-ocr page 1-
ra
goddeIycIë
fWE NS C HEN'
I ©erltcfitmet fmnetteelaen
\
entiieitge uptfw&tim oec
\ <©ut-ü aoets/ na-geüoJgt
kPrielterder Socie-
.teytlciuj dom-
^<f X>tfutepiuitï'hAbew.dt}\
<?<£&
iLjian-tó-lk
IvstJvs de Hardvyn
\Eerji t'Mant werpen, 6)» Henduk^enjen metPnvi
| /eg/>,Ende na herdruót, SSpP-LPaets,!^.
-ocr page 2-
■"*
Scer
-ocr page 3-
Seer Eer-weerde HEERE
Ende Vader in Gode
HEER B E R N AERD
C A M P M A N,
Abt Van het over-oudt ende
vermaert kloofter ten Dvnen-
$u onlangg berplactfl; ötnnen
öc üjijt-ömtcïjte flaöt ^ugge,
SE ER E E R VV A E R D E HEERE.
Vi das Een veel-
wetigSchrijver raaeót
ons kondigh, dat het
Steenen Beeldt van
Memnon, opgeruftin
die wonderbare ftadt
van Tbebe van Egypten , van felfs was
gevende feker foet-klinckende ghe-
luyt, fo wanneer d'opftaende Sonne
A 2.                 dat
-ocr page 4-
dat gheraeckte te befprietelen. Ick
late my duncken, dat dit tegenwoor-
digh, 'twelck ick met alder ootmoet,
uwe Eerweerdigheyt hier voor-ftel-
niet anders en is, als oock eene ftom-
me af-beeldinge, ende foude fo blij-
ven, ten ware dat den glans uwer in-
gebooren beleeftheyt, daer aen hoe
luttel ftrelende, de felve beliefde te
doenfpreecken.
Het zijn G odd Et ick e Wen-
s c h e NjOnlanghs in den Latijne feer
geeftigh ende gheleerdelijck uytghe-
ftelt door een van de voornaemfte
der ghener die den Hemel met over-
vloet van wijf heyt ende wetenfehap
in defe eeuwe heeft willen begiften,
de welcke nu verandert van taïe, en-
de van cierfel, ende daer-en-boven
berooft van hunne eerfte Laurieren,
nemen even-wel de ftoutighede van
te komen kuiTen de handen vau uwe
Eerweerdigheyt, met vaft betrouwen
dat de felve die fal toeknicken , ende
met
-ocr page 5-
met fulek een ooge befchijnen,dat fy
fullen moet krijgen van hun te ver-
toonen, is 't niet aen de meefte defer
werelt, immers fal 't wefen aen de
geeft-rijcke lief-hebbers van ons Va-
derlandt.
't Begrijp is aengenaem,endenut-
tigh, behelfende de innige leetfuch-
ten, de goede begeerten,ende de fa-
lighe wenfchen die de God-minnen-
de fïele tot Chriftum haren Bruyde-
gom is uy tftortende j foo vele werc-
kende,dat door de felve wort bekent
de eeuwige Waerheyt, de ware lief-
de, ende de lieve Eeuwigheyt van de
ghene die daer faten in duyiterniffe,
om te fpoeden naer den wech van
den eeuwigen vrede.
Aenveert dan de felve onder de
groot-dadigheyt van uwen nameen-
de mits fy doer mijne handen niet en
körtnen worden opghetoghen : ghe-
weerdight, bidde ick u, daer op te;
'aten wemelen een glinfterken uwer;
A 3                    deught.
-ocr page 6-
deüght, wiens lof van ftonden aen
fy fullen verkonden , hoe wel boven
alle lof verheven. Ende in dien dit
tegenwoordigb door uwegonft ee-
nigen fmaeck geeft, fal den Vertael-
der hoogeren moet nemen, om hem
tot voorder te verftouten , blijvende
daer-en-tuffchen voor altijdt foo
hy is
Seer Eer-weerden Heere
UwerEerw.
Oodtmoedighften ~Diemer
Iustus De Hardvyn.
Tot den goethertigen
Leser.
GO E T H £ R T I G H E L E S E R.
<Dcfc€fr;ütëcitc tuur enige fit-
ie
-ocr page 7-
leïjeeftgoetgebonben be fïoffe/ oft
berooo?ben öaer fp ftate toenfcïjen
enbe gefucïjten op ig gronbenbe/fip
öefe i»?p SSoecnenu te fïeïïen booj
oogden / enbe Daet nenebeng ban
eïcn fijne aentöijfmgfte/ op batgïm
baet tint meugtjt berïsiefen ï)et ge*
ne u faï aenfïaen/ oft om te ïefen/oft
om in pïaet-fneben te öcftcïjtigen.
Het Eerste Boeck.
treeft te Rennen gare Leetbetujgende
Verfachtinien.
I. Sy wenfcht dat haer Godt in den
nacht van dit leven foude willen komen
verlichten,
I I. Sy vertoont hem hare onvvijf-
heyt, ende hare mjfdaden,op dat hy die
foude gade flaen.
III. Kranck zijnde bidt om gefont*
heydt.
I V. Sy vertoont hem haren oodt-
moet, hare flavernye, ende bidt om
quijt-fchelt haerder fonde.
                _
I                              A 4           V. üoet
t.i-i ui f 'n JU". '"         ' '-         _____ __•■" ' " '                     *"
-ocr page 8-
V.   Doet hem gedencken dat hy haer
van flijck ghemaeckt heeft, ënde dat fy
tot ftof wederom fal moeten gedyen.
VI.  Het is haer leet gefondight te
hebben, ende wilde wel weten waerom
hy haer foo is tegen geftelt ?
VII.  Wilde wel weten waerom hy
voor haer is verbergende fijn aenfchijn?
VIII.  Vraeght wie tot haer hooft
fal water geven , ende tot haer ooghen
een Fonteyne der tranen,om dach ende
nacht te mogen fchreyen !
IX.  Beklaegt dat de pijnen der hel-
le h#er hebbé omvangen, ende dat haer
hebben verrafcht de ftricken van de
doodt.
X.   Sy bidt dat hy met haer niet en
kome in oordeel, wel wetende dat voor
fijn aenfchijn alle levende niet en fal
worden gerechtveerdight.
X I. Sy bidt dat het tempeeft van
water haer niet en verdrincke,noch dat
de diepte haer niet en verflinde.
XII.  Bidt befchermt te wefen voor
die helle,ende te zijn verborgen tot dat
fijnen rafenden Thoorn foude vergaen
zijn.
XIII.   Vertoont hem de luttelheyt
haerder
-ocr page 9-
haerder dagen , ende bidt een weynigh
te mogen befchreyen haren druck.
XIV.  Sy woride wei dat wy alle fo
wijs waren , ende voorfagen ons alder-
uyterfte.
XV.   Sy beklaeght haer leven ver-
gaen te zijn in weedom,ende hare jaren
in verfuchtinge.
Het Tweede Boeck.
%$ bol ban <!5ootb?urtjtisï)cr
tocnfcïren/ enae öoct ons tiwun:
XVI.  Hoe fy begeerte heeft om te
wenfchen de rechtveerdichmaeckingen
Godts.
XVII.  Wenfcht dat hare weghen
mochten bel'chickt worden om fijne
rechtveerdighmakinghen te onderhou-
den.
XVIII.   Bidt Godt dat hy foude
willen volmaken hare gangen in fijne
paden , op dat hare voetftappen niet en
louden beroert worden.
XIX.  Bidt dat hy haer vleefch fou-
de doorfteken met fijner vreefe, om foo
A f               ver-
-ocr page 10-
'verfchrickt te wefen voor fijn Oor-
ideel.
XX.  Sy bidt dat hy hare ooghen
wille doen af-keeren om niet te fien de
ydelheydt.
XXI.  Bidt dat haer herte onbevlect
ghedye om in fijne rechtveerdich-ma-
kinghe niet te worden verftroyt.
XXII.  Sy noodet hem om uyt te
gaen naer het velt, om te woonen in de
landt-huylen.
XXIII.  Sy wenfcht naer hem ge-
trocken te loopen in den geur van fijne
foetigheyt.
XXIV.   Sy wenfcht hem te wefen
haren jonghften broeder fuygende de
borften van hare moeder.
XXV- Sy fegt hem gefocht te heb-
ben op haer beddeken , ende niet ghe-
vonden.
XXVI.   Sy wilt op-ftaen,ende hem
alomme gaen foecken.
XXVII.   Sy ondervraeght de wa-
kers van de ftadt oft fy-lieden niet en
hebben gefien die haer fiele bemint?
XX V111. Sy feght dat haer alder-
beft is Godt aen te kleven,ende op hem
alleen
-ocr page 11-
jalleen te ftellen haer betrouwen.
XXIX.  Sy verblijt haer gefeten re
hebben onder de fchaduwe van dien fy
gewenfcht hadde.
XXX.   Her dunckt haer onmoghe-
lijck in eene vremde landouwe re kon-
nen fingen den lof-fang van den Heere.
Het Derde Boeck.
2&engï)t ong boot ben bat$ Defe
WXZtïiQiQZrtiiZgefiichten.
XXXI.   Sy befweert de dochters
vanlerufalem haer te willen boorfchap-
pen, oft fy nergens haren beminden en
hebben bekommen !
XXXII.  Sy wik onderfet wefen
met Blommen ende gelaeft met appe-
len , op dat fy door liefde niet en ver-
flouwe.
XXXIII.  Sy feght haren bemin-
den gevoet te worden rulTchen de Le-
iyen, ror dar den dach aenkomr ende de
(chaduwen neder dalen.
XXXIV.   Sy feghr haren bemin-
den roe re behooren , ende dat tot haer
is fyne toc-keerinfe.
-ocr page 12-
XXXV.  Sy feght haer fiele ghefmolten te
zijn 100 den beminden haer was aenfprekende.
XXXVI.  Sy feght boven hem niet te be-
geren noch in den Hemel noch op der aerden.
XXXVII.  Sy bedroeft haer dat haer pel-
grimagie verlenght is, ende dat fy langen tijdt
gewoont heeft met de bewoonden van Cedar.
XXXVIII.   Sy noemt haer ongeluckich,
ende wilde wel weten wie haer foude verlofTen
van het lichaem der doot?
XXXIX.   Sy wort gedwongen van twee,
hebbende begeerte te zijn ontbonden, endete
wefenmet Chrifto.
X L. Sy bidt verloft te worden uyt de ghe-
vangeniffe.
X LI. Ghelijck den hert wenfcht naer de
Fonteyne der wateren, foo wenfcht fy naer
Godt.
X L 11. Sy vrseght wanneer dat fy fal kor
men ende verfchijnen voor fijn aenfchijn ?
X L III. Sy wenfcht vleughelen te hebben
ghelijck van eender duy ve, om te vliegen ende
te mogen ruften.
X LIV, Sy verheugt haer in de woonplaet-
fen van den Heere der Heyrkrachten.
X L V. Ten leften befwijckende door de
liefde , feght dat haren beminden foude de
vlucht nemen ghelijck een Ree oft een Hcrte-
jongli naer de geberghten der fpeceryen.
Aen
-ocr page 13-
------------------------------------__           _
AcndenEerweerdigen, Hooch-ghe-
Ieerden ende Wijt-beruchten
P. HERMANNUS
H U G O
PRIESTER der Societeyt
I E S U.
SONNET.
D(H b?ncfjtert Met jtjetaenfcl) beWcben op het belt
•JEcn oo?fcoir/ en setief ban 's menfetjm minetheuïnen'
Öic tmcrDrn n.ict 't gcbiirpck Bet' ftcbcn ra lanftoutoen/!
IDanc&baEicftalbeteetliaeQoBenboo? j^|Wi,
£>rn «mm bit fijn gtaen tec aetben %i glicbclt/
l3?otl)t Ceres eenm fctans ban aercr. en ban houtoen.
Ben anberen met mo(l qnam Baccbu» Ijooft bcaoubjen/
0» (iecen met terx tandt booj alle ftj" betselt.
<En Ces naet 't boo? betoéjs ban alsufaane mcnffïjen
BERMAN1JE bjenab,' B ootk bres Goddeli jeke WfflifcheoJ
ais b;udjt ban ntoe bjutfjt in IDlaetibcten seteelt.
5>us THOEBt befetceuto'aenbeett bees effcconlif'
't 5al u een rere frjn Ijoe bat aUjiet te lanbe
©are bw nodj menitt) mmfrtj fai toojben mé shebetlt.
23                ________ffetrgj
-ocr page 14-
Vomine, ante te omne defidetium meum , C "I
gemitus meus a te non eJJ abjconditus. F/al.}?.
Heers
-ocr page 15-
Heere voor u is alle mijn begeerte,
ende mijn verfuchtinghe en is voor
u niet verborgen^
Pfafm 3 7.
, VTOyt en wift yemant dat den brant
In my fo hadde d'overhant;
Noyt en wift iemant mijne wenfché,
Noyt iemant dan die 't al aenfiet,
En met een enckel oogh' befpiet
Den herte-gront yan alle menfchen.
Hy kent alleen het heet gelucht
Dat my foo menichmael ontvlucht,
Daer toe mijn tranen alle-gader;
Sijn oogh' ift die alomme treckt,
Die eenen vrient fijn hert ontdeckt
Is van fy felven een verrader.
Want waert dat uyt dufdane kunft
My mocht ge^chien hoe cleyne gunft
Sy fou voorfeker my behagen :
IMaer d'oore flap van eenen vrient,
B~i
           Tot
-ocr page 16-
.--------------------------------------------------J<
Tot mijn verlichtingh' niet en dient,
Noehenverfoetmijn bitter klagen.
Ha! fiet doch eens hoe Kachelhnylt}
En weent dat haer geficht uyt puylt
Siend' hare kindersal ontlijven :
Maer foo fy daer-me niet en wan,
Wat raet heeft fy gevonden dan ?
Als dat fy 't al liet onder-blijven.
Die glinfter die van 't vier opftaet,
In 't felve vier weer-om vergaet,
De wolck herfuygt oock haren regêj *
'k Herdrinc ooc dan mijn tranê beft;
En ftouwe die weer naer den neit
Daer dat fy hebben eens gelegen.
Schoon oft ick nu van mijne quaeï
Met droever herten doe verhael,
En gae met ooghen uyt-gekreten$
Oft ick belofte doe den Heer,
Dit en vermagh noyt iemant meer
Als hy,en ick, te werelt weten.
Soö
-ocr page 17-
So mijn gefucht uyt 't herte breed,
En mijnen mont fyn leet uyt-fpreed,
Weet hy,en ick, en niemant ander,
Ay my! hoe menich-mael en wel
Speelt mijn gemoet eë guychel-fpel,
Hoe d'oog en 'thertzijn va elcander,
Want fb ick eens van binnen treur
Van büyten ick door lacchen fcheur,
Neen,menfchen oogen konnê liegê,
Men leert de tranen doch in als
Te zijn geveyit, licht ende vals
Om elcken-een foo te bedriegen.
'Als ick een traentjen maer vergiet,
Een ieder my voor droef aenfiet:
Lacch'ick,hetfchijnt my tegereyen;
Neen, hier af en is geen ghewach
Ick ben bedroeft met dat ick lacch'
lek ben verheugt als ick ga fchreyen.
Trotêus en wiffelt fijnen fchijn
Soo dickmael niet gelijcker zijn
I                         Bi         Die 't
-■-■-■                                                                K.                                                                             
-ocr page 18-
Die 't mom-geficht doen af enaene.
Neen , niemant en kent mijnen wee.
Noch mijn gefucht,dan wylie'n twee
En het dundt beft my lbo te ftaene.
<£ertte
-ocr page 19-
Bl'r-UOTBKCA
COXrESTUï
-ocr page 20-
\ _~^
-ocr page 21-
——-------~------------------------< ™ ?, ! . 't • • &%, }
Mijne ftele heeft u ghewenf^hf *#'$$ §
nacht. lfa$flfa&ïiM$<
Avgvsti nvs foliloq.cap.3i.
«entiföttöaseens bat icft
u niet enftenöeJ toee Dien
ttjDtöaticft uiüet en heb?
begbefeent! toee bit bet*
biinthept als tcls u nitt en
fagh! ó licht öeslBerelts
gbp hebt mp betlicht/enöe
:rft hebbe u aenfchoutot.
Ibidem cap.3 3.
tfêaetaehtfflh tUtbt/ ttft bebbe tt te late ge*
Rent/ itk hebbe u te late gheftent.I©antbao|
öe ooghen mflnöeï pbelhept toas eengcoote
bicfte öupftet toolcfte / foo bat itk ntet en
1300 macbtigb te aenfehoutoen öe £>onne
bet getechticjjept/noch bet fchnnfel bet toaer*
hept. lelt een Hint bet bupfieeniffen toas ge*
getoonben in öupfïeihept. Mijn Dupfterhept
icft beminde/ om bat icft het licht niet en Ren*
6e.3Jcfe toas blint/enöe icft beminbe öe blint*
bepöt / enbe teanöclöe bp natbte in 't miööen
bet öupftetmflren.JKaet toie öeeft mp nptgc*
ttocftens' öaee icft biint menfche toas fittenöe
in öupflerhept enbe in be fcijaOue bes boots/
IBie heeft mp om upt te ttecften / ghenomen
bp bctbamV tot e is ban befen mijnen berlich*
tert 3!cft en fotht hem niet/ enbe ftp heeft mp
gefocht*!
-ocr page 22-
|z Godduïci » Wem s c hem
s gYfocbt'Olcftln tieplïem niet/cnbë üp beeft
'mp geroepen! want gbp mp bebt gbeeoepen
jbp urnen name / gbp hebt met lupber flemme
jbanboogegeDonDettinbe binnenfie oojeba
! mijn gemoct/bat feböne bet Hebt/ enbe bet
jiicbtis gbefcöencH/ Die grootetoolcReiaibers»
fcftoben/ enöe üie bupfiemiffe Die mijn oogen
bebecfet baDDcté t'eenemael berbtoenen/enbe
ie üebbtgeftcnutaf bacby enDeonDecRennen*
De utoe ffemme / bebbe gcfpJoRen: J0aetatb*
telncb/ieete/gbp jijt m|jnen<©oD Die mp bebt
getogen tipt Den DoncRercn/enDe upt De feba*
Dutoe Des boot*/ enbe bte mp bebt gbetoepen
tot utoe toonbetbare berliebtingbe / enbe (iet
icr fie nu Rlatelijtb. Jtk bebanefte u mijnen
©crlttbtec/ ttR ben af-geseert/icR bebbe be*
metcht be bupftetntffe / in be toelcfee itk te
booien babbe gefteetlten/ enbe ben Doncfteten
afgtont in toclcfeen ick babbe gelegen / baer*
om bebbe ich gebeeft / Datrom bebbe ten bet*
fcb?icftt enbe gbefpjOHen: ö9ee/teee/mijne
bupfietniffén/tn be meiefee tca gelegen bebbe!
U9ee/toee/biebetblintbept: bos» toeiefte telt
niet maebtigb en was te aenfehoutoen bet
Uün Des ftemels. Wt e/toee mjjn boo; geleben
ontoetentjjept/als ieft u <© geete niet en ken»
be. 31c!tbanclteuóm{fneN ©erlttüter / enbe
mijnen ©erlafftt; Want gbp bebt mp befebe*
nen/enbeienbebugefeent. é&eetlate bebbe
ieft u geltent / 6 omeebte toaeracbtig&epbt!
<8bptoaert in betllcbt/ enbe ieRinDebupr.
fterpept / enbe ieft en «enbe tt niet om bat m
________________________________fonbet
-ocr page 23-
__________H^s t I. B • >c k.              3
fonber u niet en feonbe betlicbt toojben / enDe!
öaet en ts geen h ebt bupten u.
Avgvstinv s foliloq. cap. 17.
Ileetc gbp njt bet ücbt gbp ?üt bet liegt ban
öe Kinbeten bca licbts / gbp $t een bagb öie
nopt en gaet onbet/ m toeleften bat toanbelen
utoe fttnbeten/ fonber te mifboene / enbe Dit
in ben felben niet en toanbelen / «jninbup*
fïettjepbt/ om bat fp w 6 eenicb liebt bes toe?
ceit0 niet en tjebben.
D.Grï gorivs in lob cap.ai.
119ant oit tegcntoooitticb leben eencn nacbt
i0/in toeleften top fo lange fehemer-oogen/om
bie0toillebat top bet intoenbicb onbec een
onfeecftetinbeclütngbe albiet aenfeboutoen.
ïBant ben ^icpbete om «60b te fien beboelbe
Öcmmetecnigebetbupftettbept te ?öngbe*
btoongen/ alö bp fepbe: Mijn fiele heeft u ge-
wenfcht in den.nacht.ici0 oft ö» ouentlpcft toil*
befeggen: 3|h öe öupfteenifle ban bit tegen*
tooojöub leben / bebbe ictt begeette om u te
aenfeboutoen/ mact alfnocb tec tobt ben iclt
gehangen in een toolcfte bet ftatijbigbept.
Avgvstinvs in Pfal. 76.
getig licbt boo? öemenfeben alle Dinrftte
toenfcbenbanaen$eete/ tntit niet te toen*
ifeben üm tymt felbet.
Beb.nar.dvs inCant. ferm. 7j.
| i©antöefetoerelt beeft bate nachten/enöe
bie feee bele. IDat fegge ieft i toant öe toerclr
Jjceft bate nacbten orams öat fp felbe gb ebeel
natbt is:enae aitflt ia becfteecnPe in a»pfteegj
i_______.___________________bepöüvj
-ocr page 24-
4 © ODDELYCKE WlNSCHEN
öept. <®e 3iootfcüemepn-eeöicheptia eenen
nacht; DelJepDenfcheontoetentöeptis eenen
nactjt; Den ketterfchen tegen-faijt is eenen
nactit; infgclftcr is eenen nacht De beefiacbii*
geblcfchclnckhcpt Dan alle menfchen. iBoe*
tetbaet niet nacjjt toefen/ altoaer hetghene
Datbanöcnöcplighen <!5ccftisf metentoojt
ontfangcn^Cebtcgcefs in Den nacht foeckt*
men Dt fonne Der gcrecbtiabept/enDe liet licht
Dec toaerheptitoelcklictjtis Den 25jupDegom;
toant gecnderöanbe gtjemepnfchap het licht
en heeft met De Dupfterhcpt.
Bernardvs deafcenl.Dom.ferm é.
ïBtl aen Dan ban toaer fal ons Defe Dupflet*
hept aen komé De toacrachtichept;' ©an toaer
fal ons in Defen tijDt aen komen De liefde/ na*
Dcmacl bt hcele toetelt geflelt ia in boofhepw
mepnt et)p Dat Daetiemanbt fal toefen Die't
berfiant fal betlicbten/ enDe ooc ontweken De
liefDej'och jae't toaetachtich/ in Dien top ftee*
rentot<£tniftumDaecfal icmant toefen/ Die
ons bet Ijewe fal berlichten; toantbefenia
toaer ban 1taetgefch?eben: Daer is een licht
ghefchenen voor die vvoonen in het lant van, de
fchaduwe des doots.
Avgvstinvs Pfal. 138.
ïjem fp Danck/bie mp toert-loop enDe heeft
gefocbt/Die mp rocpenoe/ljeeft getrocken upt
De beDetffeniffe;eft Die mn mijnen nacht heeft
Jicht ghemaecKr. ïBant het is nacht fo lange
ais Duect Dit ieben- tóoe is ban Den nacht bet*
lengt getoecffoCbjiftiig is af-gekomen in Den
nacht.
-ocr page 25-
______Het I. Boeck-_________5
natör. «Chnflttis tjecft fijn blecjcb gctrocften
bah Oefc UBerelt/enöc jjp heeft booj ons Den
nacht komen berüchten/ toant Die bjoutoe
JjaÖDeberlODien haeédrachina , Sy ontlteeckt
delampe. «öoDts toijfhepDthaDDcbedoo^en
Die drachma. U9at i& DtC drachma? eenctl pen*
nincli op toelcRm (lont liet htüt ban onfen
ÏSoningh (enDe fict hp ia menfeh gtjetoojöen
naetbeaf bcclüinghe «CvjDta tnüe hntoas
bcr(oojen) cnDetoat Doet Die toijfc bjóntoc^
Sy ontfteeckt de lainpe. ?De lampe iSÖan pot-
aerDe / mqec fp Djaeght het licht toacr meDe
ben pennineft toiect gtjcbonDcn. £>oo Dan De
ïampeDcttogföepDt is De menfcöelncRbepOt
Cüjtfïi. g>p is gbcmaccRtbanaetDe/maer
fp bedient Dooj haer. tooojt/ enDe fp beeft ge*
banDciiDietoarenbeiloD^cn. Ende dcnnachc
is een verlichtinge tot mijn verheugen. <©cn
nacht ia bcDegöen te* bjeugfjD / enDe mgn
bieughD is <$bjïfius.
Avgvstinvs lib. 7.confe(T. cap.io-
<ö ecutotge toaethept/en toate liefoe'en lie*
be eeutoighept^ <e*öp ?Öt mijnen <6oD/ booj u
berfuchte ieft Dach enDe nacöt. <£noc als ieft u
cerfimaci bebfac gekent / fo hebt gbp wp op*
getogen/op Dat ick fouDe (ten/Dat ics fagb 'en
Dat ie noch niet en toas Dié ie toas fchnnéüe.
<rn ghp hebt inp gegeben «toen tocDer-fcbpn
at De krantkücpt ban mijn gefichte/mp fïeeck
beftralenDc/eüDoo|bcr|cbiicfctIjept rfs Dooj
UefDe bebbe ick gebceft/ bebönDen Dat ieft
I berre toao ba u in bet lam Pet ongeinckcinffe,
f                                          <£"                 Vim
-ocr page 26-
6 GODDEKYCKE WeNSCHEN
Veus tii jets infipientiam meam , ©" deltcla
tnea a te non jtmtabfeondtta. Vfal.
68.
Coat
-ocr page 27-
Het I. Boeck,
Godt ghy kent mijne onwijfheyt , ende
mijne mifdaden en jjjn voor ti niet
verborgen.
Pfalm 68.
PR.0VER3I0R.VM 3.
ICk ben den dwaeften van alle mannen, ende
het menfchelijck vernuft en is met my niet.
Ick en hebhe de wijf heyt niet geleert, noch
ick en nebbe gheweten de wetenichap der Hey-
ligen.
i. Ad C o R 1 n t h e.
Och oft ghy-lieden wat verdroegc van mijne
onwijfheyt.
Provereiorvm ia.
De fottigheyt is gheboiiden aen het herte van
een kint.
Avgvstinv s infpec.peccat.cap.8.
M'irc toilD» berfSaen/ toie on-togs enbe
itoie ('ot is.-» 31tfe antftnüojDe: $n ia ontoija
Die smt m metcUt a&t tm bjemDeüngtj is ban
jDe öl?jtfctl-Ttp D« gemeten / enbe Die öem niet
|en gU?öscii in cit üalUngöfcijap te toefen ee*
!ntn balling!). $p is fot Die fulcp toetent» fijn
befi:nt£ten üan om doo? fgne bctDienfien
ban De eilcnoe Defcc toerelt eens tt tooien
ontslagen.
Avgvstinvs ferm. 8. detemp.cap. 5.
Wn aen figïjt Dat glip fot ?gt / enDeggp
€ 2.
               fult
-ocr page 28-
Het I, Boeck.                 7
Godt ghy kent mijne onwijfheyt , ende
mijne mi f daden en zjjn voor H niet
verborgen. Pfalm 68.
PROVERBIORVM 3-
ICk ben den dwaeften van alle mannen, ende
het menfchelijck vernuft en is met my niet.
Ick en hebhe de wijf heyc niet geleert, noch
jick en hebbe gheweten de wetenfehap der Hey-
ligen.
1. Ad C O R I N T H E.
Och oft ghv-lieden wat verdroegc van mijne
onwijfheyt.
Provireiorvm ii.
De fottigheyt is ghebouden aea het hertevan
een kint.
Avgvstinv s infpec.peccat.cap.8.
JÜ&icr toilOjj berfïaen/ toie on-toga enöe
jteie fut ia.J 3Sf& antitoöojöe: lijp ia ontoijö
Die met en mecc&t oaï t)p bjcmDelingl) is ban
jöe bijjtfcïjap Der hemelen / enDe Die tjem niet
len gtjecocit in öit baümgöfcijap te toefen ee*
jncn balling!). $p ia fot Die fufcy toetent» fijn
brfï:ni;r e,! Doet om Doo? fijne betüicnfïen
ban De ritjRDe Defct toeteit eens te tooien
omiïagen.
Avcvstinvs ferm.8. detemp.cap. y.
ïOet am ügïjt Dat gtm fot ?fit / enDe gbp
€ z
               fult
-ocr page 29-
8 G0DDE1YCKE W E N S C>H E N
fult toga toefen: jlHaet feggt Dat/fcggt Dat m*
toenöeltfcft; toant tjet is foo gg eigen ggp
fcgftt. Jinbtcnggp't fegöt / cntoiltDltniet
fegggen booj De menfcgen/ entotltDit niet
feggen booj<6oDt/ alfDanboo? foobele get
uisraecftênDe/ ?gtgöp betDnpfteït! VSmt
toat is anöcrs fot te >ón/ öan bctDupftert ban
B er ten,
Ave. vstinvs Epift. 119.
Wit is Dïfen fot Die beranDert ala De JlBa*
ne/ Dan Adam in toelcften alle menfcgen geb?
ben ggcfonDtgöt.
BAsitivs Hom. inPfal.37.
David noemt oorlt fgn fotteDaet eene on?
toöfgeptbanontogföepDt boojt göeKortun:
toant alle |onoc gefc&iet Ooo» fo ttigöept. «©ie
DaninfonDenbolgerDen/ cnDeinDe fclbene*
men gun begaggen/ engebbengeenonbet*
DetfcgcptmetDe©ercKcnen Dietoentelcn in
Qgcft enDe in bupliggcpDt. $p leetttoaeegp
ggetoeeft geeft als gp in fonDe toast ballenDe.
UDant gp fegOt: Mija herte is beroert, mijn
kracht heeft triy begeven, ende het licht mijn-
der ooghen, ende her felve is by rtiy niet. jttt
feggt in Den tgDt Der fonDe en gaDDe get Deel
banmiJnceDelijcfte ftelegöeen ftlepne beroe?
ringge boo^t ggeDjeben Doo? quaDe lufïen/en?
De oberttoeften met Dupfterniffe/ Dooj Den ge?
nenDie toasDen uigticbct Dec fonDe/ oücc
fuitfes Dat gp is ggeballen in ontofifgepDt.
igterom
-ocr page 30-
10 GODBïlïCKï W£NSCH?N
niet toga. <©ie Dan Derft De toaeracütigöè
toöfbept is alDerfotfte.
Chrisostijhv s Iiom.4.in Ioan.
£>p enbetfcbülenmetban bulk mcnfebcn
oteaertfcbe enDe hacft-berganckeUjcke faec?
Hen als in ecnen Djoom bemoeDen. ijct fcbijnt
fp obetbloepen ban tijckbom cact fp genen en
hebben: betfcböntfpnjn mb?eugjben/ enDe
Dacc en^tjn gbenc: nocb fp en bemercken niet
beöjogen te >nn/ oft fp *n $n betloft upt bun
taferope.
Avgvstinvs Pfal. 38.
3[cft fcbijne u te fotte-bolfen fo ick Dit maet
enfpjche; enDe btft tooojDen fcbijncn u itlap
jbanouoebjoutokcns. JlBaetgbp (te toeten/
6 menfcbc ban groeten taDe enDe gtoote toöf*
pept) berlegbt alle bagbe betfcbepüen miDDe*
Ten óm geit te ber&rngen;gbp pepft om koop*
banbcl / omlantboutoinge / mtffchicn oock
ora toel-fpjekentbcpDt/ om l&ccbts-ghcleett*
bepDt/enüeom iürögbs-hanDel/ja ostmeec
is om toouckrcpe. -Cen eetften ick u bjagüe i
Weet
gbp toel boe Dat bp bnoj toien giip Dit
betfpaett / fal befttten i oft in Dien bp nocb
nietcniagbeboojcn/ DatöP fal tooien gbe*
booten? fpamghpboojutockinDeccn/ 't is
onfehet oft fp fuilen kommen/ enDe oft fp Dat
fUUenbefitten.
Cmrysostimvs in Pfal. 48.
jBaetfcgbtmp eens toat iffer fottetDan
ben
-ocr page 31-
H E T I. B O E C K.                    II
Oen menfcrjc 'naie arbrpt enöe öem beftonv»
mert, enöe j'oo DeelgoetsbergaDett/ Dat upt
fijnen atbeptanBcctjun op-bullen met toellu*
ftigtjept^ iDact bjat is t ï feggen: Den onwij-
fen endeden fotfullen t'famen vergaen. üfêp
Duncfct Dat bp fpjeecftt ban bit goDDeloofe/Die
geöeclit aen ij er te gbente jojöicïj / bat aüeene
gabe flaen: maee fp en obetleggen niet bet
toefeomenöc' enöe öaerom geeft bp aen tjwn
Oen name ban ontoijfe.
Ibidem.
Sy hebben hare namen genoemtin hunne ge-
weften. £>iet biet een anöet foojte ban kranc*
finnigbept/ban bunne namen te ficüen op ge*
boutofels/ op Kcftecs/cnbe opbaotftoben/en*
De te (aten boojfiaen bat fp Oaet upt berfttü*
gben gtoote berttooffinge / Oaet fp booj \)tt
toaeratbticb maet en bebben üt febaoutoe.
Ibidem.
Sy zijn geftooten nyt hunne eere. U3at ÏJait
bp befe bettoaentbept tooiöen gelectfcen / als
fp nu faeeften Ooen toaer obet fp geftraft tooj*
Den/ tnDe om oetoelcfee fp {tomen tn fcbanöe.
Chryso stimv! hom.jj. ad po-
pul. Autioch.
ïjet bout bat gbp geplant bebt is blijben*
De/ cnDe b« bups Dat gbp >ijt op-boutoenDe
is bhjbenDe/ mact Den boutonteefter enöe Den
planter toOjDentoegb-gbtkpt/ enöe moeten
\
                               4            bergaen»
-ocr page 32-
II GoDPElYCKE WlNlCHEH I
becgaen. «énbefoobjanneec fulctos gebeurt/
top fctucftten bat als oft top Waren onficrffte
löcft.$oojt toat Dat &alomonfcpt: lek hebbe
voor my huyfen ghetimmert, tck hebbe Hoven
gheplant , groene loover-hutten , wijngaerden,
ende diergaelijcke, maer tuat fegbt op baer
bCttCbettB:' Ydelheyt der ydelheyt,ende al ydel-
heyt. «©beert ftïcptte maer een upmemenoe
gtootc pöelbept.CnOe telt btDDtit (aet ons
eens begrijpen eenige faeeften in Detoelcfcc
gbene pDclbepbt en fouöe toefen! 3in-Dien
gtjpfïet eemglje feboone gbefitcöten / enoe
bat Uit gbeficöte uis aen-locbenüe/ toiit ter*
ftont fien naer Den öemel/ feectt utoe oo
gjjen ban Die fiecnen enbe columhen naet
Die Jjeerbjcbe feboonigtjepbt/ entte gtjpfult
fien Dat Dit ?0n yvereken van mieren ende
van mugghon. ï©ao£-gtont Bet gbene gbp
aenfiet/ Kliiitt naer betgbene Datpmelfctj
is/ enbe gbctoent ban Dact te ftene Defcboo*
ne gbcftic&ten Dec bupfen / gbp fult bebtn*
'ben Die biet te ;tbt dan geckernye der kley-
ne kinderen, iïiaet De hmOeren ?jjn ftlfchs
Dat fp ban gbeettnuttig&efaecfètn fojgbeen
Dragen.
Chrysostimvs Iiom.4.in i. ad
Corint. cap.i.
36lfoo fp toillen alnjbt fpelen/fp liggen enbe
fp Kroppen alttjDt lanrr tec act Oen enoe fp en
beminnen maec Dat acttfeb is. 33e ftinöe*
ren Dicfrmaelfootop fpjeecben banjmttigbe
facetuuj
-ocr page 33-
HetI. Boeck.              t3
faecken cn^cbDëiTggcenbeïganDe gèböelen/
maet fp laccgen altgüt: ailfoo oocft fommige/
foo top iet bctgalen ban tiet er ntoigij Hjjckc/
fullen baec niebe laccgen.IBcDetom De hintte*
ten/fa fp Den Dief pet fien upt Oen gupfc ö|a*
gen/en fullen alleen gem met betüteöen maet
fullen ycm felbec toe lacepen.iftact beröiaegt
gijp eenen Klater een beelften/oft iet Dat fein*
öert/ fp $n gram/ fp nemen Dat quaujeft / fp
fepeuten ban tttgten < cnDe fp toerpm Dun ree
aetDe. Jllfao eentje/ ftenDeDen^upbtlgun
afnemen turn ©abetlijeft erf-Deel/ fp laccöen/
fp loopen naet ijem als tot gunnen bjtent,
maet inbien gun tcmant toat lams ontbint,
ofteenigge beufeüngpen/fp fullen punfelbet
leet Doen, Verftiet ghy dit onverftandige onder
het volck , ghy fotten wort eens wijs , noch en
wilt met u-heder finnen niet worden ghelijcJc -
de kinderen. üBant De ulepne ItmDcten (iaën
betfielt/ enbebettoonberen gun met openen
monDen in sleptte faetlten: En wilt geen kin-
deren worden, Dat is/onbetflantrtag Daet Dat
men bepoojDe togs te toefen.
Chrysostimvs nom.inPfal.4.
Sten Die mttüetcn Die nocg te felepn jgn ge*
ben De <©ubers ttufoanigge faeeften/ al»
fcgoentjens/ Rleer&ens/ tincrftens/felatet'
gout/ etc. Jfêaet ató fp nu ineetüec toefen/
bit \ao}t gpetoeett/ enDefpgeben toat tref*
felgcftets. 3lnfBÖflÖCHS geeft geDaen <5oDt
jClmactjtigg ons ttecfeenDe upt De felepne ftin*
_________              € 5               betatg*
-ocr page 34-
14 GoddelyckeWenschen         ,
öeracbttgbeben/ ïjccft ona faecfeen belooft Die
ftemela ?ön. <En brilt u Dan niet bettoonDe*
ren in hetgbenebaeElichtclpcfe benen Drijft/
enocboojbp loopt/noch en*nt oocfe ban geen
fclepne enbe beetnomen gefintbepr.
Avgvstinvs conf.i.c.?.
iBaer öeufelingcn bet groote toojDen o**
noemt onDcrtöinDingtjcn / cnöc bat fp fulcks
toarenban Klepne hm Deren/ fpfouDengbe*
ffeaft toojDcn ban hun on&crs,
Ambrosivs iaPfaI.n8.
Geluckfaligh is den man, wiens hope is den
name des Heeren , ende die niet en heeft: gefien
naer de ydelheden ende valfche malleneden.
«©iebefemetenfietia ghelucmgb/ cnDcDie
Daec nacr fut is bul enöc uptftnntgh' foo baf
ban peber op ftae ban bcrafernpc ützVBi*
reltlöcKet taffen/ bit 't Qtvte met De finnen fa
omflellenv bat bit fcun felfs met en nonnen
toefen.
Pfalm 24.
En ghedenckt niet meer de fonden van mij-
ne Ionckheydt, noch mijne onwetentfehap ö
Heere.
Avovsti nvs lib. i.depeccat.met.c.35.
löanttop fteti eenige foojte ban fotten Die
men noemt gupcbelaeta / bic aenghebjoebt
toOjDen tot bet becmaecit bet tojfe Iie&en / en*
I                                                         öe
-ocr page 35-
H E T I. B O E C K.                    15
benaet öet göemeptt oojbeel ?tjn fp ftoffelijc*
Kerbanber feibe gfjc&lect. <énbe DenöaOer
beroept fijn Klepn foontjen ban'ttoelcfee bp
met bieughben al bufbanige grillen ia bcr*
toachtenöe: maer nu öacr een bepe ie ban op*
hommen/ enbe bat men booj feecfeet bout bat
met beiaten fal bljjeften öet liebt bes bolle
beeftants/ be gttpcbeltngenbet Itinbetenen
;ijn bunoubzEss niet allenelijtK betnoegelijtfe/
maer aengenaem tnbc bol gbenuebten. iioc!
fp toejben mtffebien t|t£t toe bettoetftt booi
liet toe-laccbcn / enbe booj be pbclbept ban
Öunnc oubets.-'toantmeefïcnbeelbe funtfljept
nu ftennenüe ©abet enbe moebet: en betft
gheen ban bepbe mifféggb^n 7 ten fp bat ban
b'ccnoftb*anbettoo?t toegöelaten oft bebos*
len.
heere,
-ocr page 36-
l6 GoddklyckeWenschen
Mifireremei Vomine , quottiaminfirmuffum, fon"
me Vomine
, quomam contmbdU lunt otta mea.
Pfalm 6.
heere'.
-ocr page 37-
He t I. B o e c k-              17
Heere weeft mijn bermherti^h, want ick^
ben kranck^: Heere gheneeft my , want
mijnghebeenten z.ijn beroert.
Plal. tf.
Avgvstinvs foliloq.cap.i,
I^Rbenfieclt/ieltrocpenaet Ben j^kDe*
cjjn: tcltbenbbnt/ icftbaefle mp tot bet
lieöt: ielt ben Doot/enDe telt berfiicöte mtt
öet leüen. <öbP $t Den jlBeBicün / abt) 50c
t lict)t/ gijp $tjt tjet leben 6 I e s v ban 3&n*
*a«tb ; ï©eefi mp bermfteetigb £>one ban
David; IBeefi mp bermberttgö JF ontepne Dec
bermöettigöept. ©eetjoon öet gijene naec u
Dcnfieclteniscoepenüe! ï-tctitDat DaecDoo?
bpgact/ bectoacbtDenblinDsn: bteDetbem
öc öant/op Dat öp tot u maclj bomen/ enDe in
uucbtbetücljt aenfeboutoen.
Avgvstinvs medit.cap.$6.
1 iöaiu utoe oogben f ien mijn mcnigeclepe
onbolmaecbtbtDen. IRcpcbt / biDDe iclt «/
[naec mp n goeDecticccn banöt/ enDe toecee
iban mp al bet gijene in mp bss-öelgbtDe 00*
igöeb «toet gocoertierembepDt. I|ëete booj
luija món gljefontöepöt enDe mime «ranefcs
ÖepDt/ totuv biDDe icb/ üiebcmaten/ enDe
Defe gftenefen. Heere maeckc my ghefont, en-
de ick fal «hefont fijn : maeckc my behouden,
ende ick:fal behouden welen. <©gbP/Dicgej
                 neeft
-ocr page 38-
j8 G O p BB l Y C K E W % N S C H 1 N j
neefTbat Kranen 10/ gbp bic betoacrt bat ge*i
nefen 10/ gbp Die naecutoebtlieftc toert op'
óp maecftt. *ar BÖtöloocften ligöt cnbcbct*
ballen.
G v 11 m u s Abbas fer. 45. in Catit.
O Öeere/ toaett bp ai bien bat ccnigc Docö*
tets ban Setufalem u mflne fteefttentc ftcn*
nen gaben/ oft bp gheballen baet eemgire
toaten toeerbigij om u op te blagen; toant bc*,
ie ban Dien utoc hulpe beboeben.
«&Ö boe gbelucfetgb fouöe icK toefen bat
etnigiien ©emelftticn ÉonDert-inan aen u fep*
De: rieere mijnen knecht light tot mijnen huy-
fe lam , ende hy is met allen qualijck. O $ec#;
tt/ oft gup terflont gaeft booj anttooojbe: kk
lal komen ende hem ghenefen. Heere feg^het
met een woort, ende ick fal ghefont worden.
<&ÏP Somt met een tooojt/ aengöeften gijp
felbenjtftettooojt.
Avgvstints fotil oq. cap.xo.
<©e mebictfnen bee aerben bebt glip gefth.a*
pen/ om te öefpeneeniéDcte: betoetffentffe/
booi alle qualen bebbp betept bpfonbète ba*
ten • toant ghp $fjt btcmbcrtig!) enbe Den
oermtjettigenfeibe.
Avgvstinv» lib.io.conf.cap. 28.
<&cb lacen! (ffecce tocefï mp betmljetttcb.
©elaea! fiet möne quetfucrenicn niet en bet*
bcrgbe; <&& jjjt Den i&eCmjn-JlEfcefïer/i
Icft ben ben ftceften; gijp jtgt Den tt'cmwj
tlittU'
-ocr page 39-
j_________H E T I- B O E C K.                ip\
öewigben/ «nüe uk Den itatrgbtgben.
Idem,Ibid.cap.3o.
©taeHlmachtig&ei)ant/ó mfjn<a5oDt/tjeeft
fpniet Defctacjjte te gbencfen alle öe ficcftten
möe quaien ingncc fielc 4
HruosiMTS inPfal.102.
<&nfz fiele iatbeelftrancfelKben onDtttooj*
yen/ foo beel fonöett / foobeci plagen.
AvgvstïNvs fer. 59. de verbo
Dom. cap. 11.
$et menfcöefijcK gbeüactjtc is Rtamft/met
Dooi firancfttjcbm De? itcöaems / inacïbooi
De fonoen.
ChrisostiMv s hom. i4.in c.4.
Matth.
Met alleen ghebjoften f e tooj&en Dooj lam?
migtjept/ maec ooeft ie fonüigen ia een fiecfi*
te (jae De fieeftte ban Die fonöigen is fetjabc*
itjettet: Dan tpei oec gene Die lam fön/ enDe tod
foo üclc ais De fiele ia beter Dan Set licbaem.
Atgvjtinvs medici eap. 4.
<ö geere betleent mp ccnigöc mrDtcn'ne/
Dooj De toefefte ich macb toojoen gbenefen/
Diaeght fojgbe booj mp Die ben on-fafïigb/
gbeneefi mp Die flauto ben/ enDe toertoeeftt
nipoiegheftofbmben.________________
~                             5© a              Chrp-
-ocr page 40-
20 GoDDELYCKT WeMscHEN
Chrysostimvs incap.4. Matth.
hom. 4,
<©nfefielcn stjnbebangöen metbele fiette
ten/ enDe ocfe fitcfeten $n Die 1 e s v s
Chriftus toilt Dat top fojgïje Djagen Dat fp
fotiDen tooiDen gtjenefen,
Ambrosiys Traét. de 42. manfionibus.
ÖP gtjeneeft onfe fieeftten Des littiaems/
op Dat üp Die upt onfe ftelen fotiDe betDjijben.
«éc fiecfete Der fïcle is De fonfcs/ Daetom fegbt
Den |&?ophete: Maeckc mijne fiele ghefont,
want voor u hebbe ick ghefondight. <©e ongc?
fonttjepDt onfer fiele is fjoobaeröpe enDe gtc*
righept»
AMBRosiys I 4 in c.4. Lnc. •
SflnfghchjcRSonDecljct af-beeltfel ban Die
©ioutoe De^eboon-moeDctban SimonenDe
Andreas lagt) ons bleefct) in bcrfcijcpDcn
fonDigbe ftojtfen /enDe in Den bjanDt Dec on?
gösmarigbe aenlorfsfels tot berfcbcpDenltt?
ften. <8ccR ieft en atïnc De Dectel iiefoe
Rojtfcniet minDet te toefen als ecnbjanüen*
De: toant befcontfieïcRtDfctlit&acm/ enoe
DieanDet het fcertc.v <©nfe ftojrfe is gierig*
ftepüt/ onfekojtfeis De ble*fti)ftijtkü tori*
luflig&epDt / om Dat alle cjuaöe brg&eerten
?ijntyanDtgt). <©nfe ftoztfeis Degramfdjap/
fp fielt öet heel lirtjacmin'tbpec/ enoe De
fiele in affeften. PDettufligttept Des bleefct
b?ant
-ocr page 41-
H E T ï. B O BC K._________2 J |
öjant meet ban De ftojtfe/ enDe ia bttïïtt
ontficecften.
C H R Y S O S T I M V S itl C. 3. ad phi- I
lipp.ferm. 11. digreflione morali.
JBant een ftoate ftetftte / cnüe een heete
feojtfe ons toacen bebangöenDe/ enDe top en
lagben noeh opbeDDe/ maet in ons epgftcn
bupiictiepDt/nocD minoft meevals temio*
oen inbmDjecK/top toentelben in oneetbaer^
tjept/ oöctbloepenbe bantoonDcn/ ghebcnDe
eenen fïancft/ toplaghenbupl/ ongcfc&icftt/
ineen gljekrompen/gelöeltenDemeeï j'cöaüit*
toen ban menfctjen.
Avgvstinvs fer. 59. de verb. Domi-
nicap.11. -
3!aebaet lightöeïlöerett Dooien Doo?/te
toeten/ ban het <©o1ïm tot bet IBeften/ eenen
gcooten fteckten / maer om Dien te ghenefen/
ts ghekomenben «Spperften iReDicijn/ Die
|jem heeft bemeDtrt tot bet fttrffeltickbleefctj
als tot öet öeDDe ban Den fiecken.
C hrysostvmvs incap.3. ad Phil.
ferm. n.
ii*n heeft htm fien bjoetcn in Den Djtck/
öoeu-getenban De toojmen / bebangenban öc
botffs f enDe ban Den tjonghet / enDe be(laen
Doo? alDechanDe foojrebanfietkte. IBantDe
feoitfctjutlDcftem (satigöcgcptelufïj cnpc j
___________ _©_3_               Del
-ocr page 42-
2 2 GoDDELYCKE WeKSCHIS
be bitten bcDtoöngen hem (Dat ia De boobacr*
bpe) eencn onbetfaüelncften tjongbet beümg
bem (Dat is De gietigbept) entte bP toas glje*
ijcrl iti ettet (bat ts onnupf bepDt) enDe tju
toas bbitt ban gbefteljte (Dat is afgoDerpt)
enDe bp toas bltnt enDe Doof (Dat toas Dat bp
aenbaDt (teen enbe bout) enDe bp ftaüoc ecne
BïootemifmaecKtbept (bat is De fbnDe) tm=>
mevs bP en
toaa »t ban Duuli enbe ftoate
ellenbighe Kattnbig&cpDt. ip beeft hun on*
gljefcbictttec booienfpjeccnen/ Dan als boen
De Dulleenbe bcetooeDcmcnfcüen/alsfp bet
bout enDe fieen bunnen <$obt toaten noemen*
De. öp beeft bun ghefien in alle Defe sbebjes
hé/niet tcgenftaenbe en beeft Uu Die noctj niet
bcïbloecnt/ noch en blijft op bun niet meet
bctbittect/ nocb bP en is bun niet gbeöecl af»1
gbefteett/ nocb. bp en beeft Die niet bcrbolgbt
in fijnen toojen: aengbefien bp ben Öeecc toas
Die fijn felfs toereft niet en beraebte. Ccn kt
flcntoat Doetbp* bP betept Btjclbcit cenen
becbacen üBeDicón alDtxöanDe ftofïelncfte
jHüeDicnnen.
Origenes hom. i. in Levkic.
C.I2.& 13.
«êitbe om bies toiUe bat bP fclbetts bet
tooojt <öoöts/ foo tn foeckt bp niet alicnc ba*
te booj fijne fiechten/upt bet fapöec hxuva
ben / maec upt ftfne {ttacbtelijcke toeoJ*
ben.________________________________
O a i-
-ocr page 43-
HBf I. BotCK,_________ 2$
Oriobnés hom r.in Pfal. 34,
Want Oaer toaa Den pjmre beriBeDtcimett
Efcókpius, bicfeonOegbtnefcn alle fiecfetctt
encc htanrbhcDen.
Avövstinvs inPfal.43,
jüjp limüc aen oenpolsaltoaröaec fcöu»l>-
OeitiOenftecften,
Clem. Alex. libii.p*dag.cap.2.
ÖP toaa een öeebaten gbcncfct btt men*
fcbelijcftct gbebjeften / enbc ecncn grepligben
belefet obec öefietHelijcfte fiele. Mijn Godt,
fegbt bp/ geeft ghefontheyt aen uwen knecht,
die op u ftelt fijn betrouwen. Heere zijt mj? ge-
nadich, want icfc hebbe den gehelen dagh tot
ughcroepen. g>itt Den gocDcn onbettotjfct/
bic 6c tonfbepbt 10 / enöe bet Woo}t bes ©a^
bers/ Die oen gentel gbefcbapcn beeft/ bjaegt
fojgüeobec gtjeöcel fijn fchepfel/ enöemec?
fiere bet felbe aen fiele enbe aen litijaem: bp
ts altctorl bebjeben iEebicyn enbe beboet
Oïï ber menfcöelócfte gbcfïattenifTe. Staet
op, fegbt bp aen Den lammen menfeije/ tn*
öetoegb -gbenomen bcbbcnöe u bcbbe/Bacs
gijp ep ligbt/ gaet naér huys: foo bic fC
boojmtngbefont toas/fejiertftcat,* gbefont
enaefïcrcft ban Itcbaem. <Snös Laiarusbe*
graben $ijnöe/ fepbe: komt uyt 33enbooj
Den ie gtjeftomen upt ben grabe / fooDa*
ntgbea ale ftP teae eer bat bp fticrf/i
,_"' i * __^______ 9 4 _ fecttaebt)
-ocr page 44-
24 GoddeiyckeWenschen
betracht tjeobenbe be algbemepne btttltfe*
niffe.
Augustinus lib. de vera & falfa
poenitent. cap.3.
«Dattom beeft bP gencfen foo bttl Rojtfige/
■ foo bcel lamme / foo bcel feccupslc / foo bed
blinDe/ enDc foo bcel itptgbtbjoogbDe / op Dat
Dcnfonbaec ban bem niet en fouöe toanDo*
pen/ bp noemt bem ocnJifèeDitün/ nietbooj
Dit tocltc paffe fijn/ maetbooj Dieonlufïigb
Augusti nvs de dofte Chrift.
Ub.i.cap.14.
<£nbc gljelptliettotjs Die mcefictt atn ten
lirtjamebjcne ttronDc/ gbemepnelijcK Dacr pet
bp Doet Dat bet anbetbetrgent/ als Kout bp
beet / oft biefgljclijc£. £>oo <J3oDs toijf bcpDt
fojgbt DjagenDc booz Den mcnfcöe/ beeft tjaet
felben obev gljegbebm om ben menfebete ge*
ncfen/ fp is oen JEicDicön/ foo ootft De JIKeDi?
cijnc. CnDc om Dicfunüc Den menfebe Dooj
boobaeebpe is gbeballcn/ om bic te genefen
beeft Daet toe gbetyatbt DcootmocDigbcpöt.
t©p;ijn bcDjugba\gbéu2eeftDcojDe ftbalcft*
bepbt banljret Serpent/ bjptoojbcnbctloft
jboo?<öoötö baitfepnigbepDt. Jïiaet nu De
i Dingtjen Die als bacnDoeeltcu op onfe Itclja-
iinelij'efïêtoonDengbtlcpttoojacn/ ?ijn Dcfe/ te
1 toeten/öat öe gbenc Die beDjogljcn ïoaren ban
een bwitoc/ cenen gbcboo?cncn uptecnoet
ï
                                                  bjoutoc
-ocr page 45-
H i t ï. B o e c k-               25
bjoutoe/ ecneit menfebc Dee menfchen / eenen
ftetffeljjchen öe flerffelöcfce / De OooDe met De
DCOt ÜCtlCft tjEtft-
Nazianzenvs Orat.i<5,
£>on oft Dan bp gtjeballe oen bettoocficr
enoe oen moojDenaet onfecfide/ oft tree*
ftenDeban 31etufalem naec 3jcttct)n/ oft ir*
beest eloec0/ u gtjeüonöcn fjeübenDe angtje*
toapenr / cnDe gijeenfms op u boeoe I ;u fcuOe
göequcrft hebben.
Aucustinus hom.12.
fóoept: lek hebbe ghefproocken , Heere,
weeft my bermhettigh, gheneeft mijne fielej
want ick hebbe voor u ghefondight. <5oDt
fa! ughenefen/ mDiengbputoe quale maer
enbeltjocr. «Ohpügüt onDeeDe UanDenüan
öen jH&eüicftn/roept met berbiagen om bulp/
ÖP Koeflett/ hp b?ant/ hp fntjt / lijDt betDul*
Dtcb/noch en brilt niet anDets gaDe daen/Dan
Datgbpnuugbttoojben ghenefen/ göp fult
gbenefen/ inDien gbp u beetoont Den MtW
cijn / niet Dat bp u niet en fiet / in Dien gbp n
berberght/ maer u felfs belijDinghe is ïïrt be=
ginfel Det gefontbept.
Avcustï nvs in Pfal.40.
5BetoonDefoeeïttoeniHaeDicön/ Den jHle#
Dicjjn begeert De fcenniffe.
A m b R o s 1 vs'ad virg.lapfam cap. 8.
Keert tot my, fegbt Den ffieece / iffer ghenen
baifsm
-ocr page 46-
20" GoBDELYCKE WlNiCHtM
baïfem meer in Galaad, oft ievers eenen Me-
dicijn ! waerom en is de gefontheyt niet weer ge-
komen aen de dochter van mijnvolck ; <3tot
eeugtootequaletsriDoDigö ttn groote cnbe
langüc mepicgnr;
Avgvsti nvs fcr1ru37.deverb.D0m.
Want liet heel menfeüeliJcK gedachte 10
oefen menfcbe/Die &alf DootliggenDe/ lagh
op Den tuech ücr(aten ban De ftcaet-fcbraDecs/
Die ücractjt tuiert Dan Denüooz bpgaenDen
Ü>jtefler enDe Slebit/ maet om hem bp te ftaen
enDe te gbmefeu ia gekomen Den Samaritaen,
in toelchen Samaritaen (leeft toiüen betftacn
fönonfenöeete IESVS Chriftus.
Ambrosivs de4i.manf. o,
ïlietomme een iebet ban ons ïmpghenbe
De amen Des betten enDe Des litbaemsf / biDDe
Otlfen geete IESVM Chriftam (die daer
gheneeit alle onfe kranckheden) enöeftgghe
mctDm^JoplJCte : Heere inaeckt my gheiont
ende ick lal gnenefen zijn. ©OOJtS Dat hp fat*
ge met t©abiD: Heere wilt my ghenefeo, want
alle mijne gebeenten zijn beroert.
ChrysostimyS inPfal,26.
IBant ben grenen Die nieten toilt&ennen
Den jflaeDicgn/ is buptenfgn finnen jtoartt
boe Dicltmael ften tap DiecafenDe menfeben
De meefleca fpflt aen Doen / toeöetflaen De ge?
._____________________________font*
-ocr page 47-
HïT I. BOEGK.
____________                                                      2*
fomlftpbt/ niet tetotUen göenefen tooien'
moe te befpotten jjet tuarracöttgö fojgöe
Pi&ggtn*
Jbidem.
Hoopt tot oen ifceDicön/ tertofjlcn gijp'
meugijt / op bat ató gbp geeren fout / niet en
fult «onnen.
Avgvsti nvs in pfal. 102.
„„I^n «a« öe becgfffemfle Dec fon&cn
Dciielenocö too^t beflagben Doo? eenige be*
toeringöem/ ijetfe een flauto-moeöigtirpDt/,
'Sii y gherieeft alle uwe flauwigheden.
|a«e uüie flautoigtjeben fullen gbenefen tooi*
£M ?* nict ^«fen. «6ÖP ftilt feggljen/j
Doe Dat fp groot jgrt; maerücniiacDicnn ia
meecDcc. ï®aec en te ghecn fiecKte onglje*!
neejbaecbp öen almogöenöcn J&cDicijn / tn
«act gbp u maet alleene helpen / noch en bet*
•toojpt fnn hantniet/ bptocet toatöw boet/
ittoeöenbttbïtjDt u niet alleen fooljp 11 hoe*
Iftcet/ maerbertuaeglitobcïiatehp u fn»Dt/
ncröjaegljt De fnerr&ingljcn/Dénc&cnbe op De
toeftomenDe gh.cfontbcpbt. ©etDjacgljt Dan
lljnc hanben / enöe geeft hem Den fcgen/ nis |
brrgljetenöc alle fijne bergelbinghen. Wan4
hy gheneeft alk uwequaleq.                          t
Avgvstinvs ia Pfal.40.
SLact ons ons fclbec ghcheel ücbelcn De
nanöt ban Den jüiSeaicijn / toantljp en facit
met/
-ocr page 48-
28 GODDBLYCKE WeNSCMEN I
niet/ nocöbpenfalhetgbefont niet fnööêh
boo| bet bcboiben. lw biect toat bP «wn*.
feboutot / bp totet be faute / toaht bP öena*
tuece gbemaecftt beeft. ÖP onberfebept 't ge*
ne bP gbefebapen beeft / enbe al Dat öact ge*
fpjoten is uptonfe begecthjcKbepbt/bp toeet
Dat hpbenmenfebegbefonben bwftberboDt
gbebaen/ ban niet te ballen in fieebten/ bP
toeet bat bpgefept beeft in't #ataOijs: eet
Dat cnüe Dat niet. «©en gbcfonben en beeft
niet gbeboo^t bet gijeüaDt ban ben jBeDieön/
op Dat bp niet en balie/ maet ten minftcn toe*
fenbe fiecfe/ bat bp bem aenbooje om bem op
te helpen.
C hb. ys oSt y mvs incap. 10. Luc
hom. de Samarit.
!©ieghpban$tjt/ 6 <£b?tfl*nc menfeben/
Die u beroemt banu gbcfontbepbt / enbe Die
n gbebepfi gbcquefi gbetoeeft te bebbcn / Die
ubetblijttoel te paffe te mn/ enbe nietb^ot*
bet en ?ijt bat gbP b^ötfiecfe gbetoeeft / enbe
Dieunietenbemetcbtmtubtelooa te b'tbben
gbelegben/maetubecboobeetbigljt Dat gijp
in De öecefte bebt betbeben getoeeft. 25smint
€b?iftïim Die u ban De bjy-bupters berloft
beeft/ bemint Den öeere/ Die n neüer geftectbt
enbe gbcballen/ öeeft opgebcben. 25emint
fegbicb/ben fteete/ Die u m»ijn ftetcReöooi
fp-felbcn gbebjotljt beeft/ Die u ben toeett br*
bolen beeft / Die ttoee penningen / bat ia / De
IBet
-ocr page 49-
Het I. Boeck.
29
iüet enne 5et<©iairgeiie / tot utocnenoet-
ftantöceftuptgöetepcHt. ©emint fegtj ittv
<&0W bit tlfeaöt: Siet ghy fijt genefcn, toant
oen &eere beeft utoegefonttiept hef/ Die om
ntuenr taille is homen op Dei; accDc/ om u
ban De
moojöenaets te octloflen.
Vide
<e
-ocr page 50-
30 GJO DDEIYCKE WeNSCHEN
Vide humilitatetn meam, e* labarum meum,&'
dimitte univerfa deliiïamea.
Pfal.14.
*4enfi<ë,
-ocr page 51-
»                  HetI. Boeck.               si
1--------—.-----------------------------------------------------------------------------------———.________________________J
Aenfiet mijnen oetmoet, ende mijnflaver-
nye, ende vergeeft alle mijn mifdaden.
Pfalm 24.
Machab. 6.
TOt wat ellende ben ick ghekomen! ïn
wat overvloedighe droefheydt dat ick
nn ben,die te vooren was ghenuchelicky
ende bemint om mijn vermogen ! maer nu ben
ick ghedachtigh het quaec dat ick faebbe be-
dreven é
Bed a, in Pfalm 14.
Aenfïet mijnen opdtmoet, cnDc Öcmctcfct
Öoc Dat iclt itgalje berballen in mijne fccancft*
GregoriVs cap.z1.inc7.I0b.
«©e tesbenbepDtbanOefcbiüt isbooj Den
menfche gtjetoojOen een sbetoitftte Der pjjne/
op Dat öp quaujcft typ jtjnDe/ fouoe Dienen
fijn felfa öcOerffeniffe / cnDe Die t'enegaer
fenecftt sünDe/ öem fouDe berblgDen in Den
typDcm Der onbcDcrffemffe
; toant
N A z i A n z. carm. de animae calamit.
Nu voor het vleefch de ziele wijekt,
Nu naer hetvleefch fy omme-kijekt,
En met dat 't vleefch de deught in-llaet,
Het draeght fy-felven eenen haet,
En in veel tranen en mif baer
Begevethemtotarbeyt fwaer.
<e 2                  au
-ocr page 52-
I.jï GoDDElYCKE WlNSCHEN
C h R. v s o s t ï m v s 9, in ep. i. ad
Cor. torn. 4,
%lietfoo, batpemantia machtich/ tnbe
edel ban afkomfte/ niet tegben ftacnde r foa
bn tooit bettoonnen ban de fonde / ia den bet*
toojpenfien onder alle bettoojpene / gclöeker*
tehs eenen laomuck/ indien bp komt te toefen
üabe Der toilde menfeben/ to den ellendigbfïen
die ter toetelt leeft. «Bus ia't met bem die daec
leeft in fonde; toant de fonde ia toilt en onbe*
flierich/ fp b?enght de jiele ondet hate tojeet^
Dept niet en iffet foo bupten alle redene als de
fonde/ daerom feght den j&opbete: Den men-
fche foo hywasineere, is geleken geweeft by
de
redeloofe heeften.
Origbnes hom. 16. in c. 6>. Genef.
©oojtoaer/ indien top «©ecficltjcftc berfïaen
toat dat ucDupDtDeflabempeban<£gpptem
Wp bekennen/ Dat / te Dienen aen Die ban <&*
gppten niet anDets en is Dan onDcttoonjcnte
tooiden de bleefcbelöche fanden/ tot de toelcfce
den noot niemant upttoendelnck en dtotngljt/
maet toel detraecbeptdesghemoetsendeDe
oncetlijcke begheerte des lichaems / aen de
toelcke hem het tierte een- di acht chjch ten on*
Dec gheeft. t©m jSwltcbmacckec berhalcnDe
ban Den top Dom/ ende ban de flabempe/ feght
aldus in ;tjn «Suangelie : Den genen die {"on-
dicht, is flave der fonde.
Hom.
-ocr page 53-
HetÏ. Boeck.                33
Hom. 8. in c1p.15.Exod.                  i
<J5elijf ber-tDós Dat Ogpptcn (Die amfclje
tanDoutoe) bcoz De fiuïacren ban 31fcaell
toojtgtjcnacnit j)ct tjups Der flabetnpcVin 't!
gljtfagtj banlndxa ende Ierufalem, (Die tjltll
foo bclc ?yn ais t;et Ijttps ban bjpDom) inliet
gefag ban tjet gemtls 3|srufa!env J)« toeleft
om f 00 te feggtjen is öc motDet ban bjpDom/
Daet öefe tBcrelöt met al ijet gbcue Daer in
ta/ moet toefen tiet tumgact flabempe.
Augustinvs ferm. 12. de verb. Domin.
I©at is 't Dan te bettoonöeren Dat Dcfe toe*
telöt DagöeltjtJia too^t gljeltafiijöt / fp is et*
tien itnrrtjt toetenDe Den toille ban fijnen
SRitfitz/ enDe faften uptrtcütenDe Die tocer*
Digt) gtje&afitjDt Dienen/ Datfp Dan nieten
toepgijete De ftaflöDingljm Die fp bccDtent
ijceft; toantDienaecDen meeffetniet en tuut
ijoojen/fal g|jetoiffelijt!t De fïraffe moeten on*
Derfïacn/ foo Dan Die hem ftent fcöulDictj göe*
ItafïijDt/ Dat ÖP fijnen ftafïijDet niet tcgüen en
fpjeeckc/ opDat0p üetmDcttigJjcpt raiffetjien
bcttoctbe.
PR.0VEH.BI0R.7M 2Ó.V.8.
Een fweepe voor het peert, een halfter voor
den Efel, een roede op den rugghe der onver-
ftandighe.___________________
:' .. .■                                    ^3                    b"Tr~-;:
-ocr page 54-
34 GoDDElTCtl WêNSCHEN
Ber.nar.dvs ferm. 3-fuper Quiha-
bitac iuadjutor,
öoe! $jjntop Dan bttfitni jae top toact*
att)t:glj, Den menfche vvefende in eere, en
hevet niet verftaen , hy is gheleken gheweeft by
die redeloofebeeften.
Bern a r. d vs ferm.5.deafcenf.
*De «Êfdactjtiflöc möe Deefielfic&e gfyene*
gbcntöeoen ticbücn betiteerDetoetten. 2tl«
gijp te bjcDcti *ijt te öaflcn foopncftelt u tjet
aenlocKfcl Dec gulftglJcpDt: als gö» n booj»
fielt tetoaceften/ banbenautotuDen baceft.
Wat (lillen wy dan doen met defen EfelJ
P A.v l i n. ep.A.adSeye.rum. '
Wp fonDateu fttlltn getffcltjcft öet felbe
Oiïöerflaen Dat Samfon naer Denülrcfctje tot
onfec onöettoijftngöe öetft g!>eleDen. Ben
bpanDtfalonsals bembefpottcn/ cnDt als,
CfclSom de meulens te draeyen , itptfcnben.
«©aerom Den geere (op Dat top onfen fjató
ctjgj|cha»jfacm het CünfïelgcK joch niet en
fouDcn tocerDigft maceften Den <éfel-mtulcnj
bermaent ons Dooj Den ^joptjete: En wik
niet worden ghclijck een Peerdt ofc eenen
inuyl, in welcke gbcen verftant en is. UDant
Den menfcöt als op cenanöcr pïaetfcfcgötj
Ocn^jopöctc: niet kennende fijn eere,wort
gheleken by de beeften , ende hy wort de felve
gheii[ck. |}et gftenc top in Den fóonmgti ban
23.ïbpio=
-ocr page 55-
|                H x t I. B o e c k.                35
jèabplonicn oc^jblnTrcKelöcK ficn boïbjattjt/
Die Dooj fijn C^cODeloofe bcrbjacntbepbt en
groote tjobcvDPC uptgbcDaeu hcbbenöe Ijct
mcnfcbclijrKbetffant/ heeft inbatbccfWijcK
hett beftvaffe moeten Inben. ©oo^toaerben
menfebe gbeficlt in Doolinghc/ cnDe betbal*
len De gtjercrbtighcpDt/ enbe als tmtn
Samfon bctlatcn ban De Dengbt Der toijf bept
cnDe bei* gljcnaDe / too^t rcctjtbeetbelijcB
gb?ffraft boo£ betfalintlKpDt / cnDe Doodden
Meulen. IBailthp 13 toeecDiglj bet Beelle-
werek, Die bem felbcn beeft berooft ban bet
tebclucft licht / cnDe naec De gbelijcKcmfle
bet becfien liem felben als een flabc bes lic*
bacms geeft totcbj - gbetoojpen. «©bcruaet
Jet ghcljeele leben ban Dufbanc menfeben/
enbe mbccloet eens De gbebaente ban De
meulen-treckende beeften , gbelQCK hate 00*
gben bebetkt ?tjn met booben / foo ?ön De
oogen ban fulcket menfche ftele boo? De bnp*
ligbepbt ban fipn leben obertrocKm'enDe boo?
be booltngöen njnet finnen als ontcent De
omme-fceeren des meulens CÜenDigb betftee*
renDe/ tcbtgb tot fijn cpgben/ mate toacltcc
tot eens anocts gbetief. ÏJP fïaet in ben
toegb OeefonDcn-ghcbocpt met fijn begeer*
hjchbeDen / cnDe bp fp-fclben maecfeenDe ecne
atjebangheniffe/ beflootenin De Dupfterhcpat
fijnDee Doolinghc/enbe Dogj fijns fonben bttp*
lighept in een gljctcocften/ fleppt bp fp fclben
het meulen-jock, enbe bp Djaept ben meu-
len-ftcen f(bjs ghemoets / gbefcöcrptDoojbe
<£Ê 4
                ferügel*
-ocr page 56-
36 GoDDELYCKE WlNiCHtl)
ïïcijgUellJcpDt Der Uoofhept/ cnDeftpmaelt
bet meel boo? fijnen bpanDt/ ban hetbeDoj*
ben hoojen fnnet ficle ; toant gbeiijtft Daec
fiatt gheftbjeben: Den fondaer vliet van fijn
eyghen felven. Sfllfoo Die Daec fOttDigbt/ maelt
met fijns lebens meitien DequaDe tattoe/ op
Dat jn> Daec meDefpijfeDen5©upbcl/ aen toicti
De fieïe is tjet U?oot cnöe Den bonget.
Origenes Trad.j.inMatt.cap.18.
/Daet Daet ?tju toctftbep&cntbcDen tn De
meulens, cenighc ?tjn booj menfeben / cnöe
cenighe boet beeften/ enDc Den meulen dooi
De menfehen is Daet ban flact gbefthieben;
Daerzijnder twee die malen op eenen meulen,
den eenen fal worden acnghenomen , ende den
andereu verlaten.
Ambrosivs incap. 17.LUC.
Hact ons Dan een© obetleggen/ toat fp ma*
Icn; Die Daet jn'n DjaepcnDe Den meulen / cnöe
boojta toat Dat Den meulen is/cnDe mifTclunt'
Dcfc tortelt is Den meulen / om Dat in De frlöe
tocjt aengeboert De gheDaente ban bet men*
fcticiijcfe licbaem / in 't toeltk onfe fitte toojöt
gtjeflotcn/ als in eenenÏSctcRct / cnöe inDÏea
lp toel toilt / fal alDaee toerrfeen het bjoot Der
ï%tmeien. ,gw>a Dan in Defen meulen Det fielt
Die cnDet-hatoghisDcfonDe maienDc ötegc*
fdjoten tartoe / Die beDojbcn ie öco;t bochtig*
nrpDt/enftanbetbinnenfte Dan brt bispten*
fie nietghfftIjcpDcn/ cnDe om Die teoeu too?t
fp
-ocr page 57-
HetI. Boeck.             37
'jyTöasrgijcIatcii/ om Dat Ijacc uïomme ntc*
mant en bc&aecjtjöt.
j Origenes Tradb c. in Matt.c.ip.8.
«E3sn Efel-meulen en Kan nkt öan met gtoo#
te ttome gljenacmt toojöcn tjet alDerftoaer*
fie hjöen Des menfcöcn/OataitüDttrecKtne*
iDce-toaeït.
Gregorivs lib. 6. mor. c.2ó. in
c.j-Iob.
] ÜDanttoattoojr'ucteccltmt Dooi Den Efel-
meulen, öan alle aectfetje piicfjtingöe/ die ter*
toglcn fp D002 fottc ücgcerte De tjalfcn toe*
JïEOjtt/DJiJftDmfcluentOt Dcfcn gheduerigen
arbeyt.
Avgvstinvs fer.107.detemp.
töattt den meuku ia öcn atoeptban Defc
toetclt.
Avgvstinvs in Pfal. 6.
«eil&CtlK&encliDat d«n meuten tUOJt SÖ^*
noemt De l©crelt; toant fp toojt ge ftcevt Daoj
De tonelen ban Den ttjot / cnoe fp uetplet Ijan
Uef-öeöbera.
Gr. e go r 1 vs,7; mor.ïnc.ódob.
t©it gtjmtpgljt Sampfou gt3cü,angi>en ban
öe Piiiliitijneii, Die nact &at l)P beslaajenbaö*
Dj fgnoogtttn/ bettocfntig tct firn meuten
toant
-ocr page 58-
3 8 Godoi ircKi WbnschsN
toatit De quabe geeflen / naer bat fp ban biiu
ncn ontgtaben met be \mcke ie Der beftooiin*
gijen be flaetj-oibcn beu aeitbaebtigjjcpt / fen*
Den Die tmptCIl tot gheduerigen arbeyt.
Avgvstinvs inPfal.132.
<£n toaetrtot ben rofch-meulen? omme bf e*
totlie bat fp in Defe toerclt betisreren/fcie Dooi
ben rofch-meulen berflaen tooit; toantbefe
IBcrrlt gjjdócfe esnen meulen wort omghe-
draeyr.
In Pfal. 99.
iö<u*i toe ben Rofch-meulen ? team bie ge*
harn t lijn acn be ïderelt/ toojben gtjeDouoen
in oen ommeloop ban iöeteitfeöe faeeften/
noctj min nocg meer alss in eenen meulen.
Avgvstinvs foliloq Cap.tf.
«Enöe fpttoeften mptotium w eenen om-
me-loop, ban een fonbe tot bt anöer/enöe ban
Deen btiplifj&ept tot De anOer.
G r £ g o r 1 v s lib. itf. moral.
«©aerom toojDt feec toelgjjefept booiben
«©ooDelfjcften gungöct: Mijn Godt ftek de-
fe
ghelijck een Radt.- toant Dequabetooiben
seftelt ala een tabt / om Dies toille/ bat fp ge*
fonDen toO|Den tot ghediierighe flavernye, al0
fp berftoijnen Dat Dooien is/ enDebatfpboU
gljen flet gljenc Dat fp oeitooiDen te laten/ ttpt
i                                                          «
-ocr page 59-
Het I. B o e c k.              39
&er lefte toojöen fp beröeberï7~lïïbTfjö baür 11
in tiet eecfie".
Gregorivs l.i.mor.i.c.4 inc.Iob.
^aecomtoojtSÖefept Dooi Den Stonintfc
lÖCHCn l&opöefe: De Goddeloofe wandelen
in eenen omme-keer; Voatlt tetto ijlen fp bet
intocnDigö niet en bcgljeettn/bctmoepcn Dun
inuprtoenöigöe flabempe.
Ber.nab.pvs hom.Si-in Cant.
<© mf> ellcnbiglje mehfcbe! \oic fal mp bcr*
loffen ban Oefen fctjaitOfiijCKCtt arücpt^ 3Jrft
ben elienOiglj / maec icft ben typ: ten ben b?P
om bat ten een menfefoe ben/ten ben ellenDigb
om Dat iel? beneen flabe/ enöe tee oo^facche
ban mijn flabernpe ellenOigl): maer in bet ge^
fagb ban mijnen toilf e ontfchuloeltjcH. l@ant
Den tötlle is DiebjpftjnDe ijaec fclben öccfr
gbemaetRt een flabe DetfonDe/ enbeoie De
fonbe is toe-göeöacn / fonoigöt atë een flabe
bec fauöe.
Vttinmto
-ocr page 60-
(40 God delvck e W e n s c H e N_
Memento,qi>iefn,quod (zcm lutumfeceris me^
inpuluer'.ittreducesme. lob 10,
Gtdtn&l
-ocr page 61-
H E T I, Bo E C K.                 41
Gedenckt doch eens datghy my als ftijck^
fhemaeckt hebt, ende dat ghy my in
j of ftilt wederom verkeer en.
lob 10.
HlEREMIAS 18.
STaet op ende gaet nederwaerts in het pot-
backers huys, ende daer fult ghy hooren
mijne woorden. Ende ickginck nedërin
des Pot-backers huys, endefiet, hy inaeckte
een werck op een wiel, ende het vat brack dat
hy inaeckte van der aerden met fijn handen , en-
de omghekeert fijnde heeft hy daer af een ander
yat ghemaecktalfo het hem ghenoeghde in fijn
oogen dat hy 't maecken foude: Ende des Hee-
renwoortis totmy ghefchier, fcgghende, en
fal ick u-lieden niet konnen ghedoen ghe-
lijck defen Pot-backer. Siet ghelijck de
Pot-aerdein des Pot-backers hantis,al{oozydy
in mijn hant ghy huys van Ifraël.
H v c o Card. in hunc locum..
»©en#|op!)ctetoilIenöc toettootten öcmo*
gcntöepor «öoots / tnüe üe btoafbcpbt ban
oen mcnfcDc / Dergljeltjcftt <©aöt met eenen
#ot-bacHec / enöc Daer fcencbetuï Den men*
fctie met De #ot-acröe / Die niet ett ftan tegen
<©oöt/gtjelpcft De #ot-aerüe ootk nut m kan
tCQ\)t
n oen pat üachcr. <©aerom tuo^t gtje*
ftpt totttn Uoirtctmm acn fret o.Cap. Soude
JP                          i-et
-ocr page 62-
42, GoddeiyckeWinschen
het Schepfel wel konnen fegghen aen fijnen
Schepper , waerom hebdy my aldus gefchapen?
Citöe 3!faie 45- Wee den genen die teghen fij-
nen Schepper feght, een fcherf van der aerden
des lants van Satnos? fal die pot-aerde tot haren
pot-backerfeggen, watmaeckt ghy > mlit %*
fate. 64.Ende nu,6 Heere, ghy fi)t onfen Vader,
ende wy zijn pot-aerde , ende ghy fijt onfen
Schepper, ende wy allegader het werckuwer
handen.
*©berfultjc ban ncec te ftltmmentenbupfe
Des #ot-batfcers/is foo beft als re beörncben
fijnbleefebeujcïtt fetanc'thept: toantoafe lic
hamen tooiden baten genoemt / om Dat fp m
hun befluptcn eene bochttcbept / ende Den ak
DerKoftcintjcfïen fehat/ te toeten/ Den«6ccfl
geftbapen naet de afbeeidinge 43oD2 2. Rom.
4. Wy hebben defen fchatin aerde-vatcn. i©ant
*ü5oös is Den fSot-bacfeer / ende Dat bat toojt
gcborgelu'cfe gcfept / gcmaccltt tt tooiden op
een totcl/ oft tce oojfafcc ban Deonbafïtchept
Des lithaems/oft om Dies toille Dat bet begin*
fel met bet epnöe een $n / geltjcïtet fiaet Gen.
3. Ghy fijt van aerde, ende ghy fult in aerde ver-
gaen.
Gr.egor.ivs 1. 10. mor. cap. 35. in
c. 10. lob.
5^en menfebe Dan is gbemaecftt ban aecDc;
tuant tipt De fetoe is hp opgenomen om men*
fcöe te toefen/ bet toefen Dm ^cplighen3ob
feet toet De genade Des rcttjters booten toojpt
aial
-ocr page 63-
Het I. B o i c ft*             43
&\S j)P ffflÖt: Ghedenckt toch datghymy als
flijck ghemaeckt hebt. 2£l0 Oft hpRlaetliJCK
bjtföe fcggbcn: 3eDcneRt De bJoofhcptDes
blcefebs/ enöe bergheeft De fcöult ban mijne1
faaoftjept
; UDacr Dat gcboegeljjek oocft tuojt
bp-grbcccbt De Doot Deo licbacma' fo terfïont
Daec na is bolgenDe: En ghy fult my in ftof we-
derom vsrkeeren, als oft up opendoen begeer*
iDe enDe fepbe: «GeDencfct Dosh boe Dat tch Düoj
!|)et üleefclj home tipttct aerDe / enDe Deo? Den
onüet-gancft ban tiet felbe tocberom naer Dec
aetDen moet bettrecitem
Gregorivs Ibidem c. 37.
381 {jet gene top hebben ghtfpjo&en ban Den
tiptbmiDighen menfche / ftan eentr hfins ooeft
te paffe komen op Den intocnDigen/ enDe het
pitnciu mp «DelijcK al bet felbe in't fuute te
betoonf n. Geienckt, bidde ick u , dat ghy my
als flijck semaeckt hebt. (©nfen intoenDigben
menfebs ig als het üijcft; aengcfien bp öooj De
gcnaOe Des öcpligen <6eefi0 gegoten too?t in
aertfebe gcfraltemffe / op Dat hp too^Deopge*
figetjt tot bet betfïant ban fijnen £>tbeppcc;
jbjant De menfche geDachteniffc Die betDjoocht
is Doo? De onbjuchtbarrbept baerDec fonDe/
toojat teeDcrom gcotne booi De üractjt Des fy.
gecfïa/ gbeltjcfiermtjs De befpjocpoe aerDe /
maer ötcftmael heubcnöe ontfangé De DeugDen
Da1 oppetfte gabcn ghcb,t»pcKen top De felbe
__________________Jr_ï________tenPiachg
-ocr page 64-
44 GoddelïcKhWenschen.
cenbjachtehjclt / enbetoo;ben bechcbe.i ooo?
Öct ghentet ban boojgaenbe ghelueftfacm*
Ijept/foo bat bacr upt ghcdeutt bat ben fel*
ben geeft bie hem tiaböe bcrbeben/ hem toep*
High tijbts ia berlatenbe / op bat hp bem fü*
nen menfthe bectoone/ 't toelclt ben ^epligcn
man ban fionben upt-leght als bp baec bp
boeght: Ende ghy fult in ftof wederom ver-
keeren.
UBant foo het gtjcmoetmaec ecntoepnigb
boo? ben af-tcetk bes gcefta toojt beclaten in
bekoo^inghe/mfghelijcks tooit beactbe on*
ttockenhacc cerfïe bochtighepbt / op bat ben
menfche foo bctlaten njnbe / foube gbeboelen
fijne bjoofhept / enbe bekennen hoe jjp ia op*
gtjeDjoogljt / fonbetbeninbloet betoppetfte
SÜenaDc/ ben menfche toojtbequamehjck ge*
fept te gheopen tot ftof / om bat hp hem fel*
ben bctlaten ticböenöe toojt gcDjcücn met aU
ie toinben bet oekoounge,
Rvpbm. lib.2.c. 20. in Genef.
«©egepughe menfchen bit alles toel ober*
legghtnöe / hebben als fchoone baten opgtje*
maect tot lof enbe eete befen hunnen &cüep*
pet/ güenaemt ben#ot-backet/ enbe hun fel*
ben be #ot-aecbe/ alles boo} eene fchoone be*
Inbinghe enbe betoeghelhcke upt-fpjaccke.
EndenuHeere, feght3lfaia3/ ghy zijtonfen
Vader, ende wy zijn aerde , ghy zijr onfen
Schepper, endewy zijn het werck uwer han-
den. <gnbe <gJobt Oen fclben j£>cheppet fegt 1
tor
-ocr page 65-
HstLBoeck.                4j
tot 3|ccemiaö: O ghy buysvan Ifrael en fal icfc
u niet fconnen maecken ghelijck defcn Pot-
backer , Sict ghelijck de Pot-aerde in de hant
is van den Pot-backer, foo zijt ghy in mijn
hant 6 huys van Ifrael ? Uitent bP ÖaDDe bat t
gbctoont «nen ffot-batftec Die fijn toert!» De*
De op een toiel/enDe Dat bat/ fegtjt hp/'t toelch
ftpbjOthtC met fijn handen is veritroyt ghe-
worden, ende zijnde vveer-ghekeertt heeft het
felve ghemaeckt tot een ander vat, ghelijck
fijn ooghen ghenoeghde te maecken. «©aet*
om fcgöt Den fclbtn 3fau»S; Wee hem die fij-
nen Schepper teghen-ïpreeckt, die maer en is
een fcherf van d'aerde van Samos. <33it toeten*
De Den Jfjemeifcljeit recbts-gelettDen paulusf/
fegtjt: Ü menfeha wie wilt ghy weien die daer
antwoort aen Godt, fal het fchepfel fegghen
acn fijnen Schepper, waerom hebdy my foo
ghefchapen ? oft en heeft den Pot-backcr niet
"de macht te msecken uyt de felve aerdeeen an-
der vadt ter eorea , oft een ander vadr, ter.
fchande.
Rvpest. lib. i.in Ierem. cap-io«
«Êengrostc toectDtgbe Itffe/ enüe tenen
gtoottn torl bequamen iwDOrl bet fhl-fltn>
gbentljcpüt is net beDtoanglj Dtc tengbe.
«öoöt is onfen ^fcöeppcr/ enDe top fijn fetje p^
«©tt betmaent ons feec öcftclt}t& Dat bat
Det uptgtjelefentöcpDt enDe Dat beöagtjelöcU
toarejt Peg eeutotgjjen ff ot-baefttrg / bp ütv*
... _________ .,, i* 3______macntl
-ocr page 66-
a6 Go ddelycke W e n s c h e N
maciu/ figD 'et* öus7 op Dat top met Om
^op|icte tjet bcoj-bctoijs Oer <6oDDcltjcftec
bermogbenttjept fouben aenfcöoutocn. iOant
foo t»p öaDDe lilaclsrc gijcbaen ban De bcttoo?*
pcntticpt Der ^ococts Dan 31frael/ tjp fept:
Sullen wy fejrghen, is da er 1'onde by Godt;
Verre moet dat van daer zijn. <£nt3t Op Dat j)P
Dat fouöe feggen / toaa ttp oocfc inoefen #?o*
pticte ncDettoaett geftomen ten tjupfe ban öcn
pot-bacltct / tnbc tjp ÖaDDe gljcfien Dat tiet
tjups banJifcaclaerDctoas / foo toclai0 alle
ör buplicbrpDt Der^epDencn/ cnöcomQira
tDilIc Dat <öoDt aimactjricö #ot-bacftec ban
Dit al / niet natt rectjt / mate allecnelgcli Dooj
genaöc 3£b?atiam Ijeeft aeng&enomen als öp
toas <£alDeeufct)e aeiDc/ cnöe tipt öcmenbe
tipt Dé aettfcljé Deeffem ban f(jn fact tjeeft ge*
raarrt naer fijn beliefte baten Der bermtjrmc*
IjcpDt/ baten Det tere enDe Der glorie toat toaa
tjp Ijcmracer fctjttlD'.cl)/ DanDattjpfcljulDiclj
toaa aen l)et gljeljecle flijeft ban l)zt götflat^t
ban Adam
; «©ttöaDDegtjcmerclttDefcutoij*
fencnDc oMma Dtg>icn / cnoebooj fehetlijcfe
l)P toaa toijö om Dat «ip ootmoeöicti toaa/ en#
be om Dat l)P IjaODc ern ootmoeDittj gtjeboe*
icit. i©ant DetoeDct-fpanmgtjeaeiüeentoafl
ioooj fijn Ijanöen nictbcrfïEoptgljctoeeftom
iDe onnatÖtfacmöepDt ban Den pot-baefcer/
imaec om De onbcgctjpelijche rccbtbeetDic*
shept. ï3oous om toeDecom te fteecen tot De
jgOeltjcneiuïfc Dcspot-bacRers/ laetonssm
ifeggijen als befenpot-bacKcc tieeft gtjeKent
fijn
-ocr page 67-
Het I. B o e c k._______47
fijn maecfcfel / opnemcnDe onfe affcben/ alf=
Doen mactfcte hp fijn toetcft upt pot-aerDe op
eentotel/ boegbcnDe baer bp fijne binghetcn
bat ia te fcggljen/ De gaben Des Ueplighen
<J5eefïa' op Dat nu Die baten bolmaecftt tn De
balhcpDt Des tijsts fouDen aen nemen De
fcbattenDet OetmbcrtigbepDt enDeDct ee«.
ifêact Die oiigbelucfttge aetDe beeft bact bet*
ftant te fachtctcn De bingberen ban haten
$ot-bacKete.ttDat iffet gcbetut^ 1 e toeten Den
ïï>ot-backcc ir.et goeöen rjstbte fijn bingbera
tn ccnttecftenDebcttlaeiiDcmet De gbcbeelt
bupflV bet bat io betfirept Doo? ecu grootc
bctftropingbe.
