Mi'

PHI!.. THEO». MiO. I.ITT. HI'M. ET JTO. UTB. nOCT. KT PROF. EXTBAOHH. ,
NEC SOS

SUMTSQUE m .TUEE ROMATiO ET HODIERNO .lüRIBüS ac PRIVILEGHS.
IN ACADEMIA RHENO-TRAJECTIWA,

rite et lEr.lTIME CONSEÇtUENDIS,
p P B 1.1 C 0 AC SOLEMN! E X A MI N I S U R M 1 T T 1 T

rws?!quot;

,AfïVviïa^uB ai^oiTAÄij

.siîîKtiri -OMMÏia 3Ti5aï|RKgt;.

,aaM00S«i0 mMiini;} uAnvino:^ -^g

-wn T»nbsp;.M u .WW .TRinbsp;.quot;Wr quot;

VTTl»53a aASMÏJIITt «11*^4'-} älA~»gt;ÄSl

ooAna OM ^

fimn-a tgt;r8^moii! is m^noa smu m t^m^.

•s-

^.ggQt ^ .1 ahoh ^usymx luXi nrj Mïa:,ttgt;=

' ^^ 'nbsp;'«,.,gt;. .1,v^«.I..TftïhBÜBW} «ii* t»im »ainHrtu-isttk »0 .C

- ^^. ■
■

ïVJmnïnbsp;»ijo iuHnbsp;rfHii ni fn sfc fokf^^ .è

Cum milii in animo sit conscribere Dissertationem de
contractu, qui barbare nominari solet, Assecuratio super
vita, necessarium mihi videtur, quaedam praemonere de
historia hujusce contractus. Nam quicunque de aliquo
argumento disserturus est, rem ipsam fere aggredi non
potest, nisi demonstret, quomodo apud varios populos se
explicuerit, et sensim sensimque in usum venerit. Itaque
haec praemittenda censui, ut, hisce historicis praemissis,
dissertationem meam ad finem ducere possem.

Magnopere semper laudatur Jus Romanum, et rectis-
sime : apud Romanos se explicuit prae caeteris sensus

Justi. Tamen non facio cum iis qui credunt, omnia ar-
gumenta esse petenda ex Jure Romano, nam quot;tempora
quot;mutantur et nos mutamur in illis.quot;

Sunt quaestiones, quae imprimis ad tempora poste-
riora pertinent, de quibus Juri Romano consulere non
possumus, quoniam apud eos incognitae erant; sunt res
de quibus Jus Romanum tacet, quoniam apud eos non
inveniebantur.

Ita etiam, me judice, frustra vestigia contractus Asse-
curationis in Jure Romano quaeruntur. Dubium tamen
ortum est de hac re inter viros doctos, et satis cognita
sunt varia placita Juris Romani ^ et scriptorum Roma-
norum qui de Assecuratione agere videntur. Pecu-
niae Trajectitiae usus frequens etiam apud veteres ® ef-
fecit, ut minus indigerent Assecuratione. Vir. Clar. j.
VAN HALL ^ animadvertit, quot;pecuniae Trajectitiae apud
quot;Athenienses eandem fere vim fuisse et efficaciam, quae
quot;est hodie contractus assecurationis, qui dicitur, ut

gt; L. 1. D. De Peiic. et Com. R. V. (XVIII. 6). L. 13. 5 5. D.
Loc. Cond. (XIX. 2). L. I. § 35. D. Dep. vel Contra. (XVI. 3).
L. 39. D. Mand. vel. Contra (XVII. 1). L. 7. J .5. D. DePactis.
(II. 14).

s Cicero, Epist. XVII. L. II. Liv. Hist. XXIII. cap. 49.
Liv. Hist. XXV. cap. 3.

^ Orat. Demoslh. contra Lacritum, p. 592.
Dissertatio: Hist. Jur. de Magistro Navis, Pars Prior, pag. 9.
Amsterdam, 1822.

quot;nempe quis praemio concesso itineris periculum a se in
quot;alios convertat. Sed hoe nomine maxime differunt,quot;
addidit Vir Clar.: quot;quod in Assecuratione damnum da-
quot;tum resarcitur, in pecunia vero Trajectitia, damno non
quot;dato, pecunia erogata est restituenda.quot;

. Eadem ratione Romanes etiam se a periculis maris tu-
tos praestare conatos fuisse, duLitandum non videtur.

Sed contractum ipsum Assecurationis tamen iis incog-
nitum fuisse pro certo habere possumus. Recte de bac
re, ut mihi videtur, dixit pardessus.

quot;Le peu d'étendue de la navigation, dont les plus
quot;grands risques étaient d'ailleurs prévenus par l'interdic-
quot;tion de tenir la mer depuis le mois d'Octobre jusqu'au
quot;mois d'Avril, a sans doute retardé les développements
quot;que les Jurisconsultes auraient donnés, si le besoin
quot;du Commerce l'eut exigé, à l'idée première dont il est
quot;impossible de méconnaitre l'existence dans les Pan-
quot;dectes.quot; —

Certum tamen tempus statui non potest, quando As-
securationes primum usurpatae fuerint, nam magna est
diversitas opinionum inter vires doctos, quando primum
exstiterit, et apud quosdam populos in usum venerit,
cum nonnulli illum contractum a Romanis non esse
inventum, contendunt, sed a Longobardis, alii vero a
Flandris.

conti-actum in Jure Romano non efFiceret, sic Assecu-
rationis speciei, quae dicitur Assecuratio super vita, c
Jure Romano minime petenda sunt principia; nam de
Assecuratione contra pericula maris, dubium oriri potest,
sed de Assecuratione super vita, pro certo babemus, in-
cognitam fuisse in Jure Romano.

In Italia primum vestigia hujusce contractus occurrere
videntur, sed alio nomine et pro certo habemus con-
tractum Assecurationis super vita ex Italia ortum esse.
Sponsiones mercatorum olim ibi usitatae fuerunt, et ex
iis videntur oriri, Assecurationes super vita, quae cum
illis magnam similitudinem habebant.

Exemplum earum sponsionum affert STRACCHA, in Trac-
tatu de spons. Pars IV, n®, 8, ubi legimus:

quot;Si super morte privati hominis fieret sponsio, maxime
quot;animadvertendum arbitrer, finge enim inimicissimum
quot;contrahentis alterius: rectius igitur fecerint mercatores
quot;si se a sponsione proxime relata abstinuerint, sed si is,
quot;super cujus morte facta est sponsio, voluntatem suam
quot;accomodaverit, ratam sponsionem existimo.quot;

quot;In alienis rebus contra domini voluntatem aliquid
quot;fieri vel pacisci, secta temporum nostrorum non pa-
quot;titur.quot;

Vir Consult. C. van heukelom ^ etiam docet, saeculo
decimo quarto Florentiae fuisse Corpus morale, quod
valde convenit cum nostris sotiietatibus assecurationis su-
per vita, et quod dicebatur, Monte delle doti, ubi cives
solebant deponere pecuniam, quam post aliquod tempus
corpus illud morale quintuplicem reddebat, vel retine-
bat, si deponentes interea mortui essent.

Olim itaque bae sponsiones in Italia factae fuerunt.
Animadvertendum tamen est, tunc contractum apud
complures populos Europae proliibitum fuisse, quod pro-
bare conabimur in paragrapbis sequentibus.

Assecuratio super vita olim in Francia probibita fuit.
In libro Guidon de la Mer. Chap. XVI, art. 5,legitur:
quot;Autre sorte d'Assurance est faite par les autres na-
«tions sur la vie des hommes en cas qu'ils décedassent
quot;estant sur leur voyage, de payer telles sommes à leurs
quot;héritiers ou créanciers. Mesme les créanciers pourront
'.'faire assurer leur debtes, si leur débiteur passoit de
quot;pays en autre: le mesme feroient ceux qui auroient

quot;rentes des pensions, en cas qu'ils décedassent, de con-
quot;tinuer par telles années à leurs héritiers telle pension
quot;ou rente qui leur estoit deue, qui sont toutes partions
quot;reprouvées contre les Lonnes moeurs et coutumes, dont
quot;il arrivoit une infinité d'abus et tromperies, pour les-
quot;quelles ils ont esté contraints, abolis et défendus les dits
quot;usages, qui sera aussi prohibé et defendu en ce pays.quot;

Cum postea lex de Rebus maritimis lata fuit, anno
1681, nomine Ordonnance de la Marine, in Libr. III,
ïit. VI, Art. 10, legitur:

POTHiERius in opere suo Traité du Contrat d'Assu-
rance, § H, nquot;. 27, in animadversionibus ad hune ar-
ticulum, causam memoravit, cur haec Assecuratio super
vita hominum non licita esse posset. Dixit nempe non
convenire cum bonis moribus, neque cum honestate, li-
berum corpus hominum aestimari, quod docemur in
L. 3. D. si quadrupes fee. die. (IX. \). Liberum corpus
aestimationem non recipit.

Vir. Cons. Vincent tamen banc sententiam reprehendit,
et melius rem ipsam intelligit, dicens:

quot;Il ne s'agissait là que de la défense de confondre
quot;dans les risques maritimes les Individus avec les mar-
quot;chandises. Il est facile de voir qu'il n'y a qu'une res-
quot;semblance de noms entre cette Assurance des person-
quot;nes, et ce que l'on appelle Assurance sur la vie des

quot;hommes. 11 est bien évident que la vie humaine n'est
quot;susceptible ni d'appréciation pécuniaire, ni de garantie.
quot;Ce n'est pas la vie qu'on assure, c'est une somme que
quot;l'on promet en calculant la durée probable de la vie.quot; ^

Usque ad fineni saecuU praecedentis tampn haec As-
securatio super vita hominum prohibita fuit m Francia,
et prohibere hune Contractum primum desiere, anno
1787. Parisiis, Societas Assecurationis contra Incendium
etiam assecurationes super vita hominum contrahere ince-
pit, nomine scilicet, quot;Remboursement de capitaux as-
quot;surés à l'Instruction des revenus viagers et autres usu-
quot;fruits,quot; et publica auctoritate comprobata est per Arrêt
du Conseil d'Etat, 3 Nov. 1787 et 27 Juillet 1788.

In Codice Mercatorio, qui postea, anno 1807, promul-
gatus est, tantum de Assecuratione maritima agitur ; de
aliis Assecurationibus nihil cautum fuit. Illae Assecura-
tiones igitur hodieque in Francia reguntur statutis pro-
priis, etiam variis publicationibus, quae de hac re datae
fuerunt, praeterea ex analogia plaeitonim quae de As-
securatione maritima statuta sunt. Ita ex Art. 334. Cod.
Merc, nonnulli probare vobint, Assecurationem super vita
prohibitam fuisse, alii contrariam sententiam defendunt.

Nimirum in Articulo 334. Cod. Merc., legitur in fine,
postquam legislator diversas res enumeravit quae asse-
curari possunt:

Illi, qui contendunt, placitum legis Francicae, pro-
hihere hanc Assecurationem, dicunt. Art. 334 non so-
lum con venire cum Art. 10 Ordonnance de la Marine
1681, sed etiam habere significationem latiorem. Ita
censet locré :

quot;Au reste la disposition a un sens plus étendu qu'on
quot;ne le soupçonne au premier aspect.quot; Ita etiam corvetto
hunc Articulum interpretatus est. quot;Sa rédactionquot; (Art. 334.
scil.) quot;a paru répondre avec une plus grande exactitude
quot;a l'esprit des Articles 9 et 10 de l'Ordonn., qui per-
quot;mettent d'assurer la liberté des hommes, et qui défen-
quot;dent des Assurances sur leur vie. La liberté est esti-
quot;mable à prix d'argent, la vie de l'homme ne l'est pas.
quot;Cependant il y a une exception à ce second principe:
quot;la vie des esclaves de la Guinée est estimable à prix
quot;d'argent, quoique ce soient des hommes, car l'apph-
quot;cation qu'on leur a faite de la jurisprudence Romaine
quot;n'est pas allée jusqu'à leur refuser cette qualité. L'or-
quot;donnance, en défendant en général l'Assurance sur la
quot;vie des hommes, parolssoit, ou supposer que les nègres ne

Merc, probari, bunc Contractum prohibitum esse. Di-
cunt nempe, cum Codex tantum agat de Assecuratione
maritima, non possumus per analogiam interdietionem
extendere ad illa quae per décréta Regis jam probata
sunt. Ita quéjiault quot;On est toujours fondé à soutenir
quot;que la disposition du Code, ne peut avoir une portée
quot;plus étendue que n'avait la disposition beaucoup plus
quot;formelle de l'Ordonnance, et qu'il ne peut rendre nul-
quot;les des Assurances qui e'taient regardées comme licites
quot;en 1787quot;. Sic etiam grün et joliat quot;Le Code de Com-
quot;merce ne répète pas cette prohibition de l'Ordonnance
quot;de 1681, on a prétendu l'induire des termes de l'Article
quot;334, qui porte que l'Assurance peut avoir pour objet
quot;toutes choses ou valeurs estimables à prix d'argent. L'ar-
quot;gument qu'on tire de ces expressions n'est évidemment
quot;pas mieux fondé que l'objection puisée dans l'Ordon-
quot;nance.quot; Etiam scriptor Francicus toullier ^ putavit,
hanc Assecurationem non prohibitam esse in Francia,
quoniam leges illam non prohibent, quoniam causam jus-
tam habet, denique quoniam in Articulo i 664, C. C. in-
dicatur, ahos contractus aleatorios exstare posse, praeter
illos, qui ibi nominatim enumerantur.

