CEREBRI ET MEDULLAE SPINALIS
systemate vasorum capillari
m STATU SAIO ET MORBOSO.

•fe éï

■ i'

^.IJAâJÔUÀVJ AQIMOIAKA OiT/.TJla^Eilt;^

- i î
4 I ■

ßniaiboM «i aoaifflua ojjp .aniffltósqa mßnmßiip Jrfim UnsJiduG
-öJasß loïomoil , mEhoJßm moisgila ifenadhaanos , moiaiamp;q peionorf
boup , niuoiinojßnß iriüJirafnngiß Ju ,ii3ßijgi3(j xoin siiinissiJßnf
«tatojVrtiM« .luteiakv iaqih anaa» «miaBin^ib aniffusza ßiuiq
-OM-öa Sa miofei« üßiSuböi« oo hósTöo moSVïc^po nt4n02O« MioBi
mßi ßbnßioIq/9 aoimoißnß ßaqi ar ms Juk hu,jjQ .msujafiij ,«txnjrt
rtißiJ9 80inri ifnsfflngiß aißq .saoJoraoiq sJnabcna .niaaaa airJßqnaao
-mubß nsmßl loiivaf Jß »ßbnßJoBihaq non mßupmßijp .ßoigolodJßr
Ä ' b«/ 2ß9in afiifgko ofoabiq o^Yï .lôtedabr/ ßbriß-ii

Dubitanti mihi, quamnam speciminis, quo summos in Medicina
'honores peterem, conscribendi eligerem materiam, Promotor aestu-
quot;latissinms mox persuasit, ut argumentum anatomicum, quod
Plura examine dignissima offerre ipsi videretur, subtiUorem syste-
vasorum capillaris cerebri ac medullae indolem et struc-
^^ram, tractarem. Quum autem re ipsa anatomies exploranda jam
'^'^cupatus essem, suadente Promotore, pars argumenti huius etiam
Pathologica, quamquam non pertractanda, at leviter tamen adum-
^randa videbatur. Nec profecto exiguas meas vires in exposi-

tione tam gravis, materiae experiri ausus fuissem, nisiJ'Clar. I^o-
motor, Virode anatomia atque histiologia'tipse optime meritus,
argumentum illud prae aliis mihi comraendasset suispe consiiiis
vires ineas, ubi^deficerent, sustentaturura se esset professus. 'b
gt;r.9 Vobis autem, Parentes dilectissirai, has studiorum meorum pri-
;.mitiasj qualescunque tandem, dicandas essefstatui. Neque enim
Vobis ingratum fore persuasum mihi habui si specimen hoece
débita.ipietatft Vobis: dicarem,inee melius ^^atum animum erga Vos
palam pi-oliteritmie posse censui pro innumeris amoïis caritatisque
I tostimonüs ,ii proquet tantis beneficiis, quantis ab iafantia teäierrima
ad huno usfpjftjidiera'»emper me proeecuti estis..'Utinam Deus 0.
sM.sdiu po§thafe ^itam.' Yestrata« müii -carissimam incolumem servet,
Ht ,allais, magisque tot. i beneficiis. i men haud indigaum » fuisse . Vobis
probare mihi lieeat! jibc iJj«. -sqmaa. iB0tiyalt;!»at. y :«mgt;n:M-

Te isprimis, optime Pater, studii» academicis peractisii publice
hic. eompellare me, juvat, ^»i non tantum a prima inde pueritia

fidelissiiHui^ vitae dux miläi exstitisti, sed etiam imeis liitteraram
^tudiis una cum CknUegis tui$.^nViris Doctissiinis, çjorum egregiis
'istitutionibuss frui aiihi licnit, pmfuistinbsp;postquam.ialiis

•ioctriiiisi.süiidimn'meum dare coepi, consiliisbTuisj pateraäs mihi
P'^odesse desiistilu Per inultos in posterum.iietiain annos. vitaeimeae
etncomes'-pmnaneasi.ex iiao pectore filius igratus a Patre
Omnipotente .deprecorl : .auiiiuaiaq.,.«^^nbsp;„ei^Y

Sedtetiam VohisiJ-Viri.Clarissiaii, quoscunqueiPraeceptones p«r
^itaocacademicae spatia isaiutare mitiigt; »licuit j gratias quam max»-
iiias agere b»die aneum eat;, nam taim egregiae institutionisjttura
^enevolentiae Vestrae recordatiosime'iadmonet,'^ quantam Vobis de-
lgt;eam! Inprimis Vos yfiOrdinisuMedicriPraeceptores,-optime'de me
®eriti, beneficia Vestra assidue largaque mann in me elfadistis, quo-
memoria gratissimum semper mihi animum conservet !
Nominatimi autem te compellare, Vir Clarissime schroeder y. d.
dulce mihi est officium, qui Promotor aestumatissimus

alumno^ auxilii»\saepius^ jndigenti doctrinae Tuae lucem nunquam
non-offerre^yoluisti. Ëruditionis atque,.j.amicitiae Tuae dpcumenta
auam luculentissima in me .redundarunt. Deus 0. M. per longam

''^oBflfr .'fiff' 't'
.gt;,Tandem Vobis valedicendum^ est, Amici., ,quotquot mihi aut in

Inter amicos tamen liceat mihi dilectissimos illos'eompdfare,
nuibiiscum a'remota inde pueritia-^^arctissimis amicitiae vineulis ex
feidianV consuetudine conjunctus fui?^Per decennium'^enirn sodi
'^arïssimae Societatis'nostrae G. R. P. C.^pukherrimos vitae annos
3d mutuura boni et decori cultum fruendos, animique^ët' ingenii
facilitates etiätn kquèP etiam ^ exercendas et flrmis''principiis 'sta-
lgt;iliendas curavimus;®^ Nunqnam mihi memoria delebiturciinprimis
Poslerioram annorufflVnbsp;Almae Matris nosti-ae' alumni';»'etsi

Marlis docffiitariith scholis adscripti, consuetudine fere quölädiana
juncti, vitae academicae gaudiis' delectabanmr et studia''nostra
laeto amicitiae cultu excipiebamus! Valedicendi Vobis triste pro-
fecto mihi officium!

Quibus verbis denique Te alloquar'.^amicissimum henricum fa-
ßius, quiMedicinae campum uiiü mecum intrasti,'studiorum tuorum
Participemquot;^'me lion recusasti, ingenioquot; et perseverantia'tua vires
quot;»eas toties labantes sustulisti, iisdem diebus atquó ego solennes

uuntJlliqj.. oulluliom^Ja ndaioo mu-ioacv ßoimojunA T JlA^
Quocunque autem terrarum nos duxerit sors, amicitiae nostrae

1 . .oilqiioaab illadaiaa to hdaiaj öoiJioo ai aiui08js7
oifintsiit iir, t-tBYtfo :)Dp :; oiBi/ieîj. r.'ioi^TOD Iii rainöt»^^
s'îiitmlq -^ÎIÎj/ViiBt nnbsp;j'quot; '

„ . , ... ' ÄfK'lilftKlBl« «Jut Ü:loiSl«gt;Tl''''
üniversa descnptio.................o /.

Vasorum in materie nigra, in ponte Varolii, iu me-
dulla oblongata atque medulla spinali descriptie. . 57.

Nullum profecto corporis humani organen maioris monienti
'»abendum quam systematis animalis nervei centrum, quippe
l^od non tantum omnium organismi humani systematum,
^•^fum etiam ingenii mentisque functionibus praeesse dici
P°ssit. Non mirum igitur, tot celeberrimos atque in re
anatomica summos vires omni studio ad eius structuram
^iibtiliorem indagandam animum intendisse, et quae hacce
quot;^dagatione invenerint, scriptis mandata, in posterum tempus
•^onservanda curasse. Attamen mirandum, sprutatores illos,
elementorum nerveorum inquisitioni maximam operam
^a^'eat, studium matricis horum, systematis nempe vasculosi,
prorsus neglexisse. Nonnulli quidam pristini nostrique
^a^Cüli scriptores vasa sanguifera cerebri magis minusve am-
P^® tractarunt, subtiliorem vero systematis vasorum capillaris
'■au in cerebro quam in medulla distributionem ac nexum
'^^ndum accurate exposuerunt.

renda, cum tali indagatione conjunctis, quia non nisi feli-
cissima injectione rete illud microscopicum visus inquisitioni
aptum se offert, quod tam raro et fere fortuna tantummodo
juvante contingit.

Nunquam ergo mihi, studiorum primitias daturo, audacia
fuisset argumentum tractandi, a quo vel peritissimi viri abs-
terreri visi sunt, nisi aestumatissimus meus Promotor, Vir
Clar. J. L. c. SCHROEDERV. D.KOLK, aliam demonstrandi atque
conservandi methodum adhibuisset, qua nobis contigit pul-
cherrima specimina, qualia ad hoc usque tempus nec verbis
quisquam neque effigie descripsit, nancisci. Ex his igitur
suadente Viro Clar. dissertationis scribendae materiem elegi-

Si autem exinde, quod cognitioni nostrae hac in re pa-
rum profuerim, pateat, vires meas tali argumente impares
fuisse, at novae tamen illius methodi commoda indicasse,
indeque huius partis histiologiae indagationem faciliorem red-
didisse, satis habebo.

Ante vero quam methodum illam indicemus, videamus,
quaenam praecipuis tum prioris tum aevi nostri anatoraiae
et histiologiae scriptoribus de cerebri ac medullae systemate
capiilari innotuerint. Quo facto, specimina nostra illustrabi-
mus, quorum pulchriora effigie expressa opusculo huic insere-
mus, quae fida manu CI. Promotor ipse ad naturam delineavit,
mihique usui dedit, ut tandem deductiones quasdam anato-
mico-pathologicas, inde factas, in medium proferamus.

Ï'RAECIPUORUM SCRIPTORUM DE CEREBRI ET MEDULLAE
SYSTEMATE CAPILLARI SENTENTIAE.

huius loci esse mihi visum est, anatomicam cerebri, me-
dullae et truncorura, tam arteriosum sanguinem adducentium
quam venosum avehentium , descriptionem praeraittere, quum
Potius mihi propositum asset, subtiliorem vasorum capillarium
^ substantiis grisea albaque distributionem et nexum illustrare.

Arteriae carotides internae et vertebrales, quod nemo certe
'göorat, cerebro et cerebello arteriosum sanguinem afFerunt.

autem in re arteriae illae ab aliorum organorum vasculis
'discrepant, quod haec statim in ipsius organi parenchyma
^ûtrantia, ibi demum subdivisione rete capillare forment,
illae vero, postquam per Piam Matrem decurrentes semper
®®®perque in ramos et trunculos minores abiere, tandem ca-
Pillaria fere factae cerebrum intrent.

Piae Matris illius, membranae vasculosae cerebri, ampla
jam descriptio apud hallerum invenitur, qui eius utilitatem
praecipuam his verbis comprehendit: »mollissimura viscus
»continere, firmare, vasaque ipsi undique suppeditare, eaque
»vasa ordinäre et fundarequot; l).

Etiam albinos 2) et ruyschius variis locis de Pia Matre
agunt eamque figuris illustrant, ruyschio testante 3), Pia
Mater telae aranearum fere instar tenuis est, atque propter
tenuitatem praesertim ad omnia illa vasa continenda, ne loco
suo excedant, inservire ipsi videtur. In eodem thesauro
specimen describit, quo etiam apparet, quam profunde Pia
Mater variis locis inter sulcos cerebri sese insinuet. Porro,
ubi BOHLH sententiam réfutât ß), haec affert: »Num vero
»Pia Mater continua sit cum cortice cerebri, uti dicis, hoc
»potius arteriis Piae Matris adscriberem, quam ipsi Piae
»Matri ceu membranae. Equidem sustineo hanc hypothesin,
»quod Pia Mater mollissima membrana existens, mire co-
»piosis arteriis constet, ut per repletionem Pia Mater videa-
»tur nil esse, nisi vasa; sed copia haec vasorum mihi non
»videtur Piae Matri ceu subtiiissimae merabranulae data, ut
»eam nutriat, vel ad caloreni eius aliquid tribuat, sed quod
»destinata sit, ut ipsum conficiat corticem.quot;

boerhaavius Piam Matrern membranam esse negat, sed
primo Strato arteriarum corticis constare putat i).

Recentiores nostrique aevi scriptores hanc universe sen-
tentiam de Pia Matre profitentur: membranam esse teneram,
tela conjunctiva conformatam, qua connectitur rete illud
^übtilissimum vasculorum, quo Pia Mater ubivis cum cerebri
^libstantiis cohaeret.
Modum, quo arteriae per Piam Meningem diffundantur,
minores ramos trunculosque minimos abeant, anastomosi
^'iltifariam inter se cohaereant, ac tandem capillaria factae
^^rebrum intrent, inter alios burdach 2), todd et bow-
^^ , longet 4), ut et henle S) dilucide explicant. Cum
Periosteo meningem vasculosam henle comparat 6).

Pia Mater, uti notum, non solum externe cerebrum me-
^üllamque convestit, verum etiam per fissuras transversas
•Cerebri et cerebelli in ventriculos pénétrât, ibique (una cum
^I'achnoid ea secundum nonnullos scriptores) ependyma con-
^'ituit et plexibus choroideis conformandis partem suam confert.

ï^lexus hi choroidei, quorum naturam jam ruyschius sic
''ßscripsit 7): »constant ex mens vasculis sanguinis, prae-

The physiological anal and phys. of Man. Chapter IX, page 395.
Anat. et phys. du système nerveux, Tome I, page 187.
Allgemeine Anatomie. Leipzig 1841, Seite 372.
Riidem pag. 679.nbsp;,

»sertim arteriosis, motu serpentino repentibus, glandulasque
» mentientibus propter gyrulos anfractuosos et Piae Matris
»portione cohaerentibus,quot; quos etiam hallerus accurate in-
dagavit l), ab hodiernis anatomicis tanquam processus Piae
Matris definiuntur, qui variis modis plicati multisque vasculis
contortis praediti in ventriculos irrepunt, ubi inter se per
foramen Monroi et aquaeductum Sylvii cohaerent.

HENLE 2) plexus clioroideos cum ossium medulla comparat
eosque 3) »compacte Gefässknäuelquot; nuncupat. Porro haec
addit: »die Plexus liegen nicht frei in den Hirnhöhlen, wie
»man so oft behaupten hört, sondern schicken zahlreiche
»Blutgefässe in die Gehirnsubstanz.quot;

Hoc confirmatur a plurimis recentiorum scriptorum; sie
apud FR. ARNOLD 4) legimus: »die Gefäss- oder Adergeflechte
»liegen mehr oder weniger frei im Innern der Hirnkammern,
»enthalten zahlreiche und vielfach gewundene Gefässe mit
»Schlingen an der Oberfläche, geben an die Hirnsubstanz,
»die die Höhlen begrenzt, Arterien ab und empfangen wieder
»aus ihr Venen.quot;

H. GUYOT de vasculis his haec refert 5); »dans les
»ventricules, quels qu'ils soient, il n'y a pas une seule

4)nbsp;HandbncL. der Anatomie des Menschen, Band II, Abth. II. Frei-
burg 1851, Seite 679.

5)nbsp;Essai sur les vaisseaux sanguins du cerveau : Journal de Pliys. eip-
et path, par magendie, T, IX, p. 43.

»artère à la surface; tous les vaisseaux qui les tapissent
»sont des veines très-nombreuses. Les artères s'arrêtent aux
quot;fentes et servent à les fermer, en pénétrant à ces endroits
»dans les organes et pas au-delà.quot; Auctor hic etiam dubia
offert 1) contra sententiam, ventriculorum superficiem inter-
membrana illa, quae ependyma audit, convestiri; potius
wediderit, lamellam materiei albae ipsius vel substantiae
saltern ipsi quod ad naturara proxiraae, injectione vasculorum
^'ihjacentium tolli itaque membranam mentiri.

Videamus porro, quid cognitum sit de vasculorum in ipsa
•^örebri substantia habitu et nexu.

Saeculi praecedentis initio celeberrimus anatomiae Profes-
sor Amstelodamensis ruyschius, quum substantiae corticalis
•cerebri naturam indagabat, primus methodum indicavit in.
j'tiendi eius vasa capillaria, qua in re summa industria ela-
^oravit. Methodum hanc praeparandi, quam jam anno 4698
itivenerat, accurate his verbis enarratS): »scilicet, per
*^asorum sanguineorum artificiosam repletionem ceracea ma-
quot;teria rubra; quo facto, particula corticalis substantiae au-
quot; ferenda et a capillo suspendenda in liquore conveniente; postea
quot;capillus digitis arripiendus, et sic sursum deorsumque mo-
quot;'venda particula corticalis cerebri substantiae, quae a motu

»in liquore sese explicat in infinites ramusculos, tonienti
»instar tenues, attamen molles.quot; Hanc methodum secutus,
RÜYSCHICS ad opinionem ducebatur, materiem griseam meris
vasculis constare, effata malpighii, vieussenii aliorumque,
corticem nempe agglomeratione exiguarum glandularum for-
mari, prorsus rejiciens. Variis locis sententiam hanc pro-
fert 1), et magna cum jactatione, inter omnia nova, quae
intra 40 annos invenerit, hanc suam inventionem (seil, suh-
stanüam cerebri corticalem non esse glandulosam, sed plane
vasculosam) eminere gloriatur 2).

Plurimi autem ex eius aequalibus jam negant, saltem du-
bitant talem substantiae corticalis structuram; hallerus enim
quaestionem, an cortex cerebri vasculis constet, ample tra-
ctat 3), et his verbis concludit 4); » Certum ergo videtur,
«ex arteriolis, venulis et tenerrima cellulosa tela maximam
)'partem corticis cerebri constare; valde demum probabile,
»eandem telam id efflcere, quod non repletur et in suspen-
»dendo cortice périt: etsi utique non pari cum evidentia sen-
»suumve aeque firmo testimonio, totum absque ulla exce-
«ptione corticem vasculis fieri pronunciare licet.quot;

albinus quoque dubia affert 5), quae ex sequentibus vi-
dere licet: »Corticem totum ex vasculis constare id quidem
»non ita manifestum. Etenim, quantumcunque impleta sint,

»est aliquid inter ea, quod non impletura; imo vero est
»multum: idque excutitur, perditurque, quum impleta quae-
»dam particula in humore idoneo sursum deorsumque, laxan-
gt;'dorura solvendorumque eorum causa, ex praecepto ruysghii
»inovetur: perditur quoque laxatione, qua utor subtiliori.quot;

Tandem boeuhaavius ruysghii praeparationis modum his
verbis reprobat i): »Neque tamen demonstrabat veram cor-
quot;Wcis naturam, cum de cortice paucissima vasa conserventur,
quot;pars vero maxima destruatur.quot; Fatetur quidem boerhaa-
vius 2) evidens esse fieri corticem vasis continuis cum vasis
Piae Matris, sed prorsus negat, vasa illa sanguifera esse;
®ddit enim: »sed quae pellucidum liquorem vehant et quo-
*rum distributionem nemo definiverit.quot;
Paullo post certius adhuc sententiam illam enunciat, ubi
substantia cinericia haec leguntur 3): »et si videtur con-
quot;tinere sanguinem, habet ab adhaerentis Piae Matris vascu-
quot;iis, cum circulatio liquidorum rubrorum vere supra corticem,
quot;non per corticem fiat.quot;

Ne autem credamus, tantummodo ruyschium capillarium
cerebri injecta specimina fecisse; nam, etsi fortasse metho-
'dum ab illo demum viro, hac de re optime merito, cogno-
et hallerus 4) et albinus 5) uterque de suis expe-
''imentis loquuntur.

De substantiae medullaris cerebri vasculis jam illi Anato-
mici mentionem quoque faciunt.

Sic ALBiNus 1): »trunculi ad meduliam tendunt, interser-
»taque iis lanugo, jam inde a Pia Matre ad meduliam usque.quot;
Paullo post 2); »Quam dixi lanuginem, ea ad meduliam non
»modo pertinet, sed multis etiam ramulis veluti infixis, ei
»ad postremum inhaeret: et non solum subtilissimis, sed
»etiam crassioribus. Quin sunt trunculi inter eos, qnos ad
»meduliam tendere dixi, qui manifeste penetrant in eam:
»video certe multos, inter eosque maiores, qui penetrantquot;
Hue pertinet figura, qua expressuni voluit, quemadmodura
vascula ad meduliam pertineant, eique infixa inhaereant, pe-
netrentque trunculi. Rem difficillimam sibi fuisse contendit, sic
implere corticem, ac deinde solvere etlaxare, nec meduliam
tarnen perdere.

BOERHAAVIUS haec 3): »licet medulla vasis rubris non de-
»stituatur, sed ea recto tantum ductu meduliam perforant,
»neque ramosa sunt.quot;

hallerus, ubi meduliam cerebri tractat, haec refert 4):
»umce passim ab arteriis venisque rubris longe perforata est,
»quae per meduliam quasi canaliculos faciunt et dissectae
»sanguinem stillant, uti monuimus. Sed ea vasa recta, cy-
»lindrica, ad distantes medullae partes eunt, neque ex or-

»dine ramos in eam cerebri partem diffundunt. Porro in
»niedullam vasa tenerriraa corticis cerebri ita se immittunt,
»ft numerosa sint ea, cumque medulla vere continuentur.quot;

Alias quoque sententias illis temporibus de medullaris sub-
stantiae capillaribus viguisse, exinde patet, quod hallerus
testatur i), se non intelligere vasa reticulata rubra, quae
®edullam componerent, ut et albinus sententiam eorum im-
Pugnat 2), qui ex canaliculis, per quas e sanguine in cor-
nice secretus humor in corpus duceretur, medullam consistere
Profiterentur.

■Perspicue igitur ex hisce patet, illustres saecuFi praece-
dentis viros jam in hac materia quae maximi momenti essent,
praebuisse, atque eo magis mirandum videtur, plurimos nostri
aevi anatomiae et histiologiae scriptores passim quasi de ce-
rebri capillaribus mentionem facere, et de subtiliori eorum
ûexu sententias inter se prorsus oppositas efferre. Omnibus
enim fere in anatomicis libris tantummodo refertur, centrum
systematis nervosi animalis ad organa, quae sanguinis insigni
^opia gaudent, pertinere, eiusque substantiam griseam multo
plura vascula accipere quam substantiam medullärem seu al-
bam, unde profundior illius color. De modo vero, quo arte-
riolae per cerebri substantias ipsas diffundantur, et de quae-
stione, num capillaria corticalis sive griseae materiae cum
medullaris substantiae vasculis anastomoses ineant, cohaere-
antque, nonnulli tantum scriptores agunt, inter quos e. h.
'Weber principem nobis se offert.

Specimina lieberkühniana , Berolini servata, ille quam ac-
curatissime indagavit, luminaque subtilissimorum vasculorum
microraetri ope mensus est i). De vasorum distributione se-
quentia affert 2); »die Pulsadern dringen in die graue Sub-
»stanz von aussen als unzählige kleine Stämme senkrecht
»ein, ihre Zweige gehen aber nicht bis in die weisse Mark-
Bsubstanz über, und sind daher nicht länger als die graue
»Rindensubstanz dick ist. In die weisse Marksubstanz des
»Gehirns dagegen dringen andere Blutgefässe von den Höhlen
»des Gehirns aus ein, und verlaufen von innen nach aussen
»in der Richtung der Fasern des Gehirns, und diese ge-
»langen umgekehrt auch nicht in die graue Rindensubstanz,
»wenigstens hingen beide Classen von Gefässen in einem
»lieberkühnschen Praeparate, das ich in Berlin in dieser
»Hinsicht genau untersuchte, nur durch sehr einzelne und
»durch sehr kleine Gefässe zusammen.quot;

De sanguinis copia, quae cerebro adducitur, e. h. weber
ample loquitur 3). Organi sanguinis abundantiam tantummodo
lumine et numero arteriarum, quae illud adeunt, definiri non
posse contendit, sed aha quoque momenta animadvertenda,
seil, in quot ramos ramulosque diffundantur et quam longa
sit via, quam isti transeant, ut organon, voluminis ratione
habita, constitui possit sanguinis dives aut inops esse. Ad

1)nbsp;E. H. WEBER, Anatomie von HILDEBE4NDT. Braunschweig 1830—32.
Band I, Seite 270.

haec animadvertens eiusmodi statuit: »in der Gehirnsubstanz
»scheinen die Blutgefässe schnell in die kleinsten Zweige
»und in die Venen über zu gehen, wovon eine Folge ist,
»dass ein und dasselbe Blut nicht lange in Canälen durch
»die Gehirnsubstanz urahergeleitet wird, sondern bald wieder
»aus dem Gehirne herausfliesst. Diese Einrichtung kann den
»Nutzen haben, dass zur Ernährung des Gehirns immer
»frisches Blut angewendet wird, was vielleicht dazu nöthig
»ist, weil das Blut schnell der wenigen nährenden Theile
»beraubt wird, die für das Gehirn brauchbar sind. Durch
»das Gehirn fliesst also in 24 Stunden viel mehr Blut als
»durch irgend einen anderen Theil des menschlichen Kör-
»pers, aber in jedem Momente enthält es nicht sehr viel
»Blut.quot;

Tandem ex eo, quod cortex et medulla cerebri per vias
sibi cuique proprias vascula requirant atque haec vascu-
la revera anastomosi cohaerere dici nequeant, significatio-
nem utrique materiae propriam tribuit, uti ex his verbis li-
quet 1): »diese Zufiihrung von Blut auf besonderen Wegen
»zur grauen Lage der Windungen und zur übrigen Substanz
»des Gehirns, macht es wahrscheinhch, dass jede von die-
»sen zwei Abtheilungen des Gehirns in gewissem Grade
»unabhängig von der andern entstehe und ernährt werde,
»und dass folglich, wie nahe auch diese zwei Abtheilungen
»an einander liegen, sie doch für zwei Organe von einer
»sehr verschiedenen Thätigkeit gehalten werden müssen.quot;

Eiusmodi sententiam a guyot etiam reiatam inveni, qui
diligenter et in foetu et in neonate cerebri systema vasculo-
sum indagasse videtur, ubi dicit l): »En n'isolant pas les
quot;deux substances (la grise et la blanche) et surtout en
»oubliant tous les rapports anatomiques de l'une (la grise)
»avec le système artériel et toutes les influences qui doivent
»en résulter, on s'est habitué à unir, à regarder comme for-
quot;inant un tout organique, c'est-à-dire agissant, indivisible,
»l'ensemble de certaines parties, dans lesquelles rien que le
»rapport différent avec les artères nous fait soupçonner deux
»usages différens.

