, Aïaamp;aarna-oaiTiaoa-oanÉO^îOûâo oiTATase^ra

!-quot;'nbsp;üquot;' - i'!' i ■ - AU»' . . • .nbsp;-y .

'nbsp;-aa- AMimoa anoTArf^

in disciplina philosophiae theoreticae eï
i'ïxteeaeüm humaniorum honoribus ac privilegiis
in acidemia rheno-trajectipfa

En Respuhlica Platonis demo sub examen vocata !
Dicet fortasse aliquis libelli hujus titulum legens. Nonne
hm multum in hoc argumenta tam philosophi quam
oeconomiae politicae cultores elahorarmt ? Nonne satis
^uperque philosophi doctrina ah his vituperata, ah illis
'montra in coelum elata est laudibus? Fateor; nihilo-
'^inus ausus sum argumentum hoc denuo tractare,
^pinatus etiam novi quid, qualecunque sit, de eo dîct
posse, et praeterea ipsis temporihus ad id adductus.

Nemo paene fuit, quem non vehementes commove-
^quot;^nt impetus, quos hisce maxime temporihus novarum
'^^rum cupidi, vulgo communistae appellati, adver sus
V^aesentem rerum publicarum statum moliti sunt; nec
i^merito multis metus incutiebatur, ne toti socie-
^(^ti ruina ah his immineret. Haec res me impulit
investigandum-, quomodo hominum mentes ad ah-
^^rdam istam et perniciosam doctrinam adduci potuis-

sent. Prodierunt Reybaudii et Sudrae lihri, histo-
riam ejus doctrinae continentes, quos legi, et inde
cognovi Platonem primipem haberi eorum, qui com-
munionem praecipimt honorum, mulierum, libero-
rum. Quid mirum igitur me, jurisprudentiae et oeco-
nomiae politicae operam navantem, et propterea junamp;
dominii ac vitae domesticae patronum, non magno m
honore hahuisse philosophum, quem auctorem credeham
doctrinae, merito ab omnibus honis civibus spretae?

Interim adversa me valetudo per totam hiemem a
fora in Academiam transtulit, ubi rerum praesentium
occupatione vacum antiquitatis et litterarum studiis
me dedi. Itaque in philosophiae historia tractanda
aliorum etiam judicia de Platone cognovi et valde
miratus sum, quum eundem mo ore laudibus in coe-
lum efferri videreni a Morgensternio, Stallbaumio,
Heusdio, aliis, tanquam divinum philosophum, qut
opus praestantissimum et maximi ad humanitatem
pretii posteris reliquisset. Dubitans ergo utrum a
philosophorum an ab oeconomicorum qui vocantur ju-
dicio standum esset, ipsum philosophi opus attento
animo perlegi: quo legendo in eam perductus sum
sententiam, ut neque laudatorum partes neque acer-
rimorum vituperatorum sequendas duxerim, sed quasi
mediam viam tenuerim inter utrosque.

Primum igitur Platonis doctrinam de communione
honorum, mulierum et liberorum exponendam mih
proposui, omissis iis, quae philosophus de aliis argu-
mentis in opere de Jiepublica disputasset; dsmceps

({uid ipse de ilia ratione censuerit et quatenus earn
generi humano convenire putarit,' explicaturus. Nec
^dtis perspici posse putavi Piatonis rationem, nisi
Pausas etiam iiiquirerem, quihus Plato ad civitatem
suam mente informandam adductus sit, posilas illas
partim in verum puhlicarum ipsius tempore statu, par-
tim in aliorum legislatorum praeceptis et institutis,
^uae sine dubio magnam vim in operis auctore ha-
buere. Postremo judicia tam Aristotelis quam re-
^miorum de commentitia Piatonis civitate enarranda
duxi; quae scribenti ansam dederunt, ut meum
Judicium de omni disputationis argumenta tanquam
fnem operi imponerem.

Jam Academiam relicturum gratus me juhet ani-
^ws, maximas quas possum agere gratias, pro sin-
gulari henevolentia, quavosomnes, praeceptores aestu-
''^dtissimi, per satis longum studiorum cursum semper
affecistis. Nemine vestrum usus sum magistro et
betöre ^ quem non eundem amicum fautoremque ex-
V^nus sim. Persuasum mhis hahetote, me consilia
Nestra et monita, tam in litteris tractandis quam in
^onscrihenda hac dissertatione mihi impertita, ut grata
accepi, sie pia semper memoria sermturum.

Quid autem tibi referam, carissime pater, pro sum-
caritate, qua me inde a teneris ad hunc usque
^»em es prosequutus ? Quod mihi vires non suppeditant,
-^eus digne tibi rependat, ac diu te servet incolumem,
^nixe precor.

aegre relinquo dulcissirnum consortium, forum ingressu-
rus amicitim studiisque saepe inimicum. Amici ergo
cipite sinceri mimi vota! Vivite felices, virtute for-
tunaque insignes, Almae matris nostrae praesidia vos
praestate vestra ipsorum praestantia, memores Plato-
nici illius: to ^vfupvrov aqa y.axhv êxdarov Kcxt
quot;q novriQia êxaarov dnóhhvGtv.

caput sextum. nonnullorum judicia de repu-
blica platonis..............................

Communio bonorum, delirantium illud nostrae
aetalis politicorum soinnium, quod divina huma-
naque omnia subvertere instituta et pauperibiis
aeque ac divitibus exitium afferre minalur, ut
amltos recenliores nacta est fautores, sic etiam an-
liquitus suos habuit patronos et asseclas. Apud
veteres quoque baud defuerunt fanatici quidam po-
litici, qui innumera animadvertentes vitia, quibus
horninum genus laboret, novum rerum ordincm
inducere studuerunt et mente condiderunt civila-
tcs, dignas fortasse, quae poëtarum carminibus lau-
dentur, hamanae vero imbecillitati parum accom-
iModatas.

Et horum quidem fanaticorum princeps vulgo
habitus est Plato, cujus doctrina, quamvis acriter
ab Aristotele jam castigata, hisce demum tempo-

ribiis ab iis, qui novis rebus student, admoduni
laudari coepta est, ut quae commmismi, qui dicitur,
fundamentum quasi et normam continere videatur.
Perperam. Communionem enim, quam volunt, et
quae totius orbis terrarum incolas quasi una domo
complecteretur, Plato ne cogitavit quidem, nee si
potuisset cogitare, hominibus unquam commendare
voluisset. Operae pretium igitur erit videre, quid
nobilissimus philosophus re vera hac de re statue-
nt, ut tum civitatum perturbatoribus gravem hujus
viri auctoritatem eripiamus, tum ipsum Platonem
falsa et prava specie liberemus, ne perversa illo-
rum laudatio philosophi nomen notet infamia.

Communio bonorum, mulierum et liberorum, qua-
lis apud Platonem occurrit, eos tantum spectare
videtur, qui civitati sunt praefecti et custo-
des (q}vXay.sg) ab ipso vocantur 1). Antequam
igitur ipsam communionem uberius exponamus,
qualis sit, indagandum nobis erit utrum revera
custodes tantum, an vero omnes cives nullo discri-
mine complectatur.

1) Quaenam sit civitatis ex Platonis sententia origo, ac qnem-
nam locum in ca obtineant custodes, breviter et dilucide exposuit
pb. ton radher, ücber die Geschichtliche Entwickelun^ der
Begriff! von Recht, Staat und Politik. Leipiig 1832, p. 8, 9.
Conf. omnino f. j. stahl, Die Philosophie des Rechts nach ge-
schichtlichcr Ansicht, Heidelberg 1830, p. 11, 15 et w. g. ten-
KEMANiV, Geschichte der Philosophie. Leipzig 1799, p. 512 scqq-

omnes cives praecepisse: »Que les richesses soieat
communes,quot; inquit Reybaud, »entre tous les citoyens^
que les femmes soient communes et qu'on apporte
tous les soins imaginables pour retrancher du com-
merce de là vie jusqu'au nom même de la pro-
priété 1).quot; Jefferson, postquam multis verbis in
philosophum invectus est, sicpergit: »II est heu-
reux pour nous, que le républicanisme de Platon
l'ait pas obtenu la même faveur que son Christia-
nisme, sans quoi nous vivrions tous aujourd'hui,
hommes, femmes et enfants, pêle-mêle comme des
brutes 2).quot; Errant tamen. Custodes enim, quibus
communionem praecipit, manifesto a ceteris civi-
bus secernit, qui illis viclum pro mercede praebere
debeant: 'Jllà /hvïi/hovevcj, scprj, on ye ovdsr ov-
^éva èô/ueâa SsiV xsxTîjodai Sv vvv al aXXoi,
^gtisq êe damp;Xïjràg re noléfzov y.ai (pvXaxsg,
oOov rng (pvlay.îjs de/ofiévovg sig iviavrbv rijv
^tg rama rço(prjV naqà tamp;V aXlojV, amàv
'/.al rrjg céXXrjg nôXscog ini/nshiGamp;ai 3).
Ilaçà Tcôr àlXcjv, hoc est, aliorum civium, qui

1)nbsp;i. BEI-BADD, Etudes sur les Réformateurs ou Socialistes mo-
lt;lernes. Brüx. 1844, ], p. 57.

Post, ubi docct quomodo demum discordia in
civitate oriturasit, »Orto, inquit, tumultu atque
seditione in medium custodes convenient, ut agros
atque domos distributas suas quisque privatim pos-
sideat; rovg dh JtQiv cpvXarTOftévovg vtc' dvTÜV
óg slsvamp;eQOvg, (piXovg ts -/.ai TQOcpéag, dovXaöcc-
fxtvoi TÓT« ns()ioi'xovg re y.ai oiyJragè'^oyrsgl)-
Ol TCQiv qgt;vlaTT0/utV0t opponuntur custodibus,
qui tandem communionem relinquent et privatas
domos agrosque optabunt. Plebeni 2) igitur si-
gnificat Plato, quam communione liberatam esse
non dicit, quia hac a principio non erat usa.

Custodes tanquam summi judices in civitate jus
dicent: oucog av ty.aaTOi /nijT s/oöl rd dïlóxQK^
f^rjTa Tcóv avTcov arsqcovrai 3). übi t« dXkórQUi
et rd avrav agnoscuntur, jus viget dominii; hoe
igitur apud plebem reperietur, quum soli custo-
des mercede communi fruantur.

Domibus privatis, agris, ceteris bonis custodes
non utentur, sed a ceteris civibus victiim accipient
tanquam custodiae mercedem, quo communiter
fruantur. quot;Ecpajusv yaQ nov ovrs oty.iag tovroiQ
idiag deiv eivai ovrs y^v, ovrs ti yrrj/ua. naQ^

tâv alKav rQO(pr}V 'kaf.ißävovxHS, fA-LOamp;ov vfis
^vXaxïjg, y.oivfj Tcâvrsg dvalioxsiv, si fiflXoisy
ovTcog (piiXaxsg dvai 1). Denao hic dicit na^à
T^àv aklbw, quibus rehqiios cives, qui custodes non
®gt;ot, ideoque plebem intelligat necesse est.

Munera quoqae , alimenta, aliasque res ad vi-
^endum necessarias, a civitate nanciscentur custo-
des: TQoq}^ TS y.ai roïg aXkoig nàaiv, baav ßi'og
^sirai, avToi re y.ai naîôsg àvaSoûvrai, y.ai
y^Qtt df/ovTai Ttaçà rrjg amav nolsag 2). Mu-
'^era dari nequeunt nisi ab iis, qui bona quaedam
Possident, neque de his sermo esse posset, si revera
•Scania essent communia. Simul atque etiam ali-
donum aliquod daretur, violaretur Tcommunio.

Haec igitur sufficiant, ut probemus Platonem
'bonorum communionem solis custodibus praece-
Pisse. Locus tarnen se offert initio libri octavi,
Mui dubitationem movere videtur. In memoriam
''Avocat, quae antea docuerat et ravra fisv dij
^ßoloynrai. inquit, a rlamcov, Tfj fisKkovaiß
'^y.qoag oiy.siv nôlsi y.oivàg fxsv ywaixag, y.otvoèg
naidag slvai y.ai nàaav Jiaiôsiav, àgavTcog
^^ tà initr}8svfiaTa y.oivà sv noks^ca ts y.ai
3). Videri potest hoc loco philosophus
^Oöiniunionem omnibus tribuisse, quia sine discri-

mine mulicres et liberos communes esse dicit. Si
articulum rdg yvvaixas et rovg naidag addidis-
sit, sine dubio omnes intelligerentur mulieres et
liberi; eo autem omisso, dictum Loc aeque de
solis custodum mulieribus liberisque ac de omnibus
accipi potest. Difficultas tamen omnino tollitur
addito illo: xal naaav naiSeiav, quia educatio
communis, qua fruebantar custodes, et quae tot
tantarumque ^rtium requirebat cognitionem, cete-
ros cives amplecti non poterat, qui agriculturae
artibusque illiberalibus operam dantes nullo modo
cultioris illius educationis poterant esse participes.
Et quoniam in eadem période et de communione
mentio fit et de educatione, quae custodes tan-
tum spectare potest, inde efficere licet etiam de
custodum, tantum communione hie esse sermo-
nem 1).

1) Plures etiam loci aflerri possent, quae nostram taentur opi-
nionem, praesertim hie, qui legitur Rep. V, p. 461. E. 'H âij
T^owfùyia, to rXavKWv , avxTj xai Totavrfj yvvtuytav re xai
naiâmv voZg tfvXaii ffoi rfç TtóXemq- ubi expressis verbis com-
munionem istam custodes tantum spectarc se dicit. Conferator
locus celeberrimus Rep. IV, p. 419. E. 420 A, ubi verbis xovrovq
Toiç avdçaç sine dubio custodes, de quihus hucusque tantum
dixerat, significat, ct Rep. V, p. 464. A.nbsp;ovv roirmv alria

TCgix; Tf aXX-^ xaTaardoii, ^ liav yvvai,xógt;v re xai naiâav xot.-
vmvia ■voZq (pvXali,; in Timaeo quoque, ubi repetit quae de
Republiea cum amicis disputaverat, custodes a cetcris civibus se
distinxisse (xo}qIlt;; âi,fi,Xôiie9^tt) fatetur, iisque communes prae-
scripsisse uxores liberos et mercedem (Tim. p. 17 C, 18 B—D)-

Postquam igitur ostendimus quam civium partem
communione ista uti voluerit Plato, jam inquira-
mus qualis haec revera futura sit, ac philosophum
cum Adimanto rogemus num custodes beatos sit
redditurus.

Dominium nullum habebunt custodes nisi quan-
tum summa nécessitas requirat, veluti vestem 1).
Tentoriis utentur non magnificis sed militiae ido-
Qeis, quae hiemis et aestatis arceant molestias 2).
Nullius domus neque cella clausa sit, sed talem
dictum a ceteris pro custodia sua nanciscentur,
qualis fortes temperantesque decet milites. Nec
abundantia nec egestas erit, et sicut milites in
castris sussitia habebunt 3). Aurum humanum
contemnent, quod aurum divinum in animis ha-
bent 4). Si vero suos agros, domus, pecuniam

Nobiscum consentit stalibadmids in Praef. ad Plat. p. LXXIII:
»Plato tantum militibus sive custodibus bona communia esse vo-
'u'tquot; et SDDRE, Histoire du Communisme ou Réfutation historique

quot;^légué dans la classe inlérieure le principe de la propriété iiidivi-
duelie.quot; Plures rem obiter tractant. Aristoteles de re dubitat m
Politicorum libro II. 1, quod ostendit eum ad haec minus dili-
genter attendisse.

possiderent, or/.ovàfioi forent et agricolae, non
custodes, et despotae ceterorum civium évadèrent,
non adjutores 1).

Ipsius Platonis verba hue fere redeunt : »Nos vero
hos terra satos homines armemus, et magistratuum
ductu in lucem producamus. Ubi vero prodierint,
explorent ubi sit opportunissimum castra ponere,
ut eos, qui in republica versantur, coerceant, si
quis nolit legibus obtemperare: externes vero pro-
pellant, si quis hostih animo invadat infestus rei-
publicae aeque ac lupus in ovile. Ubi vero castra
metati fuerint et sacrificaverint, parent sibi tento-
ria, quae possint hiemis et aestatis injurias arcere,
militaria, non opulenta 2). Providendum enim
est ne, quum benigni socii erga cives esse de-
beant, immanibus et feris dominis similes fiant.
Ad illam autem disciplinam atque institutionem
quilibet sano judicio praeditus agnoscat habita-
tionem reliquumque vitae cultum et victum, opes
(videhcet) et divitias accedere debere ita compara-
tas, ne optimi custodes esse desinant, neve inso-
lescant atque injuriis ceteros afficiant. Aniroad-
verte igitur an oporteat eos sic instructos esse
debere in omni vivendi et habitandi ratione, ut
mhil proprium et peculiare possideant, nisi summa

1) Rep. m, 417. B, Conf. J. l. de geer, Diatribe in Politices
Platonicae principia. Traj. 1810, p. 177.
2) ^ÇaTMTtxâç yt, àll' olô ;i;ÇJ/fl«TtôTtKàç.

urgeat nccessilas. Deinde neque domum neque
cellam habeant, quo non omnibus pateat adilus.
Eorum vero, quae ad victum pertinent, tanta sit
apud eos copia, quanta homines militares, tem-
pérantes nimirum fortesque indigent. Ab alns
vero civibus ex pacto et convento tantam acci-
piant custodiae mercedem, quanta ad annuum
victum neque desit quid neque superfluat 1). Porro
ad communia convivia {-gvaohia) conveniant: et
perinde atque in castris communiler cum suis vi-
vant. Ipsis vero hoc inculcandum aurum et argen-
tum idque divinum et augustum se in animis
habere: quare humano auro vel argento minime
indigeant; neque sanctum esse piumve divini illius
auri possessionem humani istius pollui admixtione,
quandoquidem ex humano illo et vulgari auro mul-
ta nefaria contigerunt: at augustum illud et di-
vinum aurum, quod illi possident, omni contagione
purum est. Itaque constituendum esse inter eos
omnes, qui in civitate versantur, solis magistratibus
nefas esse aurum vel argentum tangere et tractare,
aut sub tectum suum congerere, aut ad vestitus
ornamentum circumferre, aut ex auro vel argento
bibere. Ita demum et sibi et civitati salutares erunt.
At quum vel agrum proprium vel domos vel pe
cuniam possidebunt, erunt nimirum ipsi tanquam

OL'conomi vel coloai 1), et cum custodes reipu-
blicae esse debeant; ceteris contra civibus domini
et hostes pro sociis erunt, alios odio prosequentur,
et ipsi erunt odio ceteris. His igitur omnibus de
causis constituamus reipublicae custodes ita com-
paratos esse oportere, uti nec opibus neque aedi-
ticiorum apparatu abundent, quemadmodum ex-
plicavimus.quot;

Totum paene dedimus locum, quia universam
fere doctrinam Platonis 2) de communione ista
bonorum continet idemque acerrimam prodit auri
contemptionem, e solito errore antiquorum philo-
sophorum, qui pecuniam semper materiem ma-
lorum habebant. Laetamur igitur oeconomiae

1)nbsp;OtxoTÓiMoi. iièn xal yfogt;()y(gt;i, duel ipvXdxav. Rep. 111, p.
417. B.

2)nbsp;Inter recentiores homines, qui PJatonis dootrinas in civitate
perfecta fingenda secuti sunt, praecipuus est Thomas mords, qui,
calamitalihus, quibus nunc premuntur homines, expositis, novam
insulatii fingit L'topiam, ubi vita urit communis, labor colonorum
et coena communis, neque ulium valorem habebit aurum vel argen-
tum. Mulicrum vero respuit communionem, connubii institutum
servat, matribus puerorum alendorum tribuit curam, adulteriuin
prohihet, ac, i.e decipiantur sponsi sponsaeque, nudi se invicem
adspicient. Vid. thomae müRI Liber vere aureus de Optimo Reip.
•Statu deque nova insula Utopia, Lovanii 1548. Quanto bonore liber
habitus sit ab aequalibus cognosci licet ex Epistola erasmi ad Fro-
beniuni 8 Cal. Sept. aquot;. 1517, atque ex Epistola büdaei ad I,ap-
setum pridie Cal. Aug. De campaseiia, moreiio, ceterisque com-
munitatis fautoribus acvi recentioris vid. omnino sddre, Hist,
du Comm.

politicae progressibus receutioris aevi, quae uia-
gnam pecuniae utilitatein clare demonstravit, sine
qua commercium nullum foret inter populos sub
coelo diverso habitantes neque unquam sapientia
Orientis ad ultimas terrarum oras esset perlata.
Neque semper divitiae sunt, quae homines cor-
iquot;umpunt. Num patres nostri, qui industria et
parcimonia magnas opes sibi quaesiverant, num,
quaeso, aequalibus suis, Franciae incolis, bellis in-
testinis et aulae luxuria exhaustis, nequiores erant?
Num Hiberniae incolae pecudum instar viventes,
Omnibus rebus paene destituti, quae ad vitae uti-
'itatem et jucunditatem pertinent, vicinis Anglis,
divitiis aeque ac humanitate excellentibus, sunt an-
leponendi? Abusus tantum divitiarum homines cor-
'quot;umpit. Luxus, qui divitiarum est consummator,
Parricidas, latrones, moechos parit. Stetit Roma
onanesque populos vicinos sibi subegit, dum Cin-
cinnatus suapte manu aratro agros vertit, dum
Curius Dentatus coloni dapibus vescebatur, contra
^ summo splendoris culmine collapsa est, post-
qnaoj Lucullus deliciis aulae Orientalis Romae
^'quot;ui coepit, Crassus uno convivio divitias regales
fere consumpsit. Athenae priorem magnificentiam
imperium non amiserunt quod sociorum vecti-
S^ha et tributa nimias illuc contulerant opes; sed
quod fructibus illis ahorum industria partis civi-
sine ulla temperantia abutebatur plebique
P^cuniam largiebatur, ut theatra frequentaret,

quae res opificum manus a labore avertit eos
que pro industria clocuit iiiertiam et jtoXvtvçciY'
fxoavvr\v 1).

Sine divitiis nulla hurnaaitas unquam fuit, nec
unquam futura est. Quamdiu omnes cives ips'
occupati suiit in iis rebus sibi comparandis, quae
ad vilam sustentandain sunt necessariae, de vi-
tae cultu humaniore cogitari nequit. lu meuioriarn
revocemus historiam coloniarum, et satis argu-
inentorura habebimus, quae nostram opinioneni
tueantur, Auctis vero civitatum divitiis semper
erunt, qui artium illiberalium quaestu carere po-
terunt, qui aratrum deserent ut in Academia®
spatiis se conférant et humanitatem discant 2).

Socrates postquain plura de cnstodunj educa-
tione et civitatis institutione disputavit, ab Adi-
nianto rogatur, ut antequam pergat, sententiain

1)nbsp;De vera pecuniae natura et effectii vid. a. SMlin, An Inqu^Y
into the Nature and Causes of the AVealth of Nations. Lon''''quot;
1778, I, P- 27 seqq. j. B: SAï, Traité d'Economie i)olitique etc.

