■P%

$■ 3?

V,- gt;

--^nv ■

■

• ' 1 •■ -■ **.- C-vOl !

llgM ^; .,

•;'

■H' 4'; . ■

'i ki* i '

■■■■■■'■ ■■-%.

W XV£r

\i \ *•»» . f.r J'jllïv •

i t AWlSamp;Z- ^«rv

.....;|to'#4:

■^wmêÈSè ^V- . -,.,

'^W - |l|'

wMm!

mamp;m

^fms , l'iti

HOOFDSTUK 1.

1. In den beginne schiep God hemel on

2. aarde. En de aarde was woest en ledig, en het was duister op de diepte, en de Geest Gods zweefde op het water.

3. En God sprak : Er worde licht: en

4. er werd licht. En God zag dat het licht goed was : toen scheidde God het licht

5. van de duisternis , en noemde het licht dag , en de duisternis nacht. Toen werd uit avond en morgen de eerste dag.

(?. En God sprak ; Er worde een uitspansel tusschen de wateren, en er zij eene scheiding tusschen de wateren.

7. Toen maakte God het uitspansel, en scheidde het water onder het uitspansel van het water boven het uitspansel : en

S. het geschiedde alzoo. En God noemde het uitspansel hemel. Toen werd uit avond en morgen de tweede dag.

1). En God sprak ; Het water vergadere zich onder den hemel in bijzondere plaatsen, zoodat men het drooge zie :

10. en het geschiedde alzoo. En God noemde het drooge. aarde, en de vergadering der wateren noemde hij zee: en God

1 1. zag dat het goed was. En God sprak : De aarde late opgaan zaadhebbend gras en kruid, en vruchtbare hoornen , elk vruchtdragend naar zijnen aard , en het heobe zijn eigen zaad in zichzelf op de

12. aarde. En het geschiedde alzoo , en de aarde liet opgaan zaadhebbend gras en kruid , elk naar zijnen aard , en vruchtdragende en hun eigen zaad in zich hebbende hoornen , elk naar zijnen aard :

13. en God zag dat het goed was. Toen werd uit avond en morgen de derde dag.

14. En God sprak: Dat er lichten worden aan het uitspansel des hemels , die dag en nacht scheiden , en opgeven teeke-

15. tien , tijden , dagen en jaren; en dat zij !

lichten zijn aan het uitspansel des hemels , om te schijnen op de aarde: en

1 (5. het geschiedde alzoo. En God maakte

twee groote lichten, een groot licht om den dag te regeren, en een klein licht om den nacht te regeren, alsmede de

17. sterren ; en God stelde ze aan het uitspansel des hemels, om te schijnen op

18. de aarde, en om den dag en den nacht te regeren , en te scheiden licht en duisternis : en God zag dat het goed was.

19. Toen werd uit avond en morgen de vierde dag.

20. En God sprak: Het water brenge overvloedig voort wemelende en levende dieren , en gevogelte , vliegende hoven de aarde, onder het uitspansel des

21. hemels. En God schiep groote walvis-schen, en allerlei levende en wemelende dieren, welke het water ovei vloedig voortbragt, elk naar zijnen aard, en allerlei gevleugeld gevogelte , elk naaizij nen aard : en God zag dat het goed

22. was. En God zegende ze en sprak : Zijt vruchtbaar en vermeerdert u, en vervult het water in de zee, en het gevogelte vermeerdere zich op de aarde.

23. Toen werd uit avond en morgen de vijfde dag.

2 4 En God sprak : De aarde brenge voort

levende dieren , elk naar zijnen aard , vee, gewormte en dieren op de aarde , elk naar zijnen aard: en het geschiedde

25. alzoo. En God maakte de dieren op de aarde elk naar zijnen aard , en het vee naar zijnen aard, en allerlei gewormte op de aarde naar zijnen aard : en God

20. zag dat het goed was. En God sprak ; Laat ons menschen maken , een beeld dat ons gelijk zij , om te heerschen over de visschen in de zee, en over de vogels onder den hemel, en over het vee, en over de geheele aarde, en over al het gewormte dat op do aarde kruipt..

27. Kn God schiep den mensch naar zijn beeld , tot een l)eeld Gods schiep hij

38. hem, en schiep ze man en vrouw. En God zegende ze en sprak tot hen : Zijt vruchtbaar en vermeerdert u, en vervult de aarde en maakt ze u onderdanig; en heerscht over de visschen in de zee, en over de vogels onder den hemel , en over al het gedierte dat op de

39. aarde kruipt. En God sprak : Zie, ik heb u allerlei zaadhebbend kruid gegeven op de geheele aarde, en allerlei vruchtbare boomen en zaadhebbende

30. boomen, tot uwe spijs; en aan alle dieren op de aarde, en aan alle vogels onder den hemel, en aan al het gewormte dat leven heeft op de aarde , allerlei groen kruid om te eten. En het

31. geschiedde alzoo. En God zag aan al-wat hij gemaakt had, en zie, het was zeer goed. Toen werd uit avond en morgen de zesde dag.

HOOFDSTUK 2.

I. Alzoo werd voleind hemel en aarde

3. met al hun heir; en alzoo voleindde God op den zevenden dag zijne werken welke hij gemaakt had, en rustte op den zevenden dag van al zijne werken

3. welke hij gemaakt had , en zegende den zevenden dag en heiligde dien , omdat hij daarop gerust had van al zijne werken welke hij geschapen en gemaakt had.

4. Alzoo is hemel en aarde geworden , toen zij geschapen zijn , ten tijde toen God de Heer de aarde en den hemel

5. maakte , en allerlei boomen op het veld , die tevoren niet geweest waren op de aarde , en allerlei kruid op het veld , dat tevoren niet geweest was; want God de Heer had nog niet laten regenen op de aarde, cn er was geen mensch die het

fi. land bouwde, maar een nevel ging uit de aarde op en bevochtigde al het land.

7. En God de Heer maakte den mensch uit eene kluit aarde, en blies hem den levenden adem in zijnen neus; en alzoo

8. werd de mensch eerie levende ziel. En God de Heer plantte een hof in Eden , tegen het oosten , en stelde aldaar den

9. mensch dien hij gemaakt had. En God de Heer liet opwassen uit de aarde allerlei boomen , vermakelijk om aantezien en goed om daarvan te eten, en den

boom des levens in het midden van den hof, en den boom dor kennisse des

10. goeds en des kwaads. En een stroom ging uit van Eden om den hof te be-sproeijen, en verdeelde zich aldaar in

l 1. vier hoofdwateren. Het eerste,, genaamd Pison , vloeit om het gansche land Ha-

12. vlla , én aldaar vindt men goud; en het goud des lands is kostelijk, en daar vindt men ook hedólah en het cdelgc-

13. steente onyx. Het tweede water, genaamd Gihon, loopt om het gansche

14. Moorenland. Het derde water, genaamd Hiddékel, stroomt voorhij Assyrië. Hel vierde water is de Frath.

15. En God de He^:er nam den mensch en stelde hem in den hof Eden , om dien

l fi. te bouwen en te bewaren. En God de Heer gebood den mensch , zeggende; Gij zult eten' van allerlei boomen in

17. den hof, maar van den boom der kennisse des goeds en des kwaads zult gij niet eten; want op welken dag gij daarvan eet zult gij den dood sterven.

18. En God de Heer sprak; Het is niet goed dat de mensch alléén zij: ik wil hem eene hidpe maken , die om en bij

19. hem zij. En als God de Heer uit de aarde allerlei dieren des velds en allerlei vogels des hemels gemaakt had. bragt hij ze tot den mensch , om te zien hoe hij ze noemen zou ; want zooals de mensch allerlei levende dieren noemen

20. zou, zoo zouden zij heeten. En de mensch gaf aan al het vee , en aan alle vogels des hemels, en aan alle dieren des velds, namen; maar voor den mensch werd geen hulpe gevonden , die

21. om en bij hem was. Toen liet God de Heer een diepen slaap vallen op den mensch , en hij sliep ; en hij nam één van zijne ribben, en sloot de plaats toe

22. met vleesch. En God de Heer bouwde eène vrouw uit de rib welke hij van den mensch genomen had , en bragt ze tot

23. hem. Toen sprak de mensch : Dat is immers been van mijn beenderen, en vleesch van mijn vleesch ; men zal haar mannin noemen, omdat zij van den man

24. genomen is. Daarom zal een man zijnen vader en zijne moeder verlaten , en zijne vrouw aanhangen; en zij zullen één vleesch zijn.

26. En zij waren beiden naakt, Adam en zijne vrouw, en zij schaamden zich niet.

HOOFDSTUK 15.

I. Kn do slang was listiger dan alle dieren des velds welke God de Heer gemaakt had, en quot;sprak tot de vrouw : Zou God wel gezegd hebben : Gij zult niet eten van allerlei boomen in den

■*. hof'? Toen sprak de vrouw tot de slang : Wij eten van de vruchten der boomen

3. in den hof; maar van de vruchten des booms in het midden van den hof heeft God gezegd: Eet daar niet van, en raakt ze ook niet aan , opdat gij niet

4. sterft. Toen sprak de slang tot de vrouw : Gij zult geenszins den dood sterven;

5 maar God weet, dat op welken dag gij daarvan eet uwe oogen zullen geopend worden , en gij zijn zult als God , en

(5. weten wat goed en kwaad is. En de vrouw zag dat de boom goed was om daarvan te eten , en liefelijk om aante-zien; dat het een aangename boom was , dewijl hij verstandig maakte: en zij nam van de vrucht en at, en gaf haren man óók daarvan, en hij at

7. Toen werden hun beider oogen geopend , en zij werden gewaar dat zij naakt waren , en vlochten vijgebladeren

8. tezamen en maakten zich schorten. En zij hoorden de stem van God den Heer gaande in den hof, toen de dag koel geworden was; en Adam verborg zich met zijne vrouw voor het aangezigt van God den Heer, onder de boomen in den

9. hof. En God de Heer riep Adam , en 1 0. sprak tot hem : Waar zijt gij? En hij

sprak : Ik hoorde uwe stem in den hof en vreesde , want ik ben naakt; daarom I I. verborg ik mij. En hij sprak : Wie heeft u gezegd dat gij naakt zijt? Hebt •rij niet gegeten van dien boom, van welken ik u gebood dat gij daarvan niet 12. eten zoudt? Toen sprak Adam: De vrouw welke gij mij toegevoegd hebt, igaf mij van dien boom en ik at. Toen sprak God de Heer tot de vrouw : Waarom hebt gij dat gedaan? De vrouw sprak ; De slang bedroog mij , zoodat 1 4. ik at. Toen sprak God de Heer tot de slang : Dewijl gij dat gedaan hebt, zoo zijt gij vervloekt boven al het vee en boven alle dieren des velds; op uwen buik zult gij gaan en aarde eten al de ló. dagen uws levens. En ik zal vijandschap stellen tusschen u en de vrouw, en tusschen uw zaad en haar zaad; dat zal u den kop vertreden , en gij zult het

16. in de verze steken. En tot de vrouw sprak hij : Ik zal u vele smarten toezenden wanneer gij zwanger wordt; gij zult met smarte kinderen baren, en uw wil zal uwen man onderworpen zijn, en

17. hij zal uw heer zijn. En tot Adam sprak hij : Dewijl gij geluisterd hebt naar de stem van uwe vrouw , en hebt gegeten van dien boom , van welken ik u gebood , zeggende: Gij zult daarvan niet eten , — vervloekt zij de akker om u-wentwil, met kommer zult gij u daarop

18. voeden al de dagen uws levens; doornen en distels zal hij u dragen , en gij zult het

19. kruid des velds eten ; in het zweet uws aangezigts zult gij uw brood eten , totdat gij weder tot aarde wordt, waarvan gij genomen zijt; want gij zijt aarde en zult tot aarde worden.

20 En Adam noemde zijne vrouw Eva, omdat zij de moeder aller levenden is.

2 I. En God de Heer maakte Adam en zijne vrouw rokken van vellen , en trok ze hun aan.

22. En God de Heer sprak : Zie, Adam is geworden als onzer één , en weet wat goed en kwaad is: nu dan , opdat hij zijne hand niet uitstrekke en neme ook van den boom des levens , en ete, en

23. leve eeuwiglijk. Zoo zond God de Heer hem uit den hof Eden , om het veld te

24. bouwen waarvan hij genomen was. En hij dreef Adam uit, en stelde den cherub vóór den hof Eden met een bloot houwend zwaard , om te bewaren den weg tot den boom des levens.

HOOFDSTUK 4.

1. En Adam bekende zijne vrouw Eva, en zij werd zwanger, en baarde Kain, en sprak : Ik heb een man van den Heer

2 verkregen. En zij ging voort en baarde Habel, zijnen broeder; en Habel werd een schaapherder, maar Kain werd een akkerman.

3 En het gebeurde na eenige dagen dat Kain den Heer een offer bragt van de

4. vruchten des velds, en Habel bragt óók van de eerstelingen zijner kudde en haar vet; en de Heer zag Habel en

5, zijn offer genadig aan , maar Kain en zijn offer zag hij niet genadig aan ; toen werd Kain zeer vergramd en zijn ge-

0. laat veranderde. Toen sprak de Heer tot Kain : Waarom zijt gij vergramd ,

1»

7. en waarom is uw gelaat veranderd? Is het niet zoo? Wanneer gij vroom zijt, zoo zijt gij aangenaam; maar zijt gij niet vroom , zoo rust de zonde voor de deur: laat haar echter niet haren wil ,

8. maar heersch over haar. Toen sprak Kain met zijnen broeder Habel; en het gebeurde toen zij op het veld waren , stond Kain op tegen zijnen broeder Habel en sloeg hem dood.

9. Toen sprak de Heer tot Kain : Waar is uw broeder Habel? Maar hij sprak : Ik weet het niet; zou ik mijns broeders

10. hoeder zijn? Maar hij sprak : Wat hebt gij gedaan? De stem van het bloed uws

1 l. broeders roept tot mij van de aarde. En nu , vervloekt zijt gij op de aarde , die haren mond opengedaan en uws broeders bloed van uwe handen ontvangen

13. heeft: als gij den akker bouwen zult, zal hij u voortaan zijn vermogen niet geven; ongedurig en vlugtende zult gij

13. zijn op de aarde. Maar Kain sprak tot den Heer: Mijne zonde is grooter dan

1 4. dat zij mij kan vergeven worden. Zie , gij drijft mij heden uit het land , en ik moet mij voor uw aangezigt verbergen , en moet ongedurig en vlugtende zijn op de aarde; zoo zal het mij gaan , dat wie mij vindt, die zal mij dooden.

I 5. Maar de Heer sprak tot hem : Neen , maar wie Kain doodslaat, aan dien zal het zevenmaal gewroken worden. En de Heer maakte een teeken aan Kain , opdat niemand hem doodde die hem

1 6. vond. Alzoo ging Kain uit van het aangezigt des Heeren, en woonde in het land Nod ten oosten van Eden.

17. En Kain bekende zijne vrouw, die werd zwanger en baarde Henoch En hij bouwde eene stad , welke hij noemde naar zijns zoons naam Henoch.

18. Henoch nu verwekte [rad, Irad verwekte Mehujaël, Mehujaël verwekte Methusaël, Methusaël verwekte La-

19. mech. En Lamech nam twee vrouwen; de. ééne genaamd Ada, de andere Zilla.

20. En Ada baarde Jabal: van dien zijn gekomen die in hutten woonden en met

31. vee omgingen, En zijn broeder was genaamd Jubal: van dien zijn gekomen

33. de vedelspelers en pijpers. Zilla nu baarde óók , namelijk Tubal-Kain , den meester in allerlei koper- en ijzerwerk; en de zuster van Tubal-Kain was Naëma.

3;). En Lamech sprak tot zijne vrouwen : Ada en Zilla, gij vrouwen van Lamech, hoort mijne rede en merkt wat ik zeg : ik heb een man doodgeslagen ,. mij tot eene wonde; een jon-

34. geling, mij tot eene buile. Kain zal zevenmaal gewroken worden , maar Lamech zevenenzeventigmaal.

35. Adam bekende wederom zijne vrouw, en zij baarde een zoon , dien noemde zij Seth; want God heeft mij (sprak zij) een ander zaad gesteld voor Habel, dien

30. Kain heeft doodgeslagen. En Seth verwekte óók een zoon, en noemde hem Enos. Te dien tijde begon men te prediken van den naam des Heeren.

HOOFDSTUK 5.

1. Dit is het boek vanAdamsgeslacht.

Toen God den mensch schiep, maakte

3. hij hem naar de gelijkenis Gods; en hij . schiep ze man en vrouw, en zegende ze , en noemde hunnen naam mensch , ten tijde toen zij geschapen werden.

3. En Adam was honderd en dertig jaar oud , en verwekte een zoon , die zijnen heelde gelijk was , en noemde hem Seth;

4. en leefde daarna achthonderd jaar, en

5. verwekte zonen en dochters; zoodat zijn geheele ouderdom was negenhonderd en dertig jaar, en hij stierf.

(5. Seth was honderd en vijf jaar oud ,

7. en verwekte Enos; en leefde daarna achthonderd en zeven jaar , en verwekte

8. zonen en dochters: zoodat zijn geheele ouderdom was negenhonderd en twaalf jaar, en hij stierf.

9. Enos was negentig jaar oud , en ver-

10. wekte Kenan; en leefde daarna achthonderd en vijftien jaar, en verwekte

11. zonen en dochters : zoodat zijn geheele ouderdom was negenhonderd en vijf jaar, en hij stierf.

13. Kenan was zeventig jaar oud, en

13. verwekte Mahalaleël; en leefde daarna achthonderd en veertig jaar, en ver-

14. wekte zonen en dochters: zoodat zijn geheele ouderdom was negenhonderd en tien jaar, en hij stierf.

15. Mahalaleël was vijfenzestig jaar oud ,

16. en verwekte Jered; en leefde daarna achthonderd en dertig jaar, en ver-

17. wekte zonen en dochters: zoodat zijn geheele ouderdom was achthonderd vijfennegentig jaar, en hij stierf.

18. Jered was honderd tweeënzestig jaar

I i). oud, en verwekte Henoch; en leefde daarna achthonderd jaar, en verwekte

:J(). zonen en dochters: zoodat zijn geheele ouderdom was negenhonderd tweeënzestig jaar , en hij stierf.

21. Henoch was vijfenzestig jaar oud,

32. en verwekte Methusalah ; en nadat hij Methusalah verwekt luid, bleef hij in een goddelijk leven driehonderd jaar,

23. en verwekte zonen en dochters : zoodat zijn geheele ouderdom was driehonderd

24. vijfenzestig jaar. En dewijl hij een goddelijk leven leidde , nam God hem weg , en hij werd niet meer gezien.

25. Methusalah was honderd zevenentachtig jaar oud , en verwekte Lamech ;

2(5. en leefde daarna zevenhonderd tweeentachtig jaar, en verwekte zonen en

27. dochters: zoodat zijn geheele ouderdom was negenhonderd negenenzestig jaar , en hij stierf.

2H. Lamech was honderd tweeëntachtig

29. jaar oud, en verwekte een zoon, en noemde hem Noach, en sprak: Deze zal ons troosten in onze moeite en in onzen arbeid op de aarde, welke de

30. Heer vervloekt heeft. Daarna leefde hij vijfhonderd vijfennegentig jaar , en

81. verwekte zonen en dochters : zoodat zijn geheele ouderdom was zevenhonderd zevenenzeventig jaar , en hij stierf.

82. Noach was vijfhonderd jaar oud , en verwekte Sem , Cham en Jafeth.

HOOFDSTUK 6.

1. Toen nu de menschen zich begonnen te vermenigvuldigen op de aarde, en

2. dochters kregen , toen zagen de kinderen Gods naar de dochters der menschen , dat zij schoon waren, en namen

8 tot vrouwen wie zij wilden. Toen sprak de Heer: De menschen willen zich van mijnen Geest niet meer laten bestraffen; want zij zijn vleesch. Ik wil hun nog uitstel geven honderd en twintig jaar.

4. Te dien tijde waren er ook geweldenaars op de aarde; want toen de kinde ren Gods de dochters der menschen besliepen en zich kinderen verwekten, kwamen daaruit voort geweldigen in de wereld en vermaarde lieden.

5. Toen nu de Heer zag dat de boosheid der menschen groot was op de aarde en al het dichten en pogen hunner har-

fi. ten altijd alleenlijk boos was, toen berouwde het hem dat hij de menschen

gemaakt had op de aarde, en het bekommerde hem in zijn hart, en hij sprak : Ik wil de menschen , die ik geschapen heb, verdelgen van de aarde, van den mensch af tot het vee en tot het gewormte en tot de vogels des hemels toe ; want het berouwt mij dat ik ze gemaakt heb. Maar Noach vond genade voor den Heer.

Dit is het geslacht van Noach. Noach was een vroom man, en onberispelijk , en leidde een goddelijk leven in zijnen tijd. En hij verwekte drie zonen : Sem , Cham en Jafeth.

De aarde nu was verdorven voor de oogen Gods , en vol van geweld. Toen zag God de aarde aan, en zie, zij was verdorven ; want alle vleesch had zijnen weg verdorven op de aarde. Toen sprak God tot Noach; Het einde van alle vleesch is voor mij gekomen , want de aarde is vol van hun geweld; en zie, ik wil hen met de aarde verderven. Maak u eene ark van dennehout, en maak kamers daarin , en bepek ze van binnen en van buiten met pek. En maak ze aldus: driehonderd el zij de lengte , vijftig el de breedte , en dertig el de hoogte. Een venster zult gij daaraan maken, bovenaan , een el groot. De deur zult gij midden in hare zijde zetten, En zij zal drie verdiepingen hebben : ééne beneden, de tweede in het midden , de derde in de hoogte. Want zie , ik wil door het water een zondvloed laten komen op de aarde;, om te verderven alle vleesch onder den hemel waar een levende adem in is; alwat op de aarde is zal ondergaan. Maar met u wil ik een verbond oprigten; en gij zult in de ark gaan met uwe zonen , met uwe huisvrouw , en met de vrouwen uwer zonen. En gij zult allerlei dieren van alle vleesch, van elk een paar, een mannetje en een wijtje, in de ark brengen , opdat zij met u in het leven blijven; van de vogels naar hunnen aard, en van het vee naar zijnen aard, en van allerlei gewormte op de aarde naar zijnen aard : van die alle zal van elk een paar tot u ingaan , opdat zij in het . leven blijven. En gij zult allerlei spijs, welke men eet, tot u nemen en ze tot u verzamelen, opdat zij u en hun tot . voedsel zij. En Noach deed alwat God hem geboden had.

6 G E N E S

HOOFDSTUK 7.

1. En de Heer sprak tot Noach : Ga in de ark , gij en uw geheele huis ; want u heb ik regtvaardig gezien voor mij in

2. dezen tijd. Neem tot n van allerlei rein vee , van elk zeven paar , het mannetje en zijn wijfje; maar van het onreine vee. van elk een paar, het mannetje en

3. zijn wijfje; desgelijks van de vogels des hemels , van elk zeven paar, het mannetje en zijn wijfje, opdat het zaad in leven blijve op den geheelen aardbodem.

4. Want over nog zeven dagen wil ik laten regenen op de aarde, veertig dagen en veertig nachten , en van den aardbodem verdelgen alwat bestaat, hetgeen ik gemaakt heb.

5. En Noach deed alwat de Heer hem

(). geboden had. Hij nu was zeshonderd

jaar oud toen het water des zondvloeds

7. op de aarde kwam. En hij ging in de ark met zijne zonen , zijne huisvrouw , en de vrouwen zijner zonen, wegens

8. de wateren des zondvloeds. Van het reine vee en van het onreine, van de vogels en van al het gewormte op de

9. aarde, gingen tot hem in de ark bij paren , van elk een mannetje en een wijfje , gelijk God hem geboden had.

10. En toen die zeven dagen voorbij waren , kwamen de wateren des zondvloeds

1 I. op de aarde. In het zeshonderdste jaar van Noachs ouderdom , op den zeventienden dag van de tweede maand, op dien dag was het dat al de fonteinen van de groote diepte openbraken en de

12. vensters des hemels zich openden , en er kwam een regen op de aarde, veer-

18. tig dagen en veertig nachten. Op dezen zelfden dag ging Noach in de ark met Sem, Cham en Jafeth, zijne zonen, met zijne huisvrouw, en de drie vrou-

14. wen zijner zonen ; alsmede allerlei gedierte naar zijnen aard , allerlei vee naar zijnen aard, allerlei gewormte dat op de aarde kruipt naar zijnen aard, en allerlei gevogelte naar zijnen aard, alwat vliegen kon en alwat vleugels had:

15. dat ging altemaal tot Noach in de ark , bij paren, van alle vleesch waarin een

16. levende geest was. En er waren mannetjes en wijfjes van allerlei vleesch, en zij gingen daarin , gelijk God hem geboden had. En de Heer sloot achter hem toe.

IS 7, 8.

17. Toen kwam de zondvloed veertig dagen op de aarde , en de wateren wies- j ( sen , en ligtten de ark op en droegen ze

18. omhoog boven de aarde. Alzoo namen 1 de wateren de overhand, en wiessen

zeer op de aarde, zoodat de ark op de

19. wateren dreef'. En de wateren namen de overhand , en wiessen zóózeer op de aarde dat alle hooge bergen onder den I:

20. ganschen hemel bedekt, werden. Vijftien el hoog gingen de wateren boven

21 de bergen die bedekt werden. Toen l: verzonk alle vleesch dat op de aarde kruipt, het gevogelte , het vee , het gedierte , en alwat zich roert op de aarde,

22. en alle menschen ; alwat een levenden

23. adem had op het drooge , stierf'. Alzoo 1 werd verdelgd alwat op den aardbodem

was, van den mensch afquot; tot het vee en tot. het gewormte en tot de vogels des 1 hemels toe; dat alles werd verdelgd van I de aarde ; maar Noach alleen bleef'over ,

24. en wat met hem in de ark was. En de 1 wateren stonden op de aarde honderd

en vijftig dagen.

HOOFDSTUK 8.

1. Toen gedacht God aan Noach , en

aan al het gedierte en aan al het vee I dat met hem in de ark was , en liet een wind op de aarde komen , en de wate- 1

2. ren vielen, en de fonteinen der diepte alsmede de vensters des hemels werden gesloten, en de regen van den hemel

3. werd gekeerd ; en de wateren verliepen 2 van de aarde hoe langer hoe meer, en namen af' na honderd en vijftig dagen.

4. Op den zeventienden dag der zevende 2 maand daalde de ark neder op het ge-

5. bergte Ararat De wateren nu verliepen gestadig en namen af tot de tiende maand : op den eersten dag der tiende maand werden de toppen der bergen gezien.

0. Na veertig dagen opende Noach het 2 venster van de ark hetwelk hij gemaakt

7. had, en liet eene raaf' uitvliegen, die gedurig heen en weder vloog, totdat de

8. wateren verdroogden op de aarde. Daarna liet hij eene duif van zich uitvliegen , om te vernemen of de wateren ge-

9. vallen waren op de aarde. Maar als de duif niet vond waar haar voet rusten kon, kwam zij weder tot hem in de ark; want de wateren waren nog op den geheelen aardbodem. Toen stak

hij de. hand uit, en nam zc tot zich in

10. do ark. En hij verbeidde nog zeven dagen , en liet de duif nog eens uitvlie-

1 1. gen uit de ark; die kwam tot hem omtrent den avond, en zie , zij had een olijfblad afgebroken , en droeg het in haren hek : toen vernam Noach dat de wateren gevallen waren op de aarde.

13. En hij vertoefde nog zeven dagen, en liet de duif uitvliegen : die kwam niet weder tot hem.

13. In het zeshonderdeneerste jaar van Noachs ouderdom , op den eersten dag der eerste maand , verdroogden de wateren op de aarde: toen deed Noach het dak van de ark af, en zag dat de

14. aardbodem droog was. Alzoo werd de aarde geheel droog op den zevenentwintigsten dag der tweede maand.

1 ö. Toen sprak God tot Noach , zeggen-

I 6. de : Ga uit. de ark , gij en uwe huisvrouw , uwe zonen , en de vrouwen uwer

17. zonen met u. Allerlei gedierte dat bij u is , van allerlei vleesch , vogels , vee , en allerlei gewormte dat op de aarde kruipt, ga uit met u; en dat zij overvloedig voorttelen op de aarde, en vruchtbaar zijn en zich vermenigvuldigen op

IH, de aarde. Alzoo ging Noach uit met zijne zonen en met zijne huisvrouw en

19. de vrouwen zijner zonen; alsmede allerlei gedierte , allerlei gewormte , allerlei vogels, en alwat op de aarde kruipt, ging uit de ark, elk tot zijnsgelijken.

20. Én Noach bouwde den Heer een altaar , en nam van allerlei rein vee en van allerlei rein gevogelte, en offerde

21. brandoffers op den altaar. En de Heer rook den liefelijken reuk , en sprak in zijn hart; Ik zal voortaan niet meer de aarde vervloeken om des menschen wil, want het dichten van 's menschen hart is boos van de jeugd af; en ik zal voortaan niet meei- slaan alwat leeft, gelijk

22. ik gedaan heb : zoolang de aarde staat, zal niet ophouden zaaijing en oogst, vorst en hitte, zomer en winter, dag en nacht.

HOOFDSTUK 9.

I. En God zegende Noach en zijne zonen , en sprak : Zijt vruchtbaar en vermenigvuldigt u , en vervult de aarde.

' 2. En vrees en verschrikking voor u zij over al het gedierte der aarde, over alle vogels des hemels tin over alwat op den

aardbodem kruipt, en alle visschen in de zee zijn in uwe handen gegeven.

8. Alwat zich toert en leeft, dat zij uwe spijs ; ik heb het u alles gegeven, ge-

4. lijk het. groene kruid. Doch eet dat vleesch niet, dat nog leeft in zijn bloed.

5. Want ik wil ook uws ligchaams bloed wreken, en zal het aan alle gedierte wreken, en zal het leven des mensehen wreken aan ieder mensch, als die zijn broeder is. Wie menschebloed vergiet, diens bloed zal ook door menschen vergoten worden; want God heeft den mensch tot zijn beeld gemaakt. Zijt vruchtbaar en vermenigvuldigt u, en teelt overvloedig voort op de aarde, dat gij veel daarop wordt.

En God zeide tot Noach en zijne zonen met hem : Zie , ik rigt een verbond op met u , en met uw zaad na u, en met alle levende dieren bij u , zoo vogels als vee en alle dieren der aarde bij u , van alwat uit de ark gegaan is , hoe-danige dieren der aarde het zijn; en ik rigt mijn verbond aldus met u op, dat voortaan niet meer alle vleesch verdorven zal worden door het water des zond-vloeds, en er voortaan geen zondvloed meei- komen zal. die de aarde verderft.

12. En God sprak: Dit is het teeken des verbonds , hetwelk ik gemaakt heb tus-schen mij en u en al het levend gedierte

18. bij u , voortaan eeuwiglijk : mijnen boog heb ik gesteld in de wolken , die zal het teeken zijn des verbonds tusschen mij

14. en de aarde. En wanneer het geschiedt dat ik wolken over de aarde voer, zoo zal men mijnen boog zien in de wol-

15. ken : dan zal ik gedenken aan mijn verbond tusschen mij en u en al het levend gedierte, onder allerlei vleesch; opdat voortaan niet meer een zondvloed korae

10 die alle vleesch verderve. Daarom zal mijn boog in de wolken zijn , opdat ik hem aanzie, en gedenke aan het eeuwig verbond tusschen God en al het levend gedierte, onder alle vleesch dat op de

17. aarde is. Voorts zeide God totNoach: Dit zij het teeken des verbonds, hetwelk ik opgerigt heb tusschen mij en ;ille vleesch op de aarde.

18. De zonen van Noach, die uit de ark gingen, zijn deze: Sem, Cham en Ja-feth. Cham nu is de vader van Ka-

19. naiin. Dit zijn de drie zonen van Noach; van deze is al het land bezet.

20, Noach nu begon een akkerman te-

Si. worden, en plantte een wijngaard. En toen hij van dien wijn dronk, werd hij dronken, en lag ontbloot in de hut.

22. Toen nu Cham, Kanaiins vader, zijns vaders schaamte zag, zeide hij het aan

23. zijne beide broeders daarbuiten. Toen namen Sem en Jafeth een kleed, en leiden het op hun beider schouders , en gingen er ruggelings naartoe, en bedekten huns vaders schaamte; en hun aangezigt was afgekeerd , dat zij huns

24. vaders schaamte niet zagen. Als nu Noach ontwaakte van zijnen wijn , en vernam wat zijn jongste zoon hem ge-

25. daan had , sprak hij : Vervloekt zij Ka-naiui, hij zij een knecht aller knechten

20. onder zijne broeders. En hij sprak verder: Geloofd zij de Heer, de God van Sem ; en Kanaiin zij zijn knecht.

27 God breide Jafeth uit, en late hem wonen in de hutten van Sem; en Kanaiin zij zijn knecht.

28. En Noach leefde na den zondvloed

29. driehonderd en vijftig jaar; zoodat zijn geheele ouderdom was negenhonderd en vijftig jaar , en hij stierf.

HOOFDSTUK 10.

1. Dit is het geslacht der kinderen van Noach : Sem , Cham en Jafeth ; en zij verwekten kinderen na den zondvloed.

2. De kinderen van Jafeth zijn deze; Gomer, Magog, Madai, Javan , Tubal,

8. Mesech en Tiras. En de kinderen van Gomer zijn deze : Askenaz , Rifath en

4. Togarma. De kinderen van Javan zijn doze: Elisa, Tarsis , Kittim en Doda-

5. nim. Van deze zijn bevolkt de eilanden der heidenen in hunne landen, elk naar zijn spraak, geslacht en lieden.

(5. De kinderen van Cham zijn deze:

7. Kusch , Mizraïm , Put en Kanaiin. En de kinderen van Kusch zijn deze: Se-ba , Havila , Sabta, Raëma , en Sab-techa. En de. kinderen van Raëma zijn

8. deze: Scheba en Dedan. En Kusch verwekte Nimrod , die begon een ge-

i). weldenaar te zijn op aarde; en hij was een geweldig jager voor den Heer. Vanhier zegt men: Dat is een geweldig jager voor den Heer, gelijk Nimrod.

10. En het begin zijns rijks was Babel, Erech, Akkad en Kalné in het land

11. Sinear. Uit dat land is daarna Assur

gekomen , en bouwde Ninevé en Reho-

12. both , Ir en Kalah; daarenboven Resen , 5 tusschen Ninevé en Kalah : dat is eene

18. groote stad. Mizraïm verwekte Ludim,

14. Anamim , Lehabim , Naftuhim , Pathru- (i sim en Kasluhim : vandaar zijn geko-

15. men de Filistim en Kaftorim. En Kanaiin verwekte Sidon, zijnen eersten

16. zoon , en Heth , Jebusi, Amori, Girgasi,

17.Hevi, Arki , Sini, ^l8Arvadi, Zemari 7 en Hamathi; daarvan zijn uitgebreid de

19. geslachten der Kanaiiniten. En hunne 8 landpalen waren van Sidon af, door Gerar, tot Gaza toe, tot men komt

naar Sodom , Gomorra, Adama en Ze- 9

20 boïm , tot Lasa toe. Deze zijn de kinderen van Cham , naar hunne- geslachten , spraken , landen en lieden.

21. Sem nu de oudere broeder van Ja- 10 feth verwekte ()ók kinderen; deze is de vader van al de kinderen van Heber.

32. En zijne kinderen zijn deze : Elam , As- 11

23. sur, Arpachsad , Lud en Aram. En de kinderen van Aram zijn deze : Uz , Hul, I 2

24. Gether en Mas. En Arpachsad ver- 13 wekte Selah; Selah verwekte Heber;

25. Heber verwekte twee zonen , de één ge- 14 naamd Peleg , omdat in zijnen tijd de 13 wereld verdeeld werd; diens broeder

20. heette Joktan. En Joktan verwekte Al- 16 modad , Selef, Hazarmuveth , Jerah ,

27.Hadoram, Uzal, Dikla , -⁸Obal, Ahi- 1?

29. maël, Scheba , OHr, Havila en Jobah ;

30. deze allen zijn kinderen van Joktan. En I^s hunne woning was van Mesa af tot men I ^ komt naar Sefar, aan het gebergte te-

31. gen het oosten. Deze zijn dc kinderen 20 van Sem , naar hunne geslachten . spra- 21 ken , landen en lieden.

82. Deze nu zijn de nakomelingen van 22 Noachs kinderen , naar hunne geslachten en lieden ; van deze zijn uitgebreid I 22 de liedtin op de aarde na den zondvloed. 24

HOOFDSTUK 11. .gt;;

1. De geheele wereld nu had éénerlei

2. taal en spraak. Toen zij nu naar het 2f oosten trokken, vonden zij een effen

land in het landschap Sinear , en woon- 2?

3. den aldaar. En zij spraken onder elkander : Welaan, laat ons tigchelsteenen 28 strijken en branden. En zij namen tigchels

4. tot steenen, en leem tot kalk , en spra- 1 2iJ ken ; Welaan , laat ons een stad en toren bouwen , welks spits tot aan den hemel reikt, opdat wij ons een naam

maken; want wij worden misschien

5. verstrooid in alle landen. Toen voer de Heer neder, opdat hij de stad on den toren zag welke de mensohekinderen

0. bouwden ; en de Heer sprak ; Zie, het is éénerlei volk , en éénerlei spraak is onder hen allen ; zij hebben dat begonnen te doen , en zullen niet aflaten van alwat zij voorgenomen hebben te doen :

7. welaan , laat ons nedervaren en aldaar hunne spraak verwarren , opdat de één

8. des anderen spraak niet versta. Alzoo verstrooide de Heer hen vandaar in alle landen , dat zij moesten ophouden de

9. stad te bouwen. Vanhier is haar naam Babel, omdat de Heer aldaar de spraak van alle landen verward en hen vandaar verstrooid had in alle landen.

10. Dit zijn de geslachten van Sem. Sem was honderd jaar oud, en verwekte Arpachsad, twee jaar na den

11. zondvloed; en leefde daarna vijfhonderd jaar, en verwekte zonen en dochters.

J2. Arpachsad was vijfendertig jaar oud,

13. en verwekte Selah; en leefde daarna vierhonderd en drie jaar , en verwekte

14. zonen en dochters. Selah was dertig jaar

15. oud, en verwekte Heber; en leefde daarna vierhonderd en driejaar, en ver-

16. wekte zonen en dochters. Heber was vierendertig jaar oud , en verwekte Pe-

17. leg; en leefde daarna vierhonderd en dertig jaar, en verwekte zonen en doch-

18. ters. Peleg was dertig jaar oud , en ver-

19. wekte Rehu ; en leefde daarna tweehonderd en negen jaar , en verwekte zonen

20. en dochters. Rehu was tweeëndertig

21. jaar oud , en verwekte Serug , en leefde daarna tweehonderd en zeven jaar, en

22. verwekte zonen en dochters. Serug was i • •

dertig jaar oud, en verwekte Nahor;

23. en leefde daarna tweehonderd jaar, en

24. verwekte zonen en dochters. Nahor was negenentwintig jaar oud , en verwekte

25. Terah; en leefde daarna honderd en negentien jaar, en verwekte zonen en

26. dochters. Terah was zeventig jaar oud , en verwekte Abram , Nahor en Haran.

27. Dit zijn de geslachten van Terah.

Terah verwekte Abram, Nahor en Ha-

- quot;

28. ran; en Haran verwekte Lot. Haran nu stierf vóór zijnen vader Terah, in

29. zijn vaderland , te Ur in Chaldéa. Toen namen Abram en Nahor vrouwen : Abrams huisvrouw heette Sarai, en Na-hors huisvrouw Milka, dochter van

Haran , die de vader was van Milka en

30. Jiska. Maar Sarai was onvruchtbaar

31. en had geen kind. Toen nam Terah zijnen zoon Abram , en Lot, Harans zoon , zijnen kleinzoon , en zijne schoondochter Sarai, zijns zoons Abrams huisvrouw , en voerde ze van Ur, uit Chaldéa , om te trekken naar het land Ka-naiin , en zij kwamen te Haran en woon-

32. den aldaar. En Terah was tweehonderd en vijfjaar oud , en stierf te Haran.

HOOFDSTUK 12.

1. En de Heer sprak tot Abram ; Ga uit uw vaderland en van uwe maagschap en uit uws vaders huis naar het land

2. dat ik u wijzen zal; en ik wil u tot een groot volk maken , en zal u zegenen en u een grooten naam maken , en gij zult

3. een zegen zijn; ik zal zegenen wie u zegenen , (üi vloeken wie u vervloeken; en in u zullen alle geslachten der aarde ge-

4. zegend worden. Toen trok Abram uit, zooals de Heer tot hem gezegd had , en Lot trok met hem. Abram nu was vijfenzeventig jaar oud toen hij uit Haran

5. trok. Alzoo nam Abram zijne huisvrouw Sarai, en Lot zijns broeders zoon, met al hunne have welke zij gewonnen hadden , en de zielen welke zij verwekt hadden te Haran, en zij trokken uit om te reizen naar het land Kanaiin.

6. En als zij nu in dat land gekomen waren, trok Abram dóór tot aan de stad Sichem en tot aan het bosch Moré; want de Kanaiiniten woonden in dien

7. tijd in dat land. Toen verscheen de Heer aan Abram en sprak: Uwen zade wil ik dit land geven. En hij bouwde aldaar den Heere die hem verschenen

8. was een altaar. Vervolgens brak hij vandaar op naar een berg die ten oosten der stad Beth-El lag, en sloeg zijne hut op, zoodat hij Beth-El tegen het westen en Ai tegen het oosten had, en bouwde aldaar den Heer een altaar, en predikte van den naam des Heeren.

9. Daarna toog Abram verder, en trok naar het zuiden.

10. En er kwam eene duurt»; in het land. Toen trok Abram af naar Egypte, om zich aldaar als vreemdeling optehou-den; want de duurte was groot in het

11. land. En toen hij nabij Egypte kwam, zeide hij tot zijne huisvrouw Sarai; Zie, ik weet dat gij eene vrouw zijt

12. schoon van aangezigt. Als nu de E-gyptenaars u zullen zien , zoo zullen zij zeggen : Dit is zijne huisvrouw , en zullen mij dooden en u in het leven be-

1 3. houden. Eilieve, zeg dan dat gij mijne zuster zijt; opdat het mij deste beter ga om u , en mijne ziel om uwentwil in het leven blijve.

14. Als nu Abram in Egypte kwam , zagen de Egyptenaars die vrouw dat zij

15. zeer schoon was. En de vorsten van Farao zagen haar en prezen haar voor hem. Toen werd zij in Farao's huis

1 fi gebragt. En hij deed Abram goed om harentwil; en hij had schapen, runderen , ezels, knechten en maagden,

17. ezelinnen en kameelen. Maar de Heer plaagde Farao en zijn huis met groote plagen wegens Sarai , Abrams huis-

18. vrouw. Toen riep Farao Abram tot zich, en sprak tot hem : Waarom hebt gij mij dat gedaan? Waarom zeidet gij mij niet dat zij uwe huisvrouw was?

li). Waarom zeidet gij dat zij uwe zuster was ? Weshalve ik ze mij tot vrouw wilde nemen. En nu , ziedaar hebt gij uwe huisvrouw : neem ze en trek heen.

20. En Farao beval zijne lieden wegens hem , dat zij hem geleiden zouden met zijne huisvrouw en alwat hij had.

HOOFDSTUK 13.

1. Alzoo trok Abram op uit Egypte met zijne huisvrouw en met alwat hij had, en Lot ook met hem , naar het zuiden.

2. Abram nu was zeer rijk aan vee, zilver

3. en goud. En hij trok al voort van het zuiden tot Beth-El toe, tot aan de plaats waar eertijds zijne hut geweest

4. was, tusschen Beth-El en Ai, aan dezelfde plaats waar hij tevoren den altaar gemaakt had; en hij predikte aldaar den naam des Heeren.

5. Lot nu, die met Abram trok , had

6. óók schapen en runderen en hutten; en dat land verrnogt hen niet te dragen om bij elkander te wonen; want hunne have was groot, en zij konden bij elk-

7. ander niet wonen; en er was altijd twist tusschen de herders over Abrams vee en de herders over Lots vee. Ook woonden in dien tijd de Kanaaniten en Fere-

S. ziten in dat land. Toen sprak Abram tot Lot: Eilieve, laat er geen twist zijn tusschen mij en u , en tusschen mijne en uwe herders; want wij zijn broeders.

5). Staat u niet al het land open? Scheid u toch van mij : wilt gij ter linkerhand , zoo wil ik ter regterhand ; of wilt gij ter regterhand, zoo wil ik ter linkerhand.

10. T 'oen hief Lot zijne oogen op fit bezag de geheele landstreek aan den Jordaan; want eer de Heer Sodom en Gomorra verwoestte , was zij waterrijk totdat men te Zoar komt, als een hof des

11. Heeren, gelijk Egypteland. Toen koos Lot voor zich de geheele landstreek aan den Jordaan, en trok naar het oosten. Alzoo scheidde zich de ééne broeder

12. van den ander; zoodat Abram woonde in het land Kanaan, en Lot in de steden van dezelfde landstreek, en zijne

13. hutten tot Sodom toe zette. De lieden te Sodom nu waren boos en zondigden zeer tegen den Heer.

14. Toen Lot zich nu van Abram gescheiden had , sprak de Heer tot Abram : Hef uwe oogen op en zie van de plaats waar gij woont naar het noorden , naar het zuiden , naar het oosten en naar het

15. westen; want al dit land, hetwelk gij ziet, wil ik u geven, en uwen zado

16. eeuwiglijk. En ik zal uw zaad maken gelijk het stof der aarde: kan een rnensch het stof der aarde tellen , die

1 7. zal ook uw zaad tellen. Derhalve maak u op en trek door het land in de lengte en breedte; want u wil ik het geven.

18. Dus nam Abram zijne hutten op, en kwam te wonen in het bosch Mamré dat bij Hebron is, en bouwde; aldaar den Heer een altaar.

hoofdstuk 14.

1. Kn het geschiedde ten tijde van Am-rafel den koning van Sinear, van Ar-joch den koning van Ellasar, van Ke-dorlaomer den koning van Elam, en

2. van Tideal den koning van Gojim, dat zij oorlog voerden met Bera den koning van Sodom, en met Birsa den koning van Gomorra, en met Sinab den koning van Adama, en met Semëber den koning van Zeboïm, en met den koning van Bela hetwelk genaamd is

3. Zoar. Deze allen kwamen tezamen in het dal Siddim , waar nu de Zoutzee. is.

4. Want zij waren twaalf jaren onder den koning Kedorlaomer geweest, en in het dertiende jaar waren zij van hem

5. afgevallen. Daarom kwam Kedorlaomer,

eu de, koningen die met hein waren, in het veertiende jam^-, en zij sloegen de reuzen te Asteroth-Karnaïrn, en de Zvizi-ten te Ham , en de Emiten in het veld

6. Kirjathaïm , en de Horiten op hun gebergte Seïr, tot aan de vlakte Paran,

7. die aan de woestijn grenst. Daarna keerden zij om en kwamen bij de fontein Mispat, dat i« Kades, en sloegen het geheele land der Amalekiten, alsmede de Arnoriten die te Hazezon-Ta-mar woonden.

8. Toen trokken uit de koning van Sodom , de koning van Gomorra, de koning van Adama, de koning van Ze-boïm , en de koning van Bela hetwelk genaamd is Zoar , en rustten zieh toe

9. om te strijden in het dal Siddim; tegen Kedorlaomer den koning van Klam , en tegen Tideal den koning van Gojim , en tegen Amrafel den koning van Sinear, en tegen Arjoeh den koning van Ella-sar; vier koningen tegen vijf.

10. Het dal Siddim nu had vele leemputten. En de koningen van Sodom en Gomorra werden aldaar op de vlugt geslagen en nedergeveld, en wat er over-

11. bleef vlugtte op het gebergte. Toen namen zij alle have te Sodom en Gomor-

ü. ra, en alle spijs, en trokken weg. Ook numen zij Lot, Abrams broeders zoon , j en zijne have mede; want hij woonde | te Sodom; en zij trokken weg.

18. Toen kwam er een die ontloopen was ¹ en zeide dat aan Abram den vreem- | deling, die woonde in het bosch van ] Mamré den Amoriet, die een broeder | van Eskol en Aner was, deze waren

14. met Abram in een verbond. Als nu 1 Abram hoorde dat zijn broeder gevangen was, wapende hij zijne knechten , driehonderd en j'ehttien , in zijn huis gebo-

15. ren , en joeg hen na tot Dan toe. En hij verdeelde zich, viel bij nacht op hen aan met zijne knechten, en sloeg ze , en joeg ze tot Hoba toe , dat ter linker-

16. hand van de stad Damascus ligt; en bragt alle have weder, alsmede ook Lot zijnen broeder , met zijne have , ook de

17. vrouwen en het volk. Als hij nu wederkwam van den slag van Kedorlaomer en de koningen met hem, ging de koning van Sodom hem tegemoet in

18. het veld genaamd 's konings dal. En Melchizédek , koning van Salem , droeg brood en wijn voor; en hij was een

19. priester van God den Allerhoogste. En hij zegende hem en sprak: Gezegend zij Abram den allerhoogsten God , die

•20. hemel en aarde bezit; en geloofd zij God de Allerhoogste, die uwe vijanden in uwe hand besloten heeft. En [■Abram'] gaf hem de tiende van alles.

21. Toen sprak de koning van Sodom tot Abram : Geef mij de lieden , en behoud

22. de goederen voor u. Maar Abram sprak tot den koning van Sodom: Ik hef mijne handen op tot den Heer den Allerhoogsten God, die hemel en aarde

2'ó. bezit, flat ik van alwat het uwe is geen draad noch schoenriem nemen wil, opdat gij niet zegt dat gij Abram hebt rijk-

24. gemaakt; uitgenomen wat de jongelingen verteerd hebben, en de mannen Aner, Eskol en Mamré, die met mij getrokken zijn , laat die hun deel nemen.

HOOFDSTUK 15.

1. Na deze geschiedenissen gebeurde het dat het woord des Heeren tot Abram geschiedde in een gezigt, en hij sprak : Vrees niet Abram , ik ben uw schild en

2. uw zeer groot loon. Maar Abram sprak ; Heer, Heer, wat wilt gij mij geven? Ik ga heen zonder kinderen ; en mijn huisbezorger, deze Eliëzer van Damas-

3. cus , heeft een zoon. En Abram sprak verder: Mij hebt gij geen zaad gegeven , en zie, de zoon mijns huizes zal

4. mijn erfgenaam zijn. En zie , de Heer sprak tot hem : Hij zal uw erfgenaam niet zijn ; maar die van uw ligchaam komen zal, die zal uw erfgenaam zijn.

5. En hij beval hem buiten te gaan , en zeide: Zie naar den hemel en tel de sterren , kunt gij ze tellen ? En hij zeide tot hem ; Zóó zal uw zaad worden.

6. Abram geloofde den Heer , en dat re-

7. kende hij hem tot geregtigheid. En hij sprak tot hem : Ik ben de Heer, die u van Ur uit Chaldéa geleid heb , opdat

8. ,k u dit land te bezitten gave. Abram sprak : Heer , Heer , waaraan zal ik het merken , dat ik dit land bezitten zal?

9. En fiij sprak tot hem : Breng mij eene driejarige koe , en eene driejarige geit, en een driejarigen ram, en eene tortel-

lü. duif, en eene jonge duif. En hij bragt hem dat alles, en hij deelde ze middendoor , en leide het ééne deel tegenover het andere; maar de vogels deelde

11. hij niet. En het rootgevogelte viel op

12 G E N E S I

hot aas , maar Abram joeg ze daar af.

