SPECIMEN JURIDICUM INAUGUKALE,

DE QUAESTIOltF.

AN BONAE FlDEl EMTOR COGATUR, LOCATORI
REDDERE OBJECTA EJUS PRIVILEGII, TEMPORE UTILI
AC ILLO VINDICATA.

.■.y '^y-:} ■ ■■ ^ quot;

-i-

A

SPECIMEN .TURIDICUM INAÜGÜRALE,

de qüaesmone

AN BÜNAE EIDEI EMTOR COGATUR, LOCATORI
REDDERE OBJECTA EJUS PRIVILEGII, TEMPORE
UTILI AB ILIO VINDICATA,

qüod,

FAVENTE SUMMO NUMINE,

ex acctokitate rectoris magnifici

(]OE,NELII GUILIELMI OPZOOMEE,

Phil. Theor. Mag Litt. Hm. et Jur. Illr. Boct. Phil. Prof.

SEC KOK

amplissimi SENATUS ACADEMICI consensu

ET

nobilissimae FACÜLTATIS JUEIDICAE decueto ,

PEO GRADU DOCTORATUS

summisque in jure romano et iiodierno honoribus et privilegiis,
IN ACADEMIA RHENO-TEAJECTÏNA
ehe et legitime consequendis ,

PUBLICO AC SOIEBNI EXAÏINl SUBMITTIT

OTTO WlllBffl JOAN BERG MIDDELBURG!!.

AMSTELAEDAMENSIS.
A.D. Jovis XI Decembkis, A. MDCCCLl, Hoea I.

in aijditokio majori.

ex oeficika ttpographica

M. J. P 0 R T I E L J E.

mdcccll.

AÏKI CAKISSIMAE SACRUM.

tv.

ir^

H '

^ -

INTRODUGTIO.

Cum habitatione carere nemo possit, favorabilem
fere legislatores facere solent causam eorum, qui aliis
opportunitatem liabitandi praebent. Hine multae leges
locatoribus privilegium indulgent.

Non mihi hoc proposui ut illud argumentum ex
jure Eomano, Germanico atque patrio fusius plenius-
que exponerem, sed pro mei ingenii modulo paucis
disputare conabor de iis, quae codice nostro illius ar-
gumenti ratione proponuntur.

Leoislator noster scilicet locatori tribuit privilegium,

O

in ea invecta et illata quae incidunt in notionem vo-

cabuli, stoffering, cujus significatio in art. 573 Cod.

Civ. accuratius exponitur. Verebatur autem legislator,

ne locator niliilominus fallacia conductoris deceptus,

privilegii bencficio excideret, quod praesertim tune fie-

1

ret, cum ilia invecta et illata, quae privilegio com-
prehenduntur, inscio locatore pignori data, vel aliam
ob causam ex aedibus locatis dimissa essent.

Modus' quo legislator conatur praevenire conse-
quentiam hujus fallaciae conductoris, adest in placito
legis nostrae de quo Me sermo est; nimirum locatorem
Privilegium suam exercere posse quamquam ea invecta
et illata e domu ablata essent, si modo tempore utili
jus suum vindicet, mobilia ad quae illud pertinet
apprehendens.

Art. 1188 C. C. nimirum statuitur: De verhuurder
kan de roerende goederen, waarop hem bij art. 1186
voorregt is toegestaan, in beslag nemen, indien dezelve
huiten zijne toestemming vervoerd sijn; en hij be-
houdt daarop zijn voorregt, al waren dezelve ook aan
eenen derde, door in pandgeving, of op eene andere
wijze verbonden, mits hij die voorwerpen geregtelijk
hebbe opgeëischt binnen den tijd van veertig dagen na
het vervoeren der roerende goederen tot eene landhoeve
behoorende, en binnen den lijd van veertien dagen,
indien het zaken betreft, welke tot stoffering van een
huis hebben verstrekt.

Fieri autem potest ut conductor mala fide vel
praeter consensum locatoris, vel dam, illa invecta et
illata alteri vendiderit eique tradiderit, qui denuo ter-

' Cf. VoORDum, Geschiedenis en Beginselen der Ned. Wetg.
IV. 381.

tio in foro publico, vel tanquam vulgaris merx, vel
alio modo vendidit, qui tertius in bona fide versatur.
Etiam duplex emtio-venditio et traditio non requiritur,
ut emtor etiam primarius bona fide versetur.

Cum enim bona fides praesumatur \ sufficit tertio se
emisse in foro publico, vel conductoris mores fuisse in
talibus negotiis mercaturam agere, ut emtor praeterea
favorem art. 637 C. C. invocet, quo sancitur: llij,
die de teruggave van eene gestolene of verlorene zaak
vordert, is niet verpligt aan den houder den door de-
zen besteden koopprijs terug ie geven, ten ware de
houder de zaak op eene jaar- of andere markt, op
eene openbare veiling, of van een' koopman gekocht
heeft, die bekend staat in dergelijke voorwerpen ge-
woonlijk handel te drijven.

Cum igitur locator privilegio suo apud emtorem
usus, ab eo invecta et illata omnia vel partim reven-
dicat, liic ei objicit vel beneficium art. 637 C. C., si
nempe emtor potest perhibere vel probare ablationem
bonorum a conductore furtum aut amissionem consti-
tuera, vel art. 2014 C. C., ex quo ratione rerum
mobilium possessio valet pro titulo, ut sic omnem ac-
tionis locatoris erga se vi sua destituât.

Neque notio furti nimis leviter tractanda videtur,
propter naturam liujus revindicationis et juris poenalis

' Cf., art. 2002 C. C.

quae arete circumseribitur intra fines Cod. Poen. ei
impositis. Furtum nimirum tantum adest, ex art. 37igt;
Cod. Poen., cum quis:

1°. rem quae ad se non pertinet,
2quot;. tollendo aufert,
3°. dolo malo.

Quidquid ea de re sit, constat tunc concurrere Pri-
vilegium locatoris et jura bonae fidei emtoris; cujus
concursus effectus argumentum dissertationis, tamquam
casuspositio quaestionis nobis exploranda se offert, in
qua jam nunc patet, sermonem fore non tantum de
natura privilegii locatoris in' bona ablata, sed etiam de
vi et efficacia legis placitorum in mohilihus posses-
sionem pro litulo esse et mobilia non sequelam habere.

In fine hujus introductionis nobis nonnulla videntur
animadvertenda, quae argumentum disputationis qui-
dem non directe attinent, sed cum casuspositionis na-
tura nimis coliaerent, ut silentio possint praeter-
mitti.

Spectare nimirum debemus num emtio-venditio ad
traditionem usque impleta sit. Si enim res sunt ven-
ditae sed nondum traditae, nulla quaestio est quin lo-
cator in eas possit Privilegium exercere; tantum quando
traditione consummatus est contractus, versamur, quoad
hoc attinet, in hujus dissertationis casuspositione.

Praeterea de notione verborum praeter consensum
in art. 1188 C. C., addenda quaedam videntur, ut

recte sciamus, quando argumentum disputandi adsit.

Quamquam lex tantum loquatur de ablatione prae-
ter consensum locatoris, {buiten toestemming van den
verhuurder,) inde deduci non potest malam fidem non
adesse, cum ablata sunt contra ejus voluntatem. Mala
enim fides in debitore adest, cum quid fit contra vo-
luntatem creditoris, animo lucri faciendi et in ejus
damnum. In hoc casu damnum locatoris adest, quod
is privilegio lege ei concesso sic uti non potest; lucri
faciendi animus adest, quod quis praesumi non potest,
bona alteri per jus in re vel privilegium obligata, au-
ferre, nisi inde lucrum sparet, fere semper illicitum.

Judicavit tribunal quod est Hagae Comitum d. 10
Jan. 1840, silentium et temporalem concessionem lo-
catoris in ablationem invectorum et illatorum non no-
cere hujus articuli privilegio

Idem etiam in bonorum decoctione {faillissement)
locum habere judicavit tribunal Amstelodamense, d.

17 Junii 1842 ^

Etiam qui clam aufert invecta et illata, illud facit
praeter consensum locatoris.

Non enim requiritur ut petenti conductori consen-
sum in ablationem consentire negaverit locator; sed

• Cf. , WeeUlad van het Regt, N». 108. Nederlandsche Regt-
spraak, VI. § 63.

quot; Cf., Regtsgeleerd Bijblad, IV. 6.50.

consensus etiam abest cum non est rogatus. Notio ver-
borum , buiten toestemming, nulla alia esse potest
quam ea absentia consensus locatoris; quod alioquin
verba adliibenda fuissent, niettegenstaande geweigerde
toestemming, vel similia, ut inde pateret requiri, ut
consensus rogatus et negatus sit, si uti velit loca-
tor hoc speciali privilegio.

gt; Cf., judicium citatum Tribunal quod est Hagae Comitum d.
10 Jan. 1840. Ned. Regtspr., VI. § 63.

DIVISIO.

Sine recte constituta divisione quaestio haecce trac-
tari non potest, propter permulta argumenta, quorum
vis diversa bene est distinguenda atque invieem ponde-
randa.

Animadvertere liceat nobis, in legis interpretatione

attendenda esse:

lo. Quid sibi voluerit legislator, nimirum sensum

legis;

2°. Quomodo voluntatem explicuerit, nimirum ver-
borum notionem;
30. Quaenam argumenta unum alterumve juris pla-
citum in lucem vocaverint i, e. quaesit ratio
legis;

40. Quid denique suadeat legis analogia;
50. Addi possit solutio diversarum responsionum quas
haec legis placiti tractatio nobis obfert.

Brevitatis causa, tria prima objecta non seorsim, sed
simul observabimus in quaestione tractanda.