' Traité des Assur. Terrestres, Chap. I, p. 10.
2 Ibid., Chap. VII, p. 415 in Nota.
5 Le Broit Civil Français, Tome VI, p. 119.

tio mota est, an liceat contraliere Assecurationem super
vita hominum, et tunc hoc concessum est. quot;Conseil
quot;d'Etat, il Juillet 1818.quot; Necesse mihi videtur, ut hocce
loco tradam Responsum, quod datum fuit a Ministre
regis qui rebus internis praefuit.

quot;Cet engagement, (en d'autres termes, l'assurance sur la
quot;vie) peut-être autorisé, mais il ne doit pas être permis
quot;d'assurer sur la vie d'autrui, sans son consentement.

quot;Ce genre de Contrats, peut être assimilé aux Contrats
quot;aléatoires, que permet le Code Civil; il est même plus
quot;digne de protection que le Contrat de Rente viagère:
quot;c'est un sentiment bienveillant et généreux, qui porte
quot;le souscripteur à s'imposer des sacrifices annuels pour
quot;assurer aux objets de son affection une aisance dont
quot;la mort pourrait les priver; la restriction proposée à
quot;l'égard de l'Assurance sur la vie d'un tiers, s'explique
quot;et se .justifie d'elle même.quot; Sed etiam postea sententia
lata fuit a Tribunali urbis Limoges, 1®. Dec. 1836, qua
omne dubium sublatum est, an valeat hic contractus.
Magni momenti est, ut mihi videtur, hoc loco memorare
causas, cur sententia hoc sensu lata fuerit.

quot;Attendu que les Art. 1104 et 1964, Cod. Civ. autori-
quot;sent en général le Contrat d'Assurance, sans les spécifier
quot;et en déterminer les règles ; que seulement dans le Code
quot;de Commerce, on trouve un Titre sur les Assurances
quot;Maritimes, mais que depuis l'Ordonnance de 1681, on
quot;chercherait vainement dans notre législation des'prohi-

quot;binons contre les Assurances sur la vie; qu'on doit d'au-
quot;tant mieux tirer la conséquence de ce que les Assurances
quot;sur la vie ne sont point défendues, qu'elles sont per-
quot;mises, qu'elles ont été autorisées par plusieurs Ordon-
quot;nances Royales, sous les dates des 22 Décembre 1819,
quot;11 Février, 12 Juillet 1820; qu'ainsi les tribunaux ne
quot;pourraient annuler une assurance de cette nature qu'au-
quot;tant que l'acte qui l'établirait renfermerait des dispo-
quot;sitions contraires aux lois ou aux bonnes moeurs.quot;

Multae societates liocce tempore in Francia exstant,
quae super vita bominum assecurationem contrabunt.
Exempli gratia quot;Compagnie d'Assurances Générales sur
quot;la vie, 22 Décembre 1819. Compagnie Royale, H Fé-
quot;vrier, 1820.quot; Ceterae.

Nescimus quo tempore Contractus Assecurationis super
vita in liacce regione in usum venerint. Probabiliter, dixit
scriptor Anglicus marshall ^, sensim sensimque usurpatos
fuisse, sed tamen addidit, nunquam proliibitos, et sem-
per per legis auctoritatem sancitos fuisse. Attamen certe
scimus primam societatem conditam fuisse anno 1706,

ah Episcopo THOMASIO ALLEN, regina Anna, et vocabatur
quot;Amicable Societyquot;. Sed primis temporibus arctis fmibus
circumscripta fuerunt hujus societatis negotia, quoniam
pauci tantum Assecurationem contraliebant; anno 1762,
vero, cum nova societas oriretur, nomine Equitable
Society, latius extenta fuerunt, et nunc adhuc Societas
illa exstat. Ad finem saeculi praecedentis, multae societa-
tes inveniebantur, et permagnus hodie est eorum numerus,
mter quas enumerare possumus, Pelicam Life Insurance
and Annuities, Roch Life Assurance, London Life Asso-
ciation, Provident Life Office et ahae i.

Cum jam ohm mercatura in patria nostra maxime exculta
fuerit, non mirandum est, ibi Assecurationem, et prae-
sertim maritimam, in usum venisse, et praecipuum locum
obtinuisse. In Europa, post Itaham, primum in hac re-
gione Legibus et Statutis sancita fuit.

Jam anno 1326, nonnuUi contendunt, assecurationem
maritimam excultam fuisse, quod demonstrate conati sunt,
ex litteris scriptis a Comité Hollandiae, quae citantur in

' Multae aliae Societales Assecurationis super vita enumerantur in
Specim. Jurid. Viri Cons. c. van heukelom , p. 24.

mieris, Groot Charterboek, D. 11, p. 393, in quibus
hic princeps, qui conducere volebat naves, quibus Angli
uterentur, statuebat, necesse fore ut aestimaretur pretiuni
navium, si domini nempe obtinere vellent securitatem
pretium recipiendi, eo casu, quo illae naves detrimen-
tum caperent vi majore. Addidit tamen, pretium non
eos recuperaturos esse, si naves interirent vitio funium,
vel culpa nautarum. Attamen minime hoe pactum ad
Assecurationem i-eferre possumus, nam magis est consi-
derandum tamquam exceptio in contractu locationis
conductionis, ubi conductor non cogi potest, ad restitu-
endam rem, si intereat vi majore; sed in quo, pactis
expressis, huic obligationi se subjicere potest.

Sed anno 1570, Philippo II regnante, statutum ^ hu-
jus regis vim legis ob tinebat, et Articulus XXXII con-
tinet placitum quo prohibetur assecuratio super vita,
hisce verbis. quot;En om te verhoeden de abuijsen, fraul-
quot;den, bedrogh en crijmen, die ghecommitteert zijn ghe-
quot;weest in de Asseurancien en versekerijnghen op 't le-
quot;ven van de lieden en persoonen; ook op weddijnghen
quot;van reijsen ofte voijagien, en dierglielijke Inventien ,
quot;hebben wij alle dieselve gheprolübeert en verboden,
quot;prohiberen en verbieden bij desen, als den ghemeijne

' Ordonnantie, statuijt en Policie ghemaect bij den Coninck, on-
sen aldergenaedigstcn Heere, op 't feijt van de Contracten van de
Versekerijnghen in dese Nederlanden, filips, 1570.

quot;welvaart schadelick ende hinderlijcke wesende ende van
quot;qnade exempel.quot;

Eodem sensu etiam variae leges conceptae fuerunt,
quifcus prohibitae sunt assecurationes super vita. Sic in
costumen ^ van Antwerpen, anni 1582, legitur. quot;Item
quot;hoewel men van voor tijden ploclite t'useren Asseu-
quot;rantie op 't leven van persoenen, en de op eenige reij-
quot;sen, en daarop recht te doeii, zijn deselve asseuran-
quot;cien, obligation en weddingen, en diergelijcke Invention
quot;ghemaect op 't leven van persoonen, op eenighe reij-
quot;sen, ofte voijagien, bij d'ordonnantie van den 20sten Ja-
quot;nuarij, in 't jaer van XV° ende eenen zeventich, ver-
quot;boden.quot;

Conferatur quoque quot;Ordonnantie op het stuk van As-
quot;surantie van Amsterdam, 1598, Art. 24.quot;

Hae imprimis sunt leges quibus tales Assecurationes
super vita prohibitae fuerunt. Usus frequens Assecura-
tionum super vita, vel potius abusus hujus Contractus, qui
eo tempore locum habebat in patria nostra, necessariam
fecisse videtur legem, a philippo II latam, anno 1570, et Ce-
terae (Cost. V. Antw. 1582), quibus illa species contractuum
prohibita fuit. Lex autem ferri non solet de argumento

® Verba non trado harum legum, quoniam eandem prohibitionem
continent. Legi possunt in c. v. heukelom, Di.ss. Cit., -p. 20.

quod raro obtinet, sed quod plerumque locum habere
solet. Kon solum vero in hisce legibus, sed etiam in
scriptis celeberrimorum Juris consultorum patriae nostrae,
de hac re eadem placila inveniuntur.

Ita apud coRNELitTM BTNCKERSHOEK.IUM cum quaestio
agitatur, an civihs libertas recte assecuretur, legitur:

quot;Erunt fortasse, qui et libertatem recte assecurari ne-
quot;gabunt, quia legibus, quibus utimur, prohibentur As-
quot;securationes de vita hominum^
Et apud HTJGONEM GROTIUM

quot;Men mag alles doen verzekeren, uitgeseijt menschen
quot;leven, weddingen, loon van schippersgezellen, krijgs-
quot;luijden, ofte anderen.quot;

Cum Jus Patrium Nostrum imprimis ex Jure Romano
ortum sit, et cum praecepta Juris Consultorum Romano-
rum tanti momenti fuerint in Jure nostro excolendo,
mirandum non est etiam hac in re nos secutos esse Ro-
manorum principia, et male interpretando adagium illud,
quot;Liberum corpus aestimationem non recipit,quot; eo perductos
fuisse ut etiam Assecurationem super vita prohiberemus.

Initio hujus saecuU vero etiam in hisce regionibus
in usum veniebat, et publica auctoritate comprobata.
Anno 1807, primum societas, nomine Hollandsche So-
cieteit van Levensverzekeringen, contrahere incipiebat

' Quaestiones Juris Privati, L. IV, Cap. I, p. 527.
quot; Inleijd. tot de Holl. Regtsg., I). Til van Inschult, Deel 24 van Verg.

super vita hominum, et hodie in Codiee nostro Mercatorio,
anni 1838, caput peculiare agit de hac specie Assecurationis.

Jam postea Societates multae ortae sunt, sed etiam multae
abohtae fuerunt. Societas vero jam nominata semper super
caeteros excelluit, et hodie etiam veterem laudem tuetur.

Quod ad alias regiones Europae attinet, pro certo ha-
bere possumus, hocce tempore, in fere omnibus recepti esse
juris, contractus Assecurationis super vita licitos esse. Ita,
exempli causa, Codex Wurtemburgensis peculiaria placita
continet de hac Assecuratione, quae valde conveniunt cum
placitis legis patriae nostrae ; etiam in Germania hodie so-
cietates inveniuntur quae hanc assecurationem contrahunt.
Ita in urbe Gotha, anno 1829, in urbe Leipzig, 1830, in
urbe Hannover, 1831, in urbe Triest, 26 Dec. 1831 etaliae,
societates ortae sunt, sed maxima est illa societas quae
in urbe Gotha exstat

Postquam itaque pro viribus conati sumus quaedam trac-
tare de historia hujusce Contractus, necessarium nobis
videtur, ut investigemus ejus Naturam. Itaque primo
loco quaedam dicere oportet de Contractu Assecurationis
universe, secundo loco de Assecuratione super vita pe-
culiariter.