»L'une des deux matières est artérialisée, incessamment
»excitée; en adoptant ce mot, elle est activée par l'influence
»du système circulatoire; l'autre ne l'est pas.

»Une loi générale se répète ici: partout où il y a une ar-
»tère, il y a une action, un organe produisant; je limite
»donc à la substance grise tout acte déterminé par un mou-
»vement circulatoire; quel est l'usage de la substance blan-
»che? Je suis fondé à la regarder comme uniquement passive.quot;

Haec statuit guyot, quum observasset, arterias tara in
cortice quam in centre cerebri materiem griseam semper adiré
ibique terminari, uti ex his videre licet 2): »A la surface
»du cerveau, sans préparation bien délicate, de même qu'aux
»endroits, que l'on nomme origine des nerfs, ce fait est
»facile à constater; dans l'intérieur de la masse, avec un

»peu (le patience, on suit aisément les rameaux Jusqu'à la
»substance grise. Que l'on emploie pour cette recherche la
»macération, ou qu'à l'aide d'un pinceau on isole les vais-
» seaux avec délicatesse, le résultat est toujours le même:
»on arrive à la substance grise, qui est le point, où ces
»vaisseaux se perdent et qui est interposée entre eux et la
»substance blanche.quot;

Videmus igitur, et weber et guyot griseae albaeque ce-
rebri substantiis suum cuique proprium systema vasculare
Wbuere, neque inter se anastomosi conjuncta illa systemata
credere. His etiam bock assentitur, haec dicens l): »Die-
» jenigen Arterienzweige, welche an der Oberfläche in den
»Windungen hinlaufen, schicken ihre Aestchen nur zur
»grauen Substanz und dringen nicht bis zur weissen; dage-
»gen reichen die von den Höhlen aus in der weissen Sub-^
»stanz verbreiteten Arterien nicht zur grauen, so dass also
»die beiden Gehirnsubstanzen ganz unabhängig von einander
»ernährt werden.quot;

KRAUSE quoque anastomosin fieri negat, quum hac de re
haec 2) referat: »die Wurzeln der Venae cerebrales ent-
»stehen aus den nicht mit einander zusammenhängenden Ca-
»pillar-gefässen der grauen und der Marksubstanz.quot;

Sic etiam Günther efFatur, ubi de Piae Matris vasculis
dicit 3): »welche von ihr aus senkrecht in die graue Masse

«des„Gehirns ^di;iBgen«,i»n..der„iGrenze dieser Masse aber
,»umkfi}iren.;;^h riosomoJsßnA il.trrfinbsp;fv^lohov «miii

Tandem de aaastomoseamp;s quaesÜQMiARNOLD hae(i,aiBert.il)t
»Die Gefässe dringen aus,,der,,Biadensühstanz toicbt.,tiefer- in
»dif? darunter liegende^,, Marksubstanzcein, sondern es em-
»pfangt diese, sa.nbsp;Kernsubstanzäm Innern des Hirns,

M. j. WEBER contra anastomosin oranino.gfierii pBlatS.-
utinVideröi licet ex argumentis, quibus e. hx weber réfutât,
qui contenderat 2)^ arteriam ncorporis callosi pei^m ita
audire,, quum potius materiaebcorticalio gyrornmi lobi.ôantier
iBservia*,rapteriam vero profundamgt;i«-aedpue,ad.meduikH^ffl

substantiara pertinere; quae argumentaésic; se baböBl-a).;
»Jell kannodorchaus dieses scharfe^ .ScheidmigdderovAfterien
ftfür, die,.verschiedenen HirnsubstaHzeannicht wahrnemeo.^nW^
»soll sich,denq,die Art. Fossae Sylvii.,,,wovon.hier^gar feeiiw«
»Er,wähnung, geschieht, da sie doch offenbar^deror^öset^
»Stamm derjGtfeirnschlagadern isty veri)rfiitea:2:;Gehört' diese
».âu«h alleiQpder Rindensubstanz an, da die Arteri»,profunda
»die .wichtig6te:,A«tme,(ifur die Marksubstanz des.; grossen
»Gehirns seia soll:?. Ich habe ,mich oft überzeugt, dass^zunr
»Balke« umhligfi. kleine Zweige voa d«n Balkenschlagadern
»verlaufen, welche auch noch tiefer dringen; ebenso lassen

hildebrandt. Baud UI, S. 202.
3) Handbuc^ der Anatomie. Leipzig 1845, Band ii, S.

quot;sich diese Aiterien in die iMarivSubstanz des grossen Ge-
stirns verfolgen, so wie auch Anastomosen der Gefässe in
»der Rinden- und Marksubstanz statt finden.quot;

bdrdach quoque anastomosin admittit, uti ex his patet i):
»Wenn die Gefässe aus der Rinde in das Mark treten, hört
»die netzartige Querverbindung auf, und die höchst zarten
»Haargefässe laufen nun, ohne Seitenzweige ab zu geben,
»in leichter Schwingung gerade fort, den Markfasern im
»Ganzen folgend.quot;

Tandem verba, quae de his béclard refert, hic enun-
ciare liceat: »les vaisseaux sanguins du système nerveux se
»ramifient d'abord beaucoup dans la pie-mère; ils pénètrent
»ensuite dans la substance grise, où ils sontextrêmement
»abondans; ils pénètrent enfin dans la substance blanche,
»où ils sont beaucoup plus fins et moins nombreux.' Satis

hisce patet, anastomosin vasorum materiae corticalis cum
nwteriae niedullaris vasculis ab aliis confirmari, ab aliis'ne-
gari; haec igitur quaestio, ne dubhim ullum in posterum
remaneat, indagationem accuratam adhuc requirit.

todd et bowman figura nobis modum illustrant, quo
arteriae materiem corticalem intrent ibique in capillaria abeant.
De eorum natura, in substantiis grisea atque alba diversa,
'■antummodo haec referunt 3); »the arteries break up into
_____ /

S) The phys. auat. and phys. of man. Chapter X, p. 295. NB. Priorem
®®riptorem materiem hanc in opere suo gravissimo, oui titulus: Encyclo-

»a'l!söHdiiple)ius uti capiUariesfin the stratum of vesicular
.»matter.'JsTheicapillary plexüs of tte fibrous or vfhite matter
vhas similar characters, only its meshes are much wider.quot;
an Talia «tiam nobis referunt henle l)^ dicens: »'die Ge-
M fasse desiGehirns - Mlden dichte Netze in der grauen Sulgt;-
»stanz, insiderdiweissen sinditsie sparsam vertheilt»^«'et
KÖLLiKER nbinsequentia afFert: n»die graue Substanz ist
»ohne Ausnahme bedeutend g«fässreicher als die weisse,
»mit engeren Maschen i und etwas engeren Gefässen und
fftverdankt diesem Verhältnisse zum Theil ihre Parbe^O An
abeiüer eEBLACHschen Injection des Schafhirnes (cuius inje-
-«ctionis figuram GKëLLiKERoibidnseruit) war in der grauen
»Substana die iWeite der Maschen 3—ÄmaHengerb^s in
yi^epiiweisSeiï.fidaiöl .nbsp;^^^nbsp;jisri amlo

GERLACH' ipsfe quoque specimen» injedionis capfBariron cor-
ticisubi cum medulla hic cohaeret^i'depinxit ao'breviter
nobis 1 his verbis demonstravit »die Gefässe treten' aus
»der jPia Mater in das Gehirn und Rückenraarfc? verhalten
SB sichquot; aber daselbst in der weissen und grauen Substanz
»•Verschieden.' In der ersteren bilden dieselben mehr läng-
ufohfe'iund weitere Maschen, in der^grauen Substanz da-
ungegen sind'Udie G«füssmaschen viel enger/und unregel-
amu-aiLUijjq jfl')f|Uiß-i xuüsagißv sm« ..jitiuK ao ■ i ,j»ej-ia29b

paedia of anatomy and physiology, multo amplius tractaturum esspeota-
veram, sed fallebar; nam prorsus eadem ibi quoque hac de re reddita
inveni.nbsp;.j^cf .1 a-ioqO il

»massiger. Dieses Yerhaltea gränzt sich arietleiitiSteilen,
»wo die weisse und graue Substanz aebea einandenliegen,
»ziemüch scharf ab.quot; ■ n iao ^aielMiErio ißlinn^: ?-Bffquot;
Tandem apnd arnold- de rertibus* «apitlarium in sutetantiis
grisea albaque diversis, haec;iinvenittJit«r »in der grauen
»Substanz sind die Netze weit drchter^ zahlreieher und enger
»als in der weissen, in der sie mehr einzehi tu strahliger
»»«d in gestreckter Richtimg zwischen den e Blättern und
»Bündeln der Primitivfasern verlaufen.II, iEi roio^ns Jimp
Quae hoc ktcofiab ARNOto^de vascttforam per materiem
medullärem decursu referuntuf, plures etiam ^ii scriptores
•«Btantur. Paullo supra jam vidimus, quae«iMie^ de^fce^BüR-
DAca dixit, seil: »die höchst «arten Haargefässe lauföi iBin,
»ohne Seitenzweige ab zu geben, in leichtenoSchwinfWg
»i:epade iwi^ den Markfasern im Ganzen folgend, quot;.jflao

Sie I inter alios MEeeEt 2); »rdie Gefässe iverändern ihre
»Riehtttßg ia der Marksubstanz, wo sie in der Richtung
^äer Fasern v«pla»fi!n, ohne fernere Zweige ab 'zu igebeQ,quot;
et e. H. weber ?)i, ven den Wänden des Seiteü?ventrifcels
•■»HS dringend unzählige Aeste in die Marksubstaiiz desisG«-
»hirns.^r die deccRicMung der Markfasera feigen i/jjrefenÄrt.

Igt;enique laüth quequcj ubi materiae medallaris capülaa-ia
describit, haec 4) addit: »ces vaisseaux rampent presque tous

3)nbsp;Band III, S. 202.,.^ 'nbsp;.»bbA .qoowroilv-^l,
■4) Manuel de l'Anatomiste. Bruxelles 1887, lgt;age S^.-lfiirfiH

Ilaec de arterioso ce.r^bp systeraate praecipua cognitio ;
subtiliori vero de sys^ej^ate yei^pso in ip§a. cerebri substantia
ad h^c usque tenip.u?^ nulla, fere innotuisse, plurimi scripto-
res profitenfui;,,, Li^ceat^.^.e^ipi ,r^j[er?e, quae hac de re
e., h. webjir 1), enunpjat: »yeber die,Art, wie sich die
»kleinen.Venenjweiget ipi G,ehirne.|,yer,zweigen, fehlt es noch
»an Beobachtungen.quot; Haec bock a,ffinnat, dicens : »Ve-
»nen man im Innern der Hirnpbstanz noch, nicht mit
»Bestipimtheit nachweisen können.

His (eii^ BURDACH assentitur, uti ex sequentibus patebit.,3):
»q?^i.scheint,.;da^^ die Haargefässe, welche von, defj Ober-
A^che in „die Mark^^ubstanz eingedrungen sind^,^ dur^h 4iese
»hindurch zuandern Punkte der Oberfläche jerl^ufen,
»und erst bei diesem Zurücktreten an die Gefässhaut in
lt;iYenen,,^sich verwandeln. Das Gehirn selbst ist ^^Isp^^^-ein
»arteriös; nur in seinen Hüllen treten Venen sichtbar her-
»vor. ^0 sind auch die Venenäste mehr n^ch aussen ver-
»wiesen., an die F^erhaut des Gehirns geheftet und^,den
»^Schädelknochen genähert, indess.,die , Arterienäste,^^mehr
»an das Gehirn sich anschhessen uni^^an, .der Gefässhaut
»bleiben.quot;

adhuc latet, cas in ipsa cerebri substantia certe adesse,
jam veteres scriptores enunciarunt ; imo ruyschius varus lo-
cis 1) de istis loquitur. Etiam albinus 2) ut ét hallerus 3)
de venulis in cerebro meritionem faciunt.

Ante paucos autem annos v. ghert4), ex injectione
felicissima cerebri arteriarum et venarum, quam Clar. schroe-
der v. d. koLK perficere Ucuerat, venularum per medullam
cerebri decursum magnèpefë illustravit. Venam enim ma^
gnam plexus choroidei lateralis (quae etsi maxima tantum e
glomere oritur, quamque inde scriptor venam glomeris di-
cendam contendit) ante quam in venam Galeni transeat,
phrës' à corpore calloso et c'órporibus striatis' Yeiitilas atci-
pèi-'é, lüóulénter sibi patuisöe refert. Venae illiu^^ glomeris
decürstiifa' pulcherrima icone inserta depinxit.' Pörro' demöfa-
gtfavit^veiiulas eas éx interna medullari-'^terebri parté,
pluribus fàmulis longis; tenuissimis' oriri f itaquot;^ ut medulla
cerebri disâêeta multis punctis coeruleis atque Tubris esset
nôlata, Vâfe P^cta prosequendo venulas Tongas plarimum
pàfallelas îti ^enî's corporis striati terminatas eSse patuit.

rebri 'kbstantiis partiKüsqiie''-diversam nondum^^ dihicide
positmn fhïss'e.'''i /'«»J'^--; muioajiï uioioH ' .laialoa u-if'

brevitér'etiam vid'eataus de medullae spinalis vasculis.
riBi. -siciöhoq muiiijbani üioüi iii;« aaJ-^ iibÈ rmol-ui

.Jß'i'iwi: c ji ; ■
arUüM 8Bi^ rnjjoijuf aopiuu loJ^iiiunifJaii. -rni ai - im!
^ Medolla »pinalis, üti cognitura estji Pia Matre qiwque, mem-
brana sua Tasculosa^coflvestitur. Haec tamen a cerebri Piâ
Méningé nonnuHis nominibus differt.'quot;'IVon solum eaintieras-
sior hac quod »-ad texturam, sed etiam arctius cum viscere
contento cohaereti'^'quura processus in medullara immittat,
(}«}quot; centrum i' petunt.nbsp;gt;1}^ Jit

i'^^Äple Ïiöëir exposuit keufpel qui exf-Mlis iongitu-
dmalibus sj)lhalem Piam Meningera componi perspictie osten-
dit, ut et modum illustravit, quo ab interna^^Jeius soparfieie
mimerosae fibrae abeant, raedulIamqueMötrent'iigt;''qHihugj/me-
ninx cüra a viscere abstrahiturdilaceratis superfitiesffiilla
ad speciem villosa redditur. r «n^'iM mu; ;joiq aor
^' Häee e. h. weber conflnnat, dicôns 2)in!,die8e sehr ge-
»fëssreiche Haut hängt durch öefässe and durch kleine,
»hafftige, an vielen Stellen in das Rückenmark eindringende
iiVeriängerungen an dem Rüctenmaffce'sehr fest.quot;

Vasa, qnae medullam spinalem adeunt, sunt: arteriae
spinales anteriores in ramum unum confluentes, arteriae spi-

1)nbsp;Ueber das Rückenmark: reils Archiv för Phys. Band X,'S.' 138
H. s. w.nbsp;.1

nales jtotsterior-ft? fit fan?!.spinal^,qui,.
varia cohaerent. Horum vasorum partem per medpH^e ^^^
suram vasculosonbsp;pxQfiessu ..cii^erenm; medusae

iiucleum adire, partem aliis locis medullam perforate, jam
hallerus 1) nobis enarrat.

Quum hic unum tantummodo eumque anticum Piae Matris
processum admittat, e. h.nbsp;aliiqua .acripiores

»ein dünnerer hinterer Fortstatz der, Pia Mater dringen,,^
»die vordere und hinter^if.Rückenmarkspalte.quot; .ßfi^^-, oJnoJnoo
Sic etiam bock 3): »aus der Pia Materi^undn-aus. ihrfln
^liVerlängöTuagen, besonders in ,dlt;?r. vordem Spalte ^ijdrii^gen
-»di« Gefässe, in das Innere .deïf; Rückenmark^; ;un4
Msich.^lier. .netzartig.quot; h.k , jivr.Ti^nlli mnbom 5 - iir
üfAlii icoutra sofiptoreSif,haeC;. itatnsaj habere fortit«r ,ae-
gant,:inter qu0Si,,ARN0Ligt; et söMMEauiifi occurrunt, j.qui uter-
que processum Piae Matris posticum t abesse eontendunt,
saltern secundum (i omnem aaamp;dullae spinahs .|ongitudinem.
Nam apud prioceai haec leguwtur 4); .»ausser diesem-voc-
»deren Fortsatz gibt Bs?i keinen anderen der sich duflch
»die ganze Länge iies Rückenmarks,erstreckt. Dagegen trifft
»man an der Lendenanschwellung in jderqganzen Länge der-
______,iiiimi mnmi-- ni ZiVioiTilnG -ilßniq',

»selben auch, einen hinteren Jfeinen Gefässhautfortsatzet
»paulo post 1); »am verlängerten Mark verhält sich die .Gfr-
«^fiisshaut wie am Rüclienniark; nur mit dem Unterschied,
»dass sie am iverlängerten Mark auch von der » hmteren
»Fläche aus einen Gefässfortsatz ins,,Innere sendet.'?
i[,Apud alterum,eadeni his verbis inveniuntur 2); „die pia
»Mater,-ibildet- an dem grössten Theile des Rückenmarks in
»der yocdern.. Mtteliinifi..fiine Längenfalte, diese .fehlt aber
»einemflsehr grossen Theileoder hinteren MitteUinie, da sie
asich[,hie^,nur oben und unten findet.quot;nbsp;lt;■

n.^EWFix 3) quoque anticum tantummodo Piae Matris pro-
cessum .admittit,, eumque multa quidem vascula ad medullae
spinalis,griseam materiem adducere, sed praeterea fibrillas
illi immittere atque inde maiorem adeo significationem ac-
cipere,^contendit Arteriae ad externam Piae Meningis- sn-
p^fiwm decurrujit et in ramos trunculosque ■ abeunt, , qui
illam perforantes meduliam petunt.nbsp;-.a'jblirt

,Secundum bock.4) inprimis iis locis, .quibusniotumescit
meduUa, ,capillarium.retiaƒdensiora inveniuntur..giißniq« eß)
De.,.n^^ullae spinalis arteriis paulo. fusius arnold. agit;'
se,qu^tia,j!affereng.nbsp;der innern .Fläche der Pia Mater-

2)nbsp;Vom Bau, des^me^cM Köders. Band IV,'von valent um-
gearbeiteit. Leipzig 1841, Seite iöl.

»chen kl die Substanz des Rückenmarks,^'welche gi'flssten-
»theils in i^convergirender Riebtang'^gegen die Hörnei* der
»■grauen Substanz verlaafen .undmin dieser'Sich quot;'feiner^- ver-
«aweigen und mit einander netzartig verflechten. ^Der Ein-
»tritt dieser Gefässchen hat am ganzen Umfang des Rücke-
nmarks in ziemhch regelmässigeft' Längsreihen'^^Statt'iR^'die
ansehnlichsten Gefässe treten an den hinteren Seitenfurcben,
»Wo die hinteren Wurzeln der Rückenmarksnerveh'^iiegen,
»Kn. An der vordem Fläche des Rückenmarks sendet die
»Gefässhaut in die vordere Längsspalte einen ansehnlichen
»und vom oberen bis zum unteren Ende^'ununterbrochefien
»Fortsatz bis m die Tiefe dieser Spalte, wo erquot;'durch z^er
»Rjeihen von Oefihungen, efne rechte und eine Mnke^,'^zahl-
quot;^reiche Gefässe in's Innere der grauen Substanz ^'sendet'j'
»welche toit jenen an der aüsseren Oberfläche eindringenden
»sich verbinden und ein reiches, dichtes Netz von Haa¥ge-!

Sic etiam'^nuperrime sf. lockhart clarke i quum quot;medul-
lae spinahs structuram indagabat, vasorum ^pwillam 'deeW^
SUM quodammodoiiühistravit, uti \idere licet in figuris Jn-
sertisV quibus haecHadditiA^ r'-^sBloodvesseis'^'öf the-''spiftöl
»Ghord. — These enter through the''anterior'and posteriöirquot;
»median fissures, through the smaller fissures in the white
»columns, and at the roots of the nerves.-®'After giving off
»numerous branches to the white columns, they proceed

1) Researches into the structure of the spinal tlhord: Philo's. tran^s-
®ctiou5. London 1851-, Part. IT, page 615.

»inwards to the grey substance, along the whole periphery
»of which they form a remarkably beautiful network of loops,
»intermixed with nerve-tubes and some of the processes of
»the vesicles. Within the grey substance they form an
»extremely minute network. Some of the vessels, which
»enter at the anterior and posterior fissures and at the pos-
»terior white columns, anastomose with each other around
»the spinal canal; while others branch off, right and left,
»between the bundles of the transverse commissure, into
»the anterior and posterior cornua, where they follow the
»course of the transverse fibres and running to the peri-
»phery of the grey substance, assist in forming there the
»loops already described. A series of loops is also found
»to exist nearuthe extremity ofathe posterior cornua»inaljong
»the border of the spongy substance.quot;rwir iff(,.. raia euawiq
Medullae spinalis venae retia densissima conformant, quae
potissimum extra Duram Matremn inveniuntur.,mibrescjjb.i
tabulis suis pulcherrimis i) sinus ivenososalongitudinaksiian-
teriores eti posteriores cum ramis anastomoticis,, quibus ,in^r
se aliisque cum venis cohaerentes plexus ita dictosospin^^
efficiunt, accurate ac perspicuei depinxit .no i'l nlO mcwp
Ex iis, quae de cerebri et medullae systemate.,vasculoso
c^illarii referuntur, 'haecg.praecipuai, commemoranda nobis
visa sunt. Js- nou »(Kamtcl ai8i gmineq aup^rrr.rjd mnioftnr
--1 :8umcfanamp;Jl6 rTiT.'inJBn HJgqinbsp;.ir;m

1) Recherches anatomiquesjphysiologiquesetp^ologiquessurle
vcineui. Paris 1829. gjnbsp;*

»Wdtil ibt! r,)oflw »iiJ i^JKlß .ayußjriüüi V917gt; f'llJ OJ «blKV/fl!-
löqoui tu iliowten iütiiüßoci vldüdiBtnoi ß rmol f'MlJ ffaidv/ tO'
äegt^mnq sriJ io «inoe bftß eediiMnun lüw bexinnaJni«
'UÎ tmol TOilJ e;mi;fgdü? 9ilJ fliiiJiW .asfoisav ariJ.
*l3ulv/. , ülesaa* oilj lo amoci .iliowJOH öliiram vlamsito'-
f^oq suj Je biißnbsp;lonalgoq bnß lonelnß arft Jß lato»

'Hat; 9IÎ! ûJ Mfjfinm bas «f^adH aaiaraaßi^ --ii lo samör»»
aiaiU snißnoi ni iziamp;n'-nbsp;öijJ lo viaifq«

^^ß'Quumf swiptortun opiniones de cerebri vasis .capillaribus
prorsus sibi oppositae totque dubia de iis adhuc supersint
foti ei-'^'praecedenti i capita satis patere mihi visum) , valde
^visiïs fui, insigneminobis:, tam varietate quam pulchri-
tudine praestantemy speciminum esse copiam, quorum inda-
gatio fortasse-ahqnid ad illustrandas res parum cognitas con-
terre poterit. Antea tamen methodus mihi lexponenda-est,
quam Clar. Promotorn in praeparandis illis speciminibus se-
cutus fuit.' ' 0)/nbsp;xH

Specialem systematis J capillaris in diversis cerebri partibus
indolem hucusque penitus fere latuisse, non est quod mire-
mur, si ad organi ipsius naturam attendamus. Difficultates
enim quam inaximae in cerebri ac medullae vasorum explo-
ratione sese offenint. Ipsa nempe substantia cerebralis non
tanta pelluciditate gaudet, ut in lamella crassiorimicro-

à.

scopio supposita, subtiliora vascula quod ad nexum et decur-
sum perspici possint, quia ipsa, quam perreptant, substantia
retia illa minutissima obscurantur. Sin autem, huius rei
ratione habita, tantae tenuitatis lamellam dissecare vellemus,
ut de obfuscatione ista sermo amplius esse nequiret, haud
magis propositum nostrum consequeremur. Nam ex una parte
materiae cerebralis recentis mollities impedimentum foret, quo-
minus absque dilaceratione tam substantiae nerveae quatn
ipsi intertextorum vasculorum, tenuis lamella tahs abseinde-
retur, ex altera vero parte plurimi vasculorum trunculi,
locis saltem ubi multifariam serpentinoque cursu substantiam
perrepuntv^Ddissecarentur atque inde eorum distributie et'
nexus non melius quam antea nobis paterent.

RUYSCHiüM jam has difficultates expertum fuisse, methorfus
ipsa, quam ille invenit ac secutus est, nos docet; at vero
pulchrae illae injeetiones artificiales, quibus celeberrimum hac
in re nomen suum reddidit, parum sane cognoscendae spe^
ciali in diversis cerebri partibus vasculorum distributioni
profuere, quum, uti antea vidimus, motu in liquore protra-
cto, ipsam cerebri substantiam a vasculorum retibus ah-
solvMret.:i 01!'^ ^nbsp;v tii :

Accedit, quod cerebri capillarium injeetiones artificiales,
quae hucusque inslitui solebant ut retia minutiora perspicua
redderentur, adadifficiUimas res pertinere experientia docu-
erit; ita ut tantummodo a viris in arte quot;injiciendi quam
maxime versatis rite et-ifdici cum -eventu perficiantur. Quin
peritissimi huius rei viri lubenter fassi sunt, snbtiliores in-
jeetiones sibi saepius male cessisse, hcet et praeparandae et

'mppllendae materiae summam curam habuissent; unde nul-
lam fere artem magis fortunae, vicissitudini obnoxiam esse
profiteiantur.nbsp;„ (o :

Gravissima haec momenta praecipue. in causa fuisse nobis
^dentur, quare histiologiae huius partis investigatio adeo
ÏDiperfectas hucusque notiones,. quales letiamnune deicerebri
atque medullae systemate subtiliori ■ vasculoso vigent.,. proi-
duxerit.nbsp;-uiu iisnbsp;Huiuti

Ad haecce animadvertens Clar. schroeder v. d. kolk
modum excogitavit, quo substantiae cerebrahs pelluciditas
tantopere auctum iri videretur,. ut vel minutissima illam per-^
reptantia vascula distincte perspici liceret. Experimenta igitur
hunc in finem instituit.nbsp;; ira non

Primo ex immaturi vituli cerebro, cuius vasa sanguifera
lûâteria artiûdah ante impleverat, partem exsecuit atque-
exsiccavit. Siccati deinde frustuh illius lamellas millimetrum
circiter crassas sibi comparavit, quas balsamo Canadensi
®bvolvit atque examini microscopico submisit.