Divisio igitur quam liîc sequimur ea est, ut inspiciamus :
1°. Quid liistoria, notio, et ratio verborum ax-ticuli

1188 C. C. de quaestione suadere videantur.
2o. Quomodo haec solutio cohaereat, et respondeat

legis analogiae.
3°. Harum autem (][iiaGstiori.um solutione conabimur
duas diversas sententias in concordiam redi^rere

o

eamque proponere sententiam, quam speramusa
Teritate non nimis longe abuturam.

1.

historia, notio, et ratio legis, art. 1188 C. C.

Historia duplici conspectu nobis se tractanda offert,
nimirum ratione naturae privilegii locatoris, de quo
hîc sermo est, et ratione bistoriae nostrae ipsius legis

in hoe nostro legis placito.

In ultima parte Historiae, seorsim tractabimus notio-
nem et rationem legis, e quibus verborum vis atque
efïicacia deduci debet. Quoad primam partem hujus
historici examinis, tres nobis se offerunt spectandae

variae conditiones.

Primis autem, in nostro iuris capite constituendo

temporibus — juris nempe Eomani — locator gaude-
bat actione Serviana et interdicto Salviano.

Pignoratitium jus quoddam eo tributum erat loca-
tori contra conductorem , quamquam detentio bonorum
non apud se necesse esset.

Ad hanc finem ei inserviebat interdictum Salvianum.

Ero-a tertios utebatur actione Ser\'iana.
amp;

Interdictum Salvianum nimirum datur locatori fundi
contra conductorem ad consequendam invectorum pos-
sessionem , § 3 Inst, de interdictis IV, 15. Actio Ser-
viana datur adversus quemcumque possessorem ad ea
restituenda et excipienda.

Discrimen igitur inter ea id est, ut illa detur ad-
versus quemcumque possessorem, hoe tantum adver-
sus debitorem. ^

Secunda aetas hujus privilegii fere dici posset ea,
quando dominabatur Germanicum iuris principium,
mobilia non habere sequelam, junctum cum actione
Serviana. Hoc locatoris ius expressis terminis nondum
erat abrogatum.

Hanc regulam magnam habere efficaciam, vix opus
est ut dicam.

Ubi enim detentio erga omnes valet, eo vigore ne
in possessione turbemur, ibi jura in re vel similia,
quae exerceri possunt erga alios quam contrahentes,
expressam requirunt sanctionem, si ex iis jus quoddam
petere volumus.

Cum igitur iis temporibus hoe Privilegium extra
conductoris possessionem nullam fere vim efficere posset,
natura actionis Servianae fere mutata dici posset in
eam interdieti Salviani.

» Cf. 1. I, Dig. de Saly Interd. XLIII, 32, 1. l , Codde
pree. et salv. interd. VIII, 9. Heineccius , Reeitationes, § 1292
ad 1298.

Nonnullis exceptis specialibus legis placitis, privile-
gium tantum vim habet, circa invecta et illata quae
ex aedibus ablata sunt cum stante pede [op staende

voet) vindicantur. ^

Nova conditio — dixerim fere litigiosa — legisla-
tione hodierna et superioris ferme saeculi originem
cepit.

Jam pothiek varias sententias virorum doct. La-
lande et Dumoulin nobis transtulit, imo sustinuit
jus quoddam hypothecarium — tacitum fortasse, jure
Francico non ignoto — tribuere privilegium locatoris
contra ceteros, qui tunc erant detentorum instar.

Hoc systemate ortum est, ut — cum nemo plus
juris in alterum possit transferre quam ipse habet —
conductor in tertium non potuerit invecta et illata,
sine locatoris juribus in iis acquisitis, transferre. Jam
hoc loco liceat animâdvertere, banc opinionem defendi
non posse, nisi duo argumenta concedantur, nimirum :
Jura in re in bona mobilia etiam erga tertios vim
habere, et privilegium locatoris constituere jus in re.

Non omittenda tamen videtur observatie, hoc non
requiri, si lex certa est, i. e. de his omnibus quaes-

. Cf. Keur van Ley den, A» 1667 , art. 135; Uemü, 1849.
p. 29. v; DE Gkoot, Inleiding. II. 48. 17; Groenewegen,
Leges Abrog. 185; van Leedwes , Kom. Holl. Ecgt. VI. 3;
VoET, ad Dig. quibns modis pign. vol hypoth. s.alv. N. 3; v. D.
Keessel, Theses Solectae, p. 137.

tionem non adesse, cum lex scripta expressis terminis
lioc Privilegium ita concedit.

Quamquam haec omnia ita sese habeant, hoc con-
stat, jure Francico quaestionem aeque ac apud nos
moveri, imo cum majori ardore, quia Codex Franci-
cus nihil continet de juribus créditons pignoratitii vel
aliorum, quibus invecta et illata obnoxia sunt ; quae
argumenta apud nos constant.

Accedit in Francia, hypothecarium jus constare
posse tacite sine inscriptione et indefinite, quae res,
cum apud nos non exstet, in Francico jure difficul-
tati majori in quaestione solvenda originem tribuit. ^

Etiam sub hac conditione bene est attendendum dis-
crimen inter regulam mobilia non habere sequelam et
hane possessionem mobilium esse pro tilulo.

Quamquam nondum hujus loci sit accurate indagare,
quid sibi hae locutiones velint, tamen jam hîc vide-
tur animadvertendum : regulam mobilia non habere
sequelam, omnem tertiorum jus arcere in favorem
possidentis, titulo ad dominium transferendum idoneo ;
regulam tamen, titulum mobilium per possessionem
constitui, non impedire, quominus etiam tertius sua ipsius
jura — dominii quasi membra — in ea exerceat.

Haec pauca brevitatis causa sufficiant de universa
historia hujus privilegii.

' Cf. Paris 2 Oct. 1806. Siramp;j VII, 2. 30.

Ortum est ex actione Serviana, fere perditum est
per regulam mobilia non habere sequelam.

Ut bene sciamus quid in eo placito obtineat, histo-
ria, notio, et ratio legis, quoad hoc placitum, specia-
liter inquiremus.

Valde differt systema Francicae legislationis circa
pignus, hypothecam et caetera jura in re, ab eo, quod
nostra lege sancitur. Non opus est profecto, ut in
memoriam revocem, duo nostri Codicis principia circa
hypothecas, nimirum pubUcas eas esse oportere et spe-
ciales , quae principia jure Francico ignorantur, neque
ut in memoriam revocem, dominium secundum Cod. Na-
poleonticum acquiri posse per contractum sine traditione
et non ad eandem normam exigi privilégia et pignora.

Mirum igitur non est legislatores, cum conficerent
codicem quo hodie utimur, non semper attendisse
discrimen inter jus in personam es obligatione inter
duos pluresve personas exstante, nasciturum, et jus
in re, quo contra omnes qui quovis modo re contin-
guntur, quae nobis obligata est, actio nobis tribuitur.

Est hujus discriminis negligentia quae liistoricum
hujus articuH studium satis reddit difficile, non tantum,
quia legislatoris sententia eo minus recte cognosci
potest, sed etiam quia voluntas ilia saepe — et m
hoc speciah casu praesertim — oppugnatur per prae-
cedentia juris placita.

Semper igitur in hac disputatione duplex Iiaec diffi-
cultas nobis erit spectanda, ne in errorem inducamur.

Origo art. 1188 C. C., qui maxime constituit liujus
speeiminis fundamentum, nobis videtur art. 2102 Cod.
Nap. ubi eadem fere leguntur verba, nimirum:

Le propriétaire peut saisir les meubles qui garnis-
sent sa maison ou sa ferme, lorsqu'ils ont été déplacés
sans son consentement, et il conserve sur eux son pri-
vilège, pourvu qu'il ait fait la revendication; savoir,
quand il s'agit du mobilier, qui garnit une ferme, dans
le délai de quarante jours, et dans celui de quinzaine,
s'il s'agit de meubles garnissant une maison.

Ibi tamen non leguntur verba, quae art. 1188 C. C.
adjiciuntur: Al waren dezelve ook aan eenen derde,
door inpandgeving, of op eene andere wijze verbonden.

Pi'imo adspectu haec mutatio nostri codicis videretur
mutatio locatoris Privilegium restringens ad casus, qui-
bus per pignus (vel simile quid, quo iuvecta et illata
alteri obligari possent) invecta et illata e conductoris
aedibus in tertii possessionem translata essent.

Tune locator impediretur, quominus suo privilegio
uti posset, in aliis casibus quam cum tertius erat cre-
ditor pignoratitius.

„Cum nimirum Francica lex universe dicat; il con-
serve sur eux son privilège, pourvu qu'il ait fait la
révendication, non distinguit inter causas cur deducta
sint {ont été déplacés) invecta et illata; — nostra lex

tamen addens, al waren dezelve aan eeneti derde,
door inpandgeving of op eene andere wijze verbonden,
discribit modum translationis et eo prohibet, quomi-
nus in aliis quam ibi descriptis casibus vindicatio fieri

posset.quot;

Talis explicatie nobis pugnare videtur cum vi ver-
borum indien dezelve huiten zijne toestemming ver-
voerd zijn, et cum causa cur haec additio a legisla-

toribus facta sit.

Quoad primum, constat profecto, notionem verborum
al waren.... ook non esse eam, quapraecedenslocutio
describatur, restringatur, vel circumscribatur, sed con-
tra eam esse, quae — in praecedentem sententiae par-
tem izin) nullam vim habens- praeterea casus indicat,
quibus etiam fieri potest quod locutione praecedenti

indicatum erat.

Exemplo illustrare liceat banc sermocinationem ex

ipsis legis verbis haustam.

Art. 240 al. 2 Cod. Mere, legimus: Hetzelfde

regt van terugvordering heeft plaats ten aanzien van
den koopprijs van in commissie gegeven en door den
commissionair verkochte en geleverde goederen, voor
zoover de koopprijs niet vóór diens faillissement mögt
zijn gekweten, al ware het, dat de commissionair eenig
voordeel had berekend als waarborg voor het zooge-
naamd del credere.