12. Toen nu de zon aan het ondergaan was, viel een diepe slaap op Abram ; en zie , verschrikking en groote duister-

13. nis overviel hem. Toen sprak hij tot Abram : Dit moet gij weten , dat uw zaad zal vreemd zijn in een land dat het hunne niet is; daar zal men ze dwingen te dienen , en ze plagen vier-

14. honderd jaar. Maar ik wil dat volk rigten hetwelk zij dienen moeten: daarna zullen zij uittrekken met groote

15. goederen. En gij zult heenvaren tot uwe vaderen in vrede, en in goeden

1G. ouderdom begraven worden. Maar zij zullen na vier geslachten weder hier komen ; want de misdaad der Amori-

17. ten is nog niet vol. Als nu de zon ondergegaan en het duister geworden was, zie, toen rookte een oven , en eene vuurvlam voer tusschen de stukken door.

IS. Op dien dag maakte de Heer een verbond met Abram , en sprak : Uwen zade wil ik dit land geven , van het water van Egypte af tot aan het groote

19. water Frath toe: de Keniten , de Ke-

20. niziten , de Kadmoniten , de Hethiten ,

21.de Fereziten , de Refaïten , dc Amori-ten , de Kanaiiniten , de Girgasiten , en de Jebusiten.

HOOFDSTUK 16.

1. Sarai, Abrams huisvrouw, baarde hem niet; maar zij had ene Egyptische

2. dienstmaagd , genaamd Hagar. En zij sprak tot Abram ; Zie, de Heer heeft mij toegesloten, dat ik niet baren kan : eilieve , leg u bij mijne dienstmaagd, of ik misschien uit haar mij bouwen mogt. Kn Abram hoorde naar de stem van

3. Sarai. Toen aam Sarai, Abrams huisvrouw , hare Egyptische dienstmaagd Hagar , en gaf ze Abram haren man tot vrouw , nadat zij tien jaren in het land

4. Kanaiin gewoond hadden. En hij leide zich bij Hagar, die werd zwanger. Als zij nu zag dat zij zwanger was, achtte

5. zij hare vrouw klein bij zich. Toen zeide Sarai tot Abram ; Gij doet niet regt aan mij ; ik heb mijne dienstmaagd bij u gelegd, maar nu zij ziet dat zij zwanger geworden is, moet ik klein geacht zijn bij haar: de Heer zij regter

(i. tusschen mij en u Maar Abram sprak tot Sarai: Zie, uwe maagd is onder

S 16, 17.

uwe magt, doe met haar zooals het u behaagt. Als nu Sarai haar wilde verootmoedigen , vlood zij van haar.

7. En de Engel des Heeren vond haalbij eene waterfontein in de woestijn , namelijk bij de fontein op den weg naar

8. Sur. Die sprak tot haar: Hagar, dienstmaagd van Sarai, vanwaar komt gij en waar wilt gij heen ? Zij sprak : Ik ben van mijne vrouw Sarai gevlugt.

1). En de Engel des Heeren sprak tot haar : Keer weder tot uwe vrouw , en veroot-

10. moedig u onder hare hand. En de Engel des Heeren sprak tot haar: Ik wil uw zaad zóó vermenigvuldigen , dat het wegens de groote menigte niet zal

11 geteld worden. Nog zeide de Engel des Heeren tot haar : Zie , gij zijt zwanger geworden , en gij zult een zoon baren , diens naam zult gij Ismaël heeten: omdat de Heer u in uwe ellende verhoord

12. heeft. Hij zal een woest mensch zijn ; zijne hand zal tegen een ieder en ieders hand tegen hem zijn, en hij zal tegen-

13 over al zijne broeders wonen. En zij noemde den naam des Heeren die met haar sprak : Gij God ziet mij ; want, sprak zij, gewis heb ik hier gezien dengeen die mij hierna aangezien heeft.

14. Daarom noemde zij de fontein eene fontein des levenden die mij aangezien heeft; welke fontein is tusschen Kades en Bered.

15. En Hagar baarde Abram een zoon, en Abram noemde den zoon dien Hagar

16. hem baarde Ismaël. En Abram was zesentachtig jaar oud toen Hagar hem Ismaël baarde.

HOOFDSTUK 17.

1. Als nu Abram negenennegentig jaar oud was , verscheen hem de Heer , en sprak tot hem ; Ik ben de almagtige God , wandel voor mij en wees vroom ;

2. en ik wil mijn verbond tusschen mij en u maken , en zal u bovenmate verme-

3. nigvuldigen. Toen viel Abram op zijn aangezigt, en God sprak verder tot

4. hem , zeggende : Zie , ik ben het, en heb mijn verbond met u , en gij zult een

5. vader van vele volken worden. Daarom zult gij niet meer Abram heeten, maar Abraham zal uw naam zijn ; want ik heb u tot een vader van vele volken ge-

6. maakt. En ik wil u bovenmate vruchtbaar maken, en zal volken van u ma-

kon , en van u zullen ook koningen ko-

7. men. En ik wil mijn verbond oprigten tusschen mij en u, en uw zaad na u , bij hunne nakomelingen, dat het een eeuwig verbond zij , alzoo dat ik uw

8. God zij, en van uw zaad na u; en ik wil u , en uwen zade na u, geven het land in hetwelk gij een vreemdeling zijt, namelijk het geheele land Kanaiin , tot eene eeuwige bezitting, en ik zal

9. hun God zijn. En God sprak tot Abraham : Zoo houd nu mijn verbond, gij en uw zaad na u, bij hunne nakome-

lO.lingen. Dit nu is mijn verbond hetwelk gij houden zult tusschen mij en u, en uw zaad na u: alwat mannelijk

11. is onder u zal besneden worden. Én gij zult de voorhuid aan uw vleesch besnijden; dit zal een teeken zijn des ver-

12. honds tusschen mij en u. Ieder jongs-ke.n, als het acht dagen oud is , zult gij besnijden bij uwe nakomelingen ; desgelijks ook al het huisgezin dat in uw huis geboren of gekocht is, van alle vreemden , die niet van uw zaad zijn :

13. alzoo zal mijn verbond aan uw vleesch

14. zijn tot een eeuwig verbond. En als een jongsken niet besneden wordt aan de voorhuid van zijn vleesch , zal zijne ziel uitgeroeid worden uit zijn volk , omdat hij mijn verbond heeft nagelaten.

15. En God sprak wederom tot Abraham : Gij zult uwe huisvrouw Sarai niet meer Sarai heeten , maar Sara zal haar

10. naam zijn; want ik wil haar zegenen, en van haar zal ik u een zoon geven ; ja ik zal haar zegenen , en uit haar zullen volken worden , en koningen over

17. vele volken. Toen viel Abraham op zijn aangezigt en lachte, en sprak in zijn hart: Zou mij , die honderd jaar oud ben, een kind geboren worden , en zou Sara negentig jaar oud nog baren?

18. En Abraham sprak tot God: Och dat

1 ü. Ismaël leven mogt voor u ! Toen zeide

God ; Ja Sara uwe huisvrouw zal u een zoon baren, dien zult gij Isaak noemen ; en met hem wil ik mijn eeuwig verbond maken, en met zijn zaad na

30. hem. Daarenboven wegens Ismaël heb ik u óók verhoord; zie , ik heb hem gezegend en zal hem vruchtbaar maken en bovenmate vermenigvuldigen ; twaalf ' vorsten zal hij voortbrengen , en ik zal

21. hem tot een groot volk maken. Maar mijn verbond wil ik oprigten met Isaiik,

dien Sara u baren zal omtrent dezen

22. tijd in het aanstaande jaar. En hij hield op met hem te spreken, en God voer op van Abraham.

23. Toen nam Abraham zijnen zoon Ismaël, en alle knechten die in zijn huis geboren en allen die gekocht waren , en alwat mannelijk was in zijn huis, en besneed op dienzelfden dag de voorhuid aan hun vleesch , zooals God hem ge-

24. zegd had. En Abraham was negenennegentig jaar oud toen hij de voor-

25. huid aan zijn vleesch besneed, en Ismaël zijn zoon was dertien jaar oud toen de voorhuid aan zijn vleesch be-

26. sneden werd; op één en denzelfden dag-werden zij besneden, Abraham en zijn

27. zoon Ismaël; en alwat in zijn huis mannelijk was, in zijn huis geboren , en gekocht van vreemden , het werd alte-maal met hem besneden.

HOOFDSTUK li\.

1. En de Heer verscheen hem bij het bosch van Mamré , toen hij zat aan de deur zijner hut, toen de dag op het

2 heetst was. En als hij zijne oogen ophief en zag, zie, toen stonden drie mannen voor herin; en toen hij ze zag, liep hij van de deur zijner hut hun tegemoet , en boog zich neder ter aarde ,

3. en zeide; Heer, heb ik genade gevonden voor uwe oogen , zoo ga uwen knecht

4. niet voorbij : men zal u een weinig water brengen en uwe voeten wasschen ;

5. en zet u onder dezen boom neder; en ik zal u eene bete broods brengen , opdat gij uw hart laaft; daarna zult gij voortgaan; want daarom zijt gij tot uwen knecht gekomen. Zij spraken: Doe zooals gij gezegd hebt.

6. Abraham haastte zich naar de hut tot Sara, en zeide: Haast u en meng drie maten meelbloem, kneed , en bak

7. koeken. En hij liep tot de runderen, en haalde een teeder goed kalf, en gaf het den jongen, die haastte zich en

8. maakte het gereed. En hij droeg boter en melk op, en van het kalf hetwelk hij had gereedgemaakt, en zette hun dat voor; en hij stond bij hen onder den boom , terwijl zij aten.

9. Toen spraken zij tot hem ; Waar is uwe huisvrouw Sara? Hij antwoordde :

10. In de hut. Toen sprak hiij : Ik zal weder tot u komen omtrent dezen tijd des

levens: zie, dan zal Sara uwe huisvrouw een zoon hebben. Dat hoorde Sara achter hem, achter de deur der

1 1. hut. En zij waren beiden , Abraham en Sara, oud en weibedaagd, zoodat het Sara niet meer ging naar de wijze

13. der vrouwen. Daarom lachte zij bij zichzelve en zeide : Zoude ik nog wellust plegen , nu ik oud ben en mijn heer

Ióók oud is? Toen sprak de Heer tot Abraham : Waarom lacht Sara en zegt: Meent gij dat het waar is dat ik nog baren zal, daar ik immers oud ben?

14. Zou den Heer iets onmogelijk zijn? Omtrent dezen tijd des levens zal ik weder tot u komen, dan zal Sara een

16. zoon hebben. Toen loochende Sara dit en zeide : Ik heb niet gelagchen ; want zij was bevreesd. Maar hij zeide : Het is zoo niet, gij hebt gelagchen.

Ifi. Toen stonden die mannen vandaar op en wendden zich naar Sodom , en Abraham ging met hen om ze te geleiden.

17. Toen zeide de Heer : Hoe kan ik voor

18. Abraham verbergen wat ik doe? Dewijl hij een groot en magtig volk zal worden , en in hem gezegend zullen worden

19. alle volken der aarde. Want ik weet dat hij aan zijne kinderen en aan zijn huis na hem zal bevelen de wegen des Heeren te houden, en te doen wat regt en goed is; opdat de Heer op Abraham late komen hetgeen hij hem toegezegd

■)(). heeft. En de Heer sprak : Er is een geroep wegens Sodom en Gomorra dat zeer groot is , en hunne zonden zijn zeer

21. zwaar. Daarom wil ik nederdalen en zien of' zij dat alles , naar het geroep dat voor mij gekomen is, gedaan hebben of niet, opdat ik het wete.

22. En die mannen keerden hun aange-zigt vandaar en gingen naar Sodom ; maar Abraham bleef staan voor den

23. Heer, en hij trad tot hem en zeide ; Wilt gij dan de regtvaardigen met de

24. goddeloozen ombrengen ? Er mogten misschien vijftig regtvaardigen in de stad zijn : zoudt gij die ook ombrengen , en het dier plaats niet vergeven om de vijf-

25. tig regtvaardigen die er in zijn? Dat zij verre van u , dat gij dat doen zoudt, en de regtvaardigen met de goddeloozen dooden; dat de regtvaardige zij gelijk de goddelooze, dat zij verre van u, gij die Regter der geheele wereld

26. zijt ; gij zult zoo niet oordeelen. De

Heer sprak: Vind ik vijftig regtvaardigen te Sodom in de stad, zoo zal ik het om hunnentwil der geheele plaats vergeven.

27. Abraham antwoordde en zeide : Ach zie, ik heb mij onderwonden met den Heer te spreken , hoewel ik aarde en

28. asch ben ; er mogten misschien vijf minder dan vijftig regtvaardigen in zijn : zoudt gij dan om die vijf de geheele stad verderven? Hij sprak : Vind ik et-vijfenveertig in, zoo zal ik ze niet ver-

29. derven. En hij ging voort met hem te spreken en zeide : Men mogt er misschien veertig in vinden? Maar hij sprak : Ik zal het niet doen om die veer-

30. tig. En hij sprak ; Word niet toornig Heer , omdat ik nog meer spreek : men mogt er misschien dertig in vinden? Maar hij sprak : Vind ik er dertig in,

31. zoo zal ik hun niets doen. En hij sprak : Ach zie, ik heb mij onderwonden met den Heer te spreken : men mogt er misschien twintig in vinden? Hij antwoordde : 1 k zal ze niet verder-

32. ven om die twintig. En hij sprak : Ach word niet toornig Heer , omdat ik slechts nog ééns spreek : men mogt er misschien tien in vinden? Maar hij sprak : Ik zal ze niet verderven om die

33. tien. En de Heer ging heen toen hij voleind had met Abraham te spréken , en Abraham keerde weder naar zijne plaats.

HOOFDSTUK .19.

1. En de twee Engelen kwamen te Sodom des avonds; Lot nu zat te Sodom in de poort; en toen hij ze zag, stond hij op otn hen te ontmoeten , en boog

2. zich met zijn aangezigt ter aarde , en sprak : Ziet heeren, trekt toch in ten huize uws knechts , en blijft den nacht over; laat uwe voeten wasschen, en staat morgen vroeg op en trekt uwen weg. Doch zij spraken : Neen, maar wij willen den nacht over op de straat

3. blijven. Toen noodigde hij ze zeer; en zij gingen tot hem in en kwamen in zijn huis ; en hij bereidde hun een maaltijd , en bakte ongezuurde koeken , en zij aten.

4. Maar eer zij zich te slapen leiden , kwamen de lieden der stad Sodom, jong en oud, en omsingelden het huis ,

5. al het volk uit alle hoeken , en riepen Lot toe en spraken tot hem : Waar zijn

mijnen vader gelegen; laat ons liem (lezen nacht óók wijn te drinken geven , dat gij binnengaat en u bij hem legt, opdat wij zaad van onzen vader behou-

35. den. Alzoo gaven zij haren vader ook dien nacht wijn te drinken , en de jongste maakte zich óók op en leide zich bij hem; en hij werd het niet gewaar toen zij zich leide noch toen zij opstond.

36. Alzoo werden de beide dochters van

37. Lot zwanger van haren vader. En de oudste baarde een zoon, dien noemde zij Moab: van dien komen de Moabi-

38. ten, tot op den dag van heden. En de jongste baarde óók een zoon, dien noemde zij den zoon Ammi: van dien komen de kinderen van Ammon , tot op den dag van heden.

HOOFDSTUK 20.

1. Abraham nu trok vandaar naar het land ten zuiden, en woonde tusschen Kades en Sur; en hij werd een vreem-

2. deling te Gerar. En hij zeide van zijne huisvrouw Sara: Zij is mijne zuster. Toen zond Abimélech , de koning van Gerar, naar haar toe en liet ze halen.

3. Maar God kwam tot Abimélech des nachts in een droom en sprak tot hem; Zie, gij zijt een man des doods wegens de vrouw welke gij genomen hebt; want

4. zij is eens mans echte vrouw. Maar Abimélech had haar nog niet aangeraakt , en sprak: Heer, wilt gij dan ook

5. een regtvaardig volk dooden? Heeft hij niet tot mij gezegd : Zij is mijne zuster? en zij heeft ook gezegd: Hij is mijn broeder. Ik heb dat immers gedaan met een eenvoudig hart en on-

(gt;. schuldige handen. En God sprak tot hem in den droom ; Ik weet ook dat gij het met een eenvoudig hart gedaan hebt; daarom heb ik u ook behoed, dat gij niet tegen mij zondigdet, en heb u

7. niet toegelaten haar aanteraken. Geef dan nu den man zijne huisvrouw weder; want hij is een profeet, en laat hem voor u bidden, zoo zult gij in het leven blijven. Maar zoo gij haar niet wedergeeft, zoo weet dat gij den dood sterven moet, en alwat het uwe is.

8. Toen stond Abimélech des morgens vroeg op , en riep al zijne knechten , en zeide hun dat alles voor hunne ooren ,

9. en de lieden waren zeer bevreesd. En Abimélech riep Abraham ook en sprak tot hem ; Waarom hebt gij ons dat gedaan? En waarin heb ik tegen u gezondigd , dat gij zulk eene groote zonde op mij en mijn rijk wildet brengen? Gij hebt met mij niet gehandeld zooals men

10. handelen moet. En Abimélech sprak verder tot Abraham; Wat hebt gij ge-

11. zien, dat gij zulks gedaan hebt? Abraham sprak : Ik dacht, misschien is er geen vreeze Gods in deze plaats, en men zal mij om mijne huisvrouw doo-

12. den. Ook is zij waarlijk mijne zuster; want zij is mijns vaders dochter, maar niet mijner moeder dochter, en is mijne

13. vrouw geworden. Toen nu God mij beval uit mijns vaders huis te gaan , sprak ik tot haar: Doe die barmhartigheid aan mij , dat, waar wij heenkomen , gij van mij zegt dat ik uw broeder ben.

14. Toen nam Abimélech schapen en runderen, knechten en maagden, en gaf ze Abraham; en hij gaf hem zijne

15. huisvrouw Sara weder, en sprak: Zie, mijn land staat voor u open : woon waar

10. het u behaagt. En hij sprak tot Sara: Zie, ik heb uwen broeder duizend zilverlingen gegeven; zie, dat zal u een bedeksel der ooge.n zijn, voor allen die bij u zijn, en overal; en dit was

17. hare straf. Abraham nu bad tot God; toen genas God Abimélech, en zijne huisvrouw , en zijne maagden, dat zij

18. kinderen baarden. Want de Heer had tevoren vast toegesloten alle baarmoeders van Abimélechs huis, wegens Sara Abrahams huisvrouw.

HOOFDSTUK 21.

1. En de Heer bezocht Sara gelijk hij gesproken had , en deed haar zooals hij

2. gesproken had; en Sara werd zwanger, en baarde Abraham in zijnen ouderdom een zoon , op den tijd dien God hem

3. gezegd had. En Abraham noemde zijnen zoon , die hem geboren was , dien

4. Sara hem gebaard had , Isaiik , en besneed hem op den achtsten dag, gelijk

5. God hem geboden had. Honderd jaar was Abraham oud toen zijn zoon Isaiik

fi. hem geboren werd En Sara sprak : God heeft mij een lagchen toebereid; want alwie het hoort, die zal om mij

7. lagchen. En zij sprak; Wie zou aan Abraham hebben durven zeggen, dat Sara kinderen zoogde en hem in zijnen

8. ouderdom een zoon gebaard had? En dat, kind wies, en werd gespeend; en Abraham maakte een grooten maaltijd op den dag toen Isaak gespeend werd.

!). En Sara zag den zoon van Hagar de Egyptische, dien zij Abraham gebaard 10. had , dat hij een spotter was , en sprak tot Abraham : Drijf deze dienstmaagd viit met haren zoon ; want de zoon dezer maagd zal niet erven met mijnen zoon 1 I. Isaiik. Dit woord beviel Abraham zeer 12. kwalijk vanwege zijnen zoon. Maar God sprak tot hem : Laat het u niet kwalijk gevallen vanwege den jongen en de dienstmaagd : alwat Sara u gezegd heeft, hoor daarnaar, want in Isaiik zal u het zaad genoemd worden. 1 :i. Ook wil ik den zoon der dienstmaagd tot een volk maken , omdat hij van uw zaad is.

14. Toen stond Abraham des morgens vroeg op, en nam brood en eene flesch met water, en leide het Hagar op hare schouders, en [gaf haar] den jongen mede, en liet ze uit. Toen trok zij heen , en ging dwalen in de woestijn bij lö. Ber-Séba. Toen nu het water uit de tlesch op was , leide zij den jongen on-1 (i. der een boom , en ging heen , en zette zich daartegenover, een boogschot ver; want zij sprak: Ik kan het sterven van den jongen niet aanzien. En zij zette zich daartegenover, en hief hare stem

17. op en weende. Toen verhoorde God de stem des jongens; en Gods Engel riep van den hemel tot Hagar en sprak tot haar : Wat deert u Hagar? Vrees niet, want God heeft verhoord de stem des

18.jongens, waar hij ligt. Sta op, neem den jongen en leid hem bij uwe hand; want ik zal hem tot enn groot volk ma-

1 9. ken. En God deed haar de oogen open , dat zij een waterput zag; toen ging zij heen en vulde de tlesch met water, en

20. gaf den jongen te drinken. En God was met den jongen; die wies op , en woonde in de woestijn , en werd een goed

21. boogschutter; en hij woonde in de woestijn Paran, en zijne moeder nam voor hem eene vrouw uit Egypteland.

^2. In dien tijd sprak Abimélech , en Pi-chol zijn krijgsoverste, met Abraham en zeide ; God is met u in alles wat gij 2:1 doet. Zoo zweer mij dan nu bij God , dat gij mij noch mijnen kinderen noch mijnen neven ontrouw zult bewijzen; maar dat gij de barmhartigheid, welke ik aan u gedaan heb , aan mij óók doet, (in aan het land in hetwelk gij een vreemdeling

24. zijt. Toen sprak Abraham : Ik zalzwe-

25. ren. En Abraham bestrafte Abimélech over den waterput dien Abimélechs knechten met geweld genomen hadden.

2(5. Toen antwoordde Abimélech: Ik heb het niet geweten wie dat gedaan heeft; ook hebt gij het mij niet te kennen gegeven , daarenboven heb ik het niet ge-

27. hoord dan heden. Toen nam Abraham schapen en runderen , en gaf ze Abimélech , en zij maakten tezamen oen verbond.

28. En Abraham stelde zeven lammeren

29. afzonderlijk. Toen sprak Abimélech tot Abraham : Wat zullen de zeven lammeren welke gij daar afzonderlijk gesteld

30. hebt? En hij antwoordde: Zeven lammeren zult gij van mijne hand nemen , dat zij mij tot eene getuigenis zijn , dat

31. ik dezen put gegraven heb. Daarvan heet die plaats Ber-Séba , omdat zij beiden daar tezamen gezworen hebben.

82. En alzoo maakten zij dat verbond te Ber-Séba. Toen maakte Abimélech zich op, en Pichol zijn krijgsoverste, en zij trokken weder in het land der

33. Filistijnen. Maar Abraham plantte hoornen te Ber-Séba, en predikte aldaar den naam des Hoeren, des eeuwigen

34. Gods. En hij was een vreemdeling in het land der Filistijnen een langen tijd.

HOOFDSTUK 22.

1. Na deze geschiedenissen verzocht God Abraham , en sprak tot hem : Abraham!

2. En hij antwoordde: Hier bon ik. En hij sprak : Neem nu uwen eenigen zoon , dien gij liefhebt, Isaiik, on ga heen in het land Moria; en offer hem aldaar tot oen brandoffer op oen berg dien ik u

3. zeggen zal. Toen stond Abraham des morgens vroeg op en zadelde zijnen ezel, en nam met zich twee van zijne jongens en zijnen zoon Isaiik , en kloofde hout voor hot brandoffer, maakte zich op , en ging heen naar de plaats van

4. welke God hem gezegd had. Op den derden dag hief Abraham zijne oogen

•quot;). op, en zag die plaats van verre , en sprak tot zijne jongens: Blijft gij hier mot den ezel, ik en de jongen zullen daarheen gaan; en als wij aangebeden heb-

(i. hen , zullen wij weder tot u komen. En

Abrahiiin nam het hout voor het hrand-ofter, en leidc het op zijnen zoon Isaiik; maar het vuur en hut mes nam hij in zijne hand; en beiden gingen teza-7. men. Toen sprak isaiik tot zijnen vader Abraham: Mijn vader! Abraham antwoordde: Hier ben ik, mijn zoon. Kn hij sprak: Zie hier is vuur en hout, maar waar is het lam tot het brand-S. offeriquot; Abraham antwoordde: Mijn zoon , God zal ziehzelven een lam tot het brandoffer voorzien. En beiden 9. gingen tezamen; en als zij kwamen aan de plaats welke God hem gezegd had , bouwde Abraham aldaar een altaar , en leide het hout daarop, en bond zijnen zoon Isaak, en leide hem op den 10. altaar bovenop het hout; en hij strekte zijne hand uit en vatte het mes , om zij-I 1. nen zoon te slagten. Toen riep de Engel des Hoeren tot luim van den hemel en sprak : Abraham , Abraham! Hij ant-

12. woordde: Hier ben ik. Hij sprak; Sla uwe hand niet aan den jongen, en doe hem niets; want nu weet ik dat gij God vreest, en hebt uwen eenigen zoon niet

13. verschoond om mijnentwil. Toen hief Abraham zijne oogen op en zag achter zich een ram , hangende met zijne hoornen in de heg, en ging heen en nam den ram , en offerde hem ten brandoffer

14. in plaats van zijnen zoon. Ku Abraham noemde deze plaats : De Heer voorziet. Daarvan zegt men nog heden ten dage: Op den berg zal de Heer voorzien.

15. Kn de Engel des Heeren riep nog 1 (1. eens van den hemel tot Abraham, en

sprak: Ik heb bij tnijzelven gezworen , spreekt de Heer: Dewijl gij dat gedaan en uwen eenigen zoon niet verschoond 1 7. hebt, zal ik uw zaad zegenen en vermenigvuldigen , als de sterren aan den hemel en als het zand aan den oever der zee, en uw zaad zal de poorten zijner vij-I S. anden bezitten; en door uw zaad zullen alle volken op de aardt; gezegend worden , omdat gij mijne stem gehoorzaam

19. zijt geweest. Alzoo keerde Abraham weder tot zijne jongens; en zij maakten zich op , en trokken tezamen naar Ber-Seba, en hij woonde aldaar,

20. Na deze geschiedenissen gebeurde het dat men aan Abraham bekendmaakte : Zie, Milka heeft uwen broeder Nahor

21. óók kinderen gebaard , namelijk Uz den eerstgeborene, en Buz zijnen broeder,

en Kemuel van wien de Syriërs komen ,

22. en Kesed, en Hazo, en Pildas, en Jid-

23. laf, en Bethuel. Bethuel nu verwekte Rebekka. Die acht baarde Milka aan

24. Nahor Abrahams broeder. En zijn bij-wijf, genaamd Reiima , baarde óók , namelijk Tebah , Gaham , Tahas , en Ma-acha.

HOOFDSTUK 2H.

1. Sara was honderd zevenentwintig jaar

2. oud , en stierf te, Kirjath-Arba, hetwelk Hebron heet, in het land Kanaiin. Toen kwam Abraham om haar te beklagen

■'}. en te beweenen. Daarna stond hij op van zijne doode, en sprak met de kin-

4. deren van Heth , en zeide : Ik ben een vreemdeling en inwoner bij u; geeft mij eene erfbegrafenis bij u , opdat ik mijne

5. doode begrave die vóór mij ligt. Toen antwoordden de kinderen van Heth aan

(). Abraham en spraken tot hem: Hoor ons, mijn heer; gij zijt een vorst Gods onder ons : begraaf uwe doode in het aanzienlijkste onzer graven; geen mensch onder ons zal u beletten dat gij in zijn ?. graf' uwe doode begraaft. Toen stond Abraham op en boog zich voor het volk des lands, namelijk voor de kinderen iS. van Heth; en hij sprak met hen en zei-de : Behaagt het u dat ik mijne doode die vóór mij ligt begraaf, zoo hoort mij , en bidt voor mij bij Efron den zoon van 9. Zohar, dat hij mij geve zijne dubbele spelonk, die hij heeft aan het einde zijns akkers; hij geve ze mij voor geld, zooveel als zij waard is, tot eene erfbe-10. grafenis onder u. Want Efron woonde onder de kinderen van Heth. Toen antwoordde Efron de Hethiet aan Abraham , dat de kinderen van Heth het aanhoorden , voor allen die ter poort zijner I 1. stad uit- en ingingen , en sprak : Neen mijn heer, maar hoor mij : ik schenk u den akker, en daarbenevens de spelonk daarin , en geef ze u over voor de oogen der kinderen mijns volks , ter begraving 12. van uwe doode.- Toen boog Abraham 1 3. zich voor het volk des lands , en sprak met Efron, dat het volk des lands het aanhoorde, en zeide: Wilt gij mij dien laten, zoo bid ik, neem van mij het geld hetwelk ik u geef voor den akker; zoo zal ik mijne doode aldaar begraven.

14. Efron antwoordde Abraham en sprak

15. tot hem: Mijn heer, hoor toch naar

mij : het veld is vierhonderd sikkels zilver waard; maar wat is dat tussehen u en miji' Begraaf slechts uwe doode.

1 (!. Abraham hoorde naar Efron , en woog hem het geld toe hetwelk hi j gezegd had , dat de kinderen van Heth het aanhoorden , te weten vierhonderd sikkels zilver , dat in het koopen goed en gang-haar was

1 7. Alzoo werd Etrons akker, in welken de dubbele spelonk is, tegenover Mature , Abraham tot een eigen goed bevestigd , alsmede de spelonk daarin , en alle

is, hoornen rondom den akker; dat de kinderen van Hetli het aanzagen, en allen die ter poort zijner stad uit- en ingin-

19. gen. Daarna begroef' Abraham zijne huisvrouw Sara in de dubbele spelonk des akkers tegenover Mamre, dat is

20. Hebron, in het land Kanaan. Alzoo werd die akker, en de spelonk daar-

de kinderen van Heth aan bevestigd tot eene erfbegra-

HOOFDSTUK 24.

Abraham was oud en weibedaagd, en de Heer had hem gezegend in alles. En hij sprak tot zijnen oudsten knecht van zijn huis , die al zijne goederen bestuurde ; Leg uwe hand onder mijne heup, en zweer mij bij den Heer den God des hemels en der aarde , dat gi j voor mijnen zoon geen vrouw zult nemen van de dochters der Kanaaniten onder welke ik woon , maar dat gij trekken zult naar mijn vaderland en tot mijne maagschap, en daar voor mijnen zoon Isaiik eene vrouw nemen. De knecht sprak: Hoe, zoo die vrouw mij niet volgen wilde naar dit land , zal ik dan uwen zoon vvederbrengen in dat land waaruit gij getrokken zijt ? Abraham sprak tot hem: Wacht u daarvoor, dat gij mijnen zoon daar niet weder heen-brengt. De Heer , de God des hemels , die mij uit het huis mijns vaders en uit het land mijner maagschap genomen heeft, die tot mij gesproken en mij ook gezworen heeft, zeggende : Dit land wil ik uwen zade geven , die zal zijnen Engel voor u uit zenden, dat gij voor mijnen zoon vandaar eene vrouw neemt. Maar zoo de vrouw u niet volgen wil, zoo zijt gij van dezen eed ontslagen : alleenlijk breng mijnen zoon niet weder

9. daarheen. Toen leide de knecht zijne hand onder de heup van Abraham zijnen heer , en zwoer hem dat.

10. Alzoo nam de knecht tien kameelen van de kameelen zijns heeren , en trok heen , en had allerlei goederen zijns heeren mede; en hij maakte zich op en trok naar Mesopotamia, naar de stad

11. van Nahor. Toen liet hij de kameelen legeren buiten voor de stad bij een waterput , des avonds , omtrent den tijd als de vrouwen plagten uittegaan om water

I 2. te scheppen , en sprak ; Heer , gi j God van mijnen heer Abraham, kom mij heden tegemoet, en doe barmhartigheid

18. aan Abraham mijnen heer. Zie, ik sta hier bij den waterput, en de dochters der lieden van deze stad zullen uitko-

14. men om water te scheppen : wanneer nu eene jonge dochter komt, tot welke ik zeg : Reik mij uwe kruik toe en laat mij drinken , en zij zeggen zal : Drink , ik zal uwe kameelen óók laten drinken ; dat zij dan diegene zijn mag, welke gij uwen dienaar Isaiik toegewezen hebt, en ik daaraan kennedatgij barmhartig-

15. heid aan mijnen beer gedaan hebt. En eer hij had uitgesproken , zie , toen kwam Rebekka, de dochter van Bethuel, die een zoon was van Milka, de huisvrouw van Nahor, Abrahams broeder, en droeg

10. eene kruik op haren schouder. En zij was eene jonge dochter, zeer schoon van aangezigt ,_t nog maagd , en geen man had haar bekend ; die ging neder naar de fontein , en vulde de kruik , en klom weder op. Toen liep de knecht haar tegemoet en sprak : Laat mij een weinig water uit uwe kruik drinken. En zij sprak : Drink, mijn heer; en zij liet de. kruik schielijk neder op hare hand , en gaf hem te drinken. En toen zij hem te drinken gegeven had, sprak zij : Ik zal voor uwe kameelen óók wat scheppen , totdat zij alle gedronken hebben. Kn zij haastte zich en goot de kruik uit in den drinkbak, en liep weder naaiden put om water te scheppen, en

21. schepte voor al zijne kameelen. En de man verwonderde, zich zeer en zweeg stil, totdat hij merkte of de Heer tot zijne reis genade gegeven had of niet.

22. Toen nu al de kameelen gedronken hadden , nam hij een gouden spansel, een hal ven sikkel zwaar, en twee armringen voor hare handen, tien sikkels goud

2.'}. zwaar; en hij sprak : Mijne dochter, wien hoort gij toe? Zeg mij dat toch : is er in uws vaders huisook ruimte voor ons

24. om te vernachten? Zij sprak tot hem : l k ben de dochter van Bethuel, den zoon van Milka, dien zij Nahor baarde.

25. Kn zij zeide verder tot hem : Er is ook veel stroo en voeder bij ons, en ruimte

2(5. genoeg om te vernachten. Toen boog

27.de man zich en aanbad den Heer, en sprak : Geloofd zij de Heer, de God van mijnen heer Abraham, die zijne barmhartigheid en zijne waarheid niet nagelaten heeft aan mijnen heer; want de Heer heeft mij op den weg geleid tot het huis van den broeder mijns hee-

28. ren. En de jonge dochter liep heen , en maakte dat alles bekend in haar moeders huis.

20. En Rebekka had een broeder genaamd Laban; en Laban liep naar den

30. man toe buiten bij de fontein. En als hij dat spansel zag en de armringen aan de handen zijner zuster, en de woorden hoorde van Rebekka zijne zuster, dat zij sprak; Aldus heeft mij de man gezegd : toen kwam hij tot dien man, en zie, hij stond bij de kameelen aan de

31. fontein. En hij sprak : Kom in , gij gezegende. des Heeren ; waarom staat gij daarbuiten? Ik heb het huis opgeruimd, en voor de kameelen óók plaats ge-

32. maakt. Alzoo bragt hij den man in het huis, en onttoomde, de kameelen, en gaf hun stroo en voeder, en water om zijne voeten te wasschen en die der man-

33. nen die met hem waren , en zette hem spijs voor. Maar hij sprak : Ik zal niet eten voordat ik mijne zaak heb voorge-

34. steld. Zij antwoordden : Spreek. Toen sprak hij : Ik ben Abrahams knecht;

35. en de Heer heeft mijnen heer rijkelijk gezegend, en die is groot geworden; en hij heeft hem gegeven schapen en ossen, zilver en goud, knechten en

36. maagden , kameelen en ezels. Daarenboven heeft Sara, de huisvrouw mijns heeren , mijnen heer in haren ouder-dotn een zoon gebaard; dien heeft hij

37. gegeven alwat hij heeft. En mijn heer heeft een eed van mij genomen en gezegd : Gij zult voor mijnen zoon geen vrouw nemen van de dochters der Ka-

38. naiiniten in wier land ik woon ; maar trek heen naar mijns vaders huis en naar mijn geslacht, neem aldaar voor

39. mijnen zoon eene vrouw. Maar ik sprak tot mijnen heer: Hoe zoo die

40. vrouw mij niet wilde volgen? Toen sprak hij tot mij : De Heer, voor wien ik wandel, zal zijnen Engel met u zendon en genade tot uwe reis geven , dat gij voor mijnen zoon eene vrouw neemt van mijne maagschap en van mijns va-

41. ders huis. Alsdan zult gij van mijnen eed ontslagen zijn, als gij tot mijne maagschap komt; geven zij ze u niet, zoo zijt gij van mijnen eed ontslagen.

42. Alzoo kwam ik heden tot de fontein en sprak : Heer, God van mijnen heer Abraham, hebt gij genade tot mijne reis gegeven waarheen ik gereisd ben ,

43. zie, zoo sta ik hier bij de waterfontein : wanneer nu eene maagd uitkomt om te scheppen, en ik tot haar zeg: Geef mij een weinig water te drinken

44. uit uwe kruik, en zij zeggen zal: Drink gij , ik zal voor uwe kameelen óók scheppen: dat deze dan de vrouw zij welke de Heer voor den zoon mijns

45. heeren voorzien heeft. Eer ik nu zulke woorden uitgesproken had in mijn hart, zie, toen kwam Rebekka uit met eene kruik op haren schouder, en klom af naai- de fontein en schepte. Toen sprak

46. ik tot haar: Geef mij te drinken. En zij nam schielijk de kruik van haren schouder en sprak: Drink, en ik zal uwe kameelen óók drenken. Alzoo dronk ik, en zij drenkte de kameelen óók.

47. En ik vroeg haar en sprak : Wiens dochter zijt gij ? Zij antwoordde; Ik ben de dochter van Bethuel, den zoon van Nahor, dien Milka hem gebaard heeft. Toen hing ik een spansel aan haar aan-gezigt en armringen aan hare handen ,

48. en boog mij en aanbad den Heer, en loofde den Heer, den God van mijnen heer Abraham , die mij op den regten weg geleid had, opdat ik voor zijnen zoon de dochter van den broeder mijns

49. heeren nemen zou. Zijt gij het nu die aan mijnen heer vriendschap en trouw wilt bewijzen, zoo zegt het mij ; zoo niet, zegt het mij óók: opdat ik mij wende ter regter- of ter linkerhand.

50. Toen antwoordden Laban en Bethuel en spraken ; Dat komt van den Heer, daarom kunnen wij geen kwaad noch

51. goed tot u zeggen ; daar is Rebekka vóór u, neem haar en trek heen ; dat

zij tie vrouw zij van den zoon uws hee-ren, zooals de Heer gesproken heeft.

[52. Toen Abrahams knecht deze woorden hoorde , boog hij zich voor den Heer

53. ter aarde, en haalde zilveren (in gouden kleinoodiën en kleederen uit, en gat' ze Rebekka; en aan haren broeder en aan

54. hare moeder gal' hij kostbaarheden. Toen at en dronk hij benevens de mannen die bij hem waren , en zij bleven daar den nacht over; maar 's morgens stond hij op en sprak : Laat mij trekken naar

aó. mijnen heer. Maar haar broeder en hare moeder spraken; Laat toch de jonge dochter een dag of tien bij ons blijven; daarna zult gij heentrekken.

56. Toen sprak hij tot hen : Houdt mij niet op, want de Heer heeft genade tot mijne reis gegeven, laat mij naar mij-

57. nen heer trekken. Toen spraken zij : Laat ons de jonge dochter roepen , en

5h. vragen wat zij daarvan zegt. En zij riepen Rebekka en spraken tot haar: Wilt gij met dezen man heentrekken? Zij antwoordde: Ja ik wil met hem

59. trekken. Alzoo lieten zij hunne zuster Rebekka heentrekken , alsmede hare voedster, met Abrahams knecht en

(W). zijne mannen. En zij zegenden Rebekka en spraken tot haar: Gij onze zuster , word tot vele duizendmaal duizenden , en uw zaad bezitte de poort zijner

61. vijanden. Alzoo maakte Rebekka zich op met hare jonge dochters , en zij zetten zich op de kameelen en trokken den man achterna; en de knecht nam Rebekka aan, en trok heen.

62. Jsaiik nu kwam van den put des levenden en zienden; want hij woonde

63. in het land naar het zuiden. En isaak was uitgegaan om te bidden op het veld omtrent den avond , en hief zijne oogen op, en zag dat daar kameelen aankwa-

64. men. En Rebekka hief hare oogen op , en zag Isaiik; toen gleed zij van den

65. kameel af, en sprak tot den knecht: Wie is de man die ons tegenkomt op het veld? De knecht sprak ; Dat is mijn heer. Toen nam zij den sluijer en he-

66. dekte zich. En de knecht verhaalde Isaiik alle zaken welke hij verrigt had.

67. Toen bragt Isaiik haar in de hut van zijne moeder Sara, en nam Rebekka pn zij werd zijne vrouw , en hij kreeg haar lief. Alzoo werd Isaiik getroost over zijne moeder.

HOOFDSTUK 2o.

1. Abraham nam wederom eene vrouw ,

2. genaamd Ketura. Die baarde hem Zitn-ran en Joksan , Medan en Midian , Jis-

3. bak en Suah. En Joksan verwekte Scheba en Dedan. De kinderen van Dedan nu waren de Assuriten , Letu-

4. siten en Leümmiten. De kinderen van Midian waren Efa , Efer , Henoch , Abi-da en Eldaii : deze allen zijn kinderen

5. van Ketura. En Abraham gaf al zijn

6. goed aan Isaiik ; maar aan de kinderen welke hij had van de bijwijven gaf hij geschenken , en liet ze , terwijl hij nog leefde , van zijnen zoon Isaiik wegtrekken , oostwaarts naar het land van het oosten.

7. Dit nu is Abrahams ouderdom dien hij geleefd heeft: honderd vijfenzeventig

8. jaar; en hij nam af, en stierf in een ge-rusten ouderdom , toen hij oud en des levens zat was, en werd verzameld tot

9. zijn volk. En zijne zonen Isaiik en Ismael begroeven hem in de dubbele spelonk op den akker van Efron den zoon van Zohar, den Hethiet, die ligt

10. tegenover Mamré , in het veld dat Abraham gekocht had van de kinderen van Heth ; daar is Abraham begraven , be-

1 1. nevens zijne huisvrouw Sara. En na Abrahams dood zegende God Isaiik zijnen zoon ; en hij woonde bij den put des levenden en zienden.

12. Dit is het geslacht van Ismaël, Abrahams zoon , dien Hagar , Sara's dienst-

13. maagd uit Egypte, hem baarde. En dit zijn de namen der kinderen van Ismaël , naar welke hunne geslachten genoemd zijn. De eerstgeboren zoon van Ismaël Nebajoth, Kedar, Adbeël,

14. Mibsam, Misma, Duma, Massa,

15. Hadar, Tema, Jetur, Natis , en Ked-

16. ma. Deze zijn de kinderen van Ismaël, benevens hunne namen , naar hunne gehuchten en steden : twaalf vorsten over

17. hunne lieden. En dit is Ismaëls ouderdom : honderd zevenendertig jaar; en hij mim af en stierf, en werd verzameld

18. tot zijn volk. En zij woonden van Ha-vila tot Sur toe , tegenover Egypte , als men naar Assyrië gaat; en hij liet zich neder voor al zijne broeders.

19. Dit is het geslacht van Isaiik , Abrahams zoon. Abraham verwekte Isa-

20. ak, Isaiik nu was veertig jaar oud toen

hij tot vrouw nam Rebekka, de dochter van Bethucl den Syriër van Mesopota-mië, de zuster van Laban den Syriër.

21. En Isaiik bad den Heer in het bijzijn van zijne huisvrouw , want zij was onvruchtbaar ; en de Heer liet zich van hem verbidden, en Hebekka zijne huis-

22. vrouw werd zwanger. En de kinderen stieten elkander in haar ligchaarn. Toen sprak zij : Als het mij zóó zoude gaan , waarom ben ik dan zwanger geworden i* En zij ging heen om den Heer tc vra-

23. gen. En de Heer sprak tot haar : Twee volken zijn in uw ligchaam, en tweeërlei lieden zullen zich scheiden uit uw ligchaam ; en bet eene volk zal sterker zijn dan het andere, en de oudere zal den jongere dienen.

24. Als nu de tijd kwam dat zij baren moest, zie, toen waren tweelingen in

25. haar ligchaam. De eerste die er uitkwam was roodachtig, geheel ruw als eene

20. vacht; en zij noemden hem Esau, Terstond daarna kwam zijn broeder tevoorschijn , die hield met zijne hand Esaus verze ; en men noemde hem Jakob. Zestig jaar was Isaiik oud toen zij geboren werden.

27. Toen nu de, jongens groot werden , werd Esau een jager en een akkerman ; en Jakob , een eenvoudig man , woonde

28. in hutten. En Isaiik had Esau lief, en at gaarne van zijn wildbraad ; maar Re-bekka had Jakob liet'.

•29. En Jakob kookte een geregt. Toen kwam Esau van het veld , en was moede ,

30. en sprak tot Jakob : Laat mij dat roode geregt proeven, want ik hen moede:

31. daarom heet hij Edom. Maar Jakob sprak : Verkoop mij heden uwe eerstge-

32. boorte. Esau antwoordde ; Zie, ik moet , toch sterven ; waartoe mij dan de eerst-

33. geboorte? Jakob sprak ; Zweer mij dan heden. En hij zwoer hem , en verkocht alzoo aan Jakob zijne eerstgeboorte.

34. Toen galquot; Jakob hem brood en het lin-zegeregt; en hij at en dronk, en stond op en ging heen ; alzoo verachtte Esau zijne eerstgeboorte.

HOOFDSTUK 20.

1. En er kwam eene duurte in het land, behalve de eerste die ten tijde van Abraham geweest was. Toen trok Isaiik tot Abimélech den koning der Filistijnen ,

2. naar Gerar. Toen verscheen hem de

Heer en sprak : Trek niet naar Egypte , maar blijf in het land hetwelk ik u zeg :

3. wees een vreemdeling in dit land ; en ik wil met u zijn en u zegenen , want u en uwen zade zal ik al deze landen geven , en ik zal mijnen eed bevestigen dien ik

4. uwen vader Abraham gezworen heb; en ik wil uw zaad vermenigvuldigen als de sterren aan den hemel, en zal uwen zade al deze landen geven , en door uw zaad zullen alle volken der aarde gezegend

■quot;gt;. worden : daarom dat Abraham mijne stem gehoorzaam geweest is, en heeft onderhouden mijne regten , mijne geboden , mijne inzettingen en mijne wetten.

0. Alzoo woonde Isaiik te Gerar; 'en als de lieden van die plaats wegens zijne huisvrouw vraagden , sprak hij ; Zij is mijne zuster; want hij vreesde te zeggen ; Zij is mijne huisvrouw : zij mogten mij om Rebekka dooden ; want

8. zij was schoon van aangezigt. Als hij nu een langen tijd daar geweest was , zag Abimélech de koning der Filistijnen door het venster, en werd gewaar dat Isaiik schertste met zijne huisvrouw

9. Rebekka. Toen riep Abimélech Isaiik en sprak ; Zie, zij is uwe huisvrouw : hoe hebt gij dan gezegd : Zij is mijne zuster? Isaiik antwoordde hem : Ik dacht, ik zoude misschien harentwege

10. moeten sterven. Abimélech sprak : Waarom hebt gij ons dat gedaan? Het had ligtelijk kunnen gebeuren dat iemand van het volk zich bij uwe huisvrouw had gelegd, en gij dus eene

11. schuld over ons gebragt hadt. Toen gebood Abimélech aan al het volk en sprak : Wie dezen man of zijne huisvrouw aanraakt, die zal den dood sterven.

12. En isaiik zaaide in dat land , en kreeg in dat jaar aan vruchten honderdvou-

13. dig, want de Heer zegende hem. En hij werd een groot man, en nam gestadig toe, totdat hij zeer groot werd;

14. zoodat hij vele goederen had aan klein en groot vee , en een groot huisgezin. Daarom benijdden de Filistijnen hem ,

15. en stopten al de putten toe, welke de knechten zijns vaders gegraven hadden ten tijde van zijnen vader Abraham , en

10. vulden ze niet aarde. En Abimélech sprak tot hem : Trek van ons, want gij

17. zijt ons te magtig geworden. Toen trok Isaiik vandaar en sloeg zijne tent op in

18. het dal Cierar, en woonde aldaar. En

;: hij liet de waterputten weder opgraven,

k ¹ welke zij ten tijde van zijnen vader Abra-

n ham gegraven hadden , welke de Filistij-

, N nen toegestopt hadden na Abrahams

k i dood, en noemde ze met dezelfde na-

n || men met welke zijn vader die genoemd

e ft l ü. had Ook groeven Isaiiks knechten in

e ff: dat dal, en vonden aldaar een put van 1c-

d 20. vend water; maar de herders van Gerar

li twistten met de herders van Isaiik en

c zeiden : Dit water hoort ons toe : toen

't 1 noemde hij dien put Esek, omdat zij

21. hem daar onregt gedaan hadden. Toen i. groeven zij een anderen put, daarover

n hadden zij óók twist: daarom noemde

s 22. hij hem Sitna. Toen begaf hij zich van-: daar , en groef' een anderen put, daar-

e i over twistten zij niet: daarom noemde j ' hij hem Rehoboth , en sprak: Nu heeft

t p do Heer ons ruimte gemaakt, en ons j 23. laten wassen in het land. Daarna trok , 24. hij vandaar naar Ber-Séba. Kn de Heer verscheen hem in dien nacht, en sprak : ik ben de God van uwen vader Abraham : vrees niet, want ik ben met u, en wil u zegenen en uw zaad vermenigvuldigen , wegens mijnen knecht Abra-

20. ham. Toen bouwde hij aldaar een altaar , en predikte den naam des Hoeren , en rigtte aldaar zijne hut op; en zijne knechten groeven aldaar een put.

26. En Abimélech ging tot hem van Gerar , met Ahuzzath zijnen vriend en

27. Pichol zijnen krijgsoverste. Maar Isaiik sprak tot hen : Waarom komt gij tot mij; gij haat mij immers en hebt mij

28. van u verdreven/ Zij spraken: Wij zien met ziende oogen , dat de Heer met u is ; daarom spraken wij : Een eed zal tussohen ons en u zijn , en wij willen

29. eon verbond met u maken , dat gij ons geen schade doet, gelijk wij u niet aangeraakt hebben en gelijk wij u niet dan alleen goedgedaan hebben, en u in vrede hebben laten vertrekken : gij zijt

30. nu de gezegende des Heeren. Toen maakte hij hun een maaltijd, en zij

31. aten en dronken. En 's morgens stonden zij vroeg op, en de één zwoer den ander; en Isaiik liet hen gaan, en zij

32. trokken in vrede van hem. Tenzelfden dage kwamen Isaiiks knechten en zeiden hem van den put dien zij gegraven hadden , en spraken tot hem : Wij hebben

33. water gevonden. En hij noemde hom

Seba : daarvan heet de stad Bor-Séha tot op den dag van heden.

34. Toen Esau veertig jaar oud was , nam hij tot vrouw Judith , de dochter van Beëri den Hethiet, en Basmath, do

35. dochter van Elon den Hethiet. Die beiden waren Isaiik en Rebekka tot hartzeer.

HOOFDSTUK 27.

