen van den kapitein Salazar, die de tweede slagorde had, achter de huizen van don Ham te voorschijn en violen ons in den rug, om ons Ie omsingelen. Nu was or aan geen redden van hol vee moer te denken; elk zag naar een goed heenkomen om, en de vlucht begon. Do moeste burgers wierpen hunne wapens weg, en do soldalen van Van Wilpon begonnen nn ook op hunne beurt ons duchtig met hunne roeren en bogen te bestoken. O! waren al de burgers zoo goed gewapend geweest, als wij van de Langeslraat, en zoo moedig als mijn moester, dan hadden wij nog wel door do slagorde van die Franscho hnurknechlon kunnen heenbroken: maar het was oen verwarde hoop. Vergeefs riep de meester : «Slaat, burgers! sluil aan en volgt de jongens van de Langeslraat!quot; maar zij luisterden niet naai' hom, en zochten, lusschen den vijand en do Kom door, naar do stad Ie ontkomen. Maar zie, daar rozen oenige voolboogschullers op, die achter bet eiken-boschje aan den rivierkant verborgen gelegen hadden en op ons scholen; nu vermeerderden de angst en de vertwijfeling; de pas was afgesneden; alles drong weder achteruit, en mot moeite worstelden wij door die bosliiiloloozo menigte been. In dit oogenblik moeten zeker die luie schobbejakken van sol-daton, die hior in de stad zoo den gebraden haan speelden, zijn aangevallen; indien zij vroeger linn plicht gedaan haddon, zouden zij zolvon en wij er misschien heler afgekomen zijn; maar zij kwamen te laai, en bun uilval diende alleen om ons van eenige rabauwen (I) te verlossen, die het loven niet waard waren, terwijl er toch zooveel brave lieden gevallen zijn. Hunne komst maakte echter, dat kapitein Salazar zich zoo spoedig niet tot aan de rivier kon uitbreiden, en onze ineesler greep deze gelegenheid aan, om een poging te doen lol behoud van de burgers, die het gebruik van

(1) OBUwdicvcu, lundloopers.

hunne armen en wapens schenen vergeten Ie hebben. »lk wil laten zien,quot; riep bij, «dat de meester nit de Vorynlde Helm in zijn jeugd soldaat geweest is, en dat hij evengoed eon harnas weet te verbrijzelen als te smeden. Komaan, jongens van de Langestraat! laten wij dio knapen van denkleinen Salazar eens duchtig op de huid vallen; indien wij zijn linkervleugel verslaan, zijn wij gered, en arme menschen, welke als hel onnoozele vee in het rond loopen, kunnen zich redden, als zij die boog-schullers ouder den voet loopen! Die mij liclheelt, \olge mij, val aan! Amersl'oorl, val aan!quot; Dit zeggende snelde hij welgemoed op den vijand in. «Valt aan, jongens van de Langeslraat! sladood!quot; riepen wij, die hem volgden; doch wij wareu weinig in getal; ik was met vijf mijner makkers achter hem, met velen van ons gild cn des meesters naasle buren. De weerlooze hoop burgers maakte nu ook grootendeels gebruik van deze gelegenheid om stadwaarts lc vluchten; maar die lafl'e soldaten Helen zich reeds bij den eersten aanval door de vijandelijke rijzige ruiters overhoop werpen en sloegen op de vlucht. Toeu kregen wij de gcbeele machl van dien duivelscheu Salazar op bel lijl'. Mij dunkl ik zie hem nog, op een groot wit paard zillende, achter de gelederen van zijn volk dat hij op zijne manier op ons aanvuurde. Vele honden zijn des bazen dood, zegt men; zoo ging bet ook bij ons; de meesier was zoo drillig, dal bij mij nicl boorde, toen ik hem aanried ook op zijn behoud le denken; doch riep hij maar: «lenig Salazar! leve St. Eloy! voor \tnersfoorl!quot; Helaas! wat ik verwacht had, gebeurde; een dezer vreemde soldaten gal' hem zulk een slag mei zijn hellebaard op hel hoofd, dal de meester bewusteloos nedcr-viel. De soldaten juich ten, loen zij hem zagen vallen; wanl zij hadden de kracbl van zijn arm ondervonden; eenigen wierpen zich op hem om hem af le maken, indien hij nog leefde. Vruchle-loos beproefden wij, gezellen, ten miiislc zijn lichaam meesier le worden; wanl nauwelijks was hij gevallen, of de soldalen w ierpen zich op ons.quot; Sedert heli ik onzen goeden meester niet wedergezien; een oogenblik boden wij nog weerstand, cn drie mijner makkers vielen aan mijne zijde. De dood \aii den braven meester uil de Vrnjuldc llchn benam den moed aan hen, die bij ons waren; ook de jongens van de Langeslraat zochten een goed heenkomen, of liever een andere plaals om le sterven. Van alle kanten ingesloten door hel zegevierend krijgsvolk, dal luslig de trom roerde, van alle zijden bestookt mei pijl en kogel, bleef er niets over, dan door bel water heen aan den dood te ontkomen. Ik wierp mij met deze twee gezellen zonder aarzeling in de Kem; velen volgden ons voorbeeld, zelfs waren er onder, die voor het eerst van hun leven te water gingen. Wij bereikten met ons drieën gelukkig de overzijde, ofschoon die verdoemde voelboogschutters nog menigeen in het water doorschoten of kwetsten; zij Irolfen mij eöbter slechts aan den arm. Toen wij aan den vasten wal en gered waren, begon aan de overzijde de slachting van de arme burgers, die weldra niet eens meer hel water konden bereiken, maar zich moesten overgeven. Zij werden onbarmhartig van bel leven beroofd; evenwol geloof ik, dal velen nog gered zijn; want loen wij stadwaarts gingen, zagen wij de bisschoppelijke ruiters, die dwars over hel veld kwamen aanrennen, en zich lusschen de soldalen en de burgers wierpen; hel overschot is dus zeker gevangengenomen.quot; Hier eindigde Dirk, na nog eens gezegd te hebben, dal het ongeluk alleen geschied was, omdat de smid zich voor zijne medeburgers had in de bres gesteld, en hij ried de vrouwen aan, om alle hoop nog niet op le geven, voordal men nadere berichten had.

Maria en hare moeder hadden gunstiger lijding verwacht ; opnieuw stortten zij tranen over den goeden meester, die steeds een zorgvol echtgenoot en vader geweest was. Nog veel wilden zij vragen, maar de bleekheid des meeslerkiiechls en de vermoeidheid, M^ke de drie mannen lieten blijken, maakten dat zij de gezellen aanrieden zich van droge kleederen le voorzien; dezen verlieten dan ook hel vertrek, om zich in de werkplaats te gaan verkleeden. Toen zij terugkwamen, hadden moeder en dochter weder meer hoop; want de cene had de andere zoeken le tmoslen. (iriel had gezorgd, dat er wijn en brood voor de gezellen voorhanden was; ook scheen de wijn hunne krachten ledoen herleven. Zij waren alle drie op meer dan éénc plaals licht gewond, maar hadden daar zeiven in voorzien; doch Maria verbond de wond, welke Dirk aan den arm had, en die vrij ernstig was. «Ik dank u, Maria!quot; zeide de gezel; ik wenschte wel, dat gij uw vader ook dicnzellden dienst koudet bewijzen; dan ware hij nog hier, en wij allen waren gerust.quot;

«O! ik had ook nimmer geloofd. Dirk!quot; zeide vrouw Martha, «dat gij zoudl terugkomen zonder den meester; en loen ik u zag, dacht ik reeds, dat hij gered was.quot;

«Zoo!quot; antwoordde Dirk verlegen, »ik had het, bij mijn ziel! zelf niet geloofd, indien iemand hel

mij irisloron jfczcffd had; maar Icjton de ovorniiiclH kan nidi iiicl; ook weel j-'ij nu immers noj; wal er gclminl is, en lichl icmiind om den winkel aan den irant; Ie houden; wanl wal konden die drie arme horsten, die na den meesier gevallen zijn, u voor diensl doen? imniers niels: en evenwel zou ik misschien maar heler «edaan hehhen om mij maar Ie lalen vermoorden, nis liij denkl, dal ik een onlrouw i-'ezel itewcesi hen.'

Marlha en hare doehler luidden moeile om hem Ie heduiden, (ligt;l zij hem noch zijne makkers i»e-sehuldigdeii; de vrouw gevoelde, dat zij jegens den trouwen kneehl oureehlvaardig geweest was, en toen zij hem vraagde, oi' de soldaten, die zich op den smid geworpen hadden, hem voor zijne oogen met hunne wapenen getroU'en hadden, antwoordde hij. dal Wouter nauwelijks gevallen was, toen hij reeds door hel vooruitdringcnd volk aan hun ooi; onttrokken werd, waaruit hij het heslnil opmaakte, dat de meester, zoo de eerste slag hem niet gedood had, missehien nog in leven kon zijn. Maria wischte de tranen af, die langs het schoone en van alle kleur beroofde gelaat higgelden, en vroeg: «Maar, Dirk! ik heh u vau rijzige ruiters hooren spreken; kunnen die nog niettijdig genoeg gekomen zijn? Immers indien de heer \an Sehalfelaar zich ' hij hen heeft hevonden. dan liep mijn goede vader geen gevaar.quot;

«Tijdig,quot; herhaalde Dirk. en daar hij niet opnieuw wilde zeggen, dal Wouler reujjti lang gevallen was, toen de ruiters kwamen, en hij de vrouwen hare laatste hoop niet wilde henemen, zoo vervolgde hij: ».la, wij willen liet hopen; maar zeker weet ik het niet. en al hing er mijn leven aan, dan zou ik niet kunnen zeggen, of de heer Van Sehalfelaar er hij geweest is of niet.quot;

«Moe is hel mogelijk?quot; zcide Martha verwonderd, »gij waart er immers hij, en hehl opis zelf van de ruiters verhaald. Zij wcnschte zoo uaarne, dat hij haar verzekerd had. dal de meester nog leefde ; maar de eerlijke horst, die niet anders gewoon was dan de waarheid te zeggen, haalde de schouders op, en antwoordde: ».la, hij mijn ziel! wij hadden geen tijd om naar hel paardevolk Ie kijken, toen het voetvolk ons op de huid viel. Hel is voor de tweede maal in mijn leven, dat ik een gevecht hijwoon; het kan geheumi, dat de aanvoerders weten, wat er gebeurd is, maar wij ge-meene lieden weten niet, wal er voorgevallen is ; men heeft slagen nilgedeeld en slagen ontvangen : dal is alles, wat men wrel, als men levend le-huiskomt. De meester, die in zijne jeugd de wapenen voerde, heeft mij altijd gezegd, dat hij het zoo bevonden heeft.quot;

»0 die akelige onzekerheid!quot; zeide Maria; «beste Dirk! is er dan niets aan Ie doen, om eenige inlichting te bekomen? Zal mijn lieve vader dan, indien de goede Iiod hem tol zich genomen heeft, daar gedurende den nacht moeten liggen?quot;

Zij bedekte snikkende haar gelaal met bare handen, die de tranen niet konden ophouden, welke de tafel bevochtigden, waarop zij met de ellebogen rustte. Marlha, eigen smart vergelende, sloot haar in hare armen; en terwijl Maria hare moeder wederkeerig omhelsde, en haar gelaat aau den moederlijken boezem verborg, zeide deze : »U gezellen : bedenkt hetgeen Maria gezegd beeft ; misschien is mijn man, ofschoon gekwetst, nog niet dood; mogelijk hebben die wreedaards nog medelijden met uw goeden meester gehad. Ik weet bet. Dirk ! wij vragen veel. maar bedenk wien wij beweenen ; o ! ik weet, dat Wouter door u geacht (Mi bemind wordt. Zou er geeiie mogelijkheid zijn om zijn droevig overschot terug te vinden ?quot;

»De vijand is nog niet afgetrokken, vrouw Martha ! maar zoodra bel kan geschieden, zullen wij zien,quot; zeide Dirk aarzelend, en schudde met hel hoofd.

«Foei, Dirk !quot; zeide Griet, die moeite had om hel gesprek Ie volgen; want zij spraken allen zacht; de droefheid en vermoeidheid hadden Immic krachten uitgeput. «Zal bet lijk van den meester, wiens brood gij zoovele jaren gegeten hehl, dan onbegraven in bet veld blijven liggen, als dal van een Treemden schooier? Neen, neen! toen ik jong was, dachten de mannen er heel anders over.quot; Maar Dirk noch één zijner makkers antwoordde iels; zij bewaarden een diep stilzwijgen.

«Ik zal gaan,quot; riep Maria opstaande, «die arme gezellen zijn vermoeid en gekwetst, ik, zijne dochter, zal gaan: het is plicht ! Die vreemde soldaten zullen mij niet terugwijzen, als ik zeg, dat ik mijn vader zoek ; ik zal hem de oogen sluiten, indien wij hem voor altijd verloren hebben, of hem verzorgen, als hij nog leeft. O! hij zal niet sterven, mijn goede vader, als hij zijne Maria naast zich ziet.quot; Voor een oogenhlik kleurden zich hare wangen, en een treurige glimlach vertoonde zich op haar gelaat, dat door geestdrift en ouderliefde bezield werd.

«(Jij zuil niet gaan, Maria !quot; zeide vrouw Martha, haar bij den arm vallende, «gij moet bier blijven, mijne lieve dochter! het is mijn plicht uw vader te gaan zoeken ; ik heh hem immers trouw be

loofd voor (iod ! Volit mij nicl ; mijn lieve Hcere Jezus /al mij bijsliian, en de krijgslieden zullen de he-(Ireefde vrouw geen leed doen: maar in\e onsehuid /ouden zij niet ontzien, na uwen vader vermoord Ie liehhen.quot;

»0, laai mij niet Ie Imis, heslc moeder!quot; zeide Maria smeekende, »laal ons Ie zamen gaan.'quot;

»\Vill gij dan, Maria! dal ik Iwecinaal Iranen /al slorlen op eén dag? Will gij dan, dal ik mijn man en ook mijne doehler verlie/en zal ?quot; zeide Marlha ernslig, »wanl de woeste soldaat is zonder mededoogen.quot;

«(jij zult niet gaan, vrouw Martha ! noeli uwe dochter,' zeide Dirk nn Vastberaden, lerwijl hij mei moeite opstond. quot;(gt;(' denkt gij, dal hel volk van Salazar zich aan uwe woorden of tranen zou storen ? (lij zijl nog te jong, meesteres, om die knapen in den weg te komen ; onze (iriel zou minder gevaar loopen, maar zij kan hier blijven ; ik zal zelf gaan. Hedroefl u niet, voordal ik nader bericht breng; en indien ik niet vóór den avond terugkom, dan moet iiij maar denken, dat ik bij den meester lig.quot;

Mij kuste de band van Marlha en hare dochter, en toen deze vroeg, of zijne wonde aan den arm hem veel pijn deed, zeide hij: «Neen, Maria ! dal zal wel gaan. Al wal ik u verzoek, is mijner in uwe gebeden te gedenken, als ik niet wederkom ; want ik ben een arme zondaar, en al heigeen gij verzoekt, zal de Lieve Heer aan zijne gebenedijde Moeder niet weigeren; vaarwel! Wal 11 betreft,quot; zeide hij lol de gezellen, die wilden medegaan, «blijft liever hier; ik kan alleen wel zoeken, en gij zoudt mij niet kunnen verdedigen tegen de overmacht; ik wil geen anderen verdediger, dan mijnen lieer Jezus. Hij zal mij genadig wezen.quot; Hij wees hel zwaard en den opsteker terug, die zij hem wilden Ier hand stellen, gaf hun en Griel de hand en verliet langzaam, doch gelaten, hel vertrek.

De getrouwe meesterknecht kwam terug, en toen men hem op een stoel nedergezet en een weinig wijns te drinken had gegeven, wees hij op bel zwaard van den dapperen meesier, dal hij had inedegebracbl. « Anders heb ik niet gevonden,quot; /eide hij zacht; quot;en toch hen ik op de plaats geweest, waar hij viel. Heschuldig mij niet, hel is mijne schuld niet ; maar zij hebben sommigen der burgers van hunne kleederen beroofd en in de sloolen geworpen ; misschien is hij daarbij geweest, of God heeft hem gered. Groei hem dan van mij, en hij zal u zeggen, dal ik aan zijne zijde mijn plicht gedaan heb; maar ik zal hem niet weerzien.quot; Hij zweeg, zijn hoofd zonk op zijne borst voorover, en hij zon gevallen zijn, indien Maria hem niet bijtijds had vastgehouden.

Toen de avond viel zal Martha voor het glasraam, en sloeg nu en dun baar vochtig oog ten hemel; zij bad. In de bedstede, die de brave sijjid in den vroegen morgen met spoed verlaten had, om de reden van hel alarm te vernemen, rustte nu zijti trouwe knecht, (ichikki.ü: had Martha zich bedrogen, meenende dat hij stierf; toen bij zijn bewustzijn verloor, had men hem weder hijge-maakt, en hij sliep nu. De goede Martha wilde zelve hem verzorgen, dewijl hij zooveel vóórhaar man gedaan had ; de ehnstelijke plicht gebood hel haar immers om alles voor den armen gezel te doen. wat in haar vermogen was, en zijne verzorging zelve was geschikl, om haar cenige verstrooiing Ie bezorgen. Zij had Maria verzocht zich ter rust te begeven, en deze had eindelijk aan hare bede voldaan. Vader iHendrik van liroekhuijsen, pater van bet Si. Agatba-kloosler, bad het huis der rouw bezocht, en troostredenen waren niet zonder vrucht geweest ; hij was de biechtvader van het huisgezin, en ofschoon zijn lijd zeer kostbaar was, daar ook andere ongelnkkigen zijn hijzijn behoefden, bad de goede vader eenige gehnren overgehaald, om, vóórdat de avond viel, met het noodige gereedschap de sloolen te doorzoeken. Hij bracht echter zelf aan de bedroefde vrouw de lijding terug, dat men den meester niet gevonden had, vermaande haar om goeden moed Ie houden, en zich tot God Ie wenden, keurde het goed, dat zij bare dochter had laten Ier ruste gaan, en verliet, na Dirk den pols gevoeld Ie hebben, hel vertrek en het huis, belovende den anderen morgen bij-tijds terug te komen. Zij zal dan, aan den goeden en vroolijken Wouter denkende, voor bel raam, toen (iriel voorzichtig hiiiiienkwam,en haar hcrichlle, dal er een boerenknecht of veehoeder was, die haar alleen wenschte Ie spreken, maar ■niet wilde zeggen wie hij was, of wat hij Ie zeggen had.

Marlha gelastte haar hem te zeggen, dat zij tin niemand spreken kon, maar dal hij op een anderen lijd moest terugkomen ; doch Griel kwam spoedig en met een blij gezicht lenig, en zeide vroolijk ;

»Die jongen brengt tijding van den meester, vrouw ! De goede Heer geve, dal bij niet liegt!quot;

Natuurlijk weigerde Marlha nu nicl langer den vreemden man Ie zien, die spoedig in de kamer trad. en zelf de deur toedeed ; zoodal (iriel die

gedacht had nok iels te vepnemen, in hare hoop bedrogen werd. De hinnenlredende, die een ruime, half' versleten kleeding van grove wollen stof en een muts van leder droeg, zag snel de kamer rond, doch werd Dirk niet gewaar, die in de bedstede achter de gordijnen lag, en Martha, die hem reeds aan de deur te gemoet kwam, kon bijna niet spreken van aandoening. «Leeft mijn man ? om (iods wil, antwoord mij!quot; vroeg zij met eene gesmoorde stem.

«Heeft men n gezegd, dal de meester dood was ?quot; vroeg de vreemdeling, wiens stem misschien door vermoeienis ook niet vast was.

».la ! ja ! da» heeft men gezegd ; maar, och ! laat mij niet in de onzekerheid ; zal ik hem weerzien ?quot; riep zij angstig.

»\Vie op (iod vertrouwt, is nimmer verloren; de goede lieer Jezus is machtig; Hij kan het leven wedergeven aan hem, die op den oever van den dood is,quot; zeide de vreemdeling langzaam.

«Hij leeft dan nog ! Wouter leeft !quot; riep Martha verheugd, terwijl zij hem bij den arm vatte, «bedriegt gij mij isiet ? O 1 misleid eene vrouw toch niet, knaap! Zeg mij, leeft hij nog ?quot;

«Ik heb hem eenige uren geleden nog gezien,quot; antwoordde deze, »en ik zou u meer zeggen, indien ik niet vreesde, dat gij te veel ontstellen zoudt.quot;

«O! neen, spreek vrij op, nu hij leeft, kunt gij alles zeggen : het doel mij zoo wel. Maar hij is gekwetst ? Verzwijg mij niets; want wie zal hem verzorgen, als ik hel niet doe ?quot; riep zij, legde hare hand op zijn schouder, en zag hem vragend aan.

»De wonden, die hij in het gevecht gekregen heeft, zijn weinig van aanbelang: een weinig verdooving in hel hoofd van den slag, die hem heeft lerne-dergeworpen; maar bij is gevangen, vrouw Marlba!quot; zeide de vreemdeling.

»Kn gij spreekt de waarheid, gij hebt hem gezien, gij zweert zulks bij uwe zaligheid ?quot; vroeg vrouw Martha, die nog twijfelde, en naar hem loelrad, ten einde de uildrukking van zijn gelaat Ie zien, dal vuil en onkenbaar was. Toen de vreemdeling met bel hoofd knikle, riep zij verheugd : «O! dan heeft de Heilige moeder Gods mijne bede verhoord; Wouter leeft, en Maria heeft baar vader nog ?quot;

Terwijl de brenger dezer blijde tijding met aau-dachl den trek van geluk en zalige tevredenheid opmerkte, welke het gelaal van de brave vrouw als bezielde, trof baar zijn fonkelend, zwart oog; zij noodzaakte hem, als hel ware tegen zijn zin, eenige schreden naar het raam Ie doen, en riep toen verbaasd: «Zijl gij hel. Frank ; bedrieg ik mij niet ? O ja, gij zijl hel wel,quot; en hare armen om zijn bals slaande, kuste zij, niettegenstaande zijn morsig gelaat, den jongen ruiter; want zij bad zich niel bedrogen.

«Ja, ik ben Frank, beste Marlha !quot; anlwoorde deze, en drukte hare hand met aandoening in de zijne.

»Kn waarom niet gezegd, dal gij het waart, en waarom zoolang gewacht mei mij Ie zeggen, dal Wouter leeft?quot; vroeg zij verwonderd.

«Ja, Marlha!quot; zeide Frank aarzelend, «hetware mogelijk beier geweest, dal gij mij niel herkend hadl, ik ben natuurlijk hier niel veilig in de stad,quot; vervolgde hij snel, «en ik vreesde n kwaad Ie doen door dadelijk te zeggen, dat de meester nog leeft.quot;

«O! ik geloof niet, dal bet mij kwaad gedaan zou hebben,quot; zeide zij met gevoel; «kan de vervulling van de vurigste wenscben en gebeden kwaad doen? Meen ! Zie, ik ben nu zoo verheugd, als ik nimmer was ; maar hoe is bel mogelijk, dal Wouter nog leeft? gij, of de beer Van Ssball'elaar hebt hem zeker gered !quot;

Frank zeide baar nu, dat Wouter alleen aan een goddelijke bewaring hel leven Ie danken had : men bad hem zeker reeds voor dood gehouden, toen bij gevallen was, en dit, of bel spoedig voortrukken der soldaten van Salazar, was waarschijnlijk de reden, dat men hem den doodsteek niet gegeven had. Van SchaH'elaar, die, toen de soldaten van de stad verjaagd waren, zijne ruiters bad gebruikl om zooveel burgers als hij maar kon het leven te / redden, terw ijl hij den ridder Jean de Salazar herinnerde, dal de Bisschop hel maken van gevangenen had bevolen, had levens aan den ridder gevraagd, waar het gevecht het hevigst geweesl was, en de vreemde krijgsman zelf had hem de plaats aangewezen, waar die van de slad den aanval op zijn linkervleugel gedaan hadden. «Het waren dappere lieden,quot; zeide bij, «en zij zijn niet teruggegaan, voordal hun aanvoeder, die zich als de satan weerde, gevallen was.quot; «Wij kenden den meester,quot; vervolgde Frank, «en wisten nu, waar wij hem moesten zoeken, als hij mocht gevallen zijn. Mij was nog builen kennis, toen wij hem vonden, en niel moeite brachten wij hem bij. Onze ruiters hebben hem naar Keulhorst gedragen : bij bevond zich vrij wel, toen ik hem verliet, en zal onze bende op een wagen volgen. Gaarne zou Van I Schaiïclaar hem teruggezonden hebben ; maar de bevelen luiden zeer stellig, en mijn vriend kan niets jvoor hem doen dan een goed woord bij den

Bisschop; want bij tic eerste gelegenheid moeien de gevangenen naar lUicncn of Wijk overgebracht worden. Ten einde 11 gerust Ie stellen, verzochten Van Schafrelaar en uw man mij, u dit alles te herichten: ik trok deze vermomming aan, sneed den knevel af, en maakle mijn aangezichl met aarde en water onkenbaar. Ik ben door de Kaïnppoort binnengekomen, een melkbeest voor mij uitdrijvende, dat ik voorgaf in veiligheid Ie willen brengen. Voordat ik vertrek, moet ik u den groet van den heer Van Seball'elaar en den meester overbrengen; zij verzoeken u, zoowel als uw docliter, goeden moed Ie honden, en nw man heeft mij verzocht Ie vragen, of Dirk en zijne gezellen, die zoo braai' gestreden hebben, gered zijn of niet?quot; eindigde li ij snel.

»l)irk ligt daar, antwoordde Martha, »liij is met twee zijner makkers teruggekomen, en heeft nog een vergeelsehen tocht gedaan om zijns meesters lijk te zoeken, en dit heeft hem bijna liel leven gekost ; wij dachten, dal Wouler in eenc der sloo-len geworpen was.quot;

«Indien bij ook onder de handen van de knapen gekomen was, die de lijken hebben uitgeschud, dan zouden wij ons over zijn behoud niet he-hoeven le verheugen,quot; zeide Frank, en wendde zich naar de deur.

»(iij zuil dus vertrekken zonder Maria te zien,quot; zeide Martha ; »neen, dat kan ik niet; ik wil ook hel arme kind niet langer in onzekerheid laten.quot;

»lk kan niet langer blijven, beste vrouw!quot; antwoordde Frank; maar eer bij kon vervolgen, werd de deur geopend, en Maria zelve trad hel vertrek binnen.

»ls er een goede lijding van vader?quot; riep zij, in liel donkere vertrek rondziende, «moeder, zeg mij loch wat er van is, leeft hij?quot;

Martha aarzelde, en Frank bewaarde een diep slilzwijgen ; doch toen Mai^ha angstig vervolgde: «Och ik zie het al! alle hoop is vervlogen: hij Icefl niet. meer,quot; toen sloot Martha haar in hare armen en zeide verheugd: ..Meen; mijne dochter! uw vader is niet verslagen, de lieer heeft hem ons gelaten, en uw bruidegom beeft hem verzorgd. Daar staal i'rank, bij brengt u den groet van den meester en van beer Jan.

«Dus gered !quot; zeide Maria, haar oog dankbaar len hemel slaande, ..door U, o God ! en door Van Schallelaar. O, moeder ! dal is le veel geluk na zooveel droefheid !quot; Zij beefde van aandoening, en hare moeder zette haar op een stoel neder. Griel, die de lamp aanstak, gaf zoo luide hare vreugde over de goede lijding te kennen, dal Dirk zich bewoog, en met een zwakke stem vroeg, wat er gebeurde. Frank, die sedert de komst van Maria nog niets gesproken had, trad naar de bedstede, gaf den knecht te drinken, en deelde hem behoedzaam mede, dat alle hoop op behoud van den meester nog niet voorbij was, daar men bericht had, dal hij gevangen was genomen.

quot;Maar itij zejfl niets tot Frank, Maria !quot; zeide haar Moeder, nadat zij haar bad laten drinken, »en evenwel hebben wij aan hem deze vreugde le danken. '

quot;O! het is zoo, moeder!quot; zeide zij, «maar ik dacht om niets dan om mijn vader. Ik dank u, Frank ! o! gij hebt mij zulk een groote weldaad gedaan ! Kom een weinig nader bij, waal ik kan nog niet opstaan ; ik zal God bidden, dal hij er u voor zegene,quot; en zij slak hem bare hand toe.

«Bid voor mij, Maria !quot; zeide Frank, haar langzaam naderende; «maar ik verdien niets voor de tijding, die ik breng, elkeen zou hetzelfde gedaan hebben.' ' nij valle hare hand en kuste die.

quot;Wal is dat, Frank ?quot; zeide Martha verwonderd; «voor welke jonkvrouw ziel gij mijne dochter wel aan ? men zou waarlijk zeggen, dat diw kinderen elkander nooit gezien hadden. Maria ! Frank waagt zijn leven om thans bier te komen ! gij had hem uwe wang moeten aanbieden, zooals het een brave burgerdochter betaamt, of zijl gij vies van bel zwarte gelaat van den armen jongen, dal hij om onzenlwil heeft vuil gemaakt ?quot; eindigde zij lachende.

»0, neen, lieve moeder!quot; zeide Maria schielijk, terwijl zij met moeite opstond en hare wang, die over de beslralling van hare moeder kleurde, aan Frank le kussen gaf.

«Ik bid u, zet u neder, Maria !quot; zeide Frank aangedaan, »wanneer men om het verlies van een braven vader getreurd heeft, kan men ook zoo spoedig aan alles niet denken.quot;

..Gij kunt ook niet meenen, dal ik u ihans minder zou genegen zijn dan voorheen,quot; zeide Maria vriendelijk; «maar uwe hand beeft, indien ik wel heb; _r«a zillcn, en verkwik u. Ik geloof, moeder! dal zijne krachten zijn uitgeput, evenals bij Dirk. (ia toch zitten, Frank!quot;

..Ik dank u, Maria!quot; hernam deze; »0! ik ben nog sterk; gij hebt u vergist,quot; zeide hij glimlachende, quot;ecu krijgsman mag niet beven, en ik moet heen; de heer Van Schallelaar wacht mij misschien reeds terug; hij heeft mij vooral verzocht 11 te groeien, en uw vader.. . .quot;

«Gij wilt dus vertrekken, voordat jjij mij alles

verhaald hebl, wal jiij weel, en hoe mijn vader hel maakl,quot; riep zij schielijk, en wierp een smeekenden blik op hem. Maar Krank zeide. dal hij reeds alles aan hare moeder verhaald had, en voor zijne en hunne eigene veiligheid niet langer durfde blijven. Doeh vrouw Marlha en .Maria wilden hem volstrekt niet laten gaan, maar lol den ^olgenden morgen houden. Vergeefseh was zijn legenslreven; eindelijk gaf hij, onder het lozen van een zuebl, zijne toestemming, en hield met hel van vreugde opgetogen gezin den avonduiaallijd ; wanl, ofschoon de meester uil (If Vei'f/iildc llrlm gevangen was, zoo had men hoop hein spoedig dooi' bemiddeling van Maria's brnidegom, misschien wel zonder losprijs in Amersfoort te zien terugkeeren.

Den volgenden morgen was hel onlbijt in de bovenkamer aan de tuinzijde door de zorg van (iriel gereedgezet, omdat Dirk nog in het gewone huisvertrek Ie bed lag. Vrouw Martha had dezen nacht aan de zijde van hare dochter geslapen, en Maria was, uadat zij met Marlha gezamenlijk de Heilige Moeder Gods en alle Heiligen vurig gedankt had, als hel ware, in de armen van hare moeder al sprekende over haar goeden vader, ingeslapen. Zij gevoelden zich beiden zoo gelukkig, dat weldra een verkwikkende slaap zich van haar meester maakte; hel was alsof een weldadige geest om haar rustbed zweefde; want zelfs in den slaap behield haar gelaat een uitdrukking van hemelsche vreugde. .Nu en dan zweefde er een bevallig lachje op het wezen van de schoone, deugdzame vrouwen, en zoo al een droom haar naar hef slacht-veld terugbracht, zoo was het om den dapperen bruidegom met zijne ruiters den meester te zien redden, en hem aan de handen der soldaten te zien onttrekken, of door den hisschop zijne vrijlating te hooien toestaan.

Terwijl Martha nu den anderen morgen, nadat zij zich met hare dochter in een vroolijk gesprek onder het aankleeden verdiept had, naar beneden spoedde, om te zien, hoe hel met den zieke was, begaf Maria zich naar het vertrek, waar hel onlbijt haar waclUte. Deze kamer, die even groot was als het huisvertrek, was evenwel veel deftiger gestoffeerd: de tafel en stoelen waren van noteboomen-houl vervaardigd ; een trezoor van eikenhout, dal zeer fraai gebeeldhouwd was, stond op den achtergrond van de kamer, die halverwege met bout was beschoten; voor het overige waren de muren netjes gepleissterd en gewit. Onder de tafel lag een fijn gevlochten mal, en een met veel kunst bewerkte zware ijzeren vuurhaard stond voor een staande ijzeren plaat onder den groolen schoorsteenmantel op den haardsteen. Een der kleine kruisramen stond open, en Maria blikte vroolijk in den tuin ; het schoone weder had haar aan hel venster gelokt, en zij deed eenige verdorde bladeren van den stengel eener bloem af, die in het breede kozijn stond. Hel eenvoudige gewaad, dat zij aanhad, zat echter netjes aan de bevallige leesl, en ofschoon haar hulsel niet met zooveel zorg was opgezet als wel anders, zoo zat hel misschien ook minder gedwongen.

In dij oogenblik trad Frank in het vertrek; zij keerde dadelijk hel hoofd om, en zeide vroolijk : »Goedenmorgen. Frank! hebt gij wel gerust in de Vergulde Helm f' De jongeling had reeds een stap teruggedaan, zoodra Wj haar gewaar werd ; maar toen zij omzag, was hij genoodzaakt te blijven. «Ikdanku, Maria!quot; antwoordde hij terstond, »ik heli zeer gerust geslapen, kunt gij mij hetzelfde zeggen van u en uwe moeder ?quot;

»0 ja. Frank!quot; hernam zij op denzelfden loon; »nu, wij zouden niet goed kunnen slapen na de goede tijding, die gij ons gebracht hebt!quot; Zij had den blik niet gezien, dien Frank op haar had geworpen, vóórdal zij omzag, en wist niet, dat hij gedurende den nacht geen oog gesloten had.

»Indien mijne komst u en uwe moeder eenige uren rust bezorgd heeft,quot; zeide Frank met gevoel, »dan heb ik opnieuw reden om hel oogenblik te zegenen, waarin uw vader en mijn vriend mij verzochten stadwaarts Ie gaan; wanneer hel hart treurig gestemd is geweest, is de rust zoo heilzaam.'

»Ja, gij hebt wel gelijk, Frank!quot; zeide het meisje in gedachten, en vervolgde, toen de ruiter een weinig naderbij gekomen was, «maar nu zie ik eerst, dat gij zoo bleek zijl; gisterenavond was uw gelaat zoo besmeerd, dal men uwe kleur niet ontdekken kon, gij zijl immers niel ongesteld; want dan laten wij u niet vertrekken,quot; eindigde zij met deelneming.

«O! wel neen, Maria!quot; antwoordde Frank, »ik zeide u immers toen reeds, dal ik gezond was; ik zal zoo bleek zien, omdat ik mijn knevel heb afgesneden,quot; zeide hij gedwongen lachende.

«(jij hebt dus een knevel gedragen, die uw geheel gelaat bedekte,quot; zeide zij, schalkscli lachende; doch haar gelaal veranderde snel, toen zij een slap in hel vertrek had gedaan; zij vatte zijne hand, voordat hij ze kon terugtrekken, en riep; «maar waarlijk, Frank! gij hebl de koorts; ik geloof dal

uwe liaad beeft, evenals die van Dirk, (oen de paler van Sl. Aagten mij ondcrriclilte, hoe ik hem den pols kon onderzoeken.''

»(iij gekscheert mei mij,'' zeide Krank, sehijn-liaar vroolijk, en trok zijne hand lei'Ug ; het dragen van een harnas vermoeit wel een weinig, en men is zoo gewoon om dien zwaren lasl om zich heen te hebhen, dal men heell, als men ongewapend is.quot;

«En Van Schall'elaar dan?quot; zeide Maria, »isdie dan ook niel aan bel harnas gewoon ? en toch heb ik nimmer kunnen bemerken, dal zijne hand beefde.quot;

«iMmtner, Maria?quot; . . . zeide de ruiter vragend, terwijl hij haar opmerkzaam aanzag. Zij scheen zich te bezinnen, lachte en antwoordde toen: »!Vu. ja!quot; Zij bloosde en vervolgde snel; »iNu ja ! nimmer heb ik onldekl, dal de zwaarte van zijne wapenen zijne hand minder vasl maakte.quot;

»I)e heer Van Scbairelaar is ook slerker dan ik,quot; hernam de jongeling; «maar zoo gij iels aan hem hebl mede te geven ol' Ie zeggen, zoo onder-richl mij er van.quot;

«(Jij zuil mijne boodschappen getrouw overbrengen. niel waar ?quot; vroeg zij vroolijk.

«Zeer zeker, Maria !quot; zeide Krank, en zij vervolgde : «Welnu, nader dan, ol'zei u neder; want ik moei deze bloem nog van hare dorre bladeren ontdoen, voordat wij gaan aanzitten.quot;

«Ui zal bier blijven, Maria!quot; antwoordde Krank, met deii arm op den hoogen rug van een stoel leunende ; «daar aan het raam zou mij een der buren onldekken kunnen. quot;

«Kn wie zou u herkennen in dil akelige gewaad ?quot; vroeg zij schalksch lachende, «vooral als gij de muls ophebl. O, ik ken wel cfn zekere jonkvrouw in ( Irecht, die zoo niet mei u bij den weg zou willen gaan.quot;

! «Kn evenwel heb ik jarenlang zulk een kleed, zoo niet veel slecbler, gedragen,quot; antwoordde bij droevig, «en ik weel, dal men, mei lompen bedekt, gelukkig kau zijn.quot;

«Krank ! vergeef het mij,quot; riep zij sineekend ; «o! indien gij denkt, dat ik het gezegd heb om n verdriet aan Ie doen, dan . . .quot;

«Neen, Maria! neen, dat geloof ik niel,quot; zeide hij snel. «Zie niel zoo treurig, bid ik n, dan kunt gij alles zeggen wat gij wilt, zonder mij leed te doen ; maar gij wildet mij immers met iels belasten voor den meesier en mijn besten vriend cn beschermer Van Schalfelaar.quot;

«Mn dan, zoo };ij hel mij vergeven hebt,quot; zeide

zij ernstig, en hare scbooiic banden plukten de dorre bladeren van de stengels al', «zoo verzoek ik ii aan mijn vader te zeggen, dat ik niet zal ophouden te bidden voor zijne beterschap en vrijheid, totdat hij terugkomt. Zeg hem niel, dat mijne goede moeder en ik zno bedroefd geweest zijn; bij mochl eens deuken, dal wij ongesteld zouden worden, en liij kunt hem immers verzekeren, dat wij gezontl en gelukkig waren, toen gij ons verliet.quot;

«O ja!quot; antwoordde Krank, en zijn sprekend oog vestigde zich op hel nicisje, dal in een bevallige houding aan hel raam stond, en nu eens bare bloemen en dan weder hem aanzag, «ik kan hem zeggen, dat gij steeds gezond en schoon zijl!quot;

«Dit laatste behoeft niel, heer ruiter,' zeide zij lachende, en bare wangen kleurden zich bevallig.

«En aan den heer Van Schalfelaar ?quot; vroeg Krank snel.

«Aan mijn bruidegom,quot; liernam Maria, bel laatste blad, dal zij wilde wegnemen, buiten het venster werpende, «o ! dien moei ,«ij bedanken voor hetgeen hij voor mijn vader deed. Zeg hem dat ik voor hem bidden zal. en dal ik hoop, dal hij mijn vader spoedig de vrijheid zal kunnen laten hergeven ; zeg hem, dat mijne liefde en genegenheidquot;....

»lk zal hem dal alles zeggen, zeide de jongeling snel, haar in de rede vallende, en somber voor zich nederziende.

»0 ja, doe dat. Krank !quot; vervolgde zij, en zij was zoo in gedachten verdiept, dat zij waarschijnlijk niel had opgemerkt, dal hij haar in hare rede gestoord had, «zeg hem, dat ik nu geen lijd had om Ie schrijven; maar geef hem deze bloem.quot; Dit zeggende, keerde zij zich om, en reikte hem er eenctoe. De jongeling slak snel de hand uit, nam de bloem aan, en bracht die naar zijn gelaat; maar even snel verwijderde hij zijne hand weder, en zeide langzaam; «Ik zal hem deze bloem geven,

zweer het u. quot;

quot;Zeg hem dan nog, — o! ik verlang veel, niet waar Krank?quot; zeide zij aarzelend, loen zij den duislercn trek gewaar werd, die over zijn gelaat zweefde.

quot;Nimmer Ie veel, Maria! wal zal ik van Van Schalfelaar zeggen ?quot; vroeg hij bedaard, nog altijd de bloem in de hand houdende.

quot;Zeg hem dan, vervolgde zij vcrlroiiwelijk, quot;dal er aan hel boompje, dat ik heb opgekweekt, drie knopjes gekomen waren, maar dat het eene, voordat het uitliep, is verkwijnd ; ik heb het loen afgeknipt. De andere waren vol leven, en ik heb ze naar hem en mij genoemd ! eiken dag bezag ik

dan hel boompje en de zwellende knoppen ; nu slaan zij in vollen bloei. Zeg hem, dal liet de roos is, die ik Maria genoemd heb, welke ik hem zend ; dal ik de andere voor mij behoud, en dal ik hem hoop te zien, voordal zij verwelkt. Maar zoo gij denkt dat hij lachen zal, om dezen kinderaehligen inval, zoo zeg hem van dit alles niets, beste Frank !quot; eindigde zij. en zag hem vragend aan.

»En waarom zou hij lachen, Maria! als ik hem de roos geef?' zeidc Frank aangedaan; »ik zal hem alles verhalen, zooals gij het mij gezegd hebt, zelfs van het verdorde knopje; niets heeft meer waarde voor den man dan een geschenk van haar, die hij bemint, en te vernemen, dal zij steeds aan hem denk.quot;

»(iij weel dit,quot; zeide Maria vertrouwelijk, «o! ik zie wel, dal uw hart u ook niet meer toebehoort, Frank ! Verbaal mij toch eens iets van uwe Ada; hebt gij baar in lang niet gezien!quot;

»En wie heeft u van haar gesproken ?quot; vroeg de jonge ruiter verrast en mistroostig.

«Wel, Van Scbalfelaar,quot; zeide zij, »en mijn vader ; want die heeft haar immers gezien, toen zij met haar oom van Wijk terugkeerde; hij trof hem met dien Perrol aan de Kilt aan, of mogelijk weel gij die niet eens!quot; Toen de jongeling haar niet antwoordde, maar, in gedachte verdiept, op de roos staarde, die hij in de hand hield, vervolgde zij: »Maar zeg mij eens, is zij zoo schoon, als men mij gezegd heeft, en heeft zij u wel van harte liet ? Groet haar dan eens van mij, als gij haar ziel; want zij zal immers niet Ie Irolsch wezen om mij hare vriendschap tc schenken, ofschoon ik maar een burgermeisje ben

»Ja zij is schoon, Maria ! zooals men u gezegd heeft,quot; antwoordde Frank met drift, »en zij is mij genegen: denk ook niel, dat zij Irolsch is, de arme Ada; o neen! en zij verdient uwe vriendschap ; want zij is zeer ongelukkig.quot;

«is het dan toch waar. Frank!quot; vroeg Maria met deelneming, »dal hare geestvermogens zoo zwak zijn ? mijn vader zeide mij toch dal zij zeer wel was.quot;

«Helaas ja!quot; hernam hij, «bel is maar al te waar; soms is het also! de Heiligen en de goede (Jod haar verlaten, en dan is het donker in haar gemoed.quot;

»0, gij doel wel, dal };ij haar liefhebt!quot; zeide Maria gevoelvol, «uwe liefde zal misschien baar verstand weder doen opklaren. (Jod zal uwe gebeden verhooren, en de Heilige Moeder zal u gelukkig met haar maken ; bemin haar altijd !quot;

»Haar,quot; riep Frank somber, »iieen, Maria! ik bemin haar niet, ik heb haar mijne vriendschap geschonken ; maar mijn hart ..., nimmer!quot;

«En zij heeft u lief!quot; zeide Maria verwonderd, waarna zij met deelneming vervolgde : »0 Frank dan beklaag ik haar, dan is zij dubbel ongelukkig.quot;

Hij antwoordde niel; maar geheel terneergeslagen boog hij hel hoofd voorover, en haalde een ijzeren doosje Ie voorschijn, nam er een vuurslag, zwam en een vuursteen uil, legde de roos er voorzichtig in, en verborg het doosje weder. Toen hij opzag, wischte zij met de hand hare oogen af, en hij vroeg schielijk: »(■ ij weent, Maria?quot;

«ik denk aan de ongelukkige jonkvrouw,quot; antwoordde zij, hel hoofd schuddende, »en ik kan mij zoo goed voorstellen, hoe weinig vreugde hel leven meer voor haar kan hebben.

De jongeling bewaarde een oogenblik hel stilzwijgen, en zeide aangedaan, toen Maria hel raam dichtdeed: «Gij zijl zoo goed, Maria ! bid voor haar; o! zij was waard uwe zuster Ie zijn ; want ook zij is goed, ofschoon zij haar verstand moet missen.quot;

Verder kon hij niets zeggen, want Martha trad hel vertrek binnen, en zeide vroolijk: «Ik breng goede tijding van Dirk ; maar, mijn deugd! wal laat gij beiden de lip hangen! kom, Frank! ik wcnsch u goedenmorgen, jongen! daar gij hel spreken schijnt verleerd te hebben.

Lachend bood zij hem nu hare blanke, ronde wang lot kussen aan ; want zij had den jongeling lief, en zou hem zoo gaarne vroolijk gezien hebben. Zij behandelde hem gelijk het eener brave burgervrouw betaamde, die met de wetten der herbergzaamheid bekend was; en Frank, die reeds, eer Van Schalfelaar hem als knaap tot zich nam, in de VcrgvUlc l/chii als kind van den huize behandeld werd, moest tussehen moeder en dochter aanzitten.

De morgen was nog niet ver gevorderd, toen Frank zich reeds buiten de Utrechlsche poort bevond, die in dien lijd nog de St. Jooslen l'oorl genoemd werd; hij begaf zich op weg om Van Schalfelaar op te zoeken, maar vermeed opzellelijk om dicht langs de stad le gaan, en volgde daarna eerst den Utrechlschen weg. Zijn gelaat was weder even onkenbaar gemaakt als den' vorigen avond, en hij stapte snel voorwaarts, zonder acht le geven op hetgeen er om hem voorviel. Toen hij evenwel gereed stond, om den weg te verlaten, en rechtsaf zijn weg door het veld naar de Itirk te nemen,

stond hij stil, zaj; nog eens (enig naar de stad, die in de diepte, voor hem lag, en /iielitle.. Toen liij zijn hoofd omwendde, werd hij vóór zieh uil i)|» den weg, die nog allijd kliinmende was, een stofwolk gewaar; hij zag spoedig, dal het een hoop paardevolk was, welke in den draf naderde, cn de nieuwsgierigheid, en mogelijk ook een edeler gevoel, inaakle dat hij zich in hel houtgewas aan den weg verhorg.