Taris 1841, p. 240. Idem, Cours complet d'Economie politiqquot;^-
Brüx. 1843, p. 176. j. r. mquot;. cdiioch, The Principles of P»'*'
tical Oeconomy. Edimb. 1843, p. 126. J. s. Mill, Principles ot
Political Occonomy. London 1848, II, p. 3 seqq.

2)nbsp;Vid. omnino j. r. m'^. cdiloch, A Discourse on the rise,
progress, peculiar objects and importance of Political Oecoiio'iO'
Edimb. 1824: «A poor peoplequot; inquit, »are never refined, noi
rich people ever barbarous,quot; p, 4.

Suam de communione uxorum, vel polms mulie-
rum, profiteatur, Tergiversatnr philosophus: vo-
relur enim, ne res, quae omnium divinorum huma-
norumque jurium vim frangeret, ceteris homini-
bus, philosopha mente parum praeditis, absurda
videatur. Tandem amico instanti morem geril,
docelque mulieres eadem educatione ac viros uli
debere, quemadmodum feminae brulorum eodern
Hodo ac mares educantur 1).

Differuut tamen mulieres a viris. Imo. Viribus
tantum, non indole. Bestiarum quoque feminae
Qiaribus sunt debiliores et tamen eadem utuntur
educatione. Omnibus quippe in rebus mulieres
viris sunt inferiores, neque tamen iis denegantur
artes muliebres quamvis nemo dubitet quin viri his
Quoque artibus longe mulieribus praecellant. Sunt
mulieres, quae musicam ament, sunt quae
odio habeant: quidni de philosophia idem
^aleat? Optimae semper eligentur, quo facto sine
dubio fieri poterit, ut mulieres eadem ac viri fru-
®Qtur educatione, easdemque artes discant, quae
ûunc virorum propriae habentur. lia enim omnes
cives mehores fiant necesse est. Doceantur igitur
ärtem musicam, gymnaslicam, bellicam. Neque
obstat pudori, ut mulieres in ludis gymnicis nudo
corpore se exerceant. Qua in re nihil ridicuh

reperimus dummodo meminerimus primos quoque
athletas nudos a plebe derisos esse 1).

Porro rnulieres ac liberi omnibus custodibus sint
communes. Vitam ergo domestieam tollit philoso-
phus. Vincula solvit amoris perpetui, fidem con-
jugalem contemnit, infantes a matribus avellit ut
orborum instar publico sumptu a nutricibus edu-
centur. Mirum paradoxon ex ore profectum illius,
qui aliquando amorem tam praeclaris lâudibus ex-
tulit, eumque habuit ducem, qui nos ad boni et
pulchri evehat cognitionem 2). Nee tamen ii sunt
audiendi, qui Platonem habent auctorem ejus doc-
trinae, quae homines pecudum instar misceri vult,
quae non tantum vincula cognationis rumpit, sed
principiurn adeo humanitatis, pudicitiam inquaffl,
respuit. Conjunctie enim, qualem in optima sua
civitate esse vult, breve quamvis sit consortium
vitae, tamen ab effrenata ista licentia, quam pro-
miscuitatem dicunt recentiores, toto coelo differt.

2)nbsp;Celsiorem amorem quam illum. quo vulgus liominum ut''
tiir, Platonem in Syniposio spectasse nos non latet. Sed ipsum

-illum amorem celsiorem in Plalonis desideramus rcpublica Vo-
luptatem ex lilierorum procreatione perceptam, civibus relinquit-
hnrmoniam vero animorum, qua missa omni cupiditate vulgar'j
nihil nisi verum, bonum et pulclirum in alterius animo appetimus,
rejecta vita domestica e republica sua excludit. Ubinam amicitiae,
amori inter mares, qaain praesertim in symposio spectavit, locquot;®
esse pnlerit, si ne arolioribiis quidem oognaliouis parc itur vinculis?

Quemadmodum bonorum, ita mulierum quoque
communio ad custodes tantum pertinebit, id quod
tam e locis jam supra allatis patet quam ex
^Oj ubi philosophus ipsas illas mulieres nomine
l^hxxiSas appellat 1) atque addidit: Tàg
ywàiy.ag ravrag tcov âvdqàv TOvrav nàv-
naaag eivat, xoivàg, 18la ds /u.rj8svi /urj-
^^fitav ÖVVOLXSIV' xal Tovg naidag av xoivovg,
fßtnbsp;yovta exyovov siâéyat tov avxov

f^nxH natda yovta. Verbis dvÓQÜv tovtamp;v non
'^quot;si custodes significare potest, de quibus solis in
®uperiori egerat disputatione. Quales sit ilia com-
®iunio mulierum et liberorum mox docebitur. Nulla
^öicQ uxor cum conjuge suo privatim habitabit,
omnes q)vhxxideg omnibus custodibus erunt
^otnamnes. Conjunctionem brevem viri et mulieris
rooderabuntur magistratus, quorum auspiciis coitus
^tiani fiet, nec liberi ex hocce consortio nati ve-
patribus matribusque adjudicabuntur, sed to-
ut civitatis omniumque custodum liberi igno-
»■abunt, cuinam vitae beneficium debeant, et quae
^lerit mater, quae partum gravi dolore in lucem
^diderit. Neque parentes suos noscent liberos, jam
iQde a teneris a se divulsos 2).

Jure Adimantus communionem illam répudiât,
mtellectii difficile esse profitetur, num fieri pos-

sit, civitatique sit profutura 1). Socrates autern de
rei utilitate vix dubium moveri posse contendit,
dummodo probetur earn re vera fieri posse, et
quanquam Adimaatus ne hoc quidem concedit,
Socrates utilitatem tanquam rem omnibus saua
raente praeditis perspicuam non amplius demon-
strare conatur. Ostendere tantum instituit, quo-
modo communio ilia eöici possit.

Qiiemadmodum igitur custodes ex optimis eli*
gentur civibus, sic optimae quoque mulieres eli-
gendae, quae cum illis naturali quadam conve-
nientia quam proxime congraant 2). Qui viri et
mulieres quum communes aedes et communia ha-
beant convivia una habitabunt, unaque viventes
tam in exercitationibus quam in reliquo victu,
ingenerata quadam necessitate ad mutuam commix-
tionem adducentur: ingenerata nempe necessitate
amoris 3), qua nulla est efficacior 4). Videant tamen
custodes, ne commixtio ilia, promiscue, et temere
{àrâxrag) fiat, sed id agant ut conjunctionein
illam quam sanctissimam reddant, quippe quae
turn demum sanctissima dici poterit, ubi civitati

al' Kt,vâvvfv0vlt;îiv Ixsivaiv âQi'fAvreQau elvra îîtçÔç tÔ ttelo'sby
«ai ëXx!i.v rbv nolvv linn. Rep. V, p. 458. D.

Muam maximam afFeret utilitalem 1). Quum vero
'Ü auimanlibus optima semper cum optimis conju-
gare solemus, ut optimam inde progeniem perci-
piamus, sic magistratus quoque multo utentur
dolo, ut optimi semper quam plurimos progignant
bberos, deterrimi quam paucissimos. Illorum pro-
genies educatione praeclara formabitur, deteriorum
contra parentum proles vitae luce indigna ha-
bebitur, uti societas quam praestanlissima eva-
dat. Quae omnia curabuntur a magistratibus, ce-
'■^ris insciis, ne forte seditio inter custodes oria-
tur 2).

Conjunctio virorum et mulierum, qualem mente
^'bi finxit philosophus, breve erat vitae consor-
'^iuiu 3), diebus festis circumscriptum, ideoque me-
dium fere tenebat locum inter justum connubium,
Praeclarum illud institutum civitatum humaniorum,
quod genus humanum a pecudum gregibus secer-
et inter promiscuum, quem appellant coi tum,
*enerem vulgivagam 4). Festis enim diebus sponsi
®Ponsaeque congregabuntur, atque hymenaei et sacra
quot;Ustituentur, quae comrnixtioni speciem quandam
dabunt sanctitatis 5). Magistratus numerum ma-

triraoniorum illorum moderabualur et videbunt, ut
• idem semper numerus custodum conservetur, mor-
bos, bella, aliasque computantes calamitates, quae
generi humano impendent, civiumque multitudi-
nem diminuunt. Curae igitur illis erit, ne civitas
nimis aut creseat numero aut decreseat, ne major
aut minor sit praeter niodum 1). Sortitione qua-
dam utentur subdola (xojuipf)), ne détériorés, ad
generandum minus apti, magistratum accusent, si
concubitus parum optatus iis contingat, sed ut
sorti adversam hanc tribuant fortunam, Praecep-
tum lepidissimum, cerebro dormitante dignum,
quasi aetate jam provecti, nee tamen juventutis
voluptates spernentes, infortunio isto semper pla-
cide acquiescerent, nee causas sciscitarentur, cur
angustis frontibus puellae formosae, sibi vero ma-
tronae effoetae sorte semper assignarentur.

Infantes recens nati suscipientur a magistratibus,
tam ex viris quam mulieribus electis 2), qui va-
lidos ab imbecillis et mutilis secernant. Qui ex
validis parentibus nati sint et firmis corporibus
utantur in dom um quandam (gï]xov), in remota
civitatis parte sitam, recipientur, ubi nutricibus
alendi distribuentur; qui vero ex infirmis paren-
tibus nascentur aut si qui membro aliquo mutiü
erunt, dam e medio sublati in secreto loco oc-

Ipsae matres infantum nutrices erunt simulac
'Mammae turgescent 2). Semper tamen cavendum
^'■it, ne matres suos ipsarum liberos agnoscant,
^liae mulieres vigilias ceterosque curas erga novam
Prolein explebunt. Ita philosophus pueros a tener-
^quot;na iude aetate matrum privat amplexu, quo ne
^•^rarum quidem catuli destituti sunt, matribusque
^dimit curae suavitatem, voluptatemque vifae con-
^f'fvandae eorum, quos acerrimo cum dolore in
^Ucem ediderünt. Utilitatem civitatis provehere se
Putat validamque civium progeniem gigni, dum le-
Sßs violare conatur, quas ipsa natura animis no-
indidit; amorem patriae in iis flagitat, quibus
Parentum pietatem interdixit; fratrum nomine se
compellare vult eos, qui matres ignöra-
'^'^nt, e quibus uterini et consanguinei nati sunt.
Qiiousque tandem progressuri sumus, si viam re-
^'Qquirnus, qua natura, politicarum etiam artium
quot;^^gistra, nos ducit, ac mente nostra novas res
^'^Qcipere conamur, quae veritate destitutae in um-
^'quot;as inanes semper abibunt 3)?

A^etas, quae a Piatone ad prolem procreandam
idonea habetur, in viris cadit inter annum vi-

cesitnutn quintum et quinquagesimum quintum,
in mulieribus inter annum vicesimum et quadra-
gesimum 1).

Quicunqne leges illas violaverit, impii et ne-
farii secleris reus erit, quippe qui foetum in ci-
vitateserat, neglecta sacrificiorum sive precationum
inauguratione, quas sacerdotes singulis in nuptüs
peragent 2). Eadem lex de eo erit constituenda,
qui quum nondum ad definitam aetatem pervenerit,
sine magistratus venia cum ea muliere, quae in
ae aetate fuerit, habuerit consuetudinem. Spu-
rium enim, profanum, incestum foetum procreasse
censebitur. Sin vero aetatem generationi destina-
tam jam egressi fuerint, tam viris quam mulieri-
bus cum quolibet se conjugare licebit, dummodo
caveant ne parentes cum liberis copulentur 3).

Concubitum igitur inter sorores et fratres con-
cedit perfectae ille civitatis conditor, Eousque
progrediuntur, qui in principiis semper haerentes,
ab his omnia deducere volunt. ünam et consen-
tientem esse voluit civitatem, cui inserviat commu-
nio mulierum. Jam vero commixtioni parentum
cum liberis obstat natura et fieri nequit quin
philosophus quoque earn detestetur. Hanc igitiquot;quot;
prohibendam censet, quia aetate discerni potest

qui parentes, qui liberi sint putandi; necessitudo
autem inter fratres et sorores cognosci nequit,
quamobrem concubitus iis concedatur necesse est.
Quis non a tali civitate abhorreret, ubi vincula
®anctissima violantur cognationis, ut saluti reipu-
blicae prospiciatur?

Quum vero ex tali concubitu partus concipiatur,
lucem edi prohibebitur, vel jam natus expone-
quippe cui nullus sit educandi locus 1). Sic
%itur legislator, qui cupiditates rationis imperio
®ubmittere cupit, infanticidia praescribit abortio-
•^^sque, iis, qui propter aetatem ad generandûm
'^inus apti sunt; connubii tamen voluptates con-
•^cdit. Videant Platonis sectatores num hac in re
constitisse dicendus sit.
Quaeritur porro, qui parentes et liberi habendi
Respondet Socrates: dep' ^g av vfiéçag ng
^^räv vvfMpiog ysvrjTai,, fitr £XeiVr]V dexarw
^nvi y.al sßdofta 3i) a aV ysyrjTat exyova, x. t. ê.
Quibus verbis significare videtur eos parentes li-
herosque censeri, qui pubertatis annis a se invi-
distant, additis septendecim mensibus. Patrum
niatrum nomine igitur compellabunt eos, qui
annis natu majores sint; qui yero intra tempus,
quo genuere patres matresque, nascentur, fratres
Sorores a se invicem appellabuntur 2).

Jlc; oix ovai]Ç TÇOfliifç TÓgt; rotoiroi. Rep. V, p. 461- C.
^^ Rep. V, p. 461. D.

Republica talibus legibus constituta, opus suuni
ipse admiratur legislator, gaudetque futura ejus
felicitate.

Bonorum enim communione omnes lites de do-
minio antevertentur, nec dubium erit de meo et
tuo, ubi nemo aliquid suum habebit praeter corpus,
sed omnia erunt omnium 1). Discordia nimiruoi
ex eo oritur, si de meo et tuo cives non consen-
tiant 2). Jam vero, ubi omnes iisdem rebus gau-
debunt et dolebunt, sine dubio vinculum quod-
dam exsistet inter cives et concordia firmabitur 3).
Quemadmodum enim totum corpus dolore aflici-
tur, si unum tantum membrum aliquid patitur,
sic tota quoque civitas unius civis doloris parti-
ceps erit 4). Inter magistratus et subditos erit
vinculum amicitiae, Jeanórai vel äq/ovras ma-
gistratus non dicentur, ut in aliis civitatibus, neque
subditi dovXoi., sed custodes öwTïjQEg et inizov-

1)nbsp;JUab Te xal eyx.XrifMxa mqôq àXk-^lovq oixnbsp;li
ai-câv, ég îTroç eîittZv, âm x'a n'^âiva tâi,ov ixTyaamp;ui, TiXijv t'o
ow/ia, là â' aUu xoim/ Uep. V, p. 464. D.

2)nbsp;Orav äiA.a (p^éyymviai iv rj TcéKei, rœ roidamp;f Qy/^ara,
rô re èi^bv xal th oix ifiov; Rep. V, p. 462. D.

3)nbsp;Ovxovv -fi ii,ev ^âoyijg re xai XvTtfii; xoi-uavLa Iwamp;eZ, orav
o Ti nâhora nàvxei; oi TtolXvai, iSjv avTmv ytyvoftéwv Tf
ànolXvnémiv TcuQaiclriaioiq xf'Çwôt xal Xvicâvxat,; Rep. V, p-
462. B.

4)nbsp;Rep. V. p. 462. E. et 464. B. Conf. temkesuhn , Gesch. der
Phil. p. 499. »Das höchste Guides Menschen bestand nehmlich in
der Harmonie aller Vorstellangen, Begehrnngen und Gefühle, u. s. ■«•quot;

COi appellabuntur, qui plebem servorum loco non
habebunt, sed ceteros cives appellabunt /u.igamp;o-
öóras et rçocpeag 1).

Inter custodes praesertim arctissima erit neces-
situdo. Collegas enim patres, matres, fratres,
sorores vel propinquos esse putabunt. Neminem
alienum habebant. Neque nuda illa appellatione
contenti erunt, sed in omni vitae rationa ita
gerent, quemadmodum appellationis illius ra-
tio et dignitas postulat, atque eos, qui parentum
Jocutn tenent ea reverentia, cura, obedientia co-
lent, quas lex veris parentibus praestari praeci-
Pit 2). Quapropter in hac civitate, quum aliquis
civium bene vel male afïectus fuerit, uno ore
koines cives clamabunt: Mihi bene est vel mihi
quot;^ale est 3). Quemadmodum bonorum, sic vo-
^uptatum quoque et dolorum erit communio,
^mnesque idem meum uno ore dicent 4).

Veremur tamen ne philosophus in vera civitate
•constituenda gravi errore deceptum se confiteri
deberet, si auctam benevolentiam expectaret ab iis,
quorum arctissima resolvisset naturae vincula. Quae
®Qim, quaeso, caritas existera posset in civitate,

Ovxovv itàhaTa loîi avTov xo^viav^aovaiv '^/J.tv ol noXZtai.
° ^V ^f öv otiofideovai'; tovtov amp;e xotvmiovvTeq ovtoi âîj XiiTttjqte
iJJoD^ç fidXiö-caxotmyviavtSovo^; JToXvye. Rep.V, p. 464. A.

ubi ne matres quidem suos ipsarum liberos un-
quam cognovissent ? Rejeeto familiae vinculo, quid
superest necessitudinis ? Ne amicitiam exstare
putemus, ubi amor excluditur, ardens ille animi
motus, mortalibus a summo numine inditus, cu-
jus impetu naturali parentes vitam pro liberis
devovent, liberi nullam beatitudinem agnoscnnt
nisi in parentibus reverendis et tota mente ada-
mandis.

Recte Adimantus animadvertit custodes tali vi-
tae ratione parum beatos futuros esse, licet eorum
munere civitas re vera constet. Nullum enim ex
opibus reipublicae ad custodes redit emolumen-
tum. Ceteri cives agros, aedes praeclaras et am-
plas, lautam suppellectilem possidebunt, diis pri-
vata peragent sacra, hospites excipient, auro, ar-
gento omnibusque abundabunt, quae ad felicitatem
conferunt; custodes autem, tanquam auxiliares
quidam mercede conducti, otiosi desidebunt, nihil
aliud, nisi civitati invigilantes. »Imo, respondet
Socrates, haec quoque adde incommoda, ut victu
solo contenti sint, neque praeter victum aliud quid
mercedis causa requirant, sicut ceteri soient artifi-
ces, neque iis liceat, si velint, privatorum negotio-
rum causa peregre proficisci, neque meretricibus
largiantur, aliisve modis pecuniam impendant, sicut
reliqui divites, qui beati habentur 1).quot; Contendit

vero civitatem non ideo condi ut pars tantum
civium prae ceteris beata sit: salus enim universae
civitatis spectatur 1). Cunctos beatos reddere
conatur legislator, neque beata civitate paucos
intelligit selectos, sed totam rempublicam , in qua
omnes salute fruuntur 2). Ceteris civibus etiam jus
iïliquod est in custodes propter egregiam, qua illi
fruuntur, educationem, quippe qui ab artibus et
cpificiis illiberalibus vacui toto animo philosophiae
dare se poterunt. Quid mirum igitur si populus
postulat ut pro accepta educatione a ceteris bo-
'lis abstineant, omnemque curam adhibeant in
•civitatis salute custodienda?

Errant igitur, qui 3) putent ceteros cives servo-
'■utn instar habendos esse. Custodes enim a ne-
gotiis privatis gerendis non liberabuntur, ut dulci
otio fructus consumant aheni laboris, sed educa-
tione celsiori utentur, ut aptissimi évadant reipu-
blicae magistratus, qui quam maxime omnium
civium saluti prospicere possint 4). Magistratuum

1)nbsp;Vid. stahl, Phil, des Rechts, p. 18. f. ast. Piatons Leben
«nd Schrifte, Leipzig 1816, p. 324.

2)nbsp;Rep.IV,p. 420, B.C. oi nijv tcq'o^tovto ßU7tovre% T^vTtohv
quot;'«ifo^ie.,,nbsp;f» w ijfir»nbsp;'iOTai, d-jajifgowwe

fiiTaiiiova jrActTTo/ifr ovx änoläßovT:«;, o'Aiyou? In aiiTij
dU'nbsp;Conf. Rep. Vif, p. 520. A.

luunera sibi non optabunt, quia nullum afFerunt
lucrum, sed iis fungentur, quasi onus sibi impo-
situm sit 1). Quod nisi fiat, iis magistratibus si-
miles erunt, quales nunc civitates administrant;
et pauperes, lucri illecebris impulsi, rerum publi-
carum admioistratione potientur, simulac publiai
honores privatam afferunt utilitatem, neque pro
onere habeatur. Quum vero res eodelabitur, ut
munera publica expetantur, inopes homines, pro-
priis bonis destituti, ad rempublieam accedent,
et de principatu dimicabitur bellumque exoriatur
domesticumet intestinum, tam eos, qui de imperio
certant, quam universam adeo civitatem pessumda-
turum discordiis civilibus 2). Quodsi igitur genus
hominum quaeramus, quod imperia civilia con-
temnat, vix ullum reperiemus, nisi ad eos nos
convertamus viros, qui maxime valeant illarum
rerum prudentia, quibus optime geritur respu-
blica, quique alios honores pubhcis illis meliores
in se habeant; nisi videlicet reipublicae admini-
strationem veris philosophis tribuamus 3).

Haec sunt, quae de Platonica ilia communione
bonorum, mulierum et liberorum dicenda ha-

ttviüv ëxaSToi éloi 10 aQjctiv, Tovvavviov rü» vvv iv éxdai^
nólii, aQjcóvToyy,

buimus. Ad custodes tantum eam spectare jam antea
planius exposuimus. Attamen, quamquam ceteros
cives communioni illi eximere videtur, apud hos
quoque nimias divitias aeque ac paupertatem ar-
cere conatur, custodibusque mandat officium, ut
tam opes nimias quam egestatem antevertant.
Ûocet enim artifices divitiis et paupertate cor-
i'umpi 1). Figulus, qui dives evaserit, figulinam
änaplius exercere nolet. Pigrior nimirum et ne-
gligentior alque adeo pejor evadet figulus. Si
Contra propter inopiam instrumentis et reliquis ad
ärtem exercendam necessariis rebus careat, détériora
cpera perficiet, et filios suos vel quoscunque do-
cebit, détériorés reddet artifices. Illud igitur
custodibus etiam observandum erit, ut caveant, ne
divitiae et inopia, si dam in civitatem irrepse-
•■quot;Qt, perniciem afferant. Divitiae enim mollitiam,
^öertiam et novarum rerum studia ingignunt: in-
opia vero illiberalitatem parit et malificiorum fa-
ces accendit 2).