Avgvsti Nvs folilccj. cip. 11.
<£n fal trh Dan niet bjagben toie nwgbc*
febapen beeft:' «0 tteeteggp bebt rap gefeba*
pen /fonDet Den toelcKen niet gbefc&apen en
is/ g()p ?tjt mtjnen fcljeppeiv euor itii u febrp*
fcl.jïjcK Dancftc u mnnen Ijecie / mijne» <öoö/
dooi toeltftcn ich lebe / ciïDe dooi tóelcKcn Dat
bet al leeft/ toant gbp m» gbefchapen tjebt.
3Jcft DancKe u mijnen ^itbeppec / u banöen
Bebbtn mp gbtmacdtf enbe gefebapen.
Avgvsti nv s foliloq.cap.20.
öbp onfen pot-batket feentons macclifel
tntst top jgn ailcgabet gbclncJ» bet fltjcii in
ntocbant.
Avgvstinvs lib.4.de civit.Dei.
ÏI3a;u ons maceftfet onfietcfeet is alg De
.f 4
                baten
-ocr page 68-
4<5 GoddelyckhWeMschbn
batënTöte met ös ojiepmgbcn eömiatchf
toojDcn»
Rv p e R t. l»2.c.2i.in Gen.
<©m üat bcm oan Heeft belicft/enöe om Dat
fijne tDijf Depot foo oöefe&tcfn ijaOOe/tjeeft tjp
oen menfebe gljemaecht upt Jjet flüm Dee aet*
öc/ban todeRé alle anbete menfejjen fouDen
boojt-homen. 3lcfefeggbe upt öet flijm öet
attoe/ enOe tjet is UiactlijcR- boe Oat Oen men*
fcljc nart oen luijnmc is aetOe; toant Oen
tyntt feSÖt: Ghy fijt, aerde, ende ghy fuk we-
derom in aerde vergaen.
Avgvstinvs in Pfal. 102.
ip toect toat tjp geDatn beeft/boe Oat 't %tt
ballen is / boe Oat bet moet ;i)n epgemaecfct/
boe oat bet moet ?ijnbetkoojtn/ boe Oat bet
moet toefen bereijebt/ fiet top fljn gbemaecftt
ban fltjcK Der atröe. <Den eetften menfebe
uptecaetDe tsaectfetj/ ocnttoccötnmenfeöe
upt Den tjcmel is Öemelfeb.
Ambros ivs inPfal.ii8«
5Bofbtans 6 gbp menfebe bent u felbemtet
utoc fiele toojt gbefept in bet lieot Der lieDe*
hens: Ten zy dat ghy u ielve kent, 6 fchoone
onderde Vrouwen. & fiele bent DOCb ufel*
ben ; toant obp niet en $t upt aeroe of t tipt
bet fltjeti; macj <@oot beeft u renen lebenben
acDem ingbeblafcn/ enoe beeft w foo gbc*
maecht een lebenoe fiele. £>oo oan getijen De
!                '                  \m
-ocr page 69-
H e t 1. B o e c k.               49
Söët betupgbt/ fut bëöj u/booju/ Dat is utoe
ftele/batu niet tcgbenen tjouocn toDtlijcfic
oft tocrcitüjcfcc faccfcm / bacfï ti tot bcm in
alle atnüactjugbep t / Dooi toicns tnb lafingbe
gbp leeft.
Ambrosivs IbidemO&.io.
O ftcle kent u fdben; toant göp en tfjtntet
upt aetöe/ oft tipt Üijcke. >öoDt geeft u bea*
berm/ cnöe gbemaeckt ectileUcnbe fidc.SOm
menferje is een groot-öaöub toceck booj
»6oö0 ttil)lafing})c opgbemareht. <© menfebe
bcbenckt bt er toaer bat g&p groot / toaer bat
gbp berbebcn ?yt / öe acr&cbertoontubcr*
toojpen/ maer be orugbt maecitt « betbcben/
bet geloobe maecitt u felfacm/ utoe af b cclbin*
gbe toceröigfi cnbc kofteltjck. 3iffcr iet foo
iDccrtenDcftoflelgcU alsbet beettban «6001
bendeere;?
Peccavi:
-ocr page 70-
T eccavi: quid faciamtibi 3)Cu(ios hominum,
q uarepoftiifti r.it coiurarium tibi?
lob-/.
lek
-ocr page 71-
H e t LBoict,               5r
fck^hebbe ghejondight: wat fal ich^u doen
o beivaerder der menfchen , zvam'om
hebtghy my u teghen-gefldt?
lob 7.
Rnpert. in Gen. l.Sc.6.
E<Öital tebermaecöc toojfïeiingc (enöe
DoojDeuinontbcs: gaittfcörr iïereJse üc
ajereltöoo^enOe öocj iiptgefp20l>c)lcas
als oen mmfcljc met <öoüt tjeeft göttoojfMt»
O R. 1 g. in Pfal.36. hom.20,
i$ant fo Date eenige toapenen <öDDtfl jijfn/
onDctDctoelcfte menfeg()t te toefen tjrtpan*
ftcr üct ge«tl)tigt)cpt/ tier ftoeert Des gecfïs/
cnDe Den ftljiït Des getoefs: tjiefQtiijcv >ijsïDcc
oocft Wapenen Des <©npbels Die (jp om f ontu'*
tenmenfetje acn Dient/ om hem op te in (ten.
aetons oebeifcetclijdiefaccften uptöuime
betfteertljeoen toel berftaen / enöe iact ons
tnengtjen ten boojfcljöne ttoec gtjctoapcnDe
hr jjgüö-ftiif tjjten/ Den cenen baïi<öoD/acn an*
Deren ban Den D'tipbcl. «Gnoe i ft bp a loten Dat
öcn «öoDDehjcfcen foloaet is toegcruft met [jet
pantficr Der gcïeclittg'uept fonöec ttoijfifcl Den
folöart ban oen Dupbel bont \M berheert
pantfter Der ongctet{)tigI)cpr. Cnöt inüisn öé
«GoDöeltjfften j'ol&act is bitnehenbe in ftet tjei*
met Der faligöept/tec tontraritn Den fonOacr/
folDaet ban Den boofen bpant is D^agcuDe öet
betmet Der betöerbenifle- ^>o Dan butc is een
___________________ftoeet$
-ocr page 72-
52 GoDDEKYCKE WlNSCHHM
fröicTt bah oen Ifëpligen <5ttfl booj De ghene
Die booj <©oDt aimacbtictj njn flrnDenDe / en*
Oc Dacr ia ttn fineert ban Den boofen bpanDt
boo? Die De fonöe ;ijn bolgcnDe / toclcn ftoeert/
men feght/ De fonDaetjaatónutettötupttc
treeften,
Ambrosivs in Pfal. 36.
ÏBelcft ia het ftoeert ban Den fonoacr / ban
Dat tegen bet ftoeert ia ban Den ÏJ. «öcefï.
Origines hom. 2. Pfal. 36.
Öoc lal men Dan beDencftrn in toat manie*
re De fonüaerahcr ftoeert sijnupt-treiftenDe:'
fp treeften bet ftoeert ^pt foo fp fonDcr eenich
Decftfei ban febaemte bol-ljerocn in rjttnne
boofbept / enöe Dat fp De felbe niet en bebee*
ften ala De lemmer in De fchebe/ marr Dat fp De
felbe Doo? cenen boobaerbigen enbe opgcbla*
fen <Secfi/ geiijcKertoüa een ftoeert ontbloa*
tcncnöeupt-trecftcn.
Ambrosivs in cap. 17, Apocal.
%llt bi ghencDie^oDtaïïtcrcHcberboIght
hebben/ hebben geboebten tegene het Lam.
H v g o Cardiu. in eund.
Befen ffröt is begonfl banket brginfei beS
tocreltss in Cain enDé Abel.
1 o b 15.
Den boo fen heeft tegen Godt fijn hant qpge-
~
                                                       heven,
-ocr page 73-
Het I. B o e c k.               53:
opgeheven, ende hy is verftetckt tegen den A1-!
mogenden.
                                                   f
Gregorivs inhunc Iccum.
Obctfuicr. Dact tffet/ al ifi bp al Dien Dat fp
fomtotjlen hun felbe pooghen te fielten tegen
i\n oojDeel ban Den38lmogenDen/nu gcöjofcen
Dooj De onsTiagrltjcktjcut in het bolftomen ban
Den taille/ gaen ten leften in hun epgen felbê/
enDe «cercn tot hem Die fp toouben berachté;
enDe Die fect betre haDDen mogen geraecften/
toaett Dat fp hunne begeerten haDDen nonnen
boldingen/ too?Den fomtnts üoo? dit bebouw
Den/toanthet gene fp begeerDcn en hebben fp
niet hennen bolbjinghen / enDe nu gheftomen
tot hunepghenfelben/öebinbeneerfttoie fp
iijtW
enDe beklagen Dat fp fatten gebult hebbé
Die tegen De toaerachtigtjept ^(jn firhDenDe.
August inus lib. 22.cont.Fauftumc.70J
S>aa geeft <3o|t ban Den gentel geroepen
Sauhim, bcrbolgenDe De Hcrcfte/hp heeft bem|
ter aerDe gebelt/ate of bp hem haDDe gcflagé. |
B a s 1 l 1 v s Hom. 13.inPfaI.48.         !
ïöant »öod Die een beltjöcr ia ban alle onfei
fafïca komt ons (fo top Ioop;n al DoolenDe in j
Dcntocgh Der fonDen) noth te gemocte/ona i
boojtoenöenbe beletfela dieonaban DefonDei
aelJtet-hotiDen enDe betjagen.
Gre gorivs loco jam citato.
iHüaerüaee fjjnoec ooch Die het gene fplie*
ben moettaillighlncn tegen <5oD ?tin fcecHen*
De/Dat hun Dat dooi een rechtbeetDigh bonnis
noch ergbettoojt toegelaten te bolhjengben/
<5                 enDe
-ocr page 74-
' 54 GoDDELYCKE WBNSCHEN
enD c fo De boofbcpt Jjun ont fteeclu/ toojt Du «
macht bctmcctöcct / obetfulcje Dat fp öun cp*
gen felbcn mfulcUe Dtoalinge niet en bonnen
bekennen boe fp meer in oöctbloet ban alle
Dingbcn Dooj. bun macht upt bun felben too^
Dm gcttochcn. ©an toclr&c mcpningc inou
g!)Cfcpt: Den fondaer heeft fijnhant gheheven
teghen Godt,endehyisverfterckt teghen den
Ahnogeaden.
Ecclef. 46.
1 Maer het en is niet licht om vechten teghen
Godt.
Machabïvs i.cap.7.
Soo dan(m$ilftcle) en acht niet dat o fal on-
gefbraft blijven, dat ghy u hebt beftaen te vech-
ten tegen Godt.
Chrysostymvs hom.4, de pa-
tiënt, lob.*
lob en terifï niet tot toat oojfaccnc Dat bp
bocbt/ hp en toiftet ntct;toant Defc tooiftelin*
ge toas öem acfïclt als booj ccnllect-fcöoolc/
bp beert fön uptfpjaecbe tot Oen Iftcctner/ tm
bc
De ooge $tjnOer fiele ftijgljt bP o>« boogljc/
nitt latbrctenDe/ maet fméfccnDé met tranen;
Waerom hebt ghy my geftelt tegen u ?
Gregorivs inc.7. lob lib.8 c. z%.
©an Doen af tyctft <öobt Den menfebe tytm
tcgen-gcfielt/ als Dcnmcnfche fijnen «GaDt
Dooj De fonDc berlatcn be f ft: mact Den recht*
lbcerDigen<g>tbeppet beeft Defen ben* teghen*
!
                                                       gcficlt/
-ocr page 75-
_________Het I. Boeck.________i5
gbeftelt/ om Dat hp fjem beeft bpanDtgeacbi
Dooifunbetbcffingbe.
■ G r. t o o r i v s in c.7. lob ]. 8c.zi.& ^^
C-nöc ftet lob bel(jt bet quaet Dat bp gebaen
beeft/maetbetgoetDat<6oDmoefi op-offcre
tot een bcrgelDinge/en beeft bp met gebonöë;
toant om af te toaffeben De fcjjult / alle fttaebt
ban menfcbelncfee Daet is te anfiereft / ten fw
Dat fp met Des babers bermhert igbept üjci:
bp-geftaen. IBaetom mgn <6oo/ betaebt gbp
Dan Dé menfebe als tegé u gefielt/Dte boojfe?
ka toeet/Dat gbp niet en bult Dat bP betloojn
gac Die men bout bpubcraebt te ;n'ne.
Avgvstinvs manual. cap.23.
3lcft bebbe gtootelijct gefonDigbt/ enDe ich
ftenne rap met bele mif DaDen befchulDtgbt/
uoclj telt en ben met taan bopigb ; toant Daec
DefonDen inn gbetoeeft oberbloeDigb,is oocl»
obetblotDigbept Dee genaDe.
fiER.NAK.DVS ferm.81.in Cant.
t©ee mp ellenbig menfebe: luie fal mp ber*
loffen ban De befcbulöinge Defct fcbanbelicner
flabernpe^ellenDfg/maetbjp geboojn/bjp ge?
booirt om Dat ie €»ao gelijcbe: ellenOig om Dat
ie ben tegen öoD, <0 betoaetDet Det menfebe-
toacrom Ijtbt gijp mp utegégefieuVgbp bebt
mp u tegen geftelt/ fo gbp 't mp niet beleDt en
b'ebt: JtnDtrfins btlsbe ienmp felben geftelt/
efi te ben mp felben ftoaee gctoo?Dé\ $&o moet
ieft Dan toefen mijnenbpar.t Die utoen bpanöt
ben/fo beebte ieft tegen mp Die u bebetbtc/ en
teft Die tegen u ben/ben mp felben ooeft tegen
j                                                  <Ö 2                          Cur
-ocr page 76-
56 GoDDEircn WiNschen
m m
Curfaciam tuam abfcondis, &• arbitraris mt
immicum mum? lob
13,
Waerom
-ocr page 77-
H E T I. B O E C K.                 57
Waeromverberght ghj u aenfchijn-, ende
mejnt ghy dat tck^ ben uwen vyandt?
lob 13.
August! nvs folitoq.capn.
Weerom fecertgbp u aenfcbftri/ 6 mnne
bUjDfchap / öooi öe tcelcfte ich mp
btrölgöe/ <© fchoon gcfictjtc naer jjet
Wiek ich öaecae/ tuaet jat gbp berbojgften i
3]cfe febeppe utoen geur/ieft lebe/enöe tcfi bet?
fecugbe mp: maet teft en fte u niet; ich hooje
utoe fïemme/ enDe ich ontfange een nieuto Ie*
ben. Maer waerom verbetght ghy u aenfchijn?
mtffebien feSÖtgÖP: Den menfche en fal my
niet fien, ende iiy lal leven. I©cl aen öail ^ee=
re öat ich fterbe om u facnfcöoutoen / öat ich
u aenfertoutoe om bier te fierben! 3|cr en totl
niet lebcn/teft bril fierben; ten bril fan ontbon*
ben/ enöe toefen met Cbnfto/ ich toenfebete
fteibcn om «djrifium te fien; icfc teepgöet te
lebcn/op öat tcfi fouöelcben met Cbriflo.
Nazianzenvs de virtute humana.
^ertoöfen tcfi memcömacl bp mp felben
ben bcmcrcficnöe bet itebt öta alöerboogh*
fien / terfïont fchnpft boo? mnn oogtjen een
öttfic öupfier tooicfic/ foo öat öte hlangbepöt
öte ich fagft öaer mcöe göebxel is berDtcce*
nen. Siitetcfiintjnlief nugbebceifap laag/ia
<G 3
                "bp
-ocr page 78-
jj8 GoDDELYCKE WeNSCHEN
bp mp onberftcns enDerafftbelicft onttocften/
Üpjsgaenloopenomhemnict te (aten ban*
gen/niet en heeft hpmp nact-ghclaten Dan
ttn heetc fmctte Die mp mjjn bette gtjeöue*
rigb is betbjanbenDe. ifèaer toaetom beeft
jhp met mp alfoo gehanDclt* 31s 't om Dat hp
begeert Dat tel» hem altoos ütminne/ cnDc
fonöee ophouDcn foccfec^ ïBant fuïcfea ta Den
göetooonelijckerucït Dec lieföe/jac fclbct on*
ütt De menfehen.
A Us rosivs Apol.pro David.
31a't bp alDienDat eeniglje flabcmifptc*
ftelt beeft/ top $tjn gbetooon ban bit te ftectcn
bet ghefichte: toojt Dcfe af ftceringe i)ctt get-:*
fcent bp De menfehen / boe beet te meet bp
<6oDt Slmachtich ! <6bp fict Dat<SaDt fijn
acnficbt beeft ghebeert ban De giften ban
jCain? g^aecom is 't Dat David biDt liebet ge#
fit'aft te ?ljn / dau dat hy verworpen worde van
jhet aenfchija Gods; CttDe OOtli feght Den teCÖt*
jbeetDigen
: Heere ick fal aenfoecken u aen-
ifchijn. £>oo Dan bet is ecn,ftoare fïcaffe ban
<Ö30ts aenfehijn te toefen bectoojpen. Adam
jis gbctoojpen upt bet #ara&ij3/ maecmet
jfonDec oojfaethe ; toant bp öem te boojen
.verfteecken hadde , voor het aenfehijn Gadts.
Cain ia oocM ban *öoös aenfebijn nptgtgacn;
itoant hp gljcmcput heeft bat <SaDt te be*
jöjiegöen toas/ tnöe Dat lju fijn mifDaet fembe
loochenen, ^oojt eens hoe <£>3Dt is fpt?ce*
jftenPe ui fijn gtamftbap / foo toannecr h»
f                                                  trnuni
-ocr page 79-
I                Hit I. Boec k._________59
perdlmbt isbetbjojpcnbe ban fijn acnfcbgn:
j Werpt hem fcgfctbp/ in de uyterfte duyiter-
nifTen.
Ber.nar.dvs ferm. 3 f. in Canr.
<6en fiele Dan Die ban *i5obt eens beeft ge*
leert intóenDelncft te berfucbten / ende gedue-
jrich te foecken fijn aengheiïcht. 3|cK en bJCCf
jnict oft alfulcfte ftele boo? Wat töDta licber
baïsöe te betDjagtjen De ijjclftöc blamme Dan/
jhaec Dat fp gbcpjoeft fouDc öebben De foettg*
iftepöt ban Defe gceficlijcfte leeringbr-' teener*
om foube tollen treeften naer De ujelliifïen/
'oft bjel De mcepdgcft!jeDen Des bleefcrjs.
Öoojt toat Daer ban fpjeetftt eenen nunfebe
jbacr in beöjcben. Heere, fcgbt tip / ghy fijt
goedertier voor de ghene die 111 u hopen , ende
mildighvoordefieledieu is foeckende. 2$m*
boojt oocö ecnen anDeren op oe fellie manie*
itCi Toe uheeft ghefproken mijn herte'^mijn
aerifchijn heeft 11 aengefocht, Heere ick fal dijn'
jaenfehijn aeufoecken. 3fcft gbeïüobe bafï Die
joefe Ijcpligbe >iele ban Defe goeöe begeerte
jJjaDDe poogm te treeften / foo en fcruDe fp niet
jmmbeDbcnontfangbcn/ Dancft fp bacrfage
gbrtoöjpcn upt öci$araDüs/enDeban Den
tngantft De0 ecutogen leben0.
AmüRosivs inPfal.43.
I Want <Cb?ifïus is Den eeutotgörn feljija
jDsc fcelcn/ Die Den ©aDer beeft gbefonben m
actDeu/op Dat bjp betttebt Doo?fun aenftbiin
l             - — -           ^ ^             foubmi
-ocr page 80-
ÓO GoDDELYCKE WENSCHEH
fouocn mogen bekopen Oat ccutmgl) is/cttDc
«eaöcclijcti Die ban te booten befloten ölcben
in een acrtfcjje Dupfïettjcpt.
A m b r o s i v s inPfal. nS.
£>oo Dan göp ficlc Die mp lief öeöt bout op
banfoaDe/ enoe gijp fttlt nujn aenfcbjn aen*
fcDotttorn; toant Die mijn acnfctiijn aenfehout
. moet toefen fonDct fonDe. IBecfï ecnen «fiïn*
' gel/ Dat is tenen «©ienacc ban hrt ïStjcne
«SoDts / toeeft gijeöoojfaem De ghcboDcn Des
geeten: als gftp fult toefen eencn <£ngel/ foo
fultgbpficnijetacnfchijn Des peeren, «©en
felben ^eete fegtjt: Salich fijn die fuyver van
herten lijn; want fy Tullen Godt fien |fOO;(t ghp
toeltoat banu betftepfebt tooit om <6oDt te
fien^ lüyvert u herte.
Ambrosivs in Pfal.43.
j|tëaetj}etüuncatonsDat«!5oö ban ons is
trecHenDe fijn aenfenijn/ foo Jjacfï top Qljefielt
>nn in eenigen tegenfpocr.
Bernardvs in(cala.
<ön bjecfï niet/ 6 fetjoone 23jupt/ en benefct
niet oat gijp betfaeckt too?t / al ifï fetjoon Dat
Den 23jupDtgom aen u ten toepmgtj tijts on*
ttecfet fijn acnfctnjn. %l Datöp Doet/bet is tot
utoen boo:Dccle / fijn nomen / fijn toect) gacn
fijn tegentooo^Digtjept/ fijn af-tocfentöepDf.
V&it allcgaDer. is üoo,; u/ komt tip/ ijet is bcoj
u/gaet jjp/tKt ia boo? u/betttect |)p/ tiet ta tot
-ocr page 81-
_______JÏ E T__I- B O E C K.________
een loof heptZftomt hpTöëtls tot een bertroo=»
ftmgbe.
Anfeltti.medic.cap.5.
<© fchoone berteccJunge Die baer göcötj&tt
eenebolmaeefttbfpt. <©mnn<*3oDt/ mijneen*
totch leben / gbp berbergtjt utoen fcbat/ om
Den begr etlnelten te bertoecKen*' gbp Dccftt De
perelomDenlufigicrigbcn te Doen fotchtn/
gbp jjjt traecft tn tje t g|jeben om ons te leeten
tost te epffcben/ gbpghebcpnftraenhoojen
Die u aenbiDt / om "bem te onDettonfen Dat hp
fouDe bolberDen / ^tt toefefi Die fchjepenoe
3|oncfttyouto bolfcomelgcR gbeeft te Rennen/
Die te mtDOé Dec öapfiscniffe in tftt graf focbt
«Ehjiftttm«toen font/ DenlebenDen onDec De
Doode. «©e tocltfte göp foo baDt onfieftcn op
Dat fp bctcc fouDe foetüm/ mace u foeefeenüc
igtöaet ontDtocnen, cpDatfpgbeüuerigbec
fouDe foecUm. ISeïbopw&e heeft fp bolbert/
enDe bolbetDenüe beeft fp bethoopt/ enDe om
Dat fp bolhert beeft in ïfopz / berft betDient tt
t'aenftboutoen. <© fetjooiie acnfchautoingbe/
enDe boi&omenberbeugtnghe I
Avgvstinvs medit.cap.3j.
3Jcft biDDe tt Dan <SoD/ toeefi te tyeDen/ enDe
totltmpjijngbenaDtCb/ noch en keert u aen-
fchijn nier van my, DiC om mp te betioffen/ u
aenïchijn niet en hebt af-gekeert van de ghenc
die u Lichterden ende beipogen.
QMS
-ocr page 82-
ÓZ GoDDBtYeKE WlJisCHlN
Stds dahit capiti meoaqudm, voculis meis
fontemlacrymafum, Cflorabo die aenüüe?
Hierem.p.
Wie
-ocr page 83-
Het I. Boeck.______ 63
Wie fat tot mijn hooft water geven, ende
tot mijn oogen een Fonteyne der tranen,
ende ick^ weenen dach ende nacht?
Hiercm.p.
HieroNimvs cap.p.Hierem.
AUnaettbpalbicnbatichghebecl ber*
keerbe m tranen/ enbe bat elck ban
Dien niet en toare een bjttppel/ niacr
teel oen obecbloet tenDet ribiere/noch enfou*
bc ick niet toarcra gtjcttorfjlj tjebben om boU
kamelnchtefthjepen.
Birnardvs ferm, 16. in Cant.
Wie fal mijn hooft water gheven, ende mijn
ooghen een fonteyne der tranen» op bat ick al*
foo met mjjn tcanen maglj bcrraffcöen bit
tranen enöc bic hnerfelmgöe bet tanben / bit
ftoare boepen aen hanben enbe boeten/ met;
het gbctoichte bet pjangljenbe / flroppcnbe/i
bianbenbe tnbt onbtrlunbelnche hermen:»
I©eemp/mönmotöec/ toaer toe hebbp mp,
grjcbaett/ een hint DetbjotfhepDt/ een hint
bcr bcrbolgentbepbt^ bet omncetbigbept/ en*
üt bet eeutoiger betoeeninge^
Ambrosiys in Pfal. 118.
lip bie bttoenelntht facthen boojt-flelt en
han niet toeenen/ enbe al ifï bat hpistebe*
toeenen/en han nochtans! geen tranen hrögen
om te teeencn.
Axa
-ocr page 84-
64 GoddelyckeWenschen
Gr.ecor.ivs lib. 3.dialog.cap43.
Axabetfuchtenbe begeetbe ban haten Sa*
bet bothttghe aetbe; taant be gbenabe bn
ttanen ts met een tnntghe begheette ctiDe
gtooten pöct aen onfcn Sjeete te betfoetften.
«É*e ftcle ontfanghtbochnghepbtban boben/
als fp t»aee felfccn met Den tocnfth ban het
Ktjcke bet tytmz len tn ttanen oeffent/ enbc fp
ontfangüt bocljnghept ban bcneöen/ fo bjan*
neet fp met haet ttanen 10 booïhomende bc
belfchebeiDoememffe.
Avgvstinvs medit. cap. 36.
3Jae gbp fclbec 6 Soningh bet ene/ tnbe
meefiet ban alle deughben / hebt boo? utoe
tooojüen enbe Dooj tt boojbetogfen ons leeten
futhtcn enbe toeenen/ fcggenbe: Salich fijn fy
die droevigh wefen, want fy fnllen vertrooft
worden. <6hp hebtbetoeent utoen obetlebt*
nenbjtent/ enbeghpJtjeötbtttethjtK ghefete-
ten obct bit fiaDt tótens beöcrbenifle tojas
nactftenbe. Scft biDbe u ban ö goebettteten
IE S v öooj utoe alDttKofielijcftfle ttanen/
enöe booj utoe bctmhetttgheden betleent m»
bc ghcnaöe bet ttanen/ toeltftc mijnficlcfeet
ia toenfchenDe; toant fanbet titoe jonfte en
nan kh be felbe niet bettoetben: maet toel
dooj utoen i.<£>ecft / öie be betfïeenbe hette n
betfonDaten bermojft / gunt mpbeghcnaDe
ghelgcK ghp die gncgunt hebt aen onfe ©oo?-
babtta/banbebjeltfteitn moet naet-bolgen
I                                                                                           bel
-ocr page 85-
He t I. B o e c k.              6s\
Deboetftappen/ op Dat «ft rontoigb ;p ober!
mijn Icbcn/göelfjcft göp bagb enOe nacijt bcbt
toutoigb toillen toefen. <©eeft mp boebtig*
bepDt Dan boben cnDe beneben / op dar my de
tranen dagh ende nacht dienen voor broodt. ©',
alöer-foctfle IES v, berleent rap ban tra*;
tien een hlacr-fpjuptenbe fontepne/ in toelthe!
fonDcr opbottbcn mach toojben gbetoaffcbeni
Den bjant-offer ban nnjne fonben. ©erleent
mp ö alDrrltcffic <öoöt Die jjenaDe öer tranen:
macr berleent mpotc/ btöDe ick u/uptbe
focttgljept ban utoe befte / enbe tipt bet gbe*
beneben btjnet bcrmljcrtigtjepDt. ©erleent
mp om ben toiüe ban utoer goeoetttcrenbept/
Datutoenfoeten cnöe Djoncbeii-maetkeuötn
Djtnck'btftcr macb fltffen mnnen Dojfi.
Nazi a n z. orat.3.
<&t tranen $tjn ttntn oberbloet Der fonbc/
tnöe eene fupberingbc boa iBctclts.
H v g o Cardin. in Cij.Ierem.
«HnDe gbeltjcftcrtoyai ten fnelle becefte alle
beletfflen öacr benen Djupfcbt/alfooeencn
traen Der bjanöcnber begeerte fonpt alle fon*
ben/ bertroofi alle pijnen/ cnöe bolbjengljt
baren loop tot «öobt/ totöatfp boojfjn acn*
ftbD'n tö gljeraCCketlbe. En vallen de tranen
van een Weduwe niet op de wange' befaben fp
gbcnenboojDercnlocp 1 want vandewanghe
klimmen fy tot den hemel-
Ö                A v cv-
-ocr page 86-
}66 GoDDELYCKE WeNSCHEN
Avgvsti nvs niedia.cap.37.
<ö lieert flaet flact biDDe tcft 11/ op Defe mij*
ne berfiecnDe fiele / met eenen fyepltgen enDe
ftetcken fïcaelutoer licfDe/enDe gcDoogt Doch
üaoi utoe moghenDc fttacht mön binnenfU te
öooH>£inghen/ cnbe ttccitt alfoo veel water
van mijnen hoofde , ende van de ooghen een
waerachtighe fonteyne der tranen, rrïicöucrigtj
fpjuptenbe tipt Den al te grooten pbet enDe
begeerte ban het acnfchoutoen utóec fcboo*
niglicpt/ opDaticfemachtoccnen öagtjenDe
nacijt/ fonDrr ecnighcn troofi inött teghen*
toaoiöigh leben.
Avgvstinvs medit.cap.36.
©«leent mp biDDc tcfc u/ intoenbighe tra*
«en/ Die loö moghcn maccKen De netenen mfc
nerfonDcn/ enDe mijn fiele bcrbullcn met Die
Öcmclfche bhjDtfchap. iBp norm te booten
Die uptnemenDc btctigbepDt ban een anocei
bjoutoc/ Die u in het graf UggenDe/Doojlief*
De toas foccftenDe/Die/ (altoafï Dat utoe5©if'
cipulen ban Daee bcttrocfcen) niet en bcr*
track; maetfp bleef aenDefelbe ghefïaDigh
fitten met Den monDt bol klachten / het bette,
bol ghcfuetncn / enDe De ooghen bol tranen.)
3inDien Dancentyoutoefoo beeft ghctoecnt
enDe bljjben toeenen/ Die DenlebenDcn heeft
ghcfocbt onDer De DooDen / enDe Die u maer en
gtjcnaeclue met De hanDt Des ghcloofs / hoe
moet tt Dan fonDcc ophotiDen betoeenm De fie^
___________________________________&
-ocr page 87-
Het I.Boick.
6/1
Ie Die u baten ©etloflec mettec gebacbten gc#j
looft/ enbe met ben montbelnoet ben<öber*j
flcn bes hemels / enbe Ote alle UBeceltfcbe ("sv
ktmiit befltetcnbes'öoe moet ban al-bufbane
ftele toeenen enbe fucbten / eene ficle/ feggbe
tcft/ bie u bemint/ enbe met albec begeerten u
foeclu te aenfcboutoen;'
Do-
-ocr page 88-
6% GoDDELifCKE WENSCHEN
Dolores inferni circitmdederitnt me, praoccu-
pa.veru.nt me laquei mortis,TMm 17.
Del
-ocr page 89-
H E T I. Bo E C K.                    ÓQ
De pijnen der hellen hebben mj omvan-
ghen, mj hebben verrafcht dejiricken
des doots,
Pfalm 17*
Avgvstinvs Toliloq.cap. 12.
S3|et mijnen |)ecrc/ mijnen <6oDf noedel
öefe tocceit is bol ftcictté Der begecïUcft^
beoen/ Die fpberept hebben toooj mijne
boettn/efi toiefal Dcfefiticftenontbluchten:'
HlERONIMVS Thretl.3.
Sonder moeyte hebben my mijn vyanden als
eenen vogel in de jacht gevangen.
Ambxosits de homo mortis cap 5.
naant Dfwdjogbcl Die ban hooghe ntDer
öaelt/ oft Dte tjem niet en ftan om tjooge hef*
fen/toojDt göetooonelijcK gbebangben mtt
ficichen/ oft btö?ogbcn nut lijm / oft bertoer*
een met eenigljeibimbc liften / infghelijcfts
oorft onfc fieic. «©acr is eenen ftricii in bet
gout/Daet is lijm in tj?tf»lbet/ Daer isbelem*
mermge in lam enoe fant / Datr is eenen na*
gel m De liefoc/ als top Begeren bet gout/top
toojDen gebangen als top faecittn het filber/
top haperen in bet lijm/ als top betoberen te*
nigh goet 1 top toojDen gebonDen, 3]ac Dat
meer ia felfo De fchoonhept ban een ©joutoe/
firept toe tertotjlen fp Den menfebe bjehgbt in
b£kso?ingfte._______________________
Ö 3                 Be r-
-ocr page 90-
7o Goddelyckewhnschïn
B e R N A r d vs ferm.3. fuper. Qjü ha-
bitat in adj utor.
Jifêaer toie $n Defe Jlagers^efc Slagöets
${jnDieal-Detquaetfïe/ alOer-ergbfle/ alüer-
loofte/enbe alDêebjectfte 3agers/üie De ttom*
pe niet en fleechen om Dun te Doen hooien/
imaer in het betbojghcn Doojfchicten fp Den
onnoofelen. *©efc sjjn De mccflnrsDcr Dua?
ftenuffen/ enbe jjjn Die atDetfnootfïe DoojDe
berfteerthept/ cnoe Doo? De boofhept Dec Dup*
bclfcper beDjicgecpe. «öberfulcfca: gheltjck het
Diet iabooj Den jfiages; foo 5ijn Defe in Dit ge*
fagh DealDerfnootfie ban alle mtnfchtn.
B o N a v. cap.i.foliloq.
<© fiele bieltrancft?tjt om te toeber-flaen/
; licht om te ballen / ftoacr om op te ftaen / hoe
jfttlt ghp fconnen ontkomen De flttchen ban
fulcncencnbpanbt/ Die ghp Hent begaeft te
toefen met fulcfte loofe treken i
Origenes hom,2.inCaiit.
©aftact hiet Dat ghp toanbclt in' t mibben
Det (Iriclien / enDe Dat ghp tteet op uptftcec*
jftenDe bolle-toercfejn. ï^et is al bol netten/
Den «Dapücl hebtt al betmilt met fïcichen.
Ave. vstinvs ibliloq cap.itf.
g>kt hp heeft ontalltfcftc fïttcfcrn ghefpan*
ncnbooj onfc boeten/ enDe alle onft toeghen
ftseft hptidrptmtt alDeihanDc bePnegcrpen/
I                                                             cm
-ocr page 91-
j                  HetI. fioECK.               71
om te bangen onft ficle / enDe toie fal Die ont*
blticljtcn^ bp öecft flticttcn gbel«pt in Dm
rócHDom; bp öccft (trienen göelrpt in armoe*
De ,• tjp beeft flrlcften güefpzcpt in eten / en
D?mtRcn / in flapen / en toaebhen; ÜP &«ff
fretchen gelept in toooiben / in toeni$cn enDe
malle on!ctocgïjru.
Cr.egok.ivs moral.cap.6.inc.
iS.lob.
Sijnen ftrick is rerborghen in die aerde.ende
fijn klipper-va'le op den we<*h. <©eil ftïiefe
toojt geborgen in De aerDe / als De fcbiilt toojt
bebetntonDet bet aettfebe gcmaeU; toant Den
lift-leggenDenbpanDt bettoontaen Den men*
ftbe iet om te bcgceten/ enDe bp berbergt Den
fïcirk Der fonDe/ op Dat tjp Die arme ftcle fouDe
OeHlicftcn/enDe toeftroppen/De toetene toelfiet
tiet gbenefp negeert: maec niet Den fttitH Der
fonaen/ op Den toclenen fp gaetfetten baren
boet/ enDe alf-Dan too^t op Den toegb ban toe*
genbenboofcnbpanDt gbeflelt een Wipper-
balie/ enDe Den ftricfeDer fonDe toojt bttept/
Die niet licbtelicn iemant en fotibe nonnen bf >
Djicgen / toaet 't bp alDitn Dat bp boft geficn
toojDen. Kllfoo tocjöcn Daer Ditbmael met ce*
nige fcbult De fiele boojgbeftelt / eere/ rijen*
Dom/gefontbept/enDe lang leben/ Die Debjoo*
fe gefmtbept als aenlotnenDC-aes is bemcre*!
Kcnüe/fonDer te aenften De balie baai ö* toclc*;
fee fp genopt toojt in De fcbult Die niet en feani
8befïetttoo?Den.
________________________ j
-ocr page 92-
72GOBDEKYCKE WjNSCHIS
Basilivs de non adhanrendo rebus j
fecularibus.
                             '
«Onöc aljtiijtknwm eemglje boofe/fnoobc
menfcben Diens bhjt enbe booincmen 10 cfic*
ite te idojdcii upt lier goct ban anbec Ueben/
.nochtans eit hebben Die macJjt niet regbo
tyuptften openbaer ghetoelt) fo ghebnipcften
fp bic ipofbept ban Dietocgcn te belegghen/
ciiöe ifï bp al Sten bat fp tebers befpict heb*
ben eenigbe plaetfe Die Doojghebjoften ts/oft
met Diepe balJepen/ oftberDontKert met ha*
gben enbe Kanten /fpberfïeRenhuninDefefc
be/enDegcb^upcRenfulcftenDccKfel om niet
eerfrgheftente too?Den/ enoefoofp Diebooj<>
bp-gangets hebben in D'ooge / ballen bit on*
berboets op bet lijf: enbe met fui cuen miöbel
en Kan niemant ban te boo?cn ghctoaet too;* 1
ben hun fchaDelijcKe flcicüen/ oft ÖP en 10
tccfi in De felbe gbeballcn. 2Slfo Doet met ons
bten ouben bpanüt Oen *Dupbel Der hellen/ bp
boegöt hem ttiff'chcnDefchaüutoen bitWt*
reltfeper genoeghten / ontrent Den toegh batti
Dit bolftrtcltigh lebcn/ altoaeröponsisbe*
repbenbe De frricRen Der beDerfifenilTe. £>oo];
ifï Dan reben Dat top alt|jDt ober al behoojenj
te fiaen bc oogen onfer toaechenöer fïcle/ enbei
al her ghenc bat nutter Daet fchóntgenoetöe*:
lt)tk Daer ban te hebbé em rjuaet bermoeptn/ ï;
enbe Dat ftlbe bobj-bp te loopen / noch tot t>et
fclbe te boegljen ecnigcrhanOe gebacöteritód
altoaert Dat het noch algoutfchene)?"">? t<
I
                                                 ooghen/
-ocr page 93-
j               Het I. B ojcj.._____• 7j|
oogben enDc bcquaem om nacc beliefte toecö
te tnagen/ oft alocrkpe fcijoonigljept Die Dcfe
tBecelt fouöe horaten öoojt-bjeugen / oft Dat
ong gbetoonttoietDcn fecr kofïetncfte tooon-
plaetfen. 31ae fclfs als oft top fagljen fcöoonc
Danffen/bancftetten/DjintKerptii/eitDe na*
mets bol alDetbanDe muftjehe. 3|ae al oft ons
tof ecDe aengbeDicnt De fcijoonigijept ban ceel
lichamen. l©ant booj-feftec onoec alle öcfe
bettjeugeltjtiief.'icclïen ijeeft Den algemepnen
bpanDt fijn fcbtmi-hoectSicns/ beitoatljtcnDe
oft top berlockt Dob? falck aenfcljoutoen/bct*
latenDe De b* cbane/niet altemets ban felfs en
fouDen komen in fijne hlautoen. diDe toaet^
achtelijek $n is feec te beoucötcn Dat top D&
felbe niet toeloopen.Dc/ cnDe mepncnDe Datter
gljecn bedanck en is in bet gtjene ona too.u
booi-gbcftelt/terfiont met Den eetftcn fmaeck
tn-üicken Den loof-beDeckten bifetj-öaeck/ens
DetnDenfelbenDaet naei bertoecten ( 't fp
ton toilleit oft niet) gbctrocken toajDen tot in
DeYe&oomelijcke fcl)upl-boechen Des boots-
Ambrosivs lib.debonomortisc.ö.
O menfebe becbeft utoc ficle/op Dat fp Dooj
bet acs dec [kicken niet en toojDe aengclocht,
%e toelluftcn Des IBccclts $ijrt acs / cnoc Dat
liet quaetfie is, fp;ijnaea Dec bchoo^inaö"
Cectoijle gbp bolgt oetoeiluftigbcpt/fo loopt
gbp m ftnckèn. U9ant De ooge ban een licöte
©joutoe/ is Den fitich ban öacr boel/ infgbe*
lijekshate tale ts eenen ffcick Die baoi toat
tüta
-ocr page 94-
74 GoODEl YCKE WENSCHEN
tijbw u bcfupchert / enbe baet naw begalt
oooi De bctbittertbepbt ban bjoegingbe bei
fonbe. 2Sefittingbeban ccna anbersbabeis
oocft eenen ftricft. C»E)chee( ben toegb ban bit
leben ia bol fïrickcit.SBacrom fegbt ben recht*
beetbtg^en: In den wegh daer ick in wandelde
hebbeu fy ftrickeu voor my verborgen.
Ibidem,
Och hoc öichmacipoogb toen bpanötbem
te toonnnin bet binnenfïe ban onfet Derten/
op bat bp ona ban onfegoebe beloften enbe
bepltgb bcoinemen foubc boen af-neeten.l^oc
bitftmael ontfïeccfet -fop ben licbamcltjcïten
bi&nti ijoc btchmael boet bp ontmoeten bie
boeren-oogöm / met Detoelcftebp fcbjjnt te
onbethoubtn een fupbet Uefbe/ op bat bp ons
niet binbenbe op ona boebey onberflena booj*
(lekt met ben punefet ban quabe lufien i ©ot
bicftmael faept bp tn u bette qnabe toooiDen
enbe beebojgen gebacütens^obanelijcK üjou
Dan bie fiele gbefïelt / bie rtocötana foubeom
booge bliegen: maet ben rart ia baec tegen te
too;fleiïn.'gcltj£ftttU)ijB eenen gettcutoeufok
baetCbjifttiESV.
Ibidem.
fMm toat fal icft fegghcn ban biemDe
fïcicften i 3Befen ftticften ban onfen bpanbt
inn te fchoutocn in bit ono licbaem/ De fïric*
nen ;tjn in ons betfpjept / tube top moeten
üït biteben.
Am-
-ocr page 95-
Het I. Bohck.                7yi
Amuosivs 1.4.in cap. 4. Luc.          1
«Öïjoote ent/ öooge betmogentijept/Iccfter^
fytpèt betfptjfen /floeren fciioomfltjepbt jftn
ftricfccn öca ïEHipbcle,
AMBRosivsdebono mortis.
&00 ban en laet ons op bit flikken met
bt
rroutucn nor\) op bit netten bit ons ürö<!ic -
gben/notb, en faëtons nietbolgen Defeaen-
lecftfelsy notü öcfe berle'pbingcn.
Avgvst invs in Pfal. 68.
Mutt bt berbltntljept bet fielt ia fo groot/
batfp (altfi Datbte Klipper-balie boojtjaet
gbefieltis) nochfcfjeinetoogör/ enbe batfp
btefelbe nieten fier.
Avgvstints foliloq. cap. 16.
Jüüaer gijp 6 gjeete/ bertofl ons upt ben
fltrcfi ban Dtc 0110 jagijen/ enbe ban alle am*
perbepbt Der tooojönt/op oat top u bclübenbe
ntOflben fegflljen: Ghelègent is de Heere die
ons uiec en heeft ghegheven te wefen den vangh
van hunne tanden. Onfe (iele is als een miifch-
Jc'en de ftricken ontrocken, den ftrick isghe-
broken, ende wy zijn verloft.
-ocr page 96-
No» intres in ;udiaum cum fervo tuo, quia non
juftifjcabitur in confpeftu. tuo omnes vivens.
Pf.ll- 142.
ir.
-ocr page 97-
Het I. Boeck.
En komt ntet ttn>en diender niet int recht:
ivtint voor m aenfchijn en/al alle leven-
de niet worden gerecbtveerdtght.
Pfal.
142.
AvqvsTiNVsin Pfal. 142.
Ejft laet ons nitt piepten / ieft en begeeve
met u niet te Dingen/ nocb tck en brgt*
ce mijne göeceetjttgliepDt u niet boo? te
ftellch / noch, itli enüfgcere oaeft niet te tor*
tm/tjaeenöem toatmaufer.cn oat gbptoilt
oojDcelen mijne booftjept. Öct en ia u niet
beertlijcltmetutoenöienaer/ nochfelfsx met
utoen buent te Komen in rechte. «Cn toüt Dan
mijnen öeere / mijn «öoDt / "met mp öotïj niet
ftomen ten oo?Deele:lBant al ifï bp aioten Dat
ich mp felbcn febijne goet te toefé' ghp bjengt
lipt iiuien fcljat cencn regel naec Den toetclten
gbp tollt Dat telt mp bocghe / enDe iclt toojDe
qaaet ÖCbonDen/ daerom en komt met uwen
dienaer niet ten oordeele, gljenabeljebbe jc{j
ban Docne/ enDe telt toas toegö-geblcDen/
Iteere nu toebcromme / enDe ünx tytüs atn*
foecfcenOc.
I o b 14.
Acht ghy wel weerdich over alfulck eenen te
openen uwe ao;^en , ende den ielven met u te
ileyden ten oordeele ?
I                            —% '             ZJ?
-ocr page 98-
78 GODDELYC IC E W E N S C H E N
Ambrosivs inPfal. 36.
«amenfcbeiGobtbte toept«/ enbe öptoilt
öatgöp komt in't Hecht. HDat fult göP&em
anttooo^Oen/ bte / ten fp Dat tip 't u toebetom
becgeeft/gbp ?yt bcrloojn <©aetomben#?o*
pbete©abtb biucht ban bet oojbeel enbebet*
foccfttghenabc/als Ijp fegbfc En komt met u-
wendien.iernietm 't oordeel.
Bernardvs ferm. 8. fuper Beati
quihabitant.
ïiaanttoatiffetfoo te bctfcfcoometi/' toat
ftanmenoocfcfooane&fteljjck cnöe fofojge*
Ijjclt uebencucn/ban te moeten ff aen om te ffjri
betoojbeclt boo? Defen fctjjicfteiijcRcn Kech>;
tet-ffocl/enbe onDct fulch eencn nauto-fienben
Itectjtet / een onfeftet bonntffe tebeitoae&tcn!
<©cn %oftel fegtjt: Het is i'chroomelijck te
vallen in de handen van den levenden Godt.
Ambrosivs in oratiouibus.
!©ant öP tegetupge enbe ïXeehtct/iXectjtet
enöe gctupge/öicn geenfonbc en Itan ontblte*
Den ; toant atie faeeften Uooj fijn ooghen ;ijit
ftlaet enbe onbettjojgen.
Chrysostimvs inc4.Matt.hom.14J
Cnüt gelfjcftectorjs be gene bte gelept too^
ben upt eénber gbebangfoeniffe om te tooien
bettoefen/ gaen naet oebtct-fcöate/met be.
boepen aen: gjfoo alle ftelen naet bat fp ban
Öiet'
-ocr page 99-
Het L ëoeci.              79
Ijtcc betbupft sun/fullengbeleptujojDentat
Dien fcbjicftelgclien fóecbter-ftocl / in bet*
fcbepben ketenen Dec fonbe.
Bern ardvs medit.cap.i.
<£nöe fiet ickfalnuban flonbenaen ght*
bracht bjoiöcu beo: fuicïï eenen naeuiben
Kecbtcr / om rekemnge te gcben ban alle mfi*
nc toereken. U9ee mp ellcnDitt) menfcbe aia
Dienbagb besooibcels fal jóngbekomen/ en*
öe bat gbeopent fultcn tooien De boerUcn/ in
De tnrtcfte alle mijne gtjeDatbten/ enbe alle
möne toereken ben fycttc fulleit tooien booj*
gelefen / alf-Dan fal ick met gbebooghDen
5oofDe / öooj De berftropinghe ban een quaüe
confcientie benoutot enbe al bebenbe moeten
ftaen boo? ben öeere/ oberbenckenüe mtjne
bebieben boof beben. Sfilf-Dan mönfitlebin*
benbe bate oogben gbefio ten /{jaren monbt/
enbe be anbere göeftelteniflcn Des liebaems/
Dooi be toelcke fp placht öaer tipttoeuDttuck
tcberbeugen / fal ban keer en tot foaet/enon*
oer baer felbenbeftoöeken/enbe om Dies mille
Dat fp Dooi be liefoe bes toetelts/enDe booj be
toellufïtgbept bes blecfcbs bei laten beeft/ üe
liefbe <©obs fal Deer eltjck in De ure ban fulck
eenen noot ban «Soot cock toojöen berlaten/
enbe ben boofen bpaitbt too?Deu obergelebert/
om in be belle te toojDen gepijnigbt.iRtjn fic*
Ie ia beflagen met een groote bcrfcbiicktbept/
enbe fp boeit baec gbeoieben in beelberlepe
gbebaebten: ggo toanneee nu 13 aenkomen*
32"             be
-ocr page 100-
i8o GoddelycKeWeNschen
0c öë ontbmöingbe Des bleefebs / ënöi bat ft)
alle faecRen is fiellenbe uptUin tocgb/ enbc
ftaet felben ia bemercRenDe met bet eunbe
'ttoeicft bate is naecRenbe/ cnbe bat fp in
ftoff et flonöen fal binben bet gbene bat in bet
eeutoighept niet en fal mogen nxuDcn bcrau-
beit.
G r. e g o r i v s I.24. mor.cap.7.
Biet te bergbeefs en too^teentebets fiele
betbactt gbemaeckt/ als fptetflont bebint
bat in bcc eeutoigbepbt niet en Ran toojöcn
betanbett; toant top üemercRcn bat top üm
toegb ban Ditteghentooojbiglj teben fonbec
fcbultnietenbebben Ronnen booj-öp gaen.
iBp bemeccRen oocR bat alle bet gene bat top
loffelijcRghebaenbebbcn / niet en Ran toefen
fonDcc ecmcb mtfoact / moten top toecb-gbe*
toeect «öobs goeoettietentbept/ tooiben glje*
onjDcclt. SBant toic ban ons fal |et leben
bet öoo? -baöers / oft tori f r boben gaen / oft
toet naet-bolgben^ <£nDc noebtans «Dabtö
feght: En komt met uwen dienaer niet ten
oordeele ; want alle levende en fal vooruaen-
fchijn niet worden gerechtveerdight. 3JlS $au*
lUS feptlt: lek en ben my felven niet belchul-
dight; beeft totjflelijcR Daec liv gbeboeght:
maer dit en is niet ghenoegh om te zijn ghe-
rechtveerdight. 3ioanncS "feght: Indien wy
fègghen, want wy en hebbeu gheen fondc, wy
verleyden ons eygen ielve, ende de waerheyt en
is in' ons niet. 'jjiflfObus fp^eccRt: Wy hebben
alle
-ocr page 101-
__________Hit I- B o i c k._______81
alle-gader ki vele ghefondigïu. H9af ftillêh
Danbeoitjben Deplancften fin Dien De pilaren
oeben i ofr ijoe fullen De flïupefcssucnss fiaen
ontoeteujcft / tnDien De ceDet-boomcn Dooi
Den ftozrem Defetbjcefe ooeh toojben aenge*
tiifl enDe gheüaghen i fon Dan als nu naecftt
De ontbinöinghe Desbleefchs/Doo* Den fcftiie*
ftelDet tozaeefte / tooit oocfc altentets beroert
DcfielebanDen tetljtbterDigcn.
GreoorivS cap. 13.1117.c.Iob.
i©anthaegtOQtelgcrDeuptbet&ooienfclbe'
mogtjenuptnemen intechtbeetbigbept /niet
tcgbenff aenbe en ?fln fp niet genoetbfaem tot
De ónnoofelhepDt / inbienfp in reeht nauto
toojö:n onDcrförftt: marr Dit binben fp Dan
tot eenbemoofiingfte/ ban ftunontfcemmin*
gtjc / Dar fp ooOtmotDcltjcft toeten hoc fp op
beelc niet ghénoechfaem en kannen torfen.
«©nbet DitDeeftfcl Dan Det ccötmorDiglispDt
berhocoen fp hun boei het frocert ban foa
firanghtn onberfoccUitig^ / «iDe hoe Datfu
Dooj gbcDuerig&en antltfi De fcbjirkclijepöt
teait Den toeïtomtnöcn Uetbt er meet jijn K}t*
ifetiDc/ ?)oe Dat fu meet beetcsgh cnöcbctec:
[toefen om Ijun &002 hem te bettoonen.
Avöustï Svs meSfiiTca'p.39V
goeöettietenfien ©tere toilt iiiDb' kft tt
niet fciiJtjben tegjjen mp mijn berbnier',?e*
Den / op dat ghy ren oordeele kon 't *nec r,>vsn
% 3            ÏÏëöaër,
__1___ .          _______t_______ml -f.-------------------------; : -
-ocr page 102-
8i God delyckkVVenschen
dienacr , maer nae de menichvnldigheydt uwer
bermhertigheden doet uyt mijne boof heydt.
IBee mp tllenDigö menfcöe als fal naechen
Den DagöDesoojoeels/ enDe Dat fullen too.Js!
Denopen-gijeDaen De 2SoethenDer tonfeien*
rte / als ban mp fal gbefpjoochen tooiDcn:
Siet den menfeheende fijne wereken. H3atf<Ti
ich Dan Doen 6 mijnen $eete/ mijnen <5oDt/
als De ïjemelen fullen ontDechen mijn fonDen/
enoe Dat De aetDe tegtjens mp fal opjjjfen.^
g>ict uk en fal niet fconnen anttooojorn
mare met grjebooghDenhoofDe bolbanbrr-
flropingöe fal ich booj u gbeDtoongljcn ?tju!
te fiaen. J^elaes! ellcnDigt) menfebe toat fal
icU Dan fcggljen^ £>aüch roepen tot umjj*
nen T&eete/ mijnen <SoDt^ Waerom worde kk:
al lig;ghende omghebrocht > mijn fteU'
febjept gbeltjch een !©cDutoe Die baren man!
berlieft tn bet befte ban fijn lebcn. <©armej
fielt/ ijupltenDetoecnt; toant titoen 23»ipDr*j
gom beeft n bedaren ? <© imjn<s&oDt/ toreft
mp gtjcnaöigrj / op Dat ich niet en toantjopc/
mare tri n DcrüopenOc/Dat ich nocb macb her?
balen mijnen aeffcm: enoe inDien ich faechen
tjebbe «ptgecrctjt om De toelcfte gbp mp hont
bertojjfcn/grjp en hebt niet achter-gelaten,
Den miDDcl om mp te fparen. <© foftfïenj
IES V, en toüt Dochutoet gbecectjtigücpotj
tegen «toen fonDacr niet göeoenchen / mart]
tocefl gtjcDacljticb utocr gocDerticrmljept tot
u fchcpfrl/ enoe gbeDencht niet te homente«|
gben Den bcttoeetoet: maer totcftgePathticijj
uüJtr
-ocr page 103-
Het I. Boter,________83
utocc öermtierrigljepDt tot Dm eKenDigtjen:
UetUcft De gbeDactjtemffe ban Den öoobctröt»
gtjen/ u tetgljenDe / maec acnftet Den ellenDt*
genu aenbtDDcnDe. H0ant göp ?8t IE S v s,
enDe toat ia iesvs Dan Den ^>altg!j-
maecfeer.
31 4                . No3
-ocr page 104-
S4 GoDDELYCKE WlNSCMEN
Non ;ne demergat tempeRas anv.e, neque ah-
forbeat meprofundmn<
Piaïm ó8.
Dat-
-ocr page 105-
H E I I. B O E t £.               85
Dat bet tempeeft van water my nieten
verdrincke, noch dat my de diepte niet
en verjlinde,¥[s&.6$.
Av CVS TIN'VS foliloq.cap.jy.
HOe tenghe fal icfteilenDtgh mettfche
notl) tooien gbcfmeten tuflchen De
baten mönet lïetffeUjciUjept/ toepen*
be tot n 6 öecte / fonbet rap te aenbooien i
ilccrc bctboou boch ben ghenen Die u asm
toept van defe groote Zee, cnbegt)eieptmp
totoeïjabcnbereeutoiget falighept. <S5eluc*
Kteh $ijn f? üi* Oc pctijtfeelen defet zee ont&o*
men Jijnbe/ tot U ó <©Obt de aldervrijfte haven,
bctbient ibebben te göetaeclten! öooUDaer fp
Jljn ghelUCktth / Die van de Zee tot den oever,
ban Denbantotftet&abetlant/ ban De gljr*
bangeniffetothetb?pöof $jjn gefeomen/ om
te genteten be getoenfebte tufle:enDe top nat*
tgbigtje ujn ongheluchtch / Die öooj de baren
ende door de konckelen defer groote Zee ftie-
ren het Schip,onfefeet ofttop tot Debattenöec
faligbept fuiUn bonnen gecaeclien f
Av GVSTINV S foliloq.cap.37.
Baütt Det öatmbettigbeDen/ aenboojt het
gbeftettem ban utoe toeefe/ enDe fleecftt naet
jjact utoe tjanöt / toant Die altene tjacc kan
ttetften tipt de diepte der wateren, ende uyc
dea
-ocr page 106-
86 GoDDtHClCI WiMUHlN I
den poel der ellenden, ende uyt het grontflijdc,
op Dattck ■icnfcboubicnDc De ücrmtjc rrtQliEjit
uüjtt oog^en/enDe utoe inntgbe factttmae öic<
bepDt/ niet en beïD|incRe: macr Dat icft/6
nnjnen öeew / mijnen <©oDt l tot u mach gtjc*
taecliEii l
Chrisostimvs hom. 82. in Matth.
iöant Dit ellendigh leven is een diepe, lan-
fjhe, tiytgheftreckte Zee: cnöe gbel(jcR in De
kee?öntieifcöcjJDen omme-Reetcn/ DieDooj
berfc&epDen tempecfien gbenwpneln'eR tooi*
Den beroert/ als De JEgeaenfche Dieberfttett
toojt Dooi De bcftige tomben/ tfi De -Cpjceen»
fctje Zee / Die jaer baten licötelflcft booit-
D|tjft/cm Dat fp nauto is/enbe Chanbdis,öacr
ftrccRenDe narr Lybin, Doet Dobbelen tjare
toateten/ tct ooifaceRe ban bate on Diepten
enDe fant platen /Poncus is ooeRbcrftbiitRe*
ujeR/ om bare ijsfrigltrpt cnDc felle baren,
Den Occanus ban £>pangicn is baeefielöefi/
Dooi bare onaengberahelntRc habenen/ enDe
Dooi DeonbeRenteniffe ban bate plactfen' al*
les rntaet boo| De fcbjpbaerDers / mfgbcljjeRS
oocR om eenigöe anbetc ooifaeeRen ifi met De
refte ban De Htt: enDe top fien Dat bet felbe
ghcbcutt met ons (eben / bet toeleRc grjeouf *
rtgu tooit göcDieben op De Zee ban Defe Wt*
telöt.
Rvpert. l.j.incap.g.ApocaL
<^p Den name ban De Schepen tooiDt ooeft
beteec*
-ocr page 107-
bttct Cftcttt bit verganckelijck menfchen leven,
sjjeltjcftertDtja in 3iob: Mijne dagen,feghtbp/
zijn voor-by ghevaren als de fchepen, gheladen
met Appelen.
Gr.egok.ivs 1.9. mor. cap. 24. in
c. 29. lob.
<£nöe tiet fc'htp ban onfe fïclc totybtöet*
tojierrs enDeDeitoamg göeöjcüeti op Dat tu»
Den fcboonenöemelfouDcn geDencftcn/tuDc
bcrbulDelrjtfi berD?agen de moeyelijcke baren
der vlefchelijcker bekooringhe.
AMBrosivs prxfat. In 4- lib. fuper
Euang. Luca:.
Ü9at See tfler fctjjtt&eljjtftec Dan btfe Wt*
reUy foo troutoe-loos/ foo üeroettghvfoo Die*
pe enoe foo boojt-göttlögbt Doo? oe toinDct*
Dcï btkooiingüml
Chrysostimvs hom 33.
<£nDe omotcotoülcbat fp uptbojtelt ban
berfctjepben fonbcn / enüe berfrbepDen bt?
kooiingfytw
Dactom toojt fp gbenoemt / gbe*
iÖCfe bap benUECiSflt/ die groote ende wijde
Zee.
Hyero nimvs ep.i.adHeliod.
<Ctt toilt u met bef tou'irjcn al oftfcboonöe
Sec ui» acn-laccbenDc / enDe öatfp fcbtjnt
tiprgbeftcecht ttt maniere ban eenen ftaenben
poel / enDe altoaert Dat Den bobenftmtug*
gtje!
-ocr page 108-
88 GODDELYCKB WlNSCHEN
gtje ban DttliggenDc element Dooj eemgtjèn
tuint noei) qualtjcït tuiert opgbefttupbelt / foo
heeft nochtans Dit open belt beelDerhanöt
ghebcrgljten. 2Smneninne isghettootenhet
persjf hti cnDe öcn bpanDt hout hem Daet bet*
boigöen. InDefe'SeeöenCharibdis Dertocl*
luften/toerrebau; met De falighepDt ban Den
, ranifche. 3In öefe Zee Scylla, ts ons locftenöe
met tenen blepcnDen mont tot De fchip-öjeiic*
ïic. fyiti is een quaDe Öaben/htet is Den Dup*
bel een Zee-roobee / enDe hp met fijnen aen*
Danst) biengljt De feetencn om te banghen.
AmbRosivs in oiationibus.
31nDefen gtooten Uaereltfcben font-bloebt
(toaet Dat om enDe pmme toerbelen fuiche
1 tomben) en tuojbt bébonDcn eenigbe gqeoe
tjaben/oft cenich hcubclkcn/ Daet Dat oc Dup<-
i De eentoepnicö foube Uannen tuften.
Ambros ivs Apolog.pofter. pro
David cap-3.
5Be mem'chte bet bcgeetltjc&heDen maeeften
een gtootc beroerte/Die Dm menfeïje lua
toaerts cnDe Dettoaetts berfïoojen/ alsba*
rcnDc in een lichameltjcfte Sec/fe Dat fijn fiele
baer felben niet en ftan Defileren.
Grsgorivs Li i.mor. c. 13. in
1                            cap. 13.10b.
55en menfctieltjcften <6beeft toojt beroert
met foo beel fotnDen als fpisonderftaenbc
beftoj*
-ocr page 109-
Het I. B o e c k.              89
beltoonngen: toant fomttjotsoe gramftljap
betftelt Die upt tjaet felben/ als De gramfetjap
bctfcöupft bolgtjt Daet een onbequame
bjcugtjö / DicgeD|cbcntoo;ttDooj Dn pnc&etó
Det onKUpfcbepDt/ Diegefpannen toojtDooj
öen tyant Der gictigtjept / om te begeetcn Dat
aewfet) Ut/ fomtjjöta De öoobacrDpe betreft
bit/ enDe fomttjDta eenongljefcöicnte bjefe
bjengöt Die ten onDet.
Avgvsti nvs medit. cap.39.
Heere, fier. mijne boof heden zijn mijn hooft
re boven ghe^aen , ende gelijck een fwaer pack
zijn fy op my verfwaert. <6nDe 't en fp Dat gbp
(toten altgDt ia epgïjen te bergeben/ enDe Den
ellenDigen te fparen) Daet onDec (lelt De reet)*
iet banDt utoet groot-DaDigtjept / foo too^De
tcftellenDigtjlijtR beDtoongen in Den afgtont
te betfmoojen.
Pfalm 88.
Ghy heerfcht over de macht der Zee, waut
ghy verfoet de beroeringhc van hare baren.
Avgvsti nvs ia Pfal. 68.
5D:n afgtont Der menfcljelijtftcc boofftept
ia eenen Diepen put. <£m ieocrDieDacrina
ne balt/ fal lehjcft ballen, We facefte is
grootelgclJa te üeDuc&ttn. 3!s'tbp al Dien
Dat gijp fiet Dat cenitjj menfcöe öeeft quatt
gt>eDaet|/ j)P iaalg.in cenen put neet-gbe* 1
B
              fontftejvl
-ocr page 110-
90 GoDDELYCKB WENSCHEN
foncKen / pnbe foo toannter fltjp aen hem fult
hebben söefept föneboof fyept/ enbeDat hp
Bhetupgüt; toaeracötclijcft ick bekenne/ hoe
Dat uk tjebbc gbefonbight /foo en beeft ober
oefen put fijnrn monöt notbntct ghcaotcn,
maer als gbp hem fult booten fegghen: iB.it
qtiaebt bebbe ick gbebaen i hp is ghetooiüen
eenen befchetmet fpnec fonbe / enne obcc De*
fen beeft ben pnt fijnen mont ghcfloten/ noch
bp en beeft göene macht om upt Dien te ghc*
raeeften.
Avovstinv» foliloq cap.35.
<& IES v CHrifie, eentghe hope ban het
menfcheltjckgheflachtc/ toaetaehtiglj <*5oDt
ban Oen toaecaebtighen <£5oüt boojt-gheko*
men/ onfetoe-bluctjt/ ban toien Den klaten
glans tuffchen De Dupfïet toolcken ban bette
befchcmeltonfe ooghen/op bat top ghelepDt
üooi "toe klarighepot/ tot 11/ als tot De bctfe*
ftecbe haben moghrn gljctaeckcn. 25efttctt/
btöDe iek u / ö geete / ons lebens ff hip öoo:
utoe ceéhtet bant/ enbe boojhet toet ban 11
ïttupce/ op bat top niet neet en fineften/ ende
op dat het tempeefl van water oüs niet en ver-
drincke, noch dat: ons de diepte niet enverflin-
de.- mart tterkt ons met ben haeck ban u
ïttupee upt Defe Tlttl tot u / onfen eenighen
rroofï/Dietop-Iicben (ghclftckcttoijs bcmo^
B hen-fteEtc/ enbe be fonne riet gercebtighept)
óp het hooft ban het Semels PaDcc-lant bp-
nae
-ocr page 111-
Het I. Boe c k.              91
haemettoeenmöer oogtjenonsfien beroep*
Den. aienöoojt ons <©oDt onfengeplant/Jjope
van alle de eynden der aerde, ende van alle
kanten der Zee. nap fpelen enöe Djjjben in een
IwoettsDe See / g&p fïaet op Den oebet enDe
gj)p aenfiet Otlfen noot. Wilt ons behoeden
door uwen name. fteere gfteDoogljt ona fo te
DouDen DemiDöel-firehe tuffctjm Scylla enDe
Charybdis, Dat top göefctioutot ötbbenban
Defe ttoee De perpcfeelen/ bipmoebtujcK tot De
baben Det eeutoigöf* faliajjept moaömgUe*
raecften.
& 2                          SUL'i
-ocr page 112-
92 GoddelyckeWeNschen
Qms mihi hoc tribttattUt in infeïnoprotegas me,
c abfeondas me, denec pertranjeatfuroï tuus ?
lob.14.
Wit
-ocr page 113-
Hit I. Boici.              93
Wie geve my dit, dat ghy my voor de helle
befchermt, ende my verborget tot dat
mveri rafendcn thoorn voor by is,
lob 14.
Pfal.138.Au gustinvs inhunclocura
\\ T Aer fal ick gaen van uwen geeft , ende
W/ vvaer fal ick vluchten van u aenfchijn?
V » H£>elcft ie De plaetfe Die Oen <6oDtf<
blucbtighen fal ontfanghen:' *®t menfcben
tutüc blüchtigljc acftücctDm betfoecnen ercil
te toeren toiefp fouDen mogben ?tjn ontblo
Oen/ inoien fp bebinoen enöe betfiaen ben fel
ben een Dienaet te toefen ban eenen Wtu ban'
Jilepner macht/ foo aenbcerOen fp bem fonoe^
achter-Oenenen/ feggbenDe mettet betten: öe*j
f en en heeft fulcft genen öe ete/ ban Oen toeleg
ften bp fouDe bonnen gbefocht tooien: maee
als men hun Doet berftaen / bat tip ghcloopen.
fottbe ;tm upt tjet bnps ban eenen gtooten'
öeece/ oft fp en ontfanghen hem niet/ oft in* 1
Dien fp hem ontfanghen het is met bjecfé;
toant eenen ban grootec machten en fean niet
toojDen bcDjoghen. Watt en is <J?oot niet ^1
toie fcan <£3oDt beDjieghen i toie en fiet <J5oDt|
nictf ban toie en fal «5oDt fijnen blucbtighen
niet toeOcc-hepffchen i toaec fal Dien ellenbi=»]
ahen Dan loopen om te bluchten booj het aen*
fchün«J5oDts^ öp lieert hem bcrtoaerts enDe
Dfttoactts / als oft hp een plaetfe tot fijne
____________& 3                  blucbt
-ocr page 114-
|I04 G O DDÉIYCKE WeNSCHEM
blutjjt toaet foecfienDe. Indien ick khmme
uaer den Hemel, ghy zijt daer ; Indien ick ne-
der-dale ter hellen, daer zijt ghy teghenwoor-
digh. 3]a 't bp albicn bal tcft mp betbeffe/icft
bebinbe fitart batgftpmp bemcbcrt; tfïbp
sloten bat uk mp beibo^gbc / tch bebinbe bat
gtjp mp foetftt;i©aeï fal ieft ban oenen gaen/
op bat tcft mp berbecgbe booj ti aenfcbijn^
toat fal ieitmaecHen/ OBDati:Rutoegtanv=
fetjap niet en gbeboeles? g>tet ten binbe oefen
taebt: 3|cR fal foo blncbten booj tt aenfcbün/
ieft fal foo bluebten ban utocn geeft' enbe foo
bluebten ban utoen tojeftenben geefi / enbe
tojaecKgietigbaenfcbfin; Jicftfaiban blucb>
ten / maet boe i Ift by aldien dat ick heel aen-
neme mijne vleugelen, ende gae woonen in het
al-eynde der Zee.' Sfilfoo kan tcft bluebten ban
u acnfcbü». ÜUct bet Vuatr te bettoonbeten
bat bp met en toaet m becal-cpnöe bet Zee/
0te nocb in be $clle niet en oiuüjercUt.
Hteronimvs l.p.c.2<>.IfaiK.
Wee u-lieden die diep fijt van herten , om u-
lieden raden te verbergen voor den Heere , van
wie de wereken fijn in duyfternifle, ende die
feght wie fal ons fien , ende wie kent ons ? <^>p
mepnen Dat <*Sobt niet en Bent öunne taetfla*
gben/om bieftoille bat bunne toetenen $tjnin
jbupftetniffe/ enbe om Dat fp fegsben: wie fiet
ons, ende wie kent ons? niet eens beDenchen;*
ibe bet toelcfte tot <S?oDt gbefept toott: De duy-
t
                                                   fterhé-
-ocr page 115-
._----:---------------------.------------------*
H E T I. B O E C K.                      95
fterheden en fullen voor u mee worden verduy"
itert, ende den nach: fal ghelijck den dagh ver-
licht worden , ende fijne duyfternjffen fullsü
fijn gheljck fijn licht.
AmbRosivs lib,i.deinterpellar»
lob cap. 3,
Obermetc&t ben ghéntn baet ban ,§pjacö
fpjerctit in «ÖCClefiafli. Den menfche gaende
in lijn bedde, feggheudein fijnfiele: VViefiet
my > de duyfterheden omringen my, endede
mueren bedecken my, wie fal ïck vreefen» <SJf*
fenbie hem atbt niet gbefien te touiben ban
öte 't al fiet/enbe bat fijne fonben Itomten bta
bojgbeu toojben booj be bupfltetniffe/ ftcif
booj bera een febabutee / enöe te bergeefs üe^ >,
troutol öp bem te fchuplen/nabemael bet ge*
fttbte «öobts ie fclaetber als befonne / Die al
bet imbojgben is ontörcïtniDc/ a! bet bnpfïet
labccitcbteuöe/ enbe bet binnenjfe bet fiele
Dooj-Djingbenöe/ enbe m bet alberbicpfïe Da*
, tenor, ijoe fot ia bp ban üie baec toaent bjp
te toefen in bupfietniffen niet feonnenbe out*
bfiebeil het licht 't welck verlicht in deduyfter-
niffe, ende dat de duyfterniffen niet en konnen
omgrijpen» foo bat hp toojt bebonben alaee*
nen bluebtigben boofen tjucrlincfc/ enbebp
tooit beftent eet bp hem ftan betbojgen;toa«t
ben ijcete alle fateften beftent tnaten/ niet al*
lene öie tegbcnluoojDicb toawti/ maet oor ft
üie flonben te geftbieben,
1% 4               Adam
-ocr page 116-
pö GoddelyckeWenschen.
Hieronymw 1. 9. in c.iplfaiac.
Adam ente Eva tucr Dooj bet?ogtjen toefen*
te/ tjoojente «öoöa boet-fïappen foo tjp toan*
belDem&ctparatijs/ öcüöeu bangöcDoticn
onDcreenen toom.
GregorivsI, 33. raor.cap.jt
§>oa Dan ten cetflcn mcnfcöe / naet Dat tjp
ijabüe gtjefonbigöt/ istuffetjen te25oomen
tan Ijct jjbatattjs tebonten berfïeften.
Ambhosivs del,penitent.c.3.
^00 berfiaet gijp tat Adam Ijem herbergt
foo bp toifïe Dat <*3oDt taer tegtjcntooojDigt)
toas/ Die toel toitte Dat bp nut en fcaDDe gbc*
bonten gljctocefï / hoe tod tjp gbefocht toaa/
ente Dooj<öoDt geroepen toas meteenfiem*
me Die ban Den betbojgencn foute Doojttna*
gen De confeientte; als hp fepte: Adam toaet
?Öt gijp i als oft bp jjatöe brillen fegghen:
toacrom betberght gbp ui toacrom bltet ghp
ban ten genen Die gbp toenfebte teaenfebou*
toen i £>oo f toaetis ban het leettocfennaet
te fcijult tat te confeientte hacr epgen fclben
fontec ghetupghe is fitaffente / ente haer
toenfcht te beüeclten ente niet gefien te tooi*
ten/ taer fp nochtans blijft bloot ente onber*
bojghen booj Die oogden ban «öoDt %U
machtigb.
Ambrosivs lib.deparad.c. 14.
Adam toaet hebben u ghebjtacht tttoe fon*
Den/
-ocr page 117-
I               Hit l Boici.             9fi
\ Den/ Dat aö? blucljt ban utoen OodTTdh gbp i
te üoown toaett foecbenöe. S3efe bjecfeia ee*;
Ine bchjötngtic oet fctjuit / enDe Debetficftinge
1 om te fcüoutuen De tegbentoooiDigbepDt ban
Den JSectjtcr.
Hieronimvs lib.p.in c. io.Ifaia?.
Cain mfgl)CUJC&3 feggcnDe : Indien ghy my
heden verworpt, ick lal verborgen zijn van u
aenfchijn. Jlfèet fulcfee betlnaentijcpt mepnDc
pp Dat't<öeDt nut en toifte/ enDe tan Die
«OoDöeioofc ('onDatra tooit gtjelpzofeen Dooj
Amos :Ift by al dien dat fy hun verborghen voor
mijn aenfchijn in het alderdiepfte der Zee , daer
fal ick den Walvifch bevelen, ende hy fal haer
bijten.
Chrvsostymvs homiliadelona.
jTïart gbp Iona toaet toilt göP loopend
bebtgbp niet gtjcfcooÊt öet feggenban <©a*
biD:' Waer lal ick gaen van uwen Geeft , ende
waer fal ick vluchten van u aenfchijn; JfJaccDie
aetDe^ maet De aetDc beboojt toe bendeere/
enDe De boltjepot ban Dite. jjïaec Den IfremzU
Daer bcbenne ick Dat gijp $tjt Saet De Zee 4
totDaetiflDat u recbtet-banDt baet ia upt-
firecfeenDc. ion as bias nu qnaltjcli bet ftöip
ingbetteDen/ oft De Zee betoerDe baer/be ba*
ten berbteben bun / enDe Den gtont Der. Diepe
Sec toiéttontDetfet/ enDegljeiijcbertoija ee=*
nen gbettoutoen Dienaec met alle üujrigtjept
ia bettiolgbenPe De btucbtigb.e flabe i gnttga*
ïen
-ocr page 118-
98 GODDBLYCKE WlNSCHlN
genhebbtnüe eemghe 3|uü)elenüan ommen
ghemepne» jüSeeftec / niet eer en fmtcht/ ten
ft> Dat öp Die flabe Den iBceftet toeDet ober-
leura; aifoo De^ee beKennenbe baren meDe*
fineert/ fanDec te ghebjupcKen emigöe fo^tfc/
oft te gbebjupenen eens anbers hulpe / raaci
gheroert Doo? haer cpgen brachten / begheett
DatbpbanfionDen aen üjoi&e obergelebert/
nocijen berfiaettatgheenbethanOe apointe*
ment/ ten fp Dat hpia ontfangen.
P A v t. Carm. ad Cyther.
töant hp Die haöbc gbcmcpnt Dooj öe Ece
boo? *öoDt hem teberftelien/enDe in een febip
gbetroutoeUjcK hem te becbergen / toiert toel
ter Degen beD^oghen: aenghcfienhp cjiialijCK
üeraDm $ijnDe / terfiont göefoncken is in bet
fngrjtüjant ban eene groote enoe uerfch:oa*
melijeac tieefte / om alfoo te bemerchen Dat
fynen Eecbtet hem konoe binDen/ noch Dat
bp hem niet niachtigjj cntaasteontbueDnt.
•O toeerde gijeüangemffe ban Defen ^epligen
«öoDtf-biuctjngen! fiet/ bp toojt ghebangöen
in De Zee/tot wkh bp haÖDe genomen fijnen
toeblucht / cnüe gbeïuo?pen in Den grooten
tonton bupch ban Dat gbeüiette/ too jt befla*
ghen in eenen leoenöm Serener' ghetoojpen
upt het £>chip' moeft t>p ftncRen/enDe froem*
men onDer oe baren gtjciijtft eenen gafi Der
'Kte i trut eenen baUincn oet aerbe: bp gaet
enöe hp ftomt upt Die fchjaonuhjcfte fpelonc*
fee ban Dit faffem beefietnen tichaem / aig oft
ÖP
-ocr page 119-
__________Het I. B o i c k.              99
ÖpTeffcna g&cbangbenlnDeloö öaDöe ghe*
toeeft.
Efala: i,
Gaet in de fteen-rotfe, verberght u in de
uyt-gheholde aerde, van het aenfchijn der vrefe
des H eeren, ende van de glorie fijnder groot-
dadigheydt.
Hyuon, Tom 9. epifr. ad arme. in
fcieuti^ divins legls:
H3ant foo toannccr De tocht onbctficns
too^t obertrocftcn / enbe öat ons göetocpgcrt
toojt De ftlarighcpDt Der Ǥ>onnc/ enDc Dat tot
onfec berootmocDingbe De toolcften ons öjcp^
gtjen / eenigbe gcoote regen-blagen / moten
öoojgljcteooium De «elementen beroert ï\}\v-
De / enbe Dat Oen DonDcr begint te mommc*
len/ cnDc hier enDe Daer De bitjcem-ptjlcn bje*
felijcft te fpjietclcn booj ons gelicht (al tftöat
bet Dicftvnael ghefebtet Doo? natucrltjcftc gtje*
fïelteniffe) met te min top jön berflaghetvtop
fchtiDöen en top bebcn ban bjcefe/ cnDe ncDcr-
gbetfagen ter aecDe / top laten baren onfe op-
Djacijttghept/ cnöe top treeften bet hooft in De
fcbonüers / om bet cpnDe ban Dit ontoeDcr re
bertoaebtcn. ^a top tllenDige/ toat fnllen top
beftaen in Dien Dag/fo toanneer oen JJecre fal
acnftomé me: fjjn<ï5iigclfc bcp jftrach ré/geheel;
»t een bter^ala De fterré balie nDe tipt De lorhf/ i
dj'
-ocr page 120-
100 Go PPELY C K E WeNSCHEN
bFH>onne in bupfierhcpt / enöe De JïBane In
bloedt fal betkeeten 4 als De bcrghen fullen
fmilten gtjelijck toafcb, / als De aeube fal b?an*
Den/ enDe Dat De cibietenfullen opbjoogtjen/
cnDeDat teghennatttctehet bpet berflonDen
hebbenbe De üochtigbepbt/fal bjooghte toctc*
ften tn bet toatet^ mis De fonbacts fullen fcg*
ghen tcgbcn De becgötc: Vak op ons, ende
tot de heuvelen bedeckt ons , als De menfcben
fullen aen-coepen De DooDt/ enöe aengeroepen
*ijnbe / niet en fal nomen / als De perijckclcn
fullen toojbenbeckeett in tocnfcljen/ enbe het
gbene Den menfehc alttjDt betfaeckt heeft/Dat
bp Dan Dat fal bcgceten!
Avgvstinvs in Pfal.30.
Heere weeft my eenenGod der behoudeniÏÏe,
weeft my een huys van toe-vlucht. 1£<jt mp êett
bups bantoc-blucht/ «öobtmjjnbeboebet!
toaet bluebt icUr» na toat plaetfc fal ick loopen
om bjp te toefen^nacr toat gebetgte/nae toat
fpcloncke/na toatbjie tooonfieDe^toat kafteel
fal ick bcïkiefcn^ met toat muecen fal ie too^
ben beflooten:» toaet batickgae/ickbolgtie
mijn cpgtjenfelben. <© menfclje gijp kont ge*
matkelijck ontblieDen/ al bat gtm toilt/ bc*
halüens utoc confeientie. <öhp faitmp bicfen
een hups ban tos-blucöt/tot u ifl bat ick blie*
be/toant toaet toil ick banu blieben/ toaer
bat ick gac ick fal u binben / enbe inbien göp
uinmpbergcamt/ foobinbeick ecnen to?c*
kec / inbien gijp $tjt gtiepaept/ foo binbe ick
mjneüulpe. ifjet alöerbefiebat ick Dan faube
honi;rn/'
-ocr page 121-
Het I. Boeck.                lor
Konnen öoentsteloopen naec u/ ënöi u te
foeclten / enbe gccnfina ban u te blicöcn. <©
flabe/toiegbp?üt/ inbicnsÖP utocn^eere
foecftt te ontblteöcn/gbp fult gaen Daet utoen
ïficcïc niet en is. <©p bat gbp ban <öobt ont •
gaet/blietnaeïfjjnc armen/ enbeg&p en fult
ti felben niet bcojiegöen/inbtengtjp blutst
booi ijet aenfcbön ban <©obt. Kille faec&en fljn
tpgljcnbJOOiOsglj / bloot en.Dc ontbeclit boos
UctgDeftcötebflnbe'i XlinogcnDcrt.
%                    K«s?-
-ocr page 122-
io2 GoddelyckeVVenschen
fcnmqiud nonp.tucuas dterum mccrnm finie
tur brevi?dimitte ergo me1 u plangam f.uüu-
l'.av dolorm mcm;i,lob
lo.
-ocr page 123-
j _______ Hn I. Boten.             ioj
En pil de luttelbeyt mijner dagen niet kor-
telinah ten
eyr.dekomen? duerom laet
my toe dat ick^, een lutteVzen beweenc
mijnen druck^
lob 10.
Chrysostymvs Epiit. ad Theod.
W2tt iffet in Dcfc IBerclt gtiefiaDigtj/
toat iffet in Defe H0ctclt gyeöueiigü;'
iSjoojt De tooo^Den ban eenen treffen
IlJCÏïen man: Den tijde mijns levens, fefil)t Of/
is dapperder dan eenige Poften.
HiERoNïMYs ep.2.adPaulam.
W&at met Dat Den menfcjje eerflmael t}aö*
De göefonDigljt / foo tuiert De ccutoigöepDt
bettoifTtlt in een fïetffelijcMjepDt / fjjnlcben
toas gijefïelttot ncgöen Sonöert enDc meet
jaren / Daet naet De fonDe ban langer öanDt
berargöerenDe / öet menfctidück '^en is in
beel Rojteten rtjDt bethojt getoojDtn.
I O B 14.
De daghen van den menfche fijn kort, het
ghetal fijnder Maenden is by u : ghy hebt paleu
gheftelt die niet en konnen voor-by ghegaen
worden.
Gr.egor.ivs lib.9.mor.c.44. incap.
io-lob.
«öaetom Dte De feo^ttjept ban Dit jtegötn*
% 2
               tooojDictj
-ocr page 124-
I04 GoDDELYCKE WeNSCHEN
tooojDicb leben toel t0 obec-meccltenDe Dunct
nu toüa enöeboojficbtigb te teefenjtoant De*
fcn ban {iet felbe niet allene en aenfiet bet ge*
biupch cfc het gücmacK maet tod Het epnDe/
op dat bp Daec tipt fouOe oemercKen/ Dat ons
in Drfcii üoojgamk qualnch itt ghcDucngb is
aenfiaenDe enDefltjetepcnDe/ tec Defetoojfafte
toojt ghefept DOOJ Salomon: Indien den men-
fche veel jaren heeft gheleeft, ende in de felve
hem heeft verheught, hy moet ghedenckenden
ti jdt der duyftermffen, ende die eeuwige dagen,
de welcke, als fy (uilen zijn ghekomen, allen
het voor-leden fal worden befchuldight van
ydelheyt. ^>oo Dan als De fcöult tstecgenDe
Den gerfï/tftban noooeDatbp aenfcboutoe
De «oithepDt ban hare blnörfcöap / op Dat De
boof brpt baec niet en uisngbe tot De UbenDe
öooDt alstynDe berfehm öoeDat bet fletffe*
hjck ieben foo haefi enDe ghecmgbc ts loopeiv
De ten epnDe,
Grecorivs 1.7.mor. c. zo. 'm
cap. (S.Iob.
lm ghrliturt oocli Dicftmael/ tcrtoölcn De
KojthepotbanDit tegbentooojDigh leben bc*
mint ico:D:/ alsofttopbecfeftecttoacenDat
bet felbe feec iangbe fouDe Duecen: De fiele
becliefi De bocpe ban oe ecutoighepDt/ enDe
haec becgbetenDe in bet tegbentooojDigh/
tooiDt het-geeffeltboojDe Dupflechept baec*
Dec toan-hope. Jïiacröc ï^eplighe mannen'
om Dieg-toille Dat fp gheDuectgft De ftoitbept
___________________________________enDt
-ocr page 125-
^
__________HtT t B O 1 C K.               IOjfj
enDe De bcrgancftelicfcbepDt ban Dit leben toet
fouDen betrachten/ leben alsoft fp alle Dagen
toaeen ftr tbcnOe / enDe fp bcrepDcn hun Dies
te ftetcltec om te bigben/als oft fp bun toaren
inbeclDenDe bicc niet bergancftclncfc te toe*
fen. ^aetom Den f^iopbete getoaee tooien*
De Dat bet leben ban oen fonDaec fa lichtclgcft
bQOJ-bpgaet/fégbt: Noch een weynich ende
daer eu lal genen fondaer wefen. «GnDenotb
op een anDer plactfe
: Den menfche is als het
hoy, ende foo zijn oock fyne daghen. <GubC
31fataS:
Alle vleefch is hoy, ende alle fijn hoog-
dadigheyt gelijck een bloeme des veks.
Atgvstinvs inPfal.192.
39at Den menfche toclöbeebencftetoie hp
is, enDe Dat bp hem niet en bccbobaecDigöe.
Den menfche noch fijne daghen en fijn niet dan
hoy. iBaectoe toilt bem'het hop bcrbobaer*
Digljen/ Dat booj toat tuDts maer en is bloep*
,|cnüe / enDe nare ftojter fionfeen bcrDojrcnDe.
toaet toe toilt hem het hop berhoobaecbigen/
IcugbDigh boo? toat tijöts / te )attm/ tot al*
Detftonöt Dat De £>anne Dat is berhittenöe.