Nemo negabit in casu qui vocabulo del credere sig-

nificatur non tantum, sed etiam in aliis casibus, quibus
de koopprijs niet vóór diens faillissement mögt zijn
gekweten, jus reivindicationis (reclame) committentem

habere, quamquam verba al waren...... ook circum-

scribunt modum, quo pretium ante decoctionem solu-
tum esset.

Quoad secundo loco causam attinet, quae verborum
additioni originem dedit, tertiam sectionem audiamus
concilii legislatorii.

Ten einde te voorkomen dat geen pandnemer krach-
tens art. 1229 C. C. 1830 (nunc art. 1196 C. C.)
ook in dezen eenen niet bedoelden voorrang zoude heb-
ben, zoude achter de ivoorden: wanneer dezelve
buiten zijne toestemming veevoeed zijn, hehoo-
ren gevoegd te worden, en zelfs onverminderd het be-
paalde ten slotte van art. 1229 C. C. 1830 (hodieart.
1196) wanneer dezelve in pand zijn gegeven, of iets
dergelijks. Hic art. in Codicis Specimine, 24 Oct.
1823, ita erat conscriptum: De verhuurder kan de
roerende goederen welke tot stoffering van het huis
of de landhoeve behoorden, of tot bebouwing of gebruik
van het land dienden, in beslag nernen, indien dezelve
buiten zijne toestemming zijn vervoerd, en hij behoudt
daarop zijnen voorrang, al waren dezelve ook aan eenen
derde door inpandgeving of op eene andere wijze
verbonden. Ex his verbis et ex causa hujus mutationis
luce clarius patet, quid sibi legislator voluerit, cum haec

verba adderet, nimirum eo noluit retentionem locato-
ris privilegii restringere sed praevenire pugnam, quae
fortasse oriri posset inter jus pignoratitii créditons et

Privilegium locatoris decepti.

„ Sed — dicas fortasse — talem pugnam invenimus cum
spectamus concursum de quo Mc sermo est, nam lex
per insertionem verborum al waren dezelve etc., tolle-
re voluit difficultatem, quae inter jus creditoris pigno-
ratitii et Privilegium locatoris oriri posset. Hanc tol-
lens eo simul lex sustulit, per vim regulae : inclusionem
unius esse exclusionem alterius, opportunitatem, ut
bonae fidei emtor conditione in articuli placito des-

cripta, uti possit.

Ea quae sequuntur in brevi hac indicatione modi,

quo articulus conscriptus sit, historia duce, optime hanc

areumentationem refellere videntur.

O

Profecto, verbis: al waren dezelve ook aan eenen
derde door inpandgeving of op eene andere wijze
verbonden, intelligendum non credo — ut nonnuUi
censent — etiam emtionem-venditionem recensendam
esse inter casus, legis Iiis verbis espressos: of op eene

andere wijze verbonden.

Duplex est causa cur mihi videatur tahs explicatio

non admittenda:

lo. notio verbi verbonden pugnare videtur contra ta-
lem exphcationem ;

2°. ratio legis eam praeterea non sinit.

1. Cum lex nostra dicit de juribus dominii, nunquam
locutione utitur quasi dominus dominium suum sibi
babeat obnoxium {verhonden.)

Hoc verbum tantum usurpatur de juribus quae alii
quam dominus in rem ejus exercent vel exercere pos-
sent, quae speciali verbo nominantur démembrements de
propriété.

Eatio est in promptu.

Dominii natura ea est, ut in domino quasi solvi dici
possit, ita ut quis dicere non posset — venia sit ver-
bis, — hujus qualiscunque rei quaedam ad me perti-
nent , sed unus sum cum re, cum dominio ; cum vero
alteri partem sui dominii 'concédât, hujus veritatis et
praesumtionis ' exceptio verbis indicatur verbonden zijn,
Sic etiam nostra lex sedulo in art. 1208 et 1209 C. C.
distinguit, (dicens de eorum necessitudine {betrekking)
erga dominum vel erga hypothecarium jus habenten
tertium) inter res immobiles {onroerende goederen) erga
dominum, et res immobiles obligatas {verbondenonroerende
goederen) erga tertium qui gaudet jure liypothecario.

His omnibus addendus videtur vulgaris loquendi usus,
quo nimirum notio verbi verbonden satis constat. Ex-
primitur enim semper eo vocabulo quaedam necessitudo

1 Cf. art. 627. C. C. Ieder eigendom ivordt vermoed vrij te zijn.
Hij die heweert eenig regt op eens anders zaak te hebben , moet dat
regt bewijzen.

obligatoria; talis necessitudo inter objectuiu quoddam et
ejus dominum a natura dominii repudiatur.

2. Ratio legis in verbis codicis nostri legitimis pa-
tet e verbis viri consultissimi Nicolaï, quae dixit
in concilio legislatorio d. 1 Martii 1825, de art. 1188
C. C., et d. 7 Martii 1825, de art. 1187 C. C.,
quae nominatim hie citandae videntur;

Le droit de saisie et de poursuite que 'l'article 12
accorde au bailleur en cas de déplacement, peut-il être
invoqué par celui-ci et dans les délais prescrits contre
l'aubergiste, le voiturier et le gagiste? Il semble que
ce droit ne peut lui être refusé; la disposition de la
loi est générale: le bailleur peut saisir et revendiquer
lorsqu'il y a eu déplacement; on ne fait aucune dis-
tinction entre les personnes qui ont reçu les objets
déplacés, il suffit qu'ils ont été transportés hors de la
maison ou de la ferme qui'ls garnissaient, pour que le
l)ailleur doive être écouté. Et s'il en était autrement,
la loi serait constamment éludée; le fermier de mau-
vaise foi ne se contenterait pas de déplacer, il mettrait
en gage, et les sûretés promises au bailleur seraient
rendues illusoires.

Art. 1187. Ainsi le vendeur ne pourrait plus exer-
cer son privilège si l'objet vendu et non payé avait
été mis en gage, si comme effet de voyageur il avait
été transporté dans une auberge, ou s'il était pas-
sible de quelques frais du voiture, alors la condition

2*

h laquelle le privilège est attache' venant à défaillir,
le privilège cesse de plein droit, et la créance du
vendeur devient une créance ordinaire, parceque les
meubles nont pas de suite.

Cet axiome reçoit nc'anmoins une exception en faveur
du bailleur dans le cas ou des meubles garnissant une
maison ou une ferme auraient dté déplacés sans son
consentement. Il peut re'vendiquer ces objets dans un
ddlai déterminé et exercer ainsi les effets de son privi-
lège. Cette disposition est nécessaire , pour prévenir le
déplacement frauduleux que l'on pratique trop souvent
pour éluder les suites d'une exécution mobilière.

His verbis enim patet delegatorum concilium semper
intellexisse verbis : of op eene andere wijze casus, qui-
bus sermo erat de concursu jurium tertiorum in invecta
et illata, cum privilegio locatoris, quando tertii jura
pignoris, privilegii, vel dominii, sustinere possent in
detrimentum privilegii locatoris.

Universa ratio hujus expHcationis nititur régula:
übi lex non distinguit nee nostrum est distinguer e.

Historia quando nobis duci inservit ad sensum ver-
borum al waren dezelve inquirendum, nos docet Fran-
cicam art. 2102 C. C. enunciationem non mutatam esse,
in art. 1188 C. C., nisi additione horum verborum in
casu speciah.

Eo ipso tamen patet, dominium inter verba , of op
eene andere wijze verbonden, nunquam comprehendi,

quod verbi notio prohibet hoc systema et quod jam in
praecedenti locutione comprehensum erat, ubi non dis-
tinguebatur. Nihilominus coetus legislatorius non exclu-
dit casum, quo mvecta et illata alteri bona fide emtori

vendita et tradita essent.

Ne rursus dicam de notione verborum al waren
dezelve ook cet. sufficiat in memoriam lectoris revocare
priorem hujus articuli scripturam, unde patetnunquam
quemvis cogitasse de discrimine hujus disquisitionis ob-
jecto, nempe emtorem privilegii vim non sentire.

Art. 12 nempe speciminis d. 21 Oct. 1824, erat sic

conceptum :

De verhuurder kan het huisraad, hetwelk tot stoffe-
ring van het huis of de landhoeve verstrekt, in beslag
nemen, wanneer hetzelve huiten zijne toestemming ver-
voerd is, en hij behoudt daarop zijn voorrang, mits
hij die voorwerpen geregtelyk hebbe opgeëischt binnen
den tijd van 40 dagen, na de vervoering van hetgeen
tot enz. Additio al waren dezelve enz. non aderat.

Art. 12. Speciminis d. 5 Martii 1825 (art. 1221
C. C. 1830) eadem fere verba continebat, parva mu-
tatio in hac quaestione nullius momenti facta est, ut
Neerlandica Francicae scripturae congrua esset.

Mutatio denique qua art. 1188 factus est qualis hodie
exstat, ut supra vidimus, est introducta, ut legislator
prohiberet, ne creditor pignoratitius prinlegium praeter
et super locatorem haberet.

Hic specialis casus a legistatore indicatus igitur non
mutât universam normam, quacum non pugnat.

Accedit denique, regulam juris : inclusionem unius
esse exclusionem alterius, non nisi cautissime adhibendam
esse. Uti argumentatie ex absurdo periculosissimus est
modus argumentandi, ita etiam haec ratio quaestionis
decidendae non nisi caute adhiberi potest. Ut enim
adsit concurrere debent: casum esse ejus naturae, ut
unicus per legem distincte sit definitus, et ut casus con-
trarii circumscriptio e vi legis ipsius et unius appareat :

Quoad primum, non opus erit demonstrare, concur-
rere posse creditorem pignoratitium e.t emtorem cui
invecta et illata tradita sunt et ita vice vera.

