ÜISSEHTATIO OBSTETRICIA INAUGURALIS

contisens quaedam de usu

CHLOEIDI FORMYLI IN ARTE OBSTETRICIA.

L .v, mèrnim il Änri

p

t*aç.

Wïnbsp;...........

___ _

quot;quot; v)wuiûm'imk i^ni;iö7 imï^

DÏSSERT4T10 ÖBSTETRICIA IMLGlBÄllS

contisess (juaedam de üsu

CHLORID! FORMYLIIMRTEOBSTETRICIA,

quam,

A^NKUEFIE SÜMMO KUIME,

EX AUCTORITATE RECTOKIS MAGNIFICI

GERARDI JOHANNIS MULDER

MATH. MAO-, Igt;H1L. NAT., MED. DOCT. ET PROF. OBD.
nec non

amplissimi senatüs academici consensu,

et

NOBILISSIMAE facultatis medicae decbeto,

pro i»rabu JHoctoratus

summisque in
MEDICINA HONORIBUS AC PRIVILEGTIS

IN ACADEMIA RHENO-TRAJECTINA

rite et legitime conseqüendis,

ERUDITOHUM EXAMISI SUEMITTIT

adolphus fredericus de lespinasse,

Ilasseleto-Transisalanns.

4. D. i. MENSIS .TULII, ANNI MDOCOIJII, HORA V.

teajecti ad ehenum,
A.PUD G. F. KOCH.
mdccclik.

1'. gt;V. VAX DE WElJEIi, TYl'IS MANDAVIT.

VIRO DOCTISSIMO

ADOLPH. FRED. DE LESPINASSE,

MEDICINAB DOCTOEI,

PATRI OPTIMO, CAßlSSIMO,

VIRIS DOCTISSIMIS

ADOLPH. FRED. mm. DE LESPOASSE,

MED. ET ABT. OBST. DOCTORI,

GÜLIELM. JOSEPH. DE LESP^ASSE,

MEDICINAE DOCTOEI,

FRATPJBUS DILECTISSIMLS,

PRAECEPTORIBUS

quoscünque habui, aestumatissimis

fiincrnntc

■«f^ Tlnismimat

^MWÊ

INTRODUCTIO.

Anaesthesiae, imprimis chloridî formyli ope pro-
ductae quod ad artem obstetriciam attinet historia, et
anaestbeticorum ageudi ratio breviter nobis exponen-
dae videnter, antequam de cbloridi formyli usu,
tum in partu normali tum in abnormali, sermo esse
possit, atque transire nobis liceat ad experimenta
et observationes tum aliorum, tum quae (pauca
licet) in tococomio academico facta sunt, et con-
clusiones inde petendas.

Richard Pearson i) primus, ut videtur, anno 1795
aetberis sulpburici inbalationes commendavit et ad-
hibuit, sed louge alio fine quam bodie fit ; laudat
nimirum earum usum inpbtbisi, asthmate, tussi con-
vulsiva, aliis.

«) Accounts of the Nature and Properties of the different Kinds
of Airs, etc. Med. Facts and Observations for 1797, vol. H, p. 96.

1

Ex dictis iterum patet saepe pro novis haberi,
quae revera nova non sunt. Pneumoniae, astbmatis,
ahorumque pectoris raorborum cura, ope chloridi
formyli inhalationum, nostro tempore a Baumgärtner
aliisque tantopere commendata, jam ante quinqua-
ginta annos a Pearson instituebatur, ea tantum dif-
ferentia, quod hic aetbere usus fuerit, illi chlo-
ridum formyli adhibeant.nbsp;^

Anno 1816 Nysten i), ut inbalationes facilius
perficerentur, apparatum construxit, magnam par-
tem convenientem cum iis, quae hodie a nonnullis
adhibentur,

Plures deinde Americani auctores, Goldman (1822),
Mitschell (1832), Samuel Jackson (1833), Wood et
Backe (1834), Miller (1846), aetheris inbalationes
commémorant, earumque effectum cum nitrogenii
inhalati effectibus comparant.

In initio igitur anaesthetica in morbis quibusdam
internis adbibita sunt, dein illis uti inceperunt chi-
rurgi in operationibus.

Simpson autem, in urbe Edimburgh artis ob-
stetriciae Professor, primus in arte obstetricia anaes-
thesiam adhibuit 2).

Die 19 m. Jan, anni 1847 eius auxilium apud
parturientem implorabatur, antea jam semel, prop-
ter satis notabilem pelvis angustiam, difficillimum
partum enixam.

') Diet, des sciences med. T. XVI, p. 583,
-) Anaesthesia, or the Employment of Chloroform and Aether by
J. Y. Simpson. Philadelphia. 1849. pag. 83, seqq.

Hora quinta post meridiem prima vice explorata
muliere, Simpson ostium pro parte apertum sed
difiamp;culter attingendum, membranas intégras, caput
praevium at vero alte situm invenit. Quatuor horis post
nova instituta exploratione, ostium facilius attinge-
batur, caput vero eodem loco haerebat. Versio
Viro Clarissimo hoc in casu iudicata videbatur; jam
cognilo autem felici effectu, quo in pluribus opera-
tionibus chirurgicis aetheris sulpburici inbalationes
adhibitae erant, judicabat illarum usum in hoc
quoque difBcili casu fortasse utilem fore. Per
quartam horae partem aetheris vaporibus inha-
latis, parturiens sopita erat, quo facto Simpson facile,
genu foetus correpto, versionem et pedum atque
trunci extractionem perficiebat; capitis vero extractio
longe difficilior erat et tantum post multa frustra
instituta conamina succedebat. Natus infans quae-
dam adhuc vitae minimae signa edebat, brevi vero
moriebatur; solito magis erat evolutus, fracturae
cranii non aderant, quidem profundae impressiones.
Mulier neque de versione nec de extractione ali-
quid perceperat. Puerperium plane ad normam per-

ductum fuit.

Die 7 m. Febr. 1847 Dubois anaesthesiam apud
parturientem bono cum eventu produxit i) ; dein
plures 2), duce Simpson, cum iu Brittannia tum

') Journal de M6d. et de Chir. prat.,F6vr. 1847.Bulletin del'Acad.
royale de M6d., torn. XII, p. 400.

2) Gerdy, Jobert, Larabotte, Amussat, Dubois, Malgaigne, Velpeau,
Flourens, Serres; conf. Journ, de Med. et de Chir, prat., 1847, art.
3540; muitique alii.

in Germania ac Gallia obsletricatores anaesthe-
siam adhibuerunt eximiasque aetberis virtutes lau-
daverunt; ahi contra, ut solet, illius usum quam ma-
xime reprobare ejusque virtutes negare coepe-
runt 1).

Odor aetheris multis minus gratus, difficilior eiusad-
hibendi ratio, broncborum irritatio subinde satis
vehemens, prioribus imprimis inbalationibus producta,
magnaque qua opus erat quantités ad obtinendam
anaesthesiam, praesertim in illis casibus, in quibus
inbalationes diutius erant adbibendae: haec omnia
Simpsonium permoverunt, ut inquireret, num aliae
fortasse substantiae ad anaesthesiam producendam
aptiores essent, et post multa instituta experimenta
chloridum formyli die 4 m. Nov. anni 1847
primus adhibuit s).

Chloridum formyli aetheri prorsus praeferendum
esse, sequenti ratione probare conatur

1 . Quantitas, qua opus est ad producendam anaes-
thesiam longe minor est;

2°. Effectus, idestsommus, celerius oritur diutius-
que prolrahitur;

3°. luhalatio multis hominibus minus ingrata;

') Magendie, Journ. de Médic. etc. art. 334S; Montgommery,
Craigs, Hiiter, Meigs, Merriman, Caspar.

Soubeiran, anno 1831, et Liebig, anno 1832, chloridum for-
myli detexerunt. Compositionem accurate patefecit Dumas; conf.
Annal, de Chira. et de Phys., vol, XLVHI, XLIX, LVHI.

Surgical Experience of Chloroform, by Prof. Miller, Edimburgh,
1848. p. 10.

quot;) Simpson, op. cit., p. 194 seqq.

4». Chloridum formyli minoris est pretii quam
aether sulphuricus;

5quot;. Odor gratior ac dulcior est brevique evanescit,
dum aetheris contra odor diu cubiculo inhaeret;

6quot;. Quum quantitate minori opus sit facilius trans-
fertur, Denique

7». Nullo opus est apparatu.

Profecto non omnia haecce argumenta magni sunt
momenti, quin nonnulla parvi habenda sint;ita pretium
minus et minus vasis, iu quo continetur, volumen;
magnopere autem interest, anaeslhesiam citius per-
fectiusque ope chloridi formyli induci, eiusque copiam
inhalandam longe minorem esse quam aetheris.
Aetheris vapores, ut Simpson contendit, vias aeri-
feras magis irritare quam chloridi formyli, etsi
non plane probatum sit, in istis scilicet casibus, ia
quibus aetheris inbalationes non diu protrabuntur-
bronchorum tamen irritatie saepius facile explicari po-
test ex longiori tempore, quo ad anaestbesiam aetheris
ope producendam opus est ; at vero etiam chloridi for-
myli vapores subinde vias aeriferas satis vehementer
irritant, quamobrem tum eius tum aetheris inba-
lationes apud eos, qui pectore laborant, in genere
non aut cautissime tantum adbibendae sunt,

Aetheris usu magis magisque relicto, chloridum
formyli in dies saepius adhibebatur, at vero isti,
qui aetheris inhalationem vituperaverant, etiam
chloridi formyli usum reprobaverunt; fautores con-
tra anaestbesiam summis laudibus dignam censuerunt
eamque pulcberrimum hujus saeculi inventum pro-
clamaruut. Chloridi formyli detractatores eius usum

valde periculosum nuncuparunt; convulsiones inde
oriri, sanguinem mutari et quasi veneno inflci as-
severabant i), nec morbos tantum eius administra-
tionem non raro sequi, sed mortem quoque inba-
lationes jam saepius attulisse contendebant. Ita
Caspar 2) chloridum formyli venenum acerrimum
vocat; Clemens s) 36 casus enumerat, in quibus exi-
tus lethalis fuerat; alii chloridum formyli aetbere longe
periculosius habebant, inter quos E. J. Bouisson^)
primum locum occupât ; collegit nempe viginti
casus morte terminates; quinquies aetheri, quinde-
cies chlorido formyli tribuendus erat exitus infaus-
tus, unde concludit chloridi formyli administra-
tionem longe periculosiorem esse quam aetheris.

Constat omnino longe plures obiisse post vel
propter chloridi formyli inbalationes, sed aeque
constat numerum eorum, qui aetheris ope conso-
piebantur nullo modo comparari posse cum ingenti
eorum numero, quibus chloridum formyh adminis-
trabatur; tabulis igitur statisticis plena fides non
habenda est. Periculum in anaesthesia situm non
denegantes, ii quoque, qui chloridi formyli usum
maximopere laudant, summam prudentiam neces-
sariam judicant

') Prag. med. Zeit. 4er Jahrg. s. 166.

Caspar's Wochenschr. 1830, Ht.l.
») Neue Zeitschr. für Geb. Bd. XXXI, Ht. 1.

