DISSERTATIO OPHTHALMOLOGICA INAÜGÜRALIS

speculo ocull

p

i'u'iu gt;ï]T/;i HH- U'

a

DISSERTAÏIO OPHTHALMOLOGICAIMUGÜEALIS

DE

speculo ocüli,

QUAM,

ANNÜENTE SUMJIO NUMINE,

ex auctokitate rectokis magnifici

gekardi johannis mulder

MATH. «AG., PnIL. *AT., MED. DOCT. ET PKOF. OUD.
NEC NOS

amplissimi SENATÜS ACADEMICI consensü,

ET

norilissimae FACULTATIS MEDICAE deceeto,

IPro (Bxahvt Boctoxatns

8UMMISQÜB IN

mkdicina honoridus ac pkivilegtis

IN ACADEMIA UHENO-TRAJECTINA

IlITE ET r.EOITlME C0NSEQUE.NDI8,
ERUPITOBUII E:[AHI.'lt;I SDBIIITTIT

AORIANUS CHRISTOPHILUS VAN TRIGT

Dordrncaenng.nbsp;'

A. I). xvr junii, ANNI mdccci.iii, HORA v.

-— OOO —

trajecti ad rhenum,
P. W. VAN DE WELTER typis mandavit.

MDCCCLIH.

mé

' -«Ir

' ■ ■J - .

t,

t

introïtus.

lt;

Grata medico afque accepta sunt, quaecunque
auxilia, in exploranclis aejjris, suhjeclivorum sym-
plomaturn fallaciae minus obnoxiurn eum reddunt.
Eo enirn pracserlim medici tcndunt conatus, ut
nexum mutaliones analomicas inter ct funclionem
lacsam bene perspiciat. Quae perfectissima omnino
cOfjMilio erit, si partes morbose mutatas immediate
adspiciendi facultas est data. At pauca tantum or-
{rana huic indajjationi patent, e quibus sane maxime
ocuius, quippe qui in corporis superficie silusest et
pro parle e materiis diaphanis constat. Morbi tamen,
qui in oculi pernicicm utplurimum tendunt, cae-
cilatem insanabilem minitantes, in intimis oculi
penelralibus latent, dum nulla, nisi e sympioma-
tibus subjectivis, deficiente cxlcrnâ observatioue, de
morbi natura suspicio oriri possit.

Per pupiliam in internum oculum inspiciendi ple-
runique irrita conamina fuere. Partes quidem morbo

1

mulatas, interdum ponelentemetiam sitas, conspicere
licuit; conditiones vero, quibus haec conspicere
licuerit, pariim tantum innotuerunt, antequam
helmuoltz 1) dispcFsas hactCHus notiones in unum
collegerit et explicuerit, unde felicissima adhibilio
oritura erat.

Agijrcssus primum est questionem, quare planum
pupillae nigrum appareat atque oculi fundus obscu-
rus, invito lumine rejecto e retina, e loco impri-
mis nervi optici inlrantis, e vasis denique retinae
(quibus vasa choroideae, imo sclerolicae quoque
addere oportet). Quod quamvis simplicissimum pro-
blema videatur, ante helmholtzium, qui solverit,
nullus fuit. Jure animadverlit, necesse ita fieri, ut
radii qui, a certo puncto exeuntes, in ipsa retina
coeunt, prorsus eadem directione revertantur, qua-
tenus eas retina remitlit; quo fit ut in idem punc-
tum, e quo egressi sunt, extra oculum conveniant.
Quando in oculum inspicimus, incidentium radiorum
maxima pars prohibetur, et vultus noslri imago, ocuU
nimirum nostri atque pupillae, in retina oculi obser-
vati oritur. Quum autem, sicut monuimus, exeuntes
radii incidcntium decursui plane respondeant, nulH
omnino radii ex retina observata in nostrum oculum
reverti possunt, quin ab eo loco proveniont, quem
nostrae pupillae imago tenet; et dum e pupilla nostra,
oculoin nigram pupillam intento, radii non exeant,
palet necesse esse ut fere plane nigra pupilla apparcat.

1) Ueschreibung eines Augenspiegels zur Untersuchung der Nett-
haut im lebenden Axtg». Berlin. 1851.

Reflectione solummodo corneae nostrae, fractione
irrcffiilari in oculo, difFractione in marjjine pupillae,
sclerolicae pelluciditate, radiis diffusis, qui a parle
retinae niagis illuslrata in alias initluntur 1), im-
primis autem adaplalione incon^rua, qua imago
pupillae nostrae diffusa oritur, lucis aliquid ex
altcrius pupilla in nostrum oculum redire polest;
vul{T0 tamen minus quam ut inde nobis pupilk
lucescat.

IVimirum ad percipiendam ex alterius oculo redeun-
tem lucem requiritur, ut eadem direclione in oculum
inspiciamus qua incidit lux 2). Cui conditioni ita

1) Brücke (müller'8 Archiv. 1844. 444.) jure animadvertit
radios, qui non nisi aculissimo angulo In baciliarum latere incidere
po»»unl. totalem refleclionem subirc. Reduces vero, ni failor. ba-
ciiiorum dissepimenta attingunt ea directione ut ci uno in altirum
transeant. idque imprimis ubi pigmenti vagina baciliis dcllcil. Si
In Strato baciiiari lucis perceptionem fleri admittimus. quod ex
muelleri el kuuikeri observationibus {Abhandl. der phys. med
Getdltck. in Würzburg. B. hi. H. 2.) veri simillimum est haben^
dum (quibus el aliud argumentum magni ponderis addituri su-
mus), lux ilia renexa, obliquo hic HIicve bacillos transgressa, per-
ceptioni parum obfuluram esse in aperto est. modo lucis magna
copia directe incidentis, ad unum solum bacillum restrictac, ratio-
Dem habeamus. - Satis lucis etiam a tapeto secundum normam
redit, ut per bacillos argute distingui illud possil.

2) Intcnsa refleclio in albidis (albinos), quorum semper rubel
pupilla. heluhoi.tzii explication! oppugnare videri posset. Nimi-
rum in horum quoque retina nostrae pupillae imago exslal. el
nullos nisi ex isla retinae parte oriundos radios ocuius observator
accipit. At vero experti sumus rubedincm illam luci per sclerotl-
cam atque per reliquas oculi membranas transeunti imprimis dcberi;
tolo oculo enim praeter pupillam opaco corpore tecto, plane fore

helmholtz salisfccit, Ut oculus (Tab. 1, fig. I) in
oculutn D inspiciat, per vitream laminam B, quae
eadem direclione lucem rejeclam, ex puncto A provc-
nientem, in oculum inspcclum D millit. — Est aulem
ejiismodi radiorum a relina redeunlium direclio, ut
ab uno punclo exeunles, in nostrae retinae punctum
ilerum coïre non possint, quarc nulla allerius retinae
quamvis lucidae imagro percipitur. Nimirum, si no-
biscum reputamus, radios redeuntes, oculo rite
adaptato, eandem et intra et extra oculum vfam
tcnere, quam incidonles, sequitur, radios illos ad oculi
adaptationis distantiam retinae imajjinem esse effec-
turos. Radii itaque ex oculo reduces quodammodo
convergunt. Diverjjant autem aut saltcm paralleli
sint oportet ut in retina nostra imajinem efficiant.
Quid itaque hie faciendum sit in promptu est. Lente
ne{;aliva E ante oculum collocanda justam diver-
gentiam helmiioltz est assecutus, eaque fortiori,
quo magis exeuntes radii convergunt, quoque
magis divergentes eos observator oculus requirit.
Ut igitur si myops alteruter, inprimis aulem si

ilgram banc evadere. Parvus qui remanel rubor fraclioncm
irregulärem cael, alque rcOecUoncm parlium muluam, in albldo-
rum oculis insisncin, caussam habere debet. Per hominum quoque
scleroticam lucem Iransire conslal ex iiicis perceptione eorum quo-
rum clausa est pupilla. nlque in calnracta malura arTeclis, nec
minus e* voi.kmanmi experimcntis (conf. wagneh's HandwUrt. Art.
Sehen. Ue Lief. p. 287). bkückii traclalu de coloribus subjectivis.
(Cr. Untersuchungen ueber subjective Farben. »'lt;«« i851. Aus dem
III Dd. der Denkschriften der »lathem. Naturwiss. Classe der Kai-
strlichen Academie).

ulerque myops sit, lens fortiter negativa adhiberi
debeat.

Duas partes ita requisitas, laminas nempe reflec-
tentes atque lentem concavam, helmholtz in instru-
mento conjunxit, nomine tpeculioculi (Augenspiegel),
cujus describendi infra locus erit. Principia tantrum',
quibus nitilur facultas retinam conspiciendi, hic
exposuisse sufRciat, ut nobis inserviant ad inlelli-
genda et dijudicanda varia, quae ante helmholtz
facta fuerunt conamina, ad retinam lucidam vel et
ejus imaginem spectandam.

Helmholtz, qui ea tantum descripsit, quae in sanis
oculis conspici possunt, hac ratione retinae status
morbosos atque obfuscationes obscrvatum iri enun-
ciavit. Quare non est quod mireris sedulo ejus in-
ventum amplexos esse oplilbalmoiogos. Vix annus
praelerlapsus est, quo a die inde public! juris spe-
culum suum helmholtz fecit, quin complures jam
observaliones cornmunicalae sint, variaeque ipsius
instrumenti modificationcs proposilae. Hoc vero ab
ipso auctore nuper ad simplicissimam formam est
reductum. Suadente dar. dosders, bactcnus obser-
vata colllgcre studui, imprimis autem variasspoculi
modificationes aliaque adjumenta, quibus in intimo
oculo lalentia indagarentur, conferre, eorumque
commoda speciatim exhibere, ipsum denique in-
strumentum quantumpote usui magis idoneum
reddere conati sumus. Diversorum insuper anima-
lium oculos et sanos et arte morbosos variis mo-
dis cxplorare, et pro data copia hominum etiam
in statu sano et morboso observare nobis propo-

suimus; in quibus omnibus clar. Praeceplor dux
mihi fuit.

Sequent! ordine rem exponere placet: bisto-
riam speculi oculi cum propositis mulalionibus et
eorum epicrisi; 2®. observaiiones in oculi» animalium;
3*. obseryata in hominum oculis.

q. -c

caput i.

SPECÜLÜM OCULI HELMHOLTZII, HISTORIA EJDS
OEIGINIS ET MODIFICATIONES PEOrOSITAE.

In commemoranclis adjumentis variis, quae ad
indajrationem retinae et partium in intimo oculo sita-
rum inscrviunt, in censum prinium veniunt, quae
ante iiELMHOtTiiuM facta fuerunt, porro ipsius
instrumenti dcscriptio, propositae dein'que modi-
ficatioiies.

Saeculo 1S\ ineunte, méry 1) felis aquae forte
submersae mirabatur pupillam valde esse dilatatam 2)

1)nbsp;Annales de VAcadémie des sciences, 1704.

2)nbsp;Pupilla oculi aqua submersi justo paullo minor vidctur. in
aCrc vcro, ut oculum vidcre solcmus, multo major apparel, quam
revera est, ita ut dilalatio quam mery observavit cx suffocatione
Sil repetcnda. Canis vero vel cuniculus aquae potest immilli abs-
que eo ul nasus quoque immergatur. quo facto, pupillae contraclio
apparens statim prodil. Conducil omnino membranam nictilantem
forcipuia sporne clausa relinerc. In oculo animalis recens mortui
eadem videre licet. Sed plura de bis Infra.

in oculo solis ratliis exposilo, distincte insuper colo-
rem fundi oculi cum vasis in conspcctum venire. Ex-
plicatio ejus mysticismum pliysiologicum olet, simul
et optices legum nolionem imperfectam. Caussam
nempe pelivit ex insolila lucis copia in oculum in-
cidente. Respiralio et circulalio felis sunt turbatae
et idco spiritus vitales coacti, qui lucis sub stimulo
pupillae contractionem efticiunt. Allerum quoque
lucis invadenlis impedimentum aquam tollere per-
hibet. Lucis scilicet ex aëre in corneam incidentis
partem, rujis in cornea obviis rcflexam , pessum-
dari, rugis vero aqua madefactis et laevigatis, luci
per corneam transitum patere.

Lahireus 1), qui quinque annos post, eadem ad-
vertit, jure oculum aqua submcrsum quam maxime
presbyopem reddi sensit, convergentibus nempe ra-
diis adaplari, ita ut exeuntes radii inter se diver-
gant. — atque hoc modo retinae imaginem nobis
esse visibilem. Scdulo quoque monet, pupillam dilata-
tam nequaquam sufficere ut retina appareat, uti pu-
pillae niagnae nigrae amaurosi laborantium docent,
mutatam itaque radiorum directionem requin. At
vero non inlellexit,in casu totam retinam oculi inspecti
circulis diffusis illustrari, et in pupillam observatoris
ideo alios quoque quam qui inde exiissent, radios
redire. Verbo, quare nigra vulgo pupilla appareat, pe-
nitus eum latuit.

Laiiirei autem vestigiis, qui solius pliysices ope
phaenomenon explicare conatusfuit, nonstatim in-

i) Annales de fAcademie des sciences. n09.

{jressi videntar viri doclï. Pupillam nigram esse sponte
intelligi credfbanl, npqueulla in nigredinis caussam
inquisilio memoralur. Oculos aulem animalium et
hominum eliam interdum si lucentes offcnderent,
lucis evolutionem spontaneam vitae actioni tribuen-
dam, voluntati aique animi palhematibus subdilam,
accusandam esse censuerunt. Tenebris omnia man-
serunt prorsus obvoluta, donec e physicis quibus lu-
centes oculi a non lucentibus discrepant qualiiatibus,
e tapelo nimiruni lucem fortiter reflcclente, atque e
defectu pigmenti lucem absorbentis, rcflcxi luminis
suspicio oriretur. Ita gruithuisen oculorum fulgo-
rem ex reflexione a tapeto repetit, cum insolita (aus-
serordentliche) lentis fractione conjuncta. Esser 1)
jam animadvcrtit colons mutationes in animalium
oculis lucidis magis ex buibi motibus, quibus aliter
identidem tinctae partes pone pupillam apparent,
quam a luce profusa provenire. Idem quoque ha.s-
SEi^STEi:» 2) opinatur, qui effectus imprimis pigmenti
dt'ficienlis in medium prolulit. Metbodus, quam ad
oculos lucidos elTlciendos afFc-rt, in axi nempe eos com-
primendo, quo fit, ut lenti propior retina deveniat,
probat eum lucis quoque fractionis rationem ba-
buisse. Perperam attamen baec in vividum oculum
adbibere tentavit, cum, bulbo oculi a musculis com-
presso, axin oculi breviorem reddi staluerit. ,
Observalio quam maximi momenti memoralur apud

1)nbsp;Kastnebi Archiv für die gesammte Nalurlehre. Bd. VIII. g. 399.

2)nbsp;Commenlalio de luce ex quorundam animalium oculis pro-
duente et de tapeto lucide. Jcnae 1836.

BEHR 1). Casum refert irideremiae totalis atque con-
ditiones quibus lucidam hic pupillam viderit. »Die
Augen des Beobachters musstea fast ganz parallel
mit dea einfallenden Strahlen nach den Augen des
Kindes sehen. Betrachtete man unter der Sehachse
die Augen des Mädchens, so war das Leuchten ver-
schwunden.quot;nbsp;'

Melhodus illa, quam postea etiam cummiwg et brüc-
Kius commendarunt, ut animalium et hominum oculi
lucidi appareant, in plerisque casibus scopo omnmo
respondet, etquamvis desideratur cxph'catio, ex apta
experiendi methodo concludere licet, condiliones,
quibus ocuius lucescit, BEnaiomagis minusve innotuis-
se. Praesertim distanti observator! eo modo pupillae
luce rubra effulgent, eaque splendidiore, quando
oculorum axes parumper convergunt. Corpus opacum
lucem inter et oculum poni debet, siculi brüchus
praecepit, atque juxta niarginemejussimul et flammae
in oculum inspiciendum est.

Cum accuratae observationes passim essent dis-
persae, neque ulla fere hujus rei notio errore vaca-
ret, Facultas Medicinae Heide!bergensis postulavit
anatomico-physiologicam et pathologicam investiga-
tionem diversi coloris, qui in fundo oculi apparet,
nec a suflfusione partium transparentium peudet.
Quae ad haec respondit Kussmaul 2), maxiini pro-
fecto momenti in nostrae materiae historia sunt

1) Hecker's /«nnalen für 1839. Bd. 1. s. 575.
S) Die Farbenerschtinungen im Grund« des menschliehen Auges.
Heidelberg. 1845.

habenda. Primus enim, idque summa diligenti-a,
problema a^ffreditur de caussa cali^inis in inlimo
oculo, et licet non ab omni parte tenebras pulserit,
m eo cerle bene meritus est. quod, quid solvendum
esset, probe intellexerit. Animadvertit per pupillam
parum lucis ingredi, atque propter velamentum ni-
grum choroideae, multum inde absorbons, paululum
modo exire posse. Vim deinde mediorum frangea-
tium perpendet, quae conjuncta lenti positiva«
aequat. Quemadmodum autem fieri nequit, ut per
lentem distincte appareat objectum in ejus foco
situm, sic a retina, vulgo in foco sita, radii re-
deuntes, inter se paralleli oculum egrediuntur,
neque retinae aliquid in conspectum venit, etiamsi
oculi fundus bene illustratus sit. (Hoc in casu tarnen
pupilla lucida apparere debuisset.) De colore partium
infundo sitarum in statu sano nihil percipi, praesto
ei est ex parva earum diametro atque exi{;ua luce, dum
refleciione morbose aucta, aut magna lucis copia in-
cidente, pupilla non amplins nigra apparat. Ita cre-
dit in Irideremia lucis abunde incidenlis partem»
cboroideam transgressam, in sclerotica alba diffuse
iterum reflecti, atque ita choroideae sanguine line-
tam, rubetitem oculi fundo colorem praebere. Sub-
cinereum colorem, quem sanorum dilatala pupilla
utplurimum habet, ex reflexione diffusa radiorum,
quarum magna jam copia in oculum intrat, rcpetit.

