EERSTE HOOFDSTUK.

Hel was op een der avonden van de maand Augustus des jaars 1870, dat een jonkman, op een fraai, zwart paard gezeten, stapvoets door Ileusden reed.

De {,'eheele dag was zeer warm geweest, en de koele avondlucht lokte de bewoners van dat aangename stadje buiten hunne woningen.

Velen van hen groetten den voorbijrijdende vriendelijk; hetgeen ook door dezen telkens werd beantwoord, hetzij door zijnen vrienden een goeden avond toe te wenschen, of hen met zijn hoed te groeten. Do meisjes vooral knikten hem vriendelijk toe; zij zagen den schooneu ruiter nog lang achterna, en menigeen wenschte heimelijk de gelukkige te zijn, aan wie de door elkeen geachte Van Doorn zijne hand zou aanbieden.

Zijn moedig ros bracht hem weldra aan de Oud-Heusdensche poort, en stampte snuivende, toen het zijn berijder over de valbruggen heen-droeg. Zoodra was echter de ruiter de stad niet uil, of hij dreef zijn paard een weinig meer aan.

Zijn mantel, welke iti sierlijke plooien langs zijne schouders aihing, maakte dat er van zijne overige kleeding weinig zichtbaar was; doch hei-geen men er van kon bemerken, kenschetste den weigegoeden burger of edelman. De scheede van een langen degen stak onder zijn mantel uit; de holsters bevatten pistolen, hetgeen in die dagen van burgeroorlogen niet vreemd was; een groote, vilten hoed rustte bevallig op zijn schoon, zwart haar, dat op zijne schouders nederhing, en twee gitzwarte knevels gaven aan zijn edel gelaat een krijgshaftig voorkomen.

Karei Van Doorn, aldus was hij geheeten, was van goede afkomst en onafhankelijk ; zijne ouders waren hem reeds in zijne jeugd ontrukt. Aldus alleen, en meester van een groot vermogen zijnde, had bij geene gelegenheid laten voorbijgaan om al de genoegens des levens te genieten, en had hij, niettegenstaande bij jong was, vooral voor dien tijd, veel gezien.

Zijn oponthoud in de verblijfplaats der Gouvernante, waar hij, zoowel als le Parijs, eenigen tijd had doorgebracht, had hem in de gelegenheid gesteld zijne opvoeding te volmaken, zijn geest te beschaven, en onderricht te ontvangen in die wetenschappen van smaak, met welke een edelman vooral bekend behoort le zijn. Zijn verblijf in de nabijheid van het hof had hem echter niet ongevoelig gemaakt voor de onheilen, welke zijn land bedreigden; neen, hij gevoelde zelf de zwaarte van het juk, dat op de Nederlanden drukte; doch niet in de gelegenheid zijnde voor zijn vaderland nuttig te zijn, en onbekend met mannen, die hem in deze zaak konden voorlichten, had hij zich tol nog toe niet met staatszaken bemoeid, of getracht zich bij de partij te voegen, die den Spanjaarden den voel zocht te lichten.

Te meer nog werd hij in deze zijne werkeloosheid versterkt, daar hij sedert eenigen tijd een hevige liefde opgevat bad voor een Spaansch meisje, jonkvrouw Anna De Manilla, die bij haren voogd, den kastelein (1) van hel slot Loevestein, woonde. De liefde, welke Anna voor hem gevoelde, gevoegd bij hel goede onthaal, hetwelk haar voogd, Antonio d'Avilar, hem bewees, deed hem aan niets anders denken dan het leven te genieten, en zijn hof bij de schoone jonkvrouw le maken. Ja, de belofte van d'Avilar, om hem, door voorspraak, bij den hertog van Alva voordeelig bij de Spaan-sche ruiterij te plaatsen, had hem dikwijls in verzoeking gebracht, in weerwil van den alkeer, welken hij voor den Hertog gevoelde, om bij de Spanjaarden in dienst te treden.

Het eenige dat hem echter niet beviel, waren de menigvuldige bezoeken op Loevestein van Lorenzo Perea, een vriend des slotvoogds, die door dezen met veel onderscheiding werd behandeld, en ook Anna's gunst scheen te willen verwerven. Hel was dus niet te verwonderen, dat de trotsche Spanjaard iedere gelegenheid te baat nam om Van Doorn zijn haat te doen gevoelen ; hetwelk deze.

(1) Slotvoogd — kommnudaiit.

(looc Anna's gcnogenhoid scnislgesielil, mol oen (lilt;'|)o vorachlini; bounlwoorddo.

liotds dikworl had Van Doorn aan d'Avilar om haro hand vorzochl, on hom ^obodon oon lijd lot hot volliokkon van zijn huwolijk to itopalon ; doch tolkons had dozo dit ondor oon ol andor voor-wondsol va» de hand gewezen, ja hom zoli's oons op oen zoor onvriondolijkon toon verzocht, hom mol znlko vragen on vorzockon vooreerst niet moor lastif; to vallen. Ken en andor schroot' Van Doorn aan zijn droefgeestig on oploopend i-'o-stol en aan geldgebrek toe. Dit laatste was hem bekend, dewijl d'Avilar hom dikwijls geld to Icon had gevraagd, en hom zelfs nn nog oon aanzienlijke som schuldig was; hetgeen nieinand verwonderen zal, als men in hot oog hondt, dat do Italiaan, evenals velen zijnor landgenooton, zich met do Alchimie bezighield.

Zoo stonden de zaken, loon Van Doorn, omtrent een maand geleden, op oen reis, welke hij naar l Irecht deed, alwaar oen verre bloedverwant van hom woonde, een man had loeren kennen, die hem do grootste belangstelling had ingeboozcind, en een lielangi ijke verandering in zijne wijze van donken had levvoeggebracht. Deze man behoorde, zoo het scheen, tol don geringen burgerstand ; doch zijne edele manier van denken verhief hem verre daarhoven. Hij noemde zich lierman van den Hoscb ; ofschoon hij naderhand zelf bekende, dal dit zijn ware naam niet was, en hij gafvooi^ dat hij voor zijn beroep reisde. Ilij was groot van gestalte, zijn haar en baard begonnen roods oenigs-zius grijs te worden ; zijne grauwe oogen schit-terende van vuur, on geheel zijn voorkomen on zijne wijze van handoleu verrieden een groole stoutheid, welke zelfs naar het woeste zweemde, als bij over zijne vijanden sprak.

Zoodra hij Van Doorn s naam gehoord had, was bij vertrouwelijker mot hom gaan spreken, en had zich laten verluiden, dal hij diens vader zoor goed gekend had. Terwijl zij beiden te paard reden, en dus ongestoord over do tijdsomstandighedon kondon spreken, liet hij geono gelegenheid voorbijgaan om Van Doorn tegen de Spanjaarden voorin te nomen. Ilij verhaalde hem zoo menigen trek van hunne wreedheid, en schoon zoo bekend to zijn mot al wal hou betrof, dal Van Doorn door zijn levendig verhaal gelrod'on word. Toon Van don Hosch dit zag, herinnerde hij hom bot voornemen van Oranje, om hot land te redden, en zoido hem, zelf lol die mannen Ie behooron, welke besloten hadden, do schennis der oude voorrechten niet langer te dulden. Met edele vaderlandsliefde verdedigde hij don opstand tegen den Koning, en alle logonworpingcn, welke Van Doorn logen zijne rodenon bijbracht, worden door hem spoedig wedor-legd of geheel omvergeworpen. Ton laatste stolde hij Van Doorn do schaiidclijkhoid zijner werkeloosheid voor oogen, terwijl zoovele jongelingen hot zwaard roods aangegord hadden; hij hield hem voor, dal zijn nu zalige vader zóó niet zou gehandeld hebben, dat die zeker van boven mot oen oog van verontwaardiging op hom nodorzag, en hem verweet, oen INodorlander Ie zijn, die hol gemak en do schande verkoos boven den room van zijn vaderland te redden.

De woorden van Van den Hoscb waren niel zonder vrucht. Van Doorn, beschaamd over zijn gedrag, herinnerde zich do gesveldonarijon, in hot afge-loopen jaar door do Spanjaarden in zijne geboortestad bedreven, on daar hij slechts naar het oogon-blik gewacht bad, dat de gelegenheid om tol hulp zijnor landgenooton toe te snellen zich zou opdoen, riep hij, door oen edel vuur gedreven, uil :

»llerinan ! gij dwaalt; stol mij slechts iu de gelegenheid om mijn arm te gebruiken ; van dit oogen-blik af bon ik geheel de uwe. Vrijheid of do dood !quot;

Van don Bosch, voldaan over Van Doom's ijver, gal zijne vreugde over dit voornemen to kennen, en beloofde, hem spoedig in de gelogen beid Ie stellen om zich met de eedgenoolen Ie verbinden, door hem aan iemand voor Ie stollen, die door den prins mol het aanwerven van volk belast was.

De aanbieding zijner diensten moest in dezen nacbl geschieden, en dit was de oorzaak, dat Van Doorn tegen den avond uit ileusdon gereden was.

TWEEDE HOOFDSTUK.

Van Doorn was door Oud-llcusden gereden, ca had dii dorp reeds oon eind weegs achter zich gelaten, toen hem een man te paard, in een man-lel gedoken, spoorslags voorbijreed, en, hel midden van den weg voor hem vrijlatende, hem hij zijn naam noemde.

De duisternis, die roods begon te vallen, belette Van Doorn to zien wie bet was. Zijne stom kwam hem echter bekend voor ; doch vergeefs trachtende te gissen, wie hol zijn kon, vervolgde hij bedaard zijn weg.

Nudal hij iioi,' een groot vienMidecl uurs gereden had, zag hij de toretispils der kapel van Klshoiil tusschen hel gelioonile uilsteken. Hij naderde dus de plaats van zijne heslemming ; wanl even lini-len dit dorp had Van den Bosch heloofd hein Ie waehlen. Zijne pistolen één voor één te voorschijn halende, hraciit hij de raderslolen in orde, en stak ze toen weder los in de holster, om er, zoo het noodig ware, dadelijk gehniik van te knn-nen maken; want ofschoon hij Van den Bosch voor iemand aanzag, die het goed met hem voor had en alle vertrouwen verdiende, zoo was het hem nog niet gebleken, of deze waarlijk een (icns, dan wel tot de geuzen vangers hehoorde, welke onder den naam van Xfrciishtirrr-liedcn hekend waren, en hunne landgenooten in handen van den Hertog overleverden.

Weldra bereikte hij Klshoul en reed achterom het dorp heen. Hier en daar hrandde licht in de woningen; doch niemand vertoonde zich meer op straat. Met zijn paard achter de kapel langs slappende, kwam hij weder op den weg naar iNieuw-knik, en bevond zich, door het geboomte heen-konuMide, in het open veld, dat aan de Ivculsche Heide grenst.

Hezijden dezen weg bevonden zich drie eikeu-hoomen, die limine kruinen hoog in de Inchl verhieven ; een weinig klein kreupelhout omringde den heuvel, waarop de boomen stonden en deze plaats dadelijk herkennende voor die, waar Van den Hosch hem bescheiden had, steeg hij af.

Ken inenschelijke gedaante, die zich tusschen het geboomte bewoog, deed hem vooronderstellen, dat Van den liosch reeds was aangekomen, en nu zijn paard bij den teugel nemende, beklom hij de hoogte.

Doch hetgeen hij voor Van den Bosch gehouden had, was het lichaam van een niensch, die aan een der boomen was opgehangen, hetwelk door hun heen en weder wiegelen bewogen werd-quot;Ü deinsde, verschrikt over dit gezicht, terug, en zag naar alle kanten rond ; maar de man, dien hij hier dacht te vinden, was er nog niet.

Hij bond dus zijn paard aan een boom, en zijn mantel om zich heenslaande, stapte hij, al lluiten-de, op den top des heuvels heen en weder, terwijl de beeltenis van haar die zijn hart heheerscli-te, zich im en dan, als in een wolk gehuld, met een droefgeestig gelaat aan hem vertoonde, 011 met den vinger scheen te wenken om haar te volgen.

Het duurde echter niet lang, of een geritsel in de struiken verried hem de aankomst van een levend wezen, en stoorde hem in zijne overden-ki ngen.

Van Doorn bracht zijne hand aan het gevest van zijn degen en bleef hij zijn paard staan, zich tol een dappere tegenweer bereidende, indien hij aangevallen werd. Hel gezicht van den gehangene luid hem niet zeer rustig gestemd ; de geheimzinnige handelingen van Van den Bosch, dien hij de vorige week, als een Huiberger monnik gekleed, gezien had, terwijl hij hem den volgenden dag in de wapenrnsling van een Spaanschen speerruiter had bezocht, hielden hem in een sterke spanning; doch hij rekende op de vlugheid van zijn paard, en zag opmerkzaam naar de plaats, vanwaar het geruiseh kwam.

De stem van Van den Bosch, die hem een «goeden avond !quot; toeriep, en onverzeld uit het kreu-pelbosch trad, stelde hem echter gerust, en naar dezen toetredende, gaf hij hem de hand.

»(iij zijl er op uw tijd, jonkman !quot; sprak deze hem aan »eii liet verstrekt mij tot genoegen, u hier zoo vroolijk, al is het dan ook in slecht gezelschap, aan te treiïen. Dit zeggende, wees hij op den gehangene. »llet minnelied,quot; vervolgde hij, «dat gij daar zoo even bezig waart te lluiten, is u zeker door de eenc ol' andere Spaansclie jonkvrouw geleerd, wier kleine voeten en zwarte oogen ik u aanraad ook als vijanden te beschouwen. Maar ik zie, gij hebt een paard bij u.quot;

«Niet wetende, of wij ver of in de nabijheid van de plaats onzer bestemming zouden zijn, heb ik de voorzorg genomen, mijn getrouw dier mede tc nemen,quot; antwoordde Van Doorn, beschaamd over zijn wantrouwen.

«Het kan ook geen kwaad,quot; hervatte Van den Bosch ; «doch laat ons gaan. Ik geloof, dat deze lummel daar aan den boom reeds begint te rieken; ook nadert het uur, waarin men n verwacht; zet u dus in den zadel, en stap zacht voort, zoodat ik u volgen kan.quot;

Zij klommen nu den heuvel weder af, en vervolgden hun weg dwars door het land, hunne richting naar de Maas nemende. Van den Bosch verhaalde aan Van Doorn, wie de ongelukkige was, dien zij zoo even ter prooi der vogels hadden achtergelaten, en deelde mede, hoe het hem door een list gelukt was, in den vroegen morgen van (lienzellden dag aan zijne vijanden te ontsnappen, welke gedacht hadden hem bij hel keizersbosch gevangen te nemen. Ken groot vierendeel uurs hadden zij dus doorgeslapt, terwijl hun weg nu

eens door velden boekweit ol' haver, en dan weder langs kleine liaklmschjes heenvoerde, toen zij aan hnn linkerhand een klok hoorden slaan. Op de vraag van Van Doorn, welke kerkklok het was, antwoordde Van den Bosch, dal het die was van Herpt, hetgeen Va» Doorn in zijn gevoelen bevestigde, dat zij naar de rivier gingen.

Zijn wegwijzer gal'echter weldra aan hun tocht een andere wending, en sloeg rechts ai' een weg in, die hen eindelijk, langs een smal drassig pad aan een oude, vervallen boerderij bracht, die aan den zoom van bel water, waar de Hediksche Maas invalt, gelegen was.

Zoodra Van den Bosch aan hel hek klopte, hetwelk de werl van den weg afscheidde, kwam er iemand aan de binnenzijde naar hen toe, en scheen, het woord te vragen, alvorens open te doen. Van den Bosch riep hem zacht toe «(rroeuendanl en Goede lltitip,quot; waarop het hek geopend en weder achter hen dicht gedaan werd.

Van Doorn steeg nu af op een wenk van zijn geleider, en gaf den teugel van zijn paard aan hem, die hem ingelaten had, over, echter de voorzorg nemende om zijne pistolen bij zich te houden. In plaats van het huis binnen te treden, zooals Van Doorn gedacht had, gingen zij er om heen naar het water ; en vergeefs trachtte hij te raden, waartoe dit dienen moest.

Zoodra hij, die het paard had aangenomen, het op stal had gebracht, kwam hij terug, voegde zich hij hen, en maakte met zijn mond een geluid, als dat van een wilde eend, hetwelk uit het water werd beantwoord, en een oogenblik daarna kwam een schuitje aanvaren en aan den kant liggen.

Zij stapten er beiden in ; hun geleider achterlatende, staken zij van wal, en hadden slechts een kiein weegs voor (geroeid, of Van den Bosch vatte Van Doorn bij den arm, en zijne hand over het water uitstrekkende, zeide hij: »Daar moeten wij wezen!quot; Van Doorn zag nu een stuk rietland, waarop een vervallen schuur stond; een kleine kaag (¹) lag aan den wal, en voor het overige was alles stil, zoodal niets de tegenwoordigheid van menschen verried.

Aan land gekomen zijnde, likle Van den Bosch driemaal aan de deur der schuur; hij was verplicht om weder hel woord te geven, waarna de deur geopend werd. — Een groote Deenschc hond, die zijn kop al knorrende naar buiten stak, kwam hen Ie gemoet; doch Van den Bosch herkennende sprong hij vroolijk legen hem op, en liet slechts de tanden aan Van Doorn zien, die hem vreemd was. Aldus traden zij binnen.

DER Dl'] HOOFDSTUK.

De schuur, die uil één vertrek hestond, werd (lauw verlichl door een zware, koperen lamp met drie bekken, welke met koorden aan den zolder hing, doch in langen tijd niet door de hand eener »de zindelijkheid beminnende'' Hollandsche vrouw scheen geschuurd te zijn. De kleine vensters of openingen die zich in de schuur bevonden, waren met lappen zeildoek of oude kleedingstukken dicht gehangen, opdat het licht niet naar huiten zou doordringen ; en in den hoek der schuur stonden verscheiden musketten, haakbussen, halve pieken en ander geweer.

Een tiental lieden, naar hunne kleeding te oor-deelen, van allerlei rang, zaten op houten banken om een oude tafel, die, onder den last van glazen en kannen gebogen, heen en weder schudde, en dreigde in te storten, als een hunner er Ie sterk op leunde. Zij waren bezig met praten en drinken, maar spraken echter zacht; waarschijnlijk om twee andere mannen die te hinderen, die in een hoek der schuur aan een andere tafel zaten. De eene was bezig met te schrijven, hetgeen de andere hem voorzeide ; de laatste was een man van een edel voorkomen ; zijti fluweelen wambuis was met zilveren knoopen bezet, en zijn geplooide, slijve, Spaansche kraag rusll gt; op een blinkenden, stalen ringkraag. Zijn haar, d ^ hij zeer kort droeg, was achterwaarts opgestrekt), en liet zijn voorhoofd geheel onbedekt; zijne oogen waren bruin, en hoven het rechter was een lilteeken van een woud zichtbaar; zijn baard, die niet zwaar was, en zijne knevels waren zwart. (Jeheel zijn voorkomen duidde aan, dat hij gewoon was Ie bevelen, en de geuzenpenning, welke aan een blauw lint op zijn borsl hing, verried, dal hij een dier helden was, die voorgenomen hadden hun land te bevrijden. Een lange degen slak achter zijn stoel uit, en met zijne handen speelde hij, terwijl hij sprak, met twee (raai bewerkte pistolen, welke, benevens een groole menigte papieren, vóór hem lagen. Een dikke kaars op een ijzeren kandelaar verspreidde in dit gedeelte der schuur meer licht.

De mannen, ilie om de Uil'el zalen, beantwoordden den groet der Imineiikoinenden, en zetten toen hel gesprek weder voort, terwijl hij die hen had liin-nengelaten, weder ging zitten.

Van den Boseli zijn lioofd ontblootende, trad nn naar de twee personen, die aan het tafeltje zalen. Het .schrijven was juist gedaan, en de man, dien wij zoo straks beschreven, stond op, en Van den Bosch de hand gevende, zeide hij : «Wees welkom, lierman! wij hadden n reeds eerder hier verwacht, en waren beducht, dat u iets kwaads bejegend was.quot;

«liet is builen mijne schuld. Hopman 1quot; hernam deze, »de weg, dien ik had af Ie leggen, verhinderde mij, eerder hier te zijn; ook heb ik moeile genoeg gehad, om aan de handen mijner vervolgers te, ontsnappen; gelukkig voor mij, dat ik ben in de Peel heb kunnen achterlaten. Ziehier de brieven van den Prins.quot; Dil zeggende, haalde hij een dun pakje papieren uil een zak in zijn overkleed verborgen, terwijl hij de kolf van een zink-, roer, of het gevest van een lange dagge weder

met zijn wambuis bedekte. »L)e Jonker Van Doorn, van wien ik u gesproken heb,quot; vervolgde bij, »is bier; ik heb hem met uw verlof medegebracht.quot; It Van Doorn trad nu een weinig nader, boog zich,

en zeide : «Mijnheer ! ofschoon ik hel geluk niet heb u te kennen, of de eer bij u bekend te zijn, neem ik deze gelegenheid waar, om mijn arm. een zwakke hulp voorwaar! hel vaderland en den Prins aan Ie bieden, en ik dank u, dat gij mij waardig gekeurd hebt om onder de verdedigers des vaderlands te worden toegelaten.quot;

«Mijnheer Van Doorn!quot; sprak de andere, terwijl bij zijne buiging beantwoorde, «ik begrijp nu, dal uw vriend Herman, die ook mijn vriend is, u niet gezegd heefl, wie ik ben; ik zal dus zelf bet genoegen hebben, u dit bekend te maken. Ik moet ii echter vooraf zeggen, dat ik verlangd heb, u te 1 leeren kennen.quot;

Hier hield hij op, en nadat hij Van Doorn opmerkzaam beschouwd had, knikte hij, over diens gt; gestalte en houding voldaan. Van den Bosch vrien

delijk toe, terwijl hij vervolgde: «Herman heeft mij niet Ie veel van u gezegd ; gij schijnt mij een I wakkere borst te zijn, en uwe nederigheid alleen

doet u zeiven zoo weinig waardeeren.quot;

«De prins van Oranje,quot; dus voer hij voort, «Sledehouder des Konings van Spanje, onzen Heer, ^ heeft mij, Nicolaas Ituykhaver, belast met de op-

'• richting en bijeenbrenging van een partij moedige

vaderlanders, en mij bevolen met deze den Spanjaarden op zee afbreuk Ie doen. Hij wanhoopt nog, niet den Koning Ie bewegen om bet wreede monster, hetwelk de schoone INederlanden verwoest, terug Ie roepen, en hem over te balen, zeil herwaarts te komen en de vrijheid van godsdienst loe te slaan. Met is echter noodig, dat men zich wa-pene. Alleen door een geduchte houding aan Ie nemen, kunnen wij deze toegevendheid van hel Spaansche bof verwachten, en hunne vrees zal ons toestaan, heigeen hunne onredelijkheid ons weigert; bet is daarom zaak en plicht voor ieder rechl-schapen burger zich bij ons Ie voegen. Doch ik behoef n niets meer Ie zeggen ; de dood van den dapperen Egmond, van den braven Hoorne, hel lol dat mijne vrienden, de Batenburgers, mei zoo velen, bet puik van 's Lands edelen, en duizenden vrome burgers getroll'en beeft, is u zeker maar al Ie wel bekend.

«De Koning, ofschoon hij dil alles heeft goedgekeurd, is door Gods bestuur onze Heer; alleen in den uitersten nood, en als alle middelen tevergeefs zullen beproefd zijn, zullen wij ons aan het gezag van den koning van Spanje, onzen wettigen meester, onllrekken. Onthoud dil wel! (iij hebl nu de reden en het doel van onze verbintenis verstaan ; ik vraag u dus eerst af. Mijnheer! ol gij nu nog verkiest ons na te volgen ?quot;

«Dil is mijn grootste verlangen,quot; antwoordde Van Doorn, die zijn hoed en zijne vuurwapenen op een driestal had nedergelegd, waarna Buykha-ver op een defligen loon vervolgde; «(iij zweert dus met ziel en lichaam, en zooveel n immer mogelijk zijn zal, hel Vaderland Ie dienen V Gij besluit goed en bloed voor het welzijn uwer medeburgers op te olleren, steeds de bevelen van Oranje na te komen, en uwen opperhoolden te gehoorzamen; gij zweert zulks, niet waar ?quot;

Van Doorn, door Buykbavers woorden gelrolfen, sloeg nu de hand aan het gevest van zijn degen, en riep vol geestdrift uit: «Ik zweer dit op mijn woord van eer, en ik beloof gehoorzaamheid aan den Prins en het wettig bestuur des Lands 1 Zoo waarlijk zijn mij God en de Heilige Maagd genadig !quot;

«Gij zijl dus nog katholiek,quot; zeide Buykhaver, terwijl hij hem de hand toereikte en hein verwonderd aanzag. «Dat ben ik,quot; hernam de andere, eenigszins geraakt, «hel geloof mijns vaders is ook mijn gelool. Egmond is Boomsch gestorven ; de Prins zelfwas hel nog, toen bij het land verliet; beiden beijverden zich toch voor 's Lands welvaart en behoud; ik weet niet dat men een ketter moet zijn om zijn land Ie kunnen dienen.quot;

quot;Het is niHs,quot; antwoordde Ruykhaver bedaard, «het was slechts een vraag; het doet ook niets ter zaak; Roomsch of Onroornseh, wij zijn nu één, en bevechten denzelfden vijand.quot; Dit zeggende, nam hij den geuzenpenning, dien hij droeg, en hem Van Doorn om den hals hangende, vervolgde hij: «Jonkman! met dit herkenningsteeken wijd ik n tot bondgenoot onder ons in. Bewaar dezen penning als een gering blijk van mijne locgenegenheid. Intusschen moet ik n nog zeggen, dal uwe verbintenis met ons niet alleen aan ons, maar ook aan onze vijanden moet bekend zijn. Wij hebben allen hel zwaard getrokken en de scheede weggeworpen ; het teruglreden moei voor elk onmogelijk zijn ; niets moet ons overblijven dan de dood ol de overwinning; lusschen deze twee uitersten kan geen midden zijn. Het is daarom, dat u een week lijds gelaten wordt om uwe zaken te regelen, uwe goederen te verkoopen, en uwe gereede penningen in veiligheid te brengen. Dan wordt gij openlijk bekend gemaakt als onze bondgenoot; de grootheid van het getal en de naam van mannen van eer,als gij zijl, kunnen ons alleen nieuwe vrienden verschaHen. Uwe goederen zullen door den Bloedraad in beslag genome» uw persoon zal vogelvrij verklaard worden, gij zult worden ingedaagd ; maar gij lachl daarmede, gij zijl voor ons, en.....quot; (hier verhiel hij zijne slem), «wij zijn allen voor u, en door Coils hulp en ons goed recht zullen wij de sterkste zijn. Voor hel overige heb ik u niets meer te zeggen. Ga nu bij uwe vrienden daar ginds aan de tafel, en maak kennis met hen ; ik moet een paar woorden met Herman spreken, daarna zal ik u aan uwe bondgenooten voorstellen.quot; Dit zeggende, wees hij hem met de hand naar de tafel, waar Van Doorn spoedig een paar edellieden herkende, die hij eenige malen te Brussel gezien had. Zij stelden hem aan zijne lolge-nooten voor, en hij werd door hen vriendschappelijk ontvangen.

Binkhaver onderhield zich intusschen met Van den Bosch over onderscheiden gewichtige zaken, waarna hij aan den schrijver nog een paar brieven voorzeide, en die met zijn ring verzegelde.

VIERDE HOOFDSTUK.

Nadat Bnvkhaver dit verricht had, trad hij met Herman naar de tafel, en vroeg om een glas wijn, hetwelk zijne onderhoorigen, die allen opgestaan waren, zich beijverden hem te geven. Toen zij nu allen rondom de tafel stonden, trad hij in den kring, en zijn beker in de hand houdende, zeide hij; «Mannen, Vaderlanders! ik heb het genoegen n den heer Karei van Doorn, geboortig nil Heus-den, voor Ie stellen. Ik heb hem zijn verzoek om onder ons aangenomen le worden toegestaan, en ben ten hoogste over hem voldaan. Van dit oogen-blik af behoort hij onder ons ; zijne vrienden zullen de uwe, onze vijanden de zijne wezen ; ledigen wij dezen beker op zijne gezondheid !quot; Dit zeggende, zette hij zijn glas aan den mond, en dronk het uil; de anderen volgden zijn voorbeeld, en de glazen, bekers en kroezen rammelden, toen zij ledig werden nedergezet. «Voorts, mijne vrienden!quot; dus vervolgde liij, «moei ik u de orders, welke ik u dezen avond gegeven heb, ten sterkste aanbevelen, en verzoek n de grootste geheimhouding in acht te nemen. Deze brief is mij door Herman medegebracht ; hij is van onzen edelen aanvoerder.quot; Dit zeggende, haalde hij een stuk perkament uit zijn zak, en las hel volgende voor:

• Eerzame, goede vrienden! uwe laatst en hebben «wij, Gode zij dank! goed ontvangen, en bevinden «ons gezond.

»lk heb met genoegen vernomen, dal Daniël van »Zanten (I), de gelden en penningen in Kojwr (l) »en Sfaa/ fö) ontvangt; de tijden zijn duur; de zaken gaan hier ook niet vooruil, en hel gaat moeilijk «met een of ander gevestigd huis te handelen. De «inliggende moet aan Hendrik filipszoon (4) ge-«zonden worden ; zijn krediet is ons van groot »nul; want Paulus Alblas (5) maakt het ons moei-»lijk en valt ons lastig. Op onzen bodem Sntur-»nus (0) zijn eenige gezellen gestorven; gij zult «zulks al vernomen hebben ; hel deert mij zeer. »Te Hnuiswijk (7) gaal alles goed, gij kunt daar-»op gerust bevrachten ; voor hel overige zijn onze «zaken in Gods handen Hein aanbevolen. Spoedige

(1) Dicdcrik Simoy.

(2) Holland.

(3) Gcldurland.

(4) Koningin van Kngelaml.

(5) Alva.

(6) Amsterdam,

(7) Emdim.

xuilruslingen naar zee en een voordeelige vaarl «kunnen ons voor hel tegenwoordige alleen op de »been houden. Zijl gegroet, en leidt een lang en «zalig leven !

oDanlzifi (1), den I2^den Augustus, 1lt70.

»Maarten Willoms/oon (quot;2).quot;

«Wij zuilen,' dus vervolgde ihiykhaver, nadat liij den hrief weder had geborgen, »hier niet 'meer hijeenkomen. Alva is in den Mosch geweest, en schijnt de lucht te hehheu van onze bijeenkomsten in dit oord. De kaag, die hier ligt, vaart • morgen op mijn bevel naar de Maas, eer er Ie (iroenendaal order is, om haar de doorvaart te beletten. Over achl dagen uoodig ik degenen uit, welke noggeene vaste bestemming bekomen hebben, om des avonds vóór tien uren, en dat voor hel laatst, hijeen te komen in het Monnikenhof, waarvan de gelegenheid u allen bekend is, en gelast u, Ier voorkoming van alle gevaar, door de groote poort binnen te treden, liet woord, dal aldaar afgevraagd zal worden . .. hier bedachl hij zich een oogenblik, waarna hij voortvoer: »hel woord is: (ïrool-Hiitcslcr; onthoudt dil wel. Ik bedank u, bond-genooten! voor de zorg, waarmede gij de u opgedragen orders hebt volvoerd. (Üj kunt nu vertrekken ; doch vuil eerst den beker nog eens, en drinkl met mij op den goeden uitslag van onze zaak en de vernietiging van onze beulen. Vivenl los gucux!quot;

Een ieder herhaalde dezen uitroep, en zachljes verlieten zij, de een na den ander, de schuur, na alvorens van lUivkhaver, Van den liosch en Van Doorn alscheid genomen Ie hebben. lUivkhaver gal mi onderscheiden brieven aan Van den liosch, reikte hem en Van Doom de hand, gaf hun een teeken dat zij vertrekken koiidcii, en zeide, toen zij, na zich gebogen Ie hebhen, wilden heengaan: »Van Doorn! Ilcrinan zal u nog wel het een en ander zeggen, dat gij welen moei. Vaarwel!quot;

Zooals zij gekomen waren, gingen zij ook weder heen. Van Doorn besleeg zijn paard, dat, benevens een ander voor \ an den liosch, reeds opgetoomd was, en nadal deze den man, die hun de paarden brachl, de hand gegeven had, zeide hij : »(ioeden nacht. Snijder! groei den lül van mij, ais jjij hem ziet,quot; en reed met Van Doorn in vollen draf de werf al. De andere eedgenoolen waren reeds allen vertrokken.

quot;Indien mijn paard dezen morgen zoo goed was geweest, als dal ik nu onder mij heb, dan zou ik ii en den hopman niet naar mij hebben laten wachlen. Maar, waar gaal gij heen f' vroeg Van den liosch, nadal zij een eind weegs gereden hadden, aan Van Doorn, die, over het gebeurde nadenkende en stil voor zich heenziende, zijn leidsman volgde.

• Naar den kanl van Woerkum,quot; was hel anl-woord. »Dan rijden wij een groot eind weegs samen,quot; zeide Van den liosch, die hel gesprek verder voortzette, en daar de breedte van den weg nu toeliet, dat zij naast elkander reden, liet Van Doorn, die nog over onderscheiden bijzonderheden wenschte onderrichl Ie worden, deze gelegenheid niel ongehruikl.

Hel sloeg twee uren op de klok der oude kerk, welke midden in de schans lag, door de Spanjaarden onlangs te Doeveren opgeworpen, loen Van den liosch zijn paard slaande hield, en zeide : «Hier moeten wij scheiden ; uw weg gaat naar (ienderen. (ioede reis! op hel Monnikenhof spreek ik u verder.quot; Dit zeggende, gaf hij hem de hand.

quot;Vaarwel, Van den liosch!quot; hernam Van Doorn, en oogde hem na, terwijl hij hem den weg zag inrijden, die langs de schans naar Drongelcn voerde.

De schildwachl, welke de schans bewaakte, kwam, door hel geluid, dal de hoeven van het paard maakten, opmerkzaam geworden, uit zijne schuilplaals Ie voorschijn, en voor een aanval op dil eenzame punl beducbl, greep hij zijn musket, liet «wie daar?quot; dal hij uilriep, klonk over bel veld, en wekte de Spaansche hezelting; doch niemand antwoordde hein, en nu loste hij zijn vuurwapen. Zoodra hel schot gevallen was, zag Van Doorn in, dat liet niel raadzaam was hier langer Ie hlijven en gaf zijn paard le sporen. Zijn manlel om zijn hals dichl slaande, om zich le beveiligen legen den dichlen motregen, die begon le vallen, vervolgde hij zijn weg, en zijn paard, dal goed scheen gevoederd le zijn, rende, als had hel geen lasl le dragen, in den regen pijlsnel voorl.

VIJFDE IlOOFDSTUK.

langs de kerk reed, welker toren loen nog niet van zijne spits beroofd was, vestigde hij een lilik op de wijzerplaat, en trachtte te ontdekken, iioe laat het was, lutgeen de duisternis, die hem zelfs belette de afbeeldingen der oude graven te onderscheiden, vrij moeilijk maakte, en hij vervolgde zijn weg naar hel veer stapvoets, terwijl paard en ruiter van hun tocht vermoeid schenen te zijn. Niettegenstaande het nog bijna duister was, waren de veerlieden reeds overgekomen, en de schuiten, welke tol de overvaart gebruikt werden, waren reeds losgemaakt van den ketting, die ze des nachts, wanneer het overzetten verboden was, aan het veer gebonden hield.

Van Doorn, zijn vermoeid paard niet te Wou-drichem in vreemde handen willende achterlaten, besloot zich de moeite te getroosten het mede te nemen, en riep, terwijl hij bij het veerhuisje afsteeg: »t'en hengst naar Jjirrcslcin voor mij en mijn paard!quot;

»Ik zal dadelijk aan uw verlangen voldoen, mijn meester!quot; zeide de veerman, uil zijn huisje tredende, terwijl hij beleefd de muts afnam. Den jongeling vervolgens opmerkzaam beschouwende, ging hij op een vragenden loon voort: »(Jij schijnt reeds een langen ril gemaakt te hebben, en indien hel u niet onbescheiden voorkwam, zou ik n we' willen vragen, vanwaar gij kom!;quot; doch Van Doorn zich met die praatjes niet willende ophouden, gaf gemelijk ten antwoord: «Hemoei u met uwe eigen zaken, mijn vriend ! indien gij in uw beroep elkeen wilt uilhooren, gelooi ik, dal uwe ooren vroeg of laat gevaar loopen, om uw hoofd te verlaten. Ik verlang dadelijk aan hel slot te worden gebracht,quot; en om alle verdere vragen te voorkomen, zag hij kwanswijs naar hel gebit van zijn paard.

Doch de veerman gaf hel niet op, maar hernam, nadat hij Van Doorn nog een oogenblik oplettend had gadegeslagen, op een spottenden loon : «(Jod beware mij, mijn meesier! de nieuwsgierigheid is een groot kwaad, waarvan men Thijs, den veerman, nog nooit heeft verdacht gehouden ; doch wanneer men een jong knap cavalier, zooals gij zijl, moet overvaren, weel men gaarne vanwaar hij komt, en wien men de eer beeft in zijn vaartuig te hebben ; maar indien gij er een geheim van maakt, is hel den ouden Thijs ook wel. De heer Van Doorn uit lleusden is mij wel hekend, zoowel als de schoone oogen, die hem naar Loeveslein trekken : en het zal mogelijk goed zijn, dal gij verwittigd wordt, dat uw vriend, de Spaansche sinjeur, u een vlieg heeft afgevangen; want ik heb hem, een half uur geleden, naar het slot gebracht, liet eenige, dat Thijs, aan uwe Kdelheid nog zeggen w il, is, dal, zoo gij niet gaarne ondervraagd wordt, gij beter deedl, een penninkje, dal uil uw wambuis hangt, er wat dieper in te steken, en daardoor nw hoofd te bewaren, dat anders waarachtig meer gevaar zou loopen dan mijne ooren.quot; Dil zeggende, wees hij naar Van Doorn s borst, en verwijderde zich snel.

Twee mannen, die in dil oogenblik het veerhuisje naderden, wierpen met dobbelsteenen in een vierkanten, houten bak, die naast de deur van het huisje was, en zoodra het lol op deze wijze den schipper had aangewezen, die met Thijs den hengst besturen zou, haastte deze zich den ouden veerman te gaan helpen om het vaartuig in gereedheid te brengen.

Van Doorn, over de vrijpostigheid van den veerman verwonderd, maakte echter van zijn raad gebruik, en slak het geuzenpenninkje, dat door het rijden uil zijn wambuis was te voorschijn gekomen, weder naar binnen.

«Indien gij klaar zijl, zullen wij afvaren, mijnheer !quot; zeide de schippersgasl, hel paard bij den teugel nemende, en hel in het vaartuig geleidende, terwijl Van Doo' n, in gedachlen verzonken, zonder iels le antwoorden, zijn paard volgde, en hij den ouden Thijs, die aan hel roer stond, zilten ging. Nu maakte de schipper het zeil los, en sliet hel vaarluig van land af, dal, zoodra de wind hel zeil deed zwellen, zich zacht, maar statig van den oever verwijderde, en een fraaien boog beschrijvende, de Merwe doorkliefde.

De regen, die lol nog loc onafgebroken gevallen was, hield nu op; de donkere wolken verdeelden zich hoe langer hoe meer, en alles beloofde een schoonen dag.

Te (lorinchem en Woudrichem was alles nog slil, en beide sleden waren nog als in den slaap gedompeld, terwijl de natuur van alle kanten begon le ontwaken. De opkomende zon verspreidde nu een goudachligen gloed over de rivier, en deed de glasvensters in de steden gelijk edelgesteenten glinsteren, terwijl de sombere klenr der huizen, waarin zij geplaatst waren, evenals een donker omzelsel om een juweel, diens glans nog verhoogde.

Een gezang, dal Van Doorn nu Hauw in de ooren klonk, deed hem omzien, en om niet geheel, als hel ware, met den mond vol tanden le staan, vroeg hij aan den veennan, terwijl hij met de hand naar (lorinchem wees; »Mel welk werk houden die lieden, daar aan den Galgenwaard, zich bezig

«Gij schijnt dus ook nieuwsgierig Ie zijn, jongeheer !quot; zcide de oude man lachende.

• Dal hen ik ook, vriend !quot; hcniiim Van Doorn. »lk dank u intussehen voor den goeden raad, dien gij mij zoo even gegeven held, en hen nu bereid, u Ie zeggen vanwaar ik kom ; ik houd u voor een hraaf man, die een vriend zijns lands niel verraden zal.quot;

«Daarvoor beware mij (Jod, jonkman !quot; hernam de oude, «doch behoud uw geheim ; mogelijk dal ik hel ook reeds weet. Wij veerlieden zien veel, weten gaarne alles wat er omgaal, maar kunnen ook alles zwijgen. Heeds zoo menigeen uwer vrienden heb ik overgezet en met hen gesproken ; maat-niemand heelt hel nog ooil berouwd den ouden Thijs zijn verlrouwen te hebben geschonken. Wat hel werk aangaat, dal daar verricbl wordl, mijnheer! dal volkje is daar bezig niel palen in de Merwe Ie heien, om de grooteHijnschepeii er aan vasl te leggen; zij zijn recht vroolijk onder den arbeid, niel waar ?quot;

«Dat zijn zij wel,quot; antwoordde Van Doorn, «maar hun werk zal, zoo het mij voorkoml, voor niets zijn; want de palen zullen op den duur legen den stroom, die de vaartuigen voortsluwi, niel bestand zijn.quot;

»Ei, ei, meester!quot; hernam de veerman lachende, terwijl hij zijne muts vaster op zijn hoofd drukte, «gij oordeelt niet kwaad ; doch in deze zaak hebt gij hel mis. Hij, die deze palen uitgevonden heel'l, weet er meer van dan gij. Zij beeten Due d'Alven, mijn vriend! en, jonkman ! geloof heigeen ik u zeg, indien de Hertog zoo vasl slaat als die palen, zullen de heerljes, die de u bekende penninkjes dragen, niet veel uitrichten.quot;

De schipper, die lol hiertoe vooraan in hel vaar-luig gestaan had, kwam nu wal meer naar achle-ren, waardoor Van Doorn belel werd hel gesprek verder voort le zeilen. Het slol, het doel van zijn lochl, lag nu reeds veel naderbij, en slak, gelijk, een zwarte, doode sleenklonip, legen de heldere lucht al. Daar de zon er achler opging was hel aan de vóórzijde nog geheel in bel duisler gehuld, en vertoonde zich daarvoor nog meer in zijn geheel, en grooler. Het slot bestond nil twee zwarle vierkante torens, benevens een acblergehouw w aaraan la Ier een uilbock was gebouwd ; de lorens hadden achlkanlige kappen, mei leien gedckl, waar-hoven groole, ijzeren weerhanen en hooge schoorsteenpijpen uilslaken ; de venslcrs waren klein en zeer oiiregehnalig geplaalsl, lerwijl hel gebeele gebouw van groole roode moppen (!) uil het water

(1) Metselsteenen.

was opgetrokken. Ren vrij lange brug met een wip leidde naar hel voorhof, hetwelk insgelijks bemuurd, en tnel een smalle graebl van de slrook lands was afgescheiden, waarop het slot aan hel einde van den Mommelerwaard gebouwd was, lerwijl een lage, ronde toren aan de rechlerzijde de nadering van den voorburg verhinderde. En evenals een kwade •■n 'nijdige geesl, die, zelf geen deel kunnende hebben aan den glans van hel zonnelichl, ook een ander er van zockl le berooven, zoo ving hel slot dc zonnestralen op, en wierp een lange donkere schaduw over den stroom, die zich echter scheen le spoeden om aan dezen dwang le ontsnappen, ten einde zich verderop weder te koesleren in den warmen gloed van dat hemellichaam, of, door zijn glatis verlraaid, de steden voorbij le snellen, en langs Hollands vruchthare streken de zee op le zoeken.

Een oogenblik daarna kwam het vaartuig aan hel voorland van Loevestein aan. Hel paard werd er uitgeleid, lerw ijl Van Doorn, als het ware een voorgevoel hebbende, dal hij hel slot niel als vriend zou verlaten, en als wilde bij zich den aftocht vrijhouden, tot den veerman zeide : «Thijs ! ik kom naar alle gedachten spoedig wederom; blijf hier wachten op mijne terugkomst ; ik zal bel met n en uw maal goedmaken.quot;

«Dat is zeer goed, meester!quot; antwoordde deze, «wees niel bevreesd, ik wacht hier tot gij terugkomt, tenzij ik gedwongen werd om le varen, en dal wil ik niet hopen.quot;

Van Doorn wipte in den zadel en reed hel voorplein van Eocveslein op. Hij gaf zijn paard en zijn mantel aan .Meijer, een knecht van D'Avilar, en trad over de brug, die over de slotgracht lag, en over de binnenplaats het hoofdgebouw binnen. Vernomen hebbende, dal Anna en haar voogd reeds aan hel ontbijt waren, ging hij, daar hij met de buisgenoolen goed bekend was, zonder zich te laten aandienen, bet vertrek binnen, w aar hij Anna hoopte te vinden.

De kamer was groot en voor dien lijd zeer prachtig; vlak legenover de deur was een groole schoorsteen met marmeren mantel, hoven welken een schilderij hing, waarop bel slot was afgemaald. Ter wederzijde van dc stookplaats waren twee booge kruiskozijnen, mei ruitjes in hel lood gezel, lerw ijl de heelden en krullen, waarmede de glazen boven in bel raam beschilderd waren, het vertrek veel verduisterden. De zijmuren waren elk in twee groole vakken afgedeeld, en prijkten met vier kunstige tapijtwerken, door den vermaarden

licidschen tapijtwerker Willem Andriesz. de liacl vervaardigd, welke even zooveel voornanu' gebeur-lenissen uil d( kruisloehlen naar het Heilige Land voorstelden. Ter Wederzijde van de groote cikenliou-ten, niet veel lol- en beeldwerk besneden deur waren insgelijks twee tupijtwerken ; bet eene stelde (lod-l'ried Van Bouillon, den aanvoerder der kruisvaarders, in volle wapenrusting en meer dan levensgrootte, voor, terwijl Petrus, de kluizenaar, in zijne grove monnikspij gedoken, op bet andere was afgebeeld. In de boeken van het vertrek hingen (raaie wapenrustingen, en de prachtige meubelen, welke langs den wand geplaatst waren, zouden getuige geweest zijn van de gegoedheid des slot-voogds, indien Van Doorn niet maar al te zeker van het tegendeel ware onderricht geweest.

ZKSDE HOOFDSTUK.

Anna De Manilla in den volsten zin des woords een schoon meisje, hield zich juist met liet eene ol andere vrouwelijk handwerk onledig; doch zoodra zag zij Van Doorn niet, of zij wierp bet weg met den uitroep van : «Mijn Karei! wees welkom!quot; en vloog in zijne armen, ilij drukte haar teederlijk aan zijn hart en een vurigen kus op hare purperen lippen ; en terwijl zij hare helder blauwe oogen, die door een lluweelachtigen rand van zwarte oogharen werden overschaduwd, naar hein opsloeg, vroeg zij hem zeer zacht:

• Waar zijt gij zoolang geweest? in geen vier dagen zijl gij eens naar uwe Anna komen omzien!quot;

»Mijne Anna !quot; hernam Van Doorn, terwijl hij haar nog nauwer aan zich drukte, »ik werd hierin door drukke bezigheden belet; maar geloof mij, ofschoon ik u niet gezien heb, zoo heb ik des te meer aan n gedacht : ja, nu ik bij n ben, bevind ik mij wel eens zoo opgeruimd ais anders.quot; Dit zeggende, wilde hij baar nog eens kussen ; maar zij ontwond zich lachende uil zijne armen, en riep verwonderd uit: »Maar waar komt gij vandaan? uw wambuis en het gevest van uw degen zijn nat. O! gij zijl zeker van nacht herwaarts gereden om mij te zien.quot;

Van Doorn schikte zijne kleeding wat in orde, veegde zijn degen af, en nam plaats op den stoel, dien Anna voor hem had nedergezet, en nu haar, die bem vragend aanzag, eenige oogenblikken opmerkzaam beschouwd te hebben, antwoordde bij: »Maar gij,die mij beknort, lieve Anna! zeg mij toch, hoe komt het, dat gij, reeds zoo vroeg, zoo prachtig gekleed zijt, terwijl het n bekend is, dal ik n bet lielst in het eenvoudige kleed der llollandsche dochters zie? Maar,quot; voer hij op eens met drift voort : quot;ik zie, gij hebt geweend. Zeg mij, wal is bier voorgevallen ? want indien Perea u beleedigd heeft, zal ik of bij, zoo waarlijk helpe mij (iod! het slot niet levend verlaten.quot;

Zij schudde zwijgend hel hoofd, sloeg hare schoone oogen ten hemel, wenkte hem, om naderbij te schikken, en zeide : »De reden, dat gij mij reeds zoo tijdig gekleed vindt, is, dat ik dezen morgen naar (iorkum moet om eenige bezoeken af te leggen. Ach ! kon ik op uwe tweede vraag ook zoo volmondig antwoorden ! want, olschoon Perea mij niets onaangenaams, wat mij zelve betreft, gezegd heeft, zoo is er daarentegen voor u niet veel goeds voorgevallen. D'Avilar's vriend, of laat mij liever zijn meester zeggen, is dezen morgen met het krieken van den dag aangekomen. Zijn verblijf belooft zelden iets goeds; maar vandaag vooral was het onheilspellend. Hij heeft n gisteren hij Oud-Ileusden gezien; hij sprak van geheime hijeenkonisten van muitelingen ; bij noemde u een der samengezworenen. (iod weet wat hij er mede bedoelde! (iij zuil n toch, hoop ik, niet tegen uw Koning en uw geloof met andere onrustige menschen verhinden, en uwe Anna moedwillig bedroeven ? IN'een,quot; vervolgde zij, bem smee-kend met hare schoone oogen aanziende, »neen. Van Doorn! gij zult dat niet doen.quot;

Van Doorn antwoordde niet, maar zag strak vóór zich neder, baalde het geuzenpenninkje te voorschijn, en hield het haar voor.

»(iij bekreunt u dus om mijne liefde niel meer?quot; vervolgde Anna, «het is dan maar al Ie waar, gij hebt ii onder die boozen begeven; gij hebt mij vergeten! Helaas!quot; zeide zij, bedroefd de hand aan hare oogen brengende, quot;indien ik uwe liefde missen moet, blijft mij niets overig dan bet koude gral.quot; Doch toen Van Doorn nog niet antwoordde, vervolgde zij op een geraakten toon: »(iij hebt uw geloof verzaakt, mijnheer! en bij, die met muitelingen verkeert en hunne schandteeke-nen draagl, zal nooit de hand van De Manilla's dochter ontvangen. Van dit oogenhlik ai zijl gij mij vreemd.quot; Dit zeggende, stond zij op, schoof haar stoel weg, en keerde zich met de waa heid eener beleedigde Spaansebe vrouw van lu • Doch Van Doorn, die door het eerste gei

liarci' mie gclroiïcn was, Irok, hij hel uitspreken liarcr lnalsle woorden, zijne wenkliianwen Ie za-inen; een donkere wolk zweefde over zijn gelaat, en met drill van zijn stoel opslaande, zag hij haar met viaiiimeiule oogen aan. Maar liet sehoone gelaat en de fraaie gestalte van liet liere meisje, dal hem nog schooner dan anders voorkwam, l»e-si'hoiiwende, hernam hij op een meer hedaarden loon, dan men zon verwaeht hebben ;

«Bij God, Anna! gij dwaalt! liet geloof mijner vaderen is mij even heilig als mijne eer; hel zijn geene muiters, die zich legen hel monster ver/el-ten, dat mijn land verdelgen zal. Ja, dewijl gij het welen will, in dezen naehl hen ik hun hroe-der geworden! Dat Mva voor ons heve ! Maar gij, Anna! maar gij, die steeds alles, wat groot of edel was, hoogachtlel ; gij, die in Holland hel le-venslielit onlvingl, en in wier aderen het lloiland-sche bloed, door uwe moeder, vloeit, hoe komt het, dal gij u niet onlziel, mij dus aan te spreken ? Of denkt gij mogelijk, dal ik mij door een vrouw zou laten leiden ? Neen,quot; vervolgde hij mei verlielling van slem, «neen! dal zal nooit geheu-ren ! Mijn hesiuil staal pal, het vaderland bovenal! ziedaar onze spreuk en ook de eerste plichl van een man van eer, en noeh uw smeeken, noch uw dreigen zal mij doen leruglreden. Ik gaf n hel rechl op mijn harl ; mijn arm behoorde toen reeds aan het vaderland. — lién hard woord nog van u, en wij zien elkander nooit weder,quot; vervolgde hij op een hitler verwijlenden loon. «Verkiest gij mij mogelijk in de handen van uw voogd, den italiaan, over Ie leveren, ga vrij uw gang, en werp u dan in de armen van den getrouwen en laaghartigen steunpilaar der dwingelandij. Hier is mijn zwaard !quot; Dit zeggende, Irok hij zijn degen met scheede en al uit den draagband, en wierp dien voor hare voeten.

Alleen de vrees voor Van Doom's leven, wanneer hij zich met den opstand tegen den Koning bemoeide, had Anna dus doen spreken ; zijne woorden waren even zoovele dolksteken, welke haarteeder hart doorboorden. Hare lierheid zwichtte voor zijn vasten wil, dien hij haar deed kennen, en de helde ki'eeg spoedig het overwicht in haar harl. Zij raapte zijn degen op, en hem met langzame schreden en met neergeslagen oogen naderende, zeide zij, terwijl zij den degen weder in zijne draagband slak, en vreesachtig naar hem opzag: »Wie zou waardiger zijn dan gij om dit staal te voeren ? gebruik het daar, waar KÜ denkt het Ie moeten gebruiken ; maar ve m mij uwe liefde niel.quot; Kn nu baar schoonen, blanken arm, die bevallig uil de mouw van baar zwart lluweelen kleed te voorschijn kwam, om zijn hals slaande, liet zij haar hoofd op zijne borst vallen, om de tranen, welke aan hare oogen ontvloeiden, te verbergen.

Van Doorn bleef eerst stilstaan ; want hij den man, ofschoon spoedig niet geraakt gevoelt als de vrouw, is de eens ontstoken toorn niet zoo gemakkelijk tot bedaren Ie brengen; doch het berouw van bet sehoone en leeder beminde meisje, welks bevallige blonde lokken golvend op zijne horst neder-bingen, kon hij niet verduren. Ken traan van aandoening welde in zijn manlijk oog op, en de sehoone boetvaardige aan zijne borst drukkende, riep hij uil : «Alles is vergeven en vergelen, en gij blijft den muiter steeds beminnen ; niet waar, geliefde Anna ?quot;

• Ja,quot; antwoordde Anna zacht, terwijl zij, hem vriendelijk toelachende en hare oogen afvegende, ging zitten : »(iij zijl mijn geliefde Karei! Maar zullen die lieden — want uwe vrienden kan ik hen nog niet noemen — u niet vermoorden, ol u in het verderf storten, als het hun voordeel kan aanbrengen ? Ach ! gedenk slechts, hoe zij met mijn ongelukkigen vader gehandeld hebben, indien zij toch zoo edel dachten, als gij voorgeeft, hoe zouden zij dan een weerloozen reiziger, die hun nooit eenig leed had aangedaan, hebben omgebracht ?quot;

«Waarde Anna !quot; antwoordde Van Doorn, «hel geval, waarvan gij spreekt, en dal mij telkens, als ik er aan denk, met afgrijzen en woede vervult, is mij nog zeer duister; wie zegt u toch, dal de geuzen dit feit verricht hebben? En al ware dit zoo, kan men de toomelooze horde van moordenaars en heiligschenners, die beeldstormers genoemd worden, wel vergelijken met die dapperen, lot welke ik thans behoor?quot;

Anna wilde juist antwoorden, toen de deur openging, en D'Avilar, gevolgd door Perea, in de kamer trad. Van Doorn stond dadelijk op, en gaf D'Avilar, die hem welkom heette, de band ; doch, hij groette Perea slechts koel, welken groet deze insgelijks Hauw beantwoordde.

«Neemt plaats, Signori!quot; (I) zeide D'Avilar terwijl hij een paar stoelen bij de tafel liet zeilen.

(1) Si ff nor is Italiimnscli; Senor is Spnansch. Pc schrijver heefl beide woorden willekeurig gebruikt, unversehillig of bet «;cii Spanjnnrd ut' ecu Italiaan betrof.

Antonio IVAvilar, kastelein van Loeveslein, was Itijzomler lanju; van gestalte, doeh zeer mager, /.ijn grijs liaar stond reclUo|), en zijne grijze knevels en zijn baard gaven aan zijn bleek en ingevallen gelaal een doodsch en woest voorkomen. Zijne oogen, waarmede bij meest altijd in bet rond zag, sloeg bij neder, als zij die van een ander ontmoetlen, en zijne gebeele houding verried, dat bij bevreesd was een ander in zijn binnenste te laten lezen. Perea daarentegen, die men een schoon man noemen kon, was niet groot, maar gezet, zeer netjes, ja zelfs eenigszins praebtig gekleed, en op zijn bruin gelaat was de trotsebbeid van een Spaan-seben hoofdman te lezen; zijn valkenoog ken schetste zijn oploopend karakter. Als bij Van Doorn aanblikte, nam zijn gelaat altijd een zekere woestheid aan, en wanneer zijn donkere blik, onder zijne dikke wenkbrauwen uit, op Van Doorn viel, kromp Anna's bart van angst samen, terwijl Van Doorn zelf het niet bemerkte of niet wilde bemerken.

Het kon niet anders, of een vergelijking tus-scben deze twee mannen moest tot Van Doorn s voordeel uitvallen. Zijn groen, lakensche wambuis, dat om zijne slanke gestalte sloot, vertoonde zijne fraaie leest in al baar voordeel; terwijl een broek met zijden veters, en wijde gele laarzen met zilveren sporen zijne kleeding voltooiden.

Nadat zij plaats luidden genomen en bezig waren bet een en ander te gebruiken, sprak D'Avilar Van Doorn op een vriendscbappelijken loon aldus aan :

»lk heb zoo even van Don Lorenzo vernomen, dat de Hertog, daar bet land van alle kanten met oorlog wordt bedreigd, terwijl de ingezetenen en verscheiden edelen, den naam van edellieden on waardig, oproer zoeken te verwekken, en 's Koningsoldaten uit de steden trachten te verdrijven, — dit zeggende, zag bij Van Doorn scherp aan, Ier-wijl Perea zijn gelaal in een nog vreeselijker plooi, dan gewoonlijk trok — besloten beeft bel leger Ie vermeerderen, en bij vooral tracbt zijn paardevolk met inlandscbe edelen en burgers...quot;

«Misschien ten onrecbte,quot; viel Perea hem iti de rede, welk gezegde Van Doorn met een blik vol minachting beantwoordde, waarna D'Avilar vervolgde: «zoekl voltallig te maken, en daardoor bet uitgestrooide gerucht te logenslrall'cn, dat de Koning zijne onderdanen niet vertrouwt, en hen alleen door vreemd krijgsvolk in bedwang wil houden.quot;

«Daar bet mij nu bekend is,quot; voer bij, valsch lachende voort, «dat gij den Koning, onzen meester, bijzonder hoogacht, en een afkeer hebt van alle muiterij of opstand tegen den Hertog, 's Konings stedehouder, kwam hel mij voor, dat het nu een go-schikt oogenblik is, om uw voornamen om dienst te nemen onder Zijner Majesteits krijgsvolk, te volvoeren. Er is juist een plaats open onder het kornet speerruiters, dat thans in den Bosch in bezetting li}.'t: Signor Perea is zoo goed geweest mij dil te berichten, en heeft mij tevens toegezegd, dat hij door voorspraak hij Zijne Excellentie, die hem steeds bijzonder gunstig is, zich in staat bevindt, om u op zijn woord van eer te verzekeren, dat gij spoedig zult opklimmen, en dal gij hierdoor, gevoeld hij uwe ons bekende geschiktheid voor den dienst, niet lang in dien lagen militairen graad zuil behoeven door te brengen, dien gij genoodzaakt zijl Ie doorloopen, naar aanleiding van een onlangs door den Hertog genomen besluit, waarbij bepaald wordt, dal voortaan geene bevelhebbers zullen gekozen worden dan uit de korpsen zeiven.quot;

Van Doorn, die zich vasthad voorgenomen zijne bedaardheid niet te verliezen, en geene aanleiding tot zijne verbanning van Loeveslein, welke bij reeds lang te gemoet zag, Ie geven, had echter moeite, om gedurende deze lange redeneering, zijne bedaardheid te bewaren; en daar hij verontwaardigd was over D'Avilar's veinzerij, die hem deze aanbieding alleen gedaan bad op Perea's hevel, en om van hem voor altijd ontslagen te worden, is het moeilijk te bepalen, wat bij zou geantwoord hebben, indien niet Perea hem uil zijne verlegenheid gered bad, door opslaande te zeggen:

«Signor Van Doorn en de Signorila zullen hel mij niel kwalijk nemen, dat ik thans vertrek. Het besluit, dat Signor Van Doorn nemen zal, zal ik wel nader vernemen; men wacht mij in de Bosch, waar ik lijding hoop te vinden van bet gevangennemen van den heruebten limisario, en 's Herlogs dienst ver-eisebt nog dezen morgen mijne tegenwoordigheid op onderscheiden plaatsen. — Ik hoop intusschen, dat Signor Van Doorn mijn dienstaanbieding niel van de band zal slaan,quot; zeide hij op een trotschen toon.

Van Doorn, zijne woede over deze woorden bedwingende, antwoordde:

«Indien gij, die in deze oorden des Herlogs rechterband zijt, iets te verrichten hebt, zoo kan ik wel gissen, wat bel zijn zal, en dal de bevelen aan u gegeven, geene vertraging dulden. Wal den Boodschapper aangaat, ik twijfel niel, of gij zult in den Bosch wel iets van hem hooien. Hel spijt

mij cditcr, uw aiin^eiiaain liij/ijii /00 sitocdif; te moeien missen, helwelk ons tie gelegenheid geven zou, om onze gedaehteii mulei' Ie verklaren; doeli wees verzekerd, — dil zeggende verhief Van Doorn zijne stem, en hnicht onwillekeurig de hand aan de greep van zijn degen — dat ik 11 dezellde vriendschap toedraag, als gij aan mij, en dal ik eerlang het onuilsprekelijke genoegen lioo;» Ie hch hen u op een plaats te ontmoeten, welke ons zal vrijlaten, onze gedachten nader te verklaren.quot;

Hier hoog hij zich, Anna, die, evenals de heide anderen, den zin dezer woorden zeer goed iiad begrepen, heelde voor het leven van haar geliefde. Doch de Spanjaard antwoordde, terwijl hij Anna op een gelante wijze de hand kuste :

«Jonker Van Doorn! wij voeden dan denzelfden wensch; hoe eerder en in hoe grootcr gezelschap deze ontmoeting zijn zal, des te liever zal het IVrea wezen.quot; Hierop zijn gevederden hoed op het hoofd drukkende, groette hij Anna beleefd, en met de vriendschap op het gelaat en de hel in het harl, verliet hij, gevolgd door den slotvoogd, bel verlrek met forsche slappen, terwijl bij de deur achter zich dicht wierp.

»Ach, Karei ! wat hebt gij gedaan !quot; riep Anna uil, zoodra zij alleen waren : »gij bebl des llerlogs besten en hloeddorstigsten speurhond gesard. Is uwe Anna u dan niets meer waard, d:il gij zoo met uw leven speelt ?quot;

«Anna! lieve Anna!quot; hernam Van Doorn, »ik bid u, voed geene vrees, hij zal mij niet deren; mijne broeders zijn talrijk, en hun moed is groot; wij lachen met Perea's woede en met Alva's beulen. Eerlang toch zal hij mei zijn vreemd gespuis moeten wijken — en dan, ' vervolgde liij op een opgeruimden loon, «wordt gij mijne vrouw ; niet waar, mijne teedcrgeliefde ?quot;

Nu zijn rechterarm om hare middel slaande, streek hij hare blonde lokken van haar voorhoold weg, en drukte daar een kus op. Anna bloosde en sloeg haar oogleden neder; doch zij onllrok zich niet aan Van Doorn s omhelzing, maar rnslle, vol vertrouwen op zijn moed, aan zijne borst, en poogde in zijne tegenwoordigbeid len minste niet Ie laten blijken, dat zij bevreesd was, dal deze oogenblikken mogelijk de laalste gelukkige baars levens zouden zijn.

«Maar wanneer gaat gij mij verlalen ?quot; vroeg zij na eenige oogenblikken; «want als gij eens de Spaansche zijde verlaten hebt, zal l-oevcslein voor u gesloten worden ; en ofschoon ik heimelijk geloof, dal mijn voogd mij liever aan u dan aan

IVrea zou afslaan, zoo zal hij dil evenwel niet durven doen. IVrea beveell hem, zooals ik Hrigilla, onze dienstmaagd, doe; ja, hun gedrag is dikwijls zoo raadselachtig, dal men niet weet, wat men er van denken moei, en bet wordt mij hoe langer boe meer zeker, dat D'Avilar mijne hand aan Perea heloold, en daarvoor iets genoten beeft ; dal !.'ij hun in den weg zijl, en hen verhindert om hun plan te volvoeren.quot;

«Wees niet bevreesd,quot; antwoordde Van Doorn, »in weerwil van al de IVrea's der wereld zuil gij de mijne zijn, dat zweer ik u op mijne eer. Verwacht mij aanstaanden vrijdagavond in den hof hij het luiniersschuurlje; daar zuil gij mij vinden; dan zeg ik u voor bel laatst vaarwel. Verschuiven wij dus de droefheid over ons afscheid tot dien dag, en laat ons nu alleen de genoegens smaken van elkander te zien en ongestoord te kunnen spreken. L'w aandenken zal mij steeds in den strijd vergezellen, en deze arm, welke u thans omval, zal, met bel getrouwe staal gewapend, 011-verwinnelijk zijn. Zaterdagavond spreek ik mijne vrienden, de muiters, zooais gij hen noemt, weder ; daarna zal er zeker een lange tijd verloopen, eer wij elkander kunnen wederzien; maar Mever, de oude buisknecht en een oprechte kerel, is mij zeer genegen, en gij kun! 11 aan hem volkomen vertrouwen quot;

Naderende voetstappen verkondigden de aankomst van een onwelkom persoon, en terwijl zij beiden gingen zilten, vervolgde Van Doorn zacht: «Knik hoop u nog voor mijn verlrek in de hoede van iemand aan te hevelen, die, als hij degene is, voor wien ik hem aanzie, in slaat is om u, zelfs na mijn dood, welken (iod verhoede! te ondersteunen en uil de macht uwer vijanden te verlossen.quot; Hier hield hij op, en D'Avilar trad binnen. «Don Lorenzo is zoo even vertrokken.quot; zeide hij, «ik wenschte u wel eens in het bijzonder te spreken, Signor Van Doorn ! en zal dus de Signora moeten verzoeken zich Ie verwijderen.quot;

Anna stond op zonder iels te zeggen, en na Van Doorn met haar hoofd vriendelijk loegeknikt Ie hebben, wilde zij hel vertrek veriaten; doch Van Doorn trad haar Ie gemoel, en bare kleine, poezelige hand aan zijne lippen drukkende, zeide hij, terwijl Anna zijn handdruk beantwoordde: «Vaarwel, Signorila! lot wederziens! ik blijf uw nederige dienaar, vaarwel!quot; en met deze woorden geleidde bij haar lol aan de deur.

ZEVENDE 1IOOFDSTUK.

D'Avilar wandelde inlussclien het vertrek mei schreden op en neder. Toen Anna vertrokken was, sloot hij de deur, en Van Doorn wenkende om l)ij hein plaats te nemen, lie{,^roii liij op een geme-lijken toon . «Signore ! liet is mij onaangenaam, u over iets te moeten onderhouden, le meer daar ik u reeds meermalen met hetzelfde verzoek hel» moeten lastig vallen ; ik moet u, ofschoon ik u nog veel geld schuldig ben, om duizend rijksdaalders le leen verzoeken ; het leger en de oorlog, die de landskassen uitputten, terwijl hel oproer de middelen ontneemt om ze te stijven, maken, dat de Hertog zich buiten staal bevindt, om de soldij geheel le voldoen; en daar er aan hel leger le velde hel eerst wordt gedacht, is dit oorzaak, dal ik sinds een jaar geene inkomsten genoten heb; daarenboven is er een schip door die verdoemde geuzen genomen, waarmede ik eene aanzienlijke som uit Brugge ontvangen moest.quot; Hier hield D'Avilar op, en scheen le verwachten, dal Van Doorn hem zou antwoorden.

Deze bedacht zich eerst een oogenblik, en gaf toen ten anlwoood : «Mijnheer! het is u bekend, dat ik anders steeds aan uw verzoek gereedelijk heb voldaan ; maar voor hel tegenwoordige bevind ik mij in de onmogelijkheid om over zulk een som te beschikken. De tijden zijn slecht, en de belastingen worden hoe langer hoe drukkender; de huislieden zijn uitgeput, de landman ziet zijn oogst vergaan ; zijne woningen worden door stroopben-deu verbrand, en hetgeen hij in zijne voorraadschuren beeft, is hij gedwongen onder de waarde en met groot verlies te verkoopen, ten einde de beden, (1) welke de eene na de andere worden uilgeschreven, te belalen, bij verzuim waarvan hij zijn goed terstond ziet aangeslagen, met inlegering wordt gestraft en bijgevolg geheel in armoede wordt gedompeld, liet is u bekend, dat het gebrek groot is; hel moet u dus niet verwonderen, dat ik in deze u niet behulpzaam kan zijn.quot;

D'Avilar had hem zwijgend aangehoord ; doch zijne wenkbrauwen trokken zich hoe langer hoe meer samen ; zijn voorhoofd fronste zich, lol hij eindelijk, over Van Doom's weigering gebelgd, en alle hoop om voorlaan meer geld van den gedienstigen jongeling te verkrijgen nu opgevende, op een schijnbaar bedaarden loon hernam :

(1) lidusliiigen.

• liet spijl mij, Signore ! dal dil zoo is; maar mogelijk zal hel u gemakkelijker vallen uw gedrag te verklaren. Ik heb loch zoo even gezien, dal gij nog altijd de hand van de Signora zoekl te verwerven.quot;

«Dat is mijn grootste wensch,quot; antwoordde Van Doorn.

«Maar indien dil zoo is,quot; voer D Avilar op een hevigen loon voort, «hoe komt hel dan, dal gij weigert om den Koning te dienen, waartoe gij van rechtswege gehouden zijl, en desnoods gedwongen zoudt kunnen worden ? Of gelooll gij, dal ik, dienaar des Konings, de hand van Signora De Manilla zou geven aan iemand, die Zijner Majesleils dienst verzaakt? Ja,quot; voer hij op een scherpen toon voort, «aan iemand, die er van verdacht gehouden wordt, lot de godvergeten muitelingen te hehooren, wie niets heilig is, en die den afgeloopen nacht zeker mei den vervloekten Emisario en andere samengezworenen heelt doorgebracht.quot;

• Mijnheer! gij beleedigt mij,quot; hernam Van Doorn, driftig opstaande. «Het verwondert mij, dat gij iemand, die u niets dan vriendschap heeft bewezen, dus aanvalt, na hem vooraf geld te leen gevraagd te hebben, en daar gij de rechten der gastvrijheid niet schijnt te kennen, is hel goed, dal ik er van onderricht hen, en dal uw ouderdom en uwe betrekking als voogd van Anna de Manilla u beschermen voor mijne rechtmatige drift. \\ ie zegt u toch, dat ik lot de muitelingen behoor? en, indien het al zoo ware, zoo zou ik trolsch zijn , om aan de zijde van een Prius van Oranje of een Aldegonde le slaan ; zij hebben het heler voor met hel land en den Koning, onzen meester, dan gij, de Hertog en ander vreemd gebroed, dal het land verwoest, het in rouw dompel!, het hart van elk rechtschapen burger langzaam vervreemdt van zijn vorst, en hem noodzaakt in het oproer zijn behoud le zoeken. Dil is geene muiterij. Mijnheer! ofschoon gij en andere lage loontrekkers het daarvoor uitkrijt; neen! hel is rechtmatige tegenstand, volgens privilegiën, door des Konings voorouders den Lande gegeven, en door hem zeiven plechtig bezworen. Zoo is hetgt; en ik ben desnoods bereid om zulks met mijn degen te bewijzen, of Egmond's slappen op het moordschavot te drukkon

«Jongeling 1quot; hei die tijd gehad

had om zich le hei 'd : «gij vergeet

tol wien gij spreek zijl. Mijn rang,

1 als kastelein van elk ik voor den

Hertog bewaar, zo» mij verplichten, 11 dadelijk gevangen te nemen. (ïij moogt dan geen muiter zijn, hetgeen ik ook niet gezegd heb, uwe woorden zouden hel mij echter bevestigen. — Doch,quot; vervolgde hij, valscii lachende,— »gij maakt u drillig; de jonkman weel dan niet, wal hij zegt; maar knnl gij verwonderd zijn, dat ik, die in uw geluk veel belang stel, vreemd opzie over uw gedrag? de poorl des geluks is voor u geopend, en gij treedt haar niet binnen; de eer en de roem wachten u in hel leger, en gij verkiest werkeloos te blijven, daar elk ander van uwe jaren handelt; gij maakt u daardoor alleen reeds verdacht. Bovendien hebt gij de vriendelijke aanbieding van Signor Perea niet alleen verworpen, maar met hem gespol, met Perea! Of wist gij niet, dwaas ! dal iu zijne hand ons beider geluk berust; dat uw leven van een enkel woord van hem afhangt? (Jij hebt hem den handschoen toegeworpen ; doch gij weet nog niet, op welk eene manier hij gewoon is dien naam op te nemen.quot;

«Dat scheelt mij ook weinig,quot; hervatte Van Doorn op een minachtenden toon, «laten lage zielen voor hem kruipen en hem vreezen, ik doe het niet; zijne vriendschap veracht ik, en ik lach met zijn haal.quot;

«Gij kenl Perea niet; ik meen hel goed met u,'' vervolgde D'Avilar, die nog altijd hoop had hem over te halen om dienst te nemen. «Wien hij genegen is, dien kan hij van veel dienst zijn; wien hij haat, die is verloren; daar gij dus volhardt in uw bestuit, zoo brengt gij mij in de onaangename noodzakelijkheid, u den toegang lot Loevestein voor altijd te ontzeggen.quot;

Daar Van Doorn hem slechts met een verachtenden blik aanzag, en niet genegen scheen zich zeiven in de val te brengen, vervolgde hij op een doffen loon : «ISu kunt gij nog gaan; maar indien gij u weder mocht verstouten om hier te komen, zoo wacht u niets dan een donkere kerker; want waarom zou ik mij in de bres stellen of toegevendheid hebben voor iemand, die mijne eigen veiligheid in de waagschaal heelt gesteld door Perea te beschimpen.quot;

«En zal ik, terwijl gij mij hier niet langer meer wilt dulden, het geluk nog niet mogen hebben de Signorita voor hel laatst te zien ?quot; vraagde Van Doorn, terwijl van hel antwoord het besluit, dat hij nader nemen zou, scheen al te hangen.

«INcenlquot; antwoordde D'Avilar koel, »neen,Signoro! gij ziel haar nooit weder ; Anna is voor u dood. — En,quot; vervolgde hij, spottend lachende, »de geluk-

J. F. Oltmans, Het slot Loevestein in 1670. I.

kigc Perea zal haar weldra naar het altaar geleiden, en gij zult dan, helaas! te laat gewaar worden, dat gij uw eigen geluk verwoest hebt.quot;

«Zoo spreekt de duivel ; want hij spreekt door uw mond,quot; riep Van Doorn uit, terwijl hij zijn hoed op zijn hoofd drukte. «Ik veracht u, terwijl ik Perea niet vrees; dit staal zal mij en Anna beschermen tegen des Spanjaards lagen.quot; Hier sloeg hij met de hand op hel gevest van zijn degen, Perea is zoo ver nog niet, en er zal nog veel bloeds moeten stroomen, voordat zijti helsch ontwerp gelukt. Eu de muitelingen, die geuzen,quot; voer hij met woede voort, «die gij niet acht, en wier macht gij niet lelt, zullen den Spaanschen hoogmoed Inuiken en u uil hol nest rukken, waaruit gij mij nu verbant, maar niet verdrijft. Neen, hij God! ik ga, omdat ik wil, en alleen de diepste verachting voor uw persoon behoedt u voor mijne wraak.quot; Dit zeggende, maakte hij de deur open, en verliet met rassebe schreden hel vertrek, terwijl het geluid zijner voetstappen en sporen door het gewelf werd teruggekaatst.

D'Avilar stond een oogenblik versuft; doch de wraakzucht rees spoedig in de borst des Italiaans op, en een rapier van den muur grijpende, wierp hij de scheede weg, en liep Van Doorn na, terwijl hij, van woede bijna niet kunnende spreken, uil-riep : «Houdt hem legen, hij is mijn gevangene in naam des Konings ; hij is schuldig aan hoogverraad. Soldaten! houdt hem vast.quot;

Anna, die van hetgeen D'Avilar te zeggen had, met recht niet veel goeds verwachtte, had Meijer bevolen, om Van Doom's paard Ie zadelen, opdat hij er niet naar zou behoeven te wachten. Met smart had zij bemerkt, dat Perea den veerman met geweld gedwongen had hem over le zetten, en het luidruehlig gesprek met angst hoorende, stond zij in hare kamer voor hel glasvenster om te zien, wanneer van Doorn zou vertrekken.

Zij zag hem met haastige stappen op het voorhof treden. Hij riep luid: «Mijn paard! mijn paard !quot; De getrouwe Meijer had hel reeds sedert lang gezadeld en de pistolen afgeveegd, en bracht het hem terstond.

Hij wierp zich dadelijk in den zadel, groette Anna, die hij aan hel venster zag, met de hand, en gaf zijn ros de sporen. Op ditzelfde oogenblik kwam D'Avilar op de binnenplaats, en trad, gevolgd door eem'ge soldalen, over de brug. Op hun geroep kwamen er nog andere uil de gebouwen op het voorhof, en op des slotvoogds bevel liepen zij den vluchtende na.

Toen Anna zich naar het achtergedeelte van hel slot begeven had, zag zij hoe Van Doorn, aan de rivier gekomen zijnde, wachtte tot de hengst weder overkwam, en hoe de soldaten met hunne vuurroeren schielijk, doch omzichtig, evenals slangen langs den grond schuivende, hem zochten te he-kruipen, en onder het bereik hunner wapenen te krijgen. Toen zij zag, dat een hunner aanlegde, en de hand aan de lont bracht, gal' zij een gil van angst, en riep, liare handen smeekendc ten hemel heffende, uit: «Heilige Moeder (Jods! wees hem genadig!quot; En alsof Van Doorn hare stem gehoord had, of door een hoogere macht onderricht werd van het gevaar, dat hem,(bedreigde, zoo zag hij om, en een snellen blik op de rivier en zijne vervolgers werpende, zag hij hel gevaarlijke van zijne standplaats in. Daar hel vaartuig nog ver van wal was, gaf hij, alle hoop om over te varen opgevende, zijn paard de sporen, jlct schot viel; doch het miste. Nu zag zij, dat Van Doorn, den teugel latende vallen, zijn degen trok, een pistool greep en zijn getrouw paard mei de knieën aanzette. Twee andere musketiers legden nu aan, en zochten hem in zijne vaart op te houden; doch de beide schoten schenen, niettegenstaande zij van zeer nabij op hem gelost werden, even vruchteloos te zijn als het vorige; want Van Doorn bleef, ofschoon midden in den rook gehuld, in den zadel zitten. Zijn zwaard klooide het hoofd van den eenen soldaat, terwijl de andere, door een pistoolschot in de borst getrollen, over zijn hoofd buitelende, ter-nederstortle. De kring, dien de soldaten om hem gesloten hadden, was nu gebroken, en Van Doorn langs het slot heen rijdende, was nu weder buiten hun bereik ; doch zij maakten zich gereed om hem te volgen ; en het was Anna maar al te goed bekend, dal Van Doorn niet kon ontvluchten, daar bet land, waarop Loevestein gebouwd is, rondom in het water ligt.

Vreezende voor het leven van den haar zoo dierbaren jongeling, stond zij een wijl onbeweeglijk ; doch de onzekerheid nopens zijn lot kon zij niel wederstaan, en de angst dreef haar naar hare kamer, waar zij hem met het oog kon volgen, en zien hoe het met hem zou alloopen.

Toen zij daar, bleek van schrik, aankwam, was zij genoodzaakt zich aan de venslerbank vast te houden, en staarde met verwilderde blikken door het glasraam. Zij zag, hoe Van Doorn, die met zijn paard in het water was gesprongen, pogingen deed, om er mede aan de overzijde tegen den kanl op te klimmen. Een paar geloste schoten waren vruchteloos; door den kanl gedekt, vlogen de kogels over zijn hoofd zonder hem te treffen, en eer zijne vervolgers hem nabij waren, en hem terneder konden schieten, gelukte het hem den vasten wal Ie bereiken. Nu bemerkte zij, hoe hij het Monnikenland afrende, en om de hoogte, welke er midden op ligt heen reed, ook de Lorsegracht gelukkig doorzwom, den Waaldijk beklom, en daar langs naar Brakel reed; terwijl hij, zooals het haar voorkwam, met zijn hoed wuifde, als wilde hij haar nog een laatst vaarwel toeroepen. De soldaten hadden hem tevergeefs eenige scholen nagezonden ; hij was spoedig buiten hun bereik,

en zijn vervolger met zijne trawanten, over hunne mislukte poging en den dood hunner makkers verwoed, keerden beschaamd weder naar het slot terug; terwijl D'Avilar, woedend over den hoon, hem ongestraft aangedaan, zich in zijn vertrek opsloot, en zich den geheelen dag niet meer zien liet.

Dankbaar voor Van Doom's redding, sloeg de schoone maagd hare oogen, waarin tranen van vreugde glinsterden, ten hemel, en knielde voor het Maria-beeld, dat hoven haar bidgestoelte hing,

neder. Lang lag zij daar, en zond hare dankgebeden op tol haar, aan wie zij de redding van den door haar zoo vurig beminden jonkman toe- • _k

schreef.

ACHTSTE llÜOFDSTl IK.

In den avond, waarop Nicolaas Huykhaver den bondgenooten gelast had bij elkander le komen,

stapte Van Doorn le voet op het dorp Wijk aan.

In een grooten bruinen mantel gewikkeld, volgde hij den hem goed bekenden weg ; want in zijne jeugd had hij deze oorden dikwijls bezocht, en er geheele dagen doorgebracht. *■

De maan scheen niet, zoodat hel omliggende land in een diepe duisternis gehuld was. Half tien ure sloeg het op den hoogen kerktoren van Wijk,

toen hij door de eenzame straten ging, welke dit schoone dorp al hel aanzien van een stad geven,

en den grooten weg verlatende, linksaf zijn weg door het geboomte en kreupelhout vervolgde, dat zich lot aan de plaats zijner bestemming uitstrekte.

De duisternis, die hem omringde, was slechts geschikt om de droefgeestige stemming, waarin hij ♦

was, nog te vermeerderen. Hij had den vorigen

avond Anna voor het laatst vaarwel gezegd, en de tranen, welke het leeder beminde meisje gestort had, toen hij haar verliet, doorboorden nog zijn hart; ja, indien bij niet door een eed aan zijne tegenwoordige vrienden was verbonden ge weest, zou hij mogelijk, nadat hij de smart eener scheiding ondervonden had, den moed niet gehad hebben om baar, die bij meer dan zich zeiven beminde, te bedroeven; de gedachte alleen, dat Perea hem toch vroeg ol laat van Loevestein zon verdreven hebben, matigde het berouw, dal bij somtijds gevoelde, van oorzaak te zijn van bun beider droefheid.

Terwijl bij dus voortstapte op den smallen weg, welken bij moeite had niet te verliezen, daar die door vele voetpaden doorkruist werd, kwam hem datgene weder voor den geest, wat Anna hem verhaald bad nopens Perea's woede, toen deze Van Doom's stellige weigering om in dienst te treden vernomen bad. En bel kwam hem maar al te zeker voor, dat Anna gelijk bad, toen zij vermoedde, dal zijne vijanden een reden moesten hebben om hierop zoo Ie staan, en hel plan van Perea om hem, zoodra hij dienst genomen zou hebben, naai-Sixinje Ie doen zenden, hetgeen zij bij toeval algehiisterd bad, bevestigde dit.

De verwijlingen van D'Avilar, de gezegden van Perea, gevoegd bij het raadselachtig gedrag van Van den Bosch, versterkten hem in zijn gevoelen, dal deze niemand anders was dan de berucblc boodschapper, door de Spanjaarden Emisario genoemd, die door Oranje gebruikt werd om diens bevelen over te brengen, diens volle vertrouwen genoot, en door de Spanjaarden evenzeer gevreesd en gehaat werd um zijne listigheid als om zijn moed. Van den Bosch bad hem gesproken van de lagen, die De Vargas hem aan (Ie Duitsche grenzen gelegd had, en dil stemde ten volle met des Boodschappers manier van handelen overeen; de onderscheiden vermommingen, waarin hij hem gezien had, bet veranderen van zijn naam, en de onderscheiding, waarmede Buykbaver en de overige bondgenooten hem behandelden, lieten Van Doorn bijna geen twijfel meer over, en hij besloot, indien bel mogelijk was, nog dienzelfden nacht den sluier, welke de handelingen van Van den Uosch omhulde, op te lichten.

Terwijl hij aldus in gedachten verdiept, haastig voortging, bereikte hij bijna het einde van bel geboomte, toen bij bemerkte, dal er iemand, die

hetzelfde pad volgde.

vermoedde, dat hel een der samengezworenen was.

en zich niet gestemd gevoelende om een gesprek aan te knoopen, hetwelk ook gevaarlijk kon zijn, bleef hij in het kreupelhout aan den zoom van hel ge-boomle staan; terwijl de nachtvogels, door de stappen zijns voorgangers gewekt, de lucht vervulden met hun geschreeuw.

De gebeele omvang van hel pluimgevaarte des Monnikenbofs vertoonde zich nu juist vóór hem ; doch de duisternis verfde alles met een grauwe kleur. Al hetgeen zijn goede vader hem dikwijls van dil klooster verhaald bad, kwam hem nu voor den geest; ook hij had zich, gelijk de Tempel-beeren, verbonden om liet gezag eens konings te wederstaal). Deze vo; Jen echter allen den dood ; bet zwaard en de folieringen hadden die helden der middeleeuwen uitgeroeid. Ook hem hing dil lol boven bet hoold, en hetgeen die ridders, welke door de gebeele Christenheid verspreid waren, en overal sterkten en geheime vrienden hadden, met hun ijzeren wil en bovenmenschelijken moed, ruim twee en een halve eeuw geleden, niet hadden kunnen ten uitvoer brengen, dal zou bij nu met een handvol Nederlanders trachten te verrichten.

Hoezeer getuigde alles, wat hij bier zag, van de nietigheid van der menscben arbeid ; van alle zijden waren de muren, niettegenstaande hunne dikte, ingevallen ; zelfs de pogingen van den ijve-rigslen oudheidkenner zouden niet in staal geweest zijn om een juiste grondteekening van het gebouw te maken, en deze zou zijne hersenen vergeefs gepijnigd hebben om te gissen, waartoe elk der vele vertrekken, holen en gangen indertijd gediend had. Sommige vensterbogen waren nog overig en bijna in hun geheel, en de sierlijke, doch tevens zonderlinge krullen en versierselen, waarlusschen voorbeen de beschilderde glasschijven hadden gezeten, getuigden van de kunde des bouwmeesters en van de schoonheid en rijkheid der Gothiscbe bouworde. Zonderlinge gedrochlen van duifsteen, waarvan er geen één aan een ander gelijk was, staken boven aan de muren meer dan hall weg bet lijf naar buiten uil, en hadden zeker voor uitioops-pijpen der goten moeten dienen. Eenige ranke pijlers, die veel van de Moorsche manier hadden, duidden de plaats aan, waar de kerk gestaan had, welker toren, ofschoon hij ingevallen was, zijn ouden luister niet kunnende vergeten, nog boog boven alle andere muurbrokken uitstak.

Twee zware, ronde torens, waarvan de eene geheel was ingestort, daar de andere nog vrij goed in wezen was, gaven te kennen, dat de stichter ook op de verdediging was bedacht geweest;

ju één woord, het geliecl had veel meer van de bouwvallen van een verterkt vorstelijk slot dan van de overblijfsels der nederige woonplaats van de armen der heilige stad.

Hier en daar vertoonden zich in de ruïne kleine lichtvonken, die nu eens achter een stuk muur verdwenen en dan weder zichtbaar werden. Te verstandig zijnde om die voor dwaallichten te houden, dacht hij in hel eerst dat het St.-.lanswormen waren; doch de snelle beweging, welke hij met de kleinheid dier diertjes niet kon overeenbrengen, deed hem vooronderstellen, dat het de lonten waren van de uitgezette schildwachten, hetgeen zich bevestigde door de vlammetjes, die zich nu en dan verhieven, als de soldaten, het vuur hunner lonten onderhoudende, er op bliezen.

De gedachte, dat er mogelijk op hem gewacht werd, deed Van Doorn zijne opmerkingen staken, en hij trad uit het hout te voorschijn.

Hij had zich nauwelijks op de vlakte vertoond, die het klooster omringde, ol' hel alschuwelijk gekrijsch van een steenuil, die boven op den kerktoren scheen te zitten, deed hem stilstaan, en joeg hem een onwillekeurige huivering aan. Nauwelijks was deze solo geëindigd, of de ongeluksvogels, die hij honderden in de muren huisvestten, hieven een koor aan, dat de haren van elk ander mensch zou hebben doen Ie berge rijzen, en vervulde de lucht met hunne helsche tonen.

De plaats aandachtig beschouwende, vanwaar het eerste geluid gekomen was, zag hij hoven op den toren iets zich bewegen; en, ofschoon de duisternis hem belette liet goed te kunnen onderscheiden, scheen het hem echter toe, dal hel een menschelijke gedaante was, die, als een kwade geest over den bouwval zwevende, op de dikke muren van den ingevallen toren heen en weder stapte, en dus met zijn oog den gelieeleu puinhoop kon overzien.

Gedachtig aan het bevel van Ruvkhaver, richlle hij nu, beschaamd over zijne vrees, zijne schreden naar de plaats, waar de ingang tol hel gebouw geweest was, en spoedig stond hij, over de steen-brokken, die in de droge gracht lagen, heenklau-terende, vóór de hooge (Jolhische poorl, die nog bijna geheel in wezen was. Aan beide zijden van de poorl waren de muren mei scbiclgaten, die in de zoogenaamde holen uitkwamen, doorboord, en maakten, indien zij met voetboogschutlcrs bezel waren, de nadering, zoo niet geheel onmogelijk, ten minste gevaarlijk. Aan wederzijde van den ingang, boven de poort, vertoonden zich diepe nissen; doch de beelden der heiligen, older oude, vrome ridders, welke er in mochten gestaan hebben, waren er reeds sedert lang uil weggehaald en verbroken ; terwijl van de kloosterdeuren, die de poort gesloten hielden, niets meer overig was dan eenige verroeste ijzeren duimen en ringen, die, in hel arduin vastgeklonken, alle pogingen der plunderaars en heiligschenners vruchteloos gemaakt hadden. Hoe dikwijls hadden deze muren hel lieaii si'unt, de leus der Tempeliers, hooren uil-roepen ; hoe menige commandeur was hier, gevolgd door zijne getrouwe ridders en een schaar van knechten, op zijn met ijzer bedekten strijdhengsl binnengereden, weinig denkende, dat een gebouw, dat voor de eeuwigheid scheen gebouwd te zijn, zoo spoedig door den haat en de afgunst zou worden ternedergeworpen, en de gevreesde orde der Tempeliers zou worden vernietigd, hunne goederen aan anderen zouden geschonken worden, en bovendien hun naam, bezoedeld met de grootste misdaden, aan het nageslacht zou worden overgebracht.

NEGEN DE HOOF 1 )STUK.

Van Doorn was nauwelijks de poorl binnengetreden, of de punt van een degen werd op zijne borst gezet, en belette hem verder voort te gaan. »Hel woord, mijnheer!quot; zeide iemand, dien hij door de duisterheid onder het gewelf niet zien kon, zacht lol hem : «Grootmeester 1quot; antwoordde Van Doorn. De degen bedreigde zijne borst niet langer, en hij hoorde het wapen weder in de scheede glijden, terwijl men, hem hij de hand nemende, hem verzocht te volgen, met waarschuwing naar zijne voelen te zien om niet te struikelen.

quot;ij bevond zich dus geheel in de macht van zijn geleider, maar lette toch op hetgeen deze verrichtte, en hetgeen er om hem voorviel; en toen zij, de poorl doorgegaan zijnde, in het gebouw kwamen, bezag hij hem opmerkzaam om te ontdekken, of'hij hem ook reeds meer gezien had; maar de krijgsman was hem geheel onbekend. Diens kleeding echter stelde hem weder gerust, en verdreef de vrees, die hij had, om in de handen der Spanjaarden te vervallen; want hoe licht toch konden deze, van de bijeenkomst iels bemerkt hebbende, het gebouw bezet, en den eenen der bondge-

nootcn vi'xir en den anderen na gevangengenomen hebben.

Terwijl Van Doom's hart mei smart werd vervuld bij de gedachte, dat zij, die voorgenomen hiidden hun land te bevrijden, op bun eigen geboortegrond genoodzaakt waren zich, evenals moordenaars en struikroovers, in het bolst van * den nacht te verzamelen, en zich voor het oog

hunner medeburgers en hun vorst te verbergen, streelde hij zich met de hoop, dat dit de laatste maal zou wezen, dat hij dit zou behoeven te doen, en dat hij voortaan openlijk en voor de geheele wereld zou kunnen handelen, en als bevrijder van zijn land en als verdediger der voorrechten zijner landgenooten kunnen optreden. Zijn geleider nam zijn weg door de gewezen kerk ; de zerken waren met bet puin van bel ingestorte dak bedekt, hetgeen het gaan zeer moeilijk maakte. De ingestorte gewelven vormden groote steenhoopen, en die, welke nog overeind stonden, hingen over hunne hooiden heen, dreigden elk oogenblik neder te storten, en hem, die zich vermal bet gebouw binnen te treden, en door zijn nachtelijk bezoek de vrome ridders in het stille graf te verontrusten, met ben levend te begraven of te verpletteren, j Aan den ronden toren gekomen, die nog gedeel

telijk in wezen was, trok zijn geleider aan een touw, dat uit een der venstergaten hing, en ver wijderde zich, tegen Van Doorn zeggende: «Hier moet gij wezen, mijnheer!quot;

Een ladder, welke uit bet venster naar beneden gestoken werd, wees Van Doorn, die reeds vergeefs naar een ingang tot den toren omgezien had, den weg aan, dien bij volgen moest. Hij wierp zijn mantel dus achterwaarts en beklom de ladder. Op betzelfde oogenblik echter, dat bij zich aan den ouden muur en aan de planten, welke tus-schen de steenen groeiden, vasthoudende, zich gereed maakte om in het raam te stappen, en, terwijl hij nog met den eenen voet op de laatste sport stond, legde iemand een forsch gespierde hand op zijn schouder, en vroeg hem bet woord af, Hal hij genoodzaakt was te geven, alvorens de schildwacht zijn pistool in den gordel slak, en hem toestond in hel venstergat te slappen.

Hij bevond zich nu in den toren; doch niets wees hem de plaats aan, waar de bijeenkomst zou kunnen plaats hebben. De kale muren vertoonden hier en daar de plaats, langs welke de trap bad geloopen, en de overblijfselen van de verdiepingen, ■4 die er in gelegen hadden. Van boven was de

toren, die van zijn dak beroofd was, geheel open.

zoodat hij de donkere wolken, die door den wind werden voortgejaagd, er onbelemmerd overheen kon zien drijven; alleen kwam bel hem voor, alsof bij nu en dan een lichte rookwolk lusschen de kanteelen uit zag opstijgen.

De schildwacht, die de ladder weder naar boven had getrokken, licbttc nu een luik of deksel op, dat op den grond lag, en dal Van Doorn nog niet had opgemerkt, en beduidde hem met de band, dat bij naar beneden moest gaan. Hij naderde dus, en zag tot zijne niet geringe verwondering een ruim en verlicht gewelf onder zich, waarin hij langs een ladder nederdaalde, terwijl zijn wegwijzer de opening weder zorgvuldig bedekte.

Zoodra hij beneden kwam, werd bij door de eedgenooten, van welke er reeds eenigen waren aangekomen, gegroet; zij schudden hem hartelijk de hand en noodigden hem om met hen Ie drinken, hetgeen bij niet afsloeg. Na dil gedaan te hebben, vervolgden zij hun gesprek ; en daar het toch over zaken liep, die hem geheel vreemd waren, nam bij deze gelegenheid Ie baal om zijn mantel aan een der uitstekende punten van hel lofwerk aan den muur op te hangen, en het gewelf nader in oogenscbouw le nemen.

Hel was rond en grooter dan bij eerst gedacht had, uit zware steenen gemetseld, en kon wel vijllig menscben bevatten. De muur van bet gewelf scheen interlijd aangepleislerd geweest le zijn; doch door de vochtigheid of andere oorzaken, was hel bekleedsel meerendeels er van afgevallen; wat er nog van bestond was beschilderd; maar de kleuren, ofschoon zij zeer levendig schenen geweest te zijn, waren meest uilgewischt ol verdoold. Hier en daar vertoonden zich echter nog beelden van gewapende mannen, die grijnzend uil hunne geopende helmen zagen, en hel roode kruis op den witten mantel droegen. Een hunner hield een standaard in de band, waarop een rood kruis op een half wit en half zwart veld, was afgebeeld; van de Latijnscbe spreuk, welke er opgestaan had, was alleen hel woord Domino nog leesbaar. Naar bij kon oordeelen, stelde hel de eene of andere geheime pleebtigbeid, of een optocht der Tempel heeren voor; en in andere, meer bedaarde 'oogen-blikken, zou bij gaarne een geruimen tijd zoek gebracht hebben met het schilderwerk op zijn gemak en in zijn verband te beschouwen. De grond van het gewelf was met blauwe zerken belegd; een weinig van den muur af, en zooals hij uit de ligging van hel gebouw kon oordeelen, naar hel Oosten gekeerd, stond een groole arduinsleenen

zetel, uil één stuk gehouwen, nan wederzijde van welken zeven vierkante zitbanken van dezelfde soort van steen geplaatst waren. Deze waren echter zonder rugstukken, en vormden met den groeten zetel een halfrond. 0|) eiken steen waren eenige vreemde karakters ingehouwen, en duidden zeker den naam of rang aan van hem, die eertijds gerechtigd waren er plaats op te nemen, .luist daartegenover was een soort van haarstede ; len minste, in den muur, een weinig van den grond, was een rond gat met een ijzeren roester, waarin vuur brandde, en dal ook ten dien einde, en wellicht om het gewelf te verwarmen of lot een of ander gebruik seheen gemaakt Ie zijn. Daarboven was oudtijds een hall-hoog (1) uit steen gehouwen geweest; doch dat was geheel sluk geslagen; men kon echter nog zien, dat het zeer goed uitgevoerd, vol met beeldwerk en gedeeltelijk verguld was geweest. In bet midden van bet gewell, lusscben de haardstede en den grooten zetel, lag een langwerpig steenblok op den grond ; op onderscheiden plaatsen waren ijzeren ringen in den steen bevestigd, liet scheen lol een werktuig van pijniging gediend te hebben» doch werd nu voor tafel gebruikt, en was met drinkbekers en glazen bezet, terwijl twee groote aarden kruiken er naasl stonden. De ongelukkige, die op deze pijnbank was vastgebonden geweest, bad hier juist bet gezicht op zijne strenge rechters en op een sleen boven den grooten zetel, waarop vreemde karakters waren uilgebouwen, die Van Doorn vergeefs trachtte Ie ontcijferen; ofschoon bij nogal in de gelegenheid was geweest van de oude talen en lellerschrillen wal te leeren kennen. Naar alle gedachten hadden de broeders van den Tempel, indien zij dit vertrek al hadden mogen binnentreden, achter de zitbanken, waar nog een geschikte ruimte overbleel, geschaard geslaan, als niet gerechtigd zijnde om zich neder Ie zetten. De gang, die toegang tot bet gewelf gaf, was ingestort; een eind weegs echter kon men dien nog ingaan, terwijl groote ijzeren scharnieren, in de steenen kolommen geklonken, die aan den ingang stonden, aanduidden, dat er voorheen een deur of hek aan was geweest, die tijdens de vernieling van het Monnikenhof was weggevoerd. Boven elk der kleine zitbanken, alsmede ter wederzijde van hel gebeeldhouwde tafereel, waren, op de plaats waar de muur en hel verwulf zich scheidden, een soort van steenen armblakers geweest, in de gedaante van zonderlinge monsters of (lieren, doch

^1) Bus-relief.

de meeste waren gebroken ; zij schenen allen bijzonder geweest Ie zijn, en in drie er van brandde licht; terwijl de groote pillen, die evenals vurige tongen lusscben de tanden der monsters uitstaken,

een Hauw en onzeker licht in bel gewelf ver- ^

spreidden. Hel gal, waardoor men nu in het gewelf kwam, scheen eerst onlangs gemaakt te zijn ;

ten minste de grond was nog bier en daar mei puin bedekt.

Hij had zijne opneming juist geëindigd, toen een herhaald uilengeschreeuw bun de aankomst van nieuwe bezoekers verkondigde, en spoedig daarna daalde Van den Bosch, gevolgd door drie andere mannen, neder, en werd met groote vreugde onl-vangen. Zij vroegen hem dadelijk, waar lluykbaver bleef, en of bij ook iels van hem vernomen bad.

Doch Van den Hosch antwoordde, dat hij den hopman sedert den vorigen dag niet bad gezien, en naar Van Doorn toetredende, beetle bij hem welkom.

Toen zijne oogen een weinig aan het licht gewend waren, beschouwde bij Van Doorn nader,

en den zwarten doek iu hel oog krijgende, welke om diens hoofd gebonden was, zeide bij zacht lot hem : L

»!loc is hel, jonge vriend! gij zijl, naar bel mij vooorkomt, zoo vroolijk niet als de vorige maal, j*

loen ik u fluitende aantrof; wal kwelt u ? Hebt gij misschien berouw over den stap, dien gij op mijn aanraden gedaan hebt ? Maar ik zie, gij zijl gekwetst! met wien zijl gij slaags geweest ?quot;

«Ofschoon ik een oogenblik in groot gevaar ben geweest,quot; antwoordde Van Doorn, »om door de Spanjaarden gevangen genomen te worden, en ik genoodzaakt ben geweest, voor mijne verdediging hel zwaard te trekken, zoo had de schermutseling niet veel te beduiden. De wonde aati mijn hoofd is van geen belang, en zal spoedig weder genezen zijn. Wat mijne droefheid aangaat, die is zeer natuurlijk, vriend ! Ik heb gisteren afscheid genomen van het meisje met hetwelk ik mij dacht iu het huwelijk te begeven.quot; *

»Kn wat kan u verhinderen,quot; hernam Van den Bosch, »om dit nog te doen ? Is hel nu niet, dan is hel in hel vervolg.quot;

• Alles!quot; hernam Van Doorn. »Ik laat haar alleen achter, onder hare en mijne ergste vijanden.quot;

Hier werden zij gestoord door het luidruchtig gedrag der bondgenoolen, die door den wijn vroolijk geworden zijnde, een hunner trachtten te bewegen iets Ie zingen, waartoe hij eindelijk overging, ofschoon hij er zich in het begin niet loe ^J scheen Ie laten overhalen ; en na een paar malen

gehoest te hebben, met een sclioone tenorstem hel volgende couplet, van een Ie dien tijde zeer veel opgang makend geuzenliedje, j.'imaaind de (jc-Irouwe ficus, aldus aanhief:

Den koning van Spagnicn is graaf van ons land, Zyn macht blyvcn wy maintineren.

Soo lanck hy aan de privilegiën hond de Imnt,

Soo lanck blyven wy liem eeren.

Jjanck leve die koniugh ! dat wille wy drinken.

r.anck leve die geuzen ! dat wille wy klinken.

Deze twee laatste regels werden gezamenlijk en met aanslooting der bekers en luider stemme gezongen.

»Laal dal zoo zijn,quot; hervatte Van den IJoseh, terwijl hij Van Doorn wenkte om met hem in de gang plaats te nemen. «Hier op deze steenen gezeten,quot; ging hij voort, «kunnen uwe metgezellen, die, zooals gij ziet, den beker lustig laten rondgaan, u niel hooren ; zij zouden u somtijds minder achten om uwe gevoeligheid over het verlaten van een meisje ; iets, dat sommigen onder hen bespottelijk zouden vinden. Maar verhaal mij, indien gij mij uw vertrouwen waardig keurt, wat er met u gebeurd is, en zeg mij den naam van uwe jonkvrouw; terwijl gij met lUnkluiver vertrekt, blijf ik in deze oorden, en ben dus in de gelegenheid u en haar van dienst te zijn.quot;

Van Doorn bedacht zich eerst eenige oogen-blikken, en zijne armen over elkander slaande, terwijl hij, legen den muur leunende, stijf vóór zich zag, verhaalde hij belgeen ons reeds bekend is. Hierop vervolgde hij : «Mijne goederen en kostbaarheden heb ik, zooals ook het getrouwe paard, dat mij bij Loevestein gered heeft, zooveel in mijn vermogen was, geborgen; mijne vaste goederen daarentegen moet ik achterlaten; want Perea heeft mij niet veel respijt gegund, maar zijne vervolging reeds begonnen ; zoodat ik genoodzaakt ben geweest uil Heusden de wijk te nemen, en mij de beide laatste dagen bij een mijner huislieden op het land te verbergen. Dit scheelt mij echter weinig; indien de goede zaak zegeviert, vind ik mijne landerijen toch weder; indien wij echter hel onderspit moeien delven, is jonkvrouw De Manilla toch voor mij verloren. Aan mijn eed getrouw, zou ik, als ware ik nog alleen maar overig, mij nog blijven verzetten tegen het Spaansch geweld, en mijne vrienden niet willende overleven, ten minste voor mijn dierbaar vaderland willen sterven, dat ik niet had kunnen bevrijden. — En,quot; vervolgde hij op een droefgeestigen toon, «daar ik de laatste mijns ge-slachts ben, sterft de naam van Van Doorn mei mij uit; terwijl mijne vijanden, die, zoo ik hoop, dan nog na mijn dood met schrik aan mij zullen gedenken, zich niel als vreedzame bezitters mijner goederen zullen dnrven aanmerken dan na mijn ondergang.quot;

«Meer Van Doorn!' hernam Van den Hoseb, «zij, die gij bemint, is mij niel geheel onbekend ; ten minste, ik heh haar vader wel gezien. En, vervolgde liij langzaam, als schroomde hij te vervolgen, «ik heb hem zien sterven.quot;

«Moe! hervatte Van Doorn met drift, terwijl hij opsprong, »gij waart daarbij, en hebt hem niet hijgestaan ? — Maar,quot; vervolgde hij bitterlijk, «waarom zou ik verwonderd zijn? gij waart misschien een der geuzen, die het scliehnsluk uitvoerden.quot;

«Jongeling !quot; antwoordde Van den Bosch bedaard, terwijl hij hem hij den arm vasthield en hem noodzaakte om weder naast hem te gaan zitten, «spreek zoo luid niet; Dirk Duyvel, die bezig is met zingen, houdt juist nu op. Mier oogen zijn reeds op 11 gericht; hoor mij eerst bedaard aan, eer gij een oud man beschuldigt. Een geus ben ik, en wil ik sterven; maar daarom zijn mijne handen en die mijner vrienden, zoo niet van ander, ten minste van De Manilla's bloed onbevlekt. Luister aandachtig naar hetgeen ik u zal verhalen.quot;

Terwijl hief de zanger, door de toejuichingen zijner makkers aangemoedigd, met luider stemme een nieuw couplet aan, en zong:

Margriet die had una goed geregiert; Soo Granvellc haar niet hat bestiert.

Due Dalf heeft 't land in peryeel gehragt, Kn wordt door vrome luiden veraeht.

Lanck leve die koniugh 1 dat wille wy drinken.

Lanck leve die geuzen 1 dat willen wy klinken.

TIENDE HOOFDSTUK.

«liet is nu ruim drie jaar geleden,quot; dus begon Van den IJosch, toen hij in zijne rede gestoord werd door de aankomst van Ruykhaver, die, gevolgd door een anderen man, juist terwijl de zanger bezig was met het zingen der twee laatste regels, langs de ladder afklom.