E, J. Bouisson, Traité théorique et pratique de la méthode
anaesthique etc., 1830. p. 394, 397,

E. Martin, Ueber die künstliche Anaesthesia bei der Geburt
durch Chioroformdämpfe, Jena, 1848.

Praeter omnia ab anaesthesiae inimicis contra il-
lius usum prolata, nonnulli quoque e sacris scriptis
argumenta petierunt, quibus anaestbesiam prorsus
vetari asseverebant, afferentes imprimis Gen. II.
v. 16 1). Ratiocinationes istas religiosas Simpson
aliis locis itidem e biblia sacra petitis: Gen. I. v. 21;
Jac. IV. V. 17; 1 Tim. IV. v. 4, at vero speciose
magis quam vere, refutavit

Argumenta ista religiosa ex nostra quoque opi-
nione non multum probant et facimus omnino cum
Clar. von Siebold, dicenti s):

»Um die religiösen Einwürfe gegen dem Gebrau-
che aufrecht zu halten, mussten wir aucb die An-
wendbarkeit aller andere Mittel, welche die Schmer-
zen abkürzen und erleichtern können , durchaus
verläugnen, eine Absurdität, die keines Commentars
bedarf.quot;

Quod adcasus infaustos attinet, anaesthesiae fautores
statuerunt, e cadaverum sectionibus nondum patuisse,
mortem inhalationibus jure adscribendam fuisse. Istis
porro infelicibus casibus opponebant innumeros fere
casus, in quibus eventus ab omni parte faustus fuerat;
narrabant anaestbesiam interdam per quindeeim aut
plures horas sine ullo damno protractam fuisse
simulque negabant se unquam vel convulsiones,

') Reasons for not using Chloroform, except the Cases of extreme
Necessity, by J. Parker, Surgeon. Liverpool, 1848.

2)nbsp;Simpson, op. cit. p. 110 seqq.

3)nbsp;Neue Zeilsch. f. Geb. Bd. XXVIII. s. 166.

4)nbsp;Simpson, op. cit. p. ISl seqq.

vel sanguinis mutationem, vel paralyses, de quibus
omnibus Montgoramery mentionem fecerat, obser-
va visse i).

Quoad chloridi formyli administrandi rationem
pauca tantum addenda sunt. Ut notum est fluidum
istud optime servatur in lagenulis, duas vel quatuor
drachmas contineotibus, Uti in operationibus chi-
rurgicis, sic etiam apud parturientes praestat lin-
teum tenue, cblorido formyli impregnatum, ori et
naribus admovere, quam peculiari uti apparatu.
Quantitas adhibenda pro diversis casibus difFert;
gradus quoque anaesthesiae, uti postea adhuc vide-
bimus, differre et potest et debet, prouti dolores
tantum mitigare vel perfectam insensibilitatem pro-
ducere cupiamus.

Post paucas vulgo inhalationes parturientes inquie-
tae fiunt ac loquaces; brevi vero consopiri incipiunt:
facies primum rubescit, dein pallida evadit; pulsus
in initio acceleratus postea retardatur ; respiratie
primum celerior, brevi tardior redditur, aliquan-
do anaesthesia complété obortâ plus minusve ster-
torosa; pupillae in aliis contractae, in aliis et qui-
dem pluribus dilatatae sunt, quod imprimis pen-
det a gradu anaesthesiae producto.

In administrando chlorido formyli durante partu
easdem cautelas esse adhibendas, quae in omni ope-
ratione chirurgica adhibentur, per se patet; sed

') A Report upon the Use of Chloroform in flfty Cases of Labour,
occurring in the Dublin lying-in Hospital. Dublin quaterl. Journ. of
med. Science, Aug. and Nov. 1849, p. 107 seqq.

majori adhuc apud parturientes prudentia opus est,
quandoquidem anaesthesia non raro diutius protra-
henda est, quam in chirurgicis operationibus. De
iis, quae ohortis symptomatibus periculosis adhi-
benda sunt, deque modo quo lethaHs eventus oriri
potest, non opus est ut verba faciamus.

Hoc tantnm addere volumus, longe praestare
symptomata ista periculosa praecavere, quam orta
debellare, et praecaveri ut plurimum possunt, si
administratur anaestheticum in conclavi amplo, aut
in tali saltem, in quo aer continuo renovari potest;
si temperatura non nimis elevata est, quantitas chlo-
ridi formyli adhibita non nimis magna, etc.

CAPUT L

de chloeidi foemyli in uteeum düeante
paetü actione.

Quamvis chlorydi formyli agendi ratio experimen-
tis observationibusque hucusque nequaquam ita il-
lustrata sit, ut justum ac certum de illius actione
judicium ferri possit, inquisitiones tamen a Tyler
Smith aliisque factae magni momenti sunt haben-
dae, quandoquidem iis effectus chloridi formyli in
uterum, speciatim quoad augendos, sedandos, dimi-
nuendos dolores, pro parte saltem illustrantur.

Plurimi nimirum opinantur, ejus actione contrac-
tiones uteri modificari; pauci tantum anaestbesiam
unicum effectum habent. Tyler Smith apud caviam
cobaiam, chlorido formyli adhihito, sequentia obser-
va vit:

1°. In initio respiratio celerior fiebat, simulque
oriebantur motus convulsivi extremitatum posterio-

rum, verosimiliter explicandi incitata medullae spi-
nalis actione; quod eo judice coQveniret cum iis ,
quae apud parturientes observantur, in quibus
anaesthesia incipiente uteri contractiones fortiores
fiunt.

2°. Brevi post motus respiratorii minus intensi
fiebant et imprimis diapbragmate perficiebantur ;
stimuli allati non amplius perciebantur ; actio
igitur medullae spinalis imminuta erat. Cum hisce con-
veniunt, quae apud parturientes observantur , mus-
eales nempe pelvis tum externes tum internos
relaxari.

30, Anaesthesia compléta producta perscindebatur
medulla spinalis, et aperto abdomine» medullae in-
ferior pars destruebatur, quod dum fiebat motus
vehementiores non oriebantur; itaque medullae ac-
tionem saspensam esse in tali anaesthesiae gradu
Tyler Smith concludi posse opinatur.

4°. Motus intestinorum , recti imprimis et coli,
atque uteri, aperto abdomine partibusque aeri ex-
positis, continuabant.

50. Inhalationibus tam diu continuatis, ut motus
reflectorii non amplius obtinerent, respiratio, etsi
incompleta, tamen perfici pergebat. Alae nasi, la-
ryngis musculi, diaphragma subinde sese contra-
hebant,

6». Actione medullae spinalis prorsus sublata, nervi
motorii tamen stimulis irritari poterant.

7®. Animalis vita protracta chlorydi inhalatione
fere exstincta, acus longa a cauda equina usque ad
cranium per canalem spinalem vehebatur, nulli au-

tem motus excitabantur : cordis vero contractio, in-
testinorum peristaltici motus uterique contractiones
continuabant. Postquam cordis actio jam cessave-
rat, perdurabant adhuc intestinorum atquè uteri
motus; aliquis igitur ordo exsistere videtur, quem
Organa, nervis sympatbicis praedita, si exstiuguitur
vita, sequuntur.

Ex experimentis supra allatis sequi videtur i):

1°. In initio functionem medullae spinalis incitari;

2®. Protracta anaesthesia ejus functionem immi-
nui tandemque suspendi: sic paralysi quasi afficie-
bantur sphincteres, unde alvi et urinae inconti-
nentia; et oriebatur musculorum pelvis, perinaei et
vaginae relaxatio.

3®, Motus systhemati sympathico tribuendi nec im-
pediuntur neque imminuuntur, qui motus sufficiunt
ad partum terminandum Actionem medullae non
necessarie requiri ad partus terminationem, insuper
probatur decursu partus interdum prorsus normali
apud mulieres compléta paraplegia laborantes s).

Sequentia Martin ex observationibus suis de-
duxit 4) :

1». Anaesthesia compléta actio musculorum vo-
»luntali non subditorum, imprimis uteri, non impeditur;

2». Uteri contractiones, ad partum terminandum

') Neue Zeitschr. f. Geb. Bd. XXVln, s. 45.
*) Ibid. pag. 49.

Simpson, op cit. pag. 88. Cheyne, Cases of Apoplexy and
Lethargy, pag. 9i—lei.
'') Martin, op. cit.

tum ad haemorrhagias impediendas tam necessariae,
ea non perturbantur;

3°. Durante anaesthesia omnia eodem modo per-
ficiuntur, quo in normali partu obtinere soient;

4°. Somno minus profunde provocato, ita tarnen
ut dolorum sensus sublatus sit, praelium sie dic-
tum abdominale, inscia etsi muliere, in tertia et
quarta partus periodo non plane abest.

Eadem fere a Murphy proferuntur i). Simpson
haecce statuit 2): Anaesthesia nimis profunda et Tim
et frequentiam uteri contractionum imminuit;
leviori vero gradu rnotus illi non modificantur; le-
vissimus tandem anaesthesiae gradus contractiones
excitare et fortiores reddere videtur. Hoc respectu
convenientia quaedam inter chloridi formyli actio-
nem atqueopii vim, variis dosibus adhibiti, datur. Ef-
fectus autem gaze inhalato producti celeriter dispa-
rent, qua ratione chloridi formyli actio valde differt
ab opii actione protracta. Quodsi igitur anaesthesia
etiam cum utero sese communicavit, ita ut eius
contractiones imminuantur auL cessent, pro mo-
mento ab inhalationibus abstinendum, donec uteri
contractiones redierint.

Alio loco ita fere loquitur: Gaza anaesthetica
magna quantitate inhalata, minorem in uteri actio-
nem habere videntur ad fmem partus, quam
in primis eius periodis. Gradus anaesthesiae, tem-

') Murphy, farther Observations on Chloroform in the Practice
of Midwifery. London. 1850.

Simpson, op. cit. p. 145 seqq.

pus per quod protrahi potest, antequam nocivos in
uteri contractiones edat effectus, valde differunt. In
aliis enim casibus etiam profunda anaesthesia con-
tractiones nequaquam imminuil, in aliis autem con-
trarium obtinet.

Ex omnibus, quae allata sunt, igitur pateret
parvam anaesthetici dosin dolores augere, modi-
cam non aut parum modificare, fortem imminuere
aut tollere, et quidem magis in partus initio, quam
ad illius finem.

Non omnes tamen ejusdem opinionis sunt aue-
tores, Ita Dubois et Jules Roux anaesthesiâ uteri
contractiones imminui contendunt, Kaller contrac-
tiones fortiores fieri, intervalla autem diutiora cre-
dit 1). Alii, et quidem magni nominis obstetri-
catores, confitentur contractiones uteri , adhibito
chlorido formyli, nunc magis nunc minus modificari
et imminui; quin nonnulli, anaesthesiâ profunda
factâ , paralysin se observasse dicant, uti Mont-
gommery, Hüter, Grenzer. Caeteri observatores,
inter quos von Siebold, Burchard, Malgaigne, Bar-
nes, Murphy nominare sufficiat, contractiones pro
tempore tantum breviori longiorive sublatas vel im-
niinutas viderunt. Cum hisce quoque consentit
Kilian, qui multa experimenta, non quidem cum
chlorido formyli sed cum aethere sulpburico, in-
stituit, quae attentione nostra admodum digna
sunt.

Uti alii Kilian quoque inteslinorum peristalticos

') Neue Zeitschr. f. Geb. Bd. XXXI s, 48.

motus, abdomine animalium aperto, eosdem invenit,
sive aetherem majori minorive copia sive non in-
halavissent. Ex analogia tamen concludere nolens,
sequentia instituit experimenta, ut probaret uteri
contractiones, aut potius contractilitatem, anaes-
thesia non mutari. Duos cepit cuniculos, utero
gerentes et quidem eodem stadio; alterum vaporum
aetheris inhalatione protracta, alterum ictu in nu-
cham necavit, et apertis abdominibus nullam omnino
differentiam observare potuit; uterque uterus gal-
vanism! stimule eodem modo afficiebatur; idem va-
lebat de intestinorum motu peristaltico. Quae ex-
perimenta saepius repetivit et quidem semper eodem
eventu, reactio uteri contra stimulos allatos in omni
casu eadem erat i).