Multi Scriptores de Jure Romano et Germanico frus-
tra conati sunt certam huic contractui assignare natu-
ram; fuerunt qui hunc contractum pertinere statueront
ad Emtionem Venditionem, quoniam Assecuratus peri-
culum rerum suarum vendidit illi qui suscipit resarci-
tionem damni, quod res capere potest. Alii, et inter eos
STRACCHA et POTHIERIUS imprimis, multos contractus enu-

Emekigonus diversae sententiae favebat, dicens con-
tractum assecurationis habere specialem naturam, ila ut
creatus sit ex natura rerum. Haec sententia nimis vaga
est, imprimis hocce tempore, quo melius naturam liujus
contractus explicare possumus. Jam potiiiekitjs ^ ad con-
tractus aleatorios Assecurationem pertinere statuebat; et
inter illos etiam hunc contractum enumerat, et Codex
Francicus et noster Contractus enim dicitur aleator-
ius, quando actio, cujus eventus, quod attinet ad com-
moda vel incommoda contrahentium, vel unius eorum,
pendet a casu incerto. Cum itaque assecuratio dici possit
contractus, quo unus contrahentium suscipit periculum
rei vel rerum alterius, et se obligat ad resarciendum
damnum, quod illae res capere possunt, ea lege, ut alter
contrahentium pecuniam vel pretium periculi antea sol-

Il est de la classe des Contrats intéressé de part et d'autre , et
non de celle des contrats bienfaisans.

Les Contrats aléatoires soat ceux dans lesquels ce que l'on donne
ou s'oblige de donner à l'autre, est le prix d'un risque dont il l'a chargé.

vat, optime convenit cum natura Contractus aleatorii,
et rectissime a legislatore inter eos enumeratur. Gum
itaque semper aliquid incerti occurrit, ciun periculum a
fato pendeat, valde periculosi sunt hi Contractus, et
facile natura eorum mutatur, quamiobrem semper stiric-
tissime observandum est, Assecurationes tantum inservire
debere, ad resarciendum damnum, nunquam vero lucri
faciendi gratia, eos contrahi posse. ,

Multae definitiones hujus Contractus propositae fuerunt :
ita, exempli gratia, tempore antiquo, ab hugoae grotio
Assecuratio vocabatur quot;een Overkoming, waer door
quot;yemant op hem neemt het onseker gevaer dat een ander
quot;hadt te verwagten: Denwelke wederom hem daer voor
quot;gehouden is loon te geven.quot; Omnes vero illae definitiones,
quae a pothierio ® et pardessus * datae fuerunt, conve-
niunt cum definitione, quae in Codice nostro Mercatorio,
Art. 246, occurrit. Legislator Neerlandicus facultatem
Assecuratoris magis extendit, cum etiam Assecurationem
contrahi posse statuit, in eo casu quo quis lucro ex-
spectato carebit.

Quinque sunt Essentialia contractus Assecurationis.
1®. Ut adsiöt personae, qui contrahere possunt.
2®. Ut adsint ces, supertjuas Aseeciifstio Goatïiahi potest.

tus, et ille est, qui rem habet quae in periculo versari
potest, et altera quae se obligat ad hujus periculi in-
demnitatem solvendam, et Assecurator dicitur. Contra-
hentes debent esse sui Juris, qui jus habent de rebus
suis statuendi pro arbitratu, nam si domini non sunt
verum suarum, non possunt contrahere assecurationem.
Tamen cum pardessus » credo,, hoc Jus extendi ad eos,
quorum aeque ac dominorum interest, res suas intacte
servari, exempli causa usufructuarii, vel illi qui pro do-
minis agunt; itaque depositarius non habet Jus deposi-
tum assecurare, si non agit nomine domini, nam tunc
est mandatarius et mandatum suum peragere ei hcet.

Creditorem etiam posse assecurationem contrahere su-
per rebus débitons, nullum est dubium, nam vere dici
potest, illius interesse, ne res detrimenti capiant. Jure
antiquo Patriae nostrae quibusdam hominibus interdi-
cebatur assecurationem contrahere, teste grotio

quot;Aile luyden mogen versekeren en haer laten verse-
quot;keren, uitgenomen de Regters, gestelt over 't stuk van

' Cours de Droit Comm., I, p. 592.
' Inleyding tot de Holl. Reclitsgel., III, 24.

quot;versekering en hare dienaars, alsook Tollenaars en Ma-
quot;kelaers: Voorts, Waganluyden, Voarluyden, Vragtluy-
quot;den en mogen noch versekaren ; mogen ook hare Wagens,
quot;Karren ofte Paerdan niet laten versekeren, dan onder de
quot;helft van de Waarde van dien, maar liaer loon geensints.quot;

quot;l'Article 68 du Titre d'Assurances fait defenses a tous
quot;les greffiers de Police (Officiers créés par édit de 1657,
quot;pour payer les Polices d'Assurance), Commis des cham-
quot;Lres d'Assurance, notaires, courtiers, censaux, de faire
quot;aucunes polices dans lesquelles ils soient intéressées di-
quot;recteinent ou indirectement, par eux-mêmes, ou par
quot;personnes interposées, et de prendre transport des droits
quot;des Assurés'quot;

Quod ad legem nostram attinet, etiam quibusdam ho-
minibus interdictum est contrahere Assecurationes ; nam
cura Assecuratio etiam pertineat ad eas ras, quae in Art.
4, N®. \ 0, C. M., enumerantur, nomine actuum commerci-
aliimi, proxenetis interdictum est contrahere Assecurati-
ones. Tamen omnino distinguandum est, an Assecurationes
contrahat lucri faciendi gratia, an vero ras suas assacurat,
ad damnum resarciendum, quod ex periculo oriri potest.
Nam requiritur omnino frequentia actuum ut in Art. 2,
God. Merc, legitur.

Deinde omnibus interdictum est, qui in Art. 1366, Cod.
Civ. enumerantur, tamquam inhabiles ad conti-actus ineun-
dos. Nempe minorennes, qui in curatione sunt, uxores
et omnes quibus interdicta est facultas contractuum
ineundorum.

Non tantum privati homines Assecuratores esse pos-
sunt, sed etiam Societates, et vulgo, hocce tempore, socie-
tates in hocce contractu Assecuratores sunt, cum illae
tantum negotia tam vasta et tam incerti eventus suscipere
possint et prae privatis hominibus majorem securitatem
Assecuratis alFerant.

Harum societatum quaedam dicuntur mutuae, quando
omnes Assecurati periculis omnibus communibus se sub-
jiciunt, et inter se conveniunt ad resarciendum damnum
mutuum, et itaque simul et Assecurati et Assecuratores
sunt. Aliae vero, aeque ac privati homines, Assecurationem
contrahunt; modo societas majorem securitatem praestat,
quoniam quaecunque societas habere debet pecuniam re-
servatam, et etiam cum plures sint Assecm-ati, qui omnes
societati praemium solvere debent, ex iis etiam damnum
resarcire possit.

Res debent existere tempore quo assecuratio contralii-
tur, nam, si non exstant, nulla est causa cur illam contra-

heremus. fles illius conditionis esse debent, ut aestimari
possint, nam si pretium nesciamus, non possumus con-
venire de pecunia solvenda, postquam periculum locum
habuit. Sed imprimis requiritur, ut res in periculo versari
possint, nam contractus assecurationis imprimis spectat
ad resarciendum damnum, quod e periculo oritur. Ita-
lt;£ue omnino cum quénaült ' dicere possumus:

quot;La légitimité du Contrat d'Assurance tient, comme
quot;ou le voit, à ce caractère essentiellement réparateur,
quot;eu considération duquel les anciens auteurs avaient
quot;défini l'Assurance: Aversio periculi.quot;

Denique res interesse debet Assecurati, nam si rei in-
teritus illius non interest, non potest periculum assecurare,
quoniam damnum pati non potest, et non amplius fuerit
assecuratio sed àlea.

In omni Assecuratione periculum occurrere debet, nam
sine periculo nulla est Assecuratio. Genus Aâsecurationis
pendet a periculo, contra quod Assecuratio contrahitur,
et tot sunt genera Assecurationis, quot habentur di versa
pericuia. Contrahitur, exempli causa, assecuratio contra
pericula incendii, contra éa quae fructibus agricultm-ae
impendent, super vita unius vel plurium hominum, con-
tra pericula maris et servitutis, denique contra pericula

quibus exponuntur res, cum per aquam et terram ve-
huntur, et multa alia Periculum semper oriri debet
ex casu incerto et vi majore, nunquam resarcitur dam-
num ex eo periculo, quod oritur ex facto hominis, qui
de re sua assecurationem contrahit; nunquam etiam con-
tra id periculum quod e re ipsa oritur, (exempli gratia
contra damnum, quod capere possunt, quae usu con-
sumuntur, vel quae ex natura ipsa minuuntur). Eme-
kigonus 2 recte dixit: quot;II serait en effet intolérable, que
quot;l'Assuré s'indemnisât sur autrui d'une perte dont il serait
quot;l'auteur.quot; Necesse est ut non magis pendeat a voluntate
unius quam alterius contrahentis. Licet in contractu
Assecurationis bona fides semper praecipuo loco haberi
debeat, tamen, quod periculum attinet, necesse est, ut hoc
periculum, antequam contrahitur, describatur; quod in
ceteris Assecurationibus, verbi causa maritima, saepe dif-
ficillimum est. In nostra assecuratione vero super vita
non ita necesse est, cum periculum semper certum et
definitum sit, nempe mors.

Jam diximus, damnum non esse resarciendum, quod
assecuratus passus est ex facto ipso, sed quaestio agitari
potest, an etiam teneatur Assecurator de damno quod
passus est Assecuratus ex factis illorum, de quibus praes-

' Exstabat in Francia Societas quae super vita equorum contra-
hebat. Ordonnance Royale, 16 Juin, 1821.
s Chap. I, Sect. 2.

tare debet; exempli causa liberi, et aliae personae quae
in Art. 1403 Cod. Civ. enumerantur. Apud nos haec
quaestio sublata est, cum codex Mercaturae in Art. 290
statuit : Assecuratorem teneri ad resarciendum omne dam-
num, quod locum habet, etiam culpa personarum quae
sub potestate Assecurati sint. In Francia vero de hac
re dubitaverunt, cum nonnulli ex Art. 353, Cod. Merc.
Franc. quot;L'Assureur n'est point tenu des prévarications
quot;et fautes du capitaine, etc.quot; probare conati sunt, non
teneri Assecuratorem, si damnum ortum sit ex factis
eorum, de quibus praestare debet. Alii vero, et me ju-
dice recte, cogitant, hoc esse non extendendum ad As-
securationes contra Incendium, quoniam satis frequen-
ter imprudentia et negligentia eorum, qui praeter Asse-
curatum domum habitant, causae sunt damni. Hanc ob
rem toullier * credit, quaedam de hac re in Polizza esse
inferenda. quot;Nous croyons donc que la prudence exige,
quot;qu'un sage père de famille ne fasse point assurer sa
quot;maison, à moins que la compagnie ne consente à in-
quot;sérér dans la Police une clause, par laquelle elle se
quot;chargera, non seulement des incendies arrivées par cas
quot;fortuit, mais encore par la faute de quelque personne

» Le Droit Civil Français, T. XI, p. 177.
' Cours de Droit Commercial, I, N». 590.

rem, etiam de factis personarum, qui sulgt; potestate As-
securati sunt. quot;II est presque impossible,' que les maîtres
quot;exercent sur leurs domestiques une surveillance telle,
quot;qu'ils puissent prévenir tous accidents. C'est précisé-
quot;ment pour obtenir la réparation d'un dommage, auquel
quot;la nature des clioses les expose si souvent, bien plus
quot;contre les risques de la foudre ou des événements exté-
quot;rieurs, qu'ils consentent à payer une prime à des Assu-
quot;reurs.

Ceterum Assecurator periîulum totum cognoscere de-
bet, atque omnia ea quae ad eum pertinent, quamobrem
saepe in Polizza Assecuratus debet enumerare omnia ea
quae scire oportet assecuratorem.

Periculum incipit et finem habet intra tempus de quo
contrahentes convenere, et saepe in Polizza indicatum
est. Necesse vero est, ut non solum locum habeat, sed
etiam ut perfectum sit intra hoc tempus.