Luculentissimum ab eo prolatum est experimen-
tum, quo, quid frangenlia media valeant, ut fundus
magis minusve distincte appareat, demonstratur. Si
ex oculo tolluntur cornea atque humor aqueus, prae-

sente vel absente iride, fundus obscurus manet, re-
lina propemodum in foco subsislenle; si lens quoque
tollitur, nervus opticus atquc vasa statim pcrcipiun-
tur. Relinam in foco si tam conspici non posse
corporis vitrei aliquantulum exsumendo ostendit;
collabitur oculus, lens retinae propius accedit, quam,
intra focum jam positam, amplificatam tanquam
per lentem niicroscopicain videmus. Ex principio
illo facile explicantur casus senum, de presbyopia
tantum quaerentium, quorum nervus opticus inIrans
conspicuus fit. ßulbo enim atrophia correpto, uti
KUSSMAUL jure monet, retina intra lentis focum per-
venit. Quod ilidem fit in retina morbose incrassata
vel exsudatis lentem versus protrusa.

Explicationi hujus luculentae alque physicis prin-
cipiis iiinixae locum omnino cedit ea quam ca.ic-
statt 1) emisit, portae visionis theoriam 2) in
mentem rcvocantem. Retinam nempe casstatt
habet speculum concavum, cujus choroidea esset
tegumentum reflectens, quae, cum ad normam lu-
cem repercutiat, ante oculum positorum contrac-
tam imaginem efficeret, dum pigmenti defectu lo-
cali vel retinae conditione turbida in conspectum
ipsa veniret. Non perperam ineptam banc com-
para tionem kussmaul vocat, ct ca^sstatti imagi-
nem repercussam a postica lentis facie provenire
opinatur.

Idem KUSSMAUL supra memoratum experimentum

1)nbsp;Ueber Markschwamm des Auges. Würzburg. »830. s. 85.

2)nbsp;ilagiae Katuralis. Librl IV. fol. 119. Anlvcrpiac 1560,

cum feie submerso in usurn vocare conatus est, ut
scilicet hominis etiam retinae inclagandae inserviret.
Aquam, corneae planam quasi superficiem praebentem,
imitalus est lente pimio-concava, corneae curvae
respondente, qua oculo pracfixa, fore ut retina in
conspeclum venire», crcdidit. Quod tamen non ita,
idque praecipue. Uli refert, quia marjna pro parte
1-ux, per media redressa, pcssumdatur.

Uli patet ex praegressis, Kussmaul non probe dis-
tinxit inter duo momenta : alterum, quare fundum
oculi lucidum videamus, alterum quare retinae imago
apparaat. Quod ad prius atiinct, non intégra ejus
explicalio fuit, cum praeterviderit, nullos fere radios,
nisi e nostra pupilla, cujus in retina observata imago
exslal, exeuntes, ad oculum nostrum redire. Quod
ad alterum, quaecunque recte fere-animadvertit ;
expérimenta imprimis, quibu's relinam conspectui
traderet, tollendis pro parte mediis frangentibus,
tollendis nempe lente aut corporis • vitrei pauxillo,
dicla luculentissime demonstrant. .nbsp;quot; i

Cum vero, quare vulgo nigra pupilla sit, non per-
spexerit, fugit eum, quod retinae pars, quam spec-
tamus, dum lenli admota conspicua ilia fit, dif-
fusionis circulis illuslratur.

. Brückius 1), suadente müllero, accuratissimam dis-
quisilionem iustituit de oculis lucidis, eo majoris
nobis faciendam, quod speculnm oculi praecesserit,
atque e condilionibus, quibus illud niliiur, unam,
inlernum oculum nempe illustrandi, contineat.

1) Mülleri Archiv. 1847. p. 327.

Eadem melhodo, quam jam anlea behr adhibuit,
usus est. Animalis in conclaves obscuri angulo lo-
cati oculos, flamma candelae umbella obtecla, ita
illustravit, ut juxta marginem umbellae simul et
candelam in oculum inspicere ipsi liceret. Ex
modo, quo bic oculorum fulgor oriebalur, persuasum
sibi babuit, nullos, nisi a tapeto rcpercussos radios,
ex oculo prodire, id quod antea jam esser cogno-
verat. Effecit denique, spleudorem rubicundum, qui
lucentem pupillam nonnunquam pervadit, non, uti
HASSEitsTEitf dixit, a subita conffeslione oriri, sed
ex vasis retinae et choroideae 1) sanguine repletis,
quorum certa lucis fractione confusa atque diluta
imago exstal, oculi motibus modo hic, modo illic,
pone pupillam conspicua.

Cum vespera quadam amici oculum ad lampadum
splendorem lucenlem observaverat, in hominem eliam
methodum suam appUcandi mens ei est oborta. Quod

et bene cessit, licet ex tapeli defectu mullo debilior re-
flcxio hie obtineat. Factum, quod nimis parvi brückiïts
pendebat, a voic erl\cu cum eo fuit conamunica-
tum. Hic scilicet, oculis perspicillis munilis, ani-
madverterat aliorum oculos luccre, si a perspicillorum
vitro lampadis lumen repercussum perciperent.

Verbo hic commemoretur, quod Doct. verloreit,
entomologus nostras, jam pridem inseclorum oculos
corneae suae refleclione lucentes viderit.

1) Jure brückh3s itionct. pigmcntum choroideae pracsertlm in
vasorum InlcrslilU« esse deposilum . quo f.l ul vasa »1«, »pecull
oculi ope, facile consplcianlur.

Ne de meritis brückii delibasse videamur, sub-
dubitantes, an révéra melhodum suam et quare
hic pupilla luscescat prorsus perspectum habuerit.
Hrlmholtz enim primus luculenter est efFatus in
allerius oculum inspicienlem. nihil nisi suae ipsius
pupillae imaginem videre. Secundum Brückianam
methodum igiiur, diffusi tantum circuli vel lux ab-
norme réfracta oculi interni tantam aream illustrant,
ut juxla incidentes radios in oculum inspicienli lu'
cidam pupillam videre conlingat. Voit erlach e
con(ra, per perspiciliorum vitrum, in ipsa incidentinm
radiorum direclione inspicit. ita ut circulis diffusis.
relinam ilUislrantibus, hic non opus sit. Brückius
vero, huic observationi, e qua illustrandi modum
DELMiioLTi desumsit,nihil amplius quam suae melhodo
inesse suspicabalnr, dicil enim: »Beide Methoden
unterscheiden sich nur dadurch, dass ein Mal das
leuchtende Netzhautbild von dem Spiegelbilde der
Flamme, das andere Mal von der Flamme selbst
herrührt.quot;nbsp;,,

~ Flammae imaginem brückius videre non potuit,
Sienim acuta flammae imago exslaret, banc secundum'
ejus agendi modum solummodo ex direclione flam-
mae, id csl nuHo modo, videre poluisset. Si aulem
acula pupillae suae imago .in observata rclina
adesl, nihil praeter ipsam haue pupillam ei vi-
dere est.

En omnia, quae ante nKtwHOLTziuM fuere moliii,
ut reiiiiam hicidam vel eliam ejus imaginem con-
spicerenl. Principia methodi Ilelmhollzianae supra
jam exposuimus. In oculum inspicit per vitrum

quod, qua inspicit direclione, repercussam lucem in
eum immillit, atque reduces radios, qui convergunt,
lenle negativa divergentes reddit. Illustrandi modus
itaque idem est, quem forte vox eulach adhibuit,
atque momenta, quibus mutata radiorum direclio
nitilur, ut ex iheoria praesto ei erant, sic quoque
experimentum cum oculo aqua submerso, nec minus
KussMAum conamina, ea suggerere potuerant.

Ita in cujusvis reperti historia plura antecedunt,
' quasi illudpraeparantia; quodque ut in lucem prodeat,
in uno viio reqniritur vartarum disciplinarum con-
cursus, quo disjoncta facta undique componat.

Instrumentum helmholtzii, ab eo speculum oculi
nuncupatum, constat itaque ex reflectore (Tab. I.
fig. 11) y/. atque ex una vel duabus lentibus concavis,
x'quae in apparalu B, tela bolosericea nigra intus
obveslito atque manubrio instructo, conjunxit. C
flammam refcrt, cujus radii in piano A. rcflexi in
oculum observatum D immiltuntur, cum inde re-
deuntes, per reflectorem simul et per lenlem in ob-
servatoris oculum ^perveniunt, lentis vi ita diver-
gentes, ut in observatoris retina imaginem efficere
possint eorum, quae in area lucida undo oriunturex-
stant, imaginem scilicet retinae indagandae. Patel ex
figurâ III, «elmh0ltzium laminas quatuor superposi-
taquot;s adiiibuisse, in quibus lux, priusquam in oculum
immitlatur. angulo 56 fere graduum reflectitur.
Pbysicarum doctrinarum cullidus ex ita dispositis
cogiioscitur. Monet helmuoi-tzius, quod lux, si intégra
refleotatur, redux quoque totalem retloctionem pa-
tiatur, ut ita omnem lucem'inspiciendus, nullam

vero inspector ocuius acciperet; porro, quod, si nulla
obtinet reflectio, nec unus nec alter oculorum lucem
accipiat. Haec inter quam maxime idonea reflectio
Sita esse debet, et ex computatione lucis dimidium
reflecti debere statuit. Dimidium itaque lucis in
reflectorem incidentis in oculum immittitur, et a par-
tibus ita illustratis dimidium iterum lucis ad obser-
vatoris oculum pervenit. Attamen praefert //. reflec-
tionem aliquantulum imminutam (quod non prorsus
cum eo facimus), ita scilicet, ut lucis incidentis quinta
pars, quatenus retina illam reflectit, ad observa-
torem redeat. Hoc obtinet, si angulo 70 graduum
ab una sola lamina vitrea lux repercutitur. Si plures
laminae sunt superpositae, major fit reflectio, atque
minus lucis transit. Pro luce, quam majori copia lami-
nae superpositae reflectunt, uei-siholtzius formulam
quaesivit, secundum quam angulum incidcntiae
computavit, qui requiritur, ut quinta ilia lucis pars
observationi inserviat. Pro tribus laminis, reflec-
tionem circiter 60 graduum^ pro quatuor 56 gra-
duum maxime commodam habet. Praefert banc,
quandoquidem corneae reflexioni, observationem tur-
banti, maxime obest. Est scilicet angulus ille, quo
polarisatam lucem vitrum rcmitiit. Polarisata itaque
lux retinam illustrât, quae, diffusa reflexione subla-
to polarisationis effectu, per lamiuas vitreas recurrit,
iu ut lucis illius 3/4 fere partes (72°/J ad observalo-
ris oculum perveniant. Quam cornea reflectit lux
e contra polarisata manef, atque qua talis per la-
minas minori quantitate transit, quare radiorum a
cornea repercussorum minus relative in observantis

oculum incidit. Maximi profecto illud momenti est.
Nimirum corneae reflexa imago diffusa percepta
magnam partem pupillae non dilatatae aream oc-
cupât, atque in ea directione distincte videre noa
sinit. Lucis autem polarisatae quantitas, quam qua-
tuor laminae transire sinunt, satis magna (44%)
est, ut itaque corneae reflexio nequaquam penitus
tollatur.

Supra jam monuimus, vim lentis concavae ad
fraclionem observantis non minus quam observati
oculi esse accomodandam, ut praecisa retinae imago
percipiatur. Quare helmholtz ita speculum suum
conslruxit, ut lens ilia cum aliis commulari possit.
Quod lentium haecce commutalio incommodi habet
sustulit rekoss, mechanicus Regiomontanus, qui ex
helmholtzii indicatione instrumentum paraverat.
Binos nempe discos, circum axin rotantes, quorum
quisque sexlentibus est munitus, apparatui adaptavit,
quae jam sola discorum rotalione aperturae opponi
possunt. Diversae harum lentium conibinationcs
quibuscunque oculis sufficiunt, atque in observando
facile commutari possunt.

Hujus aulem instrumenti ope helmholtzio féli-
citer cessit in vivis retinam adspicere. Oculi fundum
magis minusve rubro colore tinctum vidit, cum
retinae vasis eum perrepentibus, quae in papilla
nervi optici, lucem albam fortiter reflectente, ex imo
nervo prosilire videbanlur, unde nervi substanliam
io vivis pellucidam esse ei apparuit. Maculam luteam
quoque vidit, colore ex flavo-cincreo iusignitam,
vasorum prorsus expertem.

Quum hoc apparatu partes argulissime atque cir-
citer 24- amplificatae appareant, mirum non est,
auctorem maxima sperasse de ejus adhibilione, im-
primis in oculi morborum diagnosin.

Adhibitionem illam, praeeunte helmholtzio, multi
tentavere, et brevi inde patuit, earn, licet muilis
nommibus scopo respondeat, dexterilatcm quandam
requirere, diulurna excercitatione comparandam, ut
scilicet, rite apparatu apposito, optata reflectio 'ob-
tincat. Patuit denique lucis parum reflecli, ita ut
in retinae parte laterali vasa vix distincte appareant.
Nobis quidem in inilio, canum tantum, felium atque
cuniculorum alborum oculos, fortiter reflectentes,
facile observare erat; et tune demum, postquam in
homine ita speculum adhibere didiceramus, ut ner-
Tus opticus in conspectum veniret, ad alias partes
exinde transire, quoad siverit illustratio, poluimus.

Propter adhibitionis difFicultatem brevi modifica-
tiones sunt propositae vel et novi apparatu, qui-
bus vitiis nELMHOLTzii speculo inhaerentibus subve-
nirent.

. Ad no vos apparatus referri nolim, quod follin et
icAGHBT Societati Anatomicae instrumentum obtule-
runt, nomine eorum insignitum, quodque novum
vocavere, cum tarnen nihil aliud sit nisi speculum
nii-MnoLTm, basi stabilitum, atque lente positiva
inslructum, per quam lux in reflectorem incidit.
Hblmholtz i) ita fieri posse jam monuerat, nec lamen
lentem profuturam esse opinatus erat, cum area tan-

t) I- 0. pag. 20.

tum major retinae illustratur, absque eo ut clarior
imago evadat. At speculum oculi denuo invenire

Gallofrancis plaçuisse videtur.

Majoris facienda modificatio est quam rdeteus
proposuit, cuique subsunt principia, ab helmuolt-
xi vT^is partim diversa. Oculus illustratur speculo con-
cavo in medio perforato (Tab. 1. fig. 1».nbsp;bic

reflectit convergentes radii per lenlem convexam C
transeunt, unde majori cum conver gentia inoculum
incidunt, intra lentis focum positum. Brevi itaque
in oculo decussantur et retinae aream diffusam illus-
trant. Identidem radii paralleli vel leviter polius con-
vergentes ex oculo per lentem revertuntur, qua brevi
coeunt, atque ita retinae imaginem veram inver-
sam, lentem inter et oculum observantis Zgt;, eflFiciunt,
quam per speculi foramen hie aspicit. Imago item
amplificata, non autem inversa, prodit, adhibenda
lente negativa, quâ vulgo exploralionem ktjeteus
orditur. Multo fortius eliam amplificata imago est,
si intra focum allerius lentis convexae recipitur, spe-
culi foramini propius admolae. In hoc casu lucis
pars a speculo reflexa per ulramque lenlem transit,
priusquam ad explorandum oculum perveniat. —
Ruetei speculum adhibentibus, quod comiler Docls.
hoyack, Göltinga arcessitum, in usum nobis cesse-
rai, patuit, quamvis optime oculus illustretur et
clarae atque argutae sint imagines, justam speculi,
cculorum et lentium posilionem non facile haben,
dum vel parva observati devialione praesens jam
imago, si forlior eerie amplificalio, continuo eva-
nescat. Observator denique alque observatus salis

distant, quare hujus caput, manu observatoris impo-
Sita, non talem in modum moveri potest qualem totius
retinae obscrvatio requirit. Praeterea reflexae iman-ines
obsunt, quarum duas quaevis lens atque unamquot;cor-
nea producit, quaeque pupillam non dilatatam pror-
sus occupant. Si, axi lentium parvo angulo axin re-
flexae lucis intersecante, imagines illas dislocare tibi
placuerit, claritatem imaginis eo turbaveris. Magnam
lucis copiam, caeterum optabilem, oculi sensiles non
ferunt, eo magis, cum retinae area magna simul
illustretur, major etiam, quam ut observalioni inser-
viat. In animalium oculis tapeto praeditis, quorum
pupilla valde erat dilatata, speculi ruetei ope juxta
corneae reflexionem inspicientes, quam pulcherrimas
retinae imagines obtinuimus, in homine vero non
nisi dilatata pupilla atque oculo parum sensili eas
videre contigit. Coadjutor insuper adstet opus est,
qui justa caput positione contineat, et difficillimum
semper erit, singulas retinae partes ad libitum in-
dagare. — Quod, movendis lentibus, diversorum ocu-
lorum clarae unicuique imagines appareant, commo-
dum omnino est habendum.

A methodoRUETEi orditum nuper helmholtz fecit, ut
simpliciorem agendi modum proponeret, cujus verbo
mejitio fiat. Supra jam advertimus brügkium lucentes
oculos vidisse, cum juxta flammam et umbellam
eam obtegenlem in oculum inspiceret, qandoquidem,
incongrua imprimis adaptatione, lucis aliquidspec-
tabilem retinae partem illustret. Si autem lentem
positivam vel negativam observando oculo opponi-
mus, duplicem scopum consequimur. Quoad unum,

radii forliter vel convergentes vel divergentes in
oculum incidunt, ut ita major area diffuse illustre-
tur, et retinae quoque pars spectabilis (illam dico,
in quam oculi aciem intendimus) lucis plus accipiat;
quoad alterum, tali modo ex observato oculo redeun-
tium radiorum immutatur directio, adeo ut retinae
imago sit spectanda. Si positiva lens est, ut in
RüETEi speculo, vera exstabit imago, si negativa,
divergent radii, ut in priori helmholtzii speculo.
Quaequamvis simplicissima metliodus sit, non magm
in praxi faciendam esse ducimus. Quin ipse delm-
HOLTz fatetur incassum se diu in retinam ita obser-
vando molitum fuisse, atque theoretico tantum fundo
nisum ad successum usque se perrexisse. Nobis
quidem facile cessit in animalibus tapeto pracditis,
dilatata pupilla, lucidam retinam cum vasis udspi-
cere, quod tamen non ita in homine, pupilla normali
gaudente. DifRcillimum etenim est diversas partes,
lentem imprimis, justa positione conlinere, et am-
plificatio nimis est exigua, quam ut parvae aberra-
tiones probe possint distingui. Hic quoque, aeque
ac in RUETEi metliodo reflexas lentis imagines obesse,
non est quod moneamus 1).