1. En het gebeurde toen Isaiik oud was geworden, en zijne oogen te donker werden om te zien , dat hij Esau zijnen oudsten zoon riep , en tot hem sprak : Mijn zoon! En hij antwoordde hem:

2. Hier ben ik. En hij sprak : Zie , ik ben oud geworden , en weet niet wanneer ik

3. sterven zal: neem dan nu uw gereedschap , den koker en boog, en ga naar het veld en vang mij een wildbraad;

4. en maak mij een geregt zooals ik het gaarne heb, en breng het mij hier om te eten; opdat mijne ziel u zegene eer

5. ik sterf. Rebekka nu hoorde dezes woorden welke Isaiik tot zijnen zoon Esau zeide. En Esau ging heen naar het veld om een wildbraad te jagen , opdat hij het tehuis bragt.

6. Toen sprak Rebekka tot Jakob haren zoon : Zie, ik heb uwen vader hooren spreken met Esau uwen broeder, en

7. zoggen : Breng mij een wildbraad en maak mij een geregt, opdat ik ete en u zegene voor den Heer , eer ik sterf.

8. Hoor dan nu , mijn zoon , naar mijne

9. stem , wat ik u gebied : ga hoon naar de kudde , en haal mij twee goede bokjes , opdat ik uwen vader daarvan een geregt make zooals hij het gaarne

10. heeft. Dat zult gij uwen vader binnenbrengen om te eten , opdat hij u zegene

1 1. vóór zijnen dood. Maar Jakob sprak tot zijr.e moeder Rebekka: Zie, mijn broeder Esau is ruw , en ik ben glad :

13. mijn vader mogt mij eens betasten , en dan zou ik bij hem geacht worden als wilde ik hem bedriegen , en ik zou een vloek over mij brengen en niet een ze-

13. gen. Toen sprak zijne moeder tot hem : De vloek zij op mij , mijn zoon : luister slechts naar mijne stem , ga heen en

14. haal ze mij. Toen ging hij heen en haalde ze , en bragt ze aan zijne moeder. Toen maakte zijne moeder een geregt zooals zijn vader het gaarne had ,

1 5. en nam van Esau , haren oudsten zoon ,

de kostelijke kleederen, welke zij bij zieh tehuis had, en trok ze Jakob ha-

16. ren jongsten zoon aan; maar de vellen van de bokjes trok zij hem om zijne handen en waar hij glad was aan den

17. hals, en gaf alzoo het eten met brood, zooals zij het gereedgemaakt had, ha-

18. ren zoon Jakob in zijne hand. En hij ging binnen tot zijnen vader en sprak: Mijn vader! Hij antwoordde: Hier ben

19. ik; wie zijt gij, mijn zoon? Jakob sprak tot zijnen vader: Ik ben Esau , uw eerstgeboren zoon; ik heb gedaan zooals gij mij gezegd hebt; sta op, ga zitten en eet van mijn wildbraad, opdat

20. uwe ziel mij zegene. Maar Isaiik sprak tot zijnen zoon : Mijn zoon , hoe hebt gij het zoo schielijk gevonden :' Hij antwoordde; : De Heer uw God verleende

21. het mij. Toen sprak Isaiik tot Jakob: Treed herwaarts , mijn zoon , opdat ik u betaste, of gij mijn zoon Esau zijt of

22. niet. Alzoo trad Jakob tot zijnen vader Isaiik, en toen hij hem betast had sprak hij : De stem is Jakobs stem , maar de

28. handen zijn Esaus handen. En hij kende hem niet; want zijne handen waren ruw , gelijk Esaus zijns broeders

24. handen; en hij zegende hem , en sprak tot hem : Zijt gij mijn zoon Esau? Hij

25. antwoordde: Ja ik ben het. Toen sprak hij; Breng het mij dan hier, mijn zoon , dat ik ete van uw wildbraad , opdat mijne ziel u zegene. Toen bragt hij het hem , en hij at; en hij droeg hem ook wijn binnen , en hij dronk.

26. En zijn vader Isaiik sprak tot hem:

27. Kom hier en kus mij , mijn zoon. Hij trad toe en kuste hem. Toen rook hij den reuk zijner kleederen , en zegende hem , en sprak: Zie, de reuk mijns zoons is gelijk de reuk des velds hetwelk

28. de Heer gezegend heeft. God geve u van den dauw des hemels en van de vettigheid der aarde, en volheid van

29. koren en wijn. Volken moeten u dienen , en geslachten moeten u te voet vallen; word een heer over uwe broeders , en de kinderen uwer moeder moeten u te voet vallen; vervloekt zij wie u vloekt, gezegend zij wie u zegent.

30. Als nu Isaiik den zegen over Jakob voleindigd had, en Jakob naauwelijks uitgegaan was van zijnen vader Isaiik , kwam Esau zijn broeder van zijne jagt,

31. en maakte (Sok een geregt, en bragt het zijnen vader binnen , en sprak tot hem ; Sta op mijn vader, en eet van het wildbraad uws zoons, opdat uwe ziel

32. mij zegene. Toen zeide Isaiik zijn vader tot hem : Wie zijt gij? Hij sprak : Ik ben Esau, uw eerstgeboren zoon.

33. Toen werd Isaiik bovenmate ontsteld , en sprak ; Wie is dan de jager die het mij gebragt heeft? En ik heb van alles gegeten eer gij kwaamt, en heb hem gezegend : hij zal ook gezegend blijven.

84. Als Esau deze woorden zijns vaders hoorde, kermde hij luid en werd uitermate bedroefd, en sprak tot zijnen va-

85. der; Zegen mij óók, mijn vader! Maar hij sprak : Uw broeder is gekomen met list, hij heeft uwen zegen al weg.

86. Toen sprak hij : Hij heet wèl Jakob; want hij heeft mij nu tweemaal den voet geligt: mijne eerstgeboorte heeft hi j weg, en zie, nu neemt hij ook mijnen zegen. En hij sprak : Hebt gij dan geen zegen voor mij overgehouden?

87. Isaiik antwoordde en sprak tot hem: Ik heb hem tot een heer over u gesteld , en al zijne broeders heb ik hem tot knechten gemaakt; met koren en wijn heb ik hem voorzien: wat zal ik

88. nu voor u doen , mijn zoon ? Esau sprak tot zijnen vader: Hebt gij dan maar éénen zegen, mijn vader? Zegen mij óók, mijn vader! En hij hief zijne stem

39. op eu weende. Toen antwoordde Isaiik zijn vader en sprak tot hem : Zie, gij zult eene vette woning op aarde hebben, en van den dauw des hemels van boven af.

40. Gij zult u van uw zwaard generen , en uwen broeder dienen; en het zal geschieden dat gij ook een heer zult worden , en zijn juk van uwen hals rukken.

41. En Esau was vergramd op Jakob om dien zegen met welken zijn vader hem gezegend had, en hij sprak in zijn hart: De tijd zal haast komen dat mijn vader rouw moet dragen; want ik zal

42. mijnen broeder Jakob ombrengen. Toen werden Rebekka deze woorden van Esau haren oudsten zoon geboodschapt; en zij zond heen en liet Jakob haren jongsten zoon l oepen, en sprak tot hem : Zie, uw broeder Esau dreigt u omte-

43. brengen. Hoor nu naar mijne stem, mijn zoon; maak u op en vlied naar

44. mijnen broeder Laban in Haran, en blijf een wijle tijds bij hem , totdat de

45. gramschap uws broeders zich keere , en

totdat zijn toorn tegen u zich van u afwende, en hij vergete wat gij aan hem gedaan hebt; dan zal ik daarna heenzenden en u vandaar laten halen. Waarom zon ik van u beiden beroofd worden op éénen dag?

46. En Rebekka sprak tot Isaiik: Het verdriet mij te leven wegens dc dochters van Heth : zoo Jakob eene vrouw neemt van de dochters van Heth , die zijn gelijk de dochters dezes lands, wat baat mij dan het leven ?

HOOFDSTUK *28.

1. Toen riep Isaiik zijnen zoon Jakob en zegende hem , en hij gebood hem en sprak tot hem : Neem geen vrouw van

2. de dochteren Kanaiins; maar maak u op en trek naar Mesopotamië, naar het huis van Bethuel, den vader uwer moeder ; en neem u aldaar eene vrouw van de dochters van Laban uw moeders

8. broeder. En de Almagtige God zegene u, en make u vruchtbaar en vermenig-vuldige u, dat gij tot een menigte vol-

4. keren wordt; en hij geve u den zegen van Abraham , u en uwen zade met \i, opdat gij het land bezit in hetwelk gij een vreemdeling zijt, hetwelk God aan

5. Abraham gegeven heeft. Dus zond Isaiik Jakob heen , om naar Mesopotamië te trekken tot Laban Bethuels zoon, in Syrië, den broeder van Rebekka, zijne en Esaus moeder.

(gt;. Als nu Esau zag dat Isaiik Jakob gezegend en naar Mesopotamië gezonden had , om aldaar eene vrouw te nemen ; en dat hij , toen hij hem zogende, hem gebood en sprak : Gij zult geen vrouw

7. nemen van de dochteren Kanaiins; en dat Jakob zijnen vader en zijne moeder gehoorzaam was en naar Mesopotamië

8. trok ; ook zag dat Isaiik , zijn vader, de dochteren Kanaiins niet gaarne zag ,

1). toen ging hij heen tot Ismaël, en nam , behalve de vrouwen welke hij tevoren had , Mahalath, de dochter van Ismaël Abrahams zoon , de zuster van Neba-joth, tot vrouw.

10. En Jakob trok uit van Ber-Séba en

11. reisde naar Haran , en kwam aan eene plaats, daar bleef hij den nacht over , want de zon was ondergegaan ; en hij nam een steen van die plaats, en leide dien onder zijn hoofd ; en hij leide zich

12. te slapen op die plaats. En hij droomde , en zie, eene ladder stond op du aarde , die met het boveneinde aan den hemel raakte; en zie, de Engelen Gods

13. klommen daarbij op en neder. En de Heer stond er bovenop en sprak: Ik ben de Heer, de God Abrahams uws vaders , en de God Isaiiks : dat land , op hetwelk gij ligt, wil ik u en uwen

14. zade geven. En uw zaad zal worden als het stof der aarde, en gij zult uitgebreid worden naar het westen , oosten , noorden en zuiden ; en door u en uw zaad zullen alle geslachten op aarde

15. gezegend worden. En zie, ik ben met u , en zal u behoeden waar gij heentrekt, en zal u weder hier brengen in dit land ; want ik zal u niet verlaten , totdat ik zal gedaan hebben wat ik u geld. zegd heb. Toen nu Jakob van zijnen

slaap ontwaakte , sprak hij : Gewisselijk is de Heer aan deze plaats, en ik wist 17. het niet. En hij was bevreesd en sprak ; Hoe heilig is deze plaats! Hier is niet anders dan een huis Gods , en hier is lS.de poort des hemels. En Jakob stond des morgens vroeg op, en nam den steen dien hij onder zijn hoofd gelegd had, en rigtte hem op tot een teeken ,

19. en goot er olie bovenop; en noemde de plaats Beth-El, tevoren nogtans heette

20. zij de stad Luz. En Jakob deed eene gelofte en sprak : Zoo God met mij zal zijn , en mij behoeden op den weg dien ik reis , en mij brood zal geven om te

31. eten en kleederen om aantetrekken , en mij in vrede weder naarhuis tot mijnen vader zal brengen: zoo zal de Heer 22. mijn God zijn, en deze steen , dien ik opgerigt heb tot een teeken, zal een huis Gods worden, en alwat gij mij geeft, daarvan zal ik u de tienden geven.

HOOFDSTUK 29.

1. Toen ligtte Jakob zijne voeten op en ging naar het land dat oostwaarts ligt,

2. en zag om , en zie , daar was een put op het veld ; en zie , drie kudden schapen lagen daarbij , want uit dien put plagtcn zij de kudden te drenken ; en er lag een groote steen op den mond van

'ó. den put; en zij plagten al de kudden aldaar te vergaderen , en den steen van den mond des puts aftewentelen , en de schapen te drenken , en leiden dan den steen weder op den mond des puts op

4. zijne plaats, Bn Jakob sprak tot hen :

Lievo broeders, vanwaar zijt gij ? Zij 5. antwoordden : Wij zijn van Haran. En hij sprak tot hen ; Kent gij ook Laban , Nahors zoon V Zij antwoordden: Wij (). kennen hem Hij sprak : (iaat het hem nog wèl 1 Zij antwoordden : Het gaat hem wèl; en zie , daar komt zijne doch-?. ter Rachel met de schapen. En hij sprak : Het is nog hoog dag, en het is nog geen tijd om het vee hinnen te drijven: drenkt de schapen, en gaat H. heen en weidt ze. Zij antwoor dden ; Wij kunnen niet, voordat al de kudden tezamengehragt worden en wij den steen van den mond des puts afwentelen, en al zoo de schapen drenken* 1). En terwijl hij nog met hen sprak , kwam Rachel met de schapen haars va-10. ders; want zij hoedde de schapen. Toen nu Jakoh Rachel zag, de dochter van Laban, zijn moeders broeder, en de schapen van Laban , zijn moeders broeder , trad hij toe en.wentelde den steen af van den mond des puts , en drenkte de schapen van Laban, zijn moeders broeder. I 1. Kn hij kuste Rachel, en weende overluid; 12. en hij zcide h.iar, dat hij haars vaders broeder was, en de zoon van Rebekka Toen liep zij heen en zeide het aan ha-18. ren vader. Toen nu Laban hoorde van Jakob , zijn zusters zoon , liep hij hem tegemoet, en omhelsde en kuste hem , en hragt hem in zijn huis. Toen verhaalde hij aan Laban ai deze dingen. 14 Toen sprak Laban tot hem: Welaan, gij zijt mijn gebeente en mijn vleesch ; en hij bleef een maand lang bij hem. 1 5. En Laban sprak tot Jakob : Schoon gij mijn broeder zijt. zoudt gij mij daarom voorniet dienen '■ Zeg wat uw

16. loon zal zijn. Laban nu had twee dochters, de oudste genaamd Lea, en

17. de jongste Rachel. Maar Lea had een zwak gezigt, Rachel daarentegen was schoon vim gestalte en schoon van aan-

1S. gezigt. En Jakob kreeg Rachel lief, en sprak: Ik wil u zeven jaren dienen 1!), om Rachel uwe jongste dochter. Laban antwoordde: Het is beter dat ik ze u geef, dan aan een ander: blijf bij mij.

20. Alzoo diende Jakob om Rachel zeven jaren ; en zij schenen hem enkele dagen te zijn , zoo lief had hij haar.

21. Kn Jakob sprak tot Laban: Geef mij mijne huisvrouw, want het is nu de

.22. tijd dat ik bij haar liggc, Toen noo-digde Laban al de lieden van die plaats ,

28. en maakte een bruiloftsmaaltijd. Maar des avonds nam hij zijne dochter Lea , en bragt haar tot hem binnen ; en hij

24. lag bij haar. En Laban gaf zijne dienstmaagd Ziipa aan zijne dochter Lea tot

25. eene dienstmaagd Maar des morgeus , zie, toen was het Lea. En hij sprak tot Laban : Waarom hebt gij mij dat gedaan? Heb ik u niet gediend om Rachel? Waarom hebt gij mij dan bedro-

26. gen? Laban antwoordde : Het is niet de gewoonte in ons land, dat men de

27. jongste geve voor de oudste. Houd met deze de week uit; dan zal ik u de andere óók geven, voor de dienst die gij

2S. nóg zeven jaren bij mij dienen zult. Jakob deed zoo , en hield de week uit. Toen gaf hij hem Rachel zijne dochter

29. tot vrouw. En hij gaf zijne dienstmaagd Bilha aan zijne dochter Rachel, tot eene

80. dienstmaagd. Alzoo lag hij ook bij Rachel ; en hij had Rachel liever dan Lea, en diende bij hem ook de andere zeven jaren.

81. Toen nu de Heer zag dat Lea ongeacht was , maakte hij haar vruchtbaar

82 en Rachel onvruchtbaar. 15n Lea werd zwanger en baarde een zoon , dien noemde zij Ruben, en sprak : De Heer heett mijne ellende aangezien , nu zal mijn

88. man mij liefhebben. En zij werd wederom zwanger en baarde een zoon , en sprak : De Heer heeft gehoord fiat ik ongeacht ben , en heeft mij dezen óók gegeven ; en zij noemde hem Simeon.

84. Wederom werd zij zwanger en baarde een zoon , en sprak : Nu zal mijn man zich weder bij mij voegen, want ik heb hem drie zonen gebaard; daarom

85 noemde zij hem Levi. Ten vierden male werd zij zwanger en baarde een zoon, en sprak : Nu zal ik den Heer danken ; daarom noemde zij hem Juda. En zij hield op kinderen te baren.

HOOFDSTUK 80.

1. Toen nu Rachel zag dat zij Jakob niet baarde , benijdde zij hare zuster , en sprak tot Jakob : Geef mij óók kinde-

2. ren; of indien niet, dan sterf ik. Maar Jakob werd zeer toornig op Rachel en sprak : ik ben immers God niet, die u uws ligchaams vrucht niet geven wil?

8. Maar zij sprak : Ziedaar is mijne dienstmaagd Bilha, leg u bij haar, opdat zij

op mijnen schoot hurc. en ik ook door

4. luuir {jebouwd worde Kn alzoo gat' zij hem Bilha hare dienstmaagd tot vrouw ,

5. en Jakob leide zich hij haar. Dus werd Bilha zwanger en baarde Jakob een

(i. zoon : toen sprak Rachel: (ïod heeft mijne zaak gerigt en mijne stem verhoord , en mij een zoon gegeven ; daar-

7. om noemde zij hem Dan. Wederom werd Bilha, Rachels dienstmaagd, zwanger en baarde Jakob den tweeden zoon : toen sprak Rachel : God heeft het gewend met mij en mijne zuster, en ik zal de overhand hebben ; en zij noemde hem Naftali.

1), Toen nu Lea zag dat zij ophield met baren , nam zij hare dienstmaagd Zilpa

! 0. en gaf ze Jakob tot vrouw. Alzoo baarde Zilpa , Lea's dienstmaagd, Jakob

1 1. een zoon : toen sprak Lea : Tot geluk ,

12. en noemde hem Gad. Daarna baarde Zilpa, Lea's dienstmaagd , Jakob den

13. tweeden zoon: toen sprak Lea: Heil mij , want de dochters zullen mij zalig prijzen; en zij noemde hem Aser.

14. Ruben ging uit ten tijde van den tarwenoogst, en vond dudaïm op het veld , en bragt ze zijne moeder Lea tehuis. Toen sprak Rachel tot Lea : Geef

15 mij iets van de dudaïm uws zoons. Zij antwoordde: Is het niet genoeg dat gij mij mijnen man genomen hebt, wilt gij ook de dudaïm mijns zoons nemen'? Rachel sprak: Welaan, hij zal dezen nacht bij u slapen voor de dudaïm uws

1 (i. zoons. Toen nu Jakob des avonds van het veld kwam , ging Lea uit hem tegemoet en sprak : Bij mij zult gij liggen , want ik heb u gekocht voor de dudaïm mijns zoons. En hij sliep dien nacht

17. bij haar. En God verhoorde Lea , en zij werd zwanger en baarde Jakob den

18. vijfden zoon, en sprak : God heeft mij beloond , dat ik mijne dienstmaagd aan mijnen man gegeven heb; en zij noemde

l!). hem Issaschar. Wederom werd Lea zwanger en haarde Jakob den zesden

~0. zoon, en sprak : God heeft mij wèl begiftigd , nu zal mijn man weder bij mij wonen , want ik heb hem zes zonen gebaard; en zij noemde hem Zebulon.

-1. Daarna baarde zij eene dochter , die noemde zij Dina

• Maar God dacht aan Rachel, en verhoorde haar en maakte haar vrucht-

■v3. baar. Toen werd zij zwanger en haarde

een zoon , en sprak: God heeft mijne

24. versmaadheid van mij genomen; en zij noemde hem Jozef, en sprak : De Heer geve mij toch nog een zoon daarbij.

25. Toen nu Rachel Jozef gebaard had , sprak Jakob tot Laban : Laat mij vertrekken en reizen naar mijne plaats en

26. in mijn land. Geef mij mijne vrouwen en mijne kinderen , om welke ik u gediend heb, opdat ik vertrekke; want

27. gij weet hoe ik u gediend heb. Laban sprak tot hem : Laat mij genade voor uwe oogen vinden ; ik bespeur dat de

2b. Heer mij zegent om uwentwil. Bepaal

29. mij het loon dat ik u geven zal. Hij nu sprak tot hem : Gij weet hot; ik u gediend heb, en hoe uw vee onder mij

30. geweest is : gij hadt weinig eer ik hier kwam, maar nu' is het uitgebreid in menigte, en de Heer heeft u gezegend onder mijn bestuur: nu, wanneer zal

31. ik mijn huis ook bezorgen? En hij sprak : Wat zal ik u dan geven ? Jakob sprak : Gij zult mij niets geven , maar zoo gij doen wilt hetgeen ik u zeggen zal, zoo zal ik wederom uwe schapen

32. weiden en hoeden. Ik zal heden al de kudden doorgaan , en afzonderen al het geplekte en bonte, en al het zwarte onder de schapen , en het bonte en geplekte onder de geiten : wat nu bont en geplekt zal uitvallen , dat zal mijn loon

33. zijn. Zoo zal mijne geregtigheid heden of morgen voor mij getuigen , wanneer het komt dat ik mijn loon van u nemen zal: alwat niet geplekt of bont of niet zwart zijn zal onder de lammeren en

34. geiten, dat zij dieverij bij mij. Toen sprak Laban: Zie, het zij zooals gij

35. gezegd hebt. En hij zonderde op dien dag af de gesprenkelde en bonte hokken , en alle geplekte en bonte geiten , alles waar slechts iets wits aan was, en alwat zwart was onder de lammeren ; en hij stelde het onder de handen zii-

36. ner zonen , en maakte ruimte , drie dagreizen ver, tusschen hem en Jakob; alzoo weidde Jakob de overige kudde van Laban.

37. Jakob nu nam stokken van groene po-pulierboomen , hazelaren en kastanje , en schilde witte strepen daaraan , dat

3S. het witte aan de stokken bloot werd ; en hij leide de stokken , welke hij geschild had , in de drinkgoten voor de kudden , die daar moesten komen om te drinken ;

opdat zij paren zouden als zij kwamen

39. om te drinken. Alzoo paarden de kudden bij de stokken , en bragten gespren-

40. kelde, geplekte en bonte voort. Toen zonderde Jakob de lamineren af, en deed de afgezonderde kudde bij de geplekte en zwarte onder de kudde van Laban ; en hij maakte zich eene eigene kudde, die deed hij bij Labans kudde

41. niet. En wanneer het de loop der vroe-gelingen was, leide hij de stokken in de goten voor de oogen der kudde, opdat

42. zij bij de stokken paren zouden; maar in den spaden loop leide hij ze daar niet in : alzoo waren de spadelingen voor La-ban , maar de vroegelingen voor Jakob.

48. Hierdoor werd de man bovenmate rijk , zoodat hij vele schapen , dienstmaagden, knechten , kameelen en ezels had.

HOOFDSTUK 31.

1. Toen kwamen de woorden van Labans zonen hein ter oore , dat zij spraken : Jakob heeft al het goed onzes vaders aan zich gebragt, en van onzes vaders goed heeft hij zulkcn rijkdom

2. verkregen. En Jakob zag Labans aan-gezigt aan , en zie, het was niet jegens hem als gisteren en eergisteren.

3. En de Heer sprak tot Jakob : Trek weder naar het land uwer vaderen en tot uwe maagschap; illt; zal met u zijn.

4. Toen zond Jakob heen en liet Rachel en Lea roepen naar het veld bij zijne kud-

5. de, en sprak tot haar : Ik zie uws vaders aangezigt, dat het jegens mij niet is gelijk gisteren en eergisteren ; maaide God mijns vaders is inet mij geweest.

0. En gij weet dat ik met al mijn vermo-

7. gen uwen vader gediend heb. En hij heeft bedriegelijk met mij gehandeld, cn nu tienmaal mijn loon veranderd; maar God heeft het hem niet toegela-

S. ten , dat hij mij schade deed. Wanneer hij sprak : De bonte zullen uw loon zijn , zoo droeg de geheele kudde bonte; en wanneer hij sprak ; De gesprenkelde zullen uw loon zijn , zoo droeg de ge-

!). heele kudde gesprenkelde. Alzoo heeft God de goederen uws vaders hem ont-

10. rukt en ze aan mij gegeven. Want als de tijd des parens kwam , hief ik mijne oogen op en zag in een droom , en zie , de bokken sprongen op de gesprenkel-

11. de, geplekte en bonte schapen. En de Engel Gods sprak tot mij in een droom :

Jakob ! En ik antwoordde : Hier ben ik.

12. En hij sprak ; Hef uwe oogen op en zie , de bokken springen op de gesprenkelde , geplekte en bonte kudde; want ik heb alles gezien wat Laban u doet.

13. Ik ben de God van Beth-El, waar gij den steen gezalfd en waar gij mij eene gelofte gedaan hebt : nu , maak u op en trek uit dit land, en trek weder in het land uwer maagschap.

14. Toen antwoordden Rachel en Lea en spraken tot hem : Wij hebben immers geen deel noch erf meer in onzes vaders

15. huis. Hij heeft ons gehouden als vreemden ; want hij heeft ons verkocht, en

K). ons loon verteerd. Daarom heeft God onzen vader zijnen rijkdom ontrukt voor ons en onze kinderen ; nu dan , al-wat God u gezegd heeft, doe dat.

17. Alzoo maakte Jakob zich op en voerde zijne kinderen en vrouwen weg op ka-

18. meelen , en voerde al zijn vee weg , en al zijne have welke hij in Mesopotamië verworven had, om tot zijnen vader

19. Isaiik te komen in het land Kanaiin. Laban nu was gegaan om zijne kudde te scheren. En Rachel stal de afgoden

20. baars vaders. Alzoo ontstal Jakob zich aan het hart van Laban den Syriër , daarmede dat hij hem niet bekendmaakte

21. dat hij vlood. Alzoo vlood hij en alwat het zijne was, en hij maakte zich op en trok de rivier over, en keerde zijn aangezigt naar het gebergte Gilead.

22. Ten derden dage werd het Laban ge-

23. zegd , dat Jakob gevloden was. En hij nam zijne broeders tot zich en joeg hem achterna, zeven dagreizen ver , en haal-

24. de hem in op het gebergte Gilead. Maar God kwam tot Laban den Syriër in een droom des nachts , en sprak tot hem : Wacht u dat gij met Jakob niet anders

25. spreekt dan vriendelijk. En Laban naderde Jakob; Jakob nu had zijne hut opgeslagen op het gebergte, en Laban met zijne broeders sloeg zijne tenten

2(). óók op op het gebergte Gilead. Toen sprak Laban tot Jakob : Wat hebt gij gedaan , dat gij u aan mijn hart ontstolen hebt, en hebt mij mijne; dochters ontvoerd , even alsof zij door het zwaard ge-

27. vangen warenquot;? Waarom zijt gij heimelijk gevloden en hebt u aan mij ontstolen , en hebt het mij niet te kennen gegeven , opdat ik u geleid had met vreugde, met zingen , met trommels en harpen?

28. En gij hebt mij mijne kinderen en docli-ters niet laten kussen? Nu, gij hebt 39. dwaas gedaan. En ik had wel zooveel roagt dat ik u kwaad had kunnen doen ; maar de God uws vaders heeft gisteren tot mij gezegd; Wacht u dat gij met Jakob niet anders dan vriendelijk ;}(). spreekt. En dewijl gij dan toch vertrekken wilt en zoozeer verlangt naar uws vaders huis waarom hebt gij mijne :il. goden gestolen? Jakob antwoordde en sprak tot Laban ; Ik vreesde en dacht dat gij mij uwe dochters zoudt onttrek-;12. ken. Maar bij wien gij uwe goden vindt, die sterve hier voor onze broeders ; zoek het uwe bij mij en neem het weg. Maar Jakob wist niet dat Rachel ze gestolen had.

33. Toen ging Laban in de luit van Jakob en Lea, (in van beide de dienstmaagden , en vond niets; en hij ging uit Lea's hut in de hut van Kachel.

34. Toen nam Rachel de afgoden en verborg ze onder het zadeltuig der kamee-len , en ging daarop zitten ; en Laban doorzocht de geheele hut en vond niets.

35. Toen sprak zij tot haren vader: Mijn heer, wees niet toornig, omdat ik voor u niet kan opstaan ; want het gaat mij naar de wijze der vrouwen. Alzoo vond hij de afgoden niet, hoe zeer hij ook

30. zocht. Kn Jakob werd toornig en bestrafte Laban , en sprak tot hem ; Wat heb ik misdaan of gezondigd , dat gij 37. mij zoo vijandig zijt? Gij hebt al mijn huisraad betast: wat hebt gij van uw huisraad gevonden ? Leg het hier voor mijne en uwe broeders neder, dat zij 3S. tusschen ons beiden rigten. Deze twintig jaren ben ik bij u geweest: uwe schapen en geiten zijn niet onvruchtbaar geweest; de rammen uwer kudde heb

39. ik nooit gegeten; wat de dieren verscheurden en ik u niet bragt, dat moest ik u betalen; gij hebt het van mijne hand geëischt, hetzij dat het mij bij

40. dag of bij nacht ontstolen was. Des daags versmachtte ik van hitte en des nachts van koude, en geen slaap kwam

41. in mijne oogen. Alzoo heb ik deze twintig jaren in uw huis gediend, veertien om uwe dochters en zes om uwe kudde; en gij hebt mijn loon tienmaal

42. veranderd. En was de God mijns vaders , de God van Abraham en de vreeze Isaaks, niet op mijne zijde geweest, gij hadt mij ledig laten heentrekken; maar God heeft mijne ellende en moeite aangezien en heeft u gisteren bestraft.

43. Laban antwoordde en sprak tot Jakob ; Deze dochters zijn mijne dochters , en deze kinderen zijn mijne kinderen , en deze kudden zijn mijne kudden , en alwat gij ziet dat is het mijne: wat kan ik heden aan -mijne dochters of hare kinderen die zij gebaard hebben

44. doen ? Kom dan en laat ons een verbond maken, ik en gij, hetwelk tot een getuigenis zij tusschen mij en u.

45. Toon nam Jakob een steen en rigtte

46. dien op tot een toeken; en hij sprak tot zijne broeders: Raapt steenen op; en zij namen steenen en maakten een hoop,

47. en zij aten op dien hoop. En Laban noemde hem Jegar-Sahadutha, maar

4«. Jakob noemde hem Gal-Ed. Toen sprak Laban; Deze hoop zij heden ten getuige tusschen mij en u. Daarom noem-

49. de men hein Gal-Ed. En hij zij tot een wachttoren ; want hij sprak : De Heer zie daar in tusschen mij en u, wanneer

50. wij van elkander komen. Zoo gij mijne dochters eenig leed aandoet, of andere vrouwen daarbij neemt, behalve mijne dochters: al is er dan geen mensch bij ons, zie, God is getuige tusschen mij

51. en u. En Laban sprak verder tot Jakob : Zie, dit is de hoop, en zie, dit is het toeken hetwelk ik opgerigt heb tus-

52. schen mij en u. Deze hoop zij getuige en dit toeken zij óók getuige, dat ik niet overkomen zal tot u , noch gij overkomen zult tot mij , voorbij dezen hoop en dit toeken , om elkander te bonadee-

53. Ion. De God van Abraham en de God van Nahor en de God huns vaders zij regter tusschen ons. En Jakob zwoer hem bij de vreeze zijns vaders Isaaks.

54. En Jakob offerde op het gebergte , en noodigde zijne broeders ten eten; en toen zij gegeten hadden , bleven zij op

55. het gebergte overnachten. Maar des morgens stond Laban vroeg op, kuste zijne kinderen en dochters en zegende ze, en hij trok lieen en kwam weder aan zijne plaats.

HOOFDSTUK 32.

1. Jakob nu trok zijnen weg; en de En-

2. gelen Gods ontmoetten hem. En toen hij ze zag , sprak hij ; Het zijn Gods heiren , en noemde deze plaats Mahanaïm.

Ji. Kn Jakob zond boden voor zich uit naar zijnen brooder Esau in het land

4. Seïr, in de landstreek van Ëdom , en beval hun en sprak: Zegt mijnen heer Esau aldus : Uw knecht Jakob laat u zeggen : (k ben lang uitgeweest bij La-

•quot;). ban tot nu toe; en ik heb runfleren en ezels , schapen , knechten en maagden; en heb uitgezonden om het u , mijnen heer, bekendtemaken , opdat ik genade

(i. m uwe oogen vinde. De boden kwamen weder tot Jakob en zeiden: Wij kwamen bij uwen broeder Esau , en hij trekt u ook tegemoet niet vierhonderd man.

7. Toen vreesde Jakob zeer en hij werd bang , en verdeelde het volk dat bij hem was, en de schapen en de runderen en

5. de kameelen , in twee heiren , en sprak : Zoo Esau op het ééne he.ir aankomt en het slaat. zoo zal het overgeblevene ontkomen.

!). Verder sprak Jakob ; God van mijnen vader Abraham en God van mijnen vader Isaiik , Heer, gij die tot mij gezegd hebt; Trek weder naar uw land en tot uwe maagschap, ik zal u weldoen : 1 0. ik ben te gering voor al de barmhartigheid en voor al de trouw welke gij aan uwen knecht gedaan hebt; want ik had niet meer dan dezen stat' toon ik over dezen Jordaan ging , en nu hen ik twee I I. heiren geworden. Red mij uit de hand mijns broeders, uit de hand van Esau; want ik vrees voor hem , dat hij misschien kome en mij sla, benevens moe-1 2. der en kinderen. Gij hebt immers gezegd : 1 k zal u weldoen, eti uw zaad maken als het zand aan de zee , dat men niet tellen kan wegens de menigte. 1 8. Kn hij bleef' dien nacht daar , en hij nam van hetgeen hij voorhanden had een geschenk voor zijnen broeder Esau :

14. tweehonderd geiten , twintig bokken , tweehonderd schapen , twintig rammen ,

15. en dertig zogende kameelinnen met hare veulens, veertig koeijen en tien varren ,

1 fi. twintig ezelinnen met tien veulens ; en gatquot; ze in de handen zijner knechten , elke kudde afzonderlijk , en sprak tot hen: Gaat voor mij uit, en laat ruimte tusschen de ééne kudde en de andere. 17. En hij gebood den eerste, zeggende; Wanneer mijn broeder Esau u ontmoet en u vraagt: Wien behoort gij toe , en waar wilt gij heen , en van wien is het-1 8. geen gij vóór u drijft? zoo zult gij zeggen : Het behoort uwen knecht Jakob toe , die zendt zijnen heer Esau een ge-

19. schenk en trekt ons achterna. Alzoo gebood hij den tweede en den derde, en allen die achter de kudden gingen , zeggende: Gelijk ik u gezegd heb, zegt. zlt;x') tot Esau wanneer gij hem ontmoet;

r-20. en zegt ook : Zie, uw knecht Jakob is achter ons; want hij dacht: Ik zal hem verzoenen met dit geschenk dat voor mij uitgaat; daarna zal ik hem zien :

21. misschien zal hij mij aannemen. Alzoo ging dat geschenk voor hem uit, maaibij bleef dien nacht bij het heir.

22. En hij stond in dien nacht op, en nam zijne twee vrouwen en zijne twee dienstmaagden en zijne elf kinderen, en

28. trok over het veer van de Jabbok; en hij nam ze en voerde ze over het water, zoodat óverkwam wat hij bij zich had.

24. En hij bleef alléén. Toen worstelde een man met hem, totdat de dageraad aan-

2'). brak; en toen hij zag dat hij hem niet overmogt, raakte hij het gewricht zijnet-heup aan, en het gewricht zijner heup werd door dat worstelen met hem ver-

2(). wrongen. En hij sprak : Laat mij gaan , want de dageraad breekt aan. Maar hij antwoordde: Ik laat u niet los tenzij gij

2/. mij zegent. I5n hij sprak: Hoe heet

25. gij? Hij antwoordde: Jakob. Kn hij sprak : Gij zult niet meer Jakob heeten , maar Israel; want gij hebt met God en met menschen gestreden, en hebt de

29. overhand behouden. En Jakob vraagde hem en sprak : Zeg toch , hoe heet gij ? En hij sprak : Waarom vraagt gij hoe

80. ik heet? En hij zegende hem aldaar. En Jakob noemde dit; plaats Pniël; want [zeide hij] ik heb God gezien van aan-gezigt tot aangezigt, en mijne ziel is

81. genezen. En als hij door Pnuel kwam , ging de zon voor hem op; en hij hinkte

82. aan zijne heup. Daarom eten de kinderen van Israel tot op den dag van beden geen spanaderen van het gewricht der heup, omdat de spanader van het gewricht van Jakobs heup geraakt werd.

HOOFDSTUK 88.

1. Jakob hief zijne oogen op, en zag zijnen broeder Esau komen met vierhonderd mannen; en hij verdeelde zijne kinderen bij Lea en bij Rachel en bij de

2. twee dienstmaagden , en stelde de dienstmaagden met hare kinderen vooraan ,

en Leu met haro kinderen uehtorwaarts , 3. en llach(d met Jozef op laatst. En hij ging voor hen uit, en boog zich zevenmaal ter aarde , totdat hij l)ij zijnen I. broeder kwam. Toen liep Esau hem tegemoet , en nam hem in den arm , en viel hem om den luils , en kuste hem; 5. en zij weenden. Kn hij hief zijne oogen op en zag de vrouwen met de kinderen , en sprak ; Wie zijn deze bij u? Hij antwoordde ; Het zijn de kinderen welke (1. God uwen knecht verleend heeft. En de dienstmaagden traden toe met hare kinderen , en neigden zich voor hem ; Lea /.trad óók toe met hare kinderen, en zij neigden zich voor hem; vervolgens traden Jozef en Rachel toe, en bogen zich s. óók voor hem. En hij sprak: Wat wilt gij met al dit heir hetwelk ik ontmoet: heb? Hij antwoordde.; Om genade te i). vinden bij mijnen heer. Esau sprak : Ik heb genoeg, mijn broeder; behoud het-10. geen gij hebt. Jakob antwoordde; Och neen , heb ik genade gevonden bij u, zoo neem mijn geschenk van mijne hand; want ik zag uw aangezigt als zag ik Gods aangezigt; en laat mij u wel-1 I. behagen. Neem toch den zegen van mij aan dien ik u toegebnigt heh; want God heeft het mij verleend, ik heb van alles genoeg. En hij hield bi j hem aan , zoo-12. dat hij het aannam. En hij sprak ; Laat ons voorttrekken en reizen; ik zal met I 3, u reizen. Maar hij sprak tot hem ; Mijn heer, gij weet dat ik jonge kinderen bij mij heb, daarenboven vee en zogende koeijen; wanneer die maar één dag te sterk gedreven werden , zoo zou mij de 1 'i. ge heel e kudde sterven; mijn heer trek-ke voor zijnen knecht uit; ik zal op mijn gemak achteraan drijven , alnaar-dat het vee en de kinderen gaan kunnen , totdat ik bij mijnen heer kom te 1 ö. Seïr. Esau sprak ; Dan zal ik echter sommigen van dit volk dat met mij is bij u laten. Hij antwoordde; Wat is dat noodigi* Laat mij slechts genade 1(1. vinden bij mijnen heer. Alzoo trok Esau dien dag wederom zijnsweegs naar Seïr toe.

i/. En Jakob trok naar Sukkoth , en bouwde zich een huis, en maakte hutten voor zijn vee ; daarom heet de plaats 1gt;S. Sukkoth. Daarna kwam Jakob behouden tot aan de stad Siehem , die in het land Kanaiin ligt, nadat hij uit Meso-potamië gekomen was, en sloeg zijn

11). leger op voor de stad, en kocht een stuk akker van de kinderen van Hemor, Sieheins vader, voor honderd stukken geld; aldaar sloeg hij zijne hutten op,

20. en rigtte aldaar een altaar op , en riep den naam van den sterken God van Israel aan.

HOOFDSTUK 34.

1. üina nu, Lea's dochter, welke zij Jakob gebaard had, ging uit om de

2. dochters van dat land te zien. Toen Siehem , de zoon van Hemor den He-vie.t, die heer van dat land was, baai-zag , nam hij ze en besliep ze en schond

3. ze. En zijn hart hing aan haar; en hij had de jonge dochter lief, en sprak

4. vriendelijk met baar. En Siehem sprak tot zijnen vader Hemor; Neem deze

5. dochter mij tot vrouw. En Jakob vernam dat zijne dochter Dina geschonden was; en zijne zonen waren met bet vee op het veld, en Jakob zweeg totdat

0. zij kwamen. Toen ging Hemor, Si-ehems vader, uit tot Jakob om met

7. hem te spreken. Ondertusschen kwamen Jakobs zonen van het veld; en als zij het hoorden , verdroot het de mannen , en zij werden zeer toornig, dat hij eene dwaasheid aan Israel begaan en Jakobs dochter beslapen had; want

8. zoo behoorde het niet te zijn. Toen sprak Hemor met hen, zeggende; Mijns zoons Sichems hart haakt naar uwe dochter ; eilieve , geeft ze hem tot

9. vrouw. Maakt vriendschap met ons, geeft ons uwe dochters en neemt gij

10. onze dochters; en woont bij ons; het land zal u open zijn; woont en handelt

11. en gewint daarin. En Siehem sprak tot haren vader en tot hare broeders; Laat mij genade bij u vinden; wat gij

12. mij zegt, dat wil ik geven. Eiseht vrij van mij den bruidschat en het geschenk , ik wil het geven zooals gij het eiseht; geeft mij slechts de jonge dochter tot

13. vrouw. Toen antwoordden Jakobs zonen aan Siehem en zijnen vader Hemor bedriegelijk , omdat hunne zuster Dina

14. geschonden was, en zeiden tot hen; Wij kunnen dat niet doen, dat wij onze zuster aan een onbesneden man geven; want dat zou ons eene schande

15. zijn. Maar dan zullen wij u te wille zijn, als gij ons gelijk wordt, en alwat

mannelijk onder u is besneden wordt;

lf). dan zullen wij u onze dochters geven , en uwe dochters voor ons nemen, en

17. hij u wonen, en één volk zijn. Maar zoo gij niet toestaat u te besnijden, zoo zullen wij onze dochter nemen en heentrekken.

18. Deze woorden bevielen Hemor en

1 0. zijnen zoon wèl; en de jongeling vertraagde niet om het te doen; want hij had behagen in Jakobs dochter, en hij was geëerd boven allen in zijns vaders

30. huis. Toen kwamen zij, Hemor en zijn zoon Sichem , in de stadspoort, en spraken met de burgers van hunne stad,

21. zeggende: Deze lieden zijn vreedzaam bij ons, en willen in het land wonen en handelen; nu is het land groot genoeg voor hen; wij willen ons hunne dochters tot vrouwen nemen, en onze dochters

22. aan hen geven. Maar dan alleen zullen zij ons te wille zijn, om bij ons te wonen en één volk met ons te worden , wanneer wij alwat mannelijk onder ons is besnijden gelijk zij besneden zijn.

23. Hun vee en hunne goederen en alwat zij hebben zal het onze zijn, als wij hun slechts te wille zijn , opdat zij bij

24. ons wonen. En zij hoorden naar Hemor en Sichem zijnen zoon , allen die te zijner stadspoort uit- en ingingen , en zij besneden alwat mannelijk was dat ter poort zijner stad uit- en inging.

25. H)n op den derden dag, als het hun smartte, namen twee van Jakobs zonen , Simeon en Levi, broeders van Dina, elk zijn zwaard , en gingen stou-telijk de stad in, en doodden alwat

20. mannelijk was , en doodden ook Hemor en zijnen zoon Sichem met de scherpte des zwaards, en namen Dina uit Si-

27. chems huis en gingen weg. Toen kwamen Jakobs zonen over de verslagenen en plunderden de stad , omdat zij hunne

28. zuster geschonden hadden; en namen hunne schapen , runderen , ezels, en

29. wat in de stad en op het veld was; en al hunne have , en al hunne kinderen en vrouwen namen zij gevangen, en plunderden alwat binnenshuis was.

30. En Jakob sprak tot Simeon en Levi : Gij hebt mij ongeluk aangerigt, dat ik in kwaden reuk ben bij de inwoners des lands, de Kanaaniten en Fereziten ; en illt; ben een kleine menigte ; wanneer zij zich nu verzamelen over mij, zoo zullen zij mij verslaan ; aldus zal ik ver-

31. delgd worden benevens mijn huis. Maar zij antwoordden : Zou hij dan met onze zuster als met eene hoer handelen?

HOOFDSTUK 35,

1. En God sprak tot Jakob : Maak u op en trek naar Beth-El, en woon aldaar ; en maak aldaar een altaar voor dien God, die u verscheen toen gij

2. vloodt voor uwen broeder Esau. Toen sprak .lakol) tot zijn huisgezin en tot allen die met hem waren : Doet van u weg de vreemde goden die onder u zijn , en reinigt u , en verandert uwe kleede-

3. ren ; en maken wij ons op en trekken wij naar Beth-El, opdat ik aldaar een altaar stichte voor dien God, die mij verhoord heeft in den tijd mijner droefenis , en met mij geweest is op den

4. weg dien ik getrokken ben. Toen gaven zij hem alle vreemde goden die onder hunne handen waren , en hunne oor-spansels; en hij begroef ze onder een

5. eik die bij Sichem stond. En zij trokken uit; en de vreeze Gods kwam over de steden die rondom hen lagen , zoodat zij Jakobs zonen niet najoegen.

0. Alzoo kwam Jakob te Luz in het land Kanaiin , dat Beth-El genaamd is , als-

7. mede al het volk dat met hem was ; en hij bouwde aldaar een altaar , en noemde de plaats El Beth-El, omdat God aldaar aan hem geopenbaard werd toen

8. hij voor zijnen broeder vlood. Toen stierf Debora , Rebekka's voedster, en werd begraven onder Beth-El, onder den eik ; en die werd genoemd de klaag-eik.

9. En God verscheen Jakob wederom , nadat hij uit Mesopotamia gekomen

10. was ; en hij zegende hem , en sprak tot hem : Gij heet Jakob , doch gij zult niet meer Jakob heeten , maar Israel zal uw naam zijn ; en alzoo noemt men hem

11. Israel. Kn God sprak tot hem : Ik ben de Almagtige God : wees vruchtbaar en vermenigvuldig u ; volken en menigten van volken zullen van u komen, en koningen zullen uit uwe lendenen voort-

12. komen. En dit land, hetwelk ik Abraham en Isaiik gegeven heb , wil ik u geven, en zal het uwen zade geven na

13. u. Alzoo voer God van hem op, van die plaats waar hij met hem gesproken

14. had. Jakob nu rigtte een steenen tee-ken op aan die plaats waar hij met hem

gesproken had, en plengde drankoffer

15. daarop en begoot het met olie; en Jakob noemde de plaats , waar God met hem gesproken had, Beth-El.

1(). En zij trokken van Beth-El; en toen men nog een stadie van Ef'ratha was , baarde Rachel; en zij had het hard bij

17. het baren. Toen zij het nu zoo hard had in het baren , sprak de vroedvrouw tot haar: Vrees niet, want gij zult we-

18. der een zoon hebben. Maar toen haaide ziel uitging, dat zij sterven moest, noemde zij hem Benoni; maar zijn va-

19. der noemde hem Benjamin Aldus stierf Rachel; en zij werd begraven aan den weg naar Ef'ratha, dat nu Bethle-

•20. hem heet. En Jakob rigtte een teeken op boven haar graf; dat is het graftee-ken van Rachel tot op dezen dag.

21. En Israel trok uit, en rigtte eene hut op aan gene zijde van den toren Eder.

23. En het gebeurde als Israel in dat land woonde, dat Ruben heenging en sliep bij Bilha zijns vaders bijwijf; en dat kwam Israel ter oore.

.33. Jakob nu had twaalf zonen. De zonen van Lea waren deze : Ruben, Ja-kobs eerstgeboren zoon, Simeon, Levi,

34. Juda, Issaschar en Zebulon. De zonen van Rachel waren : Jozef en Benjamin.

35. De zonen van Bilha, Rachels dienst-

3r). maagd : Dan en Naftali. De zonen van

Zilpa , Lea's dienstmaagd : Gad en Aser. Dit zijn Jakobs zonen die hem geboren zijn in Mesopotamië.

37. En Jakob kwam tot zijnen vader Isaiik te Mamré in de hoofdstad, Hebron genaamd, waarin Abraham en Isaiik vreemdelingen geweest zijn.

38. En Isaiik werd honderd en tachtig jaar

39. oud, en nam af en stierf, en werd verzameld tot zijn volk , oud en verzadigd van leven ; en zijne zonen Esau en Jakob begroeven hem.

HOOFDSTUK 86.

1. Dit is het geslacht van Esau, die

3. Edom heet. Esau nam vrouwen van de dochters van Kanaan : Ada de dochter van Elon den Hethiet, en Aholi-bama de dochter van Ana , de nicht van

3. Zibeon den Heviet; en Basmath Is-

4. maëls dochter , Nebajoths zuster. Ada nu baarde Elifaz aan Esau ; en Basmath

5. baarde Rehuel; Aholibama baarde Jehus , Jaëlam en Koraeh. Dit zijn Esaus

kinderen die hem geboren zijn in het

6. land Kanaiin. En Esau nam zijne vrouwen , zonen en dochters , en alle zielen van zijn huis , zijne have en al het vee, benevens al de goederen welke hij in het land Kanaan verworven had, en trok van zijnen broeder Jakob naar een

7. ander land; want hunne have was te groot., zoodat zij bij elkander niet konden wonen, en het land waarin zij vreemdelingen waren vermogt hen niet te dragen wegens de menigte van hun

8. vee. Alzoo woonde Esau op het gebergte Seïr; en Esau is Edom.

9. Dit is het geslacht van Esau, van welken afkomstig zijn de Edomiten op

10. liet gebergte Seïr. En dit zijn de namen van Esaus kinderen: Elifaz, de zoon van Ada Esaus huisvrouw; Rehuel , de zoon van Basmath Esaus huis-

11. vrouw. De zonen nu van Elifaz waren deze : Teman , Omar, Zefo , Gaëtam

13. en Kenaz ; en Timna was een bijwijf van Elifaz Esaus zoon, die baarde hem Atnalek : dit zijn de kinderen van Ada

13. Esaus huisvrouw. En dit zijn Rehuels kinderen : Nahath , Zerah , Samma , Mizza : dit zijn de kinderen van Bas-

14. math, Esaus huisvrouw. En de kinderen van Aholibama , Esaus huisvrouw , dochter van Ana, nicht van Zibeon , welke zij Esau baarde, zijn deze: Jehus , Jaëlam en Korach.

16. Dit zijn de vorsten onder Esaus kinderen : de kinderen van Elifaz, Esaus eersten zoon, waren deze : de vorst Te-man , de vorst Omar, de vorst Zefo ,

16. de vorst Kenaz, de vorst Korach, de vorst Gaëtam, de vorst Amalek : dit zijn de vorsten van Elifaz in het land

17. Edom, en de kinderen van Ada. En dit zijn de kinderen van Rehuel Esaus zoon ; de vorst Nahath , de vorst Zerah , de vorst Samma, de vorst Mizza: dit zijn de vorsten van Rehuel in het land der Edomiten, en het zijn de kinderen

18. van Basmath Esaus huisvrouw. Dit zijn de kinderen van Aholibama Esaus huisvrouw: de vorst Jehus, de vorst Jaëlam, de vorst Korach: dit zijn de vorsten van Aholibama de dochter van

19. Ana, Esaus huisvrouw. Dit zijn Esaus kinderen en hunne vorsten : hij is Edom.

20. De kinderen nu van Seïr den Ho-riet , die in dat land woonden, zijn

21. deze: Lotan , Sobal, Zibeon , Ana , Di-son, Ezer en Disan: dit zijn de vorsten der Horiten , Seïrs kinderen , in het land

22. Edom Lotans kinderen nu waren deze : Hori en Hernam; en Lotans zuster was

23. genaamd Timna. Sobals kinderen waren deze: Alvan , Manahath, Ehal,

24. Sefo en Onam. Zibeons kinderen waren deze: Ajja en Ana; deze is die Ana die in de woestijn muildieren vond, toen hij zijns vaders Zibeons ezels

25. weidde. En Ana's kinderen waren deze : Dison en Aholibama, die de doehter is

20. van Ana. Disons kinderen waren deze: Hemdan, Esban, Jithran en Keran.