Constat enim legem hîc tantum attendisse in speciali
casu de jure in re aliéna, et hanc ob rem de domino
(emtore post traditionem) non locutam esse, ejusque
conditionem igitur non hoc ipso placito indicasse.

Nunquam quis audebit contendere in verbis al war en...
ook legem distincte dicere : in his tantum casibus licebit
cet. locatori privilegio suo ceterorum jura postponere.
Verba enim al waren... ook, of op eene andere wijze
prohibent omnem explicationem restringentem articuli
universi. Scriptura articuli ea est, ut ultima locutio
pendeat a priori neque eam circumscribat.

Quoad secundum, tantum unus syllogismus debet
adesse, ut regula inclusio uniiis est eccclusio alterius,
recto applicetur.

— sa-
me vero major duplex adesse debet, ut articulus ea

régula limitative explicetur.

1.nbsp;Lex dicit: door in pandgeving of op eene andere

wijze verbonden.

2.nbsp;Emtio-venditio non pertinet ad modos quibus res

dicuntur cuidam esse obnoxias.

3.nbsp;Emtio-venditio igitur non pertinet ad casus,

verbis hîc usurpatis, indicatos.

4.nbsp;Privilegium igitur non valet prae jure emtoris
bonae fidei, cui invecta et illata tradita sunt.

In hoc syllogismo major duplex (qui vegalae : inclu-
sio unius cet. applicandae hîc nocet),eo adest, qiiod,
enunciata in 1°. et 2quot;., notiones constituunt plane a
se diversas et non pendentes. Ita vidimus historiam
legislationis, verborum notionem, atque legis rationem
impedire, quominus emtoris bonae fidei, cui tradita sunt
invecta et illata, jura salva maneant, cum concurrere
debeant cum pri^^legio locatoris; eo ipso patet art. 637
C. C. beneficie ex hac legis historia — art. 637 C.
C. historia, notione et legis ratione de eo argumente
tacentibus — emtorem uti non posse.

Quamquam enim lege nostra constitutum est,titulum
possessione constitui, ^ ee non impeditur, quominus —
quando licet — contra hujus tituli vim atque efficaciam
probetur.

1 Cf. art. 2014 C. C.

Cum hoc casu — ex historico legis placiti sensus
conspectu — haec probatio contra titulum permittatur,
atque vim habeat, emtori non licet propter regulam:
mobilia non sequelam habere, recusare redditionem
locatori, qui in ea suum Privilegium exerceat, quia
regula illa in jure nostro non adest; neque habet jus
in pretium, quando etiam in foro, vel a mercatore
qui mercaturam agere in ejusmodi mercibus solet, se-
cundum art. 637 C. C., emisset, quod hic art. tan-
tum jus dat in pretium quando res quae vindicatur,
est deperdita vel furto amissa. '

De his vero dicemus in ultima parte hujus dis-
quisitionis.

» Cf. Goddsmit in Themis IX. p. 28. Contra Tribunal, q. e.
Lugd. Bat. 11 Oct. 1848. Weekblad v. h. R. N. 975.

IL

LEGIS ANALOGIA.

Quamquam ex superioribus ut spero satis proba-
bile esse videatur, sententiam legislatoris universe eam
fuisse, quae locator! prae emtore Privilegium tribuat,
tarnen non prorsus supervacuum esse videtur, ut quaes-
tio etiam ex juris analogia consideretur.

Lex enim cum clara sit, nullo opus habet de ana-
logia juris examine, cum vero non clara sit, licet ipsa
sententia legislatoris apjoarere videatur, plenius exph-
cari non potest, nisi rite examen constituatur, de ejus
cum universi juris positivi congruitate sive analogia.

Quamquam enim jus scriptum excludit quaestionem
de ejus concordantia cum juris ratione atque analogia,
quaestio num placitum quoddam lege contineatur nec
ne, minime hoc examen excludere videtur, quia in
hoc casu quaestio movetur, non, an legis placitum juris
analogiae sit congruum, sed an legis placitum sie se
habeat, ut ex legislatoris voluntate se habere videtur.

Multum enim abest, ut e deliberationibus tantum
semper legis sensus atque ratio deduci possit; cum
enim lex facta sit a pluribus delegatis, et tantum
unus vel duo locuti sunt, nescimus causas cur ceteri,
adeoque plerique, de lege constituenda optaverint.

Cum hoc semper incertum debeat manere, etiam non
tantum deliberationes unice spôctandae sunt, tamquam
fundamenta sufHcientia ut legis sensus exprimatur et
firmetur, sed certum est, hanc legislatoris praesumtam
voluntatem nunquam eo valere posse, ut juris positivi
ratio analogica eo tollatur.

Ne tamen falso judicemus, cum sic spectamus juris
analogiam , addendum videtur : Cum dicimus juris ana-
logiam per unam praesumtam legislatoris voluntatem
mutari non posse, eo intelligimus earn juris analogiam,
quae fluit ex ceteris placitis, de quorum vi atque sen-
su quaestio non est. Legis systema, non juris syste-
ma in placitis non disputatis, indagamus.

Inde tunc in hac disquisitione proficiscens primo lo-
co nobis spectandum erit: Quale systema nostrae legis
de hoc privilegio erga tertios statuat.

Secundo loco: Quaenam jura lex nostra possessioni
tribuat.

A.

Quoad primum, quaestio praesertim est dijudicanda
e diversa natura juris in personam et juris in re, in
quo argumento denuo distinguenda sunt, jus philosophi-
cum et jus positi^m, quod hie tantum partim naturam

hujus discriminis statuit.

Jus Eomanum locum dedit huic discrimini per vari-
am actionis speciem , quae instituenda esset, prouti res
vindicaretur, vel persona ad solvendiun obstringeretur.

Cum enim ordo procedendi per formulas Eomae
obtinebat. Gajus ^ jam docet, tantum duas species for-
mularum esse; actionem in rem, si in formula haec
intcniio dicebatur: Si paret rem ex jure Quirilium
Aldi Agerii esse, actionem vero in personam, si haec
formula usurpabatur: Si paret Titium serterlium millia

dare oportere.

Tres partes hujus formulae erant:
Demonstratio qua continebatur factum, unde funda-
mentum petendi hauriebatur; e. g. quod deposui apud
Mae\'ium; saepe adest in intentione ipsa.

Inteniio, qua continetur quid sibi actor velit.
Condemnatio qua judex dabatur cui jussum erat:
Si paret condemna, si non paret absolve.

1 IV. 1. 1. 25- Dig- »ie oblig. et act. XLIV. 7.

Adjudicatio in actionibus finium regundorum, fami-
liae erciscundae et communi dividundo formula daba-
tur: Quantum adjudicari oportet judex Titio adjudi-
cato. ^ Inde patet ratio, qua Eomae agebatur. Prae-
tor vel negabat vel dabat formulam et judieem; caete-
rum in formula actoris exceptio etiam reo dari poterat,
quae conditionalem faciebat formulam.

Cum autem formula et judex a Praetore dati erant,
disquisitio judicis tantum spectabat quaestionem, an id
de quo agebatur pateret nec ne.

Si patebat, intentio qualis formulae inerat actori
tribuebatur, si non patebat vero non.

Cum ita haec intentio erat: Si paret rem ex jure
Quiritium Aldi Agerii esse, condemnatio enunciabatur
de eo agro qui quasi addicebatur actori. Cum nulla
lis sine reo exstare potest, condemnatio fiebat erga re-
um, spectabat vero semper agri restitutionem.

Cum vero intentio erat: Si paret Titium sestertium
milUa dare oportere condemnatio judicis ea sestertia
non addicebat victori, sed ei tantum tribuebat jus con-
tra personam ipsam.

His ad majorem rei intelligentiam videtur addenda
animadversio, jure Romano actionem in personam nul-
lo modo secum ferre jus in ejus bona, sed tantum jus

■ Mr. G. I/. Jansma v. d. Ploeg, Het Eom. regt naar aanleid,
der Insl. § 254. sqq.

contra eum ipsum; Ita cum reus esset condemnatus ad
sestertia solvenda, nihilominus (praesertim juris Romani
primis temporibus) victor jus tantum habebat eum in-
carcerandi potius quam ei bona auferendi; tantum tem-
poribus posterioribus per pignoris capionem, bonornm
pubUcationem, et bonorum proscriptionem simile quid
hodiernae evictionis {uitwinning) constibuebat.

His omnibus luce clarius patet, quam accurate Eo-
mani distinxerint inter jus in re et jus in personam;

Hoc discrimen semper postea accurate observatum,
docentibus juris doctoribus et auctoribus; ^ etiam ho-
diernis legibus plerisque sancitur, excepta tamen qua-
dam additione, quae minime justa did potest, nimirum
actionum raixtarum quae non exstant.

Nam, quamquam art. 129, al. 3 nostri Cod. de
Ord. proc. civ. narret: De gemengde regtsmrdering is
de zoodanige, welke tegelijk persoonlijk en zakelijk
is, te weten: de regtsvordering tot verkrijging eener
erfenis, die tot boedelscheiding, die tot deeling van de
gemeenschap, die tot afpaling van bij elkander gele-
gen erven, eo quidem in his casibus pecuharem me-
thodum procedendi constituere potest, sed hoe non

. heineccms, in Inst. § 33 en 767 ; Wolff, Jus. Nat. Pars.
III. § 778. 781 ; Bakbetkac sur pnffbndoep, Droit de la n.i-
ture, I. 4. Chap. 9. § 8; Bakbeteac sur Gkotius, H. 3. § 19;
hnbeots, In Inst. H. I. § 11; Toulliee, Droit Civil Français.
III. 84; La Belgique Judiciaire, 1851. p. 449.

impedit quominus placitum ipsum sanae juris philoso-
pliiae abhorret. Quod hic ea de re sermo non est
brevinsime hanc sententiam exponam.