• Ik verzoek u, mijne heeren !quot; dus begon Ruyk-

haver, nadat hij oen poos verstoord in het rond gezien had, »niet zooveel gerucht te maken; ik kon het gezang buiten den toren hooren. Waartoe dienen deze gevaarlijke zotternijen, welke beter plaats zouden vinden in de eene oi' andere kroeg of bordeel dan in het oord, waar men bijeenkomt om zijne verdrukte landgenooten te redden? Uwe slemperijen maken u ongeschikt tot het groote werk, dat wij voorgenomen hebben; een ongebonden leefwijs moet ons in de nogpii onzer medeburgers vernederen. Gedenkt slechts, dat hel de oorzaak of ten minste hel voorwendsel voor de uitroeiing van die mannen is geweest, welke misschien in ditzelfde gewelf besloten zich legen een anderen Filips te verzetten.quot;

Hier eindigde Ruykhaver, en hij wilde naar Van den Bosch gaan, toon oen lang en mager jonkman uit het midden der eedgenoolen naar hem toetrad. Hij had oen bleek en ingevallen gelaal, en de verleplo kleeding. die hier en daar met strikken on veters bozet was, getuigde van de vroegere welvaart van hem, die ze droeg. In zijne houding bemerkte meti duidelijk een der-genen, van welke er velon onder de bevrijders van het vaderland en de toekenaars van het verbond dor edeion waren, die, na hun erfgoed verbrast te hebben, in dezen opstand, waarbij zij weinig verliezen en alles winnen konden, oen nieuw middel zochten, om hunne losse leefwijze aan den gang to houden, en, voorloopig aan hunne schuldoischers ontsnappende, zich nieuwe bronnen van bestaan zochten te openen. Ook bevonden zich onder hen do zoodanigen, die, dewijl het ijs tus-schen hen en don Koning eenmaal was gobrokon, zich blindelings in den opstand wierpen, en door hun naam en rang mot recht hoopten in den nieuwen staal, wiens stichting de verstandige lieden reeds vooruitzagen, een gronlo rol te spelen oneen gedeelte der kloostergoederen te bemachtigen. Na Ruykhaver strak onder de oogen gezien te hebben, zette hij zijne hand in do rechterzijde, en sprak hem aldus aan:

«Mijnbeer I de tijd, waarop gij hier hadt moeten zijn, is reeds lang verstreken ; gij kunt bet ons dus niet ton kwade duiden, dat wij, u wachtende, onze verveling zoeken Ie verdrijven door een teug Ie drinken, gelijk het een krijgsman betaamt. Kn wat het zingen aangaat, dal gij gehoord hebt, dat bob ik gedaan op verzoek mijner vrienden, en zul het voor niemand laten, maar doen ter plaatse waar bel mij goeddunkt; begrijpt gij. Mijnheer? Ook is uwe vrees, dat hel ons zou kunnen verraden, geheel ongegrond ; nnze vijanden zijn ver te zoeken, en wij bobben in dit eenzaam gelegen gebouw niets van hen te vreozen.quot;

Huykhaver stond een oogonblik onbeweeglijk, waarschijnlijk over de stoutheid van deze aanspraak verwonderd; en zijn toorn zoekende te overmeesteren, die zichtbaar op zijn gelaat to lozen was, begon hij, zich lol de oedgenooten wendende, op eon langzamen en bedaarden loon ;

«Wat mijn lang uitblijven betreft, Mijne Hoeren I zal ik de oor hebben u te zoggen, dat ik met don heer van don INyenburg over (iondoren mij dacht herwaarts te begeven ; maar dat wij, gelukkig nog in tijds, eer wij daar aankwamen, vernamen , dat Alva's handlanger, de u bekende Perea mot don hopman Cherini en vijftig speerruiters daar tegen den avond waren aangekomen, met voornemen, zooals men zoide, om deze oordon te doorsnnll'olen en de geuzonbijoenkomst, waarvan hij do lucht beeft, uil elkander te drijven. Dil noodzaakte mij, een andere richting te volgen, zoodal ik langs den Veenweg, die veel meer om is, hier gelukkig ben aangekomen ; gij begrijpt dus lichtelijk, dal hel mij niet aangenaam was, u zoo luidruchtig bij elkander te vinden, en ik vertrouw, dal gij nu allen do stille oven noodig zult achten als ik.quot;

De eedgenoolen, die zijne rede oplettend aangehoord haddon, bogen zich zwijgend. Doch Dirk Duyvel, ofschoon hij zelf overtuigd was, dat Ruykhaver gelijk had, wenschle zich te verschoonon, en zeido :

«Dit was mij onbekend. Mijnheer! ik dacht, dat Perea gerust in den Hoseh was, en, vervolgde hij lachend, »hol is voor liet overige niet vreemd, dat iemand, die do vrees niet kent, op zijne eigen krachten steunende, zingt en vroolijk is, daar, waar een ander van vrees ineenkrimpt.quot;

«Mijne redenon zijn niet tol u gericht, jongeling!quot; antwoordde Ruykhaver koel, als ik lot u spreek, zal het zijn om u te bevelen, en niet om u rekenschap te geven van mijn gedrag, en hiermede afgedaan,quot; vervolgde hij np een Imogen loon, terwijl hij zijn bruin oog, dal van gramschap fonkelde, op hom liet vallen. »lk wil niets meer hooren; de lijd is to kostbaar, om dien met twisten door Ie brengen.quot;

Hij trad nu naar do overigen toe, en gaf hun, evenals ware er niets voorgevallen, een voor een de hand, gelijk ook aan Van Doorn, terwijl hij bom wolkom heette, en zich een weinig verwijderende, knoopte hij mol Van den Hosch een gesprek aan,

gedurende hetwelk Dirk Duyvel al mompelende een paar bekers ledigde, en den beker daarna tegen den grond verbrijzelde.

Een oogenblik daarna zette Rnvkbaver zich op den grooten steenen zetel neder, en nadat hij aan zijne metgezellen verzocht had zijn voorbeeld te volgen, begon hij, toen /ij allen, zoo goed als zulks mogelijk was, gezeten waren : «Mijne lleeren! het is met zeer veel genoegen, dat ik de tolk hen van 's Prinsen tevredenheid over uw gedrag, en de belangeloosheid, die gij aan den dag legt hij het trotseeren der menigvuldige gevaren, die ons hoven het hoofd hangen. Door de berichten, die ik van alle zijden ingewonnen heb, ben ik in staat, n de verzekering te geven, dat onze zaak in het vaderland hoe langer hoe meer veld wint; de meeste llollandsche steden zien slechts naar een gelegenheid uit, om zich van hel Spaansche juk los te scheuren, en de hatelijke huurlingen van Alva ter poorte uit te werpen. Alle onze medeburgers hebben het oog op ons gericht : van ons zal het dus al hangen om hen door onze macht, dapperheid en overwinningen gerust te stellen, en de vrees, die zij voor de geoefende Spaansche krijgsbenden hebben, te verdrijven. De gegoede burgers en kooplieden wagen niets zonder hoop te hebben op een goeden uitslag; wij moeten hen dus waarborgen kunnen tegen Alva's woede, eer zij zich vóór ons zullen verklaren ; wij moeien (!lt;■ macht hebben om hen te beschermen, eer zij de Spaansche zijde verlaten, anders staan zij bloot voor de weerwraak des Konings; en de onderstand, dien wij uit de opbrengsten en giften der burgers kunnen trekken, gaat dan voor ons zonder vrucht te loor. liet lol, dal het ongelukkige Deventer iie-IrofTen heelt, schrikt de andere steden af; de inwoners van die stad hebben hunne vaderlandsliefde duur moeten betalen, en nog siddert er elk, bij het herdenken aan de pijnigingen, welke Pacieeo, velen vromen burgers heeft doen ondergaan. Enkhuizen, Medemblik, Hoorn, Dordreehl, Mollcrdam en vele andere steden zijn gereed lol den afval; in één woord, hel geheele land is rijp voor den opstand, en elk zal zich binnenkorl als één eenig man aan onze zijde scharen.

»De vergilfenis, die Alva heelt doen aankondigen, boezemt weinigen gerustheid in, en sli'chls eenige geringe lieden durven er gebruik van maken. De bekende dubhelharligheid des llertogs is niet geschikt om lieden van onzen rang, na helgecn wij reeds voor ons land gedaan hebben, over Ie halen om ons te onderwerpen; en hel zou ook een dwaze roekeloosheid zijn er geloof aan te hechten, zoolang zich Alva bier bevindt.

«In Duilschland vordert Oranje, zooals hij mij schrijf!, niet veel : de Keizer is niel gezind ons Ie helpen, gelijk hij zelf op den Rijksdag te Spiers aan twee llollandsche edelen verklaard heeft; hij raadt ons aan van de vergilfenis gebruik Ie maken, en belooft ons hij den koning van Spanje tol voorspraak Ie dienen; hij weet echter niet, wal hel is zich aan Filips Ie onderwerpen ; hij, die zijn eigen bloed niel verschoond heeft, zal een hoop ketler-sche muitelingen, zooals men ons in Spimje noemt, geene genade schenken.

«Hel huwelijk van Anna van Oostenrijk kon nooit ongelukkiger komen dan nu ; hel haalt den band van vriendschap lusschen den Keizer en Spanje's koning nauwer toe; wij zijn dus genoodzaakt ons zeiven te helpen, en ons alleen op onze krachten verlatende, zullen wij, der spreuk indach-lig: dai (ïod helpt, die zich zrlrnt hclpoi, niet behoeven af te hangen van vreemdelingen, ol' ons bloot Ie stellen aan hunne belangzuchlige oogmerken.quot;

Tol zoover was Ruykliaver gevorderd; en hij wilde juist zijne aanspraak vervolgen, toen een vreeselijk uilengekras, dal door de gewelven heen-klonk, en door de overgebleven holen en gangen van hel onde gebouw honderdvoudig herhaald werd, elkeen een onwillekeurige vrees aanjoeg, en allen zwijgend deed luisteren.

»\Vij wachten niemand meer,quot; zeide Ruvkhaver zachl, »wat kan dal zijn. Herman ?quot;

«liet is mij onbekend, hopman!quot; anlwoordde deze, »hel is het leeken van Uilenburg, dien ik als wachter op den toren geplaatst heb; hij moet zeker iels vreemds gezien hebben, want ik heb hem dezen avond nog zoo hard niet booren roepen.quot;

quot;Hij doel zijn naam eer aan,quot; zeide Ruykliaver glimlachende, «indien hel Perea maar niel in hel hoofd gekomen is om hel .Monnikenhof te doorzoeken.quot;

Hel geluid van voetstappen boven hun hoofd belette hem Ie vervolgen, en weldra daalden acht mannen, mei musketten en haakbussen gewapend, langs de ladder af.

Ruykliaver, die opgestaan was, vroeg aan den voorste, welke hel hoofd scheen Ie zijn, en m wien Van Doorn dengene herkende, die hem door den bouwval geleid bad, wal er gaande was, waarop deze zijne hand aan den rand van zijn hoed bracht, en hel musket bij den linkervoet nederzettende, zeide :

• Niels goeds. Heer hopnian! een Iroep Spaansche

miters nadert hel klooster. Om geen argwaan te geven, heb ik de posten ingetrokken, en kom hier om uwe bevelen te ontvangen. De Uil is op den toren gebleven, dien zullen zij ook niet vinden; de nachtvogels, tol welke hij dezen nacht behoort, zullen hem wel een plaats in het eene of andere gat inruimen.quot;

»Het is genoeg, Wapensmid!quot; hernam Ruvk-haver, en zich tot den edelman keerende, die met hem gekomen was, vervolgde hij : «Mijnheer Van den Nyenburg! begeef n naar boven; doch bedek den ingang zorgvuldig, en let op hetgeen de Spanjaarden verrichten; maar houd n evenwel verborgen, zoodat zij u niet in het oog krijgen, als zij in den bouwval rondsnuffelen. Zoodra -quot;ij echter oordeelt, dat wij ontdekt zullen women, geelt gij er ons bericht van; hebt gij mij begrepen?quot;

• Volkomen, Mijnheer!quot; antwoordde de andere, terwijl hij de ladder opklom, waarna hij, de opening weder dekkende, er zijn mantel overheen wierp, opdat het licht, hetwelk door de reten van het luik een Hauw schijnsel op den muur van den toren wierp, hun verblijf niet verraden zou.

«Hel is goed, dat het vuur uitgegaan is,quot; vervolgde Ruykhaver »de opstijgende rook zou onze tegenwoordigheid aan onze vijanden kunnen doen kennen.quot;

Een pistoolschot in de ruïne deed nu een ieder met vernieuwde aandacht luisteren; doch alles bleef slil in den omtrek van ;len toren. In de verte hoorde men echter hel gedruisch der paarden en het elkander toeroepen der ruiters.

Ruykhaver keerde zich nu lol den krijgsman, die met hem gesproken had, en zeide : «Wapensmid! doe uwe mannen hunne lonten vernieuwen. Zie toe, dal hunne wapenen met zorg geladen zijn, en hou u gereed om op bet eerste bevel te handelen.— Wal u betreft. Mijne Heeren!quot; vervolgde hij, zich tot de bondgenooten wendende, »zijl zoo goed om evenals ik, uwe mantels weg te werpen; wanneer wij onze wapenen, die ik u verzoek na te zien, gebruiken moeten, hinderen zij ons slechts. Gij ziet nu, dat mijne bezorgdheid voor Perea niel zoo ontijdig was, als een uwer wel gedacht had.quot;

Hel gevaar, waarin zij waren, deed hen allen dadelijk aan zijn verzoek, dat zou goed als een bevel was, voldoen ; terwijl Van Doorn, hopende nu in dc gelegenheid te zijn om zich met Perea te melen en zich voor altijd van hem Ie ontdoen, moeite had zijn ongeduld te bedwingen. Doch Dirk Duyvel, die de laatste zinsnede als op hem toepasselijk beschouwde, trok zich dit aan, en wilde de ladder opklimmen, om zelf te gaan zien, wat er buiten voorviel.

Ruykhaver echter zijn voornemen gissende, zei-de op een vasten loon: «Mijnheer! blijf hier. Van den INyenburg is best alleen in staat de verrichtingen der vijanden gade te slaan ; hij heeft uwe hulp niel noodig; ik beveel u hier te blijven.quot;

»lk lel uwe bevelen niet,quot; zeide de andere, »en zal gaan, waar het mij welgevallig is; ik ben een vrij edelman.quot; Intusschen begon hij de ladder op te klimmen ; doch Ruykhaver, niet gezind om toe te geven, rukte er hem mei een krachligen arm af, zoodal hij, zijn evenwicht verliezende, zeer onzacht achlerover op den grond viel. »lk verkies toch Ie gaan, al waart gij en mijn gevader de satan er tegen,quot; hernam Dirk Duyvel, woedend over zijn val, nadat bij was opgestaan, van leer had getrokken, en, door zijne drilt vervoerd, gereed stond, zich met geweld een doortocht te banen.

Doch Ruykhaver op den steen springende, die voor tafel diende, schopte er met zijne laarzen de glazen en kroezen af, en insgelijks zijn rapier ont-blootende, hernam hij; «Gij zuil niet gaan. (Jc-boorzaam !quot; „

De overige eedgenoolen zagen hun twist bedaard aan, zonder den cenen of anderen met woorden of daden bij te springen. Van Doorn echler sloeg de hand aan zijn degen, en plaatste zich bij Ruykhaver om hem te helpen, indien het soms den een of ander mocht in den zin komen, den weerspannige te ondersteunen. Van den Bosch scheen aan den twist geen deel te nemen, of er zelfs naar te luisteren, ofschoon een aandachtiger beschouwing al dadelijk zou verraden hebben,

dal hij met bezorgdheid naar lijding van de Spanjaarden wachtte; en het pistool, dat hij in de hand hield, en waarvan hij de pan geopend had,

bewees, dat bij niet altijd een bloot aanschouwer van hetgeen er voorviel, dacht Ie blijven.

»Ik veracht uwe bevelen,quot; schreeuwde Dirk Duyvel, »gij zijl niets meer dan ik, en gij noch ^,v

Oranje hebt recht gehoorzaamheid van mij Ie vorderen. Of denkt gij, dat wij den eenen dwingeland wegjagen om ons onder hel juk van een anderen Ie buigen; ik volg alleen mijn eigen wil; want een vrije Nederlander in zijn eigen meester; met niets kunt gij bet gezag, dal gij bier uitoefent,

bewijzen.quot;

• Dal kan ik wel,quot; hernam Ruykhaver, moeite -*•

hebbende om zijne gramschap te bedwingen, ter-

wijl hij Itcrii zijn degen voorhield, »met dil staal zal ik inijii hevelen slaven, (iij zult niel naar hoven gaan, knaap 1 dan over mijn lijk.quot; Toen hij zag, dul Dirk Duvvel nog draalde, om zijn ontwerp Ie voltooien, daar deze gehoopt had onder zijne metgezellen meer hijval Ie vinden, vervolgde lluykhaver op een vasten loon : «Waarnaar wacht gij nn, gij, die niets vreest ? waarom vertoeft gij om onze vijanden door uwe onhezonnenheid herwaarts te lokken ? of zijt gij misschien hang voor nw leven, en denkt gij hel door de vlucht te redden ?quot;

•Den dood vrees ik evenmin als gij of iemand,quot; hernam Dirk Duvvel, die met zich zeiven verlegen was, en zijn degen naar den grond richtende, met de punt eenige figuren op de zerken kraste, daar zijne ongehoorzaamheid meer veroorzaakt werd door zijn los en lichtgeraakt gemoed dan door minachling voor de hevelen van Rnvkhaver, dien hij innerlijk hoogachtte; »maar de schande vrees ik,quot; voer hij voort. «Indien onze vijanden den ingang hoven ons hoofd bezetten, zijn wij allen gelijk muizen in een val gevangen. Ik voor mij wil liever al vechtende sterven, dan genoodzaakt zijn mij in dit hol zonder wederstand gevangen te geven om naderhand doodgemarteld te worden, ten einde bekentenis te doen van zaken en geheimen, welke ons door onze opperhoofden, die ons zoo gaarne hevelen geven, niel medegedeeld zijn, omdat zij ons hun vertrouwen onwaardig keurden. Indien liet echter uwe verkiezing is,quot; vervolgde hij, zich lot de overigen richtende, «om u lafhartig over te geven en de genade onzer vijanden af te wachten. Mijne lleeren ! zoo wil ik het vaderland hel grootste ofler brengen, dal is inijiie eer, en hij u hlijvende, de schande met u deden.quot;

De overigen schenen zich een oogenhlik te bedenken. De woorden van Dirk Duvvel hadden indruk gemaakt; een zacht gelluister bad onder ben plaats, en ook hen bekroop de lust, hunne vijanden onder de oogen te zien, waarna een der eedge-nooten vooruittrad, en lot Ruykbaver het woord richtende, zeide : «lieer hopman ! hoezier wij allen hel gedrag van Dirk Duvvel ten hoogste laken, zoo verdient echter hetgeen hij hel laatst gezegd beeft, eenige opmerking. Wij hebben allen ons leven veil voor ons land, doch onze eer niet: indien wij Ie lang wachten, kunnen wij er ons niet meer doorslaan, maar moeien ons allen overgeven.quot; «En indien ik u met mijn leven borg ware voor -fc bet behoud van uwe eer,quot; riep liuykhaver, «en

u aantoonde, dat, terwijl het onze plicht is, om

ons niet roekeloos te wagen, bet in mijne macht staat ons allen met onze vijanden te vernietigen, als wij ontdekt worden ?quot;

«Dan ben ik voldaan,quot; zeide Dirk Duyvel, zijn zwaard opstekende, terwijl Ruykbaver, met de punl van zijn degen op een zerk wijzende, die kortelings scheen opgenomen geweest te zijn, voortvoer: «Hieronder, gezellen! is ons aller behoud; wee hem, die ons ontdekt! bij zou te laat gewaar worden, dal de geuzen den dood verkiezen boven de schande van gevangengenomen te worden.quot;

Een zekere soort van gerustheid en gevoel van eigen macht vertoonde zich nu op het gelaal der verbondenen, en ofschoon zij niet genoodzaakt werden lot gewelddadige middelen hunne toevlucht te nemen, zoo zou hel echter noch de eerste, noch de laatste maal geweest zijn, dat 's Lands historiebladen van hel leit gewaagden, dat de Nederlander liever een roemrijken en vrijwilligen dood verkoos, dan zich in de handen zijner vijanden over te leveren.

De soldaten begonnen echter onder elkander Ie morren; doch Ruykbaver, omziende, vroeg op een barschen toon: «Wie waagt daar te spreken?quot; heschaamd over de vrees voor bun leven, zagen zij voor zich neder, waarna Ruykbaver, den degen opstekende, van den steen slapte, toen Dirk Duyvel vóór hem trad en zeide :

«Mijnheer ! daar gij mijne ongerustheid verdreven hebt, blijl ik beneden; gij hebt echter de band aan mij geslagen, dien hoon hen ik verplicht af te wisschen. Ruykhaver ! ik verlang genoegdoening voor mijne eer.quot;

«Die kunt gij nog dezen nacht van mij erlangen,quot; antwoordde Ruykbaver bedaard; «voor hel oogenhlik ben ik geen meester van mijn leven, anders zou ik dadelijk aan uwe weerspannigheid en uw zeer kwalijk passend eergevoel een einde maken.quot;

Op ditzelfde oogenhlik klonken de tonen van een trompet door de gewelven des kloosters ; de aanvoerder van hel krijgsvolk scheen de zijnen terug te roepen, daarop volgde bel gerucht, hetwelk een troep zwaar gewapend paardevolk maakt, wanneer het zich in beweging stelt. De grond dreunde onder de boeven der moedige rossen, en toen men van het zich verwijderende krijgsvolk niets meer kon hooi en, drong echter de fraai klinkende Spaansche marsch nog van verre uil hel geboomte tot hen door, en gal aan elk de verzekering, dat bet gevaar voor dezen keer geweken was.

Van den Nyenburg vertoefde niel lang, maar bevestigde bun gevoelen. De bevelhebber had een

twintigtal zijner ruiters laten afzitten, om het ge-houw te doorzoeken, hetgeen deze schoorvoetende verricht hadden, daar diezelfde mannen, welke voor een tienmaal sterkere macht niet bevreesd geweest zouden zijn, schroomden, om des nachts in die bouwvallen binnen te treden. De kelders en holen van het gebouw, waaruit de uilen en vledermui-zen hun om de ooren vlogen, hadden zij ondoor-zocht gelaten, en zich vergenoegd met de ruïne in onderscheiden richtingen te doorkruisen. De listige uil op den kerktoren had gestadig zijne broeders aangemoedigd hun gezang aan te heffen, en luid de Spanjaarden daardoor belet het gerucht in den toren te bemerken. Eén der ruiters had zijn zink-roer naar den kerktoren afgeschoten; doch hel was Van den Nvenburg onbekend, of zulks was veroorzaakt, doordien de Spanjaard Uilenburg ire-zien had, dan of het slechts geschiedde, om lt;le nachtvogels te verdrijven.

Nadat Ruykhaver dit vernomen had, gelastte hij den soldaten weder naar hunne posten terug te keeren, aan welk bevel deze dadelijk gehoorzaamden ; waarna hij, zich tot de eedgenooten richtende, hen andermaal aldus aansprak :

»Het doet mij genoegen, gezellen ! dat het gevaar, waarin wij geweest zijn. voorbij is; niet omdat u of mij de dood zou verschrikken ; o neen ! de gevaren, die wij vrijwillig te gemoet gaan, beloven aan de meesten van ons geen gemakkelijk einde, en een geheim en somber voorgevoel zegt mij zelfs, dat de voorspelling van dokter Gemma vervuld zal worden, dat hel mijn lot zal zijn vermoord te worden, en niet om in een edelen strijd Ie vallen; maar op dit oogenblik zou mij bet sterven, terwijl wij nog zooveel voor ons arm vaderland moeten doen, zeer onwelkom zijn geweest. Ik zal dan voortgaan, Mijne lleeren ! om u mede te dee-len, hetgeen gij weten moet. Ik zal mij niet bezighouden niet het geopperde gevoelen te wederleggen, namelijk, dal Oranje geen recht heelt om van ons gehoorzaamheid te vorderen, maar slechts aanmerken, dat wij, die hem steeds nog als des Konings Stedehouder in deze oorden blijven aanmerken, alleen door hem het recht verkrijgen, om ons gewapenderhand legen onze onderdrukkers Ie verzetten. De Prins heeft goedgevonden om den onder-admiraal Dolhain, dien liij in hel verleden jaar had aangesteld, om hem bekende redenen af te zetten, en te doen vervangen door Gilain van Fiennes, heer van Lumbres, dien hij tot overste en kapitein generaal der geheele viool benoemd heeft; wij zullen dus in hel vervolg alleen van hein

onze orders ontvangen, en hem in dien rang gehoorzamen. Oranje verkiest voorts, dat voortaan geene andere dan Spaansche schepen genomen of beschadigd worden; het misbruik, dat sommige lt;

scheepsvoogden van hunne lastbrieven gemaakt hebben, heelt vele klachten tegen ons doen ontstaan,

en is oorzaak geweest, dat de Kngelsche en Fransche havens bijna voor ons zijn gesloten geworden. Uwe lastbrieven zullen u elk eerstdaags op de plaats uwer bestemming worden ter hand gesteld; gij zult dan vernemen, hoe de prins den buit wil verdeeld hebben, en al hetgeen hij goedgevonden en noodig geoordeeld heelt te bevelen. Meester Basius heeft mij tevens onderricht, dat het des prinsen vaste wil en uitdrukkelijk bevel is, dal 's Keizers dochter, onze Koningin, op hare reis naar Spanje, met al dien eerbied worde behandeld,

welken wij aan de gemalin van den Koning, onzen meester, verschuldigd zijn, en dat zich niemand vermete het schip, waarop zij zich bevindt, noch een van de viool, die haar vergezelt, aan te randen, ol, onder welk voorgeven het ook zij, op te houden, zullende de lastbrief van hem, die zich aan deze daad mocht schuldig maken, dadelijk worden ingetrokken. Voor hel overige, Mijne lleeren ! hebt gij hier elk uw hijzonderen voorloopi- | gen lastbrief.quot;

Dil zeggende, gaf bij bun elk een der verzegelde papieren over, die Van den iNyenburg hem had aangegeven, waarna hij vervolgde: »lk verzoek u er u stipt naar le gedragen, u den naam van watergeuzen, dat is van rechtschapen vaderlanders,

waardig te maken, en de prinsen-leus, die Oranje u geschonken heeft, nimmer door onwaardige wreedheid te bezoedelen. Voor Herman en den heer Van den Nyenburg heb ik gecne brieven ;

de eerste blijft hier om ons van dienst te zijn ;

de andere zal mij volgen. Wat den heer Van Doorn betreft, zoo moet ik hem eerst vragen, of hij gereed is deze oorden le verlaten, en evenals wij allen, zich voortaan alleen aan het vaderland 4

le wijden.quot;

• Dal hen ik,quot; antwoordde deze, terwijl hij zich boog, »ik heb van den tijd, dien gij mij gelaten hebt, gebruik gemaakt om mijne zaken zoo goed mogelijk in orde te brengen ; niets noopt mij meer |

om hier te blijven, en ik ben gereed dadelijk te vertrekken, naar welke bestemming hel ook zij.quot; Dit zeggende dacht hij aan Anna, en een traan van droelheid ontrolde bijna zijn oog.

»Zoo mag; 'k het gaarne hooren, jonkman!quot; 4

zeide Ruykhaver, die zijne aandoening opgemerkt

had, terwijl hij hem de hand g«(; «hel is ecu stout hesluit, zich hij ons te voegen, vooral als men, zooals gij, een gemakkelijk en ongestoord leven leidt. Tot nader order gaat gij met mij, en ik zal dan getuige zijn van uwe wapenfeiten, ten minste zoo gij dit goedvindt.quot;

»l)it was juist mijn verlangen, Mijnlieer!quot; anl-woordde Van Doom.

»Dan hlijfl dit zoo bepaald,quot; hernam Ruvkliaver, en zich voorts tot de overigen wendende, vervolgde hij: «Mannen! ons verhlijl in deze oorden spoedt nu ten einde; het werk, waartoe wij ons plechtig verbonden hebben, zal nu aanvangen, en terwijl ik mij zeiven geluk wensch met achtlicn zulke brave en moedige Nederlanders voor de goede zaak aangeworven te hebben, bedank ik u voor de gehoorzaamheid, die gij bijna allen mij betoond hebt, en liet vertrouwen, dal gij wel in mij hebt willen stellen. Mijn last is nu volbracht; het gezag, dal ik over u bad, houdt van nu al' aan op ; ik ben nu uw broeder, en treed in uw midden terug o«i met u de orders te volgen, die ons tot heil des lands zullen gegeven worden. Eén ding wil ik u echter niet afstaan; het is mij zeer veel waard : uwe vriendschap namelijk, die ik u verzoek mij te schenken, gelijk de mijne door u reeds sinds lang verworven is.quot; Hier hield hij,

Idoor zijne aandoeningen overmeesterd, op.door zijne aandoeningen overmeesterd, op.

• Leve Ruykhaver! leve onze Vriend !quot; riepen de bondgenooten bijna gelijktijdig uit, terwijl zij hem de hand hartelijk schudden. »Dat hij slechts spreke, en alles wat wij hebben, is tot zijn dienst.quot;

»lk dank u. Vrienden 1 voor de eer, die gij mij aandoet,quot; zeide Ruykhaver; »voor het tegenwoordige heb ik alleen uwe verzekering noodig; zij is mij genoeg.quot;

Hij maakte zich nu gereed om heen te gaan, wierp zijn mantel om, en gaf hun nog eens de hand ; doch toen bij aan Dirk Ouwel kwam, die zich verlegen achter zijne makkers verscholen hield, zeide hij koel: »Gij gaat met mij, Mijnheer ! wij hebben nog iets af te doen, eer de dag aanbreekt, slechts één van ons zal morgen hel zonlicht aanschouwen ; ik ben nu lot uw dienst.'

«Ruykhaver!quot; antwoordde deze op een neer-slachtigen toon, »ik ga niet met n ; vergeef mij mijne onbezonnenheid.quot;

•Gij doel uw woord dus niet gestand ?quot; riep Ruykhaver driftig, »of houdt gij mij voor den speelbal van uwe luimen ? (la met mij naar buiten,quot; ^ riep hij, zijne stem verheffende, »ik vraag u nu

rekenschap van de beleedigingen, die gij mij dezen

avond hebt aangedaan, of ik verklaar u hier te houden voor een onrustmaker en een lagen lafaard.quot;

•Dal is te veel,quot; zeide Dirk Duyvel, als uit den slaap ontwakende, en de hand aan de ladder slaande, wilde bij naar boven klimmen ; doch hij bedacht zich, en na cenige oogenblikken stil ge-staan te hebben, hield hij de hand voor zijne oogen, waarna hij, de armen over zijne borst kruisende, vervolgde:

»lk zeg u nogmaals. Mijnheer! dat bet mijn vast voornemen is om niet met u te vechten ; ik beken schuld. Meer kan een edelman niet doen ; zij, die mij kennen, zullen oordeelen of ik een lafaard ben ; maar gij hebt gelijk, ik heb u be-leedigd. Stoot toe ; want ik ga niet met u naar builen.quot; Dit zeggende, wierp hij zijn degen uit den draagband, en rukte zijn wambuis open.

• Wij allen,quot; zeide Van den Hosch, terwijl bij naar Huvkhaver toetrad, •weten, dat gij reden hebt om over Duyvel's gedrag verstoord te zijn ; maar waarom zoudl gij hem zijne dwaze oploo-pendbeid niet vergeven ? hij is u genegen, daarvan hen ik overtuigd ; waarom zon hij dan uwe vriendschap ook niet waardig zijn ? Wij bezweren u allen, hopman ! zijn gedrag over het hoofd le te zien.quot;

Ken oogenblik scheen Ruykhaver besluiteloos te zijn, wat hij zou zeggen ; doch zeker zelf vergenoegd, dat hij een voorwendsel had om den twist bij te leggen, en dus met een van zijne eigen partij niet zou behoeven te schermutselen, antwoordde hij : »llel is dan zoo, daar hij, die mij belecdigd heelt, zijti vergrijp zeil erkent, en indien mijne vrienden er geene noodzakelijkheid in zien, dat ik de rechtvaardigheid mijner zaak bewijze, zoo is het mij wel, en alles zij vergeven en vergeten. Hem, legen wien ik den degen dacht te trekken, kan ik echter nu de hand niet geven; maar als wij elkander in het midden van het gevaar ontmoeten, en door onze vijanden omringd, te zamen hebben gestreden, dan zal hij ook de vriend van INicolaas Uuykhaver worden.quot;

• Mijne plaats zal daar steeds aan uwe zijde zijn,quot; antwoordde Dirk Duyvel; »n\ve toegevendheid nooit vergelende, zal de les, die ik dezen avond ontvangen heb, zoo ik hoop, mij leeren, mijne drift te matigen, en wanneer dan hel oogenblik daar zal zijn, dat gij mij waardig keurt uw vriend le worden, zoo zuil gij zeggen : Dirk Duyvels hoofd is slecht ; maar zijn hart en zijn arm zijn daarentegen des le beter.quot;

Een ieder maakte zich nu gereed om te ver-

trekken, terwijl Ruykhaver, n» met Van tlcn Bosch gesproken te hebben, zeide:

• Van Doorn! Herman moet, zooals hij mijzegl, u nog over een zaak onderhouden, die voor u van veel gewicht is: gij behoeft dus nu niet met mij mede te gaan; maar draag zorg, zoo tijdig mogelijk, aan de kaag te zijn, die, eer gij aan Veen komt, tegenover den Kon ij ns waard aan den dijk ligt.

»lk zal zorgen, dat ik er ben,quot; antwoordde deze, terwijl Ruykhaver vervolgde: »lk moet » ook in het algemeen tot voorkoming van alle ongelukken verzoeken. Mijne heeren! dit verblijf, wanneer gij bij toeval in deze oorden somtijds terugkwaaml, niet meer te bezoeken zonder lierman er van te onderrichten; het is mij niet geoorloofd u te onl dekken, wie deze brave Nederlander is, die mei zooveel trouw en moed de grootste gevaren en ongemakken tart, zonder iets anders voor oogen te hebben dan een smadelijken dood, als hij door de Spanjaarden ontdekt wordt. Indien gij echter zijne hulp mocht noodig hebben, zoo behoeft gij sleebis te Gorkum in de herberg de Paradijsvogel te vragen naar Herman Hermanszoon, als wanneer de brave waard, dien gij volkomen kunt vertrou wen, u wel terecht zal wijzen; en daarmede wensch ik u allen een goede reis en veel geluk op zee.quot;

Dit zeggende, klom hij de ladder op, gevolgd door Van den Nyenburg, en riep bun, hoven ge komen zijnde, nog zijn vaarwel toe, hetgeen zij, die hem volgden, beantwoordden, waarop zij, na alvorens Van den Bosch en Van Doorn hartelijk gegroet te hebben, hel gewelf verlieten.

Toen de laatste boven was gekomen, werd hel luik wedei dicht gedaan, en spoedig verloor zich het geluid hunner voetstappen in de verte, en maakte voor de stilte des nachts plaats.

ELFDE HOOFDSTUK.

»Wij zijn nu alleen,quot; zeide Van den Hosch, de pitten in de lampen een weinig ophalende, en Van Doorn uitnoodigende, naast hem op den steen, die tot tafel gediend had, plaats te nemen.

«Gij zult zeker verwonderd geweest zijn, Jonker! over hetgeen gij dezen avond gehoord en gezien hebt. Voor mij zijn deze twisten niets ongewoons; als men lang onder beu, verkeert, raakt men er aan gewoon, en wanneer men ook in aanmerking neemt, dat het meest mannen zijn, die steeds bun eigen meester zijn geweest, en zelden aan een of ander gezag onderworpen waren, zoo zal het u niet bevreemden, dat zij, nu zij de wapenen voor de vrijheid hebben opgenomen, niet genegen zijn, zich aan den minsten band te leggen, alsof de vrijheid bestond in regeeringloosheid of derving van alle wetten en bevelen. Maar nu ter zake; want ik stel te veel belang in uwe vriendschap en achting, dan dat ik mij niet zou zuiveren van de verdenking den vader van uwe jonkvrouw vermoord te hebben.

»Het is nu ruim twee jaren geleden, dat ik, voor mijne zaken reizende, toevallig ooggetuige was van zijn dood. Ik had namelijk in Knik een paar uren bij een vertrouwden vriend vertoefd en wilde legen den middag naar den Bosch gaan, om er hij nacht langs een mij bekenden weg heimelijk binnen te geraken. Nauwelijks had ik hel geboomte achter mij, waarin hel dorp verscholen ligt, of ik zag drie mannen, te paard gezeten, die stapvoets kwamen aangereden. Niet zeer er op gesteld zijnde, om door deze mij onbekende personen, die ik voor Spanjaarden hield, ontdekt te worden, verborg ik mij behoedzaam, eer zij mij opgemerkt hadden, in het kreupelhout, ten einde mijn weg te vervolgen, nadat zij voorbijgereden zouden zijn. Doch aan hel bosehje gekomen zijnde, noodigden twee der ruiters den middelslen, die een bejaard man was, in de Spaansche taal uit, van hel paard te stijgen, om een weinig in hel lommer van bel geboomte uil te rusten, waaraan deze dadelijk gehoor gaf. Toen bonden zij hunne paarden vast, en zeilen zich, een eind weegs van mij al, op hel gras neder. Dit viel geheel buiten mijne gissing; de vrees echter van ontdekt Ie worden, deed mij stil op mijne plaats blijven, en ik luisterde uil nieuwsgierigheid en verveling naar hetgeen zij spjaken, weinig denkende, dat dit de voorbereiding was tol een godvergeten schelmstuk. Naar hetgeen ik verstond, waren de twee jongslen dezer mannen den oudsten op de terugkomst van een verre en gevaarlijke reis te gemoel gereden, over welk bewijs van vriendschap hij zich zeer verheugd toonde ; terwijl hij aan den eenen dikwerf hel een of ander vroeg nopens zijne dochter, die hij m langen tijd niet gezien had, en die bij door zijne spoedige terugkomst hoopte te verrassen. Zoodra zij echter daarover spraken, veranderde het gezicht van den anderen Spanjaard, en trok zich in een donkeren plooi. Eindelijk zeide hij, hetgeen ik zeer wel onthouden heb :

»»Signor! het heeft mij bijzoiider veel genoegen gedaan u van nwe Spaansche reis gezond te zien terugkeeren; te meer, daar alles, zooals ge ons gezegd hebt, naar uw verlangen is algeloopen. Nn hoop ik, dat gij in dien tijd teruggekomen zijt van de gedachte, dal een huwelijk met mij Signorita Anna niet gelukkig zou maken. Mijne liefde, mijne afkomst en mijne vooruitzichten zijn u bekend, en hij, aan wien door den Hertog hel bevel over de speerruiters is opgedragen, en dien hij met zijn vertrouwen vereert, is, dunkt mij, wel waardig, dat men zijn aanbod niet verwerpt.quot;

«•liet is zeker veel eer voor u,quot; hernam de andere, die zoo het scheen met tegenzin het woord opvatte ; «dal Alva u met onderscheiding behandelt ; hel doel mij veel genoegen, daar gij het in alle opzichten waardig zijl ; want ofschoon des Herlogs bestuur zelfs in Spanje wordt berispt, en ik, niettegenstaande ik zelf in dat land ben geboren, niel kan goedkeuren, hetgeen hier gedurende mijne afwezigheid op zijn bevel geschied is, zon beschouw ik echter zijn verblijf in deze gewesten als een noodzakelijk kwaad. Doch wal uw huwelijk mei mijne dochter aangaat, waarom deze snaar weder aangeroerd ? Ofschoon ik uw vriend ben, en uw aanbod haar zeer vereert, zoo heb ik u reeds meermalen gezegd, dat zij u niet genegen is; zij is voor u te jong, en, vergeef het mij, uwe grondbeginselen zijn niet die, welke in den man van mijn eenigst kind zou wenschen aan le treffen.quot;

»lk had u voor verstandiger aangezien, Signor!quot; hernam hij, die het eerst gesproken had, »en niel gedacht, dat gij u aan de zotte grillen van een kind zoudl gestoord hebben. Kn wal mijn gedrag aangaat,quot; vervolgde hij met drift, «hel is altijd een edelman waardig geweest, en bij God 1 liet verveelt mij het door uwe kleingeestige manier van denten te hoeren laken ; maar dit is niets. Ook zonder uwe toestemming wordt uwe dochter de mijne, en spoedig zal een bevel van Zijne Excellentie u nookzaken, mij als uw schoonzoon aan le nemen en le erkennen, dit zweer ik !quot;

• •Dal geschiedt nimmer,quot; antwoordde de oude Spanjaard, «zulk een gezag heeft zelfs de Koning niel; nimmer zou ik zulk een bevel van uw meester gehoorzamen. Gij vloekt en zweert tevergeefs ; uw voornemen maakt u den naam van edelman en ridder onwaardig, en de verachting van alle weidenkenden zal hel loon zijn voor uwe laagheid.'

«•Gij beleedigl mij,quot; hernam de andere opslaande; «mijne eer is onbevlekt ; hij die daaraan maar het minste twijfelt, moet ophouden televen.quot; Hij trok zijn degen, en viel den ouden De Manilla aan, die, verwonderd over deze plotselinge woede, bijna den lijd niel had zich Ier verdediging gereed le maken, liet scheen echter ol het vuur der jeugd in hem herleelde ; want een poos lijds dekte hij zich voor de hevige sloolen,die zijn vijand hem toebracht, en riep, als edelman de hulp van een ander niet willende inroepen om zijn eigen leven en zijne eer te verdedigen, slechts tol den anderen Spanjaard, die angstig den uilslag van het gevecht afwaehlle, en naar alle zijden uitzag of hier ook ooggetuigen waren van hetgeen er voorviel : »Indien ik val, Antonio ! wreek danmijn dood.quot; Zijn arm door den ouderdom van kracht beroofd, ontzeide hem eindelijk zijn dienst; het slaal ontviel aan zijne hand, en zijn moordenaar lafhartig gebruik makende van ditoogenblik, bracht hem een hevigen stoot in de borst toe, zoodal hij onder den uitroep: «O God! wees mijn arm kind genadig!quot; nederviel.

• Dit alles was zoo spoedig voorgevallen, dal ik den lijd niet gehad had om le bedenken, wal ik zou doen ; en toen ik zag, dal zij bel op zijn leven toegelegd hadden, was hij reeds gevallen, ea hel kon dus niel anders zijn dan mij zeiven op le offeren om, ongewapend zooals ik was, te voorschijn le treden.

• Hij, d ie den ongelukkige nedergeslooten had, veegde bedaard zijn degen af aan den mantel van den gevallene ; doch in dit oogenblik kwam deze weder bij, en zijne krachten verzamelende, richtte hij zich, op zijn arm rustende, een weinig op, hetgeen de andere, die waarschijnlijk nog te veel bewustzijn van eer had, om iemand in koelen bloede le vermoorden, niet zoodra gezien had, ol hij wees met den vinger op den verslagene, Ier-wijl hij zeide :

• •Komaan, Signor! nu is het uwe beurl; gij moet ook in de moeite deelen, daar gij hel grootste gedeelte van den buit ontvangt.quot; Doch daar deze niet vlug scheen te zijn om aan zijn verzoek le voldoen, haalde hij zijn degen weder een eind uit de schcede, terwijl hij verstoord uitriep : •Maak den ouden zondaar af, of houd u gereed hem te volgen.quot;

«De andere naderde schoorvoetende, terwijl hij zijn dolk uil de scheede trok, en stak dien, nadat hij nog een paar maal angstig in het rond had gezien, of iemand zijne handelingen ook gadesloeg, den gewonde tol drie keeren toe, van achteren op onderscheidene plaatsen tusschen de ribben ; terwijl deze in zijn doodsangst en dooide smart gedrongen, zich omkecrende, met strakke

oogen liem aanzag, en hem zaclil toeriep : »Eii gij ook, Antonio!quot; waarna hij nederviei. Eenige krampachtige trekkingen, die hierop volgden, kondigden zijn nahijzenden dood aan, en eindelijk verroerde hij zich niet meer; want zijne ziel had zijn lichaam verlaten.quot;

• Dood ?quot; riep Van Doorn uil, die dit verhaal, aandachtig luisterende en met tranen van woede en medelijden in de oogen, had aangehoord ; «dood dus, en vermoord doorzijn vriend, door den ver-achtelijken Italiaim, die hem op bevel van een ander, gelijk een gehuurde hravo, van achleren doorstak, o! waarom was ik niet daarbij om den vader van mijne Anna te beschermen ! — Maar,quot; vervolgde hij met vuur, terwijl hij opsprong, en, zijn hoofd onthlootende, zijne rechterhand vooruil-stak : »l)ij al wat mij dierbaar is en bij de heilige Moeder Gods ! zweer ik uw dood te wreken ; en geen teedere hand zal mij met uwe dochter verbinden, voordat uwe moordenaars zijn gestrall. De Manilla! vader mijner geliefde! gij boort mijne gelofte.quot;

Hier zweeg bij, en na een poos in gedachte gestaan te hebben zeide hij, zich lot Van den Bosch keerende : »Maar zeg mij ook, wie de eerste aanvaller was, opdat ook hij zijne gerechte strai niet ontga: ofschoon ik reeds gissen kan, wie bel geweest is.quot;

• Wees bedaard, jonkman!quot; hernam deze, »ik moet u nog meer verhalen Toen dit gebeurde, waren zij noch de vermoorde, mij bekend ; maar door het gesprek, dat zij vervolgens hielden en door de berichten, die ik sedert dien tijd ingewonnen heb, ben ik een en ander Ie weten gekomen. Zij die den ouden De Manilla vermoordden, waren D'Avilar en Perea.quot;

»lk heb mij dus niet bedrogen !quot; riep Van Doorn, • bet was dan Perea de llenarès, die hem vermoordde.quot;

•Juist 1quot; hernam Van den Bosch, «dezelfde Spanjaard, die dezen nacht hier was. Maar laat ons voortgaan :

«Nadat de moord verricht, en die, naar ik uit hun gesprek kon gissen, met voorbedachtzaamheid gepleegd was, gaf Perea order aan D'Avilar, het slachtoffer van zijn geld, papieren en kostbaarheden te berooven, ten einde, zooals hij zeide, te doen gelooven, dal het slaehlolfer door de oproerlingen vermoord was, en hij maakte met zijne eigen hand en dolk een kruis op des dooden voorhoofd , gelijk de geuzen uit spotternij gewoon wareu tc doen; zoodat door hunne voorzorg deze moord altijd is geweten geworden aaneen hoopslecbt volk, dat tot de wilde of boschgeuzen behoorde, en juist in dien tijd in deze omstreken veel kwaads en vele rooverijen verrichtte, en hier en daar de kerken beroofde en de beelden stormde.

• D'Avilar vroeg nu aan Perea, ol hij ook iets van de kostbaarheden voor zijn deel wilde hebben; doch deze wees zulks met verachting van de hand, zeggende: »Een Spaansch edelman wreekt zich, wanneer men hem beleedigt of zijn voornemen dwarsboomt, maar beroolt niemand van het leven om zijn goed; dit mag in Italië zoo zijn, doch hier zullen we zoo niet handelen.quot; Dit zeggende, nam hij de kostbaarheden, bezag met oplettendheid een medaljon, dal aan een fraaien gouden ketting hing, en vervolgde: •Indien ik niet zeker wist, dat dit het afbeeldsel barer moeder is, dan zou ik gelooven, dat het de beeltenis van mijne aanstaande eebtgenoote was.quot; Hierna begroet hij het een en ander met de punt van zijn dolk in het zand, dicht bij de plaats, waar ik mij verscholen had, zoodat ik elk oogenblik in gevaar was, om ontdekt te worden, terwijl hij nog eenige dingen aan D'Avilar voorprevelde over de plichten van een edelman. De papieren, die men bij den vermoorde gevonden had, gaf bij, na ze achteloos te hebben doorgezien, aan D'Avilar : het paard van De Manilla maakte hij los, en gaf hel even een stool met zijn dolk, zoodat het steigerend over de heide wegrende.

• Hierna stegen zij te paard, terwijl Perea heenreed, alsof er niets was voorgevallen ; doch D'Avilar was bleek en stil, waarover zijn metgezel hem bespotte. Nadat de booswichten uit mijn oog ver-dwenen waren, ging ik naar den vermoorde, om te zien, of ik ook nog eenige teekenen van leven in hem kon bespeuren; doch het leven was maar al te zeker uil hem geweken. Ik groef nu bel geld en de kleinooden op, stak die bij mij, en verwijderde mij snel, om niet door den een ol anderen gezien te worden.

• Maar,quot; zeide Van Doorn, «boe is het mogelijk, dat gij niet dadelijk bij het gerecht aangifte deedt van hetgeen gij gezien hadt, ten einde hen naar verdiensten tc doen straffen ?quot;

«Bij het gerecht? jongeling!quot; antwoordde Van den Bosch bitter, «er bestond toen geen gerecht meer, dan om onschuldigen te vervolgen. Een aanklacht, dien ik in dien tijd schriftelijk in bet geheim deed, bleef zonder gevolg ; ik zelf was toen reeds, evenals nu, niet zeker van mijn leven, en kon mij niet openlijk vertoonen.quot; Dit zeggende sloeg hij zijne hand aan het hoofd.

«Zal ik dan nooit lid genoegen hebben, vriend !quot; zeide Van Doorn, terwijl bij zijne band op Herman's scbouder legde, »ook uw naam en uwe lotgevallen te vernemen; van u, aan wien ik zooveel te danken beb, en aan wien ik de bescherming van mijne geliefde moet opdragen, als ik vertrek ? O ! zeg mij, ol' gij, dien ik zoo onbezonnen van medepliehtigheid aan den moord van De Manilla beschuldigde, het niet zijl, die onder den naam van Boodschapper de Spanjaarden met schrik vervult.quot;

»Mijn naam antwoordde Van den Bosch, terwijl hij om zich heen zag : »lk heli geen naam meer; die, onder welken ik cerlijds hekend was, is vogelvrij verklaard ; en olschoon ik u volkomen vertrouw, zoo kan ik u dien niet zeggen, evenmin als dien, welken mijne vijanden mij geven ; de voorzichtigheid verbiedt mij zulks, zelfs bier in dit gewelf; want dikwijls hebben de muren de woorden opgevangen lol verderf van den spreker. Ik ben slechts een eenvoudig burger; mijn naam heeft niets bijzonders, en zal voor bet nageslacht zeker niel worden opgeleekend , tenzij het (Jode behaagde mij in staal Ie .stellen, dien door de een of andere roemruchtige daad Ie vereeuwigen, of met hel bloed van 's Lands onderdrukkers in de geschiedenis te schrijven. Dat mijn gedrag steeds den Nederlander waardig was, getuigt de vriendschap, waarmede Willem van Oranje mij vereert, en dit ordetceken, waarmede zijne hand mij beschonk.quot; Dit zeggende, haalde bijeen verguld bedelnapje, dal aan een zilveren kelling hing, te voorschijn, en liet hel Van Doorn bezichtigen, waarna hij vervolgde : •Verkiest gij echter iels van mijne lolge\allcn Ie hooren, zoo luister:

«Mijn beroep noodzaakte mij om van de eene stad naar de andere Ie reizen; ik had hierdoor het genoegen uw vader te lleusden te leeren kennen ; hij behandelde. mij altijd als zijns gelijke, ofschoon ik lol een lageren sland behoorde dan hij. Ik zag u dikwijls in uwe jeugd ; vandaar de reden, dat ik u zocht over te halen, u bij de bondgenooten Ie voegen ; want ik wensebte zeer den zoon van uw vader onder mijne vrienden te zien. Ik had mijne woonplaats in's ller-togenhosch; ik leefde aldaar gerust en in gezegenden overvloed, en nam in het jaar KiüC» den nieuwen godsdienst aan met mijne vrouw en mijn zoon. Hel volgende jaar vertoonde zich de graaf van Megen met tien vaandels voetknechten vóór de stad ; in dezen nood werd ik door de burgerij naar de graaf van Brederode gezonden, die toen te Antwerpen was, en nam met zijn zoon dienst

J. r. ÜLTMi.NS, Hel slot Loevealein in 1570. 1.

onder de vrijwilligers, die onder den heer van Bombergen de stad hielpen beschermen. Dit was ons ongeluk. Hel jaar daarna verbraken de Spanjaarden hunne belofte om de burgers van ons geloof ongemoeid te laten. Op de terugkomst van Utrecht trof mij hel grootste ongeluk, dat mij overkomen kon ; ik vond mijn eenigst kind iu den kerker; bij werd beschuldigd van ketterij, en, omdat bij weigerde zich Ie bekceren, met den strop gestraft. Ofschoon gij zelf nog lloomsch zijl, jonkman ! behoef ik u niet te zeggen, wal een vader gevoelt, als hij den laalsten zijns geslachts, in wien zijn eenige vreugde bestaal, naar hel schavot /iet sleepen. Ik ken uwe manier van denken te wel, dan dat gij niet, evenals ik, de vrijheid om (iod naar zijne verkiezing Ie dienen, aan elk mensch zoudt toekennen. Mijne vrouw bezweek uit droefheid, en ik was genoodzaakt, ten einde aan mijn leven Ie redden en mijn zoon te kunnen wreken, de stad te verlaten. Ik werd ingedaagd, mijn goed verbeurd verklaard, en op mijn ouden dag alleen zijnde, werd ik van alle kanten gejaagd, evenals een wild dier, dal geene schuilplaats meer heeft om zich Ie verbergen. De dood van mijn zoon had den laalsten band, die mij aan Philips verbond, verbroken. Ik raakte nu bekend met den graal Van den Merg, en maakte mij nuttig voor de verbondenen; ik onderhoud de gemeenschap lusschen Brabant en Holland, en met den prins in Duitschland, zoodal ik, de zaak van mijn land dienende, mijne eigen wraak bevorder. Voor hel tegenwoordige bevind ik mij weder in den Bosch, waar ik mijne vaste woonplaats heb; mijn armoedige staat maakt, dal niemand op mij lel, en mijne vervolgers schijnen, na mijne bezillingen bcmach-ligd Ie hebben, zich niel om mijn romp Ie bekreunen ; hel is De Vargas meer te doen om bel geld dan om zijn geloof; en hij en Alva denken zeker niet, dat ik nu en dan mei hen dezelfde slad bewoon, .luisl dit, eu omdat ik niet schroom mij voor hun oog Ie verloonen, en somtijds met den Hertog over zaken, mijn beroep betrelfende, Ie spreken, maakt, dat zij mij niel verdacht houden, cu ik in staat ben hunne plannen te ontdekken, en dikwerf Ie verijdelen. Van hen, die dezen avond hier waren, kent alleen Binkhaver mijn naam. Ziedaar al hetgeen ik u voor het tegenwoordige mag en kan zeggen.

• Indien gij bet goed vindt, beu ik voornemens aan D'Avilar, die vreesachtig van gemoed is, een brief te schrijven, waarin ik hem bericht, dal ik kennis draag van hun schelmstuk, en dat, zoo hij

8

jonkvrouw Anna niet aan u afslaat, wij hem aan den rechter zullen overleveren, en hem aan Alva, die zelfs voor zijne eigen landgenooten, ik moet der waarheid hulde doen, geen gemakkelijk meester is, als den moordenaar van Signor De Manilla zullen bekend maken.quot;

• Dal is zeer goed,quot; antwoordde Van Doorn; ik neem uw aanbod in dank aan ; hel zal mogelijk oorzaak wezen, dat hij haar ten minste nog niet dadelijk aan Perea overgeeft; indien dit echter hel geval werd, reken ik op uwe hulp.quot;

• Gij kunt daarop vast staat maken,quot; hernam Van den Bosch, terwijl hij opstond; »ik ben de oorzaak, dal gij deze streken verlaat; ik reken mij dus ook verplicht in uwe afwezigheid voor haar te zorgen. Doch wij zullen gaan ; er is nog iemand, die mij in de ruïne wacht, en gij hebt ook nog een eind weegs af te leggen, eer gij zijl waar gij wezen moet.quot;

Dit zeggende, ging bij naar de plaats, waar hel vuur gebrand bad, en slak zijne band in de houtskolen en de asch, om Ie onderzoeken of alles wel uil was. Vervolgens nam hij een paar banden vol van iels, dal hij in een lederen zak aan zijn gordel droeg, en wierp hel in de haardstede; waarna hij nog een handvol uit den zak halende, de voegen tusschen de zerken vol strooide lol aan den steen, die midden in hel gewelf stond.

Van Doorn kon, doordien de olie bijna geheel verbrand en hel in hel gewelf zeer donker geworden was, niet zien wat zijn vriend verrichlte, en stond met de armen over elkander geslagen, legen de ladder ruslende, in gedachten verzonken over hetgeen hij dezen nacht gehoord had.

• Laai ons gaan,quot; zeide Van den Hosch, toen hij gedaan bad, terwijl hij. Van Doorn zijn mantel aangevende, en hem door een beweging van de hand uilnoodigende de ladder te bestijgen, er bijvoegde: »l)ie zich hier voorlaan willen warmen, moeten voorzichtig zijn, om zich niet te branden.'

Toen zij boven gekomen waren, dekte Van den Bosch hel luik wederom dicht, en bedekte bel met stukken puin, die van den toren waren alge-vallen, zoodal men hel niet zien kon, waarna zij naar buiten afklimmende in de ruïne kwamen. Zij droegen de ladder een eind weegs voort, en verborgen haar achter een oud stuk muur. Zij gingen nu door en over de sleenen en struiken naar dal gedeelte, waar de kerk gestaan had, en wel naar de plaats, waar Van Doorn oordeelde, dat bel koor geweest was. Hier waren nog onderscheiden overblijfselen van de graftomben der vrome ridders. Van den Bosch richtte nu zijne schreden naar een dier lomben, welke nog het best in wezen was, en ook hel fraaist scheen geweest Ie zijn, namelijk die van Hugo van Arras, welke aan de rechterzijde van het hoogaltaar was opgericht.

De schoone toetssteen, waarvan de tombe gemaakt was, zou door den tand des tijds niet vergaan zijn, indien niet de vernielende hand der menschen medegewerkt had om dit gedenkstuk te beschadigen.

De stichter van hel klooster lag hier begraven ; hij zelf was er levensgroot op uitgebeiteld; bijlag daar in het grootmeeslerskleed der orde, terwijl hij mei het hoofd op zijne wapenrusting rustte, en ofschoon het in vele opzichten, door den moedwil der menschen en door het vallen van de gewelven der kerk veel geleden had, zoo was het toch nog een fraai overblijfsel van de beeldhouwkunde der middeleeuwen.

Van den üosch bleef nu met Van Doorn slaan, terwijl hij zeide: »llij, die hier begraven lag, had zeker niet gedacht, dal zijn graf zoo zou ontheiligd worden,quot; dit zeggende, wees hij op een gal, hetwelk onder in de tombe gebroken was, »zelfs zijn gebeente heeft men niet met rust kunnen laten, en zeker naar goud gezocht, terwijl deze beeren alleen gedurende hun leven eer en roem zochten le vergaderen.quot;

Van Doorn wilde nu weder voortgaan; doch Van den Bosch hield hem bij den arm vast, zeggende: «Wij hebben bier nog wal le verrichten.quot; Nu knielde hij naast de tombe neder, slak zijn arm tot aan den schouder toe in hel gat. dat er in gebroken was, en haalde er een pakje uit te voorschijn, dal hij aan Van Doorn gaf. «Hier hebt gij,quot; vervolgde bij op een defligen loon, terwijl hij opstond, »de goederen, die D'Avilar aan De Manilla ontroofde; hel geld echter is er niel meer bij; door den nood gedwongen, heb ik hel gebruikt.quot;

• Daaraan hebt gij wel gedaan. Herman!quot; antwoordde Van Doorn, hel pakje aannemende, terwijl hij hem de band schuddende, vervolgde : »lkdank u, vriend! gij doet mij daar een groot geschenk; hel geld kon niel heler gebruikt worden dan hel le bezigen lol schade van onze onderdrukkers.quot;

• Daar vall mij iets in,quot; zeide nu Van den Bosch ; • bij de goederen die ik u gaf, is de dolk van den vermoorde; geef mij dien als een bewijs uwer vriendschap, en opdat het staal des vaders de dochter bescherme.quot;

Van Doorn voldeed dadelijk aan zijn verzoek ;

Van den Bosch verborg hel wapentuig in zijn wambuis, en Van Doorn wilde bem juisl aanspreken, loen zijne gedacblen plotseling door wal anders werden afgeleid : Zijne hand aan het gevest van zijn degen brengende, riep hij zacht nil ; »Vari den liosch ! houd u gereed ! ik hoor iemand loopen in de cellen, die naast de kerk zijn.''

»Wees niet bevreesd, jonker!quot; antwoordde deze, ofschoon hij zijn zwaard, dat aan een draagband hing, een weinig naar voren schoof, zoodal het onder het bereik van zijne hand kwam, »het ziil mijn vriend de lül zijn, die mij wacht.quot;

Een oogenblid daarna trad l ilenburg ook werkelijk naar hen toe, en zeide lachende tol Van den Bosch, terwijl hij Van Doorn met de band groette :

«Hebt gij mij kunnen hooren, toen de Spanjaarden aankwamen ? een mooie gil, niet waar ? geen steen- of nachtuil in de geheele wereld zal het mij verbeteren, daar verwed ik tien kannen wijn onder.quot;

»Wij wedden niet,quot; hernam Van den Bosch, terwijl hij hem lachende de hand gaf, «de heer Van Doorn en ik honden u volgaarne voor den grootsten nil. die er tien uren in het rond is, en Buykbaver zelf was over uw gezang voldaan en verbaasd.quot;

»lk dank n wel; doch elk heeft zijne bijzondere manier van zingen, en menigmaal heb ik fraaier gezang geboord, dut evenwel zooveel nut niet deed,quot; hervatte Uilenburg, terwijl zij voortgingen en een uitgang nil de puinhoopen zochten ; «maar als wij eenmaal, dal God geve ! zoo ver komen, om met de Spanjaards in het open veld te staan, dan zul ik hun doen zien, dat de oude uil bet daglichl niet vreest, en men hein met den rook van hel buskruit niet verdrijven kan. En deze heer,quot; dii zeggende wees hij op Van Doorn, en bracht zijiu rechterhand, half gesloten, voor den mond, evenals ware het een blaasinslrnment geweest »zal, zoo ik vertrouw, over het geblaas des ouden trom pellers van Brèro's ruiters voldaan zijn.quot;

Door een sluippoortje uitgaande, verlieten zij hel Monnikenhof, en klommen door de uilgedroog de gracht, die met steenen en muurbrokken gevuld was. Uilenburg bleef nu even slaan, lerwij¹ lierman met Van Doorn voortgaande, lot dezen zeide: «Hier verlaat ik u, vriend! gij kunt gerust naar boord gaan ; Anna blijft hier onder mijne bescherming, ik zal zorgen, dal haar niets kwaads bejegent. Vaarwel dus, jonkman! ga, waar de eer en hel lieve vaderland u roepen, indien God bel zoo wil, zie ik u spoedig weder.quot; Dit zeggende^ drukte hij Van Doorn aan zijn hart j terwijl deze hem nogmaals de zorg voor Anna aanbevelende, vaarwel zeide, de band drukte en haastig van daar snelde.

Terwijl Van den Bosch, naar l ilenberg toegaande, met dezen den weg naar Aalburg insloeg, en zeide : »!Nog duizend zulke jongelingen en Span-je's koning is geen graaf van Holland meer,quot; slapte Van Doorn, nadat hij den Maasdijk beklommen had, haastig voort naar de plaats zijner bestemming, terwijl hij over den dood van De Manilla nadacht, en hij zich zeiven voornam dien bloedig te wreken. Spoedig daarna ontdekte hij het doel van zijn tocht: vlak over den Konijns-waard lag een kaag tegen den dijk, en mogelijk zou hij het vaartuig door de duisternis niet gezien hebben, indien niet de mast en het touwwerk, die zich sterk tegen de lucht teekenden, hem de plaats aangewezen hadden, waar het lag. Hij klom behoedzaam van den dijk langs de glooiing naar heneden, en naderde het vaartuig, waar alles in rust gedompeld was. De Maas stroomde hier, door het eiland, dat midden in de rivier lag, beperkt, snel voorbij, en dit was zeker oorzaak dat men zijne aankomst niet hoorde. Toen Van Doorn eehter aan den kant van de rivier kwam, en gereed stond om te roepen, begon een bond, die op het dek was, te knorren, en iemand die tegen den mast zat, en waarschijnlijk geslapen bad, want hij wreef zich de oogen uit, richtte zich op en vroeg: »\Val begeert gij ?quot; Doch toen Van Doorn zijn naam genoemd had, haastle hij zich, om eene lange plank van het vaartuig naaiden wal te schuiven, en borg die wederom weg, toen Van Doorn aan boord gestapt was. Terwijl de bond hem van alle zijden berook en zijne handen lekte, opende de man, die de wacht had, een der luiken, en wees hem onder het dek een plaats aan om zich neder te leggen, waarna hij zich weder naar zijn post begaf, waarschijnlijk niet om de wacht Ie houden, maar om andermaal te gaan slapen. Met gerucht, dat dit een en ander gemaakt had, was oorzaak, dat van de mannen, die reeds sliepen, een paar waren wakker geworden, en zich oprichtende, trachtten te zien, wie het was, die hen in hunne rust gestoord had ; doch het flauwe schijnsel der lantaren met hoornen omkleedsel, belette hun zulks, en zij waren genoodzaakt om, al brommende tegen den nieuwen gast, zich weer neder te leggen. Van Doorn, zicli hieraan niet storende, wikkelde zich in zijn mantel, en legde zich, uit vrees van ook zijne buren wak-

ker Ie maken, behoedzaam op liet slroo neder. Heigeen dezen nacht gehenrd was, hield hem nog eenigen lijd wakker ; doch de vermoeidheid wikkelde hem weldra in een diepen en verkwik-kenden slaap.

TWAALFDE 1IOOPDSTUK.

Terwijl Van Doorn dus zijne nieuwe loopbaan intrad, en haar vervolgde met die stoutheid en ervarenheid, welke men van zijn moed en zijne kunde met recht mocht verwachten, leefde Anna op Loevestcin in stille algetrokkeuheid, en hield zich op die dagen, dat Perea haar door zijn hij-zijn het leven niet tol een last maakte, onledig met het eene of andere handwerk, en begaf zich, onder hel geleide van haar voogd, naar de stad om dezen of genen zijner weinige kennissen Ie bezoeken, liet waarnemen van haren godsdienst verscbalte haar veel Iroosl, en dikwerf gaf zij haar leed te kennen aan den hraveii geestelijke, die haar nu en dan hezochl; doch deze vermociit haar niet Ie helpen, zijne madil kon niet opwegen legen die van den Spanjaard en haar voogd; echter had hij beloold zich legen een gedwongen vereeniging met Perea te verzetten.

Slechts tweemaal had zij hel geluk gehad, door middel van Meijer, den knecht van iJ'Avilar, een paar regels schrii'ls van Van Doorn Ie ontvangen, waarin hij haar vair de voortduring zijner vurige liefde verzekerde, en haar tevens herichlte, dal hij gezond was, dal Unykhaver hem steeds mei ondcrseheiiling beliandelde, en dat hij zich reeds door zijne daden hij zijne broeders had doen hoogachten; doch wal is tweemaal lijiling voor een meisje, dal iemand heminl, die zich in hel midden van een burgeroorlog, en wel een oorlog van verdelging legen het machtige Spanje hevindt; iemand, die nu reeds hijna vier maanden van haar verwijderd was, en in wiens liefde zij dus geen troost had kunnen zoeken legen de lastige en herhaalde aanzoeken en bedreigingen barer vervolgers.

D'Alvilar bad den brief van Van den Bosch ontvangen ; bevreesd voor de bedreigingen daarin vervat, had hij sedert dien lijd Anna met meer toegevendheid behandeld, en hel huwelijk lus-schen haar en Perea van lijd tol lijd onder onderscheiden voorwendsels verschoven, hetgeen hem dikwerf aan de hevigste uitvallen van Perea bad blootgesteld.

Het was in December; de najaarsstormen, die voor den winter plaats gemaakt en de hoornen van hunne bladeren heroofd hadden, na op Allerheiligendag duizenden menschen daor een ver-scbrikkelijken watervloed in hel ongeluk gestort te hebben, hadden gelukkig een einde genomen ; de geheele natuur scheen dood le zijn, om zich naderhand met le meer luister weder le ontwikkelen, en de koude, die sinds eenige dagen begon ie nijpen, was oorzaak, dat een helder vuur onder den wijden schoorsteen in het vertrek op Loevestcin brandde, waarin Anna, in gedachten verzonken, aan een der vensters zal. Hare oogen weidden over den stroom, die als door de koude ineengekrompen, minder snel daarhenen vlood dan anders, en rustten op den loggen toren van Woudrichem ol op de donkere gebouwen en muren van hel slol van Arkel. Nu en dan echter werden hare gedachten afgeleid door het heen en weder varen der schuiten aan hel veer le Gorinchem, terwijl zij steeds droefgeestig gestemd werd, als haar de gerechtplaats op hel eiland vóór Gorinchem in bel oog viel, waarop in dit oogenhlik onderscheiden ongelnkkigeu nog na hun dood in weer en wind heen en weder hingen te schommelen ; terwijl groole hoopen roofvogels er van wegvlogen, als hel gerammel der kettingen o( der geraamten hen deed verschrikken en dan zich weder derwaarts begaven, of elkander den buil, hun door de vervolgzucht der menschen toegedacht, belwislten.

Het kraken der deur, die nu geopend werd, deed haar hel hoofd omwenden, en vertoonde haaiden getrouwen Meijer, die behoedzaam om zich heen ziende, of er ook iemand in hel vertrek was, de deur voorzichtig achter zich toedeed, en zijn hoofd onlbloolende haar een goeden morgen wenschte, en naar den staat barer gezondheid vroeg.

»lk dank u, goede Meijer!quot; antwoordde Anna »voor uwe belangstelling in mij; ik hen wel; alleen het verlangen naar tijding van hem, dien gij kent, maakt mij dikwerf droefgeestig; maar gij zijl le Gorkum ter markt geweest ; hebt gij ook iets nieuws vernomen van de watergeuzen T

«Zeer veel, jonkvrouw!quot; hervatte Meijer, »eu ook wal goeds; doch hij, die het mij mededeelde, wenschte gaarne u zelve te spreken.quot;

»Mij ?quot; zeide Anna, terwijl zij bij zich zelve

nadacht. «Wie kan dal zijn';' Van Doorn loch kan het niet, wezen. — Helaas! mijn vriend,quot; vervolgde zij, «hij is te ver van mij verwijderd.quot;

«Niet zoo ver als gij wel denkt,quot; antwoordde Meijer, terwijl hij, na nogmaals rondgezien te heltlten, nader naar haar toetrad, en haar met een gelaat aanziende, waarop men de vreugde kon lezen, die hij smaakte door de brenger eener goede boodschap te zijn, vervolgde: »llij is het zelf, jonkvrouw ! ik heb hem in de herberg de Paradijsvogel gezien; bij hoopt u dezen avond te ontmoeten, op dezelfde plaats, waar bij u de vorige maal gesproken beeft; bij heeft n veel te verhalen, en vertrouwt dns, dat gij zijne bede niet zult afstaan, en u door bet koude weder niet zuil laten terughouden, hij heeft mij echter belusl, u aan le raden om u dik te kleeden, opdat de avondlucht en de koude uwe gezondheid, welke hem zoo dierbaar is, niet zouden henadeclen. Om vijf uren komt bij met een schuitje bier, en wacht u aan hel luiniersschmirlje.quot;

»lk zal komen,quot; zeide Anna, verheugd over hetgeen zij geboord bad. »lloe kan Karei daaraan twijfelen ? Ontvang inlusscben mijn dank , getrouwe vriend 1quot; — dit zeggende, reikte zij hem hare zachte kleine band toe, die Meijer voorzicb-tig en dankbaar in de zijne drukte, — »en daalde brenger van een goede tijding altijd een geschenk moet ontvangen, en ook verplicht is bet aan te nemen, zoo neem dit kleine bewijs mijner erkentelijkheid aan.quot; Toen zij dit zeide nam zij twee goudstukken uil de lade van een ebbenhouten kastje, dat vóór haar stond, en waarin zij onderscheidene vrouwelijke benoodigdbeden bad, en reikte hem die toe.

Meijer drukte de band dei' schoone geefster aan zijn lippen, en bel geld zorgvuldig in den zak van zijn grof wambuis verbergende, zeide bij: »lk dank u, braaf meisje ! God vergelde u het goede, dat gij mij doet; tegen vijf uren zal ik zorgen aan de voorpoort te zijn om u uit te laten. »l)il /eggende maakte bij een diepe buiging, en verliet bet vertrek, even stil a's bij was binnengekomen.

Daar Anna, door vreugde opgetogen, moeite had om die te matigen, begaf zij zich naar bare kamer, ten einde in stilte over het geluk, dat haar dezen avond le wachten stond, na le denken, en door ban ' ' llende opgeruimdheid den ioozen

D'A .'aan in te boezemen.

E ulat zij vertrokken was, trad

Pen r den slotvoogd, het vertrek

bim wierp zich in een armstoel bij bet vuur neder, en verwarmde zijne banden, na-dat bij zijn hoed en zijne handschoenen op de tale! bad geworpen. Meijer, die op D'Avilar's bevel wijn en glazen bracht, wierp twee groote blokken hout op bet vuur, en verwijderde zich, waarna D'Avilar zich tegenover l'erea nederzette, de glazen in schonk. I'erea toedronk en hem welkom op Loe-vestein heette.

Deze beantwoordde zijne beleefdheid met een buiging en zeide: «indien bel u geene stoornis veroorzaakt, Signor Castellan! zal ik dezen dag bier blijven, en op liet slot vernachten. De Hertog is in den Bosch, en beeft mij met een zending naar Hrn-isel belast, waarmede eenige dagen zullen verloopen ; bel is daarom, dal ik vooraf bier nog eens wenscble te zijn, om alles lot mijne huwe-iijksvdltrekkinir voor te bereiden ; want na mijne lenigkonisi heb ik voorgenomen geen langer uitstel le gedoogen. ik ben eindelijk eens wars van den verliefde te spelen bij een meisje, dat mij toch nooit zal beminnen; indien vvij getrouwd zijn, zal ik haar wei gedwee maken ; en als hel mij maar eens gelukt, dien jongen gek, op wien zij zoo verzot is, naar de andere wereld le zenden, zal zich dat alles wel schikken. Jammer maar, dat gij den geus niet hebt nedergestooten, toen hij uit het sint ontvlucht is; want bij was toen in uwe macht, en bet zou hem niet gelukt zijn te ontkomen, als ik er bij geweest was.quot;

D'Avilar, die dit laatste als een beschuidiging tegen zijn moed beschouwde, antwoordde: »llwe tegenwoordigheid, Signore! zou zeker veel geholpen hebben; doch of wij hem daarom meester zouden geworden zijn, weel ik niet; en wie van u ineen gevecht v?m man legen man dè sterkste zou zijn, is mij onbekend.quot;

»Mij niet,quot; antwoordde Perea met drift. «INeen, bij alle heiligen ! ik moest dan voor niets in Italië den degen hebben leeren voeren ; de beste kling van ai de edellieden, die den Hertog omringen, zou door .Ie band van een iiollandschen knaap overwonnen worden! neen, dat geloof ik niet. Maar,quot; vervolgde hij bedaard, «iaat ons den ketter daar laten, en over mijn huwelijk met Anna spreken.quot;

«Zij is nog zeer jong,quot; hernam D'Avilar, «waarom wacht gij nog niet wat ? De vrouwen willen niet gedwongen worden.quot;

»lk wil niet wachten,quot; zeide Perea, terwijl hij den beker, dien bij opgenomen had, hard op de tafel nederzette. «Of hebt gij ook gewacht om u jaarlijks van haar inkomen meester te maken ? Heb ik niet getrouw alle punten onzer overeen-

komst volbracht, terwijl ze geschonden hebt? Gij zijl de oorzaak, dat zij van mij nfkeerig is, doordien gij Van Doorn op Loevestein hebt toegelaten, in plaats van hem de poort voor den neus dicht te werpen, lui waarom ?quot; vervolgde hij verwoed, «alleen om zijn geld, alleen om nu en dan uit zijne beurs te pulten om uw laag zelfbelang; om uwe ijdele plannen te vervolgen, hebt gij mijn belang, mijn geluk en het bezit van Anna, dat mij meer waard is dan bet leven, opgeollerd, mijn belang, dal zoo na aan hel uwe verbonden is. Of denkt gij dwaselijk, dat Van Doorn u in het gerust bezit van hare goederen zou laten, gelijk ik u beloofd heb; geloof dat niet. (Jij weet, ik veracht het goud; de eer is het eenige, dat ik op deze wereld zoek, en door den Hertog met lijf en ziel te dienen, gewordt mij die in ruime mate; mijne inkomsten zijn ruim genoeg, om aan mijne behoeften te voldoen; gij kent mijn verlangen, gij weet, dat alleen mijne voorspraak u het bevel over dit slot in handen laat; boe kunt gij zoo verblind zijn om mij door uw tegenstand te tergen?quot;

• Indien gij, evenals ik, alles wist,quot; antwoordde D'Avilur, die tegen zijne redenen niet veel wist te zeggen, «zoo zoudt gij anders spreken.quot; Dit zeggende, haalde hij een sleutel te voorschijn en ging naar eene kast, die in de kamer stond; hieruit haalde hij tusschen eenige papieren een brief, en sloot de lade weder dicht, gaf het papier aan Perea over, en ging zwijgende weder zitten.

»AI wederom een trek van dien verdoemden Emisario,quot; riep Perea uil, nadat hij het papier aandachtig gelezen had, terw ijl hij het vóór D'Avilar op de tafel wierp, en met zijne gesloten vuist er op sloeg, dat de glazen in de hoogte sprongen, »die kerel vervolgt mij dan overal, en niets kan er gebeuren, zonder dal hij er kennis van draagt. God weel, wanneer hel mij gelukken zal, hem in handen te krijgen. De bedreigingen, tegen ons in dezen brief vervat, doen mij echter van mijn ontwerp niet afzien; hij, die een misdaad begaat, ten minsle zon noemt hij onze daad, moet ook den moed hebben, het gevaar te trnlseeren, en het uiterste tot behoud van zijne eer te wagen: onze standplaats is juist niet zonder gevaar ; maar wij hebben te veel gedaan om terug te treden. Wat mij aangaat, ik vrees den Ktnisario niet; zoodra bij zich durft vertoonen, is hij verloren, en bedekte aanklachten van hem legen ons baten hem niels, zelfs, zoo ik hoop, niet bij den Hertog. Hel moet voorwaar een heele kerel zijn, om Perea de Henares, den gunsteling van Alva, aan te klagen of voor bel gerechl le roepen. Men kan u niels doen, zonder mij levens aan le randen; wees gerust ; geene rechtbank zal hel hart hebben mij op grond van een duistere, ongeslaafde besehuldiging voor zich le doen komen. De Vargas, ofschoon in het geheim mijn vijand, is !e verstandig om niet le gevoelen, dal ik hem met één woord hel vertrouwen van Alva kan ontnemen ; te lafhartig om mij openlijk le benadeelen doel hij zich als mijn vriend voor; hij weet, dal oij mij noodig heeft, en zal Perea niel durven verlaten, als deze zijne bemiddeling inroep.quot;

Nadat hij (lil tot gerustslelling van D'Avilar gezegd had, bewaarde Perea een oogenblik hel stilzwijgen en vervolgde toen: »lk heb nu zekere berichten ingewonnen, dat Van Doorn onder lUiyk-haver dient, en dat zij hel zijn, die met nog eenige andere schuimers het marktschip van 's Hertogenbosch op Antwerpen bemachtigd, en den rijken buil gedeeld hebben. Het schip van Huykbaver is onlangs slaags geweest met een groote Spaan-sehe galei, en is deerlijk gehavend, zoo at men denkl, dat het vooral met het tegenwoordige stormachtige weder, geen zee meer zal kunnen houwen. Ik heb dus hoop den een of ander van dal roofschip aan den wal aan le treden, en mijne orders zijn reeds gegeven om hen op te sporen en gevangen le nemen. In dit gevecht moei Van Doorn, die als een bezetene gevochten heelt, en reeds op de galei is overgesprongen geweest, gekwetst geworden zijn. God geve dat het erg zij, en wij dus van hem verlost worden ; ofschoon het mij aangenamer zou zijn mij door mijn eigen banden van dien gehaten medeminnaar Ie ontslaan.

»Wal zijn vriend aangaat, ik ben hem op het spoor geweest, en indien ik mij niet door mijns onderbevelhebbers redenen bad laten afbrengen van mijn voornemen, dan had ik hem, Huykbaver, Van Doorn en hel geheele muiterrot vernield. Luister,quot; vervolgde hij, nadat hij gedronken had : »lk heb u, zoo ik geloof, verhaald, dat mijn onderzoek naar de plaats, waar Uuykhaver, nu drie maanden geleden, zijne bijeenkomsten hield, le vergeefs is geweest, en ook, dal ik toen vermoedde, dat zij somtijds ook in hel Monniken-hof bijeenkwamen.quot;

«Dat hebt gij mij, eenigen lijd geleden, verhaald,quot; zeide D'Avilar die aandachtig toeluisterde.

..Nu,quot; voer Perea driftig voort, «zij zijn daar geweest, en ik ben door de bekentenis van een gevangen genomen oproerling, die eergisteren in den Bosch gerecht is, te weten gekomen, dat

juisl in (lenzeKden nacht, toen ik er geweest hen, Huykhaver, ile Kmisario en een menigte anderen van de geuzen in hel Monnikenliol verzameld waren ; ik lielt hel dus in mijne macht gehad hen te vatten ; en hetzelfde nachtvogelgeschreeiiw, dat aan mijne onderhoorigen voorkwam als een bewijs, dat er geene menschen in liet gehouw waren, was een sein voor hen, om zicli voor mij te wachten. Alles loopt mij dus tegen, en al mijne pogingen om hen te vatten zijn te vergeefs geweest.quot;

»lt;Üj moet aan de bekentenis van dien muiter zooveel gewicht niet beehten,quot; zeide D'Avilar, terwijl hij de glazen wederom vol schonk en het vuur wat oprakelde. »I)c smart der pijniging en de hoop op genade hebben hem zeker een leugen doen uitdenken om zijn leven te rekken; uwe lieden hebben immers de steenhrokken doorzocht : men zou hen dus zeker gevonden hebben, indien zij er geweest waren; hun getal was te groot om zich te kunnen verbergen.quot;

»Gij vergist u,quot; hervatte Perea, »ik weel maar al te zt ' er, dat zij er geweest zijn ; ik heb hedenmorgen vroeg het hof zelf doorzocht, en ben in het gewelf geweest, waar zij bijeen geweest zijn. Het vertoonde nog al de sporen van hun verblijf; de grond was bedekt met glazen en brokken van wijnkannen ; zij hebben lustig huisgehouden ; de pitten zalen nog in de sleenen armblakers, die aan de muren zijn; in één woord, men kon geen geheimer plaats vinden, om ongestraft tegen onzen meester samen te spannen, en zij zijn bij elkander gekomen in een gewelf, dal zeker door de ketter-sche Tempeliers is gebruikt geworden lol het houden van hunne geheime bijeenkomsten en rechtspraken, of wel om hunne godlasterende gezangen en afgodische plechtigheden te verrichten. Ik heb aan de ruiters, die mij vergezelden, bevolen er te blijven en alle sluiphoeken van dat oud nest te doorzoeken, ten einde te zien of men er niets anders nopens de ruiters in vinden kon, en heb aan Gherini, die hen aanvoert, gelast, mij morgen in \\ ijk te wachten. Doch hiervan genoeg; gij kent nu mijn verlangen, en gij weet, dal ik mijn huwelijk, onder welk voorwendsel ook, niet langer verkies uit te stellen ; hel zou mij nu veel genoegen geven de liere schoonheid te zien, die mij herwaarts heeft doen komen. Wees zoo goed uwe pleegdochter te roepen.quot;

D'Avilar voldeed dadelijk aan zijn verlangen, dal voor hem zoo goed was als een bevel, en haastte zich het verlrek te verlaten ; doch toen

Perea's oog hem niet meer in bedwang hield, spoedde hij zn h zoo hard niet meer. De vrees voor stral had zich van hem meester gemaakt' sedert hij den bewusten brie! ontvangen had, en vervulde de plaats van waar berouw over zijne misdaad.

Even slecht als Perea, bezat hij noch diens sterkte van karakter noch diens moed; en al wal deze gezegd had, om hem hel hart onder den riem te binden, was niet in staal, om zijn angst te overwinnen; en aan den Kmisario een onbegrensde macht toekennende, was hij bij zich zeiven overtuigd, dat deze. al was hij dan niet in staal hein openlijk aan te vallen, echter de macht bezat, om zijne hedreigingen gestand te doen. Terwijl Perea dus alleen bezorgd was voor het behoud van zijne eer, omdat hij in zich zeiven de krachten gevoelde, om zijn eigen persoon te bescher-nien, pijnigde D'Avilar nog daarenboven de vrees voor zijn leven, dewijl deze overtuigd was van zijn eigen lafhartigheid ; ja diezelfde man, welke geloofde berouw te gevoelen over zijne misdaad, en schoorvoetende vertrok om de .Manilla's dochter te halen, ten einde haar op nieuw aan Perea's herhaalde aanzoeken bloot te stellen, zou toch in staal geweest zijn om in ditzelfde oogenblik het hem toevertrouwde meisje op te offeren, ja zelfs een tweeden moord te helpen begaan, indien hij slechts daardoor de zekerheid had verworven, dal zijne misdaad niet ware ontdekt geworden.

Perea maakte van dat oogenblik gebruik om zijne kleeding wat in orde te brengen; hij trad naar een Venetiaansclie spiegel, die in het vert-ek hing, schikte zijn mantel en Spaanschen kraag, welke door het paardrijden verschoven waren, terecht, en baalde de ridderorde van Calalrava, die hij droeg, uil zijn wambuis te voorschijn; zijne zwarte knevels rolde hij om zijne vingers, streek ze vervolgens lier in de hoogte, en hoopte dal Anna ten minste voor ditmaal aan zijn vurig verlangen toegeven of voor zijn vasten wil buigen zou.

D'Avilar trad nu, gevolgd door Anna, binnen, en zeide tol haar: «Signor Perea heeft zijn verlangen te kennen gegeven, n Ie zien, alvorens hij zich voor den dienst des llerlogs een dag of wal van hier verwijdert.quot;

Perea beantwoordde haar koelen groei beleefdelijk, en trad naar haar toe, waarna hij Anna de hand kuste, die vasthield, en haar naar hare gewone zitplaats leidde met een hoofsche deltig-heid, welke hem zeer goed afging, terwijl hij zeide: »Dit is mijn verzoek, Signorita ! uwe ne-

dorige (lieiiiiiu' wenschl u vóór zijn vertrek te zien, en u van zijne liefde en achting Ie verzekeren, daar hij hoopt, dat gij in zijn verlangen deelt, en Lorenzo n niet geheel onversehillig is.quot;

Vnna, die steeds met angst in zijne tegenwoordigheid verscheen, was zeer bleek ; van hare vorige opgeruimdheid was geen spoor meer te vinden, en hare oogen voor de vurige lilikken van Perea nederslaande, zag zij voor zich neder; doch als het ware door de nabijheid van Van Doorn gesterkt, gevoelde zij den moed haren vijand het hoofd te bieden, on haar hoofd oprichtende, antwoordde zij lier: «Dewijl ik sinds eenigen tijd op dil slot behandeld word als iemand, die geen wil meer heeft, ben ik hier gekomen op uw bevel, maar niet uit eigen verkiezing; uwe liefde en achting begeer ik niet.quot; Doch door l'erea's donkeren blik gewaarschuwd, dat zij te ver ging, vervolgde zij eenigszins vriendelijker: «Maar het is mij geenszins hetzelfde, mijnheer! ol gij hier blijft, of voor eenigen tijd vertrekt.quot;

De droefheid of het gekwetste eergevoel, dat den blos van Anna's wangen had doen verdwijnen, deed haar in Perea's oogen nog schooner zijn dan anders, en gaf haar meer overeenkomst met de vrouwen uit zijn geboorteland. Verrukt over hare laatste woorden, waarvan hij, door zijne liefde tol baar verblind, de rechte bedoeling niet begrepen had, zeide hij, terwijl hij hare hand weder opnam : »Dan zal het u ook niet verwon deren, beminnelijk meisje! dat ik in dit oogenblik het aanzoek om uwe hand herhaal.quot;

Doch Anna trok hare hand terug, en terwijl haar gelaat een zekere droefgeestigheid aannam, antwoordde zij: »Gij valt mij altijd lastig, Signor Perea! in plaats van het schenken van mijne hand aan mij zelve over te laten ; ik ben nog te jong om aan het huwelijk te denken.quot;

«Dit antwoord geven de meisjes zelden,quot; zeide Perea spottend, terwijl zijn argwaan weder boven kwam, «wanneer de bruidegom naar hare keuze is ; maar dit is bier het geval niet, mogelijk, dat de eerzame jonkvrouw zich nog vleit met een huwelijk niet dien watergeus, dien ik hier wel eens heb aangetroffen.quot;

«ik vlei mij met niets,quot; antwoordde Anna. «Mijn goede vader,quot; vervolgde zij treurig, «die thans bij (Jod is, heeft u immers reeds dikwerf gezegd, dat hij mij niet voor u bestemde.quot;

«Dat was vóór zijn ongelukkig vertrek,quot; hervatte Perea, die door hel noemen van zijns slachtoffers naam in het geheel niet ontsteld was; terwijl

D'Avilar, die moeite had zijn angst te beteugelen, zich naar het venster wendde en gedachlenloos naar huilen zag, toen hij Perea koel hoorde vervolgen: «en ik vertrouw, Anna! dal, indien gij zoo gelukkig geweest waart zijne laatste woorden Ie hooren, hij u nog stervende zou bevolen hebben, mij te trouwen, en mij belast hebben met de zorg voor uw geluk. Hoe kunt gij iemand der muilers, die den braven De Manilla vermoord hebben, verkiezen boven mij, die steeds zijn vriend was, en even zulk een getrouw echtgenoot als gehoorzaam onderdaan zijn zal!quot;

«Indien gij hel tijdstip niet wilt afwachten, waarop bet mij goed zal dunken mijne hand weg te schenken,quot; zeide Anna, terwijl zij de tranen uit hare oogen wischte, die de naam baars vaders daarin had doen opwellen, «zoo is dal mijne schuld niet; voor het tegenwoordige verklaar ik stellig, dat ik u niet tol man begeer.quot; Dit zeggende, stond zij op, met voornemen om zich te verwijderen.

«Uw voogd,quot; antwoordde Perea, «Signor D'Avilar, die door uw vader met hel gezag over u bedeeld is, en diens gezag thans in handen heeft, heeft mij echter uwe hand toegezegd, schoone wederspannige! en ik hoop nog in deze maand uw gelukkige echtgenoot te worden^-quot;

«(Jij bedriegt u,quot; hernam Anna, terwijl zij op een trotschcn loon aan D'Avilar vroeg: »Wie heeft u de macht gegeven om mij te dwingen ? Ik zeg n, dat ik niet voornemens ben mijne vrijheid op te offeren aan hol belang van twee menschen, die ik veracht.quot; Dit zeggende, wilde zij het vertrek verlaten ; doch Perea, door den tegenstand verwoed, weerhield haar, cn noodzaakte haar weder Ie gaan zillen.

In dit oogenblik deed zich een trompet aan de overzijde van de Maas hooren ; de tonen waren zwak, doch zuiver, en deze bijna niet hoorbaar over het water rollende, klonken droevig, en evenals de laatste woorden eens stervenden. D'Avilar, over dil vreemd geval verwonderd, nam deze.gelegenheid waar om zich te verwijderen, en verliet het vertrek, terwijl Perea, die met aandacht geluisterd had, hem nariep: «Deze tonen komen mij bekend voor, maar Pedrillo is het niet; want die blaast met meer kracht.quot;

Perea zette zich nu op een sloel tegenover Anna neder, zoodat zij zich niet verwijderen kon, en zeide op een koelen, schijnbaar bedaarden loon : «Jonkvrouw ! Perea, die gij hier vóór u ziel, heeft vast voorgenomen u te bezitten ; niets kan u dus aan zijne macht onttrekken ; de dood alleen kan

hem verhinderen, zijn doel Ie bereiken. Alleen de hevige liefde, die ik voor n gevoel, is de oorzaak, dal ik n de eer aandeed om uwe hand te verzoeken; wees echter bedacht, dal de lijd mogelijk niet ver af is, dat ik, na n uit mijne armen te hebhen verstooten, n aan mijne voelen zie smeeken om datgene, wal gij nu dwaselijk verwerpt; want evenzoo onverbiddelijk als gij nn zijl, zal ik dan zijn. Tevergeefs zuil gij mij dan trachten over te balen, om u met mijne hand uwe eer weder te geven; en is hel te verwonderen 1 (iij, de eerste vrouw, die ik tol mij heb willen verbeften, gij verstool mij, omdat gij een kiuiaj) bemint, die gij juist door uwe liefde opoffert; want ik zweer op mijne eer, en bij al wat heilig is, hem te vernielen ; ja, in bel punt, waarin zich uwe liefde en al uwe ge-dachten vereenigen, zal ik u treilen, en voordat ik dezen eed volbrachl heb, zal ik mij niet zuiveren van mijne zonden.quot;

Anna verschrikte hevig over zijne woorden; zij kende den man, die tot haar sprak, en sidderde bij de gedachte dal de wreedaard mogelijk nog denzelfden dag, zijn voornemen zou ten uitvoer brengen, en even zoozeer wenschende, dat Van Doorn ver van Loevcstein mocht verwijderd zijn, als zij te voren verheugd geweest was over zijne nabijheid, verborg zij haar gelaat in hare handen, en gaf aan hare tranen den vrijen loop.

D'Avilar trad nu binnen, gevolgd door een Spaanscheu krijgsknecht, dien men aan zijne kleeding en aan de over zijn schouder hangende zilveren trompet, waarvan het vaantje 's Konings wapen, mei kleuren op zijde geslikt, droeg, voor een Irompelter herkende. Hij scheen hard gereden Ie hebben; zijne sporen waren bebloed door het aansporen van zijn paard ; en zijne haren hingen, door het zweet doortrokken, glad langs zijn hoofd neder.

»Wal voert u herwaarts? Petlrillo!quot; vroeg IVrea barsch, zoodra hij dezen in hel oog kreeg; doch nadat hij hein een weinig oplettender had gadegeslagen, vervolgde bij: »15ij mijne eer! gij brengt weder een jobstijding; toen gij uil de Peel kwaaml, vertonndet gij u ook zoo voor mij.quot;

De Spanjaard nam dadelijk, niellegenslaande zijne vermoeidheid, een krijgshaftige houding aan, loen hij de stem van zijn bevelhebber boorde, en bracht de band aan den rand van ziju helm.

quot;Uwe getrouwe soldaten zijn allen dood, Sig-nor (lapilan !quot; antwoordde hij, »ik ben de eenige, die nog overig is van hen, die u dezen morgen vergezelden.quot;

»VVat is er dan gebeurd?quot; vroeg Perea driftig.

terwijl bij opsprong, »ik hoop, dal zij met roem gebleven zijn.quot;

«Ook dat niet,quot; hernam de andere, terwijl hij met zijne hand liet zweel en hel stof van zijn aaugezichl veegde, en een traan alwiscble, dien hein bel lol van zijne spitsbroeders afperste. »(iij waart nauwelijks vertrokken, of tlheriiii doorzocht op uw liisi een gedeelte van hel klooster; doch vruchteloos, w ij vonden uiels; en daar hij oordeelde, dat men den geheelen dag nog tijd had om het overige opleltend Ie doorzoeken, besloot hij zijne inanschappen eerst eenige rust te gunnen, te meer daar zij, zooals u bekend is, des morgens waren opgezeten zonder iels genuttigd Ie hebben.quot;

«Ter zake,' zeide Perea, die onstuimig been en weder stapte.

«Hel was noodzakelijk u dit le zeggen, Signor !quot; zeide de andere, waarna hij vervolgde: «Hij ge-laslte dus de paarden in een gewelf le brengen, waar zij voor den wind beschut waren, en men deelde op zijn bevel een gedeelte van het medegenomen voeder aan hen uil. Daarna begaven wij ons allen in hel gewelf, dal wij ontdekt hadden, loen gij nog bij ons waart, en terwijl bij mij naar Wijk zond, om brood, bier en wijn te laten brengen, liet ik ben achter, zich onledig houdende met hout bij elkander le sprokkelen, ten einde bel vochtige vertrek Ic verwarmen, en zich door een goed vuur legen de koude te beveiligen. Ik was echter pas le Wijk gekomen, of een uitbarsting, als van een mijn, deed den grond daveren, en vervulde mij met schrik. Ik haastte mij dus, om, gevolgd door eenige inwoners van het dorp, naar het klooster terug le gaan, daar ik reeds voor hel een of ander ongeluk beducht was.

«Maar wie heschrijll u mijn angst, loen ik, uil hel bout le voorschijn komende, den groolen ronden toren waarin ik mijne spitsbroeders verlaten had, niet meer vond; alleen een hoop steenen en muurblokken was er van over. Dc geheele ruïne had veel geleden; op onderscheidene plaatsen waren de gewelven ingestort; ook eenige paarden waren omgekomen; maar van mijne makkers vond ik niemand in leven. Een, die op schildwacht had gestaan, was door hel vallen van een pilaar omgekomen ; hij was np ziju posl met de wapenen in den arm gestorven, en van de overigen vond ik niets dan verspreide, bebloede en van elkander gescheurde ledeinalen en eenige wapenen. Zij waren allen dood, en alleen de rook, die lusschen de steenen uit opsteeg, duidde de plaats aan, waar zij het vuur aangemaakt hadden; de oor-

/aak van lid ongeluk blecl mij onbekeiul. Ik liet »le paarden dadelijk naar Wijk brengen, en na bevel gegeven te hebben den toren op le graven, om te zien of men ook nog iemand zou kunnen redden, wierp ik mij in den zadel, om n dit ongeluk te bericliteii. Mijn arm ros is echter, toen ik (iiessen door was, onder mij bezweken; ik ben te voel naar hier aangekomen en wacht uwe bevelen.''

«liet is genoeg,quot; zeide l'orea somber, terwijl hij Pedrillo te kennen gal, dal hij vertrekken kon om uil le rusten, Deze boog en verwijderde zich ; toen vervolgde Perea; «Met is jammer van mijne ruiters ; de Koning en de Hertog verliezen in hen eenige dappere mannen; zij waren een beleren dood waardig. De eene helft van mijn standaard verloor ik in de Peel, de andere belli rust mei hel veldteeken onder de puinhoopen van het .Monnikenhof, en van honderd goed gekleede, gewapende en weibereden ruiters, blijven alleen Pedrillo en nog eenige weinige anderen overig; alles loopt mij legen, zelfs als ik hunne sluiphoeken ontdek, zijn zij nog gevaarlijk. Verdoemenis over hem, die mij dit ongeluk heeft toegebracht ! Ver behoeven wij echter niet te zoeken, wie hij is,quot; vervolgde hij, woest lachende, «het is zeker die verdoemde Emisario, die spion, welke dan onder dezen, dan onder genen naam rondzwerlt, en zich in allerlei kleeding vermomt; in één woord, de vriend van den minnaar dezer jonkvrouw, mijne aanstaande gemalin.quot; Dit zeggende bleef hij voor Anna staan, en zag haar met dreigende blikken aan.

»Het verstrekt mij lol genoegen,quot; antwoordde Anna koel, »dal gij zelf verklaart, dal Van Doom's vrienden u in loosheid overlrefl'en ; het is dus te bezien, of gij op den duur dc sterkste zijn zult.quot;

»ü, verblijd u niel mei een ijdele hoop, schoo-ne vrouw!quot; hervalle Perea, schamper lachende, «zij mogen voor een oogenblik mijne gerechte wraak ontgaan ; maar op het eind zal ik hun het masker afrukken, en zij zullen voor Alva's macht moeten bukken : voor het tegenwoordige spijt het mij, dat ik niet langer van uw beminnelijk gezelschap kan gebruik maken; ik moei zelf naar Wijk om alles in oogenschouw te nemen. Om u echter te toonen, dat ik u uw gedrag legen mij vergeef, zoo zie hier een ring, dien ik u had toegedacht, en dien ik voor u heb laten maken. (Jij zijl de eenige, die mij slraiïeloos kimt beleedigen ; maar ik bid u in hel vervolg van dil voorrecht geen misbruik meer le maken.quot; Dil zeggende, haalde hij een kostbaren ring le voorschijn, en wilde haar dien aan den vinger sleken; doch zij haalde hare hand, die hij opgenomen had, schielijk lerug en zeide: «Mijnheer! ik verlang uw geschenk niel; uw haat of uwe vriendschap is mij onverschillig.quot;

«Ook wanneer ik u zeide,quot; hernam Perea met vuur, en als hoopte hij haar door zijne beweegredenen over te halen, «dal ik met dezen ring u op mijne eer de eerste bede toesla, welke gij mij doen zuil, uitgezonderd hel afzien van uwe hand.

Ja ! al ware hel zelfs het leven en de vrijheid van Van Doorn ?quot;

«Ook dan niel,quot; antwoordde Anna, zonder zich te bedenken; «want hij zou hel leven niet be-geeren tol dien prijs.quot;

«Anna!quot; riep Perea, «Van Doorn moge u het oiler van zijn leven brengen ; maar ik, ik heb meer gedaan: de hoop op uw bezit heeft mij mijne eer in de waagschaal doen stellen, en alleen mijn dood kan u uit mijne luachl redden. Gij, die mij dierbaarder waart dan ooit eenige andere vrouw, versloot mij, na hetgeen ik gedaan heb om u te verkrijgen; doch uw wederstand baat ii niets, ik geef den ring aan uw voogd.quot; Dit zeggende, gaf hij het kleinood aan D'Avilar, die het dadelijk bij zich stak, en Perea, die zijn hoed en zijne handschoenen opnam, vervolgde: «01 gij hein neemt, ol uw voogd, is mij hetzelfde ; van dit oogenblik af aan, reken ik u aan mij verbonden, en verwacht van hem, dat ik bij mijne terugkomst alles gereed vind lol mijn huwelijk ; want mijne liefde duldt geen uitstel meer.quot; Dil zeggende, boog hij zich, en verliet hel vertrek met D'Avilar, welke verheugd was den gast te zien vertrekken, die als heer op Loevcslein gebood, terwijl hij Anna, in droefheid gedompeld, achterliet.

DERTIEN 1 )E HOOFDSTUK.

liet was vijf uren, en Anna door Perea's vertrek nopens Van Doom's komst gerustgesteld, trad, in eeh zwart zijden regenkleed gewikkeld, voorzichtig over de brug van Loevcslein, terwijl de gure wind, die over de rivier woei, haar niet afschrikte om haren geliefde te gemoet te treden. De getrouwe Meijer wachtte haar reeds op hel voorhol, waar alles stil was, terwijl de weinige soldalen, die de

lic/elting va» lid slol uitmaakten, door de koude hij hunne haardstede gezeten waren, en ton minste den tijd niet vervroegden, op welken eenigen hunner op hunne beurt de muren, gedurende den nacht, moesten hewaken.

Dit uur was echter nog ver al', daar het slot door zijne sterke ligging en duhbele grachten, zells hij den avond, niets Ie vreezen had van hen, die het in den zin mochten krijgen dit gewichtige punt te hemachtigen.

Op Meijer's vraag of hij haar zou vergezellen, antwoordde zij ontkennend, daar zij liever alleen verkoos te gaan dan een ander in gevaar te hrcn-gen, en zij zelfs besloten had, om, indien het zijn kon, nog dezen avond Loeveslein voor altijd te verlaten.

Nadat Meijer haar verzocht had, niet te lang weg te blijven, en haar beloofd had, om haar, zoodra zij aan hel poortje klopte, weder in te laten, verwijderde zij zich, en spoedde zich haastig naaide plaats van hare bestemming, terwijl Meijer het poortje voorzichtig toesloot, en zich van daar begaf, uit hel raampje van zijn klein verblijf, dat naast den ingang was, naar buiten zag, en het oogenblik alwachtte, dat zij zou terugkomen.

Terwijl Anna dus met Van Doorn eenige oogen-blikken gerust dacht te spreken, en van hem, volgens hetgeen hij haar in zijne brieven beloofd had, iets naders betrekkelijk den dood van baar geliefde vader hoopte te vernemen, had de looze Brigitta, die Anna niet genegen, en door Perea's goud omgekocht was, hare gangen bespied. De vrees echter van ontdekt te worden, had haar teruggehouden hare meesteres verder dan de binnenplaats te volgen, en haar belet Ie zien, hoe deze het voorhof verlaten had. liet oude, looze wijf, weldra gissende, dat iemand, die in zulk ecu weder naar buiten ging, zeker eene of andere gewichtige reden moest hebben, spoedde zich om D .Vvilar, die in zijn vertrek z.it na te denken over hetgeen dezen morgen was voorgevallen, van hare waarneming kennis te geven.

Deze was verwonderd over hetgeen bij hoorde; de reden van Anna's uitgang kon hij echter niet gissen; van Van Doom's komst te (lorinchem wist hij niets. Hij begaf zich dus dadelijk naar Anna's kamer, maar vond haar niet, en de oude kon flus wel gelijk hebben. Ueduchl voor Perea's woede, indien hij hem bij zijne lerngkomsl zijn oller niet kon overleveren, begaf hij zich dadelijk naar de wachtkamer in het voorhol, en gaf bevel aan zes zijner onderhoorigen, hunne zwaarden aan te gorden terwijl hij bun gelastte, hunne mnskutten achter te laten, om door bet vuur hunner lonten niet verraden te worden. De Anspessado, die over de soldalen het bevel voerde, scheen, niettegenstaande hij onder D'Avilar stond, niet genegen, mede te gaan ; en de slotvoogd, ofschoon hij hem, uit hoofde van zijne beproefde dapperheid, gaarne zou medegenomen hebben, durfde, uil vrees voor een weigering, hem zulks niet verzoeken.

(ielijk een tijger, die vreest, door zijne voetstappen, hel onschuldig bert, dat hij denkt te bespringen, te verschrikken, zoo gelastte D'Avilar aan de zijnen, om voorzichtig op den harden grond te loopen, en geen onnoodig geraas te maken. «Soldalen !quot; vervolgde hij, «hij, die in dit oogenblik dezen grond met zijne tegenwoordigheid bezoedelt, is naar alle gedachten dezelfde geus, die eenige maanden geleden, twee uwer makkers vermoordde ; de wraak wacht u, wcest dus voorzichtig, dal hij ook dezen keer niet onlsnappe. quot; Dit zeggende, trok hij zijn rapier, voelde of zijn dolk los in de schede stak, en trad, gevolgd door de zijnen, de gfoote poort uit, terwijl de overige soldalen hen voorzichtig uillieten.

Toen Meijer hen in de duisternis gewaar werd, waren zij reeds een goed eind weegs gevorderd, terwijl hij hen voorzichtig zag voorlsluipen. Hoe gaarne hij ook zijne jonge gebiedster wilde helpen, hij kon het niet; een zinkroer, dat hij bezat, zou hem hebben kunnen dienen, om ha'.r te waarschuwen, doch kinil kon hij in zijne ontroering niet vinden.

Dit middel om haar van het gevaar Ie verwittigen, dat haar bedreigde, was dus onuitvoerbaar; hij beproefde echter al wal in zijne macht stoful, en floot herhaalde keeren schel door het geopende venstertje; doch de wind maakte ook dit middel krachteloos, en de jongelieden, geheel vervuld van het geluk elkander te zien, hoorden de zwakke lonen van hun wachter niet. De soldaten op het voorhof vernamen die echter maar al te goed, en Meijer, die bemerkte, dat zij vloekende naar de oorzaak van het gerucht onderzoek deden, sloot bet venster dicht, en wierp zich, bedroeld over zijne vergeelschc pogingen, op zijne krib neder.