Quamquam igitur jus dominii non plane tollit,
^iani tamen ingreditur, cujus finis ad bonorum
ducit communitatem doctrinam exitialem, quae
jus ia res aliénas agnoscit. Simulatque a stricto
jure dominii paululum declinaveris, nulla amplius

•^«v rexvêv ïgya, ;(fiçot)ç rf^ airol. Rep. .IV, p. 421. E.
2) Rep. IV, p. 421. D. E.

erit stabilitas rerum acquisitarum. Sensim sensim-
que indulgebitur studio naturalis aequalitatis 1),
quae dicitur; jus dominii, principium humanita-
tis, communitati cedit, et homines, multorum
seculorum spatio e feritatis caligine ad lucem
justitiae evecti, in barbariem revertentur 2).

1)nbsp;Sunt qni contendant leges illas, quae aeqniorem possessionnm
divisionem suadent, omnino esse probandas, dummodo cas exseqni
possimus. Sed perversa est opinio, quae veram regiminis naturam
non agnoscit. Imperantis enim est defendere possessiones jure
acquisitas, non vero eas distribaere. Agrornm aequa divisio ab im-
perante instituta in gravem abit injustitiam, atque intolerabilis
evadit tyrannis.

Opus de Republica omni aevo Piatonis secta-
tores, qui summa admiratione eum prosequeban-
tur, non exigua affecit molestia. Dolebant quippe
«lira ilia philosophi somnia, quae quamvis omni-
bus modis excusare conarentur, eorum tamen
^bsurditatem omnino negara vix ausi sunt.

Supervacaneum igitur non erit quaerere, quid
'Pse Plato de commentitia hac civitate senserit.
Quapropter ipsam rempublicam paullisper relin-
quamus Timaeumque rogemus, quid Socrates 1)
Sermone postridie habito de perfecta illa civi-
•^ate judicaverit.

A Timaeo rogatus Socrates paucis reminisci-
5 quae heri docuisset, quo firmius ea mente

inhaereant 1). Disputasse se dicit de optima re-
publiea et qualibus ex hominibus constaret. Agri-
colas omnesque alios artifices distinxit ab eo genere
hominum, penes quos reipublicae domi et belli cura
erit 2). In memoriam revocatis iis, quae de cus-
todum officiis, educatione, communione bonorum
mulierum et liberorum, de procreatione, de liberis
exponendis, cet., disputaverat 3), deinceps profi-
tetur, quo animo ipse affectus sit erga illam,
quam descripsit, rempublieam.

»Rem similitudine illustrabo, inquit, veluti
si quis pulchra animalia conspicatur vel pictura
efBcta, vel viva quidem sed quiescefitia, et cupiditate
accendatur, ut illa moventia et inter se quasi cer-
tatim agentia imitari eos motus videat, qui cor-
poribus maxime congruant, tali ego animo erga
rempubheam illam, quam descripsi, sum affectus 4).
Lubenter enim audierim aliquem certamina ex-
ponentem, quibus descripta a me civitas cura
ceteris civitatibus contendat, quam apte et con-
venienter ad bellum proficiscatur, et in militia
ea praestet, quae tali educatione et disciplina
sint digna; quam apte item in rebus adminis-
trandis, et in verborum commerciis cum aliis ci-

Significat his de tali civitate se loquutum esse,
quam veluti imaginem intueadam proponeret. Cu-
pit enim optimae reipublicae imaginem quasi mo-
^entem et viventem videre, veluti si quis pulchra
^oimaha depicta cernens, desiderio tenetur imagi-
'Jibus illis motum vitamque addendi.

Neque tamen ad alium dialogum respiciamus
'lecesse est, quum in ipsis de Republica libris
satis argumentorum reperiamus, unde philosophi
sententia de optima illa civitate dilucide appareat.

Rempublicam, qualem finxit 2), re vera exstare
''on posse, docere videtur eo loco, ubi Adimanto
•■oganti, ut ostenderet, quatenus talis reipublicae
forma re vera existere possit, respondet; »Memi-
^'sse oportet, nostrum sermonem hactenus in eo
'''•^I'satum esse, ut quaereremus, quid sit justitia
injustitia 3), hujusque sermonis vestigiis du-
^tos nos ad hanc esse delatos disputationem de re-

De proposito Platonis in Rep. scribenda conf. C. T- weicker,
quot;^'e Letstc Gründe, von Recht, Staat und Strafe, Gieszen 1813, p. 433.

OixDvy itqamp;xov /tir thSf avtt/ivijad-ijtKU, on ■^f-fZg
^V'Covr^f^ S^xaioavvtiv otov iaro xal damp;ixiarnbsp;ijxofitv.

''quot;'P- V, p. 472. B. Idem locus sententiam propngnare videtur eorum,
Platoneminboclibrode justitia 1) praeeipue scripsisse putant,

') Quid Plaio idea justitiac intellexcrit, ostendere conatns est t. badmer.
Entw. p. 4. seq.: „Ihr Ausdruck ist blosz oijcctiv: TO (fiXKtor

publica. Quaesivimus nempe quid sit justitia et
qualis vir sit, revera Justus, si exstet uspiam
inter mortales 1).quot;

Quo melius enim noxias et perversas de justi-
tia et injustitia opiniones a Glaucone et Adimanto
expositas refelleret Socrates 2), justitiam justum-
que virum in perfecta civitate intueri insti-
tuit, ubi verae justitiae improborum facinori-
bus non struerentur insidiae. 'Virum autem per-
fecta illa justitia praeditum {^réksàg Sixaiov)
non facile posse reperiri, verbis fi yévoiTO y.ai

rempublicam vero Iv naqiqym tantum tractasse. Lubenter fatemur
nos huic Slorgensternii opinioni propter ipsius Platonis allatum judi-
cium magnum pondus tribuere. Hoe vero argumentum quum a
nostra disputatione alienumsit, rem tetigissc satis est. Morgenster-
nium refutare studet c. r. rettig, Prolegomena ad Platonis Rempu-
blicam. Bernae 1845, p. 32 seqq.

1)nbsp;Httqà äsCy/AttTot; açcc IVfx«, s^'^rovfifv a-Èrà T6 (f^xceto-
ovvrjv oto-v èarù, x«i avdça xov xéXeoiq dùxatov ^ y^vouvo xO-t.
oîog av tKfj yivâ/itvoç, Rep. V, p. 472. A.

2)nbsp;Socrati enim justitipm laudanti, quam sapientiam esse dixit,
Glauco contradixerat contendens justitiam esse molestam; addidit
Adimantus, injustos Ibrtuna secunda gaudentes honoribus affici
deosque donis et sacris sibi propitios reddere posse.

bezeichnet den Zustand des Rechtverhältnisses als schon gesetzt , und drückt
die bestimmte Ordnung der Dinge oder vieiraehr der Menschen aus , -worin
sie sich gegenseitig begegnen, und einer nicht in das Gebiet des Zweiten hin-
überschreiten kann. Diese Ordnung betrachten sie (Plato und Aristoteles) als
etwas Ursprüngliches, nicht etwas durch die Befugnisz des suhjects Bewirkt«,
wie beim Jus. etc.quot; Conf. etiam welcker Letzte Gründe, p. 431. et stahl,
Phil, des Rechts, p. 10: „Gerechtigkeit ist daher hei Piaton keine Regel oder
ein System von Regeln, sondern das volle Bild eines mannigfachen durchaus
bestimmten Handelns u. s. w.quot; Vid. porro tennemann, Gesch. der Phil, p*

oiog UV slïj ysvó/uevog aperle significat; hic autem
si numquam reperietur, civitas etiam perfecta num-
quam exstare poterit, quae ut perfectis hominibus
constet ipsius natura plane postulat.

»Numquam, inquit, res talis effici potest,
qualem verbis fingere possumus, sed natura res
humanae ita comparatae sunt, ut actio minus
quam oratio ad veritatem accedat, licet alicui secus
videatur. Quapropter ne me coge civitatem, qua-
^eui oratione exposui, reapse effectam monstra-
•equot; 1). Glauconem igitur rogat, ut contentus sit,
investiget qualis reipublicae forma orationi quam
P'oxime accedat, ut fateri possit, se modum re-
Perisse,quo praecepta data elTici possint; deinceps
exploraturum dicit, quae causa sit, cur rerum
Publicarum praesentis temporis tam infelix sit

Ex omnibus igitur locis modo allatis videmus
quantopere a veritate aberrent, qui Platonem pu-
•^ent hoc in libro exemplum dedisse civitatis, qua-
^Ctti generi humano praescribendam censeret. Phi-
losophe, qui per totam paene vitam in animo

yiav et iii] to) âoKeZ; àXkà, üv TtórsQOV OjAoXoyeZq
ij oi; 'O^oXoyâ, i'lt;f-gt;i. Pxep. V, p. 473. A.
'AXX', làv oïot Tf ye'vmM^a evçiZn eaç amp;v îyyvxara râv
''Ç'ïfifVrai/ TtàXtq olxTjOe:,e, lt;pàvai, ^/iâq iSevQijxlrai,, c5ç âvvarà
'quot;iVTa yiyveaamp;ai., ä oil innärTf^q. Rep. V, p. 473. A.

studiisque humanis investigandis occupatus fue-
rat, satis perspecla erat humana inibecillitas, ut
agnoscere posset, perfectam illam rempublieam, ex
mundo idearum depromtam, moribus hominum
el cupiditatibus parum esse aptam. Ipse igitur
fatetnr se perfectam civitatem ideo tantum finxis-
se 1), ut ostenderet, quanta felicitate vir Justus
frueretur, dummodo ne malorum civium fi-audi-
bus esset ludibrio. Poëtis omnem fingendi licen-
tiam damns; quidni philosopho concedatur ut
in coelum idearum escendat, unde nova lucis semina

1) Qnid Plato in ficta illa spectaverit republica, qualem ipsc
hominibus pariim idoneam arbitrabatur, indagavit stahi, Phil-
des Rechts, p. 12 seq.: »Die Kachbildung Piatons nach seinem
ürbilde oder einer anderen nach seiner Republik ist denn auch
völlig verschieden von der nach abstrakten Begriffen und nach
den neuern Staatslehren. Die letstere kann man die Nachtbil-
dung der Ruhe, die erstere die Nachbildung der That nennen-
.....Derselbe Geist, dieselbe Wirkung musz in dem Nachgebil-
deten herrschen, wie im Vorbilde..... Die Frage nach der aas-

führbarkeit is das unpassendste Maasz, das man an die Republik
des Piaton legt. Denn nicht dasz diese Gesetze buchstäblich, gt;vie
er sie entworfen, in einem Staate ausgeführt werden sollten,
der Sinn, sondern das ein wirklicher Staat denselben Geist in sich
trage, dieselbe Gesinnung bei seinen Bürgern erzeuge und durch
seine Einrichtung denselben Eindruck auf der Beschauenden übe,
wie der von ihm entworfene. Dieses ist ausführbar, und wenn
est nicht in dem Grade erreicht werden könnte, so stände doch
dem nichts im wege, dasz^die Staaten ihre Einrichtungen so tref-
fen müszten, um sich ihm zu nähern.quot; Veremnr tamen ne siah-
hds quoque nimio Piatonis laudandi studio plus sapientiae philo-
sopho tribnerit, quam ipsa ejus scripta ostendant.

mentibijs noslris afl'erre conetur? Caveamus autem
ne vera cum fictis misceantur, neve philosophum
revera in vitam introducere voluisse putemus, quae
solum tanquam exemplar aliquod nobis proposuit.

De perfecta ilia civitate non omnino tamen de-
sperat, dummodo philosophorum genus aliquando
regni teneat habenas. Philosophi praeesse debent
reipublicae 1). Conditio hand sane levissima, quae
omnem futurae illius civitatis spem auferre nobis
Videtur. Tamen, inquit, antea quam germanum
philosophorum genus principatum obtineat, nulla
neque civitati neque civibus malorum requies est
speranda, nec prius respublica, qualem descripsi-
ttius, revera constabit 2). Quamquam vero fa-

1) Conf. we1cker, letste Gründe, p. 435 : »Als Regenten des Staa-
tes nennt Piaton in der idealen Staatsform die Philosophen, göttliche
^on keiner niederen Begierde beherrschte Männer, -welche den wei-
sen unsterblichen Göttern näher stehen, als den Menschen, das
Göttliche rein sehen, und wollen, welche daher durch kein Gesetz
Seliunden und beschränkt sind, sondern nach freier Hinsicht der
Bedürfnissen des Augenblickes gemäsz weise und königlich herr-
schen , u. s. w.quot; stahi, Phil, des Rechts, p. Iß! »Diese
(custodes) durchdrungen von der Grösze des Ideals und keines
®'gensüchtigen Willens fähig, werden der ganzen verschlungenen
Bewegung den beseelenden Rhythmus ertheilen. In ihnen ist der
•Gipfel des Platonischen Staats erreicht, gleichsam eine unausgesetzte
'begeisterte Andacht, mit der die Menschen die Idee des Guten in
«Iw Herrlichkeit des Staates, den sie bilden, und welcher sie dar-
stellt, anbethen.quot; TEKNEMANN, Gesch. der Phil. p. 517 seqq.

tetur dubitandum esse an unquam regum filii na-
tura philosophi nasci possint, et quamvis omnes
facile agnoscant filios regios facile corrnmpi, nec
sine magna difficultate integros posse servari, ve-
risimile tamen non putat, neminem illorum unquam
omni aevo salvum fore 1). Quodsi talis aliquis
princeps leges atque instituta, qualia proposuit,
populo suadebit, turn fieri posse contendit, ut cives
iis obtemperare velint 2).

Ne tamen putemus, tempus illud, quo genus
pbilosophorum principatu potiturum sit, baud pro-
cul abesse, satis erit breviter commemorare, quae
Plato in philosopho requirat. Discant nimirum
arithmeticam 3), geometriam 4), stereometriam,
astronomiam 5), musicam 6), lecticam 7); sint
diligentes, temperantes, modéra ti, justi, suaves,
dociles, magnanimitate ac fortitudine excellentes 8);

xaxäv Ttavla IW««., ovSi ^ nohnia, ^y ftvO-oXoyovpiiy Xoym,
f(/ym réXoç X-^^/terai.; Rep. VI, p. 501. E.

1)nbsp;Jiç dè ir çiavTÏ râ xÇÔym tâv 7cdyT0)vnbsp;ixy6-po)vJ
ovâÎTeoT' ovâ' ay Hlt;; aaamp;eijj, '^aO-' Sav,,c; é^çita/Î^Tiyo«; Rep.
VI, p. 502. A, B.

veritalem ament; bonis utantur moribus; usum
discant et artem rerum bellicarum, tam terrestrium
quam navalium per quinqueannos 1). Ita doctrina et
experientia instructi quinquagesimo demum aetatis
anno summum capessant imperium , omnia ad
ideam boni conforment, et alternis vicibus 2)
ttiuneribus fungantur, ut reliquum tempus philo-
sophiae studere possint 3). Haec quum omnia in
philosopho requirantur, ut aeternas rerum species
et formas cognoscat animoque intueatur, verita-
tis ac justitiae habeat notionem, et, quemadmo-
dum legibus superior habitus est, dignum se
Praebeat qui nullis legibus teneatur 4), non est
quod miremur, genus philosophum hucusque pau-
cos habuisse sectatores, dignos qui tenerent reipu-
blicae gubernacula 5).

4)nbsp;Vid. de ceer, Diatr. p. 169 et stahi, Phil, des Rechts, p.
: »Weise Menschen sind mehr wcrth als weise Gesetze, so ur-

5)nbsp;De indole educationis magistrataum vid. v. raüMBR, Gesch.
Entw. p. 5. Stahl, Phil, des Rechts, p. 18 seq. Ast. Piatons
lieben und Schriften, p. 327, et tehsemakn, Gesch. der Phil.
P- 327.

Vidimus, qualem civitatem perfectam quidem,
generi tamen humano propter ipsius imbecillitatem
parum consentaneam laudaverit philosophus. Quid
mirum ergo si ex eodem quaeramus, qualem igi-
tur reipublicae formam generi nostro congruam
opinetur, ut veram ejus in arte politica senten-
tiam cognoscamus, neu philosophe tribuamus, quod
ipse nunquam cogitavit aut voluit.

Cavendum autem ne in errorem incidamus eo-
rum, qui putant Platonem, libris de Republica
scriptis, postea sententiam mutasse, et in libris de
Legibus 1) novam reipublicae formam exposuisse,

1) De hocce Piatonis opere conf. etiam c. v. tchorzbwski, de
Politia Timaeo, Critia, libroriim de Legibus praecipua ratione
habita , Kasani 1847.

a praecedente plane diversam vanisque liberatam
somniis 1). Sententiana non mutavit Plato, sed
optime vidit leges illas, quae perfectae civitati
ex hominibus perfectis compositae congruant, ge-
quot;eri humano a perfectione illa toto coelo distanti
minime convenire; quapropter novum jam com-
posait opus, quo civitatem finxit talem, qua-
lem re vera inter homines exstare posse arbi-
trabatur. Quamdiu enim genus philosophorum a
''^publica remotum imperio nondum erit potitum,
öeque adeo perfecta illa civitas exsistere poterit,
Cui leges suas accommodaverat, mortalibus opus erit
aliis legibus, ipsorum naturae congruentibus. Quas
^xpositurus dialogum scripsit de Legibus. Omnia
'gitur majora quam quae in homines, quales nunc
'^ascuntur et educantur, cadant, a nova illa re-
Publica removit, quemadmodum ipse profitetur:
^nndfj TO TOIOVTOV jusi^ov rj xarà rijV vvv yéve-
TS y.ai TQOcfriV '/.ai naiöwßiv eiQrjrai. At
quam vis perfecta illa nostro generi adhuc parum
congruat, tamen exemplar esse debebit, ad cujus
quot;lormam vita nobis sit instituenda: ex perfecta enim
■datura exempla sumenda sunt, etsi in hacce vita
assequi ea nondum possimus. Perfcctam igitur
•■enipublicam intuentes, talia sectari debetnus in-
stituta, quae ab illa quam proxime distent 2). Ad

quam reipublicae formam constituendam non suo
ipsius tantum ingenio, sed veterum etiam quarun-
dam civitatum observatione sensim adductus esse
videtur.

In nova ilia civitate, quam imperfectis homi-
nibus, quales sua aetate erant, congruere arbi-
tratur, communionem mulierum et liberorum tol-
lit , et communitatem bonorum communi agi'
publici possessione circumscribit 1). Agri enim
inter omnes cives acquis partibus dividantur.
Quinquies mille et quadraginta civibus constet
civitas, cujus agri et fundi in totidem partes
distribuantur, ut unicuique civi aequa portio
assignetur 2). Quam distributionem, si firma
sit et immutabilis, praecipuum civitati habet sa-
lutis primordium, in quo tanquam stabili fun-
damento cetera deinceps aedificanda sunt, quae ad
reipublicae utilitatem et dignitatem spectant 3)-

èjcofiivovq Tuvr'iji rrjv Sri. /Aiàhara roiavrtjv f^rfï» xarà difO-
de Leg. V, p. 739. E.

2)nbsp;Fij âè xal olx-tjaeii mavrax; rà avrà niç?/ âtarefteS^V'quot;^'
yevô/ievct avijQ xal xlijgog ivvvo/A,^ Je Leg. V, p. 737. D. Quarquot;
autem nnmerum quinqnies mille et quadraginta civium civitati ad
bellum et pacem, conventus, tributa aliaque aptissimum putet,
inox docet de Leg. V, p. 738. A. seqq.

3)nbsp;2!(igt;TiiQCaç Te yàp àç/i; fieyiarfj Jiôkeaç avrij yiyveTai, xa^
ItcI rairijq oïov xQ-r/Trtdoi; /iovl/iov iitovxoâoneZv diirarov ov ruva
àv vareçov iTrotxado/iy nq xôanov TCoXmx'ov nçoO'^xovTa tj!
roiavr-fi xaxaaxàaei,, de Leg, V, p, 736. E.

Variis igitur legibus cavit, ne agri hujus distribu-
tio mutarelur. Nuptiis quoque filiarum orbarum,
quibus Lycurgus minus recte prospicere ipsi visus
erat, leges scripsit, ne civium numerus diminue-
retur neu agri divisio mutationem subiret 1). Si
quis, Y. c. ab intestato mortuus Alias reliquerit,
frater ejus ex eodem patre natus, vel qui sine sorte
ex eadem matre est progenitus, filiam et heredi-
tatem defuncti adiré debebit 2). Legibus porro
de testamentis 3), quorum auctoritatem coarcta-
'^''t, de foenere, quod omnino prohibuit, aliisque
iöstitutis id praecipue studuit, ut aequalem illam
^grorum distributionem conservaret 4).

Quamquam vero agros communem civitatis pos-
sessionem habet, nec quemquam divitiis abun-
dare aut paupertate premi cupit, praeter agri
portionem alia quoque bona possidere concedit.
ï^atetur quidem melius fore, si cetera omnia,
quae in coloniam confluant, aequaliter distribui
possent 5); at quum id fieri non possit, sed alius

1)nbsp;Vid. Arist., Rep. II, 9. Conf. k. o. müileb , die Dorier.
Breslau 1824, II, p. 197.

2)nbsp;'Eày è iJ.i) âiaamp;éiisvoq »vytt-rÎQttç lilty, Tov àxoamp;avôvTOi

o^tojrÔTWç• axl^QOi ô/40ftijTçi.0ç ixtro) l'^v amp;vyaT:éqa
«cei tov xXijQov TOV TfXevT-^aavroç, de Leg. XI, p. 924. E.
De Leg. XI, p. 922, 923.
De Leg. V, 741. E, p. 742, C.
S) 'ffv ^àv xaXàr xtd r dXXa l'aa Trdvz' ê/ovra îva i'xa-
no-.Zv Tr,v àTto.xiav, de Leg. V, p. 744. B.

majore pecuniarum copia, alius minore utatur, ne-
cesse erit, ut inaequales in illa civitate constituan-
tur census 1): ita ut magistratus, tributa, munera
non tantum pro cuj usque genere et virtute vel
pro corporum robore et forma, sed etiam pro
divitiarum ratione, inaequaliter quidem, attamen
pro portione apte et commode computata omni-
bus civibus tribuantur, ac nullus locus dissensioni
relinquatur 2).

Quibus de causis quadripartitum fecit censum?
ut, prouti vel ditiores sint vel pauperiores, classi
opibus eorum congruenti adnumerentur 3). In ci-
vitate autem, quam morbi gravissimi, i. e. sedi-
tionis, expertem esse cupivit, neque gravis pau-
pertas neque grandes divitiae reperiantur, quae
seditionum causae sint certissimae 4). Terminuna
igitur iis deünivit, et paupertatis quidem termi-
num posuit censum sortis, quam stabilem esse vo-
luit 5). Permittit tamen legislator duplum, tripluffl,
quadruplum possidere modum. Quodsi quis plura

4)nbsp;MrjTff Ttfylav ttjvnbsp;èvfZvat Ttagà Ttöt- TÔV îToXtTW^
jUi^T* ai} TtXoVTOv f wç àfifpoTsqa r^xxovTeiv rav-ranbsp;i
[nam utrumque procréât utrumque] de Leg. V, p. 744. D.