In actionibus in rem et contra personam, voluntas
partium semper ea est, ut res quaedam nobis contin-
gat, sive nostri sit dominii sive in altei'ius adhuc do-
minio. Sedulo igitur discernenda est in actionis inves-
tiganda natura, num objectum quoddam directe vel
tantum per personae interpositionem petatur.

Hujus discriminis negligentia causa est, cur in ac-
tionibus mixtis diversa quaedam natura inventa est
quam aderat in actione in personam vel in rem. —

Cum nimirum, e. g. haereditatem peto, in rem in-
stituo actionem et quidem in rerum universitatem,
cujus vis haec erit, ut ad me pertinere videantur
etiam res singulares quae sunt in haereditate, et hoc
ipsum ut ipsius defuncti personam, bonorum saltem
ratione, suscipere atque continuare videar. Hinc igitur
fluunt denuo ahae actiones e. g. contra debitorem
obligationis. Haec actio secundarii ordinis, est actio
personalis; hoc vero non impedit, quominus res prin-
cipahs, quae inde ab initio petebatur, vindicetur, et
actioni in re originem tribuat. Si in hac dissertatione
quaestio hac de re esset sic pergere possemus, sed
nimis ab hujus fine deduceremur. Una tantum adhuc
observatio nobis superest; de origine nimirum hujus
erroris quasi inveterati per frequentem usum, élabora-

tionem et applicationem. Cum in § 1 Inst, de Act.
dicebatur :

„Omnium autum actionem quibus inter aliquos judi-
ces arbitrosve de quacumque re quaeritur, summa di-
visio in duo genera deducitur: aut enim in rem sunt,
aut in personam,quot;quot;

In § 20 ejusdem tituli dicitur ;

„ Quaedam actiones mixtam causam obtinere videntur,
tam in rem quam in personam, qualis est cet, in qui-
bus tribus judiciis permittitur judici cet.quot; —

Omnes qui errorem actionum mixtarum defenderunt,
non viderunt hos duos textus ita inter se pugnare,
si in § 20 re vera constitutae sunt tres species, in § 1
vero tantum duae. Simplex vero haec animadversio
demonstrat pugnam re vera non adesse et § 20 minime
tertiam speciem actionum constituere ; „ quaedam actiones
mixtam causam obtinere videntur,quot; non exprimit sen-
tentiam , praeterea actiones esse quae mixtae sunt, sed
tantum eam quasdam actiones videri (i. e. non sunt
sed tantum videntur) duplicem effectum habere. Ibi
igitur non dicitur de re exstante, sed tantum de specie;
non de objecto sive intentione sed de efFectu (causa)
actionis. L. 22 § 4 Dig de fam. ercisc. hanc sententiam
firmare videtur „familiae erciscundae judicium ex
duobus constat, i. e. rebus atque praestationibus quae
sunt personales actiones.quot; ^

' La Belgique judiciaire 1851, p. 452.

Praesertim cavendum nobis videtur ne actiones in
rem scriptas cum actionibus in rem sive mixtis con-
fundamus.

Sunt enim quidam casus, in quibus propter facti
turpitudinem actio dabatur contra omnes, qui quadam
necessitudine hujus rei continebantur.

Hujus rei erant exempla, restitutio in integrum,
actio Pauliana, ^ actio ad exhibendum, ^ actio quod
metus causa, ® actio noxalis * a Pothier inter actiones
mixtas redactae.

Talia exempla minime efficiunt, ut quae diximus de
praecise distinctione Komanorum vim perdant, sed con-
tra , per regulam , exceptionem regulam firmare, ma-
gis magisque veritatem probant, atque absentiam omnis
actionis mixtae demonstrant.

Haec pro hoe loco sufficlant de actionibus mixtis;
sunt in nostro codice admissae, et cavendum nobis est,

' 1. 9, D. quae in fr. cr. XLII, 8.
' 1. 3, § 15 . D. ad exhib. X, 4.

9, § uit. D. qnod m. c. IV , 2.
' 1. 1 , § 12 D, si qnadr. paup. IX, I.

Contra censerunt ; Pothier , introd. génér aux Cout. N. 122 ;
Tirageatj , De retractu GentUititio §8 , glose III, N. 819; De
Laürièbe , Coutumes de Paris ,11. 5 en 6 ; Lotseaü , Dict. voce
De'guerpissement. II. ch, 1 N. 3 ; Cf. tarnen. Domat. Loix L. II.
p. 238 ; Doval. Parfait procureur I. ch. 8 ; JoussE. Introd. au
Com. Ordon. 1667 T. 2. d. 1.

ne in his casibus hanc distinctionem negligamus ; attamen

propter regulam, qua id quod contra juris praecepta
est receptum-, non ad consequentiam producendum est,
actiones mixtae ne admittantur praeter casus lege defi-
nitas, animadvertendum \'idetur.

Ad analogiam nostri positivi juris redeamus.
Legislatio nostra in art. 622, 1269, 1349, 1376
C. c. et 129. C. de ord. proc. civ., naturam citat et
species juris in re et juris in personam.

Art. 129 C. de ord. proc. civ. dicit: Be persoon-
lijke regtsvordering is de zoodanige, welke tot onder-
werp heeft de vervulling eener persoonlijke verbindlc-
nis, uit overeenkomst of uit de ivet voortvloeijende.

Articulis citatis C. C. satis patet, e contractibus et
lege, obhgationes oriri, quae tantum personas contrahen-

tes vel per legem obhgatas, tenent.

Jurium autemquibus utuntur personae nonnullasunt
talia, quorum effectus jus quoddam est in re. Hoe jus in
re quale sit constat ex art. 129 al, 2. C. de ord. proc. civ.
De zakelijke regtsvordering is de zoodanige, waarbij de
eigendom van eene zekere en bepaalde zaak, of wel
eenig ander zakelijk regt geëischt wordt.

Art. 584 C. C. citat species juris in re, dicens:
Men kan op zaken hebben, hetzij een regt van bezit,
hetzij een regt van eigendom, hetzij een regt van erfge-
naamschap, hetzij een vruchtgenot, hetzij een regt van
erfdienstbaarheid, hetzij een regt van pand of hypotheek.

Ex art. 721, 758, 767, 786, 803, et 865 C. C.
patet, verbum vruchtgenot in art. 758 C. C. etiam con-
tinere jura superficiei, emphytheuseos, census et deci-
marum, ususfructus, et usus et habitationis. liis articulis
patet, privilegium si est jus in re, peculiarem requirere
mentionem, cum cetera jura in re tam accurate memo-
rantur.

Haec vero mentio non adest. Contrarium fere sig-
nificatur in lege. Nam natura privilegii a legislatore
accurate est descripta, et ita ut tamquam jus in perso-
nam creditori contra debitorem pertinens consideretur.

Ubi enim legimus art. 1177 C. C. Aile roerendeen
onroerende goederen van den schuldenaar, zijn voor
deszelfs persoonlijke verhindtenissen aansprakelijk, et
in art. 1178 eadem bona {die goederen) creditorum esse,
tot gemeenschappelijken waarborg, et inter eos ponds
pondsgelijk naar evenredigheid van ieders schuld divi-
di; ten ware er tusschen hen ivetlige redenen van voor-
rang moglen bestaan, luce clarius nobis apparet, prae-
sertim e similitudine verborum art. 129 C. de ord.
proc. civ. et hujus articuli {persoonlijke verhindtenissen)
non nisi peculiari legis placito, efficaciam juris in re
privilegio tribui posse.

Hoc legis placitum neque hic adest. Art. 1179 di-
cit quidem: De voorrang tusschen schuldeischers spruit
voort uit privilegie, idt pand, en idl onderzetting of hij-
pothcek, sed quia hîc uno contextu in eadem locutione

inveniuntur, non sequitur privilégia esse jura in re,
quia pignus et hypotlieca jura sunt in re.

Haec jura enim duolras aliis locis zakelijke regten
vocantur, in art. 584 C. C. nimirum, et in locis ubi
ulterius explicantur. Articulus 1179 etiam expresse
ea de re dicens, lädetur excludere omuem deductio-
nem e homm conjunctione in bac eadem locutione.

PutatDiEPHTJiJS, Ned. Burg. Regt, etc. V. p. 489,
creditorem universe suum pri.dlegium tamdiu exercera
posse, quamdiu del)itor in ejus objecti possessione est,
atque lioc privilegium suum objactum in aliorum ma-
nus non persequi, uno casu excepto, nimirum conduc-
toris. 1 Hoc tamen non impedit, quominus creditor
privilegiatus utatur quodammodo jure in re in objactum
in quo privilegium potest exerceri. Siquidem minus
perfectum est atque alia jura in re, est tamen jus quo
objectum cartum carta quadam propiori nacessitudine
erga creditorem est. ®

B.

Hujus veritatis principia, diversis modis pri\'ilegia
explicare videntur. Nam, ne loquar de modo, quo
privilegium apud nos constituitiir secundum art. 1180
al. 1 C. C., nimbrum a lege, constat, privilegium

gt;nbsp;Dot anton, XIX, N. 31.

gt;nbsp;vookdtjin, IV, p. 337 , Troplong, I, N. 12.

cum constitueret jus in re, tantum per inscriptionem
juris nostri sensu, atque ratione nostrae legis, condi
posse ; ' — est enim unica ratio, quae firmat tertiorum
necessitudinem erga privilegii objecta.

Non opus enim est ut in memoriam revocem, natu-
ram juris in personam eam esse, quae impedit quomi-
nus actio erga alios oriatur quam erga debitorem,
et quod in jure in re evincentur aliorum quam débi-
tons bona.

Licet igitur tempore contractus initi, bona erant
débitons, cum ea ipsa, tempore contractus resoluti, ad
alium pertinent, nulla actio contra haec bona cuidam
datur.