Ex istis quae Kilian instituit experimentis, cer-
tissime quidem apparet, irritabilitatem uteri anaes-
thesia non mutari; non vero probant contractiones
uteri durante partu per aetheris vel chloridi formyli
inhalationem non mutari, probant tantum dolores
non necessario imminui.

Antequam finem capiti imponamus, oportet ut
mentionem adhuc faciamus de Harnierii conclusio-
nibus, quippe qui multa hac in re experimenta
instituent

lo. In primo inhalationis chloridi formyli stadio,
actio nervorum cerebro-spinalium, irritata pro
brevi tempore medulla spinali, augetur; dolores,

») Neue Zeitschr. f. Geb. Bd. XXYI, s. 6 seqq.
2) Ibid. Bd. XXXI, s. 53.

id est uteri contractiones, eodem gradu perstant
aut pro tempore fortiores fiunt.

2o. Chlorido formyli diutius inhalato, tollitur vis
voluntatis atque animi pathematum, quae secun-
dum Kilian mediante nervo vago obtinet, in uteri
contractiones; tum hanc ob causam, tum immi-
nuta irritabilitate et sensibilitate nervorum spina-
lium ad corporis peripheriam, uteri contractiones
et debiliores redduntur et simul rariores.

3o. Anaesthesia tandem compléta producta, actio
nervorum spinalium in uterum, atque igitur typus
dolorum periodicus revera cessât; simul autem tolli-
tur omnis spasmodica, si adest, uteri contractio.
Sublata medullae actione, actio nervi sympathici
tamen immutata manet, hinc permanens illa uteri
contractio, stimulis mechanicis non augenda.

CAPUT n.

DE usu CHLORIDI FOEMYLI IN PAETU NATÜEALI.

Postquam docuit experientia partum, anaesthesiâ
producta, absque ullo dolore aut inscia quoque
parturiente absolvi posse; postquam metus novae
istius atque insolitae rei imminutus est, non mirum
profecto videbitur, multas mulieres avide occasio-
nem illis datam arripuisse (aut etiamnunc arripere),
ut doloribus saepe revera vehementissimis libera-
rentur. Mirum nou est, eas non tantum libenter
consensisse obstetricatori, anaestbesiam proponent!,
sed non raro quoque invito illo anaestbesiam postu-
lavisse. Concedens in tali casu obstetricator revera id
facit, quod Gallo-franci acte de complaisance vocant.
Videamus autem, quid de tali agendi ratione sen-
tiendum sit, videamus num in partu naturali chlo-
rido formyli uti liceat.

Missis argumentis sie dictis theologicis, primum

2

diversornm auctorum hac de re sententiam breviter
exponere vohinms, antequam nostram opinionem
producaraus.

Opiniones in tres imprimis classes dividi possunt :
dantur enim auctores , qui statuant in omni casu
chlorido formyli uti licere ; dantur, qui eius usum
in specialibus tantum casibus permittant ; dantur
tandem qui inhalationem in partu naturali prorsus
rejiciant.

Inter illos, qui anaesthesiam semper adhibendam
esse aut adhiberi posse dicant, primum locum oc-
cupant Simpson, Proteroe Smith, Rigby, Lands-
downe, Gumming, etc. Gommendant inhalationes non
tantum propter dolorum sensum sublatum, sed quo-
que ob reconvalescentiam, ut dicunt, celeriorem ').

Opinionem suam stabilire aut defendere saltem
conantur eo, quod experientia salutares anaesthesiae
effectus in operationibus chirurgicis plane demonsta-
verit, quales effectus magnam partem doloris, durante
operatione , absentiae tribuunt. Dolores etenim ve-
hementes et diu protracli per se caussa lethalis
eventus esse possunt, ideoque anaesthesiâ factâ non
tantum dolor durante operatione tollitur, sed amo-
ventur simul aut praecaventur doloris effectus nocivi.
Haec autem ex illorum virorum opinione non de
chirurgicis tantum operationibus valet, sed de cunc-
tis omnino partubus. Gonvalescentiam in puerpe-
rio post anaesthesiam longe citiorem dicunt; ita
quoque saepissime rudes atque incultae mulieres

') Simpson, op. cit. p. 185.

citius convalescunt, quam cultae; priores nimirum
minus fortiter percipiunt, in iis anaesthesia ut ita
dicatur naturalis, licet incompleta, adest.

Ut demonstrarent dolorem vehementem diuque
protractum per se ad eventum lethalem producen-
dum sufficere posse, afferunt ea, quae in tococo-
mio, quod in urbe ^Dublin est (Dublin Lying-in
Hospital) observata sunt. De 7060 enim mulieribus
6608 intra viginti boras pepereraut, quarum 22
obierunt (una igitur de trecentis), quurn de 452 re-
liquis , quarum partus diutius quam viginti boras
protractus erat 42 mortuae sunt, aut de undecim una.

Ad alteram classem retulimus eos, qui usum anaes-
thetici in universe quidem rejiciunt, attamen ejus
utilitatem in speciabbus casibus admittunt, in iis
nimirum, in quibus partus non aut parum proce-
dit , etiamsi validae uteri contractiones adsint, aut
in quibus dolores fere iutolerabiles sunt.

Tales vero partus nequaquam normales credentes,
de iis in sequenti capite verba faciemus, ubi de
stricturis sermo erit. Quod vero attinet ad istius-
modi casus, in quibus partus decursus tardissimus
est, etiamsi bonae adsint uteri contractiones et nor-
malis sit pelvis partiumque mollium conformatio,
hi vulgo observantur apud mulieres temperamento
nervoso et simul magna musculorum irritabihtate
praeditas et naturales habendi non sunt '),

Tali in conditione inbalationes chloridi formyli,
imprimis in secunda partus periodo ex illorum sen-

') N. Zeitschr. f. Geb. Bd. XXX, Ht. 1.nbsp;^ ^ J

tentia optimum sisterent remedium. Plures enar-
rantur historiae partuum ad remedii utilitatem in
istiusmodi casibus probandam, quarum unam afFerre
volumus ').

Julia Dolan, 30 annos nata , ad finem secundae
graviditatis pervenerat ; obortis doloiihus, primae
partus periodi celeriter decurrebant. Valde irrita-
bilis erat atque inquiéta parturiens, querebatur
admodum de dolore in lumbis, fortesque et diu-
turnas uteri contractiones aegre ferebat; dolores
frequentissimi erant, tres nempe in quinque horae
minutis aut plures etiam. Conditio ista per aliquot
horas duravit, partu nequaquam provecto, foetusque
capite alte sito. Inhalationibus de chlorido formyli
factis, muiier non nisi difificulter consopiebatur.
Post octodecim horae minutas, inhalatis anaesthe-
tici drachmis duabus, incongrue loqui incipiebat;
nullus aderat stertor. Uteri contractiones nunc et vi
et frequentia imminuebantur; partusque tam celeriter
procedebat, ut intra horae spatium post adhibitum
chloridum formyli foetus nasceretur. Mulier nul-
lum durante anaesthesia dolorem perceperat, neque
de partu absoluto conscia erat. Puerperium ab omni
parte normale fuit.

Qui tali in casu chloridi formyli usum commen-
dant auctores, consentiunt quidem opium ejusque
praeparata in hacce conditione utilia esse posse, ut
tamen certum praestet effectum, opium tali dosi pro-
pinandum perhibent, ut uteri contractiones non raro

') Neue Zeitschr. f. Geb. XXX, s. 83.

per plures horas prorsus désistant, dum inbalationes
tali ratione institui possunt, ut tantummodo nimia
irritabilitas moderetur, nec tamen partus retar-
detur.

Ex nostra tamen opinione tum enarrata historia
tum alii, qui apud diverses auctores inveniuntur,
casus isti diuturni nequaquam inter normales
recenseri possunt, partu nimirum difficiliori reddito
non mechanicis sed dynamicis causis. Ita in his-
toria supra allata absque ullo dubio dolores spas-
modici adfuerunt.

Tertio loco enumeravimus istos, qui chloridi for-
myli usum in normali partu prorsus rejiciunt, inter
alia statuentes omnia, quae normalem partum co-
mitantur, neque superflua nec nociva esse haben-
da, et in tali casu mulierem periculo, in chloridi
formyli administratione semper posito, exponere
non licere affirmantes '). Quamdiu itaque partus
decursus a norma non recedit, usum anaesthetici
reprobant; quin Montgommery statuat dolore su-
blato obstetricatoris in partu negotium longe diffi-
cilius reddi, quod ut probaret sequentem casum
affert: »auxilio meo in partu quodam invocato,
obstetricator parturienti adsistens mihi advenienti
narrabat, velamenta se unguium ope disrumpere ten-
tavisse, a conaminibus autem propter dolorem satis
acerbum excitatum destitisse. Exploranti, mihi brevi

') Barnes in Schmidt's Jahrbücher, Bd. LXIX s. 66 ; et Dublin
quarterl. Journal of med. Science, Mai 1849 p. 521.

») Montgoramery, in ZeitscUr. f. Geb. Bd. XXX, s. 286 et 299.

paluit obstetricatorem partem uteri cervicalem val-
de attenuatam pro membranis habuisse. Quao-
tae igritur noxiae hoe in casu ortae forent, si
anaesthesiâ productâ mulier dolorem non percepis-
set?'' Allatum autem casum fere nil probare nisi
obstetricatoris ineptiam quisque facile, ni fallor,
mihi concedet. Ut probaretur sententia dolorem
in quovis partu requiri, narratur historia mulieris
cujusdam, quae, octies partum enixa et quidem
absque ullo fere dolore, quavis vice gravi oborta
haemorrhagia in summo versata erat periculo. Ne-
quaquam tamen, me judice, hoe casu probatur do-
lorem requiri, probatur tantum requiri uteri con-
tractiones.

Si nobis hac in re judicium ferre licet, ad quaes-
tionem, num in partu naturali chloridi formyli
administratie concedi debeat, negando responden-
dum erit. Dolor nimirum operationibus chirurgicis
provocatus nullo modo comparari potest cum dolo-
ribus in partu normali, nisi justo vehementiores
sint, perceptis. Conditiones in uno alteroque casu
longe differunt; aegrotantes, quorum animi vires
corporisque vulgo valde debihtatae sunt, quorum
conditio profecto praeternaturalis dici meretur, nullo
modo cum parturientibus validis, sanis comparari
possunt. Partus est actus physiologicus, operatio
chirurgica certe non ita. In partu normali vita par-
turientis non periclitatur, et absuluto eo dolor
disparet simulque ejus recordatio, verbo mulier sana
est; pulsus, si durante partu acceleratus erat, ad
normam redit, vulgo pnerpera brevi somnum quie-

tum capit. Verum non est puerperium magis nor-
male esse in iis, quae chloridum formyli inhalave-
rint, dummodo ipse partus normalis fuerit.