Exploratio haec cerebri substantiam adeo pellucidamiinde
factam docuit, ut vasa quidem universe injectione fehci.satis
impleta fuisse, subtilissima vero vascula minime intrasse
materiem perspicue pateret. Tam in his speciminibus, quam
m illis, quae ex injecto deinceps canis et hominis cerebro
modern modo confecerat, capillaria ista tenerrima. materia qui-
dem m pluribus çartibus carere, at vero sanguine illa tam
egregie impleta invenit, ut distributie eorumque decursus
quam luculentissime microscopicae investigationi sese of-

Magnopere Vir» Glar. inipletio üia sanguinis placuit,. quia
nunquam ante retia ea minutiasima .ita dbtincte perspeseratV
sibique mox persuasum Iiabuit,, perscrutationi cerebri capilla-
rium simpliciorem inde ia futurum viam qierieadani. mDum-
modo enim ille sanguis gt; vasculis minimis inhaerens intra horui»
parietes retiaeri et ^rvari posset, maxima in cerebri capil-
larinm indagatione difficultas^i ifijectionis nempe artificialis,
sublata esset.nbsp;■

m,' Ufeübflc inquireret, quolies cerebrum vel animaüum vel
hominum disseearet, Vir Clariss. lamellas exemit laminaeqo»
vitreae imposuit, ut cito leniter calefactae exsiccarentur. iHas
autem lanxellas cerebro adimebat prius.quam ia aquam sive
spiritum imponebatur, ne sanguis aut dilueretur aut extra-
heretur liquoribus istis. Etsi in speciminibus ex histkmeUis
eodem semper modo paratis, non prouti in prionbus, arti-
ficiali materiae inaction® sanguis in subtiliora vagcala rft-
pulsus fuerat, haec tamen in plurimis sanguine satis repiefta
occurrebant. Ubi vero cuiusdam^ partis substantiae cereMis
coktr levis rosaceos , uti in grisea materie saepins. observa-
tor , congestionera forsitaa ibi praegressam iadicaret, vaacola
maiorem quam normae conveniat copiam sanguinis continfr-
bant, retiaque ditissima sub Microscopi« observabantur.

Omnia haec edoctas^ experientia,uVar Clarj eandem sinv-
pU€era methodum in praeparatione pulcherrimionira nostrorura
speciminum secutus est, sequenU modo praeedens: cerebroy
durante dissectione, lamellas ad millimetri crassitudinem ab-
scidit et singulas laminae vitreae imposuit, ut subito ex-
siccarentur. Deinde post aliquot dies omnino exsiccatas,

luani talem case» fere instar acquisivissenti naturam, ut sine
düacerationis periculo cultro acuto dissecari possent psuper-
fieie magis minusve inaequalif abscissa, lamellas explanavit.
At simul tarnen crassitudinem lamellarum talem retinendam
curavit, ut vasorum decursusinet nexusquot; rite {'servarentur.
Universe, lamellarum teneritatem dimidii millimetri modum
ibsque damno excedere non posse, experientia nas- docuit^
licet maiori teneritudine pelluciditas magnopere augeatur,(lita
'it laminae tenuiores aliae ad dimidii millimetri crassitudinem
Biagis proficiant. Tandem balsamo Ganadensi'specimiaa ob-
texit et intra duas laminas vitreas clausit. r iqmi sBsiJi/

j. locxhart clarke ad indagandam medullae l spinalis
indolem, methodum secutus est, quae nostrae merthodo quo-
dammodo appropinquat, quare mihi hic commemoranda vide-
batur. His verbis illam enarrat l): »According to^ the second
»ineüiodi the section ist first macerated for an hour or
»two in the mixture of ac^ic acid and spirit. It is then
»removed into pure sphit and allowed to remain there for
»about the same space of time. From the spirit it is trans-
»ferred to oil I of turpentine, which expels the sphfit in the
quot;form of opake globules, aad shortly (sometimes imraedia^
»tely) renders the section perfectly transparent. The pre^
»paration is then put up m Canada balsam and covered with
»thin glass. By this means the nerve-fibrils and vesicles
»becon^e so beautifully distinct, that they may be clearly

■l) Éesèarches into the structure of the spinal Chord: Philos. Traus-
of the royal society. London 1851, Part. II, page 608.

»seen with the highest powers of tlie microscope. If tlie
»section be removed firom the turpentine, when it is only
»semi-transparent, we sometimes obtain a good view of the
»arrangementI of the blood-vessels.quot;

Lubenter credidcrimus/,' interdnm tantummodo vasculorum
deeursum visu perspicuum remansisse, qnum maceratione ista
in spiritu cum acido acetico admixto et deinde in spiritn
mero sanguis plerumque extractus fuerit, saltem colorem
suum amiserit. Exsiccationis simplicis ope vasa semper fere
perspicua servari, clarke penitus ignorasse videtur.

Cautiones tamen quasdam hreviter nobis hic enuntiare li-
ceat, quas in adhibenda simphcissima nostra methodo, mo-
nente experientia, observari oportet.

Sitanimalium cerebrum exploraturi sumns, semper qnam
maxime nostra interesse persuasum habeamus, sangtrinem
quantum possit cerebro adduci atque in minimis vasculis
retineri. In.necandis igitur animahbus istis, propositi huius
ratione habita, unusquisque statim intellexerit, mortem as-
phycticam seu strangulatione seu alia via inductam, prae
aliis se commendare, quum ita non tantum omnis'sanguinis
jactura evitetur, sed etiam hyperaemia cerebrum afficiatur.

Si hominis cerebrum quoad capillaria indagare nobis pro-
positum est, prudenter ex cavo craaii illud extrahamus, quum
a priori statuere nobis non liceat, utrum vascula sponte
sanguine satis impleta inveniantur, necne. Nam si conge-
stionem, ut ita dicam, artificialem injiciendis truncisi maioribas

Producere opus •foret, (quod plerisque tarnen in casibus
ûiinime rcquiretur) vasis cuiusdam insignis ex iniprudenti
ÊKlraetione - laesio injectionem irritam redderet.

Oninis contactus aquae, spiritus aliusve liquoris cujusvis,
lui sanguinem aut diiuere aut extrahere valerent, quam
maxime arceatur. Lamellae igitur statim exsiccationi tra-
dantur.

Lamellas autem ipsas non ultra millimetri crassitudineni
secandas esse, ideo monendum, quod spissiorum frustulo-
'quot;um exsiccatio ipsa lentius progredi, atque inde crystallorum
margarini, retia vasorum obfuscantium, depositio oriri vide-
uti nobis ipsis in nonnullis speciminibus observare licuit.
Exsiccatio igitur ut quam maxime cita fiat, curandum est.

Siccata denique specimina continuo balsamo Canadensi öb-quot;»
^olvamus, minime vero atmospbaerae exposita servemos.
Experientia enim nos quoque docuit, in nonnullis specimfhi-
Ws -siecatis, quae balsamo Canadensi imbuere neglexeramusi'^
Ispsu temporum paullatim sanguinis colorem rubrum expal-
Inisse, inque fuscum aut flavum colorem fuisse mutatuni®'
ut vascula, antea valde perspicua, magis magisqueoeJà''''
bs 8ubducerentur.nbsp;s of'«

Multis praeterea nominibus enarrata methodus prae irije-
•^(■ione artificiali sese commendati^'Jam eius simpbcitas ma^il
momenti ducenda, quum omni medico, etsi artis subtilionim
mjectionum imperito, quavis occasione data, durante ipsa
cerebri sectione, specimina investigationi futurae microscopi-

cae destinata seraper sibi comparare liceat. Hoc potissiiiiuW
illius interest, ut dijudicet, num congestione, inflamraatione,
morbosa vasorum dilatatione similive affectione durante vita
cerebrum laboraverit. Dubia enim plerumque adbuc de prae-
sentia vel absentia congestionis atque inflammationis in ce-
rebro judicia a medicis proferri solebant. Nam pro dia-
gnostico signo, puncta illa magis minusve rubescentia et
numerosa, quae in dissecto cerebro apparerent, habere coa-
cti erant; et quum fallax istud judicii argumentum, perspi-
cua expansione truncorum multisque locis rosaceo substantiae
colore oculo nudo observatis, confirmabatur, ad certam dia-
gnosin se accessisse credebant.

Methodo vero nostra nulla abhinc vel minimorum vas^ulo-
rum affectio illos latebit.

Praeter sinipücitatem illam, aliis etiam nominibus non
rainoris momenti, artificiali injectioni est praeferenda. Uti
facile intellectu, licet materies prudentissima quantumque id
fieri possit aeqij^bili semper pressione (ut in minima usqUß
retia penetret) impellatur, non solum extravasatio, inprimi^
ubi pars emollitione corrupta fuerit, sed etiam expansio truB-
corumque ' maiorum dilatatio abnormalis, ex vi mechanica
necessarie adhibenda, saepius orientur. Inde denuo sequi-
tur, impletiones artificiales, quibus ut in homine saltem vasa
cerebri aequabiliter ubivis turgeant perraro accidet, nullani
omnino'^'vim habere ad illustrandum pathologicum statum-
Nam anceps judicium erit, ubi v. c. post impletionem talem
capillarium expansio praeter liormam inventa fuerit, utrum
revera de inflammatione seu saltem hyperaemia, quas morbosa

Nostra e contrario methodus vasa cerebri illa conditione
atque examini offert, qua durante vita aut ipsa morte
^xstiterint, ita ut de diametri ratione truncos ramulosque
•nter, de lumine vasculorum in diversis cerebri partibus di-
'^erso, de dilatatione normali morbosave, de effectu diverso-
^ reniediorum ad congestionem cerebri producendam tuto
Judicium ferre, quin micrometri ope lumina vasorum lamel-

niorbosae cum sanae eiusmodi vasis comparare nobis li-^
uti postea luculenter patebit, ubi plura de bis affe-

profecto ratione cerebri vascula subtilissima materiae rubre coloratae
'êdlùtî'one impleverit, tamen baec methodus non paucis dîfficiâ-^
lBl)or3tJCN'frm vel iu illis speciminibus materiae impulsio Vascmldl
^^.^Sndisse e^q» naturadi tramite paullulum dimovisse .flobifc videtwp
î'ostea videbimus; praeterea vero^tum propter magnum
^'■«tiuni, tum propter dexteritatem, quae ad implenda vascula tantae
'^'iwitudinis'^absque ruptura requiritur, raro illa metiioyus aihfti'erPe/
'^rte nunqnam in cerebro humano paullulum emqllito 'cbtmHéiidaW'

•quot;^toulos in diversis cerebri partibus distinguere, vis dubium eiinàê rfc-'

recte observatis, lapsu temporum minirae evanescere, sed
eandera omnino claritatem servare videtur; omnia enim
stra specimina per aliquot deinceps menses luculentiae suae

; • . ,ii;ir:, m);i!Mi,fii!! . ju i-i-,, jgt;ilt;jV!fi|. iniiiiy
quot; -.'inn;!'.'? i ?quot; ■)}(; • nidifp.i hujmiüo^cv' pm-il-v' ~
■u i.i-7 • .:'f.ijp . mii'ii ■nbsp;■ .1611111nbsp;nJir asöj ^

1 Hl'Vt 01 liiüit aq ; .'iD mrn.liioa pr!r'quot;:jaB iswim
-nbsp;: r;ltnGJ?djj;? aiiidf-GFfji ni

Quum universe cerebrum et medullam spinalem quod ad
^ystema vasculosum capillare attinet spectamus, dubitaveri-
utra magis miranda, copia vasculorum, quae systema-
'is uervosi animalis centrum adeunt, an pulchritudo retium,
l^ae in ipsa illius substantia vasculis conformantur. Copia
trunculorum arteriosum sanguinem advehentium, potis-
simum in materia corticali, tanta exsistit, ut tuto statuere
'iceat, cerebrum et medullam ad Organa, quae maxima va-
sorum capillarium copia scatent, pertinere.

Postquam autem arteriarum trunci, per Piam Matrem de-
^m'rentes in minores semperque plures ramos et ramulos ibi
abierunt, donec arteriolae capillaria fere factae sint, innu-
'^ßras has cerebri corticem ad perpendiculum undique intrare
^idemus, quod quam luculentissime patet, si quando a ce-
'quot;ebro, cuius vasa artificiah materia impleta fuere, Piam Ma-

trem avellimus. Tune enim arteriolas, inprirais si materia
idonea injecta fuerit, una cum Meningis avulsione e cortice
paullulum extrahimus, donec vi nimia dilacerantur tnincu-
lique abrupti a Vasculosa membrana dependent.

Itaquot;! innumerae quoque arteriolae e plexibus choroideis ii
ventriculis cerebrum penetrant, atque sic cum ipsa cerebri
substantia plexus connectunt. Sententia enim a guyot re-
lata il), seil : in ventriculorum superficie nullam arteriam sed
venas tantummodo inveniri, injectionibus factis, falsa nobis
visa est. Iam externam quam internam cerebri superficiem
arteriae omnino perforant atque intrant. At vero decursus
vasorum externe perforantium a distributione interne pene-
quot;trantium differt.

'ë Arteriae enim, quae corticem cerebri adeunt, jam recto
magis decursu perreptantes jam contortae multifariam ramis-
que anastomoticis conjunctae, retia illa pulcberrima' ae den-
sissima coniponunt, quae ubivis in materia corticali oculo
sese offerunt. Quae vero in ventriculis cerebrum penetrant
arteriolae, partim quidem griseae materiae centra, uti tha-
lamum nervorum opticorum et corpus striatum, vasculis mU'
niunt, at partim tamen haec perforant centrumque semiovale
quot;Vieussenii ut plurimum fibrilUs nerveis parallelae perciurrunt.
Arteriae hae sub microscopio facile deteguntur; sunt trunci
illi maiores, qui corpus striatum inprimis perforantes recta-
que via, nonnullis tantum ramulis lateralibus inter se connexi,
procedentcs conspiciuntur. Inde medulla cerebri, quum transscin-

•i'tur , rubra illa puncta ex arteriis istis transverse dissectis
offert.nbsp;fH • -îi- ;;

Jam vero vascula haec, longo iper meduliam decursu paul-
latim divisione tenuiora facta «i corticem petunt, quem tanien
'^on intrant. Nam obvii istis procedunt arteriarum ramuli,
lui extrinseeus corticem inierunt. Cum his ad marginem ma-
teriae corticalis, medullae vascula varia anastomosi cohaerent.
lèvera enim anastomosis exsistit inter vasa capillaria griseae
atque albae substantiae. In omnibus nostris speciminibus hanc
sententiam confirniatam invenimus »). Fatendum quidem est,
•nateriae corticalis retia, tum quod ad typum attinet, a sub-
stantiae medullaris retibus tantopere differre, ut locis, ubi
utraque materia sibi vicina et contigua occurrit yprimo obtutu
quis forsitan differenti vasorum distributione deceptus, singu-
la® materiae'isuum cuique proprium systema capillarium ha-
bere suspicaretur ; accuratiori vero microscopica investigatione
niox sibi persuasum habebit, systemata ista plurimis locis ana-
stomosi cohaerere et minime prorsus separata, cuique sub-
stantiae propria, habenda.esse. Sententia autem eorum, qui
anastomosin fierirnegant, inde potissimum orta nobis videtur,
quod Pia Mater a gyris tam facile detrahatur, quum va-
scula, uti E. H. WEBER dicit 1), unius duarumve hnearum lon-

I. V.) arteriolam centralem per meduUam cerebri ad eius corticem
transeuntem delineavit; quicunque vero vascula haec in natura viderit,
facile eonspiciet, ramificationem in effigie ista fictam esse prorsusque a
aorma naturae discederc. Kaniuli enim, uti postea fusius videbimus,
®agis parallclo cursu a trunco proliciseuntur.

gitudinp, ingenti numero e materia corticali extrahantur et
Piae Matri adhaereant, ut mx quisquam crederet, haec va-
scula a profundioribus abrupta fuisse ; quibus differens omnino
capillarium copia accedit, in grisea materie adeo superior.
Hinc nonnulh, sicut 'giinther i), opinati fuerunt, vascula,
postquam corticem perforaverint, gyro facto venarum forma
ad Piam Meningem redire. Haec autem opinio falsa est. Nam
si lamellae verticales tenues cerebri, vasis sanguine rite im-
pletis, sub microscopio conspiciantur, anastomosin ubique
adesse apparet; vascula enim materiae corticalis non solum
subtilissima cum materiae medullaris capillaribus cohaerent,
verum etiam pluribus locis trunculi maiores e cortice in me-
dullam transeunt atque ibi disperguntur.

Decursus vero vasorum in utraque substantia magnopere
inter se diffort. Alba enim in materia vascula non tantum
maiora magis hnea recta decurrunt, (confer, fig. I htt. e. e.)
sed capillaria quoque minima frequenter angulo recto a trun-
culis discedunt et rete fere quadrangulare conformant vascu-
lorum tenerrimorum, quae saepe ad angulum acutum divi-
duntur, in genere vero magis minusve parallele decursu dis-
tinguuntur (Fig. I litt. c. d.). Retia haec in materie alba
multo sunt rariora, id est: vascula minima inter se intervalla
relinquunt longe maiora intervallis retium in grisea substan-
tia conspicuis, quae quinquies, sexies vel etiam decies ab
istis superantur. Grisea enim in materia retia (Fig. I litt,
a. b.) vasorum capillarium copiosissima inveniuntur, ita ut,

si peiiitus sanguine implela occurrant, vix manu fideli deli-
neari possint. Insignis haec vasculorum quantitas ubivis in
grisea materie oculo sese offert, at diversis tamen locis (uti
postea illustrabimus) typus differt, ut alius vasorum decur-
sus observetur in cortice cerebri, alius in corpore striato,
in thalamo atque in corpore dentato et olivari v. c. occur-
rat. At vero omnibus his in partibus retia quam maxime
conferta et densa inveniuntur, unde primo intuitu semper
facile est distinctu, utrum materiem griseam an albam sub
niicroscopio conspiciamus.

Libenter igitur cum guyot facimus i), materiam griseam
tam in cortice quam in centro cerebri per excellentiam san-
guinem arteriosum accipere, sed minime illi assentimur, ar-
terias ibi terminari neque cum medullae vascuUs anastomo-
ses inire. NonnulUs in speciminibus, ubi encephalitis du-
rante vita exstiterat, materies grisea tara insigni vasculorum
copia gaudet, ut maxima pro parte meris fere ex vasis. il-
lam constare, facile quispiam ea conspicatus existimaret.

Venae decursu etamplitudine in cerebro ab arteriis magnopere
differunt. Occasio nobis defuit, ut ipsi quoque subtiliorem ve-
narum per cerebrum distributionem investigaremus. Artificiaüs
enim harura venarum impletio plurimas et singulares cautelas
postulat, uti Clar. Promotor mecum communicavit. Inde paulo,
perfectior venarum istarura injectio raro tantum contingit. Ante
aliquot annos tamen Promotor illam insütuit injiciendis venis
»nagnis Galeni et venis plexus choroidei. Quae ex feUcissima hac

impletione paluerint, in dissertatione de plexibus lt;;lioroidcis
a V. GHERT relata, supra citavirausnbsp;-;uk( Dili.

;j Secundum,, opinione}a,j^Clw, Yiri.jschroeder v. i^ôlk,
venulae^rp.quae per,[.centrum s«niiovale Yieussenii decurrunt
et corpus striatum perfwftiites in plexuum choiroideorum ve-
nas, transeunt, probabiliter arteriolas centrales longas e cor-
poris striati arteriis ortas comitantur. Ex his venosum san-
guinem recipiunt reducuntque. Num autem communicatio inter
venas materiae corticalis venasque has centrales exsistat, pro-
habile quidem habendum est, nondum vero satis constat. In
unor^ex speciminibus venam vidimus e medullari materia plu-
ribus ramuUs^ capillaribus ortam, qui ex reti çommuDi ori-
ginem,,. dueebant, ad centimetri fere distantiam a corticali
fmaterie, quam venae truncus adibat. Ex reti capillari, e
„quo haec vena proficiscebatur, eodem 'fere loco altera vena
oriri videbatur, cuius vero truncus opposita directione verge-
bat ; sed in lamella tenui dissectam istam non ulterius pro-
sequi potuimus. Certe fuit vas centrale, quod cum vena
corticaU retis capillaris ope cohaerebat. Quod ad structuram
et distributionem venarum attinet, nonnullos tarnen observa-
^tiones instituere nobis etiam licuit. Siccatis enim nostris in
speciminibus saepius venas venulasque capillares distinguere
quot;'potüïmus, quae ab arteriolis tum decursu recto magis regu-
lari, tum minori ramificatione, tum diametro duplo maiori,
tum denique (quod inprimis notandum) peculiari adspectu,
quam plurimum differunt. Plerumque venae longe minus san-

guine impletae occurrunt quam arteriae; minores autem ténae
liic illic plus sanguinis continent.'

Maiofes venae ab arteriis potissinrara distinguuntur striis
longitudinalibus , parallefi^'^ de qnibus diu dubitavimüs i^tium
fortasse contractioni et corrugationi^ tunicarum dut^nte ex-
siccatione adscribendae essent , an ^ revera fibris^'loïïgitudina-
übus constituerentm- (confer. quot;'fig.='XIÜ litt. c.). Tandem in
corpore striate hominis venam maiorem, pro parte sanguine
carentem offendimus, in qua fibrae longitudinales parallelae
quam manifestissime apparent. In minoribus venia, saltem
in homine, rarius conspiciuntur ; in cane et equo tamen ftii-
noribus quoque in ramis venosis manifestius sese offerunt.

.IJiv

a) Jam vero j. f. h. albees diversum iUum typmn quidem^ suspicatus
esse videtur, sed uondum iudagavit istum ueque descripsit. Nam hac
de re (Jlicroscopische Varicen m dergraueu Substanz des Gehirnes der
Irren: ïeoeiep's Tagesberichte, 1852, n». 557) sequentia, verba onün-
ciat: »Solche microscopische Varicen kommen beim chronischen Gehirn-
«leiden gar nicht selten vor ; doch ist ihr Vorkommen bei Irren noch we-
»nig erforscht. Um sie aber genau und sorgfältig beobachten zu können,
«ist es unerlässlich, die normale Verbreitung der Gefässe im Gehirne m

cursu vasorum singulis cerebri et medullae spinalis partibus pro-
prius, magni momenti esse nobis videbatur; quam ob rem
quoties cerebrum hominis vel animalium dissecaremus, sem-
per curabamus ex diversis istis partibus specimina nobis
comparanda, ut typum illum, si revera adesset, indagare
et comparatione partium hominis tam inter se quam cum
animahum similibus forsan detegere possemus. Per aliquot
deinceps menses eo modo procedentes, satis magnam speci-
minum copiam ex diversis cerebri medullaeque regionibus
nacti sumus, quibus accurate investigatis revera, uti jam
supra breviter monui, diversum in vasorum decursu typum
pro variis partibus invenimus. Hunc typum in animalium
cerebris, quae investigare nobis contigit, similem fere vidi-
mus, ita ut distributio capillarium in singulis partibus ex
cerebro et medulla equi, vaccae et canis cum similium in
homine habitu conveniat. In cerebro cuniculi atque avium
vascula non satis sanguine impleta offendimus, ut rite de
minutiori capillarium distributione judicari posset; typum ta-
men eundeni in corticah materie cerebri cuniculi ex impletione
artificiali carminii ope a Cl. Thiersch confecta invenimus.
----------------------trgt;

»kennen. Diese ist aber nicht so leicht zu bemerken und zu fassen, da
«viele Stellen des Gehirnes eine von einander abweichende Gefässverbrei-
»tnng besitzen. Die Natur hat eine so verschiedene Verbreitung der
«kleinsten Gefässe in den verschiedenen Geweben durchgängig zur Ent-
Wickelung gelangen lassen, dass sie so ziemHch die Verschiedenheit zei-
»gen, welche dem Gewebstypus entspricht. Anders ist die Verbreitung
»in der pia mater, anders in der grauen Substanz, anders in der glan-
»dula pinealis und anders in dem Ependyma der Ventrikel.quot;

Yasorum decursus in materie corticali cerebri differt, tum
si attendamus ad truncos ramosque maiores, tum si ad va-
sorum capiUarium distributionem animadvertamus. E Pia
enim Méninge vasa sanguifera materiem corticalem fere ver-
ticaliter perforant, rectumque in genere ductum materiem
albam versus servant, in quam nonnulli eorum transeunt et
in rete capillare disperguntur. Ubi vero Pia Mater gyrorum
flexuras subit, ubivis etiam ramulos maiores emittit, trans-
verse griseam materiem perforantes; ad fundum igitur gyri
vasa illa pulcherrime radiatim quasi e centro disperguntur,
magis minusve griseam partem verticaliter perforantia.