Hic praesertim distinguendae nobis videntur regulae :
mobilia non habere sequelam, in mobilibus possessio-
nem esse pro titulo, et jus in personam erga tertios
dominos bonorum, quae olim in debitoris dominio erant,
exerceri non posse.

Prima regula enim impedit, quominus e. g. jus pignoris
exerceatur in bonum vel rem quamdam, quam possidet
adhuc debitor; creditor, qui ita jus ad pignus constituen-
dum, sed jus pignoris ipsum non habet, tamquam cre-
ditor concurrens in hujus rei pretio aliis non anteponitur.

Secunda regula impedit, quominus — casibus furti
vel perditionis exceptis — detentor rei mobihs a quo-

Cf., art. 1224 C,C. et .571, 572. C. Mere.

cumque turbetur in ea possessione, nisi, utnuperjudi-
cavit tribunal Dordracenum, probetur detentor esse in
possessione sed non possidere, et sic facultate carere
justitiam hujus possessionis defendere. Legimus de
lioc arguraento in Ephem: AmsteL (Amsterd. Courant)

d. 26 Aug. 1851.

Men weet hoe dikwijls de houder van een vonnis
teleurgesteld wordt, wanneer hij beslag willende leg-
gen, door een verzet tegen de inbeslagneming belet
wordt op grond, dat de goederen aan anderen toebe-
hooren. Meestal is het dan den houder van het vonnis
onmogelijk, het tegendeel van de waarheid der schrif-
telijke akte van overdragt dier goederen te bewijzen.
Onlangs echter is zoodanige houder van een vonnis
daarin bijzonder wel geslaagd, door namelijk te be-
wijzen, dat degeen die zich tegen de inbeslagneming
verzette, daartoe niet het regt had, als wel in het
bezit zijnde maar geen bezitter. De Arr.-Regtb. te
Dordrecht, heeft namelijk den 17den Februarij 1851,
0. a. beslist, dat het vermoeden, volgens hetwelk de
huurder van een huis, de daarin aanwezige meubelen
enz. bezit, voor tegenbewijs vatbaar is, en dit tegenbewijs
0. a. gegrond op de soort van voorwerpen van handel,
waarvoor een andere gepatenteerd was, enz. Dienten-
gevolge oordeelde de Regtbank, dat genoemde huurster
als slechts in het bezit zijnde, maarniet bezittende, on-
bevoegd ivas, zich legen de inbeslagneming te verzetten.

Haec regula vero non valet de immobilibus.

Tertia denique regula, quae valet de mobilibus et
immobilibus, sive sint in detentione debitoris, sive in
detentione créditons ipsius, id secum fert, ut quando
jus liabemus in personam (jus ad rem) id non amplius
in ea bona exercere possimus, quae desierunt ad eum
pertinere. Tamen jus in re habentes, rem ubivis vin-
dicare, vel in eam jus nostrum exercere possumus, in
cujusnam manibus, detentione, possessione, vel domï-
nio eam inveniamus.

Cum igitur locatoris privilegium pugnet contra duas
ultimas régulas, illae per lioc legis placitum, vi desti-
tuuntur.

Cum liic inquirimus lecjis analogiam, jam statim ex
regula: specialihus generalia derogari, patet, articuli
2014 C. C. regulam hic non valere, et sic etiam in
aliis casibus quam furto et perditione, contra titulum
(possessione constitutum) probari posse.

Quando enim constat, erga tertium bonae fidei em-
torem, secundum legis praecepta et analogiam, locato-
rem suum prl^'ilegium exercere posse, art. 2014 C. C.
vis extinguitur. Legis analogia neque hoe impedit.

Constat enim jure positivo :

lo. Privilégia in genere non tribuere creditori jus
in re.

2o. Legem nostram tantum efficaciam privilegii lo-
catoris tribuere erga tertios (non conductores) quando

casus respondet conditioni, quam lex exprimit verbis:
door in pandgeving of op eene andere wijze aan eenen

derde verbonden ie zijn.

Non vero hoe placito constat, eo intelligendum esse
casum, quo locator privilegium suum exercere potest
contra tertium emtorem bonae fidei, cui res tradita

erat.

Cum igitur ex adspectu pliilosophico-juridico valde

dilFerat, an invecta et illata a conductore oppignorentur

vel ex titulo ad transferendum dominium idoneum tra-
dantur, jus in re negari non posset locatori, si erga

tertium emtorem bonae fidei privilegium exercere posset.
Si enim conductor objecta privilegii oppignorat, ipse
manet dominus, et locator agit contra tertium qui -
quamquam habeat jus in re aliéna - tamen dominus non
est. Agit ergo contra bona sui débitons, demptis, quan-
tum sit necessarium, e vi specialis legis placiti, con-
sequentiis regulae tantum alienatum quantum hypothe-

catum {oppignoratum).

Sed cum locator erga emtorem bonae fidei agit,
cui res traditae sunt, tunc profecto objecta privilegii
non amplius sunt conductoris, sed ad tertium pertinent.
' Tertius ille necessario erga locatorem in conditione
detentoris versatur, in cujus manibusbona- si licet —
persequi et vindicari possunt. Convenitur tertius tan-
tum propterea, quod detinet bona, in quae jura exer-
centur, quum in altero casu, conductor non conveni-

tur tamquam per detentionera, invecta et illata reprae-
sentans, sed tamquam debitor ipse, in cujus bona
creditor jus suum conatur exercere.

Quod vero, uti vidimus e legis analogia, jus in re
locatori non tribuitur, hoc Privilegium erga tertium
bonae fidei emtorem, secundum eam analogiam exer-
ceri non potest.

Et inde pugna inter voluntatem legislatoris prae-
sumtam, et legis analogiam oritur, cujus solutio ter-
tiam hujus disquisitionis partem ne nimis indigne im-
pleat. Huic pugnae altera accedit quaestio, nimirum,
num jus in re, si adsit, quoad Privilegium attinet,
adesse possit quoad regulam attinet : in mobilibus pro
titulo possessionem valere.

Ea regula nimirum, art. 2014 C. C. comprehensa,
per alineam 2™ art. 2014 hujus Codicis, eam habet
significationem (per verbum niettemin et invocationem
art. 637 C. C.) ut tantum in furto et perditione, intra
tres annos liceat probare contra hanc juris praesumtionem,
quae in ceteris casibus est praesumtio juris et de jure.

Mihi fortasse objici potest, contractus mobihum,
ususfructus, commodati, pignoris, depositi, adesse
non posse, cum tunc usufructuarius, commodatarius,
creditor pignoratitius, depositarius qui ea detinent, tam-
quam domini mobilium spectandi essent, nisi ipsa mo-
bilia essent vel furto ablata vel deperdita.

Haec ratiocinatio vero omnem vim probandi perdit,

cum spectamus, legem scriptam liic omnes difficultates
tollere, et, siquidem ratiocinatio in hoe casu valeret,
universae juris positivi circa possessionem theoriae,
derogari per speciaha haec legis placita. Sed ipsum
id possessionis legis nostrae systema, plane congruit
cum iis placitis, quod usufructuarius, commodatarius,
creditor pignoratitius, depositarius, non possident, sed
sunt in possessione. Quotiescumque enim quis rem
quamdam detinet per efficaciam juris tituh, possidere
dici non potest, quod possessio est facti, non juris ne-
cessitudo.

Solutio semper est dirimenda ex natura conditionis,
qua quis rem detinet; nimirum , num res facto tantum
possideatur, vel num quis per suam detentionem, quo-
nam titulo acceptam, tertio cuidam possessionem in

eam rem tribuat.

Cum enim possessio non tantum constet in deten-
tions objecti, animo sibi possidendi ^ sed etiam in facto
apprehensionis, in dijudicanda conditione ejus, qui in-
venitur rem detinere, spectanda sunt non tantum con-
ditio ipsa detentionis, sed etiam modus quo detentio
originem cepit, quia inde pendet quaestio, utrum

j Cf. 1. 2 D, de acquir vel amitt. XLI. 2 ; Mr. F. A. v. Hall,
Dertig vragen omtrent bezit. Bijdragen III. 118; Mr. Schooneveld,
Diss, de act. poss. pr. p. 8. 45; Mr. Oliviek, in Themis
1839. N. 3. P- 353 ; voordüin, Titel omtr. bezit. III; Diephuys,
Ibid. III. 54.

tantum factum originem dedit detentioni, an e juris
quadam necessitudine orta sit.

Si oritur e facto, est possessio, si oritur ex jure,
pendet a tituli specie, an detentor possideat jure do-
mini vel possideat pro alio.

Quando enim titulus talis est, qui tribuit jus pos-
sidendi (emtio venditio), e natura ipsa tituli patet, de-
tentionem tune non adesse. Hic bene attendendum est
discrimen inter possessionem a jure possidendi ortam,
et inter possessionem quae a nudo facto apprehensionis
originem cepit. Quamquam efïectus, quoad usum atti-
net, idem est et grammatica ratio hoe discrimen in
verborum diversitate non notât, valde a se dilFerunt
earum origo et finis.

His omnibus patet, mobilium possessionem (non a
titulo ortam) omne repudlare examen de ejus dominio,
exceptis tantum furti et perditionls casibus, quia pos-
sessor praesumtione juris et de jure existimatur domi-
nus, et quia casus, qiribus alius quam dominus rem
detlnet, non alii esse possunt, quam nudae detentionis,
alio nimirum per eum possidente.

Quod cum ita se habeat, nonnullis verbis probare
possumus, jus in re moblh adesse non posse, nisi aut
res detineatur (non possideatur) ab eo qui jus illud non
habet, aut nisi is, qui jure in re gaudet, ipse hujus
juris objectum possideat, exceptis semper casibus furti,
perditionls, et speciahs legis placiti.

Cum enim jus in re sit pars dominii, eo minus,
tamquam pars erga possidentem exerceri potest, quan-
do Mum dominium ad id non sufficit.

