DISSERTATIO LITERARIA INAUGURALiS

FAVORINI ARELATENSIS

VITA, STUDIIS, SCRIPTIS.

wit

DISSERTATIO LITERARIA INAUGURALIS

de

favorini arelatensis

VITA,nbsp;S€RIPTI§.

quam,

ANNUENTE SUMMO NUMINE,

ex aüctoritate rectokis magnifici

GERARDI JOHANNIS MULDER,

MATH. MAG. PHIL. NAT. ET MED. DOOT. ET PSOÏ. OBD.
nec non

amplissimi SENATUS ACADEMICI consensu

Kï

nobilissimae Ï'ACULTATIS PHILOSOPHIAE THEORETICAE
et LITERAKUM HUMANTORITM decreto.

sümmisque in

PHILOSOPHIA THEORETICA et LITERIS HUMANIORIBUS
HONORIBUS ac PRIVILEGIIS

IMT ACADBOTIA RHBNO - TR A JBC TIN A

kite et legitime consequendis,

erudiïorum examini submittit

JOHANNES LEONARDUS MARRES,

Mosa-Trajectinus.
a. d. viti m. julii, anni mdcccliii, hora ii.

tkajecti ad rhenum,

apud KEMINK et FILIUM, typogr.

mdcccliii.

PARENTIBUS

PRAEFATIO.

Decurso fere spatio Academico de argumento disser-
tationis duhitanti auctor mihi fuit doct. Hull em an, in
Athenaeo Mosa-Trajectino olim Praeceptor, nunc Con-
'lector Amstelodamensis, ut ad Favorinum animum
adverterem, de vita hujus, studiis scriptisque disputarem,
fragmenta scriptorum quae superessent colligerem et, si
per tempus liceret, paucis interpretarer. Quod viri ami-
lt;^issimi consilium ut placuit continuo, ita deinde Favorini
'^eritis in literas melius perspectis magis etiam arrisit.
-Vec ipsam qua vixit aetatem, quamvis jam tum deflo-
quot;^escere literarum studia et degenerare coepissent, indi-
9nam arhitrabar, in quam inquirerem diligentius. Mox
hoc comperi, recentiore aetate non esse a quoquam
9^aesiionem ita pertractatam, ut qui denuo earn institu-

vrii

eret, pervulgata decantare atque adeo ojMrarn pentere
videretur. Quamvis enim in Fragmentorum TJistoricorum
Volumine III Car. Muellerus etiam Favorino suum esse
locum jusserit, pro consilio tamen, quo ille ducehatur,
cum vitam et scripta Favorini perpaucis tantum expli-
cavit, turn nonnisi hisloricorum lihrorum reliquias colh'
git. Ne multis, probata consilio a Fromotore Clar.
Kar sten, manus operi admovi, quod jam exactum viris
doctis dijudicandum trado, quorum non ignoro fore cum
benevolentia erga tironetn conjunctam judicii aequitatem,
Hoe item velim teneant, temporis angustiis me coactum
non tanta opera incumbere in alteram fragmentorum
partem potuisse, quanta et debuissem et ipse voluissem.

Hac autem solenni opportunitate nihil habeo nec graquot;
tius nee carius, quam ut vobis, parentes dilectissimi,
justissimas agam. gratias pro beneficiis, quibus me plu-
rimis et maximis cumulare nunquam desiistis. Quae
quidem verbis cum vix possint satis laudari, tum manere
alta men te reposta affirmanti facile credetis. Mihi
vestrisque omnibus diu vos servet incolumes D. O. M.

Quod vobis quoque, doctissimi viri, quos hahui in
Athenaeo Mosa-Trajectino Fraeceptores, gratum animum

/«ö possum palam testari, gaudeo vehementer. Tibi prae-
hoe dictum sit, dociissime Hulleman. Te prae
lt;^moTe usus sum et optimo et amicissimo. Tu mihi
lt;^onstanter affuisti, imhuendo puerum literarum amore,
Juvenem adhortando, studiis consukndo, benevolentiam L
^^ conferens in dies majorem. Hoc scias, vir praestan-

^imme, verum erga te pieiaiis sensum pectori meo haerere

i^ifixum.

Jubet me etiam officium, sed unum in paucis jucun-
dissimum, vobis gratias agere, Viri Clarissimi quorum
iytitutione frui Ä«, Musarum sede mihi contigit.
Tna in me mérita laudesque tuas praedicare, Clar. vart
(Goudoever, nec possum ego nec, si possim, tu velis. Hoc
m persuadeas rogo, conaturum me, quod cupio arden.

ter, haberi in discipulorum tuorum gratorum gratissimis.
Ad benevolentiam autem et humanitatem, qua tu. Pro-
•fnotor aestumatissime, semper me excepisti, ad egregia
praecepta, privatis etiam lectionibus aucta, velut
''^^niulus accesserunt suavissima simul et saluberrima con~
quibus rne in hac dissertatione scribenda perpetuo
quot;quot;^juvisti Quibus tantis beneficiis me tibi, Clar. Karsten
^''Vincium adstrictumque esse sentio quidem, sed cum
verba deficiant, ut par est significare nequeo.

Nec vestri ohlivisci licet, Commilitones, quos habui
hl hac Academia amicos fidosque. Plerique jam alio
alii discessisiis; sed ubicunque locorum aut sumus aut
erimus, idem sit quod antea nobis studium, vigeat idem
sensus, eadem maneat animorum conjunctio. De me spon-
de.o. A vobis exspecto. Valeatis.

PROOEMIÜM.

Quod superiora tempora respiciens verissime dixit
Horatius:

Graecia capta feriim victorem cepit et artes
Intulit agresti Latio,
id haud scio an magis etiam in eam conveniat aeta-
tem, quae fuit altero p. Ch. saeculo ineunte. Turn
enim, senescente quo literae Latinae floruerant vigore,
Eoma, lit erat caput imperii orbis terrarum, ita facta
est Graecarum artium et literarum omnisque cultus
Graecanici sedes, in quam undique confluebant qui in-
genio, doctrina vel arte ahqua excellerent. Ex hoe, ut
ita dicam, meditullio quoquoversus lucis radii sunt in
provincias emissi, qui marcescentem in illis spiritum et
vigorem recrearunt. Attamen quamvis ita efflorescerent
in imperio Eomano literae Graecae, efflornisse tamen eas
agnosceres in solo non suo.

Qui Latini eas colebant, horum studium non contine-
batur delectatione, quam capiebant oratoribus et philo-
sophis audiendis et legendis, non satagebant versare op-
timum quemque scriptorum et poëtarum Graecorum; non
exemplaria Graeca imitari scriptis Latinis studebant; sed
Graeci ipsi quum vellent videri et viderentur sibi, Graece
et loquebantur et scribebant. Cujus quidem rei ut se-
mel exemplum dedit Hadrianus Caesar, non solum a se-

1

quentibus deinceps Imperatoribus et aulicis, sed ab omni-
bus fere cultioribus per totam Italiam Latinis literis
Graecae sunt antepositae. Erat enim Hadrianus litera-
rum artiumque amantissimus, iisque omni modo ubique
favebat. Honores igitur et immunitates, quibus jam gau-
debant philosophi, rlietores, grammatici, medici, confir-
mavit 1), et amplis insuper donis et muneribus illos or-
navit 2). Eem scholasticam promovit, et institute Tra-
jani, quo quinque millia ingenuorum publico sumptu
alebantur et iustituebantur, incrementum liberalitatis ad-
jecit 3); Museo Alexandrine viros fama nobiles adscri-
psit ; Athenis praeter multas aedes gymnasium et bibli-
othecam aedificavit s); neque minora perfecit Romae, ubi
ludum ingenuarum artium constituit Athenaeum lt;5). Ipse
Graecis moribus et doctrinis imbutus'''), unde Graeculus
appellatus est, familiari consuetudine utebatur gram-

Î) Digest, lib. XXVII, de Excusat. VI § 8, qua constitutione immu-
nes erant yvii.-janapx'-^'^, àyopo-jaij.iSi-j, Uptaswüv, èmsraSiuûv, siTwvi'aj,
iXxcMvtcci, zat /tvjTS xpivsLv, ^vjxs Tipscßsxiuv, /xijTS eli tjTpx-rdxv xarce-
Xsysaßcct «xovTKä, //.i2T£ si; äXXr,v «ùroùî ÙTTïjps^îxv iOvur^v yj zaa «Aivjv
èiyayxàtsaôat.

2)nbsp;Philostr. Vit. Soph p. 532 sq. (ed. Kays. Heidelb. 1838, p. 44, 13).

3)nbsp;Ael. Spart. Vit. Hadr. VII, coli. Plin. Paneg. XXVIII.

4)nbsp;Philostr. p. 524 (37, 33), p. 532 (44, 11.)

5)nbsp;Pausan. I. 18 s. f.

6)nbsp;Aurel. Vict. XIV. De Athenaeo cf. Klaus. Gesch. d. Erzieh, p. 353.

7)nbsp;De Hadriani studiis ejusque consuetudine cum viris doetis cf. Ael.
Spart. I s. fin., II, III init., XIV, XV, XVI, XX, XXV, coli. Sext.
Aur. Viet, de Caes. XIV ejusque Epit. XIV et Eeimar. ad Dionis IXIX.
3. p. 1151. De puerili Hadriani aetate Ael. Spart. I. s. fin. : »Imbutusque
impensius Graecis studiis, inquit, ingenio ejiis dc ad ea declinante, ut
a nonnullis Graeculus diceretur.quot; Seriore demum vitae aetate literas La-
tinas eicolere coepit, ut tradit idem III.

maticorum, sophistarum, philosophoruin ; tam versibus
quam soluta oratione promptus, cum illis crebro disputa-
bat atque adeo carminibus vel libris editis certabat.
Infitiari tamen boe nequeas, doctrinae ejus amorem ad
speciem potissimum et jactationem pertinuisse, qua in
omnibus rebus, tam maximis quam minimis, aeque atque
in militia primum se esse gestiebat, quo factum est, ut saepe
viros eximios odiosa obtrectatione prosequeretur ; nec
minus reprebeiidas in eo inane illud studium, quo sin-
gularis videri studebat, obscuros et vetustos scriptores
imitandi eosque optimis fere anteponendi; quibus rebus
haud parum favisse censendus est vitiorum segeti, quae
in •literarum studium irrepserunt. Ipsa tamen illorum
origo et causa repetenda est e mutata prorsus temporum
ratione et indole gentis Graecae, qua discijjlinae libera-
les, eloquentia praesertim et philosophia, mirum quantum
degenerarunt et aliam valut naturam induemnt.

Libertatis amorem simul cum patria amiserant Graeci,
religionis sensum du dum nullum babebant. Qui philo-
sophes se profitebantur, historice et grammatica philoso-
phiam tractabant, hoc maxime agentes, ut antiqua placita
intelligerent, et in his quodammodo viverent. Plerique
igitur incidebant in eclecticismum, saepe etiam placitis e
graeca philosophia ductis notiones admiscabant ex Oriente
petitas; alii totos se tradebant fatili omniaque evertenti
scepticismo. Sed luculantius etiam indolem illius aetatis
rafert eloquentia, mera constans ostentatione, quam nescio
an commode, paritar atque aatatem ipsam, sopkisticam recen-
tiorem dixerim. Quae quidem ras quum proxime ad eum
pertineat, de cujus vita, studiis scriptisque dicturus sum,
digna mihi videtur, de qua paulo diligentius exponam

Eecentior igitur haec sophistica ars cum ea, quam
sectati sunt Socratis aequales, nonnulla habet communia ;
sic ex. gr. versabantur nonnunquam recentiores hi so-
phistae in rebus tractandis judicialibus i), saepius etiam
dissertationum argumenta petebant e philosophia 2) nec
minus ex â^ô^on; vTroêsas^iv 3), iisdemque extemporalis
dicendi facultas laudis fastigium erat ^f).

Discrepantiae autem summa ex ipso fine petenda est,
quem prorsus diversum utrique sibi assequendum propo-
suere. Eloquentiae enim finis primarius est persuadere.
Hinc robur eloquentiae positum est in vi, quam habere
potest in res magnas, a quibus vel singulorum civium
vel rei publicae salus aut utilitas pendeat; hac autem
vi sublata, nulla est hoc nomine digna eloquentia. Hinc
discrimen inter sophisticam antiquam et recentiorem. In
illa maxime conjuncta erat eloquentia cum prudentia
civili; quo factum ut haud parum auctoritate valuerint
sophistae in rebus judicialibus et in civitatis administra-
tione. Contra in recentiore hoc ipsum vetabat imperii

1)nbsp;Cf. Philostrat. p. ,567 (72, 5): rn-i Se IZéav tSiv Xóyav ànoxpSiv xal
TOts hxccvtxBig xoà toïs hmpscfiarshoum, et alibi saepius.

2)nbsp;De his vide infra p. 9 not. 3.

3)nbsp;Vocantur etiam aSo|oj, nzpilo^oi, pauoc, ixtotzoi , mvripui bmbissi;,
Latine infâmes sive inopinabiles materies, quales sunt Laudes Thersitae,
febris quartanae. De utilitate ejusmodi exercitationum ad ingenium ora-
toris acuendum cfF. Isocrates Helenae encom, init., Gellius XVII. 12; de
praeceptis in iis observandis Pronto p. 254 ed. Niebuhr. Varias turn an-
tiquorum turn recentiorum sophistarum ÛTrsfe'trEtî recenset CresoU. Theatr.
rhet. III. 9 (Gronov. Thes. Antiq. 6r. Vol. X).

4)nbsp;Quanti hanc facultatem fecerit Herodes Atticus, testatur Philostr.
p. 536 (47, 27) : quot;H/Ja /usv yvLp roO ocôroaxeScd^ecv fióiUov -fi roS Zticctó;
rs *ai imxitav Soxsh xtL Cif. Vit. Scopeliani Alexandri et prae omni-
bus Polemonis.

status. Pendebant omnia ab arbitrio unius, cujus au-
ctoritati et arbitrio nemo non serviebat ; quae ubi supre-
ma lex est, quis potest esse usus eloquentiae? Sublata
igitur erat disceptatio de rebus publicis, quae quidem
alicujus essent momenti; etiam res judiciales certis fini-
bus erant circumscriptae. Itaque non, ut veteres, elo-
quentiam tractarunt ad persuadend um, sed ipsam propter
se coluerunt tanquara ministram delectationis. Hanc
unice venantes studiose afiectabant orationis elegantiam
et ornatumi); praesertim vero facetias, cincinnos et lusum
verborumS), quaesitum saepe et ineptum, ancupabantur 3).
Tum vocis modulationi studebant, et more Phrygio in
perorationibus cantica interdum adhibebant 4). Porro
oculorum, manuum omnisque corporis motibus multum
studii tribuebant 5). Nec minus cogitationibus, quas
videri subitas volebant, et acute dictis auditorum ani-
mos erigere et intendere studebant 6). Oratoriam igitur
facultatem cum tragica gravitate 7) et comica hilaritate 8)

1)nbsp;X^^ts -nohtixv), Uyos iroh-ruâ;. Cf. PMlostr. p. 599 (98, 1), Lucian.
quom. hist, conscrib. sit. XLIII s. f.

2)nbsp;Philostr. p. 527 (40 , 23).

3)nbsp;Philostr. p. 574 (77, 25), qui locus inde a p. 571 raed. (75, 19)
narrationem continens de Alejandro Athenas profecto, ubi publico diceret
totus conferri meretnr.

4)nbsp;Philostr. p. 491, 589 (13, 18; 90, 2), Jure de hoc more Luci-
anus Rhet. Praec.: *ev Sé tots, inquit, ^itxc xxcpàg eîvxc Soxyj, ndi/rst
^SiaOa xxl ixélog ysKlt;79u. Eundem morem carpit Dio Orat. XXXII
Tipbs P- 382 M. (439 E.).

5)nbsp;Philostr. p. 574 init. (77, 26). Hoc nomine prae aliis insignis ha-
bebatur Polemo.

6)nbsp;Exempla passim affert Philostratus, ubi sophistarum dicendi rationem
adumbrat.

7)nbsp;p. 565, 590 (77, 29; 90, 38). 8) p. 564 (70, 9).

junctam repraesentare conabantur; unde haud ita ab-
surde eorum dieendi ratio (TK^vii^), et auditorium fre-
quens déxrpcv^) appellatur. Quae quum ita sint, recte
hoe sophistarum genus descri])sit Emperius 3) ; //Tametsr,
inquit, interdum caussas agereut, tamen hoe ipso insi-
gnes sunt, quod neque ad certum quoddam literarum
genus, vel vitae aliquem usum, certum denique finem
dieendi facultatem revocabant, ut veteribus sophistis hoe
certe semper fuit propositum, ut persuaderont. Istos
honestum genus Usirionum dixeris, quorum mores quoque
referebantT

Et vero ita semper fere eos videmus disserentes vel
declamantes. Neque aliam ob caussam longinquas saepe
civitates adibant^-), nisi quod nonnunquam eloquentiae
certamina ibi edebantur, quae haud raro auditorum ani-
mos partium studio incendebant, et litibus ansam prae-
bebant. Quam avide ubivis audirentur fama incljti
sophistae, unum abimde docet Hadriani sophistae exem-
plum, quod legitur apud Philostr. p. 589 (90,5.)

Latissime igitur quum pateret campus, in quo ex-
spatiarentur sophistae, necesse erat, ut tirones haud
paucos annos 5) diversissimis progymnasmatum generi-

1)nbsp;Philostr. p. 537, 595. Cff. qaae aimotavit Kayserus ad ed. suae
p. 48, 7; 94, 29.

2)nbsp;Vid. omnino Cresoll. 1. I. III. 12. 3) Opusc. II. p. 23 in not.

4)nbsp;Cff. omnino vitae Polemonis, Herodis Attici, Philagri, Alesandri
Peloplatonis. De Ptolemaeo, qui permultos populos et civitates adiit, dicit
Philostr. p. 596 (95. 25): amp;aTizp ènl Xocjzi:poi èx^p^oczo; tüs Sivis,

rèc a(7Tj].

5)nbsp;Philostr. p. 542 (53, 22) de Polemone : 'EreXsùra: fickv, inquit, napà
Tà H xai wtvtvixavra iV»), ro Sk fUrpov r^s i,hxias touto raij /ùv ôiXXcc{t

bus 1) assidue exercerentur in sophistarum scholis. Has
vero priusquam adirent, postulabatur ut callerent gram-
maticam 3), ut legendis et interpretandis optimis scripto-
ribus Graecae linguae interiorem notitiam sibi compa-
rassent, et. quod ante omnia postulabatur, ut ne aliis
nisi probatis uterentur vocabnlis.

Atque quum jam eo pervenissent, ut de nuntiatis ar-
gumentis prompte, de propositis ex tempore dicere pos-
sent, assiduis tamen utebantur exercitationibus, ne fa-
cultatem magno labore partam amitterent 3).

Publica sophistarum professio praecipue versabatur in
tractandis i/,eKsTO!,iq et diaXé^mv Utrumque genus
sTrihi^iq amplectebatur 5). Mehkyiv eam declamationem

iTHarvj/j-xts yfipu? âpxh, ffOfiffTvJ 3s vsànjs ére (leg. ii^ri)' yfip«axou(7lt;x yxp
riSs iTiurnp-n sOflxv âpTWU.

1)nbsp;Quae et qualia fuerint, tradunt imprimis Hermogenes, ApMhonius,
Theon, quorum Aptthonius Progymn. I. init. studium philosophiae requirit.
Cf. omnino Westerm. Gesch. d. Bereds. I. p. 265.

2)nbsp;Multis locis Philostr. in \^it. Soph, commémorât, quibus magistris
in stadiis grammaticis usi sint sophistae. Cf. e. g. p. 592 (92, 7), ubi
indicat, quatenus Pollux fuerit ówatSsuTÓ; et izsnaiSsupE-jos simul. Puritatem
illam dictionis ut assequerentur, variorum adhibebant librorum appa-
ratum, quales Philostratus p. 565 (70, 30) ab Herode, et p. 581 (83, 33)
ab Aristide, twv nxXxicüv s. rdv sUoyipav admodum studioso, confectos ait,
quique Collectaneorum et Onomasticorum nomine plurimi ea aetate prodierunt.

3)nbsp;Cff. p. 569 et 529 init., p. 583 med. fere (70, 21 ; 41, 31 ; 85, 20).

4)nbsp;Saepius Philostratus psXsTxa Stxis'^n; opponit. Cff. e. g. p. 604

(101, 18) et p. 619 (112, 36). Maxima orationum sophisticarum varietas

in scriptis Libanii superest.

5)nbsp;Philostrat. p. 579 (81, 32 sq.), p. 619 (112,10) et p. 626 (117, 32).
De èmhi^sct Cresollius agit 1. 1. III. 7 sqq., quamquam erravit in eo, quod

pro teriio orationum genere illas habuit, quum, ut ait Emperius (1.1. p. 24)
et p^eiéTYi et SiâAsfiî possit esse èniht^ts. Quod enim ipsum nomen
indicat, arti probandae et ostentandae inservit im'Sjiftj.

dicebant, cujus argumentum vel prorsus erat commenti-
cium, vel (quod quidem [j^sKarm genus splendidissimum
censebatiir) pertinebat ad historiam, sive fidem histori-
cam servarent sive eam orationis ornatui accommodaient
sive tandem orationes ab antiquis habitas suo modo re-
coquerent i). Itaque orator res praeteritas tanquam prae-
sentes, fictas tauquam veras et vivantes, personas ipsas
accommodatas rebus quasi in scena proponebat; quibus
omnibus couvenienter et agebat et dicebat. In his autem
f/.£Ä£TCiig, praesertim si subito dicendum esset de argumento
ex historia petito, luculentissime cernebatur et dijudica-
batur sophistae peritia atque dicendi facultas. MsXstSsv
varias esse potuisse species sponte patet; sed omnium
haec erat nota communis, ut versarentur in rebus fictis
vel praeteritis. Contrarium locum habebat in S/izAiÇftr/.

//Dialexis 3) enim semper ad rem et veritatem et prae-
sentem aliqucm vel dicentis vel auditorum usum refertur,
sive illi hortandi sunt aut moneudi, sive docendi aut de-
docendi, sive laudandi aut vituperandi ficta vero vel
ex antiquis temporibus recocta argumenta prorsus exclusa
sunt.quot; Saepius etiam hoc orationum genus versabatur in lau-
dibus singulorum hominum, praecipue nobilium virorum,
magistratuum, principum; nonnunquam etiam sophistae

1)nbsp;Horum generum exempla suppeditat Philostr. p. 619 (112, 16),
p. 538 (48, 26), p. 514 (28, 20).

2)nbsp;Ut sunt varii äydvs? s. causae judiciales et aofcsTixai Lnodiaeiç:
saepius enim /üsAsVat per excellentiam bmOéasn appellantur, vel el; óvo/ia
ùnodiseis, causae finitae.

3)nbsp;Emperius 1. 1. p. 24.

4)nbsp;Ad varia lialé^suv genera, paucis exceptis, pertinent pleraeque ora-
tiones Dionis Chrysostomi.

aemulos carpebant vel laudabant mhscKs^etnv i), etquodraro
omittebant, ut auditorum benevolentiam sibi compararent
laudes in illis celebrabant civitatum^], ad quas dicendi
causa devenisseut; prae ceteris autem inter lixxé^sig
insignis erat dissertatio 3), cujus argumentum e philoso-
phia erat petitum, Argumenti ratio ipsa causa fuit
cur hizXs^sig sedatius plerumque procederent , siquidem
in illis non ita histrionum partes agebant sophistae ut
in [xs'Asrmq fieri solebat.

Alia praeterea erant literarum genera, quae quamquam
ab oratoria facultate recedunt, ad sophisticam tamen
pertinebant, et ad scholae usum referenda sunt, ut epi-
stolae et fabulae eroticae. E quibus omnibus satis appa-
ret, talem artem cum diversissimis progymnasmatum et
exercitationum generibus, si praesertim conjungeretur
cum philosophiae studio, quale supra indicavi, neces-
sario peperisse polymathiam illam et doctrinae ostenta-
tionem, quae propria fuit ejus saeculi.

Ilaec universe monenda videbantur, quo rectius foret
nobis de I'avorino judicium, quem qui cognorit, eum
multum profecisse puto ad aetatem illam cognoscendam,
quippe cujus imaginem ille referat satis vi vide expressam.

1)nbsp;PMlostr. p. 537, 594 (48, 5; 94, 17).

2)nbsp;Philostr. p. 579, 572 init. (81, 30; 75, 37). Idem tamen indi-
gmim judicarunt Polemo et Hadrianus, quiiin (liceüdi causa Athenas ve-
nissent. Vid. p. 535 ct 587. (46, 7; 88, 2).

3)nbsp;Nonnunquam etiam dicuntur Oiuuî vel SïTixai bmUsui vel Bitivià.
Tôiv xoipioiv, causae infinitae. Cff. quae annota vit Kayser ad ed. suae
pagg. 5, 6; 79, 26; 90, 40. Quae supersunt Maximi Tyrii-orationes,
ad unam omnes ad dissertationes philosophas pertinent.

4)nbsp;Philostr. II. p. 568 (72, 25).

CAPUT I.

FAVORINI VITA.

Tavorino i) quae fuerit patria, certis testimoniis con-
stat : nam Galium quum dicant ceteri , Pliilostratus
oriundum scribit ex urbe Arelate, ad Ehodanum sita 3),
quae Eomanis primum fortasse nota bello a C. Julio
Caesare in Gallia gesto , Eomana colonia facta est

1)nbsp;Est taec Latina hujus nominis scribendi ratio, quam ut credo esse
verissimam, ita sequor. Confirmât eam inseriptio pertinens ad tempora
Commodi Imperatoris, quae reperitur in Murator. Thesaur. vett. inscr.
Tom. I. p. 243. Adde alteram incertae aetatis, quae exstat in Gruter.
Inscr. antiq. Vol. II. p. 734, 10. Porma PJtavorinus, quae multis
placuit, a Graeco ^aßupivos male ducta est. Cf. Olear. ad Philostr. p.
489. — Porro qui de rebus Favorini scripsere, commemoratos invenio J.
P. Gregorium Comment. II de Phavorino Laub. 1755, 4°, etForshamum
Dissert, de Phavorino, Abo 1789, 4°; sed disputationes ipsae scribenti
mihi ad manus non fuerunt.

2)nbsp;Dio Cass. LXIX. 3; Lucian. Eunuch. VII, ubi Pavorinus non no-
minatur diserte, sed haud dubie indicatur; Gellius N. A. II. 22, ubi
ipse Gallos suos dicit. Alterum locum Gellii, qui est IX. 13, hue referre
nolim.

3)nbsp;1. 1. p. 489 (11, 2). ''Hv TÖV 'eaiispiuv taxarsiv, 'kpsxamp;zou -koxsui,

éni 'H/5£5«vö TTOTa/tw üxtarai. Accedit Suidas v. iaßoipXvos.

4)nbsp;Caesar B. C. I. 36; ex quo loco efficitur, jam tum oppidum haud
ignobile fuisse. Cf. Strab. IV. p. 181.

A. U. 708 1), atque opulentissimis Galliae Narbonensis
urbibus annumeratur 3). Sic, quamvis natione Gallus
Tavoriuus civis Eomanus et haberi voluit et fuisse vi-
detur S). Ceterum quibus parentibus natus, qua condi-
cione usus sit, a nullo traditur. Si quid ex itineribus
conjiciendum quae plura suscepit, ex àp^Upsccg munere
quo functus est in patria, atque omnino e ratione qua
deinde Eomae vixit, fuit ei res domestica satis lauta et
ampla. Sed hue infra paucis erit redeundum.

Corpore Tavorinus fuit ambiguae naturae ; hcpv^ç èréz-
ôy,, ut ait Philostratus, kc^nbsp;Atque hoc vel

ejus figura indicabat; ut enim soient esse ejusmodi ho-
mines, imberbis fuit, etiam quum senesceret, vocisque
sonus acutus, tenuis et intensus^). Quum igitur Demo-
nactem philosophum aliquando rogaret Favorinus 6), quam
philosophorum scholam praeferret, respondit ille //Quis

1)nbsp;Suet. Vit. Tib. IV. „Pater Tiberii _ ad deducendas in Galliam
colomas, m queis Narbo et Arelate erant, missus est.quot;

2)nbsp;Pompon. Mel. II. 5. 2. Universe de Arelate s. Arelato cf. Forbiger
Handb. d. ait. Geogr. III. p. 184 sq,

3)nbsp;Haec certe verba Favorino Gellius tribuit IV. 1.. „Haec ego cum
pWlosophiae me dedissem, non insuper tamen habui discere : quoniam
civibus Komanis Latine loquentibus rem non suo vocabulo demonstrare non
minus turpe esset, quam hominem non suo nomine appellare.quot; Atque
hunc locum puto esse pro multis aliis ; quocirca non urgebo, quod saepius

Gellius dicit Favorinus nosier, memor eorum quae alibi apud Gellium legun-

tur, I. 10 anti^ui viri nostri, III. 1 noster Prohns, XII. 1 nosterMaro
XVII. 10 ille Graecus (Pindarus), at Mc noster (Maro). Non urgebo '
inquam; ideo etiam, quod in his testimoniis non masimam vim inesse
patet comparant! locam Gellü supra laudatum, nostri Qalli)

4) Philostr. p. 489 (11, 4), qui tamen suum illud à,-,lpàBr{k,i mox per-
mutât nomine ^wya^j, ut indicant verba wsttsys pü^m ztI. Cf Polem
nis Physiogn. (ed. Rom.) p. 89.nbsp;5) Luciaii. Demon. XIH.

tibi dixit, me esse philosophum ?quot; et abiens suavissime
coepit subridere. . Sciscitanti autem Favorino, quid ri-
deret, non illepide Demonax: TsXotov ßoi slvai e^o^ev,
inquit, s'l trv ärrh rod Tréyccvog x^ioTg xplvsa-êoii rcvg (piKc-
otuTog TTCi^yccvoi ovz s^uv. Nec minus jocose
alio tempore idem Favorinum lusit. Qui quum ex eo
quaereret, quos apparatus Habens a pueris ad philo-
sophiam accessisset cpxsTg, respondit Demonax i). Quid
mirabimur, adversaries Favoriui, praecipue philosophos
Stoicos et Cyuicos, naturae illud vitium, quo per lu-
dibrium £vvcux,oig eum annumerabant, retulisse ad
quaesitum et compositum ejus dicendi genus, quod ut
effemiuatum carpebant?

Quo loco Favorinus primum adolescens literis studue-
rit, non constat. Haud improbabile quidem, fuisse olim Are-
late scbolas rlietorum^), sed admodum dubito , an Tra-
jani et Hadriani temporibus talis ibi fuerit publica in-
stitutio, quae iis, qui literis non leviter tincti esse vellent,
sed doctrinam appeterent exquisitiorem, sufficerent Qui
autem reputaverit, qua doctrinae laude et du dura ante et

1)nbsp;1. 1. XII.

2)nbsp;Philostrat. p. 541 (52, 4), Lucian. Eunuch. VII; sed hue infra erit
redeundum, qnum de genere ejus dicendi videbimus.

3)nbsp;Hoc saltem es Strab. IV. p. 181 efficere licet, ubi de Gallia Nar-
bonensi agens vim indicat, quam in Gallorum ingenii cultum et literarum
studium habuit Massilia.

4)nbsp;Sic ut sentiam, facit imprimis omnium scriptorum, qui de Arelate
retulerunt vel, ut Prudentius, laudea ejus praedicarunt, altum silentium.
Quae posterioribus temporibus, saeculo maxime VI, auspice B. Caesario,
ibi floruit schola Christiana, hue non pertinet; fuit enim schola cathedralis,
cujus origo cum ipsa aedis cathedralis constitutione cohaeret. Cf. Hist. litt,
de Prance Tom. III. p. 23.

tum vicina floruerit Massilia, ut non tantum Eoma in hanc
seäem ac nagistraw, stucliornm proficiscerentur adolescen-
tes 1), sed aliunde etiam illuc convenirent facile et proba-
biliter , opinor, inde mecum efficiet, Arelatensem quoque
civem Eavorinum eodem consilio Massiliam commigrasse.
Idem vero ut postea juris se peritissimam probavit, ita, qnod
fuit iis temporibus more receptum 3), Eomam mio-rasse
videtur, ut huic disciplinae operam navaret. Et sie
quidem intelligitur, unde potissimum Eavorinus, quum
Graecarum literarum esset studiosissimus, Latinis quoque
fuerit doctissime eruditus. Eomae item verisimile est
primum ab eo auditum esse Dionem Chrysostomum, no-
bilem sophistam et philosophum, quem praeceptorem sibi
fuisse ipse professus est apud Hadriannm Imperatorem 5),
licet ab ejusdem disciplina ita descivisse dicatur, nt
qui nunquam audivisset 6). Eeraotus enim erat Dio a jacta-
bundo illo dicendi genere, cui favebat Eavorinus; alienus
quoque a philosophandi ratione, quae versatur in rerum

1)nbsp;De Agricola Tacitus IV: »Statim parvnlus, inquit, sedem ac ma-
gistram studiorum Massiliam habuit, locum Graeca comitate et provinoiali
parsimonia mixtum ac bene compositum.quot; Universe de Massilia Strabo
testatur IV. p. 181 : quot;Ev ys räi TzApo-JTt xcù toù; y-JupipurÙTou; 'Pco/taiuv
■nénsixev, «ävrl cijj d; 'Aöïjvas ämStipix;, èxSLlTS ^OCTÔcvnbsp;OVTCCÇ.
Cf. Cicero pro Flacco XXVI.

2)nbsp;Prae aliis Lucianum commemoro, qui aetate paulo quidem posterior,
sed t«men suppar Favorino fuit. Illum enim Massiliae rhetorica docenda
quaestum fecisse, jure efficiunt ex lib. Pro mere. coud. XV et Bis accus. XXVII.

3)nbsp;Schlosser, Gesch. d. a. Welt III. 4. p. 192.

4)nbsp;Dio Chrysostomus post complurium annorum exilium, quum Domi-
tianus esset occisus, Eomam revertit, eoque post parvam in patria

pictv iterum rediit.

5)nbsp;Philostr. p. 490 (11, 30), Dio Cass. LXIX. 3.

6)nbsp;Philostr. p. 491 (13, 20).

contemplatione, sed ad Stoicam proxime accedens, placita
sua imprimis ad vitae usum accommodabat. Epicteti
philosophi auditorem fuisse i) Eavorinum, etsi alErmare
nolim, negare tamen vereor, quamvis postea contra illum
scripserit.

Relicta deinde Eoina, Favorinus varia et longinqua
itinera suscepisse videtur, quae cum ejus studiis philo-
sophis et sophisticis arctissime cohaerent. In Graecia
enim illum disputantem offendimus inter Plutarchi fami-
liares 2), quem summum virum, per praeceptorem Die-
nern 3) vel aliunde sibi cognitum, quantopere admiratus
sit Eavorinus, vel inde patet, quod non solum librum
quendam suum Plutarchi nomine inscripsit, sed aemulari
quoque eum studuit et librorum numero aequiparare

Pavorinum Plutarchus quum laudet bonorifice tum
quanti fecerit deperdita ad Pavorinum epistola Uep) CpûJizg,
quam commémorât in indice Lamprias, atque opus Usp)
tov TrpccTOu -^vxpov Pavorino dedicatura, luculenter pro-
bant. Athenis etiam commoratus est Pavorinus, ibique
fortasse ob eloquentiae laudem 6) tantopere Atheniensium
gratiam sibi conciliavit, ut statuam aeneam ipsi posuerint 7),
Plorebant iis temporibus sophistae maxime in Asia
minore, praesertim in lonia, quae erat quasi ßoufTsIov

1) Geil. XVII. 19. 2) Plutarch. Quaest. Conviv. VIII. 8.