Spoedig naderden de ruiters, en Perrol reed hem voorhij. Hel hoofd der Zwarte Kende was lieht gewapend, en droeg over zijn harnas een houppelande van zwart laken, met hreede honte randen van sahelvel; met behendiglieid hesluurde (tij den fraaien, willen hengsl, dien hij hereed ; een lange, roode veer wapperde op zijn zwarten, ijzeren slormhoed. Zijn gelaal was Irolseh, doeh opgeruimd, en hij wierp een zegevierenden hlik op de landstreek, die heueden hein lag. Vidal reed achter hem; vier Irompenaars (I) hliezen een inarseh, die door het hooger gedeelte des hergs werd leruggekaiitsl. Iliemp volgden omslrecks een dertigtal ruiters, waarvan sommigen mei speren gewapend waren, terwijl de ou'i'igeii kruishogen hadden. Niet de minsle iiewaarwording liel zich op hunne zwarle Ironiën heinerken, ofschoon zich een hevalligc landstreek voor hun ooit opdeed; en even gedwee als de jachttijger den negerkoning o|) zijn jachtpartij vergezelt, zoo volgden zij hun hoofdman, wiens sombere standaard in hun midden wapperde.

Toen zij voorhij waren, zag hij, dat er hoven op den herg nog meer ruiters aankwamen, die een wagen schenen Ie hegeleiden : Perrol had waarschijnlijk geen geduld gehad om langer zijn paard in den stap Ie houden, en was vooruitgesneld. Frank verwijderde zich nu, nadal hij nog een somheren en dreigenden hlik naar den aanvoerder geworpen had, die bijna door hel slof niet meer zicblbaar was. Kvenwel bleef bij wederom slaan, loen hij geheel van den weg verwijderd was; hij haalde hel doosje le voorschijn, opende hel, en staarde eenige oogenhlikken op de roos. Men Iraan viel nil zijn oog op de bloem. «(Jij heet Maria,quot; zeide hij met verrukking, en wilde de roos er iiiluemen, loen bij een sterke hand o|i zijn schouder voelde liggen; snel sloot hij de doos, zag om en zeide, gerust adem billende, lerwijl hij de reehlerband uil zijne borsl terugtrok : »lla! Halph! zijl gij hel? ik dacht . . ..quot; Maar loen bij zweeg,

(I) Trompette ra.

J. F. Oi/man8, De Schaapherder, I.

en zijn oog voor den ernstige hlik van den ouden man nedersloeg, zeide de schaapherder heslrafl'end: «Ongelukkige! ik vreesde hel reeds ; gij hebt hel meisje met de blonde lokken wedergezien ! — arme Frank !quot;

VI.

De Schaffelaar.

«En amoren zult ge in vlam en vier, «Spijt opgaf en verdrag Iquot;

H. TOLLENS, CZ.

Aan de uiterste grenzen van bet Slicht, en gedeellclijk op den Gelderschen bodem, lag de Schall'elaar, ol de Schaiïelaer zooals bet landvolk dil buis noemde, dat aan den bruidegom van Maria lochehoorde; de schraalheid van den grond mag wellicht oorzaak geweest zijn, dat men eertijds deze plek, en bijgevolg ook bel getimmerte zelf, dien naam gegeven bad. De zorg echter, die de hezillers dezer streek, welke nu uil bouwland, hoschakkers en heide bestond, aan de verbetering van den grond besteed hadden, had het laatste zooveel mogelijk verminderd ; slechts langs het heekje, dat van de Veluwsche Bergen afkwam, en zich in de Vlierheek verloor, vond men eenige kampen vrij goed weiland. Het was een eigen leen, van ouder lot ouder aan de heeren van Schaffelaar loebehoorende, dal door hen onmiddellijk aan de bisschoppen van Utrecht werd verbeergewaad beleend met een paar berlslederen handschoenen, ofschoon hel gedeeltelijk in hel hertogdom Gelder lag. Een uilgestrekt stuk heide en wildernis op de Veluwe, dat door den vader van den tegenwoor-digen beziller der goederen van den Hertog van (Jeider Ier leen was ontvangen, die zelfs de geheele Veluwe van den Misscbop van l lrecht Ier leen hield, diende om er de schapen op le laten loopen en tol jachtvermaak van den beer. Ofschoon deze hezilliugen weinig opbrachten, zoo waren toch die inkomslen ruim genoeg voor de behoeften der landheeren, die wel tot den ouden, maar niet lol den macbligslen Slichlscheu adel behoorden, en slil en eenvoudig op bet land leefden, of, zooals zij van oudsher gewoon] waren, den Bisschop in hel veld dienden ; hetgeen hen in de gelegenheid stelde hunne eigendommen onbezwaard aan hunne zonen na le laten.

De Schalialaar was, zooals wij gehoord hebben, _ 1

geen sterkt' liurchl inot dikkt- muren en nmdeelen, en geenszins Ie vergelijken mei imdere adellijke huizen van hel Slichl, maar evenwel ook niet geheel zonder tegenweer. Zij lag op een eenigszins Imogen grond aan het beekje, waarvan wij zoo even spraken; een tamelijk grool vierkant stuk land was omringd door een vrij diepe en hreede greppel, en op den post aan de binnenzijde was een doornheg geplant, waarachter slormpalen stonden, die zeer goed onderhouden waren. Een valbrug gaf den toegang lol dezen grond over de greppel, die des zomers meestal droog, doch in hel voor- en najaar, als de beek zwol, van water voorzien was. Omtrent een manslengte van de slormpalen stonden in hel vierkant schuren en hooibergen, stallen voor paarden en vee, en een woning voor knechts en arbeiders, in één woord, al wal men tol gerij!' voor landbouw en schapenfokkerij noodig had; deze gebouwen waren van hout samengesteld en van rieten of strooien daken voorzien. Midden op deze werf slond de Sleenen-kamer van den heer; hel was een langwerpig vierkant gebouw, van groole sleenen opgemetseld, dal mede door een hreede gracht omgeven was. De deur, niet veel wijder dan de breedte van een mensch, was in hel midden van een der zijden, en een traptorenlje, dichl daarnaast, gaf gelegenheid, om de toenadering ie bemoeilijken; een dunne plank, die voor brug diende, kon mede in tijd van nood worden op gehaald, zij rustte in hel midden op een paal, die in de gracht slond om hel doorbuigen Ie verhinderen.

Het dak van hel huis liep spits loc en was mei leien gedekt ; de schoorsteen en lt;lc spils van hel torentje prijkten met groole weerhanen; en de grootste slerkle van hel luns bestond, na de schietgaten, die bijna gelijk mei den grond in de onderste vertrekken waren, in de breedte der gooi, welke om hel dak liep. De muur was van kanleelen voorzien, en een mensch kon door die goot zeer gevoeglijk del huis rondloopen. Niemand, die zich dus buiten de eerste grachl vertoonde, was beveiligd voor de bouten der zware armborsten, die men op de linne gebruiken kon, of voor de pijlen en kogels, welke van achter den post konden gescholen worden. De tweede gracht kon ook niel gedempt worden, zonderdal de belegerden zulks konden verhinderen of moeilijk maken door het werpen van sleenen en branstolfen. liet torentje gaf den toegang lot de bovenmuur, en de ongelijkmatig geplaatste ramen waren allen met stevige, eikenhouten luiken aan de buitenzijde voorzien. De Sleenen-kamer was, zooals Van Schaiïelaar gezegd had, niel in slaat om een belegering, maar wel om een aanval van een stroopende • bende te weerstaan.

Omstreeks den middag naderde Frank, door Ualph vergezeld, de Schalfelaar. Toen zij uil hel hakhout kwamen, dat zich aan die zijde bijna lol aan liet huis uitstrekte, stonden zij heiden slil en Frank vroeg aan den ouden man, terwijl hij hem de hand reikte : «Wanneer en waar zie ik u weder, Vader?quot;

»,la jongen!quot; antwoordde de herder, de hand van den ruiter in de zijne drukkende, »dal weel ik niet; mogelijk spoedig, maar ik weet niel wanneer ; gij kunt niel gaan, waar gij will, daarom moei ik wel bij u komen.quot;

«Helaas! het is zoo,quot; hernam deze, »en ik vrees, dat gij u Ie veel vermoeid hebt, door mij te vergezellen.quot;

»0!quot; zeide Malph glimlachende, «geen afstand, hoe groot ook, zal mij afschrikken om u eens te komen zien en n een goeden raad te geven ; gij belooft mij immers, uw vriend, aan wien gij zooveel verplichling hebt, Ie overhandigen helgeen men u voor hem gaf?quot;

«Ik beloof hel, vader!quot; zeide Frank neerslachtig; »en loch het is voor hem zoo weinig, en voor mij zoo veel!quot;

«Het is eens anders goed, knaap!quot; zeide de herder bestrallende, waarna hij echter vriendelijk vervolgde: «Maar ik heb uwe belofte, dal is genoeg. Goedendag, mijn jongen !quot;

«Vaarwel, Halph !quot; zeide Frank, »(ïod zij mei u,' en terwijl de schaapherder langs denzellden weg terugkeerde, trad de jongeling naar de Schaf-felaar. De valbrug was nedergelaten, en spoedig hoorde hij, dal men op de werf sprak ; ook zag hij, toen hij over de brug stapte. Van Schaiïelaar, die mei een man, welke slechts één arm had, in gesprek was, terwijl Henri, behalve zijn eigen paardje ook Moor bij den tengel hield.

»Hé! waar komt gij vandaan?quot; vroeg Van Schaiïelaar, die zich omkeerde, toen hij de voetstappen op de brug hoorde en verwonderd scheen, Frank voor zich le zien.

»Van de stad,quot; antwoordde deze, die zijn vriend naderde, hem de hand gaf en vroeg: »Maar zeg mij eens, hoe hel komt, dal gij u op dil oogen-lilik hier bevindt. '

«De juiste reden kan ik er u niet van zeggen. Frank!quot; hernam Van Schaiïelaar, «misschien weet zijn Herwaarde die alleen ; maar wel weel ik, dal

hij iiiij non vdor don avond hij zich vci wachl. '

«Wal zon er nu weder aan de hand /ijii ?quot; vroeg Frank.

»lk hoop iels goeds!quot; zeide zijn vriend; «het was een hoodsehap die mij knel iip hel lijl' viel; ik zal juist met den meester over hem en /.ijn huisgezin te spreken, toen de ongelnkshode kwam; het was zoo omstreeks een uur, nadat gij vertrokken w aart. Toen moest ik nog voor mijne ruiters en voor dc gevangenen zorgen ; want mijnheer Saiazar en zijne mannen zijn dapper, maar, helaas! wat ruw. Hel was nog nacht, toen ik vertrok, en ik nam de vrijheid om hier eens te gaan zien, hoe de zaken stonden; de IJisschop zal mij op den bepaalden tijd zien, en ik helt mijne nuchtrnst opgeoll'erd om mijne belangen hier ook een weinig te hehartigen. Maar hoe gaal het in in ih' \'cninlde Uchn gij hebt mij nog niets gezegd,quot; eindigde hij met drilt.

«Vrouw Martha en Maria zijn wel, en laten u groeten,quot; zeide Frank en trad een weinig met Van ScliaHelaar ter zijde. Hij verhaalde hein, in welke angst de vrouwen verkeerd hadden, en antwoordde op al de vragen, die Van Sehallelaar hem deed.

»Wij waren al een weinig ongerust, de meester en ik, toen gij nog niet terug waart en ik vertrekken moest : maar ik heb hem reeds gezegd, dat zijne vrouw u misschien bij zich zou trachten te houden,quot; zeide Van Scha He laar. »() ja! ik kan mij zeer goed begrijpen, welk een droefheid er in Amersfoort moet heersehen ; liet is een ongelukkige oorlog, Frank !quot;

»En hoe vaart de meester?quot; vroeg deze, zijne hand in ziju wambuis stekende.

»0 ! vrij wel, Frank ! Maar zeg mij eens, boe zijl gij te weten gekomen, dal ik hier was ? want in de stad is dat toch wel niet hekend!quot; vroeg Van Sehallelaar.

«Ik ontmoette den ouden llalph,quot; zeide Frank, die zich nn ook zijne belofte herinnerde, »hij onderrichtte mij, dal ik u hier zou vinden, en vergezelde mij tot bij de SchaHelaar.quot;

quot;Die schaapherder weel dan ook idles,quot; zeide Van Sehallelaar verwonderd: »bij schijnt altijd bekend met hetgeen er voorvalt, en volgt n op den voel; die oude meent het goed met u. Frank! Maar hebt gij hem v\el gevraagd om hier binnen te treden en uil te rusten?quot;

quot;Ik heb hel hem gevraagd,quot; antwoordde deze, «maar hij ging weder stadwaarts ; door zijn ouderdom en zijne slechte kleeding doel niemand hem leed, en hel landvolk en zelfs de soldaten, die hem zeer goed kennen, ontzien hem, omdat hij melde gave der voorzegging geboren is; zij welen, dal de herders, die altijd eenzaam leven, wijzer zijn dan andere mensehen ; daarom vreezen zij hem.quot;

»0! ja, ik w eel dal,quot; 'zeide Van Scbiifl'elaar glimlachende, quot;ik weel dal ; gij hebt hel mij reeds meer verhaald ; maar ik heehl er niet veel aan.quot;

»()mdal gij hem nimmer gezien hebt, als zijn geest wordt opgeklaard,quot; zeide Frank droevig, «anders zondt gij er met meer ernst over spreken.quot;

»Vergeef mij,quot; hernam Van Sehallelaar, «ik wil niets zeggen ten nadeele van den goeden ouden man, die u heeft opgevoed ; maar vertel mij liever wal van mijne bruid. Was Maria weder opgeruimd, toen gij verlrokl?quot;

«Maria !quot; zeide Frank, en hij bad moeite om de aandoening te verbergen, die hem bijna overmeesterde ; »o ja! zij was wel en zeer verheugd, dat haar vader gered was. Zij heeft mij iets voor ii medegegeven . .. .quot;

quot;Voor mij ?quot; vroeg Van Sehallelaar met drift, «geef het rnij spoedig; hoe hebt gij dal kunnen vergeten ?quot; De jonge ruiter haalde nn het ijzeren doosje langzaam te voorschijn, en, alsof hij vreesde het te openen, gaf hij bel, zooals het was, aan zijn vriend.

»0, Frank! nu moet ik zeggen, dat gij nimmer verliefd geweest zijl, en dat gij ;niet weel, van welk een waarde een geschenk is van hel meisje, dat men bemint,quot; zeide Van Sehallelaar, terwijl hij het doosje aannam en opende. Met oogen, die van blijdschap fonkelden, zag Van Sehallelaar op de roos, welke bevallig uilkwaiu legen den donkeren bodem. Ken traan van aandoening welde in het oog van den jongeling op ; doch hij wisehte dien weg, vóórdal zijn vriend opzag. Met innerlijke vreugde sloeg Frank het gelaal van zijn weldoener gade, dat geluk en zalige blijdschap verried ; en ofschoon de wanhoop zich misschien Ie meer van hem meester maakle, naarmate hij zijne droefheid overwon, verhaalde hij kalm, wal Maria hem gezegd had, zonder het minste te verzwijgen of te veranderen ; want hel waren woorden, die in zijne ziel gedrukt stonden; hij vergat zelfs het verstorven knopje niet.

quot;Fn deze bloem heet dan Maria,quot; riep Van Schalïelaiir met vuur, «zij heeft u dal gezegd f' en toen Frank, die geen woord meer spreken, en bijna niets meer onderscheiden kon van hetgeen hem omringde, beamend met hel hoofd knikte, riep Van Sehallelaar vol liefde: «Welnu, ik kus

u, Maria! gij /ijt mijne lieve bruid !quot; en hij druklc de bloem aan zijne lippen; daarna beseliouwde liij haar op eenigen afstand, en zeide vroolijk ; »Zie, mijn jongen ! die roos is sehoon, niet waar ? maar vindt gij niet, dal mijne bruid veel sehooner is T' Doch toen hij een antwoord verwachtte, zag hij, dat Frank hem verlaten had. Hij lachte, en zeide vroolijk: »lk zie wel, dat hij nog ninmier verliefd geweest is!quot; kuste de roos nogmaals, deed haar toen weder in het doosje, en stak hel hij zich.

Frank had zich een weinig ter zijde hegeven hij den man, die maar één arm had, en mei Henri sprak. Het was een ruitei, die jarenlang onder Van Schalfe-laar en diens vader gediend had, en nadat hij in den oorlog verminkt was geworden, hier als opzichter was geplaatst. De jongeling groette den knaap, en gaf den ouden ruiter, die hem zeil in de rijkunst had onderricht, de hand. »(iij ziet er nu zoo goed niet uit. Frank!quot; zeide deze, »als wanneer gij naast onzen aanvoerder rijdt en gewapend zijl voor den strijd; gij schijnt niet opgeruimd. Ik weel wel, waar hel vandaan komt; ik had ook altijd een duivelschen weerzin om mijne ruiler-kleeding te verlaten; maar wal zal men doenquot;' het is ' (Mk wel zoo gegaan, als de aanvoerder zeide; «Ruiter! doe dit, ruiter! doe dat,quot; verduiveld ! dan moest Hans immers wel! en dan moet men soms gekleed als een vogelverschrikker, langs het land loopen, om niet gekend te worden ; want kennen zij u, dan is het touw klaar en de boom gauw gevonden.quot;

De spraakzaamheid van den goeden oude, die in zijn jeugd, ofschoon trouw en dapper, niet altijd de gemakkelijkste was geweest, gaf aan Frank de gelegenheid, om zijn gedachten weder Ie verzamelen, en de duizeling te overwinnen, die te voren menschen en paarden, ja de gansche Steenen-kamer en de schuren voor zijn oogen had doen ronddraaien ; en toen Van Schafl'claar naasl hem trad en lachende zeide: »Wat hoor ik, Hans ! verzet gij u weder legen de krijgswetten, en zoekt gij mijn volk lot muiterij aan te zetten ? antwoordde Frank : »Ncen, mijn vriend ! maar hij zon mij liever van het hoofd tot de voeten gewapend gezien hebben ; het hart van den oude hangt nog aan de ruiters, ofschoon hij zijn arm kwijl is.'

»lk zou tegenwoordig niet veel kans hebben, om er mijn arm bij te verliezen,quot; zeide Hans lachende, «want er is dan nog verduiveld weinig gebeurd; dat sirooptochtje tegen Amersfoort, dal gij mij verhaald hebt. Heer! wil niet veel zeggen, en als er eens goed volk in de stad geweosl was, dan....'

«Weet gij al. Van Sehalfelaar!quot; riep Frank, den ruiter in de rede vallende, »lt;lat Perrol hedenmorgen in Amersfoort is hinnengeriikt ?quot;

»Perrol in Amersfoort!quot; riep Van Schall'elaar, en zijn gelaal, dal gelnk en vreugde uitdrukte, werd plotseling ernstig en onvergenoegd.

»(iij bedoelt dien van de Zwarte Hemic,quot; zeide Hans, »zooals men zegl met de Hoode Hand, nietwaar ?quot;

quot;Denzelfden,quot; antwoordde Frank, »ik zag hem dezen morgen op weg naar de stad.quot;

«Perrol in Amersfoort !quot; herhaalde Van Schalie-laar nog eens, »en de meester niet te huis ! vervloekt ! waarom moest die bode gisterenavond nog de stellige order brengen, om niet èèn gevangene vrij te laten, maar hen allen naar Wijk op Ie zenden! Moeder en dochter overgelaten aan de aanslagen van dien booswicht !quot; zeide hij somber, zweeg, en riep toen : «Neen ! Wouter moet vrijgelaten worden, de Bisschop moet mij dil toeslaan. Komaan, Henri! laat ons opzitten.quot;

Frank bedacht zich een oogenhlik ; hij onderzocht eerst bij zich zei ven, of hetgeen hi j aanbieden wilde, bij hem wel opkwam nil vriendschap voor Van Sehalfelaar, en zeide toen, over zich zeiven voldaan : «Indien gij het goedvindt, dan keer ik nog dadelijk naar de stad terug, om voor hare veiligheid Ie waken.quot;

»Neen, Frank! ik dank u,quot; antwoordde Van Sehalfelaar; «hij kent u, of zou u leeren kennen, en dan ware hel misschien met u gedaan ; slechts de meester kan, naast God, hier alleen bijstand verleenen, en zijne Eerwaarde zal niet onverbiddelijk zijn; want ik vraag nu alleen de vrijheid van een enkel niensch, en die zal zijn gezag of zijne macht toch niet benadeelen.quot;

«Fn denkt gij, Heer!quot; zeide de oude ruiter, «dal die vreemde snaak ook de Sehalfelaar mei rust zal laten, zooals men tot nog toe gedaan heeft?quot;

»lk weet het niet,quot; antwoordde deze; «maar bet zal mogelijk niet kwaad zijn om eenige voorzorgen Ie nemen.quot;

Toen had er een gesprek lusschen hem. Frank ₍.n den ouden Hans plaats, waarin bepaald werd, dat Frank dezen dag op de SchaHelaar zon blijven, om Ie zorgen, dat alles zooveel mogelijk in staal van verdediging werd gesteld, en de valbruggen werden nagezien. Den volgenden morgen zou hij zich weder bij het leger voegen, en eenigen van Van Schalfclaars ruiters naar de Sehalfelaar zenden, om Hans in lijd van nood hij te staan ; want van de kneehls en jongens, die niet meer dan vijf in

ïgt;

},^rt'liil waren, was niel veel luil|) te verwachlen. Toen dil aldus besloten was, zeUe Van Schallelaar zieli in lt;leii zadel, en reed, gevolgd door Henri, over de valhrug; de oude Hans en Frank deden hemnil-geleide, en leen liij Frank de hand gal', voordal hij afreed. Loog hij zich een weinig voorover, en zeide, somher glimlachende: «Ik weel nu, Frank ! wie de verdorde kno|i was, dien Maria heel! afgeknipt: hel is IVrrol! (iod geve, dat hel uilkome! (Jeef den meesler goeden moed, als ?.^rii hem van mij groet; vaarwel!quot;

j «Die knaap heeft al vrij wat verbeelding. Frank!quot; zeide Mans lachende, lerwijl hij Henri naoogde, «maar ik moei den duivelschen jongen loch icchl laten wedervaren; hij kan goed met paaiden omgaan ; en schoon zijn ruggegraat veel gelijkenis moei hehhen mei den slal' van onzen Hisschop, zoo zit hij in den zadel, alsof hij er op gespijkerd was.quot; Doch loen de spraakzame ruiler zag, dal Frank niet naar hein luisterde, maar, in ge-dachlcn verdiept, legen de leuning van de hrug leunde, schudde hij zi^n hoofd en Ncrw ijderde zich.

Nog lang zag Frank naar zijn vriend, die zich al meer en meer verw ijderde, toldal deze eindelijk achler eenig sli-nikgewas omreed ; loen zag hij van den knaap niets meer, maar nog een tijdlang het hoofd van den ruiteraanvoerder, gedekt door den helm en de wapperende pluim. «Hij denkt, dat hel l'errol is,quot; zeide hij halfluid en glimlachte. «Maar neen!quot; vervolgde hij, droevig het hoofd schuddende, «liet is Frank! ik hen het zelf; heeft llalph mij niet gezegd dal hij mij ten grave zal vergezellen? Maar houd altijd die .gedachten, mijn vriend! en lees nimmer in mijn hart; gij zijl te edel om mij uwe vriendschap Ie ontnemen ; maar het zou u hedroeven, dal uw geluk mijn ongeluk veroorzaakte, en zij !quot; zeide hij, zuchlende, «zou zij mij haar medelijden kunnen weigeren ? neen ! maar mijn hart verlangt meer dan medelijden, en meer kan zij mij toch niel schenken. O! kon ik dit leven vaarwelzeggen met dien l'errol! maar hij is zoo machtig, zoo sterk, en ik hen nog jong; en evenwel zou ik den ongelijken kamp met vreugde ondernemen, al kon ik mijn vriend niet verlossen van dezen vijand, zoo zon ik ten minste den dood v inden, die mij zoo welkom zon zijn.quot; Hier zweeg hij, en hrachl zijne hand aan zijn voorhoofd, waarna hij zich naar het huis hegaf. Hij vond Hans hezig om naar het jagen der wolken te zien, en deze i'iep hem toe: «De heer zal een slechte reis hehhen. Frank ! kijk daar die wolken eens uil het westen komen opzetten ; dal heloof ruw weer.quot;

Frank zag nu, door den ruiter opmerkzaam gemaakt, naar hoven; de kennis, die hij in zijne jonge jaren van het weer verkregen had, deed hem het gezegde van den ruiter heainen, en zij vingen dadelijk aan, om, volgens hel verlangen van Van Schallelaar, alles zooveel mogelijk in vveer-haren staal te hrengen. Fen menigte hout, dat huiten de Schadelaar op den weg lag, werd op de werf gehaald, waarhij zelfs de vrouw van den hoer en hare meiden de hehulpzame hand boden. Men zag de bruggen en stormpalen na, en de ruiler zeide vroolijk onder het werk tol Frank : «Eer de dag van morgen voorbij is, zal ik alles gereed hebben, en als ik dan mijne bezetting heb, dan zal mijn oude aanvoerder over Hans tevreden zijn; het eenige, dat mij maar hindert, is, dal ik met dien duivelschen arm geen boog kan behandelen, en wachten moet tot zij onder hel hereik van mijn zijdgeweer zijn.quot;

De voorspelling van den ouden ruiter was uil-gekomen: de wind was van tijd tol tijd heviger geworden, en nu en dan viel er een koude, onaangename regen. Het was reeds laat; de duisternis was hijzonder sterk, tiaar men niets van de maan of sterren zien kon; men hoorde sleehls hel gehuil van den wind. De bewoners van de Schallelaar schenen zich reeds allen ter rust begeven te hebben, en aan geen der vensters van de Stecnen-kamer of van een der andere woningen vertoonde zich eenig licht ; zelfs de honden, die anders op de werf liepen, hielden zich nu schuil, en men hoorde binnen de omwalling geen ander Seluid dan het heen en weder gaan der windwijzers op den schoorsteen en het torentje. Even-' wel naderde de schaapherder met rassehe schreden de Schallelaar; hij lennde, zooals meestal, op zijn staf, en zijn hond, die anders gewoonlijk vroolijk voor hem uitsprong, liep met neder-hangenden kop en staart achter hem, en volgde zijn meester op den voel. De oude man, die zich om regen noch wind scheen te hekommeren, maakte zulk een haast, dat men veeleer kon zeggen, dat hij liep dan ging; ook stond hij, toen hij voor de valbrug was, een oogenblik stil, rustte vooroverleunende, op zijn staf, en hijgde naar adem. Doch spoedig richtte hij zich driftig op, als ware hij op zich zelveu verstoord, dat hij den lijd roekeloos liet verloopen, en schreeuwde: »Hola! hé! heidaar! doet open, ineuschen!quot; Maar vruchteloos was zijn geschreeuw; de wind ving

zijne schelle klanken op, en zijne slem gin},' in het geloei van den storm verloren. Halph stampte op den grond, en gelastte Wolf om Ie hlafl'en; maar, hetzij hel dier hem niet begreep, of door het slechte weer lernedergeslagen -was, hel zweeg. Toen valte de herder een hoorn, die aan den hand hing, waardoor zijne kleederen werden hijeengehonden, en begon Ie blazen; de akelige en eentonige klank van den ossenhoorn was meer bestand legen den wind dan zijne slem. Weldra scheen Woll een gerucht achter de brug Ie vernemen ; ten minste hij zette de ooren op en snoof door zijne neusgaten; de honden, die siil uil hunne hokken waren gekomen, begonnen nu achter de brug Ie brommen, en ofschoon de strot van Wolf in lang na zoo sterk niet scheen te zijn, zoo antwoordde hij hen echter moedig, en plaatste zich op het uiteinde van de gracht.

«Zwijgt, duivelskinderen ! Wie is daar zoo laai f' riep nu de stem van iemand, die achter, of misschien wel naast de brug slond, naar builen.

»Is de ruiter Frank nog op de Schalfelaar f' vroeg Halph snel, terwijl de honden zich alleen veroorloofden om brommende langs de haag te loopen.

»l)c ruiter Frank!quot; bromde Hans; want deze was het, die in zijn slaap gestoord was geworden, en nu kwam zien, wat er le doen was: »en wie zijl gij ? wat doet gij hier zoo laat ?quot;

»lk ben Ralph, de schaapherder; roept Frank maar, die kent mij wel, en maak haast,quot; riep de herder.

«O, ho! zijl gij hel, Halph!quot; antwoordde Hans; »Wat duivel! doet gij zoo laat in den regen? wilt gij onder dak komen ?quot;

• Neen!quot; schreeuwde Halph, met zijn staf op den grond stampende, »ik moet Frank spreken.quot;

«Frank is niet meer hier, driftige oude!quot; antwoordde Hans onvergenoegd, «hij is reeds in den avond naar het leger gegaan ; ik wenscble wel, dat gij mij maar hadt laten slapen.quot;

«(Jod zij geloofd!quot; riep deze verheugd, en vroeg loen: »En Van Schalfelaar, waar is die?quot;

«De Heer is ook niet meer op de Schalfelaar; en wat moet gij nog meer weten, schapendrijver?quot; vroeg de ruiter gemelijk.

«Niets, paardenrijder!quot; hernam Halph, «maalais gij uw leven liefhebt, dan verlaat gij nog Ier-stond met al wat leeft de Schallelaar; want ik geloof, dat er een hoop kwaad volk in aantocht is.quot;

«De Schalfelaar verlaten!quot; zeide Hans verwonderd, «droomt gij, oude ! voor wien ziet gij mij dan wel aan!quot;

«Voor iemand, die hel daglicht nimmermeer zien zal,quot; riep de herder met een sterke stern, «daarom zon de vlucht niet eens meer helpen ; wanl ik zeg u, dal gij sterven moei, en dat ik u hegraven zal. Verneder n en bid, en denk, dal Halph het gezegd heefl.quot; Toen sloeg de schaapherder zijn mantel van vellen om zich heen, en verdween met zijn hond in den nachl.

De oude ruiter huiverde, zoowel van koude als om heigeen de herder hem gezegd had; maar spoedig hernam bij zijne gewone opgeruimdheid en verhel de valbrug, vloekende op zijne eigen lichlgeloovigheid.

(ieen vierde van een uur was er sederl hel vertrek van Halph verloopen, en alles was weder slil geworden op de Schalfelaar, loen zich, als de wind nu en dan eenigszins minder hevig was, het getrappel van paarden boorenliel; de hoelijzers onl-moelten de keisleenen, die in hel zand lagen en spoedig kwamen eenige ruiters aanrijden, langs den weg waarover Frank des morgens gekomen was, behalve degenen, welke vomiit reden, waren er mogelijk vijf en twinlig. Zij bewaarden allen ecu jdiep slilzwijgen, en hadden hunne zwarte schapenvellen wapenrokken, die huilen met laken overtrokken waren, dicht om den hals toegehaald ; nietlegcnslaande de duisternis zag men nu en dan eene lichle llikkering op de kleine gedeelten hunner wapenen, welke blank geschuurd waren, vooral op hel slaal der bijlen, die sommigen aan den zadel hadden hangen. Vóór de valbrug gekomen, op dezelfde plaats waar de oude herder vóór weinige oogenblikken geslaan had, hield de aanvoerder slil, en zag opmerkzaam naar hel gebouw, waarna hij naar een der voorste ruiters reed, welke een man achter zich op hel paard had, dien men, naar de kleeding le oordeelen, voor een boerenknechl kon aanzien. «Is dil nu hel slot van den heer Van Schalfelaar?' vroeg hij.

«Ja, Heer!quot; antwoordde de wegwijzer, «hel is de Schalfelaar.quot;

I «Volg mij, Froccard!quot; gebood de aanvoerder, en gij allen hlijfl stilstaan daarop reed hij den geheelen omvang der gebouwen rond. «Kn is er maar één uilgang aan dit huis?quot; vroeg hij. loen zij over het bruggelje reden, dat over de sloot lag, waardoor hel water van de beek in de gracht kwam.

«Er is er maar één. Heer! dien gij zooeven gezien hehl,quot; antwoordde de wegwijzer.

«Hel is een akelige verblijfplaats vooreenedel-man,quot; zeide de aanvoerder mei verachling; «bel

scliijiien niet anders dim schuren en kollen Ie, /ijii-quot; «Ja ; maar daar binnen slaal de Steenon-kamer,'' liernnni de andere; »zie, Heer! hier knul ffij haar zeer ^oed zien, hel is een Irani gehonw, geheel van slocn, en mei een grachl.quot;

»ls die diep?quot; vroeg de aanvoerder.

»lk weel liet niel, lieer!quot; anlwoordde de wegwijzer, »ik geloof niel, dal er waler in is; maar in deze gracht zal nu wel water zijn.quot;

»Hcl schijnl, dal zij ons niel verwaeiilen,quot; zeide de aanvoerder lol zijn knaap, toen zij weder hij de rnilers waren gekomen; »zij schijnen Ie slapen, en wij zuilen moeien roepen. Blaas eens op de Iromp, (1) kerel!quot;

Hij, die dit speelluig hij zich had. Mies, en de aanvoerder vervolgde lachende: quot;Ik had trecn groote gedachlen van hel gehouw, maar, op mijne eer! hel vall mij nog uil de hand; en indien hel niel ware, om hel genoegen Ie hehhen van den landheer nu juisl op zijn slol aan Ie Irellen, dan zon ik hel oogenhlik vervloeken, dal wij de stad verlieten. Blaas nog eens, kerel! en hard ; vvanl zij slapen, alsof zij doof waren.

Toen de trompenaar nog eens gehlazen had, riep Hans van achter de brug: «Wie is daar zoo laat ?quot;

«Laai de hrng neder, knaap!quot; zeide dc aanvoerder; »wanl het is hier koud en nat, en ik kom uw heer bezoeken.quot;

gt;i|)e heer Van Schaflelaar is niel meer hier,quot; hernam de andere; »gij hchl een vergeefsche reis gedaan.quot;

».\iel meer hier!quot; riep de aanvoerder mei drill. »lk geloof, dal gij liegt, kerel!quot;

«Dal is mijne gewoonle niet,quot; antwoordde Hans lomp weg; «maar ik weel niel, waarom ik juisl verplicht zou zijn de waarheid Ie zeggen.quot;

quot;Laai de hrug neder en redekavel niel,quot; hernam de aanvoerder, »of hel /al n herouwen, dal gij mij hier in den nachl laai wachten; als uw heer er achter komt, laat hij u wegjagen.quot;

quot;Ha, wegjagen ?quot; zeide Hans lachende, »en wie slaat daar dan voor de Schaiïelaar te wachten ?quot; quot;Perrol!quot; antwoordde de aanvoerder. «Zoo!quot; zeide Hans, »dan weet ik, dal dc hrug wel kan ophlijven. Goedennacht, heer hendehoofd! keer maar terug, en indien de duivel n onderweg den nek niet breekt, dan kunt gij nog voor middernacht in de stad zijn.quot;

(Ij iinzuin, laum' trumpcl.

«Ik gelast ii de brug neer te laten !quot; riep Perrcd gebiedend.

Perrol met de Uoode Hand heeft hier niets te gelasten,quot; schreeuwde Hans, «verwijder u, want ik ga naar bed ; het spreken in dien verdoemden wind vall mij lastig.quot;

quot;(üj wilt dus niel, kerel!quot; riep Perrol schamper, en vloekte binnensinonds; doch toen hij geen antwoord ontving, vervolgde hij lachende ; »Welnu Vidal! dan zal ik zelf de hrug moeten laten neer-doen : die vent is te trolseh voor opzichter van zulk een weerloos gebouw ; maar, per moio! hel zal hem berouwen.quot;

iNu gelastte hij het grootste gedeelte van zijne ruiters om af te zitten,en zeide: »(ieeft uwe paarden aan uwe makkers, verdeelt u in twee hoopen, en beklimt dc werf; de grachl zal met water zijn, maar de grond is hard ; gij kunt haar gemakkelijk doorgaan ; een heg met stormpalen is de verdediging; zij zullen u niet lang ophouden, dan kunt gij de valbrug nederlaten. Voorwaarts.quot;

Dc ruiters lieten hunne speren hij hunne paarden achter, en verdwenen weldra in de duisternis. Perrol stond nog, te paard gezeten, met Vidal, den gids en eenige ruiters, die de paarden vasthielden, vóór de brug. De wind, die nog altijd even sterk was en door het houtgewas huilde, maakte dat men niets van de ruiters kon hoeren, die zich op lasl van hun gebieder verwijderd hadden. Eindelijk vernam men toch eenig gerucht aan de beide zijkanten van de werf; men hoorde bet geluid van bijlslagen, die de stormpalen vernielden, een gekletter van wapenrustingen, misschien van ruiters, die van den aarden wal neder-vielen. Daarna vernam men flauw een soort van geschreeuw op de werf, en Ie midden van een hevige stormvlaag een gil, als van iemand, dien men vermoordt en eindelijk niets meer dan hel geluid van den wind en hel geknars der weerhanen,— en de brug daalde neder.

Toen Perrol er over reed, vroeg hij onverschil

lig aan een, die het dichtst

quot;Hebben zij zich te weer gesteld, Tuimelaar?quot;

quot;Zoo wat, Messirr!quot; antwoordde deze lachende, Ȏcn huimer schijnl lust gehad Ie hebben, zich Ie laten neerhouwen; maar de grachl was nat en de stormpalen sterk ; anders hadden wij u zoolang niel laten wachten.quot;

quot;Hel is goed !quot; hernam Perrol, «maar ontsteek nu een der fakkels, opdat ik ten minste eens rond kan zien.quot;

Toen er aan zijn bevel voldaan was, vertoonde

de werf, dip voor weinige oogenblikkcn zoo verlaten was geweest, een vreemd schouwspel; Perrol Ie paard, met een ijzingwekkenden lach op hel gelaal, geleek met de in den wind waaiende, roode helmpluim en den mantel van zwart bont, den vorst der duisternis. Aehler hem stonden eenige ruiters te paard, die de andere paarden hij de teugels hielden aan zijn rechterzijde zijn knaap Vidal, en aan zijn linkerhand de ruiter, die op den ijids het oog hield, welke tusschen hem^T en Perrol slond, en mei onverschilligheid had gelet op hetgeen er reeds geheurd was. Hij dacht niet aan ltd ongeluk, dat hij over dit huis hracht, maar hield de ccne hand in zijn huidel, de geldstukken tellende,'die hij reeds ontvangen had, en wachtte met ongeduld naar het oogenhlik, waarin hel overblijvende gedeelte der belooning voor de goede tercchlbrenging aan hem zoo worden uitbetaald. De fakkel, die nu eens dreigde uit te gaan, dan weder mei hevigheid, door de kracht van den wind, voortbrandde, wierp van tijd lol lijdeen genoegzaam licht van zich af om alles te overzien. Zij, die de werf beklommen, of liever in den 011-gelijken strijd gezegevierd hadden, rustten op hunnen wapens, of staken die vooruit, om elkander het een of ander aan te wijzen; maar zij spraken zacht, en wachtten bedaard op nadere bevelen. Ilnn rustige en vroolijkc blik verried, dat zij gereed waren om zonder tegenspraak te gehoorzamen ; zij hadtien de verdedigers van de Schall'elaar immers reeds gezien ; zij wisten hoe weinig zij er van te vreezen hadden, en de buit lachte hun reeds toe.

»Is dal nu het slot van denbeer, kerel?quot; vroeg Perrol barsch, en strekte de hand uit naar hel gebouw.

»Ja, edele lieer!quot; antwoordde de inds, «het is de Steenen-kamer, en gelijk uwe Edelheid ziel, geheel van steen.quot;

«Geheel van steen,quot; lachte Perrol, en vervolgde: «Heidaar! Tuimelaar ! treed nader, en /eg mij ol de bezetting naar dal huisje gevlucht, of in die ellendige schuren verborgen is.quot;

«Zij zijn allen in hel sleenen huis, Messire, antwoordde de ruiter, die de lakkei droeg: »de kerel, die hun orders gaf, heelt hun gelast, hem derwaarts tc volgen. Die beroemde èènarm is mij ontglipt,quot; zcide hij lachende; «toen ik hem hij den linkerarm dacht te vatten, tastte ik in de lucht.quot;

«Haalt een ladder, kerels!quot; gebood Perrol, «en maakt die plank los ; haast u, want die verdoemde wind is hinderlijk!quot; en bij vervolgde lachende: «Schud de fakkel zoo niet, gij. Tuimelaar, ziet iiij de vonken niet vliegen ? voor den satan ! zoekt iiij brand te stichten ?quot;

Terwijl eenige ruiters zich haastten om hier of daar een ladder op te sporen, sloeg Perrol zijn pelsrok om zich been, zeggende : «Wal dunkt u van /dit kasteel. Froecanl ! en wat zou hel beste middel zijn om de vogels nit deze kooi ledoen komen?quot;

«Mij dunkt, Messire!quot; antwoordde deze, die lang en mager was, en wiens gele huid een zuidelijke afkomst te kennen gaf, «mij dunkl bel is heler voor een slavenhuis dan voor een woning van een vrij mensch geschikt ; en liet gemakkelijkste middel om er hen nil te krijgen, zou, onder verbetering, zijn, tegen het dak en de luiken cenisje houlen af te schieten met ilie kransjes van harst en zwavel, die wij bij ons hebben. O, Messire! dan zuil irij de lieve beesljcs spoedig hooren zingen en bij vertrok zijn valsch gelaat tot een duivclscben lach.

«Ilo, ho! Froecanl!quot; zeide Perrol, «ik geloof dal mijn knaap er heel anders over zou denken ; maar past zulk een raad voor een vromen monnik ? (jevoelt gij geen lust om hier in boetvaardigheid uwe dagen te eindigen? gij waart bier zoo goed als in de woestijn ; hel zou een aardig klooster zijn voor vrome vaders van uw soort.quot;

«(Jij weet immers, Messire !quot; hernam Froecanl eenii-'szins gemelijk, «dat ik bet kloosterleven en de pij verlaten heb; neen, ik was liever duizendmalen dood en verdoemd dan mij opnieuw op te sluiten!'

«En daarom zoudt gij dit buis maar willen vernielen, zonder dal wij het prachtige innerlijke zouden kunnen zien,quot; zeide Perrol, waarna hij riep; «Met heeft lang geduurd, knapen! maar is de ladder goed !quot;

«Zeer goed, Messire! Wij hebben er twee,quot; was het antwoord. Toen vervolgde Perrol grimlachende; «Komaan, Vidal! gij moet ook niet achlerhlijven ; eisch de vesting op, dal is mensehe-lijk gehandeld ; ik spaar gaarne bloed als ik kan.

Vidal hoog met hel hoofd, reed een paar stappen voorwaarts, wierp een blik op hel buis, waarvan de luiken gesloten waren en de brug opgehaald was, en riep; «haul de brug neder en geeft u over, indien gij uw leven liclhebt ?quot; Maar men antwoordde hem niet, en niemand vertoonde zich. :Nu riep hij nog eens, zoo hard hem mogelijk was, en zijn stem klonk duidelijk, nietlegenslaan-de den wind ; «(lij allen geeft u over, indien gij hel lijf wilt redden !quot;

«Schreeuw zoo hard niet,quot; riep men nu van hoven uil hel huis, «gij zoudl uwe stem bederven, en geen gebed kunnen opzeggen, ais mijn heer 11 laai opknoopen, gemeene roover!quot;

«Hel is die knaap mei den ('rnen yleugel,quot; zeide hij, die de toorts droeg, l'errol iachle. «Die arme Vidal!quot; zeide deze en vervolgde kortaf': «Komaan, knapen! de brug neer en breekl mij de deur open!quot;

De ruiters Iraden snel naar de graelil, terwijl \ idal zwijgend lerugkeerde ; maar nu schenen de bewoners van de Sleenen-kamer zich ook te willen lalen gelden ; want een pijl, lt;lic langs den lakkei-drager snorde, trol' den wegwijzer in de borsl, en hij viel onder den uitroep van: «O lleerc Jezus! ik ben dood !quot; op den grond.

«Dool de fakkel uil. Tuimelaar!quot; riep l'errol. Deze voldeed dadelijk aan dil bevel, en liep naar /ijne makkers, zeggende: «Ha! nu zal ik len min-slc ook de handen aan bel werk kunnen slaan.quot;

«Wij kunnen wel in 'I donker klaar geraken ; de wind maakl ook, dal hunne scholen onzeker zijn,quot; vervolgde l'errol. «Maar zie eens Froccard ! ol' bet is zoo als de venl gezegd beeft ?quot;

«Zulk een gemeene boer is goed om een pijl op te vangen,quot; zeide deze, die, om heler op den wegwijzer Ie kunnen letten, afgeslegen was en zich uil voorzichligbeid achter hem geplaatst had, «als hij bier niel geslaan had, Messire ! zou ik niogelijk morgen een uur op mijn gedeukl harnas hebben inoelcn kloppen.quot; Hij boog zich voorover, en vervolgde : quot;Och ja ! de hond beefl gelijk gehad : bij is dood,quot; en terwijl hij den ongelukkigcn gids hi j de keel vatte, maakte bij zich meester van bet geld, dal deze bij zich bad.

«Ik hoor nog wal,quot; zeide Perrol; «leeft de arme duivel nog? hij zucht, geloof ik, en beweegl zijn arm.quot;

«Neen, neen, Messire! bij is wel dood,quot; anl-woordde Froccard, die zich over bel lichaam van den gids boog.

«Wat doet gij daar!quot; vroeg i'errol, zich voorover buigende. Vidal beefde van afgrijzen.