Den menfche fal uytbloeyeu ghelijck een bloe-j
medesvelts. 31iih0£ tHcpnigb tijDts betgaeni
De bloemend enDe alle Dat ftaep is/ isbaeft;
berDtoenen. Alle vleefch is hoy, enDe De Kla*
righrpDt ban bet licht is gbeujehcen tjop-!
bloeme ; het hop is üecOojt / cnüc De bloeme j
is gherefen.________________________
% 3___________Denj
-ocr page 126-
IIOÓ GoDDELYCKB WeNSCHEN
I O B 14.
Den menfche komt voorts gbelijck een
|bloeme, eude wort verplet ende ter neer ghe-
tredcn.
Gregorivs in idem c. 14. lob.
tBant toat tfjn De menfcben / gbeöoojen fti
Defe IBerelt 1 anDeea Dan bloemen Dea Delta:
2Laet oma De ooghen ban onfct betten eena
fïaennaetDc leng(jDeban DefetcgentoorjïDige
toecelot / enDe top fullcn ficn Die foo boi ban
bloemen te $#n al0 menfcben / oberfulcha Dat
bet leben in het blecfcb ie ala De bloeme in het
iöop; toant gbeljjcKec-iDg* een blocrae Komt
'ben menfche upt het berbojgben/ Die hem ter*
fïont beropenbaw*: maet ftcacr upt Dit open*
baet taojt bp öooj De Doot toeDerom gbetroc*
hen tothetbctboigljen. 50ejeugbDcIijcKbept
ban Jjetbleefcb Komt ons in't openbaerbet*
toonen/ maet De Djoogöte ban onaaffeben
Doet ons bemecfeen/ enDe t'ecnemacl bee#
Dtotjnen: enDe niet met allen tocfenoe / Docht
ona Dat top een bloeme toasenf Diebertoclc*
KetDefoofpquamte boojfcböne.
Isidohvj Clarius orat. 10. de mort.
(3iaeboojfeechet) toat berfchillen top ban
Die Diechens/ De toelcfce/foo men fegbt/ boojt*
Komen ontrent De Eibicre Hypams (Die ban
Den Kant ban Europa hatt in De Zee ia ontla*
~~
                                                   fienpe)
-ocr page 127-
Het I. Boeck-_______607
(iHöiy^&^öcf^toftenis^öemEpntlöcïi
maer eencn üagtj en leben; fulcns oft een ban
Die felbe ten ttoee uren naec miDDagh DooDt
toare/ foube gerenent tuojDen betre genomen
te ?ijn: niacr Die fouDe jön gtjeftojben ter fan*
ncn onDetgancn/ toeel ouöt enbe t'eenegact
göebjootnen; <£udc noch te meet/ bJaett Dat
fulcHs ghefchicDe op ccnen,g)omcrfchcnDach;
alfoo oft fcöoon Den meeften ouber-Dom ban
itüti menfehe toiett gherchent met De uut
toighepDt/ noch in minbet RojtighcpDt bes
lebena Dan Defe Dictïuns fullenbjp tuojöm
bebonben.
Naïianz, i" prxe. ad Virgines.
Maer feght my dan hoe langh dan kan ons
leven dueren
Daer foo veel anghft en. vrees dat daghelijcx
berueien.
AvGVSTiNvsin Pfal.38.
geötgljp Dcfen teghentooojbtghen Dagb/
tnbien gt)P Dien hebt/ foo hebt Den Dagh
ban giftecen cnbe ban jKben ; maer gtjp
fegtjt / Den Dagh bangiftEïen enhebbe telt
niet/ om bat ftp nu niet en is/ maer ich heb*
bc Defen in toelcuen ich lebc/ enbc Die met mp
is. 3ift alfo/ ban Dcfen bagh ia u omüibbnt
foobcel als Daer Dooj is ban bat ïjp begonft
op te ftaen. ^ctft befen Dagh ntet begonft
ban fijn eerfte ute^ gheeft mp ban Die eetfie
% 4                 ure/
-ocr page 128-
j ïo8 GoddeiycksWenschbn I
luwTöftaeëft mp öe ttoeeöeT toant imfftöün
lts fp booj-öp gtjeblogjjen: mactgbp fult feg*
gen/ icft fai u gbcben De DetDe ucc; toant nuf*
jfcljtcn tertofllcn tap nu fpjeften ?ön top in öe
i fcuiE: £>oo fut gbp nu ban toat öagö oat is/
enDe öat oen tegötnurojDfgDetr is op fijn
Detbe ure / cnöe Dat gjjp niet Dan Defe ure ro
Kont gbcben/ enDe Datgöp Diegbebenöe/ niet
en gbetft tenen bagbv maer allcncftjcft «ne
ure. Jiorhtans en tutï telt u niet toe-laten
Dat göP mp Defe DetDe ure feont geben/ tfi Dat
top Die booj-bp toefen / ieft pjame tt Dan Dat
BÖP mp Die geeft/ na-Demael gbp gbelooft
Dat fp nu tegöcntooojöigb is. U9ant bp alfoo
bette ban Diefelbe ttte cenigft Deetfeen nu bet*
loepen is / enDe Dat bet anöet noclj fiaet aen
te feomen / notb ban bet gbene Dacc beriepen
is/ en ftontgbpmpnietghebcn/ om Dat nu
niet en is/ nocö ban Datter fïaet te feom :n/om
Dat noclj nieten is. H9el aentoat fult gijp mp
Dan geben batvDieajrc Die nu is^ toat fult gbp
mp ghtben ban Die felbe^toat bequamen tijbt
fal ich feoMnen binöen om te feggben Dat
tooojt/ 'c is, als gbp fult fcgghen/ 'c is, feltet
ten is maer een fpllabe / een bupfingbe / enDe
niet teghcnfiaenöe gbp bebangt Djp letteren
met eencn üagb / norj} en feomt glip niet tot
aen öe ttee cöe letter ban Dit toeojt / ten fp al-
boojea Dat öe eerfte glje-epnt is / De Deröe en
fal gheen gbelttpt gheben/ ten fp Dat De ttoee*
De-booj-bp is. ï©at fult gijp mp Ban nonnen
gbcben ban öefe eene fpllabe / cnöc gbp fcgbt
I                                                                               Dat
-ocr page 129-
Het I. Boeck._______109
Dat gftp öe Daghen hebt/ Die niet en hebt
een enckel fpllabe ? Cen allen ooghenblich
toojt bet hiet altoegh-gbeDjcbcn/ Debceckc
ban alle Dinghen 10 ghcDuetigb loopenoe.^vo
Dan Deöaghenennjnghene Daghen/ fp bet*
fchupben eet fp aen nomen / enDe als fp kom*
men/ fp en konnen niet fïaen/ fp boeghen hun
bpeen/fp bolgbenhun felben/noct} fp en
konnen öen felben niet tegen houDen.
I o b 7-
Heere fpaert my, want niet en fijn mijne da-
ghen.
Gr.egof.ivs lib. S.mor.cap.ao.inlob^
Ijterom tft Dat Die ^eplighe mannen tod
bemetcken Dat De Dagen ban Dit tegentoooj*
Dtgtj leben aio niet en ;un. om Dies toille/ Dat
fpoe ooghen ban hunne beruchte fielebeffc
BÖenop het aenmcttUtn bet eeutoighepDt.
Hier.onvm.vs Iib.n.cap-4o.Ifaix.
i©ant met het betloop bet utengaentop
openDeaf/ noch top enbluben nietgheltjck
top?nn: 31ae felfs het ghene top fpjeecfcen/
lefen enDe fchjijben/ bliegtjt Datt henen/ enDe
Doetbetkojten het Deel ban ons leben. <©ie
langhe heeft ghetoeefi een füpghelinck / ghe*
bóDt tetfïonDt een kinDt/ Die eenkinDt is/
toost een 31o"ghelingh / enbe too?Dt alDus
r                                                    Dooi
-ocr page 130-
iiö GoddelyckeVVjènschbn i
Doo^cmfeket to(jlen ghefchicltt tot oen öuDer*:
oom / moe bp beacnt hcmbcel eet een ottDer*
lincn/ Dan DathphemnietenbettoonDertte
?Ön een 31oncK-gefelle.
Avgvstinvs 1. 7. de civit. Dei c io>
-Ccn lefïen / alle ben tót Die men leefttoojt
'tien rtjt me lebens afgtjcliojt / cnbe Dach booi
'Dach toojDt ÖP noeb berminDert / tnDe nocöj
meer berminbert al Dattec obec blijft / foo Dat,
Drit tjjDt Des lebens niet anbeis en is Dan een
iloomngbe tot DeDooDt/ in toetenen niemant
mie hp is / boe luttel Datfoube mogen toefen/
en becmagb te bigben Djalen / noclj en tooiDt
toe-ghelaten eenicbfüas fpabec baet henen te
treeften / maet pegeljjcft toow büo«-geD|eben
Dooi gelijene berroeringöe/ noch fp en too?Den
niet gbêftoutot doo* toerfcbepben toe-gancn/
mant nctji Diens leben hou is gbetoeefl en
beeft niet DajmcrDet nonnen leben/ als ben
genen toiens leben beeft getoeefl beel langer/
ifo bat ban als ben menfebe beeft begonnen te
jijn in bit lichaem heeft gbetoeefl in be boot.
gier tipt nonnen top te bollen bemerclten/ boe
Dat ben menfebe/ bent beginnenbe te binben
in het leben / htm mfgüelncfts is btnbenbe te
nuböru m öc Door.
Gr.egor.ivs lib.i7.mor.cap.4y.
g>m toel toojöt Dan gbefepDt: Laetmy toe>
op dat ick voor wac tijts beweeae raijaea druck.
-ocr page 131-
HetI. Boeck.             in
nsiüït ten xp bat top booi «Goöts gtnabe bcr*
lofl toojDen tipt De flcitijeii Oer fonoe / met De
toelcfte top ons felbcn hebben gbebonben' top
en ftonuen nfet bolRomchjrft betoencn het ge*
netopin onörpgenfclbenbcbinocntocerDich!
amtebetoecnen/maeralf-bantoojttoaerach*!
tclgcft be bjoefhept onfer fonbe betocent/ fooi
toaimeer Die Ottpfferc fcbjicftrlije&e öelfebe
bcrgelbinge too|t boojge ftcn met ccne inOaci}*
tcljjcftc bjecfc.
Gregorivs lib.9.tnor. cap. 44. in
cap. 10. lob.
JlRaer gclijtli eene mtbbei-matige qucUmge
tö De tcancn upt-bctftm&c/ alfoo eene onreoe*|
Hicht befe toecb Dort/ fo Dat fie ojocf Jjept tocnt
fonber Djoefbept/ be toefefte Dco^-KnagcnDe De
n'ele ban Den Djoeben/ toicrt {jet gcbocl ban De
ïjocfbcpt.
Ibidem,
ÏDant ghcmepnclsjcfc bm fonöaer tecjbt/
foo ghcflropt m bc ftrtclini fijner boof bept/
bat hp Dat gbctoichte f«t bJf (berDjaegb 't/ tw
bc nóthtana hp bctöjaegijt bat o:n bat hp 't
niet enisltcrmrnöe: maetfaswyta/ tnöicn
(jp begint te toeten acn toatftetcnenbpgc'*
bouDcn ia/ poorrht er.Dc befcratötighf in tra*
nen upj te Dcrfmi / enbc het is onmogljf*|
(tjefe; om hem Dan te betftcffnt tegen ;tjn 'tpA
ghen boefbept/ enbt in fp-fetben Oie te bet»
!
                                              ~ boigmj
-ocr page 132-
IIZ GODDEKYCKE WeNSCHEN
bolgbcn/Het toaernooDigb Datbptostoate/
enDe Dat fijnen geeft ncrgljcns aencntoare
ghebonDen. $p en Kan fijne D?ocf bepbt niet
betoeencn Die De fchult ban fijne boof hepDt
is obcrDencnenDc / enDe nochtans Doój De
aectfche belcmmetinge en is hp niet machticl)
Dictebctoenen / Defe en san fijne D^ocf hepDt
niet betoecnen Die noch bcpoogbt fijn cerfte
ghetooonte tcgben te nomen/ enDe berftoaert
toojt dooj De aengroepenüe perijtfeelen Des
blcefcbs. ©e tegentooojDigbcpDt Dtfec Djocf*
bepDt Imööc Doo^-fieecRen De fieie ban Den!
f^JOphete/ als hp fepDt: Mijne droef heyt is al-
tijdt teghen my ; want ick fal mijne boofheydt
uytfpreken,ende ick fal dencken om mijne fon-
de. 2Dlf-DanDcnöeereontbtnt'ons/ enDé bp
fcnt ons om te bctocenen onfe D|oef bcpbt/abj;
jjp ons bet qttatt Dat top gbcDaen tjebben/ i$
bertonenoe/ enDe Dat hp ons ter bulpefcomti
ons te Doen mecnen/enDe lecttoefen te hebben
ban alle De fonoen Die top nu ?gn KenncnDe,
IVDICVM II.
O Heere aen my dit alleen verleent,het wekk
ick u ootmoedelijck bidde : Laet my toe, dat
icktvvee maenden de gheberghten mach omme
gaen, ende weeuen met mijne gefpelen.
Chrysostymvs hom de Iephte.
^icr too.ïDt bttocfen froe Datmtn De D?ocf«
hcpDt
-ocr page 133-
_________Het LBoici._______113
tjepDt ban Dit tcgljentooojairtj lebcn fal be#
(ctnepcn Den tjjöt ban fefttcö Dagen / enDe Den
$)eere fCQfot i Salighfijn fy die droeve zijn; want
(y tullen vertraoft worden. ^DOO ÖaütoöÖr-
toenenDetoilDernilTebanDefe naetelt (toant
alle plaetfe Daet men niet en blijft) noemt
men een toüüecmfTe / enDe om Dat top niet en
bltjben in Defe toetelt / is fp göenoemt een
toilöetnifle. UDp moeten Dan toeenen in Dit
flerffelocft letten/ bol ban bettoocfïinge/ enDe
betmengelt met alle fucftelingDe' op Dat / ter*
tooien top $ün toenenDe/ Den Öeere ontfangrjc
öen ötant-offcc ban onfc leet-betupgöenDe
ftele.
01 . Vtimiti\
-ocr page 134-
H4 God delyckeWenschbn
_. Vtinctm faperent, C inteUigcrcnt, etc noïifüwid
providerent,
Deiuer 32.
Och
-ocr page 135-
Hit LBoECt              ui
\Och of} fj wijs waren , ende verbonden,
ende voor-fighen het alder-mterfle,
Deut.32.
BoNATiuTVRi opufc,decon-
temptH lxcuh.
O©oïcft fonüer raeDt enDe fonbec toef*
ïjcpüt! Och of {f wiften eade verftoa-
den, ende voorfagen het alder-uyterfte !
I £>p fouDctt toeten Den grooten Ijocp bet
berDoemoc bctftiepnghetalDet uptgelefen/
enöe öc pDeüjept D - njctrltjtlJj Dingen.
I £>p fottDen bcrftaen typ facetten; als te toe*
ten/ be mentchbuiöigbept ber fonöen. De acb?
iterlatinghe DCEDcaght/ enDe öe toetqtiifttnfiC
,bee ttjDts.
I £>p foiiöen boojfien öjp faechen; als te toe»
ten' ben fchnchclbanbebooöt/hetupteïffe
oojöeel/ enDe Die eeutoigbe ftraffe-
Avgvstinys in Pül 48.
iBaec gbt» en toilt geen ooghen hebben
'ban om te fien fattüen Die teghentooo;Digb
jjjn.
D. Gr.egoR.ivs hom. 3?.in Evang.
H9ant De berfteetbe f iele / ghenegen tot bet
tegbentooo^aigb/ jtjnDe ontbonDen inaetö*
fclje toclhtfitBbepDt / betberghtboojöaeebct
qtiaet Datbaecna-bolght/ om bat fp niet en
____________ M *          foeeftt
-ocr page 136-
[Il6 GODDELYCKE WtNiCHlH
foecftt tiet toebomenoe/ het torlcft bet tegben*
üioojDtgh becnoegen is betoetenbe / enDe ttt>
totjlen fp harcfciöm betlaetin Debecmatc*
hingbe ban bit tcghentooojDigh lebetv toat
Doet fp nttörra Dan oatfp blinDelingbe trecfet
ten btere-toaett / enDe Daetom feght ben 3tpo*
flel pattlliS : die blijde fijn dat fy hun niet en
ghelaten als oft fy blijde waren, lUaitt al ift
fchoon Dat ben tnö t Dit nocb toate betepfcben*
be/foo moet men htm foobetblftben/ batbe
bittetb.epbt ban &et naetbolgbenbe oojbeel
nimuKtmcrc en gae upt onfe göeDachten / op
oatter-myicn bebeDuebteftcie/ boojfcboten
;tjnöc - tiooj De bjefe bati b'upterfte firaffe De
bUjötfchap ban ben tegbenteoo?Dighen rtjDt
foube tempeten/enbemetbetbaetthepbt enDe
fonDcc opöottDcn haet uptetfie quaeDt aen*
fcboutoen/ acbtecbolgbens bet gbene bat ben
tonfen man fegbt: In alle uwewercken ghe-
dendl het uyterlte , ende ghy en fult in der ecu-
wigheytniet fondigen.
Avgusti nvs fpeculopeccat.
cap,5.Tom.9.
M&tt\otlckïün utoe uptetfie Dfeghpfoo
befojgbDelnck moet ober-Dencften. iet dot
ban aileboo?fïchtigbetogfheptis tebeDenc*
ftcn Die fchncReitjcbe utc / tn De toclthe utoe
arme ftclc upt Dit fletffelgcft Uchaem met
anghft enDe b?efe moet bectjupfen / in Die al*
Detlcfieute/ Dietoaetachtelgcitfeer. te tebe*
Duchten. VBic ban utoe ouDcta/ tot e ban utoe
______________________________b^iertDen
-ocr page 137-
Het I. Boeck.________117
bjtfnDen fal Dan komen gbeftocat enDe ghe*
fïacft om u te tjelpen^ 18lf Dan en fal Daec nie*
mant toefen ban allen utoe öjienDen / Die tt fal
bertroofien/enDe Die oocnfnllen fien naet bp*
fïant enDe httlpe Det menfchen; maer tot<6oD
moet alleen toefen utoen toeblucht. £>oo Dan/
mijn hint/ DoetntcrfitlgcK toeDeromfeeeten
in utoegheöacbtenitTe Den leften oagh ban
utoen af-fchept/ enDe eet Dat utoe arme fitle
betlaet De gtjebangbeniffe ban bacr blcefclj
Dat fp De toete tjccft toat toegh Dat fp fal moe*
tm inneüaen. IQantfoo bacft Denmenfche
begint gbeen menfebe tcnwöcn/Datia/ala
bn berktancKtomtcflcrbcn/ DeDioefbepot
groept in bem / hp tmflaet bcm/ tjtr bette
Klopt hem/ bet hooft berftoaert/ De finnefeenss
berfltopen/ De krachten bctDjoghen/ het tot*
fen betüleecRt / bet acnficht toojr ftoatt / bet
glKfictjte betDupfïert/ bet ghehooi toojt Doof/
Den neufe balt inne/ De tor.gbc bef toetst/ Den
mont tooit fiom / bet üchaem betDtonnt / bet
toleefcb bettoDt. fllfüan De fracpigbepDt
ban betbleefcbbeDfjDteénenftancK/ alfDan
De beccotbepDt berkeert in affc&en enDe in
toojumen.
Met dat den menfche light in 't graf
Soo vloeycn hem veel worrems af,
En naer de worrems fchrick en ftanck :
Soo dat den menfehdan met bedwanck
Verkeert, als hy wort neer-ghelëyt,
InworremSj en in vuyligheydt.
» ■ ■»*■. i i ■ i i. ■■ ^h,............------------...... , ■■ - .....■»... - ,-..«ra..af'
-ocr page 138-
Ii8 GoddhlyckeWenschen
PRosf er. üb. 3. devitacontena-"
plativa,
3fls top ban fullen gheftomen $ön tot bat
uprerlle ooiDeel/om ban Dien Hechter te toe?*
öen gftcbonnift/een ïUcbtet Dic nocö Dooj bet!
üeDecften Der fonDenen kan tooien beDjogéVj
noch Dooj op-offeré ban cenigcrhanDe giften j
omgbeficlt; foo nu al Dat berholen 10 fai ko=>
men ten boojfchijnc /enDe Dat niet allencltjck
De DaDcn/ mast oock De tooojDen/ jae feifs De
geDachten fullen in 't openbaer ontDeckt tooj*
Den,toat fullétop Dan beftacnonDct De groot*j
Daöighepbt ban fulck ecnen Keebter i i©at'
tmtfchttlbingen fullen top konnen baojt-bjen*
gljcn^ met toat konfte ban bertocranghc fat*
len top ons fupberen^ toat boetbaerbtghepDt
fal ons helpen / Die top in Dit licbaem bcr*
fsuact hebben:' toat goeDe toereken fullen ons
üefcljermen/ Die top in Dit leben niet gbcüacn
en hebben? jfèacr toelcke 28poftelen/ naer
toelcke l^epligtje fullen top nemen onfenroe*
blucht/ totens boo?-uctonfen enbe tooojöen
top niet ghebolght en hebbend £>almiflchien
Deiicöamtlijcke biooföcpbt Dacr icmant ont*
fcbulDtgen^ kaneen /allebooj-betoyfen Der
tjcpïigije fullen Die ontfcbulöingc toeDer-lcg*
gen/ Die Dooj De kranckhept Des trtecfebs ber*
totnnenDe / in Het blecfclj ons hebben gelcrrt
te kannen ghcfchteöen bet gbene fp bolbjacht
jhebben- Il3at fullen fp anttooo?Deii / ia'tb»
[ ______________                 alDicni
-ocr page 139-
Het I. Boicj.           119
alDtm Dat Oen tyzzvz bun fcgtjt: 2n0icngbp
lieoen gheftosmni hebt/ toaer toe en bebop
De fonOigbe begbecrte niet toeDer-ftacn s»
jdnoim öet u-Ueöcn fchccii onmogScljjcft/
toacr toe en bebop tcgbena Oe fonDe niet
betfocftt mijnen bepl cnoe bpflanDt/ fal
bp ban niet feggöen tot oe ghene Die Daer
fullcn fiom fïam / enöe niet eens toeten*
oe toat onfcftulöt öat fp fuüen boojt-bjen*
gheiW Bint hua aea handen ende voeten,
ende fent haer in de uyterfte duyfterniflen,
daer dat fal weien ghefchrey, ende knetfle-
linge der tanden , daer dat hunnen worrein niet
en (al fterven,ende hunnen brant niet en fal ver-
gaen > t©tfc oft üiergtttlöcften faethen geerne
te booten oftlefcn/ cnöe gbeourich te ftcllen
boo? cte oogben Oer gheDachtcniflTe/ te ober*
prpfen/ toat achtetöeelöat ia te toojöengbe*
tieren ban Oe biijtfebapöer<öoDDelijclïcracn*
oatbticbcpt f berooft te ïocfen ban bet gtacfeUj
fthap Der ^eplige,' ballincn te gebpen ban bet;
tremels ©aöer-iant/ te fïerbenboo? het ecu*
toitb lebrn / f e (ebcn üoo? Die eeutoige Daoöt/I
met Oe qnaoe «öeeften enbe bunnen aen-baneii
gefiooicn tt toojDen Ui het eeutoich bier/ Daee
oe ttueeoe oooöt 10 ; Daer Dat is öat ecutoic!)
balimcfcfcbap booj cte berDocmöe / enbe Daer
bet lebm ts ern è^atoighe eüenDe; 3|n Dat;
bpec niet te gbeboelen Datberfocbt/ raaet:
tod Datptjnigljt' te terbiagbcn Die fcljjicfte*!
(befte blaecKcringbe ban Dien oberbloeoigctij
'Jimtit / biinbt te too?öen Ooo? oe oieftte pup*
itë 4
              faxA
-ocr page 140-
I2Q GoDBELVCKfWENScHEN
fterbept/ ban Dat roocfeenDe öeüe-gat; te bcr*
fmoojentnDrn afgrontban Dien gloetbieaU
töDt is gloepcnDc/ boo? ccutoclijefc gehnacgljt
te toojben ban Die öongerige toojmcn/ fonber
i tcfterben-.fulctDanteoberpepfcn/ eniaan*
Dera niet Dan een af-fcbcpt te Doen ban alle
onfe fonben/ cnDe alle bleefcöeljjcfte aen-locfe*
fels te bebtoingtjen.
Avgvstinvs in fpeculopeccat.cap.
7.tom.p.
tBelacn ban ghp arme ellenbigjje fonDigc
fiele/ toilt booj u fien in Die fcbjicReltjcHe ure
ban De uiclrHe top hebben gbefpjofcen. 3£l0
ghp fult berfchepDen upt Defe IBerelt / enDe
uat gijp fult Daer benen gaen, tcrftom fuücn
u bp-tóefcn Die Dtcnacrs Dat ;i)n / De quaDe
geeften/ Die hrlfcfte berbarelflche monfleca
als bjiefcbenbe leeutoen / om Den bangü af te
nemen/alf Dan fullen bereet (iaën Die frbjickc*
igcite ptjn-banrften/ Die t'famen-tooelingben/
Dat gbefichte Der DupfterhepDt/ Decllenoen
ber fcfeitluujcKheDen/ cnDe De bertooefnnge;
Den angtjd / De bzcfc- De benautbept/ enDe De
betfiropmghe / De toalghe ban Dat bitter aen*
fcboutDen/ tiet beOtoangt) Der blijbinglje / Den
ftcrcker Der toeenenDen / Daer Dat is De fcner*
felingbe Der tanbm/ Daer Dat ia De ftnaginge
Dertoojmen/ DaerDatiabetgclterm Detbo
Douchte/ Daer Dat ia De Djoefhcpt Der bcrfurlj*
tenDe/ Daer Dat De fiemme Der fonbaeta roe*
ipenDe enDefeggenPe: Wee wee ons kinders
1                                                              van
-ocr page 141-
Het I. £ o i c x.            119
alDitn Dat Den tyttvz hun feght: 31nüicn güp
lieöcn gheftonmn hebt/ toaet toe en hebDp
öe fonöigbe toghcctte niet toeDet-ftacn s*
3n0tnt \)it u-heDen fcheen onmogftelöcft/
toacc ree m hebDp tcgijena De fonoe niet
becfocöt mijnen hepl cnbe bpftanDt:' fal
hp Dan niet feggjjen tot De ghene Die Daet
fitllcn flom (laai / enDe niet eens toeten*
öe toat onfchulDt Dat fp fuüen boojt-bjen*
gtjens' Bint hua aen handen ende voeten,
ende fent haer in de uyterfte duyfterniiïen,
daer dat fal weien ghefchrey, ende knerfie-
linge der tanden, daer dat hunnen worrem niet
en (al {terven,ende hunnen brant niet en fal ver-
gaen ? ^efcoftDierghcUjcftcnfaecfcengeetne
te booten ofttcfen/ enDe gbeDurich te ftcUen
boo? Dte ooghen Der gheDacljtcnttTc/ te obers
pepfen/ toat acJjterDeelDat istetoojDenghe^
Uoten ban De birjtfehap Det 43oDDe!t)dïcr aen*
Dacbticbept f berooft te toefen ban })ct gbcfcl4
fthap Der öepitge/ ballincft te geDpen ban het;
kerneis ©aDtt-lant/ te ftetbenboo? het ecu*
toicb iebcn / te leben beo? Die ecutoiflc DooDt/!
met De qnaae <Geeften enDc hunnen aen-baneft
geftootcn te toojben U\ bet ceutoich biet/ Daet
De ttoteDe DooOt is ; Daer Dat ia Dat ecutoich
balimcfcfchap boo: Die berDocmDe / enöe Daet:
bet lebm is cm centoighe elienDe; 3]n Dat
up*t niet te gbebocirn DatbcifocDt/ maec
toel Datpijnigljt' te bcrDjaghcn Die fchjicfce*!
(ijefte blaecaciinghe ban Dien oberbloeDigctij
'jjanüt/ blinDt te tooien öoo? De Dichte Pup*
S$ 4
              ftêw
-ocr page 142-
,132 GoDDELYCKE WeNSCHEK
Vefccit in dolore vita. mea, z?> anni mei in ge-
tmtibus.
Pfal.30.
S-ijn
-ocr page 143-
Het I. Boeck.               1.23
Mijn leven is vergaen in weedom, ende
mijne laeren in verfachtinghen,
Pfalm.30.
HlERONIMVS inPfal.30.
S®o langöe als Den menfcöe öiec blijft in
bittcgöcntoooibigö leben / ia SP onber*
toojpen alie bjoeföeocn/ enöc öP en öeeft
nietfoo epgöenalsfcöjepenenöe fucjjten.
Avgvstinvs Jib.2j.decivitat,
Dei,cap.i4.
Cen ia ftetïitt niet al lacdtenbe bat ben
menfcöe tet OBerclt is boenbe fijn inhomfic/
enbe öoe toef fjem onbeftcnt toefen be ellen*
Oen öie öem fuilen ober-ftomen / nocötans is
öpbaet bangfjelijcft een iBaet-fegger. IBp
en Ijebben nopt öoojen feggöen/oateenicö
menfcöe in fijn göeboo^te foube göelaccïjen
nebben Dan aUenelijck^oroafter, enbe top en
Kantten nierfcggöen Dat Defen boben-natue*
teljjcfcen lacö Öem iet goets fouDeöeöben bc*
teeeftent. 53e ^cöjiftucce fcgöt ons: Een
fwaer ellendigli jocicisdaer over de kinderen
van Adam, van den dagh des uymancks uyt
den buyck huns Moeders , tot den dagh des be-
gxavenifle, in den fchoot van de tnceder, van
dit alles.
Avgvstinvs fer.iS.deverb.Apoft.
<&it foo ^ijnöe/ tact ons fyagtjenaenoie
nir '
-ocr page 144-
I24GOPPBLYCKB WBNSCHEN
ntmto-ghebooien fttnöctkcns / om toat reuen
bat fp met tranen ectft beginnen: <Öen öiïiDc»
Iten Dat gbfbomen tooit tal fctjupen / cnöe
naer ccnigtje Dagtjrn maer lacchen. Kift Dan
fc&epDe in nfn söeboojte/ footoaft een booj-
fcggber fijns ongetucfcs / toant De tranen ;i)ti
Degtjetupghen:
NaziANZ envs carm. de huma-
na natura.
Dit is al oudt, en gaet heel vaft
Dat hem den menfch in tranen waft
Soo haeft hy "t leven komt genieten,
Waer door hy ons "eert te verftaen
Dat hy noch niet en heeft ghedaen :
Maer datter meer ftaet te vergieten.
Daer is ter aerde wel een landt
Alwaer men noyt gheen wilt en vant,
Noch vlocke fneeuw en komt gherelen :
Maer dat oock iemant ha" 'tgeluck
Van hier te leven fonder druck,
Voorwaer ö neen, 't en kan niet wefen !
Avctor Speculipeccat.tom.9.
<©hp jft't Djoef moeDigh gheftomcn in De
ellenöe ban Defe löerelDt/ ghp fytbt in Dit u W
ben utoe Daghen berfleten in taeeDom enDein
atmocDc/ enDemetD?oefbepDt enDcftoarig*
heptfultghpban bier berhupfen. 25cmerttu
Dan Dat uiue ütKOmfïc is bchlaghclöc^utuen
boojt gancft moepelijck/ tnüt utoen upt-gang
berfctKomelpcft.
_________________________
ïck1
-ocr page 145-
H BT I. B O E C K.               I2J
Ecclef. i.
Ick h«bbè het lacchen gehouden voor eene
doolinghe, ende ick hebbe ghefeft tot mijö
blijdtfchap: VVaBrom wort ghy tevergeefs be-
droghen ?
Chrysostymvs de martyribus
imkandis.
39e fïemme Des geeren fpjcecht tot De feite:
Ghyliedeu fult fchreyen ende droevigh wefen s
maer de wereltfal verblijd en. ©ooi Ds <C!)jtftc*
töcke imnfcfcen is ütV&tttlti&tHt bujtfcbap
(en te beDucbren/ enDe De DjocfbcpDt bert-
aconDcIijeii te trj cnfchen,
Chrysostimvs hom.54.
KI Dat biet is en jjeeft mast Den name ban;
tjïijafcbap/ naeoemael Dattctal t3tnD?oef*j
öepot.                                                           :
2.C0RIHT. J.
Wy die hier zijn in defe woon-plaetfe, vet~!
fuchtca als wefende over-laft.
                         ;
C H R.Y 1 o i t imvs hom.in PfaLilj. j
Rebben top ban gfottn teben om te be&»;
fucbten / nae-Demael top btec rootten ineen-;
bjemt gbetoefie/ enDe betfonbcn naec eene
tooeftetooon-plaetfe/ bette ban «nseaoa*,
lanöt*
- ir.....—JMfcJM ii ki.iimi ui Vu i^~ nm 1 1 11 11 tmm0             ' "1
-ocr page 146-
126 GodphlyckbWb.nschhn
I                       I E R E M. 13.
Mijn fiele fal fchreyen in 't verborgen, ende
fy fal den eeaen traen laten vallen op den ande-
ren , ende mijn ghefichte fal noch nieuwe tra-
nen voort-brengen.
Chrtsostimvs tom.j.hom.de
virtut.
Men feght be «©^tcl-öupbe foo fupbcr te
toefen/ mot tjacr toebet-paer. foo toe-gebaetv
Dat/ altoaert tip aioten het felbe tocbet-paer
oft öoo? Oen lwgbelaec ghebanghen toierOe/
oft ban Oen leent becfchetitt /fooenfal fp
nochtans nopt foectten eenanbet/ maeral*
toog toenfcften om baec eetfie/ bcttoacbtcn
fÖnïDcDerfiomfic/ enbe altööt bolherben in
Dte gticïmeugrie bcttoachtmgftc/ enbc gbc*
tcontoe ftantbafitghepbt ban bate liefoc. 39e
£>ctuiftuere boet ons ghebenc&cn ban twfe
Cojtel Dupbe/ m hetHtebtbet iicDcfccna:
De voys der Tortel-duyve is ghehoort in onfe
landouwe. <© fchoone bccfucbcinglic öie Daee
tft'fï npt ben mtbbcl-gronbt ban een Itef-bja*
gbcnbe gbemoet / pjnpfchenbe in fontepncn
ban goebcrticcenhcpbt! >Q berfuchtinge be
toclcfec ttcdu naec Chriftum I e s v m ben
1 Jsaughmaecftec / enbe bte ben ^cmelfchen
25jupbegom ten allen Kanten ts lepbenbe.
H v g o de S Vid:ore ferm. de afliimp.
B.M. V.
»®j bops ban be59a?tel-bupbe en fïngbc
\
niet
-ocr page 147-
Het I. Boeck.             127
niet Dan minfebap enDe liefoe / enDe bP toööi
toten fp fingbt en ftan niet min Dan met göc*
löcfte liefoe gbetaecftttoefen /tnoien öp oaet,
ia regbcntooojöitt) / foo ia bem oefen fangh
eengbetupgbeniffe ban bjengbt inDien bp
Daec niet en te/ 'tiseenenpant/cnDe eene
toareberfeecRertbepot ban liefüe/ enDe ban
bjientfchap. &aa Dan üebopsbanDc<©o^
tel-Dupbeio bol ban liefoe/ enDe De <©o?tel-
Dttpbe en toeet niet Dan ban liefoe / enDe brat
betlupt De bops Dec 5Do?rcl-Dtipbe / enDe toat
beDupoeniffe beeft öebopsOetf©o|teI-Dupbe:»
De bops banDc33ojteI-Dupbe is altgoteen/
fpenberanDertniet/ nocjj Defe bops en bet*
moept bacr nopt. ©c 5©oïtel-Dupbe enfal
bare bops noctj haren fangb nimmermeer
beranDeren / alfoo Die alrnöt een Dinghen be*
mint/ falaltöotbanbetfelbebctmanen. .O
Dojtel-Dupbe/ boe foet i£t time bops enDe toic
fal bjeerOicb jjjn De felbe t'aenboo|en/De «©o?*
tel-Dupbe fingbt in bare eenighepbt/ enDe fp
bemint altnDt De eenig&epöt / om Dies taille/
Dat fp niet anoersenfoecftt Dan ecnpatighe
(iefDe. fJhtn fal bare bops niet boojenopDe
ftraten/fpenfalin'topenbaerhaer niet la*
ten boojen / men moet hem eetft binOenupt
Den gbeDnngbe ban bet bclclt / enDe alleen
bhjben tn bet berbojgc bangoeDe geoaebten.
Ber.nar.dvs ferm. 59. in Cant.
ïöant foo langbe als be menfchen booj Oen
OtenftPes jeeten hunne bergeioinge hebben
__________________Sh_±_________geflapt
-ocr page 148-
U8 GODDSLÏCKI WlNSCHIH
ghebabtop befet iëüöê/ enbe Dat fp meet act*
De bebben ontfangfcen/ fp en bebben niet gt<
toeten boe Datfp toaren bjembelingben/ noeh
fp en bebben infgbelucbs als be bojtel-Dupbe
niet berfuc&t: foo ban/ gbeDuerenöe befen
tnbt/ en ia be bops bec bojtel-bupbc in onfe
lanbontoe niet gbe&oojt getoeeft: JBaec als
baec belofte gbebaen is banöet ïSgt&e bee
hemelen/ alfoan beeft Debops ban be do?*
tel-buple baec alDet-tetft int openbaet laten
Dooien. uaanttertnijlenelcftebpfonbee tytp*
Itgbe fiele berfuttjtenDe toas om Chm-
srvs tegbentnoo;bigbepbt/ enbe bat fp
boojDer uptfiel feei quahjeft heft toerJbjag&en;
enbe terbnjlen fp al toeenenbe enbe alfucb*
tenbe ban betre toas gcoetenbe bare gbc*
toenfebte ©aocrlanüt / en Dunt fit u niet bat
be felbe fiele 't Uropt öcDienbe ban Die que*
lenbe enbe albetfupbetfte Dojtel-uupbes' fft*
beet Dien tflbt is be bops ban be bojtel-bnpbe
inonfelanooutBcgbeljoojt gbetoeeft. Wan
toe Dan en fal ick om De af-toefentbepbt
C h r i s t i niet becgieten mentchte ban
tranen: Heere alle mijne begeerte is voor u,
ende mijne verfuchtinghe en is voor u niet ver-
borgen. Ick hebbe gearbeyt in mijne verfuch-
tinghe. <© öeerxhetisu beftent. JJEiaee &p
falgbelutbieb ;nn Die fal Itonnen fcggtjen:
Ick fal alle nachten waffchen mijn bedde, ende
mijne ligh-plaetfe befproeyen met tranen. 3JclJ
cnbxnallcnenfetbiebefe betfuebtingöe mp
tooj-beeipe/maet Dat toojt ooeft gbebaen ban
*"                                                                —^ïë
-ocr page 149-
________Hit I, Boici._______izg
alle begbeneDie 45o&ta aenKomfte lief beb*
ben / ertoe bit toaa bat bp fepoe: En moghen
des Bruydegoms kinderen niet wel droevigh
zijn terwijlen denBruydegomïs met henlieden?
de daghen fullen komen dat den Bruydegom
hun fal worden ontnomen, ende alfdan fidlen
fyrouwigh wefen. Kteoft bptoilbe feggbcn/
alfbatt fal be bopa Det dojc cl-bupbc gjjeboojt
ÜjojDch.
<© goebettiercn Iisv,bettsalfoo/beöa*j
gben;ynaenKOmcn; Want het fchepfel feivei
verfucht, ende tot noch toe gaet het groot , ver-l
wachtende de veropenbaringlie der kinderen!
Gods? jiRaec fp en ia niet ailene bte berfucüt;
bjailt wy verfuchtende oockin ons (elven, ver-
wachtende de verkiefïnghe van de kinderen
Gotlts, ende de verloffinghe ons lichaems.
«£nbe bette ;p ban oaec Dat Defebetfuebttn*
flljm fcuiöeu ?tjn te bergecfa. ga neen. 2ttn
De felüc looit upt bengcmelfoo foetelgcn ge*
atltiflOOJt: Om de ellende der gebreckige, ende
de verfuchtinghe der arme (al ïck nu op-ftaen,!
feght den Heere. 2» Den tgöt Dec ïJaDecaj
was defe voys van verfuchtiimhe, notbtanSj
beeft fp fect fcloen gbeboojt gijetöccfi/ cnöej
een ieDcc bctfiic&te maec aüenclücK bp fp-1
felben. 39aetoni fepbeeenen: Mijn fecreeti
is in my, mijn feercet is in my. JlRact naC'De* |
mael Defe tooojDcn gljcrcepeii ?tjn gbrtocefl
met lupbec ftcmmen / foeckt het giiene hier
boven is, daer Chriftus I e s v s is fittende
ter rechter handt Godts , tfcDett Ijttft üt bops
-ocr page 150-
I30 G O D D E L Y C K E W E N S C H EN
DetfOajtel-Dupbe beginnen te feltncftcn in oen
mont ban een pcgftelgck / enDe een pegöelöck
beeft oojfaecne gbebonöen om te toeenen en*
beteberfuchten.
Ctocc*
-ocr page 151-
-ocr page 152-
132 GODDBKVCKI WgNSC3«H
Concupivit anima mea deficrare juftificationet
»»<»,Pfal.ii8.
Uün
-ocr page 153-
Het II. Boecic._______133
Mi n (iele heeft begeert te wenfchen uwe
rechtveerdighmakingen,Via\m.
118.
Atgvstjhïj Pfal.118.
H<£t t0 re bertoonbetcn boe bat ben
toenfcb begbeett looit / nocb bat top
niet en bieten mat begeetUjcfcbepbt nu
teghentooojbigh tn ons is.
U3te en weet niet / oft in ben menfcbe en ia
begeetlgc&bepbt / enbe met eenen toenfcbin*
gbe i toacr toe beeft men ban be hegtjeerte
om te bettaggben / als oft ban bupten toier*
be aenghebjocbw <©ft oocfc hoe hm men iet
begeren fonbet bat te tocnfcbcn ■, nae-bemaei
ben toenfcb enbe be begeerte ïijn eene ghene*
gbentbepbt;' toant fonöer ttogffel tocnfcbcn
tsbegheten. ï©attoonbecbare enbe on-fpje«
ftebjclte quellingbe tfï ban te begberen fonoee
te mogben tocnfcbcn 4 enbe nochtans het
fcbnnt foo te ;b'n! toant ben fiecben toien alle
facetten toalgben / beeft bcgtieette om toen»
feben te eren/tertouienhpgbeentoalgtngbe
en begeert te hebben. 3ft ban een anbee falie
iet te ücgljcrcn oft iet te tocnfcljcn 4 nier bat
ben toenfcb niet en is bcgccrlürbtjspr: mare
om bat alle begeetlnc&hepöt gbetten toenfcb
en is: toant bact tooiden fomtnbts facetten
begbeect bietopbefitten .' enbe niet en bcfit*
temtoanj boo? bet bcgeetrn gbenjet ben meng
fcöe
-ocr page 154-
j 134 G O P D E L Y C K E W E NS C H E M
fctje bet gene öP Ö«ft; cnDe Doo? bet toenfcbé
begeert tm Dat bP niet en Ijceft. lüat is Dan
Dentoenfcbalseen begeerte ban af-toefenDe
fancn^ Jtëaerboe nonnen De recbtbeerDigö*
maftingen<5oDrs ons af-toefcn 4 oft moeten
ton Die achten met tegentooojDigb te toefen/
als top Die toeten/enDe Dat De felbe niet en ge*
fcbieDens' toant menigbmael top toeten toat
ons te Doene fiaet / enDe top en Doen Dat niet/
om öics toille Dat liet ons niet en Ittfï te Doen/
enDe noebtans top bebben begeerte op Dat bet
onsfouDeluften. fóetberftantboo?c oittgbr
efi ftent tetftont De"toaeröept / maer De Htanc*
ftc menfcbelpcfte liefoe fomtgts en bolgt niet/
oft moten Die bolgbt/fp bolgijt feer trage. ,$0
Dan bet ta Daerom Dat Den #jopbeet begeerte
baDDe om faken te toenfcben/Die bem Docbten
goet te toefen/ toenfcbenDe bem felben in Die
felbe te mogben berbeugben/ Daec af bP kou*
DeDereDentoclgbenoegö bemereften.
Augusti nvs inPfal,n8.
gp en beeft niet gbcfept/ teft bebbe begeert
utoe oojüeelen i maer ieft nebbe bcgnectt te
toenfeben; toant gbelücftertons leben met bet
leben meer is Dan leben (aengbeften bet ie*
ben göemepn ia ban Die biet leben) maer te
leben met bet leben/ is gbemepn met Die öep*
ligben ; alfoo begeerte te bebben/ op Dat top
tochfeben <6>oDts oo;Deelcn / is meer Dan te
toenfetjen fijn oojDeelen / toant top bebben
jbegbeette om toenfeben/als oft Oentoenfcb
niet
-ocr page 155-
Het II. Bobck.              135:
niet en toare in ons becmogen: maet ban loc»
gben o5aöta bavmöectigljcpöt . ponder
ttujjfE[/ als Oen Ijecrc fal bcmcrcfccn / ijoc bat
top gljcnuc&te nemen in Oe begeerte ban Oen
toenfeb fijner ooioeelen/ foo fal bp in ons bcr
meetDeren Die foberen hifi/ enoe Oe flautoe
genegentöepot; toantfoo top fonOe Ooen / en
begbeten top <6oDts oojöccien niet te toen»
feben / oaetom en fcgbt oen öcere niet te ün-
geefö: lek hebbe met alder wenfehinghe (eer
ghewenfcht met u lieden te eten dit Paeich-lam,
niet aUcnebjcft toenfcbenOe; macr met ttoee-
bouoigben toenfeb begeerte te gbebcnbolfto*
menbergiffeniffeOerfonoen. flaet ons Dan
bebbrn ote begeert om te toenftbm *t?oDta
oojöeelen-
Origenes prolog.inCant.
USant foo eenigbc lieföe too?t gbenocnn
bleefcbelijcit (Die oe Poëten gbeben oen na*
me ban Cupido) naer Oen toelcbenöeuefoe
Oiacgbt/ faept in Oen blecftbe; aifoo iffer ooeft
eene-flbeefieiötbe lieföe / naerbe toelcbe Den
iittoenoigen menfebe liefoe ojagenöe faept in
Den geeft.
Avgvstinvs in Pül 36.
<®nöerfcbept nu De begbeerte utoer ber*
ten/ ban De begeerbjchljepot Des bleefcbs/on*
Dcrfcbept Die foo göp bont. «©mfoote feg*
gben/ Defen isblinotnaerDenucbame/ bP
biOt op Dat bp berltcbt too?De. 53efe begeer*
te
-ocr page 156-
IjSGoDDIiYCKfe WlKSCHEN
te is renc begeerte bes bleefchs. <Daer is et*
nen fiecft / tip üiot om göcfanthcpDt/ enbe be*
fe enüc üirrghctnckc ?nn ghebeben Des biets.
USelaen/toatis Dan De begeerte Des henene
ghelnckermns De begeerte Des blcefcfta is/ tt
toenjeben Dat fnn oogben mogben btttpt
toojDen om te ften bet Utjjt/ ('t toeltft met oo*
ghen moet gbefien tuojDen/) alfo is oefc bc*
geerte bes betten baec ReetenDc tot Dat itebt/
Salich fijn fy die fnyver fijn van herten, waat fjr
Tullen G o d t fien.
Gr.egor.ivs cap.ij.inc.ii.Tob.
Matt ben menftbe milt fp felben laten
booj-ftaen bat hp foo los / enDe onbebtoon*
gben is als ben jonghen t©oubt-efel/ DU
ooo? een ongbetoombe bjtmfhgbepDt toccht
tebolbjenghen al mat tap toenfeht. UDat is
ban anoets fijne begbectte üa«. geintR eenen
Jjongben iJDout-efcl biet te toefen: op Dat Den
toom Det goeDet leetinghe hem niet en bcfm>
De/ raaet typ enbe ftoutclncR / los enDe utibc*
Dtoongen langu bet naout f juut getoenfeben
foube mogen ioopen betloojenj'
Gr.egor.ivs cap.2i. in c.7.Iob.
<©nfefinnen/ gbelijJtons lichaem #ibe
becanDeringbcn / enDe De ongheltaotgljcDen
onbertoojpen; toant foecfttnDe bet ghene fp
niet en hebben/ arbepDen om Dat te betftrtp
gen/ enbefp en hebbent nautoelincRs berUrt*
gben/ 't en is htm [eet te hebben De faettte
btr
-ocr page 157-
_________Hit Iï. Boics._______13?
biefpgbefocht hebben. g>v beminnen Dieft*
mael Dat fpberaebt hebben/ enDefp btcacö*
ten bat fp bemmr be'öben. §>p foceften lati*
gben tobt om een luttel ban bet oppctfïc goet;
te mogtjen binoén; raaec uallenDe m bun ott»
begbetooonte bobben feec luttel bafhghepbt
aen fjet gbene bat fp hebben gebonden.
Gkigorivs hom.36.111 Euang.
IDant top-Ueöen göeboojcn in De ftatnbig*
hepot öefee pelgrimagte / bebben biet onfen
f match foo bebojben /oat top niet en toeten
toat top moeten toenfeben.
Aygvjtinvs de orando Deo ep. ixi,
ad probam.
<Bnbe toaeracbtclncft top en toeten niet boe
top beboojelhcK fullen biDDen.«©en eenen toil
Jtomcn ten boutoeUjtiten ftate/ ben an beten
fijn bjoutoe gtiefïojbcn ?tjnDe en toilt geen an*
bere / öen anDeten en is niet gehout noch bP
toilt niet gebout toefen/ noch pjceben ooeft
ban bet houtoeljjcft be toelluflen.
Avgvstinvs conf.6.cap,6\
Cnbe it&baecftte naeteete/ naerg&eteiW
naet öoutoelficben/enDe tcb toiett/ mjjn «t5oD/
ban u belatcjjen.
Av&vstints de orando Deo,
cap. i2.epift. 121.ad probam.
naaetacbtehjcR Die in ftjngöebebt i8feg*|
ghenDe; jjeete/ betmtnigbtoulDight mpnei
                 tijcfc*,
-ocr page 158-
f38 GoPPBLTCICbWe HtCHKN I
tnckbommen/oft geeft rap bit fo beel / gelieft
ghp aen Dien/oft Defcn hebt gcgeben/ oft bet*
meerbett mijne ftatcn/oft maecktmp in oefe|
toerclt machtigt).' cnDt btthcben/ oft iet fuitjc
gheltjckenüe. <Gnbc hp fcght/enbebibt bit al*
les als oft hu habbe bacr toe be begeette / niet
ceii0 ocnekcnDc met Dcfe mibbelcnnothanbec
mcnfc o tn te hf Ipni.jfc k f» öeutltc niet bat hp
jtti fjjn Dagcüjeic gebcbt/ben Vader oofe, fouöe
fconncn bebinben bat hp bcfe tocnfrhcn te*
nicbfins foube konnente paffe bjengé. <©act*
om iaet onstcntmnftcn fchamcn te cpffctjen
Dat top 0110 niet en fthamen te begeren / cnot
nochtans ift bp alDten bat top ons fcbamen/fo
firtlentopbetetboente btocea / bat hp ons
toille bcrloffen ban bat quaet bcfet bcgeetlijc*
bepbt / nabcmael bat top tot hem fo DicUmacl
feggen: Verloft ons van het quaet.
Chrysostimvs inepift. ad Rom,
cap. 1 hom 4.
Iftet kont ghp ban bcmetckcn alle quaet ge*
arefen te ?nn tipt om lufi Der bcgeetltjchhcpt/
I nabcmael bat ben toenfeh Ijcm met tn kan ge*
houDentuffthcnfijnepgen palen. i©ant alfc
bet gene bat obemcet De palen bic <J3obt ghe*
| fielt be cft / ts luft-gicrigh ban buple enbe on*
ghroojloofoe fakcn.i©ant ghrtijck men Dtck*
macl fiet gebcmen Die Den fmacch bet fptjfen
betloojen hebben/Dat fp aevbe tnDe fteentjens
eten; cnbe btcbcbo£bcn;tjn boo;onbetmo*
genDojft altemets luft hebben om bupltoa*
tct enbe fltjck te bjtneken.
________________
B E R-
-ocr page 159-
Het II. B o i c k._____ 139
61HH ardvs cap.9.medit.
3tlfo mijn bette ie een pOcl onöcfiuctcb en*
be lictjtbecrDigb öertc/ foo tuaimccr Dat 000?
fp-fclbenobelcpttoojt/ enDe ia DetbenDe ben
tact ban<©oDt ailmacbtigb. &ct en Itan in fp-
felben niet begaen/ maer ongheftabigber ban
alle bat ia ongefiaDigb/ tooit bet gcteefl 'gbc*
('oir/ cnüebier enbe baec getogen/ enbe op bet
lefie rufïefoccftenDe/ enbint gene/maec blrjfc
ellenbigb/ enDealtöbtgbebuerigb inarbept/
enbe in 't mibben bet ontufïc. y et en bomt
met fp-felben niet ober een / het fpjingbt ban
fp felben/ bet bettoifjelt ben toille/ het beran*
OertDeraetflagben/ betmaecfetnieutoe/ bet
bjeccftt be oube/het hermaeeftt Dat gbeb?often
toaa / enDe al het felbe gaer het noch eens op
een anber maniere beranberen/enbc öec fictie,
toant het toilt enne bet en toilt niet enDe mm*
mermeer en blöbet in eene geftcltent ff e,
Avovstikvs foliIoq.cap.12.
Mutt/ 6 geere/ bw&t mgne begeerUjcft'
bept oooj utóe foetighept / Die ghp booj Die u
bjeefen hebt berbojgen/ op bat icft n begheere
met tnnigljer begheerten / enDe op bat ben in*
toenbigen fmaern bebjogen booj pbel begeer*
te* bet bitter niet en neme üooi het loer noch
ÖctfoecUooiüet üitrrr,
<D %              tfinam
-ocr page 160-
140 G O P PE L Y C g E W t N SCH 1 N. |
Vtinam dirigantur vis mee ad cufiodienda*
juftificationes tuts,
Pfal 11S.
-ocr page 161-
Het ILBoict.               141
Och oft mijn? wegen ghefchickt wierden
om uwe réchtveeraighmaeckinghe* te
inderhouden,
Pfal. 118.
Atststikvj lib.2.deop.merit.
H|[ec«n<aiBi fcg|t: lek weet Heere; want
den menfche en weet fijnen wögh niet,
noch 't en is in hem niet dat hy wanke-
le, ende wel fchicke zijne ganghen:<EnDe Oiena
bolgbcnbefooeeneninbe§lfiumen tot <6oot
baDbe gftefept: Ghy hebt bevolen dat nwe ghe-
boden te feer nauwe moeten zijn gade ghefla-
ghen; terfioitt en beeft bp bit ban fpfelben
niet boo?gbenomen / maet heeft gbetoenfebt
batbp motbtbolbjengben bet gtoene bp fagb
BhccrcbteJijrJi te ïijn bcbolen. &00 feght top
ban: Och oft mijne weghen gheichickt wier-
den om uwe rechtveerdighmaeckinghen te on-
derhouden.
Ambrosivs in Pfal. n 8,
<©en lïrijgbcï trecltenoe te belöc/ m bt*
fcifitht
fp-fettoen ben ïuegtj niet/ noch bp en
matb niet gaen baec bp bnuv notb fjpen
neemt gbeen quartict naec fijnepgben gbe*
fintbepot: maer bp onrfangbt fijn o?b|e ban
ben «öppceften i^elc-ijecï / bte bp bp bem
houbt/ enbe moet op-ttecüen fo bem i0 Uqop
gijcfebjebm / bp bout ben reebten toecb/ op
oatbpbinbeal betgbenebem bient tot on<
<ö 3
____________bet*
-ocr page 162-
142 G O Ö D lltCnWiNSCHlM [
Detfïaut! 3|tft foubetoel toenfchen oat ae\e oj*
öonaiittc ban op-tcrrf-ten onöer ijct bclept ban
Cbnftusls s v », enbe ban fijne tyipligbm/
u-licDen oocft toacc fttmif Itjtft ,<©nft üooj-ba*
Ons ;ijti oocfc gtjcrrocftcn npt bet Xantit ban
«Cgpptcn/Dooj lange/bctüjf etige/cnbe mocpe*
lijcfte tocgcn/etibe top bemcrcften genocc!) upt
be fcöjifttu-e ü.mnc ftaht m rilöe De pfartfi n
oact fp onDcttuffcöcn bebben gebleben: cnöe
toic bun bc feibe befcbicftt beeft / enbe in toat
manieren be funbeten banjftael temt-en toan*
bcienDe;toant<iöoDtbp bage bie boojcn gtntft
tn een tolomme bet toolcftcn / enbe bp nacütc
in een tolomme bes biets/ op bat bp Iptnfoiu
be ben toegb totjfcn / enbe toeeten De Dupficr?
niffen. 3De tocgt) toijfers toatcn be tolomme/
! jjetbpet/enbe De toolcjie.
Ber.NAH.dvst ferm.ii-fuperQiH ha-
bitat in adjutor.
3lnDttIefeen#i beel toegen/ enbe beel bet*
fcbepben pabcn/ bic brn gacnben manfcet
Dicftmael bjengen in groot p ctnchcl. §oe ï»cö=
tcitjcli fal bp in alle tstfe toegen boolen / bit be
betfcöepbentüept bet tocgen niet en ia onbet*
ftennenbe/ baetomlact onaonfe toegen toel
onOct-foecftcn jac fclfa be toegben bet quabe/
lenbe be goebe geeften'om ten lefien te mogen
cetaecften in be tocgen Des peeren.
Ambrosivs in Pfal. i iS.
jff ant foo ghp te betbe ;ffiibc bctf!;It ftaet
____________tt \3iir-
,--------------_____                    ,
-ocr page 163-
"______Het II. Boeck.______143
ubinDenDeaenecnen&tupf-tocgb (enDe niet
en toeettoaec gbp moet inne-flaen) foo obcr-
legbt gbp bp u felben/oft gbp toilt hiefen Den
ccïfïeti/ttoccDcn,- ofrörn DetDentoegb/Dien
gbp toilt bolgben / noeb gbp en DentRt niet
eet utoe repfe te boojDeten/ tenfp gbp Die
met De finnen toel bebt obet-flagben: boe beel
te meet beboojt gbp Dan Dit te betfinnen gbp
Die Daet ttecRt naet bet tijcRc Det Hemelen'
enDe te bcttaeöten bp u felben Dat alle toegen
ons Dettoattts nietenlepDen/ enDe Dat alle
toegbenmet tecbtenlooucnnaet Dat Hemel'
febe 3jettifalem. <©act jgn toegften Die quaoc
uptgangben bcbbenDe© Doors- !©efe?önöc
toegen ban De toeltRe men letft: Want daer fijn
wegen die den menfche fchijnen recht te welen,
maer het eyndeken der felver helt naer den af-
gront der hellen.
Birnardvs ferm. 11. fuper Qui
habitat in adjutorio,
53e toegen Dan ban De RinDeten ban löam
bjaepen in noot enDe in begeette/ obet-fulcRa
top toojDenban bepbe gelept enDe gettoefeen/
! tenfp Dat top meet febftnen gbcDtoongben te
toojöenboojnoot/ DangettocRen tetoojDen
j Doo^begheettejtoant Den noot febónt bpfon*
' Det gegrben te too?Déaen betliebaem/notb öP
itn ie niet altene/ maet heeft veel omme-keren,
Doöftoclcse men beef ritte enDe beel toege io
bctljcfen&e/eft ;ün&et iebetg eenige toegen Die
________________<&j.________«#.
-ocr page 164-
144 GoppttvcKt Wenschih
tecüt loopen / fp fijn fcee toepmgb: £>oo mott
ben menfcbe ban (eeten / boe noobigb bat ia
te roepen tot «öoöt berlofl mp niet allene ban
befentoegbbeanoota/ mact bctloft rap upt
alle mijnen noobt. «GnDe alle menfchcn bic
met Bjjcen boobe oo;e en beeft ontfanobcn be
h■ cinamngbe ban ben lönfctt-ivmn / (ai toen*
fcben niet allene gelept te toojben ban befen
tor gij bes noots / maec ooctt ban ben tocgü.
Der begbeerte. Matt toat fegbt ben HiMjfen*
man i Hebt afkeer van uwen wille, noch en
gaec niet naer uwe begeerlijckheden. SDcfe
jtjn be toegben bit alle ïhcnfchnt fcfjijnr n goet
te toefen/maec fp en bebben gbeen cpnbi/ten
fp oat fp fineften in bet alberbiepfte.
Ibidem.
3[(l bp albien bat gbp g&efptuw licbt be
mcnfcbeltjtHe toegben / ebermertkt eens oft
ban be felbe niet en ia gbefept: In hunne we-
ghen is leetfehap ende ongheluck. ?0jocfi)ept
enbe leerfebap ontmoeten elcft-anber in noot/
enbe bet ongtjclurü in begbeecte. Haet on»
ootHfien be toegben berguaber gctfreu'iaet
ona biefien enbe bit toatijten /lactonsbic
fien enbe Die feboutoen; toant bunnen toegb
ia boogbe bermcteüjcpüt enbe hnjgelbcpDt.
<®t& ban toat quaebt enbe berfteert ft t «e lijn
Djhinberen becmenfebcn/ bit bact trebentn
bt toegben bea «©upbrlo i toant gbfb*el befe
toaelinglje ber quabei gérflen ia trgtjrn ona/
pm ona te betlepotn/ enOe ons te brengen in
bnnne
-ocr page 165-
_________Hit IIBoeck._______14J
Öunne tocgöen/ enDe tot Dien brfietoen tpnn
De/ bit booj tjun enDe Dunne naetbolgete be»
rept ta. JRaet toelcft ;tjn üaer otc toegen Der
üiepltgbec «gngbelen/ tyct ?ön De felüe Die Den
ecntgöen «5oDt beeft tip tgijefpjoocRen/feg*
gbettiie: Ghylieden fult de Engheleu fien op-
jd/mmen ende neder-dalen op den Sone des
menkheo. £>oo fuii Dan Defe op-ftümmtngen
enDe neDec-baltng&en bunne toegïjen / De op*
Kltmmtnaöen dqoj öun-lieDen/ Deneber-Da*
lingöe boo? ona. 3|cBbcnefte oocRDatgöp-
Iteoen totlt öodjcn be tocgöen ban Den §em,
ÖP beeft ons föne toegöen gbelecct / als öp
Deeft ontflooten De lippen ban Den ^joptjectV
OB» te feggöen: Allegader de weghen van den
Heere zijn ghenade ende waerachtigheyr.
Stlfoo Komt öp tot irüet in 't bpfonbet/ al*
foo ftomt bP gemepnelijcft tot alle mcnfcben/
te toeten / tn genaDe enDe in toacraehttgöepr.
Van defe wegen fijn ghebogen de gheberghten
des werelts.de hooveerdigheyt.de Duyvels,ende
de Priacen defer aerde.
AvbvstiNVs inPfalm.
3tls men ttpft/ oft op-tretftt/ bemutht
eens De o&it Die men bout / eenige gaen boo*
een/ tn lepDen De anDet / enDe Defe bolg&en in
fijn gbelepr, <©ie booten gaen güeben ben
upt tot leptf-mannen boo? Die bun naee-bol*
gben.ülftaet totlt gbpfeggöen bat fp ban nie*
mantgöeleptentooiDen.-' inbien fp bannier
mant gelept en toierbenfuUen Den toegö fa*
fen?
-ocr page 166-
I46 GoDDBLrCKE WeNSCHEN
(en/ möe (Uiten boolen, ?©efe Icptfmannen
bcbücn oocft eenen bie hun lept/ te toeten
Chriftum Iesvm, enbe gbp ftont nocbbe*
mcrtHen hoc bP befe toegtjcnbefcbitfttBeeft
b» ben SEpoftcl #aulus / als hp fegbt: Weeft
liaervolghers Chrifti, «heüjck ickberi. 5©e
rechtbcetbigbe flacn bun oogb-mctcH op öe
gbme bic bun in beughbcn $nn booj-ghe*
gaen/enbe fpbolgbeh bun op gbelnchc ma*
ntete. IjocDaudöcft tfl bat fp bolgbens' De
rechtveerdighe fullen fien ende vrefen. ^)p ful*
lm fien enbe toefen te bolgbenbe quaoc toe*
flben/pjincipalijcH öcbbenbe ghefteubatee*
nigbeanbere Die beter toatenban fp-liebenf
oocu be befte toegen bebben beeftoojen. <Cnbc
befefeggöcn bpbun-felbcn/ gljeljjcfter-toBS
fiat feggen üit baet achter lanbe gaen / als fp
ttoijffetacDtich jjjn ban bunnen toegb bit fp
moeten boubcn/ enbeftacnbealbus bchom*
meet/ ficn eenigbe anbec lieben bie baec be*
ncn gaen fonbet nehtcr-Denrhrn / foo feggben
fp bp hun fclben/befe bit baer booj gaen moe*
ten ben toerjh toel Hennen/ om bat fp naet ben
fclben niet eens en bjagen 7 enbe bat fp onfen
felben toegb bouben. <£nbe toaerom gaen fp
met goet bctroutoen alhier / ten fp bat eibers
intact is enbe periculeus i foo fullen ban be
rcebtbeerbigöe firn enbe b?eefen. %l^itt ften
fp eenen engen toegb/ alhier luttel menfeben/
enbe albaer bele: maer «jt ghp goet en recht*
beerbig!) / en toilt niet tellen / nocb acljt flaen
op be gbene bie Oen D?ebetitoegj)inne>ttec*
ften/
-ocr page 167-
H i tII. BotcKi            147
hen. ©en tyebcn toegh ömfiSflÖtët brie/en*
De btn engen toegö I tct luttel.
                      I
Gk.egor.ivs cap. 17. lib.7.mor.
incap. 6. lob.
<©e toegen bet berlnojjKue ;(jn altoos fttom-
loopenDe/foo Dat Die genegen HjnDc tot quaöe
begecthjefitjeben / oft geen goet en brgeeten/
oft Dit btgecenbe / met een flautohettighepDt
tot bet felbe De bjpe gangen Des gemoets niet
boojt en toenDen; toant oft fp en beginnen
niet Dat goet is/ oft op Den toegh bctmoept
jtjnbe/ en nonnen tot het fclbe niet gberaïten/
obet-fulrj; Dat fp-lieDen / gbelncR 't gemepne*
Incft gbcbetttt) betraoept enDe becflaeft toe?
Derom ftecten/ enbehitnfelbcnintoellufitg*!
ftept Des bleefebs neDee-bellen/ enDe bencnen
alleene op Dat betgancfcelijcft is / niet eens
athtenbe op't gene Dat hun foube Kornuit booj
altoos bpblijben.
Avgvstinvs in Pfal. 139,
Heteynde van hunnen ommekeer ? toat 13
hunnen ommc-feeet^Dat fp fouDenommegaen
enDe ntet fitlle ftacn/ Dat fp foaoen Djacptn in
Den keer hunDec Doolinge / Dacc Dat Den toegh
is fonbet epnDe; toant Die in 0/ lengljbe gact/
moet iebecs beginnen/enbe iebcts epnDen/en*
De Die omme-Djacpt en ftan ntebers epnDe nes
men. «Defen is Dan Den acbeptDcr quaüe/Die
| ons WaetDet too?t betoefen in tenen anDecen
|ttfa(m:De quade wandelen in den ommc-keer.
gXtï
-ocr page 168-
143 GoDDBlYCKE W'jSSCHJK
Gr.egor.ia s lib.7. raoral, cap.14.
in cap.É.Iob.
g>m Bötbocgöcïtjclt tooit bangefeptban
Die bectoo;pcne: De wegen van hunne gangen
fijn krom ende om-loopende; toatlt fp bêfjetcn
tori in bun boo jncmen alle Dat goet ia / matt
fp tooibets toeoecom gtjebjocijt tot dun oude
gbctooonte/ tnDe a(0 üecöoolt upt dun epgen
felben/boojeenenom-Reer/ Romen ban den'
tot dun felbetv fp begeren toel bet goet; maec
fp en torjcKen nimmermeer ban det quact.
BoNAVïNTVRAin Pfal.jó.
Cnöe eenigde ballen uptbentoegb/ gbe*
fijch Die nopt en debben getoeeft ban De iïerc^
Re fommigde ballen ban Den toegb/enDe ?rjn
Defe. Het is beter niet te kennen den weghder
rechtveerdigheydt, dan naer datmen den felven
ghekent heeft , achterwaerts te deyfen. £&om*
mige ballen in Dentoegd/ gbelgcKmenfegbt:
Den rechtveerdigen valt feven macl 'sdaeghs,
OiicïNis hom. 4. inPfal. 36".
ilBaer Daec ia groot berfchil ban Den bal
Der reebtbeerbigde/ enDe ban oen bat bec on*
CCtbtbeerDigÖe. Den rechtveerdigen, fegdt dp/
foo hy ghevallen is, en wort niet {'effens neder-
gheveh. «Om onreeJjtbecïDigbcn / enDe Die
fijn berroutorn niet en Öccft gbeftclt in <*5oDt/
inDienbpbaUvtoo?tf ffenatee neet getoept/
rnbe
-ocr page 169-
HjT II. BOECK.              I49
endc öp ctt fiaet met op/dat is/indien bp beeft!
ÖÜefouDigtjt c» ijccfr geen lectfehap' entte en
Kan fijn fonöe niet becfoenen.
Avgustinvs conf.d.cap.iö.
O draeyende weghen, VBtt titt onbecfaefbe:
fiele/bie geboopt beeft/ toaett Dat fp/ 6 «©oot/
ban 11 g begaen baOOe/ bat fp Voac beters fou* j
DegetjaDttjebben/ fp is gegaen/ fp is gefteert
naec ben cugge/naet be fnde/ naec ben bupch/ i
enbe bet beeft toaer alles feer ftoaec gtbauen'
cnbe gbp allene/ 6 «öodt' ;i)t be cemgljc cufi-:
plaetfe. «Cnbe fiet/ gbp $t bp ons/ enbegbp
berlofi ons ban onfe eilenötgbc bolmgen enöe
gbp ftelt 0110 in utoen toegb / göP ttooft ons/
enbe gbP fegbt: Loopt ende ïck fal 'c verdra-
gen , ïck fal u lieden geleyden, jae ick felve fal
u lieden op-nemen.
Ambrosiv s in Pfal.36.
©cel beter toietben ban ben ïjecr e befiiert •
be gangben bec gene aen toie'snatbta bias
lictjtc.iDe een colomne desbiccs/cnDe 'sdacgs,
een colomne bet tooltben. ïQ;i aen gbp €b;t«
ftene menfeben / betbtent ban dooj goede
toettken/ enbebidt/ boe dat uvve wegen mo-
gen beftiert worden van den Heere, op dat uwe
voeten niet en beruren. &itt OOCK toe bat gbp
de retötbane bOWt
/ noeb dat de omme-kee-
ren de krinckel-wegé u niet en bedriegen; daec
omfcgbtbp:
Maecktbereet de weghen des
Heeren, maeckt rechtfijne voet-paden. ïaeti
p                 om
-ocr page 170-
IJO ÖODDELYCKE W E N S C H E N
onambtmïklnTetocgen onfetTfïcle/ öjp bat
top niet en baUen'enbe onfe boeten niet tipt en
fcijieten / geinen fp beben ban de bupf bjotitoe
bat» Hoth/bte/omme-fieiiöe/ hare gangen niet
en heeft nonnen boojt-toenbcïi. ©.« fp niet
upt en fchietcn/gelnc Die ban<êgppten/toicna
gatich öc ?i-c-üaten hebben gïjcüjoocken.<£n
fal men metopjechtelijcn nonnen feggen ban
degbenebie't Iccttstoel ghelceft te hebben/
hunne gangen zijn uyt-gheftort}
AmbiLosivs inPfal.36.
bit beilatcn hebt De rechte toeghen em te
nomen in De toegljen oer bupfterhepot! <© ote
bethettgen hebt in het quaedt/cuee u-lteöcn
betuigt tn boof hept/enbe toicne tocgen quaet
jjjn/ende wiens loopen krom endeflom (ljn,gc*
inch hunnen mcefter ia Dooj troeftrn enbe gé*
negen tottoulpfc£ept:toacrom hebbp brgoift
te tiatcn Den rechten toegh/fonocr ttotjfciOen
ïlcere en Ijeeft niet getoecfi u-licbé tcjiffnwn.
Avgvstinvs foliloq cap.4.
<© ïjeere/bie jijt het licht/ bit jijt ben toegh/
be toaerhept/enbe tiet leben/ tn toetene ghcen
dupftecniffcn/gcnc oooUngcn/ gceitpDcIIjcpt/
noch gene boot en ftan getocfen. *© licht fon*
bec Oupfterhept toech fonber boolinge/ toaci*
Jjept fonber pbclüept/ leben fonber boot: |)ec*
re feght het tooojt: dat het licht kome, op Dat
telt het licht aenfchoutoenbe/ mach fchouteeu
be Biipfternifff n: bat telt ben toeg!) fit/ cnae
s_____________mseft
-ocr page 171-
[                  Hbt II. Boict."          151
mach fcbouïoen De Doolinge/ Dat jrft Detoacr*
bcptfie/*nDc mach fcboutóen De pT>elbept/üat
ick fteHeben fie/enüe mach fcöoiitoen öe Doot.
Verlicht, fegge ICK / verlicht defen blinden , fit-
rende in duyfternifTen , endé in de ichaduwen
des doots,ende beftiert fijne voeteuin den wech
der vrede.
Nyssenvs orat,4. in Cant.
«SheDuIt Dat mijne f iele fp Den fetriebt tn De
'bant Dan Den SMmogenDen / om gpefeboten te
tooiben naet Dat opperfie tuit: itb toeet Dat
Dat fetbe is onfen 23mpDegom / cnüe Dat hp
inigijclócf ie Den Schutter. <SeDuIt oorh Dat
De felbefïele gheltjcfteltjcK fp Den fcbtcbt/cnDe
De 25;upt/Die bp als cenen febicht getyupeftt/
rnDc foo ü«jbc tot bet toit Dan al bet goct Dat
Daee boben ia te bc-ctben-
§5 2                  Virfice
-ocr page 172-
152 GoDDSLYCKlWlMSCHIN
Terficegreffits meos infemitis tuis: ut r.on ma-
veïnturvefiigia mea.
Pfal. ió.
-                                                        _
-ocr page 173-
Hst t Boter             153
Volmaeckt mijtte ganghen in uwe paden,
op dat mijne voet-Jtappen niet e» wor-
den beroert.
Pfal. 16.
Psalm 118.
\*
Aer in verbetert den Ionghelinck fij-
nen wegh ?
Nazianzenvs devit£hutnana.
tDaut biekmarl als itit mrtni op a'ftopc toaft te ftme
lBnjB ick i>oo%i) opgrfhrrt. rn rept te nare Be ipamv
S5en bette ban De Bcugfib gijrtccmi' ick mijnt blngggv
't lödcl; mp ban bobcn neet boet ballen obet tnggt)'.
Spet my i(l pben eens als bic bepoogljt te soopra
Op 't Zee=fanBt bat bc bloet komt met 't g ctpc boopen.
Ijv flibbrct Bitkmael uft/ en bor bat hp 't al ooct
Óbrm baftigijrpt m bint/ om fielten fijnen boet.
Jbck ball'/ irfc (tae Sneer op/, en 't is (1 motpt betloojen/
IJriacs: h,et to met nip beel atger Ban te booten.
altoos foo blijb' ick gacn 'k en binbe mebers ruft
(En b'aetbe b»}t ban mp f eet mcmdjmacl gfiefcuft.
P S A t. 24.
Heere,onderrecht my uwe wegen, ende leert
my kennen uwe paden.
PsAL. gj.
Gheleyt my in uwen wegh.
P s a l. 142.
Maeckc my kennelijck den wegh in wekken
ick mach wandelen.
$ 3                «Daar
-ocr page 174-
,154 Goddiiïckb Wihschen • i
A m b R o s i v s de fug^fxculic.r,
I©ant tate ftan tttffcben foo beel q>tellingen
ban ottltcljaem/ tuffcljen fp beelbenepe blep*
tngbenDcferl©etclt ftjntnboctftap bjpcnDe
ongefebent betoaren i De oogc beeft gbeficn/
eitDe De ftele fal öaer berftropen; De ooje ö«ft
oeboojt/cnbt De opjeeüre mepninge omgebo*
jgben/bcn geur 10 opgeftomen enDe beeft belet
be ocöaEbteniffc; Deit mont öceft gepjoeft/en*
De beeft Ijet mtfoact boojts gefept; bet gebot!
heeft gtrafcftt/enbe beeft &ct bper ontfaten.'
I Origenes hom. 4. in Pfal.30. |
I «Daetoinmc fo tote ben tocgb Der Detigböcn
jinne-flact / moet bent toatbten booj beelfaet*
jfeen/ enöe De felbe onttotjtftrnbe / boo;-bp loa
pen. ©oet ooeft b« felbe gbP Die Dact tot
Chriftura gaet (Dte De feratbt <6oD0ts) bliet
Deober-baet/onftiipftbept/ober-fpelbuetDtCi>
berpe balfcbe grmpgcniffcn/enDe Datr-tn-bo*
iben bliet De gicctgbtpt/ enDe alle begterltjcfc»!
jbepDt ban gelt/enbe ban alle anber ongeretb*]
itigljept/bliet De Icttgeit-tale/enDe alle De pOel*
jÖeptbeferlBcreir.
ChrysostiMvs in j.c. ad Phil.
ü&arcïtt tot utoen boet een goct bcen/toant
fultft een te hebben Eiiftomt niet npttee na*
ttttemaeniptDcntoille; lact ons Dien luist
maeeften/ op Dat \)tt anDer gbetottbte De taf*
figbeptDerbOEtEnntcten beUmmete. HLeete
De boeten boo?ftcbtigb toefen ; tuant op bcle
i ■                  ' ______________piaetfen
-ocr page 175-
He t II. B o e c k.             ij5
plaetfen is Den btöëc fltbberacbtigb/ iüblen
gbpbaltghp hebt beel berloojen/ nocbtans
moten ghp geballen hebt/ fïaet op / het is ge»
oojloftalfoo tetoinnen. «Gntoiltu Dan niet
betcoutoen op on-bafic faechen/enDe ghp en
fuit niet baden.
Gb.egok.ivs lib.2£.c. raor.cap. jo,
in 3 6. lob.
ÏOant top betonnen biet meöe met toat ec*
wniebecDattopbjanDentot «J&oD/ ifibpat
Dien Dat top niet allene tothementteeften
Doojfêïüe enDeghemacfeehjcfte toegen/maet
toelDoo; Dicftoaer?nn enDemoepelncfc. 'Cec
Defer oojfaetfte feght Den $|op{jeet: Die mijn
voeten volmaecfct heeft als die vaneenen hert.
l@ant als Daec eenen beet öem fomnjots is
fijjgtjniDc tot op bet booghfte bet ghebergb*
ten/ alfDan al bet ghene Dat hp ffccplftet/ enDe
gheltjcft on-aenghecaccftelijclt / alfDan al bet
gtjene Dat hem te boojen feomt/ bectoetrent in
beamen enDe in Doornen/ falbpbeetcotfen
met eenen lichten fpjongh / enDe fonDec eeni*
gerbanbe belemmecingöe becboett toojben in
bet alöec-opperfïe. 3flnfaheltjcfts tft oock met
De f telen bet uptgelefene; toaiufaemectftenfp
iet in befeï©ctclüthunteghcnteftaen/ fet*
ten ijun Daec obccDoodben fpjonckDecacn*
Dachtigbepbt t <GnDe gbcl(jcl«r-tons De bet»
ten nieteens en paffen op alle Dit boo&aen*
De/ alfoo tft Dat fp Jjun felüen oocfe becbocten
tot boben Die Ifrcmelfcbe gebergbten.
________
1                             $ 4                 A v-
-ocr page 176-
Ifó GOODELYCKB WïNSCHEN
Avcvsti mvs in Pfal. 38.
©aeriseenenopgangt) / enbe eenen ober*
matig 'bit niet en too^üé geöaen oft met boe*
ten/ oft met leeren/oftmet bleugclen
; noeb*
tans inOien göp toel ter Oegben acnfiet ben
tntoenoigben menfche/ foo ghefcbieöet met
boeten/ met leeren / enbe met bleugbeien;
IBant foo berrtoit met en ghefcbiet öooj boe*
ten/boe enbe op toat maniere fp^eecftt oen in*
toenOighen menftbe^ Dat my doch niet aen en
kotne den voet der hoovaerdye. 5nDien Dit 00C
niet en ghebeurt met leeren /toatifi ban bit
leere Oie g&efien toas bp Oen #atrtareb'e ^a*
cob^ anoienbitootftnieten ghefctuet ö"oo?
bleugbeien; mie ia bp oie oaer fegbt: Wie
lal my vleughelen gheven ghelijck van eener
duy ve, ende ïck fal vliegen ende ruften > maêt
in Itcbameljjihe Dingben/ anöew $n Oe boe*
ten/ anöers jjjn oe leeren/ anöers ?gn be bleu*
gelen, ©eboeten/ oe leeren/ Oe bleugbeien/
?ün oe intoenüighe Dewf-tteeften/ cnoe bt
goebe genegentljrOen.
fi.BRKAX.Dvs ferm.8f.in Cant.
<©c fiele fiact berheben Oooj Dehantban
bet «SoboeltjcK tooojt / gbelgcK op ttoee boe*
ten/ te toeten/ op oe «Soöt-tyttrbtigbept enöe
epghen feennifle. §>v ftaet/fcggtie itn/ berljc*
ben
: maet bat fp eens acht flae op oie toooj*
bm Oie tot fjaer toojöen gtjefpioociten/ dat hy
die wacnt te ftaen , voor hem he, dat hy niet en
valle.
-ocr page 177-
________HjE T II. B O E C K.________ZjJ7
vatte, «GbYtooft gbp ban Dat De fiele Dooi baer
felben fouDe bonnen «ebt flaen / Die upt baer
felben baec met en beeft nonnen op-beffen/
IQaet toe Dan (iflbpalDienDatfp öoojhacr
felben niet en haüDe nonnen op-fiacn) geeft
Den menfehc gljeroepen ban Der acrDe: Heerc
wilt jny verftereken in uwe woorden. gw haD#
De beftent f«nc b?ooftaepbt/ als bpDaecbp
boegbbe: Gheftooten zijnde ben ick ghekeert
om te vallen, ende den Heere heeft iny teghen-
ghehouden, ende aenveert. 0tlfultgbp b^
gbentoie u foubegeflooten Rebben/ 't en ia
niet renen altene. 39en «Dupbel floot ons/ De
©crelot fleurt ons / mDc Den mtnfche tret&t
ons. iHaec glip fult bzagben toie is Defen
menfebe/ <£enpegbclóeK fp felben. <ta milt
niet bettoonberen / Den menfche floot fp-fet*
ben om bette/ enDe Dat met foooanc üehen*
bigbept/ Dat gtju niet en tjebt te Duebten booj
Deöanoen ban utoen bpanDt/ inDtengbp De
utoe ontwapent/ enDe baer belebtu te ber*
fctintfien. ©toe bant ieiitoctoeiatmghe. £>o
tfl Dan battec nu bebonben toozben Dzp loofe
too jficlaets/Di e beatbepben om aebtecmaerta
om te reeenen Die Daec reebt ffeet. 33 en 33up*
belgbeefttenen fymit doqz nrjDig&cpDt/ De
Udeccl&r ifooj Den tuinDt ban jjoobaerDp*/
Den menfebe öooz het grjetoiebte ban fijn ep*
gben beoetbemffe. <Den ©upbei gbeefttoef
eenen beurt / maec bP en floot niet om bcr*
re / tnbien gbP bem toepgbett bet aenftom*
men. <0e uaeereiDt floot ooeft (om Dat fp
in
-ocr page 178-
I5& G O D D E 1YCKE WeNSCHEH
in Ijet quaeDt gbefielDt is) fp ftómt lacl aiic
mcnfcben op / macr en belt maer bare ucfie
ltyienöen.ï©t allen Ijet toclcftc genoeg is bmi*
lutijtft / boe Dat Den mtmfcbe is Den meeftcn
onime-flootet: ban fp-felben / Die Doo? fijns
feifs epgbm aenfioot / fonbet eens anDcrsi/
fcan ghéballen/ enDe Dooi eens anDersfon*
DrrDcnfönen en fcan niet ghéballen. iBaet
DicDaet ts fmiiicitDc op tiet toooit «öoDts
enDe ghrfclect met De ftcactjt ban Doben/ geen
gbcbielt/gbcncloofbept'gcenaenlocHfel/ en
(al Den ftarnDen bonnen om betre ftootcn/
noch iemant Doen toefen cnDcrtoumcn- ïöiir
ghp 5ijn upt De bjeefe ban Dcfe gbcDuerighe
acnfiootcny datu uiec aenenkome den voed
der hoovaerdye, noch Dat n niet en öcroere De
bant Die tegen U ftoot. Sy fijn daer ghevallen
die boof heydt fijn bedrijvende. S)et is Daec Dat
De Dupbcls enDe De Cngelen 51J11 afgetoojpen.
<CpltDcl(jcft / hy en heeft niet gheftaen in de
waerheydt, Die niet gbefietint en beeft op bet
tooojDt/ enDe mi Trhtcn beeft öp Daeiomme
i totllen fitten/om Dat bp niet maebtieb en baas
te ftacn / toant bp fcpDe/ lek fal fitten op het
gheberghte desverbonts;ten laetften >ö Dan»
Ders 00jDceicuDc en heeft geftacn noc)) oorft
| gtjefeten / maer heeft ghéballen/ foo Dat Den
ijecre fcgftt: lek hebbe Sathanas ghelijck den
I blixemfien vallen uyt den Hemel. ©00 DanDte
ftact/inDten lm niet en foerht te ballen/Dat bp
fp-felben niet en oetroutoe/ maecfieuneba»
ficlrjcft op liet tpoojt. pt is noopigh Dat gbp
~ toojt
----------------------------rv ., .,--------------------,---------------------,----------------------------------------------------------------... ,.■■..... 1 ■ .-,- ..----------------------
-ocr page 179-
H e r II. B oe c k.            IJ9
toöittcgtjëngbehotiDen Doet Die ïtracht ban
Die fclöcr bannt / Die u Doet cp-fïaen.
Avcvstinvs traét. de Cant. novoc.7.
<©nfentocgh/DicDentocgb Des hemels is/
foccKt lïolcii om te betoanDclen; macc Dacc
$ijn ö|ie faejten ban menfcUen / Die op De» fel*
Den qualyek ?nnDicncnDe / cnöegecn Deugljt
enDocn/ te toeten/ Die blt)beitO|alcu /öie te
ruggfoe nceren/ cnbe pic Den mjjtentoeglj
betlaten om cenen anö'etcn in te fiaen. Ija !
Dat bech Doo? De htüpeDea alüer-öoogljfïcn
ban Defe Ojn foouen banqttaeDtonftnboojt*
ganeft befchennt toojoc: £>oo top Dan toan*
Delen / Den cenen toanörlt te tragtje / Den an=>
Deren te Dapper/ norSjtanstoanüdcnfpalle
brpöCi ötiöjTJuDan tebsrtoecaen enDe aente
Djijüc» De gbcne Die blöben/ te roepen D?e toe*
Oetem Iteercn / cnDe bte Dooien teftellenop
Dentoegb/ De tragbetc bermanen/ öc blij^
tighe nact te bolgijrn. ï©ie gbencn boojt*
Êdiicfi en Doet in bc beugtjt / is op Den tocgS
Ittben haperen/ Die aftogcKcnDe ia ban een
goetboointmen/ is aebtettoaetts ghc&cect/
cnDe Die berlaet ?ijngheloobe/isgbcDtoaclt
ban De rechte batte. ILaet ons Oan met Die
traghc enDe baefiigbe gangbers altijDt boon*
gaen/ enDe fco bigben ten minfïcn op Den
rechten tocgb. itóte ie bp bic ghentn bootfc»
gangb en öoet^ic fp felben laet boojen ftaen
Dat ÖPtojjs is/enDe feght/ het is mg genoegd
-ocr page 180-
l6p GODDELYCKI WtNSCHBN
bat ich ben/ bien ick ben / enbe Die ggeen acht
en neemt op gem Die baee feggt: Vergetende
crheheel den wegh die achter ray is, ende die ick
airede voldaen nebbe, foo en flae ick allenelick
rnaer acht op dien my noch te doen ftaet, noch-
tans mijnen wegh altijdt voorderende met ar-
beytende ftantvaftigheyt, vervoighe den fegeni
van de kracht Godts, in Chrifto 1 e s v, onfen
Salighmaecker. gp fjrrft bemgbenoemt ben
ioopenben / gp geeft gem gftenocmt ben naer*
bolggenben/ enbetoaeracgrelg'cftgp tó nitt
acbter-bieben/ noen pp en geeft niet omme
ggefïen: betre moetet ban ?gn bat ftp fotibe
geboolt nebben; taant ben tnegggeeft Uu mis
ggeteefen/ bit gp felüer toas inne-gegaen.
P A v 11 N. Epift. ad Cadant. in fine in-
ter ep. Hiexon. tom.i.
^alicg ?tjn fp bte gun felben metenfreee*
len om gun boo?ggeleben ggerccgttgbcnbr/
maet bolggenbe bet fegggen ban ben 1tpo#
ftel / in gun epgyen frlben baghelgefia ?tjn
bernteutoenbebe beuggt. 39c gperecgtiggepe
bes cecgttoeerbtggen en fal hem met baten
in fijne gbercebtiggcpöt/ ban ben bagb af/
bat gp geeft gbelatcnte $gtucehtbeecDigb.
