DI8SERTAÏI0 JÜRIDICA INAUGURALIS ,

POENA MÜLCTAE PECUNIARIAE.

i.'W'!

DISSEETATIO JURIDICA INAUGURALIS,

T)E

POENA MULCTAE PECÜNIARIAE,

quam ,

TAYENTE SUMMO NUMINE

ex auctokitate kectouis magnitici

HEEM. JOH. ROYAARDS,

THEOL. DOCT. ET PROP, ORT).,
NEC NOrï

amplissimi SENATUS ACADEMICI consensu

ET

nobilissimae FACULTATIS JURIDICAE decreto,
PRO eRylBU DOCTORAT VS» 5

summisque in juke bomano et hodiekno juhibus ac pkivilegiis ,
in academia rheno-trajectina ,
rite ac legitime conseqüendis,
PUBLICO AC SOLEMNI EXAMINI SUBMITTIT

CORNELIUS HENßICUS BACKER,

amstelaed amensis.
ad diem I junii MDCCCXLIX, hora 1.

AMSTELAEDAMI,
apud C. G. van dek POST.
IttDCCCXlIX.

n II importe, pour l'émcte appréciation du mal de la peine, de ne
pas négliger l'analyse de ses divers effets.quot;

M. p. Rossi, Traité du droit pénal. III. 13.

PARENTIBUS

OPTIMIS, CARISSIMIS.

DISSERTATIONS CONSPECTUS.

»■œ------

Pag.

.................................. 1.

s 1 ■ notio mulctae pecuniaeiae , ab omnium bonorum pu-

blicatione omnino distingüendae...........13.

5 2. legislatokis est in lege sckipta statuere quando

et quomodo mulcta pbcuniakia sit lekoganda. . . . 17.
de iis, quae de apphcatione mulctae pecuniariae
monueeunt rossi, eilangieei, kleinschrod et henke ,

QUID VIDETUR EXISTIMANDUM..............18.

§ 4. mulctae pecuniariae per se ineamia non notant. . 20.

§ 5. alia hujus poenae commoda notantur........22.

§ 6. hujus poenae justitia.................24.

5 7. in mulcta pecuniaria ordinanda , ratio habenda est

divitiarum publ1carüm, earumque distributions. . 27.
§ 8. certa mulcta pecuniaria in lege non est statuenda. 28.
§ 9. quomodo , secundum viros doctos , poena mulctae

pecuniariae in lege est statuenda..........30.

5 10. quid de re videtur existimandum......... 31.

§ 11. de dieficultate investigandi bona damnati, ut se-
cundum ea mulcta pecuniaria instituatur......34.

S 12. de computatione mulctae pecuniariae uti romae

obtinuit.........................38.

5 13, de aestimatione mulctae pecuniariae secundum non-
nullos germanicos codices , uti et secundum nos-
trum recentiorem...................50.

vinnbsp;--

Pag.

14.nbsp;de mülcxakum computandabum katione , secundum
leges miancicas iiecentiokes............52.

15.nbsp;uuid de systemate mulctas computandi codicis anni
1810 existimandum...................58.

^ 16. de mulctakum pecuniakiabüm mensura in politiae

contbavbntionibus quae scbibuntue. .........59.

^ 17. quomodo agendum cum eo, qui solvendo non est. . 61.

^ 18. quid db ilic be statueeunt nonnulli juris philosopiii. 68.

^ ly. de hoc akgumento ex placitis jubis fbancici , et

legis anni 1847, apud nos. - dubia de nostbae

legis placitis allata.................70.

§ 20. mulcta pecuniabia beveb.a poena est. - dubium

vibi cons. legravebend................74.

5 21- an in bebus eiscalibus mulctae pecüniariae poenae
sint dicendae , an repabationes civiles , secundum
jurisprudentiam francicam..............76.

^ 22. eadem agitatur quaestio apud nos..........80.

^ 23. mulcta pecüniaria morte rei , ante sententiam

latam, exstinguitur..................83.

^24. an mulcta pecuniabia post mortem damnati , ab
heredibus est exigenda, cum sententia rata et
irrevocabilis pacta est................86.

§ 25. mulctae pecüniariae cumulari num possunt.....91.

^ 26. quaestio , an mulcta pecunuria unicuique eorum ,
qui simul idem aliquod perpetrabunt pactum , in-
pligenda sit......................90.

§ 27. poena mulctae pecuniabiae quemque , ob idem cbimen

vel delictum condemnatum , tenet in solidum. ... 97,

INTRODUCTIO.

Quisque, de aliquo arguinento disserturus qui est,
rem ipsam, disquisitionis materiem, aggredi non so-
let, nisi quaedam praelocutus sit, natura argumenti qui-
dem sinente, de modo, quo, inter varia populorum fa-
, res, de qua acturus est, sese explicuerit, uti et de
tempore, a quo inde ejus vestigia in historia persequi
possimus. Inter varia argumenta , ejusmodi tractandi mo-
dum quae postulant, meum profecto locum occupare dici
potest, cum de poena dieam, quae in antiquissimis le-
gibus jam occurrit, et apud omnes fere gentes, jam a
primis inde temporibus, in usu fuit. Yideamus itaque de
muleta, in Judaeorum lege jam scripta, quomodo ea
apud Barbaras gentes sese explicuerit, ante saeculum,
quo hi populi legibus poenalibus usi esse videntur; ut
postea, mulctas quas praecipuae leges scripserunt consi-
eremus, et inde originem ducamus earum mulctarum,
quae recentiori aevo et nostro etiam tempore in pleris-
que oceurrunt codicibus.

Jam in Mosaicis legibus, ut Terbo de iis moneam,
mulctae frequenter oceurrunt (1): rario modo secundum

(1) MiCHAëLis, Mos. Recht- V. § 245.

eas eae infligi videntur, cum non tantum de iis mulclis
iegamus, proprie ita dictis, quae omniao lege erant scrip-
tae, quarumque summa determinata erat (1), sed et eas
memoratas inreniamus, quarum ponderatio bonis wis erat
relicta (2): aliae mulctae damni resarcitiones potius sunt
quam verae poenae, nonnullae earum lege erant desig-
natae, in eos, e. g. scriptae, quorum bos, alicujus ser-
vum, cornibus necaverit (3); in aliis duplum, triplum ,
quadruplum rerum, furto amotarum, aliarumque nullo
jure possessarum, cum addita quinta parte vabris ,
mulctae scriptae erant, uti varii legum probant loei (4),
quibus etiam ea muleta addenda, quam tamquam re-
demtionis pretium , secundum legem ei solvere licet
qui contumeliis veiatus est, ut a persecutione désis-
tât: expresse id praescribitur, in Exodo XXI: 30, sed
homicidium commissum ejusmodi pretio redimi non po-
test (5).

In Romanarum legum placitis, quando mulctas pecu-
nia numerata non constitisse legimus, sed ovibus et bu-
bus, (cum major diviliarum pars pecus esset,) mirum
nobis esse potest, mulctas, a Jadaico legislatore in suis
legibus scriptas, (diu ante Romanos qui leges eas dedit
populo cuidam, cujus non tantum majores magna pecoris
copia praecelluerunt, sed qui ipse , tempore legum con-
ditarum, peeore abundabat,) non bubus et ovibus sed
pecunia numerata solvendas esse. Non est quod miremur
tamen, cum in memoriam revocemus in Palaestina pri-
mum pecuniam in usu fuisse, et diu quidem ante Mo-

(1)nbsp;DEÜT. XXII: 19, 29.

(2)nbsp;EXOD. XXI: 22.
(5) EXOD. XXI: 32.

(4)nbsp;exod. XXTI: 1 , 4. levit. V: 16. VI: 1 , s.

(5)nbsp;Num. XXXV: 51 , 52.

sem, cum de Abhahamo legamus eum sepulcrum quod-
Jam ibi emisse, cujus pretium erat quadragintorum si-
clorum argenteorum (1). — Gravissima muleta, a lege
Mosaieo scripta, centum erat siclorum argenteorum (2).

Gentes Europaeae, quarum pars bene magna a populis
'stis duxit originem, qui communi Germanorum nomine
^esignantur, ante saeculum quintum legibus poenalibus
non videntur usae, sed potius consuetudinibus, ipsa vetus-
tate eorroboratis, quae legum instar observabantur : ante
illud, quod diximus tempus, singuli suorum jurium ex-
stUerunt vindices ; domi quidem patresfamilias, (uti fieri
®oIet apud populos, humanitate non adeo provectos et
bellica virtute insignes,) illimitatum in uxorem, liberos,
servosque imperium exercebant, quorum etiam coërce-
oant maleficia (3); foris autem nullum videtur adfuisse
'niperium, nisi belli tempore, duce eleeto, cui tunc, in
communem sociorum salutem, libera animi voluntate ob-
temperabatur, et sie tunc quoque delicta erant publice
vindicanda, ea scilicet quae bellum spectabant aut pu-
blicam defensionem.

Licet haec ita belli tempore obtinuerint, tamen poe-
nae persecutionem ad laesum ejusve familiam pertinuisse,
quot;■erum civilium initio apud Germanos, erat regula.

nvaluit tunc, cum nulla lege poenae persecutio erat

müiam^^quot;^¹^ 'nbsp;sumenda , laesum ejusve fa-

fuerit'quot; • ^^ laedentem, transactio quaedam vulgo
'quot;'ta, qyg laedens , vindictam laesi timens, ut

gravius periculum a se verteret, certam pecuniae sum-
mam, vel potius orium boumque certum numerum se
laeso ejusve familiae soluturum promittebat (1). Et haec
est origo redemtionum illarum sive compositionum, uti
vulgo dicuntur, quarum frequens in legibus, apud Ger-
manicae originis populos recentioris aetatis, mentio oc-
currit. Profecto jus privatae vindictae, quae eo tempore,
cum arma legum poenalium locum occupabant, maxime
viguit, tractu temporis ut coarctaretur, necesse erat.
Inde institutie asyli, qua laesus obligatur juri suo punien-
di moram afferre, inde commodum, ut furor placetur
et laesus resarcitionem quamdam stipuletur , sibi quae
maxime prodest, et laedenti periculum vindictae avertit.
Ut ad hunc finem perveniatur, aggressor curae submitti-
tur alicujus qui eum a furore laesi defendere debet ; no-
bilis ila defensor est sui clientis, populi dux contra
nobilis. Compositionis pretium cum solutum est, impen-
sae, a defensore in commodum aggressoris factae, ab hoe
solvuntur ; unde origo fredi apud barbaros. Duplex igi-
tur hujus poenae pecuniariae occurrit species, altera,
laeso ejusve familiae solvenda, privatorum arbitrio olim
relicta, quae mox lege est definita ; altera fisco solven-
da ; haec ut diximus, fredi, illa compositionis aut bar-
bar'o werigeldi dicitur nomina (2). Aucta aliquatenus po-
testate, imperantes immoderatae privatorum licentiae per
modum talionis frenum injecerunt, et scriptls mandata

sunt, quae usu tantum et consuetudine hic illic observa-
bantur; ita leges ortae sunt apud varios Germanicae ori-
ginis populos, quae omnes pretium ordinaverunt, quoties
delictum commissum erat, solvendum, pro parte laeso,
ejusve familiae, pro parte lisco ; haec legum placita poe-
nas continere proprie dici non possunt, publico nomine
infligendas, sed normam potius legitimam solvendae pecu-
niae ob juris laesiones commissas ; nam atrocissima crimina,
quibus hominum jura laedebantur praestantissima, nonnisi
poenis pecuniariis coërcebantur, iis criminibus solummo-
do exceptis, quibus civitas magis directe laedi credebatur ,
uti crimen laesae majestatis (1), et alia etiam adversus
Deum commissa.

Sed dicendum etiam est, his legibus conditis^ rermn
conditionem multum progressam esse, cum quisque laesus
non pro suo arbitrio amplius rem componere cum laedente
posset, sed ipsae leges summam pecuniae, propter nonnul-
las juris laesiones solvendam , définirent, et, in ea defi-
nienda , sollicitudine atque diligentia admodum anxia usi
sunt istius aevi legislatores, ut apud recentiores ejus
exempla vix invenies ; civitas etiam vel potius princeps
civitatis, quodammodo commodis delinquentis inserviis-
se dici potest, cum eum a vindicta laesi defenderet,
dummodo compositionis pretium consthueretur ; observa-
tione Itaque est dignum, delinquentem publice tunc de-
fendi, cum hodie contrarium obtineat, et leges cives
tueantur contra maleficorum vim (2).

n legibus Frisiorum exceptio occurrit, cum in iis,

(1) Henke,nbsp;Geschichte des Deutschen peinlichen Rechts. I, p. 18.
et 51-33.

Uenke,nbsp;l c. 1. p. 2S. Montesquieu, Esprit des Loix. L,
XXX et XX.

res ita ordinatas legamus, uti a Tacito narratae sunt.
Privatorum arbitrio. lege, compositionis pretium statuen-
dum , erat relictum , et in certis quibusdam casibus, a
vindicatione laesi, lege, delinquens defendebatur (1).
Ejusmodi placitum in certo quodam casu occurrit in lege
Salica (2). In iis legibus multae sunt distinctiones, qui-
bus muleta vel augetur vel minuitur, repetuntur nimi-
rum a diversa laesae personae conditione, in definienda
enim poenarum mensura, ratio habita fuit ordinis, ad
quem pertinebat laesus, nobilis an esset, num vero igno-
bilis, servus an liber (2), habebatur etiam ratio mune
ris, quo in civitate laesus fungebatur, uti et sexûs et
gentis ad quam pertinebat (4). Ratio personae ita im-
primis habebatur, et poena non sumebatur, quia intere-
rat societatis delicta non committi, sed propter personam
laesi, qui ex delicto commisso damnum cepit.

Poenae illae pecuniariae, frequentissime ita adhibitae,
ad verum jus in civitate excolendum inserviisse non vi-
dentur, quando cogitamus, quanta divitiarum inter homi-
nes esse soleat diversitas, ita ut, pauperioribus a ditio-
ribus omnia sint metuenda, si, soluta pecunia, omnis
cesset delicti poena. — Accurata ratio tamen, qua om-
nes hae poenae a legislatore sunt deiinitae, quam supra
jam verbo attigimus, digna est quae notetur; judici ni-
hil sic faciendum relinquitur, nisi applicatio legis in fac-
tum perpetralum ; nihil ab eius arbitrio pendet, minime
quod conveniret libertatis horum populorum immenso
studio, qui legum placitis collum curvare voluerunt,
nullo modo vero judicis arbitrariae voluntati.

(1)nbsp;Leg. Frision. lit. 2.

(2)nbsp;L. Salica, lit. 17. § 3. tit. 88. § 1. iienkb, L. c. L p. 22.

(3)nbsp;Henke, L. c. L p. 27. montesftuieu, XXX. 19.

(4)nbsp;Henke, p. 28.