4°. Cum Assecuratus solvere debeat praemium, ab al-
tera parte etiam Assecurator praestare debet pecuniam ad
resarciendum omne damnum, quod locum habuerit. Hoc
etiam est Essentiale contractus assecurationis. Quaestio
in Francia mota fuit, an Assecurator damnum resarçiro
deberet secundum rerum conditionem tempore quo con-
tractus initus sit, an vero secundum conditionem tem-
pore quo periculum locum habuerit. Variae fuerunt
sententiae in Francia Scriptorum de Assecuratione, sed
plerique convenie])ant, damnum esse resarciendum, se-

cundum conditionein rerum tempore periculi. Apud
nos vero haec quaestio suLlata fuit, nam in Polizza con-
venire debent partes de pecunia solvenda, sie ut legi-
tur in Art. 256, nquot;. 4, Cod. Mere. quot;Het bedrag der
quot;som, waarvóór verzekerd wordt.quot; Etiam Assecuratus
circumscribere debet rem Assecuratam (cf. Art. 256, n*'. 3,
Cod. Merc.) et omnia illa quae interesse possunt Asse-
curatoris (cf. Art. 256, n». 8, Cod. Merc.).

Hue pertinet ut animadvertamus, ad substantiam hu-
jus contractus pertinere, licet minus recte dici possit
inter ejus essentialia esse enumerandum, ut pi-aemium
assecurationis constituatur.

Jam antea diximus, contractum assecurationis esse con-
tractum aleatorivmi : cum itaque periculum exstare debet in
hoç contractu, etiam necesse est aliquid solvatur pro peri-
culo , et hoc dicitur Praemium. Ita vocatur quoniam, teste
pothierio solvitur primo et ante omnia, etiam ante
profectionem navis, quae in Assecuratione maritima est
initium periculi. In Ordonnance de la Marine, anni
1681, Art. 6. Titre des Assurances, jam legimus:

quot;La prime ou coût de l'Assurance sera payée en
quot;son entier lors de la signature de la police.quot; Cum
praemium itaque sit pretium periculi, necesse non est

Ht constet pecunia numerata, etiam aliis rebus constare
potest, e. gr. mercedibus et operibus aestimatis. Nam suf-
ficit, ut recte dixerunt grün et joliat

quot;qu'un bénifice certain ou espéré compense pour l'As-
quot;sureur les risques dont il se rend garant.quot;

Tamen pertinet ad substantiam hujus contractus, ut
Assecurator et Assecuratus conveniant de praemio. Mo-
dus quo Assecuratio contrahitur, efficit ut différât quanti-
tas praemii, nam si est Assecuratio quae dicitur pro prae-
mio, tune quantitas est certa, si vero Assecuratio est mutua,
tune praemium constat illo quo quis tenetur ad resarcien-
dum damnum, quod reliqui socii pati possint.

Denique requiritur in hoc Contractu, aeque ac in
omnibus qui consensu constant, consensus utriusque
contrahentis, ut rectissime dixit pothierius

quot;Le consentement des parties contractantes, sur toutes
quot;les choses qui composent la substance du Contrat, est
quot;de l'Essence dti Contrat d'Assurance, de même que
quot;de tous les autres Contrats.quot;

Jam vidimus, quaenam sint Essentialia Contractus
Assecurationis, nunc nobis dicendum restât quibus mo-
dis, vel potius qua forma, ineatur.

Olim non tantum literis, sed etiam verbis contractus
Assecurationis iniri poterat. Cum Contractus verbis ini-

» Traité des Assur. Terr., p. 242.
Traité du Contr. d'Assurance. Cliap. i, nquot;. 3.

tur, dicitur Assurance en Confiance, sic ut legitur in
Ordonn. de Burgos 1537. Art. 17.

Consensu initur, sed necesse est ut etiam Polizzae sub-
scribatur, quia per banc solam solet fieri probatio Con-
tractus ; haec barbara vox Polizza, aeque ac Belgica
vox Polis, derivatur, secundum opinionem nonnullorum,
a voce Pollicitatio

Haec Polizza omnia continere debet, quae ad Con-
tractum pertinent, et omnia ea de quibus contrahentes
inter se convenerunt; debent huic Polizzae nomina sua
subscribere contrahentes; ab hac subscriptione tamen
non incipit tempus contractus, nam etiam tempus initii
indicatur in Polizza, et saepe, ut etiam apud nos, ante
subscriptionem contrahentium initium habet. Art. 257.
Cod. Merc. : quot;De overeenkomst van verzekering bestaat,
quot;zoodra dezelve is gesloten; de wederzijdsche regten en
quot;verpligtingen van den verzekeraar en van den verze-
quot;kerde nemen van dat oogenblik hunnen aanvang, zelfs
quot;vóór dat de polis is onderteekend.quot;

» cujacids originem vocabuli polizza repetendam esse existimat a
Graeca voce àvôltilii. Conferatur de hac etymologia j. f. gronovius
Observationum. Lib. IV. cap. 13. (p. 114. edit. a. 1652),

Cum jam pro viribus juvenalibus tractare conati si-
mus principia generalia contractus Assecurationis, nobis
nunc investiganda sunt ipsius Assecurationis super vita
principia, quae ita vocata est, quoniam in illo Contractu
vitae finis est periculum, contra quod Assecuratio con-
trahitur.

Jam antea diximus Assecurationem super vita prohi-
bitam fuisse in Patria nostra et in Francia; nobis nunc
tradendae sunt causae oL quas ita antea prohibita fue-
rit. Dicebatur nempe, naturam periculi non convenire
cum bonis moribus, quoniam vita hominis aestimari non
potest, quod demonstare conati sunt ex regula Juris
Romani :

Sed hic, et omnino in multis juris locis, valde peri-
cnlosum est, ex placitis Juris Romani aliquod probare
quod ad Jus nostrum pertinet, si nempe nTgt;n conside-
retur quo sensu et qua occasione fragmentum , vel lex,
scripta sit, et non simul attendatur quaenam sit con-
ditio temporis, et quinam sint mores atque consuetudi-
nes, qui viguere eo tempore, quo illud scriptum fuerit;
tunc minus recte fragmentum ejusmodi citatur vel ap-

plicatur, nam pendent leges et jurisprudentimn opinio-
nes a temporibus quibus scribuntur. Itaque non tan-
tum legere debemus haec verba citata ex Fragm. 3,
D. Si quadr. paup. fee. die. (IX. 1) sed, etiam totum
fragmentum.

quot;Ex hac lege jam non dubitatur, etiam liberarum
quot;personarum nomine agi posse: forte si patrem familias
lt;'aut filium familias vulneraverit quadrupes scilicet, ut
quot;non deformitatis ratio habeatur, cum liberum corpus
quot;aestimationem non recipiat, sed impensarum in cura-
quot;tionem factarum, et operarum amissarum, quasque amis-
quot;surus quis esset, inutilis factus.quot;

Ex hisce verbis patet, Romanos etiam aestimare dam-
num quod ex vulneratione hominis occurrit, et omnia
ea quae ex morte alicujus oriuntur, quae familiae suae
nocere possunt, et minime aestimationem fieri vitae vel
corporis hominis, quoniam liberum corpus aestimationem
non recipit.

Ita etiam haec Assecuratio nunc apud nos et etiam
secundum Jus Francicum hodiernum considerata est;
non est corpus hominis quod aestimatur, nam hoc om-
nino, confiteor, minime congruit cum bonis morihus,
neque vita, quae aestimari non potest; sed tantum in
hac Assecuratione consideratux vita hominis ratione com-
modi et lucri quod tempore vitae inde percipitur et
quod amittitur vel morte vel quocunque alio temporis
momento e vita hominis, quod in contractu ponitur.

Et hoc genus contractus non esse contrarium veris prin-
cipiis Juris, neque Louis moribus omnino contendo.
Nusquam enim in toto Codice nostro placita legis inve-
nimus, quae vetant contractum inire de damno resar-
ciendo, quod quis patitur ex morte alicujus, sive patris,
sive alius. Et recte legislator, nam justi sensus, qui cui-
que innatus est, et secundum quem solum investigare
possumus, quid juris an injuriae sit, nobis lucide osten-
dit, contractui tab assecurationis supèr vita, nihil inesse
justitiae contrarium, cum neque corpus hberum aesti-
matur, neque aliquid contra bonos mores fieri dici
potest; sed modo contrahitur de damno resarciendo,
quod oriri potest ex morte alicujus, et cum illa mors
non venit nostra culpa, sed voluntate Dei, de damno
inde orto resarciendo contractus nullo modo improbari
potest.

Alii adversarii hujus Contractus, et inter eos emerigo-
nïïs, ostendere conati sunt, iniquum esse contractum
Assecurationis super vita, quoniam vita hominis emi et
vendi non potest, et objectmn Commercii nunquam esse
potest. quot;La vie de l'homme n'est pas un objet de Com-
quot;nierce et il est odieux que sa mort devienne une spé-
quot;culation mercantile.quot;

Sed minime hisce argumentis assentiri possumus; jam
antea diximus, Assecurationem nunquam esse posse mo-
dum acquirendi, sed tantum inservire ad avertendum et
resarciendum damnum, itaque non opus est, ut res de

qua Assecurationem contrahere velimus in commercio
sit; si modo damnum quod resarcire debet assecurator,
aestimari possit. In assecuratione super vita, recte di-
cunt vitam hominis non esse in commercio neque aesti-
mari posse, sed ipsa vita non assecuratur, sed damna
quae oriuntur e vita amissa sive morte; sic sufficit in hac
assecuratione ut aestimari possit damnum quod oritur e
morte illius super cujus vita contrahitur. Ita etiam dixit
PARDESSUS. quot;Il est vrai que la vie de l'homme ne peut
quot;pas être vendue pour une somme d'argent quelconque,
quot;mais de ce qu'elle n'est pas susceptible d'estimation
quot;sous ce rapport, il ne faut pas en conclure que l'on
quot;ne puisse pas estimer le tort que fait la mort d'une
quot;personne. Lorsque par un crime, par un accident quel-
quot;conque la vie a été ôtée à quelqu'un, ses héritiers ont
quot;droit, contre l'auteur de sa mort, à des dommages et
quot;intérêts et assurément ils n'avaient pas le droit de ven-
quot;dre la vie de celui dont la mort leur procure ses in-
quot;demnités.quot;

Alii vero dicunt non convenire cum bonis moribus,
quoniam mors hominis non potest esse causa contractus.
Hoc verum foret, si aeque ac in contractu de redit,
vitae, lucrum acciperetur tempore mortis, et itaque mors
causa lucri esset ; sed in hoc contractu ambarum perso-
narum interest, ut persona super cujus vita contrahitur,
diu vivat; nam tempore mortis Assecurator debet dam-
num resarcire, et ab altera parte hoc tempus pro Asse-

curato, qui super vita sua vel super vita tertii Assecu-
rationem contraliit, dici non potest fortuna secunda, nam
si contrahit super vita propria, damnum resarcitum non
ipse recipit, sed liberi vel heredes, et si contrahit super
vita tertii, tantum indemnitatem recipit damni, ex quo
lucrari numquam potuit, quoniam tunc amplius assecu-
ratio non foret. Fuerunt etiam qui hunc contractum
repudiarent, quoniam timent ne locum daret ad delicta
committenda. Et hoc delictum committi credebant in
persona assecurati; timebant nempe ne interficeretur ab
assecuratore. Sed falsa est illa argumentatio, nam, aeque
ac in omni assecuratione, tempus periculi nunquam pro-
desse potest assecuratori, sed semper illi nocet, quare
cogitare non possumus, ut ipse auctor periculi foret. Et
puta hoc locum habere, vel tum propter hoc factum
illicitum usum hujus Contractus improbare non posse-
mus : abusus enim non tollit usum, et quia scelesti ho-
mines hoc contractu abuterentui-, non est, cur aeque ho-
nestis hominibus occasionem adimeremus hoc contractu
utendi.

Denique objectio facta est, assecurationem super vita
non esse assecurationem sed a] eam. Hoc imprimis olim
objectum est: assecuratio super vita pecuharem contractum
non efficiebat, et inter sponsiones mercatorum enumeraba-
tur, quibus usi sunt ad lucrum faciendum, sed minime
nunc haec argumenta simt adinittenda, cum hodie sit
contractus quo nosmet ipsos tuemur ab incerto periculo.