«Ik voel of zijn barl nog klop!,quot; was hel antwoord; maar l'errol riep lachende: «lüj alle Heiligen, die er zijn en nog zullen komen ! die verdoemde monnik slaat den armen zondaar in zijne laalsle oogenblikken hij en maakl hem bel sterven gemakkelijk. Komaan, I'roccard ! gij behoeft niet Ie bidden bij liel lijk ; de Tuimelaar is u reeds vooruilgegaan.quot;

quot;Ik wensebte liever hier te blijven, IMessire !quot; antwoordde deze, terwijl hij opslond, »er is volk genoeg daar.quot;

«Blijf dan maar,quot; zeide l'errol verachtend lachende, »en lel uw buil na, maar op mijn woord, zoodra de duivel mij van u verlost, wil ik geen geeslclijke meer onder mijne bende hebben.quot;

In dien lusschenlijd hadden de ruiters reeds een ladder legen den muur van bel huis geplaatst ; maar de graehl v\a.s zoo breed en diep, dat, zoo men de ladder daarin of op den rand pbiatsle, bel nog niet wel mogelijk was om den ketting Ie bereiken, waarmede de plank, die voor de brug diende, was opgehaald. Toen l'errol echter eenigc slappe» vooruitreed, en zijn slem liel booren, begaf zich een der rnilers naar hoven, en weldra boorde men de slagen van de liiji op hel ijzer. Nu en dan school men nil het huis met pijlen ; maar nu bet wederom donker was geworden, en daar hel nog allijd even beviir waaide, hinderden de pijlen de zwaar gewapeiiden niel veel; ook had Perrol de paarden achler een der schuren lalen plaalsen. De sleenen, die van hoven van den muur geworpen werden, deden lol nog loc niet veel nul ; maar nu werd de ladder door ecu grooten steen gelrofl'en, dien men langs den muur liet neder-vallen, en man en ladder slorllen in de gracht ; den rtiiler hoorde men door den wind slechts flauw kermen, en de ladder was middendoor gebroken : «haal dal slaan, kerels! I'ar moio! die ligt daar wel bewaard. Komaan, duivelskinderen ; naar hoven, schreeuwdc Perrol snel. Zij, die langs de graehl been en weder liepen, en hun makker Irachtten Ie ontdekken, Iraden terug. De Iwcede ladder werd geplanl, en bij, die baar beklom, was zoo spoedig aan liel boveneinde, dal bel was, alsof er een zwarle schim legen opvloog. Maar nauwelijks had ook deze een paar bakken op den ketting gegeven, of een Iweede sleen viel naar beneden, en de ladder gebroken in de graehl. Toen kroop dezelfde zwarle schim legen de smalle plank omhoog: de ruiler had zich aan de brug vastgeklemd zonder zijn w apen Ie lalen vallen, en men boorde wederom de bijlslagen op bel ijzer.

quot;üi'iivo. Tuimelaar!quot; riep l'errol, die de pijlen scheen Ie verachlen, welke langs hem been gonsden. Wel vielen er nog eenige sleenen ; maar de bijlslagen hielden niel op. Fensklaps hrak de kel-ling ; de brug viel snel en mei een harden slag naar beneden; een uilroep van schrik en een vloek lielen zich boven op den muur booren, en terwijl een der Zwarte Kuilers over de buigzame brug ging, klom de Tuimelaar, die haar niel had los-gelalen, er bij op, en zelle weder den voel op de werf. Deze val, die voor elk ander zeker nood

lolliii zou geweest zijn, scheon hom niet gedoonl te hobben; want bij was beroemd omlor de bende om zijne lueblsprongen en vlugheid; docb de man, die in de len deele mei waler gevulde gracbl gevallen was, kermde niet meer. Ueeds vielen herbaalde bijlslagen op de slerke deur en klonken dol' door de gang van de Sleenen-kamcr. Men boorde de slem van den ouden ruiter, die aan zijne helpers, welke door schrik verlamd waren, missebien vruebleloos lasl gaf, om zware stceuen naar beneden Ie werpen. Hij vloekte over hunne lafheid en zijn eigen onvermogen; maar de steenen, die hij met zijn ééne band van de tinne kon werpen, waren niet groot genoeg om den knaap te verdrijven, die op de deur hieuw, evenals Lr unir Fainrant op bet sluippoortje van hel kasteel van Front de lioouf. (I)

Al sneller en sneller vielen de slagen; toen werd er een luik onder in het buis geopend, en iemand riep met eene vreesaebtigcen bevende stem: »Wij geven ons over; maar laai ons om Godswil het leven !quot;

»Open dan de deur op staanden voet! —Houd op, Rogardo 1quot; gelastte Petrol.

De man met de bijl hield op, en rustte op zijn wapen. !Nn sebreeuwde Hans van boven: «Ik geef mij niet over, verrader! O! als het maar licht was, dan zou ik mijn best doen, om u den kop Ie verpletteren, zwarte roover mrl den Handen Klauw!quot; Wel bendehoofd gaf zijn paard de sporen, en rukte met geweld aan den teugel, terwijl hij vreeselijk vloekte.

De deur van de Steenon-Kamer werd schoorvoetend geopend, en eenige ruiters traden snel naar binnen. Een rauwe gil was hel eerste geluid, dal men boorde; daarop volgde een angstgeschreeuw en gebrul; de getrouwe bonden schenen moedig het huis van hun meester te verdedigen, terwijl de mannen, uit vrees voor hun leven, de deur openden ; zij kenden den hoofdman der Zwarte Iknde dus niet.

»Messire!quot; zeide Vidal snel, »dic menschen hebben zich immers overgegeven ?'

».la knaap!quot; antwoordde Perrol schamper lachende, «toen het te laat was; maar ik ben blijde, dat gij weder spreekt; ik vreesde, dat gij stom waart geworden.quot; !Nu drukte hij zijn paard de sporen in de zijde, zoodat het bijna tot aan de brug sprong. Ken ruiter, die er juist over en in

/ie den romnn Ivanhue vnn Walter ScoUt*.

bet huis wilde gaan, trad verschrikt achteruit om den schok te 'ontwijken, en Perrol zeide harsch, terwijl bij zich vooroverboog: quot;Achteruit, wurg-engel! of hel zal u berouwen, dal gij het klooster ontloopen zijl.quot; Froccard sloop zonder iels Ie zeggen, heen en verdween iti het duister. Hel hevig gegil en geschreeuw en bel gebrul onder in hel huis, waren spoedig gedaan ; echter scheen zich, zoover men door den wind booren kon, nog hier en daar in het huis eenig gerucht te laten hooren. Toen stapte Perrol af, gaf de teugels aan Vidal over, en zeide : »lk zal nu op mijn gemak het landelijk paleis eens bezien; gij gevoelt toch immers geen lust om mede te gaan ? blijf dus maar buiten ;quot; en hij trad over de smalle brug in de Steenen-kamer.

Vidal luisterde met opmerkzaamheid naar hetgeen in bet buis scheen voor !e vallen ; bij hoorde, hoe men de luiken openwierp, en zag de ruiters met licht door de vertrekken zwieren, toen op eens zijne aandacht gevestigd werd op hetgeen boven op den muur voorviel; men scheen op den smallen trans Ie vechten. INieltegenslaande hel geweld van den storm, hoorde men het gekletter van zwaarden en hel houwen op harnas of stormhoed ; hel begon aan bet kleine torentje en verwijderde zich langzaam vandaar. Eindelijk hield het op, en hel kwam Vidal voor, dat degene, die hem had geantwoord, iets riep; maar de wind belette hem de woorden te verstaan; de oude I dappere Hans leefde dus nog en was overwinnaar. Doch bet gevecht begon weldra weder op dezelfde plaats, waar bet eerste een aanvang genomen had ; maar bet geluid der slagen werd van de eene zijde boe langer hoe zwakker, en hield weldra geheel op. De dappere verdediger van de Schalie-laar was dan gevallen ; men scheen hel dak om te loopen en toen den muur weder te verlaten.

De ruiters traden nu over de smalle brug weder naar builen, en voerden geene gevangenen met zich, maar gingen gebukt onder de goederen, die zij geroofd hadden. Twee van hen droegen een hunner makkers, die dood scheen Ie zijn; de ploegpaarden werden voor een kar gespannen, die men uit een der schuren gehaald bad, en deze werd met den huil bevracht. Perrol zelf vertoonde zich ook niet lang daarna, zette zich in den zadel, en gaf bevelen om op te zitten. »(iij deedt wel, Vidal! om hier te blijven,quot; zeide hij spottend, »uw hart zou zeker gebloed hebben, als gij gezien hadl, boe mijne Zwarten hebben buis gehouden. O ! het zijn knapen, die even woest zijn als de

(liiivcls vjin mijiilipcr snlan, onzen (ookomsliftcn heer en inccslcr, volgens het /eggen der pupen.quot;

Terwijl dil voorviel, en eenige ■rnilcrs hezig wnren, om den man uil de gracht te halen, om hem, ofschoon hij dood wos, naast den anderen op den wngen Ie leggen, onlwaiinle nien dul de hooswichten zich niet vergenoegd hadden met de weerlooze mannen en vrouwen te vermoorden en hel huis te herooven, maar dat zij, waarschijnlijk op last van hnn wnardigen aaiivocrdci'. er den lirimd in gesloken hadden. De luiken waren voor hel grootste gedeelte door hen opengeworpen, om de trekking van den wind tot hnn oojimerk dienstig Ie maken; diehle koloniinen van rook vlogen door de vensters naar huiten, terwijl hier en daar in hel huis reeds de vlaimneii flonkerden.

«Voorwaarts, ruiters!quot; gebood Perrol, en de zwijgende hemic verliet de werf, zich daarhiiilen in orde sehiirende. Toen de wagen en al de paarden reeds huilen waren, kwamen er nog eenige ruiters, die de laatste bevelen van Perrol hadden uitgevoerd, over de brug, en berichtten hein, dut alles volhrachl was.

De vlaimiicn, die nn aan alle kanten hel slec-nen gebouw uitsloegen, waren weldra het eenige vuur niet meer; de stallen, speikers (I) en woningen begonnen nu ook te hrauden. Hol vernielende vuur liep, door den wind gejaagd, spoedig van hel eene rieten of strooiendak naar het andere; een hevig licht en een sterke vuurgloed .vervingen de diiislornis, die onafgebroken geheerscht had; het knappen van de vlam vermengde zich met het loeien van den stormwind, en de Stecnen-kainer was van binnen één vuur en al vuur, de sehnren behcerschende, die een hrandend vierkant daar omheen vormden. Men hoorde hel angstgeschreeuw van hel onnoo-zelc vee, dat geen bewustheid zou gehad heblicn om de stallen te verlaten, al waren al de deuren geopend geweest.

»Wat is dat daarboven?quot; vroeg Perrol plotseling, die met een gelaal. dal helsche vreugde leekende, dil tooneel van verwoesting aanzag, en boven naar den miuirlrans van hel huis wees: een man, wiens wapenrusting den gloed der vlam als een spiegel weerkaatste, zal schrijlings boven op de kanteelen.

»Hel is de snaak met /.ijii ééne vlerk, Messire?quot; antwoordde de Tuimelaar; »lie( was voor bel

(I) Gvnaiiisolilera of sclau'eu, Moo^il, Speicher.

laatst, maar nieljvoor het eerst, dat hij een stuk ijzer in de hand had, ik verzeker het u ; en met uw verlol heb ik hem daar boven gezel ; de arme drommel kan zich dan nog verbeelden dal hij rijdt,quot; eindigde hij lachende.

»Zoo,quot; zeidc Perrol; »maar indien ik het wel heb, dan begint bij zich te bewegen.quot; Werkelijk hoog de dappere Hans zich voorover en viel toen in de gracht, »Maar bet wordt hier heel, wij zullen sladwaarts gaan,quot; vervolgde hij, zich vóór zijn volk plaatsende, en zijn oog ging langs de rij van Zwarte Ruilers, die bedaard, alsof er niets gebeurd was, doch mei lachend gelaat in den vuurpoel staarden.

»Nn ik den heer van dil huis niet gevonden heb, is het onnoodig, dat men weet, wie de Schall'e-laar dezen nacht||bezocht heeft; ik verbied u dus om aan iemand over onzen tocht Ie spreken. Onze iiahnoezenier,quot; zeidc bij glimlachende, «heeft gemaakt, dat ik hel stilzwijgen van onzen gids niet mei geld behoef te koopen : niemand spreke er dus een woord van, en Van Scliafïelaar zal niet weten, aan wien hij dit te danken heeft : dit is mijn wil!quot; eindigde hij met een forsche en gebiedende stem.

»Kn evenwel zal bij welen, dal Perrol een moordbrander is,quot; schreeuwde een stem uit de verte, en een keisteen, zoo groot als een kleine vuist werd met kracht tegen het borstharnas van Perrol geslingerd; slechts twee handbreed hooger,en de aanvoerder der Zwarte Hende ware met een verpletterd hoofd ter aarde gestort.

«Verdoemenis!quot; brulde Perrol, die niettegenstaande den schok vast en recht in den zadel was blijven zitten, en zijn ros, dal begon te steigeren, de sporen gaf. Kcnige ruiters reden spoorslags naar een lange gedaante, die zich, door bet vuur verlicht, aan den zoom van het bosch vertoonde, maar snel daarin verdween.

Zij keerden terug, zonder die te kunnen bereiken : het was onmogelijk haar in het kreupelhout te vervolgen. Zij vernamen niets dan het geblaf van een hond in het diepste der struiken, dat zich hoe langer hoe meer scheen Ie verwijderen.

«Waarom verliet gij hel gelid zonder mijne bevelen,quot; zeidc Perrol barsch, «of denkt gij, dal liet leven van zulk een ellendigen wilde, die de wapens der ongeloovigen gebruikt, waard is er een mijner paarden om te bederven ?quot; Toen zag hij nog eens lachende naar de brandende Scbaiïe-laar, en keerde met zijne ruiters en hun huil lenig. Weldra hoorde men niets meer dan het

fiekiK ttor vim hel vuur, hel loeien van den slorm en lief vallen en kraken van halken en dakwerk ; het otnl voorvaderlijk verltiijl' van Jan van SclialVe-laar was niet meer dan een vuurpoel; want Perrol met de itoode Hand had hel he/oehl.

Vil.

Hilversum.

quot;Watervogels !-lladilei't maar ; Heeft de jager roer en kogel.

Echter loopt gij geeu gcvanr, leder sehot, dat is geen vogel.

K. VAN BEUCII, GZ.

Hel legertje, naar hetwelk Frank uoit zoo hij-li jds was teruggekeerd, lag op de grenzen van liet Stiehl. De voetknechten waren, zoowel als de ite-vangenen, grootendeels hinnen iNaarden gehuisvest; een groot gedeelte hunner eehter hezetle Bussum, Huizen en het Laarder of St. .lans kerk hol', dal in de nabijheid van den .Vniersl'oorter weg was, of lag in een soort van legerplaats, die men in de haast op het Hoog van Laren had opgericht. De ridder Jean de Salazar, bijgenaamd Petit Salazar, om hem van zijn vader Ie onderscheiden, die in zijn lijd een der voornaamste en gednehtste bende-hoofden in hel zuiden van Frankrijk geweest was, lag hier met zijne voetknechten, allen geoefende krijgslieden, meest uil Gascogne en Biscaye afkomstig, Lodewijk de Elfde had hem uil zijne goederen en heerlijkheden verdreven, hetgeen hem Frankrijk had doen verlaten, en in dienst van den hertog van Oostenrijk doen overgaan. Met tegenstaande Perrol lol den vijand was ovcrgcloopen, meende Maximiliaan genoeg op de trouw van dezen hoofdman te kunnen steunen, om hem herwaarts te zenden ; en daar Petit Salazar zich beroemd had gemaakt door het beleid, waarmede hij nu en dan eenige invallen in Frankrijk had gedaan, beloofde hij zich veel goeds van des ridders kunde in den kleinen oorlog.

liet paardevolk daarentegen bad zijn intrek genomen in Blarikuin, Laren en Hilversum ; de paarden konden in deze dorpen beter van stalling en hel noodige voorzien worden, en de ruiters terstond hij de hand zijn, om een strooplocbt in liet Slicht Ie ondernemen, of hij een plolselingen inval zich naar de bedreigde plaats te begeven.

Dc oude herder, die van het vernielen \an de Scball'elaar ooggetuige was geweest, bevond zich den volgenden dag op weg naar het leger, waar hij Frank dacht aan te trefl'en ; hij volgde het spoor, dat over de grens liep, omstreeks de plaats, waar later de Gooier schans is opgeworpen, vergezeld van zijn getrouwen toebtgenoot Wolf, en dacht zoo, langs hel Monnikenwaler, Hilversum te hereiken, waar de ruiters van Van Schafl'elaar hun intrek hadden. Maar juist toen hij bet meertje aan zijne rechterzijde voorbijging, liep Wolf, betzij om te drinken of uit eenige andere oorzaak, naar bel water, en begaf er zich een eind wegs in. Ken geschreeuw van watervogels liet zich hooren, en eenige wilde eenden, die in bel riet ol de biezen verscholen waren geweest, vlogen daaruit op; en nog vóórdat Ralph den hond had teruggeroepen, werden er eenige hogen losgedrukl; onderscheiden pijlen doorkliefden de lucht, doch vruchteloos, en weldra buiten het bereik der schutters, vervolgde de troep wilde eenden zijne richting noordwaarts. De herder, die niet begeerig scheen te zijn, om kennis met de jagers Ie maken, versnelde zijn tred; doch alvorens hij den dwarsweg bereikte, die zich vóór hem aan zijne linkerzijde vertoonde, boorde hij, dat men hem naschreeuwde om te blijven staan. Hij zag niet om, en stoorde zich niet aan degenen, die hem schenen te vervolgen : maar toen men dreigde hem terneder te schieten, stond hij stil, keerde zich om, en wachtte, op zijn staf leunende, hen, die hem vervolgden, af. Het waren eenige voetknechten van Salazar en Van Wilpen, die zich in de vroegte en in stilte herwaarts hadden begeven, om eenige eendvogels Ie schieten, en zich nu op IVilph wilden wreken, dal zijn hond buiten bun weten, en dus vóórdal zij gereed waren, de vogels had opgejaagd.

Wolf, die waarschijnlijk bemerkt had, dal hel voornamelijk hem zou gelden, had zich vooruit begeven, en den zijweg ingeslagen, zoodat hij buiten bet gezicht was, toen de soldaten Ralph bereikten. Zij hieven dadelijk de hand op om hem aan te vallen, en vroegen hem, al scheldende, waar zijn hond was; maar de soldaten van Van Wilpen, die den schaapherder herkenden, trokken hunne wapenbroeders terug, en deze, ofschoon zij Ralph nooit hadden gezien, stonden zeiven verwonderd over de geruste en ontzagwekkende bonding van den ouden man.

«Hel spijt mij, goede vrienden !quot; gaf hij len antwoord, «dat mijn hond uw jacblgcuoegen gestoord heeft; hel stomme dier beeft echter slechts

zijn iialuurlijkc ingeving gevolgd ; de liond jaagl immers evenals de menscli : maai' gij, mannen ! sehijnl zelfs o|) inensclien Ie jagen ; wan! ik heb li, als ik wel helt, mij hooren licdreigen, om mij mei uwe pijlen Ie Ired'en ; daarom hen ik hlijven slaan, (nj zul! mij, nn ik de reden van hel ge-henrde gezegd heh, immers geen leed willen doen? en Ualph zal niel meer denken aan heigeen gij gedreigd hehl ; dus, goedendag, vrienden !quot;

«Ilo, ho ! dat gaal zoo niel !quot; riep nu een der \Gasconjers, «ik herken u nu hesl, oude looze vos! gij zijl dezelfde ruige duivel, op wien ik vóór Amerslóorl twee pijlen verscholen hel»: maar hij Sl. .lust ! hel zal u nu niet helpen, of' gij de muls al opsteekt, en ik zal u eens voor goed alleeren, om weer met mij den gek Ie scheren, of dien ruigen hond in liet water Ie sturen, als wij jagen.quot;

De schaapherder grimlaehte onvergenoegd, en zag den vreemden soldaat onhevreesd aan ; zijne makkers schenen zijn woorden goed Ie keuren, doch de kneclilen van Van Wilpen niel ; een dezer laalslen zeide: «Wees voorzichtig, vriend! want de oude man is met een helm geboren ; hij kan de goede en de slecble dagen aanwijzen, en wal er gebeuren moet.quot;

«Zoo dit waarheid is,quot; zeide de soldaat lachende, «dan heeft hij ook kunnen welen, dal wij op de jacht waren ; maar ik heb meer zoogenaamde loovenaars van mijn leven gezien. Wij zuljen met de waterproef beginnen, of laai mij maar alleen begaan, als gij bang zijl,quot; Nu valle hij Kalph bij de horst : doch deze bracbt hem met zijne vuist een slag op den arm toe, zoodat hij weder moest loslaten. De soldaat wierp vloekende zijn voetboog neder, en ontzag zich niet zijn zijdgeweer Ie trekken. De getrouwe, doch voorzichtige Wolf, die nu zag, dal zijn meester zijn hulp noodig had, keerde in dit oogenblik uil zijn schuilhoek terug, en plaatste zich nevens Ralph, knorde kwaadaardig, en liel den soldalen zijn landen zien.

De knechten van Van Wilpen hielden den woesteling vast, en beletten hem den ouden man aan te vallen, die zich ecbler gereed hield, om van zijn slat' gebruik Ie maken. Maar mogelijk zouden zij spoedig den schaapherder aan zich zeiven hebben overgelaten; want de soldaten van Sa lazar werden onvergenoegd, dat men hun makker verhinderde zijn wil Ie volgen, toen plotseling zes ruiters uit den zijweg kwamen aanrijden ; dezen zagen niel zoodra belgeen er voorviel, of zij kwamen met spoed naderbij.

liet waren ruiters van Van Scliadelaar, een dier kleine troepjes, welke van lijd lot lijd werden afgezonden, om de wegen Ie doorkruisen en hel oog te houden, zoowel op hetgeen over de grenzen kwam, als hetgeen naar hel Slicht ging. Zoodra zij Ualph herkenden, vroeg de man van wapenen, die hel bevel voerde, waarom zij den ouden man te lijf wilden; en toen hij de reden gehoord had, gelastte hij hun, zich spoedig te verwijderen, nietlegenstaande hij eigenlijk verplicht was ben Ie laten slraiïen, dat zij zonder toestemming hunne kwartieren verlaten hadden. Deze gunstige beschikking hadden zij voornamelijk aan de voorspraak van den schaapherder te danken, die echter lot den soldaat, welke gemelijk zijn zwaard opstak, zeide: «(Jij hehl de hand aan mij geslagen om eenige watervogels, en mijn bloed willen vergieten : Ralph zal hel n berinneren, als dit stomme dier over u heen loopt, zonder dal gij een vinger kunt optillen, om het kwaad te doen.quot;

De soldaat bromde iels binnensmonds, maar volgde zijn makkers, die reeds heengingen, toen de ruiter riep: «Komaan, spoedig uil de voeten, man van Messire Salazar, of ik zal u nog dadelijk hij hem brengen, en wij zullen zien wat de ridder zeggen zal.quot; Vervolgens zeide hij : «(Jij kunt nu gerust naar hel dorp gaan, oude! de weg is vrij: maar zou bel niet goed zijn, om dien baas aan den band te houden?quot; en hij wees op den hond.

De schaapherder bedankte de ruiters, die nu bun weg vervolgden, voor hun bijstand; bij knoopte, om hun genoegen Ie geven, bel eene einde van de koord eens slingers, die hij uil zijn tasch gehaald had, aan den halsband vast, en vervolgde zijn weg naar Hilversum.

Had Van Schallelaar geen macht genoeg gehad, om zijn aanstaanden schoonvader op vrije voeten te stellen, zoo had hij toch invloed genoeg, om dezen gevangene onder zijn eigene bewaring Ic nemen; en Wouter zal mei Krank hij een groot vuur, in een kamer van een der buizen in het begin van het dorp, dat door den boschbewaarder bewoond werd. De meester van lt;lc Fm/wWc Helm zag er deftig uil; want bij bad een met bont gevoerden rok van Van Scbafïelaar aan, en een lange lap lijnwaad, welke om zijn hoofd gewonden was, zou hem misschien voo' een Muzelman hebben doen aanzien, indien men niel, nit-boofde van den beker wijn, dien hij ledigde, al-vorens Ivem er voor te houden, een ondervraging

no|)eiis zijiu' bclijdonis van den Isliim noodi}? zi»n liebbcu geoordeeld.

Frank zal tegenover hem aan de lal'el, en sprak met hem over hetgeen de jonge ruiter in Amersfoort gezien en gehoord had; de meester vroeg naar de kleinste bijzonderheden, en wilde alles welen wal zijne vrouw en doehter gezegd hadden. »Ho! vriend Frank!quot; zeide hij, indien mijnheer David maar niet al Ie vasthoudend is, dan hoop ik spoedig mijn lief wijf en de kleine Maria weder te zien; in mijn hoofd rommelt het nu en dan nog wel zoo wat; maar die verdoemde Biscayer heeft er toch geen sebeur in kunnen slaan; wij weten wel wat een stormhoed moet kunnen verdragen,quot; en hij lachte. «Niet, beste jongen! dal het hier niet goed is, of dal Van Scbaileiaar niet goed laat opschaffen, bij Sl. Eloy! dal wil ik er niet mede zeggen; maar mijn hart trekt toch weer naar den eigen baard, en ik heb den tijd om te wachten; mijn trouwe J)irk zal wel goed opgepast worden, en mijn vrouw en mijn dochter zijn immers even veilig, alsof ik hij baar was. In de steden is men altijd veiliger dan op bet land, zoo spoedig er iets te doen is; gij ziel immers, dal onze bruidegom ook al voor de Scbaileiaar bang wordt; de ruiters zullen nu al een goed eind op weg zijn. Hé, wal denkt gij er van Frank? wat drommel, jongen! drink eens!quot;

»lk heb pas gedronken, meester!quot; antwoordde deze, »en ik denk er evenzoo over als gij.quot; Hij bad Wouter niets gezegd van Perrol, om hem niet noodeloos ongerust te maken, en deze riep lachende: «Nu, dan zullen wij hierover ten minste geen twist krijgen. Maar biecht eens op; want het blijft onder ons : vielen de vrouwen u niet om den hals, toen gij die goede lijding bracht ? in zulk een tijd zijn de vrouwen en meisjes niet karig met een kus, vooral als de bode jong en knap is, en een ruiter neeml zulke munt altijd aan. Heb ik het geraden. Frank ?quot; eindigde hij, en lachte luid.

«Ja en neen, meester!quot; antwoordde Frank, na eenige oogenblikken dralens, en hij stond op; »maar gij weet immers hoe vreemd ik gekleed, en boe mijn aangezicht met slijk besmeerd was.quot;

«Maar ik weel ook, dat hel al wat donker was,quot; zeide de smid glimlachende; »en dat de vrouwen naar zulke kleinigheden gekeken zouden hebben, dat geloof ik nooit; ik zie al, gij wilt er niet voor uitkomen; ik weet dus al genoeg,quot; lachte hij. «Maar zeg mij dan ten minste eens, of de wijn, dien Martha u geschonken beeft, naar uw smaak was, of is dal ook een geheimquot;'quot;

»ü ! de wijn was bijzonder naar mijn smaak,quot; antwoordde Frank, »en ik ben bevreesd, dal als gij weder Ie buis komt, meester! gij gewaar zuil worden, dat ik uw kelder heb nagezien.quot;

»l)il is maar grootspreken, jongenlief!quot; zeide de smid vroolijk, «want, eilieve! zie eens, drinkebroer ! daar slaat uw beker nog bijna onaangeroerd op de tafel, en het is eerste, dien gij dezen morgen hebt ingeschonken.quot;

«ik weet het wel,quot; hernam Frank, »bet komt dat ik gisteren en eergisteren te veel gedronken heb,quot; en hij zaf{ door het glasvenster den weg op naar de zijde van het Gooier bosch.

«Hel spijt mij, dal gij er zoo spoedig uitscheidt,quot; zeide Wouter, «en dat gij mij, al is het dan niet voor hel gelag, ten minste alleen achter de kan laat zitten. Maar verwacht gij wat, dat gij zoo onrustig door de glazen tuurt? Ik dacht u nog te vragen boe gij vindt, dal Maria er uitziet sedert zij bruid geworden is, en of hel u niet is in hel oog gevallen, dal bel lieve kind grooter nog geworden is.quot;

«Op een anderen lijd, beste Meester!quot; zeide Frank, «hedenavond bij voorbeeld, zullen wij er over spreken ; doch nu kan ik niet; ik weel niet wal mij scheelt; maar ik heb hier geen rust ol duur ; hel vertrek is mij te eng,quot; en hij slapte, in gedachten verdiept, been en weder.

«Uwe gedachten zitten toch niet in de kan, zeide deze, terwijl hij zich inschonk ; «drink eens, zooals het een ruiter betaamt, en dan zal die gekheid wel overgaan.quot; Maar in weerwil van zijn woorden, sloeg hij Frank met belangstelling gade. In dit oogenblik werd de deur geopend ; de schaapherder slak zijn hoofd er tusschen door naar binnen, en zeide : «Goedendag, Frank ! men zeide mij, dat gij alleen waart.quot; «O, vader Halph ! zijl gij daar !quot; riep de jongeling, zich snel omkeerende ; want hij stond met den rug naar de deur gekeerd, toen deze geopend werd.

»En wie is die daar?quot; vroeg de schaapherdei' op den smid wijzende, die hem nieuwsgierig aan zag.

«Hel is de meester uil de Vergulde Helm, vader!quot; antwoordde Frank, «treed toch binnen, voor hem behoeft gij niets te verzwijgen,quot; en bij streelde Wolf, die legen hem opsprong, over den kop.

«Zoo,quot; zeide de herder bedaard, en ging op een bank zitten. «Hetgeen ik u te zeggen heb, kanen moei ook door hem gehoord worden. Ik ben blijde u Ie zien, Frank !quot; vervolgde bij, en zijne slem

heelde van naiuloeiiin^, terwijl liij den jongeling, die voor hein slond, de hand drukte ; «want zie, ik ben dezen naelit om uwentwil nog ver gegaan ; ik daehl, dal alles met u zou gedaan geweest zijn, en dal ik u heden hegraven zou liehlien.quot;

»llem hegraven?quot; zeide de smid, ongeloovig liet hool'd sehuddemle.

«Mij!quot; riep Frank, »en zijl ^ij daarom in dat akelige weder van naeht hij (U'.n weg geweest?quot;

De schaapherder knikte met hel hoofd, en de nieuwsgierige smid riep ongeduldig: »Kn, hij Sl. Floy! wat is er dan toch weer aan de hand geweest, oude man ?quot;

quot;Wal er geheurd is, meester uil de /leliH antwoordde de seliaaplierder met nadruk. «Perrol heeft hedennaeht de Schaflelaar verwoestquot;.

»Per rol!quot; riep Frank, en klemde zijne vuist krampachtig te zamen.

«Heeft die de SchaHeiaar verwoest ?quot;' riep de smid verw onderd uil, en schoof den heker ter zijde.

De schaapherder knikte loestenimend ; vervolgens verhaalde hij, hoe dit ongeluk gebeurd was. en antwoordde op de vragen van den meester en den jongen ruiter, terwijl hij onder de hand een stuk hrood met vleesch at, dat Frank hem voorzette. Toen hij zijn maaltijd geëindigd had, waarvan Wolf ook zijn deel kreeg, stond hij op, en zeide : »Het is een groot verlies, maar niet onherstelhaar ; ik dacht dat gij dezen naeht nog op de Steenenkamer zondt gebleven zijn, en daarom, Frank! was ik vooruitgesneld om u te waarschuwen.quot;

»lk dank u. Italph !quot; hernam Frank langzaam ; »hel noodlot vervolgt mij ; het verlangen om den meester te zien, lokte mij herwaarts, w aarom wildet gij mij redden, waarom ben ik maar niet gehleven ?quot;

«Waarom?quot; zeide de schaapherder ernstig, quot;omdat het uur van uw dood nog niet gekomen was; de w il kan, aan hetgeen beschikt is, niet veranderen. Frank 1quot; vervolgde hij aangedaan, en legde de hand op den schouder des ruiters, quot;gij denkt dus niet meer om mij, dewijl gij u beklaagt, dat de oude man zijn lichaam met geweld heeft voortgesleept, om n voor een ongeluk te behoeden.quot;

quot;Vergeef het mij, vader!quot; riep Frank zacht, en nam de hand van den schaapherder in de zijne, ik ben ondankhaar, schandelijk ondankbaar ; maar vergeef het mij ; gij weet . . Hier zweeg bij en bedekte zijn gelaat.

quot;Ik weet het,quot; antwoordde Italph vriendelijk, quot;inaar houd goeden moed. Frank! en denk niet aan hetgeen ik gezegd lieb ; ik weel, dat gij mij niet zult vergeten, vaarwel!quot;

quot;(ïij blijft dus niet, Ralph?quot; zeide Frank snel, quot;en toch zou de rust zoo noodig voor n zijn ; ik bid u, blijf dezen dag hier.''

quot;Neen, Frank !quot; hernam deze, »ik moet gaan ; want inorgenochlend moet ik een graf graven voor den man, die hel huis nog beeft willen verdedigen: dus, vaarwel!quot; Hierna drukte hij Frank de hand, groette den meester, gelastte Wolf hem te volgen, en verliet met dezen het huis.

Wouter, die door deze tijding geheel was terneergeslagen, betuigde echter zijne vreugde, dat noch Van Schaflelaar, nocb Frank op de Scbaffe-laar geweest was, toen Perrol die innam.

»En evenwel,quot; zeide Frank somber, quot;indien ik er geweest was, dan.. .

quot;Dan zou de Zwarte Mende er toch wel in gekomen zijn , beste vriend !quot; viel de meester hem in de rede, »en die ongeluksbode, de schaapherder, zou nu zeker ook een graf voor n moeten graven.quot; Frank antwoordde niet, maar zette zich hij het vuur neder, staarde er in, en grimlachte bitter: de goede meester wist niet, dat dit juist de wensch van den ongelukkigen jongeling was.

7

VUT.

De inlegering.

Met geen inlegering wou romond ons belasten. Hehalve dut hij zelf en zijne lijfwacht mee; Die altijd tuchtig is, hier nam zijn legerstee.

J. VAN VONDEL.

Dienzelfden dag en reeds des morgens vroegtijdig, werd aan vrouw Martha van stadswege bekend gemaakt, dat het paardevolk, dal den vorigen dag in Amersfoort gekomen was, bij de burgers in kwartier zou worden gelegd, dat ook een bevelhebber met eenige ruiters zijn intrek in de I 'crfiiildr l/tfin zou nemen. Tevergeefs beriep zij er zich op, dal haar man gevangen was, en men baar dus diende Ie verschoonen van dezen last; de bode haalde zijne schouders op, en zeide dat er nu niets aan was Ie veranderen : dat de verdeeling nu eenmaal zoo door de edele regeering was bepaald, en dat zij zorgen moest, dal alles tot de ontvangst der vreemde gasten in gereedheid werd gebracht.

Het gerucht, dat Perrol met een gedeelte zijner bende in de stad zon zijn binnengerukt, was

haar reeds Ier oore gekomen, en moeder eu dochter zagen met schrik de vreemde mannen van dezen gevrcesden hoofdman te gemoet; wanl dal het Per rol kon zijn, dat vermoedde zij niet, daar deze wuarsciiijnlijk, volgens hare gissinjj;, hij voornamer lieden zijn intrek zou nemen. Nog was Maillia mei hare dochter hezig om alles vooralquot; te bespreken, toen Griel haar kwam berichten, dat een fraai gekleed en bescheiden jonkman haar verlangde te spreken; en toen zij last gaf hem binnen Ie laten, trad Vidal hel vertrek binnen. Hij hield zijne muls in de hand, lioo,u; zich diep voor Martha en hare dochter, en zcidc, nu een oogenblik gezwegen Ie hebben, wanl zijn oog bleef als het ware geboeid door de schoonheid van Maria : «Vrouw Martha ! Messire Perrol, dien ik als knaap dien, heeft mij gelast u Ie zeggen, dat de stad hem in uw huis kwarlier gegeven heeft. Hij laat u groeten, en naar u beider welstand vernemen, en zal, indien u zulks geen overlast aandoet, nog dezen morgen hier zijn inlrek nemen ; komt liet u echter nu nog niet gelegen hem te ontvangen, dan zal hij lot morgen of overmorgen elders zien onder te komen.quot;

«Heer knaap!quot; zcide Martha verlegen, terwijl de wangen barer dochter verbleekten, »ik vrees, dat uw heer hier niet naar zijn zin zal gehuisvest zijn; want hij weel misschien niet, dal de meester gevangen is.quot;

«Messire Perrol is er van onderrichl,quot; hernam Vidal terstond, en voegde er vertrouwelijk bij: «Indien bel wezen kon. vrouw! was het goed mijn meester nog heden in huis te nemen; hij heeft ook gezegd, dat, zooals gij het schikt, hel hem wel zal zijn, en mij gelast zijne kamer in oogen-schouw Ie nemen.quot;

Vrouw Martha slond op zonder verder iels te zeggen, eti begaf zich met den knaap naar boven. Deze keerde weldra naar zijn meesier met het antwoord terug, dal de vrouw van den smid Messire Perrol nog heden verwachten zou. Evenwel zond zij iemand naar den pater van hel Sl. Aagten-Klooster, mei verzoek aan den vader, om haar in deze moeilijke zaak wel met zijn raad Ie willen bijstaan.

Twee uren daarna zal Perrol reeds in hel vertrek, dal boven den w inkel was, en warmde zich bij bel vuur, dal vroolijk onder den schoorsteen-mantel brandde ; een man, die voor een der ramen aan de tafel zat, bezag een pen, welke hij in de hand hield tegen het licht ; Vidal en Riso waren onledig mei eenige goederen uil een kist Ie pakken.

«Zijl gij gereed, Froceard ?quot; vroeg Perrol ongeduldig, en toen deze hem bericht had, dal hij slechts naar hel oogenblik wachtle, dat Perrol hem zeggen zou, wal hij schrijven' moest, vervolgde de laatste: »ln de eerste plaats schrijft gij aan den Uisschop, en verzoekt hem om Wouter, den smid uil dr Very aide Helm, op vrije voeten Ie stellen, en biedt een som van driehonderd Rijnsche guldens voor zijn losprijs aan !quot;

«Driehonderd Rijnsche guldens !quot; zeide de gewezen monnik verwonderd.

»ls bel Ie weinig?quot; vroeg Perrol lachende. «Rij mijn ziel! neen, Messire!quot; hernam Froceard, «maar die kerel is immers zooveel niet waard, en ik dacht, dal gij .. ..quot;

«Remoei u niet met mijne gedachlen, verloopen monnik!quot; zeide Perrol snel; «maar zeg mij, of die som zoo hoog is, dat een geestelijke niet over zich krijgen zal haar Ie weigeren ?quot;

»l)c Risschop zal mogelijk in twijfel slaan ; maar wal mij betreft.. .quot; glimlachte Froceard.

»(iij schrijft dan verder,quot; vervolgde Perrol, «dat ik mij over de weigering zal wreken, indien hij mijn aanbod afslaat.quot;

«Daar zult gij geen nood van hebben, Messire !quot; zeide Froceard.

«Wij zullen zien,quot; hernam Perrol lachende; «vervolgens schrijft gij met nagemaakte hand een /brief aan den vicaris van den Risschop, waarbij gij hem aanraadt, zooveel mogelijk de pogingen te verijdelen, welke door de Utreehlsche partij in hel werk gesteld worden, om den meesier vrij te krijgen, daar men zijne hulp noodig heeft lol bel vervaardigen van vele soorten van wapenen, waaraan gebrek is. Ik weel, dal hel u gemakkelijk vall, uwe wijze van schrijven Ie veranderen ; richt dus den brief zoo in, dal dc snuggere heer ütenweerl denkl, dat deze raad van een ijverigen bisschops-gezinde komt, die uil vrees zijn naam niet durfl noemen, en het nuttig voor hel welzijn van den / Rourgondicr oordeelt, dal de smid gevangen blijft. Hel zal u niet moeielijk vallen die bewoordingen te gebruiken, welke gij uit ondervinding weet, dat geschikt zijn, om op de gedachten van dezen paap een goede uitwerking te doen. Pr! Ha! ha! een monnik kan immers wel een geestelijke bedriegen.quot;

Froceard was nu genoeg onderrichl, en maakte een begin met schrijven, terwijl Perrol glimlachende hel vertrek rondzag, waarin hij voor eenigen tijd dacht le huisvesten. Het was het prachtigste van hel geheele huis, en hel huisraad was mei bijzondere zorg bewerkt. In elk der bovengedeelten

van de drie kruiskozijnen waren de .«lazen in hel midden met fraaie kleuren en lofwerk hesehilderd, en hij wreef genoegelijk zijne handen, daar hel hem zoo gemakkelijk gelukt was, zich in het huis Ie nestelen, dat Maria bewoonde.

Toen de hrioven gereed waren, Irad Perrol naar de tafel, nam ze in de hand, vergeleek hel sehrift, en seheen Ie lezen, wal zij liehelsden ; terwijl hij hiermede hezig was, vertoonde zich een bijna onmerkhare grimlach op het akelige gelaal van den monnik, die wel wist, dal Perrol weinig of niets kon lezen van hetgeen er in stond. Vervolgens ontstak Vidal, op last van zijn meesier, een kaars, hracht zegellak en een dolk mede, op welks knop hetzelfde zintieheeld was ingesneden, dal op de banier der Zwarte Mende stond. Toen zegelde Perrol met eigen hand den briel voor den Bisschop, zette er een onleesbaar leeken onder, dat zijne bandleekening verbeelden moest, en legde de brie ven ter zijde.

«Zij zullen niet vermoeden,quot; zeide Perrol nu. «dal }!ij deze beide stukken geschreven hcbl ; ik ben over u voldaan; daar ligt mijne beurs, I roc-card ! neem er twee gouden leeuwen uit, en dan kunt ,uij vertrekken.quot;

De monnik boog zich en nam de beurs o|); doch daar de koorden, waarmede zij was dichtgetrokken, in elkander verward waren, trad hij naar het raam, om beter Ie kunnen zien ; maar Perrol die misschien niet gaarne bad, dat deze zich met de beurs ter zijde Itegaf, zoodal hij niet zien kon, hoeveel stukken bij er uitnam, vervolgde lachende: »llc, Froccard! geef maar eens hier, «ij zoudt misschien bij vergissing een rozenobel voor een leeuw nemen.quot;

»ik heb genoeg kennis van het geld, Messire!quot; hernam deze, terwijl hij schoorvoetende de beurs aan zij meester overgaf, »om znlk een dwaling niet te begaan.quot;

»llet is juist die groote kennis, welke u in verzoeking zou kunnen brengen,quot; vervolgde Perrol meesmuilende, en opende de beurs.

quot;Ziedaar, eerwaarde heer gehcimscbrijvcr! uwe belooning; maar ik wil n nog evenveel geven als vooruitbetaling voor een dienst, welken ik in het vervolg zal verlangen.quot;

«Kn die is, Messire?quot; vroeg de andere, terwijl hij de laatste geldstukken bij de eerste in zijn gordel stak.

«Froccard!quot; zeide Perrol zacht, terwijl bij hem |scherp aanzag, quot;herinnert gij u uw broeder Pedro nog? ik bedoel. . . . ja, hoe doopte men hem ook J. F. Oi,thans, De Schaapherder. I.

weer, toen men u den naam van Froccard gaf?'

«Vervloekte naam!quot; bromde de monnik binnensmonds, en Perrol vervolgde: «Nu, de naam doet er immers niet toe; gij weel, wien ik bedoel;quot; doch daar Froccard, alsof hij niet wist, wien zijn meester bedoelde, zich met gemaakte onnoozelheid scheen te bezinnen, riep Perrol driftig; «Vervloekte veinsaard ! moet ik uwe papenziel blootleggen, waarop die naam met bloedige letters geschreven staal ? /Vr moio I ik bedoel den kerel, met wien «ij op de jacht gegaan zijl, en die nooit is teruggekomen, weet «ij liet nu, of....quot;

«Ik weet het, Messire ! hel was de eenige vriend, die ...quot;

«Dien gij nooit hebt verinoord, wilt «ij zeggen. Maar «ij liegt, schelm!quot; vervolgde Perrol spottende, «doch veins maar niet, satan zal dat wel verrekenen. iVu, die vriend verhaalde mij eens, dat «ij de sleutels gemaakt hadt, met wier behulp gij hel klooster van zijne kostbaarheid beroofdel, voordal «ij beiden de pij weggeworpen en het verlaten hadt; is dal waar, Froccard quot;!quot; vroeg hij, hem vorschend aanziende.

»I■ ij woont hier bij een smid, Messire ! en die zal zeker heler dan ik in staat zijn,quot; antwoordde de monnik, «om aan . . ..quot;

«Genoeg,quot; viel Perrol hem in de rede, quot;latei-zal ik u de deur aanwijzen, waarvoor gij mij den |sleulel maken moet; «i j hebt mijn i;eld op hand ontvangen, en «ij zult over mijne mildheid tevreden zijn.quot;

quot;Fn«ij over mijn werk, Messire!quot; zeide de andere.

«Toen gelastte Perrol hem te vertrekken, en riep, terwijl bij heenging, »laal uw zwaard slepen, vloek als een duivel, als «ij den geestelijken heer tegenkomt, die hier in het huis een bezoek aflegt, of, op mijne eer! hij /al den weggeloopen paap in ii herkennen. Hij l)cza« den brief nog eens, lachte verachtelijk, toen hij Vidal gelastte de beurs weg te sluiten, en verviel in een diep gepeins, terwijl hij zich bij hel viiui'nederzette. Weldra echter richtte bij zijn hoofd weder op, stond op, kleeddezich aan, bracht zijn haar en zijn knevel in orde, en zeide lol zijn knaap: quot;Welnu, Vidal! wat zegt gij van de dochter des huizes ? gelooft gij ook niet, dat zij wel waard is, dat een ridder op haar bet oog laat vallen?quot;

quot;Zeer zeker, Messire!quot; antwoordde deze, »het is een schoon bescheiden meisje, en het zou wreedaardig zijn,het geluk van hel lieve kind Ie verstoren.quot;

»lk wed dat onze aalmoezenier die gevolgtrekking niet eens zon gemaakt hebben, Vidal!quot; zeide Perrol spottend; »inaar, beste jongen ! wij zullen

8

ook niol wreed zijn ; integendeel, wij /uilen haar gelukkig maken, door haar den wellust van (e beminnen (e doen kennen. Hel /al een aangename gelegenheid zijn, om mij op den heer van de verbrande Schaflelnar te wreken. Gu nu hoen, Vidal! en dien mij aan, maar hij de moeder; want dat behoort immers zoo ?quot; vervolgde hij laehende. «Die ziet, op mijn woord! er ook niet kwaad uil, en moet in hare jeugd ook een aardig lieljc voor een ruiter geweest zijn.quot;

Vidal boog zich en vertrok. Perrol stond op/ijn eerbiedig verzoek aan zijn page toe, de stad eens te gaan zien, en stapte, nu en dan een blik op de huizen aan de overzijde werpende, door het vertrek heen en weder.

De eerwaardige geestelijke had zich, niettegenstaande zijne hooge jaren, gehaast, om aan het verlangen van vrouw Martha te voldoen ; hij bracht haar onder het oog, dat er vooreerst niets zou te veranderen zijn in de huisvesting van hel krijgsvolk, en gaf de hoop, dat Perrol alleen door het toeval bij haar zijn intrek genomen had. Hij vermaande haar dezen met die onderscheiding te ontvangen, die hem toekwam ; want ofschoon deze vreemdeling niet voordeelig bekend stond was hij machtig, en men wist immers niet met zekerheid of het aan hem kon geweten worden, dal Van Schall'elaar, door den bevelhebber der soldeniers, die bij den uitval sneuvelde, in zijn vertrek bemoeilijkt was geworden, noch of hij zoo slecht w as, als men wel wilde doen gelooven. ilij zelf zou niet nalaten daaromtrent nadere berichten in te winnen, en gaf haar den raad, hare dochter zooveel mogelijk van hem verwijderd te houden. Ook deelde hij haar omzichtig mede, dat men reeds in den vroegen morgen het bericht ontvangen had, dal het volk van Petit Salazar gedurende den onslnimigen nacht den lloevelaakschen molen had geplunderd, en dat er een gerucht liep, dat de Schalfelaar, hetzij door toeval of door vijandelijk geweld, een prooi dei-vlammen .was geworden. Ilij f?¹¹' haar /ijn zegen, en ried ae ontruste moeder aan, getroost de beproevingen de ondergaan, die haar door den Hemel zouden opgelegd worden, daar zelfs de eerw aarde vader, de Bisschop, zich zoovele vernederingen moest getroosten ; en de goede man vertrok, haar in tijd van nood zijne hulp en zijn bijstand belovende.