Cum possessionis jus sit necessitudo facti, et jus m
re necessitudo juris, numquam concurrere possunt, sed
se excludunt. Sic dominus a possessore dominium vin-
dicatin casibus licitis; hoc casu sibi obstant jus in re,
et jus possessionis. In casibus vero illicitis, ambo si-
mul exerceri non possunt, quod natura possessionis ea
est, ut, tamquam e facto orta, omnem divisionem
suae conditionis répudiât, sed praesertim efficaciam
cujusdam iuridicae necessitudinis sentire non potest.

Si eam efficaciam subire debet possessio, extinguitur.
Hoc vero non fit nisi in casibus licitis in dominii favorem.

Hoc loco quaeritur de privilégia, non disputatur de
dominio, sed tantum de jure in re, quoddemonstratum

est non exstare in locatoris favorem.

Ex his omnibus rationibus videtur deducendum, jus
in re, ex legis analogia, a privilegio non constitui,
et si quidem jus in re in privilegio adesse posset, exer-
ceri non posse, quando ejus objectum inter mobilia
recensetur.

Attamen sententia legislatoris contrarium videtur

statuisse in art 1188 C. C.

Hujus difficultatis solutionem nobis offert tertia hu-
jus dissertationis pars.

III.

SOLUTIO.

Pugna inter haec duo systemata, facilius tollitur
quam quis quidem crederet, qui accurate spectat se-
quelas diversas horum variorum systematum.

Solutio enim inest objecto ipso privilegii.

Cum nimirum art. 1186 C. C. conscriberetur, mul-
tum quaesitum est de dominio objectorum privilegii,
quasi id nimirum exerceri non amplius posset, si res
mobiles ad alium quam ad conductorem pertinebant.

Hujus loci profecto non est, etiam hujus articuli
historiam indagare; sufficiat hic dicere, patere ex legis
historia ejus sensum nullum alium esse posse, quam
eum, omnia invecta et illata locatoris privilegio esse
subjecta.

Imo in primo specimine additum erat, nihil interesse,
utrum conductoris essent nec ne.

In specimine 13 Martis 1833 (Vookduin IV,
374—375) art. 1186 haec continebat:

Be verhuurder kan zijn voorregt doen gelden op
de vruchten, welke nog door takken aan de boomen
of door wortels aan den grond zijn vastgehecht, voorts
op de ingeoogste vruchten, die zich op den bodem be-
vinden, en op al hetgeen op den bodem is, zoo tot
stoffering van het gehuurd huis of der landhoeve, als
tot bebouwing of gebruik van het land, zooals het
vee, de bouwgereedschappen of dergelijken, onverschil-
lig of de hierboven vermelde voorwerpen al dan niet
aan den huurder toebehooren.

Eegis minister in adjecta legis explicatione {Memorie
van Toelichting), liane additionem defendit, dicens:

Dat men behalve het verbeterd opstel van dit arti-
kel, en de uitstrekking van den voorrang op de in-
vecta et illata, ook tot hetgeen zich op den bodem
bevindt tot bebouwing of gebruik van het land, als
het vee, de bouwgereedschappen, enz., hij het slot
van het eerste lid van dit artikel uitdrukkelijk heeft
bepaald, dat het tot de uitoefening van het voorregt
niets ter zake doet, of de voorwerpen al dan niet aan
den huurder toebehooren. Deze met onze vroegere wet-
geving overeenstemmende verordening strekt daartoe,
om te voorkomen, dat door zamenspanning en bedrog
de verhuurder niet van zijn voorregt worde verstoken,
onder voorwendsel dat de goederen, die zich op den
bodem bevinden, aan derden toebehooren; het spreekt
overigens van zelf, dat ten dezen alleen worden be-

doeld, die tot stoffering der woning of tot gebruik of
tot nut van het land, dienen, en alzoo in genen deele
de zoodanigen, die ter leen, bij bewaargeving of an-
derszins, op den bodem zijn gebragt.

Haec historia (non tantum totius placiti, sed etiam hujus
privilegii) secum fert, locatorem olim tacitum pignus ha-
buisse, quae regula nunquam prorsus vim hal)ere desiit.

His omnibus addenda videtur specialis exceptio, quae
in codicis nostri specimine facta est, ea jiimirum, qua
omnia, quae in possessione conductoris erant, i. e. ab
eo pro allo possidebantur, excepta erant. Nominatim
tune e. g. receiisebantur depositum eet.

Haec exceptio ipsa, in hoc casu firmat regulam de
possessione ipsa.

Multi hoc loco rationem legis adducunt, quasi le-
gislator privilegium tam latum fecerit quam posset, ne
locator ab aliorum fraude deciperetur

Quamquam credo, rationem legis hic nimis univer-
sam constituere consequentiam quin inde legis placi-
tum explicaretur, credo tamen earn hoc casu meae ex-
plicationi non nocere.

quot; J. van Riemsdijk. Diss, de privilegio quod habet locator rei
immobilis. L. B. 1835 ; Hooge Raad 7 April 1841. Ned. Regtspr.
VII, § 65; Cf. etiam's Hertogenbosch 5 Mei 1844. Weekblad v.
h. Regt, No. 551; Themis III, 137; Arnhem 1851. Amst. Cour.
26 Aug. 1851 ; de pinto. § 635, No 8. WeekM. v. h. Regt,
Nquot;. 232, 365, 108; Vragen van Ned. Regt, p. 659. Assbr § 613.

Qui tacet enim non utique fatetur, sed tamen non

negate videtur.

Cum igitur dominium conductoris, in privilegio loca-
toris exercendo non recpiratur, (cum is illud Privile-
gium erga tertium vult persequi) quaestio non move-
tur de dominio rei moHlis, sed tantum num in aedi-

bus adfuerint.

Quod cum ita se habeat, sensus legis valet, et legis

analogia in hoc placito est sine applicatione, quod hie

agitur de exceptione.

Apud Romanos aderat actio in rem scripta, quo

rem adversus omnes persequebantur.

Ahquid simile hie adest. Licet privilégia non con-
stituant jura in re, tamen locatoris privilegii objecta,
separata a dominii quaestione, ei obhgata manent,
in cujuscumque manibus adsint, nisi tantum pro alio

possideantur e. g. ususfructus.

Cum hoc casu, in casibus non exceptis, e. g. pig-
nore, quaestionis solutio hoc de quo supra monui fun-
damento careat, neque credimus privilegium erga ter-
tium detentorem (non possessorem) valere. Hic casus ,

vero fingi fere non potest.

Secundum nostrae opinionis eventum, quamquam ob
causas diversas, judicavit Tribunal Lugd. Bat. 11 Oct.
1848, propter rationes sequentes, quas perspicuitatis
causa, verbotenus referimus:

Overwegende, ten aanzien der vraag, of het regt tot

pmidbeslag, zich ook uitstrekt tot goederen, van den
verhuurden bodem afkomstig, waarvan derden door
koop of anderen wettigen titel te goeder trouw den
eigendom hebben verkregen, dat die vraag bevestigend
behoort te worden beantwoord;

Dat volgens art. 1188 B. W. tot de uitoefening van
dal regt niet anders wordt gevorderd, dan dat de goe-
deren buiten toestemming des verhuurders zijn vervoerd,
en zulks onverschillig of dat vervoer heeft plaats gehad
ten gevolge van een'' koop dan wel om andere redenen.

Non facimus cum liac sermocinatione, nam quam-
quam constat in art. 1188 verbum inveniri vervoerd
zijn, eo non potest deduci ab hoe uno verbo totius
articuli applicationem pendere. Ne in memoriam refe-
ram quae dixi in tractanda prima parte hujus disqui-
sitionis, hic sufEciat animadvertisse ex art. 1186 et
tota materie locatoris privilegii deducendum esse,
quaestionem semper solvendam e loco quo invecta et
illata ante ablationem erant.

Dat er ook geen grond bestaat om ten deze de be-
perkende uitlegging van den ged. aan te nemen; daar
zij niet alleen de ontduiking der wet hij huurders te
kwader trouw aanmerkelijk zoude bevorderen, hetgeen
de wetgever niet kan hebben bedoeld, maar die uitleg-
ging daarenboven in strijd zoude zijn met den aard
van het regt, waarvan hier de rede is.

Non magni facimus explicandi rationem qua hic

Tribunal usum est, nimirum vagam illam incertamque
explicationem ex convenientia, nam sic ab altero latere,
multa dici possent in favorem eorum qui emerunt
bona fide a conductore perfido. In omnibus quaestio-
nibus praesertim de privilegii natura, haec explicandi
ratio non admittenda videtur, quia semper iis unus
alteri praefertur, quod non licet sine legis expressa
sanctione.

Dat toch dit regt aan de verhuurders op de invecta
et illata toekomende is een zakelijk regt, hetgeen even
als andere zakelijke regten, tegen eiken bezitter of
houder der zaak kan worden uitgeoefend, onverschillig
hoedanig die bezitter of houder aan de zaak gekomen zij.

Contra hoe systema videantur ea, quae adsunt in
secunda dissertationis parte, ubi demonstrari conati
sumus privilegium locatoris jus in re non esse.

Dat vermits de aard van dit regt zoodanig was
onder het Romeinsehe regt, het oude Fransche regt,
den Code Nap. en het Oud Hollandsch regt [ofschoon
daar meer beperkt), het er voor gehouden mag wor-
den , dat de Nederlandsche wetgever daarvan niet heeft
willen afwijken.

Pugnat cum legis placito, quod jubet judicem se-
cundum legem scriptam jus dicere.

Historicum nimirum studium non eo valere potest,
ut contra, imo praeter jus positivum efficaciam habeat.