3)nbsp;De amicitia quae inter Dionem et Plutarchum intercessit cf. Kayse-
rus 1. 1. p. 174.

4)nbsp;Galeniis nepï épuT-m StSaaxai/as, I. p. 131, 15 (ed. Kays.), Sui-
das v. ^ix^up'lvoi.

5)nbsp;Quaest. Eom. XXVIII, Quaest. Conviv. 1. 1.

6)nbsp;De hoc more clf. Dionis Chrysostomi orationes Corinthiaca et Ehodiaca.

7)nbsp;Philostr. p. 490 (12, 7).

TrsTToKKTpM^). Quid mirum igitur, in haue quoque re-
gionem Favorinum se contulisse? Ibi autem gravis ipsi
couteutio orta est cum Polemone sophistaS), quae qua-
lis fuerit et unde orta, memoriae non proditur. E Phi
lostrato efficere licet, causam repetendam esse ex aemu-
latione, opportunitatem e certamiue sopliistico; litem
denique ipsam haud parum aluisse videtur aemulatioS),
quae erat Smjrnae cum Epheso. Haec enim Eavorini
partibus se adjunxit; Polemonem mirata est Smyrna.
Neque contenta his finibus lis Eomam translata est, ubi
etiam increvit, consulibus et consulum filiis hunc aliis,
aliis illum laudantihus. In hac autem contentione uterque
eorum turpi invidia se vinci passus est, quum alter
alterum couviciis proscinderet. Ipsa enim aemulatio
ut laudabilis est, TÎjg âvôparslizg Cpucmg, ut ait Philo-
stratus, ro Cpi?,0Tißov ây^pcc y,yovfJÂv/,g, ita àtrsKyl^g Koi-
^oplx, xh âKvtôm TÙZV, oÙK àCpii^^iv aMx^v'^^ ov^s rov
ÙTrb t010ótccu iittôutx. Postca tamen, quum conteuderent
inter se Scoj^elianus sophista et Timocrates philosophus,
qua contentione Smyrnaea juventus in duas partes di-
stracta est, utriusque auditor Polemo ïimocratis partes,
secutus est, trxrépx kxküv ccùtov rijg èxvtov ykûtt^g
seque excusans apud illum de maledictis in Eavorimim
collatis, timide cessit atque submisse, ut soient pueri,
qui magistrorum plagas reformidant 4).

Ex Asia redux reliquam vitam Eavorinus Eomae, ubi
domum habebat et bibliothecam s), atque in vicinis locis
degisse videtur 6). Consuetudine familiari ibi usus est

1) 1. 1. p. 516 (31, 3). 3) p. 490 (12, 23). 8) p. 531 (43 17)
4) Philostr. p. 536 (47, 17). 5) p. 490 (12, 17).
6) GeU. m. 1, XVII. 10.

virorum et dignitate et eruditione principum, quorum
nonnulli, ut Fronto i) et Sextus Caecilius jurecon-
sultus 2), ipsi doctrina praestabant, plerique, in his
A. Gellius et alii bene multi, quorum nomina non prodita
sunt 3), nec philosophiam aliamve disciplinam profite-
bantur, neque alios docendi causa his studiis vaca-
bant, sed ut homines liberaliter educati, literas tracta-
bant. Hi quotidianam Favorini consuetudinem sectaban-
tur, ut ex iis quae diceret faceretque proficerent,
//Cum Favorino, scribit Gellius Romae dies ple-
rumque totos eramus, tenebatque animos nostros homo
ille fandi dulcissimus atque eum, quoquo iret, prose-
quebamur: ita sermonibus usquequaque amoenissimis de-
mulcebat.quot; übivis etiam Favorinum cum sectatoribus
disputantem ofiendimus: apud mensam 5), ubi semper fere
servus assistens vel Graecarum aliquid literarum velLa-
tinarum praelegebat; in ambulatione 6), quando aut lege-
batur aliquid inter ambulandum, aut inscriptio vel aHa
quaedam res disputandi ansam praebebat; quin comitabantur
eum, quum amicum aliquem viseret 7) vel ad salutandum
Caesarem iret 8). Etenim //Favorinus sermones in genus
communes a rebus parvis et frigidis abducebat ad ea, quae
magis utile esset audire ac discere, non allata extrin-
secus, non per ostentationem, sed indidem nata acce-
ptaque 9).quot; In hac autem iiterata consuetudine lO) Favo-

1) Geil. II. 26.nbsp;2) XX. 1.

3) Cff. eï. gr. III. 1. 5, 7; XII. I; XIII. 24. 2; XVII. 10; XVIII 1.

S) II. 22. 1; III. 19. 1.

6)nbsp;III. 1. 1 ; XIII. 24 ; XVIII. I. 1.

7)nbsp;II. 26; XII. 1; XVI. 3. 8) IV. I; XX. I. 9) IV 1 19
10) E Geil. XII. 1 et XVI. 3 conjicias. Favorinum in consuetudine

rinum agnoscimus immensae doctrinae hominem, sed
eundem perquam urbanum et facetum, • qui quLvis
haud immunis a jactabunda ostentatione, quam interdum
in disceptationibus etiam ad ras minutioras adhibuit
plerumque tamen phiiosfephum se probabat, qui nec in-
quirere nec discere supersedaret.

Idem etiam publice Romae declamitavit i). In hig
vero daclamationibus mirum quam jactabundum sophi-
stam se praestitit, ut qui omni apparatu sophistico
auditorum animos delectare et demulcere studeret. Nec
frustra illum in hoe elaborassa infra videbimus. Praeterea
scholam aperuit, in qua et rhetoricam tradidit et philo-
sophiam. Puerunt etiam, si quid video, in usum di-
scipulorum conscripti a Pavorino libri, qui a Galano lau-
danturS). Quae res quomodo ai cesserit, hinc facile
efiScimus, quod qui nobilioribus illius temporis sophistis
annumerantur Herodes Atticus et Alexander ó Ui^Ao-
TTXXTCOV^), e Pavorini disciplina profecti esse dicun-
tur. Adde quod Quadratum rov ZiroiTOv'^) et Alexandri-
num Dametrium 7) in dicendo Pavorini methodum secutos
ferunt. Verum age, veteris illius sententiae mem ores ,

Noscitur ex sociis qui non cognoscitur ex se
paucis de bis Pavorini discipulis videamus.

familiari, quoties non esset sermo de Uteris Latinis, Graeca lingua usum
esse.

1)nbsp;Philostr. p. 491 (13, 12); GeU. IX. 8. 4; XIV. 1; XVIL 12.

2)nbsp;Philostr. 1. 1.

3)nbsp;Galen. Uspi àpiszm MaaxaUxs I, coll. III et V.

4)nbsp;Philostr. p. 490, 564 (12, 12; 70, 1); Suidas in voce.

5)nbsp;p. 576 (79, 14). 6) p. 576 (79, 26) itique Kays.

7) Galen, n^^si toû Tipoyiymsxecv V (Part. III. p. 455. ed. Basil.)

3

Omnium igitur quotquot habuit alumnorum nemo fuit
Tavorino carior Herode Attico, quem a. C. 143 Con-
sulemi) in praeceptoribus habuerunt L. Yerus et M.
Aurelius 2). Pavorinum Herodes non tantum magistri loco

habuit, sed patris instar coluit et dilexit. nsVf 0-5 Ucc,_

sic ad eum ahquando scripsit,nbsp;^tÔts lt;tov trspiksi^co

to fftoym] Vicissim Herodem Pavorinus tanto amore com-
plexus est, ut illum bibliothecae et domus, quam Ro-
mae possidebat, et Autolecythi servi heredem scripserit 3).
Cura Herode Attico Athenis in certamen sophisticum
descendit alter ille, quem modo nominavi, Pavo-
rini discipulus, 0 nj^AcTAirav dictus, Alexander Se-
leucensis. Actum certamen illud est circa annum
170 5), quum Alexander M. Aurelio ab epistolis in
Pannoniam ad Imperatorem proficiscebatur. Laudes ejus,
quum magnopere a Philostrato sint praedicatae, tum
ex hoc certamine eximiae fuerunt et singulares; id quod
patet ex admiratione Athenieusium, ro ewx^MV ejus
imprimis laudantium, maxime vero ex honore, quem
datis magnificis donis contulisse in illum fertur ipsius
aemulus Herodes. Puit autem Alexander ut qui maxime
gerraanus Pavorini discipulus in arte rhetorica. Quum
enim a pâtre aegrotante arcessitus semidoctus a praece-
ptore Hiony^sio discessisset, (^oißccplvou yv-yitTicarücrx mpo-

1)nbsp;Kays, adnbsp;p. 288.

2)nbsp;Dio Cass. LXXf; 35; Capitol. Vero II.

3)nbsp;Philostr. p. 490 (12, 13). Autolecythum ait Philostratus 1.1. fuisse
natione Indum et admodum uigrum, Herodi autem atque Favorino in
deliciis, quod Attica Indicis miscens compotantes eos recrearet, :T£7T;a-
wi/ievip T^ yXÜTTf ßxpßxpi^av.

4)nbsp;p. 571 (75. 25). 5) Clinton 1. 1. p. 165.

àuccTO, Traf o5 ßäKirrrx km tgt;^v äpxv rov gt;Jyou h^rmsv l).
Idem vero, philosophiae studium si spectes, multo minus
e disciplina Favorini profecisse videtur. Veri enim haud
ita dissimile est, quod Bruckerus suspicatur 3), Alexan-
dro YlyiKù77}.àTC»voq cognomen inditum fuisse, quod quum
philosophiae Platonicae amorem in Pavorini schola im-
bibisset, minus eleganter pliilosopharetur quam declamaret.

Eest at dicam ut de Quadrato ranbsp;ei de Demetrio

Alexandrino, quorum ille fuisse videtur L. Statius Qua-
dratus, qui a. C. 142. Eufini in consulatu collega 3) postea
Proconsulatu in Asia functus est. Ut rhetoris et so-
phistae mentionem ejus fecit Aristides 4). A Philostrato,
qui eum Vari Pergaei praeceptorem fuisse tradit, com-
memoratur tanquam àmaxe^ià^av rh ôsrizàg vTToêksig
xoii.TOv ^üißccpho'j rpoTTOv (7o0i(rT£ucou^^). Denique qui De-
metrius 'AÂs^ûiu^psbg laudatur a Galeno, srcJpog ^xßccpi-
yov,nbsp;Ksyav hâ^jr-^g ^fjjpxg sig roi 7rpoßxÄÄ0y.£ya

JC^rà Tgt;:v \lU-j rng ^cißxpivou xk^eccg, quidni fuisse
eum putemus Demoirium, quem Diogenes Laertius Alex-
andriae degisse tradit? Tkzvotg p-^ropixàg scripsit, atque
opus rhetoricum m/j} Ipy^^usloig, quod falso alii Phalereo
Demetrio tribuerunt, Alexandrino multi adjudicarunt 6),
Jam ad Favorinum ipsum redeo. Hunc ut Eomanorum
principes viri magnopere colebant ejusque consuetudine
admodum delectabantur, ita non minus in honore habuit

1)nbsp;PHlostr. p. 576 (79, 14).

2)nbsp;Hist. Philos. II. p. 169. Cf. Philostr. p. 573 (77, 5).

3)nbsp;Clinton 1. I. p. 130.

4)nbsp;Cif. Kays, ad Philostr. p. 331 sq.; Westermann 1. 1. I. p_ 214

5)nbsp;p. 576 (79, 25).

6)nbsp;Diog. Laert. V. § 84, ubi vid. Menag. Cf. Westermann 1. ], j. p. 218

Hadrianus Imperator. //In summa familiaritate, inquit
Spartianus 1), Epictetum et Heliodorum philosophos, et
(ne nominatim de omnibus dicam) grammaticos, rhetores,
musicos, geometras, pictores, astrologes habuit: prae
ceteris (ut multi asserunt) eminente Eavorino.quot; In dis-
putationibus, quas cum Imperatore habebat, Eavorinus
prudentissime sibi cavebat ab invida ejus indole, qua
Hadrianus, quum sibi ipse plurimum placeret, supra
omnes sapera volebat 3). Objurgantibus aliquaudo amicis,
quod male cedere Hadriane videretur de verbo, qu.od
idonei scriptores usurpassent, faceta respondit, dicens:
//Non recte suadetis, familiares, qui non patimini me
doctiorem omnibus credere illum, qui habet triginta
legiones 3).quot; Val sic tamen multum abfuit, ut abjectas
adulatoris partes coram Hadriano Eavoriuus ageret, quippe
qui, qua erat urbanitate, temporis et personae rationem
haberet. Sic, ut hoc utar, aliquando eo usque processit,
ut ipsi Imperatori tecte quidem, admodum festive tamen
illuderet. 'Apxiepshq^) enim creatus ek rà, oim itàrpix
Eavorinus, philosophum publicis muneribus immunem esse
contendans, ad principem provoca vit Cum autem Hadri-

1) Hadrian. XVI. 2) Cf. Prooem. p. 2.

3)nbsp;Spartian. Hadr. XV.

4)nbsp;De dpx^spsa; mnnere, quod magna impensa requirebat, off. Kays, ad
Philostr. 1. 1. p. 489 (11, 23) et imprimis Marquardt, Köm. Alterth,
III. I. p. 269 sqq.

6) De his privilegiis cf. Prooem p. 2. Erat arhitrium penes Imperato-
rem, si quis ad munus aliquod obeundum a civibus creatus esset. Cf. ex.
gr. Philostr. p. 622, (114, 25), ubi Philiscus ab Antonino Caracalla ad
munus obeundum condemnatus esse dicitur, quum tamen postea idem Im-
perator XsirmpyiSiv ctTeXslav concederet Philostrato Lemnio.

a —

anom paratum animadvertisset ad ferendam adversus se
seitentiam, p^rinde ac si non esset philosophas, par
p,ri referens, sententiam laturum hoc fere modo ante-
veitif .Vidi in somnis, inquit, Imperator, quod te
oelatum nolo. Adstans enim me admonebat de caussa
Dio praeceptor, nos non nobis solum natos sed efam
patriae. Itaque accipio sacerdotinm, Imperator, et prae-
Lori meo morem gero 9.quot; Quae tota res quum ex-
plLda sit e moribus Hadriani, quippe qugt; v,ns doct,s
nequaquam faeilis^) per ejusmodi lusus tempus fallore
:lum,ue a ouris publicis relaxare studeret, Athen,ens,-
1 ion e alia visa est. Quid en,m? Aud,ta r,xa, quae
Hadriane cum Tavorino tuerat, coneursu pr-cpue ma-
gistratuum facto, statuam hujus aeneam ut bom.n s Im
e,atori intestissimi, deiecerunt. Qua ta--nbsp;^

n,hil commotus Pavorinus: quot;Po«-.

fuisset statua aenea ab Athéniens,bus pr,var. quam b,bere

™Quam si- fortnuam suam respiciens sive pudeutiam
„„„a Imperatoris iraeundi consuetudine usus prae atos
quot;ne peJculo cum eo altercari sibi liceret, haeo tna de
e paradoxa praedicare Favorinus solebat: .Quod Gallu
oJecum refcrret, quod spado adulteni accusaretur, quod
r iperatore dissentiret et viveret tamen. Pavor-nus
quamvisnbsp;adeo pronus fursse trad,tur

r Inltem, ut adulterii reus factus sit a v,ro consula-

non omnino iueredibiles,t,Imperato-

--^ AM ni 23), unde sua collegisse videtur Niceph. Gre-

1)nbsp;Philostr. p- (il.

gor. XV. 5. 6nbsp;^^nbsp;^ ^gg 3).

2)Spartiaa.nbsp;l.l. ^nbsp;5) Philostr, p. 489 (11. 9).
4) Cf. Spartian. 1.1. aV.

rem postremo Favorini fastidio affectum quovis modo
vexare eum coiiatum esse adversarios ejus ipsi antepo-
nendo, vix tamen mihi persuadeo, quod tradit Dio Cas-
siusi), Hadrianum perdere quidem Pavorinum in animo
habuisse, sed ei pepercisse, quod nullam legitimam necis
causam inveniret. Nequaquam enim id quadrat cum
Imperatoris indole, qui, si vehemens odium in aliquem
concepisset, haud ita facile iracundiam cohibere soleret.

Superest ut de aetate qua vixerit Favorinus paulo
dicam diligentius, quam ut repetam, quod vulgo tradunt,
vixisse eum sub Trajano, floruisse praecipue Hadriano
imperanteS). Quum enim Plutarchus libellum Uspl rou
TrpÓTov 4JVZP0V a. c. 106 S) Favorino inscripserit, hinc
quidem probabiliter officias, natum Pavorinum paulo ante
Domitiani principatum, qui incepit ab anno 81, vel hujus
principatus initio. Etiam post annum 143, quo Consulatum
M. Pronto gessit , in vivis fuisse, e Gellio apparet, ubi
se cum Eavorino ivisse refert ad M. ^erontonem Consula-
rem 5). His ^ero paucis omnia, quae quidem certa sint,
contmentur. Nam quod in UunucAo^) Lucianus Eavo-
mum cogitans refert: Kxl r:ç 'Ax^hf^^JiyJ, sv^ov^o,

mde certe parum proficimus, quod libellus ille ante
annum 176 non est editns 7). Hem fere valet in librum

1)nbsp;LXIX. 3. ubi itidem Favorino negatamnbsp;ad hoc grave Ha-
driani odium refert.

2)nbsp;Euseb. Chron. Can. II. p. 383 ed. Mai; Syncell. p. 661 ed. Nie-
buhr; Suidas v. ^ccfi.nbsp;3) Clinton I. 1. p 93

4) Niebuhr. Praef. ad Front, p. 22. 5) II. 26 'init. 6) VII
7) Patet ex Eun. Ill, ubi de salario dicitur annuo, quod M. Aurelium
ab Oriente redeuntem circa a. 176 professoribus constituisse docet ibidem

Galeni Usp) amp;pllt;rrm h'^atry.xXixg, quem scripsit contra
Tavorinum vita jam defunctum i); sed quo tempore
scripserit, ignoramus 2). Quidquid est, quod ex supe-
rioribus colligitur, Pavorinum, quo tempore Eomae 3)
mortuus est, minimum 64 annos natum fuisse, id ita
saltern confirmât Philostratus, ut de eo y^pxaxovri men-
tionem faciat^).

Solanus. Cf. Kayserus Annott. ad Philostr. p. 316 sq. Falsam esse Mas-
soni sententiam, quam ad alterum Lueiani locum Solanus affert, e Ga-
leni Progn. III p. 455 colligi, l'avorinum obiisse ante annum 163, etsi
hoc ipsum negare nolim, verba Galeni legenti continuo appareat. Sermo est
de conventu anatomico, cui praeter alios interfuerit Demetrius Alexandri-
nns, h/^odcç Uyoyj tórns h/Jiipoci x« rà r^ v î S ^ av t^ s 4gt;a/3 co ^ i vou
Xé^eoi?. Velim scire, cur dicere quis xarà rvjv iliocv clarissimi profes-
sons nequeat, nisi hoc ipso mortuo.

1)nbsp;Patet e verbis dnbsp;pro quibus vulgo legitur sXt:ep Ç5v. Illud
rectum videtur et confirmatur loco Lucianeo (Enn. VII), ubi idem scri-
psit Solanus ex edit. Flor, et cod. L., quamvis hanc alteram lectionem

defendere studeat Lehmannus.

2)nbsp;Tantum ex ipso Galeno He/sl àp. SiS. V. constat, hunc commenta-
rium conscriptum esse post divulgates ejusdem Tlspï iniM^sai libros. Quae
enim Ackermannus disputavit in Fabricii Bibl. Graec. ed. Harl. V. p. 399,
dudnm refiitavit Kuhnius in singulari illius libelli editione p. XX,

3)nbsp;Hoc quidem inde conjicio, quod domum ipse Komae habuit. Cf. p. 15.

4)nbsp;Philostr. p. 489 (11, 6).

CAPUT II.

F A VORINI STUDIA.

1. Studia grammatica.

Laudatur Favorini praeter egregiam vel divinum qum-
dam memoriam 1) iroKvy^o'Mio!, kxtx Tcia-oiv irxihalav 2). So-
phista enim et philosophus universam rerum scientiam
complectebatur. Artis sophisticae atque ideo bene di-
cendi imprimis studiosus, omni cura in grammaticam
incubuit, tarn Latinara quam Graecam; neque enim rudis
erat literarum Latinarum neque jurisprudentiae neque
omnino rerum Eomanarum 4). Ipse de studiis suis utri-
usque linguae sic absolvit: //Etiamsi, inquit, opera mihi
princeps et prope omnis in literis disciplinisque Graecis

1) Gell. XIII. 24. 5.nbsp;2) Suidas v.

3)nbsp;A Gellio Pavorinus plerumque ptilosophus cognominatur ; cofitrriii
dicitur a Luciano Demon. XII, qui idem XIII et Eunuch. VII eum inter
philosophos refert. Scrihit de illo Philostr. p. 489 (11 in.) : b/ioiois xsà
4gt;aßmplvov tov pMsopav ^ euyXcarricc ègt; aopurrats ixnpvTxst, quod non mi-
nus expresse indicat Suidas, eum fuisse dicens piXouoplxç /j^sgtqv, ^Topix^
8È èTiiOé/jisvov.

4)nbsp;Geil. XX. 1. 20. »Tu es (sic Favorinum alloquitur Sex. Caecilius
JCtus) unus profecto in nostra memoria non Grajae modo, sed Latinae
quoque rei peritissimus.quot;

^ H.

sumta est: non usque eo tamen infrequens sum vocum
Latinarum, quas subsicivo aut tumultuario studio colo,
ut hanc ignorem mamihiarum interpretationem vulga-
riamquot; i). Nec minus diserte alibi : // Haec, inquit, cum
philosophiae me dedissem, non insuper tamen habui di-
scere : quoniam civibus Romanis latine loquentibus, rem
non suo vocabulo demonstrare, non minus turpe esset,
quam hominem non suo nomine appellarequot; 3). Quum
igitur tantopere curaret, ne rem alia appellaret voce 3)
quam quae probatorum scriptorum auctoritate niteretur,et
bos legebat studiose, et sedulo in verba dubia vel inu-
sitata inquirebat^); qua tamen in re non ita scripto-
rum auctoritati serviendum putabat, ut tropica quadam
figura mutari vocabulum nollet, sed facere id concede-
re^t scite periteque facientibus 5). Qualem verborum de-
lectum qui habiturus sit, is sibi comparaverit necesse
est interiorem linguae notitiam; idem neque in philoso-
phia hospes sit neque in jurisprudentia neque in ulla
omnino disciplina. Tavorino horum nihil admodum de-
fuisse quum ex testimoniis veterum efficias, tum patet
e disputationibus, quas de verborum quorundam usu et
significatione habuisse fertur, quamvis doctrinae et elo-
quentiae affectatio in iisdem ofTendat. De quo diligentius
exponere a re non videtur alienum.

1)nbsp;XIII. 24. 4.

2)nbsp;IV. 1. 18.

4) ni. 16. 19; XIII. 24. 4 sqq.; XVIII. 7. 2. 8; cl. VIII. 14.
B) XIII 24. 31- Memor fuit Horatiani praecepti: (Epist. ad Pis. 47.):
Dixeris egregie, notum si callida verhum
reddiderit junctura novum.

Primum igitur Gellius narrat i), summa cum elegantia
verborum totiusque sermonis comitate et gratia Pavori-
num disputasse de vento lapyge, qui legeretur in car-
mine Latino. Quaesitum est e Pavorino, quis hic
ventus, quibus ex locis spiraret, et quae tam infre-
quentis vocabuli ratio esset: petebatnr item, ut super
ceterorum ventorum nominibus regionibusque ipse docere
vellet, quia vulgo neque de appellationibus eorum, ne-
que de finibus, neque de numero conveniret. His igitur
precibus obsecuturus, ventorum nomina tam Latina quam
Graeca eorumque significationes ex coeli limitibus regi-
onibusque désignât, additis etiam aliorum sententiis. Non-
nulli enim, Homerum secuti, e quatuor regionibus qua-
tuor tantum ventos faciunt, cum ipse, qviia sol nonindi-
dem semper oriatur neqne in eundem semper locum cadat,
octo statuat ventos, ita ut, pro aequinoctiali, solstitiali
et brumali tempore, Oriente et Occidente in tres regiones
partitis, inter primores duos ad Occidentem et Orien-
tera quatuor secundi intersiti sint: alii vero duodecim
faciunt, quatuor tertios insuper in media loca inseren-
tes ad Meridiem et Septentriones. Deinde agit Pavo-
rinus de aliis quibusdam ventis peculiaribus, quos in-
colae in sua qnisque regione fecerunt, vel e locorum
vocabulis in quibus colant, vel ex alia quadam causa
quae ad faciendum vocabulum accidisset, quales sunt
Circius Gallorum, Caecias cujus meminit Aristoteles, et
in carmine laudatus 'Uttv^. Et de hoc quidem vento

1) II. 23. Cf. Apulejas de mundo XIII. in., qui locus vel ab ipso Apu-
lejo e Gellio' descriptus, vel potius glossema librarii est, quod in textum
irrepsit.

ita ille disserit: //lapygiae ipsius ore proficiscentem
quasi finibus Apuli eodem, quo ipsi sunt, nomine
Lv-em dicunt. Eum esse propemodum Caumm existi-
mo nam et est occidentalis, et videtur exadversnm
flare Itaque VirgiHn« Cleopatram e navali proeho m Ae-
gyptum fugientem vento lapyge ferri ait. Eqnum quoque
tpnlum, eodem quo ventnm vocabulo, lapygem appel-

iavitquot; Denique disputationembis verbis concludit: .Prae-
ter hos, quos dixi, sunt alii plurifariam venti commen-
ticii et suae quisque regionis indigenae, ut est Horatianus
quoque ille Atahulus, quos ipse quoque exsecuturus fui;
addidissemque eos qui Btesiae et Proäroni appelhtan-
tur, qui certo tempore anni, cum cams oritur, ex
alia atque alia parte coeli spirant: rationesque omnium
vocabulorum, quoniam plus paulo adbibi, efludissem
nisi multa jam prorsus, omnibus vobis reticentibus, verba

fecissem, quasi fieret a menbsp;.

ctat saue haec disquisitio rem physicam, sed refern non
minus ad grammaticam potest, quippe quae a vetnsto
carmine exorsa, hnjus interpretandi causa institnta esset.

Admodum libenter Pavorinus in illos grammatistas
• invehebatur, qui res ipsas prorsus négligentes magna
doctrinae ostentatione de minutiis grammaticis anxie
dissererent. .Pavorinus, inquit Gellius, sermones m
genus communes a rebus parvis et frigidis abducebat ad
1 quae magis utile esset audire ac discere, non allata
extrinsecus,°non per ostentationem, sed indidem nata
cce taquei) quot; Lepidissime aliquando ejusmodi gramma-
tisTaL redarguit, qui cum arduis superciliis vocisque

1) IV. 1. 19-

et vultus gravitate composita, tanquam interpres et
arbiter Sibyllae oraculorum scholica quaedam nugalia
ostentabat de variis generibus et flexionibus vocis pe-
niis 1). //Amabo te, inquit, magister, quidquid est
nomen tibi, abunde multa docuisti, quae quidem iguo-
rabamus et scire haud sane postulabamus. Quid enim
refert mea ejusque quicum loquor, quo genere penum
dicam, aut in quas extremas literas declinem, si nemo
id non nimis barbare fecerit? Sed hoc plane iudigeo
addiscere, quid sit penus, et quo sensu id vocabulum
dicatur, ne rem cotidiani usus, tanquam qui iu venali-
bus Latiue loqui coeptant, alia quam oportet voce ap-
pellem.quot; Acriter deinde jFavorinus subtili et dialectica
percunctatione grammatistam urget, scientiam ejus So-
craticum in modum tentans; neque ab eo postulat, quod
fecerat ille, u.t speciem aliquam de penu dicat, sed ut
genere proposito et differentiis appositis definiat, quid
sit penus? In angustias compulsus ostentator voce jam
molli atque demissa perhibet, //se philosophias non didi-
cisse nec discere appetivisse.quot; Et sane difficilis erat
quaestio, quae ad grammaticam aeque atque ad jurispru-
dentiam pertinebat, quamque nec illi quidem vete-
ris jiiris magistri, ut Q. Scaevola, cujus definitionem
afiert Eavorinus, défini visse satis recte existimabantur.
Nec tamen ejusmodi inquisition es a grammatico prae-
termittendas esse censebat Eavorinus. //Scire, inquit
ridens, quid penus sit^), non ex nostra magis est phi-
losophia quam ex grammatica tua. Meministi enim,

1)nbsp;IV. 1. 1. cl. VIII. 14.

2)nbsp;In transitu moneo, penum videri esse idem quod xtptm-

credo, quaeri solitum, quid Virgilius dixerit, penum in-
struere vel longam vel longo ordine.quot;

Similiter alio loco apud Gellium diligenter quaerit de
inscriptione, quae erat in fastigiis fori Trajani, ex ma-
nvhieis 1). Bespuit Favorinus vulgarem interpretationem,
qua manubiae dicantur esse praeda. Haec enim duo
verba si idem significarent, neque aliqua parte disside-
rent M. Tullius, verborum homo diligentissimus, in
oratione de lege agraria contra Eullum, inani et illepida
geminatione junxisset manubias et praedam. Non autem
oratoria quadam figura haec verba sunt posita : nam
neque ornatius fit additis w.amUis, neque exaggeratius
modulatiusve. Quod ipsum demonstrat porro ampla dis-
putatione, in qua eruditionem ejus et dicendi facultatem
omnino mireris licet, doctrinae tamen ostentationem vix
laudaveris. Memoriter enim multos dicit locos complu-
rium scriptorum tarn Latinorum quam Graecorum, qui
verborum coacervationibus usi sint per figuras oratorias;
quae tamen exempla in locum Ciceronis non quadrent.
Denique res hue redit, ut praeda dicantur corpora ipsa
rerum quae capta sunt; manubiae vero i^ecunia, a Quaes-
tore e venditione praedae redacta. Utrumque ergo dixit
H. Tullius cumulandae invidiae gratia, Decemviros abla-
turos persecuturosque et praedam quae nondum esset
venundata, et pecuniam quae ex venditione praedae per-
cepta esset. Itaque inscriptio ex manubieis declarat e
pecunia praedaticia haec facta comparataque esse.

Pepererat sibi hanc tantam ille Latinae linguae et
Graecae peritiam non solum assidua optimi cuj usque

1) XIII. 34.

scriptoris lectione et studio iiidefesso, sed etiam eo quod
fontes imprimis sectatus, nec rivulos quidem negligebat.
Etenim commentarios et libres rerum verborumque vete-
rum diligenter versabat i). Quin et ipse ejusmodi adver-
saria coniiciebat et verba colligebat Graeca et Latina, quae
communi quidem usu loquentium usurparentur, attamen
adulterina et barbara esseut neque in veterum libris repe-
rirentur 2). Non minus igitur in vocabulis Graecis, quae
singula ad Atticam dialectum refingere solebat 3), quam in
Latinis sollicitum verborum delectum adhibuit, quod ipsum
ei exprobravit Domitius Ahenobarbus, doctus et clarus in
urbe Roma grammaticus, cui, ut ait Gellius ob naturam
intractabiliorem et morosiorem Lisani cognomen datum.
Huic enim quum apud fan um Carmentis obviam venis-
set Eavorinus : //Quaeso, inquit, te, magister, dicas mihi,
num erravi, quod, cum vellemnbsp;Latine dicere,

contiones dixi.P Dubito quippe et requiro, an veterum
eorum, qui electius locuti snnt, pro verbis et oratione
dixerit quis contionem?'''' Tum Domitius voce atque
vultu atrociore: //Nulla, inquit, prorsus bonae salutis
spes reliqua est, cum vos quoque philosophorum illu-
strissimi, nihil jam aliud quam verba auctoritatesque
verborum cordi habeatis. Mittam autem librum tibi, in
quo id reparlas, quod quaeris. Ego enim grammaticus
vitae jam atque morum disciplinas quaero; vos philoso-
phi mera estis, ut M. Cato ait, mortuaria glossaria :
namque colligitis lexidia, res tétras et inanes et fri-
volas, tanquam mulierum voces praeficarum.quot; Anxia

1)nbsp;XIII. 24. 25; cU. I. 10. 4; I. 21.4; IV. 1.17; XVIII. 7. 5.

2)nbsp;VIII. 2. 3) Galen. Tlspi amp;p. SiS. p.131, 26. 4) XVIII. 7.

illa vocabulorum cura ea aetate tam in Graecis quam in
Latinis literis adhibebatur. In Graecis Atticismus ap-
petebatur; in Latina lingua, quae, ex quo tempore excoli
coepta est, majores semper mutationes subiit, plures
abstrusum archaismum venabautur. Antiquorum enim
simplicitatem sectantes, satis inepte positamillam putabant
in aflectato antiquatarum dictionum et verborum obsoleto-
rum delectu. Antiques igitur quum sibi imitandos propo-
nerent, saepius vetustissimos eligebant, quorum verba et
dicendi formas tanquam lumina scriptis suis inserebant i).
ravorinus autem, quamquam autiquae orationis simpli-
citate et incomta suavitate delectabatur 3), tamen mo-
dice vetuamp;torum scriptorum lectioni, ut quae ad lin-
guae peritiam conduceret, induisit 3). Cicerouem^) et
VirgiliumS) ceterosque aureae Latinitatis scriptores quum
admkaretur, alienus erat ab illorum affectatione anti-
quitatis, qui nihil elegans neque venustum esse existi-
mabant, nisi quod antiquatum colorem referret. Festive
io-itur risit adolescentem veterum verborum cupidissi-
mum et plerasque voces nimis priscas et ignotas in quo-
tidianis commuuibusque sermonibus expromentem. //Cu-

1)nbsp;XI 7. Hoc studium M. Com. Fronto, quamquam ante ipsum jam
agetatur', imprimis promovit. Cf. ex. gr. Supplem. ad Front. ed. Nieb.
p 42, ubi ejus judicium de Cicerone legitur, in quo desiderat »inspe-
râta a'tque inopinata verba, quae nonnisi cum studio atque^cura atqne
vi ilia atque multa veterum carminum memoria indagantur.quot; Idem in

Epist ad M. Caesarem(ed. Nieb. p. 89 sq.) : ......prisco verbo adorna-

res colorera vetuscnlum appingeres?quot;

2)nbsp;IX 13. 4; III. 3. 6.

5 XIII 34. 12; cll. II. 26. 21; V. II. 12; XIV. 2. 21.

I III 16. 19; XIII. 24. 4; XVIII. 7. 2. 8.