Mansit tamen praeterea ïindicta privata modus jus suum
sibi tribuendi, imprimis apud Frisios, quem morem frustra
cohibere conatae sunt leges, a qua antiqua consuetudine,
per totum fere medium aevum abduci non potuerunt po-
puli Germani (1). In eum, qui sic publicum turbaret
ordinem, variae leges varias poenas scribebant, pleraeque
tamen poenis pecuniariis ejusmodi turbas aut tumultus
plectebant (2).

Qm aliquem interfecerat non morte puniebatur, sed,
more Germanico, poena pecuniaria : leges tantum Visi-
gothorum et Burgundionum (3) ab hacce consuetudine
recedebant et in homicidas mortis poenam scribebant.

Leges tamen Francorum , Bavarorum , Anglornm , Fri-
siorum, Saxonum et Longobardorum muletas pecunia-
was m homicidas omnes continent, i. e. vulgares com-
positiones (werigelda), quae, pro conditione laesi et
aedentis, pro diversitate loei et modi homicidii, anxia
quadam cura sunt distinctae (4). Harum mulclarum
öientionem facere sufficiat, ut inde vulgarem earum usum
cognoscamus, in gravissimum enim crimen si sunt scrip-
tae, nullum dubium quin etiam in minora delicta sint
adhibitae uti etiam nos docet accurata earum legum in-
®pectio(5). Primis saeculis post Carol,ngos, gentes, quod
ad liumanitatem et morum mitigationem, in eadem adhuc
eonduione versari videntur, in qua Caroli-Magni tempore

ÜTur^'^™'^quot; P^'^ndi semper idem apud eos adhibe-
de delictis laesus et laedens pactum inibant,

-1. P. 55.

(2)nbsp;Henke. 1 c. i. p

(3)nbsp;Id. p 33 , ^

«CRG, tu n r:nbsp;§nbsp;m. Lex

•quot;81,3, 4.

WtoKE,,. e. p. 36.

(S) Henke, p. 33.

quo, pecuniae certa summa soluta, laesus ab omni Tin-
dicatione se destiturum promitteret, vel propinqui, (qui
juris laesionem, cuidam ex suis illatam, tamquam sibi
illatam considerarent,) cum laedente rem componebant.
Et quomodo etiam res aliter sese habere potuissent, cum
Tarii civium ordines perpetuo inter se litigarent, et no-
biles urbium et ruris incolas persequerentur, et oppri-
mèrent: in hacce rerum conditione, in perpetuo hocce
certamine, nobiles inter et urbes, privatorum inter se,
jus poenale quoddam tamen in urbibus sese explicuit,
rigidum satis et severum ; et mox crimina considerari
coeperunt tamquam injuria etiam Deo illata, ita ut damni
resarcitio non amplius sufBceret, cum propter laesi perso-
nam poena non amplius tantummodo sumeretur, sed Deus
iratus placandus esset, et mores riolati in pristinum sta-
tum redigendi: juris puniendi natura sic fere plane mu-
tabatur et characterem quemdam rigoris et crudelitatis
induit, qui ad graves et atroces duxit poenas, inter
quas tamen et poenae pecuniariae locum occupant, ab
antiquis compositionibus prorsus non recedentes, non ita
frequenter tamen adhibitae. Multum etiam in juris Cri-
minalis emendationem fecit Jus Romanum. Poenae
eorum temporum, severas quas diximus imo et crudeles,
frequenter tamen in pecunia adhuc constabant. Sic, in
eum qui aliquem interfecit, eam scriptam legimus in
decreto Henrici II anni 1023.quot; Si autem ibi occiditur,
omnes, qui hujus homicidii vel invasionis participes sunt,
cute et capillis perditis supradicta combustione sequentur,
ac werigeldum occisi domino suo auctor homicidii per-
solvat, et cum proximis ejusdem interfecti reconciliatio-
nem facialquot; (1).

(1) IlENKE, I. p. 271.

Alia exempla sese produnt, ex saeculo undecimo el
duodecimo, antiquarum compositionum, imo usque ad
saeculum decimum sextum, cum alicujus caedes morte
jam diu plectebatur, tamen difficile non est vestigia
ejusmodi compositionum etiam persequi (1). Diutissime
m Holsatia, compositiones, homicidii causa, in usu fuis-
se videntur (2). — Frequenter mulctae poena occurre-
bat, propter vulnera corpori alicujus illata ; jus provin-
ciale Saxonicum et Suevicum placita quaedam singula-
tim enumerat, qualia in superiorum temporum legibus
tantum inveniebantur: damni reparatio laeso solvebalur,
judicx vero muleta, quando delictum dolo erat commis-
sum (3). Quamquam poenae pecuniariae in usu ita esse
semper pergerent, procul tamen recesserunt ab antiqua
conditione, cum aliae multae et graviores quidem poeLe
earum locum occupare coeperint.

JVI^ confusio et incertitudo juris criminaiis hujus

(1)nbsp;Henke, p. 272.

(2)nbsp;üti in tola fere septentrionali parte Germaniae , paroemium ibi
v.gua: .De Füste hefft, mag schlaen, de Geld hefft, mag betalen.quot;
AnUquarum harum compositionum abrogationis studio arsit. anno etiam

de rebus Nordalbing.c.s ad annum 1572 etiam testatur de poenae mor-
ex,gua efficacia, quum rex Fredericus II in homicidas minatur:
tan,nbsp;rusticorum valde commota sit, parum

tiduuquot;nbsp;Petulantiae et malitiae perfecit, quia Intra oc-

fraterquot;quot; ^Tnbsp;homicidia violenter commissa sant, et

p. 279 ^nbsp;quot;quot;quot; abstinuit.quot; Henke, 1. c. I. p. 271. II.

•Dw^Mmnbsp;^^ Beispiele im Sachsischen Landrecht, II. 38.

sunnbsp;Schaden, den er andern durch seine verwahrlo-

einfm^quot;^'^*quot; 'nbsp;— ^a er einen Menschen schieszt, da er nach

Lei^nbsp;~ 'lim nicht seinen

dem'nbsp;stürbe; son-

I, p.nbsp;-

lemporis , eonversionem quamdam et confirmationem juris ,
necessariam reddebant. Confusiotii illi muitum attulit in
Italia renatum juris studium, a Germanicis juvenibus ex-
cultum, qui, in patriam reversi, jus Rornanum et Ca-
nonicum pristinis moribus et consuetudinibus longe prae-
ferebant et illud introducere conabantur: haecce confusio,
una cum tristissimo , qui per omne medii aevi tempus
fuit, judiciorum criminalium habitu, praecipue videtur
in causa fuisse, quod, de constitutione criminali, uni-
verso imperio Germaniae communi statuenda, delibera-
tio fuerit instituta. — Jam sub miximiliano I imperatore
de re actum erat, sine eflectu tamen ; nepoti tamen
et in imperio successori, Cauolo V, demum contigit,
communem de re criminali legem universo Germaniae
imperio dare, quae anno 1532 in summis imperii Comi-
tiis , Ratisbonae tune habitis , sancita, ab imperatore
CoNSTiTüTio Caroli Criminaus, vel etiam Nemesis Carolina
appellata fuit. — In definienda ad criminis gravitatem
poenarum mensura , principium Constitutionis auctores
fuisse secuti videntur, quo, quae ab hominibus commit-
tebantur virtuti aut juri contrariae actiones, a summis
imperanlibus, tamquam Dei in hoe mundo ministris,
vindicandae putabantur, ut laesae majestati divinae satis-
factie fieret. Severae ex eo principio poenae explicandae,
quibus actiones nonnullas non nisi aegre coercitas vide-
mus cum muletas pecuniarias, poenam nimis levem
certe quae constituèrent, rarius in constitutione scriptas
invenianius, quae antea primarium locum in jure crimi-
nali occuparent. — Imprimis in furtum muletas in Con-
stitudone Carolina seriptas legimus, procul tamen id non
recedit a placitis snperiorum Codicum, qui, antiques
mores sequentes, pro régula fere generali compositiones
praescripserant : minus furtum, i. e. ejusmodi quo res

ablata est quinque florenos quae non valet, quando pri-
mo committitur , duplici valoris pretio, a fure solvendo,
punitur (1), furtum manifestum commissum si erat ',
quadruple (2). Mulctâ etiam plectebatur qui nummos'
corripuit (3). Hae mulctae pecuniariae damni proprie
erant resarcitiones, cum e. g. propter furtum quae sol-
venda erat, illi debebatur cui res furto ablata erat;
nisi solvere eam poterat fur, in carcerem conjiciebatur.

Cum tamen, a saeculi proxime elapsi posteriori parte,

seno ubique cogitatum fuerit de legum poenalium nae-

Tis, deque judicantium erroribus et criminibus, postquam

dlustnssimi homines, omnibus quibus a natura praediti

fuermt eloquentiae dotibus, in graviores rei criminalis

defectus strenue insurrexerint, cum plerique fere summi

Imperantes de popnlis suis bene meruerint, conatus va-
'10S juris

criminalis emendandi instituendo, nova lux in
junsprudentiam eriminalem illata est. Mirum omnino
tam tarde in hoc genere ad meliora fuisse perventum,
tamque diu antiquis legibus, quae tam parum increscen-
ti humanitati conveniebant, populos inhaesisse. Antea
enim quam nova sic in historia juris criminalis incipere
videtur periodus, ante saeculum decimum octavum , me-
dia jam parte elapsum, nulla fere juris criminalis Lcre-
menta nobis occurrunt.

Cum itaque humanitas vocem attolleret contra poe-
narum systema , quod hucusque ubique fere viguit, cum
poenae, erudeles quas nunc diceremus, ita ut eas in
memoriam revocare quis abhorreret, ex legibus tolleren-
in universa ea rei criminalis commotione, poenae
pecuniariae locum quemdam occupare de novo coeperunt.

(1)nbsp;Constit. Carolina, art. 157.

(2)nbsp;Art. 158.

(3)nbsp;Art. III,

A plerisque hujus recentioris temporis codicibus consli-
tutas eas invenimus, quae ab antiqua compositionis natu-
ra prorsus tamen recesserunt, cum ad damnum datum
reparandum minime inserviant, neque, pro parte qui-
dem, laeso tribuantur, sed in totum fere, pro régula
generali, fisco deferantur ; judicis arbitrio quae mulctae
antea relinquebantur, quarum ponderatio legibus et or-
dinationibus facta non erat, non ampluis in usu ho-
die sunt; nimia potestas judici tribui ita videbatur ,
quae justitiam criminalem in civitate constitueret relax-
atam et contrariam doctrinae, quae ex lege tantum
delinquentem puniri vult, non a judice, qui legis appli-
catloni et executioni praepositus tantummodo est.

Quomodo in juris criminalis recentiori periodo mulc-
tarum poena vulgo adhibita sit, ex legibus const tatis
videbimus, Francicas imprimis attendemus, quae hodie
etiam apud nos sunt in vigore, quae et aliis regionibus,
Germaniae imprimis, exemplo fuerunt quo in codice
condendo usae sunt; cum etiam indagare cupiam, qualis
usus, in jure poenali hodierno, legislator! poenae mulc-
tae sit faciendus, ut facilius ad illam fmem perveniam ,
rem ex legibus latis non tantum, sed etiam ex virorum
doctorum scriptis illustrare mihi proposui, ut in utram-
que partem cognoscere eam possimus, atque inde pro
viribus deducere, quid commendandum videatur, quid

minus.

In ea indagatione me sequatur benevolus lector.

Quae hucusque dicta sunt, sufficiant ad originem cog-
noscendam earum poenarum pecuniariarum, quae mulc-
tarum nomine vulgo designantur , quaeque nostrum elficiunt
disputandi argumentum.

§ 1. NOTIO 3VrULCTAE PECTJNIAKIAE, AB OMNIUM BONOKUM
PtTBLICATIONE OMNINO BISTINGTJENDAE.

Poenae pecuniariae moderatae, quae parva constant
bonorum parte rei, imprimis quae sortem principalem
(kapitaal) non minuunt, verbo mulctae, multa habent
quibus se commendant: in plerisque regionibus, ubi su-
penori vel hocce saeculo codices sunt conditi, sunt re-
ceptae , doctissimi omnium temporum Jurisconsulti laudes
eis tribuerunt, et quamquam ab antiquissimis inde tem-
poribus haecce poena in usu fuit, imo poenarum anti-
quissima dici potest, nullum est dubium quin et hodie
utiles habere possit effectus, si accurate in lege modus
sit designatus quo mulctae instituendae sint; -l'amende
graduée dans une juste proportion, a des effets utiles (1).quot;
Sed modus ille applicationis mulctae pecuniariae accu-
rate ut in codicibus designetur, multae vincendae sunt
difiicultates ; viri docti de re minime consentiunt, varii
varios modos mulctae statuendae et exigendae proposue-
runt, qui magis minusve in executione eflectu sunt
destituti.

(t) Chwveau et Hélib, Chap. VII. 277. »L'amende peut être
coœmmée avec avantage par la loi; mais elle doit être modérée, et
en rapport avec la nature du délit.quot; Opinion de M. Hacs sur le système
du Code pénal. Obs. 1. p. 127.

Malcia (1) pecuniaria a Benthamo (2) sic definitur :
» Une somme d'argent monnayé, exigée par sentence
juridique, à raison d'un délUr Merunos (3), generali
magis sensu, ejusmodi definitionem exhibet, dicens:
»Cest en général, une peine pécuniaire, imposée par
la justice, pour quelque infraction aux lois, ou pour
satisfaction el réparation do quelque faute;quot; quarum
illa huic praeferenda mihi yidetur, et notioni congrua
magis mulctae, uti hodie considéra tur in jure criminali,
cum nostris temporibus dicere vix possimus mulctam sa-
tisfactionem et reparationem esse delicti commissi : muleta
enim poena est, quod etiam recte animadvertit ipse Mer-
linds, itaque infligitur a judice in judicio criminali, sed
diversa sic est a reparatione vel satisfactione, quae cha-
racterem plane habet civilem.

A muleta , parva bonorum parte quae constat, probe
distinguenda est ea poena pecuniaria, quae totam vel
magnam saltem partem bonorum rei aufert, quae verbo
vulgo bonorum publicatio aut confiscatio dicitur. Multi et
doctissimi quidem viri recentioris temporis hanc poenam
humanitate ducti improbarunt : Codex francicus anni
1810 artquot;. 7 hancce poenam admittit, et eam applicat
nonnullis in securitatem publicam commissis criminibus (4).
Sed sublata est in Francia ex Chartae anni 1814 art°. 66,
et Codieis poenalis revisione, anni 1832, uti et apud
nos artquot;. 2°. Deer. 11 Dec. 1813, et lege fundamentali
anni 1814 art. 101. litt. d.

tl) Muleta, multae videtur praeferenda, cum derivatur a verbo mul.
gendo. gronovios, Observ, IV. 24. Kool , Diss, de lege Âteria

Tarpeia , cap. i.