Uptime de hac re monuit Francicus scriptor PARDES-
SUS quot;L'Assurance est une gageure lorsque l'assuré n'a
quot;aucun intérêt à l'Assurance ; ainsi il y aurait gageure,
quot;si Pierre, qui n'a aucun intérêt à ce que Jacques vive
quot;tant d'années, faisait assurer la vie de ce dernier. Mais
quot;Pierre a obtenu à la Martinique l'emploi de directeur
quot;d'une plantation, avec 3,000 fr. d'appointemens par an,
quot;pendant cinq ans, et la promesse après ce temps d'un
quot;capital de 100,000 fr. S'il meurt dans la traversée ses
quot;espérances sont perdues pour lui et pour sa famille. Il
quot;engage Paul à se rendre assureur de sa vie, c'est-à-
quot;dire, à s'obliger, moyennant telle prime, à payer à ses
quot;héritiers telle somme, s'il meurt pendant telle durée de
quot;temps. Les conditions requises pour une assurance s'y
quot;trouvent: Paul s'oblige à payer une somme si Pierre
quot;périt, et s'il ne périt pas, il gagne sans aucune dépense,
quot;la prime convenue.quot;

Ex hoc exemplo videre possumus, assecurationem su-
per vita non esse aleam, sed veram assecurationem, si
nempe vita assecurati intersit assecurantis. Hae itaque
sunt objectiones praecipuae quae moventur contra hunc
contractum sed simul vidimus eas non oriri, ex na-

' Cours de Droit Commerc. I. nquot;. 589.
Minus recle scriptor Anglicus Marshall. 0. c. II. p. 772., in-
terdictionem hujus Contractus olim in Francia alii causae attri-
buit, dicens :

tura ipsa Contractus, sed e falsis argumentis quibus usi
sunt scriptores ^ Omnes profluunt ex errore senten-
tiae vitam esse causam et objectum contractus, et non
esse damna quae ex fine vitae sive morte oriuntur. Be
lioc errore jam convenere viri docti et nunc apud
fere omnes populos cul tos Europae sententia recepta
est, esse contractum qui cum bonis moribus convenit,
et valde esse commendandum propter moralitatem et
propter boc commodum quod occasionem liominibus
offert, non solum sibi, sed etiam liberis vel omnibus
illis quos- amant, fructus e labore suo praestandi.

Magnopere itaque facio cum nALLOZ quot;Ce Contrat
quot;a pour objet de conjurer les risques de mortalité; son

quot;The French say, it is an offece against public decency to set
quot;a price upon the life of a man particularly on the life of a free-
quot;nian, which is above all valuation. Thus glossing over, with a
quot;fine sentiment of policy which could not be mentioned, whithout
quot;conveying an insunation, to the discredit of the national character.quot;

' Quae imprimis mota sunt in opere scriptoris Francici favard
de l'anglade. Repertoire de Législation V Assurance. Boulay pathv.
Cours de Droit Commercial. III. p. 366 seqq.

s Exempli gratia. Tocluer, Droit Civil Français. VI. nquot;. 182.
QuÉ^'al)i.t. p. 8. Pardessus, I. nquot;. 589. Grün et joliat, nquot;. 367.
Journal des Assur. I, p. 289. Persil, nquot;. 264. Themis. V. p. 339.
Marshall, II. p. 771.

® Repertoire Méthodique èt alphabétique de Doctrine et de Ju-
risprudence. V. p. 311.

quot;but est énormément moral, il offre à l'bomme le moyen
quot;de travailler non seulement pour lui seul, mais encore
quot;pour les personnes qui ont droit à ses affections ou
quot;dont les intérêts sont engagés avec les siens. C'est un
quot;acte de sage prévoyance, de sollicitude, d'économie, de
quot;bonne administration. Aussi le gouvernement doit-d
quot;l'encourager, comme présentant des avantages sociaux
quot;et politiques incontestables.quot;

Et etiam gküN et joli at quot;Ce Contrat prend sa
quot;source dans les sentiments les plus honorables à la
quot;société.quot;

Et ne id miremur, nam multae res, et etiam vita ho-
minimi, in periculo versari possunt, et magis laudandum
quam vituperandum est, quod aliquis conetur indemni-
tatem recuperare quando periculum locum habuerit.

Ita, exempli gratia, recipio quotannis ab aliquo pecu-
niae quamdam summam usque ad ejus mortem, de qua
vivere debeo; si nunc assecurationem contraho super
vita hujus hominis, et quotannis aliquam partem hujus
pecuniae summae secerno ad solvendum praemium,
post mortem indemnitatem recuperare potero de damno
quod mihi illo tempore accidit. Ita etiam creditor po-
test assecurationem contrahere super vita debitoris, et
multi alii adsunt casus, quos tamen hoc loco memorare
non possumus, quoniam tantum agimus de natura con-

tractus assecurationis super yita. Verba scriptoris Ger-
manici ^ solum tradere volo, dicentis postquam multa
exempla liujus contractus usus attulit.

quot;Die Obigen Beispiele zeigen zur Gnüge, das die
quot;eigentliclie Lebensversicherung auf mannichfache Weise
quot;angewendet werden könne, überdem gibt die Verket-
quot;tung des menschlichen Lebens der Verhältnisse so viele,
quot;das es unmöglich wird, alle Fällen auf zu zählen in
quot;welchen die entsprechenden A^ersicherungsarten ihren
quot;Nützen leisten.quot;

Cum itaque demonstare conati simus, assecurationem
super vita non amplius prohibitam esse et naturam con-
tractus convenire cum bonis moribus, nunc ostendere
in animo habemus, quomodo cohaereat, et quando diffé-
rât a contractu assecurationis in genere, sie dicto. Antea
vero quaedam sunt praemonenda, de modis quibus hic
Contractus contrahatur. Assecuratio super vita dici po-
test Contractus, quo assecuratus, cum se indemnem prae-
stare velit a detrimento capiendo morte alterius personae,
quotannis vel semel pecuniam solvit, ea lege, ut alter
contrahens (assecurator) se obliget ad solvendam pecu-
niae quamdam summam vel praestationem annuam, quan-
do assecuratus damnum, de quo convenerunt, passus est.
Stipulari autem etiam debent, an assecuratio contrahatur

' H. iiLEiETREU, Zwccli lind Einrichtung des Lebensversicherungsquot;
anstalten. p. 33.

su}ier tola vita, vel an tunc modo damnum resarcien-
dum sit, si assecuratus intra certum et definitum quod-
dam temporis spatium moriatur. Ex hac definitione vi-
dimus duplici modo contrahi hanc assecurationem, quod
ad tempus Contractus attinet.

10. Contractus qui totam vitam complectitur, et
2®. qui solum partem vitae continet.
Quod ad partem primam attinet, cum assecuratio
facta est super to ta vita, facile intelligitur, damnum lo-
cum habere tempore mortis Assecurati et tunc solven-
dam esse pecuniae summam, ut damnum quod ex dla
morte oritur, resarciatur.

Quod ad secundam. partem attinet, quando assecura-
tio facta est super parte vitae, distinguere debemus, an
conditio facta sit, ut pecunia solveretur, quando nempe
assecuratus moritur inter spatium temporis definitum, an
vero quando supcrvivat. Haec ultima species a Gallis
vocatur Assurance différée. Minime, me judice, conve-
nit cum natui-a contractus assecurationis, sed potius ad
abus pertinet: Pecunia ea quam solvere debet Assecurator,
in hac specie Contractus non inservit ad damnum re-
sarciendum, quod ex morte oriri potest, sed magis ad
recipiendam majorem summam pecuniae, si periculum
locum non habet, nempe si supervivit. Itaque omnino
facio cum quéïnaült S dicente:

quot;Le placement à fond perdu, que l'on nomme Jn-
''nuité différée, ne rentre ni dans le Contrat de Rente
quot;Viagère, ni dans le Contrat d'assurance. Au lieu de
quot;nous pre'senter l'échange d'une somme contre une chose
quot;ou contre un service réel, il ne nous présente que l'é-
quot;change d'une somme contre le simple risque d'en payer
quot;une plus forte si tel événement arrive.quot;

Et omnino Contractus qui ita factus est, ut non dam-
num resarciatur super iis rebus quarum detrimentum illo
contractu non est resarcitio, vera non est assecuratio.
Licita tamen erat haec species assecurationis in Francia,
ut patet ex statutis societatis, quae probata fuerunt per
Arrêt, du Conseil 27 Juillet 1788.

Diverso modo vero contrahitur assecuratio super vita,
quod ad Conditiones hujus Contractus pertinet, nempe:
1quot;. Super una vita.

1quot;. Prima species magis est simplex, cum in illa
assecurator, sive societas Assecurationis, tenetur ad sol-
vendam pecuniam assecuratam post mortem illius su-
per cujus vita assecuratio facta est, tunc pecunia sol-
venda est indemnitas detrimenti quod capiunt liberi vel
heredes, et ille, qui personae assecurati interest. Non
plane aleatorius, aeque atque aliae assecurationes, est hic

2quot;. Secunda pars, quae a Gallis dicitur Survivances,
ab Anglis vero Survivorships, locum habet, quando pe-
cunia assecurata solvitur, morte unius personae, ea lege,
ut hocce tempore alia persona designata vivat.

30. Pars tertia, quae a Gallis dicitur Fies Réunies,
ab Anglis Joint-Lives, constat assecuratione mutua dua-
rum personarum, exempli causa, inter conjuges; ambo
solvunt praemium assecurationis, et societas, sive assecu-
rator, debet pecuniam assecuratam solvere uxori, quando
maritus prius mortuusest, marito vero quando ille uxori
supervivit.

Restât nobis, ut animadvertamus, aeque ac in reli-
quis assecurationis contractibus occurrere duas personas,
assecuratorem et assecuratum; in Francia tamen tres
contrahentes sunt, in casu quo assecuratus super vita
tertii contraxerit, cum hic tertius consentire debeat », quod
apud nos non requiritur, ut postea videbimus. Assecu-
ratus vero assecurationem contraliere potest super pro-
pria sua vita, sive super vita alterius, sed tunc vita tertii

Quaestio agitata fuit, quando assecuratio contrahitur
per tempus definitum, an dies primus et ultimus etiam
ad assecurationem pertineant, et'convenerunt scriptores

eos eliam dies esse numerandos. Huic sententiae etiam
favebat scriptor Anglicus marshall ^ dicens.

quot;A question wbicb bas often puzzled laAvyers , na-
quot;mely, whether a period of time, to commence from
quot;the day of the date, was indusive or exclusive of
quot;that day, occurred in an action upon a policy upon
quot;the bfe of sir robert Howard , for one year, from the
quot;day of the date thereof, which was the 3d ofSeptem-
quot;ber 1697. Sir robert died on the 3d of September
quot;1698, at one o'clock in the morning. Lord c. j. holt ■
quot;held that, from the day of the date quot;excludes the day,
quot;butquot; from the date includes it; and the refore, the day
quot;of the date being excluded in this case, the insurer
quot;was held liable.quot;

Postquam itaque vidimus, quaenam sit natura liujus
Contractus, et quibus modis contrahatur, nobis animer-
ventendum est, quomodo cohaereat atque dilferat ah aliis
contractibus assecurationis, et a principiis generalibus
assecurationis, capite 11. § 1. expositis.

Quod ad naturam hujusce Contractus attinet, jam sta-
tim discrimen apparet. Antea jam diximus hunc Con-
tractum pertinere ad illos, qui in Codice civili aleator'd
dicuntur, quoniam in illis periculum occurrit, et eventus
contractus pendet ab eventu incerto, cum tempus illius
eventus non solum incertum sit, sed etiam incertum

sit an locum haLiturus sit, nec ne. In Contractu asse-
curationis super vita, et imprimis quando super tota
vita contrahitur, incertum est tempus quando persona
assecurata moritura. sit, et propter hanc causam con-
tractus est aleatorius, sed certe locum habere debet
mors, et itaque alea non aeque magna ac in aliis asse-
curationis speciebus ; si vero contrahitur super parte
tantum vitae, alea major est, et fere aeque magna ac
in caeteris assecurationis contractibus, puta, contrac-
tum assecurationis contra Incendium. Quam ob caus-
sam magis difficile est, quantitatem praemii definire,
quae non solum ab aestimatione commodi et lucri quod
quis percipit ex illa vita, sed etiam ab illius longitu-
dine pendet? Quod ad aestimationem vitae attinet, certa
est régula: tanti pretii alicujus vita est, quanti alterius
interest ut vivat; quod ad longitudinem vitae attinet,
observari debet, an etiam adsint causae physicae, quae
locum dare possunt ad mortem maturam; et etiam con-
sultandae et conficiendae sunt tabulae mortalitatis. Eae
tabulae conficiuntur e tabulis, ubi inscriptae sunt per-
sonae, quae nascuntur et moriuntur; varia itaque est
quantitas praemii, secundum varietatem aetatis persona-
rum super quarum vita contrahitur, etiam ad sexum
et valetudinem attendendum est. Ita exempli gratia in
Anglia, in Francia et etiam in patria nostra, societates
diversae postidant a personis, super quarum vita con-
trahitur, ut praebcant documenta, ex quibus palet, eas

vaccinatas fuisse vel habuisse variolas, et praeterea ro-
gatur an causa aliqua adsit, qua timeri possit ne mature
moriturae sint^.