5) XVII. 10. 5; cll. L 21. 4; XII. I. 20.

rius, inquit, et Tabricius et Coruncanius, antiquissimi
viri nostri, et bis antiquiores Horatii illi trigemini plane
ac dilucide cum suis fabulati sunt; neque Auruncorum
aut Sicanorum aut Pelasgorum, qui primi coluisse Ita-
liam dicuntur, sed aetatis suae verbis locuti sunt. Tu
autem, proinde quasi cum matre Evandri nunc loquare,
sermone abliinc multis annis jam desito uteris, quod scire
atque intelligere neminem vis quae dicas. Nonne, bomo
inepte, ut quod vis abunde consequaris, taces ? Sed anti-
quitatem tibi placere ais, quod bonesta et bona et sobria
et modesta sit. Yive ergo moribus praeteritis, loquere
verbis praesentibus; atque id, quod a C. Oaesare, ex-
cellentis ingenii ac prudentiae viro, in primo de Ana-
logia libro scriptum est, babe semper in memoria at-
que in pectore, ut tanquam scopulum sic fugias inau-
ditum atque insolens verbum i).quot;

Neque ex alio consilio, quam quo rectam vocabulorum
notitiam sibi compararet, repetam studium Eavorini ver-
tendi accurate Graeca in Latina et contra. Quod quale
fuerit, apparet e duabus disputationibus supra laudatis,
quarum altera est de nominibus et regionibus ventormn,
de versione vocabuli Im^yiyoptoii; altera. Nec minus illud
patet e responso quod Gellio dedit, sciscitanti cur Ho-
merus Neptunum virgini nuper a se compressae haec
dicentem faciat (Od. XL 248 sqq.):

Xcups, yvvn, (piKoTViTr TrepixÀOfiévou iw^uroD
is^slç àyxxà, tsjcv', stts) ûùk xttocpcc^lol suvoiï
^AêcMikroùV.

/■/Id cum ego, inquit Gellius, ad complures gramma-

1) I. 10. cl. Macrob. Saturn. V. 17.

ticos attulissem, partim eorum disputabant, Homeri quo-
que aetate, sicuti Eomuli, annum fuisse non duodecim
mensium, sed decern: alii convenisse Neptuno majesta-
tique ejus dicebant, ut longiore tempore fetus ex eo
grandesceret: alii alia quaedam nugalia. Sed Favori-
nus mihi ait, Trspirr^^oi^évoj èviavToü non confecto esse
Imno, sed affecto. In qua re usus est verbo non vul-
gariaè significationis. Affecta enim, sicuti M. Cicero
et veterum elegantissimi locuti sunt, ea proprie dice-
bantur, quae non ad finem ipsum, sed proxime finem
progressa deductave erant i).quot; Alio tempore, quaeres
itidem hue pertinet, Favorinum comparationem inst^
tuere videas inter utriusque linguae copiam; quo qui-
dem nomine, ut sane potuit faciUime, Graecae prin-
cipatum vindicavit^). Gum enim apud M. Frontonem
Consularem, plerisque viris doctis praesentibus, ser-
mones de coloribus eorumque vocabulis agitarentur:
,/Plura sunt, inquit Pavorinus, in sensibus oculorum
quam in verbis vocibusque colorum discrimina. Nam,
ut alias eorum concinnitates omittamus, simplices isti
et rufi et virides colores singula quidem vocabula, mul-
tas autem species difierentes habent. Atque eam vocum
inopiam in Hngua magis Latina video quam in Graeca.quot;
Quod cum sermonis patrii amantissimus Pronto in
docta soleitique disputatione de colorum, vocabulis de-
negasset, tum admodum facete et urbane Pavorinus,
scientiam rerum uberem verborumque ejus elegantiam
exosculatus: //Absque te uno forsitan, inquit, lingua

.. jjj 16 Locus Ciceronis, a Favorino dictus, est de Prov.

VTTInbsp;2) IL 26.

Cons. VIll.

profecto Graeca longe anteisset : sed tu, mi Eronto,
quod in versu Homerico (II. XXIII. 382) est id facis :
KÄ) VÓ HSV ^ 7rocpsKmŒa,ç ^ ài^Cp^ipi^rov 'iSi^mg.

Vocabuloxum significatio ut pendet Ksaepe ab origine,
ita ex bac potissimum illam repetere Eavorinus solebat,
eoque simul scribendi rationem constituebat i). Qua in
re quo fuerit versatus modo, apparet e ratione qua lectos
a se hujus generis scriptores vitupérât, indignatus, quod
exquisita vocabulorum etyma quaerentes, simplicia quaeque
ad manum essent despexissent. Unus horum, verbi causa,
Gabius Bassus, vir eruditus, in libro de origine verborum
et vocabulorum duxerat parcum a par et area, homo
pareus quasi par arcae nominatus sit 3). Tum Eavori-
nus, ubi haec audivit, satis acriter : //Superstitiose, inquit,
et nimis moleste atque odiose confabricatus commolitus-
que magis est originem vocabuli Gabius iste Bassus,
quam enarravit. Nam, si licet res dicere commenticias,
cur non probabilius videatur, ut accipiamus parcum ob
eam causam dictum, quod pecuniam consumi atque im-
pendi arceat et prohibeat, quasi pecuniar eus? Quin po-
tius, quod simplicius veriusque est, id dicimus? Pareus
enim neque ab area neque ab arcendo, sed ab eo quod
est parum et parvum denominatus est.quot;

Cave autem putes, ita in verbis haesisse Eavorinum, ut
in singulis scriptoribus quae subtiliter et eleganter, quae
suaviter et venuste, omnino quae pulchre dicta essent,
parum aut attenderet aut curaret. Exemplum hujus rei
nos celatum noluit Gellius, pugnam commemorans

1)nbsp;Gell. II. 22. 7 sqq.; 111. 19; VIII. 14; XIII. 34. 3; XVII. 10.18.

2)nbsp;III. 19.

Manlii Torquati cum Gallo, quam Q. Quadriganus pu-
rissime atque illustrissime, simplici et incomta orati-
onis autiquae suavitate in primo annalmm descnpsit.
.Quem locum, ait illd), Favorinus cum legeret, non
minoribus quati afficique animum suam motibus pulsi-
busque dicebat, quam si ipse coram depugnantes eos
snectaretquot; Etiam diversorum scriptorum orationem inter
se comparans, quid cujusque proprium esset notabat. Ita,
teste Gellio 2), lepide atque designate dixit, hac in parte
nuid intersit inter Platonis atque Lysiae orationem. .Si
ex Platonis, inquit, oratione verbum aliquod demas mu-
tesve, atque id commodatissime facias, deelegantiatamen
detraxeris: si ex Lysiae, de sententia.quot; Non tam bene res
illi cessit Pindarum et Yirgilium inter se comparant!, de
quorum poematis judicasse hunc in modum ^-tur ):
. Quae reliquit Yirgilius perfecta expolitaque, quibusque

imposuit census atque dilectus sm supremam manum, omni

poeticae venustatis laude florent; sed quae procrastinata
Lt ab eo, ut post recenserentur, et absolvi, quoniam
Hiors praeverterat, nequiverunt, nequaquam poetarum ele-
.antissimi nomine atque judicio digna sunt. Itaque cum
^orbo oppressus adventare mortem videret, petivit ora-
vitque a suis amicissimis impense, ut Aeneida, quam
nondum satis elimavisset, adolerent^). In iis autem,
quae videntur retractari et corrigi debuisse, is maxime

1WX13. 5. 2) II-'S-

XVII 10. quot;Iquot;!® Macrobius sua deprompsit. Saturn. V. 17.
Pulchre Plinius Nat. Hist. VII. 31.; «-Divus Augustus carmina
•v'^Lemari contra testamenti ejus verecundiam vetuit: majusque ita
^7testLmum contigit quam si ipse sua probavisset.quot; Dc re ipsa Cf.

îokernbsp;''

locus est, qui de monte Aetua factus est. Nam cum
Pindari carmen, quod de natura atque flagrantia men-
tis ejus compositum est^), aemulari vellet, ejusmodi sen-
tentias et verba molitus est, ut Pindaro quoque ipso,
qui nimis opima piuguique esse facundia existimatus
est, iusoleutior hoc quidem in loco tumidiorque sit.
Atque uti vosmet ipsos — sic enim pergit Pavorinus
auditores compellans, — ejus quod dico arbitros faciam,
carmen Pindari (Pyth. L 21. ed. Dissen.), quod est super
monte Aetna, quautulum mihi memoriae est, dicam:
rZg ipsuyovTM [uv amp;7rKa,TOU TTupbg ayvorXTXi
èx ßvx^v TTixyxl- ■^OTXfio) ^ dpispxia-iv [üv 7rpo%kovTi péov

KXTTVOZ

Oilêcüv' äxx'ev opCpvxiiTiv TTSTpxg

(poivt(tlt;tx xuxiv^ofiévx 0X0^ sg ßxßeTxv Cpépsi ttovtou ttKÜk»

(jVV TrxTxyop.

Ksm 'ACpixltTTOio zpovvovg spTsrov

hivordroug dvocTTsizTrsr rèpscg ßsv êxvf^xa-iov Trpoo-i^iudxi,

êoiVl^a ^S Kx) TTXpiÓVTUV XXOÏXTXl.

//Audite nunc, inquit, Virgilii versus (Aen.III. 570),
quos inchoasse eum verius dixerim quam fecisse:
Partus ab accessu ventorum immotus et ingens
Ipse; sed horrificis juxta tonat Aetna ruinis.
Inter dumque atram prorumpit ad aether a nubem.
Turbine fumantem piceo et candente favilla,
Adtollitque glohos flammarum, et sidera lambit;
Interdum scopulos avulsaque viscera montis

1) Tavorinum carminis nomine significare partem tantum carmiuis,
quam laudat, non est quod moneam; Pindari enim carmen inscriptum
est 'ispcivc Akfaicü.

Erigit eructans, liquefactaque saxa sub auras

Cum gemitu glomerat, fundoque exaestuat imo.

.Jam principio, inquit. Pindarus, veritati magis ob-
secutus, id dixit quod res erat, quodque istic usu ve-
niebat,'quodque oculis videbatur, interdiu fumare Aet-
nam, noctu flammigare: Virgilius autem, dum in stre-
pitu'sonituque verborum conquirendo laborat, utrumque
tempus, nulla discretione facta, confudit. Atque ille
Graecus quidem fontes imitus ignis eructare {eructari?),
et Jiuere amnis fnmi, et fiammanm fulva et tortuosa
volumina in plagas maris ferre {ferri?) quasi quosdam
igneos angues, luculente dixit: at hic noster atram nu-
lem tnrUne piceo et favilla fnmantem, pécv kxttvoü xiôccvx
interpretari volens, crasse et immodice congessit: globos
quoque flammarum, quos ille xpovvohg dixerat, dunter et
àKÙpccç transtulit. Item quod ait, sidera lambit, x^c^nUv
etiam hoe, inquit, accumulavit et inaniter. Neque non
id quoque inenarrabile esse ait et propemodum insensi-
ble, quod nubem atram fumare dixit turbine piceo et
favilla eandente. Non enim fumare, inquit, solent neque
'atra esse quae sunt candentia; nisi si eandente dixit per-
vulgate et improprie pro ferventi favilla, non pro ignea
et relucenti. Nam eandens scihcet est a cawf/ö/é; dictum,
non a calore. Quod saxa autem et seopdos eruetari et
erigi, eosdemque ipsos statim liqueferi, et g emere, atque
glomerari sub auras dixit, hoc, inquit, nec a Pindaro
scriptum nec unquam fando auditum, et omnium, quae
monstra dicuntur, monstruosissimum est.quot;

Profecto Pavorinus, cum Virgihum, qui potius Lu-
cretium (Vi»nbsp;^^^ secutus est, Pindari carmen

aemulari voluisse putaret, ex rei ipsius quae depingenda
erat natura, utriusque poëtae verbis et dictionibus
inter se collatis, nimis anxie pressit singula, suoque
Graecarum literarum amore abreptus esse videtur, ut
versus omnibus probatissimos tam inique et tam temere
vituperaret.

Ceterum in legendis atque interpretandis scriptoribus
non ita versatum esse Favorinum, ut in verbis velut
habitaret inque rebus externis desudaret, e superioribus
jam potuit colligi. Accurata vocabulorum notitia ipsi
potius via erat, qua interiorem scriptorum sententiam et
cogitationem assequi studebat. In quo quidem interdum
argutam nimis interpretandi rationem secutus est, velut
in loco Euripidis (Bacch. 385) a Gellio commemorato 2) :

âvûiMv Ts âCppûo-vvaç

to t^hoq ^u(ttv%ioi.

Quos versus Eavorinus putabat, ut ait Gellius, //non
de iis tantum factos accipi debere, qui impia aut illicita
dicerent; sed vel maxime de hominibus quoque posse
dici stulta et immodica blaterantibus, quorum lingua tam
prodiga infrenisque sit, ut fluat semper et aestuet col-
luvione verborum teterrima : quod genus homines a Grae-
cis significantissimo vocabulo KOCTxy^cccriTOi appellantur.quot;

In ratione autem, qua Sallustii (B. Cat. XI) hanc sen-

1) Huic Favorini in literas Graecas propensioni tribuendum mihi vide-
tur, quod h. 1. Pindari imitationem deprehendere sibi visus est, licet
ceteroquin ipse ap. Geil. I. 21. 6 (Cf. p. 40) perhibeat, Virgilium in
carminibus sui Lucretii auctoritatem non aspernatum esse, atque probe, ut
patet ex XII. 1, 20 agnoverit, quaenam Virgilius in carminibus suis con-
sectatnssit.nbsp;2) I. 15. 17.

tentiam interpretatur: mnbsp;quasi venems malis im-

luta corpus animumque virilem effeminat^), sednlitas ag-
noscitur hominis, qui ne commune quid proférât, satis
insolenter quaestionem dirimat. Eo loco inter ambulandum
lecto Eavorinus: .Quo, inquit, pacto corpus hominis ava-
ritia effeminat? quid enim istuc sit, quod animum vinlem
ab ea effeminari dixit, videor ferme asseqm; sed quo-
nam modo corpus quoque hominis eflemmet, nondum
re erioquot; Tum laudante quopiam interpretationem Valerii
pjX usum esse Sallustium circumlocutione quadam
poëtica, et corpus animumque pro homine dixisse: //Nun-
quam, inquit Eavorinus, quod equidem scio, tam im-
portuna tamque audaci argutia fuit noster Probus, ut
Lllustium vel subtilissimum brevitatis artificem peri-
phrasin poetarum facere diceret.quot; Tandem rogatus a
kvorino vir quidam doctus, ecquid de loco laudato sen-
tiat, ita rem expedit, ut, quos avaritia corrumpa , eos
plerumque in tali vitae genere occupâtes esse dicat, quo
Lnis animi corporisque vigor elangueat; eos vero qui
pecuniae cupientes etnbsp;tamen sint lene haUto et

Itrenuo, aliarum quoque rerum vcl studio vel exercitio
teneri, eorumque omnes partes et affectzones avar^t^am
solan summam non occupasse. Quam quaesitam expli-
cationem ubi audivit Eavorinus, non minore affectatione
usus- //Aut hoc, inquit, quod dixisti, probabile est,
aut Sallustius odio avaritiae plus quam potuit eam cri-

minatus est.quot;nbsp;. u •

Idem prorsus studimn, quo praeter res et verba scri-
ptorum dicendi ratio et ingenium probe attenduntur, prodit

1) III- 1.

Favorinus, ubi sermo est de lectionis vel libri alicujus
veritate. Hac xpiTsi Virgilianam lectionem i) confirma-
vit, quam in commentario de Yirgilio commendabat
Julius Hyginus. Quippe negabat Hyginus Yirgilii ver-
sus, qui sunt Georg. II. 246 sq.:

At sapor indicium faciei manifestus, ei or a
Tristia ientantiim sensu torquebit amano,
ita a Virgilio relictos esse, sed quod ipse invenisset in
libro, qui fuisset ex domo atque familia Virgilii :

et ora

Tristia tentantum sensu torquebit amaROR.
sapor enim, quum ipse quoque sensus sit, absurde dici
videbatur sensus sensu torquet. Quae cum ex Hygini
commentario audivisset, atque ei statim displicuisset
insolentia et insuavitas istius sensu torquebit amaro, ri-
sit, et: //Jovem lapidem, inquit, paratus sum ego jurare,
Virgilium hoc nunquam scripsisse, sed Hyginum dicere
ego varum arbitrer. Non enim primus finxit hoc ver-
bum Yirgilius insolenter, sed in carminibus Lucretii
(lY. 222—224 et 928—930) inventum est; nec est
aspernatus auctoritatem poetae ingenio et facundia prae-
cellantis.quot;

Ad ejusmodi crisin, quae permagnam linguae peri-
tiam at intimam cum scriptoribus familiaritatem in-
dicat, alius item pertinet Gellii locus 2), qui satis mani-
festo indicat, Favorinum cum Yarrone aliisque persua-
sum sibi habuisse, super Plauti fabulis, quae dicerentur
ambiguae, nec indicibus Aelii, nac Sedigiti, nec Claudii,

1) L 21. cl. IV. 1. 15.nbsp;2) III. 3.

nec Aurelii, nec Attii, nec Manilii credendum esse, sed
ipsi Flauto moribusqtte ingenii atque linguae ejus.

Hac igitnr noma usus, quum aliquando ipsi Nervo-
laria legeretur et audisset versiculum hunc:

Scraitae, scrupedae, strictivillae, sordidae,
delectatus faceta verborum antiquitate, meretricum vitia
atque deformitates significantium : //Vel nnus, hercle,
inquit, hic versus Plauti esse hanc fabulam satis potest
fidei fecisse.quot;

Haec de Pavorini studiis grammaticis omnia fere col-
legimus e sermonibus ejus a Gellio enotatis. Nec desunt
quamvis rariora, clara ejusdem curae vestigia in ipsius
scriptorum reliquiis i). Quodsi quem oflendat in his
affectatio quaedam et ostentatio, is aliquam certe culpae
partem conférât velim in saeculi quo vixit ingenium m
multis praeclaris futilia multa sectati.

2. Studia sophistica.

Artis sophisticae studio Pavorinus magnam dicendi
facultatem, facilem certe illam et expeditam orationis
copiam debuit, qua eum in consuetudine familiari et in
disputationibus grammaticis auditorum animos sibi de-
vinxisse diximus. Cujus rei testem locupletem habemus
familiärem ejus Gellium, qui quum in Pavorino diserte
laudet summam elegantiam verborum totiusque sermonis
comitatem atque gratiam 3), tum alio loco: //Haec, in-
quit, Pavorinum dicentem audivi Graeca oratione, cujus

1)nbsp;rragm. L IV. XIV. XX. XXI. XXXVII. XLIV. LVI. LXI.

2)nbsp;II. 32. 37.

sententias communis utilitatis gratia. quantum meminisse
potui, retuli; amoenitates vero §t copias ubertatesque
verborum Latina omnis facundia vix quidem indipisci
potuerit, mea teuuitas nequaquam i).quot;

Hoc Tavorini orationis flumen in declamationibus,
quas Graece plerumque dixisse videtur 3), maxime eni-
tuisse, cum per se probabile est, tum scriptorum testi-
moniis constat. Magna in bis adhibita pompa verborum,
multum utebatur dialecticis argutiis et iuexspectatum
insolitumque sectabatur 3). In quo opere agebat plane
jactabundum sophistam, qui omni eruditionis et artis
apparatu auditorum animos delectare et mulcere stude-
ret. Nec frustra in hoc elaboravit, siquidem illo Eomae
dicturo [jJ(TTûi h crTTOu^yj? Trdvroi, et vel ii, qui linguae
Graecae ignari essent, ad illum audieiidum concurrerent.
Hos quoque demulcebat sono vocis, vultus argutiis et
enunciatiouis modulatione; neque vero minus id efficere
studebat canticis quibus declamationes concludere
solehat^). Quae causa fuit, cur aliquando eum lusit
Demonax philosophus, quem Eavorinus quum audisset
recitationes suas, inserta praesertim cantica ut nimis
fracta, ignobilia, muliebria nec philosophe digna ridere,
quis esset rogavit qui suas disputationes ludibrio ha-

1)nbsp;XII. 1. 24.

2)nbsp;Gell. II. 1. 3; IX. 8. 4; XIV. 1; XVII. 12; Philostr. p. 491
(13, 12).

3)nbsp;Vid. omnino Gell. XIV. 1, cll. IX. 8. 4, XVII. 12: Front, p. 260.
Hanc Pavorini dicendi rationem magis etiam illnstratam videas exemplis,
quae praehet Philostratns de Alexandri tou nviXonrckriivo; dictione, quae
prorsus fuit a Favorino petita. Cf. Philostr. p. 573 (76) sqq.

4)nbsp;De cantilenis in oratione cf. Prooem. p. 5.

5)nbsp;Philostr. p. 491 (13, 12) ibique Kays.

beret? Cui Demonax: //Homo, inquit, cujus aures haud
facile decipiunturquot; i). Neque immerito Philostratus con-
silium, quo ejusmodi canticis uti Favorinus solebat,
Ti/U,!^ ejus tribuit. Ceterum, ut fit, orationis flumini nimis
indulo-ens haud raro verbosum et loquacem egisse videtur.
Quapropter Timocrati philosophe dicenti: //Ut garrulus
est Favorinus iste!quot; lepide respondit Polemo, simul rà
perstringens: //Et prorsus vetulaquot; 3).

Quamvis autem Favorinus, ut supra vidimus, tanto
studio in verborum delectu laboraret, ejusque oratio
plena esset eruditionis et leniter facileque flueret 3), a
sermonis tamen puritate non omnino commendabatui-.
Multi in ea soloecismi uotantur et vocabula vulgaria,
a probatis scriptoribus Atticis non usurpata Et mi-
ratur adeo Phrjnichus, quomodo qui princeps inter Grae-
cos censeretur Favorinus, vocabulo quodam pravo uti po-
tuerits). Quid, quod alibi a Favorino, utpote viro Acycy
â^icp, simili de causa se dicit excruciari 6) ?

Subita quoque dicendi facultate Favorinus excelluit,
qua in re itidem ejus laudatur eùpoix 7) et prompta
facultas de quovis argumento dicendi 8). Itaque vix
dubium est, quin omnis generis 9) lixKà^siç et i^ahirxq
eo-erit 1°), quamquam philosophus imprimis locos com-

1) Lucian. Demon. XII.nbsp;2) Philostr. p. 541 (52, 4).

3)nbsp;p 491 (13, 1) itiqie Kayserus.

4)nbsp;rragm. LXXIII-LXXV. LXXXIX-CI.

5)nbsp;Pragm. LXXV. 6) Pragm. XCVIII. 7) Philostr. 491 (13, 2).

8)nbsp;Galen, nspi tou Tt^oyiyvwcrxstv, Part. III. p. 455.

9)nbsp;Vid. Prooem. p- 7-

10)nbsp;Rei confirmandae causa allegare iterum liceat exemplum Alexandri
Peloplatonis, germani Pavorini discipuli, apud Philostr. in vita.

rmanes et alia argumenta e philosophia petita tra-
ctasse videtur i). Ad dissertationes philosophas ^ixks^iQ
pertinet, quam Graece Eomae habuit adversus Chaldaeos
s. genethliacos, qui es motibus siderum et stellarura fata
hominum praedici posse profitebantur 3). Egregiam hanc
atque illustrem orationem vocat Gellius 3), qui locorum et
argumentorum capita in Latinum conversa servavit. Quae
quum ad Pavorini disserendi rationem cognoscendam
haud parum conducant, digna puto quae hoc loco com-
memorentur. Ees igitur hue redit.

// Disciplinam istam Chaldaeorum tantae vetustatis
non esse, quantae videri volunt, neque eos principes
ejus auctoresque esse, quos ipsi ferant ; sed id prae-

1) PHlostr. p. 576 (79, 36). Cf. Prooem. p. 9,

3) XIV. 1. Chaldaei dicuntur, Balylonii, genethliaci, mathematici,
planetarii, horoscopi, judiciarii; eorum ars astrologia,judiciaria, Gï3.ece
dmrûsiT/tctTcxij. CfF. Gronovius ad Gellii 1.1. et Lindenbr. ad Censorinum
de die natali VIII.

3)nbsp;Verbis proxime sequentibus : »exercendine an ostentandi gratia ingenii,
an quod ita serio judicatoque existimaret, non habeo dicere,quot; Gellius for-
tasse urbane magis vindicare Favorini existimationem, quam indicare osten-
tationem voluit.

4)nbsp;De Chaldaeis eorumque disciplina cf. Wesseling, ad Diod. Sicul.
II. 29-33, p. 143-145 ; Brucker. Hist. Phil. I. p. 102 sqq. Cum nostro loco
conferri meretur Cic. de divin. II. 41-47. Inter illos, qui Favorino re-
centiores Chaldaeorum disciplinam impugnarunt, imprimis nominandus est
Sext. Empiricus Adv. Mathem. lib. V. Inde ab ultimis rei publicae tem-
poribus eorum numerus mirum in modum Eomae increvit; quum autem
publicis quoque rebus se immisceront, ob impudentiam saepius Roma
interdicti sunt. Cf. Schlosser Gesch. d. a. Welt. III. 1. p. 296. Quantum
fidei Favorini etiam aetate iis tribueretur vel hinc efScias licet, quod de
Dionysio sophista rumor sparsus fuit, illum Chaldaeorum artibus memo-
riae facultatem discipulis tradidisse. Cf. Philostr. p. 532 (37, 10.)

stigiarum atque offuciarum genus ^commentos esse ho-
mines aeruscatores, et cibum quaesrumque ex mendaciis
captantes. Atque eos, quoniam viderent terrena quaedam,
inter homines sita, coelestium rerum'sensu atque ductu
moveri; quale est, quod Oceanns quasi lunae comes cum
ea simul senescit adolescitque ; hinc videlicet sibi argu-
mentum ad persuadendum paravisse, ut crederemus, omnia
rerum humanaium et parva et maxima i), tanquam stellis
atque sideribus evincta, duci et regi. Esse autem ni-
mis quam ineptum absurdumque, ut, quoniam aestus
Oceani cum lunae curriculo congruit, negotium quoque
alicuius, quod ei forte de aquae ductu cum rivahbus aut
de communi pariete cum vicino apud judicem est, ut
existimemus, id negotium quasi habena quadam de coek,
vinctnm gubernari. Quod etsi vi et ratione qua[pam] dr-
vina fieri potest, nequaquam id tamen censebat m tam brevi
exiguoqne vitae spatio quantovis hominis ingenio compre-
hendi posse et percipi; sed conjectari pauca quaedam,
ut verbo ipsiusnbsp;nnllo scientiae fundo

concepta, sed fusa et vaga et arbitraria; quahs longm-
qua oculorum acies est per intervalla media cahgantium;
lm enim quod maxime inter deos atque homines difi^ert,
si homines quoque res omnis post futuras praenoscerent.
Ipsam deinde siderum stellarumque observationem, quam
eL originem scientiae suae praedicarent, haudquaquam
nutabat hquide consistere. Nam si principes Chaldaei,
ui in patentibus campis colebant, stellarum motus et
^^^s et discessiones et coetus intuentes, quid ex his
Ifficeretur, observaverunt; procedat, inquit, sane haec di-

1) Exspectabas: ct parva et magna, vel et minima et maxima.

sciplina, sed sub ea modo coeli iuclinatione, sub qua
tune Chaldaei fueruut. Nou enim potest, inquit, ra-
tio Chaldaeorum observationis mauere, si quis ea uti
velit sub diversis coeli regionibus. Nam quanta, in-
quit, partium circulorumque coeli ex devergentia et
convexionibus mundi varietas sit, quis non videt?
Eaedem igitur stellae, per quas omnia divina huma-
naque fieri contendunt, sicuti non usquequaque prui-
nas aut calores cient, sed mutant et variant, tempesta-
tesque eodem in tempore alibi placidas, alibi violentas
movent, cur non éventa quoque rerum ac negotiorum
alia efîiciunt in Chaldaeis, alia in Gaetulis, alia apud Da-
nubium, alia apud Nilum? Per autem, inquit, incon-
sequens, ipsum quidem corpus et habitum tam profundi
aëris sub alio atque alio coeli curvamine non eundem
manere; in hominum autem negotiis stellas istas opinari
idem semper ostendere, si eas ex quacunque terra con-
spexeris. Praeterea mirabatur, id cuiquam pro percepto
liquere, stellas istas, quas a Chaldaeis et Babyloniis sive
Aegyptiis observatas ferunt, (quas multi er'ratîcas, Ni-
gidius errones vocat) non esse pluris quam vulgo
dicerentur. Posse enim fieri existimabat, ut et alii qui-
dam planetae pari potestate essent, sine quibus recta
atque perpetua observatio perfici non quiret, neque
eos tamen cernere homines possent, propter exsupe-
rantiam vel splendoris vel altitudinis. Nam et quae-
dam, inquit, sidera e quibusdam terris conspiciuntur,
earumque terrarum homiuibus nota sunt; sed eadem ipsa
ex alia omni terra non videntur, et sunt aliis omnino
ignarissima. Atque, uti demus, inquit, et has tantum-
modo stellas ex una parte terrae observari debuisse;

quae tandem finis observationis istius fuit, et quae tem-
pora satis esse visa sunt ad percipiendum, quid prae-
monstraret aut coetus stellarum aut circuitus aut
transitus? Nam si isto modo coepta fieri observatio
est, ut animadverteretur, quo habitu quaque forma
quaque positura stellarum aliquis nasceretur; tum dein-
ceps ab ineunte vita fortuna ejus et mores et ingeni-
um et circumstantia rerum negotiorumque et ad postre-
mum finis etiam vitae [exjspectaretur, eaque omnia, ut
usu vénérant, literis mandarentur; ac postea longis tem-
poribus, cum ipsae illae eodem in loco eodemque habitu
forent, eadem ceteris quoque eventura existimarentur, qui
eodem illo [tempore] nati fuissent; si isto, inquit, modo
observari coeptum [est] et ex ea observatione composita
quaedam disciplina est, nullo id pacto potest procedere.
Dicant enim, quot tandem annis, vel potius quot seculis
orbis hie observationis perfici quiverit? Constare quippe
inter astrologos dicebat, stellas istas, quas erraticas di-
cerent, quae esse omnium rerum fatales viderentur, in-
finito prope et innumerabili numero annorum ad eundem
locum, cum eodem habitu simul omnes profectae sunt,
reoredi: ut neque ullus observationis tenor neque me-
moriae ulla effigies literarum tanto aevo potuerint edu-
rare. Atque illud etiam cuimodi esset considerandum
putabat: qnod aliud stellarum agmen foret quo primum
tempore conciperetur homo in utero matris, aliud postea
cum in decem mensibus proximis in lucem ederetur;
quaerebatque, qui conveniret, diversam super eodem fieri
demonstrationem, si, ut ipsi putarent, alius atque alius
earundem stellarum situs atque ductus alias atque alias
fortunas daret. Sed et nuptiarum tempore, ex quibus

liberi quaererentur, atque ipso etiam illo maris atque
feminae coitu, jam declarari oportere dicebat certo quo-
dam et necessario stellarum ordine, quales qualique for-
tuna homines gignerentur: ac multo etiam ante quam
pater ipse et mater nascerentnr, ex eorum genitura de-
buisse jam tum prospici, quinam olim futuri essent, quos
ii creaturi forent, et supra longe atque longe per infini-
tum: ut, si disciplina ista fundamento aliquo veritatis
nixa est, centesimo usque abhinc seculo, vel magis pri-
mo coeli atque mundi exordio, atque inde jam deinceps,
continua significatione, quotiens generis auctores ejus-
dem homines nascerentnr, stellae istae praemonstrare
debuerint, qualis qualique fato futurns sit, quisquis ho-
die natus est. Quo autem, inquit, pacto credi potest
uniuscujusque stellarum formae et positionis sortem at-
que fortunam uni omnino homini certam destinatamque
esse, eamque formam post longissima seculorum spatia
restitui, si vitae fortunarumque ejusdem hominis indi-
cia, in tam brevibus intervallis, per singulos majorum
ejus gradus perque infinitum successionum ordinem,
tam saepe ac tam multipliciter eadem ipsa, non eadem
stellarum facie denotantur? Quod si id fieri potest, eaque
diversitas atque varietas admittitur per omnis antiquita-
tis gradus, ad significanda eorum hominum, qui post
nascentur, exordia: imparilitas haec turbat observatio-
nem, omnisque ratio disciplinae confunditur. Jam vero
id minime ferendum censebat, quod non modo casus et
eventa quae evenirent extrinsecus, sed consilia qnoque
hominum ipsa et arbitrarias et varias voluntates appeti-
tionesquê et declinationes, et fortuitos repentinosque in
levissimis rebus animorum impetus recessusque, moveri agi-

tarique desuper e coelo putarent: tanquam quod forte
ire in balneas volueris, ac deinde nolueris, atque id
j-ursum volueris, non ex aliqua dispari variaque animi
agitatione, sed ex necessaria quadam errantinm side-
rum reciprocatione contigerit; ut plane homines non
quod dicitur KoyiKO, sed ludicra et ridenda quaedam
vsvpóiTTrxffTX esse videantur, si nihil sua sponte, nihil
arbitratu suo faciunt, sed ducentibus stellis et aurigan-
tibus. Ac si, inquit, potuisset praedici aflßrmanter, Pyr-
rhusne rex an Manius Curius proelio victurus esset, cur
tandem non de alea quoque ac de calculis et alveolo
audent dicere, quisnam ibi ludentium vincat? An vide-
licet magna sciunt, parva nesciunt, et minora majoribus
imperceptiora sunt? Sed si magnitudines rerum sibi vin-
dicant, magisque esse perspicuas et facilius comprehendi
posse dicunt, volo, inquit, mihi respondeant, quid in
hac totius mundi contemplatione, praestantisnaturaeope-
ribus, in tam parvis atque brevibus negotiis fortunisque
hominum magnum putent; atque id velim etiam, inquit,
ut respondeant: si tarn parvum atque rapidum est mo-
mentum temporis, in quo homo nascens fatum accipit,
ut in eodem illo puncto sub eodem circulo coeli plures
simul ad eandem competentiam nasci non queant, et si
idcirco gemini quoque non eadem vitae sorte sunt, quo-
niam non eodem temporis puncto editi sunt; peto, in-
quit, respondeant, cursum illum temporis transvolantis,
qui vix cogitatione animi comprehendi potest, quonam
pacto aut consulto assequi queant aut ipsi perspicere et
deprehendere, cum in tam praecipiti dierum noctiumque
vertigine minima momenta ingentes facere dicant muta-
tiones. Ad postremum autem et quid esset, quod ad-

7

versum hoc dici posset, requirebat: quod homines utri-
usque sexus omnium aetatum, diversis stellarum moti-
bus in vitam editi, regionibus, sub quibus geuiti sunt,
longe distantibus, omnes tamen isti, aut hiantibus ter-
ris aut labentibus tectis aut oppidorum expugnationi-
bus aut eadem in navi fluctu obruti, eodem genere
mortis eodemque ictu temporis universi simul interirent.
Quod scilicet, inquit, nunquam eveniret, si momenta
nascendi singulis attributa suas unumquodque leges
haberent. Quod si quaedam, inquit, in hominum morte
atque vita etiam diversis temporibus editorum, per stel-
larum pares quosdam postea conventus paria nonnulla
et consimilia posse dicunt obtingere, cur non aliquando
possint omnia quoque paria usu venire: ut existant per
hujuscemodi stellarum concursiones et similitudines So-
cratae simul et Antisthenae et Platoiies multi, genere,
forma, ingenio, moribus, vita omni et morte pari (pares?)?
Quod nequaquam, inquit, prorsus fieri potest. Non igitur
hac causa probe uti queunt adversum hominum impares
ortus, interitus pares. Illud autem condonare se iis di-
cebat, quod non id quoque requireret, si vitae mortisque
hominum rerumque humanarum omnium tempus et ratio
et causa in coelo et apud stellas foret, quid de muscis
aut vermiculis aut echinis multisque aliis minutissimis
terra marique animantibus dicerent? an ista quoque iis-
dem quibus homines legibus nascerentur, iisdemque iti-
dem exstinguerentur: ut aut ranunculis quoque et culi-
cibus nascendi fata sint de coelestium siderum motibus
attributa; aut, si id non putarent, nulla ratio videretur,
cur ea siderum vis in hominibus valeret, deficeret m
ceteris.quot;

//Haec nos — dicere Gellius pergit — sicca et in-
condita et propemodum jejuna oratione attingimus.
Sed Pavorinus, ut hominis ingenium fuit, utque est
Graecae facundiae cojjia simul atque venustas, latius ea
et amoenius et splendicUus et profluentius exseqnebatur,
atque identidem commonebat ut caveremus, ne qua no-
bis isti sycophantae ad faciendam fidem irreperent, quod
viderentur quaedam interdum vera effutire aut spar-
gere. Non enim comprebensa, inquit, neque definita
neque percepta dicunt; sed lubrica atque ambagiosa con-
jectatione nitentes, inter falsa atque vera pedetentim
quasi per tenebras ingredientes eunt; et aut multa ten-
tando incidunt repente imprudentes in veritatem, aut
ipsorum, qui eos consulunt, multa credulitate ducente
perveniunt callide ad ea, quae vera sunt; et idcirco vi-
dentur in praeteritis rebus quam in futuris veritatem
facilius imitari. Ista tamen omnia, quae aut temere aut
astute vera dicant, prae ceteris, inquit, quae mentiun-
tur, pars ea non sit millesima. — Idem Pavorinus, de-
terrere volens ac depellere adolescentes a genethliacis istis
et quibusdam aliis id genus, qui prodigiosis artibus fu-
tura omnia dicturos[seJ pollicentur, nullo pacto adeundos
eos esse consulendosque, hujuscemodi argumentis con-
cludebat. Aut adversa, inquit, eventura dicunt aut pro-
spéra. Si dicunt prospéra et fallunt, miser fies frustra
exspectando. Si adversa dicunt et mentiuntur, miser
fies frustra timendo. Sin vera respondent eaque sunt non
prospéra, jam inde ex animo miser fies antequam e fato
fias. Si felicia promittunt eaque eventura sunt, tum
plane duo erunt incommoda: et exspectatio te spe sus-
pensum fatigabit, et futurum gaudii fructum spes tibi

jam praefloraverit. Nullo igitur pacto utendum est istius-
modi liominibus, res futuras praesagientibus.quot;

Denique ab eloquentia, qua delectatum fuisse Favori-
num vidimus, quis alieuum putat studium de eodem
argumento, sophistarum more, disputandi in contrarium i),
studiumque dicendi denbsp;ù^oôé.e.,.? Sunt eae, ut

verbis utar Gellianis, //infames materiae, sive quis ma-
vult dicere inopinabiles,quot; quas //et veteres adorti sunt,
inquit, non sophistae solum, sed philosophi quoque; et
noster Favorinus oppido quam libens in eas materias
dicebat, vel ingenio expergificando ratus idoneas, vel
exercendis argutiis, vel edomandis usu difficultatibus ).
In his enim nugis tractandis ipsa deterior causa orato-
xiae facultatis laudem augebat, eoque paratior, ornatior,
copiosior ad res praeclaras accessurus esse viden orator
debebat, quo probabilius diceret, ubi propter rei impro-
bitatem aut tenuitatem eum deficeret materia S). Et
Favorinus quidem excelluisse videtur arte ejusmodi ar-
gumenta fiosculis, quibus indigebant, exornandi: quam
procul dubio respicit Fronto, ubi âHo^ vttÔôs.^^ de
negligenÜae laude tractans dicit, non opus esse se de-
criptioni suae appingere pigmenta fuci secundum metho-
dum Favorini^). Eandem Favorini facultatem notans
Gellius 5) haec testatur : // Cum Thersitae laudes quaesi-
vit, et cum febrim qnartis diebus recurrentem laudavit,

colligam ex Stob. Tit. CXVI. 44, in Capite de ïavo-

rini scriptis videbimus.nbsp;2) XVII. 12. 1.