In omnia illa molimina emendationis ergo sus-

1) ut retinae vasa conspiclnnlur, in oculis valde niyöpibus ne
lente quidem opus est. Praesto est, ut helmholtz animadvertit,
retinae illustratae imaginem oriri in eo loco, cui forte ocuius adap-
tatus est. Ut igitur mirum non sit dar. donders, cum mitii, valde
myopi, secundum BRücKUNAM methodum oculos illustrasset, arguta
retinae vasa conspcïlssc, quorum imago unius fcre ilcclmetri lon-
gitudine ab oculo mihi distal.

cepta respicicntibus, ea in genere non multum lucri
attulisse, nobis constat, atque primarium helmuoltzxi
speculum fere esse praeferendum. At brevi post-
quam cum publico illud auctor communicaverat.
epkens, mechanicus Amstelodamensis, modificatum
id, neque inepto consilio, fabricavil, quod inslru-
menlum, ex nostra quoque indicatione passim emen-
datum, ceteris praeponimus.

Praecipua mutatio reflectorem spectat. Loco unius
vel plurium laminarum vitrearum translucenlium,
laminam vitri speculini adhibet (vide Tab. 1, fig. VI.),
cujus in medio {D) locus, formaeovalis, mercurio caret,
Ita ut, si certoangulo positus est reflector, per locum
ilium .tanquam per vitriolum rotundum perspicere
liceat. Ejusmodi reflector multo majorem lucis
copiam in oculum immittit, absque eoiut visione
indirecta aegre illam ferat, atque e radiis, ex ob-
servato oculo reducibus, major parsquam per quatuor
laminas Helmholtzianas ad observatorem redeunt.
Radios autem illos observandus oculus percipit, ita
ut area, flammae formam referons, sed inversae, in

ejus retina iHustretur, atque flammae imaginis media
pars, quae loco reflecloris mercurio orbato respondet,

minor illustratio sit. Pars speculi transparens non'
major pupilla normali requiritur, nec major fere
ut latior area visualis pateat, idque propter breve
spatium reflectorem inter et oculum observatorem 1),

1) Supra jam monuimus, pupillam (siculi tola iris) per corncam
alque humorem aqueum speclalam, re majorem et proplorcm vidcri.
(cr. WEBER. Summa doctrinae de molu Iridis.)

Ut bene perspiciatur, quid efflciat ejusmodi reflec-
tor, umbellae, prope oculum positae, aequari potest,
quae parvam ubique partem, in medio vero radio-
rum plurimos absorbet. At vero maximi interest, ut
flammae imaginis, quam relina habet, ilia pars, quae
loco umbellae magis opaco respondet (id est speculi
parti minus reflectenli), bene illustretur, cum ipsa
haec retinae portio omnium facillime conspiciatur.
Nostrum igitur est curare, ut incidenles radii quan-
tumpote partem illam illustrent, qui per umbellae
partem magis pellucidam transierint (cui reflecto-
rem aequare pergimus). Quod variis modis assequi
possumus: 1°. partem parum translucentem pupillè
minorem reddendo. Si A flammae punctum, (Tab.
1. fig. VIH.), S autem umbella, cujus media pars

*nbsp;* fere opaca, H corneam, p jt pupillam refert,
patet, radiorum e punclo A exeuntium, juxta

*nbsp;* transeunliuin, in // autem convergenlium,
partem per p p oculum inlrare, atque in N
coïre. Radiorum fasciculus coni cavi formam ha-
bet, cujus zona circiter = pp—* Si aulem
gg. pp — ^id, zonae lucidae area ad totam
pupillae superficiem est = 5:9. Quinque aulem
illis si addis lucem, quae per ** transit (seil, quae
in vilriolo diaphano reflectitur), facile intelliges,
partem centralem imaginis flammeae, quam retina
habet, aequabiliter fere jam illustrari. Sequitur inde
pupillam probe dilalatam in omni casu oculi
indagalioni favere; si aulem angusta sit pupilla,
reflectorem parva tantum supcrficie mercurio orba-
lum esse eligendum.

Secundo loco, convergentes radii commode oculi
illuslralioni inserviunt. Sit A (Tab. 1. fig. IX.) flamma.
Ziens positiva, cujus paululum modo focus ab ^dis-
tal; imago itaque flammae inversa ampiificata^ali-

cubi eistabit, cujus lineae directionis diclaeaè, cd ef.
Si lentem inter et imaginem oculum poni fingâs, con-
vergentes radii 1, 1', 1quot;, Vquot;, 2, 2', 2quot;,2quot;'eumattingunt;
Quandoquidem w pupillam pp magnitudine aequat,'
muiti nihilominus radii, juxta w transeuntes, ad reti-
nam perveniunt, ut igiturretinaepars, reflectoris medio

opaco respondens, radiis illis Jucescat. Duplici ratione
lentis apposilio prodest: 1», scilicet, radii qui juita
« transierunt, perpétué convergentes, quod auge-
tur corneae fractione in //., per pp intrare pos-
sunt; 2». radii illi in ^ jam decussantur, ut magnam
ideo in retina N diffusam aream illustrent. E punctis
flammae quae e.\tra axem visualem sitae sunt,
complures attamen radii in oculo coeunt, et cum
diffusas itidem areas faciant, quae parti ** respon-
det i«rs retinae lucem ab iis accipit. Lentis itaque
positivae, reflectorem inter et flammam positae, facile
commodum patebit, idque imprimis, si reflector
noster in medio pellucidus adhibetur.

Angulus, quo hoc apparatu in rcfleclorem incidit
lui, longe minoris momenti est quam in speculo
Helmhoitziano. Quod intricatissimum problema non
fusius hic tractare libet; haec tantummodo animad-
vertere liceat : lo. si plurimi radii, partem spectabi-
lern imaginis retinae illustrantes, ab ipso reflectore
raetallico remittuntur, ita reflector ponatur, ut parvo
angulo cum normali incidant. 2®. si e contra imago

retinae maxime radiis, a vitriolo centrali, mercurio
orbalo. .oriundis, lucescat, incidenlia 60 feregraduum
in reflectorem eligenda erit. Ut autem pro renata
incidentia illa mutari posset, reflectorem in axi mo- •
bilem faciendum curavimus, quo fit, ut retinae lucida
pars facilius in conspectum veniat, atque molibus
oculi fortuitis planumquot; reflectens adaptari possit. -
, Sponte intelligitur, de corneae reflexionis immi-
nutione, ex luce polarisata, majori copia in unica
lamella vitrea reflexa, sermonem esse vix posse, ut
hanc iffitur in angulo eliffendo nefflexerimus.

Docet insuper experimentum, pupilla patula, facil-
limam esse observationem, nec magnam requirere
diligentiam. In retina tota flammae imago simul jam
conspicere licet, et partium probe lucidarum commoda
indao-alio. Neque etiam obest corneae reflexio, juxta
quam singulae senslm retinae partes, earn quoque
quae axi visuali respondet, inspicere, haud gravaberis.
Si contra angusla pupilla, non solum exigua partis
spectandae illustratio est, sed valde restricta etiam
area visualis, juxta corneae reflexionem conspicua.
Attamen pupilla plerorumque, oculo longinquis
adaptato, altero vero manu imposita clauso, adeo
expandiiur, ut ab omni parte retinam indagare baud

molestum sit.

Reflector autem iste D continetur arcula cubica
(quam Tab, 1, fig. V transsectam exbibet), atque
capitulo [F. fig. IV) movetur, ita ut variis angu-
lis lucem incidere sinat; ocuius observandus a la-
tere reflectoris arculae aperturae apponitur; oppo-
sito autem lateri, discus, diversis lentibus munitus,

(fig. IV S), speculi Helmhohziani ad instar, est ad-
struclus 1).

Areolae epke^^s tubum subconicum conjunxerat,
cujus paru extremae. quam nunc microraeiri.m M
tenet, lampas erat affixa. Tubo extremo, si opus
sit, lens posiliva (fig. V. I.) imponi polest, cujus
focus parum tantum a flamma distal, ita ut speculo
inspicienli omnis lens lucescat, atque retinae pars
lucida major ideo evadat; ne de lucis convergentis
commodo, supra jam memorato, dicam. Omnis ap-
paralus, scapo sufFulius, sursum et deorsum in eo
movelur. Locum, K insignitum, discus annularis
tela nigra obductus tenet, qui radios arcet, quos
direclos flamma emittil; et ab infero instrumento
pannus e tela bolosericea confectus LL suspenditur,
observaloris vultui atque observandi inlerposilus.

Hujus aulem instrumenli ope. facilis observalio
est, si aegri caput manu imposita talem in modum
movetur, qualem oculorum motus requirunt. Oculi
lentissime moveantur opus est, ut singulae retinae
paries consequenter in conspeclum veniant. Licet inda-
gatorum plurimi oculos quorsumcunque facile con-

1) IlELMnoLTz quoque, loco unius lentis negativae. duarum posi-
tivarum inicroscopil ocularis modo conjunctarum. pcriculum fecit
ita ut imaginem lis intcrmediam. per lentem microscopicam (ioupej
spectaret. Nec tamen bene cessil eiperimentum. idquo praecipue
oculis adeo mobilibus. acgre observandis attribult. Quum aulem
speculo ab EPKE^s instructo utentibus, facilius sit omnem evitare
turbantem raotum, eandem methodum, nec meliori tamen cum
successu. tcntavimus. Imagines enim praegrandes quidem, quam
maxime autem diffusas obtinuimus.

venant, optandum lamcn nobis visum est, ut ipsi
apparalui motus communicari possint, qui aegrorum
indocibililali minus obnoxias nos reddant. Eo consiho
tubum in annulo mobilem, utcircum axin rotari posset,
faciendum curavimus, quo sursum alque deorsum
in oculum inspiciendi copia est data. Secundo loco, ea
parsapparalus, qua reflector conlinelur, circum lineam
verlicalem or y, quam cochleae B et C stabiliunt, rao-
bilis est facta, ut magis a latere in oculum inspicere
liceat, mutata reflectoris directione, dum et siiiiul cor-
neae reflexa imago locum mutet; ut itaque ab omni parte
observationi faveatur. Tubus circum axin rotans requi-
rit, ut lampas ab instrumento disjuncta in mensa col-
locetur, quod et alio fine conducere nobis visum est.
Nempe ex re esse credidimus, ut extremo tubo G mi-
crometrum adstruatur. Punctorum a et A micrometri,
flaramam inter et oculum observandum positi, ar-
guta in ejus relina conspicitur imago, oculo micrometri
dislanliae rite adaplato. Quare micromelrum loco
mulabile, idque tubo G in tubo £ niovendo, red-
didimus. Si punctorum a et b interslitium = n,
micrometri autem a linearum direciionis decussatione
distanlia= X, si denique harum decussatio 15 milli-
simarum longitudine a retina distat, verum punctorum

n 15 mil.

a et A in retina intervallum y = -—

X

Si itaque vera imaginis magnitudo cognita sit, la-
mina vitrea angulo 45 graduum aperturae (fig. 1,0)
apponi potest, ut in charta, mensae sub speculo
imposita, magnitudinem, qua y, certa distantia in
planum projectum, appareat, delineemus, et ideo,

quanta objectorum in retina amplificatio sit, cognos-
camus. Aham esse pro aliis oculis amplificationem,
m promptu est, sed cum oculi similes similem len-
tem requirant, cujusvis lentis vim sibi déterminasse

suffic.t, ut in posteruuiindeobjectoremdimensiones

nobis prodeant. Vera ij^itur vasorum, macularum
aliarnmve deviationum mensura, ea quae requiritur
accuratione, definiri potest I). - Summi tandem mo-
menti esse duximus non solum negativas lentfs ap-
paratui adaptare, sed disco etiam, variis leutibus
posilivis munito, eas excipere. Qui a retina exeunt
radii extra oculum leviter convergunt, qui a corpore
parum ante relinam silo exeunt inter se paralleli
sunt, daturque tandem in corpore vitreo locus, ita
divergentes radios emittens, ut in oculi normalis
retina imaginem efficere possint. Quem observas
oculum, lentem microscopicamhabeas; objectum paullo
citra ejus focum situm, quantumpote amplificatum
apparet. Si propius etiam accedit, nimis jam diva-
ricant e.\euntes radii, quam ut ocuius observator
propinquus imaginem in sua retina formet 2j; qui

1)nbsp;Ncmincn latel, quod eadem semper oculorum distantia esse de-
beat. eademque oculum observantem inter et planum projectionis.

2)nbsp;Eodem fere modo retina sese habet quando deficit lens, ut in
duobus casibus nobis obvium erat. Focus mediorum frangenlium
in casu lam ionge ultra relinam est situs, ul pnrum modo am-
plificala ilia nobis appareal. El quidem ipsa insignis partium minu-
lia, lentis deGcienlis suspicionem nobis movil. Cum satis forliler
radii diverganl, si myops observator, lentem leviter ncgalivam, vel
nullam omnino lentem, si vero presbyops, imo lenlem posilivam
adhibeal, opus est. Praeclare utique in hisce casibus relinam illus-

autem ab antica lentis superficie proveniunt radii,
fortius etiam divergunt, quam si e puncto libero, aeque
ab oculo distante, exiissent; quo fit ut bae partes cor-
neae re propiores esse videantur. Liquet igitur lente
negativa opus esse, ut radii, a retina oriundi, in ima-
ginem nobis coeant, dari denique locum in corpore
vitreoabsque ulla lente conspiciendum, magis autem ad-
mota lentem positivam requirere , eofortiorem 1), quo
magis corneae appropinquant. Oculus non myops
positivas adbibeat dislantiae focalis 10 ad 3 cenle-
simarum. Qnomodoautem locus, quem in oculo objecta
tenent, definiatur, infra referemus.

trant areac magnae diffusac, radiis parallclis fere oculum pcrme-
antibus.

1) Eo modo partes in oculo sitae per duas quasi Icnlcs positivas
conspiciuntur, quarum unam ipse oculus observandus pracslat. quae
oculo observatoris apponitur. alteram. Lcnlis quoque obfuscalioncs
insigniter ampliflcari. non est quod moneamus.

CAPUT n.

OBSERVATA IN HOMINUM ATQUE ANIMALIUM
OCULIS SANIS.

Luce majori copia ex oculo redeunte opus esse
vidimus, ut in eo latentia conspiciantur. Hominum
et piurium animalim oculi, pigmento multo obvestiti,
mrnus lucis remitlunt, quam ut absque arlis adju-
menlo in fundo sita cerni sinant. Si vero tapetum
adest, radios per retinam transgresses repercutiens
lucent oculi, l.cet lucis pauliulmu adsit. Et quidem
primum ejusmodi oculi retinam cum vasis durante
vita videnda praebuerunt. Omnium etenim facillime
hic vasa conspiciuntur. Laboriosa methodus, qua
usus fuit gt;,ÉRr, commode excipitur aquae gultula in
oculum immittenda, cum lamina vitrea corneae ap-
posita, ut ita quoque planam superficiem acquirat.
Cum vero saepius illa expérimenta aniuialia aegre
ferant atque exigua sit partium amplificalio 1), vasa

1) Paulisper »emperaucliores Hunt: est enim fraclionis index len-

non adeo luculenter percipiuntur. MuIlo aulem ma-
jora apparent, si, pupilla Atropino dilata, simplex

lamella vitrea ita oculo opponimus, ut lucem reflexa«n

in eum mittat. Mydriatici actione oculus parallclis
radiis adaptari videtur, quare. si satis lucis inde redit,
oculus non myops radios illos parallelos in imagi-
nem colligere potest, valde amplificatam. Praestat m
omni casu oculi adspectus quem speculum hei.m-
HOLTZii praebet, lente negativa iustructum. llnnc
tamen longe superant imagines, quas ob forl.orem
illuminationem praeclaras speculum ab epke^s para-
turn ostendit. Tapctum apparet splendore e viridi
melallico refulgens, nubeculis cl maculis aureis et
coeruleis adspcrsum, fundi colore in coeruleo-pur-
pureum vergente, ubi in cboroideam tapetum abit,
quae, durante vita sanguine repleta, colore o
fusco-rubro est lincta. Ad inferiorem tapeti margi-
nem nervus opticus ofFendilur, colore e fusco-flaves-
cente cum peculiar! fulgore insignilus, atque areola
purpurea cinctus. In canibus foveolam medianam
habet, quam in felibus minores comitantur. Ex nervi
substantia prosiliunt rami vasorum ccnlralium, quo-
rum in singulis animalium speciebus disposilionem
invenimus, singulis propriam. Apud feles in pe-
ripheria orti, extrorsum inflexi, coronae ad instar
nervum circumdant. In cane multae arteriolae ex
nervi peripheria prodeunt, et rami venosi majores

tis major quam cacterorum ocuH modiorum. Polest igitur retina
In casu aequari objecto aquae Immerso, quod per lentem. aquae
itidem »ubmersam, conspicUur.

m ipso nervo confluentes. circulum interdum for-
mant undique dausum atque in medium nervum
Hnmerguntur. Vasa illa profunde rubra argutissime
m fuMdo auroo-viridiexslant, im ut. ceteris faventi-
bus, ,psa capillaria videre potuorimus. Canum de-
n.q.ie et felium in iis choroideae locis, q„ae non
toff.t tapotum, vasa cl.oroideae ex prof„nlt;lo trausln-
cent. Nimirum pigmentum imprimis vasis majoribus
est interpositum , atque ab ipsa sclerotica rcflectitur
lux, adco ut radiis pariim transmissis vasa illa con-
spici.intur.

In cuniculis vulgaribus, qui tapeto carent atque
oculos habent pigmento valde obsilos, multo minus
ocul. fundus lucesdt. Seorsum inspicienti nervus
opticus apparct,phosphori fulgorem albidum referens
et dextra laevaque f.biillarum albarum fasdculum
emittens, qui primum conferti, mox inter se disce-
dunt, ita ut in pigmento fusco subdilo probe sint
conspicuae. Vasa centralia, quae e longinquo ex
imo nervo emergere videntur, subito extrorsum in-
flexa, in duos ilidcm fasdculos abeunt, dictas fibril-
las comitantes, atque fortiter interdum convoluta
nervo oplico expanso sunt superposita. In cuniculis
albidis, quorum choroidea et sderotica multos radios
reflectunt, multosqueab cxtero transmitti sinunt, vasa
insuper dioroideae luculentissime exstant. Si fere ad
axin in oculum inspidtur, apparent trunculi conferli
laete r.ibentes, pluribus ramulis communicantes,'
m albida sclerotica siti. Si vero prorsus a la-
tere iuspidmus, ab uno puncto irradiare viden-
tur; sunt itaque vasa vorticosa. Maculas passim opaco-

3

cinereas vidimus in retinae substantia sitas, quae
lamen, cum in omnibus fere obtineant, morbosae non

sunt babendae.