Quod petitum fuit argumentum ex eventu longe
saepius lethali in iis partubus, qui diutius quam vi-
ginti horas duraverant, nequaquam probat istas
mulieres dolorum vehementia necatas esse ; multa
enim sunt, quae hisce in casibus inculpari possunt:
animi pathemata deprimentia, mollium partium diu-
turna pressio, operationes ipsae obstetriciae, alia.
An igitur anaesthesia productâ omnes illae condi-
tiones amoveri potuissent? Profecto non, nec quos
enumerat casus Clar. Simpson ejus aliorumque sen-
tentiam, dolorem per se lethalem interdum eventum
producere probant. De 245 praeterea parturientibus,
quarum partus difficilis fuerat diuque duraverat,
adhibito chlorido formyli quinque mortuae sunt ').

Diclis autem aliud addendum argumentum : a
priori nimirum numquam plena certitudine statuere
possumus inbalationes chloridi formyh innocuas
fore. Qui in operationibus chirurgicis jam saepius
accedit eventus lethah's etiam apud parturientem
obtinere potest. Quod si ita est, et contrarium
probari nequit, non licet parturientem periculo ex-
ponere in eum tantum finem, ut dolores, quos
brevi perpessa erit, tollantur; non licet muberis de-
siderio, anaesthesiam forte petentis, obtemperare.
Magna enim et multis adhuc nominibus nobis in-
cognita chloridi formyli actio vctat, quominus illo

«) Zeitsch. f. Geb. Bd. XXX s. 300.

temere et sine necessitate utamur. Non possumus
quin hoc loco verba citemus a Doet. Meigs scripta,
etiamsi non ab omni parte iis adscribere possimus :

»Should I exhibit the Remedy for Pain to a thou-
sand Patients in Labour, merely to prevent the phy-
siological Pain and for no other Motive, and if I
should in consequence destroy only one of them,
I should feel disposed to clothe me in Sackcloth
and Ashes on my Head for the Remainder of my
Days '}.quot;

Restât ut verba faciamus de illorum agendi ra-
tione, qui cum chlorido formyli secale cornutum
administrent, eo nempe scopo, ut imminutas post
anaesthesiam uteri contractiones revocent, vel ut
dolores post secalis administrationem nimis vehe-
mentes chloridi formyli ope compescant Prae-
terea secalis cornuti usum commendant in iis
casibus, in quibus durante partu uteri contractiones
debiles erant atque irreguläres, opinantes uteri
contractionem tunc post partum verosimiliter
quoque justo debiliorem fore, unde metrorrhagia
facile oriretur, quam secale cornutum praeca-
vere poterit. In tali casu secale cornutum indi-
catum esse posse libenter concedimus, simul ta-
men contendimus chloridi formyli inhalationes
plane contraindicatas esse. Sed praeterea unius re-

') Simpson, op. cit. p. 240.

2) Observations on the Use of Chloroform with Ergot of Rye in
Parturition, by Thomas Edward Beatty. Dubl. quarter!, Journ. of
raed. Science. Aug. 1850, p. 13.

medii actio alius actionem impedit aut tollit. Den-
ham ') octies utroque remedio simul usus est et
quidem sine ullo effectu, quid enim accidit? Anaes-
thesia profundiori producta medullae spinalis actio
suspenditur, nervi spinales stimulus allatos non ad
medullam transmittunt, ita ut reflectorii motus non
oriantur, manet tantum actio eaque constans nervi
sympathici in uterum. Tali in conditione, doloribus
sub usu chloridi formyli plane cessantibus, secale
cornutum commendatur. Quo autem modo sgere
posset in medullam spinalem, quamdiu duret anaes-
thesia? Igitur aut unum agit remedium aut alte-
rum, uterque simul numquam. Alternantem talem
usum absurdum contendimus.

Nequaquam vero contendimus secali cornuto post
chloridi formyli administrationem numquam opus
esse; quando contractiones plane desierint, quando
metus haemorrhagiae exsistit, remedium omnino in-
dicatum esse potest, tali vero in casu non est alter-
nans adrainistratio, sed adhibetur secale ad noxias
alio remedio fortasse provocatas avertendas.

V Zcitschr. f. Geb. Bd. XXX, s, 87.

CAPUT m.

DE usu CHLOEIDI FORMYLI IN PARTU NON
NATURALI.

Praecedenti capite vidimus opiniones de adhi-
benda anaesthesia in partu normali valde diversas
esse; quam diversitatem etiam hocce loco offende-
nius; sed hic inter propugnatores plures inveniemus,
quos capite praecedenti strenuos repugnatores salu-
tavimus. Quum via, quam nunc ingredimur, longa
sit, neque nobis exspatiari in ea liceat, sic de his
nobis dicendum videtur, ut spectentur:

1°. Contractiones admodum dolorificae, dolores
spasmodic!, stricturae.

2°. Operationes obstetriciae;

a. Partus forcipalis et embryotomia,
h. Versio,

c.nbsp;Placenta praevia,

d.nbsp;Sectio caesarea,

c. Placentae operationes.
3°. Eclampsia.

1®. Contractiones admodum dolorißcae, dolores
spasmodici, stricturae.

Inter synaptomata tum obstetricatori, tum partu-
rienti praesertim valde ingrata, quum et decursum
regulärem partus impediant, et saepe non nisi dif-
ficulter amoveri possint; primo loco recenseri me-
rentur illae uteri durante partu contractiones, quae
tantum doloris gradum provocant, ut fere a par-
turienti ferri nequeant, et obstetricatori metum ne
grave damnum oriatur injiciant. Quales dolores
imprimis observantur apud mulieres admodum sen-
sibiles atque irritabiles.

Sequens observatie utilitatem anaesthesiae in tali
conditione abnormali probare poterit.

Catbarina M'Loughlin, 18 annos nata, jam per
21 horas dolores sic dictos praeparantes habuerat ;
instituta exploratione patuit ostium apertum esse et
caput jam in pelvis minoris cavitatem descendisse; do-
lores diuturni erant et frequentes, partus tamen non
procedebat; singulis doloribus mulier magnos ve-
hementesque edebat clamores; pulsus fere normalis
erat.

In hac rerum conditione Denham, qui observa-
tionem cum publico communicavit, ad chloridum
formyli confugit; anaesthesia post 40 demum horae
minutas compléta erat, jam brevi post priores in-
balationes mulier quietior fiebat, dolores minus ve-
hementes , dum eorum conscientia nulla erat ; uteri
nimirum contractiones fortes manebant, sed brevio-

reserant. Suspensa inhalatione in initio continua jac-
tatio, inquietude et clamores eodem fere moraento
redibant, ita ut ad eam redire opus esset. Hora
post inceptam anaesthesiam, paucis tantum minutis
post perfectam anaesthesiam praeterlapsis, infans
nascehatur et paulo post amovebatur placenta. Con-
tractio uteri post placentae solutionem bona erat.
Haemorrhagia nulla. Post dimidiam horam ex somno
expergefacta mulier de praegresso partu nequa-
quam conscia erat. Puerperium ab omni parte re-
guläre fuit 1).

Mordret casum enarrat, in quo dolores ad partum
vehementissimi erant. Chloridum formyli inhalare
curabat, eo effectu, ut post paucas inhalationes
dolor jam plane disparuisset. Quarta horae parte
post infans natus erat

Plures eiusmodi casus narrare possemus; enumerati
autem, ni fallimur, jam satis demonstrant, chlo-
ridum formyli in doloribus vehementissimis vel
spasmodicis omnino sufficere ad eos tollendos, nec
tamen impedire, quominus pergant uteri contrac-
tiones.

Secundo loco recensendae sunt stricturae ostii
uteri vel cuj usque alius uteri partis. Jam a priori
exspectandum erat, in iis chloridi formyli inhala-
tiones auxilium afferre posse atque experientia eius
usum plane comprobavit.

Ubi contractiones praeter modum dolorificae sunt,

') N. Zeitschr. f. Geb. Bd. XXX, s. 82,
quot;) Journal de Med. et de Chir. prat., 1848, p. 51.

chloridum formyli dolorem aut imminuere aut tol-
lere, partus decursum regulärem reddere atque
metum, ne graviores oxiae oriantur, diminuere po-
terit. In hisce casibus anaesthesia, ut plurimum
saltem, compléta non requiritur, quin minus com-
mendanda est; primo enim nescimus quamdiu con-
tinuandae sint inbalationes , ita ut quantitas chloridi
formyli inhalati facile nimia esse possit; sed prae-
terea, compléta anaesthesiâ producta, facile dolores
aut imminuerentur aul; plane cessarent, qua ratione
et partus retardari et post partum haemorrhagia
oriri posset; tandem sufficit mulierem eo usque
sopitam esse, ut seusibilitatem aut totam aut ma-
ximam partem amiserit.

Nonne vero usitata in tali casu medendi metho-
dus chloridi formyli administrationi praeferenda?
Multi ') anaestheticum nostrum praeferunt, illud
certius et efficacius habentes, quam ea remedia,
quibus antea utebantur aut etiamnunc utuntur
obstetricatores. Partus retardari potest, si anaesthe-
sia profunda est, quod neutiquam dubitandum, at-
tamen non raro quoque retardatur partus post opii
usum. Opium praeterea non semper sufficere ad
spasmum tollendum, nisi tali adhibeatur dosi, quali
revera nocere possit, utique constat.

Harnierius de chloridi formyli usu in iis, de qui-
bus nunc sermo est, casibus, nempe in stricturis

1) Letters to a Mother on the Menagement of Herself and her
Children in Health and Disease, by Conquest, London, 1849; et
Simpson, op cit.

spasmodicis, vel ad ostium uteri vel alius ejus partis,
affirmat illud longe praeferendum esse omnibus
aliis remediis sive internis sive externis ').

Liceat nobis sequentia Vogleri verba citare

»Hiernach bestehen die wichtigsten Vortheile,
die uns das Chloroform in der Geburtshülfe gewährt,
ausser der Ersparung der Schmerzen und der Ge-
müthsbewegung der Kreissenden, vorzüglich darin,
dass veir sowohl allzu heftige, als auch wirklich
krampfhafte Wehenthätigkeit zu beseitigen, und
damit sowohl Contractionen des Uterus, welche dem
Kinde unmittelbar Gefahr drohen, als auch solche,
welche den wichtigsten geburtshülflichen Opera-
tionen bedenkhche Hindernisse bereiten und da-
durch Mutter und Kind gefährden, zu entfernen im
Stande sind.quot;

Quodsi nobis licet opinionem proferre, statuere-
mus non minus perversum esse chloridi formyli
usum in casibus enumeratis semper rejicere, quam
in omni casu commendare. Verum omnino est, opium,
venaesectiones, balnea, aliaque quae laudantur
remedia non semper juvare, num autem chloridum
formyli semper juvabit? Laudandus profecto non
est, qui in omni casu remedium administrat peri-
culo non carens, imprimis quum nesciat, num
diu eo utendum futurum sit nec ne, ut deside-
ratum edat effectum; eoque minus laudandus
si venaesectione aut modica opii dosi morbosam

') N. Zeitschr. f. Geb. Bd. XXXI, s. 57.
Ibid. Bd. XXXII, s, 139.

conditionem tollere potest. Quodsi dolores spasmo-
dici vehementes adsunt, aut vera sive colli seu alius
uteri partis strictura ; quodsi parturientis facies rubra
est et inflata, adest cephalalgia, inquietude animi
ac perpetua corporis jactatio ; quando pulsus fre-
quens est et plenus, cutis calet, cbloridi formyli in-
balationes, congestionem cerebralem aut producere
aut augere valentes, sine dubio nocebunt. In tali
casu larga venaesectio omnino iudicata est. Non
juvante tamen venaesectione anaestbetici administra-
tioni locus dari potest.