3)nbsp;De iUis cff. loci laudati Prooem. p. 4.

4)nbsp;p 260 Ita hic locus, e quo ceteroquin nonnulla exciderunt, mih.
interprctandus videtur.nbsp;5) 1. 1. (Pragm. LXV.)

.î'rv^

lepida sane multa et non facilia inventu in utramque
partem dixit, eaque scripta in libris reliquit. Sed in
febris laudibus testem etiam Platonem produxit, quem
scripsisse ait, qui quartanam passus convaluerit vires-
que intégras recuperaverit, fidelius constantiusque postea
valituruni. Atque inibi [in] iisdem laudibus non bercle
hac sententiola in venuste lusit. Versus, inquit, est
longo hominum aevo probatus:

ÄAAöTf f^i^rpviii TTSÄSI mép-'i, «AAcrf
„Eo versu significatur, non omni die bene esse posse,
sed isto bene atque alio male. Quod cum ita sit, in-
quit, ut in rebus humanis bene aut maie vice alterna
sit, haec biduo medio intervallata febris quanto est fortu-

natior, in qua estnbsp;^^^

aequalibus acceptissimae fuerunt ejusmodi argutiae. Hmc

ingentes omnium clamores, inter quos, Gellio teste ),

audivere sententiam, muUis egere qui multa habeat, a

ravorino detornatam inclusamque verbis bis paucissimis:

TOV yàp f^vpiccu gt;cx) ^svTOcmx'^iccv xxo^f^ó^ccvnbsp;oë^

fVr/ t^^ ^y^^'ôvccv ^si^ùxr ch yàp 'jvpoaleii^sng,
^ fi!
KÙV SiVnbsp;xpxsuixxt oiç

Sed haec hactenus. Studiis sophisticis ita inclaruisse
Eavorinum, ut si non princeps, in principibus certe
aetatis suae sophistis censeretur, ex disputatione nostra
satis pateat. Hoc unum addo, quod nemo mirabitur,
sophisticum hunc, ut ita dicam, colorem,qui cernitur in
ejus ratione dicendi, latius etiam esse diffusum, atque
adeo in ceteris ejus studiis manifesto apparere.

1) IX. 8 (Fragni. LXXXI).

3. Stuäia philosopha.

In philosopliia Tavorinus Academiae sectatorem se
professus esti). Hujus autem scholae qui Carneadis pla-
cita sequebantur, eos sid Pyrrhoneorum (rnk-piv proxime
accessisse novimus. Veritatis enim criterium in sola per se
mente repositum esse negabant, siquidem quas res mens
judicet, eae antea ad mentem per visa, quae eam affici-
ant, pervenerint necesse sit. Cum igitur mentis judicium
prorsus a visis pendeat, et unumquodque visum aeque
verum ac falsum esse possit, nullum dari certum veri-
tatis criterium neque in mente neque in sensibus 3).
Atque eatenus quidem ad Carneadis placita de faculta-
tibus comprebeudendi Pavorinus accessisse videtur. Ut
ille sustulit omne mentis et sensuum criterium, dicens
ttiôxvov sxutSi CpxivsfTÙxi p^^^dh elvxi xxtxKvitttÖv , idemque
Stoicorumnbsp;, quae zxtx^'/itttix^ (pxvTX(jl(^ nite-

batur 3), impugnavit. Ipsam xxTXÄij7rTixgt;iy (pxvTXtrixv,
quam e visis ducebant Stoici et pro veritatis criterio
habebant, âvvrxpxTCv slvxi demonstrare aggressus, eo
usque provexit ivrox^iv, ut ne solem quidem comprehen-
sibilem esse concederet

1)nbsp;Geil. XX. 1. 9, ubi Sex. Caecilio JCto: »Noli, inquit Tavorinus,
ex me qnaerere, quid ego existimem; scis enim solitum esse me pro di-
sciplina sectae, quam colo, inquirere potius quam decernere.quot; Ad quae
ille » Sed, quaeso, tecum tamen, inquit, degrediare paulisper e curriculis istis
disputationnm vestrarum Academicis.quot; cet. Gif. Galenus Hs^t âp. SiSaux.
p. 131 sq., Lucian. Eunuch. VII.

2)nbsp;Eitter, Gesch. d. Philos. III. p. 673 sqq.

3)nbsp;De xarai-^'pst et xxixMnra^ çjauTaffia cff. Cicero Acad. II. 6. et
Diog. Laert. VII. 1. 46.nbsp;4) Galen. 1. 1. et p. 138, 17.

iji)

Kihilominus idem simul ehxi' ri ßaßxiccg ymarov sta-
tuit Disertis adeo verbis Galenus Favorino exprobrat,
au'od omni criterio mentis et sensuum sublato, non fuerit
l^ox^ contentus, sicut antiqniores i) Academici, qui
earn semper et in omnibus servandam esse statuassent,
sed novum quid, sl.xl r; ßsßxh, yuccarév, addiderit.
Vitupérât etiam iUud, quod non solum WxaKXXixv ad-
miserit sed quod eam amplexus institutionem, quae in
utramque partem de omnibus disputaret atque adeo ab
s. hp'^ri^ principium duceret, tamen discipulis
aliquid tanquamnbsp;eligendum praeceperit 3).nbsp;^

Cum autem Galenus non tantum Favorinum, sed um-

verse Academicos, qui ipsius aetate vivebant hujus incon^
.tantiae insimuletS), eonjicias inde,

repetendam esse e studio, quo cum vet-s A—
plLitis placita recentioris scepsisnbsp;f

studebant .nbsp;Colehatur emm 1 s

temporibus praecipuenbsp;a Hatonicis eclecticismus , qui,
18_138. 15.

1 1. 131. 8.nbsp;, . X •

? Tm inde a Phüone,nbsp;quartae quae dicitur Academiae auctore. vix

1 Carneadis genuina placita apud Academicos offendas ; sed
ia valet in aetatem post Chr. natum. Eorum qui verius
'''blntur memorare sufficiat Plutarchum et Maximum Tyrium.
philosopha an^^^nbsp;^^nbsp;eclecticus fuit, saepius scepticorum more

Plutarchus^ewnbsp;deperditis plnra numerantur, quae ad scepti-

disserit, e ^^^^^ pertinuerunt. Nec raro inconstantiae accusandus est.
corum diswp inbsp;^^^ ^^^^ ^XxTun!;et, interdum etiam scep-

Maximus Tyruis

quamvis apud alios alius, universe tamen cernitur m
studio contraria philosophorum placita in concordiain
redigendi. De Favorino ut idem sentiamus, adducimur
partim eo quod Plutarchum aemulari studuit, et sicut
ille Platonem magni fecit et Pythagoram i), partim vero
et maxime quidem eo quod philosophiam philologi more
tractans sTTix^hw^ illam ad eclecticismum adhibuit 2). Hinc
eum compellans Galeims : Mj?; toIvuv sti 7rpoi77rcioü, inquit,
yiyviiaxsiv rinbsp;iZTroCpiXv^ii, p^^Squot; ^.Trohi^pcuxKa T^V VTTO

ruv 7rps(jßuT£pccv 'Aaoi^vnyMyMV sKTacyoijJwjv imx^v, ßi^Ts
asßvvvov ypxpcp/MTiKOu ttoimv epyov, k luv slpvjKOiatv ol Trpitrêsv
SKpcsßsXsTijmg 3).nbsp;,

Ita assequimur, qui factum sit ut quum, de cognos-
cendi et comprehendendi facultatibus ageret, modo Pyr-
rhoiieorum et novae Academiae placita contra
TiK^v 0xvTa,(Tiizv explicans, modo de ratione ac natura Aca-
demiae 5), de ideis 6) etiam et de Platone^) disserens,
fluctuaret inter utrumque, sitne an non sit aliquid quod
certo cognosci possit.

ticum agit. Nullum esse inter Platonicos et Peripateticos discrimen, inva-
luerat opinio, quam Taurus et Atticus impugnaverunt.

1)nbsp;Gellium modo audivimus narrantem, ut rem memoratu dignam, Pla-
tonem quoque a Favorino citatum esse testem in laudibus febris quartanae.
Ipse Favorinus refert (ap. Gell. XX. 1. 4), se cupide legisse decem libros
Platonis de Legibus. Cf. Stob. Tit. LXV. 8 (Fragm. LXXXV). Apud
eundem in dissertatione nspl yópcas, Tit. CXV. 17 (Fragm. LXVII.)
scribit Favorinus: quot;OtiSs yap toSto iAaot ä^p-riTOv, lt;ki xal nidraivt xai
n\j9ay0plt;t Som xtI. Quae haud parum Favorini propensionem in Pytha-
goram et Platonem indicant.

2)nbsp;p 132. 29; 134. 31.nbsp;3) p. 135. 8.

4)nbsp;Gell. XI. 5; Philostr. p. 491 (13. 10); Diog. Laert. IX. 11. 87-

5)nbsp;Galen. 1. 1.nbsp;6) Phrynich. p. 248 (Fragm. LXXIV).

7) Saidas v. iocßap.

Hunc Pavorini Rclecticismum probat Plutarchus Quaest.
Couviv. VIII, 10, ubi non solum animo tribuitur di-
vinaudi facultas in insomniis, sed etiam Pavorinus Ari-
stotelis studiosissimus fuisse traditur et in Peripatetico-
rum sectam admodum propensus i). Operae pretium est
ipsum locum aflerre, ubi inducitur Pavorinus cumPloro,
Plutarcho ejusque filiis disputaus.

Narrat Plutarchus, filios suos causam, cur iis maxime
mensibus, quibus defluunt folia, insomnia sint incerta
et mendacia, secundum Aristotelem ex usu fructuum
recentium rapetisse. 'O Sf (^xßooplvog xùrog (sic enim
pergit Plutarchus) rà ßh otXhx ^aifiOviûrxTog quot;Api-
(TToreKcvi; êpxa-nîg àuTi, kx) tI^i Tispnrxrcp véfAsi
lAspi^x roü TTiôxvûv TT^shrnv tots f^évrot KÔyov rim
TOÏ) ù^mj^phcv ttxKxiov, üKTTTSp h xxttvcïi xxôsKÙv yiizxu-
poûiJ^hov, cm {t) nv èxxxùxipsiv xx) ^ixÀXfi.7rpvmv. Posuit
igitur pervulgatum hoc Democriti placitum: //visa per
meatus in corpora se insinuare, ac dum sursum efferun-
tur, facere ut in somno appareant simulacra: visa autem
ista undique effluere, a supellectile, vestimentis, plantis,
maxime autem ab animalibus ob motionem multam et
calorem, eaque non solum expressas corporum effigies,
sed etiam motuum animi, consiliorum aff'ectionumque
tam lenium quam vehementium imagines secum ferre.

1) Aristoteles naturali divinationi, somniis et farori mentis, fidem tribuit.
Cf. Davisius ad Cic. de Divin. I. 3.

3) Perperam uonnulli viri docti hoc loco ita usi sunt, ut nonArelaten-
sem sed alterum Favorinum, Peripateticum, Plutarchi amicum facerent,
quod verbo monuisse sufficiat. Cf. p. 14. Cetcruni jam e nonnuUis in-
dicüs, quae apud GeUium cemuntur, efficere licet, Favorinum Peripateti-
corm^ plfcitis studuisse. Cff. L 3. 37; II. 12. 5, cl. 1; II. 22. 24; XVIII.
1. 12; 7. 4.

atque ita, quum visa illa velut animata ad animum acci-
dunt, accipientibus significare et transmittere opiniones,
cogitationes, conatus eorum, a quibus sint emissa, quando-
quidem articulatas nec confusas imagines afierentia ad
animum accédant.quot; Id autem, ait, tum maxime fit, cum
per aërem serenum motu expedite et celeri feruntur.
Aër vero autumnalis, quando folia defiuunt, admodum
inaequalis est et procellosus, ideoque visa varie disjicit
et eorum evidentiam ob tarditatem, qua feruntur, evani-
dam reddit et imbecillam; ut contra recentes et signi-
ficantes notitias exhibent visa, quando multa et velociter
effluunt e turgentibus et calidis. Quae quum Eavorinus
exposuisset, oculis in Autobulum ejusque socios con-
versis: 'AAA' hpZ, inquit, vi^^g olovç r hrxg i^h
l^ccxdv Trphg rà ei^^Kx, SO'^H TTXKXIZ xx^TTsp ypxCp^
7rpoç(pépovtoiçnbsp;(1- ßsi^-^v) olm ti ttoiejv. Tum,

Autobulus, licet paulo ante ipsi nodum sol visse Aristo-
teles Visus esset, hujus sententiam impugnare aggressus,
sie Eavorinum compellavit: //Desine simulare adversus
nos; non enim nescimus te, quia sententiam Aristotelis
probari cupis, tanquam umbram ei opinionem Democriti
comparavisse. Alio igitur nos vertamus, et Aristoteliam
impugnemus sententiam, quae novas fruges et suavia poma

immerito incusat.quot;

Ceterum Plutarchus, ut non temere librum Usp) rov
Trpürovnbsp;Eavorino inscripserit, ita eclecticam hujus

philosophandi rationem satis in epilogo indicat. Com-
plurium enim philosophorum, quorum alii, ut Stoici,
mnmfngklum aëri tribuebant, aquae alii, ut Empedocles
et Stratocles, sententiis exploratis poetarumque testimo-
niis illustratis, Plutarchus paucis examinat sententiam

Clirysippi, censentis item, vim primam aëri tribueiidam
esse, atque inde etiam tenebrosum esse aërem. Hic
autem mentionem facit dnmtaxat illorum, qui aquam
longius ab aethere distare dicerent quam aërem; contra
quos aliquid dicturus: .Hoe pacto, inquit, terram etiam
primum frigidum esse diceremus, quia longissime ab
aethere abest.quot; Hanc igitur rationem tanquam plane
absurdam répudiât atque rejicit. Plutarcho vero quum
pro terra quoque probabilia et verisimilia argumenta
aflerri posse videantur, his allatis, primum ponens illud
ipsum, quo Chrysippus pro aëre usus erat, hunc facit
disputationi finem: Txvtx, w A^xßccplvs, rcïg iipijf/Jvsi?
v:p kspccv TTxpxßxXhe- kxv puÏTf ÀsksTXi Ti? TTéxvor/tTi,
l/.'/jrs -jTrspsx;^ to'/.v , %xip£iv 'éx rxg ^ó^x?, ronbsp;h

TOig â^yiAOïç TOXI ix'jyzXTXTikahA CpiXccro^^Tspov virovfisvoc.

Ex his verbis, quibus Plutarchus Eavorinum sedere
arbitrum jubet in quaestionibus physicis, nec minus in
ipsa libri dedicatione, idoneum petimus argumentum pro
rerum physicarum et studio et scientia, quam ille tribuit
■Favorino. Idem testatur cum diligens studium, quo in
Aristotelis scripta incubuit, tum ea quam supra memo-
ravi disputatio de ventis eorumque regionibus i) et dis-
sertatio de Chaldaeis, quorum argumenta physicis etiam
rationibus redarguit; idem denique testatur liber, quo
demonstrare studuit jCisjSè tovnbsp;slvxi kxtxäijtttcy 2).

In hoe enim, ut in ceteris scriptis, quibus egit de fa-
cultatibus cognoscendi, praeter alias rationes etiam phy-
sicas adhibuerit necesse est.

Ut solebaiit antiqui cum studiis physicis conjungere

1) p. 26.nbsp;2) Galen. 1. 1. p. 131, 138. 15.

quaestiones psychologicas et physiologicas, itanonmirum,
his quoque disciplinis Favorinum studuisse. Ad psycho-
logiam saltern revocari quaestio potest, quam in superiori-
busi) tetigi, de animi divinatione ininsomniis. Ad phy-
siologiam dissertatio pertinet, qua argumentis, turn ali-
unde, tum e natura animi et corporis hnmani eorumque
mutm vinculo petitis, nobili feminae suasit, uti infantes
quos peperisset filia, non adhibitis nutricibus, sed suo
lacte mater aleret^). Eodem refero, quae, Gellio teste 3),
Graeca oratione disseruit multa cum medicis, quum ae-
lt;.rum quendam visum ivisset. Arguunt haec evidentissi-
me, non ita hospitem in physiologia fuisse Favorinum,
quin quae medicorum principes, ut in Au/pio-.tr/v Ere-
sistratus, scripto mandaverant, lecta probeque cognita
haberet. Ipsa verba Favorini adscribam, sicut e Graecis
a Gellio sunt conversa. //Ac ne hoc quideminquit, //mi-
rum videri debet, quod cum antehac (aeger) semper edundi
fuerit appetens, nunc, post imperatam inediam tridui,
omnis ejus appetitio pristina elanguerit. Nam quod
Erasistratus scriptum, inquit, reliquit, propemodum ve-
rum est: esuritionem faciunt inanes patentesque intesti-
norum fibrae, et cava intus ventris ac stomachi vacua et
hiantia; quae ubi aut cibo complentur aut inanitate
diutina contrahuntur et connivent, tunc loco, m quem
cibus capitur, vel stipato vel adducto, voluntas capiendi
ejus desiderandique restinguitur. Scythas quoque, ait

2! Llquot; XII. 1. Monet Lion, cujus editione in laudandis locis Gel-
lianis uM™ usus sum, digna haec visa esse viro
quae e Latinis in Gallica verteret, Mém. de la Société Med^c. An. 5.
p. 389 sqq.nbsp;3) XVI. 3.

eundem Erasistratum dicere, cum sit usus ut famem
longius tolerent, fasciis ventrem strictissime circumligare.
Ea ventris compressione esuritionem posse depelli credi-
tum est.quot;

Quemadmodum universe vis, quam in Academicorum
philosophiam hac aetate exercuerunt Eomani, praecipue
cernitur in diligentiore ethices studio, ita quoque in
hac praesertim philosophiae parte multum operae col-
locavit Eavorinus. Et quamquam de placitis, quae ad
suhtiliores ethicae quaestiones pertinent, perparum habe-
mus compertum, Eavorinum tamen has non aspernatum
esse, cum ex tota ejus philosophandi et disserendi rati-
one conficere licet, tum indicat etiam Gellii locus i),
ubi quaesitum esse aliquando refert inter duos philoso-
phes, Stoicum et Peripateticum, quantum ad perficiendum
vitam beatam virtus valeret, quantumque esset in iis
quae dicuntur extranea. Erant hi Eavorini familiares,
et acriter atque contente pro suis uterque decretis, arbi-
tre Eavorino, pugnabant. Praeter alia igitur, quae mi-
nuta magis atque nodosa, pro sua utrumque sententia
attulisse tradit Gellius, Peripateticum dicit hac usum
esse argumentatiene: //Eogo te cum bona venia rcspon-
deas, an existimes, esse vini ampheram, cum abest ab
ea unus congius?quot; [Hoc ubi accepit Stoicus:] //Minime,
inquit, vini amphora dici potest, ex qua abest con-
gius.quot; Hoc ubi accepit Peripateticus : // Unus igitur,
inquit congius ampheram facere dici debebit, quoniam
cum deest iUe unus, non fit vini amphora; et cum
accessit, fit amphora. Quod si id dicere absurdum est.

1) XVIII. 1.

uno cougio solo fieri amphoram, itidem absurdum est,
una sola virtute vitam fieri beatam dicere : quoniam, cum
virtus abest, beata esse vita nuuquam potest.quot; Tum vero
Favorinus, qua erat in dialecticis subtilitate, perspecto
statim sophismate , Peripateticum adspiciens : // Est qui-
dem, inquit, argutiola haec, qua de congio vini usus
es, exposita in libris; sed, ut scis, captio magis lepida,
quam probum aut simile argumentum videri debet. Con-
gius enim, cum deest, efficit quidem, ne sit justae men-
surae amphora: sed cum accedit et additur, non ille
unus facit amphoram, sed supplet. Yirtus autem, ut
isti dicunt, non accessio neque supplementum, sed sola
ipsa vitae beatae instar est: et propterea vitam beatam
sola una, cum adest, facit.quot;

Quae de Pavorini ethica babemus comperta, pleraque
ad vitae praecepta pertinent, atque eundem prae se fe-
runt eligeudi morem, quem supra in ceteris ejus studiis
philosophis agnoscere nobis visi sumus. In his eam
tenuisse videtur viam, ut quaque in re consideraret,
quid tuendum esset, quid redargueudum, quid aptum
hominem redderet, ut, salva honestate, diversis vitae
casibus sese accommodaret. Quam rationem cum Eavorini
vita et mores prae se ferunt, tum vero etiam testantur eftata
ejus, quae passim apud Gallium lagimus. Sic alicubi innuit.

1) Simili modo Favorinus (Gell. V. 11.) sophisma deprehendit in Bi-
antis syllogismo de re uxoria, qui vulgo antistrephon esse videbatur. Cam
enim rogatns a quodam esset Bias, deberetne uxorem ducere, an vitam
vivere coelibem: quot;Htoi, inquit, xaAiju s'Ieis gt;3 cduxpiy' gt;ta£ d xcdijv, ê^^ti
xoiv^v e! Sè ah^pxv,nbsp;nomV Ixkte/söv Sè oux Ayadóv oigt; XrtTiTéov «p*-

De quo tamen syllogismo quid senserit Favorinus exponere, longum est,
et satius leetorem ad Gellii 1. 1. relegare.

admodum sibi arrisisse praeceptum illud Epicteti, 'Avsxov
xx) xTTsxov: nec minus ejusdem hoc dictum, plerosqne
qui pliilosophari videantur philosophos esse kvsu toù
TTpxTTSiv, i^JxP' AfVf/y 1). Quodsi tamen quis vel ex
hoc Epicteti studio vel ex admiratione, qua prosecutus
esse fertur patientiam et fortitudinem Socratis , pro-
pensiorem eum fuisse colligat ad rigidam Stoicorum
ethicam, hic lectis aliis Gellii locis agnoscet, illa non
nimis urgenda nec ad amussim exigenda esse. Ita refert
Gellius, Eavorinum de quaestione, Ei hT (BoyjOsTv t5 cpîp^œ
TTxpx to diKXiov, xx) f/JxP^ ttoctcu, xx) TTolx, idem sensisse
quod Theophrastum in libro de amicitia'^). Ut enim
hic parvam et tenuem turpitudinem vel infamiam
subeundam esse dicebat, si ea re amico magna utilitas
qnaeri posset; ita quoque Eavorinus temi)estive laxato
remissoque subtili justitiae examine indulgentiam adhi-
bendam putabat. Cum his quodammodo cohaeret, quod
tradit Gellius 4), Eavorinum inter fratres aut amicos dis-
sidentes idem fieri oportere censuisse, quod praecipit
Solon in lege de dissensione in civitate facta, // ut qui in
medio sunt utriusque partis benevoli, si in concordia
annitenda parum auctoritatis quasi ambigui amici habue-
rint, tum alteri in alteram partem discedant, ac per id
meritum viam sibi ad utriusque concordiam muniant.
Nunc autem plerique, inquit, partis utriusque amici,
quasi probe faciant, duo litigantes destituunt et relin-
quunt, deduntque eos advocatis malevohs aut avaris,
qui lites animasque eorum inflamment aut odii studio

1) XVII. 19.nbsp;3) II. 1. 1. sq.nbsp;3) I. 3. 9, 21 sqq.

4) II 13 gt; 'i''' 'P®''nbsp;Aristotele.

aut lucri.quot; Alio loco i) Gellius Pavorini laudat senten-
tiam, turpius esse dicentis exigiie atque frigide laudari
quam insectanter et graviter vituperari : // quoniam,
inquit, qui maledicit et vitupérât, quanto id acerbius
facit, tam maximo ille pro iniquo et inimico ducitur,
et plerumque propterea fidem non capit; sed qui
infoecunde atque jejune laudat, destitui a causa videtur,
et amicus quidem creditur ejus quem laudare vult, sed
nihil posse reperire quod jure laudet.quot;

Eandem quam e Gellii locis effeci ethicae indolem
referunt Eavorini fragmenta, quae imprimis servavit Sto-
baeus^). Neque alienum ab his est, quod tradit Suidas,
eum TmiAOKoyiK» scripsisse.

Gum ethica Eavorini, quem supra monui rerum Eo-
manarum et jurisprudentiae fuisse peritissimum, cohaeret
ejus philosophia de jure et de judicis olRcio.

Jam initium disputationis cum Sexto Caecilio Juris-
consulto 3) de legibus XII Tabularum habitae ostendit,
quam rationem hac in parte secutus sit. Has enim leges
cum Caecilius, inqimitis exploratisqne multarum whkm
legibus, eleganti atque absoluta brevitate verborum scri-
ptas diceret: //Sit, inquit, hoe, Eavorinus, in pleraque
earum legum parte, ita uti dici s : non enim minus cupide
tahilas istas duodecim legi quam illos decem libros JPla-
tonis de legibus, Sed quaedam istic esse animadvertuntur
aut obscurissima, aut lenia contra nimis et remissa, aut
nequaquam ita ut scriptum est consistentia

1) XIX. 3.nbsp;2) Fragm. CIII-CXIV.

3) Idem Africanus cognominatur. Cf. Puchta Curs. d. Instit. (ed. 3.)
I. p. 450.nbsp;4) GeU. XX. 1.

Tum Caecilius: //Obscuritates, inquit, non assignemus
culpae scribentium, sed inscientiae non assequentinm.
Quamquam ii quoque ipsi, qui quae scripta sunt minus
percipiunt, culpa vacant. Nam longa aetas verba atque
mores veteres obliteravit, quibus verbis moribusque sen-
tentia legum comprehensa est. Trecentesimo quoque anno
post Eomam couditam Tabulae compositae scriptaeque
sunt; a quo tempore ad hunc diem anni esse non longe
minus septingenti videntur. Dure autem scriptum esse
in istis legibus quid existimari potest? Nisi duram esse
legem putas, quae judicem arbitrumve jure datum, qui
ob rem dicendam pecuniam accepisse convictus est, ca-
pite punitur: aut quae furem manifestum ei, cui furtum
factum est, in servitutem tradit, noctumum autem furem
jure {al. jus) occidendi tribuit. Die enim, quaeso, die vir
sapientiae studiosissime, an tu aut judicis. illius perfi-
diam contra omnia [jura] divina atque humana jusju-
randum suum pecunia vendentis, aut furis manifesti in-
tolerandam audaciam, aut nocturni grassatoris insidiosam
violentiam, non dignam esse capitis poena existimas ?quot;
Ad quae: //Noli, inquit Tavorinus, ex me quaerere, quid
ego existimem. Scis enim, solitum esse me pro disci-
plina sectae, quam colo, inquirere potius quam decer-
nere. Sed non levis existimator neque aspemabilis est
populus Eomanus, cui delicta quidem isthaec vindicanda,
poenae tamen hujuscemodi nimis durae esse visae sunt;
passus est enim leges istas de tam immodico supplicio,
situ atque senio emori.quot;

Sed omnia describere longum est; de reliquis paucis
absolvam. Exemplis igitur dicta illustraturus Favorinus
ut inhumanum reprehendit, quod secundum XII Tabb.

9

leges qui morbo aut aetate aeger sit, iu jus vocari pos-
sit; porro impeudio mollius ipsi videtur, quod injuria
viginti quinque assibus puniatur, quum acerba ulciscendi
lex talionis, cujus justa exsecutio procedere nequeat, ita
ne cousistere quidem visa sit; tandem immanitatem illam
secandi partiendique .humani corporis, si unus ob pecu-
niam debitam judicatus addictusque sit pluribus.

Hinc apparet, Favorinum eadem prorsus ratione leges
XII Tabularum legisse atque examinasse, qua Platonis
vel Aristotelis legum libros i). Ejusmodi xp/o*;?,. quae
tota in contemplatione legum philosopha versaretux, et,
omisso examine ut ita dicam historico, originem et op-
portunitatem parum attenderet, quomodo placere Eomanis
potuisset, quorum jurisprudentia cum bistoria arctissime
erat conjuncta, quique in jurisprudentia peï analogiam
et interpretationem omnia XII Tabularum legibus ac-
commodabant? Neque adeo mirum est, quod Eavorino
respondens Sex. Caecilius: //Tu es, inquit, unus pro-
fecto in nostra memoria non Grajae modo, sed Eomanae
quoque rei peritissimus. Quis enim philosophorum di-
sciplinae suae leges tam scite atque docte callet, quam
leges tu nostras decemviralis percalluisti? Sed, quaeso,
tecum tamen degrediare paulisper e curriculis istis di-
sputationum vestrarum Academicis, omissoque studio,
quidqiiid liUtum. est arguendi tnendiqtie, considérés gra-
vius, cuimodi sint ea quae reprehendisti. Nec ideo con-
temnas le-um istarum autiquitates, quod plerisque ipBi®
jam populus Eomanus uti desiverit. Non enim profecto
ignoras legum opportunitates et medelas, pro temporu®

1) 1. 1. § 4; II. 12. 1 sqq; cl. I. 3. 1 sq, 27.

inoribuö et pro rerum publicarura geiieribus, ac pro uti-
litatum praesentiuiii rationibus, proque vitiorum quibus
inedendum est fervoribus mutari atque flecti, neque uno
statu consistere, quin, ut facies coeli et maris, ita re-
rum atqne fortunae tempestatibus varientur.quot;

Quae plura apud Gellium leguntnr, sunt Caecilii dis-
putatio de legum vel praestantissimarum apud Romanos
obliteratione, et docta explicatio eorum quae in XII
Tabulis Pavorinus vituperaverat. Quae quidem omnia,
Pavorino approbante atque laudante, disputata boe loco
repetere nec jnvat nec pro re nostra opus esse videtur.

Haud ita dissimilis disserendi ratio, quam potius in
philosophantem de moribus quam in juris interpreten!
convenire dixeris, cernitur in disputatione cum ipso
Gellio habita de judicis officio i). Huic enim, quo
primum tempore a Praetoribus in judices lectus est, qui
judicia privata susciperet, inexplicaUlis accidit senteutiae
reperiendae ambiguitas.