Advertimus animalium arlerias colore in generc
longe minus a venis differre quam hominis. In homine
scilicet jam probe venas inter et arterias uelmholtz
distinxit. Loquitur denique de arteriarum parietis
limite duplici, quem non cerni posse credimus; ne-
q«e in venis apparet, quarum non minor fere parie-
lum crassities est. Helmholtzium vidisse credimus
lineam centralem, luce reflexa in arteriarum ramulis
cilindricis ortam, et vasis partes laterales obscuriores
crassitiei parietis tribuisse. In venis saepe desideratur
haec linea lucida, quod formae earum, ob minorem
sanguinis pressionem magis applanatae, tribuimus.
Si forlior lux ex imo oculo reflectitur, linea lucida
in arleriis penilus fere disparet, propter lucem
majori copia per vas transmissam, cui et adscribi-
mus lineam lucidam vasorum in lapelo decurren-
lium longc minus spcctabilem alque in papilla nervi
optici in venis prorsus deficienlem, dum lamen in arle-
riis adsit. Haec in genere praecepisse liceat, quod
retinae vasa luce magis transmissa ex oculi fundo
reflexa, quam quidem ab ipsis vasis repercussa videa-
mus, quodque banc ipsam ob causam lam egregie

sint conspicua.

Color, quem in homine oculi fundus babel, pro
variis individuis valde differt. In flavis magis ruhet,
in fuscis aulem vel nigris polius flavescit. Quod unde
proveniat in promptu est. Non solius retinae vasis,
ut iielmiioi,tz opinabatur, scd choroideac imprimis

rubicundus color i„ fu^j« oculi debelur. Novimus
choroidcam retc capilbri subtilissimo intus esse ob-
ductam, extus vero trunculos habere confertos, ad
vasa .mpnm.s vorticosa pertinentes. Lux in vasis
parfm reflecftur. partim autem transmittitur. atqu
transm,ssae pars .n sclerotica iterum refleetit^r cu
JUS per choroideam et retinam multi radii, simul cum
scleroticam transeuntibus, in oculum observantem
pervemunt. Facile autem intelligitur per vasa cho-
ro.deae reduces radios eo plures fore, quo minor in
tunica lila pigmenti copia erit. Quare apud flavos,
partium imprimis choroideae anteriorum pulcherri-
me vasa translucent (Tab. 2 fig. I.).

Quibus autem capilli sunt ferequot; albidi, iis adeo
p.ffmentum in choroidea deficit, ul vasa ipso fundo,
radns tum a sclerotica reflexis tum per earn trans-
ffressis fortiter illustrato, colore profundiora appa-
reant. — Sin etiam, ubi fortior pigmenti evolutio
obtinet, vasa choroideae sese ostendant, in eo causa
quaerenda est, quod, monente brückio, pigmen-
tum in stromate choroideae vasorum praesertim inter-
stitia teneat, ita ut praeter lucem, quam immediate
reflectunt, aliquantulum etiam a sclerotica remissum
per lila transeat, quapropter in fundo obscuriore rubi-
cundo colore perlucent. Nempe stratum simplex
cellularum pigmenti intus choroideam obvestiens
satis pellucidum est, et radii rubri reflexi aliquan-
tulum augebuntur e rete capillari interiore, quam-
vis tenue illud sit atque tapeto supposito ejus color
non amplius pcrcipiatur.^ Si vero fortiter pigmentum
cvolutum est, radios rubros color fuscus superat.

3G

Quo plures radii ex imls membranis redeunt, eo me-
lius retinae vasa quoque consplcluntur, qnare omnium
optime apud flavos vasls choroideae snperposlla alque

retlnam perreplenliaea vidimus. Sequllurlnde.ulsupra

jam dlximus, vasa imprimis luce transmissa percipi.
In nervo optlco lantummodo alque In retina proxime
apposlla apuddlverslsslmos oculos aeque benecernun-
tur. At raronobis cesslt, uli helmuoltzio, ex imo ner-
vo vasa prodeuntia videre, id quod in cunicul.s
valde conspicuum est. Plerumque subito prodeun-
tem ex suo singulam foramine vcnam alque arte-
riam vidimus. Cum pUirlbus arlorlis raniulus inter-
dum venosus in idem foramen inlrat. Arlcriae, quae
utplurimum duos ramos sursum et deorsum emlt-
tunt, primo jam adspeclu a venis sunt dlvcrsae mi-
norl'sua laliludine alque laellori colore. Disiribuiio
eorum in ipsa nervi papilla pro varils indiv.dms
valde differt. In aliis flexuosae el convolulae, mullis
ramulis Inlerlexlis, visum fere confundunt; in alas
vero in Ipso nervo qualuor lantummodo Irunci ma-
jores consplciunlur. Ad marglnem jam pupillae di-
cholomlce plerumque dlvldunlur, dum recio angulo
ramuli minores a majorlbus abeunt. Per omnem
decursum lineolam habent lucidam rcflexam, quam
venarum lanlum in ramls majorlbus, eamque debi-
liorem, observare contigit. In truncls primarils, quo-
rum vulgo sursum unum atque deorsum vena cen-
tralis enquot;lllll,lineola ilia prope originem deslderatur,
idque pro parle propter formam minus regulärem,
cum ex poro emergenles angusli mox d.lalantur,
alque arleriae passim supposlli depress! alque sau-

gu.ne expertes appareant. Arteriae caeterum vonis

modosuperpositae sunt, modo subditae. easque quoad

ramos majores in ulteriori decursu magis minusve
comitantur.nbsp;quot;

Uti choroidea sic papilla nervi optici quoque
pro varns ,ndmduis admodum est diversa, ita
ut m .n.t.o morbosa saepe illic invenisse perne-
ram crediderfmus. In oculo pigmenti non valde
experte discum lucidum refert, qui argute in
fundo rubenle exslat atque tenui pigmenti mar-
gine nolatum, quae margo, in quibusdam duplex,
apud fuscos imprimis in annuli latioris formam ex-
pand,tur, uti eliam i„ his maculae nonnunqnam
n'grae m ipsa papilla inveniuntur. Apud flavos
mmus ab ambientibus discernitur et saepe sub-
rubet. Irregularis lucis fractio atque nubeculae

ips.us nervi substantiae in sanis etiam oculis oc-
currunt.

In loco maculae luteae paeter vasorum defectum
colorem interdum in viride-griseum ver entem vi-
dimus. nihil caeterum insolitum. Plicam autem fal-
c.formem, quam semper prope internam papillae
partem se observassc helmiioltz dicit, nobis nun-
quam videre contigit.

Corpuscula, quae in statu normali corpori vitreo
ninatant, quacque enloptice invcnla dar.
m.croscopice eliam dcmonstravit, non percepimus
quod, quam parva sint, reputanti mirum videri non'
potest. — Quae in statu etiam normali in lenle obti-
nent.capitesequenti. ubi decataracta sermo erit, trac-
tabuntur. - Docet denique corneae indagatio, sanam

quoque non prorsus laevem esse, atque muci par-
liculas non raro hic illic ei adhaerere. Bullulae aereae
in ejus superficie lento gradu adscendentes lucu-
lentissime observantur. Quas entoptice post uictita-
tionem adscendentes percipimus figuras listisg
jam bullulas aëreas habuit, quam sententiam spe-
culum oculi, adhibita lente fortiter positiva, facile
confirmât.

In indagaudis oculis sanis, duo imprimis observa-
vimus, quae momenti physiologici esse videntur.
Unum spectat ramos venosos in cane sanguine subito
deplelos, alterum vero situm imaginis objecti cujus-
dam, cui oculus adaptatus est, idque in homine.

Antea jam sermo fuit de truncis venosis in caue,
in papilla nervi optici ramis transversis cobaerenti-
bus (Tab. 2. fig. II), ita ut circulum faciant, modo
undique clausum, modo ab una parte apertum.
Ramosautem anastomolicos (c, c, c,c,) subito pallentes
atque penitus mox evaiiescentes vidimus, absque eo
ut aliquis oculi motus vel virium intentio acces-
serit. Quod, utrum vasorum contractioni an com-
pressioni tribuendum esset, dubitavimus. Vasa collapsa
latiludinc non mutata cum pcrcipere nobis videremus,
compressionem assumendam esse duximus. Atque
bulbi compressione phaenomcnon ad libitum possc
revocari, nobis persuasum est. In cane illud pro-
duximus laudano venae jugulari injccto sopito, iiec
minus in altero cane ante speculum posito, pressio-
nc circular! digilorum ope in bulbum exercenda,
omnium aulem facillime, lamcllam vilream satis forti-
ter in corneam premcndo, quo fit ut, applanala

cornea, papilla nervi optici absque speculo in conspec
tum veniat. Exinde verisimillimum habemus, bumores
ocuh m cane subito majorem pressionem pati, ita ut e
d.ci.s ram.s anastomoticis sanguis exprimatur. Nexum
dan hanc mter vasorucn depletionem et oculi adap-
at,onem susp.camur 1). j, ho^ine vero de indus-
tna adaptafonem mutante, nihil tale cernere nos
potuisse, non mirum. Est elenim in hisce perquam
^ diffic.l.s observatio, quandoquidem multum quoque
excercitatis, nisi dentur duo puncta alternatim ad-
spicienda in eadem direclione ad diversam distan-
tiam Sita, haud facile cedit mutare adaptationem
absque eo ut simul mutetur axis visualis directio.
iup.llae insuper coarctatio, quae adaptationem
propionbus comitatur, nequaquam prodest. Follin
(I. c.) memorat, se nonnunquam retinae vasa in
homme subito evanida vidisse, atque subito iterum
redeuntia. Nobis per longum tempus speculo oculi
utentibus nihil tale obvium fuit; neque tales videntur
FoLLmi observationes, ut fidem plenam postulent.
Phaenomenon autem peculiare saepius dubium, bis
autem maxime perspicuum, observavimus, quod
pondéré non carere nobis videtur. Nimirum quavis

1)In menlem revocemus expérimenta a c. weber et LCDwrc insti-
tuta (Nonnullue disçuûitiones, quae ad facuUatem oculum rebus
longmquts et propinquis accommodandi spectant. Marb. 1850)
qui. ope manometri, pressionis mutationes, quas respiratione et oir'
culationc humores oculi patiuntur. cxposuerunt. von graefe op.
thalmologus Berolinensis. lileris dar. donders communicavit, sul-
phate Atropini in animalium oculum instillando, itidem pressionem
decrcscero, idque tantum oculi musculis non disscclis.

cordis conlractione dilalalio, eaque sat magna, venae
inferioris papillae nervi optici, prope locum ubi
ipsum nervum inlrat, manifesta erat, quam contraclio
sequebatur. Forma venae conlraclae Tab. 2, fig. 411.
a, dilatatae autem h cxpressa est. Nullam explica-
lioncm admittere videlur bocce pbaenomenon, nisi
quae e majori pressione, cordis contractione per
capillaria, communicata, petatur, majori sanguinis
copia allatà quam vena, quae intra nervum dilata-^
tionem vix patitur, recipere potest. Differt hoc
pbaenomenon omnino ab illo, quod in cane obser-
vavimus, ubi rami venarum communicantes diutius
exsangues trant, déficiente omni necessitudiiie cum
cordis actione et cum respiralione, ita ut compressio
accusanda esset.

Altera observalio majoris eliam momenli videlur.
Singulorum e quibus retina componilur slralorum
funcliones distinguerc, summopere difficile est. Slralo
bacillorum, a treviraso nalurae nervosae habilo,
BRUECKius kaloplricam aolioncm tribuit, qua fieret,
ut radii rejecll eandem iterum fibram nerveam tran-
sirent acintranlcs. Jam monuinus (p. 3), relleclionem
totalem radiorum incideiilium ad parieles bacillorum
fieri posse et debere, ila ut non in conliguos bacillos
transeant. Qui aulem rcflcclunlur radii e choroidea
alque e sclerotica, uli et per sclerolicam iransgressi
incidentes, in omnes direcliones bacillorum parieles
langunt, ncquc videmus, quid impedial, quominus
plurcs corum cx uiio in allerum bacillum Iransoant
et jam in diverses incidant. Accedit observalio nuper
facta a heitrico müli.ero, filamenla lenuiora non,

ut hue usque receptum erat, fini posteriori sed
eontra anterior! baeillorum in fi.a esse, et fihris ipsius
n.opt.c.d,recleconjuneta. Quod et idem kolukkk in
homu.ecomprobavit, quare fusius ille lueis pereeptio-
nem bacM. ist.s atque conis propriam delnsfrare
suseepu. Constat neque fibrillas in nervo optico. neque

quae m retma expanduntur. luminis aetberis undls

pere.pere. Elenim si in iis lucis perceptio obtineat
ahler fier, noquit; quin simul ac in nervum intrantem
lux incideret, omnis area visuah's lucida nobis videretur.
dum e contra ipsa haec retinae pars maculae MinroTTi
respondens lucis perceptione penitus careat. Antea
jam dar. dogt;«ers1) fibrillas retinae nerveas, constan-
ter cum fflobulis i.ucleaiis cohaerentes a pacim, ut hic
voluit, detectas, cum perceptione eorum locali con-

nexerat. Si assumiturbacilloslucisperceptionegaudere,

omnino hucquadrat brückh hypothesis, lucem nempe
incidentem ad singulos badllos restriugi. ita ut. for-
tiori data irritalione eorumdem radiorum per totum
bacllum. lux. quae diffusa ex imis parlibus per varios
bacillos redit, vision! parum noceat. Omnibus illis ar-
ffumentis. quibus strato bacilloso lucis perceptio vin-
dicetur novum addendum esse credimus quod speculo
ocul. debemus. Nimirum ad locum animum allendimus
quem tenet objecti cujusdam, cui probe oculus adan^
talus est, imago. Micrometri speculo oculi adslrucli
arguta atque praecisa in retina imago est, si ipsi
m.cromelro aut ojusdem ac micrometri horopteris
puncto oculus sit adapialus. Imaginem illam argutam

') ^ederl. Lancel. le Serie. U. HI. bl. 184, en verv.

observavimus, nec dubitavimus.quln profundius quam
retinae vasa tunicae illae superposita, sita esset, imo
choroideae propiorquam retinae vasis nobis visa est, ut
ita stratum bacillosum eam teuere credamus. Si directe
observandus micrometrum adspicit, minus luculentum
phaenomenon est, quod ab una parte retinae hoc
loco tenuiori, ab altera vasorum defectui tribui potest.
Omnium optime apparet si non longe a nervo optico
intrante imago exstat, et simul oculus puncto ejusdem
horopteris est adaptatus. Si bene percepta micro-
metri imagine vasa etiam retinae nunc argute con-
spicere placet, conscientia nobis est adaptationis
propioribus, qua non falli posse nos credimus. In locis
ab axi visuali admodum distantibus objectorum nun-
quam praecisae imagines oriri videntur, quod quidem
lentis fractioni irregulari adscribi possit.

Micrometri distantiam, quaargutain retina oritur
imago, certiorem adhuc in myopia pro vera pro-
banda normam praebere, quam vim lentis nega-
tivae, qua nEtMuoLTz usus fuit, infra demonstrandi
locus erit.

Verbo tandem monuisse liceat, reflexorum lentis
imaginum indagationem (cui inserviens instrumentum
d.. cramer paravit, in ejus tractatu aureo praemio
oruato de oculi adaptandi facultate descriptum),
quoad loci et formae mutationem, ope speculi oculi
quoque fieri posse, atque illud modificationes hue
spectantes forsitan admittere. Notum est Doctissi-
. mum CRAMER, oculo propioribus adaptato, formae
atque loci mutationes imaginis a lentis facie antica
reflexae observassc, quo probavit adaptationem ita

fier., ut lenfs illa superficies formam mutet 1)
Patu.t etiam positivarum lentium ope oculos inda-
gaut.hus non distare iridem a lentis plano antico,
puuctulo passim conspicuo insignito, ut itaque, quod
perlubet CKAMEa2), lentem nempe iridi Ie clti-
guam, hrman videatur.

1)nbsp;Cf. Nederlandsch Lancet. 3e. serie. Dl. I pag 530

2)nbsp;Tijdschrift der Nederl. Maatschappij van Geneeskunst.

11, p. 115.

CAPUT UI.

OBSERVATA IN HOMINUM ATQUE ANIMALIUM
OCULIS MOBBOSIS.

a. Animalium oculi morhosi.

Laesionesoculi inlerni speculi ope indagare ut locus
foret, Canum alque fclium oculos vulneravimus, acu a
parte superiore vel laterali ad parlem bulbi posterio-
rem immissa, ita ut lens intégra maueret, quae affecta
partium internarum observalioni quam maxime ob-
stat. Postquam forlior pupillae contraclio, quae vul-
go insequebatur, iteralasulpbatisatropini instillatione
fuerat sublata, laosionis ettcctus patebant. Primum
utplurimum in conspeclum vcnerunt sanguinis ma-
jori minorive copia cxtravasati maculae, quae mar-
gine aequabili praeditae, retinam inter et tapetum
verosiniile sitae erant, atque per desccnsum inferiora
petebant. Forma sua magis rotunda atque colore
sanguineo a maculis pigmenti ramosis ex brunneo
rubris in tapcti finlbus obvlis facile erant diversae.