^>oobatbengocacnfelbe nopt enmoetgtoc*
ruften/ foo langbe atógp berftecttin ben
frerjot/ enbe bet gnetooel ban bit leben/bat ee*
nen toegg is om be gpccecbttgftepbt niet al*
lene te beginnen/ maet toet enDebcpoo?eljJfft
I
                                                                 te'
-ocr page 181-
Hit II. B o ie k.            161
re boTcptiDtn / fonDet Dat De ocffemnge utoec
boojgaenbct Dagöm ugbcb; ceuiclj boojöed
om umen loop in te houocn / enbe u baflebjcfc
brttctttocnDeoputoe boojgbelcDrn aijercctj-^
tigftfjiDt / Dat gbp u niet en toont onachrfa*
met.
Avgvstinvs ferm. i j» de verb.
Apoft.
lüüt gijp Dan gecaccfeen tot §ct gfcene gijp
tloctj niet en jijt' lacturntf-hagbcn» epgb'cn
felben; toant inbten gbpu ftlben bejjatght
bebt/ foo jiit g|)P isui cjigïjcn felben bigben
tooonen : ilfeaet tfl bp alDien Dat gbp feght/
Ö« is mpghenoeglj/foo?t(tgöPO«loojen.
i&een/neen/jfït altoos bcftctj/toanbclt altoos/
boojbett altoos/ notb en bult niet bigben op
ben toegbVen toilt niet te tuggbe becrea/ nocfe
utoentorgrj ootft falen, lip blijft Dtc niet en
boojbett / bp heettacötettoaert bic tot anDec
Dtngben bomt Date bp toa0 af-gljrlueben- ijp
gactban Den totgij/ Du tont Ju ban fijn gtje*
loobe. ©ecl beter enbe mijter gact eencn
kreupelen in fijnen toegto Dan cencn loopet
DtcDcntoJgij is faleuDc
ArovsiiNTS hb.4. de fymb, ad
- Catech. -.
«Jftas&eeft gtjefept tof ben ©oltfce. Wa«
om gaec ghy-üeden raanck ovec beyde-de zij-,
den ? «Öclooft g*)p-üeoen in «6oDt/ foo bolgbt
;t>em/ gbclooft gbp-liepcn tnDeUgecefa/ foo
\                                       4Sk                   bolgöf
-ocr page 182-
IÓ2 GODBELYCltS WtNSC HIH
bolg&t baer/ indien "©oötoöp betltofen / Dat
men öem naer fijn begbeerte Dan Dient
; marr
nou De Uöettlt berftofni / toacr toe toon öcr
gcuepnft bette aen <©oDt geleemd <© lief öeü -
bet Cöji^t nat bebt göp teboene met De
macbten Des bupbels^ <© onfupbete bctganc»
ftciflrKe löerrlt güp nitt' Datmen aen u bou*
öt/ nat fout böP Doen Dat gbp raocbtbljj*
beiy toit en fout oiJP foo foet-laccbenbe niet
ütD;iegbetv ais gijn ona nu $t boeDenDe met
alle bitterbepbt/ enDe berbitttrt «jnDe ons
Be feibe booj lec&etnpcn notjj boet ontfan*
gen*
Hiüc. j.
Godc den Heerc is mijne fterckte, ende hy
fel ftellen mijne voeten, ghelijck de voeten van
de Herten.
Avcystinvs in foliloq. cap. 25.
Cemgbm tóör baDDe uk grhoopt inmünr
OeugbOen/ Die nocütaiis güene DcugbDcn en
naren enDe icit üebüeooclt ban gjjeujcKcn
nillen loopen/ tnbt ich ben gebalten baet tcfti
nip bettoumDe aldet-bcfï teftaen/ tnbctrü
ben meet acbterbjafttgöcbjeben/Danbcoj*
naertsv enbebatititmepnDete acötttbalcn
iampmcéfloiuroeKen.
P 9 A t M IlS.
Ick hebbe mijne weghen dan overflaghen,
                     • ——                                         encjCi
-ocr page 183-
Hit II. Boick.
i«3
ende mijne voeten ghekeert in uwe ghetuyge-
iiiïïen.
Augusti jjvs fer.15.de verbis
Domini.
3!ctE bolgïjc notb / ith ucojötre nocb/icfe
toanbele noch- ith ben nocb op oen torgö ith
tttht
top notb upt/ rnöe nocb en ben icft niet
tOE'BtJf^onien.
Con-
<Q 2
-ocr page 184-
164 Goddie tciiWiskhik f
Confige aaltre tuo carnes meas, a judiciis enim
tnistimui,Tfa.l.u$.
Voor-
-ocr page 185-
Het II. Boeck.            165
Doorfteeckt mijn vleefch met uwer vrefe:
want van uwe oordeelen hebbe ick^ ge-
vree fi,
Pfal.118.
Basuiïs Hom- inPfal 33.
T«*n is bp albien bat Se bjeefe ban toel te
fctjicftcn ons leben bjojpe De eerfte begint
fels / tiet fal onmoghthjttï ^tjn De hepligUepbt
betJOOjelijtfe te CinDCthauDcn. Doorfteeckt,
feghtöcn $£Ophete/ met uwer vreefe mijn
vleefch; toant ghelijcftcttanjs Die beliötmaten
bes licljaems met naghclcn hebben boojfïe*
hen / bctjonben bie felbe onbettoerelijcft tot
allen toetcfte: alfoobe ghene /totensfiele ds
vreefe des Heerenbcbangljen heeft/ fchoutpen
öaöcltjtU alle onbequame gbelegenthcpbt öer
fonbe; obetfulehs fiat ben <öobtb|cfenöen ge*
nemacbtenonttyeecftt om teaenbeecömbe
DCUgbt/ pjtncipalljtft alS hp DQpJt de vreefe
ban alle ecrioofe enDebuple Daoenbjojt belet
ctiOe toeöetom gljctoepcn.
Chrtsostimvs hom.35.in loan.
Ü3ant gheïijeft ben epefce-boom boe bp 5ie*
pee fiaet göctpojtclt/booj gcenö-irtjatibe tsmt
en toon ombccee gbebupfebt/foo en fal genen
toint Der facfcCOjtnahen/ de fitledoorfteecken
4S 3                fijnde
-ocr page 186-
i66 God dhivcksWenschïk j
fijnde door de vreefe Godts, l!c!)tcli)tf5 OOefe
ïionncnupt-roepen.                                      i
Ambrosivs in Pfal.nS.
5©e fiele Beeft tjaer blecfcfj / göclöe&ertotjs
Dat Doet (iet (ic&acin. Het blerfcfj ban De ?iele
| ?tjn blerfrftelörftr gbcbaebten. ©at Dan bic
ivreefe des Heeren, ende van fijne oordeelen die
ivleefch door-fteecke, ende vaft naghele aen (ij-;
negheboden.
Basiiivs hom. in Pfal, 33.
SDoo? aUrafoane tojcefc aöeleett enDc onber*
toefen ?fj>iöe/ fuit ghp Dan utoe ficlcbjepDe*!
|Ien als met eenen toom/enDe Die bertjotDett:
boojalle quaDetoeliufim/ tortoeltftcfpfou*
De jtjn ghenegen,
Bernardvs ferm. 29. ia Cant.
5Dm ötpltgtjen #jop!)cet bcgljcetttotffTe'!
:i!jcli enDe falighlijcft gtjefebooten cnOe be*
bocbren te toefen/ als hp fcgtjt in fijn gebeDt:
Doorfteecfcc met uwe vreefe mijn vleeich. De
vreefe is Daer Den al&ct-btfïcn pijl/ Die 000?*
fcljict De pjiefteien Des bUcfcbg/ op Dat Den
igceff fouDe jijnbeöouDen.
I                                                            ïart
-ocr page 187-
_________Hit II. B o e c k.______i£7
Bir.NAR.dvs lib.deincerioredomo ,
cap.30.
Haet ons Dan gijtüuetigl) bigben fa De
bjeefe Des oojöeeIs / Dat Den fcftjoom ban
öatmtlBtgt) biet ons Doe betfeünDDen enöe
beben/ laet ons beDencften De ttteften Des
öooors De pöne Det bellen / Ce knagljenDen
toomt, tjet flineftenDe falpbec / Die fjelftbe
blamme/ enDe alle öet quaeDt Dat Date te te
bmtren.
Bir.nar.dvs ferm. 54. in Cant.
U3antinDertoaetb,epbt / icftftebbegefeett
boe Dattee niet beter en is om te berDienen/,
om te bebottDen / om toeDerom te bcrKrfc
gljen De gbenaDe Des Ijeecen Dan in foo bet*
cegöp trn alJra njöcnbcbonüen toojt niette
feec toillcn becnuftigb tfjn/ mace te bjee#
jfeit. £>aligö$ötgbp inbiengbn ubertebet»!
ibuiDt met D^pe-DerhanDe bietft: <£etfi Dat
gtm tyceft boot Die gbenane &p u ontfan*
gijen' enDenocJj meet öooj Die gijp bebtbee*
loottn/ cnbe alber-metft böoj bic g&?bebt
toeöctombedtregljcn.
A v gvstinvs ia Pfal 52.
iBatt feer veele hebben ghefchudt door
vreefe, daer ghene vreefe en was. %Q 't
niet eene bjeefe ais pemanDt betlieft (gnen
j
___________________<& 4___________tgcfej
-ocr page 188-
i6S GoiiDfirctiWinscHEM
rgchDom t oaet en 10 gljeen biet fe / cnoc oaer
tooit gbtbjeeft/ maer bie berlteft De totjf hepr/
öacr ïaboojfcetfccrhjdi bjeefe/enbeoacr en
tpojt nietgljebjeefi! <© otoacfhepöt! 6 faute
banberftant! laet ona feggben/ daer en is ge-
nen Godt. <©r bjeefe ban befe aerbe te betUe*
fenboetu Dit feggben/ enbebie fe(be b^ecfe
geeft u boen berliefen ben Seniel / fonoec tt
banb'aerbc ecmebfmste berfefteren.
Chr.vsostimvs hom. 2o- in Gen.
ü^aer bt fonbe is banfulcfcen aerbt/ bat
eet fp bolbzaebt toojbt het bette bebjiegljt
enbe beibupfiert; <£itbe bolbjatbt ?tjnbe/
ban tfi batfp gijeheel bare lelgc&öepDtons
is fieUenbe booz oogben/ foobatalfban bie
Kom enbebuplcghcmicbtc onstn bet bette
faept eenegöcoueriglje bjoefbepbt/cnbefp
beneemt het betroutoen Der confeientie/ober*
gietenbe bic fcibc met een berfttopinge. t©;it;
bermhetttg(jen<6oöt beeft btgeett Dufbantn!
bcnrljtct onö ontrent te toefen/ op bat tor.
nimmerüieec en fouben allene ghclatrntuaj*
bm/ maer bat ben felbenfonbet ophouben
foube roepen/ enbe berepffeben be ftraflfe ober
fijne mifbabcn. 2tla oft ftboone ben onhup*:
febaert/oft ben "©ber-fneelber fijn q«aet leben
tnilbe bergeten/foo en fonbe bPbebi foa niet
tonnen berfteken / oft^p en toojtbctbolgbtj
banbienfeberpen betitbtet/ oftbptnbjcefii
bet btmocbeiv oft hp en beeft booz be febaan*
tUiiV i
-ocr page 189-
|                 Het II. Boeck.            169
toen/ cnDËtioö? De ghene Die Dat toeten cnDe
'niet en toeten/ fijn |tele toojt gbcflagben tuf*
fcljenöe baren ba .•• berfcttepDen gbeoacfttcn/
leribc fp Drijft in een ghcDtterig?) tempcefi.
«Daer-en-boben Den dacp en ie bun niet aen*
gbenacm / maec bol ban fcbjoom,enDc fpoor*
i hetpe: noch ooeft De fptjfe en ia bem niet fina*
ftcujcft. 3in0icn ftp iamgcfelfcbap/ Dcghc*
nucheltjcKe t famcn-fpjaciHcn en mogen tjem
niet bermaecKen / noch eenichfina beeloffen
upt De petöfHelen fgnec bcnautbepDt: maec
naec Dat öp fijne boofbept bolbjacbt beeft/
toanPeltalaoftbpöen 23eui bpljcm baDDe/
Die hem pijnigbt/ Die hemgeeffelt/enDein
ftilleDoctberDjagben alle De onbecDjageljic*
fte pijnen / ala tocfenDe infp-felben Den mif*
DaPightu / Den cecbttc / Den beticbtct/ enüe
Den beul ttfamen.
IOE IJ,
Hetgheluytderverfchricktheydtis altoos in
fijne ooren : eiide foo daer vrede is bemoedet
afrijdt eenighe liften.
Chriso sitmvs conc.i.deLazaro
incap.16.Luca:.
©errhoont mp De confcieiuie ban Den
«GoöDeloafcn / ënDe gbp fnlt Date binnen
ficn een ftoact gbentc'bte ban fonöcn/ een
gbrDtterigb achter-Penenen / een on-toeDec
ban
-ocr page 190-
170 GoDDELVCKE WeNSCHBN
ban beroerten/ enbt ti faïütlncftcn bat ben
güccft" / enbe bet berfïant ban bten ongbt=
tiitfttgbcn / olieklommen op ben Rerljter-
ftoel fönee confclentie / albaec is fittenbe
gtjclfeftettatjs etnEecbtctv Dicfotiöct gbe-
nabe te ftrfcltenbt ftfnbonniffe; oberfmcfta
bat be gbebatbten ban ben mtf-Dabigbenhrm
bttncn booj &cbetp-mbtetsi / om foo fijn
ftrangc bonmffm te boIb?engen.OnoettufTcbé
fateojt öp gtpönigt efi gehangen in be poljje/
Dact bepoe font ftötn boo;be itagbtls fijntt
tonfcinme toojbenopgbcfcbjabt/oatr dooi
bp toept enbt buplt om fijn ücOjebcu Doof-
bcpot: jlèaet rrttmanbt en betftatt btnv nit*
manbt en bcojt bem ban Ooot auenc / bit
fiet fönc pjjnc/ enbe fijne bttupgbtnifft ban
leetfébap. Q9ant oft feboon bit ghcballen
fouDt tfjnfnobet-fptlmttaUtn tuart ttiacb*
ticb enbt tgeN / enöe nitraant en xp bit btm
beftbulbigbt/ oft öaerom tnterbt is roepen?!
be j baetom en laet bp btm felbtn niet te
befcbulbigben enbe te beroojoeelen. 33c
gbenuebte is brrganehcltjck/ enbt bt pfint
cartupt bolgbtnbt is ttutoigb. 33net-cii'
bobm be btrbaettbepbt/ be beitantotbtpbt/
enbe bet quaebt becmotbtn/ binben btm
alomnu/ bp 10 bcangbft ten alle pltcften/
be botcltshens ban font flaep-itamet en
?iin bem niet totberfeccfitrtbepDf: 3|at fön
ifclfg febabuwt fal bem boen btpfen aebtet*
,U)aerta/ fijn Dienaren jagücn J)tm in aeb
ItcrbtncKtn/ noch en betrouten be gbene bic
!                                                             fijne'
-ocr page 191-
Hst II. Boict.______17*
fpnetreften ?(>n ftettnelijcK / enoe nier ftcnm*
lijcft. Ijp öuctor allm oogtjenblicft te Komen
m 't göeftchteban Dte©jou&c Die hp üeöoi
ben tjeeft/ oft fp miffctjien (bebangtten met
leertuefen) niet ben pofngaett In De Sant bare
cere ban tjem toeoerom cpfcbte/ enDetjcm
bjouöe berftojten fgn leben; öp-toactjtoocft
berrafcbttetoojDen ban Den man Dicbpfco
beel fpjjts enDe ongöelijcha gtjtoacH beeft;
IJp gaetl tjp fiaet/ bv toanDeit/ altoos nctsm
(fcm IjebbenDc Wen' berbütcröen bettchtciy
fijn epgtjen confcientie i ala toefcnüe berooj*
Deelt Doo? fijn felfa epgöat oojDeel / fonbcr te
bcttoerbcn oft göcnaoe oft tiptfkl/ jac fel»
bec niet eenen oogjjenblicli om te mogóen
berfetjeppen fijnen aelTem. IDant rit fijn üeD*
De/ aen fijne <3Taeffel/ op De fïcate/ in fijn
hups/ in fijne Djoomcn/fiettjpDieafgnjfe*;
lijcac enös fcüiicReltjCKC 25eciöcn / enoe'
fpoorRcrpcn Die fijne boof Ijepöt tjem booim;
toenDt. ijp leeft in oct toacrfjcpöt bet lebcn'
ban eenen €ain / futptcnDc cnöe bcücnDej
op Der 2CetDen/ cnöe bentagftcuDe fijne el*,
lenDc. aitijDt Djacgljt bp bp bcm ceiv
bpec Dat tjem intoenDigh cnöe ia Djocbet:
fiilre ia Dooj-blaecftcitDe. %üc Dit felbe moet
oorlJbJOjDcnberftaenbaii De gljene bieöacc;
ontceeften bjt goefct ban dunnen ebcit nae^|
ffen l moe Die Ijun gljenccrcn met biDjic^
gtjcipe / leiigtjen - tale : Jafsbelijclis oz
DjontHacrta/cnDc alle anDere inc een booa
leben lijn IcpöeuDe. IBant bet bonniffe cat
De
-ocr page 192-
172 G DDEtïCtl WlNSCHES
De confctcnrie felbcr ts gebenDe / ta foo titans
Slje/ Dat met gene giften en lm\ too?Dtn om*
güeftelt.
Chkïso stimvs conc.4,deLazaro.
«Oc IBcrcIrUjchc Kecbtcrs tooien fomtjjts
Docu getDt toel omgbefïelt enöe bertmUtgbt/
enDc fomttjDta eene bjtefe Doet hivnficn oooj
de bmgrjeten/ ren Iepen foo jünoemocbbeel
anücre facetten Die liun gtjeeccijngij bonniffe
krom matchen: JÉtaet Den cccljtcrftocl ban
onfe c «ifcientic en fal boo: niemant toijchen ■
betreedt t«rect|t/toeer gbp Djcpgftt/toecr g&p
biot toeer gbp fmeecht/ enDe at Doet Dat gijp
ftont / foo fat ftp tegbens De fonDigé gcDacb*
ten ftcijeften een recht bonniffe /jac (00/ boe
Dat Die gijene ük fonDe gtjeDani bcbbenDc/
tl cm felben betoojDeclt/al ift Dat niemant tjem
en bcfctjutDisljt.
Chrysostimvs bom. 17.
in Genei'.
aiö Dien mljt-fiHmgben Kecbter De €on*
fetentte/ tcghens Den menfebe op-ftact / foo
roept bi> metfttaerDer ftemmc/ enDefp bet*
toont/'fp befctmloigtjt / enDe fp fteltals booj
ona oogbcnDcmenicbfulDigbcpt öev fouactt.
A. v e ns t 1 n v s 1nedit.cap.j4.,
g>30 Da»/ ójijsetC/ Dooriteeckt met uwer
i
                                                           vrecfe
-ocr page 193-
Hbt II. Boïck.
_____173;
vreefe mijn vleefch: öat mö» Ö«t£ berbhjbe
opbattctbicfeutomname. «öcboft bit {on*
batige fule albus bttefbe/ fiöslöchccUtijs Q: en
ftepligen/ als J)pfepb«:
lekhebbe Godtal-l
toos ghevreeft, gbelijck ick foude vreefenee-j
nen overvloedt van water , ende fchuymeade
baren die my mochten inne-flicken.
-ocr page 194-
174 G.odpelyckeWbnschin {
.Avmt oculoi meoi ut videtai vtaiitttm. I
Pfal.118.___________________________|
-ocr page 195-
Het II. Boeck.              i7>[
Keert mijne ooghen op dat fy gheen jdcl-
heyt en aenfchouwen,
Pial. 118.
AycvsTiNv s foliloq.cap.4.
W«Cc cicbciblinbe oogben Oc toclrlit u
niet eu aenfchontoen/ ó fonne bcrlicb*
tenOc Oen ijcmcl cnoe Die acröe! IBce
Oe ghene Die fijn fcöemel-oogcnbe/ enöe n niet
en iomten aenfitn ! nBeebieaf-fteerenöcoo*
gbcn/ opDatfpniettnfouDcn aenfeboutoien
Oe toaerachtigbcpot! H9ee Ote oogcn be toclc*
Re hun niet af en Itecrcn op Dat fp-lïeoen Oe
pbelfiept niet en öefieütigen!
Avgvstinvs Pfal.118.
Cettotjientopop befec aerbefjjn lebenbe/
Ronncn top oogben hebben om Oaee meöe be
pöelhcpDt niet t'aenfcbontoen. H3ant alle
fchepfel is de ydelheydt onderworpen. 31$
niet ter befet oojfaecRe bat oen ï©öfen-mau
biot / bat fijn Uben niet en tv onbet be fonne/
altoaeeaUefaetKm$n poelbepot-
Ambrosivs inPfal.nS.
gpbiebaertoanbelttnben toegb öcc fytt*
ten 1
en fiet nimmermeer be pbclhebcn Des
Wttelte/ Oen reebten enoe Oen toolmaccftten
toegb ia CbMftus / bie ban in Chjifïo ie/ hoe
foubehpRonnenloopen naer bit pDclljcDny
K ^ naöcmacli
-ocr page 196-
176 GoDDitrcKE Wenschen
nabemacl Dat Ctmftita in fljn bleefcb alle De
pDelbeptbesüScreltsgheHtupfi beeft. Laet
ons dan van ydelheden keeren ons ghefichte, op
Dat Het bette niet en begcere {jet gene Die oo*
flefouDe gcftcnbeubcti:' gbp aenftct guprftc*
iacrs tnDe itlutftt-fpeelDtrs. get te pDelbepr.
<öbp fiet ecnigbe Die met elcftanDer toojfte*
len. öet is pbeUjept. <©hp fiet peerDen Die na
Dcnrincfcloapcn. gctispDelbepDt. Chriftus
I e s v s is techtboo? ons oogben/ boojDe
toelcfte bp Den p?ös is opüangbenDe/ Die Dact
te toinnen (laet
; totbefenpifls toiIr fileren
«toe ocgljcn Die felbe i;terrnoe Dan alle l©e*
reltfcbe p?athten enbe poelebettooningben.
M>l&tt Die Dan tocl gaDe / op Datgbp De felbe
tot iet beter» men gtjt ghebjupefcen. ©etbeft
Die naet Den IHtmtV enoe toilt bp naebte aen*
feboutoen Dat ftoftehjefte ctetaet Det fretten/
DiefehoonetonDe Det bolle manc, enDebp Da*
glje Die hiaten glans Det fonnen. SCenfiet De
Zee/ bcfict De 3tetDe/ op Dat elcft febepfel Dooj
«öoDbelfccfte baet boojt-ghcbjatöt/ met een
gbcnoeghrn alle bepDe ute e oogben taille bet*
laüen! tóat bcballlgbcpt ban berfebepben ge*
Daentenenfult gbp binDtn in De aertftbege*
Dierten/ U9at feftoonbept en fult gbp met De*
ff ffen in De raenfehens' Itëat fraepbept en fult
gbp niet ontmoeten in De gbcbogeften^ !Oilt
Dit aliegaDct aenfrbouroen ■ enDe gijp en fult
geen quact ficn; toilt Dit allegabet aenfcbou*
toen / enDe De DooOt en fal nimmermeer ito*
men Doo? De benfitte ban tttoer oogben. 3ft
bp
-ocr page 197-
H E T II. B O E C K.________177
bp albicn Dat ghp aenfchoutot ecnighe ©jou*
toe tot onecteUjeKe bcghecrte/ De Doot ie Dooj
De benfiers mgüehomru. 3(t üp aloien Dat
BÖP gbeftcn hebt het erf Deel eewertocefe/ oft
öej Uups eenet tocDutoe/euDe Dat ghp Dit htm
begeert af banbigh temaecaen/ 't ia feecKcr
Dat utoe beurtere geopent ftaenboo| Die Doot.
Jft bp alDten Dat gbp ntoe oogé hebt getooj*
pen op De 3|utoeelcn/ 't fp gout/ oft filber/ban
tttoen eben-naeften met pberbanbie te bet-
Krijghen/ oft öoo? ctghe-lift/ oft oooj getoclt/
De Doot tsubp-geliomen. USannectghpfult
fien De fchoonftept ban eens auüera ©jtoutoe/
flupt Dan Defe benftets/ op Dat De Doot lancftft
Daer niet tnne en gbetaccfte / noch plaetfe en
neme in utoe ficle. %e beKommcrniffen ban
Defe iBerelt en?ijn maet pbelbept. «©en men*
fcheberloopt beminpDclbepDt/ Die hem fc'fc
benlaet booten ftaen oat allen 1©eteitfct}cn
boojfpoethem iatoe-bloepenDe / Daer hp in*
Der toaerhepDt gbelfccR een fchaDutoc macr is
toemelenbe. VVilt dan uwe ooghen af-keeren,
op dat fy de ydelheydt niet en aenfchouvven.
JRaethercniemietghcnocgh Dat ghp ufel*
ben af-fteert: toant fomtijots fout gijn toel
toillcn enDe niet nonnen. 3|nDtcn u Den «© ip*
bel te booten ffeit eemgtje bertoon-fpclen
banpDclbepbt / inDien tjp u baojtoenöet cent*
ghe pjicRelen ban onJatpfchcpöt / btbt <©oDt/
Dat ÖP felbe bcliebe af te ftceren utoe oogben/
enbeubert)oeDenboo?alle ctuact.
i^ 3                 a v-
-ocr page 198-
I?S GODJBLICKI WlKSCHIN
Avovstinvs lib. io.confe(T.cap-34
«©e oogben berbettgben hnn in fcljoonc ghe*
bacntcn/ cnöc fclu-iiOc ftoleuren j Dat Ott aén*
feboutoenmijnettelc niet en bebangbe/ maer
dat <©od1 Die bcltebe bad te houden / bp ia 't
fender ttofjffd bit alle dingben loffelijêfc enbc
bolftcmclgcft gbefebapenbeeft/ bpisalleene
nnjit eniicb goct. 3N» toeder-dae de betiep*
dingen mijner oogen/ op bat mijne bosten niet
en tooiden belemmert l toefendc met die felbe
gbcdclt in utoen reebten toegh / enöe itfc aen*
febontoe a met onftebtbare oogben / op bat
gijp mijne botten fout treeften uptDitflrie*
ftrn de tocltke htm toaren booj-gclept. £>om*
tjjdts is't bat gbn bieupt ttecftt (toantfp
toojöen oocU fomtt'jtiSbadelBcft gijedrieftt.)
I©at ontalligbce faeeftcn hebben opt De men*
fchen bun fctüett tot bcrlepdingbc oer oogben
artt-gedtent / 't fp in ftonden / m fraepe toerc-
ftcn/ in gacn ende fiaeit' 't fp in nodelijcft-be-
ben l in beelden / in fcbtlderpcn / in bjonfe in
plaeder/ ende andere dtergbeltjcHC/ niet allee*
nelijcKmfrftergbctal/ maer dat meer is/ in
obetblordicljept/ dacr af menbcmfclbenis
dienende/fondermiödel-mateoft noot/ ber*
Jicercndc cudeberanderenbe het epnde ende de
cpgöcn bediedemffe ban alle dingben: Mciv
mcrtftt dan dr beden-daeebfebe afgodetpe / de
nienfeben loopenupthuntpghcnfelben/ cm
te bolgtjenljun cpgbcn tocreften/ ende midde*
Ier tijdt berlatcnbunepgben?iele/ endeden !
geneïïf
-ocr page 199-
HbtII. Boeck.            179
amen ban toie fp jjjn gcfchapenTfp focckcn te
tocr-cewn bet gftene fp matchen/ omupttc
'roepen bit htm gemaeeftt öetft. jlBaet ieft/ 6
[mijnen «GoDt/ öie $ijt alle mtfne |jop» / finge u
'Dier eenenlof-fangh/ enDe offer Den felbcn aen
«t#nen £>aligj)-maecl$ec / om Dieg-toüleDat
[alle feböonicjirpt btfertocrelt be jtelen in-ge*
fiojt/ enDe Dooj mte(ïcrujcKe hanDen gegtotft
>jju/ boou-liomcnDe ban' Die alDct-oppicfte
ifeboonhept /Die alle De pielen is gacnDe te bo*
ben na De toelc&e mijne xuk Dagt) enDe nacht
betfucbtenDe. ^cc-toijlen Uk Dan nu ben
fpjcec&enDe Dcfc toooiDen/ foo en laten mijn
boeten niet beidtckt te tooiDcn in DcfcfïncK*
feenDerfcboonichept: macr gijp 6 mijn<öoDt
toeet Die tetfiont toeDcxom upt te treeften'gijp
felbe jljtDiefe upt-treckt/ om üics-toillcDat
lutoe betmhcrticbepDt is boo? mjjn ooghen:
jlöant ich ben cllenoelgcK ghebangben / enDe
gljenaöeliJcK gbp mpbcrloft; ja famtjjts foo
^atitft 'tnietengbcbotle/ omDaticfefonöcc
'gtjcboelentoasballcnDe; fomtijts met pfine/
rom Dat ich langljen tgDt in De ftcicken tjaöüe
ghebapeit.
Basilivs hom. 11 ■ inHexamcron.
<3hp )«t gticfcljapen om <üïoöt tt firn/ niet
omulcbcnbiettefleppe lancHft Der aerDen/
oft gtjclijcker-toijs Dcbecften te bloetelen in
onhupfefte tuften/ Den tcghcl banonslcben
moet toefen De inftellinglje ban een leben Dat
jDemcls is/ enDe ten opfiene ban Dcfe totlöaet
~ JU 4                f*s5t
. I,                                                                                                                        .....                            ---------------* .- '                             -■ '■------------------------
-ocr page 200-
ISO GoDDELYCKE WBNSCHEN
feght Den totjfen £>alomon:Den wijlen draegt
fijne ooghen in fijn hooft. ï©je $jjn dc gene Die
hun oogen hebben op een anöce plaetfe^ naer
be letter te bcrfïaen/ ntemant niet: maer naer
Den ghecfi / Dtfen Djaeght ffjn oogden tn {jet
hooft / aio tn Die plactfe/ om ban Dacr te öe*
fichtigen Die toonders ban hier uoben j toant
Die fijn oagh-mcreR niet en treft naer Den ge*
mei maer aUenclijcK naer De acroe/ttceftt ftjn
ooghennpt hethooft/ enDc flaet Die feibe ne*
Dcrtuacrts ter aetöcn.
B e RN A R d v s ferm.2f.in Cant.
®et is een berJtccrbe enöc ecne Icltjcfte fafte/
hoe Dat een babt ban flijcK/enDe een licljacni
ban acrtie De ooghen ftan om hooghe beffen/
ombolïsomehjcR t'acnfchoutoen Denfemcl/
enDe Die feibe bcrmaecKcn in het fien ban Die
fchoone örmtlfche iirhrcn / enDe Dat Daer-en-
ttiffihen De fielc Die ban Dcngemel heeft ha*j
ren oo'fp^ontK/ haer gheficöte is tocnDenüej
bafi naer De acrDe/ enDe Die feibe Die behoojDel
De trotfen tn 't gout miöc in 't fchaer-larcken/
gheitjefeettoijs een foglj blijft iigghen in Den
Djeth/ enDe in De buplighenr. <0fic(etoilt n
Danfchaincn/ Datghnuujegctnclfchc gcltjr*
Keniffe bertoiffe it hebt in De gelijcitenifl> ban
een onnutte beefïc;toilt/ffgge ieft/n fchamen/
tmt ghp/ Die ban De Remden Djacght tituc af-
feomfte/ foo fchanbciuc'ft moet forten in fltjcfc
[enDe in bupltghcpt,
                                     j
Av-!
-ocr page 201-
Het II. B o e c k.            iSi|
Ambrosivs in Pfal. 39.
gpDie't al beeft ghcfchapen is beter Dan'
alle fijn ghefchepfel/ fcboonDet Dan alle fcboo*'
nighept/ftercltee Dan alle ftercRhcpt/ enDe fij*,
ne groot DaDighepDt becttcft hact bobcnal.
B9at Dat gbp begeert fult gijp ban hem ont*
fangen/enne in öem liefïtteri. leert beminnen
een ^cbeppee in fijn fetjepfel/ Den IBeicftman
infnntoctcK/ noeb en ftaetnietbcrfteltom
Dat bp Dat ghefebapen beeft om oock te bjeec*
keu cuQc Dat gbp hemberlieft ban toten glip
?Ö.t ghefebapen: ^OO Dan/ Salich is den man
wiens hope is den name desHeeren, endeniet
en heeft ghefien naer de ydelheden ende leugen-
achtige verwaenthedeu. JlHtflchienfal bp Ons
feggtjen/ &« Doo? Defc tooojDen geraecRt jfin*
De/bem fat toillen berbeteren/ enDe alrcüe Den
engen paot heeft begonnen in te flaen/ indien
tctt anöcrs htcr nietgetoaec en toojüe / foo en
fal icn niet maebtteb $ijn te bigben toanöclen,
<© UjoeDec* to-u fullen top Dan maken j'fiiUcn
top u toeDerom fenben fonöcr iet fcjemta te
fiens «EnDe toat fullen top Den Cöiiftcn men*
febe te fiengtjeben^ O Heere mijnen God ghy
hebt felver gheinaeckt een groot getal van uwe
wonders, ben menfche bemetckt De toonbets
ban menfeben enDe alfnu bemetct bP De utoe.
Den Heere heeft veelderhandé wonders uytge-
ftelt, dat den menfche dan de felve befichtiglie.
«5bP ach* enDe ghp pjflfi «nen feoetfïet / be*
fiietenDe fune biet peetDen'tettotjlen fp bjim*
fteltjck
-ocr page 202-
'i82 GopdhyckeWenschen
I ftehjc k 5tjn fpimghenbc / fottöct nochtans tn
het minjte ijcm felbrntchinDercn/ oft ban
ibouen neev tetoojpcn. Jilïaee feghtmp eens
! tn heeft <8oDt niet meer tooitDero Ijier nptge*
i rechte g|a Dat öen menfcbe hefttere ?fin toulpf-
!hent; ;i}nctr.iegftept/|ffne onghcrechticbcpt/
font bertoaenthept; Dat hP öit al hefttere/ en*
i Dr hem felben onaertuojpc/enbe als wet eenen
] toouvbaft rotbjcpDf It. &>fct öaer tenen ftooj*
hen Danffcr / (Die/ ter-toijlcn hp ie hangbcnbe
'aen fnnc ftoojbe) uteen <6hecfti0oocftbet*
IftangenDe/ enbe Dart entnffchenbcfteteena
i Dien grooten race ftct ban ttcmel tnDt ban aer*
j De / Die u oocH te ftettc geen De bertooninghen
| ban mecrDcr nonftc / Den koojöcn-Dan(ftt Die
jgbp Daer gheften hebt/ heeft ffin leberi langt)
met grooten arbept hem geoefftnt ontrent Die
roojdc : tft Den anDeren en heeft hp niet Doen
bjanDtlen op het toaterote'tfelbenoptgbe-
: leert enhaDDen i VOtnt u gefïchte ban Die ge*
nuchte Die u De Koojocn -üanfTee is ghebenbe/
tnDe flaet Dat eens op Femun, Dien gbp met
icn fnit fienDanflcnopeenKoojDe/ matttocl
jfientrcDen op De baren ban etnet jet. H9an*
jbeit Dan oocnop Dfttoatct/ nietoptjetftlbe
jDaer s>inte fDctet heeftop gbetoanbelDt/
i ftötlc pet toas beOieöenDe) maeropanDere
tonter ; U)antDcf«toerelti0een?ee/toanüeft
hier tnDe toilt üie bctreDen. <ö!ip toilt toefen
Den acnfrhoutoer/ ?i)t ghp fclbe bet acnfebou-
fpel. <©tfc ;n'n De toonccrö ban *öoD t Mmatty>
neg/ DefejijnfóiigueDachtett/ bp De totlelie
-ocr page 203-
__________H ET II. BOECK. ____ 1S3
BïcTnlet en is tTbera&ël£fcitrn/ diuunoe
toonbct s / bequacm om alle anberc te lictleg*
Bl)en/ enbefo beter enbc meerder te foecReiV
cnöc bit hebbende gebonden/ Daet in te fchep*
pen een bol-komen ende toaerachtclijck ghc*
noeghen.
Cie M.lib.3.in Pardag.cap.11.
©oozrs men moet 5ijnooghen gadeüaen;
toant het tfi ergher met bic te ballen / als met j
D* boeten: Indien u ooghe u fchandael aendoet,
fnijt die uyt, ende worptfe van u. ^e lodder-j
oogen / enóe iner en baer üit foctelnck te toet*|
pen/cn is niet anders ban met be fclbe te üot<
Iceren. IBant Ut cerftc bomme utflen Daet upt
fpiingcnbe mafcen ghehjeft een boo? fpel / om
alfo ben flach atn te gacn be ooghen brberben
hun al eer Dat eentch andtra Ut bes licharnts
tooit btbojben.
Ambrosivs defuc;afarcuü.c.i.
M>cct toel beeft *Dabtb bic felber ghcp?o:ft
haddc öe pcrjfckelenbanfjjnsfelfs ghcficfite/
befen gcatüt boo? ghcluckich / unrns betrou*
toen ntcutotrs rl en is ban in ben nacnt <63ds
toailtdefenen fïetnietnaerdeydel-beden, ende
leugenachtige verwaent-hcden , ban ItJClCEe hP
toebetom gekomen jtjnbc/ tot fp-ftlben feght:
Keert mijne ooghen op datly niet en aenfehou-
kven de ydelheydt. «0t pcetden te flEtt lOOUf!l
loft ben tinck flacniöpdelhepDt toant het m
jhelpt ons niet/ ncchheterihanonö niet hel*
;pcn ter faUchrpt / toonecien / gupchet-fpt len/'
'
                                                      Daas
-ocr page 204-
!i3+ GoddelyckeWenschen j
ibanffcrpen/ mommerpen/ cnbebufbane bcr»
toaningben $nn pbelhcpot. «©en löpfen-man
fcgtjt: Alle dat in defe Wereld: is, is naeckce
ydeiheyt.
I D.B e r n A b. d vs de modo bene vivcndi.
I <©ch hoe menich menfchc torct tcfc bcöjo*
ghcn booj het flörftcöte / cnbc ghcballrn üöo^
het frlbe tn De fïricfttu Des «©upbels! Dina
iacobs bocbtet toaa uptgcgacn om tebeficfe*
tighen ut ©louwcnban tietïanöt / fp toierc
bemint tnüz ontfchaecftt ban Sichem, oir
fchanbrljjcft heeft benomé haren macgbcom'
C'Oe alfoa Die arme Dochter/ om bat O m hit
jbleefch gtjeficn heeft bat fp niet en b'ehoojbe
te fien/ beeft hare eert enbe haren raaeghootn
;bcrloojen. David ooeft een» ftaenbc tn be gal*
IDtrpe ban fijn hof/fagb eene ©joiitoe/chdc
om bare liefBe is getallen in oberfpei enbe
;boatflagh/ töbe albua bebjogen booj fnnfelfs
gefichte/ ia bcbonöen ten fthulbenaes regens
bc toetten ban benöw- Samfon ntn felocrft*
fien belDtüanfjjnentiJöeiögcftomcn in h«I
JLanbt bcr philtfltfncn/ tube beeft albaer QtA
fien tent ©joutoe/Oie hp bcminncnöe/ia gasul
flapen in haren feboot.
P a v 11 K. Epift. 4. ad Sever.
•©ch oft hp habbt getoeeft fo öoojfichtich fit]
ticm te machten ban beft ©jontóe / als b»;
fieccfc haOOe ghetoreft om te berntelen ter.eh
leeutu.
b E R-
-ocr page 205-
Hit II. B o e c k.            i8j
Bbr.nar.dVs de medio bene vivendi
ferm.23.
£>P heeft öem fijn bap? af-gefchocuen/ ttiDe
bcm geit beet in De banöcn ban fijne bpanben/
Die hem teeftont hebben uptgefieften fijne oo?
gbcn. 33ilkeom betmane ieltu Datghpmet
uwe ooghen fout willen maken een verbondt,
tipt bjeefe/ Dat gbp niet ontoerhoets en fiet-
het ghene ghp niet en behoojöct te fien.
C l e m. lib.3.p«dag.cap. II.
Mm bchoojbe hem alDctmecfï te bethoeöcn
boo? bet göefirbte Det bputoen, toant fp non*j
nen ooen fonoigen/nict allene met Die te gbc*
naeeften^ maec met Die t'acnfcbötttoen.^aer*
om Die Den mijten tocghfoccKcnm te gaen/
enDe hier te lepben een goet leben / en honnen
Die niet ghenoegh gbebiieDen. Dar dan uwe
ooghen recht voor hun fien. IDailt al tfï bp al-
Dien Dat hm gefchicDen Dat hp Die eene bjou*
toe aenfiet hem ftloceftelijck Djagbe / Daet-en-1
tuffchen nochtans moet tjero toachtcn üatbpj
niet en balie; toant&etlian gtjcfcbieöcn Dat
Ijp Diefelbeaenfiet/ ftan gber allen' maerhet
etiKannietgbefcbieöen Datbp Die niet gefien
en heeft i fal iet begceren ban üat bp niet en
is ftennenDe*
I ,
i
gb                  tim
-ocr page 206-
|l86 GODDELYCKE WeNSCHIN
Fiat car miumimmaculatum in ju\H(tcatio»t-
bus tuis, ut non confundar, Pfal 118.
V*.
-ocr page 207-
Het II. Boick.            187
Dat mijn hsrte onhevleckt ghedye in uwe
recbtveerdichmaeckinghen , op dat ick^
niet en ivorde verflrojt,
Pfal.i 18.
Bernarrdvs ferm 25. in Cant.
ASLle Den pbee/ enbe De fojghc tiet ^eplt*
gen/Die bcrfoepbtn het ctrtaet/ enDe De
. upttoenDigbe obetbuuDigbcpt ban Den
uptïuenDigljen menfebe (Die toacraebtelijciï
toojDt bcDojben) toasaltjjDt met alle blijris-
JjepDt ben bcfich te houDeumetteberciercn
DenintoenDigenmenfcbc/ Dienaer betbeelöt
<3oög gefefwpen is/en Die ban Dagb tot Dagb
tooitbetnieutenDefcboonDet gemaetln.
Ambrosivs libr.devirg.
«Ocfc is tioozfeechet De fcboonigbepDt be
toclche niet en ontbreekt / enDe 10 ailcnc
temoigb tcljooien Defctooo2Den<£5oD8;Ghy
zijt geheel fchoone mijn lieve gebuerne , ende
in u en is niet dat kan wefen begrepen.
Cli m. lib.3.psdag.cap,2.
töant De alDerfcbconfïe enDe De bolmarcfts
fte fcboomgbcpDt ia De fcboonbepDt ban De
ficle / enDe ten ia gbeen teDen bat Die gefcha*
pen ?gnDe naet het beeiot enDe gbehjcfcemflc
«öoöts (als beraebtenbe bet op?cr!jt eerfic
fcooi-üetoojp) fo'.töc Dart toe brengen eenttb
tipttoenDicb bercietfel/fleilenbe De b?oofe eii='
j                       . ~          & z                    Dr
-ocr page 208-
188 GoDDELVCKtWlNSCHBN
bc onnutte KonfU oec mcnfcjjen booj De feon*
(Ie ban Coat Simacijtigb.
Ibidem.
£>a en tfi ban n(tt be&aa?eI8c& bat be tipt*
ujcnDittlrc fiöfD.itnte ban ben mcnfcbe moet
toajDen berciett/ maet toel be ftele enbe bet
mtuKiDiclj moet bitnetten in tiet ftleet ban
eerbaeröept enöe bcttgbt.
Ibidem.
<©e flceöte Siongtyotitoen bie foo beel noota
enbe mocpte boen om üaer-lieöé op te toopen/
en toeten nier Jjoe fp bcrltefen öun ingeboojm
fcb«onlgöept/tettofjlenfji eene afgöeleenöe
inepnen te betoberen, ©im ïitomebtant Anti-
phanes baubt met bufbane fijnen rel in fijne
Malthaua, Siet, fegbt tip/ ff komt,fy gaet voor-
by, neen , foo niet, maer fy komt naerder, fy
komt, fy is daer, fy ftrijckt haer, fy ftreek haer,
fy belïght poeyerkens, Spaenfche Zeepe om
haer te fuy veren, fy kemt haer, fy vlecht haer.iy
wafcht haer.fy fpiegelt haer, fy tooyt haer,ende
fy faffr haer, fy vrij ft hare tanden , fy beftrijckt
hare lippen, fy is bebalfemt als een dootlic-
haem, ghelijck fy in der waerheydt is, ende ter-
wijlen men haer paleert, optooyt ende befchil-
dert, indien dan daer het minde ghebreeckt,
hetgateral verlooren,jahetis ^genoeg om haer!
te doen befwijcken. Defe poppen'en fijn niet)
eens maer wel drymael weerdich dat fy worden;
uytgeroeyt, die daer befigén den dreck der Co-
codril-1
-ocr page 209-
_______Het 11. ff o e c k. i ■__1S9 .
codrilen , ende die hun beftrijcken met het
fchuym van Eechdiilen , ende die hunne wind-
brauwen beftrijcken met fwartfel ende met ce-
ruie
«Emcn anomn «tomeöMc&gber/ at noemt
Alexisfsöcfeooclt bnifptnbe opfuïcftema*
tlitre: |)00£t fftne toOOjbCrt: Daer is ievers eene
die te kleyn ende te kort fal wefen, men naeyt
_ in hare fchoenen ftellagien van vloot-hout,daer
is eene die te groot ende lanck fal fchijnen, men
fal die doen treden op enckele ende dunne
fchoentjens, ende foo fy het hooft laet hanghen
op de fchouders, het fchijnt dat de ongefchick-
te lenghde fal worden wat in ghetrocken. Heef-
ter eene de heupe te feer inghevallen, men fal
met een gorreel die onderfetten. Heefter eene
eenen fachten ende op-ftijgenden fchoot, ghe-
lijckerwijs dat doen die Comediatufche Voe-
fter-wijfs, men fal daer noch iet by voegende,
denfelven meer pooghen te doen rijfen , indien
hy effen ende plat is, men doet die met eenen
fpriet oft walvifch-grate voorder uyt komen.
Indien de wind-brauwen te blondt wefen, met
fwartfel worden fy befchildert ende af-gefet. If-
fer eene die fwart is , fy middelt dat met haer te
;blancketten,i(Tereenedietebleeck is, dat wort
I verbetert met vermillioen , heeft eenighe ievers
een deel van haer lichaem boven maten wit, fy
fal'c ontblooten ende aen alle man vertoonen,
heeft fy fchoone tanden , het is van noode dat fy
gheduerichlacche, om die re laten fien , ende al
>ft fchoon dat fy van natuere niet en is bly-<zee-
I           -          "                 jg> 3             iuL7
-ocr page 210-
190 GoDDELYCKE WlNSCHEN I
fhch ; nochtans den heelen dagh en fal fy niet
doen daa lacchen , hebbende ghemeyneüjck
altoos een tuylken van myrtns tuflchen hare
lippen, op dat fy vvotde bedwonghen , weer fy
wilt ofte niet, die lelve te laten aenfchouwen.
C i e m.l-3.p3edag.cn.
.tfïf cn / Oat be fchaemtc eno* oe fefterhepbt
Ijaimetooan ptactfcliotibm op tiet macshoc*
iïjc toefen/tnoe bat baer oaoj ten bollen maeb
biljetten / boe bat fp toacratbttBbc maegböen
;tju / maei oat alle önt gbeluas enOe bc bup*
hflftepbt banprtfumectbers/ bangout-fmc*
ben/ berw toet nets/ enöc ban aioiifoanc lumr*
Iselenmogbenjön uptgijebanncn.
Ciem. lib.j.paxlag.cap.i.
Utiaittnaer Dien bet bfccfclj maetcn fa een
(labe (ghclfjckettoijaoen3(lpoftel ftauuuffel*
bet iagtocttipgtjcnbc) toie fal Ote flabc ban
toillen op-toopen / tnoe hact Otenen ala ecnen
koppelat^ ©en ll)ep!igin geef! berfeftcrt ona
dooi Oen mont ban oen P}opi)ctc Jfaua Oat
Oen Uccrc felbcc bp Oe menfcbcn aooi lehjcft
cnocmtfmaccftttotert gbetefcent. Wy heb-
ten hem ghefien fonder te konnen bemercken
eenighen treek, oft de minfte ghehjckenifle
van féhoonigheydt. i©ic ijn fchOonOct al3
oen uitere? ote niet en bcrtoontocbctganc*
heujeke fcbooiibcpOt oca blcefcba (oie macc
en toojöt begrepen 000? bet upttoenöigb
gbcfirbte) macr toet een opjeebte enOe toare
feboo
-ocr page 211-
H b t II. Bob c k-             191!
fcboonigbtpbt ban ficle cnbe ban licbaem/
tocicftiijnOcbolmarcatijfpDt Detfiele/ möe
öeonfleïffeltjtfcüepDt Deaitcfiaema tefamen.
Hiïr.onymys ad Demec. de virg.
ieivand.cap.j.
Cettoijlen g!)P toaert in DelBerclt/gbp
bmunöct De löcrrir, al utuc fojglje luas nut
purpur-root utoangben te bcfïrtjdun/ cnDz
metblancltetfeluaenfctnjnte befcbilüeren; tt
hooft te berderen/ enDe met afgbclecnt bate
tt te bercpDen ccncn hoogbcn tcota om Die te
Doen ficupbelen. 3icü ftoügheban utoc fto-
fïeljjehc ooj-baggben/ ban öte fcboone ojien*
tale f&mla/ booj u Bbtbifcbt uptDeEooöe
Ixti ichftötjgrjebanDie aengbename groc*
nigbcpDt Der «CfmcrauDen / ban Die blammc*
fitna Die komen upt De Catboncftela/ ban
DictoatctkettsDiBbenDe tttffeben De^pacin*
tbcn/ naetalroelckeDe^offcöe 3|offcötttoen
Ijun fïnncfeena al te feet cnDe te ibjgrjbulDe*
igcft jgnDiübenDe.
Hiuïmus 4.
Wafcht u herte, ende reynight dat van alle
boofheydc,
Gilb. ferm.29.in Canr.
'löant toat ficlc fouöt oöp mp nonnen shc?
ben / De toelcfte gijp baftcbjcb fout feggben
gheheel ftipbec te toefen i
______________
£> 4               lo»
-ocr page 212-
192 GoBPttïCKE WeNSCHEN
IoB 25.
Daerenis niemant oft hy en draeght eenigc
vlecke.
HllRONYMVS X-
Al ofc ghy u vvafcht met bergh-fout ende voor
u vermenichvuldight het kruyc van Borith, foo
blijft ghy noch bennet in uwe boof heyt.
Avgvstinvs medit.cap 40.
<© gcere btrlemt mp ten bette om u te bje*
feu' tenen gheefl om u lief tehebben/ oo?en
iöteuacnljoojen/ enöe oogtim Die u mogijni
laenfchoutoen!
- Amuosivs inPfal.ti8.0-r.ob.il.
töant het bette tan Den menfchtoojt be=
fmet gbeltjtft alss met enten bupla hoop ban
onbehoojcln'cfter ghebachten/ en toilt D002 al*
'fulcfte u Dan niet bcrbuplen. >©bp toafcht utrje
;hanöt/als oft gbp Dooj Dien mtDDel Kofl boen
becDitjbcn De blecfcen ban utoe fonben / cnDe
IDacr en tuflchcn ghp en }ijt niet machticb af
te inafTttjcit utoe fiele/?ijnDe bcrbuplt met fao
ibeelbttplc ghtDachtnt. <öhp hebtgeieert tjee
jDat u fjcrte moet toojben ghcfapbett / leert
joocK hoe enbeintaat manieten Dat ghp Dat
bchoojQct te fupbcten <£ene toettigfte recht*
béetbighmaecfttnge inaecktöte fontepne fup*
bet/ Dat is te fcgghen / Dooj De belnDingc Dec
fonDcn. gtupbect Dan u toatee/battoattt/
~_______________________________■!§_.
-ocr page 213-
_________Het II. Boict._______193
feggbe ith/ Daetbanbat ftaet gljefcbjeben:
Een water dat diep is , is den raet in het fcerte
van denman. <©m teonDctltennen DctEtbt*
bectofgbma&ingben/ gbpbebt gtjeboon als
men gjjefept beeft: Spreeckt uwe boof heden
op dat ghy meught worden gherechtveerdighr.
^00 Dan Den gtjenen Die uptgbefpjoften beeft
fgneboöf beDen/ (0 gbetecbtbeetDigbt/ enDe
Den gbetecbtbcetDtgbben en toojöt m'etbe*
febaemt gbemaecltt / om Dief-toiUe Dat öP De
fctjaemteenDebeberfïcoptngbe fflnet fonben
boe* tmt rijpe enDe boifcomene behjoingbe
beeft feonnenbettafTcben.
H v c o de S. Vidlor. in artha
Ajiima:.
<®HP en toect Dan niet / mijne ftcle / boe
lelbcb / boe mifmaeckt/ boe befoctelt / boe
fcbjicfeclfch/ boe gbtfcbeutt/ boe söeljacfeclt/
boe obetbloeDfgb ban alle betfefoaomemffe
gbp te boojen gbetoeeft $fjt! Dat utoe cerftc
foigbe Dan ?p u fraep enac net op te febteften'
u aenftcbr te Doen bltntJten / u xaü te ftleDen/
utoe blecften npt te toepen/ «toe netticb*Pt tt
betoaten/ utoe jeDen te betüeteeen/ goeben te*
gbel te onDethcuücn/ op Dat gbp öoojDefc
goeDe betanbettngbe u meugfjt toeerOtgb
maecben te toefen De bjuptban fnlcft eenen
toeetDen 2$jupöegom. ïje&t gbp nopt gbc*
hoojt b« gbene Den ïüontngb Affuerus Deüe.
Daer ghefchiede een ghebodt van 's Koninghs
weghen,
-ocr page 214-
194 GoDDElYCtE We NSCHEK I
. weghen, hoe da: men onder alle de dochters
van fijn ri/'cke ('oude doen ecne verkiefhighe'
Tan alle die fchoonfte maeghden, om gebracht
te worden naer die ftadt van Sufa, ende aUaer
1 ghclevert te worden in het Vrouwen-huys,ende
t'aenveerderi koftelijcke klederen, ende alle
• andere faecken tot vervoorderinghe van hunne
fchoonheydt noodigh dieneude. Ende dat fy-
liedcn alfbo verciert zijnde , hen (ouden ghe-
reedc houden om de begheerte des Koninghs ie
volbrenghen. Ten anderen , dat fy ghedue-
rendc den tijdt van feffe maênden fouden be-
ftreecken worden met olie van myrthus , ende
de naervolghende fes maenden ghebrnycken
Verfcheyden wateren , poeyers, ende fpece-
ryen, tot fchoonheydt dienende, ende alfoo
toegheruft, fouden gheleydt worden van het
vrouwen-huys naer (les Koninghs flaep-ka-
mer, op dat de ghene die alderbeft fijnen
ooghen foude beliaghen , mocht befitten
den Konincklijcken Throon,ende in de plaetfe
van Vafthi fouden worden verheven.Hflet onö
Dan een tocpnigtj brmerrnen / oft gbeöccl
öitbooi-brtoöo niet gbrtjocgbcljjcli en Ium
re paffe hamen op tiet rj!)enc top nu Jjicr
Ijanötlcn i «Genen ïioningt) / tocfeuDc Den
£>oone ban ecne gtoot-maebtig!) Koning/
Ï0 gbeftomen op rufe iBcecelat om te bet«
faraen met eene fctioone cnOe uptgöclcfeii
bfipf-b^oubjc/ immer* ecne hupf-b?outoe aU
fuu'kenïf»oningtjtoeeiDigb.S©e«étcnnersban
pefcnfiomngji/ te toeten/ Dicaipoftclen/?fin
tot
-ocr page 215-
HïtII, iBoicit._ _I9J!
tot alle kanten iipt-ghcfcnDen/ ombc uclën te
bergaDcrcn/ cnDe Die te gkelepDcn riaer Den
fcljoot per y. lictcke/Die Ijct hups cnDc tooott*!
piactfe is Dcttóonincklijcker3!onrk-tyouvüciii
Dat is/Der öcmcl-tracljtcnDct $ïtlrn. 31nljcti
felbe öups ia 't Dat fp ontfanggrn Die <öoDDe*|'
uïckcSactamenten/ bare Dicnenöe boo? ka*\
fïelgckc 3|titoeeien/cnDe booj miDDelcn Dte ür*
quacm ?nn om bate pielen bact mcor te bei cic*l
ren. Kicn-merckt Dan öic plartfc öact gijp ge*|
ftclt$git/ cnöc gbp fulttoetmvoatutcDortti
ftaet; taant utoen 25|tipbegom {reeftu gcftclt
in eenc kamer Dacr De ©ioutoeti toojDcn gtjc#|
paleert/ cnDefraep toc-ghemfr / hp jjerft bcr*i
leent berfcfjepDen poepers / cnDc berft bepfce n
Voatcrs / parfupraen cnDc blancketfcljs / om u
te bonnen fcboonenDeklacr maken/ hp heeft
infgclgcks brbolen / Dat gijp ootk mtlDeltjcfc
fout genieten ?ijne ütonincbltjcke Caeffel/ bp
heeft milöeliji beo? u Doen Kptrcpckcn alle het
gene glip fait konncn toenfeben tot utoe falie*
Ijcpt / cnor al bet gene gijp fout begtjeeten tot
onDer-ljout jietotbcrmcrrDcnngtjcbanutoe
fiboonubtpt. «Cetft Dan Dm tn-gantk is htcr
gbcfïclt De Jfantcpnc Des «Doopfcls / rnbe De
toafch plaetfc Der her-gbebojenthepbt / in
tocirke öat toojDcn upt-ghcbjongljcn alle De
fmetten fcer booj-leDen fonDen. SDaer nacr foo
üolghthet Chrilma, oft Uepligbc <©lic/mct De
toelcke gbp in Den <i5hecft beftreecben toojDt/
Daer naer ;nnöe foo bebalfcmt / enDc met Die
clic ban btiitfcbap Dus ober-goten / kenugbj»
i
                                                         ter!
-ocr page 216-
1$6 G O D P E t Y C K E WeNSCH E N
tct Cafel / enbe ontfangbt al Dan bet boetfel
ban bet blcefrb enbe btoetons&aligb-ma*
ftera I e s v Chrifti, met het toeltkc g&p in*
toenbkh gefpijftenbebeïfaettoefenDe/ ber*
gtlbet De booHrëJeleDen Oafien Dagen ' en*
De bie magbetbept Daet ban bthouben. ïDarr
natt gbp fetert u met bet ftlcetfel ban goebe
toerxaen/ gbp paleert u met be bloemkeiK
ban aielmoeffen / ban fobetbept/ ban gbc=
btbtn / ban nacbr toafcen / enbe anbece toert -
hen bet «öobtbjiichticbept/ Die u te famen
bienen boo; eene öp fonber* betctectnge. Cm
leflen foo botgben ban alleDeucbbenbetorH
rftclicnoe fpeceepen / Ut fultken geut göebf n
bat ben felben bettyfiftbenfianckbanal;
ie oube enbe betleghen buplicbepat. 3Senu
toOJt OOf ft gegeben den fpieghel der Heyli«her
Schrifture,op datghy daer in foutfpiegelen Dwe
gedaente. <Bn laet Dan gccnöcrhanóc biipl u
oefmetten: mate bat bet al net enoe feboon fp
naet beboojen.
iföaet b)at al gbebjcacn bebinbe tel* in mp
nocj) te toefen/ Die mp boenfebamen te nomen
in fijn geflcüte/ enbe het toetene iclt nu meer
. Ducbtete mif-hagen/ ban tchbettoutocbat te
oehagben dooj ptt bat in mp noch foube Iton*
nen toefen pjtif-tocerbich. <©ch oft icH een
toepnicb mp boo; bent honbe berbergben / op
Dat itïi binnen Dien mp morbt op-fnyeken
enbe foeeften allemnnefmetten te öciöi»dcu /
mtit ban alfoo tocet fchoon enbe fonocr fmet*
ten booj fint aenfebijn mp te btttooner.^ toant
!•                                                            hoc
-ocr page 217-
H e t II. B o e c k. ______197
boe fouüe ich ttem met Defe mif maecfcthepDt
li o tui en bchagtjen / Daer ick aen mijn epgtjcn
felben ben mtföagenoc i O ottOt bupl! ö bet*
otiDetöc nuf marchtjjepbt! ö toiple blecfeen/
taart toe ujt grjp-utDm foo langïjen ttjöt bt>
mafebetenbe mijn aenfct)i)n^ ©etDtoijtu gaet
toetb/ bedtefl u / nortj en tutlt mn atfoo niet
meet befoetelen/ nocrj ooeft bcrbdlgöen De oo>
gijen ban mön alocrlufftf
C                 Vent
-ocr page 218-
j IpS GODDELYCKE WENSCHEN
Vent dtlecit mi, egri'diamnr in agrxm , Com-
mwmur tn z-'dlis,
Cant.7-
komt
-ocr page 219-
______Het II. B o e c k.              199
Komt mijnen beminden, laet ons uyt gaen
in het velt, laet ons ivoonen in de lant-
huyfenJZzat.7.
HlEREMIAS 2.
Wie fal my scheven in de woeftijne ecne
herberghe der wegh-giingers?
D. T h o m- A q__v 1 n v s hoc loc.
Want liebet IjaDDeicft tetoooncnin ttm
tooefïyne/altoaeï: nicmant/ oft felDen temant/
is paffcicnDe,
Ber.nab.dvs deinter.domocap.dtf.
<©cfo ! oft gijenen menfcbe m 't openbaet
met mp en berfteeroe / op Dat ieft foo gemepn*
famcr in bet flille met<5oDt fottDe megbest
fpjeetHen! toant t)P foeeïit Oc fiiltc / cnöe öP
bemint De ccnigljepDt- %ch fal Dan fct)outoen
De menfcöebjche t'famen-fpiaecften / op Dat
in mijns betten flille terugtjepDt <öoDt matti
bomen nemm föne iBOon-plaetfe. 3ch fal
mpgbetooonmaecben alleen fjet intoenDiglj
te beoeneltcn / öet intoenDigb te beminnen/
enDe üaec in te bolbetDen / om foo gbetingbec
tê bonnen bOOjen het ghene den Heeie mij-
nen Godt in my fal fpreecken. §>itt ieb ben
l)tet/goeDertiecen|ieere/ fictieft benmetu/
om Dat kH intoenDigö ben bp mijn epgben
fclben- 'gTettoplcnt kft mp bcfrometPe
C 2 - roe
-ocr page 220-
2QO GoDCtUCtl. VV tSKHES
met bet upt-tocnbitb/ foo en btbbe itfttn*
toenbtgb titee ffemme niet ftonnrn aen-boo*
ren. Jltëaet mi geftomen tot mp felben ben tcft
tot u gekomen / op bat ick u matb üooitn t\v
beaen-fpjtften.
P S A L. 34.
Siet al vliedende hebbe ick my verfteecken,
ende ick ben gebleven in de eenicheyt.
Grïgorivs lib. 4. moral. c. 35.in lob.
3tl bUebenbetjaetbp l)cm betre berfieeciten
upt bet getooel ber tjjtteltjeket begeerten/ bit
item
felben op-fiiert tot be betracbttnge ban
«SaDtöcnlJecre.
H 1 e R. o N. ep. ad Rufticnm.
©e ftaöt te eene gcbangeni|Te:be toilbetnif*
feeenpmelB^arabij0.
Ber.NAB.dvs homil.Simileeft regnum
cxlorum homini negot.
O gbeluckfaltgl)t toübernlffe! 6 foete enbe
aengename bctemitagte / ber fonben boobe/
enbe aller beucbbcn leben! 31 n u fiacn betficlt
be Wet enbe be #jopbcten / enbe alle be gbene
bit totopjecötebolmattKtbeptjjtttgeKomen/
;ijn ten leflen Dooi u gberaetftt tot een IJrmel*
febe falubept .«Dciuekitb ban Dit baer lept een
een-janucb enbeaenbatbttcbleben! 6 eenfa*
nucb leben toat toil trk boojbcr ban uoocij
herhalen ? 33en £>attcb-mahet felbe ala onfen
_________________________________teptf-
-ocr page 221-
_________Het II. Boeck._______201
leptfmaniabooicn gegacn bluchtcnDc na De
toiloernifle om üaer re l?ben in eenigljepDt/
Daee altöDt toaffcnDe roofftena Der liefoe/ Die
altöDt Olocpen / enDe nimmermeer en berden*
fen: naer latenbeeenen geut ban cenei^epli;
güe foetigtjepDt. <© toüDeeniffé eenigen toinc*
Hel ban allen öemclfctjen lSaou-tMnürl! in 11/
cnDcDoojubetanücrciiDie aertfetje tijötelijc*
kt ömgljen in eetttoigtjepbt! enDe om ftojtte
maften /De tranen feeeren tjim in Oltjötfctiap/
enDe ümiglmi ons bpo:t een eeutoigö bet*
noegöcn.
Mich. Gifler. in cap./.Cant.
«©e <©oDtb?uti)tigöe ficle / De toeltfec öaer
t'eenemael Dooj De aenDactjtigljepDt pooght
ober te leberen aen <6oDt fllmattjtigtj/fegtjt
tot hem: Komt uyt naer het velt, komt laet ons
woonen indelandt-huyfen. g>p beDtttfeer ep*
göentlijcft De oeffcning'cje Der acnDaeljtig*
jïepDt / üooi het tooojDeften veldt, om Dat Die
plaetfenDaermen gljetooonelijcft ia Diijben*
DeDelanDtf-neeringlje/ fomtiee/ fiille enDe
cenigt) }ó'n / berfctjepDcn oocfe upt Die Da*
ghcnjcKfche berfteeringtp Der menfehen.
©oojta liet ii ona ftenbaer boe Dat bet veidt
gtjenoemt too^Dt een eenigljepDt / berre upt
De raenfcöeujcfte bergaöeringtjen. <£nDe
ghelgcftcrtoüs het belbt (inDien üatiaghe*
oefifent) ona ia b&ojt-bjengbênbe allen ober*
bloeDt ban bjuchten / met De toelcae top naer
DentichamegheboeDt too?t>cn: alfoo Die aen*
C 3                Dactjttg*
-ocr page 222-
202 GODDELYCKE WiNSCHEN
oatiiïïa^nTTïSoicrTfptoelghcijanDelt toojt/
bacct ons fülcft ecne meutctitc ban Detighoen/
bat fp gijenocgtjfaem ;:jn om ons te behouüen
in een ghceftclöcft (eben. Cen Oefen opftene
teaiot fecc tocl ghcfept mhet 2Saecfe «öetie»
fiobanDcnlfcpltgen 3ifaac: Endehywas ter
Sonnen ondergangh alleen getrocken naer het
velde, om aldaer hem ie oeffenen in aendach-
tigheydt. ;0och fp en bcreccftcitt ooeft met-te-
mtn De cpgften bpfonDeïc acnDacbtigheben/
met bm name üan ILanDt hupfett; toant ghe*
lijdt top ghemcpnclncft jfjn noemenDe ï.aut*
hupfen/ cenighe fchoone tooonplactfen die op
tiet JLanöt ghcfitcht jijn tot heetteen Oer fteets
fche Ueóen' betmoept ftjnoe ban l©ecelDtfrhe
beftommecinghen/ om in De fclbe re herfchep?
pen hunnen aeffem/ enbc te ruften/oft om
alüaer/ opgheftaen ?üaac tipt eenighe fieeftte/
hun te nomen bermepDcn / cnDc op te Doen be
tyucjircn/ enbe Die toel te betoatcn. £>o ?iju
ooch Die aenDachtigijeaen uptnemenbc fchoo*
nc gheflichten Dooi onfe fielc in bcn:$rtter Der
aenaacijtigljepDt opgljeboutot / nacr De totlc*
Re fp is nemenbe bact bertrecK / afcotjeftenbe
üan Die aectfche tooeltnglje/ om Daer in bolle
l gïjerufthepöt te bltjbcu toooncn / enDe in Die
(npbct enDc ghcfonoc lochr baer te gljenefen/
ban hare obcr-ülebene quael/ Die boodeDcn
fouDetihaet noch fouDcn Doen gljcboelen/ fp
i» ooch üaerom ghcnocctjlijfh te leben / enbe
nae haten toenfeh te moghen op-Doen ben
bollen <®ogüft ban alle DeugljDcn/ enDePrn
__________________________fetben
-ocr page 223-
Het II. B o e c k._______203
felben bcfo?gt)öctöcft oocli te betoaren.
•©bet-fulcRs Dan Dat Defe «öoöt-mmnenDe
fiele tod Doet / foo fp tot haten beminden is
fcggbeilDe: Dat fy wenfcht met hem uyt te
faèn naer het veldt der aendachtigheydt,ende
at hy f^uude willen woonen met haer in de
hoven der aendachtigheden: ettDe Dat fp geen*
DethanD? toengböenis nemenDe inijetgije*
ftlfchap Der menfchen: jae fclf 3 oft fchoon
haer mochten ghebcuren enDe toe-fcomen alle
l©ereltfcöe rncftDommen/ enDe oft haer alle
toe-ftntcftte / cnöe Dat aüe ^>cbepfels tot ha*
ren toillc-fteur haer aenbjoctjtcn alle het
toeerDighfïc Dat fp haDDen / foo en fottDet
haer nocö niet aen ftaen/ noch fp en fou*
De haer ghene ülöDtfctjap (aten booj-Ko*
men / ten toare bp al-Dicn Dat fp naer het
hups Der aenDachtighepDt mocht bectree*
hen. «©aerom fchtjnt fp te toefen als het
©jjghelSen / hettoclcfc/ al iftDatmetgroo*
te befojghfaemhepDt in een mupte toojDt
ghcacft enDe op-gheftoefïert / nochtans öét
felüe en acht hem niet ghelurtugb / tm fp
mtm bj» enDe los is/ «uoe Dat het mach
blieghen/ euae gaen ncfielen in kt ^>teen-
fplcfen. JBet gctDen rechte Dan toenfcht
De Ziele tipt te gaen/ bergftefdfehapt al*
leene met G O D T haecen bemin*
Den / Die fp alleene lief heeft / nac De-macl
Dat felbe Die menfchen metter herten ie*
manDt ttja liefae DjaghenDe / niet toet eit
feonncn gaen genieten se foetighcpDt ban
<€ 4                   Dct
-ocr page 224-
204 GOPDIIÏCKI WlMiCHtN
bet belbt/ ten |p / Dat fp Dien mebe-lepben/
Dactom en treeften f» niet alleene bupten:
macr noobenbaettoe be gbene bit bun aen*
ftaen enbe gberepben. <Bnbe bit alles geeft
be etbarentljepbt boo| bagbclijcftfche onber*
binbingbe/ boe bat bie Stoningben enbe
groot e piment betoelcfte bun niet anacrs
ban om facetten ban gtootec gbetotebte en
gbeboogben bp te bomen tflnbe m tjunnc Ijo*
ben / enbe bunneïïoningb-ftoelcn / befutciv
be; alle bunnen pjaebt enbe gtoot-DaDtgrjc
ben $tjn fp af- leggljenbe / foo fp te ï.anöe-
toaert ?yu fjoriDcnöc bun bet teer ft/ Dan ijl
bat fp foo toel aen be fleeöfte boexea bun ghe*
mepnfaem gbeben als aen eenigbe gtoote/
enbe bat fp gbewtlligb met een pcgbclijtft al»
baet stin beefteeeenbe. «C-nöe 't felffte is be
mepninghe ban befe fielc als fp baren Ijrcre
tnQe baren <6obt foo foetehjett is nooöcnbe
te belbe/ enbe tot bte Hanbt-hupfen/ op bat fp
baec in alber-gbemephfebap met Ijcm als
met baten ecntgljen bcminbcn moebteber*
herren, 't <?n is niet tooi toepnigb tnbts
batfpbaer forcltt te ocffencn in befe aen*
bacljtigbepbt / wüt met <öobt te banoelen in
alle bjpighepbt ,• maet fp toenfcöt ten bollen
met Ijein te bctüiijQcn enbe in be blijt fcöap te
blijben bol-betben/ 'ttoeleh fp gbenoegb*
farm te hennen gljeeft booj befe toooiDen s
Laet ons blijven, laet ons vernachten, laer ons
ruften in de Landt-huyfen.
JSant
-ocr page 225-
Het II. Boeck.              205'
L a v R. e N.Iv s t 1 n. inlign.virtradt.
deorat.cap.5.
Itëattt tcrtonlen Den <6becfi met Die aerDfc*
ftbe tooeling&en ia betmengbelt / enDe gbe*
öjeben toojot tuffcUen De baren Dcfet V&t*
telt / foo toojDt hp gberolt gijcUjrhertotia ee*
nen bol/ 'ten ts bem niet mog&eujcfc tot
<6oDt te Komen: toant bp en feau t an De men#
feben niet nemen fijnen affcljepDt. fyictom
6 mijne fiele / Die Dooj time gebcDen enDe in#
rtige aenbacbtigöeDot gcfcbtcltt b«öt u boo?
«6oot alleen te bekommeren/ ?tit allcene/
blieDt De ftlappernpen Der menfeben / blieDt
bun öeroeMltcbtènüe gbefelfchappen/ op Dat
gbp u boo? bem alleene meugbt betoaten/
Dien u belieft heeftboo? alle faeefcen te bet*
feiefen.
Bern ardvs hom.40, in Cant.
Jtëcefl Danallcne/ 6 ppligbe fiele / op Dat
C>oDt u alleene mach befttten/ naeDemael
gbp bem alleene 'hebt uptgbelefen: feboutot
üeflrate/ enDe Die openbare plaetfen/ febout
De btipf-gbenooten / bertreeftt u ban u naefte
bjienDen/ noch engbebengbt nietöatfelfa
utoe «©ienaers u bp Romen. ï©eet gbp met
Dat göP hebt eenen fcbaemte-tooDen J5ju|m
öegom/ Die fonüet rtoiJffelmDctrgbcnttwoj*
DigbepDt bangbefteel De USctelDt untet en
'
                           ~~               (ouDe
-ocr page 226-
5Ö5~G oBBiircn Wïnschen
fouör brillen bp hommen ? ©ertrecfttTTDan
maeemettet toetten/ enDe niet met Den neb*
jjame/ metgoeDet mepninghe fnDe metee*
tten bienghett <öbeeft cnDe gheDcttcKt Dat
De cenfaemhcpDt Des «©heefta enDe Dea gtje*
moeDts u tobiücn beboolcn. <&im jijt aU
lecne i ifl Op al-Dien Dat urne gbcDachtcn
niet gbemepn en $tjn / inDicn gtjp niet te
féee en (leunt op het gïjene Dat tcgöenmooj*
Dieft ts/ tnOien grtn betaefttftet gbene Dat an*
JDec Doet bertoonöeeen / maten ghp toalght
iban bet ghene Dat atiDerc becfuefen; mant
anDerfintö gbp en $0tntetaücene/aliflDat
u ïtctjacm aüeeiu ta / enDe fonoet gtiefcl*
fehap.
Hierokymys Epift, ad
Heliod.
«© nattöecniffc Chrïfti, bol alöet-tjanbe
bloemmcftena krielcnöe i <© feboone bril*
Derntfle/ Dacr Dat maffen Die fieenen Dacr af
|in DtnUlpacalppfiöi De flaDt ban Den gcooten
ÏJontngtj too?Dt op-gtjebontot! <© IBilDcr*
'niTeDie umet<6oDt fco gtjemepn maeent!
toat Doet ghp / mat tetbt gijp upt / tetnrijlent
De DüpfïcthepDt Dct Daecftm u ie benaumen*
De i tcttarijlent De gbebangfteniffe Der be*
toothte fleoen u hout bcflootcn ? i&een / neen
ghclooft mp / ieft güeboele boel een anDec
Itctjt' enDe teft ben t'cenemael lufl-gterigh om
l mp t ontlaDen ban het pactt mjjna licftaema/
'
                                                            enDe
-ocr page 227-
j                 HitIL Botci,             207]
caDe te gam bltcgtjen nacrDc fupücre hla*i
ttgörpöt De0 öcmela/ Dtc rop ia aenlothctiDc
baof. ben glans öan foc mcmgcvöanDc fetjoo*
nifllKpDt.
-ocr page 228-
208 G DDELYCK E fflliiC HEN
Trahe mepoftte,cumrmis in odorem nnguen-
tomm
«w«i»,Cant.i.
-ocr page 229-
Het IIBoeck.             209
Tteckt my naer u, wy fitllcn loopen in den
geur van uive falven,Qzrxt.i.
Avghstinvs man.cap,2o.
D<£ <8oDt-minncnbe fieletaojt Böeöje^
ben &ooj beloften/ tnbe gctrocIicnDoo,;1
goebe tucnfcJjen.
Ber.nar.dvs fe rm. xi. in Cant.
Scfi beu bcrmocpt / telt toojbe flatito/ en
hnitmp niet achtce late»/ mact treckt my
naer u , ep Dat ich niet en beginne te Dooien/
oft te loopen naer anDcre mum.rra / Daerom
treckt my naer u ; toatlt !]:t ia btttv Datgbp
mptreriucnDegbctocltg&ebjtipcftt/ oft nip
becbaett maccitenbe Dooi Djrpgbemcntcn/ oft
mp boojta fïoiuumöe 000? gctffcla / Dan mp
fparcnfae/ te laten tuftm in mijne hipsbaö*
DigÖCpöt. T reckt my dan naer u, aiö oft HOCft
toarc tegijena möncn baueft; ttcclump/op
bat icfctóo|De göe,tuiüic|i / treeftt mp /at ifï
bat gftp nip bint ftoaermoebigh / miflehten
fal icftberlichtcn/DcnttjDtfal iiomen Daticft
gbenen teerhtt en fal bebocbcit / toant alfoan
fiülm bjp gebJülictj tnai felotcftmotDtct) Daet
Oenen loopen»
Ibidem initio.
Wel hoe! ift Danban noobc Dat pcfe 25ft»gt
©              moet
-ocr page 230-
|2IO GOODUTCCE WENSCHEN
mocttoojDenghetrocKcn:' cnbe bat naer l)a*
■ren tójupbegom:' tft booj bcbtoanglj rnö£te>
IgUrn tjacen toillc Dat fpbem niet na«-loo*j
jpen^maec icbet Die gt)cttocKcntoojr en tocut
niet gbettochen tcgben fijnen banen oft fjw
nen toillc/ atebp gtoelijCRemffe tenen ftceften
menftbe / bie macbtclooo enbeftoacls op fjjtr
lebcnis/ enbc ban fp-felben niet maebtigtj en
tsccncnbocot booste gam/ en fat jjcm niet
bdgben tft bp aioien batmcnljemtrccKtoftf
naet bc Dabt-ftobe / oft naet be taeffel: maetj
gbetrocKcn enbc Qücflmrt tctooiben Dooj bc».
Dtoangb, oft Dooj gtjetoelt/ is booj ecnen mtf-j
babigben bit bebtoonghen toojbt te Komen
booj fijnen liSecbtet/ enbc nact bie plactfej
baec ftp moet geerecht toojben. ilRaet bef*
fielc toenfebt gljctrorKcn te toojbtn / om bat
fp 't begeert; toant fp en fotiDe bat alfoo niet
bibbcn/ toaer 't bp al-bicn bat fp ban felfs ha*
ten 25jupbegom Itofi naet bolgèn. jlRaet toie
fal baer bat nu beletten:' toie lal öacc nu te*
jeben boubcn^ fullen top gb.ctupgb.en bat fp
iftauto enbc fieclt ie/ enbc nochtans bc 25jupt^
Itöaert bpalbienbateeniclj jongtj maegbbc*
hen iïlacflbbe ban ficcitcltjcltte ;iju, enbc babt
om gbetrocfeen te toefen / befe Klacttfc en fou*
bc ons niet beenbertoonbeten /enbe top fou?
ben berooncn alle mcbc-lijDtfacmbcpt; macr
toie en fal't niet bjcemt febtjnen ban befe
ftereke toel-barcnbe Sjnpbt / bic bact ftbeen!
flerclt gljenoegb te toefen / om anbere te tree*
nen/ boe bat fp nu felbct noot heeft gettoeften
te
-ocr page 231-
Het ILBoic k.______zi i;
te tooien / als oft fp met ccntgfje mootef
langtjaucugbe qualc toace bebangtjen! toat,
fiele fullen top öan kioetk / tori te paffe/ enDe'
öfjefont noemen/ inDien top ons ghtDjagljen!
Oefe fiech te jgn/ Die om hare bpfonOere bol*,
raaeckttjept enDe Deught toojt feoben alle an*,
bete gijenoemt De 25|upt ban Den meere.' 55e
fiele ijoe rjjtk ban DengljDen enDe ban boU
marcKtfotDen Dat fp fonoe ftonncn toefen/ ge*
DuerenDe Den tijDt Dat fp bcrfuthrcnDe is om
tiet ijct lictjacm Defec DooDt/ enDe Dat fp toon
gljetjouDenin De gbebangeniffe Defet tèetelt/
enDe öooj Den noot-gljebal gbcbonDen/ enDe
omtingeltmet foo beclDeröanDe boofbcben/
Jjoe goeDebeg&ecrtebatfpb,eeft/fooHan fp
Öacï fect qualflcft. betreffen tot Die aenDach*
tigfjepDt ban Den ïjenicl norfj fp m Ijceft inf*
gbclijcho De bolle b?pigtjcpt om Daten tSjup*
begom Dacr üp gact te bolgijen. tjict ban
fmnpt Die ftlagtjelijcfte enDe bctfucfttenöe
fiemme : Wee my ongheluckigh , ellendigh
menfche, wie fal my verlofien van het lichaem
defer doodt? gier uptfooblorpcnoocftbefe
OOtmoeDtgbe gbebeDen. Leyt mijne fiele nyt
Defe ghebangljeniffe- «©at Defe 23jupat Dan
oock feggbe/ menghelenüe De tranen met me*
niCÖiebaitfitCbten. Treckt my naetu, want
die fwaer-eerdich ende fterffelijck hchaem ver-
fwaert mijnen eheeft , ende defe aertfche woo-
ningheverdruckt mijae ghedachtenifle, eude
hont die in der aerden begraven»
©2                B e a-
-ocr page 232-
| xi z G oppufcxi We n s c h e n
j Bernardvs ferm.2.inCant.
«©aerom is 't nooDich tjoc Dat itfe toojDe ge*
tiochcn /om Dics-toille/Dat hetbier banutoe
liefde ten tocpnigh in ons bergacn is / noth
top en ftonncn / mits oen teint Daer in is fit*
tenbe/ foo DapperljjcK niet gbeloopm/ gbtljjtft
top tod DeDen gtfteren enDe eer-gifiercn:maer
top fullen loopen / footoanneerghpacnons
fult ghcgunt hebben «toe faltcb-maec&cnbe
bltjtfchap: enbefoo toannecr Den glans utocr
ghenabe toat beter fal beginnen dooi te fcöö*
nen/ foo toanneet De £>onnc Der ghettchtic*
hept ban her' Doo?-bit?ijnDe fal hebben Doo^s
Djonghen Defet beftojinghen / Die 't nu ter tfit
alfe-gadee bebeeften /enDe ons Sjier Ijouatn in
Dupflermffe/ Daer naet üe locöt toat fchoon*
Der op-hlarcnDe / Die falben fullen beginnen
te fmtften / Die toel-riecftenbc oliën fullen be-
ginnen te Druppen / enDe te geben Dunne geu*
ten. Hlf-Dail fullen wy loopen,\vy fullen loopen
in den geur; toant alf-Dan fal De ftrammic«
hept ban onfe leDen / enDe De lupitIjcpt Die nu
teflben-tooojDich is / berDjebcntoojDen/ enbe
De bietichepot fal ban bet' ooeft toojDen on*
fielten / noch het en fal niet meet ban nooDe
?i)!i te toojöcn gettoclten; toant toefenbe bet*
toecitt Dooi utoe geuten / fullen top ban fclbet
tot u ftomtn gtjcloopen. ifêact nu/ tettoülent
ieft naec het fclbe ben toenfefoenbe/ Treckt my
naer u, niet Dat icfr mp felben fal toillen be* |
ftaenj
-ocr page 233-
________Hit II. Boick-______213
fiaen te loopen alleene / al 10 'tfcfjoon Dat ieft
't foo gfjcü rocn ijebüe! maet notlj beel andere
matgöDeftenai fulien met mp loopen. Wp fuU
len ghelijc&elöcft te famen loopen / rek in den
geur van uwe fal ven , fp-lt COC ti b t ttrjCC li t DOO|
mgnbooi-betoijs enbebèrmaningc/ enbe foo
poetiüe/ fnllen top gelijcöer-hantallegaDec
loopen in den geur van uwe falven.
ï©P fulien loepen top fulien loopen: maet
ben geur van uwe falven, enbe niet fjet betrouw
toen op onfe bctöicnficn fal toefen be oojfafte
[enöe be maebt om te boibjengben. <©n0 booj*
nemen en ie tot bit (oopen niet te gebjupeften
renicb ghetoclt: maec DemcnicöbulOtcbept
jtttoec genaöen; toant alfo toel ais top geloot
pen hebben/ enbe Dat top tt met alle bujtichept
?#n naet-ghebolght/ top en hebben Dat ons
rpghen felben niet toe-ghefcluebeti; maec toel
bc genabc enbe bermhertichept ban <6oDt %U
machmh. S»oo ban/ Dat Defeghcnaöeenbe
bermhettichept toebet-cmme ober ona bom*
me/ enbetop fulien loopen atóboojen. <öhp/
6 tyem l göclijc&eï-toö0 cene tetife/ öc flcrcfe*
te noch De bapperhept en#tt tt ntet onttyecc*
feenbe/ noch gijp en behoeft ban niemant te
?nn gheholpcn: maer top lieöen Die ftoarJt en?
De Rrancft $i}'n / inDicn tt falben cnDe Den geut
ntoer foettthept ona niet en trccKt / 't is bette
ban Daer Dat top fottöenftonnen loopen/ jae
ben minfien boet betfiellen. <©hp Dan 6 geere
$(jt Die / die den Vader ghefalft heeft boven uwe
andere mede-gelellcn met de olie der blijtfchap,
;'■"£               ...              g> 3                          'C^lP
-ocr page 234-
214 GODDELYCKE WeNSCHEN
loopt booj De fttacbt ban Oefc falbinge / maet
footopbepoogljcntelaopcn/ 't is ban nooDe
Dat 't feiöe göefctjtcöe op irtocn geut: g{jp
loopt itiöenoüertitocDtuïarrgSjenaDe/ tnDe
tap op Den geut ban De fclbe.
Abfolom Abbas ferm. i. de annunt. Vil
qui eft 20.
t©cfen geut is öoben al noatfacthelijcft/als
IjepicnDe De fctandie menfchen/ berfictffcenDe
DteDactaröcpaett/ enDc beöoubenDc Deghe*
fontfjepöt bet bcImarcStcörmerckt ghp nist
Dat Den 3Gcfcet Defer ïlöctelot ban Defe geuren
ghebeci öa! is.J als ghp öact eemgöc ftloetft
firt in gJjcrethnghepDt/ ctnighe anoete bjan*
■ DenDe ban licfDe / t enig'oe anDecc btijtigtj tot
gfiehoojfaemtirpbt / nnoete befpjoept met
tranen/enOrtjunfelbenmilDelijtk isptrept*
Itcnöc tot aelmoefleni Dan Defcn geur ftaet
gt)efc!)JCbtn: Tieckt ray naer u in den geur
van ir.yer falven. «SniJC op eent anbere piaet*
fe: Sierden geur van mijnen Soone is gelijck
den geur van tenen vruchtbaren acker , die den
Heere heeft ^heiegenr,
Beh.nar.dvs ferm. 2t. in Capt.
3Ü3c!) ton cnloopm niet gïjelijcKer-hanDt
in Den geut ban alle f alben ; maerghp fiet
rcniglje loopcn met mtcroeren pbtr om te lee*
renDetotjnicpöt/ rciügitcanDcteop Ijtt be*
troutoen Der bergift'ctnffc ;gn meet gljcnt*
ghen tot De poetbeetDiaJKPDt' eemgh,e anDc^
-ocr page 235-
,                  Het II. Boeck.            '215
cegljeDjcbcnDoojljet leben <£lNiftt / toojöcn
gftetoepen tot De oeffentnge fijnec Deugbacn/
eenigbe anoete toojbcn bettoctftt tot öe goDt*
ö?utt>tigt)cpt (Die in öunnc fielen onfïeetften
toojöt) öooj bet obetDentften ban fijn iijöen.
39e gtjenc/ gljcfonDcn ban toegtjcn De ^tjati*
fttn' liepen m Den geut öcc toijf tjcpt/ miöta
Dat fp fepDen'toeöctom gekccrt jijnDf: Noyt
menfche en heeft foo wel gefproken. 59:n|j.
Jlïitoüemue liep inDefcnfclbcngeut als ij»
üp natfjtequam bp Den öectc'gettotUenDooi
Öet litljt fijnet toijf bepöf. Maria Magdalena
liep in Den geut bet gtjetecütigöepDt/ als aen
haer veel fonden wierden vergheven, om dat fy
feer veel hadde lief ghehadt. 53en openbaren
fonöaet infgclijt^ ben tocltfeenljtbbenDe bet?
fetcgljen bergiffcniiTe fönet fonDen/is afgeko-
men «herechtveerdight, DOOJ De betupgciliffe
öet tctötbettDigtje'pöt felbet. §>intt Peter
tjeeft ootk gbeloopen/ Diegljeballen jijnöe/
beeft bitterlijckghefchreyt. David bcKennt»?