//Petebatur apud me pecunia, ait Gellius, quae dice-
batur data numerataque; sed qui petebat, neque tabulis
neque testibus id factum dicebat, et argumentis admo-
dum exilibus nitebatur. Sed eum constabat virum esse
ferme bonum notaeque et expertae fidei et vitae incul-
patissimae, multaque et illustria exempla probitatis sin-
ceritatisque ejus expromebantur. Illum autem, unde
petebatur, hominem esse non bonae rei vitaque turpi
et sordida convictumque vulgo in mendaciis plenumque
esse perfidiarum et fraudum ostendebatur. ïunc ibi ami-
ci mei, quos rogaveram in consilium, viri exercitati

]) XIV. 3.

atque in patrociniis et in operis fori celebres, semperque
se circum undique distrahentibus causis festinantes, non
sedendum diutius ac nihil esse dubium dicebant, quin
absolvendus foret, quem accepisse pecuniam nulla proba-
tione sollemni docebatur. Sed enim ego homines cum con-
siderabam, alterum fidei, alteram probri plenum, spurcis-
simaeque vitae ac defamatissimae, nequaquam adduci potui
ad absolvendum. Jussi igitur diem difiindi ; atque inde a
subselliis pergo ire ad Favorinum philosophum, quem in
eo tempore Eomae plurimum sectabar, atque ei de causa
atque de omnibus, quae apud me dicta fuerant, uti res
erat, narro omnia; ac peto, uti et ipsum illud, in quo
haerebam, et cetera etiam, quae observanda mihi forent
in officio judicis, faceret me ut earum rerum essem pru-
dentior. Tum Favorinus, religione illa contationis et sol-
licitudinis nostrae comprobata: Id quidem, inquit, super
quo nunc délibéras, videri potest specie tenui parvaque
esse; sed si de omni quoque officio judicis praeire tibi
me vis, nequaquam est vel loci hujus vel temporis;
est enim disceptatio ista multijugae et sinuosae quae-
stionis multaqne et anxia cura et circumspicientia in-
digens.quot; His dictis, Favorinus priusquam ad ipsam rem
venit, pauca quaestionum capita attingit, in quibus quaen
potest, num stricte debeat judex se judicis ofiicio alli-
gare et secundum illa tantum dijudicare, quae publico
coram ipso aguntur. Deinde sic dicere pergit: //Sed de
his et ceteris hujuscemodi judicialis officii tractatibus
et nos posthac, cum erit otium, dicere quid sentiamus
conabimur, et praecepta Aelii Tuberonis super officio ju-
dicis, quae nuperrime legi, recensebimus. Quod autem
ad pecuniam pertinet, quam apud judicem peti dixisti,

suadeo hercle tibi, utare M. Catonis, prudentissiini viri,
consilio, qui in oratione, quam pro L. Turio i) contra
Cn. Gellium dixit, ita esse a majoribus [memoriae] tra-
ditum observatumque ait, ut si, quod inter duos actum
est, neque tabulis neque testibus planum fieri possit,
turn apud judicem, qui de ea re cognosceret, uter ex iis
vir melior esset, quaereretur: et, si pares essent, seu boni
pariter seu mali, tum üli unde petitur crederetur, ac
secundum eum judicaretur. In hac autem causa, de qua
tu ambigis, optimus est qui petit, unde petitur de-
terrimus: et res est inter duos acta sine testibus. Eas
igitur, et credas ei qui petit; cpndemnesque eum de quo
petitur: quoniam, sicuti dicis, duo pares non sunt, et

qui petit melior est.quot;

Prudenter suasit Cato, et prorsus quidem secundum
praeceptum, quod valet in jure Eomano, Actori incnm-
Ut onus prohandi; quae vero philosophus Favorinus ex
Catonis verbis colligere _ voluit, huic praecepto repu-
gnant 2). Hinc quoque Gellius: //Hoc quidem, inquit,
■milii turn Favorinus, ut virum philosophum dec^dt, sua-
sit. Sed majus ego altiusque id esse existimavi, quam
quod meae aetati et mediocritati conveniret, ut cogno-
visse et condemnasse de morïbus, non de prohationibus
rei gestae viderer: ut absolverem tamen, inducere in
animum non quivi; et propterea juravi mihi non liquere,
atque ita judicatu iUo solutus sum.quot;

Haec de Favorini studiis philosophis dicenda habui,
quem haud scio an recte dicam cum veteris Academiae

1)nbsp;Cf Van Bolhuis Diatr. in M. Porcii Catonis scripta et fragm.

2)nbsp;Puchta 1. 1. vol. II. P. 200 sq.

placitis aliquatenus recentioris Academiae scepsin coujun-
xisse. Quod ita intelligatur velim, ut recentioris Aca-
demiae décréta de cognitionis imbecillitate ipsi inservi-
rent ad philosophiae placita inquirenda et explicanda;
ut in iis acquiesceret, quae inquirenti ipsi probata fuis-
sent; non ut, receutiores Academicos secutus, ceteros
tantum impugnaret et omnem rerum scientiam tolleret.
Omnino in Tavorini philosophandi morem, atque in
sophistica ejus studia ratio ista optime quadrabat, quippe
quae tum subtili et captiosae dialecticae, tum speciosae
orationis flumini et doctrinae ostentationi latum aperi-
ret campum. Utrumque studium quum in unum coa-
luisset et alterum alteri responderet, intelligimus, quam
merito ille, ut ToK 'iixù^ç vmtx. 7rx(Tix,v Txi^sixv, de om-
ni re bene atque subito dixisse, idemque CpiKocroCpixc
f/,£(rTog, pvjToptxT^ f/,ôcXAûv sTriûsfisvoç existimatus sit.

CAPUT III.

DE F A VORINI SCRIPTI

Eavorini ut studia, ita scripta ttoXvi^xÔsÎûcv arguunt
Kxrà TTxaxv TTXihkv. Praeter orationes, quas subito
haud paucas dixit, permultos scripsit varii generis libros,
quorum quidem scriptorum quum nullum integrum ad
nos pervenerit, notitia fere omnis e paucis fragmentis,
interdum etiam e librorum titulis petenda est. Ex his
igitur indiciis, habita ratione cum Pavorini studiorum
tum ingenii aetatis qua vixit, quoad ejus fieri poterit,
colligere couabimur, qualia scripta illa fuisse videantur.

Primum igitur hoc moneam universe, Pavorini scri-
ptoris famam apud antiques satis celebrem fuisse. Quae
res jam e ratione efficitur, qua scripta ejus a Philostrato
laudantur^), atque magis etiam ex eo quod tradit idem,
librum quendam nomine Pavorini circumlatum esse,
procul dubio ut hoe nomine lectio ei pararetur. Quod
autem ex Pavorini libris sua saepissime deprompsit
Diogenes Laertius, id quidem in hoe scriptore, alia

1) 1. 1. p. 491 (13, 3), cl. vit. App. Tyan. p. 163.

aliunde promiscue compilante, urgere nolim; sed quanti
olim fecerint Eavorini cum libros tum scribendi genus,
egregie arguunt praecepta et monita Phrynicbi, caventis ne
quis inductus auctoritate viri, qui omnium maxime xéyov
a^ioç inter Graecos videretur, in eadem vitia incideret,
quae ille commisisset. Nec IVto p. Ch. saeculo Pavorini
libros lectitare desierunt artis sophisticae studiosi. Li-
banius certe sophistarum, qui aetate illa floruerunt, pro-
cul dubio longe princeps, ita scribit ad Castricium suum i) :
oïik âpx q xàpyiç (mvov ùtria-zvsïro fisî^ovx uv vpà^siv
sIjlsXKsv, àKKoi wÀ h ysvvxToç KxcrTpimç êv r^ ip-^crxi [MV
mi^ffsiv XxßTrpov spyov, miijtrxi Je ov^xptSu;- mhot si ßh
oÙK ^v (TOI ^xßoopivov ßtßxlx, rinbsp;àTTxyyéXKsaôxr, h-

rccv sf, t/ ^psv^siTÔxi eSsi xxi (pÎÂov ê^xvrxrxv, kx) f/À^v
xx) st£pov àlîkvil^x où f^inpov, t5 ßil ttsl^^xl ßtßxix Tpo-
ûsïvxi to ßii sttiutsïxxt. tout] yxp ^v oùTe âTToXoyslcrôxi
àvsxoljlhov t^ tx hivirxtx ttstcvsoti. NSy oZv ^oksïç
rplccv, h yé ri Troiyiusiv, ^ spycp rx eyxX^iiAXTX Xwsiv, xàyc^
vs'ktsiv, éç OÙK x^iKslg, ^ rf? cr//^nbsp;xlrlxig ivé^airôxi

Sexto saeculo, ut infra videbimus, pars saltem super-
fuit commentariorum, qui Pavorini nomine laudantur,
quippe a Sopatro sophista excerpta^); quod ipsum for-
tasse illorum interitum maturaverit. Quare non temere
statuere mihi videor, quum Stephanum Byzantium, tum
Joannem Stobaeum, quae e Pavorini scriptis afferunt,
ex ipso fonte hausisse, non adÜKSse rivulos. Idem in S-
Maximum atque recentiores valere negaverim. De scri-
ptore Etymologic! M. et Suida, quos, quae habent prae-

1)nbsp;De quo cf. Epist. 1091 p. 520 ed. quot;Wolf.

2)nbsp;Epist. 1313. p. 612.nbsp;3) Phot. Eibl. ed. Bekk. p. 103b 1.

clara, ex aliorum grammaticorum scriptis compilasse om-
nes norunt, non est quod dicam.

Sed videamus jam de singulis Favorini libris, qui
quot fuerint numero quum ne divinare quidem probabi-
liter liceat, tamen non ignoramus, eum Plutarchi, cujus
amplius CXXV libri enumerantur i), hoe nomine aemu-
lum se praestitisse. Suidas enim: 'AvrspÀûTif^sTro, in-
quit, zx) ^ijÄcv size Trpoç tov UKcvrxpxov rov Xxipccvéx è:
ro TÜv (TuvTXTTOixivuv ßißKim xmipov yéypxTrrxi yovv
aùr^ CpiXÔcro0x rs kx) hropixx, Zv Xöhvg àpiÙfiôg. Quod
testimonium vel titulorum similitudine, quibus uterque
eorum suos commentarios inscripsit, confirmari videtur 2).
Nobis de libris Favorini vix XXYH nomine sunt co-
gniti, de quibus jam deinceps agamus.

I.

commentami geammatici (?).

Agens de nucum generibus, atque in his de nuce teren-
tina,° Macrobius (Fragm. I), in libro Favorini terenti-
mw. duci ait a tereno, teste citato Varrone ad Libonem I.
Qui reputaverit, quanto studio incubuerit Favorinus in
literas Latinas (cf. supra p. 24 sqq.), is lecto ejus libri
fragmento facile in sententiam meam abeat, depromptum
esse locum ex opere quodam ad Latinas literas perti-
nente et Latine scripto. Hoc enim ut credamus res ipsa

yye Indicem a Lampria confectum, qui exstat apud Fabricium
Eibl Gr'vol. V p. 169 sqq. et p. 167 sqq.

2) 1. 1. p. 165' P-

smdet, quamvis id nec dicatur diserte, ueque ullus alius
ïavoxini liber commemoretur, eo sermone conscriptus i).

II.

scripta historica.

Certiora supersuiit et locupletiora testimonia, e qui-
bus efficiatur, quid in bistoria Tavoriuus praestiterit.
Qua tameu de ie universe moneudum, Tavorinum uon
scripsisse historias proprie sic dictas, h. e. tales in qui-
bus perpetua uarratioue gentis alicujus vel civitatis acta
et fata exponautur, sed selectas atque adeo varii argu-
menti fuisse ejus historias, quales id temporis conscribi
a sophistis solerent,nbsp;hrop'm, Aeliaui simillmas.

Duo hujus generis scripta Tavorino auctori tnbuuntur,
et UxvTC^XTrï^ kropix, quibus tertium

etiam additur. De singulis videamus.

1. 'ATroiy.vvu^ovsvi/^XTX.

Horum minimum V fuisse libros constat e Diogene
Laertio (ïragm. XIV, XY), qui alibi (Eragm. XYII) eos-
dem commentaries 'TTTopc^^nf^xrccv nomine insignivit; minus
recte, nisi sit error e scripturae compendio natus 2).

1) Qui enim Favorinus veius orator, suasor Liciniae legis de sumtu
minuendo a Gellio XV. 8 laudari videtur, eum esse Arelatensem qms
credat? Sed ne nomen quidem apud Gellium reete scribi putant, pro
quo acutius quam probabilius Favonii nomen restituerunt, vel Fannu, ve
etiam P. Augurini. Qua de re vid. Meyerus Oratt. Eom. fragm. ea.

alt. p. 208.nbsp;.yj.

2) Eodem modonbsp;Xenophontea 'YTTO/rvvï/.ata vocan

Quum vero praeterea a 'nullo veterum commemorentur,
vix quidquam statui de eorum argumento queat: nam
Piogenes, ut collegit undecunque quae facerent ad vitas
et placita philosophorum illustranda, ita ex 'Affü^j/j^^o^fü-
(ji,xlt;7i Favorini nihil attulit, nisi ubi sermo sit de ali-
cujus philosophi vita, dictis scriptisve. Tamen si quid
ex titulo colhgendum, qui Xenophonteum exemplum refert,
haud multum a vero aberraverimus, si conjiciamn^ Ea-
vorinum bis libris id egisse, ut principum antiqnita-
tis doctorum virorum dicta et facta et fata memorabilia
consignaret. IIoc certum est, aliud opus fuisse 'Atto^-
v^i^cvsvfixTX, ahud ïlxvTcSx7ry,v krcplxv, de qua sta-
tim absolvam; id quod facile sibi persuadehit, qui com-
paraverit Biogenis Laertii locos II. 5. 38, et 11.5. 39,
quorum priore illud, altero hoe opus laudatur. Quid,
qnod VIII. 1. 13 (Eragm. XXIII) utrique commentarii
simul afieruntur.P Tamen utriusque operis fragmenta in-
ter se conferenti apparebit, tantam esse amborum simili-
tudinem, ut nisi adderetur titulus ad utrum referres
nescires. Quae igitur sine libri titulo citantur tanquam
Eavorini, iis omnibus locum assignavi fragmentis TIxi/-
TO^XTTijg la-Tcpixç posteriorem.

a Moeridc v. 'EmrviSetou;, ubi videatur Piersonus. Proprie autem bitQ-
li'/rnioLTU dicuntur commentarii proprios in usus conscripti, eir/ypamp;fi.,u.a.Tx,
otjx npk olxs'iav bTZits-npudxmo bTzipvr^Tiv, — wj iiniv tiöv oUtiarj uuy-
ypoLppv^'^''gt;nbsp;Ammonii Hermiae Tlzpi kpptiv. lit. A A.

fol 3 e^- 'Aws/tvïi/iovïi/iaTa vero sunt commentarii memoriae rerum
hominumve servandae gratia editi. —Illuc ut redeam, docet Bastius Com-
ment. palaeogr. p. 823, nomen A-nopwipovsupxTx scribi potuisse tali com-
pendio, ut omnis discrepantia redeat ad pracpositiones facillime commu-
tabilcs et vm-

^nbsp;'2. UxvTo'hxTr^ iffTopix.

In titulo hujus operis scribendo neque inter se con-
sentiunt nec sibimet ipsi constant veteres. Diogenes
Laertius quum librum alterum (Fragm. XXI) et octavum
(Fragm. XXII-XXIV.) laudet UxvTO^XTrijg hropixg, et
passfm boe nomine utatur, semel Favorinum èu uxvto-
WJ, yropixi, testem citat (Fragm. XXXVIII). Sed
multo minus sibi constat qui Stepbani Byzantii
in epitomen redegit, quippe qui promiscue laudet nxu-
ro^xttx? (Fragm. XLVI, XLVII), nx^ro^xtrxg hroplxç
(Fragm. XLIX), Ux^ro^x^rà (Fragm. XLVIII), librum
primum UxvTO^XTrm v^m hTopm^g (Fragm. XX), cui ti-
tulo proxime accedit, qui est apud Photium, loco mox
laudando, et in Etym. M. (Fragm. XLIV), ubi scnbitur
n£plt; 7rxvToU7rgt;jg vKm. In tanta discrepantia titulum
sequor usitatissimum. Accedit Gellius, qui Favorini fa-
miliaris varias librorum inscriptiones enumerans YIxvto-
^XTTÏiv ïfTTopixy, non vXm commémorât. Denique plurali
numero legit Jul. Valerius, cujus haec sunt verba: ,/Sat
tibi babeto Graecum Favorini librum, qui omni gen^TiE
Ustoriae superscribiturquot; (Fragm. XLIII). Qua inscripti-
one quum nihil sit absurdius, restituo OmnigenKY. Ustoriae.

De hoe igitur opere, quo Favorinus collegisse vide-
tur quae memorabilia et minus vulgo nota essent, par-
tim ad grammaticam artem, ad historiam literariam, par-
tim ad res gentimn, ad geographiam, ad philosophiam
denique spectantia, classicus est Photii loens i), quem
integrum adscribam. Agens enim de'ExAcr^^r? Sopatri so-

1) Bibl. p. 103 b 1.

phistae: 'O Sè rpiroc ?,6'yog, inquit, vvKXkysTxi xùzcç êx
ri^g ^xßaplvcv Uxyro^XTrijg uXi^g, ex re roü v xx) rou | kxi
KXÔsH^g,nbsp;TOÜ T [jJzpi rou u' èv oïg hxipopoi hropixi

xx) tZv xxtx rx êvó[/,xtx ôèasxv xhioXoylxt xx) toixvtx arspx.
Ex quo quidem Photii testimonio effecerunt, praeter
Kayserum i) quoad sciam omnes, Uxvro^xTr^v hrcpixv
digestam fuisse xxtx trroixalsv. Quam sententiam am-
plexus Car. Muellerus : // Quae e libro octavo afferuntur,
inquit, de Platone et Pjthagora sunt; adeo ut in hoc
libro ad literam tt devenisse auctor videatur. Quodsi
de eodem Platone etiam secundus liber citatur^), pro-
babiliter pro êv ß' scribendum êv nT At scire equi-
dem velim, unde colligi possit, litera t: Favorinum
enarrasse quae ad Platonem et Pythagoram pertinerent;
quomodo non aliéna sit ista ratio a Wx-mlxirm kroplxg
argumento? Bquidem arbitrer, literas istas v, r, cy
non esse initiales nominum, quae his libris tractantur,
sed ordinem indicare librorum, eodem modo quo Iliadis
et Odysseae libros numerare veterum exemplo solemus.
Quae si vere disputavi, sequitur, Uxvrc'^XTritv hroplxv in
XXIV libros fuisse dispertitam, quorum sex postremi,
varias historias et disputationes de propositis rerum ca-
pitibus explanaverint 4'). Totidem libros Ylap) Trxvro^xTTïjg
vKvjg scripsisse dicitur Cotiaënsis Alexander 5), qui quam-
vis junior sub idem tempus vixit, siquidem eo praecep-

1) 1. I. P- 183. 2) rwgra- hist. III. p. 577. 3) III. I. 57.
4) amp;ic'ii xdizct T« ènijj-ana sunt quaestlones finitae quae dicuntur, ad
certas res et pcrsonas (èvó/tara) pertinentes. Cf. Ernesti I^ex. ïechnol.

V. ÖSfflï.

.5) Staph. By« Jvanàc-tov, uhi ex duobus praestantissimis codicibus
IMeinekius reddidit x3' pro rsc^a/iixovTa fli-s.

tore usus est M. Antoninus i). Ceterum de argumento
et ratione horum voluminum satins est lectores ad frag-
menta relegare.

Eavorini autem aequales, quique aliquanto post vixe-
runt, nxvro^xTT'/iV hrropixv permagni fecisse, vel Sopatri
exemplum probet, quem magnam ejus partem in epitomen
redegisse ex Photio novimus. Neque alium librum, nisi
forte 'A7rofyi,vgt;if/,ov£vyMTX cogitanda sint, a Gellio (Pragm.
LXII) indicari crediderim, ubi, Plinio Secundo vitu-
perate, quod multa commenta in Democriti nomen de-
derit : // Sed id, inquit , quod Archytam Pythagori-
cum commentum esse atque fecisse traditur, neque mi-
nus admirabile neque tamen vanum aeque videri debet.
Nam et plerique nobilium Graecorum et Pavorinus phi-
\oso]Ams, memoriamm vetenm exseqtientissiwm,
sime scripserunt, simulacrum columbae e ligno ab Archyta
ratione quadam disciplinaque mechanica factum volasse.quot;
Denique si tum operis fragmenta, tum Pavorini studia
attendamus, haud scio an, quod de ^EKKoyxtg Sopatri
judicium Photius tulit 2), id jure ego de Uxyro^XT-^
icttopix feram, quatenus saltem ex umbra corporis judicare
de corpore ipso licet. TlcAAifv Sf r^v xp^ixv tovto i'/i to
Û)iX07révgt;if/,x Totq xyxyivoùtTKOva-i 7rxpé%,£txi- si yxp kx) {zv-
ÔCilV Kx) TSpXTCCVnbsp;TS KX) XTTIÖXVCÜV, cóg ßCl Kx) TTOA-

hxkiq sipvtTXi, ov Kxêxpevsi, äAA' ovv èv oiq ts slg TroXvpix-
ÙSIXV sk TOV SToifiOV UVVTSKsl, wa TtpOq âpSTVjV kxl kxxo-

Kxyxêixv 7rksl(ttx strriv xùtZv àTrxvê'iTxcùxi, irpéç ts to

PVITOPSVSIV Kx) (XOCpliTTSVSlV - OVK S^MXITTijV 0Sp£l pOTT'^V,

hxvov slq xpsixv KXÔéa-TijKsv.

1) Vid. Lehrs Quaestt. epp. p. 8. 2) 1. 1. p. 105 a 5.

Sed ut per se quisque iiiteliigit, quum in Uxvtû^xtt^
iiTTopi^ omnia undecunque excerpta promiscue essent col-
locata, non posse fragmenta, quando non addatur libri
numerus, in probabilem ordinem restitui; ita rationes
reddam necesse est, cur Stephani locum, qui est v.
'AXe^v^psixi, ad hoe opus referendum putaverim. Illic
enim de èóvr/.^ nomine vulgo haec leguntur: A[Bvf/,og
zxpxriôerxi zp-^(riy quot;EpxTC(râéyouç rsü (Mein., ro West.)
'Aks^xy^ph^g. ^xßxpJyog Is êv ra p) . Kvp^vxiK^jg
iréXsccgnbsp;(p-^o-i. Unde Pavorinum scripsisse

Kvp'^yxïy.à complures cum Vossio opinati sunt i), quae
tamen opinio nulla re commendatur. Contra ahi verba
corrupta esse judicarunt, alii etiam emendare studuerunt.

Quodsi Pavorini scriptum Kupgt;]VMKx a Stephano in-
dicaretur, legi deberet vel sy t^ ïlsp) Kup^y^g, quo
titulo Acesander et Theotimus usi sunt, vel sv toTç
Kupifyxïzoïg; si Aristotelis exemplo Pavorinus praeter
historiam Cjrenensium totam rem publicam illustrasset,
commentarium inscripsisset n^p} Kvptjvxiùjv TroXirsixg
Neutra sententia recte dicitur Uspi Kupgt;ivxïxï^g ttôP^sùiç.
Sic quocunque te vertas, medela opus est. Hanc sibi
invenisse Bernhardy visus est corrigendo Usp) Kupi^vxïx^g
TToKiTsixi;^), idque interpretatur de Cyrenaica secta,
partem fuisse ratus vel appendicem toù Hf;/ 'Lw.pxTixôov.
Sed neque hunc vocabuli mKnsix usum vir clar. pro-
bavit, nec nf/ï) 'Lay.pxTixüy Pavorinus scripsisse traditur;
qua de re sub finem hujus disputationis dicetur. Multo

1) In vulgari titulo acquiescens Thrigius quoque: »Non partem, inquit,
ir«vToSa7ïgt;!5 ir-'^opixs, verum si argumentum historiae hujus spectamus.'
peculiare potius quoddam opus constituisse puto.quot; Hes Cyrenens. p. 5.
3) In annot. ad Suid. v. •iaßaphoi.

speciosior est Heckeri conjectura i), qui suspicatus, ut
videtur, excidisse notam f', corrigit Uêp) Kupt^vxizïig Usv-
TOCTTÓAeccg. Mihi quum nescio quomodo ejusmodi opus
a Favorino videatur alienius, aliud in mentem venit.
Credo Ky/Jsjv^ÏKi?? et depravatum esse et loco positum
non suo. Scriptum olim in margine init Kup-^miou, quod
postea librarius in textum recepturus accommodavit ad
vocabulum TTo^sccg vel TTCiX^g-, hoe enim in tribus codi-
cibus, quorum Rhedigeranus et Vossianus optimae sunt
notae, Meinekius invenit, addens ://necnbsp;necTxm

expedio.quot; Eecte; nam quid sibi velit Cyrenaica luata?
Pertinebat autem KupiivMov ad versum priorem, ad no-
men quot;Eparoffôivoug, quem Cyrenensem fuisse nemo non
novit, idque in hac ipsa epitome legitur v. Kupjivj^. Sic
simul expedio quod et rov 'A^s^xy^ph^g codices prae-
bent et ronbsp;Yerbo, debebat esse 'Eparo-

ffôévovg rov Kupvjvalûu ro ''AÀs^xv^pirijg. Adde quod duobus
praeterea locis una cum hoc Eratosthene Favorinus in
XlxwohoLT:^ kropt:)!, laudatur, quorum alter est Stepbani v.
Avrxpiarai (Fragm. XLVII), alter Biogenis VUL 1. 47.
(Fragm. XXIV) 2). Jam vix opus est ut, quod restât, Ilsp)
TTÓXsüjg aut mp) TTûtKvjg, veram esse lectionem negem,
quamquam in posteriore manifestum inest veteris ac ge-
nuinae scripturae indicium, quae fuit Uspi tt. vKi^g i. e.
nsp) TTXvro^xTTÎjg (cf. Fragm. XLIV). Si cui mi-
rum hoe compendium videatur, mirari fortasse desinet,
ubi viderit infra, quo angulo latuerit adhuc titulus
Karà v^pm-, quem ex Stobaeo protraxi. Denique, ne

1)nbsp;In Schneidew. FUM,. a. 1850. p. 420.

2)nbsp;Cf. etiam Fragm. CXI.

quid dubitationis argumentum loci attendent! relinquatur,
ipse Stephanus (Fragm. XX) curavit, quum de Attica
TsrpAmXt scribens dicat: O; ohjÏTopei; TsrpxmXsTç kx)
térpxttoxitxi, cog ^xßuptvog iv TrpwrçS uxvto^xtrîjç vXt^ç
ItTTOpixijÇ.

Vellern simili modo expedire potuisse aliud fragmen-
tum, in eadem epitome Stephani servatum. Nunc, tan-
quam pertineat ad opus singulare, seorsum est de illo
dicendum.

3.

'ETTiTOf^h Tîjg nxpc,Cp!?,gt;tg (?).

Apud Stephanum Byz. v. 'Poralg ante Meinekium sic
legebatur: sôi^og, os (asfvmxi (^xßupjvog iv sttimpiifl ^ {ts-
Txpr^) Tîjg ïlxfzCpvKlxg, unde scripsisse Favorinus vi-
deretur librum, cujus titulus esset rsp) Uxi/4gt;vKixg,
quum alii, ante articulum distinguentes, rij? llxiJtXpvKixg
ad 'éôvog referrent. Neutram harum lectionum veram
esse vidit Meinekius, qui codicibus usus Eehdigerano
et Vossiano restituit èv èinrof/,^ S' rï^g Ïlx!/Xpi?,yii. //Eho-
penses, inquit, Pamphyliae populum fuisse incompertum
est; itaque consultius visum est meliorum librorum le-
ctionem repraesentare, ex qua discimus Phavorinum Pam-
philae commentaries historiées (Photius Bibl. 175 p. 119.
intpp. Suidae v. Tlxß^piKii) in compendium redegisse, in
quo nihil inest, quod a Phavorini studiis alienum sit.
idem post Phavorinum a Sopatro factum esse constat e
Photii Bibl. 161 p. 103, 36.quot; Sunt stne quae viri clar.
sententiae faveant; sed nec desunt, quae eidem adver-
sentur. Utrumque ostendere hujus est loci.

Photio teste, scripsit Paraphila 'Zvy.ijJy.rccv hropiy-c^v
vTTCijLvmyMTccv Kcyovq n ; teste Suida, '\7ropi-/.a,
iv ßißKtoiq Ay'. Vix dubium est, quin idem opus utro-
bique designetur, et verum librorum numerum Suidas
tradat, siquidem Diogenes Laertius i) Pamphilam lau-
dat èv TÇJ Xß' Tüiv 'Tto!mv,^Atccv. JNquot;e pûtes autem
hos Pamphilae commentarios a Sopatro excerptos, quod
indicare Meinekius videtur. Ut enim Pamphilae Suidas
tribuit 'ETT/Tû/xàç hropiSiv ts ksù hspûcv ßißxiccv ttx^^-
■7rKsl(7Tccv, ita alterum Sopatri 'EzAc/wv Xoycv confla-
tum narrat Photius 2) ex Pamphilae quot;EttitcpcZv TrpÜTOU
Koyou m) jcxêsi-'^g ßs%pi tqü ^skxtov, simili modo quo
eundem consarcinasse vidimus tertium 'EkAs/Sv ?Jyov
e Pavorini ïlxvto'bxtrî^ uA^î. Sed illuc reverter. Si
igitur Pavorinus quoque e scriptis Pamphilae 'Ett/-
Topcijv confecit, confecisse putandus est ex 'iTTcpinóïg
v7ro[/,vûifiX7iv. Jam vero Gellium memini, Pavorini fa-
miliarem, duobus locis 3) laudare Pamphilae commenta-
rios; fateor istiusmodi compendii argumentum non ab-
horruisse a studiis Pavorini; sed vis horum argumento-
rum mihi tanta non est, ut in lectionis ambiguitate
sive varietate acquiescens eredam fuisse libros Pavorini,
qui quot;evritoß^ tîîgnbsp;inscriberentur. Pac fuisse,

nonne credibile est optima quaeque a Pavorino excerpta
esse? Atqui quid tum Sopatro excerpendum reliquit,
qui pariter non mediocria nec vulgaria ac trita selegisse
existimandus est? Denique — nolo enim urgere rem
ipsam minus dignam mihi videri ingenio Pavorini et
eruditione — si Pamphilae commentarios in epitomen

1) V. 3. 36. 2) p. 103. 3) XV. 17. 33.

redegit, hand certe titulo supra scripto Pavorinus usus
est. Scribere debebat : '-ETriTOizi) rüvnbsp;hropiZv vel

Ù7rcf/.vgt;ifiXTccv, pro quo ferri in grammatico possit, si
neglecto nomine scripserit 'E7riTS,ui, rüy Uxi/xpixvjg. Sed
ponamus vitium inesse in articulo, ne sie quidem èv
iTTircf/.^ l'rxvnbsp;recte dictum foret. Dicendum

erat ev i7rmfigt;j? rxv Ylxij^iiK-^g {hropióóy, UTrcizyy^^scruv)
vel simili quodam modo: cujus rei ijise Stephanus
in laudanda Lepidi sttitoia^ exempla duo suppeditat, v.
•Z-MVTTOt et v. Téyax. Itaque non quod probem Meine-
kianam lectionem, sed quod de vera lectione dubito, in
libri inscriptione nihil mutavi. Nisi sttitoi/M istud ob-
staret, crederem UxfjtXpvKixg et Uxp^cpiXi^? errore natum
ex TTX'JT. vXvjq. In epitome quidem Stephani hoe vel
simili nomine semper fere laudatur Pavorini YlxyTolxTrvt
hropix. Nunc èiréxcc.

III.

dissekïaïiones sophisticae.

Ut seria et philosopha, ita ludicra etiam argumenta
et nugatoria in orationibus Pavorinus tractabat (cf. su-
pra p. 43, 53). Hue pertinent xho^oi ÙTroôédHg quas
vocat Gellius i).

1.nbsp;Laudes Thersitae.

2.nbsp;Laudes febris quartanae.

De his libris quae pauca innotuerunt, a Gellio nar-

1) XVII. 12. Cf. p. 32.

rantur, quo teste Favorinus //lepida sane multa et non
facilia inventu in utramque causam dixit.quot;

Ad easdem infames materias jure suo referenda est a
Philostrato commemorata oratio, cujus tamen nullum
fragmentum superest,

3.nbsp;'Ett/ r^ ^TÎpcp ^^ôyoç.

Sic enim pro àxpcji ex codicibus restituit Kayserus,

quem vide p. 190.

Dissertationes sophisticas, quarum magis serium ar-
gumentum, nec tamen e philosophia petitum erat, duas
commemoratas invenio:

4.nbsp;'Tîrèp ra)v piovof^xx^v.

5.nbsp;'T^rè/J rwv ßxKxvsiuv.

Fuerunt igitur hxXé^eig 1), in quibus gladiatorum 3)
et balnearum laudes impugnavit vel defendit. Ceterum
omnem de his tribus dissertationibus notitiam debemus
Philostrato, qui declarat, esse hoyovg rym'oug ts kx)

£v ^wyxsif^évûug

Ad orationes philosophas pertinet primum

6. \iXTX XxK^xicäV.

Adversus Chaldaeos seu genethliacos Graece Favorinus
Romae dixit; rerum capita Latine servavit Gellius
qui egregiam atque illustrem orationem vocat

1)nbsp;Cf. Prooem. p. 8.

2)nbsp;Non abs re videtur h. I. commemorare, id temporis gladiatorum
ludos in Graecia adamatos fuisse, quod acriter reprehendit Dio Chryso-
stomus orat. Corinth, p. 347 sq. Mor., p. 401 Emp.

3)nbsp;p. 491 (13, 6).nbsp;4) XIV. 1. 32.

An scripta fuerit vehementer dubito. Gelliana tan-
tum non omnia huic disputationi intexta leguntur supra
p. 44 sqq.

7. ITf/?} ryjc 'LooKpxTOucnbsp;(?).

Fueritne haec quoque scripta oratio an subito dicta,
non memoratur dise'rte. Illud inde conjicio, quod ipsa
verba Graeca afiert Gellius (Fragm. LXVI), ex quo loco
etiam titulum orationis efl'eci.

8.nbsp;rifp} yijpcci;.

Laudes senectutis hac disputatione praedicatae fuisse
videntur, ut reliquiae arguunt apud Stobaeum maxime
servatae (Fragm. LXVII—LXXI). quot;Ettxivo? igitur fuit.

Idem Stobaeus (Fragm. LXXII), suiierscripto lem-
mate ^'OrOS THPflS, lt;^xßccplvov h ruv xy hunc
versiculum profert: ncXÓg roi [M^do? sv ßxxp^ %/jûV^.
Literis xy quid faciendum sit, dubito an quisquam di-
xerit. Ut quod sentio eloquar, literae xy sunt compen-
diaria scriptura, quibus ipse ille Wôyoç indicatur sive
Favorini dissertatio i)

9.nbsp;kxtx yjîpcdç.

Quodsi placeat haec explicatie, manifestum nacti sumus
testimonium, Favorinum non contempsisse morem so-
phistarum de eodem argumento in utramque partem dis-
sereudi. Quam rem attigimus supra p. 52.

1) Plura apud Stobaeum leguntur, ex Pavorini scriptis deprompta, quae
ex dissertationibus excerpta videntur. Sic Tit. XLIX. 48. eadem verba ha-
tes quae Favorinum inter ingentes omnium clamorcs dixisse Gcllins IX. 8.
testatur Hoc dubium est, iidemnc fuerint dissertationibus illis tituli ac
loci Stobaei, quibus indicantur.