Martha was alleen in het gewone huisvertrek, toen Perrol binnentrad ; want Dirk, de gezel, was wederom in zooverre hersteld, dal hij had kunnen opslaan en zich naar zijn eigene slaapstede begeven. De vrouw des huizes was, als gewoonlijk, netjes, doch eenvoudig gekleed ; zij beefde, toen het hoofd der Zwarte Mende haar naderde. Perrol w as geheel anders gekleed, dan wij hem tol nog toe gezien hebben ; hij droeg een wanthuis van lichtgroen laken mei een langen rok , die hem lol aan de knie reikte; zijne hozen waren van hetzelfde laken, en zijne schoenen van zwart , glimmend leder. Indien men de kleine gouden knoopjes, die van voren over de borst en langs de binnenzijde der mouwen van zijn wambuis liepen, niet mede wilde rekenen, droeg hij geene andere versierselen, dan een fraaie goudenketen, die ontelbare malen om zijn hals was gewonden, en welker slot op zijne borst afhing. Ilij nam de groene kaproen van het hoofd, toen hij haar naderde, boog zich en zeide vriendelijk :

«Waarlijk, mijne lieve huisvrouw, gij doel mij Ie veel eer aan, door mij hier aan de deur op te wachten; ga zitten', als ik u bidden mag.quot; Ilij wierp een blik door het vertrek; doch verborg zoo spoedig zijne ontevredenheid, daar hij Maria niet gewaar werd, dat de moeder er niets van bespeurde.

»llel /ou mij niet voegen. Heer ! om mij neder Ie zetten, voordat i;ij plaats hebt genomen,quot; antwoordde vrouw Martha, gij komt in een huis, dat doorzijn meester verlaten is, gij vindt een vrouw, treurende om haar man en ik vrees, dal de edele regecring niet wel gedaan hcefl, u ergens Ie huisvesten, waar men u niet naar uw stand ontvangen kan.

Perrol glimlachte bijna ongemerkt; doch zonder Ie antwoorden op hetgeen Martha gezegd had, zeide hij: «Welnu, beste huisvrouw! ik zal gaan zillen ; maar hoe gaat hel met den meester ? hoe maakt het mijn vroolijken harnasmaker? hebt gij boopl hem spoedig weer hier te zien ?quot;

«Och neen. Heer!quot; hernam Martha treurig, «al de gevangenen moeten naar den Bisschop vervoerd worden ; zijn Kei-waarde wil van geen losgeld hooren, /oodal ik vrees, dat hel nog lang zal duren, eer de meester zal terugkeeren, om /elf u als gast Ie kunnen welkom hccten.quot;

«Op mijn eer! vrouw Martha !quot; zeide Perrol, «het ongeluk, dat uw braven man is overkomen, doet mij van harte leed ; ik zou zoo gaarne gezien hebben, dat hij mij hier met den beker in de hand, naar landsgebruik, ontvangen had ; maar . . . .quot;

«Zal ik last geven, of zelve een kan wijn voor u halen ? Heer!quot; vroeg Martha, terwijl zij opstond.

»0! ik (liink ii, vervolgde hij snel, «ik maak zulk een groot gebruik vnii hel tlruivennal niel ; ik wilde alleen maar zeggen, dal ik ooit gaarne zou wenschen den smid liier te zien. Welk een sehoone gelegenheid, om overhel smeden vaneen goede rusting Ie spreken en te onderhandelen! want de meester uil de Ver (ju! de llrhn kan goed rekenen, vrouw!quot; zeide hij laehende, en Vervolgde ernstig: «Maar omdat de man van het' huis verwijderd is, zoo was dil een redenquot; Ie meer, om hier en niel elders mijn intrek Ie nemen. Bedenk toch eens, een vrouw alleen in dezen tijd, nu er vreemd krijgsvolk in de stad'ligt, en meirjelkens het eene of andere oproer en zell's een vijamlelij-ken aanval kan verwachten, (iij zoudt toch niet geheel van het krijgsvolk vrijgekomen zijn, en mijne i niters zijn, ik moet het hekennen, nu en dan wal lastig; maar nu heht gij niets van hen Ie vreezen: gij hehoelt slechts mij en mijn knaap en een page te huisvesten. De rest van mijn gevolg en de ruiters, die n te heurt waren gevallen, hel» ik elders heengezonden. Wilt zegt gij van dezequot; schikking ? bevalt zij u, beste huisvrouw

«Zeer, zeker, lieer!quot; antwoordde Martha, die wel zou gewensebt hehlien, dal hel bendeboold zich zeiven ook elders had gehuisvest, »ik dank u voordeze goedheid,quot; en zij zag met opmerkzaamheid naar hel krijgshaftige gelaat en de welgevormde leest van den vreemden gast; zij was gelrolfen door zijne innemende manieren en woorden, en gevoelde, dat zij zich te vroeg beangst bad.

Perrol bemerkte onderlusschen, dal de goede vrouw hem vriendelijker dan in den beginne toesprak, en zeide opgeruimd: «Zie beste vrouw! ik had wel bij voornamer lieden onder dak kunnen komen; maar den meester kende ik immers; ik beloofde mij in de Vrn/ulcle llclm een gul onthaal, en heb mij niet bedrogen. Ken krijgsman houdt niet van hoolsche gebruiken ; een vriendelijk gelaal en een goede keuken zijn hem daarenlegen altijd welkom : terwijl ik mij in voornaam gezelschap of in mijn eenzaam vertrek zon moeten zitten vervelen, denk ik hier als lid van hel huisgezin hij den gastvrijen haard den winter te slijten. Ik verwed alles wal gij wilt, dat, eer er twee weken om zijn, gij niet beter weten zult, of Messire Perrol van de Zwarte Mende behoort lol uw huisgezin, lieschouw mij als uw zoon, beste vrouw! of als uw neef,quot; zeide hij lachende. »lloe minder omslag men voor mij maakt, hoe liever ik het heb : van dit oogen-hlik af zijn mijn knaap Vidal en mijn page Hiso zoowel lot uwe orders als lot de mijne.quot;

»Te veel goedheid, Heer !quot; antwoordde Martha verlegen, «dit vertrek past niet voor u ; dat hoven den winkel is voor u nauwelijks goed genoeg, en uw knaap iels te gelasten, zou mij niel voegen.quot;

quot;O! hij is een goede borst,quot; zeide Perrol, «gij zult het ondervinden. Maar zeg eens, beste huisvrouw, toen ik vroeger hier was, heb ik nog een meisje hier in huis gezien ; was dat niet uwe dochter';' Waar is zij? zij is immers wel, hoop ik?quot;

».la, Heer!quot; antwoordde Martha aarzelend, »maar zij is in hare kamer.quot;

»Kn zal ik dan hel genoegen hebben haar te mogen begroeten?quot; zeide Perrol vriendelijk. «He-denk, dal ik zeker lang hier blijf, maar dal het de plicht van een ridder is, nimmer te verzuimen, zoo spoedig mogelijk eene vrouw of een meisje van zijne hoogachting te verzekeren.quot;

«(iij doet mijne dochter te veel eer aan. Heer!quot; antwoordde vrouw Martha, «en indien ik baar ga roepen, zal ik genoodzaakt zijn u hier alleen Ie laten.quot;

»0 !quot; voor zulk een reden kimt gij mij gerust hier alleen laten,quot; zeide Perrol vriendelijk, »ik bid u, ga heen en zeg aan uw dochter, dal iemand, wicn het ongeluk, den meester overkomen, van harte leed doel, hier op haar wacht, en dat bij bereid is om alles te ondernemen, wal zij denkt, dat zou kunnen dienen, om den echtgenoot en vader in u beider armen terug te voeren. Om's Hemels wil. zeg haar dit,quot; zeide hij met vuur, «en ga nu been, bid ik u, beste vrouw! om uwe dochter Ie halen.quot;

Vrouw Martha gevoelde zeer goed, dat dit verzoek niel door baar kon geweigerd worden ; het zou toch een beleediging voor den ruitcraanvoer-der geweest zijn hem dil af te slaan ; de waardige vader had haar immers vermaand, haar gast zooveel mogelijk genoegen te geven ; zij boog zich dus, en verliet hel vertrek. Zij zag niet, dat Perrol met moeite een spoltenden lacht onderdrukte, die zich op zijn gelaat vertoonde, toen zij zich verwijderde.

Zoodra bij alleen was, riep bij vroolijk: »lla! ha! wij zullen dan nu het geluk hebben, de lieve bruid van den edelen heer der verbrande Schallelaar te zien ; het zal mij benieuwen, of de laatste der Schalfelaren door het hoofd dei-Zwarte Bende niet uit haar hart zal worden verdrongen.quot;

Kang duurde het, eer Martha terugkeerde. Het had haar veel moeite gekost Maria te overreden om haar te volgen; hel lieve kind besefte niel

genoeg, hoe noodig hot \v;is, den riiilcriiaiivoordcr genoegen te geven; /ij was immers de hinid van Van Sell adelaar; in hem en in haar vader had zij immers trouwe en moedige hesehermers. Maar hare moeder herinnerde haar, hoe ver deze haar zoo dierbare mannen verwijderd waren, alsook wal de pater gezegd had, en dal Perrol op haar waeht-te. Maria gaf eindelijk toe; waarom zou zij nu weigeren aan zijn verzoek te voldoen, dewijl zij toeh niet zou kunnen volhouden, gedurende al den tijd, dat hij hun gast zou blijven, zieh voor hem verborgen te houden ?

Perrol liet niet blijken, dat het waehten hem had verdroten, toen Martha, die hel eerst binnentrad, lot hem zeide : »lk bid u om versehooning, lieer! dal ik u zoo lang alleen gelaten heb; mijne doehler was niet goed genoeg gekleed, om voor u te versehijnen.quot;

»Een meisje als uwe dochter, vrouw Martha !quot; antwoordde hij, opstaande, »/al altijd beminnelijk zijn, onder welk gewaad zij zich ook vertoont; ook valt de tijd zelden kort, als men op iemand yvacht, die men wensebt Ie zien. Toen naderde hij de vrouwen en vervolgde: «ik dank n dus, Maria! dal ijij aan mijn verzoek, n door uwe goede moeder overgebraebt, voldaan hebt, en verzeker u dat bet mij streelt, hoop te durven voeden, eenigen tijd met u onder één dak te mogen doorbrengen.quot; Hij zag hel meisje aan, dat bleek en irel nedergeslagen oogen naast hare moeder stond, vatte bare baud, lerwijlhij zich boog, en zeide vriendelijk : »Gij schijnt bedroefd ! denkt gij om uw vader? Heelt uwe moeder u dan niet gezegd, dal niets mij te moeilijk zal wezen om hem weder te bevrijden?quot;

«Maria trok hare hand snel terug, toen hij die in de zijne nam, die met een witten handschoen bedekt was; een lichte blos vertoonde zich op haar gelaat, terwijl zij haar hoofd met waardigheid oprichtte, en haar rein oog op hem vestigde. Maar hij deed geene moeite om hare hand vast te honden, en zeide met een innemende stem : »Zeg mij dan ten minste, Maria ! dat gij wel zijl ; het zal mij immers niet verboden zijn. naar uwe gezondheid te vernemen ? — IHve dochter is ziek, beste vrouw! waarom hebt gij mij dat niet gezegd?quot; riep hij. zich tot Martha wendende.

«Zij is niet ziek, lieer! maar door bet ongeluk, dat haar vader trof, terneergeslagen. Antwoord den heer toch eens, Maria !quot; zeide hare moeder, haar met de oogen wenkende, om haar het stilzwijgen te doen afbreken.

»Ik hen wel. Heer!quot; antwoordde Maria, die gerust gesteld werd door de hescbeiden houding

van Perrol, en omdat hij hare hand had losgelaten; «maar ik treur om mijn goeden vader, die gekwetst en afwezig is. O! ik dank n, indien het inderdaad uw wil is hein zijne vrijheid te hergeven.quot; Haar oog verried, dat zij zijn woorden wantrouwde.

»Gij twijfelt, Maria!quot; riep Perrol verwonderd, quot;denkt gij dan, dat ik met uwe droefheid en die van uwe moeder spot ? o ! waarmede heb ik dat verdiend ?quot;

quot;Mijn vader is n vreemd. Heer!quot; zeide Maria zacht, quot;en in l'trecht zijn even goede wapensmeden als hij ; welk bel ing kunt gij dus in hem. stellen ?quot; en een glimlach zweefde om haar mond.

«Welk belang?quot; zeide Perrol met nadruk en vriendelijk, »o ! w ie is de man, die niet gaarne alles doel om een vrouw tranen te besparen! Uwe moeder is verdrietig, en siij weent nog op (lil oogenblik, omdat gij aan uw vader denkt ;o, Maria ! het is tevergeefs, dat gij bet verbergt ; ik zie een traan, die uw oog ontrolt. Maar de goede God zal aan uw kinderlijk verlangen gehoor geven, en ik zweer op mijn eeuwig welzijn, en bij deze beeltenis van mijnen lleere Jezus, onzen Zaligmaker, dat ik iiielgt; vuriger verlang dan de vrijheid van uw vader.quot;

Maria zag hoe hij, de linkerhand op de horst leggende, zijne rechlerhand uitstrekte naar ecu loo-den Ghristnshceldje, dal op een zwart bouten kruis aan den muur hing. Zij kon niet vermoeden, dat Perrol om zoo weinig zijne ziel voor eeuwig ongelukkig zou maken; dat het alles logentaal was, en dat de edele uitdrukking van zijn gelaat, het heilige vuur, dat in zijn open oog glinsterde, de geestdrift, waarmede hij sprak, slechts bedrog waren, en toen hij, zich tot haar wendende, zacht Vroeg, als ware hij bedroefd over hel weinige vertrouwen, dat zij in hem stelde : »Zull gij mij nu nog niet gelooven ?quot; antwoordde zij: quot;O ja, Heer! zeker: bet zou zonde zijn niet te gelooven, wat gij zoo heilig bezweert ; ik bid u, duid mij mijn (ingeloot niet ten kwade. (I!ik weet wel, dat niemand reden heeft om mijn goeden vader niet van ganscher harte genegen te zijn.quot;

Martha verzocht Perrol nu om weder plaats te nemen, en toen zij gezeten waren, zeide hij opgeruimd : quot;Het doet mij genoegen, vrouw Martha ! dal men niet meer aan mijne bedoelingen twijfelt ; maar ik weet wel, waarom uwe dochter mij haar geloof weigerde : het komt van mijn gedrag op

dien morden, locn de mecslcr mij voor hel eerst hier iade kamer brachl. Is het aiel zoo, Maria?quot; vroeg hij, en riehlle zijn oog o|) hel meisje, dal, legenover hem, naasl hare moeder zal, en verlegen hare oogen nedersloeg.

»l^:\v gedrag heefl haar nimmer reden gegeven n Ie mislrouwen, lieer !quot; zeide Martha, om hare doehler, die zweeg, Ie geinoet Ie komen, ofsehoon zij wel heler w isl.

»Ea evenwel, hesle vronw ! vervolgde hij, »wensehle ik wel, dal uwe doehler zelve mij ge-rnsl sleide.quot;

«Mijne moeder heefl gelijk, lieer!quot; antwoordde Maria langzaam, »ik herinner mij niet dal gij mij ouil iels onaangenaains gezegd hehl ; waarom zoudl gij een burgermeisje, dal n geen leed kan doen, kwaad loewensehen

»(iezegd.quot; hernam Perrol lachende, «ik zegniel, dal ik iels gezegd hel»; de Hemel hew are mij, om een lief kind als gij, een hard woord Ie geven ; maar ik herinner mij nog zoo levendig, een sneeuw-w illen hals gekusl Ie hehhen, en hel smarl mij nu, dal dil de oorzaak was. dal er Iranen uil uwe i sehoone oogen rolden ; zie, daarvoor w ilde ik desnoods op mijne knieën om genade hidden.quot;

»0, lieer!quot; zeide Marlha snel, »de meesier, die loen nog hier was, heefl er n immers niets van gezegd; mijne doehler heefl dil reeds lang vergelen ; indien hel niels anders is. hehoefl gij n niet oiigei'iisl Ie maken.quot;

»lk daehl, dal het veel was, vronw Marlha !quot; anlwoordde Perrol vriendelijk, »ik weel wel, uw man duidde hel mij niet len kwade; maar ik wensehle gaarne diezelfde verzekering van uwe doehler Ie vernemen. 0|i mijne eer! ik zou veel willen geven, dal ik niinnier zoo sloul geweesl ware, en dan weder nog veel meer, om nog eens zoo sloul Ie durven zijn, en evenwel hehik er he-rouw over. Zeg mij dus, dal gij hel mij vergeven hehl, Maria !quot;

Hel sehoone meisje hloosde, sloeg hare oogen neder en bewaarde hel stilzwijgen. »(iij weel loeh zeker, Maria!quot; vervolgde Perrol innemend, »dal hel vergeven zulk een zoele wraak is; een vrouw vergeef! immer zoo gaarne. Wie heefl mij loeh zoo zwarl gemaakl in uwe gedaehlen, dal gij mijne hede niel verhoort? O, die goedheid, Maria! zou mij zoo tev reden en voor eenwig lol uw schuldenaar maken.quot;

«Indien gij denkl iels gedaan Ie hehhen, dal ¹ vergeving noodig heeft. Heer!quot; zeide Maria verlegen, dan knul gij u gerusl slellen; ik vergeef hel

u, en hoop dal de Heilige Moeder van onzen Lieven lleere Jezus u en mij ook zoo alles vergeven zal. als ik u in dit oogenhlik doe.quot;

»lk dank u ; o, gij weel niel, Maria ! hoe gelukkig gij mij maakt,quot; riep Perrol haar niet welgevallen heschouwende ; »en ik hoop, dat de Heilige Maagd mij zoo genadig wezen zal, als gij verzuchl hehl; wanl ik hen een groot zondaar. Maar gij, Maria !quot; vervolgde hij zijn hoofd schuddende, »gij zijl zoo goed, zoo deugdzaam, o! ik geloof niel, dal gij hare heilige voorspraak zuil noodig hehhen, om in hel paradijs Ie gaan.quot;

«Niemand is er, die hare genadige voorspraak (ii haar liefderijken hijsland niel noodig heefl. Heer !quot; zeide Marlha ; «en wal mijne doehler he-Irefl, ofschoon wij haar in eer en deugd hehhen groolgehrachl, zoo weel (ïod alleen, welke heproe-vingen haar nog zullen opgelegd worden. Wanneer een meisje hare ouders verlaat en de wijde wereld ingaal, heeft zij hare plichten Ie vervullen jegens haar man en de kinderen, met welke de Heer en de Heiligen haren echl zegenen, en de verleiding is dikwijls grool.quot;

Perrol lachle hij zich zeiven, loen hij de hrave vrouw van heproevingen hoorde gewagen ; hij daehl hij zich zeiven: »de verleider is dichter hij hel lieve kind, dan gij wel verwacht; het zal mijne schuld niet zijn, als zij niel de lusschen-komsi van alle Heiligen noodig heefl, om in het paradijs Ie worden toegelaten, en mogelijk zal zij er nog hevalliger uilzien, als zij w al van hare deugd verloren heefl.quot; Maar zijn gelaat verried niets van hclgeen er in zijne zwarte ziel omging, en hij zeide zonder gemaaktheid: »0! gij hedoell het huwelijk van uwe dochter; de meester heefl er mij van onderricht, de heer Van Schalïclaar zal immers het geluk hehhen om haar naar hel altaar Ie geleiden?quot;

«Zoo spoedig de oorlog geëindigd is, zal hel huw elijk doorgaan,quot; zeide vrouw Marlha mei eeni-gen ophef; »hel is een groole eer voor ons. Heer! dal een edelman ons om hare hand gevraagd heefl.quot;

«Men edelman!quot; zeide Perrol met moeite een grimlach onderdrukkende, «hij St. George ! of uwe doehler niet schoon genoeg ware, een graaf aan hare voelen om hare hand Ie zien smeeken ! Maar,quot; vervolgde hij langzaam en met belangstelling, «hel doel mij van harte leed u dan een droevige lijding Ie moeten mededcclen ; of mogelijk is hel heler, dal ik zwijg.....quot;

Maria zeide niets, loen hij ophield, maar hield haar oog strak op hem gericht; de vrees deed

zelfs den geringsten blos, van haar gelaal verdwijnen. «Spreek om Jezus wil, Heer! wal is er nu weer gebeurd?quot; vroeg Marlha angslig.

»0, besle vrouw ! wij leven in een nare lijd. ofschoon ik voor tnij aan zulk een leven gewoon ben,quot; zeide l'errol; »ik zie, ik heb Ie veel gezegd, om niel voorl Ie gaan ; maar verontrust n niet! alles kan no#f weer hersteld worden. Zeg mij, lieefl de beer Van ScliaHelaar een kasteel of buis hier in de nabuurschap ?quot;

».la,quot; antwoordde Maria snel, en Martha vervolgde: »maar da! is hedennacht, zoo de spraak gaat, geheel verbrand. Heer!quot;

»Daii is u het ongeval reeds hekend,quot; zeide Perrol schijnbaar neerslachtig, en niemand zou gezegd hebben, dat hij de man was, welke die vervloekte daad verricht had; »bel doet mij leed om uwentwil, Maria! een verlies van zulk een gebouw is een groote schade; men zeg; zelfs, dat de menseben niel gered zijn, weet gij ook, waar de heer Van Schalfelaar zich tegenwoordig bevindt?quot;

• Waarom vraagt gij dit. Heer?quot; vroeg Maria doodsbleek.

• Waarom?quot; vroeg Perrol, verwonderd, «omdat ik bevreesd was, of hij er zich ook misschien tijdens den brand bevonden heeft.quot;

»0, (Jod !quot; riep Maria, en bedekte haar gelaat met hare handen. Hare moeder sloeg haar arm om haar heen, en zeide zacht: «Verontrust u niel, kindlief? uw bruidegom is in het leger; Frank zou het ons immers gezegd hebben, als hij er was geweest.quot;

«Ik zie, dat ik bad moeten zwijgen,quot; riep Perrol, als op zich zeiven ontevreden ; hij sloeg zich voor bel hoofd, stond op, ging hel vertrek op en neder, naderde toen de vrouwen, en haar met belangstelling aanziende, zeide hij; «Och, wederom moet ik om verschooning vragen; maar waarom u om mijne gevolgtrekking zoo bedroefd! wat zou uw vriend nu op de Schalfelaar doen ? hij is immers aan de andere zijde van de stad bij het krijgsvolk ; men zou het welen, indien hij omgekomen was. Hond dus goeden moed, Maria ! ik zal u alles terstond mededeelen, wat ik te weten kom ; want men beeft er lieden heengezonden, en weldra zal het bekend wezen, of hel ongeluk aan het toeval te wijten dan wel mei opzet geschied is; ik vrees bet laatste,quot; zeide hij zonder aarzelen. «En toch zouden wij het moeten weten, indien onze soldaten een strooptocht gedaan hadden ;j ook kan ik niel bevroeden, waarom zij in zulk een weer een enkel gebouw zouden vernield hebben. Maar de tijd zal het leeren,quot; eindigde hij,

en ging weder zitten. i

Maria, door de woorden barer moeder en die \

van den moordbrander zeiven bemoedigd, liet bare I

handen zakken, en Martha zeide: «Een ongeluk hij zulk een stormachtig weder kan gemakkelijk gebeuren, niet waar, Heer? en wie zou zoo op i

den heer Van Schalfelaar geheten zijn om zijn onschuldig huis Ie verbranden ? Mier in de stad,

geloof ik ten minste, niemand, en de knechten van den kleinen Salazar zouden immers zijn huis niel vernielen.quot;

«Zoo denk ik er juisl over, beste vrouw!quot; antwoordde Perrol, «hel doel mij leed, om uwer dochter wil, zelfs om dien van den heer Van Schalfelaar; ofschoon wij in hel veld tegenover elkander slaan.quot;

«En evenwel....quot; zeide Maria, terwijl zij tevergeefs op zijn gelaat iels Iraehlte Ie hespeuren,

dal met zijne woorden niel strookte, en zweeg toen.

«En evenwel, — vervolg uw rede, bid ik u,

Maria !quot; zeide Perrol vriendelijk, en zij herhaalde moedig: «En evenwel. Heer ; hebt gij hem, voordal gij den Bisschop ver.... eer gij zijn dienst verliet, willen gevangennemen.quot;

«Mijne dochter! gij weel niel meer, wal gij zegt,quot; zeide Marlha vreesachtig, «gij spreekt van dingen, waarvan gij niets weel.-— Heer! ik bid u om verschooning voor Maria !quot;

«O, ja! ik weet hel zeer goed, moederlief!quot;

zeide het schoone meisje, onbevreesd naar hel bendehoofd ziende, dal zonder eenige verwondering te laten blijken, en zonder dal zijn gelaat veranderde, antwoordde: «O, neen, vrouw Marlha' uwe dochter bedriegt zich niel ; er is een oogen-blik geweest, dat ik den heer Van Schalfelaar wilde gevangen houden. Maar gij zuil ook welen,

Maria! dat hij in vrijheid uil mijne legerplaats vertrokken is.quot;

«Dank zij den lijdigeu bijstand en den losprijs van den aanvoerder der voelkneehten ; ik weet hel, Heer!quot; hernam Maria onbeschroomd.

Perrol heel zich op de lippen; maar zeide vroolijk ; «O! ja, de heer van INijveld heeft den losprijs betaald : indien bij geweien had, dat het mijn voornemen was, om Van Schalfelaar zelfs zonder losprijs Ie laten gaan, zou hij zoo zol niet geweest zijn. Mijne ruiters hebben van zijn geld eens lustig op zijne gezondheid en die van den heer Van Sebalfelaar gedronken ; dat is al wal er gebeurd is.quot;

Maria bedwong zich, om hetgeen haar op do long lag, Ie uilen; maar zeide evenwel: «De heer van Mjveld heeft zijn geld reeds terug. Heer! dus heelt hij hij zijne goede daad geen schade gehad.quot;

«Ik wist dit niet, Maria !quot; hernam l'errol snel, «en ik dank n voor het bericiil ; maar gij bedriegt ii zeer, als gij (lenkt, dat ik uw vriend heb laten gaan voor eenige ellendige geldstukken. Neen, hij mijnheer St. (Jeorge ! voor zulk een prijs zon ik niemand laten gaan, dien ik wilde houden : maar wilt gij weten, aan wien hij zijne bevrijding te danken heeft, of weet gij liet misschien reeds'?quot; zeide hij, en zag haar vragend aan. Maria zweeg, en Peiroi vroeg nogmaals: «Aan wien, Maria? zeg het mij, hid ik n.quot; Toen richtte zij haar oog len hemel, en zeide vol vertrouwen : «Aan (iod. Heer!quot;

«Zeer zeker, Maria !quot; hernam l'errol laebende, «maar aan ileni niet alleen; aan u heeft hij zijne vrijheid te danken en aan niemand anders; ik zweer het 1quot;

»Aan Maria, Heer?quot; vroeg vrouw Martha verwonderd.

«.la, beste Imisvrouw !quot; zeide hij \riemlelijk: »de meester had mij gezegd, dal hij zijn dochter aan hem zou uithuwelijken : om Maria alleen heb ik hem laten gaan; en indien zij nog denkt, dal ik mij door hel geld heb laten overhalen, zoo zal ik haar een som Ier hand stellen, die nog eens zoo groot is, om hier in de kerk een stuk zilver te geven. (Jij denkt immers niet zoo onedel van mij, dal gij gelooft, dat Van IN ij veld mei zijne gebeele bende, immer cenigen invloed kan uitoefenen op IVrrol, of zijne banier Ier aarde werpen?quot; eindigde bij Irotsch.

«Indien dit hel geval is, Heer!quot; zeide Martha beleefd, «dan danken wij u; Van Schad'elaar zeil'heeft dal niet zoo begrepen of kunnen inzien.quot;

Maria boog zich en zeide: »Indien hel zoo is. Heer! hebben wij groole verplichting aan u, en toch . . . .quot;

»En toch,quot; viel l'errol haar in de rede, »kon Van Schaflelaar niet raden, waarom ik hem eindelijk ongemoeid liet gaan, en hij heeft het n dus ook niet kunnen berichten.quot; Hierop zag hij de vrouwen vor-sebend aan, en overtuigde zich daardoor, dal Van Schaflelaar haar niets gemeld had van de be-drijgingen, die hij had geuit; hij verheugde zich en Vervolgde opgeruimd :»Ik begrijp nu ai Ie wel, waarom gij niet zeer verheugd moest zijn, toen gij hoordet, dal gij mij in uw huis zoudt krijgen. Maar alles zal zich wel opklaren, en gij zult mij in het eind recht doen wedervaren; Van SebalTelaar braelit mij onaangename bevelen, en dit verdroot mij; evenwel gedroeg hij zich onverschrokken en hoffelijk, zooals het een dapper edelman betaamt; het spijt mij, dal ik, door den Hisschop te verlaten, ook hem als het ware, lol vijand heb verkregen; maar hel zal niet altijd oorlog zijn.quot;

»Maar waarom verliet gij de zijde van den Bisschop, Heer ?quot; vroeg vrouw Marlha.

«Waarom?quot; hernam l'errol lachende, »ja ! dal is te lang om nu Ie vertellen; in hel vervolg zal ik het u wel eens mededeelen; maar gij kunt er u toch hiel over beklagen, dewijl de meester een goeden heer aan mij hebben zal; want mijne ruiters kunnen niet lang met een zwaard toe. Nu ben ik immers hier om u te beschermen, en als gij mij maar iemand kunt aantoonen, legen wien de Bisschop den meester zou willen uitleveren, dan beloof ik u op mijne eer, dal ik hem gevangen zal nemen, al zal hij ook onder den eerwaarden vader. Den heer Van Schaflelaar haat gij niet, ofschoon hij voor twee dagen vóór de stad was om uwe stad-genooten te berooven, met gevaar van zijn aanstaanden schoonvader het hoofd te kloven; waarom zouden wij dan geene vrienden kunnen zijn, daar ik hier kom om stad en ingezetenen te beschermen?quot;

«Vrees niet,quot; vervolgde hij vroolijk, terwijl bij opstond, »dal ik altijd over paarden en gevechten zal spreken, ik heb ook meer gezien: ik zal u verhalen van landen, volken en gebruiken, van watervallen en bergen, van al de schoonheden der natuur, van de feesten, die ik hij vorsten en graven heb bijgewoond, en van de vrouwen, mei wie ik het geluk gehad heb Ie mogen dansen; ik zal u hare kleeding, hare pracht van juweelen en borduursels beschrijven, alsof gij er bij geweest waart. Zulk een kleed, Maria! zou u goed staan; o! indien ik den heer Van Schaflelaar zie, zal ik hem aanraden er ii een volgens mijne beschrijving te laten vervaardigen; ik ben zeker dat hel u bevallen zal; ik zal ii de nieuwste balladen en sonnetten voorzingen; wanl gij houdt immers van den zang?quot; Nu zong hij terwijl hij zijne kaproen opnam:

«Marie chcrie.

Doner amie.

De via vengeance,

Ta es V espera nee.quot;

en vervolgde toen: »De krijg heeft mijne stem wat doen verroesten: maar ik zal zoo goed zingen als ik kan. Als wij een schoonen dag weer hebben, «'ii uwe moeder hel toeslaat, dan heb ik, indien gij er lust toe gevoelt, een makken sneeuwwitten tel-

ganger in mijn stal, die tol uw dienst is, zoo dikwijls gij will uitrijden; want de aanstaande vrouw van een edelman kan zeker paardrijden. Ik za' zorg dragen voor Maria, beste huisvrouw! Maar daar is iels voor u,quot; zeide hij toen Griet tic kamer intrad, »ik hel) u ook reeds zoo lang opgehouden ; doch wanneer men in goed gezelschap is. vergeet men den tijd. Tot weerziens dan !quot; Toen verzocht hij Martha en Maria, die opgestaan waren, te gaan zitten, groette haar vriendelijk, en vertrok.

Een oogenblik zaten moeder en dochter stilzwijgend over elkander, en wisten niet, wal zij van den man moesten denken, die zoo even vertrokken was; maar Griel zeide: »lk ben blij, dat die vent weg is; die mij naar de handen keek; maar die knaap, welken hij bij zich heeft en die kleine jongen, dat zijn goede zielen, geloof ik.quot;

«Zwijg toch. Griel!quot; zeide vrouw iMarlha, »en spreek nimmer dan met ontzag van heer Perrol, gij weet niet, hoe voorzichtig men wezen moei met het krijgsvolk, en wat men er van te vreezen heeft, vooral vrouwen alleen.quot;

».la, vrouw!quot; zeide Griel, »dat weet ik wel, en vooral van zulke leelijke ruiters. Mijne moeder heeft eens een geheele geschiedenis gehad met zulk een Bourgondischen paardeman en. . .quot;

•Maar wat hebt gij daar in de hand !quot; riep Maria, die opstond en naar haar toetrad.

«Een brief, Maria ! die in stilte gekomen is ; daarom wilde ik niet, dat die vreemde venl .... ik wil zeggen heer, hein zien zou.quot;

»Van Van Scha Hel a ar. Moeder!quot; riep Maria, den brief openbrekende.

IX.

De lakenkoopers.

!lij streed altijd het liefst wnnr nmlren siddrend streden ; 't Gevnar hnd voor zijn hart nid dnn bekoorlijkheden,

Kene opdracht vim een tocht, door elk op 'thougat gevreesd, Was bijna de ceuige eer, die werkte op zijnen geest.

j. SOMSZ.

liet was in hel laatst (Ier maand September, dat Maximiliaan weder naar Brussel verlrok, alwaar een algemeene dagvaart beschreven was, om over de aangelegenheden van de landen, die aan zijn gezag onderworpen waren, Ie handelen. De stad Utrecht trachtte ook door hare zaakgelastigden eenige voorde,elige voorwaarden te verkrijgen, waarop men hoop had, door hel verlangen, dat de

Hertog had laten blijken, om aan den Utrechtsehen oorlog een einde Ie maken, die hem verhinderde zijn geheele macht legen Frankrijk aan te wenden. De komst van den Hertog in zijne noordelijke landen, had den Bisschop weinig voordeel aangebracht, en bel afzenden van zijn krijgsvolk naar Holland, om gezamenlijk te handelen, had hem geen nul gedaan. Hij had, wel is waar, eenige burgers van Amersfoort in zijne macht gekregen; maar de Ulrechlschen hadden ook tol voor de poorten van Wijk alles geroofd en plal gebrand, en, bevreesd voor een gevaarlijker aanval \an zijne vijanden, bad bij zijne benden teruggeroepen. Niet aan hel papier willende vertrouwen hetgeen hij voorhad, daar hij evenzeer zijne hondgenooten wantrouwde als zijne vijanden, had hij Van Scball'elaar zeiven onlboden, om zijne bevelen te vernemen en over te brengen. De bisschoppelijke krijgsknechten verlieten dus, even omzichtig als zij gekomen waren, hel llollandsche grondgebied, en betrokken de winterkwartieren in Wijk hij Duurstede en omliggende plaatsen. Daar de kerkvoogd weinig kon rekenen op het vermogen en den wil zijner vrienden om hem te helpen, en geene macht had, om met eigen krachten zijn oproerige onderdanen onder zijn gezag lenig te brengen, had bij meer dan ooit zich toegelegd, om door zijne geheime vrienden en aanhangers in de stad Utrecht zelve het verloren gezag door lis! of overreding, zonder medewerking van Maximiliaan, te berkrijgen. De vrees echter voor hnn leven en hunne bezittingen veroorzaakte, dat zij weinig of niets voor hem he-werklen ; alleen lieten zij hem weten, dat er reeds eenige behoefte in de stad begon te ontslaan, en men troostte hem met de hoop, dat hel gebrek aan allerhande levensmiddelen, waarvan de Bisschop den toevoer bad laten verbieden, eindelijk de stad zou dwingen om zich te onderwerpen. Maar hoop, ofschoon niet geheel zonder grond, was niet geschikt om den Bisschop, die er naar haakte om zijn bestuur te hernemen, tevreden Ie stellen ; ook liet bij niet na, opnieuw aan Ie dringen op meer werkzaamheid en ijver voor zijne zaak; en toen zij hem Ie kennen gaven, dat er niemand in de stad was, door moed en bekwaamheid iti slaat, van de eene of andere gunstige gelegenheid te zijnen voordeele gebruik te maken, aarzelde hij niet langer om er een zijner verlrouwdste en dapperste bevelhebbers heen te zenden. Velen echter die hem dagelijkseb lastig vielen om nieuwe gunsten, waren ongeschikl of le bevreesd, om dezen gevaarlijken last op zich Ie nemen, en evenwel was het van het grootste

belang, om iomand naar Ulroolit lo zenden, die als verlegenwoordi^er van den Hisseliop kon handelen, en geèstkraelil genoeg bezat, om liij de eersle ge-iegenbeid de beste zicb aan liet booid te stellen van degenen, die de oude orde van zaken terng-wenscbten.

Ten gevolge van dit alles was bet, dal Van

y O O

peballelaar reeds eenige dagen in L'trecbt doorge-braebt bad, op bet oogenblik dat wij er Frank aantreiïen. De bevelbebber der ruiters bad opzijn verzoek en op last van zijn leenheer het harnas afgelegd, en den strijdbengst voor het nederig torschpaard ot' sommier (i) verwisseld, en was met zijn vriend en knaap zonder moeite iu de stad gekomen. Zij, die zijne zending niet kenden, hielden ben voor kooplieden in Brabantsehc lakens, die, vergezeld van hun kneebt, het gewaagd hadden, in dezen tijd van tweedracht, zich met hunne koopgoederen herwaarts te hegeven, in de hoop van goede zaken tegen den naderenden winter te doen; slechts de vertrouwdste vrienden van den hissehop waren van de toedracht der zaak heter onderricht.

Ofschoon het voor SchaU'elaar gevaarlijk was gedurende den dag uit te gaan, daar zoovelen hem vroeger in de stad gezien en met hem omgegaan hadden, en hein gemakkelijk, niettegenstaande zijne vermomming, konden herkennen, zoo was hij echter nu en dan wel genoodzaakt zich hier- of daarheen te begeven, hetzij voor den dienst van den liisschop of om zijn aangenomen beroep als koopman in laken, zelfs tegen zijn wil, uit te oefenen, (ïelukkig, dat dit echter slechts zelden plaatshad; want het voortzetten van allerlei onderbandeiingen en kuiperijen viel niet zeer in zijn smaak ; de liisschop had andere lieden, die zich liever met die soort van zaken licmoeiden ; het doel zijner zending was slechts om zich aan bet hoofd te stellen van de voorstanders van David van honrgondic en door beleid en moed de beweging te doen zegevieren, w aarop men den liisschop Ic zijnen voordeelc had doen hopen. Van SchaU'elaar was uit, cn Krank bevond zich alleen te huis; want zelfs llcnri, die zich met veel beleid van de overbrenging der hevelen van zijn heer kweet, was mede in de stad gezonden om een boodschap over te brengen.

De nieuwbakkeu kooplieden hadden twee kleine vertrekken betrokken in de herberg het Idml nm llchifli' iu de [{reestraat : het eene diende hun tot slaapplaats : in het andere, daarnaast gelegen ver-

(I) Insldicr. pHkpimrd.

trek, waren de goederen geliorgen, welke zij met zich voerden ; eenige stukken laken met een el en schaar lagen op de tafel, waaraan frank zal. Hij zag uil verveling door de kleine glasruiten op de plaats achter het buis, op welke de stal uitkwam, en waar men juist onledig was een kar aan te spannen. Doch weldra lette bij niet nicer op hetgeen er verder op de plaats geschiedde ; ook stoorde hij zich uiet aan bet geschreeuw der voerlieden; hij zag met een glimlach op de lakens, die voor hem lagen, en gaf zich aan zijne gedachten over, waarin hij niet behoefde te vreezen, dat men hem spoedig zou storen : want met voordacht had Van Schaiïelaar de prijzen der koopwaren zeer duur gesteld, en de koopers liepen du^ niet druk.

Hij dacht na over hetgeen er al in de laatste tijden gebeurd was ; cn ofschoon voor hem geene vreugde, geen geluk meer bestond of te hopen was, trok zijn gelaat zich droevig te zamen, als hij aan het lot van zijn vriend dacht. Hij zag in zijne gedachten, boe Hans hem de écne band, die hij nog over had. toereikte, voordat hij hem verliet, en hoe l'crrol de SchaU'elaar verwoestte ; hij zag den man van Martha nog altijd van zijn huisgezin verwijderd, en Maria blootgesteld aan de aanslagen van bel hoofd der Zwarte IJende, en hij sidderde. Evenwel, dacht hij, is de edele Van Sehaf-felaar hier; de liisschop zendt hem herw aarts, en voor den dienst, welken bij doet, voor het ver-brandeu van de Schaiïelaar, voor den angst, welke zijn hart beklcint, als hij aan zijne bruid denkt, wat verlangt bij daarvoor ? de vrijstelling van zijn aanslaanden schoonvader ; en toch is Wonier nog gevangen. »11 Italph !quot; riep hij, zijn gelaat met zijne hand bedekkende, «gij licht wel gelijk : grootheid brengt geen geluk aan; een gouden keten weegt dikwerf zwaarder dan een ijzeren; en de zwaarste is die, welke plichtgevoel ons oplegt. Indien het bisschoppelijk gewaad hel hart van David van Bourgondië niet ongevoelig bad gemaakt voor elke andere aandoening dan die der heersehzuchl, hij zou uw verzoek niet geweigerd hehben, mijn vriend !quot; .

Hier zw eeg hij, en zijn gelaat werd minder treurig ; hij dacht aan Maria, en verbeeldde zich nog haar voor zich li' zien, toen zij hem de roos overgaf. en hij zncblte. »(gt;! zij heininl hem zoo vurig,quot; vervolgde bij, «met hoeveel liefde ving zij elk woord op. dat op haar bruidegom heirekking had ! hoe overstelpte zij niij met vragen over alles wat hein betrof! O! welkeen geluk moet hel zijn, bel hart van zulk eene reine maagd zoo voor altijd

met (Je onverbreekbaarste handen aan zich verbonden Ie zien! Wat moei bij gelukkig zijn, als zij hein le gemoel snelt en in bare armen drukt! o ! dan zal hare moeder haar niet behoeven te herinneren hem hare wang le bieden, bare sehoone lippen zullen zeiven hein den welkomkus geven. Kn mij .... ?quot; vervolgde hij somber, «hetgeen hij in haar hart gewonnen heelt, heb ik verloren ; zij kwam mij niet meer zoo te gemoet als anders. Maar dat behoort zoo, dal moet zoo zijn ; ik ben haar niets, ik mag niets voor haar zijn. O Italph ! vader Italph ! waarom heb ik Maria wedergezien ? Zij heeft mij vergeten, en toch hebben mijne lippen baar aangeraakt; zij brandden mij als vuur. Vergeef mij, Van Scbalfclaar !quot; riep hij, wild opslaande, «vergeef mij, vriend ! vergeel' belgeen ik gezegd bel»; ik wil baar niet meer liefhebben ; de goede (ïod zal medelijden met mij hebben en mij tot zich roepen. Misschien zullen bare oogen tranen storten, als ik er niet meer zijn zal, en mis-sehien ook niet ; maar de wanhoop zal mijn hart niet verscheuren, wanneer ik haar gelukkig in uwe armen zie. Alles kan ik u overlaten, mijn weldoener ! en locb vroolijk zijn, en bet leven beminnen; maar haar I baar bezil kan ik u wel niet benijden, al veroorzaakt het mij den dood! En toch,quot; zeide hij, meer bedaard, «ofschoon ik vrees baar le ontmoeten, zoo wensehte ik evenwel baar nog eens te zien, vóór ik dit leven vaarwel zeg, éénmaal nog, en dan niet meer.quot;

Somber voor zich starende, leunde hij mei zijne hand op de tafel; maar bij werd in zijn gepeins gestoord door bet geluid, dat de deur van hel vertrek maakte, toen men haar opende. De knecht uit hel land ran Heloftc slak zijn hoofd in de kamer, en zeidc: «Koopman daar is een vrouw of een meisje, ik weel het niet, dal n verlangt le spreken.quot;

«Mij ?quot; riep Krank verwonderd, en hij dacht: «zou bel Maria zijn ?quot;

«Ja, u !quot; antwoordde de knecht meesmuilende, «want zij vroeg naar den jongslen koopman.

«Laat haar spoedig hier komen, vriend !quot; zeidc i'rank snol en vol ongeduld. De knecht, die een paar treden achterwaarts gegaan was, riep nu vroolijk : «Gij zuil zeker goede zaken met haar doen, koopman I want zij beeft geen geduld gehad om mij le wachten ; de deern is vol kooplust.quot; Werkelijk zag Frank nu ook een vrouw, die de trap opkomende, over hel portaal, langs den knecht in de kamer trad, toen slil stond, en zich naar de deur omkeerde, waarschijnlijk om te zien of de'

knecht zich verwijderd had. Maar tegelijker- « tijd, dal Frank, die de vrouw te gemoel gesneld was, en mi slil stond, eenigszins gemelijk riep: «Doe de deur dicht, jongen! en vertrek,quot; slak do vrouw zelve de hand naar de klink uil om haar achter zich dicht te trekken. De knecht kwam haar echter voor, en voldeed lachende aan het tweeledige verlangen ; aan bel /bevel van Frank, cn aan den wil van de koopster.

Een oogenblik stond de jonkman in twijfel, wat hij zeggen zou. Was het Maria, die hij voor zich zag, of een vreemde? O! hoe gaarne zou bij'die zware kaper weggerukt hebben, die hem belette,

om de vrouw in hel gezicht te zien, welke, in een zwart regenkleed van saai (1) gehuld, zonder iets te zeggen, nog altijd aan bel einde der kamer vertoefde. Maar hij gevoelde, dat hij een bespol-lelijk figuur maakte; door haar met drift te gemoel le snellen, toen zij in de kamer trad, en daar halfverwege bloei' staan; hij zeidc dus beleefd : «Hel spijl mij, dat die lompe knecht u zoo onbe-leeld beeft behandeld, vrouw! gij hebt naar mij gevraagd; wij hebben lijne waar, en de prijzen zijn zoo billijk mogelijk. Ziedaar een stuk blauw, waarvan onderscheiden vrouwen en jonkvrouwen genomen hebbon, ol' verkiest gij rood ? gij hebt nog geen scliarlaken gezien, dat zoo goed kleur houdt als dit,quot; en hij wees naar de tafel.