De fijne faute / Ijecft betöfent te booje Dcfe
Dfft tDOO.lDcu: Den Heere heeft 11 verdraghen
van uwe ionden. <0an i|J. Paulus bttUpgijt
Datbp felbet toaö loapenöein Den grut "ban
IjepltgÖepDi /als Ijp ijem neigen» in en ber*
{joobcetDigfot/ ten fp in te toefen een nactbok
gtjet Chrifti hsv, Mlt Die anDcte litp.-n
infgöclijcfta in Defm geut / Die Daer mtttec
toaerlKPDt toatcn feggjjeitbe: Siet wy heb-
bent al verlaten, ende wy fijn u ghevolght.
^beigaet nu met ecitcn De jÜSattclacta / bcfr
© 4               #» I
-ocr page 236-
216 GobdblyckeWbnsc h b_n _
$iju/ Dieoockbebbengtjeloopen in ben geur
ban bet Inocn <£b?ifti. aienmcrcttt Dan / öoe
Datu al(-nu Die bier foonen Dan falbmgtjen
toojDcn booj ghe|ielt. Cen eetflen/ ban De
tojjf ürpbt/tcnttoecDen/ ban De gtjctecb,tig*
bepbt/ tenDerDen ban De ^eplich-maKingbe/
tenbieebenban Deberloflmghe.
Avgvstinvs medit.cap. 3 $.
«©hebooght Dan ö mijnen Jjeerc / mijnen
<6aöt yoe Dat kli ttlief öebbc/ enbeöaticft
t'utorï liefDe nip ontlaDe ban bet pack Der
bleefchelicüer toelluften cnDe aertfthc begeer*
lijcftbeDen. jH&aecftt mp quijt Dat ftoaer-toc*
tjenDe pacft/ nergens toe DicnenDe / Dan om te
berbinberen mijne fiele/Ijoe Dat tck fonber be*
(ctfel u nact-loopenDe in Den geut ban utoe
falben / u hebbenbeboo£lcptf-man<' goeeet
poe liebet mach. ghetaccUen tot het gncficijte
uan utoe fcgoonigbepDt / om mijne ooghrn
bolftomeljjcfc te becfaben / enDe Dooi ceutoichj
Die te befitten.
Ibidem.
«© Ijccte/ telt btbbe u hert-gronbclijcS/ Dat
utoefoeteenbe lieffehjcfte geuren mogbmri>;
fen tot op mijne fieic/ cnoe Dat utoe Ijepiigge
bolmaecftte iiefbe/ beel foeter Dan Den hen*
nigt) / bloepenbe marh gljenaeeftcn mijn tjer=»
te / ban Dettoelcueicfc aeuu nu tegftcntooo?*!
DelgcH Doe een offeranbe.
-ocr page 237-
Hit II. Boick.              217
Atgvsti«»s «nedk.cap. 37.
Ctecïtt mp naec u / nwttt rotfet mp om
boogtjc / op oat ick u uolgbc/ cnöe loope in
ben geut ban ntoefalbcn/ oat ttlt loope fon*
btt opöouöen/ u öeMmtfw booj leptf-man en*
öeboojbooj-looper.
G 1 1 is. in Cant* hom.i j>.
naant öeltcföe iseene fterene koojöc/ be
liefdeteeeftt feecnaet/ foo beclüjoejacfcena
foo bed fiticHsftetis / fptrecht met oetooo?*
Den/ en&e fp Doetjjaer bolgöcn / bare uanöen
5Ön Die alDermecft blnom / enoe bie alOetbeft
iet fijn nacr-trccitcnDe.
QUH
-ocr page 238-
2lS GoUBtlïCIl WeNSCHIN
Qujs mihi das te fratrem meum,fugentem ttlty
ra mairis mea,ut inveniam te forü, C deojcu-
krte,
er jam nemo me defpiciat, Cant.8.
Wie!
-ocr page 239-
Met II. B o e c k.
219,
Wie (ui my u geven voor mijnen Broeder,
fuygendede borften van mqne moeder,
op dat ickjt buyten vinde ende u k^Jfe,
ende dat my niemandt en verachte,
Cant.8.
S. T Ho m in c.8. Canr.
ACnmercfit tjicr een tyemöe nicutoio*
ÖfPöt! ©ac ©^ijificc beeft opt qIjc*
«hrj», *?e"rcöt/öatfp Dien fp hef beefr/fouöe
awpen ttnhlepnhint enüeljaccn üjoeöec/
botfïen ban hare mocDcc!
B £ d a c.7.inCant.
nf, Sv? «wjflKfteleöoi cechtbeetDigbe/
S£ J?ÜC/,00f« " m fÖne «oöUjept een te toe*
fen 1met ben öaöcr/ enbc oen U.<Sbecfï / en*
XHWpoo5ft 0efEWe «"*««i toe-üie*
mtoenoifltj; l©ant in den beginne was hec
YVoorde, ende het Woordt Was by Godt,
ootft n
riet
Woordt is Vleefch gheworden
noen.
de!
-ocr page 240-
32Q GoDDBLYCKE WeNSCHEN
de heeft ghewoont in ons. ï©atlt De #attiat*!
toen enbe De #jopöetcn ijebben Dennette toeï:
flrften mact Dat gffchuocintücnDcucK Dat us
te f eggen/in De aenDacbttgbepDt De» geefta/
enDe met Doo? het gefiibte bea öleefcöa. &p
bebben betn göefien: mact bet toas in een af-
ücelDtnghc'' enDe in tjeoaente Dan cnchchjche
fubftantie/cnDe aengaenDe font geftalteniffe/
oft fijnecpiccbtc tocfenthepDt en bebbenfp
niet matbtigb getoccfi teacnfchoutoen.Cpn*
DehjcK Den iOct-Djagbcr felDe OictoectDtgb
toas te bOOjen; lek lal u thoonen alle goedt,
beeft oocftgeboojtbefetooojDen: Ghy enfuk
mijn aenfehijn niet konnen aenfchouwen.want
genen menfche en foude dat konnen aenfehou-
wen, ende daer naer leven. O gclucfeighe Diê
onberlinghe mogben feggen: Wy hebben ghe-
vonden den Mefiias, die ghefeyt wort Chriil us.l
U9ant Dit is fijn aenfcönn /. Dit to fóntn hus/
bit is Den biicttaelgcftcn febtnefc ban fijnen
mant i cnDcDenhanbelban fijne otiDttltngbe
t famen-fpjafte.
Muil, G i s l e n. cap. 8. in Canc
expof.3.
J&aer De <5obtbjucbtigbe fteU geeft booj
öefe tooojDcn gbcnoctb te hennen Bate upt*
tctfte begeerte / met De totltise fp ttr Dict ooj<
faetfte toenfebt bjienbelijcK mtt <©oDt
toojben bcreenigljt / 0? Dat fp niet alleen ixv\
totnDeJgcfc Dooj üeacnóachtiglKPt/maettoelj
upttoenDeUjcfe ten bp fijne ban bare bjien»;
- _______________________?«V|
-ocr page 241-
______Het 11. B o^i c k.______121
Oen/ in bit menfctjeljjcft leben ïjaten albet*
licfften foube moghcn acnfctjoutoen / cnbe
(tic!]tcn glicljcrt De Üöctelbt Dooi bet bocu-ür*
toijs hacïbet gb,etïoutoigl]cpt / fonbec opt te
b?aghcn naec öenfpotoft bt galferepen bet
IBetcltlijcRcc mcnfc&en: baant tjetiö foo becl
ais oft fp fcpbe: <© mijnen <S5obt/ oft top oocft
t Tarnen toaten ghebonöen in foobanen ftticlt
bet liefbe / göelijcftcttoijB ban fitftet cnbe ban
InorDcr'. oct) oft icft u beminbe gtjclijcR mijn
jonghfte tyoetRen/ fupgcnbe be bojfijena ban
mijne mocbet! op bat iclt u in 't openüact/ in
De teghentooojbighcpbt ban alle mijne anbeie
bjoeDcisbetmacbteteRtiffcn met eenenfens
bet liefbe; noch bat icft mp niet en fcöaemOe
boo$ een icgljelijcft u tebeljjben/ enbebooi
gebeben cnbe goebe toetcftcn alle Dienftbacr*
öcpbt te betüooncn! ïBie fal mp gijeben bat
gtrclucHbannboojt-acn niet mcec te bjccfen
ais eentn ialourfm <6obt/al0 cenen ijjectc bet
hepj-ltracöten / fchictenbe Den banbti enbe
Den ultiem Daet af gijp tifclbec ?tjt bicncnbe
om mp te gbeben een achtctbencfjen ban u
nicttcbecbolghcnc macc bat ickttbeminne
als mijnen epgtten bjocbee / enöe fiilrft cenen
blocDcc bit Dooi fijne femtfehefoetighept nie*
mant entotltbcïbaertmaRcn/maettoel tot
fijncc liefbe toslt ttcclten alle bit hetten l)oe
brtfteént Dat bic fouben mogen toefen.
D. T h o. in cap.S.Cant.
<Slm bic nu tuft in Den fcljoot ban utoen
________________. f
              ""agabet/
-ocr page 242-
j 222 GoDDUVCtJ WBNSCHBN
©aDct/toiefalnu macckcn Datgbp toostten
mcnfcbc:' toie fal u met ons nu maccfcm Q\\t*
Deeltgö^ cnbe u binbcnüe onDet De ghemcpn*
fcöap Der menfchen / Dat gbp meugtjt toojDcnj
gbenoemt mijnen bjocüer:' op oat itli u in gr*
bacntc ban een menfcöe mach bcficbttghen/
ende ukuflen, Dat tö / Dat ich mach opentujcft
acnficn Dien ich nu tegbenujoojDigh Dooj bet
gcloobc ben baft-houDenDc!
Gist. inc.8 Cant.expof 3.
U9anncct ghp groot enDe berbeben toaett/
foo en haat gbp mijn goeöt niet ban noobe;
och oft mp nu Dit gbelucft oocft toe-quame/
DatDimc UefDeu bertoillighbe te biefenmjj*
nenbjocDer/ enDe Dat ghp ban eene JRagct
toiect gbeboojcn,cnDc De üoifl ban Doen haot
omtefupghen! dooj brfrn mtDDcl fouDeicft
bcrhoopen Dat mijne Ucfoe tutoacrts niet en
jfouDe toefen foo onbülich/cnDc ich fouDe non*
jncn hebben bet gbelucK om alle mijne Dtenfi*
ba»bttiDt gbebocgöelijcf«t aen u te betoo*
ncn. <£erftmael bebbe telt u sljcfotht enDe
turt ghebonDen/ Daec ober ictt ghcklaegbt
hebbe/ enDe al toecnenbe ghefpjoocltenmet
Den |5?ophete : Mijn tranen hebben my dagh
jende nacht gheweeft als broodt, om datmen
my daghelijcx feg ït, waer is uwen Godt?mact
'nu ter tijDt iff mp eene bjcught/ IjoojtnDe Den
Cnghel fegghen rotOtel^crDcrö: Ghy-lieden
!fult dat kintvinden gheleyt in een kribbe, foo
'ia oocft Dan mgn tjoope u, alhier te binbrn/
!                                              ~ ■                           tnDe
-ocr page 243-
HetII. Boeck.          223
cnüe bat bupten Otc oitbcgtypeitjcke groots
DaöigbcpDt / öooi De toclike gtjp ban Der ecu*
toighepot in u epgüen fclben tt) aett fcbaplen*
De. Jch foctu u op Defer aerDcn onüèc Dt
menfctjCU: lek hebbe ghefocht in het bedde-
icen van mijne fiele die mijne fiele bemint, ick
hebbe hem ghefocht ende niet gbevonden.
3lck ben opgïjfflaen/ enDe hebbe fallcn San*
ten DoojDicbelt De fiaot ban Defe tcgbcmxsooi*
Digbe J©eetelöt/ door de wijeken ende door
de ftraten Det metlftben hebbe ick u ghefocht
ende niet ghevonden. JjEiaCt ntt metter Dact
beikectenbc onbet De menfeben/ enoe ban*
ghcnDe tttffcbenDc bo:(ïjens ban eene i©a*
Boet onfet bepDec itëaeDet / if r bp aloien Dat
ick ti binDe/Dact en fal gbcen tegbcnhottöcn
meer toefen/ ick fal uombangtjcnenDe Dtip*
fent-toerf kuffen fonDec Dat tck ban iemant
tetïtëeetelDt fal toajben berifpt/oftbcgtc*
pen: maet ickfalbjtenöeUjck metutoojDen
bcteenigbt/ tnöentemant en fal mp bctach*
ten/ om Dief taille oat ickccre Dien ick niet
tn kenne/ om Dat itlt mtffc Dien ick niet
enftc/ omDatickacnbiDDe Die ons toepgect
te berhoojen / om Dat ick <Offct mijnen
Dienfl booj cenen $eere / Die met en gbc*
Doogfjt boe Datmèn bcm bp kome: UDaet*!
aebtclijck ti knffenoe in Den ectflen aenbangO
titoct ontfaugtjeniffe: uwen Godt heeft u
ghefalft met Ulie van blijdtfehap voor allen
uwen mede-^efellen. 13 HUffenDe fal tl bet*
reten als mijnen b|ocDer/ enDe bcltjoqn mt>
'% 2 _
            _nm
-ocr page 244-
224 GoPPEtYCKB WeNSCHBN
nen Itoningh' foo men leeft in De 2Soerittn Orr
üoningen Oat Samuel in eenen ftus Saul fou#
De hebben bereert / Die tot ISomngh usrhoo*
ten enDe gefalft toas. J\\ ato fal uft u ais föo*
nfngh toefen gehoojfaenv mijne geho ijfacm*
bept bebefïigcnOc Dooj mijnt ttuffecno/Die ith
op u monüeften fal homen opteken, ais cc tyts
Dooj het teeeften Dan eenen kus ban oic ban
•Ggpptcn De gbehoojfaembepDt ban gheheel
Cgppten-lant Ooo? Pharao aen lofeph belooft
miert/ cnOe Dat hp tot hem fepoe: Alle het
volck fal komen kuiTen aen uwen mont.
Bonaventvra folüoq. cap. 1.
3Icfe en toift niet 6 goeoertteren I e s v.bat
iioJc omhelfinghe fo foet toas/enDe Dat u gljc;
naceften toas fo eetehjefs/ ertDe u gefelfcbap fo
bjicnncljjcft enDe aengenacm! toant foo ici! u
maec bemint en be&Dc / ben fnpbet enDe net
gbebleben/ foo uit u genaecitt hebbe/ben bcr-
Öeplicht / enDe foo ieft u hebbe ontfaagben en
jjebbc Oen maegbOom niet betloo?en.<© foet*
ften hsv, trtoe omhelfinghe en befoctelt
niet/maetfpfupbert; u ghenaeeften en be*
blerttt niet/maer het maechc ÏJeplicb! <Q 1 e-
s v, fóntepne bol alle foetuhept/toilt mp ber*;
geben Dat itft't fo fpaDe gelooft bebbe. *©ch'
toat albieugbOen ift Datmen ontfanght foo
haeft De fltttcïtet hant utoer toijfhept enae. ecu* I
toigettoetenfebap is onöet mtjn hooft, Oat ia
te feggen/De rcöcnc. <£nDe Oat De rechter bantj
ban urne «goDOcltjcite iiefoe enDe betmhettic^
ijepöti
-ocr page 245-
Het II. Boeck.            225
Dept mp fai omljelfen Dat is Den totile. <© mp
êllcnDigc / bit mijn gljciiicit noch niet en hene-
ne ! toat fotiDe mp foeter / aenghenamer enDe
berrjeugcljicKet tonnen gebeuren/ Dan te ru*
fïen in Die «racmfcens ban fuïcft eenen 25inp*
Dcgom / tuffrtjcn De foe ntjens ban fulcften ito*
niiigl)/ enDe te flapen bp fulCKen beminDen^
<©e OoDt-minnenDe ftele JjaDDe feer toel ghe*
pjoeft Defe foetighepDt/ als haet toenfcben
toierDen uptgUeDjucKt met Defe tooojDen. par
hy my knlTe met den kulch van fijnen monde.
$aDDe fp Defe toellufïennietghepjoeft/ fco
fp gheheel ontfleceften ban liefDe / enDe bp na
beftoeften toas/ üiöDenDe in ittt %itt Der %Xtt
Dehens: Wiefal my u gheven voor mijnen
Broeder, fuygende de borftenvan mijne moe-
der.op dat icfc u buyten vinde,ende kuffe? IBte
fottöe ten bollen nonnen bethaleittoat al foe*
tighept/ enDe toat al «GoDbiuchtighept Dcfc
tooojDen fijn behclfenDe i foo f» toel ober lept
?pn/enDe ghcfntaecftt Deo? een techtfinnigtje
fiele/ ten y? öat fp ban te booten in Den gheefi
Defe toelluften ghefmaceftt heeft i Jfêaer 4
S^eere/ inDt;m Dit allegaDer foo foet is aen 6ie
ghene Die Dat niet en bennen Dan Deo/ ghe*
Dachten/ toat foeter foetighept fullcn fp p;toe*
ben Die De feïbe DaDehjcK $tjn fmaeckenDe!
fchgnen Defe fatten.fa foet te toefen booj Dief e
lefen / hoe trooftclijck fullen Die ;<j'.i boaj De
ghene Die De felbe fullcn booj ceutoeljjcK be-
erben !
% 3                    1*
-ocr page 246-
iz6 GoddelyckeWens cmin
In lectulo meo per Moffes q u*fi'vi quem iiligit
anima, meit
; quz/tvi Mum y C «0» invm,
Caut. 3.
-ocr page 247-
H i t 11. B o g e k.            2j?|
In mijn beddeken hebbe ic\by nachts ohe-
focht die mijne (iele bemint: ick^hebbe
hemgefocht,en niet gevonden.
Canr.3.
Bek.nar.dvs ferm. 75. in Cant.
D<£*n 2SvjupDffiom en ia niet geneert op
Den roep/ noch op De begeerte Dan fijne
bcminbe/' Die hem toeOcrommc rtcp.
ODacrom Ditf om meer te Doen onfteKen hare
begljecrre/enDe om bcrfenerDer te toefen in De
licfoc/ enDe om bacr felben in alle Dcfen licffe*
hjeken banbel meer 'cnDc meer te ocffenen.
UDaeractjtcigcft 't mts Dan maer eene gbe*
ucpnfttjcpDt/ enDcgljcneberaehtinghe/ noch
anöers en iffer niet/ Dan Dat hn Die niet en is
toeöerom gbeHccrt/ ghcrocpen $guDe/ hem
fal laten biiiöen / foo bacf ï men hem fal neet=
fïtiijrlïgijefocht hebben/ achteibqlgenDe Defe
tUOOjöen: Alle die foeckt die vinc. £}$ foeeftt
hem mfïmael op batt beDDtnen: maer fp en
ia hem gbetnfma binDenöe/ noch oocH Dit
foeeften en is niet ban ecnen nacht aiieene
naocmacl Dat fp fclbru ia fcgghenDe; lek
hebbe hem ghefocht gheduerende de nachten.
Gisihr. in Cant c. j.expofïr.3.
1©b Iefen in Den ?6, $fató*/ Dat gcDiteren*
De öeh nacht eene <öoi>t-nnnncnDc ?telc <6oDt
.ghcfocht haDöe/cnPe Dit niet atttcne met hep*
I"                       " ~ %+~           . , M
-ocr page 248-
22S GODPEIYCKB WENSCHEN
ar De hanDen: maer aock met De ftemme/enDe
oat baer foetften niet en toas te bergeefS;
toantfpfelbcr dooi hare tooojocit m't open
üaer gbetupgbbe het goet Dat l»rc Dooi toas
aengheftomen/ 't tartcfe fp coeh toilDe Dat ge --
heel oe !©eercltfouDe toeten, lek hebbe,fegbt
fp/in deu dagh mijuder droef heydt beyde mij-
ne handen uytgheftreckt, op dat ick Godt fou-
de vinden , glieduerende de nacht, ende ick en
ben niet gheweeft bedrogen : Jïïaer tn Defet
manieren als fp feght:
gheduerende den nacht
hebbe ick hem gheïbcht op het beddeken , De
Öeplighefteleghetupghtoatfp Öaten tytexe
ghefoebt heeft bp ttaejjte / Dat ia te fegghen,
fect Dicftmaels / enDe te toeren in Deel Der*
fehepben nachteivenDe Dat fp naer lange foet^j
ftinghenhem niet en beeft (tonnen betrapen.i
Ber.nar.dvs ferm.7y. in Cant.
ODat heeft Dit febcDtrDen/ Dathp gefoebti
jsjnDe niet en is te biuDenynochtans hoe neer*
ftcujefs ijp aiomme gefocht toojt/ enDe Dat hp
felüee iS fcggenDe: Soeckt,endeghylieden fuït
vinden,ende die foeckt die vint. Jjjoe fullctt öan
Die ^thjiftueren bettmlt too^ben i toant De
jfljrne Die hier nu tegi);ntooojDich is foreften*
De / en is noch upt het ghetal ban Die onghe*
lucftighe niet / tot De toeltfte hp eens fepDe:
Ghylieden fult my foecken , ende niet vinden.
G i s l. inc, 3. Cancexpof.9.
3?ti het giirfagh Dcfct betanPermghe toas
icft
-ocr page 249-
_________Het II. Bock e._______229
feft cerfïmael terfielt / toant mijnen <6beefï
enhoftbem niet laten boo?-fiaen/ DatDefcn
25jupoegom haDOe eenigöe teDene om fulcfte
hocligbepDt te gbebjupcften / om oteftoilft
Datacbtetbolghenja Dcnghemepnenfin teDe*
lijtktx fcijtcn oat <öoDt Ijem babDe bcboojcn
te laten binDen/ enDe hem foo lange niet Doof
tebepfenop Die ftlagöelöcfte ftemme ban Die
fielt/ Die Dooj De ucfüe foo toas onfteften/enDe
pjinctpalgcft Doo? fulcft eene UefDc als Daet
toe fiontban fulch cene 23 mot tot Duf banen
zSjupDegom.
'jlocbtnns foo uk toat Dfepec UcDbe Doo^
gront De tooojDcftens ban alle bepDe Defe fie*
len/foo hcbbe ith ItchteUjcii begrepen De te*
Denen baetüer betiebcpDentbept. 3|cr bebbc
oock kannen betftaen ter toat oojfaeefte Dat
Die fiele/ fp^eftenOe in Oen #falm/ <S5oDt Jjeeft
mogben binDen / enDe niet Defe 2Snipt. 39e
teDen is om öt eftmlle, bat fp/ boc-toel fp öa*
ten 25pipDegom öabbe gljefocöt mettee ban»
Den/ enDe mettet ftemme/Den felbenhaDDe
gbcfoctjt op baet bebbeiien/ Daet De tufte toas
enbe ben bollen 'oitbt. g>p ijaöDc bem feboon
te foeciten / enbe mettec tjanben naet hem te
taften ;toant betre toaft ban Daet bat fp hem
fouoe binDen Daet b» niet en toas iBaet Defe
anDetefocht bem temibbtnDct D^oefljepDt/
ban Detoelcnefptot bem toas toepenDe om
bulpe enDebpftant/ Die ooth geeft boojant*
toOOJiJS: Van wat hoedane droef heydc dat fy
my lullen aenroepen , ick fal hun verhooren.
JOOIS
-ocr page 250-
23° G o d d i iyckeWenschkn
§>öam^tiftfpbtm aüecne niet foitöet gtoo»
tenarbepbt gtjebonbcn; m&ct acn-teefl om
macht te Doen gljcüm Die üjoo^öen Die fj»
jjaööe gbefpjOOCften: lek ben met hem in pij-
ne ende in droefheydt, enQe bacwm becbo Igüt
fp hem op Dat fp fijne belofte fouöc toaet
JJOUÖen/ cnbe fp feBÜt: Ickhebbe Godtghe-
ibcht in den dagh der droefbeydt, ick hebbe
hem ghefocht met mijne handen ende mijne
ftemme, ende in het rainfte en ben ick niet be-
droghen,
Beh.narr.dvs ferm. 7J. inCant.
ïeert öan öatter $ijn Djp oojfaeeften/ Die
fomtöbns obetftomen ende bcbjieghen be
beïtoachtingbe Der g!j tnc Die foctftcn / te ük*
ten/ foo toaunecr men niet en foeeftt alfi tnüt
cnbe (lont ie/ noch foo men bchoojt / noch op
Die plactfe bact men bchoo^oe te foccfecn.
ÏBant ift bp albien bat aüe tot bcqtiaem tua*
te om te foceften: toaerom heeft oen l&jophtte
0Öefept^ Soeckt terwijlent men kan vinden.
£>oo ift ban noobe acbtciöolgheno ben fin
ban Dcfc tooojben/batter eenen ttjotia bte
'onbeqtiaem 10 o;n te binben/ enbe batter ooeft
| cent oo^faeeft e is bat ben i^upbegom niet en
I foubc tooien gbcbanöeit ban toegen Die hem
hijn foeefeenöc/ foo fp Dat bttptcn ttjbcjijn
boenbe. ÜÜaer. Dit en bctbinbeït gbeenfnus
Defc^upt bic hem t« bcquamec ure taber*
foeefcenbe / cnbe ooeft aenroeoznoe; noch
potfe om bte ttoeebe rebene/ nabemaet fp hem
I
                                                  " niet
-ocr page 251-
Het II. Böeck._______231
niet flautjertettjctt en foecht/maec tod met w>
ne bierige begeerte/ fonDct opljouöen- goets
moets/enDe ooch op]ecbtel(jch mepnenac.33u
en ftact ons anöcra niet te toeten/ oft toet ijtt
DerDe beletfcl beur ooch foitöe hennen betegr^
nen/ te toeten/ öat fp tjem foecht Date fp bent
niet enbtbOOjDe tefocchCll-Op mijn beddeken
hebbeick geduerende de nachten ghefochc den
genen die mijne fiele liefheeft, gullen top ftg*
gen Dat top niet en btboojOen te fcggen/ bed-
deken, maertoel bedde, enDc alDaet bcm tt
bcfotcften^3|a tiooj toten gcöccl oefe toetelt te
enge enöe te hlcpn is i maet ich toert bat Dit
tooojt beddeken üem ooc ts gcnocgcnDe/mits
te bem fo hlepn cnöc als een hint geltent Ijeb*
be. <©ften fouDe Dit beddeken niet tocl bete*
henen fijn htibbchen / oft tocl Den feboot ban
fijne moeDcrs'toant aengaenDe Den fcljoot ban
fijnen boogben ©aDet en is gbeen öeDDehen/
maec tocl een grootbcDDC; ban'ttoelchcijp
fpjeccht tot fijnen £>onc: lek hebbe voor den
dagcraetu voortgebrocht uyt mijnen fchoot,
ïjjoe toel Datmeifmiffibicn Defcn fcljoot gbeen
bcDDc noemen en martpnncc tocl eené ttjjoon/
enDe eene plactfe Die meer beqttaem is ban om
Dan Daerobec alteheetfchen/Dattteliggöen.
jj)aee om alle ttonffelingen te ontgacn' fo ift
Dat 0cfc23|upt tt Rennen geeft optoat beDDe
Dat fp öem toas foechcnDe/ te toeten/ op tjaer
epgcn/enDe niet op eens anDers^ilRact arme
betDoolDe toat totlt gbp Dactfocchen^ mepnt
gbp te binben u goct Die langen tjjt te booten
I                                                                    naet
-ocr page 252-
*
23a GoddelyckeWenschbn >
nacc het fnne toas bcctcocftm «" llücct gup
boe den £>one bes menfehen is ghcftlommcn
dacc tsp te booten getoceft heeft:1 Kis nu tjeeft
ftp berlaten bet graf om teuecken naecben
kjcmzl ende foctht ghp tjem noch tec toot op
n bcddCKcn i Hy is opgheftaen, 'hy en is hier
niet, Doojtoaer ghp Komt te fpade. ï©at!
foeckt gijp Den firrcKcn op een ftlepn bedde*
ii.n? foeckt ghp hem in tenen flat / als oft hn
laghe onder De btcflcn^ oft als bcrljeben in
ecnea (loei ban bolle groot-dadichept:' j^een/
neen/ pp is ghetroeften in de bermoghenthe*
Oen des geeren: Hy heeft hem gekleet met
fterekte, ende met fchoonigheydt. <£nöe den
felben die eens beeft gheleghen onder tenen
graf-|tecn/is nu gefeten boben de hcpjJtrath*
ten Der <£nghclen. «Onthout dan dat hp nu
niet meer en is gheleghen: maer totl rjooghe
ghefet en / ende alle Die ghcreetfehap die ghp
maecKt om hem te Doen liggen is onbequaem
ende nooDeloos. ÏBcl aen om u te ondet-rcrb*
ten ban Dt opitrljtc toactIjrpt / foo ift' dat hp
of: fit om te ooj'dcelcn / oft dat hp fait om
ons te helpen: Dan Doen af is Dan Den 25ntp*
Dcgomtebergecfsghefocht ghcüjecfi op het
bcüdekcn. JiKacr naocmael defe 2Snipt hem
nergens en is bindende/ feghtfp feet toel: lek
en hebbe niet ghefocht die ick beminne , macc
fcucldie mijne liele bcmint;ghcbcnde daet dOOJ
te Kennen/ dat Deje liefde [jarc fiele alleene is
aengaende/ rnde dat bate hertf-treeften tot
i'-iem-bjaetts lijn ghehetl hepuch/enöe gcefïe*
inch.
-ocr page 253-
_________H tf II, Bot c Je.______233
ujcfe. ïBant foo De fitte itt bemint/off öar
meet is/ ietbtgeert rtactDcnblcefcöe/ Defe
ItefDe too?Dt meet gtjcactjt cene Uefoe öes
blcefcös/ als Dan Deficlc. ©oojts feghtfp
fecr tuel/' Batfp öcmgtjcfocljt Öeeft ghedue-
rende de nachten, toant het CU paft niet CJlta*
Ijjcft inDicn men feg&t/Dat De gtjene Die tebcts
om in pijn xytv als iet bctloojn IjtüiJcnbc Dat
öitongcluclt jan meet ücerjuiDert bp nacötc/
ialsbp oagl)ev euDcooch Dat Dtcfulcficoteiet
jön forcftenDe / meer fettfjnen te foechen bp
nactjte/ais üp hiaten sagöe. iBat fal tcmant
bcftacntefocchenöctgene \tv oaet eaDeltjcft
boo? fijne ocgm is fmfiie:' %is ö~m Dan Defeti
23?upöegom fo laet foetfccn/tjtt is bp nact)te;
bjar.ttoacct bpöatjtje/ tjp fouDe komen mi
boojfcoöuc «ocö oaeft tm &ate genen nooöt
bcm te" foccïïen. iRaer trmant fal feggen Dat
öefe 25jnpt fa bluu aft fo bettoaent met en is
ba liet lictjt te gaen foeckê tn De Otipfierfjcpt/
ïfl (jaren alDcrliefftcnonDci: De gene Die tjem
niet en ftenncn/noct) 00c lief en öcübé.-' Jlïeen/
jtebcrgtefstijgljt men öact op Dat fp &cm
jfouDc foeciicn geDtierenöe DenacljtcV cnOe öat
fpljembantcDoojcn niet en fouüe gbefoebt
beüben^fp eHfcgtjtntct/ttftfocdie |fcra:Maer
lek hebbe qeduerende de naciiten geibcht den
■gene die mijne fiele liefheeft. <S2nDe Orit fin is;
.taant fo fp jongt) enüc fciepne toas/ en ïjaOöe
maet berftaue aio eeue Die jong!) enfie nlepne
toas/ nor J) en focbrc ooch oe toaevatijtigtjrpt
Daecfptoas/ bm' tnüt gütts ijaec ti'eclopetvj
I
                                y '                  öe!
-ocr page 254-
Hst II. Boeck._____235J
beltibt batfpoptictftlbe bebbehen met ben
felben gbemacfeeujcK foube toilicn flapcn; fp
fegtlt: lelt fal op dat felve flapen ende ruften in
vrede. iBantgijelfltKecnieber,ia aennelnck/
dat de plaetfe des Heerea in vrede gemaeckt is,
3fïbpalbien batöobtoan tooont iuty:be/
enbe bat De bjcfaimge fiele met bem op bet
bcDDckcn bet bjeoc ts ruftenbe , toacc toe
loocbentbie 25jupot berngbebanben te beb*
ben/ Dacr bp nu is tegbentDoo^bicb^Haet ona
in't ho:t baet op glubcn anttooojbe/ enbe
feggben/ boe Dat<öoDtti>elteghenU)oozbtgi|
is! enbe bat bptuftmmtoenbigben bjtoc/
als op fijne epgbene plaetfe / niet tcgbrn*
ftaenbebics batbp bemfomtuötsbooj eene
toonbetbare boojficljtigbcpot is bcrbctgljcns
be boojbiefitle/ metöe toeltfee bp ia beunen*
beeenegbemepnebebt-fiebe/ latenbe Defclbe
baceftm quelen/ enbe fucljtrn ai© tjart 011*
ttecftenbe fgne foete enbe aengbename omtjcU
fingben.
Bernardvs ferm 3 r. in Cant.
UDant Oaet ;(jnbec Die becmoept raefetv*
be Dooi «Gbetpelncke oeffeningben enbe
betkrat in flautotgbepbt/ enbe betdapen
in ben Cnieefi / toanbélen gïjetjeel Oioctie
in bentoegb bes peeren; foo bat be öagben
bun langt) ftbijnen / enbe betnoepelnek/
fp beklagben bun oocEt ban üiz lunghbue*'
rtgbe nachten / feggbenbe met 31°b: Als
ick hebbe gheflapen , dan fal ick fegghen:,
wanneer fal ickopftaen J ende daernaer noch
"J? %                 eens
-ocr page 255-
%^6 G O D D E L Y £ K g WENSCHBN
eens verwachten den Avondt? «©mtSt Datfp
anocrö totlt te hennen rj'jeürn öic Oact fegat:
Mijne fieleis flaperigh «eworden door vermoe-'
(yelijckheydt, verftèrekt my in uwe woorden.
Gist. inc. 3,Cant,expof.3.
©aojts Defert af-fteet ts gljebeurt om Djie*
becbanDe rcDenerCcn eerftenop Dat Dooj Defe
poe toepnige berbjemtgept Defe fiele in meet*
Dere bolmaetftttjtpDt tiacr. fclbenfoubebet*
boojberen. 'Ccn ttoeeDett/op Dat fijne toeDcr*
ftomftegaerfouDe toefen aengenamet. Cen
DerDen/gbeljjcftertoög tenepefe/goe Die meet
tnojtgbefpamten/ enöe jjaet boojtret ban Der»
boogbeiBberttetftenDe/ bee fp met meetDet
Betotlt/toeDerom&eettenbebpftomt<' gbe»
JJenDe ttoben Dien ftroftet ftraebt aen Den
febtegt Die Doo; Denbojge tocjtnptgefonDen;
Jtlfoo gefcgtePet ooefs / toant boe boojDrr Dat
<z5oD gem fcbjjnt te bertreeften/ baer naet bcr*
ecnigötbpbemmetDe frtbcDoeu eerie meer*
Dere enDe ecne gettehjefter goettoilugbepöt
Dan als boojen-Jlfóaet inDien bp om Die reoe*
nente bootenbcrbaclt/ gem isbeetrecKenDe;
toacrom en laet tip bem ban De felbe niet bin*
Den Die bem foo nccrftcbjcft ggefoebt beeft in
Die piaetfe Daet hp toilt Datmen tjemfoeeftey
fP feg&t: lek hebbe hem gefocht ende niet ge-
vonden, fonbet ttogfei bp toilbe piotben gare
bolle ftantbaftictjept/ enDe toeten / toact fijne
TS&upt genen toilDe fo fp fomtgts upt pet beD*
pehen banintoenDigcn b?tDe toaa njfenDe.
Gre-
-ocr page 256-
Hst II. Boeck-            237
Gregorivs lib.5. moral. cap. 4,
M>a Ban öen 25tuipbegom gefocbt toefenbe/
bfïbcrgtjt hem / op Dat Ijp gebonden njuDe
metmeecDeten pbcr fanüc gijefocijt too;Den:
enDe De foecftehöe 23jupt toojt tipt-gbeftelDt/
enDe fp en ifl bcm niet macbtigb te binben/op
Datfp Dooj bate ttaectjcpt bebenbiger getooj*
Den^ijnDe/fottöebinben/ enDeDaernaec beter
fceSouDen tiet gene fp foo (angi)cn tööt Jjaaüe
gljefocht.
A n s e l m. in protolog. cap 1.
J&set itjeece jijt gbp bier nut tcgentoooj*
bieij:'toacr ift bat icfutfalbmbcn in utoeaf-
| üjefentbeptj'31 JiDien gbp $jjt ober-al' toaerom
en toojt mp niet toe-gelaten utoe tegentooo**
Dtgtjept te aenftboutoen t macrfcccftet gbp
j bewoont een on-acngcraecfcclicft licht, <!2nDe
taaer is Dat on-aengeealtdgtft liebt/ enDe boe
fal ich tot t}ct felbe gcraftem'oft toie fal mp tot
bat felbe gelepDen/ op Dat icH u in bet felbe
bermacb te DcfictirigÉ^ utaen Dienaec toenfcht
te (tomen tot u/maet men han tot utoe tooon-
ftebc niet geraftm. ia toenfcöt h te tomben/
enDe bp toect niettoacr gbp $i)t. 3!c& bibbe u
ö geete/ leert mp u foecfien/ enDe bertoont u
aen Die n i0 foctfccnDe:Hïant telt en Kan u niet
foecKen/ ten fpöatghpmp tofjfl beplactfe/
noch ieft en nan n niet binoen/ ten fp/Dat gbp
« feltoen aen mp bertoont: Dat «ft u forcfee al
toenfchcnDe/ cnöe u toenfebe al foecnenöe/
enDe ifef-hebbenbe u binbc / enDe u binöenbe
ecutoelijcft lief bebbe.
___________________
________________Pi              gwrv
_
-ocr page 257-
238 G o d d e ir c ie Wenschem
Surgam, e^ circitibo civitatem: f er vicos c
fdattas queram quem diligit anima mea; qu«-
fivi Mum Cf non
wye»»',Cant.3.__________
lek
-ocr page 258-
He t II. B oe c k.            239
Ick^pd opfiaen, endedefladt ront-omme
gaen : langhfl de wycken ende de fira-
ten fal ic\foecken die mijn ftele be-
mint ; ickjoebbe hem qfficht ende niet
gevonden.
Cant. 3.
Ori genis hom. 10. in diverf.
S€lwpt I oogen fcl)?ept/nacb en \nilt niet
optjouöm batt fcifitpen, toanöelt/ boeten
tuanocit notö cntoilt niet opitoubrn ban
toanOckti loopt cnöc toiit niet rufien.öelaes!
toaee ie mijne blijDtfcbap becbaren; tuact ta
mijnen alöerliefflen/ toaer ia mijn yett-foet:'
Och mijne toeUaect toacrom hebt göp-mp
betlaten.-' <© opufcló benautbept! mpomrin*
genonbccöjagelijckebcnauttjeDen / moe ick
\tn tam niettoat ick fal betkiefen i tuaccfal
lick mp keeren ? tot toen fal ick loopend aen
tuien fal ick tast nemend tuien falick onöer*
bjagbens'üjie fal metmp meöe-ltjoen hebben:'
luie fal mp bertcoofien^ ten letfen/tote fal mp
tooncn öte mijneficle fo fecc iö beminnenöe^
keett tocöeroitt mijn alöcrlieffie/keett tocDcr*
om ó mijnen lieftocctüigen / 6 mijnen getoet
ften/betlcent mp üc bhjüfcl)ap ban ntoe falige
tcgentuoo^üigbept.
Origenes Ibidem.
tt3ce mp elienOigbey toaec fal ick htm
foecken! tuaec fal ick hem binben^ bnojfecc*
kee ick falopffaen/ enoe hemgaen foecken
____________             y 4              ten
-ocr page 259-
------ — -----------------:—------777-----~------------------^
J40 G.QDDB1TCK I WeN SCHEN
tin aücnpüFtfen Daer ttft fean/ itft en fat ge*,
tien flacp geben acn mijne oogen/noth gheen*
fceihanoe tufte atn mijne boeten / tot aiDer
flonöt Dat ick hebbe gebonOcn Die mjjnftele
bemutt.
Beh.nar.dvs ferm. 7. in Cant.
hittenat ap mijn beööelten hebbe hem ge*
focht ala teft stoch fbjaeft maa en anftcrcftjae
felfs ghcöeel onbcnuaein om mijnen 2SuipDe*
Igom nact tebolgcn Daer bp foube nemen fij=
tte gangen ' enbe hem niet ftonnenbe bolghen
laugfï öie hooge cnQe berhebcn plaetfen fijner
graötoaötghepr/ ben teft bp ongrbal ontmoet
getoeefi ban fömmige IteDen/Die metenbe mij»
rte üege 'rten tot mu toatcn feggcnoc:Siet daer
isChnftus.fïet: hy is daer;enbe met tcgenfïacn*
bt bp en maa noch tjrtcc / noch Daer/ foo fepüt
tcfiüp nip felüc: Ick (al opltaen ende deftadt
rontomme gaen , langhftde vvijeken ende de
ftraten Tal ick foecken die mijn fieie heminr,
SSmctcfit nu ban hoe Dat fp Ugijt; mant fp
frg!)f: Ick ('al opftaen.
Bernardvs ferm. 76, in Cant.
$are finncïtma ;tjn nor!) ghciijcR ban ten
ftinr/fp heeft gemepnt tjem te gacn factfte it op
De ftraten cuae algöemepne plaetfen/ Dtc hem
Dacretgiienafccrgeern foube geboiiDenljcb*
ben/ man Jjaer toaa onbeftent De gehele ber*
bojgenttjcpt.^a Dan noch eena bcOjogen fijn*
De öer-frgtlt beroOQiöcn : Ick hebbe hem ghe-l
foelie!
-ocr page 260-
|_________Het II. Boec k.            241
Tocht cnde niet gevonden. ©OOZteatX bp en iS
(gbcln'cft fp bet bcmoeDen baböc) nocS) op
mercbten/ nocb op ficaten'' ten fp Dat &p toa*
te op öte ficaten Dan öc toelcbc gbcfcbJcbcn
ftaet: uwcltraten 6 Ierulalcm,fullé belt yt wor-
den met fttyver gout, ende langhft uwe wijdeen
falgefongen worden,alleluya.
Avgvs ti nvs manu.cap 24.
!©ant De <6oDtminnenöe ficie blimt fcec
bicbmael/ enDe loopt gemepnfaem 000? De
ficaten ban öetgemets 3ctufaiem aenfocc*
Ken Die patnatctjni enDe öie pioptji tnv öe*
gcoetenDe De 38poftelen/betfieIt ftaenDe in Die
jjepibraebten Det JlKattelaetö enöe Dec «Eon*
feffbozcn/enDe bettachtenDe De tcpen beriep*
ligecJEIaegböen.
Ber.nar.dvs ferm.7<S.inCant.
Cec toat plaetfen Die gijene Dte foeebt fjem
fal binüen / fal alDaet aenfttjoutocn fijnen lof
en etui niet geujcK eene ban De refïe / maec
Voel gljelijeb Die gene ban Den eenigen £>one
fijns ©aDcrs, iKaet 6 miftcoofïige 23iupDt
toat fult gijp mafcens'mepnt gbp Dat gijp öem
tot öace fult bonnen buigen:» font gijp üefiaen
n te Dztngbcn in fulch eene öcplige bctbolcn
plaetfe/ altoaer Den £>one {jem fpiegelt in Den
©aDet/enOe Den ©aDec in Den ^>one^<© neen/
bet ia te betgeefa; Daet öp ia en bont gbp nu
ter tn'Dtnietgebomen/ al ifi Dat gijp mertet:
tijDt nocb öoopt te getaben: maec niet tegen*;
flaenDe Dies Doet Dat gbp bont/ bolgbt Ijera/j
-ocr page 261-
Z4-1 Goddelycks Wek s c h e n
foecfttlïtmMwtiföiit öfe önfpjeltigclë ftlaï
crgticpnt / noct) Die cnujngerafcelncRe ucctjc*
benttjept u niet en Doe berfch£icKen/noch u en
bjengc tottoanhopc.jjÉnDtcn gbp Dit bont ge*
looben/tjet ia genoegt); alle fatten $ijn mogöe*
itjclï üooj tiiefe gelooüen-Öp fegbt oat hp met
een tooou ün u is; gh dooft in Bern/ enbe glip
Öeüt tjnn gebonDen: toant te gelooben 10 Jjem
binden/ be geloobige bettennen bat öoo; 't ge*
ioobe/ Chriftusl e s v s tooont in bun bette.
ijac turnt gt)j> bcm naber-hantbebben als in
ubecte^ U9ilthembanfoecKen/ cnöoöobt*
tyucbtelgcit naer-bolgben/ toant ben l}mc ia
gococrtiragt) aen bit fieie bit tjem alQus ia
berfoecftcnbe: foect hem dooj tocnfctjm / (beet
!iem öoci toerdten/ enbe bint bem dooi 't gbc*
oobe. U9at en hebet geloobe niet gebonbeny
het geraecKt baer niemantgetoeeft en heeft/
het ontbedtt fatten Die onüeftcnt ;ijn /bet bc
grijpt faften bte groot $ijn enbe oneimndndr
ten lefien in bare» biepen toftDen fetjoot om*
baiigbtfpbieeeutoighepbtfelbec/ jae foube
noct) beftam te feggen/biteeutoige efijepli*
ghc bip-eenighept/ Die ieft niet en berfia/noch.
geenfins booj ben geeft en ftatt begrijpen.
BernaRdvs ferm. 75. in Caat.
U9attoenfchcnbetoatb|anöenDen pber is
biu oat cene, 25ppt bp nacbte opfiacnDc niet
en toojbe bcfrtjaemt baer te gaen binben te
mibbcnop De ficate i bat fp baer loopt tanu
ombeftrpe; bat fn e?n pcgtieln'cft t« liiiiirn*
-ocr page 262-
i                HetII. Boec k.______243
Oe ïtiêi ftact lief \ nöëjjj Datmcn öacr om al
bat leeft niet en itan üercörncnaf te kccrcn
noch Dat göecnDethanDeftoatigbcpDt haten
gancft en 10 acljtciljouDer.De / Dat oocft De
nacht hart niet en Doet tuften; Dat öm name
ban eenetffirtpDt/gbeujc&fpisi/noch felfs
Den fthjoom Dee Diipfcetniffen bact niet en
hm tegben ftaen/nocb beletten/Daet fp noch*
rans naet elcha gbetupgheniffe in haten
tocnfcb öaet felben bint beDjogben- H9rl
aen/ toat fal ons toillen bcDicöcn Defe lansöe
moepehjckc betoobingc/boeftet ban betDjiet/
bonchfelban acbtet-Dincften/ facftel Deton*
betbulDigbept. ftiefmoeDet bet licföe/moeüet
ban iuantjope / cniftgbebepnfïbept/ fpiste
(afligt) moe te betnoepeltjcft. Jzklatt noch
}ijn öat int gbefagb ban Oefe beojucfete in Die
felbe gebepnftbept noch eentgö pjofüt gbcle*
gijentoas/ tettotjlent ocfaccRe noch bongb
uibctftmpel toepen enDe tueDetom toepen:
maet nu tct ttjötfo fp metfulcfte neetfiigbept
foeefct/ enDe berfoecltt/ toact toe Dienen Defe
bctDjieteltjcfte gbebcpnfföebcn:' Wat af Reet
enDe toalgingbe fouDefnlcfta toefen booj een
OQcteltlücfte 2ömpt/ enDe booj Die befchaem*
De liefoen/ inDien men Die banDelDe op Defe
manictt^enDc nemenDe Den fin naet De letter/
fonOer Daet naet te blagen oft hun aengaet of
niet/ lact ieft bmt öars wtto getoojDen.
HmmiAi ep. 22.adEuftoch.
3JcfeenbegheeeenietDat gbp ben 2gjtipDe*
gom
-ocr page 263-
24-2 G O D D E t Y C Kt WtKscHlM
gom foecfct langft DtTfiraten/ ieft en pjijfe niet
Oat gijp loopt DjcDcien langhft De tmrcftten/
oft De ftabt-toijclten / al oft gbp fttjoon tot u*
toer ontfcbulbingc noch $tjt feggcnbe: lek fal
opftaen ende de ftadt om ende ommc gaen, ick
fal gaen foecken op alle ftraten, ende op alle
merekten die mijn fiele foo feer bemint heeft
<£nbe ooclt oft güp bjaegö&et: H ebdy niet gc-
fien die mijn iiele lo feer bemint heeft ïrriemant
enfalbemtoeerbigen tttegeben anttooojbe/
oen JSjupbegom en 10 op be ftraté niet tebin*
Den. <©cn torgij Die ons lept tot tjet leben ia
met allen cngjjie- I s s v s rttoen beminDen ia
jalours/ Op en begeert niet bat geheel De llDc*
relt aenfcöoutoeugtoeDaentc: batbiebtoafe
cao. q ialrjtii betabemargtjbenbjeöelen Daer
fp totüen ia bun gbcoojloft: maer gijp moet
t'hi'.pa Dlijbcn enDe intoenbicl) toefen mufeU
ben met utoen 25jupDegom.
Ambro sivs libr-3.devirg.
Cen ia noch te mtDDenbaw eenmetiftt/
noc!) op Den ftaut ban eenc ftrate Dat Cbjiftua
Iscm laet binocn noch «IbJiftus en is gtjencn
freaet-fiinger. Cüjiftus ia Den pepa enöc Den
b^eDc / De inctcJ» oajfaeciit pjoceffen enUt
fttacKcelen. «Cöjifius ia be gerceftrigtfepbt De
mertt ta bol boef bept/ Crjitftas is den tonre*
man/ bemerclu «1 een fcitouto pl.Ktfe bun
niet beugen enOe lebigli-gangttss <Tlu fiua ia
bollicfac/Dcmerefttbolaebtcr. Klap.Ci^iftua
ia bet gljelooüe fetue/ be mreel» ociryjgü enbe
"mcj»n-
                 11 !                  - ~ 1 .....              a —l
-ocr page 264-
Het II. BoigXi           245
mcpti ecDtcbcpOt. SLactons Danfcboutoen De
merrftt enDe De fltattnMtft 25jupt Die haven
25|upbcgom foo bemmoe/ en beeft hem noch
op De mertt nocb op öe ftcate nonnen binöcn
fo fp fetbet met hace epgen tooojöcn is bctup*
grnöe lek fal opltaen, ende de ltadt,de merd,
ende die (Vraten rontomme gaen , eude foecken
die mijn fiele bemint; ickhebbe hem ghefocht
ende niet ghevonden. <£n laet 0118 Dan ChU*
ftum niet foccfien Daev top hem niet en non*
tien binöcn.
Bïrnardvs ferm.S4- in Cant.
<öobt en üeboojDe niet gefoebt ** tooien
Dooi boet-fiappen / maer toel öoo: goeoe toen*
fcüen/ enbe Dat gelutRichfoechen en beefroot
niet allrcne Dcfen tocnftt); maet gaet ben fel?
toen noch meet bcrlengen- 3ift niet toaerach*
tigh7 öathctbolbiengenbanDe genuchte is
bet toeeh-nemen tem öen toenfeh/üter niet/De
genuchte is meer een olie tot oefen toens / Die
Den felben fttachrigber Doet tyanöen. ifêcn
moet Dan feggen Dat De gcnucöte toel fal bol*
bracht too^Den/ mate met tcgbcnfiaenöe Den
toenfchenfal gbecncpnDc hebben noch oock
ophouDenbantcfoecKcn. ÏBacrom cnfouöe
Dan öefe firle niet bcrfjlftecnt too?Denomtc
foechen/bcbbcnöe fobaerblijrHclncK üepioeft
fvjne facljtmotDig^ept/ müt tosfcnöe te bollen
onöerrccbt Dat fp hem fouöe binDé inöe t^cüe.
G v j l b. Abbas fer. 4.J. in Cant.
.gslaet eens acht op De beftigiiept/ enöe opi
De UcacIjteUjchc liefde ban Defe granttfn en ia
_________________ E_________niïtj
-ocr page 265-
2+6 GocPEtïcri Wh n s chiN
niet machtigt) te bertyagen de aftoclcuthcpt
ban (jaren beminden öjupdegom/ bit af-toe*
fen beneemt baer alle bèrduldtghcpt / cnbe is
bp haer ontrent / ben obcrbloct ban 'jaftettfen
toenfeh en is niet genoechfaem noch 't tsn'
noch 't ander te ftonnen berDjagen»© gbelue*
higijc ïiefoe bit Dooj eenen gbeducrighen
ommcfeeer/ oft in fp-fclben ia fmiltenbe / oft
foeefcende tot ben felben is berfuchtenöe t lek
hebbe hem ghefocht ende niet gevonden.
Avgvstinvs in foliloq. cap. 31.
3;tfe btbbt berdoolt gbüijtk een fchaep bat
toaa bcrloojen gbegaen / foeeftende u bupten
bic binnen$ijt/ enbe ieft hebbe beet ghearbept
u foeeftenbe bupten mp / naer bien nochtans
bat gbp in mp w tooonende/ foo ift bat ith
U nocjj toenfetje. Ick hebbe de wijeken ende de
ftracen van de ftadc van defe werelt omgegaen,
ende ick en hebbeu niet ghevonden. löaut
ieftfocht bupten bat binnen toas. aUemöne
upttocnöige gefintbeben bebbe Uk als; bonen
nptgefonöen om tt te facetten bien ieft nirt en
bebbe ghetoonden/om bat ick qualö'cft foebte.
HDant ieft fit 6mnnenljeere/mtjrtftt<i5oDt/
mijn cenieb licht/Me mp berucht hebt/bat tcit
udoojdefelbe bupten qttaltjcft forhte Die bin*
mntoaert/ enbe nochtans fp en hebben niet
ghetocten hoe oft in tont manieren bat ghp
bacr binnen fout mogen geraeeftt toefen. 5lc&|
hebbe feerfpadeu beginnen lief te hebben 6
oube-nietttoe fchoonichept/ieft flebbe ftet fp&==|
-ocr page 266-
_________Hit II.Bobck._______247
beu Hef gljebabt/ glip toaettbinnen enDe ick
toast b tipten enDe baec focöt ick ü lelijck enDe
mifmatckt als ith toas/ ick liep enDe fïict mp
aen alle Die fehoone faken öie gbp gcfctjapen
baDDet. «6t)j> toaett met mp/ enDe telt en toas
met u niet. 33uf0ane faken bit lom mp fo bet*
re ban u / Die nergens en konben Dan in u ge;
toefen: toanr fo icft u fotbt/toas ich 't al Dooj-
loopenDe/ enDe om alle Dat boo;gacnbe toas
ick 't al betlatenbe. 31ck bebbe göcbjaegtjt De
aetDe/ oft fa toajs mtfnen 45oDt/ enoc fp beeft
mp gbeanttooojt bat neen/ enDe al Dat op Dec
aetDeu ie beeft mp bet felbe beteöen.Jcft öeb*
bt onöerb:aegt Die Eec enDe Die Stf-gronDen/
enDe alle Dat in Die is toetenbe/ fp Rebben 00c
gheljjckelgck gbeanttooejt: J^een/ top en ;ijn
utoen <6obt niet: foetktbem boben ons. 3|ck
bebbe gebjaeebt aen Die toinbige tocht/ enDe
Die tocht met al battec in is beeft mp gbeant?
tooojt: Anaximenes isbecboolt. 3]ckenbcn
utoen <@oDt niet. 33aer naet bebbe ick ottüer-
bjacgbtben bemel/ Defonne/De mane/De fiets'
ren/noch top en fijn oock fepDen (p/Watt <öoDt
niet. Ccu iefreivtcfe bebbe gebiacgbt aen bet
ghebeel begrijp ban Defe mjerelt/cnoe gefept:
fegtjt mp oft gbp mijnen <©oD ?tjt oft nietf
enDe DeiBerclt heeft mp met lupber fïemmen
gbeanttooo^t: j&een/lck en ben 't niet / maec
ick bebbe mijn toefen Doo? hem/ ben gene Die
ghp in mp fot focckenDe/beeft mp gefcbapen/
foeckt boben mp Die mp bcfiiett/enDe Die mp,
gbemaeckt beeft.
_______________________
% 2                      l)um-
.
-ocr page 267-
_
Z4.0 UDUEJtlbAa t»b^j^-*» «< "
Nnmquid qucm diligit anima mea vidiftis,l'atd-
iulum cumpenranfqfem eos inveni qnem diligit
anima mea,tenui illum nee dimittam,
Cant.3.
-ocr page 268-
H E T I I. B O E C K.                249
Hebt ghj-lieden niet gejien die mijn (iele
liefheeft? Alsickjoun wat was voor-
by-gegaen,bebbe ick^ghevonden die mijn
fiele liefheeft, ickj>ebbe hem vajlghe-
houden,ende enfal hem niet laten gaen,
Cant.3.
Ber. nardvs ferm. 7% in Cant.
OÖaefiige/ feractjtigbe/ öjanbenDe/upt"
bojtelenDe üefoe! Die nier en geoooght
anDercfaften Dan u te betrachten / Die
alle faeeften / bebalbcns tt felbenjijt bertoo^
penDe enDe berachtenDc/ cnDe Die in u cpgbcn
fclben n allcne ?nt bernoegbenDe! gbp ber?
fïropt De regbel-matc/ gbp gïjebepfï utocn
hanbcl/ nocboocligbp en onDetljout gbcne
feetftete maniere, «öïjp berbeugbt u in u fel*
ben/ enbe ghp beDtoingbt Dat Daec fcbnnt te
hebben btquamtghepDt/ rebcne/ racDr / eitOe
oojDeel. £>tet al bet gbcne Dat Dcfe beminde
fegbt/ Dat fp pepft en ia niet Dan u/noch fp en
toerluptniemant Dan u/ Dus fterch ?ijt gijp
omrtngbclt/ foo ban haet hette/ als ban baer
tOligc ^>p fegljt: Hebdy niet gefien die mijn
ziele lief heeft? J£!« oft fp-Üeöeil befjOOjDcnte
toeten alle bate geDactjten. V&:1 gijp fetjoone/
bctneemt gbp nacr Den genen Die utoe fiele
benrintj'maet boe! en beeft tjP geenberbanDe
name i fegljt m» eens toie gbp $t/ enbetoie
hp mach toefen l____________
__________________% 3 %              _Soe
-ocr page 269-
I ïjo Go pdbiycki Wenschen
N r ï s o r. is. in Canc.
goe fout mogelncIt?iJn te bt'nben bet tocïefe
gbene faeeften ons bekent / en (tonnen betoo*
nen^ noch gheDaente/ nocö af-febnn/ notb br*
teeeftinghe/ noch boedanigfjepbt/ nocbaf-
fteeiofel / notb bergbehjtKeniffe? toefenbe al«
tooo gticfïrtt bnpten altc paden onfer toeten»
tenfeijap/ende bnpten Den inbal bee gbene die
bemforejicn. IJiccomifi bat fpia feggenbe:
lek hebbe hem gefoxht b00£ bet fielcn bermo*
gembepbt/ begacft$8nde met De bcugjjtban
tet te binden/ mttijet reben-talen/ endemer
be gücö.ictjrrii: mate upt alle dufoanigetoa»
hpgbeftelt/ atabuebcnde/ ciiöeftmi met la-
tende gbenactlten D002 De aengtijpingjje ban
mijnen gee(ï. <Cnbc Den gftenen bie nerghena
ifeentcfeencn beeft acn Jjettoclcfte menöem
budefcenncn/ haefoubetmogbekjcl» njn te
toeten boedanitb bp fotibe toefen^ oftDoo^ rt=
b^n-talei oft Doo? begrjjpinglje i oft Doqj bv
fcbjjjbmgbe bet tooo^Den^
Chrysostimvs hom. de virt.
iBaet gbelflcftcrtoijs cene ghehotttobr
©joutae/ Die baren man boden maten is bc-
minnende/ tertoölcnt IjpbanbaetiaVfeijtKi
Doo? Dcbenflerfi/ oftfpljcm ergbems faghi
fcomen / fp reeft baïfï naet De Ixti ende nact
het bafïe landt/ tnoc indien haet göcfitütf
ontdeeftende ia ecnicb M>tl)ip / mepnt dat ba>
ren beminden baet in ia berneemt fp tentgt
repfên-
-ocr page 270-
Het II. BoBct.          251
tepfenüe ÏÏcüm"/ Die ban betre Komen/ laet
ftacr baaien flaeti/ öat fp ?ijn ban fijn gbcfel*
fcttap / cnöc oie te ghemoete gaenbc / fai gun
tyaghen: %ch bibbe u-lieüen/ feght mp/toaer
ia tip achter-bleben e in tuat ghetocfte/ in
bont
fiaDt hebt ghp-licDen hem gtjeiaten^
toat fcghtbp / toat recht hp upt 1 tnamtect
heeft hp ghefchicKt taröerom te feectcn.^ %lfao
ieDer<6oDt-imnncnbe ficle/ ghcbonDen a.n
De ücfoe «Ibjifti/ tyacgfot fect Dïtnmacls:Segt
my in wat plaetiè dat is etende , ende dat is ru-
ftende den ghenen die mijn fiele lief heeft?
Bir.nar.dvs homil.infra 8.Epiph,
Klfnu toenfcljt ghn xt ften bie gijp lief hebt/
gbp blept hem cnöc ghp foeent hem met Dnp*
fent foetigheben om fo bolKomchjcK te hebbé
bet ghentct ban fijne Jtcföc / fo ooeft ban utoe
toenfehinghr. Stlfoan befchnlDtght gijp tfjn
langb bertoeben/ alf-nti DuncKt ghp tcjijn
ucrftooten/enDe Dit alles macefct u becoert en»
De berflaghen / alf-nit laet ghp n booten ftaen
Dat ghp op bele nacr niet en ;tjt tuecroigh fn*
ne bcfoecKuigbcn: ten lefleu/hcbbcuDc leer*
fcüap ban alle u achter Dcncftcn / bcrtroofl u
felbcnDoojeenbafibenouüKn ban fgnetoe*
Dct-Komftc/cnDe fijne oocöccuerenthepDt foo
menitb-roerf bcpjocft:iiaaer iftbp alDicn bat
«toe nufftaofhgtjepbt noch ghecn cpnDc en
neemt (ala tuejenbe onmogelijcfc Dielangtc te
berDiaghen) tetflont laet ghp n obeitotnnen
Duo? eeneiwftighcpat/ tnDeDoo^eene ghce*
-ocr page 271-
Ï250 GoDDElYCKE WENSCHEN
iftelticise toojftelmgbe bcpooghtgbpbefc lan*
igtje enbe trargtic (luperingbe te bettojjten-
!ga tuat al tranen ?ijt gbp alf-ban berflojtcn*
ïde^ laat ghefucht/ toat gheftetrem ?ijtghp
lalf-ban boojt-bjcnghenöe! Hif-nu utoe 00*
Igben beo? tranen cpgbefiDollen / fterrenhun
Inaer örnljemcl / becgbefclfctjaptmef een in*
nelijcH tjert-geor.öicl) futhtcn / alf-nn be han*
ben cnüt bc armentoojben upt-gtjerccftt/ alf*
nu flaenbe boo; bebojfibcfttjtu'bigtjtghpbe
flappicbept enbc betrargbEpt ban utoe $telc.
<©aer en boben too^ben baet boojt-ghebzaeht
tooojben fonber begin oft epnbe / immers tiie
niet en berbolgbcn als toefrnöe fonber (lot
oft rebene/ gbp maecJjt u eene nieutoe tale/
bie ban niemant ban ban u felben entoojt
berftarn; fcintjjbts be Utfbc enbc be ftcmme
berltipben te famen/ enbefomttjts is be litfbe
be fmhrae betraflfchsnbe/ bie niet en ftan bol*
gfom maer mort berbtoijnen enbc onber-bló>
ben / baer-en-tuffchen ben gocbertieten I e-
s v s bemercftrnbe befm&cpligbcn fïrijbt/ ia
hem berbeughenbe/ cnbe en begtjeert met an*
bers ban met buf-bane toapenen te too^bcn
bertoonncn.
Gregorivsüi Pfal. Pcenir.
l^et is ban ban noobe bee bat ben mcnfcJjc
in alle fijne benautottjept / enbe allen fijnen
teghen-fpoebt tttm fteere tot ben gijenen in
toelrben is gfjclegben alle bertroofhnge/ en*
be bat hp/ gbebtirenbe be nacbten ban bit xt* ,l
'. . _______________________gen*
-ocr page 272-
Het ÏTBoTck.             253
BÖentoootfrich leben/ <J5öDt foëcftt op bet beD*
beften ftjno gbemoeto. <£nbe in foo bette bp
bem tetftont niet en ia binDenDe / Dat bp bem
meer enDe meet betftloetfte / enDe beeftetcftt
bJojüe om hem te gaen foccftcn/ öat bp op*
flae enDe bem betjjeffe tot De liefoe oca tyt*
mel0; Dat bpfteereenDetoanDelelangbfrDe
ftabt / ghefïicht tot berbefftnge enöebetnoe*
gben ban gbeheel Detoerclt < Datbp onöet«
bjaccbtberonDe/enDeüetoaecftetai/DieDacc
omme-gaen/ enDe bcbjatcn Die ftctcfte / Dat
bp af-leggbe Den mantel ban bet aettfclje cie*
raet / enDe Dat fp ban binnen met Den pijl Der
ltsfDe too£Deghecaecftt/ cnoeDooi-fchooten/
oocft Dat bp niet op en boube ban focckcn/ tot
bat bp Denbertwoftet bet bebjucftte beeft ge#
bonben / enDe gebonDcn bebbenöe Dat bp bem
toel bafl boube tot albct-ftont bp gerantfoent
>#nDc Dooi ben miDDei enDe bpflant Der gena*
be / macb betlofi fcuo:öm ban De perfftngc i y-
net jiele.
Originis hom. 1. inCant.
09ant baet is fbnbee ttoftffel eene <6hccfïc*
ftjcfte omhclfinge. JRaet oft oocft gbcbeutOc
bat mtlne jiele mocht geDpen eene 25?«pt om
ontfangben te toojben tuffchen Die atmen ban
bien gcooten 2SwpDcgom/ op Dat icft ingelncje
mocht fcggljenöetgbene moenfelben ©occft
(iaet gefcb;eben:(ijn flincker hant fal weten o n-
der mijn hoofc,ende fijn rechter hant fal my om-
vatten?
I©at
-ocr page 273-
254 GoDPsircjc e W e n s c h e n
Birnardv s term. 70. in Cant.
H3at Kan oacr ftn-rkrr euOe bafter: gbebori*
Oen toojönt Dan Ocfe li efDe/ Die niet üceöjoiic*
ften en Kan toojDcn dooj bet toater/ nocb gbe*
fcöonDen Dooj De tomben / noeb met nuffen
afgüefneben ^ Cen lefien/ de overvloedige
wareren eu fullen metkonnen bluffchen de lief-
de. 3ck fjeüüe jKin bafï gfjejjouüen/noebieft
enfaltjemmet laten gaen/ enDcDenljj. pa*
tUarctjïe fegbt: lek en fal u niet laten gaen ten
zy al vporen dat ghy my geeft den feghen. <©;fe
ftele en toilt bent niet laten gaen/ eiiDebet
magt) toefen Dat fu foo genen mille en beeft/
gbelnck Dat DeDe Den patriatcbe/ om Dicltoil*
Ie fp gefegent jijnöe hem noeb niet en brilt Ia*
ten gaen; toant Den patriatcbe liet fjrm gaen/
Denfcgen bebbenOebetfecegen/maecDefe in
geenDerbanüe manieren. }|>p fegbt: 3cft en
üegljcece niet alleenlijeft «teenfegen / maec u
epgen fclbeiT, Want wat is daer in den Hemel
voormy , ende watifler dat ick van u begheert
hebbeopder aerden! <6n Oftgbp mp fcbooit
geeft tito ni fegen/ narb en fal icft tt niet laten
baten- Ick houde hem valt, noch ick en fal
hem niet laten gaen. $Jiet-te-min miffebien
ifroack fijiini Dancft enoe taille gbebouoen te
toojDen/ naoemael üp fp-felben iaontbccKen*
DemetDefe tooojDen: Het zijn mijne weiluften
te wefen met de kinderen der menfehen. <2nDt
Dat üp ona Doet Defe belofte: Siet ick ben met
u-lieden totten eynde des VVerelts. ^>0O Dan
toat
-ocr page 274-
Hit II. Boecx.              255
toat ftnoop ftanDer. foo (teren toefen als Dm
Oefen/foo bafl in een gtjefirieHt/Ooo? Den een#
Djaetjtigetitotlle ban troee Die elchanoec ghe*
IjjclJclycft beminnen!maer niet tegtmifïaenDe
too?tfptoeecghe|)ouDen ban Den gljcnen bit
fp öonDt
; aen Den toelcften fp erghens fegltf:
Ghy hebt gheliouden mijn rechter hant. |)oe
ftan 't Dan gtjefcötcDcu Dat fp fouDe nonnen
ballen Die Daec tuojt gbcïjoiiDencnOc ote Dacc
Öouttfp öout hem DoojDe kracht Des geloof©/
enDe DóoJ De bterighe liefoe: jÉaec boo^fefcer
fp en f öuoc niet lange tegen Ijouöeii' ten toate
Dat fp toicroc gchouücn. £>oo Dan fp toojt ge*
bonöcn Doojöe kracht enDe Dooj De ghenaDc
•©ODtSf. lek hebbehemghehoudeu, uoehick
en fal hem niet laten gaen,
Avgvstinys foliloq.cap. 1.
«©acicn tt Dan binbe / Dat icfc n Dan houDe/
émtjnentoettfchenDe litfDe ban mijne fielc/
Dat itb u omhelfc 6 hcmelfchcn 25^'ipDegom/
mijne opprtfie aemïchïc Dat icn u befttte ban
hupten enDe ban binnen 6 ccutoigefaliehcpt!
Dat ie!t u bcecbete miflDnt in mijn gemoet 6
gelur&ich Icben/cnDe D'alDermrc jftc foertghtpr
ban mijn leben!
Avgusti nvs meuk, cap. 37,
&itt Dat ich ober lang!) bebbe gbrtoenfeht.
ben telt mi tcabciiujoopigb atnlienö^/i
Daticftfagbbgbertjoopt beiucftnu ba ft tjoii;;
DenDe'
-ocr page 275-
£J6 GoDDELYCKE WeNSCHKN I
Dcnüe/ Dat icft bebbf stjrfoctjt bebbe icfc gbc*
bonticn; taant in Den Ücmc'lbenicftnu gtjc*
boert) t met Den genen Die iels (gbeftcltop Der
aerDen) met gantfeher benen nebbe lief gbe*
öaöt/ met aUcbjicnDclDcftbeptombelft/ Die
icft met alle liefDe {jebbe aengbebangben /Dm
felbenicft lotoe/fegene/ enöe atnbtDDf.
B e d a incap,3,CanC
Öcbbenbe hem ghrbonöcn,' foohebbeuh
beel te baflet gbebouüen/ als icft te fpaocgbc*
bonDen üaDöc Die icft gefoebt haDDe.
Origine» hom.io.indiver.
<© goebettterenfien geete/ ó alDcr-bcftcn|
JBeeftcc/ hoe goeDertiec ?ijt gbp booj Die Daer
techt-ftnntch cnDe ootmoeDtcb $noan<&ee*
fte. <©cb boe gelucfticb $fin fp Die u in een een*
toouDicb bette ?ijn aenfotcftcnDe/ cnöeDie nee
gens geen betroutoen en hebben Dan in n al*
tecne ! Ijct is De toacthept enbebuptenalle
tusnffelinghe Dat gbp lief hebt alle we u lief
hebben/ enDc met en berlact Die in u pellen
jjtinne boópe: IBant fict titoe DcminDe foebt u
een bouDelijcft / enDe beeft u in Der toacröept
gbebonben. M>P betrontoöe bact op u/ cnDe fp
m ie
ban u niet betlatcn: macr fp heeft beel
meer ban u berftecgben Dan fp ban u bertaaebt
baüöc.
Av-
-ocr page 276-
Het II. Boeck.               Z57
Avgvstinvs foliloq.cap.8.
%Ht öatitltfracthrpöt *p ti öctoefrn mfjn i\\*
niet) Jicht ; mant gijp hebt mp berlitftt/ enbe
ick hebbe u gcbotiöcn/rn&e ick ben gebcnöcn
gcmojöcn/citDe öacr ick nip gbttjonöen/ tnöe
mp fclbcn ghrkent fccböc/ irnct bebbeieku
gbekent / batt btbbe ick u ghebonoen / cnDc
Dacr ick uhebbeghekent/ m feümplaetfe
hebt gbp mp betücht.
% a                  Mihi
-ocr page 277-
2jS G O D D E L YCKE WÈKSCHEH
Mihi autem edhanre Deo bonum efi, ponere
in Domino Veofpem meam,¥{&\.72.
_______
Wam
-ocr page 278-
Het II. Boeck.             35'
Want het is my goedt Godt te aenkleven,
ende te ft ellen in Godt den Heer e mijne
hopcVCaim 72.
AVGVSTINVS manU.Cap.25,
H«2t bette be» menfcben foo 't niet gbc<
hecht en is arn ben toenfcb bet eetoic*
bepDt 1 en ftan nimmermeer toefen
frantbafiicb! moer ftoacfter ban ftoacfttoojt
öetnbeojeben ban bet eene tot bet anbe=*
rc/foccftènbe rttfie baer gene en is te bekome;
toant bet en is htm niet mogcUrk in bit b}oo*
ft
betgancKelijcftbeDen (baer fijne genegent*
tjeöeii te mibbcn inne liggen bcrtoerrent) be
oprechte rtifie te {tonnen binben/boo? Dien bat
bet fcibe is ban fulcftec taeerbc/ bat jjrm geen
minber ban allene Bet oppctfie goet enttan
betnoegen.
AUGUSTI NVS f0liI0q.Cap.t3.
<Bnbt nu focbte icft het eene / enbe ban het
anber/ enbe ban gbeen ban allen en toierbt
telt betfaet/ booj Dien Dat ick u in nip niet en
toas binbenbe/ 3(0 aliene 'toefenbe onberan*
berlnc/ontoiffelbaer/epgentlijcK/onbcrfcbep*
belgcft/ enbe een goet/ 't totlcfc hebbende bet -
obett/en ben niet behoeftig; 't toelcfc hebben*
be berftregen/ben bupten allen DjucR; 't toelc
bcfittenbe/bebinoe bat geheel mijne begeerte
tg boiftqmen.___________________________
28a 2               Av-
-ocr page 279-
ISO GODDELÏCKE WeNScHÉN
Avgvstints medit.cap. 37.
Jüaerntetcntampfoo bcugbclijcft afóte
toefen met mijnen l^eere / mijnen 4533. Want
hetismygoet Gade te aenkleven."© ^eertCCt*
leent mp/ tectojjlent ieft Defe bjoofe leöcn 'op-
ftac / u te ae:i kleven: gbcltjckcttoijs als men
jeefl/ Die den Heere aenkleeft is eenen geeft
met hem.
Av6vstinvs in Pül.72.
3Dat ecniglje ftanteren ben iïtijg!) ïwnbcl'
anbet in eenen hollen föaeDt De aanflc ban
piepten/ oft teDen talen/anüee berfcbepDen
toetenfcbappenanbeie De noopmanfebap/an*
bet De lantf-netingbe/ maet my is 't goet God
te aenkleven. ÜBaet CH13 tttet ÖCtet oft OOtft
gbetuftee Dan <S5oDt bp te bigben / enöehem
allene aen te bangen fa toanneet top bent fu U
len aenfeboutoea aenftcbt aen aenftcbt/ maet
toat i$i 3c!t fp?acft Dit als toefenDe nocb een
pelgrim. Het is goet Godtte aenkleven :maec
naDemael telt b» goet in befe pelgdmagie
alf-notömet enbefttte/ Somoetickin Godc
ftellen mijne hope; £>0O Dan'fblange als flÖP
bem nocb niet bolftomenjc en jijt bp ge'ooegt/
Pelt tn btmutoe bope. Zijt gbp nocb blotten*
beuoben'ttoatet/ toerptupt Oefen28ncftet-
Zijt gbp met bem nocb "iet bcceenigbt Doo j
De tegtjenrooo^oigbept:' gaet bem bp noo? De
Öope:
-ocr page 280-
Het IL Bock e.           261
hope:J!tëaet flelienDe op <©oöt Dali ütoë hope/
toat fult ghp biet upt-icchten:' toat fal toefen
u tijot-becoinfs' anüers niet Dan loben enüe
Dancken Die ghp lief hebt. «©encftt eens üp u
fdben / toactt Dat ghp eenen toel-beDjeben
©oet-man lief haDOet / fout ghp ttifgeitjcks
niet maecften Dat anüet ban Dem ooefc bed
fouDen isouDen^ Die fulck eenen bemint/toact
bpkomt fpjcccktüanbem/ op Dat nats fijn
baoj-üctoöa anüer menfchen ban hem ooik
fouDen fpjeitcn.
Basilivs inPfal dl.
Indiende rijkdommen u ae.ivloeyen,en wilt
op de felve niet ftellen u herte. <J3emcpnehjck
fpjtjn berganckdnck / fp obetloopen bunnen
befittec/ ceel DappccDec oan een fnel-ffroo*
menoe toatet/ enbe fp bettoiffelen fo menicb*
maei gclnckertoüs De flabcn beranDeten ban
peeren enOe racefiets. <©cfcn acltec toojt be*
Den befeten ban Den eenen/enüe mo|gben ban
Den anotrcn- enDe in korter tijDen fal i)P bet*
DetDen/Die Deilfelbentoepnicj) ttjota ootk fal
ghcbpjpcken. Sfïetmt maet eens acht ep De
Öiipfen ban Det fiaDt/ toatalbcrfchepDents
ftepDt/ ban namen öat fi) onöecftacn hebben
tfcoectDatfpfljnopglieuoutot/ toclfoo beel
namen als fp cpghenaets hebben toebehoort.
{jctgouDt flibbect tipt Die banöen/ ban Die ,
nochtans het fclbe fchnnen bafc te öouöcn na
D'hanDen ban eenighe anöcte / enDe ban Daet
noch eens boo?aet/noch en beeft gene blfiben*
2U 3
                   bc
-ocr page 281-
2Ó2 GoDDILYCK B WïN S C HJ^N_
öe^pïaetfe / öëëTBÖttiiijiS Toudt gÖP
ijcc water br'gouöcn in u IjanDt / enDe Die
cacr mcDe roe-Hupten Dan Dat gbp boo? u ep*
0cn frlbcn alleene De rjjcKDontmen fout fton*
ncn Betoawn.
Gr.egor.ivs hom. 4. in Euang.
50aer bet oojDeel Der retbtbeerDigtje/ (oft
fetjoon alle goeDt bun acn-quame) foo en
fcbjjnt Dat gort niet te toefen / ïft bp alöien
Dat fp bjanaenDe $n in tjeraelfcfte toenfrben/
enDeobcr-fulcj; Den #;opbete «©abtD bef»*
trnot alicDcnjcfiDommenban een ittacbtta&l
ïSontiigbrpthe/metDaerDeiiebenö De tierren
enDe De goeöe gbenegbenttjeben ban foo Deel
onDerfarcn ? al toaft Dat hem Dit allee üochtei
jffoet te \scfm / cnüebequaem tot allen «en*
jfraenDennoot/ Dies niet tegbenfïacnOc toaö
ft» meer beftommert om te toenfeöen een!
jmeerDer goeDt/ foo bp met alle toierigbepbt
ifeltects (cggenDe: Want het is my goet God
jaen te hangeiit
Avgvstinvs in Pfal.39,
"®at Dan <öaD Den fteere fp utoe bope/noeti
en bertoaebt niet anDcro ban bcm Dan Dat Ijp
fclbcr $u utoe (jope. IBant Dacr jtjnber beri
Die ban *SoDt niet Dan goeDt tnDegelDt en
bertoaebten/cnöe Dacr iffet Die niaer en trarl)*
ten naer berganchclntfteecre,' enDe begrerenr
afbcljatóens«C>oDt fclbe/ niaer gijpen toilr
| Docft nergljcnff naer fiaett Dan naer titocn*
i                                                          <ÖODt
-ocr page 282-
Hit II. Boeck. __263
<£>3öt alleene. ©etlact alle anDete liefoen/ Die
göefcbapen bjcft Ijcmel enDe aetDe 10 Deel
fctioonDcc Dan alle Dit boojgaenDe. Salichis
den man wiens hopeis den name des Heeren,
ende die niet en heeft ghefien naer de ydel-
heden , ende_ leughen-achtighe verwaeuthe-*
den.
Origïne s Pfal. 36. hom. 5.
«öbeljjcKertorja Dat niemant en ftan ttoee
Öeecen ban paffe Dienen/ alfooen ftan oocli
niemant in ttoee öeecen ftellen fnnbctrou*
toen. Jgiemant cnfcanöemtoel betroutoen
in bet onfeec&ec Der rrjcKOommen/ enDe tn Den
Ueere te famen/ niemant en mach bcm be*
tcoutoe n op eeniglje l^incen Dcfec aecüenen*
De Daer benebeng op <8oDtban Denliemel.
üïiemant en ftanfiem betroutoen op De ff etc*
te Dec#eecDen/ enDe in «öoüt: niemant en
ftan bcm betcoutotn in De löerclDc / enDe in
«5oDt: toant tm fp Dat gÖP « betroutoen
ftclt op <©oöt alleene/ enDe Dat hp aennurrfte
tjctfelbe bettotitoen te ftcrren tot De ecutoe
Der ecutoighepDt; noch oocft Dat ghp gbeen
anöct en >öthcbbeitDe/ Dan in bcm alleene/
Die De Doobe Doet leben / enne toept Die gijene
Die Daet niet en ?nn / gb» ca ftonDt ban utoe
fonDen niet berjoft toojöm. ïöant bp is aU
leen die kan faligh maecken die in hem ber
trouwen,
iÜTT           ba-
-ocr page 283-
2Ó2 GoDDE LTCII WïNSCHIN
B A s I L i v s in reg (ndas difpat.
qurft.42.
ÖP Die ftjn betrouten fielt op De mcnfehen
moetgrootelijcRs bjeefen Dat jjp nietenber*
balie tn Dcfe berblocclsingtje: Venmiedijdt
zy den menfche die fich betrouwt op den men-
fche, ende doet onderflant het vleefch van fij-
nen arme, ende wiens fiele geweken is van den
Heere. *EJefe tU002Ücn die hem betrouwt op de
menfciien, bebeleh onstoelcntiz ftljcrpelijclt/
Datmen gtjeen bettoutocn en mart) fïellen Dan
in <J5oDt alleene / enöe De ahaer iooo?Den die
onderftant doet het vleefch van fijnen arrem,
betbieDen ons te bctcoutoen op ons epgljen
felben.
Bir.Nar.dvs ferm. 9. foper beati
gui habirant.
£>oo Dan in alles Dat gijp upt-recj)t / in al*
les Dat böp moet biicDen/ in alles Dat gbp
I moet onöer-ftacn cnDc lijDtn' in alles Dat gijp
moet toenfc&en/fegtjt altoos: «0 C»oDt güp jijt
mijne Ö°pe/ enöe tcit öoiiDe mp aen u tijoo^üt/
göp5tjtallctite Deoojfaeclte/ enöe ücnftcun
ban mtjne bettoactmngöe. Ö9el aen/ Dat Den
eenen Dan bethonDe fijne betDtenfïen/ Dat Den
anöccrn hem bcroeme te bccajagen De lajlig*
IjepDt ban Den Datt) / enDe ban De hitte Dee
^jrmen'Datbj)üemberotmettoee-maelter
toclic
-ocr page 284-
______Hst II. Boeck.________26JJ
toefje te bafien/ enOe öat bp niet en is geljjcft
De refle Dcc mcnfchen ; aèngaenDe rap / alle
mijn goet is Godt aen te haughen , ende mijne
hope te fteilen in den Heere. «©at anDcrc bun*
ne bope flcllen op anoere faccften / D'een in
geleerttjepDt/ D'anOer in De loof hepüt Des toe*
relts' Deen in fijnen aDel/D'anDct m fijne tref*
fclycftöepDt / ten ftojtften öat ieggelijcft Dol*
göe fijnen aerDt/ enDe gbenegentljepöt / enDe
foo 't hem goet Duncftt / Dat üp flelle fijne bo*
pe op alDerbanDe pDelhepDt. /Race booj u
mijn Godt hebbe ick al willens af-s;hegaen alle
faecken, ende die gheacht als dreck ende vuy-
ligheydt. ï&ant gbP 6 Heere zijt mijne hope.
Sèie'tDan lufl enDe grepöt/macbbembcttoit*
toenopbetonfckec Dec rijcKöcmmcn / aen*
gaenöe rap / tcfe ontfeggbe felöcr bef gene mu
foube Dienen tot encftcfen nootDjuft' tcn;p
Dat ick Dat Dan «toer Ijant ben bcrtoatbtmDe.
3(1 bp alDien Dat mp belooft toojDen ecnigfje
bergelDtngben/ Dooj u f al uit De felbc berboo*
pen te bcttoeeöen. 3ifl bp alDien Dat gbchïlc
gepj-fttacfjten tegens mp ;jjn opflaenDe/ öat
De UUereltmp binDcrt / Dat Den öaet-nijöigen
op mp ftnerfel-tanöe/ batraijnbleefcUop-ftae
tegben mijnen geefl/gbp fait toefen mfine bo*
pe/ mgnen bpfiant enDe üeittooflinge. H9aet
toe Dau fo lange gellupert ban Defe pDele/ el*
lenDighe/ onbcquame enDe beDjiegelijcfte bo*
pen ona quijt te macrften enDe af te leggben/
ons boeghenDe naec DieanDec bope Die Daer
alleene bafle/jlfeplich/ entie bolmaecbt jg/lart
ouö
-ocr page 285-
266 GODDHITC liWiMiCHtS
ons Dan De fclüc met allen pber enoe bierig*
gepot Des gecjts ontfangen / enbe tn fo bette
ba er iet toarr ghebjekenDe / als te ftoaer enDe
bp tta onmogtjcltjtlt om te fcolüjcngen/ fortfct
alfoan iet anoers om utoe fcope topmoebelitft
op te boutoen.
HlBRIEM 6.
Laet ons dan hebben eene fterekeende wel-
verfekerde vertrooftinghe, ons fegh ick.die ge-
vloden zijn n aer die voorgeftelde hope,de wqlc-
ke moet weien den plicht-haeck onfer fiele die
de felve valt gnjpe ende verfekere.
Avgvstinvs inPfal.64.
UDp hebben ban ban tut af onfc hope tipt*
ejljetoojpen als eenen Jïntft cc tipt bjeefe Dat
top gbefmetcn tuffchen De Zce-baren/ niet en
fouDenlDOenDefcSJipbjeueftc. Itëant geltjck
top (eggen Dat een swbip ItggtjcnDc op fijnen
Itnckcr / tet lerDe ttgbc / al tft norhtana Dat
liet felbe nocl] ie blottenDe / maec om recht te
feggben/ het fchnntalsoft toare op D'aerDe
om gheboegelijtker De ftojrcm-toiuden enDe
hetontocDcttetocber-fïane: alfooonfe hope
Die Daet is geanckett teghen De beftoojingen
ban o!ifcl)oo:abrfitiDc toegben recht foobcel
upt Dat top tegtjen De ftecnen niet en tooien
Bbe&rfjfelt.
A M-
-ocr page 286-
HetII. Boeck.
267
Ambrosivs in Orar.
<é fyme tcft bibïtt u Dat münc ftcle u auctie
nacrbolgöc/ rnöe üatnrcctjter-öancmp te*
Btjcnljouoe/ fiatfpinpflietfboben Deatröe/
cnöe mp bcrfaDe met öea ^cmela erf-üeel/}
naet tjrt tortelt mijn fielt DagD en>3£ uaeijtts
Ueifucötenöc,
5«£
-ocr page 287-
168 GoDDElYCKE WeNSCHEN
Sub umbra iUius quem defideraveram, fedi,
Cant. 2.
Ondi-
-ocr page 288-
Het II. Boici.            269
Onder de fchaduwe van dien ick^ghe-
ivenfcht hadde, hebbe ick^ ghefeten,
Cant.2.
Origenes hom. 3. in Caut.
SP baet btnDenöe boo?-toonDtmet Ucfbe/
fa:cht oe 25ooracn / enbc o e groent gncpat
bet 23ofJcben.
Ibidem.
ïöant faa öen 25oom Der paraöijs-appete
alte anöcre te boben gaet/ infghelijclia ia
mjjncu 25ftipneflom onbcc alle anbete Ktnbe*
ren bes menfcben/ ccneb|ucht-D?agenöeDie
alle anöcre tyuchten te boben gaet/niet al*
lene tn fmacch 'noch in foetighepbt: macr bat
meer is/ tn goeben gene bic te tfamen aen tftt
fmacciten/ en tiet menen / boben maten jtjn
aenghcnacm: enbe top moeten loeten bat ote
eeutoigetonf bept booj ons berept eene tafel/
boojftenbc be felbe met beelberlepe gbcrrctj*
ten/ niet allcnelflcs met het bjoot bes lebcnö;
macr ooclt met ben flaeh-o(f« ban bet bleefcb
bes tooojrs / foo fp bc Hoppen ooclt niet alle*
nelócR en ts bullenbe met ben beften toon:
maet fp becmengbeit norb ben felben met
fiucritens ban ^arabgs Uppela om baet ban
te bjoutoen eencn foeten enoe toel-geurighen
öjaneft / Uit be lippen enbc ben mout niet al*
lene en beeootfaeclten foeten fmaetft / maet
t________________ 23b ______sijnDe
-ocr page 289-
27Q G O D D E J. rCKlWiNSCHiN |
?Ö«Oc nebettoaertgefoncftcn / tifmtnömftb.