27. Ezers kinderen waren deze: Bilhan,

28. Zaiivan en Akan. Disans kinderen wa-

29. ren deze: Uz en Aran. Dit zijn de vorsten der Horiten : de vorst Lotan , de vorst Sobal, de vorst Zibeon, de

30. vorst Ana, de vorst Dison , de vorst Ezer, de vorst Disan : dit zijn de vorsten der Horiten, die geregeerd hebben in het land Seïr.

31. De koningen nu die in het land Edom geregeerd hebben, eer de kinderen van Israel koningen hadden, zijn

32. deze. Bela, Beors zoon , was koning van Edom; en zijne stad heette Dinhaba.

33. En toen Bela stierf, werd Jobab, Ze-rahs zoon, van Bozra, koning in zijne

34. plaats. Toen Jobab stierf, werd Hu-sam , uit het land der Temaniten , ko-

35. ning in zijne plaats. Toen Husam stierf, werd Hadad , Bedads zoon, die de Midianiten sloeg in het veld der Moabiten , koning in zijne plaats; en

30. zijne stad heette Avith. Toen Hadad stierf, regeerde Satnla van Masreka.

37. Toen Samla stierf werd Saul, uit Re-hoboth aan de rivier, koning in zijne

38. plaats. Toen Saul stierf, werd Baiilha-nan, Aehbors zoon, koning in zijne

39. plaats. Toen Baiilhanan , Aehbors zoon , stierf, werd Hadar koning in zijne plaats, en zijne stad heette Paü; en zijne huisvrouw heette Mehetabeël, Hatreds doehter, die Mezahabs dochter was.

40. Dit zijn de namen der vorsten van Esau naar hunne geslaehten , plaatsen en namen: de vorst Timna, de vorst

41. Alva , de vorst Jetheth , de vorst Aholibama , de vorst Ela, de vorst Pinon ,

42. de vorst Kenaz, de vorst Teman, de

43. vorst Mibzar , de vorst Magdiël, de vorst

Iram: dit zijn de vorsten van Edom , zooals zij in hun erfland gewoond hebben; en Esau is de vader der Edomiten.

HOOFDSTUK 37.

1. Jakob nu woonde in het land in hetwelk zijn vader een vreemdeling geweest

2. was , te weten in het land Kanaiin. En dit zijn Jakobs geslachten. _ Jozef was zeventien jaar oud toen hij een veeherder werd met zijne broeders, en de jongeling was bij do kinderen van Bilha en Zilpa, zijns vaders vrouwen; en hij bragt het hunnen vader aan , als er een

3. kwaad gerucht van hen was, Israel nu had Jozef liever dan al zijne kinderen , omdat hij hem in zijnen ouderdom geboren was; en hij maakte hem een bon-

4. ten rok. Toen nu zijne broeders zagen dat hun vader hem liever had dan al zijne broeders, waren zij hem vijandig, en konden hem geen vriendelijk woord toespreken.

5. Daarenboven had Jozef eens een droom, en verhaalde dien aan zijne broeders; toen werden zij nog moer ver-

0. gramd op hem; want hij sprak tot hen : Eilieve, hoort toch wat ik gedroomd

7. heb : mij docht, wij bonden schoven op het veld; en mijne schoof rigtte zich op en bleef aldus staan, en uwe schoven rondom bogen zich voor mijne schoof.

8. Toen spraken zijne; broeders tot hem : Zoudt gij onze koning worden en over ons heerschen? En zij werden nog toor-niger op hem om zijnen droom en om

9. zijne woorden. En hij had nog een anderen droom , dien vertelde hij aan zijne broeders óók , en sprak: Zie, ik heb nog een droom gehad: mij docht, de zon en de maan en elf sterren bogen

10. zich voor mij. En toen dit aan zijnen vader en zijne broeders gezegd werd , bestrafte zijn vader hem , en zeide tot hem : Wat droom is dat dien gij gedroomd hebt? Zullen wij , ik en uwe moeder en uwe broeders , komen en u

11. aanbidden? En zijne broeders benijdden hem; maar zijn vader onthield deze woorden.

12. Toen nu zijne broeders heengegaan waren om het vee huns vaders te wei-

13. den bij Sichem , sprak Israel tot Jozef: Weiden niet uwe broeders het vee bij Sichem? Kom, ik zal u tot hen zenden.

14. En hij sprak : Hier ben ik. En hij zei-

do: Ga heen «n zie ot' het vvèl staat met uwe broeders en met het vee; en zeg mij wederom hoe het hun gaat. En hij zond hem uit het dal Hehron om te gaan

15. naar Siehem. Toen vond een man hem dwalende op het veld; die vraagde hem ,

1 (gt;. zeggende: Wien zoekt gij? Hij antwoordde: ik zoek mijne broeders; eilié-

17. ve, zeg mij toch waar zij weiden. De man sprak : Zij zijn vandaar getrokken; want ik hoorde dat zij zeiden : Laat ons naar Dothan gaan. Toen volgde Jozef zijne broeders, en vond ze te Dothan.

IS. Als zij hem nu van verre zagen , eer hij nabij hen kwam, beraadslaagden zij te-

19. zamen om hem te dooden , en zeiden onder elkander : Zie, daar komt de droo-

20. mer aan : nu komt dan en laat ons hem ombrengen en in een kuil werpen , en zeggen ; Een boos dier heeft hem opgegeten; zoo zal men zien wat van zijne droomen worde.

21. Toen Ruben dat hoorde, wilde hij hem uit hunne handen redden , en sprak ;

22. Laat ons hem niet dooden. Verder sprak Ruben tot hen: Vergiet geen bloed; maar werpt hem in dezen kuil die in de woestijn is, en slaat de hand niet aan hem; want hij wilde hem uit hunne hand redden, om hem weder tot

23. zijnen vader te brengen. Als nu Jozef bij zijne broeders kwam, trokken zij hem zijnen rok uit, den bonten rok dien

24. hij aanhad , en zij namen hem en wierpen hem in een kuil; maar die kuil was ledig, er was geen water in.

25. En zij zetteden zieh neder om te eten. Intussehen hieven zij hunne oogen op en zagen eene menigte Ismaëliten , komende uit Gilead , met hunne kamee-len, die specerijen, balsem en mirre

26. droegen, reizende naar Egypte. Toen sprak Juda tot zijne broeders : Wat zal het ons haten dat wij onzen broeder om-

27. brengen en zijn bloed verbergen? Komt, laat ons hem aan de Ismaëliten verkoo-pen , opdat onze handen zich aan hem niet vergrijpen ; want hij is onze broeder , ons vleesch en bloed. En zij hoor-

28. den naar hein ; en toen de Midianitische kooplieden voorbij reisden , trokken zij hem uit den kuil, en verkochten hem aan de Ismaëliten voor twintig zilverlingen ; die bragten hem naar Egypte.

29. Als nu Ruben weder bij den kuil kwam en Jozef er niet in vond, scheurde hij

30. zijn kleed, en kwam weder tot zijne broeders en sprak : De jongeling is er niet in; waar zal ik nu heengaan?

31. Toen namen zij Jozefs rok, en slagt-ten een geitebok , en doopten den rok

32. in het bloed, en zonden den bonten rok en lieten dien tot hunnen vader bren-gen en zeggen : Dezen hebben wij gevonden ; zie of het uws zoons rok is of

33. niet. En hij kende hem en sprak : Het is mijns zoons rok , een boos dier heeft hem opgegeten , een verscheurend dier

34. heeft Jozef verscheurd. En Jakob scheurde! zijne kleederen , en leide een zak om zijne lendenen , en bedreef rouw over

35. zijnen zoon een langen tijd; en al zijne tfbnen en dochters traden tot hem om hem te troosten , maar hij wilde zich niet laten troosten , en sprak : Ik zal met rouw nederdalen in den kuil tot mijnen zoon. En zijn vader beweende hem.

30. En de Midianiten verkochten hem in Egypte aan Potifar, Farao's kamerdienaar en hofmeester.

HOOFDSTUK 38.

1. Het gebeurde in dien tijd dat Juda van zijne, broeders aftrok, en zich begaf bij een man van Adullam wiens naam 2 was Hira; en Juda zag aldaar de dochter van een Kanaiinitisch man wiens

3. naam was Sua, en hij nam ze; en toen hij haar besliep, werd zij zwanger en baarde een zoon, dien noemde hij Er.

4. En zij werd wederom zwanger, en baarde een zoon , dien noemde zij Onan.

5 Wederom baarde zij een zoon, dien noemde zij Sela; en hij was te Kezib 0. toen zij hem baarde. En Juda gaf aan zijnen eersten zoon Er eene vrouw ge-7. naamd Tamar. Maar Er was kwaad voor den Heer , daarom doodde de Heer 8 hem Toen sprak Juda tot Onan : Leg u bij uws broeders vrouw, en neem haar ten huwelijk , opdat gij uwen broe-9. der zaad verwekt. Maar toen Onan wist dat het zaad zijn eigen niet zou zijn , als hij bij zijns broeders vrouw lag, liet hij het op de aarde vallen en verdierf het, opdat hij zijnen broeder geen zaad ge-

10. ven zou. Doch het mishaagde den Heer hetgeen hij deed, daarom doodde hij

11. hem (kik. Toen sprak Juda tot zijne schoondochter Tamar : Blijf weduw in uws vaders huis, totdat mijn zoon Sela

groot wordt; want hij dacht: Misschien mogt hij óók sterven gelijk zijne broeders. Al zoo ging Tamar heen en bleef in haars vaders huis.

Toen nu vele dagen verloopen waren , stierf Sua's dochter, Juda's vrouw. En toen Juda uitgetreurd had , ging hij op naar Timna om zijne schapen te scheren , liij en zijn herder Hira van Adul-lam. Toen gaf men Tamar te kennen : Zie , uw schoonvader gaat op naar Tim-na om zijne schapen te scheren. Toen leide zij de weduwkleederen welke zij gedragen had af, bedekte zich met een sluijer en omwond zich, en zette zich buiten voor de deur aan den weg naar Timna; want zij zag dat Sela groot geworden was, en zij was hem niet tot vrouw gegeven. Toen nu Juda haar zag, meende, hij dat zij eene hoer was; want zij had haar aangezigt bedekt. En hij ging tot haar aan den weg en zei-de: Eilieve laat mij bij u liggen; want hij wist niet dat zij zijne schoondochter was. Zij antwoordde: Wat zult gij mij geven, dat gij bij mij ligt? Hij sprak: Ik zal u een geitebok van de kudde zenden. Zij antwoordde: Zoo geef mij dan een pand , totdat gij mij dien zendt. Hij sprak : Wat voor een pand wilt gij dat ik u geven zal? Zij antwoordde : Uwen ring en uw snoer en uwen staf dien gij in uwe hand hebt. En hij gaf het haar, en lag bij haar; en zij werd van hem zwanger. En zij maakte zich op en ging heen , en leide den sluijer af, en trok hare weduwkleederen weder aan. En Juda zond den geitebok door zijnen herder van Adullam, om het pand wedertehalen van die vrouw; en hij vond haar niet. Toen vraagde hij de lieden van die plaats en zeide: Waar is de hoer die buiten aan den weg zat? Zij antwoordden : Er is geen hoer geweest. En hij kwam weder tot Juda en sprak: Ik heb haar niet gevonden , ook zeggen de lieden van die plaats dat er geen hom-geweest is. Juda sprak : Zij houde het voor zich; ook kan zij ons geen schande nazeggen; want ik heb dezen bok gezonden , en gij hebt haar niet gevonden.

Na drie maanden gaf men Juda te kennen , zeggende: Uwe sclioondochter Tamar heeft gehoereerd ; daarenboven ,

zie, zij is van hare hoererij zwanger geworden. Juda sprak: Brengt haar

25. hier, opdat zij verbrand worde. En als men haar voorbragt, zond zij tot haren schoonvader , zeggende : Van dien man ben ik zwanger, wien dit toebehoort; en zij sprak: Herkent gij ook van wien deze ring en deze snoeren en deze staf' zijn? Juda herkende het en sprak ; Zij is regtvaardiger dan ik; want ik heb haar mijnen zoon Sela niet gegeven. Doch hij besliep haar niet meer.

En als zij baren zou , bespeurde men dat zij tweelingen in haar ligchaam

28. droeg. En als zij nu baarde, kwam er eene hand uit. Toen nam de vroedvrouw een rooden draad, en bond er dien om , en sprak: Deze zal het eerst

29. uitkomen. Maar als die zijne hand weder introk, kwam zijn broeder uit; en zij sprak: Waarom hebt gij uwenthalve zulk eene scheur gescheurd? En men

30. noemde hem Perez. Daarna kwam zijn broeder uit, die den rooden draad om zijne hand had , en men noemde hein Zerah.

HOOFDSTUK 39.

1. Jozef dan werd naar Egypte gevoerd; (in Potifar , een Egyptisch man , Farao's kamerdienaar en hofmeester, kocht hem van de Ismaëliten die hem afbragten.

2. En de Heer was met Jozef, zoodat hij een gelukkig man werd; (in hij was in het huis van zijnen heer den Egypte-

3. naar. En zijn heer zag dat de Heer met hem was; want alwat hij deed, dat deed de Heer wèl gelukken door hem :

4. alzoo dat hij genade vond bij zijnen heer, en zijn dienaar werd; en hij stelde hem over zijn huis , en alwat hij had

5. gaf hij in zijne hand. En van dien tijd af toen hij hem over zijn huis en over al zijne goederen gesteld had , zegende de Heer het huis des Egyptenaars om Jozefs wil, en de zegen des Heeren was in alles wat hij had, in het huis en op

6. het veld. Daarom liet hij alles wat hij had in Jozefs handen, en zag nergens naar om, terwijl hij hem had, behalve hetgeen hij at en dronk. En Jozef was schoon van gestalte en schoon van aangezigt.

7. En het gebeurde daarna dat de huisvrouw zijns heeren hare oogen op Jozef

8. wierp, en sprak Slaap bij mij. Maar

hij weigerde het en sprak tot haar : Zie , mijn heer doet niets buiten mij ; wat er in huis is, en alles wat hij heeft, dat heeft hij in mijne hand gesteld; en heeft niets zóógroot in huis, hetwelk hij mij onthouden heeft, behalve u , omdat gij zijne huisvrouw zijt: hoe zoude ik dan nu zulk een groot kwaad doen en tegen God zondigen? En zij herhaalde dagelijks zulke woorden tot Jozef; maar hij hoorde niet, naar haar, om bij haar te slapen en bij haar te zijn.

Het gebeurde op zekeren dag , dat Jozef in het huis ging om zijn werk te doen; en niemand van het huisgezin was er bij. En zij greep hem bij zijn kleed en sprak: Slaap bij mij. Maaibij liet het kleed in hare hand , en vlood, en liep het huis uit. Toen zij nu zag dat hij zijn kleed in hare hand liet en naarbuiten vlood, riep zij de lieden van haar huis en sprak tot hen : Ziet, hij heeft ons den Hebreeuwschen man hier ingebragt om ons schande aante-doen; hij kwam tot mij hier in en wilde bij mij slapen; maar ik riep met eene luide stem: en toen hij hoorde dat ik een geschreeuw maakte en riep, liet hij zijn kleed bij mij, en vlooden liep naarbuiten, En zij leide zijn kleed bij zich totdat zijn heer tehuis kwam, en zeide tot hem diezelfde woorden en sprak: De Hebreeuwsche knecht dien gij ons hier hebt ingebragt, kwam tot mij en wilde mij schande aandoen; maar toen ik een geschreeuw maakte en riep, liet hij zijn kleed bij mij en vlood naarbuiten.

En als zijn heer de woorden zijner huisvrouw hoorde , welke zij tot hem sprak, zeggende: Zóó heeft mij uw knecht gedaan, werd hij zeer toornig; en zijn heer nam hem en zette hem in de gevangenis, waarin de gevangenen des konings zaten; en hij was aldaar in de gevangenis. Maar de Heer was met hem, en neigde zijne goedertierenheid tot hem , eh liet hem genade vinden bij den stokmeester; die gaf al de gevangenen in de gevangenis in zijne hand , opdat alwat daar geschiedde door hem geschiedde; want de stokmeester zag nergens naar om , vermits de Heer met Jozef was; en wat hij deed, dat liet de Heer wèl gelukken.

HOOFDSTUK 40.

1. En het gebeurde daarna dat de schenker des konings van Egypte en de bakker zondigden tegen hunnen

3. heer , den koning van Egypte; en Farao werd toornig op beide zijne kamerdienaren , den opperschenker en den op-

3. perbakker , en liet ze in de gevangenis zetten in het huis des hofmeesters,

4. waar Jozef gevangen was. En de hofmeester stelde Jozef bij hen om hen te dienen; en zij zaten eenige dagen in de gevangenis.

5. En zij droomden beiden, de schenker en de bakker des konings van Egypte, in denzelfden nacht elk een bijzonderen droom , en elks droom had

6. zijne beduiding. Toen nu Jozef des morgens tot hen inkwam , en zag dat

7. zij treurig waren , vraagde hij hen, zeggende: Waarom zijt gij heden zoo

8. bedroefd? Zij antwoordden: Wij hebben gedroomd , en hebben niemand die het ons uitlegt. Jozef sprak: Uitteleggen komt God toe; doch vertelt ze mij.

9. Toen vertelde de opperschenker Jozef zijnen droom , en zeide tot hem; Ik heb gedroomd dat er een wijnstok

10. vóór mij was, die had drie ranken, en hij begon uittespruiten, ging op en bloeide, en zijne druiven werden rijp;

11. en ik had Farao's beker in mijne hand, en nam de druiven en drukte ze uit in den beker, en gaf den beker Farao

13. in de hand. Jozef sprak tot hem: Dit is zijne beduiding : de drie ranken zijn

13. drie dagen; na drie dagen zal Farao uw hoofd verheffen en u weder in uw ambt stellen , om hem den beker in de-hand te geven, naar de vorige wijze

14. toen gij zijn schenker waart. Maar denk aan mij als bet u welgaat, en doe barmhartigheid aan mij , om Farao te bewegen dat hij mij uit dit huis

15. hale; want ik ben heimelijk gestolen uit het land der Hebreën; daarenboven heb ik hier niets gedaan, dat zij mij in den kerker gezet hebben.

16. Toen nu de opperbakker zag dat de beduiding goed was, sprak hij tot Jozef: Ik heb ook gedroomd, dat ik drie witte

17. korven op mijn hoofd droeg; en in den bovensten korf was allerlei gebakken spijs voor Farao; en de vogels aten

18. uit den korf op mijn hoofd. Jozef antwoordde en sprak : Dit is zijne beduiding; de drie korven zijn drie da-

19. gen; en na drie dagen zal Farao uw hoofd verheffen en u aan de galg hangen , en de vogels zullen uw vleesch eten.

20. En het geschiedde op den derden dag, toen Farao zijn verjaardag hield, dat hij voor al zijne knechten een maaltijd aanrigtte; en hij verhief het hoofd des opperschenkers en het hoofd des opper-

21. bakkers onder zijne knechten : en hij stelde den opperschenker weder in zijn schenkersambt, om den beker in Fa-

22. rao's hand te geven , maar den opperbakker liet hij ophangen , gelijk Jozef

28. het hun uitgelegd had. Maar de opperschenker dacht niet aan Jozef, maar vergat hem.

HOOFDSTUK 41.

1. En na twee jaren had Farao een droom, dat hij stond aan de rivier,

2. en zag uit de rivier opklimmen zeven schoone, vette koeijen, die gingen

8. weiden in het gras; na deze zag hij zeven andere koeijen uit de rivier opklimmen , die waren leelijk en mager, en zij gingen bij de [andere] koeijen

4. aan den oever van de rivier: en de lee-lijke en magere koeijen verslonden die zeven schoone en vette koeijen. Toen ontwaakte Farao.

5. En bij viel weder in slaap en droomde nog eens , en zag dat zeven aren op-schoten uit. éénen halm, vol en dik;

6. daarna zag hij zeven dunne en verzeng-

7. de aren opgaan; en de zeven magere aren verslonden de zeven dikke en volle aren. Toen ontwaakte Farao , en

8. merkte dat het een droom was. En toen het morgen werd was zijn geest bekommerd , en hij zond heen en liet roepen alle waarzeggers in Egypte en alle wijzen , en vertelde hun zijne droo-men ; maar er was niemand die ze Farao kon uitleggen.

9. Toen sprak de opperschenker tot Farao en zeide: Ik gedenk heden aan mij-

10. ne zonden. Toen Farao toornig was op zijne knechten , en mij met den ópper-hakker in de gevangenis zette in bet

11. huis des hofmeesters, toen droomden wij beiden in denzelfden nacht elk zijnen droom , waarvan de beduiding hem

12. zeiven aanging. En er was bij ons een Hebreeuwsch jongeling, des hofmeesters knecht; dien vertelden wij ze , en hij legde ons onze droomen uit, elk

18 naar zijnen droom. En gelijk hij ze ons uitlegde , zóó is het ook gebeurd ; want ik ben weder in mijn ambt gesteld, en de ander is opgehangen.

14. Toen zond Farao heen en liet Jozef roepen , en men haalde hem schielijk uit den kerker; en hij liet zich scheren, en trok andere kleederen aan , en kwam tot

15 Farao. Toen sprak Farao tot hem: Ik heb een droom gedroomd, en er is niemand die hem uitleggen kan ; maar ik heb van u hooren zeggen , als gij een droom hoort, zoo kunt gij hem uit-

16. leggen. Jozef antwoordde Farao en sprak: Dat staat niet aan mij: God ziil echter Farao wat goeds te kennen geven.

17. Toen sprak Farao tot Jozef: ik droomde dat ik stond aan den oever van

18. de rivier, en zag uit de rivier opklimmen zeven schoone, vette koeijen , en

1 9. die gingen weiden in het gras ; en na deze zag ik zeven andere, dorre, zeer leelijke en magere koeijen opklimmen , ik heh in geheel Egypteland zulke

20. leelijke niet gezien: en de magere en leelijke koeijen verslonden de zeven

21. eerste vette koeijen; en als zij ze verslonden hadden, merkte men het niet aan haar dat zij die gegeten hadden , en zij bleven leelijk gelijk tevoren.

22. Toen ontwaakte ik. En nog eens zag ik in mijnen droom zeven aren op

28. éénen halm wassen , vol en dik ; daarna gingen zeven dorre aren op , dun en

24. verzengd: en de zeven dunne aren verslonden de zeven dikke aren. En ik heb het den waarzeggers gezegd , maar zij kunnen het mij niet verklaren.

25. Jozef'antwoordde Farao: Die beide droomen van Farao zijn één; want God geeft Farao te kennen wat hij voorheeft.

2(5. Die zeven schoone koeijen zijn zeven jaren , en die zeven goede aren zijn óók

27. zeven jaren: het is éénerlei droom. Die zeven magere en leelijke koeijen, die na deze opgekomen zijn , zijn zeven jaren ; en die zeven magere en verzengde

28. aren zijn zeven jaren van duurte. Dit nu is hetgeen ik gezegd heb tot Farao, dat God Farao vertoont wat hij voor-

29. heeft. Zie, zeven jaren van overvloed

was in het land Kanaan óók duur.

Jozef nu was regent in dat land , en verkocht koren aan al het volk des lands. Toen nu zijne broeders tot hem kwamen , vielen zij op hun aangezigt voor 7. hem neder ter aarde. En hij zag ze aan en kende ze, en hield zich vreemd jegens hen , en sprak hard met hen , en zeide tot hen: Vanwaar komt gij? Zij spraken: Uit het land Kanaan, om . spijs te koopen. Maar hoewel hij ze kende, kenden zij hem toch niet.

En Jozef dacht aan de droomen die hij van hen gedroomd had, en sprak tot hen : Gij zijt verspieders, en zijt gekomen om te zien waar het land open . is. Zij antwoordden hem : Neen mijn heer, uwe knechten zijn gekomen om . spijs te koopen. Wij allen zijn ééns mans zonen; wij zijn opregt, en uwe knechten zijn nooit verspieders geweest. . Hij sprak tot hen; Neen maar gij zijt gekomen om te zien waar het land open . is. Zij antwoordden hem: Wij uwe knechten zijn twaalf broeders, ééns mans zonen in het land Kanaan ; en de jongste is nog bij onzen vader; maar één is niet meer in wezen.

14. Jozef sprak tot hen: Dit is het wat ik tot u gezegd heb: Gij zijt verspie-

15. ders. Daaraan zal ik het beproeven : bij Farao's leven! gij zult niet vanhier komen , tenzij dat uw jongste broeder hier

l(i. komt. Zendt één van u heen , die uwen broeder hale, maar gijlieden zult gevangen zijn: aldus zal ik uwe woorden beproeven of gij met waarheid omgaat of niet; want indien niet, zoo zijt gij ver-

17. spieders , bij Farao's leven! En hij liet ze tezamen bewaren drie dagen lang.

18. Op den derden dag nu sprak hij tot hen : Wilt gij leven , zoo doet dit; want

19. ik vrees God. Zijt gij opregt, zoo laat één uwer broeders gebonden in uwe gevangenis ; gaat gij heen , en brengt naar-huis wat gij gekocht hebt voor den

20. honger ; en brengt uwen jongsten broeder tot mij : zoo zal ik uwe woorden ge-looven, opdat gij niet sterft. En zij deden alzoo.

21. Toen spraken zij onder elkander : Dat hebben wij aan onzen broeder verdiend , omdat wij den angst zijner ziel zagen toen hij ons smeekte, en wij wilden hem niet verhooren : daarom komt

33. nu deze droefenis over ons. Ruben antwoordde hun en sprak : Zeide ik het u niet, toen ik sprak : Zondigt toch niet tegen dezen jongeling ; en gij wildet niet hooren: nu wordt zijn bloed geëischt.

33. Maar zij wisten niet dat jozef het verstmó ; want hij sprak met hen door

34. een tolk. En Jozef wendde zich van hen om en weende. Toen hij zich nu weder tot hen keerde en met hen sprak, nam hij Simeon van hen af, en liet hem

35.voor hunne oogen binden. En Jozef gaf bevel dat men hunne zakken met koren zou vullen , en hun geld wedergeven aan elk in zijnen zak , daarbenevens ook voorraad op den weg ; en men deed

26, hun alzoo. En zij laadden hun koren op hunne ezels en trokken vandaar.

37. Toen nu één van hen zijnen zak opende om zijnen ezel voeder te geven in het nachtverblijf, werd hij zijn geld

38. gewaar dat boven in den zak lag, en sprak tot zijne broeders : Mijn geld is mij weder geworden : zie , in mijnen zak is het. Toen ontviel hun het hart en zij verschrikten , en spraken onder elkander: Waarom heeft God ons dat gedaan?

2Ü. Als zij nu tehuis kwamen tot Jakob hunnen vader , in het land Kanaan , zeiden zij hem alwat hun gebeurd was,

30. en spraken : De man die een heer in dat land is , sprak hard met ons, en

31. hield ons voor verspieders des lands; en als wij hem antwoordden : Wij zijn op-

33. regt en nooit verspieders geweest, maar twaalf broeders , zonen van onzen vader; de één is niet meer , en de jongste is nog bij onzen vader in het land Ka-

33. naan : sprak die man , de heer in dat land , tot ons : Daaraan zal ik bemerken of gij opregt zijt: laat één uwer broeders bij mij , en neemt de nooddruft voor uw

34. huis en trekt heen; en brengt uwen jongsten broeder tot mij: zoo zal ik bespeuren dat gij geen verspieders maar opregt zijt, en dan zal ik u ook uwen broeder wedergeven, en gij kunt in dit

35. land handelen.___En als zij de zakken

ledigden, vond elk zijn bundeltje geld in zijnen zak; en als zij zagen dat het hunne bundeltjes geld waren , verschrikten zij tezamen met hunnen vader.

36. Toen sprak Jakob hun vader tot hen : Gij berooft mij van mijne kinderen: Jozef is er niet meer , Simeon is er niet meer, en Benjamin wilt gij óók weg-

37. nemen : op mij komt alles neder. Ru-

ben antwoordde zijnen vader cn sprak: Is het dat ik hem u niet wederbreng, zoo dood mijne twee zonen; geef hem slechts in mijne hand, ik zal hem u

3S. wederbrengen. Maar hij sprak : Mijn zoon zal niet met u aftrekken; want zijn broeder is dood, cn hij is alléén overgebleven: wanneer hem een ongeval overkwam op den weg dien gij reist, zoo zoudt gij mijne grijze haren met hartzeer in het graf doen dalen.

HOOFDSTUK 48.

1. De duurte nu drukte het land. -En toen het koren hetwelk zij uit Egypte gebragt hadden verteerd was, sprak hun vader tot hen : Trekt weder heen

3. en koopt ons een weinig spijs. Toen antwoordde Juda hem en sprak: Die man belastte ons ten sterkste , zeggende ; Gij zult mijn aangezigt niet zien

4. tenzij dat uw broeder met u is. Is het nu dat gij onzen broeder met ons zendt, zoo zullen wij aftrekken en spijs voor

5. u koopen; maar is het dat gij hem niet met ons zendt, zoo trekken wij niet heen; want die man heeft tot ons gezegd : Gij zult mijn aangezigt niet zien tenzij dat uw broeder met u is.

(5. En Israel sprak : Waarom hebt gij zoo kwalijk aan mij gedaan, dat gij het dien man zeidet dat gij nog een broeder

7. hadt? Zij antwoordden; Die man onderzocht zoo naauwkeurig naar ons en naar onze maagschap , en sprak : Leeft uw vader nog? Hebt gij nog een broeder V Toen zeiden wij hem zooals hij ons vraagde: hoe konden wij weten dat hij zeggen zou: Brengt uwen broeder mede af?

8. Toen sprak Juda tot Israel zijnen vader: Laat den jongeling met mij trekken , opdat wij ons opmaken en reizen, en leven en niet sterven, wij en gij en

9. onze kinderkens. Ik zal borg voor hem zijn, van mijne handen zult gij hem eischen ; en als ik hem u niet wederbreng en voor uwe oogen stel, zoo zal

10. ik al mijn leven de schuld dragen; want ware het dat wij niet getoefd hadden , zoo waren wij nu reeds tweemaal wedergekomen.

11. Toen sprak Israel hun vader tot hen : Moet het dan zoo zijn, zoo doet dit; neemt de beste vruchten des lands in uwe

zakken, en brengt dien man

ken ; een weinig balsem (in honig en specerijen en mirre en dadels en aman-

12. delen. Neemt ook ander geld met u ; en brengt het geld , dat u boven in uwe zakken weder geworden is, ook weder met u; misschien is daarin gedoold.

13. Neemt ook uwen broeder mede; maakt

14. u op en keert weder tot dien man. En de Almagtige God geve u barmhartigheid bij dien man , dat hij uwen anderen broeder met u late gaan , en ook Benjamin. Maar ik moet zijn als een die geheel van zijne kinderen beroofd is.

15. Toen namen zij deze geschenken en dat geld dubbel met zich, ook Benjamin; en zij maakten zich op en trók-kern naar Egypte , en traden voor Jozef.

16. Toen zag Jozef hen met Benjamin, en sprak tot zijnen huishouder: Breng deze mannen in huis, en slagt vee en maak het gereed; want zij zullen de-

17. zen middag met mij eten. En de man deed zooals Jozef hem gezegd had , en

18. bragt die mannen in Jozefs huis. Maar zij vreesden, omdat zij in Jozefs huis gebragt werden , en spraken : Wij zijn hier ingebragt om dat geld, hetwelk wij tevoren in onze zakken wederge-vonden hebben , opdat hij het op ons verbale en een oordeel uitspreke over ons, opdat hij ons tot slaven neme,

19. met onze ezels. Daarom traden zij tot Jozefs huishouder, en spraken met

20. hem voor de huisdeur, en zeiden: Mijn heer, wij zijn indertijd afgetrok-

21. ken om spijs te koopen; en als wij in het nachtverblijf kwamen en onze zakken opendeden, zie, toen was elks geld boven in zijnen zak, naar zijn volle gewigt; daarom hebben wij het

22. weder met ons gebragt; en wij hebben ook ander geld met ons gebragt om spijs te koopen: wij weten niet wie ons geld in onze zakken gestoken

23. heeft. Maar hij sprak: Weest welgemoed , vreest niet: uw God en uws vaders God heeft u een schat in uwe, zakken gegeven; uw geld is mij geworden. En hij bragt Simeon tot hen uit.

24. En hij bragt ze in Jozefs huis , en gaf hun water opdat zij hunne voeten wie-schen , en gaf aan hunne ezels voeder.

25. En zij bereidden het geschenk tegen Jozefs komst op den middag; want zij hadden gehoord dat zij aldaar brood zouden eten.

26. Toen nu Jozclquot; ton huize inging, bragte.n zij hom hot goschonk dat in hunno. handen was in het huis, en vie-

27. len voor hem neder ter aarde. Hij nu groette ze vriendelijk en sprak ; Gaat het uwen vader , den grijsaard , wèl, van vvion gij mij gezegd heht? Leeft

28. Iiij nog? Zij antwoordden: Het gaat uwen knecht, onzen vader, wèl, en hij leeft nog; en zij bogen zich en vielen

29. voor hem neder. En hij hief zijne oogen op en zag zijnen broeder Benjamin, den zoon zijner moeder, en sprak ; Is dit uw jongste broeder van welken gij mij gezegd hebt? En hij sprak verder :

'M). God zij u genadig , mijn zoon. En Jozef haastte zich ; want zijn hart werd ontroerd jegens zijnen broeder; en hij zocht waar hij weenen kon, en ging in

31. eene kamer en weende aldaar. En als hij zijn aangezigt gewasschen had , ging hij uit; en hij hield zich in en zeide :

32. Zet de spijs op. En men droeg voor hem in het bijzonder op, en voor hen óók in het bijzonder, en voor de Egyp-tenaars die met hem aten óók in het bijzonder ; want de Egyptenaars mogen niet eten met de Hebreën , want dat is

33. een gruwel voor hen. En men zotte ze tegenover hom , den eerstgeborene naar zijne eerstgeboorte , en den jongste naar zijne jonkheid ; daarover verwonderdon

34. zij zich onder elkander. Kn men droeg hun eten van zijne tafel voor; maar Benjamin kreeg vijfmaal moer dan de anderen. En zij dronken, en werden vrolijk met hom.

HOOFDSTUK 44.

1. En Jozef beval zijnen huishouder en sprak: Vul de zakken dezer mannen met spijs , zooveel als zij dragen kunnen , on leg elks geld boven in zijnen

2. zak; en leg mijnen zilveren beker boven in des jongsten zak, met het geld voor zijn koren. En hij deed zooals Jozef hem gezegd had.

3. Des morgens als het licht werd, lieten zij die mannen trekken met hunne

4. ezels. Als zij nu de stad uit waren , en niet verre gekomen , sprak Jozef tot zijnen huishouder; Maak u op en jaag die mannen na, en als gij ze achterhaalt , zoo zeg tot hen ; Waarom hebt

5. gij goed met kwaad vergolden? Is het die beker niet waaruit mijn hoer drinkt

en waardoor hij waarzegt? Gij hebt kwalijk gedaan.

6. En als hij ze achterhaalde , sprak hij

7. tot hen die woorden. Zij antwoordde,n hem: Waarom spreekt mijn heer zulke woorden? Het zij verre van uwe knech-

8. ten zulk een ding te doen. Zie, het geld, hetwelk wij vonden boven in onze zakken , hebben wij uit het land Kanaan tot u wedergebragt: en hoe zouden wij dan uit uws heeren huis zilver ol'

i). goud gestolen hebben? Bij wien van uwe knechten hij gevonden wordt, die zij een man des doods; daarenboven willen wij ook mijns heeren knechten

10. zijn. Hij sprak: Ja het zij zooals gij gezegd hebt: bij wien hij gevonden wordt, die zij mijn knecht; maar gijlie-

11. den zult vrij zijn. En zij haastten zich en elk leide zijnen zak af op de aarde ,

12 en elk deed zijnen zak open. En hij zocht, en begon van den oudste af tot den jongste toe; toen vond men den

13. beker in Benjamins zak. Toen scheurden zij hunne kleoderen; en elk belaadde zijnen ezel, en zij trokken weder in de stad.

14. En Juda ging met zijne broeders in Jozefs huis, want hij was nog aldaar; en zij vielen voor hem neder op de

15. aarde. Maar Jozef sprak tot hen : Hoe hebt gij dat durven doen? Weet gij niet dat zulk een man als ik ben het raden

1H. kon? Juda sprak : Mijn heer , wat zullen wij zeggen, of hoe zullen wij spreken , en hoe zullen wij ons regtvaardi-gen ? God heeft de misdaad uwer knechten gevonden : zie, wij , en bij wien de beker gevonden is, zijn mijns heeren

17. knechten. Maar hij sprak : Dat zij verre van mij zulks te doen : die man bij wien de beker gevonden is zal mijn knecht zijn, maar trekt gijlieden op in vrede tot uwen vader.

18. Toen trad Juda tot hem en sprak: Mijn heer, laat uw knecht oen woord spreken voor do ooren van mijnon heer, en laat uw toorn niet ontsteken tegen uwen knecht; want gij zijt gelijk Farao.

19. Mijn heer vroeg zijne knechten on sprak : Hebt gijlieden nog een vader ot

20. broeder? Toen antwoordden wij : Wij hebben een vader die oud is , en eon jongeling in zijnen ouderdom geboren. en zijn brooder is dood , en hij is alleen overgebleven wn zijne moeder, en zijn

31. vilder heeft hem lief. Toen zeidet gij tot uwe knechten : Brengt hem af tot

2:1. mij, ik zal hem genade bewijzen. Maar wij antwoordden mijnen heer: De jongeling kan zijnen vader niet verlaten ; verliet hij hem, dan zou deze sterven.

33. Toen zeidet gij tot uwe knechten : Zoo uw jongste broeder niet mede hier komt, zoo zult gijlieden mijn aangezigt niet

34. meer zien. Toen trokken wij op tot uwen knecht mijnen vader, en wij zeiden hem de woorden mijns heeren.

35. Toen sprak onze vader : Trekt weder heen en koopt ons een weinig spijs.

2(). Maar wij spraken : Wij kunnen niet aftrekken : indien onze jongste broeder met ons gaat, zoo zullen wij aftrekken ; want wij kunnen diens mans aangezigt niet zien, tenzij dat onze jongste broe-

37. der met ons is. Toen sprak uw knecht mijn vader tot ons : Gijlieden weet dat. mijne huisvrouw mij twee zonen gebaard

38. heeft. De één ging uit van mij , en men zegt : Hij is verscheurd ; en ik heb hem

39. niet gezien tot nu toe : zoo gij dezen óók van mij zoudt nemen , en hem een ongeval overkwam, zoo zoudt gij mijne grijze haren met jammer in het. graf

30. doen dalen En als ik nu tehuis kwam tot uwen knecht mijnen vader, en de jongeling was niet met ons , dewijl zijne,

31. ziel aan de ziel van dezen hangt : zoo zal het geschieden als hij ziet dat de jongeling er niet is , quot;dat hij sterft; dus zouden wij, uwe knechten, de grijze haren van uwen knecht onzen vader met hartzeer in het graf doen dalen.

33. Want ik uw knecht ben borg gebleven voor den jongeling bij mijnen vader, en heb gezegd : lireng ik hem u niet weder, zoo z-il ik mijn leven lang de

33. schuld drager. Daarom laat uw knecht hier blijven in des jongelings plaats tot een knecht mijns heeren , en de jonge-

34. ling met zijne broeders optrekken ; want hoe zal ik optrekken tot mijnen vader, als de jongeling niet met mij is? Ik zou den jammer moeten zien die mijnen vader treffen zo i.

HOOFDSTUK 45.

I. Toen kon Jozef zich niet langer inhouden voor allen die rondom hem stonden , en hij riep : Laat alleman van mij uitgaan. En geen mensch stond bij hem , toen Jozef zich aan zijne broeders

bekendmaakte. Kn hij weende overluid , zoodat de Egyptenaars en Farao's huisgezin het hoorden. En hij sprak tot zijne broeders : Ik ben Jozef: leeft mijn vader nog? En zijne broeders konden hom niet antwoorden , zoo verschrikten zij voor zijn aangezigt. Maar hij sprak tot zijne broeders : Treedt toch hier tot mij ; en zij traden toe. En hij sprak ; Ik ben Jozef uw broeder , dien gij naar Egypte verkocht hebt. En nu , bekommert u niet en weest niet neerslagtig omdat gij mij hierheen verkocht hebt; want tot behoud heeft God mij voor u uitgezonden. Want het zijn nu twee jaren dat de duurte in het land is , en het zijn nog vijfjaren dat er geen ploegen noch oogsten zijn zal; doch God heeft mij voor u uitgezonden, opdat hij u late overblijven op de aarde, en uw leven redde door eene groote verlossing. En nu , gij hebt mij niet herwaarts gezonden , maar God; die heeft mij gesteld tot een vader over Farao, en tot een heer over zijn geheele buis, en tot een vorst in geheel Egypteland. Haast u nu en trekt op tot mijnen vader, en zegt hem : Dit laat uw zoon Jozef u zeggen : God heeft mij tot een heer in geheel Egypte gesteld : kom af tot mij en vertoef niet; gij zult in het land Go-sen wonen, en nabij mij zijn, gij en uwe kinderen en uwe kindskinderen, uw klein en groot vee, en alwat gij hebt : ik zal u aldaar verzorgen ; want het zijn nog vijfjaren duurte; opdat gij niet verderft met uw huis en met alwat gij hebt. Zie, uwe oogen zien het, en de oogen van mijnen broeder Benjamin , dat mijn mond met u spreekt. Verkondigt mijnen vader al mijne heerlijkheid in Egypte, en alwat gij gezien hebt; haast u en komt met mijnen vader herwaarts af.

En hij viel zijnen broeder Benjamin om den hals en weende, en Benjamin weende ook aan zijnen hals. En hij kuste al zijne broeders , en weende over hen; daarna spraken zijne broeders met hem.

En als dit gerucht in Farao's huis kwam, dat Jozefs broeders gekomen waren , behaagde het Farao en al zijne knechten; en Farao sprak tot Jozef: Zeg aan uwe broeders : Doet dit, laadt uwe lastdieren en irekt heen; en als gij

18. komt in het land Kunaan , zoo neemt uwen vader en uwe huisgezinnen, en komt tot mij; ik zal u het goede van Egypteland geven, dat gij eten zult het

19. vette in het land. En gebied hun: Doet dit, neemt tot u uit Egypteland wagens voor uwe, kinderkens en vrou-wen , en voert uwen vader herwaarts en

20. komt. En ziet uw huisraad niet aan; want het goede van geheel Egypteland zal voor u zijn.

21. En de kinderen Israels deden alzoo; en Jozef gaf hun wagens , naar Farao's

22. hevel, en teerkost op den weg, en gaf aan ieder van hen allen een feestkleed; maar aan Benjamin gaf hij driehonderd

28. zilverlingen en vijf feestkleederen. En aan zijnen vader zond hij daarbij tien ezels geladen met goederen van Egypte , en tien ezelinnen met koren en brood en spijs voor zijnen vader op den weg.

24. Alzoo liet hij zijne broeders gaan, en zij trokken heen; en hij sprak tot hen: Twist niet met elkander op den weg.

25. Alzoo trokken zij op uit Egypte, en kwamen in het land Kanaiin tot hun-

26. nen vader Jakob, en verkondigden hem en zeiden: Jozef leeft nog , en is een heer in geheel Egypteland. Maar zijn hart dacht geheel anders , want hij ge-

27. loofde hen niet. Toen zeiden zij hem al de woorden van Jozef welke inj tot hen gesproken had; en als hij de wagens zag welke Jozef hem gezonden had om bem te vervoeren, toen werd de geest van hunnen vader Jakob le-

28. vendig, en Israel sprak : Ik heb genoeg dat mijn zoon Jozef nog leeft, ik wil heen en hem zien eer ik sterf.

HOOFDSTUK 46.

1. En Israel trok heen met alwat hij had; en als hij te Ber-Seba kwam, offerde hij offeranden aan den God van

2. zijnen vader Isaiik. En God sprak tot hem bij nacht in gezigten : Jakob , Ja-

3. kob! Hij sprak: Hier ben ik. En hij sprak: Ik ben God, de God uws vaders; vrees niet naar Egypte aftetrek-ken, want aldaar wil ik u tot een groot

4. volk maken. Ik zal met u naar Egypte aftrekken, en zal u ook herwaarts opvoeren; en Jozef zal zijne handen op uwe oogen leggen.

5. Toen maakte Jakob zich op van Ber-Séba , en de kinderen Israels voerden

Jakob hunnen vader , met hunne kinderkens en vrouwen, op de wagens welke Farao gezonden had om hem te

6. vervoeren. En zij namen hun vee en hunne have welke zij in het land Kana-an verworven hadden , en zij kwamen in Egypte, Jakob en al zijn kroost met

7. bem; zijne kinderen en zijne kindskinderen met hem , zijne dochters en de i kinderen zijner dochters, en al zijn kroost bragt hij met zich in Egypte.

8. En dit zijn de namen der kinderen van Israel die in Egypte kwamen , Ja- : kob en zijne zonen. — De eerstgebo-

9. ren zoon van Jakob , Ruben. De kinderen van Ruben : Henoch , Pallu , Hez-

10. ron en Karmi. De kinderen van Simeon : Jemuel , Jamin , Ohad , Jachin , 1 Zohar, en Saul de zoon eener Kanaiini-

11.tische vrouw. De kinderen van Levi:

12. Gerson, Kohath en Merari. De kinde-ren van Juda : Er , Onan , Sela , Perez en Zerah; maar Er en Onan waren gestorven in het land Kanaiin. En de kinderen van Perez; Hezron en Hamul.

13. De kinderen van Issaschar: Tola , Pua,

14. Job en Simron. De kinderen van Ze-

lö.bulon: Sered, Elon en Jahleël. Dit

zijn de kinderen van Lea, die zij Jakol) baarde in Mesopotamia, nevens zijne j dochter Dina ; die maken altezamen, met zonen en dochters, drieëndertiü' zielen.

16. De kinderen van Gad : Zitjon , Hag-gi, Suni, Ezbon , Eri, Arodi en Areli.

17. De kinderen van Aser : Jimna , Jisva, Jisvi, Beria en Serah hunne zuster; en de kinderen van Beria: Heber en

18. Malkiel. Dit zijn de kinderen van ■ Zilpa, die Laban gaf aan Lea, zijne dochter; en zij baarde Jakob deze zestien zielen.

19. De kinderen van Rachel Jakobs ]

20. huisvrouw: Jozef en Benjamin. En j aan Jozef werden geboren in Egypte- 1 land Manasse en Efraïm, welke As- } nath, de dochter van Potiféra den

21. priester te On, hem baarde. De kinderen van Benjamin : Bela , Becher, Asbel, Gera, Naiiman, Ehi, Ros,|

22. Muppim , Huppim en Ard. Dit zijn Rachels kinderen die Jakob geboren zijn , altezamen veertien zielen.

23. De kinderen van Dan: Husim.

24. De kinderen van Naftali: Jahzeël, Gu-

25. ni, Jezer en Sillem. Dit zijn de kin-

deren van Bilha, die Laban aan zijne dochter Rachel gaf'; en zij baarde Jakob deze zeven zielen.

o(i. A.lle zielen die met Jakob in Egypte kwamen, die uit zijne lendenen gesproten waren , behalve de vrouwen zijner kinderen, zijn altezamen zesenzes-

37. tig zielen; en de kinderen van Jozef, die in Egypte geboren zijn , waren twee zielen; zoodat alle zielen van Jakobs huis , die in Egypte kwamen , zeventig waren.

28. En hij zond Juda voor zich uit tot Jozef, om zijne komst te Gosen te melden ; en zij kwamen in het land Gosen.

:29. Toen spande Jozef zijnen wagon aan , en trok op , zijnen vader Israel tegemoet naar Gosen ; en toen hij hem zag, viel hij hem om den hals, en weende lang

150. aan zijnen hals. Toen sprak Israel tot Jozef: Ik wil nu gaarne sterven , nadat illt; uw aangezigt gezien heb dat gij nog

31. leeft. Jozef sprak tot zijne broeders on tot zijns vaders huis : Ik wil optrekken (in Farao boodschappen, en tot hem zoggen : Mijne broeders en mijns vaders huis zijn tot mij gekomen uit het land

32. Kanaiin ; en het zijn veeherders , want hot zijn lieden die met vee omgaan; hun klein en groot vee, en alwat zij

83. hebben , hebben zij medegebragt. Wanneer nu Farao u roepon zal en zeggen :

34. Wat is uwe, hantering ? zoo zult gij zeggen : Uwe knechten zijn lieden die met vee omgaan , van onze jeugd af tot nu toe, beide wij en onze vaders; opdat gij wonen moogt in het land Gosen ; want wie veeherders zijn , die zijn den Egyptenaren een gruwel.

HOOFDSTUK 47.

1. Toen kwam Jozef en kondigde het Farao aan , en sprak: Mijn vader en mijne broeders , hun klein en groot vee , en alwat zij hebben , zijn gekomen uit liet land Kanaiin; en zie, zij zijn in het

2. land Gosen. En hij nam uit al zijne broeders vijf man , en stelde ze voor Farao.

3. Toen sprak Farao tot zijne broeders: Wat is uwe hantering? Zij antwoordden : Uwe knechten zijn veeherders , wij

4. en onze vaders. En zij spraken verder tot Farao : Wij zijn gekomen om bij u te wonen in het land ; want uwe knech-ten hebben geen weide voor hun vee, zoo hard drukt de duurte hot land Kanaiin ; zoo laat toch nu uwe knechten

5. in hot land Gosen wonen. En Farao sprak tot Jozef: Hot is uw vaderen het zijn uwe broeders die tot u goko-

(5. men zijn : hot land Egypte staat u bpon, laat hen in de beste plaats • des lands wonen ; laat hen in het land Gosen wonen , en indien gij weet dat er lieden onder hen zijn die daartoe geschikt zijn, zoo stol hen over mijn vee.

7. En Jozef bragt ook zijnen vader Jakob binnen, en stelde hem voor Farao;

8. en Jakob zegende Farao. Farao nu

9. vraagde Jakob: Hoe oud zijt gij ? Fn Jakob zeide tot Farao: De tijd mijner vreemdelingschap is honderd en dertig jaar; weinig en boos is de tijd mijns levens , en bereikt niet don tijd mijner vaderen in hunne vreemdelingschap.

10. En Jakob zogende Farao, en ging van hem uit

11. Jozef nu bestelde voor zijnen vader en zijne broeders woningen , en gaf hun eone bezitting in Egyptoland , in het beste des lands, namelijk in hot land Rameses, zooals Farao geboden had.

12. En hij verzorgde zijnon vader en zijne broeders en al zijns vaders huis, elk naardat hij kinderen had.

13. Maar er was geen brood in het gan-sche land, want de duurte was zoor groot; zoodat het land Egypte en Kanaiin versmachtte vanwege do duurte.