Solitis remediis incassum adbibitis, vel doloribus
ita vehementibus, ut a priori cum magna certi-
tudinis specie concludere possimus, opium aut
inutile fore, aut tali dosi propinandum, quali ae-
grotanti facile noceret, adhibendum nobis videtur
chloridum formyli.

2®. Chloridi formyli in operationihus ohste-
triciis usus.

a. Partus forcipalis et embryotomia.

An chloridum formyli in omnibus partubus for-
cipalibus adhibendum est?

Ad hancce quaestionem respondere conabimur,
postquam primum diversas opiniones obstetricatorum
de hacce re exposuimus. Denique nonnullas observa-
tiones citare volumus.

Dantur obstetricatores, qui chloridum formyli in
quovis partu forcipah adhibendum censeant; dantur,

qui in specialibus tantum casibus illud indicalum
credant.

Prioribus adnumerandi sunt illi, qui in partu
normali anaesthesiam commendant. Quum jam in
normali partu illam tam utilem habeant, ejus
utilitatem multo majorem credunt in operationi-
bus obstetriciis atque sic etiam in partu forcipah;
tollitur enim, sic aiunt, dolor, operatic longe faci-
lior redditur et reconvalescentia brevior est.

Ad alteram classem illi referendi sunt '), qui chlo-
ridi formyli usum tantum approbant, si mulier ad-
modum sensibilis est, aut partes pudendae valde
doleant, vel si impedimenta adsunt, quae partum
difficiliorem reddunt, dum anaesthesiam in partu
forcipali leviori rejiciunt. Horum opinionem nos-
tram facimus. Credimus enim anaesthesiam provo-
candam tantum esse in iis casibus, in quibus dif-
ficultates vel impedimenta debellanda aut super-
anda sunt, talia ut anaesthesia jure provocanda
videatur.

An tales difficultates dantur in partubus forcïpa-
libus levioribus, in quibus forcipis applicatio facilis,
in quibus paucae acleves tractiones ad caput evol-
vendum sufficiunt? Ad hanc quaestionem negando
respondemus. Non licet mulierem sine ulla neces-
sitate gravi forsitan periculo exponere in operatione
innocua, non valde dolorifica et brevi peracta.

') N. Zeitschr. f. Geb. Bd. XXVIII et XXX; Zeitschr. d. K.K.
Gesellschaft etc. zu Wien, Juni 1851; et Nederl. Tijdschr. v-
Verl. 1850 p. 76.

In gravioribus autem casibus applicatio forcipis
difficilis esse potest et saepe solet; tractiones
multae et fortes vulgo requiruntur ad caput
extrahendum; dolor vehemens excitatur et instru-
menti applicatione et tractionibus ipsis, imprimis
quando vagina et vulva angustae sunt, tensae
et dolorificae; operatio eo difficilior adhuc est,
quando caput pelvis cavitatem aut non aut
parum tantum intraverit, dum parturiens ipsa
forcipis applicationem et capitis extractionem cla-
moribus et perpetua corporis jactatione eo diffici-
liorem reddere potest.

Num vero in talibus casibus anaesthesiae ope dif-
ficultates tolli possunt aut saltem diminui?

Mechanica impedimenta profecto tali ratione non
tolluntur, attamen corpore immobili facto, muscu-
lis relaxatis, sublato simul doloris sensu, illae dif-
flcultates facilius superari possunt; forcipis ap-
plicatio facilior est, tractiones aptius perfici pos-
sunt, mulier a doloribus saepe vehementissimis
liberatur.

Antequam ad observationes transeamus, sequentia
a Harnierio relata citare liceat.

Aliquando, sic fere ait, adhibito chlorido formyli,
partum sine auxilio aliorum ob vires déficientes
terminare non potui, quod mihi ante anaesthesiae
usum numquam accidit. Quamobrem, credo, bo-
num fore forcipem durante anaesthesia applicare,
introducto autem forcipe ab illa desistere, ne
desint contractiones tam necessariae ad extractionem.
Si opus est anaesthesia propter magnam peculia-

3

remque parturieiitis sensibilitateœ, tunc adhibeatur
tali dosi, ut doloris tantum sensum tollat, nec tamen
contractionibus detrimente sit.

Etiamsi ea, quae Harnierius attulit, nequaquam
negare velimus, parvi tamen pretii habenda esse
censemus; nonne enim anaesthesiâ non adhibitâ
interdum, neque ita raro, occurrit obstetrieatorem
ob vires déficientes partum terminare non posse?
Atque omnes fere obstetricatores concedunt inha-
latione instituta operationem multo faciliorem reddi
et impedimenta amoveri, quae sine ea non nisi
summa difficultate amoveri possint; uteri porro con-
tractiones non cessare nisi anaesthesia nimis pro-
funda producatur, et igitur nullum esse metror-
rhagiae periculum vel in ultima partus periodo vel
post partum. Adhibita autem inhalatione in vera
uteri atonia metrorrhagia facile oriretur; quamobrem
tali in casu nec laudandus est usus, nec etiam
necessarius videtur, quia ibi forceps sine ulla diffi-
cultate applicatur. At vero, non productâ anaesthesiâ,
hisce in casibus forcipis quoque applicatie ansam
praebet metrorrhagiae, nisi administrentur medica-
mina, uteri centractionem promevere valentia.

Denique quod ad facilitatem attinet, qua semnus
capitur in diversis casibus, tum in forcipis appli-
catiene tum quoque in aliis, animadvertendum est,
diuturna partus duratione exhaustam mulierem vulge
citissime consopiri, excitatam autem et inquietam
non rare difficilius dormire, metusque convulsivos
in tali casu plenariam anaestbesiam subinde prae-
gredi. Num vero tali in conditione administrando

pergere licet? Profecto non nisi summa adhibita
prudentia , quin interdum abstinere praestet.

Hisce praemissis narrandae sunt nonnullae his-
toriae, chloridi formyli utilitatem in difficiliori
partu forcipali plane probantes.

Anna R., 26 annos nata, primipara, die septimo
mensis Aprilis doloribus partum praeparantibus ad-
modum dolorosis etfortibus corripitur; 18 horis post
ostium dilatatum erat, membranis jam ruptis et
effluxo liquore amnii; caput, ut dicitur, succeda-
neum magnum oriebatur; per totum diem caput in
pelvis introitu haerebat nec partus procedebat.

Administrate chlorido formyli parturiens brevi
soporosa facta est; forcipis applicatie in tali casu
vulgo difficilis nunc admodum facilis erat, uti
quoque capitis extractio. Inbalationes tantum du-
rante forcipis applicatione, non diutius, continua-
bantur; uteri contractiones durante anaesthesia
pergebant. Quantitas chloridi formyli adhibita parva
fuerat. Puerperium reguläre fuit ').

Vir doet. Teljer sequentem cum publico casum
communicavit Mulier quadragenaria, difficilem
semper partum enixa, iterum gravida facta est. Prima
vice forcipis ope, altera et tertia naturae viribus,
post diuturnum admodum laborem, foetus mortuus
natus erat, Viri doct. auxilium invocabatur mense
Martii 1849, cum quartae graviditatis finis instaret.
Exploratione facta, haec observantur: abdomen modice

') Zeitschr. der Aerzte z. Wien. 1851, p. 4SI.

2) Nederl. Tijdschr, voor Verloskunde enz. 1850, Aü. I.bl. U.

3(5

turnet, ostium uteri apertum est, caput praevium
sed immobile iu pelvis introitu, inter Promonto-
rium atque symphysin ossium pubis, haeret; caput
succedaneum jam formari incipi.

Forcipis applicatio iudicata erat, exspectatio tali
in casu tum matri tum foetui nocere potuisset.

Inhalatis duabus circiter chloridi formyli drach-
mis, mulier sensu ac conscientia orbata fuit cum
completa musculorum relaxatione. Facile nunc for-
cipis applicatio, difficihor autem capitis extractio,
ad quam perficiendam fortes tractiones requireban-
tur, lufans vivus erat; mulier de operatione nihil
senserat, brevique sanitatem recuperavit,

Ultimo loco referemus casum in tococomio aca-
demico observatum.

Johanna Mauriks, 20 annos nata, primipara, die
12 mensis Junii anni 1852, in tococomium recipi-
tur, liquorem amnii jam die anterior! effluxum
esse narrans. Exploratio, horä matutinä prima in-
stituta, sequentia docuit: abdomen durum, tensum,
insigniter tumet, uteri fundus antrorsum et dex-
trorsum jacet; eius ostium externum parum dila-
tatum est, caput praevium invenitur. Contrac-
tiones uteri valde dolorificae sunt usque ad sextam
horam matutinam, dein imminuunt. Ostium lente
aperitur; prima adest verlicis positio. Hora
prima post meridiem , ostio plane dilatato, caput
succedaneum formari incipit, ipsum caput pelvis
ca vitalem inirat atque magis magisque descendit,
donec hora pomeridiana quarta ad parvam ah exitu
jyelvis distantiam pervenerit. Licet uteri contrac-

tiones validae essent, partus non procedebat, mulier
exhausta erat, genitalia tumebant et valde dole-
bant, vagina angusta erat, foetus praeter modum
magnus videbatur. Forcipis applicatio hoc in casu
profecto iudicata erat. Chloridi formyli ope modico
anaesthesiae gradu producto, forceps sine magna
difficultate applicatur; post plures strenuasque ad-
modum tractiones infans mortuus natus est,
admodum evolutus: pondus enim erat 43/4 kilogr.
Causa mortis infantis quaerenda erat tum in par-
tus diuturnitate, circulationis turbas producen-
te, tum quoque in ipsa operatione difficiliori.
Circa medullam oblongatam sanguis extravasatus
aderat. Mulier sanitatem recuperavit, diu tarnen
debilis mansit; notandum quoque rupturam perinaei
durante capitis extractione esse ortam, quae tarnen
sine operatione sanata est.

Antequam ad versionem transgredimur, liceat
nobis breviter exponere sententiam nostram de chlo-
ridi formyli in perforatione et kepbalotripsia usu.

Murphy summopere eam laudat, Montgommery
contra usum rejieit, tum ob majus periculum vul-
nerandi, parturiente insensibili facta atque igitur
vulnus illatum fortasse non percipiente, tum ob tem-
pus ad perficiendam operationem necessarium, tum
ob parturientis exhaustionem, quae saepe adest.

Non tamen nobis allata argumenta admittenda
videntur. Etenim ea, quae de dolore dicuntur,
parum aut nihil valent; diuturnitas operationis non
contraindicat inhalationem, nec semper tam diu-
turna est; insuper multo facilior erit operatio.

uti in forcipis applicatione, si corpus immobile
est et musculi voluntarii relaxa ti. Quod attinet ad
debilitatem, usum anaesthetici vetantem, operatio
instituenda est, anlequam tali gradu adsit; quodsi
vero talis est, ut metuendum omnino sit, ne mulier
durante operatione morietur, cautissime cum chlo-
rido formyli quidem mercandum est sed quoque
tali in casu parva eius dosis (maguâ enim opus non
est) convenit simulque periculum revera imminuere
potest.

h. Versio.

Si jam in forcipis applicatione anaesthesia saepe
valde prodest, major profecto est ejus utilitas ad
amovenda impedimenta, quae non raro in versione
obveniunt.