Ofschoon Frank nu zeer goed inzag, dat het Maria niet kon zijn, die daar slokslijf voor hem stond, omdal het lieve meisje zoo lang niet was,

en zich zeker dadelijk aan hem zou bekend ge-maakl hebben, bleel hem altijd looh nog eenige twijfel over ; hij geloofde zoo gereodelijk heigeen zijn hart verlangde, on wilde de vrouw, die stom scheen te zijn, verzoeken te zeggen, wat zij begeerde, toen zij op eens het kleed, dal hare gestalte verborg, van zich afwierp, en de kaper van ' bel hoold trok. «Zijl gij bet. Jonkvrouw?quot; riep Frank luid, terwijl hij verwonderd een paar schreden achteruit deed.

j «Gelijk gij ziel. Frank !quot; antwoordde Ada, en een droevige lach vertoonde zich op haar ernstig en doodsbleek gelaat.

«Waarom komt gij bier, waarde Jonkvrouw ?quot;

riep Frank, en trad naar haar toe, zijne teleurstelling zoekende te verbolgen ; «wie heeft u gezegd, dal ik hier was?quot;

«Mijne komsl doet u dus geen genoegen. Frank!'

zeide Ada langzaam, en hel hoofd schuddende,

(1) Zekere wollen slol'.

quot;helaas ! ik zie hel al, en gij verwachllel mij iiiel.''

«En waarom niet, Ada T' vroeg Frank, vriendelijk : «maar zei n neder, Jonkvrouw! o! ik hid hel ii, en zeg mij, hoe gij u thans hevindl; zijl gij gezond, Ada?quot; vroeg hij mei deelneming, en hij hood haar een sloel aan. Helaas! liij behoefde slechls een enkelen hlik op hel arme meisje Ie werpen, om Ie zien dal zij ongelukkiger was dan ooil, en dal hare geeslvennogens verslrooid waren, evenals de bladeren van hel gehoomte door de lierl'slslormen.

'«Gezond, Frank !quot; anlwoordde zij, loen zij ge-zelen was, en haar slrakke hlik ruslle op den niiler die vóór haar slond ; «gezond, neen ! maar ik hen wel: zoo wel als ik verlangen kan, om Ie slerven.quot;

«Te slerven!quot; riep Frank, en valle hare hand vol medelijden ; ook zij, zij wilde slerven ; ook haar was hel leven lol een lasl, en die overeenslemming van gedachten was een nieuwe band, die hen onderling verbond. «Ik wenschte alles te geven, om met n in dil oogenhlik Ie sterven, beste Ada!quot; zcide bij mei gevoel, en kuste hare hand.

Op dil oogenblik werd de deur geopend, doch even spoedig weder dicht gedaan ; de jonkvrouw bemei-kle dil niel, maar Frank hiislerde. Hij boorde nu, dal iemand zich in hel slaapvertrek begaf, en de lade van een kasl opende; bij begreep, dal hel Van Schalfelaar was, die uit beleefdheid of voorziebligheid zich verwijderd had, loen deze hem niet een vrouw alleen vond. Hel speel hem eehler, daar hij niel ongaarne gezien zon hebben, dal zijn vriend zich zeiven eens had kunnen over-liiigen, dal hij haar niel behandelde als een minnares.

Ongeloovig schudde zij het hoofd, streek niel hare fijne en blanke vingers bel fraaie zwarte haar glad, dat gedeellelijk haar voorhoofd verborg, en zeide met nadruk : «Mei mij slerven. Frank ! maar mei mij leven niet! niel waar?quot; eindigde zij spottende.

«Adaquot; dil was alles, wal Frank antwoordde; wanl bij wist immers, dal hel ongelukkige meisje gelijk had. «Maar voor wie zaag! gij mij wel aan, wie verwachltel gij!quot; vroeg zij op eens, zonder Ie bemerken, dal hij niet volmondig geantwoord bad.

»Voor wie?quot; hernam Frank aarzelend, »voor iemand, die ons wilde begunsligen en eenige ellen laken koopen. Maar hoe wist gij, dal ik hier was, Ada ?quot; vroeg hij.

»En is men dan verwonderd, als er iemand komt om Ie koopen, als men voor koopman wil doorgaan ?quot; zeide zij mei verbelfing van slem ; «neen. Frank, ik weel dal gij iemand anders verwachllel; zeg is het niet zoo!quot;

«Iemand anders, Ada 1 gij hedriegl u; maar ik vraag hel u zelve, wie kon ik vervvacblen? nieinanil kenl mij onder deze kleeding,quot; en bij wees op zijne w ijde broek en zijn wambuis van grof bruin laken.

»En denkt jiij dan,quot; zeide /.ij lachende, maar zonderdal haar gelaal daardoor een vroolijke plooi aannam, »dat ik niel w elen zou, dal gij op de dochter van dien Amersfoorlscben smid waebltel ?quot;

Frank stond als door den donder gelroll'en; bij boorde, dal Van Schalfelaar zich nog naast ben bevond; alleen een dun beschol scheidde de vertrekken. ü ! hoe blijde was hij nu, dal zijn vriend niel was hiiinengelreden! Ada zag hem vorscbend aan, en lachte; maar zoo, dal hel hem door merg en heen ging, en zeide nogmaals: »De docbler van den smid, niel waar?quot; Zij sprak zoo luid, dal Frank sidderend uitriep: »Om Gods wil, Ada! spreek zacht ! Maar i;ij hedriegl u. waarom zon ik juist haar verwaehlen ? gij begrijpt dit immers zelve wel; ik ken haar, dal is ook alles; baar bezoek zou mij geen geluk of vreugde aanbrengen.quot;

»llel is altijd gelukkig en genoegelijk bet voorwerp van zijne liefde Ie zien,quot; zeide Ada ijskoud. «Maar boe heel uwe minnares ook ? hoe beel zij die ii bekoort beefl ? zij is schoon; nietwaar? o! veel schooner dan ik; maar uwe liefde maakt baar zoo bevallig. O ! ik gevoel bel, uwe onverscbillig-heid niaakl mij leelijk, en knaagt mij aan hel leven.quot;

«Ada, beste Jonkvrouw !quot; zeide Frank zacht, doch met drill: «om den wil van onze vriendschap, en hij hel kruis van onzen lleere Jezus! ik bid u, zwijg! of wilt i;ij mij diep verachlelijk en rampzalig maken ? De man, die alles voor mij is, die mij als zijn broeder hehandeid, is haar bruidegom; bij is dapper en braaf; hij is een edelman; hij bemint haar; zij bemint hem alleen; ik zweer bel ii, bij al wat heilig is! O! zwijg, bid ik n,quot; riep hij, hare band vallende, loen bij zag, dal zij hem in de rede wilde vallen, «die weldoener van mij is Van Schalfelaar ; gij kent hem. Hij is hier naast ons in hel vertrek ; hij hoorl alles, wal bier gesproken wordt. Zwijg; of wilt gij, dal bij hier

komt, .......ij in uw bijzijn in hel aangezicht te

slaan, en dood aan uwe voelen Ie werpen ? O neen, Ada ! dal kimt gij niet willen, en ik zweer u, hij bet bloed van onzen Heer en bij de Heilige Moeder Gods ! dat /ij niemand dan hem bemint.quot; Hel zweet droppelde van zijn gelaal, dal even witwas, als de kleine kraag, dien bij om den hals droeg,

en zijne oo^on stonden slraken (lol'vnn verlw ijle-lini,', maar hel scheen, dul zijdooi' was voor zijne rede; want zij riep:

»Maar zeg mij haar naam; ik hen dien vergelen, hoe heel zij ook. Frank! hoe heet nw lielje, lieer rniler ?quot; Zij laelile en trok hare hand lerng. De onlstelteins \an den jongeling was niet Ie hesehrij-ven: plotseling trad hij vóói- haar; in zijne oogensehil-lerde een vurige gloed, en hij ricp/achl.doehsoinher, en vol heleekenis: quot;Zwijg, Jonkvrouw! Wal heel'ldal meisje n gedaan om hare eer Ie rooven? z\\ ijg. raad ik u: want indien haar hruidegom hoort, wal gij zegt, dan zal hij zijne woede niel hedwingen. Zw ijg dus, of ik zal genoodzaakt zijn u Ie doen zw ijgen.quot; Maai' ook deze woorden verspilde hij; vergeefs deed hij zijn harl geweld aan om Ada Ie dwingen hel geheim van zijn harl Ie verzwijgen, en evenwelleg-de zij de hand, die zij, zich hezinnende, aan haar hoofd gehraehl had. op zijn schouder, en zag hem verwonderd aan. Die uitdrukking van zijn gelaal hevreenide haar, ofschoon zij den zin \aii zijne woorden niet vatte, en zij zeide : »(iij helioefl haar naam niet meer te verzw ijgen. Frank ! ik heh hem gevonden ; Maria heel zij ; maar gij hedroogl Ada dus niel alleen : ook uw vriendword door n misleid.quot;

»Ada!quot; zeide Frank smeekende, en drnkle hair hand, »hoe komt gij aan deze gedachlc '! zeg nicls meer; want hij zal hel hooren. en hij wees mei den vinger naar den muur. «Hij weel wel, dat hij alleen doorhaar hemind wordl; maar ik zou zijn geluk niel gaarne, al ware hel maar voor één oogenhlik, zien bewolken om mijnentwil, en wel door uw toe doen, mijne Ada !quot;

quot;Ik hen niet bevreesd, dal hij het hoort,quot; antwoordde zij lier. en slond op : »gij zult hel zien, ik durf hel hem zel\en wel vragen ; w ant hij heeft er ook belang bij.quot;

quot; lquot;n w at will gij hem vragen ?quot; vroeg Frank baar in den weg tredende. Wat ik vragen wil,quot; antwoordde zij, zieb bezinnende, en voor hem staande als een schoon, marmeren beeld, waarvan de kleederen. die bet bedekken, den edelen vorm niet ver-hergen knunen, »ik wil vragen of gij Maria bemint, en of die deerne u liefheeft ; wanl door baar is het. Frank !' zeide zij. droevig hel hoofd schuddende, dal gij sleehls mijn broeder wilt zijn. Voor baar hebt gij mijne genegenheid verworpen, en zij heefl niets om u Ie schenken dan haar hart. dat met bare hand aan baar hrnidegom behoort.quot;

quot;(•ij waant dan, dat hel om haar is, dat ik mij de eer ontzegd beb om uwe hand te verzoeken?quot; hernam Frank.

»Eu waarom anders ?quot; vroeg zij; toch, niel omdat men zegl, dal ik niel wel bij het hoofd ben ?quot; en zij verwachtte mei ongeduld zijn antwoord.

»Zct n dan wedet' neder, Ada ! en ik zal hel u zeggen,quot; antwoordde Frank treurig, maar zij schudde het hoofd; en ziende dnt zij niet wilde gaan zitten, vervolgde bij : »lk kan nimmer uw echtgenoot worden, Ada ! gij weel immers, dal ik iemand zonder ouders en zonder naam ben ; een arme herder vond mij aan de zijde van ben, die mij waarschijnlijk het leven gegeven hadden, zij waren van het hunne beroofd door «Ie krijgslieden, die mijn ouderlijk buis plunderde; ik weende, stak de handen naar hem uit, (gt;11 bij nam zieb mijner aan. Alles ben ik aan Italpb. den schaapherder verplicht ; mijne ouders waren zeker arme daglooncrs, en ik zeilquot; was een herdersjongen, lol ik den man ontmoette, die mij tol zieb nam en kleeden liet. en gij, Ada! zijl immers een jonkvrouw : adellijk bloed vloeit door uwe aderen : ik kan nimmer uw echlge-nool worden.quot;

«(!ij hebt mij dit reeds gezegd,quot; hernam zij snel. quot;en Ik geloofde u toen. maar nu niet meer ; waarom gaat gij vóór mij slaan treed Ier zijde, ik w il hel hem vragen !quot;

»0 ! doe dal niet. Ada !quot; riep Frank, en baar met zijne armen omvattende, zag hij haar smeekend aan «indien het geen bedrog was, toen gij mij zeidet, dal gij mij zoo innii,' genegen waart, zoo blijf.quot; Maar met een kracht, die bij haar niel zou toegeschreven hebben, rukte zij zich uil zijne sidderende arinen los. »lÜijl', Vda ! vervolgde hij nu zacht, docb vastberaden, «indien gij nog één stap doet, dan sterf ik.quot; Hij haalde de hand uit zijn wambuis, dat een eind wegs was loegeknoopt, en een breede, lange opsteker blonk in zijn rcehler-

De jonkvrouw trad ontsteld terug, en staarde verwilderd op hel glinsterende lemmer. Frank scheurde zijn wambuis open ; toen kraakte de deur van hel slaapvertrek; Van Schallclaar scheen hel Ie verlaten en een oogenblik op bel portaal stil Ie slaan. De wanhopige jongeling draaide bel boold een weinig om, en wierp een onrustigen blik op de deur, en Ada maakte van deze gelegenheid gebruik, om zich ouverziens op zijn rechterarm te werpen, (Mi mei bare beide handende gewnquot;-vuist le valleii. »0 !quot; riep Frank wanb j'

zocht zijne hand te bevrijden ; maai' hij niet zonder gevaar le loopen de jonkvrouw sen, die hem zacbt en angstig tocfluislerde 1 loof zelve niets van belgecn ik gezegd heb, I 1 r

laat dal moorluijj los; ik zal hem nicls vragen, maar /eggen dal ik goseherlsl hel). ' Smeekend hield /ij haar /warl oog op hem geriehl.

De kamerdeur werd niet geopend; maar Mien hoorde iemand de h ap afgaan, en Krank riep, zijn len hemel slaande; »lk dank n, Heilige .Maaijd ! ik dank n, (iO(l!quot; Mij liel zich gewillig hel wapen uil de hand nemen, en lerwijl /ij hel nedorlegdc^ leunde hij op den sloel eu veegde/ieh mei /ijue tn(iii\\ hel augsl/weel van hel gelaal.

«Vergeelt gij liet mij, Frank '!quot; zeide \da, Ier-wijl /ij hem vi'ecsaelilig uadei'de ;'gij liondl dus v eel van haar, o, wal is zij gelukkig ! en zij znehlle.

«Iedereen heeft haar lief. Ada ! anlwoordde l'-rauk mei gevoel, »het is een goed en deuitd-zaam meisje en de hruid van mijn vriend ? waarom /011 ik

L'eu haar mei

jiij hehl mij veel smart veroorzaakl ; maar ik denk er niet meer aan, ik zal u ook allijd genegen zijn en liefhebhen lol den dood toe ; ik hen alles reeds vergetenquot; Hij vatte loen hare hand, en drukte die in de zijne.

«Ada zal altijd uwe zusier /ijn, niet waar, l'Vank ?quot; zeide de jonkvrouw vriendelijk ; »en .Maria, wal zal die voor u /ijn. Frank?quot; vroe.ü; zij droevig.

quot;/ij /al de vrouw /ijn van mijn \riend en weldoener, Ada!quot; antwoordde l'i ank plechtig, «en niets meer; of denkt iïij niet, dat zijne huisvrouw heilig voor mij zal zijn, dal ik haar zelfs niet door een enkele schuldige gedachte zou willen heleedi-gen ? Zoo gij wilt, zal ik u zweren, dat zij nimmer de mijne zal worden ; want zij is immers zijne bruid,quot; eindigde hij en zag met een droeven lach naar de jonkvrouw.

quot;Zweer niet mijn broeder !quot; zeide Ada, »ik moe! 11 gelooven, een eed zou mij toch geen merluiging schenken; hel is waar, zij zal hem trouwen. Zij is zeker schoon, die Maria, daar ieder haar lief-beeft, en... Hier hield zij eensklaps op en staarde wild om zich been, bewoog onrustig hare armen, en haar mond vertrok zich krampachtig. Kindelijk vestigde zij baar oogslrakop hel gelaal van Frank, die met vrees en medelijden hel sehoone, hem zoo genegen meisje aanzag, dat vóór hem stond, en door een hem nog onhekende oorzaak tol verlwij-feling sebeen gedreven Ie worden.

quot;Husl een weinig uil, Ada!quot; zeide hij deelnemend en sloeg den arm om hare middel, om haar als hel ware Ie noodzaken Ie gaan zitten; maar zij maakle /ijne band los, en riep: »0 1 ik ongelukkige ! wat heb ik gedaan ? gij /uil sterven, en bet is mijne sebuld! ik hen onwijs, en ik heb den dood verdiend ; — maar wat moet ik ook zegden ? waarom ben ik gekomen ? . . . .quot; Zij zweeg.

«Stel u gerust, Ada !quot; zeide Frank, »ik denk niet meer aan belgeen jdj gezegd hehl.quot;

»1)! dal hen ik ook reeds vergeten; wal gaal mij die deerne aan ! riep de jonkvrouw driftig, «heb haar lief en trouw haar; maar red uw leven! ha ! nu weet ik hel . . . mijne gedachten worden helder. \ lucht, Frank! vlucht! of gij /ijl verloren : men weet, dat gij in de stad /ijl mei Van Scbal-felaar, en men zoekt u !quot;

quot;Mij ! ons ! riep Frank, «dal kan niel waar/ijn: men zal ons hier niel ontdekken.quot;

quot;Fn ik dan,quot; vervolgde zij, »heh ik u niel ,ue-fvonden, en denkl gij, dal die Walson u ook niel vinden zal!quot;

«De luilenanl van IVrrol?quot; vroeg Frank.

«Hij zelf!quot; her...... Ada schielijk, «hij maakt

mij hel hof: maar liever dan dien ellendeling mijne hand Ie reiken, zon ik hem dezen dolk in hel harl slooten. O ! ik vrees hem niel, en ik haal hem even sterk, als ik u liefheb. Frank ! Maar vlueht nu, eer het Ie laat is; want dan zon ik schuldig zijn aan uw dood, vergeel' het mij ! ik sprak van die Maria, en uw leven was in gevaar; maar gij weet, ik ben zinneloos. O! vergeef hel mij.quot;

«Maar is hel waar, wat gij /egt 1 bedriegt gij u niet, Ada '!quot; vroeg Frank ongeloovig.

«Neen! zoo waar als ik bier voor u sla, hel is zoo!quot; anlwoordde zij, de banden wringende, ni zucblle : «(I! mijn (Jod ! hij gelooft mij niet, en maakl /ieh ongelukkig. Wacht eens!quot; /eide zij plotseling, «daar schiet mij iels ie binnen ; o, mijn geheugen is /00 slecht. Frank ! en hel geldt evenwel uw leven, buister! Walson heeft zijn intrek hij den beer boel genomen ; maar wat hij in de stad doel, weel ik niel. (üsleren reeds was er een ruiter der Zwarte Hemic bij hem geweest, die van Amersfoorl kwam; ik hoorde zijne slem in mijn bidveilrck. Hij verhaalde, dal IVrrol verliefd scheen Ie /ijn op de bruid van Van SchaU'elaar, en Walson /eide lachende, dal hij den armen bruidegom beklaagde, omdal elkeen op /ijne bruid verhelde, en dal hij een paard legen een ezel verwedden wilde, dal gij ook een goed oog op haar had.quot;

«Hij zeide dal! de ellendeling lquot; riep Frank somber.

«Zeker, ik hoorde hel,quot; vervolgde Ada snel; «toen berichlte Walson den heer Loef ook.

hem lid welen, dal Viin Schuiïelaar in Utrcehl was, en dal hij zulks toevallig Ie welen was gekomen. Verder vernam ik toen niels; want de ruiler vertrok. Dezen morgen zag ik hem, die een gelaal heel'l waarop de vaisehheid en moordzuehl Ie lezen slaan, weder hij den waardigen Initenanl komen, en ik spoedde mij naar mijne verlrek-ken. Hij was hezig Ie verhalen, dal hij uwe schuilplaats reeds onldekl had, en dat Van Sehaf-felaar als koopman in deze herberg zijn intrek had genomen. Hem was ook ter oore gekomen, dal misschien hedenmiddag eenige vrienden van den Bisschop zich hier zouden vereenigen.quot;

«Dal is zoo,quot; zeide Frank snel.

«Dus was men het niel eens, ol men dezen morgen Van Schairelaar alleen zou oplichten, of lol den middag wachten om, zooals de ruiter zeide, in hel Land van Belofte te vallen, evenals de verdoemde Joden, om alles dood le slaan, wal zij zonden vinden. Ik durfde toen niet blijven luisteren, maar snelde been om u le redden; want ik dacht wel, dat gij hem zomlt vergezellen. O! die ruiter heeft mij veel leed gedaan; wantik had volstrekt niel gedacht aan dat meisje, en zij stonden naar uw leven ; hel was een dubbele doodsteek voor mij. Mijn kamermeisje spoorde de herberg voor mij op, en ik ging heen. Maar vlucht] nu. Frank! anders komt uw bloed over mij ; ik vermoord u door mijn onverstand en door mijn vergelen ; maar uwe zuster Ada is niet wijs,quot; eindigde zij, treurig hel hoofd schuddende.

»0, zij is hel wel,quot; zeide Frank met gevoel, «en zij is zoo goed. Och ! waarom hebt gij mij dit niet gezegd, toen mijn vriend er nog was ? maar mogelijk vind ik hem nog; indien hij zich naar hel minnebroeders-klooster begeven heeft, is bij gered.quot;

»Haast u toch Frank !quot; riep Ada angstig, »ol zij komen ; ik bid n, maak spoed ! Wilt gij dan volstrekt, dal ik eeuwig rouw zal moeten gevoelen, dal ik u zoo laat gewaarschuwd heb?quot;

«Neen, Ada!quot; zeide Frank, »ik ben spoedig gereed en ga mei u mede, dal zal bet beste zijn ; wacht mij slechts een oogenhlik.quot;

Hij verliet het vertrek en keerde spoedig lenig, na liet gereede geld en de papieren van Van Schaf-felaar bij zich gesloken te hebben ; bij zette den breedgeranden hoed op, stak zijn opsteker weder bij zich en hing Ada haar regenkleed weder om.Vóórdat hij haar de kaper opzette, sloeg bij zijn arm om haar heen en zeide aangedaan : «Lieve Ada en ge-Irouwezuslerl gij hebt mij het leven gered^kdank u.quot;

»(Jij zijl dus niel meer vestoord op mij?quot; her nam zij, en een lichte blos kleurde baar blank gelaal.

«Neen, Ada!quot; antwoordde hij vriendelijk en kuste haar, toen /elte hij baar de kaper op, en zeide: «Ik neem deze slnkken laken onder mijn arm en volg u, alsof ik ze le huis breng; maar verlaat mij, bid ik u, aan de eersle dwarsstraat de beste; dan verberg ik mijne koopwaar en tracht mijn vriend le redden.quot;

«Dal is goed, Frank! maar spoediglquot; riep Ada ongerust, en verliet reeds hel vertrek.

In het voorhuis gekomen, zeide Frank lol den knecht, die de jonkvrouw in hel aangezicht trachtte Ie zien, »ik volg deze vrouw, die dit stuk gekocht heeft; maar zeg aan Heintje, als hij eerder te hni.s inochl komen dan ik, dat hij terstond een onzer paarden neme, en dit stuk laken naar Wijk in de Boode Draak hrenge.quot;

«Naar Wijk! koopman?quot; vroeg de knecht verwonderd, terwijl hij een der twee stukken laken aannam, die Frank onder den arm bad.

».la, naar Wijk!quot; hernam Frank bedaard, «vindt gij dat zoo vreemd? de waard is een hnpsche vent, die al meer bij ons gekocht beeft, en al wonen de koopers ver, of in 's vijands land, zoo moet men ze toch bedienen; maar de jongen moet dadelijk vertrekken. Tot straks.quot;

Hij volgde nu Ada, die hem builen de deur wachtte; het was hel eenige middel, om den armen knaap te redden, die reeds lang te buis had moeien zijn, en zeker door de stad slenterde; want noch Frank, noch de knaap konden lezen of schrijven, hij kon hem dus geene schriftelijke waarschuwing doen loekomen om zich le verwijderen.

Een geruimen tijd reeds was Frank met de jonkvrouw vertrokken, toen Henri terugkwam. De knecht, die hem zeker de boodschap wel zou over-gehraclil hebben, was toevallig niel in het voorhuis, toen hij le huis kwam; zoodal hij zonder van iets te welen in de kamer trad, waar hij tol zijne verwondering nog Frank, nog zijn heer vond; ook in hel daarnaast gelegen slaapvertrek waren zij niet, en evenwel lagen de goederen open en bloot. Hij bedacht zich eenige oogenbhkken, legde de stukken laken terecht, die op de tafel lagen, en stond gereed om eens te gaan vernemen, of men ook een boodschap voor hem had acblergclaten, toen eenige beweging, die bij beneden in hel huis vernam, hem voorzichtigheidshalve zijn voornemen een weinig deed uitstellen. Hij hoorde, zoo hel hem

voorkwam, dal cr krijgslieden in de herheri; waren gekomen, en hel was zaak voor hem, om die heeren een weinig uit den weg te gaan. .luist was hij be/ig met het losgewonden gedeelte van een sink l'raai sanguin laken om zijn heen Ie trekken, ten einde te zien, hoe hem zulk een liozc zon staan, en hij zag met welgevallen op de fraaie, roode kleur van hel laken, toe hij in zijne verriehling gestoord werd; want iemand heklom de trap, en trad in de kamer.

»Is de koopman er niet, jongen?quot; vroeg de binnentredende, en zag het vertrek rond. De knaap legde het stuk laken op de tafel, en zelde :

«Neen, mijn meester! maar ze zullen wel spoedig terugkomen; zet n neder, indien gij waehten will,quot; en hij wees op den sloel, en zag met bevreemding naar den man, die zich zonder Ie aarzelen op zijn gemak nederzette. Er was iets in de slem van den onbekende, dal den soldaat verried, en evenwel had zijn leelijk gelaat niets krijgshafligs, maar iels priesleraehtigs, terwijl zijne kleeding die van een gegoed burger was.

«Hij St. Francisens, mijn patroon !quot; zeide deze lachende, »ik had niet gedacht uw meester niet Ie huis, en zijn jongen onledig te vinden mei zich een bloedklcurige hoze uil te zoeken, alsof hij de wapenen droeg, of een krijgsman diende.quot;

»ila!quot; antwoordde Henri, schijnbaar opgeruimd; want de wijze, waarop de man hem aanzag beviel hem niet; »op die kleur, mijn meester! valt een hloedvlak niet in het oog; wilt gij dat ik er ueen wambuis of een hoze afsnijde?quot;

»En voor wien houdt gij mij, jongen?quot; vroeg de vreemdeling snel, en in zijne oogen schitterde een valsche gloed.

»Voor wien, mijn meester!quot; herhaalde de knaap, die zag, dat deze geen genoegen nam in hetgeen hij gezegd bad, «dan moest ik u niet kennen; gij zijl immers heelmeester, en op uw nilhangbord is de goede Samaritaan geschilderd.quot;

»Ha! dat wisl ik niet,quot; hernam de andere grimlachende, »en daar gij mij kent, hen ik bereid, om ii voor niets wat bloed af te tappen, als het noodigis.quot;

»Zeer verplicht, mijn meester!quot; antwoordde Henri huiverend ; doch bij herstelde zich, en vroeg nu aan den man, dien hij niet voor den mecslei' uil De goede Samaritaan herkende, maar die hem w ilde bedriegen: »welke kleur van laken begeert gij? De kooplieden komen nog niet, maar ik kan u wel helpen, en gij behoeft dan niet te wachten.quot;

»()! ik heb den lijd,quot; hernam hij, «maar zeg mij eens, waar zijn uwe meesters zoo heengegaan ?quot;

«Dal weet ik niet,quot; antwoordde Henn; «zij zijn in de stad voor hunne zaken; maar waar, dat weet ik niet, al slocgl gij mij dood. . . .quot;

«Zoo !quot; zeide de man grimlachende en stond op; «dat is dom genoeg gezegd; maar misschien kon het er wel op loopen, jongen! dal is te zeggen, een geoefend meester, zooals ik, zou u juist niet doodslaan, als hij iels weten wilde: de dooden spreken niet meer; maar hij zou wel een of ander werktuig in zijn koker hebben orn n den tongriem los te snijden.quot; Terwijl hij nu eenige treden naar de deur deed, en de handen wreef, alsof hij het wal koud vond en zich zocht Ie verwarmen, trad Henri eens naar hel raam, om Ie zien, of er ook iemand op de plaats was, om hem Ie berichten, waar Van Schalfelaar en Frank waren; wanl hij durfde den vreemdeling niet alleen bij de koopgoederen laten. Hij zag den knecht, die over de plaats ging, en w ilde, toen deze juist opzag, het venster openen; maar deze bracht den vinger'voor den mond, wees naar bel benedengedeelle van het huis, nam een houding aan, alsof hij hem scheen Ie beklagen, en haalde de schouders op.

Dit alles deed hem vreezen, dat er een of ander onheil plaats gehad had, of hem boven het hoofd hing, en hij besloot hel te wagen, den vreemdeling alleen te laten, en den knecht te ondervragen ; maar zich omkeerende, zag hij den man, dien hij een oogenblik Ie voren op hel portaal had hooren hoesten, vlak achter zich; bij stond op zijne ieenen, om, over hem heen, op de plaats te kunnen zien. De knaap schrikte; doch zeide, toen deze spottend vroeg :

«Waarnaar zaagt gij toch, jongen?quot;

»Naar den stal, mijn meester ! Wacht mij een oogenblik; ik kom terstond lenig.quot; Hij wilde hem voorbijgaan; doch deze vatte hem hij den schouder, en vervolgde valsch lachende: «Ho! ho ! klein gedrocht! dal heeft geen baast; maar zeg mij liever waar Van Schalfelaar is, of ik zal mijn laatpriem voor den dag moeten balen.quot;

De verschrikte knaap zag dadelijk in, welk gevaar hem, zijn heer en Frank hoven bel hoofd hing; hij twijfelde niet langer, of het huis was bezet ; hij hoorde reeds de trappen kraken onder het gewicht van eenige lieden, die naar boven kwamen ; hunne sporen en wapenrustingen klonken.

«Zult gij antwoorden ?quot; riep nu de man, die hem vasthield, en hem heen en weder schudde, maar hem plotseling losliet, toen hij den kleinen knaap zijn hand onder zijn wambuisje zag steken, en deze hem met wantrouwen en kwaadheid aanzag.

Zes ruiters van dn Zwarte Bende traden nn in iiel vertrek, en IVoccard — want deze was het, lt;li(' zich niet Henri in de kamer bevond riep dadelijk : »grij|)t aan dat duivelskind, en onderzoekt hem ; want hij heelt wapens hij zich,quot; en hij weesop den knaap.

Geen middel \an uitkomst hleelquot; er voor den arme Henri over; aan vlucht ol' weerstand was niet te denken, en hij stelde zich niette weer, toen de ruiters hem aangrepen, maar hij riep : «Gij hehl den verkeerden voor, mijn meester! ik hen de arme kneehl van twee hrave kooplieden, en hch niets misdaan ; mijne meesiers zullen zich hij den schout heklagen, indien jtij mij niet loslaat.quot;

Maar de ruiters lachten om /ijne woorden, haalden een mes, dal in een scheede stak, onder zijn kleederen uit en hielden hem vast.

«Waar is de heer Van Schall'elaar ? waar de jonge ruiter 1'quot; vroeg IVoccard harsch.

«Ik ken die lieden uiel,quot; antwoordde llcnri luid, «van wienspreekt gij? ik hen hier vreemd.quot;

«Zuil gij antwoorden !quot; vervolgde Kroccard dreigend.

«(iij vraagt iels, dal ik niet weel ; laat mij los, hid ik u, gij doel mij zeer!quot; zeide hij tot de ruiters.

Maar deze sloegen op zijn verzoek geen acht, en Froceard grauwde hem toe: «Lieg niet langer, ellendeling! ofdeukl gij, dat ik het gedrocht niet meer ken, dat met Van Schaflelaar in de legerplaats van Messire Perrol geweest is ? dat w aart gij zeil; alle uilvluchten helpen hier niets; gij wijsl ons Van SehaHelaar en zijn makker, of ik laat u dood pijnigen.quot;

«Hreng mij voor den schout; gij hehl denver-keerde voor!quot; riep Henri angstig; wacht tol mijne meesters te huis komen ; zij zullen u zeggen, w ie ik hen.quot;

«Satanscho leugenaar! hruldc Froceard, «ik moest dan niel welen, dat die kooplieden juist de knapen zijn, die ik zoek. komaan, jongens ! legt die lakens van de lalef, maar voorzichtig; want zij zijn ecne goede hclooning voor de moeite, die w ij hehhen, en hind dal kereltje op de laid vast, zoodat hjj zich niet kan bewegen.quot;

«Te hulp, hospes! moord! sta hij!quot; gilde de ongelukkige llcnri, terwijl de ruiters hem lachende op de tafel uitstrekten, en zijn handen (gt;11 voelen met louwen aan de poolen vasthouden; zijn schreeuwen en zijn wederstand hielpen hem echter niets ; niemand kwam hem le hulp.

«Hij zag mij voor een heelmeester aan,quot; zeide Froceard meesmuilende, terwijl hij het mes, dat hij den knaap gevonden was, op zijne hand aan-zelte, «hij dacht zeker uiel, dal hij zoo spoedig onder mijne hehandeling zou komen.quot;

«Zag hij u aan voor een meester,quot; zeide een der ruiters vroolijk, «het verwondert mij, dat hij u niet voor den heul aanzag, Froceard!quot;

«Fn 11 voor een gehangene; want opgeknoopt wordt gij zeker in leven,quot; hernam deze gemelijk.

«Misschien !quot; antwoordde de ruiter, »maar het maakt mij niet ongerust ; ik hen er mede tevreden ; liever opgehangen dan geschoren, Froceard!quot;

«Zult gij eindelijk antwoorden, verstokte dwerg? riep Froceard kwaardaardig legen Henri, die stil op tafel lag, en wiens lippen zich hevend bewogen.

«Hij hidl, Froceard!quot; zeide de ruiter spollend, «neem den jongen ten minste eerst de biecht af, en geef hem de absolutie.quot;

».la! met dit mes,quot; vervolgde Froceard ; hij stroopte de mouw van het wambuis des knaaps op, en zette het mes op den ontblooten arm.

«Och! 0, Heere Jcsus! Maria!quot; gilde de knaap.

«Spreek, jongen!quot; riep de ruiter, wien hel misschien leed deed, dat hij den jongen zag martelen door denzelfden man, die den knaap losgelaten had, toen deze nog niet gebonden was.

«Dat zijn mijne zaken,quot; riep Froceard, die een genoegen scheen te vinden in hel uitoefenen zijner beulsverrichting. »Wij weten genoeg van de heel-knmle, knaap ! om u niel ongelukkig te maken ;quot; vervolgde hij spottend, en zag den ongelukkigen aan, die gilde en schreeuwde; «wees gerust, ik zal u kerven als een visch, maar alleen hel vleeseh aanraken.quot;

Vergeefs gilde en schreeuwde de knaap ; te ver-geels riep hij al de heiligen, die hij kende, om hulp aan ; Froceard ging voort met hem de scherpte van het mes le doen gevoelen, en terwijl deze hem spottend zijne goedkeuring over de deugd van zijn mes te kennen gaf, stonden de ruiters ongevoelig om de tafel, of zagen de lakens na ; drie hunner verdoofden bijna hel gegil van den knaap, zoo luid lachten zij om de gezichten, die hij trok. Findelijk, toen Froceard weer gereed stond, om hem eene nieuwe wonde toe te brengen, riep Henri snel: «Houd op. Heer! ik zal alles zeggen, maar neem het mes weg.quot;

«Welnu!quot; grauwde deze hem toe.

«Ik hen in dienst van Van Schall'elaar, zeide Henri langzaam.

«Dat is niets nieuws,quot; zeide Froceard met het mes spelende, «maar waar zijn ze op dit oogen-blik.

»Beiden nil voor /aken, denk ik ; muur waar /.ij zijn, weel ik niel,quot; zeidc de kniiii|i liijgcnde.

»Dan /ui ik hel door dlt;; kracht van dil mes moeten welen,quot; riep Froee.ard. »De jonge ruiler is uitgegaan met een vrouw, zooals de knecht zegt, en Van Sehallelaar is te huis gekomen en wederom uitgegaan, terwijl gij uil waart.quot;

«Maar Van Sehallelaar is nog hier in huis,''riep de knaap op eens, toen hij hel mes weder zag naderen.

«Die nog hier? zeide Froecard verheugd.

»En iaat gij mij vrij gaan, als ik zeg, waar hij is?quot; vroeg llenri.

»Ja,quot; zeide Froecard grimlachende, «ik heiooi' hel u op mijn woord van eer!quot;

»Op zijn woord van eer, jongen !quot; herhaalde een der ruiters lachende.

«Maak die touwen dan los,quot; verzocht de knaap.

»llo! ho ! dat hecCt zulk een haast niel, gij ligt daar goed; de heer gevangen, de knaap vrij, en eerder niet,quot; zeide Froecard, «maar waar is hij?quot;

De knaap zuchtte, en zeidc geheel wanhopig; »ik kwam juist Ie huis, lieer ruiler! toen gij hier hij mij kwaamt; maar als Van Sehallelaar te huis is geweest, terwijl ik uil was, dan is hij nu . . . op de vliering,'¹ eindigde hij snel, na zich een oogenhlik hedacht te hehhen.

«Gij liegt, dwerg!quot; zeidc Froecard somher, en zag den knaap vorschend aan.

»Neen, lieer 1quot; hernam deze, «het zou mij immers niets helpen. Hij begeeft zich eiken middag naar de vliering, en doet er om dezen tijd een slaapje I geloof mij, overtuig er u van en laat een uwer mij bewaken,quot; en de arme knaap wierp een smeekemlc blik op den ruiler, die hem reeds den raad had gegeven om te spreken; bij was de eeni-ge, die misschien nog cenig medelijden met den knaap gevoelde.

«Blijf gij hier. Tuimelaar !quot; zeide Froecard, «en wij zullen eens zien, of hij de waarheid zegl, en zoo niet, dan mag hij wenschen, dat de satan hem den hals omdraait, voordat ik terugkom.quot;

»lk verkies niet te blijven, Froecard !quot; antwoordde deze gemelijk; maar toen hij zag, dat llenri hem droevig en smeekend aanzag, en hem iets scheen te willen zeggen, vervolgde hij onverschillig : «Maar ja, het is ook beter; ik lel op den knaap, en gij neemt den bevelhebber gevangen.quot;

«Heeft bij wapens bij zich, jongen ?quot; vroeg Froecard, toen hij gereed was om Ie gaan, en zoodra Henri antwoordde: « O ja. Heer 1 bij slaapt juist boven, omdat hij daar zijne wapens

J. K. Oltmans, l)f Schaapherder. I.

verborgen heeft,quot; zeide de gewezen monnik : «Dan zal ik wel bij den jongen blijven. Tuimelaar! ik ben ongewapend, ga gij maar naar boven.quot;

«Ha! zoodra gij van wapens hoort, trekt gij den geschoren kop terug,quot; lachte deze, «neen, dappere vriend ! ik blijf bier.quot;

Froecard scheen besluiteloos, en llenri, wiens hoop om gered te worden verijdeld werd, als deze met of in de plaats van den ruiter beneden bleef, riep nu: «Heer! indien gij mij een belooning belooft, dan zal ik maken, dat gij hem gevangen kunt nemen zonder gevaar, en zijne wapens wegnemen, terwijl hij slaapt.quot;

«Om te ontsnappen,quot; zeide Froecard grimmig, en hem vorschend aanziende.

«Neen, om mijn leven te redden,quot; riep llenri wanhopig, «gij zult onder aan de trap staan, terwijl ik hem zachtjes nader; maar ik moeteen goede belooning hebben, als bet gelukt.quot;

Froccard scheen te aarzelen, en daar de anderen, uitgezonderd de Tuimelaar, zijn gezag niet schenen te betwisten, en deze zich onverschillig toonde, zeide hij : «Goed, knaap! maar bij het minste wantrouwen, dat ik opvat, zijl gij des doods,quot; en hij maakte de touwen los. «Het is niets, jongen! vervolgde hij lachende, toen hij den armen knaap bezig zag, om een doek, dien hij om den hals droeg, om zijn arm te winden, welke geheel bebloed was.

Eéne voorzorg gebruikte men nog, voordat men naar hoven ging; terwijl namelijk de Tuimelaar de slaapkamer nog eens doorzocht, knoopte Froecard onderscheiden einden touw aan elkander, die men reeds gebruikt had, en waarmede de stukken in pakken geweest waren. Hij knoopte hel eene einde om den hals van den armen knaap, die als een riet beefde, toen zijn beul hem den strop omdeed. Helaas! de flauwe straal van hoop, die zijn hart verheugd had, verdween weder eensklaps. Nu klom men behoedzaam de trap op naar den zolder; aan de steile vlieringtrap of ladder gekomen, hield Froecard stil, en zeide nogmaals tot llenri: «(iij ziet, ik heb bet eene einde van het louw vast; bij bet minste gerucht, dat ik verneem, of de geringste poging, die gij aanwendt om te ontsnappen, trek ik u naar mij toe, jongen! Denk om het mes,quot; eindigde hij kwaadaardig lachende, en zag met begeerige blikken naar boven.

«Zal ik u de wapens brengen, of zal ik roepen, zoodra ik ze heb. Heer?quot; vroeg llenri; «en als bij eens wakker is, wat dan ?quot; Hij zag hein vragend aan, en leunde tegen de trap.

Mm

«Gij brengl ons dc wapens hier,quot; liemain Froe-canl snel, «en keert terstond lenig, als gij ziet, dal hij niet slaapt.quot;

«Houd n dan in Gods naam stil!quot; bad de knaap; «want als hij bemerkt, dal ik hem verraad, dan vermoordt hij mij, en gij haalt mijn lijk naar n loe,quot; en nu beklom hij behoedzaam de ladder. Zoodra hij zijn hoofd door hel gal van liet luik stak, dat openstond, zag hij opmerkzaam naar ééne zijde, en daarna naar de ruiters, bracht den voorsten vinger aan zijne lippen, klom vorvolgcns hooger, en staple voorzichtig op de vliering.

Froccard, een waardig dienaar van zijn meester, liet het touw schieten, naarmate de knaap zich verwijderde ; de voorzorg, welke hi j genomen had, stelde hem gerust, dal de knaap hem niet kon ontsnappen, liet verwonderde den sdmrk niet, dal deze uit vrees voor zijn leven en de pijnigingen, alsmede op hoop van belooning, zi jn meester verraden en overleveren wilde; het verwonderde hem niet van den door de naluur zon stiefmoederlijk bedeelden jongen ; hel stemde nu'l zijn laag en heb/nehtig gemoed en zijn lallen aard overeen, en hij verheugde zich reeds met dedroefheid van den knaap, als hi j te laat gewaar zou worden, dal hij voor niets hel leven van zijn heer had opgeollerd. Hij lachte boosaardig, terwijl hij den langen strop, welks beweging hij met aandacht scheen gade te slaan, door zijne hand liet glijden. Wat Henri betreft, daar hij niet wist, dat Frank, en dus mogelijk ook Van Schanelaar, reeds gewaarschuwd was, kon hij ook wel bijna nagaan, waar zijn meester zich bevond. Toen hij op de tafel uitgestrekt lag, en zijn eigen nies zijn arm opreet, had hij een oogenhlik in beraad gestaan, om de plaats te noemen ; maar een heler en edeler gevoel had zich weldra van zijn hart meester gemaakt ; hij had, om zich, al ware het dan ook maar voor een oogenhlik, de helsche pijnen te besparen, gezegd, dal zijn meester zich in huis bevond. Fen llauwe hoop opbel medelijden van den eenen ruiter bleef hem nog bij; in zijn angst begreep hij niet, dat deze alleen hij hem had willen blijven, in het vermoeden, dat de knaap hem iets in het geheim wilde zeggen, of eenig geld aanwijzen; want de vree.s voor het bendehoofd zou den Tuimelaar zelfs niet lot hel besluit hebben gebracht den ellendigen jongen van zijn lijden te verlossen, door hem den genadesloot te geven. Froccard, met wien hij van Amersfoort gekomen was, had zijn leven in handen; de verloopen monnik was de speurhond, het hoofd.

dat denkt en hevelen geeft ; de Tuimelaar was de arm, die moest uitvoeren, en Perrol zou niet verzuimd hebben, hem voor het ontslaan van den knaap te doen ophangen. Toen besloot Henri, daar de vrees voor Froccard hem zulks als het ware in den mond gaf, aan te bieden, zijn heer te ontwapenen, en zijne hoop om aan hunne handen te ontkomen, werd weder levendig, toen deze er genoegen in nam. Helaas! hij had niet gedacht aan dc koord, die men hem om den hals zou knoopen ; hij moest nu evenwel, en ging. Terwijl zij de trap opklommen, bad hij om redding. «O!quot; dacht hij. «indien mijn goede heer of Frank hier was, dan zouden zij mij, ongelukkige, verlossen, of de woede van dien afzichtelijken beid op zich laden, die mij levend in stukken wil snijden.quot;

•lij za^; een tijdlang over de vliering, om zijn moed en zijne krachten te verzamelen, en hij zou zoo niet gebeefd hebben, als hij het schavot had moeien bestijgen. Mij klom toen zöö zachtjes de vliering op, dat de ruiters, die onder aan de trap stonden, zelfs het nederzetten zijner voelen niet hooren konden, waaropde Tuimelaar lachende zeide: «Die verdoemde knaap kruipt als een kal.quot; Maar Froccard duwde hem gebiedend loe: «Zwijg!quot; luisterde aandachtig, en lelie op het louw, dal hoe langer hoe meer moest uitgevierd worden.

Henri behoefde niet naar zijn heer te zoeken, dewijl hij wel wist dat die zich niet hier bevond, en evenwel ging hij een eind wegs voort. Nu valte hij het louw aan; hij haalde het naar zich loe, en ging verder voort, en zelfs terug, doch zeer behoedzaam ; want zijn leven hing er aan, als de grond kraakte, en men bemerkte, dal hij terugkeerde. Eindelijk palmde hij de koord niet meer in, maar zette er onder het voortgaan zijn voet op, opdat zij niet terug zou schieten. Zijne vervolgers dachten dat hij Van Schalfelaar genaderd was; maar de knaap was daarentegen dicht hij het luik, dal hem redden moest, en kroop langs de pannen voort. Toen hij het vlieringgat bereikte en reeds den helmkam van een der ruiters zien kon, verzamelde hij al zijne tegenwoordigheid van geest, richtte zich een weinig in de hoogte, en maakte schielijk den baak los, die het luik aan een der dunne sparren bevestigde. Het viel met een harden slag neer; gelijktijdig stieten de ruiters eenige hevige vloeken uit en vlogen de trap op. Doch nu vatte Henri, die bet luik dicht trapte, ijlings een stuk hout, en ofschoon het luik en de trap kraakten door de kracht, welke een der ruiters deed om hel met zijn schouder

open (c dringen, liicld lid slnklioul heil (•venwellegen.