14. En Jozef bragt al het geld tezamen dat in Egypte en Kanaiin gevonden word , voor het koren hetwelk zij kochten; on hij bragt al hot gold in het huis van

15. Farao. Toen er nu gold ontbrak in het land Egypte en in Kanaiin, kwamen al do Egyptenaars tot Jozef en zeidon: Geef ons brood; waarom laat gij ons voor uw aangezigt sterven , omdat wij

16. zonder gold zijn? Jozef sprak: Brengt uw vee hier, zoo zal ik het u geven voor uw vee, dewijl gij zonder geld

17. zijt. Toen bragten zij Jozef hun vee , en hij gaf hun brood voor hunne paarden , schapen , rundoren en ezels ; alzoo voedde hij ze met brood in dat jaar voor al hun vee.

18. Als nu dat jaar om was, kwamen zij tot hem in het tweede jaar, en spraken tot hom: Wij willen hot onzen heer niet verbergen , dat niet alleen hot gold , maar ook al het veo , weg en bij onzen hoer is: er is niets moor over voor on-

7A']\ heer, dan alleen ons lijf en ons

19. land. Waarom laat gij ons en ons land voor u sterven? Koop ons en ons land voor brood , opdat wij en ons land Farao's lijfeigenen zijn; geef' ons zaad, opdat wij leven en niet sterven , en het

20. land niet woest worde. Alzoo kocht Jozef voor Farao geheel Egypteland; want de Egyptenaars verkochten elk zijnen akker, zóógroot was voor hen de duurte geworden; en alzoo werd het

21. land Farao's eigendom. En hij verdeelde het volk in fle steden, van de ééne plaats van Egypteland tot aan de

22. andere; behalve het land der priesters, dat koeht hij niet; want het was van Farao voor de priesters bestemd, dat zij zich voeden zouden van het gezette deel hetwelk hij hun gegeven had; daarom mogten zij hun veld niet ver-

23. koopen. Toen sprak Jozef tot het volk : Zie, ik heb heden u en uw land gekocht voor Farao : ziedaar hebt gij zaad ,

24. bezaait het land. Fn van het koren zult gij het vijfdedeel aan Farao geven ; vier deelen zullen de uwe zijn om het land te bezaaijen tot spijs voor u en voor uw huis en voor uwe kinderkens. Zij spraken : Laat ons slechts leven , en genade vinden bij u onzen heer, wij willen gaarne Farao's lijfeigenen zijn. Alzoo maakte Jozef eene wet, tot op dezen dag, wegens het land der Kgyp-tenaren , om het vijfdedeel aan Farao te geven ; behalve het land der priesters, dat werd Farao's eigendom niet.

27. Aldus woonde Israel in Egypteland, in het land Gosen , en zij hadden het in bezit, en wiessen en vermenigvul-

25. digden zich zeer. En Jakob leefde zeventienjaar in Egypteland, zoodat zijn geheele ouderdom was honderd zevenenveertig jaar.

29. Toen nu de tijd genaakte dat Israel sterven zou , riep hij zijnen zoon Jozef en sprak tot hem: Heb ik genade hij u gevonden , zoo leg uwe hand onder mijne heup , dat gij liefde en trouw aan mij doet, en begraaf mij niet in Egypte;

30. maar ik wil bij mijne vaderen liggen ; en gij zult mij uit Egypte voeren en in hun graf begraven. Hij sprak: Jk

31. zal doen zooals gij gezegd hebt. Maar hij sprak : Zweer mij dan; en hij zwoer hem. Toen neigde zich Israël neder naar het hoofdeinde der legerstede.

HOOFDSTUK 48.

1. Daarna werd Jozef aangezegd; Zie,116 uw vader is krank. En hij nam metl zich zijne beide zonen, Manasse en*

2. Efraïm. Toen werd Jakob aangezegd: Zie, uw zoon Jozef komt tot u. En Is-i rael maakte zich sterk en zette zich |

3. overeind in het bed. En hi j sprak toti 17 Jozef: De almagtige God verscheen mij 1

te Luz in het land Kanaan, en zegende

4. mi j , en sprak tot mij : Zie, ik wil ir | laten wassen en vermenigvuldigen , en j zal u tot een menigte volks maken; en||l8 ik wil dit land tot eene bezitting geven ¹

5. aan uw zaad na u eeuwiglijk. Zon -19 zullen nu uwe twee zonen Efraïm enH Manasse, die u geboren zijn in Egypte, | eer ik hier grkomen ben tot u , de mij-

(i. ne zijn , gelijk Ruben en Simeon. Maar | welke gi j na hen verwekken zult, die , zullen de uwe zijn , en genoemd wor-B20 den als hunne broeders in hun erf- j

7. deel. En als ik uit Mesopotamië kwam , | stierf Rachel in het land Kanaan op ■ den weg, toen het nog een stadie wasl tot Efratha toe; en ik begroef haar al-| daar aan den weg naar Efratha, dat nn |21 Bethlehem heet.

6. En Israel zag Jozefs zonen en sprak : |

9. Wie zijn deze? Jozef antwoordde

nen vader: Het zijn mijne zonen , dici God mij hier gegeven heeft. Hij sprak : Breng ze hier tot mij , opdat ik ze ze-1 gene Want Israels oogen waren don-l ker geworden van ouderdom, en hijl kon niet zien. En hij bragt ze tot hem ; j en hij kuste ze en omhelsde ze. En hij | sprak tot Jozef: Zie, ik heb uw aange-l zigt gezien, hetwelk ik niet gedachtI had, en zie. God heeft mij ook uw; zaad laten zien. En Jozef nam ze vanl zijnen schoot, en boog zich ter aardeil 3 voor zijn aangezigt.

Toen nam Jozef hen beiden, Efraïm 1 aan zijne regterhand, tegenover Israels 1 linkerhand, en Manasse aan zijne lin- 1 kerhand , tegenover Israels regterhand ,1 en bragt ze tot hem. Maar Israel| strekte zijne regterhand uit en lei de z('| op het hoofd van Efraïm, den jongste, en zijne linkerhand op Manasses hoofd, en deed met opzet aldus met zijne han-| den; want Manasse was de eerstgeborene.' 1 15. En hij zegende Jozef en sprak : Die, God ,! voor wien mijne vaderen Abraham enl

Isïiiik gewandeld hebben, die God die mij al mijn leven lang gevoed heeft tot

16. op dezen dag, die Engel die mij verlost heeft van alle kwaad, die zegene deze jongelingen , dat zij naar mijnen naam en naar dien mijner vaderen. Abraham en Isaiik genoemd worden , dat zij wassen en veel worden op aarde.

17. Toen nu Jozef zag dat zijn vader de regterhand op Efraïms hoofd leide , behaagde het hem kwalijk , en hij vatte zijns vaders hand, dat hij ze van Efra-ims hoofd op Manasses hoofd bragt;

18. en hij sprak tot hem: Zóóniet, mijn vader; deze is de. eerstgeborene, leg

19. uwe regterhand op zijn hoofd. Maar zijn vader weigerde het en sprak: Ik weet het, mijn zoon, ik weet het; deze zal óók een volk worden, en zal groot zijn; maar zijn jongste broeder zal grooter worden dan hij, en zijn zaad

20. zal tot een groot volk worden. Alzoo zegende hij ze op dien dag, en sprak ; Wie in Israel iemand zegenen wil , die zegge: God stelle u gelijk Efraïm en Manasse. En hij stelde alzoo Efraïm vóór Manasse.

21. En Israel sprak tot Jozef: Zie, ik sterf, en God zal met ulieden zijn, en zal u wederbrengen in het land uwer

22. vaderen. Ik heb u een stuk land gegeven buiten uwe broeders, hetwelk ik met mijn zwaard en boog uit de hand der Amoriten genomen heb.

HOOFDSTUK 49.

1. En Jakob riep zijne zonen en sprak: Vergadert u, opdat ik u verkondige

wat u in toekomende tijden wedervaren

2. zal. Komt tezamen en hoort toe gij kinderen van Jakob , en hoort \iwen vader Israel.

3. Ruben , mijn eerstgeborene, gij zijt mijne sterkte en mijne eerste kracht, de uitnemendste in aanzien en de uit-

4. nemendste in magt. Hij voer ligtvaar-diglijk daarheen , gelijk het water: gij zult de uitnemendste niet meer zijn; want gij zijt op uws vaders legerstede geklommen, aldaar hebt gij mijn bed bezoedeld door het te beklimmen.

5. De broeders Simeon en Levi, hunne zwaarden zijn moorddadige wapenen.

'i. Mijne ziel kome niet in hunnen raad , en mijne eer zij niet in hunne vergadering ; want in hunnen toorn hebben zij den

man vermoord , en in hunnen moedwil hebben zij den os verlamd. Vervloekt zij hun toorn dat hij zoo hevig is, en hunne grimmigheid dat zij zoo hardnekkig is; ik zal ze verdeelen onder Jakob en verstrooijen onder Israel.

Juda, gij zijt het, u zullen uwe broeders roemen; uwe hand zal uwen vijanden op den hals zijn; voor u zullen zich buigen de kinderen uws vaders. Juda is een jonge leeuw ; gij zijt hoog gekomen , mijn zoon , door groote overwinningen ; hij is nedergeknield, en heeft zich gelegerd als een leeuw , en gelijk ee.ne leeuwin : wie wil zich tegen hem verheffen? De scepter zal van Juda niet genomen worden , noch de staf van zijne voeten, totdat de held komt; en dien zullen de volken aanhangen. Hij zal zijn veulen binden aan den wijnstok , en het jong zijner ezelin aan den edelen wijnrank; hij zal zijn kleed in wijn wasschen, en zijnen mantel in druivebloed; zijne oogen zijn rooder dan wijn, en zijne tanden witter dan melk.

Zebulon zal aan het strand der zee wonen, aan het strand voor de schepen ; en zijne grenzen zullen tot aan Sidon zijn.

Issaschar zal een sterkge,spierde ezel zijn, en zich legeren tusschen de landpalen. En hij zag de rust dat zij goed, en het land dat het vermakelijk was ; maar hij heeft zijne schouders geneigd om te dragen , en is een cijnsbare knecht geworden.

Dan zal regter zijn onder zijn volk , als een der geslachten in Israel. Dan zal een slang worden op den weg, en een adder op het pad; hij zal het paard in de verzenen hijten, dat de ruiter achterover valt.

Heer, ik wacht op uw heil.

Gad, rustig tot den strijd , zal het leger voeren en weder terugleiden.

Van Aser komt vette spijs, en hij zal den koningen lekkernijen geven.

Naftali is een snel hert, en geeft schoone woorden

Jozef zal wassen , hij zal wassen als aan eene waterwel; de loten stijgen langs den muur. En hoewel de schutters hem vertoornen en tegen hem oorlog voeren en hem vervolgen , zoo blijft echter zijn boog gespannen, en zijne

armen cn handen sterk, door de handen des Magtigen van Jakob; uit hem zijn gekomen herders, en steenen in

25. Israel. Van uws vaders God zijt gij geholpen, en van den Almagtige zijt gij gezegend, met zegeningen boven van den hemel af, met zegeningen van de diepte die daaronder ligt, met zege-

2(gt;. ningen van borst en moederschoot. De zegeningen uws vaders zijn heerlijker dan de zegeningen mijner voorouders, naar den wensch der hoogen in de wereld ; en zij zullen komen op het hoofd van Jozef, en op den kruin van den gekroonde onder zijne broeders.

27. Benjamin is een verscheurende wolf: des morgens zal hij roof eten , maar des avonds zal hij den roof uitdeelen.

28. Dit zijn al de twaalf stammen van Israel; en dit is het wat hun vader tot hen gesproken heeft, als hij ze zegende ,

quot;29. elk met een bijzonderen zegen. En hij gebood hun en sprak tot hen: Ik word verzameld tot mijn volk , begraaft mij bij mijne vaderen, in de spelonk op

80. den akker van Efron den Hethiet, in de dubbele spelonk die tegenover Mam-ré ligt in het land Kanaan , welke Abraham met den akker kocht van Efron den Hethiet, tot eene erfbegrafenis.

o I. Aldaar hebben zij Abraham begraven, en Sara zijne huisvrouw; aldaar hebben zij ook Isaiik begraven, en Rebekka zijne huisvrouw; aldaar heb ik ook Lea

32. begraven, op den akker en in de spelonk die van de kinderen van Heth gekocht is.

33. En als Jakob de bevelen aan zijne kinderen voleindigd had, leide hij zijne voeten bij elkander op het bed, en hij gaf den geest, en werd verzameld tot zijn volk.

HOOFDSTUK 50.

1. Toen viel Jozef op het aangezigt van zijnen vader , en weende over hem , en

2. kuste hem. En Jozef gebood zijne knechten de geneesmeesters dat zij zijnen vader zouden balsemen; en de ge-

3. neesmeesters balsemden Israel, totdat veertig dagen om waren; want zóólang waren de dagen der balseming; en de Egyptenaars beweenden hem zeventig dagen.

4. Toen nu de rouwdagen om waren , sprak Jozef tot de hovelingen van Karao,

zeggende: Heb ik genade bij u gevonden , zoo spreekt met Farao , zeggende:

5. Mijn vader heeft mij een eed afgenomen , zeggende : Zie , ik sterf: begraaf mij in mijn graf hetwelk ik mij in het ' land Kanaan gegraven heb. Alzoo wil ik nu heentrekken en mijnen vader be-

(i. graven , en wederkomen. Farao sprak : Trek op en begraaf uwen vader, gelijk gij hem gezworen hebt.

7. Aldus trok Jozef op om zijnen vader te begraven; en alle knechten van Farao , de oudsten van zijn huis, en alle oudsten van Egypteland trokken met

8. hem; alsook het geheele huisgezin van Jozef, en zijne broeders, en zijns vaders huisgezin ; doch hunne kinderen , schapen en ossen lieten zij in het land

9. Gosen. Ook trokken met hem wagens en ruiters op ; en het was een zeer groot

10. heir. Toen zij nu aan den dorschvloer van Atad kwamen, die aan gene zijde van den Jordaan ligt, hielden zij eene zeer groote en bittere rouwklagt; en hij vierde zijnen vader een rouwfeest van

11. zeven dagen. En als de lieden in het land , de Kanaiiniten, de rouwklagt bij den dorschvloer van Atad zagen , zeiden zij : De Egyptenaars houden daar groote rouwklagt; daarom noemde men die plaats de rouwklagt der Egyptenaren , welke ligt aan gene zijde van den Jor-

12. daan. En zijne kinderen deden gelijk

13. hij hun bevolen had, en voerden hem in het land Kanaan, en begroeven hem in de dubbele spelonk des akkers , welke Abraham van Efron den Hethiet, met den akker tegenover Mamré , tot eene erfbegrafenis gekocht had.

Als zij hem nu begraven hadden, trok Jozef met zijne broeders , en met allen die met hem opgetrokken waren om zijnen vader te begraven, weder naar Egypte. Maar Jozefs broeders vreesden , nu hun vader gestorven was, en spraken : Jozef zal misschien op ons vergramd zijn , en ons vergelden al het kwaad dat wij hem aangedaan hebben.

16. Daarom lieten zij hem zeggen: Uw vader beval vóór zijnen dood en sprak

I 7. Aldus zult gij tot Jozef zeggen : Eilieve, vergeef uwen broeders de misdaad en hunne zonde, dat zij zoo kwalijk aan u gedaan hebben; vergeef toch nu deze misdaad aan ons, de dienaren van den God uws vaders. Jozef nu weende toen

8. zij dus met hom spraken. En zijne broeders gingen heen en vielen voor hem neder, en spraken : Zie, wij zijn 0. uwe knechten. Jozef sprak tot hen:

I Vreest niet; want ben ik in de plaats •gt;(), van God? Gijlieden dacht mij kwaad-tedoen , maar God heeft dat ten goede gedacht, opdat hij deed gelijk het nu aan den dag is, om veel volks te be-i-21. houden. Zoo vreest nu niet: ik zal u en uwe kinderkens verzorgen. En hij troostte ze, en sprak vriendelijk met hen. Vreest niet; want ben ik in de plaats •gt;(), van God? Gijlieden dacht mij kwaad-tedoen , maar God heeft dat ten goede gedacht, opdat hij deed gelijk het nu aan den dag is, om veel volks te be-i-21. houden. Zoo vreest nu niet: ik zal u en uwe kinderkens verzorgen. En hij troostte ze, en sprak vriendelijk met hen.

Aldus woonde Jozef met zijns vaders huis in Egypte, en leefde honderd en 38. tien jaar, en zag Efraïms kinderen tot in het derde lid; insgelijks werden ook de kinderen van Machir, den zoon van Manasse, op Jozefs knieën geboren. :24. En Jozef sprak tot zijne broeders: Tk sterf, en God zal u bezoeken en uit dit land voeren in het land hetwelk hij Abraham, Isaiik en .lakoh bij eede heeft •25. toegezegd. Daarom nam Jozef een eed van de kinderen van Israel en sprak : Als God u bezoeken zal, zoo voert mijn 20. gebeente vanhier. Alzoo stierf Jozef toen hij honderd en tien jaar oud was; en zij balsemden hem, en zij leiden hem in eene kist in Egypte.

HOOFDSTUK 1.

1. Dit zijn de namen der kinderen Israels die met Jakob in Egypte kwamen; een ieder kwam daarin met zijn huis:

2. Ruben , Simeon , Levi, Juda , ³lssa-

4. schar , Zebulon , Benjamin , Dan , Naf-

5. tali, Gad , Aser. En alle zielen , uit Jakobs lendenen voortgekomen , waren zeventig; maar Jozef was tevoren in Egypte.

(5. Toen nu Jozef gestorven was , en al zijne broeders , en allen die in dien tijd

7. geleefd hadden , wiessen de. kinderen Israels , en verwekten kinderen en vermenigvuldigden zich ; en zij werden zeer veel, zoodat het land vol van hen werd.

8 Toen stond er een nieuwe koning op over Egypte, die wist niet van Jozef;

9. en hij sprak tot zijn volk : Zie , het volk der kinderen Israels is veel, en meer

10. dan wij: welaan, wij willen hen met list verdrukken, opdat zij niet zooveel worden ; want zoo er een oorlog ontstond , mogten zij zich bij onze vijanden voegen en tegen ons strijden , en

11. uit dit land trekken. En men stelde

opzieners van de dwangdienst over hen, die hen met zware dienst drukken zouden ; want men bouwde voor Farao de steden Pithom en Raamses tot voor-

12. raadsteden. Maar hoemeer zij het volk onderdrukten, hoemeer het zich vermenigvuldigde en uitbreidde; zoodat zij bevreesd werden voor de kinderen Is-| 1 3. raels. En de Egyptenaars dwongen de kinderen Israels te dienen met onbarm-; 14. hartigheid, en maakten hun het leven zuur door zwaren arbeid in leem en tigchelsteenen, en door allerlei dwangdienst op het veld , en door allerlei arbeid dien zij hun opleiden met onbarmhartigheid.

| 15. En de koning van Egypte gebood de vroedvrouwen der Hebreeuwsche vrouwen , de ééne genaamd Sifra, en de

16. andere Pua : Wanneer gij de Hebreeuwsche vrouwen helpt, en op den stoel ziet dat het een zoon is, zoo doodt hem ; maar is best eene dochter, zoo

17. laat haar leven. Maar de vroedvrouwen vreesden God, en deden niet gelijk de koning van Egypte haar geboden had, maar lieten de kinderen leven.

1H. Toen riep de koning van Egypte de

vroedvrouwen en sprak tot haar: Waarom doet gij zulks , dat gij de kinderen 19. laat leven? De vroedvrouwen antwoordden Farao: De Hebreenwsche vrouwen zijn niet als de Egyptische, want zij zijn sterke vrouwen; oer de vroedvrouw tot haar komt, hebben zij reeds ge-■20, baard. Daarom deed God de vroedvrouwen wèl; cn het volk vermenigvuldigde :i 1. zich en werd zeer veel. En dewijl de vroedvrouwen God vreesden, bouwde '22. hij hare huizen. Toen gebood Farao al zijn volk en sprak ; Werpt alle zonen die geboren worden in de rivier , en laat alle dochters leven.

HOOFDSTUK 2.

I. En een man van het huis Levi ging heen en nam eene dochter van Levi;

:2. en zijne huisvrouw werd zwanger en baarde een zoon. En toen zij zag dat het een schoon kind was, verborg zij

3. hem drie maanden ; en als zij hem niet langer verbergen kon , maakte zij een kistje van riet, en maakte het digt met lijm en pak ; en zij leide het kind daarin , en zette het in de biezen aan den

4. oever der rivier. En zijne zuster stelde zich van verre, om te zien hoe het met

5. hem gaan zoude. En Farao's dochter kwam af en wilde zich baden in de rivier; en hare jonkvrouwen gingen aan den kant van de rivier. En als zij het kistje in de biezen zag, zond zij hare dienstmaagd heen en liet het halen.

(5. En toen zij het opende, zag zij het kind, en zie, het jongsken weende. Toen had zij deernis met hetzelve, en sprak : Het is een van de Hebreeuwsche j 7. kinderen, t Toen sprak zijne zuster tot Farao's dochter: Zal ik heengaan en een van de Hebreeuwsche vrouwen roepen die zoogt, opdat zij u dat kind

8. zoge? Farao's dochter sprak tot haar: Ga heen. En de maagd ging heen en

9. riep de moeder van het kind. Toen sprak Farao's dochter tot haar: Neem dat kind en zoog het voor mij , ik zal u loonen. Toen nam de vrouw het kind

10. en zoogde het. En toen het kind groot geworden was, bragt zij het tot Farao's dochter, en het werd haar zoon ; en zij noemde hem Mozes, want zij sprak; Ik heb hem uit het water gehaald.

II. En ten tijde toen Mozes groot was geworden, ging hij uit tot zijne broeders en zag hunnen last; en hij werd gewaar dat een Egyptenaar een He-breeuwschen man , een zijner broeders,

12. sloeg; en hij wendde zich heen en wedder , cn als hij zag dat er geen mensch

was, versloeg hij den Egyptenaar, en

13. verborg hem in het zand. Op een anderen dag ging hij weder uit, en zag twee Hebreeuwsche mannen tezamen twisten, en sprak tot den onregtvaar-dige: Waarom slaat gij uwen naaste?

14. Maar deze sprak; Wie heeft u tot een overste en regter over ons gesteld? Wilt gij mij ook dooden , gelijk gij den Egyptenaar gedood hebt? Toen vreesde Mozes en sprak : Hoe is dat bekend

15. geworden? En dat kwam tot Farao, die naar Mozes zocht om hem te dooden ; maar Mozes vlugtte voor Farao, en onthield zich in het land Midian , en woonde bij een waterput.

16. De priester van Midian nu had zeven dochters, die kwamen om te putten , en vulden de drinkbakken, om

17. haars vaders schapen te drenken. Toen kwamen de herders en stieten ze daar af; maar Mozes maakte zich op en hielp

18. haar, en drenkte hare schapen. En als zij tot haren vader Rehuel kwamen, sprak hij: Hoe zijt gij heden zoo vroeg

19. wedergekomen? Zij zeiden: Een Egyptisch man verloste ons van de herders, en putte voor ons water, en drenkte de

20. schapen. Hij sprak tot zijne dochters: Waar is hij? Waarom liet gij den man van u gaan , dat gij hem niet noodigdet met ons te eten?

21. En Mozes bewilligde om bij den man te blijven ; en hij gaf Mozes zijne doch-

22. ter Zippora. Die baarde een zoon , en hij noemde hem Gersorn : Want, sprak hij, ik ben een vreemdeling geworden in een vreemd land. [.fin zij haarde noy een zoon , dien noemde hij Eliëzer , en .sprak: Ue Uod mijn* vadem is mijn helper, en heeft mij uit Farao's hand verlost.]

23. En langen tijd daarna stierf de koning van Egypte; en de kinderen Israels zuchtten onder hunnen arbeid en kermden, en hun geschrei wegens hun-

24. nen arbeid klom op tot God; en God verhoorde hun weeklagen, en dacht aan zijn verbond met Abraham , Isaiik

25. en Jakob ; en God zag op de kinderen Israels , en nam zich hunner aan.

HOOFDSTUK 3.

I. Mozc.s nu weidde de sehapen van Je-thro zijnen schoonvader, den priester in Midian ; en hij dreef de sehapen achter in de woestijn , en kwam aan den berg

3. Gods, Horeb; en de engel des Heeren verscheen hem in eene vuurvlam in het midden van het bosch ; en hij zag dat het bosch met vuur brandde , en het werd

I}. tocli niet verteerd. En hij sprak ; Ik wil daarheen , (in zien dat groote gezigt,

4. waarom het bosch niet verbrandt. Maar toen de Heer zag dat hij heenging om te zien , riep God hem uit het bosch en sprak ; Mozes , Mozes! Hij antwoordde :

5. Hier ben ik. Hij sprak: Treed niet herwaarts; trek uwe schoenen uit van uwe voeten , want de plaats waarop gij

0. staat is heilige grond. En hij sprak verder: Ik ben de God uws vaders, de God Abrahams , de God Isaiiks en de God Jakobs. En Mozes bedekte zijn aangezigt, want hij vreesde God aante-zien.

7. En de Heer sprak: Ik heb de ellende van mijn volk in Egypte gezien , en heb gehoord hun geroep over degenen die hen drijven ; ik heb hun leed erkend,

8. en ik ben nedergekomen opdat ik hen redde van de hand der Egyptenaren, en hen uitvoere uit dit land in een goed en ruim land, in een land in hetwelk melk en honig vloeit, namelijk aan de plaats der Kanaiiniten , Hethiten , Amo-riten , Fereziten , Heviten en Jebusiten.

⁽J. Dewijl dan nu het geroep der kinderen Israels tot mij is gekomen , en ik daarenboven ook hunnen angst gezien heb , hoe de Egyptenaars hen beangstigen,

10. zoo ga nu heen; ik zal u tot Farao zenden , opdat gij mijn volk , de kinde-

II. ren Israels , uit Egypte voert. Mozes sprak tot God : Wie ben ik , dat ik tot Farao gaan en de kinderen Israels uit

1 2. Egypte voeren zou'^ Hij sprak: Ik zal met u zijn ; en dit zal u tot een teeken zijn dat ik u gezonden heb ; dat gijquot; Gode zult offeren op dezen berg, als gij mijn

13. volk uit Egypte gevoerd hebt. En Mozes sprak tot God : Zie, als ik tot de kinderen Israels kom, en tot hen zeg: De God uwer vaderen heeft mij tot u gezonden, en zij mij vragen zullen: Hoe is zijn naam? wat zal ik hun ant-

14. woorden? Kn God sprak tot Mozes:

Ik zal zijn dip: ik zijn zal; en hij sprak : Aldus zult gij tot de kinderen Israels zeggen: Ik zal zijn heeft mij tot ulieden gezonden.

1quot;). En God sprak verder tot Mozes: Aldus zult gij tot de kinderen Israels zeggen : De Heer, de God uwer vaderen , de God Abrahams, de God Isa-aks en de God Jakobs heeft mij tot u gezonden ; dit is mijn naam eeuwiglijk , waarbij men mij gedenken zal immer

10. en altoos. Daarom ga heen en verzamel de oudsten in Israel, en spreek tot hen : De Heer , de God uwer vaderen , de God Abrahams, de God Isaiiks en de God Jakobs is mij verschenen , zeggende : Ik heb u bezocht, en gezien

17. wat u wedervaren is in Egypte, en heb gezegd: Ik zal u uit de ellende van Egypte voeren in het land der Kana-aniten , Hethiten , Amoriten , Fereziten , Heviten en Jebusiten, in het land

1.8. in hetwelk melk en honig vloeit. En wanneer zij naar uwe stem hooren , zoo zult gij en de oudsten in Israel ingaan tot den koning van Egypte, en tot hem zeggen : De Heer, de God der He-breën , heeft ons geroepen; zoo laat ons nu gaan drie dagen reizens in de woestijn , opdat wij offeren aan den Heer

19. onzen God. Doch ik weet dat de koning van Egypte u niet zal laten trek-

20. ken, dan door een sterke hand. Maar ik zal mijne hand uitstrekken en Egypte slaan met allerlei wonderen, welke ik in deszelfs midden doen zal ; daarna zal

21. hij u laten trekken. En ik zal aan dit volk genade geven bij de Egyptenaars, dat als gij uittrekt, gij niet ledig uit-

22. trekt; maar iedere vrouw zal van hare geburin of huiswaardin eischen zilveren en gouden vaten en kleederen , die zult gij op uwe zonen en dochters leggen en ze den Egyptenaren ontnemen.

HOOFDSTUK 4.

1. Tóen antwoordde Mozes en sprak : Zie, zij zullen mij niet gelooven noch naar mijne stem hooren; maar zij zullen zeggen : De Heer is u niet versche-

2. nen. En de Heer sprak tot hem: Wat is het dat gij in uwe hand hebt ? Hij

3. zeide: Een staf. En hij sprak: Werp hem van u op de aarde. En hij wierp hem van zich : toen veranderde die in eene slang; en Mozes vlood voor haar.

4. En de Heer sprak tot hem ; Strek uwe hand uit en grijp ze bij den staart. Toen strekte hij zijne hand uit en hield ze, en zij werd in zijne hand we-der tot een staf. Daarom zullen zij ge-looven dat u verschenen is de Heer, de God hunner vaderen, de God Abrahams, de God Isaiiks en de God Jakobs.

(5. En de Heer sprak verder tot hem: Steek nu uwe hand in uwen boezem. En hij stak ze in zijnen boezem, en trok ze weder uit: en zie, toen was zij

7. rnelaatsch als sneeuw. En hij sprak: Steek ze wederom in den boezem. En hij stak ze andermaal in den boezem , en trok ze weder uit: en zie, toen werd zij

5. weder gelijk zijn overig vleesch. Wanneer zij u nu niet zullen gelooven noch naar uwe stem hooren bij het eerste teeken , zoo zullen zij echter uwe stem

9. gelooven bij het andere teeken ; maar indien zij deze twee teekenen niet zullen gelooven , noch naar uwe stem hooren , zoo neem van het water uit den stroom en giet het op het drooge land : zoo zal het water hetwelk gij uit den stroom genomen hebt bloed worden op het drooge land.

10. Toen sprak Mozes tot den Heer; Ach mijn Heer, ik ben nooit wèl ter taal geweest, ook niet van dien tijd af dat gij met uwen knecht gesproken hebt; want ik heb eene zware spraak en

1 l. eene zware tong. En de Heer sprak tot hem: Wie heeft den mensch den mond geschapen, of wie heeft den stomme of doove of ziende of blinde gemaakt ? Heb ik het niet gedaan , de

12. Heer? Zoo ga nu heen: ik zal met uwen mond zijn , en u leeren wat gij

13. zeggen zult. Maar Mozes sprak : Och

14. Heer, zend wien gij zenden wilt. Toen werd de Heer zeer toornig op Mozes en sprak.- Weet ik dan niet dat uw broeder Ailron, uit den stam Levi, wèl ter taal is ? En zie, hij zal uitgaan u tegemoet ; en als hij u ziet, zoo zal hij

15. zich van harte verblijden. En gij zult tot hem spreken en de woorden in zijnen mond leggen ; en ik zal met uwen en zijnen mond zijn, en u leeren wat

16. gij doen zult. En hij zal voor u tot het volk spreken; hij zal uw mond

17. zijn, en gij zult zijn God zijn. En neem dezen staf, met welken gij die teekenen doen zult, in uwe hand.

18. Toen ging Mozes heen en kwam weder tot Jethro zijnen schoonvader, en sprak tot hem : Eilieve laat mij gaan , opdat ik wederkeere tot mijne broeders die in Egypte zijn , en zie of zij nog leven. En Jethro sprak tot hem: Ga

19. heen in vrede. Verder sprak de Heer tot hem in Midian: Ga heen en trek weder naar Egypte, want al de lieden die naar uw leven stonden zijn dood.

20. Alzoo nam Mozes zijne vrouw en zijne kinderen, en voerde ze op een ezel, en trok weder naar Egypteland; en hij nam den staf Gods in zijne hand.

21. En de Heer sprak tot Mozes: Zie toe, wanneer gij weder in Egypte komt, dat gij doet voor Farao al de wonderen welke ik u in uwe hand gegeven heb; maar ik zal zijn hart verstokken , dat hij het volk niet zal laten

22. vertrekken. En gij zult tot hem zeggen: Dus spreekt de Heer: Israel is

23. mijn eerstgeboren zoon; en ik gebied u dat gij mijnen zoon trekken laat, opdat hij mij diene : indien gij dit zult weigeren, zoo zal ik uwen eerstgeboren zoon dooden.

24. En als hij onderweg in de herberg was, kwam de Heer hem tegen en

25. wilde hem dooden. Toen nam Zippora een steen, en besneed de voorhuid van haren zoon , en raakte hem de voeten aan, en sprak : Gij zijt mij een bloed-

20. bruidegom. Toen liet hij van hem af. Zij nu sprak: Bloedbruidegom , wegens de besnijding.

27. En de Heer sprak tot Aaron: Ga heen in de woestijn, Mozes tegemoet. En hij ging heen , en ontmoette hem aan

28. den berg Gods, en hij kuste hem. En Mozes verhaalde Aiiron al de woorden des Heeren die hem gezonden had, en al de teekenen welke hij hem bevolen

29. had. En zij gingen heen en verzamelden al de oudsten der kinderen Israels;

30. en Aiiron sprak al de woorden welke de Heer met Mozes gesproken had, en hij döed de teekenen voor het volk; en

31. het volk geloofde, en toen zij hoorden dat de Heer de kinderen Israels bezocht en hunne ellende aangezien had , bogen zij zich ter aarde en aanbaden.

HOOFDSTUK 5.

1. Daarna gingen Mozes en Aiiron in tot Farao, en zeiden : Dus spreekt de

Heer, Israels God: Laat mijn volk trekken, opdat zij mij een feest hou-

2. den in de woestijn. Farao antwoordde: Wie is de Heer naar wiens stem ik hooren zoude en Israel laten trekken? Tk weet niets van den Heer, en wil

3. ook Israel niet laten trekken En zij spraken : De God der Hebreën heeft, ons geroepen: zoo laat ons nu heentrekken drie dagen reizens in de woestijn , en aan den Heer onzen God offeren , opdat ons niet overkome de pest

4. of het zwaard. Toen sprak de koning van Egypte tot hen : Gij Mozes en Aiiron , waarom wilt gij het volk van hunnen arbeid vrijmaken? Gaat heen

5. tot uwe lastdiensten. Verder sprak Farao: Zie, er is alreeds teveel van dit volk in het land, en gij wilt ze nog rust laten hebben van hunne lastdiensten !

0. Daarom beval Farao op denzelfden dag aan de opzieners des volks en hunne

7. ambtlieden , zeggende : Gij zult voortaan geen stroo meer aan dit volk geven , gelijk tot hiertoe geschied is, om tigchelsteenen te branden ; laat ze zelve

8. heengaan en stroo tezamenrapen. En het getal der tigchelsteenen , hetwelk zij tot nu toe gemaakt hebben , zult gij hun evenwel opleggen en niets verminderen ; want zij gaan ledig, daarom roepen zij , zeggende: Wij willen heentrekken

1). en aan onzen God offeren. Men drukke dit volk met zwaren arbeid , opdat zij wat te doen hebben en geen gehoor geven aan valsche woorden.

10. Toen gingen de opzieners des volks en hunne ambtlieden uit en spraken tot het volk : Aldus spreekt Farao: Men

11. zal u geen stroo meer geven : gaat gij zelve heen en zamelt u stroo waar gij het vindt; doch van uwen arbeid zal

1:2. niets verminderd worden. Toen verstrooide zich het volk in het geheele land van Egypte om stoppels te verza-

13. melen, opdat zij stroo hadden. En de opzieners dreven ze aan, zeggende: Vervult uw dagwerk gelijk toen gij

14. stroo hadt. En de ambtlieden der kinderen Israels, welke Farao's opzieners over hen gesteld hadden, werden geslagen , en tot hen werd gezegd : Waarom hebt gij noch heden noch gisteren uw gezette dagwerk gedaan, gelijk tevoren?

15. Toen gingen de ambtlieden der kinderen Israels tot Farao in , en riepen : Waarom zult gij dus met uwe knech-

16. ten handelen? Men geeft geen stroo aan uwe knechten, en wij moeten de tigchelsteenen maken die ons gezegd zijn , en zie, uwe knechten worden geslagen, en uw volk moet strafschuldig zijn.

17. Farao sprak: Gij loopt ledig, ledig loopt gij ; daarom zegt gij ; Wij willen heentrekken en aan den Heer offeren.

18. Zoo gaat nu heen, doet uwe dwang-diensten : stroo zal men u niet geven , maar het getal der tigchelsteenen zult gij leveren.

19. Toen zagen de ambtlieden der kinderen van Israel dat het erger werd, dewijl men zeide: Gij zult niets verminderen van het dagwerk aan de tig-

30. chelsteenen. En toen zij van Farao uitgingen, ontmoetten zij Mozes en

21, Aiiron, en traden tot hen, en spraken tot hen ; De Heer zie op u en rigte het, dat gij ons in kwaden reuk hebt ge-bragt bij Farao en zijne knechten, en hun het zwaard in hunne handen gege-

22. ven hebt om ons te dooden. En Mozes kwam wederom tot den Heer en sprak: Heer , waarom doet gij zoo kwalijk aan dit volk ? Waarom hebt gij mij her-

33. waarts gezonden? Want van dien tijd af dat ik tot Farao ben ingegaan om in uwen naam met hem te spreken, heeft hij dit volk nog harder geplaagd, en

34. gij hebt uw volk niet gered. En de Heer sprak tot Mozes: Nu zult gij zien wat ik aan Farao doen zal; want door een sterke hand moet hij ze laten trekken , ja hij moet ze nog door een sterke hand uit zijn land van zich drijven.

HOOFDSTUK (5.

1. En God sprak met Mozes en zeide

3. tot hem : Ik ben de Heer. En ik ben verschenen aan Abraham, Isaak en Jakob als de almagtige God ; maar mijn naam H e e r is hun niet geopenbaard

3. geworden Ook heb ik mijn verbond met hen opgerigt, dat ik hun zal geven het land Kanaan, het land hunner vreemdelingschap, in hetwelk zij vreem-

4. delingen geweest zijn. En ook heb ik gehoord het weeklagen der kinderen Israels , welke de Egyptenaars met dwang-diensten bezwaren, en heb gedacht aan

5. mijn verbond. Daarom zeg den kin-

deren Israels : J k ben de Heer; en ik wil u uitvoeren van de lasten der Egyp-tenaren, en wil u redden van hunne dwangdiensten, en zal u verlossen door een uitgestrekten arm en door grooto

(). gerigten; en ik zal u aannemen tot mijn volk , en zal uw God zijn , dat gij ondervinden zult dat ik de Heer uw God ben, die u heb uitgevoerd van den

7. last der Egyptenaren, en u gebragt in dat land, over hetwelk ik mijne hand opgeheven heb, dat ik het geven zou aan Abraham , Isaak en Jakob : dat zal ik ulieden geven tot een eigendom,

8. ik de Heer. Aldus zeide Mozes den kinderen Israels; doch zij hoorden niet naar hem, vanwege het zuchten en den angst en vanwege den harden arbeid.

9. Toen sprak de Heer met Mozes,

10. zeggende : Ga in tot Farao den koning

van Egypte, en zeg dat hij de kinderen

1 1. Israels late trekken uit zijn land. Maar Mozes sprak voor den Heer, zeggende : Zie, de kinderen Israels hooren niet naar mij , hoe zou dan Farao naar mij hooren? Daarbij ben ik onbesneden van

12. lippen. Toen sprak de Heer tot Mozes en Aaron, en gaf hun bevel aan de kinderen Israels, en aan Farao den koning van Egypte, dat zij de kinderen Israels nit Egypteland zouden voeren.

I 3. Dit nu zijn de hoofden , naar ieder geslacht der vaderen. De kinderen van Ruben , Israels eersten zoon , zijn : Henoch , Pallu , Hezron en Karmi; dit zijn de geslachten van Ruben.

14. Simeons kinderen zijn ; Jemuel, Ja-min , Ohad , Jachin , Zohar , en Saul de zoon eener Kanaiinitische vrouw ; dit zijn Simeons geslachten.

1 5. Dit zijn de namen der kinderen van Levi, naar hunne geslachten : Gerson , Kohath en Merari; Levi nu werd hon-

16. derd zevenendertig jaar oud. Gersons kinderen zijn : Libni en Simeï, naar

17. hunne geslachten. Kohaths kinderen zijn : Amram , Jizhar, Hebron en Uz-ziël; Kohath nu werd honderd drieën-

18. dertig jaar oud. De kinderen van Merari zijn : Mahli en Musi; dit zijn de geslachten van Levi, naar hunne stam-

19. men. En Amram nam zijne moei Jochébed tot vrouw; die baarde hem Aiiron en Mozes; Amram nu werd hon-

30. derd zevenendertig jaar oud. Jizhars kinderen zijn : Korach , Nefeg en Zichri.

21. Uzziëls kinderen zijn : Misaël, Elzafan

22. en Sithri En Aiiron nam tot vrouw Eliséba , de dochter van Amminadab , Nahessons zuster; die baarde hem Na-

23. dab , Abihu , Eleazar en Ithamar. De kinderen van Korach zijn : Assir, El-kana en Abiasaf; dit zijn de geslachten

24. der Korachiten. En Eleazar Aarons zoon nam een der dochters van Putiël tot vrouw, die baarde hem Pinehas. Dit zijn de hoofden onder de vaderen van de geslachten der Levi ten.

25. Dit is Aiiron en Mozes, tot welke de Heer sprak : Voert de kinderen Israels uit Egypteland , met hunne hei-

26. ren. Deze zijn het die met Farao den koning van Egypte spraken , dat zij de kinderen Israels uit Egypte voeren zou-

27. den, namelijk Mozes en Aiiron En te dien dage sprak de Heer met Mozes in

28. Egypteland , en hij zeide tot hem : Ik ben de Heer: spreek met Farao den koning van Egypte alwat ik met u

29. spreek. En Mozes antwoordde voor den Heer: Zie, ik ben onbesneden van lippen, hoe zal dan Farao naar mij hooren?

HOOFDSTUK 7.

1. Toen sprak de Heer tot Mozes : Zie , ik heb u tot een God gesteld over Farao , en Aiiron uw broeder zal uw pro-

2. feet zijn. Gij zult spreken alwat ik u gebieden zal; en Aiiron uw broeder zal het tot Farao spreken , dat hij de kinderen Israels uit zijn land late trekken.

3. Maar ik zal Farao's hart verharden, opdat ik vele mijner teekenen en won-

4. deren doe in Egypteland. En Farao zal naar u niet hooren , opdat ik mijne hand in Egypte betoone , en mijn heir , mijn volk, de kinderen Israels, uit Egypteland voere door groote gerigten.

5. En de Egyptenaars zullen gewaarworden dat ik de Heer ben, wanneer ik mijne hand zal uitstrekken over Egypte, en de kinderen Israels van hen uitvoe-

6. ren. En Mozes en Aiiron deden gelijk

7. de Heer hun geboden had. En Mozes was tachtig jaar oud en Aüron drieëntachtig jaar oud toen zij met Farao spraken.

8. En de Heer sprak tot Mozes en

9. Aiiron , zeggende : Wanneer Farao tot

u zal zeggen : Toont uwe wonderen , zoo zult gij tot Aiiron zeggen : Neem uwen statquot; en werp hem neder voor Farao, dat hij tot eene slang worde.

10. Toen gingen Mozes en Aiiron binnen tot Farao, en deden gelijk de Heer hun geboden had; en Aiiron wierp zijnen stat' neder voor Farao en voor zijne kneehten , en hij werd tot eene slang.

11. Toen riep Farao de wijzen en toove-naars, en de Egyptische toovenaars deden óók zoo met hunne bezweringen;

1^. want elk wierp zijnen stat' van zich, toen werden zij slangen ; maar Aiirons

13. statquot; verslond hunne staven. Aldus werd Farao's hart verstokt en hij hoorde niet naar hen , gelijk de Heer gesproken had.

14. En de Heer sprak tot Mozes : Het hart van Farao is hard : hij weigert het

15. volk te laten gaan. Ga morgen heen tot Farao; zie, hij zal naar het water gaan ; treed dan tegenover hem aan den oever des waters , en neem den stat' in

Ki. uwe hand , die tot eene slang werd ; en spreek tot hem: De Heer, de God der Hebreen , heeft mij tot u gezonden om te zeggen : Laat mijn volk uittrekken . opdat het mij diene in de woestijn ; maar gij hebt tot nu toe niet willen

17. hoeren. Daarom spreekt de Heer aldus : Daaraan zult gij ondervinden dat ik de Heer ben : zie , ik wil met den stal' dien ik in mijne hand heb het water dat in dezen stroom is slaan, en het

18. zal in bloed veranderd worden; zoodat de visschen in den stroom zullen sterven , en de stroom zal stinken, en de Egyptenaars zullen walgen van te drin-

li). ken van het water uit den stroom. En de Heer sprak tot Mozes : Zeg tot Aiiron: Neem uwen staf en strek uwe hand uit over de wateren in Egypte, over hunne beken en stroomen en zeeën en over al hunne waterpoelen, dat zij bloed worden; en er zij bloed in geheel Egypteland , beide in houten en st -enen

20. vaten. En Mozes en Aiiron deden al-zóó gelijk de Heer hun geboden had , en hij hief den staf op en sloeg in het water dat in den stroom was, voor Farao en zijne knechten: en al het water in den stroom werd in bloed ver-

21. anderd, en de visschen in den stroom stierven , en de stroom werd stinkend , zoodat de Egyptenaars liet water uit den

stroom niet konden drinken; en er werd

22. bloed in geheel Egypteland. En de Egyptische toovenaars deden óók zoo met hunne bezweringen: aldus werd Farao's hart verstokt, en hij hoorde, niet naar hen , gelijk de Heer gespro-

23. ken had. En Karao keerde zich om en ging naarhuis , en hij nam ook dit niet

24 ter harte. Doch alle Egyptenaars groeven naar water rondom den stroom om te drinken , want zij konden het water

25. uit den stroom niet drinken. En het duurde zeven dagen lang dat de Heelden stroom sloeg.

HOOFDSTUK 8.

1. En de Heer sprak tot Mozes: Ga in tot Farao, en spreek met hem : Dus zegt de Heer: Laat mijn volk uittrek-

2. ken , opdat het mij diene. Indien gij dat weigert, zie, zoo wil ik al uwe

3. landpalen met vorschen slaan, zoodat de stroom zal krielen van vorschen; die zullen opkomen en dringen in uw huis , in uwe kamer, op uwe legerstede, op uw bed , ook in de huizen uwer knechten , onder uw volk , tot in uwe bak-

4. ovens en in uwe deegtroggen; en de vorschen zullen op u en op uw volk en

5. op al uwe knechten komen. En de Heer sprak tot Mozes: Zeg tot Aiiron : Strek uwe hand met uwen staf uit over de beken en over de stroomen en over de zeeën , en laat vorschen over Egyp-

(1 teland opkomen. En Aiiron strekte zijne hand uit over de wateren in Egypte , en er kwamen vorschen op, zoodat

7. Egypteland bedekt werd. Toen deden de toovenaars óók zoo met hunne bezweringen , en lieten vorschen over Egypteland opkomen.

8. Toen riep Farao Mozes en Aiiron, en sprak : Bidt den Heer voor mij , dat hij de vorschen van mij en van mijn volk wegneme; zoo zal ik het volk ia-ten trekken , opdat het den Heere

9. offere. En Mozes sprak tot Farao : Heb de eer boven mij , en bepaal wanneer ik voor u, voor uwe knechten en voor uw volk zal bidden , dat de vorschen van u en van uw huis zullen verdreven worden, en dat zij alleen in den stroom

10. blijven. En hij zeide: Morgen. En hij sprak; Het zij zooals gij gezegd hebt: opdat gij ondervindt dat er niemand is gelijk de Heer onze God,

11. zoo zullen de vorschen van u , van uwe huizen , van uwe knechten en van uw volk genomen worden, en alleen in den

12. stroom overblijven. Alzoo gingen Mo-zes en Aaron van Farao uit, en Mozes riep tot den Heer wegens de vorschen ,

13. gelijk hij Farao had toegezegd: en de Heer deed gelijk Mozes gezegd had , en de vorschen stierven in de huizen ,

14. in de hoven en op het veld. En zij hoopten ze tezamen , hier een hoop en daar een hoop , en het land stonk er

15. van. Toen nu Farao zag dat hij verademing gekregen had , zoo werd zijn hart verhard en hij hoorde niet naar hen , gelijk de Heer gesproken had.

I (). En de Heer sprak tot Mozes : Zeg tot Aiiron: Steek uwen staf uit en sla in het stof der aarde, dat er luizen

17. worden in geheel Egypteland. En zij deden alzoo, en Aiiron strekte zijne hand uit met zijnen staf, en sloeg in het stof der aarde , en er werden luizen aan de menschen en aan het vee , al het stof des lands werd luizen in gels. heel Egypteland. En de toovenaars deden (kik zoo met hunne bezweringen, opdat zij luizen voortbragten, maar zij konden niet; en de luizen waren beide

! 9. aan de menschen en aan het vee. Toen zeiden de toovenaars tot Farao : Dat is Gods vinger. Maar Farao's hart werd verstokt en hij hoorde niet naar hen , gelijk de Heer gezegd had.

20. Én de Heer sprak tot Mozes ; Maak u morgen vroeg op en treed voor Farao ; zie, hij zal aan het water uitgaan ; en spreek tot hem: Dus spreekt de Heer: Laat mijn volk uittrekken , op-

21.dat zij mij dienen. Indien niet, zie, zoo wil ik allerlei ongedierte laten komen over u , uwe knechten , uw volk , en in uwe huizen; zoodat de huizen van alle Egyptenaars , en ook het veld waarop zij zijn, vol ongedierte zullen

22. worden; en ik zal op dien dag wat bijzonders doen met het land Gosen in hetwelk mijn volk woont, dat daar geen ongedierte zij , opdat gij gewaarwordt dat ik de Heer ben op aarde,

23. overal; en ik zal eene verlossing stellen tusschen mijn volk en uw volk : mor-

24. gen zal dit teeken geschieden. En de Heer deed alzoo, en er kwam veel ongedierte in Farao's huis, in de huizen zijner knechten en over het geheele

Egypteland, en het land werd verdorven van het ongedierte.

25. Toen riep Farao Mozes en Aiiron, en sprak: Gaat heen en offert uwen

2(5. God hier in het land. Mozes sprak: Het behoort niet dat wij ztxi doen; want wij zouden den gruwel der Egyp-tenaren den Heere onzen God offeren ; zie, wanneer wij dan den gruwel der Egyptenaren voor hunne oogen offerden, zouden zij ons niet steenigen?

27. Drie dagen reizens ver willen wij gaan in de woestijn, en den Heere onzen God offeren, gelijk hij ons gezegd

28. heeft. Farao sprak; Ik wil u laten trekken, opdat gij den Heere uwen God offert in de woestijn : alleenlijk dat gij niet verder trekt; en bidt voor mij.

29. En Mozes sprak; Zie, als ik van u uitga, zoo zal ik den Heer bidden , dat dit ongedierte van Farao en van zijne knechten en van zijn volk genomen worde op den dag van morgen : alleenlijk bedrieg mij niet meer, dat gij het volk niet laat trekken om den Heere te

30. offeren. En Mozes ging uit van Farao

31. en bad den Heer: en de Heer deed gelijk Mozes gezegd had , en het ongedierte week van Farao , van zijne knechten en van zijn volk , dat er niet één

32. overbleef. Doch Farao verhardde zijn hart ook ditmaal, en hij liet bet volk niet trekken.