In alns, locus vnlnuscnli nubecula sanguinea prodi-
bat, marg.nibus prirnum discrclis, dein vero difflu-
enlibus. Sanguinem hie in corpus vitreum fuisse
effusum, nubecula eminens, oculi molibus imprimis,
qu.bus a latere magis conspiceretur, sicpie ulterius
fu.sset acus m.missa ad lenlen. usque perlineus, pro-
babat. Volunlaria adaptalione magnum effusionis
iractum, partes autem ejus anteriores ope lentis posi-
tivae facile erat excutere. Tapetum per corpus vitreum
sanguine infillratum turbidum alque flavescens, vasis
retinae minus conspicuis, appamii. Vasa retinae non-
nunquam dilalationem localem, ex contusione absque
ruptura verosimile repetendam, oslendebant. Praeler-
lapsa seplimana, sanguinis sub retina eff.isi strata
tenuiora subfuscuin assumsenint colorem, margines
conlraclae palluerunt, ut ipsum tandem vulnusap-
paruerit, a cujus labris choroidea retracta albam
scleroticam exposuit. In vulnere patulo ipsius scle-
rolicae dissectae crassities conspicua erat. Post quin-
que et quod excedit seplimanas, maculam tantum
albam vulnus reliquit, cum flocci.lis aliquot fuscis
ab efFuso sanguine superstitibus. Ilemanserat sanguis
majori copia in imis collectus, in fuscum colore
mutato. Ipsa relina iu vulneris margine, exsudatione
facta, turbida erat et nebulosa. Ilumori vitreo floc-
culi et filamenta innatabant, sanguinis effusi reli-
quiae. Interdum jam ab initio inde sanguis ille
velum pellucidum plicatum referebat pone lentem
suspensum, modo nigrum, modo sai.guinei coloris,
quod, argute excussum, granulosum erat. Corporis
vitrei laesiones, absque sanguine effuso.postea tanquam

flocculi pallidi fluctuantes aegre compicui pro-
dibant. Membranarum portionem, quae canalem
PETiTi constituunt, lineolis pigmenti radialibus insi-
gnitam, in corpus vitreum intropressam semel vidi.
Pilus quoque, acu per vulnus forte immissus, ex oculi
fundo ad lentem usque pertinens adparuit, atque
post morten, dissecto oculo, fuit inventus.

Notandum omnino est, quam difficile sit in ani-
malibus choroideae vel retinae inflammationem ciere.
Simplex vulnus per scleroticam iiiflictum nunquam
sequebatur. Acus candens vulneri immissa localem
tantum corporis vitrei offuscationem efFecit; neque
fluidum galvanicum plus valuit, imo quoque acubus
oculo infixis conductum. In oculo cuniculi leucae-
thiopis, variis modis diutius irritati absque eo ut
praeter hyperaemiam aliquid morbosi obtinuerit,
post mensem circiter praeterlapsum, in inferiori re-
tinae parte guttulae quasi pellucidae oriebantur,
quae deinde, magis opacae albidae atque fortiter
reflectentes, supposita choroideae vasa aliquantnlum
offuscarunt. Hac guttulae, certis lucis incidentiis
ab una parte lucidae ab altera umbrosae, materiei
exsudatae acervuli procul dubio erant habendae.
Oculo forte pessumdato ulterius post mortem inda-
gandi copia non data fuit.

In alio cuniculo, cujus, irritis nervum opticum
secandi conaminibus, bulbi pars superior posterior
gravem laesionem fuerat passa, retinae pars, loco
bulbi affecto respondens, prominebat. Vasa centra-
lia, quae in fundo oculi dextrorsum et sinistror-
sum decurrunt, repente angulo recto antrorsum

flectebanlur, quorum quatuornbsp;flexuOM i„

umore o^pullaceo fluotuante usque ad lentc.„ fere

peruoeban., era.que duorum ™or„™ i„ a„,amc„„.

cursus ,b. c„„sp,ouus. lu a„i„,ali „eca.o sanguinem
maffna cop,a pone bulbum cffusum inveuim^us r^
.nam «suda.o aquo,» inlroprcssam, i.a u^ 'cisl
tumor s.a.,m collabcrcur. corpus .andern ,i.re „
prorsus hquefactum.

Lentis Jaesio mox prodibat e retinae imagine aut
suffusa aut penitus obfuscata, si autem majori dis-
tantia vel ope lentis positivaemdagaretur,pecuIiari

vu nens adspectu, quod vitrum rima fissum referebat.

In genere perhibere licet, speculum oculi devia-
Uones lentis, corporis vitrei atque retinae in vividis
non mmus luculenter exhibere, quam in mortuis
lens brückiaka.

b. Hominum oculi morbosi.

Paucae hactenus innotuerunt 1) observationes ocu-
lorum morbosorum, speculo oculi in homine institu-
lae, nec dubitamus, quin saepius jam photophobia
acutis morbis pedissequa illud adhibere vetaret, aut
partium transparentium suffusio oculum internum
illuslran non sineret. Brevis conspectus eorum quae
uln observavere hujus loci esse credimus, adjectis
casibus a nobis ipsis speculo oculi indagatis.

von gbaefe, exidiius ophtholmiatcr BcrolineDsi», Insigncmjam
oculorum numcrum spcculo oculi Indagavil, ut patet ci literi,
au clar. dondehs dati».

Primus observaliones clar. doîîders cum publico
communicavit 1), quarum allera spcctat virum, cui
visus devialio, qua recla incurvala videbal, superve-
nerat, atque tandem retinae partis exterioris inferio-
ris lucis deficiens perceptio. Speculum oculi bic
exbibuit maculas obscuras ad vasa sitas, quae ob
ruborem a sanguine effuso provenire videbanlur,
inaequabilem denique fundi reflexionem , locis lu-
cidioribus et obscurioribus allernanlem, quae bodie
choroideae vasa auctor habet, eo magis cum in m-
dividuo valde flavo observalio facta fuerit. In casu
altero agilur de oculo immissa sagilta laeso, ila ut
omnis fere retina caeca evadcret. Macula ohscura
ex pigmento exposilo bic obvia dicilur, margine albido
forliler reflectente cincla. Ad externam nervi op-
tici partem arcus nigrescens, cujus sub retina locus
esse videbalur, vasis cenlralibus immulalis superpo-
silis. Pigrnentum, quod denudalum esse credideral,
Clar. DONDERS jam niorbose evolulum habet, vero
simile ex sanguinis effusione praegressa, arcum autem
plicam in retina obviam.

Rueteus (1. c.), inslrumenlo suo descriplo, casus
referl, quos hujus ope obscrvavit: sanguinis in
corpus vilreum effusi ex iclu in caput illalo, 2quot;quot;quot;.
casum amblyopiae, ubi vasa retinae varicosa cum
pigmenti deposilione observabantur, Squot;®. choroidi-
tidis cbronicae, in quo primum fundus oculi ilUis-
trari non poluil, et postea demum fungus ex imo
oculo surgens in conspcclum venit, 4quot;™. lentis alque

1) Nederl. lancet, 3. Serie, Dl. I, bl. 739.

O psulae offusca.,„„„, „hi po.. |e„,e„, depro«am

que capsula, d. re.iuae vasa appa^erum.
5 . .andern, .cap^lae „ffusea.ionis een.ral,s, ien.is
ob«=ura.,„„e mcp.en.e,nbsp;,, '

verat, comitante.nbsp;^

r Quae denique observa vit maressal he mars.l.y t)
opespecub, eui .o.u. „omen suum tribui
V.X d.gna sunt, quae hoc loca memorentur. Casus refer;
congesfonis retinae; in muhere, subito caecitate af-
flicta, colorem fundi oculi vidit ex nigro rubescen-
lern, sangmni verosimile efFuso tribuendum; in amau-
rofco fundum colore e viridi-fusco tinctum. Ulterior
descript.o prorsus desideratur.

Tandem doctissimi HovAc. et T.r.A.„s2) Amstelodami

amauroucum indagaverunt ope speculi ab epkequot;
mstructo m quo oculi fundum offenderunt albo
oo^re admodum lucidum, in peripheria imprimis
strns mgns. ret.s ad instar dispositis, conspersum,
qaas sanguinis antea effusi metamorphosin habent.

In referendis casibus speculi ope a nobis inda-
ffatis. dev.ationum in conditione lentis, corporis
vurei, retinae atque choroideae deinceps mentio
het, ut casus tandem adjiciamus, qui nihil omnino
morbosi in ipso oculo obtulerunt.

1)nbsp;Annales d'Oculistique. ï. XXVIII, p. 76 c. s.

2)nbsp;Weekblad voor geneeskundigen. 2« Jaarg. bl. 497.

1. Jlbhermtiones in »rjstemate lentis.

Quae lenlem tenent aberrationes morbosae inter
omnes intcrni oculi alTectiones solo adspectu facillimo
dignoscuntur. Calaraclam perfectam ne imperitus
quidem praelervidet. OfFuscaliones lineares oculo jam
non armato prodeunt, lente autem munito facilius ob-
servandae. Nullus attamencrit optbalmiater, quinsolo
adspectu lentis offuscationem m,Cataracta incipiente
non semper dignosci posse fateatur, quapropter mi-
rum lion est, omnigena adjumenta hue spectantia
fuisse allata. Experimentum a purkisjeo nuncupatum
SANSON adhibuit, quo de luce a lentis superficiebus
repercussa vel non repercussa pateret 1). Tum demum,
quumLAirGET(BECK2j non solum imaginis reflexae prae-
sentis vel absentis, sed ejus formae etiam atque mag-
niludinis rationem habendam esse praecepisset, expe-
rimentum illud in dignoscendis cataractis magni
momenti factum est. Imago nihilominus, quam in
aetate provectioribus postica lentis superficies re-
mittit, ex lucc a moleculis subtilissimis diffuse
reflexa, halone cincta apparet, neque tamen de of-
fuscatione cataractis propria sermo esse potest. Re-
flexio, quae in ejusmodi hominibus per totam lentis
substantiam obtinct, pupillam colore turbido, saepius
viridcscentc tingit, ad speciein in imo oculo sito, ut
huic non raro glaucomatis nomen sit tributum. De

1)nbsp;Conf. A'ederJ. lancet, 2dc Serie, D. IV, bl. 211 e. v.

2)nbsp;Cf. iiicm D, v. bl. 132 c. v., secundum Langenbeck, Klin-
Deitr. aus dem Geb. der Chirurgie und Ophthcümologie 4». Güt-
tingen, 1830.

causa s.tus ad speciem profundJoris infra agemus.

Alterum prostat ad cataractam incipientem dignos-
cendam adjamentum, seil, methodusentoptica 3),qua
eforam.nuloy.g. ,„ anteriori oculi foco posito per

tispaallelnnoculumm.ttuntur.quofitutquaecunque

objecta obscura. m oculo obvia, in retinam umbraL
proj.ciant, quam itaque ipse ocuius percipit. Asse-
jeratclar. bonders methodum illam nunquam fuisse
tailacem :aeffros rogat, utrum circulum aequahiliter
lucidum v.deant,an striis imprimis ramosis distinctum,
quaeque ex responsis patere videbantur ulterior de-
oursus firmavit. Si autem minus, clare percepta
aeger enuntiabat, non adeo facile erat de statu
praesenti judicium ferre aut complicationem d.Vnos-
cere; praeterea haud raro ingratissimum erat aep-ro
rei ahquantulum perito, si oculum suum striis adeô
atque offuscationibus scatere senserit, ut igitur in
omn, casu satius habendum foret, si objectivae
•ndaptioni locus daretur. In his quoque speculum
oculP magna praebero valet.

IlEL^noLTz praetervidisse videtur speculum. suum quot;
lentibus. positivis instructum, cataractis etiam obser-
vandis egregie inservire posse. Rueteus fusius de
cataractarum indagatione agit, quam speculum ab
eo paratum facilitat. Mentionem facit de coloris
mutine, uti refert, a lentis offuscatione dedu-

i) et. Lmiric Beitrag zur physiologischen Optik. Gelingen 1845
e donhebs mderl. Lancet. 2. Serie, ig. ,1. pag. 345. 432 el 537.
et VI, pag.

ccnda, quam, adhibitis lentibus negatlvis, utin speculo
HELîiiiOLTzu, prorsus fere deficere facile iutelligitur :
nimirum iu ruetei methodo imago retinae oritur
lentem inter et oculum observatoris, qui imaginem
simul cataractaegranditam non inversam, pone lentem
ortam, adspicit, illamque diffusam,. si oculus retinae
imagini adaptata est, ita ut diffusa cataractae imago
retinae imaginis colorem etgt;j splendorem perturbet.
Si propius cataractae'accedit'lens, imagoejus, licet
minus' aucta, spectabilior est, quoniam retinae imago
disparuit. IfELMHoi-Tz 1) conditiones non prOrsus
perspexisse videtur, quibus in ruetei speculo Cata-
racta appareat. »Zu bemerken ist übrigens noch,quot;
inquit »dass ruete's 'Augenspiegel quot; das • Licht
am meisten in derf.Pupille concentrirt, und nach
der Netzhaut hin sich wieder ausbreiten lässt, wäh-
rend der Meinige es an Letzterer am meisten con-
centrirt. Darin ist der eigenthiimliche Vortheil für
die Diagnose anfangender Trübungen der Linse
begründet, ■welchen' ruete an seinem Instrumente
rühmt.quot; Quae lucis in pupilla cencentratio incom-»
modum potius nobis videtur,quandoquidem lucetrans-
missa optime conspicitur ott'uscatio, ita ut, si dis-
tincte illam in fundo lucido exstare cupis, lux,
([uam ipsa reflectit, quantumpote arceri debeat. Ut
lentis c.\iguae- offuscationes percipiantur, in observa-
toris retina harum arguta atque aucta imago, adsit
oportet, quod non fieri posse speculo helmholtzii,
lente negativa munito, in aperto est.

I) Archiv für physiologische Heilkunde. Jahrg. XI, S. 842.

Adjumenta ad eataractas conspiciendas conducentia
pro earurn momento singula reeensebimus.

Inmoloco monendum est, iaeipientis eataraetae
observatmnem ope lueis transn^Jae ex imo oeulo
reflexae lue. .ne.denti esse praeferendam. SeeundüL
ba.k„ .guur velnbsp;methodum, vel meli eUquot;

qnemadmodum vo.nbsp;etnbsp;p^, quot;

perunt, oculus illustratur; qui autem, 1, 2 vel 3
decmarum longitudine ab eo distat, obscuram quan-
clam olTuscationem in fundo lucido conspicit. Si
myops, jam accuratius omnia percipit. Sin minus,
lentem positivam adhibeat, qua decimae \on.hudine
remota probe distinguit. Nequaquam obstat corneae
reflect,0, atque aequabilis fundi illustratio habetur
neo a kuetki methodo haecdifFert, quod distans ille per
lentem cataractam spectct, radiorum concursu illus-
tratam, et admodum ideo reflectentem, — „obis au-
tem, lente oculo apposita, aucta Cataracta appa-
reat, absque eo ut sive lentis vitreae reflectio, sive
'psius eataraetae observationem turbet. - Ima^^inem
äugen, atque accuratius posse observari pro fortiori
lente positiva adhibita, quisque intelligit. Omnia
Ilia ope speculi, quod epke.s paravit, assecuti sumus
quum adeo oculos sibi invicem admoveri sinit, ut'
lenlem foci 3,5 centesimarum adhibere liceat, aua
cornea, iris atque lentis pars anterior -spectentur.
Ejusmod. lens, ex computatione secundum formu-
lam quam communicavit Clar. va.-t rees 1) 8- fere

i) Conferalur .,*«t.nc, Ilet microscoop, des:elfs yebruik, yeschie-
aenis en tegenwoordiye toestand. 1)1. Jii. bl. 470, ul.i clar. van reks

objecta amplificat, dum jam anterior lentis oculi
superficies et magis etiam facies ejus posterior sponte
re majores apparent. Ut vero hujus lentis pars posterior
probe percipiatur, lente minus convexa,( foci 4,5
ad 6 centesimarum, sexies fere amplificante, opus est,
qua, si oculus propioribus adaptatur, anticae etiam
lentis partes excuti possunt. Quibus si accedit cum
iridis loco collatio, nihil obstat, quominus macularum
vel striarum, lenti magis minusve profunda inhae-
rentium, accurate situs determinetur. — Magna datur
differentia in situ apparente ofFuscationum, prout in
lentis parte antica vel postica haereant. Antica nempe
lentis superficies, nec minus iris, antrorsum, poste-
rior autem retrorsum demota apparet. Nimirum iris
atque lentis facies anterior citra centrum curvaturae
corneae sita sunt; radii itaque divergentes, quum per
corneam in aërem transierint, magis etiam divergunt,
ita ut punctum undo oriuntur magis admotum videa-
tur. Quae autem corpuscula in posteriori lentis parte
haerent, pone.centrum curvaturae nuclei fortiter fran-
gentis sita sunt, ita ut radii e lente exeuntes, divergen-
tiae decrementum jam passi, si e cornea egrediuntur

formulam exposult, ex qua lentis amplincatio detcrtnlnanda est;
hanc iiiiprimis indicare voluimus, quoniam nullibi probe explicantur
quae accurata lentium oiicroscopicarum theoria, suppeditat. Dia-
tantiam visualem inde a linearum directionis decussatione S5
centesimarum assumsimus, lentis autem ab eodem puncto distangt;
tiam 1,5 ctm, retinae a decussatione distantiam itidem 1,5 ctm.
Ex formula cognoscitur niagnitudo imaginis, quae lento adhibita in
retina cxsUt, unde, si conferatur cum magnltudine imaginis in oculo
non armato, facile prodit amplilicatiu.

multo minuscerledivergaut. Sequitur inde quod olFus-
catm in posteriori lentis parte ad speeiem profundius
Sita esse atque satis amplificata apparere debeat. Situs

autem apparens atque magnitudo partium in ipsa lentis

substantia sitarum matbemalicam disquisitionem vix
admittit. quia fractionis indices et curvae diversorum
lentis Stratorum accurata desideratur cognitio. Nee
tarnen omni momento vacat, in situm ad speeiem
profundiorem atque in amplificationem insignem
olïuscationum in posteriori lentis parte obviarum
in genere animum adverlisse 1).

Constat in omni casu, caeterisfaventibus,lentem oculi
10- fere amplificatam luce transmissa accuratissime
posse percipi, ita ut vel minimae offuscationes dis-
tincte appareant. Punctum nigrum, quod in oculo
suo entoptice observatum clar. doi^ders 2) delineave-
rat, facile mihi, ut aliis quoque, in conspectum venit.
Quibus denique lens mea nimis abundat maculae atque
nebulae, a clar, donders depictae (vid Tab. 2, fig. IV),
omnino congruebant cum iis, quas entoptice observa-
tas ipse delineavi. Imo maculae duae margaritatae
(Perlflecken ustog vocat) conspiciebantur (fig. IV. 1).

1)nbsp;Supra jam pag. 7 rclulimus, pupillam, ncc minus olTuscaliones
in nntica lcnlis supernde re majores videri. Hujus rt-i cerlfores
facti sumus oculum aquae immergendo, cujus ad spccicm coarcta-
tnr pupilla. cl inlelleiimus pupillam alquc totam iridcm per icutem
spectatas, re majures apparere. Cum jam lypis haec sinl mandala
intelligo WEBERUM jam de pupillae amplificatione monulsse (K. ll.
WEBERi summa doctrinae de motu iridis. Lipsiae, 1851.)