Ucn fmacctt noch langen rgDc ochoubenöe.
Nvssenvs in Orat. 4.111 Cant.
©oojtoacr Die boo? fijne beloofbe goettott*
üghepbt tit het toont onfer gcftaltemffe heeft
uprgcbobt/ al0 toefenbeban ona felbe blcefctt
enbe bloet getoojben /beelachtigb heeft gbe»
toecftgttelncftertoija eenen appel acngheften
batmen in Defe bjucht tet Kan bem«cl>en/bat
met het een enbe met het anbet / te toeten/
bloet enbc bleefeh/beeft eenighe geljjckenifle/i
fijne toit-bertoicjjept jieeft «nghctcocRenbej
epgenthept ban ona blecfcb/cnbe booj be too* j
Digbept getupgbt hp eenige gemepnfehap te!
hebben met be nature ban onfenbloebe.
Bhrna rdvs ferm. 48. in-Cant.
Mzt gocben rechte habbe fp ban getoenfeht!
;om fijne ftfjabutoe/ boojbetoeltfec fp ntct al*,
ilenecn foubc herkrijgen ecne betftocltngbe;)
imacc bace bu oock een betmaccltmge; toant j
iflüft bat alle boomen ghemcpnelijclt gheben
leene lommcee om tcberaoclen/noch en geben
ifp niet alle bjnctjtenom te berfabcii;toant bic
;a!tnbt-buerenoeb^uchten berfaüghepbt ?ijn'
!baer gtb{e(»nöe.®eH oprechten boom bes le*|
ibens iaChnftns Iisvs, cenigen mtbbclart
ittiffchen <6oar cnbe be inenfctjen / Die baec
feght tot fijne 23?tmt: lek ben uwe Jaligheydr, j
cubc bacrom habbe hp albermceft getoenfeht
'"                                                            om
-ocr page 290-
|                  H E T 11. B OI Ct,             2711
lom De fctjaDiitse Cfeïfït / om Dat W niet aU
Icnclgcfc en geeft beïKoclitigbe tot Dte ttpt-nc*
menbe bttteöec fonDen/niaecisbobcnDtcn
De ftcle met alöettjanDe Deughöcn betbuUcn*
Öe. Onder de fchaduwe van dien ick hadde ge-
vvenfehthebbeick gefeten. ^>jjn frtjaDUbie 10
fijn blecfcö.
Gti'u. apud Delrio, oap.a.Cant.
I©ant toie tflTct öie bem maebttgb fotiDe
ïtjti te tocöetöottDen tegbens De £>onm Dec
gbcrtcbtigb.rpDC/DïeoHtDcctJt ts mDebnptcit
ailctooIcHenc'UHe cufouDemet touDen bet*
feb^teftt dooi De bjanDeiiDe ficalcn ban Dat
bjanOciiöe acnfcbijn i foo beeft Dan De fonnc
Dec getcehtigbept Den nieafctjc aengenomen
als mJDDclaer/obccfuict Dat upt Dctoetfamin*
ge ban De £>onitc enDe ban Ijrt menfcbjlijcfte
ücbaem ts gectfen ecne fcbaDutoe.
Ambrosivs in Pfal. 118. Octon, 5,
«Ebjt'ftuö gfjcnagöelt atn Ijet bouDt bes
lïÜCltpcen/ becfp'jepDe (ghelijckerwijs eenen
jAppel hangheride aen den Boom) Den fpettn
geut ban slBerelts totïloflmgöe/ DieDaer
tjeeft Doen becfebnpbèn Den buplen fianeft Der
fonDe/cnDe beeft gftcfcöoncfcen eenen faligen
enDelebenDigljmacdicnöen D?ancft'/tjp frgljt;
i Ghelijck eenen Appelaer is onder de Booinen
\ van het woudt, (o is mijn recht- fvvee* in 't mid-
den der kinderen. Ick hebbe ghewenfcht om
I.
                                   23 b 2                fijn
-ocr page 291-
a?a GonpiLremWinscHiN
imJich*fcWt, ende nebbe daer onder gefeten.
O focte febabutoe We ons berftoelt teg&ena
pen bjantber fonbe! hoefmafeeltjth #n utoe
«Wtftttn* toat touebt ifler foo foet als be ber*
Konotnsbe ban bet Ijjöen €&tftt i
Am BR o si vs inPfaI.ii8.0<aoti.3.
Nathaneel toieet gbefienonber benbjjgbe
OOOm. David feg|>t te betboopenin defcha-
duwedervlenghelenChrifti. Zacheus fa abt*
Blommen op ben toilben bijge-boom om I «-
«v
M refien/ enbc ben felben 11 s v s beeft
fiepbe fijn armen booj ons ootft open gbe*
fPjept/opDatbpbaerDooj foube befcbabu*
toengbebeel befefieerelbt. ISaeromenfW
ben top ban niet toefen onoer fjjnc ftbabutoc/
biebeftbermt toojben enoe beftbut boo? bet
pecftfel ban fijn Crupce! !©aerom enfouben
top met toefen onber oie fcjjabutoe/ toppun-
cipalijeft/ Die ben gbeftrupfien hsvi tot
allen tijbe befcöetmt banbe boofbepbt bea
matlate/ enbe ban ben tyanbt bea litb
Öaem».J
Idem.Ibid. 0&,4»
ffitt befe febabutoe toenftbt David bebetftt
te toefen/ opbatbem 's daegsde Sorme, oft
s nachts de Mane niet en foude branden. Defe
fchaduwe toojt aenflcüient boo? be «Bobbelit»
fte genabc/booj be gene oie Daer ontblieben De
Bitten befcr l©ceelt. U9el aen/laet ona fo top
iW bermoept boog be bttteber fonbe
gaen ru-j
1 ___________                               ften
-ocr page 292-
Hit IIBoici.              27*
ften onder dde fchaduwe. Ijeeft De toeüuftig*
bepDt iemanoen bettjit / bat bet Utr 5'cc bes
%ccrcn öem betttoelc/ op tjet \m\t\:t t) > fp-fel«
ben beeftuptgececftt/op Dat bp onfe miföaüen
in bém fouoe aenbeerDcn,
HoHon, apud Delrioiac.2.Cant.
«©e fchabutoc berfchfjnt upt betUchaenV
enüc De lacht DtcncnDe Den cepfimoeti mcnfcbe
in üt bttte ücoj bctKoelinge cnDc boot het op*
homcuoe onbjcöer tot een bcfchutfcï. <©:n
boom Dea lebens/te toeten/DefenUppeUboonv
ia bet öepltcö Cmpce/ De bjucbt ia Chm-
t v s I e s v s, fnït fchaDutoe Den tocblucbt
enbetroofi banket menfcöcujcft gbcflacöte/
tiet toclcfi Dooi Den üjam bet licgecriöcKtirDê
toas obetlaDenmetbet fbiaec joch Dec fonDé,
Gr.egor.ivs in cap.2.Cant.
53c fcbaDntoe Cbitflt s«mattght allen bjant
Dctbcboonngen/enOetettotjlcnt fp foetclicH
Dcficlc ia genahenDe/ berjacgbtalleDeljitte
Die hacc fouDe mogen berbmDrccn; üuoirs fp
becbctfebt/cnDe bctqtticttt Die Dacv bp na lach
beftoeftm/ cnbe onoerftomen oooj Den bianst
tan bate fonoen/enbe tuftcnDe onoet Die felbe
fchaauujc/ betnetmt bare göetooondijebe
Ktacbcen öaci De toetene fp te getmget mocht
(oopen tot bet centoigb (eben.
25b 3             G^T'
-ocr page 293-
274 GODDELYCKÏ WeNSCHEN
Gregorivs lib.33.mor.c,3.ïn
c. 40. lob.
Door de fchaduwe ban be bcfchermemfTe
bca alocrhoocbften/ tocuc berftaen üc berftoe*
linge nes gemocragcujcKcrtons bc S^upt tn
bet Utebt oer lltebeftens (bettoaebtenbebe
Itomff e ban haren 25|»pbcgom) felbcr is ge*
tupghcilbe als fp fegbt: Onder de fchaduwe
van dien ick hadde gewenfcht, hebbe ick gefe-
ten. Jtlg oft fp fepbe: 3|cft hebbe gcrufi ohber
bc bcbjübhige ban fijne ftomfie / enöe ieft ben
iberfteccfu tegens oenb^antbec bleefchcluc*
fter beften.
H o N o R. apud Delrio.cap. 1.
«êiu'sban het menfcheljjcfs gedachte niet
fittenbe oitbcr bc fcbaöuuje ban befen boom/
'ttoeicft' omgepjoeftcnöegefmaecftt te heb*
ben ban ben berboöen JJppel/ heeft berloojen
Ihetlêacaöijö^ hettoeldtt/gcauerenDebe httre
jDerfonben tuac bjagcnDe een ftoacr toictjiricb,
paclt'toacr booj battct toiert getogen tot ben
afgront ban alle ptjncltjcne firaffe / cnbe tjier
Doqj fpocpDrt hem te iüacfterDcr naer lelum
|Chriftum, bic öace is toefenöe ben toaerach'
tigen boom bes (cbeng.
Bernardvs ferm 48. in Cant.
«SDacrom ftct bat ghp leeft onbrr fnne fcha*
Duc op bat g!)P eens met fijn fchijnfel ineught
toojDeu beteert; jaant bp en ghceft ban
-ocr page 294-
Het II, Boecï, •■         275
fp-felben niet allenclijcK ecne fchaoutoe/niaer
DaeE-m-boücn eau gvootc Blartgljicpr.
O r 1 g b N h s hom. 3.in Cant.
«©en 3Cpoflcl feght hoe Dat DeüSet heeft een
fchaDutoe ban bet acn«iomenDego«t/ boojta
allen Dfenfl enóe ocffeninghe terttjDts geDaen
booj <©oöt 20imachtig!j' too^Dt genoeivtt eene
fchaDutoe/ enöe een boo?-bctons oer ^emcl*
fcj)er Dingen. JlBaet top <£h|iftencn $«ri ber<
ü|emt ban Defc fchaDutoe / om Dief-totUe Dat
top nkt en ;ijn onDec De toet: maer toe! onDcc
De genaDe/enDe al ifï Dat top nier en jrjnonDec
De fchaDutoe/ foo fijn top nochtans onDet een
beel beter fchaDutoe: toant top leben üp bit
onghcioobigtje/ onöec De fchaDutoe Iesv
Chrifti.
Ibidem.
«Enöe Dcfe Bwint haDDe hare rebene/Dat fp
toenfeht te tnogijen fitten oaDec De fchaDutoe
ban Defen aippel-üoom / op Dat fp fouDe heb^
ben mogen Deelachtigh tonjDcn ban bet iebcn
Dat Dacc toaa tit fijne fchaDutoe / enöe het
fchijnt DatieghelycKbannooDe toojttegtje*
nieten Defe fcbaöutoe / tcttojjlent bp ia in Dit
fcgentooojDich letten/om Daer nare alfoo ieft
mplaetbooifïaen/ berpjcultte toojöen öooj
Dat fonne-fchtjn/ 'ttoelcKopghetcfcnjijnDe/
tetfïont Doet bcrb_ooghen / enöe becgaen alle
ghefaepffel Dat noch fijnen Kccfi niet en heeft
gftenomen-____________________________
25 b 4          £u-
-
-ocr page 295-
\zy6 Goppilyck i Wn schim
Bïrnard^jS ferm^58.inCant.
Mzti mtflthicn btït fiele betoemt haer iet
gefien te bebben bat baec fotibe toefen geluc*
igec: te toeten/al» fp feg&t t niet geincft Oen
#,topbete: Ickfie, maec ickhebbe gefeten;
toant futen ia tuften/ oocft Ijtt ia betrr te nu
ftcn onbec een frhabutoc- Dan encftelttclt onbec
bc felbe maec toat ttjbts te toefen, ©tn i^o*
. pbeetbanbem felben toe-fchMjbenbe bet gene
aen bele anbece gemepn toaa/ fegöt: Onder
fijne fchaduwe ift dat wy levea.maec be 25iUJit
bebbenbe meet booiocéls berhefr hacc bat fp
boilïomcttjcJï enbe epgentlücit onbec befciue
isfittrnöt; toant tec bietptaetfebaettop met
arbept leben ala befoetelt met bele fohbtn/
bimen topintoeefe/ enbe baec tfi bat ütft
<DJbb;ucbtige fiele fecr fortehjeft is nemenbe
hare tufte. <©m kootte maften' be b^efe beeft
bate pijn e /enüeüe liefoe bate foetigftcrtr/ ter
biet OOjfaften feg'jt fp / Sijne vrucht is met al-
len foetaen mijn verhemeite, bctftarnDc Dact
bos» ben fmarrft bet betraebtingebte fp bab*
bebctKtegenfofoetelncK opgeftijght boojbc
liefbC. Jlfóaet bit W alles onder een fchaduwe,
ombattetia boo? eenenfpiegel endein ghe-
raedtfel. ?©en tijbt fa! hamen bat bit fchabu*
toen boo? tiet licht fulïen af-toijcften/enbe ala
ban fal bet eetitoigh enbe ftlaet-bltncftenbc
licht op-homen-' 't toelcft niet altene boo; het
bethemeltefai toefen eenc foetiehept/ maeteé
btrfabtnge gat be mage baet banfp nimmer
meer
-ocr page 296-
_________Hit II. Boick.______317!
meet en fal Krggbcn öe toalfle: Onder de icha-
duwe van dien ick hadde gewenfchc, hebbe iele
"hefeten, endc fijne Vrucht is foet aen mijn ver-
hemelte.
Bonaventvra 2.parteftimul.c.8.
«Dat onfen geeft ó albetfoetfte Itsv, inu
ban mach tuften/ ja felfa niet eenen ooglj-op;
flatb ban u en :p betfetjepbé; mant boojtoacr
het fouöc toefen eene grootc bettoaentnepbt
fuleft eene ebele enbe gtjenoccljrlncHe plaetfe
toetene enbe totllcna te betlatcn. jbauben top
toel iet anbets beftaen te aenfien ais onfen
23;upbegom! (j)d neen- IBant (jp foube ons
too;ben ontroeften. U9atfoube onaoberfto*
men itt anbets te totllen aénfehoutoen! boe
enfoubenalle anbete faecnen ban ouss niet
mtf-pzcftn enbe becacht too;ben^
A v g v s t 1 nv s inedit.cap. 37.
«©at ban mijne ficle/ó liefden fteetc bluchte
onder de fchaduwe van uwe vleu^elen,om haet
te beftlju ttcn tegijens ben bianbt bet VBcttiu
fthet gijcbacUtcu op bat fp bebooctten onbec
be ghemattgbepbt utoetbethoclinglje/bli>
moebelijcnmaetj fingbenenbe feggtten: Nu
ick hier ben foo fal ick flapen ,eude ruften in
den vrede.
QM-
-ocr page 297-
278 GODDELYCKE WENSCHEN
Qttomodo ca.wabimusc.mcicum Doimtti in ter-
ra aüena,
pfal. 136.
Hoe
-ocr page 298-
HetII. Boeck.             279
Hoe pillen wy fmghen den lof-pingb des
Heeren in eens vremde landouwe t
Pfal.13*.
Avgusti nvs ïnedit. cap, 35»
Of&iju €>oDt oft icn De fïemrne foo foet
,iaODc ala Die lof fang-fingcnDe repen
Oer «engelen! och! hoe gtjeernc foube
iels mp berfiojten in utoc lof-fangen ! <© toat
cene bmigtjt fauDet mp toefen te miDöen ban
«toe IDcplige lierene geDuereltjcft teorffenetr
mtjncbopeomtcteereban «toen Ijoogïïfïcu
nacm te fïtehren alDerhanDe frljoonc liebc*
Iïcn-xxnöc in alles De ll^mjfftjje fangcra nacc
te bolgen!
Avgvsti nvs medit.cap.33.
<© al tegbclucftige^emelfclje Jjepj-Rracl)
ten Dtc u foo lijfplich enöe fupbetlijcR met ee^
ne bpfsiiDere foetighept enDe onfpieecRelijcRe
gftenuebte betmogen te lobcn ! «©cï-of-fan*
gen Die fp-lieöcn u toe-fchicRen/ fpmptrn upt
bjeughOen
; taant fp u gt)eDuerelijcR?ijnheb*
bcnocin hun gbefichte/ Daec in fpbtnDenon*
tatltjcfte miöDelen ban hun te bctbeugen / tn*
De«te lobcn. iRaer top-lieDcu ala bupghen*
De onDec het ftoact ghetotrhtc ban ona
bleefcö/ enöe in öcea D?oebe pelgrimagic/ foo
betre gbebannen «pt utoet trghentooojDig*
facppt" cup; Doo? bctfthepDrntheDtn Dea
i
                                             Wtttïvs
-ocr page 299-
i.
2Ö0 G O D D E UCtl WEHiCHill
IBercIta gbetecft enbe gbettocken/ be macTt
is ons benomen ban u naec utocc toeetOig'
SepDtte konnen Ioben/ enbe nochtans boen
ip batboo; ons ghcloobe/ niet booj een
toaen-fchjn: maer be «Engbelfcbe «©heeften
Ioben u bolkomeujck enbe in 't openbaer/ t\v
be niet als top in een geloobe bat bebecftt is
ChrysostiMvi inPfal.41,
USp^nnptet natnere ghcmfpnclürk foo
gbenegben tot De gbefangben enDe De gebicb*
ten/ enbe top hebben met be felbe fulckc ghc*
mepnfcbap/ bat felber bit hlepne kmocrkcus
hang&enbe aen De bojfien ban hunne moebec/
inbicn fp ftrjjten oft quelhcb stjn / toojben
booj bet booten bet felber gefïilt / enbe feite*
gaet gcpacpt- «©e ©oeficrs öjagcnDe op ben
arme/ enbe baetmebeoberenbetoecr toan*
belenbe/ enbe bun ftngbenbe ecnigbe ftinoer-
bopskens / toeten Daec meDe Die fo foctehjefe
te beroobecen / Dat fp terfiont üie klepne bft*
bacekte oogtikma boen toe-ballen, ijctgljc-
beurt oock Dat De tocgb-gangers / enDe Die
'smiDDaeghs bet ©ee ?ijn floutoenbe Doe?
be belben/ gneen anbet betmacch en bebben
ban ben fangh / bte baet mebe be laftigbepDt
Det toegben te lichter 51)11 Doo;fpoepenoe: rn-
be niet alleneUjch befe üjegü-gangtjers mact
oock De EanDt-boutoers / ghcftclt aen bunne
ploegden / be l©ijn-lefers in hunne lOyn-
gaetben/enbein bunne kuppen / enbe tpnbe*
__________                                            löcft
-ocr page 300-
_________He t II. B o e t k._______281
itjrft aüc tocrcfi-lieocn fingtjcn bicftmael een
Iteöcfmi tcïüjijlnit cltK 10111 fijne oeffcningc.
3flae Die Jfèatroofen enüe Die güeftetcnoe
vöaücpe-üocüen fingenDealtoepenDe/cnDe
maecften De JBeerminnen / om te Oocn flapen
hun tcgtjentoooiQtgt) tirttuiet / cnDc De Uiecfe
ba» tjct acn-njfcnDe tempeeft.
Ambrosivs enarrat.in Pfal.36.
Jflenmmftt öe ©joutofcens/tMbjjjfent (p
Öeficb fijn met fpimun/met bjepen/ oft met
De j^aclDe iet te fteetftcn / boe fp fomtjjDttf/
oft clcfebpfonöec/ oft obetbanot/ oft ober-
hoop fijn fmgbenDc, mar cftcnDc te famen boo|
Demenicbtebanficmmen een foet-ltlinckcn*
Degbclupt. <£nüe Dit gtjcfangh ban bjouto*
keus/ ban tocgö gangörro / ban lanDt-bou*
toets ban tonïWeféts / ban bootf-ghefellen/
mDe alle anDcccatbcpaeïS en beeft geenan*
Der btflupt Dan om Daer meDe te berfoeten De
toecnoegelijckbept ban Den aubept. «©afüane*
Ijjr k ifï oock gcfir U m« orife f iele/ Detoclcke
njnoe in ptjne/ inDien fp tjoojt eentcb, geöicfjt
ofteenicglteDettenfal betet enDe gheringbec
berDjagben alle ftuarigbeDcn Die tjacc Den
moetOeOcnberliefen.
Ambrosivs enarrat, in Pfal. 36.
i^aet/ Hoe fullen wy fingen het Liedt des
Heeren in een ander landouwe} <©£ luilöcn'tl
__                   _-
-ocr page 301-
2Sl G O D D £ I ï C K E VV t N S C H 8 N-
ban3|fraelenfongben nopt gbebangen $nüe
be LicDrlicira Die fp te boojni plachten te fin*
flljcn in bun OabcrlanDr. ©ir gbetorfie Daet
top nu tegljentooojDighjijninne hjoelenoe/ia
een plaetfeban flabernpe/enbe het anber oaec
top Urnen treeften ia eenen Euff-bof ban bip#
bom- 33tt getor (te fcricit bol fonben /enDetiet
anber bol DcugbDcn cnöe bot crutoighe tufte:
Dit gftctoefte en 10 marreen bat bet tranen/
enbe bet anoet eenen gemet / glinftetcnbe bol
(of enae ectt.
Ambrosivs libr.2.dep*nit.c.ti.
■Cm anberen iil bpalbicn Dattjctblecfcb.
hem fielt tcgena ben geeft/ ende Drficle niet
en toitt toefen onberbanich/ noch hem aen Die
ten onöer gtjeben/ ie ooeft te njn in een vremt
«hewefte, noch öattet tnfgtbjcje niet en tooit
gtjrtemt doo? alle ben arbept ban fijnen oeffe*
met/ foo bat boe; bic oojfaecise niet bcquaem
en ia te Djagbcn De lui; tb ten ban bjebe enDe
banberbuloigftept- Hoe ende in war manieren
fal men dan konnen fingen den lof-fangh van
den Heere in een vremt gewette.
Ambrosivs inPfal.nS.Oirori.7.
5©tn gijenen bic fingftt moet licht ban
«3eefte jjjn / enDe (jem alle föjgtjcn qmjbt ma*
itcn Die hem oberlaócn De ghcoarhtcn/ booitö
moctijpoojtof gb *ben bet oberbenefttn ban
Lj_______            . ____________fijne'
-ocr page 302-
}                  Het II. Boeck.             2.83
ifone fcbttlDen/ ettöc op-üupten fnnc gierig*
bepDt/ alf-Dan'üp enbevquiclu fp-felbeji niet
alleene met De fietnme Des lichacms / maec
Daet-en-boben Doat cene foobaniglje forttg*
hcpöt/ Die Daer het ümnenflc fijns gbemocts
fcöönt te betoberen.
Nasianzenvs humananatur.
Want foo maer onfen Gheeft met druck is
overgoten,
Hout dan voor alle vreught de deure vaft ge-
floten.
Ambhosivs in Pfal. nS.Ofton.2i.
Ü9P ;(jn allcgadet in een landouwe ban ÜC
fcbabutoe Des DooDts / ons (eben is tfqzt
pjacmt enöc beötoongijen / noctjtop niörtj.^
ben gbeenDerhanOe bnjöoni. Jföacc ons Ie*
ben fal Den bjpDom ghenietcn / gekomen $un*
De in ne lanDoutoe Der lebenDe. Onfefteleen
leeft niet ten fp Dat fpljaec bintin bieplaet*
feDeronfterffenjcfthepDt/ DaetiflDatfp bol*
feomeljjeft fal loben Den $eere / te toeten / als
fp fal hebben afgbelcpt De liehamelncKe
Kr.antRbepDt/ enDe Dat fp fal beginnen te
toefen ghelncKfoimicb De glojie Des lichaems
I es v Chnfti. !©ant toefenDe in'tmiöben
Der fonbe/ toat lof-tocerDtttja fouDen top hem
macbtfcb jon te ghebeitf H9p ?u» albiec ghe*
(telt in een fcbaptitoe / top leben biet onoet
<c 2
              een
-ocr page 303-
|-S34 CoDOUTCKt WBMSCHEN
een fcftabutoe/enbe top loben hem biet in eene
fchabutoe/ enbe het toojt ons onmoaftelncR
hem in befe fchabutoe te bollen te loben. <©ra
fcOJtte maecften: Wy zijn hierm eene yremde
landouwe, hoe fullen wy dan finghen den lof-
fanghdes Heeren?
Ibidem fuperius.
Qe «Sobtbjuchttahe ftdc laet hacr ontblie*
gen etnen lof-fangto/ totbe toelrfce het tooojt
«SoDtSfepoe: Laet uwe ftemme dochklinckeö
in mijne ooren, want die foet ende bevalligh is.;
<©e andere foneö oock een üebeften tot De
toelcfte*©obt fpjaeftbefetooojben: Vwe lip-
pen 6 mijne Bruyt lepelen van heunigh-ratels,
heunich ende melck is onder uwe tonge. JBact
memantenftanbaerberlupbmeemab littit/
ten fp bat bp beeft flbeleett <©odtsï ahcreth*
tightbra/ eabe bat ftp ten bollen banfnnen
Öcet is onbettocfen- -Cenbefcn opfttncbtdt
David ban<öoDtoocfttetoajben aheftichtm
leertnohe. JijoefoHbebenBHwnbiehem ken*
befebulöiaUt enbe ghcftett te mibben mbjefe
ictftonnenfmghcn^boehan bp finaöen We
hem ftent te toefen in fonöe/ ten fp bat bp
ccrftmael ban bebcraiffeniffe ber fetbec fljt
berfcetftert^ Cen leften: Hoe fullen wy fingen
den loflangh desHeeren in een vremde landou-
we ; altoaer top bcrbolabt ?nn / altoaer üt
ttabernpe bet fonden ons ö»«bt flhcJmenfy
altoaer top ahecn anber tpbt-betb}nf en heb*
-ocr page 304-
_________Het II-Bob eg.            285
ben Dan te btfc^ppinWëUënbm ban Tjnfe
flabernpe.
Avgvstinvs in Pfal. 136.
«©toarenbjebe/ Dietopbp<Sobt aUmacb*
titbfuilenaenfcboutoen! 6 Die l^epligbe on*
öttlingbe gbemepnfcbap oec «Jengelen! <& bat
bolhomcn feboon aenftboutoen ban tiet aen*
fcbön bes geeten! JBen fiet in bet asabplon
onfet gbebangbentffe toet iet (cboons bat ons
acntoeftt; maer bat bet felbe bocb niet en gbe*
Ïcöiebe/ nocb Dat top immers niet en toojDen
icDjogen! baec ts gcoot betfebil tufTcben ben
trooft bec gcbangciun.' enDc Der gene Die b?p
enbe los toefen-
Ibidem.
liet Kan gbenoegbfaem blüchctt bat top
maer en jgngbebangene; toantöctts bette
banbaecDat top fouüen gbenieten Dien foe*
tenenbe aengbenamen togoom Det toaeracb*
tigljepDt. IBp toojDen gbetemt Doo?üegbe*
nuc'ötcn bec bcrganthelncher, Dingbcn/ top
too;ff elen DagbelijcKs tegben be p^khelen Det
onbe&oojelijthct lufïen. fflp honnen qualüch
herbalen onfenaeflem/ (felfstn DegöebeDcn)
immets top en honnen niet anörts belnoen
ban bat top ;tjn gebangene.
Ibidem.
Maer de ghene die ons hebben vveeh-geleyt
<C 3                       als
-ocr page 305-
286 GoddelyckeWenschïn |
als gheyangene, foo fp komen aen b'herten bet
mrhfrhcn/" tube bat fp feggcn: Sin»ht ons de
vvoordê van u-lieden lof-fangen?toattft bat top
ghebcn booj anttooojbc:' Babyion bjatgbtu/
Babyion betjmit 11/ Babyion BOCt U / Babyloa
fpjcccftt ban u, en ftont ghp niet acnbeetben
ban bat booj uittel ttjöta isbüncftenbe^ ghp
en hebt het becfkiu niet te betrachten bat
ecutotgli itv noclj gijp en ?ijt oft berjuame/oft
toectbith teontfangtjen batghp bcgccrt.Hoe
fulleuwydan fïughen de lof-7angh.cn van den
Heere in eene vreemde landouwe.
«Bcrbc
-ocr page 306-
-ocr page 307-
2S8 RBDBlrCH WENSCHFN j
»4d\Kto vosfilta lemfalem, fiinveneritü dile-
iïummeum, ut nuntiemei: qttiaammlan-
gneo3Cant.5.______________
hk
-ocr page 308-
Hst III, Boick.              2S9
IckJ>efiveere H-lieden dochters van Ieru~
falem , ijl dat ahy-lieden vint mijnen
beminden, bootschaft hem dat ick^ door
Itefde ben quelende*
Cant. y.
Nïssbh. orat.13.iaCant.
D3len uptberftoo?en enDe ghetrotttoen
25jupöegom ban onfe fiele Chriftus I e-
svs, geeft ons ten bollen enDe mecc
Dan genoegt) becfeHect ban fijne lieföe/ Dooj
De toeiche 5p fo bette geb|act)t toicrt / bat bp
boo; 0113 1 ijoe bjel ellenDige fonöaera) De bit'
tere Door öeeft toillenftetben/ enDe ten Dien
opfiene öe 23«ipt infgbelijet tot hem-toacrts
met gbelöc&e liefoe jönöe bebangen/ tyengbt
booi Den Oagto Den fcbicbt Det liefbe/ Die in 't
miÖDen ban baer öe«c (aglj becbojgcn.
N y s s e N. orat. 4. in Cant.
S@en fcbu tt ec Die oefen fcöicbt beeft gcfcho*
ten/ ia De liefoe felbet / enDe Dat <©oDt De itef*
De ia/ öebbentopgbeleett uptDieöepligbe
&cb|iften/ Die Dien uptgelefen fcbicbt ia fen*
DenDe tot De gene Die tijn in ü eboeDe / enDe in
De befchermeniffe fijner genaDe/ beftrijcttenöe
fijne Djpöerlepe fïralen met Den <5eeft Des Ie*
benö/op bat alfo Oen fcbtttter/ Den fchicbt/en*
DeOengefcbotenen gelijcheröanbe fouDe toe*
fen in een gebonOen. 2Clfo De <©oOt mtnnenDe
fiele langbft Die 45oDDetijcfte trappen nu op=>
gefiöflöt
-ocr page 309-
[29° GODDELYCKE WeNSCHEN
'ftöghttot inben$emel; bcpjoeft öefocttgsl
:JjepDt ban befe liefde/ als eenen fchicht/ baeei
;meöe Dat fp fouDe toefen boojtoont/ende Dooj* i
'fchoten. «©loffrtijcfte toonde! ófoctc fcbeuten/
Doo? De toelchc öct 'ebcn gberaecftt tot in het
fainncnfïe/ cnbe dacr de toonde niet anders en
(0daneene poojte oftopenütghe/altoaer fp
fonbct ttnigen toccdom is booj-paffewnde.
Orioines hom. 2. in Cant.
I <©ch hoc bedalligh enDe hoc foet ifi dooj De
liefde te toefen doojtoont! den eenen bat den
fchicht bet blccfcheincKec liefde / ben andeten
toojt geguctfl enbe gefeboten Dooj eenen actt*
fchen «Cupido
; mact gijp / ghp uptghelefen
jfchoancftcle/ epent utoe bojft / ende fielt h
gcuullicj) om te ontfangen bit fchoone fchteb*
jten/daet af ben fchuttec is <J5obt Hlmae btici).
jÖoo?t de Jbcbjiftuere dte u in jjet gefagh ban
befe fchichten ditnacrbolgende boojen Ijoubt:
joft om u noct) bath te boen bettoonderen/
itjoojt bctghme Oefen felben fchicht totutó
fpKftrnÖC: Hy heeft my ghefteltals eenen uyt-
verkooren fchicht endebewaert in fijnen kooc-
ker,ende tot my ge(eyt,hetis een groot geluck,
hoe dat ghy mijn kint menght genoemt weien.
Öoojt ban het gene defen fchicht felbct is fcg*
'ghenbe/enbe hoc hp ban ben öeere is uptber»
hoojrn.Moc gclucUtg ifi met bufoanen fchicht
te toefen dooj-fchoten!
Hieremias ep.140.ad Principiam.
öctcn is boojtoacr niet te bettoonbecen/
hoe bat Defen Bjupdegom bp hem heeft roe*j
nifltr*]
-ocr page 310-
^ ET II. Bot C K.             291
nfgljetlepe frhtchtcn/ ban De toelcne gfjcfcöjr»
ben flaet m Den 119. l^falm. De fchicwen des
moghenden fïjiifcherp: Cleophas met Den an*
Deren pelgrim op Den toegh geraccltt Doo?
Defe frhichtrn/fepöc: En was ons herte van
binnen niet ontfteecken? cnDctop lefeil op een
anDer plaetfe : Gelijck de fchichten in de h.mt
van den incghenden , alfo zijn de kinderen der
generd;edaerfijnuyc ghefmeten. «OoOJÜefe
fthichten tö ghehrel Oe ÏBecelt geraecfit enDe
gehangen, «©en Jfipoftcl $aulua 10 ghetoccfi
Den fchicht Des peeren / Den toelchen getogen
ïtjnDc met Den booge Des peeren ban 31erufa*
irmtotin JKpiien/ beeft gier enDe Dacr gfte^
bloghen/ hem hacftenDe als eenen fnellen
frhicht om te treeften in ««èpangien/ enDe ter*
(fontDaer naerom het «©oftcn enDelBefteu te
brenghen cnDcc öc macht Dea öeeren.
AvCvsti n vs medir,cap.40.
tÖat fal irft Dan feggtjeii:' tuat fal tcfi Dan
maerfjenr" uwer fal telt Dan henen gacn/ toaer
fal ich hem nomen foeeften enDe btnOen/ aen
U)tc fal ich mp boegen om naer te biagem'twc
fal mijnen alDcdteffïen Djagen De bootfthap''
datick queie door de liefde!
Avgvstinv s foliloq.cap.i.
i «© Ieben/ Dat al Daet leben; leben Dat mp
! gheeft het leben; het leben Dat Daer felber $gt
mijn leben; Doo? het totleftetcnlcbe/enDe fon*
Dev het toclcke ich fterbe/ leben Doo? bet toelc*j
ir----------:
-ocr page 311-
402 GoDDiirCti WSNSCHÈN
he ick ben berrefen/ enbe fonber bet toelcfc uit
bergae/ leben booj het torleKt icft mp bcrbcu*
8t)c, enbe fonber bettoelthe tel! mp üeöjoebe!
ocblebenbe leben! ocb leben fo fort enbe foa
aengenaem! ortj leben altoos gbr öacbttoeer*
biet)/ toaer ;ijt gtjp 4 toacc fal xcH u binben^
op bat tcli in u bol epnbe/ enbe op bat ghp mp
toilc aenbeetben^ ïSomt mp bocb bacfieitjrft
bp / baect in mijn berte / in mijn gijemoet / in
möneoojtn enoemmgneljulptnvanticfcqne-
le door de liefde, enbe fonDet u itn fierbe.
G v i l l. Abbas ferm. 46. in Cant.
3E>e menfeben ïünbe met een artjtcr-benché
en Itonnen Döoj tjun epgben betbienfien hun
fclber niet bernoegen/enbe ter. bier eojfafte ifl
bat fp btn bpflant ban eend anbrrs ghebeben
$nn ontbcbelenbe / fp fegljt: lek befweeren-
lien , ghy dochters van Icrnfalem, bit fo bitfa
maels fpjectt met mijnen beminben/ bat gbp-
lieben eens om mijnen taille bcm laet bieten
bet gene gbp-liebenban mp ;ijt bebjocbenbe/
te toeten/60e gtootelijtfts ieft bcbangen ben
met fijne liefbe / enbe bat be Itracbt üer felbctr
nor Ij min oft meer ban een Booöt en ban tooj*
ben gerebenr.
Rvpiht, in Canr.
ji&aer ter toat ooifatefte gebjupcRt fp öuf*
bane befroectinghe^ toaa aen baren 33j»ptir*
gom onbeftent ben gront ban tjaer brrtc:' 3ft
bp alDitll Dat Petrus beeft ghefept: Ghy weet
dat
-ocr page 312-
I                HetIII, Bosck.           29j
[dat ick u beminne, boe heel te meet / ó gbp
fchoone/ 6 gijp beminbe/ 6 gijp roófe / 6 gbp
gljertotttöE / hof* gbp Doo? u fribrit/ enöe niet
000.1 botten aen urnen SnipDegom oiitüfcfien
utoe gcDarbren/ enDe Den bjant ban uujc lief*
De:' enDe fonoet ttoijfcl gijp hebt bern feet üic*
mael gefept: «© 25jupDegom oaet en isgheen
betre oat ti bttbojgenis gtneuefoe Die u bc*
Decftt ie/ 't ia u ftènnelgtft oat telt door liefde
ben quelendc. i&att toe Dient öan Otfe bEftoe*
tingen 3|fl Op gbEballE Oat gbp gcflagen njn*
öe/fout totoetom flaen/ enac gequetfi/ toeDEt*
om fout quEtfens'
Gvm. apudDelrioCanr.5.
Bootfchapt hem, niet als aen een öie nfet en
toeettoattctomme-gaet. (Want öaEt en ia
niet Dat ij cm onüekent 10) maet om ötcftuille
bat (ju oorli bemint/ enOe bem betblijt te bet*
ftane tipt het feggen ban anDttE/ bet gene hp
gcetii fouoe Voeten ban fjjnc tozlbcminüe.
j        Gvm, Abbasferm.64. inCant.
I Bootfchapt hem Dan mijne liefbe/ enDe hp
fal tt fonDct tiuufcl aerthoojen / enDe urne
tooo?0en en fullenmp met toefen onpioftjte*
Inch/ op Dat Ijp noch mest enDe m£et ontfiefte
mtjnetoenfctjen: Bootfchapt hem dat ickquele
|door de lietde: De Itefoc en queclt niet / maet
jtocl öe ghcneoieDcliefoeiaOjagenoe/ enöe
löaet liefoe is 1 Dact ta De quclmghe/ enDe
Pjincipaljjcft ijl bpalOitnDat bet gene men
J_____________ 33 0______ bemint,^
-ocr page 313-
Ï94 GODDBLYCKE WïNSCHEN
bemint/ niet en is tcgentooojbicb • banen
tuffcben be ficic qtieelt enbe bjant Dooj be bie*
ricfjept haetbecinnigber begeerten/ fpber*
fmüt enbe beftoncftt / niet honncnbe bcröja*
gen be kracht ban bare liefbe. 3Sifo berotonnt
Ijetbter/ fobacftöc (toffe/ te toeten bet bout/
Öetfelbe begint te ontbjeften. want onfen God
is een vernielent vicr.<© grootc enbe geVorlDigc
pfjtte bet licfoe / fp is onberbjageljjcK / inbien
fp niet en tuou gematicbt / met reben tuou fp
genoemt eene gcoote ptjnc. lBant fp beneemt
be fttaebt ban ben <6ccft/ tsie fp is befittenbe.
Lnrui, inCant.
Bootfchapt hem want ick door liefde quele,
om Hit grootc begbeettebie icfc öcSjüc ban te
fien fijn acnfcbnitv bet lebcn berbjirt mp in
fijne aftoefentbept/ enbe bet is beotoanglj bat
telt meet onberftaen ben traegen aenioop ban
befm mijnen ban.
Gum, Abbas, ferm. 46, in Cant.
5©ic bert-gronbige berfucbtingen/ enbe bie
menitbbuibicbept Der tranen eiun'noicmct
al0 uptberfiinghen ban ben «Sbeeft / enbe bec
ontfangen genaDc*» en toon ooeft ban booj be*
fe teceftenen be quelinge ber liefoe niet acroitrj
uptgbebeelt ^ foo toanneer be berfucbtingbcn
niet en $(jn toerbojgen/ foo en ie mfgeljjefcs oe
quelinge niet berbojgen; tnaer fp toon ontbeet
ban bate cpgen felbcn.
____________
-ocr page 314-
________ H B T III, B O E C K._______20J
Gunt. apui Dejrio in c, j, Cant.
3[cfe guele in mijne licfoe/ Dooj De liefDe ban
mtjnen SpjpOegom / Dte Daet boben 13 in Den
Öemcl; toant fijne Itefoe Doet Dat ich in mijn
epgen (iefoe beftoöcfie. ©00 Dan bcftuc ftcn m
rnnne epgene Itefoe /lebe ieft mp / met tn mp:
maec bet is ivujhch Bzupocgom Dte m mp is
lebenbe: tuant moten ten mp ('eiber liefbebbe/
bet en ie niet om mijne Itefoe/ maec tpei om De
Itefoe mijns ^Sjupbcgoms / Die mp lief becfr.
31cft en ftebbe mp ntet lief in m«n epgöenfel*
ben
; macc ieft bebbe mp felbenliefinöcnv
enDe icfc tjebbe öem lief inmp.
Bonavhntvr.a foliloq,cap-1.
<© goeberticcen hsv ftomt enDe Doojfcbict
met utocn «öobDeltjcfcen febiebt ban utoe lief*
De net btnncnftc merrn ban mijne ;tele/ op Dat
fpruaeracbtclgcK betmaebte bjanDen/teque*
len / te fmilten / enoe baet felben te becnielcn/
niet alleenelijcfe in u / van wekken fy foeckt te
wefen ontbonden om met u te fijn. <@atfpaU
teoshongljcrenaeru alleene / 6 roacracljttcl)
bzaot Des lebens / neOcrgebacit uooj ons ban
boben tipt Den $emei
; Dat (p nergens naer en
üoiflige Dan nacc u / ö lebenbe fontepn-aocc/
fontepneban bet eeutoicb. liebt/enoe befte Dec
bolmaccfttec tycugbben Dat fp altoos tt naer?
bolgbe/ Dat fp u altoos focent/ Dat fp u btnbe/
enDe foetelffclt in u tufte. '
_________
________________«g 2___________fdy
-ocr page 315-
2gS God deucie Wihschen I
/ lulcitt me floribtts ,ftipate mi mdis, ^m t-
more Ungue .,Oant. z.
Onde
-ocr page 316-
Het III. Bokck.          197
Onderfet my met bloemen , omringht ?ny
met Appelen-, want ick^quele van lief-
de,
Cant.2.
Bernardvs fèrm.yi.inCant.
D<£ liefoe ie gbegroept l om t"'6* to.Hle/
Dat hare bonefteftens feracötcltjcfecr
enDe bittigcr ?ijn aenghcftomcn / Dan
naer ghetooontc; ma« naöerbant(Den 23?np*
Dcgom hem op fnne maniere bcrtrecftenDe)
fooftomtDeBjupDtenDegbempght/ boe fp
000? De liefoe / oft D003 Den onfpjeftclycften
fyanDt Der felber hupten maten is n«elenDe.
I©ant boe taaet meer aengenamec baDDe ghe*
toeefl De tegbentooo|DtghepDt ban basen
2S?upDegom/ hoe fp Daer naet temeer be*
pjoeft De DjocfbepDt fijner aftoefenthepDt.
«©nste ontreeften iet Dat men bemint/is Der
begbeerten eene bermeerDeringbe / enDe hoe
meneene faeefte meer begheert/ boe Datmen
Die nooüer fal toilien Derben. ÏJncr-en tuf?
fchen Defe 23mpDt biDt Datmen Daer foube
toillenbetquicfien Dooi Den geur ban bloem*
mm/ ende ban appels/ tot alDer ttjDt Dat ha*
ten 25?upDcgom (om toiens aftoefenthepDt
fp is tptelenoe) fotiDe toefen tocDetom gbe*
lieert.
Gist. ïnc. i.Cancexpof 1.
B3ant hetghmeDieflechtebipfters placht
*©ö 3
               ol'cc
-ocr page 317-
1298 GoddilyckbWbnschen i
ober te ftomtnen / taFiöT&at fp nu betre toe*
fentre Dan Ijiinnc b?pcta) feet oicftmaels on»
berftaen cene quellinghe bes ltthaem0/ enbe
;eenebeftot3ckmgt)cbt8<©hcefi0;bftfe!bebe*
ifeffen top atn befe 25nipot i in hacr liebt bet
lEicödicng/ few ouftmael ghtfebiebt tetoe*
'fen/ oberfuttfts gebjebtn beoj be Ucfoc/roept
Ifp flaittobcrttgh/ enbeatebpnae beftoehen/
ipefe toOq?Ocn;L)at hy my kufTe roet den kus vau
jfijnen monde. g>p betfoetfttarn hare 0befpc<
Icn met blepöenOc tooojbeftenar/ bat fp fouben
Bhctoeerbigbrn be bootftbap te boen aen ha*
ten bemmDen/ hoc bat fp bergongb ban itefbe
jenDebatfp bermoepttoasban hem te foeefté.
Ick befweere u-üeden ghy dochters van Ierufa-
Üein , indien ghy vint mijnen beminden , boot-
Ifchapr liem, dat ick quele door de liefde. 3laé
;bat meer is i top bemereften boe fp boo? liefbc
gliebalien jönöe in flacp/bast ben ^jupoegom
Öcbbenbc met baer ineoe-ipben/fe(ber tetftont
jtoaö fcgghcn&r: Ick beiweere u-lieden, dat ghy
jhaer niet'en (tilt ontvvecken : J!&acr r.Ctgtjnis
'en toojt filaerber oft epgbentUjcHeniptghe*
jbjiitht órfe hatebeftögcftinghebaninüittt*
Igljcntooojbitn / oaer bat fp hare qnaie / enne
(JacK. BencbenB cojfacefte brt felbetiate
Kennen göebenoe/ baer fp bibt om t'ontfan*
Igïjcii ce mibóflen bicmcnmbufoanequalen
jjfacht te gbebjprken alsbfommcn/ goebe
Igcuïcn/ tojjn cr.be appelen.
iüern
-ocr page 318-
Het III. Boe c k.______299
Idem.Ibid.expofit. 3.
ttëaerachtrcb het ie etnt gocbe fickte/ foo
toanncct De ftcckte niet en ia tottec DooDt;
maec toel tot bet Icucn / op öat *ü3at>t 3Cimacb*
tigb giet naai fouOe toojOen lof cnDe eete
toegbefept/ citöt foo toauneet oefe bjanocnöe
ftojtfe niet en fpjupt tipt een betntrlenDe biet/
maf r tocl tipt een Dat De ghcfo.s ■: !uvit ghcr f t
aen De gfiriic Die Daer Doo? berhiDt toojDen.
©oojta top bebinDentn ïicljamelïjcftc fiecft*
ten/ cat Den onlufiigen (Die gheenDerltp bet*
nocghen en ftan binden) toant fmafcenDe öe
ftjtjfe/ Die toalgftt hem/ gbcniet tjp De betbet*
fchtnge ecnDct fomepne/ 't 10 hem bctboDen)
op Dat bu Dan niet ftfftns tn fouDe berooft
toefen ban alie ttooft enDe bermacciiinghe/
Doet fijne ftamet behanghen met groene
mepen / enDe Die bertiertn met alDerhanDe
blommen/ enöe befkftcn met 3ppel-frupten/
om te bïtpjeulenfiju gbcfitbte/ enbc om Doo|
oit aenften fjjnen Dioef-mocDigen Ohecft te
bet-onköigben. 3nfgbeltjchs Doet eene totjfe
enöe boojfiebtigbe fieie/ De toclciic Doo?*
blacclu Dooj ïjet biet Der «öoDDcljjcfter lieföe/
enöe geenftna maebtieb en is om iet menfche*
lötr te fmaeeften / toenfcht te bctfta.cn cnDe
t'acnhooien <GoDDcl{jcKe tooajücn/ noch en
begbeert fjate ooien maet te lenen Dan tot Dtc
Daben oft De tocrefcen banChriftus lefus haren
gyippegom/ fecrbaftelpci* haet bcttontoem»
«© 4
                &?/
-ocr page 319-
jOO GoPDItrCKI WgNSCHEM
De/ boe Out Oen geur enDe De fcboonighcpor
Defer bloemmen/ enbe Defer bzurbten haer
fullen oc kracht ghcbcn enDe ben moet om
baren <Ooor bolfcumclijcK te loücn enöe te
Danciten.
Delrio in cap. 2.Cant.
Onderfet my met bloemen. <© toanbcrittcfce
pplaren! O itieutoc fleiinfcla! hoe enDe op
toat maniere fal men ban bloemen matchen
pplaren;' Ijoc fal men met Die felbe ttonnen
fchoone bte in toane :rjn ban ballen? toacrom
en Doet güp u niet torDer-bouDen Dooj Die
reufen-atma, oft öooj Die alöerltloecftfte bech*
tere toiena fttoecfthcpDt altoos is ghetoerft
onlumüarr.-1 JlBaer toacrom < oft om toat re*
bene en fouDen ooch u Defe bloemmen niet
toel Dienen tot pplaren/jae felbertot pplaren
ban «©tamant-fteenen / om ceutoclncK te bln*
ben ftaen^tbiena opitcelen hun fouDen bcr*
beffen tot Den Qemel/ enDe ban tuien De bafen
rotüfeacl-Diepten Der geilen fouDen ftonnm
fuicltcn.
Ibidem,
Onderfet my met Appelen. g>p en begheert
op het gront-Doutofcl I e s v Chrifti, niet te
timmeren met hout/ oft met hoop oft (troop/
taant het bier fouDe Dat te niete Doen / enDe
bcrniclcn / maer fp totlt maften een geboutn*
fel ban p'alDet-foctfrc appelen.
__________
mat
-ocr page 320-
Het III. Boeck.           301
Nyssinvs orat.4. in Cantf.
Wzt fchoonDet oft hoflelöcïïcr toetcfc fotu
Demenoochftonnentierfietm/als ött fchoon
geflictjte ban Stippelen:* Defc ttjuctjteii hangen
ghtreeffemt in eene gheöucrighe ojDje/ tiet*
bljjDenDe het ghefictjte met eenc litffeujcfte
bcrfchepDenthipDt ban tott /cnDcbloofmöe
toot t'famtn meen bctmingelt.
Gr.egor.ivs in Cant.2.
«©ooj Dien Dan öefe iSjupt Doo? De Ueföe ia
quelenDe / hare luficnjijn onöerfct te toojöcn
met bloemen/ enüe omtingelt te tooien met
Appels; toant tertoijlcnt fp haet bekommert
booi Den toenfeb Der ecutoightpbt / foctftenöc
metDupfentangbften Detoegbenom Dactte
ghcrarrften (naebtmael fp niet t'ernrgaet
en binDt hare bolmatcfctijepbt / tertoglm 't
fp leeft in Den bleefche) bermoept enDegbe*
bjooeften üaoi Dien pgneljjckcn arbcpt/Itomt
tuften in haten toenfth/ Dentoelcfeen haet
alleene Doet berheughen/ enDe te meet als fp
gbetoaet toojöt hoe hp haren ebcn-naeftfn
DaetDoojftan toefen pjofjjtigtjte/ oft haet
berboo?Deren in bolmaecKtbcpDt / oft ooclï
uptjjaerdet qucllinghe ecnigherhanbe ttooft
ontfanghen.
B ER,-
-ocr page 321-
|302 God dslyckbWenschen ;
.                                              j
Bbrnardvs ferm. 51. in Cant. |
2Leert ban bat Uet gbeloobe fa de blóemme/l
Cttbe be bjntbt ö« bolbjcngben brr goeder
toertfcen. #5ocb dit en fal/ foo teft mepne/ntet
foo bjemt fcbtjnen/ tndten güp aenbacbtelntft
üemcccftt/ göelijcït dat ban noobe is / tjoe bat
Dt bloemme bomt booj oe bjutbt/ foo ift ootft
billigb bat b« gbeloobe gaet booj be gaebe
tomben. JtnöirftnsjftonmoflhclDcfe fonOer
geloobc <öo3t te behagen/ enbe cttn-bolgcna,
foo en tflet gbten bjuttot fonbet bloemme/
noch daec en jjjn gbene gocbe toereken fqnoet
geloobc. JlElaer bet gbeloobe fonber be tocre*
hen ie boot / gbeltjchettoüs be bloemme baec
| te betgeefa ia bertoogende / als be bjucbt oie
terfiont niet naer en bolgljt, Onderfet my met
bloemen, omringht my .met appelen ; want ick
door liefde quele. £>oo toanneec bet gbene bat
men npttcr perten lief beeft / is tegjjentooo^
Dieft De (iefbe is alf-ban in baten bollen fïant/
jmaec fp quecltfoo bet felbe ifl upt bet geftcö^
te/ enbe befc quellingbe en is niet nnütte
dan een feecttet betnoepen ban eene onljjbe*,
luelte btsbeecte/ Don? be toelcfte be fiele toojdt;
beflagben foo fp niet en fiet booj ooabenjet
gbene f» lief en toeert beeft. 3lsbet bpal-,
Dten bat fpgtont-tjerteltjelt lief beeft/ alle|
!tipt-frti/allcflttptringbe/ enbe alle bertoebm*
Igbefcbijntbaerlanrft te toefen/enoctet be*,
ifer oojfaeefte foo epftjjt fp bieobetblocbigbe,
________________________ ty"tb|
-ocr page 322-
H s r III. Bohck.
303
b}ttclitDet goeoec toercfccn/ metDacc bent*
beneghebóegör De foere geuten Des ghctoöfa/
in öe toelefte (teetotjlcnt tjarca Bmpöegotn
is bettoebenDe) fp fouDe mogen nemen jwe.
tufie.
T>.-':
-ocr page 323-
304 GODDELYCKE WfiNSCHE N
Ducilm mem mibi,C ego Uli, qui fajcup.rin- \
ter Ulia,donec ajpiret dia er inclinentur urn-
!
£ra,Cant.2.
                                                     ;
-ocr page 324-
Het III. Boeck.          30$
Afijnen beminden is tot my, ende ick^ tot.
hem, den welcken gevoet wort tajfchen
de leliën, tot dat den dagh aenkomt,en-
de de fchaduwen nederdalen,Cant.2.
Ber.nar.dvs ferm.67.iaCant.
WSdtÖebet tebebieben als fp fcgbt: Hy
tot my, ende ick tot hem? top en 6on*
nen niet berftaen het ghcne fp fegbt/
om öat top niet en g&e boelen bet gijene fp is
ghcboclenbe. <ö hepligbe fieie / toat is Oen u==
toen tot u / enöe toat *tjt ghp tot öenw ïBat
beeft tuffeben u-liebcn bepoe te bebieben oefe
onberlingjjK/ ggcmepne/ enbe gbrjonfligbbe/
optoojpingbe/ enDetoeberombattingije:' Hy
tot u, ende ghy tot hem ? U9cl a«1 / $Öt 8ÏJP
tot hem / bet gbene hp tot u is.-* oft iet an*
bers/ U9iltghpbatmcnubetfïae/ fpjcccltt
toat Hlaetbec/ enbe (aet ons befchebelijcft >ijii
onöeiticbt banutoc ghepepfen. poe langbe
fult g!)p ons nocb houOcn in ttonjfcl! VBilt
gbp nare be tooo;ben ban ben l^jopbete / bat
utoe berbolenthepbt altoos bp u ?«i nip
buncfet bat utoen fin is. ©toe tooojüen ?i)n
booj liefoe boojt-ghebjeben/ enbe niet booj
beeftanot/ enbe bacrom tft onmoghelijctü
bet bcrfianöt Daer npt te rapen. üDaee toe
fpjeerlit gbp op befe maniere i njebers om
ban bat be lieffcltjcfteaeiifpjfleclie/ enbe bet
b?eugt)Dclijch onbertjouben ban utoen br«
<e e                 rmnDen
-            '                11,              -          1 ju 1 . ... 1._______-,--          . , , , .                         ___|iT—" i^ft-
-ocr page 325-
%o6 GoddelyckiWenschen
minDen u foo bernoegbt Beeft/ enbebobcn
Dien u gtjetrocften tipt u epg^eti fclbcn / öat
gijp epnDenüe utuc fp:,«chc 5p u niet en tjccft
gbelaten De typicfteptomteftotigben/ noch,
het bermogben om tipt te leggben utoc febcro*
ite ghcoatöten. 3&cn mom heeft gbefpjo*
ften iipt Den oberbloet ban hetbertc! maer
niet trcnc-maele. «©e liefDe heeft ooefthate
epgbene befonüere taele/ ooo? De toelcftefp
haer örcft-macl ontöecftt/ al is 't fomrgöto
tegljcn baren totlte. «De bjeefe D«ft bebjeefDe
tooojben/ De Djocfhept Djocbc/ De Eicfbe lief*
fcltjcfte / enDe het is booj-feftet Dat De felbe
niet toiUcns enöe toetens tipt en komen: maec
metgbelDcIt/ enDe beDtoongöen- Jtlfooeene
fttaeüttghe ftetefte licfoe / enoe pjtncipalijeft
als Die fouDe toefen «QoDüclnclJ / foofphacr
niet en (tan binnen bonden / en flaet gheen
aebte op mat maniere/ naer toattoet/ met
itoat reden-taele / in toat ghefïel ban tooojoen
!fp uptbojtele/ behalbens nochtans Dat üefe
betfïeoptnghe haer niet entocroojfaecltc eent-
ghe febade/ oft eenich achterdeel. ,£>amtijts
en foeeftt hp noch tooojden / noch cenigerhan^j
öeftemmendc gclupt/ alerbem tebjedentjou*!
Bende alUnelijcft met De ghefuchten, ÏJier tipt!
Bbefchtedet Dat De 25wpt (blaccftenDe in eenei
Ueplighe ItefDe) om te fcheppen een tocpnigb, |
bcrltcbtingbe ban Den bjant Die fp is gheboe*;
Jende / niet enöefcft haer boedanich upt-fpje*
: feen: maer fonDer Ijaer tooojden int minfie pet
ite beleggen/ feght Doo? De Ueffle at Dathaerte
i
                              ____________boojcu
-ocr page 326-
Het III. Boeck.            307
boo?en Romt/fp fpieecRtonüeDacöteljjcft: Mij"-
nen beminden is tot my, ende ick tot hem.<lf)aec
en ia niet Datbcibolgt)t/üe eeDen onDec-blgft/
toat i0 't öan^ het 10 eenc upttoojpinge. ï©at
toilt göp Daec in bitiben 1 foccht gijp gftcbon*
Den tooojDen/ cnDcfcöoone rcüen-taelen? toat
toetten fout ghp biet aen u felben bonnen ge*
ben^ öct ia boo^-feR" öat at biec 10 b|anöen=
De eene onöerlinghe gtjcigcfee ltcföc / maet in
De felbe/ een ban Die ttoee bettooiu baee bol
ghelucR/ enDe D'anDec bol beleeföe heufcöepr/
nocb Defe eenfaemhept ban toilie en iö niet
een: maet becfcbepOcn / enDe De eene tocecDi^
ghec Dan De anDere. «Saerorn feght De 25jupt:
Mijnen beminden is tot my ende ick tot hem,
gbcüenDe De ectfie plaetfe ban Defe ltcföc aen
ijarcn ücminDen; D.icr naet berbolgenDe bate
toOO^Den: Ick tot mijnen beminden , ende mij-
nen beminden tot my , gheeft fp hem het ghe^
niet enDe het bolbjcngm. Haet ona Dan baoj10
bemetcRen hare tooojOcn / ató fp feght: Mij-
nen beminden is tot my. ïlDant inDicti Dit tooit
genomen op Dat top Dat fouDen berftacn/ flaet
Daec op acht/ enbe ghelncR Den p jopijcre fegt:
Al verbeydende hebbe ick verbeydt den Heere,
ende hy heeft my waergenomen. 31CK öCïTietrfte
in Dit tooo^t 1 'Ken toèct niet toat / 'ten ia niet
Klepns/nocij ban geen nuDDelbacc boo^üetl.
Bernardvs ferm. feguent.
3Cen-hoo?t De bltjtfchap toelcRe ick grjeboelt
«C 2                  Jjcübe/
-ocr page 327-
hoS God p■■» l y c k tWis c hj[ n___
 hcbbe/ enbehet fiaeTH-h'ebmoMfttbebefel'
be bljjffchapte gheboelen: JtenbooRfcc felbe
,met alle blijtfcljap. «©e2Sjupt heeft ghcfept
bat baten 2S?updcgom nooj baet befojgbt 10.
H3ie taoefeSjupt/ tnbetoieiebefenBjup*
degom i ben 2Smpdegomis<©odt/ enbebe
125?upt / (mocht icft bat fegghcn) $n top-fte*
ben. laet ons ban betblpen / toanr tap ?tm
be gbene booj öc todckc <öoDt Oen l^rcn: be*
foiöbt ta: niet tegben ftacnbc bat het berfchil
jeer groot ta. !©at $nn dorh de ingfcefetene
bet aerbe I enbe be ftinbewn bet menfchen bp
fgne tcghen-tooojdichepbt i <©m toattebcnc
maetftt men onder befe ttoce ongbrlijefte fulc*
, fie gbehjcfteniffe i oftfpberbefthaerteboo*»
gbe/ oft hp Djaegbt baet te groote liefde, goe
toonder ba'er ifi om Ijoojé/ bat befe Siupt baet,
felbcn toe-epghent defo^ghen/ enbebetoate
mepntngen ban öcniijecrc'geïnd* ettops ban
baet epgenfelben/ sla fp fegt; Mijnen bemin-
* den is totmy. giet mede noch nicttctaeDcn/
fier fpftomtnaetoer endc blijft ebentoel baet
bethtffen/ fegghenbehoedat fp fgne begheet*
ten te gnemoete hemt/ bat fp booj hem be*
fojgbt iagfteljjcRerttMJebpban baet/ öeta*
lende obetfulcfts fijne goede dienften/ met cc*
ne ghelnclte foete bergbeldtnglje. IBantdaer
< bolghttetffont / ende lek tot hem-waerts , een
tooo^t bat in te gtoote ftoutirhept uptboueit/
mijnen beminden is tot my-vvaérts, BrtOe het al*
bcifïotitftc ia been oft b ander niet te isaoim
aüene;maetbcpbetefamen. <0 toat enberft
ntet
-ocr page 328-
H et ïlï. B o e e k.            309J
niet tieftaen een fupbet hette/ een gocüe tan*
fcientie/ enDe een onbetbalfcht ghriaoüc! fn«
negheüachten/feght fp/ jijn naer rap. nael
90e s? laetfp bacr foo beel booten flaen i §soX
Die gtoot-DaDichept/ De toeltKe alleene toe*
ftomc De geetfchapppe ban Defen ffl / Daet üe*
neffens De bolle toelicht Dctceutoenu moeten
gaDe flaen / enDe gheDenchen 4 V&xt toilt ghp
toefen 4 fat hp hem met u bekommeren/ enDe
obetb?enghen ben tyot met u te bclicbcn in tu
toe begheetten/ enDe te barneten utoe liefoen/i
Ö«t is alfoo. IBp en loochenen niet / oft hp en
ghebjupcHt fijne booj-fiebtichepot obet alle
fchepfel i maec Defe 25jupt leght haec toe fijne
befojghfaemhept/ Daetom feght fp Dit alle
bepDc: Hy tot my, ende ick tol hem. Cijp tot mp
om Dat Öp goeDcctiec enDe betmhectigb is/
enDe telt tot hem/ om Dat ieft niet en ben on*
Dancftbaer. pp gunt mp fijne genabe/ tipt ge*
nabe / enDe ick bcbanclte ijem ban fijne gena*
De jhpbjaegbtfojgebooj mijne betlofftnghe/
enDe ick booj fijne eece ; hp flaet achte op mtj*
ne falichept/ enDe ick op fijnen taille; hp pepft
om mp/ enDe op geen anbec/ om Dief-toille Dat
ieft ben fijne eenige uptgelefen ötipbe: ie pepfe
op hem allene enDe op gtm anüet/ noch ick en
hooie niemants ftemme Dan alleencljjcR De
fijne.
                                                              i
Ber.nar.dvs ferm.69.inCant. ■
ïlpant De ?iele en heeft gheen achter-bene*
«C 3                     nen
-ocr page 329-
,3io GoddsiyckbWenschen
ftën/ nochgbeenberbanbe ttotfriiaFfrwïtt
rn fanoctoefen bemint/ na-bemaelfp feioecj
mtnt/ belnbenDe metalDcr mepningen / barej
fojgben/ bare begeerten / bare gbetoercfteiv
bate ültlnsjtjcoen met De toelctte fp fonber
berojagb / fonüer opïjouoen Dagö f nee natbt
ie toaccfccnDc.' enbe met allen tebcr foerftenüe
be mtöbeien om baren *G>oot te behagen ; ban
flanbcnaenoottefpbcmcrefttöat <öobt niet
roinöcr fojge en beeft ober baer/ banfp ober
toem / cnüepjtnnpalncft foo fp gheDcncftt bt*
fe belofte: In fulcke mate als ghy-lieden fult
jmeten, fal u-heden oock ghemeten worden, fo
ban fp bic mint en heeffgcenDerbaitbe ttonf*
fel bemint te toojüm. «De liefoe Oobts baect
be liefoe ban be fielt.
Bernardvs ferm. Dominica: i.
poft Od. Epiph.
ï©fl aen ömenfcheUjic&efiele/ban ttaec|
ifeomt u uit gelncftJ ban toaee ftomt u bcfe on*
fpjeftelnc&e eere/ bat gbp ?üt toeerbtcb te toe*
feit öe 2S,$[tpt ban oen ghenen die de Enghelen
jwenfehen t'aenfchouwen? Watt ban ftomt lU
bat (jp teutten Sjupöegonv wiens fchoonig-
heydtdeSonne ende de Mane verwondereu ?
bie met eenen knielt te grbtn bier alle bingen
ooctberanöeren uaatfult gbP bm $ecte toe*
berom gtjeben booj alle bet gbene oat bP »
Uerlecnt beeft:» Dat gbp fij»fijn gefclfttjap aen
De raeffet/fdw gcfelfcbap in fijn rijen/ fijn ghe*
fcljcöap
-ocr page 330-
H E T III. B OE C K.            311
feïfcfoap in fijne flaep-ftamee / toaëc itaëë Oen
üomngfo u ftamr ghclcpücu.-' Obccpcpfi eens
boe graateintiiS gijp tjmt moet beminnen/
met toat Itcffenjchc acmen Dat gfop moet m\u
bangben Die u foo Decent Ijecft / enoe fo bete
banugefoouOen:' beclaeiöe bicefcïjcInclte ge*
negentfoeoen / fntjt üie ban tt/ unit u onttoen*
nen Oe getooanten ban oefe iDeccelt' enOe Ote
t'ecnemael bctgeten.U9at pepfi ghp^n fiaet
Daec niet oen <2;tgcl Qts tjeccen foeceet om tt
te miooen af te (laen/ifi bp al-oien (toaec ban
u «Gaat btfooebe) göp cencn anöeten minnacc
foccftt te aenbeerDen.
A v c t o r fcala: parad.cap,9.tom,t).
Auguil,
f
«Oen 25jttpbegom aen Oen toelciïctt ghp
?(jt beibonDen /10 jaionrs/ moten göp foccltc
tenen anüctcn te betjagcn / tetfiont fal fop ban
11 gaen / enOe fjjn bette fietlcn op anöete
macgl)Oefcen#.
Bernardvs ferm. 70. in Cant.
Wie fal nu Oefe 25?up0t ftonn;n foonöen
boot flout/ enoe Dat fp foaet ucellactbooj
I fiaen7 tnDien fp fegfot/ gtjcmepnfcfoap te foeb*
jben met Den gfocncn DteDaec gfoeboct too|Dt
tuffcften öe leliën s'enöeoft fop icfooon Voietöc
ghebocbt tuffefocn Oe fierren/ foo en toeet
iicfe niet toat bjemOerfaeclte OatfouDefcfon*
I 'nenmetDenfelbengfoemepn te toefen. 3Befe
\ ,                     «£e 4_________ffyipt)
-ocr page 331-
J3I2. GoDDBI.yCK8WBNSC.HiN ;
25|Upt en is niet onbeftent bat bp alleene is;
bte geboet bo,sr / enbebieboet; fptocetboel
bat fijne toooninghe tg tuffeben be lelien. IJp,
biaegbtlieföcbobcnbe fïemn/om btea taille!
bat bP falien nïöen baer bp opt toas niet m
ftonöc laten lief tebtbben/ als toefcnöe bol
lieföe/ znbe be lieföefelbe. iBact eer bp toas
nebcr-gbebaelttuffcbeh bc leliën /foo en beeft
bp niet gfjetocefl bentoel beminben; baant bP
en kofi niet eet bemint toojöcn oft tjp en tuas
befcent.
<© bjicnöefijtHentSjupbegom/ «tbetoeet*
bieb te ?ijn onibangben in bet binnenfte ban
bec betten! <©efp betraaeeftingbe tuffeben be
leliën moet gb facljt toojben in ben <öbeeft:
baant bet felbe te boen in ben bleefcöetoaec
gliecft-fpcl/ enöe cene faeefte btipten alle ceöe*
ne. %&:fc leliën moeten toefen «©beefïelijeft/
gljelijclt top bat (tillen betoonen. lOeick ?tjrt
ban Dc|e leliën/ ban baat ffoffe/ enöe toaer urn»
is gbelegcn bunne feboonigtjept / komt voorts
fegüt (jp/ende heerfcht om uwe waerachticheyc
lachtmoet ende ghetechticheydt. <0en al te
feboone lelie ia tic waerachtkheyt blintftenöe
ban tottbept enöe fïerclï ban geiwe. ©e facht-
moedicheydt is ooeft eene lelie / enöebooats
öat öe «herechdeheydt ooclt eene lelie is'boott
be &ct);ifture fcgjjt: Den Rechtveerdighen
(al
keerten ghelijcker-wijs een lelie, 3In Den
jEuftHfoff ban brfen Sjupbegoin }iya noeft
beel anöer ÏLelien / maec Unc fal bte bonnen
tellend baant baet tijn foo beel lUKen als!
J___________.___________________btutjï»'
-ocr page 332-
________Het III. B o e c k.            313
Deitflbocn. <£nDe miflcbicn Ijeeft bp &tm tec
Defec oojfaecftc g&enoemt een lelie om Dat
bp bctfteert tuffc&en De leliën/ enöe al Dat tjrni
toebcöooit jjjn leliën/ fijne ontfangbemfle/
fijne geboojte/ fijnen banbel/ fijne aenfpjaftef
fijne mirakelen/ fijne Sacramenten/ fijnU>
Den/ fijn DooDt/ fijne betnjfeniffe / fijn ijemet?
baert. l©eltftc ban Defe faeelten en m\ niet aU
foo tuit/ alfoo fupbet/ alfoo toelrtec&enbe als
eenigbc lelie.-1
Nïssoh. or. 4. in Cant.
«@ant bp ia Dien goeben enöe bermaeröen
Öetbet Die fijne fc&aepkena niet en boet met
(joop bat Djoogbe cnbe Dojre is/ maet bP boe*
flert Die met fupbet betfche klieninplaetfe
Dat bp aen bet boon fouDe hoop gtjeben-
UDant bet boop en ia maetboetfel boo? Die
aettfcbe gbeüietten: JBaer Den menftlje toe*
fenDe Deelathtfgta ban De tebcne/ moet geboet
enbe berfaet toojöcn Dooj De toare teDene.
IBaert Dat bp gbeboet toierDe üoo? boop / foo
fouDe bp felbet in boop berkeeren/ acbterbol*
gbenbe Defe tooojben: Alle vleefchis hooy,
tettojjlent Dat bp fijne tooonfïeDt ia hebben*
De in bet bleefch
: maer tnoien Daeciemanbt
gbcDpe te toefen «öhecfi / boou-komenDe ban
Den öetfl/ en fal niet meet gtjeboebt tuojöm
Doo? groentfel / oft Doo? iet Dat aertfcjjia/
maet fijn boet fel fal toefen Den «öeeft/ 't toelck
toojDt beteeckent booz De fupbecbepbt / enDe
boo? ben geut Pet leliën / al ift met een Mep*
ne
-ocr page 333-
314 GODDELYCKE VV E N S C H E N.
ne bcrDupfïertbepDt. 3fiae bat meet ia/ hp
felberfal toefen een oprechte foet-gheurenoe
lelie betanoert in De natuere ban fnn boet fel/
enQe ott bullen te hennen geben ocfe naetbol*
gcnDc toOOjQctt: Eenen dacli geftrooyc oft ghe-
blafen door de raeyen,geljjtftertotjS Öat fpjeett
Qc«©oööcli3c!;ebop0 alohp noemt een booj-
üiafmge öt beeftropinghe gticbaen Dooj ben
geeft Der taepen/ Doojtoclcftebe fchabutoen
ban Dit leben toojben ghetotert/ naec Detoelc*
lie fp ftcrreünct ficn DieD'ooge Dec fiele noch
niet betWebt en hebben dooj bet fcnnnfelDet
toaerhept' müe Die De fchaDutoe met De pDeU
bept fo aenfehoutoen Dat fp Die oprechte toace
toaerachtigbept ?ftn OetfupmenDe: Jfèaer Die
Daec leben Dp bc lelien/bat is te feggé/ toicns
ftelen ghemeft toojDen upt Dat fupbet goet-
gcucenbe boetfel'en trachten niet ban naec De
toaerhept/ enbebeitoojpen allen pbelen enbe
leugenachttgen toaenfchjjn / enbe alle balfcbc
gelnclteniffe ban lief at (Die nochtans be acn*
loekfels ;sjn ban bit leben) enbe en begeben
bun maec tot be opzechtigbept bec fait en.- als
tot De toace HinDecen ban oen Dagh enbe ban
het licht.
Bes.nar.dvs ferm.7.iuCant.
<5hp ban Die bit hooit oft leeft uefo&bt bat
gijp bcfe leliën bp n hebt toilt gbp eenen gaft
ontfangen ote nergens en toilt toefen Dan al*
lene tuffeben De leliën «Dat al utocn banbel/
alle ntoe fo^ghe / alle utoe begeerte niet en ;p
Dan
-ocr page 334-
______Hit III. Bohck,______315
öan ontrent Defe leliën / eenfücels om bunnen
geur/eenfDeels om bunne toittigbept gttnne
toutjgtjcpöt enoe gunnen geur bebbenooclt
clcn bunne berbojgenröept.lengaïnüe bunne
totttigbept-' beraet n metutoe eonfcientie/en*
öe bunnen geur .fielt bic bp utocn roem mat
gocDenname- «Eim25jiipDegom toefenDe De
Deugbt/ bebaegbt tjem in üeughDen / toefenDe
ecne lelie / is geern ontrent De leliën/ ettDe bp
betbetigbt öem in Die fupberetoittigbept' om
Dat bp is De jciüc fupberbepötenDeöiefelbe
toittigbept.
AvOVSTINVS lTianual.Cap.24.
O mijn fiele gctefetnt met De af beelbingbe
•öoDts/ bemint bcm ban toien göP fo bemint
?ijt!toiltban bem bouDcn Die banu boutlfccct
oien !0 fpccftcnDc bemint utoen bemiuDetv
bcbt bef Die u fo lief öceft/toiena boojftomen*
De ItefDc utoe licfDe beeft bcroojfaccht. %i\t
bcfojgbt boo? Die om u befo?gbt is/ bergefel*
fcbajJt bcm in fijnen atbcpt / op Dat göP u b»
Ijcm mogbtbmDen in fijne tufte; om ftipbee te
tooien bolgöt föue fupberbept/om hepltch te
toefen bolgöt fym bepligbept. ©erRtcfi bem
tot utoen minttaer bobett al Die u beminnen/
bp fal 11 bltjbrn gbetroutoe / al oft gijp feboan
ban gbcbeel De iBerelt tuiert berlaten/ in Den
barb utoer begrabcniffe als alle Dijn b?ienDcn
u ftillen afgaen/bp allenc fal u bpbltjben enDe
befcbuDDen voor het backhuyr der Leeuwen
zijnde bereet om u in te fikken.
-ocr page 335-
3^6 Gd delyckb Wenschen
Ego diluto meo, C ad me conver(io ejttf,
Cant.7.
Uk
-ocr page 336-
H E T III. B OE C K.             317
IckJ>eboore mijnen beminden, ende tot my
is fijne toeheeringe,
Cant. 7,
Om genes prolog. Cau..
HCtenianietmogbeltjcH/ oft De men*
fcbdijciu nature en is altoos genegen
om iet te beminnen: toant ieoet ghe*
iionentottetouDeDiemen noemt Dejeugijt/
'fai göemepneUjtK iet beminnen/ oft tot fnn
acbtct-Deel/ foo bp iet bemint bat t)p niet en
JücöoojDc te beminnen/ oft tot fijnen boojbeel/
foo Dp iet bemint / bat iro bctjoojac te bimin»
tien.
Bek.nar.dvs medic.cap.9.
Jü&ijn bette fretftcopt tjcmfoccKenbe plact*
fe baec bat gbeemfoube ruften/ enoe e»i Kan
fltjene binben/ ten f> Dat alöet-cetft tot fp-fel*
ben toeDctojn tutu-
Avgvstinvs medir.cap. 35.
naantbaer^gn ttoee toetfehepoen liefoen'
b'cene goet/ enbe DanDet quaet/ enbebefe
ttoee te fameu en nonnen in een boift clcftan=
tieten niet berbjagen. «Daetom/ öijecrc/foo
temant buptcn u tet is bemiunenbe/ ubje lief»
Be en is in üem niet. «© liefoe bol foetigftept/
6 foetigbept bol alle Utfoe! iieföe bic mp
gene p|jne/ maec b?ettgt acnooet! Ucfbe op*
I                 _____JM_____, rofrl
lil ir:
-ocr page 337-
3l8 GoDDELYCKE WeNSCHBN
reëbtelgtft^ënöe fupbetlöe¥Wl&^enüTban
eeutoe tot eeutoe i Itefoe Die altgt bjant l enöc
nopt upt en gaet! U9el aen/ 61 e s v.toaeracb*
tige licfDcontfrcccht mp met a bier/ mctutoc
lieföe/ enDe met utoe foeticbcpt/ fo Dat in mijn
betteniet een plecftfften en blgbe om ccntgöc
anDere ongbeoojloofDe l'.efoc Dan u t'aen*
beetben.
N a z i A M. de Uud. virg.
t©ant bie fijne HiefDebetDcclt aen Cbfifto
enDe aen De toerelt / bet is booj-feKcr Dat fijne
Hief De licbttoeerbtcb enDe hoelfs-, maerbie
fijns bertfen bier op een alleen gbcfcboten
beeft / fonber ttojjfet Defen is een opjecbt/ ge*
fïaDtgbenDctoaetacbtigb minnaec. ïBpfmi
Dat De ftcen-öoutoers / fcb?Ün-tocrcHcrs/ enöe
Die in bet bout-toercïten / foo fp-licben ?ijn
ifoechenDe Detecbte bcfigenbunnerepe/ ban
j De ttoec oogen Hupten fp D'eene / enDe bet ge*
beel gefitbtctrct&cnbebp een/ berbolgtjen al*
ttjt De rcc&te mate naer De tocldic fp bun toerc
bcrboojöeren.2tlfo De Hefoe Die niet bcrficoopt
en tg: macc t'cenemael bcttrocftcn in baer
epgen felben boegt bet fupber bertc alleen aen
<èoDt / Die Daer begeert Die tjnn begeert / Die
Daer aenfict Die bem aenfict / enDe Die te gbe*
moete bomt / Die bem foccbt / Die boe bem pe*
mant meer begbcctttacnfcboutocn/ boebp
bem meer aenfctjout/ enoe alfo bigben fp gbeV
Duricj in cene feloe eenicljept botbjtDen.
-ocr page 338-
Het III. B o e c k.          319
Bbrnardvs ferm. 68. in Cant.
30enmereïst bjet eene bolRomen licfDe ban
tent tot eencn aüepne/ ban cene/ fegb iel?/ Die
genen anürttniSjupDcgom en tottt betjagen/
noeb. mfgeujcfts niet en milt tonjcRen booj een
anDrc JSjupt- iBat en foubc fp uooj fnieft ee*
nen 25juporgom niet Derben befïaen!
Ber.nab.dv s ferm.69.in Cant.
53at De gene bic niet en beminnen/oetyeefl
toefen. Jth Die foo bolftomelflcR beminne/ en
ban niet ttoijffelen ban oocr bolRomeUjtR bt*
mint
te $n: jae foo f eer als tck fciber bemin*
ne/noci) teft en Ben niet Oebzccfi hooi fijn acn*
febnn/ban nnem liefde icR bebbe geliregb.en
bctatjebocUn,
Ibidem.
Ick hebbe lief die my lief hebben , ende die
'smorghens aen mijn deure gewaeckt hebben,
fullenmy vinden. ^s>iet Jjoe fpunirt alleene
tn berfecehert ban fijne licfDe/ maerboben
bien betfeftett bp u ban De fojgbe bte bp bon?
nfalbjagben/ inbien öp u bebint toocu bem
ootR befojgbt te ^nn!U9accRt gbp* ÖP toaeeht
bangbeljjcften. tgtltghp 'anacötfi in't bc#
JP f 2
                 igtnfcl
-ocr page 339-
. ---:----------------------------------------
32o GopdelyckeWenschbn
ginfel ban utoe nachttoaecken op fiacn / en*
De u baefim om Die felbe te betrajTctaen / gb|»
fult öem öcojfeeckcrlijchbinoen/Mijcb gbp etl
fult tiein slïcsnftna boojen (tomen. <©§p en
fo t ft rtöer u t; touncn toetkclaoa ntctfcon*
nen feggben batgbp boo? bem in Defeüeffe*
Itjche gftemepnfcbap eenigbe mtnfle faccfce
fout uptrecbten/aengheften bp u banboojen
enbe met mcctber liefde bemint beeft.
G is l. incap.7.Cant.expof.3.
JÜ&enbtnt fommtghc beelDen boojhetba^
ten ^cbilDer© met fuitfe eene honfte gtiefcbiU
bert/ bat bc fclbc/bantoatfüDeoieghefien
tooiden altoos fcbtjnen te fteeten bet geficbte
naer be gbene bicfe aenfchoutoen. 't%e toaer/
fp ftaen gbrkeert naer De ghenvtoefendetn
be felbe hamer/ enbe boojöer niet. ©ooxts if.--
fer iemandt DtegeenDecéandeachtcn neemt
bat be felbe beelDen hem fouben beften bat en
homt niet doo? bun fautc: maer Voel boo; bcm
bie fynaenfici)t ban bacr is ttcthenbe / ciiDc
baeromfoo baeftbpbem toeec naetbe felbe
begint te heeren' fal merchelgch bebinben
Dat Die tocöerommc naer bcm ;jjn tombenDc
bet ghefiefttc. £>oo moghentop ons ooth ba*
ftclijch inbeelden bat op (Dcfe manieretoo^t
gbebanbeltin Defaechen Daet af Uu» trgtjen*
tooojdeljjch nu fpjeltcn.
G re-
-ocr page 340-
Het III. Boi ck.             321
Gr.egor.ivs Papa in Cant.
Ick behoore mijnen beminden, ende naer my
is fijne toekeerin^e. %\a oft fp toOUDcfeggtti/
nacröemael oat tck öoo: 't gcloobe enDe Doo;
De liefDe<Chnfto ben aenftlebenOe/ foo en De*
gceccidtMcmantban hem nacc tebolghen/
noch niemant Dan hemtcbeficftngrjen/ bc*
pjoebenDe met alle gjjenuthte De ItcfelicHbept
ban ffln aenfctnjn / De brlceftbepDt ban fijne
befoecKtnghe/ enbebe aengheuaemhept ban
fijng&efelfttrau
H v g o de S. Viftore ferm. de aflump.
3tl cben-tod Defe liefbe is een* mercfteltjcfte
litfoe/bi', gheen gcfelfctjap en totlt aenbeer*
ben: maer ie een alleene/ müe altoos Ductcn--
be/ enDe nopt toanrndbait noch en totlt booj
ben eetften nietRebben ecnen ttoecDsn.
Bernardvs lerm,89. in Caut.
ïDelicfoe ia tem grootefaeche/inDlenfp ia
IoopenOenaerfteurüeguifcl/ enDe toeDcrom
fcomt tot haten oo^oneft / Dacr upttctne*
mcnDe om altijDt te bigben blQCPen.«©£ liefac
is alleene Ote ttpt alle óe beroerten / enDe tipt
alle fcrachten Der fiele/ in De toilcKc het frhrp*
fel (al en tft niet bp ghd?jcKc) bermagh ccni*
ghefaecfeenteghebciiaen<S>oDt/enDeOaetaf
__________jr f 3 "foeortom
-ocr page 341-
322 G O D D E L fCmWlHSCHiN ,
lueDerom töacbten bcrgelDtnge. %i& üj>gtjc»
Incl$emffe.3JnDien Den §eerc op mp bergiam*
be/fal itk op bemoorft bergrammenJin geen*
Deriep maniere/ oft ifi op alüicn bat bp mp
betifpte/ fouüc irïï ijcm oocft berifpeii:>geen*
fmo. JaeoftbpmpoojDeefoe/ fooenfalicft
öem ntet oo&Deelen. 3is bp manen geere/ irft
benfnnen onDetfaet. 5ls bp mppetgebieDen*
De/icft moet fiaen tot fijnen geboOe. £>ictnu
toatbetfebtloatteris möelteföe/ toant af*
<©oDt bemint/ tip en begeert niet Dan bemint
te toefen/ toelloctenDe/DatalleDe gbeneüte
tjem beminnen/ Daer Doo^fullen berhrngen
allen Jjepl enöe boojfpoet.
Avgusti nvs manual. cap, 2$.
ÜBaec ia boojfeeeftcr Den toaren tycber enDe
De gtjecufttjcpbt Des tjerrrn foo toanneer bet
felbe Dooj een tnnigjje begeerte gbebeebt ia
aen De liefoc ban «JöoDt Stlmachtigb/ norö Dat
bet felbe nacr geen anOer en is tracbtenDe/en*
De Dat bem berjjcugüt in De foetigBepbt ban
Dien/ enDe in foo becre Dat öooj cenigbe pDele
gheDacbten/ ofr Oooj befeommetntffe Des toe*
relt0 nocb f en toepnicb ban Oaer toaer ber*
trocnen/foofal 't terfiont met alleJjlfltigbept
focchen toeberom te feecren / aeötriiDc bem
gebannen / fcoaert bat met fijnen ffijupDegom
nietenmoebte bereenigen.
Avgvsti nvs medit.cap. 2J.
3nDtenDennun(cbe met faltft eenclirfoe!
Den!
-ocr page 342-
Hst III. Boeck.            333
Denmenfcjje fo lief heeft/ Dat Den tenen qua*
lijcft Kan toefen fonöet Den anDeren' moten De
23|upt met tjaten SS^upüegom Dus uiojt bet*
emtgöe/ öat fp Doo? Den bjant Det Uefoe niet
macöttct) en »s te tuften om fijne aftocfent*
ftt'pDt^ met toat Uefoe/ met iaat fcngtic/ met
toat toterigtiepot moet De ftcle (aen toelcfte
gljpöooj "t gtjeloobc cnDe utoe ötjrnaoc Hcüti
gbcDacii u onDctttouto) u beminnen toaer*,
acijngt)Eu<3oDt, euöc aloetfcDoonften Swvi
Degom!
Jff 4                  minima j
-ocr page 343-
324 Goddel ycke WenschïN
^inimct mea liquefaüa ejt, ut deliclus locutus
eft,
Canr. f.___________________________
____________________________________Xjjne
-ocr page 344-
HbtI II. B o e c k.              325
Adijitefiele is ghefmvhen, (00 den bemin-
den ghefproken heeft,
Cant. j\
Avgvstinvs foliloq.cap.34.
Wattfibatteltgheboelei n£»elc&is bat
biet Dat mp mijn herte Dus bettoar*
temt? toclch is bat uctjt 'ttoelcftmp
alüus is bctlicbtcnöe i «O bpet bat altijbt
biant/ enbe nopt ttpt en gaet/ ftomt/ enbe tont
mp ontffeeeften 4 <é Hebt bat altgbt fctjtjnt/
«ibe nimtneemeet en betbupflett / toilt mp
betltcbten^ <ö gepUacn fyant mocht ieftupt
uonfïeecften^ ocèöoefoetcKjcK bettoactemt
gÖp/BoeöeDecfctelnelifcbönt gtw/ üoeaen-
genamelijtft bjantgbp!
Gvui, Abbas ferm. 44. in Cant.
Ghelijckerwijs het Was is fmilrende voor
het aenfehijn des viers. 2J!f00 toO^t be fiele
betblaepflett btfoj fijn aenfctjün: Miine fiele
is ghefmoken foo den beminden gefproocken
heeft. <$faltgheutealstoanneet beficlege*
fmoiten lyiiöe.-' tn befegloepenoeöefte baet
felbet^öctmmgelbe^ boe toaeftet/ boe Itltbbe*
tigfty enbe boe fupbet moefie fp Doen toefen!
alföanentoas fp nocb fombet / norbftoaet/
nocö 'oojtgb/ berftcett ftjnDe in bochtigbept/
enbe m biet. ©e boc£tig!)epDt enbe bet biet
feomen toet obct een 1 enbe in pefe ttoce te fa*
men
-ocr page 345-
326 GoddelyckeWens cHiM
ttotc te famen ligbt bet gtjidjiupcft ber acn>
bachttghcpt. 2CUc Oat bocïïrictj isontfangftt
bcel eer De hitte / enbe De bitte ötbbmbe ont#
fangben maeeftt bet bochticb noctj meet boch*
tigfter. *©at 'cft Ö'er noeme tject enbe bocb'
ttgb / feau anberfins gbenonnt toojben op*
recijt/enbe ontfteken/btt felbe boojblaecftt öet
berte/ enbe beroert De nieren enöc het maeeftt
Dat in 't gbefagft ban <Qobt aimacüticö De
fielebaerfelbenminban nieten taachtenbe/
latenDcbaerfooberfmilten Datter gene ficle
meereen en ia te binDen.