Christian huigens nostras, qui vixit tempore mauritii,
principis Arausiaci, primum confecit illas enumerationes,
et metliodum de probabilibus computandis, et secundum
eas, anno 1693, confecit halley tabulas mortalitatis
urbis Breslaviae. Postea etiam alii illas confecerunt, et
e patria nostra nominari licet joannes hudde, qui urbi
Amstelaedamensi quondam praefuit et joan de wit, in
opere. quot;Over de waardij van lijfrenten in proportie van
quot;losrenten, 1671,quot; quod etiam laudatur a scriptoribus
peregrinis. Nicolaas struyck, quot;gissingen over den staat
quot;van bet menschelijk geslacht, 1740. Uitrekening van
quot;de Lijfrenten. Nadere ontdekkingen nopens den staat
quot;van het menschelijk geslacht, 1753.quot; Ilias enumera-
tiones imprimis confecit ex adnotationibus Ecclesiasti-

' Marshall, A treatise on the law of Insurance, II, 772 en 773.
Berigt der Holl. Soc. van Levensverzekeringen, opgerigt in den Jare
1807, te Amsterdam. Afd. Levensverz., p. XIV.

quot;Compagnie d'Assurances Générales sur la vie des hommes, Statuts,
Art. 5, N». 3, et Art. 7, al. 4. Celui qui n'a pas eu la petite vé-
role ou n'a pas été vacciné, paie une augmentation d'un dixième de
la prime annuelle ou du prix de l'Assurance. Celui qui est atteint
de maladie.'! ou infirmités graves, obtient des conditions plus ou moins
favorables suivant la nature de la maladie. Les dérogations aux con-
ditions générales doivent être spécialement énoncées dans le Contrat
d'Assurance.quot;

Secundum eas tabulas itaque aestimari potest quan-
titas praemii solvendi. Multum refert an bene factae sint
hae enumerationes, quoniam saepe, et imprimis ante aliquot
annos, factum est, ut illae enumerationes, male liabitae,
causa fuere exitii multarum societatum assecurationis su-
per vita. Hodie tamen exstant meliores, et ex illis de-
monstrari potest, eas tantum recte confici posse ab iis qui
bene tenent scientiam elementorum populationis, quod
attinet ad personas quae nascuntur et moriuntur, et etiam
ad statum valetudinis populi, et ex illis tabulis statui
potest longitudo probabilis ^vitae bumanae, secundum
quam a matliematicis definitur, quaenam pecuniae summa
praemii nomine solvenda, ad banc vel illam aetatem,
ut post mortem, vel post tempus in Polizza definitum,
recipiatur pecunia assecurata.

Sed revertamur ad argumentum nostrum, et videamus,
quomodo haec species assecurationis degeneret a natura
hujus contractus, et similis aleis fiat. Aeque ac res in
contractu assecurationis proprie sic dictae, assecurati in-
teresse debent, ita vita in assecuratione super vita. Nunc
per se patet muitos esse modos, quibus hominum inte-
resse possunt res, sed in assecuratione super vita, vita
tantum ita referre debet, ut illud commoduni pecunia
aestimari possit, neque in hac specie natura contractus
sinit aliud esse commodum quam quod pecunia aesti-

mari potest, nam aliter non solum contractus vitiosus
esset, sed etiam vituperandus esset propter immoralita-
tem, cui locum daret, si occasionem praestaret vita liu-
mana uti tamquam ludi materia.

Cum liberum corpus aestimationem non recipiat, non
jîossumus aestimare, quid valeat vita humana, nam in
lioc sensu omnino significationem Fragmenti accipere volo,
sed quanti vitae alterius nostra intersit aestimari potest,
et aestimari debet a contrahentibus antequam contractus
ineatur, et itaque ab illis stipulanda est pecunia assecu-
rata, quae aestimationem continere debet detrimenti quod
assecuratus pati potest, morte alterius personae quae ejus
interest. Cum in assecuratione super vita periculum spe-
ciale est, nempe mors, in lioc etiam differt ab aliis asse-
curationibus, nam in illis periculum non semper in toto
locum babet, et saepe pro parte accidit. Exemplum af-
ferre possumus ex assecuratione contra incendium: non
semper igni domus tota devastatur sed saepe etiam modo
pro parte, et tunc assecurator damnum resarcire debet,
ratione detrimenti capti; et ita etiam in aliis assecura-
tionibus, praesertim in illa quae contra pericula maris
contraliitur. Sed in assecuratione super • vita, periculum,
quando locum habet, semper totum detrimentum alfert.
Itaque damnum semper in toto resarciendum sit ^ ab

» Conf. MARSHALL, A Treatise on the Law of Insurance, II, p. 780.
quot;As by the terms of this contract, the entire sum insured is to

assecuratore, nunquam pro parte liberatur, et nunquam
post periculum, ut in aliis assecurationibus, damnum aes-
timare potest.

Hanc ob causam recte legislator noster sancivit in
Art. 304, God. Mere., Nquot;. 5, in Polizza scribenda esse
verba. De som waarvoor is verzekerd. Quod vero
legitur in Art. 253, God. Mere., al. 2. quot;Indien de volle
quot;waarde van liet onderwerp niet is verzekerd, is de ver-
quot;zekeraar, in geval van schade, slechts verbonden, in
quot;evenredigheid van het verzekerd tot het niet verzekerd
quot;gedeelte,quot; non appbcandum est ad banc speciem asse-
curationis, nam asSecurator solum tenetur ad resarcien-
dum damnum, ratione pretii de quo contrahentes con-
Tcnerunt. Nam fieri non potest ut post mortem hoc aes-
timetur, quia hoc natura ipsa periculi prohibet. Grün et
joliat recte itaque dixerunt

quot;Dans l'Assurance sur la vie, la nature du sinistre
quot;ne permet pas d'en évaluer les suites, c'est en ce sens
quot;que l'on peut dire que la vie d'un homme est hors
quot;de toute estimation pécuniaire; le dommage dont l'As-
quot;suré a voulu garantir lui ou des tiei-s, se trouve fixé

quot;be paid upon the happening of one single event, which cannot par-
quot;licularly happen, and by the happening of which, the Insurer must
quot;suffer all the injury, against which he meant to be protected
quot;by the Insurance the loss must always be total, and never can be
quot;partial.quot;

quot;par la police, seul titre auquel on puisse s'en rap-
quot;porter pour régler l'étendtie des obligations de l'As-
quot;sureur.quot;

Cum saepe accidit, ut pater Assecurationem contrabat
super vita propi-ia, in favorem liberorum vel lieredum,
in hoc casu Assecuratio super vita etiam dilFert ab aliis
assecurationis speciebus, nam nunquam in aliis stipula-
tur in favorem tertii, sed semper Assecuratus ipse in-
demnitatem recipit, si periculum locum habuerit. Ta-
men accidere potest, ut tertii illam post mortem Asse-
curati recipiant, sed tune hoc ex Contractu non oritur,
sed propter Jus quod heredibus tribuitur ex Jure here-
ditario. Nonnulli differentiam existere in cessione actionum
existimavere, qui putant actionem non dari contra illum
qui personam assecuratam interfecit vel caussa mortis ejus
fuit. Nos autem rem ita non sese habere credimus, quia
quisque tenetur ex actione injusta sua, et etiam hac in re
resarcire debet damnum, quod ex actione ista injusta pro-
fluerit Assecuratori. Denique Codex ipse noster silentio non
praeterit differentiam, cum in Art. 302, Cod. Mercat., legis-
lator praescribat tempus contractus significandum esse, et
absolutum est hoc placitum, nam addidit tamquam poenam,
contractum sine hac significatione temporis, nullum esse.
quot;Het leven van iemand kan, ten behoeve van eenen
quot;daarbij belanghebbende, verzekerd worden, gedurende
quot;den tijd bij de overeenkomst, op straffe van nietigheid,
quot;te bepalen.quot;

Et docet in Art. 266, Cod. Merc., Polizzam ipsam
assecurationis super vita, difFerre debere ab aliis assecu-
rationis polizzis.

quot;Alle polissen, met uitzondering van die der Levens-
quot;verzekeringen, moeten uitdrukken, enz.quot; Alia forma vero
praescribitur in Art. 303, Cod. Merc.

quot;Het leven van iemand kan, ten behoeve van eenen
quot;daarbij belanghebbende, verzekerd worden, gedurende
quot;den tijd bij de overeenkomst, op straffe van nietigheid,
quot;te bepalen.quot;

Haec definitio legis nostrae convenit cum illa quae in
Codice Wurtemburgensi invenitur; in Franciae legisla-
tione vero non occurrit definitio hujusce contractus.

Universe paucis verbis dici potest, contractus, quo
unus contrahens (Assecurator) se obligat, praemium ad
resarciendum damnum, quod alter contrahens (Assecu-
ratus) ex morte alicujus personae cujus interest, capere
possit.

verbis usum esse regis ministrum qui hunc Articulum
composuit. In Legis speciminibus, anni 1825 et 1835,
eadem verba non occurrunt; nam pro, quot;gedurende den
quot;tijd bij de overeenkomst, op straffe van nietigheid, te
quot;bepalen,quot; legebatur. quot;Voor één bepaalde tijd.quot; Multae
objectiones factae fuerunt contra haec verba : hisce enim
prohibitum fuit, contrahere Assecurationem super vita
tota, quod tamen etiam cum natura hujusce contractus
■convenit. Si lex ita concepta esset, tune pater familias,
exempli causa, qui post mortem suam, sortem uxoris
et liberorum firmare vellet, solum per tempus limitatum
contrahere posset; si itaque post hoc tempus moriretur,
liberi vel uxor nihil ex assecuratione recipere possent.
Propter hanc causam haec verba ita mutata fuerunt, et
in rescripto ministri regis, quod legem anni 1838 comi-
tabatur, haec inveniebatur sententia : vitam hominis esse
limitatam quod attinet ad finem vitae, omnes enim ho-
mines mortales sunt, sed tempus semper manere in-
certum.

Sapientissime etiam legislator usus est verbis. quot;Ten be-
quot;lioeve van eenen daarbij belanghebbende.quot; Jam supra
commemoravimus, aeque ac in aliis assecurationibus ne-
cesse esse. Tem assecuratam interesse illius, qui assecura-
tionem contrahit, ita etiam in hac specie assecurationis,
vitam interesse debere assecurati In Anglia hoc etiam

requiritur. Legitur enim. in Stat. 14, georgeIII, c. 48,
5 1. quot;That no insurance shall be made by any person
quot;or persons, bodies politic or corporate, on the life or
quot;lives of any person or persons, or on any other event
quot;or events whatsoever, wherein the person or persons,
quot;for whose use or benefit, or on whose account, such
quot;policy or policies shall be made; shall have no inte-
quot;rest, or by way of gaming or wagering: And that
quot;every insurance, made contrary to the true intent and
quot;meaning of this art, shall be null and void, to all in-
quot;tents and purposes whatsoever.quot;

In Francia vero dubitaverunt an requiratur, ut vita
intersit Assecurati. Tribunal urbis Limoges, in sententia
lata 1 Dec. 1836, statuebat, necesse non esse ut asse-
curatus probaret quomodo vita tertii illius interesset,
sufQcere dicebat consensum datum fuisse a persona su-
per cujus vita assecuratio contrahebatur. Sed fere omnes
scriptores Francici ^ tamen conveniunt hoc requirendum

esse, cum assecuratio tunc facile a natura sua degeneret.
Ita scriptor Articuli, quod legitur in Journal des Assu-
rances, Tom. IV, p. 241, de hac re sententiam suam
profert.