Ken oogenblik daarna verkondigde een luid ge-juch buiten den muur, naar den kant van de Waal, dat D'Avilar zijn voornemen gelukkig had volvoerd, terwijl de in het slol achlcrgcblcvenen hunne degens wederom opstaken, vloekende, dat zij op D'Avilar's bevel geen deel hadden kunnen nemen aan de overwinning hunner makkers. De stem van

den slotvoogd, die op een lioogen loon gebood hem de poort te openen, maakte hieraan een einde, en terwijl men op zijn bevel een paar l'akkels ontstak, zagen zij hem binnenkomen. De Manilla's dochter bij den arm vasthoudende. Olschoon deze op een anderen lijd beschaamd zou geweest zijn, om aldus door eenige soldalen betrapt Ie worden in hel gezelschap van een jonkman, zag zij onbevreesd om zich heen, zoodal D'Avilar zeil haar blik niet verdragen kon. Eene hevige aandoening was op haar bleek gelaat te lezen, wanneer zij naar Van Doorn omzag, die achter haar ging en ondersteund werd door twee soldalen. Ken der krijgsknechten, die geen teekcn van leven meer gal', werd door de overige gedragen en door zijne spitsbroeders met droefheid ontvangen.

«Dat men terstond den kerker onder aan de gracht opene, om er den geus in Ie werpen,quot; riep D'Avilar, waarop zich dadelijk twee soldalen verwijderden, om zijne bevelen ten uitvoer Ie brengen.

De twee Spanjaarden, die Van Doorn ondersteund hadden, zetten hem op een steen tegen den muur neder, vertrouwende, dal zijne zwakte hem zou verhinderen op te staan; doch op de gedachte, dat bij gevangen was, voelde bij zijne krachten herleven en wilde opslaan; ten einde D'Avilar op nieuw aan te vallen, terwijl hij iels zocht in hel oog te krijgen, waarmede hij zijn vijand zou kunnen verslaan. Maar deze, zijn voornemen gissende, schreeuwde: «Bindt den werderspannige op den Leeuwensteen vast.quot; Dit zeggende, wees hij met zijne hand op een groote blauwe zerk, die, in het midden van hel voorhof tegenover de brug lag. Op dezen steen was een leeuw ingehouwen, waaronder men duidelijk met Golhische letters bet woord den Lovoensleijne lezen kon, en waarin een groote ijzeren ring was vastgegolen. Ondanks zijne legensparleling, werd Van Doorn er naar toege-sleepl en vastgebonden. De steen werd weldra met zijn bloed bedekt; want behalve de nieuwe wonden, die hij ontvangen had, waren de oude weder opengegaan ; anders zouden zijne bespringers hem zijne Anna mogelijk niet ontroofd hebben.

Toen Anna hem op die plaals der verachting zag vastgebonden, kon zij hare aandoening niet meer bedwingen; want op dezen steen, naar welken velen meenden, dat hel slot zijn naam ontvangen had, was de rampzalige Goosewijn de Wilde onthalsd, en hij was sinds onheugelijke jaren gebruikt tot de plaals, waar de lerechlslel-lingen verricht werden, die in deze oude grensvesting, dikwijls als staatsgevangenis gebruikt, geschied waren. Zij rukte zich van D'Avilar los en wierp zich naast Van Doorn neder, terwijl deze, als had hij naar hare komst slechts gewacht om het leven vaarwel te zeggen, zacht: «Mijne Anna!quot; stamelde, het hoofd liel zakken, en in zijn bloed zou nedergevallen zijn, indien zij hem niet in hare armen opgevangen had.

Midden in hel voorhof lag Van Doorn als dood in de armen van Anna, die men eerder voor een marmeren beeld, de droelheid voorstellende, zou gehouden hebben, dan voor het opgeruimde meisje, dat vroeger elk door hare vroolijkheid bekoorde. De soldaten vormden een kring rondom hen; doch aan het gezicht van hel bloed gewoon, waren zulke looneelen van jammer voor hen niet vreemd, en hunne blikken verrieden geene bijzondere aandoeningen ; hel voorwerp hunner woede was hun door zijne machteloosheid onverschillig geworden. Alleen hun aanvoerder, die, olschoon een Spanjaard zijnde, den koenen, open-harligen jongeling, met wien hij dikwerf gesproken had, niel ongenegen was, zag onvergenoegd om zich heen. D'Avilar daarentegen was verblijd Van Doorn in zijne macht te hebben ; de helsche vreugde, van zich nu over de beleedigingen, welke deze hem aangedaan had, le kunnen wreken, deed hem een oogenblik vergelen, dat de Boodschapper nog bestond.

De fakkels verlichtten dit tooneel, en lieten het overige van hel voorhof in hel duister; alleen de gevel van hel slot werd flauw verlicht, en als de wind de fakkels sneller deed branden, wierpen de geslallen der krijgsknechten lange donkere schaduwen daar legen. Nog twee personen, ofschoon men hunne tegenwoordigheid niel gewaar werd, stelden groot belang in hetgeen er voorviel, en waren er onopgemerkt de aanschouwers van. Brigilla zag door een der glasramen van helslot, zich reeds verheugende over de belooning, die Perea haar zeker voor hare ontdekking zou ter hand stellen, terwijl Meijer door een vensterlje naar zijne vrienden omzag, en voornam alles lol hunne redding te beproeven.

De soldaten kwamen nu berichten, dat de gevangenis gereed was om den gasl le ontvangen, waarop D'Avilar hun beval Van Doorn er voorzichtig in te brengen, en zijne wonden zoo goed mogelijk le verbinden. Anna wilde echter Van Doorn niel in hunne handen overlaten, maar hield hem in hare armen gekneld, en de Spanjaarden, met de smart van hel meisje begaan, slaakten hunne vruchteloozc poging.

HÉ T SLOT LOli'

Maar D'Avilar, die minder medelijden bezat dan die ruwe krijgslieden, rukte haar met geweld van liem af, aan de zijnen een wenk gevende, om den gekwetste nu spoedig weg te voeren, hetgeen deze zich haastten te verrichten. Terw ijl Anna met onafgewende blikken haar beminde naoogde, viel het licht van een fakkel op een gouden keten met een afbeeldsel er aan, welke om haar hals hing, en door het openrukken van haar regenkleed zichtbaar was geworden.

D'Avilar zag met strakke oogen op dit kleinood, en ofschoon zijn geweten hem reeds van de zaak onderrichtte, vroeg hij haar, als hoopte hij nog dat hij zich bedroog, op een doden toon; »Van wien hebt gij dit? wien stelt dit voor?quot; Dit zeggende, greep hij de keten aan, maar liet haar dadelijk weder vallen, alsof hij zijne hand gebrand had, en schudde Anna hevig heen en weder.

Deze, die door zijne daad en vraag een weinig lot zich zelve was gekomen, zag hem, door aandoening overmand, wezenloos aan, en zeide; «Moordenaar mijns vaders! het is mijne moeder.quot; Hierop sleurde D'Avilar, als ware hij door een venijnige slang gebeten, haar met zich voort over de brug, en sloot haar in hare kamer op.

Daarna keerde hij naar het voorhof terug, gaf order den dooden Spanjaard in den stal op stroo Ie leggen, en zocht angstig, van zijne schuld bewust, op het gelaat zijner soldaten te lezen, of zij Anna's antwoord ook gehoord hadden. Doch zijne vrees was ijdel: van die zijde had hij niets te vreezen, en vergeefs zocht hij te ontdekken of le raden, wie in het slot met Van Doorn gemeenschap hield.

Den anderen morgen vroegtijdig zond hij naar (jorinchem, en deed den stadsheelmeester halen om Van Doom's wonden te verbinden ; hij schreef een brief aan Perea, om hem van zijne vangst bericht te geven, en zond dien met een zijner soldaten naar 'sllerlogenboscb. Doch hij, wien hij dezen last had opgedragen, kon den brief niet overhandigen, maar liet hem voor Perea in vertrouwde banden achter, dewijl deze reeds dien-zelfden nacht op uitdrukkelijk bevel des llertogs naar Hrussel was vertrokken.

RSTKIN IN 1370. ifi

VEERTIENDE IK )OFDSTUK.

Heeds eenigc dagen waren er sedert Van Doom's gevangenneming verloopen, in welken tusschentijd zijne wonden, die door den kundigen heehneester van (iorinchem liehoorlijk verbonden waren, hem vergund zouden hebben, te gaan waar het hem goed dacht, indien niet de kleine ruimte van het gevangenhol, waarin men hem geworpen had, hem had belet zijne krachten le beproeven. Te vergeefs bad hij naar een middel lol ontvluchting omgezien ; het nauwe venster of lucblgat, dat aan de slotgracht uitkwam, en met zwaar ijzeren traliewerk voorzien was, benam hem aan deze zijde, zoowel als de dikke eikenhouten deuren , met breedkoppige ijzeren spijkers beslagen , aan de andere zijde, alle hoop op redding. Zijne wachters te vennurvven, of hen door een som gelds te bewegen hem te laten ontsnappen, was hem niet doenlijk, daar D'Avilar, uit vrees dat hem zijne prooi mocht ontgaan, zelf de sleutels van het gevangenhol bewaarde, en altijd tegenwoordig was, als men zijn gevangene eten bracht, of als de wondhceler hem kwam bezoeken.

Van Doorn had echter de gelegenheid aangegrepen, die zicli toevallig had opgedaan om dezen laatste in zijn belang over le halen; doch meester llellehorius, door den slotvoogd verwittigd, dal zijn lijder lot de watergeuzen behoorde, had zijn verzoek gladaf geweigerd; ofschoon hij anders zich naar alle gedachten door diens aanbiedingen of uil medelijden voor den jongen man, wel zou hebben laten overhalen om iels lot zijne redding aan le wenden. Ken ijverig Katholiek zijnde, keurde hij diens gevangenneming goed ; en ofschoon hij alle zorg voor den gekwetste nam, was het verre van hem, dat hij zou hebben willen medewerken om iemand, die zich met de ketters ophield, uil de banden vim den rechter te verlossen.

Dus van alle middelen tol ontsnapping berooid, en geene hoop hebbende zijn noodlot te ontgaan, had Van Doorn voorgenomen, zich niet door een wankelmoedig gedrag in het oog zijner vijanden zeiven verachtelijk te maken, maar met mannelijke slandvaslighcid zijn lot te ondergaan. Mets anders voor oogen hebbende dan het schavot, was hij gereed om, hij zijne terechlslellmg, den Spanjaarden op nieuw te bewijzen, dat de Nederlander weet te sterven ; ja hij zou zich met hel denkbeeld van een geweldigen dood, als het ware, verzoend hebben, indien de gedachte aan zijne

geliefde en de vrees voor haar toekomstig lol hem niet in diepen rouw gedompeld hadden.

Hoe scherp de Cerberus echter hel hol bewaakte, waarin zijn gevangene zuchtte, was het Meijer toch in iiel einde gelukt, door middel van een dubbelen sieutei, tot de gevangenis door te dringen. Juist was Van Doorn bezig om uit verveling en tot tijdverdrijl de muren Ie bezien, waarop, hetzij met een spijker of een ander puntig werk tuig en met houtskool, onderscheidene namen en dagtcekeningen gegrifleW waren door de gevangenen, die vóór hem hier hadden gezucht; hij zocht met aandoening naar de namen der zonen van den heer van lleerewynen, naar die van den voorzitter van Holland, die alleen dit hol had verlaten om een smadelijken dood te ondergaan, toen een zacht gelik aan de deur, dal hoe langer hoe sterker werd, hem uit zijne mijmering tol zich zeiven riep. Zich naar de plaats te begeven, vanwaar het geluid kwam, en Ie vragen wal men van hem verlangde, was hel werk van een oogen-hlik. Zijn hart zeide hem, dat hel mogelijk Anna zou wezen, wie het eindelijk gelukt kon zijn hij hem te komen. Doch de slem van Meijer, die onder de deurzachl tot hem sprak, en hem vroeg, of hij ook iets voor hem kon doen, deed zijne hoop in rook vervliegen. De komst van den eenigen vriend , die hem van diensl kon zijn. deed hem echter genoegen, en zich rechtuit op den grond uitstrekkende, vroeg hij hel eersl naar zijne geliefde. Meijer antwoordde , dat zij al dien lijd niel van hare kamer had mogen komen , daar D'Avilar die gesloten hield, en tegenwoordig was, als Hrigilta baar het een o( ander bracht; en dat de geestelijke, die van Gorkum gekomen was, door den slotvoogd was teruggezonden geworden, zonder bij baar toegelaten Ie zijn. Hij berichtte hem tevens de alzeiuling van een bode aan Perea, en bezwoer hem een middel tot zijne ontvluchting Ie bedenken, eer deze op Loevestein kwam, terwijl bij Ie vergeefs naar een, dal uilvoerbaar was, had omgezien.

Van Doorn zeide hem voor zijne getrouwheid dank en bedacht zich eenigen lijd. Eensklaps kwam hem de vriendschap van Van den Uosch in dc gedachten ; die, dacht hij, moest en kon hem helpen. De sluier, welke over diens gedrag en handelingen lag, maakte, dal hij hem grooter macht toekende dan hij werkelijk bezat. Zijne bekende stoutmoedigheid, zijne nauwe verwantschap met alles en ieder, die de Spanjaarden haatte, de vriendschap van Ruykhaver en het vertrouwen van

Oranje, waarmede hij vereerd was, maakten, dat Van Doorn het voor Van den Bosch niet onuitvoerbaar hield, hem op zijne overbrengst naar lleusden of elders, hetzij door list of met geweld, Ie ontzetten, of hem op de eene of andere wijze Ie redden ; indien deze toch wezenlijk de Hood-sohapper was, voor wien hij hem steeds bleef houden, dan was dit niet boven diens moed of krachten verheven.

«Indien gij mij in staat kunt stellen om te schrijven, en een brie! van mij naar Gorkum knul brengen, dan hen ik gered,quot; zeide Van Doorn.

Meijer beloofde zijn best te doen, en verwijderde zich, om door zijn lang wegblijven geen argwaan Ie verwekken.

Denzelfden middag, toen men van Doorn het eten bracht, vond hij onder op den bodem van de kan met water, die men hem gaf om bij zijn wijn Ie gebruiken, een locgeslopl fleschje met slechten inkl of eene of andere soort van mengsel, doch dat zeer bruikbaar was om te schrijven. Een oogenhlik daarna stak Meijer een pen en een stuk papier onder de deur door, dat hij in D'Avilar's kamer vóór uil een boek gescheurd had, terwijl hij beloofde, als het donker was, den brief Ie halen.

Van Doorn haastte zich om van hel weinige licht, dal op dit oogenhlik nog in zijn verblijf doordrong, gebruik te maken, vooral nu dc dagen zoo kort waren, en legde het papier op den muur voor zijn venstertje. Mij schreef aan Van den Bosch, berichtte hem zijne ongelukkige gevangenneming, en bezwoer hem, indien hij het doen kon, zonder zijn eigen welzijn op Ie offeren, of het vaderland daardoor Ie benadeelen, hem te redden, waarna hij vervolgde: «Indien echter uwe vriendschap niet vermag mij Ie verlossen, en het schavot mij wachl, of mijne vijanden in sliile de handen aan mij slaan, vaarwel dan. Herman ! wij zien elkander dan niet meer. Haar echter, die na mijn dood verlaten overblijft, beveel ik u aan ; indien het u gelukt haar Ie redden en De Manilla's schim te bevredigen, dan ben ik voldaan ; want niet ongewroken zullen zij mij dan hel leven ontnomen hebben.quot;

Meijer hield woord, en kwam, toen het donker was, om het geschrift te halen, dat Van 1- ¹ hem mei een stuk of drie goudstukken on deur door toeslak, hem verzoekende om en ander den volgenden morgen, als h Gorinchcm ging, aan den waard in dc Pt ./-voiji'l al te geven, mei last om het dadel Herman Hermanszoon te doen toekomen, « it. i

Ie zeggen, dal hel leven of de dood van een van Herman's vrienden van de spoedige liezorging afhing.

Meijer beloofde hel en verlrok, lerwijl van Doorn zich aan deze flauwe schemering van hoop vasl-hield, en, hel oogenblik zijner redding met verlangen Ie gemoet ziende, zich op zijne onzacble legerstede nederwierp. Den anderen morgen bezorgde Meijer den brief; en ofschoon hij van de hulp van dien Hermanszoon, dien hij nooit onder de hoofden der bondgenoolen had hooren noemen, niet veel goeds verwachtte, troostte hij zich met de hoop op een goeden uilslag en met de zelfvoldoening zijn plicht gedaan te hebben.

VT.] FTIENDE HOOFDSTUK.

Zoo brak de achtste December aan, lerwijl het weder, dat bijzonder guur was, zich tot vriezen scheen te zeilen. D'Avilar, na de wachten voor den nacht verdeeld, en zijn gevangene verzorgd te hebben, haastte zich om bij een groot vuur, dal onder den schoorsteenmantel brandde, plaats Ie nemen. Het kamertje, waarin hij anders geheele dagen en nachten wakend had doorgebracht, in de hoop van zijne ijdele plannen in het eind Ie zien heloonen, bad hij, ontmoedigd, dichtgesloten, en kroes, fornuis, helm en metalen laten ruslen. Wanhopende het groote werk ten einde te brengen, had hij Van Doorn verwenscht, die zijne beurs voor hem gesloten, en hem voor altijd de hoop benomen had om het edelste der metalen voort te brengen. Doch bier wachtte hem de rust ook niet; zijn geweten, dal hem overal vervolgde, was ook bier, nu hij zich alleen bevond, niet stil. maar verweet hem zijne misdaad.

De sombere kleur, die het eikenhout, waarmede hel groote vertrek beschoten was, door verloop van tijd verkregen had, was niet geschikt om hem te vervroolijken ; lerwijl de valwinden, die dooiden wijden, schoorsteen naar beneden kwamen, zijne lamp dreigden uit Ie blusschen, en levens hel geheele vertrek met rookwolken vervulden.

Hij zocht dus zijn troost bij den beker, en sloeg den eenen na den anderen naar binnen; doch bel hielp hem niet: de vrome mensch alleen is ge schikt om alleen Ie zijn ; de booswicht daarentegen moet zich altijd bij vroolijke drinkgelagen ophouden, en iloor liet gedruisch zich zeiven zoeken te vergeten, hetgeen hein echter niet eens altijd gelukt.

Zijn knorrig humeur was niet geschikt om lieden, die hem niet behoefden te ontzien, tol zich te lokken, en niemand zijner bekenden Ie (inrin-chem of Woudricliem kwam het in de gedachten, hem in dit barre jaargetijde, en vooral des avonds, te bezoeken.

Hel vroolijke meisje, dat hem anders steeds gezelschap hield, en er voorheen door haar gesnap dikwijls in slaagde zijne sombere gedachten te verdrijven, was nu van hem verwijderd ; en evenzeer als hij Ie voren op baar bijzijn was gesteld geweest, zoo vreesde bij het thans, nu zij van zijn sehelmsluk bewust was.

(Jeen twijfel Ideef hem over, of Van Doorn had haar met de geheele toedracht der zaak bekend gemaakt; haar antwoord, tijdens zijne gevangenneming, de blik vol verachting en afgrijzen, waarmede zij hem steeds aanzag, als hij in bare kamer trad, terwijl zij zich niet verwaardigde hem te antwoorden, zelfs niet eens om zich over hare opsluiting Ie beklagen, deden hem alle hoop opgeven, dat zij er niet van onderricht was, en vervulde hem mei angst en woede.

Hoe gaarne had hij haar voor dezen avond uil hare gevangenschap ontslagen of haar in hare kamer bezocht; maar dit genoegen was hem ontzegd ; en ofschoon zij nooit van hem gebonden had, zoo was hem haar baat onverdraaglijk, en verzwaarde als bet ware zijne schuld.

Door zijne aandoeningen overmeesterd, wierp bij zich achterover in zijn stoel, en zag angstig om zich heen. De wind, die door het oude gebouw blies, en door de gangen en langs de trappen heensnoof, maakte een akelig gehuil, de sneeuw en de hagel kletterden tegen de glazen ; de gordijnen waaiden door den tocht gestadig van de ramen af, terwijl de deur van bet vertrek inbaar post heen en weder waggelde; dit alles deed hem telkens opzien, en scheen hem de komst van bet een ol ander onheil berokkenend gezelschap aan te kondigen.

Op eens vestigde zich echter zijn oog op een vast punt, dat hij bijna half zinneloos en met verwilderde blikken aanstaarde. Hel tapijtwerk, dat vlak tegenover hem een der muurvlakken bedekte en den slag van Asealon voorstelde, viel hem in hel oog. De groote beelden, die zeer natuurlijk waren nagebootst, hadden een somber aanzien, en waren door den ouderdom met een grauwe lint

overschaduwd. De rook, die liet vertrek vervulde, helelte licm alles duidelijk le zien, en gaf aan hel geheel een natuurlijker gedaante ; en als de wind achter het tapijtwerk hlies, scheen het, alsof de dreigende liguren zich bewogen en naar hem loc wilden komen. L)e ijzeren gedaanten der kruisva-ders, die hein met gesloten vizieren aangrijnsden, zag hij met schrik aan. (iodfried van Bouillon, die, in een zwarte stale rusting, als een dolleman onder de lichtgewapende Sarraccnen in in het rond hieuw, scheen hem Perea te zijn, terwijl hij zich zeiven, om de schoone klecding en het fraaie paard, in den hertog van Normandië meende te herkennen; hunne reusachtige gestalte maakten, dat zij veel van booze geesten hadden. De sultan van Egypte, die met een opgeheven slagzwaard, en een blik, waarin de wraakzucht te lezen stond, op den Hertog aanviel, kwam hem voor Van Doorn te zijn ; doch nu viel hem de standaarddrager in het oog, die door den hertog van Normandië was terncderge-sabeld, en wiens dood de Sultan wilde wreken. Stervend lag de grijze muzelman daar, en toen D'Avilar zijn oog op het bebloede lichaam en op bet bleeke pijnlijke gelaat van den stervende richtle, dacht bij, door het gebruik van den wijn niet wel bij zijn hoofd zijnde, dal hel Anna's vader was, die hem zijn moord kwam verwijten.quot; »De Manilla!quot; riep hij, half zinneloos van zijn stoel opstaande, terwijl zijne haren le berge rezen, en hij zich spoedde_j om door de deur zijn vijand le ontvluchten. Aldaar gekomen, deed hem echter hel sombere gelaal van Petrus den Heremiet weder terugdeinzen, en door de beweging en de versche lucht tot zich zeiven gekomen, bleef hij beschaamd over zijne vrees staan, en naar de tafel tredende, schoof hij den wijn en den beker weg. Toevallig raakte nu zijne hand aan den dolk, die in zijn gordel slak. .Nog nooit bad hel gezicht ofbet gevoel van dit moordtuig, waarmede hij Anna's vader had atgemaakl, hem zoo aangedaan als nu. Plotseling bekroop hem de lust, om zich van dil wapen, dat tegen hem getuigde, te ontdoen : hij Irad naar een der vensters, rukte het open, en wierp het getrouwe staal, dal hij sinds jaren bij zich droeg, in de grachl, niet denkende dal hij het ooit zoonoodig gehad had of zou hebben als dezen nacht. Voorts plaatste hij zijn stoel aan de andere zijde der tafel, om het gehate tafereel niet meer le zien; hij ging weder zitten, en boog zich voorover, bevreesd dat hij op hel muurvlak, tegenover hetwelk hij nu zat, en dal de prediking der kruisvaart door Petrus den Heremiel voorstelde, weder een nieuw schrikbeeld mocht ontdekken.

Perea's gezelschap, ofschoon het hem anders niet zeer aangenaam was, zou bij nu wel gaarne gehad hebben ; want al kon deze zijne vrees niet geheel en al verdrijven, zoo was hij toch altijd in diens bijzijn geruster, en het was hem dan, of die de macht had hem voor alle wraak der menschen te beschermen, en, met zijn gevangene verlegen, wenschte hij lusschenbeide, dat Perea spoedig mocht terugkomen.

in andere oogenblikken echter speet hel hem, dal hij Perea van Van Doorns gevangenneming kennis had gegeven ; want daardoor was het hem onmogelijk een plan te volvoeren, dat hij ontworpen had, namelijk Van Doorn op vrije voeten le stellen en hem Anna le geven, mits een gedeelte van haar vermogen, of desnoods alles wal daarvan nog overig was aan hem afgestaan werd, en daarmede van baar vergiffenis voor zijne misdaad te ontvangen ; dat is: dat zij hem zou beloven en zweren, hem nooit wegens De Manilla's dood zou verontrusten.

Deze belofte, die hij zeker was, dal zij zouden houden, als zij die eens gedaan hadden, stelde hem wel aan die zijde gerust, maar kon hem niet beveiligen voor Perea's toorn; want van Doom's loslating, en bet wegschenken van Anna aan zijn begunstigden medeminnaar, zou de woeste Spanjaard, die haar hel eenige voorwerp, dal hij op aarde liefhad en met eene onbeschrijfelijke drift beminde, hem nooit vergeven ; dit gevoelde hij, helaas! maar al te zeker.

De inwendige haal, dien hij Perea toedroeg, en die uil vrees zijn oorsprong had, alsmede hel belang van zelfbehoud, hadden den wraakzuchtigen Italiaan reeds dikwerk doen nadenken, op welke wijze hij zich hel best aan Perea's voogdij zou kunnen onttrekken, doch zijne lafheid belette hein, deze zelf van kant le helpen, ofschoon hij anders, om zich gerust te stellen, er niet legen opgezien zou hebben een tweeden moord le begaan. Alleen in Perea's legenwoordigheid en op diens bevel had bij moeds genoeg gehad den dolk Ie zwaaien; vergift le gebruiken was gevaarlijk; iemand daartoe door geld le bewegen, was hel nog meer; en hij beklaagde zich dus zeer, dat bij hier niet in zijn vaderland was, waar men zich voor eenige goudstukken door een bravo van zijn vijand kon ontdoen.

Terwijl hij over dil alles, nadacht, en alle mogelijke middelen overwoog om zich te redden, viel hem in, dal, als hij Van Doorn kon bewegen, om Perea af te maken en zijn voorstel aan te nemen, hij op eens van al zijne vrees verlost was, zonder in de noodzakelijkheid le zijn om zelf met Perea le kampen.

Tot hel begaan van een moord, dit begreep bij wel, zou Van Doorn zich niet laten bewegen; maar dit kon bij wijze van tweegevecht gescbieden. Van Doom's jeugd, sterkte, behendigheid en moed deden hem alles goeds daarvan hopen; de wijze, waarop Perea viel, kon hem weinig schelen, indien hij slechts van hein verlost was. Het was niet gemakkelijk Van Doorn echter op een natuurlijke en ongezochte wijze met Perea in aanraking te brengen; doch dit kwam dan eerst in overweging, als bij wist, ol Van Doorn en Anna zijn voorstel aannamen. Hij stond op, en maakte zich gereed aan zijne besluiteloosheid een einde te maken, door Van Doorn nog dadelijk zijn voorstel te doen; doch uit vrees van achterdocht bij zijne onderhoorigen te verwekken, indien zij zijn nachtelijk bezoek gewaar werden, besloot hij het tot den anderen morgen uit te stellen. Hij zette zich dus weer neder, en zou met zijne gedachten voortgegaan zijn, als niet hel geluid van den bengel aan de voorpoort, dat hij, niettegenstaande den wind, flauw kon hooren, zijne aandacht op iets anders bad gevestigd.

ZEST! EN DE HOOFDSTUK.

Lenige oogenblikken wachtte hij met ongeduld om le vernemen, wie met zulk een weder des avonds verlangde binnengelaten le worden; en door dat ongeduld gedreven, zou hij juist zelf hebben gaan zien, wie hot was, loen Meijer binnentrad.

»Wie komt nog zoo laat in den avond aan bet slot ?quot; vroeg D'Avilar barsch aan Meijer, die bij de deur slaan bleef.

• Hel zijn vier minnebroeders. Mijnbeer!quot; antwoordde de/e, »welke op bel Monnikenland verdwaald zijn, en om huisvesting voor den nacht verzoeken ; w ij hebben aan de vaders voorloopig hunne bede toegestaan, en ik kom uw goedvinden vernemen.quot;

»lk houd niet van die nachtelijke bezoeken, antwoordde de slotvoogd drillig; »gij weet, dal ik ten strengste en eens voor al verboden heb buiten mijne toestemming iemand op bel slol le laten, vooral als er gevangenen zijn; bel is lastig, zelfs des nachts, door bedelmonniken, die hel land alloopen, geplaagd le worden, en die misschien hier komen, om de gelegenheid van Loeveslein

J. F. Oi.tmans, lift shl Loeveslein in 1B70. I.

op te nemen. Zeg hun, dat zij kunnen lerugkeeren naar de plaats, vanwaar zij komen, en dal men op dil slot geene herberg houdt.quot;

»De broeders, die wij binnengelaten hebben,quot; antwoordde Meijer, «zullen toch wel niet komen om dil huis le bespieden; ook zou hel zeer hard zijn de eerwaardige vaders in een nacht als deze buiten de deur le sloolen ; de koude is buiten bijna niet om te verduren ; zij kunnen ook bij den nacht in de rivier geraken. Bedenk, Mijn-lieer! dal op dezen dag herdacht wordt, dal de heilige Moeder Gods onzen Heer ontvangen beeft, en dal hunne gebeden ons niet dan goed kunnen doen.

D'Avilar bedacht zich een oogenblik: hel bezoek van de monniken kwam hem nu niet meer zoo ongepast voor, en hun gezelschap, dacht hem, was zeer geschikt om de sombere denkbeelden, die hem dezen avond gekweld hadden, te verdrijven. Zich lot Meijer keerende, belaslle hij dezen nu op een vriendelijker toon, dan waarop hij lol nog toe lol hem gesproken bad, de vaders bij hem te brengen, le zorgen, dal er wijn, vleesch en brood werd binnengebracht, en in een kamer, die bij hein aanduidde, vier nachtlegers gereed le maken. Meijer, met de arme reizigers begaan, haastte zich dit bevel ten uitvoer te brengen.

Len oogenblik daarna Iraden de vier minnebroeders, door Meijer voralgegaan, het vertrek binnen. Hnnne zware monnikspijen, met hoornen gespen dichlgehaald, en waarom zij de koord van den II. Franciscus droegen, gaven hun een somber aanzien, terwijl de kappen, die zij over hunne hooiden getrokken hadden, een donkere schaduw op hunne aangezichten wierpen, zoodal het D'Avilar onmogelijk was hunne gelaatstrekken le onderscheiden. Zij waren allen bijzonder lang van gestalte, bijna even groot en breed geschouderd ; in één woord, bel kwam den slotvoogd voor, dat zij meer hadden van soldaten dan van vreedzame klonsterlingen, die doorgaans kleinen zwak waren, en meestentijds bestonden uil lieden, die door hunne zwakke gezondheid ongeschikt waren tot een moeilijker en meer werkzaam leven.

Deze opmerking maakte D'Avilar met één oogopslag; zijne gasten beloofden hem geen aangenaam onderhoud, en indien hij hen te voren gezien had, zou bij hen zeker niet bij zich hebben toe-gelalen.

«IJeii vrome breng ik den vrede,quot; zeide de eerst binncngelreden monnik, terwijl D'Avilar opstond, naar hem loetrad, hem welkom heette op

4

Loevestein, en hen verzocht hij hel vuur plaats te nemen om luinne kleederen te drogen. Door Meijer s bijzijn, die het eten ophrachl, een weinig gerustgesteld, zocht iiij zijne vrees en zijn misnoegen (e verbergen, en besloot al dadelijk naar de reden van hunne komst op Loevestein Ie onderzoeken.

»llet zal u niet vreemd voorkomen, mijn vader!quot; dus begon hij, het woord richtende tot den groolsten der broeders, die vlak tegenover hem had plaats genomen, en door de overigen met eenige onderscheiding scheen behandeld te worden, «dat ik benieuwd ben te vernemen, hoe het komt, dat gij nog zoo laat aan dit slot zijt aangekomen, en waaraan ik hel bezoek van u en de andere broeders verschuldigd ben.quot; Dit zeggende, stookte hij met een ijzeren vuurstaaf het vuur wal op, en luisterde aandachlig naar heigeen de monnik zou antwoorden.

»lk ben tuchtmeester van het ininnehroeders-kloosler Ie Utrecht,quot; dus begon deze op een def-ligen toon , terwijl hij zijne kap achterwaarts wierp; »de beeldstormerij, die ons huis, nu vier jaren geleden, in Augustus onderging, en waarbij al hetgeen sinds onheugelijke jaren door onze voorgangers van ' rome Chrislenen was ingezameld, is verbroken ol gerooid, veroorzaakte groote kosten aan ons klooster, (iij kent, mijn zoon! de woede der ketters, wanneer het op vernielen aankomt; ik behoel u dus niets meer te zeggen ; ternauwernood is het ons gelukt weinige zaken van waarde en eenige reliquiën in veiligheid te brengen. De eer van onzen godsdienst en van onze orde gedoogt echter niet, dat onze kerk beroofd blijve van dalgeen, hetwelk noodig is, om de plechtigheden van onze leer Ie verrichten en indruk te maken op de gedachlen der geloovigen. Onze eigen middelen waren echter daartoe tigering, en uil de giften van vrome (ihrislcnen, welke door het ongeloof, dat hand over hand toeneeml, hoe langer hoe minder worden, was dit onmogelijk ; het is dus aan ons klooster toegestaan jaarlijks te dien einde een algemeene inzameling van giften bij de vromen te gaan verrichlen; door deze vergunning is hel ons geoorloofd huilen hel Sticht van Ulreeht de hulp onzer broeders in Jezus in te roepen.quot;

Meijer verliet nu hel vertrek, en D Avilar, door hetgeen hij gehoord had, geruslgesleld, noodigde hen om wat te nuttigen en schonk de bekers in ; doch zijne gasten schenen niet genegen te zijn om iets te gebruiken, en hij, die reeds gesproken had, zeide:

«Vergeef mij, mijn zoon! dal wij geen gebruik maken van uwe aanbieding; de opperste van het klooster heefl ons ten slerksle verboden, gedurende onzen bedellochl, wijn Ie drinken, uit vrees dat wij aan dezen drank niet gewoon, ons aan onmatigheid schuldig maken, daardoor tot schande van onze orde verstrekken, en aan de ketters reden geven zouden om onzen godsdienst te bespotten. Wat het eten aangaat, een gelofte., dezen avond afgelegd, verbiedt ons ook in deze aan uw verzoek le voldoen.quot;

• Op uwe gezondheid dan!quot; hernam D'Avilar, terwijl hij dronk, en nog gaarne nopens zijne gasten, wier soberheid en slilzwijgendheid hem niet zeer aanstonden, meer wenschende te vernemen, vervolgde hij ; »(iij iiehl mij de reden gezegd, waarom gij uw klooster vei laten hebl, maar nog niet hoe hel koml, dat gij met dit slechte weder en legen den naehl hier aan het einde van den lioin-melerwaard zijl gekomen.quot;

»Dil zal mij niet moeilijk vallen,quot; antwoordde de luchlmcesler. «Wij hebben eerst de Veluwe afgeloopen en de steden en kloosters van Zullen bezocht; daarna zijn wij door den Tielerwaard naar Bommel gegaan, waar wij een dag of drie uitgerust, en levens de omliggende dorpen bezochl hebben. Den vorigen nacht hebben wij nog in hel klooster le Hommel doorgebachl, en zijn reeds vroeg in den morgen van daar vertrokken. De wegen waren slecht, en ons lang verblijf te Braked is oorzaak, dal wij door de duisternis zijn overvallen, en dus ons plan, om den nacht le Workum hij de kruisheeren ol in het klooster onzer orde te (ïorkum door Ie brengen, niet hebben kunnen volvoeren.

Den weg niet kundig, wisten wij spoedig niel in welke richling wij moeslen voortgaan. De duisternis helelte ons Loevestein le zien ; gelukkig dat de grond door de vorst hard was ; anders ware zeker reeds een van ons in den moerassigen bodem gezakt ; ook hebben wij moeite gehad om niel van elkander le geraken en de rivier te vermijden. In dezen nood deden wij de gelofle om dezen avond, indien wij onder huisdak kwamen, te vasten. Kindelijk vonden wij een bruggetje, dat ons spoedig aan het slot bracht, waar wij door uwe goedheid binnengelaten en beveiligd zijn voor Int slechte weer, dal, zoo ik hoor, nog niel bedaard is, maar daarentegen nog heviger woedt.quot;

D'Avilar, die aandachtig toegeluisterd had, scheen maar ten halve voldaan; hel kwam hem onbegrijpelijk voor, dal zij óf zoo laat van Brakel ge-

gaan, óf er nicl gebleven waren, loen de liieht-meesler, die naar het gehuil der winds scheen le luisteren, uilric|): »Sl. Auguslinus /ij allen zondaars genadig!quot; waarop D'Avilar, door deze woorden verschrikt, ijlings vroeg: »Wal meent gij daarmede, vader V'

»lk wil zeggen, mijn zoon !quot; antwoordde deze somher, »dal een nacht, als deze, ijselijk lang moei vallen voor een zondaar, die door het he-wustzijn van zijne schuld gedrukt wordt ; gij denkt zeker evenzoo ?quot;

D'Avilar antwoordde niet; hetgeen hij gedurende dezen avond had uitgestaan, kwam hem weder voor den geest, en hij verzonk in diep ge peins, waarin zijne gasten hem niet stoorden.

Doch gerustgesteld door de gedachte, dat hij in zijn eigen huis was, en door het getal zijner soldaten ruimschoots gewaarborgd werd voor hetgeen de monniken des nachts zouden willen ondernemen, besloot hij hen, als zij slapen zouden, door eenigen der zijnen te doen bewaken, en over onverschillige zaken te ^spreken, om door zijn stilzwijgen geen achtertocht te geven.

Hij zag dus op, en wilde hen aanspreken : maar de woorden bestierven hem op de lippen. De mon niken, die nu allen hunne kappen op den rug hadden geworpen, hadden alleen het oog op hem gericht De woestheid, welke op bun gelaat te lezen stond,de dreigende opslag hunner oogen, gevoegd bij den verach tenden en spotlenden glimlach, die op hunne gebaarde lippen zweefde, terwijl zij zijne aandoeningen schenen op te merken, vertoonden hem geenszins dat open, vroolijk gelaat, hetwelk den lustigen Bedelmonnik anders meest altijd kenschetste. Neen, zij schenen meer te hebben van Dominikanen, die met het verhoor van een beschuldigde bezig waren ; vooral het gelaat van den monnik, die gesproken had, herinnerde hem hel al beeldsel des kluizenaars, en een geheim gevoel, dat hij tevergeefs zocht te verdrijven, zeide hem, dat het de Emisario was.

De stem van den tuchtmeester, die hem spottende vroeg, wat hij zoo even zeggen wilde, deed hem tot zich zeiven komen, en de noodzakelijkheid gevoelende om zijne vrees niet te laten blijken, zeide hij : »lk wilde n vragen, eerwaarde vader ! of gij te Hommel ook eenig nieuws gehoord hebt; (lo-.)i' het slechte weder heb ik in lang geen keer naar Gorkum gedaan, en ben dus met den loop der zaken onbekend.quot;

»lk ben ook niet in staat om u iets daaromtrent mede te deelen,quot; antwoordde de ander, waarna hij op een ernstigen toon vervolgde: »doch tijdens mijn verblijl te Hommel heb ik gelegenheid gehad, een ellendeling, dien ik te voren gekend had, te zien, welke nu door hel gerecht was geval, en zich aan grove misdaden had schuldig gemaakt.quot;

«Zeker een ketter en beeldstormer, dat begrijp ik al,quot; zeide D'Avilar; wien dit verhaal niet beviel.

«Neen, geen ketter,quot; antwoordde de tuchtmeester, «neen, het was een zeer goed katholiek, indien een booswicht dil zijn kan. Luister!quot; Dit zeggende, schikte hij met zijn stoel wat naar D'Avilar toe, alsol hij bevreesd ware, dat deze hem niet zou hooren, en vervolgde: «De man, van wien ik u sprak, had zijn vriend afgemaakt, ten einde diens goederen met een ander te deden. Dil was mij bekend, en daar vroeg of laat de straf voor deze misdaad moest volgen, schreef ik hem, en onderrichtte hem, wat hij te doen had om de ontdekking te voorkomen; hij sloeg echter mijn raad in den wind, en toch had hij mijn brief ontvangen, een brief van mij, die thans tot u spreekt, gij verstaat wat dit zeggen wil, kastelein van Loevestein !quot;

• Maar kon hij, hetgeen in dien brief bevolen werd, wel uitvoeren ?quot; vroeg D'Avilar, die, ge-troilen door de overeenkomst van dit verhaal met zijne misdaad, verwilderd in het rond zag.

«Hel was in zijne macht,quot; antwoordde de andere koel, «maar hij verkoos hel niet.quot;

• Zijn medeplichtige, die aan alles misschien het meest schuld had, zal hem mogelijk verhinderd hebben het te doen,quot; zeide D'Avilar, die toch iets wilde antwoorden, ofschoon het angstzweet van zijn voorhoofd afdruppelde, en hij moeite had deze woorden uil te brengen.

«Wie zegt u, dat zijn medeplichtige slechter is dan hij?quot; hernam de andere, »ik ten minste niet; er is ook een oogenblik geweest, dat hij mijn bevel had kunnen ten uitvoer brengen.quot;

• En indien hij zich nu nog genegen had getoond om aan uw verlangen te voldoen vroeg D'Avilar, terwijl hij zijn verwilderd oog op den tuchtmeester liet vallen.

«Dan was het toch le laat,quot; zeide deze somber; • want het oogenblik der straf voor zijne misdaad was reeds daar. Maar waarom valt gij mij telkens in de rede ? gij verhindert mij te vervolgen. Ik heb lang mei den zondaar gesproken: doch het is mij niet gelukt hem tot berouw over zijne misdaad te bewegen, dan toen het le laat was. Op dezen dag zou zijn vonnis uitgesproken en voltrokken worden; maar mijn tijd was te kort om nog een

dag in Bommel door te brengen; ik hen dus nieuwsgierig te welen, hoe het met hem zal a(-loopen. Kn gij, lieer slotvoogd! zoudt mogelijk, daar gij met de wetten niet onbekend kunt zijn, wel in staat zijn te zeggen, wat zijn vonnis wezen zal.quot;

D'Avilar gaf geen antwoord; hij scheen slechts naar een gunstig oogenblik te wachten om te ontsnappen, of zijn degen, die aan den muur hing, te bemachtigen; doch de inwendige wroeging en zijne vrees maakten, dat hij onbeweeglijk bleef zitten.

»(iij hoort mij niet? Heer slotvoogd?quot; zeide de monnik op een scherp spottenden toon : «Antwoord mij op mijne vraag; verbeeld u slechts, dal gij zelf hel vonnis vellen moet.quot;

»llij zal wel genade erlangen,quot; antwoordde deze op een dollen toon; «zijn berouw zal hem dit doen verwerven.

•Gij zijt een slecht rechter,quot; zeide de tuchtmeester barsdi, »een ander zal dus het vonnis moeten slaan ; er bestaat geen genade voor iemand, die zijn vriend vermoord heeft.quot;

»Dan is hij verloren,quot; riep D'Avilar woest, • want hij is onder zijne vijanden.quot; Dit zeggende, deed hij zich geweld aan, en stond op; doch zijne beenen weigerden hem te dragen, en hij viel droevig zuchtende neder.

De tuchtmeester stond nu op, en ontwikkelde zijne bijna reusachtige gestalte, stak de hand onder zijne pij, en riep op een strengen en indrukma-kenden toon, terwijl hij een langen dolk, welks lemmer door het schijnsel van de lamp den verschrikten misdadiger in de oogen viel, te voorschijn haalde :

• Antonio D'Avilar! moordenaar van uw vriend! de maat uwer zonden is vol; op till oogenblik slaat het uur der wraak, gij moet sterven! — Ik ben de Emisario !quot;

•Genade!quot; riep D'Avilar, terwijl hij, al zijne krachten verzamelende, opstond om te ontvluchten; doch op het gezicht van twee der monniken, die met opgeheven messen naar hem toekwamen, terwijl één dezer reeds zijne hand naar hem uitstak om hem te vatten, viel hij weder voor de voeten van den tuchtmeester neder.

• Terug!quot; riep Van den Bosch; want deze was het, die met nog drie andere wakkere mannen in Loevestein was gekomen, «terug! één van ons is genoegzaam, om dezen Italiaanschen hond terneder te stooten.quot;

Een oogenblik stond Van den Bosch stil, bij zich zeiven overdenkende, of D'Avilar in staat zou zijn den degen te voeren; doch hij rekende hem daartoe onbekwaam, en vervolgde: «Bid, lafaard!quot; terwijl hij den ongelukkigen, van zijn bewustzijn beroofden slotvoogd in den kraag vatte en heen en weder slingerde. «Bid ! nw laatste uur is gekomen.quot;

Deze, meer dood dan levend, riep: «Mensch of duivel! wat gij zijt, ik kan niet bidden, Emisario! genade !quot; terwijl zijne bevende hand vruchteloos naar hel staal zocht, dat hij zelf had weggeworpen.

• Zoo sterf dan, zooals gij geleefd hebt,quot; vervolgde Van den Bosch, terwijl hij hem weder aangreep. De Manilla's staal, in de gesloten vuist geval, verhief zich driemaal in de hoogte, en even zooveel keeren ontving de schuldige een forschen en doodelijken stoot, zonder dal bij een woord uitbracht. Toen liet de wreker van Anna's vader hem los, en hij viel onder het stamelen van: «Soldaten ! ... . Perea !. .. . help mij!quot; weder neder.

Nog eenmaal deed hij de oogen open, en poogde weder op te slaan, terwijl hij zijne handen voor zijne horst hield. Zijn oog scheen iets le zoeken ; met halfgebroken oogen staarde hij naar het tapijtwerk aan den muur; doch toen hij het schrikbeeld in het oog kreeg, dal hem den geheelen avond verontrust had, kneep hij zijne oogen dicht, en riep met een flauwe slem; «Ik kom. De Manilla!....

ik kom____ genade!quot; en viel zijwaarts omver,

zoodal zijn hoofd aan hel vuur raakte.

Uilenburg trok hem een weinig terug, en een mantel van den muur krijgende en over hem heen werpende om hel bloed te bedekken, zeide hij : • Hij is dood, Herman! hel is met hem gedaan.quot;

«Dal is een moeielijke post geweest, vriend!quot; antwoordde deze bedaard, terwijl hij zijn dolk op de tafel legde, en vervolgde eenige oogcnblikken daarna: «haat ons eens drinken.quot;

«Hel was ook een wonderlijke inval van u,quot; zeide Uilenburg, terwijl hij zijn beker tol den bodem loc ledigde, om zulk een strenge vaste uil le schrijven, en,quot; vervolgde hij lachende, «ik verbeeldde mij soms wezenlijk monnik geworden te zijn.

«Iemand te dooden, die ons in zijn huis ontvangt, is reeds erg genoeg,quot; antwoordde Van den Bosch; «maar hem le vermoorden, met wien ik gegeten ol' gedronken had, zou ik niet kunnen, al had hij tien moorden gedaan ; de gastvrijheid te schenden, is een groot kwaad. Indien niet Van Doorns redding aan D'Avilar's dood was verhonden geweest, dan leefde de Italiaan nog, of was op een andere wijze gevallen. Doch nu lei-zake,quot; vervolgde hij; en zich lol den man wen-

MET SLOT LOK

(lende, die, tijdens iiij den slotvoogd had nederge-slooten, den grendel op de deur geschoven en die bewaakt had, vroeg hij hem: «Hebt gij ook eenig gerucht gehoord, Snijder ?quot;

»INeen,quot; antwoordde deze, die aldus genoemd werd, omdat hij van zijn amhacht een kleermaker was geweest, voordat hij om zijn geloof uil's ller-togenhosch gebannen was geworden; »alles is slil gebleven ; zij hebben er in liet slot niets van gehoord; daarvoor blij! ik u borg.quot;

»l)es te beter!quot; hernam Van den Bosch. «Schuil nu den grendel terug; plaats u achter de deur, en maak u gereed, om die dicht Ie doen, zoodra de knecht de kamer binnen is getreden ; de Wapensmid met Uilenburg zullen mei mij aan de talel gaan zitten, alsof er niets gebeurd is.quot; Dit zeggende, schelde hij, en deed zooals hij gezegd had.

ZEVENTIENDE HOOFDSTUK.

Een oogenblik daarna verkondigde het geluid van voetstappen in de gang, dal er iemand naderde. De deur werd geopend, en Meijer trad binnen. Hij was juist bezig om de deur toe te doen, toen hem de lange, zwarte gestalte des monniks in het oog viel. Hij verschrikte, en D'Avi-lar niet ziende, wilde hij terugtreden; doch de Snijder drukte hem met al zijne macht tegen de deur, zoodal hem het ontkomen onmogelijk gemaakt werd.

»Hoe is uw naam, mijn vriend?quot; vroeg Van den Bosch, terwijl hij hem met de hand wenkte om naderbij te komen.

«Meijer is mijn naam, om u Ie believen, eerwaarde vader 1quot; antwoordde deze, terwijl hij nogmaals tevergeefs naar zijn meester rondzag, wiens lijk hij niet zien kon, daar het achter de tafel lag.

«(Joed!quot; hernam Van den Bosch, «dan hebt ge van ons niets te vreezen ; wij zijn echter geene monniken; wij hebben deze vermomming slechts ; aangenomen om binnen het slot te geraken. Mijn ( naam is llermanszoon; ik kom hier op Van Doom's verzoek en om hem te redden. Wat den slotvoogd aangaat... hij is

«Dan zij (Jod zijne arm geve het hun, die hem Meijer terwijl hij zich kru

ESTEIN IN 1570. 53

«Amen!quot; hernam Van den Bosch. Maar zeg mij, waar Van Doorn is, en hoe wij hem helpen kunnen.quot;

«Jonker Van Doorn zit opgesloten in den kerker, die vooraan in het slot is, antwoordde Meijer, «doch den sleutel daarvan heb ik niet ; mijnheer D'Avilar droeg dien meest altijd bij zich, of bewaarde hem ten minste zelf.quot;

Zie dan of gij den sleutel vinden kunt,quot; hernam Van den Bosch, terwijl hij, achter de tafel wijzende, voortvoer: «Daar ligt het lijk van den Italiaan.quot;

• Vergeef een oud man zijne zwakheid,quot; zeide Meijer, een traan uil zijne oogen vegende, «ik heb nog nooit een doode beroofd, en wensch zulks niet op mijne jaren aan te vangen; en ofschoon hij een hard meester voor mij was, zoo heb ik toch eenige jaren zijn brood gegeten.quot;

«Het is goed,quot; antwoordde Van den Bosch, terwijl zijn gelaat een strakke en droefgeestige plooi aannam. «De lijd heugt mij ook nog zeer goed, oude! en hel is ook nog zoolang niet geleden, dat mijne handen vrij waren van bloedvergieten; doch,quot; vervolgde hij bitterlijk «de Spanjaarden hebben bel mij geleerd, en uw meester verslond zich zeer goed op hel uitplunderen van iemand, dien hij vermoord had. — Uilenburg, zoek den sleutel, dien hij nog na zijn dood bewaakt.

Deze knielde achter de tafel neder, en wierp weldra een stuk of drie sleutels daarop, waarvan de grootste, volgens het zeggen van Meijer, die der gevangenisdeur was.

«Hoeveel soldaten zijn er op het slot?quot; vroeg Van den Bosch.

«De bezetting bestaat uit twaalf man en den Anspessado, hun bevelhebber,quot; antwoordde Meijer, «een van hen betrekt op dit oogenblik de wacht; de anderen slapen of zitten in de wachtkamer.quot;

«Daar wij te zwak zijn om openlijk te handelen, moeten wij list te baat nemen,quot; vervolgde Van den Bosch; «gij brengt hun dus, uit D'Avi-lar's naam bevel, zich allen herwaarts Ie begeven; maar zore, dat zij hunne vuurwapenen niet me-denemen ; en om alle verdenking te voorkomen, laat gij den schildwacht op zijn post blijven. Deze kamer is echter niet geschikt om hen te ontvangen ; een minder groot vertrek, met een sterke deur en vensters met ijzeren staven zou ons beter

¹ rechterhand van de gang, zooals men inkomt,quot; zeide Meijer, »is de oude er, waarvan men alleen gebruik maakt als

de hezeltinj; voltallig is ; meermalen lieefl D'Avilar daar het een of ander gelast, als hij ziekelijk was, of des avonds niet verkoos naar huilen over «Ie valhrng te gaan.quot;

• Dat is juist hetgeen ik verlangde, «hernam Van den Bosch, »ga nu heen ; maar wees bedaard en voorzichtig ; ons aller leven hangt er van al; wij moeten den vijand in hel huis laten om hem te vangen ; indien hij iels van den toeleg merkt, dan zijn wij mogelijk, en gij zeker verloren. Vergee' niet de deur van de wachtkamer, als zij er in zijn, goed te grendelen en het mij dadelijk te berichten.quot;

Meijer verwijderde zich daarop, ten einde het waagstuk te ondernemen, van welks uilslag hel geluk van Anna, zijn eigen en Van Doom's leven afhingen.

Van den Bosch bevestigde de deur, terwijl elk zijner makkers een paar zinkroeren onder zijn pij vandaan haalde, ze op de tafel legde en zijn monniksgewaad wegwierp. De dolken of jachtmessen, die zij bij zich hadden, waren Ie kort, en dus alleen voldoende, als het tol een gevecht moest komen; waarom zij ieder een langen slootdegen van den muur namen, dien legenden grond d nikten, en er met welgevallen de kracht van opmerkten. D'Avilar's wapenen dienden dus om hen te beschermen, daar Van den Bosch en Uilenburg elk een stormhoed van de wapentropheën, die aan den muur hingen, afnamen, en dien op hun hoofd drukten.

Terwijl zij zich dus tot het ergste voorbereidden, dronken zij nog ieder een beker wijn, zonder dat hel een hunner in de gedachten kwam om er een Ie overvloedig gebruik van Ie maken, ofschoon zij anders geene vijanden van het edele ' druivennat waren, en zij wachtten toen bedaard, 'op hun moed steunende, bel gevolg van hunne list af. Ondertusschen opende Van den Bosch een der ramen, slak zijn hoofd naar builen, en, zoo goed hem zulks doenlijk was, nam hij den afstand tusschen de ramen en het water op, en berekende de breedte der slotgracht.

Het geraas, dat de Spaansche krijgsknechten maakten, deed hen aandachlig luisteren; doch de stille, die daarop volgde, verkondigde hun het gelukken van hunne list, terwijl weldra de slem van Meijer, die begeerde binnengelaten Ie worden, hen de deur deed openen.

• Zij zijn nu allen in de kamer bijeen, en in uwe macht, en zijn niet bedacht op hetgeen bun boven hel hoofd hangt,quot; zeide Meijer, binnentredende; »hun aanvoerder is echter schoorvoetende gekomen ; bij vroeg mij, ol ik ook wist, wal de slotvoogd te zeggen had, en waarom hij niet alleen, maar zij met hun allen moesten komen. Ik gal hierop ten antwoord, dal de monniken, zoo ik geloofde, de tijding van een overwinning op de muiters behaald, hadden medegebracht, en dat D'Avilar hun dit wilde mededeelen.quot;

• Volgt mij dan,quot; zeide Van den Bosch, terwijl hij de sleutels, die op de tafel lagen, hij zich slak en, gevolgd door zijne medehelpers, hel vertrek verliet.

Hel eerste dal zij nu deden, was de oude Bri-gilta in de keuken op Ie zoeken en haar Ie hinden. liet oude wijf wilde zich te weer stellen, en om hulp roepen, maar op hel gezicht van hel rapier, dal Uilenburg haar voorhield, werd zij stil en liet hen gerust begaan. Daarna begaven zij zich in alle stilte naar de binnenplaats.

• (Ja met den Snijder naar den schiidwacbl, en maak u van hem meesier,quot; zeide Van den Bosch tol Uilenburg; »wij zullen u hier wachten ; doch loopt zachtjes op de brug.quot;

Zij gingen, ieder een zinkroer in de linkerhand houdende, zonder iels te antwoorden, heen. Van den Bosch riep hen echter terug en zeide hun : •Alleen als het niet anders kan, schiet of steekt gij hem neder, verstaal gij ? er is dezen nacht reeds bloed genoeg vergoten. Gaal nu in Gods naam !

De duisternis belette den schildwacht zijne be-springers te zien ; hij verwachtte ook van binnen geen onheil, daar al zijne makkers op de been waren. Peinzende over hetgeen de slotvoogd toch wel mocht te zeggen hebben, beklaagde hij zich, dal hij alleen genoodzaakt was als een beloovcrde op zijn post te blijven, zonder dat hc't hem vrijstond, evenals de overige soldaten, zich vrij te bewegen, zonder Ie vermoeden, dal hij nog de eenige op vrije voeten was, en dat hij zoo spoedig zou afgelost worden. Hij slapte hoven op den muur, die bezijden de poort was, heen en weder. Zijne vijanden beklommen zachtjes de muurlrap, en terwijl hij hun den rug toekeerde, volgden zij hem snel op de hielen, haalden hem in, vallen hem tegelijk hij den schouder aan, en riepen : »Geef u over, of wij schieten u onder den voel.quot; Zich aangegrepen voelende, schreeuwde hij, zoo hard hij kon: «Verraad, soldalen! in 'l geweer!quot; en zocht zich los te wringen; doch toen hij zag, dat hel te vergeefs was, en hij de trompen der pistolen voelde, welke hem in den nek gezet werden, gaf hij zich gevangen.

Zijne bespingers wisten, dat zijne makkers hem niet konden helpen, anders ware de poging, die hij gedaan had om hen te waarschuwen, zeker dadelijk het sein geweest tol zijn dood. Nadat zij hein ontwapend hadden, verlieten zij met liem den muur, en honden hem aan de houten leuning der hrug vast.

Zoodra dit verricht was, gelastte Van den Mosch op hel voorplein hard te schreeuwen, en aan den slothengel te trekken, waarna hij, gevolgd door de zijnen, hard stampende over de brug, naar het slot terugliep, en de gang ingaande, riep: les Gveur! leren de (leuzen !quot; hetgeen door de zijnen herhaald werd, en Anna en Van Doorn eerst deden verschrikken, maar daarna ijeruslstei-de, toen het door de gewelven heenklonk, dewijl het hun de iioop gaf, dat de bespringers van bet slot de overwinning zouden behalen.

Vóór de deur der kamer, waarin de soldaten waren opgesloten, hield hij stil, en hiel' toen met de zijnen nog eens dien kreet aan, terwijl sommigen der gevangenen door dit geschreeuw bevreesd werden, terw ijl anderen vloekten over hunne weerloosheid, en den verrader Meijer den dood zwoeren, ais zij hem ooit in banden mochten krijgen.

Van den Üosch opende nu een luikje, dat in de deur was, en hield de monden van zijne zink-roeren er door, ten einde zijn vijanden den lust te benemen om de deur te naderen.

Een kreet van woede verhief zich nu in de kamer; maar de stem van Van den Bosch gebood stilte, en vermaande hen de deur niet te naderen. Mogelijk zouden zij zich aan zijn gebod niet gestoord hebben, indien niet hun hpvelhebber, die, als hoorde bij het gerucht rondom hem niet, met de armen over elkander geslagen, in somber nadenken verzonken, bij de tafel stond, met een donderende stem geroepen had: »terug,soldaten ! terwijl bij gramstorig in bet rond zag, of er ook één onder hen was, die niet aan zijn bevel gehoorzaamde. Toen zij zich allen achter hem schaarden en een diepe stilte in acht namen, werd zijn gelaat meer opgehelderd. Voldaan over hunne gehoorzaamheid, deed bel hem genoegen, dat een enkel woord van hem meer invloed had, dan de bedreigingen van zijn vijand. Te Irotsch echter om dezen zijn verraad te verwijten, keerde bij zich tot hem, en zeide met een waardigheid, welke men alleen van een Spaanjaard kon verwachten : »Nn kunt gij spreken; wat hebt ge te zeggen?quot;

«Spanjaarden!quot; dus begon Van den Bosch, «het lot des oorlogs maakt u tot mijne gevangenen, en zal u noodzaken de wapenen over te geven. Ik heb, op last van den Prins van Oranje, dit slot ingenomen, en D'Avilar is in mijne macht; ik raad n dus u stil te gedragen : de eerste poging tot ontvluchting zou het sein tot u aller dood wezen ; het staal in mijne macht u één voor één door deze opening terneder te blazen ; ik zal dit echter niet doen, als gij zelven er mij niet toe noodzaakt. Morgen of overmorgen laat ik u vrij, en help u buiten bet slot; meer kunt gij niet verlangen. Dappere soldaten vereer ik, al zijn zij mijne vijanden; daarom w il ik u de vrijheid wedergeven ; ik beloof dit op mijn krijgsmanswoord. Alleen de achting voor uw moed is oorzaak, dal ik verkozen heb u door lisl te vermeesteren, liever dan mijn p.i^ gelicht volk tegenover u te stellen.quot;

«Ik treed in geen gesprek, voordat ik weet, wat er van onzen schildwacht geworden is,quot; zeide de Anspessado met nadruk.

«Mij is mijn gevangene,quot; antwoordde Van den Bosch. «Indien gij op uw krijgsmanswoord belooft de deur niet te naderen, dan zul ik hem bijlaten.quot;

»lk geef dat,quot; hernam de andere, terwijl bij aan zijn onderhoorigen beval stil te blijven slaan, waarna Van den Bosch, nadat bij den gevangene had laten balen, de deur een eind weegs opende, en den soldaat binnenliet, die verheugd was weder bij zijne wapenbroeders te zijn.

«Ik wil gelooveu, dal gij uwe belofte vervullen zult,quot; zeide de Anspessado; »wij zullen ons dus rustig houden, totdat Signor Van Doorn, die hier gevangen is, ons verzekert, dat wij u kunnen vertrouwen; een paar kannen wijn zouden mijn volk onderlusschen zeer welkom zijn.quot;

»Zij zullen u geworden,quot; hernam Van den Bosch terwijl bij het luikje weder dichtsloot en den Wapensmid gelastte vóór de deur post vatten.

Zoodra Meijer mei de twee overigen uit den kelder was teruggekomen, deed bij den wijn en ecnige takkebossen naar binnen geven, om den Spanjaarden hun lot zoo draaglijk mogelijk te maken. Terwijl Uilenburg en de Snijder bezig waren een bank bij de kamerdeur te sleepen, om daar op hun gemak te zilten drinken, nam Van den Bosch een der lantarens, die zij uit de keuken hadden medegebracht, en spoedde zich, gevolgd door Meijer, naar de gevangenis.

Niets stoorde de eenzaamheid van Van Doorn s kerker; bij had bet gerucht gehoord, dat de soldaten gemaakt hadden, toen zij over de brug gin-

gen; en steeds oplettend, als er iels huitenge-woons voorviel, had hij aandachtig geluisterd, niettegenslaaade hij zich reeds ter rust had hegeven ; doch toen hij hel veldgeschreeuw hoorde, dat hij reeds zoo dikwerf zelf had aangeheven, herkende hij de stem van Van den liosch.

• lierman! gij zijl het!quot; rie|) hij, opspringende en naar de deur vliegende, als wilde hij zich hij hem voegen. Doch niet eens vermocht hij de deur, die door de vochiigheid gezwollen was, te bewegen, en als een leeuw, dio tevergeefs getracht heeft zijne kluisters te verbreken, zich al brullende weder ternederiegt, zoo wierp Van Doorn zich ook weder op zijne legerstede neder, en hij gevoelde dat zijne krachten nog niet geheel waren teruggekeerd.

Daar hij echter niet wist, dat Van den Bosch het slot door list had vermeesterd, kon hij niet begrijpen, waarom alles stil werd, nadat zijne vrienden binnen het slot waren, en hoe hel kwam, dat er niet werd gevochten. Hij kon het dus niet anders uitleggen, dan dat Van den Bosch, ten gevolge zijner edelmoedige poging om hem te redden, was gevangengenomen, en Virenl les Gncu.v! had geroepen om zijne vijanden te tergen, of Van Doorn van zijne tegenwoordigheid kennis te geven. De gedachte, dat hij, Anna en Herman, dus allen gevangen waren, zonder hoop op redding, vervulde hem met droefheid.

Naderende voetstappen braken nu zijne gedachten af; mogelijk wilde men Van den Bosch bij hem in den kerker werpen ; zijne vrienden of zijne vijanden kwamen ; dit was zeker: hij was dus op alles voorbereid.

Flard krasten de zware ijzeren grendels, toen zij van de deur werden weggeschoven. Tweemaal werd de sleutel in het slot omgedraaid, en telkens hoorde men het terugspringen der veer van hel slot, waarna de deur geopend werd. Eene sterke lichtstraal van de geopende lantaren verlichtte nu het lage vochtige gewelf; doch Van Doorn, niet meer gewoon aan het licht, dal men hem niet gaf, was genoodzaakt, de banden vóór de oogen te houden, en het was hem onmogelijk zijne bezoekers nauwkeurig op te nemen. Een oogenblik stonden deze stil, waarna Van den Bosch hem vroolijk toeriep: »(iij zijl vrij. Van Doorn I geef mij de hand en volg mij.quot;

Door deze woorden gerustgesteld, sprong Van Doorn van zijne legerstede op, en zijn bevrijder hartelijk de band schuddende, riep hij : »Den waren vriend kent men in den nood; ik verwachtte niets minder van uwe vriendschap, die alleen in slaat was mij te redden, lieb dank. Van den Bosch I en indien gij ooit mijne hulp noodig hebt, kunt gij daarop rekenen, al zou het mij ook bel leven kosten.quot;

• Genoeg!quot; antwoordde deze, »ik deed niets meer dan ik verplicht was le doen ; doch laten wij dit verblijl verlaten.quot; Terwijl Meijer aan Van Doorn berichtte, dat Anna op hare kamer was opgesloten, verlieten zij den kerker.

»lloe sterk is de krijgsmacht, waarmede gij het slot hebt ingenomen, en waar is D'Avilar ?quot; vroeg Van Doorn onder bel voortgaan.

• Mijne macht,quot; hernam Van den Bosch lachende, • bestond uil drie man ; maar de list kwam mij te baal; de Spanjaarden heb ik allen gevangen. Wat D'Avilar betreft,quot; vervolgde hij somber, »den dolk, dien gij mij in het Monnikenhof, gegeven, hebt, heb ik dezen nacht getrokken ; gij zult hem niet levend wederzien; in dezen nacht is een der moordenaars van den vader uwer geliefde gestraft; de andere mag zich gereed houden. Ik zal u nu moeien verzoeken met mij mede le gaan; de Spanjaarden wenschen u le zien, en daar zij mij niet kennen, verlangen zij, dal gij borg blijft voor de belofte, die ik gedaan heb, om hen los te laten.quot;

Toen zij aan de wachtkamer gekomen waren, zeide Van Doorn : »lk verzoek u de deur le openen; hun bevelhebber ken ik, ik kan dus gerust naar binuen gaan.quot; Van den Bosch voldeed nu aan zijn verlangen, schoof de grendels weg, en Van Doorn, hel rapier, dat Uilenburg hem wilde geven, van de band wijzende, trad ongewapend binnen.

De Anspessado, die zich nedergezet had, stond op, toen bij Van Doorn zag, en zij groetten elkander door bel afnemen der hoeden.

• (Jij hebt uw verlangen te kennen gegeven om mij te zien. Mijnheer !quot; zeide Van Doorn beleefd.

»Dil is zoo, Signor!quot; antwoordde de Spanjaard deftig, •het doet ons steeds genoegen iemand le zien, dien men hoogacht, vooral als het geluk ons niet begunstigt.quot;

Ilicr hield hij op met spreken, waarom Van Doorn vervolgde :

»De kans des oorlogs is dezen nacht tegen u geweest ; doch zij hergeeft mij de vrijheid. Den man, die het slot heeft bemachtigd, kunt gij volkomen vertrouwen: hij is bij onze opperhoofden zeer gezien, en ik blijf mei goed en leven borg voor hem ; want hij is mijn vriend, en ik verpand mijne eer, dat hij u en uwe soldaten morgen of

overmorgen in vrijheid zsil stellen, mils zij himne wapenen afgeven.

»Uw woord is mij genoeg, jonkman !quot; hernam de andere, »ik geel mij gevangen; maar zal de slotvoogd mede uittrekken ?quot;

»Dat geloof ik niet,quot; antwoordde Van Doorn, na zich een oogenhlik hedacht le hebben; »ik denk, dat hij voor als nog op liet slot zal blijven.quot;

»De Italiaan heeft ook niets gemeens met mij en mijne soldaten,quot; hernam de Anspessado, waarna hij zich tot zijne soldaten keerde, en met een forsche slem riep :

«Soldaten ! richt n !quot; Zij schaarden zich dadelijk in orde.

«Soldaten! legt uw zijdgeweer af!quot; Zij namen hunne stootdegens uit de draagbanden.

«Soldalen 1 geeft uwe wapens over!quot; Deze, gewoon aan de stem, die lol hen sprak, Ie gehoorzamen, brachten één voor één hunne wapens naar de deur en gaven ze aan hunne vijanden over, ofschoon men zien kon, dal het hun veel kostte er van te scheiden.

Nadat zij ontwapend weder in hel gelid waren teruggetreden, riep bun bevelhebber|, ofschoon minder forscb dan le voren: «Soldalen! gij zijl gevangen; ik dank u voor de gehoorzaamheid aan mijne bevelen.quot;

Terwijl zij zich weder uederzett'en, vervolgde hij : Nu heb ik slechts mij zeiven nog le ontwapenen, en dan zijn wij uwe gevangenen in naam en inderdaad.quot;

Dit zeggende nam bij den degen van zijne zijde, en gaf hem Van Doorn over; doch deze, beseffende hoe pijnlijk zulk een oogenhlik voor den krijgsman is, nam hem niet aan, maar zich buigende, zeide hij: «Vergeef mij, Mijnheer! hij is in goede handen; uw woord is ons genoeg, geel mij uwe hand.quot;

De Spanjaard reikte hem die, en haar hartelijk drukkende, zeide bij: «Vaarwel!quot; en riep, terwijl Van Doorn hem groette, en bel vertrek verliet: «Waar zijn de tijden, toen ik onder Egtnond bij St. Quenlin de Franschen ilielp verslaan? Helaas! waarom vecht de Hollander met den Kastiliaan niet meer onder één banier ?quot;

Toen Van Doorn bij Van den Hoscb kwam, zeide deze: «Maar het wordt lijd, mijn vriend! dal gij uwe schoone jonkvrouw gaal verlossen; ik heb dit met opzet voor n overgelaten, daar gij beter zult welen dan ik, waai' gij baar zoeken moet.quot;

Dit zeggende, gaf hij hem een der sleutels, die bij bij zich bad gestoken, stelde hem de lantaarn ter band, en verwijderde zich snel terwijl hij hem nog lachende nariep: «Maak het niet le lang, ik verwacht n spoedig beneden met de jonkvrouw, die ik nieuwsgierig ben le zien ; want de monstering van mijne bezelling zal mij niet lang bezighouden.quot;

ACMTT] EN DE 1IOOFDRTÜK.

Ook Anna had het gerucht gehoord ; ook zij had reeds bijna alle hoop op redding opgegeven ; zij wist niet, dal de dankbaarheid en het vertrouwen,dal de Spanjaarden in hem stelden. Van Doorn verhinderden aan de slem der liefde, die hem naar haar loedreel dadelijk gehoor le geven.

Zoodra zij door hel gedruisch gewekt werd, stond zij op, kleedde zich aan, zoo goed zij dit in het donker doen kon, en wachtte met geduld op bet openen der deur ; doch toen alles weder stil werd, riep zij: «D'Avilar overwint, Van Doorn! wij zijn verloren.quot; Zich nu op haar bidsloel neder-werpende vóór de plaats, waar zij gewoon was de hulp des Allerhoogslen a( le smeeken, bleef zij geknield, mei bel hoofd op bare beide banden rustende, door smart overwonnen, onbeweeglijk liggen, terwijl bel verdriet baar ongevoelig maakte voor hetgeen rondom baar voorviel.

Zachtjes naderde Van Doorn bel verlrek,en draaide den sleutel in hel slot om, opende de deur en trad behoedzaam binnen om Anna niet le verschrikken. Sterk klopte zijn hart; want nog nooit was het hem toegestaan geworden dit heiligdom te betreden. Zijn blik drong zoekend door hel vertrek, terwijl iiij de lantaren boven zijn hoofd verhief; maar hij zag of hoorde zijne geliefde niet. Zacht naderde hij dus bel rustbed, waarvan de gordijnen dicht toegeslagen waren. Ilecds slak hij de hand nil om hel hinderlijke behangsel weg le schuiven, dal hem belelle Anna le zien; de gedachte echter, dal hel onvoegzaam, en zij er mogelijk over verstoord zou zijn, deed hem besluiten haar le roepen; maar bel genoegen van het geliefde meisje, dat hij in zoolang niet gezien bad, in den slaap le beschouwen, kwam hem voor als het grootste geluk, dat hem le beurt kon vallen. Tevergeefs zocht hij zijn verlangen le bedwingen ; de liefde behield de overhand, en hel licht op den grond plaatsende, opdat

hol de slapende niet in de oogen zou schijnen, sloeg hij de gordijnen op. Doch hel hed was ledig» het opengeslagen dekkleed verried echter, dal liet beslapen was geworden.

Door deze teleurstelling teriiedergeslagcn, liet hij de gordijnen nedervallen en riep luid ; «Anna! Anna ! waar zijl gij ?quot; Maar niemand antwoordde hem. Eensklaps kwam de gedachte in hem op, ol' misschien Perea zich reeds van haar liad meester gemaakt, en hij stampte woedend mol den voet; doch Meijer's verzekering, dal Anna op hare kamer was, stelde hem gerust, en deed hem hesluiten alle hoeken nauwkeurig te doorzoeken.

In den hoek van hel vertrek, achler hel rusthed, ontdekte hij nu spoedig haar, naar wie hij lol nog toe tevergeefs gezocht had. «Anna! ik hen vrij,— ik hen hier!quot; riep hij, naar haar toesnellende; maar zij antwoordde nicl ; ais dood lag zij daar. Naast haar neder Ie knielen, en haar in zijne armen te nemen, was het werk van één oogenhlik; doch zij kreeg haar bewustzijn nog niet weder. Hij stak dus zijne hand in het wijwatershakje. aan den muur, en besprengde haar bleek gelaat mei hel koude waler ; hel was datzellde van gezondheid bloeiende meisje niet meer, dal hij weleer gekend had; maar, ofschoon door de droefheid lernedergedrukt, bleef zij nog aanbiddelijk schoon. De fraaie en dikwijls prachtige kleeding, waarin hij haar meestal gezien had, kon echter hare schoonheid niet opluisteren; neen, hel eenvoudige, wille nachtgewaad, dal zij aanhad, maakte haar bevalliger in zijn oog, en liet hem het gezicht vrij van bekoorlijkheden, die hij lot nog toe slechts had kunnen gissen, terwijl hare zachte leden door geen ijzeren keurslijf zijne omarming terugwezen.

liet koude water deed haar bijkomen, en een schier onmerkbare beweging van het sclioone gelaat verkondigde hem, dat haar bewustzijn terugkeerde ; een zachte gloed kleurde hare wangen ; hare oogen openden zich gedeeltelijk, en door hare oogharen heen zag zij vragende in het rond.

• Karei! zijl ifij het?quot; lispelde zij zacht; doch deze, die de verandering met alle opmerkzaamheid en in stille verrukking had aangezien, verhinderde haar voort Ie gaan, daar hij haar aan zijn hart klemde en een kus op de lippen drukte. Een hoog rood kleurde hare wangen en baar hals; maar zij wees hem niet terug; ook zij gevoelde in dit oogenhlik het geluk haar minnaar weder te zien en in zijne armen te rusten. Toen Van Doorn echter voortging haar met kussen te bedekken, ontwond zij zich zacht uit zijne armen, terwijl zij met hare kleine zachte hand zijne lieldeblijken afwees. «Laat af. Karei!quot; zoo sprak zij, het gevaar van hare standplaats door hare maagdelijke beschroomdheid beseiïende, terwijl zij, door hem geholpen, opstond, en in een leuningstoel ging zitten; »uwe liefde is mij bekend, waarom de oogenblikken, waarin wij elkander wederzien, niet nuttiger hesleed ?quot;

»En hoe had ik dil heler kunnen doen, dan ik gedaan heb, lieve Anna !quot; antwoordde Van Doorn, terwijl hij zich naast haar nederzette. Hij streek hare lange haarlokken, die losgegaan waren, mei zijne hand van haar voorhoofd weg, en zag haar mei van liefde fonkelende oogen aan, zoodat zij, zijn blik niet kunnende verdragen, de hare blozend nedersloeg.

Doch waarom hier langer vertoefd ? waarom langer hel minnende paar bespied, dat elkander hun wedervaren, en den angst door hen nilgeslaan, mededeelde ? Zeker zouden zij Van den Bosch en zijn verzoek vergelen, en lol den morgen, in elkanders bijzijn, hier gelukkig vertoefd hebben, had niet de slem van Meijer, die, gevolgd door Hri-gilla, hel vertrek binnentrad. Van Doorn aan zijne helolle herinnerd. Van Doorn begaf zich nu met Anna naar heneden, terwijl hij Meijer mei het wijf, dat met nijdige oogen de opgeruimdheid der jongelieden aanzag, in hel vertrek achterliet.

«Schoone jonkvrouw!quot; dus begon Van den Hosch, nadat Van Doorn Anna aan hem had voorgesteld, en zij met opmerkzaamheid haar redder had gadegeslagen, «vergeef mij, dat ik u door Meijer heb laten roepen; olschoon mijn vriend zeker zijn lijd niet aangenamer zal kunnen doorbrengen, zal hij hem echter nulliger kunnen besteden ; wees zoo goed mij aandachtig aan te hooren.quot;

Zij gingen zitten, terwijl Anna lusschenbeide angstig naar een hoek van hel vertrek zag, alwaar een mantel op den grond uitgespreid lag, en waaronder zij vermoedde, dal het lijk baars voogds verborgen was ; want, ofschoon Van Doorn diens dood had verborgen gehouden, zoo zeide haar een geheim voorgevoel, dal zij voor altijd van zijne voogdij was ontslagen.

«Van Doorn !quot; zeide Van den Bosch, hein een beker wijn toereikende, «nu ik het meisje gezien heb, dal gij wenscht le trouwen, en hetwelk, olschoon ik geen lijn kenner der schoonheid hen, toch de bevalligste vrouw is, die ik ooil zag,quot; —

hier sloes Anna li ure oogen neder'terwijl Vim Doorn hare liiiiul aan zijne lippen drnkle,— «kiin ik n niet van dwaasheid hesclmldigen dal gij n roekeloos in gevaar hebt gegeven ; neen ! uwe begeerte om haar te zien komt mij natuurlijk voor. Om it en haar te redden, hen ik hier gekomen ; doch dit voornemen is nog slechts hiill' ten uitvoer gebracht; gij moei nog beiden in dezen nacht vim hier; wat mij betreft, ik blijf op l-ne-vestein.quot;

»En waarom gaal gij niet mede ?quot; vroeg van Doorn verwonderd; »wat kan n bewegen bier te blijven ?quot;

»Hoor,quot; zeide Van den Bosch, »zoodra ik uw brief ontving, begaf ik mij naar den graaf Van den Uerg, die mij reeds lang gelast had, om, indien zich daartoe dc gelegenheid aanbood, mij van Locveslein meester te maken ; ik bewoog hem nu om dit niet langer uit te stellen, terwijl ik hein zeide, dal er zich nooit weder zulk een schoone gelegenheid zou opdoen. In het eerst had bij er geene ooren naar ; bet vergevorderde jaargetijde schrikte hem af; de noodzakelijkheid echter, die ik gevoelde n te redden, voordal l'crca terugkwam, maakte mij welsprekend. In ccn woord, bij besloot aan mijn verzoek gehoor te geven, en beeft beloold mij spoedig mei een genoegzaam aantal krijgsvolk le ondersteunen, terwijl ik aannam een poging le wagen om het slot bij verrassing in te nemen. Ik verwacht nu alle oogen-blikken bul|i van buiten ; dus is bal mij niet mogelijk been le gaan; ik moet bet krijgsvolk ontvangen en bet slot voor den Prins bewaren. Op die wijs heb Ik u gered en een vast punt voor het vaderland gewonnen, waardoor ik meester ben van de rivier, en (Jorkum en Woerkum in bedwang kan houden, binnen welke steden ik, door behulp van den gewezen biirgemeester Van den Heuvel, een uitgebreide verstandhouding heb.quot;

»lladl gij geweten, dat uwe list gelukken zou,quot; zeide Van Doorn, »dan hadt gij om geen krijgsvolk behoeven te vragen ; gij zoudl nu kunnen gaan, waar gij bet goed vondt, en waarom zulks nog niet gedaan ?quot;

«Omdat mijn woord mij heilig is,quot; hernam Van den Hoscb ; »indien men mij niet had binnengelaten, zou ik getracht hebben het slot niet geweld in te nemen, of u op een andere wijze te bevrijden; daarvoor had ik de soldaten noodig. Voor bet overige is bet mijn vast besluit.quot;

• Dan blijf ik ook hier,quot; hernam Van Doorn, «er zal zich wel een gelegenheid opdoen om Anna in veiligheid te brengen ; ik laat u met uwe zwakke macht bier niet alleen achter.quot;

»ls dat dan de dankbaarheid voor betgeen ik in dezen nacht voor u deed,quot; zeide Van den Hoscb op een scherpen toon, «vergeel gij uwe wonden, of hebt gij zooveel verbeelding van uwe kracblen, dat jiij alleen dcnkl dit gebouw voor gevaar te kunnen behoeden quot;! Indien men bet slot met storm vermeeslert, eer bet krijgsvolk komt, dan sterft gij met mij ; en zoodra bet eerst bier is, heb ik uw arm niet noodig. Weet, dat ik morgen nil (ioi kum cn bel omliggende land voorloopig eenige hnl|i kan krijgen, tot bel krijgsvolk bier komt. (iij oll'ert dan uw meisje, dat zeker zonder u niet zul vertrekken, moedwillig op, cn stelt haar bloot aan bet gevaar een belegering te moeten verduren. Jonker Van Doorn !quot; vervolgde bij bitterlijk, »is dit uwe vriendschap, is dit liefde?quot;

«Ik ga niet alleen,quot; zeide Anna, door de woorden van Van den Hosch opmerkzaam gemaakt, welke met opzet die snaar had iiangeroerd, terwijl zij. Van Doom's band nemende, en hem niet tranen in de oogen aanziende, vervolgde: «Hoor naar den raad van uw vriend, en stel mij en u zeiven aan geen onnoodig gevaar biool; of wilt gij mij in Perea's handen overleveren 1 blijf dan bier.quot;

.Nog was Van Doorn besluiteloos ; noch de smee-kingen van Anna, noch de verstoordheid van Van den Hoscb konden opwegen tegen de stem der vriendschap, die hein lol blijven noopte. Doch de gedachte, dat bij evenals Van den Bosch zou gehandeld hebben, deed hem zijn besluit nemen, cn hem de hand toereikende, zeide hij: »Mel u te overwinnen of met ti te vergaan, zou mijn grootste wenseh geweest zijn, mijn vriend ! indien gij echter wilt, dat ik gaan zal, welaan, ik zal aan uw verlangen voldoen.quot;

»lk verwachtte niets minder van u,quot; hernam deze, »en het doet mij genoegen, dal gij aan de rede gehoor geeft. Verneem dan nu ook iels, dal weldra geen geheim meer zijn zal,quot; vervolgde hij, terwijl bij opstond, en den stormhoed, die op de tafel lag, op zijn hoofd drukte: »Ik ben de Boodscbiipper!quot;

»EI Emisario,quot; herhaalde Anna zacht, en wierp, terugtredende, een vreesachtigen blik op den man, van wieu zij zooveel gehoord had, terwijl Van Doorn opnieuw zijne band vatte, cn uitriep: »lk bad dit reeds lang vermoed, mijn vriend !quot; cn Anna aanziende, vervolgde hij ; «Zijl gij bang, Anna?quot;

Deze, beschaamd over hare vrees, trad naar Van den liosch loe, en hem hlozeml hare hand reikende, zeide zij: »0, neen, Karei 1 nvv vriend en mijn redder hoezeml mij geen vrees in.quot;

«liet is we!, mijne kinderen! het is le veel,quot; vervolgde Van den Bosch, zijne beide handen, die zij vasthielden, terugtrekkende, om een traan van aandoening, die zijn mannelijk oog ontrolde, weg le wisschen. »llet kost mij veel van u te scheiden; doch laten wij gaan! Meijer wacht ons reeds buiten aan de rivier; het weder is een weinig bedaard ; gij kunt u dus zonder schroom op het water wagen; de vorst zal echter spoedig het bevaren van de rivier onmogelijk maken.quot;

Van den Bosch ging vooraan, terwijl Anna, die nog eens haar oog op don n.afltel, die in den hoek lag, vallen liet, op Van Doom's arm leunde' en hem volgde. In de gang gekomen zijnde, gebood Van den Bosch en Uilenburg hen te vergezellen en hen de poort uit te laten.

Over de brug bleven Anna en Van Doorn onwillekeurig stilstaan, toen zij over den Leeuwensteen traden; hel oogenblik zijner gevangenneming kwam hem voor den geest, terwijl hij de lafheid des schippers vervloekle, die oorzaak van hun ongeluk was geweest. Anna zeide, dankend haar oog ten hemel slaande: «Heilige moeder (Jods! gij hebt aan mijne gebeden gehoor gegeven.quot;

Toen Van den Bosch hunne schreden niet meer boorde, bleef hij stilstaan, en denkende, dat zij over het weer raadpleegden, zeide hij: »llc( is goed, dat de hagel en de sneeuw niel meer vallen ; de oostenwind moge u een weinig hinderen, maar des te eerder zuil gij de plaats uwer heslemming hereiken.quot;

Toen zij de poort uiltraden, gaf Uilenburg Van Doorn de hand, en zeide : «Goede reis. Mijnbeer !quot;

• Vaarwel, vriend!quot; hernam deze, en zijgingen naar den Waalkant.

Hier lag de hooi, die gewoonlijk gebruikt werd om van de stad hel benoodigde voor hel slot te halen ; Meijer hield er de wacht bij. Toen zij deze genaderd waren, zeide Van den Bosch :

«Ik heb door Meijer de noodigste kleederen der jonkvrouw in de bool lalen brengen; in den lederen zak, dien gij er insgelijks onder zuil vinden, zijn de papieren, die ik uil D'Avilar's schrijdade genomen heb, en onder welke Meijer denkl, dat er vele zijn, die de heziltingen van de jonkvrouw belreH'en. Terwijl ik haar in de boot help, verzoek ik ii de wapenen aan te nemen, die Meijer voor u gereed houdl.quot;

Hierna hielp hij Anna in de schuit, sloeg haar een grooten mantel om, en plaatste haar zoo gemakkelijk mogelijk, terwijl hij zacht lot haar zeide: «Anna! mijn verblijf op het slot is gevaarlijker dan ik gezegd heb; Van Doorn weet dit zeer goed, en zal mogelijk trachten mij spoedig te hulp Ie komen. Zijne tegenwoordigheid kan echter bel onweder, dat weldra boven mijn hoofd le zamen zal pakken, niet verdrijven ; ik verzoek u dus van uw invloed op hem gebruik te maken, en hem zoo lang mogelijk bij u le houden. Ja, indien ik iels over u te zeggen had, zou ik hel u bevelen; ik zie u waarschijnlijk voor hel laatste; gij zuil mij mijne laatste bede niel weigeren.quot;

»(iij bedroeft mij,quot; antwoordde Anna aangedaan, en reikte hem hare hand: «ik zal trachten le doen, hetgeen gij van mij verlangt; doch hij zal naar mijne slem, zoo ik vrees, niet lang luisteren.quot;

»lk dank u,quot; hernam Van den Bosch, terwijl hij hare zachte band aan zijn gebaarden mond drukte; «een paar dagen vertoevens kan hem redden ; maak mijn vriend gelukkig!quot;

Van Doorn trad nu met een degen op zijde mede in de bool, legde zijne zinkroeren voorzichtig op de voorbank neder, en verborg een vuurroer en een zakje met lood en kruit onder de banken.

• Vaarwel, vriend !quot; zeide Van den Bosch, en drukle zijne hand met beide handen: «onze vriendschap heeft slechts kort bestaan, maar was daarom niet minder warm. Wanneer gij Buykhaver ziel, breng hem dan de groetenis van den Boodschapper, — hel zal zeker de laatste zijn,quot; vervolgde bij zoo zacht, dal Van Doorn hem niet kon verstaan.

«Vaarwel dan. Herman! vaarwel!quot; zeide deze, • mijn hart is le vol; ik kan niel spreken; ik bid u, laat mij bij u blijven.quot;

•Dal kan niel!quot; antwoordde hij, terwijl hij zich van hem losscheurde en op de wal sprong. Hierop sliet hij de bool, die Meijer reeds had losgemaakt, met den voel af.

• Waar vind ik u dan weder, vriend?quot; vroeg Van Doorn.

ȟp Loevestein,quot; antwoordde Van den Bosch, terwijl zij reeds door den stroom werden medegevoerd.

»En waar, als de Spanjaarden trachten het slot te vermeesteren en de hulptroepen niet komen ?quot; vroeg Van Doorn somber.

Toen klonk de stem des Boodschappers, die bijna niel meer zichtbaar was, over het water

hun tegen, terwijl hij hel woord »Loeveslein,quot; herhaalde.

«Dan zie ik hem niet weder,quot; riep Van Doorn, zich met de hand voor het hoofd slaande, en hij wierp zich geheel ontmoedigd naast Anna neder.

NEG ENT 1 EN DE 1100FDSTUK.

Terwijl zij dus den Boodschapper achterlieten, dreef de stroom hen snel de rivier af. Voorhij-het slot gaf de vereeniging der Maas met de Waal er nog meer kracht aan, en deed Loevestein in liet duister al spoedig minder zichtbaar worden, lot hel zich eindelijk geheel in den nacht ver-looi', terwijl Meijer met hehoedzaamheid de hoot achter om den Galgenwaard stuurde. Toen zijden in de rivier vooruitspringenden toren üourgondir van het slot van Gorinchetn en ook de sta I achter den rug hadden, en de schildwachten, die op de wallen geplaatst waren, hen gelukkig niet bemerkten, vroeg Van Doorn aan Meijer: »Waar voert gij ons heen ?quot;

»De krijgsman, die u gered en het slot ver-meesterd heeft, Mijnheer!quot; dus antwoordde deze, «heelt mij gelast, u naar Papendrecht te brengen; van daar zal het u gemakkelijk zijn, de jonkvrouw in een der groote steden van Zuid-llolland te brengen, en, zooals hij mij zeide, waart gij dan ook dicht bij de plaats uwer bestemming.quot;

Iliei'na verzonk Van Doorn weder in zijn somber stilzwijgen, boog zich voorover en verborg zijn gelaat in zijn mantel. Anna, die zijne droefheid eerbiedigde, rekende zich niet beleedigd, dat hij niet lot haar sprak, en dal hij meer smart scheen te gevoelen door zijne krijgsmakkers te moeten achterlaten dan vreugde door haar bijzijn te genieten.

Eenigen tijd daarna richtte Van Doorn het hoofd op, en zeide ; «Anna ! ofschoon de tegenwoordigheid eener aangebeden vrouw meest altijd in staat is om den man zijn leed te doen vergeten, zoo zijn er toch ook oogenblikken, waarin de schoonheid en de liefde hare kracht verliezen : dit was met mij het geval; doch daar de man steeds zich zeiven moet gelijk blijven, zoo zal ik dit ook doen, en mijne zwakheid is geweken. Hij verlangde, dat ik vertrekken zou ; ik heb het gedaan, mij voorbehoudende om terug Ie keereu;

zijn moed en zijne stoutheid geven mij nog hoop. Maar als hij valt, als hel noodlot het wilde, en het ook Gods wil was, dat mijn vriend zijne laatste zending volbracht had, wee dan bun, die dil zullen veroorzaken ! want zegevierend zal de Boodschapper vergaan; hel Monnikenhof en de Peel /.ijn mij daarvoor borg.quot; Hierop zijn arm om haar heenslaande, vervolgde hij: »Maar nu, Anna 1 dienen wij om u te denken. Zeg mij, of gij in Dordrecht of in Gouda ook iemand kent, bij wien ik u in veiligheid zou kunnen brengen.quot;

Anna antwoordde: »Helaas, neen! mijne moeder, die, zooals gij weel, van Utrecht geboortig was, heb ik reeds jong verloren ; maar nooit heb ik gehoord, dat zij hier of daar betrekkingen had. Ik heb dus niemai . in de wereld dan u, mijn vriend ! bij u bevind ik mij zoo gelukkig; bij u wil ik steeds blijven.quot;

»Dal kan [niet, Anna!quot; zeide Van Doorn; «al ware het niel, dat een duur gezworen eed mij verhinderde, zoolang Perea leelt, u mijne band aan Ie bieden, zoo zou het werkzame leven, dat ik ben ingetreden, bet mij toch onmogelijk maken, hoe gaarne ik het ook wenschte, u bij mij Ie houden. Indien het u dus welgevallig is, zal ik u naar Leiden brengen ; gij kunt daar stil en ver-horgen leven hij een vriend mijns vaders, hij wien ik mijn vermogen en mijn paard geborgen heb, en die mij zelfs zijn huis aangeboden en verzocht heeft u bij hem te brengen. Door zijne vrouw zult gij met liefde ontvangen worden ; gij zijl daar voor Perea's aanslagen veilig, en niemand dan ik zal in n diegene herkennen, welke zoo lang onder D'Avilar's voogdij heeft gebukt gegaan.quot;

Anna antwoordde hem niet, maar drukte zijne hand, toen Meijer zeide: »Wij zullen er spoediger zijn, dan ik gedacht had; de sterke oostenwind komt ons bijzonder Ie stade, en als ik mij niet bedrieg, gaal er dezen nacht een sterke eb; doch ik zal u nu moeten verzoeken. Mijnheer ! om hel roer in de hand Ie nemen, terwijl ik de riemen zal opvatten.quot;

«Geef mij slechts een paar roeispanen,quot; antwoordde deze, en blijf op uwe plaats; gij kunt met het roer beter omgaan dan ik.quot;

«Toch niel. Mijnheer!quot; zeide Meijer, terwijl hij ging verzitten, «voor uwe pas genezen wonden zou die inspanning niet goed zijn ; wat mij aangaat, ik ben er aan gewoon.quot; Nadat Van Doorn het roer in handen had genomen, verzocht Meijer hem zoo dicht mogelijk langs den Alblasserwaard te houden, terwijl hij aan den anderen kant uit

al zijne machl roeide, eu vervolgde: »Ofsclioon ik mei dit vaarwater bijzonder goed bekend ben, zoo is de tocht niet zonder gevaar. Hier, tui wij reeds uan llardinxveld gekomen zijn, zou de stroom on-lieiit door de Oude Wiel in den Hiesboseh kun uen sleepen, en dan waren wij verloren; onze boot zou daar tegen den golfslag niel bestand zijn.

Gelukkig ontweken zij ecbler dit gevaar ; Meijer hernam zijne plaats weder aan hel roer, en \an Doorn, Anna's inanlel diehl om baar heenslaande, om haar voor den snijdenden wind, die over hel lage land aan de linkerzijde onbelemmerd over de wijde watervlakte heenhlies Ie besehermen, zette zich weder naast haar neder. Zacht en rustig vervolgden zij hun tocht, tol eindelijk de lang ge-wensehle dag, na den onnu ogen, hangen nacht, begon aan te breken. De lichlstralen verlichtten nu spoedig flauw de muren en kanteelen van een oud gebouw, dat zich midden in het water verhiel', en reeds Jaren iu puin scheen te liggen ; terwijl het licht, evenals in een spiegel, door bet verglaassel, dat op de steenen zal, werd teruggekaatsl, ofschoon het onderste gedeelte en het omliggende land nog in het duister lagen, welk gebouw Van Doorn Anna als bet huis Ie Merwede deed kennen. Terwijl zij dil gebouw voorbijvoeren, onldekten zij bel oude Dordrecht, welks stompe kerktoren mede reeds door den aanbrekenden dag verlichl werd, en zij kwamen gelukkig hij Papendrecbl aan den wal.

Meijer bezorgde hun spoedig een overdekte I5ra-hantsche kar, waarop de goederen werden geladen, en zij zeiven plaats namen, terwijl zij de boot, waarmede zij zich gered hadden, aan den stroom overlieten.

Hun stuurman, thans de teugels opnemende, sloeg den weg naar Vlblasserdam in, die, ten gevolge der overslrooming, welke in den nacht vóór Allerheiligendag had plaats gehad, bijna geheel, evenals de Alblasserwaard, onder water stond, en eerst toen Van Doorn, met Anna aan zijne zijde, zich door de paaiden voelde voortgetrokken, rekende hij haar behouden.

TWINTIGSTE I fOOFDSTÜK.

Verscheidene dagen had Perea noodig gehad om zijn last te volvoeren; doch bij hoopte dien nu ook naar het genoegen des llertogs vervuld te hebben, en door de gedachte aangespoord, dat, hoe eerder hij aankwam, hoe eerder hij Anna de zijne zou kunnen noemen, schroomde hij niet zijn paard de sporen te doen gevoelen.

Niet ver van 's Hertogenbosch stortte het paard, en de ruiter was genoodzaakt, het aan de hand leidende, te voet de stad binnen te komen. Zoodra hij het huis binnentrad, waar hij zijn intrek had genomen, gal hem zijn knecht twee brieven over, die tijdens zijne reis waren gekomen.

De eene was van den Hertog, de andere van D'Avilar, en dezen opende hij het eerst. »Ha!quot; riep bij met vreugde uit, nadat hij hem gelezen had, »de geus is dan gevangen; de vogel, door .het aas gelokt, is vanzelf in de val gekomen, en de trotsche Signorita zal aan mijne voeten kruipen, mij bidden hare hand aan te nemen, en om het leven van haar geliefde smeeken. Maar,quot; vervolgde bij, woest lachende, «de te lang versmade Lorenzo zal alsdan doof zijn ; de beminde Carlos wordt aan de Vargas overgeleverd, en het ad palihuliiiii, (1) door Jakob Hessels slapende uitgesproken, zal mij zeker voor altijd van hem verlossen.quot;

In den brief van den Hertog, welke eerst dienzelfden dag was geschreven, was bet bevel verval, om de slukken, die hij zou medebrengen, dadelijk bij zijne aankomst door een vertrouwd persoon aan dezen te doen bezorgen, en eerst wal uil le rusten, voordal hij zich naar den Hertog begaf, opdat deze den lijd zou hebben de papieren vooral in le zien. Hij haastte zich aan dit bevel le voldoen, dat hem op nieuw van de welwillende gezindheid des llertogs verzekerde, wierp daarna zijn reiskleederen al, en plaatste zich bij het vuur, om over D'Avilar's brief na te denken.

Spoedig werd hij in zijne rust en in zijne overdenkingen gestoord, daar men hem beriebtle, dat een edelknaap des hertogs hem wenschte le spreken.

«Wal heeft de Hertog te bevelen. Da Silva ?quot; vroeg Perea aan den binnentredende, dien hij de hand toereikle.

«Zijne Exccllenlie wensclit u dadelijk Ie spreken over zaken van groot gewiehl, Signor ! Doch gij zijl Ie Brussel geweest, indien liet niet te veel gevergd was, zou ik u vragen, of gij mijn oom ook gezien hebt.quot;

Ofsehoon Da Silvn rank en hoog van gestuite was, verrieden echter zijn jeugdig gelaat en on-gehaarde mond, dal hij nog zeer jong wns, en toen hij naar zijn oom vroeg, kleurden zich zijne wangen. Perea schudde met hel hoofd, als wilde hij zeggen : »ik helt hem niet gezien doch toen hij de teleurstelling van den jonker zag, die de/.e levergeels zochl Ie verhergen, zeide hij lachende : »0|) mijne eer, Da Silva ! ik hel) hem niet gezien; maar wel heb ik iemand gesproken, naar wie ik verwacht had, dat gij mij zoudl gevraagd hebben, ik meen zijne dochter; zij heeft mij, van uwe onhofl'elijkheid onbewust, een brief voor u medegegeven ; nu echter kan ik u dien niet overhandigen, dewijl des llertogs dienst voorgaat.quot;

»Gij hebt lues dau gezien ?quot; riep de jonker verheugd uit, »ik dank u, Signor! voor uwe goedheid ; en ik hoop, dat gij mijne bode niet zult weigeren om den eersten keer, dat gij in liet veld trekt, met u mede Ie mogen gaan.

«Dat hangt niet van mij af,quot; antwoordde Perea; «maar ga nu den Hertog berichten, dat ik dadelijk zal komen, en ik beloof u, dat ik er met Zijne Excellentie over spreken zal.quot;

• Ik dank u, Signor!quot; zeide Da Silva, die zijn hoed opzette en de kamer verliet, »ik spoed mij naar het stadhuis.quot;

Perea luisterde eenige oogenhlikken naar hel geraas, dat de jonker maakte, terwijl hij zingende de gang doorging.

«Gelukkige!quot; zeide Perea luid, quot;jong en van goede geboorte, lacht u alles toe; het meisje, dat gij bemint, is u genegen. Gij behoell haar vader, als hij op reis gaat, niet te gemoet Ie rijden, om hare hand te verwerven,quot; vervolgde hij bitter. «Dwaas, wat verlangt gij meer? waarom knaagt de roemzucht ook reeds aan uw hart? wat zoekl gij in den krijg?quot;

Zijn dienaar, die binnentrad om hem te helpen aankleeden, maakte een einde aan zijn rede, maar niet aan zijne gedachten. Daar hij den jongeling, die nooit zijne plannen had gedwarsboomd, en dien bij Ie nietig oordeelde om hem te schaden, niei ongenegen was, en om zijn moed beminde, was bij eerst voornemens den Hertog niets van diens verlangen te zeggen; evenwel inziende, dal Da Silva toch, hetzij vroeg of laat, zijne eerste wapen-feilen zon moeten verrichten, dacht hij : »Eens moet hel eerste wezen,quot; en dewijl hij zelf het gevaar verachtte, besloot hij aan zijne belofte te voldoen.

.Nadat hij zich gekleed had, verliet hij zijne woning ; zijne linkerhand rustte op de greep van zijn degen, cn drukte de punt der scheede, die uit zijn mantel Ie voorschijn kwam, in de hoogte, terwijl zijn hoed, door groole vederen overschaduwd, trotsch op zijn hoofd rustte.

Zoo slapte hij door de llinlemerstraat; ieder, die hem voorbijkwam, groette den gunsleling van den li ran onderdanig, hetgeen deze echter niet scheen te willen opmerken ; slechls enkele malen, als hem iemand van een hoogen rang voorbijkwam, sloeg hij zijne hand aan den hoed. De vrouwen daarentegen groette hij vriendelijk, en hij knikte haar lachende toe; maar de meesten van haar, over zijne vrijpostigheid gebelgd, en zijn onbe-schaamden blik niet kunnende verdragen, zagen vóór zich neder of verwijderden zich van hel venster.

Door de Gevangenpoort stapte hij met verhaasten tred naar het stadhuis, waar de hertog van Alva voor den korten tijd, dien hij iu Den Bosch door-hrachl, zijn verblijf hield. Onder het schavot willende doorgaan, werwaarts hij hoop had Van Doorn spoedig te zien brengen, vielen hem onderscheidene paarden van den Hertog iu het oog, die vóór het vleeschhuis geschaard stonden. Hel eene was al fraaier dan hel andere; ook kon hij dit gezicht, voor een goed ruiter zoo aangenaam, niet onopgemerkt laten voorbijgaan, en hij bezag ze één voor één, terwijl een bruin paard, dal juist door een geoefend rijmeester teruggebracht werd, vooral zijne aandacht niet ontging. Toen hij vervolgens een blik naar den gevel van het stadhuis sloeg, en zijn oog vestigde op de beeldjes, die door hel raderwerk van het klokkenspel, dat begon le spelen, in beweging werden gebracht, kwam hel hem voor, alsof Alva voor een der ramen stond. Hij nam zijn hoed af en slapte, terwijl de schildwacht hem de militaire eer bewees, de trappen op, die naar hel stadhuis en tegelijk ook naar de strafplaats den toegang verschaften. De vaste galg, waartegen een dubbele ladder stond, en waaraan een strop hing, was gereed om gebruikt te worden, terwijl de scherprechter, met zijne armen op de borstwering leunende, over de markt zag.

Hij verzocht een edelknaap hem aan te dienen, en deze zeide, dat de Hertog order had gegeven hem dadelijk binnen te laten, waarop Perea zich

spoedde om aan liet verlangen van Alva te voldoen Een drager der groene roede hield aan de kamerdeur de macht, en maakte die voor hem open.

KEN EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.

Toen l'erea hinnenlrad, stond zijn meester aan het raam, verdiept in de beschouwing zijner paarden, waarvan hij een groot kenner en liel-hebber was.

Hij was lang, doch schraal, en de zwart llu-weelen Spaansche kleeding, welke hij droeg, was niet geschikt om hem meer gezet te doen voorkomen. De eene hand rustte op het gevest van zijn langen degen, terwijl hij met de andere in de vensterbank leunde. Zijn gezicht was bleek en gestreng; zijn voorhoofd, dat nu niet gerimpeld was zooals anders en een goede luim verried, was hoog; zijn haar stond steil in de hoogte, was dun, maar scheen met zort' opgekamd te zijn; de lange grijze knevels en de puntige baard, die hij op een eigenaardige manier droeg, gevoegd bij zijn grooten, krommen adelaarsneus en zijne holle, vurige schitterende oogen, door zware grijze wenkbrauwen overschaduwd, gaven aan zijn geheel gelaat een ernstig en streng aanzien. Op zijn geheel uiterlijk en zijne houding zou men hem al dadelijk voor een groot krijgsman hebben aangezien ; maar niet voor hem, die door het INeder-landsche volk algemeen, en terecht, voor een dwingeland en bloedhond werd uitgemaakt, noch voor den scliranderen en hool'schen Spanjaard, die door zijne aardige gezegden en zijn onderhoudend gesprek zeer bij de vrouwen gezien was.

Daar stond hij dan, die Ferdinand Alvares De Toledo, Hertog van Alva, ridder van onderscheiden orden, een der grootste veldheeren van zijn tijd, die, bij de wapenen opgevoed, door de oude krijgsknechten van zijn vorigen meester alleen waardig weid gekeurd om hen aan te voeren. Daar stond hij, die de schoone Nederlanden met zijne ijzeren roede dreigde te verwoesten, doch juist door zijn strengheid den grond legde lol de vrijheid en den bloei, die jaren daarna op den vaderlandschen bodem ontloken. Had hij toch mcn-schelijker gedacht, zoo zou hij de burgers niet door vrees voor stral genoodzaakt hebben tegen den koning van Spanje op te staan, zoo als nu het geval was, of hen door zijne onverbiddelijkheid hebben gedwongen zich bij de edelen te voegen, die zich hel jastige juk der Spaansche heerschappij wenschten Ie ontslaan, en, in plaats van nederige dienaars van een groot en machtig vorst te zijn, liever zeiven wenschten te heerschen en hel gezag te hernemen, dat 's Lands graven uit het Bourgondische huis in de laatste jaren vermeesterd hadden.

Tol ongeluk der slachtoffers zijner wreedheid kwam hij met zijne keurbenden in het land, en niets scheen dezen machtigen stroom Ie kunnen weerstand bieden; doch de vaderlandsliefde van dal kleine vrijheidlievende volk weerstond zijne macht, en terwijl hunne hooiden hen verlieten, of op het schavot den dood vonden, gordden zij het zwaard aan, en zwoeren den duren eed : te overwinnen of te vergaan.

Ook lol zijn eigen ongeluk kwam hij hier; want ware hij nooit landvoogd der Nederlanden geweest, hij zou wellicht onder die helden geschaard staan, die door het nageslacht om hunne wapenfeiten worden geëerd en geacht; zijn naam zou niet, gelijk nu, met bloedige letteren op ieder blad onzer historie zijn aangeteekend, en niet ten huidigen dage nog met afschrik door eiken Nederlander worden uilgesproken.

Was iemand in slaat om door kunde, gestrengheid, beleid en geoefende legerbenden de beginselen van vrijheidsliefde, eiken inensch aangeboren, te onderdrukken, dan was hij het voorwaar. Maar hij vermocht dit niet; hel baatte hem niets, o( hij de vijandelijke legers versloeg of zijne heulen dagen achtereen deed werken; de vrijheid verrees telkens uil hare asch, en kwam heerlijk en machtiger dan voorheen te voorschijn ; en loen Filip's argwaan, lol geluk van het land, den ijzeren arm terugriep, die haar belette zich in al hare kracht te vertoonen,loen brak de dageraad der redding van hel Hollandsche volk aan, en Filips was geen oppermachtig heer der Zeven Landen meer, die reeds in het verschiet hunne toekomstige vrijheid zagen.