(2)nbsp;Théorie des peines, III. 4.

(3)nbsp;Répertoire in v. Amende.

(4)nbsp;Code ?énal, a. a. 15-77, 80-82 , 86 , 91-97 , 132, 139, 140.

Multi hancce poenam summis laudibus efferre conati
sunt, dicentes optimum esse coercitionis modum, homi-
nem , qui mortem non timet, bonorum confiscatione,
quae familiam suam spoliaret, a delinquendo retineri
posse (1) ; sed miseram hanc esse argumentationem, multi
doctrina egregii viri, ratione ad convincendum idonea,
probarunt, inter quos imprimis notandus marchio de Bec-
CAßu (2), Germanus Kieinsciirod (3), qui, quamquam
non injustam hanc poenam declarat, fatetur, humanita-
tem et curam politicam monere, ut in civitate non ad-
mutatur, Anglus Benthaw (4), et prae aliis vir doctrinae
copia praestans Rossi (5), poenas non esse admittendas
dicit, quae omnia, vel magnam saltem partem bonorum
auferunt, poenam autem non tantum ad personam delin-
quentis , sed et ad liberos suos se extendentem, bonis ino-
ribns esse contrariam : » Elle a pour efiet à peu près iné-
vitable , d'enflammer de cupidité l'esprit de parti., et de
corrompre ainsi ce qui par soi-même n'est déjà que trop
corrupteur et trop corrompu. Et réduisant d'ailleurs, non
seulement le condamné, mais sa famille par contre-coup
^ l'indigence, la confiscation atteint l'innocent à l'occa-
sion du coupable ; elle l'exaspère sans motif, le provoque

(1)nbsp;Cremani, De Jure Criminali , L. I, p. II. cap. 10. § 5. Quidni
'gilur dicemus, eos quos mortis aut perpetuae servitutis horror a flagi-
tiis non revocat, sensu paternae pietatis revocari posse. Cf. Grot. de
jure Belli ac Pacis, ii. 2. § 16.

(2)nbsp;Beccaria , des délits et des peines.

(3)nbsp;Kleinschrod, Grundbegriffe und Grundwahrheiten des peinlichen
Hechts, III c. 6. § 56, 57, 58. »Nur Scheingrunde für die rechtmäs-
Sigkeit der Confiscationsstrafe führt Kleinschrod an.quot; Henke , Handb. I.
P. 489.

(4)nbsp;Bentham, Théorie des peines et des récompenses, par E. Dumont
I. L. III. ch. 4.

(5)nbsp;Rossi, Traité du droit pénal, III. ch. 12.

au crime, et tend à perpétuer les discordes civiles. (M.
de Brogue.)quot;

Certe Romae sub imperatoribus poenae capitali, quae
tum naturale tum civile caput tolleret, publicatio seu
confiscatio omnium bonorum tacite juncta censebatur,
perque eam damnati bona fisco, sive reipublicae acquire-
bantur (1). Sed hoc etiam admodum durum visum esset
Theodosio et Valentiniano imperatoribus, et sic constitutum,
ut si illius , qui capitali sententia damnatus esset, fihi
vel filiae, vel nepotes ex defunctis filiis essent, vel post-
humi nascerentur , dimidia pars bonorum ad eos, altera
ad aerarium pertineret (2). Et ante hos imperatores,
aequissimum jam existimatum est, eo quoque casu, quo
propter poenam parentis aufert bona damnatio, rationem
haberi liberorum; ne graviorem poenam luerent, quos
nulla conlingeret culpa, interdum in summam egestatem
devoluti ; quod cum aliqua moderatione definiri placuit:
» ut, qui ad universitatem venturi erant jure successionis,
ex ea portiones concessas haberentquot; (3): et D. Hadrianüs
melius se existimare rescripsit, »ampliari imperium ho-
minum adjectione, potius quam pecuniarum copia (4).quot;

Ne miremur itaque nostro tempore, quo eo tendimus
ut omnia ex legibus tollantur placita, quae humanitati
repugnant, quaeque philosophi neque utilia neque neces-
saria declararunt, omnium bonorum confiscationem am-
plius non obtinere. Mirum contra videtur, quod co-
dex poenalis francicus anni 1810 hanc poenam ser-
vaverit, cum jam antea lege 21 Jan. 1790 esset subla-
ta; sed posterioribus legibus, 30 Aug. 1792, 19 Mart.

(1)nbsp;L. 1 et 2. £f. de Bonis damnatorum, 48. 20.

(2)nbsp;Ij. 10. Cod. de bonis proscriptor, seu damnatorum, IX. 49.

(3)nbsp;L. T. pr. D. de bonis daranator.

(4)nbsp;L. T. § 3. D. eod.

1793 et 1 Brum. An II in usum autem reducta (1): non
diu tamen, quin etiam in Francia hanc poenam ex animo
sustulerunt, charta, uti jam memoravimus, anni 1814,
postea ipsa Codicis revisione anni 1832: laudi id Fran-
ciae tribuit Rossi, his verbis: »Un des principaux bien-
faits de la charte française, est sans doute l'abolition de
cette peine, aussi odieuse, qu'iniquequot; (2).

§ 2. legislatoeis est in lege sceipta statueee quando et
quomodo mtocta pecuniasia sit luroganda.

Omnes omnium temporum scriptores commoda lau-
dant, quibus mulctae pecuniariae se commendant, et
praxis docuit hasce laudes haud esse immeritas, quae
itaque monet ut in codicibus hae poenae recipiantur,
legislator dummodo caveat, ut accomodatae sint civium
facultatibus et opibus, et ut intra certum modum in lege
designentur, ne in abusum a judice ducantur.

Episcopus Bambergensis contra ejusmodi abusum
jam monuit, et egregie exposuit suam sententiam his-
ce verbis: »Unsre Meinung in alle Wege ist Straffe
und Verkümmerung der Missethat, gemeinen Fried und
Nützen , und nicht den Genusz und das Geld zu su-
chen;quot; et post eum Carpzovids consuetudinem improbat,
qua, quidquid mulctarum nomine colligitur, judicibus ce-
deret, qui ex rationum computatione , versus anni finem ,
delictis commissis vehementer gaudent, et gloriantur :
quot; Es hatte dieses Jahr über die Geldbusse, Gott sey Lob
Und Dank, ein ehrliches getragenquot; (4).

(t) A. MORIN , Diet, du droit Crim. in v. Confiscation.

(2)nbsp;Traité de droit pénal. HI. 12.

(3)nbsp;Bambergische Halsgerichts, und rechtliche Ordnung, Maintz 1508.

(quot;il Quaest. 109. N. 42.

Hi scriptores, haud sine causa, contra ejusmodi ab-
usum monent, nam saeculo quo Tixerunt decimo sesto ,
imprimis in delictis arbitrariis poena mulctae pecuniariae
irrogari solebat, quando nempe certa aliquae poena in
delictum lege definita non erat, judicis rclinquebatur ar-
bitrio , quam poenam reo delinquenti indicere vellet ; tunc
enim judex, pro qualitate facti et conditione perso-
nae , vel carceris vel relegationis poenam, aut etiam
mulctam pecuniariam eligere poterat, et simul pecuniae
summam pronuntiare, in qua aeslimatione criminis natu-
ram et facultates delinquentis attendere debebat. Omnia
itaque judici erant relicta, et hic ad magnas exigendas
mulctas ducebatur, cum quidquid mulctarum poenarum-
que nomine colligeretur, ex totius fere Germaniae con-
suetudinibus , de fructibus jurisdiction is esse perhiberetur.
Aequum enim est, ut commodum el fructus perveniant
ad eum, qui laborem et operam impendit (1).

Quamquam hodie ejusmodi abusum non est quod ver-
eamur, cum mulctae arbitrariae abrogatae din jam sint,
et judex itaque sua auctoritate hac in re multo mi-
nus abuli possit, legislatoris tamen est accurate in lege
scripta statuere, quando et quomodo imprimis muleta
pecuniaria sit irroganda , quando non.

§ 3. de iis, quae de appucatione mulctae pecuniaeiae
monubruht bossi, filangieki, kleinschbod et
HENKE, quid videtub exisiimanbtjm.

Ad optimum finem ut perveniat lex, nonnulli volunt
ut mulctae pecuniariae poena in eerta quaedam delicta

(1) Carpzovius, Prax. rer. Crim. p. HI. q. 109. il.

tantum inlligatur, iii ea , ijuae nonriisi a!) illis commitli
possunt qivi divitiarum commodis ad certain graduiii gau-
dent, addentes, cam tunc humanitati ne([ue bonis re-
pugnare moribus. Ita monet Rossi (1).

Aliam omnino sententiam emisit Filakgieri , qui mo ■
nuit: »On ne doit prononcer des peines pécuniaires,
que contre les crimes, qui naissent directement de l'a-
vidité de l'argentquot; (2). Et causa, cur ita moneat vir
egregius, in eo est quaerenda, quod multi fuerint, qui
mulctae pecuniariae in bona lege locum non esse dan
dum docuerunt, cum nonnisi egeno vel avaro ilia poena
frenum esset, nam dives , qui parvi ducit pecuniam ,
et leges parvi ducet, et marsupio bene nummato impu-
denter delinquet: propterea putat vir sapientissimus, hu-
jusmodi poenis nonnisi ea crimina cocrcenda esse, qui-
bus ortum dedit avaritia: »Mais si cette peine n'est pro-
noncée que contre les délits qui naissent de l'amour
de l'argent, le riche, qui en fait peu de cas , n'a pas
besoin du frein de la peine pour ne pas les commettre.
La même raison , qui lui fait mépriser la peine, l'éloi-
gné du délit: si, au contraire, il est riche et avide en
même tems cette passion, qui l'excite à violer la loi,
lui fera redouter la peine quot; (3).

Ad usum quando utriusque hujus viri sententia esset
reducenda, praeferenda Filangeriana mihi videretur,
cum in codice facilius posset designari, quaenam sint
delicta quae oriuntur ex avaritia et spe lucri, quam sta-
tuere quaenam sint illa, quae tantum ab iis committi

(1)nbsp;Traité, III. 12. »Réservée pour certains délits, pour ceux qui ne
Peuvent être commis que par des personnes jouissant d'un certain degré
''s fortune, la peine de l'amende n'est pas immorale.quot;

(2)nbsp;Science de la lésislation , IV. 8.
(5) Eod. loco.

possint, qui ad certum gradum diviliis gaudent, simul-
que designare, quousque gradus ille bonorum se ex-
tendat.

Etiam Kleinschrod (1) mulctam commend at in delicta,
quae oriuntur ex avaritia; cum enim auri ayidus se vel
minimam bonorum partem amissurum esse seit, ab usur-
patione bonorum alienorum facile se abstinebit: hicce
scriptor tamen laudabüem imprimis hancce poenam di-
cit, si in ejusmodi delicta in usum confertur, sed mini-
me vult ut in haecce tantum neque in ulla alia adhi-
beatur, nam ait: »Geldbussen liegen im Geiste mancher
Verbrechen:quot; eodem fere sensu de re dixit Henke, non
in dubium scilicet esse ferendum, quin, in parva delic-
ta imprimis tum infligi possit, cum haec ex aviditate
et spe lucri oriantur (2).

Et nostram sentendam de re emittere nobis liceat :
mulctae pecuniariae, in systemate poenali, locus inferi-
or esse occupandus nobis videtur, et tamquam poena
simplex et tanquam poena accessoria, pro regula genera-
li , in ea dehcta tantum et crimina videtur esse scribenda ,
quae ex avaritia oriuntur et spe lucri; sie bonos praestare
potest eflectus si ad coërcenda adhibetur parva ea delicta ,
quae contraventionum politiae nomine vulgo designantur.

§ 4.. mui.ctae pecuniakiae peb, se ineamia non notant.

Mulctae pecuniariae sie adhibitae commendandae si
sunt, quaenam alia praestant commoda? Et primum qui-

(1)nbsp;System. Entw. III. Kap. 6: »Entsteht ein Verbrechen aus Geitz
oder niedriger Habsucht, dann ist eine Geldstrafe sehr zweckmässig.quot;

(2)nbsp;Handbuch des crim. Rechts. I. B. I. Abth. 4. Cap. 2. »Bei leich-
teren Vergehen können Geldbussen vorzüglich dann mit Nützen angewen-
det ^yerden, wenn diese Vergehen aus Gewinnsucht entsprungen sind.quot;

dem ideo se commendant quod per se infamia damna-
tum non notent; de re conveniunt auctores (1), nec
minus patet id ex ipsa mulctarum natura, qua se, a pri-
mis inde temporibus, apud populos barbares explicuerunt ;
eo enim illae inservierunt ut laesi a vindicta se abstine-
rent, acceptâ certâ pecunia, vel aliis rebus, quibus ex
pacto laesi placari se sine rent ; cbaracterem prorsus civi-
lem itaque haecce muleta habebat et nihil erat nisi
satisfactio vel reparatio damni illati, laeso praestita ;
postea in codicibus horum populorum vulgariter est re-
cepta, et semper quidem titulo compensationis erat per-
solvenda, pro parte laeso, pro parte civitati vel regi (2).

Neque Jure Romano ignominiae labem subibat qui
muleta aliqua damnabatur, est regula enim quam legi-
mus in Codice (3): »Muleta damnum famae non irrogat,quot;
cum qua regula etiam convenit quae continetur lege 22
Digest, de his qui notantur infamia : » lotus fustium in-
famiam non importât, sed causa propter quam id pati
meruit si ea fuit quae infamiam damnato irrogat: in
ceteris quoque generibus poenarum eadem forma statuta

(1)nbsp;Inter eos Ki.ElNSCHROD, o. 1. III. 6. §60. »Auch kränkt die Geld-
busse die Ehre nicht, und bedarf dabey der Verbrecher keines beson
dem Schützes des Staats, um Injnrien seiner Mitbürger abzuhalten.quot;
Cf. Montesquieü , Esprit des loix, VI ch. 18. Bentham, Théorie des
peines, III. i. 4°.

(2)nbsp;Cf. Montesûûieu, Esprit des loix, XXVIII. c. 36. »Par les loix
des peuples barbares tout se réduisait en réparations de dommages;
toute poursuite était eu quelque façon civile et chaque particulier
pouvait la faire.quot; Etiam Tacitüs de moribus Germanorum: »Suscipere
tam inimicitias, seu palris seu propinqui, quam amicitias necesse est :
nec implacabiles durant: luitur enim etiam homicidium certo armento-
rum ac pecorum numero, recipitque satisfactionem uaiversa domus.quot;

(5) Cod. 1. I, de modo mulclarum.

est.quot; Et causa, cur iimlcta dainnatus ita infauiia haud
iiotetur, in eo est quaerenda quod rarissime hujus poenae
causa famosa sit: si vero famosa est haec causa et poena
mulctae irroganda videtur, non sola tantum inlligitur sed
cum alia, puta ergastuli, vulgo conjuncta. Eadem regula,
«muleta damnum famae non irrogat,quot; in antiqua Franciae
legislatione non prorsus valuit, sed mulctae infamia no-
tabant damnatos quoties in judicio extraordinario pronun-
tiabanlur (1). Curiae supremae in Francia damnatum
muleta punire poterant, qua infamia non notabatur, sed
decretum, teste Meruno (2), haec verba continere ne-
cesse erat : » sans que l'amende puisse porter aucune note
d'infamie,'' alioquin infamiam inferebat haecce poena;
judices vero inferiores hoc jure uti non poterant, nam
suprema auctoritas ab infamia tantum liberum declarabat
jure, et curiae supremae solae suprema hacce auctoritate
gaudebant (3).