Satis constat magnum adesse discrimen inter ver-
sionem, integris membranis aut ante breve tem-
pus ruptis, peragendam, atque versionem, quae
aquis jam dudum effluxis institui debet. Priori in
casu nulla fere impedimenta adsunt: membranis
enim ab obstetricatore non in ipso ostio sed altius,
si fieri potest, ruptis liquoris amnii parva tantum
copia effluit, brachium scilicet obturamenti ad instar
uteri OS claudit; aquis aut omnibus aut pro majori
parte retentis, uterus sese non firmiter circum foe-
tum contrahere, atque ita versionem difficilem red-
dere potest.

Hac in conditione igitur, nisi admodum inquiéta
sit mulier, aut operationi obsistat, aut valde angusta

sit vulva, verbo nisi aliae conditiones, praeter per-
versuni foetus situm, adsint anaesthesiae usum sua-
dentes, nulla est ratio, qua anaesthetici usus probaretur;
impedimenta enim nulla sunt aut exigua, dolor,
qui excitatur, facile tolerandus. Praesente vero una
alterave de modo enumeratis conditionibus abnor-
malibus, chloridum formyli, nisi adsit contraindi-
catio, adhibere licet.

Liquore amnii jam dudum effluxo impedimenta
saepe insignia adsunt: spasmodica vel tetanica, ut
dicunt, uteri circum foetum contractio, contractum
ostium, ita ut manus difficillime introduci et intro-
ducta moveri possit; dolor et intumescentia partium
genitalium externarum, vehemens inde dolor manus
introductione ortus; animi inquietudo; longa opera-
tionis duratio, en praecipua impedimenta versi-
onem aut fere impedientia, aut saltem difficiliorem
effectu reddentia.

An vero anaesthesia difficultates tollere aut saltem
pro magna parte imminuere poterit?

Permulti ») eam summopere hoc in casu laudant,
sic von Siebold 2); zum Schlusz, »inquit,quot; will ich
aber bemerken, dass während ich mich durchaus
und auf das bestimmteste gegen die unbedingte
Anwendung des Chloroforms bei natürlichen Gebur-

«) Von Schallenmüller, Med. Corr. d. Wurtemb. ärtzl. Ver. 18
Dec. 1850; Rückblicke auf die Fortschritte und Leistungen in der
gesammten Medicin, 1850, Ht. 2; et Zeitschrift d. Aerzte z. Wien,
1851, pag. 4,46.
«) N. Zeitschr. f. Geb. Bd. XXVIH, s. 169.

tent erkläre, ich seinen Nutzen und Werth bei ge-
burtshüflichen Operationen anerkenne, seien es Instru-
mental-Entbindungen, Wendungen, oder betreffen sie
Entfernung der zurückgehaltenen Placenta.

Ipse Hüter, qui nequaquam inter anaesthesiae fau-
tores recensendus est, casum enarrat chloridi for-
myli ope feliciter curatum. Foetu oblique posito,
brachio prolapso, obstetricator frustra versionem
tenta verat; Hüteri auxilio invocato, is chloridi for-
myli ope anaesthesiam produxit, et ea durante sine
difficultate versionem perfecit lt;): »Die Wirkung des
Chloroforms, »inquit,quot; in diesem Falle ist eine aus-
gezeichnete zu nennen, weil die durch dieses Mittel
bewirkte Erschlaffung der Gebärmutter mir die
Wendung gestattete, die einem anderen geübten
Geburtshelfer unmöglich gewesen war.

Magna itaque in versionihus difficilioribus anaes-
thesiae utilitas. Effectu in medullam spinalem con-
tractio uteri spasmodica diminuitur aut plane tol-
litur, prouti anaesthesia vel incompleta sit vel
completa; corporis quies et parturientis insensibilitas
operationem longe faciliorem reddunt; doloris ab-
sentia parturient! valde prodest, reactio ut pluri-
mum longe minor est.

Protractus omnino chloridi formyli usus nocere
posset, imprimis si magna copia adhibenda est,
at vero in muliere exhausta exigina vulgo quan-
titas sufïicit ad somnum satis profundura provo-

') Ibid. Bd, XXVII, pag. 343,

candum, ad musculos voluntarios relaxandos uterique
spasmum tollendum. Semel producta anaesthesia
facile quantum requiritur protrahi potest. Hoc
autem, uti in omni alio casu, summa opus esse pru-
dentiâ, ne noceamus prodesse cupientes sponte
patet.

Ut ea, quae diximus, exemplis comprobemus, non-
nullas observationes afferre non inutile fore credimus.

Ohs. 1. — Vogleri auxilium invocabatur apud par-
turientem quandam; humerum praevium brachium-
que prolapsurn inveniebat. Erachium reponere frus-
tra tentabat; aegre manus iteratis vicibus ad fe-
mora usque foetus vehebat, sed propter spasticam
uteri contractionem pedes arripere nequibat; dolor
istis conaminibus excitatus vehementissimus erat.
Remanebat exarticulatio brachii, aut nova conamina
versionis instituendae faclâ anaesthesiâ tentari po-
terant. Sopore paucis inbalationibus producto versio
et extractio foetus jam mortui sine magnis difficulta-
tibus perficiebantur; nulla erat post partum hae-
morrhagia; puerperium reguläre erat i).

Ohs. 2. — Barbara B,, 27 annos nata, multipara, in
clinicum obstetricium Viennense mense decembris
1849 recipiebatur. Narrabat versionem jam tenta-
tam esse sed frustra. Manus valde tumida extra
genitalia inveniebatur, ostium uteri circum brachium
contractum erat, humerus in introitu pelvis haere-
bat. Jam ante decem horas efQuxerat liquor amnii.
Postquam per quartam horae partem inhalatum erat

Neue Zeitschr. f. Geb. Bd. XXXII s. 148.

chloridam formyli, spasmus solvebatur, versio sine
diflScuItate perfici poterat, atque vi vus infans ex-
trahebatur. Puerperium reguläre i).

Sequentes observationes a viro clar. van Goudoever,
, altera in tococomio altera in praxi civili, factae sunt.

Obg. 3. — Josina Achterberg, 25 annos nata, pri-
mipara, die 25 m. Martis anni 1852 intococomium
academicum recipitur. Narrat jam per tres dies li-
quorem amnii defluxisse, nullosque se infantis motus
percepisse: exploratione facta sequentia notantur:
vaginae angusta admodum et sensibilis est, ostium ad
magnitudinem floreni dilatatum; humerus sinister
praevius est, difficulter attingendus j soni cordis non
audiuntur; parturiens admodum inquiéta est et anxia.
Primum conamina instituuntur ad positionem ma-
nipulationibus externis emendandam, sed frustra.
Brevi spasmodice circum foetum contrahitur uterus,
humerus profundius intruditur et brachium sinis-
trum prolabitur; ostium spasmodice contractu m
est, uterusque attactu parumper dolet. Ad spasmum
solvendum propinantur grana XVI pulveris Doveri
bono cum eventu, simulque injectiones tepidae in
vaginam commendantur. Uterus nihilominus infan-
tem arctissime constringit, pedes insuper ad parietem
uteri anteriorem collocati sunt; instituenda versio
est sed magnae exspectandae sunt difficultates.
Chloridum formyli indicatum videtur, cum vero
pulsus sit frequens ac plenus, rubeat facies, atque

1) Zeitschrift d. Àerzte zu WieDgt; 1851, p. 448.

adsit cephalalgia, prius iustituitur venaesectio.
Anaesthesiâ jam post unam horae minutam factâ,
versio instituitur, nec magnis premitur difficulta-
tibus. Infans mortuus est. Decursus puerperii ab
omni parte naturalis fuit.

0hg. 4. — Mulier, 34 annos nata, ad finem tertiae
graviditatis, doloribus ad partum matutino tempore
diei 23 m. Julii 1850 corripitur. Antea semper sana
fuerat et nunc quoque est, adest tantum prolap-
sus vaginae parietis posterions insignis. Obstetri-
cator arcessitus sequentia notât: ostium uteri ad
diametrum 2 poll. Par. apertum, humerus dexter
praevius, dorso anteriora versus posito; liquor amnii
brevi ante effluxit, mulier valde est inquiéta, sub-
inde quasi furibunda, explorationem aegre fert,
versionem omnibus viribus, manibus pedibusque
récusât, inbalationes chloridi formyli, cuius virtus
illi fortuito cognita est, instanter poscit. Quum nul-
lae adessent conditiones usum anaesthetici vetantes,
quum partus versionis ope absolvendus esset, mulier
autem operationi tenaciter obstaret, Clar. v. G. chlo-
ridum formyli adhibuit. Sopor brevi oriebatur,
versio admodum facilis erat, prolapsus autem vaginae
effecit, ut capitis extractio per quasdem minutas
retardaretur ; asphycticus foetus nascebatur neque
ad vitam reduci poterat; extremitatum inferiorum
motus licet debiles ipsiusque funiculi pulsatio eum
durante operatione mortuum esse monstrabant, et
quidem retardatam capitis extractionem causam
mortis esse habendam. Uteri contractio normalis
erat. Puerperium bonum fuit.

c. Placenta praevia,

Antequam ad sectionem caesaream transgredimur,
verbo mentio facienda de adhibendo vel non adhi-
bendo chlorido formyli, quum adest placenta praevia.

Universe, ut facile cuivis patebit, non proban-
dum; si tamen talia adsunt impedimenta, quae
operationem omnino graviorem reddunt, illud ad-
hiberi bonum existimamus, neque credimus magnum
fore haemorrhagiae periculum, nisi anaesthesia
nimis completa sit, Occasio autem administrandi
remedii raro tantum occurret, cum in genere do-
lores debiles sunt, neque ostium uteri contractum.

d. Sectio caesarea.

In hac quoque operatione multum de inhalando
chlorido formyli exspectarunt. Observationes tamen
non nisi rariores exsistunt, quarum unam alteramve
citare liceat,

Obs. 1. B, S., 32 annos nata, primipara, ad finem
graviditatis in tococomium Marburgense recepta est;
parva erat statura, pelvis rachitide praegressa ita
deformata, ut conjugata duos tantum pollices Par.
aequaret i).

Ob angustiam pelvis nulla foetus pars digito tan-
gi poterat. Ictus cordis bene percipiendi erant.
Dilatatio ostii lente procedebat; quae cum duorum
fere pollicum esset, aqua effluxit. Omnia interim
ad sectionem caesaeram parata erant. Chloridi for-

0 N. Zeitschr. f. Geb. Bd. XXVII, s. 358.

myli ope post tres liorae minutas, anaesthesiâ factâ,
operatio instituitur. Incisione in linea alba dein in
utero facta sanguis abunde fluit. Facile foetus, apertis
membranis , ex utero extrahitur, brevi post placenta
morbose adhaerens solvitur; uteri contractio tarda
est atque incompleta. Infans vivus quidem sed as-
phycticus post dimidiam horam moritur. Puerpera
brevi post operationem anxia fit, vomitus subinde
oritur, sanguis ex vagina profluit, collapsus magis
magisque augetur, et 17 horis post operationem mo-
ritur. Hüter, odorem chloridi formyli durante
infantis autopsia perceptum esse affirmat, quod
tamen adhuc dubitandum. Uterus magnus erat,
permulta sanguinis coagula in abdomine invenie-
bantur. Malam uteri contractionem atque igitur mor-
tem mulieris chlorido formyli adscribit, sic etiam
mortem infantis ; in uno tamen et in altero nimius
nobis esse videtur.