(jielrouwer dienaar van zijn meester of ijveriger katholiek bestond er zeker niet; hel vaste, doch verkeerde denkbeeld, dal de volken beslaan om te gehoorzamen aan de bevelen van den vorst, die hun door (ïod gegeven is, en dat het Roomsche geloof het eenige waarachtige is, was te vast bij hem ingeworteld, dan dal hij den opstand tegen de vorsten en de verwerping van het Roomsche geloof had kunnen goedkeuren, heigeen in die dagen hoe langer hoe meer veld won en alle landen

beroerde. Zij» bestuur en zijn gedrag waren steeds op deze beginselen gegrond, en hij daclil den goeden weg te volgen, toen bij, met zijn ijzeren wil en met bet onwrikbare besluit otn te volbar-den, op bet bloedige dwaalspoor voortholde, waarop hij duizenden onselmldigen vertrail.

Hel vertrek, waarin de Hertog zich bevond, was niet groot, maar gemakkelijk. Onder den schuor-steenmantel brandde een groot hout-en turfvuur; de muren waren met onderscheidene schilderijen en teekeningen der stad behangen, en de deur was op de Spaansche wijze door een tapijt bedekl. Een langwerpig smal kastje, met glas aan de vóórzijde, en uil kostbaar bout bewerkt, stond tegenover den schoorsteen ; een fraaie hoed mei edelgesteenten bezet, en een massief gouden zwaard, voor welke dingen het kastje scheen gemaakt te zijn, waren achter het glas verborgen. Deze hoed en dit zwaard, door den legaat Lboli, uil naam van Paus Sixtus V, in het vorige jaar te Brussel aan Alva als verdediger des geloofs overhandigd, waren door dezen met eerbied ontvangen, en, door dit geschenk zeer gestreeld, voerde hij hel, wanneer bij ergens voor een lijd heenging, steeds met zich mede.

Op de tafel stonden een zilveren kan en een schenkbord, waarop een glas met water stond, en een paar sneden brood lagen, daar de Hertog^ zeer sober van aard zijnde, zelden iets anders dan dil, buiten zijn middagmaal, gebruikte.

Voorts zag men op de tafel een inktkoker, en onderscheidene door elkander geworpen papieren, waaronder zich eenige plannen van kasteelen bevonden, die aangelegd moesten worden. Deze, hem overhandigd zijnde door zijn vestinghonwmeester, Franciscus Pacieco, graaf van Montel'abro, te IVbino geboren, bedreigden de ongelukkige bewoners van die sleden mei een ijzeren juk. Bovenop lag dal van het kasteel van Antwerpen, ofschoon het toen reeds voltooid was. Waarschijnlijk had de Hertog dil plan gebruikt, om het tegen de andere te vergelijken ; met eigen band had hij er de vijf bolwerken op gedoopt, en vier er van naar zich zeiven Ernando, Toledo, Due, Alba genoemd. In het vijfde bolwerk stond de naam Philippus; doch deze was doorgehaald, en met dien van Paciëco verwisseld; hclzij dat de Hertog gedacht had, dat de vestingbouwmeester, zijn bloedverwant, meer recht had zijn naam daaraan te geven, hetzij dat hij bel niel raadzaam geoordeeld had zijn naam mei dien des Konings te vermengen, hetgeen zijne vijanden in Madrid ook niel onopgemerkt zouden J. F. Oltmanb, Het slot Loeveslein in 1570. I.

gelaten hebben. Een rozenkrans van fraai agaat-steen en met gouden beeldwerk versierd, die insgelijks op de tafel lag, getuigde dat Alva, zelfs onder zijne bezigheden, zijn godsdienst niel vergat.

«Zijl gij bet, Signor Lorenzo?quot; vroeg hem de Herlog, zonder zich om te keeren, nadat deze hel lapijl, dat voor de deur hing, had laten vallen, en was blijven slaan, totdat het zijn meester zou behagen zijne tegenwoordigheid op te merken.

»Oin n Ie dienen, Excelencia!quot; antwoordde Perea.

«Zoo treed dan nader,quot; vervolgde Alva, zonderdat hij omzag. »lk heb u zoo even in de beschouwing mijner paarden verdiept gezien; gij zijl ook een liefhebber van die moedige dieren, welke door (iod voor den krijgsman schijnen geschapen Ie zijn.quot;

»Zie,quot; dus vervolgde bij, terwijl hij met zijne hand naar buiten wees, lol Perea, die zich eerbiedig voor hel andere vensterraam geplaatst had: »met dien hengst kunnen zij niet klaar komen; een vurig dier, niet waar'' Hassan kent zijne eigen krachten, en wilt aan niemand hunner gehoorzaam zijn.quot;

»Hij erkent in hen zijn meester niet,quot; antwoordde Perea op een hoofschen toon, »wanneer jrij bet goedvindt hem te bestijgen, Exeeleneia! dan bemerkt men niets van zijne onstuimigheid; tegen uw wil durft Hassan zich niel verzeilen, omdat hij alsdan zijn meester heelt gevonden.quot;

»(iij vleit, Signor!quot; zeide Alva, terwijl hij met de hand over zijn baard streek.

«Vergeef mij, Evceleneia !quot; hernam Perea schielijk, terwijl hij zich boog; ik zou daaraan niet durven denken ; hetgeen ik zeide, is het gevoelen van al uwe krijgslieden Capitanes (1), ja zelfs dat uwer vijanden.quot;

Hierop ging Alva voort, alsof hij dil niet geboord had : »(iij hebt ook niel geheel en al ongelijk ; maar hetgeen een ander niel kan, is voor mij gemakkelijk ; van jongs af heb ik er steeds genoegen in gevonden de onlembaarsle paarden Ie berijden en Ie breidelen; alles is slechts een gewoonte, doch mijn Hassan is bijzonder wild. Mogelijk heb ik u reeds verhaald, van welk edel dier hij afstamt ?quot; zeide hij vragend.

Ofschoon Perea bet wel wist, zeide hij, des Hertogs zwak voor dal paard kennende : »Vergeef mij, Exeeleneia! zoo ik gelooi', hebt gij hem in Italië gekocht.quot;

«Toch niet,quot; zeide de Herlog vergenoegd, »hij

(1) Bevelliebbirs.

is door oen Arnbisclie men ic gcwoi'pou, welke de keizer, mijn meester, van Hassan, Hey van Tunis, ten geschenke had gekregen , m daar de koning mij een puan! i)elool(l had, gaf liij mij dit, toen ik naar de Nederlanden vertrok, en ik hel) liet naar den Hey, Hassan genoemd. Maar toen gij helleden waart, hel» ik n den Corridor (I), dal bruine paard, mei aandaehl zien lieschouwen; hel is een Viulaluziër, dien ik nok zelf heb aangelokt ; bij heelt veel overeenkomst met uw bruin, ofschoon die hel in het loopen niet winnen kan van den Corridor. Maar hoe maakt hel uw paard, Signor! gij hebt bet zeker niet medegehad ?quot;

»Mijn getrouwe metgezel in den strijd is in een sleehlen staal, l'Acek'neia !quot; antwoordde IVrea, »ik hen met hem been en weder naar lirusscl gereden, en dal zal zeker zijn laatste ril geweest zijn!quot;

»l)at hadl gij niet moeten doen; maar wal is er dan mei hem gebeurd?quot; vroeg Alva op een deelnetnenden loon, terwijl hij, die naar het loven van een menseh niet zag, begaan was met hel lijden van een dier.

»Het is mijne gewoonte, gelijk n bekend is, l'Acelencia !quot; dus begon IVrea, »0111 alles voor den dienst des Ivonings en dien van uwe Exee-lencia op Ie oiïeren. De paarden, die men onderweg krijgt, zijn zoo slecht: ik stond dus ook nii'l in beraad om mijn paard ten hesle Ie geven : hel is, toen ik de slad naderde, gestoi l!quot; en daar hij \jvaquot;s zw ak kende, vervolgde bij : »en indien hel niet Ie sloul was, zou ik uwe Excelencia verzoeken, mij aan te raden, wal aan mijn ros moet gedaan worden.quot;

Hierna beschreef hij hem naauwkeurig, belgeen er gebeurd was, er bijvoegende: »K\celencia ! uwe bekende kunde geeft mij alleen nog hoop op bel behoud van mijn arm paard.quot;

De Herlog, die aandachtig loehiisterde, vroeg hem nu nog eenige hijzonderbeden, waarna hij bel paard als niet meer bruikbaar beschouwde; bij gaf IVrea echler eenige middelen aan de band om die tot deszei Is herstelling aan Ie wenden.

Terwijl deze nederig voor den raad bedankte, zello de Hertog zijn langen degen, tegen welks schcede een fraaie dolk aanstak, in een boek van bet verlrek. Daarop gelastte hij IVrea le gaan zitlen, en zette zich in zijn zetel neder, waardoor deze verhinderd werd om, zoo.1 Is hij voornemens was, van de goede luim des Herlogs gebruik te maken, door hein zijne loesteinming lol zijn hu wclijk le verzoeken, en hem verlof le vragen om voor eenige dagen naar Loeveslcin te gaan.

(1} Hardlooper.

TWEE EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.

«Signor IVrea !quot; dus begon de Hertog, zijn voorhoofd sterk rimpelende: quot;heb ik u niel meermalen van een zekeren Italiaan, Antonio D'Avilar genaamd, booren spreken ?quot;

quot;(iij hedoell zeker den Castellan van Loeveslcin, Fxcelencia!quot; hernam IVrea, over de vraag des Herlogs en diens strakken blik een weinig onlhulst.

• Dien bedoel ik juist,quot; zeide Alva.

IVrea, door bel vriendelijk onderhoud des llertogs bemoedigd, en voornemens zich door stoutheid van alle blaam te zuiveren, indien de Hertog door den Kmisario van zijne misdaad verwiltigd was, zeide daarop met een buiging: «In dat geval heb ik de eer 11 le berichten, Fxcellencia ! dal ik Loeveslcin meermalen bezocht heb, en dal ik den slotvoogd zeer goed ken. Hij is voogd over de dochter van een mijner vrienden, die mij hare hand had loegc/cgd; doch daar deze op een reis omgekomen is, hrb ik mij toch verplicht geacht, om mij mijne gelofte le herinneren en die le vervullen, te meer daar het meisje mij bevalt. Tot nog toe beeft zij echler uit genegenheid voor een slechten knaap, die onder de Watergeuzen le huis beboorl, geweigerd mij hare hand le schenken; maar ik heb hoop, dal zij nu baar belang beter zal inzien, en wilde juist uwe Excelensia verzoeken, om een keer naar Loeveslcin le mogen doen, en levens uwe loestemining tot mijn huwelijk le geven.quot;

• (jlij zijl dus met de gelegenheid van hel slot en al wal daartoe behoort, goed hekend ?quot; vroeg de Herlog, die aandachtig geluisterd had.

«Volkomen, Excelencia!quot; hernam IVrea, over deze vraag verwonderd.

Zoo luister aandachtig naar betgeen ik u zal verhalen,quot; voer de Hertog voort, zich in zijn stoei nilslrekkende en zijn eene been over bet andere heenslaande, terwijl de beweging daarvan aanduidde, dat hij toch inwendig scheen verstoord te zijn, niellegenslaande zijn gelaal bedaard was. »Dezen middag heb ik bericht uit (Jorkum ontvangen,quot; dus begon hij, quot;dat hel eergisteren nacht aan de inuilers gelukt is Loeveslcin in le nemen.quot;

Hier had IVrea moeite zijne verwondering en woede te bedwingen, en riep: »ls bet mogelijk, lixcelencia!quot;

Alva scheen echler geen acht te slaan op zijn gezegde, maar vervolgde bedaard: »Op uw verzoek liet ik den Italiaan op hel slot als kastelein, ofschoon bij mij voor dien post niet geschikt voor-

kwam ; do Italianen zijn meestal te verwijfd en niet geseliikl tot geli'ouwlu'id en moedige daden ; doch in deze zaak is alleen zijn dwaze mensch-lievendheid stralwaardig; hij heelt zich door de kleeding van zijne vijanden, die, in monnikskappen gedoken, zijn hinnengeslopcn, laten verschalken. Een bevelhebher, die een sterkte voor zijn meester bewaart, is daar niet om herberg te houden en reizigers en landloopei's te ontvangen; neen, dit moet hij voor kloosters en kroegen overlaten ; hij heeft dus zijn grootsten plicht, de waakzaamheid, verzuimd en, op mijne eer! voor zijne onvoorzichtigheid den dood verdiend.quot;

Ofschoon Perea, indien hel een ander gegolden had, zeker niets zou gezegd^ hebben, zoo deden echter de voorzichtigheid, D'Avilar's hem bekende lafhartigheid en zijne natuurlijke stoutheid hem hesluiten den slotvoogd te verdedigen, weinig denkende, dal het vonnis reeds aan dezen voltrokken was, en dal D'Avilar zich in zijne laatste oogen-hlikken nog bezig bad gebonden met plannen tot zijn verderf te ontwerpen, liet woord opvattende, zeide hij : »De slotvoogd is schuldig aan plichtverzuim, ik ontken hel niet, Excelencia! maar zijne onvoorzichtigheid is echter Ie vergeven: de bezetting van bet slot was zeer zwak, en het is mijne schuld, Kvcelencia ! dat ik niet gezorgd heb haar vóór den winter te doen versterken, gelijk hij mij verzocht had.quot;

»Uwe vriendschap doet n aldus spreken, Lorenzo!quot; zeide de Hertog vriendelijk, waarna hij trotsch vervolgde: »Ik spreek u vrij van alle blaam; alleen omdat //, het zoo goed vond, en nergens anders om, bleef hij op het slot, en dus zal ook na den slotvoogd niemand de schuld dragen wegens dit ongeluk dan ik.quot;

Perea hoog zich, en zeide : «Excelencia ! zijn u ook eenige nadere bijzonderheden bekend ?quot;

»Neen !quot; antwoordde Alva. «D'Avilar schijnen zij gevangen te houden, de bezetting hebben zij echter op vrije voeten gesteld, waarschijnlijk om iimne levensmiddelen uil te sparen. Maar wien denkt gij, dat men verdacht houdt de aanvoerder der geuzen te zijn ?quot;

»\Vien anders dan onzen aartsvijand, den Emi-sario, Exctlencia!quot; riep Perea uil.

«Juist!quot; hernam Alva, «Naar alle gedachten moei het die verwensebte spion zijn, die ons hier weder een vlieg beeft afgevangen ; doch bel gelukken van zijn plan zal mogelijk zijn val veroorzaken.

»lloor!quot; dus vervolgde hij op een vasten toon: »lk had besloten een ander naar Loevestein te zenden; maar uwe tijdige terugkomst en uwe bekendheid met de gelegenheid van het slot doen mij u daartoe bij voorkeur verkiezen. Alles is reeds lot uw vertrek gereed; nog dezen avond verlaat iiij de stad, en neemt Velasquez met honderd vijftig vuurroeren mede. Veel paardevolk hebl ge niet noodig; de ligging van het slot maakt, dal iiij er geen dienst van zoudt hebben ; eenigen uwer speerruiters zullen genoegzaam zijn om de eene of andere order over te brengen, ol zoo hel nooilig mocht zijn, eene veldontdekking Ie doen. De grootmeester van het geschut, de Cerbellon, beeft reeds bevel gekregen, u hel noo-dige grof geschut en zooveel werklieden als gij begeeren moebt, van (Jorkum te beschikken, en daar het niet mogelijk is, een genoegzaam aantal Spaansehe busschieters spoedig genoeg op dit punt bijeen Ie brengen, uil de naburige steden zooveel inlanders, die het geschut kunnen bedienen, te lichten, als gij noodig zoudt kunnen hebben. Ik vertrouw, dat gij u dus als naar gewoonte van uw last zult kwijten ; den grootsten spoed moei ik n echter ten sterkste aanbevelen, daar het bezit van Loevestein mij van de getrouwheid van Gorkum en Woerkum verzekert, en noodzakelijk voor mij is, indien ik genoodzaakt werd mijn krijgsvolk in het hart van Holland te doen binnenrukken. Indien men den muiters den lijd liet het slot te versterken en Ie bezeilen, zoo zouden wij genoodzaakt ziju dit gewichtige punt lol hel volgende jaar in hunne handen Ie laten. Nu is het nog slechts door weinig en bij elkander geraapt volk bezet en gemakkelijk te hernemen ; de samenspanningen, die in slilte in lior-kum en Woerkum legen het gezag van mijn meester worden voortgezet, zijn mij bekend en maken mij ongerust.quot;

Dit zeggende zweeg hij en stond op, waarna Perea, insgelijks opstaande en zijn stoel tegen den muur gezet hebbende, met vuur uitriep : •Excelencia ! uw vertrouwen zal u niet bedriegen; de Emisario heeft zijn laatste feil verricht, of ge ziet Perea niet weder; dat beloof ik u op mijne eer,quot; waarna bij vervolgde : «De Abanderado (l) uwer ünoverwinnelijken is builen staat mij Ie volgen ; zou uwe Excelencia mij veroorloven den jongen Da Silva in zijne plaats mede te nemen ?quot;

«Hij is nog zeer jong, Signor!quot; antwoordde de Hertog, «en, ofschoon dit hier wel niet het geval

(1) Vaoudrig

wezen zal, zou ik toch niet gaurne zien, dat onze banier zich niet onverschrokken in hel vuur vertoonde, of dat zij, hetgeen God verhoede, verloren ging.quot;

«Voor dat laatste blijf ik u borg, Excelencia!quot; hernam Perea. «Wat zijne jeugd betreft, op zijne jaren gevoelde ik ook een onweerstaanbare drift om mij te onderscheiden; uwe Kxcelencia zelve snelde, slechts zestien jaren oud zijnde, naar het leger voor Fontarabia; ik bid u, sta mij mijn verzoek goedgunstig toe.

Toen Perea uitgesproken had, lachte Alva eenige oogenblikken, en streek genoegelijk zijn baard, waarna hij zeide: «Nu dan, Lorenzo 1 neem hem mede; ik wil den jongeling niet verhinderen mij de blijken te geven van zijn moed; gij ziet, dat ik een gemakkelijker meester ben dan mijn grootvader, die mij noodzaakte in stilte naar het leger te vertrekken. Hetgeen Toledo en u goed gelukte, kan hem echter slecht bekomen ; doch, die niets waagt, die niets wint! het vaandel worde dan door hein gedragen.quot;

Hierop stak bij aan Perea, als teeken van bijzondere genade, zijne lange dorre hand toe, welk gunstbewijs deze met eerbied ontving, Alva vervolgde: «Ofschoon ik nog geen tijd gehad heb om de stukken, die gij van Hrussel medegebracht hebt, geheel door te zien, zoo twijfel ik niet, na hetgeen ik er van nagezien heb, of gij hebt volkomen aan mijn verlangen voldaan, liij gelegenheid zal ik niet nalaten om Zijne Majesteit van uwe diensten te verwittigen, en zeg u in zijn naam dank voor den spoed en het doorzicht, door u in deze zaak aan den dag gelegd. De kwaade raadslieden, die het vertrouwen van mijn meester niet verdienen, zijn oorzaak, dal, niet tegenstaande de grootste behoefte, die ik aan gerecde penningen heb, mij bijna niets uit Spanje wordt overgezonden : men belooft mij veel, maar komt niets na. Daar mijne vijanden niets op mijn gedrag weten te zeggen, zoeken zij mij door gebrek aan onderstand van hier te verdrijven, en mij in het oog des konings als een onbekwaam landvoogd ledoen voorkomen : zij vergeten, dat het niet de eerste maal is, dat ik de zaak mijns meesters met mijne eigen middelen voortzet, en dat ik bereid ben om steeds, al wat ik bezil, voor den dienst des Konings op te offeren ; zij zullen dus hun oogmerk niet bereiken. Neen !quot; vervolgde bij met trotsch-heid, «zij zullen noch het genoegen hebben mij het vertrouwen des Konings te doen verliezen, noch zoo gelukkig zijn den Hertog van Alva aan hunne voeten om onderstand en hulp te zien smeeken. Intusscben, Signor Perea ! ofschoon Zijne Majesteit mij niet in de gelegenheid stelt uwe verdiensten naar waarde te beloonen, zoo is Alva echter toch in staat om u zijne tevredenheid over uw gedrag te doen kennen. tJij hebt uw paard in mijn dienst bedorven, hel is dus mijn plicht u dil verlies Ie vergoeden ; de Andaluziër, van welken wij zoo even spraken, verzelle n naar Loevestein; ik schenk hem n, en zal mijn stalmeester last geven den Corredor dadelijk aan uw kwartier te laten brengen.quot;

«Excelencia, gij kent mijn ijver voor uwen dienst,quot; antwoordde Perea, zich diep buigende, »en dil nieuwe geschenk uil de band mijns meesters zal dien, zoo het mogelijk is, nog aanwakkeren. De berijder van uw paard zal zich uwe goedheid en uw vertrouwen waardigmaken,en steeds bereid zijn om derwaarts te snellen, waar hel u welgevallen zal hem te zenden.quot;

Terwijl hij den hoed in de linkerhand hield en zich oprichtte, sloeg liij met de rechterhand op zijn rapier, en vroeg: «Excelencia! hebt gij verder nog iels te bevelen ?quot;

«Neen, Lorenzo!quot; antwoordde Alva, terwijl hij hem met de hand wenkte om Ie gaan, «voor het tegenwoordige niet. De bevelen en de op eisching, door mij geteekend, zullen u voor uw vertrek geworden ; gij zuil daaruit zien, dat ik gelast heb den Italiaan gevangen herwaarts te brengen ; ik zie u voor bet overige spoedig weder. Vaarwel!quot;

Perea hoog zich nog eens, en verliet toen, het behangsel oplichtende, hel vertrek.

Onderscheiden edellieden, die zich in bet voorvertrek vermaakten met spelen en drinken, zocb-ten hem over te halen, zich hij hen te voegen ; doch voorwendende geen lijd Ie hebben, verliet hij hen en stond gereed de trap af te snellen, toen bij Jan de Vargas, president van den raad van beroerte, beneden gewaar werd, belgeen hem deed wachten tol deze zou boven gekomen zijn. De Vargas echter, die reeds zijn voet op de onderste trede gezet had, trad terug en scheen te willen wachten, totdat Perea naar beneden zou gekomen zijn ; en toen hij bemerkte, dat deze besluiteloos was, wat te doen, zeide hij: «Geef u de moeite al Ie komen, Signor ! gij hebt zeker meer baast dan ik, en ik zal nog tijdig genoeg bij den Hertog komen, ofschoon ik een vriend eene kleine beleefdheid bewijs.

• Vriend?quot; zeide Perea zacht bij zich zeiven, terwijl hij een blik vol minachting op De Vargas wierp, welken dezen met een spottend gelach be-

antwoordde. Om aan dit geschil een einde (e maken, snelde Perea de tiii|) af en wilde De Vargas voorbijgaan ; doch deze trad hem in den weg, en zeide ; «Zoo ziel men weder, dal vrienden elkander lusschenlieiden noodig hebben. Uw vriend D'Avilar zal ook reeds op u zitten wachten ; ten minste als gij naar Loevcslein gaat om hem te helpen, zooals de spraak gaat.quot; Toen hij echter zag, dat Perea geen lust scheen te hebben om een gesprek aan Ie knoopeu, zeide bij: »Ik wil n niet ophouden. Veel geluk op uwe onderneming!quot; en klom haas-lig de trap op.

Perea bleef slaan en mompelde iets, dat een afscheidsgroet moest beduiden, doch meer had van een verwenscbing, en herhaalde, toen De Vargas nil zijn oog verdwenen was, het woord, «vriend !quot; terwijl hij bij zich zeiven dachl : «Perea! hoe ver is het met u gekomen, dal gij zulk een ellendeling ontzien en ongestraft zijne spotternijen afwachten moet.quot; Plotseling werd hij in zijne mijmering gestoord door de stem van den Voorzitter, die op bet portaal hij de trap dezen uitroep geboord bad, en op een helschen loon vroeg : »Wat is er van nw dienst, Signor Cahallero ?quot; (1)

•Niels!quot; riep Perea woedend, terwijl hij ook de onderste trap afsnelde, om zijn geheimen vij and, die zich, evenals een zwarte geest des on-gelnks, boven op hel portaal vertoonde, niet meer Ie zien, en eer hij nog hel stadhuis had verlaten, had de wraakzueblige Spanjaard reeds besloten, na zijne terugkomst, zich op de eene ol andere wijze van deze lastigen breidel te ontslaan.

Aan zijne woning gekomen, kon hij eerst bedaard nadenken over hel gebeurde op Loevestein. Op bel oogenblik, dat hij waande Van Doorn in zijne macht te hebben, en Anna de wet te kunnen voorschrijven, vervloog zijne hoop in rook. Van Doorn en Anna, ofschoon niet voor altijd bevrijd van zijne woede, bevonden zich echter voor het tegenwoordige huilen zijn hereik ; alleen de flauwe hoop, hen nog op Loevestein te vinden, en hen met den gebaten Einisario gevangen te nemen, vertroostte bein en deed hem er op bedaebt zijn zoo spoedig mogelijk bet slol te hereiken.

Nog eer de avond viel, reed Perea, op bel geschenk des liertogs gezeten, de St. .lanspoort uil, aan het hoofd van zijne speerruiters, terwijl Pedrillo, de trompet stekende, voor een oogenblik hel dolle gerommel der trommen verdoofde, die met de schalmeispelers, de Spaanscbe vuurroeren en hun hoofdman Velasquez, die le paard gezeten was, vooralgingen.

Toen Perea, aan zijne ruiters hevel gaf om voort le rijden, en bij de brug met zijn steigerend ros bleef stilstaan, zwaaide Da Silva met bet vaandel, dal bij droeg, en riep: » Viva el Hei/ Cl) heigeen door de soldalen met vuur herhaald werd. De burgers echter, die de soldaten zagen uittrekken, herhaalden dien kreet niet; eeti somber stilzwijgen gaf hunne vrees, zoo niet hun misnoegen, le kennen. De musketiers trokken hen in rotten met bnn lange musketten voorbij, op welker blauwe loopen de avondzon een rooden gloed wierp, en Perea, hel bruine en krijgshaftige gelaat der Onoverw innelijken met welgevallen beschouwende, wensebte zich reeds hij voorraad geluk met de vermeestering vin Loevestein.

nHIE EN TWIN TUISTE HOOFDSTUK.

Nog lang nadat Van Doorn met Anna was afgevaren , stond de Boodschapper in gedachten verzonken, met de armen over elkander geslagen, aan den oever der rivier, en staarde in de duisternis. (ïelrollen door de schoonheid van het meisje, aangedaan door hel bloedige looneel, dat zoo even op Loevestein had plaats gehad , kon hij niet scheiden van de plek, waarop hij zijn vriend voor het laatst (hij kon het zich niet ontveinzen) de hand gedrukt had ; want, olscboon hij Van Doorn slechts weinig gezien had, achtte bij hem hoog om zijne braafheid, en met een vaderlijk hart hing bij aan den moedigen jongeling, die op zijne roepstem zich voor zijn vaderland opofferde: om die reden had bij zich verplicht gevoeld hem le redden, zells met gevaar van zijn eigen leven.

Lang stond hij daar, en noch de koude rivier-wind, die zijn mantel om hem deed wapperen, en zijne grijze baren en zijn haard door elkander deed waaien, noch bet geraas van den stroom, die aan zijne voeten legen de vorst kampte, kon hem uil zijn diep gepeins doen ontwaken.

Aan de vriendschap had hij voldaan ; zijn woord om De Manilla's dood te wreken had hij gehouden. D'Avilar's bloed bezwaarde zijn geweten niet;

doch hij gevoelde zijne roeping, om nu ook zijne plichlen jegens het vaderland Ie vervullen ; wanl daaraan moest Loeveslein's vermeeslering nullig zijn, en deze overdenking alleen was in staal hem lot zich zeiven Ie doen komen.

quot;Vaarwel, vriend!quot; riep hij uit, «vaarwel! Gods almacht brenge u. na het doorworstelen van vele gevaren, in een veilige haven ; rust dan zacht in de armen van uwe beminde vrouw ; maar lierman zal uw geluk niet beleven. Ik heb u voor het laatst gezien,quot; vervolgde hij weemoedig, en met zijne hand aan zijn gelaat wischle hij misschien een traan uit zijn oog, en slapte met groole schreden naar hel slot. — liet vaderland riep hem.

Zich Ie verzekeren, dat zijne gevangenen geene pogingen deden om te oritsnappen, was zijn eerste werk, waarna bij zich met Uilenburg in een der kamers op een bed neder wierp om wat uit te rusten en in staat te zijn legen den anderen morgen zijne twee metgezellen in het bewaken der gevangene Spanjaarden al Ie lossen.

VIER EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.

Den volgenden morgen vroegtijdig werd Uilenburg naar Gorinchem gezonden om levensmiddelen Ie koopen, en bunnen vrienden aldaar van de vermeeslering des slots kennis te geven.

Hij keerde na een paar uren verwijls mei het gekochte terug, vergezeld van twee mannen, die reeds dadelijk zich bereid getoond hadden den Boodschapper te helpen; waarna deze zich spoedde om het geheele gebouw Ie doorzoeken, de gelegenheid ervan in oogenschouw te nemen en te zien, hoe groot de voorraad van wapenen en krijgshe-hoelten was, die er zich in bevond.

Heeds hadden zij hel geheele voorhof en de benedenkamers van het eigenlijke slot doorzocht, toen een hard gelui aan de poortklok hen verschrikt deed stilstaan en oorzaak was, dat zij spoedig naar de poorl snelden. Door een raampje, dal in den muur der wachtkamer was, zagen zij een oud man van een deftig voorkomen, die in een ouden, afgesleten zwarten mantel gehuld, met een kisljc onder den arm, voor de poorl driflig been en weder slapte, en ongeduldig scheen, dal hein niet word open gedaan. Hel was llelleborius, de heelmeester van Gorinchem. Een schuil met twee roeiers had hem gebracht, en deze hadden zich, op de terugkomst van bun meesier wachtende, op den grond van het vaartuig nedergezet, ten einde zich zooveel mogelijk voor den kouden wind te bescbutlen en op hun gemak over het weder le kunnen spreken.

Uilenburg nam dadelijk een hoed van den muur en wierp een mantel om, waarna bij met een musket in de hand tol den Boodschapper zeide : »lk zal eens gaan zien. Herman! wal die zwarte raai bier verrichten moet, en hem spoedig terugwijzen; die kerel luidt den bengel, alsof hij zakken met goud onder zijn kalen mantel draagt.quot;

De heelmeester kwam voor het laatst nog eens naar Van Doorn zien, eer hel dichtgaan der rivier hem zulks beletten zou. Terwijl hij nu over de koude morde, zijn zieke, den slotvoogd en al de bewoners van hel oude buis verwenschende, en binnensmonds cenige Latijnscbc woorden mompelde, opende Uilenburg, die nu volkomen op een Spaan-schen krijgsman geleek, de poort, en vroeg op een norscben toon in gebroken Hollandsch: «Signor Abate! I) wal voert u herwaarts?quot;

De wondheeler wilde, zoodra quot;de poort geopend werd, binnenijlen en riep: «Houd mij niet op!quot; Uilenburg wees hem echter met zijne vuist terug, zoodal hij moeite had om op de been te blijven, en zijti musket Ibrsch voor hem nederzettende, zeide hij: »Delen-la ! T}quot; en belette hem den verderen doorgang.

llelleborius, over het onbescholte gedrag van den soldaat verontwaardigd, mompelde binnensmonds: «Lompe hond!quot; en.riep toen: «Medicus sum 3), ik hen de wondheeler van Gorkum.quot;

Toen hij echter dezen zijne knevels zag opstrijken, werd bij bevreesd, dat de Spanjaard hel eerste verstaan mocht hebben, en zeide: «Hel verwonden mij, krijgsman ! dat gij mij niet kent: ik kom om den gevangen geus (c verbinden. Signor D'Avilar is mijn vriend, en beeft mij ontboden ; gij moet wel zeer gezond zijn, dal gij de hulp van meester llelleborius nog nooil hebt noodig gehad.quot; Dit zeggende, zag hij met droefheid den sterken lichaamsbouw des soldaats; hij wanhoopte dus hem ooit onderhanden le krijgen, doch dacht hij zich zeiven : «Als dit eenmaal gebeurt, zijn de kaarten vergeven, en dan zal het mijne beurt wezen.quot;

«De geus is gisteren reeds vervoerd,quot; bromde Uilenburg, «en de Castellan heelt een verre reis ondernomen; Maldilo liarbcrillo! 4) houd mij niet op.quot;

1) Heer abt. 2) Stn. 3) Ik bon geneesheer, l) Vervlookto baard-schrapper.

Olst'liooii de loon, waarop dit jiezcgd werd nicl iic-scliikl was otn hem gerust Ie stellen,wilde llelleboi iiis, evenwel Ijiiiiieiulriiigen om, in spijl van den sold:ial, zijn bezoek al' te leggen, opdai liem de toegezegde belooning niet zou ontgaan ; hij iraclille .Meijer of iemand anders gewaar le worden, die liem kende en hem van dezen ongemakkelijken portier ontslaan kon.

Doeh Uilenburg, die moeite had zijn lachlust le bedwingen, en wien deze Ncrlonniiii; reeds heg(pn le vervelen, haalde zijn degen een eind weegs uit, en grauwde hem op een norseben loon toe, terwijl bij hem vreeselijk aanzag: »Terug, kwakzalvei'I ol' tiombre lt;lc Dtus (1)! ik zal u met mijne hnnina (2) knoopsgaten in den huik maken, die izij niet genezen kunt, Carnjo (3)!quot;

Daar meester ilelleborius beducht was, dal de soldaat zijn woord gestand zon doen, nam hij de vlucht en liet zijne kist vallen. .Meer dood dan levend in de schuit springende, riep hij, door de vrees venneesterd, uil : «Hoeit in (iods naam spoedig voort, mijne vrienden! eer de bezelene ons ontzield,quot; waarna hij, om zijne \lucht le verontschuldigen, vervolgde: »(Jniih/idtl ui/i.s imidenler agas (4).quot;

Uilenburg had intusseben het kistje opgenomen en de poort diehtgeworpen, en zeide lachende lot den iioodscbapper, terwijl bij zijn mantel afwierp : quot;Hij mijne ziel! die kerel was lastig; gelukkig, dal ik nog een paar woorden Spaansch onthouden bad, van den lijd toen ik onder dc baakschullers te paard gediend heb, anders had ik hem niet vveg-gekregen.quot;

Zoodra dit lastige bezoek al'geloopen was, begaven zij zich weder aan hun onderzoek, en hc-zoehten de hoogere verdiepingen. Ammunitie, blanke wapenen en klein geweer waren in genoegzaam aantal voorhanden ; doch geschut vonden /ij niet, zooals Meijer hun reeds gezegd had, en dit was juist hel moeilijkst te bekomen, vooral in den kor len tijd, die hun nog voorhanden was, eer hunne vijanden bericht zouden krijgen van hun bcdrijl.

Op een al'gescliolen gedeelte van den zolder vonden zij allerhande oud w apentuig; bet ineeren-deel was echter door den roest bedorven ol' door de uitvinding van het buskruit in onbruik geraakt : vele der wapenen schenen zells al'komstig le /ijn van den lijd, toen het slot door den graal' van

(I) Bij den nnmn vim God. 2) Klin^. li) Vcfvlockt I (4) Al wat gy doet, doe zulks voorzlclitig.

Oostervanl werd ingenomen, ten minsl(;/ij zijchtcn dikwijls le\ergeels te raden, op welke wijze men ze gebruikt bad.

«Ziedaar een góeden degen voor u, zeide de iioodscbapper tol l ilcubnrg, op een zwaard wijzende, dal, orseboen roestig, nog zeer goed in orde, en jiemaakl was om mei twee banden gebruikt te worden.

I ilenburg nam bel op en be/ag hel; doch toen hij hel eeuigen lijd in /ijne band gehouden had, wierp hij het verstoord weg, zeggende: «Verdoemd, llernian! /ijl gij dwaast' dat is geen zwaard ioor mij! het is te /waar; die dal gebruikt heelt, i.s zeker een liaKe duivel geweest.quot;

De Iioodscbapper raapte echter bet /.waard op, cn hel met beide h.inden aanvattende, slingerde iiij het boven zijn hoofd rond, en verpletterde er een paar oude harnassen cn helmen mede, die op den grond lagen. »(iij /iet, dat dit Maal nog goed is, /eide hij en vcnolgde lachende : »het is ook /00 /.waar niet, als gij gelooft ; ik /al liet mede-nemen om het in tijd van nood te gebrniken.quot; Nu krabde hij met een ijzer, dal lii{ op den grond vond, er den roest bij hel gevest wal af, om eenige oude letters te lezen, welke er in gegraveerd waren.

«Dat ding zal zeker aan Uoiaiul ol een ander van die oude heeren hebben toebehoord,quot; zeide l ilenburg, »en gij moogt onzen W apensmid er den roest wel wat laten afslijpen.quot;

«Gij vergist u, hernam de Buodschapper, «volgens deze letters heeft hel aan zekeren Otb van Driel toebehoord ; maar wie hij geweest is, weel ik niet. Wat de roestigbeid hetreft, die zal ik er op de koppen der Spanjaarden wei afslijpen ; ten minste die sinjeurs hebben den naam van zeer hardhoofdig te zijn.quot;

Met een der sleutels, die bij den kastelein gevonden waren, openden zij nu ook een vertrekje op den zolder, en zij stonden verbaasd over hel aantal boeken, beschreven papier, smeltkroezen en uit koper vervaardigde werktuigen, die zij er in aantrolFen.

»Voor den duivel!quot; zeide Uilenburg lachende, terwijl bij een glazen helm aan stuk schopte, »ik begin te merken, dal de Italiaanschc hond zich ook bezighield met sterrenkijkerij; hel verwonden mij daarom, dat hij zijn dood niet heeft kunnen vooruitzien.quot;

«Dwaasheid! antwoordde dc Iioodscbapper; «uit de sterren valt voor den menscb niets te lecren ; alleen de zeeman kan, wannter bij in de

sterrenkunde ervaren is, er zijn weg naar richten, en (laardoor dikwijls het gebrek van den zeilsteen vergoeden. Doch, naar al wat ik hier zie,quot; vervolgde iiij, een rol hesehreven perkament in de hand nemende, quot;gelool' ik, dat de slotvoogd zich meer met het goiid zoeken dan met het sterren-kijken heeft beziggehouden.quot;

Na de rol ingezien te hebben, wierp hij haar achteloos in een boek op eenige houtskolen, daar hij tevergeefs getracht had te ontdekken, in welke taal het geschrift was opgesteld, en waartoe de figuren dienden, die er in waren afgeteekend, weinig denkende, dat dil geschrift door D'Avilar ie Venetië voor een groote som gouds gekocht was van den vader des beruchten iMamngni van Cyprus, in de hoop van daardoor in staat te zijn de grootste rijkdommen voor te brengen.

Na het een en ander bezichtigd te hebben, sloot de Boodschapper de deur weder dicht, terwijl bij den ledigen kroes, zooals D'Avilar dien op het fornuis gezet had, onaangeroerd tusschen de houtskolen in den ring liet staan. Dus hun onderzoek verricht hebbende, keerden zij naar de benedengedeelten van het slot terug, terwijl de liood-schapper in hel voorbijgaan nog de deur der kapel sloot, ten einde aan zijne onderboorigen te beletten er iets in te vernielen, en zich daardoor gelijk te stellen met het geboefte, dat door onzinnige verniel- en roofzucht de goede en rechtmatige zaak der Nederlanders hij vele bedaarde lieden had doen verafschuwen.

Den geheelen dag braehten zij door met het slot zooveel mogelijk te versterken; de groote poort van het voorhof werd dichtgemaakt en bevestigd; de kleinste alleen werd, als gemakkelijker to verdedigen, voor den uitgang opengehouden; enslers werden, voor zoover zij niet met ii traliën bezet waren, met planken dichtge-rd, en alleen kleine openingen, om door te in, er in bewaard.

rnc had de Boodschapper het gebouw in nd geheel met schietgaten laten doorbreken; le muren waren veel te dik, en daar waar ■ii verhindering zou teweeggebracht hebben, weerstonden zij de kracht des beitels; en het cement, waarmede de steenen aan elkander gehecht waren, was, ofschoon er reeds eeuwen sedert de stichting van het gebouw verloopen waren, nog zoo vast, alsof zij nog niet lang geleden waren opgemetseld; op enkele en op de noodigste plaatsen alleen werd er dus mede voortgegaan, totdat de nacht zijn sluier over het aardrijk wierp, en dus

ook op Loevestein een einde maakte aan het werk.

Toen riep de Boodschapper zijne manschappen bijeen. Nadat zij zieh allen van het hoofd tot de voeten gewapend hadden, ging hij naar de deur der wachtkamer, waar de soldaten waren opgesloten. Hij opende het luikje in de deur, en zeide: «Soldaten, het uur van uwe bevrijding is daar; gij kunt gaan ; drie van u kunnen tegelijk dit vertrek verlaten, de overblijvenden zullen mij telkens voor het gedrag der vrijgelatenen borg blijven.quot;

De deur werd geopend en de monden der roeren met brandende lonten en ontsloten pan dreigden hem, die het gegeven bevel zou willen overschrijden, met den dood ; doch de Spanjaarden bleven op luiiine plaats stil staan en zagen hunne vijanden onbevreesd aan.

Op bevel van hun hoofdman traden er drie de deur uit, waarna die weder gesloten werd, en zoo vervolgens. Hij zelf ging het laatst; getrouw aan zijn plicht, was hij gewoon het gevaar het eerst te zoeken en het laatst te verlaten.

Terwijl hij de poort uittrad, en de Snijder zich gereed maakte de deur achter hem dicht te werpen, bewees de Wapensmid, die aldaar de wacht hield, hem de militaire eer, waarop de Anspessado zeide : «Dit oogenblik bewijst mij, dat rebellen ook hun woord nakomen; maar waarlijk, Signores! gij bewijst mij en mijn soldaten te veel eer. Spoedig hoop ik een bezoek bij u af te leggen, en ik twijfel niet, of gij zult ons goed ontvangen. Tol weerziens dan !quot; en zich bij de Spanjaarden voegende, die hem op een afstand wachtten, verloor hij zich in bet duistere van den nacht.

Ofschoon van het gevaar bewust, dat hen allen bedreigde, liet de Boodschapper zulks niet benier-ken; maar gal den zijnen goeden moed en beloofde hun, dat de hulp, hem door den graaf Van den Berg toegezegd, spoedig zou komen. Helaas! hij begon er zelf aan te wanhopen; want toen hij, nadat hij alles had nagezien, het slol beklom, om den wind en het weder nauwkeurig waar te nemen, woei de snijdende oostenwind hem scherp in hel aangezicht en voorspelde hem een sterke vorst. De slotgracht was reeds met een ijskorst overdekt ; het leed geen twijfel ol alle binnenwateren zouden spoedig dichtgevroren zijn, en de manschappen, die hem beloofd waren, zouden niet intijds kunnen komen.

Maar verre was het van hem, die geen gevaar vreesde, zich te laten ontmoedigen ; hij bet stijgen van den nood rees ook zijn moed, en toen bij zich op zijn rustbed nederwierp, beval hij zich

en do zijnen in de handen van Hem, die weer en wind beveelt ; de lio(i|gt;, dal de wind, gedurende den nacht in het westen zou loopen, beurde hem op, en hij troostte zich met de geduchte : dat, ofschoon het niet in zijne macht was te overwinnen, het aan hem lag met roem te vergaan.

VIJF EN TWINTIGSTE Ü00FD8TUK.

Des anderen daags ontving Van den Uoscii, door tusschenkomst van hun vriend, den herbergier in de Paradijsvogel, nog eenige levensmiddelen ; doch dit was ook voor hel laatst, dal hij hun die kon doen toekomen.

Van tijd tot tijd raakten er onderscheidene hunner gelools- en partijgenooten, hetzij langs de rivier ol door den Bommelerwaard, binnen liet slot. Deze berichtten, dat het niet toelaten van den heelmeester op Loevestein reeds eenigen achterdocht verwekt had, die maar al te spoedig door de bevrijde Spanjaarden in zekerheid was veranderd, en dat reeds in den verloopen nacht twee renboden naar 's ilertogenbosch waren afgezonden, om Aha van de overrompeling kennis te geveu. Om deze reden vond de boodschapper het geraden om een jongen, maar vertrouwden persoon, met het paard des slotvoogds door den Bommclerwaard al te zenden en ernstig om hulp te verzoeken.

Den geheelen dag heerschte er een ongewone drukte Ie Gorinchem aan de kaai; np de wallen en langs den dijk naar Dalem wemelde het van nieuwsgierigen, die het slot aangaapten, en tevergeefs iels bijzonders er aan trachtten op te meiken. Ook menig rechtgeaard Hollander bevond zich onder hen, en zag weemoedig naar het dood-sche gebouw, dat als uitgestorven daar lag. .Noch de lonen der trompet of het roeren der trommen, noch hel vroolijke gejuich eener talrijke bezetting streelde zijne ooren : geen geluid , neen, zelfs geen enkele klank stelde zijn vaderlandlievend hard gerust, en ofschoon hij voor hel tegenwoordige zich nog niet bij zijne broeJers bevond, haakte hij naar het oogenblik, waarin hij ook eens op zijne beurt voor het land, dat hem had zien geboren worden en gevoed had, de wapens zou kunnen opvatten en het helpen bevrijden van vreemden dwang of zijn leven er voor opoil'eren.

Des avonds van dezen dag werd de bezetting van (iorinchem versterkt door eenige soldaten, die van l Irecbl kwamen; doch toen de volgende dag aanbrak, was de toestand voor die van Loevestein nog dezelfde: het weer had zich nog niet ontladen en de linlp was nog niet gekomen.

Tegen den middag riep de Hoodschapper zijne manschappen in de zaal bijeen, waarin de slotvoogd bel leven had gelaten ; evenals toen brandde er een groot vuur onder den schoorsteen; hel geheele vertrek was vol met wapentuig, daar deze kamer zeer geschikt was om al bel noodige tot de verdediging bij de hand Ie hebben. Op de tafel stonden bekers en drinkglazen.

Op zijn hevel schaarden zij zich dadelijk in orde ; doch luin aantal was niet groot. Zij waren slechts vier en twintig koppen sterk, en hunne onderscheiden grootte en kleeding gaven hun eerder hel aanzien van een hoop straatroovers dan van mauncii, die uit liefde voor hun vaderland

naar een gevaarlijke plaats gesneld waren.

«Mannen!quot; dus sprak de Boodschapper hen aan, terwijl hij voor hen trad, »gij, die op mijne stem ii herwaarts hebt begeven, hier, waar het vaderland u riep, zijl welkom op Loevestein, en hoorl aandachtig naar heigeen ik u zal voorhouden.quot;

« Toen ik, mij van een heiligen plicht kwijtende, hel slot innam, waren mij stellig de noodige manschappen toegezegd om het te verdedigen ; doch de vorst belet zc te komen, en mijn voornemen om de beide steden in naam van 's konings gouverneur, den Prins van Oranje te bezetten, zal nu wellicht niet meer mogelijk zijn. Ik ontveins ii dus niet dal onze post gevaarlijk is; ja, ik wanhoop aan ontzet. (!ij allen, mannen ! ofschoon ik weet, dat gij den dood niet vreest, kunt mogelijk niet genegen zijn uw leven voor een bijna hopelooze zaak ten beste te geven ; hij, die dus het slot wil verlaten, spreke slechts, en hel hem vrij ; nu nog kan het geschieden, wie ol het morgen mogelijk zal zijn; want reeds verwacht ik aangevallen te zullen wo De lange rust, die zij ons laten, is onhcilspel en onze vijanden wachten ongelwijfeld slechts het oogenblik, waarin zij' ons zeker kinmen .ci-nietigen. Spreek nu vrij : een ieder waagt zijn leven ; een ieder heeft dus recht van spreken.quot;

Memand echter wilde zijn gevoelen zeggen ; slechts de drie mannen, die met hem het slot hadden overrompeld, kenden den Hoodschapper, met wien zij sinds lang vertrouwelijk omgingen : de overigen hadden hem Ie voren nooit gezien. Met ontzag beschouwden zij den man, die hun

gelasl had op het slot le komen, en in de tegenwoordigheid van den door de Spanjaarden zoo gevreesden Kmisario waagden zij hel niet liet eerst te spreken.

Uilenburg echter brak het stilzwijgen af, en zeide op een vroolijken toon: «Op mijn woord, ik hel» er niets legen om het slot ie verlaten ; ik bemin liet leven, de dood komt allijd tijdig genoeg, en men behoeft hem niet met geweld te zoeken ; maar indien wij hel oude nest] ontruimen, waar gaal jrij dan heen, lierman ?quot;

»lk verlaat hel niel, mijn vriend,quot; antwoordde deze, »ik heb beloofd hel te bewaren voor den Prins, en vast besloten mij liever onder de puin-hoopen er van te begraven.quot;

»üan spreekt hel vanzelf, dal ik blijf,quot; hernam de andere op een levendigen loon: »Zoo waar als er een God leeft, de Uil zal u niel verlaten; slechts wanneer hel nacht is, leeft hij, en degene, die hem in zijne sluiphoeken zal durven opzoeken, zal beven ; zijn laatste toon zal hel hart der braaf-slen doen sidderen, en midden onder de lijken van onze vijanden zal ik naast u begraven worden. Dil is mijne stem.

«Blijf liever leven om mij le wreken,quot; zeide de Boodschapper, door deze woorden aangedaan; • uw leven is nutliger voor uw vaderland dan uw dood ; gij hebt geene gelofte afgelegd.quot;

»Dat heb ik wel, Herman!quot; zeide Uilenburg, hem de hand gevende en uitroepende; «Ik heb met u geslaan ; samen zullen wij vergaan,quot; waarna hij zich tot de overigen wendde en vervolgde : »Niet waar, knapen! wij vreezen geen gevaar, en zullen pal staan in den nood, en als wij sterven, zullen de Spanjaarden ons nog met vrees aanschouwen. Wij zullen hun leeren, dal de moed en goede wil in slaat zijn om het gemis aan kunde in den wapenhandel dapper te vergoeden, en die Irolsche snor-rebaarden, die oude Spaansche vuurvreters, zullen beven, als zij ons, llollandschc jongens, zullen zien; niet waar, de vlucht zult gij niet nemen ? En gij, jonge en sterke borsten! zult u niet door ons, oude lieden, laten beschamen. Zijl niet bevreesd ; de duivel is zoo zwart niet, als hij er uil ziet; ik zelf heb voorheen onder de Spanjaarden gediend, en hunne bruine huid is niet ondoordringbaar voor een goed schot of een vorschen stoot. »Deze hand,quot; dil zeggende strekte hij zijn rechterarm rechluil, zou u daarvan wel wal vertellen kunnen.''

»l)e dood zal mij welkom zijn,quot; zeide de Snijder somber; tevergeels heb ik hem dikwijls gezocht; zij, die mij van mijne haardstede verdreven en mijn zoon vermoord hebben, mogen ook dit lichaam sloopen. — Ik blijf!quot;

«Weg met Due d'AIva! Dood voor de Spaansche beulen !quot; riepen nu al de overigen als uil eenen mond. »Wij blijven hier!quot;

De Snijder bracht nu zijne hand aan zijn zwaard en riep uil; «lierman! gij hoort hel, wij zijn u allen getrouw tot in den dood !quot; waarna hij woedend vervolgde; «Vervloekt zij hij, die wankelt in het midden van het gevaar! vervloekt zij hij, die spreekt van overgaaf; want dit staal zal hem ter helle doen varen.quot;

«Vrienden !quot; zeide de Boodschapper, «ik ben aangedaan over uw voornemen; maar hel verwondert mij niel, en ik dank u voor uw vertrouwen; door uw moed, door uwe hulp ondersteund, wanhoop ik nog niel aan ons behoud; in alle gevalle, broeders ! zullen wij samen sterven of overwinnen!quot;

Daarna schonk hij de kroezen en glazen vol; de bekers slieten legen elkander, en de kreten van » Vivcnt les (lucn.v! weg met de papen! wegmei onze beulen !quot; klonken door het hooge vertrek. Zelfs Brigitla hoorde met angst hel geschreeuw der ketters; zij kruiste en zegende zich, en dacht, dat haar laatste uur gekomen was.

Nadat deze geesldrift een weinig bedaard was, zeide de Boodschapper; «De rust, die men ons laat, moet ons echter niet lot zorgeloosheid doen overhellen.quot; Zich nu lol Uilenburg keerende, vervolgde hij ; »lk draag u de zorg op voor hel bewaken van hel slot; wij kunnen niel le voorzichtig zijn.quot;

Uilenburg haastte zich aan het bevel te voldoen, en bracht een man op het voorhof, terwijl hij een ander gebood op de bovenste verdieping van het gebouw le blijven, en van lijd lot tijd naar alle zijden door de vensters uil le zien om nauwkeurig gade te slaan, wat naar den kant van Gorinchem of Woudrichem gebeuren mocht.

De overige verdedigers vermaakten zich onder-tusschcn met praten en drinken ; doch de Snijder zonderde zich met den Wapensmid af, en plaatste zich een hoek van het vertrek ; van hel gevaar, dat hen bedreigde, len volle overtuigd, namen zij aan de naar hun oordeel ontijdige vreugde hunner makkers geen deel.

De Boodschapper nam onderlusschcn een stuk wille slof, dal in een hoek van hel vertrek lag en een beddelaken scheen le zijn; hij sneed er met een mes een sink af, waarna hij een pot met zwartsel of verf kreeg en met een kwast groole lellers op hel doek begon le schilderen, zonder

dn! zijne onderliooi'igon, die mei nieuwsgierige blikken zijn doen beschouwden, hel waagden hem Ie vragen, wal hij deed.

Zoo verliep ook de derde dag, dien zij op het slol doorbrachten ; hel avondeten, dat door lirigitta bereid was, werd met graagte verslonden, en inenig hartelijk woord werd nog door den boodschapper gebezigd om den zijnen hel hart onder den riem te steken. Voor het eerst weergalmde binnen de muren van dit kasteel bel lied van Willem van Oranje, van wien het vaderland zijne redding vcr-waebtte, en het Wilhchnus gezamenlijk en met luider stemme aanbelTende, gaven zij te kennen, dat zij het gevaar, dat hen bedreigde, verachltcn. De Boodschapper ried hun echter, nadat de avondmaaltijd was afgeloopen, zich vroegtijdig ter rnsl te begeven, goed op hel aflossen der schildwachten Ie passen, en zich tegen den anderen morgen gereed Ie houden om den kamp door te staan.

Aan zijne stem gehoor gevende, verliet hel volkje spoedig bet vertrek, zoodal hij eindelijk alleen met Uilenburg achterbleef. Terwijl deze bet vuur wal bij elkander haalde, en er nog een paar stukken bout op wierp, nam de Hoodschapper het sluk linnen, dat hij beschilderd had, en kreeg een dikken langen slok, die in een hoek der kamer stond, waaraan hij hel doek zoogoed mogelijk vastbond, en plaatste toen het een en ander weder tegen den wand.

Een oogenblik zaten zij sprakeloos over elkander, en Uilenburg sprak nu en dan de wijnkan wel eens aan ; eindelijk verbrak hij hel zwijgen en zeide: »De Italiaan hield er, bij mijn ziel! goeden wijn op na. Komaan, lierman! drink ook eens mede; waarom staart ge zoo somber in het vuur ?quot; Dit zeggende, schonk hij hem een glas in.

»Gij hebt gelijk, vriend Iquot; hernam lierman, zijn glas uitdrinkende; »docb ik geloof, dal gij spoedig geen wijn meer zult drinken ; bet loopt met ons ten einde. Mei vreugde heb ik,quot; dus ging hij

Iop een droevigen toon voort, «dezen dag een nieuw bewijs ontvangen van uwe gehechtheid aan mijn persoon, en van den goeden geest, die er onder onze mannen heerscht ; de dood is nu hunne eigen verkiezing, en,quot; vervolgde hij som her, »is niet voor mijne rekening, maar voor die mijner vijanden, of van hen, die ons niet le hulp komen volgens hunne belolle. (Hcrust kan ik dus dit leven verlaten, en hun lijden zal mij in mijn laatste oogenhlikken niet bezwaren.' Hier hield hij op.op een droevigen toon voort, «dezen dag een nieuw bewijs ontvangen van uwe gehechtheid aan mijn persoon, en van den goeden geest, die er onder onze mannen heerscht ; de dood is nu hunne eigen verkiezing, en,quot; vervolgde hij som her, »is niet voor mijne rekening, maar voor die mijner vijanden, of van hen, die ons niet le hulp komen volgens hunne belolle. (Hcrust kan ik dus dit leven verlaten, en hun lijden zal mij in mijn laatste oogenhlikken niet bezwaren.' Hier hield hij op.

»Zoo is het,quot; zeide Uilenburg.

Hierop vervolgde de Boodschapper: «Alles is nu gereed ; wij hebhea alles gedaan, wat mogelijk was, om ons le versterken ; het overige berust in hoogcr hand. Voor écne zaak echter heb ik nog niet gezorgd : dat is namelijk,quot; zeide hij, zijne hfinil krampachtig aan zijn zwaard slaande, »om, ais hol staal onzen verlamden arm ontvalt, toch vrij te blijven, onverwomien dit leven le verlaten, en juist door onzen val over onze vijanden te zegevieren, en,quot; vervolgde hij, woedend, opspringende, «den Spanjaarden voor hel laatst te bewijzen, dat de Hoodschapper stervend nog zijne vijanden verplettert.quot;

I ilenburg, die hem met aandacht had aangehoord, knikte hem beamend met hel hoofd toe, en zeide ; «Laten wij gaan Iquot;

Dezelfde gedaehle bezielde deze twee mannen ; de vaderlandsliefde was hun gemeen, evenals de haal tegen de Spanjaarden ; geeiie lange rede behoefden zij te wisselen : één woord, ééu wenk slechts, en de andere begreep dadelijk hetgeen zijn vriend bedoelde. I ilenburg had nu den Hoodschapper volkomen begrepen. Slechts te midden van hel gevaar leert men zijne vrienden kennen; helaas! waarom wordt deze band dikwerf zoo spoedig verbroken ?

Zwijgend gingen zij het werk verrichten, dal hen redden moest ; geen woord werd er bij ge-wisseld, toen zij naar de benedenkamers van het slot afdaalden, terwijl hunne lolgenooten reeds ter nisl waren gegaan. Terwijl rilenburg met de lantaren bijlichtte, rolde de Boodschapper een vaatje, dal in een kleine kamer lag, naar een vertrek, dal hoven den wijnkelder was; toen werd het langs de keldertrap algewenleld, en aan hel einde van den kelder geplaatst. Hel licht, dal de hoornen lantaren gaf, verspreidde over hel geheele tooneel een twijfelachtig liclit, en wierp lange schaduwen legen den muur en op de wijnvaten. Indien iemand in bel bolst van den nacht deze twee zwijgende mannen had gadegeslagen, zou bij zeker, door de vrees overmeesterd, de vlucht genomen en hen voor booze geesten gehouden beb-lieu, die te middernacbl de sclialten in het aardrijk \erborgcii, waarnaar de slotvoogd geheel zijn leven vergeefs gezoclil had.

Meer dan één vaatje werd door hen in den kelder geplaatst; toen werden de kleine tonnen behoedzaam geopend en voorts de grond van den kelder, de trap en ook de vloer der kamer hoven den kelder mei iesi bestrooid, dal de Boodschapper in een gebroken wijnkan droeg. Daarna sloot

deze de kamerdeur, en }faf den sleutel aan Uilenburg, mogelijk omdat het volk zich aan geene zwelgerij zou schuldig maken, zeker om ongelukken te voorkomen.

Toen zij van elkander scheidden, gaven zij elkander de hand. Kei) zekere opgeruimdheid vertoonde zich op hun gelaat, het «slaap wel,quot; tot morgen ! dat zij elkander toeriepen, en dat door het gewelf en de gangen van het slot klonk, brak alleen de doodelijke stilte af, die hier heerschte, cn de gedachte, dat zij hunne bevrijding hadden voorbereid, indien zij moesten zwichten in den ongelijken strijd, die hen wachtte, deed hen gedurende den nacht een genisten slaap genieten.

ZES EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.

• Sta op, Herman!quot; zeide Uilenburg lot den Boodschapper, toen hij den anderen morgen in het vertrek trad, waarin deze zich op een rustbed had nedergeworpen, om zijne krachten door eenige uren slapens te verkwikken. »Sta op; \uml ik geloof, dat het er dezen dag warm zal toegaan, en op mijn woord ! ik verzeker u, dat wij het vuur niet zullen behoeven te stoken, om aan het zweeten te geraken.quot;

• Wat is er gebeurd Vquot; vraagde de Boodschapper, zich' snel oprichtende.

• IN'og niets,quot; hernam de andere; «maar ik geloof, dat het slot wel spoedig zal aangetast worden ; ga maar eens met mij naar boven. De Spanjaarden zijn in aantocht; doch de luie mollen zie ik in geen velden of wegen.quot;

De Boodschapper greep zijn zwaard, dal ontbloot naast hem lag, en Uilenburg hielp hem zijne wapenrusting aandoen, waarna zij het vertrek verlieten, en zich door de donkere gang en langs de nauwe trap naar boven begaven.

Zoodra zij op den zolder waren gekomen, wierp Uilenburg een venster aan de w est- of achterzijde van het slot open. De hoogte, waarop zij geplaatst waren, stelde hen in staat de geheele landstreek te overzien. Nog was de wind oost, en de vorst hield steeds aan, ofschoon aan den gezichteinder in hel westen grauwe wolken schenen samen te pakken. Hoewel de verte en de duisternis beletten alles duidelijk te zien, zoo kenmerkte toch alles, dat er een ongewone beweging te Woudrichem plaats had. Aan hef veer lagen meer vaartuigen dan anders, en van Gorinchem voer men ook over, terwijl Uilenburg, een der vaartuigen nauwkeurig gadeslaande, uitriep : »Dat de satan de Spanjaarden hale: die zeilpont gaat diep. Ik geloof waarachtig, dat zij bezig zijn met geschut over te brengen ; die lafaards durven ons zeker zonder dal niet aanranden.quot;

»En zij doen verstandig,quot; viel de Boodschapper hem in de rede; »zonder dat zouden zij ook niet spoedig met ons klaar komen ; wij zeiven zouden immers ook zoo handelen, indien wij in hunne plaats waren; maar wie toch hun aanvoerder is ?quot;

»Dat mag de duivel weten,quot; hernam Uilenburg driftig; «indien Alva's gunsteling niet naar Brussel was vertrokken, zou die hel zeker zijn. Ik had de Spanjaarden echler dezen dag nog niet verwacht; het moest ook juist treilen, dat de Spaansche tiran zich tegenwoordig in den Bosch ophoudt, en zoo ik wel zie, zijn zij met wagens vervoerd uil vrees van le laat te komen.quot;

De Boodschapper antwoordde hem niet, maar zag, zijne hand boven de oogen houdende, met opmerkzaamheid naar het hoofd te Woudrichem. «Daar gaan zij scheep,quot; riep hij, »zie, — dit, zeggende, wees hij met zijn vinger naar de plaats, waarheen hij zag ; — die zullen zeker het eerst den overtocht beproeven; hun aanvoerder houdt de anderen terug ; hij wil zeker het vaartuig niet te veel overladen ; er zijn er ook wel reeds een dertigtal in. Hoe fraai doet zich het geregelde krijgsvolk toch voor! die gele livrei en groote zwarte hoeden benevens de schillerende borstharnassen staan goed. Zie, zij rusten op de trompen van hunne musketten ; die kerels zullen het ons nog boos genoeg maken.quot;

•Daar gaat reeds een tweede schuit heen,quot; zeide Uilenburg, «maar daar zijn er veel minder in. Zie eens, welk een haast die knapen hebben; zij zeiven grijpen de riemen, en roeien bel eerste vaartuig voorbij ; zij schijnen llaliaansche speerruiters le zijn. Hoor! zij begroeten het trage voetvolk met een luid gejuich. Zij hebben nu al ge-schul, voetvolk en paardevolk ; zij zijn zeker bang, dat wij het ontloopen zullen ; maar laat hen voorzichtig zijn, dat Uilenburg geen paard in banden krijgt; want dan zou het te bezien staan, wiebel stevigst in den zadel zou zitten.quot;

»(iij vergist u, oude haakschutter!quot; hernam de Boodschapper, het venster dicht slaande, »zij zouden dan hunne paarden wel medegebracht hebben ; maar hel wordt tijd om naar beneden te gaan.quot;

In hel onderste gedeelte van liet slot was alles in beweging; iedereen had zich goed van wapens voorzien, en wachtte op het voorhol op nader order. Toen de Boodschapper uil de poort en over de hrii^ trad, wezen zijne manschappen op de lonten hunner musketten en riepen uit: »Wij zijn slagvaardig.quot;

De Boodschapper zag man voor man, toonde zijn welgevallen over hun moed en hunne houding en gaf aan één hunner bevel de oude Brigilta dadelijk in de keuken op te sluiten, haar Ie gelasten het middagmaal op den behoorlijken lijd gereed te maken, en op doodstraf te verbieden de keukenvensters en luiken te openen, of er door te roepen. Daarna vroeg bij den zijnen, of zij reeds iets gegeten hadden, en ried hen aan, om gedurende bet gevecht zich niet in den drank te buiten te gaan, waarna hij vervolgde : «Mannen! bet uur des gevaars is nu daar; doch uit uwe gelaatstrekken lees ik, dat onze vijanden ten minste nog dezen dag niet op ons zullen zegevieren. Gedraagt ii moedig on stout, maar niet roekeloos; zijt gehoorzaam aan mijn bevel; daar, waar de lucht vergeten wordt, loopt alles in bet riet. Laat n door het aantal uwer vijanden niet verschrikken ; in dit buis, en door deze dikke muren beschut, kunnen wij een tienvoudige macht weerstaan, (iaat zorgvuldig met uwe wapens om; niet allen zijt gij gewoon ze Ie behandelen, en de onbedachtzaainbeid zou lol nadeel van u zeiven uitvallen, liet vele schieten dool niets af, en doel meer kwaad dan goed; goede, wisse schoten, ziedaar, wat ik van u verlang. Bij voorkeur moet uw lood de hoofdlieden treilen; zoodra de bevelhebbers weg zijn, zijn de anderen niet gevaarlijk. Bedenk voor hel overige wel, dat alle hoop op behoud van ons leven thans afhangt van een lange verdediging. Indien onze hulptroepen komen, of als de Spanjaarden hel . opgeven het slot te bemachligen, dan zijn wij gered ; i doch anders niet. Aan overgaaf is niet te denken ; wij hebben Ie veel gedaan om het leven te behouden; geen middelweg is ons meer overig; wij moeien kiezen om met roem Ie sterven, Ie overwinnen of bet moordschavot le betreden. «INeen !quot; vervolgde bij mei vuur, «neen, ik weet bel ; uwe keus is reeds beslist. Wij zullen niet krijgsmans-eer vergaan of op den Spanjaard zegevieren ! Dat de helft van u zich naar bet slot bcgeve, en zich aan de vensters en scbielgaten plaatse ; ik verbied u echler le schieten, voordal de Spanjaarden begonnen zijn, of dat gij een schol van het voorhof gehoord hebt. De wapensmid en de Snijder zullen met u gaan en het vuur besturen.quot;

Deze twee mannen, door Iwaall hunner metgezellen gevolgd, begaven zich nu over de brug in bel slol, en plaalsten zich op de bun aangewezen plaatsen.

De Uoodschapper droeg een geheele wapen-rusling; een stornilioed van den slotvoogd met een witten vederbos dekte zijn hoofd. Voor het overige waren de harnassen der soldaten, en die, welke men op een der zolders gevonden bad, zoo gelijk mogelijk verdeeld, en ofschoon niet eenerlei, waren de geuzen allen goed gewapend met degens, zwaarden en musketten. De een droeg bij voorbeeld een stormhoed, die uil één stuk gesmeed was, een ander _kweer een van een vierkantig latsoen, lomp van ijzeren platen bewerkt, en uil de tijden en oorlogen met de Vlamingen alkomslig. Deze droeg een harnas uil ijzeren rin-gen saamgesteld, een ander een geschubd harnas, evenals de l'arlhen. Sommigen hadden kolders aan, waarop ijzeren reepen waren vaslgehecbl : doch daar hel leder bijna geheel vergaan was, beschermden zij hem, die ze aanhad, niet veel. Alleen de Wapensmid was van bel hoofd tot de voeten gewapend en droeg een helm met een vizier, hetzij er maar een zoodanige was gevonden, of dal hij de eenige was, die dit lastige hoofddeksel meer gezien of gedragen had, en hij miste slechts een speer en een schild, om voor een der ridders van de Ronde tafel le kunnen doorgaan.

I ilenhurg, die met den lioodscbapper was achtergebleven, beklom nu de muurlrap aan de Waalzijde. «Voor den duivel!quot; riep hij uil, toen bij over den muur heen zag: «lierman! daar zijn de ruiters reeds aan den wal.quot;

«Zie,quot; vervolgde hij legen dezen, die op dien uitroep insgelijks den muur beklommen bad, «daar stapt de laatste uit de schuit; zij steken hunne speren in den grond; daar begint de trompetter te blazen.quot;

Üp hetzelfde oogenblik klonk de Spaansebe marsch hun in de ooren ; de ^zuivere tonen van bet metaal deden zich fraai over het water boo-ren, en werden door het roeren der trommen te Woudrichem beantwoord.

«Hij mijne ziel ! die kerel blaast goed,quot; zeide I ilenhurg, «maar wij zullen daaraan wel spoedig een einde maken. «Komaan, mannen!quot; riep hij, zijn langen degen trekkende en den muur verlatende, «naar builen, om die Spaansebe snorkers in de rivier te werpen.quot;

Allen betoonden zich bereid hem te volgen, en

spoedden zich reeds naar de poort, terwijl zij hunne stormhoeden onder de kin vastgespten.

Docli hel donderende »Sta !quot; dat de lioodschap-per hun toeriep, deed hen terugtreden, terwijl deze vervolgde : »Dwazen ! wat gaat gij begin nen ? of denkt gij, dat liet een kinderspel is uw leven zoo voor niets te wagen ? er zal nog genoeg Ie vechten vallen, blijf hier. Den eersten, die het hart heeft om de poort te openen, zal ik ler-nedersabelen. Gesteld dal gij de ruiters verjoegt, wat hatll gij dan nog ? Of ziet gij niet, dal de musketiers spoedig aan wal zullen stappen, en n reeds uil hun vaartuig als muizen zouden neder-hlazen? Uilenburg! Uilenburg!quot; vervolgde hij. »zijt gij een oud soldaat ? ik had u voor wijzer aangezien.quot;

(ietroll'en over deze bestralling, waarvan zij de noodzakelijkheid gevoelden, hielden allen zich achterwaarts, en spraken geen w oord ; maarl ilen-hurg, die hun dit op den hals had gehaald, zeide : .Gij hebt gelijk, Herman! ik heb alleen schuld; maar het is voor een oud trompetter te veel, om een ander hier te hooren kraaien en zelf geen toon te kunnen blazen.quot;

De Spanjaard, die het slot een weinig genaderd was, blies weder hij het aankomen van het voetvolk, hetgeen Uilenburg's woede opnieuw opwekte, zoodat hij een musket over den rand van den muur legde, de lont bezagen begon te mikken. Maar op hetzelfde oogenhlik dat de Boodschapper, die zijn doen bedaard had gadegeslagen, den Spanjaard, die geen kwaad vermoedde, in hel oog hield, en dacht hem te zien nedertuimelen, indien het vuurwapen zoo ver droeg, wierp Uilenburg het musket weg terwijl hij, zich verwijderende, uitriep: »llet zou jammer van den kerel wezen; mogelijk zal ik hem wel eens in het gevecht ontmoeten; dan staal de kans gelijk; ik zal nu andere wapenen halen.quot;

Een oogenhlik daarna kwam hij lenig met een gedeukte trompet, die hij reeds vroeger in het slot gezien had, en terwijl hij den muur beklom, begon hij den geuzenmarsch te blazen.

De Spaansehe trompetter zette nu zijn speeltuig weder aan den mond, en blies den Spaanschen krijgsniarsch. Een oogenhlik was het tw ijfelachtig, wiens toon de bovenhand zou behouden; doch spoedig was het dit niet meer, en Uilenburg, overstemd door de snerpende lonen van het goede metaal, waarin de Spanjaard met sterke longen blies, wierp vloekend zijn gebrekkig speeltuig tegen den muur aan stukken.

De Spaansche vaandeldrager trad nu aan land, en plantte de groene zijden, gekruiste koningsvlag met hel wapen van Kastilie aan den oever. Zoodra had Uilenburg dit niet gezien, of hij zag den Boodschapper vragend aan, en terwijl deze mei zijne hand naar het dak van Loeveslein wees, snelde Uilenburg over de brug in het slot.

De oogen van des Boodschappers volk waren nu naar hel slot gericht, en spoedig trad Uilenburg, met de vlag, die de Boodschapper vervaardigd bad, en waarop de geuzenleus met groole, zwarte letters le lezen stond, een dakvenster uit, en als een kat langs de looden randen het leien dak beklimmende, liep hij over den nok van bel achtergebouw. Hier stond hij een oogenhlik stil om adem le scheppen, en toen de vlag in zijne gespierde vuist klemmende, slingerde hij die een keer of drie, onder hel groep. » Vivcnt las (lufiii.v!quot; over zijn hoofd, en slak baar tusschen de steenen in.

Zoodra was hun veldleeken niet geplant, of het volk op hel voorhof beantwoordde zijn geroep en hief denzelfden wapenkreet aan, terwijl de Spaansche vaandrig met buitengewone behendigheid de groole koninklijke banier boven zijn hoofd rondzwaaide, en de Spanjaarden hunne vlag met luide kreten van » Vivu le Reij' begroetten.

ZEVEN EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.

Terwijl dit gebeurde, waren er nog onderscheiden schuiten en zeilvaartuigen met Spanjaarden afgevaren, en weinig tijds nadat Uilenburg was teruggekeerd, traden zij aan land. Hunne aanvoerders waren mede overgekomen en stelden hunne soldalen in orde, terwijl een menigte arbeiders zich onledig hielden mei geschut en krijgsbehoeften aan den wal te brengen. Schanskorven, om hij de stukken te plaatsen, waren niet vergeten, en men had een menigte teenen horden medegenomen om de soldaten voor hel musket-vuur le beveiligen, en op het lage dijkje, te plaatsen, dal de slotgracht binnen bare oevers hield.

»\Veet gij nu wie hun aanvoerder is?quot; zeide Uilenburg tot den Boodschapper.

Doch deze schudde met hel hoofd, en antwoordde : »gt;een; ik zie wel, dal hel soldaten van het Siciliaansche regiment van Romero en wel van

hel groene vendel zijn; maar wie de hopman is, weet ik niet.quot;

»Het is Diego de Velas(|uez,quot; hernam de andere, neen zoo wakker krijgsman als er één onder de Spanjaarden is ; en zoo waar als ik i ilenhurg hee!, wilde ik door geen ander dan door dezen den doodsteek ontvangen, indien het zijn moest.quot;

»(iij schijnt hem dus te kennen,quot; zeide de Hoodschapper.

»Ja,quot; antwoordde l'ilenhnrg, «dat is zoo; en indien hij niet het hoofd van onze vijanden'was, zoo zou hij gerust onder het hereik van mijn roer kunnen komen, zonder dal ik de hand aan de lont zon brengen; de l il vergeel een bewezen weldaad niet; doch indien wij elkander in hel gevecht tegenkwamen, dan zouden hel geluk en de kracht moeten beslissen.quot;

«Indien dil zoo is, vriend!quot; zeide de Hoodschapper bedaard, «dan zal hij door n niet neder-gehlazen worden ; want hij schijnt het opperbevel niet Ie hebben. Zie daar dien Spanjaard met zijn groolen hoed, die ons belet zijne gelaatstrekken te zien, en daarom in bel Spansch met rechl sombrero (I ) genoemd wordt. Lel eens op, hoe hij alles nagaat en zijne orders geeft, zelfs aan Velasquez; kunt gij raden wie hij is ? ik niel.quot;

«Neen,quot; zeide I ilenhurg nadenkende, »aan zijne gestalte zou ik zeggen, dal het de minnaar van de jonkvrouw is, die zeker nu reeds op de plaats van hare bestemming zal aangekomen zijn. Zie eens hoe hij de werklieden afgrauwt; zij gaan zeker niet spoedig genoeg te werk naar zijn zin. Verdoemd. Hel moet voor een Mollandschen borst wal Ie zeggen wezen om zoo naar de pijpen van een vreemden kerel te moeten dansen ; indien ik er bij was, zou ik hem gaarne \ eens een paar handbreedten van mijn degen lusschen de korte ribben jagen.quot;

«Perea kan hel niel zijn,quot; zeide de Boodschapper, »en indien gij bij de arbeiders behoordel, zoudt gij hel verstandigst doen, met niets te doen.quot;

Hierna verlieten zij den muur en begaven zich naar hunne manschappen, terwijl I ilenhurg, door eenigen geholpen, onderzocht of de valbru g wel kon opgetrokken worden, hetgeen echter vrij gemakkelijk ging, ofschoon de brug door de vors! gezwollen was.

De arbeiders hadden nu de stukken onlscheepl, belgeen nogal moeilijk was geweest, daar men ze over den dijk had moeten brengen, die de rivier

(11 Hoed met brcede randen. Som bra bcteckeut nl. schaduw.

belette het land rondom het slul te overstroomen, en binnen welken dijk in later lijd de schans, waarin het slol nu ligl, is opgericht. Toen de stukken eenmaal zoo ver waren, kon men ze gemakkelijk vooruilhrengcn, ofschoon de ongelijkheid van den grond dal nu en dan nog bezwaarlijk genoeg maakte.

Op een musketschot van hel voorhof liet men de stukken staan, waarna de arbeiders zich op gegeven bevel verwijderden. Nu gaf de aanvoerder een teeken, waarop de trommen begonnen te rodelen en de schalmeispelers zich gereedmaakten, tot groote ergernis van hen, die op het slot waren, en die niets hadden om daarop te antwoorden dan een paar trommen van de verjaagde bezetting. Onder hel spelen van den Spaanschen krijgsniarsch trokken de Spanjaarden, met het vaandei aan hel hoofd, in rollen voorwaarts, toi-dal zij aan de stukken kwamen. Achter deze schaarden zij zich, op bevel van hun aanvoerder in orde, met hunne muziek op den hoek en de banier in hel midden; de soldalen, die op hel slol gevangen geweest waren, en de weinige ruiters die achter het voetvolk waren opgetrokken, plaatsten zich er mede op ééne lijn. Toen zagen zij, die op het voorhof waren, boe de bevelhebber een papier Ie voorschijn haalde, en het aan Velasquez overgaf, die vergezeld van den trompetter, dien hij scheen gelast te hebben hem te volgen, naar de hoofdpoort van hel voorhof stapte en lien schreden afstands van daar staan bleef.

Op een teeken van Velasquez blies de trompetter op zijne trompet, waarop de Boodschapper tol l ilenhurg zeide: »Volg mij, en laat ons eens hooren, wal zij Ie zeggen hebben.quot;

Nu beklom hij den muur, en vertoonde zich boven de poort. Den Spanjaard met de hand groetende, zeide hij: »lk hen hevelhebber van hel slol, .Mijnheer, waarom wappert 's Konings vlag bij de serpentijnen, ( I) die vijandig legen deze muren geplant zijn ? wat begeert gij van mij ?quot;

Waarop Velasquez, die zeker niel wilde achterblijven in beleefdheid, de hand aan den rand van zijn hoed bracht, en liet volgende met een forsche slem begon te lezen :

»ln naam des Konings !quot; Dit zeggende, nam hij zijn hoed af, waarna hij vervolgde: »Op last van don Alvarez de Toledo, Hertog van Alba, Markgraaf van Doriën, Graaf van Salvaterra, Hidder der orde van het Gulden Vlies, Stadhouder, Gou-

(1) Slaugstukkeu, lange kauunuea.

vornour en Kapitein-goneraal vanwege den Koning, onzen genadigen lijfsheer in den lande van herwaarts over, enz. enz. verklaar ik, Lorenzo Perea de llenares, ridder van de orde van Calatrava, bevel-hehber der Ilaliaansclie speerruiters, u schuldig aan rebellie en schennis van gekwetste .Majesteit tegen den Koning, uw natuurlijken Prins en Sou-vercin ; daar gij niet achtende den plicht van gehoorzaamheid, die gij als vazal verschuldigd waart, u onderstaan hebt in naam van den prins van Oranje, rebel zijner Koninklijke .Majesteit, door schandelijke praktijk u meester te maken van eene sterkte van uw natuurlijken lieer en Koning, u niet ontzien hebt zijn krijgsvolk door list gevangen te nemen, gelijk gij nog op dit oogenblik den eeiiigen wettigen bevelhebber van dit slot wederrechtelijk gevangen houdt; waarom hij, Perea de llenares, in naam van Alvarez De Toledo, hertog van Alba voornoemd, u gelast, een einde makende aan uwe rebellie, het slot met al zijne wapenen en krijgsbehoeften, dadelijk aan hem in te ruimen, den standaard des oproers neder te halen, den slotvoogd over te leveren, en u zeiven zonder voorwaarde in zijne handen te stellen, zijnde dit het eenige middel lot verkrijging van lijfsgenade. Kdoch, indien het onverhoopt mocht gebeuren, dat gij in uwe rebellie en boosheid volhardende, het wagen durfdet, de poort van het huis van Loevestein, behoorende aan zijne Majesteit, uw eenigeu wettigen lieer en Meester, voor zijn krijgsvolk gesloten te houden, zoo is hij, Perea de llenares, voorzien van een genoegzaam aantal soldaten en geschut, om n met Gods hulp te dwingen, en het slot te bezetten, en zult gij, overgelaten aan de gestrengheid der wetten, gc-straft worden met den dood, zonder aansp.aakop genade.quot;

Hier hield de Spanjaard op. De Boodschapper, die deze reeks van beschuldigingen en bedreigingen, ofschoon zij van Perea kwamen, vrij bedaard had aangehoord, antwoordde met een forsche stem, zoodat hij door de Spaanschc soldaten verstaan kon worden :

»ln naam van Willem Van Nassau, prins van Oranje, Stadhouder over Holland, Zeeland, Utrecht, West-Vriesland, Voorne en den liriel. Ridder van het Gulden Vlies, enz. enz. In naam des Konings, den eenigeu wettigen gezagvoerder in deze landen, cn in den naam van 's Lands staten, — dit zeggende, bracht hij de band aan den rand van zijn stormhoed — ben ik bevelhebber van dit slot, en heb ik mij daarvan door krijgslist meester gemaakt en het gezuiverd van vreemde huurlingen. Uit dien hoofde ben ik verwonderd, dat Lorenzo Perea, dien ik hier openlijk en voor de geheele wereld beschuldig van beganen moord aan den persoon van zijn vriend, en dus onwaardig om de wapenen te dragen, de stoutheid heeft, om, met verkrachtiging der privilegiën des Lands, zich met vreemd krijgsvolk en geschut te vertooneu voor de miiren van dil slot, behoorende onder den lande van Holland. En verklaar ik Loevcnstein met Gods hulp te willen verdedigen tegen ieder en een iegelijk, die het zou durven aanvallen, sommeerde hem, Perea de llenares, of zoo als hij heeten moge, om nog dadelijk en op staanden voet zich van hier te verwijderen, zullende ik mij anders genoodzaakt zien, hem met kracht van wapenen te verdrijven.quot;

Nadat de Boodschapper geëindigd had, zeide Velasquez, die hem met Spaansche deftigheid had aangehoord: «Krijgsman! of wie gij ook zijt, ik laak en beklaag uwe ongehoorzaamheid, terwijl uwe stoutheid mij verwondert; doch geef aan de rede gehoor; uwe zwakke macht zal u beletten met vrucht weerstand te bieden ; wanneer er een schot gevallen is, is het te laat ; bedenk dit wel; nu nog hebt gij en uwe makkers hoop op de genade des Hertogs.quot;

»llet is mogelijk, Velasquez!quot; antwoordde de Boodschapper bitter, »dat gij gelooft, wat gij zegt; ik echter, ik ken de Hertog ; alleen op hel rad leert men zijne genade kennen. N oor het overige,' vervolgde hij schamper lachende, »hel is mogelijk, dat een Spanjaard gewoon is vergiffenis af te bedelen, een Hollander doet dit niet. Ga nu aan hem, die u zendt, zeggen, dat hij zijn geschut laat aanrukken ; want wij zullen ons tol het uiterste verdedigen, en mijn volk is ongeduldig om te beginnen.quot;

»Een Spanjaard, rebel!quot; hernam Velasquez trotsch, «doet nimmer iels, dat niet met den plicht eens edehnans overeenstemt, en dat een Hollander niet gaarne zou wenschen gedaan te hebben; voor het overige hebt gij nog lijd van beraad; eerst na de derde opeisching begint de aanval.quot; Dil zeggende, gal hij een wenk met de baud aan Pedrillo om te blazen.

• Vertrek,Spanjaard!quot; riep de Boodschapper driftig, metzijn ijzeren handschoen op den muur slaande, «pak u van hier, ik wil geen woord meer hooren, of bij God ! ik zal u een kogel in het lijf zenden, die u in Holland hel spreken verleereu zal.quot; Dit zeggende, grepen hij cn Uilenburg ieder een musket, en legden zij heiden op de Spanjaarden aan. Zonderling genoeg zuu het toeval Uilenburg hebben

kunnen noodzaken, den Irompetler, dien hij te voren gespaard had, neder le blazen, indien Velasquez niet aan des boodschappers bevel gehoorzaamde, en den eenigen Spanjaard, dien hij niet haatte, door de hand zijns vriends le zien sneuvelen.

Hunne vijanden bleven echter onverschrokken staan, terwijl Velasquez bedaard zeide: »l)oe, wat ge verkiest, ik volvoer mijn plicht,quot; waarna hij, zich tot Pedrillo keerende, vervolgde: «Steek de trompet, trompetter!quot;

Deze zette hierop onverschrokken de trompet aan zijn mond, en zou hebben gaan blazen; doch terwijl de geuzen hunne oogen langs de loopen hunner musketten lieten gaan om de plaats te zoeken, waar hunne vijanden hel zekerst le treilen waren, merkte Perea wat er gaande was. Met woede had hij de beschuldiging van den Boodschapper gehoord, en gelukkig, vóórdat nog een loon van het metalen speeltuig het teeken had gegeven tot de losbranding der musketten, riep hij met lorsche stem: «Kom terug, Signor Velasquez I hel is genoeg; het geschut zal deze verstokte rebellen wel lot rede brengen,quot; terwijl hij tol dezen, nadat hij terug was gekomen, zeide: «Waarom, Signor! zoudt gij u blootstellen om door deze oproerlingen, die zich niet ontzien mij en mijne eer aan le randen, en die, evenals on-geloovige honden, de heiligheid van een onderhandelaar niet eerbiedigen, zonder roem doodgeschoten te worden ?quot;

Uilenburg en de boodschapper verwijderden zich nu van den muur, terwijl de laatste, ver-

heugd dat Perea Velasquez had teruggeroepen, en als wilde hij zijne oploopendheid verontschuldigen, zeide: »ls hel wel le verwonderen, dal men zijne bedaardheid verliest, als men zich in zijn eigen land door zulk vreemd gespuis hoort bedreigen ? en waarom gebruikte hij ook hel woord vazal? de beleekenis daarvan is den Hollander onbekend, J en de lijden zijn nog ver, dal hij hel geduldig zal

leeren dragen.''

«(iij hebt gelijk,quot; antwoordde Uilenburg, «en vooral als de boodschap komt van een snaak als Perea ; ik geloot, dal hij het voornamelijk op u gemunt heeft; laat hem maar toezien, dal de belegering van Loevestein zijn laatste veldtocht niet worde; want lusschen ons en de Spanjaarden valt veel al' te doen. Ik geloof ook, dal velen, die hier thans de wapenen dragen, hel nieuwe jaar niet beleven zullen; maar toen ik zoo even op den muur was, scheen het mij toe, alsol de wind J. F. ültmans, J/et ilot Loevetlein in 1570. I.

een weinig gedraaid was; de lucht wordt zoo grauw, dat ik geloof, dal wij sneeuw zullen krijgen.quot;

Zij bevonden zich nu bij hunne strijdmakkers, terwijl de Boodschapper op Uilenburg's gezegde naar de lucht zag en op het drijven der wolken en de windwijzers van het slot acht gaf, waarna hij zeide: «Ik geloof, dal gij gelijk hebt: indien er sneeuw vall, zullen wij groot voordeel hebben op den Spanjaard, die in hel open veld staat. Komaan mannen!quot; vervolgde hij vroolijk, «een ieder zoeke de plaats uil, vanwaar hij denkt het meeste kwaad te kunnen doen, en als gij het sein om le beginnen gehoord hebt, hlaasl gij er in Gods naam maar onder, dat de lappen er afvliegen ; de koning betaalt toch alles.quot;

Vroolijk begaven zich zijne onderhoorigen op hunne posten. Deze plaatste zich voor een venster, en zocht er reeds een onder zijne vijanden uil om hem neder le schieten ; een ander zag door een schietgat, dat in den muur gebroken was, en bracht daarna bedaard zijn musket in orde, deed nieuw kruil op de pan, en ging al (Inilende op een sleen zitten, terwijl hij nu en dan zijne lont aanblies en aan zijne vrienden ol ouders dacht, die hij had achtergelaten; doch allen hieldtn sleeds hunne ooren gespitst naar het schol, dat ten teeken van den aanval moest verstrekken.

De Boodschapper stond naast de groote poort, en zag door een schietgat, toen rilenburg aankwam, en hem toeriep: «Ik geloof, dat zij hun geschut verplaatsen; het zal mij benieuwen, waar zij daarmede post zullen vatten.quot;

Deze antwoordde hem niet, maar vroeg schielijk : «Hebt gij uw musket bij u. Uilenburg?quot;

«Ja,quot; antwoordde deze, «wat wilt gij daarmede zeggen ?quot;

«Plaats tl dan hier,quot; hernam de andere, en nadat Uilenburg zich naast hem vóór een schietgat geplaatst had, vervolgde hij: «Is die kerel dan zijn leven moede, of denkt hij, dal er geen mensch in het slot is ? Zie eens, hoe hij daar met de eene knie op den kant van de slotgracht ligl, en de diepte der gracht, de brug en het voorhof van achteren bespiedt; hel is een van die llaliaansche ruiters. Mij dunkt, ik zie den Snijder reeds, met geopende pan en de hand aan de lonl, op hem loeren; hoe komt hij dezen dag zoo gehoorzaam? hij stoort zich anders aan mijne orders niet, en wacht zoolang niet, als er Spaansch bloed le drinken vall.quot;

o

• Zie, daar richt do vervloekte vent zich geheel en al op,quot; riep Uilenburg, ik geloot dut hij gek is, of denkt hij, dat wij geen vuurwapenen hebben ?quot;

• Dat zal hij anders ondervinden,quot; riep de Boodschapper: «Blaas hem neer. Uilenburg!quot;

Deze liet zich dit geen tweemaal zeggen en legde aan; doch toen hij de hand aan de lont bracht, liet hij het musket weder z.ikkeii, en zeide mistroostig: »De leepe vogel heeft de Iromp van mijn musket gezien, ofschoon het geen handbreed buiten den muur uitstak; hij ligt achter die hoogte verborgen; ik zie niets dan een gedeelte van zijn hoofd.quot;

• Schiet toch maar toe!quot; riep de Hoodschapper driftig, »cr moet toch een begin aan de zaak gemaakt worden, schiet; al ware het in de lucht.quot;

Uilenburg gaf hierop ten antwoord: «Dan zal ik naar die zijde schieten; ofschoon ze veraf slaan, heb ik toch kans wat te treden : het eerste schol moet raken, anders is de geheele dag ongelukkig.quot; Dit zeggende, liep hij snel naar de andere zijde van de poort, en door een schietgat op de Spaan-sche soldaten aanleggende, die nog geschaard stonden, gaf bij vuur.

De Boodschapper echter bleel waar hij was, en hield den ruiter in het oog. Pas ₄was het schot van Uilenburg gevallen, of een kleine rookwolk vertoonde zich aan een der benedenvensters van het slol ; een vuurstraal volgde, en daanm liet geluid van een schot. De ruiter rit htle zich nu snel in de hoogte, bewoog zich eenige oogenblikken nu eens vóór-, dan weder achterwaarts, evenals iemand, die door den wijn bevangen is; doch eindelijk verloor hij zijn evenwicht, viel voorover in de slotgracht en, uit hooide zijner zwaarte, door de dunne ijskorst heen, die over het water lag.

•Goed getroll'en, Snijder !quot; riep de Boodschapper, terw ijl Uilenburg, die lot hem terugkeerde en door een schietgat zag, zeide : »Wij hebben nu weder bet bewijs gezien, dat de Spanjaarden gek geweest zijn, toen zij onzen Meester Snijder van de tafel hebben afgejaagd, ook mijn schot is niet voor niet geweest; er heeft eenige beweging in de gelederen plaats gehad, en een hunner is denkelijk gekwetst achterwaarts ged ra gen.quot;

Hierop begon hel vuur van het voorhol, en van tijd lol tijd deed zich uit hel slot een schot hooren.

ACHT EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.

Een oogenblik, nadat Velas(|uez was teruggekeerd, bedacht zich Perea, waar hij den aanval zon beginnen, waarna hij aan de werklieden beval, twee der stukken geschut tot tegenover hel slot voort te sleepen, terwijl hij vóór zijne soldaten trad, en hen aldus aansprak : «Soldaten ! de Hertog heeft mij belast met de inneming van het slot; de muiters verwerpen zijne lijfsgenade ; hel staat aan ons, hen met geweld tot de overgaaf Ie dwingen. Soldalen! ruiters ! en gij, brave Velasquez en verdere hoofdlieden ! ik reken op uw moed ; gij zijl nog dezelfden die onder des llertogs oog de rebellen hij Jemmingen verslagen hebt, en u aan de (ieete den naam van ünoverwinnelijken hebt waardig gemaakt ; de genade des llertogs heeft u en mij verkozen om dit land en het huis van Loevestein te hernemen. Wij zullen ons zijn vertrouwen waardig maken: dit zweren wij. Leve de Koning!quot;

» V/Ï'rt el lieij!quot; riepen de soldaten, hunne muskelten in de hoogte werpende en behendig weder vangende, terwijl de hoofdlieden hunne degens dreigend boven hun hoofd heen en weder zwaaiden, de ruiters hunne speren drilden, de vaandrig met het vaandel wapperde, en de krijgsmuziek, dooide trompet van Pedrillo ondersteund, den Spaan-schen marsch aanhief.

Hierna beval Perea aan Velasquez, mei een vijl-ligtal zijner soldaten de twee stukken te volgen, en aan zijne musketiers, de werklieden en busschieters le beschermen, die het geschiet zouden in gereedheid brengen en bedienen. Perea was overal tegenwoordig, en twee treden van hem af verbrijzelde Uilenburg's schot een zijner soldalen den arm, waarna bij aan deze bevel gal zich zooveel mogelijk achter de ongelijkheden des gronds te verbergen, en steeds te schieten op de vensters en de galen, waaruit gevuurd werd ; hij zeil scheen echter het vijandelijke vuur le verachten, en vertoonde zich op de gevaarlijkste plaatsen.

Twee der lange slangstukken liel hij tegenover hel voorhof plaatsen; doch niet vóór de groole poort, die door een uitstekenden hoek gedekt en door het slot bestreken, ook het gemakkelijkst le verdedigen was, maar tegenover den kleinen uitgang, dien hij dus met zijne stukken in bedwang hield. Op deze plaats hadden zijne kanonniers geen gevaar uil te staan dan van de openingen, die hier en daar in den muur en den ronden toren waren ; want daar het voorhof hen dekte, hadden

zij er van liet vuur uit het slot niets te vreezen. De twee andere kanonstukken werden door Velasquez gesteld, en wel tegen liet slot, juist op dc hoogte van de gracht, die tussehen hel slot en hel voor-hol' was. Hierdoor kon hij in het slot hres schieten ; het was in zijne macht de hrug le vernielen en een uitval door de groole poort te verhinderen, ja, hij kon zelfs, door de opening hij de brug, de kogels achter in het voorhof schieten.

Menig arbeider werd gekwetst oi doodgeschoten, eer de stukken goed geplaatst waren, zelfs enkele soldalen, ofschoon Perea dit laatste opzettelijk dooide arbeiders, die Hollanders waren, had laten verrichten : een droevig gevolg van den burger- en religie-oorlog, waarin men op bevel van een vreemden dwingeland dikwijls zijne medeburgers helpt verdelgen.

• Anspessado!quot; zeide Velasipiez lol hem, die op het slot gevangen was geweest, »ik geloof, dat die knapen meer van den oorlog welen dan wij wel denken ; hun vuur wordt ^oed onderhouden, en op mijne eer! het zijn geene scholen in de lucht.quot;

»(iij hebt gelijk, Signor!quot; antwoordde deze: • Vier hunner, die ik gezien heb, komen mij als zeer gevaarlijk voor; zij schijnen voorgenomen te hebben le sterven of te overwinnen, en een zekere droelgeestige beradenheid was in geheel hun gedrag te lezen. Indien de koning, dat God verhoede! de Nederlanden verliest, zal hij brave soldaten verliezen; geloof mij, die het u zeg; ik ken dezen landaard.quot;

• Goed zoo 1quot; zeide Valesquez lol de arbeiders, toen zij de stukken geplant hadden. quot;Plaatst nu de schanskorven, die gij medegenomen hebt, vóór de stukken, — zoo ; zei nu de horden bezijden de schanskorven, en werkt er van binnen aarde legen aan.quot;

Deze haastten zich zulks le doen, ten einde zich voor hel vuur uil het slot te dekken, ofschoon hel opdelven van den harden grond mei vele moeilijkheden vergezeld ging. Toen wendde Velasquez zich tot den Anspessado en vervolgde: «Hel is nog zooverniet, als gij schijnt le vreezen ; de Koning heefl ook nog macht genoeg, al verloor hij dit land; maar hel verwondert mij, u dus le hooren spreken ; gij keurt hun opstand toch immers liet goed ?quot;

»l)e heilige Maagd zij mij genadig ! neen, Signor! ntwoordde deze schielijk; »deii opstand tegen lijn koning kan ik als Spanjaard niet goedkeuren ; laar zij, welke daar die vlag geplant hebben, jn Hollanders ; gij vergeet, Signor ! dat één uwer voorzaten zelf de banier van Kaslilié op de muren van ons Grenada heefl helpen planten, en toch had hij jaren onder hel gebied van Muley-Aben-llassan geleefd ; en al hebben de Mooren ook al eens den tienden penning gevorderd, de Inquisitie was bij hen onbekend, (leloof mij, Signor! voor niet hield keizer Karei hen zoo niet in waarde.quot;

• Hetgeen gij zegt, is, helaas! waar,' antwoordde Velasquez. «God geve, dal gij ongelijk hehl, en dat de Koning spoedig zijn graafschap kome bezoeken !quot; waarna hij overluid vervolgde: «Soldalen ! let toch op het slot; dekt de arbeiders, zeg ik u, en geeft blijken, dat Romero u niet voor den eersten keer het musket in lianden geeft.quot;

Weinige oogenblikken daarna begon het geschut bij het voorhof reeds te spelen, en door dit geluid aangemoedigd en aangespoord, voltooiden de arbeiders spoedig de borstwering, waarna de stukken geladen en afgestoken werden, en door hun gebulder hunne makkers beantwoordden. Sissend vloog het ijzer uit de monden der metalen monsters, die den dood verspreidden, tegen den ouden muur van het slot; maar machteloos viel hel, terugspringende, weder in de gracht.

Toen de kruitdamp opgetrokken was, hoorde men een kreet van woede in liet slot opgaan ; maar door de dikke muren klonk die evenals uil een graf, en een algemeeue ontbranding der mus-kellen antwoordde op liet kanonvuur. De Spanjaarden, door het verlies van één hunner verwoed, bearfhvoordden dit met Imnne muskelten af te schieten, tegen de ramen en gaten, waaruit gevuurd werd, waarna de slangstukken bun donder weder tegen den muur uitbraakten.

«Het komt mij voor, Capitan !quot; zeide de Anspessado legen Velasquez, »dal liet geschut bijzonder goed is; hel zijn vier fraaie stukken, en, zoo ik mij niet bedrieg, worden zij heden voor hel eerst gebruikt.quot;

«tiij hebt juist geraden,quot; antwoordde deze; «zij zijn nog dit jaar te Antwerpen gegoten onder opzicht van den Duitseheii geschutgieter Jacob .longelink ; ik bevond mij toen toevallig in die stad. Deze vier stukken zijn nog geheel nieuw, en dragende vier letters van des Hertogs naam.quot; Dit zeggende, wees hij met een lontstok op een vergulde A, die achter liet laadgat op hel stuk stond, waarna hij vervolgde : «Op de andere serpenlijn staal een L; de slangstukkeii, die bij Signor Perea zijn, dragen de letters I! en A, en men zou dus kunnen zeggen, dat de harde woorden, die uil den mond van Alba zullen komen,

de rebellen spoedig lol rede zullen brengen.

Hetgeen Velasquez door bedaardheid verkreeg, was aan Perea gelukt door dreigen en razen spoediger gedaan te krijgen, en zijne stukken, die met hunne achtereinden naar het Monnikenland gekeerd stonden, hadden hel eerst vuur gegeven; echter niel zonder dat ook bij hein eenige mannen gevallen waren; men hoorde zijne stem boven alles uit. «Laadt, kanonniers!quot; riep bij, «haalt de stukken terug. Kerels! vuur voor den duivel!quot; klonk liet. «Bij San Jago ! musketiers! kunt j;ij dan bet vuur uil dat oude gat niel lot zwijgen brengen, ol vergeet gij kogels op uwe loopen te doen ? Hierop bezijden de stukken omgaande, bega! hij zich naar het voorbol, om door den rook niel verhinderd te worden te zien, ol' bel geschut reeds op den muur gewerkt had. Terwijl bij dit ten uitvoer bracht, viel hem de geuzenvlag, die goed uitwaaide, met de woorden: »Virrnl Ifs Gneux,quot; die er met groole zwarte letters op geschilderd waren, weder in hel oog, en zulks deed hem naar Da Silva omzien.

Voor het eerst van zijn leven een gevecht bijwonende, bad deze jongeling, zonder het te welen en uit een den mensch aangeboren eigenschap om op zelfbehoud bedacht te zijn, zich achter de sol-daten geplaatst, waar hij dus voor hel vuur gedekt was.

Nauwelijks had 1'erea hem gezien, ol hij riep, nog een weinig vooruitgaande, mot eene l'orscbe stem: «Abanderado! (1) Abanderado!quot;

De vaandrig boorde de stem van zijn gebieder, en ofschoon bij hem door den kruitdamp, welke door den wind werd afgedreven, niel zien kon, zoo ging hij op het geluid der slem af, en Perea op zijde tredende, vroeg hij, met de band aan zijn hoed, terwijl het vaandel met den slok op zijn linkerschouder rustte : «Hier ben ik, Signor ! wat wilt gij ?....quot; Doch Perea liel hem niel uil-spreken, maar hem met dreigende blikken aanziende, zeide bij barsch : «Indien de Hertog geweten bad, dat gij u in het gevecht achter anderen verschuilen zoudl, zou hij u, zoo waar als (iod leefl! de banier niel te dragen ■ gegeven hebben ; de slechtste soldaat ol trosjongen van het leger zou zich door de eer, zijner MajcsleiIs vaandel te mogen dragen, nog opgewekt gevoelen en zich onverschrokken vertoonen ; maar gij gevoelt de waarde van bel aan u vertrouwde onderpand niet, en bij San Jago! ik weet niel, ol hel nog

(^1) Vnandeldrager.

niet raadzaam is, een anderen Abanderado aan le stellen.quot;

Zoodra Perea's blik den jongeling gelrollen had, en bij begon te spreken, liet deze zijn hoofd zakken. Een doodelijke bleekheid vertoonde zich op zijn gelaat, lei wijl bij zijne rechlerbaiid onlmoe-digd bij zijn lijf liet nederhangen. Perea, zijne houding gadeslaande, was met de wanhoop, die op Da Silva's gelaat te lezen stond, begaan, waarom bij op een minder strengen loon vervolgde: «Da Silva! wal zal ik aan ines zeggen, als zij mij naar uw gedrag vragen zal ? bedenk dit wél!quot;

Een hoog rood bedekte nu hel gelaat van den Abanderado; een traan ontglipte zijn oog, en viel op het gevest van zijn degen, aan hetwelk een zijden strik, misschien een geschenk van zijne gebelde, was vastgehecht; doch hij antwoordde niel, maar bleef als verplet staan, waarna Perea bijna vriendelijk vervolgde: «tiij ziel. Da Silva! dal hel soldatenleven niet gemakkelijk is, en zonder moed is in den krijg geen roem le behalen: volg mij!quot;

Dit zeggende, trad bij naar hel voorhof toe, en bleef op twintig voets afstand van den muur staan, waarna hij vervolgde: «Wapper nu met de banier, jonkman ! opdat de geuzen niet kunnen zeggen, dat zij zich niet beeft durven vertoonen.quot;

Da Silva deed zooals hem gelast werd, en zwaaide de banier heen en weder.

«Zoo; nu is bet genoeg,quot; vervolgde Perea, «zij hebben ons reeds gezien; let op, dat was op mij gemunt.quot; Dit zeggende, nam bij zijn hoed af en rukte er een veder van af, die door een musketkogel geknakt was. «Deze was voor u bestemd, Da Silva !quot; zeide hij op een gal wijzende, dat even boven bet hoofd des vaandrigs in de vlag was gescholen. »(iij ziel, zij schieten le hoog; een schot veroorzaakt meestentijds meer gerucht dan kwaad. (Ja nu naar Velasquez; vertoon ook daar uwe vlag ; bedenk, dal de plaats, waar hel gevaar het grootst is, ook de plaats van eer is; onthoud, dal een zot zonder noodzaak hel gevaar zoekt en de lafaard hel ontwijkt; maar dat de verstandige man noch hel een noch hel ander doel.quot;

«(ïij keurt mij dus nog waardig hel vaandel te blijven dragen, Signor?quot; vroeg Da Silva, door Perea's woorden weder gerustgesteld.

«Ja, jonkman !quot; antwoordde deze, «de soldaten hebben nog niets van uwe kleinmoedigheid bemerkt; ga mi been en reken op mijne vriendschap.

«Ik dank u, Signor! en zal mij die waardig maken,quot; riep Da Silva, terwijl hij zich, om zijne vijanden le tarten, met bet ontrolde vaandel dicbl

langs den muur van het voorhof cn langs do slolgraclil naar V('l!is(|ucz spoedde.

«Van dien knuap wordt nog iels goeds,quot; zeide Perea bij zieh zeiven, toen hij naar zijne soldaten terugkeerde, »men moet de jongelieden evenals een strijdpaard, eerst aan het vuur gewennen. Wat mij aangaat, het was mij van het hegin af niel vreemd, en nog is de kogel niet gegoten, die Perea zal nederwerpen.quot;

Toen ging het weder voort: «Laadt, mannen! — spoediger, — zet de lading beter aan! —Zoo; vuurt nu!quot; en de muur van het voorhof werd gewaar, dat de aanvoerder der Spanjaarden weder hij hen was. Donderend en als om strijd heukten de slangstukken op het slot en het voorhof; de metalen ondieren handhaafden de kunde van hem, die ze gegoten had, en den naam van het monster, naar hetwelk ze gedoopt waren.

Ten einde de aandacht der belegerden van de batterijen ai te trokken, daar zijne kanonniers nu en dan veel van hel goed gerichte musketvuur te lijden hadden, in weerwil van de teenen horden, die hij van de dijken bij Woudrichem had laten medenemen, besloot hij eenigen zijnor soldaten al Ie zenden om het slot van alle zijden te laten beschieten, en, door het werpen van ladders in de gracht, de geuzen op de gedachte Ie brengen, dal men die zon trachten te overschrijden.'

[T?]Terwijl dus op zijn bevel een ieder zich bezighield, om het slot Ie bestoken, lieten zich van lijd lot lijd de .trom en de schalmei hooren, om door hare krijgshaftige tonen de soldaten aan te moedigen ; doch op het slot heerschte een dpodsche stilte, en geen vroolijke krijgsmuziek werd daar gehoord. Nu en dan blies Pedrillo op zijn trompet, en vervulde de musketiers en vooral de ruiters met een onheschrijfelijken lust om hel voorhof te beladderen ; doch geen hunner waagde hel zonder Perea's bevel zulks aan te vangen, daar een gewisse dood zeker het gevolg van die overtreding zou geweest zijn; de ruiters hielden zich dus onledig met nu en dan het geschut te helpen bedienen.