2)nbsp;Nederl. Lancet. 2. Serie. 1). II, pag. 453 e. s el D. VI, nae
530 0. s.

Magni momenti esset eo modo cataractarum incre-
mentum persequi; quod requiritur autem temporis
spatium nobis non datum fuit. Negari tamen nequit
maxima e speculo oculi in cataractarum indagatione
commoda esse speranda, ut inde ab initio vel mi-
nimae ofFuscationis momentum, decursum magis
minusve celerem atque consistentiam in operatione
exspectandam, probe penderi possit. Perfectarum in-
supcr cataractarum reflexa luce indagatio procul
dubio earum naturae determinandae inservire poterit;
meminisse sufFiciat lentem egregie iilustratam 8'quot;ad
10'®* amplificatam spectari, absque eo ut corneae
reflexio obsit, nam, quod de usu lentium positivarum
in genere valet, corneae reflexa imago adeo parva
omni diffusione libera evadit, ut ne vel miminam
noxam afferat. Lentes omnino purae in aetate pro-
vectioribus raro occurrunt, sed striatim tantum dis-
positae ofFuscationes cataractam praesagire videntur.

Duarum cataractarum icones adjicimus ut, quo-
modo per speculum appareant, facilius fingatur.
Una (fig. V) virum spectat, de quo in obscrvatione
XVI cboroiditidis cbronicae agitur. In utroque oculo
ejusmodi cataractam offendimus, quae stellatam sec-
torum dispositionem aflfcctaverat. Si retina per len-
tem negativam spectaretur, nihil prorsus de lentis
offuscatione patuit. Myopes tantum, si a lente nega-
tiva aliquantulum recedunt, offuscationis aliquid per-
cipiunt. Lenle positiva autem fortiori granula
innumera subtilissima prodeunt, e quibus constat Ca-
taracta. Speculo nou adhibito, hujusce cataractae
diagnosis saue dubia mansisset, cum nullum ejus

vestigium extus conspicuum esset. De altero 'cata-
ractae casu paullo fusius agemus

Of.er.atio I. Anno abhinc uno et dimidio puer
10 annorum dar. no.oKas auxilium petivit, quum Lde
a pnmjs anms visus offuscatione, in legendo praesertim
t scnbendo molesta, afHictus fuerat. Utriusque len
t.s cata^cta offendebatur. Ante aliquod'ejquot;
-fspent. puerum videre, nec tamen de cataracU
praesente ceruores fieri potuerant, unde, offuscatio!
uem, facie jam perspicuam, ultimo tempore'incre-
visse statuebatur. Instiliato sulphate atropini facihs
Pquot;P«llaeeratdilatatio. Sanam fere lentis peripheriam

exposmt, ua ut legere ac scribere facile diu jam valeret.

Secunc^a quaque septimana instillatio facta sufficie-
bat. Ult.mis vero temporibus peripheriam versus
Offuscat.o progressa est, ita ut singulis, jam^epti-
T.an,s instdlatio iteranda sit,„ 1). Argute inteL
crcumscnpta cataracta manet, ita ut per speculum
ocuh spectata discum referat opacum, limbo lucido
cmctum (Cf. Tab. 2. fig. VI). In limbum' ilium
prom.ss. sectores observantur atque linea turbida
conceutnca. Limbus etiam lucidus concentricus, qui
•n oculo smistro non depicto ad oram cataractae

in-

in.nbsp;dcglutitionem ex faeta

in lat.o„e d.mci.en,, qua. ideo post coenarn fieri mavult. In.tiN

0'ut.o gr.ij ,n unc.j symptomata intoxicalionis non oriuntur. nec
«amen papillae expansie minus diuturna est. Oris siccitatem saepius
clar. DONDERS observavit post Instillatam soiutionem gr.ivaduncj
( r. etiam obscrv. II.

cxstat, concentricis lineis obfuscatiooem iocrevisse
clemonstrare videtur.nbsp;» 'nbsp;quot;

Cum icone collatio facile ofFuscationis progressus
indicabit. Fratrem etiam hujus aegrotuli, flavum pue-
rum 11 aunorum indagavimus, cujus prorsus limpidae
lentes erant atque egregie conspicua choroideae vasa.

2. Obtervatione«, quae morboscorpori* vitreigpectant.

Corporis vitrei durante vita indagatio ex speculo
oculi demum nata est. Quae quamvis vix ordila
dici possit, jam patuit, offuscationes, membranas
imprimis minus pellucidas, satis fréquentés esse,
imo adeo fréquentés ut mirandum sit, anatomen
pathologicam tam pauca de iis docuisse. Cel-
lulae atque fibrillae fluctuantes, quae magno sacpe
numero muscis volitantibus subsunt, entoptica me-
thodo dignoscebantur, atque variis modis situs eorum
determinari potuit. Membranas vero majores entop-
tice dignoscere non adeo facile cessit 1).

1) Mecum communicat clar. donders corpuscula, quae quintae
muscarum volitantium spcciei adnumeravit, membranas esse se jam
inlelligere. Aeque frequenter occurrunt ac aliae species. Plerum-
que lenti proxima, citra centrum rotalionis humori vitreo inhaerent
atque undique in aiin visualem, si movetur oculus, incidunt, brevi
iterum cvanesccntia. Primo adspeclu fibras laliores referunl mar-
glDO obscuriorc distinctas, at membranas esse facile palet, si per
lentem 7 ad 9 millquot;quot;, oculo proxime appositam, candelae parumper
distanlis flamma specletur. Magna ila illustralur retinae pars ci lentis
spectrum enloplicum non apparet. Donders jam animadvcrtit: .enkele
liggen als kleine bandjes op bepaalde afstanden naast elkander,
doch ïyn op eene niet tiylbare wijze tot een geheel verbonden.quot;

U bene d,SI,„guantur corpori, rilrei offusca.ione.,

len, .pecatun. Si aooedi. adapla.io, sique „,a.i,

^quot;--tur, ope ,e„r
cent . ma.,ma corpons .i.rci par, i„dagari pole,(
Ex n, pa^. 29 ratulim„, pa^, ,a ^„aa'p ope
ret„,a,„ ,„„. „u, absque lente bene conspici,
pos,.,vo aujem opus esse eo fortiori, ,uo fent p ™
p.ora sun.. Focus 6 ceur. in genere sufficit, „. ea a„ae

pane Sita sunt, insU
ampl,ficat,ooe .conspiciantur, ea' scilicet conditio«
ut quantumpote oculi observator et observatus sibi
.nv,cem admoveantur.. Lentis, qua iris observalur

a ,ta r .,„„ ,,

ilt„ quot; r.quot;nbsp;oculoru.

nittonem efl,ci po,se unicuique patebit

^quuntur ob«.rva.i„ues, quarum, singulis addita
an,madvers,oae, conspectum ti-ademus. ,

.nbsp;^ . Vir 46 annorum per complure, jam

anno,clj^,ro,d,„dem utriu«,„e oculi passuaerat. Bulbus
dextcr former e.pansus, cu,„ syni^esi et synechia
-ter,or,. ,n „c„lonbsp;^ulpl,. atropini' n i !

a .onem tard.va atque i,„perfecta sequitur pupillae
a,lata„o Oculo illo non „isi |„cem a'tenebris7st'„!
pere valefaeger. Ex indagatione, cum speculo oculi
debilis tantum et subrubicuudus splrdor

{Ned. Lancet 1817. lt;»p w;« V''

in fundo oculi prodibat, cujus nullo modo exigua lentis
ofFuscatio.luce reflexa perspicua, caussa haberi poterat.
Vascula, luce déficiente, nulla omnino observari
potuerunt.

Jure nostro corporis vitrei offuscationem assumere
nobis videmur. Notandum est, hoc in casu instil-
lationem sulph. atropini symptomata intoxicationis
secuta esse, secundum aegrum cum iis conferenda,
quae ex i strychnino anteä ipsi praescripto (!) per
ceperdt.

Observatio III. In viro 38 annorum fundus oculi
ex griseo-turbidus apparet. ilt; Visus satis ibonus; mi-
norum tantum objectorum confusa perceptio. Inversa
lentis reflexa imago magna est et impura, absque
eo ut' vel minimum cataractae vestio-ium affuerit.
Oculi« fundus speculo • illustratus colorem obscure
rubicundum refert. In media' atque externa retinae
parte nulla omnino vasa conspicua erant. Ad inter-
nam vero nervum opticum vidi cum vasis, ad speciem
normalibus; unus modo e truncis venae centralis
admodum prominebat, id quod saepius in oculis
congestione affectis occurrit. Postquam per 3 fere
menses mere. suhl, corros. assumserat, adeo emen-
datus visus erat, ut minores literas typis impressas
legere atque filum acui immittere posset. Nulla ce-
terum objectivorum symptomatum mutatio, nisi quod
strias (plicas) in corpore vitreo mihi distinguere
viderer.

Corporis vitrei offuscationem, qua ad partem ex-
tcrnam vasa celarentur, assumendam esse credo.
Facta est observatio tempore quo minus ad haec

an.mum attenderamus, atque ulterior lentibuspositiris
examinandi copia non est data. Imminuta forsitan
retmae congestio cum contractione quadam partis
offuscatae v.sus emendationem explicare posset!

Ob.er.aUoir, I„ „.atrona 53 a„„., od magnis
prominent,bus praedita, dextri quot; oculi caecitas L
compléta orta erat. Pars solummodo retinae internquot;
lues adbuc perceptione gaudere videbatur Dila
tata. pup,IIa, speculum ostendit lentem striis radia-
bbus plenam, cum ofFuscatione stelliformi in centro
margmem denique per omnem lentis peripheriam
obscuram. Pone lentem flocculi-obscuri fluctuabant
axapsula exeuntes In oculi fundo nibil.in conspectum
ven.t n,s. fulgor.obscure rubens, qui magis in albi.
dum vertebatur, quando papilla n. optici sese o;tendit.
Lens parumper obfuscata non in caussa erat, quare

neque vasa neque nervusopticusapparuerunt.Corpori,

vure, ofFuscatio affuerit necesse est,, quae retinam dis-
tincte .cerni non,sinit. Quae quatenus ipsa morbo
esset affecta, effîci non ,potuit; scintillae tamen, per
morbi incrementum molestae, retinae affectae suspi-
e.onem movent. Ocuii sinistri, quo satis bene ae^ra
videt, examen non est factum.

ObseroatioF, Puella 19 annorum querebatur de
VISUS offuscatione oculi dextri, quae ante tres menses
orta erat a dolore oculi pungente atque obnubi-
latione, qua lampadis flammam rubram atque balone
quas. c.nctam .videbat. Subsedit dolor, visus offus-
cauone increscente, quam tamen.lt; ultimo mense
non fuisse auctam -aegra refert. Pupillae, magni-
tudme aequales, justo non tardiores. Speculum in-

signiter fundum illustrabat,medio rubrum ad externam
partem albescentem, sed nullum vasculum con-
spiciebatur. Si vero interna retinae pars spectaretur,
vasa statim normalia apparebant. Offuscationis fines
in corpore vitreo discretas non vidimus^ Simul'cum
papilla nervi optici turbida- atque vasis nullis in-
signita, corpus opacum in corpore ! vitreo diametri
duarum fere mm. irreguläre et filo quasi suspensum,
argute conspicuum prodiit. Nulla in eo fluctuatio
observabatur. )nbsp;' • o

Observatio F'I. Juvenis, 19 annosquot; natus, inde a
pueritia se oculo dextro lacis tantum, non objectorum
perceptionem babuisse narrabat. 'Pupilla hujus lateris
major parumper 'atque tardior erat. Experimentum
PURKINJM lentem adesse probabat, quam puram om-
nino esse, speculumquot; oculi docuit. Pupilla dilatata,
ab omni, parte retinam exploravimus; nihil tamen
nisi diffusam reflectionem offendimus, nulla sive vasa
sive morbose mutata inventa sunt. Ne locus qui-
dem nervi optici distingui potuil. In altero oculo,
pupilla licet non dilatata, omnes retinae partes facile
apparuere.nbsp;i

Concludere cogimur in casü membranam lucem
diffundentem corpus vitreum teuere, quae prorsus
pellucida, non vero transparens est.

Observatio FII. Vir 32 annorum ulcere syphi-
litico laboraverat, quod secundaria in faucibus symp-
tomata atque. conjunctivitis secuta erant. Sumto subli-
mato haec omnia evanuerunt. Simul autem in oculo
sinistro crebrae muscae volitantes ortae sunt, visioni
admodum molestae, sublimato corros. non item ceden-

tes. Aeger clar. donders petebat. Scintillas insuper ac-
cusabat,quaegloborum igneornm ad instar externam
areae visnabs partem pervadebant. . Speculum oculi,

p^t.vaIente4cent..dist.fbc.instructüm,docuitlen.

tem puncta obscura satis multa habere. Lentem vero
6 a 7 cent», d.st. foc. adhibentes. innu^nera fila.quovi.
ocuh motus m corpore vitro fluctuantia mirablm-
quarum nonnullae flocculis opacis erant munTe'
m filamentum abeuntibus., Ad partem internam
den,que major ofFuscalio^eaque minus mobilis ade^
rat, cum ex;retinae adspectu, paramper nebulosae,
omne corpus vitreum magis',minusve turbidum esse
exisfmaremus. Subjectiva symptomata obsorvatis om-
nino respondent. Omnis area visualis turbida est; stellae
n^e contmuo sibi succedant, sique major ofFuscatio
axm visualem occapat ne imagnas quidem literas
aeger perapere potest.. Capite, autem vel ocolo mo-
vendo clanus interdum objecta videt. Praescribe-
bantur irnptiones frigidae in.oculo, atque usus
Jod. potassn internus.

In ocnlo sagitta laeso, quem antea jam Clar. dodders
ope specuh mdagaverat, lentem positivam nuper-

nmeadhibentibus, membrana e granulis subtil/ssLis

constans et floccuhs passim instructa, in corpore vitreo
obvia erat, quae moto oculo pone lentem fluctuabat
-Muherem quoque apud clar. donders nuper vidiquot;
quae ante triennium fere oculi sinistri visus offus-
cationem perceperat, interdum. rem it ten tem. Hodie
vero adeo provectum malum est, ut lucem aegre a
tenebris distinguât. Pupilla sanû parumper tardior.
Ouae cum instiliato atropino probe expansa fuerit

oculi, speculo admoli, nulla fera illustratio obtinuit.
Motoi* tantum reflectore color brunneus debilis-
simus nigram pupillam pervadebat. Cataractam
nigram non in caussa esse, imago lentis inversa
clara omnino atque arguta docuit, quare, ex defectu
doloris, non fungum melanodem, sed corpus potius
vitreum, .disrupto vase sanguine infiltratum, adesse
credimus.

Epierigit. Numero pauciores observationes nos-
trae sunt, quam ut multa inde deducere liceat.
Nonnulla attamen in medium proferenda esse credi-
mus. Ut ex observationibus desumere licet, corporis
vitrei affeotiones modo solae, cboroiditidem modo et
retinitidemr comitatae, occurrunt. Plurimos autem
casus infra, referemus choroideae vel retinae prorsus
degenerataé absque ulla in corpore vitreo offuscatione
observata. Sequitur inde offuscationem illam dicta-
rom membranarum inflammationis non necessariam
esse scquelam. Ab altera parte corporis vitrei offus-
cationes solae, nullis praegressis aut comitatis inflam-
mationis vestigiis, occurrunt, quarum absque micros-
copica indagatione in cadavere genesis erui nequit.
Veri tamen simillimum est, membranis, humori vitreo
sano'innatantibus, eas originem debere: nimirum
omnes fere corporis vitrei offuscationes fluctuantes
inveniuntur. Momenti plena jam quaestio est: quae-
nam necessitudo, corporis vitrei offuscationem inter
et retinitidem, ubi simul occurrunt, intercedat. Mus-
cae volitantes, quas quisque aliquantulum exerci-
tatus in oculo suo observât, majori etiam gradu
ortae, innocuae in genere habendae sunt. Cata-

racl. «bor., ea. majori numéro percipi, caussam
P .mphp,ca,„ (trausparen,i„,„ lentis p r-iurâquot;

tionemjhabere viLta ' tnbsp;quot;quot;quot;

saepius comi.an.os e ;,ici

N™.gt;um ercbica ve, torpida reZ quot; '„„ Squot;:quot;:?-
27 -P--.or„m in eorpore vi.reo um is pe !
p.ond,s obe^e po.ius quam prodesse videlur. IdZ
oorpuscula hoc i„ ,,,,,,nbsp;J^^- »

m.n„re vureo. e. suspicamur primaria il,a Le
et re.,„ae .rrKa.ioni qu„e„„q„, „„j,,nbsp;'

Sept,ma observatio buic opinioni u.i,ue fav^e

ïsu Tquot;nbsp;in corpore vitlo

~.scat,oni atque sciu.iHaru. perceptioni aTe!

In quaestionem illam, quam pa.hogcoiae ma-
sul,quot;nbsp;adver.™

3. Ok.er.a,i,„,.,nbsp;^^^^^ ^

choroideae tpectant.

Hoc polissimum, instrumenlo suo conficiendo
».lmuolt^ eonsiliura habuit, ut retina e. cl,„

n^^bosaeexplorationipateren-t.

r ata ex,m,„m physiolo^u, non nimia sperasse, eim-
que de op.bab„iat,ia op.ime meri.um esse pr;bant
«egan nequ.t caeci.a.cn, saepius orlam esse abs.quot;

que eo ul natura vel sedes etiam morbi digno-
sci potuerit. In multos oculos indagandos vulgares
encbeireses diligenter adbibuimus, quibus vero, ana-
mnesis ratione eliam habita, nulli prorsus nisi am-
blyopiae diagnosi locus dabatur, qualis sic dicta
diagnosis vix magis quam cataractae absenliam
dénotât. Non ita pridem est quod quamvis hujus-
modi caecilatem neurosibus adnumerarent alque
amaurosin paralysin nervi optici haberent pathologi,
cui nulla analomica degeneratio subesset. Rarius
medicis contigit tales oculos post mortem explorare,
ita ut analome patbologica lucem afferre non potuerit.