«Trekl, voor den saliin,* iniinnen !quot;' Itrnlde l'roe-ciird, en de kniiiip zag nu hel lonw, dal lnsselien hel luik geklemd was, lute langer hoe meer verdw ijnen; wanl zelfs de knoopen werden mei geweld door de sleuf gel rokken ;maar even spoedig had ll( 'nri hel om een andei' sink hom lieen geslagen, zoodal hel niel verder kon doorgehaald worden. gt;u sleepte hij nog een oude kisl, die hij de hand slond, op hel luik, plaalsle haar legen hel dak, en wilde den strop van zijn hals afdoen; doch i'roccard had er wijselijk geen slrik van gemaakl, maar hem onlelhare malen geknoopl en doorgesloken. Ken mes had de arme knaap niel, die slampvoelle van woede en angsl; wanl nog was hij gevangen, en de Tuimelaar riep: «Klim af. laai mij er hij, of liever, laai ons hel verdoemde luik mei de hap sink ra-meien.quot; Men gehoorzaamde, liaakle de Irap uil, eu heukle er mede op hel wrakke luik. .Maar nu valle Henri een der plaalsen, waar de louwen waren aaneengehechl en de knoopen zoo vasl niel zalen, en lerwijl de kisl kraakle, onder hel sloolen mei de Irap, bevrijdde hij zich, wond hel einde van hel louw op, en verborg hel onder zijn wamhnis, zoodal alleen de slrop om zijn hals nog ziehlhaar was.

Ken kreel van vreugde onlsnaple aan hel beangstigde hail van den getrouwen llenri; wanl mi was hij ten minsle voor hnnne wreedheid beveiligd, lerwijl hij zich liever op de straal te plel-leren wilde springen, dan zich weder gevangen laten nemen, ol zijn heer verraden. Maar zoover was hel nog niet gekomen en de hoop herleefde in zijn hart.

De slimme knaap trad nu mei zware schreden naar het dakvenster aan de linkerzijde van hel huis, en wierp bel open; maar, zonder een blik te werpen op de daken, waarop bij zich kon redden, Irad hij zacht lenig naar de legenover.w-slelde zijde der vliering, opende ook daarliet luik van hel dakvenster, en klom er uil. \u zelle hij de haakjes, die er aan waren, reeblovereind legen liet luik, eu wierp hel diehl; eu loen hij bel weder naar zich loc wilde halen, onldekle hij dat de haakjes dicht waren gevallen en zijne list gclnkl was. Maar nu moest hij verder; wanl ofschoon bij hoop had, dal men hem naar de andere zijde zou zoeken, zoo was hij nog niet builen hun bereik; meer dan één huis moesl zich tiisseben hem en zijne vervolgers bevinden, wilde hij zich mei vruchl achter een of anderen schoorsteen verbergen, en dan .hing zijn leven of zijn vrijheid er nog slechts van af, of iemand bcm in buis zou willen laten en toestaan Ie vliicblen, of hem in handen van hel gerechl overleveren; evenwel was dil allijd nog beter dan in de handen Ie vallen van die Zwarte Huilers en van den moordenaar, die hem gepijnigd had.

Kersl liel hij zich in de gooi van bet helen-dende huis, dal lager was, neder. Vervolgens be-reikle hij met onbeschrijfelijk veel moeite, —wanl zijn arm veroorzaakte hem verschrikkelijke pijnen, den lop van hel eerste dak, en liel zich loen aan de andere zijde zachljes daarlangs in de gooi glijden. Hij rustle een oogcublik uil. en zag mei verlegenheid naar hel dak, dal hij nu beklimmen moest; wanl hel was met slroo gedekt, en scheen lol een bouwvallig buis te bebooren; hetwaszeker een der weinige die, niellegenslaandc de herbaalde keuren, nog niet met hard dak gedekl waren; maar daar \icl hem op eens bet dakvenster in bet oog, dal open slond. Zonder zich te beraden, slak de knaap zijn hoofd er in, eu daar bij niemand gewaar werd. stapte hij naar binnen, sloot bet Inik achler zich diehl, zette zich nu neder om Ie riislen, en dankte (Jod; want hij hcscbouwde zich nu als gered, en voedde met recht de hoop zich hier Ie kunnen verbergen. Zijn arm, die hoe langer hoe pijnlijker en slijver werd, benam hem ook de gelegenheid, om zijne reis verder over de daken voort Ie zeilen; hij deed den doek terecbl en zijne mouw er over.

Thans viel bet hem in, dat Van Scbaffelaar spoedig kon Ie huis komen; misschien zou hij hem nog knnneii vinden en redden, indien hij op slraal was. \u bij zich zeiven in veiligheid waande, veronlrustle hem het lot van zijn beer, en de moedige knaap beslool een poging Ie wagen, om te ontsnappen of de bewoners van het huis door smeeken eu beloflen over Ie balen, hem te laten gaan. Heboedzaam daalde hij nu naar den zolder af; maar bleef halverwege op de Irap slaan; wanl hij zag iemand uil bel venster aan de straatzijde naar huilen liirgen, en ccrsl loen llenri bemerkte, dal een kncchl — wanl dil scheen hij Ie zijn — sleehls lelie op hetgeen er builen voorviel, waagde hij bel, den voet op den zolder te zetten.

Ken meniglc kleedingslukken, welke aan den muur hingen en allerlei soort van rommeling, die bij om zich zag, deden hem bemerken dat hij in hel buis van een verkooper van oude kleederen was, wiens winkel hij zich ook herinnerde in de slraal gezien Ie hebben. Hij beslool van deze gelegenheid gebruik Ie maken, om zich van een kleeding Ie voorzien, die zijne gestalte kon ver-

Igt;ergen; niuar don strop wilde liij niel guarnc gezien iteblien. Daarom nam hij een kleinen, ouden, grauwen mantel van den muur, sloeg dien om, en riep toen luid: «Heidaar, vriend! help mij eerst, dan kunt gij zooveel kijken, als gij wilt.''

De jongen, die uit het raam lag, keerde zich terstond om, denkende, dat het zijn meester was, die hem betrapte; want het geraas op de straat verhinderde hem de stem te onderseheiden; maar toen hij iemand zag, dien hij niet kende, vroeg hij, nader tredende: »Wat is er van uw dienst? ik hoorde u niet, maar zag daar naar buiten voor de herberg, waar men bezig is om eenige stadsverraders gevangen te nemen.quot;

»Ha!quot; hernam Henri stoutweg, «laat gij mij daarom staan ? uw meester zendt mij naar boven, opdat gij mij een mantel naar mijn zin zoudt geven, en ik heb dezen al uitgezocht.quot;

• Zoo,quot; zeide de jongen meesmuilende, »dat is de beste niet.quot; «Dat zou uw meester niet zeggen,quot; hernam Henri: «maar hij is mij goed genoeg; zeg mij den prijs. Jood !quot; want hij had bemerkt, dal de knaap tot het geslacht van Israël behoorde. De knecht, die den gewezen staljongen uil den Achterkamp, vooral om zijn bleek en pijnlijk gelaat, met bevreemding aanzag, haastte zich echter, getroffen door den gebiedenden loon van den kleinen kooper, die voor hem stond, buigend Ie antwoorden :

»IS'u, mijn meester! gij zuil mij twee Davids-harpen geven, het is voor niets; ik zie nu eerst, dat hel een beste mantel is, het is grauw van Iperen,quot; en hij deed, alsof hij met welgevallen op den mantel zag.

«Dat is te veel. Jood!quot; hernam Henri barsch, en daar hij in de laatste dagen vrij wal kennis van de lakensoorten verkregen had, vervolgde bij: «Gij liegt, kinderdief! dat is geen Ipersch grauw, gij zoekl mij te villen; maar ik zal er u één geven,quot; want hij vreesde de achterdocht van den Jood gaande te maken, en zijn leven en dat van zijn beer in gevaar te brengen, door hem zijn vollen eisch Ie geven.

»Dat is, zoo waar als God leeft, l»; weinig, mijn meester!quot; zeide de jongen, «de meester zou hem er niet voor laten.quot;

«Weet gij wat. Jood!quot; zeide Henri terstond, «ik zal er dien hoed bij nemen en geven heigeen gij mij afperst; maar met voorbehoud, dat ik morgen den mantel en den hoed zal kunnen verruilen; anders kunt gij dit vod houden.quot;

•Nu, omdat gij het zijl, zal de meester het wel doen; maar het is Ie weinig, zoo waar ik leef!quot; en de jongen hoog zich, maar lachte bi j zich zeiven, om de domheid van den christen jonkman, dien hij verachtte, omdat deze zich liet bedriegen.

«Zal ik hier of aan den koopman betalen ?quot; vroeg Henri schielijk ; want hij wenschte zich Ie verwijderen.

«Aan den koopman, mijn meester! als het u belieft,quot; zeide de Jood ; en zonder hem te antwoorden, ging Henri de trap af, en trad door de gang in den winkel; de knecht plaatste zich uil voorzichtigheid boven aan de trap om Ie kunnen hooren of de vreemdeling inderdaad betaalde.

De koopman, die achter een toonbank zat en bezig was met iels Ie scheuren, had in plaats van naar den oploop Ie kijken, de deur dichtgegren-deld, uil vrees voor een ongeluk, zooals hij naderhand zeide, en zag zeer verwonderd op, toen Henri naar hem toetrad ; want hij herkende dadelijk den mantel en den hoed, maar den drager niet. «Ik heb dezen hoed en mantel van uw knecht, gekocht voor twee Davidsharpeu, koopman !quot; zei-Henri kortaf, en legde twee goudstukken neder; «maar het is Ie veel; en ik heb er ook bij bedongen, dat ik morgen den mantel tegen een anderen zal kunnen verruilen.quot;

«Te veel?quot; zeide de Jood, mei schijnbare verwondering, ofschoon hij innerlijk verheugd was, «te veel voor dien mantel en dien goeden hoed? Die luiaard cn deugniet van een knecht zal mij nog ongelukkig maken ; ik neem er geen genoegen in; gij moet er ten minste nog zulk een stuk bij geven.quot; Hij nam hierop de stukken op, woog ze op zijne hand en mompelde : »Tc licht te licht!quot; cn vestigde zijne grauwe, scherpe oogen op den knaap.

«Vervloekte Jood!quot; riep Henri driftig, en wierp den hoed neder, «geef hier mijn geld en neem uwe prullen terug, oude bedrieger!quot;

„(Jij hebt reeds gekocht,quot; zeide de Jood, lerug-tredende, «doch er moet nog geld bij. Maar zeg eens, mijn meester! hoe komt gij boven ? ik heb u niet zien voorbijgaan, en ik ben hier niel vandaan geweest.quot; Opleltcnd beschouwde hij den knaap, die zijn mantel dicht om zich toehaalde, en hij trachtte te bespeuren, of deze er ook iets onder verborg, dat hij gestolen had.

«Gij waart hier niet, en men had mij gezegd, dat de meeste kleederen boven waren ; ook zag ik den knecht, uil hel venster liggen. Maar geefl mij mijn geld! mijn meester wacht mij in hel Zwarte Varken,quot; riep Henri ongeduldig.

»lla !quot; zcide de .lood, die iiojï twijfelde, «maar de deur was dichl.quot;

«Toen nog niel, .lood!quot; grauwde Henri driftig, «mijn geld lenig, of' ik klaag u aan.quot;

»(iod beware ons !quot; zuehlte de Jood, «wal zijl gij driftig, mijn meester ! geduld, anders kan men geene zaken doen.quot; Mij kwam nu achter de toonbank vandaan, ging naar de gang en riep: »Hen! dagdief! waar zijl ge?quot;

»llier, meester!quot; antwoordde de knecht. Toen vervolgde de Jood: »ls hel waar, guit! dal gij dien mooien mantel en dien nieuwen hoed verkocht hebt voor twee Davidsharpen ? 'l is om mij geheel arm te maken.quot;

»De heer wilde niet meer geven, meester!quot; riep de knecht.

»Och, hel ongeluk is dan maar al te waar,quot; mompelde de Jood ; «maar ik zal hel van zijn loon afhouden.quot;

Henri bad, toen tic koopman zicb verwijderde, een breed mes in de hand genomen, dal met andere goederen en rommeling op de loonhank lag. De Jood bleef plotseling staan ; zijne geheele houding verried vrees, en de beweging van zijn haard hewees, dat hij klappertandde van angst; zijne oogen zagen vreesachtig langs den krommen neus, en zijn bruine huid werd bleeker dan anders.

»Wat moet dal mes, mijn meester! onze koop is immers gesloten?quot; vroeg hij slolterende.

'.Hoeveel er voor?quot; vroeg Henri, om hem le-vreden le stellen, en uil verlangen om hel le hc-zitlen.

»Twee zilveren realen,quot; zeide de Jood.

»Eén,quot; was hel antwoord.

»l)at kan niet! er is een scheede hij, en het is een best mes,quot; hernam de koopman, die wevr alleen bezield was door verkoop- en geldzucht.

»Neen, Jood,quot; riep Henri, en wierp hel mes weg, «maak de deur rnaar open ; want gij zijl slimmer dan een Iruanl of nettehoef (1), en morgen kom ik zeker terug, om een anderen mantel ; uit le zoeken; want dan hei) ik den lijd.quot;

»Nu, neem hel maar,quot; zuchtte de Jood, stak hel mes in de scheede, en gaf hel hem over; »ik heb al schade genoeg, ik zal er dat nog maar hij verliezen,quot; en herhaalde binnensmonds de scheid-mimen, die men hem had gegeven.

»I)al weel ik heler. Jood 1quot; grauwde Henri hem loc, wierp hel stuk zilvergeld op de loonhank, en nam hel mes onder zijn manlel. De Jood opende

(1) Gauwdief of luudlooper.

hem de deur, hromde hem nog veel voor over zijn goeden koop, en riep hem zijn zegen na, toen Henri de deur uittrad. De koopman sloot die nu weder, en haaslle zich zijn knechl Ben le heslraf-fen, dat hij niel meer gevraagd bad aan den verwaanden en dommen knaap. Henri wierp slechls een zijdelingsehen blik naar den kant van hn Land ran Itchfle, waar een menigte inenschen voor hel hel buis vergaderd waren; hij zag zelfs den helm van een der ruiters, die in de deur stond, hoven de hoofden uil, en dit stelde hem gerusl, wel we-lende, dal Frank en Van Schalfelaar le voorzichtig zouden zijn, om zich in de herberg le begeven, voordal zij wisten, of het al of niet geraden ware.

Met overhaaste slappen spoedde Henri zich voort, echter zoo snel niel als hij wel gewenscht had ; want de voorzichtigheid verbood hem zulks, en zijn arm veroorzaakte hem veel smart. Aan den put gekomen, die in de straal op den Viersprong stond, sloeg hij links af een zijstraat in, ricblte voorts zijne schreden naar de Neude en spoedde zich naar het minnebroedersklooster. Hij ging ech-ler de gewone ingangpoorl voorhij, hield slil voor een deurtje, dat in een eng slop was, en klopte herhaalde malen mei den zwaren ijzeren klopper. Hel duurde een geruimen lijd, eer hij in hel huis eenig gerucht vernam, en hel luikje in de deur geopend werd.

quot;Wal begeert gij van ons klooster ?quot; vroeg iemand, die door hel traliewerk naar buiten zag.

«Zoo spoedig mogelijk le worden binnengelaten, en den heer prior le spreken, mijn vader!quot; antwoordde Henri, en leunde met de hand legen den muur om uit te rusten.

quot;Licht uw hoed op, en open uw manlel, knaap!quot; gebood hem de broeder, en toen deze aan dit hevel voldaan had, werden de grendels verschoven en de deur werd geopend. De portier sloot de deur met zorg weder dicht, en noodigde hein uil, de gang door le gaan, die uilliep in een ruim en fraai vertrek, dal op den tuin uitzag; de geestelijke sloot de deur van de kamer, en vroeg hem, wat bij begeerde.

Den heer prior le spreken, mijn vader! over een zaak van grool gewicht,quot; antwoordde de knaap, die den hoed in de band hield, maar zich diep hoog, toen de minnebroeder vriendelijk zeide : «Dal hen ik zelf, mijn zoon 1 maar ik kan reeds raden, wal u herwaarts voert; gij zoekt uw meester, niel waar ?quot;

«Ja, eerwaarde vader! zoo is hel,quot; hernam Henri.

»Maar zeg mij l»i(l ik u, is hij in veiligheid 1 vroeg !iij angslig.

»De Heer is mei hen, die Zijnen dienslknechlen gelronw zijn ; uw heer en zijn vriend zijn huilen hel hereik hunner vervolgersquot;, anlwoordde de monnik plechtig.

Nu moesl Henri zijn wedervaren verhalen ; de prior zeil' verhond zijn arm, prees zijne getrouwheid, en verzekerde hem, dal hij in hel klooster niets meer Ie vreezen had.

De Maaltijd.

J)i: AVOND.

Zij zwierden rond met kan en kroes

En hielden wakker vol, En juilden van den weesten roes En raasden even dol.

H. TOLLENS, CZ

Hel smaille den IWsscho)) zeer, dal men ie ( Ircclil licriclil luid onlvimgcn, dal een zijner bcvelhehlicrs in de slad was gekomen. Hij moclil zieli eehler nog gelukkig rekenen, dal een zijner gelrouwsle inilerlioolden en dappersle leeninannen aan de handen zijner ongehoorzame burgers was onlsnapl, olsehoon hij nu, zoo er al weder eenige beweging in de slad Ie zijnen voordeele moehl ontslaan, niel verwachlen kon, dal zij een heler gevolg zou hebben dan de oploop, die reeds Ie voren door zijne vrienden, eehler wal Ie onlijdig, was bewerkl. Deze mislnkle uilslag had zijne vijanden, zoowel ais zijne parlijgenoolen, voor-ziehliger gemaakl, ja zell's de inwoners van Ulreehl hoe langer boe meer van hem vervreemd door de brandslichlingen en plunderingen, welke de heer van Uselstein, die op zijn last reeds mei hel krijgsvolk lol aan de iiill genaderd was, uil wraak over het mislukken van den aanslag, om de stad had laten ten nilvocr brengen.

Kvenwel scheen een nieuwe hoop voor den vernederden liissebop le II ik keren; wanl de Hollanders verzamelden eindelijk een leger', dat legen Utrecht zou gebruikt worden. De Stadhouder liet hij loling veel volk van wapenen uit de llolland-sehe sleden en dorpen van bel platteland oproepen, om onder zijne banier le dienen, hetgeen bij echter in Zeeland tevergeefs beproefde. De watersteden en dorpen van Westfriesland werden van deze lichting verschoond, maar belast, met hunne schepen den toevoer over de Zuiderzee te belet-

J. F. Oltmanü, T)e Schaapherder. 11.

ten, en vooral den mond van de ISem met hunne oorlogsvaartuiiien gesloten le houden, tol groot nadeel van I Ircclil en voornamelijk van Amersfoort.

De Stadhouder begaf zich naar Gouda, en was zoodra niet aan het hoofd van de poorters van Uottcrdam, licusden en de omliggende plaatsen, of hij verzette de reifecring der steden. Uceds lang had de Hertog hem zulks bevolen, en het aantid gewapend volk, dal hij thans onder zijne bevelen had, gaf hem er tin ijclegenbcid toe ; sedert wachlle hij nog slechts naar het volk, dal beni nog ontbrak, en zoodra die van Delft, Dordrecht en s (iravcnhairc zich ook hij hem gevoegd hadden, trok hij naar Uselstein.

Viin daar lirak bel leger op, en rukte naar.lut-laas. om bet huis Vroonestein Ie vcrniecsteren-van hetwelk men gewoon was de seinen van het huis te (ihevn naar I Ircclil over te brengen. Toen hem zulks gehikt was, sloeg de Stadhouder het beleg voor hel blokhuis aan de Vaart, en veel bussen en ander oorlogstuig werden door Ma\i-miliaan derwaarts gezonden, ten einde het blokhuis tol de overgaaf te dwingen.

De liissebop, die van dit alles onderricht was, wcnl tevens nilgenoodigd, om zich met zijn volk hij den Stadhouder te voegen; doch ofschoon hij liet weten, dat hij zoo spoedig mogelijk niet zijn beschikbare macht zou oprukken, zoo maakte hij niel veel baast, om zijn belofte le vervullen, nietlegen-slaande de maand October nog zeer geschikt was om den krijg te voeren, en het weder zich gunstig liet aanzien. Hij was bevreesd, dat die van rtreclit van de gelegenheid gebruik zonden niaken, waiineer hij zijne sleden en dorpen van hunne bezetting beroofde, en had gehoopt, dat de Stadhouder zijn niaebt legen Utrcebl zon gebruikt heblien, en niet legen hel blokhuis aan de Vaart, dat toch vanzelf in zijne liandcn moest vallen, zoodra l Ircclil, de ziel van den opstand, bedwongen werd. Ook zou bij niet geaarzeld hebben aan de uilnoodiging van den Stadhouder te voldoen, als hij had kiinnen vernioeden, dat men na het vermeesteren van het blokhuis iets verder zon onderncnieii. Maar hij verwacblte dit niel, daar

i

het Hollandscho legei'. meest lieslaaiule uil poorters tier sleden en ander volk, hij loiini,' gelicht en lol den krijit gedwongen, niet gedurende den winter in het veld zou te houden zijn. Wel w as het bezit van het blokhuis van veel belang, om l lreehl allen toevoer langs ne Vaart al' Ie snijden ; maar bet was hem bekend, dat de Hollanders sinds jaren op een gunstige gelegenheid loerden, om deze sterkte, die tegen bun wil was gebouwd, Ie slechlen. Hiertoe had men, ruim een eeuw geleden, een zijner voorgangers gedwongen zieh pleeblig te verbinden, hetgeen echter door den lisliiien kerkvoogd was uitgesteld, zoodat men hem er opnieuw met geweld toe had moeien dwingen, wat echter niet gebeurd was. Ook zij die de legerbenden van den Bisschop aanvoerden, gevoelden geen verlangen om zich bij een leger ie voegen, waar hun nauwelijks het bevel over hunne eigen benden zou overblijven, en zij de bevelen van den landvoogd en andere heeren zouden moeten nakomen.

In l lreehl zal men onderlussehcn niel slil : men ontbood zooveel volk, als maar kon gemist worden, uil Amersfoort en Monllborl. Reeds bad hel geluid der losbarstingen van de zware bussen en bombarden, (I ) waarmede men hel blokhuis beukte, de gemeente ia Utrechl lievig veronlmsl en op hel Sl. Jaiis-kerkhol' doen samenloopen; maar toen ook de ruiters van Vinersl'oorl waren binneuiterukl, en men wist dal er geene meerdere krijgslieden verwacht werden, begonnen de huilers le morren, dat men de sterkte, die de stad zooveel bad gekost en zoo gewichtig voor baar was, zou laten veroveren, zonder een poging lol onlzel Ic doen. Toen men dus, op Vrijdagavond na Sl. Victor, van den Domlorcn de noodvuren op hel blokhuis za_r« branden, verzamelde de Hurggraaf van Monl-l'oort de regeering der slad, de voornaamste bevelhebbers der slalbroeders oi' rijzige ruiters, der ruiters of voetknechten, en dc hoofd mannen der vier vierdedeelen, die aan het hoofd der gewapende poorters stonden, en de aanval op hel llolland-schc leger werd besloten.

Den volgenden morgen was alles reeds vóór bel aanbreken van den dag in bel geweer ; de bekkens werden door de stralen geslagen, cu terwijl de klok geluid werd, verzamelden zich de burgers op hunne hoefslagen, (2) en de ruiters en de ter hulp toegesnelde mannen uil den omtrek, op de

(1) Korte wijdo kanonnen, gewoonlijk voor uteencnkogels.

(2) Kuimtc of perk, verbreed i ng den weg: gcmeonachap-pelgk eigendom der burgers.

plaatsen die hun aangewezen waren. Vandaar Irok deze massa volks uil de slad; dc rijzige ruiters vallen post langs tic oevers van den llijn, omstreeks de plaals, waar tie galij stond, en wachtten er dc voetkneebten en burgers, die in tie schuilen en schouwen traden, welke men bier bijeengehrachl had, opdat de menigle volks, die le voel ginjr, zich niel zon verthiugen, maar friseh en welge-moetl op tic plaals aankomen, waar men den vijand dacht Ie vinden.

Zootlra tic Stadhouder vernomen had, dat men tegen hem in aanlocht was, schaarde bij zijn oorlogsvolk, en deed zijne veldslangen (1) of lichte bussen, die op raderen lagen, naar de zijde richten, vanwaar bij den aanval verwachtte, en zond bun zijne slalbroeders le gemoel.

.Nadat bet volk uit de sehuiten gestapt was, werd de l Irecbtsche macht in drie slagorden verdeeld : tie slalbroeders bliezen op bevel van Mont-foorl den aanval, snelden voorwaarts, en dreven de Hollanders terug. Toen liet de Sladhoinler zijne bussen en veldslangen afvuren; maar zoo onhandig was men mei deze vuurwapenen, dal tic kogels uieesl allen le hoog werden gescholen. Ken oogen blik dachten de Hollanders echter, dal de zege zieh voor hen zon verklaren ; wan! zij hielden een irroole afdeelini! krijgsvolk, die door bet veld in aanloeht was, voor bel leger van den Bisschop, dal zich met hen wilde vereenigen. Maar toen de rijzige ruiters van deze bende ben aanvielen, en zij in hen hunne vijanden herkenden, oiilslond er een vreeselijke verwarrin}?; een algemeene aanval tier I Irechtscben vt)lgtle, en het llollandscbe leger, dal uil zoovele afzonderlijke hoopen volks was samengesteld, nam de vlucht, met achterlating van geschut en krijgsvoorraad, liet verlies aan dooden, gekwetsten en gevangenen was niet zoo groot, als bad kunnen wezen, indien zij niet dan na een dapperen wetlcrslaud bel veld geruimd hadtien; ook dreef een bende ruiters, die uil Uselslein een uitval deed, dc vervolgers terug; hetgeen aan vele vluehlenden het leven of de vrijheid redde.

Na deze overwinning werd bet blokhuis van een iiieuwebezelting voorzienen de gevangenen en krijgsvoorraad werden le scheep naar l lreehl vervoerd. De geheele krijgskas, en dus ook hel geld, dat den dag le voren uil Holland was overgezonden, werd buit gemaakt, en de paviljoenen en tenten der bevelhebbers werden geplunderd en medegevoerd. De bussen, veldslangen en bombarden werden mei

(!i; Lnnge, dunue kanonnen.

7--IJK M

hun loebclioorcn op de Ncudc ^ohruclil cn ten loon gesteld, en de veroverde viiandels en wimpelen, onder he( vreugdegejulcli van ond en jong, nil hel keizerrijk gesloken. Zoo was dan dil leger, mei zooveel inoeile en koslen hijeengehraehl, meer door de verdeeldheid en onwilligheid, die er onder heersehlen, dan wel door de maeht der Ulreehlsehe parlij verslrooid, en hel geld verloren, dal men in Holland mei zulke slrenge middelen had moeien heffen. Terwijl de Murggraal' van Monlfoorl mei de zijnen, onder het gejneh der menigte en hel luiden der klokken, zegevierend hitmen Ulreeht trok, kwam de Stadhouder, beschaamd over zijne nederlaag, hinnen Schoonhoven, gevolgd van een vluchtenden hoop, zonder orde ofkrijgstuclit, en waarvan slechts sommigen hunne wapenen gered hadden.

Het was legen den avond van den volgenden dag, dal de lUirggraal' van .Monlfoorl de aanzienlijkste hecren van het leger, en ook de voornaamste uil de regeering der stad, verzocht had een maaltijd hij Ie wonen, dien hij Ier cere van de overwinning wilde geven. Des morgens had men (iod in de kerken plechtig dank gezegd voor Zijnen hijstand, en men was van voornemen, om op den dag, die aan St. .Maarten toegewijd was, de veroverde vaandelsinprocessie van hel Keizerrijk af Ie halen en in de Buurkerk hoven het Onze Vrouwe koor, genaamd Ut ikxkIi (iodls, op te hangen.

In de groole zaal van hel Hisscliopshof, hij de Domkerk, was de tafel aangerecht: vijf groole glasramen naast elkander vcrliehllen gedurenden den dag deze zaal, welke met heschilderde ruiten prijkte, cn door liet licht dat in de zaal was, zag hel volk, dal huilen liet hol'stond, de heelden, welke op de glazen waren voorgesteld. Dit was ook alles wat zij zien konden, cn evenwel hieven zij; nictlegenstaande hel huiten donker en koud was, hoorde men nu en dan hun gejuich en geschreeuw. Tegenover de ramen waren twee schoorsleenen, welker mantels zeer ver in het vertrek vooruitstaken, en door de frischheid van den Octohcravond en do grootte van de zaal moest men nu cn dan gcheelc takkenhossen op de vuren werpen, die op de haardsleenen hrandden. In hel midden van de zaal, tussehen de schoorsleenen, was de groole hooge ingang, die met twee halve deuren gesloten was. De zaal was langwerpig, en de zoldering, zoowel als de wanden, waren van hruin eikenhout of daarmede heschotcn. (iroole zwirc halken lagen over de hreedte van de kamer, « n tussehen deze, in de lengte zooge-

I

/11.11).

naamde kinderhinten (1), op zulk een afstand, dal zij met de moerhinlen een vierkant vlak vormden, waarin allcrliande liguren inet levendige kleuren waren geschililerd. De klossen (quot;2), w aarop de moerhinlen (ö) rustten, en welke wel drie of vier voet huiten den zijmuur uitstaken, waren geheeldhouwd, en stelden ] incest mannen cn vrouwen voor, die mei de handen voor de borst of boven het hoofd Ie zamen gevouwen, de balken schenen Ie onder-sleunen.

De duimde deur werd gedekt door een vooruil-springende plalgcbogen lijst, die zich vereenigde met de posten. Hoven dcze]verhief zich een Golhi-schc toog(/(.), en in de lussclienruimle, die eenigs-zins diep inliep, was een beeld van St. Marlyn geplaatst, die Ie paard gezeten was, en met zijti zw aard een sink van zijn mantel afsneed, om het aaneen kreupele, welke naast hem stond, te geven. Dooide verkiezing van den schilder bereed hij een wil paard ; hij zelf was fraai beschilderd, cn goud noch zilver was gespaard om den beschermheilige van hel Sticht allen mogclijkcn luister bij tezelten. De binnenzijde des loogs welke hem omgaf, prijkte met engelen-of sendijnkopjes, die insgelijks met kleuren waren afgezel, en werd wederom gedekt door een puntift saincnloopende lijst, die mei distels versierd was; ter wederzijde boven den post verhief zich een rijk gebeeldhouwde naald, die mede van distels voorzien was.

Het eikenlioulen beschot was op manshoogte in vakken verdeeld, welke eigenaardig met snijwerk opgelegd waren; hoven deze vakken was hel mei een inspringende lijst versierd, die de gcheelc zaal rondliep. Tegen het beschot boven deze lijst, had men van afstand lol afstand, cn zoodanig dat de lussehenruimlc telkens een ruit vormde, half hooge en geschilderde sarafijnen bevestigd, die, aan een riem of hand, door een mijter gedekte wapenschilden vasthielden. Ituim vijftig dezer schilden waren reeds in kleuren afgezet mei de wapenen der bisschoppen, die hij opvolging op den zetel van het Slicht gezeten hadden ; van hen die geleefd hadden, voordal de wapenschilden in gebruik kwamen, of van wie men hel geslachtswapen niet had Ie w elen kunnen komen, had men alleen de naamletter met goud op een zilveren veld geplaatst ; de wapenschilden, die men voor de toekomstige bisschoppen had bestemd, en w aar-

(1) Sinulle balkjes.

(2) Steuustuklfcn op consnlcs, ouder de grootc balken.

(tt) Zware balken, waarin do kleine dwarsbalken uitkomen.

(4) Boog.

van nog slechts weinige mei een blazoen zouden prijken, waren wit geschilderd.

De mantels der schoorsteenen werden ondersteund door een halven Gothisehen loog, die zich, Ier wederzijde van deze, boven de lijs! langs den wand verhief; evenals de deur waren de schoorsteenen versierd met beeldhouwwerk. Ook hier had dit de gedaante van heilige huisjes, hoven welke torens-gewijs bewerkte, spiraalvormige dekstukken waren, met dit onderscheid echter, dat deze grooter waren, en dat op de vier hoeken van de twee schoorsteenen de vier eerste bisschoppen, in plechtgewaad, en door het penseel van den schilder opgeluisterd, waren voorgesteld. Wij hehhen nog vergeten te zeggen, dat in he! midden van elk der wanden, aan het einde der zaal, een deur was, die in vergelijking van de reeds vermelde, klein kon genoemd worden. Vóór elke dezer kleine deuren was, een weinig van de muur al, een groote, geheeld-houwde schenktafel geplaatst, die pnjkte mei borden van zilver, en kroezen, bekers en schalen van hetzelfde metaal, van glas of zelfs van goud, en sommige niet edelgesteente ingelegd. Deze schenktafels waren voorzien van kandelaren met dikke, groote waskaarsen, welke de koslbaarheden deden schitteren; ook op de tafel, die in hel midden van de zaal was geplaatst, stonden kandelaren met waskaarsen. Onder eiken bisschop, aan de schoorsteenen, en aan elke zijde van Si. Maarten brandde een waskaars op een armblaker; maar op de nrm-blakers, die in den wand waren vaslgemaakl, op de hoogte van de lijst, brandden gewone kaarsen van smeer of roei.

bangs den geheelen wand der zaal was een bank, waarop een kussen lag, overtrokken mei wit en rood laken, in afwisselende banen. De vloer bestond uit vierkante tegels van wil en zwart marmer. Onder de lange lafel, die in hel midden van de zaal stond, en vóór of onder de schenktafels, lage fraaie tapijten, Ie Utrecht vervaardigd. Een aantal zitbanken stonden om de lafel; de blauw hiken-sche hozen (t), die haar bedekten, en bijna tot aan den grond reikten, waren vim onderen uitgehakt (2), en hoven op het kussen prijkte een rood wapenschild, waarin een wit kruis was. De tafel was reeds gedekt mei een fijn tafellaken, en voor elk der gasten stond een zilveren hord gereed, waarnaast een mes, een lepel en een vork lagen, terwijl hel lemmer van het mes overdekt werd door een tweede tafelkleed of ammelaken, dal niet verder reikte dan lol aan de horden. Er lagen geene servetten of dwalen (I) op de borden; ook stond voor niemand een beker of een schaal gereed, heizij om de schenktafels niet van hare prachl Ie herooven, voordat hel uoodig was, heizij dal men in die eeuw, toen het, als men vijanden had, somlijds gevaarlijk was nil een glas Ie drinken, dal men voor zich bestemd vond, zulks uit meerder voorzorg liever aan het toeval wilde overlaten. Op eenigen afstand van elkander, stonden op de lafel zilveren schalen, waarop kristallen bakjes geplaatst waren, die, Ie /.amen genomen, een sier vormden, van welke zij elk een punt uitmaaklen, en die met zout, mostaard, Senegalsche peper, doorgesneden oranjeappelen, voor hen, die veel van zuur hielden, gesloolen gember en andere kruiderijen gevuld waren

De knechts van den Burggraaf, allen eenerlei gekleed, droegen de spijzen op, en zetten die op de plaats, welke de hofmeester hun aanwees. Toen de tafel van al hel noodige voorzien was, verlieten zij de zaal, en ook de hofinees-ter vertrok, nadal hij nog een laalsten blik op de lafel geworpen had, len einde zijn heer te berichten, dal alles gereed was. De zaal was wegens de vele lichten en de groole vuren, die op de haardsleenen brandden, goed verlicht; slechts de zolder was een weinig in hel duister, en evenwe\ zag men de veelkleurige kompassen tusschen de balken zeer goed, als de vuren levendig opflikkerden. Hel zilverwerk op de lafel en op de schenktafels schillerde, en de levendige kleuren, waarmede de wapenen der bisschoppen waren afgezet, deden de doodscbheid van den eiken wand verdwijnen. St. Martyn zal vol luister te paard, en de heilige Willebrord en zijne drie opvolgers in het gebied over hel Sticht, stonden daar plechtig, elk met zijn herderstaf, terwijl de herder, die thans de kudde beschermen moest, ver van haar verwijderd was, en zijne weerspannige leenmannen en dicasl-plichligen, in de zaal, door zijne voorgangers gebouwd, feest zouden houden.....over het mislukken van een onderneming zijner bondgenoolen. Men hoorde niels in de groote zaal dan het knappen van het vuur en het geschreeuw en gejuich van hel volk.

Een oogenblik, nadal de bedienden vertrokken

waren, trad de Burggraaf van Monlfoorl in de /aal, en wierp een onderzoekenden Idik over de lafel en langs den wand ; een blijde zelfvoldoening was in zijn oog te lezen, en een vroolijke, laelien-de trek vertoonde zich op zijn edel gelaal.

»lk ben over n voldaan, Gijsberl!quot; zeide bij vriendelijk tot zijn bofmeester, die iieni gevolgd was ; »en indien onze Parijsche kok zicb goed van zijne belofte kwijl, dan zal deze maaltijd den naam van Montfoort geene oneer aandoen.quot; De bofmeester boog zicb, en de Burggraaf vervolgde op vroolijken toon tol hen, die de lafel zouden bedienen, en hem nu, fraai gekleed met rokken, overeenkomstig de kleur van zijn wapen, eerbiedig Voorbijtraden : «Houdt n dezen avond goed, knapen ! en doel uwen heer en zijn kleed, dat irij draagt, door onoplettendheid en dronkenschap geen oneer aan ! Ik zal n gadeslaan, zoowel als meester (Jijs-bert, en belooning of straf gewordt n morgen reeds, zoo waar ik ridder ben !quot; — »Ga nu been, mees-Ier ! en verzoek de gasten herwaarts Ie komen, zeg bun,datJan van Montfoort lumnc komst verbeidt.quot;

De hofmeester vertrok, eerbiedig groetende, en de Burggraaf zag met welgevallen om zich heen. quot;Ü scheen vergeten le hebben, dat hij een aanmerkelijke som gelds voor de onkosten van dil feest had moeten opnemen, en dat het misschien zijn hoofd zou kunnen kosten, als bij werd ten onder gebracht. »llii!quot; zeide bij halfluid, »hoe dikwerf hebben ik en mijne voorouders deze zaal betreden als genoodigden; maar nimmer gaf bier een der Moatfoorlen een maaltijd. En evenwel is heden de bloem der ridderschap en der burgers hij mij legast.quot; Hij trad hierop naar de wijdgeopende deur, terwijl vier pages achter hem, en ter wederzijde van iedere schenktafel vijf dei' knechts, die de lafel bedienen moesten, eerbiedig le wachten stonden.

Eindelijk naderde meester (üijsbert, zijn staf in de bami houdende, en boog zicb, toen hij zijn meester voorbijtrad, die blootshoofds en de linkerband in de zijde, in een bevallige houding, den groet der liinnentredenden beantwoordde, welke achter den hofmeesler gingen, en die de Burggraaf reeds in een ander vertrek had opgewacht, waar hnn ook reeds wijn was aangeboden. De gasten, die allen prachtig gekleed waren, namen hunne hoeden, nuilsen, of kaproenen af, toen zij den voel in de zaal zetten. De ridders traden voorop, daarna de edellieden, voorts de bevelhebbers der soldaten, en eindelijk de leden der regeering, elk naar den rang, die hem toekwam.

Toen zij allen in de zaal gekomen, en sommige naar de ramen, anderen naar de vuren getreden waren, haalde meester (iijsberl een papieren rol uil zijn gordel le voorschijn, begon de namen der aanwezigen op te lezen, en wees met zijn staf de plaats nan, die voor hen bestemd was. Zij hieven allen achter htm zetel staan, en toen de Burggraaf, die nu ook naar zijn plaats getreden was, hierover verwonderd, ben zelf verzocht om plaats te nemen, vatte heer Sweer van Monlfoorl het woord op, en zeide lachende: «Lieve neef! ziet gij niet, dat deze hoeren geen plaats willen nemen, voordat gij gezeten zijl, die ons gisteren ter overwinning geleidde!, en ons nn het voorbeeld moet geven, op deze gerechlen aan te vallen, die er zoo goed uilzien, dat de geestelijke bceren, die uil voorzichtigheid uwe uitnoodiging hebben afgeslagen, te laat berouw zullen gevoelen over hunne weigering.quot;

«Welnu, mijne lleeren!quot; zeide de Burggraaf en boog zicli, «indien het zoo is, als mijn edele oom gezegd heeft, dan zal ik n ten strijde voeren ; en ik beloof u een even gemakkelijke overwinning, als waarmede God en mijnlieer Sl. Maarten ons gisteren heeft gezegend. Ik hid u, volgt mijn voorbeeld, omdat gij hel zoo goed vindt.quot; Hij zette zich nu neder; terwijl zijn voorbeeld door al de heeren gevolgd werd.

Zoodra de gasten gezeten waren, traden de pages, knapen of dienaren der genoodigden binnen, allen in veelkleurig gewaad gekleed, voorzagen zich van dwalen of servetten, hingen die over den lin-kerarm, en plaatsten zich elk achter zijn meester, om hem le liedienen. Onderwijl had de hofmeester aan de tafeldienaars hevel gegeven om de bekers le vullen, die op zilveren schenkborden geplaatst, den gasten werden aangeboden. Toen zij de ge-heele tafel waren rond geweest, stond de Burggraaf op. Zijn welgemaakte houding, welke door de fraaie klmling van goudlaken nog meer opgeluisterd werd, maakte hem waardig aan het hoofd le zijn van de sierlijk gekleede mannen, die om hem gezeten waren ; hij hield een rijk bewerkte schaal in de hand, en terwijl hij met zijn sprekend oog langs de lalel zag, zeide hij met edele deftigheid :

«Mijne heeren! ik wensch mij zeiven geluk met mijne edele gasten, en met deze schaal heel ik n welkom aan dezen disch !quot; Hij ledigde de schaal, en al de lafelgenooten hogen zich, hieven hunne bekers omhoog, en dronken, terwijl een zacht gemompel van goedkeuring zich hooren liet.

Terwijl de gasten dus mei den avondmaaltijd

een aanvang maakten, de deuren gesloten werden, en wij de mindere heveilieiibers van de poorters en soldalen, en de overlieden der gilden in andere vertrekken van het liissehopshol' zullen laten aanzitten, zonder hen gade te slaan, zullen wij echter zoo terloops een hlik vestigen op de heslauddeelen van de gerechten o!' dranken, die werden aangeboden ol' gereed gehouden. De verversehingen hestonden uit Fransehe, Hijnsehe en overzeeschc wijnen; de eerste en laatste werden veelal te Brugge en Damme. de Rijnsehe echter aan die rivier en hooger op, ol' wel ie Utrecht zeil ol te Dordrecht gekocht; ook schonk men voor hen, die hel hegeerden, hest Amerslborlei' en liand)iirger hier. Wille en roode Rijnwijn, roode wijn van Poiton en Rourgondië, Moezel- en Gascognewijn, Malvezij, (larnaetsen en andere Spaansche wijn, zelfs wijn van Oela en gekruide wijnen, of hereide dranken, waren in overvloed voorhanden, in wille glazen urinalen, zooals men toen die soort van flessehen met wijde halzen noemde, die op de lage imffelten stonden, naast de schenktafels geplaatst.

Wal de spijzen helrelt, die den gasten werden toegediend, het zou moeilijker wezen om er een opnoeming van (e doen. \ iscli was er weinig op de tafel, waarschijnlijk omdat het geen vastendag was, of dal men meer gewoon was des avonds enkel vleesch te eten ; ten minste dc soepen van vleesch en groenten, die uien toen ook reeds bij de middagmaaltijden voor dc andere gerechten ronddiende, schenen ook weggelaten te zijn; en evenwel was er toch water- en sausbaars, snoek in gelei gelegd, paling, zalm en rivierkreeften. In het midden der tafel prijkte een groole wilde zwijnskop, van welken de slagtanden verguld waren ; aan de ecne zijde stond een pauw, die met zijn staart was opgemaakt, terwijl daar tegenover een reebout geplaatst was. \ oorls vond men onderscheiden schotels met varkens-, schapen- en rund-vleesch, veelal gerookt of gezouten, en meest gekookt, en mei ajuin, look, ol wel mei keukenkruiden, zooals salïraan, nagelen, kaneel, komijn, muskaten, enz. toegemaakt. Er waren gelardeerde hazen, hoenders, duiven, eendvogels en kapoenen, zoodat elk naar zijn smaak gediend kon worden; men had zeer weinige soorten van groenten, die zells bijna niet werden aangeraakt, terwijl men meest brood hij hel vleesch at.

De dranken, maar vooral de spijzen, waren bijzonder eèl en mei zorg gekozen; Ie meer als men in bet oog houdt, dal men zich in de stad dikwerf bezwaarlijk van sommige soorten van levensmiddeleii kon voorzien, dewijl de toevoer uit Holland geslremd was, en de Risschop ook zorg droeg, om van zijne zijde het ontvangen van levensmiddelen zoo moeilijk mogelijk Ie maken. Hel was daarom Ie meer eer voor den gastheer, dal men geen wulvisch- en robbe- ol' zeehondenspek op tafel vond, evenmin als reizigers, roerdompen, meerkoeten en ander onsmakelijk gevogelte, dal men vóór dien lijd in voorname huizen zelfs placht te eten, en hetgeen toen waarschijnlijk nu en dan nog wel het geval zal geweest zijn.

Hel was een fraai gezicht, toen de maaltijd goed aan den gang was, den Rurggraaf aan het boveneinde van de tafel, met zijne gasten aan zijne zijde en lol aan hel ander einde daarvan te zien zitten, zoow el als die menigte lichten in de groole zaal. Ofschoon er nog niet veel gedronken was, zoo heerschic er reeds een vroolijke toon, die alle stijfheid deed verdwijnen. Hel gesprek dier prachtig gekleede mannen, bel gestadig heen-en w eder-gaan der pages en tafelbedienden, die met de wijnen toesnelden, welke de gasten begeerden, het gerammel der horden, bekers en schalen: dit alles verving de stilte, die hier te voren geheerschl had, en meester Gijsbert, die achter zijn beer stond, hield een wakend en streng oog over hen, die onder zijne bevelen stonden. Het was een groolen dag voor hem, die op de registers van zijne uitgaaf ecne groole plaats zou beslaan, en dien bij niiamer vergelen zou. Als de slagorde der schotels gebroken was, of de gasten de spijzen hadden doen verdwijnen, liet hij deze wanorde ol' leegte dadelijk herstellen, en, als een dapper veldheel', nieuwen voorraad aanrukken. Ook de bufl'etlen ontgingen zijn oog niet, evenmin als dc vuren, en elke kaars langs den wand trok nu en dan zijn oog lol zich, om te zien, ol zij, die daarmede belast waren, wel opbel snuiten pasten.

Iedereen sprak met zijn naaste en overbuurlic-den, en zelfs mei degenen, die aan het andere einde der lafel zaten, over de overwinning van den vorigen «lag, en de voordeden, die voor hen daaruit ontstaan zouden; zelfs zij, die het donkerst in dc toekomst zagen, lieten niet na deel te nemen aan de vreugde van het oogenblik.

»l'ilieve. Heer Rurggraaf!quot; riep Willem van Waehleiuloiiek, die den vorigen dag vóór het gevecht lol ridder geslagen was, »zeg mij eens. waar hel zwijn vandaan gekomci^ is, waarvan ik den reusaclitigen kop hier voor mij heb.