Multae societates assecurationis in Francia hoc etiam
requirunt Sed cum, ut postea videbimus, requiratur
in Francia consensus tertii super cujus vita contrahitur,
nonnulli credebant bunc sufficere, cum nemo consensum
suum daret, si vita tertii illius non interesset. Tamen,
me judice, essentiale hujus contractus est, ut requiratur
in assecurato ut ipsius intersit, quoniam, ut jam supra
diximus, nullam assecurationem sine hocce commodo ex-
stare potest, quod ex consensu tertii super cujus vita con-
trahitur patere non potest. Vir Consultissimus c. van
JIEUKELOM, in Spec. Jurid., p. 29, dixit, praeceptum le-
gis, Art. 302, totam fere vim amisisse, per illud quod
postea legitur in Art. 305. quot;De begrooting van de som
quot;en de bepaling der voorwaarden van de verzekering,
quot;staan geheel aan het goedvinden der partijen.quot;

teor, legem aestimare non posse quanti alicujus intersit
alium vivere, sed lex omnino aestimare potest, et secun-
dum legem nostram aestimat, an intersit alium yivere.^
Quaestio etiam moveri potest, an commodum quod ali-
quis ex tertii vita percipit, pecunia numerata aestimari
debeat, vel an pretium alfectionis animi, quod quis ha-
bere potest in liujus tertii vita, sufficiat, ut illi liceat su-
per vita ejus contrahere.

Illud pretium alFectionis admittunt illi qui statuunt,
sufficere consensum personarum super cujus vita con-
traliitur Assecuratio. Ita, exempli causa, dixerunt GRÜN et
JOLIAT quot;II peut arriver que celui qui fait l'Assurance
quot;n'y ait personnellement intérêt pécuniaire, l'Assurance
quot;n'en est pas moins valable, moyennant le consentement
quot;de la personne dont la vie est assurée, et à qui l'on
quot;doit demander l'autorisation de conférer les droits dé-
quot;pendant de sa mort. Tel serait le cas ou par un in-
quot;térêt d'affection un parent ou un ami assurerait une
quot;somme sur la tête de son parent ou de son ami, au
quot;profit des enfans ou héritiers de celui-ci, ou d'une
quot;autre personne.quot; Hoc sufficere non credo, et cum
QirÉNAULT ® statuo, quemcunque, qui, assecurationem con-
trahit super vita tertii, probare debere vitam illius sua
interesse, nam assecuratio semper esse debet indemnitas

damnl quod quis capere potest morte alicujus. De hac
questione vero apud nos dubitari non potest, nam con-
sensus personae assecuratae non requiritur in lege nostra ;
sed lex solum postulat interesse vitam assecurati,.et in-
foro judicis ratio haberi nequit pretii affectionis, quod
nunquam aestimationem recipit, sed modo quanti in-
tersit hujus vita ratione lucri et damni quod inde assecu-
ratus percipit, et illud lucrum vel damnum semper pecu-
nia numerata aestimari debet et potest.
Art. 303.

quot;De belanghebbende kan de verzekering sluiten, zelfs
quot;buiten kennis of toestemming van dengenen, wiens

Scimus ex historia legislationis multas objectiones esse
factas, contra hunc articulum. Dicebatur nempe, ma-
lum esse, si assecuratio contrahi posset nesciente per-
sona, super cujus vita contrahitur, qui itaque consentire
non posset, quoniam tune non satis accurate cognosci-
tur status sanitatis et aetatis illius personae. Etiam ti-
mebant ne assecurationes contraherentur cum societatibus,

quae minus accurate haec spectarent; et quarum sol-
vendi facultatibus propter hanc causam non satis confidi
possent. Regis ministri » vero responderunt, onrnino se
voluisse, vitam interesse illius qui super ea assecura-
tionem contraheret, quod etiam in Art. 302, Cod. Merc.

praescriptum erat, sed tamen non praescribere voluisse,
consensum requirendum esse ilUus super cujus vita asse-
curatio contraberetur. Nam dixerunt, in multis casibus
necessarium non esse, et exempla attulere, cur absurdum
statueront, creditores cujus debitor faceret iter periculo-
sum, non posse contrabere super ejus vita sine consensu
iUius, quem dare non potest propter absentiam.

Consensus, qui in Anglia, Francia et Borussia requiri-
tur, tertii super cujus vita contrahitur, apud nos itaque
necessaritis non est, et lex nostra hoc requisitum reli-
quit voluntati contrahentium. Optime hoc fecit legislator,
ut mihi videtur, nam cum in Articulo praecedente jam.
praescriptum est vitam tertii assecurati interesse debere,
non probandum esset consensum ejus etiam requiri.
Nam sunt casus, in quibus hunc consensum recipi opus
non est, exempli causa in itinere periculoso faciendo, vel
si militare debuisset. Et in aliis casibus rare locum ha-
bebit, ut assecuratio fieret clam et sine consensu per-
sonae assecuratae. Assecuratus nempe omnia ea indicare
debet quae non ignorare interest Assecuratoris, et illa
optime cognoscere potest a persona assecurata ipsa, im-
primis quod ad statum aetatis et sanitatis attinet, quae
cum veritate congruere debent, nam si falsa fuerint, lex
in Art. 251, Cod. Merc., nullum esse contractum, sta-
tueret.

4®. Den tijd waarop liet gevaar voor den verzekeraar
begint te loopen en eindigt.

Haec forma polizzae difFert ab illa quae in Art. 256
praescripta est, et quae universe ad omnes assecurationis
species pertinet, ubi tamen exceptio facta est, quod ad
assecurationem super vita. Mirum videri potest, bic non
inveniri quod in Art. 256, Nquot;. 8, praescriptum est;
scilicet omnia ea quae assecuratoris interesse possunt,
quaeve stipulati sunt contrahentes, polizzae inserantur;
et cum aliis scriptoribus facere debeo, qui banc omis-
sionem vehementer vituperant. Nam perutile foret, si
declaratio haberetur de statu sanitatis et aetatis illius su-
per cujus vita ineatur contractus. Hoc etiam a diversis
societatibus in Germania, Anglia, Francia et patria nostra
requiritur, quoniam aeque ac in aliis assecurationibus,
assecuratoris interest, quomodo se habeat persona as-
securata.

Polizza, cujus forma praescripta est, quomodo seil,
ineunda est, etiam est modus quo assecuratio probari
potest, et Art. 258, Cod. Mere., non sinit hunc con-
tractum , sicut ceteros plerosque contractus mercaturae,
fere omnibus modis probari, sed jubet expressis verbis

hanc probationem fieri debere per scripturam, aut sal-
tem exigit adesse debere initium probationis per scriptu-
ram. Possessie tamen nuda Polizzae, non Jus dat recupe-
randi damnum quod quis passus est, sed etiam assecuratus
probare debet, contractum cum eo initum esse.
Art. 305.

quot;De begrooting van de som en de bepaling der voor-
quot;waarden van de verzekering, staan geheel aan het goed-
quot;vinden der partijen.quot;

Hic Articulus inservit ad explicandum ea quae in
Nquot;. 5, Articuli praecedentes leguntur. quot;de som waarvoor.quot;
Legislator enim omnia reliquit voluntati contrahentium,
nam fieri non posset, de pecunia assecurata, vel de con-
ditionibus faciendis ahquod statuere, cum hoc plane pen-
deat a statu personarum qui contrahunt, et lex itaque
aestimare non potest, quanti vita mea vel tua alterius
intersit. Objectiones tamen quaedam factae fuerunt con-
tra bunc Articulum.

Timebant ne hic Articulus contineret praeceptum ma-
gis generale, et nimiam fortasse libertatem relinqueret
contrahentibus, et nonnulli itaque aliquid significare vo-
lebant de conditionibus faciendis et de pecunia assecu-
rata stipulanda. A Regis ministro vero responsum * est:

quot;Verzekering op bet leven is het eenige Contract,
quot;waaromtrent geen bewijs van het belang dat de verze-

quot;kerde heeft, gevorderd kan worden, omdat het leven
quot;van een persoon eene onwaardeerbare zaak is, waar-
quot;omtrent het aan partijen moet worden overgelaten, eene
quot;zekere som te betalen
Art. 306.

quot;Indien de persoon, wiens leven is verzekerd, op het
quot;oogenblik van het sluiten der verzekering, reeds was
quot;overleden, vervalt de overeenkomst, al had de verzekerde
quot;van het overlijden geene kennis kunnen dragen; tenzij
quot;anders ware bedongen.quot;

De periculo agitur in bocce et sequenti Articulo. Quod
a nobis dictum est de contractu assecurationis universe,
etiam applicari debet ad assecurationem super vita: quae-
cunque res scil., de qua assecuratio contrahitur, exstare
debet, tempore quo contractus ineatur. Si homo itaque
non vivit hocce tempore, vita hominis non exstat, et
super ejus vita itaque contrahi non potest. Et praecep-
tum Art. 269, Cod. Merc., etiam valet de assecuratione
super vitó. Omnis assecuratio, quae contrahitur super re,
contra quam periculum locum habere non potest, vel jam

« Haec verba belgico sermone trado, ut melius observaretur vitium
quod, me judice, in responsione ministri occurrit. Nempe dicebatur :
quot;Geen bewijs van bet belang,quot; cum melius foret si diceretur. quot;Geen
quot;bewijs van de hoegrootheid van het belang,quot; nam si probari non
potest, quomodo illius intersit, contractus nullus est quoniam hoc
essentiale est Contractus assecurationis super vita, sed quanti lUius m-
tersit, omnino probari potest,

locum liabuit, nulla est; et magis in assecuratione super
vita extenditur; nam in Art. 269, solum nullum esse
contractum statuitur, si assecuratus, vel qui assecurationem
pro illo contrahit, periculum fieri non posse sciebat, quod
in Art. 306 extenditur, quando illam nesciret. Scrip-
tores Francici grün et joliat de hac re ita monuerunt.

quot;Ce cas est à peu près impossible, les Assureurs ayant
quot;toujours soin de se faire représenter la personne dont
quot;la vie est assurée, ou de faire attester son existence
«actuelle.quot;

Tamen est Essentiale hujus Contractus, et cum illae
assecurationes tam facile ab earum natura derogent, quam
maxime absolutum est hoc praeceptum, et strictissime
illud praeceptum sequi debemus. Nam aeque absurdum
foret, assecurare domum quae jam combusta est, ac con-
trahere assecurationem super vita ejus qui jam mortuus
est. In fine Articuli vero legitur : quot;Tenzij anders ware be-
quot;dongen.quot; Sensus liorum verborum videtur convenire
cum articulo 269. Assecuratio etiam valeret, si assecuratus
nescivisset mortem hominis super cujus vita contractum
est

2nbsp;DE pifiTO, Hatidl. tot het Wetb. van Kooph., Ilde ged., § 239
quot;De overeenkomst is dan zonder onderwerpquot;', assek, c. s., ad h. Art.,
adjecit haec verba. quot;Tot afsnijding van bedrogquot;, cui optime assen-
tior. Pardessus, Cours de Droit Comm., N». 582.

si homo non vivit tempore quo contractus ineatur, ex
analogia quae exstat in Art. 1816, Cod. Civ., ubi idem
praeceptum est de Reditibus Vitae.

quot;Aile Lijfrenten, gevestigd op het lijf van iemand,
quot;die overleden was op den dag, waarop de overeenkomst
quot;is aangegaan, is krachteloos.quot;

Sed hoe argumentum, me judice, non valet: magna
enim est differentia inter Assecurationem super vita et
contractum de Reditibus Vitae. Sunt ambo contractus alea-
torii, hoe certum est, sed in applicatione maxime tamen
differunt. Periculosus etiam est usus analogiae : si lex ta-
cet, ea uti possumus, sed cum in hocce loco tam praecise
locuta est, necesse non foret, ut ex analogia interpre-
temur.
Art. 307.

quot;Indien hij, die zijn leven heeft laten verzekeren, zich
quot;van het leven berooft of met den dood wordt gestraft,
quot;vervalt de verzekering.quot;