»Ich babe geglaubt,'' ita loquitur, »den un-
glücklichen Ausgang dieses Kaiserschnitts der Wir-
kung des Chloroforms zuschreiben zu müssen,
ich habe in keinem andern Falle von Kaiserschnitt,
eine so geringe Zusammenziehung der Gebärmutter
und einen so bedeutenden Blutfluss aus der Schnitt-
wunde des Uterus, namentlich beim Erbrechen,
beobachtet wie in diesem ; ja in keinem andern
Falle habe ich nach der Operation eine so bedeu-
tende Schmerzhaftigheit des Unterleibs beobachtet
wie in diesem i).

') N. Zeitschr. f. Geb. Bd. XXVII. pag. 563.

Opinione praejudicata haecce verba scripta esse,
unicuique patebit ; anaesthesiâ nimis profundâ facta
locus quidem dari posset uteri inertiae, sed tali in
casu operator potius inculpandus foret quam chlo-
ridum formyli.

Ohg. 2. — Bouchardat facta anaesthesiâ sectionem
caesaream instituit in muliere, cuius conjugata erat
2V2quot;. Etsi uteri fundus sinistrorsum vergeret, tamen
in linea alba incidit; dein uterus in medio abdo-
mine collocatus inciditur. Hisce peractis extrahitur foe-
tus bene vivens, sed post quinque dies oede-
mate neonatorum mortuus. Operationis eventus,
quod ad matrem attinet, bonus erat ').

Harnier quoque casum enarrat, in quo propter
pelvis angustiam anaesthesiâ factâ sectio caesarea
instituebatur. Mater quarto post operationem die
mortua est, infans vivus erat,

Observationes allatae non quidem sufiiciunt ad
judicandum de remedio, hac in operatione, vel in-
dicate vel non indicate; antequam vere ad quaesti-
onem respondeamus, utrum eo utendum sit nec ne,
difficultates breviter ita enarrare cenabimur, ut
simul appareat, utrum chloridi formyli administratie
ees diminuere vel tollere possit, quibus facile effici
poterit utrum commendanda sit.

Inter causas, quibus saepe imo saepissime in-
faustus exitus tribuendus est, imprimis recenseri me-
rentur gravis peritonaei uterique vulneratio; porro
vehemens affectie, quam in systhemate nervöse

') Nederl. Tijdschr. v. VerlosU. 1852. b, 231,

operatic producit; denique inflammatio plerumque
subsequens, cum diversis eius sequelis. Nec vero
praetermittendum tales mulieres morbo vel praegresso
vel etiamnunc praesenti, osteomalacia v.o., saepe
admodum esse debilitatas; operationem saepe non
institui, nisi aliis jam praegressis partum terminandi
conaminibus, in muliere longa partus durationö
aninu'que commotione plane exbausta. Quibus si
addimus ea, quae durante operatione aut brevi
post evenire possunt: haemorrbagia gravis, intesti-
norum prolapsus, singultus, vomitus aliaque symp-
tomata nervosa, eventus crebro letbalis neminem
mirari poterit. An vero anaesthesia prognosin meli-
orem reddet?

Docuit omnino experientia operationis metum valde
diminui, si parturienti persuasum sit, se nullum
ab operatione dolorem percepturam esse ; nec minus
constat, nullam fere operationem esse periculosiorem
magisque timendam quam sectionem caesaream.
Cblorido formyh autem adhibito, affectio systhematis
nervosi muho minor erit aut paene prohibita.
Post anaesthesiam, id quod jam saepius observatum,
reactio plerumque levior est; in sectione caesarea
quoque quodam jure exspectare licet, reactionem
minorem fore.

Chloridum formyli itaque in operatione caesarea
meliori nota commendari meretur; quandoquidem
periculum, quod ex applicatione oriri posset, com-
modis inde ortis longe superatur. Anaesthesiâ factâ
prognosin minus infaustam habemus, tum ob ea,
quae modo diximus, tum praeterea quod, necessi-

täte sectionîs caesareae instituendae orta, operatie
citius, et igitur antequam parturiens valde exhaustasit,
instituetur , neque terapus conaminibus ad partum
alio modo terminandum amittetur.

Aliud etiam animadvertendum: nimirum adhuc
sub judice Iis est, cujusnam vita sit majoris pretii,
matris an foetus : multi hoc ipso quo vivimus tem-
pore, nequaquam dubitant, quin matris conservan-
dae causa foetum necare omnino liceat, quum po-
tius foetum interficiant, quem viventem non videant,
quam matrem operationi exponant, quae vulgo
letifera dicitur. Si vero apparuerit sectio cesarea,
opportune tempore atque durante sopore peracta,
operatie minus periculosa, usus chloridi formyli
plurimum afferre potest ad vitam multorum in-
fantum censervandam; vera enim sunt, quae
dixit Kilian, obstetricatoris non esse dijudicare,
cujus vita pluris sit aestimanda, sed id ei esse agen-
dum, ut si fieri possit utriusque vita servetur.

e. Placentae operationes.

Primis quatuor partus stadiis feliciter peractis,
nonnumquam accidit, ut uterus spasmodice circum
placentam contrahatur, vel ut ostium uteri spasmo
claudatur. Quod si fit summa non raro requiritur
ad placentam solvendam dexteritas, dum mulieris
vita ob haemorrhagias facile ortas per omne hoc
tempus in magno versatur periculo. Frustra in tali
conditione non raro, ut spasmus solvatur, adhibentur
opiata, depletiones aliaque remedia, et orta hae-

inorrhagiâ nil remanet nisi secundinas violenta
manu removere, saepe in magnum parturientis
damnum. Num vero periculum minus fiet adhibito
chlorido formyli?

Utilitate anaesthesiae in stricturis durante partu
satis probata, jam concludere possemus ad eius
efficacitatem in simili post partum conditione. Plures
quoque obstetricatores observationes cum publico
communicarunt, e quibus abunde patet chloridum
formyli esse optimum antispasmodicum in placentae,
uti dicitur, incarceratione.

Quaeri tamen posset, annon ex usu chloridi for-
myli in partus periodo quinta majus futurum sit
periculum, diminuendo vel tollendo uteri contraction es.

Responsum in promtu est. Jam abunde expe-
rientia docuit modicum anaesthesiae gradum uteri
contractiones non imminuere, in spasmodica autem
uteri contractione profundam anaestbesiam spasmum
tantum, nequaquam vero uteri contractilitatem
tollere. Gredimus idcirco chloridum formyli in vera
incarceratione remedium efiScacissimum esse, sed
sponte intelligitur, hocce locce tantum de veris stric-
turis sermonem esse, neque in quavis placentae
retentione anaestbesiam esse commendandam. Si
nempe placenta morbosa adhaesione in utero reti-
netur, nihil juvabit quin nocebit chloridum for-
myli ; porro si adest metrorrhagia ob solutionem
placentae partialem, anaesthesia sine dubio damnum
afferet.

3quot;, Chloridi formyli usus in eclampsia.

la eclampsia, morbo tam pernicioso, nonnulli sum-
mis laudibus praedicant chloridum formyli.

Constat 1) e tabulis statisticis fere tertiam partem
mulierum, eo morbo correptarum, sub ipsis convul-
sionibus succumbere, ex reliquis autem iterum par-
tem tertiam febre puerperali exstingui.

Quod de matribus valet, idem dicendum de foeti-
bus. Tertia eorum pars quin major in utero mori-
tur; dum viventium multi debilitate congenita brevi
post partum e vita recedunt.

Plures 1), ut diximus, chloridum formyli summo-
pere commendant, observationibus quibusdam ducti,
anaesthesiae scilicet felici cum eventu institutae.

Inter quos primum locum occupabat nuper de-
functus Kiwisch von Rotterau. Credit etenim cu-
rationem et therapeuticam et obstetriciam magnam
mutationem subituram esse chloridi formyli ad-
ministratone. Multi secundum eum felici eventu
chlorido formyli hocce in morbo usi sunt; atque eo
judice omnibus aliis curandi rationibus praeferenda
inhalatio. Verum quidem est, non semper eventum
tam faustum fuisse; in compluribus enim casibus,
inbalationibus neque matri neque foetui vita ser-

1) Die Geburtsljunde u. s. w. von Kiwisch von Rotterau, 2e Abth.
s. 89 seqq.

') Riebet et Gros, Rev. méd. chir. 1848, Mars, p. 184; Gros,
Jonrn. d. med. et d. chir. prat. 1849, art. 5906; Norris, ibid;
de Bessems, Rev. med. chir. 18S1. p. 504.

vabatur, quod tamen ex eius opiuione pro parte
alienis causis tribuendum erat. Quandoquidem
vero abi etiam obstetricatores in eclampsia, inba-
latione adbibita, bono successu gravisi sunt, non
dubitat Vir clar., quininbalationeconvulsioneseclamp-
ticae subito tolli possint, atque afErmat convulsiones
cessante narcosi interdum non redire, quod tamen
rarum est.

Ex hisce, quanti Kiwisch inhalationem in eclampsia
fecerit, satis lucide apparet, quamvis successus, quos
obtinuit, nostro quidem judicio, remedii prae om-
nibus aliis praestantiam et efficacitatem nondum
probare valeant. Ex 41 eclampsiae casibus septies
adhibuit et quidem hocce eventu : mulieres prima et
secunda peritonide puerperal! obierunt ; tertia, chlo-
rido formyli inhalato, dein opio meliori eventu
propinato, itidem febrepuerperali mortua est; quarta,
chlorido formyli inhalato, aliquamdiu a convulsio-
nihus vacabat, dein autem nova vehementia re-
deuntibus, quinto post partum die oedemate pulmo-
num exstingfuebatur ; quinta mulier quarta demum
post partum hora convulsionibus corripiebaïur , post
secundum accessum inbalationes factae sunt et non
redierunt convulsiones; sexta quinque accessus ve-
hementissimos passa est, qui tamen chlorido for-
myli inhalato statim tollebantur; uteri autem con-
tractiones ad partum admodum fortes manebant ;
secuta est ruptura spontanea notabilis colli uteri et
vaginae cum abundante haemorrbagia; mulier 36
horis post febri puerperali correpta diem supre-
mum obiit ; septima tandem semibara post partum

normalem subito accessu eclamptico non valde
gravi corripiebatur; opio administrate, nihilominus
post horam rediit accessus, post quem chloridum for-
myli inhalavit mulier bono cum eventu.

Ex supra allatis apparet ex septem mulieribus,
ope chloridi formyli curatis, duabus tantum vitam
servatam fuisse, leviori tantum gradu correptis et
verosimiliter, chlorido formyli non inhalato, aeque
bene restitutis.

Sequentem casum, a Vergouts observatum '), quippe
memorabilem hoc loco inserere non dubitavimus:
Matrona quaedam, 33 annos nata, quinties jam par-
tem normalem enixa , sexta vice gravida ad finem
sextae graviditatis mensis pervenerat. Postquam per
aliquot dies dextra rnanus oedematose tumuit, die
5 m. Maji 1851, cephalalgia corripitur vehemen-
tissima , quam post noctem valde inquietam hora
matutina tertia sequuntur convulsiones. Medico ad-
veniente, convulsiones jam destiterant ; muher vero
valde soporosa erat; conjunctivae injectae, facies
rubescens, tumida, pulsus plenus, acceleratus. Ve-
naesectio larga instituitur, calomel magna dosi
praescribitur, fomentationes frigidae capiti imponuntur
et sinapismi pedibus admoventur. Convulsiones autem
brevioribus continuo intervallis redeunt et post
quemque accessum magis comatosa fit mulier. In-
terim uteri ostium nullas mutationes subiit. Jam
instituitur anaesthesia, inhalationibus factis ad finem
cujusque accessus. Quo facto sensim sensimque

') Rev. méd. chir. Nov. 1851.

quietior fit aegrotans, convulsiones minus frequen-
tes fiunt, vehementia tamen eadem manente. Se-
quenti die hora matutina tertia convulsiones prorsus
cessaverunt, cum jam per decem horas nullae in-
balationes factae essent. Per totum diem soporosa
admodum fuit mulier, vespertino demum tempore
ad rogata respondet. Sequenti die bene valebat,
tribusque diebus post foetum peperit viventem sep-
tem mensium, tertio die mortuum. Mulier sanita-
tem recuperavit.