«Van waar?quot; zeide Montfoort lachende, »ik weel bel niet, lieer Ridder! ik ontving hel ten

I iicschciikc: indicii hel spek viin dien wildeniiui u

; iiaiislaal, laai n liedieneii; daar nun hel einde moei nog een hainmel je van hein slaan. (Üjsberl!quot;

I riep hij, zich oinkeerende, maar \ :in Waclilen-

I donek zeide snel: »0! neen, ik dank n, gaslheerl

( ik heh mij reeds mei den hedoelden seholel on-

, derhonden, liet was sicehls een invallende gedaehle;

I iniiar ik zie,quot; vervolgde hij lachende, gt;gt;ik hel) Ie

I veel gevraagd, hel is een geheim.quot;

ii »0|i mijn woord niel!quot; riep Monlloorl \ro(ilijk, «hel is een wild zwijn en niels meer of minder.quot;

j «Maar waar hel geleefd heell, mag ik niel

I welen,quot; zeide de heer Van Waehlendonek, en

i' lerwijl hij een hlik op den ridder Meijer van

i Uroeehnijsen wierp, die over hem zal, vervolgde

hij mei heleckenis: »!\laar ik kan hel wel gissen; in hel kleefsehe W'ald wonen veel zulke heeren, en herlog Jan heel'l goede jaehlgezellen.quot;

quot;Neen, Heer Ridder!quot; zeide Monlloorl glimla-ehende, »de heer Heijer, die over n zil, heel'l ie veel moeile gehad hier Ie komen, om zich mei zulk een geschenk Ie helaslen.quot;

«Ook geloof ik niel, iiiijne Heeren!quot; zeide Heijer van nroeehiiijsen, die nu hemerkle, dal men over hem sprak, »dal de wilde zwijnen in hel Kleefsehe Wald zoo grool en sterk zijn. Neen, Heer Van Waehlendonek! ik hen mei ledige handen gekomen.quot;

»Maar met goede lijding van den Hertog en jonkheer Kngelherl, Heer Midder! en dil was ons reehl welkom,quot; zeide de Hnrggraaf heleefd, en vervolgde vroolijk: »\ii, indien gij er meer van weten will, lieer Van Waehlendonek! en lust hehl, om eens op de jaehl Ie gaan, vraag er dan nw hiiiirmaii naar.quot;

quot;Ha! heeft die n hel wildliraad geschonken!quot; zeide deze verwonderd, en wendde zich lol een man, die in een eenvoudig, doch nel, zwarl kleed gehuld, naast hem zal, en onledig was me! een gedeelte van een hoen Ie eten. «Zeg mij eens, meester van Kverding,quot; vervolgde hij, «hebl gij mij niel hooren spreken over dien wildezw ijnskop, die voor ons slaat f'

«Ik geloof ja. Heer Itidder ! ' antwoordde deze, terwijl hij levens een knechl geliislle hem een heker rooden liijnw ijn Ie vullen, «en indien ik mij niel hedrieg, heh ik n lt;'r zelfs van zien elcn.quot;

«Uij mijn ziel en mijn patroon ! Heer Ihirge-meesler!quot; zeide de ridder, «hoe koml hel dan, dal gij mij niel gezegd hehl, dat gij hel aan den Hnrggraaf gesehonkeii hehl? ik hen er verwonderd over; waar hehl gij dal groole dier toch vandaan gehaald !quot;

«Ik, Heer! riep de hnrgemeester verwonderd, en hij zette den heker neder, dien hij aan den mond gehrachl had, «liet is hedenavond voor hel eersl, dal ik zijn kop zie; ik zweer u, hij Sl. Iternard en hij mijn amhl ! dal gij n licdriegl.quot;

«Meester van Iwerding weel niels van hel everzwijn, Heer Itnrggraaf!quot; riep de ridder nu, die volslrekl scheen te willen welen, wat hij niet ontdekken kon ; «niel waar, Hnrgemeester?quot; zeide hij.

«Volslrekl niels, dan dal ik den kop zie ; maar misschien weel meesier Willem Wonlinan er wel wal van, antwoordde deze, den heker opnemende.

«O! gij hehl ook den verkeerde aangesproken, ik meende uw anderen huurman,quot; hernam Mont-oorl. die zich met Vincent van Swauenhurg onderhield.

quot;Messire l'crrol! ' zeide nn de nieuwsgierige tot den hoofdman der Zwarle Bende, die aan zijne linkerzijde zal, «ik bemoei mij reeds een hall' uur om Ie onldekken, waar hel wilde zwijn geleefd heel'l, dat thans zijn kop hier op de tafel heell moeten leveren, en ik kan het niet le weten komen. Onze gaslheer weel hel niel, maar verwijst mij lol u, en mijn huurman de hrave burgemeester heeft hel zoo druk, dat hij mij nauwelijks le woord kan staan : indien het geen geheim is, verplicht mij dan door hel mij le zeggen; ik hen een groot liefhebber van de jacht.quot;

«Hel is iu hel minst geen geheim. Heep!quot; antwoordde Perrol vriendelijk, nadat hij zich beleefd gebogen had, voor den ridder Sweer van Monlloorl mei wien hij gesproken had, «en indien ik had kunnen raden, dal hel u eenig genoegen kon veroorzaken, had ik het u wel gezegd; maar, op mijne eer! Ik was zoo druk in gesprek, dal ik niels van uw vragen geboord heh. Gisteren laat in den avond ontving ik hel zeil ten geschenke, en zond hel aan onzen gaslheer, niet wetende, dal wij hel hedenavond hier zouden aantreflen ; hel koml langs de Maas en is zeker ui een der hosschen van Luik gescholen.quot;

«Zijl sjij in de gelegenheid om de nieuwsgierigheid van onzen edelen gasl le bevredigen, Messire?'' vroeg Monlloorl lachende.

«Vrij wel. Heer Hnrggraaf!quot; anlwoordde Perrol vroolijk, «het is een geschenk van mijn vriend Willem van A ren berg, die mij reeds lang beloofd had een stuk wildbraad te zenden.quot;

«Van den (iraaf van der Mark ? vroeg Moiitl'oorl.

«Van denzelfden,quot; hernam Perrol, en vervolgde lachende, terwijl hij om zich heen zag, want de meeslen luislerden oplellend, toen hij den naam

van zijn vriend noemde; «fiij weet, men noemt hem gewoonlijk h' SmifjUcr ilrs Ardnnirs, en niet iieiieel te onreclil. Welnu, hij schreef mij, «Int, dani' hij mij niet kon komen bezoeken, hij mij zijn evenbeeld overzond; dut hij nog gezond en even sterk was nis het wilde zwijn, loen het nog leefde, en hoopte, dut wij even spoedig met onzen Hissehop zouden klaar komen, als hij met dien van Luik; en zoo eindigde hij zijn brief: «gij zult spoedig vernemen dal den eerwaarden vader. Lode wijk van Hoiirbon, de buik is opengereten door hel wilde zw ijn van de Ardennes ; want hel heeft goede en sterke slagtanden.quot;

«De Ardennes zijn wat verafgelegen,quot; zeide de lieer van Warhtendonek gemelijk, «jammerdal wij hier nimmer hel genoegen van zulk een wilde-zwijnenjaehl kunnen genieten.quot;

»lk geloof u gaarne,quot; hernam Perrol; «maar een liefhebber moet zich niet door een kleinen alstand laten afselirikken: als gij eens jachtlusl gevoelt. Meer Hidder 1 dan geef ik n een brief mede aan mijn vriend van Areuberg, die even gedienstig voor zijne vrienden, als lastig voor zijne vijanden is.quot;

«.Maar sebreef hij u niets bijzonders van zijne bemoeiing met den Hissehop, Messire ?quot; vroeg Hendrik van Mjveld.

Hierop werd het gesprek weder algemeen, en men onderhield elkander over de Luiksehe zaken, in verband met den wapenstilstand, dien Maximi-liaan met Frankrijk gesloten had, over de aanslaande komst van jonkheer Engelbert, broeder van hertog Jan van kleef, dien men verzoeht had den rang van voogd van hel bisdom op zich te nemen; en Hendrik van INijveld, die den vorigen dag geweigerd had zich tol ridder Ie laten slaan, liet zich herhaalde malen in hevige bedreigingen en schimpredenen tegen Hissehop David uil.

Toen hel eerste gerechtwas afgeloopen, werden de schotels op bevel van den hofmeester weggenomen, hel bovendsie tafellaken van de tafel gelicht, en het tweede of laatste gerecht opgedragen. Appelen en peren, van onderscheiden soorten, en zelfs reeds druiven waren er in overvloed; ofschoon men die anders incest gewoon was voor het eerste gerecht op te zetten. Behalve inlandsche kazen, vond men kaas van (lornwallis en van hrië en beste boter, om bij hel brood te gebruiken, in het midden van de tafel stond een groote koek of taart van marsepein, waarop in gekleurde suiker de overwinning aan de'Vaart was voorgesteld; men zag hel blokhuis, waarop zich een paar mannen ver-loonden en de brandende noodviiren, benevens eenige vluehlende ruiters en voetknechten, die vervolgd werden door de Llrechtsche stalbroeders en poorters, liet naluurlijkste waren de wapens, die op de banieren prijkten, en in het bijzonder dat, hetwelk op de paardenhoes van den voornaamslen krijgsman was geschilderd; het was een schaak-hord van zilveren sabel, bel wapen van den Burggraaf. Kr bevonden zich ook zoogenaamde Leuven-sehe koeken, vergulde, en kruidkoeken, roltioclen. zijnde vleesch-en eierkoekjes; voorts vijgen, amandelen en dadelen, en vele soorten van conliluren. Suikergebak was er onder allerhande gedaanten en kleuren, meest in den vorm van schildjes of rozen; de eersten dezer w aren, of met elfen kleuren afgezet, zelfs dikwerf geheel verguld, of men had er wapens of naamcijfers en spreuken van de gasten op voorgesteld, terwijl de laatsten met kaneel, saU'raan, anijs, of andere specerijen bereid waren.

Terwijl deze verandering van gerechten plaats had, waren eenige lieden bezig geweest, om uil de deuren achter de schenktafels een menigte wapenrustingen in de zaal Ie dragenen op de groote bank te plaatsen, die rondom den wand liep: strijdbijlen en hamers of strijdkolven, zwaarden, degens, voel- en handbogen werden aan de spijkers opgehangen, die men reeds van Ie voren in bet eiken beschot geslagen had, en onderscheiden vaandels, waaronder men de banieren van desleden Dordrecht, Delft, Hotterdam en Neusden opmerkte, werden bij de ramen in daartoe bestemde ijzeren oogen vastgemaakt. Het in de zaal brengen en nederzetten van deze wapenen, geschiedde met zooveel orde, en zoo zacht, dal slechts weinigen der gasten bemerkten, dat er iets bijzonders voorviel, en dezen bewaarden nog ten gevalle van den gastheer hel .stilzwijgen; (tok was het gesprek aan de tafel zoo levendig, en er waren zooveel knapen, pages en tafeldienaren in de zaal, dat zulks niet te verwonderen was.

Toen alles gereed was, verzocht de Burggraaf de gasten, hunne bekers Ie laten vullen, waarna hij opstond; zij, die achter de tafel stonden, traden op een wenk van meester (Jijsbert naar de einden van de zaal. Montfoort boog zich, en zeide toen met vuur, terwijl hij zijn drinkschaal in de hoogte hief:

»Nog eens. edele Hidders! edele Heeren en welgeboren mannen! heet ik u welkom aan dezen disch, en breng u dezen dronk toe Ier eere van hel Sticht en deze overwinning. Laat uw oog gaan langs den muur van deze zaal, die nimmer met

cdelor versierselen prijkte! wanl iiij draagl He rus-lin^en en de wapenen van hen, die door n\v moed verjaagd ol' verslagen zijn; en de hanieren der sleden, die, door den landvoogd van den Ooslciirij-kcr gedwongen, de wapenen legen n hadden aangegrepen, wapperen, door nwe dapperheid vermees-lerd, hoven onze hooiden. Ik drink dus Ier eerc on/er overwinning, en dal w ij allijd moge zegevieren !quot;

De gaslen, die, mei limine liekers in de hand. allen hijna op liclzelfde oogenhlik waren opgestaan , hoorden zijne woorden mei geesldril'l aan. Toen hij zweeg, hieven zij de hekers hoven hunne hoofden op, en riepen luid: «Hoezee! leve Ulreehl ! leVc de overwinning ! de Hodiselieii hoven ! leve Monlfoort! hoezee ! voor hel Slicht en Sl. Maarlcn !quot;' en ledigden de bekers lol den hodem.

Ken vreugdegeschreenw, aangeheven door hel \olk, dal nog huilen verzameld was, heanlwoordde hel gejuich der gaslen, die zich omwendden, en Irolsch op hunne zegepraal en verhit door den reeds gedronken wijn, mei oogen, die van moed en geesldrill sehillerden, de wapenen en banieren beschouwden, die op den \ijaii(l veroverd waren. Terwijl zij den arm dreigend naar de zegeteekenen uilslrekleii, riepen zij nog eens driemaal: «Hoezee!quot; toen liet de slem van Vincent van Swanenhurgh ziidi boven allen booren, en riep :

«Mijne Heeren ! liet zij mij veroorloofd een dronk in lestellen.'quot; Hij vervolgde gebiedend : «Op ! knapen en pages ! op! knechten! vult de bekers.quot; en loen eraan zijn hevel voldaan was, en deze weder terugtraden, riep hij, lerwijl aller oogen op hem ircricht waren: «Mijne Heeren ! ik drink op de gezondheid van onzen gastheer ! Allijd zij zijn huis gelukkig, altijd zijne banier verwinnaar ! Heer linrg-gi'aal', zoo zij het!quot; en terwijl hij zich voor dezen hoog, dronk hij. «Hoezee! Monlfoort! dal hij leve!quot; riepen de gasten met drift en ledigden de volle bekers. Deze boog zich met een edelen zwier, en daar zijne dunkheluighig door hel gejuich zijner ,«asten niet kon gehoord worden, bedankte hij ben, door met zijne hand Ie wenken en haar op zijne borst Ie leggen, lerwijl hij dronk.

\ii zette men zich weder neder om hel tweede ge-rechl eer aan te doen. en den wijn werd weder mei volle bekers en schalen gedronken; het gesprek en gejuich werden boe langer boe levendiger. Allen zwe-jicn cellier, toen Monlfoort opslond en zcide .

«Mijne llecreii en dappere vrienden! ik verzoek

Ln op te slaan en nwe bekers Ie lalen vullen voor den dronk, dien wij zullen doen.quot; De pages en knechten naderen om Ie schenken, en de, gasten wachten, allen staande, naar hetgeen de gastheer zon zeggen.n op te slaan en nwe bekers Ie lalen vullen voor den dronk, dien wij zullen doen.quot; De pages en knechten naderen om Ie schenken, en de, gasten wachten, allen staande, naar hetgeen de gastheer zon zeggen.

«Mijne Heeren!quot; zeide Monlfoort plechtig, «wanneer men een rechtmatige zaak voorslaat, zooals wij, en met zwakke kraclilen moei kampen legen geweld en overmacht, dan, dan, inijiie Heeren ! doet het goed aan het hart van elk braaf man, dal men bijstand en geiiegenlieid vinden maji:. Zoowel de goede Heere (ïod en Zijne iiilverkoreneii, als de menschen, hebben ons niet verlaten! De hulp van (iod beeft ons gisteren klaarblijkelijk de overwinning doen behalen, welke de bijstand onzer vrienden ons met hunne armen heelt helpen bevechten. Dezen morgen hebben wijden Hemel en mijn heer Si. Maarlcn geknield onzen iiedcrigen dank loegc-bracht ; thans zullen wij, met den beker in de hand, de gezondheid drinken van den gediichten heer, onzen goeden vriend en bondgenoot, zijne majesleil bodewijk den Kilde. Koning van Frankrijk* — Messire Perrol ! dat hij leve !quot;

De Uurggraaf knikte met het hoofd naar Perrol, die zich boog, en de gasten riepen: «Dat hij leve ! leve onze bondgenoot !quot; dronken, en gingen weder zilleii. Ken hunner echter, die schuins over den vreemden riiiterboofdmaii zat, brachl wel den beker aan zijne lippen, maar zette hem half geledigd weder neder, hetzij de ingestelde gezondheid den heer Coenc van Baerbergh niet aanstond, of dat hij reeds le veel wijn iicdmnkcii had : hetgeen men misschien mocht veronderstellen, als men de roodheid en verhilheid van zijn gelaal in aanmerking nam. Perrol vestigde eenige oogenblikken zijn vor-schenden blik op hem; maar daar de Jonge edelman mei zijn buurman. Steven van Zuijlen, in gesprek was, zoo zag bij niet, dat men op zijn gedrag had gelet.

Hel hoofd der Zwarte Bende stond nu op; hij droeg een langen rok van zwaar, zwart fluweel, en het overige van zijne opperkleeding was van dezelfde stof. Het kleed was rondom mei randen van zwart inarter omzet, en op de borst opengesneden, w aardoor zijn zwart, zijden wambuis zicbl-baar was; hel kleed kon echter dicht geknoopt worden met gouden knoopen, waarin een robijn gevat was. Ken fraaie gouden keten met een slot, waarin een oni\ zal, hing om zijn hals; een rijk liewcrkte dolk, aan een gouden keten, slak in zijn gordel, die met een kostbare gesp gesloten was, en zijn lange, fraaie degen, waarvan de opengewerkte knop halverwege tol zijne borsi reikte, hing aan zijne linkerzijde. De mouwen van

/ijn kleed roiklen lialverwogc lol don lit'nedcniirin; (locli men ziii; zeer wcinij; van de nauwsluilondo mouw van zijn vvamluiis, omdal hij aan elke hand een i'oodlcdcrcn haiidschocn droc}.', wiens hoven-einde met ftoiid gehoord was, en die hoven de hand door een rijken annhand werd vasliïehonden.

«Mijne llquot;ei'('ii en waarde lalei\ricnden !quot; zcide l'errol los weg, en mei een aangename slem. «de edele ridder, aan wiens lal'el wij gezelen zijn, heeft de oplellendheid gehad mijn edelen en beduchten meesler Ie gedenken ; mag hel mij vergund zijn, hem en n voor uwe welmeenende wensclien dank zeggende, Ie drinken op de gezondheid van de nieuwe ridders, die hier zijn aangezeten, en op alle dappere verdedigers in lie! algemeen van de rechlmalige voorreehlen uwer land- en sladgenooten ? Leven de ridders en alle dapperen, mijne lieeren !quot;

Zijn dronk werd mei gejuieh onlvangen, en andermaal werden de hekers geledigd, en de vroo-lijkheid hegon hoe langer hoe Inidruehliger Ie worden : ofschoon men aan l'errol, die nimmer had geweigerd bescheid Ie doen, niel kon hemerken, dal hij iels gedronken had.

Nog zeer vele dronken werden er loegehrachl : hij voorbeeld: mijnheer Sl. .Maarten, de lloekscben, de hertog van Kleef, jonkheer Engclhcrl, l lreciili Amersfoorl, Monll'oorl, de regeerin};, de schnllci ijcii' de poorters enz., zelfs kreeg de Zwarte Rende ook hare benrl, en Perrol merkle op, dal de lieer Van Raerbergh ook loen een vijand van hel edele druivennal scheen Ie zijn. Hij grinilacble, en zag met medelijden naar den jongen man: wanl hij begreep dal deze verloornd op hem was, omdal Monlfoort, Perrol, in plaals van Van Haerhergh, den beslissenden aanval op den Stadhouder had laten doen. Mij was cellier Ie lislig en Ie geveinsd, om zich hierover openlijk beleedigd Ie loonen, en daar niemand anders de minaehling van den half beschonken edelman hemerkle, zweeg hij ; evenwel zwoer hij in zijn hart wraak te nemen over dezen hoon.

«Maar waarom, Messire ! heb! gij op onze gezondheid gedronken ?quot; vroeg de heer Van Swa-nenbiirgh, die ook den vorigen dag lol ridder geslagen was, «daar gij geweigerd bebl, om zelf ridder te worden ?quot;

«Evengoed, Heer!quot; hadi gij deze vraag aan Mijnheel' van Niju'ld kunnen doen,quot; zeide Perrol lachende.

«O! wal mij belrefl,quot; riep Hendrik van N ij veld mei vuur, «ik hch een duren eed gezworen geen ridder Ie worden, voordal ik den gebalen bastaard gedood, of voor altijd verdreven heb van zijn bisschopsstoel; maar gij hehl zulks niet gezworen.quot;

«Op mijne eer, neen. Heer !quot; antwoordde l'errol vroolijk, »ik heb zooveel haal niet legen den geeslelijken heer, onder wien ik genoodzaakt ben geweest eenigen tijd te dienen, en die mij waarlijk hooger achlle, dan ben, die hem getrouw waren; ik zon dus om dien hisschop de eer niet van de iiand gewezen hehhen om door den edelen Rurg-graaf tot ridder Ie worden geslagen.quot;

«En wat bewoog u dan, Messire! om ons verzoek af te slaan Vquot; vroeg Moiitfoorl, die zich in het gesprek mengde.

«Op niijne eer en hij mijne Itanier, edele gastheer!quot; antwoordde Perrol, »ik zon u kunnen zeggen, dal ik er nooit eenig belang in gesteld heb, om deze waardigheid Ie verkrijgen, maar ik had zeker niet kunnen naliiten om van deze gelegenheid gebruik te maken ; doch de edele vorst, welken ik dien, heeft mij toegezegd, dat hij mij hij de eerste gelegenheid met de ridderlijke waardigheid zou vereeren, en hol is om hem niet voor het hoofd Ie stoolen, dal ik gisteren heb moeten weigeren om door uwe hand tot ridder geslagen te worden.quot;

Terw ijl dit gesprek werd voortgezel, tikte (loene van Haerhergh vrij onzaclit met zijn mes op den rand van zijn bord, en verzocht elkeen om zijn beker te laten vullen, en daar hij dronk ter eere van de edele vrouwen en jonkvrouwen van hel Sticht en alle lieve vrouwen en meisjes, was het niel te verwonderen, dal meu hem met een vroolijk gejuich bescheid deed.

«Meester Raernt van Kverdhig!quot; riep nu Gerard van Zoudenhach lot zijn ambtgenoot, die schuins over hem zat, »ei lieve, heb de goedheid Messire Perrol te verzoeken u dien schotel met rollioelen eens aan te geven.quot;

»Met genoegen,quot; antwoordde de burgemeester; doch voordat hij het verzoek aan Perrol deed, vatte deze den bedoelden schotel reeds aan, en zeide: »ü. Ridder Van Wachtendonck! geef deze lekkernij eens aan uw hmirman, dan kan hij den braven meester Zoudenhach hedienen ; ik moet u zeggen, dat het gerecht zijn smaak eer aandoet.quot;

»I)an zullen deze kruidkoeken n zeker niet bevallen, Messire!quot; hernani Zoiidenbach vroolijk, »mag ik de eer hebben n dezen scbolel als plaatsvervanger Ie doen toekomen ?quot; Toen de schotel vóór Perrol was nedergezet, en hij de koekjes geproefd | had, riep hij; »op mijne eer, Rui'gemcestcr! dat is

lekkere waar, hel is een knappe kok,'jdie/e gehak-ken heeft, of ik weel er niels van.quot;

«Hel is geen kok, Messire !quot; zeide Itaernl van Kverding, »het zijn de nonnen van Ooslhroek, die heide deze gereehlen vervaardigd hehhen; daar irinds vó(')r meester (Jroenevelil staan er nog meer, als zij n bevallen, de nonnen zijn er voor heroemd.quot;

«Hij alles wat lekker is!quot; riep Perroi lachende, »ik had het moeien proeven, dat hemelsehe maagden alleen znlk lekker gehak konden hereiden. liij mijn ziel ! mijne lleeren ! indien ik in staat was om genoeg Latijn te prevelen, zon ik de pij aandoen, om hieehlvader van znlk een lekker klooster te worden. De vingers, die zulke lekkernijen gekneed en gekruid hehhen, moeten schoon zijn; helaas! waarom zijn de lieve nonnen niet hier, ik zon haar dankbaar de handen kussen.'

»(!ij schijnt geen vijand van de vrome zusters Ie zijn,quot; riep Vincent van Swanenhurgh vroolijk ; »zeg eens, Messire ! gij hebt zeker in Frankrijk of elders wel eens een vrouwenahdij of nonnenklooster berend, of een onschuldige non door lieldesver-klaringen het hemelsche voor hel aardsche doen vergelen.quot;

«Mij mijnheer St. üeorge ! dat is wel eens gebeurd, Heer Ridder!quot; antwoordde Perroi lachende, «maar op mijne eer! zij verdienen zelden, dat men eenige moeite om haar doel ; er zijn meer oude dan jonge bloemen in een klooslerluin ; geloof mij vrij, en hel heefl heel wal moeite in. die lieve zusjes Ie zien en te spreken. Indien de god der liefde met u is, en u er eene doel ontdekken, die de moeite en uwe liefde beloont, dan loopt gij nog gevaar, om, als hel ontdekt wordt, de gehcelc geschoren wereld op uw hals te krijgen. Want de nonnen en abdissen zijn jaloersch, mijne lleeren ! en, hij vrouw Venus! men kan toch niel op een geheel klooster verheven : lernauwcruood kan een vetgemeste paap, die niels anders te doen heefl, hel er in uithouden.quot;

«Gij will ons doen gclooven, Messire!quot; zeide C.ocne van IJaerbergli spollend, «dal er geen lieve nonnetjes zijn! maar, bij Si. Agncs ! dan inoesien wij het niel heter welen! mogelijk is hel u nim-mer gelukt haar oog lol n Ie Irekken.quot;

«Ha ! Ha!quot; lachte IVrrol, en zag met niedelijdcn naai* den jongeling, «gij hoort bel, mijne lleeren ! de heer van Hacrhergh beschouw l mij als Ie ellendig om hel bar! van een klooslerduilje Ic ver-seliidken ; op mijne eer ! bij denkl, dal w ij beginnen Ie leven evenals hij.quot;

..Welnu,quot; liep ilendrik van Nijvcid, ..vertel dan eens wat, Messire Perroi! en wij zullen gclooven, dat gij een schrik der vronwcnklooslers en abdijen geweest zijl, en op uwe gezondheid drinken,quot;

..Vertellen ! ha ! dat is niets,quot; zeide van Baer-heigb, zijn beker ledigende ; «.Messire Perroi komt van verre landen; wie zal hel onderzoeken ?quot; en bij vervolgde lachende, terwijl hij den hekel in de hoogte hield: «Schenk! schenk! wij moeten drinken op de gezondheid van hel boold der Zwarle Hende Iquot;

«Slil, lieer Cocne !quot; zeide Steven van /nijlen. die naast hem zal, «maak geen Iwisl : wij zijn immers bij elkander om vroolijk Ie zijn.quot;

.luist loen Itcijer van Itroechuijsen, zoodra zijn buunnan van l{aerbergh zich stilhield, een verzoek aan Perroi wilde doen, stond de llurggraaf op, en zeide: «Ldcle lleeren en waarde vrienden ! de eer, welke gij mij aangedaan hebt door dezen maaltijd met uw bijzijn Ie vereeren, zal door mij nimmer vergeten worden ; moge de vriendschapsband, welke dezen avond als hel ware nog nauwer is toegehaald, ons nog sicrker en onverw inhaarder maken. \ eroorloofden de plichten, welke velen uwer Ie vervullen hehhen, hun langer aan dezen disch Ie vertoeven, op mijne eer! hun gezelschap zou mij te veel waard zijn, om hen Ie laten gaan ; maar bet welzijn der slad en der brave Inirgcrij verbiedt mij deze daad van vriendschappelijk geweld. Ontvangl dan nogmaals mijne dankbetuiging, en drinken w ij nog eens, edele Ridders! edele lleeren en welgeboren mannen ! op de door ons bevoclilen zege.quot; Toen hiel hij den beker op en riep: «Zege! zege! weg met den lüsscbop en /ijn aanhang! Ulrechl boven !quot;

Driewerf werd deze kreet door de gasten aangeheven, waarna zij opstonden. «Wat u betreft, die niel genoodzaakt zijl u Ie vcrw ijderen, mijne lleeren !' riep Monlfoorl, «ik bid n, vertoeft nog een oogenblik, indien n hel onthaal, dal gij omvangen hebl, len minslc niel heefl afgeschrikt.quot;

De meeslcn der re^eeringspersonen. zoowel als de overslc hoplieden der schutlerij namen van Monlfoorl en de overige gasten afscheid, en verwijderden zich. Sommigen der edellieden, onder welke heer (Jerril van ij veld, die den geheelen avond hel woord niet lol Perroi gericht had, voornamelijk de hejaardslen, voliiden hun voorbeeld, en loen zij verlrokken waren, noodigde Monlfoorl de gasten, die hem niel verlaten hadden, wederom uil om plaats Ie nemen. Van de Inl'cl was in dien liisschcnlijd hel tweede jjereehl, zoowel als hel tafellaken afgenonien, en zij die (verlrokken waren, hadden, evenzeer als zij die bleven, limine handen

ticwasschen in de bekkens, die men imn IkkI aangeboden en afgedroogd aan de dwalen of' ser-veiten,

«Ik dank u, mijne vrienden ! dat iiij mij niet verlaten hebt,quot; zeide Montfoorl vroolijk ; »laul u naar \vel}.evallen schenken, nagel- en peperwijnen, hippokras ol' gewarmde wijnen ; drinkt betgeen n aanstaat ; ik hoop maar dat meester (Jijsbert, zoo laat op den avond, zijne behaalde goedkeuring niet verliezen zal. Ziet, daar komen ook al reeds de kaarten ; die geld te veel heelt, kan nu wat verzeilen, of met een ander spel verspelen; men heeft gezorgd voor teerlingen, en met het verkeerbord en een vroolijk onderhond hoop ik, dal ^ij u niet zuil beklagen, dal gij gebleven zijl.quot;

«Leve onze gastheer !quot; riepen zij allen, toen de quaerlen, de taerningen en het (piaeekbord op de tafel werden gezet, en de meesten gespten dadelijk de beurzen los, die aan hunne gordels hingen, of vroegen hnn geld aan hunne pages of knapen.

«Leve de vreugd !quot; zeide lie ij er van Hroechuijsen, terwijl hij een der lederen zakjes opende, waarin de dobbelsteenen waren, en deze in den beker deed. «Heer Van Waehtendonek ! ik wil mijn geluk eens tegen u beproeven, ik heb nog wat goede munt medegebracht, al heb ik geen wilde zwijnen medegenomen.quot;

«Het is goed, ik wil het wagen; maar voor den duivel!quot; zeide deze lachende, «die meester Van Everding zag mij aan alsof een burgemeester geen wild] zwijn kon ten geschenke geven.quot;

«En toch zal hij er wel een in zijn wapen hebben, ha! ha!quot; hernam de andere. «Maar waarom spelen wij ?quot;

(icdurende eenige oogenblikken hoorde men niets dan hel geluid der dobbelsteenen en den klank van het geld of bet gesprek der spelers.

«Heidaar, Messire ! Messire IVrrol!quot; riep Oocne van Baerhergh nu luid, en men kon aan zijne stem hooren, dal hij reeds niet weinig gedronken bad, «waar blijft de geschiedenis van de schoone non van... van... Mn, verhaal eens, als gij durft!quot;

«Durft!quot; riep Perrol lachende, en Hendrik van INijveld zeide luid : «Ja ! komaan, Messire ! laat u niet langer bidden ; wij zijn geheel gehoor, en onze beste vriend Van Baerhergh kan anders niet rusten.quot;

«Waarom niet liever eens met de sleenen geworpen?quot; merkte Perrol aan, «ik beu gestemd om Ie drinken en te spelen : maar dal is ook het al.quot;

«Nu, wilt ,nij ons niets van uwe kloostcrlieljes verhalen 1quot; zeide Willem van Waehtendonek glimlachende, «welnu, Messire! draag dan iets anders voor, al ware hel ook maar een liefdesgevalletje met een heidensch meisje.quot;

«Leven de heidensche deerns met hare zwarte oogen ! zoo leelijk als zij in baar ouderdom zijn, zoo lief zijn zij in hare jeugd. O ja, Messire! voldoe aan liet verzoek van den ridder,quot; riep Jan van Middachten en dronk.

«En wal zijn dal voor lieve kinderen, die den heer van Middachten zoo vuur doen vatten ?quot; vroeg Perrol vroolijk.

«Hij spreekt van heidens, gij kent dit gespuis immers wel, Messire ?quot; zeide Montfoorl lachende, terwijl hij aan heer Heijer, die nu met hem speelde, twee goudstukken betaalde, «hij bedoelt de Bolie-miens, begrijpt gij het nu ?quot;

»0 ! ja. Heer Burggraaf!quot; antwoordde Perrol ; hij scheen zich een oogenblik in zijne gedachten te verdiepen, en draaide den beker, dien hij in de band hield, rond. Toen riep Coene van Baerhergh : « zal het noodig zijn, om n den naam van dal volk in meer talen te zeggen ? want gij ...quot;

«Neen, Heer!quot; riep Perrol met drift, en hem in de rede vallende, «ik dank onzen edelen gastheer voor zijne inlichtingen, en heb die van u niet noodig.quot; Hij wierp een vertoornden blik op den edelman ; daarna gaf hij zijn beker aan Vidal, die achter hem stond en zeide stroel: «Vidal! vul hem met hippokras.quot; toen deze, die geheel in rood laken gekleed was, zich gehaast had aan zijn bevel te voldoen, keerde hij zich tot de gasten en zeide vroolijk: »0p uwe gezondheid, mijne vrienden! ledig ik dezen beker, en zal u trachlen genoegen te geven; maar ik bid u, onthoudt toch wel, dat gij mij dwingt om iets Ie verhalen, dal u misschien in slaap zal doen vallen ; beproeft dus uw geluk legen elkander, terwijl ik spreek ; indien uwe oogen dan toevallen, draag ik er alleen de schuld niet van.quot; Dil zeggende dronk hij ; sommigen volgden zijn raad, en hij begon, met zijn arm op de tafel leunende :

«Het volk dat gij dan hier heidens noemt, en waarlijk niet oneigenaardig, want het zijn verdoemde beidenen, die even weinig eerbied hebben voor mijnheer St George en de heilige jonkvrouw Maria, als voor eens anders eigendom, heet in Italië Zinga-ri ; gij ziel dat wij er van onderricht zijn,quot; zeide hij lachende, wierp een blik op heer Coene, en vervolgde: «Indien ik al onder de meisjes van de onderscheiden heiden-benden, die ik m Klankrijk, Spanje of Italië gezien heb, en eenige heb aange-irolleii, welke mij door hare vurige kussen en omhelzingen eenige geldstukken gekost hebben, zoo

kan ik toch verklaren, Meeren! dal er maar ééne geweest is, die ik bemind hel). 0 ! indien flt;ij haar gezien liadl, gelijk ik haar hel eerst zag, gij zoudl haar, evenals ik (oen deed, geheel uw hart geschonken hehhen. Zij was niet gmol, maar gezel; iets heigeen mij hier in uwe vrouwen en meisjes ook bevalt: maar hare gestalte was zoo welgemaakt, hare bewegingen waren zoo vrij, zoo los en ongedwongen, dat alleen de Oostersche sclum-nen haar konden evenaren. 13e beer van Mid-dachlen sprak van zwarte oogen, o ! schooner zijn er zeker niet, dan de naluur haar geschonken had. Maar waartoe zou ik u meer verhalen ? gij zondt mij niet gelooven; alleen wil ik u nog zeggen, dal zij zoo blank niet was, als sommige vrouwen in deze landen. Zij was bruiner, maar even zacht, ja, nog zachter van vel, vergeelquot; het mij, mijne lieeren ! ik kan niet tegen mijn hart spreken, zij was schooner; haar bezit beloofde meer genot dan dat uwer vrouwen. Ken rijke, udellijke vrouw had het meisje in hare jeugd lot zich genomen, en haar laten onderwijzen en doopen, maar baar evenwel de kleederdracht laten behouden, waarin de beidensche meisjes verschijnen, :ils zij bij de grooten des lands bare dansen uitvoeren. De eerste maal dat ik Ganita zag, was op een morgen, toen zij hare meesteres naar de kerk vergezelde. O! hare houding, haar gang was zoo bevallig, het beloop van haar hoold en baar boezem zoo schoon en edel, en tevens zoo wellustig, dal mijn jeugdig hart op eens vermeeslerd werd. ik zwoer niet te rusten voordat zij de mijne was, en vervolgde haar sedert dat oogenblik ; maar helaas! zij lette niet op mijne gebaren en oogenspraak, waarmede ik haar mijne liefde trachtte bekend te maken. Meermalen trachtte ik in bet vervolg baar op straal of in de kerk aan te spreken, doch vergeefs; wilde ik niet alles wagen, zoo moest ik geduld hebben; Ganita was doof voor de betuigingen mijner liefde : zij scheen van steen. Eindelijk was ik op het punt om alles op het spel te zeilen, toen ik vernam, dal de edelman, in wiens huis zij opgevoed was, een groot feest zou geven, waarop de gasten gemaskerd zouden komen, en waartoe de uitnoodigingen waren rondgezonden. Doch eer ik vervolg, mijne lieeren ! moet ik u nog zeggen, dat ik lot nog toe niet dan verkleed gewaagd had in de stad Ie komen, waar zij woonde. Vier uren verder en over de grenzen van hel kleine gebied, lag mijne ruiterbende, en de twee stalen waren elkander vijandig; maar ik verachtte hel gevaar; haar tc , zien en te spreken was het verlangen van mijn hart. Met eenigen mijner ruiters langs hij wegen benaderd, gelukte hel mij eender genoodigden en zijn geleide te overvallen ; ik ging in zijne plaats, vertoonde de uitnoodiging, en zette mijn voel in de feestzaal, terwijl hij, dien men vcrwachtle, gevangen werd gehouden. Te midden van het gewoel der gemaskerden, van al die pracht van kostbaarheden en zijde, sehitterendc door het licht van ontelbare waskaarsen, zag ik alleen haar, die ik beminde! Was hel een toeval of de wil van hare meesteres 1 ik wist hel niet; zij alleen droeg geen masker. O! haar gelaal was zeker te schoon om het te verbergen. Te midden dus van de bevallige vrouwen, die mij aanspraken, mij aanraakten met hare schoone armen, welke veelal onbedekt waren, die tegen mij werden aangedrongen, zij die veelal ternauwernood een lijn en doorschijnend kleed droegen, om hare edele leest te laten bewonderen, te midden, mijne lieeren! dezer van vermaak dartelende menigte, zag ik alleen ééne vrouw ; hel was Ganita ! Helaas ! vergeefs trachtte ik haar tc naderen ; eerbiedig stond zij achter den zetel van hare meesteres ; maar zij die mij omringden, lieten mij geen rust ; want het onzalige kleed, dal de edelman, wiens plaats ik had ingenomen, gekozen had, was dat eens toovenaars. Vergeefs trachtle ik mij met mijn tooverstaf ruimte Ie maken, elkeen viel mij met vragen lastig, en luid beklaagden zich de schoone nieuwsgierigen over mijne domheid of onbeleefdheid, want ik kon en durfde niet antwoorden, en evenwel zou ik den ineesten vrouwen gaarne met een kus den mond gesloten hebben.quot;

»Gij maaklet niet veel baast, Messire !quot; zeide \an Baerbergh, en grimlachte spottend, »en dat voor een ruiter; dal is een lange liefdeshistorie.— Heer van Lanskroon ! hel is uwe beurt om te werpen.quot;

«Vervolg, Messire! zeide Hendrik van INijvcld snel, »gij zuil er ons mede verplichten.quot;

»Vidal!quot; riep Perrol, zoodra van Baerbergh sprak; en toen deze zijn beker gevuld had, dronk hij en vervolgde : »Mcl vermaak, mijne lieeren ! een verwaande zol zou in mijne plaats Ganita dadelijk opgezocht hebben ; niets was gemakkelijker dan dit ; maar hoe kan men zonder opzien te verwekken, een dienstmaagd in een groot gezelschap aanspreken, als men door een aantal vrouwen vervolgd wordt ? Hoe zou hel mogelijk geweest zijn haar mijne liefde bekend te maken onder het oog van hare meesteres ? Maar tot mijn geluk vereerde de vorst den gastheer met een bezoek, en mijne aanbidsters of liever kwelduivels iiclcu mij alleen.

Hel iicdrani; in de zual vt'niiccnlci'do, en ik hcvoml mij aan hare zijde, ik belioel u niet te verhalen, wal ik haarzeide; ik heiniude liaar met drill; ik hehoel'de de woorden niet Ie zoeken ol' liel'de te veinzen, /ij sidderde, zoodra zij mijne slem hoorde. en verbleekte. O! toen was ik zoo gelukkig, en ik hegon Ie hopen; ik \iille iiare hand, alsof ik haar loekomsiig lol wilde voorzeggen, en terw ijl ik ze zacht drukte, bekende ik haar onstuimig, doch teeder, mijne liefde. Hare hand beefde, en terwijl zij zich vooro\ erhoog, draaide zij mijne hand om, en zag er in.quot;

»Wat ! zag zij er in V w as zij zoo gelukkig ?quot; vroeg lieer Cocne lachende.

IVrrol wenkle zijn knaap om hem Ie schenken.

«Zwijg toch, lieer van Baerbergh !quot; riep Willem van Wachlendonck gemelijk.

«Voor wien ?quot; vroeg de edelman

Perrol met zijn oog, dat door den wijn en de kwaadheid vuurslralen schoot; maar juist loen hel hoofd der Zwarte lieiidc zijn stilzwijgen wilde verbreken, en de mond zou gesproken hebben, die door woede krampachtig Ie zamen werd gelrokken, zeide de Hnrgiiraaf, die opzag, vriendelijk: «Voor wien. lieer van Maerhergh ! maar ik denk immers voor het geheele gezelschap ; Messire Per-rol spreekt toch op ons verzoek. Mag ik u verzoeken voort Ie gaan. waarde gasl!quot; eindigde hij beleefd lol dezen.

Perrol boog zich en vervolgde: »Zij zag door een kennis, welke allen vrouwen van haar stam aangeboren is, aan de lijnen, die in mijne hand waren, wie vóór haur stond. Zij wederhield met moeite een gil van angst en verwondering, en ze zeide mei een dolle slem, en mij verschrikt aanstarend: »(iij zijl Perrol, gij!quot; Ik beu IVrrol, (IJanita! hernam ik lerslond; o! waarom kan ik ook niet in uwe hand lezen, of gij mij bemint. Toen loonde zij zich bezorgd voor mijn leven, en zij beefde als een riet. o! ik las in haar harl, dalzij mij beminde, en lachte om hare, vrees. Maar zij deed mij iemand opmerken, die in een prachtige, oud Romeinsche draehl gekleed was, en ik weel niet welken Homeiusehen held voorstelde; de onbekende sloeg ons gade en zijne hand ruslte op zijn zwaard. Ik vroeg, waarom zij voor hem bevreesd was, en zij antwoordde mij, dal het de zoon van hare meesteres was. »llij haat u,quot; vervolgde zij, en ofschoon hij niet kan vermoeden, dal gij hier zijl, is bij cchter in staal n Ie bcleedigen en uw masker af te rukken ; want ook hij bemint mij.quot; »En gij Ganita?quot; vroeir ik loen. Zij schudde hel hooiden zeide: »IIem, neen ik bemin hem niel; maar vertrek, vlied! voordal hel Ie laat is: hij is moedig en woest; als hij nadert, zijl i,^rij verloren!' Wal zal ik u meer zeggen, mijne ileeren! ik wilde mij niet verwijderen, tenzij ze mij een onderhoud in den Inin wilde beloven, zoo zich daartoe gedurende den nacht de gelegenheid aanbood. Zij weigerde ; maar toen mijn medeminnaar naderde, beloofde zij het mij; aan hem had ik dil geluk Ie danken, en ik verdween onder de menigte.

Twee uren daarna zag ik, hoe zij zich van hare meesteres verwijderde, die naast den vorst dooide verlichte lanen van den Inin wandelde. De vervloekte Uoinein ging met zijn vader achter den vorst; op hel oogenblik, dal hij op een vraag van dezen antwoordde, verdween (Janita in een dei' zijlanen. Ik volgde en haalde haar spoedig in ; ver verw ijderd van hel gewoel der gasten, hoorden wij slechts nn en dan Hauw hel geluid der muziek in de danszaal. Mijn arm om haar heengeslagen, verzekerde ik haar van mijne vurige liefde, en Irachlle haar over Ie halen mij te volgen. Hel kostte mij oneindig veel moeite haar Ie overreden om mijn verzoek niel reeds dadelijk Ie weigeren ; de eerbied en de genegenheid, die zij voor hare meesteres koesterde, noopten haar te blijven, en de liefde, om Ie gaan. Ken gedurige onrust he-zielde haar; zij beefde, en mijne kussen waren zelfs niet in staal hare vrees te verdrijven.

Op eens rukte zij zich plotseling uil mijne armen, vatte mij hij de hand en riep: Vlucht! vlucht! of gij zijl verloren,quot; en trok mij mei zich voort. Zonder Ie welen waarom wij ons zoo snel verwijderen moesten, voldeed ik aan haar verlangen. Een eind wegs verder stond zij stil, luisterde en zeide, naar haar adem hijgende: »lk geloof, dal ik mij gelukkig bedrogen heb; hij was hel niet !' Maar loen ik haar vragen wilde, wien zij bedoelde, en haar met mijn arm wilde ondersteunen, nam zij de vhiehl,^:en riep met een slem, die vol liefdeen bezorgdheid was: »Mcgeef n naar de zaal, Perrol! en volg mij niel. De diiisteruis, die onder hel geboomte lieerschle, verhinderde mij haar Ic volgen. Weldra hoorde ik hel geluid barer vlugge schreden niet meer; maar wel dal van iemand, die behoedzaam scheen Ie naderen van de zijde, vanwaar wij gekomen waren. Daar ik niel hegee-rig was om kennis Ie maken met dengene, die naderde, haaslle ik mij deze plaals Ie verlaten; maar de persoon, wiens voetstappen ik gehoord had, scheen beter met de gelegenheid van ilil hoseh bekend Ie zijn dan ik, en hij versnelde zijne

schrcdcn. Ik volgde /ijn vooi'hccid, en ciiKlclijk, (li'sciioon liij mij tnisschicii evenwel /on ingehaald hebltcn, slnille ik legen een muur, en \\is( niel meel' werwaai'ls mijne selireden le riehlen; want de grond onder hel hier meer open opgaand ire-hoomle was met dichl slrnikgewas liegroeid, waardoor ik mei mijn (oovenaarskleed niel kon heendringen. Mei voorhijsnellen van een kleinen dolk, tlie gelukkig alleen mijn zwarlen lahlierd sehenrde, sloorde mij in mijne liesehonwing van hel oord, waar ik mij hevond, en ik zag den Moinein mei hel onthloolc, kleine, Itreede zwaard in de hand mij naderen. Vruehleloos had hij zijn dolk op mij afgeworpen, en naderde mij dns omziehlig. Ik wisi geen ander middel om eengeveehl le voorkomen, dan door hem loe le roepen: »\Vie irij ook zijn inoogl, verwijder u, ol vrees de kraehl van den prooien loovenaar!quot; doeh hij anlwoordde niel, maar naderde. Toen zeide ik: «lieer, ik hen ongewapend, hepaal dag en nnr, en gij znll mij op de plaals aanlrellen, die liij znll aanwijzen; maar hij naderde al meer en meer, en laehle valseh. Ik w isi, dal zells een edelman in llalië niel gewoon is een ongewapende le versehoonen ; mij hleel' nu niels anders over, dan de hand onder mijn loove-naarskleed le brengen, en ik Irok mijn degen, dien ik zoo verslandig geweesl was mede le nemen. Hel was ihans mijne henrl om le naderen ; de Itomein begon nu in le zien, dat zijn harnas van goud een sleehle verdediging zou zijn legen mijn langen kling; maar hel was le laai! Hel was een raar geveehl, mijne lleeren ! in den naeht lussehen een loovenaar en een Honieinsehen held, die op leven en dood slreden ; hel was vreemd, omdal hel slrakke gelaal der maskers niel slrookle mei de drillen, die de dragers bezielden : één onzer viel; maar, bij mijnheer Sl. (Jeorge! hel was de loovenaar niel!quot;

Ken zegevierende glimlach verloonde zieii op hel gelaal van IVrrol, en hij vervolgde : »Voordal (Janila genoodzaakl was in de zaal lenig le kee-ren, vond ik gelukkig gelegenheid, haar te nadelen, en beriehlle haar, dal de dwaze jongeling haar niel meer mei zijne aanzoeken zou laslig vallen. O! indien ik hel sehoone heidensehe meisje niel omlersleund had, zon zij gevallen zijn ; zij bad mij le vluclilen, voordal hel gebeurde ruehl-haar werd. Ik kon geen weersland bieden aan hare Iranen en beluigingen van liefde ; ik verliel haar, verliefder dan ooil, en gelukkig mei de be-wuslheid, dal ik bemind werd. Zonder verbinde-ring geraak le ik builen hel landhuis, spoedde mij i

mijne ruilcrs, die mij op een bepaalde plaals waebllen, en slelde den eehlen loovenaar weder op vrije voelen. '

Hier zweeg l'errol, en liel zich door Vidal in-sehenken.