Et hodie poena mulctae pecuniariae ex placitis Codi-
cis poenalis anni 1810 infamiam secum non fert, neque
eo ducebat haec poena, a». 599, 600, 601, 602 Codicis
des debts et des peines , 3 Brumaire IV, sancita.

§ 5. A1IA HUJUS POENAE COMMODA NOIANTUR.

Praestat et hoc commodum muleta pecuniaria quod
reus damnatus in arte, qua victum quaerit, prolitenda,
pergere possit (4), nimia pecunia lege ne exigatur, modo

(1)nbsp;JOüSSE, lust. Crim. I. 69.

(2)nbsp;Uepertoire in v. Amende.

(3)nbsp;Ucpert. 1. c. § VIIl. VI.

(i) »Dor Gcslrafle llt;an sein Gewerbe und seine Handthierung forlsel-
zcn.quot; — K!,ElNScm\OD, o. I. leap. VI, § 60.

caveat legislator. Sit muleta accommodata ad damnati
facultates; ut ne familia ejus uxor et liberi in inopiam
incidant si per tempus patrefamilias privatur qui solvendo
non est.

Praeterea rnuleta facile dividi potest: quod etiam a
variis scriptoribus non immerito laudi ei tribuitur: om-
nes enim gradus delictorum attingit, dicit Bentham, at-
que convenit levissimis quidem delictis: »La peine pé-
cuniaire est variable en perfection ; elle atteint jusqu'au
plus bas degrés de l'échelle pénale: en cela très supé-
rieure aux châtiments corporels, qui ne sont point propres
à punir les petits délits, parce-qu'ils ont toujours quel-
que mélange d'infamie: au lieu qu'il ne résulte des
peines pécuniaires rien de plus, que la honte attachée
à la conviction de la fautequot; (1).

Reparari etiam muleta nec minus facile potest, solu-
tione nempe pecuniae impensae ; innocens si damnatus
est, vita, libertas, non ita possunt restitui, pecunia m-
debita sic soluta, faciilime redditur.

Haec omnia commoda eflecerunt et antiquitus et hodie
ut muleta frequenter adhibita sit. Eadem etiam enumerat
Rossi : 11 La peine de l'amende est divisible, appréciable,
réparablequot; (2), vir egregius eam etiam ad monendum et
docendum aptam dicit, imprimis si infligitur in ea delicta
quae ex avaritia et spe lucri oriuntur.

Ad emendationem personae delinquentis, neque ad
tranquillitatem publicam firmandam mulctam idoneam
esse , monitum est : dicitur enim nocendi facultatem mi-
nime tollere, sed e contrario eo incitare, cum deside-
rium suggérât damni, judicio accepti, resarciendi. Si
tamen mulctae poena in ea infligitur quae monuimus

(1)nbsp;Bentham, Théorie, III. ch. i-

(2)nbsp;Traité, III. 12.

delicta, aliquid ad emendationem delinquentis efficere
posse ea mihi videtur, feritur enim delinquens in iis
quae maximi facit, quae carissima ei sunt ; experientia
docuit, ejusmodi quid saepe inservisse ad hominis emen-
dationem, oculi aperiuntur et videt damnatus se quid
egisse, quod et a divina et a humana justitia plectitur ;
remedium speratum eventum non semper habere, omnino
est verum , sed quae est poena, rogo, quae hominem
emendare prorsus dici potest, nisi bona adsit voluntas
ejus qui delictum conimisit.

Poenam pecuniariam porro nocendi facultatem nun-
quam adimere, generaliter verum non est : fateor , ad
desiderium sibi recuperandi quod amissum est incitare eam
posse, sed quia haec sequela esse potest, num propterea
mulctae poena est rejicienda ? Nulla est poena quae
nocendi facultatem plane tollit, nisi mors et reclusio in
vitam, et civitas praeterea curare debet ne elfugiat de-
tentus, cum et, illâ curà omissà, miserabilis foret socie-
tati securitas, in posterum crimina commissum non iri.

Tamquam poena in levia, politiae quae dicuntur, de-
licta , ad ordinem publicum firmandum muleta inservire
optime potest, cum quisque , quamquam levis sit summa ,
pecunia ne privetur maxime timet, imprimis si nullum pro ■
ducitur inde beneficium: is vero, cui jam semel ejusmodi
poena est inflicta, qui a delinquendo tamen se non ab-
stinet, secundum uniuscujusque fere regionis codicem
poena graviori vulgo plectitur, quam qua primum est
affectus.

§ 6. HUJTJS POENAE JUSTITIA.

Haec mulctae pecuniariae commoda vulgo agnoscun-
tur, videamus, num aeque justum est eam adhibere :

Kleinschrod , in opere jam laudato, quaedam ad jusli-
tiam probandam aiïFert poenarum pecuniariarum universe,
imprimis confiscationis omnium bonorum, et finem dis-
quisltioni suae imponit his verbis : » Wenn die gedachte
Umstände erweisen, dass Confiseationen des Vermogens
nicht ungerecht sejen, so gilt dies noch mehr von Geld-
bussen , die nur auf emen Theil des Vermögens gerichtet
sindquot; (1).

Quamquam argumenta, quibus illam justitiam confis-
cationis omnium bonorum probare conatur, parum ef-
ficere mihi videntur, et Henke (2) contra a veritate
non recedere videtur cum statuat, leves afferre tantum
rationes Kleinschrodtum, quibus justitiam confiscationis
probet, tamen in mulctas quae parte bonorum constant,
eae applicari sine dubio possunt. Proponit scriptor quaes-
tionem num inj ustum est delinquenti bona adimere, et
cognatos in egestate relinquere, et ipse respondet, injus-
titiam sibi non videri, cum ea tantum fisco addicuntur
bona quae delinquentis sunt: eadem ratio in mulctis
est habenda et prae aliis curare debet legislator ut mule-
tae in lege ita sint designatae ut facultates civium non
excédant, neque iis solvendis pars abripiatur bonorum
quae iis necessaria sunt qui cognationis vinculo delin-
quenti sunt conjuncti, miseriae ne hi noxae dentur.
Nulla est causa cur hi inhumaniter ita participes fierent
poenae, quam incurrit pater : » On serait révolté sans
doute, si l'on proposait de les faire mourir avec lui
quot;lais y a t'il une grande différence entre priver qu'el-
qu'un de la vie, ou lui enlever ce qui lui est nécessaire
pour la soutenir?quot; Bibliot. phii. de legisl. VIII. p. 87.

(') III. VI. par. 57.

(2) Handbuch, p. 489 nota 10.

Muleta pecuniaria nimis magna si est bonam evertit
conditionem delinquentis, eumque in miserabilem ducit
statum , hanc ob causam Klei.nschkod nullam admittit
mulctam pecuniariam, quae tertiam bonorum delinquen-
tis partem superat, et Tittmann in enchiridio suo p, 134,
mulctas tantum admittit, quae ad extremam miseriam
delinquentes non redigunt, neque in exitium eos vertunt.
Si pro cujusque viribus mulctae imponi possunt, injus-
titiae causa irnprobari nequeunt, imprimis si scriptae
sunt in delicta quibus aviditas et spes lucri ortum dedit:
injustum enim non est eum bonorum parte privari, qui
bonis abusus est, aeque ac is übertäte coarctatur qui
in culpa est ejus abusus.

Sed qualis itaque mulctarum summa exigi debet, in-
justitia ne fiat, quae foret dedecori civitati, in cujus co-
dice inveniretur? Quomoda cavendum, ne poena sit,
quae totam familiam ad mendicitatem duceret, et simul
aliam in pristina tueretur opulentia?

Ubi sunt limites, qui mulctam pecuniariam aptam a
poena nimis gravi, ab ea, quae confiscationi universae

proxima est, séparant?

Num legi ipsi summa in quocunque casu exigenda,
scribenda est, an hac in re judici quid est deferendum?
Graves admodum quaestiones, jam plus semel a juriscon-
sultis , viris doetis, agitatae, qui varias de re emiserunt sen-
tentias ; eo graviores, cum earum sequelae in quotidiana
hominum vita attendendae nobis sint, et eximii viri de
re minime eonsenserint. Benevolentia lectoris fretus, ad
qualemcunque finem rei disquisitionem ducere conemur.

§ 7. IS MULCIA PECUNIABIA OBDINANDA, SATIO HABENBA EST
DIVITIAKUM PUBIICARUM, EAEUMQUE DISTKIBTITIONIS.

Suriima, notis arithmeticis designata, certos scribere
fines mulctam modicam inter et eam, quae ad omnium
bonorum confiscationem proxime accedat, fieri non po-
test (1). Arete cohaeret fiic terminus cum divitiis pubh-
cis, ab iis imo pendet aeque ac ab earum distributione ;
civitatis enim opulentia non semper eadem est, sed, nec
minus quam privati fiomines, civitates tamquam personae
morales opes acquirunt et denuo amittunt, quas sibi ac-
quisiverunt, ex miseria ad summam opulentiam, atque ab
ea iterum ad inopiam transeunt : gravitas poenarum pe-
cuniariarum itaque continuo mutatur, pro ratione divi-
tiarum publicarum : hae poenae tum nimis graves, tum
leves nimium erunt, atque vix unquam divitiis illis pu-
blicis accommodatae. In Codice Longobardorum vera
haec quam emisi sententia exemplo probatur : hic po-
pulus enim, Italia devicta, ex inopia ad summas subito
transibat opes; pristina mulctarum gravitas ad crimina
avertenda amplius non sufficiebat, Rotharius rex, causam
perspiciens, earum summam augendam curavit, atque
ex divitiarum modo eas mensus est (2). Russiae impe-
ratrix Catuarina II, ut modus poenarum pecuniariarum
trigesimo quoque anno mutetur, imperavit (3).

Modus mulctae in civitate a distributione earum di-
vitiarum neque minus pendet; hae enim, inaequaliter
maxime si sunt divisae , ut modus ille altius ne tollatur

(1)nbsp;»Poser la borne entre 1'amende et la confiscation est on 1'avoue,
une tâche difficile : 11 est impossible, a dit Rossi, de l'exprimer par un
chiffre.quot; Traité, III. 12.

(2)nbsp;Côde des Lombards, 1. T. 15.

(3)nbsp;Côde Russe, a. 19. § 445

iiioneiil, ne fallax sit finis quem legislator hanc poenam
instituendo sibi proposuit: poena enim sic amittet omnia
commoda, quae supra memoravimus, et rel eos percutiet,
quibus fortuna parvam tantum bonorum partem attribuit,
qui itaque maxime poena gravabuntur et solvere si ne-
queunt in carcerem mittentur, unde cum dimittuntur,
miseria et probrum eos manent ; contra, nimis parvae
si sunt mulctae, et divitiae in civitate satis aequaliter
distributae, poenae nomine dignae non sunt, modumque
coercitionis non efficient. — Sed quomodo ad ilium finem
perveniemus: non enim suflicit scopulos denuntiare ad
quos alhdi possumus, sed, his denuntiatis, via est indi-
canda quam tuto, sine metu ut ad portum navis non
appellat, inire possumus.

§ 8. CEKTA MTJLCTA PECUNIAUIA IN LEGE NON EST STAXUENDA.

Ceitus mulctae modus in lege indicare, antiquitus mos
erat, legimus nimirum in L. XIl. Tab.; »Si injuriam
faxit alteii, viginti quinque aeris poenae suntoquot;, sed hoc
jam a remotis temporibus exolevit: causam dedit, uti
Gellios refert, Lucius Veratius, uti alii legunt, Nera-
tius, egregie homo improbus , atque immani vecordia :
is pro delectamento habebat os hominis liberi manus
suae palma verherare: eum servus sequehatur crumenam
plenam assium ferens, et, quemcunque depalmaverat,
numerari statim secundum XIL Tab. viginti et quinque
asses jnbebat (1). Ut igitur apparet, lex veterum qui-
dem paupertati congruebat, sed, crescentibus opibus,
adeo non coercere pronos, ad contumeliam hominibus

(1) Matthaeus, »c Crim. L. 47. Dig. tit. 4. cap. 2.

inferendain, animos potuit, ut e contra ultro eo invitaret.
Ac huic incommode omnes fere sanctiones subjectae sunt,
quibus, absque differentia personarum atque facultatum ,
certa ahqua ima nummaria poena irrogatur, ut paupe-
rioribus quidem oneri, ditioribus ludibrio sint.

Neque ahter de re judicarunt posteriores scriptores,
inter quos notandus Cbemani , qui poenam ejusmodi fixam,
intolerabilem dicit tenuissimis hominibus, leviculam locu-
pletissimis, qui ipsa poenae tenuitate ad injurias temere
inferendas quasi invitantur (1). Kleinschrod, dubia contra
poenas pecuniarias movens, dicit : » Ein zweyter Anstand
ist, dass die Vermögenstrafen den Reichen weniger als
den Ai'men drücken, und man glauben möchte, der
Reiche könne sich mit seinen Gütern die Erlaubniss er-
kaufen, Verbrechen zu begehen. — Dagegen lässt sich
nichts einwenden wenn das Gesetz eine gewisse Summe
z. B. 10, 20 Thlr festsetzt, und diese Strafe gleich ge-
gen Reiche wie gegen Arme vollzogen wirdquot; (2), et Fi-
langieri » La même peine sera donc à la fois tyrannique et
faible, féroce et impuissantequot; (3).

De re et alii multi conveniunt, quorum sententias
omnes non est quod enumeremus, hae sulïiciant ad sen-
tentiam nostram confirmandam, quae fere ejusmodi con-
firmatione ne indigeat quidem, cum et sana ratio ultro
nos, nisi sponte caecos, doceat injustitiae c-vprobationem
evitare non posse codicem , qui, eo modo, imum mulc-
tarum statueret pretium. Videamus potius quaenam alia
notentur a viris doctis remedia.

(1)nbsp;Cremani, De jure Crim. I II. 10. § 4.

(2)nbsp;L. c. § 58.

13) L c. ch. Vlll. iuit.

9. aUOMODO, SECUNDUM VlllOS DOCIOS, POENA MUI.CXAE
PECUNIARIAE IN LEGE EST STATUENDA.