In hac Assecuratione itaque, semper de mortis peri-
culo contrahitur, sed haec régula, sive principiis con-
tractus, sive iis, quae stipulati sunt contrahentes, restrin-
gitur. Ita ut jam ex hocce Articulo patet, contractus non
valet, si ille, qui super vita propria contrahit, ipse causa
mortis suae est, vel si subeat poenam capitalem. Facile hoc
intelligitur, nam, ut supra jam diximus, periculum sem-
per debet esse casus fortuitus, quod pendere non potest a
voluntate unius contrahentium. Etiam in Jure Romano

lioc praescriptum est quot;Non debet alteri per alteram
quot;iniqua conditio inferri.quot; El quot;Nemo potest mutare con-
quot;silium suum in alterius injuriamquot; legimus in Digestis. ^
quot;Ce serait exciter au désordre, provoquer au crimequot; dixe-
runt GRÜN et JOLIAT. Alia vero est quaestio, an etiam
hoc praeceptum extendatur ad illos qui mortui sunt in
certamine singulari. Ex historia legislationis optime scire
possumus, quaenam fuerit sententia legislatoris de hac re.
In specimine legis, quae 23 mensis Martii anni 1835 oblata
est, non legebatur hic Articulus, sed die 21 mensis
Octobris ejusdem anni additum est hoc praeceptum.
Fuerunt etiam qui casibus suicidii et condemnationis
ad poenam capitalem jüngere volebant casum certaminis
singularis. Regis minister autem hoc necessarium non
censebat, et in lege additum non fuit Sic enumerari
etiam non potuere casus, quibus assecuratus, temere pe-
riculo se objiciens, vitam amiserit, in bello, verbi causa,
vel in itinere periculoso, vel etiam propter intemperan-
tiam. Locus enim daretur multis quaestionibus, et pru-

3nbsp;VooBDUïN, Gesch. en Beg. der Ned. Wetg., IX, p. 288.
quot;Zelfmoord en doodslag,quot; antwoordde de Regering, quot;vloeijen voort

quot;uit de onmiddelijke daad van den verzekerde, doch het is anders
quot;met de zaak gelegen bij tweegevechten, welke wel middelijk den
quot;dood ten gevolge kunnen hebben, doch geen voornemen kenschet-
quot;sen om zich van 't leven te berooven.quot;

dentiae causa itaque duos solum casus, suicidii et poenac
capitalis, definiebat. Statuta tamen societatum nonnulla-
rum, et in patria nostra et in aliis regionibus, bos casus
enumerant. Scriptor Anglicus marshall ' notât diversas
exceptiones quibus societates in illa regione se excusant
a solvenda pecunia assecurata. Sic de societate, nomine
Royal Excbange Assurance, docet.

quot;Declares every insurance, made by a person on bis
quot;ovyn life, to be void, if he shall depart the limits of Eu-
quot;rope, shall die upon the seas, or enter into any military
quot;or naval service, vfhatsoever vs'bitout the previous con-
quot;sent of the Company, or shall die by suicide, duelling,
quot;or the hand of jtistice.quot;

Duae autem abae societates. Equitable Insurance et
Pelican Insurance, omittunt casum certaminis singularis.

Societates in Francia statuunt non teneri assecuratorem,
si assecurata persona mortua est in certamine singulari.
Attamen scriptor Francicus qtjénatjlt ® certamen singu-
lare in iis casibus admittit.

quot;l'Assureur serait déchargé, si celui qui aurait stipulé
quot;sur sa propre vie périrait par suite d'une condamnation
quot;légale, ou d'un suicide, ou même d'un duel.

Haecce verba valent de assecuratione quae contrahi-
tur super vita propria assecurati ; alia est quaestio, si con-

traliitur super vita tertii, an tunc etiam assecuratio nulla
fiat in casibus enumeratis. De hac re Codex noster tacet.
Vir Consultissimus C. VAN hexjkelOM, in Specimine Jurid.
de Assecuratione super vita, hoe negandum statuit ex verbis
ipsis articuli 307. Minus recte, me judice, hoe fecit: non
ex verbis ipsis Codicis hoe negandum videtur, cum lex
taceat, sed potius ex natura ipsa Contractus Assecurationis
super vita hoe probandum est. Cum in bacce specie Asse-
curationis semper de mortis periculo contrahitur, niliil re-
fert quomodo mortuus sit, ille, super cujus vita contractum
est, si Assecuratus non ipse esset causa mortis.

Hoe etiam animadvertit pardessus S dicens, nullam
fieri assecurationem, si super vita propria, sed minime si
super vita tertii contractum sit. Angli ^ banc distinctionem
répudiant. In Francia de hac re dubitaverunt scriptores
et persil hanc distinctionem répudiât. Dixit nempe, esse
sententiam contralientium contrahere assecurationem con-
tra omne mortis periculum, quod locum habere potest vi
majore. Alii vero illam admittunt, sicut pardessus 3, qué-

« Cours de Droit Comm., N». 590. quot;Mais si quelqu'un a fait assurer
quot;la vie d'un autre, ces circonstances ne peuvent lui être opposées.quot;

s Cf. DALLOZ, Répert. Alph. et Meth. de Doctrine et de Jurispru-
dence, T. V, N». 327.

Marshall, O. c. Il, 780. quot;Where the Insurance is made by a person
on the life of another, death, quot;by suicide, duelling, or the hand
quot;of Justice,quot; is not excepted.

sablt GKÜS et joliat % dalloz ^ et aiü. üixeiunt, si con-
trahitur super vita propria, est culpa assecurati simoritur
propter unam earum caussarum; si contrahitur super vita
tertii, non est culpa assecurati, si ille tertius propter unam
earum caussarum mortuus est. Alia est quaestio si assecu-
ratus ipse caussa esset mortis, si personam super cujus
vita contractum est, interfecit, vel alio modo causa est
periculi; assecuratores itaque tunc non tenentur, quam
exceptionem etiam admittit pardessus, et quae ex legis
Articulo 276, de Mercatura probari potest. quot;Geene verlie-
quot;zen of schade door eigen schuld, veroorzaakt door eigen
quot;schuld van eenen verzekerde, komen ten laste van den
quot;verzekeraar.quot; Cum de hoc Articulo ageretur in concione
Ordinum Generalium, nonnulli volehant de hac exceptione
in lege nostra mentionem fieri. Respondit vero regis mi-
nister : absurdum hoc fore, quoniam idem esset casus, ac
si quis domum suam ipse combureret

Art. 308. quot;Onder deze Afdeeling zijn niet begrepen
quot;Weduwenfondsen, Tontines, Maatschappijen van onder-
quot;linge Levensverzekering en andere dergelijke overeen-

quot;komsten op levens en sterftekansen gegrond, waartoe
quot;eene inlage of eene bepaalde bijdrage gevorderd wordt.quot;

Articulus legis speciminum quae die 23 mensis Mar-
tii, et die 21 mensis Octobris anni 1835 oblata sunt,
non agebat de societatibus assecurationis super vita quae
mutuo contralmntur; postea additae fuerunt societates
assecurationis super vita, cum denique anno 1838 Articu-
lus mutatus fuit; et acceptus est, sicut nunc exstat in
nostro Codice. Ut mibi videtur, satis confuse hic Articu-
lus compositus est, et cum se ipso pugnat. Legitur nempe
quot;Weduwenfondsen, Tontines^, Maatschappijenvan Onder-
quot;linge Levensverzekering, en andere dergelijke Overeen-
quot;komsten, enz. enz.quot;

Minus recte legislator conjungit illas societates, quae
dicuntur Weduwenfondsen en Tontines, cum societatibus
quae mutuo contrahuntur, nam magna inter eas est dif-
ferentia. Societates enim, quae dicuntur Weduwenfondsen
et Tontines, non sunt Assecurationes super vita. Hoc ipse
legislator dixit, cum, in speciminibus legis quae die 23
mensis Martii et die 21 mensis Octobris 1831 oblata sunt,
solum locutus est de iis, et non agit de societatibus As-
securationis quae mutuo contrahuntur.

quot;Deze Afdeehng is niet toepasselijk op Weduwenfond-
quot;sen, Tontines, enz. enz., als welke door bijzondere bepa-

' Tontine vocabatur haec societas, quoniam inventor fuit iorrnzo
TONTI, Cf. ASSEB, c. s scl h. Art.

quot;lingen en overeenkomsten worden geregeerd, en niet tot
quot;het verzekeringscontract behooren.quot; *

Itaque hoe vocabulum dergelijke mihi hocce loco ido-
neum non videtur, el melius forel, si scriptum fuerit, quot;en
quot;andere overeenkomstenquot;, etc.

Caelerum hic Articulus satis inutilis est, cum statuai
legislator, societates Assecurationis super vita quae muluo
conlrahunlur et alios in Articulo nominates, non regi pla-
citis legis, quae agunl de Assecuratione super vita, sed
propriis stalutis el decrelis, diverso tempore latis. Cum
ipse legislator dixerit, non pertinere ad Assecurationis
contractum illas societates quae dicuntur Weduwenfond-
sen et Tontines, inutile est praescribere, eas non regi pla-
citis, quae de iis non agunt; et cum societates Assecu-
rationis super vita quae muluo conlrahunlur, probari
debent regis decreto quoniam consideranlur sicul
societates anonymae, necesse non erit hoc«; loco dicere,
eas non regi placitis citatis, sed, ut per se palet, stalu-
tis propriis.

Melius foret, si de iis Codex ipse praescripta daret, et ea
non amphus relinqueret variis decretis, quorum numerus

2 Exemplum de ea re exstat, cum statuta Societatis, nomine Maat-
schappij van onderlinge levensverzekering, gevestigd te Amsterdam, onder
Directie van j. w. r. matthes en a. s. tobias , probata sunt a decreto
Regis, 8 Junij 1847, Nquot;, 90.

jam magnus est, qui caussa suul non magnam certitu-
clinem in liac parte legislationis adesse.
Praecepta de hac re, continentur in:
Avis du Conseil d'Etat sur les associations de la nature
des Tontines, 1 Avril, 1809.

Vir Consultissimus j. c. forttiiîn ' dixit, illud omnium
antiquissimum esse, quae de hac re lata sunt.
Decret Imperial, 18 Nov. 1810.
Et quae ad nostra tempora pertinent:
Decretum Regis, 16 Julij, 1830, Staatsbl. N». 54.
ld., 2 Mei, 1833, Staatshl. N». 15.
Et tria Décréta Regis, 10 Julij, 1840, Staatsbl. Nquot;. 41,
42 et 43.

» Verzameling van Wetten en Besl. en andere Regtsbroiinen van
Franschen oorsprong, enz. D. Ill, p. 47.

Contractum Assecurationis super vita, neque bonis moribus,
neque Juris principiis contrarium esse, contendo.

Qui falso nomine polizzae Assecurationis subscripsit, non
falsum in scriptura mercaturae, sei falsum in scriptura pri-
vata commisit.

In L. 7. D. de In diem Add. (XVIII. 2), legitur: »nisi
»prior paratus sit plus adjicere.quot; Vocabulo plus etiam tan-
tundem significari exislimo.

Secundum Art. 1191.God. Civ. venditor, iis casibusquiibi
memorantur, revindicare potest res mobiles, quae adhuc in
eodem statu versantur quo traditae sunt. Hunc statum eun-
dem esse non puto, si res mobilis ad perpetuum usum con-
juneta sit rei immobili.

lis quae Art. 44. Cod. Civ. indicantur peractis, matrimo-
nium ex lege nostra jure contractum est, etiamsi instrumen-
tum publicum matrimonii initi, Art. 45. memoratum, con-
fectum vel a partibus signatum non fuerit.

Contractus a Pfeerlando cum societate peregrina, regis nostri
decreto non comprobata, initus, in fore nostro omnino valot.

Assentior iis qui censent praescriptum Art. 91. al. 4. legis
1'undamentalis etiam spectare illos delegates, qui a rege con-
firmantur in munere quod jam exercebant, tempore quo
tamquam delegati mandatum suscipiebant.

)),\ucune Autorité sur la terre n'est illimitéeita recte
BEN3AMIK coNSTAKT, Cours de Politique Constitutioncile. 1. 174.

Non omnia Instituta philantropica, quae dicuntur, in pa-
tria nostra, quae tendunt ad paupertatem diminuendarn,
quaraquam laudabilia, hoc propositum attingunt. Laudabili
quidem consilio inserviunt illa Instituta quae tendunt ad
alimenta, bona, subsidia cet. gratis pauperibus praestanda,
sed longe iis praeponenda sunt ea Instituta, quae pauperi-
bus occasionem praebent proprio labore ea omnia sibi
acquirendi, quae ad vitam sustentandam necessaria sunt.
Praeter omnia alia autem laudanda sunt Instituta , quae
pauperum facultatibus ingenii et moribus fa vent, tamquam
finnissima contra paupertatem propugnacula.

a^bfwaMitaïb «-»Jim^fef ' Ri Wwfjtbt ïiWWf , rlUwW'' ihl
* -akÏifbtóiï a^fii!«' ffltó iiöq^ ^orf-^tMfïAAlj'fli^'nbsp;H (p

■ fU