HOOFDSTUK 9.

1. De Heer sprak tot Mozes: Ga in tot Farao en spreek tot hem: Aldus zegt de Heer de God der Hebreen: Laat mijn volk trekken , opdat zij mij die-

.2. nen. Indien gij dit weigert en hen lan-

3. ger ophoudt, zie, zoo zal de hand des Heeren zijn over uw vee op het veld , over paarden , over ezels , over kamee-len , over ossen , en over schapen , met

4. eene zeer zware pest. En de Heer zal eene afzondering maken tusschen het vee der .Israeliten en der Egyptenaren, dat er niets sterft van al hetgeen de kinde-

5. ren Israels hebben. En de Heer bepaalde een tijd , zeggende : Morgen zal

(). de Heer dit op de aarde doen. En de Heer deed dit des morgens; en toen stierf allerlei vee der Egyptenaren, maar van het vee der kinderen Israels

7. stierf niet één. En Farao zond er heen, en zie, van Israels vee was niet één

gestorven. Maar Farao's hart werd verstokt en hij liet het volk niet trekken.

S. Toen sprak de Heer tot Mozes en Aiiron : Neemt uwe vuisten vol roet uit den oven , en Mozes strooije dat naar

9. den hemel voor Farao , dat het over geheel Egypteland stuive, en er booze zwarte blaren oprijzen , beide aan men-

10. schen en vee, in geheel Egypteland. En zij namen roet uit den oven , en traden voor Farao , en Mozes strooide dat naar den hemel: toen rezen booze zwarte blaren op, beide aan menschen en vee;

11. zoodat de toovenaars niet konden staan voor Mozes wegens de booze blaren, want de booze blaren waren aan de toovenaars even zoowel als aan al de Egyp-

12. tenaars. Doch de Heer verstokte Farao's hart, dat hij naar hen niet hoorde , gelijk de Heer tot Mozes gezegd had.

13. Toen sprak de Heer tot Mozes: Maak u morgen vroeg op en treed voor Farao, en spreek tot hem: Dus zegt de Heer de God der Hebreën: Laat mijn volk trekken, opdat zij mij die-

14. nen. Ik zal anders ditmaal al mijne plagen zenden over u zeiven , over uwe knechten en over uw volk , dat gij zult gewaarworden dat mijnsgelijke niet is

15. in alle landen; want ik zal nu mijne hand uitstrekken, en u en uw volk slaan met pest, dat gij van de aarde zult

16. verdelgd worden. En trouwens, daarom heb ik u verwekt, opdat mijne kracht aan u blijke, en mijn naam ver-

17. kondigd worde in alle landen. Verzet gij u nog langer tegen mijn volk, en

ly. wilt gij het niet laten trekken , — zie, ik zal morgen omtrent dezen tijd een zeer grooten hagel laten regenen , gelijk er in Egypte niet geweest is sedert dien tijd 'dat het gegrondvest is tot nu

19. toe. En nu , zend heen , berg uw vee en alwat gij op het veld hebt; want alle mensch en vee dat op het veld gevonden wordt en niet in de huizen verzameld is , zal sterven als deze hagel op hen valt.

20. Wie nu onder Farao's knechten het woord des Heeren vreesde, die liet zijne knechten en zijn vee in de huizen

31. vlieden; maar wier hart geen gehoor gat' aan het woord des Heeren, die lieten hunne knechten en hun vee op het veld.

22. Toen sprak de Heer tot Mozes:

Strek uwe hand naar den hemel, opdat het hagele over geheel Egypteland , over de menschen , over het vee en over al het kruid op het veld in Egypteland.

23. Alzoo strekte Mozes zijnen staf naaiden hemel, en de Heer liet het donderen en hagelen , zoodat het vuur op de aarde schoot. Alzoo liet de Heer ha-

24. gel regenen over Egypteland. En de hagel en het vuur vlogen onder elkander , zoo gruwelijk dat iets dergelijks in geheel Egypteland nooit geweest was, sedert den tijd dat er lieden in

25. geweest zijn. En de hagel sloeg in geheel Egypteland alwat op het veld was, beide menschen en vee, en sloeg al het kruid op het veld en verbrak alle boo-

2(1 men op het veld. Behalve in het land Gosen , waar de kinderen Israels waren , daar hagelde het niet.

27. Toen zond Farao heen en liet Mozes en Aiiron roepen , en sprak tot hen : Ik heb mij ditmaal bezondigd; de Heer is regtvaardig, maar ik en mijn volk

28. zijn schuldig. Doeh bidt den Heer vurig , dat dit donderen en hagelen Gods ophoude; zoo zal ik u laten trekken,

29. dat gij niet langer hier blijft. Mozes sprak tot hem ; Wanneer ik de stad uitga, zoo zal ik mijne handen uitbreiden tot den Heer: zoo zal de donder ophouden en geen hagel meer zijn, op-dat gij gewaarwordt dat de aarde des

30. Heeren is. Maar ik weet dat gij en uwe knechten nog niet vreest voor God

31. den Heer. Alzoo werd geslagen het vlas en de gerst, want de gerst was in de aar en het vlas had knoppen gekre-

32. gen ; maar de tarwe en rogge werden niet geslagen, want zij gingen eerst

33. spade op. Aldus ging nu Mozes van Farao ter stad uit, en breidde zijne handen uit tot den Heer ; en de donder en hagel hielden op , en de regen stroom-

34. de niet meer op de aarde. Maar toen Farao zag dat de regen en donder en hagel ophielden , zoo zondigde hij verder en verhardde zijn hart, hij en zijne

35. knechten; aldus werd Farao's hart verstokt , dat hij de kinderen Israels niet trekken liet, gelijk de Heer gesproken had door Mozes.

HOOFDSTUK 10.

1. En de Heer sprak tot Mozes: Ga in tot Farao; want ik heb zijn hart ver-

hard en het hart zijner knechten, opdat ik deze mijne teekenen onder hen

2. doe, en opdat gij verkondigt voor de ooren uwer kinderen en uwer kindskinderen wat ik in Egypte uitgerigt heb , en hoe ik mijne teekenen onder hen getoond heb; opdat gij weet dat ik de

3. Heer ben. Alzoo gingen Mozes en Aiiron in tot Farao, en spraken tot hem; Dus spreekt de Heer de God der Hebreen: Hoelang weigert gij u voor mij te verootmoedigen? Laat mijn volk

4. trekken , opdat zij mij dienen. Weigert gij mijn volk te laten trekken , zie , zoo zal ik morgen sprinkhanen laten komen

5. aan al uwe plaatsen, dat zij het land bedekken, zoodat men het land niet kan zien; en zij zullen afeten wat u overgebleven en gered is van den hagel, en zij zullen al uwe groenende boomen

fi. op het veld afeten; en zij zullen vervullen uw huis, de huizen van al uwe knechten en de huizen van alle Egypte-naars: zooals niet gezien hebben uwe vaders noch uwer vaderen vaders, sedert dien tijd dat zij op de aarde geweest zijn tot op dezen dag. En hij keerde zich om en ging van Farao uit.

'/. Toen spraken Farao's knechten tot hem : Hoelang zullen wij daarmede ge-plaagd zijn? Laat de lieden uittrekken , opdat zij den Heer hunnen God dienen : gevoelt gij nog niet dat Egypte tegron-

^s. (legaat? Mozes en Aiiron werden weder tot Farao gebragt; die sprak tot hen : Gaat heen, dient den Heer uwen God; maar wie zijn het dan die¹ heentrek-

i). ken zullen? Mozes sprak ; Wij willen trekken met jong en oud, met zonen en dochters, met schapen en runderen; want wij hebben een feest des Heeren.

10. En hij sprak tot hen: Voorzeker, de Heer zij met u: zoude ik u en daarenboven uwe kinderen laten trekken? Ziet

1 l. of gij niet iets kwaads voorhebt. Niet alzoo, maar trekt gij mannen heen en dient den Heer; want dat. hebt gij ook verzocht. En men stiet hen uit van Farao.

12. Toen sprak de Heer tot Mozes; Strek uwe hand uit over Egypteland wegens de sprinkhanen , dat zij over Egypteland komen, en opeten al het kruid op het land , alwat van den hagel overgebleven

13. is. En Mozes strekte zijnen staf over Egypteland , en de Heer dreef een oos-tewind over het land, dien geheelen dag en dien geheelen nacht; en des morgens voerde de oostewind de sprink-

14. hanen aan, en zij kwamen over geheel Egypteland, en lieten zich neder aan alle plaatsen in Egypte; zóóvele, dat er tevoren iets dergelijks nooit geweest is ,

15. noch voortaan zijn zal; want zij bedekten het land en verduisterden het, en zij aten al het kruid van het land op, en alle vruchten van de boomen die van den hagel waren overgebleven, en lieten niets groens over aan de boomen en aan het kruid op het veld, in geheel Egypteland.

16. Toen ontbood Farao haastig Mozes en Aiiron , en sprak: Ik heb gezondigd tegen den Heer uwen God en tegen u-

17. lieden; vergeeft mij mijne zonde ook ditmaal, en bidt den Heer uwen God , dat hij slechts dezen dood van mij weg-

1 ft. neme. En hij ging uit van Farao en

11). bad tot den Heer. Toen keerde de Heer den wind, dat hij zeer sterk uit het westen woei; die hief de sprinkhanen op en wierp ze in de Schelfzee, zoodat er niet één overbleef aan alle plaatsen

20. van Egypte. Maar de Heer verstokte Farao's hart, dat hij de kinderen Israels niet trekken liet.

21. En de Heer sprak tot, Mozes: Strek uwe hand naar den hemel, dat het zoo duister worde in Egypteland, dat men

22. het tasten kan. En Mozes strekte zijne hand naar den hemel: toen werd er eene dikke duisternis in geheel Egypteland ,

23. drie dagen , zoodat de één den ander niet zag, noch opstond van de plaats waar hij was, in drie dagen; maar bij de kinderen Israels was het licht in hunne woningen.

24. Toen ontbood Farao Mozes en sprak ; Trekt heen , dient den Heer: alleenlijk laat uwe schapen en runderen hier; doch laat uwe kinderkens ook met u

35. trekken. Mozes sprak: Gij moet ons ook offers en brandoffers geven, welke wij mogen offeren aan den Heer onzen

2(5 God; ons vee zal met ons gaan , en geen klaauw zal achterblijven; want van het onze zullen wij nemen ten dienste van den Heer onzen God; want wij weten niet waarmede wij den Heer zullen die-

27. nen totdat wij daar gekomen zijn. Maaide Heer verstokte Farao's hart, dat hij

.28. ze niet wilde laten trekken, en Farao

sprak tot hem : Ga van mij, en wacht u dat gij niet weder voor mijne oogen komt; want op den dag op welken gij voor mijne oogen komt, zult gij ster-39. ven. En Mozes antwoordde: Gelijk gij gezegd hebt, ik zal niet, weder voor uwe oogen komen.

HOOFDSTUK 11.

1. En de Heer sprak tot Mozes ; Ik wil nog ééne plaag over Farao en Egypte laten komen, daarna zal hij u vanhier laten trekken , en zal niet alleen alles laten gaan, maar u zelfs vanhier uitdrijven.

2. Zeg dan nu voor de ooren des volks, dat een ieder van zijnen naaste en elke vrouw van hare naaste zilveren en gou-

3. den vaten eische. En de Heer gaf aan het volk genade in de oogen der Egyp-tenaren; en Mozes was een zeer groot man in Egypteland bij de knechten van Farao en bij het volk.

4. En Mozes sprak : Dus zegt de Heer: Ik wil te middernacht uitgaan in Egyp-

5. teland; en alle eerstgeborenen in Egypteland zullen sterven , van Farao's eersten zoon die op zijnen troon zit, tot den eersten zoon der dienstmaagd die achter den molen is, ook alle eerstge-

H. borenen onder het vee; en in geheel Egypteland zal een groot geschrei zijn , gelijk er nooit geweest is noch worden

7. zal. Maar bij alle kinderen Israels zal geen hond zijn tong roeren , beide onder menschen en vee; opdat gij ondervindt hoe de Heer Egypte en Israel on-

8. derscheidt. Dan zullen tot mij afkomen al deze uwe knechten, en mij te voet vallen , zeggende : Trek uit, gij en al het volk dat onder u is; daarna zal ik uittrekken. En hij ging met grim-

5). migen toorn van Farao uit. De Heer nu sprak tot Mozes: Farao hoort naar ii niet, opdat vele mijner wonderen ge-schieden in Egypteland.

10. En Mozes en Aaron hebben al deze wonderen gedaan voor Farao; maar de Heer verstokte hem het hart, dat hij de kinderen Israels niet uit zijn land wilde laten trekken.

HOOFDSTUK 12.

I. En de Heer sprak tot Mozes en Ail-

2. ron in Egypteland : Deze maand zal bij

u de eerste maand zijn , en van haar zult gij de maanden des jaars beginnen.

3. Spreekt tot de geheele gemeente van Israel, zeggende: Op den tienden dag dezer maand neme elk een lam , waar een huisvader is, een lam voor elk huis;

4. maar indien er in een huis te weinig voor een lam zijn, dan neme men het met zijnen gebuur, den naaste aan zijn huis, tezamen; totdat zij zoovelen worden dat zij het lam kunnen opeten.

5. Doch gij zult zulk een lam nemen, aan hetwelk geen gebrek is , een mannetje , een jaar oud; gij zult het nemen van de

6. lammeren of geitebokken , en zult het behouden tot op den veertienden dag dezer maand; en de gansche vergadering der gemeente van Israel zal het

7. slagten tusschen de twee avonden En zij zullen van zijn bloed nemen en daarmede bestrijken de posten der deur, en den bovensten drempel der huizen in

8. welke zij het eten. En zij zullen alzoo dat vleesch eten in denzelfden nacht, aan het vuur gebraden, met ongezuurde brooden; en zij zullen het met bit-

9. tere saus eten. Gij zult het niet raauw eten , noch in water gezoden , maar aan het vuur gebraden , zijn hoofd met zij-

10 ne schenkels en met zijn Ingewand. En gij zult er niets van laten overblijven tot den morgen, maar indien iets daarvan overblijft tot den morgen , zult gij

11. het met vuur verbranden. En aldus zult gij het eten : gij zult om uwe lendenen omgord zijn, en schoenen aan uwe voeten hebben , en staven in uwe handen; en gij zult het eten met haast;

12. dit is het pascha des Heeren. Want ik zal in dienzelfden nacht door Egypteland gaan , en slaan alle eerstgeborenen in Egypteland, beide onder menschen en vee, en ik zal mijne straf betoonen aan alle goden der Egyptenaren , ik de

13. Heer. En dat bloed zal u tot een tee-ken zijn aan de huizen in welke gij zijt; opdat ik , het bloed ziende , u voorbijga , en opdat u niet wedervare de plaag

14. die verderft, als ik Egypteland sla. En gij zult dezen dag hebben ter gedachtenis , en zult dien vieren den Heer tot een feest, gij en al uwe nakomelingen

15. tot eene eeuwige inzetting. Zeven dagen zult gij ongezuurde brooden eten , namelijk op den eersten dag zult gij doen ophouden het gezuurde brood in uwe huizen; want wie gezuurd brood eet van den eersten dag af tot op den ze-

venden , diens ziel zal uitgeroeid wor-

16. den uit Israel. Op den eersten dag zal er eene heilige zamenkomst zijn , en op den zevenden dag zal er óók eene heilige zamenkomst zijn; gij zult daarop geen arbeid doen, behalve wat tot de spijs behoort voor allerlei zielen, dit al-

17. leen moogt gij voor u doen. En houdt u bij de ongezuurde brooden , want ik heb op dienzeltden dag uwe heiren uit Egyp-teland gevoerd; daarom zult gij dezen dag houden , en al uwe nakomelingen ,

18. tot eene eeuwige inzetting. Van den veertienden dag der eerste maand , des avonds, zult gij ongezuurde brooden eten , tot op den éénentwintigsten dag

1 *.). der maand aan den avond. Dat men

zeven dagen geen gezuurd brood vin-de in uwe huizen ; want wie gezuurd brood eet, diens ziel zal uitgeroeid worden uit de gemeente van Israel, hij zij een vreemdeling of een inboorling des

30. lands. Daarom eet geen gezuurd brood , maar enkel ongezuurde brooden, in al uwe woningen.

2 1. En Mozes riep al de oudsten van Is

rael , en sprak tot hen: Kiest uit en neemt schapen, elk voor zijn huisge-

:23. zin, en slagt het pascha; en neemt een bundeltje hysop, en doopt het in het bloed in een bekken, en bestrijkt daarmede den bovendrempel en de twee posten; en geen mensch ga uit zijne

38. huisdeur tot aan den morgen; want de Heer zal omgaan en de Egyptenaars slaan ; en als hij het bloed zien zal aan den bovendrempel en aan de twee posten , zal hij de deur voorbijgaan, en den verderver niet in uwe huizen laten

24. komen om te slaan. Daarom onderhoudt deze inzetting voor u en voor

:25. uwe kinderen eeuwiglijk. En als gij komt in het land hetwelk de Heer u geven zal, gelijk hij gesproken heeft,

,C6. zoo onderhoudt deze dienst. En als uwe kinderen dan tot u zullen zeggen : Wat

27. dienst hebt gij daar ? zoo zult gij zeggen : Dit is het paaschoffer des Heeren, die in Egypte de huizen der kinderen Israels voorbijging, toen hij de Egyptenaars sloeg en onze huizen verschoonde. Toen neigde zich het volk en boog

28. zich. En de kinderen Israels gingen heen, en deden gelijk de Heer aan Mozes en Aiiron geboden had.

29. En te middernacht sloeg de Heer alle eerstgeborenen in Egypteland, van Farao's eersten zoon die op zijnen troon zat, tot den eersten zoon des gevangenen in de gevangenis , en alle eerstge-

30. borenen van het vee. Toen stond Farao op in dien nacht, en al zijne knechten , en alle Egyptenaars; en er was een groot geschrei in Egypte , want er was geen huis in hetwelk niet een doode

31. was. En hij ontbood Mozes en Aaron in den nacht en sprak : Maakt u op en trekt uit van mijn volk , gij en de kinderen Israels; gaat heen en dient den

32. Heer , gelijk gij gezegd hebt. Neemt ook met u uwe schapen en uwe runderen , gelijk gij gezegd hebt; gaat heen ,

33. en zegent mij ook. En de Egyptenaars drongen het volk , dat zij hen schielijk uit het land dreven , want zij zeiden ;

34. Wij zijn altemaal lieden des doods. En het volk droeg zijn deeg eer het gezuurd was, en zij hadden hunne spijs in hunne kleederen gebonden op hunne

35. schouders. En de kinderen Israels hadden gedaan gelijk Mozes gezegd had, en van de Egyptenaars geëischt zilveren en gouden vaten en kleederen.

36. Daarenboven had de Heer aan het volk genade gegeven bij de Egyptenaars , dat zij hun leenden; en zij ontnamen het den Egyptenaren.

37. Alzoo trokken de kinderen Israels uit van Raiimses naar Sukkoth: zesmaal honderdduizend man te voet, behalve

38. de kinderkens; en een gemengde hoop van allerlei volk trok met hen , en scha-

39. pen, runderen en zeer veel vee. En zij bakten van het deeg hetwelk zij uit Egypte medevoerden ongezuurde koeken; want het was niet gezuurd, dewijl zij uit Egypte gedreven werden en niet vertoeven konden, en geen anderen teerkost voor zich hadden kunnen bereiden.

40. De tijd nu dien de kinderen Israels in Egypte gewoond hebben is vierhon-

41. derd en dertig jaren. Toen die om waren , ging het geheele heir des Heeren

42. op één dag uit Egypteland. Daarom wordt deze nacht den Heere gehouden , omdat hij hen uit Egypteland gevoerd heeft; en dien zullen de kinderen Israels den Heere houden , zij en hunne nakomelingen.

43. En de Heer sprak tot Mozes en Aiiron ; Dit is de wijze om het pascha te

houden: geen vreemdeling zal daarvan

44 eten ; doch wie een gekochte knecht is, dien besnijde men, en dan ete hij daar-

45. van: een huisgenoot die een huurling is

46. zal er niet van eten. In één huis zal men het eten; gij zult niets van het vleesch buiten het huis dragen , en zult

47. geen been daaraan breken. De geheele

4S. gemeente van Israel zal dat doen. Maar

indien een vreemdeling bij u woont, en den Heere het pascha houden wil, dat dan alwat mannelijk bij hem is besneden worde : alsdan voege hij zich daarbij om dat te doen, en zij gelijk een inboorling des lands; want geen onbe-

49. snedene zal daarvan eten. Eénerlei wet zij den inboorling en den vreemdeling die onder u woont.

50. En al de kinderen Israels deden liet, gelijk de Heer aan Mozes en Aiiron ge-

51. boden had. Alzoo voerde de Heer op één dag de kinderen Israels uit Egyp-teland met hunne hei ren.

HOOFDSTUK 13.

1. En de Heer sprak tot Mozes, zeg-

2. gende : Heilig mij alle eerstgeborenen , alwat eenige baarmoeder breekt bij de kinderen Israels , beide onder de men-schen en het vee : zij zijn de mijnen.

3. Toen sprak Mozes tot het volk; Gedenkt aan dezen dag, op welken gij uit Egypte, uit het diensthuis, gegaan zijt; dat de Heer u met een magtige hand vanhier heeft uitgevoerd ; daarom zult

4. gij geen zuurdeeg eten. Heden zijt gij

5. uitgegaan in de maand Abib. Als nu de Heer u brengen zal in het land der Kanaiiniten , Hethiten , Amoriten , He-viten en Jebusiten , hetwelk hij uwen vaderen gezworen heeft u te geven , een land in hetwelk melk en honig vloeit, zoo zult gij deze dienst houden in deze

f), maand. Zeven dagen zult gij ongc-zuurd brood eten , en op den zevenden

7. dag is het feest des Heeren. Zeven dagen zult gij ongezuurd brood eten , dat bij u geen zuurdeeg noch gezuurd brood

8. gezien worde op al uwe plaatsen, en zult op dien dag tot uwe zonen zeggen : Dit houden wij wegens hetgeen de Heer ons gedaan heeft toen wij uit Egypte

9. Wokken. Daarom zal het u tot een tee-ken zijn in uwe hand en tot een ge-denkteeken voor uwe oogen , opdat de wet des Heeren in uwen mond zij , omdat de Heer u met een magtige hand

10. uit Egypte gevoerd heeft Daarom houd deze inzetting op den bestemden tijd ,

I 1 . jaarlijks. Als nu de Heer u in het land der Kanaiiniten zal gebragt hebben , gelijk hij u en uwen vaderen gezworen heeft, en het u zal gegeven hebben;

12. zoo zult gij afzonderen voor den Heer alwat de baarmoeder breekt, alle eerstgeborene onder het vee dat een man-

13. netje is. De eerstgeborene van een ezel zult gij lossen met een lam ; maar indien gij het niet lost, zoo maak het af; maar alle eerstgeborenen der men-schen , onder uwe kinderen, zult gij

1 4. lossen. En als u heden of morgen uw zoon zal vragen : Wat is dat? zoo zult gij tot hem zeggen : De Heer heeft ons met een magtige hand uit Egypte, uit

15. het diensthuis, gevoerd; want toen Farao hardnekkig weigerde ons lostelaten, sloeg de Heer alle eerstgeborenen in Egypteland, van den eerstgeborene der menschen af tot op den eerstgeborene van het vee: daarom offer ik aan den Heer alwat de baarmoeder breekt dat een mannetje is; maar de eerstge-

10 borenen mijner kinderen los ik. En het zal u tot een teeken in uwe hand zijn , en tot een gedenkteeken voor uwe oogen , dat de Heer ons met een magtige hand uit Egypte gevoerd heeft.

17. Toen nu Farao het volk had lattin uittrekken , voerde God hen niet langs den weg door het land der Filistijnen , die de naaste was; want God dacht: Het mogt het volk berouwen als zij den strijd zien, en zij mogten weder

18. naar Egypte keeren. Daarom voerde hij het volk langs een omweg door de woestijn der Schelfzee; en de kinderen Israels trokken gewapend uit Egypte-

19. land. En Mozes nam Jozefs gebeente met zich ; want deze had een eed van de kinderen Israels genomen, zeggende; ; God zal u bezoeken ; voert alsdan mijn gebeente met u vanhier.

20. Alzoo trokken zij uit van Sukkoth, en legerden zich te Etham aan het einde

21. der woestijn. Fn de Heer trok voor hen uit, bij dag in eene wolkkolom dat hij hen den regten weg voerde, en bij nacht in eene vuurkolom dat hij hun

.22. lichtte, om te reizen dag en nacht: de wolkkolom week nimmer van het volk bij dag , noch de vuurkolom des nachts.

HOOFDSTUK 14.

1. En de Heer sprak tot Mozes, zeg-

:l. grude : Spreek met de kinderen Israels , en zeg dat zij wederkeeren en zich legeren bij het dal Hahiroth, tusschen Migdol en de zee, tegenover Baiil-Ze-fon, en dat zij zich daar legeren aan de

3. zee. Want Farao zal zeggen van de kinderen Israels: Zij zijn verdwaald in het land, de woestijn heeft hen in-

4. gesloten. En ik wil zijn hart verstokken , dat hij hen najage ; en ik wil aan Farao en aan al zijne rnagt eer inleggen , en de Egyptenaars zullen gewaarworden dat ik de Heer ben. En zij deden alzoo.

5. En toen het den koning van Egypte bekendgemaakt werd dat het volk ge-vlugt was, werd het hart van hem en van zijne knechten veranderd tegen het volk, en zij zeiden; Waarom hebben wij dat gedaan, dat wij Israel hebben laten uittrekken, dat zij ons niet dien-

G. den? En hij spande zijnen wagen aan ,

7. en nam zijn volk met zich , en nam zeshonderd uitgelezen wagens , en alle verdere wagens in Egypte, en de hoofdlie-

8. den over zijn geheele heir Want de Heer verstokte het hart van Farao den koning van Egypte, dat hij de kinderen Israels najoeg; doch de kinderen Israels waren door een hooge hand uitgegaan.

⁽.). En de Egyptenaars joegen ze na, en achterhaalden ze daar zij zich gelegerd hadden aan de zee, met paarden en wagens en ruiters, en al het heir van Farao , in het dal Hahiroth, tegenover Baiil-Zefbn.

10. En toen Farao hun nabij kwam, hieven de kinderen Israels hunne oogen op, en zie, de Egyptenaars trokken hen achterna; en zij vreesden zeer en

I 1. riepen tot den Heer, en spraken tot Mozes : Waren er geen graven in Egy pte, dat gij ons moest wegvoeren, opdat w^;j in deze woestijn zouden sterven? Waarom hebt gij ons dit gedaan , dat gij ons

12. uit Egypte gevoerd hebt? Is het niet dit wat wij in Egypte tot u zeiden : Houd op, en laat ons de Egyptenaars dienen? Want het ware ons immers beter de Egyptenaars te dienen dan in

13. deze woestijn te sterven. Mozes sprak tot het volk: Vreest niet, staat vast, en ziet wat heil de Heer u heden bewijzen zal; want deze Egyptenaars , welke gij heden ziet, zult gij nooit in eeuwig-

14. heid wederzien. De Heer zal voor u strijden, en gij moet stil zijn.

15. De Heer sprak tot Mozes : Wat roept gij tot mij? Zeg den kinderen Israels

16.dat zij voorttrekken. Maar gij, hef uwen staf op, en strek uwe hand uit over de zee, en deel deze van elkander , opdat de kinderen Israels ingaan ,

17. middendoor, op het drooge. Zie, ik wil het hart der Egyptenaren verstokken, dat zij u volgen; zoo zal ik eer behalen aan Farao en aan al zijne magt,

18. aan zijne wagens en ruiters. En de Egyptenaars zullen het gewaarworden dat ik de Heer ben, als ik eer behaald heb aan Farao en aan zijne wagens en ruiters.

19. Toen verhief zich de Engel Gods, die voor Israels heir uittrok , en begaf zich achter hen; en de wolkkolom week ook van hun aangezigt en trok achter

20. hen, en zij kwam tusschen het heir der Egyptenaren en Israels heir, en het was eene duistere wolk , maar zij verlichtte den nacht; zoodat den geheelen nacht de één niet tot den ander kon komen.

21. Toen nu Mozes zijne hand uitstrekte over de zee, liet de Heer de zee door een sterken oostewind wegdrijven , dien geheelen nacht, en maakte de zee droog , en de wateren scheidden zich van elk-

22. ander. En de kinderen Israels gingen er in , midden in de zee , op het drooge , en het water was hun tot muren ter

23. regter- en ter linkerhand. En de Egyptenaars volgden en gingen er in, hen achterna , alle paarden van Farao , zijne wagens en ruiters, midden in de zee.

24. Als nu de morgenwake kwam , zag de Heer uit de vuurkolom en de wolk op het heir der Egyptenaren , en maakte

.25. een schrik in hun heir , en stiet de raderen van hunne wagens, en stortte hen met onstuimigheid neder. Toen spraken de Egyptenaar^; Laat ons vlieden van Israel, want de Heer strijdt voor hen tegen de Egyptenaars.

26. En de Heer sprak tot Mozes : Strek uwe hand uit over de zee, opdat het water wederom valle over de Egyptenaars , over hunne wagens en ruiters.

27. Toen strekte Mozes zijne hand uit over de zee, en de zee kwarn vóór den mor-

gen weder in haren stroom , en de Kgyp-tenaars vlugtten die tegemoet: alzoo stortte de Heer hen midden in de zee. 38. Toen kwam het water weder, en bedekte wagens en ruiters, en al de magt van Farao die hen gevolgd was in de zee, zoodat niet één van hen overbleef

29. Maar de kinderen Israels gingen droog midden door de zee, en het water was hun tot muren ter regter- en ter linker-

30. hand. Alzoo hielp de Heer Israel op dien dag uit de hand der Egyptenaren ; en zij zagen de Egyptenaars dood aan

31. den oever der zee. En Israel zag de groote magt welke de Heer aan de Egyptenaars betoond had ; en het volk vreesde den Heer , en zij geloofden hem en zijnen knecht Mozes.

HOOFDSTUK 15.

1. Toen zongen Mozes en de kinderen Israels dit lied den Heere , en spraken :

Ik zal den Heer zingen , want hij heeft eene heerlijke daad gedaan : paard en wagen heeft hij in de zee gestort.

2. De Heer is mijne sterkte en mijn lofzang, en hij is mijn heil; deze is mijn God , ik zal hem prijzen ; hij is de God mijns vaders, ik zal hem verheffen.

3. De Heer is de regte krijgsman ; Heer

4. is zijn naam. De wagens van Farao en zijne magt wierp hij in de zee, zijne uitgelezene hoofdlieden verzonken in de

5. Schelfzee: de diepte heeft hen bedekt, zij gingen tegronde als steenen.

6. Heer, uwe regterhand doet groote wonderen ; Heer, nwe regterhand heeft

7. de vijanden verslagen; en met uwe groote heerlijkheid hebt gij uwe tegenpartij ternedergestort; want toen gij uwe grimmigheid uitliet, verteerde zij hen als stoppels.

8. Door uw blazen hoopten zich de wateren op, en de vloeden stonden overeind ; de diepte verstijfde in het midden der zee.

V). De vijand dacht: Ik zal hen najagen , en ze achterhalen, en den buit uitdeelen, en mijnen moed aan hen koelen ; ik zal mijn zwaard uittrekken , en mijne hand zal ze verderven: —

10. tóen liet gij uwen wind blazen, en de zee bedekte hen , en zij verzonken als lood in magtige wateren.

11. Heer, wie is u gelijk onder de go-denV Wie is u gelijk, die zoo magtig, heilig , verschrikkelijk , loffelijk en wonderdadig is?

Toen gij uwe regterhand uitstrektet, verslond hen de aarde.

Gij hebt door uwe barmhartigheid uw volk geleid hetwelk gij verlost hebt, en hebt hen door uwe sterkte gevoerd tot uwe heilige woning.

Toen de volken dat hoorden , beefden zij ; angst overviel de Filistijnen ; toen verschrikten de vorsten van Edom , siddering beving Moabs geweldigen, al de inwoners van Kanaiin werden moedeloos.

Laat verschrikking en vrees hen overvallen door uwen grooten arm; dat zij verstijven als steenen , totdat uw volk , Heer, er doorheen kome, totdat er doorheen kome het volk hetwelk gij verworven hebt.

Breng hen daarin, en plant ze op den berg uws erfdeels , dien gij Heer u tot eene woning gemaakt hebt, tot uw heiligdom , Heer , hetwelk uwe handen bereid hebben.

De Heer zal koning zijn altoos en

19. eeuwiglijk ; want Farao trok in de zee met paarden en wagens en ruiters, en de Heer liet de zee weder over hen vallen ; maar de kinderen Israels gingen droog midden door de zee.

20. En Mirjam de profetes, Aiirons zuster , nam eene trommel in hare hand; en alle vrouwen volgden haar naarbui-

21. ten met trommels en in reijen. En Mirjam zong haar voor :

Laat ons den Heer zingen , want hij heeft eene heerlijke daad gedaan : man en paard heeft hij in de zee gestort.

22. Toen liet Mozes de kinderen Israels opbreken , van de Schelfzee af tot in de woestijn Sur; en zij reisden drie dagen in de woestijn, dat zij geen water von-

23. den. Toen kwamen zij te Mara; doch zij konden het water te Mara niet drinken , want het was bitter ; daarom noemt

24. men de plaats Mara. Toen murmureerde het volk tegen Mozes, zeggen-

25. de; Wat zullen wij drinken? En hij riep tot den Heer, en de Heer wees hem houtgewas, dat deed hij in het water: toen werd het zoet. Aldaar gaf

2(5. hij hun eene wet, en verzocht hen , en sprak : Is het dat gij naai' de stem van

den Heer uwen God zult hooren, en doen wat regt is voor hem, en uwe ooren neigen tot zijne geboden , en houden al zijne wetten , zoo zal ik geen van die krankheden op u leggen , die ik op Egypte gelegd heb; want ik ben de Heer uw geneesmeester.

27. En zij kwamen te Elim; daar waren twaalf waterfonteinen en zeventig palm-boomen; en zij legerden zich aldaar aan het water.

HOOFDSTUK 1(5.

1. Daarna trokken zij van Elim , en de geheele gemeente der kinderen Israels kwam in de woestijn Sin , die tusschen Elim en Sinaï ligt, op den vijftienden dag der tweede maand nadat zij uit

'2. Egypte getrokken waren. En de geheele gemeente der kinderen Israels murmureerde tegen Mozes en Aiiron in de

3. woestijn , en zij spraken tot hen : Wilde God dat wij in Egypte gestorven waren door de hand des Heeren , toen wij bij de vleeschpotten zaten , en de volheid van brood te eten hadden! Want gij hebt ons uitgeleid in deze woestijn , om deze geheele gemeente van honger te laten sterven.

4. Toen sprak de Heer tot Mozes: Zie, ik wil ulieden brood van den hemel laten regenen; en het volk zal uitgaan en dagelijks verzamelen wat zij op dien dag noodig hebben , opdat ik hen be-proeve of zij in mijne wet wandelen of

5. niet. Maar op den zesden dag zullen zij zich schikken, om dubbel zooveel intedragen als zij anders dagelijks verzamelen.

6. Toen spraken Mozes en Aiiron tot al de kinderen Israels: Op den avond zult gij gewaarworden dat de Heer u

7. uit Egypteland gevoerd heeft; en morgen zult gij de heerlijkheid des Heeren zien , want hij heeft uw murmureren tegen den Heer gehoord ; want wat zijn wij, dat gij tegen ons murmureert ?

8. Verder sprak Mozes: De Heer zal u op den avond vleesch te eten geven, en aan den morgen brood in volheid , omdat de Heer uw murmureren gehoord heeft dat gij tegen hem gemurmureerd hebt; want wat zijn wij ? Uw murmureren is niet tegen ons maar tegen den Heer.

9. En Mozes sprak tot Aiiron : Zeg tot de geheele gemeente der kinderen Israels ;

Komt herwaarts voor den Heer , want hij heeft uw murmureren gehoord.

10. En toen Aiiron zoo sprak tot de geheele gemeente der kinderen Israels, keerden zij zich naar de woestijn , en zie, de heerlijkheid des Heeren ver-

11. scheen in eene wolk. En de Heer

12. sprak tot Mozes, zeggende: Ik heb het murmureren der kinderen Israels gehoord : zeg hun : Tusschen de beide avonden zult gij vleesch te eten hebben , en aan den morgen met brood verzadigd worden; en gij zult gewaarworden dat ik de Heer uw God ben.

13. En op den avond kwamen er kwakkels op , die bedekten het leger , en op den morgen lag de dauw rondom het

14. leger : en als de dauw weg was , zie , toen lag het in de woestijn , rond en

1 5. klein , als de rijm op het land. En toen de kinderen Israels dat zagen, zeiden zij onder elkander: Het is manna; want zij wisten niet wat het was. Maar Mozes sprak tot hen : Het is dat brood hetwelk de Heer u te eten gegeven

1(5 heeft. Dit nu is wat de Heer geboden heeft: Ieder verzamele daarvan zooveel hij zelf eten kan , en neme een gomer voor elk hoofd, naar het getal der zielen die in zijne hut zijn.

17. En de kinderen Israels deden zoo; en zij verzamelden de één veel, de an-

18. der weinig. Doch toen men het met den gomer mat, vond hij die veel verzameld had niets over, en hij niets minder die weinig verzameld had; maar ieder had verzameld zooveel hij zelf

19. eten kon. En Mozes sprak tot hen: Niemand late iets daarvan over tot

20. den morgen. Maar zij hoorden niet naar Mozes, en sommigen lieten daarvan over tot den morgen : toen wiessen er wormen in en het werd stinkend; en Mozes werd zeer toornig op hen.

21. Zij dan verzamelden dat eiken morgen , zooveel ieder zelf eten kon ; maar

22. als de zon heet werd versmolt het. En op den zesden dag verzamelden zij van dat brood dubbel, telkens twee gomers voor ieder; en alle oversten der gemeente kwamen en verkondigden het

23. aan Mozes. En hij sprak tot hen: Dit is het wat de Heer gezegd heeft: morgen is de sabbat der heilige rust des Heeren : wat gij. bakken wilt, bakt dat, en wat gij koken wilt, kookt dat; maar

wat overig is , laat dat overblij ven , opdat het bewaard worde tot den morgen.

:H. Rn zij lieten het overblijven tot den morgen , gelijk Mozes geboden had ; toen werd het niet stinkend , en er was ook

26. geen worm in. Toen sprak Mozes : Eet dat heden , want het is heden de sabbat des Heeren; gij zult het heden niet

26. vinden op het veld Zes dagen zult gij verzamelen, maar de zevende dag is de sabbat, op dien dag zal het er niet zijn.

27. Maar op den zevenden dag gingen eenigen van het volk uit om te verza-

28. melen, maar zij vonden niets. Toen sprak de Heer tot Mozes ; Hoelang wei-gert gijlieden mijne geboden en wetten

29. te houden? Zie, de Heer heeft u den sabbat gegeven , daarom geeft hij u op den zesden dag voor twee dagen brood; dus blijve dan een ieder te zijnent, en niemand ga uit van zijne plaats op

36. den zevenden dag. Alzoo rustte het

31. volk op den zevenden dag. En het huis Israels noemde het manna; en het was als korianderzaad, en wit, en het had een smaak als meelbloem met honig.

32. En Mozes sprak; Dit is het wat de Heer geboden heeft; Vul een gomer daarvan om te bewaren voor uwe nakomelingen , opdat men het brood zie waarmede ik u gespijsd heb in deze woestijn , toen ik u uit Egypteland voer-

33. de. Rn Mozes sprak tot Aaron: Neem eene kruik en doe een gomer vol manna daarin , en zet die vóór den Heer, om te bewaren voor uwe nakomelingen.

34. Gelijk de Heer Mozes geboden had, zoo zette Aaron die aldaar, nevens de ark der getuigenis , om bewaard te wor-

35. den. En de kinderen Israels aten manna veertig jaar, totdat zij in een bewoond land kwamen; tot aan de grenzen van het land Kanaiin aten zij man-

36. na. Een gomer nu is het tiendedeel van een efa.

HOOFDSTUK 17.

1. En de geheele gemeente der kinderen Israels trok op uit de woestijn Sin , volgens hunne dagreizen , gelijk de Heer hun geboden had; en zij legerden zich te Rafidim. Daar had het volk geen

2. water om te drinken. En zij twistten met Mozes en spraken ; Geef ons water , opdat wij drinken. Mozes sprak tot

hen: Wat twist gij met mij? Waarom

3. verzoekt gij den Heer? Toen nu het volk aldaar dorstte naar water, murmureerden zij tegen Mozes en spraken : Waarom hebt gij ons uit Egypte laten trekken , opdat gij ons , onze kinderen en ons vee van dorst zoudt' laten sterven?

4. Mozes riep tot den Heer , zeggende : Wat zal ik met dit volk doen? Het scheelt niet veel of zij zullen mij nog

5. steenigen. De Heer sprak tot hem : Ga voor het volk uit en neem eenige oudsten van Israel met u, en neem uwen staf in uwe hand, met welken gij het

6. water sloegt, en ga heen; zie, ik zal aldaar vóór u staan, op eene steenrots in Horeb; daar zult gij de steenrots slaan , zoo zal er water uitloopen , opdat het volk drinke. En Mozes deed alzoo

7. voor de oudsten van Israel. Toen noemde men die plaats Massa en Meriba , wegens den twist der kinderen Israels, en omdat zij den Heer verzocht, en gezegd hadden : Is de Heer onder ons of niet?

8. Toen kwam Amalek en streed tegen

9. Israel in Rafidim. En Mozes sprak tot Jozua: Kies ons mannen uit, trek uit en strijd tegen Amalek ; morgen zal ik op den top des heuvels staan, en den

10. staf Gods in mijne hand hebben. En Jozua deed gelijk Mozes tot hem gezegd had , en hij streed tegen Amalek ; maar Mozes, Aiirón en Hur klommen

11. op den top des heuvels. En wanneer Mozes zijne handen ophief, won Israel; maar als hij zijne handen nederliet,

12. won Amalek. Maar Mozes handen werden zwaar; daarom namen zij een steen en leiden dien onder hem, om er op te zitten , en Aaron en Hur ondersteunden zijne handen , aan elke zijde één: alzoo bleven zijne handen vast,

13. totdat de zon onderging. En Jozua versloeg Amalek en zijn volk door de scherpte des zwaards.

14. En de Heer sprak tot Mozes : Schrijf dit ter gedachtenis in een boek, en beveel het voor de ooren van Jozua; want ik wil Amalek verdelgen van onder den hemel, dat men aan hem

15. niet meer gedenken zal. En Mozes bouwde een altaar, en noemde hem :

16. De Heer is mijn banier. Want hij sprak : Het is een gedenkteeken bij den

troon des Heeren, dat do Heer strijden zal tegen Amalek , van geslacht tot geslacht.

HOOFDSTUK 18.

1. En toen Jethro , de priester in Mi-dian , de schoonvader van Mozes , hoorde alwat God gedaan had aan Mozes en aan zijn volk Israel, dat de Heer

2. Israel uit Egypte gevoerd had, zoo nam hij Zippora, Mozes huisvrouw, welke deze teruggezonden had ; en hare twee zonen , de één genaamd Gersom , want hij sprak : Ik ben een vreemde-

4. ling geworden in een vreemd land; en de ander Eliëzer, want hij sprak: De God mijns vaders is mijne hulp geweest , en heeft tnij gered van Farao's zwaard.

5. Toen nu Jethro , Mozes schoonvader, en zijne zonen, en zijne huisvrouw tot hem kwamen in de'woestijn aan den berg Gods , waar hij zich gele-

(i. gerd had, zoo liet hij Mozes zeggen ; Ik Jethro, uw schoonvader, ben tot u gekomen, en uwe huisvrouw, en

7. beide hare zonen met haar. Toen ging Mozes hem tegemoet naarbuiten, en boog zich voor hem, en kuste hem ; en toen zij elkander gevraagd hadden naar hunnen welstand, gingen zij in de

8. hut. Toen verhaalde Mozes aan zijnen schoonvader alwat de Heer aan Farao en de Egyptenaars wegens Israel gedaan had , en al de moeite die hun op dien weg ontmoet was , en dat de Heer

9. hen gered had. En Jethro verheugde zich over al het goede hetwelk de Heer aan Israel gedaan had , dat hij het gered had uit de iiand der Egyptenaren ;

10. en Jethro sprak : Geloofd zij de Heer, die ulieden gered heeft uit de hand der Egyptenaren en uit Farao's hand, die zijn volk uit de hand der Egyptenaren

1 l. weet te redden : nu weet ik dat de Heer grooter is dan alle goden , omdat zij hoogmoedig tegen hem gehandeld heb-

12. ben. En Jethro, Mozes schoonvader, nam een brandoffer en offerde Gode ; toen kwam Aaron en al de oudsten van Israel, met Mozes schoonvader , om het brood te eten voor God.

13. Des anderen daags zette zich Mozes om het volk te rigten , en het volk stond rondom Mozes van den morgen tot den

14. avond. Toen nu zijn schoonvader zag alwat hij voor het volk deed , sprak hij : Wat is het dat gij voor het volk doet? Waarom zit gij alleen , en al het volk staat rondom u van den morgen tot den

15. avond? Mozes antwoordde hem: Dit volk komt tot mij en vraagt God om

10. raad; want als zij eene zaak te doen hebben , zoo komen zij tot mij , opdat ik rigte tusschen den man en zijnen naaste, en hun Gods regten en wetten

17. aantoone Zijn schoonvader sprak tot hem : Het is niet goed wat gij doet:

IS. gij vermoeit u teveel, alsook dit volk dat bij u is; deze zaak is u te zwaar,

19. gij kunt die alléén niet uitvoeren. Maar hoor naar mijne stem , ik zal u raden , en God zal met u zijn ; bedien gij het volk bij God, en breng de zaken voor

20. God ; en stel hun de regten en wetten voor, opdat gij hun den weg leert dien zij wandelen en de werken die zij doen

21. moeten. Maar zie om , onder al het volk , naar opregte lieden , die God vreezen , waarachtig en van de gierigheid afkeerig zijn ; stel die over hen , sommigen over duizend , anderen over honderd , anderen over vijftig, en anderen

22. over tien: dat zij dit volk altijd rigten; maar indien er eene groote zaak is, dat zij die tot u brengen , en dat zij alle kleine zaken rigten; zoo zal het u ligter vallen, en zij zullen mèt u

23. dragen. Indien gij dat doet, zoo kunt gij verrigten wat God u gebiedt, en al dit volk kan in vrede gaan naar zijne plaats.

24. Mozes hoorde naar het woord van zijnen schoonvader, en deed alwat hij

25. zeide; en hij verkoos opregte lieden uit geheel Israel, en maakte hen tot hoofden over het volk, sommigen over duizend , anderen over honderd, anderen

26. over vijftig, en anderen over tien; dat zij het volk altijd rigten zouden , maar wat zware zaken waren, tot Mozes brengen, en zij al de kleine zaken rig-

27. ten zouden. Alzoo liet Mozes zijnen schoonvader naar zijn land trekken.

HOOFDSTUK 19.

1. In de derde maand na den uittogt der kinderen Israels uit Egypteland, kwamen zij op dienzelfden dag in de

2. woestijn Sinaï. Want zij waren uitgetrokken van Rafidim, en kwamen in de woestijn Sinaï ; en zij legerden zich

in de woestijn aldaar tegenover dien

3. berg. En Mozes klom op tot God, en de Heer riep van den berg tot hem , zeggende: Aldus zult gij tot het huis van Jakob zeggen , en den kinderen

4. Israels verkondigen : Gijlieden hebt gezien wat ik den Egyptenaren gedaan heb, en hoe ik u gedragen heb op arendsvleugelen , en u tot mij gebragt

5. heb: indien gij nu naar mijne stem zult hooren en mijn verbond houden, zoo zult gij mijn eigendom zijn onder alle volken , want de geheele aarde is

0. de mijne; en gij zult mij een priesterlijk koningrijk en een heilig volk zijn. Dit zijn de woorden welke gij den kinderen Israels zeggen zult.

7. Mozes kwam en riep de oudsten van het volk , en leide hun al deze woorden voor, welke de Heer hem geboden had.

8. lïn al het volk antwoordde tegelijk , en zij spraken : Alwat de Heer gesproken heeft zullen wij doen. En Mozes zeide de woorden des volks den Heer weder-

9. om. En de Heer sprak tot Mozes: Zie, ik zal tot u komen in eene dikke wolk, opdat dit volk mijne woorden hoore welke ik met u spreek , en u ge-loove eeuwiglijk. En Mozes had den Heer de woorden des volks verkondigd.

10. Kn de Heer sprak tot Mozes: Ga heen tot het volk, en heilig het heden en morgen , dat zij hunne kleederen was-

1 1. schen, en bereid zijn op den derden dag; want op den derden dag zal de Heer voor al het volk afkomen op den

12 berg Sinaï. En maak eene omheining rondom voor het volk, zeggende ; Wacht u op den berg te klimmen , en zijn einde aanteraken; want wie den berg aanraakt, die zal den dood sterven;

13 geen hand zal hem aanraken , maar bi) zal gesteenigd of doorschoten worden ; hetzij beest of mensch , het zal niet in het leven blijven. Maar wanneer er een aanhoudend geluid gemaakt wordt, dan

14. zullen zij tot den berg gaan. En Mozes klom af van den berg tot het volk en heiligde het; en zij wieschen hunne

1 5. kleederen. En hij sprak tot hen : Zijt bereid op den derden dag , en niemand genake tot eene vrouw.

Ifi. Als nu de derde dag kwam , en het morgen was, toen verhief zich op den berg een donderen en bliksemen, en eene dikke wolk, en het geluid van

eene zeer sterke bazuin ; en al het volk

17. dat in het leger was verschrikte. En Mozes voerde; het volk uit het leger, Gode tegemoet; en zij traden beneden

18. aan den berg. En de geheele berg Sinaï rookte , daarom dat de Heer met vuur nederkwam op den berg; en de rook ging op als de rook van een oven ,

19. zoodat de geheele berg zeer beefde; en het geluid der bazuin werd hoe langer hoe sterker. Mozes sprak, en God antwoordde hem overluid.

20. Als nu de Heer nedergekomen was op den berg Sinaï, bovenop zijnen top, riep hij Mozes op den top des

21. bergs ; en Mozes klom op. Toen sprak de Heer tot hem: Klim af, en betuig aan dit volk, dat zij niet doorbreken tot den Heer om hem te zien , en velen

22. van hen vallen. Daarenboven ook zullen de priesters die tot den Heer naderen zich heiligen, opdat de Heer hen

23. niet verplettere. Mozes nu sprak tot den Heer: Het volk kan niet op den berg Sinaï klimmen ; want gij hebt ons betuigd en gezegd : Maak eene omheining rondom den berg, en heilig hem.

24. En de Heer sprak tot hem : Ga heen , klim af; gij en Aiiron met u zult opklimmen ; maar de priesters en het volk zullen niet doorbreken noch opklimmen tot den Heer, opdat hij ze

25. niet verplettere. En Mozes klom af tot het volk en zeide het hun.

HOOFDSTUK 20.

1. En God sprak al deze woorden :

2. Ik ben de Heer uw God, die u uit Egypteland , uit het diensthuis , gevoerd heb.

o. Gij zult geen andere goden voor mijn aangezigt hebben.