10. Ilfjj} fy%îj?.

Memoratur a Phrynicho (Pragm. LXXIII). Portasse
similitudo huic orationi fuit cum disputatione Masimi
Tyrii, qui vulgaria vota ac preces quum carpat, philo-
sophiam dicit TO {^óvov £uxslt;rêxi êTria-riizsvov ; cui preces
sunt è[Mhix Kxi IixKsktoç Trpog rovç ôsovg Trsp) roov Trxpóv-
ruv, mi sTTihi^ig Tgt;jg âpsTÏjg; cui adeo Socratis vita fuisse
videtur /Cifs-rïj svx^? i)-

11. Ilfp) ï^mv.

Testis iterum Phrynichus (Pragm. LXXIY). Utrum
universe de ideis, an praecipue de ideis Platonis Fa-
vorinus egerit, non apparet. Hoe veri est similius.
Cf. p. 56.

13. ITfp/ r^g ^yiyJi^ovg (rccCppo(TÓvy,g.

Plaec primae editionis lectio deinde sic corrupta est,
ut pro hf^^^ovg legeretur Ayjpi.x'Bou?, quod quid sibi ve-
lit me nescire fateor : nam de Demade oratore id accipere
et re vetamur et nomine, quod Agt;![xxBov postulabat.
Antiquum et genuinum ^mj^ü'^cvg, in quo jam Pauwio
lenocinia inesse videbantur, invito Lobeckio recepi. Eem
ipsam ne quis miretur, tjjv 'B'/iiJM^n (ruCppoavv/iy Plato
commémorât 2).

13. Ilf/J/ rijg 'Of^iïpou CptKoaoCpixg.

Titulum suppeditat Suidas, fragmentum non superest.
Portasse e philosophorum numero eximi Homerum Pa-

1) Dissert. XI p. 135 sq. ed. Davis. 3) De Legg. IV p. 710 A.

vorinus iioluit, cujus aetate jam invaluerat opinio, fa-
bulis, quae de diis deabusque ferrentur, altius quid
subesse quam vulgo videretur. Neque abs re esse
puto conferre, quod de Anaxagora testatur Pavorinus
(Pragm. XXVI): Aïx« xpüro? ryjv '0[/,yipov Tromtv âm-
Cp-/ivx7ùxi sïvxi TTSp) xpsryjg kx) quot;Biicxmvvvii;, quam rem plu-
ribus persecutus sit Metrodorus Lampsacenus. Ceterum
idem argumentum Maximus Tyrius tractavit i).

14. ITf/)} 'ZiiKpxTOvg nx) Tï?,- KXT X'JTOv ipccTiy.yjç réxv^g.

Thema tritum et commune sophistarum, de quo Maxi-
mus Tyrius disputât 3), hoc agens, ut Socratis in ju-
venes amorem honestum sanctumque fuisse ostendat.
Neque est quod alio consiho ductum esse Pavorinum
putemus, quum de Socratis ejusque aequaHum èpxTiy.^
TSZV^ dissereret. Certe si attendimus scripta Pavorini
(Pragm. LXVI. LXXXVI.) 3), dubium esse non potest,
quin magni fecerit Socratis doctrinam ejusdemque sit
vitam ac mores admiratus. Quod autem in dei^erditis
scriptis Galeni commemoratnr liber Trpoc ^xßccpTvov kxtx
quot;ZxxpxTOv:, eo non probatur quidem hunc Galeni librum
xvTiypxCpïiv fuisse adversus dissertationem Pavorini, sed
probabiliora fiunt, quae modo de hujus argumento
dicebam.

15. Usp) U?,xTccvog.

De studio, quo Platonem Pavorinus prosecutus est,
dixi p. 56. Ad Platonem pertinent Pragm. V. VL

1) Dissert. XXXII.nbsp;3) Dissert. XXIV—XXVIL

3) Cf. Philostr. p. 490 (12, 8).

XTTI. XIV. XXII. XXIX. XXX. LI. LXV. LXVII
LXXXV.

Denique ad sophisticas dissertationes referenda vide-
tur quae inscripta fuit

16, ns/:} Tgt;jg hxhrn (piKO(TÓ0ccv.

Ceterum nee de hac dissertatione, quae aeque ac su-
periores a Suida solo commemoratur, nec de cetera-
rum multis aflBrmari posse, fuerintne revera orationes
sophisticae an philosophae commentationes, res ipsa lo-
quitur. Tanta est testimoniorum penuria, ut haud facile
certum ex argumentis judicium ferri possit. Sic for-
tasse et ego in his dum cupio meliora, détériora sequor.

IV.

OPEKA PHILOSOPHA.

1. Uvppccvsluv rpOTTUV XÓyoi l'.

Si Philostratum audimus i), prae aliis Pavorini libris
bene scripti fuerunt d (piXoaoCpoùiAsm rwv KÓycov, uv
âptrroi cl Uuppoovsioi. Ejusdem operis laudes praedicans
Gellius 3), ubi de Pyrrhoneorum (Txé-'psi agit : //Super qua
re, inquit, Eavorinus quoque subtilissime argutissimeque
decem libros composuit, quos Ihippuvsiccv rpoTccv inscribit.
De ordine, quo rpÓTrovg illos exposuit, Diogenes Laer-
tius 3): Töy hxTOv, inquit, ^xßccpTvoi; cyloov, 'Ls^rog
mi MvsuiMl^og 'ëka.TQV, iAA« KXI TOV ^anoiTOV 'Zé^rog 07'
^oóv Cpm, ^xßccpTvog Sè Imrov. Singulos igitur rpÓTroug

I) p. 491 (13, 8). 2) XI. 5. 3) IX. 11. 87.

singulis libris interpretatus est; nam comraentarium
fuisse, quo decem illi modi explicarentur, quibus rerum
scientiam omnem tollebant Pyrrhonei, non temere affir-
mare mihi videor. Novimus praeterea e Philostrato, Fa-
vorinum in hoc opere coutendisse, Pyrrhoncos, quamvis
in omnibus rebus judicium cohiberent, potuisse tamen
judicis olEcium obire i).

Ceterum Plutarchum quoque, quem quidem Pyrrho-
neis annumeraverit nemo, cum in aliis libris de horum
doctrina disseruisse, tum scripsisse commentarium n^p)
rov Uóppccm ^kx rpoTTXv, ex indice ejus librorum vi-
demus 2).

Sequatur jam commemoratio opusculorum, quae laudat
Galenus in libelle adversus Favorinum scripto, Usp) xphr^g
h^xaxxKix,. Exposuit in illis de facultate cognoscendi,
ita tamen ut inconstantiae incusaretur. Scripsit autem
in usum discipulorum et interpretis potissimum partes
egit, ipse quidem sententiam efiatus, sed hortatus alu-
mnos, ut ex contrariis invicem quas putarent veriores
eligerent. Cf. p. 54-56.

2,. UKovTxpzsg ij 7r£p)jgt;j? 'Axxhl^xi-A? ^ixÓstrsag.

Galeno teste, hoc libelle Favorinus visus est conce-
dere, quod alibi negavit, shxi n (^s^xlccg yvx^rh, vel
ut ipse dixit, hxtx^tttov. Vide porro Fragm. LXXVI-

LXXIX.

X) 1 1 TOWÎ VLuppoT'doui ipixuxoùi ôna; oùx Apxtplïzai *al rb ôaàÇetv
Fabric. Bibl. Gr. VoL V. p. 169 ed. Harl.

12

3. Uçoq 'EÎT/Wîjtci'.

Formam retulit dialogi, in quo disputans induce-
batur cum Epicteto Onesimus, Plutarchi servus; quali
persona inducenda philosophus aulicus per jocum satis
amarum risisse austerum Stoicum videtur, qui antea et
ipse serviisset. Epicteti partes adversus Pavorinum
suscepisse Galenum puto in libello deperdito, qui in-
scriptus fuit quot;ï-ûlp quot;EttixtviTou Trpog lt;tgt;xßü}p7vov'^).

4. 'A^Mßlxhviq.

Hic liber, quem post superiores scriptum esse Galenus
tradit, mide nomen duxerit non apparet, nisi idem in-
telligendus sit Alcibiades, qui Photio 2) est Pavorini
aequalis elg rôcv sig tjjv cpvkayjv^v rsTxyiJ^hccv tov quot;a^pixvov,
cni suam quot;quot;oxvi/^triovimv xx)nbsp;(tvvxyccyyiv Trallia-

nns Phlegon dedicavit. Utut est, non crediderim datum
nomen imitatione dialogorum qui Piatoni tribuuntur.
De argumento libri hoc constat ex Galeno: lix) rohg
âXKovç 'axxo'/iizxixovg ivrxivsT, TrpoiTxyopsvovrxg fûv axxrkpc^
TÜV xvTix£if/,évccv xôyccv, èrirpsTîovTxg TOÏg [ixùyjrxlg
aipsïfxôxi Tcvg âÂgt;!Ôe(jTèpovg. 'AAA' h rourcp lûv sipm^ ttiÙxvov
êxvt^ (pxlvsTÙxi (/.vj^h ahxi xxtxavi-tov , êv ts r^ UXov-
txpxv (tuyxccpéïv scixsv, sJvxi n ßsßxlccg yvccurév. Puerit
igitur quot;AÄxißixSyjg oKov illud ßiß?Jov, quo demonstrare Pa-
vorinus studuit 5nbsp;tov ^kiov slvxi xxtxhwtov 3). In

1)nbsp;Galen. Hs/sl «Si'wv ^i^lim ióyos. P. IV. p. 367.

2)nbsp;BiH. p. 83 b 25.

3)nbsp;Si sol est aliquid et x^roLMmm nihil, neque so^xaTaiyiwos sit necesse

est. Cur igitur cum Kaysero 1. 1. p. 183 credamus, peculiari libro ab
Alcïbiade diverso hoe demonstrntum esse, /iy]Sè rhv -^itov elvat y.xTcdiiT'quot;'^ ■

hoc autem similibusque opusculis, quamvis a Galeuo
jure fortasse vituperatis, rerum physicarum peritiam,
qua excelluisse Favorinum dictum est p. 59, imprimis
eluxisse, conjicere licet.

5.nbsp;Ylpog 'Alpixvov \

6.nbsp;Hphç Apva-ccvx Trap) rîj-; KXTxXyjTTTiz^q CpxvTx^lxc.

7.nbsp;Upoç ^ApltTTxpxoy J

Omnes inscriptos fuisse ITf/j/ rij? xxTX^i^Trrixîjg 0xv-
Txaixq diserte Galenus testatur. Sintne aequalium no-
mina an secns, quis dixerit? Quamquam non mirum,
si de Hadriam Im])eratore cogitandum, nomen autem
Apv70ùv corruptura sit i). De consilio scriptoris Galenus :
Kä) kxÙ'' oKx ys xvrx yevvxlxç âyccvl^srxi TrstpûiJ.svoc
èTTlhuvÛvXt TijV XXTXÄWrizhv CpXVTX^ixv XVVTTXpZTOV.

V.

Tvuf^oKoytxx.

Studebat et solebat Favorinus, ut vidimus p. 62,
sententiose dicta sive yvcciji,xç ita adhibere, ut in vitae
usum conferret. Cui quidem studio debcntur fortasse
Tvufj^oÄoyiKX, quae edidisse traditur a Suida et excer-
psisse videtur Stobaeus 2). Has yvûptxç, sive ad Tvwfio-
},oyi}ix sive alio pertinuerunt, quam diligentissime potui

1)nbsp;Tuetur tamen, fortasse e codice Flor., Kayserus lectionem

contra Fabric. Aùjwva.

2)nbsp;S. Maximns dubito an ipsos Favorini Commentarios legerit. Quod
partim easdem quas Stobaeus yvoó/taj commémorât, partim alias, id ita
explico, ut integro Stobaei exemplari cum usum esse eredam.

collectas in extremis hujus dissertationis paginis descri-
ptas dabo i).

Superest ut de iis dicam libris, quos Favorino vel
antiqui vel recentiores falso tribuerunt.

Jam Philostrati 3) aetate libellus circumferebatur Upé-
^svog inscriptus, qui nomen Favorini mentiebatur. Qua
fraude nescias fere utrum voluerit scriptor maculam
Favorino adspergere, an, quod magis placet, ut quae-
stum faceret librarius, clarissimi Sophistae nomine abuti.
Sed fefellit fraudatorem opinio, si quid e Philostrati
judicio statuendum, qui, rà lûv k Upó^svov, m-^
quit, f^^t hnbsp;tov ^xßccptm t/é^i^sêx {^^r

âv ^vvêeivxi, iAA' slvxi Txvrx [^eipxvJovnbsp;[y^sÓóov-

rog, y^KXov Ts spioûvrog.

Multo difßcilior atque impeditior quaestio est de ora-
tione CorintUaca falso Dioni Chrysostomo adscripta,
quam Pavorino vindicare majore ingenü acumine et
eruditione quam argumentorum pondéré et probabilitate
Emperius studuit 3). Quod ostendere quamvis sit dif-
ficillimum, tarnen hujus loci esse arbitror.

Hoc igitur Emperio concedo, quod praeter illum
Grauertus^), Niebuhrius 5) et Geelius 6) censuerunt, ab-

1) Leguntur inde a Fragm. CHI—CXIV.

3)nbsp;p. 491 (13, 3). 3) Opusc. p. 20-34.

4)nbsp;In thesi pose disputationem Aesopeam proposita, ut Geelius monuit,

BiW. erit. nov. V. p. 583.nbsp;_

5)nbsp;Hist Kom. I. p. 118. Niebuhrius abjudicatam Kom orationem

esse Musonii putavit, vel hujus certe nomine circumlatam ; argumenta no»

aitulit. Cf. Geelius 1. 1. ct Comment, de Dion, oratt. p. 341.

6)nbsp;Utroque loco laud.

judicandam esse Dioni orationem Corinthiacam, quia quae
ibi leguntur ab hujus oratoris vita moribus, dicendi
ratione abhorrent; sed eundem affirmantem, quadrare ea
omnia in Pavorinum, ita falli existimo, ut pleraque a
pavorino aliéna judicem ; id quod Emperius ipse sensisse
videtur , significavit humanissime Geelius Praecipua
argumentationis suae capita petit ille ex loco, qui est
inde a verbis Ei rig où Asuxxvo? uv, àhKcc 'Vi^iixlog
usque ad ßxsTruv it? tcïitov, quae nobis deinceps spec-
tanda sunt. Quum nullum adsit certum indicium, ex
quo quando sit habita haec oratio constet, id ipsum ob-
servaus Emperius (p. 28), rh 7rpo7TaT/,v, quem orator
eiTSKTSv XTTOxXhsiv rpog rx rav 'EAAïjyi;^, conjicit esse
Hadrianum Imperatorem. At non solum Hadrianus, sed
ceteri deinceps Imperatores usque ad Diocletianum fere
omnes, cum ipsi literas Graecas prae Latinis coluerunt,
tum illarum studio praecipue faverunt, ut sicubi de
Graecissante Imperatore sermo est, non debeat unus
Hadrianus intelligi. Quid, quod Hadrianus non Impe-
rator demum, sed jam ptier ad literarum Graecarum stu-

1) Sic enim scribit p. 21 : »Conatus sum orationem a Dione abjudica-
tam alii auctori addicere. Quod si mihi hactenus cesserit, ut aliquam
veri speciem conjecturae meae concilicm, egregie mecum actum eristimabo.
Nam persequenda erant vestigia rara, nec ea satis cxpressa, quoniam
ejus, quem in Dionis locum substituturus cram, etsi scriptoris haud
ignobilis, nulla tamen, ad quae Corinthiaca exigatur, ingenii monumenta

exstant.quot;

3) Annot. in Diquot;quot;- Chrys. oratt. p. 342, ubi: »Quo magis amplector
sententiam Emperii. qui si satis probare nondum potuit Favorinum Co-
rinthiacae scriptorem esse, ea ccrtc sagacissime conjecit, quae redargucro

difficile sit,quot;

8) Ed. MoreU. p. 461, cd. Emperii p. 528.

ûium est adductus? Quippe qui, iic repetam quae attuli
p. 2, neglectas a se Latinas literas colere demum coepit,
cum quaestor in senatu orationem Imperatoris pronun-
tians derisus esset i). Ipse vero Imperator aequales suos
ut Graecis litteris operam navarent et exemplo est lior-
tatus et re adjuvit. Adde quod ejusmodi jactatio ut non
potuit non offendere Imperatorem, qui esse et videri
omnibus in rebus primus gestiebat, ita pugnat cum pru-
dentia et cauta moderatione, qua erga Hadrianum usum

esse Pavorinum vidimus p. 20 sq.

Quae omnia si qui levia putent et sic explicanda, ut
Pavorinus praeceptor fuerit adolescentis Hadriani, lue
autem Imperator gratum animi sensum interdum ob am-
bitionem supprimeret, ii vereor ut quidquam proférant
nisi conjecturam inanem. Quid enim? Num probabile,
hujus rei memoriam ita jam pridem fuisse exstinctam vel
exigui momenti habitam, ut qui de Hadriano et de Pa-
vorino scripserunt, omnes ignorarint vel narrare super-
sederint? Accedit aliud. Mortuus est Hadrianus annum
agens sexagcsimum tertium 2) a. 138; at Pavorinum a. 143
in vivis fuisse certo constat (p. 22 sq.). Ergo Eavorinus
nisi decrepitus senex obierit, vix potuit esse Hadriano
puero vel adolescenti literarum Graecarum praeceptor.

Paulo diutius in hac quaestione tractanda ideo sum
moratus, quod in ea, ut ita dicam, rei cardo versari
videtur. Nam si vrpoiTTXTng de Imperatore Hadriano
accipiendum est, hunc autem Pavorinus dici non potuit

1)nbsp;Ael. Spartian. III.

2)nbsp;Clinton F K.p. 126. Magis etiam faveret sententiae nostrae lectio vu-

garis apud Spartian. 1.1. XXV. s. f.. qua a° aetatis LXXIII Hadrianus
obiisse traditur.

7r£7(rxi xTTûxXlvsiv Trpoç rx tüv quot;EXXi^vuv, ecquem aliuui
Imperatorera permoverit? Sequitur, oratiouem Corin-
thiacam nou esse Tavorini. Tamen ne subterfu^ere ce-
tera videar neve quid dubii restet, quae porro afferun-
tur quoad potero examinabo.

Pavorini aetate non valuit in Corintliios, quod dicit
orator: 'TpcsTg fVrf vvv ro Âeyôfisvov irpûpx nxï Trpép^yx
TÎiç 'EX^x^oç. Valuit in Athenas, quibus omni modo
Hadrianus veterem dignitatem ac gloriam reddere stu-
duit i). '

Veniamus ad argumentum orationis. Argumentum
Corinthiacae hoc est. Corinthii rumoribus adversis, sed
ils, ut auctor contendit, falsis ducti, statuam ejus, pro-
pter facundiara viri et philosophiae studium in publica
bibliotheca collocatam, e medio sustulerant 2). Quales
vero isti rumores fuerint, nec difficile est perspicere et
jam pridem perspexit Eeiskius. Incusabatur quoddam ejus
Romae commissum libidinosum flagitium 3). Conjun-
git haec Emperius cum narratione Philostrati de Pa-
vorini statua ab Athénien sibus eversa. Sed conferenti
quae supra disputavi p. 20, aliam rem ab oratore spe-
ctari patebit, aliam a Philostrato. Illius statuam Co-
rinthii dejecerunt ob folsam libidinosi flagitii criminati-
onem, Pavorini Athenienses an; 7r0^.£fiiCüTccT0u rü xùro-
npxropi, a quo immunitatem petierat xpx,t£p£ixç. Sic non
eadem res utrobique respicitur; quae si fuit, miruin
profecto, quod Corinthiorum Philostratus nullam facit
mentionem. Quid, quod orator ab Imperatore falsa cri-

1)nbsp;Cf. Clinton p. 108, 110, 124, supra p. 2.

2)nbsp;Emperius p. 24.nbsp;3) Emperius p. 27.

minatione absolutus est i)', Favorino contra àtsUiA
denegata? Quae autem jactavit gloriabundus orator,
fore ut ignominia notarentur inter Graecos Corintlm»
quod cujus statuam bi dejecissent, omnes illi non solum
exciperent libenter, sed legates ad eum mitterent, tribu-
erentque ei honores ac statuas ponerent 2) ; — haec num
palam orator dixisset, si in omnium Graecarum civita-
tum principe, Athenis, ipsius statuam evertissent?

Nec favent Emperii sententiae, quae de se ipse orator
testatur. //Equitem Eomanum se profitetur.quot; — At
esto eques Eomanus: unde Favorinum constat huic
ordini fuisse adscriptum? Yideri vult orator ûùSè rJji/
(^mMv F^vov, âXKà xx) r^v yvcify^nv xx) r^v lixirxv xxi
TO crzw^nbsp;xx) rovô' o'Ótcc? êyxpxrÛ?

xx:i TTspKpxvZg, ecg oöra tZv Trpè xùrov 'Pccp.xiccv, oÖrs raV
xxÔquot; XÙT0V 'EÄÄjjvcjy (aïpw^rxi yxp) cù^s sïg' — xx) to ttoM'
Tixov à^wpM xx) tcMquot; XTThaq iTpöikp.mg, quot;y xvt^ rspi^ ^
hr) Trxvrav, quot;EXXm hxsJv ts xx) sJvxi'^). Videri talis
Favorinus non potuit, qui civis Eomanus ut erat, ita
cupiebat haberi (p. 11) ; qui in Graecas literas propen-
sior, Latiuarum et studiosissimus fuit et peritissimus
(p. 24 sqq.). Quod autem orator barbarorum haudpaucos
a se adductós ait ut secum philosopharentur, et paulo
post, effecisse se apud Celtsis ,ïvx f^yiTs tZv ßxpßxpccv f^Jl^^'^
àmrirvmx^n rng 'EXXnvix^g xxthixg, id fateor non potuisse
de se praedicare Dionem, sed nego voluisse Favorinum»
quippe qui Arelate, Celtarum civitate, natus Celtam se

1)nbsp;Cf. Emperius p. 27. not. 4. fin.

2)nbsp;Orat. Corinth, ed. Morell. p. 464, Emper. p. 531.

3)nbsp;p. 461 Mor., p. 528 Emp.

ipse profiteretur (p. 10. 21.); imo potuisse nego, si recte
tradit Avienus i) olim Graecos Arelaten incoluisse, et
si vere conjicio, in hoc celeherrimo emporio jam Strabonis
aetate ob vicinam Massiliam Graecas literas invaluisse
(p. 10, 12); quamquam, deducta colonia Romana, Lati-
nas quoque ibidem non neglectas fuisse apertum est 2).
Verbo, Hadriano imperante nec Arelatenses nec omnino
Galliae Narbonensis incolae poterant aliquo jure barbari
appellari. Celtarum. autem nomen ut latissime patuit 3),
ita orator, quisquis fuit, nusquam Celtas cives suos dicit.

Ceterum quae de Tavorini ratione dicendi Emperius
disputavit, sunt ea verissima et conveniunt simul in ora-
tionem Corinthiacam. Atqni genus illud dicendi non unius
Eavorini proprium, sed commune artis fuit. Recte enim
Emperius ipse monuit (p. .33): nEst communis quaedam
hujus sophisticae indoles, etsi genera ejus diversa agno-
scantur, tam signata et expressa ut nequeat ignorari;
et quoniam ad alia quoque litterarum genera aliquid co-
loris illius sophistici redundavit, hoc uno indicia ple-
rumque judicari licet, quid ante Hadrianum scriptum
sit, quid postea.quot;

His maxime causis adductus Corinthiacam orationem
Favorino tribuere dubito. De ceteris libris eidem abju-

1)nbsp;Or. mar. vs. 679. {Poet. Lat. min. Wernsd. V. P. HI) :

Arelaius illic (ad Khodanum) civitas attolUtur
Theline vocata sub priore saeeulo,
Grajo incolente.

2)nbsp;P. Clodius Quirinalis Arelatensis, cujus meminit Suetonius in indice
clarormn rhetorum, memoratur ab Eusebio Chron. II., ut qui jam anno
p C 46 Koniae insigni cum laude docuerit.

3)nbsp;Cf. Kayserus Annott. ad Philostr. p. 576 (80, 26).

dicaiidis jam dicturo multo esse breviorem licebit, si-
quidem originem, ut ita dicam, illi debent locis vete-
rum male scriptis vel male lectis. Mitto '^Tiroimv tv^ç
, de qua hoc saltem ostendi, certi quid vix
posse statui; mitto Usp) Kvpmm ttôXsccç , quem librum
evici librariorum negligentia Favorino obtrusum esse;
porro dissertationem, qua Favorinum de industria demon-
strasse ne solem quidem y.xrxXi^Trrh esse Kayserus putavit
(cf. p. 90) ; sed idem hic per errorem finxit Favorinum
libri alicujus Usp) XccxpxTinSiv scriptorem i), eique fidem
habuit BernhardyS). Qui locum Biogenis Laertii 3), quem
laudat Kayserus,inspexerit,Phaniae commentarium fuisse

agnoscet. — Qui ex alio Diogenis loco collegerat, li-
bram Favorini prodiisse, cui titulus M^rpZov, Vossium
dico, hic dudum refutatus est a Casaubono: prava enim
verborum interpunctio fraudi viro egregio fuerat. —
Denique, quod ait Kayserus 5) : //Isagoge ad geogra-
phiam fuerint TrpoTszvoW^l^^'^^ èôvimv. cf. Steph. Byz.
s. V. AWo^PC id falsum esse Westermannus probavit,
quum 'EÔviy.à eorumque 7rpoTszvohoy^iy.xrx ipsi Stephano
vindicaret 6).

1) p 183. 2) Ad Suid. v,nbsp;3) VI. 1. 8.

4) II. 5. 40. 5) 1. 1. p. 182. 6) Praef. Steph. Byz. p. V sq.

FAVORINI

QUAE SUPERSUNT.

I.

COMMENTARII GRAMMATICI (?).

1. Macrob. Saturn. II. 14. Nux terentina dicitur,
quae ita mollis est, ut vix attrectata frangatur. De qua
iu libro Favorini sie reperitur : Item quod quidam Taren-
tinas oves vel nuces dicunt, quae sunt terentinae a te-
reno, quod est Sabinorum lingua molle: unde Terentios
quoque dictos putat Varro ad Libonem primo.

Idem tamen Varro E. E. II. 2. 18 Tarentinas lanas, ut
oves Columella VII. 2. 3, commémorât. Nuces terentinae
esse a Plinio H. N. XV. 9 dicuntur .digitis fragili putamine.quot;
At ibidem XV. 24 sermo est, de Tarentinarum wicüm duobus
generibus, ,/fragili putamine.quot; Satis apparet, utroque loco easdem
nuces significari atque adeo vocabulum similiter scribendum esse.quot;
Altero terentiuarum legi maluit L. Janus, quem vide ad Ma-
crobii 1.1. P-3'1'7- Videntur autem terentinae illae nuces a Ta-
rentinis castaneis, quae ad idem genus fructuum referuntur,
distinguendae ; id quod fortasse Favorinus quoque voluit. Certe
Plinioquot; teste 1. 1. 35- : „Tarentina (castanea) minus tractabilis.
Patria laudatissimis Tarentum, et in Campauia Neapolis.quot;

II.

sclilpïa histokica.

1.

'ATTOfXV^ f/.OV£Vl/,XTX.

E libro I.

2.nbsp;Diog. Laert. I. 4. 79. Téyovs zoCi srspog Uittxkoc
vo!MÖkj^g, agt;q (p^Ti ^a^aplvog èv 'ATTopiVi] p^ovsvpcx-
rccv TrpÜT^ kx) AiipiJirpicc èv 'Opcccvuf^oig, h y-xi [^txpog
Trpoavtyopsvamp;yi.

De hoe Pittaco dubito an praeterea quidquam memoriae
sit proditum. Edonum regis èfimCiiov mentionem facit Thucy-
dides IV. 107.

3.nbsp;Diog. Laert. IL 5. 23. llxi UuMh iAÖfTi/ (Sw^pi-
mv) quot;Apio-roréAijg (pi^o-lv ah'kk xa) slg'la-êfzov, ug

pïvog èv Tcp Trparcji tüv quot;A7rof/.vgt;ipcovsui^cÏtccv.

Auctor Plato Criton. p. 52 B: Ovx sm Ssuptciv TruTrare èx

T))« TTÓXstagnbsp;, OTi f^ij Stk^ sk 'la-Sfióv.

4 Diog. Laert. IL 5.39,40. ^x(3cop7vóg 0ii(riv èv r^

ttpütcp tov quot;attoixvt^ljiovsvlj^circüv, fihnbsp;xy^i^ên tov

KÓyov tov u-okvxpxtovg xxtcc 'zuxpxtovg' èv xutcp yxp,
0^0-), [/,vgt;1p00v£ü£1 tmv vtto kovüvog t£lxzv kvxittxuvtmv,
a yéyovsv stsitiv TÏjg toü ^ccxpxTOvg t£X£VTijg mt£poV
xxi hTtv ovTag' ïxov. 'H avTCopi^oirlx Tijg quot;èixng tov-
tov slx^ tov TpÓTTOV dvXX£lTXl yxp btl XXI vvv, (pm

(SccpTvog, èv T^ Mjj^- „Txh èypx^xTO xx) avTccpcó-
(7XT0 MéXPiTog MfA^rcu UiTê£vg XccxpxTSi ZccCppovhxov 'A-

?M7r£XÎjêsu- àdixsïZccxpxT^ç, où? ßh î; îtôA/^ VOfll^a ôsob-
où VSf^l'^COV, £T£px Sè KXIVX ^xißövix Ehyr/cvßsvoq • âhxsT
Tê xx) Tobç visu? ^txcpôsipxv.nbsp;Ôx^xtoc.quot;quot;

Vulgarem de Polycrate famam sequitur Quintilianus, Inst.
Orat. III. ]. 11., 11. 17. 4, ubi quae Spaldingius annotavit,'
repelere non opus est. Cf. Lozynski Herm. Smym. fragm!
p. 105. Ee autem vera sexennio post Socrj^tis mortem
muros Athenarum a Conone coeptos esse restitui, testimonia
arguunt, quae contulit Ciintonus F, H. p. 99 et 104.

5. Diog. Laert. III. 1. 20. Tov nJAA/!/ xôyoç vtó ts
Xxßplou yittytùvivxl, xxi (/.stx rxvtx sv 'EXix-^ xxtxttovtu-
ôîjvxi, toü 'SxiiMviou (/.y,v'njxvros xvtZ hx tov lt;pûJi7o:pcv
{Wmtuvx), ùq xxi (^xßupTvoq (ph^triv sv Trpûrcç tZv

'atto f^vij pi,ovsvfixtccv.

Victus est a Chabria Pollis Lacedaeraonius ad Naxum 01,
loi. 1 (Xenoph. Hell. V, 4. 61). Quem unde resciverit Me-
nagius demersum esse in mare ad Helicen, ab Iwstihus captura
et eo supplicia damnatum, non assequor. Helice et Bura oppida
terrae motu facto submersa sunt duobus annis ante Leuctricam
pugnam, atque adeo 01. 101. 4, ut diserte testantur Diod.
Sic. XV. 48 et Pausanias VII. 25. 4. Eem ipse Favorinus
commémorât (Fragm. CIX), qui quum post pugnam apud Na-
xum periisse Pollin scribat, temporis certe ratio uon obstat
quominus liunc cum Helices urbis ruina una interiisse pute-
mus. Quid, quod Lacedaemoniorum classera decem navium eo
ipso tempore ad Helicen in statione fuisse Aelianus tradit
H. A. XL 19? Ibi submersam classera dicit, praefectum classis
non nominat, quem equidem Pollin fuisse dixerim. Cf. de
eo Fragm. XXX. Ceterum pro USXXiç saepe legitur UôXiç ,
qualis commutatio in nominibus propriis est admodum crebra
et dijudicatu difficilis.

6. Diog. Laert. III. 1. 25. 'Ev tlt;5 trpcir^ rccv 'Atto-
!j,vm^ovsv[^xtcüv ^xßccplvou (pspsTXi, o'ti MiôpiUrj^g h
Uspm âv^pixvrx UKxruvoq xvsôsro slq tgt;iv 'Axx^i^ßlxv xx)

kTtkypx^e' „Miêpi'SxTi^g o 'P0^0(3iX.T0u Uspa-i^g Mûuitmç si-
xévz àvâôsTO YlXâ,Tmoç, '^v ^iXctviccv êTolyjO's:''

Platoni, mortuo 01. 108. 1, aliquanto post obitum eum
honorem Mithridates habuerit necesse est, si „nullo doctore
nobilisquot; Silanion floruit 01. 113, quod statuit Plinius H. N.
XXXIV. 8. 19 ; quamquam potuit esse Silanioni Platonis statua
in artis suae rudimentis. Displicet autem istud è 'PoSo^utov.
Neque enim additur in talibus articulus nec cognitum aliunde
nomen 'Poèo^xTitg. Malim legere 'Opovro^xrov, quod nomen
fuisse Persicum ex Arriano certo constat

7. Diog. Laert. V. 5'. 75, 76. {Agt;ifA,TÎrpio? S ^xXijpsvg)
'7rpo(Tohoig KCit KanzmsuxJg viv^^as ty^v rréXiv, miTsp oùx
sùysv^g civ. '^Hv yàp sx r^g Kóvccvog omag, êg ^a^ccplvog
èv TTpccrcp rm ^Atto f^ovsu fA.lt;zrccv Cpi^triv,nbsp;àa-T^

xai svysvsï a-vvâxsi AxyJici. r^ èpccf/Jvifi, xxôxTrsp ô xÙTog
èv T^i TrpcüTCi} cp}j(tlv âxxà xm vtto Kàscovoç TrsTrovêévxi èv
T^ ^evTspc^ ïcrropsï.

Quid sibi velit, fuisse Demetrium èx rîîç Kóvmog olnicig, jam
illustravit Menagius e testimonio Aeliani V. H. XII. 43: Aftf^iijTptav
Tov ^xXyiféd olxoTfi^x ysvéa^ai Xéyovinv èx Tgt;jg oixing Tifioèéov
xaï Kóvmog. Conouis scilicet, jam 01. 98, 1 mortui, plus
saeculo ante Demetrium! Imo tov Kóvuvog scribendum est. Cleou
iste fueritne Phalereus, a Demosthene commemoratus de Oor,
p. 372, an alius, non expedio. Eespicere eo Suidas videtur, ubi
ait: ovTca i^v ffipiSpx svTrfSTÎjg, uars xcà 5lt;«/3aAi)v Xn^eÏv, 5Vlt;
ysyovsv èpuf^svoç véoç. Ceterum et Poliorcetes Demetrius et Pha-
lereus propetisi fuerunt ad feminarum puerorumque amores, ut
mirum non sit, si in re amatoria alterum cum altero interdum
permutatum legamus, Cf, Hulleman Dur. Sam. rell. p, 103 sq.
Uterque amasse Lamiam fertur, eandem necne, nunc non in'
quiro; quod Poliorcetae èTXÏpx vulgo avXyirp'ïg, Phalerei uxor h. b
sùyevviç dicitur, eo quidem lis non componitur. Nec fideiu
facit Diogenianus, ubi êraipav Phalerei Aoiiiiav vocat, ut est
apud Choeroboscum in Bekk. Anecd. p. 1395 : Aotfita. ovo/*»
xvpiov. yéyovs ^ê ij ywij Ayffiyjrpiov rov 4gt;aA»)pflt;«ç. Nam vix

dubito quin corruptum sit nomen, quamquam eodem modo
scriptum legitur in Anecd. Crameri II. p. 239, 13

8.nbsp;Diog. Laert. YIIL 2. 73. quot;Er; r.

rl^xv drpoiKOV? ÙTrxpxcvcrxg xùrov {'EfZTrs^oK^^éx) Trpoizi^xt
hx rov TTxpsvTX TrKovrcv ^10 mpCpvpxv r xvxXxßdv
xùrh y.x) vrpécpiov £7nÙ£7Ùxi xpv70vv, éç ^xßuplvo? êv
'A7r0f/,vijfi0v£vf^xrüiv Trpûrcp' ht r' ißßd'^xq xxXkxç
Kx) (rréiJ^fix A£X0iKcy.