Al'es dus geregeld hebbende, verzonk Perea in gedachten, terwijl hij tegen een boop rijs en lakkehos-schen leunde. Waar waren de lijden, dat hij op zijn gemak Loevestein en Anna bezoeken kon ? was Van Doorn, was Anna nog op het slot ? Dil raadsel zocht hij tevergeefs op te lossen ; want noch Ie Gorinchcm, noch Ie Woudrichem had men eenig bericht van hen kunnen geven, en geen vaartuig was in de laatste dagen van Loevestein gekomen dan een boot om levensmiddelen in te koopen. Hij hoopte dus, dal de twee wezens, die hij op aarde het meest beminde en haatte, nog op het slot waren. De Emisario was er, dit wist hij ; met woede had hij dien gehatcn muiier gezien; doch den man, die nevens dezen zich boven de poort vertoond had, kende hij niel. Van Doorn had zich tijdens de opeisching aan de zijde van zijn vriend moeten bevinden, indien hij op hel slot was: dit gevoelde hij ; dal deze zich in dit ooogenblik misschien bij Anna bevond, gaf hem nog hoop den medeminnaar te zien, doch vervulde hem tevens met woede. Hij had dan nu den Emisario op zijn gemak kunnen beschouwen. Des boodschappers gelaal was hem zeer bekend voorgekomen ; hij had hem meer gezien, dat was zeker; mnar waar of wanneer, dit wist hij niel. Die gehate, naar wiens bloed hij zoo lang gedorst had, bevond zich nu in de val ; de dood zijner ruiters in de Peel en in hel Monnikenbof zou dan gewroken worden; want ofschoon die man zijn leven één dag, mogelijk twee dagen, door zijn wederstand kon rekken, zoo moest toch de dood het einde zijn : dit stelde bij zeker.

Een oogenhlik zweeg hel vuur zijner slangstukken door eenig oponthoud in het aanbrengen der ammunitie; dit deed hem weder tol zich zeiven komen.

«Ellendelingen!quot; schreeuwde hij, «luiaards! haast u, of, bij San Jago ! mijne vuist zal u leeren de stukken te bedienen. Ellendige Hollanders ! zijl gij bevreesd om de muiters le benadeelen, of zijt gij zei ven misschien reeds met dat kwaad besmet ? Geeft vuur zeg ik, voor den duivel!quot;

Daar iedereen zich haastte, om aan hel bevel van dezen woesteling, voor wien niets heilig was. te gehoorzamen, geraakte alles spoedig weder in orde. De ruiters snelden mede toe; Pedrillo greep den lontstok, en het kanon brulde opnieuw.

NEGEN EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.

In hel slot werd hel vuur met bedaardheid onderhouden, en de Snijder en de Wapensmid, die hel vuur hunner metgezellen bestuurden, gaven bun het voorbeeld in het juiste treilen. Zoodra de stukken, die legen bet slot geplant waren, waren afgeschoten, namen zij hel oogenhlik te baat, dat de kruitdamp opgetrokken was, om, hetzij de kanonniers of de musketiers, die hier en daar verspreid waren, te bestoken. De Snijder deed

dikwijls een verkenning in het slot, en zich aan olk venster of scliielgal een weinig ophoudende, sloeg hij de handelingen zijner vijanden gade, en hield hen tnet zijn musket op een behoorlijken afstand, liet wel gerichte vuur der soldaten verdreef hem echter dikwerf van de eene of andere opening, en had zelfs reeds eenigen der verdedigers door het afspringen der steenschilfers gekwetst.

Terwijl de Wapensmid zich onledig hield, met een musket, dat door een zijner makkers in de haast en de verwarring dubbel geladen was, weder af te trekken, en dezen eenige lessen gaf in hel behandelen van hel schietgeweer, riep de Snijder eensklaps uit: «Zie mij daar nu dien jongen, trotschen pauw eens aan! geloolt hij dan, dat hij onkwetsbaar is, o( dut een Hollander hem niet kan treffen?quot; Dit zeggende, laadde hij zijn musket, en de Wapensmid, die hel weder in orde gebrachte roer aan dengene ter hand stelde, die hel hem gegeven had, keek nieuwsgierig door een der schietgaten, ten einde de oorzaak van des Snijders uitroep gewaar te worden.

Hij zag nu een jongen Spanjaard, met de eene hand op den knop van zijn degen, op hel dijkje, dat langs de gracht liep, heen en weder stappen, terwijl hij met de andere een Spaansche vlag vasthield, die met den stok in zijne zijde rustte. Mij droeg een zwarten hoed met witte vederen, was in geel laken gekleed, en met een fraai gewerkt borstharnas gedekt, waarover een sluier hing. Daar hij zich een eind weegs bezijden de batterij bevond, had hij van hel kanon niets, maar van het slol alles te vreezen, en de Wapensmid kon niet begrijpen, waarom de vaandeldrager zoo roekeloos zijn leven waagde.

«Geef acht!quot; riep de Snijder, zijn musket aanleggende, »zoodra hij weder dezen weg opkomt, zuil gij hem zien vallen.quot;

Op het oogenblik, dal hij met zijn oog over den loop zag, en zijne hand aan den trekker bracht om vuur te geven, hield de Wapensmid zijne hand vast, en zeide schielijk : »lk verzoek genade voor hem; wat kan zijn dood ons helpen ?quot;

«Neem uwe hand weg,quot; riep de Snijder barsch, terwijl de genoegelijke trek, die een oogenblik te voren zijn voorhoofd onlrimpeld had, snel verdween ; «met uwe malle, grillen houdt gij mij maar op ; indien gij mij niet gestoord badt, ware hij er nu reeds geweest; mijn kogel zou hem juist in hel hoofd getroffen hebben.quot;

• Hebt gij vergeten. Snijder?quot; zeide de Wapensmid koel, «dal ik uw zoon en uwe vrouw met levensgevaar hij mij aan huis verborgen hel) gehouden, toen de Spanjaarden hen zochten ? waren dal ook grillen ? Of denkt gij, dal hun leven dal van een kind niet waardig is?quot;

«Neen, ik heb dat niet vergelen,quot; antwoordde de Snijder, zijn musket terughalende. «Mijn zoon! reeds lang geleden heeft het Spaansche lood u getroffen, en uw vader leeft nog,quot; vervolgde hij droevig. «Maar zeg mij, waarom stelt gij belang in den vaandrig? Want indien gij deukt, dal zijn dood ons geen voordeel kan aanbrengen, zoo zal zijn leven ons zulks nog veel minder doen.quot;

«Omdat hij,quot; hernam de Wapensmid, »mij, nu omtrent drie weken geleden, door zijne voorspraak, in den Bosch de poort heeft doen openen, ofschoon eenige soldalen mij wilden aanhouden ; de eene dienst is den anderen waard.quot;

«Het is zoo,quot; zeide de Snijder; «ofschoon ik niet weel, of gij hem een grooten dienst gedaan hebt; hij had anders zijne laatste reis reeds ondernomen zonder tijd van beraad gehad te hebben : doch nu moei gij u niet meer met mijn doen bemoeien, en deze zal voor uw beschermeling betalen.quot; Dit zeggende, legde hij op een Spaan-schen hoofdman aan, die met den vaandrig sprak, en kwetste hem aan den arm, waarop hij gemelijk uitriep: «Dat verdoemde volk staat nooit stil, zijn hart had ik willen treffen; nu zal hij nog een schol kruit noodig hebben.quot;

Terwijl men dus in bel slot al het mogelijke deed om den Spanjaarden afbreuk te doen, zal men op het voorhof ook niet stil; en daar het gevaar aan die zijde hel nijpendst was, was de wederstand er ook het hevigst.

«De muur is in een slechten slaat, lierman!quot; berichtte Uilenburg aan dezen, die bezig was zijn musket le laden, «de bres zal juist in het open vak komen, dat lusschen de wachtkamer en den stal is, ofschoon het poortdeurlje zich houdt, alsof hel van steen was. Hel dakwerk boven die twee gehouwen is ook reeds weggescholen, en de zijmuren, die niet dik zijn, zijn sterk gescheurd ; doch dat is niets; maar de buitenmuur wordt wrak, en dat is erger. Zoo even viel een geheel brok er van met een harden slag naar binnen ; hij zal het evenwel nog wel wat uithouden.quot;

«Hun geschut schiet veeltijds te hoog,quot; antwoordde de Boodschapper, «veel kogels gaan over het voorhof heen, en vliegen tegen den slolmuur aan; het schijnt mij toe, dat de kanonniers hun werk met geen goed hart verrichten ; dit is trouwens ook onmogelijk. Hel is gelukkig, dat de

deur van het poortje zoo dik en mei] ijzer Iip-slagen is, anders zou zij reeds lang onder den voel liggen, en ilc balken waarmede wij haar gestut hehheii, zetten haar ook nog wal sterkte bij. Maar hoe gaat hel mei hel weer?quot; vroeg hij, nadat hij zijn musket had afgeschoten.

»Dut kan niet beier; de wind is west,quot; hernam Uilenburg, »de sneeuw begint te vallen, en zul het muskelvuur daar buiten spoedig doen op houden.quot;

Daarna zette hij een kan mei wijn aan den mond, plaatste zich, nadat hij gedronken had, naast den Boodschapper en begon te schieten.

liet geschiedde, zooals Uilenburg gezegd had ; de fijne, natte sneeuw, die weldra dicht begon te vallen, deed hel vuur _kvan de Spaanschë mus ketiers hoe langer hoe minder worden, totdat hel eindelijk geheel en al ophield. Hun kanon deed zich echter steeds hooren, en werd door de verdedigers van hel .slot, die voor de sneeuw hesclnil waren, en bedaard hun gang gingen, levendig beantwoord.

DE RTI GSTE IIOOFDSTUK.

»lloe gaat het hier, Signor Velasquez ?quot; vroeg Perea dezen, hem op zijde tredende. «Maar ik zie, gij zijl gekwetst,quot; vervolgde hij, op diens linker arm wijzende, om welken een doek gebonden was.

«Zeer goed, Signor Iquot; antwoordde Velasquez. «De wond aan mijn arm heeft niet veel Ie he-duiden ; mijn rechterarm is nog zeer goed in staat om den degen te voeren, als de nood het ver-eischt.quot;

»En heelt hel geschut reeds goed gewerkt ?quot; vroeg Perea, »gij ziet, ik ben gelukkiger geweesl dan gij; men heeft mij nog niet gelroll'en.quot;

»Dat gaat wel,quot; hernam Velasquez; »maar de muren van dit gebouw zijn bijzonder dik en sterk ; zij herinneren mij de overblijfselen der oude Moorsche sterkten, die men bij ons dikwijls in hel gebergte aantreft, en op deze plaats schijnen juist een paar knapen in het slot te zijn, die oogen als valken hebben.quot;

• Zoo gaat hel bij mij ook,quot; antwoordde Perea; • ofschoon ik hen niet gezien heb, zoo word ik hel toch steeds gewaar, als zij vuur geven; want hunne schoten zijn goed gericht; de aanvoerder der rebellen houdt zich zeker daar op, en ik heb gezien, dal gij ook ai reeds menig man verloren hebt.quot;

»Ja, Signor!' zeide Velasquez, nadat Perea geëindigd had, »en het verwondert mij, dat hnn getal niet sinds lang met één vermeerderd is; ik verzoek u onzen Ahaiulerado toch terug te roepen: de jongeling blijft halsstarrig en voor niets zich aan het vuur van het slot blootstellen. God weet hoe het komt, dat hij nog leelt; hij zegt daar te staan op uw bevel. Zie, daar wandelt hij weer heen en weder langs de slotgracht.quot;

Perea zag nu den vaandrig met hel ontrolde vaandel heen en weder gaan; hij begreep al dadelijk, dat dit het gevolg was van zijne bestraffing en naar hem toetredemle, riep hij : »Da Silva! kom hier, wal doel gij daar aan de gracht ?quot;

De vaandrig kwam dadelijk naar hem toe, ter-svijl een blos zijn gelaal bedekte, en vroeg: »\Val hebt gij te hevelen, Signor Capitan ?quot;

• Waarom staal gij daar aan hel water, onder het vuur van het slot, Ahamlerado !quot; vroeg Perea vriendelijk, terwijl hij hem, als teeken van goedkeuring, met de hand op den schouder klopte.

»lk dacht, Signor! dal het vaandel op de plaats van eer staan moest,quot; antwoordde Da Silva.

• Dat is zoo, jonkman!quot; hernam Perea; «maar hoe kwam het u in de gedachten, om die juist daar te zoeken.quot;

«Omdat gij mij gezegd hebt, Signor!quot; antwoordde de vaandrig, »dat die steeds was op het punt, waar het meeste gevaar is.quot;

»(iij hebt gelijk. Da Silva!quot; zeide Perea vriendelijk, waarna hij echter trotsch vervolgde: »er is evenwel een groote afstand tusschen roekeloosheid en lafheid; gij schijnt dit vergeten te hebben, Signor! ik heb gaarne, dal men mijne bevelen nakomt zonder ze echter te overdrijven. Ga nu naar de andere batterij; doch plaats u daarachter en niet daarvoor; verstaat gij mij, Ahamlerado? ik beveel u dit.quot;

Da Silva hoog zich en vertrok, nu echter zijn weg niet langs de gracht nemende.

»lloeveel kerels denkt gij wel, dat er in het slot zijn,quot; vroeg Perea aan Velasquez, die den vaandrig naoogde.

»lk denk een twintigtal, Signor!quot; antwoordde deze.

»Op het voorhof kunnen er ook zooveel zijn,quot; zeide Perea; »zij zullen dus met hun veertigen niet bestand zijn, als wij stormloopen ; want zoodra de bres bruikbaar is, wil ik trachten het

voorhof te bezetten. Ik wenschte echter, dat die verwenschte sneeuw maar ophield ; onze soldaten zijn niet gehard legen ile koude, en de werkeloosheid deugt niet voor hen.quot;

EEN EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.

Tegen den middag gelukte het den Spanjaarden eindelijk, de bres wijd genoeg te maken; het geschut had een groot gal wel ter breedte van twaalf voel in den muur van hel voorhof gemaakt, en de steenbrokken nu binnen- dan weder buitenswaarts doen luimden.

De kortheid der dagen was oorzaak, dal Perea besloot zich dadelijk den tijd ten nutte te maken, ten einde, nog eer de avond viel, zich van het voorhof le verzekeren.

Op zijn bevel werd dus het kanonvuur gestaakt, en de arbeiders en soldaten haastten zich om de droge gracht, die bet voorhof omgaf, met rijs en takkenbossen te vullen. Dit ging echler niet gemakkelijk, en menigeen van hen werd gekwetst, of vond vóór de bres zijn dood, dewijl noch het kanon, dal niet gebruikt kon worden, noch de musketiers, wier wapenen door de steeds vallende sneeuw zeer nat geworden waren, hen konden beschermen legen hel vuur der muskelten van de verdedigers de voorbofs, die zich nu allen, zelfs door eenigen hunner makkers uil het slot ondersteund, op hel bedreigde punt vereenigd hadden.

Toen dit verricht was, en de gracht tol aan den grond gelijk was dichlgeworpen, liet Perea het kanon weder spelen, en bij stond eenige oogen-blikken in beraad, of hij, vóórdat de storm begon, de brug niet zou laten wegschieten om daardoor al degenen, die zich op het voorhof bevonden, den terugtred af le snijden ; doch in de gedachte, dat hij zich dan ook zelven den toegang lot hel slol zou benemen, liet bij de brug in baar geheel, hopende met de vluchtende verdedigers van hel voorhof Iegelijk het slot zelf binnen le dringen.

• Richt uwe soldaten ! en maak hen tol den storm vaardig,quot; gebood Perea aan een onderhopman, en gelastte hem vijftig man in lien gelederen le plaatsen en de muskellen te doen laden.

Nog eens gaven de stukken vuur, en zonden de kogels door de bres tol diep achter in het voorhof; toen sloegen de trommen den storm-marsch; de trompet blies den aanval, en Perea, op een der stukken springende, riep : «Voorwaarts, soldalen ! valt aan !quot;

In den kruitdamp gehuld, snelden deze, met het musket met geopende pan en brandende lont in de hand, naar hel voorhof en over bet rijs, dal in de gracht lag, in de bres.

Hel vuur uit hel voorhof had met het laatste kanonschol gezwegen; doch toen de Spanjaarden, die door huime snelle voorwaarlsche beweging den rook van het geschut voor zich uitdreven, en daardoor en door de sneeuw niet voor zich uil konden zien, onder een luid geroep van; *Es}m-na! Eapaua! Viva cl Rcij (I)!quot; den voel in de bres zetten, riep iemand met een forsche, mannelijke stem, zoodat Perea, ondanks het kanonvuur aan de andere zijde van het slot, bel duidelijk kon verslaan. »Vuur!quot;

Dadelijk werden de Spanjaarden begroet door een moorddadig vuur uit eenige dubbele baakbussen, die met gekapt lood zwaar geladen waren.

•Slaat soldaten! geeft vuur!quot; riep de Spaan-sche hopman, die met den degen in de band naast het voorste gelid stond, toen hij de verwarring , die onder zijne soldaten plaats greep, gemerkt had. Deze gaven aan zijne slem gehoor; zij sloten, over de lichamen hunner gevallen krijgsmakkers heenstappende, weder de gelederen, cn gaven vuur; maar zonder goed gevolg, dewijl hunne lonten, als le lang aan de sneeuw blootgesteld, meest gedoofd waren.

• Met blank geweer dan voorwaarts!quot; riep de hopman, waarop de soldaten de musketten wegwierpen, en hunne houwdegens trokken.

Hetgeen wij hier beschreven hebben, geschiedde zoo snel, dat lusschen het bevel en de uitvoering bijna geen lijd 'verliep.

Twee gelederen waren de bres reeds binnengetreden, en hieven ontijdig hel geroep van : » Victoria (2)!quot; aan; want op hetzelfde oogenhlik werden zij door de verdedigers van het voorhof aangevallen. Ofschoon veel sterker in getal, hadden de Spanjaarden veel tegen, doordien zij alleen borstharnassen droegen, terwijl de geuzen veel zwaarder gewapend en met stormhoeden en helmen gedekt waren.

Vreeselijk werd er van wederzijde gevochten ; één der geuzen vooral, die een ontzettend zwaar

(1) Spanje! Spmije I Leve de Koiniiftl

(2) Zege.

slagzwaard zwaaide, maaide daarmede verschrikkelijk in het rond : hel was de Boodschapper. De sneeuw hinderde de strijdende zeer, maakte dat men niet vaststond, en deed telkens hunne voeten op de natte steenen uitglijden.quot;

De hopman oordeelende, dat, indien hij zijne vijanden tusschen den stal en de wachtkamer kon uitdrijven, hij zijne manschappen zou kunnen uil-breiden, riep : «Hij het leven des Konings, soldaten ! voorwaarts! — voorwaarts, valt aan Iquot;

Door zijne stem en de tonen van Pedrilla's trompet aangevuurd, snelden zij, den dood verachtende, vooruit. Heeds verloren de hrave verdedigers eenige duimen gronds, en reeds zag de hopman het oogenhlik gehoren worden, dat hij hen zou kunnen omvleugelen, toen een hevig vuur, dal uit de gescheurde muren van de helendende gebouwen kwam, midden onder zijne soldaten een vreeselijke verwoesting maakte, en de achtersten in verwarring de bres deed verlaten.

Een korte poos hield de hopman met de dapperen, die hij hem waren nog stand ; doch toen hij de onmogelijkheid inzag om de bres te behouden, riep bij droevig: «Achterwaarts, soldaten!quot;

Voel voor voel verliet hij het voorhof, terwijl hij zijne vijanden, die hem volgden, nog steeds in ontzag hield. Aan de bres slaakten de belegerden hunne vervolging, en hieven toen den luiden kreet van »Vivenl les gueiix /quot; aan.

«Laadt!quot; schreeuwde Perea lot zijne kanonniers. Hij sprong, toen hij zijne soldaten de wijk zag nemen, van hel stuk af, waarop hij gestaan had, rukte den eersten, dien hij terugkwam, den degen uil de hand, wierp hem op den grond, en trapte hel staal met zijne voeten.

«Vuur!quot; riep hij woedend, toen de hopman met hen, die hem getrouw bijgestaan hadden, bijna allen min ol meer gewond bij hem waren teruggekeerd, terwijl de kogels in de bres vlogen, die zoo even door de verdedigers van bet -.lol gelukkig was verlaten.

De trommen en de trompet zwegen, en Perea gat den hopman de hand, zeggende ; «Signor! gij hebt u als man van eer gedragen ; ik ben overu en hen, die u volgen, volkomen voldaan.quot; Doch tegen de soldaten, die het eerst geweken waren, sprak hij geen woord, en keerde hun den rug toe.

twee ilt;;n dertigste hoofdstuk.

«Deze storm is door (Jods hulp gelukkig afge-loopcn,quot; zeide de Hoodschapper tol Uilenburg, terwijl zij bezig waren met de haakbussen te laden.

»Ja, dat is hij,quot; antwoordde l ilenburg; «maar het was dan een moeilijk vechten in dien gang, en die verdoemde sneeuw maakte, dat wij er zoo wit uitzagen als duivels.quot;

«Zeg liever als gieren, die te midden van sneeuw en ijs Loven op hel gebergte elkander de bloedige prooi lictwisleii,quot; hernam de Hoodschapper. «Ofschoon nog levend, droegen wij allen ons doodskleed ; ook zal de hand van een vriend of bloedverwant hel ons niet aandoen, als wij vallen,quot; vervolgde hij somber ; «indien iemand onze lijken behandelt, zal het zeker de scherprechter wezen.quot;

«(iij hoht gelijk, lierman!quot; zeide Uilenburg; «doch dal oogenhlik is nog ver af, en nog menig Spanjaard hoop ik vooruit te zenden, eer ik zelf de groole reis aanneem, van welke nog niemand is teruggekeerd. Maar het schijnt mij toe, dat gij voorgenomen hebt de Spanjaards nu allen op eens neder te schieten. Als de bussen dal maar verdragen kunnen,quot; vervolgde hij, toen hij den Hoodschapper bezig zag mei een der bussen bijna geheel mei gekapt lood en klein ijzerwerk te laden.

«liet hccll geen nood, lilenburg!quot; hernam de andere, «de Wapensmid heeft mij gezegd, dal dit zeer goed geschieden kon, als men de lading maar niet te zwaar maakt.quot; Nu riep hij; «Wakker gevuurd, mannen — goed zoo! laat de Spanjaarden het llollandsche ijzer maar proeven.quot;

»lk geloof dat hel lood velen hunner nog zwaar in hel lijf ligt,quot; zeide Uilenburg lachende, terwijl hij twee bekers wijn inschonk ; »het verwondert mij echter, dal Perea zich achteral heeft gehouden; ik (hu ht, dat hij een heel andere kerel was.quot;

«Laai hem maar blijven, waar hij is,quot; hernam de Hoodschapper drinkende, «hij is gevaarlijker dan irij denkt ; en ik vrees, dat, als zij weder aanvallen, wij er zoo goed niet zullen afkomen j de arme jongen, die aan onze zijde gevallen is, was reeds dood, toen ik hem uil de bres sleepte; hij is ons voorgegaan.quot; Hier zweeg hij.

«Dat ik dien verdoemden hopman niet heb kunnen nederslaan.quot; toen hij hem den doodsteek gaf, zal mij nog lang berouwen,quot; zeide Uilenburg. «Die laatste Spanjaarden stonden pal, en het deert mij, als ik denk, dat eenigen hunner, die nog niet

dood zijn, door hunne eigen kogels aan llenlers worden gescholen. Zoodra wij den doorgang verlaten hadden, zag ik er een op handen en voelen in weerwil zijner wonden, naar huilen kruipen ; maar toen hij in de bres was, en zich verder wilde voorl sleepen, nam een kanonskogel hem hel hoofd weg.quot;

Zoo spraken zij een geniimen lijd, lerwijl zij gedurig hunne musketten op de hallerij afvuur den, hunne makkers aanmoedigden en onderde hand een sluk brood alen.

Reeds begon de avond Ie vallen, en reeds dachten de belegerden, dal de Spanjaarden zich door den slechten uilslag van hun aanval hadden laten afschrikken, toen deze wederom hun kanonvuur slaakten,en de slormmarsch zich opnieuw liet hooren.

«Daar begint de storm, mannen !quot; riep de Boodschapper, «volgt mij naar buiten; maar vertoont u niet voor de bres, voordat de Spanjaarden er in zijn; het mocht eens een krijgslist wezen.quot;

Ter wederzijde van den doorgang stonden Uilenburg en de Uoodschappor, elk met zes man bij zich, met haakbussen en musketten gewapend, en de lont en geopende pan zorgvuldig onder hunne armen voor de sneeuw bedekkende, die echter op dit oogenblik al minder begon te vallen,

• Valt aan, soldaten !quot; riep nu een krachtige stem onder aan den muur, en zij hoorden het volk zich in beweging zetten ; hun gang was echter vast en bedaard, en hun aanval, ofschoon niet zoo ontstui mig als den vorigen keer, scheen echter hardnekkiger volgehouden te zullen worden.

Dc rook was veel minder dan te voren, en daar er weinig sneeuw meer viel, zagen zij de Spanjaarden reeds, toen zij den voet in de bres hadden gezet, liet eerste gelid, uit zes man bestaande, betrad het voorhof; doch daar zij den vorigen keer de slechte uitwerking hunner vuurwapenen gezien hadden, die meerendeels verloren waren gegaan, zoo hadden zij die thans achtergelaten en alleen hunne zwaarden in de hand.

Nu vertoonden zich de verdedigers insgelijks, en stelden zich tegenover hunne vijanden, met de haakbussen in de hand en hunne vorken tusschen de steenen geplant. Toen het derde gelid in den bresmuur stond, en dus eenigszins boven het eerste en tweede uitstak, brak de Boodschapper het stilzwijgen af, dat tot nog toe van wederzijde bewaard was geworden, en hij riep ; •Vuur, mannen Iquot; Degenen, die bij hem stonden, schoten hunne wapenen af, terwijl zij daarop dadelijk hunne zwaarden trokken. Ofschoon velen der Spanjaarden vielen, vulden zij echter de openingen aan, dewijl zij dachten het vuur doorgestaan te hebben; doch toen zij in den rook, die tusschen de muren bleef hangen, wilden Toortgaan, riep Uilenburg: »Vuur, jongens! vuur!quot;

Menig Spanjaard geraakte daardoor buiten gevecht, en weinig had het gescheeld, of zij hadden de bres verlaten, indien niet de achtersten, al voortdringende, dit belet hadden, en zij niet bevreesd waren geweest voor Perea's woede, die luid riep: «Hij San Jam! voorwaarts, soldaten!quot;

Onder hel geschreeuw van: «Val aan, Romero! San .lago! val aan!quot; dat de Spanjaarden aanhieven, en van: «Holland en de geuzen!quot; dal de Boodschapper en de zijnen deden hooren, kwamen zij aan elkander, waarop hel gevecht begon.

Hadden de Spanjaarden vast voorgenomen dezen keer niet terug Ie gaan, maar hel voorhof te bezetten, zoo hadden de belegerden hel besluit genomen, om, het kostte wat hel wilde, de bres te' verdedigen, en aan de hulptroepen, die verwacht werden, den toegang lot hel slot niet te laten benemen.

Terwijl Perea het oog op zijn volk gevestigd had, was Da Silva achter hem omgegaan, en had zich aan de andere zijde der soldalen geplaatst, hel vaandel laag bij den grond houdende, opdat het zijne tegenwoordigheid aan zijn bevelhebber niet verraden zou. De jongeling, nog diep gegriefd door zijne zwakheid, die door Perea was opgemerkt geworden, had vast voorgenomen, zich door hel een of ander stout sink verdienstelijk te maken, en de achting van zijn bevelhebber, die hij dacht verloren te hebben, hel kostte wat het wilde te herwinnen.

Aan Ines dacht hij niet; zij was niet daar om hem terug te houden en hem te verzekeren, dal, al had hij de achting van zijn gebieder verloren, hij toch altijd op hare liefde rekenen kon. Neen ! hij dacht alleen aan de eer; nu hij eenmaal hel vuur doorgestaan, eenmaal een gevecht gezien had, was alle schroom voor den dood geweken, en evenals een strijdpaard, dat, als hel de trompet hoort steken, snuift, en van ongeduld mei de poolen krabt en trappelt, zoo rees ook in hem een onweerstaanbare drift op, aan hel gevecht deel te nemen, en hoe ongaarne wij hel ook zeggen, en hoe vernederend het voor de menschheid ook zij, hij gevoelde een zekere behoefte om bloed te vergieten.

Tevergeefs zocht hij mede in dc bres te dringen ; hel eene gelid na hel andere stond gereed, en de opening was overkrompt met soldaten, die

zijn ongeduld spotachtig opmerkten, en verwonderd waren, dat een baardeloos jongeling hen vooruit wilde gaan.

Een oogenhlik stond hij ontmoedigd ; doch zijn oog langs den muur latende gaan, zag hij, dal de zijde der bres in het geheel niet loodlijnig was, en dat de opening in den muur naar hoven eenigszins binnenwaarts liep; hij oordeelde dus, dat het niet onmogelijk zou zijn er tegen op te klimmen. Met het vaandel op den linkerschouder maakte hij er een begin mede ; hij hield zich mei de handen in de spleten des muurs vast, en zette zijne voeten op uitstekende steenen, waardoor hij iets verrichtte, dat voor elk ander onmogelijk zou geweest zijn.

Door geestdrift opgewonden, jong, sterk en zeer buigzaam van leden zijnde, geraakte hij al hooger en hooger, en in zijn vaderland gewoon den vluggen reebok op het steile gebergte op te zoeken, bereikte bij spoedig, trots den besten Escalador (1), het boveneinde des muurs, sprong op den zolder van de wachtkamer, die door het kanonvuur van zijn dak beroofd was, en ging te midden der gebroken sparren en door de sneeuw voorwaarts. Met het vaandel in de rechterhand slingerde en zwaaide hij het boven de hoofden zijner landge-nooten been en weder onder den uitroep van : Esp ami! IJspaha ! Viva cl Iky!quot;

De Spanjaarden, door dit geroep aangemoedigd, en hun veldleeken boven hun hoofd gewaar wordende, dachten, dat hunne makkers reeds op een andere plaats den muur beklommen hadden, en deel aan de overwinning willende hebben, riepen zij juichende: Victoria, Romero! Victoriaen hieuwen nog teller dan te voren er op in, terwijl Perea met angst het bedrijf van den Ahanderado aanzag en riep : «Voorwaarts, soldaten ! dekt het vaandel.quot;

Toen Da Silva liet gevecht aan zijne voeten gadesloeg, hinderde het hem, dat hij er geen deel aan kou nemen, en zag naar de gelegenheid om, zich hij zijne landgenooten tc voegen, of hunne vijanden in den rug aan te vallen. Helaas 1 niet tevreden mei de vlag op hel voorhof geplant te hebben, ver langde hij nog meer, niet denkende, dat ami zijn strijdlust zoo spoedig zou voldaan worden.

Niet ver van zich af hoorde hij een geritsel: de sparren en pannen werden door een onzichtbare hand verschoven, en eindelijk vertoonde zich te midden van het gebroken en gevallen dakwerk het hoofd eens krijgstnans, die naar alle zijden

(1) Inbreker; letterlijk beklimmer, bestormer; soldaat, (lu- de stormladders opklimt.

omzag; zijn stormhoed, waarop eenige gebroken vederen stuken, was bedekt met sneeuw, die van de zoldering gevallen was; zijn baard en baar waren grijs; zijn oog was dreigend: het was de boodschapper.

Daar hij het vaandel gezien had, en den indruk vreesde, dien het natuurlijk op zijne lieden en de soldaten maken moest, had hij zich voor een oogenhlik aan hel gevecht onttrokken, was een steile sleektrap in de wachtkamer opgeklommen, en stond weldra met hel geduchte zwaard in de hand, en in zijn geheele lengte, tegenover den vaandrig.

«Spanje! Spanje!quot; riep deze, zijn degen trekkende, terwijl hij hel vaandel op zijn linkerschouder met den slok liet rusten en zich ter verdediging gereed maakte.

«Vermetele jongeling ! waaaom blijft gij, of kent gij den Doodschiipper niet? Dwaas! weel gijniet, dal, in den strijd lusschen hem en u, de uilslag niel lang onbeslist kan blijven ? Helaas! waarom treedt gij niet terug? nog is hel lijd, om u naar uwe landgenoolen te spoeden ; of ziel gij niet, dat uw vijand uwe jeugd mei medelijden beschouwt, en weder naar hel gevecht wenschende terug te keeren, hoopt, dal gij met hel vaandel het veld zult ruimen ?quot;

Da Silva zag zijn vijand stilstaan; hij trad naar hem toe, en riep gebiedend : «(Jee! u over, rebel ' leg de wapenen neder, of ik steek u overhoop!quot;

Een droevige, glimlach trok zich om des Boodschappers mond samen; hij hiel met weerzin hel zwaard op, en zeide : «Knaap, geef hier de vlag; ik verlang uw leven niet.quot;

Daar hij zich echter door den vaandrig aangevallen zag, die geen ander antwoord gaf dan: «Viva cl Hen!quot; Ie roepen, nam hel gevecht een aanvang.

Niel lang stond de kans gelijk ; hel was een strijd lusschen een man en een kind, lusschen een reus en een dwerg; alleen Da Silva's vlugheid cn handigheid met den degen voorkwam, dal zijn vijand, ofschoon deze door hel gevecht in de bres reeds vermoeid was, hem niet reeds met de eerste slagen nedervelde.

Nu het gevaar inziende, waarin hij zich en zijne banier roekeloos gewaagd had, wilde de vaandrig terugtreden, en besloot hel vaandel aan zijne landgenoolen toe Ie werpen, en dan, van dezen last bevrijd, hel gevecht mei meer hevigheid door te zeilen; op deze wijze kon hij hel vaandel redden, en, dewijl hij reeds alle hoop op behoud van zijn

leven opgegeven had, ten minste zeil op liet bed van eer sneuvelen.

De Boodschapper, die zijn voornemen raadde, verdubbelde zijne slagen, daar bet hem niet om het leven zijns vijands, maar om de banier te doen was. De Abanderado bad bij zijn terugtrekken eindelijk zijn doel kunnen ten uitvoer brengen ; maar dc wind deed het ontrolde vaandel heen en weder wapperen, zoodnt het den Boodschapper gelukte een punt er van te grijpen. Terwijl hij nu met de rechterhand bet zwaard voerde, deed hij hevige rukken aan hel vaandel, zoodal Da Silva bet met de eene hand niet sterk genoeg kon vasthouden, en het oogenblik zag naderen, dal het veldteeken hem ontrukt zon worden. Mij moest dus besluiten om ól bet vaandel, óf zijn degen in den loop te laten ; hij wilde echter den eed, dien hij in Perea's handen had afgelegd, om nimmer, onder welk voorwendsel ook, hel vaandel uit de hand te geven, stipt nakomen. Zijne keus was derhalve spoedig gedaan; tusschen de schande en de eer was zij niet moeiclijk; hij wierp zijn degen weg, vatte het vaandel met beide handen en riep: «Staat bij, Spanjaarden! slaat bij ! redt het vaandel!quot; terwijl bij tevens een laatste poging tot zelfbehoud aanwendde, en op zijn vijand inliep, om, onder diens armen door, niet aan bel slagzwaard blootgesteld Ie zijn. Doch voordat hem dit gelukte, en eer hij zijn vijand bij bet lijf kon aangrijpen, gaf deze met den knop van zijn zwaard een stoot tegen het borstharnas, zoodal bij achteruit deinsde en zich met moeite op de been hield.

IN'og hield hij hel vaandel vast; nog stond zijn vijand besluiteloos wat te doen, toen de Spanjaarden hun aanval met verdubbelde woede hernieuwden. Dit veroorzaakte zijn val; want de Uood-schapper bief hel zwaard op en bracht hem een geduchten bouw op het hoofd toe, dal slechts door een villen hoed gedekt was.

Zoo viel de moedige jongeling, terwijl zijne lippen zich nog bewogen, en bij den naam van baar, die hem zoo dierbaar was, tevergeefs trachtte uit te spreken. De Boodschapper poogde nu den vaan-delstok aan zijne stervende handen te ontwringen ; doch dit gelukte niet; getrouw had bij bel vaandel bij zijn leven bewaakt; nog na zijn dood hield bij het vast. Met een sterke hand scheurde dc Boodschapper dus de vlag van den slok, knoopte de twee einden aan elkander, en hing haar over zijne schouders.

in dit oogenblik hoorde hij dicht bij zich een

Spaanschen vloek uitspreken: een musketkogel sprong legen zijn harnas af, en een ijzeren gedaante vertoonde zich halverwege boven den muur; doch de Boodschapper lachte boonend, zwaaide het zwaard, en wilde zich weder langs de trap, die hij opgeklommen was, verwijderen. Uilenburg's stem, die luid: «lierman! lierman!quot; riep, deed hem echter naar de zijde van de bres snellen, terwijl hij de pannen vertrad, en eenige sparren, die nog in de hoogte slaken en hem in bet voortgaan hinderden, aan stukken hieuw.

Aan den rand van den zijmuur der wachtkamer gekomen, zag hij bet gevecht onder zich; het gevloek der strijdenden en bel gejammer der stervenden en gekwetsten werden verdoold door hel gekletter der degens en bel gebeuk op harnas en stormhoed.

Nog streed Uilenburg met zijne dapperen aan het einde van den doorgang, en stond er als vast-geworteld ; doch des Boodschappers arm ondersteunde hun wederstand niet, en de Spanjaarden, die dicht in elkander gesloten voorlrukten, stuwden, de aebtersten de voorsten, dikwijls zelfs tegen eigen verkiezing, voorwaarts; een oogenblik nog, en de zonen van Iberië zegevierden op Balo's nakroost.

«Vuur! vuur!quot; riep de Boodschapper met een donderende stem, terwijl hij evenals een geest van verwoesting boven de strijdenden zweelde, en, met den voet stampende, zijn zwaard opstak. Dadelijk, evenals bij den vorigen keer, schoten zijne lieden, die nu slechts naar zijn bevel wachtten, door de scheuren in de zijmuren, midden onder de Spanjaarden hunne vuurwapenen af. Terwijl deze door de verwarring, die hierdoor ontstond, zich slechts bezighielden, om de gelederen weder aan Ie sluilen, sloeg de Boodschapper zijne handen aan de looden gooi, die rondom de wachtkamer liep, en liet zich langs den muur nederzakken. Ken voel of vijf hing hij nu van den grond, toen hij zijne banden losliet en door de hoogte en de zwaarte zijner wapenrusting bijna op zijne knieën en Ic midden van den kruitdamp cn zijne vijanden nederviel.

Doch dadelijk richtte bij zich op, en terwijl hij met een forsche slem: » Vivent les Guch.t ! sla dood ! val aan Iquot; riep, trok hij zijn zwaard, en viel te midden der verwarring, die in den schemeravond in den nanwen doorgang plaats vond, op de Spanjaarden aan, die hem op eenmaal, als door een tooverslag, iti hunne gelederen gewaar werden.

»Leve dr llijodschapper!'' riepen de geuzen, die de stem van hun aanvoerder herkend hadden, en schoon zij hem niet zagen, zijne slagen hoor-

den. Met vertwijfeling lierliaalden de SpaDjaai'deii dezen gevreesden naam, en met angst zagen zij hel bliksemende staal, in de ijzeren vuist gevat, boven hunne hoofden rondzwieren, tevergeefs zochten zij het inden doodsangst op hunne houw-of stootdegens op Ie vangen ; zijne bovennatuurlijke kracht overwon allen tegenstand; zijn harnas weerde eiken stoot af, en nadat de musketten nog eens hel doodelijke lood in de dichte drommen hadden uit-gebraakt, nam de Spanjaard, door een onverwin-lijken schrik bevangen, al brullende de wijk.

Weder zegevierden de Hollanders; weder hadden zij hun ouden roem gehandhaafil, en, ofschoon met wonden bedekt, verzamelden zij zich weder juichende om den Boodschapper ; doch zij slaakten hun geroep van : ygt;Leve hel Vaderland! Leve de /laodseha/ijiertoen zij op diens bevel vier hunner wapenbroeders dood uit de bres droegen.

DRIE EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.

Nauwelijks had Perea hel gevaar, waarin Da Silva en zijne vlag geraakten, bemerkt, of hij riep: «Voorwaarts, soldaten! ondersteunt uw vaandel!quot; en zond vijf en twintig man naar de groote poort van hel voorhof, met last om daar den muur te beklimmen; doch toen zij de ladders wilden planten, dreef hel hevige vuur, dal de Snijder en de Wapensmid uil hel slot onderhielden, hen terug. Toen echter Perea den Hood-schapper de hand aan de banier zag slaan, rukte hij een zijner soldaten een musket nil de hand, en liep, gevolgd door Pedrillo en eenige anderen, naar den muur, maar loste tevergeels zijn wapen; terwijl de trompetter door zijne zware wapenrusting ijdele pogingen deed, om, niettegenstaande de inspanning van al zijne krachten, hel toppunt van den muur te bereiken en den jongeling te redden.

Da Silva viel; het vaandel ging verloren, en Perea sloeg woedend hel musket tegen den harden grond aan stukken; alleen de hoop, dat zijne soldaten zouden zegevieren en hun veldtccken hernemen, matigde zijne drift. Doch toen het terugsuellen van den Boodschapper naar hel gevecht zijne hoop in rook deed vergaan, en ook deze storm vruchteloos afliep, en hij, die hem aangevoerd had, niet terugkeerde, kende zijne woede geen palen meer; zijne oogen rolden wild in zijn hoofd; zijne landen klemden zich op elkander, en ofschoon velen, die bij hem waren, hem dikwijls in zulk een aanval van woede gezien hadden, zoo beelden zij echter onwillekeurig op zijn aanblik terug. «Volgt mij,quot; riep hij, zijn degen trekkende, terwijl hij zijn hoed vast op hel hoofd drukte en vóór zijne speerruiters trad. »Volgt mij, brave speerruiters ! en wijst het laffe voetvolk, dat zijn vaandel verlaten heeft, den weg; uij alleen zult de stoutheid hebben mij te volgen.quot;

De Spanjaard, die den eersten storm had aangevoerd, en die zich, niettegenstaande hij zwaar gekwetst was, niet had willen verwijderen, stond nu op, en daar hij den degen te zwaar keurde voor den door bloedverlies verzwakten arm, trad hij met den dolk in de hand aan de zijde van Perea, om te toonen, dat hij len minste den moed en den wil had om in de bres te sneuvelen. Doch Perea zeide: »l)lijl gij hier. So nor 1 ik sprak niet legen n, maar legen uwe soldaten, indien gij mij een diensl wilt bewijzen, zoo ga naar Diego de Velasquez, en zeg hem, dal hij doet, zooals ik hem bevolen heb: dat hel vaandel verloren is, dal ik zal trachlen het te herwinnen ; dat, als ik dezen keer het voorhof niet inneem, hij mij dood in de bres kan vinden, en dat ik hem dan de wraak en het bevel in handen laat, en verzoek mijn jongsten groet aan den Hertog over te brengen.quot;

Terwijl Pedrillo nu de trompet in de linkerhand hield, den aanval blies, en mot de rechter zijn zwaard trok, riep Perea: »\oorwaarts, ruiters! wraak voor den Abanderado! volgt mij.quot; Woest liep hij nu, met zijn degen in de hand, naar het voorhof, en sprong hel eerst in de bres; daarna volgden zijne ruiters, en achter deze het voetvolk, dat, ofschoon zonder bevel, ten storm snelde en vloekend de zwaarden zwaaide; alleen de werklieden en busschieters bleven over, en hielden zich bedaard bij de stukken. Hollanders zijnde, waren de meestei) reeds heimelijk ten voordeele der geuzen gestemd, en menigeen wenschte, dal de Spanjaarden hun gral mochten vinden in de bres, die hij zelf had helpen openen.

Helaas! waarom wachtte de Boodschapper nog dezen storm af? Hij wist niet, dat Perea dien zou aanvoeren en besloten had te overwinnen of te sterven; maar al had hij dit geweten, dan zou het mogelijk een reden te meer voor hem geweest zijn om te blijven. Het bezit van hel voorhof was van wederzijde een punt van eer geworden; het scheen, dal degene, die het gedurende den nacht in zijn bezit zou hebbeu, den roem van den dag

zou wegdragen; te laat zouden de geuzen zich hunne roekeloosheid beklagen.

Gelijk den vorigen keer, gaven de verdedigers vuur, doch zonder vrucht. Door den voor hunne vijanden nadeeligeu uitslag der vorige stormen opgewonden, wachtten zij niet, lot de Boodschapper hun dit beval. Pedrillo en de zijnen, van het hoofd tol de voeten gewapend, en, uitgezonderd hij zelf, met gesloten helmen aanrukkende, waren bijna onkwetsbaar. Perea bleef, ofschoon hij vooraan was, wonderbaarlijk ongekwetst, nieilegen-staande hij geene andere wapenen bad dan zijn degen en dolk, en zelf geen borstharnas droeg, en hij viel hel eerst zijne vijanden aan.

De ruiters velden hunne speren en omringden hem en Pedrillo; en indien zij zoo bedaard waren voorlgedroagen, zouden zij misschien de geuzen genoodzaakt hebben voor den muur van stalen punten de wijk te nemen ; maar de groole overhaasting, de duisternis en de ongelijkheid van den grond, die door de sneeuw en het bloed glibberig was, verbraken de slagorde, en hel gelukte den Boodschapper en zijn vriend zich lus-schen de speren te werpen.

Een paar Spanjaarden, die den vorigen storm zwaar gewond achtergebleven, richtten hunne hooiden op, en riepen, toen zij hunne landgenoo-len zagen aansnellen »Wraak, Romero! voorwaarts !quot; Doch niet lang hoorde men hunne stem ; zij werden in bel gewoel der strijdenden vertreden, en vermeerderden het getal der dooden in den doorgang; zij ten minste zouden hunne ha-nieren niet weder zien oprichten.

De ruiters, ziende dat hunne speren de uitwerking niet deden, die zij er van verwachl hadden, wierpen ze weg en trokken hunne zwaarden.

Tevergeefs zocht Perea's oog Van Doorn; bij werd hem niet gewaar; maar locn hij hel vaandel zag, dat over den schouder van den Boodschapper hing, riep hij, op dezen aanvallende: «Sterf, Emisario!quot; terwijl hij hem een hevigen stool toebracht, die echter langs zijn harnas afschoot. Deze stool werd onder den uitroep van : • Vaar ter helle, moordenaar! beantwoord mei een houw, die den Spanjaard zeker hel hoofd tot aan de borst zou gespleten hebben, indien bij hem niet behendig op zijn staal had opgevangen , langs hetwelk hel groole zwaard lot de stoot plaat nederdaalde, en baar bijna verpletterde. Vreeselijk was bel gevecht. De Hood-schapper had al zijne oplettendheid en koelbloedigheid noodig om zich voor het lange rapier te veiligen, dal, nu eens zijn hoofd, dan weder de plaatsen, die niet door zijne wapenrusting gedekt waren, bedreigde. Ofschoon over den woedende aanval van zijn vijand verbaasd, en diens behendigheid bewonderende, wachtte bij slechts naar bet oogenblik om weder aanvalienderwijs te bandelen,en schreeuwde, daar hij en de zijnen reeds veel grond verloren hadden: »Vuur mannen!quot; en uit den stal en de wachtkamer werd weder geschoten ; doch de Spanjaarden bekommerden er zich, zoo bet scheen, niet over, en versche soldaten traden in de plaats der gevallenen.

Te midden van den rook en de duisternis begoi. echter de kans in den kamp tusschen Perea en den Boodschapper te veranderen. Nog dekte zich de eerste voor de lievige slagen zfijner tegenpartij; maar toen hij zijn rapier bij ongeluk in bel vaandel slak, bleef hel in de plooien verward zitten. Ulings vatte de Boodschapper hel lemmet met de linkerband, en zijn zwaard in de rechter opheffende dreigde hij Perea hel hoofd te kleven. Deze trad niet terug, en terwijl hij zijn degen uil den ijzeren handschoen van den Boodschapper zocht terug te trekken, greep hij den dolk in de linkerhand om den doodelijken slag te keeren. Zijn blik was even lier, even dreigend als le voren ; het scheen dat hij zijn vijand daarmede wilde verpletteren, en, ofschoon hij hel gevaar kende, waarin hij verkeerde, zoo verachtte hij hel te zeer, dan dal bij de hulp van iemand anders wilde inroepen. Eer echter hel zwaard viel, dal zeker door dit geringe beletsel niet zou opgehouden zijn, gaf Pedrillo, loen hij het gevaar bemerkte, waarin zijn meester verkeerde, den Boodschapper een houw over het hoofd, en indien het niet door D'Avilar's besten stormhoed ware gedekt geweest, die door dezen slag van zijne laatste vederen beroofd werd, zou deze zeker een einde aan het gevecht gemaakt hebben. Dit geval gaf een nieuwe richting aanbel gevecht; Perea kreeg zijn degen weder vrij, en viel op Uilenburg aan, legen wien de trompetter zich met moele slaande hield ; het scheen ol de twee bevelhebbers elkander wederkeerig ontweken, alsof beiden voor hel lol hunner onderhoorigen alles vreesden van den uilslag eener nieuwe worsteling.

Woedend weerden zich do ruiters, en eindelijk stonden de Boodschapper en de zijnen builen den doorgang. Uilenburg viel, terwijl hij een hem door Perea toegebracblen steek ontweek; maar door den arm zijns vriends beschermd, gelukte hel hem ieli weder op te richten; slechts nog één voet

gronds gewonnen, en de Spanjaarden waren meester van hel voorhof. Moezeer beklaagde de Boodscliap-per nu zijne roekelooslicid ; waarom had hij niet liever hel voorhol' prijs gegeven ? Doch mi was het te spade.

«Vaarwel Lilenhurg! — Wijkt naar het slot, mannen ! eer het te laat is !quot; riep de Moodsclmp-per; »ik zal hier blijven om uwen aftocht te dekken.quot; Zich nu op de Spanjaarden werpende, viel hij hen aan mei een gelaat, waarop te lezen stond, dat geen hunner hel voorhol zou betreden dan over zijn lijk. Doch in hetzelfde oogenblik, dal I ilen-burg nog aarzelde te gaan, en zijn vriend iichter te laten, kwamen de Wapensmid en de Snijder, gevolgd door nog eenigc andere mannen, over de brug tot ondersteuning hunner vrienden aanloopen, en wierpen zich op de Spanjaarden.

ISu bevonden zich de vier mannen, die quot;t slot hadden verrast op ééne lijn ; zij waren even lang, bijna even sterk, en hunne slagen even gevaui lijk, ofschoon hunne wijze van strijden niet dezelfde was.

» Voor Holland voorts!quot; riep de Uoodscliappei' bedaard hel zwaard voerende, en zijne slagen kenteekenden zijne buitengewone kracht. «Dood aan de Spanjaarden! wraak voor mijn zoon !quot; riep de Snijder somber, die minder naar verdediging van zich zeiven, dan wel op den dood zijner vijanden zag; hel bloedvergieten scheen hem genoegen te doen ; en als een Spanjaard vóór hem viel, vertrapte hij met welgevallen den zieltogendcn vijand. Uilenburg daarentegen iminlte uit door zijne vlug-beid in hel voeren der wapenen; zijne hem aangeboren vroolijkheid verzaakte hij ook un niet, en dikwerf bootste iiij met ziju mond hel geluid eener trompet na, om Pedrillo te tergen, terwijl de Wapensmid, vau het hoofd tot de voeten met een oude wapenrusting bedekt, zijne kunde in hel scherinen bewees ; want daar hij, nicttegenslaande de duisternis, met hel oog eens kenners het zwak der harnassen zijner vijanden bemerkte, drong zijn puntig staal hun in de borst.

Zoo streden deze mannen voor hun vaderland en voor het behoud van hun leven, en de Spanjaarden verloren weder iels van den gewonnen grond. Het vuur uit de zijmuren was nu gestaakt, en hel optrekken van den damp gaf Perea gelegenheid, om alles beter te overzien. «Voorwaarts. Spanjaarden! voorwaarts!quot; riep hij, woedend omdat bel hem niet gelukken wilde zijne vijanden te verdrijven, die even zoo verwonderd waren, al hunne slagen door hem vruchteloos gemaakt te zien, terwijl zij tevergeefs trachtten dengene te kwetsen, die hun leven steeds met zijn rapier bedreigde.

Uecds sedert eenige oogenblikken hoorde men een geluid, alsof men met een balk storm liep op den ouden, door hel kanonvuur zwaar beschadigden muur van den stal, en eindelijk viel een groot stuk van den zijmuur in den doorgang. De steen-brokken maakten een vreeselijk geraas en verpletterden eenige Spanjaarden ; het stof en de duisternis, gevoegd bij dit ongeval, deden de belegerden echter eenige duimen gronds winnen.

\V oedend over den dood hunner makkers, sloten de Spanjaarden de gelederen weder, en trachtten door bet gal van den muur naar binnen te enteren; doch zij, die den muur hadden doen vallen, waren daarop bedacht geweest. Een helder licht, dot zich opeens in den doorgang verspreidde, wierp een ronden gloed op de strijdenden, en deed de zwaarden als bliksemstralen schilleren ; menige bloedstraal in het aangezicht of aan den arm verried den gekwetste; eenige bossen brandend stroo werden namelijk op de Spanjaarden geworpen. Ofschoon het stroo uitging, als het in de sneeuw en het bloed viel, hinderden echter de rook en de stank de Spanjaarden verschrikkelijk, en toen zij, in weerwil van het vuur, dal hunne haren en kleederen verzengde, als duivels, die vuur nog vlammen vreezen, in het gat wilden klimmen, kwamen hun dichte rookwolken tegen. Het hooi en stroo, dat in den stal lag, had door onvoorzichtigheid der belegerden vuur gevat, en hen zeis genoodzaakt de vlucht te nemen, en door de zuiging der lucht, door de geopende deur, raakte het in brand, en wierp dichte vuurkolommen door het gat in den doorgang, hetgeen de Spanj «arden noodzaakte al \loekende de wijk te nemen, en voor de derde maal het voorhof te verlaten. Tevergeefs zochten zich eenige gekwetste te redden; door hunne vluchtende makkers vertreden, onder de muurbrokken begraven, werden zij door de vlam geschroeid, en ijselijke kreten, van wanhoop en vertwijfeling deden zich hooren, terwijl zij zich zeiven, de geuzen, den Emisario en den Koning vervloekten, en God lasterende den geest gaven.

Nog hield Perea stand; hij wilde aan geen terugtreden denken, en riep woedend: «Wraak! wraak voor den Abanderado!quot; Doch zijne ruiters die het voetvolk zagen vluchten, en door het vuur geheel afgesneden vreesden te worden, sleepten hun aanvoerder, ondanks zijn wederstreven, ach-icrnit. Pedrillo dekte hun altocht; daar zij zwaar

gewapend waren, vreesden zij hel vuur en beveiligden Perea mei hunne lichamen tegen de vlam.

Aan de bres gekomen, hield Perea zich echter aan den muur vast, terwijl; hij zijne vingers in de spleten van den muur zette, en onttrok zich aan de handen zijner ruiters. Wild zwaaide hij den degen, met den dolk in de linkerhand ; en ofschoon zijn hoed was afgevallen, stortte hij zich, evenals een bezetene, met hel ontbloote lioold weder in den rook en de vlam, uitroepende ^»Sta, Emisario! het vaandel! hier is Perea!quot;

«Volgt mij in Gods naam!quot; zeide Pedrillo tol zijne krijgsmakkers, »of hij is verloren,)' en hij liep Perea na.

VIER EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.

Zoodra Uilenburg hel voetvolk de wijk had zien nemen, was hij achterwaarts gegaan, om te zien, of hun wellicht ook op een andere plaats eenig nieuw onheil boven het hoofd hing.

In dit oogenblik kwam de gewonde Spanjaard bij Velasquez aan, en deze haastte zich aan Perea's bevel te gehoorzamen ; spoedig werden de slang-stukken omgedraaid, die hel vernielend ijzer tegen de brug zonden. Fluitend snorden de kogels legen liet paalwerk, waarop deze rustte, en verbrijzelde het, wierpen de leuningen der brug omver, vernielden de huisjes, die achter aan hel voorhof, boven hel water waren uitgebouwd, ol' sprongen, al huppelende over het voorhof, terwijl /ij een breede kloof in de sneeuw maakten, en vonken uit de sleenen deden springen.

Hij dit ééne onheil bleef hel echter niet; eeni-ge muskeliers^'die gedurende den storm de hoop opgegeven hadden om in de bres te geraken, en over Perea's beschuldiging van lafheid verontwaardigd, hadden een paar ladders tegen de groote poort geplaatst. De Snijder en de Wapensmid waren niet meer in hel slot om den muur met hunne vuurwapenen (e bestrijken, en nadat Velasquez eenig volk ter ondersteuning gezonden had, vertoonden zich reedSj halverwege hoven [den muur twee der musketiers, die nieuwsgierige blikken in het voorhof wierpen, en zich gereedmaakten over de borstwering van den muur heen te stappen.

Nauwelijks had Uilenburg dit gezien, of hij begreep, daar hij van twee kanten aangevallen werd, dal hel tijd werd om gebruik te maken van de mogelijkheid, die er nog bestond, om in het slot te dringen; hij gaf een gil van angst en woede, en riep: quot;Herman! de brug bezwijkt; verlaat de bres.quot; lien vreeselijke krak, dien de brug gal, toen ecu kogel het hout deed splinteren, bevestigde zijn gezegde.

•Terug!quot; riep de Boodschapper met een donderende slem, en één zijner lieden, die zwaar gewond in den doorgang lag, maar nog leekenen van leven gaf, over zijne schouders 'verpende, snelde hij, gevolgd door de zijnen, met levensgevaar naar de brug, en over deze in het slot. Perea baande zich docr de vlam een weg op het voorhof, en de musketiers verzamelden zich aan de andere zijde, boven op den muur, en maakten zich gereed om langs de muurtrap af te dalen.

Uilenburg alleen bevond zich op het voorhof om den aftocht te dekken; een vast besluit, dal hij genomen had, om Perea neder te houwen, al moest het zijn eigen ondergang berokkenen, deed hem vertoeven ; hij wilde den Boodschapper van zulk een gevaarlijken vijand verlossen.

Doch toen Perea uit den rook, die hel voorhof vervulde, te voorschijn kwam, en Uilenburg dacht door hem aangevallen te zullen worden, nam bij een andere richting, en begaf zich in de wachtkamer.

De belangstelling, die de vaandrig aan Perea inboezemde, behield de bovenhand op den haat, dien hij den muiters toedroeg, en toen hij de vlam gezien had, die van den brandenden stal over de zoldering der wachtkamer werd heenge-jaagd, wilde hij beproeven den jongeling te redden, zoo hij nog niet dood mocht zijn. De hitte der vlam had wel de sneeuw rondom den vaandrig doen smelten, maar zijne kleederen ontzien.

Toen Perea hem echter opiichtle, was hij reeds geheel verstijfd, en na vergeelsche moeite om den viaggestok aan zijne doode handen te ontwringen, droeg hij hem naar beneden. Hoe woest een mensch ook zij, toch eert hij den moed, en somtijds stelt hij belang in den jeugdigen krijgsman, die vóór zijn lijd dit leven verlaat.

Zoodra Perea verdwenen was, wilde Uilenburg teruggaan; doch toen hij Pedrillo op zich zag aansnellen, bleef hij stilstaan. Met het zwaard in de rechler-en de scheede in de linkerhand, liep deze naar hem toe ; maar daar hij den ring in den Leeuwen-steen, die met sneeuw bedekt was, niet kon zien, haakte zijn voet er in, en hij viel. Ileeds hief

Uilenburg den degen op, om hem, die bewusteloos voor hem lag, don doodsteek te geven, toen zieb op eens een ander denkbeeld van hem meester maakte: bij nam de trompet, die met een koord over Pedrillo's schouder hing, berooide hem er van, en stak zijn hoofd door de koord. Nu dacht hij door een der ruiters, die met opgeheven zwaard op hem aanliep, aangevallen te worden ; doch deze, zijn wapenbroeder op den grond ziende liggen, gaf een gil, en vergenoegde zich met hem op te nemen en hem van de plaats weg te sleepen, waar hij zoowel aan de slagen van zijn vijand als aan het kanonvuur blootgesteld was. Uilenburg liet hem stil begaan; zijn degen eerbiedigde deze daad der vriendschap.

De overige ruiters snelden nu toe, gevolgd door het voetvolk, en evenals een sneeuwval, die van het gebergte afrolt, stormden de musketiers van den muur naar beneden. Uilenburg verliet ook het voorhof; de wrakke brug zwiepte onder zijne voeten, en de kogels verbrijzelden de planken, waarop hij zoo even gestaan had. Eindelijk stond hij op de wipbrug, welke, dicht aan het poortgebouw zijnde, niet veel van het kanon geleden had. Tevergeefs deden de Hollanders moeite om haar op te trekken ; al hunne pogingen waren vruchteloos, daar zij door het uit zijn verband gerukte gedeelte, waarop zij rustte, werd vastgekneld.

Met levensgevaar stond bij aan hel einde van de valbrug, de ijzeren kettingen heen en weder rukkende, om de brug te doen losgaan; doch tevergeefs. In dit oogenhlik scheen het, alsof Velasquez begrepen had, dat juist in het ophalen of neder-blijven der valbrug hel behoud ol de ondergang der belegerden opgesloten lag; althans de kogels vlogen nu hooger en meer langs de muren van het slot, en trillende bewoog zich een der kettingen van de brug, toen hij door een voorbijsnellenden kogel werd aangeraakt.

Helaas! indien er een werd verbroken, was alles verloren. Uilenburg begreep dit ; doch juist door hel stijgen van hel gevaar groeiden zijn moed en zijne vindingrijkheid aan, en gebruik makende van hel Spaansch, dal hij kende, en van de begaafdheid, die hij bezat, om elk geluid na te bootsen, riep bij, alsof Perea zulks deed: »Vclasijucz! cesa lu cl luryo (I).quot;

Zijne list gelukte, en bet vuur zweeg. Maar nu zetten de Spanjaarden ook den voel op de brug.

(1) Velasquez ! stank hut vuur.

J. F. Oltmans, Ilrl slol Loevesltin in 1570. 1.

terwijl Perea, uil de wachtkamer tredende, hen aanmoedigde; en daar hij begreep, dat zijne soldalen zouden terugtreden, indien het vuur weder geopend werd, herriep hij hel bevel van Uilenburg niet.

Als een tweede lloralius Cocles, die, nadat de versterkte berg Janiculus verloren was, de Tiber-brug legen de aanrukkende AVwn'm verdedigde, evenzoo stond Uilenburg daar, en midden op de valbrug posl gevat hebbende, wees hij zijne verwonderde vijanden terug, terwijl hij met zijn degen een halven cirkel beschreef.

Helaas! heigeen door de schrijvers van hel oude Home werd opgeleekend, werd in deu lachtigjarigen strijd legen Spanje, toen de eene heldendaad de andere verdrong, niet eens opgemerkt; of bijaldien de eene of andere waarheidlievende hand deze daad te boek stelde, ging zijn geschrijf bij het ondankbare nageslacht verloren, en men beschuldigt den schrijver van verdichtsel daar, waar hij alleen de waarheid vermeldt.

Reeds hadden eenige Spanjaarden hunne .stoutmoedigheid met den dood bekocht, of zij werden, als zij gekwetst waren, door hunne makkers achteruit gesleept of vertreden. Toen echter de ruiters met gesloten vizieren zich vooraan geworsteld hadden, zocht Uilenburg tevergeefs een plaats voor zijn degen; en het oogenhlik ziende naderen, dat zij den voet op de valbrug zouden zetten, riep hij : • Haal de brug op, of slnil de poort! ik kan niet meer 1quot; besloten hebbende, om, zoo spoedig zijne vrienden de poort zouden dicht gemaakt hebben, het vuur weder te doen openen, zooals hij bel had doen zwijgen, en met zijne vijanden tesneuvelen.

De Snijder en de Wapensmid grepen nu ook den ketting aan, en op het oogenhlik, dat de speerruiters op de brug dachten te treden, opende zich een afgrond voor hunne voelen : de valbrug ging op, en de brug, waarop zij stonden, die daardoor haar steun verloor, begon meer dan ooit Ie waggelen, terwijl eenige geuzen zich boven de poort vertoonden, en op hunne vijanden vuur gaven. Vloekend stielen de ruiters met hunne zwaarden tegen de valbrug en naar hun vijand ; als door een tooverslag werd Uilenburg aan hunne woede onttrokken.

De hoop begon echter bij hen weder te herleven ; want terwijl Uilenburg, om slaande te blijven, zich aan een der kettingen moest vasthouden, begon de brug weder Ie zakken. »llaal op, voor den duivel!quot; riep hij, wild naar bet slot omziênde.

Toen echter de Boodschapper, die zijn vriend

in gevaar zag, nadat hij den gekwetste in een der kamers nedergelegd had, en hezig was geweest een poortdeur te bevestigen, mede de krachtige hand aan den ketting sloeg, en uit al zijne macht trok, rees de brug snel omhoog, zoodat Uilenburg moeite genoeg had, om zich op de been te houden, en langs de treden van de brug af te klimmen.

Toen de brug langzaam in de hoogte ging, bad een der ruiters onvoorzichtig beproefd haar door zijne zwaarte weder neder te halen, en had de handen aan den dwarsbalk geslagen, die de brug in verband hield. Eerst gelukte dit; doch toen de Boodschapper de hand aan den ketting sloeg, was zijne poging vergeefsch, en toen de brug zich in eens snel verhief, verloor hij den grond onder zijne voeten, voordat hij zijne handen kon loslaten.

Zijne makkers zagen, hoe hij daar boven het water hing te spartelen, terwijl hij met zijne voelen tevergeefs onder aan de brug, die schuins naar binnen hing, iets zocht om zijn lichaam te ondersteunen, liet vuur, dal den stal verteerde, verlichtte de brug en deed zijne wapenrusting schitteren. Ofschoon de soldalen aan noordtoonee-len gewoon waren, rezen hun echter de haren te berge, toen zij met woede en angst het lol huns makkers zagen.

Een doodsche stilte maakte plaats voor hun geschreeuw en gevloek ; alleen Perea's stem, die beval een lange ladder aan te brengen, liet zich hoeren.

• Help mij! help mij Iquot; riep de ongelukkige, daar hij zich met de handen niel langer vast kon houden; doch dit geroep en de gewone beweging aan de brug, verrieden juist zijne tegenwoordigheid aan zijne vijanden.

Plotseling slaakte hij zijn angstgeschreeuw, en zich stokstijf latende hangen, lichtte hij zijn hoofd op; hij scheen te luisteren, en door zijn vizier naar iels te zien. Een hoofd vertoonde zich nu boven dal van den ruiter; iemand scheen in het rond te zien, wal of wie de valbrug bewoog.

Niet lang duurde het, of de krijgsman werd den Spanjaard gewaar; een oogenblik zag hij hem scherp aan, en evenals een vogel, die door den aanblik eener slang getroffen, zitten blijft, en hel gebruik zijner vleugels schijnt vergeten te hebben, evenzoo staarde de ruiter door zijn helm, en beproefde niets om zich te redden.

ÖJgt; het voorhof heerschle een doodsche stille, terwijl de krijgsman, die achter de brug was.

zijn arm er overheen stak, en eene hand van den ruiter vallende, die met geweld er trachtte af te scheuren en toen hem dit gelukt was, de andere aangreep. Reeds bielden zijne makkers hem voor verloren, toen hij, eer zijne tweede hand was losgerukt, de eerste weder aan de brug vastklemde. De soldaten hieven een kreet van vreugde aan; doch de geus gaf den moed niel op; hij wilde niel teruggaan, voor hij zijn vijand het leven benomen had. Langzaam klom hij al booger en hooger, en vertoonde zich halverwege boven de brug. Nu maakten eenige musketiers hunne vuurwapens gereed; de schoten vielen, juist toen hij, mei de borst op de brug rustende, zich vooroverboog en daardoor ongekwetst bleef: uit vrees voor bun eigen landsman te treffen, hadden zij een weinig te hoog aangelegd.

Toen de kruitdamp optrok, zagen zij dezen zich nog aan de brug vastgeklemd houden, niettegen-slaande zijn vijand, met de eene gehandschoende hand aan de brug vastgeklemd, de andere van achteren onder den helm des ruiters had gestoken, en hem met geweld zocht los te scheuren. Een oogenblik hield de Spanjaard zich nog vast, doch daar de helm hem onder aan den strot knelde en bijna verworgde, liet hij zijne handen los.

De Spanjaarden zagen dit met verstomming aan; doch weldra hoorde men weder onder hen een nieuwen uitroep vanquot; vreugde; want in hetzelfde oogenblik, dat de geus zich gereedmaakte om den ruiter los te laten, sloeg deze in den doodsangst zijne beide handen om de ijzeren hand, die hem vasthield, en, zich daardoor weder wat lucht verschaffende, riep hij, ofschoon met een zwakke stem : »Wij zullen gelijk naar de hel gaan, geus! Cnrajo!quot; en even zoo onbeweeglijk als bij te voren gehangen had, even zooveel beweging maakte hij nu met lijf en beenen.

»Animo, Diego! animo (1)! riepen de speerruiters, en de hoop opgegeven hebbende, hem gered te zien, zagen zij met vreugde, dat hel hem spoedig zou gelukken, zijn vijand, die reeds moeite had het evenwicht niel te verliezen, met zich mede te sleepen.

Een spottend gelach beantwoordde hun uitroep, en evenals men een adder afschudt, waardoor men zich gebeten voelt, zoo schudde de geus zijne hand, en de speerruiter, die alleen den ijzeren handschoen vasthield, welke zijn dood zonder

(1) Houd moed. Diego 1 houd moed I

wraak moest veroorzaken, viel onder den uitroep: • Heilige Moeder Gods, sta mij bij !quot; al gillende naar beneden.

0|) hetzelfde oogenblik verminderde het vuur op het voorhof door gebrek aan voedsel, en deed hel licht in duisternis verkeeren. INog deden de musketiers, terwijl zich het gekrijsch van eeti steenuil hooren liet, eenige schoten op den geus; doch, zoo hel hun toescheen, geheel vruchteloos.

Een rond gat, dat in het ijs was, en waaruit de modder en hel water opborrelden, duidde de plaats aan, waar de ongelukkige was doorgezakt; en alle hoop opgevende, om hem, zoo zwaar gewapend als bij was, te redden of weder te zien bovenkomen, verwijderden de Spanjaarden zich al vloekende en razende.

De ruiter vond in de modder zijn graf, en toen jaren daarna zijne wapenrusting werd opgehaald, vond men er niels in dan een verteerd gebeente; en tevergeefs trachtte men te raden, hoe het kwam, dat, lusschen de vingers van twee ijzeren handschoenen, een derde, piatgedukt, zat vastgeklemd.

VIJF RN DERTIGSTE HOOFDSTUK.

Geen vroolijk gejuich of geroep van: »Victorie,quot; verkondigde de overwinning der Spanjaarden. Door den dood des ruiters getrolfen, stonden zij in somber stilzwijgen op hel voorhof, en noch hel geluid der trom of schalmei, noch dal der krijgs-klaroen, boodschapte aan Gorinchem's ingezetenen de overwinning der vreemdelingen op Neerland's zonen.

Pcrea merkte dil het eerste op, en zich tol de musketiers keerendc zeide hij: Soldaten! gij ziel, dal niels onmogelijk is; vruchteloos zochlcn de rebellen ons den toegang tol deze plaats te verhinderen, en wij zijn er thans meester van. Indien gij, gehoorzaam aan mijne slem, uw hopman badi bijgestaan,' zou de Abanderado niet gevallen of uwe banier bemachtigd geworden zijn. In plaats dal thans 's Konings wapen in uw midden wappert,quot;of zegevierend [op den muur geplant wordt, is het in handen van een lagen muiter, die hel bezoedeld en zich er mede gedost heelt; de standaard des opstands waait nog op s' Konings slot. Denkl niet aan den dood uwer spitsbroeders dan om dien te wreken, en geeft den moed niet op. Soldaten! als de dag van morgen aanbreekt, zal mijne slem u weder ten storm roepen, en eer de avond daalt, zal Homero zijn veldteeken weder hernomen hebben ; de overwinning van dien dag is aan ons. Leve de Koning I dood aan de rebellen!quot;

«Leve de Koning! leve Perea 1 weg mei de muilerslquot; riepen de soldaten, met de kolven hunner musketten op de steenen stampende. Perea, zich nu naar Pedrillo keeremle, die achter de ruiters stond, en die, onthutst door den val, welken hij gedaan had, aan hel gevecht op de brug geen deel had genomen, vervolgde: «liet is voor hel eerst van mijn leven, Pedrillo ! dal ik u gelasten moet de trompet te steken : of zijl gij dezelfde niet meer, die voor Tongeren de trompetters van Oranje lot zwijgen bracht ?quot;

• Ik ben nog dezelfde, SeiTor!quot; antwoordde deze droevig, »en toch kan ik aan uw bevel niet gehoorzamen, helaas! de geus zal dezen avond de overwinning blazen.quot;

»En waarom?quot; vroeg Perea schielijk. »Gij zult lt;le trompet steken, als ik hel wil; wie heelt u gelast te onderzoeken, of wij de muiters den roem van dezen dag hebben weggedragen ?quot;

• Helaas! Sinor Capilan !quot; hernam Pedrillo, aangedaan, »in het oogenblik, toen ik u uil de bres sleepte, miskende ik voor hel eerst uwe slem en uw gezag; vóór den storm heb ik voor hel laatst de trompet geblazen; een ander zet thans zijne lippen aan het speeltuig, dal ik van u ontving, en dat jaren lang aan mijne zijde hing: ik heb hel verloren.quot;

Perea gevoelde de droelheid des knjgsmans en antwoordde niet; daarom reikle de Irolsche Spanjaard hem voor hel eerst van zijn leven de hand, en zeide: «Houd moed, Pedrillo! morgen haalt gij uwe trompet terug; morgen zal, uw triomfge-schal zich weder doen hooren.quot;

Vervolgens gaf bij bevel om Ie zorgen, dal de brand van den stal geene verdere verwoesting aanrichtte. Daar de zoldering ingevallen was, zoo was hel vuur, lusschen dikke muren besloten, niet gevaarlijk, en de wachlkamer, reeds van haar dak beroofd, en met sneeuw bedekt, bad van de daarvoor heen waaiende vlam geen schade geleden. Op de brug werden op zijn last stukken brandend bout en stroo geworpen, en dil, door den feilen oostenwind aangeblazen, zette de brug weldra geheel in vlam. Nu liet zich hel geschut weder hooren, en, op hel vuur gericht, schoten

100 I⁷-

dc kogels de palen, waarop do lu-ug rustte, aan stukken. Spoedig werd zij geheel vernield; enkele brandende stukken hout, tussehen het gespleten paalwerk gevallen, verlicht ton de rookendo over-blijlselon, die in het water of op hot ijs lagen. Alle gemeonsehap was dus algosloten, allo hoop op ontvluchting den helegerdon honoinen, en, van alle kanten door het water omringd, hlool hun niets meer over dan de dood, indien zij niet ontzet werden.

De twee stukken, die do lires in hot voorhof gescholen haddon, werden voorlgosloopt on hij de andere geplaatst; ja zolfs worden de arhoidcrs, ondanks de koude en de duisternis, genoodzaakt de stukken aan do Waal in batterij te plaatsen, en evenals te voren, naast de schanskorven de horden met aarde te bedekken. Hetzij hij toeval, of door hol bestuur dor busschieters, worden de slangstukken, die de vier lettors van don naam des hortogs van Alha droegen, zoodanig geschikt, dat zij juist liet woord llaiil uitmaakten, tot smaad van den hatelijken afgod, dien zij dienen moesten.

li ij de stukken werd een wacht geplaatst, en rondom hel slot, langs de rivier en naar do zijde van hol monnikonland werden schildwachlen uil-gezet ; ja, uil vrees van onraad, stond de uiterste post een eind weegs er op. Spaanscho muskeliers, die hij de schuiten en vaartuigen de waclil hielden, verhinderden de arhoidcrs zich gedurende den nacht te verwijderen. Ken enkel vaartuig nam echter in de duisternis den tocht naar (iorinchem aan, geladen mei de ovorhlijlsols der dappere verdedigers van hot voorhol; en loon des anderen morgens do dag aanbrak, zag do slillo burger, die zich bij toeval of uil nieuwsgierigheid aan den rivierkant vertoonde, aan de galg op hot eiland de lijkeu der geuzen, die in de bres gesneuveld waren, een ieder ton voorbeeld, bij de boenon opgehangen, en, terwijl hij oen traan uil zijn oog wischte, dacht hij met droefheid aan hel lol, heiwolk hem en zijn vaderland boven hel hoofd hing.

De Spanjaarden legerden zich zoo goed mogelijk in tie gebouwen van hol voorhof of in hel tuinderschuurlje, dat aan de Maas bij don kleinen hof stond. De ongelukkige arbeiders en kanonniers waren ochter gedoomd om in de open lucht den nacht door te brengen, en achter hol voorhof voor de verdedigers van het slot verborgen,'plaal sten zij zich om de wachlvuren, en zochlen zich, door eenig rijs heschul, Ie vorwarmon. Daar zij bier en brood in overvloed hadden, zou hel op andere lijden niet ontbroken hebben aan een vroolijk on-

LTMANS.

derhoud, of aan oen vorlellor van hel een of ander avonlnur ; doch /ij zalen allen stil en zwijgend om dc vuren. Op hetgeen door hen gedurende den dag vorrichl was, konden zij geen roem dragen ; biiime krachten waren nog aan hunne meeslors onderworpen ; doch hun geest was reeds vrij, en loon do dag aanbrak, dal zij hun go-schut legen den Spanjaard richtten, kon men hen van geone vadsigheid of luiheid beschuldigen.

Hel gewoel en gedruisch, dal van te voren had geheerschl, maakte weldra plaals voor eene diepe stilte. De soldalen, vermoeid, en blijde aan hot gevaar ontsnapt le zijn, maaklen zich echter go-reed om hel den anderen dag mol moed en stoutheid onder de oogen te zien ; andoren lieten hunne wonden verbinden, en, aan hol soldatenleven gewoon, vergaten zij den beker niet.

In hel slot heerscblo een akelige slille ; geen licht deed zich aan de vensters zien, en indien men niet geweien had, dat de gonzen er in luiis-vesllen, zon men hel voor onbewoond gehouden hebben.

De Iwee bevelhebbers der Spanjaarden zalen in een kamerlje bij de groole poorl ; hel heldere vuur, dal in de kleine haardslede brandde, verspreidde een weldadige warmte in het vertrek, en kwam de kaars le getnoet, die, in een sink houl gesloken, op de tafel slond, en anders moeite zou gehad hebben om hel le verlichten. Aan hel einde der kamer slond een lange tafel; een man-lel bedekte iels, dat er op lag, doch niet genoegzaam om twee glimmende zwarle laarzen le verbergen, die aan de eene zijde van do lafel al hingen ; een degen zonder scheede, mot een rozen-roode zijden slrik aan hel gevesl, lag op den mantel.

Perea zat aan een tafeltje bijbel vuur; een kan met wijn en twee volgeschonken glazen waren daarop geplaatst; een wiunrood en een hoek kaas lagen in een mand. Velasquez zal tegenover hem, en beiden waren zij te zeer in hunne gedachten verdiept om aan bol ledigen hininer bekers te denkon. Mol droefheid dacht de laatste aan zijne gevallen soldalen. «Helaas ! ' zeido hij bij zich zol-ven, «waarom moesl ik u bier verliezen? indien gij in I rankrijks velden, ol in do verdediging van uw geboortegrond gevallen waart, zou ik uw dood uiel beklagen. Neon ! voor zijn land en zijn vorst te sterven, in hel schoonste lot eens krijgsmans ; ik zelf kan niets meer verlangen ; maar gij, wapenbroeders! gij zijl in een ongelijken strijd gevallen tegen de eigen onderdanen van uw Koning ;

tegen hen, die nog kort geleden u den plm der overwinning :iiin den Franschinan hielpen ontwringen, en indien in zulk een kamp nl geene .schande behaald wordt, helaas! zoo wordt er ook geene eer in verworven.quot;

Droevig streek hij zijne hand over zijn gelaat, als zijn oog op de speer viel, die, van hare ha-nier berooid, in een hoek van de kamer stond. Helaas! hij stelde zich hel oogenhlik voor den geest, waarin hij, die voorbeen altijd zegevierend terugkeerde, zich voor llomero zonder veldteeken zou moeten verloonen ; en ofschoon hem de smaad diep griefde, die op hem en op zijn vaandel rustte, zoo kon hij hen, die er de oorzaak van waren, niet halen. Neen ! zijti hart sprak hen vrij van alle schuld : hoe gaarne zou hij hen onder zijne soldaten geteld hebben! boe gaarne zou bij hen op het veld van eer zijn voorgegaan! Olschoon een Spanjaard zijnde, riep hij bij zich zeiven uil : «Neen ! bel land, dat zulke helden teell, kan niet overwonnen worden ; de zaak, waarvoor zij strijden, kan niet onrechtvaardig zijn,quot; Had de Koning gedacht, gelijk gij, Velasquez ! als Mondragon en andere brave Spaanjaarden, en had bij nooit Alva en zijn beulenrot naar deze landen gezonden, dan had de Kastiliaan steeds op zijne broeders in Nederland kunnen rekenen; vereend hadden zij steeds den Gallier binnen zijne oude grenzen le-ruggesmeten; het Irotsche Albion zou nooit gewaagd iiebben hunne vloten op zee te braveeren, en Spanje zou niet zoo laag gezonken zijn.

Perea daarentegen was bezig aan Alva te schrijven, en, hem verslag Ie doen van hetgeen gedurende den eersten dag gebeurd was. Hij verzweeg echter den dood van den Ahanderado, en denkende de vlag den anderen dag Ie hernemen, had hij besloten den Hertog van deze ramp niets te melden, voord gt;1 zij hersteld was; want ofschoon dil builen zijne schuld geschied was, vreesde hij echter voor hel oploopend gemoed des lierlogs. Nadat hij door een trommelslager den brief naar Woudrichem had laten brengen, mei hijgaanden last om hem nog dadelijk door een man te paard naar 's Hertogenbosch te laten bezorgen, verzonk ook hij in zijne gedachten.

Van Doorn was niet op bet slot, dil wist bij nu stellig; anders had hij hem in de bres aange-Iroll'en. Indien hij er geweest was, dan had hij zich zeker nu reeds van hem ontslagen en zich gewroken. Maar waarom was de watergeus er niet? had hij zich met Anna verwijderd ? Was hij uit gezonden om hulptroepen Ie balen, of bad hij zich 'afharlig aan hel gevaar ontlrokken ? Doch neen! dil laalste kon niet waar zijn ; hij gevoelde dil zeer goed. Was Anna nog in zijne macht? Dil hoopte bij morgen te ontdekken; hij verheugde zich reeds met hel denkbeeld haar alsdan in zijne armen te sluiten. En wal ging hem het lot van den geus ook aan, indien bij baar, die hij beminde, gt;lechls de zijne kon noemen ! Mei schrik, daclil hij, zal zij elk kanonschol gehoord hebben, dat den muur verbrijzelde, en mij haar naderbij hrachl, en D'Avilar zal wel gewaar geworden zijn, dal zijne khiislers spoedig zullen verbroken worden; hij weet echter niet, dat Alva s loorn hem met den dood bedreigd heeft

Toen viel zijn oog op het rapier, dat op den manlel lag, en zijne hand trok zich krampachtig Ie zamen. »lla! morgen zuil gij mij niet ontgaan, gij, Emisario!quot; zeide hij hij zich zeiven: »dan zal geene brug u aan mijne handen onllrekkeii; uw bloed zal mij dat van Da Silva betalen, en reeds voel ik mijn dolk in uw gehaat lichaam dringen. 1 alleen ook haal ik genoeg, om u de eer aan Ie doen, u door mijn staal te doen vallen. Ja, Perea zal zich beroemen over uwe kracht en stoutheid te hebben gezegevierd ; want wal de lage ketters aangaat, die u hijslaan, ik veracht hen en de beul alleen zal hen voor hunne muitzucht straHen.quot;

Zoo zalen deze twee Spanjaarden dan daar, in hunne mantels gehuld, nu en dan slechts een woord wisselende; evenwel was hunne wijze van zien geheel verschillend, ofschoon zij denzelfdeu vijand bestreden. De leeuw treedt terug, wanneer de moedige hond hem nadert; maar wanneer deze hem onvoorzichlig aanvalt, doodt hij hem, ofschoon ongaarne, met één slag. De tijger daarentegen ver-slindl met genoegen het zieltogende lam, dal, de moeder zoekende, toevallig zijn sluiphoek genaderd is ; evenwel vreest hij niet te voorschijn te treden wanneer de koning der dieren hem in hel woud ten strijde roept, en hij veracht de vlucht, als de olifant hem in de vlakte met zijn Iromp bedreigt.

ZES EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.

Op het voorhof brandde een levendig vuur, om hetwelk de ruiters gezeten waren ; door de gehouwen en getiininerten omgeven, zaten zij daar beveiligd voor den oostenwind en buiten het ge-zicht hunner vijanden, dewijl zij het zeker niet raadzaam oi' noodzakelijk oordeelden zich ergens onder dak te begeven, en hel voetvolk hier ol' daar ter deure uit te werpen, hetgeen hun als ruiters van Perea niet ondoenlijk zou geweest zijn. Eenmaal bij hel wachtvuur plaats genomen hebbende, lieten zij zich door de vorst er niet vandaan jagen, en hunne mantels om zich heenslaande, zaten zij, [met de kin op hunne handen rustende, in een kring er omheen. Hun bruin gelaat, dat hunne zuidelijke afkomst verried, werd door de vlam verlicht, en menig lilteeken van vroeger bekomen wonden bewees, dat zij niet voor het eerst ten oorlog togen; ook hadden de meesten hunner den krijgstocht in Italië en Frankrijk mede gemaakt.

Wollen mutsen hadden de helmen vervangen, en deze waren op het harnas geplaatst, dat achter eiken ruiter stond ; dit stelde hen in de gelegenheid om op hun gemak en met eenig genoegen den avond door te brengen ; het zwaard, dal een goed soldaat nooit verlaat, hing aan hunne zijde.

• Dat is een warme dag vóór een kouden nacht geweest, Hernandez !quot; zeide een der ruiters tot hem, die naast Pedrillo zat.

• Dat is het wel,quot; hernam deze. «Jammer maar, dat de arme Diego niet bij ons is. Helaas! toen ik zoo even achter mij zag, verbeeldde ik mij, hem met onze andere gesneuvelde makkers achter ons te zien zitten; doch bet waren onze wapenrustingen.quot;

Zoo spraken zij een geruimen tijd, terwijl de wijnkan steeds de rondte deed. Pedrillo mengde zich echter niet in het gesprek; hij liet de kan altijd voorbijgaan zonder zijne lippen er aan te zetten, ofschoon Hernandez, zijn landgenoot, die hem des morgens, toen hij gevallen was, had weggedragen, en bijzonder met hem scheen bevriend te zijn, hem dikwerl verzocht dit te doen, en reeds gevraagd had, ol hij zich niet wel gevoelde.

Eindelijk bad de een vóór, de ander na over de gebeurtenissen van den dag zijn gevoelen gezegd, en het gesprek dreigde ten einde te loopen, toen Hernandez het woord opnam en zeide :

Ruiters ! ik bedenk iels : zoolang reeds zijn wij allen nieuwsgierig geweest om de wijze te kennen₎ waarop onze makkers gestorven zijn, die den Emisario vervolgd hadden ; waarom is bet noodig hun lot langer voor ons te verbergen, voor ons, die niet aarzelen zouden hen te volgen of hen te wreken ?quot;

quot;(ïij hebt gelijk,quot; zeide een der ruiters; •die aan onzen moed twijfelt, heeft gelogen; ik zweer liet bij mijn zwaard! Komaan, Pedrillo! verhaal ons eens, hoe zich dal heelt toegedragen ; gij weet, dat gij ons volkomen knul vertrouwen; niemand dan wij zal uwe woorden hooren.quot;

Al de ruiters voegden hier hun verlangen bij, waarom Pedrillo, die tol nog toe zijn hoofd in zijne handen had verborgen gehouden, het oplichtte, en de ruiters aanziende, langzaam zeide : • Waarom verlangt gij iels van mij, mijne vrienden ! waaraan ik niet voldoen kan ? gij weet, dat 1'erea mij verboden heeft er over te spreken. Te voren vroeg gij mij, wie de Emisario was, hoe liij er uit zag, of hij groot en sterk was; het is nu onnoodig u dit Ie zeggen : gij hebt hem nu zeiven dezen dag gezien ; gij hebt gezien, hoe hij te midden van het voetvolk is neergevallen, hoe hij hel heeft ternedergeslagen; helaas! gij allen hebt gezien, door wiens hand de jonge Da Silva gebleven is.quot; Hier zweeg hij.

• Dal hebben wij,quot; hernam Hernandez; »maar indien de laffe musketiers hun vaandel beter hadden ondersteund, zoo zou bij er nu geen meester van zijn, Pedrillo! ik geloof, dat gij te groote gedachten van hem hebt.quot;

• En hebt gij dan het gevecht tusschen hem en Perea vergelen, tegen onzen aanvoerder, dien niemand lot nog toe in het behandelen der wapenen heeft overtroffen ?quot; antwoordde Pedrillo somber ; •onderzoekt uwe helmen en harnassen; onderzoekt die uwer gevallen makkers, en gij zult in eiken houw of elke breuk den Emisario herkennen. Indien gij, zooals ik, onzen aan flarden ge-schcurden standaard tusschen de steenbrokken van het oude iMonnikenhofuit hadt zien ophalen, zoudt gij zoo niet spreken van hem, die vuur en water in zijne macht heelt om zijtie vijanden te verdelgen. Helaas, vrienden ! ons, die alleen nog over zijn van de ruilers, die hij verslagen heeft, wie zegt ons, dat bij ons ook niet nog in den afgrond zal medesleepen, en op den rand zal blijven staan, terwijl hij ons nog met zijne bespotting en vervloeking vervolgt!quot;

De ruiters lieten hem echter niet met rust, en waren doof voor zijne weigering ; voor céne reden.

welke hij aanvoerde, brachten zij er lien andere tegen in. Eindelijk gaf Pedrillo aan hun verzoek toe en zeide : «Welaan! indien gij zweert nimmer iels te zeggen van hetgeen ik u zal verhalen, zal ik aan uw verlangen voldoen ; op ééne voorwaarde echter, van mij namelijk morgen hij le staan, indien ik gelegenheid vind om iels lot verderf onzer vijanden te ondernemen.quot;

»\Vij heioven dit op ons ruiterwoord : hel geheim zullen wij in hel graf medenemen,quot; riepen de ruiters. Eenigen gaven hem lol onderpand van hunne belofte de hand; zij schikten allen een weinig nader bij hel vuur om hem heler le kunnen verstaan; loen ging de wijnkan nog eens rond, waarna Pedrillo dus begon :

»llel was in de maand Augustus, dal hel aan Don Juan de Vargas gelukte eenige nadere on-derrichling nopens den Emisario in le winnen. Het was wel hekend, dal hij de briefwisseling lusschen de hoofden der rebellen in Brabant en Holland en den prins van Oranje in Duilschland onderhield; doch op welke wijze bij zulks verrichtte, was nog niet aan den dag gekomen ; het schijnt echler, dal zijn heen- en wederlrekken eenige achlerdocht had verwekt; ten minste alle mogelijk onderzoek werd gedaan, en dezen keer, zoo men dacht, was men hem op hel spoor. Daar Signor Perea zeil in Holland iels te verrichlen had, werd aan Tovilla, onzen hoofdman, door den Hertog de last opgedragen om hem gevangen te nemmi.

»Des morgens verlieten wij met een twintigtal ruiters Den Bosch, en trokken door hel Baven-steinsche in het land van knik, alwaar wij te Houtendonk, een dorp aan de Maas, ons nachtleger hielden. Den anderen dag vervolgden wij onzen tocht langs de rivier over de Lollbeinsche Heide, en trokken des avonds bij Venlo over de Maas, in welke stad wij dien nacht bleven. Nog vóórdat den volgenden morgen de dag aanbrak, zaten wij op, en verlieten de stad, doch verwijderden ons van de rivier, die spoedig door eenige hoogten aan ons oog ontlrokkend werd. Ofschoon niet zeer spraakzaam, richtle Tovilla nu en dan het woord tol mij, die veeltijds naast hem reed. Hij verhaalde mij, dat de herbergier uit hel dorp Lummen een verrader was, dal de Emisario daar dikwijls langs kwam, le zijnen huize hel een of ander gebruikte, en van hem berichten inwon nopens hel rondzwervende krijgsvolk, waarna hij zich, hetzij naar de overzijde der Maas, of door het kreupelbosch eu over de heide naar den Bijn begaf. Door geld omgekocht, had de herbergier aangenomen den Emisario in onze handen te leveren ; dienzellden dag verwachtte hij dezen met gewichtige papieren uit Duilschland, en om den schijn niet le hebben, alsof hij hem verraden had, en om niet blootgesteld te zijn aan de wraakzucht der geuzen, wilde hij hem niet bij zich aan buis, maar, alsof hel bij toeval plaats had, op den weg laten gevangen nemen. Eindelijk kregen wij bij llelfeld de Maas weder in hel gezicht, en kwamen nu spoedig op de plaats onzer bestemming aan. Hel was een groote vlakte, met kleine boschjes hakhout bedekl, die lusschen groote korenvelden stonden ; aan de rivier was hel land meer open en onbebouwd, maar daarentegen mei gras bedekt. Verschillende wegen, die langs het bouwland en de Boschjes naar de rivier liepen, werden door ons bezet, dewijl hel niet zeker was langs welken weg de Emisario zou komen. De paarden bleven opgezadeld onder het geboomte staan, en elk hield zijn oog gericht op den weg, langs welken hij den geus verwachtte. Ik alleen bleel hij den hoofdman, en begeerig, zoo als hij was, om den Emisario eigenhandig gevangen te nemen, beval hij mij, om, als hij bij toeval den weg, waarop wij stonden, langs kwam, mij niet met den aanval bezig te houden, maar hel lecken tot vereeniging aan de ruiters te geven.

• Omtrent een uur of vier hadden wij zoo gestaan zonder iets te zien ; geen reiziger bad ons gestoord, hetgeen op deze eenzame landwegen en voetpaden ook niet le verwonderen was. Een schaapherder, dien wij met zijne kudde aan de rivier hadden gevonden, en aan wien onze hoofdman bevolen had zich niet uit ons oog le verwijderen, dreef zijne schapen been en weder over de grasvelden bezijden den groolen weg, langs welken wij gekomen waren, en nu en dan slechts zagen wij de bewoners van een bouwvallige boerenwoning, die vlak aan den oever lag, vreesachtig het hoofd huilen de deur steken, en naar onze zijde omzien: de nabijheid van ruiters voorspelt den landlieden ook zelden veel goeds. Beeds begon Tovilla ongeduldig le worden en sprak er van, mij naar het dorp te zenden, loen wij de ruiters, die aan de andere zijde van hel korenveld stonden, dat aan onze linkerhand was, naar iets zagen kijken. Nadat zij met elkander gesproken hadden, heslegen zij hunne paarden, velden hunne speren, en hielden zich gereed om achter hel kreupelhout uit le voorschijn te treden. De reden van hun doen durfden wij niet vragen; de diepste stilte

was noodzakelijk. Nadut ik togoii den stam van een boom was opgeklommen, meende ik in de verte tusschen hel hakhout en de korenvelden twee mannen te zien aankomen; doch spoedig verloren zij zich achler hel kreupelhout, en ik zag hen niet meer. De ruiters zagen nog langen lijd naar die zijde : maar eindelijk stegen zij weder van hunne paarden af, en legden zich mistroostig weder in de hinderlaag.

»0p dit ooogenhlik hoorden wij in de verte een luiden gil of schreeuw. Ook de andere ruiters schenen iets vernomen Ie hehhen, en zagen naar onzen kant; doch alles hleef voorts stil, en toen ik vroeg of we zouden opzitten, beval Tovilla mij bedaard Ie blijven. De lijd begon mij nu geweldig lang te vallen; want ofschoon de zon nog niet op bet hoogst was en \\ij voor haar beschut waren, was het echter zeer warm en ik wenschte, dat de Emisario spoedig komen mocht. Een half uur of iels minder mag hel geduurd hebben, toen ik bij toeval mijn oog op het koren richtte, en de aren in hel midden van 'net veld zag bewegen, alsof er iemand in voorlkroop. Hel was juist dezelfde beweging, die ik bel koren bad zien maken, als ik mij in mijne jeugd met Hernandez en andere knapen van mijne jaren builen de stad vermaakte; zoodia een van ons zich in het koren verschool, begon hel graan weder zachljes te golven, en bleef voor het overige slil, zoodat wij dachten, dat het de wind geweest was. Maar hoe zal ik u mijne verbazing beschrijven, als ik u zeg, dal ik een oogenblik daarna hel hoofd van een mensch uit het koren zag steken. Zijn hoofd had hij omwonden met korenhalmen, waarschijnlijk om te minder legen het graan af Ie steken, en hij had bijzonder veel overeenkomst met de heidenscbe beelden van sommige afgoden, die Hernandez en ik in Italic, uw vaderland, aan de oevers der rivieren gezien hebben. Zijn blik bespiedde de ge-heele vlakte; doch toen zijne oogen de mijne trollen, trok hij zijn hoofd snel terug. Mijn twijfel was nu in zekerheid verkeerd ; dadelijk berichtte ik mijne ontdekking aan Tovilla, en greep reeds de trompet om de ruiters te roepen, en met hen bet koren in te sluiten. Deze trok ecliler mijne hand terug; hij had juist even als ik, zeidc bij, naar hel korenveld gezien, maar niets bijzonders ontdekt, en hij wilde door dwaze overijling de onderneming niet te niet doen loepen. Ach ! waarom was Don Lorenzo daar niet?quot;

»VVij kennen allen de verwaandheid van Tovilla,quot; zeide Hernandez; »hel is jammer, dal de jonge edellieden zoo dikwerf den raad van oude soldaten in den wind slaan.quot; Pedrillo nam nu een dronk en vervolgde; «Zeker van hetgeen ik gezien had, hield ik mijn oog op het graan gevestigd, dat zich nu weder zichtbaar bewoog; al verder en verder verwijderde zich degeen, die door het koren kroop en dikwerf was ik op het punt om Tovilla's bevel in den wind Ie slaan en de trompet Ie grijpen, of mij zeiven in hel graan te storten; doch gij zuil hel mij, die steeds gewoon was geweest mijne meerderen Ie ontzien, niet ten kwade duiden, dal ik bleef, en den eersten plicht van een krijgsman getrouw nakwam.

«Kindelijk bewoog zich bel graan nicl meer. Het verwonderde mij nu den Hmisario niet dadelijk in het open veld Ie zien treden; maar naderhand bemerkte ik, wat hem opgehouden had : de looze vos wilde zijn aflochl dekken Onderlusschen maakte ik de paarden gereed, wel denkende, dat we ze spoedig zouden noodig hebben.

«Niet lang daarna zag ik den geus, zoo hard hij maar kon, loopen, en zich naar de rivier hegeven ; ik deed /niks onzen hoofdman opmerken, en vroeg hem of hij dacht, dal hel nog tijd was om werkeloos le blijven. Zijne dwaling zag hij, helaas ! te laat in ; hij wierp zich in den zadel en riep: »Blaas, trompetter! steek de trompet, en volgt mij.quot; Ik deed zoo als hij mij gelastte, en hem volgende, riep ik de ruiters bijeen. In vollen ren ging hel nu langs den nauwen weg; maar aan hel einde van het korenveld gekomci», en denkende de vlakte le bereiken, vonden wij de planken brug, waarover wij des morgens gereden waren, in de drooge gracht geworpen. Vol vuur gaf Tovilla zijn paard le sporen, en sprong over de wijde greppel, die langs hel koren liep. Ofschoon zwaarder gewapend, volgde ik zijn voorbeeld, en het geiukle. Van alle zijden snelden de ruiters toe; maar wij waren de voorsten en joegen door de van schrik ginds en herwaarts verstrooide schapen.

»De Kmisario, die ons dicht achter zich zag, liquot;p nog sneller dan te voren. Zijn mantel iiad hij opgerold op den rug, en een hoed, gelijk de boeren dragen, dekte zijn hoofd ; voor hel overige had zijne kleeding niets bijzonders, en bij droeg noch zwaard, noch degen. Kerst liep hij naar den ingang van de hoerenwerf; doch hetzij hij aan die zijde de ruiters onldekle, die in de vlakte met lossen teugel naderden, hetzij dil even ais met de brug slechts geschiedde om ons op le houden, hij begaf zich naderhand linksaf, en hij scheen zijne

■ • lt;le rivier te willen nemen langs een 'ining, die om het moesland hij het :)|) eens stond hij stil, en Tovillatrok denkende, dat hij alle hoop ü|» heven had en zich te weer wilde stellen. De geus echter zette zijn rechtervoet o|» de planken der oude omheining en zich met zijne gespierde handen opliijschende, klom hij er overheen, en sprong aan de andere zijde neder; wij zagen hem de moesgroenten vertreden, en om het huis heengaan, juist toen wij vóór de omheining onze paarden staande hielden. Over deze hindernis onzen vijand te volgen, was ondoenlijk; al vloekende wendde Tovilla dus' zijn paard, en, gevolgd door verscheidene ruiters, renden wij naar de rivier door het hek, dat de werf afsloot, en dat wij zooeven voorhijgereden waren. Wij dachten hem hier of daar in een. schuur of loods ver-horgen Ie vinden ; doch loen we aan het water kwamen, zagen wij hem in een kleine aak de rivier overvaren, en telkens als hij een slag met de riemen deed, dreigde de kleine schuit te zinken.

«Plotseling deed zich echter onder ons, hoe neergeslagen wij ook waren, een vreugdekreet hooren. De ruiters, die ons gevolgd waren, hadden namelijk de deur van het hoerenhuis met de achtereinden hunner speren opengestooten, en den hoer uil het huis gesleept, hem met den dood dreigende, indien hij ons geen middel aan de hand gaf om onzen vijand te achtervolgen. Deze nu reeds de overzijde hereikt hehhende, stapte aan land, wierp de riemen aan den oever neder, liet het aakje aan den stroom over, en spoedde zich naar het gehoomle, dal zich een eind weegs van den oever vertoonde.

»De boer, voor Tovilla gehracht zijnde, smeekte om ontferming, en heluigde den persoon niet le kennen, die zijn schuilje gebruikt had.

• Indien gij ons [in de gelegenheid stelt, [om den geus le volgen, zijn deze goudstukken voor u,quot; zeide onze hoofdman; «indien gij dit echter niet doel, zoo nemen wij u mede naar Den Bosch, en De Vargas zal wel welen, of gij den Boodschapper kenl of niet.quot;

«Een oogenblik stond de boer bedremmeld; docli het gezicht van hel goud en de vrees voor de gevangenis en den strop deden hem zijne spraak terughekomen.

«Het heugt mij nog. Mijnheer!quot; zeide hij, «dal hier in bel jaar I'üd eenig paardevolk over de Maas trok van het leger, dat de graaf van Buren naar Duitschland voerde, om den proleslantschen vorsten.

die zich legen keizer Karei hadden verzet, den oorlog aan te doen. Ofschoon het toen winter was, volhracblen zij gelukkig den overtocht, even heneden mijne woning; maar nooit heb ik het echter gewaagd, en het kan niet zonder gevaar geschieden. Indien uwe Edelheid dil echter niet wil wagen, weel ik niet, waar gij de rivier zoudt kunnen overtrekken, dan te Venlo, en, ofschoon onschuldig, zuil gij mij, armen man, moeten medeslepen en mij van mijne vrouw en kinderen scheiden.

«Dadelijk gaf Tovilla mij bevel den boer achter mij op hel paard te nemen, daar ik lichter dan de ruiters gewapend was, en wij begaven ons naar de plaats, waar de overtocht beproefd zou worden, terwijl onze vijand, die zich zeker reeds gered achtte, door hel geboomte niet meer voor ons zichtbaar was. Dicht ineengesloten, begaven wij ons zachtjes aan te water; wij hadden de speren geveld en bielden ze onder de armen vast, zoodal wij een schier onverbreekbaar driekant vormden. Ik bevond mij aan de uiterste punt, en reed dus hel eerst in de rivier ; de andere hoek ving den stroom op, en hier stond onze hoofdman, die het beste paard bereed en hel zekerst op de been was. In het eerst ging het vrij goed : hel water was bijzonder laag en de stroom met sterk, dewijl deze door een uilspringenden hoek lands werd afgekeerd, en onze paarden, die elkander steunden, gingen voorzichtig voorwaarts. Toen wij echter in het midden der rivier kwamen, verloor mijn ros hel eerst eensklaps den grond, en moest zwemmen. Dil viel het dier zeer moeielijk, daar het twee mannen te dragen bad; ofschoon het niet voor hel eerst was, dat het een rivier overtrok. De andere paarden moesten nu insgelijks zwemmen, hetgeen eenige verwarring veroorzaakte, en ons bijna te veel had doen afdrijven, indien de hoer ons niet gewaarschuwd had.

Eindelijk waren wij het diepste der rivier gelukkig voorhij, en onze paarden konden weder staan; maar de ruiter, die, uil vrees voor het water, zich het laatst in de rivier begeven had, en dus de achterste punt van hel driekant uil-maakte, gal nu onvoorzichlig zijn paard de sporen waardoor hel begon te steigeren, en zijn berijder, die ongelukkig zijne speer losliet, medesleepte en van ons verwijderde. Mem Ie helpen, was ons onmogelijk ; wij zagen hem, onze hulp inroepende, met paard en al verdrinken. Hij was de eerste, die dezen dag het leven liet; wie de laatste zou zijn, wist ik toen nog niet.

• Aan de overzijde gekomen, zette ik den boer af, die, zijne belooning ontvangen hebbende, zeil moest zien, hoe hij naar zijne woning zou terugkomen. ik nam de speer van den omgekomen ruiter in de hand, cn nu ging het weder voorwaarts ; doch welken weg te volgen? De Emisario had zich in het Keizershosch geworpen; maar ol hij er nog in was, dan oi' hij zich naar de Lot-themsche Heide begeven had, was ons onbekend. Vijf ruiters werden dus afgezonden om te verhinderen, dat hij over de heivlakte kon ontsnappen, zoodra hij het bosch verliet: ik en de overigen traden in hel hout. Op ééne lijn voortgaande, zetten wij onze paarden aan, in de hoop van hem spoedig in te balen. In het eerst was hel geboomte vrij open, en stelde ons in slaat om ver van ons af te zien; het kreupelhout werd echter hoe langer hoe dichter, hetgeen ons noodzaakte den dral te verminderen. Ofschoon wij, zoo voortgaande, al een goed gedeelte van den zoom van het bosch doorzochten, vreesden wij echter, dat, zoo hij zich steeds zuidwaarts gespoed had, hij nu reeds buiten het bereik van onzen linkervleugel zijn zou, en zich in hel diepst van het bosch voor ons zou kunnen verbergen; geen kreupelbosch, dal groot genoeg scheen om zich er in te versteken, bleel ondoorzocht. Tovilla was nu voorzichtiger geworden, en de punten onzer speren zouden den Emisario er spoedig uitgejaagd hebben, als hij er zich in bevonden had.

Eindelijk werd het geboomte minder dicht. Toen ging hel weder spoedig vooruit, en na eenigen tijd voorlgedraafd te hebben, traden wij uit hel hout, en — zagen den Emisario vóór ons uil! Het veld was vlak, zoo ver men zien kon ; hij was dus in onze macht. Met gejuich voegden zich de ruiters, die het bosch omgereden waren, bij ons. Vroolijk stak ik de trompet, en even als hel hert spoediger vliedt, als hel den hoorn des jagers hoort, even zoo versnelde ook de geus zijn loop, toen hij ons, die hij nog aan de andere zijde dei-Maas waande, lol zijn schrik achter zich gewaar werd ; pijlsnel liep hij dus over een houten bruggetje, dat over een smallen walerstooin lag. Een oogenblik daarna kwamen ook wij aldaar aan, en, daar de kleine brug zeer wrak en smal was, konden wij er maar één voor één tegelijk over. Hel gras, dal den grond bedekt had, sedert wij bet bosch verlaten hadden, had nu opgehouden ; de kleur er van was aan deze zijde van het watertje donkervaal; een enkele grasscheut ver-loonde zich slechts hier cn daar, en de veenachtige grond bewoog zich onder de voeten onzer paarden, toen wij langs groote hoopen turf heenreden, die huishoogjop elkander was gestapeld. Reeds scheen de Emisario vermoeid te zijn; want zijn loop had hij in den slap veranderd^ en ofschoon wij hein in onze macht dachten te hebben, zag hij niet om, cn scheen zich om onze vervolging niet te bekommeren. Nu eens rechts, dan links gaande, deed hij even als een wandelaar, die nu eens deze, dan weder gene zijde van den weg kiest, naardal hem die hel gemakkelijkst voorkomt.