5)nbsp;'it TOV xXijçovnbsp;ov âeï fiiveiv xai or a.QX'^v ovSeU
ovâtvi noTi 7C(Çiô\jiertti èXdrro) yiyvàfiivoy, de Leg. V, 744. B.

habeat, sive ea repererit sive donatione acceperit,
sive industria quaesiverit sive casu quodain con-
sequutus sit, atque omnia quae supersunt civitati
et diis tutelaribus tribuat, indemnis erit et magnam
baud dubie reportabit gloriam 1). Omnium quoque
ï^rum, quas praeter sortem possident, commenta-
rias conficiatur, ut de his apud magistratum pro-
fiteantur, omnesque de bonis lites sint faciles, ex-
Peditae, perspicuae 2).

Lycurgus instituiti, ut quisque civis de suo ad
eoQvivia communia conferret 3). Aliter Plato, qui
quum agros omnium communes esse vellet, Creten-
®ium more annonam ad convivia inter ingenuos,
servos, opifices, peregrinos distribui jussit 4).

Vitae rationem instituit ab ea, quam in per-
fecta republica praescripsit, quodammodo diver-
sam. In libris de Republica agriculturam et ar-
tes plebi reliquerat, dum philosophiae studium
solis custodibus tribuit; in opere de Legibus
Agriculturam civibus iisdemque custodibus, artes
'*'ero peregrinis mandavit 5). Ne autem cives a
^ita publica nimis abstraherentur, sancivit ut agro-
''um colendorum labor servis mandaretur, qui

Novae illi civitati, ut generi hominum, quales
nunc sunt, magis accommodatae, reddidit fun-
damentum illud societatis humanae, quod pC-
fectae reipublicae, tanquam celsioris ingenii viris
destinatae, ademerat. Restituit nempe matrimoniuni
vitamque domesticam. Parentibus permisit ut li-
berorum progenie gauderent, infantes matrum curae
et amori reddidit. Utililatem matrimonii ad pro-
pagalionem generis humani tanquam finem nup-
tiis proponendum docet 2). Quilibet enim viginti
quinque annos natus, si conjugium ad vitae coiO'
munionem prolemque suscipiendam sibi conveniens
invenerit, intra annum tricesimum quintum uxo-
rem ducat 3). Pauperum ne fugiant, divitum o®
nimis sectentur affinitates, quippe quod reipubli-
cae et familiae utilitati noceat, quum moderatae
nuptiae mirum in mod um ad virtutem prosint 4)-
Una tantum sit ratio omnium nuptiarum,
quisque non sibi jucundissimum, sed civitati utile

3)nbsp;Kara vovv êttvrm xal TCQfTCovTa tlq araidmv xotvomav
yiveOiv ilfvqiixivai, Ttiardtt, yapniro) /nèv itât; éVrèç %äv freVrf
xui tqiâxovxa Itäv xri. de Leg. VI, p. 772. 0.

meat matrimonium 1). Quapropter inter alia vitia
ebrietas praesertim a conjugali absit conjunctione,
quae videlicet liberorum animis aeque ac corpo-
ribus maxime est perniciosa. Ebrius enim, ut
qui mente captus sit, indignus est qui arvo ge-
quot;^itali semen mandet 2). Sponsus vero et sponsa
Omnino cogitare debebunt, qua ratione pulcherri-
'^os optimosque, quantum fieri poterit, liberos
progignent civitati, tunc vero maxime, quum
Qoudum liberi illis nati sunt 3).

Mulierum etiam, quas in libro de Republica vi-
ris fere similes esse et horum muneribus pariter
fungi jussit4), vitae rationem commutavit. Con-
^iviis utentur matres filiaeque communibus, seor-
sim a viris 5); quanquam aeque ac mares ad equi-
'^ändi et jaculandi magistros deducentur 6); ad
bellum vero non proficiscentur nisi instante peri-
'^ulo, sed urbem liberosque custodient 7). Magi-

Kal xa-cà atavTOi; Hq IWo) /^vamp;oq ydnov t'ov yÙQ rjj ItoXfi,
^Vf^^éçoyra pivtjaTevstv yd/jtov exaarov j oi rbv ^jâ^arov

Nv/iqifjy .^qjj di,a-vo(îaamp;ai, xal vv/içiov mq ow xaXUarovq
èqlavovq ftç âvitajjuv àa:odei.ioiA,évovq aratâaq rij çiôXet,
' * Tovrov rov ^qovov (ftafpfçorrwç ov dv lÀ'TjTtoi TtaXâfç avroZq
y^yoróreq. De Leg. VI, 783, D, E.
Vid. siAni, Phil, des Rechts, p. 19.
De Leg. Vil, p. 806. E.
6) De Leg. VI, p. 764. C.
De Leg. VII, p. 814. A.

stratuum muneribus eatenus tantum fungentur,
quatenus sexui foeminarum conveniant. Curani
enim adhibebunt liberoram procreationis et edu-
cationis.

Habemus igitur rempublicam, qualem ipse phi-
losophus generi nostro optime convenire profite
tur. Cujus leges quanquam minus alienae sunt
ab humana natura quam eae, quas in perfecta
republica proposuit, nihilominus sunt improbandae-
Quis populus, etiamsi regiminis forma utatur pa'
rum laudanda, tales leges sibi optaverit? Quamvis
enim communionem omnium bonorum non admit-
tat, agri tarnen cultura servis mandanda omnem au-
fert laboris aemulationem, optimum ilium indus-
triae stimulum, qui ex glebis saepe haud fertilibus
frugum elicit abundantiam. Aedes omnibus ae-
qualiter distributae luxum, artium fautorem, eX'
cludent. Agrorum aequalis distributie, quae fun-
damentum civitatis ab eo habetur, jus libere
testandi adimet patribus ; tiliis in nuptiis ineundis
uxores adsignat, hereditatis, non amoris et con-
sensionis ratione habita. Foeneris prohibitio fruc-
tus juste acquisitos aufert ei, qui agris arandis
defessus provecta aetate juventutis labore frui cu-
pit; et pauperiorum industriam ditiorum opibus
omnino privaret 1).

1) Vid. omnino F. bastiai, Capital- et Rente. Paris 1849, sasquot; '
Traité d'Ec. pol. p. 305.

Communione bonorum rejecta, opum tamen
abundantiam et egestatem tanquam omnium sedi-
tionum fontem tollere conatur, et certam agri
partem cuique civi tribuit, ne ullus homo victu
careat. Pulchrum fortasse praeceptum, modo leges
Oos doceat philosophus, quibus civium numerus
semper idem servetur, et prohibeatur ne supra mo-
dum liberi procreentur. Inaequalis divitiarum inter
bomines distributio minime est causa calamitatum,
quibus pauperes premuntur, in ipsis pauperibus
est praecipuus miseriarum fons. Immoderata li-
berorum procreatio, futuri temporis incuria, mo-
rum corruptela miserae illorum conditionis verae
sunt causae, quae genti humanae perniciem mi-
Qantur 1).

Quatuor igitur in censu constituit gradus, qui tam
quot;lunerum quam tributorum norma futuri sunt. Ita
que divitiis majorem tribuit vim in republica guber-
Qanda, id quod ipse in libro de Republica acerrime
jßipugnaverat, opes nullam afferre sapientiam arbi-
tratus 2). Res difficilis: reeordemur tantum, quas
difficultates populi recentiores, Borussi praesertim,

1)nbsp;Vid. omnino r. R. maithds, .4n Essay on the principle of
''opolation or a \iew of its past and present Effects on Uumen
^quot;ppiness. London 1817. Praecipue L. IV. in quo de futura ho-
«'quot;um conditione agit, quae malis amovendis et raitigandis exo-
rietur. Porro M'. B. w. a. e. sioet tot oidhüis. Tijdschrift voor
Staathuishoudkunde en Statistiek. IV, p. 372.

Omnium bonorum, quae praeter agri portionena
possidentur, tabulas confici jubet. Id in civitate
quinquies rndle civium forsitan fieri poterit, lO
majoribus liac de re ne sermo quidem esse potest.
Opinio nostra probabitur ex impedimentis, quae
obstabant bonorum professioni in Anglia, tributo
redituum ordinando necessariae 2).

Cives non tantum ab artibus illiberalibus, sed
ab agricultura quoque avertere conatur, agros
servis colendos relinquit, quasi artes, quae vic-
tum suppeditant civibus et vitae augent jucun-
ditatem, liberis hominibus prorsus sint indignae-
Roma vero floruit, quum dictator aratrum a moribus
suis non alienum putabat; collapsa est respublica,
quae totum paene orbem terrarum sibi submise-
rat, postquam servis arva colenda sunt relicta.

Magnum tamen fecit progressum in libro de
Legibus. Familiam restituit, fundamentum huma-
nitatis. Brevem unius anni conjunctionem cedere
jussit perpetuo vitae consortio; fidem conjugibus,
amorem parentibus, pietatem liberis reddidit.

1)nbsp;Qaas diflicultates uberius eiposui in op. meo:de Directe Belas-
tingen inz.die opde Inkomsten, ütr. 1848, I, p. 183. Vid. porroJ. lt;gt;■
HOrrMANK, Die Lehre von den Steuern. Berlin 1840, p. 150—

2)nbsp;Vid. J. R. coiiocn, A Treatise on the principles and
practical influence of Taxation and the Funding System. London
1845, p. 126 seqq.

Malierum vero uondura plene agnovit naturam.
Quamvis a gerendis magistratibus sexui parum com-
modis ad rnunera roitiora eas vocet, vitam tamen
domesticam paene tollit instituendis publicis foe-
minarum conviviis, et reipublicae custodia ipsis
'quot;andanda. Irnbecillas manus, natura ad amplexum
destinatas, arcu et gladio armat philosophus.

Multa igitur, ut videmus in Platonis republica
sunt reprehendenda. Quomodo autem ad perver-
sas illas doctrinas adduci potuerit vir ob sapien-
tiam summis elatus laudibus, in sequenti capite
'uvestigabimus.

ue politica athenarum conditione, quae in platonis
opinionibus vim habuisse videtur.

Saepenumero in legendo Platonis libro miratus
sum, qui summus vir, qui tot egregia morutn
praecepta in aliis exposuit diaiogis, in opiniones
de republica tam absurdas tarnque naturae bu-
manae incongruas incidere potuerit. Fuerunt?
qui earum absurditatem dissimulantes variis ar-
gutiis eas defendere conarentur, nec quidquaffl
imperfectum ex philosophi ingenio profectum esse
fateri vellent. Perperam. Sua quemque habere
vitia ,. tristis est humani generis conditio. Quidm
etiam princeps Graecorum philosophorum hurna-
nae imbecillitatis fuisset particeps? Potius causas
indagemus, quibus in tantos errores incidere po-
tuerit, civitatisque statum investigemus, qua-
iem Plato in patria sua cognoverat. Ita forsitan
rationes reperiemus, ob quas ipsum, si non
fendere , excusare saltern possimus.

Qualis Piatoni reipublicae Alheniensis' conditio
sua aetate visa sit, accurate jam pridem exposuit vir
ä™plissimus de Geer in dissertatione academica ;
unde effici potest, quid ipse de sua patria judica-
et quam vim apud eum habuerit turbulen-
Athenarum status. Habemus ergo quem hac
le consulere possumus, quare nobis in his
®uarrandis breves esse licebit 1).

Secundum Piatonis igitur sententiam reipublicae
Atheniensis conditio post bella Persica' pedetentim
corrupta. Bellorum enim illorum victoriis super-
stores facti exsullare coeperunt cives, magistratuum
'uiperia detrectare, parentum senumque admoni-
•^'ones negligere, leges violare, tandem ipsam ag-
gfessi deorum religionem, quasi Titanum more
diis coelestibus bellum inferre vellent.

Cujus rei praecipui auctores fuere duces, qua-
Miltiades, Themistocles, Cimon ; qui quamvis
bostes profligassent et rerum civilium peritissimi
Pä'aedicarentur, tamen rempublieam non ita admi-
'i'strarunt, ut cives meliores redderent vel temperan-
tiaoi justitiamque augerent, sed populi indulserunt
^quot;bidini. Moenia enim et portus exstruxerunt, ut
^'^itatis augerent opes. Optimam vero artem ci-
^ilem, qaa civium augentur virtutes, neglexerunt,
Populuoique reddiderunt ferocem et injustam, cujus
'^tia dein demagogorum multo etiam nequiorum

adulatioac excusabantur, imo laudabantur. Ipse
Pericles, quanquam auctoritate lloruit et eloquentia,
nihilominus civitali nocuit 1); filios suos arte po-
litica parum instruxit; Athenienses pigros, timi-
dos, loquaces, avaros reddidit.

Paulatim crevit plebis licentia. Initium mali fuit
artis musicae depravatio, et democratia primum io-
valuit in theatris, ubi in artificibus et judicibus suain
exercuit vim 2). Peritorum judicium in theatris pa-
rum rogabatur. De poësis et musicae praestantia
judicabat plebs, cujus insolentia mox e theatris i»
forum transiit, ubi pudori successit impudentia, ob-
servantiae legum licentia. Delapsa est respublica
ab antiqui splendoris culmine, et duae exstiterunt
factiones, popularium et optimatum, qui semper
sibi invicem infestissimi omni modo adversariis no-
cere conati sunt, donee triginta tyrannorum se-
veritate fracta sit plebis potentia. His autem
propter crudelitatem ejectis, reipublicae procuratio
ad populäres revertit.

Neque minus nocuit civitati Platonis judicio rei
nauticae, mercaturae et divitiarum studium; cui
sententiae nunquam accedent, qui nobiscum nier-

1)nbsp;gorgias, p. .515 D. E. Loei, ex qniliiis opiniones illae
riatonis sunt dcsumtae, uberius citantur in disputatione de geerl'

2)nbsp;Vid. omnino de geer , Diatr. p. 38, seq., et c. a. de.'« teXi
Disputatio Inauj;. de Vi Musices ad exeolendum hominem ex scn-
tenlia Platonis. Traj. 1816, p. 68.

caturam civitatibus maxime prodesse arbitrantur.
»Bellis mari geslis, inquit, timidi facti sunt cives,
Citius terga dabant, ubi- in naves fugiendi op-
poi'tunitas iis dabatur, et res nautica effecit ut
l^ellica virtus gubernatorum et remigum dexteri-
tate censeretur. Exstiterunt magistri armorum et
doctores sapientiae, sophistae appellati, qui arti-
l^us, quas profitebantur, parum valebant, neque
®e]iores reddere cives poterant. Mercatura lucri
eupiditatem aiixit, moribus nocuit et cives va-
quot;quot;'os atque infidos reddidit. A studiis liberalibus
bellicis deterruit, atque ita plane depravavit
■'^thenienses. Nullum enim est in civitate ho-
'^estis justisque moribus perniciosius malum quam
^'^itiarum magnitudo in unum collata 1). Luxu-
'quot;lem augent divitiae artesque promovent, famu-
lus cupiditatumquot; 2).

Ov pifZl^ov xaxöv mq eitoq finiïv TlóXft. d'Vamp;' évöq ïv ovlt;^iv
ylyvoiTo elq yfvvnioiv xal SixaUivnbsp;KT^ot-v. Dc Leg.

-) Perversa haec at satis volgata de liixiirie opinio ex fo ori-
si veras rerum causas ignoramus semperqne haeremus in
post hoe ^ ergo propter hoc. Negari nequit luxum sine
'^'tiis esse non posse, sed absurdum foret si eas semper luxuriei
•^äusam liaberemus. Ditlores enim gentes saepe Irugaliore utuntur
quam eae, quae paree divitiis sunt donatae. Luxus in po-
Pulorurn indole potlus quaerendus est quam in opum incremento.
quot;■■ancici homines, nostratibus antiquis praesertim temporibns paii-
PPfiores, mnho luxuriosius tamen vivebant. Dum patres nostri
erant ijyijiovfq. omniuniquc ierc popalorum (-.ommcrrio

Sic turba exstitit mercenarioram, qui artem et
scientiam mercede venalem haberent; et universi
cives, quo magis divitias in honore habebaut, eo
magis virtutes contemnere coeperunt. Munera non
optimis deferebantur, sed iis, qui pecuniae plo-
rimuni pollereht; unde duae exstiterunt factiones,
altera divitum, pauperum altera, sibi inviceni in-
videntes et insidiantes. Ita tandem exorti sunt
homines, novarum rerum cupidi, fortes, audaces,
qui fucorum instar aliorum melle vescerentur acu-
leisque ceteros laederent, quo factum est ut pos-
tremo reipublicae procuratie ad vulgus transfer-
retur. In civitate autem populari suos quisque
sibi fingit mores et vitam agit, quam sibi com-
modani arbitratur. Discrimen omne aetatis, con-
ditionis, dignitatis tollitur, omnia confunduntur
hominum genera. Neque senes a juvenibus, ne-

immensas sibi acquirebant opes, vitam agebant modestam friiga-
lemque. Dum novis tributis atque vexationibus premebantur agro-
rum incolae, laxuries aulae ICDOVICI XIV civiumque Parisioruni
summum attigit culmen. Qua de re vid. Blr. e. ldzac , Hollands
Rijkdom. Leyden 1780, inprimis HI, c. 1, seqq. et J. bbesSON,
Histoire Financière de la France depuis l'origine de la monarchie
jusqu'à l'année. 1828. Paris 1829, 1, 8, seqq. Artes famulas esse
dicit Plato cupiditatum. Durum et iniquum judicium. Nonne ar-
tes, quae perfectas etiam rerum species nobis ante oculos ponuiit,
animum ad res cetsiores tollent, etiamsi nonnumquam voliiplatquot;'quot;
illecebris animos deliniant ? Qui fieri potuit, ut philosophus,
pulchri laudator, qui Phidiae vidit Jovcm Olympicum, sculpturae
admirationc non moveretur ?

que domini a servis in honore habentur, neque
ipsa adeo bru ta hominibus via decedunt.

Magistratibus non obtemperabant Athenienses,
sed hos sibi obsequentes habere volebant, quo
factum, ut nulla paene vis legibus judiciisve relin-
queretur. Sophistae imperiti reipublicae guber-
öandi dabant praecepta, et populi suffragiis ad
Wunera vocabantur, iis similes, quibus, quamvis
gubernatores non essent neque medici, tamen vulgi
suffragiis navis regendae munus vel aegrotantium
curatio mandaretur. Quae vitia quum in populari
regimine reperiantur, cives plebis vexationibus
•assati tyranno facile se submittunt, si quando
'quot;erum potiatur.

Sic apud Athenienses tyrannidem usurpavit Pi-
sistratus, et quamvis Periclis aetate popularis di-
ceretur reipublicae status, revera tamen unius arbi-
tfio omnia gerebantur. Ceteri autem demagogi
ßiinus felices fuerunt, et tanta erat Atheniensium
Pfavitas, ut viri optime de republica meriti, qua-
kes Miltiades, Themistocles, Cimon, duces classis
Arginusas insulas, alii, saepius morte vel exsilio
'ïiulctarentur. Quapropter stultum erat res publicas
^apessere apud populum istum morosum, ingra-
tutn^ crudelem, invidum.

Tale fait ipsius Platonis judicium de statu rei-
Piblicae Athenarum, quod eum praesentium rerum
taedio adegit, ut novo rerum ordine hominm ca-
b'^railatibus remedium afferre conaretur. Miraudnm

tamen non foret philosephum acerrimo in dénia-
gogos nec minus in Periclem odio ductum, atris
nimis coloribus civitatis conditionem adumbrasse.
Quare videndum erit quatenus phiîosophi sen-
tentia cum ipsa temporum conditione sit con-
veniens.

Natus est Plato anno tertio Oiympiadis octoge-
simae septimae, paucis mensibus ante Periclis
mortem; quare omnia, quae princeps ille vir per
quadraginta annos per quos reipublicae praefuit, ad
doctrinas et artes promovendas fecerat, jam adoles-
cens discere potuit 1). Vidit summum patriae splen-
dorem, idem vero etiam vitia animadvertit, quibus
laborabat civitas. Plebem vidit corruptam, cu-
piditatibus modo efïrenato indulgentem, nec legi-
bus, nec magistratuum imperiis obtemperanteni.
Horum autem vitiorum causam Pericli praesertim
imputabat, non vero, quod ilium confunderet cum
vulgari dernagogorum turba, ignorantia, audacia et
insolentia insignium. Quanti enim faceret ejus
ingenium et eloquentiam, declarat in Phaedro:
»Videtur inquit, non immerito Pericles orato-

1) De edueatione et adolescentia Platonis conf. H. dégérando
Histoire comparée des Systèmes de Philosophie, Paris 1822. p-
212 seqq. F. ast, Platons Leben und Schriften, p. 14 seqq. ten-
nemakn, Gcsch. der Phil. p. 190. et k. r. üermann, Gescbiolite
und System der Platonischen Philosophie. Heid. 1839 , p. H seql-

platione rerum sublimium indigent, quae ad naturae
cognitionem spectant. Mentis enim celsitas et ef-
ficacitas in rebus agendis ex nullo alio fonte ma-
nare videtur. Illius autem scientiae adjumenta

Etenim ex illa rerum cognitione (quam ab Anaxa-
gora didicerat) tantum sibi bausit, quantum ad
dicendi rationem sibi profuturnm existimabat 1).quot;
Praeclare his dictis .Plato Periclis eioquentiae vim
et mentis celsitatem declaravit. Nihilominus eun-
dem corruptae morum disciplinae, invalescentis
licentiae et protervitatis popularis praecipuum ha-
buit auctorem 2).

Judicium hoe durius sane videatur, si imaginem
viri, qualem Thucydides 3) nobis conspiciendam
praebet, comparemus. Nam affluentibus undique

yaq v^prilövovv -vovto xal rndv-cri TfAfö^otJ^yör foizf-f hvfv-
^^V Tcoamp;fv elaavau. '6 xal Zff^ixi^s TCQoq ränbsp;fivau

'quot;T^aaro- nqoaTttaav ydq , oIimui, toiovto) ovtu 'Avaiaqoqa, fif
''^'»SoXoyiaq liinXTjaamp;eli; xal iitl lt;pvai,igt; vov ti xal droias dtp^-

^■quot;ttvO-fv f'Uxvafv iTil ryv räv loyon Ti-p'riv to ^qtxSfoqov
Phaedrus p. 269. E. 270. A.

2)nbsp;De hnjus aetatis indole vid. inprimis w. roischer, I.eben,
^Verk und Zeitalter des Thukydides. Göttingen 1842, p. 202 seqq.

divitiis et cupiditatum illecebris, ille semper ia-
corruptum et temperantem se praestitit, civitatis-
que splendorem ac gloriam suis anteposuit com-
modis. Mentis praestantia et virtute domuit ex-
sultantem multitudinem, quae nutu ejus se régi
passa est. Quis autem ignorât, quantum Pericles
artibus et litteris fovendis et colendis tam ad Athe-
narum splendorem quam ad humanitatis cultum
contulerit? Ne Plato quidem unquam Plato fuisset,
nisi natus esset et formatus in republica, qualem
Pericles constituerat. Hujus enim maxime exem-
ple, auctoritate, institutis factum est, ut Athe-
nae exsisterent revera ll^uravuov t^g 'EXhx-
8og atque non magis aedificiorum splendore 1)
quam cives ingenii acumine et elegantia excellè-
rent 2). lllo demum auctore factum est, ut de
Athenis quoque dici posset: »Natura hic posuit
quidquid ubique fuit.quot; Illuc enim tam docti et
artifices 3) quam copiae et merces undique tan-
quam in commune forum confluxere, laudata illa
Athenarum hospitalitate nobilitatum 4).