»Hel was wal veel gewaagd, Messire ! vooreen paar sehoone oogen,' zeidc Hendrik van Mjveld ; quot;iiiaar zeg eens, hadl gij veel werk, om n van dien lasligen Homein le onlslaan ?quot;

l'errol dronk jnisl, en Coene van Haerbergh riep luid: «Ho! Ho! dal koslle niel veel moeite; gij boort immers, dal Messire de loovenaar een langen degen had ; indien ik de zoon van hel buis geweesl was, zou ik al mijne knechts en pajics op dien zwarle-kunstenaar hebben afgezonden, om hem met slokken en zweepen die verliefde grappen uil hel hoofd le kloppen !quot;

»Dal zou goed geweest zijn. indien een kinkel zich onder de gasten iremengd had,quot; zeide beer Jan van IMiddaehlen ; «maar in dil geval niel.quot;

»Tol hel middel van den heer van Haerbergh behoorde niel veel inoeds,quot; zeide l'errol lachende; • maar, op mijne eer! het is goed bedacht voor een edelman. Gelukkig had de Italiaan nog zooveel moeds, om mij zelf en alleen te w illen vermoorden, anders zou ik het genoegen niet bebben hier met n aan te zitten. [Kn, bij mijnheer St. (ieorge ! ik vind geen zwarigheid le verklaren, dal ik mij dikwijls van een langen degen bediend heb, maar diea nooit belt noodig gehad om mijne eer of mijn leven te verdedigen.quot;

Van Haerbergh wilde antwoorden, maar Jan van Lanskroon klopte vrij onzacht met den beker, waarin de dobhelsleenen waren, op de tafel en riep : komaan. Heer (ioene! het is uwe beurt, indien gij daar gaat woordentwisten, kunnen wij niel spelen, en gij hebt gewnnnen.quot; Met weerzin scheen deze tol bet spel terug te keeren en bet stilzwijgen le bewaren, en Jan van Middachlen verzocht IVrrol zijn verhaal le vervolgen.

«Ma dien tijd, mijne lleeren !quot; zeide deze, «liet ik niel na (Janila hij herhaling le beriehten, dat ik zonder haar niel leven kon, en dat, indien zij geen gehoor wilde geven aan bet verlangen van mijn hart, ze mij spoedig vóór zich zou zien, ten einde, met gevaar van mijn leven, aan hare voeten te smeeken om mij gelukkig te maken en te volgen. Lang bleef zij doof voor alles ; maar eindelijk overwon de liefde, die zij voor mij gevoelde, en op een nacht, dien ik nooit vergeten zal, verliel zij het landhuis, dat hare meesteres toen bewoonde. Ik waehlte haar daarbuiten ; den an-

deren morgen waren wij heveilisjd legen alle. vervolging: want ik was in mijne eigen legerplaats, en de liefde van (lanita beloonde mij voor al het-geen ik gedaan had om haar te verkrijgen. Van dal oogenblik al' leerde ik haar van dag tot dag hooger schatten; die dagen, mijne lleeren! he-huoren tol de gelukkigste mijns levens. Mijne ruiters zelfs, die meest ruwe krijgslieden waren, vereerden haar en hadden haar lief; zoo goed was zij. Hadden zij door eenig verzuim of eenige misdaad stral verdiend, dan smeekte üanita mij om genade, en menigmaal redde zij een hunner hel leven ; maar gij hadl ook eens moeten zien, hoe de moeder van de Zwarte Bende, zoo noemden zij haar, geacht werd. Gewoonlijk volgde zij ons in een wagen, welke door wille paarden gelrokken werd, en aan elk verzoek van haar werd even spoedig door de ruiters voldaan als aan mijne hevelen; maar ik was niet naijverig op mijn gezag ; want ik beminde Ganita, en zij was zoo goed. Ziedaar, mijne lleeren ! hoe ik verliefd werd op een heidinnelje, en ik acht mij gelukkig, dat geen uwer door mijn verhaal in slaap is gevallen.quot;

»llet geluk loopl mij nu tegen, lieer van Lans-kroon !quot; zeide Goene van Haerbergh, en vervolgde: »Kn is die Ganita, schoon en goed zonder voorbeeld. nog bij u, Messire ? ik heb dien wagen met witte paarden nooit bij uwe Zwarte Bende gezien.quot;

Perrol antwoordde niet, maar zag, half in gedachten verdiept en half luisterende naar het gesprek der gasten, over de tafel. Nu zeide Jan van Monlfoorl, terwijl hij den beker met de dobbel-steenen aan den heer Vincenl van Swanenhurgh overgaf, en voordat van Baerbergh zijne vraag herhaalde: »(iij hebt ons zeer vcrplichl, Messire! Hetgeen gij zoo even verhaaidel, is zeker reeds jaren geleden, niet waar ? maar zeg eens, of gij het geluk hadl Ganita lang bij u te houden.quot;

»() ja. Heer Burggraaf!quot; hernam Perrol, en zijn somber gelaat nam een vrolijke plooi aan, «sedert dien tijd is er reeds zooveel gebeurd; ik voerde haar met mij naar Frankrijk, alwaar zij korl daarna overleed, en nimmer heb ik een vrouw kunnen vinden, die mij zoo beminde als zij.quot;

De gasten dankten Perrol, omdat hij wel aan hun verlangen had willen voldoen, en Goene van Baerbergh zeide M. iDaar de geschiedenis aan deze heeren bevallen is, wil ik het tegendeel niel zeggen ; maar gij znll mij toestemmen, dat bet geen groote kunst is om het bail van een gemecnc heidin Ie veroveren. Hier heb ik een talisman,

Messire! legen welken Ganita niet bestand zon geweest zijn,quot; en hij nam een stuk goudgeld lus-schen duim en vinger, en hield het bij de vlam van een kaars.

«Veel beter dan uw versland legen dezen la-lisman. Heer Van Baerbergh!quot; zeide Perrol, cn hield lachende zijn beker in de hoogte.

»Gij zoudt u bedriegen, Messire !quot; antwoordde van Baerbergh met drift. »Op mijne eer! wij zijn hier in het Noorden gewoon wijn cn geen water Ie drinken ; ik daag n uit om legen mij Ie drinken.quot;

«Neem dal niet aan, Messire!quot; riep Hendrik van Mij veld vroolijk, «want onze vriend, heer Goene, is nog zoo goed, alsof hij niets gedronken had ; zijne tong slaat alleen maar dubbel, omdat hij Ie driftig spreekt. Maar waar blijft onze geestelijke zuster nu ? zullen w ij daarvan niets hooren ? dan is het de schuld van Mijnheer, dien voorstander der hcidinneljes.quot;

»lk bid u om verschooning,quot; zeide Perrol, «maar ik geloof dat wij beter zouden doen om hel er bij te laten ; het is niel aangenaam iets Ie vertellen, dat niel algemeen bevalt.quot;

»En waarom zon het niet bevallen?quot; riep Van Baerbergh, «indien de non maar van een adellijke geboorte is; wanl anders legt gij er niet veel eer mee in.quot;

Doch Perrol stoorde zich niel aan dit gezegde, en noodigde Hendrik van ISijveld uit om met hem Ie spelen ; maar Bijer van Broeehnijsen verzocht den heer Van Wachlendonck een oogenblik geduld te hebben, en lerwijl hij den beker nederzette, overreedde hij Perrol, ten minste met korte woorden iets van de non Ie verhalen, over welke hij gesproken bad, en deze onderwierp zich, hoezeer ongaarne, aan hel verlangen zijner vrienden.

«Welnu,quot; zeide Perrol, «gij verlangt hel, en ik zal trachten u genoegen te geven. U hel klooster le noemen, waar ik Ginlia voor het eerst zag, is onnoodig; genoeg zij belle zeggen, dat de nonnen allen den naam van jonkvrouw droegen, en uit de eerste geslachten des lands afkomstig waren.^Ken edelman, met wien ik in kennis geraakt,^;,f3, onderhield een minnarij met een de'/ geklooslerde jonkvrouwen; hij verzocht mijquot; hem op zekeren nacht te vergezellen, cn ik durfde zijn dringend verzoek niet afsl an; bij die nachtelijke samen-komsl zag ik Ginlia, werd op haar verliefd, en verzocht nu mijn vriend om hem altijd te verge zeilen ; doch met moeite liet zij zich door bare vriendin overhalen om mij le woord le staan. Ik 1 schetste haar mei zooveel vuur hel geluk, dal

haar builen het klooster wachtte, dat zij in hel einde uan mijne smeekingen gehoor gaf, en mij toestond haar te schaken. Mijn vriend, die zich vergenoegde met zijne minnares nu en dan te zien, was mij behnlpzaam, en alles liep gelukkig al. In den eersten tijd had ik reden om tevreden Ie zijn; zij beminde mij, en zij was zeer schoon ; een edele gestalte en regelmatige trekken gaven aan al hare bewegingen een zekere waardigheid, en zij was zoo blank als sneeuw. Maar mijn geluk duurde niet lang; vergeefs bezocht ik met haar dan deze, dan gene plaats, en stelde haar overal in de gelegenheid om Ie sehitteren. Hare praalzucht en hoovaardij kenden geen palen: de kostbaarste kleederen en kleinodiën gaf ik haar, en nimmer was zij tevreden, maar verweet mij bij dit alles nog bij herhaling, dat ik haar hare gelofte had doen breken. Slechts nu en dan kwam de liefde weder boven : dan gal' ik gehoor aan haar verzoek, om haar naar een of ander feest of pleeblikheid te geleiden ; maar zoodra was haar verlangen om Ie schitteren niet voldaan, of zij wierp hare praeh-tige kleederen van zich alquot;, en trok het kleed eener boetvaardige aan, en, in plaats van mij Ie liefkoo-zen en Ie kussen, jammerde en klaagde zij. Dan weder ontwaakte haar trots, waarvoor ik ternauwernood beveiligd was. Giulia was de schrik mijner ruiters en der vrouwen die haar dienden ; o, welk onderscheid met Ganita! Ilccds meermalen hadden die dwaze vlagen van berouw mij verdroten, zoowel als hel gezag, dal zij over mijn volk wilde uitoefenen, toen ik genoodzaakl was, haar verzoek om haar naar een zeker feest te geleiden af te slaan. Sedert dien lijd waren al mijne pogingen om hare liefde te behouden of Ie herwinnen vruchteloos ; maar ik aarzelde om haar te verlaten, om-dal ik dacht, dat ik haar nog beminde, en niet wist ■ al van haar worden moest. Doch zij noodzaakte op zekeren dag haar te zeggen, dat zij mijne legerpl. s verlaten moest; wanl zij vorderde van mij, dat i! den besten ruiten mijner bende zou laten ophangen, omdat iiij haar oneerbiedig geantwoord had ; en daar ik weigerde aan baar verlangen le voldoen, en haar voor oogen hield, dat zij mij reeds meermalen had gedwongen, zulke kleine misgrijpen zwaar te slrallen, loonde hij zich zoo trotsch en verbolgen, dal alle hoop om mij met haar te verzoenen, zoo ik begreep, onmogelijk werd.quot;

«Dienzelfden nacht, mijne lleeren ! werd ik gewekt door een geluid, dat ik in mijn paviljoen meende te hooren, en ik zag Giulia, die mijne

J. F. Ol.TUANX I)t' Srh/l/lt)hpnlfr II legerstede naderde ; ik dacht, dat zij berouw gevoelde, en wachtte af, wat zij zeggen zou ; doch spoedig werd ik beter onderricht, en keerde ternauwernood den dolkstoot af, dien zij mij met vaste hand toebracht; ja zelfs koslte het mij moeite baar het moordtuig te ontnemen. Met een lichte wonde in de zijde aan dil gevaar ontsnapt, besloot ik mij tegen nieuwe aanvallen le beveiligen ; en daar haar die vlaag van boclvaardigheid nu bijna niet verliet, begreep ik niet heler overeenkomstig haar verlangen Ie kunnen handelen, dan haar in de gelegenheid le stellen om boete le doen voor hare zonden, ik Nel haar naar een klooster brengen, en heb sedert niet meer van haar gehoord.quot; Zoo al de beide avonturen, die Perrol verteld had, niet overeenkwamen met de strenge wetten der zedelijkheid, zoo had bij echter, vreemd genoeg voor iemand als hij, vermeden om hetgeen tus-schen hem en de non en Ganita was voorgevallen, met alle nalnurlijke en sterke trekken te beschrijven ; ook scheen, hetgeen hij verteld had, de lachspieren zijner tafelgcnooten niet in beweging Ie brengen. Maar toen hij zweeg, en de gasten onder hel drinken der geeslrijke dranken, zich schenen te beijveren, om elkander de loef af le steken in hel voordragen van vertellingen en voorvallen, welke meestal uitmuntten door een onkiesche en ruwe beschrijving, waaruit alle zedelijkheid verbannen scheen, had hel juichen en lachen geen einde. Ook in deze soort van verhalen, loonde zich de aanvoerder van de Zwarte Bende, die zijne vroolijkheid scheen terugbekomen te hebben, uitgeleerd, en vergeefs zocht de beer Van Haerbergh met hem te wedijveren. Geen der aanwezigen achtte het beneden zich, op zijne beurt het woord te voeren, en zelfs Montfoort liet zich niet lang noodigen, maar verhaalde iels, dat heler in den mond van een geineenen stalbroeder, dan in den zijnen zou gevoegd hebben.

»En hoe hebt gij het Ie Amersfoort, Perrol?quot; riep van Middachlen, toen er een oogenblik stilte was; «verdoemd! is hel waar, dal gij in de Ver-guldc Helm le luiis ligt ?quot;

«Zoo is het, in de Langestraat bij meester VVouler: een goed huis, ik verzeker het u,quot; hernam Perrol lachende.

«(üj zijl een gelukkige diiiv gt;l, Messire!quot; zeide Van Wachlendonck ; «maar hoe zit het, maakt gij het hof aan zijne schoone dochter ? o ! wat een lief kind is het, niet waar ?quot;

«Niet onaardig, gij hebt gelijk !quot; vervolgde Perrol, «zij is wel waard, dal men eenige

zorgen aanwendt om haar hart te winnen.quot;

«Ho! ho ! Messire veroveraar!quot; riep Van Baer-bergh, «gij komt hier te laat; Jan van Schafle-laar zal het meisje trouwen ; zij houdt u voor den gek.quot;

«Verplicht voor deze inlichliiig, hoogwijze lieer !quot; hernam Perrol spottend : «Perrol vrijt wel, maar trouwt niet; wat gaat mij aan, wie haar naar het altaar geleidt, als zij mij gelukkig gemaakt heeft.quot;

«Zij bemint u dan ?quot; vroeg Van Middaehten verwonderd, en van Baerhergh riep : «Gelooft het niet, mijne heeren ! nimmer leende Maria van den Smid het oor¹ aan de vrijage van den aanvoerder der Zwarte Bende; ik wil er een weddenschap op aangaan.quot;

«Met ii?quot; zeide Perrol somber, «indien wij wedden, Heer Van Baerhergh! zal het om een andere zaak zijn.quot;

«En om welke dan ?quot; riep deze toornig; maar Van Middaehten zeide luid lot Perrol: «Welnu, Messire ! wed dan met mij, indien het waar is, diil gij zoo gelukkig zijl om eenige hoop Ie voeden.quot;

«Met genoegen,quot; hernam Perrol mei drill. Maar waarom wedden wij, en welk bewijs vordert .«ij. om u Ie overtuigen, dal Maria de mijne is ?quot;

«Vóór Sl. Thomas-dag zult gij haar hier in de slad brengen,quot; riep van Middaehten ; wij zullen n met haar aan uwe zijde door de slad zien wandelen, en gij en al deze heeren, zullen mij de eer aandoen, om mei uwe Maria hij mij Ier maaltijd te komen ; en ik slcl het paard, dat ik gisteren hereed, tegen dat, op hetwelk gij gezeten waart.quot;

Ken oogenblik bedacht zich Perrol, en zag somber voor zich. «Met zij zoo, Heer van Middacli-len ; maar hel doel mij leed, dat gij'uw schoonen slrijdhengsl in gevaar stelt : gij zuil mijn Hedor niet winnen.quot;

«Ik heb geen vrees,quot; hernam deze lachende; maar de Burggraaf zeide: »llel is alles goed, mijne heeren, en ik ben benieuwd, wie hel winnen zal; maar ik zou ongaarne zien, dal den meester uil de Vergulde Helm reden lol ongenoegen werd gegeven ; hij is een voornaam man in zijn gild, en zijn dochter een braaf meisje. Hel zou mij zelfs leed doen, als hel geluk van den heer Van Scbaf-felaar verstoord werd ; deze is een edelman, ofschoon hij niet aan onze zijde is ; gij weet hel, mijne Heeren! Zou bet niet beter zijn de weddenschap te verbreken ?quot;

Perrol loonde zich, na eenige aarzeling gereed aan dit verlangen te voldoen ; maar Van Middaehten minder; en toen Van Baerhergh spottend aanmerkte, dat Perrol zich wijselijk terugtrok, omdal Van Schaiïelaar zeker geen genoegen zou scheppen in deze weddenschap, verzocht deze den beer Van Montfoorl om de zaak haar loop Ie laten, met belofte, dat de meester geen reden zou hebben om over hem te klagen ; en de Burggraaf was genoodzaakt aan bel verlangen der door den wijn verhitte gasten loc Ie geven.

Met vernieuwde drift ving nu het spel weder aan, en men hoorde niets dan bel werpen met de steenen, hel verzetten der schijven en het gelach en gevloek der spelenden. Doch op eenmaal stond Van Baerhergh op, en riep, juist loen de groole deur van de zaal, die geopend was geworden, wederom werd dicht gedaan: «Edele gastheer! ik vraag verschooning; maar ik meen daar Ie booren, dat in de andere vertrekken het speeltuig klinkl ; ik hen er een liefhebber van. Hoe komt bel, dat, daar alles door u is aangewend om ons vermaak aan Ie doen, alleen de lieve muziek vergelen is ?quot;

Montfoorl lachte; waut hel had heer (loenc moeite gekost om recht Ie blijven staan en verstaanbaar te spreken, en hij zeide vroolijk: «Ik hid u om vergeving voor dil verzuim; maar juist omdal ik wist, dal gij, mijn waarde gast! een groot kenner en liefhebber van het snarenspel en den zang zijl, heb ik mijne gasten er niet op durven onthalen ; want er zijn op dil oogenblik geene kunstenaars in hun vak in de slad ; zij, die in de kamers van dil hofspelen, zijn niet waardig hier Ie verschijnen.— Is hel niet zoo, meester Gijsbert ?quot; vroeg de Burggraaf, en wendde zich lol zijn hofmeester, die achter hem stond.

«Het is zoo, edele Heer!quot; antwoordde Gijsberl zich buigende; «alleen Aleida zou misschien de eer waardig geweest zijn, om hier te verschijnen ; maar zij zingt niet, en is alleen gewoon Ie spreken.quot;

«Aleida, lieve Aleida!quot; riep van Baerhergh, «waar is zij, meester Gijsberl ? Ha! ik hoor haar liever spreken dan die rederijkers, die den naam van sprooksprekers niet meer verdienen.quot;

«Waarschijnlijk nog in een der vertrekken, waar de overige gasten van den edelen Burggraaf onthaald worden,quot; antwoordde deze ; en loen Montfoorl zag, dat men algemeen verlangend was de schoone spreekster te zien, gelastte hij meester Gijsberl haar binnen le leiden.

Het geduld van de gasten werd op geen lange proef gesteld ; want spoedig keerde de hofmeester terug, gevolgd door bet meisje, dat hij was

j;aan lialen, en dal zich, zonderVeenige schroom Ie laten blijken, vriendelijk lachende boc% toen hare bewonderaars haar met gejuich begroellen, en allen met Coene van Uaerbergh op de gezondheid dronken van de schoone spreekster, de Zwarte Aleida.

Zij was niet groot van gestalte ; maar hare locst was fraai, en de schoone vorm van haar hals en hare armen, gevoegd bij de losheid harer bewegingen, deed haar nog bekoorlijker voorkomen, dan ^zij inderdaad was. liet licht der kaarsen deed ook geen kwaad aan hare schoonheid, want tie kleur van hare huid was een weinig bruin; deze tint gal' als bet ware meer vuur aan de zwarte, sprekende oogen, en deed de witte tanden van de spreekster meer uitkomen. Het baar was met veel kunst boven het hoofd samengevlochten en met bloemen doorstrengeld ; een groen zijden kleed van eigenaardigen vorm liet haar hals en hare armen onbedekt, en reikte slechts een eind wegs over de knie, hetgeen gelegenheid gaf om den schoonen vorm harer enkels en voelen Ie zien; ook droeg zij, in plaats van schoenen, een soort van voetzolen van leer, die met banden om het been waren vastgemaakt. De gordel, dien zij droeg, scheen van geslagen goud : bare armen prijkten met kostbare ringen, en het groene kleed was met gouden sterren bezaaid. Zij had den langen, doorschijuenden sluier, die boven op haar hoofd was vastgemaakt en lol den grond reikte, achterwaarts geworpen, toen zij was binnengetreden. In écu woord, de heer Van Haerbergh en de overige gasten hadden niet len onrechte verlangd haar te zien ; want voor een spreekster, die van de eene stad naar de andere voor haar beroep moest trekken, en dan hier, dan daar, op de feesten, die de edelen of voorname burgers gaven, ontboden werd, was zij schoon te noemen. Toen zij bezijden de tafel was genaderd, en bevallig lonkende, de groeten van sommigen der gasten beantwoord had, hield zij hare vcbcpkc (I) in de linkerhand, en zeide zich voorden gastheer buigende:

«De edele Burggraaf verwaardigt zich mij Ie laten ontbieden, wat verlangt hij van mij ?quot;

«Mijne edele gasten waren verlangend u te zien,quot; antwoordde Montfoort [lachende, »en waarlijk, Aleida ! gij ziel er zoo bevallig uil, dal ik niet twijfel, of zij zullen gaarne iels van de kunst booren, waarin gij hel zoover gebracht hebt; spreek dus eenige uwer fraaiste sproken, en maak het niet te

(I) (of rebee) Driesnavige viool.

kort; want wij zien gaarne een hupsehe deern.quot;

Aleida boog zich nogmaals, toen hij zweeg, en maakte zich gereed, terwijl zij haar speeltuig stemde; maar Van Haerbergh, die aan de overzijde van de tafel zat, en haar dus niet goed naar zijn zin kon zien, verzocht den heer Van Montfoort, of hij baar naar zijn welgevallen mocht plaatsen. Deze gaf hem lachende zijne toestemming en Van Baerbergh riep; »Ho! meester Gijshert! wees zoo goed, aan hel einde van de tafel door de knapen hel een of ander Ie laten zetten, waarop het lieve kind zich plaatsen kan, want zij is te schoon, om zoo laag hij den grond Ie staan. Zoo waar ik leef! Mess ire Perrol is oorzaak, dal ik haar bijna niet zien kan.quot;

»llet verwondert mij,quot; zeide deze spottend, «dewijl gij zoo op haar gesteld zijl, dal gij haar niet een plaats aan uwe zijde inruimt; hel zou niet onaardig zijn, een rilmndc (I ) naast een edelman Ie zien zitten.quot;

»Kn waarom niet, Messire ?quot; hernam Van Haerbergh driftig,»daar wij, die bijna allen edellieden zijn, wel met hel hoofd der Zwarte] Hende aanzitten?quot;

»Om met hem aan te zitten, lieer!quot; antwoordde Perrol somber, «daartoe behoort niet veel moeds maar wel omhein inhei strijdperk op te zoeken; waartoe dus zooveel redenen, daar één woord jje-noeg is, en de beleefdheid voor onzen gastheer u gebiedt Ie zwijgen ?quot;

«Zwijgen!quot; riep Van Haerbergh, »ik ken geene vrees, zelfs niet voor een langen degen,quot; en hij lachte luid. Doch Montfoort en eenige anderen verzochten stilte; ieder zweeg en zag met opmerkzaamheid naar de Zwarte Aleida, die nu op een verhevenheid, uit vier zitbanken samengesteld, aan het einde van de tafel stond. Met een bevalligen lach op hel gelaal zag zij over de tafel, hield hare rebeeke in de linkerhand, en raakte mei den strijkstok, dien zij in de rechter hield, de snaren aan. De sproken, welke zij sprak, muntten meer uil door vroolijkheid, en lichtzinnigheid, om geen erger woord te gebruiken, dan door zedelijkheid, kiesch-heid of goeden smaak ; de voordracht was juist in den geest der vertellingen, en evenmin als zij verzuimde, om die zinsneden, welke het meest met de goede zeden in strijd waren, met des te meer beteekenis uit Ie spreken, evenmin verzuimden de gasten om die gedeelten harer sproken het meest toe Ie juichen. Maar wanneer men in hel oog houdt, in welken lijd dit voorviel, dat er geene vrouwen aan den disch zalen, en de gasten reeds

(1) Iemand uit een boeveogoslacht.

zoolang l)ij den beker vertoefd hadden, baart dit geene verwondering; Ie meer daar deze verhalen, welke niet allen verloren zijn geraakt, zelfs nu nog wel in staat zijn, den stroeven geleerde te doen glimlachen ; en de Zwarte Meida behoorde lot dal gedeelte harer kunne, welke, alleen als het te pas komt, zich zedig weten te toonen : iets waarvan de schuld meer aan de kostwinning, welke zij misschien legen haar wil had aangevangen, dan aan haar zelve le wijten was.

Zij sprak de sproken, zooals men toen gewoon was te zeggen: van de Srhimrnc en vun den Hing, en eenige andere, als : ran den Si-halkrzol die in dr helle yhinc, alias van Mijnheer St. Pee-Ier en den Schalkezol: van de lloze van den Minnebroer ; ran de twee Poirlers enden Ddijier, en van de liehle W iren en de Vedelaers. Eiken keer als zij ophield, juichte men haar toe, en Van liaerbergli in het bijzonder gaf zijne opgetogenheid le kennen ; sedert zij de snaren had aangeroerd, scheen hij Perrol en zelfs den wijn vergeten te hebben, en hield zijn blik onafgewend op Aleida gevestigd. Perrol daarentegen, gaf alleen zijn goedkeuring le kennen, als hel gejuich zijner tafelvrienden hem deed opmerken, dat zij zweeg. Noch de schoonheid van hel meisje, noch de bevallig-1' id, waarmede zij sprak, noch de lonen barer i'ebeeke, schenen hem bezig te houden, en nu en dan wierp bij een blik op den vroolijkcn Van Baerbergh, en dan vertoonde zich een kwaadaardige grimlach op zijn gelaat.

Toen nu de laatste vertelling was al'geloopen, hield zij op, en scheen te wachten, of men haar nog langer wilde booren spreken, en Monlfoorl zeide : «Wijzijn allen over u voldaan, Meida! Ik geloof dal de goedkeuring, die gij verworven hebl, er u niet aan zal doen twijfelen ; maar indien hel waar is, dal gij ook voor de vuist iels weet voor te dragen, zoo spreek over onze overwinning op den Stadhouder, en wij zullen mei nog meer genoegen naar u luisteren.quot;

Deze nilnoodiging kon niet missen aller goedkeuring weg te dragen, en Aleida sprak vol vuur de volgende woorden uil, lerwijl zij door den toon harer slem, door verandering van baar gelaat en hare houding, en door de verschillende en eigenaardige aanslrijking van bare rebeekcCen onverbeterlijke uitdrukking aan hare woorden gaf:

»De Oostenrijker beveelt; de Stadhouder dreigt, en het is heervaart in Holland. Men grijpt de wapens aan, en ridders en edelen

bestijgen hunne slrijdhengsten. De poorters snellen toe; ontelbaar is hun aantal, en slal-broeders, lansknechten en kloveniers (I) zijn er in menigte. Hunne leus is: /irirht I 'Irecht!'

»()ver uwe afgestormde muren zullen zij den vreemden basterd weer op zijn zetel zetten. Vernietigd zijn dan uwe voorreebten, verdreven de bloem van uwe burgers, uwe wettige regeering wordt afgezet. Gij hebt geen schuilplaats meer, dappere Hoekscben ! Lilge-wisclit worden uwe wapens, ternedergeworpen uwe sloten, o Edelen! Hun eisch is: buig voor den Bourgondiër! kruip voor den verjaagden mijtervorst!quot;

«Zij zijn opgerukt en het blokhuis is belegerd ; duizenden paviljoenen prijken m de velden. Tevergeefsch zou bet zijn ze le willen lellen; bet oog wordt verbijsterd, als de zon teruggekaatst wordt door de harnassen en wapenen en door de kleuren der banieren en wimpels. Niels boort men dan hel gebriescb der paarden, hel gejuich der gewapenden en het geweld van bussen en slangen.quot;

«.Maar van den torentrans van heilige huis, ziel men de noodvuren der dapperen ; de ridder van Monlfoorl roept: le wapen ! en luid weergalmt deze kreet. Van alle zijden zie ik ridders en knapen, poorters en gewapenden toesnellen, en ik kan hen niet lellen. Zij zijn allen dapper en stout, en blaken van slrijd-lusl. De banieren golven ; de pluimen wapperen ; de rossen zijn ongeduldig, en met een ontembaren moed roept Utrecht : wapen!

wapen!quot; j; v

z r

«De dag breekt] aan, en reeds is alles in | v bet harnas; de klok klept, en mei vuur her- v

baalt men in straal en sleeg, op gracht of n

brug, en op de hoefslagen: Wij zullen ten | ( slrijtlc f/iian ! De kloeke bezetting juiehl, als zij li

hare wapenbroeders ziet naderen. De bussen s

zwijgen, en de stalhouder staal verstomd, als ij v bij u ziel, o dappere ridders en knapen ! poor-

Iers en mannen van wapenen ! want uw moed is hem bekend, en hij voorziet lielpeen gebeuren zal.quot;

»De aarde dreunt onder de boeven dei-rossen, en onder den voortsnellenden drom van met ijzer gewapende mannen, en het gevecht begint. Tevergeefs ontbrandt het donderkruit in bussen en slangen ;(1) Je vergeefs vliegt pijl en hout van boog en armborst; de mannen van Utrecht zwichten niet. Luid klinkt de roep van Utrecht en St. Maarten, en zwaard en lans treffen beukelaar (2) en harnas, en wal niet vlucht wordt door uw arm verslagen, en uw moed heeft Utrecht en het Slicht gered.

«Heil u ! o dapperen! heil u! gij hebt gezegen vierd ! De vijand is geweken en hunne wapenpraal is uw huil. Ik zie^ harnas en wapenen hier; maar zij, die ze droegen, zie ik hier niet; zij zijn gevlucht of verslagen ; ik zie hier wimpels en banieren ; maar degenen, die ze opgestoken hebben, zie ik hier niet; zij zijn door u overwonnen. Heil u ! gij hebt gezegevierd !quot;

«Drinkt! dapperen ! drinkt! en zingt het zegenlied, heft boog den beker en schenkt den wijn; want gij beht gezegevierd! Drinkt ter eere van mijnheer St. Maarten ; want hij heeft met u gestreden, en zing! den lof van den dapperen ridder van Montfoort; want hij geleidde u ter overwinning !quot;

Nauwelijks bad zij het laatste woord met kracht van stem uitgesproken, ol een luid hoezee ! liet zich hooren. »Leven Montfoort en St. Maarten !quot; riepen allen met donderende stemmen ; hoog hieven zij hekers en schalen, en riepen nog driewerf; hoezee!quot; toen zij ze geledigd nederzetten; maar nu kreeg ook de Zwarte Aleida hare beurt. Opnieuw oogstte zij van alle kanten de luidruchtigste loftuitingen in, en aller oogen bleven op de seboone spreekster gericht, toen zij ongedwongen van de verhevenheid afsprong, waarop zij gestaan

(1) Lange kiiuonncu.

(2) Schild.

had, naar Montfoort trad, en zeer diep voor hem hoog.

»Is het uw wil, dal ik vervolg, edele ilidder! of dat ik mij verwijder?quot; vroeg zij heleefd en vriendelijk, «gij hebt sleehls te bevelen, en uwe goedkeuring zal mij nieuwe krachten geven, om naar uw welgevallen te spreken.quot;

«Neen, Aleida!quot; antwoordde Monllbort, vriende-delijk met het hoofd knikkende, »r)iis verlangen zou wel zijn n langer te hooren ; uwe sproken bevielen ons, en vooral hetgeen gij het laatste spraakt, was schoon; maar mijne gasten en ik willen van u niet Ie veel vergen. Meester (üjsbert zal ii inorgeiiquot;J)oven hetgeen gij reeds verdiend hebt, in mijn naam, twee dukaten en een kleed van wit laken van Diesl en nog een sanguin laken geven, en zoo «lij will, neem ik n in dienst vim mijn huis.quot;

Aleida boog zich, lol dankzegging, en wilde zich nu, na [de gasten diep gegroet te hebben, verwijderen ; maar daar riep de beer Van Baerhergh : »Neen, dal kan zoo niet: lanjessi', (I) lleeren 1 largesse voor Aleida !quot; en Van Middaditen, die naast hem zat, ja de meeslen der gasten en zelfs Perrol schreeuwden: «Inrf/cssr !quot; Inrf/cs.sr voor de Zwarte Aleida! '

Een glans van vergenoegen vertoonde zich op haar gelaal, en zij boog zich nogmaals; want b'-halve de eer, die men haar aandeed, streelde haarlt; de hoop van een ruime soms gelds in te zamelen. Zij hing dus den sluier over haar linkerarm, en vervoegde zich bij den heer Jan van Nijvehl, die aan de pechterhand van den Ihirggraaf zal, en deze legde een paar geldstukken in den zak, die door haar sluier gevormd werd. Lik wisselde met haar een paar woorden, terwijl hij haar naar zijne verkiezing begilligde, en nimmer liet zij na om onbedeesd en vroolijk Ie antwoorden. Zoo voortgaande, kwam zij ook bij l'errol, en bij zeide lachende, terwijl hij een goudstuk in haar sluier legde: «Indien hel nog zoo is, als gij in uwe laatste ver-lellingen gezegd hebt, zullen de geestelijke heeren wel spijl gevoelen dat gij evenals de vedelaars uw brood vei dient bij de edellieden: want gij zoudl in staal zijn om met uwe zwarte oogen bet hart van een bisschop vuur te doen vatten.quot;

Zij lachte vriendelijk, knikle, dankzeggende, met hel hoofd, en hernam schalksch : »0! neen, die oogen hebben zooveel kracht niet ; en als wij al zonden beproeven hel hart van een voornaam heer

--n/

(1) «Maak ruim baai,quot; bevel bij liet begiu vau een tournoui. Hier bet. mildheid.

Ie winnen, dan kunl gij verzekerd zijn, Heer! dal hij geen mijter en staf, maar helm en zwaard zou voeren.'

Per rol, die lol haar gesproken had, omdat elkeen haar iets gezegd had, sloeg niet veel aeht op haar antwoord, noeh op den hlik, dien zij op hem richlle, en zag onverschillig over de tafel. De schoonc spreekster vertoefde echter nog; de spijt, dal Perrol zich van haar afgekeerd had, was op haar gelaal te lezen, en zij roerde niet hare vingers de snaren van hare rebeeke aan, hetgeen hel hoofd der Zwarte Bende deed omzien ; verwonderd, dat zij nog achter hem stond, dacht hij, dal zij niet tevreden was met hetgeen hij haar gegeven had, nam nog een stuk geld, en wilde hel in haren sluier werpen. Met een zekere lierheid en gekwetste eigenliefde, wees zij echter zijne hand terug, schudde met haar hoofd, als wilde zij zeggen: ik vroeg n om geen geld, en vervolgde haar weg langs de tafel. Opmerkzaam zag Perrol haar na, en legde glimlachende hel stuk geld weder voor zich neder.

Toen zij aan Jie zijde van de tafel hare inzameling had verricht, keerde zij terug, en achter den Burggraaf omgaande, hezocht zij ook nu de heeren, die aan zijne linkerhand zaten. Perrol zag, hoe Van Baerhergh, die mei ongeduld het oogen-blik had afgewacht, dat zij hij hem kwam, ook eenig geld aan haar gaf; hoe hij hierna hare hand vatte, die beschouwde en toen zij tevergeefs moeite deeil, om ze weder vrij te krijgen, haar met zijne andere hand onder de kin streelde. haar*tot zich trok, en haar iels in het oor (luisterde. Zij schudde met het hoofd, alsof hetgeen hij zeide haar niet heviel; maar toen hij nog eens gesproken bad, antwoordde zij hem, vriendelijk lachende ; hij bel bare hand los, en verwijderde zich van hem. Toen zij hij den laatsten gast geweest was, boog zij nogmaals diep voor bet gezelschap, en verliet, de hand op haar hart leggende, met vlugge schreden de zaal. Terwijl zij zich met Van IJaerbergh onderhield, wenkte Perrol zijn knaap om bij hem te komen, en sprak met hem, waarna Vidal bijna gelijktijdig met de Zwarte Meida door de groote deur van het vertrek trad. Perrol scheen in ge-dachlen verdiept, en lette weinig op hel spelzijner tafelvrienden, dal dadelijk na hel eindigen van de sproken weder begonnen was; maar toen Vidal was teruggekeerd en met hem gesproken had, scheen bij zijne gewone vroolijkbeid lerugheko-men te hebben.

Zij, die met het vullen der geledigde bekers

belast waren, hadden nimmer meer werk gehad dan nu. Er was meer gedruisch in de zaal dan toen al de gasten vereenigd waren ; want men speelde grof; de een juichte en dronk als hij won, de ander vloekte als hij verloor, dronk nog eens, en daagde den winner wederom uit om met hem te spelen. De burggraaf, ofschoon ook vroo-1 ijk gestemd, en nimmer afslaande om eenige goudstukken Ie wagen, wierp somtijds wel een bezorgden blik over de tafel, waarop goud-en zilvergeld zoo roekeloos gewaagd werd, en hij vermoedde, dat zells misschien spoedig ketens, ringen, wapens of andere kostbare kleinodiën zouden verspeeld worden.

«lleidaar, Messirc ! beidaar!quot; riep Van Baerhergh tegen Perrol, die grimlachende alles gadesloeg en niet medespeelde; want de heer van Broechuysen, met wien hij had gedobbeld, had voor een oogenblik de tafel verlaten. «Zijl gij bang om uwe spaarpenningen te verspelen, en is er niets meer in de krijgskas der Zwarte Bende?quot;

«Meer dan gij er tegen zoudl kunnen leggen Heer 1quot; antwoordde Perrol lachende ; maar zijn lach was van een anderen aard dan die vau den onvoorziebtigen jongen edelman ; al de mannen, die aan de tafel zaten, scherlslen en waren vroo-lijk; maar geheel anders dan het hoofd der Zwarte Bende.

»0 !quot; riep Van Baerhergh, en wilde vervolgen ; doch eer hij verder sprak — want het kostte hem een weinig moeite duidelijk Ie spreken — zeide Perrol: «Maar dat daar gelaten, gij hebt mij daar straks uitgedaagd om tegen u Ie drinken; welnu ik neem het aan 1 hier zijn de sleenen, daar is mijn spaarpenning, beproef levens uw geluk ; mijnheer Van Broechuysen zal u wel zijne plaats inruimen.quot;

Coene. van Baerhergh, die tot nog loe gelukkig gespeeld had, wierp een begeerig oog op hel geld, dal Perrol voor zich had liggen ; doch hij aarzelde om de uitnoodiging aan te nemen. Zijn hart riep hem aan : speel niel mei hel hoofd der Zwarte Bende; maar zijn hoofd, door den wijn verhit, zeide : drink en speel met hel hoofd der Zwarte Bende ; gij zult gelukkig zijn, en met de sleenen en den beker zult X'j uwe meerderheid op hem bewijzen.

.Nu riep Perrol heer Beijer, die terugkeerde loe: «Lilieve, lieer! wees getuige, dal heer(loene niet tegen mij heeft durven drinken of spelen , hij, die mij tot hel eerste uitdaagde en mei mij spotte, omdat ik niet speelde, terwijl gij weg

waart.quot; Dp heer Van Broechuysen bood Vim liaerbergh zijne plaats aan, en zeide: «Mijnbeer Haerbergh ! zei u bier neder, en laat u niel zeggen, dal gij den bandsebocn niel heb! durven oprapen,dien gij zeil' Messire Perrol bebl doen op lafel werpen.quot;

»0 ! indien het een handschoen was geweest,quot; zeide Van liaerbergh mei drift, »dan zou ik hem reeds opgenomen hebben; maar liet geldt slechts het spel en den wijn,quot; en hij stond op.

«Ook daarin, ook in die twee zaken, moet de man zich nimmer laten overwinnen,quot; riep Perrol lachende, »en de lieer Van liaerbergh zal met zooveel te meer roem mij den handschoen kunnen toewerpen, als dit geld het zijne is, en ik hein met den beker geen bescheid meer doen kan : het eene sluit het andere niet uit. Maar zoo hij het niet durft wagen, is hel mij wel.quot; Nu zette hij met zijne hand de geldstukken op stapels, en zag Van Baerbergh met een spottend lachen aan.

• Wagen!quot; riep deze, terwijl hij tegenover Perrol op den zetel ging nederzitten: «alles, alles durf ik met u wagen, Messire!quot; en schudde de steenen in den beker.

«Knaap! schenk uw meester! — Hier, Vidal!' riep Perrol nu gebiedend. Toen het geestrijk vocht in de bekers bruiste, vervolgde bij, zijn beker boog ophefl'ende: «Heer Van Baerbergh! leven de hippokras, de dobbelsteenen en de scboone oogen van de Zwarte Aleida!quot; de ineesten der gasten waren zeiven Ie druk bezig met ontvangen, betalen en bet werpen mei de dobbelsteenen, om op te merken, mei hoeveel drift deze twee heeren speelden en dronken ; alleen zij. die in de nabijheid zalen, verzuimden dikwijls le werpen, om een oog le laten gaan over den loop van het spel.

In het eerst scheen hel geluk Van Baerbergh le begunstigen, en juichend zag hij het geld, dat voor hem lag, steeds vermeerderen, en zijne slem was het gewoonlijk, die den knapen beval le schenken, of van Perrol vorderde, dat bij hem bescheid zou doen. De opgeruimdheid verliet echter liet hendehoofd niet; hij liet niel blijken, dal zijn verlies hem leed deed of oultnoedigde; een opmerkzamer beschouwer dan een der gasten zou alleenlijk verwonderd geweest zijn over den spotlenden lach, die op zijn gelaat te lezen stond ; alleen Vidal misschien vermoedde, wat hel gevolg van deze vroolijke dobbelpartij zou zijn.

Eenigen lijd daarna was hel geluk verkeerd ; nog dronken zij wel den hippokras met volle bekers ; nog was Perrol wel opgeruimd, en rolden de steenen over de tafel; maar Van Baerbergh lachte niel meer; betzij de fortuin hem den rug had toegekeerd, of dat Perrol behendiger was in het spel; slechts weinig geld lag nog voor heer Coene op de lafel, en vloekend ging het spel om zijne laatste geldstukken aan. Slaroogende zag bij op de zwarte oogen der steenen, en hij riep, met zijne vuist op de lafel slaande: «Dat satan u en mij verworge! gij heb! gewonnen.quot;

«Niels is wisselvalliger dan hel spel. Heer Van Baerbergh !quot; zeide Perrol grimlachende, en streek het geld naar zich, «maar ik moei erkennen, dal gij ongelukkig gespeeld hebt.

«Lach niel, Messire ?quot; hernam Van Baerbergh driftig, «lach niel; de kans kan verkeeren ; wij hebben nog niet gedaan.quot; Hij stond nu op, en vroeg aan ben die gewonnen hadden, en met hein bevriend waren, eenig geld ter leen. «Indien gij ook dil nog in uwe zwarte krijgskas sleept,quot; riep hij, toen bij terugkwam, en hel geld op de tafel wierp, «dan mag ik lijden, dal gij er mede verzinkt-als gij met uw buit en uwe bende uil dit land naar Frankrijk terngkecrl.quot;

»Met behulp van een goed vaartuig, hoop ik gelukkig uit dil waterland te komen,quot; hernam Perrol schertsende; «maar wanhoop niel, drink mei mij, al ware bet dan ook maar op de gezondheid van Aleida, en werp hel eerst. Wat wilt gij zetten ?quot;

Van Baerbergh liet zich niet lang noodigen; maar altijd wierp hij minder oogen, en ook het geleende geld lag weldra voor Perrol; toen keerde deze, die den beker in de band hield, dien om, en zeide lachende: »liet toeval. Heer Coene ! heeft mij begunstigd, hel is zoo; maar gij zult mij moeten toestemmen, dal ik u in hel spel overwonnen heb.quot;

«Overwonnen !quot; schreeuwde deze, «neen, Messire ! niel voordat ik geene rusting of paard, geene wapens, kleinodiën of land meer heb, wil ik zulks toestemmen. Wal zei gij tegen dezen kelen ?quot; eindigde hij, wild lachend, en wond een fraaie gouden keten los, die verscheiden malen om zijn bals was geslagen en op zijne borst hing.