Mulli qui hanc quaestionem agitaverunt , in eo
eonvenerunt, quod in lege tantum portio sit indicanda
quam quisque delinquens, muleta damnatus, ex bonis
solvet: mulctae aequalitatem omnibus partibus expletam
dicunt, si delinquentes decima vel vicesima bonorum par-
te privantur, sic privatio omnibus aequa erit, si con-
sistit in summa, summae principali (kapitaal), quam quis
possidet, aequiparata. Klelnschrod in opere jam saepius
laudato, verbis modo supra notatis haec subiungit i » Aber
der ganze Zweifel fällt weg, wenn das Gesetz eine ge-
wisse Quote bestimmt, die immer relativ nach dem Ver-
mögen des Verbrechers berechnet wird,quot; et rem exemple
ülustrat : fingamus, dicit, legem statuere : millesimam
bonorum partem poenam fore, tunc relativa aequalitas
obtinebit, nam si quis /quot; 1000 possidet, unum , si ƒ 20,000
viginti florenos solvet : poena sic aeque unum et alterum
eaedit, tam pauperem quam divitem.

Et aliam, secundum hune scriptorem, haec ordinatio
praebet utilitatem, » dass der Lauf der Zeit keine Aen-
derung an der Proportion der Strafe macht. Wenn mann
einen Missethäter vor 100 Jahren um 10 Thir strafte,
so war diese Strafe ungleich grösser, als wenn man
dieses jetzt thut, da das Geld nicht mehr so selten ist als
vormals.quot;

Filangieri (1) ad eundem tendit finem, et hunc mo-

(1) L. C. p. 59. »Ces peines pécuniaires doivent fixer non la quantité
de la somme, mais la portion qu'on enlèvera à la fortune de l'accusé.quot;

dum applicationis mulctae pecuniariae omnia putat tol-
lere incommoda, quam mulctae modus fixus secum du-
cit: »Si la loi dit par exemple,quot; sunt ejus verba, »La
peine du stellionat sera la perte de la moitié de la for-
tune de l'accusé, cette peine ne sera felle pas la même
pour l'homme très riche et pour celui qui l'est moins?
Ne sera t'elle pas conforme à l'état de la plus grande
richesse d'une nation , comme à celui de sa plus grande
pauvreté ?quot;

Eadem l'ère ratione de re judicavit Bentham, dicens,
nullam esse poenam , quae magis aequaliter infligi potest,
quae melius, inita proportione in delinquentium bona
accommodari potest (1), uti et Henke , qui fixum mulctae
modum incommodum dicit, quod, uti jam diu animad-
versum est, facile tollitur : » wenn ein bestimmter Theil
des Vermögens zur Strafe entzogen wird , indem alsdann
eine relative Gleichheit für Reiche wie für Arme erhal-
ten wirdquot; (2).

§ 10. QTJID DE RE VIDETUR EXISTIKANDUM.

Operae pretium videtur inquirere, num revera muleta
pecuniaria, eo modo, laudato a praecipuis rei peritis
exacta, ea praestet commoda quae praestare dicitur: in-
vestigemus prae aliis, num in applicatione omnis injus-
titia sic plane tolli dici possit; aequalitas enim relativa

(1)nbsp;Théorie, IV. ch. 3. »U n'est point de peine qu'on puisse asseoir
avec plus d'égalité, ni mieus proportionner à la fortune des délinquants.
Entre deux délinquants possédant l'un cent livres et l'autre mille, pour
les punir avec égalité, il faut 6ter à l'un dix livres et à l'autre cent.quot;

(2)nbsp;Handbuch , I. 1. 4. 2. § 12.

mulctarum pecuniariarum sine justa causa dici non pos-
set: »un des problèmes les plus difficiles de la législation
pénalequot; (1), nisi ea a nonnullis in dubium vocaretur.

Vere et religiose si rem inquirere Tolumus, videamus
primum, num muleta eiusmodi relativa revera aeque
feriat duos delinquentes , quorum alter f 1,000,000 pos-
sidet, alter /quot; 10,000 tantum; et non dubito affirma-
re, hunc, si décima bonorum parte privatur , a quo ita-
que mille floreni sunt solvendi, muho gravius hac poena
plecti, quam ille, centum millia florenorum qui solvere
debet: qui enim /10,000 possidet vix habet unde victum
quaerere potest, et, quo plures ei auferuntur floreni, eo
propius ad miseriam accedit: contra f 1,000,000 qui
possidet, decimam partem multo facilius solvere poterit,
nam illis non privatur, quibus ei opus est ad vitam sus-
tentandam, sat enim el superest unde vitae necessitates
sibi comparet, sed a nonullis voluptatihus, fortasse semel
tantum, abstinere se debebit, quas alioquin sibi suppe-
ditaret.

Quod igitur supra memoravimus exemplum, a Klein-
scHRODTO et aliis relatum, in applicatione efTectu carere
nobis videtur, et legislatoris esse puto, cui res revera
cordi est omnia ad civium commoda referre , quique laude
dignum reddere se cupit sapientibus civitatem beàsse legi-
bus, ad aliquod recurrere remedium quo poenae, ma-
xima cum iniquitate, alios nimis graviter ne feriant, alios
ne extremis tantum digitis attingant.

Metuerem me sententiam aliquam proferre a veritate
longe remotam, meque rem animo bene non percepisse,
cum tot materia criminali excellentes viri, contrarium
contenderent, nisi et unus esset quem silentio praetermit-

(1) Théorie du Côde pénal, ch. VII. 278.

tere nihil haberet eicusationis, eum inter rei criminaiis
peritos primum occupet locum, celeber Rossi, qui de re
dicens, parvi ducit sententiam eorum qui summam aequi-
tatem in muleta, ad certam portionem patrimonii deter-
minata, viderent: gt;gt;0n a proposé,quot; haec sunt viri egregii
verba, » de fixer l'amende à une partie aliquote du patri-
moine ; on a espéré conserver ainsi une juste proportion
dans l'application de la peine. C'est une erreur. Oter le
dixième au possesseur de 10 millions, est une peine bien
plus légère, que celle qui enlève mille francs à celui
qui n'en a que dix mille. Il y a la différence du super-
flu au nécessairequot; (Ij. Pro delinquentium vitae ratione et
institutione, malum, quod poenam sequitur, majus vel
minus erit, et hae causae, quae poenam magis minusve
acerbam reddunt, magni sunt momenti , et a judice
probe ante oculos habendae ; ita monet Oersted et ad
mulctas pecuniarias refert haec verba; ad nihilum re-
digere facile eas posse hominem, dicit, qui vis habet
unde vivat, cum ditiorem vix perstringant ; hanc ob
causam, delinquentis facultatibus, prouti a judice cog-
nosci possunt , accommodandae videntur : nullo modo
bonis nithur fundamentis sententia, sic procedit, qua
juris philosophi, inter quos Filangieri , has poenas pro
ratione bonorum delinquentis , semper parte quadam
determinata constare oportere dicunt. »Es ist eine un-
richtige Voraussetzung, dass die Fühlbarkeit der Geld-
busse auf derem geometrischem Verhältnisse zu dem
Vermögen des Schuldigen beruhe.quot; üd Rossi , ad
probandam sententiam eadem fere argumenta adhibet,
et exemplum aflert ejus hominis qui exigua tan-
tum bona possidet, sed ex arte vel disciplina victum

(1) Traité, III. ch. 12.

quaerit, hic ita non tam graviter poena mulctae plecti-
tur, quam ille, cui pars est solvenda summae principalis,
cujus reditibus indiget ut contra miseriam se tueatur.

Fuerunt alii qui monerent, mulctam nunquam sor-
tem vel caput (Kapitaal) attingere oportere, ut ita pri-
vatio levior sit et delinquentem per unum tantum annum
feriat, sed, difficultatibus praetermissis, quibus ejusmodi
placitum in lege locum dare potest ad reditus et fructus
accurate determinandos et cognoscendos, remedium neque
hoc erit ad ea superanda , contra quae modo verba feci-
mus, quando pars relativa redituum exigenda est, sed eti-
am quam gravissime delinquentes attinget: »Qu'importe,
dicit Rossi , à celui qui a 200,000 francs de rente, d'en
payer une fois 20,000? Mais celui qui soutient sa fa-
mille avec un modique revenu de 2000 fr., s'il perd
le dixième du nécessaire en payant 200 fr., n'aura pas
durant cinq semaines de quoi vivre.quot;

§ 11. DE DIEPICTILTATE INVESTIGANDI BONA BEI DAMNATI, UT
SECUNDUM EA KULCTA PECUNIABIA INSTITUATUE.

Admittamus tamen in applieatione mulctae pecunia-
riae justam servari proportionem, si pars quaedam re-
lativa patrimonii exigitur, alia statim se profert diffieilis
quaestio, quomodo statuenda est pars illa solvenda ? Ad
illam determinandam necesse est ut , totum patrimonium
quid contineat, notum sit, ut pars ejus eomputari possit, et
quomodo, rogo , ad illam notitiam perveniri potest ? Nullo
modo id fieri poterit, nisi investigatione solemni ; omnia
familiae arcana aperiunda erunt, et non tantum judex
dia cogtioscet sed universi fere cives : quid durius, quid
odiosum magis, quam propter culpam unius totam cogere

familiam publicae notitiae omnia ea exponere, quibuscum
uniuscujusque prosperitas arctissime cohaeret : nonne duris-
simum , iniquissimum ejusmodi quid esset, quod in multis
casibus rerera ne praestari quidem plane posset.

Veritati maxime congruus Rossi, cum ejusmodi investi-
gationem alteram dicit poenam, quae poenae pecuniariae
additur. »Faut'il ajouter, sic ait, à la peine pécuniaire,
la peine aussi grave qu'odieuse d'une investigation officielle
de tous les secrets d'une famille , et cela parce-qu'un hom-
me doit payer quelques centaines de francs d'amende?quot;

Omnes qui mulctam, portione relativa patrimonii con-
stantem, commendaverunt, quos jam memoravimus, vel
hanc difEcultatem non attenderunt eamque praetermise-
runt , vel difficultatem non esse dixerunt, sed syste-
ma suum contra censent ita facile executioni mandari
posse, ut de re vix loquantur. Inter hos Filangieri (1)
nominandus est, qui leviter rem attingit: judices facti,
secundum eum, qui confirmarent accusationis reritatem ,
statum bonorum rei indicare deberent; scriptor itaque eos
désignât qui bona illa indicare debent, sed minime
dicit quomodo illa investigatio instituenda sit , tantum
addit accusatoris esse, omnium eorum judices certiores
facere, quae necessaria viderentur ; hoc modo tamen ne-
quaquam tollitur difficultas, imo augetur, cum accusa-
tori investigatio mandetur, cujus interest ut summa cura
haec fiat: judex, porro, cujus est legem applicare, sic
procedit Filangieri , summam indicare debet sic a reo sol-
vendam , bonorum portionem scilicet, lege praescriptam.

Quis non vid et huncce modum poenae esecutionis iis-
dem vitiis inquinatum esse quae supra ut evitentur mo-

ll) »Dans le système judiciaire que nous proposons, il serait facile
de faire exécuter ce plan de peines pécuniaires.quot; L. c. ch. VIII.

3«

nui, et nimis leviter sententiam meam me non protulisse ,
cmn eos qui de re egerunt leviter eam tractasse statue-
rim : audiamus nunc et alium, qui certam quamdam per-
sonam esse eligendam monet, ad hunc finem , et sic
ait(l): » Quousque vero patrimonium rei porrigatur , non
judex, a quo sors rei pendet, sed alia idonea et rite
electa persona definietquot;: quis ejusmodi persona idonea sit,
quomodo rite eligatur et a quo eligenda sit, scriptor si-
lentio praeterit, neque tollit hoc certe, quod ejusmodi
investigatio odiosi et iniqui in se continet.

Neque judici, neque electae personae idoneae facultas
erit, cujusque delinquentis bona omnia, bonorumve reditus
iusto modo computare, nam quomodo ad hancce computa-
tionem perveniet, cum hi suis commodis , quantum fieri po-
test , inserviant, eorumque intersit verum bonorum statum
celare? Investigatio ejusmodi intoleranda non tantum,
sed in multis casibus reum damnatum majori detri-
mento afficiet, quam ipsa muleta solvenda, et hujus in-
vestigationis eventus valde incertus erit, cum facile erit
veram bonorum conditionem et pretium abscondere,
» durch Versteckung des Vermögensquot;, secundum Oersted ,
» oder mit Hülfe von Scheinverkäufen , Scheinschulden und
dergleichen.quot; Imo, quo magis lex curat ne haec obti-
neant, eo magis poena delinquenti erit intolerabilis.

Et si is, quisquis sit, cui investigatio delata est, in
errorem quemdam inducitur, si computationem accura-
tam non facit, poenam inaequalem maxime esse mani-
festum est : fundamentum igitur, quo haec doctrina niti-
tur, omnibus partibus expletum demum esset, si modus,
quo in usum conferri posset esset cognitus : » La base
serait juste mais elle ne suffit pas : il aurait fallu y

(1) Cremani, 1, c. § 4.

joindre les moyens d'en faire une exacte applicationquot; (1).
In codice Brasiliae, legislator systema mulctarum, redi-
tibus reorum damnatorum accommodatarum , secutus est ;
hi ad solvendam obligantur summam pecuniariam, pro
ratione eorum quae quotidie ex reditibus bonorum, ex
munere, vel ex industria sua, sibi comparant (2).

In Anglia, ad difamp;cultatem modi mulctae pecuniariae
statuendi tollendam, ab arbitraria judicum voluntate
mulctae definitie pend et, et regula quaedam generalis
hancce judicum voluntatem tantum restringit, qua praes-
cribitur, poenam pecuniariam facultatibus et conditioni
delinquentis accommodandam esse: additur autem, eam
nunquam tantam esse oportere , ut conductor agrum suum
derelinquere sit coactus, neque negotiator a mercatura
desistere, neque agricola ad instrumenta, quibus agros
coht, vendenda possit cogi.

Haec lex tamen quae prohibet ne poena immoderate
extendatur, judicibus funestum jus tribuit huic vel ilh
favendi, cum satis arbitrarie poenae criminis gravitati
vel delinquentis facultatibus accommodari possint. Solum
hoc principium tamen in legislatione AngUca, quod ad

mulctas, est receptum.

Cum judex in quocumque casu rei damnati conditionem
accurate aestimare vix possit, propterea tamen id causa
ne sit, quod lex eum cogat scienter inter duos homines,

(t) Théorie du Côde pen. § 282.