Vasorum capillarium decursus in materia corticali pro va-
rio loco differt. Rete prope Piam Meningem est confertis-
simum atque hic ramuli subtilissimi magis parallelum decur-
sum tenent, innumerisque anastomosibus confluunt. Paulo
profundius prope marginem materiae griseae albaeque, aha
fit vasculorum distributio. Hic enim potius gyratim decur-
runt minusque rectam sed magis flexuosam viam sequuntur
vascula, ubique anastomosi cohaerentia, intervaUis tamen
maioribus (Confer, fig. I, litt. a. b). Laquei hi vasculorum
jamjam longiores fiunt et intervalla semper maiora, donee

in substantiam aibam (fjg. I, litt. c. d.) transgressi ramuli
rariores fiunt aliaque denuo distributione gaudent. Talem
partem griseae materiae cum alba contigua, ex ovis cerebro,
cuius vasa gerlach impleverat. materia artificiali, köllikeb
delineavit ,1), in qua delineationei sinuosus capillarium decur-
sus rite expressus est. ftAt vascula tamen hic paulo magis
flexuose decurrunt, quam in genere nos observavimus. Be-
nevolentia autem Clar. Viri vrolik specimen tale elegantis-
simura, a Clar. V. gerlach confectum, conspicere nobis hcuit,
quod Promotor aestumatissimus milii ostendit. In hoc spe- '
cimine, licet rarae sane elegantiae, yasorum tamen decursus
etiam paulo magis flexuosus occurrit quam in nostris, in
quibus vascula non materie quadam expansa sunt sed sim-
phciter sanguine a natura impleta siccata fuere. Suspicamur
igitur vasorum expansione, impulsa materie, in speciminibus o
gerlachianis decursum istum arcuatum fuisse adauctmn,
cuius distributionis figura a kolliker data imagines refert.

Differt autem, uti vidimus,, hoc lo«» a distributione propei
Piam Meningem. In materia vero alba,j^ sicut suprai descri-
psiaws,I) vascula magis longitudinalem ductum sequuntur,f camp;lt;
rebci centrum versus ,oiunde decursus ionge differt a vasorum
in grisea substantiacdecursu (Vid. fig. I, htt. d.). Ad mar-
ginemjmateriae griseae capillaria substantiae albae recto de-
cursucabi hac deflecti illamque.jingredi solent (Fig. I, htt. c.}.
Distributie capillarium aliquo modo differre videtur, prouti
gyrus aut transverse aut ad longitudinem secetur. Si prius

obtinet, materies alba inter laterales griseae materiae partes
tenetur, ita ut gyri centrum constituat. Tunc apparet, vasa
albae materiae longitudinalem decursum sequi, in propinqui-
tate vero materiae griseae ad latera deflecti inque banc sub-i
staatiam transire. Siiad longitudinem dissectus fuerittfy-b

vascula maiora, quae ex Pia Matre oriuntur^ flrecta^ fere
linea materiem corticalem perforare atqup ita imimedullarera
transire videmus, ubi cum vasis centralibus ante descriptiS
^^oufluuHt. His ergo vasculis in centro gyri positis potissi-
fit communicatio inter vasa Piae Meningis et profunda
^^ötrum semiovale Vieussenii perforantia, licet etiam ad la^^i
tera gy^^ uti vidimus, frequens sit coHimunicatio.olin quot;'Wti
Hane vasorum distributionem in homine, equo,'cane',quot;!
^acca et in cuniculo eandem observavimus; quin 'etiam in'q
^'ïinibus animalibus, in quibus materia corticalis distincti«M
alba separatur, similis esse videtur.quot;ui6ii • - • -AJsa-
Venarum decursus, quod ad truncos saltern'attinet, ab'''
^^iarum decursu parumper modo differre videtur. Prope
^'am Meningem in grisea materie non semper arterias Cö-
niitaaturv sed-'alia ratione proserpunt. Ingredinntur deirtd^e 1
®®dullam cerebri, utó inprimis recto suo decursul atóploqüé ^
limine distinguendae sunt, ita ut puncta rubra, qaae disseetaquot;'
'II materie alba occurrunt, magna saltern pro parte e dtese- -
venis oriri videantur. Arteriarum enim ramuli sunt tenuiores.quot;'
Venae igitur corticisi cum venis centralibus t-corporis^striati'^
cohaerere quoque videntur. Porro magni momenti est his ad-
communicationem inter arterias venasque in ipsa Pia
Matre exsistere; ita nempe Promoter, si cerebrum cum Dura

Meninge annexa omnibusque vasis quantum possit servatis e
cranio eximeret, jamque tubulum in arteriam vertebralem
prope basilarem, aitera vertebrali carotidibusque ligatis, im-
poneret, ut arterias materia rubra impleret, — posthac
vero, tubulo in sinum longitudinalem Durae Matris imposito,
venis coeruleam materiem injiceret, banc facillime per ca-
pillaria Piae Meningis in arterias transire rubramque antea
immissam materiem repellere saepius observavit: tandem
vero rubra materia in arterias iterum propulsa, coeruleam
substantiam ex arteriolis in venas denuo reduci, quod nudis
oculis facile conspici poterat atque elegantissimum sane offe-
rebat spectaculum. .

Ex aliis injectionibus artificialibus saepius quoque Promo-
tor expertus est, materiae coloratae ex arteriis in venas Piae
Meningis transitum admodum facilem esse, quam ob rem
profecto difficile fit, solas arterias implere.

Ex hisce concludere possumus, si congestio gravior ad
cerebrum accedat, multum sanguinis per arterias allati in
venas Piae Matris congestione dilatatas transire posse, quare
non opus foret, ut sanguis omnis cerebrum ipsum permearet,
qua singulari cura multae laesiones, ex compresso cerebro
propter vasa nimis dilatata ceteroquin oriundae , ' averti pos-
sunt. Si denique ad innumeras anastomoses attendimus, qui-
bus vasa capillaria profunda cum corticalibus cohaerent, mox
apparet, hac ratione aequalem per totum cerebrum sanguinis
decursum et pressionem promoveri ac congestiones locales,
quae graviter nocerent, quam plurimum averti. Hinc ex ge-
nerali sanguinis congestione noxae difficiliiis oriuntur, nisi

localis accedat irritatio quaedam, qua sanguis ad locum clr-
lt;=uniscriptura fortius allicitur.

Si lamellam e cerebello descissam, in qua arboris vitae
''aiDUsculi bene conspiciuntur vasaque sanguine rite impleta
occurrunt, post exsiccationcm addito balsamo Canadensi mi-
croscopice indagemjis, primo obtutu vasorum decursus a dis-
tributione in gyris cerebri obvia valde differre videtur. In
enim cerebri, uti vidimus, Pia Mater inter gyrorum an-
fractus et recessus inflectitur; in cerebello autem hoc minime
habet. Qumu vero attentius cerebelli fabricam conspi-
dispositie griseae materiae in cerebro et cerebello vix
'^'ffert. Nam in cerebello alba materies in truncos, ramos
ramulos magis subdividitur, unde arboris vitae nomen; sin-
^lae autem albae substantiae ramificationes obteguntur la-
quot;^^a tenui materiae griseae, quae ab uno raraulo arcu facto
^^ alterum vicinum continuato decursu migrât, sic dicta foliola
gyros constituens. Pia Meninx autem hos materiae gri-
®®ae infiexus non subit, verum vasorum trunci semper has
laminas tegunt; hinc igitur, quum singulae laminae griseae
^'iasi ex dupMcata lamella constent, ubivis trunci illi gri-
partis centrum tenent, pariter atque in cerebro vasa
''^aiora sulcuni inter gyros vicinos ortum ingrediuntur ; vasa
ista centralia materiae griseae cerebeUi nuda esse viden-
ut Pia Matre non obvestiantur, sicut in sulcis cerebri
obtinet. Haec vasa centrum materiae huius griseae seu arboris
^^tae folioh ita tenent, ut, ubi vicinum foliolum aut lamella

grisea contigua discedat, etiam e vasis illis ceiitralikis rami latera-
les has lamellas intrent, ihique dcnuo medium teneant. Genti'aliö
haec vasa, arcu facto, terminantur, uhi grisea materies in centro
desinit, truncum versus vel ramos arboris vitae materia alba con-
stitutae.uti dehneavimus in fig. II, lit. a. Porro ex his vasis cen-
trahbus, magis minusve sinuose decurrentibus, innumera vascula
capillaria recto fere angulo radiatim proveniunt, quorum ranw-
ficatio pulcherrimum spectaculum offert. Quamvis in geneiquot;«
parallelo decursu margiues versus griseae materiae proserpairi.
anastomosibus tamen pluribus, uti in fig. citata videre licet,
cpnnectuntur. Hinc capillarium distributio in materie grisea
cerebelli universe convenit cum ea, quam modo in cerebri
descripsimusjf ubi quoque ex fundo sidci gyris interpositi vas-
cula maiora radiatim per griseam substantiam dimittuntur. Sed
in cerebello hoc etiam de capillaribus valet, quae in cerebri
grisea materia magis flexuosum ductum sequuntur; at gene-
ralis tamen vasorum distributio eadem dici potest. Ubi capil-
laria haec ad margines materiae grisea^ .accesserunt, in rete
sinuosum confertissimum abeunt, cuius ramuli plonge alio modo
decurrunt (Conf. fig. 11 ^ Htt. b. b.^ Rete hoc ubique ad
limites griseae materiae proserpit, illamque ab alba substantia
contigua acute separat. Tale rete ad marginem internum
corticalis materiaeoin cerebro desideratuf, ubi separatio utri-
o$que;'snbstantiae minus acuta obtinet magisque gradatim p^f'
ficitur^pquum hie retia pedetentim rariora fiant, quod non ita
in cerebello. Nonnulli rami maiores ex vasis centralibus örti
hoc rote -perforant atque in alham materiem penetrant,
patet ex fig. 11, lit. c. Saepe vero arcu facto ad griseam sub-

stantiam redeunt; nonnulla vasa, licet rara occurrant, alium
•lecursum tenent, quae vasa venas esse suspicati fuimus (Vid.
%• 11, litt. d. a.).nbsp;-ii^ ai gt;j u o'.ni;

'Wiltiplex anastomosis exsistit inter vascula retis ' descripti,
l^od materiem griseam membranae instar obvestit, 'et capil-
^äria materiae albae (Confer, fit. cit. litt. d. d.). In hac sub-
stantia vascula iterum rariora, pluribus locis (litt. e. e.) trans-
verse decurrentia, inveniuntur, quae mox. in trunculos longi-
tudinales (lit. f.) convertuntur, qui maiori minorive numero
tramite parallele materiae albae tractum ramosque inter foliola
®®iuuntur et sic ad centrum prope ventriculum quartum procedc-
^^ videntur. Ubi ad corpus dentatum cerebelli accedunt, prorsus
eamque elegantissimam ramificationem vascula'acquirunt.

é:

^ 's ; nj!

Vasorum in corpork dentato atque olivari, in thalamo
et corpore strïato, in clandulis pituitaria et

Corpus dentatum, quod nudo oculo conspectum tanquam
lifleam griseam gyratim in irregulärem oblongum annulum du-
•^tam sese offert, oculo armato admirabile densissimumque vas-
•^Ulorura rete exhibet. Quod enhn nudo oculo Unea arcuata
^idii fere millhnetri diametro videbatur, sub jnicroscopio
^uspectum nil aliud fere monstrat nisi vascula, quae per om-

ncra lincae longitudinem transverse decurrunt innumeraque
anastomosi conjimguntm% uti ex fig. III, litt. a. a. patet, qquot;^'
corporis dentati exigua modo pars delineata est. In centro
corporis dentati trunci maiores adsunt, e quibus plurimi rami
profecti in rete densissimum istud terminantur (Conf. fig. iH,
litt. b. c.). Nonnulli alii rami ipsum corpus dentatum per-
forant et cum iis, qui extrinsecus intrant, cohaerent ; exinde
igitur stria illa grisea serpentina, vasisque ditissima, sangui-
nem suum e truncis externis atque internis simul accipit. Prae-
terea vasa capillaria centro corporis dentati inclusa, quod ad
decursum pluribus certe locis a vasis capillaribus externis dif-
ferunt. Minime eiusmodi longitudinalem ductum sequuntur,
sed arcus formant, angulo tamen acuto ut plurimum e truu-
culis abeuntes (Vid. fig. Ill, lit. e.) ; dum materies medullaris
extra corpus dentatum eundem longitudinalem decursum ser-
vat, qualis in reliquis medullae cerebelli partibus conspicitur
(Fig. Ill, lit. f.). Magis autem centrum versus capillaria iterum
rariora fiunt tvpumque denuo in materia alba externa obvium
accipiunt. In ipso centro non tantum arteriae maiores sed
etiam venae inveniuntur. Cum hac singulari vasorum distri-
butione ab omni parte capillarium in corpore olivari decursus
convenit, et ipsorum multitudine^et transverso per griseam li-
neam ductu. Hic quoque trunci externi et interni anastomosi
frequentissima sua rete istud densissimum, quod in corpore
dentato demonstravimus, conformant.

Insignis igitur harum partium vasorum copia et typus peculiaris
non modo indicant, plures in his lamellis griseisperfici actiones,
verum etiam ex perfecta similitudine in vasculorum utriusque or-

basi cerebri cum cetera materie grisea in genere quot;conve-
«iunt; vasorum vero decursus in singulis partibus quodam-
®odo proprius est ac specialis, unde ex eorum distributione
oculus exercitatus statim fere dignoscere potest, ad quodnam
centrum griseum particula conspecta pertineat. Quum lamel-
lam e tbalamis opticis verticaliter sectam adque longitu(lincm
•^uctam nobis comparamus, plurima eius vasa cum maiora
''lm minora singulari ductu parallele distinguuntur, eiusmodi
tarnen ut magna pro parte verticaliter decurrant, ab inferior!
parte sursum et a superiori ventriculari parte deorsum (Confer,
fig- IV, litt. a. a. a.). Vascula vero haec parallela mininie ubivis
'quot;'brillarum nervearum ductum sequuntur. Nonnullis locis eorum
''ecursus magis minusve a parailelo isto tractu discedit. Ca-
Pillarium in thalamis habitus inprimis flexu arcuato distingui-
atque anastomosi multipKci illa cobaerent, ita ut parallela
^asa maiora, emissis undique ramulis in rete arcuatum con-
fluentibus, inter se connectantur (Vid. fig. cit. litt. b. b.).

Ab hoc decursu differt omnino vasorum distributio in
*^«rporibus striatis. Per corpora striata trunci p\ures tum
arteriolis choroideis e circulo Willisii extrinsecus ortis
turn ex arteriis plexuum choroideorum perforant atque in
•iiateriem medullärem centrum semiovale Vieussenii consti-
tieatcm penetrant et raUone supra descripta magis minusve

cum corticis vasis confluunt. Praeter hos trnncos in ipsis
corporibus striatis insignis adest capillarium minimorum co-
pia, quorum ramificatio ab omnisi alius griseae materiae ca-
pillarium decursu potissimum angulis acutis distinguitur,
quibus ramuli a se invicem discedunt; ita ut rete ma-
gis angulosum , minus flexuosum j quam in thalamis aliisque
partibus griseis obtinet ^ oriatur. (Vid. flg. V, litt.a. a. a.)-
itHaec vasculorum minimorum multitudo in grisea corporoni
striatorum parte tanta invenitur, ut fere in nulla alia cerebri
grisea parte aequalem capillarium numerum observare liceat
Accedit etiam, quod in corpore striato longe plures trunci
maiores quam in ceteris regionibus occurrant, quare exi-om-
nibus cerebri partibus organon vasis ditissimum dici potest,
exceptis vero,i uti i mox videbimus, glandula pituitaria ßt
infundibulo.nbsp;ni ^.uaia'-

In alba corporis striati substantia magis minusve ifascica-
lata, vasculorum copia minor est ac decursus parumudiffert
a ceterae materiae medullaris typo. Hic illic tamen inpri-
misque basin versus cerebri, ubi fibrae e corporibus pyra-
midalibus per pontem Varolii, crura cerebri prolongantur
et in corpora striata transeunt, fibrarum medullarium fasciculi
striis griseis separantur, unde nomen corporis striati. Griseae
hac Striae, dum albam materiem transgrediuntur, vasorum
copia et maiori pelluciditatei sub microscopio facile distinguun-
tur y ita ut vel in tenuissimis talibus striis rete capillarium
densius longitudinale ex vicinae albae substantiae retibus sta-
tim detegatur, quod fere eodem modo in ponte Varolii occur-
rit, ut postea fusius illustrabimus.

^'cet glandula pituitaiùa a recentioribus nonnullis scripto-
'quot;ibus, uti ab a. egkerii1)j adJglandulas sanguineas referatur,
'^»leo infundibuli ope cum cerebro ipsooarcüssiojei cohaeret,
'ta ut j,[; cuiuscunque etiam naturae,i( nihilominus appendix
*^rebri dicenda sit. Haec glandula yi si. in segmenta teiraia
borizontajia dissecetur et post! exsiccationem balsamo Canadensi
P^ucida reddantur segmaita gt; mira profecto in istis- conspi-
Yasculorum copia, Omnes enim cerebri atque medullae
Partes tum maiori vasorum diametro tum ingenti numero
superat, quare i jure potius ad glandulaso.sanguiferas
Riiain ad cerebri quandam partem referenda videtur. Djecorsus
anastomosis multiplex horum capillarium omnino peculiares
siau (Yideatur fig. VI). Vasa ex iafundibulattpotissinium
K'andulamiängrediuntur^ ibiqua ex media!sparte magis latera
Versus in utrumque lobum migrant. Alia vasa centralia'iad
^'Heriorem partem decurrunt ut plurimum peripheriam versus
'^donUa. ICI Vascula deinde in rete confertissimum eiusmodi
a^eunti ut singula ,I vascula serpentinum deeursum iteneant
ubivis hac ratione contorto illo tramite imaginera offe-
^quot;ant qugsi fere ex dilatationibus sibi proximis constarent. iRete
'illud fflaioribus vasis (Fig. cit. lit, a) inter quae tenuiorai(lit.
occurrunt pauciora, conformatur. Inprimis autem notandum
singulare hoc rete minime in ipsa glandula circumseri-
Ptum esse, verum jam in cerebri infundibulo dncipere.hi Hic
wiini ad latera interna tractus optici pone decussationem

wJit5NER's Handwörterbuch der Ph3-siologie. Braunschweig 1849-
liefer. 88. Seite ICO und f.

maiora Piae Meningis vasa decurmnt, in plures crassiores
ramos abeuntia, quae infundibulum versus procédant ut piU'
rimum parallele ductu atque ramulos plures minores serpen-
tines fere emittunt. Nonnullorura maiorum truncorum lunaefl
aequabat 0,0092 Poll. Angl. ~ 0,234 Millim. Venae prope
infundibulum diameter erat 0,0122 P. A. = 0,31 Millim-
Capillarium infundibuli lumen aequabat 0,0015 P. A. ==
0,038 Mm. In ipsa glandula pituitaria vascula tenuissima
etsi rara tamen adsunt, quibus diameter 0,00005 P.A. =
0,0013 Mm. Plurimorum vero capillarium lumen differt
a : 0,0008 P. A. = 0,0204 Mm. ad : 0,0010 P. A. =
0,0255 Mm., interspersis aliis ad : 0,0016 P. A. 0,0405
Mm. At trunci tamen nonnulli maiores in glandula quoque
inveniuntur, quorum lumen 0,0044 P. A. = 0,112nMnV:
Capillaria igitur glandulae pituitariae vasa quinquies sexiesx^ii
ipsius cerebri capillaria lumine superant. Vasa ceteroquin
in omnibus glandulae partibus eiusdem fere naturae esse vi-.
lt;lentur.,r,[ In lobis autem ad latera paullo magis conferta sed,
minus,tortuosa decurrunt, dum aliis locis denuo flexuose pro-
serpunt et anastemosium frequentia conspicua sunt, uti in
fig. VI apparet. Glandula denique pituitaria etiam nonnulla
vascula ex sellae Turcicae integumentis paucisque capillaribus
arteriae carotidis accipere videtur.

■Glandula pinealis quam plurimum a glandula pituitaria tum
fabrica et..compositione tum vasorum cogia recedere videtur.
Si glandula haec dissecta balsamo Canadensi imponatur, mi-
rabilis corpusculorum, quae sic dictam,arenulam constiluuot,
dispositie observatur. Ubiipic corpuscula ista tara maiora quaia

minora papillosam quasi frambcsiae superficiem ,monstrant.
Transverse dissecta constant e nucleo segraentisque ob strata
imposita, magis minusve parallelis. Teguntur flexuosis
Vasculis capillaribus tenuibus, serpentine modo supra et inter
arenulas decurrentibus, longe verojirarioribus quam in glan- .
^Qia pituitaria.nbsp;lu('ii)nuiiii

Si lamcllam dissecanms e cruribus cerebri pet materiëlö
'digram, quod ad vasorum babitum attinet-, matei^ièirtquot; Mtó'
multum ab alia substantia grisea differre apparet. Diffequot;-
fentia autem quod ad copiam capillarium inter banè'^ et élié!^'
materies griseas haec invenitur, quod nigra substantia 'päüld'
minori vasorum copia gaudere videatur. Retia vascfulorum ut
P'lrimum triangularia sunt, fere uti in corpore striate occtif-i
'■'mt: tantummodo rete paullo rarius est. Ubique autem
quam pigmentum corpuscula oblonga, caudata (corpuscula
g^mgliosa caudata) retibus interposita observantur. illic
Brunei vasorum maiores per crura cerebri aut nfiateriem rii-
^'''am decurrunt. Materies nigra separatis locis ma^s tón-
§''egatim occurrit. Eius capillaria magna subtilitate et'^'tB-^'
»''rttate gaudent.

Expositis jam praecipuis centris gi-iseis cerebri quod ad
^asa sanguifera, ad medullam oblongatara pervenimus, cuius

corpora olivaria propter fabricae similitudiuera una cum corp®*
ribus dentatis supra descripsimus. nPraeter haec vero inmû^
dulla oblongata, saltem dn ponte Varolii, grisea materies nofl
ita centris specialibus separata, sed cum übris magis inter*
mixta 1 occurrit, quod pro parte etiam de medulla oblongata
ipsa valet. At hic tamen generalis lex: griseam nempe mar
teriem vasis sanguiferis multo ditiorem esse medullar! substan-
tia, pariter atque ubivis alibi viget, quod luculentissime in pon-
te uVarohi observatur. Nam quum huius organi sectionein
verticaliter instituimus ad longitudinem corporum pyramida-
lium ductam, quorum medulläres fibrae in ponte fibris trans-
versis teguntur et cum his decussationem instituunt, lamel-
lamque eiusmodi dissectam indagamus, apparet, singulos fi-
brarum longitudinalium fasciculos ab aliis vicinis tenui lamel-
mella grisea separari. (Confer, fig. VII litt, a, b, c)ir^oJaBi
vero mirum est, quantopere vasa capillaria minima per:talem
striam griseam decurrentia multiplicentur, ita ut rete' loagittt-
dinale confertissimum vasculorum constituant, quae minutissi-
mis ramulis longitudinalibus inter se varia anastomosi con-
nexis proserpunt. (Fig. VII lit. b). Striae hae griseae craß-
situdine differunt; quin etiam admodum tenues occurrunt
(Fig. cit. lit. c). At vero omnes tum vasorum copia tum
maiori pelluciditate {quod figura exprimi non potuit] sub mi-
woscopio facile distinguuntur. Fasciculi medulläres, qui striis
istis griseis a se invicem separantur, longe paucioribus va-
sculorum retibus notantur, quamvis fibrae medulläres tam
transversales quam e pyramidibus adscendentes, capillarium
retibus densioribus gaudeant, quam in cerebri parte medul-

■

lari obtinet. Truaci quoque plures e pia Meninge pontera
Varolii ingi-ediunturV quorum nonnulli, at vero non omnes,
griseas strias comitantur. Memorabilis autem in vasorum de-
cursu differentia datur in fasciculis bis medullaribus, cum va-
SMda jam potissimum transversum (Fig. VII litt. d. e. e), jam vero
'icina longitudinalem decursum monstrent (litt. f. f). Haec autem
differentia ex diverso fibrarum medullarium in ponte Varolii' de-
cursu facile explicatur ; nam aliae fibrae, pyramidalium con-
tinuationes, longitudinaliter procedunt, inter quas aliae, trans-
*ersae seil, fibrae pontis e cerebello natae, conspiciuntur.
^de, ubi fibrae transverse dissectae sunt, hic illic striis gri-
vasis sanguiferis etiam ditioribus, intercipiuntur. (Vid.
ûg. cit. htt. g. g). Mutua haec fibrarum medullarium gri-
seae materiae ope separatio in ponte Varolii magni sane phy-
siologici momenti esse debet.

Adscendentes pyramidum fibras in ipsa ponte Varolii tenui stria
Sfisea admodum vasculosa cingi, modo vidimus. Hoc quoque
^alet de ipsis pyramidum fibris; si enim transversa dissectio
'ustituatur, egregie fibrarum fasciculi transverse dissecti circulis-
lue griseis circumnexi apparent. In transverso medullae oblonga-
tae infra corpora ohvaria segmento, quod fig. VIII e vacca deline-
^^'uius, luculenter illa dispositio conspicitur. Nam ibi fasciculi
ubservantur transverse dissecti (Fig. cit. litt. a. a. a) annulisque
griseae materiae (litt.b.b.b) cineti etseparati, per quas strias ele-
gantissimura rete capillare distribuitur. Pauci tantmn atque tenuis-
capillarium ramuli ipsos hos fasciculos perreptant (htt. c. c).
lu medulla spinah transverse dissecta vasa ex periphe-,
ria undiquo centrum versus tendentia perque sulcos anti-

cum et posticum intus penetrantia conspiciuntur. Hoc jam de-
lineavit J. L. CLARKE 1). Jam vero non valde accurate vasa
ista delineasse videtur. Nam in genere e peripheria vasa, me-
dullam ingressa, rectius minusque sinuose centrum petunt,
quum paucos modo ramulos laterales ut plurimum centrali tra-
mite decurrentes emittant. (Confer, fig. IX litt, a, a). Horum
maiora in cornua griseae materiae transeunt, quorum pars
conspicitur in fig. cit. litt. b. b. b a). Ipsis in cornibus ca-

1) Eesearches into the structure of the Spinal Chord. Phil. Transact-
London 1851, Part II, pL 6, 10, 11 and 14.

a) Etiam b. stilling (Ueber die Textur und ]'\inction der Medulla
oblongata. Erlangen 1843) tabulis suis I, II et III haec vasa recte
delineavit; at vero miniis juste omnia ista tanquam flhriUas nerveas desci'i-
psisse videtur, quod ex his patet (pag. 5): »äusserst feine Fortsätze grauer
»Querfaseru gehen aus den vorderen grauen Strängen diu'ch die Seiten-,
»Vorder- und Hinterstränge, von innen nach aussen, ohne sich an der
»Peripherie zu einem Nerveustamm zu verbinden. Diese feinen' lasein
»begleiten meist die Fortsätze der pia mater und die Gefässe, und schei-
»nen als Gefässnorven, welche die Ernährung des Rückenmai-ks und
»seiner Theile vermitteln, betrachtet werden zu müssen. Diese FortsätüC
»finden sich aber vorzugsweise an den vorderen grauen Strängen; wc-
»niger oder gar nicht von den hintern ausgehend.quot;

Jam todd et kölliker hac in re stilling fortasse errare demon-
strant. Legimus enim apud todd (the cycl. of anat. and phys. London
1847, vol. III, p. 708) de fibrillis istis: »it is much more probable,
»that they may be processes of grey matter prolonged towards the sur-
»face, to which bloodvessels may pass from the pia mater, or simply
»bloodvessels passing from the pia mater to the grey matter. In some
»well-injected specimens, which Mr. smee had the goodness to shew mquot;
»lately, the bloodvessels were aeen to take cxactly the same dircctiou
»and course as these lines.quot;

pillaria rcle confertum, arcualura, sinuosum varia anastomosi
cohaerens componunt. Densius nobis hoc rete in cornibus
anterioribus, e quibus icon sumta est, quam in posterioribus
visum est. Haec vasorum distributio per totam medullam ea-
«lem adesse videtur. Si longitudinalis fit medullae sectio,
egregie apparent vasa sanguifera recto tramite transverse me-
•lullam perforantia, quae ad cornua grisea tendunt.