4. Gij zult u geen beeld noch eenige gelijkenis maken , noch van hetgeen boven in den hemel, noch van hetgeen beneden op de aarde, noch van hetgeen

5. in het water onder de aarde is. Aanbid ze niet en dien ze met; want ik de Heer uw God ben een ijverig God, die; de misdaad der vaderen bezoek aan de kinderen, tot in het derde en vierde lid

6. dergenen die mij haten ; en doe barmhartigheid aan vele duizenden , dengenen die mij liefhebben en mijne geboden houden.

7. Gij zult den naam van den Heer

uwen God niet misbruiken, want de Heer zal niet ongestraft laten wie zijnen naam misbruikt.

8. Gedenk den sabbatdag, dat gij dien

1). heiligt; zes dagen zult gij arbeiden en

10. iil uw werk doen ; maar op den zevenden das; is de sabbat van den Heer uwen God, dan zult gij geen werk doen , gij noeb uw zoon noch uwe dochter , noch uw knecht noch uwe dienstmaagd , noch uw vee, noch uw vreetn-

1 I. deling die in uwe poorten is ; want in zes dagen heeft de Heer hemel en aarde gemaakt, en de zee en alwat daarin is , en hij rustte op den zevenden dag : daarom zegende de Heer den sabbatdag en heiligde hem.

I 2. Gij zult uwen vader en uwe moedor eeren, opdat gij lang leeft in het land hetwelk de Heer uw God u geeft.

13. Gij zult niet dooden.

14. Gij zult geen overspel doen.

I f). Gij zult niet stelen.

1(). Gij zult geen valsche getuigenis spreken tegen uwen naaste.

17. Gij zult niet begeeren uws naasten huis, gij zult niet begeeren uws naasten huisvrouw, noch zijnen knecht noch zijne dienstmaagd, noch zijnen os noch zijnen ezel, noch iets dat uws naasten is.

15. Kn al het volk zag den donder en bliksem , en het geluid der bazuin , en den berg rooken; en toen zij dat zagen , weken zij terug en bleven van

1!). verre staan , en zij zeiden tot Mozes : Spreek gij met ons, wij zullen hooren; maar laat God niet met ons spreken ,

20. opdat wij niet sterven. Maai' Mozes sprak tot het volk : Vreest niet; want God is gekomen om u te beproeven en zijne vrees voor uwe oogen te doen

21. zijn , opdat gij niet zondigt. Alzoo stond het volk van verre; maar Mozes naderde tot de donkerheid in welke God was.

22. En de Heer sprak tot Mozes; Dus zult gij tot de kinderen Israels zeggen: Gijlieden hebt gezien dat ik van den

23. hemel met u gesproken heb. Daarom zult gij nevens mij niets maken, zilveren en gouden goden zult gij u niet ma-

24. ken. Maak mij een altaar van aarde , om uwe brandoffers en dankoffers , uwe schapen en runderen daarop te offeren;

want aan elke plaats waar ik mijns naams gedachtenis stichten zal, zal ik 25. tot u komen en u zegenen En indien gij mij een steenen altaar wilt maken , zoo zult gij dien niet van gehouwen steenen bouwen; want als gij met uw houwijzer daaraan komt, zoo zult gij 2(). hem ontheiligen. Gij zult ook niet met trappen tot mijnen altaar opklimmen , opdat uwe schaamte daarbij niet ontdekt worde.

HOOFDSTUK 21.

1. Dit zijn de regten welke gij hun zult

2. voorstellen. Als gij een Hebreeuw-schen knecht koopt, die zal u zes jaren dienen; in het zevende jaar zal hij vrij

3. en omniet uitgaan. Is hij zonder vrouw gekomen , zoo zal hij ook zonder vrouw uitgaan; maar is hij met eene vrouw gekomen , zoo zal zijne vrouw met hem

4. uitgaan. Maar heeft zijn heer hem eene vrouw gegeven , en heeft hij zonen of dochters verwekt, zoo zal de vrouw met hare kinderen baars heeren zijn, en hij

.quot;). zal zonder vrouw uitgaan. Maar zegt de knecht: Ik heb mijnen heer, mijne vrouw en mijne kinderen liet', ik wil

6. niet vrij worden ; zoo brenge hem zijn heer voor de goden , en stelle hem aan de deur of aan den post, en bore hem met een priem door zijn oor, en hij zij zijn knecht eeuwiglijk.

7. Verkoopt iemand zijne dochter tot eene dienstmaagd , zoo zal zij niet uit-

5. gaan gelijk de knechten. Maar behaagt zij haren heer niet, en wil hij haar niet ten huwelijk helpen , zoo zal hij ze doen lossen; maar aan een vreemd volk haar te verkoopen, daartoe heeft hij geen magt, omdat hij ze versmaad heeft.

9. Maar ondertrouwt hij ze aan zijnen zoon, zoo zal hij naar het regt der

1 (). dochters aan haar doen. Maar geeft hij hem eene andere , zoo zal hij haar voedsel, bedeksel en huwelijkspligt niet

11. onttrekken. Indien hij haar deze drie dingen niet bewijst, zoo zal zij vrij uitgaan, zonder losgeld.

12. Wie een mensch slaat dat hij sterft,

13. die zal den dood sterven. Doch heeft hij hem niet vervolgd, maar heeft God hem onverhoeds in zijne hand laten vallen, zoo zal ik u eene plaats stellen

14. waarheen hij vlieden kan. Maar indien iemand moedwillig tegen zijnen naaste

handelt, en hem met list doodt, zoo zult gij dien van mijnen altaar nemen , opdat men hem doode.

Wie zijnen vader of zijne moeder slaat, die zal den dood steryen Wie een mensch steelt, hetzij hij hem verkoopt of dat men dien hij hem vindt, die zal den dood sterven. Wie zijnen vader of zijne moeder vloekt, die zal den dood sterven.

Wanneer mannen met elkander twisten , en de dén slaat den ander mot een steen of met de vuist, zoodat hij niet sterft maar te bed moet liggen: komt hij op, dat hij uitgaat, leunende op zijnen stok, zoo zal degeen die hem sloeg onschuldig zijn , mitsdat hij hem betale wat hij verzuimd heeft, en hem late genezen.

Wie zijnen knecht of zijne dienstmaagd met een stok slaat, zoodat hij onder zijne handen sterft, die zal er voor gestraft worden. Maar blijft hij édn dag of twee dagen in leven , zoo zal hij er niet voor gestraft worden ; want hij was zijn geld.

Als mannen met elkander twisten , en mishandelen eene zwangere vrouw , zoodat haar de vrucht afgaat, en haar geen schade geschiedt, zoo zal men den dader in de beurs straffen, zooveel de man der vrouw hem oplegt, en hij zal het naar de uitspraak van scheidslieden geven ; maar lijdt zij eenige schade daarvan , zoo zal hij geven ziel voor ziel, oog voor oog, tand voor tand, hand voor hand , voet voor voet, brand voor brand, wond voor wond , buil voor buil.

En wanneer iemand zijnen knecht of zijne dienstmaagd in het oog slaat en het verderft, die zal ze vrijlaten om dat oog. Desgelijks wanneer hij zijnen knecht of zijne dienstmaagd een tand uitslaat, zoo zal hij ze vrijlaten om dien tand.

Wanneer een os een man of eene vrouw stoot zoodat die sterft, zoo zal men den os steenigen , en zijn vleesch niet eten; dan is de heer van den os onschuldig. Maar is de os tevoren stoo-tig geweest, en het is zijnen heer be-rigt, en hij heeft hem niet bewaard , en hij doodt om die reden een man of eene vrouw, zoo zal men dien os steenigen, en zijn heer zal óók sterven. Maar indien men hem losgeld oplegt, zoo zal

hij om zijn leven te lossen alles geven

31. wat men hem oplegt. Op gelijke wijze zal men met hem handelen wanneer hij

32. een zoon of eene dochter stoot. Maar stoot de os een knecht of eene dienstmaagd , zoo zal hij zijnen heer dertig-zilveren sikkels geven, en den os zal men steenigen.

33. Indien iemand een kuil opent of een kuil graaft, en dekt hem niet toe, en

34. een os of ezel valt daarin , zoo zal de heer des kuils het den ander met geld betalen; doch het aas zal het zijne zijn,

85. Wanneer iemands os een anderen os stoot zoodat die sterft, zoo zal men den levenden os verkoopen, en het geld

86. deelen , eri l.et aas óók deelen. Maar is het bekend geweest dat die os tevoren stootig was, en zijn heer heeft hem niet bewaard, zoo zal hij er een anderen os voor geven , en het aas hebben.

HOOFDSTUK 22.

1. Wanneer iemand een os of een schaap steelt, en slagt het of verkoopt het, die zal vijf ossen voor een os wedergeven, en vier schapen voor een schaap.

:1. Wanneer een dief gegrepen wordt als hij inbreekt, en daarbij geslagen wordt zoodat hij sterft, zoo zal men geen

3. bloedgerigt over hem laten gaan. Maar is de zon over hem opgegaan , zoo zal men het bloedgerigt laten gaan ; maar de dief zal het wedergeven: heeft hij het niet, zoo verkoope men hem voor

4 zijnen diefstal. Maar vindt men het gestolene, hetzij os of ezel of schaap, nog levend bij hem , zoo zal hij het dubbel wedergeven.

5. Wanneer iemand een akker of wijnberg beschadigt, of zijn vee laat schade doen in eens anders akker, die zal het van het beste zijns akkers en wijnbergs wedergeven.

6. Wanneer er een vuur ontstoken wordt in de doornen, en het verbrandt de schoven, of het koren dat nog staat, of den akker, zoo zal hij die het vuur heeft aangestoken volkomen vergoeding geven.

7. Wanneer iemand zijnen naaste geld of goederen te bewaren geeft, en het wordt dien uit zijn huis gestolen : vindt men den dief, zoo zal die het dubbel weder-

70 K X O I)

8. geven; maar vindt men den dief niet, zoo zal men den huiswaard voor de goden brengen , of hij niet zijne hand aan zijns naasten have geslagen hebbe.

9. Wanneer de één den ander van eenig onregt beschuldigt, hetzij over os of ezel of schaap , of kleederen , of iets dat verloren is, zoo zullen beider zaken voor de goden komen: wien de goden veroordeelen , die zal het zijnen naaste dubbel wedergeven.

10. Wanneer iemand zijnen naaste een ezel of os of schaap of eenig ander vee te bewaren geeft, en het sterft, of wordt beschadigd, of weggedreven zon-

11. der dat iemand het ziet, zoo zal men het onder hen op een eed voor den Heer laten komen, of hij niet zijne hand aan zijns naasten have geslagen hebbe ; én de heer van het goed zal dien aannemen, en de ander zal het niet be-

L2. hoeven te betalen. Maar ontsteelt het hem een dief, zoo zal hij het zijnen

13. heer betalen. Maai' wordt het verscheurd , zoo zal hij bewijs daarvan brengen , en het niet betalen.

14. W^Tanneer iemand iets van zijnen naaste leent , en het wordt beschadigd of sterft, terwijl zijn heer er niet bij is,

15. zoo zal bij het betalen; maar is zijn heer er bij , zoo zal hij het niet betalen , omdat hij het voor zijn geld gehuurd heeft.

16. Wanneer iemand eene maagd verleidt die nog niet verloofd is, en hij beslaapt haar, zoo zal hij haar den bruidschat geven en haar tot vrouw nemen.

17. Maar weigert haar vader haar aan hem te geven , zoo zal hij geld geven , zooveel aan eene maagd tot een bruidschat toekomt.

18. De tooveressen zult gij niet laten leven.

19. Wie een beest beslaapt, die zal den dood sterven.

20. Wie den goden offert, behalve den Heer alleen, die zal verbannen worden.

21. De vreemdelingen zult gij niet plagen noch onderdrukken, want gij zijt óók vreemdelingen in Egypteland geweest.

22. Gij zult geen weduw noch wees belee-

23. digen. Indien gij ze beleedigt, zoo zullen zij tot mij roepen, en ik zal hun

24. geroep verhooren; en mijn toorn zal

IJ 8 23.

zoo ontsteken , dat ik u met het zwaard dooden zal, en uwe vrouwen zullen weduwen en uwe kinderen weezen worden.

25. Wanneer gij aan mijn volk, dat bij u arm is, geld leent, zoo zult gij niet zijne schade zoeken , en er niet op woekeren.

26. Wanneer gij van uwen naaste een kleed te pand neemt, zoo zult gij bet hem wedergeven eer de zon ondergaat;

27. want zijn kleed is het éénige bedeksel zijner huid , waarin hij slaapt; en als hij tot mij zal roepen, zoo zal ik hem verhooren , want ik ben genadig.

28. De goden zult gij niet vloeken, en den overste onder uw volk zult gij niet lasteren.

29. Uwe volheid en uwe tranen zult gij niet uitstellen : uwen eerstgeboren zoon

30. zult gij mij geven. Zóó zult gij ook doen met uwen os en met uwe schapen; laat die zeven dagen bij hunne moeder zijn , op den achtsten dag zult gij ze mij geven.

31. Gij zult mij heilige lieden zijn ; daarom zult gij geen vleesch eten dat op het veld door de dieren verscheurd is , maar gij zult het voor de honden werpen.

HOOFDSTUK 23.

1. Gij zult geen valsch gerucht overbrengen , zoodat gij den goddelooze bijstand doet en een valscii getuige zijt.

2. Gij zult de menigte niet volgen tot het kwade, en niet antwoorden voor het gerigt, opdat gij niet, naar de menigte

3. neigende, van het regt wijkt. Gij zult de zaak van den geringe niet opsieren.

4. Wanneer gij uws vijands os of ezel ontmoet, en ziet dat hij dwaalt, zoo zult gij dien weder tot hem brengen.

5. Wanneer gij den ezel desgenen die u haat onder zijnen last ziet liggen , wacht u dat gij hem niet verlaat, maar verzuim gaarne het uwe om zijnentwil.

6. Gij zult het regt uws armen nietbui-

7. gen in zijne zaak. Wees verre van val-sche zaken; den onschuldige en regt-vaardige zult gij niet dooden , want ik laat den goddelooze geen gelijk hebben.

8. Gij zult geen geschenk nemen; want de geschenken maken de zienden blind , en verkeeren de zaken der regtvaardigen.

9 Gij zult de vreemdelingen niet onderdrukken; want gij kent het hart der

vreemdelingen , dewijl gij óók vreemdelingen geweest zijt in Egypteland.

10. Zes jaren zult gij uw land bezaaijen ,

11. en zijne vruchten inzamelen; maar in het zevende jaar zult gij het laten rusten en liggen, opdat de armen onder uw volk daarvan eten; en wat overblijft, laat dat het wild des velds eten. Alzóó zult gij ook doen met uwen wijnberg en olijfberg.

1:1. Zes dagen zult gij uwen arbeid doen , maar op den zevenden dag zult gij rusten ; opdat uw os en ezel rusten , en de zoon uwer dienstmaagd en de vreemdeling zich verkwikken.

Alwat ik ulieden gezegd heb zult gij houden ; en de namen van andere goden zult gij niet gedenken , en uit uwen mond zullen zij niet gehoord worden.

Driemaal in het jaar zult gij mij feest houden. Namelijk het feest der ongezuurde brooden zult gij houden , en zeven dagen ongezuurd brood eten, gelijk ik u geboden heb, ten tijde van de maand Abib, want in deze zijt gij uit Egypteland getrokken ; doch verschijnt 1 (5. niet ledig voor mij. En het feest van den oogst der eerste vruchten welke gij op het veld gezaaid hebt. En het feest der inzameling in het laatste van het jaar , wanneer gij uwen arbeid van het veld hebt ingezameld.

Driemaal in het jaar zullen al uwe mannen voor den Heer, den Heerscher , verschijnen.

Gij zult het bloed mijns offers niet met zuurdeeg offeren ; en het vet van mijn feestoffer zal niet tot op den morgen overblijven.

De eerstelingen van de eerste vruchten uws velds zult gij in het huis van den Heer uwen God brengen, en zult het bokje niet koken in de melk zijner moeder.

:2(). Zie, ik zend een Engel voor u uit, die zal u behoeden op dezen weg, en u brengen tot de plaats welke ik bereid

21. heb : daarom wacht u voor zijn aange-zigt, en hoor naar zijne stem , en verbitter hem niet; want hij zal uwe over-tredingen niet vergeven , en mijn naam

22. is in hem. Maar als gij zijne stem zult hooren , en doen alwat ik u zeggen zal, zoo zal ik uwer vijanden vijand en uwer

23. tegen partij ders tegenpartijder zijn. Als nu mijn Engel voor u uitgaat, en u

brengt tot de Amoriten , Hethiten , Fe-reziten , Kanaiiniten , Heviten en Jebu-

24. siten, en ik ze verdelg, zoo zult gij hunne goden niet aanbidden noch hen dienen , en niet doen gelijk zij doen ; maar gij zult hunne goden omverwer-

25. pen en verbreken , en gij zult den Heer uwen God dienen : zoo zal hij uw brood en uw water zegenen, en ik zal alle

26 krankheden van u afwenden; er zal geen misdragtige noch onvruchtbare vrouw in uw land zijn; en ik zal u oud

27. laten worden; ik zal mijnen schrik voor u uitzenden, en alle volken waar gij komt versaagd maken, en zal al uwe

28. vijanden op de vlugt drijven; ik zal ook landplagen voor u uitzenden, die de Heviten, Kanaiiniten en Hethiten

29. voor u zullen uitdrijven. Ik zal hen niet in één jaar voor u uitdrijven , opdat het land niet woest worde, en de wilde dieren zich niet tegen u vermeer-

30. deren. Ik zal hen allengskens na elkander voor u uitdrijven , totdat gij wast

3 I. en het land bezit. En ik zal u tot landpalen geven de Schelfzee, en de zee der Filistijnen, en de woestijn tot aan de rivier; want ik zal de inwoners van dat land in uwe hand geven, dat gij

32. hen voor u heen zult uitdrijven Gij zult met hen en met hunne goden geen

33. verbond maken. Laat hen ook niet wonen in uw land, opdat zij u niet tegen mij verleiden; want indien gij hunne goden dient, zoo zal het u tot een valstrik zijn.

HOOFDSTUK 24.

1. En hij sprak tot Mozes : Klim op tot den Heer, gij en Aiiron, Nadab en Abihu, en de zeventig oudsten van Is-

2. rael, en aanbidt van verre. Mozes alleen kome nader tot den Heer, maar de anderen zullen niet naderen , en het volk klimmc óók niet op met hem.

3. En Mozes kwam en verhaalde aan het volk al de woorden des Heeren en al de regten. Toen antwoordde al het volk met ééne stem en zeide: Al de woorden welke de Heer gesproken heeft

4. zullen wij doen. Toen schreef Mozes al de woorden des Heeren op, en hij maakte zich des morgens vroeg op, en bouwde een altaar beneden aan den berg, en twaalf kolommen, naar

5. de twaalf stammen van Israël. En hij

zond jongelingen uit de kinderen Israels , om den Heer brandoffers en dank-

fi. offers van varren daarop te offeren. En Mozes nam de helft van het bloed en deed het in bekkens , en de andere helft van het bloed sprengde hij op den al-

7. taar. En hij nam het boek des ver-bonds, en las het voor de ooren des volks ; en als zij zeiden : Alwat de Heer gesproken heeft zullen wij doen en zul-

8. len gehoorzamen , nam Mozes dat bloed en besprengde het volk daarmede , en sprak : Zie, dat is het bloed des ver-bonds hetwelk de Heer met u maakt, volgens al deze woorden.

9. Toen klom Mozes op met Aiiron , Nadab en Abihu , en de zeventig oud-

10. sten van Israel. En zij zagen den God van Israel; onder zijne voeten was als een schoone saffier , en als de gestalte

11. des hemels wanneer hij klaar is. En hij strekte zijne hand niet uit naar die oversten van Israel; en toen zij God gezien hadden , aten en dronken zij.

12. En do Heer sprak tot Mozes; Kom tot mij op den berg en blijf aldaar, opdat ik u steenen tafelen geve , en wetten en geboden welke ik geschreven

1 3. heb , en die gij hun leeren zult. Toen maakte Mozes zich op met zijnen dienaar .iozua, en Mozes klom op den berg

14. Gods, en hij zeide tot de oudsten: Blijft gij hier totdat wij weder tot u komen ; zie , Aiiron en Hur zijn bij u : heeft iemand eenige zaak, die kome voor hen.

15. Toen nu Mozes op den berg kwam ,

16. bedekte eenc wolk don berg; eu de. heerlijkheid des Heeren woonde op den berg Sinaï, en bedekte hem zes dagen met de wolk; en op den zevenden dag

17. riep hij Mozes uit de wolk. En het aanzien van de heerlijkheid des Heeren was op den top des bergs als een verterend vuur voor de kinderen Israels.

1H. En Mozes ging midden in de wolk, nadat hij op den berg geklommen was; en hij bleef op dien berg veertig dagen en veertig nachten.

HOOFDSTUK 25.

1. En de Heer sprak tot Mozes , zeg-

3. gende: Zeg den kinderen Israels, dat zij mij een hefoffer brengen, en neem bet van elk die het vrijwillig brengt.

3. Dit nu is het hefoffer hetwelk gij van

hen nemen zult: goud , zilver , koper,

4. hemelsblaauw , scharlaken , rozerood ,

5. witte zijde, geitehaar, roodverwigc

(5. ramsvellen , dassevellen, cederhout, olie

voor de lamp , specerijen tot zalfolie,

7. en goed reukwerk ; onyxsteenen en ingezette steenen voor den lijfrok en voor

8. den borstlap. En zij zullen mij een heiligdom maken , opdat ik onder hen

9. wone; naar het voorbeeld , hetwelk ik u van de woning en van al haar gereedschap toonen zal , zult gij dat maken.

10. Maakt eene urk van cederhout: derdehalf el zal hare lengte zijn , anderhalf el hare breedte, en anderhalf el hare

11. hoogte. En gij zult ze van binnen en van buiten met fijn goud overtrekken ; en maak boven van rondom een gouden

13. krans. En giet vier gouden ringen, en maak ze aan hare vier hoeken , zoodat twee ringen aan hare ééne zijde zijn ,

13. en twee aan bare andere zijde. En maak handbooraen van cederhout, en

14. overtrek ze met goud ; en steek ze in de ringen aan de zijden van de ark , om

15. ze daarmede te dragen ; en ze zullen in de ringen blijven en er niet uitgeno-

16. men worden. En gij zult de getuigenis , welke ik u geven zal, in de ark

. ^leSg^en-

17. Gij zult ook een verzoendeksel van fijn goud maken: derdehalf el zal zijne lengte zijn, en anderhalf el zijne breedte,

18. En gij zult twee cherubs van louter goud maken, aan de beide einden van

19. het verzoendeksel; dat de eéno cberub zij aan dit einde, en de andere aan het andere einde, en alzoo twee cherubs aan de einden van het verzoendeksel

30. zijn. En de cherubs zullen hunne vleugels daarover uitbreiden, zoodat zij met hunne vleugels het verzoendeksel bedekken , en elks aangezigt tegenover het andere zij , en hunne aangezigten

31. zullen op het verzoendeksel zien. En gij zult het verzoendeksel bovenop de ark zetten, en de getuigenis , welke ik

33. u geven zal, in de ark leggen. Aan die plaats zal ik met u zamenkomen , en met u spreken van boven het verzoendeksel , tusschen de twee cherubs die op de ark der getuigenis zijn, al-wat ik u gebieden zal aan de kinderen Israels.

33. Gij zult ook eene tafel maken van

cederhout; twee (illen zal hare lengte zijn, een el hare breedte , en anderhalf

24. el hare hoogte. En gij zult ze met fijn goud overtrekken , en een gouden krans

25. van rondom daaraan maken ; en eene lijst rondom , een handbreed hoog , en

26. een gouden krans om de lijst heen. En gij zult vier gouden ringen daaraan maken , aan de vier hoeken welke aan

27. hare vier voeten zijn. Digt onder de lijst zullen de ringen zijn, om er de hand-boomen intedoen en de tafel te dragen.

28. En gij zult deze handboomen van cederhout maken , en ze met goud overtrekken , om de tafel daarmede te dragen.

29. Gij zult ook hare schotels , bekers, kannen en schalen van fijn goud maken ,

30. om daarmede uit- en inteschenken. En gij zult op de tafel altijd toonbrooden vóór mij leggen.

31. Gij zult ook een kandelaar van tijn digt goud maken; daaraan zal de schacht met hare stengen , schaaltjes , knoppen

32. en bloemen zijn. En zes stengen zullen uit de zijden des kandelaars uitgaan ,

33. uit elke zijde drie stengen. Elke steng zal drie open schaaltjes, knoppen en bloemen hebben; dat zullen de zes sten-

34. gen zijn uit den kandelaar. Maar de schacht aan den kandelaar zal vier open schaaltjes met hunne knoppen en bloe-

35. men hebben; en telkens een knop onder twee stengen , van welke er zes uit

36. den kandelaar gaan; want beide zijne knoppen en stengen zullen uit hem

37. gaan, alles van digt louter goud. En gij zult zeven lampen daarbovenop maken , om tegenover elkander te lichten.

38. En zijne snuiters en bluschvaten zullen

39. van tijn goud zijn. Van een talent tijn goud zult gij dit maken, met al dit

40. gereedschap. En zie toe dat gij het maakt naar het voorbeeld hetwelk gij op den berg gezien hebt.

HOOFDSTUK 26.

1. De woning zult gij maken van tien tapijten van witte getweernde zijde, van hemelsblaauw , scharlaken en rozerood ; cherubs zult gij kunstig daarin

2. maken. De lengte van één tapijt zal achtentwintig el zijn, de breedte vier

3. el, en zij zullen alle tien gelijk zijn. En telkens zullen vijf tezamengevoegd zijn ,

4. het ééne aan het andere. En gij zult striklisjes van hemelsblaauw maken , aan eiken hoek des tapijts waar zij zullen tezamengevoegd zij n , zoodat telkens twee en twee aan hunne hoeken

5. tezamengehecht worden; vijftig striklisjes aan elk tapijt, zoodat het ééne het

6. andere tezamen vat. En gij zult vijftig gouden haakjes maken , met welke men de tapijten tezamenhecht, het ééne aan liet andere, opdat het ééne woning worde.

7. Gij zult ook een dekkleed van elf tapijten van geitehaar maken , tot een

8. dekkleed over de woning. De lengte van één tapijt zal dertig el zijn , maar de breedte vier el; en zij zullen alle elf

9. evengroot zijn. Vijf zult gij aan elkander voegen, en zes óók aan elkander, en het zesde tapijt dubbel maken vóór-

10. aan de hut. En gij zult vijftig striklisjes aan elk tapijt, aan hunne hoeken , maken, opdat zij aan de einden aan

11. elkander gehecht worden. Gij zult ook vijftig koperen haakjes maken , en de haakjes in de striklisjes doen , opdat de hut tezamengevoegd en ééne tent wor-

12. de. En van het overige van de tapijten der hut zult gij de helft laten overhan-

13. gen achteraan de hut, op beide zijden één el lang; zoodat het overige zij aan de zijden der hut, en haar op beide zij-

14. den bedekke. Over dit dekkleed zult gij een dekkleed van roodverwige rams-vellen maken, en daarover een dekkleed van dassevellen.

15. Gij zult ook stijlen maken voor de woning, van cederhout, die staan zul-

16. len : tien el lang zal een stijl zijn , en

17. anderhalf el breed. Twee houvasten zal één stijl hebben , dat het ééne aan het andere kan gezet worden; z(k') zult

18. gij alle stijlen der woning maken. Twintig van deze zullen staan tegen het zui-

19. den; die zullen beneden veertig zilveren voetstukken hebben , telkens twee voetstukken onder eiken stijl, aan zij-

20. ne twee houvasten. Alzoo zullen ook op de andere zijde tegen het noorden

21. twintig stijlen staan; en veertig zilve-' ren voetstukken , telkens twee voetstuk-

22. ken onder eiken stijl. Maar achteraan de woning, tegen het westen, zult gij

23. zes stijlen maken; daarbij twee stijlen achteraan de twee hoeken der woning,

24. dat elk van die beide zich met zijnen hoekstijl van beneden-op zamenvoegt, en boven aan het hoofd gelijk zamen-

25. komt met eeno kram; zoodut er acht stijlen zijn met hunne zilveren voetstukken , van welke er zestien zullen zijn , telkens twee onder éénen stijl.

26. En gij zult stangen maken van cederhout , vijf voor de stijlen op de éene

37. zijde der woning , en vijf voor de stijlen op de andere zijde der woning , en vijf voor de stijlen achteraan de woning te-

3S. gen het westen. En gij zult de stangen midden door de stijlen heensteken , en alles tezamenvatten, van den éénen

39. hoek tot aan den anderen. En gij zult de stijlen met goud overtrekken, en hunne ringen van goud maken , opdat men de stangen daarin doe; en de stangen zult gij met goud overtrekken.

30. En alzoo zult gij dan de woning oprig-ten , gelijkerwijs gij gezien hebt op den berg.

31. Kn gij zult een voorhangsel maken van hemelsblaauw, scharlaken, rozerood , en getweernde witte zijde , en zult

32. cherubs daarin maken , kunstiglijk. En gij zult liet hangen aan vier pilaren van cederhout, die met goud overtrokken zijn; hunne haken zullen van goud zijn, en zij zullen vier zilveren voet-

33. stukken hebben. En gij zult het voorhangsel met haakjes aanhechten, en de ark der getuigenis binnen het voorhangsel zetten , dat het ulieden eene scheiding zij tusschen het heilige en het al-

34. lerheiligste. En gij zult het verzoendeksel zetten op de ark der getuigenis

35. in het allerheiligste. Maar de tafel zult gij buiten het voorhangsel zetten, en den kandelaar tegenover de tafel, aan de zuidzijde van de woning, zoodat de-tafel staat tegen het noorden.

36. En gij zult een voorhangsel maken voor den ingang der hut, gewerkt van hemelsblaauw , rozerood , scharlaken en

37. getweernde witte zijde. En gij zult voor dit voorhangsel vijf pilaren maken van cederhout, met goud overtrokken , met gouden haken; en zult daarvoor vijf koperen voetstukken gieten.

HOOFDSTUK 27.

1. En gij zult een altaar maken van cederhout , vijf el lang en breed , dat hij 3. vierkant zij , en drie el hoog. Gij zult zijne hoornen op zijne vier hoeken maken , zijne hoornen zullen buiten hem uitsteken; en gij zult hein met koper

3. overtrekken. En ook aschpotten , asch-schoppen , hekkens , vuurbaken , vuurpannen , al zijn gereedschap zult gij van

4. koper maken. Gij zult ook een koperen traliewerk maken als een net, (in vier koperen ringen aan zijne vier hoe-

5. ken. En gij zult het van beneden-op rondom den omgang des altaars maken , zoodat het traliewerk strekt tot het mid-

6. den van den altaar. En gij zult ook handboomen maken voor den altaar, van cederhout met koper overtrokken ,

7. en zult de handboomen in de ringen steken , zoodat de handboomen zijn aan beide zijden des altaars, om hem daar-

8. mede te kunnen dragen. En gij zult hem van planken maken , dat hij van binnen hol zij , zooals u op den berg getoond is.

9. Gij zult ook voor de woning een voorhof maken , een omhangsel van getweernde witte zijde, op de ééne zijde

10. honderd el lang, tegen het zuiden; en twintig pilaren op twintig koperen voetstukken , en hunne haken met hunne

1 I. roeden van zilver. Alzoó zal ook tegen het noorden een omhangsel zijn, honderd el lang; twintig pilaren op twintig koperen voetstukken, en hunne haken

13. met hunne roeden van zilver. En tegen het westen zal de breedte des voorhofs hebben een omhangsel, vijftig el lang , aan tien pilaren op tien voetstukken.

13. En tegen het oosten zal de breedte des

14. voorhofs hebben vijftig el: alzoo dat het omhangsel hebbe op de ééne zijde vijftien el, daarbij drie pilaren op drie voet-

15. stukken; en wederom vijftien el op de andere zijde, en daarbij drie pilaren op

16. drie voetstukken, In de poort nu des voorhofs zal een voorhangsel zijn , twintig el breed , gewerkt van hemelsblaauw , scharlaken, rozerood en getweernde witte zijde; daarbij vier pilaren op hun-

17. ne vier voetstukken. Alle pilaren , rondom den voorhof heen, zullen zilveren roeden en zilveren haken en koperen

IS. voetstukken hebben. En de lengte des voorhofs zal honderd el zijn , de breedte vijftig el, de hoogte vijf el, van getweernde witte zijde; en hunne voet-

19. stukken zullen van koper zijn. Ook al het gereedschap der woning tot allerlei verrigting, en al hare nagels, en al de nagels van den voorhof zullen van koper zijn.

20. Gebied den kinderen Israels, dat zij tot u brengen de allerbeste zuiverste olie , van olijven gestooten , om te lichten , welke men altijd boven in de lam-

•2 1. pen doen zal, in de but des stiebts, buiten het voorhangsel dat vóór de ark der getuigenis hangt; en Aiiron en zijne zonen zullen die toebereiden , beide des morgens en des avonds , voor den Heer; dit zal u eene eeuwige inzetting zijn voor uwe nakomelingen , onder de kinderen Israels.

HOOFDSTUK 28.

1. En gij zult Aiiron uwen broeder en zijne zonen tot u nemen , uit de kinderen Israels, opdat hij mijn priester zij: namelijk Aiiron en zijne zonen , Nadab ,

3. Abihu, Eleazar en Ithamar. En gij zult voor Aiiron uwen broeder heilige kleederen maken , die heerlijk en schoon

3. zijn. En gij zult spreken met allen die wijs van hart zijn, welke ik met den geest der wijsheid vervuld heb , dat zij Aiiron kleederen maken tot zijne wij-

4. ding , opdat hij mijn priester zij. Dit nu zijn de kleederen welke zij maken zullen : een borstlap, lijfrok , zijden rok , enge rok, hoed en gordel; alzoo zullen zij heilige kleederen maken voor uwen broeder Aiiron en voor zijne zo-

5. nen , opdat hij mijn priester zij. Daartoe zullen zij nemen goud, hemels-blaauw , scharlaken , rozerood en witte zijde.

(). Den lijfrok zullen zij maken van goud , hemelsblaauw, scharlaken , rozerood en getweernde witte zijde , kun-

7. stiglijk ; dat hij op beide schouders za-mengevoegd en aan beide zijden zamen-

8. gebonden worde. En zijn gordel zal van dezelfde kunst en van éénerlei werk zijn : van goud , hemelsblaauw , scharlaken , rozerood en getweernde witte

9. zijde. En gij zult twee onyxsteenen nemen, en daarop graveren de namen

10. der kinderen Israels , op elk zes namen , naar de orde van hunnen ouderdom;

11. dat zult gij doen door de steensnijders die de zegels graveren ; zoodat zij

12. rondom in goud gezet worden. En gij zult die op de schouders des lijfroks •hechten, dat het steenen zijn tot eene gedachtenis voor de kinderen Israels, opdat Aiiron hunne namen op beide zijne schouders drage voor den Heer,

13. tot eene gedachtenis. En gij zult gou-

1 4. den kasjes maken ; en gij zult twee ketenen van fijn goud maken , evenlang , de leden in elkander hangende; en zult die aan de kasjes doen.

15. Den borstlap des ambts zult gij maken naar de kunst, gelijk den lijfrok, van goud , hemelsblaauw , scharlaken , rozerood en getweernde witte zijde.

16. Vierkant zal hij zijn en dubbel: een handbreed zal zijne lengte zijn, en een

17. handbreed zijne breedte. En gij zult hem vullen met vier rijen steenen: de eerste rij zij een sardis, topaas en sma-

18. ragd ; de tweede een robijn , saffier en

19. diamant; de derde een barnsteen , agaat

20. en amethyst; de vierde een turkoois , onyx en jaspis; in goud zullen zij ge-

21. zet zijn, in alle rijen. En zij zullen naar de twaalf namen der kinderen Israels staan , gegraveerd door den steensnijder , elk met zijnen naam , naar de

22. twaalf stammen. En gij zult ketenen voor den borstlap maken van tijn goud, evenlang, de leden in elkander han-

28. gende.; en twee gouden ringen aan den borstlap, zoodat gij die hecht aan twee

24. hoeken van den borstlap, en de twee gouden ketenen in die twee ringen doet, aan de beide hoeken van den

25. borstlap ; maar de twee einden der twee ketenen zult gij aan twee kasjes doen , en ze hechten aan de schouders van

2(1 den lijfrok tegenover elkander. En gij zult twee andere gouden ringen maken , en die aan de twee andere hoeken van den borstlap hechten , inwendig tegen

27. den lijfrok. En gij zult nog twee gouden ringen maken, en die aan de twee andere hoeken beneden aan den lijfrok tegenover elkander hechten, waar de lijfrok is zamengevoegd, bovenaan den

28. lijfrok , kunstiglijk. En men zal den borstlap met zijne ringen met een hemelsblaauw snoer aan de ringen des lijfroks knoopen, opdat hij op den kunstig gemaakten lijfrok digt aan-sluite, en de borstlap niet van den lijf-

.29. rok losrake. Alzoo zal Aiiron de namen der kinderen Israels dragen in den borstlap des ambts op zijn hart, als hij in het heilige gaat, tot eene gedach-

80. tenis voor den Heer altijd. En gij zult in den borstlap des ambts Licht en Regt doen, opdat zi j op Aiirons hart zijn als hij ingaat voor den Heer , en

dat hij het ambt dor kimlcsren Israels op zijn hart drage, voor den Heer gestadig.

:il. Gij zult ook den zijden rok onder den lijfrok maken geheel van hemels-

32. hlaauw ; en van boven in het midden zal eene opening zijn , en een boord rondom die opening tezamengevouwen ,

38. opdat zij niet scheure. En beneden, rondom aan zijnen zoom , zult gij granaatappels maken van hemelsblaauw , scharlaken en rozerood; en daartusschen

34. gouden schelletjes , óók rondom ; zooflat er een goud schelletje zij , daarna een granaatappel, en nog een goud schelletje , en wederom een granaatap-pel, rondom aan den zoom van den

35. zijden rok. En Aiiron zal hem aanhebben als hij dient, opdat men zijnen klank hoore als hij uit- en ingaat in het heilige voor den Heer, opdat hij niet sterve.

36. Gij zult ook eene voorhoofdsplaat maken van tijn goud, en daarop graveren, gelijk men de zegels graveert;

37. 11K HEILIGHEID DES HEKKEN. En gij zult haar hechten aan een hemelsblaauw

3)5. snoer vóóraan den hoed. En zij zal op Aiirons voorhoofd zijn, opdat alzoo Aiiron drage de misdaad van het heilige , hetgeen de kinderen Israels heiligen in alle gaven hunner heiliging; en zij zal altijd aan zijn voorhoofd zijn, opdat hij hen verzoene bij den Heer.

39. Gij zult ook den engen rok maken van witte zijde, en een hoed van witte zijde maken , en een geborduurden

40. gordel. En voor Aiirons zonen zult gij rokken, gordels en mutsen maken , die

41. heerlijk en schoon zijn, en zult die uwen broeder Aiiron benevens zijnen zonen aantrekken; en gij zult hen zalven en hunne handen vullen en hen wijden, opdat zij mijne priesters zijn.

42. En gij zult hun linnen onderkleederen maken, om het vleesch der schaamte te bedekken, van de lendenen af tot

43. aan de dijen. En Aiiron en zijne zonen zullen die aanhebben als zij in de hut des stichts gaan , of tot den altaar naderen, om te dienen in het heiligdom ; opdat zij niet hunne misdaad dragen en sterven moeten. Dit zal hem en zijnen zade na hem eene eeuwige inzetting zijn.

HOOFDSTUK 29.

1. Dit nu is de wijze op welke gij met hen handelen zult, opdat zij mij tot priesters gewijd worden. Neem een jongen var, en twee rammen , zonder

2. gebrek ; ongezuurd brood, en ongezuurde koeken met olie gemengd, en ongezuurde vladen met olie bestreken : van tarwemeelbloem zult gij die ma-

3. ken. En gij zult die in éénen korf leggen, en ze in dien korf ten offer brengen, met den var en de twee ram-

4. men, en zult Aiiron en zijne zonen voor den ingang van de hut des stichts brengen , en hen met water wasschen.

5. En gij zult de kleederen nemen, en Aiiron aantrekken den engen rok, en den zijden rok , en den lijfrok , en den borstlap bij den lijfrok, en zult hem

6. omgorden buiten om den lijfrok, en den hoed op zijn hoofd zetten , en de heilige kroon vastmaken aan den hoed.

7. En gij zult de zalfolie nemen en haar op zijn hoofd gieten, en hem zalven.

8. En zijne zonen zult gij óók doen naderen , en hun den engen rok aantrekken.

9. En beiden , Aiiron en zijne zonen, zult gij met gordels gorden , en hun de mutsen opbinden , opdat zij het priesterdom hebben tot eene eeuwige inzetting ; en gij zult Aiiron en zijn zonen de handen

10. vullen. En den var zult gij brengen voor de hut des stichts, en Aiiron benevens zijne zonen zullen hunne handen op het hoofd van den var leggen.

11. En gij zult den var slagten voor den Heer, aan den ingang van de hut des

12. stichts. En gij zult van zijn bloed nemen , en het op de hoornen des altaars doen met uwen vinger , en al het andere bloed aan den voet des altaars

13. uitgieten. En gij zult nemen al het vet van het ingewand, en het net over de lever, en de twee nieren met het vet dat daarover ligt, en zult het op

14. den altaar ontsteken. Maar het vleesch van den var en zijn vel en mest zult gij buiten voor het leger met vuur verbranden ; want het is een zondoffer.

15. Den éénen ram nu zult gij nemen , en Aiiron benevens zijne zonen zullen hunne handen op zijn hoofd leggen.

16. Alsdan zult gij hem slagten , en van zijn bloed nemen, en het tegen den

17. altaar rondom sprengen. En gij zult

den ram in stukken deelen , en zijn ingewand en zijne schenkels wasschen, en zult die bij de stukken en bij zijn

18. hoofd leggen. En den geheelen ram zult gij ontsteken op den altaar ; want het is den Heer een brandoffer, een liefelijke reuk, een vuuroffer voor den

19. Heer. Ook den anderen ram zult gij nemen , en Aiiron benevens zijne zonen zullen hunne handen op zijn hoofd

20. leggen ; en gij zult hem slagten , en van zijn bloed nemen, en het Aiiron en zijn zonen aan den regteroorlap doen, en op den duim hunner regterhand , en op den grooten teen van hun regter-voet; en gij zult dat bloed tegen den

21. altaar rondom sprengen. En gij zult van het bloed op den altaar en van de zalfolie nemen, en Aiiron en zijne kleederen , zijne zonen en hunne kleederen daarmede besprengen , opdat hij en zijne kleederen , zijne zonen en hunne klee-

3:2. deren gewijd worden. Daarna zult gij nemen het vet van den ram , den staart, en het vet van het ingewand , het net over de lever, en de twee nieren met het vet daarover, en den regterschou-der; want het is een ram der inwijding;

23. en één brood, en één koek geolied brood , en ééne vlade uit den korf des ongezuurden broods, die voor den Heer

24. staat; en leg het alles op de handen van Aiiron en van zijne zonen , en beweeg

35. het voor den Heer. Neem het daarna van hunne handen , en ontsteek het op den altaar, bovenop het brandoffer, tot een liefelijken reuk voor den Heer; want het is een vuuroffer voor den

26. Heer. En gij zult de borst van den ram der inwijding van Aiiron nemen , en zult haar voor den Heer bewegen; dit

37. zal uw gedeelte zijn. En gij zult alzoo heiligen de beweegborst en den hef-sehouder , die bewogen en geheven zijn van den ram der inwijding van Aiiron

38. en van zijne zonen. En dit zal voor Aiiron en voor zijne zonen een eeuwig regt zijn van de kinderen Israels; want het is een hefoffer, en de hefoffers zullen voor den Heer zijn , van de kinderen Israels, van hunne dankoffers en hefoffers.

39: Aiirons heilige kleederen nu zullen zijne zonen hebben na hem, opdat zij

80. daarin gezalfd en ingewijd worden. Wie van zijne zonen in zijne plaats priester

wordt, die zal ze zeven dagen lang aantrekken , opdat hij in de hut des stiehts

31. ga, om te dienen in het heilige. En gij zult den ram der inwijding nemen, en zijn vleesch aan eene heilige plaats ko-

32. ken. En Aiiron en zijne zonen zullen het vleesch van dezen ram eten, met het brood uit den korf, voor den ingang

33. van de hut des stiehts. En zij zullen datgene eten , waarmede de verzoening geschied is, om hen intewijden en hen te heiligen; geen ander zal het eten,

34. want het is heilig. Maar indien er van liet vleesch der inwijding en van het brood wat overblijft tot op den morgen, zoo zult gij dat met vuur verbranden: het zal niet gegeten worden , want het

35. is heilig. En gij zult alzoo aan Aüron en zijne zonen doen alwat ik u geboden heb; zeven dagen zult gij hen aldus

36. inwijden. En gij zult dagelijks een var tot een zondoffer slagten ter verzoening , en gij zult den altaar ontzondigen , als gij hem verzoent, en zult hem

37. zalven , opdat hij gewijd worde. Zeven dagen zult gij den altaar verzoenen en hem wijden, opdat hij een altaar van het allerheiligste zij ; wie den altaar aanraakt , die zal gewijd zijn.

3^S. En dit zult gij met dien altaar doen : twee lammeren van een jaar oud zult gij des daags gestadig daarop offeren ;

39. het ééne lam des morgens, het andere

40. tussohen de twee avonden; en bij het ééne lam behoort een tiendedeel meelbloem , gemengd met een vierdedeel van een bin gestooten olie, en een vierdedeel van een hin wijn, tot een

41. drankoffer. Met het andere lam , tus-schen de twee avonden, zult gij doen gelijk met het spijsoffer en drankoffer des morgens, tot een liefelijken reuk, een vuuroffer voor den Heer.

42. Dit is het dagelijksche brandoffer bij uwe nakomelingen, vóór den ingang van de hut des stiehts , voor den Heer, alwaar ik met ulieden zamenkomen en

43. met u spreken zal; aldaar zal ik den kinderen Israels hekend en geheiligd

44. worden in mijne heerlijkheid. En ik zal de hut des stiehts met den altaar heiligen , en Aiiron en zijne zonen mij

45. tot priesters wijden. En ik zal onder de kinderen Israels wonen, en hun God

46. zijn ; dat zij weten zullen dat ik de Heer hun God ben , die hen uit Egvp-

teland gevoerd heb , opdat ik onder hen wonen zoude: ik de Heer hun God.

HOOFDSTUK 80.

1. Gij zult ook een reukaltaar van ceder-

2. hout maken, om te rooken; een el lang en breed , geheel vierkant, en twee

3. el hoog, met zijne hoornen. En gij zult hem met fijn goud overtrekken, zijn dekstuk en zijne wanden rondom , en zijne hoornen ; en gij zult rondom

4. hem een krans van goud maken ; en twee gouden ringen onder den krans, aan beide zijden , om er handboomen intesteken en hem daarmede te dragen.

5. En de handboomen zult gij van cederhout maken, en ze met goud overtrek-

(i ken. En gij zult hem zetten vóór het voorhangsel dat vóór de ark der getuigenis hangt, en vóór het verzoendeksel dat op de ark der getuigenis is, waar

7. ik met u zamenkomen zal. En Aaron zal daarop goed reukwerk ontsteken, eiken morgen , als hij de lampen gereed-

8. maakt; desgelijks als hij de lampen aansteekt tusschen de twee avonden, zoo zal hij dat reukwerk óók ontsteken; dit zal het dagelijksch reukwerk zijn

!). voor den Heer, bij uwe nakomelingen. Gij zult geen vreemd reukwerk daarop doen , ook geen brandoffer, noch spijsoffer , en geen drankoffer daarop offe-10. ren. En Aiiron zal op deszelfs hoornen verzoenen , éénmaal in het jaar, met het bloed van het zondoffer ter verzoening ; zulk eene verzoening zal jaarlijks éénmaal geschieden bij uwe nakomelingen ; want dat is den Heer een allerheiligste.

i 1. En de Heer sprak tot Mozes, zeg-12. gende ; Als gij de hoofden der kinderen Israels telt, zoo zal ieder den Heere geven de verzoening zijner ziel, opdat hun niet eene plaag wedervare als zij I 3. geteld worden. Een ieder die mede in het getal is, zal een halven sikkel geven , naar den sikkel des heiligdoms , van twintig gera de sikkel; zulk een halve sikkel zal het hefoffer des Hee-

14. ren zijn Wie in het getal is, van twintig jaar en daarboven , die zal zulk

15. een hefoffer den Heere geven. De rijke zal niet meer geven, en de arme niet minder, dan den halven sikkel dien men den Heer tot een hefoffer geeft.

Ui. voor de verzoening hunner zielen. En gij zult al zulk geld der verzoening nemen van de kinderen Israels, en tot de godsdienst der hut des stichts besteden ; opdat het den kinderen Israels tot eene gedachtenis zij voor den Heer, opdat hij zich over hunne zielen late verzoenen.

17. En de Heer sprak tot Mozes, zeg-

18. gende : Gij zult ook een koperen wasch-vat maken , met een koperen voetstuk , om fe wasschen , en zult het zetten tusschen de hut des stichts en den altaar,

19. en water daarin doen, dat Aiiron en zijne zonen hunne handen en voeten

20. daaruit wasschen. Als zij in de hut des stichts gaan, zullen zij zich met water wasschen , opdat zij niet sterven; of als zij tot den altaar naderen om te dienen, om een vuuroffer voor den

21. Heer te ontsteken. Zij zullen hunne handen en voeten wasschen , opdat zij niet sterven. Dit zal eene eeuwige inzetting zijn, hem en zijnen zade hij hunne nakomelingen.

22. En de Heer sprak tot Mozes, zeg-

23. gende: Neem u van de beste specerijen, de edelste mirre vijfhonderd sikkels , en kaneel half zooveel, tweehonderd en vijftig, en kalmus óók twee-

24. honderd en vijftig, en kassia vijfhonderd , naar den sikkel des heiligdoms ,

2ö. en olie van olijfboomen een hin ; en maak eene heilige zalfolie, naar de

26. kunst der kruidmengers. En daarmede zult gij zalven de hut des stichts en de

27. ark der getuigenis, de tafel met al haar gereedschap, den kandelaar met zijn

28. gereedschap , den reukaltaar , den brandoffer-altaar met al zijn gereedschap, en

29. het waschvat met zijn voetstuk ; en gij zult die alzoo wijden, dat zij een allerheiligste zijn ; want wie ze aanraakt,

30. die zal gewijd zijn. Aiiron en zijne zonen zult gij óók zalven , en hen mij tot

31. priesters wijden. En gij zult met de kinderen Israels spreken , zeggende : Deze olie zal mij eene heilige zalf zijn

32. hij uwe nakomelingen. Op eens men-schen li jf zal zij niet gegoten worden ; gij zult ook geen dergelijke maken, want zij is heilig, daarom zal zij ulie-

33. den heilig zijn. Wie dergelijke zalf maakt, of een ander daarvan geeft, die zal uit zijn volk uitgeroeid worden.

34. En de Heer sprak tot Mozes : Neem u specerijen , balsem , stacté , gal ban en

E X O D IJ

zuiveren wierook , vim hot één zooveel 85. als van hlt; t under ; en maak reukwerk daarvan , gemengd naar de kunst der kruidmengers, dat het rein en heilig :3(i, zij. Kn gij zult het tot poeder stooten , en zult daarvan leggen vóór de ark dei-getuigenis, in de hut des stichts waar ik met u zamenkomen zal; dit zal ulie-87. den een allerheiligste zijn. Kn zulk reukwerk zult gijlieden u niet maken; maar het zal u heilig zijn voor den 3S. Heer. Wie dergelijk reukwerk maken zal om daarmede te wierooken , die zal uitgeroeid worden uit zijn volk.