(2) »Les amendes ont au Brésil une autre base qu'en France : elles
n'y sont pas illusoires pour l'homme riche et cruelles pour le pauvre ,
qui le plus souvent les paye de sa personne.quot; V. Foucher , Côde Crim.
de l'Emp. du Brésil, avec observai, comp. p. XXXVI. Quando muleta
poenae carceris accedit, vulgo sic exprimitur in Cod. BrasiUco : .La pri-
son d'un à quatre ans, et une amende correspondante à la moitié du
tems infligé.quot;

aeque scelere adstrictos, poenam pronuntiare, huic ridi-
culam, illi perquam gravem : hanc ob causam novi non-
nulli Germanici codices mediam quamdam viam inierunt.

Legislator in iis codicibus mulctae modum pro ratione
bonorum delinquentis determinari voluit, id est, eorum
bonorum quae publicae sunt notitiae, instrumentormn
ope, quae rei damnad bona publicae illi notioni ferunt:
hujusmodi quid obtinet in codice Wurtembergensi.

Index, quin in muleta infligenda rationem divitiarum
delinquentis ante oculos debeat habere, nullum est dubi-
um (1), et quamquam modus proximo memoratus fini in
omnibus partibus non respondet, propius eo ducere ta-
men potest.

Omnium aequius certissime foret si ipse delinquens
statum bonorum aperiret, ipse judicem certiorem de iis
faciens, ut accuratissime hic computare posset quid ei
esset solvendum ; ab eo tamen memento, quo homines
delinquentes ipsi quasi poenam statuunt, quam subire eos
oportet , genus humanum ad eum gradum perfectionis
perductum esse dici profecto poterit, ut omnibus facile
careat poenis, cum dolose nullus delictum committeret,
et quod culpa quis deliquisset, damnum exinde ortum
ultro statim esset resarciturus. De aureo ejusmodi aevo
ne tamen somniemus, videamus potius, quomodo Romae
justa computaretur muleta pecuniaria.

§ 13. BE COMPTITATIONE MULCTAE PECUNIARIAE UTI
ROMAE OETINUIT.

Antiquissimis temporibus, cum Deorum cultus cum

(1) »Elle (la peine pécuniaire admissible), depend de l'état individuel
do l'accusé, sous le rapport de la fortune.quot; Rossi, 1. c.

reipublicae fatis arctissime cohaerebat, jus poenale, Deo-
rum placandorum gratia exerceri, apud Romanos pro
certo habebatur. Vulgo credebant, exsecrationera secum
ducere crimina, atque certum interitum rei damnati non
tantum, sed totius suae gentis, imo universi populi:
hanc ob causam poena considerabatur tamquam expiatio
facinoris commissi, Düs caput delinquentis consecrabatur,
ejusque bona in sacrificationes et supplicationes exhibe-
bantur.

Sed et delicta erant quarum poena tantum in laesi
constabat satisfactione, inde delicta privata inter et pu-
bUca, magnum discrimen ortum est (1).

Debcta privata Romani furtum, rapinam, damnum da-
tum et injuriam dixerunt: cui res furto ablata erat,
actionem furti instituere poterat, quae dabatur ad quadru-
plum vel duplum restituendum , prouti furtum manifestum
vel nec manifestum erat: cui vi abquid raptum erat ac-
tionem instituere poterat vi bonorum raptorum, qua

quadruplum consequebatur.

Lex XII Tabularum in injurias poenam scripsit 25 assi-
um (2); mutatio morum tamen et divitiae auctae effece-
runt ut hocce placitum omni effectu careret: praetor, tes-
te Labeone apud Gellium (3), ob insignem illius Veratii,
de quo jam supra est dictum, petulantiam, leviorem XII
tabularum mulctam abolevit, et clausulam in edicto suo
scripsit, actorem damnum sibi datum computare debere:
edixit praetor: »Qui agit injuriarum certum dicat quid
injuriarum factum sitquot; (4).

(1)nbsp;L. n. § 18. D. de aedil. edicto.

(2)nbsp;»Si quinjunam altera faxit, XXV aeris poenae sunto.quot;
(S; Noct. Att. XX. i.

{i) L. T. pr. D. de injuriis.

Et in hac aestimatione partim ad personae dignitatem ,
partim ad ipsam injuriae naturam atque indolem respicie-
batur : in edicto, uti lege XII Tab., injuria, membro
rupto vel caeso data, aestirnabatur (1): damnum, nullo
jure datum , pecunia resarciendum esse lex Aquilia tribus
capitibus praescripsit, quae lex omnibus legibus, quae
ante de damno dato locutae sunt, derogavit, sive XII
Tab. sive alia quae fuit (2).

In multis aliis damni dati generibus placita exstabant
parlicularia : Lex XII Tab. in aliénas arbores furtim
caesas rnulctam scripsit 25 assium , Edictum duplum (3) ;
si damnum dolo malo in turba factum esse dicitur (4),
in duplum actio Edicto dabatur, aliae(5); haec exempla
tamen sufficiant ut probe teneatur, immoderatum mulc-
tarum numerum Romae exigi, quae tamen poenae dici
non possunt, cum characterem plane habeant civilem, et
actores laesi tantum fructus ex ils perciperent.

Facta in quae scribuntur, quamquam hodie fere omnia
ad judicis criminalis forum pertineant, tamen non plane
inutile videtur de mulctis, coercitionibus quamvis ci-
vilibus, verbo monere. Ex earum computandarum modo
apud Romanos, videtur apparere mulctam, ad certum mo-
dum definitam, diu apud eos non obtinuisse, eamque,
moribus mutatis, crescentibus opibus, multis laborasse
vitiis, quae effecerunt nt mox pro ratione injuriae ejus-
que natura, muleta computaretur; qui tractandi modus
omnibus vitiis immunis nobis neque videtur, cum judi-

(1)nbsp;L. 7. § 8. 1). de inj, § 9. I. de inj.

(2)nbsp;L. 1. quot;l. D. ad 1. Aq.

(3)nbsp;L, 1. 2, 7. § 1. D. arb. furt. cacs.

(4)nbsp;L. 4. D. de vi bon. rapt.

{S) Cf. Walter, Geschichte des Rom. Rechts, p. 805—817.

cis arbitrio ita nimis sit relictum, et latissimum campum
fraudi et injustitiae ita videamus apertum.

Cum imprimis tamen de poena mulctae pecuniariae
nobis sit dicendum, videamus quid ex antiquitatibus et
jure Romano de iis ad nos pervenerit, quod ad argu-
mentum nostrum illustrandum inservire maxime possit.

Octo poenarum genera in veteribus legibus enumeran-
tur, quarum prima refertur damnum, alias et muleta
quae vocatur (1). Mulctae tamen a poenis, in genere
sic dictis, distinguuntur (2), imo inter mulctam et poe-
nam pecuniariam interest, muleta enim irrogatur arbitrio
judicis, in iis causis, in quibus concurrit alterius fraus ,
dolus, culpa, et de quibus nihil lege cautum est; sique
mulctatus impar est mulctae solvendae , judici non esse
facultatem mutandi mulctam in extraordinariam corporis
coercitionem, plures jam observarunt: at pecuniariae poe-
nae certae a legibus constituuntur , nec in judicis potes-
tate est iis ahquid addere, vel tollere, vel eas prorsus
remitiere. Quod adeo verum est ut stadm ac quis
Ohm damnatus esset solvere poenam pecuniariam, praetor
mitteret quaesitorem in possessionem bonorum damnati ,
qui non solveret, ut, bonis sub hasta venditis, ex pretio
solveret aut fisco, aut iis quorum intererat, cujus rei
exemplum profert Livids, 1. 38, ubi tradit, praetorem in
Scipionis bonorum possessionem misisse quaesitorem. Si
reus solvendo non esset, fiebat locus extraordinariae coer-
citioni, unde in foro vulgata regula : » Oui non habet in
aere, luat in corporequot; (3).

(1)nbsp;Cicero, apud August, de Civil. Dei. XXI 2.

(2)nbsp;L. 131. et 244. Dig. de verb, sigtiif.

(5) L. 1. § 3. D- de poenis. Crehaisi , L, 1 p, 11, c. 10. § 3. Va»
der Keessel. ad Libr. 41 et 48 Dig.

Coercitiones pecuniariae apud Bomanos duplicis erant
generis, mulctae, quas magistratus vi potestatis inflige-
bant, et magnae mulctae, ad quas populus, magistratu
rogante, condemnabat ; harum modus lege erat prae-
scriptus (1), vel magistratus irrogans ex suo arbitratu
illam exigere poterat, sed hoe casu mos erat, dimidiam
bonorum partem delinquentis non transire (2).

Ceterum poenae pecuniariae in judiciis publicis occur-
runt, quae itaque proprio poenae sunt dicendae (3).

Antiquissimis temporibus muleta Romae ovibus et
bubus constitit, teste Punio (4): »muleta legum anti-
quarum pecore constat etiam Romae,quot; et alio loco (5):
»multatio nonnisi ovium boumque dicebatur.quot;

Illae mulctae de quibus primum nobis est dicendum,
quas magistratus vi potestatis infligebant, quae ad legem
Aterniam usque ad Consules tantum pertinuerunt, hac
lege omnibus magistratibus sunt tributae, ut iis beeret
omnes, qui iis obtemperare recusabant, mulctare (6) :
»Ieder Obrigkeit stand aber die Macht zu ihre amtlichen
Befehle nöthigenfalls durch Geldbussen und Pfändung
zu unterstutzen, jenes gründete sich auf das Aternische
Gesetzquot; (7).

(1)nbsp;L, 244. D. de verb, signif. »Judicis polestas est quantam dical,
nisi cum lege est constitutum quantam dicat.quot;

(2)nbsp;Walter, L c. 842. Cato, ap. Gell. VlI. 3.

(3)nbsp;L. 2. D. de publ. jud. § 3. Instit. de publ. jud. IV. 18.

(4)nbsp;Hist. Nat. XXXIII. c. 1.

(5)nbsp;Hist. Nat. XVHI. c, 3.

(6)nbsp;Dionys. L. X. 57. »Sp. Tarpeio, A. Terminio coss. latam legem
esse , ut quilibet magistratus mulctam civibus irrogaret, quando in eo
peccaverant, quae ipsius curae fuerant commissaquot; , Invernizus narrat.
De publ. jud. Rom. p. 161.

(7)nbsp;Walter, Geschichte des Rom, rechts, p. 171. Cf. Liv. XXXVll.
§ 1. XUII, 16,

Sed et lege Aternia aliud quid cautum erat: singulis
ovibus et bubus nimirum, certum pretium ea lex consti-
tuit : ovium et boum numerus, quo major muleta esse
non poterat, certus et definitus erat, teste Gellio (1):
»muleta, quae appellatur suprema, institula in singulos
dies, duarum ovium, triginta boum, pro copia scilicet
boum, pro ovium penuriaquot;, uti et Festus, »ante aes aut
argentum signatum , ob delicta, poena gravissima erat

duarum ovium et triginta boumquot; (2).

Quum vero ea res ob inaequale armentorum pretium,
inaequalem faceret mulctae aestimationem, post exac-
tes reges, anno U. C. 300, lex modo citata Aternia
Tarpeia lata est, qua in oves singulas et boves certum
pretium constitutum est : Romani itaque laudasse videntur
principium mulctae certi modi, a ditioribus aeque ac a
minus locupletibus solvendae.

Dionïsiüs de pretio ovium boumque fixo nihil tradit,
dicit tantum: »Mulctae tamen modus non mulctantium
arbitrio relictus est, sed ab ipsis (cons.) praefinitus, ne
scilicet muleta, quantumvis grandis , duos boves et tngmta

oves excederet (3).

Viri docti tamen satis in eo consentiunt, legem Aterniam
duobus constitisse capitibus, quorum primum , quod modo
monuimus, omnibus magistratibus permisit mulctare eos,
qui ipsis non obtemperarent, cum antea id jus soli Con -
sules habuissent, alteram, ut numerum boum oviumque ,
certa pecunia, et quidem bovem aeris centenis, ovem
denis redimere liceret (4).

(1)nbsp;Noct. AU. XXI. 1.

(2)nbsp;FESTUS, in. V. pecnlalus.

(3)nbsp;Antiq. X. 57.

(-4) Cf. J. Kool, Diss, ad leg. Alerniam Tavpeiain de mulclis, in 01-
tonis Thes. V. 1523-1529.

Merito tamen dubitatm-, an modus ille, (ne muleta,
ut refert Dion : duos boves et triginta oves excederet)
primum hac lege definitus sit, ob locum Festi, ubi legi-
tur : » Ante aes aut argentum signatum, ob delicta, poena
gravissima erat duarurn ovium et triginta boum et quia
haec poena ante aes signatum exigi consuevit, aes autem
Romae cum primum signaverit Servius Tullius, inde
effici facile potest, hunc mulctae modum, hac lege non
primum, sed jam ab antiquis inde temporibus fuisse defi-
nitum : Gei.liüs etiam audiatur, dicens : »Sed cum ejus-
modi muleta pecoris armentique a magistratibus dicta
erat, adjungebantur boves ovesque aliae pretii parvi, aliae
minoris, eaque res faciebat inaequalem mulctae puni-
tionem. Idcirco postea lege Aternia constituti sunt in
oves singulas aeris deni, in boves aeris centeniquot; (1).

Gradum quemdam in infligendis mulctis observandum
esse satis constat, modo magistratus certos fines ne exce-
derent; legimus enim de minima muleta, quae ovis
unius erat, quaeque infligebatur in eum qui jus dicenti
non obtemperaverat, Varuo enim verba haec légitima,
quibus minima muleta diceretur, concepit: gt;.M. Terentio,
quando citatus, neque respondet neque excusatus est,
ego unam ovem mulctam dico.quot;

Laudat etiam Pûmes (2) legum benevolentiam, quae
non permiserunt ut magistratus his, qui immorigeri fue-
rant, mulctam statim boum dicere possent, verum eas
praecepisse tradit ut ovium primo, atque deinde demum, si
ad saniorem mentem non rediissent delinquentes, muleta
boum in ordinem eos cogerent ; si quando vero gravi opus
erat, ob magistratus contemptum, coercitione , tunc ex lege

(1) Noct. au. XI. 1.
Hist Nat. XVIII. 3.

Aternia et ovium duariim et simul triginta boum poenam ,
magistratus irrogare poterant, quam maximam sive supre-
mam mulctam Veteres dixerunt: »non omittenda, haec
sunt Vimi verba, priscarum legum benevolentia, cautum
quippe est, ne b vem prius quam ovem nominaret, qui
indiceret mulctam:quot; testatur et Festus gradum quemdam
in mulctis observari, et maximam, triummillium et vi-
ginti assium dictam esse, quia non Ucebat quondam pluri-
bus triginta bobus et duabus ovibus, quemquam mule-
tare: aestimabatur bos centussibus, ovis decussibus (t).

Mulctae , quas populus in comitiis in criminis publici
reos decerneret, ad certum modum, legum placitis prae-
scriptum (2), exigi debebant, vel magistratus irrogans ar-
bitrarie aliquam instituere mulctam poterat : ne nimiam
tamen esigeret magistratus, mos videtur fuisse, ut dimidi-
am bonorum partem damnati, muleta non excederet (3).