Trunci vasorum maiores in genere prope nervorum radices
medullam ingrediuntur, ut recte jam arnold et clarke mo-
nuerunt i). Distributionem vasorum per medullam spinalem
Promotor aestumatissimus etiam luculenter mihi in nonnullis
speciminibus ostendit, quae secundum methodum, quam keuf-
pel 2) descripsit ac secutus est (seil, macerandis segmentis
medullae transversis per aliquot dies in potassa caustica pru-
denterque deinde in aqua frigida abluendis, ut medulla sol-
vatur et laxetur) praeparata fuerant. In his eadem conspicere
mihi licuit, quae keuffel figura sua 3'® depinxit et his ver-
bis illustravit 3); jiich fand so am Ende ein netzförmiges

Sic quoque köhiker (microsc. Anat. Leipzig 1850, Band II, Spec.
Gewebel. Seite 42-7) liaec refert: »\Tas stiuling als cigentliüniliche lio-
quot;tizoatale graue Easern, die in die weisse Substanz der Seitenstränge
quot;übergelien, bezeichnet, sind wesentlich dieselben Fasern, die ich als
quot;^'on den Nervenwurzeln herstammend beschrieb, vorausgesetzt, dass
quot;STiLiasG diese Pasern wirklich kennt i\nd nicht mit den hier besonders
quot;entwickelten Gefassen verwechselt hat.quot;

2)nbsp;üeber das Rückenmark; eeil's Archiv für Physiologie, Band X,
Seite 163 u. f.

»Gewebe der feinsten Fasern, von welchen die grössten von
»der Peripherie, also von der Pia Mater nach den Centrum,
»wo die graue Substanz gewesen war, strebten.quot; Hoc pa-
renchyma reticulare ex vasis cornua griseae materiae peten-
tibus constare nobis visum est.

Operae pretium quoque censuimus investigare, num mate-
ries grisea globulis glangiosis constituta in nervorum gangliis
vasorum speciali ramificatione et frequentia ab ipsis tubulis
nervosis discreparet. Hunc in finem ganglion Gasceri ut et
ganglia nervorum cervicalia ac lumbalia elegimus, quae eadeni
ratione exsiccata in lamellas tenuiores dividimus, quod tamen
propter maiorem tenacitatem difficiiius erat. Vidimus autem,
revera ganglia alio gaudere vasorum decursu atque ipsos ner-
vös,, quod potissimum conspicere nobis licuit in ganglio Gasce-
ri. Ibi rete offendimus satis confertum vasis conformatuin
singulari modo distributis; rete seil, in genere quidem in lon-
gum protractum dici potest, at pluribus tamen ramuUs trans-
versis vel etiam in omnem partem anastomoses constituentibus
intermixtum; ita ut rete irreguläre nobis visum sit, cuius ra-
muü ut plurimum angulis acutis disperguntur. Si quando
lamina ex methodo nostra balsamo Ganadensi pellucida facta
est, corpusculorum gangliosorum margines non amphus recte
distingui possunt, sed egregie pigmentum istis contentum ap-
paret. Pluribus locis vascula minima inter ilia corpuscula non

lantnm decarrere , verum etiam illa circumnectere videbantur.
Vasa autem haec in genere mat. giiseae in cerebro vasa lumine
superant Plurima enim aequant jO, 00055 Poli. Angl.'=
0,0140 Mm. Sed dantur quoque rami ad 0,0016 PJ A.

0,0405 Mm. et ramuli, qui 0,0002 P. A. =0,0051 Mm. t
uon superant. Eandem fere ramificationem in aliis nervorum
gangliis invenimus. In ipsis tubulis nervosis vasa capillaria
tenuia longitudinalem ductum servant ramis anastomoticis ple-
rumque ad angulum acutum decurrentibus. Vasa haec ipsa
^tiam sunt tenuiora.

Cum his gangliis, nervi sympathici ganglia quodammodo
'juod ad vasa conveniunt; eo tamen différant, quod hic vasa
'onge maiora et crassiora ganglion perreptent. In genere enim
aequant 0,0009 — 0,0010 P. A. Vas maximum erat 0,0044

OTÖ250 — 0,0^^Mra.
P. A. = 0,112 Mm. Tenuissimum vas erat 0,0004 P. A.
^ 0,0102 Mm. Eiusmodi in ganglio thoracico primo
uervi sympath. etiam invenimns. Ceterum vasa multifariam
•lecurrunt, in genere quidem longitudinaliter, aliis vero locis
•u omnem abeunt partem crassioribus truncis quam in gan-
gliis spinaUbus occurrunt. Distributionem hanc iterum tum in
ganglio coehaco tum in cervicali superiori offendimus. Ge-
Ueralis vasonim crassitude ad vasorum e glandula pituitaria
•lelineatoi'um lumen accedit, quibuscum decursu quidem hic
11'ic conveniunt, at vero minime retium densitate et copia.

Ceterum investigatio ganglioram accuratior hanc ob rem
ïuagni momenti esse videtur, quum vix de eorum pathologia
quidquam cognitum sit. Promotor autem mecum communi-

cavit, se ruberem insignem horum gangüorum ahquoties ob-
servasse, ubi in peripheria nervi inflammatio aderat, prae-
sertim in ganglio nervi vagi secundo, quod cum ahis nervi
sympathici ganghis si vasorum distributio spectatur conveni-
re videtur, praeterquam quod vasa paulo magis longitudina-
liter decurrant.

Quod de anatomica cerebri systematis vasculosi cognitione
^tatuimus (notiones hucusque admodum generales tantum vi-
S'hisse), non minori profecto jure de vasorum cerebri ana-
''^ßiia pathologica dici potest. Differentia enim inter vasa
'^^rebri sana et morbosa parum cognita est, quod praesertim
capillarium affectionibus valet.

Ne autem hoe miremur; nam per se patet, cerebri mor-
dissectionem universe pauca modo adhuc docuisse, quum
'''icroscopica capillarium investigatio ob varias difficultates
Saepius neglecta fuisse videatur. Hoe potissimum inde ex-
Plicandum credimus, quod substantiam cerebralem pellucidam
Casaque perspicua reddere non noverint, ita ut in cerebro
•^'^secando generatim tantum attenderetur, num signa illa
quot;^'agnostica hyperaemiae adessent, quae A. Förster l) his

-«üaMréèhenJ^Hutpunktfen.i-'wélche'^'auf der^' SchrtiitflSchö-'^s
»Hirns auftreten; die letztere bed©cktquot;siéh Wsch'rtlt'^Blut,
-'.^zergt éföfe dunklere3(rötbHehe)'''Färbung:T' Das9lHirn ' turgc

Facile vero unusquisque nobis assentietur, diagnosin si-
gnis istis universis nitentem vagam saepiusque fallacem fore-
In genere quidem, ubi signa illa inveniantur, cerebrum
hyperaemia laborare, non est quod negaverimus,*'sed certam
-'éite affeCtionis morbosae, quae causa mortis habenda sit'
8gt;^klnde 'diagnosin fieri posse, vix credere nobis licet. Saepe
l'iënîiti obîintiit, ut 4n cadaveribus hominum, quibus 'durante
' vîJa Oèérebritm' graviter affectum esse symptomata oßinia in-
ic'dicassei' videbantmr ,£ip8ius xerebri .drssectio nil'docefert'») »
quum contra'in'iJmultis aliis, qui nullam^'cer«toi fmïctiöironi
r-laesionem durante-.vita denotaverant', centrum nervosum'ani-

male-tevera hyperaemia affectum esse apparaeritr'^ic
ciujf Microscopicam'^ capillarium indagationem dubiis in-casibus
aiistis maximi fore momenti, quis dubitaret?
n; Utilissima igitur methodua nostra in pathologiam cerebn
habenda'est, quum,,-uti jam in ipsa illius descriptione mo-
dbi:__-_— ...........

.nisnnales medico-psycbolc^ques. Pai'is 18$0, T- II, p,.168) dieita. ï®'
ferre: «on a souvent été étonné de ne pas rencontrer des altérations
»plus considérables, à la suite de symptômes, qui avaient exprimé
»désordre de fonctions tellement étrange, qu'on ne trouvait aucune pïquot;'
»portion entre l'état pathologique et l'état cadavérique.quot;

abci-ratio inoi'liosar ,Qculisj.ïiudis «put, perepiciend^i jBicro-
Sßopicae investigationi;;]facile s^se:,e(rerat. ;n9jon.itüß gmill«

•Artificiales. enim vasorumj^ impletiones ad; conclusione^ vpa'-
tliologicas falsas facillime perducere ,^jami iin capite. sec;nndo
^atis demonstrasse nobis videmur.nbsp;VJlIi'iîo^'

' ; , i9l:';.-i:»br.no'j enlq«
■ Zeitschrift für wisscheuschaftliche Zoologie. leipaig 1849, Band
2no u, f,nbsp;uoiJïOtfquot;

isiis convcniunt, quas Glar^ Praeceplor.jhartine i) in ovari»
degenerato observavit atque efßgiebus illustravit., koae .eaHfl
inserta ipse köllker aneurysmata illa spuria delineavit, quae
prodromos et comités apoplexiae habendas putat, uti^ex his
verbis .liquet 2)-: »die soggebildeten, oft bedeutend grossen
»und den i;Durchmesser decgGefassef an denen sie sitzen j
«um die Hälfte bis um das Yier- und Sechsfache übertref-
»fenden Erweiterungen bleiben in manchen Fällen länger
»bestehen oder sie zerreisseuiibald inach ihrem Entstehen'
èPim letztern Falle führen sie, je nachdem grössere oder
»kleinere, viele oderjwenige Gefässe betroffen sind, zu gros-
9»sen oder kleinen selbst zu sogenannten capillären Apo-
5«plexieB;quot;H Aneurysmata haec spuria h. Pestalozzi 3) ac-
curate indagavit.iisIn quinque casibus apoplexiae, quibus
fiegriiicitiusttardiusve diversisque cunL^symptomatibus conco-
mitantibus^ decesserant, variis locis (in corticey^in corpore
striate, in thalamoi.et ponte Varolii) ista invenit atque exa-
mmi microscopicoj.submisit. Nudo oculo conspecta parva
sanguinis coagula^videbantur; haec vero coagula,imicroscopice
investigata, omnino aneurysmata talianjesse.japparuit, qualia
KÖLLiKSB dehneaverat. Quum autem .tPESïALozzi saepius ob-
servasset , nuna - cum aneurysmatica «hac jicerebri affectionß
rubrani-gic dictam emoUitionem ietiam inveniri, hanc ex illa

1)nbsp;Over varikeuze haarvaten: Nederl. Lancet, 2« Serie, 4® jaargang»
1848—1849, Madz. 65 enz.

3)nbsp;üeher Aneurysmata spuria der kleinen Gehimarterien und ihren
Zusammenhang mit Apoplexie. Inaugural-Abhandlung. Würzburg 1849-

fecile oriri posse putat. Nutritionem enïra substantiae cere-
bralis �c aneurysmata' cingentis ex degenerationC' ^ -ob-
structione arteriolarum pessumdari,-sangninisque inter tunicas
®®usi^deinde decompositione atque infiltratione,^'rubrain ''eilra
^mollitionem quot;interdum na-sci ji''credrderit. Plerumquequot;vero
•^ausa apoplexiae capillaris ia degeneratione hac 'èneurysmatica
baerere ipsi visa est. -laiquot;/nbsp;sul aAlijH aib iflugt;

'^-Nuperrime jJsf. 'H; AiBERsdl)idquoque maniaci materiem
'''^icalera, quam praeter'normamn profunde coloratam ofFen-
''«rat, microscopii ope indagavit,u.'quaeque ibi invenit,■'«his
herbis nobiscum communicat: »als ich éie'Iso veränderte
^Öirnraasse unter dem Microscop betrachteteijWfand--ichs-die
•befasse an der Stelle, wo sie sicheln-Hiriföubstanz
•^^wischen die Fasern einsenken, sehr 'lt;veit,lig0^4ss sie eine
Art- breiter Scliläuche«darstellten ,^' von- denbft' 'die kleineren,
''■Welche ungefähr i der Grösse'des Mutterschlauches'hatten,
quot;Wie dfe Finger ^von einem Handschuhf'abgingen.tU Diese
quot;kleineren Gefässe warenlmit Blut ziemlich gefüllt, ^während
'der Mutterschlauch fast leer war. Durch ihre Anfüllung
quot;quot;ïit Blut konnte man-sie bis zum Rande der grauen' Hirn-
»substanz verfolgen, und sehen, wie sie''diese'* Ausdehnung
quot;auch noch bis zu einer geringen Erstreckung in die weisse
quot;Substanz beibehielten. Diese Verkeittmg Und Ausdehnung
quot;der Hirngefässe war an der Oberfläche ziemlich allgemein,

.sna 59 .sbßW .QèSI—8jr8I
I) Microscopische Varicen in der grauen Substanz des Gehil-iies der
liTen^ïkoeiep's Tagesberichte 1852, N». 557. — Repert. van v. has-
en hekheym. Jaarg. 1852, W. 257. ^ 'ï'^

»auch''an déf Basis vorhanden.'''^quot;'Die Gefdssentwickelung
»hatte die Hirnfasern und'die sparsamen Hiraganglien'^ver-
»haltnissnlässig auf' an'en'^'^geringerbn Raum beschränkt, in-
»dem sie id'^YbrhSltïiièff zü'^te'Markmasse des Gehirns
»ungeföhr | betragen mochten. Bei Vergleichung der Ge-
»fdssentwickelung der grauen'^ Himsubstanz eines an Geistes-
okrankheit nicht leidenden Mannes fand ich zwar eine ähn-
»liehe Gefässverbreitung, aber keineswegs eine ähnliche''Er-
»Weiterung derselben.quot;

In eodem maniaco, qui melancholia cum haemorrhoidunt
molestiis laboraverat, in ipsa Pia Meninge vascula praeter
normam distributa, atque universe dilatata albers invenit,
ita üt'nudo oculo usque in subtilissimas ramificationes ista
distingüere posset. Haec observatio valde iis apprropinquat,
quas de longitudinali dilatatione [mncösiteit) venularum
Piae Matris, j. n. ramaer i) fecit nobisque éüarravit. Ubi
haec dilatatio majori gradu adesset, distributio èt divisio va-
sculorum in Pia Meninge adeo inde erant modificataé P - ut ip-
sius membranae conspectus penitus abnormalis et peculiaris
fieret. Vascula haec longitudinaliter dilatata variis modis
rotata contortaque occurrebant.

ramaer mentionem quoque hic^'fecit de casibus, ubi va-
sculorum dilatatio minime ad membranas tantum pertineret,
verum etiam ipsius cerebri capillaria expansa viderentur; quae
vero expansio nunquam longitudinalis sed semper transversae

1) Tijdsclirift der Nederlandsche Maatschappij tot bevordering
geneeskunst; 1850, bl. 274 enz.

diametri observaLatur. Praesertim autem^,notandum enuntiat ,^
apud pLerosque homiaeß,^, qui talem yenularijm in mem-
^rana cerebri vasculosa düatationem offerreut, simul „cordis

^'^a gr'avia, qualia insufficientiam afferrejsoleant., detexisse;
quam ob rem magna cum prpjjabüitate jitium
'^'»anice sanguinis venow regressum ,iinp.^ienSp,, tali ve^ula-
'quot;uni expansioni ansauij^praeberß; po^sej^^ontendit. Etsi-igitur
eiusmodi, durante vita, ex symptomatum syndrome
chronica congestione ad cerebrum laborare viderentur, RA-
^Jaer tarnen credit, nulla ratione de activa congestione^bic
•cogitandum esse, sed potius de passiva ex raecbanicis cir-
•^ulationis impedimentis orta, quod inprimis ca^n^quodam .cpn-
%iüatum invenerat, ubi una cum cordis d,e5;tri ventriculo
%tato„v,alvularumaue tricuspidalium atrophia,, ^^ystejiia .veaQ-
^Um^iin genere admodum sanguine inipietumj^Piae Mening^
^lero venas j illo adeo turgentes conspiceret^ ut fere coeri^lea
'Uaterie artificiali impletas has credidisset. 'i-itfilifa vOHßff
Observationes quasdam de dilatatis cerebri va^^uiis .^jj-iai»
^ hojie 1) descripsit;, breviterque historiis^worborum ilk-
®travit. Enarrat^enim, hominis ex insolatione.^ mortui .cere-
^rum exploratum generalem Piae Matris vasculorum expan-
^lOflem una cum emoUitione substantiae ipsius cerebralis
^^sui obtulisse. Deinde loquitur de puella, quae doloribus
^^Pitis, potissimum si lecto decumberet, ita grayibus affecta

Observations on tlie Functions of the Brain: Philos. Transact.
Wdoa 1814, Section III, page 477. — mecbels Archiv für die Piiy-
®'ologie. Halle und Berlin 1817, Band III, Seite 111.

fuerat^'ut subinde delirium consequeretur; »afler death, ut
»ipsis illius. verbis riitar,quot; the veins a in ^ the-medullary and'
»cortical substance of the ibrain were found considerably*
» enlarged.'Ijo.h . a . / flaaac iHoc

Deliria cum lt;insecutis apoplexiae insultibus et hemiplegia'
in homine observavit, in cuiusicerebro »the smaller arteries
»wer« preternaturally» enlarged.quot;ü'i'j^ i;09

'^liiq loeni J^il ni éi 'giii/i - ^
neEiusmodi morbosas affectiones, quales ab iüis scriptoribus
relatas hievinserui, 1 microscopice investigare ipsis nobis con-
tigit. Benevolentia oenim Clar. promotoris plurium mania-
corura, oencephalitide Jcumoemollitione, apoplexia^ talibusve
morbis aculis raortuorumcerebra indagare nobis licuit ; quin
etiam Clar. Praeceptor donders, 1 Virique Dss. ivAN hasselt
et hekmeyer Optime de me meriti sunt, quum Opportunitä-
ten! mihiJdederint eosdem hos morbos in equo et cane ob-
servare ■ illisque in animalibus experimental instituere, de qui-
bus postea fusius agemus.nbsp;ijiisaJEc;. it:

3 u

'•jiißvsjä oJ;;.)» à: n.!:

.iji.

^•S IS;..

quot; Omnium sane affectionum'^,' quibus cerebrum corripitur,
congestio frequentissime occurrit. Nam in nonnullis praeser-
tim plelhoricis indivi^uis ex leviori quoyis stimulo sanguinis
ad cerebrum affiuxus oritur, ita ut ad hyperaemiam apud

organon illud praedispositum esse fere dixeris. Feliciter
Vero pierisque in casibus levioridgradu exsistit et mox eva-
quot;^escit absque uilis nocivis sequelis. Hoe explicatur iis^. quae
de cerebri irritabilitate Clar. schroeder y. d. kolk l)ädimt-,
haec refert: »de hersenenjl.hoe gewigtig dittorgaan ook
moge, zijn niet zeer prikkelbaar, dat is: de hersenen*
quot;kunnen wel door een' geringen prikkel worden'aangedaan,
•maar zij gaan niet zoo spoedig in ontsteking over. Wel
quot;kunnen in acute gevallen hevige hersenontstekingen ont-
* staan, en deze neiging tot ontsteking is in het meer prik-
quot;kelbaar gestel van een kind veel grooterv maar in den
quot;Volwassen leeftijd is^het dikwijls verwonderlijk,'rwelke prik-'
quot;kels de hersenen kunnen verdragen,i zonder dat zich eene
'öBtsteking vertoont, die hier zoo-ligt onherstelbare jevok
quot;gen nalaat,i]en indien nu al eene ontsteking ontstaat^^zoo
quot;Vertoont zij zichühet eerst en bet meestyin.- de hersenvlie-
en heeft eene bijzondere neiging tot een langzaam
quot;(chronisch} verloop. In de massa der hersenen ontstaat
»eene primaire ontsteking veel zeldzamer en blijft dans ge-a
quot;meenlijk plaatselijk »).quot;nbsp;•• BsJaoq

1) Tijdsclirift der Nederl. Maatschappij tot bevordering der Genees-
^quot;«tle; derde Jaargang. Febr. 1832, bl. 66.

a) lieet non huius loei sit fuse agere de cerebri ad congestionem dis-
Positione, verbo taatum in niemoriam revocare volumus, congestionem
^^i^ebri in pluribus casibus, quibus sanguinis circulatio acceleratur, ^averti,
^'l'Htt cranium caVitatem ab omni parte clausam formet, quo fît, nt ad
®®iigestionem provocandam sanguis maiorem pressionem superare debeat.
^■»»■oüs autem faciaUs, ut et arteriae thyreoideae superior et inferior

Ubi autem quam frequentissime congestio obtiaet ac diu-
tius, quam par sit, perdurât, vel localis quaedam irritalio
accedit, facile-j jn graveaî:oïnorbum ^converti potest ; ita ut
dilatationes «apillarium magis ciontinuae «ti perdurantes oriaa-
tur,(-uöde stimulo^ levissimo, tunicis capillarium tenuissimis
relaxatis et^düatatis, congestio increscat necesse est.
-slCongestionem ipsam de ..industria^ nos tractare non opus
est, quia anatomiam pathologicam bic tantum spectamus.
Potiusjiigitur quaestio, quid offerant dissectio atque linvesti-
gatio jfierebri congestione correpti, nobis elucidanda ,videtur.
Supra jam citavimus, quae in recentissimo de anatomia pa-
thologicaj: compendio hyperaemiae signa Ij diagnostica relata
sunt. His BoucHET 1) in commentatione„sua pulcberrima de
congestione?cerebrali liaecx addit :, »la simple injection des
ï»vaisseaux plusjjouiiiioinsi dilatés, ou-ibien deg, teintes variar
»l)leS;^en couleur et disposées sous forme; de marbrures;
»parfois ces injections et ces teintes sont bornées,,aux.parties
»grises centrales, d'autres fois elles s'étendent dans les par-

-ir. Il) j-iatai ijjj ^ iiv/)vt9sJo minima ,adOH .(i ,7 aaaaoaii
sangninem sub pressione longe-minori recipiunt,snndeifit;, ut in pluri-
bus casibus generalis circulationis incitatio sanguinem copioâius propeUat
'iad faciem et iglandulamJ thyreoideam, congestio vero ad cerebrum nie-
duUamque avertatur. Hinc rubor faciei non semper congestionem cerebri
4Hdicat.-!quot;8i autem oriatur, saepius post aliquod tempus tollitur, qui®
sanguis copiosius fluit vasa versus externa, in quibus pressio minor e.st.
-Si'''quidem sanguis ad cerebrum et medullam copiosius affluat, veaae
spinales, latae illae et copiosae, maiori liquoris spinalis pressioni oelt;i«ï®
debent et comprimnntur, quo spatium sanguini affluenti oritm-.

quot;ties blanches et quelquefois elles se montrent aussi -dans^le
»cervelet.quot;nbsp;, te-'i -iq Jis ißq utsnp

Uti nobis videtur, revera in congestione {graviori saltem)
cerebri vascula dilatantur. ^InRac auterfi ïriC'M ab inflamiiiä^
tione congestio differt, quod ibi. dilatatio( et'maiori gradu^et
locis niagis circumscriptis, in congestiooe veroquot; magis univorsö
®tque aequabiliter obtinere videtur.^i Qaum: hyperaemia'»affe-
ctum cerebrum dissecatur , '-non »'solum punctal illa rubra tan-
topere laudata apparent, sed etiamsicut recte monuif BOiî-
^öet, superficies dissecta substantiae ipsius cerebri^ poStquain
aqua abluta fuit, varie colorata, quasi marmoris imaginém
quot;^lèrat, conspicitur. Yariis locis haec coloris^ substantiae
«^rebralis differentia occurrit a). - ^aw^aoa ai»

In medulla vero cerebri et melius distinguifpotêst et saepius
•itinere videtur, praesertim, quod Promotor pluries Se observasse
quot;^ihi narravitVubif'tespiration« impedita congestio fuerat-^orta.
Microscopice investigata puncta rubra vascula^maiora'iesse
^.tb In-MÎKIÔ'? aolls -viifrn'f'nbsp;KC^ng-

a) Clar. schroeder v. d. kolk eadem observavit, uti refert iu M-
melancholiae his verbis: «duidelijk bing hiermede zamenseea.yer-
quot;««hil in kleur van de grijze stof der hersenkronkelingen, diCi.vooral
•^a afspoeling met water zich zeer duidelijk vertoonde,;, tle voorste' lobi
quot;cerebri, namelijk, aan beide hemispheren vertoonikn d« zeerjAgtUJ^-
quot;zenroode kleur, zooals deze in gezonde hersenen naiaftrekking decigia
»^leninx als normaal voorkomt; op het boven-achtersfce «edealte der
quot;iêmispheren waren integendeel de gyri veel bleeker van kleur, wate-
quot;riger, zooals men gewoon is deze in dementia aan te treffen.quot; (Waar-
neming betreffende eene melancholie met neiging tot suicidium: Nederl.
ï-ancet, Derde Serie, eerste jaargang, 1851, bl. 39). ,[•

transverse dissecta statim patet, e quorum absentia vél prae-
sentia 'non multum tamen concludere nobis licet. Nam iquot;
dissectis adeo cerebris,'- quae a norma naturae abscedere
minime videntur, puncta'^'ista quoque occurrunt; quin etiam
nobisß'persuasum haberaus, in omnis cerebri medulla ista
inventum iri, quum ex vasis maioribus iis oriantur, quorum
decursum per centrum semiovale Vieussenii in capite III de-
scripsimus. Haec autem vasa, uti ex mensionibus nobis
patuit, in genere maiori lumine gaudent quam plurimi in
cortice trunci, ita ut rubra ista puncta satis magna ex san-
guine stillato, sano quoque in cerebro occurrant. At fate-
mur tamen numero insigni punctorum ubique inventorum,
hyperaemiae statum valde probabilem fieri; sed magis sem-
per ad numerum quam ad lumen eorum attendendum esse,
ut inde'pathologfcae deductiones fiant, nihilominus putamus.