2)nbsp;mâvTOïv VfieZq o^vraioi, rà çTjS-ivra. Demosth.
Olynth. III, O. 15 § 32. ^go-y-^ac, doxov-pranbsp;Di«quot;'-
Sic. XVIII, 10.

3)nbsp;Vid. A. BOECKH, die Staatshaushaltiing der Athener. Berlin
1817, I, p. 48 seqq.

S-OÇ T^ç TTÔAffriç ix nàatji;nbsp;rà -.râi/ta, xnl 'iVfifinh-H' ■•H*quot;''

ï'lato autem quanquam splendorem ilium admira-
batur, tamen non ita eo captus erat, ut speciem
a veritate non distingueret. Ipse morum castitate
losigois respuit, quaecunque huie officere possent,
Periclem culpavit, quod civitatis splendori magis
quam civium emendationi prospiciens, fastu publico
eives ad luxum allexit reddiditique détériorés. Et
sane negari nequit Periclem, dum civitatem ad
gloriae et humanitatis fastigium evehere studeret,
^•iudamenta reipublicae neglexisse. Parum obser-
^ans proverbii illius M^Sev äyav, plebi tantarn
'•bertatem tribuit 1), quanta cives perfecti solum-
uti potuissent. Modum in juribus civium
^quot;Jgendis non satis servavit, et quum hominibus
^epravatis imperaret, leges scripsit, iis tantum
®Ptalas, qui summum jam humanitatis fastigium
^'^tigissent. Aucto civitatis splendore virtus immi-
'^^ita est, et respublica similis facta aedificio,
^quot;jus species omnium perstringit oculos, funda-
'ïienta vero ruinam minantur. Itaque quamdiu
'Pse gubernacula tenuit, inter maxinja pericula et
^^tupestates incolumem civitatem rexit. Sed illo
^bsumto, mox de recto cursu deflexit. Quis enim
ïabefactatis civitatis fundamentis, moribus cor-

olxfiocigit tij mtalavBfi, ró avrov àyni^à ykyvóiitva
^ xai tà ray alXav àvamp;çâTCm. Addit c. 39: Tij-v
Tcóhv xoivijv Itaqixonfv xai ovx ïanv oTfrj SfyijXuoiavi
'^^'^Çyo/iév riva r/ jiaamp;r]navolt;; ^ »läf-iaroq.

uplis, populo parum legibus magislratibusque
obtemperante, bellica coutempta virtute, luxuria
et (piXavriu in dies magis magisque crescentel),
quis prohibere posset, ne respublica deti'imentern
caperet 2)?

Praecipuam malorum causam et vitiorum fon-
tem si quaerimus, non auri cupiditas, neque
libertatis studium adeo nocuissent reipublicae,
dummodo ne publici redilus largitionibus popula-
ribus dilapidati essent, quae opes civitatis ex-
îiauriebant et industriae fructus absumebant alie-
nae. Multitudo laborem fugiens ludos appetebat.
Otio terebat tempus, laboribus fructuosis desti-
natum. Vita publica in foro ulens, virtutes nc-
glexit domesticas. Parcimonia contempta, luxu-

1)nbsp;Viel. eoekh., Staatsh. der Athener, I, p. 226 seqq. Facete
hac de re montesoüivids : »On y craignait phiiippe non pa'
comme l'ennemi de la liberté, mais des plaisirs.quot; Esprit des Lois
III, 3. Mortis enim poena mulctahatur, si quis legem ferret, «t
TÓ d-fdiQixov ad bellum gerendum adhiberet civitas. Qua de re
vid. boëckh, Staatsh. der Athener, 1, p. 196 seqq, qui tó
Qixbv dicit »die verderblichste Ausgeburt des Perikleischen Zeit-
alters.quot;

2)nbsp;De corruptela Atbeniensium vid. K. f. Hermann, Lehr-
buch der Griechischen Staatsaherthümer. Heid. 1836, §
»Dasz an die Stelle der Vaterlandsliebe und der Achtung fur Recht
und Sitte die schnödeste Sehstsucht trat, imd nicht mehr allein der
herrschende Theil der Nation als Ganzes, sondern jeder Einselne
seine Privat-Interessen, seine Neigungen und Lüsten für sein na-
türliches Recht hielt, das er mit allen ihm zii Gebote

riose vivebat. Socios vexabat, quo majores re-
ditus sibi acquireret, et omnium divitias Alhenas
conferret. Quid autem juvant divitiae, ubi dila-
Pidationi nulli sunt termini?

Jure ergo Periclem reprehendit Plato, quod
^thenienses ignavos et avidos feeerat, quum mer-
cedeni dare iis instituit, qui rebus publicis geren-
dis interessent 1). Antea enim reipublicae procu-
ratio penes paucos tantum erat; postquam vero mer-
2) iis dari coepta est, qui sufFragia ferrent,.
quot;fQnos nullo discrimine, docti, indocti, periti, im-
forum congregabantur, ut rebus publicis
inimiscerent. Quapropter summum rerum arbi-
ad eos pervenit, qui verani reipublicae sa-
^utem minime intelligebant, et proprium lucrum

saluti anteponebant. Ita invaluit, quae
^''citur ochlocratia. Largitiones aerarium exhau-
'''ebant, quod sociis vexandis ad sumtus vix suf-
ficiebat.

Plebs, quae tam in judiciis quam in comitiis
^oininabatur, maxime onera divitibus imposuit.

Contendit enim Atlienienses Periclis opera prorsus esse corrup-
peregrinorum stipendiorum morem primum in rempu-
quot;■'am importasse: Elq ntB^otpoqiav itqarav xaTaairjaavta Gorg.
515. e. ^r^ cjvxkoriyçia /j.^aD-o(p6Qa xaTiaTtjae IIiQi,xlijlt;;.
Arist. jj^ g_ 3 jjEBjiiss, Lel.rl). der Gr. alt. § 68. de
Dial. p. 34—66. boekh., Slaatsh. I, p. 244.
-'(fiaô-oç e'KxWaffrtxoç, de qua vid. boeckb , Staatsli. I,

Quamobrciii fucis multitudinem coinparans Plato
dicit: »Divites, ruea quidem sententia, sunt quasi
fucorum istorum pabulum, quo illi pascuntur 1)-quot;
Democratiam tyrannidem dicit, quam pauperes in
divites exercent 2), eamque durissimae dominationi
similem putat 3). Revera enim plebi tanquam ty-
ranno adulatores non deerant, sed demagogi4) orn-
mmodo ejus cupiditatibus indulgebant, cujus favore
viam ad summos honores sibi munirent 5). Quum
.fructus alieni laboris otio dulci consumeret, plebs
mers facta est, et reipublicae habenas demagogis
tradidit, qui veram civitatis salutem parum curan-
tes suumque lucrum publicis commodis antepo-
nentes, unam scientiam et artem in plebis favore
captando si tam esse arbitrabantur 6).

1)nbsp;nXoimoi, âri, oifiai, ai roiovro^ xuXov-ycru xtilt;i,Tjr(av ßori'
vTj, Rep. VIII, p. 564. E.

3)nbsp;Vid. omnino hermahn, Lehrb. §. 163. boeckh, Staatsh.
I,p. 410, 424, ubi Tinij/iara traetat accusatorum, et âtifaoTt^aT«
damnatorum.

4)nbsp;De demagogis conf. DERsuNiN, Lehrb. § 164. Cleontis ora-
tionem contra Mytilenaeos lege apnd thpcïd. /II, 36—40.

6)nbsp;ov d' ol àiiQtoxâvTiq olrotnbsp;nttprjVtiOu ççto?'?'
■ci ßovXtad-e,- xi ygâ^m; xi v/iW y,aqiaaiiai; 'n:Qo7cè'noxa- W«
^ctQavTi/Ka jftcçitoç to; ti^ç TCÔXé^ç Tt^dyfAaTa. Dem.

i'um uovariim cupidi, qui noslris quoque lenipo-
ribus populo summum imperium, omnibus civibus
jus suffragii concedendum censenl. Quamvis infima
proletariorum turba, qualis nunc civitatibus exi-
tium minatur, ibi parum esset metuenda, quum
Pessimae conditionis homines, servi et inquilini civi-
tatis jure ibi carerent, exemplo tamen esse pote-
'quot;it, quae calamitates, discordiae, seditiones ci-
^'itatem vexent, simulatque omnibus jus admini-
strandae reipublicae concedatur. Sine idonea re-
•quot;utn scientia et judicii maturilate decernebat plebs,
•^ptiniasque agendi opportunitates dehberando per-
•iebat. Irae, rixae, contentiones, dolus, ambitus
salubria consilia impediebant 1). Cum reipubli-
cae gubernaculis gubernandi quoque artem se
eonsecutam esse pulabat mullitudo , et magna cum
arrogantia de rebus summi momenti decernebat,
quamvis vera reipublicae commoda perspecla non
baberet. Merito Plato talem civitatem navi simi-
lem dicit, de cujus cursu non periti gubernatoris
judicium, sed major numerus naviganlium de-
eernit 2). Popularis benevolentia adulationis et
Aoibitioais erat merces; justitia et prudentia ce-
dere debebant tcnieritati el arroganliae 3). Legum

o Ad-fivalav ä-ij/ioq fvxir^iróq iOTt nçof oqyvT, Plut. Reip.
Praec. quot;Jlajttq if^ÛTio-y no^xLXor, namp;mv ay»tOi. leiTCo^xiX-
Rep. VlII, p. 557. C.
Pol. p. 297, 298. Uep. VI, p. 488. B. C.

Talis Platone juvene fuit reipublicae Athenien-
sis conditio, cui ansam praebuit nimia libertas a
Pericle populo concessa, quam quum sequentes
deinceps demagogi magis inagisque laxarent,
eorum temeritate et audacia effrenata multitudo
sensim in praeceps ruit. Vidit Plato democra-
tiam furentem, vulgus bonis civibus exitium m'quot;
nans. Vidit populi cupiditates, privatorum liber-
tati aeque ac humanitatis studiis contrarias.
Quid mirum, si ab ista civitatis conditione pror-
sus alienus magis inagisque illam repudiaret, ac
novam sibi animo fingeret rempublieam, quae ab
ista quam maxime distaret? Democratiam, quae
bellum inter divites et pauperes aecendit, bonos
cives spoliavit et in exilium misit 2), virtutem et

âoxiZ fv-vai,' ïaor amp;' o n av (fô?^ tÔ tiX^^O-ii,, tovt' elvai xvç'O^'
Arist. i'ol. V, 7.

1)nbsp;Olod-'' oru ovâè TWr vôftov ^çovTi^ovamp;i' yfyQa^/iévoJV V
àyqàqiiiiv, quot;va dij /i-ijda/iy fifjdelç avioZq -tj âtanoTtif. l'^'^P'

VIII, p. 563. D. Tb Si nXijO-oq îfiia âeovôv Hva, , H /tV
iâaei, TÔv ârjiiov TrQdvrfiv o av povXijvai,, Xen. Hell. I, quot;h

2)nbsp;kontesodivids: Dans un état populaire, il faut un ressort
de pins, qui est la vertu.... Lorsque cette vertu cesse, l'am-
bition enlre dans les coeurs, qui peuvent la recevoir, et l'avaDCquot;
entre dans tous. Les désirs changent d'objets: ce qu'on aimaiti
on ne l'aime plus ; on était libre avec les lois, on veut être litquot;quot;''
contre elles; chaque citoyen est comme un esclave échappé de b''
maison de son maître: ce qui était maxime, on l'appelle rigueur-

honestatem sustiilit, hanc ut pestem civitatis odit.
Malum cognovit; mali contrarium bonum esse pu-
tavit. Itaque perfecta illa respublica, quam mente
effinxit, patriae ipsius statui plane debebat esse
opposita. Optimis civibus ratione praeditis prin-
cipatum dedit, ut multitudinem continerent cu-
Piditatibus indulgentem. Universi populi potes-
tatem repudiavit, paucis reipublicae credidit
gubernacula. Respuit democratiam, suasit aris-
tocratiam. Nimis vero ingenio induisit, quod ab
«10 principio profectus semper sibi constare vo-
luit. Ita pedetentim hominum vitam reliquit,
seque in idearum quasi orbem extulit humanae
öaturae imbecillitati parum congruentem 1).

qui était régie, on l'appelle gène; ce qui était attention, on
l'appelle crainte. C'est la Ilugalité, qui y est l'avarice, et non
pas le désir d'avoir. Autrefois le bien des particuliers faisait le
^«■ésor public; mais pour lors le trésor public devient le patrimoine
particuliers. La république est une dépouille; et sa force n'est
plus que le pouvoir de quelques citoyens, et la licence de tous. —
Esprit des lois III, 3.

1) Vid. kapp, Platon. Erziebungslebre, p. 165, et Hermann,
•^cscb. und Syst. der Plat. Phil. p. 91.

misit annuUim geslare aureum vestemve operosam
et pretiosam induere 1). Cibi etiam commendat
temperanliarü, nec cuiquain merum bibere concessit
nisi medici jnssu, vaietudinis recuperandae causa 2).

Haec fere sunt, quae cum Platonicis institutis
congruunt. Bonorum mulierumve communitas apud
Locrensem legislatorem neutiquam reperitur. Syn-
grapham quidem pecuniae in foenere positae dari
vetuit, teste Zenobio 3), ne usuris obruerentur
pauperiores, atque ita jus dominii quodammodo cir-
cumscripsit, sed neminem prohibuit quominus justo
modo opes sibi acquireret. Lege etiam constituit,
ut cuique rem, de qua esset controversia, possi-
dere liceret, quamdiu lis sub judice esset.

A communione vero mulierum prorsus abhor-
ruit Zaleucus, et lege constituit, ut adulteri ocu-
lis privarentur, quibus ad flagitium pellecti essent.
Ne filio quidem suo in adulterio deprehenso pe-
percisse narratur; sed amoie paterno justitiam tem-
peravit, et alterum sibi excussit ocalum, post-

tention à leur conduite. Haccce verba iuterpolata tamen viclentur.
Vid. c. g. beimi, Opuscula Academica. Gölt. 1787, II, p. 33.

1)nbsp;MtiSs toy ayâqa qiOQlîv âaxTv}.ior VTCÓ/Qvaov /j-Tj^è inàttoT
iaoiitXyOtov STOBAEBS, Scrm., p. 280.

2)nbsp;AoxQoZi Torçnbsp;{'înç axquTov hat, fiij TtqoO-
TÙ^a-yrog îarQov , amp;6Qa7ttCu,i ivexa , ô-âraroç ■^v 7 f^^ti«.
aihenaeos, Deipnosophistae, Lugd. 1()12. X, p. 429. A.

3)nbsp;2^vyyqaq)ijv iitï liâv äave^O/^droiv f^ij yûvtoamp;ab, Prov. Cent.
V, 4, in ed. a. schoiti, .\dagia sive Prov. Graec. Antv. 1612,
p. 114.

quam altero filius erat privatus. Morum igitur
castitatem praecipue spectavit, nec homines ve-
luti pecudes inier sc misceri vohiit.

Ad Charondam 1) venimns, virum egregium,
qui legum auctoritatem vitae suae praetulit. Nul-
lum improbum Deo carum esse 2) ideoque omnes
decere honestatem et veritatem colere, verecun-
diam ac pudorem servare, ab intemperantia et in-
justitia abstinere docuit. Virtutem anteposuit sa-
Pientiae. Inter magistratum et populum amicitiae
vinculum intercedere voluit. Aequalitatem divi-
'iarum, quam Plato tanquam summum civitatis
bonum consectatur, nequaquam civibus commen-
dandam censuit. Laudat locupletes, modo pau-
Peribus subveniant; iis vero solis subveniatur, qui
fortunae, non qui otiosae et intemperantis vitae
culpa pauperes facti sunt, quia, secundum ipsius
legislatoris verba, omnibus fortunae casus sunt
Communes, sed vita desidiosa et intemperans ma-
lorum hominum est propria 3). Egregie dictum.
Ulinam recentioribus civilatum gubernatoribus ver-

2) Oidflq yäQ xaxix; ^fogiiAlj?, STOBAEOS, Semi. p. 289.
'Ena^ytiad-oiaav de xal fidoxi,iifiöamp;(naav, oaot av ovreq
'^^OQo, „jj f^tTffOTf^o'Snbsp;.... iitaQxéixmaav di

■'»quot;S dm rvyjjv TTfi/o/ifVoi.?, xal firj lt;f.a ßiov aQyöv xal èx^arf;.
' yäo rvxTj n^ot, xoivöv, ö di aqyoq xal äxpar^! ßioq
Êvdgda,v Wsoï. STOBAEDS, Serm. p. 289.nbsp;^

misit annuliim gcslare aureum vestemve operosam
et pretiosara indueie 1). Cibi etiam commendat
temperanliam, nec cuiquam merum bibere concessit
nisi medici jussu, valetudinis recuperandae causa 2).

Haec fere sunt, quae cum Platonicis institutis
congruunt. Bonorum mulierumve communitas apud
Locrensem legislatorem neutiquam reperitur. Syn-
grapham quidem pecuniae in foenere positae dari
vetuit, teste Zenobio 3), ne usuris obruerentur
pauperiores, atque ita jus dominii quodammodo cir-
cumscripsit, sed neminem prohibuit quominus justo
modo opes sibi acquireret. Lego etiam constituit,
ut cuique rem, de qua esset controversia, possi-
dere beeret, quamdiu lis sub judice esset.

A communione vero mulierum prorsus abhor-
rait Zaleucus, et lege constituit, ut adulteri ocu-
lis privarentur, quibus ad flagitium pellecti essent.
Ne filio quidem suo in adulterio deprehenso pe-
percisse narratur; sed amore paterno justitiam tem-
peravit, et alterum sibi excussit oculum, post-

tention à leur conduite. Haccce verba interpolata tamen videutur.
Vid. C. G. HEïNii, Opuscula Academica. Gölt. 1787, II, p. 33.

1)nbsp;Mjjdi Toya-vSqa qioQfZv âaxTvXiov vTCÓ^qvaon litidi ifiÓT'or
iaoixtXyatov STOBAEDS, Serm., p. 280.

2)nbsp;AoxqaZi loZq 'Eitil^ftpVQioiq e'l-cuq axqurov , fii] itqoO-
TaiavToq tuTQOv ^nbsp;(vtxa j amp;dvaToç tjv ^ ^ijfittt'
AIHENAEOS, Deipnosophistae, Lugd. 1012. X, p. 429. A.

3)nbsp;^vyyqaqirjy iitï lótv âavu-anàrav ui] yiviBÔ-ai., Prov. Cent.
V, 4, in cd. A. SCHOIU, .\dagia sive Prov. Graec. Antv. 1612,
p, 114.

quam altero filius erat privatus. Morum igitur
caslitatem praecipue spectavit, nec homines ve-
Juti pecudes inter se misceri voluit.

Ad Charondam 1) venimns, virum egregium,
qui legum auctoritatem vitae suae praetulit. Nul-
lum improbum Deo carum esse 2) ideoque omnes
decere honestatem et veritatem colere, verecun-
diam ac pudorem servare, ab intemperantia et in-
justitia abstinere docuit. Virtutem anteposuit sa-
Pientiae. Inter magistratum et populum amicitiae
vinculum intercedere voluit. Aequalitatem divi-
tiarum, quam Plato tanquam summum civitatis
bonum consectatur, nequaquam civibus commen-
dandam censuit. Laudat locupletes, modo pau-
Peribus subveniant; iis vero solis subveniatur, qui
l^ortunae, non qui otiosae et intemperantis vitae
culpa pauperes facti sunt, quia, secundum ipsius
legislatoris verba, omnibus fortunae casus sunt
Communes, sed vita desidiosa et intemperans ma-
lorum hominum est propria 3). Egregie dictum.
Utinam recentioribus civitatum gubernatoribus ver-

2)nbsp;oidflq yàq xaxiçnbsp;stobaeüs, Serm. p. 289.
'Ena,rfCaO-many âè xai ftdoy.i.ju,fioamp;ogt;aav, Saoi c» niflt;;

'^^OQoi T„zq Ivamp;fiar^Qo^g jVhçxwô.-v, .... iaaçxfiroiaay cT^
rv-/r,v nfgt;ioii,hoi,q, xai fiij (f.à ßiov aQyör xal àxQav^.
' yào rvjrfi Träoi. xoivor, à âè àçybi; xai (jxçkt^î ßiot
quot;«»OK èvdçdei.v ïrfioî. STOBAEDS, Serm. p. 289.

ba Charondae semper cordi fuissent! Ita re vera
calamitate ista, quam pauperismum vocant, hoon-
nes nostri aevi minus premerentur. Simulatque
enim alimenta praebentur iis, qui vitam agunt
desidiosam et intemperantem, qui laboris diffi-
cultates fugientes, alienae industriae fructibus
pasci cupiunt, manus ab aratro avertuntur et
civitatem invadit egestas, corruptelae omniumque
malorum nutrix. Uli tantum, quorum membra
laborem tolerare nequeunt, quorum arva fluctibus
submersa, quorum tecta et horrea incendio ab-
sumta sunt aut qui aliis fortunae casibus vexan-
tur, jure misericordiam nostram implorant, et plus
inde capient auxilii, si divitum opes ignavis alen-
dis nondum erunt exhaustae. Dulce est bene fa-
cere pauperibus, dulcius tamen bonorum saluti
prospicere 1).

Ut Plato sic Charondas etiam patriae salutem
omnibus rebus anteponere boni civis officium esse
docuit. Pro patria mori pulcbrius dicit quam
vivendi cupiditate patriam officiumque deserere,
quum honesta mors vitae turpi ac contemptae sit

1) De modis perversis, qnibas nonnulli pauperum calamitati
subvenireconali sunt, vid. w. c. M£es, Werkinrigtingen voor .4rmcn
uit een staatshuisboudkundig oogpunt beschouwd. Rotterdam 1844-
mlceel chevalier, Lettres snr l'Organisation du Travail ou Etu-
des sar les principales causes de la Misère et sur les moyen-s prquot;'
posés pour y rémédier. Paris 1848, p. 94 seqq. 132seqq. M. B®quot;
cerand0, Le Visiteur des Pauvres, i'aris 1826, p. 327 seqq.

anteponenda 1). Ignavos ia bello non morte
plecti sicut in plurimis Graeciae civitatibus, sed
muliebri vestitu amictos per triduum in foro de-
sidere, et mortuos pia memoria frugumque obla-
tione Honorare jussit 2). Luxuriam odit, nec
cuiquam privatarum aedium sumptu pubbca aedi-
ticia superare permisit, unde nomen darum nemo
sibi comparabit, sed infamiam contrahet 3). Con-
temptus divitiarum, quod commune fere est anti-
quitatis pbilosophorum placitum, Charondam etiam
adegit, ut eum, qui pecuniae serviret, tanquam
hominem pusilli animi, illiberalem, sumtuosae su-
pellectilis et scenico apparatu instructae vitae sto-
lidum admiratorem contemnat 4). Morum casti-

1)nbsp;'Ymç îTBTçirfoç ànoamp;vijaxiiv oe/ivin^or fOro),-i; yi-^/J'
h'troy roi iü-v èyxaraX^XfUy airijy xai r'o xakó-,. Kçeîrroy
yàg reamp;yàyai' xaAÛe, V î^f.y a'iatqaq x«i inay(,âiatlt;,)r STO-
Baecs, Serm. p. 290.