Exempla haud inveniuntur, tempore regum, immediate
ad populum judicium fuisse in rebus criminalibus: Ho-
rath exemplum (Liv. I. 26) tamen probat in quibusdam
causis ad populum provocari, unde effici potest, germma
ejusmodi judicii populi in hacce periodo esse quaerenda.
lus provocationis, quod ad reipubhcae tempora usque

finibus circumscriptum valuit, nunc universe sancitum est,

unde jurisdictie in rebus criminahbus immediate apud
populum relatum, ortum est (4), exactis enim regibus,

(1) festos, in voc. muleta. Walter, L. c. p. 858. »Die Grösse
dieser Brüchten hieng noch, .vo sie nicht durch ein Gesetz vorgezeichnet
war innerhalb der gesetzlichen Granze, von dem Ermessen ab. '

C^, L 244 Dis- de verb signif. Exemplum ejusmodi mulctae ad certura
mod'l deßnitae, offert. L. Acil. repet, lin. 7 frgm. plebisc. antiq. lin. 5.

Haubold. Monum , p. TS.

(3)nbsp;Walier, 1. c. p. 842.

(4)nbsp;Cf. oeib, Geschichte des Rom. Cr. proces, I. i. 3.

quorum jam Servius Centuriata invenerat comitia et cum
tributa etiam exstiterunt, vel per centurias, vel per tribus,
de civium Romanorum criminibus judicari coepit.

Ad populum provoeatio initio eo tantum inserviebat,
ne magistratus civem Romanum necaret vel verberaret (1),
consulibus itaque jus, vi auetoritatis, mulctandi jam non
erat ademtum (2), non diu duravit tamen quin etiam hoc
jus mulctandi, lege Aternia, qua mulctarum certum pre-
tium erat constitutum, diminutum sit, uti et hujus legis
placito, quo omnibus magistratibus hoe mulctandi jus tri-
buebatur. Tractu temporis tamen obtinuit, quod populus
etiam de muleta infligenda ivisset in suffragia, nam di-
vitiis publicis postea auctis, pristinum hae mulctae amit-
tebant valorem (3), unde factum est, quod magistratus
in comitiis mulctas dicebant, quae ipsis placuerant, si-
nente populo (4), imo populus remitiere poterat mulctam,
quae pronuntiata jam erat (5).

Legimus apud nonnullos scriptores (6), ab eo tem-
pore, nempe quo provoeatio obtinuit ad populum, in-
valuisse, ut de muleta civium Romanorum in comitiis
tributis ageretur, cum de capite eorundem nonnisi in
centuriatis posset agi, quod tamen dubiis obnoxium mihi
videtur, cum varia exempla afferri possint, quae con-
trarium probent, de rebus nimirum capitalibus in tribu-
tis etiam comitiis actum esse, unum Coriolani sufficit
exemplum: i. Allein diese Ansicht wird durch eine Reihe

(1) Cicero, De republica, II. 31.

(2} L. 2. § 16. Dig. de orig. juris.

(3) G. Geib, Geschichte, cet. I. 1. 2.

(i) Livitis, II. 52. Walter, Gesch. p. 83, 854.

(5)nbsp;Livius, XXXVII. 51. XL. 42. Geib, Geschichte, I. p. 159.

(6)nbsp;Heineccii Antiq. IV. 18. 35. Walter, Geschichte, p. 855.

von ßeyspielen vciederlegt, wo auch von den Tribus
wirkhche Capitalstrafen zuerkannt worden sindquot; (1).

Tribuni plebis vel ahi magistratus, ad populum cives
deferentes , eam mulctam damnatis dicebant uti jam
diximus, quae ipsis placuerat (2); hinc Romilius decem
millibus aeris, Yeturius quindecim millibus, plebis tri-
bune accusante, damnatus est (3): et Lmüs : »C. Lucre-
tium inquit, ubi dies, quae dicta erat, venit, tribuni ad
populum accusarunt, multamque decem centum millium
aeris dixerunt: Comidis habitis, omnes 35 tribus eum

condemnaruntquot; (4).

Quod ita arbitrarie muleta dici posset, testatur etiam
vir doctissimus Holtiüs, ubi dicit: »Multarum sive poenae
pecuniariae modus arbitrio rogantis tribuni permissus
estquot; (5).

Poenae pecuniariae in publicis judiciis quae inflige-
bantur, variae sunt et satis graves; earum usus in legi-
bus frequenter occurrit. Cum, labente republica, mo-
rum corruptela, atque vetera instituta, quae fini non
amplius respondebant, jus poenale renovatum exigebant,
plébiscita varia hanc materiem ordinaverunt, quibus cu-
riae particulares, singulis delictorum generibus, conditae
sunt, simulac forma procedendi, poenarumque mensura

determinata est (6).

Frequenter poena mulctae est recepta, et vario modo
placita de ea sancita, nunc enim pars quaedam bonorum
exigitur, nunc certa aureorum summa poena statuitur.

(1)nbsp;Geib, L. c. I. t. Ö. .

(2)nbsp;Dioti. X. 49- invernizcs, De publ. et crim. jud. Rom. UI. 1.

(3)nbsp;Livres, III. 31.

(4)nbsp;Livrcs, XLIII. 8.

(5)nbsp;Hist. jur. Rom. Lineamecta, p. 14. 241.

(6)nbsp;Walter, L. c. p. 802.

Exempla praestant lex Julia de vi privata, damna-
torum partem tertiam bonorum quae exigit (1), lex
Julia de annona, qua poena viginti aureorum scribitur (2),
lex Julia ambitus, qua contra hanc legem, qui in mu-
nicipio magistratum aut sacerdotium petierit, centum
aureis cum infamia punitur (3), lex JuHa de adulterio ,
dimidia bonorum parte mulctabatur , qui voluntate sua
stuprum flagitiumve impurum patitur; adulterii convictas
mulieres, dimidia parte dotis et tertia bonorum parte
coercebat (4), haecce lex tamen inter honestiores et hu-
miliores distinctionem facit, cum iis publicationem par-
tisdimidiae bonorum, his stupratoribus, corporis coerci-
tionem cum relegatione irroget (5).

Lex Julia peculatus et de residuis, de quo plerumque
ipse populus judicabat, cum singularis lex de hoc crimine
non exstaret (6), postea perlata est. A Caesare lata, cau-
tum ea est ut, puhlicam pecuniam delegatam in aliquem
usum, si quis retinuerit, damnatus amplius tertia parte
quam debeat, solveret. De alia lege de peculatu , quae
ante hanc legem luliam et quidem ante Syllae tempora,
jam exstiterit, mentio fit, a quo tamen lata sh, notum
non est (7).

Nec omittendum crimen plagii, de quo exstitit lex

(1)nbsp;L. 1. D. XLvm. 7.

(2)nbsp;L. 2. § 2. D. XLVIII. 12.

(3)nbsp;L. 1. § 1. D. XLVIII. 14.

(4)nbsp;D. XLVIII. 5. Pauli, Sent. rec. II. 26.

(5)nbsp;Instit. IV. 18. § 4. Invernizi, L, c. p. 167.

(6)nbsp;Olim neque lex singularis de hoc crimine exstabat, nec quaesi-
tores singulares erant constituti. Quoties ergo suspectum de peculatu
habebant civem, extra ordindta cuiquam hanc quaestionem mandabat
populus, ut patet ex L. Scipionis Africani exemplo (Liv. 38. 56.).

(7)nbsp;Sigon. de jud. U. 28. p. 624

Fabia, cujus poenam olim nummariam fuisse ait Paulus,
sed addit, postea humiliores in metallum esse damna-
tos (l), honestiores, ademta dimidia bonorum parte, in

perpetuum relegatos.

Sapientissima sunt quae in codice leguntur placita de
modo mulctarum, quae a judicibus infliguntur (2); fines
scribuntur, citra quos judices mulctam inlligere nequeunt,
et additur, quinam judices hoe jure mulctandi plane care-
ant ; praescribitur porro , mulctam judici non proficere sed
aerario, et » ut in correptione unius personae , si ad id
continuatio peccati impulerit, trinae tantummodo in anno
condemnationis, sub praestituta summa severitas exercea-
tur;quot; tulit hanc legem Honorius «nee tamen, inquit,
ad hujus legis modéra tionem pertinere sese credant, qui
in peculatibus aut manubiis, i. e. depraedationibus aut
coneussionibus, furtis, aliisque flagitiis, quae coërceri
severius convenit, fuerint deprehensiquot; (3).

Ex jurisconsultorum verbis , mulctam generaUter apud
Romanos ab arbitrio judicis pendere, effici posse mihi vi-
detur, si exempla modo allata excipimus earum poenarum,
quibus crimina in judiciis publicis plectebantur, quae re-
centioris erant inventionis ; jurisconsulti enim satis aperte
et clare de re sententiam tulerunt cum dixerint : » muleta
quidem ex arbitrio ejus venit, qui mulctam dicitquot;, quae
verba legimus in Dig. 1. 131 de verb, signif, quibuscum
conveniunt quae in eodem Digestorum hbro 1. 244, le-
genda occurrunt: -In judicis potestate est quantam dicat
(nisi cum lege est constitutum quantam dicat).quot; Quae m
§ 10. Instit. de Injuriis, 1. J3 D. de poenis, 1. 3 Cod.
Ex quibus causis infam, dicuntur de officio judicis, sen

quot;quot;(1) h. 't. Dig. de lege Fabia de plagiarixs.

(2) Cod. I. 54.

(31 L. 6. § 3, 4 el Cod, de modo mulctarum, 1. 54.

tentiam rnocio graviorem , modo levioiem pronuntiandi, ita
intelligenda yidentur , quod poenae non ita in judicantium
arbitrio positae sint, ut pro lubitu vel condemnare vel
absolvere, ut poenae remissionem referre , vel genus poenae
mutare possit judex , sed ut pro personarum et admissi
facinoris qualitate, et aliis attributis, modo durius, modo
remissius animadvertere possit, ut judex denique, in om-
ni judiciorum parte , officio prudentis judicis fungatur.

Posteriora tempora nos docent tamen, Imperatores non
semper hisce regulis sese submisisse, cum sub ilhs, om-
nium bonorum confiscatio magis magisque usu veniret,
et poenae pecuniariae determinati modi (1).

Verba dum facimus de muleta certi modi, operae pre-
tium videtur, peculiarem eam memorare, quam Constanti-
nus illis irrogandam praecepit, qui, aut medicis, aut iis
qui scientias et optimas disciplinas profitentur, aliquam
injuriam intulerunt: »Si quis, inquit, eos vexaverit,
centum millia nummorum aerario inferat, a magistratibus
vel quinquennalibus exacta, ne ipsi hanc poenam susti-
neant. Servus, eis si injuriam fecerit, flagellis debeat
a suo domino verberari coram eo cui fecerit injuriam :
vel si dominus consensit, viginti millia nummorum fisco
inferat, servo, pro pignore , donee summa haec exsolva-
tur, retinendoquot; (2).

§ 13. DE AESTIMATIONB MULCTAE PECUNIAKIAE SECUNDUM
NONNULLOS GEBMANICOS CODICES, UTI ET SECUNDUM
NOSTRUM RECENTIOREM.

Omnes Germanici codices mulctae pecuniariae poenam
conservarunt, sed non tam frequenter, atque codex poe-

(1)nbsp;Walter, L. c. p. 847.

(2)nbsp;Cf. iNVERNizi, L. c. in. 1. 1. I.e. Theod. de medic, et prof.Fr 133.

nalis iraiicicns anni 1810, eam adhibent : pro régula
generali haec poena in leves tantummodo legum infrac-
tiones applicatur, et raro, ne dicam nunquam, in cri-
mina et delicta gravia. Mulctarum earum modus iustus
semper habetur. Codex Wurtembergensis statuit, mule-
tas pecuniarias cornputandas esse pro ratione bonorum
rei damnati, prouti eorum conditio judici nota est, vel
prouti eam cognoscere potest ex instrumentis publicis.
Muleta 1000 11. nunquam excedere potest, praeter ca-
sum quo plures contraventiones concurrant (art. 32).

Ejusmodi dispositio legitur in art. 47 Codicis Badensis.

Codex Austriacus mulctae poenam non admittit in ea
maleficia, quae nos vulgo crimina dicimus, sed in ea
omnino, quae delictorum nomine apud nos nota sunt,
et quoties eam scribit, maximum et minimum quod-
dam, tamquam fines, quas muleta excedere non potest,
statuit. Intra hos fines judex , pro ratione legis infracti-
onis, et conditionis rei damnati, mulctam irrogare debet.

In praecipuis codicibus summa pecuniae certa quae-
dam scribitur, quam, pro régula generali mulctae supe-
rare nequeunt, in codice Ilanoverano eiusmodi summa
scripta est 500 thai., in Hassico codice 90 florenorum.

Alii codices maximam mulctae partem generalem non
scribunt, sed in quocumque casu certos fines consti-
tuunt.

Quod attinet ad codicem nostrum poenalem anni 1847,
mulctas intra certos fines semper exigendas invenimus.
Tamquam poena accessoria , in re criminali, summam 200
fl. excedere semper debet, neque .5000 fl. superare (1);
tamquam poena correctoiia minor 10 fl. nunquam esse

(1) Cf. VAN DEN Honert, Het welb. van strafr. toegelicht uit de be-
raadslagingen der Staten-Generaal. 2« Atl. p. 284.

potest, et ejus maximum 75 tl. semper majus esse de-
bet , quamquam , nonnullis casibus exceptis, summam 3000
fl. egredi judici nunquam licet (I); in politiae contra-
ventiones muleta ab uno ad Septuaginta quinque florenos
scribitnr (2) (art. 21, 27, 30).

In ipsius codicis, quae ad nos perrenit, parte, placi-
tum tamen nullum inveni, ex quo efficere liceat, judici
in muleta ponderanda, ex legis praescripto, facultates rei
damnati esse attendendas, licet judex nitro inteliigere de-
beat, hoc ipsi praetermittendum non esse.

§ 14. DE MULCTAKUM COMPÜTANDARUM KATIONE, SECUNDUM
LEGES EBANOICAS KECENTIOKES.

In Codice poenali Francico 25 Sept. 1791 muleta in-
venitur pecuniaria, tamquam poena accessoria earum poe-
narum quae in causis criminalibus pronuntiantur : exem-
plum hujus rei praestat art. 10, p. II. Sect 5, quo ei,
qui munere publico funguntur, quique pecunia sese cor-
rumpi passi sunt, ut potestate sua abuterentur, poenis
art, 8 et 9 scriptis, non tantum plectuntur, sed insuper
poena pecuniaria, summae vel valori quem acceperunt,
aequab: »Les coupables mentionnés aux deux articles
précédents, seront en outre condamnés à une amende
égale à la valeur de la somme ou de l'objet qu'ils au-
ront reçus.