Descripsere Diogenis locum Eudocia p. 170 atque a Menagio
laudatus Hesychius Milesius p. 34 ed. Orell. ; illustravit Kar-
sten Philos. Graec. Kell. II. p. 30 sqq.

9.nbsp;Diog. Laert. IX. 2. 20. Oîjt/ A-^fit^rptog è

pabç iv rü Ilap) yy,puç kx) Yixvx'mog h Zrccixoc iv rc^
Usp) £Ùâuptixi;, rxïg Ulxig x,^plt;y) amp;x-pxi rchg vhlg ct,ùrov
{'S,£VoCpxvi)v), xxôx7r£p kx) quot;Avx^xyôpxv. hkaï 7r£Tpx7dxi
VTTO. rôôv UuôxyopiKccv Uxppi,£vîlt;rKOv xx) 'O/jfsrâSsy, kxÙx
cpyi7i lt;Sgt;xßup7vo? iv ^Attoi^vvj[zov£Vßxruv Tpürcp.

Illud Sflxer Sè rreTTfsiffùxf, h. e. veniisse, quum nec cum
praegressis cohaereat nec per se credibile sit, multi cum
Casaubono correxere TTfsrpSa^öaf, iuterpretantes idem factum
esse a Parmenisco et Orestiade. Sed, ut recte observât Kar-
stenius Op. cit. I. 1. p. 15, si hoc voluit Diogenes, scripsit
certe obscurius. Idem vir clar. suspicatus Xenophani victum
ab illis suppediiatum esse, rehçxtpixi legendum conjecit. Mihi
quum requiri verbum videatur, quo testimonium Favorini
quodammodo conjungatur cum narratione Demetrii, in mentem
venit, una litera mutata, corrigerenbsp;Favorinum

scripsisse puto totam rem fabulam esse, a Pythagoreis illis
fictam, ■aUai'.a., ut ajunt. Ceterum de Parmenisco cf. Athe-
naeus XIV p. 614 A. A Jamblicho Vit. Pyth. XXXVI. 267
in claris Pythagoreis numerantur Metapontini nxpft^ffxoç et
quorum illud mutandum esse in nccpßevitrxoc
jam plures monuerunt. Idemne sit an ejusdem nominis gram-

maticus, qui laudatur in Etymol. M. v. quot;Apew p. 138, 10,
non liquet.

E libro II.

10.nbsp;Diog. Laert. IV. 1. 5. (^i^a) lt;^xßap7voi; èv 'Bsvrs-
pcp 'ATTOjCiv^^/CiavfUiCi^iTOJV, aq''KpiTTorkk/ic; xurou {Zttsw
(TiTTTTOu) rk ßißxia rpioóv rctXavTCnv uvi^(txto.

Idem narrat Gellius HL 17. 3 : „Aristotelem traditum libros
pauculos Speusippi philosophi post mortem ejus emisse talentis
Atticis tribus.quot; Cf. Stahrius Aristot. I p. 116.

11.nbsp;Diog. Laert. V. 1. 21. Ofjcrz ^aßuplvog èv rep
quot;bsurspcp tüv ''atopiv^pi.ovsvfnituv, ug skcamp;o-tots kéyoi
{^Apia-TOriKi^g)' „^ (p'iKoi, ovBs)q (piKog^

Hoenbsp;de 7ro\v(piXtigt;i accipiendum esse satis ap-

paret, etiam ex iis quae scripsit Aristoteles v. c. Etbic. Nie.
VHI. 6 et IX. 10. Eadem sententia, sed addito ^oAAoï ante
legitur Eudem. VII. 12. Idem h. 1. inseri suadet op-
positum ovêsU.

12.nbsp;Diog. Laert. VI. 5. 89. Tovtou {Kp^rpirog) ykyove
UmixX^g £èsK(pog, (Jt^x^vir^g EvkKsiBov z^^Pi^v

^aßupTvog èv quot;BsvTspcp tüv quot;axop^vy^f4.ov£v[^xtccv
(p£p£i. (pyicr) yxp' „üxpxkxpmv TTspi rou tov yvp^vxalxpxov,

Tmnbsp;OiUTOX) niTTBTO' ayXVXKTOVVTOg Sf, ïcpvi- Tl

yxp\ OVXi ^oc) TXÏITX. lt;TX èijTl, KXêxTTSp Six) TX yOVXTX',
Ixsyk t xsvvxtov eïvxi xSixtttüitov svpsTv, äAA' äa-TTsp if
poi^ xil Kx\ aXTTpÓv tivx hókkov flj/«/quot;.

Loens de Demetrio Phalereo, ex hoe libro deprom-
ptus, descriptus est supra Eragm. VIL

E libro III.

13. Diog. Laert. IIL 1. 40. Kx) èTsKsvrx ptsv (nA^-

tov) ov aTTOfiêV rpÓTTOV, ^aitttou (3xcriX£VOVTOÇ hog rpic-
kxi^sxxrov, kxùx kx) lt;^x(3ccp7vóg (pi^^iv quot;Atto[^yyj^^ovsv-

[Axrccv rpircfi.

In computandi ratione, non in computatione ipsa, difFert Pa-
vorinus a ceteris scriptoribus, quorum locos contulit Ciintonus
p. 149, Cf. Lozynski Hermippi Smyrnaei fragm. p. 98 sq.
Illi igitur omnes mortuum Platonem tradunt 01. 108. 1. Ne
qui testis desideretur, addo Eusebium, qui Platonis obitum
refert ad 01, 108. 4.

Alter locus, qui ad hunc librum pertinet, legitur
Fraffm. XXIII.

E libro V.

14. Diog. Laert. III. 1. 62. -^oôsûovrxi tüv {YlKxrcc-
vog) hxXorccv 'oi^Xoyovi/Jvccg Mi^ccv ij 'iTTrorpóCpog, 'Epv^ixg
yj'Epx(rlcrTpxrog, 'Aäkvccv, 'AKsCpxXoi n ZltrvCpog, 'A^iozog,
^xixKsg, Aiipio^oxog, XsÀi^xv, 'Eß^öpiy^, 'ETTißsvß^^g- uv ^
quot;quot;axkvàv Aéovrôç rivog sïvxi Iûksï, kxÔx Cpi^tn ^xßccpTvog
èv r^ TréfiTrrqi rm 'A'7ropi.vij[/,ov£u^aTccv.

Alcyonem Platonis non esse, adeo una est et consentions
omnium vox, ut v, c. Socherus ne verbo quidem hunc dia-
logum attigerit, Astius (Platon's Leben u. Sehr. p. 503)
satis habuerit monuisse, Favorinum et Niciam Leonti eum
adscripsisse. Cf. Hermann Gesch, u. Syst. d. Plat, Phil,
p. 413, Sed neque discipuli Platonis esse videtur, ne-
que omnino Academici. Cf, Hermann p. 585, Quapropter
et cautius et rectius Alcyonem Leonti cuidam Favorinus,
quam Leonti Jcaâemieo tribuit Nicias Nicaënsis apud Athen,'
XI p. 506 CI, Quod vero cum Mureto multi Alcyonem Lu^
ciano adscripserunt, id quam falso fecerint vel ex hoc Favo-
rini fragmente apparet. Ex eo enim, quod de scriptore
dialogi Favorinus quaesivit eumque, quisquis fuit, satis
antiquum certe esse existimavit, sequitur, Lucianum, qui Fa-

14

vovino junior fuit, scriptorem esse non potuisse. Itaque ope-
ram perdideriint qui Alcyonem vindicare Luciano studuerunt;
in his nuperrime Jacobsius, Charon d. Lucian p. 78, 153.
Cf. Hermann 1. 1. p. 577.

15. Diog. Laert. IX. 3. 23. ao-asï trpcórog (uxpf^svl^^^?)
ffsCpc^pxyJmlt; yov xùrov slmi quot;E(gt;7rEpov m) ^cccrC)ôpov, ci?
0gt;,!ti ^xßccptvog h tts^tttcp TOV quot; ktt o ^v vi tlov £ u ^ ot^'
to!/- Ol tlvâxyôpxv.

Eadem legas apud Suidam v. quot;Ea^epog. Parmenidem
autem huic astro candore insigni insignem assignasse sedem,
supra solem in purissimo coelo collocantem, docet Karsten
1 1 II. p. 349; qui tamen animadvertit p. 255, placitum
istud, Hesperum eundem esse ac Luciferum, quod Favorinus
h. 1. Parmenidi tribuit, a pluribus et gravioribus testibus Py-
thagorae auctori tribui. Hinc Diog. Laert. VIIL 1. 14:
npSrév TS {(puainbsp;inquit, quot;Ea^epo^

rlv Mv B}7re7v, o! lénbsp;ncipi^svi^v. Sic enan pro

lt;py,(ri nxpf^e/ilil^ edidit Cobetus, quam einendationem jam pro-
posuerat Karstenius 1. 1., nisi praestaret corrigere éç ^é

UcipfisvQm Intelligendum certe esse Favorinuiü

supenora arguuiit.nbsp;^

16.nbsp;Diog. Laert. III. 1. 48. AixP^éyovcnbsp;vrpccrov
ypj'^xi Zgt;!vccvx rov 'EÄsdn^v' 'ApiffrorsÄif?nbsp;S' iv TrpcircJ
nep} TTomrccv 'A^e^ocfisvov ^rvpéx ^ T^'iou,nbsp;gt;cx) lt;tgt;xßM'
pTvog h ^ATTOßVvipc0V£Vfciza-i.

Ut ab Aristotele in libro Uspl Trmruv Diogenes, ita
Athenaeus XI p. 505 B. C. a î^icia Nicaëusi et Sotione i»
idem traditum fuisse testatur.

17.nbsp;Diog. Laert. VIIL 2. 53. Evpov h róïg 'Tîrfl^îquot;^'
l^xfTi ^xßccpivov, on xx) ßovv £h(r£ roig öaccpoTg 5'S!^'
7r£^oxXgt;j? £% [J^é^troç kx) xXCpirccv, xx) xèaXCpov K^^A-
^ixpxrlMv.

Quidquid, cum avo confundentes nepotem, nonnulli de Pm
pedocie Olympiae Victore commenti sunt, non constat 'f
bulatoribus illis Favorinum aunumerandum esse, quamvi-h
testimonium cum illorum fabulis conjungat Diogenes ^ qquot;^
de re cf. omnino Karsten 1. 1. p. 6 sqq., qui nostrum' locum
respiciens : „quod ad illam ficti bovis immolationem attinet
inquit, id haud dubie ad physicum Empedociem spectat qui
vulgo Pythagoreus habitus est ; ab avo vero ejus plane alienum
est, nisi forte lubeat hunc quoque Pythagoreis adnumerare
sicut nonnulli arbitrati sunt. Ceterum res ista utrum vera sit '
an ficta ad Pythagorae exemplum, quem a victimarum caede
abhorruisse constat, incertum ; etsi fatendum eam ab Empedo-
clis placitis moribusque nequaquam abhorrere.quot; Pertinere res
videtur ad Kxùxfiioùç Empedoclis, Olympiae a Cleomene riia-
psodo cantatos (Fragra. XVIII). „Optime sane concinit cum
argumento Kxizffiuv, in quibus victimarum caedem ut impiam
et scelestam vitupérât.quot; Quae sunt Karstenii verba 1. 1.
p. 41.

18. Diog. Laert. VIIL 2. 63. Toùg Kxùxpi/.ovç {^Efj^yra-
loxXéo-jç) èv 'okuf^m^ lixppx-^pcfiSîi^rxi Xéysrxi KXeoßsvi^v tov
pa-pcßov, éq xx) ^xßcapTvog èv ''A7rof4,vi^f^ovsûf^xs-1.

Idem narrat Dicaearchus apud Athenaeum XIV p. 620 C.
y Quando id (etsi non constat) potius factum credamus quam
praesente ipso, quo facilius carraina sua hominum studiis com-
mendaret et illorum de se judicia cognosceret? Similiter et
Xenophanes carmina sua ipse èffx^uht, et Herodotus histo-
riarum partem in pubhco conventu vel Olympiorum vel Pana-
thenaeorum recitasse proditur. Taie certamen Empedoclis in-
genio multo sane dignius, quam certamen velocitatis, a non-
nullis falso ei tributum.quot; Ita Karsten p. 40 sq., quem de
ipsis disputantem legas p. 67 sqq.

19. Diog. Laert. VIII. 8. 90. 'ETaXsóryiaiv {Eii^^og
0 Kvidtoç) rpîrov xycûv xx) Trsvn^xojTOv hog. ha o-yv-
ayavaro èv kiyùtttoii KovoûCpih t^ 'HXtcvTroXhifi, é Attic
ciÙTOÛ ôctf^xTiov 7:apiaMxß^crxT0. av^o^ov ovv xÙtûv

oXirozpóviov ^x^xv o] hpslg hsaôxi, kxÙx (pm ^x(Bcgt;}-

pïvog èv ^A7r0ijc,vyj[^ûv£vi/.,xa-iv.

In superioribus narratur Eudoxus cum Chrysippo medico
in Aegyptum venisse, acceptis ab Agesilao literis, quibus Ne-
ctanabi commendaretur, a quo rursus sacerdotibus commendatum

degisse in Aegypto annum unum et menses quatuor. E Ea-
vorino patet in bis sacerdotibus Chonupbin fuisse Heliopob-
tanum, eundemque Eudoxo factum familiarem. Neque alius
Cbonuphis fueritnbsp;, apud quem Mempbide degit Plato,

teste Plutarcho De gen. Socrat. VII. Uuod enim Clemens
Alex. Stromat. I p. 131 Sylb. Platonemnbsp;r$

'nXiomXÏTV praeceptore usum narrat, Eudoxum Ciiidium Ko-
tZ civrS K]yxj7rrUc, is error originem duxit a
nomine Xovsi;^)»? , jam antiquitus alibi aliter scripto vel cor-
rupto At major est ex hac utriusque philosophi cum Chonuphi
familiaritate natus error. Quid multa? Eefert Strabo XVII
p 806 , Platonem simul cum Eudoxo tredecim annos Heliopob
apud sacerdotes commoratum esse, ibique ostendi utriusque do-
mos. Qui hue Plutarchi locum traxere supra laudatum, specie
magis decepli sunt quam probabili argumento nisi. Ait ilhc
Simmias, quo tempore ipse cum Platone et Ellopione Pepare-
tliio Memphide philosopharetur, venisse ad Chonupbin Ageto-
ridam Spartanum, multas epistolas ab Agesilao afferentem.
De Eudoxo siletur, nisi quod sub finem narrationis dicitur
Plato, in reditu ex Aegypto degens in Caria, consulentibus
ipsum Deliis auctor fuisse, ut Eudoxum potius Cnidium adi-
rent vel Cyzicenum Helicona. Neque ad Nectanabin Ageto-
ridas venisse traditur. Quid, quod supra vidimus, literas
quibus commendaretur ipsum Eudoxum attulisse? Solus igitur
Strabo Eudoxum et Platonem simul in Aegypto degisse refert,
quod ex temporum ratione tam parum procedit, ut ideo alte-
rum Platonis iter in Aegyptum finxerit Ciintonus E. H. p.377 sq-
(ed. Krueg.), jure vituperatus cum ab aliis, tum ab Hermanuo
1 1 p. 57,'ll4. Verbo, suadeut omnia ut multo ante Eu-
doxum Platonem apud Aegyptios versatum et Strabonem fel'
sum esse putemus, qui iu hoc quoque fallitm-, quod
illam durasse ait rfic^xileux ^t» ; quamquamnbsp;'

epitome legitur, cauteque additur dig s'ipy^raî rKTi. Edoc

Platonem et Eudoxum aliquamdiu Memphide degisse, Strabo
Platonem cum Eudoxo ibi commoratum credidit ac retulit.
Qua diligentia subinde in ejusmodi rebus veteres scriptorea
usi sint, etiam inde patet, quod Piatoni in Aegyptum profi-
ciscenti comitem Euripidem dederunt (Diog. Laert. III. 1.16)
diu ante mortuum, Ol. 93. 3.

2.

WxvtoSXT:'/! 'i(j TOpiX.

E libro I.

20.nbsp;Stepli. Byz. TsTpxTroXig Tïjg 'Attix^ïç. — Ol olxvjro-
psq TsTpxTToXisTg xx) TsrpxTroXTrxi, ug lt;PxßupTvog èv
TrpÛTcfi UxvTo'SxTTÎjg vKijg taropixijg.

Ad tsTfKTTûXiv pertinuerunt Oenoë, Probaliathus, ïri-
corynthus s. Tricorythus, Marathon, ut testatur praeter Ste-
phanum Strabo IX p. 383. Cf. Leake, die Demen von Attika
p. 65. In Eavorini fragmente, quod Muellcrura fugit, Meinekii
conjecturam TsrpzTroXtslg pro TsTfci7toKs7ç recipere non dubi-
tavi : ea enim de causa Pavorinus laudatur. Ipse Steplianus v.
'AxpSTToXti;: â TroXWviq 'AxpoTroXiniq. Svvxrxi Koi 'A ic p o tt o-
Alt;ei)ç, ùç T er paTFO\tev ç. Sic Jupiter TloXteùi; est apud
Aristot. De mundo VII. Cf. Stephauus v. niXiov et nôAlt;ç.

E libro II.

21.nbsp;Diog. Laërt. III. I. 57. Em toivvv, (pgt;jt) (qpmó-
?,og), ol TfxvTeg xùt^ {JI?.xtûcvi) yv/jTioi hxKoyoi ff xx)
'TTSVTnxovTX, TÎjg (jàv UoÄiTstxg £ig lgt;kxx 'hixipouyt.èwig —
XXI £Ùpîcrx£(TÔxt o-^fSîv cAjjv TTxpx npijiTxyópiif, èv TÔÏg 'Av-
TiÄoyixoJgnbsp;^xßcopTvog èv UxvTo'SxTrîjg laTopixç
quot;^auTspV— Twv Sfnbsp;iig hoxxI^£xx.

Ex hoc dialogorum, qui genuini perhibentur, numero recen-
tiores critici haud paucos exemerunt; quod de industria multis-
que persequi ab hoc loco alienum est. Vid. potius Herman-
nus 1.1. p. 413 sqq. Ceterum 'AvriAoy/«* fuerunt in oratoriis

Protao-orae libris, uon in politicis; recteque judicare GeeUu

videtur, ubi ait: Hic (Diogenes) III. 37. teste Aristoxeno e
§ 57 teste Phavorino, tradit Platonis Bempublicam totam tere
e Protagorae Jntilogiis desumtam esse; sed jam haec testium
varietas arguit, eos Diogenem memoriter citavisse, idqueipsius

testimonii auctoritatem labefactat. Credere quidem praestat,

libros ^ep^. ^oXtreix, etnbsp;t« iv

tales fuisse, e quibus Plato proficere potuisset. Vid. Hi.t.
crit soph p. 84. Ceterum in Platonis Bepuhlka, praeterqaam
in libro primo, nihil inest, quod argumentationis sophisticae
vestigia prae se ferat cf. Hermann 1. 1. p. 694.

E libro VIII.
22. Diog. Laert. IIL 1. 24, 25. O^rog (mJrc^y) Trpccrog
iv epccT^^si Äoyoy ^xp^nyxev, k (pm lt;^xßccp7voj èv
oy-BÓ^ Uxvro-èccTT^ig Uroplxg. kx) irp^Tog rov mrx rijv
dvdAuaiv TJj?nbsp;rpórov emrn^xro Kmlx'^xvri r^

e^a/v. j«^)nbsp;ivnbsp;xvriagnbsp;kx)

ftrol%slov, kx) hxäsktiznv, kx) ttoloti^tx, kx) toü xpiêf^ov
tov Trpom, Kx) rm ntspxrm tJjv èitiitslov è7ri0xv£ixv,
xx) kóu TTpóvoixv. kx) TrpZrog rm CpiÄoao^cov xvrsiTrs
Trpog TOV Kóyov rou Ault;jiou rou KsCpxKou, èxêéi^evog xurov
Kxrx Aif/v èv r^ ^xi'dpcp. kx) Trp^rog èêscapm
f^xriKijg rm ^vvxi^tv, ^P^TJ? T£ xvreip^K^^g ^Z^^h XTrxai
Tóig Trpo xuroü, Knrsirxi M r//.ii^

'Epwrv,«.;« syllogismus est, quem Latini dicunt inierro-
gationem dialecticam. Vide auintil. I. O. IX. 2. 8, quaeque
collegit Cresollius Theatr. IL 5. 6. 7. Jure igitur ac merito
Wyttenbachius reddidit Favovino apud Stobaeum CXIX. 16,
(Pragm. LXXI) üpwr:. pronbsp;De analytica methodo per

Platonem Leodamanti cognita, idem scribit Proclus ad EucUa.
II p 58. Cf. etiam Menagius ad Diog. 1.1. Quae pono
Plato nova induxerit vel fecerit ea in disceptationem vocaie
non puto hujus esse loci.

23. Diog Laert. VIIL 1.12. Aèysrxi kx) TrpZrog (Hv-

dxrópx?) xpéxtTivnbsp;xÓXyirkg, xx) Trpurcy y Eipupcé-

v^v, xxöx Cp-^Ti ^xßuplvo? èv rpircp rüvnbsp;^o-

vsvfixruv, TÜV TrpÓTSpOV hxlt;X7l ^y^pxï? xx) Tvpdig CypoTg
xXXx xx) TrjpoJg lt;7u,uxcrxoóvrcov xuroug, xxóxTrsp o xxjToq
^xßcoplvo? èv oy'èóvi UxvTolxTr^t; idTOpixg cpi^trb.

Alii ad Pythagoram exercitatorem retulere, ut deinde nar-
rat Diogenes V. 25, et Plinius H. N. XXIII. 7. Cum
fragmento Favorini apprime convenit paulo amplior Porphyrii
narratio Vit. Pyth. 15.

24. Diog. Laert. VUL 1. 47, 48. 'EpxTC7Ö£vgt;ig Cpyilt;r), xxób
xx) ^xßuplvog iv r^ oydéi) Uxvro^XTrijg UTopixg
TTXpXTlhTXl, TOVTOV {U'jêxyópxv) sïvXl TOV TTpSlTCV ivTS^VWi;
TVXTSXKTXVTX, btt) TÏjg oy^oy^g xx) rsTTxpxxotrrïjg ^O^vpiTrix-
hg, xoß^TVjv xx) xXovpyßx Cpopoüvrx' èxxpiêévTX t ix txv
Txtdav xx) xKevx7^£VTX xurlxx Trpoirßijvxi roug h^pxg xx)
vixij(jxi. quot;^vjKouv Ts TCVTO xx) T0u7riypxix,fix, orsp sTroiyis-s
lt;dsxirijTog •

Uvóxyópyjv tivx, Uvdxyóp^v, Sgt; ^eTva, xor^iimv,

^ßöfzsvov irüxryiv al xxréxaig ^xf^tsv,
n-jóxyópyig éyu aißi • rx apyx f^u al rtv apoto
(pT^Taig xurov kttittx \ayaiv.

Hinc natura proverbium 'Evnbsp;xoi^^tvii; (Diogen. Prov.

IV. 58) quod utrum ad philosophum Pythagoram an ad pu-
gilem pertineat, multi dubitarunt; qua de re cf. Leutschius.
Mihi docta sua et acuta annotatione probavit Bernhardy, Era-
tosthenis vel Favorini fragmentum ita ad philosophum spectare
ut ad hujus aetatem constituendam maximi sit momenti. Sed
male accepta est dictio è^i 'OXvf^vtäSog de anno victoriae.
„ Quis tandem, ait Bernhardy, eum ia seusum £7ri 'OAu^^/aJa?
usurpavit? Immo Eratosthenes quum ad duodequinquagesimam
perventum esset Olympiadem , victoriam Pythagorae Olympia-
cam attulerat, non sane de nihilo, sed quo natalem ejus diem
sive colligeret sive confirmaret. Jam vero illa Olympias, si

eonsimiles auetorum rationes eomparentu , ^^^^^
Eratosthenem fuerit, qua lucem Sanuus adspexit
cff. ejusdem Eratostlx. p. 253 sqq. Ceterum m
.ccréL.nbsp;insolentius dictum est pro vulgan uSe^ r.v^

et legitur v. c. apud Platonem Men. p. 72 D et Phiie

p. 26 C.

25 Diog. Laert. IL 1. 1.

yu^f^om ttp^to, kx)nbsp;stt)nbsp;ax^oô^pccv èv axks-

Mi^on, XXÙX cp^^i^x^ccplvoçèvIlxvTO^cc^yiyropiCç,

rporâç rs kx) hm^ep'm ^^o^hovrx, kx) êpoakóirix kxr-

£(s-k£vx(r£.

Plurima, quae ad rem egregie faeiunt, contuUt ad h l-
Menalt;.ius. Equidem satis duco afferre locum Phmanum, cpU
t H N II 76 ubi Anaximeni inventori tnbnuntur, quae
Anaximandro deberi Eavorinus narrat. .Umbrarum h«^
nem et quam vocant gnomonicen invenit Anaximenes Mdesm^
Anaximandri de quo diximus difPquot;^-' ?» ^^^^^^^^

quod appellant sciotherieon Lacedaemone ostendit.

TrigentL invenU Mil. Jnanrnander de ,uonbsp;pnmus,ue,

impugnavit Salmasius Exercitt. Plin. p. 445. b.

26 Diog. Laert. IL 3.11. Aok£7 rp^rcg ÇAvxM^^)^
(Pm ^oc^ccplvo, J. n^vT.S^T^ Uropici. rn^
'Oi^^pou yroimy dToCp^^ux^âxi £Ïvx^ r£p) àpsT^g

Itt) TTXéov Te yrpoari^vxt rov Kiyov U^rpi^ccpov ro^
Axi^^^^y^vov, yv^pil^ov ivrx xùrov, Sv x«) ^pZrcv
rov ^oinrov T£p) r^jv (pv^iK^v 7rpxy{^xr£ixy.

Metrodori Lampsaceni H.p^ 'Of^^povnbsp;«r e^^

Plato Ion. p. 530 D. Plura suppeditat Tatianus, cujus 1
!Ïm aL Menagius. Yerba autem attendenti vix ^
sanum videbitur istud Jx» TrXéov ^polt;rTy,mt. Pro hoe a
dum propono vrfo^^vxi, uUerius processible.

27. Diog. Laert. II. 5. 20. 'Apicrro^tdv^, ^ùrèy (v^,.

âg tû-j ^^ttcc Kéyov y.pdrTcc ttoioZvtx- kx)
yxp TrpÙTog, ug Cp-^7t lt;igt;x.^cop7ysg sv UxyroSxTr^ Ifxro-
pix, PCSTX TOÜ [AXÖy,T0Ü Mu^îvov piiTopsósiv sh^x^s._^x)

TrpÜTog TTsp) (31ovnbsp;xx) TrpSrog Cpû.olt;TÔCbc^v xxrxh-

y.xo-ôiig stsKsutx.

Notissimus est qui respicitur Aristophanis locus Nubb.
113 sqq.; notissimum etiam quod scripsit Cicero Tusc. Disp.'
V. 4. 10: „Socrates primus philosopliiam devocavit e caelo
et in urbibus collocavit, et in domos etiam introduxit, et
coëgit de vita et moribus rebusque bonis et malis quaerere,quot;
ne alia similia afferam. Cf. Kühner ad 1. 1. Minus recte
Socrates primus fy^ropivsiv docuisse dicitur (vid. Westerm.
Gesch. d. Bereds. I. p. 34), quod idem Idomeneus tradidit; nisi
rhetoricam intelligas mirabilem illam dicendi artem, quam declarat
in Memorabilibus Xenophon, et diserte memorat I, 2 , 14 sq.

28. Diog. Laert. II. 5. 88. Où (pépxv tov ùtto 'E.ccxpxToug
X'Asvxa-1/.ov (quot;Avjtûç), TrpSiTOv fxsv sTT'^Xer^^ev xÙTcp Tobg Trsp)
'ApicrroCpxv^v, sttsitx xx) msa-^^tov s-jvstrskrsv âttsvéyxxaôxi
Kxr' xùtoù ypxcpy^y d^e/BsIxg xx) rZv véoov hx0ùopxg.
àir/^vayxxTO (ûv olv Tvjv ypxCpijv S MéAurog, sItts Ta t^v
lixyiv XloKùavxTog, ug (p-^tri ^x^Sapivog iv UxvtoSxtt^

ïiTTOpIx.

Cf. Fragm. IV, ubi de Polycratis oratione paucis ab-
solvi. De Meleto et Anyto Socratis accusatoribus siiere prae-
stat, quam quae a Luzacio aliisque egregie animadversa sunt
repetere. Polyeuctum illum a Sphettio Polycucto. in orato-
ribus Atticis claro, distinguendum esse dudum monuit, notato
Menagii errore, Euhnkenius Hist, critic, oratt. p. LXXXV

29. Diog. Laert. 111. 1. 3. 'Eyavv^Ù^ (mxTccv) x^ri
Tivxg èv Alylv/i èv t^ lt;iaihxh-j ohisf, roù amp;x?,-^Tog âg
(pm ^x(2«prvog èv nxvto^XTT^ hroplcji, tov l^xTpbg

15

ciùtovnbsp;kmnbsp;ttafx^ô^tû? XAi^pCU^flU, y^x'

sxôôvrog sU 'AÙ^^vxg, qttûÙ' vtîo AxKslMy.oviccv f^s^Xiîér

crxv (3ogt;iôoûvTcci/ AlyirJiTXtç.

auod (le Platone Aeginae nato Favorinus memoriae pro-
didit, id a nullo confirmatur nisi a scriptove vitae ejus^
quae'legitur in Btoyp. Westerm. p. 390, 63: Téyovev Iv
Alyîvv r rov Trarpç xvrov quot;ApUruvo^ ^bto. aai 'àXXoi-; nM'
poCz^vnbsp;Uuum vero alium locum natalem Plato-

ni nemo assignaverit (nam quod quot;AUwAog vocatnr, id urgen-
dum non est) et Favorini testimonium optime conveniat cum
chronologia, de fide hujus narrationis non dubitare debebat
Astius 1. 1. p. 15 sq.

30. Diog. Laert. III. 1. 19. Uxpé^ccKs {Aicvvcriog o rv-
pxmg) cchrov {mârccvx) HoAA^S; AxKs^My.ovlcp Kxrco
KXiph hx Trpea^sixv âCpiyyJvcp, cc^rs xtto'BÔitÔm . KXKsïvog
àyxym odjrbv m A'iyivxv sTt'iTrpxiKsv, ors zxl Xxppcxv^pog^
Xxpy.xv^pl^ou sypx-^xTO xvrü ^IxyjV ôxvxrcv zxrx rov rrxp
xvroïq rsùsvrx vûimv, rh vrpZrov i7ri(3xvrx quot;Aùyivxixv r^
vvj^cfi axpirov xTroêv^iryMV.nbsp;xùro; o ôs)g rov vôuov,

kxùxnbsp;lt;^x(2ccp7voç iv lixvro^xt:^ Uropix. snrér

Toq Is rmq, àKKx Kxrx ttxi^ixv, CpiXécro^ov shxi rov Jtt;-
^âvrx, xzs?'.v(txv.

Historia de Platone, quem Pollidi Dionysius vendendum
tradiderit, a multis narratur, quorum sufficiat laudasse Plutai-
chum Vit. Dion. V, ubi etiam legimns : Asysrai nóAAlt;? e'«
Aiyivxv i^éçmnbsp;HAi^TWV«, rnXéf^ov Trpoç quot;A^vivaiovq

'i-jToq avTotq, xss-ï ^yi^'iitiacitoç , oVwç h Xi^ipSslq rSv 'Aônv^z'jWV
èv Alyiv^ TiiTrpdcicyirut. Plures locos sciscitanti indicabit Me-
nagius. Cf. Astius p. 26 sq. Quo autem modo Pollidis hoc
faclum vinclicaverit ro SaipiSvioy, Favorinus Fragm. V verbo
explicuit.

31. Diog. Laert. IV. 7. 54. 'Ey^vrsfr^o^y âq viaov (B/^'v)'
ùq £(pxlt;xKcv 01 h XxKkHi — xùrôôi yxp kxi Kxrécrrps^e

TTspIxTTTX ÄxßeTv sTTehöi} ax] [j.£Txyiviilt;TKm ê^' oïg sTrKyiß-
yJmsu eh TO ùêlov. xiropix Is y.x) rccv vo^sxcrzovvTccv
Isi'jZ; heriûsTO, sxg 'Avrlyo-jog xvr^ Ivo ôspxTrovTxg
(rT£i?^£, KX) yiy.0'A0ÛÔ£i ye X-JT^ iv Cp:p£l^, xxôx (j)
ßccpTvog êv IlxvTo'^X'Tr^ 'ifJTopicf,.

Indicari Antigonum Gonatam satis aperlum est, si quae
1. 1. 47 Diogenes memorat comparamus cum narratione, quae
legitur VII. 1. 9. (Donatas autem quum annos vixerit 80
(Lucian. Macrob. XI), recte profecto a ceteris Antigonis di-
stingui yéfovToq cognomine potest. Atque eo verior mihi esse
videtur Casauboni conjectura, e Favorini fragmento Bionis
nomen restituentis in loco riutarclii, qui est De vitios. pud.
VII: 'AvTi'yavaç b yéfuv vTta Blt;âvtsç fvo^Ajjfie»^ -TtaWümg,
ffAóre, eTîî-f, Btavri txXxvtov , xx) xvxyxi^t.'' — nepfx^rrx
sunt quae Latine dicuntur amuleta, a mulierculis et supersti-
tiosis in gravioribus morbis collo imprimis gestari solita. Sic
Pericles, auctore Theophrasto ap. Plutarch, in Vit. XXXVIII,
vqttuv èmcrxotrovfjisvu rtvï tSv ^tXuv 'éSsi^s rrepixtttov vtto
yvvzmüv tS rpax^,^^ 7r£piviprv\ixsvov, wç irCpSSpx xxxSç £%ciiv.
Habebaiitur autem yot/rsvrixx ct conjunguntur interdum cum
STrtùlaîq. Vid. Sintenis ad Plutarchi 1. 1. p. 260, qui t;imen
immemor fuit loci Platonis, qui legitur De rep. IV p. 426
A. B, ubi cf. Stallbaum. Ceterum particula ante twv voaa-
xoi^svvriav aut supervacanea aut indicio est nomen aliquod
excidisse. Pro v^s^ouki ys xi/ru nescio an legendum sit
ilxoXovùst y' xurii;.