Dat de ged. dan ook ten onregte eene beperking

4

van dit regt meent te vinden in de zinsnede van art.
1188 B. W., waarbij gezegd wordt, dal de verhuur-
der zijn voorregt op de vervoerde goederen behoudt,
al waren die dan ook aan eenen derde door inpand-
geving of op eene andere wijze verbonden, daar,
blijkens de geschiedenis der daarstelling van het art.
die woorden welke aanvankelijk niet in het ontwerp
voorkwamen, er niet zijn bijgevoegd om de strekking
van het voorafgaande te beperken, maar integendeel
om die uit te breiden.

Conferantur ea, quae diximus in prima parte.

Cum tamen admittimus locatorem invecta et illata
apud tertium detentorem posse persequi, eo simul
negamus bonae fidei emtori jus pretii exigendi, ei in
art. 637 C. C. concessum.

Hic enim hoe legis placitum non apphcari potest,
licet lex non distinguât, quia casus de quo hoc arti-
culo dicitur, differt ab eo, de quo hic sermo est.

Admissa facultate locatoris privilegii objecta erga
tertium persequendi, eo adimitur tertio facultas pre-
tium exigendi.

Hoc enim ei tantum licet erga dominum. Locator
non est dominus.

Hoc enim ei tantum heet in caçu furti vel perdi-
tionis. Hic non adest furtum, nemo enim suum furatur.

Neque hic adest perditio, quod minime domino ne-
sciente, bona ex aedibus exiere.

In hoc casu, nulla quaestio de dominio, sed de
mobilium natura, nimirum invectorum et illatorum,
versatur et tantum sermo est de lite inter privilegium
(quod, ut vidimus jure positivo, jus in re vel pars
dominii non constituit) et bonae fidei emtorem.

In art. 637 C. C. vero pugna finitur inter dominum
et bonae fidei emtorem per legis specialis placitum.

Judicavit tamen Tribunal Lugd. Bat. hoc non sic se ha-
bere. Nobis rationes visae sunt verbotenus hic narrandae:
Overwegende ten aanzien der subsidiaire conclusie
van den ged. dat, bijaldien het bewijs door hem zal
geleverd zijn, hetwelk hij aanbiedt, dat hij het be-
doelde vee op de markt te Gouda heeft gekocht, de
vordering tot teruggave van den door hem besteeden
koopprijs, hem behoort te worden toegewezen;

0. toch, dat dit regt van terugvordering van den
betaalden koopprijs aan zoodanigen kooper toekomt,
zelfs jegens den eigenaar van het goed en alzoo tegen
dengeen die een veel uitgebreider en krachtiger zake-
lijk regt heeft dan de verhuurder, en dat de toestand
van dengeen die van eenige zekerheid beroofd is, voor
eene schuldvordering, die hij welligt 'op eene andere
wijze bij magt is te verhalen, niet zoo gunstig kan
voorden aangemerkt, als die van hem, aan-wien door
diefstal het zijne is ontnomen.

Causarum patronus ipse, qui per hoc judicium cau-
sam suam fere vixisse did poterat, in Diario Juridico

Themis, P. IX, p. 28, hanc rationem exphcandi con-
tendit esse falsam.

lis quae de hac re dixi, addo ea quae loco citato
inveniuntur, quibus patebit talem legis explicationem
pugnare cum art. Algem. Bepal. 11 et 3, praesertim
in casibus qualis hic adest, ubi aequitas ab utraque
parte pariter adest. Locator enim damnum omnino
sentire videtur ex hac ablatione sed non minus bonae
fidei emtor frustratur per privilegii exercitionem. Igitur
aequitas non potest ad decisionem ferre, siquidem lex
taceret, sed etiam hoc non fit.

0. dat de reden, welke aan de bepaling van art.
637 B. W. ten grondslag ligt, is de bevordering van
de zekerheid van het handelsverkeer, en die grond
ook in het onderhavig geval bestaat, zoodat het regt
door den ged. gevorderd, aan hem, bij analogiesche
uitbreiding van art. 637 B. W. moet worden toege-
kend en dit te eerder kan geschieden, daar het regt
der eischers is van eenen zeer exceptioneelen aard, als
niet slechts berustende op een privilegie, maar ook af-
wijkend van den regel, dat roerend goed geen gevolg
heeft.

Juris regula mobilia non sequelam habere cum in
jure nostro non scriptum sit verbis expressis, in expHca-
tione contra juris placitum efficaciam habere non potest.
Nemo profecto contendit regulam in mobilibus posses-
sionem pro titulo valere idem significare ac regulam

citatam. Hujus regulae efficacia pugnaret cum lege,
quia cum semel admittimus invecta et illata posse re-
peti ab emtore bonae fidei, vidimus exceptionaliter
(ut dicit judicium) legem hic statuisse, et sic explicandi
regulam specialibus generalia derogari adhibendam esse.

0. dat ware het anders, hij die eene zaak van den
wettigen eigenaar had gekocht, van slechter conditie
zoude zijn, dan hij, die van den dief de zaak gekocht
had, hetgeen eene ongerijmdheid is, die de wetgever
niet kan gewild hebben.

Profecto verum omnino est, legem non fingere ab-
surda et quo ad hoe attinet cum judicio facimus.

Sed miaime persuasum nobis est, aliud quam judicii
systema absurdum statuere. Minime enim contra sanam
rationem est, ut locator exerceat retineatque privile-
gium in invecta et illata, quamquam alter (bonae fidei
emtor) a conductore deceptus sit. Duorum unus debet
damnum pati, et non est absurdum eum damnum
pati, qui postremo loco contraxerit, in iis, de quibus
proprie conö-ahi non amplius poterat, imo quae secun-
dum sententiam judicii ipsius, ad locatorem suo jure
(jure in re,) certo sensu pertinebant. Haec vero dici-
mus potius ut dictae sententiae argumenta refellamus,
quam ut nostram sententiam confirmemus. Nam uni-
versam hanc explicationem ex aequitate et convenientia
in hoe materie non magni facimus. —

TANTUM.

THESES.

I.

Quando sub vigore Cod. Napel, contractus antenuptialis
factus est, quo conjugi data est ea pars hereditatis, quae
portionem legitimam jure Francico definitam non laesit,
tamen contractus vim habere non potest, cum, matrimonio
soluto sub nostri Codicis vigore, légitima portie secundum
eum codicem salva nen mansit.

II.

Maritus uxori auctoritatem potest praestare, quamquam
foro cesserit, cum de suo non disponat.

III.

Privilegium jure nostro universe non constituit jus in
re; habet tamen subinde per legem efficacitatem eam quae
eflficiat ut juri in re proxime accedat.

IV.

Bonae fidei emtor petenti locatori reddit objecta ejus pri-
vilegii, tempore utili ab illo vindicata.

V.

Usufructuarius, objectorum ususfructus possessor dici non
potest.

VI.

Tutor, qui ad secundas nuptias transiit, et art. 407
C. C. non satisfecit, quia nullus in ea tutela adest tutor
subrogatus sive honorarius, ipso jure tutelam amittit.

vn.

Cum in testamento heres vel legatarius institutus, tes-
tator! praedefunctus est, repraesentatio locum non habet,
nisi testamento sancita sit.

VIII.

Cum curator decoctoris de erogatis a se expensis, sibi
non potest satisfacere ex bonis creditoris qui foro cessit,
non habet jus ea repetendi ab illo, qui decoctionis sen-
tentiam a judice impetravit.

IX.

Creditor hypothecarius totam inscj-iptionis summam jure
potest petere, quamquam bona debitoris, qui foro cessit.

tam parvi pretii sint, ut curator ex iis impensas sibi
non possit restituere.

X.

Cum quis emit, et nondum venditori solvit, postea ven-
ditor denuo fit debitor emtoris, emtor ille, qui acceptavit
in hoc intervallo in eum a venditore trassatas litteras
cambiales, compensationem objicere non potest; cum vero
nondum acceptavit, etiam contra tertium haec compensatio
ei tribuenda videtur.

XI.

Cum is qui rem immobilem vendendam mandavit, eam
ipse vendidit, emtio venditio per mandatarium postea facta
nulla est, quamquam hic priorem venditionem ignora-
vit; ipse tamen damnum frustrato emtori resarcire non
cogitur.

XII.

Si post acceptationem litterarum cambialium, aucta est
quae iis continetur pecuniae quantitas, acceptans non tene-
tur ad totius summae solutionem; si vero mutatio facta
est ante acceptationem, ad solutionem tenetur.

XIII.

Trassatus qui acceptat simpliciter litteras cambiales, sed
postea, antequam eas praesentanti restituât, addit tantum
in certam quantitatis litterarum cambialium partem accepta-
tionem valituram, nihilominus ad totam sohitionem tenetur

erga praesentantem, qui probat hune trassatum antea sim-
pliciter accepta visse.

XIV.

Valet legatum a minori, annis tamen XVIII majori,
in favorem ejus factum, qui postea, sed staute minoren-
iiitate, cum matre ad secundas nuptias convolât.

XV.

Credentialia electorum membrorum novi consilii commu-
nalis, inquirenda sunt a veteri consilio , secundum legem
d. 5 Julii 18.51.

XVI.

Xon omnino improbanda videtur institutie auscultatorum
sive referendariorum judicialium, quam in usum inducere
in patria legislatores gestiunt. Est enim future judici
imprimis utile, si alios judicantes saepius audiverit, et
ferendae sententiae saepe particeps fuerit.

XVII.

Probanda videtur duplex gradus jurisdictionis — salva
cassatioiie — in criminum persecutione.

XVIII.

I

Qui gat. distrahit, furtum committere negari non
potest.

XIX.nbsp;t

Qui per litteras cambiales in se invieem trassatas, et a
tertio per anticipationem solutas (gedisconteerd), pecuniam
créant, quamquam tertius inde damnum sentiat, non tamen
committere illud delictum videntur, quod in Cod. Poen.
escroquerie, opligting, appellatur.

XX.

Actiones mixtae, jure Romano, ex veriori sententia,
non aderant.