A speculo oculi autem indagatio retinae du-
rante vita anatomico-pathologica ordilur, atque
tot jam oculos hujus instrumenti ope indagavimus,
ut efFari liceat, in plerisque casibus ita dictae amau-
roseos insignes retinae degenerationes durante vita
perspicuas fieri posse, quapropter, ubi baec desideran-
tur,caussam centralem accusare liceat. Hi tamencasus,
quoad observare contigerit, longe sunt rariores. Varia
observata breviter commemorabimus, atque quo-
rundam icônes addendas esse duximus, quae, quam-
vis ipsam speciem non prorsus référant, adspectu
tamen rei intelligentiae favere possunt.

Quoad retinam indagandi metbodum nihil ad-
dendum superest. In meutern revocetur, oculos
myopes lentem negativam fortiorem requirere, sique
ipse myops observator sit, solitos perspicillos non esse
seponendos. Ut omnis retina examinetur, in cunctas di-
tione oculus moveatur oportet. A papilla n. opt.potissi-
mum incipimus, quae facile vulgo in conspectum

ven,t, s, hbero oc„l„ aoger punclura »pectat 16 ad
20 grad.bas a la,erenbsp;Speculum „euli „„„er

emeudatum varil, „,„dU „mobile est fac.um, eujus

mo,u pro paneoeuli ™„tus exoipiuulur. ,„„„„; t,„e„

fade ,llud, prout postula, obser.atio, in „„„^em
partem. moTcatiir.

VUL Post dolorem oeulorum atque
front,s d,u praegressum. vfsus offuseat.o l„e orta
ost sens,m incresoens. Pupilla parum dilatala, satis
mob,I.s. Nulla vascula majora conjunctivae. Ma^na
tantummodo objecta distinguere valet aeger. Doewit
speculum, ocul. fundum admodum rubere, alque
accurat,or ,nspeclio vasa satis lata esse cum muUi
m,nonbus. In alterutro oculo macula parva
^ra ad supenorem papillae peripheriam. Ipsa pa-

P.na sol.10 turbidior Kuborinsignis atque'mino-

rum ,mpr,m,s vasculorum dilatatio, qua fit ut nu-
mero sohlo longe majores in conspectum veniant
congest,on,s diagnosin nobis suggessit.
- Obeeroalio IX. Mulier, 52 annos nata, ante de-
ccn sepumanas dolorem in oculis passa fuerat. Dexter
oculus ,mpnmis inflammatione fuerat correptus et
el.amnunc exacerbatur dolor cum bulbo L.'do
Tarda pup.Ilae post instiliationem dilatatio. Fun'
dus oculi ruber invenitur cum vasculis expansis e^
-uIUs ramulis minoribus. Papillae.n. opt Zut
reflectentes. In oculo dextro maculas duas nigra' quot;dquot;
ad supenorem papillae peripheriam. Propter photo-
phob.am alque oculorum defatigationem intrantem
ab ultenon examine destitimus.

Obseroatio X. Levior visus obnubilalio per anaos
jam adfuit. Ante 5 menses gravem conjunctivitidem
paliebatur aeger, photophobia stipatam. Discedens
imflammatio insigne in utroque oculo visus decre-
mentum reliquerat. Sinislro oculo imprimis ne candelae
quidem flammam percipere valet. Pupilla subgrisea
atropino lente dilatatur. Examen speculi ope in-
slilutum oculi dextri iridem oslendit filamentis te-
nerrimis, pigmento obductis, radiatim disposilis, cum
capsula cohaerentem. ütriusque oculi fundus intense
rubuit. Vasa majora et venae imprimis sanguine valde
erant distensa cum crebris ramulis lateralibus conspi-
cuis. In oculo sinistro adsuperiorem n. opt. marginem
macula nigra, ita quoque ad marginem inferiorem,
quae inter vasa duo convolula quasi impacta vide-
batur. Retina caeterum ad nervum opticum turbida
atque solito opacior erat.

Observatio XI. Puer 14 annorum visus hebetu-
dine affectus erat. Sartorio suo opificio mane bene
functo, mox visus confundebatur, ut tandem ab opere
desistere coactus esset, vulgaribus hebeludinis symp-
tomatibus deprehensus. Visus attamen in distan»
non erat turbatus. Perspicillorum ope lentibus po-
sitivis instructorum per 2, 3 et plures horas dein-
ceps suere atque filum acui immittere potuit. Quum
autem perspicillorum distantiae focalis 10 centesima-
rum usus non sufliceret, clar. dohdebs auctor ei erat
ut ad aliud opificium se converteret. Fabri lignarii ita-
que disciplinae tradito, oculorum valetudo nullo
modo molesta est, et admodum interea visus con-
ditio emendata. Cujus rei certiores sumus facti

quum, ex literis. quas Ds. cramek clarissfoio do«dehs
dederat, invest,garemus num, in retina defatipati
ocuh major vasorum turgor oriretur. Per duas dein-
eeps horas minora typis irnpressa quum puer legis-
set, nulla omnino retinae congestio sese obtulit At
vero ,n retina oeuli dextri maeuli albeseens admo-
dum lue,da rubro balone eincta apparuit. Nun-
quam m sanis oculis tales maculas offendimus
Quare iterata oculi intentione et defatigatione ex-
sudatum illud ortum esse suspicamur, ut inde
cum Visus hebetudine caule mercandum esse di-
dicerimus.

Ob,erout{o XII. Picior anno abbinc uno et di-
inid.o v,su descrescente cum scintillalione et cephal-
algia afflictus est, adeo jam provecto, ut lucem
aegre a tenebris distinguere valeat. Alterius quo-
que ocul,, albi imprimis coloris impatientis, visus
mvahdus; sinistra pupilla formae aliquantulum ir-
regulans, absque synechia. Lens atque corpus vitreum
pen.tus hmpida suat. Nerv. opt. (Tab. 3,f,g.IIj ad par-
tem externam formae irregularis et quasi corrosus est,

duphc, pigmenti margine distinctus. In retinae parte
externa color fundi satis rubens in cinereo-viridem
mutatus, margine profunde rubro pro parte cinctus
est. Inferiora versus color viridescens cum fundi
colore normali sine margine discreto confluit
In hmbo illo profunde rubro maculae plurimae al-
b,cantes lucidae exstant. Retinae vasa integra
super haec omnia decurrunt.

NiM perspicua affectionis localis (choroiditidis parti-
alis) indicia speculum oculi ostenderit, causa centralis

omnino in censum venire potuisset, quum vertigini-
bus quoque et sideralionibus aeger obnoxius esset.

Observatio XIII. Vir. 28 annos natus, albarius,
oculis et capillis nigris praeditus, ante octo fere
hebdomades, cum sursum spectaret, lapide in ocu-
lum incidente ictus fuit. Partes externae admodum
tumebant atque oculo illo omnia cernebat nimbo
rubro involuta. Evanuit color ruber, visus aliqua
sufFusione remanente. Lens aderat eaque pura; of-
fuscationem in corpore vitreo nullam percepi. Fun-
dus oculi in viro fusco solito fortius rubebat. Cho-
roideae vasa parum conspicua, retinae autem sanguine
turgentia. In retinae parte externa, prope locum
maculae luteae, macula invenitur, quater fere nervi
optici magnitudinem referens, profunde rubra atque
turbida, cujus in medio linea irregularis, flexuosa,
albida, perquam lucida. Ex retinae vasis hoc loco
deficientibus, de exsudationis sede certiores fieri non
potuimus.

- ■ Observatio XIF. Âdolescentem indagavi 18 anno-
rum, cui ante 5 circiter annos turbinis apice ferreo per
corneam atque per iridem penetrante, oculus laesus
fuerat. Videndi facultas prorsus erat pessumdata.
Totum prioris pupillae planum capsulae reliquium
ofFuscatum occupât. Pars iridis dimidia inferior pror-
sus fere deficit, quo fit ut largam lucis copiam
in oculum immittere liceat. Fundus admodum lucem
reflectit, choroideae vasa aeque fere conspicua ac
in cuniculis albis. Lente déficiente omnia solito
minus amplificata apparent (vid. Tab. IH. Fig 1.)
Papilla n. opt. parum reflectit atque a partibus am-

bientibus aegre distinguitur. Pars ejus inferior
inaequabilem reflectionem habet et turbida est cum
strnsalb.s, usque in choroideam vergentibus. Paullo
mferms sex maculae nigrae filamentis atque mino-
nbus maculis quasi concatenatae. quarum majores
in medio cmerescunt. Ad partem oculi superiorem
extenorem mgens macula nigra invenitur, irrep-u-
lans. n. opticum magnitudine quinquies vel sexies
superans, quae in medio albida atque magis pellu-
cida est, cum maculis parvis nigris iuterspersis; vasa
in generepallidi colon's. Arteriae venas numero atque
lumine superare videntur. JVonnullas earum prope
nervum opticum subito disparentes et denuo iterum
émergentes vidimus, retinae exsudato verosimile
obvolutae. Hic et illic inter vasa maculae albae ad-
modum lucidae. In camera oculi anteriori flocculi
natant hberi partim, capsulae partim adhaerentes.

Observatio XV. Vir 67 annorum jam ante duos
annos et dimidium de visus decremento utriusque
ocul, erat quaestus, cum photophobia atque splen-
dentium objectorum impatientia. Nigro quoque colore
m fundo albo notata aegre ferebat, multorumquecolo-
rum perversa perceptio erat. Color ex cinereo viri-
descens ei imo oculi fundo reflect! videbatur, quem
tamen ex lentis parte posteriori repetere non dubi-
tavunus(vid.pag. 54). Methodo entoptica omne fere
spectrum aequahiliter illustratum percipit, quare
CI. Do»DEas retinae congestionis diagnosin statuit, op-
thalmiater vero germanicus spectatissimus, cataractae

incipientis,licetdiu,ulrumpigmenti defectus in fundo
ocuh an Cataracta accusanda esset, haesisse videatur.

Irrigatiouibus frigidis, siphoiiis ope diu adhibilis,
malum, non adauctum,imo emendatum quoque est, ita
ut aeger facile scribere, et ea quoque quae ipse scripse-
rit, legere jam valeat, dum aliorum scripta, vel etiam
typis impressa, non nisi summa intentione, per aliquod
tempus legere possit. Mirandum omnino aterrimocolore
in charta albiore impressis summopere eum defatigari,
quum graphite vel caeruleo colore scriptorum muUo
facilior lectio sit. Photophobia quoque atque splen-
dentium rerum impatientia magnopere decrevere.
Speculi ope cum indagaretur, altero oculo manu
imposita clauso, adeo pupilla dilatabatur, ut mydria-
ticum prorsus supervacaneuni esset. Cataractae ne vesti-
gium quidem percepimus, atque exigua lenlis diffusa
reflexio, pupillae colorem viridem tribuens, quominus
argute retina observaretur nequaquam impedivit.
Retina insolito rubore, venis imprimis latis, atque
duabus maculis nigrisabaxi optico longe distantibus,
insignis erat, quarum plures certe protracta inda-
gatio prodidisset. Nervi optici superficies justo minus
lucida erat et coloris turbide rubescentis.

Obteroatio XFI. Pueri 12 annorum, qui propter
coxarthrocacen nosocomium adierat, oculum sinistrum
penitus coecum esse forte animadvertimus. Scitantibus
narravit, ante octo menses absque ullis symptomatibus
subjectivis, visus decrementum sese manifestasse et ad
plenariam caecitatem usque progressum esse. Pupilla
tarda normali non latior. Per speculum patent se-
quenlia: omnis retina, si partem externam et internam
excipias, albo flavescenle colore admodum splendens,
eundem fere adspectum, quem vulgo nervus opticus,

praebet. Ipsius papillae margiues non amplius sunt

discret., ut locus ejus ex vasorum decursu tantum

d^noscatur. Vasa admodum tenuia. quare venae

ab arterns aegre sunt distinguendae. In parte

reunae externa et interna vasa choroideae rubro

colore translucentia. sub forma striarum rubrarum

bic et ilhc m fundo albescente conspicua. Omnis

denique retiua maculis et punctis obscuris conspersa

m medio minoribus et magis pellucidis. Filis passim'

tenuissimis cohaerent araneae telae aequandis. Ipsa

retina valde irregulärem reflexionem exbibet, ut

modo incrassata modo attenuata videatur. A latere

tandem flocculi nigri a corpore ciliari in humorem

v.treum sese extendunt. Pupilla dilatata, non dis-
tracta.

Notandum omnino est banc conditionem, narrante
aegro, sine dolore vel photophobia ortam esse.
Exsudationis processum hic obtinuisse veri tamen
simillimum est. gravemque retinae dégénérationem
secutam esse abunde patuit.

OA^ervan-o XFIl. Vir circiter quinquagenarius
amauros. atflictus erat. Juvenis opbtbalmiam milita-
rem passus erat gravissimam. et hodie etiam de
cephalalgia interdum quaerebatur et de scintillalione.
Oculus sinister penitus jam excoecatus est, dexter
aulem incessui ducendo aegre inservit. Pupillae non
admodum latae. In oculo sinislro strabismus exiernus
Post instillationem ingens fundi degeneralio (Tab. 3,
fig. Ill) sese offert. Fundus ex albo flavescente tinctus
fortiter lucem refleclit, ex vasis choroideae pigmento
penitus orbatis, in fundo cinerescente argute ex-

stantibus. Vasa ilia itaque exsanguia et exsudato
admodum reflectente obducta videntur. Hie et
illic imprimis in choroideae parte anteriori sanguine
adhuc sunt repleta, quare de vera observalorum
natura dubium nullum nobis superfuit. Qui-
busdam in locis fundi refleïio magis aequabilis
est, iu aliis maculis albidis refleclentibus distincta.
Super omnia maculae pigmenti magno numero sunt
inspersae, formae magis minusve rotundae vel eliam
ramosae, in parte retinae anteriori confertissimae,
colon's inter cinereum et nigrum varii. Papilla n.
opt. turbida, colore e flavo-brunneo tincta, in oculo
sinistro macula brunnea pro parte cincta. Vasa tenuis-
sima sunt et rara. Oculi dextri papilla in ipsa
arteria centrali exeunte maculam habet transversam,
vas quasi cingentem. In medio utriusque lentis
offuscatio adest formae stellatae (vid Tab. 2. fig. V).

Obseroatio XFIII. Vir 42 annorum ab anno
vicesimo inde visus decrementum cum doloribus
bulborum gravativis intercurrentibus passus erat.
Fortioris tautummodo luminis ope typis impressa
legere valet. Post dilatatam pupillam, clar. donders
ex imagine lentis inversa impura cataractam prae-
sentem dignovit, quae per speculum oculi spectata sub
forma ofîuscationis stellatae prodibat, in lentis parte
posteriore sitae. Propter lentis offuscationem fundus
oculi (Tab.3, fig. IV) minus dare conspicitur. Vasa atta-
men pauca adesse vidimus et tenuissima. Fundus oculi
caeterum coloris profunde flavi vasa passim choroideae
ostendit. Omnis denique retina, excepta parte nervo
optico contigua, maculis pigmenti nigri est obsita, ra-

djat.m magis minusve disposilis, in partibus latera-
Iibus frequentissimis. Hic et illic filis tenuissimis
cohaerent. Vas quoque vidi pigmento nigro ob-
ductum. Retina passim incrassata videtur cum
vas.s exsudato tectis. abnorme sinuosis vel forsitan
et.am vancosis. Notandum quoque est quod aeper
ea tantum videat, quae in axi optico sita sunt In
utroque retinae latere ipsa lucis perceptio deficit,
quod cum p.gmento majori copia ibi deposito procul
dubio cohaeret.

Observatio XIX. Mulierem exploravi 36 annos
natam, cujus ocuius sinister ante 9 annos choroi-
du.de fuerat affectus, quae discedens oculum plane
caecum reliquit. Insignis synechia posterior iri-
dem non a morbo liberam evasisse testatur Pars
ejus exterior inferior lata fascia cum Capsula con-
creta erat, quae pupillam non extensam prorsus

fereopplevit. Pupillae pars superior interior ideo sola
dilatabatur, quapropter exigua tantum oculi interni
illustrat.0 obtinebat atque fundi oculi pars tantum
consp.c. poterat. Papilla n. opt. turbida erat et coloris
ex flavo fusci (Tab. 3, fig. V). Ad partem ejus internam

stria alba admodum reflectens in fundo fusco-cinereo

oblique sursum vergebat. Margines ejus pigmento
passim erant distinct.'. Nervi parti externae fun-
dus contiguus cinereus esse videbatur; quae autem
magis a nervo distnbant partes caligine prorsus
erant obvolutae. Fundus, caeterum coloris fusco
flavescentis, maculis pigmenti nigri erat conspersus.
Ad partem internam linea arcuata alba pigmenti
maculis supposita; hoc loco vasa quoque choroideae

trauslucebant. Paullo inferius fundus colorem nor-
malem exhibebat absque maculis. Pars vero choroideae
exterior inferior maculam magnam albam trian-
gulärem habebat prope nervnm opticum, quae pig-
menti margine cincta et pigmento quoque adspersa
erat. Vasa retinae tenuia et pallida super haec
omnia decurrebant. Venas ab arteriis distinguere
non potui.

Observatio XX. Vir sexagenarius utriusque oculi
lumine orbatus est. Cornea dextra offuscata. Oph-
thalmia vebemens visus jacluram antecesserat. Oculi
sinistri pupilla parumper sursum distracta et irido-
denosis adsunt. Atropino instillato parva modo
pupillae expansio. Deposiiis tantum perspicillis
equidem, admodum myops, nervum opticum atque
vasa video, eaque fere non amplificata. Lentem defi-
cere inde suspicati sumus, et quidem jure, quando-
quidem purkinjei reflexae imagines prorsus bic desi-
derantur.

Ipsa nervi papilla subviridis coloris. Fundus oculi
admodum lucidus, nil insoliti habet, nisi vasa
pallida, ita ut arteriae a venis non distingui pos-
sint. Choroideae vasa probe conspicua. Anteriori
corpori vitreo membranae plurimae innatant, et
corpuscula nigra, quae moto oculo e fundo surgere
videntur. In imo oculi fundo lens offenditur,
materia exsudata loco affixa. Superficies ejus
superior laevis omnino est atque coerulescens, cum
striis radialibus albidis. Ah ambitu solummodo floc-
culi in humore vitreo sunt suspensi.