• Eensklaps hield Tovilla, die de voorste was, zijn paard slaande, en toen wij hem inhaalden, ontdekten wij er spoedig de reden van; onze paarden trapten met hunne poolen door den zach-ten grond en werden er in vastgezogen. Onmogelijk was hel dus met hen voort te gaan. De hoofdman gaf wel zijn ros te sporen ; doch toen hel arme dier zich had losgewerkt, zakte hel er een eind verder nog veel dieper in. Hij gelastte ons dus af te zitten, en beval mij, ondanks mijn tegenstreven, bij de paarden te blijven. Vruchteloos had ik hem op den weeken grond voorzichtig te zijn; maar hij antwoordde mij barsch, dat de grond, die een muiter droeg, niet zou weigeren eenige brave ruiters te dragen. Zijne lieden beval hij, niet te dicht bij elkander te gaan en hem te volgen ; bij nam een pistool in de linkerhand, dat hij gedurende den overtocht van de rivier uit voorzorg tegen het natworden had beveiligd, en verwijderde zich. Door dit een en ander geraakte onze vijand weder een weinig vooruit; doch door zijne vermoeidheid zou hij het spoedig niet langer uitgehouden hebben ; ook begon hij hoe langer hoe zachter, en zelden in eene rechte lijn voort te gaan. Al dichter en dich-'er kwamen de ruiters hem bij, zonder dat hij zich verwaardigde om te zien, en ik] hield hem voor verloren, toen ik op eens een luid -gegil en geschreeuw onder mijne makkers hoorde. Helaas! de dunne korst, die een diep moeras in deze be-driegelijke landstreek overdekte, was onder hunne voelen en door de zwaarte hunner wapenrustingen gebroken: zij zakten er door. Eenigen wilden dadelijk lerugkeeren. toen zij het lot hunners makkers zagen; doch, hetzij ze met te veel overhaasting te werk gingen, ol dal de grond door hun eersten gang reeds te veel geleden had, zij ondergingen hetzelfde lot. Akelig was hel, hel gevloek en gekerm der in den modder smorende ruiters te hooren. Hoe meer moeite zij aanwendden om

zich te redden, lioe meer zij begonnen le zakken: de ijzeren harnassen, die zij droegen, trokken hen naar beneden. Eenigen hielden zich aan hunne speren vast, die zij dwars over den grond legden om hen voor een oogenhlik hoven te houden, maar door hunne zwaarte en de beweging, die zij maakten, sneed het hout der speren door de vale aardkorst, en ook zij ondergingen het droevige lot. Alleen Tovilla stond nog overeind : licht gewapend, jong en vlug zijnde, had hij zich tot nog toe op de been weten le houden ; mogelijk wel, omdat hij steeds den Emisario op den voet volgde, die in dit verdoemde moeras den weg scheen te kennen; want dikwerf verliet hij de richting, in welke hij eenige stappen gedaan had, om een andere in le slaan.

Zijtie ruiters ziende verzinken, haastte de hoofdman zich zijn vijand in te halen, en, evenals dezen avond met den ongelukkigen Ui ego, dacht ik, dat ten minste de wraak zou bevredigd worden. Plotseling stond de geus stil. Was hij het spoor bijster; dreigde de grond ook onder zijn zwaar lichaam te verzinken, of wilde hij, een vaste plek gevonden hebbende, het gevecht beproeven ? — Nu viel er een schot, dat dadelijk door een tweede gevolgd werd, en toen de kruitdamp optrok, zag ik slechts één man overeind staan; helaas! hel was de Emisario....quot;

»Was Tovilla dan gevallen?quot; vroeg een der ruiters, die allen aandachtig hadden toegeluisterd, zonder echter nu en dan de wijnkan le vergeten.

•Ja !quot; hernam Pedrillo droevig, »en toen ik om verder te kunnen zien, op mijn paard ging slaan, zag ik den vervloekten geus zich in de verte verwijderen. De hoop, dal de bedriegelijke grond hem ook zou doen omkomen, is niet vervuld : gij weet het allen. Op de plaats, waar ik onzen moedigen, doch, helaas ! te opgeblazen hoofdman voor het laatst had zien staan, zag ik niets meer; zijn hoed met witte vederen duidde de plaats aan, waar bij zijn jeugdig leven geëindigd had. Mijne makkers waren ook allen verdwenen; — hier en daar slak alleen de punt van een speer uit een met modderig water gevuld gat.

«Eenzaam en alleen nam ik den terugtocht aan met de paarden, die van hunne berijders beroofd waren; gij weel in welken toestand ik in den liosch aankwam.

• Een zware ziekte wierp mij op hel ziekbed neder, en nog het stilzwijgen, dat mij aanbevolen werd, noch Alva's dreigen, noch Perea's woede en de spionnen van De Vargas, konden den Emisario ontdekken of de dooden in het leven terugroepen.quot;

«En werd men niet gewaar, waarom degene, die zijne komst verried, hem niet in onze banden overleverde ?quot; vroeg Hernandez.

«.quot;Veen,quot; zeide Pedrillo. •Sedert dien tijd zag men hem niet weder; hij was verdwenen. De boer, dien ik op mijn paard gehad had, heeft mij echter onlangs verhaald, toen ik hem in den Bosch op de markt toevallig ontni' ette, dal men zijn lijk bij den oogst in hel koren heeft gevonden ; hij beeft dus loon naar werk gekregen.quot;

Hier hield Pedrillo op, en zijn hoofd weder in zijne handen verbergende, bleef hij stil zitten, terwijl de ruiters elkander de hand gaven, en zwoeren den volgenden dag den dood hunner makkers op den Hoodseb ipper te wreken.

ZEVEN EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.

Van lijd lot lijd liet zich de slem der schildwachten hooren, die elkander toeriepen, en, in hunne manleis gewikkeld, driftig heen en weder stapten om zich te verwarmen; de koude was ook ondraaglijk, en met ongeduld haakten zij naar hel oogenhlik, dat zij afgelost zouden worden. Ofschoon men oppervlakkig niet zien kon, dal de geuzen nog op de been waren, zoo werden de Spaanjaarden het toch gewaar; want gestadig werd het geluid van bijl-en hamerslagen gehoord. Elke slag dreunde door de gangen van hel oude gebouw, en verkondigde den musketiers, dal hunne vijanden ijverig bezig waren om alles tol verdediging gereed te maken. Hel vuur en de vallende munr van den afgeloopen dag kwamen hun weder in de gedachten, en zij zagen met verlangen en schrik hel oogenblik te gemoel waarop zij den voet in hel slot zouden zetten.

Er was omstreeks een uur verloopen, nadat Pedrillo zijn verhaal geëindigd had : eenige ruiters hadden zich bij het wachtvuur nedergelegd, Ier-wijl de overige nog zaten te pralen, en de wijnkan niet lieten rusten, toen hel gerucht in hel slot ophield.

• Die satanskinderen schijnen hun werk verricht te hebben,quot; zeide Hernandez, bel vuur met de ijzeren scheede van zijn zwaard wal oprakelende, en er een stuk hout op werpende, »en hij.

die morgen hel eerst het oude fort himiendringl, mag wel voorzichtig zijn; wal mij betreft, ik hoop dit voor een ander over te laten.quot;

Dat had ik van u niet verwacht; zeide een der ruiters; een hraaf krijgsman moet niets vreezen ; ook zou het voor het eerst zijn, dat .ïij achteraf hleelt.

»Kn met reden,quot; hernam Hernandez. «Indien wij met goede katholieken te doen hadden, zoudt gij mij nl l zien aarzelen, om een ander vóór te gaan; maar met die verdoemde ketters is het heel wat anders; en zoo vast als ik gelool, dat de heiligen ons bijstaan, even zoo zeker hen ik ook, dat de hooze geest hun zijne hul|i verleent. Hoor maar eens, daar heginnen zij hun helscl» gezang !quot;

Op dit oogenhiik hoorde men ook een dof gezang in het slot; het waren manhafte, doch ruwe klanken, en door de dikte der muren was het, alsof de booze geesten, na hun werk in bot duister verricht te hebben, in de onderaardschc gewelven van het kasteel den lofzang van hun meester aanhieven. Het gezang was langzaam en statig, evenals een lijkzang, maar ging spoedig ineen krach-tigen triomfzang over, toen het, door bet geluid eener trompet ondersteund, en onder het gekletter van tegen elkander aangeslagen degens en zwaar den, een einde nam.

Ook de ruiters, die geslapen hadden, richtten zich op, door het gezang of door hunne makkers gewekt. Zonder een woord te spreken, zagen zij met verbaasde blikken naar de muren van het slot op, en luisterden aandachtiir, zelfs nadat het bad opgehouden. Hun bruin gelaat was bleek; was het van koude, woede of schrik ? Wij gelooven het eerste, daar bet onrechtvaardig zon zijn ben van vreesachtigheid verdacht te houden.

»Zij hebben zeker hun zwanenzanit gehouden, indien God bet wil,quot; zeide Hernandez eindelijk tegen Pedrillo. «Evenwel had ik nooit gedacht, dat uwe trompet nog eens door de geuzen zou gebruikt worden.quot;

«•En ik nog minder,quot; hernam deze droevig; en ofschoon dit hun laatste gezang wezen kan, zoo is het niet gezegd, dat wij ons over hun val zullen kunnen verheugen. Helaas! met mijne tmin-pet hebben zij mij het leven ontnomen; dit is zeker. Mijn speeltuig zal niet meer, gelijk weleer, de meisjes en vrouwen huilen de deuren lokken, als wij door de steden en dorpen trekken ; geen toon laat zich meer hooren ; alles is om mij zoo stom als bet graf; waarom zou ik dus nog aarzelen om ook daarin neder te dalen ?

• En waarom dat?quot; zeide de jongste der ruiters. »Een krijgsman behoeft nooit naar den dood te verlangen, die hem eiken dag omringt, wanneer ik een paard of een speer verloor, zou ik dadelijk een ander nemen ; ik weet niet, wat n zou verhinderen een andere trompet te nemen.quot;

»ISeen! dal kan ik niet,quot; hernam Pedrillo. «Toen mijn arm paard op den dijk onder mij bezweek, heb ik een ander genomen ; maar niets kan mij mijne trompet vergoeden: gij zult er dereden van vernemen. Toen ik voor de eerste maal met mijne trompet, mij door Don Perea geschonken, in Spanje bij de ruiters verscheen, zetl'en wij ons na de monstering onder het geboomte neder om te drin ken, terwijl een oude heidin ons voor eenig klein geld de toekomst voorspelde. «Zorg steeds, mijn zoon!quot; zeide zij, «dal het blinkend speeltuig, hetwelk aan uwe zijde hangt, u nooit verlate; hij, die het bespelen zal, zal uw ergste vijand zijn ; als gij bet verliest, zijl gij verloren, en in het oogenhiik, dat gij hel terugvindt, vindt gij ook den dood.quot; (Üj zult zeggen, dat een goed Christen geen geloof moet slaan aan de gezegden van zulke ongeloovigen ; maar, helaas! hoe is dil mogelijk, als ik u zeg, dal zij Diego voorzegd heeft, dat hij in het water zijn leven zou verliezen ?quot;

«Dat is vreemd,quot; zeide een der ruiters ; «maai' het is niet gezegd, dalai hare voorspellingen even goed zullen uitkomen.quot;

«(Jij hebt gelijk,quot; hernam Hernandez, «ofschoon het oude wijf zeer dikwerf de waarheid beeft geraden, sla ik ook niet veel geloof aan hare gezegden; ten minste tot nog toe is hare voorzegging aan mij niet bewaarheid; maar ik zie de rede niet in, waarom Pedrillo zijne trompet juist zou noodig hebben. Laat hij, evenals wij, de speer in de band nemen; Perea zal daar niets tegen hebben ; en, zoo waar al« ik leef! zijne vijanden zullen zich niet over deze verwisseling verheugen.

«iN'een,quot; zeide Pedrillo op een vasten toon, «ik heb gezworen mijne trompet te herwinnen ; het denkiieeld, dal een ander haar bezit en er op blaast, is mij onverdrageiijk ; en al moest de oude heks gelijk hebben, ik wil haar terughalen, en hij, die mij geen ongenoegen wil aandoen, spreke over dil geval niet meer.quot;

Hernandez verwijderde zich, en kwam weldra terug met de oude trompet, die Uilenburg des morgens gebruikt had. «Hier heb ik iets voorn,quot; zeide hij tot Pedrillo. «beprnpf een» rgt;( /ii iuw bruikbaar is.quot;

»Neen lleriiamlcz!' zeide Pcdrillo, «neen; laat mij met rust, liet is de trompet van den geus; wat moet ik toc h met dit gebrekkig speeltuig doeiiT Dit zeggende, wees hij het met zijne hand terug.

Doch Hernandez gal' geen kamp ; door den wijn verhit, liet hij zich niet terugwijzen, en Pedrillo, eindelijk aan het verzoek van zijn vriend toegevende, nam het speeltuig, en zeide: »Nu komaan, gij verlangt het, en ofschoon ik ongaarne mijne lippen aan hel speeltuig van den ketter zet, zoo zal men niet zeggen, dat ik n dit verzoek geweigerd hel».''

Een oogenhlik draaide hij het instrument heen en weder, waarna hij het aan zijn mond zette en er op hlies; maar het gal' niet dan eenigc wanluidende tonen van zich; de ruiters herkenden hijna den l'raaien Spaanschen ruitennarsch niet, dien Pedrillo hun zoo dikwijls had voorgehlazen : mismoedig wierp hij het speeltuig in het vuur. Evenwel zagen de ruiters verwonderd rond, toen zij toch den Spaanschen marsch hoorden doorhlazen ; de lonen waren even valsch, even gebrekkig, en indien zij niet voor bunne oogen gezien hadden, dat Pedrillo de trompet had weggeworpen, zouden zij gedacht hehben, dat het geluid van zijne zijde kwam. Scherp toeluislcrende, heinerkten zij eindelijk, dal het boven uil een der vensters van hel slol kwam ; een helder licht vertoonde zich van hinnen, waartegen de gestalte van den lot nog toe onziditharen Ironipetler donker afstak.

»De geus kan niet blazen,quot; riep Hernandez; »hoor, Pedrillo! hoor eens, welke valsche tonen !quot; Doch deze schudde hel hoofd, en zeide; «Helaas! hij kaï) hel wel; niemand keur ik waardiger dan hein om mijn speeltuig te bezitten, nu het toch zoo wezen moet; bij blaast onzen marsch en mijn loon slechts na, om mij te bespotten.quot;

Pedrillo had gelijk ; want toen hij zijn hoofd neerslachtig in zijne handen verborg, hegonzijn vijand met kracht den geuzenmarsch te blazen, waardoor het geroep der schildwachten verdoofd werd. Scherp klonken de tonen van het metaal, en door den oostenwind over de rivier naar Gorinchem voorlgedragen, ver-ontruslle het Wilhelmus Vun Nassauwen de Spanjaarden, die oj) de torens van bel kasteel de wacht bielden. Alles geraakte daar in beweging; de trom werd geroerd, om op de markt de burgers in bet geweer te roepen ; een sink kanon werd afgevuurd, om de geuzen, welke men dacht, dal in den nacht de stad berenden, te verwittigen, dal men gereed was ben te ontvangen, en groote vuren werden op de wallen ontstoken, om de vijanden, die niet bestonden, 01 ,.er aan den muur te ontdekken.

Woedend stool' Hernandez op, en riep zoo hard hij maar kon: «kettersche muiter! zwijg, en geel' de trompet terug.quot;

»li lij ft hier, Hernandez 1quot; zeide Pedrillo, zijn vriend, die door den wijn verhit was, bij den arm vasthoudende, «laat hem begaan; morgen zullen wij zien, wie bet laatst blazen zal.quot; Toen echter de geus, na hel eindigen van zijn marsch, een Iriomfgeschal aanhief, rukte de ruiter zich los en liep naar de plaats, waar de bruquot; te voren geweest was.

«Zwijg, verdoemde geus!quot; riep hij van woede huilen zich zeiven; «zwijg, lafhartige dief! geef hier de trompet van Pedrillo!quot;

«Wie spreekt daar?quot; riep de geus, zijn geblaas stakende, met een harsche slem, terwijl zijne laatste lonen zich ul verder en verder over het water verloren.

«Wie ik ben, ketter!quot; schreeuwde de ruiter, drillig met den voet stampende, »ik ben Hernandez Sardasca van Seville ; Pedrillo is mijn vriend ; geef de trompet terug, of vrees voor mijn zwaard.quot;

»Ik ken wel een zekeren Don Hernandez Sar-di'sca (I) van Sevillie,quot; riep de geus schamper lachende ; »iiij is de grootste lafaard, die ooit uit het Spaansche nest is gekropen; hij heeft mij, niet op de brug durven volgen. Maar laat uw gelaal eens zien, SeTiar Caballcro! (2) opdat ik u morgen zal kunnen herkennen en de ooren afbouwen.quot;

Dit zeggende, trad hij een weinig terug, en de toorts, die den zolder verlichtte, in de hand nemende, wierp hij die met kracht naar huilen en over de gracht, zoodat /ij naast den ruiter nederviel.

«Voor den duivel en bij alle heiligen ! gij hebt gelogen, geus !'quot; riep deze woedend, de fakkel opnemende; «hij nacht en bij dag te paard en te voel durf ik mij vertoonen, —- zie toe!quot;

gt;ii slingerde bij de fakkel, die door deze beweging fel begon te branden, boven zijn hoofd rond, zoodat bij geheel zichtbaar werd ; in zijne rechterband hield hij zijn ontbloot zwaard, in de linker de toorts. Voor bet overige droeg bij geene wapenen, en bad slechts een lederen kolder aan, die hier en daar door de drukking van ziju harnas afgesleten was. Zijn gelaat was vuurrood door de woede en de dronkenschap; zijne vlammenschietende oogen dreigden uil bunne holten te vallen en zijne vastgeklemde tanden weigerden

(1) Sanlinischc ezel, Kleine ezel.

(2) lieer ruiter.

zijue woordf?ii door te laten : in één woord hij geleek veel op een dier zinnebeelden des oorlogs en der verwoesting, welke de schilders en teekenaars ons dikwerf in hunne allegorische voorstellingen afmalen.

liet overtollige gebruik van het druivennat, en de vriendschap, die hij voor Pedrillo gevoelde, veroorzaakten zijne dwaze roekeloosheid; want voordat zijne makkers hel gevaar beseften, waaraan hij zich blootstelde, en juist toen hij riep : • Hernandez Sardasca daagt u morgen uit,quot; kwam er een vuurstraal uit een der schietgaten naast de slotpoort. Terwijl de ruiters het geluid van een schot hoorden, zagen zij hem nederstorten onder den .uitroep ; «Moordenaar! ik vrees u niet, — staat bij, ruiters 1quot;

De toorts ging uit; zijne makkers sprongen dadelijk op, en droegen hem bij het vuur, terwijl de geus geen vreugdekeet of trompetgeschal liet hooren en het venster achter zich dicht sloeg, dat de glazen aan stukken sprongen. Mij zeil had niet geweten, toen hij de toorts naar beneden wierp, dat er nog een zijner makkers tegenover het voorhof. op den loer lag, in de hoop van nog een zijner vijanden aan de schim van zijn zoon ten offer te brengen.

Er ontstond een groote beweging door het schot, en Perea zelf vertoonde zich op hel voorhof. Tevergeefs trachtte men naar de wonde van Hernandez te zien; hij wees met een zwakke stem de hulp zijner makkers terug. De roes was nu, helaas! te laat van hem geweken, en na zijn gebed gedaan te hebben, zeide hij zacht: «Ik gevoel het lood, dat mijne ingewanden heeft verscheurd ; spoedig zal ik Diego, Tovilla en onze makkers zien. Wat ik, bidden mag, Pedrillo! laat uwe trompet in de handen des moordenaars; geloof mij, de oude heidin verdient meer geloof dan gij denkt; volgens het wijf zou ik door een musketschot sneven; helaas! het geschiedt nu reeds ik vervloek den geiis en den kogel, dien hij gekapt heeft.

Hier zweeg hij eenige oogenblikken; hij scheen zijne krachten te verzamelen, om nog meer te zeggen; doch Pedrillo de hand drukkende, in wiens armen hij rustte, zeide hij bijna onverstaanbaar :

• Pedrillo! neem mijn zwaard, en wreek morgen mijn dood ; doch laat de ongelukstrompet rusten. Vaarwel, mijn vriend ! ik sterf.quot;

Zich nu uitstrekkende, en bijna onverstaanbaar het woord Sardesco herhalende, gaf hij den geest, terwijl hij zijne rechterhand door de gewoonte of bij toeval naar zijne linkerzijde bracht, als wilde hij de hand aan het zwaard slaan, dat hem reeds te voren ontvallen was. quot;ij werd door de ruiters achteruitgedragen en met een mantel bedekt. Nu vlijden zij zich de een vóór, de andere na, in hunne mantels gewikkeld, om het vuur neder; de dood van hun makker had hun den lust benomen om een gesprek aan te knoopen of bij de wijnkan hun troost te zoeken ; alleen Predrillo zat nog op een stuk hout bij het vuur waarop hij zijn oog stijf gericht had. Zag hij naar den voortgang, dien de vlam maakte ? zag hij naar de gloeiende trompet die midden in het vuur lag, of dacht hij aan iets anders ? Wij gelooven het; want zijne lippen bewogen zich, en zijne rechterhand hield hij op een zwaard, dat ontbloot op zijn knie lag. Ken oogen-blik scheen zijn gelaat te zullen veranderen, toen hij met zijne linkerhand het scherpe en de punt van het staal onderzocht; doch spoedig werd zijn blik weder even strak, en indien men hem, aldus bij een vuur zittende, des nachts in de wouden van Canada had aangetroffen, zon men hem zeker naar zijne onbeweeglijkheid te oordeelen, voor een hoofd der wilden gehouden hebben, dat van een of ander plan van wraakzucht zwanger, alleen nog bij het raadsvuur vertoefde.

Alles geraakte weldra in de rust; de soldaten kropen weder onder dak; te Gorinchem wachtte men tevergeefs den vijand, en de schildwachten,tegen de koude in dit waterachtige land morrende, wensch-ten zich weder onder de zachte luchtstreek van Spanje of Italië terug. Het slot was als uitgestorven ; echter verhaalden dc schildwachten den anderen morgen, dat zich nu en dan, gedurende den nacht van boven de poort en aan de bovenramen van het slot een zwarte gedaante vertoond had, die de Spanjaarden in het oog scheen te houden.

A CUT EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.

Den volgenden dag, vóórdal de morgen van den December des jaars li)7() aanbrak, en eer nog Perea de Spanjaarden door de trom liet wekken, sloop er reeds iemand door de benedenkamers en kelders van het slot, en dewijl zijne oogen hem niel konden dienen in het bespieden zijner vijanden, bracht hij zijne ooren aan de schietgaten en getraliede vensters, om te ontdekken, waar de schildwachten stonden.

Was het de boodschapper, die als een kundig bevelhebber de verrichtingen en de ligging zijner vijanden in oogenschouw nam of onderzocht of zijn volk reeds wakker en slagvaardig was? Doch neen, deze was het niet: de duisternis zou hem in hel eerst verhinderd hebben, en zijne ondei® hoorigen zou hij veeleer bij een vroolijk en verwarmend vuur dan in de vochtige kelders hebben gezocht. Was het Uilenburg, die, door den langen nacht den smaak van den wijn bijna vergeten hebbende, vóór dag en dauw een morgenteug trachtte op te loopen ? Doch neen! deze had, zooals wij weten, den keldersleutel in bewaring; hij wist dus zeer goed, waar de wijnkan te vullen was. Was het misschien de Wapensmid, die, de wapenen willende nazien, vóórdat het gevecht begon, zoo vroeg zijne legerstede verlaten had? Doch, neen I hij had dit reeds den vorigen avond verricht; het kon dus niemand zijn dan de Snijder, die ties nachts het laatste schot gedaan had, en nu ook des morgens het eersl wilde losbranden.

Vóór de breuk gekomen, die hel kanonvuur den vorigen dag reeds in den muur gemaakt had, luisterde hij aandachtig naar de laatste woorden eener Spaansche romance, die, niettegenstaande de koude, binnensmonds uil tijdverveling werd gezongen, en voor zijne ooren een aangename muziek waren, ofschoon hij anders van de Spaansche laai en den zang niel hield ; en toen hij ook hel geluid van een musket had gehoord, dat men nederzette, hield hij stand achter de bres, en blies op zijne lont. Lang stond hij op deze plaats met J. F. üi,thans, Hel slot Loeveslein in 1570. 11.

het vaste voornemen die niet te verlaten, en dikwijls zo» men gezegd hebben, dat hij zich gereed maakte, om op het gehoor af naar builen te schieten; maar hij was de man niet, om dit op een lossen voel te doen: een oud jager schiet nooit, voordal het wild onder zijn bereik is, en evenals een kat, die uren lang achtereen geduldig voor een rattengat zit te wachten, zonder door een ijdel gerucht hare tegenwoordigheid te verraden, zoo wachtte hij bedaard hel oogenblik af, waarin hij met gewisheid het doodelijk lood naar buiten zou kunnen zenden.

Eindelijk begon hel te dagen; nog vóórdal de zon aan den horizon zichtbaar werd, verspreidde zich reeds een zwakke schemering over het land en de rivier. De schildwacht, die bij de stukken de wacht hield, merkte dit niel eens op; anders had hij zich mogelijk wel achter de schanskorven verborgen. De Snijder zag nu duidelijk een donkere gestalte, die tegen de sneeuw en de lucht zichlbaar werd; zijn vinger greep dadelijk den trekker; de lont, waarop geblazen werd,verlichtte zijn gerimpeld voorhoofd en zijne glinsterende oogen, en iiij had werk om een uitroep van ge-i noegen, die hem bijna ontsnapte, te onderdrukken. Terwijl eenige Spanjaarden reeds uit de woningen op het voorhof slopen, en de arbeiders en bus-! schieters hunne half bevroren leden bij de overblijfselen der vuren trachtten te verwarmen, viel er een schol, dal weldra door een tweede gevolgd werd : de Snijder had een Spanjaard getroffen, die juist zijn musket aftrok, waarvan hij de lont vernieuwd had ; doch hij rolde op den grond heen en weder, en hel werd voor hem nacht, toen voor anderen de dag aanbrak.

»Wie daar?quot; zeide de Boodschapper, toen hij uit het vertrek trad, waarin hij den nacht had doorgebracht en iemand hoorde aankomen.

»lk ben het,quot; antwoordde Uilenburg, in den donker naar hem toekomende, en zijn musket nederzettende, «hoe gaal het ? heeft de koude n dezen nacht niet gehinderd? gij ziet, ik ben reeds in 't geweer.quot;

«Zijl gij het, die geschoten hebt ?quot; vroeg de andere gemelijk, zonder hem te antwoorden.

l

»Wcl neen!quot; hernam Uilenburg, »liel is de Snijder geweest; voor een schol kruil, iliil liij gebruikt heeft, hebben we ook een vijand minder te bevechten, en zoo waar ik leel', een Spanjaard is hel wel waard.quot;

• Dat slem ik u gaarne toe, vriend!quot; antwoordde de Boodschapper, die weder in zijne kamer Irad ; »doch ik weel niet, mei welk recht hij zonder mijn bevel zijne wapenen gebruikt; en ofschoon mogelijk dezen dag mijn bevelhebberschap ten einde loopt, zoo wil ik toch gehoorzaamd worden. Waarom maakt bij slapende honden wakker? hel gevecht zal voor ons, helaas! altijd tijdig genoeg beginnen, zonder dal hij het door zijne bloeddorstigheid vervroegt.quot;

• Dat is zoo,quot; hernam Uilenburg, die zich op een stoel naast den Boodschapper nedervlijde; »loen gij hem voorsleldet om insgelijks hierheen le gaan, onderwierp hij zich vrijwillig aan uw gezag; maar bedenk, lierman! dal hij een zoon verloren heeft; een vader is altijd geneigd den dood van zijn kind te wreken, daarom. . . .quot;

»En vergeet gij dan,quot; viel de Boodschapper hem schielijk in de rede, «dat ook ik vader geweest ben, dal de beulen mij, even als hem, mijn kind ontnomen hebben ? God is getuige, dal ik steeds mijne wraaK aan het algemeen welzijn heb opgeofferd ; en toch heelt mijn zoon menig vijand kunnen lellen, die de hand zijns vaders heefl geveld, terwijl deze aan hem dacht.quot; Hier zweeg hij ; maar zijne rechterhand een wijl voor zijne oogen gehouden hebbende, vervolgde hij : »En evenwel zijn deze daden niel betamelijk vooreen waar Christen. — Is ons volk reeds op de been, Uilenburg ?quot;

• Zij zijn allen gereed,quot; antwoordde deze, zij zullen nu bezig zijn met wal te eten en zich hij het vuur le warmen; ik wenschte maar, dat hel wal lichter ware, om eens te zien of onze vrienden ook in aantocht zijn.quot;

• Ik geloof niel, dat wij hen reeds kunnen zien,quot; antwoordde de Boodschapper; »de rivier zal moeilijk le bevaren zijn ; de binnenwateren zijn zeker reeds alle dicht, indien hunne komst niet reeds aan de grenzen verhinderd wordt; de vorst kon nooil op een ongelegener tijdstip begonnen zijn ; liet heeft gevroren, dat het kraakt, en ik zou niet verwonderd zijn als men zonder gevaar reeds op hel ijs in de slolgracht slaan kon.quot;

• Het is om des duivels te worden,quot; zeide Uilenburg, driftig op zijne dijstukken slaande. •Indien het weer zoo als gisteren gebleven was, dan wilde ik den Spanjaard wel eens zien, die de wijde gracht zou kunnen overkomen ; en hel vullen zou zoo gemakkelijk niet gaan als met de greppel rondom het voorhof; maar indien het ijs zoo sterk is als gij zegl, zou het ons kunnen dienen om te ontsnappen, dewijl de brug toch gebroken is; ik zelf wil me het eerst op het ijs wagen. Op dil oogenblik zijn de Spanjaarden allen bij hel voorhof, en de schildwachten zijn ingetrokken ; ofschoon voor weinigen, zou er dan ten minste voor eenigen van ons nog hoop zijn op b houd ; want in het slot is niets dau de dood leu beste. Nu, ik ben bereid om, terwijl het volk over het Monnikenland ontvlucht, de brug, die den toegang daarheen verschaft, lol het uiterste te verdedigen.quot;

• Dal is waar, en ik gelool u,quot; zeide de Boodschapper ; •maar hebt gij vergeten wal ik beloofd heb ?quot;

».\cen, waarachtig niel!quot; hernam Uilenburg; «maar wie zegl u, dal de graai Van den Berg, dien ik niel vertrouw, aan zijne belofte denkt ?quot;

• Niemand,quot; antwoordde de Boodschapper schielijk ; »maar ik weet wal ik beloofd heb, en wal ik doen moet; een ieder kan gaan ol blijven, iHardat hij goedvindt.quot;

• Dal is de reden, waarom ik blijf, lierman !quot; zeide Uilenburg mei meer driftigheid dan hij gewoonlijk sprak. »Dc luiheid en onverschilligheid \itii die ellendige mollen zullen ons ongeluk veroorzaken ; en daar zij niet komen om ons le helpen, wenschle ik, dat zij bij de Spanjaarden stonden, alleen om het genoegen le hebben hen met de punt van mijn zwaard een weinig aan le sporen.quot;

• Mogelijk zullen er aan hunne soldij eenige Thaler of Pfennige ontbroken hebben,quot; zeide de Boodschapper schamper lachende; »die lage kerels doen alles voor geld en niets voor niets ; wij moeten ons dus alleen op ons zeiven en op God verlaten.quot;

• Dal is recht,quot; hernam Uilenburg; •maar ik geloof, dat wij niet kwaad zouden doen eens naar beneden te gaan; anders mocht hel beste gedeelte van den voorraad eens verdwijnen, en ik heb nog slechts één beker wijn gedroken ; doch als gij mijn raad volgt, zegt gij legen den Snijder niets; want hij is een knorrige hond, als hij denkt dal hij gelijk heefl, en indien hij eens weigerde te \échten, zouden wij een goed schutter verliezen.quot;

Zonder le antwoorden hing de Boodschapper de Spaansche vlag, die op zijne legerstede lag, over zijne schouders, waarna beiden hunne mus-kctlen opnamen en de kamer verlieten.

NRG EK EN OERTIGSTE HOOFDSTUK.

Beneden gekomen, vonden zij hel, zooals Uilenburg gezegd had. De lamp aan den zolder was aangestoken, en een groot vuur brandde onder der schoorsteenmantel; doch hel een en ander verlichtte het vertrek slechts ten deele. De flauwe gloed van den dageraad, welke door het bovenste gedeelte van een der groote glasramen kwam, waarvan de gordijn was weggeschoven, kondigde echter aan, dat de slecht gevulde lamp spoedig zou kunnen ontbeerd worden, lienigen der geuzen stonden, anderen zaten plat op den grond om het vuur; hunne musketten stonden tegen den muur, gereed om gebruikt te worden; de tafel was overvloedig voorzien van gerookt vlcesch, brood, bier, wijn en meer andere levensmiddelen; een tweetal stormhoeden, eenige handschoenen en zwaarden, zelfs zonder scheeden, lagen er insgelijks op. Zij lieten zich den voorraad goed smaken, evenals lieden die de toekomst onverschillig te gemoet zien, en versmaadden zelfs het stuk kaas niet, hetwelk bij toeval naast een wapen gelegen bad, en dat nog bevlekt was met bloed hunner v* anden.

— quot;Het heeft dan dezen nacht vervloekt gevroren. Of bet komt, dat de kamers hier in het slot zoo groot en tochtig zijn, weet ik niet; maar ik heb nooit zooveel koude uitgestaan,quot; zeide de Wapensmid, een stuk brood met vlcesch etende, terwijl hij zijn blik toevallig op den grond richlle en een roode vlak in het oog kreeg, die nu en dan zichtbaar werd. als de vlam zich verhief en, tusschen zijne makkers door, den grond verlichtte,

• Ik ook niet,quot; hernam er een die bij het vuur zat, terwijl liij zijne band aan zijn baard bracht; • ten minste wal hier aan land betreft; maar indien gij, altijd gewoon geweest zijt om bij het vuur te werken, eens even als ik een tocht naar Groenland gedaan hadt, dan zoudt gij over een weinig koude niet verwonderd wezen.quot;

«Komaan, oude harpoenier! gij vertelt maar wat,quot; zeide een ander. »!lij wil zich houden, alsof bij de koude niet gewaar wordt; wat doet bij dan bij het vuur, en maakt dat een ander zich niet warmen kan ?quot;

..iiij voelt of zijn baard al ontdooid is,quot; zeide degene, -die naast hem zal, lachende, ..ten minste toen bij wakker werd, geleken zijn mond en knevel wel een ijsberg.quot;

Hierop begonnen de meesten te lachen, terwijl twee van hen otider den uitroep: «Komaan, ijsbeer! ga naar je land,— komaan, in de koude!quot; hem achteruit van het vuur wegsleepten om zeiven van deze gelegenheid gebruik te maken zich te warmen en zijne plaats in te nemen.

«Als ik een ijsbeer was, zoudt gij mij wel laten zitten,quot; hernam hij lachende, terwijl hij opstond. Hierop bracht bij een beker met wijn, dien een ander voor zichzelven bad ingeschonken, aan zijn mond, dronk dien uit, en zeide: «Op de gezondheid van de berenjagers!quot;

De Boodschapper, die in dit oogenhlik binnentrad, werd met gejuich ontvangen ; allen riepen hein vroolijk bun «goeden morgenquot; toe, en wilden hem bij het vuur een plaats inruimen ; doch bij zeide, met de hand wenkende: «Blijft zitten, mannen ! ik ben niet koud ; bel doel mij genoegen u zoo vroolijk te zien; eet en drinkt, nu wij den lijd nog hebben ; want spoedig zal de jacht op de Spanjaarden weder beginnen.quot;

..Jacht 1quot; zeide de Wapensmid lachende, »het is vreemd Ie booren, dat opgesloten menschen op de jacht gaan, en toch heeft reeds een onzer een heerlijk sink wild geschoten, zonder dat de jager-meester het zelf wist.quot;

• Hij, die zonder toestemming jaagt, is een strooper,quot; hernam de Boodschapper, »en ik wenscb-te wel, dat mijne ooren het schol niet gehoord hadden ; want het was het tweede, dal, sedert mijn verbod om te vuren, gevallen is.quot;

• Indien gij van den hond spreekt, dien ik zoo-even heb neergeschoten,quot; zeide de Snijder koel, die tol nog toe stil aan de tafel gezeten bad, terwijl hij met een breeden dolk, die aan zijn rechterzijde hing, een stuk brood doorsneed, «dan zal ik n zeggen, dat ik schiet als ik wil, en ik weet niet, wie mij zulks zou kunnen beletten.quot;

«Dal zal ik doen,quot; zeide de Boodschapper, drillig met de hand op de tafel slaande, «en dat ik zes, zal geschieden.quot;

I'er de Snijder het woord kon opvatten, zeide l ilenburg, die bevreesd was, dat bun twist ernstige gevolgen zou hebben, lachende : «Ik weel, bij mijne ziel, niet, Herman! waarom !;ij hel onzen Snijder zoo kwalijk neemt, dal hij een gat in een wambuis gemaakt beeft; dat er een Spanjool in zal, kon bij niet helpen, en daar bij zeker als een kundig kleermaker naald en ^aren bij zich draagt, kan bij bet gat wel weer dichtnaaien.quot;

«Ik verklaar . . .quot; riep de Snijder; doch Uilenburg viel hem in derede en schreeuwde: «En ik _zeg, dat als gij niet zwijgt, gij nooit meer de eer

en liet voordeel zuil hebben om mijne broek te lappen.quot;

De overigen begonnen luid te lachen ; maar de Wapensmid riep : »De Snijder is dezen morgen met het verkeerde been van de tafel gestapt; hij heelt niet uitgeslapen.quot; Uilenburg begon hierop aan des Snijders oor het begin van den een ol anderen marsch te blazen en bracht te weeg, dat deze zicli knorrig verwijderde, en zich in een hoek van hel vertrek op een stoel nederzette.

Eerst wist de Boodschapper niel, ot hij l ilenburg s gedrag zou goedkeuren, en oi hij niel aan de vroolijkheid der overigen een einde zou maken; doch daarna begreep bij, dat zijn vriend gelijk gehad bad, om met zijne kortswijl alle verdere woordenwisseling te voorkomen, die slechts de zoo noodige eensgezindheid sloren kon. iiij wendde zich dus na gegeten en gedronken te hebben, tol Uilenburg en vroeg : »llebl gij dezen morgen den gekwetste reeds bezocht? Ik wilde wel eens naar hem gaan zien.quot;

».la,quot; hernam deze; «maar hij is zeer slecht: den geheelen nacht heef', hij geen woord gesproken, en hel is alsof de ziel hel lichaam reeds verlaten heelt, dat gisteren nog zulke blijken van mannelijke kracht gaf. Maar laten wij gaan ; mogelijk dat wij hel een en ander voor hem doen kunnen.¹

Heiden verlieten zij hel vertrek, en toen zij de deur achter zich dichtgedaan hadden, zeide Uilenburg, die een lantaren in de hand hield : »lleb ik u niel gezegd, lierman! dat men met den Snijder niel veel kan aanvangen ? wat duivel gaal hel u ook aan ? als de lappendief gevangen wordt, zal Perea wel met hem afrekenen.quot;

• Het is zoo,quot; antwoordde de Boodschapper, «ik zou beter gedaan hebben te zw ijgen.quot; Dit zeggende, opende hij de deur der kamer, waarin de gewonde lag, dien hij den vorigenjlag uit de bres had gered.

De ongelukkige lag in een hoek der kamer op een matras, en niet ver van den vuurhaard, waarop eenige turven brandden. Zijn gelaat was doodsbleek ; zijn hemd was met bloed bevlekt, en men kon de winsels zien, die een hreede wonde boven aan de borst bedekten. Zijne rechterhand lag hoven op de deken, die over hem heen was geworpen, en men zou hem voor dood gehouden hebben, indien niet een zachte beweging van de deken en een bijna niet hoorbaar gesteun nu en dan verraden hadden, dal hij nog leefde en groole smarten leed. Zijne wapenen en opperkleederen lagen achteloos en dooi- elkander op den grond nedergewor- de

pen ; helaas! hij zou die niet meer dragen. lij

• Denkt gij, dal hij ervan opkomen zal?quot; vroeg

de Boodschapper aan Uilenburg, nadat zij eenige ni

oogenblikken bedaard hij de legerstede hadden in

gestaan. m

• Neen, lierman!quot; antwoordde deze somber, io terwijl hel licht der lantaren op hel gelaat van v( zijn gekwetsten makker viel; «neen, de wonde is d te diep, en onze kunde is te gering om hem de

noodige hulp te verieenen.quot; Hierop, met de hand oj

van den gekwetste in de zijne, hield hij zijn h

voorsten vinger aan de slagader, en toen met zijn 1)

hoofd schuddende, vervolgde hij: »GeIooft gij, dat z

de Spanjaarden hem zullen verschoonen, als zij v

hel slot innemen ?quot; v

• Neen,quot; antwoordde de Boodschapper bitter; \ • wanneer heeft de zegevierende Spanjaard een ; overwonnen geus gespaard ?' 1

• liet is waar,quot; hernam de andere; •maar ik geloof stellig, dal, als wij hem onder de bescherming van Velasquez konden stellen, deze voor zijne genezing zorg zou dragen.quot;

«Dwaasheid !quot; zeide de Boodschapper schamper tchende. •Gesteld, dat het mogelijk ware, en dat de edele Spanjaard zulks deed, gelooft gij dan, dat hij de macht zou hebben om hem aan hel schavot en De Vargas te onttrekken ? „Neen,quot; vervolgde hij met vuur, -wij, wij moeten hem redden.quot;

»(iij hebt gelijk. Herman!quot; hernam Uilenburg; gisteren, toen wij hel verband legden, en toen hij voor het laatst heeft gesproken, heelt hij ons gebeden hem het leven te benemen en hem niet aan de Spaanjaarden over te laten. Indien hij. behouden was, als ik bier aan zijne voeten twee koppen van onze beulen nederwierp, zoo zou ik den wil hebhen om ze over de gracht te gaan halen, en God is mijn getuige, dat ik dan nog niet aan zijne redding zou wanhopen; maar wal mij aangaat, ik verklaar u ronduit, dat ik den moed niel heb om aan zijn verlangen te voldoen.quot;

• Noch ik, vriend Iquot; zeide de Boodschapper. • Mijne hand heeft kracht genoeg, om een vijand, maar niet om een vriend te dooden; er is echter een middel om aan zijn verlangen te voldoen, zonder dat wij zijn bloed behoeven te doen vloeien. Laten wij hem in de kamer brengen, die boven den wijnkelder is, en waarvan gij den sleutel hehi; want zelfs al wilde men de handen aan hem slaan, dan zou het nu te vroeg zijn; zoo lang wij niel overwonnen zijn, is er nog hoop; en als

de Spanjaarden de baas worden, zal men er den tijd niet toe hebben.quot;

•Dat is goed,quot; zeide Uilenburg, «hij zal dan niet vóór bet laatste oogenblik, en, zoo ik hoop, in groot gezelschap de groote reis aannemen; maar mij dunkt, dat ik wel zou doen dezen handscboen tot een gedachtenis mede te nemen; want die vervloekte ruiter heeft gisteren den mijnen naaide visscben medegenomen.quot;

Dit zeggende, nam bij een ijzeren handschoen op, die op den grond lag, en stak dien onder /.ijn harnas. Vervolgens hing bij de lantaren waaraan van boven een ring was, aan de koord der trompet, die zijne zijde nog niet bad verlaten, sedert hij baar veroverd bad. Beide mannen namen toen den gewonde met matras en al op, en droegen hem voorzichtig de kamer uit en de gang door. Toen gingen zij, een trap af, weder door een gang, en bielden aau bel einde stil; een oogenblik legden zij de matras neder, terwijl Uilenburg een sleutel te voorschijn haalde en de deur opende, waarna zij den gekwetste verder tot achter in de kamer voortdroegen.

«liet is bier vervloekt koud,quot; zeide Uilenburg. »/ie, ik ben. God dank, gezond; maar ik zou bier toch niet gaarne eenige uren doorbrengen.quot;

• Vuur aan te maken zou de grootste onvoorzichtigheid zijn,quot; zeide de Boodschapper; •maar laten wij dit boven op hem leggen.quot; Dit zeggende, nam itij een stuk van een oud tapijt, dat op den grond lag, spreidde hel over de deken, nadat hij te voren den arm van den gewonde onder bel dek gelegd bad, en vervolgde: »lk geloof, dat wij niet kwaad zouden doen hem een weinig wijn te geven; de beweging beeft hem geen goed gedaan.quot;

• Welnu,quot; antwoordde Uilenburg, •niets is gemakkelijker dan dit,quot; terwijl bij van een tinnen tlesch, die aan zijne zijde hing, den stop aftrok, en baar aan de lippen van den gewonde bracht.

Dc wijn scheen den ongelukkige, die reeds dooide klauwen des doods omval was, goed te doen ; althans hij bewoog zijn hoofd, en stamelde eenige onverstaanbare woorden.

• Mij wil ons zijn dank beluigen,quot; zeide de Boodschapper; «de kracht van den wijn beeft zijne geestvermogens weder opgewekt.quot;

»lk geloof bel wel,quot; hernam Uilenburg, «bel is oude llochbeimer, en ik ben een kenner; een kruik van zulken wijn is in slaat om een doode op te wekken.quot;

«Zullen wij meteen, nu wij loch hier zijn, niet wul voorraad uit den kelder krijgen ?quot; vroeg de Boodschapper.

• Neen, Herman ! dat is niet noodig,quot; hernam de andere, •er is boven genoeg voorhanden; betgeen wij zeiven niet gebruikten, zouden de Spanjaarden, als zij bovendrijven, toch maar uilzuipen. Ofschoon ik erkennen moet, dat hel verduiveld jammer is van bet lekkere druivennat, dal het hier zoo gevaarlijk ligt, zoo doet bel mij genoegen, dat ten minste een ander er zich niet mede zal vroolijk maken als wij het niet gebruiken kunnen.quot;

De deur uitgaande, wierpen zij nog een blik op hun makker, waarna Uilenburg haar sloot en den sleutel aan den Boodschapper wilde geven gt; doch deze nam hem niet aan, maar zeide :

■ Waarom dal? behoudt gij hem; gij hebt hem immers vroeger ook bewaard.quot;

»llet is juist daarom, dal ik hem u geven wil,quot; hernam Uilenburg; »het bewaren van dien vervloekten sleutel maakte mij gisteren bevreesd gedurende bel gevecht, en indien ik gevallen was, badt gij er naar kunnen Huilen.quot;

• Indien dit gebeurd was,quot; antwoordde de Boodschapper, •zou ik hem zeker ook niet noodig gehad hebben; waar gij verslagen wordt, zalmen ook mijn lijk vinden ; doch leg bem, om alle gevaren te voorkomen, daarboven op den rand van den post der deur; wie hem noodig beeft, kan hem daar dan krijgen, en wie het niet weet, zal bem daar niet zoeken.quot;

Toen zij de deur der kamer genaderd waren, waarin hunne makkers zich bevonden, zeide de Boodschapper, terwijl bij de lantaren uitblies, die hij in de hand had: »Het is nu licht genoeg om, indien gij er lust toe gevoelt, boven eens te gaan zien, wal er al zoo rondom hel slot gebeurt; wal mij betreft, ik ben er niet nieuwsgierig naar.quot;

Dit zeggende, trad hij in de kamer, terwijl Uilenburg, zonder iels te antwoorden, zich verwijderde.

VEERTIGSTE HOOFDSTUK.

•Op mannen !quot; riep de Boodschapper, »en grijpt uwe wapenen; hel zou niet goed zijn, dat dc Spanjaarden ous niet in het geweer en gereed vonden ben Ie ontvangen ; schenkt de bekers vol, en laten wij Ie zamen drinken.quot;

Keu ieder sprong op, zelte zijn helm of stormhoed op en greep zijn musket. Men plaatste zicli bij de tal'el en nam, toen de bekers gevuld waren, er een in de hand ; alleen de snijder leunde achteloos op zijn lang musket en hield zich achteraf.

«Drinkt de Snijder geen wijn meer?quot; vroeg de Boodschapper, »of zou misschien hel leven ol de dood van een Spanjaard onze vriendschap verbroken hebben ?quot;

• Het schijnt zoo,quot; hernam de snijder droogjes, onverschillig in hel rond ziende, terwijl hij zijne rechterhand in een lederen zak slak, die aan zijne zijde hing, en de kogels scheen te lellen, die er zich in bevonden.

»En zou iiij dan weigeren om met zijne makkers te klinken en op den ondergang van alle Spanjaarden te drinken ?quot; vroeg de Boodschapper, »(gt;! heeft hij mogelijk besloten om het musket en hel zwaard voor de schaar en de naald te verwisselen ?quot;

».Neen, voor den duivel!quot; schreeuwde de Snijder, die zich dit genoegen niet weigeren kon, zoo overluid, dat zij, die zich dicht bij liem bevonden, er over versteld stonden, terwijl hij een tinnen beker greep.

• Welnu,quot; hernam de Boodschapper met waardigheid, «laten wij dan gezamenlijk drinken op hel welzijn van ons vaderland, den voorspoed van onze wapenen, en op den ondergang van het Spaansch gebroed. Leven de Geuzen !quot;

»Vivenl Irs Gueu.vl vloek over de Spanjaarden !quot; riepen zij allen niet vuur. »Den Koning niet uitgezonderd,quot; schreeuwde de Snijder.

De Boodschapper scheen echter in dien laalslen kreet geen genoegen te nemen ; dan, zonder daar 'ets van te zeggen, ging hij voort:

«komaan, vrienden, laten wij nu gaan ; indien gij u allen als gisteren gedraagt, zal ik tevreden zijn; zijl steeds bedaard; mikt goed niet uwe muskelten, en als de vijand weder mocht stormen, spaart dan uwe slagen niet; want ik ontveins niet, dal onze toestand gevaarlijk is. Ja,quot; vervolgde hij met levendigheid, «vrienden! gij, die allen te veel gedaan liebl, dan dal ik u niet mijn volkomen vertrouwen zou schenken; ik zeg u ronduit. dat ik geloof, dal deze dag de laatste mijns levens zijn zal; maar daarom zal hij ook voor mij de schoonste en voor mijne vijanden de verschrikkelijkste wezen. Wanneer de Spaansche legerdrommen door den muur naar binnen stormen, verlaat dan uw hoofdman niet, ten minsle zoo gij den dood verkiest boven de schande van gevangengenomen en naar de galg gesleept te worden. Ja! ik zeg u, dat ons bloed zal vloeien; maar hel zal verdwijnen in de stroomen bloeds der Spanjaarden, en als mijn mond voor het laats? onzen wapenkreet laat hooren, zal onze vijand te midden zijner overwinning door deze muren verpletterd worden! — liet werk, dal ik u gedurende den nacht heb laten verrichten, zal u zeker moeilijk gevallen zijn; doch gij zuil er hel voordeel van ondervinden, als hel oogenblik daar is, dal de Spanjaarden meester zullen zijn van de kamer, waarin de bres zal vallen; indien gij met mij medegaat, zal hel u gemakkelijk vallen mijn plan te begrijpen.quot;

Dit zeggende, nam hij zijn musket, en verliet, gevolgd door zijn volk, het vertrek, dat nu reeds geheel door het daglicht verlicht werd, terwijl de lamp, die aan de zoldering hing, zich haastte aan de twijfelachtige schemering, die zij verspreid had, een einde Ie maken, zoodra geen menschelijk oog hare nederlaag meer kon bespieden ; alsof zij, beschaamd over den luister harer mededingster, de vruchteloosheid harer poging had ingezien om dit le doen.

In de kamer gekomen, waarin de Snijder zich in den vroegen morgen had opgehouden, zag de Boodschapper door het gat, dat hel kanonvuur reeds in den muur had gemaakl, terwijl de Prin-senmarsch met krachtige en volle tonen boven uit hel slot geblazen werd; waarna hij zeide : • Onze vijand is nog niet gereed; ik zal dus den lijd hebben, om u mijn voornemen mede le dee-len. Zoodra wij zien, dat wij den storm niet kunnen afslaan, begeven wij ons buiten dit vertrek, en sluiten de deur, welke wij dan met de balken versperren, die gij op de maat gezaagd hebl. De Spanjaarden zullen zich onledig houden met haar open le breken, doch dan begroeten wij hen met een hevig vuur uil de gaten, die wij rondom in den kamermuur gebroken hebben, en indien dit hen nog niet verdrijft, werpen wij door de openingen, die wij in de zoldering gehakt hebben, ecnig brandend stroo en de dunne spaanders hout, die ik met voordacht op den grond heb geworpen, gaan dan aan, en dit zal hen noodzaken de vlucht te nemen, en ofschoon zij in het slot zijn, zullen zij er toch geen meester van worden. De muren, waarvan wij hel behangsel hebben afgescheurd, en de sleenen vloer maken, dal dit alles zonder gevaar geschieden kan ; de zoldering is zoo hoog, dat het vuur daaraan geen

hinder zal kunnen doen, evenmin als nnn de deur, die wij met oude ijzeren platen bespijkerd liebhen.quot;

»Kii waarvoor dienen die matrassen en dekens, die wij op Uilenlmrg's hevel hier legen den muur hebben opgestapeld T' vroeg een der geuzen, die met aandacht geluisterd had.

»()ni de kanonkogels te smoren, die door de bres mochlen vliegen,quot; antwoordde de Boodschapper; »waiit het is noodzakelijk, dat de binnenniuur, die niet zeer dik is, niet beschadigd worde.quot;

»De Wapensmid,quot; zeide Uilenburg, die juist van hoven kwam, en dit laatste gehoord had, • lachte mij dezen nacht uil, dal mijne deken zoo vol gaten was; maar ik geloof, dat de zijne dezen avond niet veel beter zal wezen ; althans ik heb zorg gedragen om baar vooraan te leggen.quot;

«Dat bacil gij waarachtig wel mogen nalaten,quot; zeide deze lachende; «want in de uwe kwam hel toch op een gat ol wat niet aan, zoo hel al mogelijk is, dat de kogels er niet door kunnen zonder haar te raken.quot;

»Ha! ba! Uil!quot; riepen eenigen lachende, »dal kunt gij in uw zak steken.quot;

Uilenburg zou zeker wel iets geantwoord hebben, maar de Boodschapper nam het woord op en zeide: »Hij, die dezen avond nog een deken noodig heeft, zal er wel eene zoeken ; doch het wordt tijd om Ie beginnen : de vijand is buiten weder zichtbaar. Komaan, mannen ! aan het werk, en , spaart hel kruil niet, als gij hel met winst kunt gebruiken.quot;

Hij behoefde hun dit geen tweemaal Ie zeggen; brandende van ongeduld, verdeelden zij zich door het slot, en luslig blies Uilenburg op de trompet des Spaanschen speerruiters den geuzemnarsch. Spoepig liet zich nu en dan het musketvunr hooren, en geen Spanjaard kon zich meer ongestraft onder het bereik der vuurwapenen in het open veld verloonen.

«Welnu, vriend! wat hebt gij boven op hel slot gezien ?quot; vroeg de Boodschapper, nadat zij alleen in de kamer waren achtergebleven.

«Niet veel goeds,quot; hernam Uilenburg mistroostig, «de slooten en vaarten liggen, zoo ver ik zien kan, allen dichtgevroren; aan de andere zijde van Gorkum, op bet verdronken land, ziel men niets dan een grauw, glad ijsveld, waaruit bieren daar een dorre boom of een boerenwoning steekt. Aan de/e zijde van Dalem en op den Kraaiweg is in velden of wegen geen krijgsvolk te zien ; de rivieren alleen zijn nog open, maar wel spoedig uilen ook die dichtgaan; er komt veel drijfijs

van hoven ; geen volk of vaarluig is in aantocht, en, zoo waar als (iod leeft! geloof ik, dat (lebeer Von Hergh of Dahlhausen met zijne groene mollen bevroren is, zoo hem hel hart niet in de schoenen is gezakt.quot;

«Dal antwoord verwachtte ik,quot; zeide de Boodschapper. «Gelukkig, dat deze muren in het eerste uur niet vallen zullen; maar daar bet ons niet voegen zou ledig Ie blijven, terwijl de Spanjaarden reeds bezig zijn, ten minste wal de musketiers betreft, zoo zullen wij eens naar builen zien.quot;

«liet is ook niet goed, dat een lading te lang in den loop blijft zitten,quot; zeide Uilenburg, die door een schietgat aanlegde, «komaan, Signor Perea, de vuurvreter! laat ons eens zien, of gij dezen morgen gemakkelijker zult te raken zijn dan gisteren,quot; waarna hij aan den trekker trok.

«Ik heb niets geboord: is hij gevallen ?quot; vroeg de Boodschapper, die zijne lont in den sleutel vastzette.

•Neen, voor den duivel!quot; zeide Uilenburg, zijn musket hard hij deti voet nederzettende, «dat verdoemde kruid is nat geworden, anders ware hij er nu reeds geweest. Deze dag zal ongelukkig voor mij zijn; ik gevoel het; nooit beeft mijn eerste schol of stoot gemist, ol ik hel» dit, helaas! ondervonden.quot;

«Dwaasheid 1quot; hernaam de Boodschapper, »gij zijt te wild, en het is goed, dat de Wapensmid hier niet hij ons rs, arfTlcrs^oudt gij een sermoen over de behandeling van het geweer niet kunnen ontgaan.quot; Dit zeggende, schoot bij af. Uilenburg laadde spoedig de pan met lijn kruid, dat bij in een hijzonderen hoorn bij zich had, en volgde zijn voorbeeld. ,

Eenige oogenblikken daarna zeide de Boodschapper: »Het zal nu tijd worden om deze plaats te verlaten ; hel kanon zal dadelijk beginnen te spelen, en dan zal het hier niet meer veilig zijn.quot;

Zonder een woord te antwoorden, wierp Uilenburg het musket op den linkerschouder, en een kruik, die bij hem stond, opnemende, volgde hij zijn vriend naar eene hoogere verdieping.

«Hier zullen we goed staan,quot; riep Uilenburg vroolijk, «wij zien bier over die vervloekte schanskorven heen, en dezen keer ten minste zal ik niet misschieten.quot; Doch toen hij daarop zijn musket tusschen de ijzeren traliën van een venster heenleidde en vuur wilde geven, zeide de Boodschapper: «Wacht nog een oogenblik! indien zij ons hier gewaar worden, zullen zij trachten zich voor ons te beschutten ; heb slechts geduld, lot zij hun

kanon hebben afgevuurd, dan schieten wij tegelijk, en door den rook zullen zij ons niet ontdekken.quot;

• Vuur!quot; hoorde men nu buiten roepen tegen de busschieters, die bij de stukken stonden, en dadelijk werden de serpentijnen losgebrand.

»gt;u is het onze beurt,quot; zeide de Boodschaper, en gezamenlijk schoten zij naar buiten, op dc hoogte, waarde stukken stonden, terwijl zij daarna dadelijk hunne musketten terughaalden eu weder laadden.

liet was alsof hel kanonvuur de musketiers aanmoedigde om zich gedurig te doen hooren ; althans hunne trom werd achter de batterij geroerd, en hevig] bestookten zij de vensiers. De stukken gaven niet tegelijk vuur; maar zoodra er een geladen was, werd het afgestoken, hetgeen den damp gestadig lusschen de batterij en het slot onderhield, en den Boodschapper in slaat stelde om te laden en te lossen.

•Nu, ik dacht dat ik ook wat laden kon,quot; zeide Uilenburg eindelijk, nadat zijn vriend weder eens geschoten had, »maar zie gij kunt hel veel spoediger dan ik; en toch ben ik een oud soldaat, en gij hebt in uwe jeugd misschien nooit een musket in de hand gehad.quot;

• Gij vergist u. Uilenburg ! reeds zeer jong behandelde ik het geweer,quot; antwoordde deze: »Van ouds is immers elk burger in [ons land dienstplichtig ; de poorters in elke stad moeten zich in den wapenhandel oefenen, en men Veft mij verhaald, dat er voorheen meestentijds geen andere oorlog werd gevoerd dan met burgers: elke leenheer leverde een vast getal zijner leenpiichtigen, en elke stad een gedeelte zijner gewapende burgers.quot;

• De muur onder ons zal wel gewaar worden, dat de Spanjaarden geen gebrek hebben aan kruid en ijzer,quot; zeide Uuilenburg, terwijl hij aanlegde en schoot, waarna hij vervolgde: «liet is toch wonderlijk, dat zij met zooveel woede iets vernielen, dat de koning toch weder moet lalen maken: maar ik geloof, dat men u verkeerd onderricht heeft; ik weet zeer goed, dat hertog Karei de Stoute, die hier ver vandaan, zoo ik geloof tegen de Zwitsers, gesneuveld is, meestal bezoldigd krijgsvolk in dienst had.quot;

• (Jij hebt gelijk,quot; hernam de Boodschapper; • maar juist sinds onze heeren de gewoonte hebben aangenomen om lage huurlingen in den oorlog te gebruiken, is de Nederlander verwijfd geworden, en met het goed en bloed, dat men hem uitzuigt, worden de sold ij trekkers betaald, die hem onder het juk houden. Of denkt gij, dat zij Perea zouden gehoorzamen en ons aanvallen, indien hij burgers onder zijn bevelen had? Neen, zij zouden dit niet doen ; en ik geloof, dal als de werklieden gewapend wareif, en ik de gelegenheid had met hen te spreken, het niet lang zou duren, of zij zouden de stukken omkeeren en ons helpen om de Spanjaarden Ie verdrijven. Maar, komaan. Uilenburg! laad uw musket; onze bezetting is klein, daarom moeten wij dit door handigheid zoeken te vergoeden.quot;

•Ik ben reeds bezig,quot; antwoordde deze, die eenige oogenblikken stond na Ie denken over het gezegde van zijn vriend; »ons getal is waarlijk ook gering genoeg: maar weet ge wel, lierman ! dat gij verduiveld dom gehandeld hebt ?quot;

»lloe dal zoo ?quot; vroeg de Boodschapper verwonderd, zonder dal zij een van beiden ziel) door het spreken van hunne bezigheid lieten afleiden.

• Vraagt ge dat nog ?quot; zeide Uilenburg. »Ik meen, dal gij Van Doorn niet van hier hadl moeten lalen gaan; hij wilde immers gaarne blijven; een man minder of meer scheelt veel.quot;

En wie zou dan de jonkvrouw in veiligheid gebracht hebben ?quot; vroeg dc andere.

• Welnu,quot; antwoordde Uilenburg, »dat had de oude knecht alleen wel kunnen doen ; zij zouden met hun beiden in geen zeven slooten Iegelijk loopen; want spoedig zullen deze lot den grond toe bevroren zijn,quot; eindigde hij lachende.

• Indien we hem hier gehouden hadden om in de verdediging den dood te vinden, of, als hij weder werd gevangengenomen, op het schavot te sterven,quot; zeide de Boodschapper, «zouden wij hem geen dienst met zijne bevrijding gedaan hebben ; en op mijn woord, wij hadden dan deze gehcele onderneming wel kunnen achterwege lalen ; hij is vol moed, dat weet ik ; maar hij is gekwetst geweest, en had toch alleen de Spanjaarden niet kunnen tegenhouden.quot;

• Maar hij had ons ten minste van Perea kunnen ontslaan,quot; viel Uilenburg hem in de rede, »ik geloof stellig, dat die Spanjaard zich deze dag niet meer zou verroeren, als onze jonkman gis-leren in de bres geweest was.quot;

»(iij vergist u, vriend!quot; zeide de Boodschapper. »lk heb gisteren zelf ondervonden, dat het geene kat is, om zonder handschoenen aan Ie vallen. Mijne wapenrusting heeft mij gered; maar gij weel, dat de jongelieden tegenwoordig er eer in stellen, om zoo licht mogelijk gewapend Ie wezen.quot;

•Toegestemd, lierman!quot; hernam^ Uilenburg, • onze moed en onze krachten deden niets af legen

zijne behendigheid; maar Van Doorn heeft ook liet staal naar de regels leeren voeren, en dal is iels, dat u geheel, en mij bijna insgelijks geheel en al ontbreekt. Voor den duivel! gij moest eens van een mijner vrienden, die onder de watergeuzen als bootsgezel gediend heelt, gehoord hebben, hoe de jonker zich op zee geweerd heeft; ja, aan den wal in Engeland hebben verscheiden Engelsche en Nederlandsche edelen tevergeefs getracht hem te ontwapenen.quot;

• Dat verwondert mij niet,quot; antwoordde de Boodschapper, terwijl hij de zijden vlag, die over zijne schouders hing, een weinig verschoof; »en ik vrees nog altijd, dat hij alleen aan zijne stoutheid gehoor zal geven en ons nog zal trachten te hul|) te komen.quot;

»lk hoop dat gij zoo verstandig zult zijn om dat zegeteeken te verbergen, wanneer de storm begint,quot; zeide Uilenburg ; «gisteren was hel iels anders; maar het dezen dag te dragen, is verkeerd, en het, is juist geschikt om u al de Spanjaarden op den hals te halen.quot;

»lk weel het wel,quot; hernam zijn vriend ; »maar ik gevoel mij sterk genoeg om hen te weerstaan; de slagen, die op mij vallen, zullen dan ten minste u en de overigen niet treffen, en dat is juist de reden, waarom ik de vlag niet van mij heb algeworpen.quot;

Zoo zetten zij hun gesprek verder voort. — Doch het wordt tijd, das wij ons eens naar buiten begeven, om te zien, wat daar voorviel.

EEN EN VEERTIGSTE HOOFDSTUK.

Zoodra hel schot van den Snijder, als hel ware, het leeken tot hel begin der vijandelijkheden gegeven bad, riep Pedrillo zijne makkers op, die in een diepen slaap gedompeld waren. Wal hem betrof, hij had geen oog geloken; ernstige gedachten hadden hem den geheelen nacht bezig gehouden, en toen de soldalen de gloeiende asch van hel wachtvuur verlieten, wierp hij nog een blik op de zwart gebrande trompet, welke zijn vriend Hernandez hem had overgegeven. Zijne hand bracht hij krampachtig aan zijn hoofd, als wilde hij de droevige herinneringen verdrijven, die hem kwelden. Toen hij haar liet zakken, hield hij zijn borstharnas vast, omzijn kloppend hart lol stilstand e brengen ; maar hel gelukte hem niet, en somber liet hij zijne hand langs zijne wapenrusting nederglijden ; zij viel op hel gevest van hel zwaard, dat aan zijne zijde hing. Ken glans van vergenoegen verdreef nu de donkere wolken van zijn voorhoofd ; bij had zijne bedaardheid teruggekregen; Pedrillo was weder de oude, en toen hij zich tol zijne makkers wendde, zeide hij: «Komaan, vrienden ! volgt mij,quot; en deze zagen in zijne houding en zijn gelaat niets ongewoons meer.;

Lorenzo Perea en Diego Velasquez traden nu ook te voorschijn; de trom werd geroerd; hel volk verzamelde zich, en de levensmiddelen werden onder hen uitgedeeld.

Olschbon de Spaansche soldaten gebukt gingen onder een strenge krijgstucht, die keizer Karei onder hen had ingevoerd, zouden zij echter zeker geweigerd hebben het gevecht te beginnen, voordal het goed licht geworden was, en zij hun dorst en honger gestild hadden. Perea wist dit wel, en ongaarne zag hij zich gedrongen de geuzen nog eenigen tijd met rust te laten. Tegenwoordig is dit alles veel veranderd ; in onze dagen heeft men dikwerf den soldaat zonder voedsel of rust van de eene overwinning^ naar de andere zien snellen; meer vrijheid genietende, heeft hij meer gevoel van eigenwaarde, en zijn moed en zijne volharding zijn dezelfde gebleven, zoowel onder hel brandend luchtgestel van Spanje, als in de barre koude, te midden van sneeuw en ijs, aan de boorden van de Berezina. De krijgsbewegingen hebben thans eene snelheid, waarvan men in oude lijden geen denkbeeld had, en dikwijls te laat beklaagt men naderhand een oogenblik rust, dat men onvoorzichtig genoten heeft; want indien de Hollanders met nadeel bij Warwick vochten, omdat een keizerlijke generaal weigerde, zijne soldaten te laten oprukken, vóórdal zij hun middagmaal genoten hadden, evenzoo verloren de Franschen mogelijk den veldslag, die over hel lot van geheel Europa beslist heeft, omdat één hunner generaals aan zijne soldaten toestond te rusten en hunne soep te koken.

Kindelijk traden de soldaten van Romero in hel gelid, en onder het geluid der Krijgsmuziek rukten zij van achter en uit hel voorhof in hel veld. Perea's gebiedende slem bracht de busschieters en kannonniers spoedig aan de batterij bijeen, en niet lang nadat de musketiers begonnen waren, openden ook de serpentijnen haar vuur.

Met al hel werkvolk was bij de batterij noodig; daarom gelastte men eenigen hunner, den Spanjaarden, die om het slot verspreid waren, de

horden na to dragen, welke hen heschennen moesten, en hier en daar eenige vergravingen ol'opwerpingen van aarde Ie maken. Helaas! wanneer zij hel leven hunner dwingelanden hadden verzekerd, konden zij zich weder lerugbegeven om misschien onderweg gekwetst of gedood te worden; want zij luidden geenerlei middel om zich Ie hesehullen, zelfs geen wapenen om zich Ie verdedigen; hunne meesiers gebruikten hun arm zonder dien te wapenen. Maar zijl voorzichtig, Spanjaarden! de dag zal aanbreken, op welken de slaaf zijne kluislers eindelijk verbreken zal; dan zullen de op u buit gemaakte wapenen hem op u doen zegevieren, en in het oogenblik, dal zijn haat en zijne wraak in uw bloed uilgeblnscht worden, zal de Nederlander vrij zijn, en onder de volken van Kuropa de plaats hernemen, welke een ongelukkige samenloop van omstandigheden hem gedwongen had Ie verlaten.

Zoo stil als alles gedurende den nacht geweest was, zoo levendig was bel nu; de koude was zeer nijpend, niettegenstaande de zon, die bel ijs in de gracht gelijk een geslepen steen deed glinsteren, nu en dan op de belegeraars een weldadigen straal liet vallen. De geuzen waren hiervan verstoken, en, olschoon zij niet in hel veld stonden, noodzaakte hen echter dikwerf de tocht, die door de schietgaten kwam, om het vuur, dal van alle kanten uit het slot kwam, voor een oogenblik Ie slaken. Meermalen, als de eene of andere musketier bet waagde zich boven de verschansing, waarachter hij verborgen lag, te verhellen, \crloonde zich een vlam vóór een kleine opening hier of daar in den muur. Van huilen kon men die vlam niet eens zien, en dit leerde de overigen voorlaan voorzichtiger te zijn.

• Denkt gij, Signor Velasquez! dat do muur bet lang zal uithouden ?quot; vroeg Perea aan dezen, Ier-wijl zij een eind weegs achter de stukken en vóór bet voetvolk stonden, dat met den rug naar de Waal geplaatst was.

»lk weol bel niet,quot; antwoordde deze, den doek een weinig verschuivende, die om zijn linkerarm gebonden was; «gisterenavond was er reeds, zoo ik bet wel heb, een klein gat in den muur; en daar ik heb opgemerkt, dal men dikwerf het stooten van hel ijzer tegen den muur niet boort, als bet builenste sink aan de rechterzijde vuur geefi, zoo zal ik de richting daarvan een weinig doen veranderen, indien gij het goedvindt.quot;

• Zeker!quot; hernam Perea, »wees zoo goed, Signor! zulks dadelijk Ie laten doen; den muur moeten de kanonnen nederscbieten ; want al de kogels.

die naar binnen gaan zonder hem Ie raken, acht ik verloren.quot;

Velasquez gaf nu hevel het vuur te staken. Toen de rook opgetrokken was, werden de stukken op nieuw gericht; het gat in den muur was veel vergroot, en rondom was de builenste bekleoding der zware moppen reeds stuk geschoten.

• Wij zullen den omtrek der bres maar niet grooter nemen,quot; zoide Perea, »twee mannen kunnen met gemak er in gaan ; ik wil den storm niet weder zoo laat beginnen als gisteren, en hel schijnt alsof elke steen van dat verdoemde slot een kogel noodig heelt om verbrijzeld te worden.quot;

• Vuur, mannen!quot; riep Velasquez nu. Het kanon liet zich weder booren, en dezen keer schenen de kogels boter getrollen te hebben.

Nadat er nog een paar maal geschoten was, viel oen der arbeiders getrollen neder, en toon hij bebloed werd weggedragen, zeide Velasquez : »Daar gaat er weder een heen ; bot is mij onbegrijpelijk; bel is alsof onze vijanden de kunsl uitgevonden hebben, om, ondanks den verren afstand, door de schanskorven been te schieten.'

.luist wilde Perea antwoorden, toen de kanonuiers van een der middelste stukken het verlieten en achteruit traden.

• Wal is dal, kerels?quot; schreeuwde Perea luid : • Voorwaarts, de handen aan hel werk, of ik zal u leeren, op welke wijze men een sink bedienen moei.quot;

• Vergeef ons. Mijnheer!quot; zeide een der busschieters, zijne muls eerbiedig van hel hoold nemende ; »maar aan ons sink kan de duivel zelf hel niet uilbouden ; do zesde man wordt daar reeds voor dood weggedragen, en wie zal hot wagen in zijne plaats Ie treden ?quot;

• Ken Spanjaard, lafaard !quot; riep Perea, waarna hij vervolgde, terwijl bij een musketier, die achter hom slond, op den schouder klopte: »Leg uw musket en uwe vork neder, soldaat ! en geef bel voorbeeld aan die bloode kerels.quot;

Zonder een woord te antwoorden, bracht deze zijne band aan den hoed, en zijn musket overgevende aan dengene, die naast hem in bel gelid stond, trad bij op de batterij, greep den wisscher en plaatste zich aan den mond van het stuk, op do plaats waar do anderen gevallen waren. Met kracht zette bij de lading aan; de kanonniers, beschaamd en bevreesd voor Perea, hielpen den Spanjaard, en hel stuk begon weder Ie werken.

• Deze zal zich niet licht laten afschrikken,quot; zoide Perea togen Velasquez; »bij gevoelt zich vereerd, dal ik hem heb uitgekozen om hol voorbeeld

te geven ; hel Spaansche volk is over hel algemeen veel moediger dan de lloliaiiders.quot;

»Ja,quot; hernam deze; «maar gij zuil mij moeien loestemmen, dat het denkbeeld om legen zijne eigen landslieden Ie dienen niet aanmoedigend is ; en ik gelooi, dal iedere geus, die in het slot is, wel legen een Spanjaard kan opwegen.quot;

»(iij hebt gelijk,quot; antwoordde Perea. »lk zeil' zou mij liever laten neersabelen dan een schot Ie doen legen mijne landslieden, tenzij ze tegen den Koning w aren opgestaan ; en hel meerendeel der Hollanders denkt gelukkig evenzoo; en zoo zij zich al voor een oogenblik verzetten legen ons bevel, zoo zal ik hen toch wel lot gehoorzaamheid welen Ie dwingen.quot;

Nadat hij dit gezegd had, gaf het stuk weder tweemaal vuur; maar de ongelukkige Spanjaard, die vooraan stond, viel, waarop hel weder dooide overigen verlaten werd.

»Xoinlti'e de Dins /'' riep Perea, »dal mag een ongelukkige plaats genoemd worden; maar liever wil ik zelf hel kanon bedienen, dan het lot zwijgen gebracht Ie zien. Soldalen 1 neemt den gevallene weg, en dat één van u hem vervange.quot;

Dadelijk traden eenige musketiers uit hel gelid, en namen hun makker weg; een kogel had zijne hersenpan verbrijzeld. Toen zij hem wegdroegen, kwamen groole golven bloed uit de verschrikkelijke wonde, en niemand scheen gezind om zich bij de stukken te plaatsen.

«Komaan,quot; riep Perea, »wie zal de dappere wezen, die zijne plaats zal innemen ?quot;

Niemand scheen hiertoe genegen. Stilzwijgend stonden de soldaten daar, en zij, die in een storm met moed den dood zouden Ie gemoet gelreden zijn, vreesden het gevaar dal hen, zonder middel van verdediging, bij hel stuk wachtte.

Perea's gelaat werd doodsbleek, toen hij hunne ongehoorzaamheid gewaar werd; zijne rechterhand zocht onwillekeurig naar de greep van zijn rapier, toen hij vóór zijne soldaten irad en hen met dreigende oogen aanzag.

«Ellendige kerels!quot; schreeuwde hij woest, «is er dan, bij San .lago! niemand onder u, die hart genoeg beeft, om aan mijn bevel te gehoorzamen ?quot; Doch zij bleven doof voor zijne rede; ofschoon mei neergeslagen blikken, zagen zij somber vóór zich. Perea begreep zeer goed, dal hij de zwakste zou zijn, indien hij tot dadelijkheden overging, waarom hij, schamper lachende, vervolgde : «Maar het is ook waar, de Signors zouden liever verkiezen om de eene of andere stad Ie plunderen.

of tegen eenige vrouwen Ie schermutselen ; hel is goed, dat Perea u niet noodig heeft om de rebellen Ie vermeesteren ; ik zelf zal het sink bedienen en de eer van Spanje ophouden, terwijl 's Konings soldaten, die zijne livrei dragen, haar bezoedelen.quot;

«En vergeet gij dan uwe ruiters, Signor?quot; zei-de l'edrillo, schielijk met zijne makkers hem in den weg en naar hel stuk tredende. «Wij vreezen niets; door ons bediend, zal hel geschut spoedig den muur vernielen, waarachler de muiters zich verbergen, terwijl één hunner, die mijne trompet ontheiligt, gestadig den krijgsmarsch der oproerlingen blaast.quot;

«Ik weet het, Pedrillo 1quot; antwoordde Perea, «maar houd mij niet op ; de ruiters hebben gisteren reeds genoeg gedaan ; ik ben nieuwsgierig Ie zien. ol de vijand Perea even gemakkelijk zal verdrijven, als hij mijne voorgangers gedaan heeft.quot;

«Laat mij uwe plaats innemen, Signor!quot; zeide Velasquez; «waarom zoudl gij u opofferen, en wie zal na uw dood, dien (iod verhoede, hel slot bemachtigen ?quot;

«Dat zuil gij zijn, Signor?quot; riep deze, naar hel stuk loopende; «maar ik verbied u mijne plaats in Ie nemen, als ik val. Komaan, kanonniers ! komaan, bij het stuk : vreest niets; Perea is hij u.quot;

Een moedig voorbeeld vindt altijd navolging. Daar de Hollanders meer uil onw il dan uil gebrek aan moed waren achleruilgelreden, deed hen hel denkbeeld, dat zij de Spaansche soldalen zouden beschamen, de handen aan het werk slaan, en met meer ijver dan Ie voren hielpen zij nu Perea in hel laden en al vuren van hel stuk.

Niemand zal dit vreemd voorkomen, als hij be-denkl, dat in later lijd velen, wanneer zij eens bij hel leger waren, in den dood gesneld zijn op de slem van een vreemden meesier, dien zij vertrouwden en om zijne kundigheden hoogachllen ; ja, dal zij zelfs zich beijverden zijne goedkeuring te verwerven, en dit was hier het geval.

«Waar zijn de kogels?quot; riep Perea gedurig, «brengt het sink meer vooruil. — Goed zoo, mannen ! hel is geladen,quot; riep hij van voor het slang-stuk wegspringende: «Vuur!quot;

Nauwelijks was hel schol gevallen, of men hoorde hem opnieuw bevel geven om de kruidzakken aan te brengen.

Langen lijd stond hij aan hel stuk, zonder dat hel den verdedigers van het slot gelukken mocht, hem Ie IreHen, ofschoon zij toch gedurig naar

die zijde vuurden ; het scheen alsof Perea werkelijk onkwetsbaar was, en het gevaar keerde ; sedert hij zich op de batterij vertoond had, was er niemand bij hem ; maar bij de andere slukken waren nog een tweetal busschieters gewond.

Velasquez had zich van zijne soldaten verwijderd, terwijl dit voorviel, en zich naar die zijde van de gracht begeven, vanwaar hij langs den muur kon zien, die beschoten werd, en bij ontdekte nu spoedig het vuur, dat van lijd tot tijd uit de bovenste verdieping gemaakt werd. Zijn eerste werk was, naar de batterij terug te snellen, en zijne ontdekking aan Perea mede tc deelen, die, zonder zijne plaats Ie verlaten, dadelijk bevel gaf, om hoven op de schanskorven eenige teenen horden dubbel lege» elkander te plaatsen, zoodat de kogels der musketten, door den verren afstand reeds verzwakt, geene schade meer konden doen, al waren zij door deze borstwering heengedrongen. Nadat dit verricht was, bracht Perea zijne klecding, die dooi¹ zijne medewerking zeer in wanorde geraakt was, weder in orde, waarna hij lolde kanonniers zeide: «Gij ziel, kerels! dat zij mij niet hebben kunnen wegblazen ; zij hebben, toen zij mij herkenden, dadelijk aan hun vuur een andere richting gegeven, en nn zijde nutteloosheid van hunne schoten ingezien hebben, zullen zij spoedig ophouden hun kruid te verspillen. Komaan, nu weder lustig aan den gang; laat de muiters niet gewaar worden, dat Perea niet meer bij u is, en ik zal steeds gereed zijn om u als gehoorzame onderdanen van zijne Majesteit te erkennen; daarop kuntgij rekenen.quot;

»ik heb gemerkt, Signor!quot; zeide Perea tot Velasquez, nadat de kanonniers weder aan de stukken bezig waren, terwijl hij met een doek een licht schampschot afveegde, dat een vijandelijke kogel hem aan de wang had toegebracht, »dat de Nederlanders even moedig zijn als de Spanjaarden, als zij goed aangevoerd worden, en, bij San Jugo! ik verwonder mij nu niet meer, dat de rebel Egmond bij St. Quentin met zijn paar-devolk zooveel heeft uitgericht, en dat de Zwijger, met zijn vertrouwen op de Hollanders, zijn meester durft braveeren.

«Daaraan heb ik nooit getwijfeld, Signor !quot; antwoordde Velasquez; «ik heb wel eens gelezen, dat zij reeds ten tijde der Romeinen een strijdbaar volk waren ; aan de zijde van Roland hebben zij bij Itoncevaux gevochten, en hij de kruisvaarten tegen de ongeloovigen zich zeer goed gekweten.quot;

• Dewijl gijquot; daarvan spreekt,quot; zeide Perea, «zoo zal ik u, als wij meester van Loevestein zijn, eenige fraaie tapijtstukken laten zien, die in eene der 'kamers zijn en onderscheidene gevallen uit de kruistochten voorstellen. D'Avilar beeft daarmede veel op, en is altijd bereid, om eiken vreemdeling op het slot er den uitleg van quot;te doen;quot; ja hel paardebek van een der heeren, ik'gelool, zoo ik wel heb, van den hertog van Normandië, is hem zoo bevallen, dat bij daarnaar er een voor hem in dienzelfden smaak heeft laten vervaardigen.quot;

«Zijne gevangenis zal hein wel Jang vallen,quot; zeide Velasquez. «Hel is te hopen, dat wij spoedig zijne kluisters kunnen ^ verbreken ; en ofschoon ik geloof, dat hij van den Boodschapper niets Ie vreezen heeft, zoo is het toch altijd beter, als men weder bij zijne landgenooten is.quot;

Men weel nooit, hoever de geuzen hunne wraak gedreven hebben, en] niet altijd is men hij zijne landgenooten in veiligheid,quot; hernam Perea somher, terwijl hij met zijne hand zijn knevel opstreek; »ik geloof dat wij hem geene vriendschap zullen doen met hem Ie bevrijden.quot;

• Hoe dat zoo, Sihnor ?quot; vroeg Velasquez verwonderd, «zou hij iels misdreven hebben?quot;

• Wel mogelijk,quot; zeide Perea werktuigelijk, waarna bij schielijk] vervolgde: «Hoor, Signor! de Hertog is op hem verstoord, omdat hij het slot heeft laten overrompelen ; maar hoe kon hij ook op zulk een verraderlijk plan bedacht^ wezen ? liet is voor bet eerst, dat de Emisario zoodanig iets ondernomen heeft; en daar ik steeds door hem als vriend op Loevestein ontvangen ben, en ik het meisje denk te huwen, over hetwelk hij voogd is, zoo verklaar ik u, dat de last om hem gevangen te nemen, die gegeven is, mij niet bevalt. Ja, Signor! daar uwe edele wijze van denken mij hekend is, durf ik u zeggen, dat ik besloten heb hem van den dood te bevrijden, die hem wacht. Ik heb mij van goud en een geleibrief voorzien ; zoodra ik hem zie, overhandig ik hem hel een en ander, en bericht hem van bet gevaar, dat hem hoven hel hoofd hangt. Indien gij hem dus mocht onlmoelen, als hij zich verwijdert, zoo verzoek ik u, hem niet op te houden, maar hem te laten gaan.quot;

»(ïij kunt daarvan verzekerd zijn, Signor!quot; antwoordde Velasquez, «het is edel. van u,quot; uw vriend niet te verlaten, nu hij n noodig beeft; de dood zou voor hem ook een veel le zware stral wezen; bovendien heb ik ook geen bevel om hem aan le houden, en bij de inneming van het slot zal niemand op zijne verdwijning acht geven; gij kunt op mijne geheimhouding rekenen.quot;

»Ik verwachtte niels minder van u, Signor!quot; zeide Perea, hem de hand drukkende; »en indien gij ooit mijne hulp noodig mocht, hebben, kunl gij o|) mijn arm rekenen.quot;

»lk dank u,quot; hernam de andere. »En indiende jonkvrouw, aan wie gij verloofd zijt, op hel slot is, zoo zal zij wel blijde zijn, dat gij haar spoedig uit hare gevangenschap zult verlossen.quot;

«Dat geloof ik niet,quot; zeide Perea ; »dat is te zeggen — ik weet niet of zij er is of niet.quot;

»l)it verwondert mij, maar ik denk liet wel; want gisteren hebben ecnigen mijner musketiers een vrouw voor een der vensters gezien,quot; hernam Velasquez.

»Een vrouw?quot; vroeg Perea schielijk, »ik bid u, Signor! zeg mij aan welk raam?quot;

»Dat weet ik niet,quot; hernam Velasquez, »maar ik meen, dat het aan de andere zijde van het slot is geweest.quot;

»Daar is hare kamer,quot; riep Perea. »Ik dank u voor uwe onderrichting, Signor! ik zal mij derwaarts begeven, of ik ook zoo gelukkig kan zijn, haar te ontdekken.quot; Dit zeggende, verwijderde hij zich snel, en riep nog onder het heengaan : »(iij zult wel zorg dragen, Signor! dat het kanonvuur goed onderhouden worde.quot;

Velasquez zag hem na, en zeide bij zich zeiven: »llij is waarlijk verliefd ; ik had dit van Lorenzo Perea nooit verwacht, en, ofschoon ik hem om zijn moed en zijne bekwaamheden hoogacht, beklaag ik de ongelukkige, die zijne vrouw zal worden. De bezorgdheid, die Perea voor het welzijn van D'Avilar had, maakte, dat Velasquez zich zeisen beschuldigde van hem tot nu toe niet genoeg op prijs gesteld te hebben, en over dit een en ander nadenkende, stapte hij achter de stukken heen en weder, die gestadig voortgingen het gat in den muur te verwijden. Nu en dan stond hij stil om, ondanks zich zeiven, te luisteren naar de welluidende tonen der trompet, of om het gelaat te beschouwen van Pedrillo, die met Spaansche deftigheid oogenschijnlijk onverschillig scheen om het bespelen van het muziekinstrument, dat hem toebehoord had, en^waarvan elke klank voor hem een dolksteek was.

TWEE EN VEERTIGSTE HOOFDSTUK.

«Heeft iemand van u ook eene Senorita aaneen der vensters van het slot gezien ?quot; vroeg Perea aan de musketiers, die achter de opgeworpen hoogten verborgen lagen en met de belegerden nu en dan musketschoten wisselden.

•Neen, Signor!quot; antwoordde een der musketiers, »wij zijn zoo gelukkig niet geweest. Indien wij al iemand gezien hebben, is het een van die knapen geweest, die ons geen oogenblik met rust laten.quot;

• Gisteren heeft men toch een vrouw in het slot gezien,quot; zeide Perea nadenkende.

«Dat kan wel zijn, Signor !quot; hernam de soldaat, • maar toen zijn wij hier niet geweest; ook zijn wij hier om acht te geven op de geuzen, en niet om naar de meisjes te zien, ten minst? zoo luidt de order.quot;

«Zwijg, kerel!quot; riep Perea barsch. «Wieheelt u last gegeven om te redeneeren ? het staal aan mij om te weten, waarom gij u hier bevindt ; schiet, dan doet gij beter.quot;

Zonder te antwoorden, schoot de Spanjaard zijn musket af tegen de vensterluiken op de tweede verdieping van het slot, en daar Perea juist zijn oog strak daarop gericht had, hoorde en zag hij het ijzer de houten luiken doorbooren.

«Wie heeft u gelast om op die ramen te schieten?quot; vroeg Perea.

«Niemand, Capitan !quot; antwoordde de soldaat kortaf, terwijl hij zijn musket weder laadde.

• En waarom doet gij het dan ?quot; zeide Perea driftig; «in die kamer is iemand gehuisvest, die niet tol de geuzen behoort, en die gij zoudt kunnen kwetsen ; schiet daar beneden op die openingen in den muur: daar zijn onze vijanden.quot;

•Dat weel ik wel,quot; hernam de soldaat; «maar indien ik op de bovenste vensters schiet, kan ik ten minste zien, dat ik wat geraakt heb; maar in die verdoemde gaten te schieten is onmogelijk.quot;

Perea antwoordde niet, maar rukte hem hel musket uit de hand. Juist op dal oogenblik werd de tromp van een roer door een der schietgaten gestoken. Perea legde dadelijk daarop aan, zond met een vaste hand een kogel in hel slot, en scheen getroll'en te hebben; want de loop van het musket zijns vijands verhief zich snel, alsof hij, die het had vastgehouden, het losliet; hel ging los en schoot in de lucht af.

«Zóó moet gij schieten,quot; zeide Perea, terwijl

hij het musket den soldaat voor do voeten wierp ; • voor hem, die goeden wil heeft, is niets onmogelijk; maar ik raad u, kerel! die hier niet zijt om naar de vrouwen te zien, om beter op uw . uren te lellen, of hij San Jago! gij loopt gevaar in een tuchthuis aan hel spinrokken hij de oude wijven geplaatst !e worden.quot;

Dit zeggende, verwijderde hij zich. — »Mij maakt een geweld, alsof hij de Hertog zelf was, zeide de soldaat, zijn musket opnemende; »liet moest nu ook juist treffen, dat hij geraakt heelt ; ik wil een dubloen tegen een schot kruid verwedden, dat hij het niet voor de tweede maal kan doen.quot;

■•Laat hem praten,quot; zeide een andere soldaat, »en laten wij eens drinken; want het is vervloekt koud. Maar hoe waart gij ook zoo dom om daar naar boven te schieten ? ik had al dadelijk gezien, dat bij tot over de ooren verliefd is, en dat zeker de eene of de andere schoone daar hare legerplaats houdt.quot;

«Het is daarom,quot; hernam de eerste soldaat, nadat hij gedronken had, »dat bij dus bet opperbevel heelt, liet zou voor het eerst niet zijn, dat bel leven van eenige edellieden werd opgeofl'erd, om de eene of 'andere gevangen prinses te verlossen ; maar indien hij het op den duur zoo hoog opneemt, zal de een ol andere hem vroeg of laat nog eens bij ongeluk een kogel in het hoofd zenden, en ik zou baast belust zijn om hem mijn dolk eens ouder de ribben te steken, zoo ik hem de eer niel aandeed met hem Ie trekken.quot;

Terwijl de Spanjaarden, over zijne strengheid verstoord, aldus voorlgingen Ie morren, en bel geschut ophield zich te laten booren, was Perea op het voorhof aangekomen, en zag daar naar hetgeen de musketiers uitricbtlen, nadal hij onderweg meermalen in gevaar geweest was van gekwetst te worden.

»lk wilde juist naar de batterij iiaan om u op te zoeken, Signor Capitan ! toen ik vernam, dat gij u bier bevondt,quot; zeide een Anspessado, die voor hem trad, met zijn hoed in de linkerhand, en zijn bardezaan (1) in zijn arm.

«Iloezoo dat, wat hebt gij te zeggen?quot; vroeg Perea, hem met de hand beduidende zich te dekken.

• Hier is een brief voor u van den Hertog,quot; hernam de ander, »bij is zoo even van Woerkum gekomen, alwaar hij door een ruiter gebracht is.quot;

(1) Groote hollcboarJ.

Peroi brak hel zegel los, en las met aandacht, wal dc Hertog hem schreef, waarna hij den brief dichtvouwde, hem bij zich stak, en zich wilde verwijderen, onder hel zeggen van: »Het is goed, dat ik bet weel, on bij Sun Sago ! zij zullen Ie laat komen.quot;

»lk lig bier mei mijne soldaten, Signor!quot; zeide de Anspessado, «maar zoudt gij mij niet willen toestaan, bij den storm tegenwoordig Ie zijn ?quot;

«Dat kan niet, Anspessado!quot; hernam Perea; «overal moei eenig volk blijven, en ik heb bovendien hij de bres ook manschappen genoeg.quot;

«Ik ben het, dien tie geuzen op het slot gevangen hebben gehouden,quot; zeide de andere mistroostig; «gisteren heb ik ook bij Diego de Velasquez moeten blijven ; gij zoudt mij een groote gunst bewijzen, Signor !quot;

«Welnu, wij zullen zien,quot; hernam Perea, terwijl bij met verwondering opmerkte, dal het kanonvuur nog steeds bleef zwijgen, en hij snelde naar de batterij.

Dl ME EN VEERTIGSTE HOOFDSTUK.

Terwijl Perea dus dc handelingen der soldalen naging, en natuurlijk vruchteloos trachtte, baar, die aan zijne macht ontsnapt was, bier ol daar Ie ontdekken, wandelde Velasquez vóór zijne soldaten heen en weder. Hij dacht bij zeiven na, hoeveel moeite het nog zou kosten over de wijde gracht het slot Ie bemachtigen, hoe velen zijner soldaten den nacht niet zouden beleven : hij dachl zelfs aan hot lot der ongelukkige geuzen, wanneer zij met het zwaard in de hand werden gevangen genomen. Het eenige middel om dil alles te voorkomen, was, te beproeven, of zijne vijanden nu ook soms meer genegen zouden zijn, dan den vorigen dag om zich te onderwerpen. Ofschoon hij vreesde, dat zijne pogingen daartoe vergeelsch zouden zijn, liet hij zich echter niet afschrikk ; maar alleen aan de ingeving van zijn edel hart gehoor gevende, vergal hij dal hij onder Perea stond, en gebood den kanonniers hun vuur te staken. Niels kwam meer welkom dan dil bevel, en nadal zij hunne armen eenigen tijd over elkander hadden geslagen, om eenige warmte in hunne half bevroren handen te doen terugkceren, haalden zij een sluk brood te voorschijn, dal

zij des morgens liespaard hadden, en vergaten de bierkan niet, terwijl eenigen hunner de stukken met water hegoteu. Ook dn musketiers, die langs de graeht verspreid lagen , kregen bevel met schieten op te houden, en als ware men dit van te voren overeenkomen, hield ook het musketvuur uit het slot op, zoodat aan deze geheele zijde van het gebouw voor een oogenblik de vijandelijkheden gestaakt werden, die aan de drie andere zijden nog steeds voortduurden.

Velas(|uez ging nu langs de zijde van de batterij, en trad naar de slotgracht, uit voorzichtigheid met zijn hoed wuivende, om zijn vijanden te beduiden, dat het zijn voornemen niet was, de bres te verkennen, maar dat hij een mondgesprek verlangde. Toen hij aan het dijkje gekomen was, dat om de gracht liep, sprong hij daar bovenop, om des te beter te kunnen zien, en riep : »Kmi-sario ! Emisario! waar zijt gij?quot;

Deze plaatsverandering was gelukkig voor hem; want een schot dat uil hel slot op hem gedaan werd, doorboorde zijn mantel, die, achterwaarts hangende, door den sprong van zijn lijf verwijderd was.

Ofschoon er geen stilstand van wapenen gevraagd was, verwonderde Velasquez zich over dit legen de goede trouw strijdende bedrijf, en denkende, dal men misschien toch vermoedde, dat hij kwam om de bres in oogenschouw Ie nemen, riep hij op nieuw ; »lk wenschte den Emisario te spreken.quot; Doch nog kreeg hij geen antwoord ; wel scheen hel hem toe, alsof er zich iemand vóór de opening binnen in hel slot bewoog; hij meende zelfs hem, dien hij geroepen had, met een ander in een hevigen woordenstrijd te hooren, en riep daarom nog eens: «Emisario 1 waar

zijt gij?quot;

quot;Hier ben ik, wie roept mij f' riep deze nu, zich voor de bres vertonende, en met zijne hand den Spanjaard groetende.

»lk ben het, krijgsman !quot; antwoordde Velasquez, en wenschte u te spreken ; vertoon u vrij aan de bres, mijn volk zal zonder mijn bevel niet vuren.quot; Dit /eggende, gaf hij aan eenige musketiers en ruiters, die bij hel hooren van het schot genaderd waren, met de hand een wenk om zich le verwijderen.

»De Boodschapper, Mijnheer! heeft nooit geaarzeld zich te veiioonen als hij door een man van eer geroepen werd,quot; hernam deze, in den muur springende, en zich zooveel mogelijk buitenwaarts plaalsendt loning voor hel schot, dal buiten mijne toestemming, gij kunt daarvan verzekerd zijn, o|i u gedaan is. Spreek, Velasquez ! wal hebt gij mij le zeggen, nadat ik u gisteren met mijn musket gedreigd heb ?quot;

• Krijgsman, of Emisario ! want ik weel uw naam niet, ofschoon uwe dapperheid mij schijnt te verraden, dat gij een edelman zijt, hoor mij,quot; zeide Velasquez, zijn hoed opzettende; «hel is op dit oogenblik niet de Spaansche bevelhebber van een vendel \an Hoinero, die tol u spreekt, maar uw vriend, die uwe daden en die van uw volk waardeert, zonder die echter goed te keuren. INa een hevigen tegenstand hebben wij gisteren het voor-hol vermceslerd ; gij zijl nu in uwe uiterste verschansing teruggedreven ; deze muren zullen ons weldra den ingang niet meer beletten, en het zal niet voor hel eerst zijn, dal hel ijs den val van cone sleikle zal veroorzaken. Ik zeg dus ronduit, dal ik op mijne eer uwe plaats onhoudbaar oordeel.quot;

»Gij gelooft dit, Mijnheer!quot; antwoordde de Moodsehapper, de groene zijden vlag zooveel mogelijk achterwaarts schuivende, terwijl het hein nu speel, dal bij haar niet afgelegd had, omdat hij zag, dal de Spanjaard er zijn oog op vestigde ; «maar de eerste, die het waagt over hel ijs te naderen, zal zich zijne roekeloosheid beklagen.quot;

»lk weet hel,quot; hernam Velasquez; «maar voor één man van n hebben wij tien andere, en uwe krachten zullen n op bel laatst weigeren u in de verdediging behulpzaam te zijn. Krijgsman ! hel is niet alleen voor u, maar ik zeg hel u zonder omwegen, hel is ook voor mijne eigen soldaten, dal ik wenschte, dal gij u overgaaft; er zijn er gisteren reeds te veel gevallen, en . ...quot;

«Hij, die een vijand, welke builen zijn bereik is, wil overmeesteren, Velasquez 1quot; viel de Boodschapper hem in de rede, «zoekt dikwerf hem door vleierij in slaap le wiegen ; maar ik geloof, dat gij dil middel evenzeer veracht als ik; ik geloof u dus; uwe achting is mij veel waard. Deuk evenwel niet, dat ons behoud in hel bezit van de bres gelegen is ; neen. Mijnheer 1 wij hebben buiten dat nog hoop op behoud.quot;

»(iij wilt zeggen, dal gij op ontzet rekent,quot; hernam Velasquez; «maar hoe kunt gij daaraan denken? Wie zal u in den winter te hulp komen? Ik weet wel, dal in Duitschland eenig volk geworven wordt; maar dal is hier ver vandaan, (ieef dus de verdediging op ; neem zelfde vlag van het dak, die gij er nooit op had moeten plaatsen, en onderwerp u als een getrouw onderdaan desKonings aan zijne bevelen.quot;

• Gij.zoudl oiiSj dus toestaan om met krijgsmanseer liet slot te verlaten ? vroeg de Boodschapper verwonderd.

«Helaas, ueen,' hernam Velasquez. «Als ik de hertog was, zou ik, u] gaarne den vrijen aftocht toeslaan ; maar ik heb die macht niet. Zells Signor Perea zou hel niet durven doen; maar indien gij u gevangen geeft, /.al ik zeil uwe zaak hij den Hertog verdedigen. Hij wordt door u \an wreedheid beschuldigd, en dikwerf, ik moet hel zeggen, niet zonder reden ; maar hij zal niet dool zijn voor mijn verzoek ; ook hij weel den moed naar waarde te schatten; de haat en bloeddorst van De Vargas zal voor het verzoek van Velasquez moeten zwichten, en indien gij gelooft, voorlaan den rechten weg le volgen, maak ik mij sterk om niet (alleen uw leven, maar zelfs uwe vrijheid le verwerven.quot;

»En liet is Velasquez, hel is een edelman, hernam de Boodschapper op een verwijtenden loon, »die mij aanraadt, mijne vrienden en medeburgers te verlaten, wien ik mijne hulp toegezegd heb ? Hij moet dan den Nederlander wel verdacht houden van licht zijn woord te breken, dat hij mij zoo iels durft voorslaan. Maar gij dwaalt. Mijnheer! ik ken uw meester beter dan gij ; ik ken De Vargas en Perea; uwe edelmoedigheid zou u hel hoofd van den romp doen slaan zonder ons te redden.quot;

.Ik weel dat de Hollander de goede trouw hooger acht dan eenig ander volk,quot; antwoordde Velasquez ; »ik zou u ook niets willen voorslaan, dal ik zelf niet zou willen aannemen, en indien mijne voorspraak u niet kon redden, zou ik zonder smart het hoofd zien vallen, dal zich niet meer zou durven verheffen, als men de eer van Spanje aanrandde; maar waarom zoudt gij uwe vrienden niet verlaten ? hen, die allen niet geaarzeld hebben hun Koning ontrouw le zijn ? Hel hoofd der oproerlingen heelt u verlaten ; in plaats van in uw midden 's Konings ongenade te helpen afwenden, die hij het volk heeft op den hals gehaald, houdt hij zich in Duilschland bezig quot;met allerhande kuiperijen, nadat zijne aanslagen zijn te niet geloo-pen, en heeft markthrieven uitgegeven, die den koophandel van uwe landgenooten te gronde richten. Zijn zwager, die aan de grenzen het krijgsvolk verzamelt, van hetwelk gij uwe redding'verwacht, ik schroom niet het le zeggen, is een verrader, die geen vertrouwen verdient. Heeft hij niet toch, nadat hij zijn koning verlaten had, zich van zijn bloedverwant verwijderd, met wien hij geineene zaak gemaakt had, toen het onweder boven het hoofd der rebellen losborst ? Heeft hij niet gezocht den tiran, zooals gij den Hertog noemt, door laagheden voor zich te winnen ? en daar deze, die hem veracht, hem versloolen heeft, plaatst hij zich weder onder uwe banier. Wat hoopt gij van hem? wal verwacht gij van uw opperhoofd, dat u op een afstand aanhitst tegen de macht des Konings, die hij zelf ontweken is ?quot;

»Er zou veel aan te merken vallen op uwe redeneering,quot; hernam de Boodschapper met waardigheid. »De Vorst, van wien gij spreekt, heeft liever verkozen de zaak van hel ongelukkige volk te verdedigen, dan zijn .naam en zijne hand te leenen om het uit te plunderen en van zijne vrijheid te berooven ; en ik geloof, dal een man van eer zich niet behoeft te schamen, zijne livrei le dragen ; maar zells als alle grooten ons verlieten, ja al gingen zij allen tot uwe zijde over, zoo zou ik toch hier blijven.quot;

»En waarom zoudt gij dat doen ?quot; vroeg Velasquez schielijk, «waarvoor zoudt gij uw leven opofferen ?quot;

«Voor mijn vaderland en voor de vrijheid, riep de Boodschapper met vuur, «die daarvoor

sterft, valt met eer.quot;

«Het vaderland, — de vrijheid ?quot; zeide Velasquez het hoofd schuddende. «INiet altijd is de laatste nuttig, niet altijd is het vaderland dankbaar voor bewezen diensten, krijgsman !quot;

«Ik weet hel Mijnheer !quot; hernam de Boodschapper ; «maar inhei einde laat hel zijne verdedigers toch recht wedervaren. Ik heb gezworen hier te blijven, en ik zal hel nakomen.quot;

«Er is dus geen middel om u van gedachten te doen veranderen ?quot; vroeg Velasquez langzaam.

«Hebt gij ooit aan den linkeroever der Gette de puinhoopen van een ouden toren gezien. Mijnheer ?quot; vroeg de Boodschapper.

..la maar al te wel,quot; hernam Velasquez verwonderd, de bedoeling dezer vraag te vergeefs trachtende le raden ; «ik zelf heb, op bevel van Vitelli, dien vruchteloos met mijn vendel bestormd.quot;

«En gaven de Nederlanders zich over, nadat gij hen had opgeeischt? quot; vroeg de Boodschapper.

..Helaas! neen, krijgsman!quot; hernam de Spanjaard somber, ..het vuur en de vlam konden hen zelfs niet bewegen, hun verblijf te verlaten; zij verbrandden tol den laatste toe, en nog hoor ik de vloeken en verwenschingen dier ongelukkigen. Maar waarom vraagt gij naar iels, dat gij zelf

zeker weel ?quot;

«Omdat ik besloten heb, Mijnheer! hun voor-

I (c volgen, en liever in liel vuur te sterven mij gevangen Ie geven,quot; liernam de Bood-pper, met vuur zijne krachtige stem verheffeiule, net zijn handschoen op zijn borstharnas klop-pende.

»lk begrijp u, krijgsman!quot; hernam Velas(|uez langzaam, »eii ik laak uw voorncnoei) niet; God zal over u en mij beschikken, en ons oordeelen.quot; Meteen ontroerde stem vervolgde hij: «Tw vriend Velasquez verlaat u, om als Spaanschc hoofdman weder onder uwe vijanden Ie treden, vaarwel!quot;

Dit zeggende, sprong hij van de boogie, waarop hij geslaan had, en Irad, met zijne hand groetende, achterwaarts.

quot;Zijl gegroet. Mijnheer!quot; riep de Boodschapper hem na, »gij zuil het zijn, die het teeken lot het weder aanvangen van bet vuren geven zuil.quot; Onder hel uitspreken van deze laatste woorden Irad hij haastig in het slot terug, waarschijnlijk om voor den den veiligen aftocht des Spanjaards zorg te dragen.

«Waarom is bet vuur gestaakt, Signor?quot; vroeg Perea driftig, die in dit oogeublik, uil bet voorhof gekomen zijnde, haastig naar Velasquez toetrad.

«Omdat de slangstukken zoo heet geworden waren, dat het vuren gevaarlijk was, en omdat ik nog een poging gedaan heb om de geuzen lot de overgaaf te bewegen,quot; antwoordde Velasquez bedaard.

»En wie heeft u daartoe last gegeven ? Wie heeft u gemachtigd om de vuurmonden Ie doen zwijgen ?quot; vroeg Perea met den voet stampende; »of vergeel gij, Velasquez! dat ik het hevel hier voer ?quot;

«IN'een,quot; hernam de andere trotsch, »ik weel dit; maar indien ik denk iels te moeten doen voor 's konings en zijner onderdanen welzijn, zal ik het niet nalaten, al had de Hertog zelf hier hel opperbevel.quot;

• Het is de Hertog zelf, die mij gelast, het slot boe eer boe beter in te nemen; zie bier zijn schrijven.quot; Dit zeggende, haalde Perea een brief uil zijn wambuis. «Hij bericht mij, dat eenige Duilsche henden in vaartuigen de rivier van boven afkomen om de muiters te onlzetten ; dat Oranje naar alle zijden order heeft afgezonden om den Emisario Ie ondersteunen, en het is op hel oogeublik, dal ik dezen lasl onlving, dal gij, door dwaze inenschenliefde gedreven, het vuur doel ophouden!quot; vervolgde hij driftig.