Puncta haec 'figuris illustravit j. hope i) in quibus cere-
brum sanum (fig. .241), dissectum cum cerebris hyperaemia
affectis (fig. 242, 243 et 244), ut inter se comparari
possent, juxta''positis occurrit. His verba sequentia (page
284) addit: »the veins on the surface'are preternaturally

»turgid, and theirj,minute ramifications become unusually
»distinct. The interior exhibits an exaggerated degree of
«the natural red dotting, especially in the grey substance
»of the convolutions, the colour not being so bright a red
»as that from inflammation.quot; In hac autem, uti (page 285)
effatur: »the substance of the brain, when sliced, presents

quot;a preternatural degree of scarlet dotting, which has been
quot;compared by M^ l^vllemand to a-^.white surface, sprinkled
quot;Over with red sand (injection sablée).,'â, o;-^: aiJo9lt;lt;«ih
Pulcherrime puncta haec quoque in apoplexiae capülaris
casibus cRuvEU^mER i) depinxit, tam,(jiQ ccrebroTquamdin
^srebello obviae.nbsp;/ . z; - :nbsp;mnhisi

Quod ad substantiae cerebraUs ipsius marmoreum colo-
attinet, de quo supra sermo fuit» ex microscopicis in-
^'^stigationibus patuit, hunc ..potissimum oriri,^ubi vascula
^quot;î^tilissima in cerebri medulla magis sanguine repleantur;ja).j
,nbsp;.iJi : 7 onr: ,jlcllii?i Oiiiug

quot;Sreaily retarded i^the hrain is marhled'with a pnrptó ' clouffi^t^M, ffcca^

285) addit: «uniform redness may vary ïnquot;aeptll''fromquot;S'^ligtóquot;lè's^-

quot;''ser^-asse Promotor mecum communicavit. Si vero adsit meningitis cum
n .KOltBraffl!nbsp;pii- (!'•«

Tunc tamen exinde nondum concludere licet ad medullaris huius partis
'aflammationem; propter irritahilitatem cerebri exiguam, qua tarde ad-

Facile enim intellectu est, sanguinem, duivinte ipsa congC'
stione, maiori vi a tergo propulsum, aut in venis et venuli^
retentum,-otenemraa quoque ista vascula repleturum, qo^e
aliofiuinosanguine carenL;ii;Nam in medulla capillaria lantae
tenuitatis (0,0005:—0,001 Mm.) reperimus, ut corpuscula
sanguinea vix continere posse viderentur; ita ut cumHENLE^)
faceremus, ubi haec effatur: bdasjeinzige Factum, welches
»mir für die Existenz der serösen Gefässe zu sprechen
»scheint, ist Folgendes: in der Substanz des Gehirnes sind
»die feinsten Capillargefässe röhrige Cylinder mit ovalen
»Körnchen (Zellenkernen) besetzt. Von diesen und als Aeste
»derselben gehen Fäden ab, welche selbst bei 300 maliger
ftVergrösserungo.von kaum messbarer Dicke und in regel-
»mässigen Abständen mit denselben ovalen Zellenkernen be-
)»setzt sind, so dass sie nur wie Verbindungsfäden derselben
»erscheinen. [niDfi?!. Zusammenhang dieser Fäden mit den
»Blutgefässen macht es wahrscheinlich, dass sie Flüssigkeit
»fuhrenj. Blutkörperchen würden sie in keinem Fallei^auamp;u-
»nehmen im Stande sein.quot;
His addendum, si capillaria minima illa medullae cerebri,

vix materies medullaris album colorem servare posset, vi'
d.etur autem unum alterurave sanguinis corpusculum sano

moanm inflammatio por cercbraia dispergitur, in centeo vulgo tantuu'
coBgestio .obtinot, dum in ambitu in gyris sub Pia .Meniuge inflannnatio
chronica adesse potest, uti in maniacis et dementibus frequenter occurrit-
1) Allgemeine Anatomie. Leipzig 1841, S. 477.

slWu tarnen per plurima transire; congestione vero pluribus
•^pusculis^implentur, unde'tunc rosaceus medullae color

Sed. nonusölum tenerrima ista vasteula in congestione Mn^
guine turgent, verum etiam capillaria quot;et vasa maiorai'ltfbï-
^iiique illa, magna sanguinis conténti copia'^gaudentJ,'ßitanut
retia vasorum expansonim densa »c; pülclierrima ferequot;Mmi-
^ös in partibus occurrant^ßb- nnlßfla -ßd idu ünfTisiao.^^
Ubi vero ad inflammationem congestio quot;^transient, retia
l'iam confertissima finntdilatatio vasorum, uti videbimus,
®™agis inaequalis locis circumscriptis et maiori gradu fre-
'Pienter conspicitur, quod ex^ encepbalitidis speciminibus rio-
«tmqilustrareonobis liceat.nbsp;nsdloaiab«

''-GonUgitt nobis specimina encepbalitidis coHigere,-«^ diverse
®®gt;nino inflammationis gradu. In ^uno r'casu canis per dtios
^es aegrotantis encephalitide^comatosa, cuius'causaiincognita
quot;^t et qus'ïapoplectice mortuus fest;« exquisitumf^acutaea-en-
cepbalitidis sspedmen rföbservavimus. ^sAlterum encepbaliiidis
specimen est ex-equo, qui laboraverat exostosi'^internaf-'cra-
quum ipsum cerebrum inflammatione etiam satis intensa

a) Hinc color leviter rosaceus non iuflammationis praesentiam^clemon-
quam primo adipectu adesse facile'quis's'uspcaretur. Hoc colore
^«tea etiam Praeceptor mihi confessus est^'sfc deceptnm ftiisse, uti'pafet
dissertatione Doctissimi homoet (de dementia, Traj. ad Ehenuml843,
49), quo tempore opinabatur, colorem istum explicandum esse ex
o^fsudato sero subruhro, quia vasculorum subtilitas ipsi adhuc erat inco-
gnita. Exinde apparet, quanti sit momenti ad dijudicandam' cerebri
Pamp;thologiani, vascula capiUaria jnxta nostram methodum microscopice

esset correptum. Haec autem inflammatio minus acuta ei-at
quam in casu canis modo memorato. Denique tres casus
meningitidis chronicae post maniam idiopathicam, apoplexia
capiilari terminates, investigare nobis licuit. In his conge-
stio et dilatatio diverso quoque adsunt gradu. In uno ex his
plures accessus apoplectici dies aliquot mortem praegressi
fuerunt atque maximam vasorum cerebralium oppletionem
apud hunc maniacum invenimus. Videamus igitur prius de
encephalitide acuta.

Huius plura egregia specimina cerebrum canis memorati
obtulit. In nullo alio cerebro tales tantasque vidimus vaso-
rum dilatationes; inprimis in materie corticali. Sub Pia
Meninge hic illic sanguinis effusions invenimus, etiam ubi
Piae^ Matris duplicatura inter gyros cerebrum intrat. Vasa
ipsa plurima quam maxime sunt dilatata, hic ilUc sanguine
exsudato cincta. Venae etiam impletae sanguine et hic
magna quidem copia visibiles occurrunt, quales ceterum in
sano cerebro non spectantur.

Vasa non tantum capillaria sed etiam alia magnopere dilatata
videntur, ut pluribus locis in materie corticali rete vasorum
crassiorum irreguläre occurrat, quale in nullo alio cerebro ne-
que canis alius offendimus. Ob rei momentum partem materiae
corticalis, vasis maioribus notatam, in figura MI Promotor de-
lineavit nobisque usui dedit. Vasa omni directione ducta hic
apparent, quam plurimum dilatata (fig. cit. litt. a. a. a.), quorum
maximi trunci diameter inter a et b 0,250 Millim. aequat. At
aliis tamen locis vasa invenimus,.quorum lumen aequabat 0,470
Millim. His truncis intermixta sunt plura vasa capiHaria (litt.

Delineavimus simul partem venae sumraopere (0,380
^J'llim. ) dilatatae (litt, c), striis longitudinalibus notatae, uti antea
^^scripsinjijs. Haec vasa cum aliis materiae corticalis in cane com-
P®'quot;avin]us. \as, quod omnibus in speciminibus ex 5 canibus de-
^'^fötis araplissinium invenire potuimus, partim indicatur lit. d
Millim.), unde dilatatie morbosa insignis vasorum appa-
In pluribus aliis autem cerebri sani locis ne trunci quidem
crassitiei, qualem vas lit. d, notatum offert, occurrebant, ita
omnibus rite comparatis, tuto concludere nobis liceat, pluri-
locis vasonim in materie corticali buius canis diametrum quln-

In cerebro canis sani quoque similes dilatationes subindquot;
reperimus, longe vero minori numero, neque expansiones
erant tantae. '■ i

. Si jam ad enormem talem vasorum dilatationem attendafflu® '
nullum dubium superesse potest, quin nervorum tubuli tant»
vasorum eontentorum expansione haud minus comprimi debe-
ant quam si effusio ipsius adesset sanguinis.

Aliis locis vasa et magis contorta sunt et sinuosum de'
cursum sequuntur; quod probat, tali'a vasa expansione fuiss®
extensa et hinc contorta. Tale vas delineavimus fig. XI, li''
b, quaha etiam vidit et descripsit k. b. reichert i) ex ga'''
gho Gasceri leporis. Contortus autem ille decursus dilatationes
aliquando simulai'e potest.

In materie medullari eiusdem canis encephalitide mortui,
vasorum tum maiorum tum capillarium rete.;. ubivis egregi®
occurrebat; tam inter maiora quam inter minora plura quo'
que magis minusve erant contorta; locales vero in truncuÜ®
et capillaribus dilatationes rarius quam in materie cortical'
occurrebant. Vasorum copia hic magis miranda erat, qui'''^
ceteroquin in medulla cerebri sani vasa capillaria sanguifer®
vix aut prorsus non conspiciantur, ita ut statu sano haequot;
vascula potius serum quam sanguinem rubrum vehere vide-
antur, unde color leviter rosaceus medullae, post congesti*^
nes graves vel potissimum post encephalitidem conspicuus»
explicatur, de quo colore antea (pag. 77) locuti fuiffius.

1) Zur Controverse über die Erweiterung der feineren Blutgefässe
Entzimdungen : müllee's Archiv, für die Physiologie. Berlin 1847.
480 u. s. w. Tafel XV, fig. 4 und 5.

quot;lagno numero sanguine egregie impleta invenimus. Plures
aderant locales dilatationes insignes, aliquande saccifor-
eaeque maiori copia quam in materie corticali occur-
''cl'ant. Etiam venae nonnullae hic illic localiter dilatatae esse
Videbantur. In striis quoque medullaribus corporis striati vaso-
copia erat insignis.
Iß cerebello eiusdem canis non mode trunci vasorum in
''^^dia parte (qJIqU grisei erant dilatati, verum etiam pluribus
sanguinis efFusiones conspiciebantur, quod universe in ce-
frequentius locum habere videtur. Vasa foliolorum ca-
P'quot;aria, qualia delineavimus fig. H, nonnullis locis erant sub-
^^'issiina^ aliis non conspicua, fortasse propter vasorum cen-
t'^'iam effusiones. In medulla cerebelli minutissimum aderat rele
'c^pillare cum vasis hic illic, HcetTarius, etiam dilatatis. Mirum
1 systema capillare in materia alba cerebelli huius canis longe
'^'^gis iinpletum esse quam materiae griseae vasa capillaria.

^ altero specimine, equi encephahtide mortui, cerebrum
^'^gautissimum quoque vasorum rete exhibuit; imo materies
pluribus etiam capillaribus gaudere videbatur quam
cane memorato. Capillaria magis aequalia erant ; vasorum
''datationes non invenimus, licet diversis locis vasa conterta
•^^sent. A.d Piae Matris inter gyros plicaturas effusiones san-
plures hic illic etiam in cerebro obviae, inveniebantur.
'^quot;»nullis

locis arteriae tum etiam venae minores dilatatae vi-
ut rete occurreret fere analogum reti, quod fig.
^lll depinximus. Materia medullaris quoque pluribus vasculis
'''^Pillaribus gaudebat.

Corpus striatum et truncorum et capillarium rete adrnif^'
bilis elegantiae offerebat; sed etiam hic vasorum

In cerebello equi eiusdem ubivis fere effusiones ad vas3
centralia conspiciebantur. Lateralia autem materiae grise^quot;'
capillaria adeo perfecte sanguine impleta erant, ut vix
quam elegantius spectari possit. Pars cerebelli medullaris ubiqi®
etiam vasis conspicuis praedita erat.

Denique investigavimus cerebri vasa capillaria in tribus m»'
niae casibus, in quibus meningitis chronica praegressa fuera'«
quae maiorem minoremve imbecilhtatem et dementiam prodU'
xerat. Primus aeger fuit vir Septuaginta fere annorum, j'quot;®
per plures annos demens; antea mania satis acuta affectum
fuit, semper congestione cerebri laboravit; tandem gangraeD®
ex decubitu orta penitus exhaustus mortuus est.

In huius cerebro meningitidem exsudativam invenimus, ^^
inter Arachnoideam et Piam Meningem stratum albuminosw®
sublactei coloris, quale in casibus eiusmodi non deesse solet'
membranam vasculosam tegeret. Vasa capillaria tam materiaquot;
corticahs quam medullaris elegantissime erant impleta et truflCi
maiores dilajati, quorum maximum (0,175 Mm.) fig. nostra X deli'
neavit Clar. Promotor. Vasa quoque inaequabiliter erant expansa»
pluraque contorta. Effusiones vero non aderant. PotissiWquot;®
corticis sub Pia Meninge superficies insigni capillarium cop'®
notata erat. Ipsa autem capillaria non adeo dilatata videbantur-

Eadem erat vasormn comiitio in tiialamis et corporibus striatis.
^^ia quam confertissima capillarium tum etiam trunci arteria-
venarumque pulcherrime impleti occurrebant. Locales dila-
^tiones dubiae; effusiones hic quoque non adesse videbantur.
altero maniaco praegressa meningitis acuta ad demen-
et summam imbecillitatem cum, symptomatibus subpara-
'yticis duxit, ita ut et cursus vacillans et loquela difficilis
Ultimo tempore evacuationes involuntariae et postre-
duobus mensibus saepius rediit insultus apoplecticus cum
'quot;^'gni congestione, e quibus tamen ad priorem statum resur-
Tandem vero accessit vehementissimus apoplexiae in-
Sültüs ut morti proximus esse videretur. Venaesectionibus
et cucurbitis aegri conditio paullisper emendari vide-
at vero congestio, licet paullulum diminuta, perdura-
donec post quatuor dies mortuus est.
ïn hoe cerebro cum meningitidis tum exsudationis Piae Me-
(sic dictae arachnitidis) vehementissima indicia inveni-
Tam Durae quam Piae Meningis vasa sanguine quam
''^iixime erant referta. Specimina microscopica nobis non modo
'^^P'llaria numerosissima et corticis et medullae monstrarunt,
^^'^ni etiam omnia dilatata esse, ut, quod exmensuris, quas
^•^^tea dabimus, patebit, capillaria etiam subtilissima multo
'ätiora et crassiora essent, quam in ullo aho casu. Trunci
quot;l^^que erant dilatati. Differentia autem maior conspiciebatur
aucta diametro capillarium quam truncorum. Effusiones san-
^quot;^iiis in materie corticali vix occurrebant.

Eandem vasorum expansionem in corporibus striatis et
^^alamis offendimus. Capillarium rete in his speciminibus

adeo inipletuni erat, ut ad elegantissima, quae vidimus, V^^'
tineant; tam lumine quam numero, inprimis etiam in par''®
medullari, longe superabant vasa capillaria priori casu iß
iisdem partibus conspicua. Sed trunci bic quoque fflul'quot;
latiores quam in casu priori. Paucae dilatationes locales;
nonnulla vasa contortaY paucis locis sanguinis effusiones olgt;'
servavimus. Venae etiam dilatatae videbantur.

In ponte Varolii eadem vasorum capillarium ubertas
turgor, tantaque elegantia, ut haec specimina ad figui'ao'
nostram VII exliibendam elegerimus. Hic illic locales vasO'
rum dilatationes. Paucis locis, praesertim circa venas, exsu-
dationes ad truncos aderant.

Non minori elegantia cerebelli vasa capillaria tam materia®
griseae quam albae excellebant. Vasa centralia hic quoqn®
efiüsiones, qwäs tam frequenter in cerebello observavimu®'
raonstrabant; modicas tamen nec tam copiosas quam in cefC'
bello equi supra descripti.

In tertio casu maniacus per plures annos jam demei®
fuerat, etsi leviori gradu, magis alienatus, garrulus, vi^'i'
dior. Ultimo tempore ex inopinato insultus apoplecticus cui®
congestione accessit, e quo tamen prorsus reconvahiit sin®
ulla sequela. Post quatuor fere hebdomades novus apoplexie®
insultus ortus est, quo succubuit.

In huius cerebro manifesta exsudationis vestigia ex meniW'
gitide in hemisphaeriorum superficie aderant. Vasa capillar''''
etiam quam plurima tam in cortice quam in medulla, at ver®
non adeo dilatata. Quam plurimis autem locis suffusion^quot;

sanguineae circa trunculos et in grisea et in medullari ma-
t'^rie, ac si ipse sanguis exsudatus esset, obviae erant. Hae
effusiones oriri debuerunt ultimo accessu apoplectico, quem
pro babiliter lethal em reddiderunt.

Eundem eventum nobis cerebelli conspectus monstravit.
quot;fruncos multo ampliores hic invenimus quam in ullo alio
'Cerebello. In aliis cerebelli locis pluribus vasa centralia mate-
'quot;'ae griseae intégra videbantur sine ulla effusione, qualia loca in
Priorifaus speciminibus rara aderant. Capillaria egregie impleta
at vero minus expansa conspiciebantur quam in casu priori.

Si hos tres casus comparamus, apparet, priori casu jasa
•capillaria et truncos fuisse dilatatos, unde cerebri oppressione
'^udem exhaustus est aeger sed non apoplectice obiit et sine san-
guinis effusione. In secundo maniaco insultus apoplectici for-
ti®res et congestio vehementior fuerunt, quod.cum dilatatione
Vasorum longe maiori convenit. In corpore striate et cere-
bello effusiones recentes circa truncos mortem promovisse
videntur. Hoc probabilius fit comparatione cum tertii aegri
cerebro, vehementissimo insultu mortui, in quo sanguinis
effusiones multo frequentiores vasaque in cerebello magnopere
dUatata erant. Capillarium expansie, qualem in secundo aegre
^uvenirnus, stupiditatem insignem exphcare nobis videtur,
quae in Jioc maniaco longe maiori gradu quam in ceteris
observabatur. Nam in ultimo aegro stupiditas et imbecilli-
tas non ita adfuerunt. Satis erat vividus, quod respondet
Uaturali capillarium dimensioni. Suffusiones autem sanguinis,
quales hic occurrebant, circa microscopica vasa, oculo nudo
quot;ou distinguendae, tantummodo recognosci possunt nostra me-

thodo adhibita. Ex omnibus igitur huius raethodi praestanti^
in dignoscendis morbis cerebri patet, turn etiam comparatione
diversarum cerebri partium effjci potest, quaenam pars durante
vita plurimum fuerit atfecta. — Operae pretium fore pulavi-
mus, speciminum e cerebris maniacorum atque animalium
encephalitide mortuorum tum truncos tum capillaria dimetiri,
quum dilatationes vasorum insignes in his adesse viderentur,
uti jam in ipsa eorum descriptione universe monuimus. Men-
sionibus faciendis, ut inde comparationes institui possent,
has dilatationes illustrare nostrum esse credidimus. Uli pef
se patet, non semper eundem vasorum numerum metiri nobis
Hcuit, quia neque ex omnibus individuis eandem speciminum
copiam nobis coraparare potuimus neque ipsa specimina trun-
corum et capillarium eundem numerum offerebant. At vero.
quantum id fieri posset, ut ratio rite servaretur, in eligendis
vasis metiendis, tarn ad magnitudinem quam ad numerum
attendimus (in genere 8—12 cuiusque partis vasorum men-
siones instituimus), mensionumque minimam, maximam et
intermediam indicavimus, quo typus et gradus dilatationum
magis conspicui fierent.

Corticem cerebri, cerebellum et corpus striatum gravissi-
mas mensuris vasorum partes fore censuimus. Cortex enim
cerebri, inprimis in maniacis, frequentissime affectionum focus
fieri videtur; cerebellum addidimus, ut comparatio inter cere-
brum et hoc organon institui posset; corpus striatum tandem
ob magnum vasorum lumen et ingentem copiam ex centris
griseis praecipuum habuimus. Liceat igitur tabulae forma
mensiones has inserere.

f ■ 3

Ex hac tabula apparet, vasa sanguifera, et trunculos et
capillaria, in tribus maniacis encephalitide chronica affectis,
ex dilatatione maiora esse quam in homine sano. Inprimis
in maniacis, potissimum b. et c. in materie cerebri corti-
cah truncos longe maiores (0,275 Mm., 0,310 Mm. ad
0,152 Mm. in sano homine) invenimus, capillaria praeser-
tim in maniaco b. (0,0093 Mm.) maiora, dum in aliis copia
quidem, minus vero diametro excellebant. In cerebello trunci
etiam maiores quam in cerebri cortice occurrunt, potissimum
autem in maniacis hi erant dilatati (0,2G5 Mm., 0,390 Mm.
et 0,380 Mm. ad 0,164 Mm. in sano homine). Capillaria
in cerebello omnium maniacorum, inprimis a. et b. dila-
tata erant.

Maximi vasorum trunci in corpore striate occurrunt, quae
in maniacis quoque insignis erant amplitudinis. Capillaria paulo
quidem latiora, sed magis numero in his ingenti distinguebantur.

Ex bis hquet, in encephalitide systematis capillaris prae-
cipue trunculos dilatari. Vascula tenerrima quod ad diame-
trum minus a statu normali discedere, licet paullulum etiam
dilatari videantur. Potissimum vero haec truncorum in inflara-
matione cerebri dilatatio in speciminibus apparet encephalitidis
magis acutae, quorum exempla in cane et equo addidimus.
Quam plurimum hoc valet de cane, qui intra duorum dierum
spatium comatosus morluus est. Eius cerebrum ruberrimum
erat, truncique plures adeo dilatati, ut operae pretium judi-
caverit Promotor eorum delineationem (fig. XIll) addere, cuius
descriptionem jam dedimus pag. 80. Ex hae autem figura,
vasis cum trunco (lit. d.) maximo, quem in cane sano inve-

uire potuimus, comparatis, apparet, quantopere in enceplia-
liüde acuta trunculi dilatari et expandi possint, dum vasa
capillaria innumera quantitate, non vero diametro adeo maiori

In equo trunci in genere maiores, non tam dilatati tamen
occurrebant quam in cane, quod inflammation! boc in casu
quot;lagis chronicae respondet. Notandum etiam, in cortice cerebri
tüm equi tum canis trunculos nos invenisse maiores quam in
cerebello, dum in homine, praecipue vero in maniacis b. etc.
cerebelli vasis longe superabantur trunci e materie cerebri
corticali. Sic quoque trunci in corpore striato longe maiores
occurrunt, tum in sano homine tum in maniacis, quam in
cortice. In equo vero et potissimum in cane contrarium
obtinebat.

Facile intellectu est, tanta trunculorum expansione tenerri-
niam cerebri structuram laedi fibrillasque cerebrales magnopere
comprimi necesse esse, ut exinde effectus iidem oriri debeant,
ac si cerebrum sanguinis effusione compressum fuerit. Quamvis
trunculi enumerati per se modo exigui sint, tantus
tamen eorum numerus in cerebro datur, ut omnium dilatatio,
adacta ad duplex quin ad triplex lumen normale, insignem
cerebri compressionem afferre debeat.

Maximi autem momenti est differentiam his addere, quam
»n tribus maniacis invenimus. Maniacus a. senex, exhaustus
et paralyticus obiit. Reliqui vero cum symptomatibus apo-
Plexiae decesserant. In horum autem cerebris pluribus locis
trunculos vasorum strato rubro sanguinis exsudati cinctos in-
'^'enimus, quales ■ exsudaliones neque in homine neque in ma-

niaco a. occurrebant. Non improbabile ergo videtur, talem
effusionem capillarem multum contribuere, nisi praecipua sit
causa, symptomatum, quae apoplexiam capillarem comitantur,
quod pluribus tamen observationibus confirmari amplius debet.

Nihil enim obstat, quominus admittamus, sanguinem tot
locis cum ipsa cerebri materie grisea et medullari in contactu

directo positum, stimulum nocivum producere, cui hic sympto-
matum concursus originem debet. Sanguis enim ille extra
vasa positus non amphus oxydatione renovatur sanguinisque
venosi effectus cerebro nocivi satis sunt cogniti.

Haec confirmantur observatione canis encephalitide acuta
mortui, in cuius cortice plures tales effusiones occurrebant.
In equo vero encephalitide affecto sed trucidato tales effu-
siones in cerebro ipso non invenimus. Memorabile autem est,
tales effusiones in cerebello admodum vulgares esse, seil:
circa vasa centraha, quae in griseae materiae media parte
decurrunt. Quum vero hae effusiones in sanis quoque cere-
bellis occurrant, non confundendae sunt cum exsudationibus
modo memoratis. Vasa enim hic contorta, quum dissecan-
tur, sanguinem effundere itaque istis ansam praebere possunt.