Observatio XXI. Vir sexagenarius anno abhinc

visum paullatim decrescere senserat. Nulla aderant
symptomata objectiva, neque inter subjectiva sein-
t.llat.0 pereipiebatur. Clar. bonbers eataraelae absen-
tiam d.gnoverat neque tamen probam diagnosin sta-
tuere valu.t Vir jam iterum ejus auxilium implorât.
Prorsus deficit videndi facultas, ita quidem. ut
dubia solummodo lucis perceptio supersit. Scintil-
lat.0 interim orta est. Primus jam per speculum
adspectus omnia declarat. Totam relinam bumori
jureo innatanlem offendimus. vasis prorsus immulatis
gt;nsignem. S, quiescit oculus, planum obscurum con-
sp.caur. a posteriori lenlis superficie ad imum oculi
tundum pertinens, quodque ulterius lentium posi-
tivarum ope exploravimus. Moto oculo. retinam in
axi visuali fluctuantem vedimus. ubi plicis caret
pellucidam, atqne argute in fundo lucido conspicuam
In membrana ilia hie illicve plicae obviae sunt'
magnam partem obscurae. Nervus opticus a norma
non recedit. sed ab eo paullo dislans, retinae plica
percipitur, unde antrorsum ilia extenditur. Splendor
rubicundus in imo oculo per relinam peudenlem
translucens ex vasis choroideae reflexus esse videtur
quae lamen per retinam, licet pellucidam, distin-
guere non possumus. Quibusdam oculi motibus in
supenori quoque oculi parte retina in humore vi'treo
pendens observa tur.

Observatio XXIl. In altero sexagenario areae vi-
sionis decrementum a parte superiori obtinuerat,
quod velo ductili, sensim demisso. aequare solebat
Post dilatatam pupillam nihil exlus palebat nisi
fundi color cinerescens. Speculum offuscationem

leutis stcliatam irregulärem oslendebat in medio pel-
lucidam. Lux cerlo modo incidens lente offuscata
reflectebatur, ut coerulescons atque nebulosa haec ap-
pareret. Si deorsum paullulum oculus vertebatur, ad
marginem iridis inferiorem corpus nigrescens appa-
rebat, in imum usque oculum pertinens (Tab. 3, fig. VI).
Ea tantum pars, quae juxta lentem sita erat bene con-
spiciebatur et nonnunquam colore ex rubro brunneo
pellucebat. Interiora versusalter quasi colliculus aderat,
profunde cinereus et flocculentus, luce fortiori in-
cidente autem albidus. In hac prima observatione
vas mihi dislinguere videbar, transverse decurrens,
quod tamen postea non probe in conspectum venit;
omnia moto oculo fluctuabant. Colliculi illi optime
conspiciebantur,ea oculi positione, qua in fundo lucido
exstent; oculo deorsum inflexo, in eos superinspi-
ciebatur, neque bene quid distingui poterat. In parte
oculi superiore externa flocculentae itidem offus-
cationes in corpore vitreo natabant, in quibus vas-
culum sinuosum ramosum percepi. Quae tamen
minutiae propter illustrationem offuscata lente im-
perfectam accuratissimae haberi uequeunt. In altero
oculö myopia excepta ad speciem normali, aeger
muscam volitantem habet molestissimam, quae tamen
oculi motibus axis optici directionem non servat.
Entoptice per duo foraminula spectata, duplex vi-
debatur, ut itaque locus ejus in corpore vitreo sit.

Allata observatio facta jam erat et ipsis verbis,
quibus jam expressa est, descripta, priusquam casum no,
superiori memoratum, observaverimus. In corporis
vitrei offuscationem statuendam inclinaveramus. At

vero adeo cum superior.'casu convenit, ut hic quoque
retinam in humore vitreo flucluanlem admittere non
dub.temus. Exigua fundi reflexio accuratius oculum
explorare non sinebat.

Ohseroatio XXIIL Oculo sinistro vir 56 annorum
pen.tus caecus erat, oculi dextri visus nubilus Pu-
pillae normales, tardae, viridescentes. Laboravit in-
super aeger paresi extremitatum inferiorum, cum
alvo et unna involuntaria. In dextro oculo fundus
sat.s rubens, albam n. opt. papillam lepide exhibuit.
tadem ,n oculo sinistro. ,'n quo marginem ni^-rum
inven,. pupillae peripheriam inferiorem cingentem
Post 5 fere menses praeterlapsos, in dextro quo-
que oculo compléta caecitas oborta est. Denuo

exploratusmaculamnigramhabuit, inter rasa majora

infra nervum opticum, quae antea desiderabatur.
Lentes diffuse offuscatae, nulla-vero cataractae ves-
tigia. Imago reflexa a posteriore lentis superficie aequo
major et diffusior erat.nbsp;,

Licet cum caecitate increscente macula quoque
nurra in retina oborta sit, localem oculorum
aneclionem caecitati compléta« non respondere ere-
dnnus; s,cut etiam paresis simul praesens affectio-
nem centralem indieat,

Oheroalio XXIF. Juvenis 18 annorum ex nati-

vitate ocuh dexlri Visum obfuscatum habebat. Lucem

atque colores eo percipit, formas non ita. Sinistro
paullo inferius positus est, et strabismo concomi-
tante affectus. Pupilla quoque minus sensilis est
quam smistra. Post factam instillationem papillam
n. opt. vidimus formae ovalis, et quasi a latere

compressant!, margine înaequali, coloris profundioris
praedilam. Arteriae tenuitate et pellnciditate adeo
insignes, ut in quibusdam sanguinis color aegre esset
percipiendus. Caeterum nihil insoliti. Vasa choroideae
bene perspicua.

Obseroatio XXF. Matrona, 40 annos nata , jam
ante aliquot annos areae visionis decrementum per-
ceperat, idque in latere externo utriusque oculi,
quod itaque retinarum partibus internis respondet.
Muscas simul volitantes, nec raro scintillas habet.
In dextro oculo retinae paralysis progrediebatur,
ita ut penitus caecus hic evaderet. Sinistri aulem
in interna retinae parle dimidia subslitil. Hodie quo-
que objeclum, a laiere externo oculo adduclum, non
percipitur, priusquam in axin opticum pervenerit.
Pupillae, dextra imprimis, tardae et parumper ex-
pansae. Dextrum oculum tantum inspeximus, cujus
probe alropino dilatala pupilla erat. Corporum
obscurorum in humore vitreo suspicionem adspec-
tus non firmabat. Lens alque corpus vitreum lim-
pida omnino erant, retina quoque nihil morbosi
offerebat. Parva modo macula nigra in parte ejus
superiori erat, quales in sanis quoque oculis vidi-
mus.— Concludere non dubilamus, caussam centralem
morbo subesse. Saue mirum simul in initio utrius-
que retinae internam partem paralysi atfectam fuisse.

Observatio XXKI. Vir 30 circiter annorum quem
saepe cephalalgia congestiva vexahat, vehementissi-
ma subito cephalalgia cum verliginibus, alque au-
dilus hallucinalionibus affectus est. Accessit ruplurae
sensalio in oculo sinistro, quam notabile seculum est

VISUS decrementnm, ita ut non nisi magna objecta
distinguere valeret. Supervenieus epistaxis ejusdem
latens omnia sustubt, visus tamen offuscatione ré-
manente Pupilla non dilatata erat neque justo
tardior. Patmt ex inquisitione. aegrum quae a
latere externo inferiori axis optici sita erant non per-
e.pere, quapropter primum ope speculi superioris in-
ter.or.s ret.nae partis examen instituebatur. Attamen
diligent,ssima exploratione, neque hic, neque inaliis par-
tibus,morbosiquid detegerepotuimus, quare, aliorum
quoque symptomatum ratione habita, affectionem
centralem admittere non dubitavimus

Observatio XXFIL Virum offendi quadragena-
rium. qu, ex stupore typhoso evigilans oculis pror-
sus se captum esse senserat. Pupillae satis patulae
atque tardae erant. In ntroque oculo nystagmus.
Speculum n,l abnorme ostendit, nisi vasa choroideae
et,am subtiliora pigmento orbata, adeo ut rubro suo
colore, juxta pigmentum fusco-viride interpositum,
argute conspicerentur.

Observatio XXVIII. Bulbus expansus atque prae-
ffressa opthalmitidis symptomata in hoc aegro af-

fect,onem localem caecitati subesse, satis testalLtur

Hic quoque, ut in casu superiori, choroideae vasa
pigmento carebant, imo rete subtilissimum, quod
nervum opticum cingit, pigmento prorsus orbatum

VISU, sese obtulit, ita ut vasorum choroideae pulcher-

nmum spec.men hoc praebuerit. At praeterea ipse
nervus opticus, coloris turbide glauci et pigmenti
marg.ne n.gro distinctus, nequaquam, ut in sanis
esse solet, pellucidus erat. Quare si non choroi-

cleam ipsam, ccrte nervum oplicum morbosum esse
constat.

Patet ex relatis observationibus, retinae degene-
rationem in plerisque casibus procul dubio fuisse
dignoscendam. In ultimis tantum ad affectionem
cerebro vel nervo optico inbaerentem confugere
cogebamur.

Matrona, cujus in observalione XXI mentio est
facta, caecitatem absque scintillarum perceptione
ortam esse relulerat, quaproptcr degenerationem
casui XXV similem exspectabamus. Observalio atta-
mcn sanam esse retinam ostendit, et singularis morbi
progressio, areae tandem visionis dimidia parle Integra
relicta, bunc casum ab omnibus, quibus retinae degene-
ralio suberat, diversum ponit. Exinde jam caussa cen-
tralis à priori snspicari liceret. — In casu XXIII paresis
amaurosin comitans causam centralem indicabal. Fieri
posset ut, oculo e caussa central! excoccalo, retina
quoque mutalioncm sensim sublret (prout dissect!
nervi degenerantur), cui suspicion! macula nigra,
quae accosserat, favere posset. At ex observalione
XXV patet post diuturnam quoque coecitatcm reti-
nam non neccsse mutari, quod idem nuper in
bemiplegico, diu jam coeco, observavimus.

Duas observationes communicavimus XXVIquot;quot; et
XXVIIquot;quot;, in quibus retinae morbosa mutatio non
valde consplcua erat. Vasa tantum choroideae pig-
mento deslltuta, et inaequabilis relleclio in fundo
obscuro interposilo, cum nervo optico turbido et
impellucido in altero casu, in conspectum venerunt.

Constat autem in sanis oculis, „os nunquam talia
vidisse.

In caeteris observationibus degeneratio luculenlis-
s.me conspicua sepraebuit, nec imperitum observalo-
rum fugerepotuisset. Primo loco in censum veniunl ma-

fundo luado argute exstantes. Quarum natu am
non cognovimus, at sanguinis in pigmenlum mela-
pbosm suspicamur; idque imprimis, quoniam in duo-
bus casibus oculi vulnere laesi (vid. observatio dar
donders et observatio XIV) eas vidimus. Sic quo-
que ex analogia observationis XIII cum sequenle
simdem maculam nigram in medio albidam, in alba-
rn oculo orituram esse, exspectare licet. Ex baemor-

rbagns arte factis attamen in cuniculis tales maculae
jquarn oriebanlur. - Maculae porro albae admo-
dum reflecteates vd reflexio generaliter aucta non
raro offenduntur. Exsudatae materiae eas tribuendas
essecensemus. -Fundicolorem vidimuses viridi cine-

^v. XIV); rubed,nem auctam cum vasis dilalalis;
vaneosa autem vasa,de quibus RVETEusmenlionemfedt
nunquam, uisi in uno easu nuperrime observato '
Vidimus; sinas tandem ramosas, admodum reflec'
ternes, quae choroideae vasa sunt; retinam denique
in humore vitreo suspensam.

Oculos speculo indagatos post mortem explorare ho-
minis nondum contigit. I„ muliere retinam offendi

mus sanguinis extravasal maculis obsitam, quae licet
durantevilaexaminisubmissanon fuisset, sentemiam
omnino firmal, qua slatuiiur maculas m^vas c san-

guiue efFuso orlum ducere. Si ulterior, quae per
vitam observaverimus, post mortem indagaudi 1)
copia data fuerit, hucusque adeo obscura retinae
morborum diagnosis quam caeterarum oculi atFec-
tionum vel certior et acutior sensim reddetur.

RETRÜSPEGTÜS.

Respicere juvat in ea quae novum instrumentum
de quo eginius scientiae valeat atque praxi. Vario
jam respectu oculiphysiologiam illustravit. In mentem
revocemus nervi optici pelluciditatem, quem péné-
trât igitur lux, absque eo ut luminis undulae fibril-
larum nervearum actionem excitent; objectorum in re-
tina imaginem in stratis ejus profundioribus sitam, quae
observatio lucis perceptionem strato baciiiari fortissime
vindicat; truncos venosos majori bumorum in oculo
pressione subito pallentes, ut absque pressione sponte
in canibus occurrit; quavis cordis contractione apud
hominem venae retinae dilatationem,quae majorem san-
guinis in artcriis pressionem veniscommunicari probat;
retinae imaginem magis minusve argutam, pro varia
accommodatione ; imagines nunquam distinctas iu
retinae parte laterali, caet. Quid in lentis suf-

1) Cum oculi in splritu vini servati explorationi non amplius inser-
vire possint, dar. sc.hroeder van der kolk solutionem arsenicaleni
adliibct, in qua nullam fere mutationcm media diaphana subemU,

fusionum morborumque corporis vitrei, retinae et
choroideae d.agnosin speculnm valeat. abunde patuit
At roget quis, num praxi, num miserorum oculis
captorum curationi illud prosit?

Quod etiamsi statuere nondum possemus, ma^-
num momentum eorum, quae speculum oculi pral
stuit, mtegrum utique maneret. Diagnostic^ ut aliae
d.sciphnae, jure sibimetipsi prospicit atque paruquot;
certe prax. profuisset, si ex practicia utilitate mox
praesente inventorum pretium dijudicasset, sique
ea tanquam inutilia rejecisset, quorum nulla sta-
tim m praxin adhibitio est. Therapia, quae ex
observatmne esse debet, ab eo demum incipit quo
cessât diagnosis. Deficiente diagnosi „on solum
therapia rationalis excluditur, sed ne empirica datur
therapia, quae hoc saltem requirit, ut proba casuum
distinct,0 accedat. In dignoscendis itaque affec-
fonibus spes therapiae nititur. Curam quandam

sequitur sanatio ; yu.-rf sanatum sit, primum profecto
cognoscatur oportet, ut in ulterioribus casibus ex-
penent,a profutura sit.

Ad indicationes autem statuendas jam directe in-
serv,t ub,docet speculum, utrum cataracta adsit
incipjens an congestio retinae, utrum caecitatis caussa
penphenca sit an centralis. Negativis praeterea in-
d,cat,on.bus saepius locus datur. De hisce tamen
tusius agere non übet.

Aliud autem momentum est, quod silentio prae-
tenre non licet: speculi nempe usus ad diagnosin
morborum dubiorum. Helmholtz jam animadvertit
object,ve de alterius myopia judicium ferri posse Scili'

cet ulterius exhibere non opus est, ut bene retina con-
spiciatur, lentem negativam adhibendam esse eo for-
tiorem, quo propioribus adaptatur oculus. Si solito
jam fortior lens requiritur, myopiam praesentem sta-
tuit helmholtz. At ipsius observatoris adaptatio
magnam in bis partem agere potest, cujus si incon-
scius sit, myopiam perperam admittere posset aut
negare. Suae ipsius adaptationis mutationes volun-
tarias percipere facillimum est, neque tamen, dis-
tantiae, cui oculus adaptatus est, accurate conscii
sumus, ac facile sui inconscius oculus requisitam
assumit accomodationem. Eandem retinam variarum
lentium ope quam argutissime spectare potuimus,
unde jam sequitur buic metbodo non prorsus fidem
esse babendam. Quamobrem pro ea novam, a helm-
holtzio non clare indicatam, proponere liceat me-
thodum, scilicet, ut definiatur, quantum ab oculo
observato distare debeat objectum, ut arguta ejus
in retina imago oriatur, quam observator perci-
piat. Pro objecto in plerisque casibus micrometer
esse potest, qui demovendis tubis magis minusve
ab oculo distare potest. Micrometri a reflectore dis-
tantia, addito oculum observatum inter et reflecto-
rem intervalle, quis locus adaptationis sit, proxime
indicat. Methodus ilia fallere nescia, helmholtzii
methodo simul comprobatur, vi nempe lentis nega-
tivae, qua opus est ut retinae imago probe discer-
natur.

Speculo oculi tandem in multis casibus certiores
fieri possumus de ita dicta amaurosi praesente vel
absente. Duos nuper casus clar. hokders observa-

vit juvenum, qui, licet oculo se captos perhiberent,
militiae tamen adscribi periclitabantur (conferantur
observationes VI et. XXIV). In priori, quo, cum
magna in fundo reflectio obtineret, de retina nihil
tamen in conspectum venit, de videndi facultate
déficiente dubium superesse non potuit. In altero
quoque casu concludere licebat, visum turbatum
esse; nimirum veri simile est ex peculiari papillae
nervi optici atrophia, qualem nunquam in sanis
oculis offendimus, vel vitium congenitum hic obti-
nere, vel affectionem nervi morbosam.

Ut speculi oculi adhibitionem politiae quoque me-
dicae interesse probetur, relata sufficiant.

mr

theses.

I.

Eadem qua destruitur aciione vivit homo.

Noguez, in expl. Sanctorii.

II.

Pressio, qua lympha fluit, non pendet ex pressione liqui-
di iiutrilii vel saoguinis.

m.

Irriubililaleni Hallerianam defendimus.

Urinae secretio alia est in corpusculis Matpighii, alia in
ipsis lubulis.

V.

Irradiatio visus symptoma objectivum est, uon subjectivum.

VI.

In aqua, ut potabiiis sit, salia non requiruntur.

Vll.

Perspirabile retealum inter causas inorblficas recensenduni
est.

VIII.

Perperam hutchinson perhibei pleurae adhaeslones nihil
in capacitateu) pulmonum vilalem eflicere.

IX.

Qui morbos cordis sequitur hydrops cx solo impedimento
inechanico cxplicari uequit.

Tinea favosa non producitur planta cryptogamica.

XI.

Scropliuloseos notio restringenda, non rejicienda.
Xlf.

Quod de lodio niECKE dixit de omni fere medicamine af-
firmarl potest: . Nur im kranken Organismus enthüllt sich die
Kraft des Mittels vollkommen.quot;

XIII.

Effectus salium mediorum in tractum intestinalem non ex
cndosmosi explicatur.

XIV.

Glaucomatis notionem rejicio.

XV.

In gravi l.aemorrhagia ex placenta praevia colpeurynter
optimum refugium est.

n.2.

Fi,! M

/w. Jr

Fi^.m.

Füf r

M*

äi

m

m

Ta h. 3.