«Welnu ! I^quot; l«'i vuur woder openen !quot; antwoordde Vel: mand belet hel ti ;

J F. OLTM 1 in 1570. 11

en vat de dwaasheid aangaat, waarvan gij mij besi huldigl, zoo geloof ik niet, dat iemand u er ooit van verdacht heeft gehouden.quot; Dit zeggende, keerde bij zich om, en staple trotsch naar, zijne soldaten.

«Hij had heter gedaan, de zedeprediker,quot; zeide Perea, meesmuilende, «zich in een monnikskap te steken; het verwondert mij niet, dat de Hertog mij het opperbevel gegeven heeft.quot;

«Komaan, soldaten!quot; vervolgde hij met luider slem, «vuurt met uwe musketten, die reeds geladen moeten zijn.quot; Hierop naar de batterij stappende, riep bij: «Op, kanonniers! op, aan de stukken! gij moet den verbeuzelden tijd weder inhalen.quot;

Op zijne slem, die geene aarzeling gedoogde, sloegen zij dadelijk de handen aan het werk. Eén hunner, die bezijden de batterij op den grond zat, scheen echter niet genegen om nog zoo dadelijk te gehoorzamen, waarom Perea hem met den voet in de zijde schopte en riep: «Komaan, luiaard ! sta op, of ik zal « leeren op een anderen lijd wat vlugger te zijn.quot;

«(Üj !....quot; riep de busschieter, verwoed over deze woorden, de hand naar de plaats brengende, waar de laars hem getrolfen bad, en zich oprichtende : «Ellendige Spanjaard! zijl gij uit uw land gekomen om een Hollander te schoppen ? een Hollander! en dat op het oogeublik, als hij bij de stukken rust, die hem tegen elk geweld besebermen moesten ?quot;

«Zwijg, kerel!quot; grauwde Perea hem driftig toe, «zwijg, en sla de hand aan hel werk, of bij San Jago! ik zal u als een lagen rebel laten behandelen.quot;

«Hebei!quot; riep de andere buiten zich zei ven van kwaadheid, «lage rebel! welnu, ik weiger om een serpentijn te laden : laat anderen het stuk van I! a ii 1 dienen, ik doe hel niet; vervloekt zij deze hand, indien zij ooit weer een schol op mijne landgenoolen helpt doen !quot; .Nu sloeg hij zijne armen over elkander en zag onversaagd naar zijn vijand.

«En toch zuil gij het doen,quot; riep Perea met een donderende stem, «of ik zal u, Nouibre de Dios! op een rad de beenen laten stuk slaan.quot;

«Slaan !quot; schreeuwde de kanonnier, «slaan ? Ja ik ! ik zal u den hals breken, vreemde hond!quot; Dit zeggei de, greep bij een handspaak, die op den grond lag, en die in zijne gespierde vuisten opnemende, stond bij gereed, om zijne bedreiging ten uilvoer te brengen.

Noch zijne makkers, noch de musketiers schenen

geneden Ie zijn om hem te grijpen, hetzij ze bevreesd waren voor den hreedgeschouderden Hollander, of dat zij inwendig Pereu haatten. De ruiters waren te ver af om hun aanvoerder te redden, die, niet willende aehteruiltreden, o( den degen trekken tegen iemand uit de laagste volksklasse, grimlachende staan bleef, en ondanks zijne bedaarde houding van gramschap beefde.

Doch op het oogenblik, dat de Hollander de handspaak rondzwaaide, om haar met kracht op Perea's hoofd te doen nederdalen, werd hij door een kogel uit het slot getroden en viel.

Tevergeefs trachue hij met zijne handen, die het hout hadden laten glippen, zich aan het slang-stuk, waarbij hij stond, vast te klemmen ; vruchteloos poogde hij de nagels in de schubben van liet metalen monster te zetten en zich op de been te houden om zich nog op zijn vijand te werpen ; zijne vingers gleden krassend langs het gladde metaal af, en onder het roepen van: •Verdoemenis! wraak! mijn broeder! Leven de geuzen! wraak !quot; viel hij en gal den geest.

Zoolang de ongelukkige tegen zijne landgenooten gediend had, was hij bewaard gebleven ; doch het noodlot wilde, dat juist op het oogenblik, waarin hij weigerde zijn dienst tot het verderf te leenen, zij zeiven, bij toeval, een einde maakten aan zijn leven, en daardoor den wreedaard redden, die reeds zoovele euveldaden bedreven had. Maar laten wij hopen, dal de wraak, welke de llollander^ijn broeder heeft aanbevolen, door dezen zal genomen worden, als hij het lijk van den ongelukkige zal gezien hebben.

«Sleept het aas van den muiter weg, en dat het nog terstond bij de heenen aan de galg vóór Gorkum worde opgehangen!quot; riep Perea lotte arbeiders, die als versteend dit schouwspel hadden aangezien, «en leert uit dit voorbeeld, dat de wraak van (ïod en zijne heiligen nederdaalt op hem, die 'skonings zijde verlaat, het gezag zijner Capitanes miskent, en hun naam durlt lasteren.

In stilte werd hij gehoorzaamd; de vrees voor een dergelijk lot voorkwam alle gemor, en de slangstukken, waarop menige traan van medelijden en onderdrukte woede ncderviel, gingen voort met de bres te verwijden.

VIE 11 EN VEERTIGSTE HOOFDSTUK.

«Zijl gij geladen ?quot; vroeg Uilenburg aan den Boodschapper, die zijn musket nederzette, en de hand aan de kruidtasch bracht.

»Ja!quot; hernam deze, op zijne lont blazende, »wal wilt gij?quot;

«Welnu,quot; vervolgde Uilenburg schielijk, «schiet dan onder die roede vederen, welke daar achter de batterij zichtbaar zijn.''

Zonder een woord te antwoorden legde de Boodschapper aan, en schoot zijn musket af, waarna Uilenburg, die over zijn schouder door hel schietgat gezien had, verheugd uitriep :

«Voor den duivel. Herman! ik geloof, dat gij geraakt hebt.quot;

Doch loon de rook een weinig door den wind verdund werd, zag hij den vederbos zich no£ steeds in den kruiddamp bewegen, en met dei; voet slampende, vervolgde hij : Neen, de verdoemde Perea staal nog overeind. Is bij dan werkelijk onkwetsbaar, of zou de een of andere schutsheilige, met wien wij den gek steken, hem waarlijk beschermen?quot;

«Neen, geloof dat niet, vriend !quot; hernam de Boodschapper bedaard; «maar de maat zijner euveldaden is zeker nog niet vol. God alleen weet wanneer dat wezen zal, en door wiens band zal hij omkomen.quot;

«De Snijder had daareven bijna weer een slecht stuk begaan. Gelukkig dat zijn bloeddorst hem verhinderde le wachten lol zijn vijand stilstond,quot; zeide Uilenburg. «Welk een onderscheid lusschen Perea en Velasquez! heb ik u niet gezegd, dat de laatste eerlijk denkt? en toch is bij een Spanjaard met lijf en ziel.quot;

»Kn heb ik dan ooit gezegd, dat er geene deugdzame Spanjaarden zijn?quot; vroeg de Boodschapper. «Neen, Uilenburg! dat hebt gij van mij nooit gehoord. A( h ! waarom beeft Alva niet een hart als dat van Diego Velasquez! ons arm vaderland, voor hetwelk wij ons hier bevinden, zou dan niet door den burgeroorlog verscheurd worden.quot;

„Gij gelooft dus. Herman! dal wij hier alleen zijn uil ware vaderlandsliefde, gelijk gij aan den Spanjaard gezegd hebt ?quot; vroeg Uilenburg.

«Wel zeker!quot; hernam de Boodschapper, «hij, die anders denkt, zou mij onrecht doen.quot;

«Wal u aangaat, van u geloof ik dit gaarne,quot; antwoordde de andere; «maar van de overigen niet. Wal mij betrclt, ik ben hier, omdat gij hier

ijl; de Snijder is hier om zijn zoon Ie wreken; Je Wapensmid, oindiU liij locli nergens anders veilig is, en ik zou u zoo van elk onzer een liij-zondere reden kunnen opnoemen.quot;

»(Jij kunl gelijk lichben,quot; zeide de Hoodsehap-per; «niaar gij /.nil mij loesleimnen, dat al deze redenen toch sumonloopen in één pinil, dal is te zeggen, lol vei derf onzer vijanden en de bevrijding van onzen geboortegrond.quot;

Een poos tijds hadden zij zoo hel gesprek voort-gezel, toen zij de trom bij de Spanjaarden boorden roeren. »l)e Spanjaard roep! zijn volk bij elkander,quot; zeide de Boodschapper; «liet gevecbl zal spoedig weder beginnen.quot; Ook trokken de inus-keliers, die om liel slot verspreid hadden gelegen, werkelijk er om heen naar de batterij; en ofschoon zij linn weg zoo ver mogelijk van de gracht namen, lieten de geuzen niet na met hen eenige tdiolen le wisselen.

«lioep ons volk bijeen. Uilenburg!quot; zeide de Moodsehapper. Deze begon niet zijne Irompel bel teeken lol vereeniging te geven, en spoedig hadden zij zich allen om bun aanvoerder verzameld.

»lt;iij hebt een goeden raad gegeven, vriend!' zeide de Wapensinid tol l ilenburg, loen deze de Irompel liet zakken; »wanl toen ik mij, eenigen tijd geleden, gereedmaakte om op den Spaansclien lioofdman le vuren, greep deze juisl een musket, schoot door liet scliielgat, waarvoor ik stond, en iidiii mij een stukje van mijn rechlepoor weg. Verdoemd ! indien ik mijn lielm op mijn hoofd liad gehouden, gelijk ik voornemens was geweest, zou bel lood, door den ijzeren pot heen en weder rollende, mij de hersens verbrijzeld hebben.quot;

»(iij zijl er goed afgekomen,quot; hernam l^!ilen-bnrg. »lk zelf heb menigeen door zulk een toeval zien sneuvelen, en gij kunl u niel verbeelden welk een belsclic muziek bet is, als de kogel, langs hel ijzer malende, zich vereenigl mei bel gehuil van den slervende. Doch zeg eens, hebt gij er reeds wal van de zalf opgedaan, die ik u gisteren heb aangewezen ?quot;

».la,quot; hernam de andere, »en ik wenschle wel le welen, boe die bereid wordl.quot;

»lk ook,quot; antwoordde l ilenburg, «en ik ben van voornemen, om, als wij den dans onlspringen, en ik eens in Gorcum kom, aan meester Ivzelorius bel geheim er van af le koopen.quot; Hierop nam hij een kan mei wijn open zeide; »lvnmaan, de kelder moet toch leeg; wiedrinkl er eens met mij ?

»l)ie Ie veel drinkt, verliest zijn verstand !quot; zeide de Snijder koel, en wees de kan terug, die de ander hem wilde overgeven, »en indien de vijanden dil niet vergelen hadden, zonden zij nu niet verzuimd hebben, de kogels op hunne stukken le doen.quot;

Dadelijk zelle Uilenburg de kan neder, die bij aan zijn mond had willen brengen, en zijne ooren opsperrende, scheen bij geheel gehoor.

»Voor den duivel, lierman!quot; riep hij, «de Snijder heeft gelijk ; zijn de Spanjaarden gek, dal zij hun kruid nutteloos verspillen, of zouden zij ook daardoor hunne verrichtingen trachten lever-bergen ?quot;

• Hel laatste is waar,quot; zeide de Boodschapper «kom aan, mannen! eerst zullen we nog wat mei vuren blijven aanhouden, en dan het musket legen hel zwaard verwisselen.quot;

Hierop zich tol den Wapensmid keerende, vervolgde hij: »Ziju de haakbussen geladen?quot;

Eer deze hem antwoordde, riep ( ilenburg, die met arendsoogen voor een schietgat stond le kijken : »llel is nog zoo ver niel : ik zie de soldaten, die om de ballerij beenlrekkcn, gevolgd door de arbeiders ; geloof mij, zij zulleu den storm nog niel beginnen, maar onder de begmisliging van den rook het ijs mei rijs bedekken.

«Volg mij dan!quot; riep de Boodschapper, «de kanonkogels zullen ons nu niet meer verhinderen, om in de kamer post le vallen, waar de bres is.quot;

Toen zij daar aankwamen, vonden zij de kamer met den kruiddamp opgevuld, dien de wind daarin gejaagd had ; de binnenmuur was merkelijk beschadigd, nicllegenslaande hetgeen zij er legen aan gelegd hadden. De Wapensmid zag lachende naar de plaats, waar zijn deken gelegen bad, en aan hare bewaring wanhopende, baalde bij zijne schouders op ; waarom Uilenburg een der kogels opnam, die op den grond lagen, en ze door de lires in de boogie wierp, zeggende: «(ia heen vanwaar gij komt.quot;

Doch zonder een gal in bet ijs le maken, rolde hel ijzer lol aan de overzijde der gracht voort, en bleef tegen den aarden wal liggen.

De sleenen, die van den muur waren afgevallen, en de kogels, die te laag waren geschoten, hadden echter het ijs vlak aan hel slot gebroken, en Uilenburg, die hel gat zoehl te verwijden, baalde mei behulp van twee zijner makkers een langen dunnen balk uil de gang, en stiel er bel ijs in de rondte mede stuk. Doeb de mnskeliers plaalslen zich nu in groot aanlal langs de gracbl, nadat zij de ladingen vernieuwd hadden, welke zij ban-deliersgewijze over hunne schouders droegen, en

hun vuren noodzaakte den ouden liaakscluiUei' zich le verwijderen.

De arbeiders, aan de gracht gekomen, legden nu de rijsbossen neder, die zij gedragen hadden, daar zij niet geneigd schenen, den voet «|i het ijs le zetten, denkende dat de soldaten zulks verrichten zouden, ofschoon zij beschut werden dooiden rook van het kanon en het hevig vuur der soldaten. Perea gebood hun dit eehler weldra, en zij sloegen met weerzin de handen aan het werk.

Al verder en verder weiden de lange rijsbossen, van welke Perea nog dienzelfden morgen een menigte van de naburige steden had laten aanvoeren, op hel ijs gelegd en voorts met planken bedekt. Hoe meer echter de arbeiders hel slot naderden, hoe gevaarlijker het voor hen werd, en reeds waren er eenigen gevallen; doch in weerwil dat zij het meeste kwaad verrichtten, bleef het vuur uit het slot het sterktst op de Spanjaarden gericht. De Boodschapper merkte dit wel op; maar hij eerbiedigde den edelen weerzin zijner onderhoorigen om hunne eigen landgenoolen le doo-den, en hij liet elk zijn gang gaan. liet beleggen der gracht te verhinderen, was buiten zijne macht; en de tijd, dien bij had kunnen winnen, door de arbeiders terug le drijven, zou met het bloed der .Nederlanders te duur gekoclil zijn geworden.

VIJF EN VEERTIGSTE HOOFDSTUK.

»Ik had niet gedacht, Signor! dat zij de nadering tot het slot zoo slecht zouden hebben verdedigd ; zij zullen spoedig het gevolg van hunne dwaasheid bespeuren,quot; zeide Perea, terwijl liij Velasquez op zijde trad, die, met zijne armen over elkander geslagen, naar het werkvolk zag.

quot;Zeg liever, Capitan!quot; hernam de andere, die wel zag, dat Perea zich weder met hem wenschte te verzoenen, »dat zij spoedig een slechte belooning voor hunne edele wijze van handelen zullen ontvangen ; maar gij licht gelijk ! het is dwaasheid om in den oorlog edelmoedig te zijn, vooral wanneer men met vijanden te doen heed, die de edelmoedigheid niet beoefenen, ja, zelfs niet eens begrijpen.quot;

«Gij oordeelt ons al te gestreng,quot; antwoordde Perea koel, »en gij kunt niet vergen, dal iedereen denkt als de navolgers der dolende ridders, die men nog lusschenbeide aantref!, en die gewoon waren hun schild weg le werpen, als hunne legen-pari ij het verloor.quot;

• Indien gij mij voor een dier droomers houdt, Signor!quot; hernam Velasquez kortaf, »het staal u vrij; maar gij hiindelt onrechtvaardig, met de geuzen er van verdacht le houden; laat mijne soldalen de plaats der arbeiders innemen, en, zoo waar als ik hier sta! zuil gij spoedig zien, dat onze vijanden hen goed ontvangen zullen, ik stel prijs op hel leven van mijn volk ; en toch zou ik liever een soldaat dan een arbeider zien vallen ; men heeft soms bij de bestorming eener stad vrouwen en kinderen voor zich uitgedreven, ik weel hel, maar welk edelman zou durven zeggen : »lk heb dal bevolen ?quot;

»En waarom hebben zij dan bij de stukken, ja overal, zoowel op hunne landgenoolen als op ons schoten ?quot; vroeg Perea.

• Omdat men zonder slecht te zijn, in de verte op zijn vriend schiet, indien hij tegen ons de wapenen draagt; doch dat men hem niet kan nedervelien, als hij vlak voor ons staal, zonder een ellendeling le zijn.quot; Dil zeggende, verwijderde Velasquez zich, zonder zich verder om Perea's antwoord te hekommeren.

• Kllendeling!quot; riep Perea halfluid, Velasquez willende volgen, om hem naderen uiileg van die woorden le vragen. Hij bleef echter spoedig slaan, en zeide zacht: «Ja, hij heeft gelijk; hij, die zijn landgenoot vormoordl, en de eer met voeten trapt, is een nietswaardige. Perea! een enkel woord van hem, boven wien gij door uw sterkte van geest hoog verheven zijl, werpt u terneder. — Anna, Anna ! uw bezit kost Perea veel; ja, zelfs indien gij hem uwe liefde schenkl, zal bij die mogelijk nog te duur gekocht hebben.quot;

De arbeiders waren nu bijna genaderd lol de plaats, was het ijs gebroken was; maar toen zij ook daar het rijs wilden nederwerpen, werden zij door het vuur, dat uit de bres kwam, tmig-gcdreven. Perea, indachtig aan hetgeen Velasquez hem gezegd had, schaamde zich de weerlooze werklieden mei geweld op te offeren ; hij riep dus : «Terug, kerels! achterwaarts ! de musketiers zullen het overige wel doen.quot; Want zelf den dood niet vreezende, telde hij ook het leven van een paar soldaten niet.

»Daar begint de trom den slormmarsch te slaan ; maar ik zal laten hoorei), dat wij gereed zijn,quot; zeide Uilenburg, de trompet grijpende, en het Willi cl-in iis aanheffende.

»llet is lijd, dat hel gevecht begint,quot; antwoordde de Wapensmid, die in zijne handen blies en van

koude stampvoette, «het is hier voor dil gal bijna niet uit tc houden van den lociit.quot;

«Neemt uwe haakbussen op ! en houdt u goed ; de Spanjaarden slaan reeds in het gelid !quot; riep de Hoodsehapper, terwijl hij eeuige steenen, die naaf binnen gevallen waren, naar buiten wierp. Werke lijk traden de soldaten nu ook naar de grachl. met hunne zwaarden in de hand en vier aan vier slaande. Perea liep langs hen heen en scheen hun nog eenige bevelen te geven.

«Hel kanon zweeg nu op zijn hevel; doch de musketiers, die langs het dijkje lagen, onderhielden een levendig vuur op de bres, hetwelk zij eehter slaakten, toen liuime wapenbroeders eenige sehre-deii op den houten vloer gedaan hadden, die ovei hel ijs lag.

• Vuur!quot; riep de Boodschapper tegen vier dei zijnen, die vóór de bres hadden post geval, en dadelijk schoten deze hunne haakbussen al'. «Sluif de gelederen!quot; riep Perea luid, aan den kant van de gracht slaande. Voorzichtig traden de soldalen voorwaarts, terwijl zij een paar, die gevallen waren, met den voet op zijde rolden; doch loen zij aan het gal bij den muur gekomen waren, en zich gereed maaklen om het mei rijs Ie vullen, gaf de boodschapper wederom order om le vuren, zoodal de voorste Spanjaarden, die bijna vlak voor de haakbussen slonden, gelrod'en nedervielen. Perea's geroep echter van : «Sluil de gelederen ! legl de ladders! Voorwaarts soldalen!quot; boezemde hun weder moed in. Zij, die de ladders droegen, of toen hunne makkers vielen, ze aangegrepen hadden, lieten ze in den muur vallen en onder het roepen van: Viva cl lie ij ! en Romero, jmr la bandera!quot; (1) sprongen zij in den muur.

«Al asallo, soldados!quot; (!2) riep Perea, de mus-keliers voorwaarts drijvende, terwijl bel gevecht in de bres reeds begonnen was. De^Boodschapper en Uilenburg stonden vooraan, en spaarden het scherp hunner zwaarden niet; daarachter slonden eenigen, die mei de punlen van oude hellebaarden en pieken de Spanjaarden op een ^behoorlijken afstand hielden, lerwijl anderen nu en dan eenige scholen, over hunne schouders heen, op de Spanjaarden deden.

Beeds meer dan één der musketiers was achterover in bel water gevallen ; maar, steeds door anderen vervangen, zonden zij mogelijk in hel eind zijn binnengedrongen, indien niet de Wapensmid den balk, dien Uilenburg te voren gehaald had,

(I) J/evo do Koning 1 Uoinero, voor de banier 1 (2; Loopt storm, soldaten 1

legen het voorste einde van de eene ladder had gezel, welke den vijand voor brug diende, en niet diep in den muur lag. «Komaan, kerels! helpt mij,quot; riep hij legen degenen die bij hem slonden; deze wierpen het muskei en de baakbus weg en sloegen de hand aan den balk. Daar hel vuur dus verminderde, dachlen de musketiers het gewonnen le hebben toen eene der ladders onder hunne voelen weggeschoven werd, en sommigen hunner door hunne eigen zwaarte naar beneden vielen. De Spanjaarden raakten dus le water, en schoten onder hel ijs, de ladder medenemende, waarin zij met hunne beenen verward waren geraakt, en de overige musketiers verlieten ook den muur, eer hel noodig werd ook de tweede ladder weg le schuiven. Drie wel gerichte scholen met de haakbussen, die men hun nazond, brachten bun geheel i;i verwarring, en hun ladder en gekwetsten achterlatende, namen zij de vlucht, en traden vloekende aan land. Lustig Hel Uilenburg na een triomfge-schal de geuzen in a rsch hooren, en de kreten : «Leven de geuzen! leven het vaderland en Oranje!quot; volgden de vluchlenden na.

Ken der soldalen had in hel vallen zijne hand aan de ladder geslagen, die nog was blijven liggen, en hield er zich aan vast, halverwege met het lijfin hel water hangende, heigeen zijne vijanden gewaar werden, toen zij de ladder naar binnen wilden halen. Kenigen lijd weerstond bij de geweldige pijn, die bij aan zijne handen leed, toen de geuzen de ladder gedurig met rukken naar zich lochaalden, cn hem, als het ware, er van zochlen af le slroopen ; doch eindelijk liet hij zijne handen los en zonk, zonder een woord le uiten, verder in hel water, om het lol zijner voorgangers te ondergaan.

ZES EN VEERTIGSTE HOOFDSTUK.

«Terug, soldalen!quot; riep Perea, loen hij hem de vlucht zag nemen ; voorwaarts, bij San ./ago ! in hel slol alleen kunl gij uwe vlag terugbekomen.quot; Doch vruchteloos waren zijne woorden, zoowel als zijne pogingen om hen legen le houden. Hunne vijanden en het ijs vervloekende, liepen zij naar de batterij, en namen hunne muskellen weder op; want aan de gracht waren zij te. dicht onder hel vuur van het slot.

»Gceft vuur, kanonniers! en verwijdt de bres,quot; schreeuwde Perea nu, waarna hij zich tol de musketiers wendde en vervolgde: quot;Herneemt uwe gelederen, soldaten ! en maakt u gereed om in een tweeden storm heter uw plicht te helrachten; want de Hertog lieeft mij gelast om het slol hoe eer hoe beter te bemachtigen.quot;

De soldaten hadden zich in orde gesteld; of zij evenwel gezind waren om weder zoo spoedig den slorm te hervatten, was nog niet zeker; en ofschoon zich niemand luid legen hel gegeven bevel verzette, zoo heerschle er toch een onvergenoegd gemompel onder hen.

»De Hertog heeft gemakkelijk praten,quot; zeide een der musketiers zacht; »maar heeft hij ooit het verdoemde fort gezien, dat hij ons wil laten innemen ?quot;

»lk geloof het niet,quot; iiernam een ander; »en onze aanvoerder schijnt niet genegen te zijn, met ons in dat muurgat te dringen.

«Waarom niet?quot; zeide er een lachende, »de lijken der soldaten zijn goed om hel water le dempen, ten einde hem den intocht gemakkelijk te maken.quot;

«Men bad Velasquez bet opperbevel niet moeten ontnemen,quot;zeide een oud soldaat: «bij weel wal een krijgsman toekomt; wat bebben wij met een aanvoerder der ruiters temaken, die ons behandelt als een zijner paarden! Wat mij hetrelt, ik vrees het vuur niet, maar wel het water; wal helpt daartegen, of men een harnas of een degen draagt? ik ben niet genegen om den visschen tol aas te verstrekken.quot;

Dal u toch wel zal overkomen, als de Capitan Ier storm laat loopen,quot; antwoordde zijn buurman. Ja, indien wij allen zoo laf waren als gij,quot; Ie een ander; «maar bij (iod! ik zie hier ligeen, die niet voor Perea wijkt in moed, en zoogoed edelman is als bij. Ik heb desleen-npen gezien, welker naam hij draagt, en mijn ïdverwant in den tienden graad, die aan bet is, zou zich schamen om er zijn stal van te een.quot;

)p dit oogenblik keerde Perea terug, nadat 11ij met de kanonniers eenige woorden gesproken had, en langs de gelederen ziende, zeide hij: «Geeft acht, soldaten! stilte onder de wapenen! ik beveel het u.quot;

Op bet gezicht en de stem van den bevelhebber bewaarden zij het stilzwijgen, liet eerste gelid zag somber voor zich heen, terwijl zij, die in het tweede en derde stonden, nu en dan een blik op

Perea wierpen, maar hunne oogen nedersloegen, als zij de zijne ontmoetten.

«Soldaten!quot; dus sprak hij hen aan, «het vuur der slangstukken heeft tot nog toe uwe vreesachtigheid voor onze vijanden verborgen, doch niet voor uw beveelhebber. Met diep leedwezen heb ik haar bemerkt; maar ik weet, dat de vrees u niet eigen is; ik weet, dat gij zeiven verlangt uwe vijanden weder onder de oogen te zien. Werpt dus uwe musketten en vorken weg, neemt uwe zwaarden in de hand, en houdt u gereed om weder ten storm te snellen; want ik ga bevel geven, om het kanonvuur tc staken.quot;

Toen hij echter zag, dat zij stil bleven slaan, in plaats van zijn last te volgen, en dal zich weder een zacht gemompel in de aebterste gelederen liet hooren, riep hij, met woede op den grond stampende, en de hand op bet gevest van zijn degen leggende: «Zwijgt, soldaten! zwijgt! want ik zweer, bij San .Idfju en alle heiligen, dal bet geschieden zal zooals ik gelast heb!quot; waarna hij vóór ben heen en weder slappende, schamper vervolgde: «Zijl gij wel dezelfde soldaten, die tot dusver voor onverwinnelijk doorgingen ; zijl gij hel, die in Den Hosch zwoerl, geen gevaar le zullen ontzien ? Daar waart gij helden, en bier. .. moet ik het zeggen 1 moet ik het zeggen dal woord, hetwelk geen krijgsman kan verdragen ? Ja, gij hebt hel verdiend, en bij, die de vlucht verkiest boven de eer, zal liet mogelijk hooren zonder blozen — gij zijl bloodaards !

Een oogenblik was het, alsof de geheele slagorde der Spanjaarden vooruit wilde treden : de bruine aangezichten, die zich tot nog toe onder de breede randen der hoeden hadden verborgen, richtten zich op; bun mond bewoog zich om hel woord : »(iij hebt gelogen !quot; uit le spreken, en, met de rechterhand aan het musket of hel zwaard, schenen zij gereed hem, die ben beleedigde, aan hunne woede op le ollcren.

De geruste houding van Perea, zijne bliksem-schietende oogen, de dreigende trek, die om zijn mond zweefde, deden hen echter aarzelen, en toen bij, zijn degen trekkende, naar ben toetrad en met een forscbe stem uitriep: «Soldaten! presenteert het geweer!quot; traden zij terug, en, aan de gehoorzaamheid gewoon, voldeden zij aan zijn bevel. «Zet ai hel geweer!quot; riep hij toen, en nadat zij dit gedaan hadden, vervolgde hij : «Ja, ik zeghel nog eens, kerels ! die de naam van Spanjaarden onwaardig zijl, gij zijl bloodaards. Wal beeft u dan toch de Hollanders doen ontwijken? Is helde dood

uwer makkers, die mei roem gevallen zijn ? Weet gij dan niet, dul een lafaard ook eens sterven moei ? En voor wie zijt gij gevloden ? Voor een handvol ellendige muiters, die, indien zij niet meer moeds bezaten dan gij, door eenige roededragers konden gevangen genomen worden. 01 vergeet gij, dat zij uw vaandel bemaehligd liebhon ? zal de Hertog, wanneer hij voor u treedt, het niet van u terugvorderen, van u. die tot het vendel van Velasquez behoort, dal zich voorheen steeds hel dapperst gedroeg? Hij zal u vragen, waarom gij het den eenen dag hebt verloren ; hij zal u vragen, waarom gij het den anderen dag niet hebt herwonnen. Wal zuil gij dan antwoorden ?quot;

Mier hield bij een oogenhlik op, hopende, dat de soldalen, door zijne taal aangevuurd, niet meer zouden weigeren tien storm te beproeven. Maar bier en daar werd weder ecnig gemor gehoord, en één hunner, die op de ondersteuning zijner makkers rekende, zeide overluid: »Wat gij van ons denkt, is onverschillig; gij zijl onze aanvoerder niet ; uwe beslissing maakt een man niet tol eene vrouw, en zal ons den roem, op zoovele slagvelden gewonnen, niet ontrooven. Als wij zonder vaandel terugkeeren, zullen \\ij zeggen, dal hel aan een kind is gegeven geworden, dat beter bij vrouwen dan bij mannen paste; dal hel de schuld is van hem, die het aan zijne zwakke handen toevertrouwde, en dat wij, soldaten, niet verantwoordelijk zijn voor het gedrag van een baardeloo-zen knaap.quot;

»llel is de llerlog zeil', die bel hem toevertrouwde,quot; riep Perea driftig, waarna bij woest vervolgde: «Maar ik zie het, jiij zoekt u achter Da Silva te verschuilen, f,^rij, die zijn moed niet hebt; bij San .logo! ik verklaar hem hier voor eon dapper jongeling; die anders zegt, heeft gelogen. Kom te voorschijn, i;ij dappere! die daar gesproken hebt, of die maar lust gevoelt; ik, Lorenzo Perea, zal n leereu om voortaan beter te oordeelen. Treedt uit bel gelid, aanklagers van hem, die voor uwe banier gevallen is!quot;

De zwaarte van zijn lichaam rustte op zijne linkerzijde; de koude wind, die den kruiddamp om hem heen deed vliegen, bewoog den bloed-rooden vederbos op zijn hoed; zijne linkerhand hield bij aan zijn gordel, en in de rechter hield hij den gevreesden degen. Memand bewoog zich. Nog vertoonde zich wel een zekere sombere onvergenoegdbeid op het gelaat der soldaten, maar niemand sprak een woord; en bij, die Perea bad aangesproken, trad zoo ver mogelijk achteruit om builen het bereik van den degen Ie blijven.

«Waar blijft gij nu?quot; vervolgde Perea in het rond ziende, »gij beschuldigers van den Abande-rado, nu bij een verdediger gevonden beeft ? Maar gij doel wel; bij San Juyo! gij kent Perea ; het zou u berouwd hebben uw staal met hem gekruist te hebben. Wat u aangaat, oproermaker!quot; vervolgde hij lot den soldaat, die gesproken had, »ik ken u; f;ij zijl hel, die aan de andere zijde van het slol uwe muiterij reeds begonnen hebt; om n Ie tuchtigen, zou ik mijn degen niet willen gebruiken ; een stok zou daarvoor genoegzaam zijn. Anspessado I treed uit hel gelid, en neem hem gevangen, in naam des konings en des llertogs, ik beveel hel u !quot;

De oude krijgsman, wien bij dien last gaf, en die aan hel misnoegen zijner makkers geen deel had genomen, trad vóór den soldaat, en hem bel musket en den degen ontnomen hebbende, bracht bij hem naar het voorhof. Zijne makkers kwamen hem niet te hulp; geen hunner waagde het, na deze daad van gezag, te spreken, en zij zagen naar Velasquez om, die in dil oogenhlik naar Perea trad.

»Hebt gij hem opgesloten?quot; vroeg Perea aan den Anspessado, nadat deze was teruggekeerd.

«Neen, Signor!quot; antwoordde deze, «ik geloot met, dal bel noodig zal zijn ; juist toen ik mei hem de poort van bel voorhol wilde binnentreden, trof hem een vijandelijke kogel, en ik denk, dal bij den nacht niet zal halen.quot;

«Het is goed,quot; hernam Perea, «de geuzen hebben dus den beul de moeite bespaard hem op te knoopen.quot; Zich nu vóór de musketiers plaatsende, zeide bij : «Soldalen! ik gevoel bet, gij zijl tol uw plicht teruggekeerd. Zoo even beeft de twaalfde slag van den toren te Woerkum geklonken; gij znll niet langer aarzelen aan hel verlangen des llertogs le voldoen, of wachten totdat de avond een einde maakl aan onze pogingen. De vaan des oproers zal nog vóór dien lijd afgerukt worden ; vóór den nacht zal uwe banier weder in uw midden wapperen, en als bet vreemde gespuis, dat mei rassche schreden nadert om de rebellen te helpen, vóór deze muren aankomt, zal hel met schande de wijk nemen, als hel Loevestein in onze macht vindt en 's Konings zegevierende vlag op den toren ontwaart. Grijpt dus de ladders aan ; want weldra zal de stormmarscb weder geslagen worden.quot;

Nog schenen de soldaten niet genegen om le

gehoorzamen, liotgeon Perea zijne bedaardheid geheel deed verliezen, toen de Anspessado, die uil het gelid trad, de liand aan den hoed bracht en zeide : »lshet mij geoorloofd^te spreken, Signor?quot;

».la!quot; hernam Perea, «spreek vrij op: ik hel» uw bedaard gedrag gezien; ik weet, dal gij denkt, zooals hel een krijgsman betaamt.quot;

»lk dank u, Capitan 1quot; zeide de [andere; «maai indien ik hel zeggen mag, zoo geloof ik, dat de soldaten van Romero allen dezelfde g ■duchten hebben, en ik denk, dat gij u niet over ons zoudi behoeven te schamen, indien gijjmze aanvoerder waart; daar, waar geen hoofd is, is geen orde, en zij beschouwen den storm als zeer gevaarlijk, omdat niemand hen is voorgegaan.quot;

•Zij gelooven dus, dat hunne aanvoerders even laf zijn als zij,quot; zeide Perea hoonend; «maar hebben zij mij gevolgd, toen ik gisteren in de bres trad ? Neen, hel waren mijne ruiters; en bij SanJago! het is voor hel eerst, dat ik hoor, dat gemeene soldaten hun aanvoerder willen dwingen om vóór hen uil te gaan. Ik doe het niet.quot;

»Sla ons toe om te gaan,quot; riepen' Pedrillo en de overige ruiters, die zich achter Perea geschaard hadden, als uit éénen mond; «zonder u of metu zullen wij in de bres trachten te dringen; nooit hebben uwe ruiters hel gevaar ontweken.quot;

• Laat mij voorgaan, Signor!quot; zeide de Anspessado, die op het slot gevangen geweest was, en bij de ruiters stond. Mijne soldaten branden van verlangen om) den hoon te wreken, die hun is aangedaan.quot;

• Neen, vrienden! neen,quot; riep Perea, »dal kan ik niet.. Ruiters! gij zijt te zwaar [gewapend ; gij hebt gisteren reeds genoeg gedaan. Kn gij, brave krijgsman![ het oogenblik is nog niet daar, dat ik uw arm gebruiken wil; ik heb gezworen, dat deze soldaten zullen stormen; ik wil het; cn bij San ./«(/o / indien zij hun vaandel niet willen terughalen, zoo zal geen ander het doen. Voor het laatst zal ik hen gelasten te gehoorzamen, en indien zij dan weigeren, verklaar ik hen in staat van rebellie tegen den Koning, en sommeer eiken braven soldaat om hunne gelederen te verlaten.quot;

Reeds vatte Perea den degen, welken hij onder zijn linkerarm had gehouden, en wilde aan de trommen bevel geven den slormmarsch te slaan, toen Velasquez naar de musketiers trad, en met een ontroerde stem zeide: .Soldaten! mijne vrienden! wat doet gij ? Moest ik gisteren mijne banier, en moet ik heden mijne krijgslieden verliezen, denkt aan hel lot, dal hel regiment van Bracamonte en dat van Lodron getroffen heeft. Is het daarom, daj ik voor u steeds als voor mijne kinderen gezorgd heb ? - Maar men zal niet zeggen, dat Velasquez de schande heeft willen overleven, toen zijn vendel zich met schande overlaadde. Ik ga ! alléén zal ik het vaandel zoeken te hernemen en mei eer sneuvelen — als de geuzen Velasquez onvergezeld zien komen, zullen zij te vergeels zijn vendel achter hem zoeken, en dan zal ik hun toeroepen: »Ik ben alleen gekomen, geheel alleen; want de Onver-winnelijken zijn lafaards geworden!quot;

Dit zeggende, trok hij zijn rapier, en liep snel langs de batterij naar de gracht, niettegenstaande Perea hem poogde vast te houden en hem toeriep: • Blijf, Signor! blijf, gij zijt gewond, indien iemand van ons gaan moet, zal ik het zijn.quot; Toen bij hem echter in den rook zag verdwijnen, schreeuwde hij luid: »Voor den duivel, kanonniers! staakt hel vuur!quot; waarna hij bij zich zeiven vervolgde: »llij zal zich doen vermoorden; maar al veroorzaakte hel ook mijn dood, en al liep de aanslag daardoor te niet, zoo wil ik niet, dat men zeggen zal, dat bij alleen gevallen is.quot;

Eer hij echter zijn voornemen om hem te volgen ten uitvoer kon brengen, liepen de soldaten, die tot nog toe hardnekkig geweigerd hadden te gehoorzamen, uit eigen beweging Velasquez na. Hunne musketten wegwerpende, zwaaiden zij woest met hunne degens, en riepen: ».1/ asallo por Romero ij la bandera ! La bandera n la meur ie (1)'quot;

ZEVEN EN VEERTIGSTE HOOFDSTUK.

Het verwonderde de verdedigers van het slot, dal de Sanjaarden zoolang wachtten met den tweeden storm te beginnen; want het gedonder der slangstukken verhinderde hen, om Perea's stem op zulk een afstand te onderscheiden, al had ook het musketvuur hun dit toegelaten. Evenwel, toen de rook een weinig verminderde, zagen zij de soldaten nog altijd in gelederen geschaard staan, en alleen de ongerustheid onder de musketiers, verried hun, dat er iets ongewoons plaats had; waarom de Boodschapper, meenende, dat Perea den storm

(1) Loopt storm voor Romero en d« banier! De banier of den dood 1

vroeger had doen beginnen, dan de voorzicltlig-heid zulks wel had toegelaten, giste, dat er hij de Spanjaarden het een ol ander bericht was ingekomen nopens het krijgsvolk, dat verwachl werd. Hij gelastte dus den Wapensmid naar do zolders van het slot te gaan, en te zien of hij door de kijkgaten, op de rivier o( in hel veld, de zoozeer verlangde hulp ook kon ontdekken.

Plotseling zag de Boodschapper iemand naderen, dien hij door (len rook niet herkennen kon, en die zijn degen boven zijn hoold rondzwaaide. Aan de gracht gekomen, viel deze echter, hetzij door een musketkogel uit het slot of van de musketiers, ol wel door een voorbijsnellenden kanonkogel getroffen; doch het scheen veeleer door de ongelijkheid van den grond veroorzaakt Ie zijn ; want zich snel oprichtende, sprong hij op den rijsdam, die op het ijs lag. Een oogenblik dacht de Boodschapper, dat het Van Doorn was, wien het gelukt was om zich door zijne vijanden heen te slaan, en zijne geliefde in veiligheid gebracht hebbende, vrijwillig den dood kwam zoeken; doch toen het kanon zweeg» en zich meer Spanjaarden in aantocht vertoonden, zag hij zijne dwaling in, en hij herkende Velasquez.

Dus snel zijne plaats verlatende, liep hij, gevolgd door Uilenburg, die de trompet slak, naar de kamer, waar het vorige gevecht had plaats gehad, en die nu weder zonder gevaar kon betreden worden. Doch in hetzelfde oogenblik, dal hij bij de bres aankwam, die veel wijder geworden was, gevolgd door zijne onderhoorigen, die naar de bedreigde plaats gesneld waren, sprong Velasquez met et'n bewonderenswaardige vlugheid over het gat, dal vóór den muur in het ijs was, in de bres, en viel den Boodschapper aan. Een dunne ijskorst lag reeds hier en daar op de oppervlakte van het water, dal nog kort te voren door het verdrinken der Spanjaarden was beroerd geworden. Indien van de cene zijde de geus zwaarder gewapend was, zoo had zijn vijand toch weder iels vóór, doordien hij hooger stond, en van ter zijde door den muur gedekt was.

•Terug, terug!quot; schreeuwde de Boodschapper, »of will gij alléén hel slot bemachtigen f'Terwijl hij dil zeide, keerde hij een stoot af, dien Velasquez hem toebracht, waarop deze naar binnen trachlle te dringen en somber antwoordde: »ik zoek den dood ; het is dus voor niets, dal gij alléén slechts uwe slagen legen mij richt.quot; Noch Uilenburg, noch een der anderen had namelijk tol nog toe aan het gevecht deelgenomen; maar zij hiel-)... ,ioh onledig om de lonten hunner zinkroeren aan te steken, voorzoover zij daarvan voorzien waren.

Toen evenwel de Spanjaarden op de gracht traden, riep Uilenburg: »Vuurl vuur op de soldaten, voor den duivel! zij komen laat genoeg om hun aanvoerder te helpen.quot; Gelijktijdig werden de musketiers door een moorddadig vuur uil de haakbussen begroet, en de door de Spanjaarden zoozeer le onrecht van wreedheid en slechtheid beschuldigde geuzen, waren echter edelmoedig genoeg om Ier zijde van Velasquez aan te leggen, en hem te sparen, die aan een schol met gekapt lood, op zulk een korten afstand, geen weerstand had kunnen bieden.

Zonder op hunne vallende makkers acht le slaan, vlogen de musketiers vooruit, verschrikkelijk vloekende en elkander aanmoedigende. De slem van Perea, die aan de gracht stond, liet zich boven alles uil hooien: «Velasquez! daar komt uw vendel, hel komt u le hulp.quot;

Snel wierpen de voorste Spanjaarden lange planken, die zij medegenomen hadden, dwars over het gat in hel ijs, en stortten zich in de bres, wel wetende, dat deze brug niet zoo gemakkelijk zou kunnen weggeschoven worden als de eerste.

oAnitno, saldo dos ! Homero jior su hand er a ! Viva de VcUmnwz!quot; (I) riepen de soldaten. Hun hoofdman, zich ondersteund ziende, sprong in de kamer, terwijl de Spanjaarden, die dicht ineengedrongen in de muur stonden, zijn voorbeeld trachtten te volgen. \u mengden zich Uilenburg en de Snijder mede in het gevechl, onder hel geschreeuw van : »Leven de geuzen ! Holland en de Boodschapper!quot; terwijl de overigen, den hellebaard op de knie met de linkerhand vasthoudende, en legen den rechtervoet steunende, met hunne zwaarden op hunne vijanden inhieuwen, aldus een halfrond om de bres vormden, en de Spanjaarden verhinderden voorwaarts te dringen.

Had de Boodschapper lol nog loc al zijne krach-len niet ingespannen, om zich van zijn aanvaller le ontdoen, uil hooide dal hij zulks niel noodzakelijk aehlte, nu echter begon hij aanvallender-wijze le bandelen. Ofschoon hij voornamelijk mei Velasquez te doen had, lette hij op alles; want loen een musketier zich naast zijn hoofdman wilde dringen, daalde hel breede zwaard als de bliksem op zijn hoofd neder, den hoogen hoed lot aan den

(1) llouilt moed, soldaten 1 Romero voor zijne banier I Leve de Velasquez I

rand splijtende, en liij wierp den Spanjaard levenloos voor zijne voelen neder.

» Venganza! venynma!quot; (I) riepen zijne makkers, terwijl de voorsten door de aclilerslen gedrongen, zelfs tegen lum zin in de kamer traden. Met moed verdedigde zich Velasquez, door de wonde aan zijn linkerarm en door zijn val zeer vermoeid, tegen zijne tegenparij, die, indien liij niemand anders ke beveeliten gehad had, zeker spoedig een einde aan den strijd zou gemaakt hebben.

Verwoed klonken de afzonderlijke krijgskreten Ie midden van het gevecht; elke landaard gaf, ondanks zijne inspanningen met den arm, nog door het roepen van de eene of andere leus of vervloeking zijne woede te kennen, zoodat men bijna niets van het geluid der trommen en schalmeien hooren kon. Nu liet zich buiten weder het donderend geroep van: I/ nsnlto, sol dados! ui asalto! Adelante, Honiem!quot; (2) hooren. Reeds meer dan tien Spanjaarden hadden zich om hun aanvoerder geplaatst, en evenals een waterstroom dreigt den sterksten dijk door te breken, waartegen hij door een orkaan wordt aangestuwd, even zoo zag de Boodschapper het oogenhlik naderen, dat de slagorde verbroken zon worden en Loevestein verloren zou gaan. Ofschoon nog geen zijner makkers gevallen was, werd hun weerstand hoe langer hoe flauwer, en hij verwenschic nu iet oogenhlik, dat hij den storm afgewacht en len Wapensmid weggezonden had.

Uilenburg had reeds vruchteloos naar zijn hijzonderen vijand, Pedrillo, omgezien; hij wist niet, dal deze door Pcrea was verhinderd geworden mede ten storm te snellen. Daar hij zag, dat zijn vriend dikwijls omkeek, evenals verwachlle liij iemand, zoo riep hij met een donderende slem : «Wapensmid! sta bij! en met de linkerhand de trompet grijpende, blies hij er met kracht in; doch hij, die verwacht werd, daagde niet op.

• Voorwaarts!quot; riep nu Velasquez, «voorwaarts, soldaten I voor den Koning en de banier!quot; en weder drongen deze vooruil. Toen lieten de geuzen de hellebaarden vallen, hunne krachten waren uitgeput; alleen de drie mannen, die in het midden stonden, weerden zich nog evengoed als te voren. Daar liet zich onder de voorste Spanjaarden een kreet van; »l.ti bandera ö In me ar Ie /quot; hooren, en op den Hoodschapper toespringende.

(!) Wruakl wrunk I

(2) Loopt itorm, soldaten l loopt storm l Vootwnarto, Romero!

trachtten zij de vlag te grijpen, met welke hun vijand zich had gedost. Hun staal gleed langs zijn harnas af, en zijne nevenlieden vingen die slagen op de punten hunner zwaarden op. Eén echter gelukte het, de hand aan hel doek te brengen; doch de kreet van Vicloria / bestiert op zijne lippen, toen de ijzeren vuist des Boodschappers hem een slag in het aangezicht gaf, en hij bewusteloos nederviel.

tSu drongen de Spanjaarden weder vooruit, en de geuzen schenen naar een goed heenkomen om te zien, daar twee van hen gevallen waren. De standvastigheid van den Boodschapper en zijn donderend geroep van: «Slaat, mannen i de overwinning of de dood !quot; deden hen echter stand houden, en met hunne zwaarden onderhielden zij het gevecht, terwijl hij zelf, zich bedenkende hoe hij zich het best den afiocht zou kunnen verzekeren, met zulk een geweld in het rond hieuw, dat vriend cn vijand over zijne reuzenkracht verbaasd stonden.

Toen riep Uilenburg nog eens : «Wapensmid ! Wapensmid Iquot; met zulk een luide stem, dat hel, in weerwil van het krijgsrumoer en het geroep der Spanjaarden, duidelijk aan de batterij kon gehoord worden. Helaas! hel waren de laatste pogingen van wederstand der geuzen ; nog één oogenhlik, en alles was gedaan; want de Wapensmid kwam niet, en de Snijder, zijn naam herhalende, bromde binnensmonds: «Verrader! lafaard!quot; cn schoot een zinkroer, welks lading hij lot nog toe bespaard had, op Velasquez af. liet goed gesmede harnas liet echter de kogel niet door, maar ontving slechts oen deuk en kaatste den kogel terug.

Doeh eensklaps riep een luide stem buiten hel slot, alsof die uil de lucht kwam: «Hier ben ik, Vivcnl les Gumx!quot; en vóór nog iemand wist, van wien of van waar deze stem kwam, viel er pene ijzeren spil van een kleine blijde (een werptuig, dat vóór de uitvinding van het buskruid gebruikt werd) naar beneden, en vermorzelde de Spanjaarden, die onder aan den muur stonden. «Voorwaarts! voorwaarts! soldaten! houd moed !quot; riep l'erea. Maar vóór deze de vrees konden overwinnen, die hen overviel, viel er een tweede stuk ijzer al draaiende naar beneden, en verpletterde en verbrak de planken. Vroolijk juichte de Wapensmid, terwijl hij, boven voor een der vensters slaande, het welgelukken van zijn bedrijf bemerkte, en voortging met alles, wat hij maar onder de hand kon vinden, op de Spanjaarden Ie werpen. Boven zijnde, had hij hel begin van den storm gezien: doch begrijpende daar nuttiger te kunnen zijn dan

heneden, was hij gebleven, en had, met inspanning van alle krachten, de ijzeren spillen der oude werptuigen, die op den zolder lagen, naar het venster gesleept.

»Vivenl les (lueuxriep de lioodschapper. «Dood aan de Spanjaarden!quot; riep de Snijder; terwijl Uilenburg zijn trompet aan den mond zette en begon Ie blazen. De verdedigers schenen door dil geval nieuwe krachten gekregen te hebben. Hoop doel leven, en hel geroep van: «Werpt de Spanjolen naar binten !quot; ondersteunden zij met een hevigen aanval.

Toen de soldaten, die reeds in hel slot waren, zich van hunne vluchtende makkers verlaten, en geen middel zagen om Ie onlkomen, school er voor hen, die nu weder in de bres werden teruggedreven, niets anders over dan de dood. Zij irachtlen echter over het gal Ie springen, heigeen slechls weinigen gelukte; de overigen sprongen viet ver genoeg en scholen onder het ijs. Twee hunner, ^le water geraakt zijnde, hielden zich aan hel ijs vast. De eerste greep een plank en poogde op het ijs te klimmen ; doch eer hem dil gelukte, viel hem een ijzeren knods, die van boven werd geworpen, op hel hoofd, en hij zonk met een gil in de diepte. De andere Spanjaard had zijn dolk, dien hij waarschijnlijk in de hand had gehad, toen hij den sprong deed, lol aan hel gevest in hel ijs gesloken, en zieh er aan vasthoudende, werkelijk reeds eene knie op het ijs gebracht, toen hij, evenals werd hij door een onzichtbare hand hij hel andere heen, dat nog in het water hing, in den afgrond gelrokken, achterover viel, en met den dolk, die hein bijna gered had, in het water verdween. Eenige oogen-blikken heerscble er in liet gat of in de bijl een sterke beweging inliet water; doch eindelijk werd de oppervlakte weder ellen, en alleen het bloedig roo I, dal hel water kleurde, verried, dat er iels vreeselijks onder het ijs was voorgevallen.

Vier soldalen stonden nog bij Velasquez; maar nadat de Hoodschapper nog eens; «Valt aan !quot; had geroepen, vielen ook deze; de hooldmau stond dus weder alleen, en, evenals le voren, in den muur.

«Verlaat de bres!quot; riep Perea, die aan de gracht stond, terwijl hij een ladder greep, en zich gereedmaakte, om zijn landgenoot te redden, daar er geen hulp le wachten was van de soldalen, die zich verwijderd hadden. Velasquez echter, die aan geen teruglochl wilde denken, bleef zich nog steeds, hoewel hoe langer hoe zwakker, verweren ; maar toen hij een slap achterwaarts wilde doen, struikelde hij over een zijner gevallen soldaten.

Zijn linkerhand, waarmede hij zich aan den muur wilde vasthouden, was te zwak ; hij viel, en daar hel staal aan zijne hand ontglipte, was hij aan het zwaard zijner vijanden overgelaten.

De Boodschapper, denkende dat hij weder zou opstaan, liet zijn zwaard zakken, en ruste daarmede op den grond ; doch Velasquez richtte zich niet op, en zeide ; «Stoot toe, krijgsman ! ik wil niet meer leven ; of neem mij gevangen.quot;

«Sta op, Signor!quot; zeide Uilenburg, hem de hand reikende, «sla op, die plaats is nwer niet waardig.quot; Met moeite stond Velasquez op, terwijl hij den ouden ruiter aanzag, en het rapier aannemende, dat deze voor hem had opgeraapt, wilde hij hel den Boodschapper opgeven.

De snijder hem op de heen ziende, en denkende, dat hij hel gevecht weder wilde beginnen, besloot dil door een (orschen sloot te voorkomen, en zich schadeloos le stellen voor het schot kruid, dal hij zoo even op Velasquez verspild had ; maar de Boodschapper wierp hem met een krachtige hand achteruit en zeide: «Terug, kerel! zijn bloed zult gij niet drinken, zoolang mijne hand nog niet verlamd is; wat heeft deze man u gedaan ?quot;

• (iedaan? gedaan ?quot; bromde de Snijder binnensmonds, «wat had mijn zoon gedaan ? hij, die om hel zingen van een enkel liedje is Ier dood gebracht r

• Mijnheer!quot; zeide de Boodschapper, terwijl hij hel staal terugwees, dat de Spanjaard hem aanbood, «uwe gevangenschap kan ons niet balen, en, ofschoon gij als tegenpartij zeer gevaarlijk zijl, zoo is hel toch goed een man van eer onder zijne vijanlen te tellen; daar gij de eenige zijl, die zich vóór dil slot bevindt, zoo keer terug; gij kunt ons daar huilen meer van nut zijn dan hier; indien ik kom te vallen, zorg dan voor mijne manschappen ; — gij zijl vrij Iquot;

«Mijn voornemen was le sterven,quot; hernam Velasquez. «Uwe edelmoedigheid doet mij van gedachte veranderen, en ofschoon gij mijne vlag draagt, zoo geef mij echter de hand ; gij zijl Diego de Velasquez waardig; laat ons vrienden zijn.quot; En deze twee mannen, die een oogenblik le voren elkander bedreigd hadden, gaven elkander nu de hand, waarna Velasquez zich tol Uilenburg wendde, en vervolgde: «Ik meen u te kennen, ik zie aan uwe houding, dal gij gediend hebt, en uwe beenen verraden, dal menig paard u in hel oorlogsveld gedragen heeft.quot;

«Te Antwerpen reddel gij mij het leven, Signor!quot; antwoordde deze, de hand aan den stormhoed

brengende; want het was daar, dat Uilenburg een Spaansehen edelman had nedergestooten.

• Dan zijl gij de Uil, wien ik toen aanried, om de wijnkan in het vervolg niet meer zoo dikwijls aan te spreken; maar ik geloof, dat gij mijn raad in den wind hebt geslagen.quot; Dit zeggende, groette de Spanjaard den Boodschapper en de overigen, die, op hunne wapens leunende, hem hadden aangehoord, sprong, ondanks de wijdte van de opening in het ijs, over het water op den rijsdam, en trad over dezen naar den wal.

Zoodra l'erea Velas(|uez had zien vallen, had hij, bevreesd dat hij toch te laat zou komen, de ladder laten vallen en aan de musketiers langs de grachl bevolen hun vuur te staken, dat uit het slot hijna niet beantwoord werd, ten einde geene oorzaak te geven tot Velasquez' dood.

Met luid gejuich werd deze door de soldaten begroet, die hem reeds als verloren hadden beschouwd, terwijl Perea hem de hand gaf en zeide : »lk wensch den Koning en het leger geluk mei uwe redding, Signor! maar ik verzoek u om in den volgenden storm niet meer mede te gaan, maar uwe wonden te laten verbinden; want uwe kleederen zijn op vele plaatsen met bloed doortrokken.quot;

• Neen, Signor! neen!quot; hernam Velasquez. »Men zal het slot niet innemen, zonder dat ik er hij tegenwoordig hen.quot;

• Dan zullen wij te zamen gaan,quot; antwoordde Perea ; »want alleen laat ik u niet gaan, en als de soldaten ons verlaten, zullen wij ten minste met ons heiden blijven.quot;

•Aan de stukken, kanonniers! vuur! — musketiers ! doet uw plicht!quot; riep hij, en het geschut liet zich weder hooren, terwijl Uilenburg den triomf der geuzen door een luid trompetgeschal verkondigde.

ACHT RN VEERTIGSTE HOOFDSTUK.

• Goddank, hel is gedaan !quot; zei de Boodschapper, zijne hand onder zijn harnas stekende, en haar bebloed terughalende.

•Gij zijl gekwetst? laat mij naar uwe wonde zien; ik zal uw harnas losgespen,quot; zeide Uilenburg ; doch de andere wees zijne hulp terug en

zeide: «Neon, vriend! dal is niet[noodig; de wonde is licht; het staal van een dappere kwetst, maar veroorzaakt geen smart.quot; Zich hierop lot den wapensmid keerende, die nu het vertrek kwam binnenloopen ; vervolgde hij: »Zijt gij daar? ik dank u voor de hulp, die gij ons verleend hebt; het was, zoo waar als God leeft ! noodzakelijk ; want het stond hier schrap.quot;

• Datzieik,quot; antwoordde de Wapensmid, die op de gevallen Spanjaarden wees, en hij vervolgde, terwijl zij allen hel vertrek verlieten, dat nu door

hel kanonvuur weder onveilig werd ; »maar ik

wist, dal hunne harnassen en wapenen niet be- lt;

stand waren legen bet ijzer, dat ik op hen wierp. (

Hebt gij gezien, hoe zij liepen, toen ik hen met i

al dal oude krijgstuig begroette, zonder mij te j

sloren aan hel vuur der musketiers, dat op mij t

gerichl werd ? Zoo waav ik leef, het heeft geen I

twee voet gescheeld, ol ik had aan de grachl met ^ een morgensier, die al Huilende en draaiende door

de lucht snorde, Signor Perea hel hoold ver- s

morzeld.quot; Dit zeggende, zwaaide hij boven zijn S

helm, die hij weder scheen opgezet te hebben, c

een oude bijl rond, en vervolgde: »Dit wapen n

heb ik medegenomen; lel straks eens op, als hel lt;1

scherp, door een Decnschen wapensmid gesmeed, z

op hunne hoofden nederdaalt.quot; li

Terwijl hij aldus sprak, hadden de overigen b

hunne gesneuvelde makkers uit de kamer wegge- o

dragen, de gewonden zoo goed mogelijk verbon- v

den, en de wapens weder in orde gebracht. g

De Snijder deed nu weder bet eersle schot op v

de musketiers, die op dit oogenblik door hen, d

welke storm geloopen hadden, vervangen werden. quot;

Een oogenblik daarna sprak de Boorschapper M

zacht met Uilenburg, waarna deze zijn musket h

legen den muur zette en zich verwijderde. »Zwijg, S| hond!quot; hoorde men hem schreeuwen; »een braaf

krijgsman kermt nooit, als hij een vijand ziet.quot; m

Waarschijnlijk zeide hij dit, toen hij de deur van zi,

het vertrek, waar hel gevecht had plaats gehad, et

met een harden slag dicht wierp, tegen een der ik

Spanjaarden, die gekwetst vóór de bres op den In

grond lag, en de kanonkogels over zijn hoofd 'o

hoorde vliegen. di

Weinig tijds nadat men op de binnenplaats gc

den ruilermarsch had hooren blazen, kwam Uilen- kii

burg terug, en zich naast den Boodschapper plaat- dt

sende, begon hij mede te vuren, terwijl hij zeide: Sj

»lk heb gedaan, zooals gij mij belast hebt: de li|

oude heks heb ik ontbonden; maar terwijl zij ui' zich kruiste en zegende, heb ik baar met den

dood gedreigd, indien zij zich aan het een of ander venster vertoonde. Wal duivel! wat laat gij u toch aan haar gelegen zijn? zij is zoo leelijk, dal de gemeenste ruiter, ai ware hij ook nog zoo dronken, zich schamen zou om met haar een voet op straat te zetten.quot;

«Het is geen tijd meer om le schertsen, vriend 1quot; zeide de Boodschapper met waardigheid : »het is een vrouw, en dat is genoeg; maar licht gij het overige ia orde gebracht, zooals ik u verzocht heb?quot;

»Ja, lierman!quot; hernam Uilenburg; »maar omdat ik liever een knappe meid een dienst bewijs dan een oude vrouw, zoo heb ik toch onzen makker niet vergeten; want de Uil kent zijn plicht; ofschoon hij nog leeft, zoo ligt hij nog even stil als dezen morgen ; zelfs de wijn schijnt hem zoo goed niet meer te smaken. Voor alle gevaar heb ik de deur opengelaten.quot;

«Daaraan hebt gij wel gedaan,quot; zeide de Boodschapper, zijn musket naar binnen halende. »De Smid heelt mij gezegd, dat hij niets bijzonders ontdekt heeft, en dat zich noch op de rivier, noch in de vlakte eenig volk vertoonde: ofschoon de heldere lucht maakte, dal hij zeer ver kon zien. Zij zullen dus dezen dag niet komen, mogelijk nooit; en de ons toegenegen burgers in de beide sleden zullen zich niet durven bewegen en ons niet toevallen. Wat over ons beschoren is, weet ik niet; doch hel is God bekend; in allen gevalle, als wij den avond kunnen halen, is hel veel gewonnen ; want in de duisternis zullen zij den storm niet wagen, en het zal dan mogelijk niet moeilijk zijn den rijsdam in brand te steken. Maar hebt gij ook rondgezien, zooals ik n gezegd had, of er aan de andere zijde van hel slot ook Spanjaarden zijn.quot;

»Ja,quot; antwoordde Uilenburg; «doch er is geen menschelijke ziel te bekennen; alles is naar deze zijde heengetrokken; alleen op het voorhof heb ik een ruiter zien heen en weder slenteren ; indien ik mijn musket gehad had, zou ik hem mogelijk hebben kunnen raken; en ik heb den Snijder, die toch den kelder niet bevlammen zal, gelast om op die knapen een wakend oog te houden.quot; Dit zeggende, nam hij een groote teug wijns uit een kan, die naast hem stond, en na eenige tonen van den (ieuzenmarsch geblazen te hebben ptn de Spanjaarden te plagen, veegde hij zijne gebaarde lippen met zijne hand af, en hield zich nu alleen met zijn musket bezig.

Üe Boodschapper gevoelde ook niet veel lust om het gesprek voort te zeilen; maar al le goed bcselt hij het gevaar, waarin zij verkeerden: niemand toch, als hij, die van zulk een stellig voornemen om zich niet over le geven zwanger gaat, kau nalaten, in zijne laatste oogenblikken eens op zijn vorig leven terug le zien. Helaas! het lol van zijne vrouw en zijn zoon perste hem een stillen traan af, die op dc geopende pan van zijn musket viel en hel kruid bevochtigde, zoodal hel schot niet afging, en daardoor mogelijk het leven van een dergenen gered werd, wier meester hem zijn kind ontnomen had. Wal zijne vijanden aanging, die hij lot eigene verdediging had doen omkomen, hieraan dacht hij niet, en zoo al eens het stervende gelaat van den slotvoogd zich voor hem vertoonde, zoo zeide hij zacht: «Als (ïod, die dc rechtvaardigheid bemint, goedkeurt, dal een vorst of rechter een misdadiger straft, zoo zal Hij mij Zijne genade niet omtrekken, omdat ik, zonder vorst of rechter te zijn, een rechtvaardig vonnis heb geslagen en uitgevoerd.quot;

liet herdenken aan de weinige oogenblikken van vriendschap, die hij met Van Doorn had doorgebracht, deed hem het leven van een vroolijker zijde beschouwen. Hoeveel genoegen deed hel hem nu, aan Anna gelast le hebben, hem bij zich te houden, en hij beschuldigde zich zeiven van eigenbelang, omdat hij een onaangename teleurstelling had gevoeld, loeu hij Velasquez in plaats van den jonker in de bres had zien springen. Maar was het niet le vergeven, dal hij, die niets anders dan den dood voor oogen zag, wenschte, voor een oogenblik den jongeling nog eens le zien, voor wien hij een vaderlijke genegenheid had opgevat? Ja, steeds bleef hij de komst van zijn jongen vriend verwachten, en als er eens een buitengewone beweging bij de Spanjaarden ontstond, of als hij Perea's slem hoorde, meende hij, dat het Van Doorn was, die, aan land getreden, dezen ten strijd daagde.

Helaas, Van Doorn ! indien gij uw vriend zien wilt, die zoozeer naar u verlangt, zoo ruk u uit dc armen van haar, die u zoo leeder bemint; geef geen gehoor aan haar smeeken en hare tranen ; vlieg, haast u, spaar paard noch spoor; want weldra zal Perea zijne bloedgierige benden weder slotwaarts zenden, en, ofschoon nog de vaan der vrijheid op hel dak wappert, wie zegt u, dat zij nog niet vóór den nacht door de hand van den kastiliaan zal worden nedergerukt ?

«Uilenburg! roep ons volk bijeen,quot; zeide dc Boodschapper na verloop van een geruimen lijd, en na zich een oogenblik bedacht te hebben.

quot;Hoe dat?quot; vroeg deze, verwonderd naar buiten ziende. «Geen mensch is nog buiten gereed, en de soldaten, achter de batterij verscholen, zullen nog zoo spoedig den storm niet hervatten.quot;

» Ik weel hel, vriend!quot; hernam de andere, »doe zooals ik u zeg; ik wil met hen beraadslagen.quot; Hierop zette Uilenburg, zonder verder iets te zeggen, de trompet aan zijn mond, en gal aan zijne makkers het teeken om zich rondom hun boold-man te verzamelen.

»Wat is er?quot; vroegen eenigen verbaasd, terwijl zij iiaastig in hel vertrek drongen.

»Niels bijzonders,quot; antwoordde de Boodschapper ; »laat eerst deze kan onder ons rondgaan, en daarna zal ik u iets voorstellen.quot; Dit zeggende, nam hij een kruik met wijn, en gedronken hebbende, gaf hij haar over: de kruik ging van hand tot hand, totdat de laatste haar weer nederzette. Terwijl nu liet vuur der kanonnen van builen een vreeselijk geraas maakte, sloten de geuzen een halven kring om den Boodschapper, en luisterden aandachtig toe naar hetgeen hij hun zou voorhouden. Allen, zelfs dc jongste, stonden bedaard : een manhaftige en ernstige trek, die zich op hun bleek gelaat vertoonde, gal te kennen, dal zij het gewicht van dit oogenblik gevoelden ; ook het bloed, waarmede velen bedekt waren, en de linnen banden, die sommigen om hunne armen of lendenen droegen, en die insgelijks met bloed doortrokken waren, verrieden, dat zij als dapperen in de bres gestaan hadden.

• Vrienden 1quot; dus begon de Boodschapper met een sterke stem, om zich, in weerwil van liet gedonder der scrpentijuen,(l) te doen verstaan, • liet oogenblik is nu daar, dat ons aller leven van den uitslag eens enkelen storms afhangt; de avond zal weldra beginnen te vallen ; spoedig zullen de soldaten den storm weder beproeven, en zoo de vorige wonderbaarlijk en door de hulp van den Wapensmid is afgeslagen, ben ik echter van gevoelen, den derden storm niet af le wachten.quot;

»lk heb gezworen den eersten te zullen neder-leggen, die van overgaaf zal spreken,quot; zeide de Snijder, die somber, onder den vooruitstekenden rand zijns stormhoeds uit, welke door een ontvangen houw naar beneden was gebogen, naar den Boodschapper zag.

«Ook was het dit niet, wat ik in omvraac •wilde brengen,quot; antwoordde deze bedaard, ofschoon ik mij voor het overige aan het gt;•

(1) Veldalaugim, kauonucn.

of de bedreigingen van een enkel man niet zou storen, zoo zeg ik, dat ik de laatste zou zijn om aan deze dapperen zulk een vernederend voorstel te doen: het zou een slechte belooning voor hunne dapperheid zijn. Ik vraag: [of wij den storm zullen afwachten in de bres, of dat wij de kamer aan hen zullen overlaten en ons bij de verdediging van deze zullen bepalen ?quot;

»I)e bres aan hen over te laten, zou dwaasheid zijn,quot; riep de Snijder. »Wanneer zij éénmaal voel in het slot gezel hebben, zijn wij verloren.quot;

«Gelooft dal niet, mannen Iquot; antwoordde de Boodschapper ; «reeds zijn wij op het punt geweest om uiteengejaagd te worden, en wanneer de Spanjaarden ons met het zwaard in den rug vervolgen, zal het ons niet mogelijk zijn de deur zoo spoedig te bevestigen ; bedenkt dtl wel! en als ieder naar een goed heenkomen zoekt, zullen wij van elkander verwijderd, de een hier, de ander daar vermoord worden.quot;

«Met de Spanjaarden lijf aan lijl le vechten, is mijn leven.quot; zeide de Snijder somber. Ik ken geen grooter genoegen, dan dat ik mijn degen in hunne lichamen voel dringen ; ik wil aan de bres vechten.quot; Dit zeggende, keek hij met ongeduld naar een der schietgaten, en verlangde, dat de schermutseling weder mocht beginnen.

«Wij storen ons aan uw verlangen niet,quot; riep Uilenburg. «Indien gij zoo heel op Spaansch bloed zijt, blijt dan aan de bres; wij zullen de deur achter u versperren ; elk heelt zijne vrije stem;

— ik houd het voor raadzaam den storm niet af te wachten.quot;

«Uilenburg heeft gelijk,quot; riep de Wapensmid.

— «Maakt dc deur dicht; den storm niet afwachten !quot; riepen de overigen als uil één mond, met de kolven hunner musketten op den grond stampende.

«Zoo zal het dan ook geschieden,quot; zei de Boodschapper ; «en terwijl de Wapensmid de rondte door het slot zal doen, om te zien ol alles in orde is, zullen eenigen van u de deur bevesligen, en als ik mij niet bedrieg, gelooi ik, le kunnen verzekeren, dat de Spanjaarden nog dezen dag niet op Neer'ands volk zullen zegevieren, .ia, mannen!...quot;

TV ' echter wilde vervolgen, riep een forsche ste 't! Animo 1quot;

' de Boodschapper op mets i verwondering te lezen,

.ren op om de laatste U i ■ uoor de gangen van het sl einde daaruit op temaken, of lt; a oi van binnen uil hel gebouw

Met ncdcrgcbogcn hoolileii liiislcnlcn zij iiandaclilig, tol alles weder slil werd, en toen zeide dc Wapensmid zacht: »llet is niets, hel is daar buiten geweest.quot;

«Zwijg !quot; antwoordde de lioodscliapper, zijn vinger aan den mond en daarna aan zijn oor brengende; want het kanon en de musketten maakten buiten een vreeselijk geweld.

«Animo! Lancer os(1) riep nu dezelfde stem, die allen twijfel wegnam, en aller hoop in rook deed vergaan.

«Voor den duivel!quot; riep Uilenburg, »zij zijn hel; het is van binnen. — Speerruiters! ik kom.quot; Hierop ontstak hij de lonten zijner zinkroeren aan zijn musket, waarna hij het wegwierp.

«Leven de geuzen ! valt aan !quot; riepen de anderen, die op het punt waren om de kamer uil te snellen, toen de Uoodschapper, die zijne tegenwoordigheid van geest niet verloren had, met een donderende stem riep: «Staat!quot; waarna hij vervolgde: «(Jij blijft allen bier; ik ga met Uilenburg zien, wat er gaande is ; indien wij uwe hulp behoeven, zal de trompet u het teeken geven. Gaal haastig de deur versperren, en zoo de Spanjaard opnieuw stormt, zoo ontvangt hem in de kamer met een goed onderhouden kruisvuur.quot; Dit zeggende, volgde hij l ilenhurg, die in de gang op hem waehtte.

In de deur gekomen zijnde, keerde hij zich nog eens om; het kostte hem moeite van ben te scheiden, die gedurende twee dagen aan zijne zijde gestreden hadden ; doch weder klonk het : »Aui-mo! Lanccros!quot; door de gewelfde gang, en zijne vrienden met de hand groetende, riep hij: «Vaarwel mannen ! tot wederziens.quot; Hierop snelde bij, gevolgd door Uilenburg, naar het achterste gedeelte van het slol.

«Leve de Boodschapper! goed geluk!quot; riep zijn volk hem na, en maakte zich gereed zijn bevel na te komen en de deur te versperren.

• Wat gaat gij doen, jongens? zeide de nijder, die hen tegenhield. «Waarom zijl gij zoo haastig? ol vreest gij, omdat uw aanvoerder niet bij ons is, zooveel zwakker te zijn dan te voren ? want voor zijn liandlanger is de Wapensmid in de plaats gekomen. \V at mij betreft, ik wil aan de bres vechten ; doet gij wat gij verkiest; verschuilt u achter de muren, cn als de Spanjaarden u niet vinden, zullen zij u voor lafaards uitmaken.quot;

Zoo maakte deze man, die door zijn verlangen, om nog eens met zijne vijanden handgemeen te worden welsprekend en spraakzaam geworden was, van de afwezigheid des Boodschappers gebruik, om zijne makkers tot ongehoorzaamheid over te halen.

W el zocht de Wapensmid hun het ontvangen bevel te herinneren ; wel dachten nog eenigen, aan de slem der voorziclitighcid gehoor gevende, aan des Hoodschappers woorden; doch daar zij op hun moed steunden, leenden zij aan de inblazing des Snijders het oor, en toen Perea het kanon deed zwijgen en de stormmarsch geslagen werd, vlogen zij naar de bres, alles wagende om de eer te hebben zonder hun aanvoerder te zegevieren.

«Dwazen! wat gaat gij beginnen? Waarom ^vo'é't gij ⁽'^e|i Snijder, die den dood reeds lang tevergeefs gezochl heelt en minder ziet naar de overwinning dan wel naar bet getal der vijanden, die bij verslagen heeft? Vergeet gij, dat de Boodschapper zich niet meer in uw midden bevindt? Vergeet gij, dat de trompetter van Bredero's ruiters uw moed niet door een vroolijk gezegde of door de fraaie tonen van zijn trompet ondersteunt, en met den geuzenmarscli reeds als vooruit de nederlaag der Spanjaarden verkondigt? Helaas! te laat zult gij gewaar worden, dat het breede zwaard en de reusachtige kracht van den Kmisario alleen de zege aan de geuzen verzekeren kunnen.quot;

NEGEN EM VEERTIGSTE HOOFDSTUK.

«.I/ amllo, soldados / onimo, adelante!quot; (I) riep nu Peren, aan de graeht de soldaten verzamelende. Hij durlde den storm niet langer verschuiven ; want liet bad reeds drie uren te Woud-richcm geslagen. Zijn hoed met roode vederen rustte lier op zijn hoofd ; zijn rapier hield hij in de hand, en aan den linkerarm droeg hij een rondas. Hij scheen gereed om ook den storm te beproeven; het voornemen om te overwinnen of Ie sneuvelen was te lezen in zijn blik, die zijne vijanden met verwoesting dreigde. Aan zijne zijde stond Velasquez; wiens wonde hem vei hinderde een schild te voeren; op zijn edel en droefgeestig gelaat was bedaardheid, maar geen bloeddorst te lezen, en indien hij mede den storm ondernam, was het mogelijk om den Boodschapper te redden.

Tevergeefs luid Peren naar zijne ruiters omgezien ; want gaarne liad hij hen rondom zich gehad, op wie hij als op zijn staal kon vertrouwen. Hij zag hen niet; en te trotseh en te ongeduldig om naar hen te wachten, stond hij den Anspessado toe, die hem dit reeds vroeger verzocht had, om met zijn volk aan den storm deel te nemen. Do voorste soldaten waren van planken, ladders en rijs voorzien. Toen liet zich weder hel ^Adelante, soldados hooren, terwijl de schalmeien en trommen hel krijgsvolk aanmoedigden, en de Spanjaarden zetten zich in beweging, terwijl Perea, die zich geen tijd gunde, totdat zijn volk hel gat in het ijs bedekt had, daarover heen in den muur sprong en door Velasquez gevolgd werd. Terstond werden de stormladders in den muur geworpen en weinige oogenblikken daarna voegde de Anspes sado zich met de musketiers bij hem.

Weinig lijds nadat het lossen der zinkroeren en het gekletter van wapenen te kennen had gegeven, dat de Boodschapper niet voor niets zich verwijderd had, begon het gevecht in de bres, terwijl de Snijder met Perea, en de Wapensmid met Velasquez handgemeen werden; doch al waren deze twee Spanjaarden niet in staat geweest, zich met hun staal een weg in de kamer te banen, zoo zou toch het steeds vooiirukkende voetvolk hen, ondanks zich zei ven, vooruitgedrongen hebben.

Lang stond het gevecht gelijk ; de Snijder stelde zich te weer als een bezetene; en zoo men hem al van onvoorzichtigheid en wreedheid kon beschuldigen, gaf hij evenwel blijken van moed en bekwaamheid, die men niet van hem had kunnen verwachten. De Wapensmid, met gesloten helm, zwaaide de strijdbijl met vaardigheid en het «Leven de geuzen ! achteruit met de Spanjolen !quot; dat het geschreeuw der musketiers overstemde, verried, dat de belegerden den moed niet verloren, en, het gevaar beseflende, waarin zij zich gewaagd hadden, den grond voet voor voet wilden verdedigen.

Toen riep Perea weder het »Adclaiilc por In bandera 1quot; en een stool van den Snijder op zijn rondas opvangende, bracht hij dezen een steek toe. Ofschoon het staal afstiet, dat zich op het harnas van den Snijder boog, verloor deze echter door de krachtige hand, waarmede het gevoerd werd, zijn evenwicht en was genoodzaakt om zijn rechtervoet achteruit te brengen, om op de been te blijven ; zijn vijand trad nu weder vooruit. De Snijder gaf een gil van woede, en hij brulde als een tijger, die, zijn onvermogen gevoelende, op zijne luimen ligt om zijn vijand onverhoeds en van ter zijde te bespringen. Terwijl hij dus des Spanjaards hoofd en borst met zijn zwaard bedreigde, bracht hij voorzichtig de linkerhand aan zijn zink-roer, dat mot een haak aan zijn lederen gordel hing, en terwijl hij den mond van het geweer naar den buik van zijn tegenpartij keerde, trok hij het af. Perea echter weerde het zwaard met zijn kling af, en dekte zich met zijn rondas. Een kogel, die op onderscheiden ijzeren platen afstuitte, waaruit het vervaardigd was, viel er machteloos bij neder.

Velasquez hield zich langen tijd tegen den Wapensmid slaande; want de Anspessado, die naast hem stond, en met wien hij den vorigen dag gemeenzaam gesproken had, ving met zijn bardezaan, menigen slag op, die voor den hoofdman noodlottig zou geworden zijn. Deze verijdeling van zijne pogingen maakte, dat de Wapensmid zijne slagen naar een andere zijde deed nedervallen. Mogelijk wenschte hij liever, dal een andere hand den Spanjaard mocht vellen, van wien Uilenburg zooveel goeds verhaald had. Nu verhinderde de Anspessado zijn wapen niet meer om zijne vijanden te Irefl'en, en hij zwaaide de bijl met kracht en behendigheid; het deed zijn maker en de keus van den Wapensmid eer aan ; want toen hel op het borstharnas van een der soldaten nederkwam, drong hel scherpe der strijdbijl er door heen in de borst van den Spanjaard, en wierp hem stervend aan de voeten van zijn vijand neder.

Maar waartoe ook moed, vaderlandsliefde en nooddwang een mensch in staat mogen stellen, hoe standvastig de geuzen ook streden, zoo heeft toch iedereen niet meer dan zijn eigen leven te verliezen.

Reeds waren er twee van hen gevallen, en de overigen allen gewond. De Spanjaarden drongen immer sterker aan ; zij waren tien tegen een, en toen zich in de verte de trompet liet hooren, riep Perea nog eens zijn: «Adelante!quot; uit. Een kreet van woede en vertwijfeling antwoordde hem; de slagorde der geuzen was verbroken, en evenals een kudde schapen, in welker midden een hongerige en bloeddorstige wolf komt springen, heinde en verre zich over het veld verstrooit, evenzoo werden de geuzen van elkander afgedrongen ; doch geen hunner spoedde zich naar de deur.

De hoop op behoud van hun leven had hen verlaten; zij vreesden den Boodschapper niet gemakkelijk te vinden, en hoopten nog altijd hem plotseling met Uilenburg te zien verschijnen om de kans le doen verkecren. Terwijl zij bleven, hoopten zij ten '

en tegen den muur een geduchte stelling aannemende, zocht elk zijn leven zoo duur mogelijk te verkoopen.

»Leven de geuzen ! overwinning of de dood,quot; riojien zij, terwijl zij zich vreeselijk Ie weer stelden tegen de soldaten, die de kamer overstroomd hadden.

Wanneer het wouddier, dal van jongs al in vrijheid is opgegroeid en iiooi( aan eenigen hand is onderworpen geweest, zich door zijn hesprin-ger overwonnen ziel, geeft het den moed niet op; het weet van geen zwichten, en verscheurt met zijn klauwen en tanden tot het laatst, nog stervende, de horst des overwinnaars. De menseh daarentegen, die moedig gestreden heefl, zoolang er hoop op hehoud ol' overwinning bestond, geeft dikwijls met de hoop ook den moed op, en Ier-wijl hij het staal laat vallen, dal hem lot nog loe zoo goed gediend heefl, wordt hij vermoord ol gevangen genomen, zonder dal hij iels lol redding van zijn leven ol lol nadeel van zijn vijand onderneeinl. in dit opzicht heefl hel dier veel voor boven den mensch; daar hel zijn aanstaanden dood niel kan vooruitzien, denkt hel nog allijd te zullen overwinnen, en terwijl elke woudeden mensch hoe langer hoe moedeloozer doel worden, maakt zij daarentegen hel redelooze dier des le woedender.

Üe Snijder verloor echter den moed niel, ofschoon hij het gevaar wel inzag; aan de verdediging van zijn leven dacht hij niet; walging hem de dood toch aan, indien hij slechts zijns vijands bloed kon drinken.

..Mijn zoon! mijn zoon!quot; riep hij, woedend dal l'erea eiken houw ol' sloot op zijn rondas opving, en hem eindelijk zou noodzaken naar den muur te wijken.

«Sterf, hond !quot; riep Perea, toen hij hem een steek door den hals dacht le geven; doch de Toledosche kling sliet tegen den ringkraag van hel harnas af, boog bijna lot aan hel gevest, maar herstelde zich trillende weder. De kracht van den sloot deed den Snijder echter wankelen: een op den grond liggende ladder verhinderde bem zich met zijn voel ie schragen; hij viel, van woede brullende achterover. «Geef u gevangen, rebel!quot; riep Perea, zijn voel op de borsl van den gevallene zetlende, en de punt van zijn degen op diens keel houdende, zoodal het staal hel bloed uit hel vel te voorschijn deed komen. Alleen een schamper gelach antwoordde hem. »Zoo neemt den hond gevangen,quot; zeide Perea tot de soldalen, die vroegftr op zijn hevel aan den tweestrijd geen dool pononion hadden.

item in 1670. II.

Dadelijk wierpen zich vier soldaten op den Snijder. Nog zocht deze zich aan hunne handen le ontwringen; doch toen nog meer hunner makkers hielpen, werd bij met hunne degenriemen gebonden. Nu hield hij zich stil; alleen de vuurstralen, welke zijne oogen scholen, verrieden, dal bij, die onbeweeglijk lag, nog leefde, en een verachtelijke lach omtrok zijn mond, toen bij zag, dat men hem, ofschoon hij gebonden was, nog bewaakte.

Terwijl dil voorviel, was de een vóór, de ander na, nedergeslooten of gevangen genomen; want van alle zijden door de Spanjaarden omringd, offerden zij menigen soldaat aan hunne woede op, terwijl een ander hun van acbleren den degen door bel lijf joeg.

Velasquez had naar den Emisario omgezien, om zijne vlag le hernemen en zijn vijand le bewegen zich aan hem over le geven; doch hij zag hem niel. Het geroep van »Vicllt;irilt;i\ en Viva cl lieij !quot; dat de soldaten aangeheven hadden, verkondigde hunne zegepraal; bel geraas der wapenen liet zich evenwel nog op eene plaats in bet vertrek hooren. Velasquez begaf zich derwaarts, om le zien, of zijne hulp ook noodig mocht zijn.

De Wapensmid hield zich nog slaande in een donkeren hoek der kamer, die door de hoog geplaatste vensters, zelfs gedurende den helderslen dag, slecht verlicht werd. Twee Spanjaarden met breed gapende wonden lagen vóór hem, en nu was hij mei den Anspessado bezig, wien hij uil kortswijl de krijgsmanseer had bewezen, toen deze hel slot verliet. Vergeefs zocht deze brave krijgsman met de lange blauw stalen punt van zijn bardezaan een opening in de oude wapenrusting le vinden; niets was er aan zijn vijand, of het was gedekt ; zelfs zijn gelaat was achter hel neus-en kinstuk van het vizier verborgen, zoodat zijne oogen niel zichtbaar waren, om le verraden, aan welke zijde zijne slagen zouden vallen. Alleen nog ■zijn vijand niel overwonnen hebbende, deed de Spanjaard een hevigen sloot, die hel geharde staal er mogelijk door zou gejaagd hebben, indien hij hel harnas van voren geraakt had, maar hel gleed met een vonk langs de recblerzijde van hel borstharnas af. Op hetzelfde oogenhlik zwaaide de wapensmid zijne wapenbijl boven zijn helm rond, en voordal zijn vijand weder teruggetreden was, of zich met zijn wapen dekken kon, daalde het Deenscbe staal op hel hoofd van den Anspessado neder, aan wiens hand de ebbenhouten slok des bardezaans ontviel. quot;(« !quot; riep hij zacht, ter*

8

MKT SLOT L(

i _________—_______________________

«De wijn wordt vergiftigd, ais een Spanjaard hem sehenkl,quot; riep een ander. «Leven de geuzen en de Hoodschapper!quot; schreeuwden /ij allen, terwijl /ij de dreigende lilikken der Spanjaarden even dreigend en met verachting heantwonrdden.

VIJFTKiSTK HOOFDSTUK.

Toen Perea uit de kamer trad, was hij nog onzeker werwaarts hij zijne schreden richten zou; de trompet verried hem, waar de Hoodschapper zich verweerde, en hij stond gereed derwaarts te snellen, toen een gevoel, dal nog sterker hij hem was dan de haal en de hloeddorst, de overhand op hem behield: het was de lielde, en links omgaande, verwijderde hij zich van het gevecht, en heklom de trap, die naar hoven leidde.

Toen riep een krachtige stem, die door het ge-houw heenklonk, en waarin hij die van den Emisa-rio meende te herkennen: »Perea! Perea!quot;

»lk kom, muiter !quot; riep hij toornig, »ik kom om uw lijk te vertrappen.quot;» Dit zeggende, keerde hij terug, en schraapte met de punt van zijn rapier over de stecnen trap, zoodat het vuur er uitsprong. Maar aan de laatste trede gekomen, hleef hij staan, zijne linkerhand verliet de ijzeren leuning niet. Voor het eerst van zijn leven riep men hem te-vergeefs,ten strijd; den Emisario, devlag, de wraak alles vergal hij, en snelde weder naar boven.

De hoop om haur te zien, die hem zoo dierbaar was, deed hem alles vergelen ; zijne levendige verbeelding stelde hem haar voor, door vrees overwonnen, tegen de loomeloosheid der soldaten bij hem een toevlucht zoekende, of wel, hoe hij haar, door schrik in llauwtc gevallen zijnde, in zijne armen zou klemmen. Daar zijne Irotschheid en lielde hem beguichelden, hoopte hij nog altijd, dal zij, soms lot zachter gevoel gestemd, hem niet meer van zich zou sloolen; ja het «Lorenzo! zijl gij het ?quot; te hooren, dal hij zoo gaarne van hare schoone lippen vernomen zou hebben, kwam hem als het grootste geluk voor, dat hem te beurt zou kunnen vallen.

Terwijl dus de eene gedachte de andere in zijn hoofd verdrong, kwam hij aan hare kamerdeur; doch vruchteloos trachtte hij die te openen;

zij was gesloten. Wel bekroop hem nu de vrees,

i 1

■VESTEIN IN 1S7(). .1:1

dat zij niet op Loevestein was; maar waarom /ou in dit geval de deur gesloten geweest zijn ? Ook was het niet onwaarschijnlijk, dal /ij de denr gegrendeld bad, toen /ij het gevecht hoorde.

//icht klopte hij met den knop van zijn degen aan de deur en luisterde opmerkzaam ; maar niets bewoog zich van binnen. Toen herhaalde hij zijn geklop, en riep: «Doe open, Anna ! geliefde Anna ! hel is Lorenzo.quot; Doch nog vernam hij niets. «Open de deur, Anna!quot; riep hij andermaal; »van de soldaten is alles Ie vreezen ik kom u redden.quot; Toen echter alles stil bleef, riep hij zeer luid ; «Doe open, Senorila ! Perea gelast hel u.quot; Zijne wenkbrauwen trokken zich dreigend samen en weinige oogenhlikken daarna sprong de deur, door twee hevige trappen met zijne laars, uit het slot. HÜ trad hel vertrek binnen, maar waar hij zijn oog richtte, hij zag haar niet. «Anna! Anna!quot; riep hij luid, haar in alle hoeken zoekende ; maar niemand antwoordde hem; ofschoon hel licht alleen door het bovenste gedeelte der kruisramen in het vertrek kon komen, en de avond reeds begon te vallen, overtuigde hij zich weldra, dat zij er zich niet bevond.

• Vrouw !quot; schreeuwde hij wild, «vrouw ! die mij verachtelijk gemaakt hebt voor mij zeiven, vrouw! waar zijl gij ? Dat slechts een enkele kus van uwe lippen, ja slechts een enkele glimlach mij dit onherstelbaar verlies vergoede, en ik zal tevreden zijn. ,la !quot; vervolgde hij op het rustbed starende, daar hebt gij gerust; hel hoofdkussen duidt nog de plaats aan, waar uw schoon hoofd, door uwe blanke armen ondersteund, gelegen heeft. Verdoemd ! mogelijk heeft de knaap hier, van liefde dronken, in uwe armen gesluimerd, en ik!... wat blijft mij over? Mets dan schande en wroeging, anders niets !quot; zeide hij somber, waarna hij op eens met vuur vervolgde : «Ja, Perea! nog blijft u iets over, nog blijlt u de wraak ! en als dit staal Van Doom's hart doorboord heeft, als ik, met zijti bloed bevlekt, vóór haar treed, zal het haar, die mijne hand niet meer waardig is, mogelijk nog meer grieven om de mijne te worden, nadat zij in des geuzen armen gerust heelt.quot;

Toen viel zijn oog op een handschoen, die met meer andere kleedingstukken op den grond verspreid lag. Dien op te nemen, en het welriekend, met goud en zijde doorgestikte, lijne leder, dat haar molligen arm bedekt had, aan zijne lippen te drukken en aan zijne borst te verbergen, vsas het \» erk van een oogenblik. Nog kon hij niet van de plaats scheiden, waar Anna haar verblijf gehad

had, en ofschoon hel geroep der soldaten en de geuzeninarsch hem ten strijde riepen, stond hij als betooverd hij de la(el. Een triomfgeseiial, dat op de trompet werd geblazen, deed hem weder tol zich zeiven komen, en onder den uitroep van: »l!ij San .Ingo ! wat willen die kerels dan ?quot; stond hij gereed om te gaan, toen zich het gekrijsch van een uil deed hooren, dat hein onwillekeurig deed stilstaan en zijne haren deed te berge rijzen.

«Vervloekt gekrijsch! ik heb u meer gehoord,quot; riep hij driftig. «Reeds eenmaal held gij de lage muiters in liet gebouw gered, waar mijne brave ruiters rusten,quot; voegde hij er somber bij, terwijl hij luisterde ol het geschreeuw zich nog eens zou doen hooren. Wie beschrijl'l echter zijne onlstellcnis, toen een uitbarsting, even als die van een mijn, het oude gebouw deed waggelen. De zolderingen kraakten, de muren scheurden, de deur werd door een onzichtbare hand dicht- en weder opengeworpen, en een geheel glasraam naar binnen geslagen.

Voor bet eerst van zijn leven ontviel den degen aan zijne hand, en zich mei beide banden aan de zware tafel klemmende, hield hij zich met moeite slaande tegen den luchlslroom, die hem dreigde omver te werpen.

»0 God! sta mij bij,quot; riep hij buiten adem, woest in het rond ziende, »wat zal er gebeuren?quot;

Toen er echter niels volgde dan een verward geschreeuw, raapte hij zijn staal weder op; met de vrees was ook zijn godsdienstig gevoel geweken, en vloekend vloog hij de trap af naar beneden.

EEN EN VIJFTIGSTE HOOFDSTUK.

Zoodra de Boodschapper en zijn vriend eenige schreden in den gang gedaan hadden, hoorden zij iels bewegen ; zij stonden stil. Toen was het, alsof er iemand vóór hen uitging, en met zijn kleed langs den muur sleepte.

«liet is de geest van den slotvoogd met zijn langen mantel,quot; zeide Uilenburg. Hierna hoorden zij niels meer, en oordeelende, dat het geen vijand kon zijn, snelden zij zonder tijdverlies naar de plaats, waar zij het «Animo!quot; hadden gehoord.

Mistroostig was Pedrillo om het slot heengeslo-pen; alleen bedacht om zijne trompet terug te bekomen; en zwanger van het ontwerp om de gracht ₂onder toestemming van Perea te overschrijden, begon hij de mogelijkheid van zijn voornemen te begrijpen, daar bij het slot van drie zijde onverdedigd zag, toen hij op eenmaal door een venster geroepen werd. De snijder had zich naar die zijde begeven, waar de, slangstukken en de soldaten waren, in plaats van bet slot te bewaken.

«Heer ruiter,quot; riep hem een oude vrouw toe, red mij, bid ik n ; de godvergeten geuzen hebben mij, oude sloof, met den dood bedreigd, als ik met u spreek, of mij aan de vensters vertoon ; maar ik tel hunne bedreiging niet; de oude Bri-gitta is slimmer dan zij; en indien gij over het ijs kunt gaan, zal het u gemakkelijk vallen door dit venster naar binnen te dringen.

Zijne makkers te roepen en toen eenige ladders te halen en die over bet ijs te leggen, was het werk van een oogenhlik ; de planken, waarmede men bel raam bad dichtgespijkerd, dat niet met traliën voorzien was, weerstonden niet lang bet houweel, waarmede Pedrillo ze trachtte los te breken. «Animo!quot; riep bij toen, hopende, dat Perea dit zou hooren en last geven om den storm weder aan te vangen; eindelijk gedoogde de wijdte van de opening, dat Pedrillo er doorkroop. «Verwijder u nu, oude vrouw!quot; zeide hij, »de geuzen zullen spoedig komen, en dan zult gij hier niet lang meer veilig zijn.quot;

Zonder te antwoorden, zocht Brigitta naar bet voorste gedeelte van bet slot te ontsnappen; doch toen zij een eind wegs m de gang gegaan was, boorde zij iemand aankomen. Voor baar leven vreezende, keerde zij terug, en daalde langs een trap aan hare rechterzijde naar het onderste gedeelte van bet slot af. in de kamer, aan bet einde van de gang gekomen, wilde zij daar den uitslag van het gevecht afwachten; maar tot hare verwondering zag zij, in het midden van hel duistere vertrek een vuurvonk, die, even als de pit van een uitgeblazen lamp, scheen te glimmen. Door het licht, dat nog door de vensters, die boven de man waren, in de kamer viel, ontdekte zij iels, dat in een hoek van het vertrek lag, terwijl een zacht gesteun zich liet hooren. Toen vermeesterde haar de jrees; zij meende een geest te zien, en langs de keldertrap afdalende, verborg zij zich aan bet einde daarvan achter een der wijnvaten. Van angst bevende, vatte zij baar rozenkrans, dien zij bij zich droeg, en bad voor de zielen der gesneuvelde Spanjaarden, terwijl zij de ketters vervloekte. Dikwijls houdt de mensch zich met bel lol van een ander bezig, als hij beter doen zou zich om zijn eigen te bekommeren.

• Leven de geuzen Iquot; riep de Roodsehappcr op de ruiters sluitende, die nu, iiilen binnengedrongen, in de gang vooruittraden. Al dadelijk losten deze eenige schoten op hem ; want toen zij den vorigen dag hel nut van hunne zinkroeren ingezien hadden, hadden zij niet verzuimd deze nu mede te nemen. Moeilijk was hel gevecht in de schemering, die reeds op deze plaats heerschte, en ofschoon de ruiters met hun velen waren, zoo gal liun dit, door de engle van den doorgang, geen groot voordeel.

»Terug voor Spanje! terug voor de speerruiters Iquot; schreeuwden deze terwijl zij den stormmarsch hoorden slaan en hunne pogingen verduhhelden. »Weg met de Spanjaarden ! overwinning voor de geuzen !quot; riep Uilenburg, achter den Hoodschapper slaande, die met zijn breed slagzwaard alleen den gang schoon hield. Indien niet de duisternis en de kruitdamp verhinderd hadden om juist te IreHen» en indien niet èn de ruiters, èn de geuzen, beiden zwaar gewapend geweest waren, zou zeker spoedig van beide zijden reeds iemand gesneuveld zijn; maar de slagen der zwaarden, die op hel ijzer afstieten, en de kogels, die meest allen te hoog gescholen werden, veroorzaakten meer gerucht dan kwaad. De ruiters echter begonnen eenige voeten van hun grond te verliezen, en hadden de verdedigers aan hel bevel van hun aanvoerder gehoorzaamd, zoo zouden hij en zijn vriend alleen de speerruiters mogelijk weder het slot hebben doen verlaten. Doch weldra kon men het gewoel en geschreeuw van het gevecht aan de bres duidelijk hooren, en sedert dat oogenblik trad de Hoodschapper langzaam achteruit, totdal zij aan de trap gekomen waren, die Hrigilta was afgeklommen. Nu hield hij stand, besloten hebbende den uitslag van het gevecht af Ie wachten; alle pogingen der rui Iers, om hem nog verder te doen wijken, waren vergeefsch : de geuzen stonden pal.

Terwijl hij zijne vijanden met zijn zwaard in ontzag hield, luisterde hij met aandacht naar hel geweld van den storm; ach, waarom was bij daar niet hij ? waarom moest hij juist, nu zijne tegenwoordigheid zoo hoog noodig was, gedoemd zijn om hier te blijven? Hij hoordePerea zijn «AdrldnlrV roepen, en hij besloot om Ie gaan; nog eenmaal wilde hij laten zien wal des boodschappers arm vermocht te doen ; als de bliksem wilde hij zijne vijanden op bel lij! vallen en Perea lernedervellen ; en indien hem dit gelukte, had hij nog hoop om de zaak der geuzen le redden.

»lk wil gaan zien, wal er voorvalt,quot; zeide hij |

tol Uilenburg, »zoudt gij alleen den ruiters het lioold kunnen bieden ?quot;

»Neen, lierman!quot; antwoordde deze, «neen! en en ik vrees, dal ik, door hen gevolgd, spoedig bij u zal komen; en wal dan? Geloof mij; blijf! anders neemt men u nog gevangen, en alle hoop op een eerlijken dood is dan voorhij.quot;

»lk weel hel.. .quot; hernam de Hoodschapper, terwijl hij een ruiter, die, zijne aarzeling bespeurende, en denkende van deze gelegenheid gebruik te maken, om hem een sloot toe te brengen, in weerwil van zijn helm, hel hoofd kloofde, »en locli wil ik het beproeven.quot;

quot;Welnu, zoo doe hel,quot; antwoordde Uilenburg droevig, .ik weerhoud u niet. Vaarwel, Herman! ik blij! hier; meer kan ik niet beloven.quot;

«Neen, vriend !quot; riep de Hoodschapper met vuur, quot;inen zal niet zeggen, dal ik u verlaten heb, wij zullen samen sterven: waartoe zou ik ook iets uitstellen, dal toch spoedig gebeuren moet?quot;

Toen liet zich bel geroep van quot; Vicloria!quot; der Spanjaarden hooren, en hel gedruiseh van hel gevecht werd hoe langer hoe minder.

quot;Zullen we gaan. Herman ?quot; vroeg Uilenburg. quot;Het '^s quot;⁰g te vroeg, vriend !quot; antwoordde de Hoodschapper, hopende dal zich mogelijk nog eeni-gen zijner landslieden bij hem zouden voegen ; toen evenwel het geroep der Spanjaarden van: «Es pan a\'' zich in den gang liet hooren, gaf hij de hoop op, om zijne makkers weder te zien. Nu zeide hij : quot;Wij zullen gaan; het oogenblik is daar, — Loe-veslein is gevallen Iquot; Terwijl bij zijne vijanden met zijn zwaard in ontzag hield, daalde bij onder het roepen van: ..Perea! Perea!quot; langzaam de trap af; maar de Spanjaard daagde niet op; toen vatic I ilenburg weder de trompet op, en blies met kracht den geuzenmarsch.

• Zwijg, roover! zwijg, moordenaar van Diego en Hernandez 1quot; riep Pedrillo.

»Wie spreekt van roover ?quot; riep Uilenbrug. quot;Lalaards! die ik le vergeefs in de bres gezocht heb, gij zeiven zijl als roovers hel slot binnengeslopen.quot;

» Vcin/anzn !quot; schreeuwde de ruiter, op Uilenbrug aanvallende, toen deze weder begon te blazen. Een slag, dien de Hoodschapper hem op hel hoofd gaf, deed hem voorover vallen, en het bloed vloeide hem uil neus en voorhoofd, toen zijn vizier hard op den sleenen vloer ncderviel. Een tweede houw zou hem zeker van het leven beroofd hebben; doch zijne makkers, die vooruilsnelden, terwijl een paar hem bij de beenen achterwaarts haalde^

redden hem het leven, openden zijn helm en deden hem weder bijkomen.

De Boodscliapper Hel zijn /waard in alle rich-lingen snel vallen en hraeht de ruiters lol slaan. In dil oogenhlik kwamen een menigte Spanjaarden, door l'ilenhurg's Irompel gelokt, aansnellen, om deel Ie nemen aan hel overwinnen van den Mood-sehapper en hel hernemen van hunne banier. Doch hun aantal hielp hier niets; geen slap konden zij voorwaarts doen, voordat hunne vijanden hun dien overlieten. konden zich ediler niet begrijpen, waarom deze zoo gerust .schenen Ie zijn, en waarom Uilenburg opzettelijk liet getal zijner aanvallers Irachlle Ie vermeerderen.

Een klein getal oude soldaten, die veel van den boodschapper gehoord hadden, verwijderden zich onder voorwendsel van het slol Ie doorzoeken, en terwijl zij hunne plaats door moediger of onvoor-zichliger makkers lielen innemen, toonden zij geene nieuwsgierigheid om het gevangennemen van den Emisario bij te wonen.

De vrees bekroop voor een oogenblik het hart van Uilenburg, toen bij lol zijne verwondering de deur der kamer wijd open vond, waar de doode-lijk gekwetste lag, en waarheen de Spanjaarden zoo zachljens aan teruggingen; doch toen hij de vuurvonk zag, die op vijf voel alslands van den grond brandde, werd hij weder gerust.

»l'erea! Perea 1 lafaard waar zijl gij?quot; riep nu de boodschapper met een donderende stem, terwijl hij Irachlle zijn voornemen Ie volvoeren, om Van Doorn van dien gevaarlijken vijand te verlossen. Doch nog kwam deze niel om den uildager teJogenstraU'en. «Gij liegl ellendige ketter!quot; schreeuwden de ruiters, die de eer van hun hoofdman door een woedende aanval ophielden, onder het roepen van: »Levcn de ruiters van Perea!quot; Een oogenblik gelukte het hun, door bot voetvolk gedrongen, hun vijand te naderen. De Boodschapper ware bijna gevangen; de ijzeren handschoenen der Spanjaarden trachllen zijne armen Ie vatten ; hunne voeten raakten elkander onderling ; toen kon hel zwaard niel meer dienen, en het aantal en de kracht moesten bier beslissen.

»Terug voor den Boodschapper! terug!quot; riep deze met zulk een luide stem, dal de musketiers terugtraden ; de ruiters alleen bleven staan, en één hunner omvatte bel harnas des Boodschappers. »Terug!quot; riep deze nu nog eens, loen hij de punt van een dolk voelde, welke onder zijn borstharnas doordrong. Bukkende dook hij onder zijne vijanden, en terwijl zij hem door de zwaarte van hunne lichamen dachten op den grond Ie krijgen, richtte hij zich snel op. Evenals bet Here paard zijn berijder in hel stof nederwerpl, als hel niel langer den lasl dragen wil, even zoo wierp de Boodschapper de ruiters ver van zich af. Vrecsc-lijk klellerde hel ijzer der harnassen en helmen, loen hel op den grond en tegen den muur aan-sliel, en op vele plaalsen gedeukl werd. De ongelukkige echter, die den Boodschapper om het lijf geval had, bleef onbeweeglijk liggen, toen zijne makkers die den moed nog niel verloren hadden, naar hunne degens tastten, opslonden en zich herstelden.

» Vlt;'ii(jiui:ii\ schreeuwden en gilden

zij, verwoed hun vijand aanblikkende, die ruslig in de deur stond, en scheen Ie wachten, lol zij hem zouden aanvallen; doch zij waren bevreesd voor zijne reusachlige sterkte, en Heten Pedrillo voor hen treden, die, zijn bewustzijn lerugbekomen hebbende, bijna zinneloos kwam toesnellen.

»IIel uur is daar, lierman! Perea zal niet komen,quot; zeide Uilenburg ; nu trad de Boodschapper achteruil, en zijn vriend stelde zich in zijne plaats.

«Slerf, hond! geel' de trompet terug!quot; riep Pedrillo, hel zwaard opbellende; maar Uilenburg viel op h.em aan, evenals iemand, die toch niets anders dan den dood vóór zich ziel, alles waagl en niets vreest; hij richlte zijn degen naar den Spanjaard en riep: »Zoo sterven de 'geuzen Iquot; terwijl hij zich mei de rechterhand dekte, met de linker de trompet greep, haar aan den mond brachl, en een schel Irioml'gescbal aanhief.

«Eapand ! Espam !quot; riepen de ruiters, lerwijl de Boodschapper eenige schreden in hel vertrek deed, zijn oog op den gekwetste liet vallen, en den slok, die de vuurvonk droeg, tusschen de steenen uitrukte, waarmede de kamer bevloerd was.

»Sterf dan, geus!quot; schreeuwde Pedrillo, Uilenburg een steek onder het harnas toebrengende, zoodat deze, doodelijk getroffen, nederviel. liet Irompel-geschal hield eensklaps op; liet zwaard en de Irompel, waarvan de koord was losgegaan, vielen naasl hem neder, en Pedrillo wilde over hem heen in de kamer springen om den Boodschapper aan Ie vallen. Uilenburg echter, die al zijne krachten verzamelde, omvalte met zijne armen de bcenen des Spanjaards en hield hem staande, lerwijl hij tevens als een uil kraste; deze schreeuw van den nachl-vogel, dien hij nabootste, de laatste dien hij zou laten hooren, was ook de natuurlijkste en akeligste, en deed de ruilers en musketiers een oogenblik stilstaan.

het had veei van zijn luister verloren ; eengeheele zijmuur was naar huiten in de gracht omgeval-en ; de balken, nog hier en daar in den binnenmuur vaslgebleven, dreigden elk oogenblik neder e storten, en hem te verpletteren, die het wagen durfde, om de plaats te betreden, waar de Boodschapper gevallen was. Een geweldige kruidlucht en damp stegen uit het puin op; gevallen balken en planken, alles lag ondereen ; hier lagen stukken van huisraad of vaatwerk, daar lagen nog waame lichamen van soldaten en ruiters verschroeid; de steenen waren met bloed bevlekt, en de wapenen lagen met geknotte ledematen door elkander verspreid.