2)nbsp;JTçoçfTKÎf rovq roiovrovç êv r^ àyoçâ ■^fiéçai rçfTç
quot;aO-ya^ai, èv iad-ijOi, yvraixfiaiç. Myj/J-'ti àyad-jj xal rij ray xar
'Tos agaimy Imqioçâ, DIODORDS, XII, 16.

3)nbsp;'0 IfQà xal dgjceta vTti-qaiQay ry noXvrikda râv iâiay
(iSoleiro), àXX èi/etcftfjoô-w, SIOBAEDS, Serm. p. 291.

4)nbsp;'O ■nXovro) xal xç-çfian âovinvwy xarapQoveioOio, aç
l*'xç6ipvjioç ay, xal àyeXevamp;eçoç xai xaraxX^irró^nyoi vTc'o
quot;''^yuarmv çioXorsXâv xal piav rgaymâovfiiyov, xal éÏTfXTjq

ri/y ^xn-' in:oXa,ifiayiaamp;ogt;. STOBAECS, Serm. p. 291. Hi-
'■iorem tamen ejus opinionem de divitiis esse qaam Platonis patet
vocabulo âovXtvay. Divitiarum servum solummodo contemnit,
e. eum, qui pecuniae acquirendae adeo est dediius, ut ))orsonam

tatem Catanensi legislatori prae ceteris cordi foisse
apparet ex egregio praecepto de consuetudine in-
ter maritum et uxorem civibus dato: »Uxoreoij
ait, legitimam unusquisque diligito et ex ea pro-
lem suscipito; non alio semen profundi to, neque
rem natura et lege sanctam scelerate et flagi-
tiose insumito. Natura enim liberos procreandi
causa, non libidinis gratia semen protulit. Uxor
castam se praestet; cum aliis viris vetitam con-
suetudinem ne ineat. Meminerint enim vindictam
instare a daemonibus familiae eversoribus et jur-
giorum satoribusquot; 1).

Praeclara verba sunt, digna quae aureis litteris
in omne aevum consignentur. Quantum praestaot
haec castitatis honestatisque praecepta Platonicis
istis placitis, quae aetate jam provectioribus li-
bidinis explendae gratia progenerandi licentiaro
concedunt, modo ne foetibus impudicae consae-
tudinis humanam onerent societatem, sed abof-

amlsisse videatur, atqne ab iis dominari. Plato omnem divitiariquot;quot;
respait possessionem, quasi viro liberali indignam.

1) rvvaVxa dè -cijv xara fóptovq ixaa-co? avfgyiro)
ravTrjq Texvo7roi.eiaamp;ogt;, fig iiXXo di fiijdèv Ttqoiia^a) ■cixvo'i'
rav avrov OTtoqav fijjdf to ifvaet xai vó/Mtnbsp;avofiioi ana'

haxiim xal vfiQi^érm. ^ ya^ (fiatg ■cexvoTIoUaq i'v^xfv, oiquot;
axoXaaiag, litoiiias tijv OTCoQav. Twatxa di aoKpQovfïv X9V
/iij ^tQoadêxiaamp;at, avvovaiav daefi-^ Tcaq' aydqutv, aq dxavrcix!^'!
ne/iéaemq maqa ^ainófioiv iloixiaxav xal i^O'Qonoi'óiv, SIOBAEC'
Serm. p. 291.

tu vel expositione liberos suos vita privent. Quid
enim vérins quam illud : r] yàq (pvßie téxvo-
nouag ëvsxev, ovx dxolaßiag, snoiy}ß£ rijv
lt;JUOQav? Quae verba si semper humano generi
cordi fuissent, re vera nemo moechus, nemo
öothus, quin etiam nemo fere egenus unquam
exstitisset. Utinam aliquando homines aureo huic
praecepto praebeant aures, nec unquam liberos
Procreent, quos adamare, nutrire et educare vix

Liberorum curam nutricibus publicis non tri-
buit, sed etiam novercarum duritie et severitate
'cueram aetatem défendit vetando, ne quis no-
^crcae liberos suos educandos tradat, atque ita
dissensionis domesticae evadat auctor 1).

Aeque ac Platoni Charondae quoque educatio
Puerorum quam maxime curae fuit, lege san-
•^'enti, ut omnes civium fdii htteris erudirentur,
quot;itque magistris, quibus hoc esset mandatum ,
publice erogarentur stipendia 2). Profecto si haec
lex

vere a Charonda est instituta, legislator maxi-
est laudandus, qui jam ante tot saecula

'O n-ijrçviày fVtya/tÄr /tij evifoifiTia, èii'
quot;«nrfç aïr.oç olxiiaq J.aoïôafwç. stobaeds, Serra, p. 291.

'Evoiioamp;iTTioi yà§ TÛv noXixâv toîç vleXç. ÜTtavtaq fiav-
yçâi^f^ara, y^oqflYovatiq T^Ç naXiat roi« ^tiOÔ-oiç troîî
'^quot;^«oxàio^î. diodorc.s XII, 12.

illiid faciendum praeceperit, quod nostra aetate
nonnulli cum magno humanitatis damno tollere
et abolere haud erubescunt.

Memorabilis eliam fertur Charondae lex de ep'quot;
cleris, quae aliquam habet simiUtudinem en®
praecepto, quod in Platonis libro de Legibus
reperimus 1). Nempe virginem orbam, in patri-
monii successionem relictam is, qui gentilitatis
gradu erat proximus, conjugem sibi exposcere p^
terat; et vicissim orba virgo ejus, qui genere erat
proximus, nuptias lege vindicare sibi poterat 2)-

Leges, quas a Charonda et Zeleuco profectas coDJ'
memoravimus, multa quidem continent, quae do-
bitationera de illarum fide movere possunt : neq«®
verisimile est ipsa legum verba a scriptoribus seiquot;
vata fuisse; attamen indolem aetatis qua vixeruo''
magna pro parte spirare videntur. Quapropter öquot;'
rum non foret, Platonem eas cognovisse, quani'
vis ipsius ratio et sententia ab illis multis in rehf®
discrepet 3). Quidquid est, operae pretium oob'®
visum est, antequam ad Lycurgi et Minois acce-
deremus instituta, celeberrimas commemorare 1®quot;

2)nbsp;(Wofioq) ixiXfVf ydq rf/lmxX^gm Ijrtrftxaf fo5-cet t«* tyVquot;'^'^
yfvoxit;. aaavroiq xal Trjv iitlxltjQov Irndtxa^faO-ai ra oyp
gret. Diod. XII, 18. De epicleris Spartanis infra monebirans.

3)nbsp;DE ZAIEDCI et CHARONBAE legum fide vid. omnino HK*'* ''
II. OpusiC. Acad. p. 62 seqq. et 166 seqq.

Jam ad Cretenses et Spartanos transeamus ,
eorumque inquiramus instituta, quatenus cum
Platonicis, quas exposuimus, comparari possmt.

Cretensium leges, quae régi Minoi tribuuntur,
Baadern fere spirant indolem quam Spartanae, atque
ideo ddsXcpol vóf.iot a Platone dicuntur 2). Mag-
eas laudem semper apud omnes Graecos
^onsequutas esse, et omnia fere continuisse, quae
cives feliciores reddere possent, ipse testatur phi-
'osophus in libris de Legibus 3). Mirum igitur

1) Crotoniatarum aliarumque magnae Gracciae civitatam leges cam
Watonieis compararC) ac vim inquirere, quam in illis exercuerin
•'ythagorasejasqne seliola, jucundissimum foret opus, docta lucubra-
^'»tte dignum, dummodo scriptoribus, qui carum faciont mentio-
fidem habere possimus. Multa enim placita Pythagorae tH-
I'auntur, quae reeentioribus addicenda videntur, quapropter ipsius
quot;»stituta plane discernere vix possumus. Hoc tamen apud viros doctos
coastare videtur, eum temperantiam, morum severitatem, bonorum
eoinmunitatem inter amicos, educationem philosopham intimamque
inter sodales praecepisse. De edueatione Pythagorea
Ï. cramer, Geschichte der Erziehung und des Unterrichts
Alterthum. Elberfeld 1838, p. 99—150. hermans, Lehrb.
^nbsp;Qui leges Crotonienses aliarumque civitatum cognoscere

2) De quaestione utrum Spartani leges suas Cretensibus dehuerint,
^ero contra, vid. HERMANN, Lehrb. § 20. MÜliER, die Do-
quot;quot; 11, p. 401.

non est mul ta in Platonis occurrere placitis,
fere eadem in Cretensium legibus reperiuntur,
unde colligere poterimus, quam vira illae iu P^quot;
losophi rationibus et placitis habuerint.

Cretensium educationem militiam spectasse
praecipue tetendisse ad bellicam virtutem alendaiBi
discimus ex libris de Legibus 1). Ab illis Pl^^quot;
duxisse videtur illa virtutis bellicae praemia, qu^®
fortibus custodibus post victoriam conceduntcquot;quot;'
quum apud Cretenses etiam puerorum amor esset
sancitus 2). Agriculturam aversati Cretenses
colenda servis relinquebant et conviviis utebanttquot;quot;
publicis, adolescentibus et viris séparatim desti'

Ç6VTO)Ç ev ^âai'V fvamp;6xt-/ioigt; roXq EXXtjai'V' e^ovat yàq
Tovç avroZç j^QOifiivoxfç fvdaCfio-vag dîTorfAoiîi/Tfç' aTtavTa Y^^
Ta dyaô^à sroçîfoDff»,!. p. 631.B. Perfectas tamen Cretensium'^S®®
non habuit, sed eas reprehendit, quod juvenes a voluptate ni®'®
arcebant. quam ipse fortitudinis stimulum habet. De Leg- 1- P'
635. B.

1)nbsp;tà tceql tîôv kgfjvt'iiatv vó^aiv .... ixèyttov (ivab
rhv TeóXffiov, lyà de vno'kaßtüy eliloy c5ç ort fiev etç àçeril*
ßXinoi xà TOkavxa v6fii,fi,a xei/ieya, de I.eg. IV, p. 70.'î-
conf. I, p. 631 , II, p. 666.

2)nbsp;De Rep. V, p. 468. B, de Leg. I, p. 636 et VIII. p- 836-B'
ubi tamen mtidegaaxiav fontem esse dicit infinitorum maloruni»
tam familiarum quam rerum publicarum ever.sionis causam praeci
puam: Samp;ev dij fivqia yëyorev àvamp;§ô)iroi.ç tdia quot;al oXatt
nóXeau xaxà. Caveamns tamen ne hune amorem, qualis a piquot;'quot;
cipio fuit, quo adolescentes cum adultis honestissimo ami»quot;quot;'®
vinculo conjungebantur, confundamus cum nefanda illa JTfu'^'?'*
en'«, quam Plato abhorruit.

natis 1). Aequalis agromm distributio, qualis fuit
Spartae apud Cretenses quidena lege ordinata non
eiat, sed publica convivia communi fruguurcolla-
tione habebantur, et singulis praescriptum erat deci-
'üam redituum partem in usum conferre commu-
'^eui; reliqua ex agris publicis tributisque suppe-
^itabantur 2). Hae leges quamquam postea in
^öQtemptum abierunt, Platonis tamen aetate earum
•Jöibrasaltem superfuisse videtur, quantum ex ipsius
^ei'bis conjicere licet: ovrs JarsduLfiova tiqo'q-
0VT8 K(gt;r)Tïiv ag drj t'/Mörors (pfjg svvofisi-

Pauca haec sufliciant, ut ostendamus Cretensium
magnam habuisse vim in reipublicae forma

ingenio expressa. Educatio militaris, sal-
'atio armata 4), puerorum amor, agricultura servis
''elicta, conditio tcóv vniqzómv, qui plebi Platonicae
sunt similes, publica convivia, agrorum fruges
unum collatae, haec omnia satis offerunt si-
quot;^'btudinis,

-Wedimus ad Spartanos. Lycurgnm optimum
'•^gislatorem a Piatone esse habitum testantur ip-

et äyäqeia. Qua de re vid. MÜLLER, die Dorier, 11, p.
-'Mos. De Leg. VIII, p. 847. E., p. 848. C.

x. T. f. aristoteles, Pol. U, 7, 4.
Cfit. p. 5-2. E. Vid. heb.mann, Lelii'b. §. 22.
Vid. Müller, Die Dorier II, p. 337.

sius verba in dialogo Minois et Epistola VW 1)'
Etiamsi vere haec scripta Piatoni abjndicanda sint,
ipsius tamen respublica satis ostenderet, eum Spf'
tanas leges diligenter attendisse multaque
duxisse, quae perfecta suae civitati accommodave
rit. Unde fuerunt, qui opinarentur Aristophaneßquot;
in Ecclesiazusis Athenienses Xaxcovt^orTag Iti'^''
brio habentem, Platonis quoque rempublicana re-
prehendere voluisse 2). Quidquid est, ipsa legtquot;quot;
Spartanarum cum Platonicis comparatio philosop
rempublieam clarius illustrabit 3).

Jam statim magna cernitur similitude inter custquot;
des Platonis et Spartanos cives. üt Spartiatae sol'
participes erant reipubhcae administrandae 4),
publicis utebantur conviviis atque educatione ßquot;
litari virtutem bellicam maxime exercebant; relil'^'
vero iucolae omnibus paene juribus destituti eraat^

ßiXruara., Slinos p. 318. C. ooçoôç àvrjq xal âyaamp;àq ^vxoi'?!'
Epist. VIII, p. 354. A. Minos vero a nonnullis Platoni abjod''
catur. Conf. etiam Hippias, p. 283. E.

2)nbsp;Dummodo ne nbstct ratio temporis. De qua re vid. sTAH
BADMIDS in Piaef. ad Plat. Remp. p. LXVIII et MorGEKSTER-'quot;^®'
Comm. I, p. 74—78

3)nbsp;Supervacaneum est monere nos eas tantum lege®nbsp;.
ros esse, quae ad nostrum pertinent argumentum, bonorum
rum, mulierum liberornmque communionem.

4)nbsp;Spartani cives XXX annis majores tantum comitus m^®^®
rant, dummodo ne àn/iict essent exclusi. Vid. heRMASN ,

Ita custodes etiam Platonici praeerunt reipublicae,
vitam agent communem armorumque exercitatione
milites egregii evadent, quum ceteris hominibus ob-
temperandi incumbat officium.

Finus Lycurgi aeque ac Platonicae noXirsiag
est totius salus reipublicae, cui singuli inserviant
Decesse est. Cives tanquam unius corporis membra
l^abentur, quae omnino inter se conspirare debent,
totum corpus quam maxime evadat perf^c-
'um 1). Educatio igitur puerorum eo tendebat, ut
puisque, suis neglectis commodis, civitatis totius
Salutem tantum spectaret idque summum putaret
bonum 2).

Pueri valido et pulchro corpore nati, quamquam
'lon statim postquam nati erant in receptacula^
qualia Plato ordinavit, recipiebantur, tamen inde ab
^öno septimo publice educabantur, atque a domo
paterna remoti artem discebant militarem bellique
exercebantur laboribus. Infantes deformes, muti-
los, invalidos exponi Lycurgum aeque ac Plato-
■^ecn jussisse notum est 3), idque eorum consilio

1)nbsp;Vid MÜIIER, die Dorier 11, p. 184. »Der Geist des aiifop-
'quot;»nden Gehorsams gegea den Slaat und die Vorgesetzen, vcfi-
^quot;g/.Ca.quot;

2)nbsp;Idem eensuit piato : jloidica t^èv ias-' -j vtavdmv óxxii xf
èymy)^ ■jtqöq rhv vtco tov -róftov ióyov Sgd-öy ftqijfiénor xal
iivtfi,xfaTdtogt;i; xal nqixsßvxaToiq cf'' lit.Ttsi.qlay ivvdfdoy-

erat conscntaneum. Simulatque enim civitatis sa-
lus unicus est educationis scopus, valida tantum
corpora digna sunt, quae civibus adnumerentur;
qui vero propter corporis imbecillitatem pa-
triam defendere vix possunt, e medio sunt tol-
lendi. Dura lex barbaris digna, qua vires inge-
nii, civitatis maximum praesidium, pro nihilo ba-
bentur.

^O^óvoia et nsiamp;aQ;(ia erant totius educatio-
nes principia, quibus musica, gymnastica omnes-
que ceterae artes inservire debebant 1). ParuiD
colebantur artes ingenii, ac nisi communis vitae
consuetudo mentis solertiam acuisset et multaraöi
rerum dedisset usurn, plane dnai'Ssvroi, fuissent
Spartani 2). Vires corporis corroborare et bellica^
virtutem augere praecipuus erat finis; ne ipsa®
quidem puellae exercitationibus virilibus erant ioJ'
munes, sed tenera membra palaestra exercebant 3)-
Disciplina severa rav naiôovô/natv et räv ßidt''^^

1)nbsp;Vid. XEKorHON, Mem. Socr. Ill, 5, 15; ubi Socrates x«^quot;'
xayaS-iay Lacedaemoniorum majoribus obediendo constare docet,
et Resp. Lac. VlII : 1. AXla ydq oct, iv Sitaqx'^ ^aXKira
iKiS-ovrat; raXq aQ^aZi; v( xal rotq uo/tots, Xofiev atcami-

2)nbsp;rqdiiiiaia 'ivexa rfgnbsp;i'fiaO-ov, zav d' aXXon
Sevudrmv ^svijXaaiav Ijcoiovvro. PIDTARCHDS, Inst. Lac. p. 24'.

3)nbsp;TaZq S' iXtvamp;iQai.q neyiCTOv voiiLoaq flvau rijv Tfxrojrou«»'
nqarov /nev aia/iaaxezv sialev ovSev tjttoti tonbsp;rov

res quidem adolescentiae custodiebat, et cavit, ne
ignavia, libidine, protervitate corrumperentur ;
sed humanioris morum cultus nullam habuit ra-
tionem, et mulieribus januam ad omnem lieentiam
aperuit, quo factum ut Spartanae matronae luxu-
et libidine apud Graecos famosae fuerint 1).

aßTidv Lycurgus non prohibuit, modo
in nefandam abiret libidinem. Multum pro-
desse pueris amorem arbitrabatur ad optima st'u-
dia alenda et ad generosam laudis concertationem
cxcitandam 2).

Quum uuice rempublieam spectaret, Lycurgus
quot;quot;cua familiärem prorsus neglexit 3). Princeps ha-
S®quot; potest eorum, qui vitam domesticam civitatis
^äluti postposuerunt, atque ut publicam et civilem
constringerent conjunctionem, naturalis necessitu-
dinis vincula solverunt. Matrimonium non sustulit
. quidem, sed arctissimurn vitae consortium, firmis-
^'oium illud fidei conjugalis praesidium, relaxavit.
Quamquam enim favit matrimoniis et caelibum

'EtcI (ff räv yvvaixäv èif/iilXijxf ^moi yàç àxoXàocmq îrçèç
quot;^'tOttr àxoXaaiav xal rçvqxgâq. ARISTOTELES Pol. II, 6.

-) El Uff -ciq avToq ióv , otov âeZ, àyaaamp;elç ■^vyijv natâôq
^^'■ÇÛTo afiffinTov (fïXov àitoTeXîaaad-aL, xal avveZyai, l'tyvti'
^ ^aXXiaxtjv ixa^âiLav ravr^iv «rójtttffy* el df rtç ^ahâoq O'ùj-
^quot;Xog àçfyô/iiyoç qiavfUj, aXaj(iaxov Tovro amp;elg iffolijOfv, x. T. i.
^«quot;oPnoN de Rep. Lac. II, 13.

vitae muletas constiloit 1), nimirum ut cives
patriae procr'earentur 2), viros tamen propter la-
bores communes et exercitationes publicas a mu-
lieribus fere segregavit. Interdiu in palaestra,
venatione, syssitiis et publicis negotiis occupât'
erant, noctem saepe etiam in communibus cubi-
culis transigebant 3).

Publica erant virorum convivia a mulierum et
infantium coenis separata; quindecim plerumque
convictoribus constabant, inter quos novi sodales
{avGxrjVoi) sulFragiis adoptabantur 4). Convivia
haec sodalitiorum loco habebantur, ad quae ne-
mini aditus patebat, nisi qui Spartanorum more
educatus pleno civitatis jure gauderet 5). Quisqu®
ad convivia conferebat singulis mensibus portio-
nem frugum, quas suppeditabant Helotae6): b'®
enim agri colendi cura erat mandata, quum cives

2)nbsp;vid. xenophon de Rep. Lac. c. I. ^vxovçyoç yàç, ov
fitjoanevoq Tàç cLkXaç xôXeiq dAAà xai evatTia yvovç raîç
evmq , Ttqoéyroveav evâm/iovin r^v itarqLâa à^îâft^iv.

4)nbsp;^vxovgyoç, ... oïxoi, oxf/voivrat, yvovq ir towo»? JT^f'®^®
çaamp;i'OVQyeZoâ'ai'f flç TO qtavîQÔv e^-^ynye rà Ovax-^vi'd. XENOP®®^
de Rep. Lac. V, 2. Coll. VII, 4.

5)nbsp;/ièv yàg ov gââiov rotq Xlav névfjaiV oçoç
tyq tvolivecat; ovtÔç iariv avzotq ô jcdigioq, tbv ft-t] âvvàfiivo'''
toüro t'o xèXoq lt;figei,v, fi-rj fiett/eiv avvoVç. aristoieies Pol. It,

sicut milites in castris viverent, atque omni cura
et labore abstinerent domestico 1).