Quid igitur de chloridi formyli usu in eclampsia
sentiendum?

Omnino assentimur Viro clar. van Goudoever di-
centi: Zeker is bet, dat de chloroform den duur
der aanvallen korter kan, maken , zoo niet altijd
dan toch in vele gevallen, m met de noodige om-
zigtigheid aangewend, en zonder andere doelmatige
middelen daarom te verzuimen, verdienen de inha-
laties wel verder te worden beproefd. Het hoofd-
middel evenwel zal altijd blijven bestaan in het
termineren der verlossing, wanneer dit op eene niet
sterk ingrijpende wijze kan worden gedaan gt;).

') Nederl. Tijdschr. voor Verloslsunde, etc. 1852, bl. 441.

CAPUT IV.

DE PERICULO, QUOD CHLORIDI FORMYLI ADMINI-
STRATIO AFFERRE POTEST.

Quaestio hoc Capite a nobis tractanda haud parvi
momenti est, quum tamen jam diversis locis de
periculo inbalationibus allato, quod ad matrem at-
tinet, sermo fuerit, hîc breves esse poterimus.

Usus hujus remedii periculo non vacare pluribus
mortis casibus demonstratur; verum quidem est
hucusque cum publico nondum observationes fuisse
communicatas mulierum durante anaesthesia mor-
tuarum, sed non omnis infelix eventus cum publico
communicatur. Hoc quidem constat plures mulieres
brevi post inhalationes mortuas esse; in iis tamen
simul aliae causae mortis inveniebantur, partu ipso
productae, quae forte inculpari poterant. Casper') se
parturientium sanguinem post mortem tenuem ni-
grumque invenisse refert, Velpeau contra aliique

') N. Zeitschr. f. Geb. Bd. XXX, s. 38.

X 55

eum laete rubrum iuvenerunt, Alii post inhalationes
convulsiones, paraplegiam etiam, sequi posse conten-
dunt, alii vero negant.

Valde igitur différant diversorum auctorum opinio-
nes; quid autem pluribus verbis opus est? Constat chlo-
ridum formyh in operationibus chirurgicis saepius
causam mortis fuisse, constat igitur quoque apud
parturientes illud mortis causam esse posse, etiamsi
hucusque forsitan non fuerit. Quaeri tamen posset an-
non incauta chloridi formyli administratio causa
eventus lethalis fuerit, neglectis pluribus, quae
necessario observari debuissent. Inter Gallo-francos
plures, uti Bégin aliique, hanc opinionem amplecti
sunt, inhalationes chloridi formyli non periculosas
perhibentes, si prudenter instituuntur, mortemque
si forte obtinet, alii causae, uti cordis vitio aliis,
adscribentes. Eodem fere modo ratiocinatus est
Simpson, magnus ille anaesthesiae patronus, sequenti
fere ratione verba faciens ') : »Inter causas, quae
effecerunt, ut improbaretur anaesthesia, periculum
cum ea conjunctum primas partes tenet. Si vero
reputamus quam negligenter saepe adhibeatur; prae-
terea quam noxiis mater iis chloridum formyli inter-
dum inquinetur, mirandum sane est non plures
casus infaustos memorari. Iniquum profecto foret
anaesthesiam ideo rejicere, quia pauci tantum eam
perferre non possint; quodsi tale valeret argumen-
tum, quantae res improhandae essent. Multi quo-
tannis in Britannia intereunt, adhibita immoderata

V Simpson, op. cit. p. 186.

dosi opii, antimonii, calomelanos; an igitur illorum
usus improbandus? Sunt quibus mortem afferat
venaesectio; eam igitur damnemus? Errore in diagnosi
vel curatione facto, medici aut cbirurgi pro auxilio
et salute mortem interdum attulerunt; quis autem
adeo stultus, ut propterea utrorumque artem per-
niciosam dicat?quot;

Simpson igitur cum aliis nonnullis opinatur non
ipsi inbalationi periculum tribuendum esse sed po-
tius aliis causis.

His vero neutiquam assentimur. Omnino peri-
culum ab inbalationibus metuendum esse statuimus;
simul autem nobis persuasum est illud, si cbloridum
formyli purum est et caute adbibetur, non tolli
quidem sed tamen multum imminui. Iniquum
sane foret in quoque casu infausto operatoris im-
prudentiam accusare; sed aeque perverse nonnulli
in quovis casu mortem huic iUive rei imputare
solent. Negari quidem non potest, si quis vitio
cordis laboret, eum ipsa inhalatione majori periculo
esse expositum, quam hominem perfecte sanum; sed
saepius jam ne minima quidem aberratio obser-
vanda erat.

Itaque cum chloridi formyh administratione cau-
tissime est agendum , neque umquam adhibendum
est nisi accurata exploratione instituta, num forte
conditiones adsint, quae usum periculosum aut
minus tutum facere possint.

Restât ut paucis videamus, num foetui perniciosa
sit inhalatie, qua de re autem hactenus nihil certi
constat.

Saepius post chloridi formyli inbalationes infantes
asphyctici nascebantur aut mortui jam erant; non
aliter potuit quin aspbyxiae vel mortis causa a
nonnullis ipsi chlorido formyli adscriberetur. Fa-
tendum tamen illorum opinionem hucusque nondum
probatam esse. Plerumque nimirum adbibentur in-
balationes in difficilioribus partubus, in quibus aut
forceps applicandus est aut instituenda versio, vel
in quibus haemorrhagia adest vel convulsiones,
quae omnia saepius foetum interficiunt, etiamsi in-
balationes non instituantur.

Chloridum formyli, si foetui nocet, alia fere ratione
damnum inferre nequit, nisi ex matris circulatione
in foetus sanguinem transient. Revera ex uno in
alterum transire opinatur Hüter, qui sanguinem e
funiculo umbilicali emissum non tantum odorem
chloridi formyli interdum spargere contendit, sed
praeterea eius praesentiam in isto sanguine plena
certitudine monstrari posse affirmat. Num metho-
dus ab HUtero adhibita et a Viro clar. Ragsby inventa '),
revera minirnas chloridi formyli quantitates indicare
possit, nobis nondum plane probatum videtur, sed
etiamsi pro certo habeamus illud in foetalem san-
guinem transire, demonstrandum adhuc foret noxiam
in teneram foetus constitutionem vim habere chlo-
ridum formyli. Quisque profecto crederet, infantes
in quorum sanguine Hüter venenatam istam substan-
tiam invenerit, mortuos fuisse, quod tamen non ita
fuit; bene vivebant; praeterea inbalationes per decem

») Zeitsch. f. Geb. Bd. XXVII s. 358 seqq.

aut plures horas protractae noxios in foetum effec-
tus nullos habuerunt.

Foetum et neonatum stumulis diversis vehementius
affici, quam infantes aetate provectiores aut adul-
tes, experientia non comprobatur; stimuli diversi
ab iis longe minus percipiuntur, quam ab adultis,
sic titillatio plantarum pedum, quae in adultis con-
vulsiones lethales provocare potest, a neonatis fere
non percipitur

Observationes, a Martin et Binswanger 2) factae,
praeterea docuisse videntur magnam chloridi for-
myli copiam a neonatis sine damno inhalari posse.

Ex nostra igitur opinione nondum probatum est
chloridum formyli quoque in foetum subinde male
agere, quamvis nequaquam negare velimus noxios
effectus inhalationes producere posse et interdum
fortasse produxisse. Hoe autem statuera quidem
possumus anaesthesiam admodum profundum, cir-
culationem matris valde turbantem, etiam pro foetu
periculosam esse habendam, ut igitur ab anaesthesia
valde profunda diuque protracta, tum in matris
salutem tum in infantis, omnino sit abstinendum.

') Cf. Guillot in Journ. de Méd. et de Chir. Mai 1833.

Der Chloroform in seinen Wirkungen auf Menschen und Thie-
ren. Nach grössentheils eignen Erfahrungen bearbeitet. Leipzig, 1848.

THESES.

I.

In partu natural! anaesthesia penitus rejicienda.
IL

Anaesthesia et secale cornutum eodem memento adhi-
bere absurdum.

m.

Chloridi formyli inbalationes in eclampsia nequaquam
semper commendandae sunt.

Elk dierlijk wezen wordt door de invloeden, waaraan
het duurzaam is blootgesteld, in zijne organisatie zoo-
danig gewijzigd, dat het aan die invloeden harmonisch
beantwoordt.nbsp;(donders)

V.

Musices studium medico valde utile, utilissima picturae,
omnium minime poeseos.

VI.

Senectus ipsa conducit ad vitam protrahendam.

VII.

Alia medicina in aliis regionibus.

VIII.

Quo plura contra morbum aliquem commendantur re-
media, eo minus ejus natura perspieua.

IX.

Nitrate kalico praeferendus nitras natricus neuter.

Peccat medicus, qui eo semper tendit, quo vergit
natura.

XI.

Non assentimur Cl. Roche dicenti, chlorosin modo
esse morbum evolutionis, qui fluxu mensium solvitur; et
optimum remedium ad chlorosin sanandum plerumque in
uteri excitata agendi ratione quaerendum esse.

XII.

Mala est parotididis in orchitidem metastasis.

xm.

Le seigle ergoté réveille, mais n'éveille pas les
douleurs.

XIV.

Matris conservandae causa non licet caput foetus vivi
perforare.

XV.

Synchodrotomia penitus rejicienda.

Usus chloridi formyli in tenotomia reprobanda.

XVII.

Improbandi Art. 339 en 311 codicis poenalis, quibus
minores vel majores poenae constituuntur, si quis vul-
neratus intra viginti dies munere suo fungi potuerit vel
non potuerit.

xvm.

Minime tamquam optimam rabiei caninae prophylaxin
laudo id, ut canes tempore aestivo obligentur. Haec
agendi ratio perversa mihi videtur causasque rabiei
augere.

AAN MIJKEN BROEDER

ADOLF FREDERIK DE LESPINASSE,

bij zijne bevokdbsinamp;

DOCTOE IN DE GENEESKUNDE.

Laatste van der zoonen trits,
Die, wat 'k pleitte, zoo als wij
Koost de slangstaf-liverij,
En de vaderlijke paan.
Schier bij wijs van erfenis

Hebt verkozen op te gaan,
'k Heet u welkom, doctor Frits,

Welkom aan het eind der baan!

't Is een feit, dat zeldzaam is.
En met recht iets ongewoons,
Dat een vader en drie zoons
Allen in één richting gaan.
Zulk een goed getuigenis

Prijst bet vak niet weinig aan;
'k Heet u welkom, doctor Frits,

Welkom aan het eind der baan!

Alles hier is ongewis

Vriendschap, liefde, deugd en vreugd;
Doch 't geen troost en 't hart verheugt.
Wetenschap in heur bestaan
Blijft getrouw, wat ze eenmaal is;

Wat zij wrocht, kan nooit vergaan!
'k Heet u welkom, doctor Frits,

Welkom aan het eind der baan!

Dr. a. p. h. de lespinasse.