Maximi momenti in posterum erit, tum ad exsudationes
hasce tum ad vasorum dilatationes morbosas sedulo attendere
atque inquirere, num occurrant locales affectiones in hac
aliave cerebri parte, quae determinatis symptomatibus respon-
deant, e quibus quantopere et cerebri physiologia et patho-
logia illustrari possint, vix est quod moneamus.

-lam ab initio inde conati fuimus, vasa-cerebri quantum
posset ea potissimum conditione investigare,, qua durante vita
sanguine impleta sint, ut recte de normali eorum babitu
atque inde comparatione facta de morboso statu judicare pos-
semus. Hunc in fmem putavimus, citissime sine sanguinis
jaetura animal necando, congestionem averti posse, quae ex
impedita respiratione in agone mortis necessario oritur. Hanc
oh causam, invitante Promotore, Doet. v. h.\sselt plura ani-
malia narcoticis diversis efficacissimis necavit ac benevolenter
nobis cerebra istorum tradidit. In primis ac. bydrocyanico,
oepate radja, woorara, nicotino atque opio usus est.

Maxime autem admirati fuimus, in omnibus bis cerebris
singularem anaemiam occurrere; ita quidem, ut in nonnullis
^asa Piae Meningis modice quidem impleta essent, vasa vero
ipsius cerebri adeo sanguine orbata, ut capillaria in segmen-
tis exsiccatis nullo fere loco conspici possent. Materiae gn-

seae ubivis color flavus, aequalis tam in cerebro quam in
cerebello occurrebat. Hic illic tantum aliquot trunculi se offere-
bant, ut sane difficile fuerit dimensiones instituere, quibus
comparatio cum aliis cerebris fieri posset. Maximi enim mo-
menti nobis visum est, effectus investigare, quos in cerebro
producerent narcotica, utrum congestie ex iis adhibitis gene-
ralis, an potius in quibusdam cerebri partibus excitaretur,
quum auctores recentissimi diversa ratione narcoticorum in
vasa cerebri reactionem dijudicent, jam congestionem adesse
jam deficere testantes.

Sic ORFILA 1) laesiones in cerebro narcoticorum ope pro-
ductas his verbis enunciat: »le cerveau et les méninges of-
)'frent souvent des engorgemens dans les vaisseaux veineux,
»qui rampent à lew surface ou qui se distribuent dans leur
»tissu.quot; : h'^ar .

Eiusmodi verbis v. hasselt 2) quoque narcoticorum effec-
tum descripsit, ubi refert: »wij beschouwen de ontwikkelde
»narcosis als aderlijke bloedsophooping in den schedel, die
»weldra stijgen kan tot den graad van hersendrukking.quot;

Hanc autem hyperaemiam in cranio magis ad sinus venö-
ses vasaque meningum quam ad cerebri ipsius capillaria re-
ferendam esse putat, uti litjuet ex iis, quae de autopsia ce-
rebri hominum vel animaliuni ex narcoticis mortuorum affert
his verbis 3) : »belangrijke bloedsophooping in de hersen-

1) Traité de toxicologie. Paris 1843, Tome II, page 185. j),,r
3) Handleiding der Vergiftleer. Utrecht 1850, bl. 137. . .
3) Ibidem, pag. 164.nbsp;„ , ,

quot;bliezen en vooral in de aderboezems van den schedel, met
quot;^Ogenschijnlijk normaal voorkomen der hersenzelfstandigheid
quot;Zelve.quot; Quibus paulo postehaec addit i): »het is juist na
quot;»arcosis een zeer gewoon verschijnsel,ide. hersenmassa zelve
quot;oogenschijnlijk normaal gesteld te vinden, veel meer althans
na eenig idiopathisch hersenlijden van anderen-aard.quot;

quoque toxicologiam traetantes scriptores,. dubitant de
quae vulgo in autopsiis de cerebri statu post mortem
narcotico administrato referuntur. Sic christison 2); »many
the statements, inquit, to be found in authorsxon the
quot;quot;lorbid appearances caused bij narcotics are far from being
quot;accurate. The morbid appearances, they leave-in the dead
quot;^ody, are commonly insignificant. In. the brain , 0where
quot;•clûefly the physician is led from the symptoms to expect
quot;Unnatural appearances, the organs are in general quite healthy.
quot;Sometimes however the veins are gorged with blood, and
»the ventricles and membranes contain serosityJ' -.j-

Confidentius etiam eadem enunciat flandin sequentimodo 3):
quot;aussi les poisons végétaux, à l'exception de ceux, qui sont
quot;Véritablement acides ou irritants, ne laissent-ils sur les cada-
quot;vres aucune lésion d'organes, qui leur soit propre. On a
quot;parlé d'injections vasculaires dans le cerveau etc., mais ces
quot;altérations n'ont rien de constant. Tout au contraire, la
quot;coincidence des symptômes cérébraux pendant la vie avec

2)nbsp;Treatise on poisons, 4 ed. Edinbnrg 1845. p. 062; narcotic poisons.
Traité des poisons; des poisons en général. Par. 1846. page 24.Î:

«l'absence de lésions cadavériques , peut devenir une présomp'
»tion d'empoisonnement par une plante narcotique ou par l'un
»de ses produits immédiats.quot;

Quum igitur cerebra canum opio, nicotino, ac. hydrocy-
anico, oepate radja et woorara necatorum talem statum anae-
micum referrent, qualem in sani adeo cerebri normali condi-
tione non exspectasses, ita ut ob colorem paliidiorem nudo
oculo ex speciminibus distingui possent, propter singularem
huius rei eventum nostra interesse censuimus, de industria
hanc rem inquirere, atque experimentis repetitis narcoticorum
elfectum, quod ad cerebri systema sanguiferum attinet, quan-
tum potuimus, illustrare.

Quum vero duorum canum opio necatorum cerebra eundeni
statum anaemicum referrent,' quem cerebra aliis narcoticis
interfectorum (id quod admodum virtuti opii circulationem ex-
citanti repugnare videbatur), inprimis opii in cerebrum effec-
tum amplius indagare nobis in animo erat.

Uni autem horum canum 3 grana extracti opii in aquae
drachmis VI soluta in venam jugularem injecta fuerunt, isque
sub tenesmis vehementibus multas faeces deposuit et in cursu
posteriorum crurum vacillantes motus ostendit, donec humi
prostratus cum incitata paululum circulatione et suppressa sen^i-
bilitate 24 fere horas in statu comatoso degit, postridie vero
prorsus refectus surrexit adque normalem statum rediit. Triduo
post eadem symptomata, maiora vero gradu, referebat, quum
8 grana extr. opii in aquae uncia una soluta ipsi denuo in
venam jugularem injiciebantur. Statim fere post injectionem
sub tenesmis vehementissimis alvum deposuit et mox humi

P'quot;olapsus est, profunde comatosus et anaesthesia iaborans,
Status usque ad diei sequentis vesperara perdurahat, quum
quot;'ortuus est.

Hicce tamen canis, hcet, uti ex profundo comate patet,
l^ain maxime opii narcosi affectus fuisset, in cerebro non
^^lum nulla congestionis signa, verum e contrario anaemiam
'antam exliibebat, ut corticalis adeo materies palUdissima
'•quot;inculique rarissimi, nulla vero capillaria conspicerentur
^^onfer. tab. II).
orfila quoque duos casus i) refert, ubi canibus robustis
solutum in venas injectum fuerat. Alter, cui in ve-
jugularem opium (40 centigrammes) solutum in aqua

grammes) immissum fuit, eadem symptomata referebat,
'ï'^ae modo citavimus. At pulsatio vero cordis post injectam
^olutionem non frequentior sed post horae tertiam partem
P^f'spicue tardior ûebat. Sequenti die incessus satis bonus
et Status comatosus evanuerat, sed constanter nutri-
'^^'ita assumere animal recusabat, atque in statu subconia-

toso 8

Post

quot;due

pag. 216.

»la portion supérieure de la pie-mère, correspondant
extrémités antérieure et postérieure du lobe droit du
^^'quot;veau, était fortement injectée en rouge dans une éten-

^®ètre: elle paraissait noire. Le ventricule droit contenait
peu de sérosité roussâtre, et les vaisseaux, quilepar-

»courent intérieurement, étaient d'un rouge vif et assez
»fortement injectés. Il n'y avait point de lésion dans l'h®'
»misphère gauche.quot;

Fortasse quisquam contenderit, hisce in casibus de opu
in systema cerebri vasculosum mero effectu sermonem esse
non posse, quum plures etiam dies eius administrationi su-
pervixerint canes omnemque cibum assumere recusaverint-
Liceat igitur nobis his casum alterius nostri canis opio n®'
cati opponere, cui in ipsa narcosi cavitas abdominahs fere
absque ulla haemorrhagia aperiebatur, quum durante adha®
narcosi mortuus est. At huius tamen canis cerebrum ean-
dem prae se ferebat anaemiam, quae in altero cane, cunis
casum paulo supra enarravimus, aderat.

Sic, ubi v. hasselt 2) nobiscum communicat, se in cane,
gallo gallinaceo et cuniculo, quos nicotine necaverat, in ce*
rebri hemisphaerio opposite lateri, in quod animaha delapsf
erant, efïusionis vestigia invenisse, addit: »het verschijnsel
»spï-ak niet duidelijk genoeg. Ten slotte moet omtrent dit
»punt wel worden overwogen, dat hier vooral sprake i®
»van dierproeven; althans in het visum repertum van
»fougnies (Affaire bocarmé) leest men woordelijk: Ie eer'
»veau était tout-à-fait sain; il n'y avait aucune trace d'épa'^'

quot;'^henient cérébral. Men hechte dus in de toepassing geene
hooge waarde daaraan. Ook freschi deed in een kri-
quot;tisch overzigt onlangs opmerken, dat men hier eigenlijk
quot;Weinig sprekende lijkverschijnselen bezit.quot;

In canibus et galla nicotino necatis differentiam quandam
•^•^figestionis vel effusionem in alterutro latere nos invenire
potuimus, heet etiam haec animalia in unum latus sem-
prolapsa essent ante mortem.

inveneramus, jam ab aliis quoque subinde observatam
v. hasselt nos docet. Ubi enim cavi cranii post

»ken

^'®Ueficiuni ac. hydrocyanico conditionem sequenti modo de-
®cripsit 1): »Vrij algemeen wordt sterke aderlijke hyperaemie
quot;^an de hersenvliezen, van de hersen- en ruggemergsboezems,
•soms ook van het cerebrum en de medulla zelve, eene en-
maal slechts met bloedextravasaat aangetroffen,quot; haec
^ddidit2). „alleen cóze ontkent dit lijkverschijnsel. Hij wil
'•»tegendeel anaemia cerebri gevonden hebben, zooals hem
*door direkte gewigtsbepahng en uit het lager specifiek ge-
quot;'^igt der hersenmassa bij zijne dierproeven zoude geble-

Difficillimum profecto est dijudicatu, ex quanam causa ta-
lem anaemiam explicare debeamus, Monendum vero, omni'
bus in his canibus, tam in integumentis capitis externis qua^^'
in ipso cranio et Dura Meninge, vasa quam plurimum san-
guine fuisse impleta, ut non tantum ipsum cranium pluribus
locis rubesceret sinusque venosi sanguine impleti essent, ve-
rum etiam Piae Matris venae satis turgerent, quod quam
maxime ipsi cerebri substantiae anaemicae et pallidae oppö-
situm erat. Quum vero vasa cerebralia, praesertim medulla-
ris partis, tanta gaudeant contractihtate, ut sanguinem ex-
primant itaque puncta rubra in dissecto cerebro vulgo oriantur,
quaestio nascitur, num in his animalibus opio necatis propter
vasorum horum diu perdurantem contractilitatem sanguis e ce-
rebro expelli potuerit; praecipue, quum sanguis cerebralis in
genere lentius coagiüetur, quae coagulatio, uti observavimus,
opio injecto etiam diminuitur. Tale quid, si admitti posset,
illustraret, cur in casu inflammationis sanguis magis plasticus
ex his vasculis minus exprimi potuerit, ut ibi status naturalis vel
congestio adeo magis remaneant. Quidquid est, Promotor alia®
viam ingrediendam esse judicavit, qua sanguis forsan ea condi-
tione , qua in ipsa narcosi lethah versatur, retineri posset in
cerebro. Cum igitur constet, aëris in venas inflatu circulationem
citissime impediri, cordis contractiombus in aërem ventriculis
contentum inertibus redditis, tali in conditione vix sanguis aut
expelli aut excipi potest. Hac igitur ratione Promotor sperabat,
fore ut congestionem cerebri averteret, quae ceterum ex imp®'

d'ta respiratione in agone mortis sequitm'. Atqui ergo opi-
^atus est circulantis sanguinis stagnationem produci posse eo
effectu, ut sanguis in cerebro praesens melius retineretur.
^^ria igitur bunc in finem experimenta instituimus.

Clar. Praeceptor donders , quum forte canem necare sibi
P'^oposuisset, nobis benevolus in illum tale experimentum in-
stituit.

In venam nempe jugularem sinistram huius canis
solutionis extracti opii aquosi duae drachmae injiciebantur,
luibus immissis primo quidem erethismus cum incitata cir-
•^^latione motibusque convulsivis oriebatur, postea vero nulla
oppressionis signa ex sopore vel comate cum retardata
admodum circulatione conspicua subsequebantur, ita ut post
^oram dimidiam canem ad statum normalem rediisse fere
•liasses. Huius rei causa jam alteri venae jugulari duae
^tiani drachmae vini opii fortioris immittebantur, quo mox
'^Oßiatosus procumbebat canis, etsi reflexio inprimis palpe-
^''^rum diu adhuc sese manifestabat. Tune etiam apparuit,
^^tremitates anteriores paralyticas factas esse. Hora fere
post priorem injectionem aër inflatus est in jugularem dex-
quum sub convulsionibus momento citius animal de-
•^essit. Peculiaris strepitus, quem aëris in venas introitu
aiunt, hocce in casu distincte percipiebatur.
^ßquenti die huius canis cerebrum dissecuimus. Hic quoque
^^^ etiam inprioribus observatum fuerat, vasa externa tum cranii
meningum magna congestione affecta esse patuit, quin etiam
^quot;Perficies ipsius cerebri eiusque substantia satis vasis sanguine
■quot;'te impletis gaudere nobis videbantur. At canis tamen durante
sanguinis dr. i(3 fere jacturam expertus fuerat.

Eliam ex hoc cerebro iliversa specimina solita ratione
praeparavimus ; quorum comparatione instituta apparuit, cere-
bri vascula sanguine contento hic illic eleganter esse conspi-
cua ; capillaria quoque potissimum in medullari parte satis
magno numero adesse. In grisea parte capillaria mirae erant
tenuitatis, ut vix metienda essent; nonnulla loca etiam anae-
mica. Ergo satis magna differentia hoc cerebrum diversum
erat a cerebro canis opio sine inflatu occisi. Haec differentia
tam in cerebro quam in cerebello erat conspicua. In prior'
enim cane solo opio necato cerebelli vasorum typus, qualeni
delineavimus fig. ÏÏ,' discerni nulla ratione poterat. In cane
opio et inflatu necato nonnullis locis cerebelli vasa rite erant
impleta. Maxime vero vasorum rete in corpore striato huius
canis eleganter conspiciebatur. Insigne autem aderat discri-
men inter hoc et canis encephalitide mortui cerebrum, io
quo non solum omnia capillaria longe elegantius impleta erant,
sed in quo etiam vasorum truncuh longe magis erant expansi;
et ita quidem, ut revera dubitari posset, num in statu sano
minor sanguinis copia per cerebri vasa transeat, quam inve-
nimus in cerebro canis opio et inflatione necati; quod si ad-
mittere deberemus, etiam statuendum esset, partem medul-
lärem cerebri sanguinem rubrum non vehere, atque inde
capillarium minorum sanguine impletorum in medulla cerebri
praesentiam signum esse debere congestionis, quod tamen
statuere nondum audemus. Sufflciat igitur indicasse in hoc
cerebro vix congestionem adfuisse.

Simile experimentum in equa quoque instituere benevolentia
Viri Clar. wellenbkrgh nobis contigit, quod experimentum

tümea, licet minus feliciter successerit, propter singulares
effectus observâtes reticere noluimus. Equae, etsi olim
stirpis nobilis Anglicanae, decrepitae in venam jugularem
5 extr. opii aquosi injiciebantur. Statim fere post injecti-
onem anxietatis atque agitationis signa sese manifestabant,
peculiari in anteriorem partem procedendi nisu, motibus
•Musculorum tremulis et spasticis, pulsu multo frequentiori,
respiratione celeri conspicua, quae symptomata post horae
inadrantem ad summum gradum pervenerunt. Postquam per
We tempus cucurrerat (incessus autem parumper abnor-
nialis erat, extremitates enim posteriores quodammodo subinde
^acillare videbantur) ictus cordis ad 184 quavis horae sexa-
Sesinia parte adaucti erant, dum ante experimentum 46
temporis spatio fuerant. . Pupilla erat dilatata, visus
'amen non obnubilatus, nam impedimenta in cursu, ut arbo-
sepimenta taliave optime distinguebat atque evitabat.
illo tempore numerus ictuum cordis (pulsus enim non
^niplius percipiendus erat et irregularis) denuo decrescere
uicepitj semper agitatum atque in motus pronum videbatur
Animal; nulla vero oppressionis et status soporosi indicia
ol^servabantur, quare conclusimus, in eadem equa postea
dosin etiam maiorem adhibendam esse, ut narcosis rite seque-
retur. Post tres fgre horas frequentissima orta fuit mictu-
ut intra horam sexagies quater mingeret. Antea hae-
•naturia laboraverat. Per totum diem sequentem anxietatis
agitationis tantae fuisse videntur molestiae, ut ex perpetua
stabulo mobilitate sine ullo somno, pectus, collum et
nasum sibi excoriasset.

Post diem et dici dimidium, per quos alvum liquidam se^
parcam deposuerat, etsi emaciata et debilitata, fere ad pristi-
num normalem statum reducta videbatur. Postridie eidem
equae opii uncia Integra in aquae unciis duabus soluta m
venam jugularem immittebatur. Ante experimentum institu-
tum, quavis horae sexagesima parte, 74 ictus cordis enu-
rnerabantur. Paulo post injectam solutionem contractiones
musculorum lumbalium et costalium oriebantur; post decimam
horae partem ictus cordis ad 120 increverant et tremor uni-
versalis conspiciebatur. Caudam, quod etiam post dosin
priorem observatum fuerat, in altum sublatam habebat sero-
perque progredi conabatur. Post sextam horae partem
ictus cordis, cursus vacillans et interdum soporis incipientis
indicia sese manifestabant. At vero subito post continua mo-
bilitas et -agitatio redierunt; ita ut post cursum paulo incita-
tiorem ad 154 incresceret cordis ictuum numerus. Concutie-
bat terram pedibus peculiaremque procedendi nisum nunc
quoque manifestabat. Organa generationis irritata esse exinde
apparebat, quod, quoties equus adveheretur, toties hinnitu
auctaque agitatione ilium adiret adque coitum allicere cona-
retur. Sudor frequens sed partialis, inprimis ad collum
oriebatur. Post tres quartas horae partes cordis ictuum fre-
quentia ad 118 diminuta erat, ut et pupilla fortiter dilatata.

Quum vero inflatio instituebatur in venam jugularem propter
agitationem equi tanta oriebatur haemorrhagia, ut de maiori mi-
norive cerebri congestione judicari non posset, quam ob cau-
sam autopsiam negleximus. Hinc experimentum idem in alio
equo repetere nobis benevolentia Viri Clar. wkllenbergh licuit.

faucis diebus post equo artbrocace genu affecto et decre-
opii dr. fere 7 in aqua rite solutae et percolatae
^^''is injiciebantur. Prorsus alium effectum in huncce equum
statim opium manifestabat. Imo, quum pars tantum adhuc
solutionis immissa fuerat, fere post quartam minutae partem
tremores et summa mobilitas observabantur; ut paulo
'quot;olestius fieret, alteram solutionis partem administrare. Tribus
quot;'•nutis post injectionem equus humi prolapsus est cum respi-
ratione anhelosa (28 inspirationis atque exspirationis vices
1'^avis horae sexagesima parte) pupillaque summopere dilatata.
•^iite experimentum 34 observati fuerant ictus cordis; jamjam
138 increverant. Post 5 minutas motus fortes convulsivi
^^ et bulborum stagnus manifestus oriebantur. Paulo post,
respirationis vices ad 38 auctae erant, sudor uni ver-
copiosus erupit.
'^'ucosae narium stomatisque pallescebant. Post 10 minu-
^^^ 124 cordis ictus et 36 respirationes observabantur.
'^'^llJi oculorum vehementer introrsum spastice regredieban-
Sudor semper guttatim omni loco e corpore secerne-
cuius odor tamen non abnormalis perceptu erat. Post
^quot;^artam horae partem 88 ictus cordis et 32 respirationis
^ices observabantur. Respiratio ipsa semper quidem laboriosa
^'quot;at, simul vero minori intensitate gaudebat. Collum, quod
ope erectum tenebatur, ne haemorrhagia e vulnere
^''iretur, jam contractione tetanica muscuh sterno-mastoidei
Gadern incurvata et erecta positione rigidum mansit, ita ut
''^'ite et pedetentim tandem extenso iterum musculo caput in
liuaiuni declinaret; sie quoque alter pedum anteriomm rigide

extensus videbatur. Post 20 minutas 40 respirationis vices
et 100 ictus cordis. Sopor et anaesthesia summa orieban-
tur. Conjunctiva bulbi parum rubescebat.

Dimidia fere hora post injectionem altera aperiebatur vena,
ut aër inflaretur. Sanguis, qui exigua copia inde effluxU»
ater et spissus erat. Magna copia aëris inflabatur, qua«*
inflationem subito convulsiones sequebantur; non vero statim.
uti exspectabamus, sed demum post 3 minutas sub magnis
respirationis conaminibus mors insecuta est. Sanguis spumans
ex aëre contento e vena regurgitabat. Prima inflatione hïc
quoque peculiaris sonus inducti aëris bullarum percipiebatur.

Aliquamdiu post mortem etiam palpebrarum reflexio uri-
naeque excretio observatae sunt. Narium et labiorum mu-
cosae palhdissimae erant. Cadaver immotum ad sequentem
diem servatum est, ne sanguis e capite deflueret.

Sequenti die sectio instituta fuit. Jam apparuit, vcnas
capitis superficiales insigniter sanguine turgere. Plura in«'
pientis decompositionis signa jam sese manifestabant, üce'
mensis Decembris temperatura moderata esset. Sanguis fluidus,
necdum coagulatus erat, nigri coloris; pluribus locis inter
fibras musculares sugillationes erant atque effusiones sangui-
nis; potissimum in postica corporis parte multum aëris iquot;
tela cellulosa aderat. In cavitate pectoris et abdominis magna
quantitas seri sanguinolenti erat effusa. Pulmones admodum
expansi multum sanguinis continebant. Pericardium sero san-
guinolento impletum erat. Cor ipsum valde sanguine atro
fluido expansum erat. Circa medullam spinalem quoque
serum rubescens erat effusum. Citissime cadaver in putre-

abiit. Cerebri Pia Mater satis rubescebat venaeque
sanguinem adhuc continebant. Sub dissectione cerebri in eius
quot;Medulla plura puncta nigra ex sanguine stillato apparuere ;
S^'isea materies satis erat colorata.

Speciminibus buius cerebri solita ratione confectis, patuit, -
^äsa capillaria in materie corticali admodum esse impleta, ut
•^'^ersis locis elegantissimum et confertissimum rete sese of-
Etiam materies medullaris pluribus locis vasa capil-
bene impleta monstrabat. Aliis locis in materie grisea
^lor profundior, aequalis aderat; sub microscopio autem
apparuit, nulla fere Mc adesse vascula; aequabilem vero hunc
lt;^olorem diffusum esse, ac si dissolutus sanguis magis mi-
'^'isve ibi esset exsudatus. In materia meduUari plura loca
pallida, anaemica observabantur. Sedula autem investigatio
quot;^•^cuit, taha loca potissimum reddi anaemica, postquam de
segmento exsiccate plaga superficialis tenuis, pluribus pun-
'^tis sanguineis notata, fuerat descissa; quod argumente erat,
anaemiam istam potius sequelam esse sanguinis contractilitate
vasorum e tenui segmento expressi quam conditionis natu-
ralis. Plures etiam vidimus vasorum trunculos tenui strato
sanguineo cinctos, sequelam forsan sanguinis dissolutionis. In
•cerebello vasa capillaria elegantissime erant impleta, ut mi-
retia et in grisea et in medullari parte egregie appare-
Effusiones autem multo rariores quam in cerebro equi
encephalitide affecti. In sinistro cerebelli hemisphaerio jam
®^atu recenti sub ipsa dissectione locum palhdum anaemicum
®l^servavimus, in quo post exsiccationem vasa quoque non
apparebant, dum in locis vicinis elegantissima retia erant

conspicua. Hoc igitur loco anaemia non orta fuit expulsione
sanguinis. In corpore striato pluribus locis vasa capillaria
etiam pulchre erant impleta, longe minori tamen gradu qua®
in encephalitide. Medulläres eius partes hic illic anaeinicae
apparebant.

Propter rei momentum meduliam quoque spinalem huius
equi investigavimus, cuius Dura et Pia Meninx potissimu®
imbibitione insigniter rubescebant. Plures instituimus sectio-
nes transversas diversis medullae locis, undo apparuit, me-
duliam loco plexus brachialis insigniter esse emollitam, ut vix
segmenta satis tenuia descindi possent. Ex segmentis exsic-
catis et rite praeparatis patuit, in medulla cervicali sub Ponte
Varolii hic iUic vasa adesse, tum etiam ad secundum et quar-
tum nervum cervicalem. Ad locum vero, ubi plexus bra-
chialis oritur, vasa vix ulla conspiciebantur neque in materie
grisea neque medullari. Sanguis hic imbibitione per tunicas
magis diffusus esse videbatur. In medulla vero dorsali vasa
Iterum erant conspicua ; inprimis ad intumescentiam lumbarem
vasa sanguifera egregie erant impleta et in nonnulhs segmen-
tis videbantur dilatata.