Ibidem fupra.
?ioo?r enbe obermereftt eens 'tgheneöefe
oeöeeftghefepttot jjBaria ifêagbalena/
tot ai e bwutitt bebonben in obcr-fpel/ tot bit
£>amaritane/ tot bie <Chananecticöe/tor pe*
trits / cnbe tot Den gonbertman ! mat bette
enfoubenietbetmojüen^ toat ficle enfoube
niet bcrfmilten in foo beel tooojörn ban lief»
De / ban goetbepbt enbe ban gbcnabe i bit
heete mibbaeghfebe tomoeii hebben be Kracht
in De alber-fïercftftebojfï/bet.pa (altoaerr
frboon ober-jarigh) teboenbergacu in bocü?
tigbepbt. 3JcK boele mv obergoren öooj be
borhtighept ban aenbloeienbe olpe/enbc fmiU
te in gelijefte liefbe foo bicftmael 6 Ijccre als
mp te booten ftomt ntoe genabe / enbe bat ieft
bechale «toe tooojben bot ban alle bolmaccftt*
!jept. Vwe uytfprake is met allen vierigh, ende
nwen dienaer heeft die bemint.
__
-ocr page 346-
Het III, Boeck.            327
G re gorivs itvcap.j.Cant.
ïBant tertoijlcnt Dat <Ch?ifïu0 Dooi fijnen
lljipltgen geeft hem berftojt in be ftele ban Die
naec hem ia haeoJtenDe/terfïonttoeerthp ban
ba?r alle üa-frecntbepöt/ enDe fomttjot© Doet
Öp öie becfmiltm in fa incnichbtilDigc tcapcn/
b?.t fp aaer Doo; f sec qualtjctt ftan ontfangen/
'tüjddi haecanöetftns foubegerepen tont*
fanghen/Daer e vttsffchen baec oock intoen*
Digh bertoonDcrenüe tn alles het gene fp te
boojenghclueeft heeft/ cnücDatfpfoo bac*
ftelnck bacr mi fiet beranbert l <J£nöe terton*
leut fp Dcfe lirratiDertttgc ia geboelenDe/heeft
begeerte om bolftomelicfe haec ghclucft te ma*
gen bchenncn enDe fomttjts foo fp Dat birper
oberpepft/ en Doelt niet meecDatfp Daerte
boojen gbeboclüe.
Gregorivs c39.inc3.I0b.
t©ant foo be fiele gheraccKt toojt Doo? ben
thbloct ban een berbo?gbcn aen-fpjacclte/
machteloost enüe becaoft ban hare ftcrekte/
fmilt enDe bcröjincKt in Die begeerte Dacc fp
gctotlltch haec unit laten inne üccDjinckcn.
Guiil. Abbas,apudDelrioincj.
Cant.
©e luhamelijcfce Dinghen (foofpDooj De
hitte upttuenDtcb af-loopen) bergacn enDe
fmilten in hun epghen felbcn: macr De fielen/
'(foo fp Doo? intpenoighe hitte hunjfelben ont?
bloepen)
-ocr page 347-
3 28 GoPDEtrCKB WSNSCHEN
bloepen) en ontbinOen niet in bun epgben ftU
ben/ marr tof! in Den ghrncn öicfc ontbinr; fp
toojaen ontbonden ban bun feiben / maec niet
in bun feiben; fp toojDrn ontbonDrn Dooj bet
<S5oDüelijeft biet banbunepgbtnuefoetBtDe
liefDe ban Oen WintIftbcn i3uiuOcgom. <©en
Ijcpitgbni pauluo boet ona Dit bet fiaen / ala
ÖP fcBÖt: "ie den Heereaenkleeftismethem
eenen Gheeft, enDcbetupght Dat fijne jielcop
Defe maniere gbefmoiten toss met Oefe toooj*
, Den: lek leve, nier ick, maer Chtiftus leeft nu
in my.
Gis i.inc.j.Cant.expof.j.
IBat fcan Daet gbeboegbehjtKer toefen /ban
Defe fmiltingbe De liefoc toe te cpgtjentn boo?
be torlrlïc bet gbene ban aert bert 10/ toojt ge*
btoergbt:' eaoe mcti trrtónt oocK Dat De pjut*
' cipaelfïe uefoe-bracbren ?#n/ fjjjne iiefoe te
ftoutoennaer't gbene Oat men Hef beeft /enDe
met De feiüe bat te beteenigben/ tocltftc beree*
ninge bafier bebonben toojt ■• ate De iiefbe een* I
lummel) 10/ te toeten / ais ttoec gbeliebers in
een beteenigben. DoojDta top teeten bat
Christvs Iesvs bcn23|iipüegomonfec
fieie gtfept beeft in ben n.}&falm.Mijn herte
k gheworden ghelijck ghefmolten was. SBaec
Dooi top mcrtKergcis gbeboelen Dat foo De ge*
fmolten ?iele Djóft nacr «Cbjiftuaonfen ^>a*
lirömafter / \)p infgelócfcs ató gefmotten toao
00c in DjsjbcnDe na De $ieie/enbc toat kan Daee
upt boigen Dan etne boimatr&te eenitbept. f
__^_______,__________________£ o N Ar)
-ocr page 348-
Hit III. Boeck._______329
Bonaventvra ftimuli araoris part.
i.cap.8.
Mijne ziele is ghefmolten foo den beminden
^efproken heeft.<è monDccbare cracbt Der lief*
De! fp bupght *0oDt totf er aerDe / fp ftijgbt De
ïitlc tot Dcriljcmel / tot bet öaDet-iaat/ tot
•Goot/ enDe fp boegbt Die aen D'eeutoige bljjt*
ftöap/fp maecfet <©oüt menfebe/ enDe menfebe
maecfet fp<öoD Den getjjDigen maecfet fp een*
toicb l Den onfïciffelijcfien Doet fp fierben/
Den fterffclfjcfem maecfet fp onfïerffelrjcfe/
enDe Den grootcn maecfet fp ftlepnc/Dcn bp*
anot maecfet fpbjtcnt/ beu feneebt maecfet fp
fone/ enDe het aertö maecfet fpiemete/ bet
feout maecfet fp beet/ bet Dupfter maecfet fp
ftlaer/Dat bert is maecfet fp geübjecge. Want
mijnefiele is gefmolten.<® toonberlijcfe OJOOJtJ
6 al te berhttigelijcfecn tooojt! 3icfe Den alDec*
onnutttgbfien enDe Den albee fnootflen ban
«toe flaben / 6 |S)eere mijn <6oDt / ieft Die niet
tocctöich enbengbenocmt te toefen een banu
fcbcpfrl hoc ben icfe aen u gebonden met fulcfe
eenen bant bet UefDen/Dat ufe op u tooojt Doo;
tituc ïteföc ben gcfmolten! <© b?ant Der ItcfDen
|Die bet binnenfieDerbertenin<6oDt?ijtber*
ftojtcnDe! IBant mijne fiele toaö gelóefe eenen
^Diamant enDe ban binnen t'ccnemaclbcr*
fiecnf. jHaer nu fmilt fp ban liefoe / nu trecfet
fp upt bacr cpgbcn fclben/ enDe bertfojt bacr
geheel in <6oüt / bcrlatenDe bare cpgen fleDe/
(oopt tot <fi«Dt Die haer opf acfet. <@ hef De! hoe
_________________«ö___________ fal
-ocr page 349-
33° GODDUYCSt WtMiCHiM
falicftubitftonncnbergeioen/ Dte mpahe*
mnerkt hebt een hint ban Den ^eme(! 'uk le-
ve, niet ick, maer Chriftus leeft in my. <©ch U?
toe (trachten ia niet om ujit te fpjeften! O
liefoe Die het fltjck her aetoen beranbert in
<®obt: tuat iffet machtiger/ toat iffer foeter/
toat ifTér gbemtchelgcker enbe cbeloec bqben
ttfOghetoenfchte liefoe Die be bebocfttghe
berbult met alle feoeberhcpt: 0laet ó mijne
fiele/?ijtgbpghefmoltenmet bat hp fpjacft/
hoeftoflghp berbjagen fijne omhelfinghcn.-'
toaer toe en tuiert ghu niet opgeheben aia hp
ii ituflci' inbien ghp gefmolten $jjt fo hp n toc-
fp^acft/ hoe en totert ghp niet t'eenemael b er*
flonben/ als ghp dooi fijne tooojDcii.'enDe
Doo? fjjne aberen troeftt naer fijn hertc: jBaet
ö toonberbare foetighept/ enbe bpfonber ber*
hcugben/ bat top ona boch mogen ttereenigen
acn het gene top met toecröigt) eiuijn te noi*
I men:' 3|cft en ben niet toecrbtgh te toefen eenc
; Dienfimaeght/ enbe fier/ ick ben btbeghen be
.ccntghegciiuchtc Dca alberbooehften. IBie
fonbe hem berben beroemen bequaem enbe
toecrbtgh te toefen te mogen ghenieten hoe
fttcuiic üosickaftcns ban Defe liefoe! t)a mijn
«6obt ten geeft mp ban geen toonber bat mij*
ne ftele foo ghp fpjarekt / ala fmtltenbe/ maer
trk biübeu/ Dat icfï mach bolherben moeit,
utoe gonfïe / op oat ick gijeheel ontflr ken / nu'
t'eenemael in u mach berfmiltcn enbe berftoj*
ten. ga mijn <6obt bat ick niemaiubanuen
aenfetjoutoe / noch bat mfgcltjcke mijne cttt»*
bacute.i/1
-ocr page 350-
HetIII. Boec k._______331
öacbten/mflne tooojDcjvnoctfmöne toereken
nmitncrs en trcchen Dan nacr u. <ZDcn b?anDt
noclj De ftracljt ban Defe liefde Die mp aen u
boegbt/ en Doet m» niet fo feer berftelt fiaen/
alstcft mp bertoönDere Dat top tot u niet en
;yn genegen / Dat top alle faecfeen/ beöalbens
u fonoen afgaen. DDant indien top tt ftebben
toat toillen top meet^ «Dat Dan alDetfoetffen
i b s v onfen geeft in u tufte/nocö in üet nrin*
ftebanucnberfcijepOc
Qtdd
«Sg z
-ocr page 351-
3J2 GoDDELrCKE WeNSCHEN
QkuL eitim mihi eR in ctelo,C tt te quid volui
fuper terram,
Pfal. y^.
Want
-ocr page 352-
333
Want wat is my in den Hemel, ende wat
hebbe ickjvan i* begheert op der aerdel
Pfalm. 72.
H u g o de S. Viélo. in arrM animaj.
I<CkbiDDe W fegtmp mijne 51de / toat ifi
Doet) Dat u gerept / enDe Dat gpp üobcn al
njt bemtmtenDe j> 31ch tuect Dat u leben ia
De uefoe/ cnOe Dat güp fonoct De licfoe niet en
fout konnen lebcn. Stenfiet De toetelt / enDe al
Dat inbaetis/ gbpfultDaetbinDenbcclDer*
lepe feboone enDe aenlochcnDe gbcDaenten Die
bettoecken De menfcbelijckegbenegentheDcn/
enDe onfteken De begeerten Det gener Die bun
Daec aflaten Dienen naetpctberfcljcpDenbe*
hagen Datfp Daer injtjn btnDenoe.
^et <öout enDe koftelgcke fieenen hebben
bunnen lupftct l betblecfch bertoont bem feer
fraep op Die fchoone aenfichten / tapitferpen/
koflelijcke klcDeten/fcboone boojDenban gout
enoe ban ftlber berlicben De oogen Dooj hunne
kofteltjcktjept enDe berfcüepbentbcpt ban ber*
rutoeu: toilt mp eens/ biDDe ieft u/ onberricb*
ten / toat u ban al Dit te alDer-beft fouoe aen*
fiatn / om booju cpgen eeutoelijck te mogben
genieten/toant ick ben berfekert Dat göp ban
al Dit hier boben geroett pet $nt bemtnnenDe/
oft en maeckt gbp Daer af geenDetbanüe toetc
foo mocter pet anDcrs ;im Datu bekommert/
enDe öat gjp toet fout toillen hebben:_______
________________<£> 3                        An-
-ocr page 353-
334 Goddilyckb Wenschbn
Avgvstinvj inPfal. 145»
i©at fuuDe u ter toetelt ftonntn aenflaen^
toat faecfte totlt ghp bet heffen i toat 10 't bat
ghp toilt beminnend I©aee ghp u met het
btecfcheltjcK ghcboricn ?yt ftetraiöc foo fict
ghp Den gentel enöe De 3tcrDe. 'C ghenc ghp
bemint f er aerüen/ tsaerrfeft; 'tgbcnegïip
beminDt in Den Ijmiel / is licharmr lijtM . nu
ftebDp al-teeDe foo laitgben tnot ghcleeft in
onnutte befcommermlTe/ beuaghen met De
betfebepbenthept ban utoe toenfehen / oaet af 1
gijp alf-noch jijt bjaghcnDe De licK-teecftenen
betDeelt ftjnóe üooj berfehepDenliefoe/ alom*,
me ongemft/ enDe nieberö met rufte/«S5aet iri'
u cpgljen felben/ cnDefoetftt eeno Denaen*1
rechter ban alle fartKcn Die tt ter aerbe toa--
ren gherepenDe/ ghp en fulr niet beter ghe*!
boiiDtn hebben als te toeten Dan Dit enDe Dan
Dat. 2ScDentKt eeng het <6aut / het filber / De
ghebierten' De glieboomten/Dc toellufïen/ en*
De met ten toaojt Degbcheeletocrelt; Daer*
naer beöenriu Den fyemel / toat fult ghp Daer
jüotiijrn booj Ijet albcr-feboonftc/alo oe fonne/
|De JlBane / enöe De flerren ^ Icgöt Die al te fa*
men bp ecu het fal al goet toefen / taant <6oDt
tjeeftaUc Dingen fect goct gefchapen' ban alle
Dit en fal&er niet toefen of ten fal hebben fijne
fipfonDer fraepirhept öooj De toelckc Detocer*
Dichtpt ban gunnen fchepper beDctfttclfjtlï u
too^t aengheOient. <t5hP pcttoonDert u in het
toettg/j
-ocr page 354-
| ________He t III. B o e c k.__ _33^
toerck / beminDtOentoerck^ralmyniJch enftjt
foo niet bekommert met't gbene Datter gt>e#
bjocbt ie/ Dat ghp Daecom jijt afgaenüe oen
toerck man ban Dien ; toant Die Dinghen Die
ÖP ghetyocht heeft om u beftch te houben *ijn
onDet u/om üicftuiHe Dat Jjp u gemaetkt heeft
om te toefen onDet hem.
Bo NAventtra foliloque
cap. i.
<©e menfehenjeke Ziele ghefchaepen / om
<6oot te bcgöcercn/ en binüt niet Dat bupten
•öoajftaer fouüe toefen te klcpne/ oaecom met
goeoen rechten en kan haec niet ghenoegben
ai Dat bupten *ÖoDt fouDe \mfetv JUacr mij*
ne^icle flaet toelgaöe Datmen u in plactfe ban
25,uipt niet enaebteeeneonghetroutoeober*
fpeelftec / inDicn ghp meer bemtnbt De giften/
Dan jet hecte ban Dien De felbeisghebenOe.
!©ee u is 't Dat gbpfaelt in fijne paüen/ irv
Dien ghp boo? hem brminDt fijne teeckenen/
cnDe Dat ghp niet gaDe en flaet Dooj het bcr=
ffanDt ban eenen gbcfupberOen «ööeeft het
gbcne De ftboone hlaetichrpot utoiltonDer*
rechten/toiens teeckenen enDeboet frappen
?ijn De etre enöe DefcboonicbepDt/ ban alle
fchfpféls: Indien ghy ïmlTchien u-felven noch
niet en kent ö fchoonfie der vrouwen , komt
uyt ende vol<»t de flappen van de kudden, Dat 13
De reOe-ïoofe fcbepfels' Die $ijn De boetffappen
ban gtoen gjcjeggec: maecghpDenfpieghet
*ö 4                      ban
-ocr page 355-
35<f GoddelyckeWenschen
ban Ote aloer-bepitghfie ©jp-eemgbepöt.|->a
jjjt gbp oan gheacht heel toeerDigjjer oan al
Dat gbp $(jt aenfcboutoenöe. En voedt uwe
Lammerkens , ontrent de lommerhutten der
Herders. <Bat ie/'keertutoégbebachtentot
Oe repen Oec «engelen/ aen De toetene ghp bp-
na g(jclijcK *0t in natucre/ enDe fult eens toe*
fen meOe-erfghenaem in Die eeutoigjje bljjot*
fchap.
' Bonaventvra cap.I.foliloq.
ielaes! mijnen geere/ iw Hanfcft't bet»
ftaeii; macc iclt fchamemp te beujDcnOatDc
bebalugheöen enDe De uptnemenDe fchoonig*
bcDcn ban u fchepfel mijne oogen Ijeöüen oe*
Djogen / noch telt en bebbe niet eens geDoeht
Dat gbp in fchoonighepDt alle fehepfels te
boben gact/ aen het toelcne gbp maerhet
minfie Drippelften utoee bolmaerftthepot en
hebt t ïe-gheepgcnt. IBanttoie heeft Den bc*
mei berficrt met fterren / De tocht met ghebo*
grltr/ het toatec met De bttïchen/ De actoe met
plantfoenen/ enDe metbloemmen ; maeralle
Defe toat jijn fp meet Dan een glinfterfttn ban
ii'.toe fchoonighepöt i De foenghcpDt ban u
fchepfel heeftoocfi beoogen mijnen fmaceft/
enDe icfi bcmcrcfttc niet Dat ghp ala beunigh
toaert beel foeter ; toantgtip hebt aen Den
hennigh' enDe am alle fchepfel hunne jae utoe
foctf gbcpot ghefeboneften- «©en geur ban u
fchepfel heeft oocfe beD?oghcn mijnen reueft/
enDe
-ocr page 356-
Het III. Boe c k._____ 337
enDe 6 goeDcrucrm hsv, ick en tjcbbe niet
gbetoeten Dat utoen geut te bobengaetaüc
fpecetpen. Ben poelen foen/ enDe De oaifcbe
tetlupDenDe ftcmme ban ti fcbcpfel beeft oocft
mijn gbehaoj beDjogbm/ cnOe icfeenhebbc
niet gbetoeten oft gijeboelt boe foet enDe atn-
gbenacm bat toefen utoe uptfpjacctun in De
monDeu utocr uprgbelefene-
B 1 r n A r d v s medit. cap. 9.
jIKön gijemnet toojt gbeD^eben ban bet een
gbeoatbte tot öet anoet / öet toojt öeranDett
öooj betfthepDcn beftommreniffen/ enücDoo?
betfcbcpDtn gbenegentbcDen/ op Dat bem ten
minftcnfouDe berfaDen dooj De uecfehcpDent*
Öepot Dec felbet Dingben / Die 't felbe niet ma*
geltjcft en ?tjn te becfaoen.
AUGUSTINVS folil03.Cap.i3»
JlRact Dit tueet telt/ 6 mijnen $eerc mijnen
<6oDt / toaer Dat telt ben fonDec u / )öo en ben
ick niet loei / niet alltmliitli itpttoenDigb,
maet ootft intoenDigb/aengbefien allen obet*
bloeDt enDe aUe ftoebetüepDt buptcn <Qoöt
mp maec g|)eb;etft en ia enDe atmoeoe. lek
fal verfaedt worden, foo haeft u lof ende eere
fal verfchijnen.
Avgvstj nvs foliloq.cap.30.
Be ficle mijn «5oDt Die gijp gbefebapen
hebt/ bout foo toonüerbaet beel ban iitoe
gtootDaPigbepDt/Datfpban tt atieen/ enoe
ban
-ocr page 357-
333 G'ODlIlIlCltl WlNSCHIN
ban geen anDer en fottDe (tonnen berfaet tooi*
ben; taantubebbenDe/garentoenfcjj is bol*
bomen/ enbe oact en blijft upttoenoigb niet
meer om te toenfcben; mant fa fp upttoenbitb
iet ie roenfcbcnoc/ 't ia boojfefter bat fp u in*
wentel) niet bp en beeft/u bebbenDe en foube
fp niet bot>?ber Kannen toenfcben , mant foo
gbp allenefijt heropperftegoet/ en beeft fp
nieutoersmeer nae te toenfcben: maerfp be*
fit tt/ ala toefenbe allenelgcK bet alDcr-oppcr*
flegoet.
N v s s e n. carra. de externi hominis
utilitate.
g>ut ben tointcr / enbe ben fomer/ öe lente
enbe bengerft/ oen öacb enbe De nacht/Die
Dooi bunnen omme-loop gbebieben ober Oen
tnöt i oen torlcftm fp boen aennomcn enbe
toeOerom bcrgarn. 3tb fie ben bemel/ bet
mater/ enOcDelocht/ jae Oaer-en-boben alle
liet gtttnc baer is roerenbe/ enbe al bit en ia
mp niet nieuws/ noch en Kan mp niet genot*
gen. <© mijnen yeere/mijnen <0oDt/gbeeft mp
lieber een anber tocrelt bie mp batt) gberepe
als bcfe tegentooortiigc/ booj be toclchc teft fo
beet eüenbe ben berö^agbenbe. Cen anberen/
: uk en bjage niet meer naer al Oatter roert op
Oer aerben/ica fate bie aerbe aen bie aertfche/
be tortelt aen Oe toereltfcbe/nocb teft en bege*
re gene Werelt/ Dan n allene/ Die De oo:faet ft e
fult toefen ban mijne rufle / gelncRettoijs gbp
Hitban mnne toenfcben.__________________
Av-
-ocr page 358-
Het III. Boks._______339
Avgvstinvs ia Pül. 192.
löacr Dat iris mp ftccre enDe tomöe fo tooit
ban mp berfoept al Dat icft befitte / al tfi bp
alDtcn Dat ick Dattom te hooien gtjetocnfchr
tjcüüe- D3anneet fat Dan mgnen toenfet) in bet
gort eens mogben betfaet toojDen;' <© Öetre
mmmctmccc en fal tcfi Doet) bonnen berfaeDt
too?Dcn Dodf (terffeUjcRe oft bctgantaelneKe
facetten, l&üt mp Doctj iet totfcötcRcn Dat
EeutoigSjiecnOeonbtïgancitriijcU, VBel aen
Dan mijne ftelc/foecKt nu ooojtaenoat u mattj
goet toefen; toant mifftbien eene anDets goet
ia göelegljen tn anDete faecben / enDe alle
fchepfel befit fijn cpglien bpfonDer goet / aeb*
tecbolgbenDe Den aert ban fyn natuete liet
ia ban noobe Dat irgijrincfc ïucet 't gbene
bem gbebjeecat/cnDe toatr inne Dat gelegtien
is fijne onbolmacrhtbepdt/ tnDefoecKcöen
miDDeiom Die teberbctecen.O rcotlicfte fielt/
foêCKt nu tl gOCt/ niet en is 11 goet dan God al-
lene, Die ts u oppetfte goet / Dat is te feggen u
floct.UiJat fat hem beftocben toimö goet ts bet
atoet-oppetfie goet.-1 Daet jfjn neth mttiDec
i goeDen/Dic aock ftljynen goet te toefen. Wnt
iffer goet booj De becfien aio be pctiffen te bul*
len/tocltc toepDen'toel te flapcu/ te loopen
tnDe te rennen/te leben fonöet fireten oft pla*
flen/tfi tutua geltjcbe boojto te b^engê. i&orct
gijpalouf-DanengocDt^ incDe-öotr «Ctijifti'
becbeugijt glip u om Dat gijp met ür üreften
jtjteeji öcDrgcn^ ftirrtutoc pope tot bet goet
1                         " v.                         "ban
tn-
-ocr page 359-
| 34° GoDDELYCKE WENSCHEN
tian alle goct/tot hem die iri het goet verfadeu-
de is uwe begeer e.
Gisl, hom. 5.111 Epift. adRom,
ioo jt be tooojben ban ben#jopbtte:Want
wat is my in den-Hemel' cnbe Üatl) ÜOO£t0:wat
hebbe ïck van 11 begeert op der aerde ! als oft
hpbaObegbefcpt: jfitk cntocnftbe niet ban
al bat itt beu ijcmcl 10 / noch ban al battet op
bet artbcn is: inaet ghp alleene ;ijt ben mib*
Del-puncftt ban mnne toenftben.
«©at is te fegghen/ ghp >nt tmjn bcel / op u
altene ben telt ten bollen ban alle fatten boo|>
fien/ noptenheubeieKietanbets gbctracijt
; ban u allene te mogften betbictben boo; mijn
jerf-beel. 3ch en hebbe nopt gbetoenftht om
jcetiighen njcubom/ noch om cenigetbanbe
[toeiliiften bes ttajrelts. jlBp en behoeft niet
bit ban u ben opahenomen / noch baet en ia
niet meet in benyrmel/ bat telt meet taille
foteften. Jüitt bebbenbe/ bebbc ient allcga*
bet/ toaut telt hebbe Cbiiftum ; cnbe al beb*
brnbe in hem / en foectte ictt genen anbeten
looit; mant hp ia ben loon / cnöe be betgel*
binghe ban alles.
Bernardvs de diverfis affe&ioni-
bus anima;.
i©ant be fitle en bcgeett niet anbets/ noth
fp en foeckt niet anbecs ban «öobt ban 45obt
felbe/ op bat fp nutter toatrhept enbt metttt
hettcn mach toepen befe bioojben ban ben
'___________________________ftfakne;
-ocr page 360-
Hit III- Bot ce.            34.it
;$falme: VVant wat is my inden Hemel, endeK
wat nebbe ick van u begeert op der aerden? mijn
vleefch heeft my begheven , lbo doet oock mijn '
herte , 6 Godt van mijn herte , ende mijn erf-!
deel in der eeuwicheydt. IBantÖetCniSniet
meet om beur epgtjen ItcfDe / oft om beur. tp? >
gbenfelben/ Dat oefe ItefDe Dus gljeernc fouüe
ontfangben eenicfj gljelutft oft ccntgbe ecre;
maec fp kttn |)aer otjefjerl mïs gantfeb tot
»6oDt / om tjare begbeeeten alleen am tjem te
nagelen Dact Dat 10 al bet iiailtcmen bantjace
begeerte / om Dat Dien gtootrn fóomncit'tïaer
fouüe lepDenmfnnflarp-ftamrr/ enDeöat fp
tjaet met bem fotiDe boegen^ tntiz Ijcm bclfeo#
mclgcli naeï beuren toenft!) genieten.
Augusti nus inPfahn 72.
£>0!tDcc ttoijffel fp lieeft gbtfien Ijetgoct
DatalDacrboojbaetbetuaettrctett/enDclKty
boett Dooi De gbeDacbtenbanfr.lCtsecneon*
fpjehelijclte facefte Dienoptoogbegbeftenei'.
beeft/ noclj oo|egt)el)coif / nocb gekomen tui
bet mcnfctjelijcM Ijette. g>p en ïjeeft niet gijr*'
fept / Dtt oft Dartcis mp in örn l)emel: maec!
Wat is rny inden Hemel? l))atl&t)£t gene Dat!
iclt bebbe m Den Ijemc!^ ijoegtoot ift? tjojeoa^l
nicl)tfi^ enDe met cm tooojt/ toat J)c')li^iz\u
in oengrmeb'cnüe 5uat tjcböeicban u begeert!
op Der 26erocn / gijp bctoaeitbco^mpm oen]
ijemcl omjergancKelrjdïe fftjart'en'jan epg:,»i:
|duen; enDeithUeübe ban u begljeect óp ces
,
               W1} . . aerötn'
ir r
-ocr page 361-
342 Goddhiyckï Wens ch en
acïben 't gene bat blierbëfïïtïnbT bödÖcToöJe
tnbe be qaaöe mcnfehen/ te toeten/ aout/ fil*
bet/peerls/ gljrflccnrcn/ baetban boojficn
toefen öc boof-rotcbten enoebeel oneetbare
bjoutoen. 3icft hebbe aile Defe faecften gtjc*
toenfcbt op oefet aetbe/ nis ftofteln'cke faken/
alifïbpatoien bat mijnen <öoat tjem felben
booj mp in üm ftemel te betoatcnbe.
Avgvstinvs medit,c.4o.
50r bltjöfcbnp bes herten is mp ontrocfeen.
' Mm lacchen ia betgaeninfctuepen/ mijn
yleefch heeft my begheven, foo doet oockmijn
herte , 6 God: van mijnherte, ende mijn erf-
deel in der eeuwigheydt. JfEJtjnt fiele heeft QC*
toepghert bertrboft te toojben/ ten fpbooju
alleene mijne eentghe foetighept. Want wat
is my in den Hemel, ende wat hebbe ïck van
ubêgheert op der aerde? 3cftbrgctrr tl/ifft
bettoaCbtCU/ ithfoecbeu. Mijn herteheeft
tot u ghefeyt: lek hebbe ghefocht u aenfehijn,
endelckf.il u aenfehijn ö Heete aenfoecken,en
keert u aenfehijn niet van my.
AMBB-osivsin Orat.
<Shp toect ban/ 6<5obt/ftenber ban alle
herten/ bat gbp mp jijt amghenamer / niet
allccne als ör aerbe/ oft al Dattet tnnrio:
matt aengftcnamer ban üta ï)emel felbe/enbe
aloat in ben Reinet fouoe mogtjtn toefen.
-ocr page 362-
Het III. Boeck.            343
tEtant telt bemmne u boben Den l&emel / enbe
boben De aerbe/enDe bobcn al bat Daec in fon?
Deunt begrepen.
AVGVSTINVS foliloq.Cap.20.
IBant al bat benoemd omrmgbtlt enbe
btüupt/ iabeelminberbanbe menfcbehjcKe
fiele/ Die gbefebapen ia om te befttten bet op*
pcrfle goet/ booj totena befitttngbe fp De ecu*
toigbefaUgbenDtfouDe be-etben-
                  |
ft il z             mn
-ocr page 363-
544 G O D D E L Y C X E W E N S C H E N
Hcxmihiquitt iiicolatusmeus prolongatuseft!
habitavi cum habitamibusCedar, multum in-
cola. Fait anima mea-V
fa 1.113,
Wee
-ocr page 364-
He t III. B o e c k.            345;
Wee my dat mijnpelgrimagie verlenqtis.
ickjiebhe ghcwoont met de bewoonders
van Cedar, [eer lange heeft mijne fiele
.. geivceft een vremdelinckjPfalm iij>.
Otycm bit teghentooojöicb leben is mp
een bolle becü^ictnotb ich en han niet
langer bigben in Defe mo$pelMcfce pel*
gr 1 magie f
U9ant gtjehcel Dit leben/ boo? Ote' t toel be*
bjocDen / en ia anöera niet ban eene berustte*
ftingbe/ 5Ö11DC inhetfelbe ttoee fcherp-rech*
tera ban De fiele/ bie niet ghelóc&eljjch en pij*
nighen: maec elcft ban Jjmi *fjn altijöt eenigtje
nieutoe pijnen berfïerenDe. Z&tfc ttoee feberp*
teefjes toojöen genotmt öe Ujefe/cnDe De pö<
ne: mant ifï bp albien Dat bet met u qualncft
gact/ghp ?ijt in pó'ne.
*!Bit leticn is ellcnOich leben / een bjooa Ie*
betv een onfefter leben/ een moepelijck lebcu/
een onfapber leben/ een leben bol Rattnbich*
hept: cnöe bol Doolingbe/ liec toetene ghecn*
fins een leben en Deüoojt genoemt te toojben:
maet toel een boot/ toaer m top allen oogrjen*
bliek DooibrvfcijepDenoo^farcHen/enDc Ooo?
berfchepDcn gbebjeecKcn ban beranöeringbe
?ijei fïetbenbe. «JDit leben ia een lcbtnDeDoot/|
cnoe een fterbelicn leben met bcle bitterbeDcnj
obergoten, jjllacr belacen! toatmeniebteban |
_____
                    jftb 3            menjege»
-ocr page 365-
34* GoDSurtKi Whhchin
menfchen toajbcn oagbclijebss Döo? Den taaen*
fcbntt ban du Itücn acngelocïu / niDc met bal*
(c\)c beloften beDjogen i
Origenes hom.i.in Pfalm 38.
J^ec tfjn maet de plompaers / enüe aen toif
onbefcent ?jjn De foeticheOen ban 't toare licht/
Dit Dooi gijmucbcltjcK IjoubcnDe fomüer enoe
onbolmacctc blacriebept/ Die top op titfet aet*
Den fijn gmictenbe; ach fegge noch eens/ Dat
dcfe nopt en hebben outfangben hetminfïe
gltnfterftentfon bet toare lubt/ noch en toeten
bat bc (telen) ontftomeii ?nnbc be pbelhtben
ban bit leben (beboojbentebettoachteu een
Cngelfcb, leben.
Gr.ecoR.ivs lib.11.raor.inc.14 lob.
ï©at blijtfchap ban Den menfeh hebben in
fijn baKmcbfcbap/becloojcn hebbenDc fijn ge-
niete Oaöet-lant^
Ambr.osivs de bouo mortis cap-2.
ijettafaute ban onfe btanebbept / footop
ontfanghen ;gti3e Dooi De toellujticbept Des
blcefcha/ enöe Doojüebehaghchjcbbeptban
Dit leben ■' bat top ons noch Derbjeefen Den be*
gonncn loop te bolbjenghcn/ in toclcben meet
bjoefhept ta Dan gbenuebte. iiHacr Duljcp»
'tshe ghclcecDc iXtannen toacen beel betec on^
Bei-toefen/ Die bun behlaeghDcn bat Dit ellen*
Dtgh btro;ictigt) leben te langhe aenliep/ acb*
ttnüe
-ocr page 366-
|_______Hit III. B oi c k._______347
'tenDe bcel liebec te toefen ontbonden / enDe
j?Ünniet«Chitfto ; JtjnDe infgbeljjcka foo betre
gbcbjebcn tot onbetDulDiebepbt / Dat fv toa*
ren betbloecltenDe ben Dagö öunber söèbooj*
te / gbeujek hp Die Dact feght: Dat den
;dagh te niete gae, in den wekken ick wierde
'ghebooren. l©ant toat oojfaeck iffet Dat ons
Dtt leben foo foube ghetepen / ais toefenDe bol
onghemack / bol fuckelingfte / enDe boi ellens
De / in bet toelcke «jn acbter-klap fonbet op*
Öoubcn / moeuelijck-hcoch fonbet epnbe / tra*
ncn fonbet gljetat ? ©oojöts tot begbcne Die
met alDer-SanDe f toaricb-beoen toojüen ober*
ballen I en is uiemandt, fcgbt ftp / die hun ver-
trooft, enDe Daerompnjfi Den ièüfen-man lie-
ver de doode dan de levende.
Avgvstinvs foliloq.cap.2.
; £>3o:tuaec mijn leben ia een leben bat bjoos
to / een leben bat bergantkelflck is / een leben
jbac Dattet meet op-Klimt/ boe Dattet meet ia
neDet-Daelenbe; öoe Dat meet boojDt-gaet/
boe Dattet meet naet-Dctt tet DooDt. |?ct (e-<
ben is beözicghcUjtft.' enöe niet Dan eenen
fcijijn bol DooDelijckc (reuken; nu ben ick blij»
I De / Dan ben itk Djoebe; nu ben ick fitck/ Dan
| ben icli mei te paffe; nu lebe ten / Dan ftetbe
' icli; nu fftitjii ick goelat kigft / Dan eücnöigfj;
I nu iacebe itk / Dan fchjepe icft: alfoo ujn alle
1 faken onDet-toojpenDebcrandcringbe/ tnöe
öacc en ia niet Dat een gebeel ute is blübenOe
in eenen ftant._________________________
_ 4                     Na-
~m                                    1-----------------------------                                          1                          ■-------------                                     ■
-ocr page 367-
33,8 G O D D E I. Y C K E ffEKS C H E N
Naiian. carm. de humana natura^
£>tlfs file SGctbe en tjeeft gbcenbcrhanbe ba*
; jtictjcpt / De tomDen boen bie berfeftubben / bé
toateren boen tiie berDjinchen/ De hitte bes
Igjcmels boet bic brrbjanbén / ben tn'Dt enbe
ö'tc «ren jagben elt&anöc't / ben natbt Die tien
bat!) omiommert / Duet gbeheclDe toerelt rou*!
|toe Djagbcn/ bet ongstoeerte berflict tic locht/!
befonne als ter bégen jalouraban tjer bernoe*
jgm Dat ton bebben bp nachte te mogben fien
I Dat feboon ghcftrtel ban fterren / boet hun alle
imojgïjen-ftoiiDcri het fpijt ban bun bat fcjjoon
iucglmftcr te benemen/ 3i<* felfööc fonne jjeeft
iooeft baren acn fïrtjt
; toantDc fmupeften/ en*
!De Die berehachtigtjetoalctienDie Daer lancfefi
De iocht henen Djsjben/ gacn bie berDtipfreten:
«Se manie heeft oocït hare ghetooone beranDc*
ringen / als fp bagclijcha bcrtoiffelt hacr aen=
fcft.jn tcEtoijIcnt ooeft ben Reinet ons bertoont
De belft ban fijne ranbe / be anber helft is baer
berbergrnöe/ nopt ons pet gebenbe foo beel te
fint oft Daer mis ons baer teghen fo brie toe?
Dcromor.trocftcn.
Carm- dcexrernihorniuisvilitate.
ÏB.tt is Doch bit cllenbigli leben :* ;tjnbc in
mijns jiKoebersltcljaem/toas ieft in een graf;
De eerftc hrrbcrghc bic it!« ter toerelt haObé
toaa een foicgljc/ niet bcrfchiltcnbe ban een
;___________^________;____________graf/ i
-ocr page 368-
Het III, Boicr.           349
graf/ ban nut Den naeme. IDeciatenüe Dit Ie*
ben moet icft tof Detom naec het gcaf/ enbe bet
hin Dat bier naec be toerelt f al betbjanDen
moet mp nocb eens feomen ontgraben. «©en
tijöt ban Dien ick Icbe ia nip ató cene fnelloo?
penöt beac bit ban boben upt-fPJ"Pt enbe
öjupfcbt neöet-toaert / fonDcc bat peraant Die
ban tegen boubcn.
Chrisostimvs in Pfalm 119.
«©tt leben en ta matt een betoooningbe/en*
öetoatfeggbeicn/ een bctoooninglje; toant
bet ftöönt nocb min te toefen als eene betooo*
ninglje/ «ütjjtflus beeft bet fclbe gbenoentt ee*
nentocgb oft booj-gangb/ feggbenbc: de den-
re is enge , ende den vvech is nauwe die daer leyC
naer het leven.
                                             
Gr.egos.ivs lib. 23, mor. c.24,in cap.
33.Iob.
Want Defen toegb ia Dit tcgbcn-tooojdigbi
leben/ Doo? bet toeltlt top ttecltcnnaecona
©abcc-iant; met goebe ceben mogben top ban
bet felbe noemen eenentoegb ; ten oefen on*
ftene toojben top bicK-mael öoo? een berbo?*
gben oo^Deel booj-göeftiert/ omDattopona
niet en fouben laten boojftaen ban biet te öeb*
bm eene blijbcnbeplaetfe/ nocb öoeft op Dat
top te miöben bet moepeUjcK-heben b.tn befen
toegö niet en fouben bu'jben öapcrcnalaoft
top tötips toaren; toant fommige rep fera tyü*
ben1
-ocr page 369-
350 Gopdiitcii Wexschik
ben De ghetooontefoo fp op bunnen tocgb $n
binbenDe ecnige fchoone bcmbDen Dat fp fiïlle
jflacn' cnoe bunnen toecö Drctragijen / ja Den
felben altemetsberlaten/om DiebembDen totl
tebcficbtigben/ enbegaenbe/ fpengaenop
beie nare niet foo Dapper als te booj en om Dat
Die lieffelijcne groentgbrpt met allen bun ia
bermahenoe. <©m al öaf-oanigbe Djalingjjen
Dan te feboutoen / foo fielt <*3oi>t oen tyzete fij*
ne upt-gbelefene ter 2£erben op eenen moept*
Itjcften toegb / tenentoegbbol bootenen/ bol
Diflelen/ bolongbcfcljtcktrtept op Dat een pe*
Der aen-gheloeftt too:öenoe oooj De rttfie ban
Dittegben-tiJooibigb leben als in cenen ferjoo*
nen toech/ niet èn fouoc bltjücn ü tperen i en*
De nemen meer gbenuebte langben ttjot aloiet
te toanDelen / ban baeftelfjcH oen toreb te nok-
ten/ boben Dien Dat De gbenucbelnttt beben
ban Den felben bem niet en fouDe Doen berge*
ten / bet gbene bp toenfebe te gbcniettn in w-
©aOer-lant.
Chr-ïsostimvs inPfaI.119.
JSElaertop *n hebben gbeen beter Icetmghe
Dan Dat top ons (aten boojen fiaen boe hip fut.
als Dooj-ganghers ban Dit leuen. <©ie bjeem-
Delincu is in tjrt gbefagb ban Dcfc tocrelt / fa
een epgbenaer toefen in Den ötfnel. «©ie mae-
gafï en is ban 't gene ter aerDen is en fal Dae-
niet gljeern booj langen tflt toillen berliergen
j^p en biaegbtfogenocö ober bet bupfgcfin/
noti
-ocr page 370-
_______Hit III. Bot cic.           3yt
noeö ober bet gbtü / nocb ober De eet-toatë/
nocjti en fat t)tm nergens meDe moepen; maet
geUjcftettotjs int op een anbet berfteercn/beb*
ben bet bette / eube be gbenegentbept altoos
naer b"n ©aöet-lant / tnbt beneetfhgen met
alle blijttcbept bat fp fouötn toeberom geraet*
ttcn baer bat fp ?jjn boou-geb.'ocljt. 'Xlfoo ben
göencn uit baer bebangjjen is mst lief Debet
toeftomenbe factften/en fal ben moet niet bet?
looien gbeben / toebct bp ltjöt tegben-fpoebt/
noctj ooeft DcnmoeDttefeetberbeffeninber*
gantftelfje&en booj-fpoet/ maet fal feet licb*
teltjefc bit alles als eenentepfenben/ booi bp
gaen. Cot befen op-fiene tooit ons oocltbe*
bolentefeggbenfToekomendezyons urijeke,
op bat top ons booi-be elbenDe bien gijeliicfct*
gben oagtj ban tufie / niet en fouben aebt ne*
men op btt gbene ons in befen D002- gangb
motlitc ober-bommen. 30 't bp al-bicn bat
be 3|oDen baecftenbc naet 3[erufalera foo fp
beriofl toarenbet boo;-geleben nocb befeftjep*
ben;
lo.it ontfcljulönigtit fuHen top brbbcn
ban niet te tor nfeben naet bat opperftc Jcm*
falem! Jföare racwiu eens boe fp befelagljen
mits fp in een bjemDe lanDontoc met be b;em«
Oe ?t'jn berbrerenDe / als fp feggben: Wy heb-
ben de gewoont met de bevvoonders van Cedar,
onfe fielen hebben langen tijdtgeweeft als vrem-
delingen. :^iet en btblagen fp niet alleentlijcK
bat fp in een anöec .ILaut- boutoctooonrn , raacr
bat fp onbet D upt-ljccmfcbe *nn bethec
renbe.
                                               ______
anfgbe^
-......
-ocr page 371-
852 GoDDELYCKE WENSCHEN
31nfgtjEl(jcKs Dit leben en is DaetoltTnlitte
moeprltjcket om Dattct ia bolp&eltjEjJt cnDr
bol oiiBbctijOigbe fojBhcn: maer om battct o?
berblocüiglj is ban alle qtiact / enüe Dat-men
! met De quaDe Dagclijcks berkcerenDe/ 't toelcfc
feer ftoaer is om tebetbjagöcn. gctisDcn
aert ban Die bjcemDe upt-üeemfcUe mtnfcben
te banDelcn gljclgckct-toijs als met De heeften
met De gtjene Daec af fp nebben D'obctrjant/
obcr-fulcks Dat Die Dacr gljcbjupcken öittcn
enöc Henten/fcbijnen als beeften te toefen bet*
toocfl cnDe bertoilDert: maeralbeelbjecDcr
enöe onmenfcbclicker fijn Die Daer ommc gaen
met Dicberpe/ met gitticfoept/met onkupfljept
enöe met Die Daet leücnintoeccltfebetoellti*
fien: Mijne (Iele heeft langen tijt gheweeft een j
vreemdelinck. Jiïict langtje om bc lanckbcpt;
bantijDe/macr om alle De f toatictjept Die tjaer!
is oberkomenDe; toant alle f toaticbept boei
fclepnc fp febijnt te toefen toojt groot oerekenti
ter oojfake Dat Dacr nocrj artDcr gemcpneltjck |
j^ijubp-rijfenDc. «Centge gemepne enDe fclcpnsj
jImrigbe menfeben / naer Dat fp bele jaren ge* i
leeft bebben i feggücn Dat Den tijt is fcer kojt
getoeeft IJae is 't mogcUjeft Dat Dcfc menfeben
foo ;tjn bupten aüe tcüciie (Ijoc toel Den |)emcl
tiun'toojt t»ooj gijrboüDcn / tnDc bobenDteu
'aile Dat gOEt 't welck noyt ooge geilen en heef-,
ende noyt oore ghehoort ) Dat fp tjunmctopr*
nen monbe bertoonöcrcn in ecu fcbaöutoe/
nocb en beaörertn eens litrjtelijcft te ober*
ftecmmen De ;ee ban Dit tcgften-tooofoigb Ie*
-ocr page 372-
Hïf III. Boeck.            353
bert / gbefmcteTTnocbtana; Dooj DiêgöëbüËnaê
baten / enoe t'allcn "ooge-opllacb in toaenba»
te berojincfeen!
Avgvstinv s fer.49.adfratres
in Erem.
<£ feben &eb|tcgbenDe foo beel menfehen / u
befiioucïi Die gij? meeft $tjt toc-gbebaen! <&cï>
hoe menicb menfebe hebt ghp becblinöt! %l$
göp begint/ gbp en$ijt niet met allen/ als
gj)P toojbt ghefien/ göp mt cenc febabutoe/
als gb» tj becbeftjijigtjpmactrooclj, <6hpl
$Üt foeteboo» bc ötoacfe/ gijp jijt bsttec botxij
be tonfc/ oieubcitunot en bent u niet/ biet»
haten ftemtcn u.iBee hun bte op u betcatitoen.
<0bp en$ijtg!jeenleben: maettoel ectifctjnu.
men ccntgbe bectoont ghp u langh-ottticb / op
batgbp bic ten leftenfout bernielen' e«be Dat
fp ban boen foubcn bat fp toillen. Tien anbere
beuoont gijp u geheel fiojt / op bat / als fp u
fouöen totllcn leetfebap bethoonen ban hunne
fonöen / gbp Ö« felbe niet en faut gbeöoogen.
<©ns lebenïs gbelöcbec-toHspcinanDttijnbe
in een b|cctm bnp» / niet toetcnöe op toaf ure;
of t op toat öacb Oen tjupf-ljecce fal bomen fefi*
gen: gaet utoe gangben; toant liet Ijaps oaecj
gbp nu inne }ijt' en iaf utoc niet, <© eeutoe bol;
podhepbt! toaet toe belooft gbp ons foo;
^ecl toonbetö/ ate gbp nu on» foo upt-
ftttjcltt!
                                                 |
i
;ZZZZZZZZZZI i» __a m.j
-ocr page 373-
3}4 GoppiiicuWiMicmM
Ambrosivs in orat.
3cft bebbc gtK&oolt I fc* belijbe dat kk ben
gheweeft ghelijckeen verlooren fchaep , ende
mijn pelgrimagie is verlenght. .flöattfietbotf
betre benicft brrtoojpen ban bet acnfchgn ban
mgnen <®oöt iu Dr berblintbepb t ban Dit bal*
lingbfebap/ Dart tctt gbetyeben tip; Dr bigt*
fchap Des Ijmtclg bagbelgckss bcfcgupc mgi'
onggebal / cnbe beklaegbe dc ellenben mgiir c
gbebangbcnifTe. 38Ue mijne tooojbcn?gn bjoe*
bc/ eiiöc mijnefïemmeDieluptbetoegbelfjcft
foo tck u gbeöcncfte 6 ^etufalera/ We baer ;gt
onfe ïjemelfche Jliocber cnbe foo mijn boeten
fgn fiaenbe in utoe booj-falen / 6 gbp Sepligg
enöe treffelgch Sionl
Nazian. adChriftui». Alibi optans
finem vira:.
<Q C h s. i s t e i e s v teft f n ban niet meer
mijne macht tuojt rap beuomen. Iselacs i boe
mgn bette ia beflagbenmetberjcbepücnbe*
roeringben bic öacr rgfcii upt mgn lictjacni^
<©cö boe ie mgn pclgeimagie tocrltngbt! 3cft
ben foo moebe / enbe icti tjebbt fulcketoalgbe
ban al Dattet ter toerelt is / bat mp moet toe*
fen een bert-f toecr al bet ftlbete gbebeneften!
Mc factftcn fiacn mp teggen / rgc&Dom/ at=»
moebe/ blijtfcljap/bjoefgcpt/ ecee/on-eete/
bjienbcn cnbe bpanben.
__________________
AU-
-ocr page 374-
Het III. Bo b c k.           355
Avgvstinvs foliloq.c3p.35.
•©nghelucKigö /totems Ieben is in ben ban/
toiens toegh is ontiiv enbe ttonffelacbtigb/
toiens epnbe isonfeHerniettoetenbebentnt/
noch De ure
: toantaUetoe-ltomenbefaet&en
op boope ban betbepben houben bebecfetcljjelt
Donfeftet&epbt ban bunne upt-feomftc. VBp
tooien Dier gbefmeten lantHfl De fc&iclte*
Igcfte golbenbanbefe >ec / bctfuthtenbe naet
u 6 ghetoenfebte paben enbe ttoofl ban onfe
boope! <ö Babet-Unt /gbetufte SaDcr-lant
top ften u ban bette / top gtoeten n upt bet
mtööen Der jee/ top betfttebten tot 11 tipt Dit
bai bet tranen.' enbe top (leunen op befelbe/
oft top (bo mtfftbtcn «e beter tot u ttonben ge*
caetften!
Avgvïtinv s medit.cap.i5.
ifêatt Om btef-toille batter-wijlenwyher-
berghen in een fterffelijcke lichaem, 6 Heere,
als pelgrims verre van u zijn , foo is 't dat wy ai
hier guene blijvende plaétfe en hebben: maer
foecken cene toekomende. Ü3ant ons 2S0JgCI*
frbap is in ben gentel ©aetomme op bet gr-
iep ban utoe gprnabe ttetk tch nact De flatp*
kamer ban mgn bette / enbe ftnge alDaet tot u
6 mijnen öeere enbe mijnen <GoDftbooue lof-
fangen ban itefoe/ efi baet beneben berjlojte ie
tot u mijn binnen(le gefueöten te toeté/ aljjitr
in be plaetfe mijner pelgtimagie / alwaer uwe
r_.                                 __% 2 _______recht;-
-ocr page 375-
lnfelix ego homo ! quismeliberabitdectrpote
monis hujus?
Ad Rom.7.
Uk
-ocr page 376-
Het III. B o ec k.
357
jende de ghelijckenifle van 't lichaein fijner kla-
righeydt: wy verbeyden den Heere als hy fal
komen uyt die Bruyloft, op dat hy tot de felve
lons oock gheleyde.
'lnft-\
3» 3
-ocr page 377-
36o Goddei yckïWenschen
&ïëmpïênöüïben/ Dtcmpprangen/ enDe cch*
ten aen De aetöe. get ia eencn blcpettDen enDe
fchoon-aenltomcnDen bpant/eencn liftlcggen*
De bjient <© tootiDrtbaïe eenfatmhcpt enDe
tcgÖen-em-ftrjjDinghe! JicKljcbbe lief het ge*
ne tcK bjeefc/ cnöc ben Debjceftbooj Dat telt
lief tjebbe. 2tl eet De oojloge ia ten epnDe/öan*
Dele tcH ban öjcdc/ enöe ttt icK Die totl gtniett
ben tocDerom gcfmt te oojlogen.
N a z i an, catm. ad Chrift.
<© l^cct toacr toe hebt gftp nip ghebanghen
in Die «hitten ban Dit blcefch ƒ toacr toe moet
ictt itjngheQotcnmbiteUeuDighlctoen/ enDe
in Dit bupi onnuttich gcratmte.
Augustinus Pfalra 102.
Siet het lichacm dat bederft,befwaert de fiele.
53e $ié(e leeft Dan in een bcDojben licöacm.
ijoc leeft fp i fp toojt obctluft met gtoote pac* 1
ïtcn. 'Cio ban nooae Dan Dat Den menfche ge*!
Dcncftt fijnen >£>oöt/ enDe fp-fclben Doo? gocDe5
tocnfchentothembcthcffc:macïhoebeclom*
mt-Kcere jtjnDec in Dit lebcn Die Dit belet*
ten te Doen i ^oc bcelDerlcpc faftcn Den men*!
fcljc toebctom torpen / enöe treeften Dien ban
Die hooge arnDacDtichfpr/toatcengtbociban
quaDc gepcpfcni'roat alquaetinnc-gebcitftoie
en is in Dit leben De fiecfttcn niet onDer-tooj*
pen^bjic en becnocpt niet biet lange te blpéy
al!)ict
-ocr page 378-
_________HitIII.Bo e c k.             3J9
Ick^onghelnckich menfche! wie Jal my
verlopen vUn het lichaem dejèr doodt?
Ad Rpm, 7.
Ambrosivs ferm. 22. in Pfal. Ii8-,
H<©c (tan De fiele leben / gljctoonöcn in
eeilDOOtftleeDt:'
NiziANi. Orat,i5-
'ft <Gu ftanbooifcfict niet gheöcncftcn / boe
tcft Duo ünfic bett brer ntifiin nut man licb*
haem/ ciiöc boe icft gcfcliapen nacc De afbeet
öinghe €>oüvs altjjDt bit)tic tucnrclcn in het
fltjeft! alle Dat fchoon/ opjecht enöe toelba*
tcnöe 13 / fielt bcm om tcgben mp te flröDen/
tnbe foo icft Den ftrtjöt bctloojen bebbe/ moet
ieft mp bebzocben: 'tgbtnc icft bcmtnnc als
mijnen nuDeghcfellc/moet icft als mijnen bp*
anbt tiaten. ^Ott fclbe lichaem Dat ieftblie*
De aio mijne gbctoangheniffe / neijre teft als
meöe-etfghenaem mijner onfleiffelijcftbepot;
ifi üp al-bien Dat ich Dat foceke te bebctbcn
enbc in als te beeftreneften / foo en bebbe icft
noch hulpe/ nochbpfïant ommp booit-aen
trgben allen aenfïaenbcn noobt te ftónneu
licitocpirn / cnDc tiiDtenicft Dat foctebjcftcc
IjanDele / cnbe Daer mebe macefte gbcmepn*
jcbap/tetftonOt tutllet mp obet-mcefteren/
bet is mp tototsfyatmub / het beDtotnght
mp «SoDt af te ballen/ bet fielt mp in boepen/
___________________3Ji4____________Wc
-ocr page 379-
3Ó2 GoddblyckeWenschen
noemen gefontbcpt to ficcktc. ÜDant het bet*
bjoogbt ooojlupcbaDDigbcpt/ enbe tiet ber»
flapt Doo? toereken tjct bcrütoijnt booj bafien/
het berflerckt met t'ctcn / r«De oberlaft met te
ten kommer aaoi bafien hicöetomme tot fp
felbcn; het toojt befinoept met toater om niet!
te becbjoogben / met boccken af-ghcbjoogljt/'
om Dattct oooi Dcbcfppepiugbe nirt en fcuae
toack bigben; hettoojtbeifiercktmetacbept/
op Dat üooj De ruftc niet en becflappe/ het
toou bermacekt Dooi Oe tufte op bat oooi ben:
arbept niet en brfluyche / het toon bermoeptj
baci matchen / het bekomt bao: flapen / naec
ben flaep to02t het marker op bat Dooi te beel
jüapcnaftem nietenberhinbert/ hettoojtbe*
beciit met kleberen/ om nirt üooi-Djongtjen te
?un banbe kouoe bcrflautoenDe Dooi be hitte
Die 't gcfoeht habbe/ Die koele toinben bat ber*
pjeiilen / enbe Dagheïnct bcbtnbenbe noch beel
meec moepelijch-hcDcn in faeckenDaer Dattet
Docht gljene en toaten / fal 't blnbcn quelen in
'tmioben ban een langhDurigbeftoarirhepr
enbe eilcnbe. «©betfulckö a(ie kojtfen / end*
toceOommen noch rjöeftelt op D'eene fijDe / foo
te onfc ghefonthept ecne fieckte / tot De toelc
kc niet en gebjeeckt ban be tocfictjt om te Doen
gbeucfen. iBant foo bed trooftingben als top
foecken tot Ijet ghebiupck Des lebciis/ foo beel
iniDbeien ontmoeten top tot be ghencfinglje
ban onfc qualen; macr Die mtbbelcn ban baet*
binbinge berkeeren tocberom in toonDemtoant
te Uflgjje bekommert gljctoeeft te hebben met
~
                                                        Die
-ocr page 380-
_________Het III. Boe ck._______361
atötct te toojDen gbeboojenineenfietffcljjëk
uchaem/ te beginnen te ballen in fiecnten. i©e
fierfeten tooien oiiDet-fiant ghcbaen ban toe*
flben De JlBeüccijnen / De JfêeDecjjnen ?tjn Der
fiecRten eeneberquicmnghc. 3J8Denhongher
ntetcene fiecte Dteu fonDe Doenficrbcn/'ten
mare ghp miöDel bont om Dien te öluffctien^
fouüen Oen Dojft uoocftnictberfticftcn/ 'ten
ware Dat ghp Dien üifte met te D^incfeen^ maec
noch en fal ijp Dooj DjincKen niet t'eene-mael
bergaen/ ofcopbouDen, maec eenicbfinsbec*
uaghcn ?8nDe / fal feer ^acfi toeDcrom fiomen.
1©P berfoeten Dan Doo? Defen miDDel De ellens
De ban onfeftaftijbichept. «öbptoaettmoebe
ban fïaen/ ghp ruft met fitten; fitten i& het
üecmaecK Der becmoepthept.3in Dit felbe bet*
maecfe ghp utoeDerombermoept/ noch ghp
en fult niet langlje bonnen fitten. Wit het ge*
ne Datmen Doet om Debermoeptbeptteglje*
moet te itomen / te het beginfelban eene an?
Dere bermoepthept Die noch eens aene Komt.
Cregorivs c22.inc-7.I0b,
öet toclcïte top beter ftonncn betoontn / foo
top maec en bcpocgben upt te Djucften / eerft/
bet getoichte Des bleefthsi / enDe Daet naer Dat
felbe ban Den<ü5heeft; toantomtefpjcecftcn
ban het bleefch/bobcn Dattet tooit ghepjjnicht
enDe op-geftnaeght banDeKojtfen/ footoojt
het noch ghcpjaemt Dooj een bp-fonDcc enDe
epgfaene qualc. %n onalichaemtghenetop
1                                                        noemen
-ocr page 381-
5<52 GoDDELYCXE WENSCHEN
noemen gcfonthcpt tö ficcktc. I©ant het ber*
bjooght booj lupc babbigbept / cuDctjrtbcr*
flapt boo? toctcken/hct bcrötoijnt booj bafïcn/
het berflerchr met teren / e nöc oberlafï met t*
ten kommer O002 baficn tocberomme tot fp
felbcn; het toon befpjocpr met mater om niet
te becbjooghcn / met boccken af-gheöfooghry
om battct öooi bc bcfpjoe j>iughf nirt en foubc
toatk bigben; liet toon berftcrckt met acbcpt/
op bat booi be mftc nier en berflappe/ het
toon bermaeckt D002 be tufte/ op bat booj ben
arbept niet en bcf toijcke / het toon bermoept
baoi toaecken / her bekomt booj flapen / naec
ben flaep toon her marker/ op bar booste beel
Iflapcna hem nietenberhinberr/ hcrtoojrbe*
berkr mer kleberen/ om nier boo|-bjonghen te
?nn ban be koabc bcrflautoenbe booj be hitte
Die 't gcfochr habbe/ bic koele toinben bar bet*
peuten / enbe bagheliitr bcbtnbenbe noch becl
meer moepeltjck-bebcn in faecken baer bartet
bochr gheue en toaren / fal 't bigben quelen in
'tmibben ban een langhburigheftoarirhept
enbe ellcnbe. <©betfulcks alle koufen/ enöej
toccoommcn noch g jefrclt op b'cene füöe / foo
ia onfc gljefonthept eene ficcftre / tot be toclc*
kc niet en gcbjérckr ban bc torficbr om te boen
obenefen. l©anr foo becl trooftinghcn als top
foecken tot het ghebjuprk bes lebena/ foo bctli
miöüclen ontmoetcti top tor be ghencfinghe:
ban onfc qualen; macr die mtbbelen ban baet*
binbinge berkeeren tocberomintoonbeiutoanr
te lajighe bekommert ghetoeeft te hebben mtt
bit
-ocr page 382-
_________Hbt III. Boten,          363J
Die tcc bantte ftrjjghe*vballen top in nircrDer
ftuaet als tiooim cnDe altoos toefenüe onlu*
fttcb ballen top ban D'eene pnne tot D'anDer.
3[ar fclbet onfc fielcn geflooten tipt Die feltere
bUjütfehap Dtt bhmenftcr betholentbepDt is
fomttjts belogen in haet epgé bope/fomtnts
geptjnigbt Doo? De bjeefe/ fdmttjDts w er-ghe*
belt öooj üjocf bept/cfi jbmtuts Dooj bctfttrDe
tycughorn opgr Jjcbr ti • toant fp bemint moet*
tuiHicljiijcfi faken bit jijn bcrgancfcelnck enOe
Die qt«öt ^ynöe ttcDjocft öacr om Dat fp ghe*
Duerig/ rnöc fonoec ophouDen öooj renen ge «
Duerigen loop baer foo bint beranöert.
■BoNAVENTVRA loliloque
cap. i.
<© möne fiele ghp hebt eenen fchü'n bjtent
jae toaren bpanDt in tt b«pg een Die u met i&.
entte
ooefe bctcgtnt/een Die u qttaet booj goet
heeft ghegheben/ cnDc onDec bjienöclncften
fehtju nochtans als bpanDt het felbegoebt u
toebcrom berooft enbe afghenomen. 3Dcfm
bpanDt behotfDcnsutoe.eere is {jet atremel*
lenbtgh blcefch / nochtans u fcbijnenDe toetr*
Dtrh/ lirf-gbcral' enüe boben al aengbenacm.
j£>oo ghp Dat hebt ghefcoeftert/ jjebt ghp
Den alDerfncorftcn bpanDt tcghetut Doen op-
ftaen. £>oo ghp Dat hebt beteert/ hebt ghp
Den alDertojeetften tegben u ooentoapenen.
fitie l fpjeecfu Den ^epligcn 25etnarDus/
ith toert ecnen / Die bclc jaren met tt flbeban*
teert beeft'ghefetcn aen u tacffel / gbrrufl in
utojen fchoot/ enDe nacr fijnen toenfth met u
'
                                                       Sefpjo*
-ocr page 383-
JÓ4 GoDDELYCKE WeNSCHEN
gbefp^oot&cn.iSDcfcn is met goeDcnretbte Dan
utaen Dtenaer / macr om Dief taille öat aft?
bem lecHer-Iijcfcct bebt op-gbeboeDt / enöe
gbefpaert DcroepenV foo heeft bp fijnen boet
gbeftclt op utaen necfte/ enDeubcötoongften
1 tot flabernpe. <© ellendige fait! toie fal u lof*
1fen upt öenfrtitKbanDcfefcbandes' <© $itlt
gljeDencftt titoe af-nomfte / öat gijp jijt gbcte*
kent met bet meten ban <6oDt Slilmatöttgb.
IBat bebt ghp te Doen met bet bieefcb/ om
toiens taille gbP foo beelbebt te lijden? 3in*
Dien gbp bet fclbetoclbefiet/ nopt en fagot
gijp buplöcrenmcft-hoopjtoiltgbp eens ober*
nacn alle bare cllenöicbeDen / boe fp is ober*
laden ban fonDcn / boe fp jettekt ban quaöe lu*
ften/ boe fp bcrfmacbt in licfoe/ boe fp befmct
is DoojpDelbeDcn/ enöe bol banfchanöeenDe
Iban betfitopinge/ taat bcbbp ban Ijacr anöersf
als bupb enöe onnutte geDacbten^
N a 2 1 A n. carm.ad verfus carn,          j
^tbabelijcR blcefch / $elfcften fïojrcmtoint
bedojben blcefrb / upt bet taeltke alle boos*
bept baelt baren oo'fpjoncS/moöDctieb flijcft/
klomp loots/ ftoaie keten/ befrceften met fh>
mige buplicbcpt; totldebceftc ban tcnbetba*
teltjcli monfïer rotter naturen fpjjtboo?tgcko*
men/ pcftilenttale bitte/hrt graf/ biegeban*
geniffc utoer mcefïe tffe/ te \attcn/ nujn tacfeti
't toelck ieft fupber / enöe ongebleekt ban Den
Semel badöc ontfangen._____________
!                        "                                 Beu-
-ocr page 384-
Het III. Bout._______^Jj
Ber.nar.dvs ferm. de tripl» gen,
cogitar.
jfrtet fonöer reben en is gïjcfcpt: Den men-
fche gevorremt te wefen uytdenflijcke, cnüe
niet tipt alle aetDe.<©beïfulet aenfiet fijn bupl-
ntjdïict) (tcftacm / Jjtt torïcfic nochtans Den
geeft bp-nae onfchepDeujcft ia aengtjeplacftt/
tjoe Dat feet quaujeft ban {jet fclbe fouöc fton*
ncnontoacntoojDcn.
Nazianze nvs carra.de hum nar.
V&tl acn mtjtie ftele het flaet u toe nact mp
alfmt te boojen; toant tot u allecnc ifl Dat ieft
fpjtKe/ enDc iclt fat u Doen becfïaen öct gïjene
gijp beljoojöet te beeftaen. jjlüöne jiele toie
unit gijp toefen/ cnöe bantoaeité titoeaf
iiomfte^ JBie tieeft u ttns bafïe gebonDcn aen
Dit Dooöt/ cnDe fttncHcnüc Ucbaem^ ban toaec
jijii n giKfcomen Die ftoace ellcrtoige ketenen/
Die gijp fleppt / gbcDuetenDc Dit ti lebcn/ enöe
toate toe üiacgt gfjp bet gsfichte alttjDt naec
Decaerocn.
O rigene s hom. i.in Pfal. 3S.
Ieder levende menfeh is een algliemeyne y-
delheydt. «0p Datghp öic0ntet en fout ttotjf*
felrn; maer üat boo^ bafie bouben/ tjoo^t Den
flSijfcn^alomoneeng ffggrn: lekhebbeal-
tijdtineer gheprefen de doode als de levende,
jaedan die tot noch toe hebben gheleeft, ende
ick achte noch gheluckigher die hier het le-
ven noch niet en ï.eeft ontr'anaen. ^>Qö berbtft
_                                  ï1* «                 bp
-ocr page 385-
\$66 GODDBLYCKE WeNSCHïK
Öp ban batj) be boobe als be tebenbe; baant
fp ten minften Rebben bat boojbeel ontflagen
te %w ban be banben ces licbacmg / notb oat
;fp niet meet en ;tjn beftleet met bel enbe
blecftl)-'' not&oocftgbebonben metjenutoen
enDr gbcbeenten / nocb üifgbelgtlts be noot*
'faecftelijcfcbeben bes litbaemaboojtaen oocl»
cnöcrtoojpcn. Tfi bp aioten bat gbp niet (jrb t
jbetftaen/ toat bat is te leben in bet Wcefcb / fo
fbube bem (als oft toate tenen jtfüopfcs / oft
temanbt ban «öobts iipt-gbelefen bjtcitöen)
bit leben fchgnen marpetijch / taant bet en is
iniet bifj ban be bebetffcntffe/ala toefenbe om*
bangben met een aettfch enbe fterfifeiijcR lteb«
bacm. ©ebencltt ban hoe ieder levende men-
fche is eene algemeyne ydelheyt. JLaet ons Oit
leben ban betfoepen / enbe ons haeff en naet
een anbec/bat bepltcb/ geiuckigtj enbe uctfr-
fectt i0. ï-act ons ban af-gbrlcpt hebbenbe
aüe pbelbepbt / nacsfoctfclüe hlcecümoeDc-
Ijjcfe benen loopen-
.Atgvstinvs lib, 13. de Civit.
cap.io.
löant t'febett batmen heeft bcgonfi te toe*
fen in bit flccönch licbaenv fo en is baec geen
ghebuetcn / oft me» toüt naet bc DooOt/ bit
ttcroojfatcSt ons lebens betanberingbe/ (in*
bitumen bat een leben beboojbe te noemen)
bat top altoos floepen naet be b»ot.
3iol>
-ocr page 386-
________Hit III.Bobck._______367
Amsrosivs lib.de bon o mortis c. 2.
3Job ftpbt: Dat den dagh verga in welcken
icfcbenghebooren. i©antftoe ift mogöelflcft
bat bit trgenixsoojöig leben onsfouoe bonnen'
gtjerepetv ?tjnöe al-om bol fojgen enbe bol cl*
leuoen/inöettoclche bat toefen foo tocelöcr^j
ljar.De op-fpjafcen enbe fclappernpen / foo beei
moepelncftbeben/ fa beel tranen bet berb;uc(t«
te/ ende daer en is niemant, fegQt Öp / die hemj
vertrooft.<gnbe baerom pjüft benl©jjfen-man
beel meer be boobe als be lebenbe; tnde den
alderbeften, fegftt bp/ van defe twee, is die niet
en is gebooren.enbe ben felben op eene anbere
plactfe bout boojfeftec/gjoc bat bet fupgcling'
brr todek be moeder ban b'nre fbnber geboot
te beeft gelept te bonbeling/gelut&iger is ban
eenigjjen onben/ enbe bolbaegbben grjjfaert
;
toant bet felbe noch niet en beeft gbefien tiet
quaebt batmen bagbclijrr ia boenbe / noeb tn
geeft getoanbelt in be pbelbept befer toerclbt.
iiDant toat goet hm ben meufebe in bit leben
gbefclneben;'
Avgustinvs inPfal. 102.
«Oen «poffcl ï&aulujs beeft toelgbetoftcn/
bat öp lecfoe tn ellcnöe/in tranen/ in berbjtct/
in ttoifi / enbe in gefcbtllc/ja met f#n epgtjen
felben niet ober-cen-ftomenbe/ matr tjtm fp-
felben tegijen-ftellenbe/fepbe toenfehenbe oen
tucöf
; maer bic toareenbe Die boochfïc tyebe:
lek ongheluckich menfche wie lal my verloflen
vanhetlichaemdefer doodt?
             ______
Uk 2
CO
-ocr page 387-
3ÓS GoDDELYCKE WeNCHIN
CoarRor è duobus, defidermm ba benS diffohi,
©* effe cum Chrifis, Ad Philip, i.
Ie*
-ocr page 388-
Het III. Bobck.         369
Ick^ worde ghedwonghen van tiveen ,
hebbende begheerte te zjjn ontbon-
den, endi te ivefen met Chriflo,
Ad
Philip, i;
Avovstinvs medit.cap.37,
W%t fal iris ditnbigb menfche gacn ma*
Ken/ gljepiaemtöcojbet gbetotcbte
banöebocpe mijner flterffclücfeheptj'
toat fal ich gaen raaecfttn i
Najianzenvs carra.deanimas
calam.
IBat ta bit ongbelurftish lêben-/ in bet
tacir'ietcii met en lebetmaergae al fierben*
Oe^ toaer toe ben itk ghebouöenm öeghe*
bangbcniffé ban bit bleefcb/ enbetotmatre*
bene heeft mijnen <6f)eeft(öte nochtans foo
toacfeer is) DttftoaerelUnDich lichaemboo?
meöc-gcfeüe^
Avovstinvs in Pfal.28.          ,
55e tyoof Ijtpt/ entte be bebetffelijcfthepbt
ban bet ücbaem $ijn öe boepen bte Daec bet*
ftoaren De ficle; ban befe bocpen focht ont-
bonden te worden DenJCpofiel $aulugy ende
te fijn vereenight met Chrifto.
ïik 3                 Av-
-ocr page 389-
37o GoddïiyckbWinsc hik i
Avgvstinvs manual.cip.S.
<©clj oft be gbenabe Ooörg' naer bat irfe
foube achtergelaten hebben be fonbc/ mp
a!a Den
minfl.cn «Dtenaet «Cftjifh tuare bebe*
Icnbc/Datten ooeft foube aftcgsiicn beftn facft
bes lierjaems/ om foo te nomen/ enoe te mo=
gben ruften in öie tcutoigc blgbfcbap ban bit
öemela^mifalem/
Nazianze nvs carm.deanima:
calamit.
3|ch biütit n mijnen <£5obt / bat het gbc*
tofetjte ban mijn blccfrh brfrn mijnen gijceft
geieujchcrtuns cenrn iitdmu loota niet en tree»
fcc «eoeï-toaetts!
Nazianzenvs'ïu luél.
U9ee mp! met toat elienbe ben ieft üeban*
gtjen/ ith Die baer toojDe tegtjen gheUouDcn/
(tcttoijlcnt bat irk mp feer gbeerne foube
fpocpen naer ben öeetr) ais een fne!-fep!enbe
febip toojtbaflgpcftclt booj Dat hlcpn tiiftty
fjen Remora.'
Ibidem.
<© ftcere oittflact mp ban befe netenen enbe
trecht mp naer u / om bp utoe uptarje l;frne
eenentoacratbtfflenbjpbomte moghen göc»
nieten!
________________________________
!                                                          A M-
-ocr page 390-
Het III. B o e c k.          371
Amerbsivs de bono mortis
cap.3.
ïüam top toojtöni ontbonden ban ben
bandt bet fieie endclicbaem/ foo toanneec
topuptbitleben$nnberfcbcpbendc; Daerom
feght ben #jopbete ï0abib: Ghy hebt mijne
banden in itucken ghebroocken. 59e bOOOt tS
ban bc ontbmbingbc ban Hele ends ban liet)*
baem. <Ênbe top \aettn oat bit felbe ghc*
febjcbcnftaet bp ben Stpoftel dat beter is te
fijn ontbonden ende te vvoonen met Chrifto.
U3.it gtjebeutt ban boot befe ontbindinghe/
anders ban bat bet licbaem toojt ontbonden-'
om te nemen ftjne gberoenfehte tufte/ enbe
bat be fiele/ indienfp «öabt bemint Ijccft/ toe*;
bet beert/omboog eeutoeUjclttn Ctjjtfto 3e*
fu baten forten bjpbom te moghen gbenie*
ten/ t@at ift batoetechtbeetdigbe anders
boen/ gbebuetenbe bit leben/ ban bat fp al*
toos beneetftigben af te leggben bc fmctttn
ban bit licljacm/ bit onsgbeljjcK met i&ete*
ncn bafte maecben! alle tjunnc bcfo?gtj*
faemhepdt is bun felben te trecben upt oe
ttiocpelijcbbcdcn befet ïBeercldt/ af te bant*
hen be quade lufïcnbanonftupfcbepot/ tn*
be te blutbten ben brandt bet quabcr begeer*
ten.
£ ft 4               Gu-
-ocr page 391-
372 GoddelyckeWenschen
Gr.egor.ivs lib.4. moral.cap.40.
l©atu al ifl Oat De EccbtbccrDigbe hun
Doo? 'tgbeiaoel Der qiaDcr tucliuften niet
gbcbeelen laten oberbal!en;niettcg!)en(taen*
De ghcDuerenDe Dit leben / enDe toefcnöe glje*
bangben in Dit fierffdijcft Itcbacm/?(jn bafl
gtjeinaecftt/ cnDe gbsuonDcn Dooj bemoepe*
Itjchtjtpt bunber bcïQojuentbcpDt; Voant Dacr
ftaet gtjefcÖJCbcn: Het lichaetn dat beioi-
ven wordt verfvvaert de lïele. <?nöe 0U1 Dief*
toille Dat fp noch fterffcujck loefcn zijn ghe-
Jadea door het ghewichte van hunne verdor-
ventheydt, ende zijn ghebonden aen hun eygen
moeyelijckheydt, om Dat fp alg noclj bun fel*
lier niet en {tonnen berbeffen tot Den bjijDom
ban een onbebcrffciijcli leben. Zfln fp niet
tOCÏ ghebonden DOOJ cenCH quaDCll ftrick der
moeyelijckheydt, Die Dengerfïbcrftropt beb*
ben in ontoctentfebap:' enDe ten fp Dat fp bun
oeffenen/ enDe bekommeren met gtooten ar*
bept/ fullen bun feet qualijcft bonnen berbef*
fm( enDe ?nnDebetbebcn fullen ballen/norb
en fullen bun niet ftonnen op -btjfen ban met
Jgrootcrmacbti' enDe fomttjota fullen fp hiel
een tuepnigtj aenfien Den Demel: macr fuU
lenopDenboeDttoeDerom toojDen neer gbe*
flagben. Eftn fp oock niet toel ghebonden
Doa^DenfiricftDecmocpcujckbepDt/ Die foo
Den bietigben <J3becft htm ts ftiercnDe met
allen pber naer Den frboot Der inuJenDi*
fiber
-ocr page 392-
I______Hit III.Bqeck.             373
gbec bwDe/ booi het bïicfch bctfrtoöpttoo;*
Den/foo Den flagb begint scnte gane^ CnDe
Dact-en-DobEn fp heboen noen tael anDec
ftricken Die hun gbenasgh ?tjn pjangöen*
De; toant honghee enöe Dojfi te IgDen/
, moeüe te toefen/ $ijn oock al fracben ban
morjpelfjchljEpDt / ivie mtt en bonnen onr<
Da?n toojöcn/ ten $n al-boojen öat onfefietf^
felijcRbepbt oertoïffclt toojDe in Die ïinjDe an*
ftetffelijc&öf pot / Die top alöiet }ijn bettoacö*
tenöe.
Idem cap.fequent.
iPact foo toanneet top ons ontiaben ban
Dit fictffelöck lichacm/ alf Dan ift Dat top ge*
flateftt taójDen ban Die moepeltjcbe ftttcben/
Doo? De toelcftetsn gheDuetcnDe oüleben/
toiecDen bafl gus ijouDen. !©p Deöbm toel be*
gfteette om ban al|nu <6oDt te }ftn opgneDja*
ai]tn; maet top blijben belemmert in Oe fine*
feen ban Dit fterffclócft lichaem.
üRetgoebe reben bantoojben topgbeaebt
te toefen ghebonoen/ om Dat De paden van on-
Ie begheerten tot Godc noch nietvry en fijn :
acbtètbolgbens bet toclcbe Den iepligöen 38*
poftel f&auluss toenfebenbe Dat eeutoigh toas/
maer nochtans gbelaücn alf-nach met Den
facit Dec ftecffelncöftepöt / roept ghebonben
?tWÖC: lek wil wefen ontbonden ende zijn
metGhrifto. fop en fouDenict toillen#Tant*
üünSën/
-ocr page 393-
374 GoBCtlïCH VV E N S C H E N.
bonben / ten toate Dat hp bem faghe gtie-
bonDen. iRact nu/ om Dat m De algbV
mrpne betrnfeniffe Dcfe banDen beoj-f eet
lïcrloch fullen tooien oiitbonörn: 53cri Qiot
pbetebeubenbe ütmetrht Dit groot toonbet/
bctbciigljt bcm / als oft hp ontbonDen toa~
te/ enDe fegbt: Ghy hebt ghebroocken mij
ne Ketenen, ende tot bekentenifle defer wel=
daet fal ick u doen eene Offerhande van lof.
AmeRoïivï lib. de bono mort.
cap.2.
Klfoo ^fmtmt tiaöt ban Den liecre toeOet-
om gbcfonben te toojben / al-eócn eens oft
bp bêtfoebt verloft te fijn vaneenirfie ban-
den, om attms gbcfïclt tctoojben in bollen
bjBüom. ïDant Daet tnu gbelücft eenigbc
banben ban Dit licbacm/ enDe Dat ftoaerft
IS banden der bekooringhen , die ons binden
ende boeyen als in eene ghevanghenifle, ÖOOJ
feecheteri H9et bet fonbe. itèat hebben top
Dan foo feet te tuenfcben om Dit leben / in bet
roclcfcehoeiemanbt geeft langbet inne gbe*
toreft/ bot hp meet fal bebben gbefonDigbt/
enbe meet grtrtnicbte fal moeten üjagtim-
Daetom fcgbr ben |&attiatcbe Iacob: re da-
ghen van de jaren mijns levens fijn honderten-
; de dertigh, feer kort ende feer quaedt; itict
bat De Daghen quacDt %$n : maet om Dat
Dooj bet aenhomrn bet Daghen De toafüom *
men ban onfe boofhepbt toojben langbft
om
-ocr page 394-
_________H ; t 111. Boicic.______$77
om meet bermeetbett / enDe betmenicDUul*
Digbt.
iöatu Daet eti paffeett niet eenen Dag!) fo«*
ö« funDc: toact tipt is Homenoe / Dat Den %*
pofttl fees t»el fcpDe: te leven is my I e s v a
Chriftus, cnde de doodt is my eene winfte, toe- ,
epgbeuenbe i)tt eeneaenüe nootfaccftclijcfe*
hcpotbau ftetltDen/ enOe het anöet aentjct
pjoftjtbauöe DooDt. Cerftont Daec bp Doe*
gt)enDc: Want te fijn ontbonden, ende my
lclven teilen met Chrifto I e s v is myveel
beter,maer dat ick hier blijve leven in dit vlees
is nootfaeckelijcker voor u-lieden.
Chrysostimvs ferm. de
poenit.
j$aet gtjclöcftettoóa Den Voghelaer am
eciugb Dunne ojacrjrn (Daec af hp tiet een
epnDe in fij.i Ijant öout) 10 ijrcijtenDc öc muf*
früe Die tjp gbebangben beeft/ oft metbo*
gel-tercc/ oft met gaten: oft in eenigh graen/
jenDe ttit (act bficgöen/ als oft l)p baten uoU
len ü}pö3iti toeDerom gabe: maet (00 fp Date
bleugtje neemt/ enoc Duncfct Dat fp los ia Om
boghelaec beneemt Die foo hp bet öjaetjm in*
ne-ttccKe/etiDe Dan metefct fo öaer beüjagcn/
ende berooft ban D hope ban bare bjpbom/ en
ban Daec leben.&lfo Den öupbel Det helle Dien
loofen befchcftecbciüjettent Den menfcöe in
fijn netten Dooj ecnigben toaerfcbön bun hsb*
benDe beogoghen7 enDe nu/ ;tjnDc gebangbeiy
____________________________ toenfcbtii
-ocr page 395-
376" GoddelyckeWenschen i
tomfcitiEn toelomoacruptregetaften: mart
Dten fnooDen beDjieger hout fü'ie P?oope l m»
De Die tjouDntDe fpcelt met te feite fijn ouDc
bootfen.
Idem hom. j j.ad pop Antioch.
gae lange fullen top albiet nocb blijben ge*
bonDen ^ top ?un gclangen/ tnöe top bebben
gcüjcft bc toojremen gcftletfi gtjetoceft aen De
acroc / top ?ftn bcfuiet / enDe top bebben gbc*
toenrelt in De buplicijcpt. »©ODt beeft ons een
licbacm gegeben upt De aetbe/ cp Dat top Dat
fottoen boeren na Den gemel'niet Dat top onfe
fitten dooj tjet felbe fouDen treeften nacr De
WDe. öetlicbacmis banaerDe/ mactmuien
top begertcn top maften Dat ^emela^CcecMt
Wt Öcm bit n op-fteft. Ghy wort verfwaert door
een feker gewicme van ouderdom.
Nazianzenvs adanimam.
üfèijne ftcle toilt tt bcrbcffcn/bergcet te toe>
telt met alle Dat baetaengact / enoeüacttocl
gaDe Dat bet bcDjtcgelijcft üleefcti/ bet toclcft u
19 biepenbc/ niet en teecitc tot fonDe.
B onatentvra cap.i.foliloq.
ÜDel aen 6 foetftcn I e s v, booifcbiet enöc
boottoon: bet utmicnficbanmnneftclc/ op
Dat fpjüaccacötelntft bjanDe/ beftonefte/ enDe
_____________________                ~ fnulte
-ocr page 396-
----------------------!-----------------------------------------------------------------,-----
__________H t T III. B O 1 C K.             37?'
fmüte Dptu utoeltefüe/ enöe Dat fp niet atv»
Decsentoettfcljtdatjtewefen ontbonden, èn-
de te zijn metn. 5®at fp aUeneljjcK bongere
naec u bit $ijt tiet tyoot Dra ceuüncb lebens'
;Dat ban DenbcmelioneDecgtjeDaelt: Datfp
aUeuclyeft nare tt Doiftigtjc Dte ?tjr De fontcp*
mt ban bet f cumiclj tirljr/ De bette ön toacV
iacbttgEï Ujeugbbe / Dat fpu altoos bcgcere/
Dat fp u foecfec/ Dat fp u btnöe/ etibc foetehjefe
tenlefïeninuïufle.
-ocr page 397-
j37S GoddelyckeWenschen
FJi'.c de cuflodia arimctm nteam, adconfiten-
dnm r.ominitxo,Vü\.
141.
Ujt
-ocr page 398-
_______Het III. Boeck.______37';
Leyt mijneftele uyt de ghevawheniffe , om
te belijden uwen name,Vial.
14.1.
Avgvstinvs in Pfal.14?.
I&k iooöe <Gob tod fo flautetjtïtelöcft-'cnöe
foo tocpnich / als ith immermeer en fian.
U9acrom alfoo ? om Dicftoille Dat fo lange
als top biet tooonen in Dit ücljacm wy van-
den Hcere vervremdeu , toaeroni til DanCttt
g!)P Den l^eere niet bolftomclgcft/ oft f'oa'f be*
IJQCJti'om diefwill<$ dat het lichaein.het wekke
bedorven wordt, vèrfwaert de üele,ende dat de
aertfche sjhedachtenifle vetdruckt de finnen die
feer veel fijn pey fende. Ü3cert mp Die aettfclje
toooningbe Die m» mijn gDeDacötcnis bes
rocrcnDe/ enDe laet mp Die fclbe bp een berfa=
melen/ende ick fal den Heere volkomelijck
loven : maer foo langlje als ick lebe op Defe
maniere en ftan 't niet gtjefcöieöen; toant teft
ben te fcer ober-laDett.
Gregorivs incap.4-MattI1.hom. 14.
Dit teghenwoordigh leven en fcilfjnt ntcttt
betfchtllcil
van eender ghevangeniffe, toantfo
top Dufoane Djoebe tooonplaetfe tnnekomen/
ficn top Die arme gebangene gheflagtjen tn
Deboepeu/ al ebeu-eens tfï met ona/inDien
top (gbetoeert alle anDere mballcn) eens gaen
in eens icoers leben/ enDe Daer befichtigen De
%l z                  fTclë?
-ocr page 399-
. 480 GoDPEtYCKi fftHiCHIN
fiele/fuUen betoinDen Dat clcfee Der felber Daer
qualgcKet aen ia Dan oft fp bafie gjjebocpt
toare.
Ambrosivs lib.debonomortis.
2Lact om eens mercften in ben af-fchrpt
Soe De ftele ban eenen fierbenDen alfensfeena
aer ontloft van de banden des vleefchs, eilDe
ten mo:iDe uptghCfoilDctt vlieght dacr henen
als gheflaeckt van de ghevanghenifTe haers
, lichaems.
Gr.egor.ivs cap.i7.inc7.I0b.
Den menfche wort omringelt met eener ghe-
vanghenifTe, om bat bp Jjem Dicftmael gebje*
ben Dooj De Dctigljt / poogbt te (tieten tot
rioogöf farcfecn / cnbe nochtans boeit bp ben»
trgjjfcn gbebouben Doo? De beberffeniffe ban
fijn bleefcb/ban bet toctche Den pzopürte 33a.-
WO bibt Declofl te toefen/ ateöpfegöt:Leyt
mijne fiele uyt de ghevangenifle.
59c Ikpügbc mannen (toant Daetflaet ge?
fcb^ebeil: Het lichaem dat bedorven wort'ver-
fwaert de fiele,) $jjn alreDe Dooj bunnegoeüe
toenfeben bettyebèn boben bun epgben fd-
ben ; nochtans nu ttc tyot noch toefenöe on;
bcttoojpen De onfefecre beroerten ban hunne
ftranckjKpOt/ beDjoeben bun ghclloten te toe*
fen in De bannen bunoér flerfferijciibcpDt.