HOOFDSTUK 31.

1. En de Heer sprak tot Mozes, zeg-

2. gende: Zie, ik heb met name geroepen Bezaleël, den zoon van Uri den zoon van Hur, uit den stam van Juda;

8. en ik heb hem vervuld met den geest Gods, mot wijsheid en verstand on met

4. kennis van allerlei werk; om kunstig to arbeiden in goud, zilver en koper,

5. kunstig steenen te snijden en intezet-ten , en kunstig te timmeren van hout,

0. en al dergelijk werk te doen ; en zie, ik heh hem Aholiab , Ahisamaehs zoon , uit den stam van Dan , toegevoegd , en heb aan allerlei wijzen de wijsheid in hot hart gegeven , opdat zij maken zul-

7. Ion alwat ik u geboden heb : do hut des stiohts , de ark der getuigenis , het verzoendeksel daarop, en al het gereed-

8. schap der hut; de tafel en haar gereedschap ; don fijnen kandelaar en al zijn

9. gereedschap ; den reukaltaar ; den brand-offer-altaar met al zijn gereedschap ; het

10. waschvat met zijn voetstuk ; de ambts-kleederen, en de heiligt! kleederon van don priester Aiiron, en de kleederen

11. zijner zonen tot het priesterdom; de zalfolie , en het reukwerk van specerijen voor het heiligdom: naar alwat ik u geboden heb zullen zij het maken.

12. En de Hoer sprak tot Mozes, zog-18. gendo; Spreek tot de kinderen Israels ,

zeggende: Onderhoudt mijne sabbaten ; want dit is een teeken tusschon mij en u in uwe nakomelingen, opdat men wete dat ik de Heer ben die u heilig.

14. Daarom onderhoudt den sabbat, want hij zal u heilig zijn ; wie hem ontheiligt zal den dood sterven; want wie daarop eenigon arbeid doet, diens ziel

15. zal uitgeroeid worden uit zijn volk. Zes

S 81, 82. 79

dagen zal men arbeiden, maar op den zevenden dag is de sabbat, de heilige rust des Hoeren: alwie op den sabbatdag eenigon arbeid doet, die zal den

1(5. dood sterven. Daarom zullen de kinderen Israels don sabbat onderhouden , opdat zij hem ook bij hunne nakomelingen houden tot een eeuwig verbond :

17. hij is een eeuwig teeken tusschon mij en do kinderen Israels; want in zes dagen heeft de Heer hemel en aarde gemaakt , maar op don zevenden dag rustte hij en verkwikte zich.

18. En als do Heer uitgesproken had mot Mozes op den borg Sinaï, gaf hij hem twee tafelen dor getuigenis, die waren van steen, en hosehroven mot den vinger Gods.

HOOFDSTUK 32.

1. Toen nu het volk zag dat Mozes vertoefde van don berg aftokomen , verzamelde hot zich tegen Aiiron , en sprak tot hom : Welaan , maak ons goden die voor ons uitgaan ; want wij weten niet wat dezen man Mozes wedervaren is„ die ons uit Egypteland gevoerd heeft.

2. Aiiron sprak tot hen : Rukt de gouden oorringen af die in de ooren uwer vrouwen, uwer zonen en uwer dochters zijn,

3. en brengt die tot mij. Toen rukte al het volk hunne gouden oorringen af van hunne ooren, en zij bragten die tot

4. Aiiron ; en hij nam die uit hunne handen , en ontwierp met eene stift eene beoldtonis. on maakte een gegoten kalf daarvan ; en zij spraken : Dit zijn uwe goden , Israel , die u uit Egypteland ge-

5. voord hebben. Toen Aiiron dat zag , bouwde hij daarvoor een altaar, en liet uitroepen en sprak: Morgen is des

6. Heeren feest. En zij stonden des morgens vroeg op, en offerden brandoffers , en bragten daarbij dankoffers; daarna zette zich hot volk om te eten en te drinken , en zij stonden op om te spelen.

7. En do Hoer sprak tot Mozes; Ga , klim af; want uw volk hetwelk gij uit Egypteland gevoerd hebt heeft het ver-

8. dorven ; zij zijn spoedig van dien weg afgeweken , dien ik hun geboden heb ; zij hebben zich een gegoten kalf gemaakt, en hebben het aangebeden en daaraan geofferd , en gezegd: Dit zijn uwe goden, Israel, die u uit Egypteland gevoerd

9. hebben. En de Heer sprak tot Mozes : Ik zie dat het een hardnekkig' volk is;

10. en nu, laat af van mij, opdat mijn toorn over hen ontbrande en hen ver-tere , zoo zal ik u tot een groot volk

I 1,. maken Maar Mozes smeekte den Heer zijnen God, en sprak : Ach Heer , waarom zal uw toorn ontbranden over uw volk, hetwelk gij met eene groote kracht en sterke hand uit Egypteland

I gevoerd hebt? Waarom zullen de Egyp-tenaars zeggen: Hij heeft hen tot hun ongeluk uitgevoerd, om ze te dooden in het gebergte en hen te verdelgen van den aardbodem? Keer u van de hitte uws toorns, en wees genadig over

18 de boosheid uws volks. Gedenk aan uwe dienaren , Abraham , Isaiik en Israel , welken gij bij uzelven gezworen , en tot wie gij gesproken hebt: Ik zal uw zaad vermenigvuldigen als de sterren aan den hemel; en al dit land, hetwelk ik u beloofd heb, zal ik uwen zade geven, en zij zullen het bezitten

14. eeuwiglijk. AIzoo berouwde den Heer het kwaad hetwelk hij gedreigd had aan zijn volk te zullen doen.

15. En Mozes wendde zich om en klom van den berg af, en had de twee tafelen der getuigenis in zijne hand , die

10. op beide zijden beschreven waren; en God had die zelf gemaakt en zelf het

17. schrift daarin gegraveerd. Toen nu Jozua het geschreeuw des volks hoorde, dat zij juichten , sprak hij tot Mozes ; Er is een geschreeuw in het leger,

18. als in den strijd. Maar hij antwoordde : Het is niet een geschreeuw van zoodanigen tegen elkander , die de overhand hebben of de nederlaag ; maar ik hoor het geluid van een gezang der

19. reijen. Als hij nu nabij het leger kwam en het kalf en de reijen zag, ontbrandde hij in toorn, en hij wierp de tafelen uit zijne hand en verbrak die beneden

30. aan den berg. En hij nam het kalf hetwelk zij gemaakt hadden en verbrandde liet met vuur , en vermaalde het tot stof, en strooide het op het water, en gaf het den kinderen Israels te drin-

21. ken. En hij sprak tot Aiiron: Wat heeft dit volk u gedaan, dat gij zulk eene groote zonde over hen gebragt

22. hebt? En Aaron sprak: De toorn mijns heeren ontbrande niet: gij weet dat dit

23. volk boos is. Zij zeiden tot mij : Maak ons goden die voor ons uitgaan; want wij weten niet wat dezen man Mozes , die ons uit Egypteland gevoerd heeft,

24. wedervaren is. Toen zeide ik tot hen : Wie goud heeft, die rukke het af en geve het mij ; en ik wierp het in het vuur, daarvan is dit kalf geworden.

25. Toen nu Mozes zag dat het volk losbandig geworden was, — want Aiiron had hen losbandig gemaakt tot eene bespotting onder degenen die tegen hen

26. zouden willen opstaan, — trad hij in de poort des legers , en sprak: Herwaarts tot mij , wie den Heer toebehoort ! Toen verzamelden zich al de

27. kinderen van Levi tot hem; en hij sprak tot hen: Aldus spreekt de Heer, Israels God: Ieder gorde zijn zwaard aan zijne lende, en ga door het geheele leger, herwaarts en derwaarts , van de ééne poort tot de andere , en ieder doode

28. zijnen broeder, vriend en naaste. En de kinderen van Levi deden gelijk Mozes hun gezegd had, en er vielen op dien dag van het volk drieduizend man.

29. Want Mozes had gezegd ; Wijdt u heden aan den Heer, ieder tegen zijnen zoon en broeder, opdat heden de zegen over ulieden gegeven worde.

30. En des morgens sprak Mozes tot het volk: Gij hebt eene groote zonde gedaan ; nu zal ik opklimmen tot den Heer, of ik misschien uwe zonde ver-

31. zoenen mogt. Als nu Mozes weder tot den Heer kwam , sprak hij: Ach dit volk heeft eene groote zonde gedaan , en heeft zich gouden goden gemaakt:

32. nu, vergeef hun hunne zonde ! Zoo niet, delg mij dan uit uw boek hetwelk

33. gij geschreven hebt. Maar de Heer sprak tot Mozes: Ik zal dien uit mijn boek delgen, die tegen mij gezondigd

34. heeft. Zoo ga nu heen en voer dit volk waarheen ik u gezegd heb: zie, mijn Engel zal voor u uitgaan ; maar ik zal hunne zonde bezoeken, als mijn tijd

35. van bezoeken komt. Alzoo strafte de Heer het volk , omdat zij dat kalf gemaakt hadden , hetwelk Aiiron voor hen gemaakt had.

HOOFDSTUK 33.

I. En de Heer sprak tot Mozes; Ga, trek vandaar, gij en het volk hetwelk gij uit Egypteland gevoerd hebt, in het land hetwelk ik Abraham, Isaiik en

Jakob gezworen heb, zeggende: A.an

2. uw zaad zal ik het geven; en ik zal een Engel voor u uitzenden , — en ik zal uitdrijven de Kanaaniten, Amori-ten , Hethiten , Fereziten , Heviten en

3. Jebusiten , — naar het land waar melk en honig vloeit: — ik zal niet met u optrekken , want gij zijt een hardnekkig volk : ik mogt u op den weg verteren.

4. Toen het volk dit kwade woord hoorde , waren zij bedroefd, en niemand

5. droog zijne versierselen aan zich. En de Heer sprak tot Mozes: Zeg tot de kinderen Israels : Gij zijt een hardnekkig volk, ik zal eens snel over u komen en u verdelgen; en nu , leg vrij uwe versierselen af, opdat ik wete wat ik u

0. doen zal. Alzoo deden de kinderen Israels hunne versierselen van zich af, bij den berg Horeb.

7. Mozes nu nam de hut en rigtte haar op ver buiten het leger, en noemde haar eene hut des stichts; en wie den Heer wilde vragen, die moest uitgaan tot de hut des stichts buiten het leger.

8. En als Mozes uitging tot de hut, stond al het volk op, en een ieder trad in de deur van zijne hut; en zij zagen hem na, totdat hij in de hut was ingegaan.

9. En als Mozes in de hut was ingegaan , kwam de wolkkolom neder en stond aan den ingang der hut, en hij sprak

10. met Mozes. En al het volk zag de wolkkolom staan aan den ingang der hut, en zij stonden op en bogen zich ter aarde, elk in de deur van zijne hut.

11. De Heer nu sprak tot Mozes van aan-gezigt tot aangezigt, gelijk een man met zijnen vriend spreekt; en als hij tot het leger wederkeerde, zoo week zijn dienaar Jozua de zoon van Nun , de jongeling, niet uit de hut.

12. En Mozes sprak tot den Heer: Zie, gij zegt tot mij; Voer dit volk op ; en gij laat mij niet weten wien gij met mij zenden zult, daar gij nogtans gezegd hebt: Ik ken u bij name, en : Gij hebt genade gevonden voor mijne oogen.

13. Nu , heb ik dan genade gevonden voor uwe oogen, zoo laat mij uwen weg weten, opdat ik u kenne en genade vinde voor uwe oogen ; en zie toch , dat

14. dit volk uw volk is. En hij sprak : Mijn aangezigt zal gaan , daarmede zal

15. ik u leiden. En hij sprak tot hem: Indien uw aangezigt niet gaat, zoo

16. leid ons niet vanhier opwaarts. Want waaraan zal toch bekend worden dat ik en uw volk genade gevonden hebben voor uwe oogen , zoo gij niet met ons gaat? opdat ik en uw volk onderscheiden worden van alle volken die op den

17. aardbodem zijn. En de Heer sprak tot Mozes: Wat gij nu gesproken hebt, zal ik óók doen ; want gij hebt genade gevonden voor mijne oogen , en ik ken

18. u bij name. Maar hij sprak: Laat mij

19. dan uwe heerlijkheid zien. En hij sprak: Ik zal al mijne goedheid voor uw aangezigt laten heengaan, en zal den naam Heer voor u laten uitroepen ; want wien ik genadig ben , dien ben ik genadig, en wiens ik mij ontferm , diens ont-

20. ferm ik mij. En hij sprak verder: Mijn aangezigt kunt gij niet zien , want

21. geen menscb zal leven die mij ziet. En de Heer sprak verder: Zie, er is eene plaats bij mij : daar zult gij staan op de

22. steenrots ; en wanneer nu mijne heerlijkheid voorbijgaat, zoo zal ik u laten staan in de kloof der steenrots, en ik zal mijne hand boven u houden , totdat

23. ik ben voorbijgegaan ; (in wanneer ik mijne hand van u doe, zoo zult gij mij achterna zien; maar mijn aangezigt kan men niet zien.

HOOFDSTUK 34.

1. En de Heer sprak tot Mozes: Houw twee steenen tafelen gelijk do eerste waren, opdat ik daarop schrijve do woorden welke op de eerste tafelen wa-

2. ren , welke gij gebroken hebt. En wees morgen vroeg bereid, dat gij op den berg Sinaï klimt, en aldaar tot mij

3. treedt op den top van den berg. En laat niemand met u opklimmen ; dat er ook niemand gezien worde rondom den geheelen berg ; en laat ook geen schaap of rundvee weidon tegenover dezen berg.

4. En Mozes hieuw twee steenen tafelen gelijk de eerste geweest waren , en stond des morgens vroeg op en klom op den borg Sinaï, gelijk do Heer hem geboden had, en nam de twee steenen

5. tafelen in zijne hand. Toen kwam do Heer neder fn eene wolk , en trad aldaar bij hem , en riep uit don naam :

(i. Heer. En toon de Heer voor zijn aangezigt voorbijging , riep hij : Hoero, Hooro God, barmhartig en genadig,

lankmoedig en van groote genade en

7. trouw ; gij die genade bewijst aan duizenden , en vergeeft misdaad, overtreding en zonde , en voor wien niemand onschuldig is; gij die de misdaad dei-vaderen bezoekt aan de kinderen en kindskinderen , tot in het derde en vier-

8. de geslacht! En Mozes boog zich haas-

9. tig ter aarde en aanbad hem, en hij sprak : Heer, heb ik genade gevonden voor uwe oogen, zoo ga de Heer met ons , want dit is een hardnekkig volk : opdat gij over onze misdaad en zonde genadig zijt; en laat ons uw erfdeel zijn.

1 0. En hij sprak : Zie , ik zal een verbond maken voor al uw volk , en zal wonderen doen , hoedanige niet geschied zijn in alle landen en onder alle volken, en al dit volk onder hetwelk gij zijt zal het werk des Heeren zien ; want wonderbaar zal het zijn , hetgeen ik bij u doen zal.

I 1. Onderhoud hetgeen ik u heden gebied : zie, ik zal voor u uitdrij ven de Amoriten, Kanaaniten , Hethiten, Fe-

12. reziten, Heviten en Jehusiten. Wacht u van een verbond te maken met de inwoners van het land in hetwelk gij komt, opdat zij niet onder u tot eene

13. ergernis worden. Maar hunne altaren zult gij omverwerpen , en hunne goden verbreken , en hunne bosschen uitroei-

14.jen; — want gij zult geen anderen god aanbidden , want de Heer heet ij ver aar,

15. omdat hij een ijverig God is; — opdat indien gij een verbond maakt met de inwoners des lands, en als zij hunne goden nahoereren en hunnen goden offeren , zij u niet noodigen en gij van

16. hun offer eet, en hunne dochters voor uwe zonen tot vrouwen neemt, en die dan hare goden nahoereren , en maken dat uwe zonen óók hare goden nahoe-

17. reren. Gij zult u geen gegoten goden

18. maken. Het feest der ongezuurde broo-den zult gij houden; zeven dagen zult gij ongezuurd brood eten , gelijk ik u geboden heb, omtrent den tijd der maand Abib ; want in de maand Abib

19. zijt gij uit Egypte getrokken. Alwat het eerst de baarmoeder breekt is het mijne, wat mannelijk zijn zal onder uw vee, dat de baarmoeder breekt, het-

20. zij os of schaap. Maar den eersteling des ezels zult gij lossen met een schaap; en indien gij hem niet lost, zoo maak

hem af. Alle eerstgeborenen uwer zonen zult gij lossen, en niemand ver-

21. schijne ledig voor mij. Zes dagen zult gij arbeiden; en op den zevenden dag zult gij rusten, beide van ploegen en

22. van oogsten. Het feest der weken zult gij houden, inet de eerstelingen van den tarwenoogst; en het feest der inza-

23. meling , als het jaar om is. Driemaal 'sjaars zullen alle mannen voor den Heerscher, den Heer en God van Is-

24. rael, verschijnen. Wanneer ik de heidenen voor u verdrijven en uwe landpalen uitbreiden zal, zoo zal niemand uw land begeeren, terwijl gij driemaal 's jaars opgaat om voor den Heer

25. uwen God te verschijnen. Gij zult het bloed mijns offers niet met gezuurd brood offeren; en het offer van het paaschfeest zal den nacht niet over-

2H. blijven tot den morgen. De eerstelingen van de eerste vruchten uws akkers zult gij in het huis van den Heer uwen God brengen. Gij zult het bokje niet koken in de melk zijner moeder.

27. En de Heer sprak tot Mozes : Schrijf u deze woorden op; want naar deze woorden heb ik met u en met Israel

28. een verbond gemaakt. En hij was aldaar bij den Heer veertig dagen en veertig nachten , en at geen brood en dronk geen water ; en hij schreef dat verbond, de tien woorden , op de tafelen.

29. Toen nu Mozes van den berg Sinaï afging , had hij de twee tafelen der getuigenis in zijne hand , en wist niet dat het vel van zijn aangezigt glinsterde doordat hij met hem gesproken had.

30. En toen Aiiron en al de kinderen Israels zagen dat het vel van zijn aangezigt glinsterde, vreesden zij tot hem te na-

31. deren. Toen riep Mozes hen; en zij keerden zich tot hem, beide Aiiron en al de oversten der gemeente; en hij

32. sprak met hen. Daarna naderden al de kinderen Israels tot hem , en hij gebood hun alles wat de Heer tot hem gespro-

33. ken had op den berg Sinaï. En terwijl hij dat alles met hen sprak, leide hij

34. een sluijer over zijn aangezigt. En wanneer hij inging voor den Heer om met hem te spreken, deed hij dien sluijer af totdat hij weder uitging; en wanneer hij uitkwam en met de kinderen Israels

35. sprak hetgeen hem geboden was , dan zagen de kinderen Israels nan zijn aan-gezigt, dat het vel van zijn aange-zigt glinsterde.; dan deed hij den sluijer weder over zijn aangezigt, totdat hij weder inging om met hem te spreken.

HOOFDSTUK 85.

I. En Mozes verzamelde de geheele gemeente der kinderen Israels , en sprak tot hen: Dit is het wat de Heer geho-

'2. den heeft dat gij doen zult. Zes dagen zult gij arbeiden, maar den zevenden dag zult gij heilig houden , tot een sabbat der rust des Heeren ; alwie daarop

3. arbeidt zal sterven. Gij zult in geen van uwe woningen vuur aansteken op den sabbatdag.

4. En Mozes sprak tot de geheele gemeente der kinderen Israels: Dit is

5. het wat de Heer geboden heeft: Geeft elk den Heer een hefoffer, zoodat een ieder het hefoffer des Heeren vrijwillig

f). brenge : goud, zilver, koper, hemels-blaauw, seharlaken , rozerood, witte

7. zijde en geitehaar, roodverwige rams-

8. vellen , dassevellen en cederhout, olie voor de lamp, en specerijen tot zalf-

9. olie en tot goed reukwerk; onyx en ingezette steenen voor den lijfrok en voor

10. den borstlap. En wie onder u schrander is, die kome en make hetgeen de Heer

1 I. geboden heeft: namelijk de woning, benevens hare tent en bedeksel, ringen , stijlen , stangen , pilaren en voet-

12. stukken ; de ark met hare handboomen ; het verzoendeksel en het voorhangsel;

13.de tafel met hare handboomen en al haar gereedschap , en de toonbrooden ;

14. den kandelaar om te lichten, en zijn gereedschap, en zijne lampen, en de

15. olie voor het licht; den reukaltaar met zijne handboomen , de zalfolie en specerijen tot het reukwerk ; het behangsel der deur aan den ingang der woning;

16. den brandoffer-altaar met zijn koperen traliewerk , zijne handboomen en al zijn gereedschap; het waschvat met zijn

17. voetstuk; het omhangsel des voorhofs met zijne pilaren en voetstukken, en het behangsel aan den ingang des

18. voorhofs; de nagels der woning en

19. des voorhofs met hare touwen; de kleederen des ambts tot de dienst in het heilige, de heilige kleederen van den priester Aaron met de kleederen

zijner zonen, tot het priesterschap.

30. Toen ging de geheele gemeente der

21. kinderen Israels uit van Mozes; en allen , die het gaarne en vrijwillig gaven , kwamen en bragten den Heer het hefoffer voor het werk aan de hut des stichts , en voor al hare dienst, en voor

.22. de heilige kleederen. En beide man en vrouw bragten vrijwillig haken, oorringen , ringen. en spansels, en allerlei goud gereedschap; daarenboven bragt ieder

23. den Heer goud tot een beweegoffer. En wie bij zich vond hemelsblaauw , scharlaken , rozerood, witte zijde, geitehaar , roodachtige ramsvellen en dasse-

24. vellen , die bragt het. En wie zilver en koper offerde, die bragt het den Heer tot een hefoffer; en wie cederhout bij zich vond, die bragt het tot allerlei

35. werk der godsdienst. En alle vrouwen die schrander waren , die werkten met hare handen , en bragten haar werk , als van hemelsblaauw, scharlaken , ro-

26 zerood en witte zijde. En alle vrouwen die zulken arbeid verstonden, en gewillig daartoe waren , die sponnen het

27. geitehaar. De vorsten nu bragten onyx en ingezette steenen voor den lijfrok en

28. voor den borstlap, en specerijen en olie voor het licht, en voor de zalfolie ,

.29. en voor goed reukwerk. Alzoo bragten de kinderen Israels vrijwillig, beide man en vrouw, voor allerlei werk, hetgeen de Heer door Mozes geboden had te maken.

30. En Mozes sprak tot de kinderen Israels : Zie , de Heer heeft bij name geroepen Bezaleël, den zoon van Uri den zoon van Hur , uit den stam van Juda ,

31. en heeft hem vervuld met den geest Gods, opdat hij wijs, schrander en ge-

32. schikt zij tot allerlei werk; om kunstig te arbeiden in goud, zilver en koper,

33. edelgesteenten te snijden en intezetten , hout te timmeren , en allerlei kunstigen

34. arbeid te verrigten ; en heeft hem ook in zijn hart gegeven , om [anderen] te onderwijzen , hem en Aholiab , Ahisa-machs zoon , uit den stam van Dan.

35. Hij heeft bun het hart met wijsheid vervuld , om allerlei werk te maken, te snijden , te werken en te borduren met hemelsblaauw , scharlaken , rozerood , en witte zijde, en om te weven , opdat zij allerlei werk maken en kunstigen arbeid uitvinden.

HOOFDSTUK 3(5.

1. Toen arbeidden Bezaleël en Aholiab, en alle wijze mannen, welken de Heer wijsheid en verstand gegeven had, om te weten hoe zij allerlei werk maken zouden tot de dienst des heiligdoms, naar alles wat de Heer geboden had. quot;2. Want Mozes riep Bezaleël en Aholiab, en alle wijze mannen, welken de Heer wijsheid in hun hart gegeven had, namelijk allen die zieh vrijwillig daartoe aanboden , en toetraden om te arbeiden aan het werk. En zij namen van Mozes tot zich al het hefoffer, hetwelk de kinderen Israels voor het werk van de dienst des heiligdoms hragten, om dit te maken ; want zij hragten eiken morgen hunne vrijwillige gave tot hem. 4. Toen kwamen al de wijzen die aan luit werk des heiligdoms arbeidden , ieder ö. van zijn werk waaraan zij werkten, en zij spraken tot Mozes; Het volk brengt teveel, meer dan voor de dienst van het werk, hetwelk de Heer geboden 0. heeft te maken, noodig is. Toen gebood Mozes dat men zou uitroepen door het leger: Niemand brenge, meer tot een hefoffer des heiligdoms. Toen

7. hield het volk op met brengen. Want er was voorraad genoeg tot allerlei werk dat te maken was, en er was nog over.

8. Alzoo maakten alk; wijze mannen , onder de arbeiders aan het werk , de woning van tien tapijten met cherubs, kunstiglijk , van getweernde witte zijde, hemelsblaauw , scharlaken en rozerood.

!). De lengte van één tapijt was achtentwintig el, en de breedte vier el, en zij 10. waren alle van ééne maat. En men hechtte telkens vijf tapijten tezamen , 1 I. het ééne aan het andere , en maakte hemelsblaauwe striklisjes aan den hoek van elk tapijt, waar zij tezamengehecht 12. werden: telkens vijftig striklisjes aan een tapijt, met welke het ééne aan het 1andere was zamengevoegd. En men maakte vijftig gouden haakjes, en voegde met de haakjes de tapijten het ééne aan het andere tezamen, opdat het ééne woning wierd.

14. En men maakte elf tapijten van gei-tehaar, tot een dekkleed over de wo-

15, ning; dertig el lang, en vier el breed , 1(5. alle van ééne maat, en voegde vijf

daarvan tezamen op de ééne zijde, en

17. zes tezamen op de andere zijde. En men maakte telkens vijftig striklisjes aan elk tapijt, aan hunne hoeken, met

18. welke zij tezamengehecht werden; en maakte telkens vijftig koperen haakjes , met welke de hut in elkander gevoegd werd.

I ü. En men maakte een dekkleed over de hut van roodverwige ramsvellen , en daarover nog een dekkleed van das-sevellen.

20. En men maakte stijlen voor de woning, van cederhout, die staan kon-

21. den: elk tien el lang en anderhalf el

22. breed ; en aan elk twee houvasten, om het ééne aan het andere te zetten ; al-z()() maakte men alle stijlen voor de wo-

23. ning ; zoodat twintig van die stijlen te-

24. gen het zuiden stonden; en men maakte er veertig zilveren voetstukken onder , onder eiken stijl twee voetstuk-

25. ken aan zijne twee houvasten. En aan de andere zijde der woning, tegen het noorden, maakte men óók twintig stij-

20. len , met veertig zilveren voetstukken ,

27. onder eiken stijl twee voetstukken. Maar achteraan de woning , tegen het westen ,

28. maakte men zes stijlen ; en twee andere achteraan de twee hoeken der woning;

29. zoodat elk van die beide zich met zijnen hoekstijl van beneden-op zamenvoegde , en zij boven aan het hoofd zamenslo-

30. ten met ééne kram; zoodat er acht stijlen waren, en zestien zilveren voetstukken , onder eiken stijl twee voetstukken.

31. En men maakte stangen van cederhout , vijf voor de stijlen op de ééne

32. zijde der woning, en vijf op de andere zijde , en vijf achteraan tegen het wes-

33. ten. En men maakte de stangen dat zij midden door de stijlen doorgestoken werden, van het ééne einde tot het

34. andere; en overtrok de stijlen met goud, en hunne ringen voor de stangen maakte men van goud , en overtrok de stangen met goud.

35. En men maakte het voorhangsel met de cherubs daarin, kunstiglijk, met hemelsblaauw , scharlaken , rozerood ,

36. en getweernde witte zijde; en maakte daarvoor vier pilaren van cederhout, en overtrok die met goud, en maakte hunne haken van goud , en goot er vier zilveren voetstukken voor.

37. En men maakte een behangsel voor den ingang der hut, van hemelsblaauw , scharlaken, rozerood en getweernde

38. witte zijde geborduurd ; en vijf pilaren daarvoor , met hunne haken , en overtrok hunne knoppen en hunne roeden met goud; en vijf koperen voetstukken daaraan.

HOOFDSTUK 37.

1. En Bezaleël maakte de ark van cederhout , derdehalf el lang, anderhalf

2. el breed en hoog, en overtrok haar van binnen en van buiten met fijn goud , en maakte rondom haar een gouden krans ,

3. en goot vier gouden ringen aan hare

4. vier hoeken, op elke zijde twee. En hij maakte handboomen van cederhout, en

ö. overtrok die met goud, en stak die in de ringen aan de zijden van de ark, opdat men haar dragen konde.

6. En hij maakte het verzoendeksel van fijn goud, derdehalf el lang en ander-

7. half el breed, en maakte twee cherubs van louter goud, aan de twee einden

8. van het verzoendeksel: eenen cherub aan dit einde, en den anderen aan het

9. andere einde. En de cherubs breidden hunne vleugels uit, van boven af, en bedekten daarmede het verzoendeksel; (-n hunne aangezigten stonden tegenover elkander, en zagen op het verzoendeksel.

10. En hij maakte de tafel van eederhout , twee el lang , en één el breed , en

11. anderhalf el hoog, en overtrok haar met fijn goud, en maakte er rondom

13. een gouden krans aan, en maakte er eene lijst rondom , een handbreed hoog, en maakte een gouden krans om de lijst

13. heen, en goot ook vier gouden ringen , en voegde die aan de vier hoeken aan

14. hare vier voetstukken , digt onder de lijst, om er handboomen intedoen en

15.de tafel te dragen En hij maakte de handboomen van cederhout, en overtrok die met goud , om de tafel daar-

U). mede te dragen. En hij maakte ook van fijn goud het gereedschap op de tafel : schotels , bekers, kannen en schillen , met welke men uit- en inschonk.

17. En hij maakte den kandelaar van fijn ■ digt goud; daaraan waren de standaard

met de armen , schaaltjes , knoppen en

18. bloemen. Zes armen gingen uit zijne zijden uit, aan elke zijde drie armen

19. Drie schaaltjes waren aan eiken arm ,

20. met knoppen en bloemen. Maar aan den kandelaar waren vier schaaltjes,

21. met knoppen en bloemen; telkens onder twee armen een knop, zoodat er zes

22. armen uit hem gingen, en hunne knoppen en armen daaraan ; en het was alles

23. van digt louter goud. En hij maakte de zeven lampen met hare snuiters en

24. bluschvaten van fijn goud. Van een talent fijn goud maakte hij dien, en al zijn gereedschap.

25. En hij maakte ook den reukaltaar van cederhout, een el lang en breed, -geheel vierkant, en twee el hoog , met

2(5. zijne hoornen. En hij overtrok hem met fijn goud , zijn dekstuk en zijne wanden rondom , en zijne hoornen ; en maakte

27. rondom hem een krans van goud. En hij maakte twee gouden ringen onder den krans, aan beide zijden, om er handboomen intesteken en hem daar-

28. mede te dragen. En de handboomen maakte hij van cederhout, en overtrok die met goud.

29. En hij maakte de heilige zalfolie met het reukwerk van beste specerij , naaide kunst der kruidmengers.

HOOFDSTUK 38.

1. En hij maakte den brandoffer-altaar van cederhout, vijf el lang en breed,

2 geheel vierkant, en drie el hoog, en maakte op zijne vier hoeken vier hoornen die buiten hem uitstaken , en over-

3. trok hem met koper. En hij maakte allerlei gereedschap voor den altaar: aschpotten , aschschoppen, bekkens , vuurbaken , vuurpannen , alles van ko-

4. per; en maakte een traliewerk van koper , gelijk een net, rondom den omgang , van beneden op tot aan de helft

5. van den altaar; en goot vier ringen aan de vier hoeken van het koperen tralie-

6. werk voor de handboomen. Deze maakte , hij van cederhout, en overtrok ze

7. met koper, en stak ze in de ringen aan de zijden des altaars, om hem daarmede te dragen ; en hij maakte, hem van binnen hol,

8. En hij maakte het waschvat van koper , en zijn voetstuk óók van koper , van de spiegels die de vrouwen in menigte kwamen brengen voor den ingang van de hut des stichts.

i 9. En hij maakte een voorhof tegen het

zuiden, met een omhangsel van getweernde witte zijde , honderd el lang,

10. met zijne twintig pilaren en twintig voetstukken van koper , maar hunne ha-

11. ken en roeden van zilver; desgelijks tegen het noorden honderd el, met twintig pilaren en twintig voetstukken van koper , maar hunne haken en roeden van

1~. zilver; en tegen het westen vijftig el, met tien pilaren en tien voetstukken, maar hunne haken en roeden van zil-

13. ver; en tegen het oosten vijftig el :

14. vijftien el op de eéne zijde der poort

15. van den voorhof, en vijftien el op de andere zijde, zoodat er zooveel was op de eéne zijde van de poort des voorhofs als op de andere, telkens met drie pilaren en drie voetstukken op elke zijde.

16. En al de voorhangsels van den voorhof

17. waren van getweernde witte zijde. Kn de voetstukken der pilaren waren van koper, en hunne haken en roeden van zilver, zoodat hunne knoppen overtrokken waren met zilver, en hunne roeden waren van zilver aan al de pilaren van

18. den voorhof. En het behangsel inde poort des voorhofs maakte hij geborduurd van hemelsblaauw , scharlaken , rozerood en getweernde witte zijde; twintig el lang en vijf cl hoog, naar de maat van de omhangsels des voorhofs ;

li), alsook vier pilaren en vier voetstukkeu van koper, en hunne haken van zilver, en hunne knoppen overtrokken, en

20. hunne roeden van zilver. En al de nagels van de woning en van den voorhof rondom waren van koper.

31. Dit nu is de som die besteed is aan de woning der getuigenis, die opgemaakt is, volgens hetgeen Mozes gezegd heeft, tot de godsdienst der Levi-ten, door de hand van ithamar, den

•22. zoon van Aaron den priester. Bezaleël, de zoon van Uri den zoon van Hur, uit den stam van Juda, maakte alles

23. gelijk de Heer Mozes geboden had; en met hem Aholiab , Ahisamachs zoon , uit den stam van Dan , een meester in het snijden, werken en borduren met hemelsblaauw , scharlaken , rozerood en

24. witte zijde. Al het goud dat verwerkt is aan dit geheele werk des heiligdoms, dat tot een beweegoffer gegeven werd, is negenentwintig talenten en zevenhonderd dertig sikkels, naar den sikkel

25. des heiligdoms En het zilver, dat van de gemeente kwam , was honderd talenten en duizend zevenhonderd vijfenzeventig sikkels, naar den sikkel des

26. heiligdoms. Zoo menig hoofd, zoo menig halve sikkel, naar den sikkel des heiligdoms, van allen die geteld werden , van twintig jaar af en daarboven : zeshonderddrieduizend vijfhonderd en

27. vijftig. Van de honderd talenten zilver goot men de voetstukken des heiligdoms en de voetstukken des voorhangsels : honderd voetstukken van honderd talenten, telkens een talent voor een

28. voetstuk. Maar van de duizend zevenhonderd vijfenzeventig sikkels werden de haken der pilaren gemaakt, en hunne knoppen overtrokken, en hunne

2i). roeden. Het beweegoffer van koper nu was zeventig talenten en tweeduizend

30. vierhonderd sikkels; daarvan werden gemaakt de voetstukken van den ingang der hut des sfcichts, en de koperen altaar, en het koperen traliewerk daaraan, en al het gereedschap des al-

31.tiiars, alsook de voetstukken des voorhofs , rondom , en de voetstukken dei-poort van den voorhof; al de nagels der woning, en al de nagels van den voorhof, rondom.

HOOFDSTUK 39.

1. En van het hemelsblaauw , scharlaken en rozerood maakten zij ambtskleederen voor Aiiron, om te dienen in het heiligdom, gelijk de Heer aan Mozes

2. geboden had. En men maakte den lijfrok met goud , hemelsblaauw , scharlaken , rozerood en getweernde witte

3. zijde. En zij sloegen het goud tot platen , en sneden het tot draden, opdat men het kunstig konde werken onder het hemelsblaauw , scharlaktn , rozerood

4. en de witte zijde. En men hechtte hem op beide schouders aanéén en bond

5. hem aan beide zijden tezamen. En zijn gordel was van éénerlei kunst en werk : van goud , hemelsblaauw , scharlaken , rozerood en getweernde witte zijde , gelijk de Heer aan Mozes geboden had.

6. En zij maakten twee onyxsteenen, rondom in goud gezet, gegraveerd dooide steensnijders, met de namen der

7. kinderen Israels; en men hechtte die op de schouders van den lijfrok , opdat het steenen zijn zouden tot eene gedachtenis voor de kinderen Israels , ge-

lijk de Hour aan Mozes gebodon had.

S. En zij maakten den borstlap naar de kunst en naar het werk des iijfroks, van goud , hemelsblaauw , scharlaken , rozerood en getweernde witte zijde;

9. dat hij vierkant en dubbel was, een

10. hand lang en breed En zij vulden er vier rijen steenen in: de eerste rij was

11. een sardis , topaas en smaragd ; de tweede een robijn , saffier en diamant;

12. de derde een barnsteen, agaat en ame-

13. thyst; de vierde een turkoois , onyx en jaspis; rondom in goud gezet, in alle

14. rijen. En de steenen stonden naar de twaalf' namen der kinderen Israels , gegraveerd door de steensnijders, elk met zijnen naam , naar de twaalf' stammen.

15. En zij maakten aan den borstlap ketens

16. met twee einden, van fijn goud; en twee gouden haakjes, en twee gouden ringen; en zij hechtten die twee ringen aan de twee hoeken van den borstlap.

17. En de twee einden der ketenen deden zij in de twee ringen op de hoeken van

18. den borstlap ; doch de twee andere einden der ketenen deden zij aan de twee kasjes, en hechtten die aan de hoeken

1 9. van den lijfrok tegenover elkander. En zij maakten twee andere gouden ringen , en hechtten die aan de twee andere hoeken van den borstlap, aan deszelfs rand welke binnenwaarts was naar den

20. lijfrok toe. En zij maakten twee andere gouden ringen, welkt; zij deden aan de twee hoeken beneden aan den lijfrok tegenover elkander, waar de lijfrok be-

21. neden sluit; zoodat de borstlap met zijne ringen aan de ringen van den lijfrok geknoopt werd met een hemelsblaauw snoer, opdat hij op den lijfrok digt zou aansluiten, en niet van den lijfrok losraken, gelijk de Heer aan Mozes geboden had.

22. En hij maakte den zijden rok bij den lijfrok, geheel van hemelsblaauw ge-

23. werkt; en eene opening boven in het midden, en een boord rondom de opening gevouwen , opdat hij niet scheurde.

24. En zij maakten aan zijnen zoom granaatappels van hemelsblaauw , scharlaken ,

25. rozerood en getweernde witte zijde. En . zij maakten schelletjes van fijn goud ,

die deden zij tusschen de granaatappels , rondom aan den zoom van den zij-

26. den rok ; een granaatappel, en dan een schelletje , in het rond aan den zoom , cm daarin de dienst te verrigten , gelijk de Heer aan Mozes geboden had.

27. En zij maakten ook de enge rokken van witte zijde gewerkt, voor Aiiron en

28. zijne zonen; en den hoed van witte zijde, en de schoone mutsen van witte zijde, en de onderkleederen van ge-

29. tweernd wit lijnwaad; en den gebor-duurden gordel van getweernde witte zijde , hemelsblaauw , scharlaken en rozerood , gelijk de Heer aan Mozes geboden had.

30. Zij maakten ook de voorhoofdsplaat, namelijk de heilige kroon, van fijn goud , en graveerden een opschrift daar-

31. op: DE HKILIOHEID DES HeEREN, En zij bonden een hemelsblaauw snoer daaraan , dat het aan den hoed van boven gehecht werd , gelijk de Heer aan Mozes geboden had.

32. Alzoo werd voltooid het geheele werk der woning van de hut des stichts; en de kinderen Israels deden alles wat de

33. Heer aan Mozes geboden had. Toen bragten zij de woning tot Mozes, de tent en al haar gereedschap, hare haken , stijlen, stangen , pilaren en voet-

34. stukken; het dekkleed van roodverwige ramsvellen , het dekkleed van dassevel-

35. len , en het voorhangsel; de ark der getuigenis met hare handboomen , en het

36. verzoendeksel; de tafel en al haar ge-

37. reedschap, en de toonbrooden ; den schoonen kandelaar, met de lampen toebereid, en al zijn gereedschap, en

38. de olie voor het licht; den gouden altaar , en de zalfolie, en goed reukwerk; het behangsel voor den ingang der hut;

39. den koperen altaar, en zijn koperen traliewerk , met de handboomen en al zijn gereedschap ; het waschvat met zijn

40. voetstuk; de omhangsels van den voorhof' , met zijne pilaren en voetstukken; het behangsel aan de poort des voor-hofs, met zijne touwen en nagels , en al het gereedschap tot de dienst van de

41. woning der hut des stichts ; de ambtskleederen van den priester Aiiron, om te dienen in het heiligdom , en de kleederen van zijne zonen , tot de bediening

42. van het priesterambt. Alles deden de kinderen Israels omtrent deze geheele dienst, gelijk de Heer aan Mozes ge-

43. boden had. En Mozes bezag al dat werk, en bevond dat zij het gemaakt

hadden gelijk de Heer geboden had; en hij zegende hen.

HOOFDSTUK 40.

1. En de Heer sprak tot Mozes , zeggen-

2. de: Gij zult de woning der hut des stichts oprigten op den eersten dag der eerste

3. maand, en zult de ark der getuigenis daarin zetten, en het voorhangsel voor

4. de ark hangen , en zult de tafel daarin brengen en die toebereiden, en den kandelaar daarin stellen , en de lampen

quot;). daarop zetten; en gij zult den gouden reukaltaar zetten vóór de ark der getuigenis , en het behangsel voor den in-

(i. gang der woning ophangen. Maar den brandoffer-altaar zult gij zetten buiten voor den ingang van de woning der

7. hut des stichts ; en het waschvat tus-schen de hut des stichts en den altaar,

8. en water daarin doen. En gij zult den voorhof rondom zetten, en liet behangsel aan de poort van den voorhof op-

9. hangen. En gij zult de zalfolie nemen, en de woning en alwat daarin is zalven , en zult ze wijden met al haar ge-

10. reedschap, opdat zij heilig zij ; en zult den brandoffer-altaar zalven met al zijn gereedschap, en hem wijden , opdat hij

1 1. het allerheiligste zij ; en zult ook het waschvat en zijn voetstuk zalven en

12. het wijden. En gij zult Aiiron en zijne zonen voor den ingang van de hut des stichts brengen, en hen met water

13. wasschen; en zult Aiiron de heilige kleederen aantrekken , en hem zalven , en hem wijden , opdat hij mijn priester

14. zij. En gij zult zijne zonen óók doen naderen, en hun de enge rokken aan-

1 5. trekken , en hen zalven gelijk gij hunnen vader gezalfd hebt, opdat zij mijne priesters zijn; en deze zalving zullen zij hebben tot een eeuwig priesterschap hij hunne nakomelingen.

I (5. En Mozes deed alles gelijk de Heer

17. hem geboden had. Alzoo werd de woning opgerigt in het tweede jaar op den

18. eersten dag der eerste maand. En toen Mozes haar oprigtte , stelde hij de voetstukken , en de stijlen , en de stangen ,

19. en rigtte hare pilaren op, en spreidde het dekkleed uit over de woning, en leide het bedeksel der hut daarbovenop,

30. gelijk de Heer hem geboden had. Én hij nam de getuigenis en leide haar in de ark, en deed de handboomen aan de ark, en zette het verzoendeksel boven-

31. op de ark; en hij bragt de ark in de woning, en hing het voorhangsel voor de ark der getuigenis , gelijk de Heer

33. hem geboden had; en zette de tafel in de hut des stichts, in den hoek der woning tegen het noorden, buiten het

33. voorhangsel. En hij bereidde het brood daarop voor den Heer, gelijk de Heer

34. hem geboden had, en zette ook den kandelaar daarin, tegenover de tafel, in den hoek der woning tegen het zui-

35. den; en plaatste de lampen daarop voor den Heer, gelijk de Heer hem geboden

30. had. En hij zette den gouden altaar

37. daarin , vóór het voorhangsel, en ontstak daarop goed reukwerk, gelijk

38. de Heer hem geboden had; en hing het behangsel aan den ingang der wo-

39. ning. Den brandoffer-altaar nu zette hij voor den ingang van de woning der hut des stichts, en offerde daarop brandoffer en spijsoffer, gelijk de Heer

30. hem geboden had. En het waschvat zette hij tusschen de hut des stichts en den altaar, en deed water daarin om te

31. wasschen; en Mozes, Aiiron en zijne zonen , wieschen hunne handen en voe-

33. ten daaruit; want zij moesten zich wasschen als zij in de hut des stichts gingen of tot den altaar naderden, gelijk

33. de Heer aan Mozes geboden had. En hij rigtte den voorhof op, rondom de woning en rondom den altaar, en hing het behangsel aan de poort van den voorhof. Alzoo voltooide Mozes het geheele werk.

34. Toen bedekte de wolk de hut des stichts, en de heerlijkheid des Heeren

35. vervulde de woning, en Mozes kon niet in de hut des stichts gaan, omdat de wolk daarop bleef en de heerlijkheid des

36. Heeren de woning vervulde. En als de wolk zich ophief van de woning, braken de kinderen Israels op , bij al hunne

37. togten; maar als de wolk zich niet ophief, braken zij niet op , tot op den dag

38. dat zij zich ophief. Want de wolk des Heeren was bij dag op de woning, en bij nacht was zij vurig, voor de oogen van het geheele huis I sraels , op al hunne togten.

HOOFDSTUK 1.

1. En de Heer riep Mozcs en sprak tot hem uit de hut des stichts , zeggende ;

3. Spreek met de kinderen Israels en zeg tot hen : Wie onder ulieden den Heer een offer wil brengen, die brenge het van het vee, van runderen en van scha-pen. Wil hij een brandoffer brengen van runderen , zoo offere hij een mannetje dat zonder gebrek is, voor den ingang van de hut des stichts, opdat het van hem aangenaam zij voor den

4. Heer. En hij legge zijne hand op het hoofd des brandoffers, zoo zal het aan-

5. genaam zijn en hem verzoenen. En hij zal het jonge rund slagten voor den Heer; en de priesters, Aiirons zonen, zullen het bloed offeren , en het sprengen rondom tegen den altaar die voor den ingang van de hut des stichts is.

6. En men zal het brandoffer de huid aftrekken , en het zal in stukken gedeeld

7. worden. En de zonen van den priester Aiiron zullen een vuur op den altaar

8. maken , en hout daarop leggen. En zij zullen de stukken, namelijk het hoofd en het vet, op het hout leggen boven

!). het vuur dat op den altaar ligt. Maar het ingewand en de schenkels zal men met water wasschen; en de priester zal dat alles ontsteken op den altaar tot een brandoffer; dit is een vuuroffer tot een liefelijken reuk voor den Heer.

10. En wil hij van schapen of geiten een brandoffer brengen , zoo brenge hij een

11. mannetje dat zonder gebrek is. En hij zal het slagten terzijde van den altaar tegen het noorden, voor den Heer; en de priesters , Aiirons zonen , zullen zijn bloed sprengen rondom tegen den altaar.

12. En men zal het in stukken deelen, en de priester zal het hoofd en het vet leggen op het hout boven het vuur dat

18. op den altaar is. Maar het ingewand en de schenkels zal men met water wasschen; en de priester zal dat alles offeren en ontsteken op den altaar tot een brandoffer. Dit is een vuuroffer tot een liefelijken reuk voor den Heer.

14. En wil hij van vogels den Heer een brandoffer brengen , zoo brenge hij het van tortelduiven of van jonge duiven.

15. En de priester zal die tot den altaar brengen , en haar het hoofd afsnijden , om op den altaar ontstoken te worden , en zal haar bloed laten uitbloeden aan

10. den wand van den altaar. En haren krop met hare vederen zal men bij den altaar , tegen het oosten , op den asch-

17. hoop werpen. En hij zal hare vleugels klieven , maar niet afbreken; en alzoo zal de priester dat ontsteken op den altaar , op het hout dat op het vuur is , tot een brandoffer ; dit is een vuuroffer tot een liefelijken reuk voor den Heer.

HOOFDSTUK 2.

1. En wanneer iemand den Heer een spijsoffer wil brengen , zoo zal het van meelbloem zijn; en hij zal er olie op-

2. gieten , en er wierook opleggen; en hij zal het alzoo brengen tot de priesters, Aarons zonen. Alsdan zal de priester zijne hand-vol nemen van deze meelbloem en olie , benevens al den wierook; en hij zal het op den altaar ontsteken tot eene gedachtenis; dit is een vuuroffer tot een liefelijken reuk voor den

3. Heer. Maar het overige van het spijsoffer zal voor Aiiron en zijne zonen zijn : dit zal een allerheiligste zijn van de vuuroffers voor den Heer.

4. En wilt gij een spijsoffer brengen van een gebak in den oven, zoo neme men koeken van meelbloem , ongezuurd , met olie gemengd, en ongezuurde vladen

5. met olie bestreken. Of is uw spijsoffer

iets van't geen gebakken wordt in de pan, zoo zal het zijn van ongezuurde

fi. meelbloem , met olie gemengd. En gij zult het in stukken doelen , en olie daar-

7. op gieten, dan is het een spijsoffer. Of is uw spijsoffer iets, op den rooster geroost, zoo zult gij het bereiden van

8. meelbloem met olie. En gij zult dat spijsoffer, hetwelk gij daarvan bereid hebt voor den Heer, tot den priester brengen , die zal het op den altaar bren-

!). gen. En hij zal van dat spijsoffer opheffen tot eene gedachtenis , en het op den altaar ontsteken ; dit is een vuur-offer tot een liefelijken reuk voor den

10. Heer. Maar het overige zal voor Aiiron en zijne zonen zijn: dit zal een allerheiligste zijn van de vuuroffers voor den Heer.

11. Alle spijsoffer dat gij den Heer brengen wilt, zult gij zonder zuurdeeg bereiden; want daaronder zal geen zuurdeeg noch honig tot een vuuroffer voor

12. den Heer ontstoken worden. Maar gij moogt die den Heer tot een eersteling brengen ; doch zij zullen op geen altaar ontstoken worden tot een liefelijken reuk.

13. Al uw spijsoffer zult gij zouten, en uw spijsoffer zal nimmer zonder het zout des verbonds van uwen God zijn; want bij al uwe offers zult gij zout offeren.

14. En wilt gij den Heer een spijsoffer brengen van de eerste vruchten, zoo zidt gij de versche aren, aan het vuur gedroogd, kleinstooten, en alzoo het spijsoffer van uwe eerste vruchten bren-

15. gen; en gij zult olie daarbij doen, en wierook daarop leggen; dan is het een

Ifi. spijsoffer. En de priester zal het offer van het gestooten graan en van de olie , benevens al den wierook , ontsteken tot eene gedachtenis: dit is een vuuroffer voor den Heer.

HOOFDSTUK 3.

1. En is zijn offer een dankoffer van runderen , hetzij os of koe , zoo zal hij voor den Heer brengen hetgeen zonder

2. gebrek is. En hij zal zijne hand op het hoofd van zijn offerdier leggen , en het slagten voor den ingang van de hut des stichts ; en de priesters , Aiirons zonen , zullen het bloed sprengen rondom