Agrorurn communio apud Spartanos non fuit,
sed agri inter omnes aequis portionibus erant dis
tributi, quas nec abalienare nec hereditate in
Dîinores sortes dividere licebat 2). Rerum quae
•Woventur aequalis distributio fieri non poterat;
quapropter Harum quodammodo communionem in-
st'tuit Lycurgus, quum aliorum suppellectile,
servis, quadrupedibus, frugibus, uti concederet,
S' tempus posceret vel nécessitas 3). Pecuniae
^tilitatem quum non perspiceret legislator, qui
opificia et mercaturam liberis hominibus indigna
äfbitraretur, usum nummorum a civitate arcere co-
Oatus est ferrea inducenda pecunia, quae magno
labore vix ad usum quotidianum sufficiebat 4).
Quum mercaturam avaritiae inservire putaret,
banc Perioecis tantum permisit; vetuit item cives

2)nbsp;Conf. mülleb, die Dorier II, p. 190. J. c. r. manso,
^Pärla , ein Versuch zur Aufklärung der Geschiehte und Verfas-

dieses Staates. Leipzig 1800, I, 2, p. 130 scqcj.
Oiov xal iv Aaxfäavi^ovi, rotq xf dovkoi.!; Y^qätyxav xotq
^^^quot;flXiiiv, mg (IwiZv täioig, en ef' quot;ititoi.g xal xvai xav dfijOcoa^v
^foamp;iiav iv Totg dygoZg xaxa rijv ^ägav. aristoieies Pol. II, 2. —
xjEjyopjo^ ßgp Lgg yj 3. 'ETToltjOt de xal olxtxag tt
^fjd-titi, X^fjaamp;ai, xal ToZg ai^oT^ioi?. Kai xwäv de O-ij.
^^^ti.xäv ovyyxfie xouvonLav.

peregrinos hospilio excipere, aut in regiones pere-
grinas sine magistratus venia itinera faeere !)■

Ne autem distributio illa agrorum pedetentim
per hereditates mutaretur, legibus providit, ut
agrorum sortes quam maxime familiae cujusque
manerent propria dominia 2). Difficultates vero,
quae in bonorum distributione insunt, simulatque
a jure dominii paullulum reeessum sit, optirne
eognosei possunt ex celeberrima illa lege de filia-
bus heredibus apud Spartanos, quae tninaf^d'
rßsg appellabantur.' Nempe, ne bona in aliani
transirent familiam, sancitum est ut, deficiente filio»
filiae patris forent heredes. 'Eninafiarîêeg illa*^
propinquis nubere debebant, quibus jus erat 3).

Itaque pluribus viris ejusdem mulieris conce-
debatur usus. Nefandum praeceplum, quod bo-
norum conservandorum gratia leges violavit mo-
rales. Quam parum legislator Spartanus lecti
conjugalis servaverit sanctitatem, clarius etiam aP'

1)nbsp;De .Spartanorum ietijlaaia conf. MÜllER, die Dorier, I') P'
8, 121; de itinerlbus proliibitis mato de Leg. p. 949. E. scqq-i
ubi contendit, commercio populorum inter se varios et multipl''^'^®
mores fieri. Uiqivxi cfè -f] Ttóktm' Imtutia Tcóliatv Tjamp;-gt;1 x'?«'quot;
vvvai icavToamp;aTtä,

3)nbsp;Conf. hekmahn, Lehrb. §. 47. makso, Sparta, I, 2, p. 13quot;. —
Aristoteles docet leges illas efïectura, quem optavit Lycurgus, non
babuisso:nbsp;dè xal räv yvvaixäv a/fjoi- t^s adai}';

tSgt;v itinxe fjktqäv xd ävo, rmr r' fni.xXyqiigt;v ^toXläv ytyvoiii''quot;^*'
xal ö'tä TO TtqoXxaq didóvat fifydXag. Pol. II, 6.

parebil, si memiiicrimus cum marito ad geueran-
dum non idoneo legem imposuisse, ut juniori ac
vaiidiori concederet uxoris consuetudinera 1). Uxor
autem propter sterilitatem statim dimittebatur,
atque viduis eorum, qui in belio ceciderant, alii
dabantur mariti, servi etiam, qui defunctis prolem
ct heredes procrearent 2).

Omnium harum legum cum Platonicis compa-
'■ationem singulatim instituere, lectori moveret
'■Medium. Salis est ea commémorasse, ut magna
inter Lycurgi instiluta et Platonis leges, quas
Perfectae civitati praescripseril, similitude statim
^gnoscatur.quot;

Ne autem putemus exterarum tantum civilatum
'^ores in Platonis cogitandi ratione vim habuisse.
^'•iam contemtus, quo mulieres apud Athenienses ha-
bebantur, facileeo valuit, ut familiae sanctitas reipu-
'^'•cae saluti longe postponenda ei videretur. Athe-
'i'ensiurn enim uxores 3), a vita publica prorsus
^crnotae, a conjugum separatae consuetudine, nisi
luatenus liberorum procreatio el educatio posceret.

Tm yaq TCQia^vTrj iTtoitiaiit, OTtoiov avdgog aa/a,a re xal
^^'/.ijv ayaaO-ei^, rovTov èarayoiiivia Ttxvo7toi.'gt;jaaaamp;-ai.. XENOrflOK
Lac. I, 7. Quod igitur legejnssit Lycurgns, nostra aetate fere
®anxit consuetude, legum et religionis contemnens praecepta.

Re quibus conf. b. j. van stegeren , Diss. litt. inaug. de
®onditione domestica Foeminarum Atheniensium. Zwollae 1839,
quot;'Primis p. 38—68 et p. 108—116.

— se-
ct saepenbsp;amoribus postpositae,domi cuoian-
cillis vitani agebant obscuram et contemtam. Jure
civili per totain vitara impuberibus similes habitae,
nihil agere poterant, nisi auctoritate ejus, cujus
potestati erant obnoxiae 1). Quid mirum igitur,
si philosophus vitae domesticae praestantiam ^^
beatitatem ignorans 2), matrimonium nihil uis'
instrumentum haberet ad cives reipublicae prO'
creandos, hujusque saluti unice intentus, vitae do-
mesticae vincula prorsus resolvent; et instituenda
communione mulierum atque aequanda earum cuin
viris conditione ac victu, sortem illarum emendare
et nova educatione meliorem reddere sit conatus?

OviA^àXXsùv n'^âé yvvKbxi ^ega fiedCfivov xçtamp;biV' Vid. hermaini''
§ 122. et d. j. van stegeren, Diss. jurid. inaug. de conditio-
ne civili Foeminarum Atheniensium. Zwollae 1839 , p. 84—quot;®'

Platonis placita politica omni aevo multos ha-
buisse et admiratores et vituperatores, nemo fere
^t qui ignoret. Doctrina, quae totius humanae
Societatis ordinem subversura videbatur, non po-
terat non omnium animos percellere. Qui re-
turn publicarum imperiti nec societate humana
contenti in novo rerum ordine unicam salutem
quaerendam putarent, hos admiratione placita illa
•quot;cplerunt; qui vero imbecillitatis humanae memores
•lil perfectum in hocce mundo reperiri posse ar-
l^itrabantur, hos acerrimos nacta sunt reprehenso-
•quot;cs. lllos novarum rerum imago delectabat, quae
inane spectrum videbatur, a mortali genere
Prorsus alienum et indignum, quod sana mente es-
excogitatum; illos fovebat spes salutis futurae,
hos deterrebat metus, ne praesens malum pejori
futuro locum cederet.

Neque aequalium effugit vituperatioues. An-
stophanem in Ecclesiazusis id spectasse, ut Platonis
carperet rempublieam atque in risum verteret,
eleganter disputavit Morgensternius 1); quem ta-
men redarguit Stallbaumius, Aristophanem mori-
bus Atheniensium lay.ovi^óvroiv tantum irrisisse
contendens 2). Quidquid est, minor fortasse ha-
beatur poëtae comici in rebus politicis auctori-
tas , quapropter celeberrimum antiquitatis philo-
sophum, eundemque artis politicae peritissimuffl
adeamus, ejusque sciscitemur sententiam. Audia'
mus Aristotelem de civitate Platonica, praesertim
de communione illa judicantem, virum egregium gt;
qui fictiones poëticas contemnens, vitae veritatem
attendit, dignusque est habitus, qui in principum
aulas induceret philosophiam, et regem educaret,
qui magnam orbis terrarum partem imperio legiquot;
. busqué suis submisit.

In Politicorum libro secundo Aristoteles Plato-
nicam communionem bonorum, mulierum, libero-
rum examinare et refellere est aggressus, qua®
quidem disputatie hue fere redit.

»Inquiramus, inquit, utrum communio ista fieri
possit necne. Illa enim, quam laudat Plato , qm
uxores, liberos omniaque bona communia esse vult,
multa habet incommoda, neque est necessaria ad

id, quod maxime cupit 1). üuam 2) esse civita-
tem, est constans desiderium philosophi, quod op-
tima quaeque civitas una esse debeat 3). Attamen
civitas, si re vera una sit, civitas amplius non
erit, quae ut ex multitudine constet ipsius natu-
ra postulat 4) : quando enim civitas ad unum
ilhid propius accedit, familia existit; si ullerius
progrediatur, familia in unum hominem evadet:
quapropter unum illud naturae civitatis est con-
trarium 5).. Respubhca porro hominibus constat,
qui inter se diCferunt, neque audiendi, qui earn
(^Vf^fta/ja similem esse putant: ex iis igitur,
quae genere sunt diversa, unum nasci debebit 6).
Porro eos, qui similes sunt inter se, aequalem
habere administiandae reipublicae partem libertas
postulat et aequilas 7); omnes vero simul rei-
publicae praeesse non possunt, sed alternis vici-

2)nbsp;De uno illo, quod in civitate desiderat vid. stahl, Phil, des
Rechts, p. 14. teknenahn, Gesch. der Phil. p. 511. Conf. etiam
ib. mords, Utopia p. 101.

3)nbsp;aiya äi to ftiav ehai, t^v nóh,v näaav , amp;q s^mtto» otlt;.
/»«Ajot«. 1. c.

niii^oq ydq n Trjv giiat-v lati.v il TthXvq. 1. c.
5) 'AvaiQTjaei, yäq ttjv ItoXiV. 1. C.
B) ètv (ff êeZ IV yfvêaO-at, fïc^f'

bus per anni aliudve temporis spatium partes mu-
tare debebunt ; quo fiet, ut revera omnes civitatem
administrent, aeque ac si sutores et fabri lignarii
se invicem exciperent. Praestat vero tam in gu-
bernanda republica quam in artibus exercendis,
eosdem semper iisdem rebus operam navare !)•
Sed aequalitas postulat, ut omnes regiminis siot
participes, atque iidem nunc imperent, nunc p»quot;
reant: unde satis patet, unam illam civitatem, quaio
voluit, re vera constare non posse. IJnum illud,
civitatis naturae contrarium, ipsam tollit; quod
autem alicui rei prodest, id non tollit eam, sed
servare conatur.

»Alio quoque modo demonstrari potest, unum
in civitate non esse appetendum. Civitas enim
sibi ipsa magis sufficit quam familia, et familie
sibi est suiBcientior quam unus homo. Praestat
sibi sufficientem esse quam aliis indigere, unde
sequitur rem melius se habere, si minus una sit.

»Contendit Plato unum illud nasci, si omnes idem
dicant suum et alienum 2). In hoc vero falsa

1)nbsp;Quid operae divisio valeat in opificiis, docuit SMiTH, Wcalth
of Nations I, p. 5 seqq.. SAi, Cours Compl. d'Ec. Pol. p. 78. MiHi
Princ. of Po!. Oec. 1, p. 141—162.

2)nbsp;ttdvvsq c/t« ilfj'OJO'fr-»' to eniyv kai to ^ij ef^ov' tovxo
yoQ OifTKi. smxqätfjq ati/iftov tivai, tov trjv nöi-iv rfAfins
lUav. I.e. In Rep. Plato dixerat: quot;Ajia qiB-iyyawai.hT^nöXei'ta
Totäcfe q-ijuaTa, -vo Tf ifiov xal to ovxifiav: xal TtlQi i^»*'
aXkoxQiov xtira Taita. V, p. 462. C,

ratiocinatio est, or ta ex ambiguo sensu vocabuh
TtàvTsg, prout vel singuli vel cuncti eo significan-
tur. Nam omnes quidem dicent: haec est uxor,
hi liberi, haec bona nostri omnium; non vero
nnusquisque de unaquaque muliere dicet; haec
est mea uxor ; neque magis de liberis vel bonis :
hoc enim absurdum est, illud vero ad concordiam
inefficax. Sed habet etiam aliud vitium, nempe
hoc: quod ad omnes simul pertinet, id negli-
gentius curari solet 1). Suis enim rebus quis-
que majorem adhibet curam quam iis, quae om-
nibus sunt communes, quia pu tat alterum oportere
iis prospicere: quemadmodum si paucos habeas
servos, hi melius ministerie fungentur quam si plu-
ribus utaris. Mille fihos quisque civis habebit,
et quilibet unus filius habebitur cujuslibet; ita fiet
ut ab omnibus filii omnes pariter negligantur 2).
Omnes eos filios suos dicent, sed dubitanter, quum
non constet, quis filium genuerit, nec cujus filius
sospes servatus, vel quis propter corporis de-
fectum sublatus sit. Num igitur haec vivendi
ratio anteponenda est ci, qua nunc utuntur homi-
nes? Apud nos idem ab alio dicitur fihus, ab
alio frater, consobrinus ab alio, et longe praestat

2)nbsp;rirovrai. âquot; ixàarmnbsp;crohrèr vtol, xai ovroi.
quot;'^X' «ç ixdOTOv, àXXà rov tu^ówos b rv^àv inoinK ifSxiy vloi
^OTf TrôvTjç onoilt;i)lt;; SityoiQijrovan'. c.

necossitudo, qualis inter consobrinos nostros obli-
uet, ei vinculo, quod apud Platonem inter paren-
tes filiosque reperimus. Nec probiberi potest quo-
minus vel parentes liberos suos vel fratres se
invicem agnoscant, quum ipsa vi naturae vulgo
sui nascantur similes. In Libya quoque, ubi com-
munio est uxorum, liberi pro similitudine distri-
buuntur, et animalium catuli parentibus vulgo sunt
simillimi. Iis porro, qui talem communionem insti-
tuere cupient, difficile erit evitare bomieidia, tam
voluntaria quam invita, pugnas et contumelias !)•
Quae omnia eo magis vituperatione digna erunt
quod in parentes fient; et crebriora erunt, si pa-
rentes liberique se invicem ignorabunt. Custodi-
bus praesertim parum idonea est illa commu-
nitas, quae magis conveniet agiicolis : communio
enim mulierum et liberorum amicitiam tollet, quae
est admodum necessaria, ut subditi iis obtempc
rent nec seditiones moveant. Quamobrem lex Pla-
tonis contrarium efficiet ejus, quod ipse desiderat.
Amicitiam enim maximum civitatis bonum nos ba-
bemus, quia seditiones antevertit; communitas vero
necessitudinum amicitiam languidam 2) reddil-
Duabus enim causis amor augetur, nimirum t'O

1)nbsp;Oïov alxiaq xal g)6vovq àxovoiovç, tovç amp;' ixovO^ovq, xa'
nà'xaq xal koidogiat;. 1. C.

2)nbsp;' YâaQfiA.C. ^.àA\X ■■quot; JlaitiQ j/àç ^ulxqov yXvxi ilqnoXii
fu^o-èv ayaioamp;firov no^ez ttji' xqàat^v, t. f.

quod aliquid proprium, et eo quod carura nobis est:
neutrius horum Platonici cives participes erunt 1).
Magnae quoque difficultates erunt in pueris a
classe agricolarum et opificum ad custodes trans-
ferendis, neque prohiberi poterit quominus ii, qui
pueros ab uno ordine ad alium transférant, eos quos
cuique assignent cognoscant. Homicidia et inju-
riae magis etiam fient apud translatilios illos quam
apud reliquos, quia neque custodes neque ceteros
cives habebunt fratrum loco, atque adeo minus
etiam a violentia abstinebunt.

iîCum ista communitate mulierum et hberorum
arctissime cohaeret communio bonorum. Quaeri
potest num haec sit admittenda, etiamsi iilam reji-
ciamus, exempli gratia ut agri dominia sint pro-
pria et fructus in commune conferantur, uti fit
apud nonnullas gentes, vel ut agri communes sint
et fructus privatorum, vel ut et agri et fruges
Pariter sint communes.

»Id fieri poterit fortasse, dummodo ager a servis
eolatur. Si enim ab ipsis aratur, illi, qui majo-
I'eni adhibebunt operam frugesque inde percipient
»linores, eos culpabunt, qui minore adhibito
labore plures tamen fructus nanciscentur. Ho-
^ioes enim non facile vita communi ulun-

1) ^io yàq laxiy, amp; fidhara 7to„ft x-tjâeoamp;a, joiiq
'quot;quot;Vi xal ç.XiZv, rb Ti ÏJ^oi» xal to àyan^TÔy âv ovâécfQov
Tf vnâqyjiy rorç OVTO) «oXtrivo/iivoi,!;. 1. C.

tur 1). Qui una peregre proficiscuntur, saepius
inter se dissentiunt, et plurimum objurganaus
eos famulos, quibus ad ministerium utimur quo-
tidianum 2). Multa igitur habet incommoda bo-
norum communio, et longe praestat illud vitae
institutum, quod nunc apud nos obtinet. Do-
minia sint propria; benevolentia vero fructus faciat
quasi communes, sicut proverbio dicitur xoifà
rà cpiXav 3).

»In nonnullis civitatibus hoc obtinet, ut, quam-
vis propria sintdominia, rebus quibusdam utantur
communiter, ut apud Spartanos, qui alienis mutuo
utuntur servis, equis, canibus, frugibus etiam,
quando peregrinantur. Praestat igitur dominia esse
propria, eaque usu fieri communia, qnod praeceptum
ut animis civium inhaereat, legislatoris est providere.
Multo etiam jucundius est suum habere dominium,
nec sine causa amor sui omnibus mortali bus est
inditus ; porro dulce est amicis hospitibusque opem
ferre, quod fieri nequit, nisi propria sint dominia.
Haec omnia vix locum habebunt in civitate, quae
prorsus una est, ut nonnulli volunt; quippe qui duas
ex ea tollent virtutes primarias, castitatem' erga

3)nbsp;//i' àçettjy dquot; ïavat tcçôç to -/qyoamp;at xarà t-tjv aaqoi-
f^ùav' xobvit rà fpiXmv. I. c.

rnulieres et liberalitatem in bonorum dispensa-
tione 1). Legislatio hujusmodi speciosa tamen est
et humana videtur, ideoquo multis arridet, quasi
omnium inter se augeat amorem 2).

»Mala,- quibus nunc laborant civitates, immerito
t'ibuuntur juri dominii, quia non ex illo oriuntur
sed ex hominum perversitate. Communis enim do-
ifiinii participes plerumque magis inter se htigare
solent, quam qui propriis utuntur bonis. Quodsi quis
opponat lites de bonis communibus esse rariores quam
coutroversias de dominiis privatis, id nihil demon-
strare videtur, quum communia etiam bona pri-
vatis multo sint rariora. Atque in eo quoque mi-
Qus juste agunt dominii vituperatores, quod mala
tantum enumerant neque agnoscunt commoda, quae
illud nobis afFert.

»Causa autem Platonis errorum posita videtur in
per versa ejus vnoamp;éasi, quod nempe unam esse ci-
vitatem oportere statuons ab hocce principio omnia
deducere conatus est. Omnibus enim in rebus una
esse civitas non debet, ne re vera civitas esse
Resinat aut in pejus ruat. Plato de republica
disputât eodem modo, acsi quis consonantiam
Uno sono, vel rythmum uno ictu constare puta-

2)nbsp;EvTtQÓOiüTtog liiv ovu 17 toikj'ti; m^oO-iaia.nbsp;lt;fi,Uv-
'®'9«)5roç (iv fUrn, âolufv. I. c.

retl). Consensio illa, quam optant in republica,
e multitudine constanti, recta educatione tantum
effici poterit. Moribus, philosophia, legibus rega-
tur civitas, non vero institutis istis Platonicis.
Neque vero omnium saeculorum experientia est
rejicienda, quae illa bumanas mentes non cela-
visset, si re vera meliora fuissent. Nam omnia,
quae Plato docet, jam sunt inventa; sed partim
non conjuncta, partim in vitae usum non recepta
sunt. Quod clarius etiam pateret, si talem civitatem

rursus in Gvaahta , q)QarQiag et cpvhxs dividi :
quo facto nihil proprium ei relinqueretur, nisi
quod custodes ab agricultura abstinerent. Plato non
définit, utrum ceteri cives, opifices et agricolae
communia habituri sint bona an privata dominia,
neque an uxores libeiique iis communes futuri
sint 2). Quodsi hi quoque omnia habeant com-
munia, re vera nullum foret inter agricolas et
custodes discrimen; neque ullo modo subditi esse
poterunt, nisi, ut apud Cretenses, servi omnium
rerum praeter gymnasia publica et arma fia^*quot;

1)nbsp;quot;JldTttQ xav eï wç rijn aii^qiaviav 7toi.yaei.eii ó^ogioJ'»''quot;*''
rôti qvd-iA,lgt;v ßaaiv liiav. 1. 0. De liarmonia Platonica conf. etiaBi
TENNEMANN, Gesch. dcr Pliil. p. 483 seqq.

2)nbsp;Quod Aristoteles hoc dubitanter dixit, indicio est, cum locos
Platonis, quos supra attulimus, non satis attente legisse, e quibus
lucide demonstrasse mihi videor, Platonis communionem ad custo
des tantum spectarc, non vero ad reliquos civitatis incolas.

participes 1). Alioquin in ista civitateduae essent civi-
tates, sibiinvicem oppositae, altera custodum, altera
agricolarum et opificum; unde multae oriantur lites
necesse est. Opinatur tamen Plato multis legibus
opus non esse, dummodo custodes utantur educa-
'lone, quam ipse iis praescripsit. Agricolas dominos
facit agrorum eosque jubet custodibus solvere mer-
cedeni: quodsi fiat, longe dilBciliores et superbiores
crunt agricolae quam subditi, quales in civitatibus,
quae nunc exstant, reperiuntur. De educatione
''utem, institutione et legibus subditorum nihil
^''^it, quamvis haec magnam vim habeant ad cus-
'odum communionem sustentandam. Porro si mu-
berum apud illos erit communio, quis rei domes-
'^'cae prospiciet, dura viri agriculturae curam
gcrunt? Comparatio brutorum, quam alïert, ut
'Mulieres eadem facere debere ac viros doceat, pror-
est absurda, quia nulla est animalium oiy.ovo-
ßi'a. Periculosum foret more Platonico semper eos-
deni creare magistratus, quippe quod ceteros viros
fortes et belli peritos minus contentes redderet. Leges
singulorum sed universae reipublicae salutem
®Pectare oportere contendit; sed universa civitas bea-
t® esse non poterit, nisi etiam singulae partes bea-

.... TaXla zaixà toïç ifovXotg iipti/tfç, /ióvor
^quot;^quot;Ç'J'îaOi T« yv/iväaia xal rijv rmv onXmv xrijauv. Ex tiiscc
^'^'■''i« apparet Aristotelem ipsum etiam communionem nniveisorum
''quot;PnWicae Platonioac priiicipio contrarinm habnisse.

titatis ejus sint consortes. Et qainam erunt beati,
nisi custodes talis sortis sint participes, quam opi-
ficibus certe et plebi nequaquam destinare vide-
tur 1)? Haecce igitur incommoda in Platonis ci-
vitate reperiuntur, ut alia multa minoris momenti
praeteream.quot;

Habemus summi antiquitatis politici de com-
mentitia Platonis republica sententiam. Quae nam
recte se babeat, lectoris relinquimus judicio 2).
Satis duxi Aristotelis rationes enarrasse, quas si
cum Platonicis singulatim comparare vellemus,
vereor profecto, ne legentium patientia abuterer.
Illud neminem fore arbitrer qui dubitet, Aristo-
telis doctrinam Platonis in arte politica commentis
multo praestare, eumque summo jure plures
illius fictiones et commenta in perfecta civitate
redarguisse 3).