5I)aerom fegbt 3Job fecr toel: Ben ick dan gene
Zee, oft ghenen walviich, om dat ghy my met
eender ghevanghenifTe hebt omringelt? alsoft
OP
-ocr page 400-
Hg t III., B o e ei,          381
ÜP opentlflcfi toilüe feggljen/ öe Zee, ofte Den
Waivifch (te toeten oteboofe mrnfcljcu enöe
Den gua&en geeft bunnen mecftcc) foecften loc
te lijn om alleneltjcft quaet te Doen' enoe tuct^
oniujnfpmetgoeoen rechte cpgcflcoten tot
firaffe ban bunne boofhcpnmaei; ie 1$ Die maer
cntoenfcljeden vrydoin van uwe eeuwigheyt,
waertoeblijveickghepraeint inde gevanghc-
nifle van mijn bederf?
Ambr.osj.vs in Pfal. I iS.
VBpfien in öefi toerelt fomttjDts toel ceni*
gÖe gljeuangljetie gheflooten in vafte ketenen,
int operibacc tot een Djoef bermaccft tipt-
IcpDen ; jaefclbcrbctgbcbeurttocl De onna*
feit/Die D(t onDerftaenmetfulcft mifbagben
Dat fp Ucbec tjaDDcnte fterben/ Dan nojclj Defc
bef'rbaemtbeptte moeten ItjDen. 3E>ie ^önnofel
fön/toenfcbenbechoojt te tooien -, foo toen*
fcöenoseootit gcooteltjcftai mtf-üacn hebben
oooj eene taffche DooDtftunpijnc af teftoo*
pen/ cnDe te mogüen toinncn eenigc berfcoj*
tingheüerfelbcr. <enöe noch is bun bp-blg*
btnO( toel ecnigbe tjoye tn De gettaije ban Ben
Keetjt:t. JfêViet Doe oat ia oft niet en fs / fp
focefteu tipt te tumitn/acbccnöeDcgheban*
ghemffe beel toaeroei Dan Den ban.
B a s 1 11 v s hcwn.il in mart. lulittam,.
<ö!jtltjfftcïtod0 onDcr De gbrbangnte eeni*
ge bopj langen tjjt toojbé gctjouDen in boepe/
I
                                11 3               enoe
-ocr page 401-
j82 GoDDELrCKlWENSCHEN j
enbc anbct niet / alfoo oe fielt; toant De e ene
too^t langer geftouoen in Dit ieben als 0'anDer
enoe Dat flljffchtct naer elcfts brroicnfie /1 nOe
naer oen afgront Der »ö3DDcltickcr boojfic!>'(
riebept; foo Dat geen mcnfchcltjck bermift Dte!
ftan begrijpen/ noch toeten toat «öoDt in een
pegcltich ban ons heeft tuillen boojficn. l^oojt
gtjp !©a'OiD niet regseti: Leyt mijne lieleuyt de
ge/angenifle ! <Su heböpnietberftaenop toat;
maniere De fieïe ban oefen ^epIigöentoicrDt;
ontbonoen^ Wilt ghp noch meer! éoojt eens;
De tooojDcn ban oeii<©oDt-mimienDeSimeou,l
foo hp Den tyeere toas hebbenDc op fijne ar*j
men/ cnoe te;tfelbcn<öoatb£uchtelncfetoa8;
DoutoenDeboojfnnebojfier'fegijthpriict^ O
Heere nu laetghy uwen dienaergaen in vrede;
IBant Defe lichamclfjcker enDc'bcDtoonghen
tooon-ffcoe beel moepelijcket is Dan eenc ghe*
bangeniffe booj Den gljencn Die hem haefiicfot
met alie bltjtichcpt te treeften naer öcn memel.
Ansum, in prolog. c. i.
<öch ongbclucfttg!) (ot Desmenfchcn als ftp i
nu bet goet/ Vuacr toe Dat hp gbefetjapen is/,
heeft tYencmadberloojcitffcielacs! toatceneir
üjoebich gebal is Dittc.-1 ijelacs! toat beeft hp |
|bct[cojen'enbe toat heeft hp gebonDen!toat is
iljem afgegacn/cnae toat is hem aengeblebe:i^j
hp beeft ber!oojcnDefalicöepttotDetoclciJC|
bP toas berkoojen/ hp tjeeft gebonDcn Dellen?
pc boo^ De toclcfce hp niet en toas gbcfetjapen.
-ocr page 402-
|________Het IIÏ. Boicr,______3S3 '
gem 10 af-gegaen fcnDer fjet toelcftc öp is on*
gtHlucHicl)/ cnDe öem is up-geblebcn Dat ijcm
niet en can toefen Dan ongeluchicj)!<©cö rücu*
j bige! toaet fijn top uptgeDjebcn/cnüe toact fijn
top gcftomen/ban toaet fijn top afgbetoomen/
cnDe toaet f#n top ghcbaüen i ban tut ©aüet*
lant in tjet baHingijfc&ap/ ban öet göeftcüte
«SoDts in onfct bctblinthcpt / ban De b?eucl)t
Der onftetjfcnjcfiljcpt in De bctbitteröept cnDe
in Den fc&oom Des Doots. <©cö toat beranDe*
ringije! ban toat een goet / tot toat een quaet!
groote fctjaDe/eüenöige Djoeföept/ enDe ptjnc*
lijene ftoaricijept! maer toce mp eUenöicn on*
Der De elIenDigtje ftinöeten ban Eva, cnDé ban
mijnen «öoDfoo bette berfctjepDcn/toatljebbe
ith aengöegacn^ toat ijeübe icb uptgUeeccljtt'
taaet toil icfe öencwenDe toact tot ben ich ge*
Romen:*
H u o o de S. Viclor L4.de anima c.4.
Ontdoet my , bidde ick 11, van de banden die
iny houden gebonden , op Dat Uk Die bctlatetl^
De Die mp té getinget fpocpe tot u/op Dat ieft n
acnliiebcenöc mp t'cenemael bp uboege.
Nasianzenvs carm. de exterions ho-
minis vilitate.
I e s v <ü()?!fle/lept mp'biöDe ith n ban Sier/
cnDe Dooj u genaDc geneeft mijne quale/ Dacc
icn te miDDen inne ben<©ns cenictj goet 10 Ijct
ceutoicö leben/tjr t toelcn l)ier niet en is te bitt=>
Denmaet aUecnlijcft Daet öoücn in Den ^emcl
enoe Doo? toiens lïefoe mijne» geefi tjier nu ia
qttelenOe_________________________________j
% 4                   «6ije*!
-ocr page 403-
384 GoDDELYCKE WeNSCHÏN
Avgvstinvs medit.cap. 17.
«©heltlC&ighe fïcle die ontbonden van het
aerdche ltchaem vry ende verloft treckt naer
den Hemel, fp ia gheruft enDe te bollen ber^
fecrïjcct/ iujcö fp en bjecft met meer Dcghf*
bangheniffe/noct) oórfe De Ooot: toant fp tjecft
altnöt booj ooghen De fchoanc bolmaecfet*
hepot ban bami ycere/ mtoelckefuhaeris
bciheugcnör ban oen ïijeere / fegö ich / Die fp!
gheDient |)eeft/ Die fp bemint heeft/ cnhenacc1
Deatoelthcnlptcn alürr-fcften heeft gtjerto*
men tjace gangen.
Avgvstinvs foliloq.cap.23,
M>oa Dan/6ï)ecrc/ Die De bertoacfctingöe
;jjt ban 31fracl/ cnöc Den toenfrh met oen
toelcften önahetteDaöcltjct ia bekommert;
haefi u/ norh en bjtlt niet bettoeben: fïaet op/
fuorpt U/eriDe komt/ op dat ghy ons leydet nyt
deler ghevangheiiifle , om te belijden uwen
name,
Avgvstinvs foliloq. cap jj.
' ÏSomt $eere/ en toüt merbepDen/ fèamt
I e s v Clmftc ons befoeeften inbjeoc / komt
jende verloft de g.:evangene,Oy Dat top ONS Op*
mt}tehjclt bco^ u berbhjDen. Itonn ghp gljc*
jtomjegten banjUlenbolcfee/ bmoont u aen*
i_________                                   fchlin/
-ocr page 404-
Het III. B o icx._______385
fehtjti/ cnbe top fttUennjnbebouben ;ftomt
mgn fttht/ bomt mijnen toetloffet:
Leyt mrjne
fiele uyt de ghevanghenifle, om te belijden u-
wcn name. <© toel gbeluchtQbe fiele öie ghc*
togben upt be gebangctfiffe in een lïomngtjg
ijof fult mosben boen utoc inhomPe.
Quetn-
-ocr page 405-
j8<5 GODDEIÏCKE WENSCHEN
Qiiemadmodum dtjïderat cervus ad fortes a-
qitarum
, ita defiderat animitmea ad te Deus,
JPfal 41._________________________
Gtïfjck
-ocr page 406-
Het III. B oe ck.             3S7
GelijckjJ'Cn hert ivenfcht naer de fonteyne
der wateren, alfoo o Godt, wenfcht
mijne [iele naer u,
Pfal.4.1.
Chrysostimvs hora. in Pfal.41.
D<£ gctuoonte Der $)jpera/enbc bet b?P*
fiere ia jjunwc licföm niet te tjouDen
betftolen: maettoelbe fclbe boo? l>un
gebtiete» fomttjDta te ontoechen' enDe opent*
«jeft te fcggen öat fp bjpen; toant ban aert ia
bc üefbc in haet felöcn toel foo bicrigh Dat De
ftebbitfelbe biet niet macijttgtun tstebe*
Orchen/ ttn fp Oat fp uptbojttcle/ enDe gcltjcfe
öenbanDcï/göebefiactj/bitt/ enöegeiupt te
fanien.
2Ufoo Dien <öobt-faHg!)cti enbe <öobt-bc*
minurnoeu «Gljecft tyanbcnbc tn liefbe / en
kan in $ijn ftcttc niet glubinDeu nat tip fijne
lieföe foiioe Ijouben bctticoicn/ maet tóo?t be*
Dteonohen te fcgg'aen: Glielijckerwijs deu
Hert is wenfehende naer de Fonteyne der wa-
teren , enbe fomtijbtS CCrfï / Mijn Schepper,
mijn Godt, ick wake tot u van het bsginfel
van den dacli.
Avgvstinv s Pfal. 41.
Wie is hp ö:e Daer foobanttl) ia fing!jenbt!|
Sasten top begl)eeten' top fyn 't feibc. <£n*
jDe feaerain boet gijp etbera 'oetfaich om.
tocttiïj
-ocr page 407-
388 GODDELYCKB WlNSCHtj)
toetentoieöïTfaubetoefen' alftinutocmacöt|
is te toefen tiet ghene ghp berfoceftt g>a Dan1
mijne bjoebets/ lact on» t'fanun lirf hebben
enbe bijftigbtoefen;/ enbet'famen loopentot
De jfontepne Der toetentfehap. ï.aet ons ge*
IjjtK ben Hert wenfehen naer de b'oriteyne,laet
ons totnfchen naet bie Jrontcpne ban toelcbe
üe £>ch?tfttUMfe0ht: VVantbyuis deFon-
teyne des levens. 0p is be Jfontepne enbe
hctltcïjt;
Want in u licht Tullen \vy het licht
aenfehouwen. ^nbien hp be jfontepne en*
be het uchtis/ foo is hp oocfc metgaeben
rechte öt toetenfehap; toant hp berfaebt Dê
fiele lufl-gierigh ?jjiioc om te toeten, loopt
tot be JFontepnen / begeert be Jfontepnen bcc
fcuatereti. 25p ben geerefnlt ghp binben be
jfantepne bes lebrus / Die nimmermeer upt
en Djooght / noch op en hout ban bloepen:
3Bn fijn licht fult güp ontmoeten cene feta*
ughepbt üiz nimmermeer upt en gact oft et
berboncfeert. UDenfcht ban om bit licht/ om
oefe feccKcr Jrontcpne/ cm bit ftftce enbe bot
maecitte licht/ het toclck u ooghen met ei
Jtennen / enbe om toelcfc licht te ficne / 6e in-
toe nbighe oogljc toojt ghtreet ghcmaecHt/
enbe om toeUHc Jrontepne centn mtoenbigci
bojftons Somt bcbaugen.
Cimu. lib.5.inIoart.cap,io.
<E)it moet toel toefen een goebt gbefonb;
toater / nae-bemael battct berflaet ben onge-
fouoen botfl ban Oefe »?cvctot / enbe öcr
.                      _______^________fepn;
-ocr page 408-
______Het III. B o s c k.           ^389
bjant bet fonDciTZboolté Datrct af-toafcbt al*
U bnpligbepöt / enöe batttt berberfcbt entte
obcr-bocbtigbt met ben $}cmclfcben tegljcn
ben BCcner ban oiife fiele / enbe bat meet 10
om bat bet bc mcnfcbcnjche fielc beftoecken*
be bp nac ban Diufle. bcbtotngbt allene te
loepen tot <6obt 3Umac&tigb. Jfiet bit toa*
tet ü&tiüt bem ter bcgben betbetfcljt ben $jo*
pbtte/ ate bP berfucbtcnóe fpjcrcftt tot Den
gecte: Ghelijckerwijs den Hertwenfchtnaer
de Fonteyne der wateren alloo ö God wenfehc
mijne fiele tot u.
Avgvstinvs in Pfal.4i.
ïoopt naer be jfontepne/ btstttt bc Jron*
tcpne: macr en loopt niet naec üc fclbe q\)c*
(sjclicttoyö ecnigbe anbcce beefïe, ma*t tocl
gbclöcHcrtotjs eenen tytit- U9at ts te fcg*
gben gljcltjcb eenen itjett i bat gbp «liet tra?
g(je en fout ?nn in u loopen/ batgtjp fout loo»
pen fonber opbouDen/ cuDejalfoo tocnfcöm
öe jfontepne: toant top btmereften in ben
Ijert een fcltfacm teecben ban raffigbepbt:
maet mtffebien en begbeert be £>cb?tftucte
niet bat top btt allene in ben btn fouben gabe
ftaen/ macr nacb toeliet anbers. IQattoöit
auDctsi 31ffcc nocb iet meer in bet gefagb ban
oefen l)ntl jljae 't toaeraebtigb- ÖP berflin*!
bc öc ilangbcn / enöe naer öat bP ^ ber*!
flonben Ijeeft too;tIangbftam mecrbctöo?*
ftigljt/ foo Dat bP fiaetom bem teeel taf*
______________ iBTm_________fêji»
-ocr page 409-
j 39O GODDELYCKE WsNSCHïN
I fttwmti öMföntëpne ta fpoepenbe. «©cfe
flangbrtt «j:t titue fanDcn/ berniclt Deflan*
Ighen Der boofhcpöt/ foofulDp metmceröes
jren pbre toenfchcn Ds Jfontepne Dertoaer*
achttgijepOr. J#*tffchicn De gierighept blarfi
:iun'thsttcïetOatiJcrDupfïettia/ enDe 't ge*
iMfïtnDtttghcnDe<8hcbobcn«3oDrs. <£nDe
om Dtef-totllc öat aen u ghcfepDt toojDt / bcr*>
'acht tcat/ cp Datghp ghene booföepbt en
jfout bcbjubriu tnbien ghp liebrr &ebt quart
:te Doen/ Dan teümchtcn centeb tnDteujcft
ghemaefs/ tnöicn ghp brei liebcr berkteft ban
joe üanghen te too^Dm betbtten Dan Die te
iDocoen/cnDcnae Drmacl gbpufetfa quarDt
'noch jijt ghejonftigh / cnbe öat ghp noch fels
berfttcclnitoebeghcctlncfchcpbt/ utpe gi^
rtghcpöt enDe utoe flanghen": ÖDanneer fal
teft in » binöcn fulckcn begbeerrlncfeen pfcer/
nut Dmtocickcn gijp fult loopen tot De jf?on«
tcpne Der toateren^ ïjoc hebt ghp noch br?
gljeerf e nacr öc jFontepne Oer toni hepbt als
ghp noch arbept in bet bergif Der boafhept»
ütrni.'it in u epghut fciben al Dat Detoacr*
hcpDt ig tcghcnftrgOenDc/ cnbe foo toannect
ghp u felben fult üebinöfn ban Die betferer^
De begbeerterc te ?«n ontflaghen/ en tauit
niet binben öjalcn als oftet booju niet ir.rer
en taare om te toenfchcn. ©pgbetoalle ghp
feeeftt t'rt Dat u foube gljercpcu enDe aen*
flaen.' toenfttst om bet gijene Dattiftanbc*
hagheil. VVenfcht de 1'onteyne der waer-
ren ; tt9am <£soöt beeft ghcnorgh om te bet*
qïtiefcen
-ocr page 410-
<              Hit III. B g e c k.            391!
qtticken enDe te berfaDen Die tot hrm te 11c*
minDe fijnen toe loop/ enDe Den Dojfïtgben/ j
gbeltjcli als ban De ij aten te Doen boeten Den
!
öojft/ footoannect bpD:flangljcn beeft be*
fïaen te betnielen. <0.ifc ia nocb ut anDcrs
te bemereften in Den tyzit. S&zn feght ban De
betten/ foo fp met gcoote HuDDen *tjn bct •
famenDe om met ftoemmen te betanDecen
bangtoctoeftc/ Dat fp elcfeanbet Doen allen
onoee-fiant/ leggöenDc elcft *on gfoetupglje
op Die booten is/ enDe foo betbolgbens tot
Den leften toe/ Ote öe ftuïiDe is ÜuptcnDe:maecJ
ben eerften ban al Die fijn gbetupgbe moet ak
lene boeten / enbc boben Dien nocb Dienen tot
eenonocrfïanDtacn Den ctoceOen ' bemoept
|B'nOe / fal hem foetelütft ban tuffeben tcec*
«én / enDe fijnen bolg&er ff ellen in ftjn plaet*
fe/enbe foo gaen tuften op ben alDec-leftcn/
tot Dat fijne ftcet toeDetom fal aenftomen/ tn*
bt
in Defer boegben elcftanDer bpfiaenbc/ bol*
bjengben tjunne tepfe / noch en $n elthanDec
niet becfatenbe. 3i<ïmct tot eenigbe petten
DatbenJïpoftelia feggbenbe: Draeght elck-
anders packen, ende (00 fuldy vol-doen de
Wet Godts? £>oa ban alfulcften |)ett geftelt
in bet gbeloobe/ enDe nocb niet ftenDctoat
tjp gelooft / toillenDe Hennen stiet Dat hp be*
mint beituacgtu eenigbe anDete betten Die
tjem betegljenen / niet allcene Die betDup*
ftett?tjn in toctenfthap/ Die gbeftclt $gn in
intoenbigbe DupftetbepDt/ Die berblint ?tjn
in bc begbectbjcltbcDen bunbet gbebteechen;
iBm 2
               macc
-ocr page 411-
392 GodcuïcjeWjhscheh
maer Daec-en-bobcn öefpjtnghenöe ben ghe*
jloobigijcn menfttje / die niet en betoont net
güene 6» gljelooft/ fcggöenbe: VVaer is uwen
Godt; Eact ons dan hoojen toat öefeti öett
teghensbefetoocioen gbedaen öceft om bet
felde/ indien top konnen ooek naer tebo!gcn.
3|rt den cerften/hp heeft te hennen ghegheben
fijnen ÖCUfl: Ghclijckenvijs, feghtftp/ den hert
wenfcht naer de fonteyne der wateren, alfoo ö
Godt, wenfcht mijne liele naeru. JÜÜact toat
fouden top fcggfoen oft Oen iljert toaer toen*
fetjende naer oe jfontepne om tjem tetoaf*
iftöeiij' ïïannen top niet gtjetadtn oft hp loopt
om te öjintken/ oft om tjem af tefpoelem'
^oo?t toat daer naer bolght / nocf) en Voile
niet üoojbee onberfoetken: Mijne fiele heeft
ghedorfti^ht tot den levenden Gudt. IPact
naet tjreft fp göebojfligl;t:> Wanneer fa] kk
kommen e.ide verfchijnen voor het aenfehijn
Gods? J^icc naet tft bat ieküo?ftigrje/ te tof
trn/ te kammen ende te uetfcj)üncii / itft ben
dcjfiig!) teitoylcnttcft repfe / ieft ben dojfttgft
tcrtorjlnu itk loop*/ enbe icfe fal berfaet tooj»
tfen ais ttfi fal aen&ommen. üfeaet getijdtkft
als eenen Hert ben wenfehende naer de Fontey-
|ne der wateren , ende dat daer eene Fonteyne
des Levens is, pjuptïchende upt öethupaban'
mijnen <8obt/ toat fal itkmaetkenom biet*
beftommen^ 3jck fal bemerektn Oc actbe / t\v.
beocaerOe ia gbcmarcftr; De aectfcljc fcljoo*|
injgftcpbt 10 toonderbaer fclioonc: mact fp;
ijteft
-ocr page 412-
Hit III. Bobck.
3£3
tjcrfr tjaren Honfienaer. £>ccr UaonDerüarc
»rt De gbefaepfela tn alle
faccft.cn bit Dacc
Rccfïctv macrfp hebben al bunnen £>cbep*
per.
3icftbcrtoqne öe gtooteban bc Zctbie bc
aeröe omringljclt / ick fiac bcrbacft enöe bet»
flagftcn' enöe icft foccfte Die De fclbe gbefcba*
pen beeft. 3fjdt flae mijne oogben naer öen
Ijemel/ enbe naet: oe fcboonbeptban De ff er*
ten
; itk fïaeberftelt inoc ftiariflbepDt ban
De^onne/ toten» fcljnnfelgtomaccöfaeinis
totneocffeningbcbangbcücelOfiiöagft: ick
fte ooch öejföane Die oocft te gbcmocte hmm
üt tiupHtiniiïtn
ban Den nacbt. 3tHe Dit is
fehoone enöe pinT-tiJCCtDigh / als üiefcnDe
toereken niet ban Der aetDc.-mact ban Den lic<
mei / nochtans mijnen öo:fi en is Daer n\u
De noch niet berflagben/ maec ick Dc|fti*
glje naet öcm Die Dit allc-gaöer öceftgne*
fc&apen.
Avgvstinvs manual.cap.2o.
39*fïele gbetaecftt met De iicfDe<öDbtsen
(iannietanDets beDcncften/ nocj) iet anöers
toenfeben / mart feer ütcftmael betfucfttcnDe
feght: Ghelijckden Herc wenfcht naer de fon-
[teyne der wateren , alfoo mijn Godt wenfcht
mijne Hele naer u.
iöm 3            A v-
-ocr page 413-
'394 GODDELYCKB VV E N S C H E N. j
AVGUSTI NVS foliloq.cap.35.
i Olebctiöefanrrpne'ófpjingfo-aberbrr Ie*
temet toatetcn' toanncer fal ick gijrrarc*
ftcit tot Oc teateren utocrfoetigrjrpbt/tree*
ftenbc ban bcfe oiocgtjc/bojrc enbc cnbjucht*
bare aerbe / op bat telt acnfchoittoe «toe
beught/ i! eer enbe lof esiDc öat tik ütffe mtj*
nett öojft met het toater utoer gïjenabes' <©
ÖeetT/ tch bojfttghc nacr u bie jVjtbe JF011*
tepnebcolebcns.
Avgvstinvs in Pfal. 62.
Mijne fïele heeft ghedorftight naer u , wel op
foo veel manieren als mijn vleefch. 3jtl liet an*
berlebcn/ mtjn blccfcl) berrefert jiiinüe l fal
bctfarot tooibcn: cnbenuift batten nier en
eten fuücnüongbcr enbe Dojft Krijghen / en*
bcbita!lc0Ooa^ben torbal ban onfc nature*
hjcfcc tirancKhcpbr. JClfoo ooc!» ittbten top
langde toarcfecn/ ballen in fïatp / inbientop
langbe fiaen tooien bermoept/ möien top fit*
ten rnöelanghe fitten toojben ftram/ cnDE
baerom flaen top op. 31 n alle befc onfc ghc*
b^recftrltjcftbcbcn bajftigijentop naer bron*
(icrffclijckljepbt/ rnbe met bierebene dorftigt
ons vleefch op veelderhande manieren totGod.
<£it5r hoe bat hem meer in befc toilbcmiffe/
inbitl.anbt banflabctnpcig betftenbe met
.
                                     ~ tomften'
-ocr page 414-
Hit III. Bot ex.
495
toeteften/ fjoe Dat langtifl om inert ijongrit
>nöc Dozflsgöt naet Dte oitoetmocpeigctte on*
fïcrjfdgtfeijepDt.
M m 4
Quin-
-ocr page 415-
39Ó GoDDELYf KB WïNUKHN
Qmndo vernam , &■ apparebo ante facie*
tuam?
Pfai.41.
! ï
w*s-
-ocr page 416-
____H nIII. BotcK.           397
Wanneer fel icl^ kommen ende verfchij-
ntn yoorhtt aenfih^n Godts?¥£i\.^x-
Ahgustinvs in Pfal. 47.
V3|ntgbp trgben0 iet betcis ban te fjen
Bet aenfcöön<0oDts/ toilt u oaet toe
bcceet maecften^ üfêaettoeeutoefoo*
Daneliefoe/ inbiengtjpw lact booten fiaen/
Dattecittfcgoonbïï/ ofttteffelijchecia om te
laenfchoutoeiv Dan hp/ ban toie alle fthoonic*
mept is ntmenDe Oen ootfpiongSj: cnörgbp en
?tjt niet toecröigh bem te gbeöencRen / moten
oacc iet anötrs teotlrnöe in utoe güjcöarö^
ten.
Aucusti nus in Pfal.3 9.
Öp bit alle faetften ggefcgapen beeft/ iöbe?
tet oari alle faccken. §P ote gbcmaetKt beeft
al Dat fcboon 13/ too?t ftboonoet gbetcecftent
Dan alle fcboonigtjepbt/ hp bic gtaemaecRt
beeft alle Dat gtoot enOe ücrcü iel / i& nocb
Deel grootte cnöe ftertRet; alle bet gbcne gbp
fout Honntn bebinben/ fnlt gijp binoen in ijf m
leert beminnen ben £>tbeppet enOe fgn fcöefi*
fel / Den turuK-man enDe fgn banDt - gbe*
Daebt/ nocb Dat n<nietcnbouDc bet gbene
ne ban gem gbefebapen is / noctj .bat
gÖP_
-ocr page 417-
i3P8 GODDELYCKE WsNSCHEN
ghp !iem niet en berlieft ban toelciten gijp feU
Der fijt gefebapen.
AvGVSTINVS medit.Cap.37.
3£!aer-foetfren/ aiocr-ltefften/ alöer-gocber*
ticrenfte/ atoer-toccrötctjflc / alber-gtjctoen*
fte/ alöer-uptgfotlefentfte / alber-fchoonfïe/
toannect fal ick u mogen aenfehoutoen j» Wan-
neer fal ick comen encle veifchynen voor u aen-
fchijn.' ngannecr fal ieft berl'aet toojben ban
tttoc feboonichept? i©anitecr fult gijp mp lep*
Den uut oefen boncKeren Rercfeer / op Dat icft
inarij bclnbcn «torn name:»
Anieim. ia profolog, cap. 1,
«© m(jn herte fpjeecftt nu tot <6oot; mact
gljrheel rechtfinnigh. O Heere, ick foecke
uaenfehijn, het is u aenfehijn dat ick verfoeckc.
ï©rl aen ban/mijnen |)«re/enbe mijnen <6oö/
onOer-rccht / mp na / onber-tonft mijn herte/
toaer / eiiDc in toat manieren bat tcfe u fal Wit*
ben! IBat tecciten hcbbcicKomuteftomen
foecKen i boebamgh ig u aenfehijn4 <0 §mt(
mijnen <5aöf/ ieft en hebbe 11 mijns toetene
nopt gijcfien u aenfcbgn is mp onbdtmt. <©
bocgbftj <©oDt / toat fal ban marriten utoen
berboolDen ballingb^ toat fal tipt-rcthten cene
flabc/ bebanghen met utoe lief bc / enbebcr*
jtocjpen ban u acnfebrjn e toat fal bp bom om
ite brrtoerüen titoe licföc / cnbe tttoc ghcnaDc;'
bp
-ocr page 418-
HetIII. Boeck-             399]
ÖP tomfcöTömutcftcn: mate u aenfcbön té
[jem te feet beDecKt enDe te betre becfetjoben.
4t>öp fijt mtjncn geete/ enDe mijnen «öoDt/ en*
öe tck en bebbe u tot nocb toe nopt abeften.
<©bp bebt mp gbefebapen / enDe bet-fcljapen/
teft en bebbe mpgbeengoetoftgbp en bebt
mp Dat bstlcent/ enDe nocb en bebbe kk u niet
feonnen hennen- gmmets tcfe ben gbemaecftt
om h te aenfeboutoen / enDe kk en bebbe nocb
niet bolbjacbt Daec-toe icfc gbemaecftt fouoe
toefen.
Avgvstinvs faliloque
cap.36.
50ebol-ftomcnfalicbcpöt/oft bet ftoogbfte
menfCÏK-gbeitlcR is te fien het aen-fchijn van
fijnen Godt, bem te fien Dicïjcmel enDe acs*
oe gbemacent beeft / t)em te ftcn Die bcm gbe#
febapen enDe bcdoft beeft / enDe Dte bem bet*
tjeben beeft- Mijn aen-fchijn heeft u verfocht
6 Heete , icfc fal verfoecken u aenfchijn. SOjet
aenfebtjnban Den>öoDt Derbepj Krachten /in
(jet toeleb allcene tufl alle De bcrbeffmghe Dec
Öepligen.
Avoustinvs foliloque
cnp.39.
O Heere wanneer fal ick komen endever-
fchijnen voor u aenfchijn ! mepnt gbP Dat teft
fal aenfeboutoen Dien Dagb / Dien Dagb 1 fegb
kli/
-ocr page 419-
400 GODDILTCII. WeNSCHHN '
irlt' banbjeugöt/ moe banbljjüfctiap /dien;
daghden wekken den Heere ghernaecfct hèefr
opdatwydaer inne fouden verhéughen ende;
verblijden! Of&oorien upïnemenbcnbagfj
Dagtj fonöec abont-ftontoftonDergangb/in;
toclcJicn bat icKfalbooien tcneftemmc Des!
iofa cene ftrmmc ban blijüfcbap enDe bel$j*j
öinaöï/ in toeleften Oat telt fat boojen: Komt;
in de blijdtfehap van uwen Heere, ftOttlt itl De
eentoigüe blijöfcbap, inbetbupa banutoen
IJjcctc/ enöe ban utoen «öoot / altoaet Dat toe*
fen groote/ ongtonDclijcise/ toonDetbare faec*
ben/ enDc Die nocli fonDer gljetai. Komt in De
biijotfcDau foiiöe'rDiocföepDf/bctfdfenbc De
eeutotgbe bl{jDfcljap7DaerDat fai toefen alle!
gcet/ enöt nopt gfoeen rpaet/ Datr Datfal toe*j
fen a! Dat gbp toenfebt/ enDe niet Dat gijp niet;
en toenfebt/ Da:c Dat fal toefen bet lebenbc le*;
ben/bctfoet cnDeminnelijcHlebcn/ enDeijet-
gljeoencfttoeeïDicü leben/ bet Icben bjpban
allen acnfioot/ ban allen argeuft enbebebjic*
göeepe;macr bolbanfcnee gbetufi^epDt enDt,
gtjecufte bjptcbept / bol ban bjpe göcnncbteA
enDe gbeiiueljelijcKe gbeüic&faeiti&epöt/ bol
ban gljelncftigöe eeutoigöept/ enbe eentoigbc
faligljepbt / enbe ten uften bol ban eenfabgb
acnfcöoutoen/ 't toelcfe ia De DljjDfcJiap ban
Denieccr.
                                                   j
Augusti nus foliïoq.cap-z2.
T&tfc felbe blijbfcbap gïjefmaeekt jijnöe ban
$ctcug/ ftebbenbc bctgeten gbe&ecl De acrDe/
.                                              beeft
-ocr page 420-
Hïf III. Bobck.          401
geeft ggelgcft bp Djancftc toefenbe ggctöc*
pen: Heere 't is ons hier goet wefen, Tact ons
hier maecken dry woonplaetien. JLutt 0113
Ijicc bigben toaonen- laet ons u giet aenfegou ■■■
toen/ toant onaenoegaeftgljcnen anbeten.j
<& ieete / Dct ia ggenoegl) bat top u btet mo*j
göen aenfegoutocn/getts göenoegg/fegöt gp/|
aUner betbuit te toojöen met fttlcke focttg*,
ÖepDt / toant bp baöbe ggcfmaecltt een b\\\yA
'peltten ban Die focticgepDt / enbe ban alle au*
bere baboe gp terfionDt be toalgbe. IBat
foube öp gbcfept gebben / moten gp bolko*
meltjck öaöbe ghepjoeft Die gtoote foetig*'
tjepbt tttoet «©oabelijcftbepbt/ be toelcfee ghp
baojöicu •yiya bjefenöe alltnclgcft ijeüt to?
boifltjen.
Chrysos ti ii ts hom.inPral.41,
3Éen-mtttftt eens bit tyano'eitoen men*
fege/ Dienbpctigben <©abtb ; toanttoetenbej
bat öp naet fgna lebena af-fchepbt fouüe
g&ctüetcn get ggeficljte <öobta/ en totlt ggeen'
upt-firl/ nocl) en föeckt gtjecnflupcrtngijc;!
maet toaet 't bp albicn Dat fulcfta gljcoaen1
toictöc bp eeniggen ggemeptten man/ een!
man ban Qccgteitganoel/ een man bettoo^j
pen' enbe üp-nae flrgbenbe tcgbrna De at*
'mocbe/ öet foube eene gvootc faethc fcögncn;
jbat fulck eenett alfoo betacljte bat teggen*
tooojbitg lebcn: Jiïiaet fultft cencn ïiioningb/|
iggcntctenbe alle pctoelluftcn / alle be groot*.
i                              0ir            öaot'g*!
-ocr page 421-
402 GODDELYGKE WlNSCHE»
DaOicöepbTDtsTëërfiöto / Uetbcrgpn heb*
bmtic foo bteiDerlepctoinne-ftranffcn/ flhf^
lebert hebbenbe foobclebelot-flagïjcn/ enoe
ban allcfijöcn ftjnöefao Dcojuiehricl] cnüe bct-
heben / uitte nu alles te befpottcn / enöc hein
foo bterictj te rjaen beseben om te haken tuer
bettocftomenbe / ?nn faecfim ban een tjoogcr
gemoet/ enöebaneenefielebegaeftinet alle |
toijf bepöt / ertoe bebangben met üe <6jöü.#
lijcftc liefoe,
Augustinus in Pfalm i iS.
Jïiopfe© toenfehte mfulcfcerbocalieiicocft'
te fien bet aenfcbnn ban fijnen <!r>oDt/ cnüt foo
hp <öobt is toe-fp?eccKenbe / fesht: Is 'r by al-
dien dat ick gheuadevoor u hebbe ghevonden,
vertoont my u eyghen (elven, ende ghy fult my,
vervullen met blijtfehap door de tegenwoordic-
heyt van u aenfehijn.
Augu stiNus foliloqae
cap.23.
<Cnöe teft Die bettuoipen ben onöer üt btt<>
too.ipenc ban tt hupf-gej'm/ mijnen <6ot) / mijn
Ï3a0ct/ cnöe mijn Kracht/ Wanneer fal ick
komen ende verfchijnen voor u aenfehijn ? <©p
Dat tcii Die u alf-nu belijöc boo? cenighen tijt/
alf-öan mach brln'bcntat inDctecutoictjepöt!
31cr fal Vue feu gbclucbich tnbttn mp rjoojr toc#
ghelarcn te fien utoc litactichept. IBiefalmp
-ocr page 422-
Het III. Boeck.          403
°iti3£Ehtögiiï^>atllt)p mp Dat toe-laf t tot Dit
gcliiclt te mogen hornet^
Au gusti nus Pfalm 41.
Maer waaneer fal ick kommen ? fiet toat
berfïelltngb i öe felbe bltjttcöept (jj0E \Qt\ {,0*
ben toouoec) üaer *öaöt bem ia meDe öicncn*
De fcbtjnt te flap enDe te traenbe te toefen tot
Oefen toenfcb t Wanneer (al ick kommen ende
verfchijnen voor het aenfchijn Godts ï ©pt De*
fen 10 nocb njfcnöc Defe na-bolgenDe beDe: ick
hebbe eene faecke begheert van den Heere, de-
fe fal ick verfoecken , op dar ick alle de daghen
mijns leven mach woonen in lijn hirj$. ID<Kl
toe üat.-' op Dat telt alDaec macb beDencfttn De
bieugbDen ban Den ifeece. Wanneer lal ick
kommen end^ verfchijnen voor her aenfchijn
van den Heere ? maettertoijIcnticK beDcncfte/
tritotjlent ick loope/ tettotjlent ten onDct toe*
gen ben / eet tcfe aenftome / eet tcft berfcböne/
hebben mijn tranen iny dach ende nacht gedient
voor broot, als aen my dagelijcx wort gaefeyt:
waer is uwen Godt?
AUGnsTiNus medit. cap. 40.
fflïl aen Dan ó mijnen $eere! toel aen Dan
laet mv u aenfcöoutoen / enDe ich fal tooien
gbetroofï! beropenbaert mp «toe tegentooo?*
Dtcljept / enDe tc« fal gbenteten bet bolftomen
mijner begeerte
; bectoont mp utoe OoDetijcfee
j]i x
            groot*
-ocr page 423-
404 G o d d e lyckeWehschbn
BtoorDa^isPpöt^fnöemjjne ülijbfcljap fal
bolmaccftt toefen. Mijne (ïele heeft ghedor-
iftiijht uaeru, euie in veelderhande manieren
oock mijn vleefch. Mijn lïele heeft ghedor-
ftii^httot Godt de levende fonteync ; wanneer
fafick kommen ende verfchijnen voor het aen-
ichijn van den Heere? IBannect flllt gijp ftO*
men mijnen bemoofïer Dien tcfc bertoacljtcs'
<0 toat gtjelueit fouQet toefen öat xeft mijne
Igljetoenfchte bwugtjt ttm mocht bcfïcütt*
gtjeM <© mocht feit eens toetfact toojben/ foo
toannect u lof enbe c«e fal berfchijnen/ nacr.
be Kirlckc bat ï.h foo bongete! «öch of icn
Djoncften toietDe ban De oberbloebictjept bijns
bupfgbeftns/ naer bet toelehe «ft foobaeo
fte! <©elj of sÖP mp gaeftteb^ineften tipt be
befte DtjnDec toellufïighepDt/naerDctoelc&e
tcfcoocftDojftighe! JKaec Daetten-tuffcjjei»/
6 mijnen <©Obt/ dat daghende nacht mijne
tranen my dienen voor broot, tot albet fïont
Datmen mp fcgglje = Siet uwen Godt, enbe
tot bat mijn ftele maclj Ijoojen fiet titocn
23jupoegom.
Av ovstinvs foliloque
cap. i.
©ctttjoont u acnmp/mijnen bertroofier/
ibaticft u mach acnfcljoutoen / 6 ecniclj licljt
j mijner oogben/ ftomt bliufchap mijna geeft/
jbat ieft ti fie met be bljjbfctjap ban mijn her*
te.'
-ocr page 424-
Het III. B o i ex.
405
te! ©etopenbaectn/ ómjjnebecgeuginglie/
6 mijnen ttoofl/6 mijnen öeete/mijnen<t5oöt/
mijn leben enoe «ntgDe faligöcpt fcan mij*
nefietel
^nj
QutS
-ocr page 425-
|40Ö GODDELYCKE VVeNSCHEN
£k;; b/'.':; dat',:! pcnnxs (tent columbx, C?' vo-
t.u/o O" requitkatn?
Pfal .54.
                               j
H'jê'
-ocr page 426-
Het III. Boeok.           407
Wie (al my vederen aheven ghelijckjvan
eender duyve , ende dat ick^fd vliegen
ende ruften?
Efal. J4.
Avgvstinv s fcrmon.45.detemp.
I<£Dct pelgrim Die fijn liefïelDc repfe ban
ijter foecRt te ücrbo-jjDeten/ ia met allen
iwttct)/ enöc fcgtjt al bstfucljtenDe: <ö foe*
te BaDec-lanDt/ 6 ijemdö ©aoérlant / 6 ©a*
Dctlant toeect om te aenfetjautoen: <©©aDer*,
lan&t Daer öat tooonen Die Cngelfcije ljepj-1
iicact)ten:<©$)aDcrlanöt/ Dact Dat nicmant
cnfterfr/ Daer gijcnen bpanöt en imjgöt De
oim-ljant: <© ©aDcr-lanOt Daer gljp*Ö3Dt
boojttjient tjebf / enDe Oaet gijp genen bp*
aaot meet cit jgttycfenOe.
Avgvstinvs medit. cap.37.
Wie fal my vederen g'ieven ghelijck van
eender duyve,ende ick fal vlieghen ende ruften?
gieten ismpfoofact/ ofr foa aengöenatm
«!e te \3icfm nut mijnen ÏDcere/ cnae mijnen
öoOt. jficfï fji>i?3ciiiicr.teent mp vederen met
De iBclcïie uil totu inact) hommen geologen.
I
Aiigussin v$ ia Pfal.isS.
1
i ^at ^Dercn/ toatbiengfreten/ate altene
üln 4
              De
-ocr page 427-
. 4-08 GoDDtlKKI WeNSCHI N
oc ttoce geboben ban De liêfblTin toelcfeêltoêê!
g|)cüoDr:t {jatirjöt g!)djcc( de U9et /enbe de
^jopbcten:' befeblengftelö/ Defebeoers fullenl
mp ter bate nomen/ indien ïcü öc fclbcacn-
bcccbe / om baer mebe te bliegften ban u aen#
fchijn tot u aenfcbjn / ban jjetaenfclnjit bea;
becfiaojben / totSJctaenfetjtjnbanbteüaer ie\
bcrfocnt enbe te bjeben geftelt. ïaetono ban
nu af gaen bltegtjen met bleughclen ban defe
ttose-aoudtgttc liefde/ enoe (aet ons bencfteni
bit bit 10 alle onfc ijope enbeallen onfé tcoofi,
Haet ou0 bederen aen nemen Dooi De licföc
Die ton Dooi De ücrjccrfnchrjcpt hebben b«lo»
reit; taant De bcgeerlrjcftöept isgfjctoo^den
Ijit lijm enbe tctre banonfe blcugfjcle/die
on3 {Jeeft Doen ballen upt oen bjrjöom ban
onfe open locüt/bat ia te feggen/ upt De bjien*
Delücfte gtjenade ban Den <©rjeefi 43oDts$. &o
Dan Daec af grjcftooten / toebben top bcrloo»
reu bc b eberen / enoe top ?(jn foo beele als w
bomen in De macbtban Den ©ogbelaer. 113 ar
f.il ieft Dan uptccchten in bit tcbcn/ Dat Daer
toan oder-bjacbt mffiiftn foobeel fcUandt?
blccften/ tuffr^enfuUft een gbenricl ban fon*
tim/ tufjcften Ijet güetoocl bon foo becl bagc*
Irjchfcbe beltoojingen/ enbe aloerjjande quaet
tmie-grjebcn^
AmbrqsiVs de fuga Cxcu\,
cap.j.
<g!)fftecl oiifcn tjjbt tooit obctD jatflt met
___________:____________________fojfljje
-ocr page 428-
______Het III, Boicx-, ______409
fojgöe-' enbegbeöeclonsfcijeii met ftoattg*
Dept; Ghy wandelt, fegöt bp/ te midden in de
ftncken, enbe eenen auöeten beftlaegbtbem
over die ftricken die daer verborgen lagnen op
den wegh die hy moefte voorby gaen. 4SnQt hp
bjecfoe öcKltcht %t topjben enbe te ballen j bP
teilDcbüegbcn ghelijckdemuffche, maerden
ftrick en was noch niet ghebroken, mijn vlucht,
fegbt bp/ is my verlooren^noch ieit en fean niet
meec gbebiucöten • Sijn vleugels toatcn bet*
ftuaraöooj De öupftn: laat eren ban be toolc*
Iten Des locbts/ cnDc miflTchien en ftcfï bp niet
op-bltegen. 3|ntmec0 bP fucbt Defe Mengelen
ie ÜettDetbetl / op bat ÖP foude vliegen ende
ruften; gbelnc&etgbefcbjeben ftaet: wie fal
mygheven vederen gheüjck vaneender duyve,'
ende ick fal vliegen ende ruften ?
AMBHOSIVS lib.4.10 C.4.LUC,
löant be fiele ia aliuet gbenagelt aen Ce
toeltuftigbeben bes bleefefts / tme foo fp De
aettfcbc lufien meet acnftleeft/öoe bat | trsaer*
bec is toeberom te bltegbcn naec Die plactfe
baecfp eetfliaupt-gbeftomen/ omnteftoiile
fp foogbebonben is aen be fitichm ban bate
mifDabetv enbe or.Dcttoojprt? DspjicftelmDefl
blecfcbs,
Ambrosivs ferm.70.
33aer m ftan niet bitegen banbajfupbet/
-ocr page 429-
41° GODDELYCKE WENSCHEN
opjft|)t/fhel/cnDc Itcfjt ts'noctj toirna opheft*
tigijept niet en toau bemaegtjt Doaj De o>iüc#
ïicdjlnthtjcpt/ nott; toirna blijttrörpt met en
tcojt berftoactt Doo? 't getotcljte ba ongrlncfte
bleugftclen 3M» beftenne Dat Dcblcugtie foa
fttu
niet rn toojt üeftlammert Doo? 't gtje*
teicfjtc ban De IcDcn / atfl tori en DJct ban oc
fonDen. |jct toelcftc mp Doet göeloobcn Dat
onörc aiie De boghehs De Dupbe cru ban De
toatfctrfïc cnöe btljcuötgöflc 10 tn ftetbltc*
flöen/ om Dat fp ücben aiie an&ccr 10 fujsbes/
bttjtirh enoe onuoafcl. <©m fcojt te maechen/
Den |^opt)ctc53ab:0 tocnfcijenDc te bliegtjcn
mrt cnUcfmctSirpDt Dra tjerten / entoenjeijt
g^ren atlöCI vederen dan van eender duyve,
feggeuDnVVie falmy vederen geven gelijc van
eender dnyve, ende dar ickfalgaen vlieghen
ende ruften. IBailt ÖP ÖCtfiOlU tori öarDenj
i}rmel l)cm ücw: Un toinnrn Deo? cenbouDic^i
gepot Dra Orrfla/ ai0 Dooj De Itctjtigtjept Dci-!
beoerrn.
Ori&ines hom. 4- in Cant.
typ ijasar De lirfae ontfangen ban 't toornt
OaDtö/rnDr brgcrrDctotbct felüe met cenj
wacker vleugbe te komen , ("rggljenOe: Wie;
falmy vleugels grieven gelijikvan eender duy-,
ve,
ende dat ickfal vlieghen ende ruften, lek
f il vliegen D301 mijne finnen/ iek fal vliegen;
jboot gijrefieftjeiibcrflaitt/ enöegam tuften/'
'alg uk fat hetobcu begrepen De bcrholcwhrpt
ban I
-ocr page 430-
Het III. B o e c te            411
ban fijn berftant enDe fyn toetetifcftap. iir-attt
ick late mp booj-fiarn / Dat bic öaetüetracij*
ten De DooDt 0110 £>alicl)-makers i e s v Clj.n*
fli/tnüe Dacr tnne alle fiunne Itificn Doen bc»
fterben/ Dat Dtcfèlbe?»jnsrteDe-puct)tersban
öe gDeltjckrmffe frjnDee Dooöt; aifooDcgüe*
ne/ aenbeerbrnfie De Dcugöt ban Den gepltgcn
*!ö|K£ft / enDe beebult luojOcnDe m.t fijns ga*
ben (om Dat |jp bei*fc|?encn ijecftmöegtjc*
Daente ban eenoet bupbt) toojDcn eed» Düp*
bcti/' om foo ban Defeaertfeöe enDe ncljaeme*
tö'cHe plactfen doordevleughelenbantenfcl*
ben <Otjecft tot benoemd te $ijn begeuen.
Bernardvs ferm. fuper Beati
qni habitanr,
$>et is tocl gfjeDaen bat gljp-licn vleughelen
jfoiiOt acnbectoen ghelijclt Vin eender 7)uyve,
ende vlieghen oimemoghen ruften. ÏOatltcp'
D£t aeibe en toao gtjecnè cufie; matt tuelar^j
bept/macptcbekomnietniffe/ tyoeftjept! moe
quclUngtjc Des »ï5tiecfta- lïBat iffct Dan te hzA
DucijtenbsojDie aiDïisiabiiegijenDe^ tenfp!
Dat Ijp pcbeio cp Der aetbe getoacr fcjojöe ectij
DooDe rampe oft ftt:n:!5e;iDeüc{jaem/ cftpctj
Dat Dat gdneke/ enoe baec aenftangt fijne ftn?j
nen/enoc foo befpiettoa.it ban Dse aiDcr-fnoot*;
(ie 3iagbct0 Du- tjem alöua bekïicken / i>^o dan;
het lelie vau dien mcnlcbc eriiers <ïedi:de: ais hec-
eerlte.
-ocr page 431-
412 GoUDllïCKJ WeSICHES
AvevstiNvs inPfal.76.
löanttop moeten licïjtctöcfe fpjingm ober
alle tjer ghene Dat ons belet / ons tegen (jout
cnDc belemmert; (toant betonfc blengemet
allen berhinbert/foolangbe tot Dat top gbc*
taceften baer top bcrjoo:cn / boben 't tocicft
bier niet en ia/ onbet 't toelthe Dat al tó/enbe
upt bet toclc&e alle büigben bebben bunnen
oojfpjmufe.
Avgvs tin vs medit.cap. 37.
<©lt|eeteberleentmp cene uptccfic begeer*
feonne bliegtjen baer top gljelooben bat gijp
Sbcftlommen ;ijt / enbc s^elflclt tcfe in befc te*
Söentooojbigtic ellenDe macr gbchonben en
faoibc met ben itrbaem / bat icit u altoos bp
bljjbe met be goebaebten/ op bat baer mijn
berte ia/ 6 mijnen eentghetv ghetoenfebten
febat gijp isifgöclijcfta ooclt moet toefen. <©
#ecce ick btDDe u ban / bat mijnen geeft aen*
beerbeblcugtjclenomtebliegljen/eabe in tjet
Wiegen niet enbaflautoc/ bat Ijp / fegge ieft
blicgtjeênbcglitracclietot bie tceffelijcUbrpt
ban ntoen tjimfe/ enbc bic plactfe baer bat ia
uto* bethel etuiKPbt.
Ibidem.
%otiöt mijn berte in u banöt/ toant fon*
?£? " enfaffl'tniet boogber too?ben gbeto*
'*• '
                                               gljen.
-ocr page 432-
______Het III. Bo e o k._______413 I
Bont. 3jck tjaetfemp/ icltfpoepcmp/ om te
komen DactöatiaiDebcrfefeerOe bjeDe/enbe
Dcsi lupftet ban Die eeutoiglje tufie. ^eemt/
enöe befïicrt mijnen «ötjeefi / cnDe aenbeert
Dien nacr ntoc beliefte / op öat ÖP öoo? u gtie*
Icpöc ftltmme tot De lanDoutoe ban obcibloc*
Digöept/ aiiuaet ghp 3ifrael booj eeutoigü jjjt
gDebenDc tjet boetfel Der toaerat&tigbept.
<&Q              Qua$
-ocr page 433-
4T4 GoDDELYCKE VVENSCHÏ N
guam diletta a tabernacula tua Vomine virtK-
tum ! concu bifcit er deficit anima mea in
atria Domini,
Pfal 83,________
HQe
-ocr page 434-
H £ T * 11 I. B O E C K.             4T5
Hoe lief-getal zijn tnve ivoon-flaetfèn 6\
Heers der Hejr'-krachten, mijne fiele\
heeft begeerte, end: bcfivijckt in de
voor-falen van den Heere,¥£&\.
83.
August! nvs ïiieclic. cap. 25»
MOtDee 3jctufalem/$}epltgbe £>taöt
«öoötS/ lueeïDige 25«ipt «Cbjifii/mtjn
tjerte bemint u/ mijne ficle beeft te
'grooten treeft naer utos feboonigbept! <©cb
iJjoc feboone/ochboetteffeiyeft/ ocöboefcer*
beüen ütoet gbp toefen: gbp >tjt geheel feboo*
ne/cnbeDaee en isgeenülechein «.«ötlucftig
enöe ban eeutoe tot eeutoe gelucht tb fal toefen
mtjitc ficle / tnöien tch een© becoienete aen*
feboutoen utoe gvoot-öabigbept/ tttoe falig*
bept/utoe upmemrnöe feboonbept/ utocpooj*
ten/ utoe mucten/ utoe ftcaten cuDe utoc me*
nicbbulDige tooon-plactfen/ utoe cbele bojge#
tpe/ enöe utocn geoot-matöngötls» lüoning/
in fijn lof enoc eece/ utoe mutcen njn gemetfi
upt ftofieujefte gefleeuten / enöe utoe poojten
«pc gcpeecclte •, utoe fïcaten ?i'jn belept met
gout / in De tocitfte Dat tooit gêfongben ben
: toeughbelycften AUebya; uüje mcntcbuulDige
|tooon-plaetfeu ?ijn gbegrontfefïigüt cp £>a*
pbpjen enbe «Diamanten / De Daechcn geöecftt
met gouten ttcbclen / totens gbcfïicbten nie*
manot tune en gaet ten jp hu ftrobec is/
O o 2                noen
-ocr page 435-
,416 GODDIITCKI WïNSCHEN
noch niemanDt bier en tooont die bcblcrfu
ia. jlüocOer 3ierufalcm gbp ?Öt gbehecl
fehoone/ enDe gtjcbcel foete tn toelluflen! gbp
en hebt niet Dat ons gbclijcfn / oft Dat mcttcr
aerDe ober een fsamt. 31 n u en is nacht noch
öiipftecmfie/ notö cenig'be bcrfchcpDentbcpot
ban ttjDe: ntaer C>oat ban <J5a0t / Iittjt ban
licht/ enDe eene fonne oer ghctechtighept/Die
u altooa is befchjjnenbe/ een toit enDe een on*
befmet latnmttun is boo? altgt u {{(act licht/
utoctt gianta / cnbe utor bolmaeclue hlarig*
ftepDt. %l u goeDt is te aenfehoutoen Dien
frbooncn ÏUoningb Der öoningben/Die Dacr
}(jt berheben enDe omringheit met fgn uptgc*
lefcne.
©act ?ijn be lof finghenbe repen bet <©n*
ghcfen/ üaeris {jet gljefelfcbap Der fytmti*
fcger 2$o?gltcrpe/ Daerjs De focte bjcugtjDe-
feefïc ban alie De ghene Die tipt DefeDjoebe
pelgrimagie jgn tocDer - gbefteerr. «Baer
ia De fchare Der fcjtjfc enDe boojfiebtighe #?o*
pheten/ Dacr is het gbetal Der ttoaelf Kpofte*
len/ Dacr is Den feghen-rijeften legbet Der
roDDciBartdarrs; Dacr is De Ijepligbe brr*
gaDenngtje Der 25clnDers/ Dser jijn Die <J5oDf-
Dienfttghe JBonicften' enDe Die oprechte enDe
toarelëocftijnenaccs. «Baer ;tjn Die ijjepli*
ghc 31oncft-bjoutocn / Die De piicftelcn Dèfcr
IBccreiat rnDe De bjoof bcpDt ban hun cbeti-
Decl hebben ftloccftelijcft obertoonncn. «Dacr
jtm De ftneebtjena cnöe De mepfftens/ Die Doo?
gocüe manieren hunne jonghe jaren ^pn te
bonen
-ocr page 436-
H e t III. B o i c k.            417
botocn gbcgaen. 33act;ijn De £>chacpltens
enDe öe iammetuens Dte De IBeetelot ?gn
oooj-Kammen. .J^eghelijcK hem Daer ber*
heughtenbe neemt gtjenuctjté in fijn epgben
tocon-plaetfc/ Daet is onbttfetjept m De glos
cte / maer gbene in De bltjDt-fcSjap. «Baec
tcoonr De bolmaecnte enDe De op^cclKc liefDe;
toant35nöti3Dacral in al/ Den toclckcnfp
Die Date toefen aenfehoutoen / enDe asnfchou»
toenDe bjanDeninfnneliefae/ enDe hem be-
rninnciiDc lotocn hem / enDe bern loGbenbe btx
minnen hem. Sflii't kojic/ a!le hunnepltetjs
tingh is te looben Den alöcrisocctjfïcn. <©ch
Ijoc gtjelueftict» fauDe icli toefen toaert Dat ick
naec be ontbin&ingqe Dan Dit lichaem bet*
Dient haDDe te hooien Die ghefanghen Der bc*
melfchct meicape/ Die ghefongben tooiöcn
tot het lof ban Den eeutoigbcn ïiomngh/booi
De btfituts ban Dat opperfie Baacclant/enüe
dooj DiebcpHcharen dce gcmelfcher greften.
3<ch fouDe gheluthieb jtjn jae ai te geiucltich/
Dat icïiooclt eens toate toéccDigft öen felben
loffangb tefinghenboo.j mijnen ïftonmg enDe
mijnen bdijOcr/ enbe batklihem bcoiceu*
tuut) mochte bp-toefen.
Avgvstinvs medit cap,22,
<£ lebcn Dat <öoD öerept heeft booj Ut bent
licföe Djaghen! lebctiDe Ictscn / faiigh leben/
bjptetoeh/gberuft leben/fchoon (eben: fup*
bet leben / onbebleekt leben / hepUch ieben/
<0 3             onfterfs
-ocr page 437-
4i8 fioDDiumffisscHi»
onftetffelntft lebcn / ieben fonöec Djoef bepnt/
leben fonbcr anghfl/ leben fonber bcberffnitf*
fe/ fonütt berarghcrniflc / leben fonDct bet*
fttopingfte/ fonbet btranbetingöe/ ut 't feojte
leben bol alle toecrbe/ enbe alle fraepitfcepbt/
tiact- bat grienen tegfyen-fir ijbenben bpattbt tn
ie/ nocU geen aenlocitfel ban fonbe / Dacc bat
öcliffoeboliwacclu tg'' baet Dat geen achter-j
bencften en ia/bact bat ben bagü eeutoigh ia/
enbe ben ghecft altijbt obet-etn ftommenbc/
öaec bat«3obttoojt götfïmaeufïttjt aen aen*
fjcb,t:Cnbe bat meet ia baet be fiele booj ecu*
toigh enbe fonDcr ophouben met bie lebcnb-
maltcnbe fujjfe becbnlt toojt; 2tllc mijne toen*
fchen en ftrecneti Ijun mact nacr u / enbe nacr
utoe ftlattgljept! jiBijn gh.cftc|)te en üegectt
gftenen snoeten baeb/ noth mijn |jrctc anbee
goet, Doe bat teft u meet atnfchoutoe' tioe iri»
dqo,i utoe liefbe meet balie tn onmacht; utoe
Btjeoacötenifle betooifactitt mp ent fonber*
lingi) betnoegöm/ enbe boet mp met allen
I toeufcöennactutoetcgljentooojbtgötpt. £>o
ban öct tuft mp/ Jjct lufl mp/ feggtje ttft/ tot ti
tegaen frieten be oogtjen banmjjnöec fier*
1 ten/ niet bacc bcneffena gtjelieel be gtjcftêltes
j niffe ban mijnen geeft, öct ia mp een bjeugtjt
ban u te fpjeetltcn/ ban u te tjoojen / ban u te
tjanbclen/ enbe bagtjclijctts iet te iefen ban u*
toe faligöept/bte te Ijetleggen/ enbe feer bitk*
mael in mjjn gtjebachten tei'eibctffctjcnfcet
B&encitftfauDegttclcfcn tjebben/ op bat icfe
ntet betere ftonnenbe / ten nunfien foubc
I !___________^ iüoi*
-ocr page 438-
Het III. Bo ï ca*             419'
Döojfttutgen ücljïtte/ Den aïbept / ö« ftoect/
enöe alle anDete ongljcmacften ban Dtt fïcef*
fcljjcft enbe bergancftelijcfc leüen onDer bit
berKoelenDe lommer ban urne forte / aengöc*
name enDe bciquuifeenDe locljt / om ten Icficn
bermocpt jijnöe / mijn Ijdoft te gaen leggben
mutoenfcüoot/ cnOcDact mn begeben tot De
ruftr. O gtjp alöttgljelucmgtifïe leben/ faltrti
rjjche bat ontdagljcn 10 ban bc öoat/ Daer ge.--
nennjDtmetOejaeenopeniUimt/ bare bciv
gcöucrigcnuagü en meet ban grenen onDee*
ganglj/ oft eemge Dupfletiüffc/ bacrbatöen
totnbatenfttjjDccbcrgefelfcljapt met Diciof-
fangl) fingcnöe repen üet^ngclcn fonDerop*
bouöen tot «SoDt ia fingenbe bat iücot ban
ociicöchensbau Sion.
Hugo de S. Vi&or. lib.de auiina
. cap.4.
iBnt gljefangljcn / toat «öjgtjelen/ tear
fnaec-gtjefpelen en toojOcn öacr niet gtje*
Öoojt j* toant Die «éjgöelrn fpelen Darr altoos
eene aengbename JlïinftjtHc Der Cngbckiv
enüe op De fclbe Die ^emel-bojgijers jtjn
occU fmgDenDe bat fcfjoonc ï-wbt oer $.icatt
ftens.
AvcVSTINVS manual.cap.24.
tmjnefteletoilt DertelijtK berfucbtcn/en*
bcmet allen pber toenfcljen pat gijp moogfrt
___                   <®o 4             secaec»!
-ocr page 439-
420 G O D D EL Y C K E WeNSCHEN
Bjictactfeeii tot Die oppetfie fïeDe / ban De
tijelchC foo vele wonders ghefproken wordt, tn
De toclcfte een toooningh e is als vau alderhan-
de verheughende lielen.
AvgvstinvsI. 22.de civit.Dei
cap.33.
Wat al floet öaet ghcen quaeöt en fal jtjn/
noch Daet gheen goröt en fal ghcbjtccftcn!
Daer men Den tüDt fal obet bjenghen met liet
lof Dan <öoOt ailmachtictj/ Die Daer fal toefen
in allee Den gneheclcn %l 3tfe ben occfe
Daer af gïjttoacrfchoutot / als icIt lecfe; Sa-
lich lijn fy 6 Heere , die daer vvoonen in n huys,
fy fulïen u loven van eeuwe tot eeuwe. Hllle De
UDtmaten ban Dit onUcOctffelijcfe lichaem/
"rüKlcft top alf-nu tot bcrfchcpDcn nootfaec*
feeïtjcHtjeDcii bebtiiDcn UcrDcplot te "mefen
(toantalf-baner.füaie noatfacckcujckhepöt
met toefen/ mart bjel urn bolle gherttfie/ en*
De eeutoighc ghcHicSfacmhepDt) fullcn hun
a'.lcne brommeren met het lof ban DenaU
bcrtjaoc!;ften.
<©aec |al Mscfcn Die toare glojie / noch Daer
tn fai ootït niemant/oft oaoj mif-bcrflant/oft
Doüjbiepmge toojQen gepjtfen. <£>enc ecre en
jfal Den toectDtghm tooien ositDonOen/ noch
iDeii outocerüigenaotlttoajöen toe-geepgent.
tSDarefaltooonea Den toarcnbjcDe/ noch Daet
tn fal oocfc nictnant ban fp-felbcn / oft ban
iemant anöers in het nünfte bcrlioit oft bet*
hiiioett toojDen. IJ» üü De Deugijt betlecnt
üceft/
-ocr page 440-
_______Het III. B o e c k.            42£|
tieeft/ falban De felbe noch. toillcn toefeiTDën
loon enDe De bergclDingbe / Dact boojen beeft
bpfp-fclbenberlooft/ fo oatmengeen fchoon*!
,Der belofte en f mDetoiU|ntoenfcben! taant
toat beeft anDers te beDrlben Dit feggen ban
Den ^ophete: lek fal wefen hunnen Godt, en^
de fy-heden mijn volck. Cen toare DOO? ttUV
boe foubenfp bebben bunnen nootD|uft/ iriv
faltojfen alle bet gljcne De menfcbenmetal*
Der eere ftmDen ïttmnen begeren als te toeten!
betlebett/ DegbefontbepDt/ DeoberbloeDig*!
tjepot ban fuftfe / cere / rufte / toeDe enDe alle;
goeDt: enDe ten Defen opfiene tooit ooeft feer
toel berfiaen Dat Daer fpjeecitt Den 2£poff ei dat
Godt is al in al, ende dat hy dien-volgens oock
fal wefen het flot van onfe begeerte. ï)£» t)it Qt*
ficn fal toojDen fonDer cpnDe/ fal bemint tooj*
Den fonDer af-fteee / enDe gbeloobet fonDer ce*
ntglje bermoeptbepbt.<©aer fullcn top top en*
De ontflagben toefen/ Daer fullen top ften enDe
liefhebben/ Daer fullcn top lief bebben enDe
lobcn. ^mmeeebt Dan toatter fal toefen in bet
epnDe/fonDcr epn0eU3ant toat is anDers ons
epnDe/ als te gberaer&en totüat rjjclie&at
fonDer cpupe fal toefen:»
BoNAVENTVRA foÜloq.cap.4.
<© mijne fréle toat fcan ten feggben/ als icfe
oberDcncfce Die toeftomenöe ülbofcbap ! J\ck
balie bp-nae in onmacötc Doo? tot ttootiDr*)
ringbc; toant OejhjDfcbap fal toefen ban bin*.
nen
-ocr page 441-
422 GoDDItïCKI WïNSCHtS
ncn cnüe ban bupten / ba» oiïbet enbeban
boben/ enüebantre fjjben. ^oofultgbpu
Daerbcrbiijöeninal enbe ban al.
gbid.
<0 mijne ffelc toat fal u bit boo? eenen bagb
iucfen/ als gtjp fult tosjöcn opgenomen tot
biengheluctughenrep ; enbe bat alle utoc pij*
nc(inoien gbp (QoötbmchteljjcH geleeft btbc/
enbe met alle Ijjotfacmijept bie bctbiagben)
fal berfteeten in ecutütgöc üiöotfcüap:1tlf-öan
j'nlt gbp iobtn utoen §ecte enbe utoen <öobt
met oe tippen ban bliJDfcbap<' enbe feggenUck
fal in der ceuwigheydc gaen ringen de bennher-
hedenvanden Heere.
Auuonrs inOrat.
«© eeutarigb Jjupa «öobts/naeft bcmjjjt gbp
mijne bljjbfcbap / enoe mijne berttoofunghe/
enbe be foete ghebaebteniffe ban innen bcpli*
gen name fp mp een ontüaccfeinge ban Diocf-
tjepbt/ enbe het epnbe nujnct bernocpmghe,
taant het mp fcec bcmoept ban befc laftiflütj
pelgitmagic-
Ibidem.
<© feboon enbe fclaetblincfcetvbe bupa <öoba \
ith
bebbe bemint ubie trcffclücftbept enbe bei
plactfebcebcrhcbenthcptOaba. <Sat idibenj
Catb enöe nacht in ticfe mjjne pelgtimagjei
tot ufhete mjjne bctfuchtinghen / Dat mnnj
bet»!
-ocr page 442-
|            Het III, Boic ir._______423
fjtrte naft u ötgbe / Dar.mtinrn gccfi ugabt
flac/ euDe ten lefïen Dat mijne fiele toenfche tf
geraedun tot Die ccutoige faligïjept.
AUGUSTI NUS medit.Sap.37.
UÉtenneecfal ick gljctaeclten in utoe fchoo*
ne enDe toonöerbarc irjoonftcbcs' Daet aitijot
ia een fort gbelimt ban bjoIijcKbepDt / cnDe
toanbujDtfcpap in De tooonficDen Der teebt*
ÜcerDiglJC: Salich fijn (y, öHeere, die daer
woonen in u huys,fy fullen u looven van eeuwe
toteeuwe^ <5btfticliigb enöe bovenmaten ge*
lutRigl) j|jn fp Die gbp hebt üerUoajencnüc
:opgbcnomcn tot Dat fjemcls erf Deel. S.e:
Heereuwe Heylighe Moeyen voor u ghèlijck
eene lelye, toant fp ÜJOjDeit berbult door den
overvloet van uwen huyie, ende ghy fult die te
drincken gheven uytdebeke uwer welluftig-
heydt. ns'ant göp ?nt De fontepne Des leueno.
<©clj hoe UionDcröaer / boe fejjoone/ hoe aen*
Bljcnacm ?yn DetooonfieDenuanu hups/ 6
*6oDtoer|)ep:-hracbten! «EJefe mynefo;?Df*
gbe fiele beeft groot uetiangben om Daer te
mogen ftommen; Heeie ick hebbe bemint de
treftèlijckheydt van denhuyfe van uwe glori?,
eene faeckehebbe ick begeert van den Hceto,
defe fal i.ck verfoecken,op dat ick alle de dagen
mijns levens (oude woonen in het huys des Hee-
ren.
Au GUST! NUS foIil0q.Cap.3j'-
^ ghelncntghe: ójjp fao bier-matt gbe*
luchtgöc/
-ocr page 443-
424 G O D D E L Y C K E W E N S C H E K
luthlgjje/ Ote nu ontllagtjcn ban alle quacot/
enbe becfchctt ban liun ccutotgbc faligöepot/
beöbcn beiülent te hommen tot u ó tnchc bol
alle tccffeiijchtjcpbt / d njche bat eeutoigb is/
enQe nopt en fal hommen ten onoet! bact Dat
gbebuerigb bacb 10/ baet bat tuoont ben toa*
ten bjebe/ bact bat ruften He fielen bet ^cplt?
gC; Over wiens hoofden alcoos fchijnt de blijt-
lchap die fy lullen behouden , enbe bact alle
D?oef hepot 10 upt-gbebannen. <© ïecue/ hoe
wonderbaer ende hoe loffelijck is u rijeke , in
het welcke nevens u heerfchappen alle de Hey-
lighen.
G r e o o r. i v s iu Pfal.7.pccnit'
<©aer is een üebt bat altöDt febijnt/ bact is
Iiltjbtfcbap fonbec aebtetbenchen / begeerte
fonber pöne, üefoe fonbet füiarigbepbt; bcr*
bultbepbt fonbet toalgtje / gefontjïtpt fonbec
gfjtbjcch/ enbe leben fonbet boot/Daer bc oot=
mocDigbc ban betten/ bacr be ftelen bet recüt*
becrötgtje/öaer be tngcfetene ban bat ijemctö
©aDet-lant/ bacr be gbelittcn bet ^cmelfcbcr
gecfïrn ftenbe benïüonnigt) tn fijne betbcbent*
fjcpj bun te famen $(jn berbeugenbe. 33acr in
eca icbct blorpt be bolmaeckte litfbe / enbe
een irDcrs bltjüfebap gemepn ia-
>ö goebcttieten hsv, löoojt Des ©abces/
af-fcüflnfel ban bes ©abers bcrbcbcntljepDt/
tut De «Gngbelen toenfeben te aenfctjoutocii/
;r;t mp Buitengen tn aiteg tttoe begbeerte/
oj
-ocr page 444-
Het III. Boict.______425
öp~Dat ith öefïiett $gnDe Dooj utoen rechten
geeft macljgljcrarciim rot Die geplige fïaötv
batr Dm öact) is ceutueliirli fcljijnenDe/ Daet
Dat is een cenDjactjtigcn toiüc.-' Daet Dat is De
berfefeerDe rufte/enDe oie gerufte cciUmgöept/
enDe Die ecutoigtje tujïc / enDe Die gtjerufie
gJjelucftfaemöept/enDe Die grjelncftige foetig*
IjepDt/ enDe Die foete blrMctjap / Daer gtjp ó
«öoot mfgtjelijcfes in Der eeutnigöcpDt sütle*
benDe/ met Den ©aDer enöe Den iepUgtjen
«öeefi.Slmen,]
f P_________ftgtej.
-ocr page 445-
\^i6 GodublyckeWenschen
ïuge dderf-e mi, Cafsimulare capre#,bincH-
loque cervoritm Juper ir.ontes, aromatum,
Cant.8.
Vliet I
-ocr page 446-
HbtIII, Bobck.           417
Vliet mijnen beminden , ende zjjtghelijck^
een Rbee ende een Herte-jongh op de
geberghten der fpeceryen,
Cant. 8.
Gum. Ab,bas,apudDelrioiac,8,
^aar.
D<tën2Sjupö-gom toojt mecften-beel te
bjoegö/ enDe eer Dattet tijot enDe fiout
is/baegö gjjcDjeben/ tnbebcboleu Dat
ÖP foube tilutöteu. UDaut Daec ia eenen tjjDt
Dat Den SutpDcgom ücöoojdc te bigben/ enDe
eenen tijDt Dat I)p bctjoojDe te blitcbten. <6e*
nen tijot Dat men tot Slem bej)oo?De te feggen:
Heere blijft met ons, enDe eenen tjjDt om feg*
gÖcn: Vliedt, mijnen beminden, vliet. 39aet
is eenen tjjDt om tiem te berfenDen / enöe ee*
nen töDt om Jjem te fegsöen: lek en fai u niet
laten saen ten zyal-vooren datghy my ghege-
ven hebt uwen feghen , ten fp Dat 8ÖP benne*
nichbulDigftt De buscötcn mijnec aöctetöttfl*
ftcpöc/ ban fal icft u ten betiuamen tjjöe laten
oenen gacn.
B e'd a cap,8. Cant.
Jfóaer toie foube iemanbt brillen jngbm
upt filne tegöentooo?DigöepDt Dien öp lief
Öeeft^ Dat fp Dan fegtjt: Vliedt mijnen be-
minden en is niet göefpjoocfeen/Dat fp bat
baenfeöt j maec ghebjeben dooj eenen bjan*
betiDen pbet/ bat fp fijnen toille niet en foceftt
tebeteghenen._____________________
$p _                Av
-ocr page 447-
:4^3 GODDEIYCKE WeNSCHEN
A v c t o r. fchal. paradifitom.9.Aug.c.5.
töant gtieltjcfcettop in eenige birefchclic*
jfte pücbtcn De begcerlntltöept bea bleEfcöa fcr
toau obcttoonnen Dat fp bcrlicfl aÜE gebjupc
iban rcbene/ mbe fo beeluptrectltet fo Dat Den
mehfche göcöecl blccfcü toojt/ alfo in Defe be*
melfcbe betracbjingtic tooien be pjickclcn
DeablecfchabantoegbcnbEftEle bus becniclt
enbr teegb-slKtoeett bat tjct blccfctj in geen*
berlepe manieren Den £3ecft en Kan tcgtjeu
fpjehen.
Idem.cip.6.
<En $ijn be BhEfutbtE» enbe be tranen niet
«Is gbetroutoe gbetupghen / enbe fcitcr booj*
boben ban Defc blnbfcbap/enbe ban befe foete
bErtroofimgöCï» 3lft alfoo. «©e maniere ban
fpjcecKen ia roei nteutoe / enbe tot noch toe
toepnieft in öEt göcöftipcft. iBa£r toatbcb?
bEn top ootfe befE hepmcltjcfte tfamen-fpjaec*
itenrc'jjengöenboojDEii bacl)^
1                                Idem cap.7,
Laet my gaen want den dach begint te kriec-
ken. t©en fegüen ban gbegrjeben sijnbe be fe*
nuebanbebijebcrfïojben/ EnöElacobsname
toefenbe beranbert in lirael, foo ifi Dat bent
ben aSjupbegom toEpniEta bEtftEEcKt / b£n
aSjupbEgom/ fsggfoE ieft / langöentöbtgöe*
toEnfctit enbe baeftontfp jonghen.
Idem
-ocr page 448-
HetIII. Eoeci.         429
Idemcap.8.
JBacr ö fcj)oonc25jttpt en ?(jt niet bebjcefl/
en £ebt gbeenattjter-Dencfeen / nocö en lact u
niet boo^fiaen Dat göp betatöt pjjt/ aft fc&oon
Den2öpipDegombooitoepnitö tüDts fijnacn*
febjn »is ontrccltenüe. «Dit alles fal u ten
goeöe sÖeDpen ; toant Dooj fijn amhomftc/
enüe Doo? fijn berttecfcen fult gijp altoost ïoin*
nen/ tiet is boo$u Dat opkomt/enDe {jet is
boo?uöatöptpecögaet; öpkomttot utoec
bettrooftinglje/enDe bp berttcckttot een loof-
5cpDt/ op Dat De gonfle ban fijne bemooiim*
gtjeuniet en foube berboobeetbighen. «Den!
as^upDegom beplt fjjneg&cnaDen foo't öem
belieft/ enöe aenfïact/ enDe alle Ijet gherte gön
ontfangbt is tipt fijne bpfonDcre miltbepot/
niet upt ftracöte ban erf acbtitk goet. öet is'
een ouDt fpjcetk-tocojt / Dat te beel ghcmepn*
fchap bcroo?faeckt beracötingöe. $p bet*
ttecktban/op Dat miffchien fijne gbcöuetigjje
tegöentooojDigöepDt gbcen bernoepen bp en
bjenglje/enDe Dat öp Dooi fijne aftoefentöcpt
temeetfbuDegl)ttoenfct)ttoO|Den/ enöe gbe*
toenfcötteneet^igber gbefoctjt/ enDe langen
tijbt gftefotljt / ten alDerlf fïen gheluckelöcftj
BÖJbonben. <£n laet ons Dan liet ballinge
fcbap niet IjouDen boo; ons BaDeilant / noch.
0en45oDtf-penningbboo; De beloofde femme;
Den 25?»pDegom kamt/ enDe gaet nacrfijn
goet-Duntken/ alf-nu ons bjcngtienDetrcoft/
alf-Dan bettoiffeienDe/gebtietenDe onfe fetancj
# 3
               öept/
-ocr page 449-
4jo GetDiircii WjSKHm I
fteplST^ötjjêtriöeirftatt ban onfe fielc/ Dom
ons allengböftena fmarthen boe foct Daï|ip
lis/ enOe eet Dat top bacr af betfaet ?(jn■■/ on*
ttecftt ÖP Ö^m / enbe aifoo ronöom ons ftocr*
temenbe met ontplocften bleugUelen/ beroept
ons om bcm naer te bolgtjcti.
Bsb.NAB.dvs ferm.9.luper beati
qui habitat.
-SEetbefet oojfacefte be fiele foo fp öetn ia
focrftenöe / gbêef t Jjem met rectjte ütfc ant*
tOOOlDe: Ghy hebt uwe vertreck-plaetfe feer
hooghe gheftelt. mant bf fc fiele alfo öojfien*
be tot <©Qbt / en begrjeett niet güeijjcft Petrus
op aettfcöe gtjebcrgtjten te matchen cenigöe
tooon-plaetfien / noejj enfoecht bem niet g(je*
ÜjCfc Maria Magdalena op bet aeiDen «en te
toecen^maet tOtpt Obec-llipt.4 Vliet mijnen be-
minden , ende zijtghelijckeen R.hee, en de een
Herte-jongh.
Ambrosivs de bonomortis.
gettoojtbenffijupbegom geraben tt\Ait>
ben; taant at ifï Dat tjp be actbe blict/can nor b
toojben naergöcbolgüt: fp fegbt bein bat bp
fotlbe toillen toefen ghelijck een deyntjen, bat
be netten 10 ontfpjingenae. Vüxnt fp toilt 00c
biteben cnbegaenbltegen üaben betaetbcn.
B s d A in eap.S.Cant.
Zijt ghelijck een Rhee.ende een herte-jongh
OP
-ocr page 450-
j_________Het III. Boeck-          431J
op de gheberghten der fpeceryen. iBctbcel
toenf&cn enbe bibbenbetbolght fp bate fa*
ben tucltoctenDc Dat in Dit rrgljenüjoojDtgb
lebcnbaecalbeï-meeftegbelucb is/ (mits fp
nocb berooft ia ban *t gheflebte (jjbetrooft te
toojöcn doovi fijne obet-bomfte / gbclijck bat
allccnelncfe maet toe en bomt be gbenc Die
öooj üeratbttngbe ban acttfche faecben/ enbe
öooi bet bjenfetjen ban ^emelfche faecben
toetbicnen ghenaemt te tooien gbchetgbten
bet «©eeftelftcber fpycerpen; baant ben §eete
maccllt |jen ghelijck een Rhee, ende een Her-
te-jongh, verfchijnende op de gheberghten der
fpeceryen ,boo;be gbene Hit bun binben op be
gbeberghten bangoeDenseure/ als hpöan
1 naec ;nn goet-buwlten bit ia bctluijtcr.be/
enbe tocett ban bun be ffeicben bet bc boomt*
gben/ biebunfottben moghen berhinbetcn/
oft gbeeftöimtocbcïomme be gebaoone ga*
ben bet bcugbt/bie bp bun te boojen fcheen te
ontteeften ; baant onfe ftranebbept en is niet
ban al te bacr-blijcbetncb / mibts top in onfe
gbebeben niet altbot en bonnen hebben be
felbe bietighepbt/ gbelncbbap toaelbebooH
ben/ noch tnfghcbjchs ben bollen fmaeeb bet
> betttoofïingbe: <©nfe ttanighe bcccbcn tooj*
ben fomtnbts opgüebjoogbt/nocö en blocpen
niet altoos in eene obctbloebtghcpDtomte
bollente ghetupghen beinnighe bjoefbepbt
bie top jijnmatebcnacom onfefonben/ oft
om het becbjict bat bap Ibben om ons bal*
bngbfthap/ sflnbe foo bette ban ons hemels
I________________ff p 4_________ga»| |
-ocr page 451-
431 GODDELVCKE WlKSCHIS
©aDerlant:maer OefFflCEfielficfte flautolchcpt
tijtngt ona fo ten onDer/ öat top ons/ hoe tocl
top ona befte Doen/ niet en nonnen berroeren/
noch ooe genieten tjet goet als boojn/eii fonv
töts/foo top Daer op alDerminfï fijnpcpïenDe/
ftomt ona Dit goettocberommeaenghcrefen:
mate hoe enöeop toat manieren/ is onbeftent/
Dan allecne Dat Den bcminoen nu bluebt / enDe
Dan oii0 toeDcr ftomt oefoecften.
Ber.nar.dvs -ferm, 75.in Cant.
Upic fal mp Dan nu ontöccKcn het berboj*
gen ban Defe ongeffaDichept: ï©ic fal mp nu
uptlcgghcn het gacn enDe ober en toeerftom*
men van het woort? <£n DtlllCHt li Dtfen 2&?liP*
Degom niet re toefen met allen licbtbcerbtgbV
ï-act ons achten Dat Dit gefchict nae Den <öec*
fieljjeften fin / enDe niet naer De tooojDen. %\&
fp getoaer toojt De gonfte fijner genaDe / fo De-
Kent fp fijne tegentooojDichept/ enüe fo De fcl*i
be haensontïocHcn/ fotKlaecht fp hacr ober
fjjnc af toefenthept / enDe foecfu toeöer fo fijne
tcgrntooojDichept. IBaer miffchien heeft Den
:2a^upDcgom hem ban öaer ontroeften / om Dat
hp te geringer fonDe toojDen toeDerom geroe*
pen / tnDe met meerDcr ghetocit gbchouDcii:'
toant famt(jDta ghebepnfoe hp boojDcr te toiU
len gacn / niet Dat hp Dat toiloc: maet op Dat
hp fouDe moghen tjco?en: Blijft by ons want
het wordt avondt. ^soo bltjrfcet Dan Dat in De;
ficlc ghefchiet Dit ober enöe toecr feommen van:
het1
-ocr page 452-
_________Hir III. Boe ck,           43 3
hetwoort? gftelfjtfl Daer ftact: Ickgaeende
kome tot u-lieden. «£n0C©O0Jtö: Noch"een
weynich , ende ghy-lieden en fult my nietten.
«©toepnich^nDetoepnicblolanghöuricbfoep*
nicb! öa goeDettieten geere noemt göp een
tor pntct) Den tot Dat top u niet en ft en! bctjou*
bena D'eete Die men tiet <6oDDclijcfetooojt 10
feftulDitby Dit toepnictj is tod langö enDe bccl'
Ansbi. inc.8-Cant:
iRaer Vliet mijnen beminden ; toant ieft en
ban met u alf-nocö niet bereenigben / en onft
tyuploft/ gelfitftghptoeet/ enhanalf-nuter
tilt nocb ntct bolöjactjt toojücn.
R u p e R. t. in c. 8. Cant.
<© fiemme Die toeerbicb $t aenboojt te tooi*
Den ban Defen2SiupDegom! fiemme Die Daec
betlupt upt een eotmoeötgt? enDe gbcttouto
bette! toant Dit is Dat peDec gbctroutoe enDe
boojfiebtigbe $iele gbetooon is te feggen: $ce*
te/ ieft en ben niet toeetDigb Dat gbp bomt on*
Der myn Dacft / irtt en ben niet toeetDigb Dat
in mp fout betonnen cenigb toonbet-teecben
ban mp Dicbmael te komen Ucfoecken. &00
ban mijnen beminden wilt doch vlieden, enDe
fulcfee fp?ongben gbeben: ghelijckerwys een
Rhee oft een herte-jongh: ma CE op de geberch-
ten der fpeceryen , op De booge bCïDietïficn Dct
yeplige/ enDe Pet bolmaecftte-_____________
-ocr page 453-
434 GoDDttïctt Wbnschbn
AVOVSTI N?S 10. Confeff.cap.40.
«öbp lept tnp fotntijöw in een bfnnenfle
fottifliicpt' Die Uk niet gljrtuomie en ben/ be
tocStke inöienfp inmpboIb;act)t tooit/ foo
entoeet ich niet taat met mp gbetoojben fat;
maet foo beel iffec af/bat uft toel tocet tjoe bat
befelbempaeng&enanurenbe beter fal toe?
fen ban bit nujnleben: maet baüenbe ban
toeberomme in aertfcbe gbeöacüten/ toojbe
boo; be moepelijcke gtjctoictjten ten onber ge*
ÖouDcn/ baerom bat icbbanfccr beci enbr
Inttetlöcfc fchjepe.
Avgtsti nvs folilocj.cap.22.
geetemjjnenbetttooftet/ mijne fiele wey-
gett vertrooil te wefen in bit leben/ opbat fp
toeetbiejïtoojbenbebonöeneen» te genieten
be teutoisbe iwtroofimgm-
S.Evstnvs invitSfu£.
ijctre Verweckt u een weynicli van my;
toaiUDcbJoofljeptüanDitpctftclncii bat en
Hanuiüet begrijpen.
F I N I S.
Confent*
-ocr page 454-
Confent van den Autear.
ICft onDerfcïiieuen gljene
confent enDe oof lof aenHen-
drick AertflenSj'BoeeR-DeC?
hooper tötftnttoerpen/ om te
mogen Dntrnen mijnen JBoecn
genaemt Pia Desideria, oöet*
gefet in De $eDetiantfct)etale/
Dooj Den €etto* i*eere i. de
Harduyn, PaÖOO? tot 3CtltDC^
gtjem« Aten ttt Snuffel Defen
9.Noveuib. 1628.
Hermannus Hugo.
-ocr page 455-
Approbatie Censoris.
DEfe Goddel ycke Wen-
SCH.E N, verlicht met finnebeel-
den, gedichten, ende vierigeuyt-
fpraecken der Oudt-Vaders: Eerft ghe-
macckt in't Latijn door den Eerw. P.
Hermannus Hugo ,
Priefter der Societeyt
I E S v, ende nu ghetranflateert in de
Nederlandtiche tale door den Eerw.
Heere I.de Hdrduyn, Paftoor rot-Auwe-
ghem, alfo die dienen tot trooft van de
bedrückte herten , ende tot vervoorde-
ringhe der devote fielen , fullen bequa-
melijck in defen benauden ende qua-
den rijdt tot verfterckinghe onfèr hope
eenen ieghelijcken voorgehouden wor-
den. In Antwerpen defen i2.0dlober,
Anno 1628.
%egerus van Hontfuw, S. T. Licent. Ca-
noniais & Panitentiarius Antverp.
Libïorum Cenfor.
PRI-I
-ocr page 456-
!_____________________________
PRIVILEGIE.
PH111 p p v s op bet gratie «Sobslto*
ningtjbanCafliluen/ban airagon/ban
ïton/öepöe De £>tctlten/ctc. 2Cettf-öer*
togöc ban «©offenttjcft / öertogftc ban 2Sout*
gonbten/ban ïottrtjc&c/ ban 25?abant/etc.
<3%abe ban Ijabfüontg ban ©laenDerm/ ban
2(irthots/etc. l&alfgtabebanöenegouto/ ban
foliant/ban Zeelant/etc. ïjeeft gbeconfcn*
tectt enDc gepetnutteert/conf enteertenbe per*
mttteett bp Defen aen Hendrick Aertflens,
gbcftDcozcii üoecfc-DjurRrt / te mogtjcn b.:uc*
Den DeGoDDElYCKE WENSCHEN,
betltcht met fmne-ueelDen/ghcmaecfttinbet
Eatgnban DcnCettD. PHermannus Hugo,
i^teftec Dcc ^HJctetept I e s v, enDe nu güe*
tranfiatct rt tn De Bcöcclantfctjc tale Dooj Den
«Certo.öcete I.de Harduyn,©erbteDcnDe allen
2SoecR-Djucfteren/ oft 2SoccK-berKoopcren/
ben felben naec te bjucRen/oft clDera geöjuct/
in befe lanben te betKoopen < op De betbeutte
ban bc felbc boechen/ enbe anDere penen/ gjje*
lijcit tiet bjcebec bhjcKt bpDeopene b^teben
gbcgtjcbentot^uflcl/tnoen jare 1629. Den
3.jFcb?uartj.
By den Koningh in fijnen Rade.
Onderteeckent
_              ________ ______I. cools._______
___                         Wq