32. Diog. Laert. IV. 9. 63, 64. OÖrog (Kxpvexh?) Mév-
Topog TOV Biôwoù pLxOviTOv cvTog xx) -TTxp XÙTOV êÂÛovroç
iiç ryiv hxTpißy,v, c^g £^£lpx XÙTCÙ T^V TTXKKXXVIV O Mév-
rap, XXÔX Cpiicri ^xßccpivog iv Hxvto^xtt^ UropicfL,
f/,£TX^V ?.£yOOV 7rxpß}J7£V £ig XÙTOV'

nx£ÏTXÎ Tig hùpo yépxv xÂiog vin^épr^g,

MévTopi £Ï^óf/,£vog yjßb ^éfy.xg xxt xhl^v
TO\)TOV 7%oK^g TÎjg^quot; ixxsxijpvxôxi Kkyw,

KOc) ÛÇ àvXfTTOiq £(pyi '

Oî à)igt;!pvcr(t0v, toi ^ysipovTO ijJ.K'' ukx.

Duo priores versus sunt ex Od. IV. 384 et II. 268,
quartus II. II. 52. Tertius versus fiuxit ex Soph. Antig. 202.
nxXXxulfl isti Melissam nomen fuisse novimus e Val. Mas.
VIII. 7. Ext. 5. Ad eandem historiam pertinet fragmentum
Numenii ap. Euseb. Praep. Ev. XIV p. 738 D.

33.nbsp;Diog. Laert. Y. 1. 5, 6. 'O quot;Kpia-otàm, èxûliv elg
Txg ^Aôi^vxç zx) rpix ■Trpog roïg ^èzx TÎjg (TX,oXgt;jg xCp'/iy^-
a-xßsvog ïrvi, hirs^v^Tésv s\g XxX'/J^x, Eùpuf/J^ovrog xùrou
toîi kp0(pxyT0-j likvjv xtjsßsixg ypx-lxpÂvov, ijnbsp;,
ccg Cpy,lt;7i (^xßcipTvog èv Uxvro'^XTr^ laropicf., èireiS^-
TTsp rov üf/.vov èrromsv iig 'Epfislxv, àXXx xx) sTrtypxf/.f/.x
£7r) rov èv AsXCpoïg àv^pixvrog roiovrov

To'v^s ttor' oùz ocrîccç TTxpxßxg [JMXxpccv ôépiiv xyv^v
exTSiVEV nspo-ccv ro^oCpôpccv ßxTiÄevg,

où lt;pxvspcóg Xéyxv lt;povioig èv àymi zpxr^^axg,
«AA' âv^pog TTiTTSi %py,(jX[J.£Vog ^ox'iov.

Subornavit Eurymedon Demophilum, virum generosum, qno
major pararetur accusatori reverentia (aiSùg), ut ait Athe-
naeus XV p. 696 B. Hoc ipsum Eavorinus tradidisse vide-
tur, sed obscuravit nimia Biogenis brevitas. Ceterum quae
ad Sixyiv Aristotelis pertinent diligenter exposuit Stahr Arist.
I. p. 143 sqq. (cf. Brandis III. p. 60), qui de intima
inter Aristotelem et Hermiam amicitia, cui mortuo ille Del-
phis monumentum posuit, agit ibidem p. 75 sqq. — Hermiae
necem tradit Strabo XIII. 1. p. 610.

34,nbsp;Diog. Laert. V. 1. 9. Tourov ÇApiirroréÀf^v) Trpü-
rov (^xßccpTvog èv ïlxvro^XTTi^ laroplcf. Xàyov dixxvixov
vTrèp èxvrov trvyypx-pxi 0gt;ilt;t)v èTr' xùrîfl rxvr^ rîfl
xx) Kéysiv àg ''AÙ^vy^iv

quot;Oyxvyi èii oyx^quot;^ yytpxdxsi, tjvxov èv) tvxc^.

Fragmentum ex 'KyraXoyicf. Aristotelis, elt; ^^nbsp;h

Aóyo«, affert Atlienaeus I. 1. p. 697. A, Uui versura Home-
ricum non duobus liemistychiis constare, ex Od. VII 120 sq.
conflatis, sed integrum esse putant, mihi videntur recte judi-
care. Explicatur ab Eustathio, quem vide, collatis observati-
onibus Menagii atque imprimis quae disputât Stahrius p, 148.

35.nbsp;Diog. Laert. V. 5. 77.nbsp;vttó tivuv

0nbsp;'èU^'lv êxvizTOv où Trxp^v uCpP^sv.

Où fyj/jv itcuplavtrxy tov o-ccpc,iztog avtov, iAAà tov Tov
pvyov sU tovnbsp;%xtx(ïi:àrjccvteg ocùtov txç shóvxg,

xix) tàg f/.h dyrosó/zsvoi, ràç (3u01(txvt£c , tccç sè xxtiz-
yj-pxvtsg iiç ài^tèag' ksysrxi yxp zxi tovto. f^îx ^s f/jvv]
(Tcc^sTXi iv âzpoirÔKsi. ^x(3ap7vog Si (pmv iv Uxv-
TO^xtt^ iTTopii:^, tovto 7roiy,7xi Tcvg 'Aôyjvxîovg Ajj/xî;-
Tplov xeXevtrxvTOg tov (3xiTiKiccg. xXKx kx) tcp hsi TYgt;g
àpx^g xùrov i^éypx-^pxv xvofMxg, ag ^x(3ccp7vog.

Satis benigne de Phalereo Demetrio Poliorcetam sensisse,
patet etiam e testimonio Plutarcheo, quod legitur Vit. Dem.
IX: Tov Ss ^ciKy^péccç Sici ri^vnbsp;TroXtrstag ^SA-

Xov Toîjg TToMrcii; îj toDç TtoXsfiUvg SsSoixSroç, oi/x îi[iéxvi(y£v
b Aytpi-^rptoç, «AAà KXi t^Jv Sé^siv aiSsaèsig acù rijv àperHv
TOV àivSpog SÏÇ 0gt;}/3«SÇ aVTOV, UCTTTSP S^OVXSTO, fiSTOr, Xff^ClXsiXÇ
(Tuve^éTTspi^'sv. Quae autem apud Diogenem proxime praecedunt
de ipsa statuarum eversione, ea Pavorini non esse, facile sibi
persuadebit, qui attentius legerit et cum sequentibus compa-
raverit ; sed in his quoque nimia brevitate obscurior est
Dioo-enes. Denique in postrema fragment! parte dubito an
sana sit lectio àvopiixç. Scribendum videtur avofi'iciv.

36.nbsp;Diog. Laert. YI. 3. 25. Kxi ttots UKxtccvx iv
Is'iTîr^ s-cAyTfAf; xxTxvoyi(Txg {Aïoyév^g) iKxxg d-^jxpisvov,

T/,nbsp;°nbsp;^iKsXlxv 7rXev!7x,g tov TpXTTs^ôôv

tovtlcv %àpw vvv ttxpxkaplsvcüv oùx x-TTOKxvsig 'k.xi og,
'AAAà m '^obg ^eovg, (pna), Aiéysvsg, xxks7 tx ttoKKx

^pcç àkàxc; kx) tx roixvrx èrivóyy,vy 'O „Tlt; ovv
ttksïv su ^vpxkoô^xç-, tirs n 'arrikh oùk 'écpspsv
èXxxçC' lt;^xßccplvog lè Cpyjlt;Tiv iv Uxvto^xt:^ Uropicf
quot;ApluTlTTTTOV sItTSIV TOVTÛ.

Etsi uter dixerit parum refert, ipsa tamen dicti mordacitas
magis Diogenem auctorem arguit quam Aristippum.

37. Diog. Laert. YL 2. 73. A^Kov {Aïoyévm)
evé^r-^ ttoiei, si 7 xùrov xl rpxycßlxi kxi yM lt;igt;od7K0v
rov Kivmrov, sKsivou yvccpiyov, ^ Ux^^mrog rov Aov-
mxrov, ov (pmi ^xßoipHvog h lixvrolxT:^ Itrropic^
[isrx rviv rsKeurviV xùrov (xvyypx^pxi.

Philisco Thyeden adjudicavit Satyrus (Diog. 1.1. 80), cui
assentitur Julianus Orat. VI p. 186 et VII p 210 Sosi-
crates nullam esse dixit Diogenis tragoediam. Agit de iliy-
este ejusque auctore Kayserus Hist. crit. trag, p 257 sqq.,
qui viitoile palmam Diogeni decernit. Cujus qmdem rei ar-
bitrium libeuter ei relinquo. At baud ita contemnendus et
miscllus est grammaticus Favorinus, qualem Kayserus vult videri,
qui: „Si argumenta, inquit, ex historiae scenicae fontibus
petere, quam sola assequi conjectura maluisset, (crederes fere
Kayserum intégra Uu-vtoIxt,quot;^ hrop'ici^ «sum esse) nequaquam
intelligerem, quomodo Phavorinus potuisset de Pasiphonte co-
lt;.itare - Sed quanti judicium Phavorini habendum est? De
Pasiphonte nihil nisi ex Diogenis loco comperimus. Ât gram-
matico defuit haud dubie copia doctrinae, quam ne Satyro
quidem adhibere licuit.» Operae me meae in Favormo _ collo-
catae poeniteret fere, si qua veritatis specie hoc Kayseri judi-
cium commendaretur. Denique quod Pasiphonti Arcadiae
oppidum Lusos patriam reddidi, in eo mihi videor recte ob-
sLutus esse Eoepero, qui Aov.txrov restituit pro vulgato
Vid. Sclmeidew. Philol. a. 1848. I p. 61. Fortasse
idem est qui Eretricus, commemoratus a Diog. Laert. U.
61 et Plutarch. Vit. Nie. IV.

38. Diog. Laert. YIIl. 1. 15. T5v ï^xko^iiccv oùk ihàr-

roug fV) Tfjv WKTsptvviv âxpôûi(Tiv dvTi^vrccv aörov (Uuûxyo-
pov), y-xtnbsp;â^iuôsïsv ciùrh ôsdtxûca-êM, eypxCpov vrpog

rov? olzdovg, ecg pgt;.£yà?.ov rivcg r£Tuxy,y-ÓTsg. MerxTrom-
vol 7£ lAv r7,v [ÛV omav avrou Ai^f/^y/rpog Upov ènâxovv,
rov (rT£VX7r0V Ts Moua-£Ïov, cég CpyjO-i ^aßccpTvog èv Uav-
To'^XTraïg Uropiciig.

Quod h. 1. de Metapontinis dicitur, de Crotoniatis refertur a
Timaeo apud Porphyr. Vit. Pyth. 4. Favorini testimonium
affirmat iisdem fere verbis Jamblichus XXX. 170, quocum
jungendus est Justinus XX. 4. Similis est de numero audi-
torum dissensio, quos ipse Diogenes 1.1. 3 ait fuisse trecentos.
Cf. Meuagius.

39.nbsp;Diog. Laert. YIII. 5. 83. Aovm ÇA?,%f/.cilccv b Kpo-
rwvióirm) TrpóÓTOg (pvtxixov Koyov (rvyysypxCpsvxi, wùx (p-ziai
^aßccp7vog èv Uccvro'^ccTT^ iffropl^, xoù t^v (rsA^y

KXÔOÀOV rxvT'/jv sx^iv xtliov cpóffiv.

Utriusque rei memor est, a Menagio laudatus, Clem. Alex.
Strom. T p. 133 et Admon. ad gent. p. 19 s. f. Sylb. Notior
est locus Cicerouis N. D. 11.37. „Crotoniates Alcmaeo, qui
soli et lunae reliquisque sideribus animoqiie praeterea divinita-
tem dedit, non sensit sese mortalibus rebus immortalitatem
dare.quot;

40.nbsp;Diog. Laert. IX. 3. 23. A£y£Tai dè (Uxp,c(,£vß}^g) —
kx) TTpôÔTog èpargt;j(TXi rov ''AxiKXkx Xéyov, âg ^xßccpïvog
SV îlavro'BxTr^ Uropi^.

Diog. Laert. IX. 5. 29. Ourog {Z'jjvccv) kx) tov
TTpSiTog ?Jyov ■^pccnics {^xßccpivog ^é Cpi^^i
Uxpy^svih^)nbsp;(Tuzvoôg.

Quid sit èpurmg, explicitum est ad Fragm. XXII. Tov
Aóycv explicat Aristoteles Phys. VI.
14, qui inventum syllogismi recte Zenoni tribuit. Cff. Menagius

el Karstenius 1. 1. I. 3 p. 18. Ceteram mutavi interpun-
ctionem, quae vulgo talis est:nbsp;Sé (pyitri ITap/^fVfStiv

ytcu «AAau? (Tvxvov?. öuod nullum praebet sensum. K«'
«AAcii/? (Tvxvovg, puta Xèyov?, copulatur cum praegresso
'A%lt;AA£« Aóyov. Dicit Diogenes Zenonem et argumentatio-
nem Jchillem dictam et multas alias invenisse: de Aclnlle
interserit, Eavorinum hanc Parmenidi tribuisse.

41.nbsp;Diog. Laert. IX. 7. 34, 35. ^oißccplvög lt;pyjlt;Tiv èv

UavTO^dTT^ Uropii^ xéysiv Ay,f/MpiTOv Trepi'Avn^ayépov,
ccg OVK eincTOCv avrov al ^i^oci ccquot; ts Trsp) y,xiov kx) asX^j-
vgt;]g, «AA' ixpxsilxt, tovnbsp;hxirvpsiv t xutou tx

Tsp) Tïjg ^ixKOtr[y.iï(rsccg kx) tov vov, èz^Ssg sxovtx Trpog

xvtov, otl dh fZ-h TTpOS-l^kxto xvtov.

Euere qui Democritum Anaxagorae auditorem facerent, qui
illo major natu fuit 40 annis. Negavit id Diogenes jam
quodammodo in superioribus II. 3. 14 : quot;ESsgsnbsp;( Av«-

Tpo? avTov KoivoXoyiag. Hoe autem loco fidem uarrationis
evertere studet testimonio Favorini.

42.nbsp;Diog. Laert. IX. 8. 50. AtyiKOvs-sv o Upccrxyopxg

Aiifioxphov. èKXXslTO ts ZoCplx, üg tpm ^xßapTvog sv

XlxvToIxTr^ l^Topi^.

Satis probavit Menagius falsa esse quae h. 1. traduntur,
quumnbsp;Democritus dictus sit, AÄyo? Protagoras. Dubito

tamen an hinc sequatur , verba èiiciXs7rS tsnbsp;a sciolo

addita esse ad nomen A^iioxpWov. Si Diogenes vel ipse Ea-
vorinus in culpa non est, aceusandi fortasse librarii, quorum
errore ista lectio invaluerit pro vera 'os HxXsItq

43.nbsp;Jul. Valerius (Pseudo-Callisthenes) de Bel. Alex.
I. 13. De ea (institutione Alexandri M.) si quid
inquirere curiosius voles, sat tibi, lector, habeto Grae-
cum 'Favorini lihrum, qui Omnigenae historiae super-

scribitur. Illic etiam generis Alexandri invenies seriem,
cui generis principium praestitisse ferunt Oceanum et
Thetidem, exinque fluxisse per Acrisium Danaënque
atque Persea multosque alios in Perdiccae genera vel
Philipporum. Nam ne Olympiadi quidem secus propago
generosa est: cui diligentia pari a mundi principio per
Saturnum atque Neptuuum, tum etiam Telamona seriem
generis attexuit, ad tertiumque Neoptolemum docet
prosapiam defluxisse, cujus Anasafia mater Olympiadis
duit.

Vulgo legi non Omnigenae, sed omni genere, supra monui
p. 76. Danaënque — mirabile dictu ! — adhuc depravatum fuit
in I)anaum,que. Si tanti esset ejusmodi scriptorem, quaüs est
Julius Valerius, emendare, -çvo cui generis hgi mû\amp;m. cui generi.
Aliud est, ubi verba pessime scripta rem obscurant vel perver-
tunt. Hoe factum in postremis, quae in editione Muelleri sic
leguntur : „cujus [uxorl Anasafia (si(?) mater Olympiadis cluit.quot;
Q-uodsi nomen uxoris Neoptolemi aliunde cognitum, cur Ana-
safia istud intactum reliquerunt ? Sin ignoratur, quod puto, quo
jure uxor in textum receperunt? Q,ua autem de causa h, 1. de
itxore Neoptolemi, cur maxime de maire Olympiadis mentio
fiat ? Denique, constat Neoptolemo filiam fuisse Olympiaclem ,
Alexandri M. matrem. Vid. Pausan. I. 11. 1. Postulat igitur
sententia loci — nam ipsa verba quis reddat ? — ut legamus :
„qui avus Alexandri, pater Olympiadis cluit.quot; Ceterum de
genere Alexandri Plutarchus in Vita II init. : quot;Oti tm ysvsi
Trfoi; ^XTfoç pisv 'UpaxXstè^ç knl Kxpxvov, rpoç ês fii^irpaç
A]ciii't^Viq àm Nfa^raAe/tai/, tm irâm trsma-tevßevuv sari.

44. Etym. M. 'Z^rhsioi Trupoi. — ^xßojpTvog Hfp}

^ocvTO^oiTfi^g uÀgt;iç ouTüjq' Ti^rdmoq (TTTOÇ,

Sequuntur haec: §yiäo7 S è ^nbsp;rov yca^cipóv' zx) ffyjTuvsiovç

TTVpoOç, rovç STTSTSiovq. '£lpoç. Üt TO W 'sToq lonibus C-îîTgÇ
dictum est, 'Atticis TviTsq, ita illis ffuravs/cv vel
his Tvtrânm vel TV,T£vm vel r:ïTlt;vov fuit to IxéTsio-^

16

TflS xvToV 'éroug. Docent affatim vetera lexica. Pro re nostra
satis erit hunc attulisse Pollucis locum (VI. 73): 0/ mrdviot
iiproi èx rSv rvirci-jiav Trypwv, oi el^t TeTpic^n^vai' Ti^rmv yxp
TO iTTSTSiov. Ad hanc sententiam recte scribitur in lexico Pho-
tiano p. 587, 4 v. Tfirivo'i, sed corrigendum, quod legitur
ibidem p. 508, 4: ^y^yaviot Trvpoi. ot T^'éapi a-Trsipó/jisvst rpt-
(iyivci7oi XéyovTCii. Lege ^vitkvioi — o; — Tsrpafivtmloi.
Ut ad Favorinum veniam, hunc apertum est ideo testem ci-
tari, quod ryirdvstog, non a-yiriiVEio^ scripserit. Male igitur
haec forma Atticis inusitata olim h. 1. legebatur.

45.nbsp;Steph. Byz. ^Ahe'^ócvèpsm, iroXsiq oxrccxxlhxoc. —
TO èêvixbv ''AKs^xv^pavq. — Ailvyoq TTxpxTiósTXi XpviTiv è^
'EpxToa-êévouq tov Kvpgt;}vxiov to 'AKs^xv^pkijq. ^x(3ccp7-
voq Te èv T^ JJepi TTX-vro'^XTrijq vKv,q ''AXe^xv^peiur'/iV
(pyjui.

Emendatae hujus lectionis rationes reddidi p. 79 sq.

46.nbsp;Stepb. Byz. quot;Apyihoq, Tvókiq Qpcfx-^q, amp;q Qovxv'^i^ijq
e' xx) ^x(occplvoq èv UxvTO^XTrxlc. ,l'ApyiXoq ^ vrpbc
T^ HrpviJ^ovt TTOTXpt,^ TTÓ'Aiq' mo[/,xrTê'/; Ts, sTrsi^ii VTTO

y.civ 0 yJvq xpyiKoq xxXsJtxi , o-xxtttÓvtccv Se siq to ês[y.sKiovq
KXTX(3xXS0-êxi TTpCCTOq (ZVq WCjDöjf.quot;

Locus Thucydideus est V. 18, ubi tamen nihil nisi no-
men legitur. Sed vide IV. 103. Cum Favorini fragmento
satis convenit Heraclides YIspIttoKit. XLII: ''ApyiXov tov//.tv
xaXovtri QpZxeq' ov o^èhroq ttÓXiv xara, ^pvjo-jicov 'éxTiirav xcii
quot;ApyiXov bivSfixtrav. Cf. ad h. 1. Schneidew. p. 111.

47.nbsp;Steph. Bya. AvTxpixrxi, eêvoq ©stTTrpccTixóv. Xxpx^
èv è(32óf//ifi Xpovixüv xx) ^x(occp7voq èv IlxvTo'^X7rx7q
xx) 'EpxTOuêsvi^q.

Illyrica haec gens est apud Strab. Vil p. 318, coll. p. 316,
et apud Arrian. Anab. I. 5.

48.nbsp;Steph. Byz. XsXiSovioi, 'éêvoq 'IXXupixév. — E;V} xx)

XsMxi Tvêrpxi, Zv ^ Kopóh?.x, ^ re MeXxvhrsix,
ég ^xßccpTvog èv róTg Uxvrn^xToJg.

XeXiloviscinbsp;Herodianus Jv r^ kx^Smv) rpeï,

numerantur a Dionys. Perieg-. 506 sq., ubi cf. Eustath et
Strab, XIV p. 666.nbsp;sustain., et

49. Stepli. Byz. 'hzsxvog, ê rorxf^èg ô ^rspiézccv ri^v
yy,v. ^aßccpTvog èv rxïg Uxvro^XTaTg icrroplxig.
„UpO!Txyopsvou(n Ts rviv s^cc ôxxxttxv èzsï f^h oi ttokko)
tûôv ßxpßxpccv tlzsxvov, oï ts tmv 'Adxv ohcuvrsg ßeyx-
ôâxxttxv, 01 S 'EÀÀijvsg ^Atàxvt/zov irsKxyog quot;

Vidit Meinekius ad Favorinum referenda esse, quae legun-
tur V. Käo-t/änbsp;Asysrcii zcà quot;Tpxavix y; KaaTrici. rtv^ç

Txvrxg S(ciKpîvov(rt.(j)cilt;r) Sè r^v e^u ÙXXuitœciv oUo^Xol rôîy
ßxpßdpuv msxvov, ol ^è Tgt;/iv 'Atr/ÄV ohovvrsg liiyâhviv ^Kxr-

ol $nbsp;'ArÀzuTfxov TtéXxyog'quot;...... Lacunam in-

dicavit Berkelius. Ipsa tamen Favorini verba non reddi, ar-
guit locus supra scriptus, in quo adeo voces èxs7 pisv frustra
Meiuekius tentavit. Nec Favorini sunt, quae a Stephano addita
illi tribuit Muellerus: SKXi^ùn S' ovrug Trapa, to èxéug vdstv, 3'
eirri psïv.

3.

quot;EiTiTopcvi r^ç nxßlt;p/?,gt;ig (?).

50. Step]]. Byz. 'PoTTsig, Ihog, ou fzsfy.vgt;iTxi lt;^xßcc-
pTvog sv 'ettitoi/.^ t tîjg YlxßCplXi^g,

Quid statuendum videatur de titulo quot;Ez-iTopi^ rî^^
imo de toto opere, exposui p. 81 sqq. 'Po,re7g alibi non

commemorantur.

INCEEÏAE SEDIS.

51. Diog. Laert. III. 1. 37. Toùrov ÇApi^Toré?,,)
vov TTxpx/^sivxt wjtccvi ^Xßccp7v0g ttoùnbsp;àvxyivé}-

7K0vn rov Uspi -^uz^jg, robg T älÄovg àvxjTiïvxi irivrxg.

Platonis Phaedo quando sit conscriptus tarn parum constat,
ut in diversissimas sententias viri docti abierint. Cf. Stall-
baumius Praef. p. 37 sq., qui ipse suspicatur „hunc dialogum
a Platone post primum demum iter in Italiam et Siciliam sus-
ceptum literis exaratmn essequot;, i. e. post Ol. 98. 1. Hoc qui-
dem ratio et argumentum libri luculente probare videtur, non
esse fetum ut ita dicam juvenilem, quemadmodum credidit
Wyttenbachius (ad Phaed. p. 298), sed aetatis maturioris. Cf.
Hermann. 1. 1. p. 399, 636, 684. Quodsi certa Eavorino ha-
benda fides, — cujus narratio sane non debebat ab aliis negiigi,
ab aliis prorsus contemni — Phaedo nonnisi post alterum iter
Platonis, unde Ol. 103, 4 domum rediit, scriptus est, siqui-
dem eo ipso tempore scholis illius Aristoteles coepit interesse,
ut docet Stahrius Aristot. p. 44.

52.nbsp;Diog. Laert. V. 2.41. (^scßccpTvög 0vigt;7i yvipäuxvTX

CiVTOV (@£Ó(ppXlt;7T0v) £V (pOpsicp TTEpiCptpE'jêûil , KXÀ TOVTO Ksyslf
quot;EpiJJTTTTOV, 7rxpxTiÔ£pc£Vov hropsJvrbyniTXVxïoy
èv oh £lt;pX!7ic£ Trpog Axy.v^nv tov Kvp'/ivxdov.

Diem obiit ïheophrastus 01. 123. 2, annos natus 85. Illud
indicat Apollodorus apud Diog. Laert. V. 3. 58, Cöquot;. Clinton
p. 195 et quos laudat Lozynski Hermippi fragm. p. 3.

53.nbsp;Diog. Laert. VUL 1. 48. Tovtov {Ilvóxyópxv) ô ^x-
ßccp7vóg (pgt;]Tiv opoig xp-Ji(Txrîùxi quot;êix Tïjg [u.xôyjpt,XTi]igt;jg vA-/ig,
èTTl TThkoV Ts ZCCKpXT'/lV Zx) TOVg èz£LVCf Tr'Ayi(jlX(TXVTXg, xx)
ßSTx TXVT 'ApuTTOriXyiv xx) TOvg 'Lrcoixovg. àKXx [m^v xx)
TOV ovpxvov TrpccTOV ovoiy.x(rxi xós-f/,ov kx) tv,v TTpoyyv-
KyiV ùg Ts @siCppx(TTog, Uxpf/^svi^V ùg Ts Zyivuv ,quot;a(Tiohv.

Est STpoç, Antipatro teste, quem laudat Diog. Laert. VII. 1.
6. atque ex hoe i. v. Suidas, Xóyog nciTànbsp;^TrapTi^óvrug

èic(p£pâjUBVog, teste Chrysippo, y, àyrôSoiriç. Cluod autem coe-
lum primus Pythagoras appellaverit xiai^ov, terram globosam
esse dixerit, illud plures cum Eavorino testantur, in quibus
scriptor Vitae Pyihagorae apud Photium, et Galenus (cf. Menag.);
hoc au recte Pythagorae tribuatur, dubitat Karstenius, quem vide
I. 2 p. 254 sq.

54 Diog. Laert. IX. 11. 87. Tov 'hxrov {llóppccvo?
rpÓTTOv) ^x(3ccpTvoç o'r^oou, Zé^TO? rs kx) AhsTi^^iy^o?
iskxtov, àkxx kx) tûv 'èamp;xxtov i^é^toç oydoóv Cpi^CTl, lt;lgt;ci(3cc-
p7vog ds svarov.

Qui reputaverit Favorinum decern libris de nupftavsUiç tçSttoiç
scripsisse (p. 88 sq.), malit fortasse hunc locum non pro fra-
gmento Favoriui habere, sed pro testimonio Diogenis. Atque
ita judicavit Muellerus. ]Squot;ec repugno equidem. Hoe tamen
velim attendatur, morem fuisse Favorino ut talia in 'A^o/tvsj-
fiovsvpidcri et TIxvroSciTr^ 1 tTTopt^ commemoraret ; quam in rem
afferam tantum Fragm. XIV et XXI, ubi de ywiirUtç et
vo^svofjiévotç dialogis Platonis agitur. Scripsit idem nfplt; t?ç
'Ofii^pov Cp(ÀC(ro(pîxç (p. 86), et tamen in nxvToSxTr^ fo-ropi^
Anaxagoram dixit primum demonstrasse, Homericam poesin
esse de virtute ac justitia (Fragm. XXVI). Utcunque est, si
fallar, aliéna certe Favorino non tribuerim.

55. Steph. Byz. AWIo'^p. — TrpZroi ûsovc srlfi}^(TXv xx) vópcoig
sxp'i^txvto . ôvof/.x^ov(7i ys tobg xhicvg tovtmv Mlêpxv xx)
xv^pxg Alóiovrxg ro ysvog, amp;g ^ x(2ijop7vog.

De cultu Deorum apud Aethiopas paucis agit Herodotus II,
39 , quem docte interpretatur Baehrius. Inde tamen non mul-
tum proficimus ad illustrandam narrationem Favorini. At plu-
rimum hue facit Diod. Sic. HL 2 , cujus haec tantum verba
adscribam : AiùiOTrxg hrropovcre Trpérovg àv^péwMv jr«vTlt;uv,
lysyovévxi. — (patri Ss Trap'' xvroïg Trpuroii; xciTx^six^^vxi êsoilg
rtpiav, ücii ùvtrtxç STriTsKstv xcù ■r^ai/.Tra.g xcti ^xv^yvpsiq, xcù
ïi Sv XVÓpUTTOt TO ÉStOV Tlfltüdl. SlO xcù T^V Trupquot; ClVTolg
svcré^siciv Sici^slSoî^aùcii Trxpx Trxirtv xvSp^^rofg, xcc) SoxsTv txç
^ccpquot; Alôfoipi êvtrtag uccÀttrT slven t0 ^cc/aovtu xs%cip/irfisvag.

56. Steph. Byz. 'Azt^ ourcjg ^ 'Att/x^ sxx?.s7to xto
'Axtxiou rivóg. xvi^p Ts xùtÔx^^ùiv, âg ^x(3ccp7vog, og
s^xtTÎÀsvffsv êxs7 xx) â^quot; sxutou ourccg t^v x^poiv ùvéfixits
xxl rovg Kxovg.
Apollodorus, addit continuo Stephanus, TxvxvTici (py^atv. Cftquot;.

Heynius Obss. ad Apollod. III. 14. 1 p. 331 et Eustath. ad
Dionys. Perieg. 433.

57.nbsp;Steph. Byz. 'Apxxccro), mKig 'IvSasj?, xiro quot;Apa-

%àTOU TTOTiZlMV, pSOVTOÇ XTTO TOil KXUyJ.I70V, Ûç ^xßcjp7-
voq KM ^Tpxßüjy hJhexxT^.

Stvabonis locus est p. 513. Plura affert Ptolemaeus VI. 20.
'ilfewag T quot;Apaß^? re xivox^atvovt; t 'Apa^wTÂÇ memorat
Dionysius Perieg. 1096, ad quem locum cf. Eustath.

58.nbsp;Steph. Byz. bktccxtîx, ttoâiç kx) %âpx

vixq, XTTO BkTXÄTOV TOV 'HA/cU KX'l v^q. TTSp) TXVTA'J 01
Xxyo) (TXsSby lîxvTsq xXimovTXi Tjo ï^ttxtx sxovTsq, iamp;q

OSOTTOyTTOq ItTTOpSÏ KX) lt;^xßcc pjvoq.

Narravit Theopompus Historiarum XX, teste Athenaeo IX
p. 401 B. Quinam praeterea idem tradiderint, docent Wichers
Theopomp. Fragm. p. 306 et Lion ad Geliium XVI. 15.

59.nbsp;Steph. Byz. Boa-Topoq.-—duo ah) tÓttoi BÓampoi kx-
Xovyam, alq [jJsv û lùyyJpioq KxXovpceuoq, ttà^mv ILspuS:-
voq, b cp Kx) TO ßxcrlKsiov tccv 'Bo(T7ropixvav erspoq

av Bu^xvri^, kxÛx ^xßccpTvoq ypxCpar „Bu(^xvtIccv xtyv^v
Bólt;77ropoq KxXalrxir

Verba Favorini in fragmentis a Muellero editis desiderantur.
Leguntur autem apud Const. Porphyrog. de them. IL p. 30,
quo loco suppléait Meinekius quae deerant in Stephani epitome
V. Boo-TTspo;.

60.nbsp;Steph. Byz. Kpai/,yuoùV, Kciy/^ lioplvêov. —Jv ^ yuôaûouŒi

tx Trap) ty,y Kpayyuccnxv vv, w y^rapx tou K^sAuSojv/öu

KXTtpou (pxir), kx) tmv amp;^craccq xÔKccv [f^/a;].quot; lt;^xßccp7voq

Ta, oti toù 'Epvyxvôiov kx) tov Kx?.vScüvhv y^rvip h-

Priora deprompta sunt e Strab. VIII p. 380. Alibi Kpsf*-
f.uâv pagus appeliatur,ut apud Pausan. I. 27. 9,^ubicomme.
moratur vç ^rep; rf KaAu^wva Kcà 'Efvpcavùov xcà rViq Kopivùîzç
èv KpofAi^vSn. Cf. II. 1. 3j Plutarch. Vit. Thes, IX.

61. Steph. Byz.nbsp;— '^e^tti kx)

xrnpix, m i^Vi^fMVêùsi Uxv^xvixç èv rphc^
kihç. èkx'aslro kx) ZCpxyix, ci? x(3 copïvoç.

Pro tfhm scribendum est rstcipr^, quum Sphacteriae
insulae Pausanias memor sit IV. 36. 6. Cf. VI. 23 6 Quod
Favorinus dixit eandem vocari Sphagiam , haud uno veterum
scriptorum exemplo probatur. Sic pugna navalis ad Pylum a
Platone Menex. p. 343 C facta esse dicitur èv r'^
^(pciyïcii est apud Xenoph. Hellen. VI. 2. 31. Vid porro
Stallbaum. ad Plat, 1. 1.

62. Gellius JV. A. X. 12. Plerique iiobilium Graeco-
rum et Favorinus philosophus, memoriarum veterum
exsequentissimus, affirmatissime scripserunt, simulacrum
columbae e ligno ab Archyta ratione quadam disciplinaque
mechanica factum volasse, Ita erat scilicet libramentis
suspensum et aura spiritus inclusa atque occulta concitum.
Libet hercle super re tam abhorrenti a fide ipsius Favorini
verba pon ere : 'Apzürx? TxpxvrTvog, (pikoirocpog a^x kx)
fiPlZxviKOç âv, èvro/ws TTspiaTspàv ^uXivnv vrsroi^évyiv ijng
a'i TTOTs Kxêicrsisv, ovksti xv'kttxto. f/.éxpi yxp rovrou____

Videntur editores verba f^éxft yàp tovtov pro clausula Gellii
habuisse ; equidem ad Favorinum ea refero, sed plura puto
deesse, omissa fortasse a librario, cui Graeca sive non lege-
rentur seu non admodum placèrent. Quid enim? Ait Gel-
lius malle se rem adeo incredibilem ipsis Favorini verbis
nan-are; sed vix inchoavit, quum repente orationem abrumpit,
omisso rei capite, artificiosa avis structura. Celerum de me-
ritis Tarentini Archytae in mechanicam et disciplinas mathe-
maticas vid. Diog. Laert. VIII. 4. 83. et Vitruv. IX. 3. Idem
fuerit quinbsp;dictus librum nfpï/^^;^;«^^^