Perea alleen waagde het dezen vreeselijken grond te betreden, en huiverend en bevreesd namen de soldaten de wijk. Als hall zinneloos zocht hij den Boodschapper te ontdekken; geen gevaar of moeite schrikte hem af; met bloed en roet bemorst, doorzocht hij alle plaatsen van den grond. Kvcn als een roofvogel des nachts overeen slagveld, metdooden bezaaid, beenzweeft, en eindelijk op zijne prooi nederschiet, even zoo stond bij stil, als hij een verbrijzeld lichaam vond, en beschouwde het in weerwil van de duisternis met de grootste oplettendheid ; doch nergens vond hij den Boodschapper, maar wel de droevige overblijfsels zijner ruiters of soldaten. Hij spoedde zich dus tot aan de gracht voort,die gedeeltelijk met steenen gevuld was, en hij zag rond of betook den Boodschapper kon gelukt zijn te ontsnappen; toen hij echter aan cenige werklieden en een paar soldaten, die aan de overzijde vreesachtig op een afstand stonden, met een donderende stem vroeg: »llebt gij ook iemand zien ontsnappen ? is er ook iemand over het ijs gegaan ?quot; werd hij weder gerust gesteld door bet antwoord : « Niemand heeft aan deze zijde het slot verlaten.quot; Mij wist, dat er aan het gebouw geene onderaardsche of geheime uitgangen waren; de weekheid van den bodem, waarop het stond, maakte dit onmogelijk, en zijn degen opstekende, riep hij met vreugde uit: «Dan zijl gij gevallen, Emisario ! — gevallen ! en Perea overleeft uw dood.quot;

Toen zag bij naar boven; op ééne plaats was de zoldering ingestort, zoodat men de wolken zien kon; de geuzenvlag woei nog steeds tusschen twee steenen vastgeklemd, hoven zijn hoofd. Hij wilde beproeven of last geven haar neder te balen ; maar zijne soldaten, die uit angst voor het buskruid bet slot verlaten hadden, zag hij niet. Zij geloofden nog niet, dat de Boodschapper werkelijk dood was, en het gerucht had zich onder hen verspreid, dat hij, in de gewelven van het slot verborgen, in den nacht zijne overblijvende vijanden zou vernielen. Daar Perea zag, dat de vlag boven op een recht opstaand stuk muur stond, dat, van de andere afgescheiden, bij toeval was blijven staan, begreep hij, dat het ondoenlijk zou zijn, baar te bereiken, vooral daar de avond reeds begon te vallen

Zoo werd dan Loevestein door de Spanjaarden bemachtigd ; zoo was dan de hoop der belegerden op ontzet niet vervuld, en, niettegenstaande dat alles, wapperde de geuzenvlag nog van hel slot, waarin een klein getal Spanjaarden zonder hunne banier zouden vernachten.

Op alles bedacht, en zich alleen ziende, daalde Perea weldra, nadat hij een lantaren in de keuken ontstoken had, langs een enge trap af, om D'Avilar te gaan verlossen, aan wiens bevrijding en verdwijning hem veel gelegen was. Aan de kerkerdeur gekomen, schoof hij de zware ijzeren grendels weg, die haar bevestigden; de sleutel stak in het slot, waarschijnlijk omdat de geuzen niet bevreesd geweest waren, dat hij ontsnappen of een hunner hem verlossen zou.

«Sta op, Antonio! gij zijl vrij,quot; riep Perea, terwijl hij het licht van de lantaren in den kerker liet vallen. Doch alleen het geluid van den wind, die door het luchtgat kwam, en hem een onaan-genamen reuk in het aangezicht joeg, antwoordde hem. Hij trad pvenwel binnen, en ging naar den slotvoogd toe, dien hij meende in een mantel gewikkeld, slapende te vinden op het stroo, dat in een hoek van hel vertrek geworpen was; hij stiet hem met den voel aan, en riep; «Sla op, D'Avilar! ik ben Perea ; het slot is mijn. Vlucht! de Hertog eischt uw hoofd.quot;

Een doodsche stilte volgde, en het lichaam, dat hij met den voel had aangeraakt, rolde om en kwam uil den mantel te voorschijn. Akelig staarde de slotvoogd hem met strakke oogen aan : zijn wambuis en zijne overige kleederen waren geheel met gestold bloed overdekt.

«Dus dood !quot; zeide Perea somber, terwijl hij de lantaren nederzet e, en met opmerkzaamheid het lijkkleurig gelaal des vermoorden en diens rechterhand bezag. «Dus zonder wederstand gevallen, gelijk een lall'e Italiaan ; geen dolk of rapier zit in uwe verstijfde vuist geklemd. Toen gij het misdadige plan beraamd hadl, ontbrak u eerst de moed om het uil te voeren, en nu om uw leven te verdedigen.quot; Hierna vervolgde hij met vuur: «Neen, Antonio! wanneer de tijd daar zal zijn, dat men Lorenzo Perea verslagen vindt, zal

ten minste zijn gewapende arm zijn wederstand verraden.

«Dus heelt de Emisario reeds aan één van ons zijn vonnis ten uitvoer gebracht, en nu zou het mijne beurt zijn, indien hij niet gevallen was,quot; zeide bij zacht, zich nederzettende op den steen, die lot zitplaats diende. Eenigc oogenblikken zat hij stil, en rustte met zijn hoofd op zijne beide handen ; het bebloede lijk van zijn medeplichtige bracht hem tot nadenken over hetgeen hij gedaan had ; voor het eerst knaagde hem zijn geweten.

«Vervloekt zij hel oogenblik,quot; zeide hij somber, «waarin ik haar zag, die mij tol schelm gemaakt heeft; door haar ben ik den naam van edelman onwaardig geworden ; een lage De Vargas, dien ik voorheen met mijne voelen zou vertreden hebben, zoekt mij onder zijn wil le krommen. Maar,quot; vervolgde hij met vuur, «nog ben ik Perea! dat hij beve! indien deze hand de kracht gehad heeft om den braven De Manilla le vellen, zoo zal zij den dolk boven hem durven zwaaien, die nimmer een degen gevoerd beeft en Perea beheerschen wil; het zal een tweede moord zijn, maar aan wien ? Neen 1 bet zal een weldaad zijn; want door het monster le vellen, red ik duizenden het leven en hunne bezittingen.quot;

«Anna! Anna !quot; riep hij hevig, «waarom ziet gij mij niet hier in dit oogenblik ? Anna ! waarom kunl gij in dit hart niet lezen, dal alleen voor u slaat, alleen voor u zonder vrucht misdadig werd ? Ja!' vervolgde hij bijna zinneloos, «indien gij mij dan niet bemindet of beklaagdet, zoudt gij geene vrouw, neen !quot; riep hij opstaande, «gij zoudt eene duivelin zijn...quot; Dit zeggende, rukte hij den handschoen le voorschijn, die onder zijn wambuis verborgen was, bezag hem met glinsterende oogen, en zeide zacht:»(iij hebt dit hart in eene liel herschapen,Anna! en toch kan ik u niet halen; nog hoop ik van n mijn geluk. Waarom mij tergende, een knaap voorgetrokken ? Waarom niet dit hart aangenomen, dat gij voor de deugd hadt kunnen vormen? maar gij kendel de hevigheid van mijne driften niet; ja. . .

Toen riep een sterke stem in de verte: «Perea! Signor Perea! waar zijl gij ?quot;

«Hier,quot; antwoordde^ deze, zijne overdenkingen slakende, en den handschoen verbergende, «hier ben ik.quot; Hij nam nu de lantaren op, verliet snel het hol, waar de verachtelijke D'Avilar [was nederge-worpen, en smeet de deur achter zich dicht.

«ik was over uw lang vertoeven ongerust, Signor!quot; zeide Velasquez naar hem toetredende.

«God, dank! dal gij leeft; maar hebt gij reeds een middel gevonden om den slotvoogd te redden ?quot;

«Dal is niet meer noodig, Signor !quot; hernam Perea somber, en zette de lantaren in de gang neder. «De geuzen hebben hem vermoord.quot;

«Vermoord !quot; riep Velasquez verwonderd. «Waar toe deze noodelooze wreedheid ? ik had dal van den Emisario niet verwacht.quot;

«En wie zegt u, dat hij hel niet verdiend had, Signor ?quot; hernam Perea zacht, waarna hij zich bezon en snel vervolgde: «Men heelt hem (ie schande. \an een vonnis bespaard; hij, die zijn plicht verzuimt, verdient des Konings ongenade.quot;

«liet verwondert mij u dus le hooren spreken, Signor!quot; zeide Velasquez ; «eenigc uren geleden kwam u zijn gedrag zeer vergeeflijk voor.quot;

«Ook weet ik niet meer, wat ik zeg,quot; zeide Perea haastig. «De dood van den slotvoogd heeft mij zeer getroffen ; juist toen ik kwam om hem le redden, vond ik hem niet meer in leven. Maar waar zijn de soldalen ? waar zijn de gevangenen?quot;

«Zij zijn allen bij het voorhof verzameld, Signor !quot; — antwoordde de andere. «Ja, ik kan mij uwe ontsteltenis zeer goed begrijpen; maar God zal hem genadig zijn.quot;

«Laten wij gaan I ' zeide Perea, en hun weg door de bres nemende, verlieten zij hel slot.

DRIE EN VIJFTIGSTE HOOFDSTUK.

Op liet voorhof gekomen, waarbinnen een groot wachtvuur brandde, trad Perea naar de soldalen, en zag in het rond, als scheen hij iemand le zoeken.

«Waar is Pedrillo ? waar zijn de overgebleven ruiters?' vroeg hij; en toen de soldalen hel slil-zwijgen bewaarden, vatte Velasquez hel woord op en antwoordde: «Helaas, Signor! den getrouwen trompeller, noch uwe ruiters zult gij meer zien — zij zijn allen gebleven.quot;

«Allen gebleven — allen ?quot; zeide Perea somber, Velasquez' woorden herhalende. «Zij, die alleen nog van mijn standaard overig waren, zijn nu vercenigd mei hunne makkers van het klooster en het moeras. Verdoemd! moest die Emisario dan al mijne ruiters vernielen ? bij \fi// Jngo! dal is te veel.quot; \\ aarna hij driftig vervolgde, nadat hij eenigen lijd, in gedachten verzonken,

heen on weder IkuI geslapl: «Roer de trom, op-dal de soldaten zich hier verzamelen.''

»D:il is onnoodig, Signor!quot; zeide Velas(|uez aangedaan; »gij ziet hier mijn geheel vendel hij een. De Kmisario heelt mij^ ten minste nog eenige manschappen laten behouden, nadat hij mijne vlag en mijne musketiers in zijn val medegesleepl heeft. Helaas! waarom moest ik gedoemd zijn te hlijven slaan, en hel verlies van zooveel brave krijgslieden en van mijn banier Ie overleven !quot;

• Hel is geen lijd om te znchten, Signor!' hernam Perea kortaf; »en wie zou niet zeggen, dat wij overwonnen waren, bij liet zien der lange bleeke gezichten van die soldaten ?quot; Hierop trad hij vóór deze en vervolgde: »Musketiers 1 helslot is ons; 's Konings krijgsvolk heelt dezen dag op de halsstarrige versloktheid der rebellen gezegevierd ; daarom verwondert hel mij, dat gij, Spanjaarden ! zoo weinig belang toont te stellen in hel gelukken van onze onderneming en den dood van den beruchlen Kmisario en zijne aanhangers ; dat gij uw aanvoerder niet vóór uwe gelederen met een vroolijken zegekreet ontvangen hebt ; bij San Jngol de Hollanders, die u zien, moeten weldenken, dat gij voor hel eersl van uw leven een gevecht hebt bijgewoond, en uw moed en uwe krachten in den strijd verspild hebt, alsof gij uw mond door vrees en uitputting gesnoerd voelt.quot;

»De vroolijkheid zou ons niet passen, Signor!quot; antwoordde de Anspessado, die uit het gelid trad, »De overwinning doel ons genoegen ; maar ons hart denkt met smart aan onze gevallen makkers, (üj zelf, Signor! kunt uwe ruiters niet vergeten hebben.quot;

»(ïij oordeelt allen verkeerd,quot; viel hem Perea in de rede, »op mijne eer! ik ben gewoon na een gevecht de overgeblevenen maar niet de gesneuvelden te lellen, en dit valt hier niet mogelijk ; een soldaat moet vroeg of laat dat lot ondergaan ; ik zie dus geen reden om daarover verwonderd Ie zijn.quot;

De Anspessado trad in hel gelid terug, evenals had hij daar meer hart om Ie spreken, en gaf, over Perea's gezegde vertoornd, koel ten antwoord : »(Jij moogt zoooordeelen, Signor! Hol verwondert mij echter niel, iemand aldus te hooren spreken, die hot leven van een soldaat niel meer lelt dan dal van oen hond; en zoo de Hertog u het gezag gegeven heeft om ons in hel vuur te brengen, zoo weel ik niel, datjiij ons gelast heeft, om op uw bevel te juichen ; het zou ook beneden de waardigheid eequot;s krijgsmans zijn.quot;

• Gij redekavelt van dingen, oude kerel! die gij niet begrijpt,quot; riep Perea; »en op mijne eer! gij zoudl heler doen te zwijgen daar, waar uw ouderdom u vrijwaart voor bostrafling; maar zoo het waar is, dat ik het leven van eoii gemeen soldaat niet waardoor, zoo ben ik gewoon mijn eigen leven op geen grooter prijs te stollen; en weet, soldaat! dat, al ware Perea met don Kmisario gevallen, de Koning nog reden zou hebben om zich over de overwinning to verheugen.quot; Dit zeggende, keerde hij hom den rug loe, en stapte naar de gevangenen, die in oen hoek van hel voorhof, onder oen afdak, gebonden op stroo lagen; de koude, hunne wonden on de vermoeidheid deden bon or doodsbleek uitzien; echter gaf hun blik te kennen, dal do moed, die hen zoo lang bezield had, nog niet geheel geweken was.

»Kr zijn er dus niel meer dan zes overgebleven?quot; zeide Perea lol Velasquez; •maar ik geloof, dal men bang geweest is, dat zij op de sleonon zouden liggen. Wie beeft hen op dal stroo gelegd ?quot;

• De arbeiders cn kanonniers,quot; antwoordde deze koel; •ik heb niet noodig geoordeeld hun het genoegen Ie benemen om aan hunne landslieden eenigen troost te verschaften ; wij zouden hot ons lol oeno oer rekenen ook zoo te bandelen.quot;

• Zeer zeker!quot; hernam Perea kortal; waarna hij zich lol do gevangenen keerde en zeide: •lüj hebt gezien, knapen! dat de koning en de Hertog niet goedvinden, dat men zonder hunne toestemming in zijne gebouwen huisvest: gij zijl gevangen; de rechter zal weten, wal hij met u le doen heeft ; en ofschoon gij van geluk moogt spreken aan den storm ontsnapt tc zijn, zoo geloof ik niet, dal gij aan de handen van De Vargas ontkomen zult; doch dit is uwe en zijne zaak; ik wil alleen maar welen, wie de Kmisario of Hoodschapper was ; daarna zal ik naar uwe wonden laten zien. Spreekt! hoe was zijn ware naam ? was bij van adel, of behoorde hij tol hel gemeen ?quot;

Doch niemand sprak, hetzij zij hol niet wisten, of dat zij weigerden te gehoorzamen. «Spreekt, rebellen!quot; riep Perea nu, »oi bij Sim Jugi) \ ik zal u loeren. Hoe was zijn naam? waar was hij vandaan? de Hertog wil het weten.quot;

Do menscli, wanneer hij gekwetst en gewond aan de voeten zijns overwinnaars ligt, hooft zelden die sterkte van geest, die hij zou hebben, indien hij ongebonden en gezond van lijf en loden vóór hem verscheen ; waarom eenigen, geen reden ziende om iels te verbergen van hetgeen hun bekend was, en hopende uil de koude weggenomen

HET SLOT

Ie zullen worden en limine wonden verbonden Ie zien, besloten le spreken. Zoo is de menscli };e-nei^d om lot liet laalsle oogeidilik toe alles aan te wenden, wal tot bet behoud van zijn leven en liebaam noodig is.

»Wij hebbenhcmdikweii' lierman booren noemen; meer weet ik niet,quot; zeide er een. «Mij kwam van Den liosch: daar woonde hij; dit is alles wat ons bekend is,quot; riepen anderen.

«Uwe slijl'hoofdigbeid is vergeefsquot; zeide Perea driftig; »ik weet stellig, dal er onder n eenige knapen zijn, die rncl hem het eerst op bet slot gekomen zijn; ik wil ben kennen, wijst hen mij, of vreest voor mijne woede.quot;

Doch niemand sprak, en Perea maakte zich gereed om een middel uit te denken om hen le doen bekennen, toen de Snijder bet hoofd oplichtte, en zeide: «Vermoei u niet, bloedhond! ik weet bet; ik ben met hem gekomen, en indien een, die bier onder ons is, liet durfde doen, zoo zou hij u hetzelfde kunnen zeggen.quot;

»De Snijder heeft gelijk,quot; riep de Wapensmid; »maar waarom zou ik, die mij nog verdedigde» toen hij reeds gevangen was genomen, vreezen voor de waarheid uil le komen; indien bij al eens voor den Boodschapper een mantel of een kap gemaakt heeft, ik hen hel, die zijne wapenen vervaardigde; de Spanjaarden zouden kunnen zeggen of zij deugdzaam waren, en het komt. . . .

• Wie was hij dan?quot; vroeg Perea, hem schielijk in de rede vallende, terwijl hij eindelijk hel raadselachtige, dal den Kmisario omgaf, hoopte opgelost le zien, en den naam van den een of anderen voornamen Nederlander dachl le hooren.

Waar noch de Snijder, noch de Wapensmid, wilden een woord spreken, en, welke belofte en bedreigingen Perea ook aanwendde om hen tol bekentenis over tc Inden, zij bleven stom als bel gral, en een honend gelach, dal de Snijder hooren liet, bevestigde, dal alle verdere pogingen om hel geheim tc ontdekken, vruchteloos zouden zijn.

•Pakt dezen kerel aan, soldaten Iquot; riep Perea, op den Snijder wijzende, driftig: «liindl hem op dien steen vast; ik wil den naam van den Kniisario weten.quot;

Vijf musketiers traden vooruit. Toen de Snijder hen zag, deed hij een poging om zijne handen te verbreken ; maar de inspanning zijner krachten vermocht alleen de riemen te doen rekken, waar-A'as. De soldalen grepen hem epten hem, die zich niet ie ïcnige beweging maken, van

iSTEIN IN 1570. 45

liet slroo af en over den grond. Zijn hoofd, dal ongedekt was, bekwam menige wonde op de ongelijk liggende steenen, die slechts hier en daar met sneeuw bedekt waren, en toen men hem op den Leeuwensleen met de armen aan den ijzeren ring bond met de koorden, waarmede zijne voeten aaneengebonden waren geweest, zag men bet bloed zijne haren bevochtigen, welke reeds eeeigszins grijs begonnen le worden. (Jeen klacht verried zijne smart; hij haalde bedaard zijne voelen onderzijn lijf terug, en zal op den steen, aan de woede zijner vijanden overgelaten, even kalm als hij voorheen in zijn winkel op de tafel gezeten had.

Velasquez bracht de hand voor zijn gelaal i»n liet zijn medelijden blijken, hij zeide evenwel niets, maar stapte steeds heen en weder.

»Laadl uwe musketten, soldaten!quot; gebood Perea aan de soldaten, toen zij den geus gebonden hadden. «Doet twee kogels op den loop ; want gisteren en dezen dag ben ik gewaar geworden, dat de hond een dikke huid heeft.quot;

De musketiers gehoorzaamden zwijgend, en plaatsten zich vlak tegenover den gevangene.

»(iij ziel, kerel! dal ik de middelen heb en durf aanwenden om u de long los le maken,quot; zeide Perea. «Spreek en voldoe aan mijn verlangen, of bij San .lago! hel zal u berouwen.quot;

De Snijder antwoordde evenwel nicls; hij zag onverschillig vóór zich heen, also! hij de letters Iraclitle le lezen, die op den steen waren ingehouwen : ja zelfs scheen hij niel eens naar de woorden van zijn vijand le luisteren.

«Spreek, hond!quot; schreeuwde Perea, «spreek, of ik laat u neerschieten.quot;

Nog verroerde de Snijder zich niet; nog gaf bij geen leeken, dal hij wilde gehoorzamen.

«Legt aan, soldaten Iquot; riep Perea met een donderende stem. «Voor de laatste maal, wie was de Kmisario, verstokte geus?quot;

»(ïeus? — geus!quot; zeide de Snijder zacht, terwijl lij zijn hoofd ophiel, en het spraakvermogen scheen terngbekomen te hebben ; door dit woord getroffen, herinnerde bij zich bet liedje, waarom men zijn zoon bad ter dood gebracht. Evenals een Amerikaaiische wilde, die door een vijandigen stam gevangen genomen, aan den strafpaal gebonden, door een standvastige bedaardheid, als hel doodsuur nadert, de eer van zijn stam zoekt op te louden, en den doodenzang aanheft ; evenzoo zal lij op den Leeuwensteen, en begon met een sombere en eentonige slem le zingen :

//Ceila ! geus I jn, zoo wil ik hooteu.

Gous ! op Due d'Alf fel gebeten.

Een gens ! jn, ben ik steeds geweest,

Gens I gens 1 die den dood niet vreest.quot;

In woede ontstoken, schreeuwde Perea juist op liet oogenlilik, dat de Snijder liet tweede vers van het geuzenliedje wilde beginnen, met een Ibrsche stem: «Vuur, soldaten! geeft vuur!quot;

liet woord geus bestierf op de lippen des on-gelukkigen vaders, want de vijf inuskeltcn gingen tegelijk af, en hij werd door en door geschoten. Een groote plas bloed bedekte den steen, en vermengde zich met de sneeuw; het verscheurde lichaam zonk ineen : de Snijder was niet meer; de Spanjaarden, op wier bloed hij zoo belust was, dronken in het einde het zijne; hij bad den dood gevonden.

• Velasquez bad op hel »vuur!quot; dal Perea geroepen had, en op de daarop volgende losbarsting de hand van zijne oogen weggetrokken; in stille beschouwde hij het onkenbare lijk, en sloeg zwijgend de armen over elkander.

«Neemt des muiters rif weg,quot; gebood Perea, «zijne overblijfsels zullen aan de galg den vogelen des hemels tot spijs verstrekken;quot; waarna hij vóór den Wapensmid Irad, die met zijne lotge-nooten dit bloedbad met afgrijzen bad aangezien. De soldaten sleepten hel bebloede lichaam weg, nadat zij het touw behoedzaam losgemaakt hadden.

«(Jij ziet, kerel, dat ik er den gek niet mee steek,quot; zeide hij. »De beletselen verhinderen Perea niet zijn voornemen ten uitvoer Ie brengen ; hol-zelfde lot wacht u; spreek! wie was de Kinisario?quot;

«Uw aanhouden is vergeefsch,quot; zeide de Wapensmid, door den dood van den Snijder eer aangemoedigd dan ternedergeslagen; »ik wil niets bekennen.quot;

• (Jij zult, bij St. Jago! ol gij zult sterven,quot; riep Perea, waarna hij zich tot de soldaten keerde en ziede: •Sleept hem voort, musketiers! Wij zullen zien, of hij even verstokt is als de andere.quot;

DezeKde soldaten, die ongehoorzaam geweest waren, toen hij hun beval ten storm te snellen, voldeden nu dadelijk aan zijn bevel; hel is ook gemakkelijker een gebonden vijand naar de strafplaats te sleepen dan hem te gemoet te treden, als bij nog gewapend is.

Daar de Wapensmid bij zijne gevangenneming geen tegenstand had geboden, had men zijne voelen niet gebonden; hij stond dus op, toen de soldaten hem aangrepen. Hunne handen en schoenen werden met bloed bevlekt, toen zij hem aan den ring vastmaakten, hetgeen echter een overtollige moeite was; want daar hij de onmogelijkheid er van bevatte, was bij niet voornemens om Ie ontsnappen, en bleef stil, met de handen aan bel lijf vastgebonden, op den Leeuwensteen slaan.

«Neemt uwe muskelten op en laadt 1quot; gebood Perea, waarna hij zich lol den Wapensmid wendde cn zeide: «Uw laatste uur is daar, rebel! indien gij mij niet gehoorzaamt ; een oogenblik nog, en door het ijzer mijner soldaten gelrollen, stort gij in hel bloed van uw makker ter neder.quot;

• liet is tevergeefs, Perea 1quot; antwoordde de Wapensmid bedaard, »dal gij mij zoekt te verschrikken; ik, die geheel mijn leven wapenen heb gemaakt of hersteld, ben er niet bevreesd voor.quot;

«Legl aan, soldalen !quot; riep Perea, hem in de rede vallende.

Doch deze, ofschoon geladen hebbende, waren nog niet allen gereed ; daar zij hunne musketten den geheelen dag gebruikt hadden, waren de trekkers eenigszins verlamd, hetgeen zij vruchteloos trachtten Ie herstellen. «Haast u, kerels! de geus heeft reeds ie lang geleefd,quot; grauwde hun Perea toe, met den voet stampende.

• Hoe meer haast, hoe minder spoed,quot; zeide de Wapensmid bedaard, terwijl hij deze gelegenheid niet kon laten voorbijgaan, om zijne kunde in al wat hel werktuiglijke der vuurwapenen aanging, uitte kramen: «Gelooft mij, sol dalen ! gij trekt Ie hard aan de trekkers, als gij vuur geeft; dat is verkeerd: en indien mijne handen vrij waren, zou ik u spoedig wijzen, hoe gij uwe muskelten weder in orde kunt brengen : doel eerst den sleutel vóór-en dan achteruil. Zoo is het goed; indien ik slechts een half uur den lijd had, zou ik hel u eens voor altijd kunnen...

«(leen minuut! zwijg, kerel!quot; riep Perea. «Legt aan, soldaten!quot; en daar deze nu gereed waren, mikten zij op de borst van den Wapensmid, die hun den laatsten raad gegeven had ; de brandende lonten waren gereed om op de geopende pan neder Ie dalen.

De geus stond bedaard, en blikte zijn vijand onversaagd aan ; maar toen hij dacht, dal Perea na het roepen van: »(Jeefl acht, soldaten!quot; bevel zon geven om te vuren, zeide deze: Zet af hel muskei, soldalen ! die kerels vreezen den dood niet , wij zullen andere middelen moeten gebruiken. Neemt takkenbossen en rijs, soldaten !quot; schreeuwde hij, «werp ze om den muiter heen, en wij zullen zien of hij ook geleerd heeft de vlam te bestrijden.quot;

De liiiiit, dien de Spanjaarden den geuzen toedroegen, en de dood hunner makkers, waarover zij verwoed waren, deden hen ook spoedig aan dit bevel gehoorzamen; /ij waren hun aanvoerder waardig, olschoon zij mogelijk op een ander oogen-hlik en tegen andere vijanden niet zouden gehoorzaamd hebben.

»Laat af, soldaten!quot; riep Velasquez, die ziju stilzwijgen afbrak, en uit de diepe gedachten terugkeerde, waarin hij verzonken wns: «baat af! een braaf krijgsman verricht nooit het werk van den beul en zijne rakkers.quot;

«Met welk recht weerspreekt gij dezen dag voor de tweede maal mijne bevelen, Capitan ?quot; vroeg Perea, driftig naar hem toetredende.

«Door hel recht van eer, Signor!quot; hernam Velasquez. »llct zijn mijne soldaten, en zoolang ik hier ben, zullen de Onoverwinnelijken zich niet lot zulk een daad vernederen, en ik verbied het hun.quot;

«Kllendige dwaas!quot; riep Perea schamper, »gij vergeet tot wien gij spreekt, on dal ik hier bevel voer.quot;

quot;Neem dat woord terug!quot; zeide Velasquez met schijnbare bedaardheid, terwijl hij de hand op hel gevest van zijn degen legde, ..neem dat woord terug, of bij God! gij zult mij voldoening geven.quot;

..Hel eerste nimmer,quot; antwoordde Perea driftig; «hel laatste hier en overal! en hij sloeg de hand aan het rapier.

Reeds had Velasquez het zwaard getrokken, reeds had Perea hel een eindweegs uil de scheede gehaald, en de soldaten, busschieters en gevangenen zagen, zoowel als de Wapensmid, met opmerkzaamheid naar hetgeen er voorviel. Fik hunner stelde een bijzonder belang in den uilslag van het gevecht; en zij wachtten met gespannen verwachting naar het oogenblik, dat de beide Spanjaarden elkander zouden aanvallen, en wellicht door hel onzekere licht, dat het wachtvuur verspreidde, in bel donker elkander zouden vermoorden.

.-Maar ik vergeet,quot; zeide Perea, terwijl hij plotseling stilstond, en zijn rapier in de scheede liet terugglijden, »dat de strijd niet gelijk zou zijn; gij zijl gekwetst, Signor ! en hel is op doodstraf verboden, om tegei. ziju bevelhebber het zwaard te trekken, (iij hebt gelijk ; de soldaten zijn de uwen; maar de Hertog heeft u onder mijn gezag geplaatst. Ik gelast u dus, in naam des Konings, onzen meester, nog dadelijk naar Gorkum te vertrekken, en aan de regeering onze overwinning te boodschappen; en ik beveel u, niet vóór morgen, na zonsopgang, het land van Loevestein weder te betreden. Vertrek, Signor! gij, die den plicht van een soldaat kent, zult gehoorzamen ; hel is mij bekend.quot; Hierop naderde hij hem en vervolgde: Zoodra mijn last is afgeloopen, ben ik tol uwe dienst; de eer om met Diego de Velasquez te trekken zou mij u zelfs dit oogenblik doen herinneren, indien gij het vergeten mocht; waarna hij luid en met waardigheid eindigde, terwijl li ij Velasquez met de hand groette : »Tot morgen dan, Signor!quot;

fc!en oogenblik stond deze nog in beraad, wat hij doen zou. Ook hij was een Spanjaard, zoodat de wraakzucht aan zijn gemoed niet geheel vreemd kon zijn ; maar geheel zijn leven aan de gehoorzaamheid gewoon, stak hij ook nu zijn degen op. Hij gehoorzaamde aan zijn opperhoofd, dal door 's Konings landvoogd boven hem gesteld was, maar niet aan Lorenzo Perea, dien bij verachtte, en verliet het voorhof, terwijl hij nog in hel heengaan legen zijne soldalen riep; «Musketiers! mijne kinderen! ik hoop, dat Velasquez zich morgen niet over u zal behoeven Ie schamen, vaart wel!quot;

Nadat Velasquez zich verwijderd had, stond Perea in beraad of hij niet aan de arbeiders zou gelasten den brandstapel te bouwen; doch daar hij uit hun somber stilzwijgen afleidde, dal zij niet gemakkelijk daartoe zouden te bewegen zijn, riep hij tot de soldaten: «Musketiers! de geuzen hebben geen genade verdiend, en een ketter is den hardsten dood waardig; brengt hier het hout! weldra zullen wij weten, wie de Emisario geweest is.quot;

Velasquez was niet meer daar om hen tegen te houden; de meesten echter, zijner woorden iudach-dig, en vol afschuw voor het beulenwerk, bleven staan ; doch er waren er, helaas! genoeg, die aan hel bevel van den wreedaard gehoorzaamden.

Spoedig werden het hout en de takkenbossen om den Wapensmid heengeworpen; een groote houtstapel bedekte en verborg den Leeuwensteen. Kiudelijk stak alleen het hoofd van den ongelukkige er uil ; zijn lichaam werd door het houl vastgeklemd^ dal hem elke beweging belette : weder bedreigde hem de dood, maar nog vreeselijker dan te voren.

«Waar is het vuur!quot; riep nu Perea; maar geen der soldalen maakte zich gereed, om de houtmijt aan te steken. «Brengt het vuur, musketiers!quot; vervolgde bij met een donderende stem, en vier hunner, die hun tegenzin overwonnen, traden naar hel wachtvuur, ontstaken de toortsen, en plaatsten zich om den houtstapel.

De duisternis had reeds gedurende eenigen lijd verhinderd hel voorhof in zijn geheel te overzien ;

doch de toortsen vcrlichtlcn hel nu hijna geheel; met medelijden zagen de gevangenen den Wapensmid aan, en vergaten hnn eigen leed en hunne wonden ; de busscliiclers en arbeiders toonden zich onvergenoegd; helaas! waarom waren zij niet gewapend 1 De musketiers waren beschaamd over hun gedrag en dat hunner makkers; de soldaat is dikwijls wreed; maar altijd houdt iiij nog een soort van eergevoel.

«Zuil gij nu bekennen?quot; zeide Perea somber tot den Wapensmid, die olschoon bleek van gelaal, echter hel stilzwijgeu bewaarde.

.(Jij wilt dus niet, verdoemde geus! welnu, gij zuil de eer genieten hel geheim, dat toch wei ontdekt zal worden, in het graf mede te nemen,quot; schreeuwde Perea. «Soldaten! steekt de houtmijl aan !quot;

Drie hunner stonden nog onzeker wal le doen; écn hunner wierp met afgewend gelaal de loorls op liet bout; de wind deed de vlam door en over het bout been spelen; een verslikkend beeledamp woei den Wapensmid in hel aangezichl.

«Houd op,quot; riep deze, bijna niet kunnende spreken en schier van den rook verslikt, terwijl hij tevergeefs hel hout van zich zocht af te dringen.

«Spreek dan, wie was de Emisario?quot; zeide Perea, de loorls snel opnemende, en wierp mei zijne rechterhand hel rijs, dat reeds vuur geval had, op den grond, terwijl zijn handschoen en de mouw van zijn wambuis door hel vuur verzengd werden.

«Indien ik aan uw verlangen voldoe, belooft gij mij dan op uw woord lijfsgenade voor mij en mijne krijgsmakkers?quot; vroeg de Wapensmid.

«INeen!quot; grauwde hem Perea loc.

«Dan zeg ik hel niet, en de Boodschapper moge zeil uil zijn graf komen om bet u le zeggen,quot; hernam de andere.

Zonder een woord le uilen zwaaide de Spanjaard de brandende loorls. Zich door zijne woede latende vervoeren, was bij op bet punt om hel beulshand-werk zelf uil le oefenen ; doch eer hij haar op den brandstapel kon werpen, schreeuwde de Wapensmid nog eens mei een wanhopige slem : «Houd op.quot;

«Wat nu, kerel!quot; zeide Perea driftig, «hel is voor liet laatst, dat ik mij door u laat ophouden ; wal wilt gij ?quot;

«Indien ik opgeknoopt word, als ik beken,'' zeide de Wapensmid schielijk, «wat helpt bet mij dan, of ik den dood hier afkoop ? geel mij uw woord van eer, dat gij mij redden zult, dan zal ik gehoorzamen; zoo niet,quot; vervolgde hij met een forsche slem, »zoo moogt gij vrij de fakkel op mij werpen ; want ik zal niet meer spreken.quot;

Ken oogenblik stond Perea na le denken wat bij doen zou ; nieuwsgierig om het geheim opgelost le zien, len einde den Hertog, bij zijn bericht van de inneming van het slot, levens le doen welen, wie de Emisario geweest was, en wetende, dal hij de macht had om den geus lijlgenade le verleenen, zeide hij : »lk beloof u op mijn woord van eer en bij mijn degen, dal gij niet opgeknoopt zult worden met uwe makkes.quot;

«Vergun mij, Signor !quot; hernam de Wapensmid, »dat ik. . . .

»lk vergun niets,quot; schreeuwde Perea; »mijn woord moei u genoeg zijn ; will gij bekennen ?quot;

«Ja!quot; riep de Wapensmid,»ik vertrouw op uw woord; neem dit boni weg, ik zal bekennen.quot;

VIER EN Vl.lbTIGSTE liOOFDSTUK.

In den laten avond van den dag, op welken Loeveslein was vermeeslerd, zaten eenige wapende burgers in een vertrek van de Arkelsche Poort le (iorinchem ; de wachtkamer, welker muren door den rook waren zwart geworden, zelfs zoodanig, dal het moeilijk le bepalen was, of er wel ooit kalk loe gebruikt was om ze te willen, boden niels bijzonders aan dan een houten rek, waarin eenige ouderwelsche imiskellen stonden. Onder een lompen schoorsteen brandde een groot turfvuur, dat bel vertrek malig verwarmde; vóór den baard stond een ruw bewerkte tafel, aan wederzijde daarvan een bouten bank en de mannen, die men aan hunne bijzondere kleeding voor geen soldalen houden kon, zaten ter wederzijde daarvan,nu en dan een woord wisselendeen een glas bier drinkende, dat bij het vuur was warm gemaakt. Zij droegen echter mutsen van één fatsoen, en hunne lange slooldegens hingen aan rood en wit gestreepte bandelieren over hunne schouders.

Het oude recht der steden om door hare eigen poorters de muren, poorten en het stadhuis le doen bewaken, was in die dagen nog niet dooide vorsten aan zich getrokken; vooral als de bezelling der sterkten, die bij dc sleden lagen, niet toereikend was om dit doen, of dat de een of andere reden dc getrouwheid der burgers niet

deed verdenken, liet men hnn dezen lastpost gewillig over, welke alleen in eenige groote steden van Vlaanderen gevaarlijk was geworden. Men had hnn, toen men hun hunne vrijheid ontnam, er nog den glim|» van gelalen, en wilde geen inhreuk maken op de voorrechten, waarop de Hollander zoo ijverzuchtig is.

»l)e nacht begint te vallen,quot; zeide een der burgers; »het is koud; gelukkig dat wij tegenwoordig, als wij de wacht hebben, beter van turf voorzien zijn dan in het jaar zes en vijftig.quot;

«Indien gij van turf praat,quot; antwoordde een ander, dien men aan zijne met meel bestoven klee-deren al dadelijk herkennen kon, »ik geloof, dal ik daarover kan spreken ; in dat verdoemde jaar was de turf wel eens zoo duur als anders, en toch mocht ons gild den prijs van hel brood niet verhoogen.quot;

»En toch beeft men geene bakkers gezien, die hunne ovens gesloten hebben,quot; zeide een ander, die een kaal zwart kleed droeg, lachende; »en zoo gij toen niet verloren hebt, dan moet gij nn wel geld als water verdienen.quot;

• Als ijs wilt gij zeggen,quot; antwoordde de bakker verstoord; «maar het zon tijd zijn, dat de beeren, die ons een boete opleggen, als het brood te licht is, ook eens bedacht waren om toe te zien, dat der goede burgerij geen vergift in plaats van geneesmiddelen verkocht werd.quot;

»(iij hebt daarover toch niet geklaagd,quot; hernam de andere bits, terwijl de overigen hem lachende aanzagen, toen ik u en uwe vrouw in den verleden winter de beste geneesmiddelen gegeven heb, die ik in mijn winkel had.quot;

«Dat is, (Joddank ! waar,quot; zeide de bakker weder; «maar waarom zou ik n dank weten, dat gij mij niet vergeven hebt? want mijue fraaie An dries guldens, die ik bespaard had, zijn langzamerhand in uwe beurs gegleden.quot;

Daarop volgde een langdurig stilzwijgen, doordien de apotheker het beneden zich achtte te antwoorden, (iedurig zagen zij naar een hunner, die, voorover gebogen aan hel einde der tafel, bij hel vuur zat, en met het hoofd op zijne handen ruslende, er op lag. Sedert zij do wacht betrokken hadden, had bij geen deelgenomen aan het gesprek, dat zij gehouden hadden ; een beker stond ingeschonken vóór hem, en uit de eereplaats, waarop hij gezeten was, en uit een lange veer, die op zijne muts slak, kon men afleiden, dat hij de burgers aanvoerde.

Eindelijk vatte er een bel woord op en zeide : «Zult gij ons geen order geven om de hamei (1) te sluiten? liet beeft zoo even op den grooten kerktoren negen uren geslagen; het uur, dal er toe slaat, is dus reeds lang voorbij, en de waakzaamheid is in de tegenwoordige tijden niet te verachten.quot;

«Zwijg!quot; antwoordde de andere driftig met een barsehe slem, zijn hoofd oplichtende en zijne bijzonder lange armen en groote handen bij zich la-lende nederbangen. «Wat gaat het mij aan? laat de hamei open of sluit haar, het is mij om het even; laat geus ol Spanjaard de poort binnendringen, het niakt mij niet; en de ongeloovigen konden voor de poort zijn, zonderdat ik er een voel om zou verzetten.

Zoo waar als (Jod leeft 1 hij, die zijn broeder onschuldig aan hel galgenhont heeft zien hangen, bemoeit zich met niets dan de wraak,quot; eindigde hij, onstuimig met zijne vuist op de tafel slaande, alsof hij haar wilde vernielen.

„Indien gij er dus niets tegen hebt, zullen wij de hamei gaan dichtwerpen,quot; hernam degene die hem aangesproken had. «Ileidaarl wie zal mij helpen ?quot;

Zonder een woord te antwoorden, hernam de aanvoerder zijne vorige houding, en de overigen verlieten allen bet vertrek. Nadat zij de hamei met de ijzeren ketenen bevestigd hadden, traden zij over de houten brug terug, zich haastende aan den guren wind Iequot; ontsnappen, terwijl zij in bet voorbijgaan naar bet ijs in de gracht zagen, dat opengehakt was geworden. De zware poortdeuren maakten een knarsend geluid, toen zij, op bare verroeste scharnieren draaiende, werden dichtge-worpen, en de burgers trokken hierna met al hunne macht aan de kettingen, waaraan zware, gegoten ijzeren blokken hingen, en deden de valbrug langzamerhand omhoog gaan.

«Laten wij dezen nacht zoo voorzichtig zijn, om hem niets in den weg Ie leggen, mijne meesters !quot; zeide de apotheker zacht.

«Jan Langarm is niet gemakkelijk als hij begint, en een slager is altijd gevaarlijk ; hij is aan het bloedvergieten gewoon,quot; en bij St. Maarten! ik geloof dat hij met ketterijen besmet is.quot;

«(leloof dat niet;'hij is de beste kerel, die er beslaat,quot; antwoordde een ander; «maar wie zou niet woedend zijn, als men zijn broeder zoo mishandeld had ? Lu niemand heeft nog ooit kunnen zeggen

(1) IHtmle slagboom; nfsluithek.

dat hij misbruik gemaakt lieclt va» zijne kracht.quot;

quot;Hetgeen niet gebeurd is, kan nog gebeuren ; en ik wil een ezel zijn, zoo zijne woorden niet naar bet schavot ol' den mutsaard rieken,quot; hernam de andere, evenals twijfelde hij aan de woorden van zijn makker.

Hierna traden zij de kamer weder binnen, en hernamen hunne plaatsen, zonder dat hun aanvoerder zich verzette ol' te kennen gaf, dat hij hunne terugkomst gewaar werd.

«Het zal mij benieuwen,quot; begon de bakker, •wat men met den Boodschapper doen zal; dal...quot; Doch hier gaven zijne makkers hem met de baud o( met het hoofd een wenk, om over die zaak niet te spreken, belgeen hij echter niet begreep, maar voortvoer, »dat is te zeggen, als men zijn lijk opgegraven heelt.''

»Wat men doen zal?quot; riep de hoofdman, zich oprichtende, driftig: «wat men doen zal, mijne meesters! men zal hen naar de galg sleepen, even als men mijn broeder gedaan heeft, en toch heeft deze den koning trouw gediend! Ja men heeft hem gelrapl, getrapt met den voel, alsof hel een ongeioovige hond op de galeien geweest ware.

Is het daarom, dat wij onzen Graaf dienen? Is hel daarvoor, dat wij op alle levensmiddelen een zware verhooging betalen, door drukkende beden (I) bezwaard worden ? Maar, vervolgde hij nog heviger dan te voren : «Mijn broeder zal niet tevergeefs mij zijne wraak hebben overgelaten; morgen zult gij vernemen, dat de overwinner van Loevestein is gevallen, of gij zult mij naast mijn broeder zien hangen ; ik zweer het bij al wat heilig is, en ik mag verdoemd zijn in alle eeuwigheid, als ik mijn eed niet houd !quot;

Met verbazing hoorden zijne medeburgers hem aan, en de vrees kenteekende zich op hun gelaat; met angst zagen zij naar de deur, ofschoon zij wisten, dat niemand vreemds ben onverhoeds naderen kon; maar het was hun bekend, dat een enkel woord van heigeen hij gezegd had, genoeg was om hein te doen veroordeelen, en om hen, die het aangeboord hadden, te doen gevangen zetten.

»\\ ces in Gods naam bedaard, meester!quot; zeidc de apotheker, en hij gal hem een wenk om te zwijgen; »hel is tegenwoordig niet goed te zeggen wat men denkt, en menigeen heeft des avonds aan hel hout gewaaid, of is zonder hoofd te huis gebracht, omdat hij des morgens zijn long te veel geroerd had.quot;

(1) Delostingen.

»Eu wie zou durven aanbrengen, wat ik gezegd heb?quot; riep de andere, die schielijk opsprong, en zijn breed geschouderd en gespierd lichaam vertoonde, evenals wilde hij meer klem aan zijne woorden geven. «Neen, neen, burgers! gij kent Jan Langarm al te goed,quot; vervolgde hij, en liet zijn vurig oog over hen gaan ; «gij kent hem : wee degenen, die hem zou beschuldigen.quot;

«Niemand onzer denkt daaraan, vriend !quot; antwoordde de bakker; «maar de Hertog heeft ook lange armen, en hij heeft zelfs grooter heeren, dan gij zijl, naar de gerechtsplaats doen sleepen.quot;

«Ik hen geen heer,quot; riep de andere driftig, • maar een stil burger; doch Alva zou mij niet verhinderen, n allen den hals om te draaien vóór mijn dood. Ik bemoei mij niet mei uwe denkwijze; maar God behoede u er voor, dat gij nooit met mijne zaken zoudt bemoeien ; uw oven zou zoo klein niet kunnen zijn, of ik zou middel vinden om er u in te wringen.quot;

«Drink eens met ons,quot; zeide een ander, die hem een glas toereikte; wij zijn hier allen burgers met elkander, en er is onder ons geen Spanjaard, voorzoover ik weet.quot;

• Ik drink nooit, als ik iels verrichten moei,quot; antwoordde de slager, en wees het glas lenig. «Gelukkig is er onder u geen ; want ik zweer, dat de eerste Spanjaard,'die mij iels zoekt in den weg Ie leggen, een kwaad uur zal hebben, of ik zal geen Jan Langarm meer heelen.quot;

Ken oogenblik heerschte er een diepe stille; doch op eens sprongen zij allen op, en schenen te luisteren.

»lk hoor iets,quot; zeide de bakker,»ik geloof waarachtig, dal er buiten een ruiter aankomt, ik hoor de hoeven van het paard op den puinweg.

«Zwijg,quot; zeide Jan Langarm, «waartoe dient dat gesnap ?quot; Men boorde nu duidelijk aan de hamei kloppen, en iemand riep met een luide stem: «Ahra la purrlalquot; (1)

«Een Spanjaard,quot; riep de slager schielijk, terwijl hij met zijne rechterhand hel hecht van een groot mes streelde, dat in een zwarte scheede aan zijn rechterzijde hing.

«Als men van den duivel spreekt, ziet men zijn staart; ik bid u, wees voorzichtig,quot; zeide de apo theker, zich kruisende.

Zonder een woord tc antwoorden, wierp de andere een venster open, dat op de gracht uitzag, en vroeg met een barsebe stem : «Wie daar?quot;

(I) Open de poort.

quot;Ü kreeg geen antwoord ; maar men riep nogmaals :

•Abrn In /yucrla !quot;

»Wal ziel gij ?quot; vroeg de bakker, die (e vergeefs (raclille over zijne schouders iieen le zien, doordien de slager met zijn breed lichaam hel kleine raam geheel bedekte.

»lk zie, als ik wel heb een kerel te paard huilen de hamei,quot; antwoordde deze. .iiij kent geen llollamlsch; ik zal dus genoodzaakt zijn den verdoemden hond in zijne taal aan te spreken.quot;

• Men maakt de poort zoo laat niet open, Signor!quot; riep hij in gebrekkig Spaansch ; «gij zult genoodzaakt zijn naar de voorstad terug le keeren, of onder den blooten hemel te slapen.quot;

»lk moet noodzakelijk in de stad zijn,quot; antwoordde de andere van huilen. »lk kom van Utrecht, van den slotvoogd, en ben met brieven voor den Herlog belast: open zonder verzuim, of gij zult verantwoordelijk zijn voor hel lijd verlies.quot;

»AI waart gij de Hertog zelf, zoo zou ik u de poort niel durven inlalen zonder loeslemming van de overheid,quot; hernam de slager.

• Ken Spanjaard heeft mei uwe overheid niets le maken; soldaat of burger, wal gij ook zijn moogl! laai die heeren maar rusten, en laat mij lerslond naar binnen, of Nomhrc de Diitti! ik zal de hamei lernederwerpen,quot; schreeuwde de ruiter.

• Dat slaat u vrij, Signor (jilmllani lquot; (i) hernam de slager spotaehlig lachende: »maar zoo gij sinjeur de duivel zelf niet zijl, zoo zullen uwe pogingen vergeefse!) zijn. Goeden nachl!quot; Dil zeggende wierp hij hel venslerraam weder dichl.

• (Jij doet wel van niel meer met hem le spreken,quot; zeide er een lachende, »laat hem met vrede, hij zal van zelf wel weder heengaan.quot;

• Wal beeft bij gezegd?quot; vroeg de bakker.

• Dal gaal u niel aan !quot; antwoordde de slager schielijk.

• (Jij hebl gelijk, meesier!quot; hernam de andere; • maar zeggen en doen zijn twee; wanl naar hetgeen gij zoo even gezegd hebl, had ik gedacbl, dal gij hem geheel anders le woord zoudt geslaan hebben.quot;

■luist wilde de slager, die zijn voorhoofd rimpelde, antwoorden: Joeh een hevig geraas aan de hamei deed hen allen luisteren. Vreeselijk rammelden de keienen, waarmede deze bevestigd was.

• Die knaap heeft handen als ijzer,quot; zeide de

(1) Heer rui Ier.

J. V. Oi.tmans, Hel slot Loevestein in 1570. li.

apotheker zacht. •Indien wij dal geweien hadden, hadden wij den dwarsbalk wel voor den dag mogen halen; ik geloof, dat hel de duivel zeifis.quot;

• 01' een Spanjaard, en dal is helzelfde,quot; riep hun aanvoerder. »Maar hel zou ons niel betamen een vreemdeling loe le slaan, des nachts aan onze sladspoorlen zulk een salansch geweld le maken. Neemt de sleutels en uwe muskelten mede : wij zullen eens zien, of hij niel tol bedaren zal te brengen zijn.quot; Dil zeggende, nam hij zijn musket, deed verseh buskruid op de pan, sloot die weder, en ontstak de lonl aan beide zijden, en nadat zijne onderhoorigen dil, ofschoon sehoorvoelende, insgelijks gedaan hadden, verlieten zij de kamer.

IN'iulul de poort geopend was, en de zware valbrug al rammelende was nedergelalen, gelastte hij aan vier hunner, aldaar le blijven, en trad, gevolgd door de overigen, over de brug naar de hamei. Zoodra de Sp mjaard hen hoorde aankomen, slaakte hij zijne ijdele pogingen, en leunde, misschien door de geweldige inspanning zijner krachten uilgepul, legen zijn paard.

«Zijl gij razend of dol, Signor!quot; zeide de slager barsch, »dat gij zulk een schandaal hier in den lalen avond aanricht? ik gelast u le vertrekken, of ik zal hel n leeren.quot;

• (■ ij weel niel wat gij zegl, vriend!quot; hernam de andere bedaard. «Laat mij binnen ! of hel zal u berouwen den landgenoot van uw Koning te hebben doen waehten : en daar ik geen lust heb hier dezen nachl le blijven, zoo zal ik mij aan een stuk of drie dubloenen als drinkpenning niel lalen kennen.quot;

•En gij weel niel, lol wien gij spreekt, Spanjaard !quot; hernam de andere driftig, met zijn muskei op de brug stampende; •zijl gij dronken? een Hollander laai zich niel omkoopen.quot;

• Maak open!quot; riep de Spanjaard, en schudde mei geweld den ketting der hamei been en weder! • maak open !quot; waarna hij woedend vervolgde : »lk wil en ik zal in de slad komen, en morgen zal ik u een dracht slagen laten geven, gemeene hond ! om ii op een anderen lijd le leeren een Spaansch edelman lerslond le gehoorzamen .quot;

• Dracht slagen?quot; ijtide de Hollander driflig_? doch zacbl in zijne eigoi. 1, lerwijl hij de pan van zijn musket opende, en op den Spaanjaard mikle : «Een dracht slagen ? neen, snaak ! gij zuil den dag van morgen niel zien.quot;

•Voorzichtig, maak geen geraas. Jan!quot; zeide de bakker, »in (iods naam, wees loch voorzichlig!quot;

•Voor de laalsle maal, — wilt gij gehoorzamen ?quot;

4

vroeg de Spaiijaanl bijna onverslaaniiaar van woeJc ol ongeduld, terwijl hij zich scheen gereed te maken, de hamei te hekliimnen.

«Ja !quot; hernam de slager, het musket zacht weder nederzettende. «Maar zie, Signor! het is mij onmogelijk u 'lier door te laten ; want het is verboden ; maar indien gij er zoo o|gt; gesteld zijt om in de stad te wezen, zoo ga naar de Burgpoort; voor weinig geld kinit gij daar binnenkomen.quot;

»lk weet den weg niet,quot; antwoordde de Spanjaard wantrouwig. »lndien de eene poort gesloten is, zal de andere wel niet open zijn, en zoover ik weet, is er geene brug over de rivier.quot;

Zeer zeker, Signor!quot; zeide de slager, »zeer zeker! de Burgpoort blijft steeds twee uren langer open dan de andere, lol gerijl' van de voermanswagens, die langs de Waal komen, en een matig poortgeld betalen ; ik zelf bied mij aan om ii den weg te wijzen, en u over de Linge te helpen.quot;

• Zoo spoed u dan,quot; hernam de Spanjaard, op zijn paard stijgende; «want ik heb haast!quot;

• Open de hamei !quot; beval de aanvoerder aan den bakker, waarna bij zijn musket overgaf en zeide: quot;Ik kom spoedig terug, als ik hein ter behoorlijke plaatse bezorgd heb ; en zoo er iemand geslagen wordt, zal bet niet op zijn bevel zijn ; daarvoor ben ik 11 borg.quot;

• Wal wilt gij zeggen?quot; vroeg de apotheker, het musket aannemende. quot;Ik hoop niet, dal gij hem vermoorden zuil ?quot;

»Wie weel het?quot; hernam de andere koel; »maar ik ben voornemens om hem met paard en al in de gracht Ie werpen ; men zal, als men hem vindt, op niemand verdenking hebben. Wat u aangaat, ik weet gij zult zwijgen, gij kent Jan Langarm; hel water is koud en diep, verstaal gij mij, sinjeur?quot;

Toen de hamei nu geopend was, trad de slager, mei zijne muls op het hoofd gedrukt, naar builen ; hij gelaste die weder te sluiten, en zeide tot den ruiter, terwijl hij zijn rapier uil den draagband nam en aan den bakker gaf: »Wij,burgcis zijn nie! gewoon om mei die hloedvergieters en ander wapentuig te loopen ; ik heb niets te vreezen. en gij zijl gewapend; wees dus zoo goed mij te volgen, Signor! ik zal u den weg wijzen.

• (Jij zijt een hupsche vent,quot; zeide de Spanjaard, nadat zij een eind weegs waren voortgegaan, »en ik zie wel, dal gij geen soldaat zijl, omdat gij uwe wapenen hebt achtergelaten.quot;

• (jij wilt zeggen, dal iemand zelden gewoon is om hel werktuig, waarmede hij den kost ophaalt.

achter te laten, Signor!quot; antwoordde de slager, zijne rechterhand langs het lijf houdende: •en naar de lange ijzeren pijpen Ie oordeelen, die aan uw zadel hangen, schijnt gij een krijgsman te zijn.quot;

• (Jij heblgelijk,quot; antwoordde de andere,die spraakzamer scheen Ie zijn dan anders zijne iandgenooten waren, »en ik hoop mijn kruid en mijn goeden degen niet te sparen, als ik weder een mijner vijanden onder de oogen treed : maar gij hebt mij nog niet gezegd, tol welk gild gij behoort.quot;

Zijn geleider, die in dit aogenhlik een deuntje was begonnen te Huilen, antwoordde hem echter niet, of scheen hem niel verslaan te hebben ; hij stapte, als iemand, die zijn weg goed kent, met spoed voorwaarts, waarom de Spanjaard nu zweeg, en rechts om zich heen zag, voorzoover de duisternis hem dit toeliet.

De weg, dien zij volgden, was vrij breed, maar zeer ongelijk; hier en daar stond een geknotte wilg aan den kant van de gracht, die er langs liep, en ofschoon hel niel bijzonder donker, en de weg door de vorst bard was, had de ruiter dikwerf moeite om zijn paard, dal bijzonder bard scheen gereden te hebben, op de been te houden, liet paard was zwart, groot en sterk, doch zeer bezweet; des ruiters gelaal was onder een grooten hoed, die mei een zwarte veer pronkte, verborgen ; een groote mantel, die lol op zijne laarzen hing, bedekte zijne overige kleeding. Zoo reed hij een eind voort, terwijl hij steeds zijn geleider langs den stadsmuur volgde, die hier en daar mei torens versterkt was.

Ofschoon de Spanjaarden hatende, zou de Hollander gaarne gezien hebben, dal de ruiter op zijne vermaning zich verwijderd had ; doch toen deze begon te dreigen, was zijn bloed aan het koken geraakt; en ofschoon anders niel wreedaardig van inborst, bad hij besloten zich van den ruiter te ontdoen, en daardoor de belangrijke lijding aan den Hertog te onthouden. Toen de Spanjaard zich echter aan hem vertrouwde en hem volgde, begon hij weder anders te denken; ja hij had reeds besloten hem aan zijn lot over te laten, en een middel Ie zoeken om over bel ijs te ontsnappen ; maar toen deze zijn verlangen had te kennen gegeven om zijne vijanden Ie ontmoeten, deed dit hem weder van gevoelen veranderen, en de dood van den Spanjaard werd vast besloten.

• Waarom volgt gij dien weg niel, burger?quot; zeide de Spanjaard, die bleef stilstaan, toen de slager een weg insloeg, welke, links af, langs een

breed water in liet veld liep, en hem wenkte om te volgen.

»()indul die steiger daar zeer oud is en gemaakt moet worden, hetgeen uit hoofde van de vorsl niet geschieden kan ; daarom liggen de schuilen hooger o|gt;,quot; antwoordde de andere kortaf.

»l)e naaste weg is mij het liefst,quot; zeide de ruiter : »wij verwijderen ons nu van de stad.quot;

• (Jelooft gij dan, Signor, dat ik dezen weg zou inslaan, indien ik er geen gegronde reden voor had ? Volg mij ; het is hier koud, en mijn volk wacht mij,quot;

Zonder verder tegen te praten, rende de ruiter zijn geleider na, die reeds een eind weegs vooruit was. Hoe verder zij echter kwamen, iioe slechter en nauwer de weg werd ; aan de eene zijde was een hreede sloot, die geheel dichtgevroren lag, aan de andere .zijde was de vaart, die insgelijks bevroren was; doch men zag duidelijk, dat dienzelfden middag het een of ander groot vaartuig door het ijs was heengebroken.

»lk geloof dat gij verdwaald zijl, burger zeide de ruiter eindelijk, die zijn paard deed stilstaan; »de weg is nauwelijks hreed genoeg voor een mensch, laat slaan voor een paard.quot;

• Ook zal ik u verzoeken al Ie stijgen, Signor,quot; antwoordde de slager harsch, en wierp een somheren hlik op hel ijs en de doorvaart, die mei een dunne ijskorst bedekt was. «Indien gij den weg neemt, dien ik u wijzen zal, zuil gij spoedig zooveel ruimte hebben, als gij maar verlangen kunt; want een gcheele standaard ruiters zou er gemakkelijk kunnen omkeeren.

Dit zeggende, vatte hij het paard bij den teugel; toen het moedige ros dil voelde, begon hel te steigeren en achteruit te slaan; doch spoedig stond het slil en onbeweeglijk: de ijzeren hand, die hel vasthield, verhinderde hel zich Ie bewegen.

«Stijgt af, Signor 1quot; zeide de slager harsch. «waarnaar wacht gij? of will gij dal ik den stijgbeugel houden zal ?quot;

Zoodra de Spanjaard zijn geleider zich van den teugel zag meester maken, rees de argwaan in zijn hart op ; zijne hand valle een der zinkroeren ; maar daar hij wist, dat de lonten niet ontstoken waren, liet hij het los, en toen de andere zijne uitnoodiging herhaalde, en hij zag dat deze in zijn rechterhand een lang scherp mes hield, dat hij nu voor het eerst gewaar werd, begreep hij, dal hel heler voor hem zon zijn dadelijk af Ie stijgen dan zijn paard onder zich Ie laten nederstoolen.

loen hij afgestegen was, stond hij zoo gedrongen tegen zijn paard, dat hij geene gelegenheid had, om zijn rapier te Irekken, maar zich vergenoegen moest met zijn dolk uil de scheede Ie halen.

Zoodra de slager hem van het paard zag, besloot hij hem aan Ie vallen; hij wist niet, dal de Spanjaard, ondanks de duisternis, hel mes gezien had, dal hij in de hand hield, noch dat deze zijn dolk gelrokken had. Hij dwong dus hel paard, om zich in een schuinsche richting Ie plaatsen en sloot den ruiter den terugtred al; maar op hel oogenblik, dal hij zijne gespierde hand uitstrekte, om hemic vatten, riep deze in zuiverHollandsch: «Om aller heiligen wil! houd op, ik ben geen Spanjaard.quot;

«Verwonderd trok de slager zijn hand terug, slak het mes in de scheede, en zeide spotlend in hel hollandsch: «Hel schijnt mij toe, Caballero I dal de vrees u de laai heefl doen leeren, welke gij aan de poort niet verstondt : gij spreekt het Hollandsch als een boek. Het zal u echter hier niet helpen; ik had het mes, dal u verschrikt heelt, niet tegen u gelrokken, maar om uw paard lol rede Ie brengen, indien het noodig geweest was. Komaan, Signor! maak u gereed; want ik heb besloten, dat men u morgen met uw paard hier in het water zal vinden, en wat Jan Langarm gezegd heell, dat moei geschieden.quot;

«Zoo waar als er een (Jod is, zoo waar is hetgeen ik u zeg, ik ben een Hollander!quot; riep de ruiter.

«Welnu, ik wil het gelooven,quot; antwoordde de slager schielijk, «waarom niet*;' Indien Judas Gods Zoon verraden heefl, zoo zal men ook wel Hollanders vinden om hunne landgenoolen te helpen vernielen ! Spanjaard of Spaansche bespieder, hel is hetzelfde; gij moet sterven.quot;

Hij deze laatste woorden maakte hij zich gereed den ruiler Ie vatten.

Deze trad zooveel mogelijk achleruil, en wierp zijn mantel van den rechterschouder af. Ondanks de duisternis zag de slager, dal liij een rood lakensch wambuis droeg, en dal hij in de gesloten vuisl een langen dolk hield.

«Welnu, ik ben gereed!quot; riep de ruiler mei een sterke slem: «kom hier, sluipmoordenaar! die mij verraderlijk herwaarts gelokt hebt, kom hier ! nu ik den geheelen dag te paard gezeten heb, hen ik en mijn paard vermoeid, anders zou ik n over hel lijl gereden hebben. Denk evenwel niet, dal gij mij gemakkelijk zuil ternederleggen ; hel is mogelijk, dal gij het wint, maar de zege zal u duur te staan komen.quot; Hierop den dolk zwaaiende, vervolgde hij met een droevige slem : «Mijn (Jod! zal ik dan veroordeeld zijn, om ver

van haar en zoo dichl hij mijn vriend, luilleloos het leven te laten ?quot;

»Kn wie zijt gij dan?quot; vroeg de slager, die, des ruiters beschuldiging hoorende, zijne hand had laten zakken.

»lk heb geen lijd tot praten, kerel!quot; antwoordde deze verwoed ; laat mij gaan, of ik begin het gevecht, ieder oogenhlik is voor mij een eeuw ; — ik ben een watergeus!quot;

• Watergeus?quot; hernam de slager verwonderd. »lk weet niet, sedert wanneer de slotvoogd Ie Utrecht die knapen als boodschappers gebruikt. Maar waarmede bewijst gij uw zeggen? gij, die u mogelijk wel voor een moor zoudt willen uitgeven, indien gij niet eerst tijd noodig hadt, om uw aangezicht zwart te maken?quot;

»Ik heb geen bewijs dan mijn woord van eer en dezen penning,quot; antwoordde de ruiter, een gouden geuzenpenning, die aan een zijden lint om zijn hals hing, opheffende; »niaar mijn wederstand zal u bewijzen, dal ik een watergeus ben.quot;

»lk geloof u,quot; zeide de slager, nadat hij bel penninkje in zijne hand genomen en bevoeld had. »(iij zijl een geus; ik dank u, broeder! voor het bewijs van vertrouwen, dal gij mij, die zoo even uw leven bedreigde, geschonken hebt, door mij u te laten naderen.quot;

»(iij vergeel, burger! dat mijne hand gewapend was, en dat ik onder mijn wambuis een buigzaam harnas aan heb,quot; antwoordde de ruiter.

«Welnu, zie mij eens aan, vriend!quot; hernam de andere lachende, terwijl hij zijn gespierden arm uilstrekte, en met de andere hand hel paard bleef vasthouden. «Weet dal Jan Langarm — want dit is een bijnaam, die men mij niet ongepast gegeven heeft — nog nooit iels heeft behoeven los te laten, als hij het eens vast had ; de sterkste os kat» niet op zijn poolen blijven slaan, als ik hem bij de horens heb; ik zou met uwe dagge gelachen hebben, als ik n hij den strot gehad had.

»lk zie wel, dat gij een sterke borst zijl, goede vriend!quot; hernam de ruiter; »inaar God helpt dikwijls den zwakke, als bij het recht aan zijne zijde heeft. Maar laten wij gaan ; ik moet in de stad wezen ?quot;

»Wees zoo goed om terug te gaan,quot; »zeide de slager, »ik zal uw paard doen keeren.quot; Dit zeggende, noodzaakte hij het om zijne achterste poolen op hel ijs te zetten. «Tevergeefs zocht het moedige ros zie i te verzeilen, maar het hielp niet; spoedig had hij hel paard gewend, en zij gingen nu voeder terug naar de stad.

«Uwe tegenwoordigheid is dan wel in de stad noodig,quot; zeide de slager, »dat gij u gewaagd hebt, om bij den avond den intocht met geweld te vorderen ; of wilt gij misschien naar liet slot ?quot;

• Neen,quot; hernam de, andere, •leven of dood hangt van mijn bezoek in Gorkum af: ik moet noodzakelijk in de stad wezen.quot;

Verder gaf bij echter geen reden, wal hij er te doen had. De slager eerbiedigde zijn stilzwijgen, en vroeg hem er ook niet verder naar, en ofschoon hij op hel punt was om de vermeestering van Loeveslein, waar de geus mischien belang bij had, aan dezen te berichten, zoo zeide hij echter niets: een kwade lijding komt allijd nog tijdig genoeg, dacht hij.

Aan de stadsgracht gekomen, besteeg de ruiter zijn paard weder, terwijl de slager den teugel. losliet; maar toen hij naar den steiger wilde rijden, denkende, dal zijn leidsman daar aan bel huisje van den schipper zou aankloppen, zeide deze: • Neen, mijnheer! daar kunt gij niet door; de Dalemer- of Burgpoort is even zoo goed gesloten als de andere poorten ; belgeen ik verhaald heb, was niet waar; maar volg mij, ik zal wel een middel vinden om u binnen de stad te brengen.quot; liieroi) vroeg hij: «is er ook wat nieuws in Utrecht ?quot;

«Dat weet ik niet,quot; hernam de ruiter, zijn mantel om zich heenslaande, terwijl zijn paard verheugd scheen weder in de macht van zijn meester te zijn; «ik kom daar niet vandaan.quot;

«Dan moet gij van Vianen gekomen en door Arkel gereden zijn,—quot; zeide Jan Langarm. «Maar zeg mij eens, hoe kwam hel u in het hoold, om u voor een Spanjaard uit Ie geven ?quot;

«Vergeef mij,quot; antwoordde de geus, «het moet ii vreemd voorkomen, dat ik zoo hij u aan de poort gekomen ben; ik kom van Nieuwkoop, lu vollen draf den Schelluinerdijk langs rennende, hoopte ik nog vóór poortsluiten Ie Gorkum te komen ; maar, helaas! ik kwam te laat; de Kansepoort was gesloten. Tevergeefs trachtte ik de burgers te bewegen, mij in te laten : zij weigerden hel mij, evenals gij gedaan hebt; noch dreigen, noch smeeken of aanbieden van veel geld kon baten, en ik moest mij verwijderen. Daarna was ik voornemens mijn paard achter te laten, over het ijs te gaan, en hier of daar de stad te beklinmen; toen ik dit echter beproefde, ontdekte ik, dal de grachten wijd open gebijt waren, en het mij dus onmogelijk was. Nu geen andere raad wetende, irachlte ik mij den ingang te verschaf-

fen, door mij voor een Spanjaard uil (e geven, heigeen mij bijna hel leven zon gekost hehhen. Maar zog mij eens, vriend ! wal bewoog 11 loeb, mij naar het leven Ie staan, mij, dien gij nooit gezien bobt ?quot;

• Hel genoegen der wraak te smaken,quot; antwoordde de slager schielijk. »Ja, mijnbeer! hel zal u niet bevreemden, als ik ti zeg, dal ik dezen dag mijn broeder vóór de stad aan de galg heb zien hangen. (Jeloof mij, anders heeft nog niemand mij van wreedheid kunnen bescbnldigen; maar dit heeft mijn haal legen alles wal Spaanscb is, zoodanig aangewakkerd, dal ik onvoorzichtig gezworen had, om den eersten Spanjaard te dooden, die mij tegenkwam.quot; Hier zweeg hij, en vervolgde weinig lijds daarna: «Wacht mij hier een oogen-blik. Mijnbeer! ik zal de poort laten openen; indien ik mijne muls afneem, kunl gij gerust naderen ; zoo niet, dan is er iets gebeurd, dal mij verhindert n in de stad te laten, en gij zuil lol morgen moeten wachten ; want ik kan hel leven mijner medeburgers niet in de waagschaal slellen voor ii.quot;

Dit zeggende, staple hij naar de hamei; de ruiter hield zijn paard slaande, en rustle met de linkerhand op de greep van zijn rapier.

Met meer opmerkzaamheid dan wel vroeger, zag bij naar de stad.

De omtrek der oude, hooge muren en der zware torens van de poort leekende zich donker tegen de lucht af; hier of daar slak de gevel van hel een of andere buis boven den muur uit;dc poort zelve had veel van de oude half vervallen bergsloten,diehij in Dnitscb-land gezien had. Slechts een enkel klein venster was verlicbl; hel was dus, alsof daar de eene of andere goudzoeker of loovenaar nog bezig was met vergift of tooverdranken le bereiden, terwijl de overige bewoners zich Ier rust begeven hadden.

«Heidaar, mijne meesters; maakt open!quot; riep de slager mei zijne gesloten vuist op de hamei slaande.

«Wie is daar?quot; vroeg een slem door hel raampje in de wachtkamer.

»lk ben bet!quot; antwoordde Jan Langarm, «maak open, het is hier vervloekt koud !quot;

Weinige oogenblikken daarna ging de poort opeti. Over de brug traden zes burgers naar hun aanvoerder, en openden de sloten der kettingen, die de hamei bevestigden.

«is er ook iets nieuws?quot; vroeg de slager. «Is er ook iemand geweest, terwijl ik weg ben geweest ?quot;

• Neen; is bet gedaan. Jan! heeft bij geen weerstand geboden ?quot;

• Doe open!quot; riep deze, zonder hem le antwoorden en de hamei opcnslootcnde. «Terug ; alles heeft zich gemakkelijk geschikt, de Spanjaard is verdwenen !quot; Dit zeggende, nam hij de muls al, draaide haar op de hand rond, en zette haar weder op.

• Alle heilligen staal bij !quot; gilde de Apotheker op eens uil, terwijl de anderen de vlucht over de brug namen, «ziedaar zijn paard, zijn mantel — hel is zijn geest, hij is achter u, barmhartige (Jod! ontferm II mijner.quot;

• Zwijg, gek! hel is geen geest,quot; grauwde de slager hem toe, terwijl bij den ruiter, die op hel gegeven leeken genaderd was, verzocht voort te rijden, waarna hij de hamei sloot en over de brug naar de poort trad. Onder het gaan bracht hij des apothekers band aan het paard en zeide ; • Voelt gij nu wel, dat hel geen spook is, maar wel de ruiter en het paard in eigen persoon ? ik zal ii straks alles verhalen.quot;

«Is bij dan de Spanjaard niet, dien gij gedood hebt ?quot; vroeg de andere, die zijne hand schielijk terughaalde.

• Wel neen, oud wijf!quot; antwoordde de slager lachende, •bij is een Hollander met vleescb en been, evenals wij; maar wees voorzichtig, sinjeur! gij verbrandt met de lont van uw roer uw fraai zwart wambuis, dat gij reeds een halve eeuw gedragen hebl.quot;

• Vrees niets, oude man!quot; zeide de ruiter, de poort binnenrijdende, «gij hebt van mij geeu kwaad le duchten.quot;

Hall overtuigd, twijfelde de apotheker nog aan de waarheid van de zaak, en was hij op bel punt om hel leeken des kruises le maken, ten einde le ontdekken, of hel waarlijk geen booze geest was; doch bedenkende, dat, indien hel er een was, hij verdwijnen zou en de poort vanéén zou doen springen, besloot hij liever zijne onzekerheid te behouden, dan te wagen om onder bel gewelf begraven te worden.

De slager opende nu behoedzaam de poorldeur, die in de stad uitkwam, en nadat hij eerst gezien bad, of er ook iemand op straal was, zeide hij : •Alles is stil. Mijnheer! gij kunt gaan!quot; waarna bij een paar treden met den geus builen de poort deed, om niet door de zijnen verslaan te worden. Met zijne rechterhand tegen hel paard rustende, vervolgde bij: «(üj ziet, dal zoo Jan Langarm de Spanjaarden baat, hij steeds genegen is een geus

en landgenoot, zelfs mei gevaar van zijn leven, te dienen; en zoo gij morgen bij mij wilt komen, zal het mij aangenaam zijn met den beker in de hand nader kennis te maken ; ik woon schuins over de (ïevangenpoort: vraag maar naar Jan Philips, den slager; hij is door de geheele stad bekend; een kind wijst n mijn huis, indien gij naar Jan Langarm vraagt.quot;

»lk dank u, vriend!quot; antwoordde de geus, hem de hand reikende, »liet zou mij leed doen, dat gij of een van de wacht om mijnentwil in gevaar kwaamt.quot; Hier hield hij op en scheen iets te willen vragen.

»lk hoop van niet,quot; zeide de slager; »ik zal aanstonds een paar hartelijke woorden tot mijn volk spreken, en dan geloof ik niet, dat zij het wagea zullen den mond te roeren.quot;

• Vaarwel dan !quot; riep de ruiter en gaf zijn ros de sporen. Toen echter het paard wilde voortgaan, vatte de slager het bij den teugel. Het steigerde ; maar toen het de hand herkende, die het buiten de poort had vastgehouden, stond het stil.

»lk vergeet nog iets,quot; zeide bij. »Hct zon kunnen gebeuren, dat gij vóór het aanbreken van den dag de stad moest verlaten ; het wachtwoord is: Overwinning, onthoud dit wel.quot;

»lk dank u,quot; hernam de ruiter, »ik hoop, dat dit woord voor mij een gunstig voorteeken zijn zal.quot;

»Zoo ga dan met (iod!quot; vervolgde de andere, en liet den teugel los. liet paard snelde voorwaarts, alsof het vreesde, dat dezelfde hand het nog eens zou verhinderen om zijn meester te gehoorzamen.

In de poort teruggekomen, sloot de slager haar weder behoedzaam toe. De Hurgers, van bun schrik bekomen, vielen hem met vragen lastig; doch hij wilde niet antwoorden, voordat het bevestigen van de poort en de brug was afgeloopen ; waarna hij zich bij het vuur nederzette op dezelfde plaats, waar hij te voren gezeten had, en hun vertelde hetgeen hem voorkwam, dat zij weten moesten.

• Maar indien het uitkomt, dat wij iemand hebben binnengelaten, wat zal ons dan gebeuren ?quot; vroeg de bakker bevreesd.

• Dan zal men u naar alle gedachten de keel toebinden, even als een meelzak,quot; antwoordde de slager droogjes. »l)it is echter niet zeker; maar zoo waar als wij allen zondige menschen zijn, zoo zeker is hel, dat zoo iemand van u het hart heeft iets te zeggen van hetgeen hier heeft plaats gehad gedurende den nacht, bij een dood mensch is; want ik zal hem den hals breken : gij kent Jan Largarm. Belooft gij te zwijgen?quot;

Allen knikten zij van ja, waarna de slager lachende vervolgde: »(Jij ziet er allen uit, alsof het vonnis reeds was uitgesproken. Komaan! schenk eens in, en laten wij drinken. Indien gij u niet met mijne zaken bemoeit, of bij mijn blok gaal staan, zal ik ook uwe zaken laten rusten. Neem gerust iemand een paar el laken meer af voor een mantel, dan gij noodig hebt; verkoop water en azijn met honig voor een duur geneesmiddel; verberg vrij het lichte brood onder den oven, of stop den menschen oude laarzen voor nieuwe in de handen, het gaat mij niet aan; en zoo er al iemand wat van zegt. Jan Langarm zal het niet wezen.quot;

VIJF EN VIJFTIGSTE HOOFDSTUK.

Zoodra de ruiter zich van den man verwijderd had, die hem zulk een grooten dienst bad bewezen, en aan wicn hij op hel punt was geweest een voor hem gewichtige vraag te doen, moedigde hij zijn paard aan, en reed rechtuit de Arkelstraal in. Langs de Heilige Geesl-kapel voorbijrijdende, lichtte hij zijn hoed op ; en toen hij de Arkelstraal ten einde was, hield hij stil voor een groot huis, dal vlak over deze straat in de Hoogstraat stond ; doch met verwondering zag hij, dat al de luiken gesloten waren. Geen licht was er in het huis te zien : de deur der herberg waarboven een groot bord uithing, was gesloten ; de vroolijke waard vertoonde zich niet, zooals anders, op den drempel, om hem binnen te noodigen, noch beval op een luiden loon aan zijne knechts, hel paard des edelmans of reizigers naar den stal te brengen. (Jeen vroolijk ge/ang liet zich in het huis hooren, en met verbazing zag bij een ijzeren ketting met een kram in den deurpost bevestigd, die met een groot slot, waarop bel stadswapen scheen te staan, aan de deur was vastgemaakt.

De lantaren, die vóór het beeld van een heilige brandde, dal op een hoek der straat stond, stelde hem in staat dit alles te zien. Vreemd was het echter, dal op den anderen hoek der straat geen licht in de lantaren was voor een beeld, waarvan hel hoofd was afgeslagen ; de vromen, die anders de lantaren voorzien hadden, waren zeker van oordeel geweest, dal nu hun schutsheer van zijn hoofd, en dus van zijn gezicht beroofd was, zulks toch maar boter aan de galg zou geweest zijn.

quot;ij vermoedde reeds wal er gebeurd was; maar hel openen der deur van een huis, niel verre van de herberg, deed hem echter opzien. Een oude vrouw liel een kleinen hond op straat, die dadelijk het paard aanbaste; zij zelve bleef echter, voor de koude bevreesd, binnen. De ruiter, die van haar eenig naricht hoopte in te winnen, reed een weinig terug en naar haar toe, en vroeg haar: »l)it is immers de Paradijsvogel?quot;

».la wel, mijnheer !quot; antwoordde zij, den ruiter van het hoofd tot de voeten opnemende.

»Zoudt gij mij in dat geval ook kunnen zeggen, waar de waard is, en waarom de herberg gesloten is?quot;

»0 ja. Mijnheer !quot; antwoordde de oude, vergenoegd, dal zij hare bekendheid met alles, wat hare buren betrof, kon ten toon spreiden, terwijl zij met hare hand op een van steen gehouwen leeuw of een ander dier leunde, welke bezijden de huisdeur stond. »(iij hadt u nooit beter kunnen aanmelden dan aan mij. (üj moet welen, dal de waard gemeene zaak gemaakt heelt met de ketters op Loeveslein ; dezen morgen is men gekomen om den vogel te vangen; maar zie! het was te laat; hij was gevlogen, en het nest was ledig. De schout heeft de goederen in beslag genomen, en hel slads-lot op de deur gehangen. Er zijn herbergen genoeg in de stad, jonkman I gij zult daar beter zijn, dan hier hij dezen ketter; in het Hoode Hert, over het Stadliuis, woont mijn zoon, die n naar uw stand zal ontvangen.quot;

»(Jij weet dus niet, waar de waard is ?quot; vroeg de ruiter nadenkende.

«Goddank, neen. Mijnheer !quot; antwoordde de oude gemelijk; «voor wie ziet gij mij aan? ik heb mij nooit met den geus opgehouden, en zoo gij overal zoo naar den waard uit de Paradijsvogel vraagt, '⁰⁰l^)l groot gevaar, om dezen nacht in hel slot op stroo te slapen. Zoo is het ook eens gebeurd, dat . . .quot;

Doch de ruiter viel haar in de rede, en zich aan hare woorden niet storende, riep hij: »(ioe-den nacht, moeder 1 God beware u voor de ketters !quot; gaf zijn paard de sporen en verdween uit haar oog, toen hij den hoek om, en de Hoogstraat inreed.

»Wal zijn die jonkmans heden ten dage onbeschoft,'' bromde de oude. «Kom hier, stom dier 1 het paard had u haast bezeerd,quot; zeide zij, haar hond roepende; »ik geloof, dat die knaap zelf een ketter is; hij heeft het arme dier bijna vertrapt, liel was dan een wonderlijke ruiter, van boven geheel in hel zwart; doch toen zijn mantel opwaaide, zag ik, dal hij in het rood gekleed was.quot; Dit zeggende, maakte zij de deur dicht, nadat haar hondje was binnengekomen, hopende den volgenden morgen met hare Iniurv rouwen te overleggen, wie de man te paard toch wel geweest was, en zij spoedde zich naar baar huisvertrek, om zich te verwarmen en hare huisgenooten met haar gesnap weder lastig te vallen.

De Waterpoort aan de rivierzijde, die naast de brug was, en waarop de Spanjaarden bezetting hielden, werd door eenige musketiers bewaakt, en niet door burgers; mogelijk, omdat zij daardoor zich van de stad meer zeker achtten, om hel krijgsvolk, dal onder bedekking van het kasteel aan den oever landen kon, den vrijen intocht open Ie houden.

»l)it is er een, die niet gaarne gebruik schijnt te maken van zijne voelen,quot; zeide de soldaat, die de wacht had, tot een zijner makkers, toen hij den ruiter in vollen ren den Langen Dijk hoorde afrijden.

»Gij hebt gelijk,quot; hernam de ander, toen de ruiter voorbij hem door de poort naar buiten stapte. «Maar zoo hij daar builen zijn paard niet noodig zal hebben, zoo heb ik locli bij hel licht der lantaren wel gezien, dal hij het niet gespaard heeft.quot;

Huiten de poort gekomen, vond de ruiter een menigte menschen op de kade ; hier en daar stonden er eenigen bij elkander, hielden een druk gesprek, of luisterden naar een hunner, die iets verhaalde. De duisternis verhinderde, hem echter hen aandachtig te beschouwen of te zien, welke soort van lieden hel waren. Zonder zich hieraan te storen of eenige poging te doen om te ontdekken, waarmede zij zich onledig hielden, wierp hij een snellen blik opwaarts de rivier, en stapte, nadat hij alvorens een eind weegs naar de Duivelsgracht opgereden was, naar de plaats, waar de schuiten lagen, die lot de overvaart gebruikt werden.

De reden, dal zooveel menschen zich hier bevonden, niettegenstaande de koude en den avond, was de nieuwsgierigheid om iels betrekkelijk Loeveslein en den Hoodschapper te vernemen : want daar hel werkvolk en de busschieters reeds teruggezonden waren, deden zij verslag van het gebeurde, en even alsof hun dit eenige oplossing kon geven, gaapte de menigte naar de zijde van den Galgewaard, waarachter zij gewoon waren des daags het slot te zien; ja velen zouden niet eens de juiste plaats hebben kunnen ontdekken, waar Loeveslein lag.

indien niel het scliijnsel der waclilvuren hen op den weg geholpen had.

Een Spaansch soldaat hield met het musket en een brandende lont de wacht bij de schuiten; de oude veerman sloot juist zijn huisje, en zag nog eens naar de rivier, toen de ruiter hem op zijde reed en zeide: «Ken hengst naar Woerkum.quot;

«I^r wordt niet meer overgezet, mijn meester!quot; antwoordde de veerman.

«Waarom niet, Thijs ?quot; vroeg de ruiter schielijk. »Is de rivier met drijlijs, of is het te laat? Ik wil dubbele vracht betalen en een goeden drinkpenning bovendien.quot;

«Hel kan niet zijn, iniju meester!quot; hernam de veerman, «het is verboden ; gij ziel dien knaap daar met zijn roer? hij zou het beletten, indien ik al waagde het gebod te overtreden. Wacht tot morgen, jonkman 1quot; vervolgde hij langzaam. Wat zoudt gij aan de overzijde doen ? Ik heb n meer gevaren ; geloof mij, keer terug!quot;

«Waarom dat?quot; vroeg de ruiter driftig, en sloeg beangst de volksmenigte gade, die aan den rivierkant stond. «Indien gij mij kent, zoo weet gij, dal ik er wat te verrichten heb ; in Gods naam! zeg het mij, als er iets gebeurd is.quot;

»Wat er gebeurd is, jonkman !quot; zeide de veerman langzaam, «Loevestein is ingenomen.quot;

Onwillekeurig drukte de ruiter de sporen diep in de zijden van zijn paard. Met steigerde, sloeg vuur uit de steenen en snelde vooruit, waardoor eenige lieden, die niet ver van daar stonden te praten, uit elkander stoven. Doch toen de ruiter den teugel aanhaalde, en het paard in zijne vaart stuitte, dwong hij het, een halven cirkel beschrijvende, weder bij den veerman te komen, en met hangend hoofd riep hij somber : «dan kom ik te laat.quot;

»(iij zult zoo goed zijn mij dit te verklaren. Sic/nor Cdhatlrni!quot; zeide een Ansprssadii, die, langs hen been, dezen uitroep gehoord bad, terwijl bij zijne hand naar den teugel van het paard uitstrekte, dat nog niel tot zijne vorige bedaardheid was . teruggekeerd.

Een oogenhlik zag de ruiter verwonderd om zich been; de veerman sprak geen woord, ja bij achtte bein reeds verloren, loen de ruiter, zich bezinnende en zijne stem verhellende, in zuiver Spaansch driftig uitriep : «Sinds wanneer is het, kerel! dat een gemeen soldaat het waagt om een dienaar des llertogs rekenschap te vragen van zijn gedrag of zijne woorden? Hij alle heiligen! uwe stoutheid verwondert mij; gij kent Signor Perca, wien ik beloofd had, vóór de inneming terug te zijn, en evengoed als hij, weet ik den soldaat te straiïen, die zijn plicht te buiten gaat.quot;

«Vergeef mij, Signor Iquot; zeide de Spanjaard eerbiedig, zijne woede verkroppende. «Ik herinner mij niet, u onder onze Capitanes gezien te hebben.quot;

«liet is mij onverschillig, of gij mij kent of niet,quot; hernam de ruiter op een hoogen toon en zijn mantel openslaande. «Zoudt gij aan den veerman, die mij weigert over te zetten, daartoe geen verlof kunnen geven ? het bevel om niel over te zetten kan alleen op het llollandschc gemeen, maar niet opeen Spaanschen bevelhebber worden toegepast.quot;

«Neen, Signor!quot; antwoordde de Spanjaard, «het bevel is al le stellig; maar indien gij bel verkiest,. zal ik den Capitan het verlof daartoe laten vragen ; bij is op het stadhuis bij den drossaard.

«Zeer goed!quot; hernam de ruiter, »hij kent mij ; daarom zal ik liever zelf naar hem toegaan, uw soldaat zou mogelijk een vergeefschen wegalleggen, Ik heb gelukkig den tijd, anders zou ik u en den veerman nog op staanden voet gelasten mij !lt;■ gehoorzamen.quot; Dit zeggende, gaf hij den Spanjaard met de band een wenk om te vertrekken.

»(Jij zijt er goed afgekomen, jonkman!quot; zeide de veerman, »gij speelt met uw hoofd; wees toch voorzichtig!quot;

«Loevestein is dus over,quot; zeide de ruiter zacht, waarna hij vervolgde, als vreesde bij de waarheid te vernemen: «...en de Boodschapper?quot;

«Gevallen!quot; antwoordde de veerman, «gevallen ! Hij heelt zich met vriend en vijand in de lucht laten vliegen.quot;

«En Pcrea ?quot; vroeg de ruiter, zijne hand van zijn gelaat nemende, voor hetwelk hij haar gebracht had, toen de veerman sprak; en ofschoon zijne stem geene aandoening tc kennen gal, zou zijn gelaat, indien men hem had kunnen gadeslaan, zijne smart en vertwijfeling verraden hebben.

«Die leeft!quot; was het antwoord.

«Zal bet geluk dan steeds den booze dienen 1quot; zeide de ruiter nadenkende; «maar weet men nu ook, wie de boodschapper is ?quot;

».la,quot; hernam Thijs, waarna hij zacht tot den ruiter sprak, zoodat niemand dan deze het verstaan k'gt;n ; want een man in een zwarte kleeding, die zich in dil oogenhlik naast hen vertoonde, maakte alle omzichtigheid noodzakelijk.

De ruiter sloeg zijn mantel over zijn gelaat, zoodat het geheel bedekt was, terwijl hij, zich voorover buigende, aandachtig naar den veerman luisterde.

«,1a, ik heb hem gezien, mannen!quot; schreeuwde

de man, (lift in het zwart gekleed was, »loen ik den jongen geus verhoud, dien 'zij bevrijd hebben. Laat de jonge snaak voorzichtig wezen; want ik zou hem uil duizend mensehen herkennen, als ik hem zag; maar hij zal zich wel wachten zich bier te vertoonen. De Boodschapper zelf opende mij de poort; hij zag er uit als een roover, en bij beeft mij mijne instrumenten afgenomen. Neen, burgers ! nooit hebt gij een gezicht gezien, dat naar het zijne geleek; galg en rad was er op te lezen.quot;

«Meester Helleborius! meesier llelleborius!quot; riep een slem een eind weegs van daar, «men wil n iets vragen.quot;

»lk kom, ik kom 1quot; riep de zwarte man, zich derwaarts spoedende, terwijl hij in het heengaan nog een blik op den ruiter wierp en gemelijk vervolgde : «Niemand is in staat om heler uitleg Ie geven dan ik, ofschoon de schipper er zich ook mede schijnt te bemoeien.quot;

»(iij verkiest dus nog te gaan, na al hetgeen ik u gezegd heb?quot; vroeg de veerman, met zijne linkerhand op een houten bak leunende, die vóór het scbippershuisje stond.

»Ja 1quot; antwoordde de ruiter; «hetzij levend of dood, ik wil naar het slot, al zou ik met mijn paard over de rivier zwemmen,quot; en wierp een onversaagden blik naar de plaats, waar hij het water met drift voorhij hoorde snellen.

«Indien ik niet met de overlieden van het veer op het stadhuis moest wezen en wij buiten de stad waren, zou ik trachten u te helpen,quot; zeide de veerman : «maar dit kan nu niet. Doch zeg mij eens, kunt gij zelf wel eens uit de stad komen?quot;

».la, zeker!quot; hernam de ruiter, «ik weet hel wachtwoord.quot;

«Zoo?quot; antwoordde de veerman, «dan hebt gij hier den sleutel van een schuurlje, dat onder aan den dijk nabij Vuren slaat; de riemen vanhelscbuilje, dat tegen den dijk is opgehaald, zult !;ij in de schuur vinden. Ik gebruik de schuil om nu en dan een stuk land te bezoeken, dat in de rivier ligl, en mijn broeder bedient er zich van om zoden van dat land te halen. Zoodra gij het niet meer noodig hebt, herg dan de riemen weder weg, en slop den sleutel onder de deur door, ik zal hem dan wel vinden ; maar wees bedacht, om onder het eiland in de Waal heen te houden voor hel drijfijs ; in allen gevalle is hel uwe verkiezing; maar gij waagt uw leven.quot;

»lk dank u, vriend! zeide de ruiter, «een dienst nog, en ik ga ; hebt gij ook hel noodige bij u om vuur te maken ?quot;

«Wel zeker! hoe zou ik daarvan verstoken kunnen zijn ?quot; antwoordde de veerman, hem een lederen zakje ter hand stellende, dat hij uil den zak van zijn grof schippersbuis gehaald had. «Veel geluk ! gij hebt nu alles, (!od zegene u !quot;

«Vaarwel, Thijs!quot; riep de ruiter, die zijn paard wendde, en naar de poort reed. De soldaten waren nu allen hij elkander, en rustten op de trompen hunner lange musketten. De eene deur der poort aan de stadszijde was reeds gesloten; de Ans-pessado, door bet licbl van de lantaren zichtbaar, scheen met de soldaten te spreken. Nog lagen hern de harde woorden van den ruiter op het hart; bij waagde het echter niet, bevel lot zijn gevangenneming Ie geven. Kindelijk besloot hij een soldaat af Ie zenden om nadere hevelen te vragen. De ruiter had dil gezien ; hij begreep dat er gevaar voor hem was, en dat de argwaan in den Spanjaard was gerezen. Terugkeeren kon niet helpen, want de voorpoort was waarschijnlijk bezet; baar te laten openen, nam te veel tijd weg, en hij zou zich alsdan op den Wollerschen dijk bevonden hebben, die hem te ver van zijn weg zou hebben algehracht. Den doorgang hier met geweld Ie beproeven, was gevaarlijk, ofschoon dil hem anders bel liefst zou geweest zijn ; hij besloot dus zich door stoutheid te redden.

Dus op den soldaat aanrijdende, die onder de poort met een roer met brandende lont op schildwacht stond, riep hij, vóór hem stilhoudende, in hel Spaansch : «In hel geweer!quot;

«In het geweer!quot; herhaalde de schildwacht. De soldaten lichtten hunne musketten op, en schaarden zich in orde. De Anspessado zag verwonderd naar den ruiter. Eerst was hij besluiteloos wal le doen ; doch wetende wat de krijgs-wetlen van hem vorderden, trad hij vóór hem, en hield de punt van zijn bardezaan voor de borst van hel paard. Aan wederzijde van hem plaatste zich een soldaat. Hij legde hel musket met brandende lont en geopende pan op des ruiters horst aan, in de hoop verkeerende, dat bij het wachtwoord niet zou kunnen geven, en hij riep met een forsche stem: «Hel woord, Signor!quot;

Ken oogeublik aarzelde de ruiter. Hij was weerloos, in de macht der soldalen, zijne vijanden, en een koude rilling liep hem over hel lijf; zich echler herstellende, zeide hij, terwijl.hij zich vooroverboog, zacht, doch verstaanbaar: «Virloria, A11-s/wssndi)

De Spanjaard, verwonderd, en in zijne hoop bedrogen, trad met zijne soldaten achteruit, alsof

hij nog Iwijlelde aan helfjene liij gehoord had.

«Ilehl gij iets verontrustends gezien of gehoord, Anspessado! sedert gij hier de wacht betrekt 1quot; vroeg de ruiter, op een toon die te kennen gal, dat hij gewoon was te hevelen.

•Neen, Signor!quot; hernam de Spanjaard.

• Waarom zijn al uwe manschappen niet onder de wapenen ?quot; vroeg de ruiter.

»lk heb twee posten aan de rivier staan,quot; antwoordde de Spanjaard, waarna hij langzaam vervolgde : »en een heb ik in de stad gezonden. '

• Dat laatste is niet goed !quot; riep de ruiter driftig : »men moet nooit, onder welk voorwendsel ook, de wacht verzwakken; he' strijdt legen hel uitdrukkelijk bevel van zijne Excellentie: ik zal er bericht van doen. Ook beveel ik u, zoo spoedig mogelijk het volk, dal uog builen is, in de stad te jagen ; men kan nooit te voorzichtig zijn ; hebt gij mij begrepen ?quot;

•Ja, Signor!quot; antwoordde de Anspessado, zich buigende.

• Zoo laat dan de poortdeur openen, en verwacht mij dadelijk terug,quot; vervolgde de ruiter op denzelfden loon.

Ofschoon aarzelende, gehoorzaamde de Anspessado echter; de tegenstrijdigheid van des ruiters gedrag kon hij zich niet begrijpen; hij durfde zich evenwel niet verzetten. De ruiter haalde zijn zinkroeren nu één voor één Ie voorschijn en stak de lonten aan hel vuur van een der musketiers aan, waarna bij zijn mantel om zich heensloeg en stapvoets voorbij den Anspessado en de soldaten reed, terwijl hij hen met hel hoofd groette.

Nauwelijks was hij het Kind en een gedeelte van den Langen Dijk voorbij, en dus uil het gezicht der soldaten, of hij zette het in den draf, en noodzaakte de terugkeerende burgers hem het midden van de straat over te laten. Hechts omslaande, reed hij over de St.-Pielersbrug, welke over de haven lag, naar de andere zijde der stad. Spoedig stond bij voor de Dalem- of Hurgpoort; het scheen alsof hij dezen nacht al de poorten der stad bezoeken moest.

• Wie daar?quot; riep een schorre stem van binnen, nadat bij ecu oogenblik met zijn vuist op de deur had geslagen.

• Open in naam des Konings, voor den Hertog! — ik moei naar builen.quot; riep hij.

Een raampje in de poorldeur werd geopend, en toen men hem alleen en te paard gewaar werd, maakte men geene tegenwerpingen om de poort te openen.

• Hel woord! Mijnheer?quot; vroeg de aanvoerder der burgers, die aan de poort de wacht hadden, »Oocnoinning, vriend!quot; antwoordde de ruiter, en dadelijk werd de poort verder geopend, de brug nedergelalen, en hij was buiten de stad.

Het «Goede reis, Mijnheer!quot; dat hem werd nageroepen, klonk hem lieflijk in de ooren; het was alsol hem een steen van hel hart werd afgewenteld ; hij was in vrijheid. Zijn hoold naar de stad omkeereude, zag hij nog eens naar de oude poort en riep op een toon, waarin vreugde en droefheid ineensmolten: tOverwiiuiiixj!quot;

ZES EN VIJFTIGSTE HOOFDSTUK.

Alsol het paard in bet ongeduld van zijn meester deelde, reed het snel langs den dijk. Noch de ongelijkheid er van, noch de bochten, die er in waren, verhinderden het met spoed zijn weg te vervolgen; en indien iemand bel hier in het duister even snel als de wind had zien voorbijvliegen, zou bij gedacht hebben, dal het zoo even van den stal wus gekomen, en niet, dat hel reeds zulk een groolen weg had afgelegd. De ruiter scheen in gedachten verzonken, en olschoon nu en dan de dorre lak van den een of andere op den dijk geplanten wilg, hem. aanraakte, merkte hij hel niet eens; hij scheen slechts ééne gedachte, één voornemen Ie hebben, namelijk hel doel van zijn tocht Ie naderen.

Weldra reed hij voorbij Dalem, en de honden begroetten hem met een sterk geblaf; doch toen hij het dorp een eind weegs achter zich had gelalen, hield hij zijn paard staande. De vaart, die het ros had, deed liet bijna op de achterbeenen neder-vallen; hel herstelde zich spoedig en slond stil, snoof door de wijd geopende neusgaten, en den harden grond met zijne hoeven om krabbende, vertoonde hel zijn moed en tevens zijne gehoorzaamheid.

De ruiter, die lol nog toe voorover gebukt gereden bad, richtte zich nu op ; zijn oog vestigde zich aan de overzijde der rivier- op een gebouw, dal gedeeltelijk zichtbaar was door een groot vuur, dal er voor scheen te branden; de roode steeneii schenen nog bloediger door hel schijnsel der vlam, die de glasruiten deed glinsteren.

•Loevestein! Loeveslein ! zie ik u dan nog

weer!quot; riep hij droevig uit. »De vreugdevuren mijner vijanden verlichten het gebouw, waar ik had hehooren te sterven. (ïroote God! waarom hebt gij de vlag van mijn vaderland laten vallen ?quot;

Ken wij! nog staarde hij onbeweeglijk naar bet slot, waarop al zijn gedachten schenen vereenigd Ie zij»; vervolgens riep hij wild: «Voort, voort! ik wil hem zien; wee hem, die liet mij zal willen beletten.quot;

iNu gaf hij zijn ros de sporen ; diep droug hel staal in de zijden van het moedige dier, dal hem nu weder snel als de bliksem langs den weg voortdroeg.

Zoodra hij echter nog langs eenige hooischelven en boerenwoningen gereden was, minderde hij den draf, en steeds hel oog onder naar den dijk gericht houdende, trachtte hij het huis te ontdekken, waarvan de veerman gesproken had. Weldra zag hij een zwart punt legen de rivier afsteken; hel was het schuurtje.

quot;Ü steeg af, wierp den teugel over den kop ' ' 'iet aan de zijde van den lij deed zijn mantel af en ard, om het voor de koude 't zeer bezweet was : een /aarde hield, ofschoon hij Daarop haalde hij zijne , en streelde nog eens hel m zoo trouw had gediend, ir beantwoordde hel deze liefkoozing; toen verwijderde zich de ruiter, maar itel kostte hein moeite om te gaan.

Zal hij weder zijn paard bestijgen, of zal hij door hel water of bet staal omkomen ? wie weet het!

T«on hij van den dijk afgeklommen was, bedacht hij zich een oogenblik, of bij zijne vuurwapenen zou medenemen; bij scheen er echter van af Ie zien ; want hij legde ze op den grond neer, en haalde de lonten een eind weegs uil; de wind waarborgde hem, dal zij zouden aanblijven. IVu opende hij het schuurtje. In den donker rondlas-tende, vond hij spoedig een paar riemen, en nadat hij de deur weder gesloten bad, trad hij naar hel schuitje, en wierp er de riemen in.

Met kracht sleepte hij de aak stroomwaarts; tweemaal was hij genoodzaakt een oogenblik te rusten ; doch hij sloeg spoedig de handen weder aan het werk, en gaf den moed niet op. Eindelijk liet hij hel Ie water glijden. Noch de zwakheid van het vaartuig, waarin hij zich ging wagen, noch het geweld, dat de stroom maakte, noch hel denken aan cenc of andere hem dierbare betrekking, schrikte hem niet af: zijn beslnil was genomen ; hel was onwrikbaar.

Nadat hij de schuil van den dijk afgestooten had, zette zij zich op de bank neder, rukte de riemen te boord, steeds legen den stroom In-roeiende, en gedachtig aan hetgeen de veerman hem gezegd had, om onder den Waard heen te houden.

Doch hij kende hel element niet, waarop hij zich gewaagd had ; snel stroomde het water, dal groote schollen ijs met zich voerde, en sloeg geweldig legen hel zwakke boord. Nadat hij een eind weegs met inspanning van al zijne krachten gevorderd was, belette hem bel ijs zijne riemen verder te gebruiken; het schuimende water stortte het vaartuig binnen, en, tusschcn het ijs beknepen, kraakte hel hout: hij scheen verloren. .Moedeloos wierp hij de riemen op den bodem van hel vaartuig; zijn zwart haar woei door den wind om zijn hoofd ; zijne stem, die hel geluid van den stroom en van den wind overschreeuwde, deed de verwensching van hel ijs en zich zeiven hooien. Van woede met den voet stampende, alsof hij de planken, die hem droegen, wilde verbrijzelen, maakte hij zich gereed om zijn degen uit den draagband te nemen en het wapen weg te werpen, dat zijn dood slechts kon verhaasten, zoodra hij zwemmende zou moeten worstelen met hel element. Maar hij gevoelde den moed in zich, om lot hel uiterste te kampen, en zijn leven lol den laatslen snik te verdedigen.

Hij was gereed om, in weerwil van het ijs en zonder vaartuig, zijn weg te vervolgen, en bij besefte de noodzakelijkheid, om zich in doodsgevaar van alles te ontdoen, wal hem kon verhinderen ia hel vrij en gemakkelijk gebruik zijner ledematen. Doch nu draaide hel vaartuig, dooreen groote ijsschots geprangd ; de voorsteven tegen den stroom gekeerd, kliefde de golven, en het ijs gleed langs de zwakke boorden af. Hij vatte weder moed ; andermaal greep bij de riemen op, terwijl hij steeds hel vaartuig in die richting hield, welke hel voor vernieling bewaard had. Zoo kwam bij achter het eilandje, waar de stroom minder sterk was ; en voer, olschoon niet zonder gevaar, ook hel andere gedeelte der rivier over. Eindelijk trad hij aan land, en nadat bij hel vaartuig een eind weegs tegen den dijk, die om bet Monnikenland was, opgehaald had, maakte hij het aan den grond vast. Vervolgens veegde hij zijn gelaal al, sloeg zijn oog dankbaar ten hemel, drukte zijn hoed vaster op hel hoofd, en snelde voort.

ZEVEN EN VIJFTIGSTE HOOFDSTUK.

De gracht nadereiule, welke Locveslein van hel Monnikenland scheidt, zag hij om /ich heen ; hij was bevreesd onvoorziens op de eene of andere Spaansehe schildwacht te stooten; want het was hem niet hekend, hoe ver zich hunne voorposten uitstrekten. Van Perea's kunde in alles wat den oorlog aanging, moest hij verwachten, dat deze geen voorzorgen veronachtzaamd iiad, terwijl echter de trolschheid des Spanjaards hem hoop gal', om ongezien tot aan het slot te kunnen doordringen. Dikwijls verwaarloost de overwinnaar die voorzorgen, welke hij zou genomen hebben, indien iiij ware overwonnen geworden.

Zoo naderde hij tot aan de lange, smalle, houten brug, die over de gracht lag, en door de Spanjaarden hersteld was. Daar hij geen gerucht vernam, noch de lont van een soldaat gewaar werd, besloot hij hier den overtocht te beproeven, dien hij veilig, eenige voetstappen van daar, over het ijs had kunnen bewerkstelligen, indien hij eenig gevaar vermoed had. De dunne plank zwiepte, toen hij zich aan de ranke leuning vasthield en daarover (rad; doch op eens stond hij stil, en hield zelfs zijne ademhaling in. Een Spaansch soldaat, in zijn mantel gewikkeld, zat slapende op den grond vóór de brug, en leunende met zijn rug legen den paal waarop de leuning rustte. Wat nu te doen ? Zijne rechterhand had reeds den dolk geval, die den verkleumden en geen onraad vermoedenden soldaat liel eeuwig stilzwijgen moest opleggen; maar snel liet hij het gevest weder los. Een slapende te dooden, vermocht de geus niet; zijne driften waren niet zoo hevig, zijn bloed jaagde niet zoo onstuimig door zijne aderen als dat van den Italiaan of Spanjaard uil zuidelijker landen geboortig ; maar zijn moed was den hunnen gelijk, terwijl het den Hollander ingeschapen gevoel van goedheid, menschelijkheid en afschuw van bloedvergieten hun onbekend was.

In de overtuiging dat de soldaat sliep, slapte hij behoedzaam over hem heen; doch heizij de scheede van hel lapier den slaper raakte dal deze iels hoorde, of door de lijnheid zijner zintuigen gewaar werd, dat iemand hem naderde, allhans hij richtte zich op, en riep snel:

»Wie daar?quot; tegelijk zijn hand naar zijn musket uittrekkende, dat aan zijne linderzijde lag.

«Zwijg !'quot; riep de ruiter zacht in hel Spaansch en hem bij de keel vallende, «zwijg! ol gij zijl des doods.''

__A I

h

«Slaat bij, mannen, verraad!quot; schreeuwde de Spanjaard bijna onverstaanbaar en de hand zoekende los te scheuren, die hem het spreken onmogelijk maakte. Spoedig ontstond er een hevige worsteling; aan de eene zijde ging kracht gepaard met stoute onversaagdheid, aan de andere zijde moed met jeugdige vlugheid en sterkte. De kamp was evenwel niet gelijk: de Spanjaard, ofschoon op den grond onder zijn vijand liggende, en door diens knie op de borst gedrukt, had beide zijne handen vrij, terwijl de ruiter, om het gerucht en het geschreeuw Ie voorkomen, steeds zijn linkerhand aan den strot van zijn vijand houden moest.