Comparavimus haec segmenta cum aliis equi sine opio mor-
tui, inter quae hanc vidimus differentiam, quod vasa in parte
lumbari equi opio et inflatu interfecti longe magis essent impleta;
-in parte dorsali vasorum copia in utroque equo fere convenirc
videbatur; partem cervicalem comparare non potuimus.

î^romotor autem judicavit, quum tanta esset differentia in-
ter cerebra animalium opio et inflatione necatorum et illorura,
^•^ae solo opio erant mortua, maximi esse momenti, ut in-
vestigaremus, quid sola aëris in venas jugulares inflatio ef-
^quot;cere posset ad congestionem in cerebro moderandam. Hanc
causam, oblata nobis occasione benevolentia Clar. Viri
^Vellenbergh , equum sola inflatione interficiendum curavimus,
•î'^od experimentum paucis diebus post institutum fuit. Erat
similis fere constitutionis et aetatis ac prior ille opio
inflatu mortuus. Equus primo bumi prosternebatur eadem
'^'^'ione, uti priori in casu inflatio fuerat instituta. Multum
''^ris inflari debuit, qui aër solito susurru venam jugularem
•utravit. Post unam duasve minutas respiratio fiebat diffici-
frequentior; pulsus non rite percipi poterat. Ceterum
primas 4 minutas vix symptomata oriebantur. Sanguis
•luoque spumans redibat, at non tam niger quam in casu
Narium labiorumque mucosa etiam hic expalluit. Ocu-
contorsiones minus fortes non vero déficientes, sur-
^umque magis oculi movebantur quam in priori casu. Hîc
l'^oque pupillae dilatabantur. Venae capitis externae quam
plurimum turgebant. Tandem ad sextam fere minutam con-
vulsiones generales oriebantur, quum paullo ante septimam
'quot;inutam equus demum mortuus est. Etiam hoc cadaver ea-
•^eui positione relictum est ad diem sequentem.

Cadaveris sectione apparuit venas hic quoque magnopere
^^Uguine turgere ; intestina aëre quam maxime expansa esse ;
®uffusiones vero sanguinis inter musculos deficiebant. Su-
^'to cadaver in putredinem quoque abiit; non vero tanto

gradu, quanto in priori casu fuerat observatum. Investigavi-
mus modo eins cerebrum et medullam oblongatam, cuius l»«^
fuit eventus.

Segmentorum solita ratione e cerebro praeparatorum com-
paratione sedula cum prioribus instituta, admirati fuimus, non
maiorem differentiam conspici. Vasa capillaria in materie me-
dullari griseaque eadem fere ratione erant impleta. In utroque
casu loca brunnea et pellucida in grisea substantia occurre-
bant , in quibus sanguis erat diffusus, ita ut nullo modo vasa
conspicua essent, quum sanguinem ibi non continerent. ^^
locis, ubi vasa materiae griseae maxime distingüere beeret,
in casu opii haec paulo perfectius impleta esse fere crederes-
Sed alia loca in cerebro equi solo inflatu mortui judicium fer®
vacillans reddebant, universe tamen in materie grisea paulo
maior videbatur congestio, hcet vix distinguenda. At vero
trunci per medullärem praesertim partem decurrentes in cas»
sohus inflationis maiores aderant quam in casu opii atque in*
flatus. In corpore striato, in thalamis et ppnte Varolii equi
opio necati elegantius rete videbatur quam huius equi. 1«'
signe vero discrimen in cerebello aderat, cuius vasa in casu
opii perfectissime erant impleta, dum in casu solius inflatio-
nis retia capillarium distingui non poterant.

Quid igitur ex hisce concludendum ? In partibus inferiori-
bus, corpore striato, thalamo, ponte Varolii et cerebello con-
gestio gravior esse videbatur in casu opii cum inflatione: in
materie corticali cerebri vix discrimen adesse dici poterat.
Quomodo autem explicandum truncos, uti ex tabula II annexa
apparet, in casu solius inflationis magis esse dilatatos? Num

inde explicari posset, quod trunci opii infectione ir-
•quot;quot;ati in agone mortis et post mortem fortius contracti san-
^inem contentum pro parte expulerint? Quod si admittere
'••^eret, uti suspicatur Promotor, ratio fortasse inventa esset.
in casibus, ubi narcotica data fuerint sanguisque in ce-
retentus non fuerit, quod in casibus inflatus locum ha-
tanto gradu anaemia conspiceretur. At haec tamen res,
^^ ad liquidum perducatur, investigationibus futuris relinquenda
quot;Vix enim admitti posset de minimis capillaribus, quae
contrahi non videntur, inprimis, quum in cerebris om-
canum diversis his narcoticis absque inflatu necatorum,
inibüs unum galli gallinacei exemplum et duo cuniculorum
quot;^•^dere possemus, totum cerebrum intus fuerit anaemicum, id
dubium videtur an contractioni soli vasorum post mor-
^^ adscribendum sit. Fortasse vero hisce in casibus con-
tractio illa jam durante vita sanguinem expulerit. Praeterea
sanguinis ipsius conditionem attendendum, qui post opium
^dministratum certe tardius minusque coit ac facilius post mor-
per vasculorum minimorum tunicas imbibi et diffundi videtur.
ïn genere igitur ex omnibus, quae in experimentis enar-
vidimus, de opii in venas immissi effectu concludere
'quot;^et, niagna etiam dosi datum primo satis irritare systema
^•fculationis, uti observavimus ex insigni pulsuum augmento
equis et canibus i). Haec autem opii irritatie mirum

Assentiri non possumus Doctissimo Viro j. l. v. pbaag, ubi re-
«is de hoeveelheid opium onmatig groot, dan wordt de eerste
quot;^'erking (namelijk de opweMcing) niet waargenomen en er volgt dade-
verlamming van alle deelen, welke onder den invloed der cerebro-

quantum differt pro vario individuo, ut in primo equo, cuius
autopsiam propter experimenti eventum minus felicem negle-^''
mus, post doses satis magnas irritatio magno gradu eaqn®
per longum temporis spatium sese manifestaret, quam vero
ne vestigium quidem depressionis et verae narcoseos subse'
cutum fuit: dum in equo post opii adrainistrationem inf»^''
one aëris necato, licet dosis paulo minor esset, post brev®
irritationis stadium mox vera depressie orta fuerit.

Cordis irritabilitas ex opio tanta facta erat, ut, postquam
ictuum numerus primo acceleratus admodum fuerat dimin«'
tus, levis corporis motus sufficeret ad adaugendum illu®
quadraginta vel quinquaginta ictuum numero. Difficilis, an-
helans et laboriosa denique fit respiratio cum insigni thoracis
motu perfecta, quae cum ictibus cordis non semper paquot;
passu progrediebatur, quod probabiliter pro parte saltem
effectui opii in medullam oblongatam et nervum vagum adscribi
posse videtur. Organa uropoietica et generationis opio incitari
manifeste observavimus. Perspirationem immaniter auctam
vidimus; mirum vero in primo equo insignes opii doses potius
diarrhoeam quam alvum strictam produxisse. Difficile dictu
est, num congestio ad caput venarumque capitis externarum
turgor circulationi per pulmones impeditae adscribi debeant,
quod tamen probabile. Ipse enim aër inflatus in venam
regurgitabat.

»spiuaalzeuuwen staan.quot; (Proeve eener historisch-kritische beschouwing
der narcotica. Tiel 1852, W. 26). Semper enim, post doses etiam maxi'
mas, irritationem depressioni antccedere observavimus.

Quod ad opii in cerebrum effectum attinet, ex nostris ob-
^ervationibus niinime licet concludere ad omnis congestionis
'^J'seniiam. Modo vidimus, quam caute in bis procedendum sit.
Videtur autem vasorum cerebralium irritatione opio producta
sanguis post mortem exprimi posse, unde forsan optime expli-
•^auda sunt pbaenomena contraria, quae diversae autopsiae, uti
^quot;^Pra vidimus, docuerunt, modo congestionis, modo anaemiae.

narcotica symptomata minime ex sola congestione explicari
P^^sunt, quae congestio in narcosi certe nunquam ad lalem vaso-
impletionem et dilatationem procedit, qualem in chronica
'quot;iflaniinatione observavimus, praeterea ipsa etiam congestio
vario individuo differre videtur.
genere observationes nostrae egregie confirmant, quae
^^ effectu narcotico Ds. v. hasselt i) conscripsit, ubi effatur:
narcotisch ziekteproces, hoedanig dan ook zijne eerste
quot;^^ording te verklaren zij, schijnt ons volgenderwijze te kun-
worden voorgesteld:
Stoornis in de stofwisseling der zenuw-middelpunten,
Vooral hersenen en verlengd merg; bij eerst voortdurende
•^O'^male, of misschien zelfs verhoogde, innervatie van het
eene reeds spoedig verminderende innervatie van den
quot;ademhalingstoestel (dynamisch moment).

Ongelijke bloedsverdeeling; bij gewonen welligt ver-
^'erkten bloedsaandrang naar het hoofd, belemmerde afvoer
het aderlijke bloed naar de borstorganen (mechanisch

)gt;3quot;. Ontwikkeling eener veneuse bloedcrasis, welke de reed^
»bestaande onderdrukking in de verrigtingen der zenuw-m'^'
»delpunten enz. onderhoudt en die al meer en meer doet toe-
»nemen (Chemisch moment).

»Dien ten gevolge beschouwen wij de ontwikkelde narcosis
»als aderlijke bloedsophooping in den schedel, die weldra
»stijgen kan tot den graad van drukking (compressio cerebri)
«en die, krachtens de hier in het spel zijnde momenten, veel
»ligter geneigd is tot overgang in hersenveriamming (paralyse®
»cerebri), dan in bloedsuitstorting (haemorrhagia cerebri). D®^®
»beschouwingswijze komt met de bestaande verschijnselen equot;
»de gevondene lijkveranderingen nog het meest overeen.quot;

F. w. HEADLAND 1) nuperrime opii narcoticum effectum h'®
verbis comprehendit: »in excessive dose it produces a marked
»sedativ effect; causing an imperceptible or irregular puls^
»and very slow breathing, with contraction of the pupil of
»the eye. It may kill by apnoea; i. e. by stopping the r^
»spiration.quot;

Licet laesa respiratio multum ad mortem provocandam con-
ferre videatur, tamen unicum momentum illam habendam esse
vix crediderimus. Memorabilis admodum est magna anaemia»
quae conspiciebatur in casu canis, ubi mors duobus diebus post
opium datura secuta fuit, uti etiam, etsi gradu minori, in
casu, quo mox mortuum est animal nec minus in casib«®

the

prize essay, to which the medical society of London awarded the Fotheiquot;
gilliaii Gold Medal for 1852), p, 327.

•norüs subitae post ac. hydrocyanicum, nicotinum, oepas
•quot;adja et wooraram observatis. Eventus hi profecto plura etiam
expérimenta instituenda desiderant.

Ex hisce quoque speciminibus vasorum lumina dimensi
sumus, quae tabula hac inserta conspicua sunt.

CK^-iS. OSSK1Y.nbsp;^CKiitS OYT.O lit VSiiVi'i.. ^ T.t^^JJV OmO VTSnbsp;ftnbsp;SO\,K l^fcmS

\ OPIO HCXTOSWii, ftnbsp;■NLCamp;.Tl,nbsp;ft CXMS. 1S-E.CKIT,

me4. mln. \ max.

mea.

rain. I max. med.

mm. \ max.

0,0026^0,0076

0,('051

0,061 ! 0,136

0,056

0,040

10,026:

0,092

0,087

0,064

0,084

0,0038

0,0043

I '

',0,148 0,280

0,073

0,210

0,160

0,138

0,110

0,108

0,270

0,160

0,110

0,094

0,184

0,138

0,0038

0,0051

mat.
0,082
mat.

0,224
0,315

gTi' sea«'.

0,240! 0,130

al bae.

0,330

g'i
0,206
al

0,315

mat.

0,064

mat

0,174

seae.
0,112
bae.

0,244

0,073 0,097 0,084

0,124

0,206

0,031 0,099

0,110

0,064

0,124

0,158

0,092

0,130

0,089

0,158
0,0043

0,048

0,069

0,475
0,350

0,200

0,332
0,0051

0,074
0,0043

0,092
0,0038

0,250

0,130

Ad haec vero monendum : trunculorum diametrum in diver-
his canibus satis differre, quum non iidem trunculi com-
Parari potuerint; ita v. c. in cane nicotine necato maximi
a'lerant trunculi, licet ceteroquin anaemia observaretur, atque
paucos modo trunculos dimetiri poteramus eosque maxi-
Comparatio igitur inprimis valet de iis casibus, ubi
P'ira vasa conferri poterant, uti in tribus ultimis seriebus
tabulae ^ quas si comparemus cum dimensionibus tabula I in-
continuo patet, arteriolarum trunculos in cortice et
•■'Orpore striate canis encephalitide mortui multum superare
in cane opio et inflatione necato. In cerebello minor est
''•fferentia. In equo encephalitide mortuo magis etiam con-
spicua est dilatatio, potissimum in materie grisea (albam com-
Parare non bene potuimus). Tum etiam vasa corporis striati
cerebelli atque universe vasa capillaria in encephalitide longe
''öipliora esse apparet. Venae rariores aderant, quam ut rite
'gt;arari possent.

'^'^Perimentum denique nuce vomica factum hisce addere
'^'^l^is liceat , cuius comparationis instituendae occasionem magna
^enevolentia Ds. hekmeyer nobis obtulit, qui cerebrum canis
vomica necatae nobis misit, in qua cane haec obser-
vaverat.

•jranum integrum extracti nucis vomicae alcoholici in aquae
^quot;^'a et dimidia solutum cani annum fere natae, etsi emaciatae,
^^loci tamen et hilari, datum est. Viginti minutis post mus-

culoruin faciei quaedam oriuntur convulsiones ; oculi saepiUquot;
occluduntur, sed raox denuo aperiuntur. Pupilla paullulu®
coarctatur et subinde conquassationes observantur. Mox sym-
ptomata haec exacerbantur; canis jacens surgere conatuïquot;»
quod difûculter atque irregularibus motibus perficit ; anteriores
et posteriores extremitates longe inter se distantes tenet-
Frequentior fit conquassatio, quae in insultus vere tetanico»
transit. Artus rigide extenduntur, pedum articuh longo int®''
se spatio separantur; ungues vehementer incurvantur atq^e
ubivis musculorum inprimis extremitatum convulsivi motus con-
spiciuntur. Sedere conatur, at vero statim rursus tanta con*
quassatione sursum saht, ut antica corporis pars tollatur ca-
nisque aliquamdiu in posterioribus stet pedibus. Jam procumbi'
(hora dimidia post assumptum venenuni) artibus rigide extensis»
caput et collum fortiter in posteriorem partem declinantui'-
Trismus sese manifestat osque spuma tectum est ; urina sponte
effluit; pulsus, qui ante institutum experimentum 80 ictn®
referebat, quam maxime acceleratus et pupilla valde dilatata
est. Venae superficiales admodum turgent. Minimus motus
convulsiones tetanicas provocare videtur; anaesthesiam non ad-
esse exinde patet, quod reflexio ad stimules allatos remansit»
quae reflexio tetanicas denuo conquassationes suscitât.

Paucis minutis post respiratio maximopere augetur, for-
tibusque costarum abdominisque motibus perficitur; ffiuscuü
relaxantur et 40 minutis post ingestum venenum nihil abnorm^
monstrat animal, excepta respiratienis celeritate. Surgere m-
titur et quum adjuta stat, nonnullos passus progreditur, qui-
bus mox vehementissimus accessus tetanicus oritur, per aliquo^

deinceps minutas perdurans, in quo respiratio est laboriosis-
^ima. Relaxantur deinde contracti musculi, respiratio sen-
diminuitur, donec tribus quartis fere horae partibus post
dosin. adhibitam moritur canis.
Cadaveris sectio horae quarta parte post mortem locum ha-
In cavitate pectoris trunci maiores venosi ut etiam ve-
quot;ae intercostales et cordis ventriculus dexter sanguine fluido
referta inveniuntur. Cerebrum et medulla spinalis^extus
quot;'hd abnorme monstrant. Venae Piae Matris sanguine im-
Pletae occurrunt. In cavitate abdominis venae meseraicae quam
plurimum atro sanguine fluido impletae sunt; ventriculus et
primae viae magnam muci copiam continent. Venae super-
ficiales etiam universe atro sanguine turgent; musculi exten-
®ores colli sunt rigidissimi, ipsumque collum deflecti fere non
P'^'^est. Cetera organa normalia videntur.

Cerebrum accepimus cum tota medulla spinali annexa. In
'Pso cerebro invenimus quidem vasorum retia capiflarium hic
''iie pulchra, sed ipsa vasa subtihssima, pallida erant, plu-
'^ibusque locis difficulter distinguenda. Comparatione instituta
^um cerebro canis opio et aëris inflatione necati, patuit, ubique
hoe cane vasa cerebralia, potissimum vero in corpore striato.
quot;tellus esse impleta. In ponte Varolii quoque in casu opii
capillaria magis erant conspicua. In tota vero medulla spi-
''ali canis nuce vomica necatae vasa erant pulcberrima, inpri-
mis ubi plexus brachialis et lumbaris oriuntur, trunci occur-
'®hant, insignes (ad 0,102 Mm.) fere adaequantes illis, quae
m longe crassiori medulla equi observavimus. In partis lum-
baris ipsa materie grisea pluribus locis effusiones e capillari-

bus aderant, quae in ipsa materie grisea positae erant, non
vero in superficie segmenti sectione productae, quod dibgen-
ter indagavinius. Ex his igitur pateret, congestionem in m®'
dulla spinali post nucem vomicara datara longe maiorem orin
quam in cerebro; imo retia in hac medulla spinali, omnibus
locis conspicua, analoga dici potuissent retibus in cerebro
canis encephalitide mortui, tam quod ad eoriim densitatem
quam quod ad vasorum lumen attinet.

Ecce, benevole Lector, indagationis nostrae fructus exi'
guos. Quae hocce opuscule relata sunt tanquam primes pas-
sus in campo parum adhuc cognito habeas, velim, et quae
in hisce parum consummata visa sint virium mearum exiguiquot;
tati meaeque imperitiae tribuas, etiam atque etiam rogo.

b.nbsp;Materies grisea, in qua vasorum capillarium retia con-
fertissima et flexuosa.

c.nbsp;Margo inter banc albamquc materiem.
''''^'«-e./.Vasa materiae albae longitudinalia, quae ramulos mi-
nores fere recto sub angulo griscam materiem versus
cmittunt.

Fi.

a. Vasa centralia e pia meninge orta, quae centrum ma-
teriae griseae tenent, e quibus vasa capillaria radiatim
emiltuntur.

e. e. Vascula tenerrima transversa, quae cum longitudinal!
mat. albae ƒ cohacrent.

ô, c; i, 6. Ti'unci centrales sive iiiterni, inter quae rete niat'
medullaris capillare internum.
d. Prolongatio vasis interni c, cuius nexus hic dissectus est.
ƒ. Rete medulläre externum longitudinale, minus confertuB^
quam rete inter c, e.

Fig. IV. Sectio verticalis e thalamo nervorum opticorum hominiS'
a, a, a. Vasa parallela et verticaliter decurrentia.
b, b. Rete intermedium subtilissimum et arcuatum.

a, a, a. Rete vasorum maiorum cum iutermixtis capillaribus,
ut plurimum acutis angulis subdivisis.

Fig. VIL Verticalis sectio e ponte Varolii hominis.
a, h, c. Striae griseae, vasculorum maiori copia iiotatae.
d, e. Fibrarum medullarium fasciculi, transversim dissecti,

rarioribus vasculis cincti, inter strias griseas positi.
//.Fasciculi medulläres longitudinaliter decurrentes cum
capillaribus concomitautibus, a transversis e, e striai
grisea c separati.
g, g. Striae griseae vasculosac transversae, quae strias lon-
gitudinales a, b coimectunl.

Fig. Vill. Sectio transversa medullae oblongatae infra corpora
olivaria e vacca.

Materies grisea vasculosa, fibrarum fasciculos cmgens.
e, c, c. Pauca vascula tcnerrima per fasciculos albos penetrantia.

«, a. Vasa e peripheria ut plurimum parallele ductu ad ma-
teriem griseam tendentia.
h. Rete vasorum capillarium e cornu materiae griseae an-
teriori.

XI. Yasa inaequabiliter dilatata et contorta e maniaco

'g- XII. Vas capillare pluribus locis aneurysmatice expan-
e cane encephalitide mortuo.

XIII. Pars materiae corticalis inflammatae ex eodem
•^ane, ubi maxima conspiciebatur vasorum dilatatio.

«. «. Trunci quam maxime expansi, inter quos minores alii
et capillaria tenerrima decurrunt, b, b.

d.nbsp;Diameter maximi ex omnibus ceterorum canum speci-
minibus trunci, juxta posita, ut insignis vasorum in
encephalitide expansio conspicua fieret.

'^JC.

«a/, dfl.

Sententiam liane a mcHAT reiatam: »les injections ne sont
quot;Avantageuses que pour les gros vaisseaux, où le sang cir-
quot;•ciile en masse sous l'influence du coeur; dans les capillaires
quot;jamais elles ne sauraient atteindre le point précis, qui existe
quot;•^ans la nature,quot; ad cerebri saltem vasa omni jure referen-
dani.

ex coagestione soiadc«quot;^^''
explican.d^i^,ped poUus D^rcfliticj assumpti speeificis stjnxups ,''''^

Capitlarium cerebri irritatio multum conferre videtur ad san-
guinis in cerebro copiam magis minusve moderandam.

In morbis inflammatoriis et mentalibus opium non seÄip'^''
contraindicatum est, sed e contrario magnae subinde utilitquot;'
tis esse potest.nbsp;^

-mmyj bv igcJauJ-jm non iui^^^.iiionnold mftbiJi/iJ-'iiii:-^quot;
-nald (JoTOoa oioaiib jirc , anoiJofiliif nimolnoo - '
riii.Diaeta iïi morbi sanatioiae„su£ßcieHte, a,:Therapeutica abs-
tinendum est.nbsp;if/n!quot;^'''''

rÄ

.F/f

ii.

lehruik Van «terkea'drank 'tó fiadèelif totir Û spijsfertétó^,
^oor de zuivering des bloeds bij de adéniMling ,^'^bor'tl^'V^i--
steriiing der spierwerking, nadèelig zoowel in hitte als koude.

Grasis sanguinis, qualem statuit Rokitansky ad tttberculorum
ï^fïKmaliumi originem eXplicandaraiDadraitteW non^póstómus.

^letbodus medendi syphilidi, eui nomen syphilisatio, quam
quot;•asime reppobanda nobis videtur.'quot;l quot;i'J'ßf ^'isioin omoll

^is externa herniae intestinalis exortus causa tantum oc-
habenda e9t!id»Wiigt;ff' ..sioiimmiHltm aid'ioai nl

iilfli:

^onjunctivitidem blennorrhoicam non metastasi vel consen-
sed oculorum infectione, aut ex directo^ secreti blen-
quot;®rrhoici contactu, aut eius per aërem translationö'ß''5oriri
credimus

Funiculo praevio, partus, si rerum conditio favet, artis
praesidio quam ocissime solvendus est.

Het speculum ^teri is^ eea oumisb^r instrument, zonder
hetwelk het in'vele gevallen onmogelijk is eene juiste dia'
gnose te maken, .omflaanovaa as/ i. c. v. goudoeveb--

Docimasia pulmonahs sola non sufficit .ad dijudicandu®S
an foetus respiraverit necne.

Politia medica'magis tscholarum curam baberet ,tgt; optandnm
esset.''quot;^ ^oit'ooi Ibnsn^ n(jl/! .hKin., .is/ noi.) nygt;- — '
loix lolsotf !1 (ifl on bnsnv^ w(i UKV ^jnihipo

.»•»ooflaag ma ha wucbi, üos s)«ßti naffo«s .qsib^bfioiw jiod '
iiabrad loo» mmk mv nnt ■.baiirnv- ifthrori nev ua ï Üi^', quot;^

•c

i^baoi , jnatii.r igainbsp;jj^

'jfeuj^nbsp;i!|i;98oranu asl ßvag 0 9v ni Jöii jltewJoii

IUüi039q8 J9ll
v' ni Jöii jltewJ
•havioauüo ^ bij onze bevordering.nbsp;o^oii^

feen onverdeelde vreugde is l#r/op aard te smaken,
Het allerblijdst' genot is nog met smart vermengd;

^ag die U bekroont en tevens mij bevordert,
quot;'^^»eiop denzelfden stoiid hetreifde bail Q»3iibiedt,,m Bililo*^!
ons een bron van smart. Mijn Vriend!^het noodlot vordprt^,
^^ scheiding van uw' vriend, nu hij U Doctor ziet.

vriendschaps zachten band zoo naauw aan een gesnoefd,
^^ordt 't uur van beider vreugde een uur van smart voor beiden,
l^aar 't van elkaar ons rukt en mij uit Utrecht voert.

Hij is genaderd thans en loont uw' noeste vlijt:
Moog' hij der Maatschappij een ruime dankstof geven
Als Gij, mijn kundig Vriend! haar huipe en redder zijt.

En scheidt hij ons voor lang, 't zij niet voor eeuwig, Vriein'
Behoef bij weêrzien nooit ons hart met angst te vragen;
Heb ik zijn' vriendschap wel ten volle nog' verdiend?

Éi'

•nw9d Jam bisdisv tiaoJ ua Jd32n9W9§ gnel oos aiQ
•JjiiY 9J290n quot;WH Jnool na snfidJ bi9bBn9^ 3i till
nava^ lolajlneb amiin d99 jiqqBriaglEBM lab (id '§ooIfi
■H« I3bb9i 09 aqlud ifiiiri ! bnsiiV ^ibnuil njim , (iO alA

loJ Jioo nabai n99g ,afa99J2 baoqaioov U 9;ln9iiaa (,iH
'ljquot;9i'iVnbsp;1007 J9ia tis 1' .Sfusl loov ano yd Itodoa na

;r if

H ^^^ itmêkt M .-À ^ m ÎJ-

ÄÄ à ^nbsp;te Bit

mmmM^pmMMomi