1)nbsp;Singulorum salutem parvi facit, dummodo universae reipu-
blicae félicitas efficiatur. »Dieser Staat besteht nur um sein
selbst um der Herrlichkeit seiner Erscheinung willen, und der
Bürger ist nur bestimmt, als ein dienendes Glied sich in. die
Schönheit seines Baues zu fügen.quot; stahi, Phil, des Rechts, p. 1
Conf. DEGERANDO, Hist. Comp. p. 258: ubi de Rep. Plat, dicit:
»La morale individuelle et les institutions sociales sont non seule-
ment rapprochées, mais tellement unies, qu'on se méprend souvent
en appliquant à celles-ci, ce qu'il n'entend dire que de celles-là.'

2)nbsp;Vid. piÄZGER, De iis, quae Aristoteles in Platonis Politia
reprehendit. Lips. 1822.

3)nbsp;Ciceronis quoque de Platonis Republica judicium dignum fore'
quod accurate tractaretur, uisi liber ejus de Republica quoad exslat

Ceterorum doctorum hominum judicia saepe
discrepantia de repubhca Platonis cuncta colli-
gere, quamvis opus foret haud supervacuum
neque a nostra disputatione prorsus alienum, ta-
fflen propositae scriptionis termines et otii nobis
concessi modum excederet. Unum tamen super-
est, quod omittendum non duximus, nempe quam
vim in doctorum judiciis habuerint impetus eorum,
qui communistae vulgo appellati, omnes humanitatis
leges spernentes, societatis humanae fundamenta
labefactare non veriti sunt.

Antea enim Platonis placita, commentitia quam-
vis et somniorum instar habita, tamen viros doctos
delectabant, eos praesertim, qui, a turbis remoti
civilibus, quiete fruentes otio Academiae, perfec-
tae illius civitatis gaudebant imagine, neque immi-
öens societati humanae periculum animadvertebant,
donec proletariorum genus, falsa demagogorum
doctrina 1) excitatum, in aliénas possessiones in-

ïn omnium paene manibus versaretnr. Fictiones Platonicas a viro
ï^omano, qui nsu et experientia respublicas eognoverat, parum ha-
ttano generi congruas habitas esse, quis dubitat? Conf. tantam
l'iElll verba in Rep. Cic. II, 11 : »Nam princeps ille, quo nemo
'n scribendo praestantior fuit, aream sibi sumpsit, in qua civita-
^ecn extrueret arbitratu suo; praeclaram ille quidem fortasse, sed
® Wa hominum abhorrentem et a moribus.quot;

1) lis, quinostram legerunt disputalionem, satis erit persnasnm,
qoantopcre Platonica doctrina abusi sint demagogi, qui philosophi
auctoritatem invocabant ut suam a(Ermarent doctrinam exitialem.

volans, communionem istam bonorum èx mundo
idearum in civitates et domus transferre conare-
tur. Gaudebant pnlchro somnio, dummodo ne in
veritatem abiret ; pertimescebant vero doctrinam,
quam prins ad astra extulerant, simulatque exsti-
tissent, qui eandem in vitam et consuetudinem
transferre conarentur.

Nonnullorum igitur colligamus eruditorum effala»
unde intelligere possimus, quanto in honore phi-
losophi Atheniensis doctrina recentiori aevo a viris
doctis habita sit, antequam perieulum ejus metue-
retur; et in quam acres eadem incurrerit repre-
hensiones, postquam Plato a demagogis princeps
praedicari coeptus est ejus barbariei, quam com-
munismi nomine jactarunt 1).

Platonis de Republica liber »opus est perfec-
tissimum, idque philosophis non tantum, sed univer-
se hominum generi maximi momenti habendum 2)-

Qua de re conf. sddre, Hist, du Comm. et reteaod, Etudes sur
les Reform, passim.

1)nbsp;Ke tamen putemus omnium viiorum doctorum sententias de
Platone esse mutatas. Suos semper habuit patronos, inter quo»
noster fuit dedsdics, qui anno 1836 adbuc scrip.sit: »Intelligimu'
eiinde, quanti nobis pretii hoc antiquitatis monimentum facien-
dum sit. Et sane singulare propemodum opus dici potest. •••
Quo autem rectius praestantissimi bujus operis perspiciatur ratio,
cet.quot; Initia Philosophiae Platonicae. Traj. 1886, I'll, p. 125 selt;î-

2)nbsp;»Das vollendeste aller Platonischen Werke, dasz nicht blos«
für den Philosophen, sondern für der Menschen überhaupt von den
höchsten Interesse seyn musi.quot; AST, Plat. I.eben nnd Lehr. p. 311-

»Divinum opus ' est atque »inter erudites quidem
homines illud constat, librorum ejus viri, quem
deum quasi philosophorum Cicero nominare non
dubitabat, nullum esse quod, sive rerum intue-
aris et gravitatem et varietatem, ex omnium fere
doctrinarum artiumque liberalium penetralibus de-
Pi'omptarum, sive orationis summam spectes ele-
gantiam et venustatem, cum illo pulcherrimo ope-
comparari posse videatur 1).quot;

^^Magna cum disserendi elegantia divinus phi-
losophus de hominis ad virtutem indole deque
®jus perfectione ita exposuit, ut simul virtutis
diguitas et praestantia in clarissima luce collo-
Sit 2).quot;

»Plato (praecipue in libris de Republica) re-
flm divinarum idearumque aeternam praestantiam,
non verae virtutis, positae in consensione vi-
actionumque cum ideis sive aeternis pulchri
bonique principiis menle humanae inditis, decla-
■quot;are et exprimere studuit 3).quot;

1) morcemstebkics, de Plat. rgt;ep. Comm. f, praef. p. 1, 3.
-) staibadmids, Praef. ad Plat. Remp. p. IXXXllI.

(^quot;■■^üslich in seiner Republik) den ewigen Werth des Göttlichen
quot;Qti Idealen, der wahren Tugend der vollkommenen Harmonie
ganzen Seyns mit den Ideen, den dem menschlichen Geiste
®'°SPprägten Urformen des Göttlichen geltend zu machen.quot; Conf.
'^■'^ROEffVAspRiNSTER, Ongcloof en Revolntie. Leiden 1847, p.26.

»Sensus moralis veluti unguentum pretiosum
per omnem Platonis dispersus est doctrinam 2).quot;

Hujusmodi laudibus paene omnes philosophum
extollebant Atheniensem, dum praecepta ejus io
scholarum umbra latebant, nec quisquam ea io
lucem proferre et ad vitae usum adhibere ag-
grediebatur. Nuper vero novissimae rerum con-
versiones in Francia factae 3) satis palam om-
nibus ostenderunt, communionem bonorum non
amplius philosophantium somnium esse vel poe-
tarum commentum, sed jam in ipsam vitae lucem
emergere.

Favor enim, quo multi Cabeti doctrinam am-
plexi sunt nec verebantur sectatores ejus se pro-
fiteri, civium bonorum movit animos, ut monstro
appropinquanti se opponerent. Nam ut rivulus
in montibus ortus, dum intra firmas rupes inclu-
sus labitur, vix peregrinantium ad se advertit ocu-
los; mox vero in torrentem abit devastantem, vil-
las amoenas in paludes convertit, et omnia secam
rapit, simulatque saxorum liberatus vinculis m

toute l'atmosphère des notions, que Platon a embrassées.quot; vseE-
rando, Hist. Comp. ii, p. 258.
3) Aquot;. 1830 et 1848.

in valles descendit, sic quoque praecepta illa com-
munistarum legurn vinculis coërcita paruin animad-
vertebantur; generi autem humano minabantur
vastationem et omnium jurium ac institutorum
eversionem, postquam reram conversione ipsius
■■eipublicae fundamenta labefactari coepta sunt.

Quid mirum igitur etiam virorum doctorum mu-
tata quodammodo esse judicia de Platonis repu-
blica, ut quae commendaret instituta similia iis,
quae jure ab omnibus bonis civibus respue-
bantur? Libri nimirum Stahlii et Raumeri, qui
eodem fere tempore prodierunt, parciores sunt in
Pbilosopho laudando, nec verentur rationes ejus
'■eprehendere.

»Respublica Platonica, inquit Raumerus, est
tale educationis institutum, quo doctores opponun-
tur discipulis, h. e. magistratus philosophi sub-
ditis civibus. Quod institutum si copuletur cum
doctrina, qua omnia opificia homine libero in-
^'oia habentur, adducit ad divisionem ordinum
(castarum) plane tyrannicam, et servitutem agno-
®cit tanquam naturale vitae institutum. Cetero-
^una civium cultus et humanitas a doctoribus illis
Pendebit, qui, ut unanimes sint, communibus
quot;^tentur bonis et mulieribus. Concubitum inducit
Vulgarem pro matrimonio, et vitam arcet domes-
ticam: qua sublata, nulla patet via ad civitatem
eondendam, simulatque etiam jus privati dominii
'quot;quot;ceatur a republica. Homo negligitur, ut civis

existât optimus. Omnia, poësis, religio, mores, cen-
surae intolerabili siibmittuntur, et singuli jura sua
amittunt, ut excogitatae civitatis species omnibus
numeris absoluta exsistat 1).quot;

Pulchrum magis quam justum in civitate atten-
disse Platonem contendit Stahlius. »In pulchro enim
partes conspirant; sui tamen nullam habent con-
scientiam, neque ulla earum utilitatis habetur ratio-
Justum vero unicuique concedit, ut sit, fruatur et
moveatur, utque ipse unus sit tolus, majoris unius
particeps. Hoc vero in Platonis republica non re-
peritur: hominem hominisque salutem, libertatem,
mores et indolem philosophus pro civitate devovet.
Sola civitas vere ipsa per se est, nec civis aliud
nisi pars, quae pulchritudini tolius inserviat. Lex
tamen est aeterna, ut quidquid a ceteris se se-
parat iisque damnum infert, horum interitu ip-
sum simul in perniciem trahatur. Hoc ipsum,
quod Plato singulorum jura contemsit, impedi-
menlo fuit, quominus praeclarum quod sibi pro-
posuerat opus, unam et consentientem civitatem,
efficere posset 2).quot;

1)nbsp;V. BAüMER, Gesell. Entw. p. 14, 15, ubi inprimis haee verba
altendanlur: »der Einzelne, mit seiner Eigenthümlichkeit und
seinen Uechten wird einem abstrakten Gedanken von höchster Voll*
koinmenheit des Staatslcbens geopfert.quot;

autea philosophum ornabant, magnopere esse im-
minutas, simulatque exstitissent, qui doctrinae ejus
periculum facere conarentur. Inter acerrimos autem
Platonis vituperatores nominandus est Sudre, cu-
jus liber historiam communismi, qui dicitur, con-
tinens, post recentissimam rerum conversionem
Francicam editus amp;t. Hie in doctrinam Platoni-
cam valde inyehitur, quam nihil aliud esse dicit
nisi animi delirantis somnium 1).

»Plato, inquit, humanitatis contemnit principia,
homines brutis facit inferiores. Ut optimatibus otium
largiatur, civibus, qui utiles artes exercent, omnia
adimit jura civitatis et servitutem iis imponit 2).
Optimales illi mulieribus utentur communibus,
liberos reprobatos exponent. Amori conjugali et
paterno substituitur copulatio absurda et nefaria.
Primus ille exstitit patronus rationis ejus, qui di-
citur commumsmus, quippe qui possessiones privatas
cum perfecta republica non congruere arbitratus,
jus dominii vitamque domesticam sustulerit 3).quot;

1)nbsp;»Rêves délirants d'line imagination exaltée.quot; Hist, du Comm.
P- 25; »Rêve d'une imagination enthousiaste égarée; déplorables
erreursquot; p. 28, etc.

2)nbsp;Confitetur tamen hoc ad propositum communismi esse ne-
eessarium : »Le système de ce philosophe serait encore celui, dont
l'application présenterait le plus de chances de succès, parce qu'il
î» pour base l'esclavage et l'avilissement des classes agricoles et
»ndustrielles.quot; Hist, du Comm. p. 28.

Haec possunt esse exemple, quid valeant tem-
pora ad hominum judicia derebus iisdem mutanda.

tir plus complètement que le philosophe, qui réglemente la promis-
cuité des sexes et arrache les nouveaux nés à leur mère. Ainsi
Platon est un communiste complet et lijgique.quot; Hist. du Comn)-
p. 26.

Recensitis diversis eruditorum virorum senten-
t'is, restât ut nostrum his judicium addamus:
Negotium haud sane levissimum, nisi jam antea
passim opinionem nostram de placitis Platonicis
Professi essemus. Quare brevis recordatio eorum,
quae antea exposuimus, additis nonnullis, quibus
idoneus dicendi locus tum non erat, sufficient, ut
Qostrae de Platonis communione disputationi finem
iQiponamus.

Platonis nolitua olim omnium paene laudibus
elata, a multis nunc reprehenditur, neque ego
qui doctrinam defendam generi humano pa-
''um commendandam. Reipublicae unius salutem
dum quaerit, jura singulorum non curat; priva-
torum salutem, libertatem, mores prorsus paene
quot;^egligit. Dum summam spectat totius civita-
tis harmoniam, tollit hbertatem nec ullum paene
quot;■elinquit eligendi arbitrium. Nemini civium con-
eeditur jus munus sibi vel vitae genus optandi;

suum cuique tribuitnr munus, quo fungi oporteat.
Personarurn nulla habetur ratio, sed ingeniorum
tantum, quorum plerisque ne facultas quidem
conceditur scopum civitatis indagandi, quo tender«
debent, et cujus ipsi erunt participes. Magistra-
tibus interdicit fructum omnium rerum, quae vulgo
ab hominibus optantur, neque beate vivere ü®
perraittit. Si objicitur legislatori, quod custodum
felicitatem negligit, quod infantes mutilos tan-
quam civitati parum idoneos morti exponit, quin
etiam medicos 1) e civitate arcet, ut qui ho-
mines foveant inutiles et morbos alant, respondet,
totius reipublicae utilitatem tantummodo esse spec-
tandam, non vero paucorum. Nemmi licet eo
fungi munere, cui natura eum destinavit, ne mu-
lieribus quidem, quarum manus imbecilles ferro
armat; reipublicae quod prodest, unice spectator.
Arcetur poesis, ne animos civium corrumpat; vita
prohibetur domestica, principium illud humanitati.s,
ne quis lucrum privatum sectetur. Matrimonium ce-
dit brevi consortio viîae, quod omnem tollit fidem
conjugalem. Amorem aufert patribus, qui libe-
j'os suos ignorabunt. Pueros recens natos a ma-
tribus avellit. Quis talem amet civitatem, quae
arctissima solvit amoris vincula?

1) Vid. r. sCHiET£p,MiCH£R, Sämuitliclic, Wcrkc. Berlin 1835,
III, 3, p. 273 seqq.

fanatici quidem laudant politici, qui coinmunistas
se Tocant, Plato non proposuit. Cöpulatio -viro-
rum et mulierum, qualem praescribit, brevi matri-
«lonio est similis, magistratuum fiet auspiciis,
per festorum tantum tempus instituetur. Sana
proles plurimum prodest reipublicae: ideo debiles
® medio tolli jubet, institutum immane sane, at
Spartae quoque publicae utilitatis causa receptum.
l^oniestica autem vita adeo negligebatur in Grae-
C'a,. ut Athenienses meretrices saepe uxoribus an-
teferrent, utque conjux Spartanus, qui hberos
''on haberet, alteri, servo etiam, lectum cederet
konjugalem. Quid mirum, si Plato hujus vitae
lesolverit vinculum, et civitatem quasi magnam
'ostiiueiit familiam, mille constantem hominibus,qui
parentum ac liberorum loco futuri sint?

Nec prorsus tollit jus dominii: plebem posses-
siones habere non prohibuit. Merces communis,
H^a utentur civitatis custodes, non erit plane
eomniunio bonorum, quia bona omnino non ha-
bebuut. ld eo tantum spectat, ut omnis ab
'•s arceatur ambitus et aemulatio. Fructibus igi-
•^ur utentur aliorum labore partis, nec tamen
ceteros oppriment, quos gubernare debent atque
defendere. Hi enim subditorum, non servorum
erunt loco, iisque via patebit, qua ex inferiore
elasse ad superiorem meritis suis adscendant, ne
plebs omnino arceatur a magistratibus gerendis.

distributio iuter magistratus et milites, quamvis
procul dubio sit vituperanda, prorsus absurda
tamen non est. Omnem tollit aemulationem et
exeellendi studium; fateor; at cohibet etiam ni-
miam imperandi cupiditatem. Neque ii sunt
audiendi, qui communionem bonorum fieri posse
omnino negant. Quidni inter paucos amicos vel
socios satis divites ea obtinere possit? Modo ne quis
inter universes homines eam instituera conetur:
omnium enim locupletum divitiae vix sufficerent,
ut immensae pauperum multitudini aliquod leva-
men afferri posset 1). Simulatque enim communio
ad universam extenditur civitatem, exorietur turba
pauperum, divitibus inimica, eorumque opes brevi
tempore consumet. Fieri potest inter amicos;
amicitia vero stabilis inter pauperes et divites
nunquam erit. Nec divitiae communes augebun-
tur propter hoc ipsum, quod sunt communes : quis
enim studebit parcimoniae, si aliis parcat,non sibi
liberisve suis? Quae nisi augeantur, fames oriatur
necesse est propter constans populi incrementum 2).

Animadvertamus etiam Platonem praecepta sua
non toti humano generi, non terrarum orbi de-
disse, sed urbi 3) tantum; nec praetermittamus

1)nbsp;Num bonorum communio inter perfectos bomines fieri posset,
inanis quaestio est, quod nunquam perfecti reperientur homines.

3)nbsp;Recte f. koppen. Politik nach Platonischen Grundsätzen.
Leipzig 1818, p. 7: »Zuvörderst schwebt den Griechen bei ihren

civitates Graecas, quas maxime ante oculos habuit,
parvas fuisse respublicas, unius vel paucorum
oppidorum finibus circumscriptas, simplici victu
ct cultu contentas, partim in humanitatis adhuc
incunabilis versantes, ubi communio ista bo-
norum rei naturae minus erat contraria, primis
saltem temporibus. Maxime vero illud est atten-
dendum, in civitatibus illis viguisse servitutem
Wagnumque incolarum numerum nomine peregri-
norum inter cives receptum non fuisse, quare tur-
bulenta illa multitudo, nullis vinculis reipublicae
conjuncta, novarum rerum semper cupida, quae
loerito faex humani habetur generis, a rebus pu-
blicis gerendis exempta erat 1). Neque absurdum
prorsus videtur urbem condere, cui pauci praesint
•Magistratus, bonorum possessione destituti, qui
^equam a ceteris civibus accipiant mercedem 2).

Recentiores vero, qui bonorum suadebant com-
•ûunionem, non unius urbis limitibus neque ma-

Politischen Untersuchungen imnoer das Bild einer Stadt mit grös-
serem oder kleinerem Gebiet vor Augen.quot;

1)nbsp;Neque apud Graecos diversitas illa erat seetarum religiosarum,
luae sibi invicem saepe inlestae multarüm diseordiarum causa sunt.
Hoc bene animadvertit köpfen, Pol. nach. Plat. Grunds, p. H-

2)nbsp;Optime hoc vidit MONTESODiviDS: »Ces sortes d'institutions...
ne peuvent avoir lieu que dans un petit Etat, ou l'on peut donner,
Une éducation générale, et élèver tout un peuple comme une ta-
®gt;'!e.quot; Esprit des lois VI, 7. Negare tamen non possumus magnum
''quot;minnm numerum Platonico institute excludi a cultu artium, quae
illiberales quidem dicuntur, maiimae tamen sunt utilitatis.

gistratuum classe earn continere voluerunt, sed om-
nes cives comrnunitate isla complecti conabantnr.
In hoe etiam a philosophe Athenicnsi reeedunt
recentiores, quod multi eorum vitam servare cu-
piunt domestieam, quamvis omnes cives bonis utan-
tur communibus. Absurda ratio, quam in Platone
non reperimus, qui recte vidit, sublato jure do-
minii, omnia quoque resolvi necessitudinis vincula.

Jam principis Graeciae philosophorum doctri-
nam de communitate clariore luce illustrare cona-
tus sum. In qua disputatione neque defendi ea,
quae reprehendenda erant, nec vero philosophum
excusare dubitavi, ubi durius a nonnullis vituperari
mihi videbatur. Ne tamen unquam indulgeamus
rationibus et placitis, quae communitatis principiu
l'aveant; ne firmissima subruamus humanitatis
fundamenta, jus dico dominii vitamque domesti-
eam; ne patribus auferamus gratum laborem agn
pro liberis suis arandi et indefessa industria fructus
colligendi, quos filiis suis relinquant; ne matri-
bus denique eripiamus voluptatem alendae vitae
eorum, quibus lucis dederunt beneficium, fructus-
que parcimoniae offerendi maritis, quorum amore
et fide beatas se sentiunt.

Communio bonorum, mulienim et liberorum, quam
^lato in libris de Republica praescripsit, ad custodes
Rantum spectat.

In libris de Legibus scribendis Plato sententiam de
publicis, quam in libris de Republica professus est,
mutavit.

Aristoteles Politicorum V, c. 10: jrgos 8i rov'roig, Si»
tIv' aiTiav i'/t, T«t/rj/s ïij x\]V Akv,U)Vim]v fitraßctlXit!
appellatione Accxavixijv intelligit ri/xoxQccTiccv, qualis
est in Platonis libris de Republica VIII, p. 547 D. seqq-

Repudiamus conjecturam Musgravii, qui in Euri-
pidis Iphigenia in Tauris v. 108 pro vulgari: NtfOi
anmamp;iv: fir) Tig daiSav axacpog, conjicit: JlóléfOS
ëncoamp;iv, iirt rig ilctdiov axonóg.

Locum Ciceronis Orot. IX, § 32, sic legendum
statuimus: »Nee vero, si historiam non scripsisset,
nomen ejus extaret, cum praesertim fuisset honoratus
et nobilis.quot;

Antiquissima Romanorum Listeria e priseis Latino-
rum poetarum carminibus ducta esse non videtur.

Jam inde a temporibus regum Graecae artes,
instituta, religiones in Latium et urbem Romam in-
fluxerunt.

Non assentimur E. Eothio, die Aegyptische und die
Zoroastrische Glaubenslehre, S. 189: »Ausder Hierogly-
ptenschrift, und nicht aus dem Thierdienste smd diese
thiergestaltigen Götterbilder hervorgegangen.quot;