Lex 19 Juillet 1791, (relative à l'organisation d'une po-
lice municipale et correctionnelle) mulctarum coercidonis
modum frequenter adhibet, sed systema certum et firmum

(1)nbsp;Van den Honert, 3« Afl p. 505.

(2)nbsp;Eod. p. 309.

non est secuta, pro rerum et temporum vero varietate,

varia ratione mulctam infligit lex.

Ita leaimus in art. 6, caupones , qui nomma eorum qm
apud se^degunt in acta non referunt, ad mulctam esse
damnandos; -du quart de leur droit de patente , sans que
cette amende puisse être au dessous de trois francs: alms
articulus poenam pecuniariam determinati modi continet,
uti art. 7 , qui dominos, quorum domus ad aléas adhi-
bentur, quique politiam certiorem non faciunt, condemnat:
„pour la première fois à 300 francs, pour la seconde fois

à mille francs d'amende.quot;

Porro minimus et maximus mulctae statuitur gradus ,
inter quos fines restricta a judice est infligenda (1).
Art 16 scribit: -une amende égale à la totalité de leur
contribution mobiliaire, sans qu'elle puisse être audes-
sous de 300 frs, in eos aurigas qui per imprudentiam
equorumve petulantiam, in plateis aliquem laedunt.

Tamquam poena correctoria frequenter in hac lege
occurrit muleta, legislator tamen regulam generalem ejus
computationis non est secutus, nunc pro basi mulctae
accipitur tributum rerum mobilium (2) (contribution mo-
bUiaire) nunc mulctarum fines inter maximum et mini-
mum gradum statuuntur, vel frequentius maximum tantum
modum, qui excedi non potest, designatum legimus (3).

Lex 28 Sept. 1791, cujus titulus: Loi concernant les
biens et usages ruraux et la police ruralequot; fundamentum
mulctarum computandarum posuit, quod legimus m art. 4.
Tit. II hujus legis: »Les moindres amendes seront de la

(1) Cf. art. IS.

Gf art IQ»

- Cf art 11- Tit. »■ art. 16, 29, 35. Secundum hanc legem ,

criminum gravitate, inter fines, lege
mulctae modus a judicc, piu ^^ ^ ^ ^^

,tatucndus est. Cf. Tit. II. art. 9, in

valeur d'une journée de travail au taux du pays.quot; Non
prorsus diff'ert haecce computandi ratio ab ea, quae in '
codice Brasillano recepta est, in hoc tamen , uti supra jam
vidimus, muleta aestimabatur secundum illud, quod sin-
gulis diebus quisque delinquens, operibus suis vel ex suis
reditibus, sibi comparare potest, dum in Codice francico
salarium unius diei, per quam quis operas praestitit, ge-
neraliter tantum statuitur pro moribus regionis, non pro
ratione bonorum, vel mercedis, quam quisque quotidie
sibi comparat.

Legislator tamen hocce fundamentum mulctae compu-
tandae, per totam legem, basin computationis non po-
suit, nam frequenter muleta solvenda est quae duplum
continet damni reparationis, domino quae debetur (1):
imo vix dici potest legislator in hac lege principium cer-
tum statuisse, cum in casu , qui refertur art. 19, alio modo
muleta statuitur, rnerces enim servorum ad vile pretium
diminui non oportet, »sous peine d'une amende du quart
de la contribution mobdiaire des délinquans ;quot; aliis art.
muleta, cujus modus in ipsa lege signis arithmeticis de-
signatus est, exigitur, uti legimus in art. 38 (2), damnum
pecore datum si est in sylva caedua, pro diversitate pe-
coris, variam mulctam esse solvendam.

(1)nbsp;»Ceux qui détruiront les grelfes des arbres fruitiers ou autres , et
ceux qui écorceront ou couperont en tout ou en partie des arbres sur
pied , qui ne leur appartiendront pas, seront condamnés à une amende
double du dédommagement du au propriétaire.quot; art. 14. Alia exempla
praebent, art. 24, 23, 26, 29, 30, 31 , 54, 3S , 42.

(2)nbsp;igt; Les dégâts faits dans les bois taillis des particuliers ou des com-
munautés par des bestiaux ou troupaux, seront punis de la manière
suivante : 11 sera payé d'amende pour une bête à laine, un franc, pour
un cochon , 1 frc., pour une chèvre, 2 frcs. , pour un cheval ou une
autre bète de somme, 2 frcs., pour un boeuf, une vache, ou un veau,
3 frcs.quot;

Eandem computandae mulctae rationem legis 28 Sept.
1791 quam memoravimus, sequitur Codex Des délits et
des peines, 3 Brum, anni IV, qui mulctae poenam, in
Lib III pro ratione mercedis trium dierum adhibet, tam-
quam simplicem modum coercitionis politiae contraventio-
num (1), et tamquam poenam correctoriam (2), quo casu,
mercedem trium dierum muleta excedit : politiae tribu-
nal, pro rerum circumstantia, proque delictorum gravi-
tate , poenas pronuntiandas gradatim minuere vel augere
potest, numquam tamen minor esse potest muleta, quam
valor mercedis unius diei, uti et nunquam valorem mer-
cedis trium dierum transgredi ea potest (3).

Codex poenahs anni 1810 computandarum mulctarum
rationem mutavit; non amplius mercedem unius diei mulc-
tae basin adhibet, quamquam systema ponderationis, a
judice quae est facienda, mutatum non est. Omnes de-
linquentes, nulla facultatum ratione habita, uno eodemque
modo, mnlctis plectit hic codex , gradus définit inter quos
ponderandae eae sunt, ceterum judici relinquit taxationem ,
pro dehctorum gravitate; in codicis condendi causarum
expositione, legimus: - Le projet laisse au juge une certaine
latitude pour fixer la quotité de l'amende correctionnelle:
les circonstances, qui atténuent on qui augmentent un délit
ne peuvent être toutes prévues par la loi, il faut donc

(1)nbsp;Art. 600. Les peines de simple police sont celles qui consistent
dans une amende de la valeur de 3 journées de travail ou au dessous.

(2)nbsp;Art. 601. Les peines correctionnelles sont celles qui consistent dans
une amende au dessus de la valeur de 3 journées de travail.

(3)nbsp;Art. 606. Le tribunal gradue, selon les circonstances et le plus
ou moins de gravité du délit, les peines qu'il est chargé de prononcer :
videtur legislator noluisse, judicem pro delinquentis facultatibus mulc-
tam statuere, nisi id expressum esse voce circonstances intelligamus.

accorder au juge le moyen de proportionner l'amende
à la fautequot; (1).

Lex itaque hanc poenam graviorem vel minus gra-
vera praescribit, pro majore vel minore legum violatione,
non pro ratione status, quem in societate occupât de-
linquens ; nullum habet personarum delectum ; omnes,
quod ad legem, aequales esse, stricte ante oculos sibi
habuit legislator, dum hancce materiem tractavit, quod
principium tamen directe ducit ad inaequalitatem quam-
dam in poenae applicatione, cum, magnas opes qui pos-
sidet , ludibrio habet mulctam, quae inopem funditus
in exitium ducit.

Ad hocce vitium amovendum, fines, inter quos muleta
exigi poterat, magis extensi sunt, ut ita judicis facultas
augeretur in poenae applicatione : hocce remedium ta-
men , omnibus partibus fini respondere dici non potest, et
quia mulctae maximus modus a locupletissimis semper par-
vi ducetur, et quia lege non distinguitur inter eos, qui-
bus solvendae mulctae sunt, divitiis num gaudeant, an
vix habeant unde victum quaerere possint,

Praeterea, quamquam art. Cod. pen. 463 judici facul-
tatem tribuit fere illimitatam mulctarum mitigandarum,
ohliviscendum tamen non est, tantum applicari posse hoc
placitum mulctis in codice scriptis, dum imprimis in legi-
bus , de peculiar! quadam materie conditis , haec poena
frequenter scribatur atque duros saepe habeat elfectus,
pro gravitate mulctae, quae exigitur.

Majorem et minorem mulctae partem, quae exigi po-
test, codex anni 1810 semper itaque statuit, et judicis
est justam statuere mensuram ; major et minor illa pars,
pro régula generali, pecuniae certà summâ est desig-

(1) Locré, XV. 104.

nata, cujus regulae tamen quaedam occurrunt exceptio-
nes; art. 135 e. g., quo, pro ratione falsae pecuniae,
dolo malo in circulationem proditae, fines statuuntur
quas muleta excedere numquam potest, summam tamen
sedecim francorum semper ea superare debet (1): art. 164
de muleta ita dicit : » dont le maximum pourra être porté
jusqu'au quart du bénéfice illégitime, que le faux aura
procuré ou était destiné a procurer aux auteurs du cri-
me, à leurs complices, ou à ceux qui ont fait usage
de la pièce fausse. Le minimum de cette amende ne
pourra être inférieur à 100 francs.quot; Art. 172 in dam-
natum repetundarum mulctam scribit, » dont le maxi-
mum sera le quart des réstitutions et indemnités , et le
minimum le douzième,quot; et ejusdem fere generis placita
continent arti. 406, 430 et 437.

Exemplum mulctae, cujus ponderatio judicis arbitrio
non relinquitur, cujusque modus ipsa lege statuitur,
art. 113 praebet, quo criminis ambitus damnati, ju-
ra civium amittunt, et per aliquot annos ab officiis
publicis removentur; et porro: »le vendeur et l'ache-
teur du suffrage, seront en outre condamnés chacun, à
une amende double de la valeur des choses reçues ou
promises.quot;

(1) Toutefois celui, qui aura fait usage des dites pièces, après en avoir
vérifié ou fait vérifier les vices, sera puni d'une amende triple au moins,
et sextuple au plus de la somme représentée par les pièces qu'il aura
rendues à la circulation, sans que cette amende paisse, en aucun cas,
être inférieure à 16 francs.

5 15. aUID DE SYSTEMATE MULCTAS COMPUTANDI CODICIS ANNI
1810 BXISTIMANDUM.

Basis mulctarum computandarum in codice posita om-
nibus partibus expleta esset, si modo esset praescrip-
tum, mulctam pro delinquentium facultatibus exigendam
esse : düRcultas tamen quaedam sese profert in iis fa-
cultatibus aestimandis; supra jam de variis, a viris doctis,
propositis modis egimus, quorum ope ad illam notionem
facile perveniri posset, vidimus tamen in applieatione
vix eos adhiberi posse, quum fini non responderent,
quem iis attingere legislator sibi proposait ; alius itaque
modus quaerendus est, ut muleta pro ratione facultatum
delinquentis statui possit, et, quamquam pro régula gene-
rali probandum non est, quod in judicis voluntate quid
positum sit, in hoe casu tamen judici id munus vi-
detur mandari posse : lex certas ac definitas régulas ,
quae in quocunque casu conveniant, praescribere non
potest, necessario sapientiae magistratuum fidem habere
debet civitas ; in applicanda muleta judicis justae aesti-
mationi muitum debet relinqui, caveant modo judices, ne
tantum delictorum gravitatem, sed et cujusque delin-
quentis conditionem, ante oculos habeant.

Sic judici tribuetur cura justae et aequalis muletarum
distributionis ; non illimitata tamen, cum in lege fines
sint statuendi, quos praeterire ei non licet, sed intra
hos fines, pro delicti gravitate et statu delinquentis in
societate, quae quasi elementa sunt suae computationis,
mulctam distribuere potest.

Codex poenalis anni 1810 fere hancce viam ingressus
esset, si, secundum illum, judex mulctam computare
possei, pro ratione facultatum ejus, qui debet solvere.

Sed et aha se profert diffieilis quaestio in hocce syste-

mate; quinam, nimirum, fines esse debeant, citra quos
mulctae non sunt exigendae. Jam supra tamen respon-
sum datum est, pro divitiarum publiearum, earumque
divisionis ratione, eas in lege esse scribendas, et ita sese
habere debent, ut et iis, magna bonorum copia qui gau-
dent, poena revera dici possint, nam profecto principium
aequalitatis applicatum non esset, si hos non attingerent.

Charles Lucas, in opere suo: du système pénal, pag.
304, maximam mulctam quam judex exigere potest, in
lege tantum scribi proponit, ut ab eo, parva , uti fieri
potest, intligi possit, et de maxima illa verba faciens.
,,il doit être tel, que l'application nen soit pas illu-
soire pour les citoyens les plus riches.quot; De re dixit
Rossi: »Le législateur doit se contenter dune hmite dis-
crétionnaire, établie par l'évaluation approximative de
la moyenne des fortunes. En même tems il doit laisser
au juge une assez grande latitude dans l'application de
la peine pécuniaire, pour qu'il puisse dans son équité
tenir compte des circonstances individuelles de l'accuse.

Omnibus tamen partibus expletum neque hoc systema
est dicendum, quamquam multis se commendat, cum,
quo magis mulctarum fines sese extendunt, eo magis
crescat potestas, judicibus lege tributa.

§ 16. DE MUICTAUUM PECUNIAMABUM MENSTOA IN POUTIAE
CONTXAVENTIONIBUS QUAE SCBIBUNTUB.

Tamquam poena in crimina et delicta, ex avaritia et
spe lucri orta, legislator, pro ratione dWitiarnm publiea-
rum earumque distributionis, summam mulcUgt;e exigen-
dae vel, uti potius dicam, maximum hujus summae, m
lege' exteLdere potest, dummodo caveat ne civium facul-
tates excedat. — Tamquam modus coercitionis polhiae

contraventionum , muleta contra ad parvam summam est
redigenda a legislatore, magis est consideranda tamquam
admonitio, quam tamquam poena.

Sufficit enim ut animus civium excitetur ad ea officia,
quae regulis politiae praescribuntur: verum est, huic meae
sententiae opponi posse, divitem levi muleta non feriri,
neque a delinquendo eum retineri, quod dubium plane
vero tollitur, si ante oculos habemus, diviti prorsus idem
esse, decem florenos num solvat, an viginti, dum egeni,
qui etiam ad maximum in lege scriptum condenmari
potest, multum interest, ne muleta magna sit; levem
enim facile hic solvet, quae facultatibus suis est aequi-
parata, cum tamen, quando mulctam nimis magnam
solvere non potest, per aliquot dies in carcerem mit
tatur. Generaliter lege ejusmodi reclusio infamia non
notatur, inter cives tamen non inserviet ad famam sibi
parandam, neque laudi ilü tribuetur, et insuper mag
num malum secum ducet, cum familia damnati, certum
per tempus, breve omnino sed tamen nimium, eo, cui
imposita est cura victum quaerendi, privetur , et ad mi-
seriam condemnetur, nisi ab aliis, et majoribus quidem
delictis, sese velit praecavere, ne fame intereat.

Quo major etiam muleta pecuniaria, eo saepius de-
linquentes in carcerem erunt mittendi, nam saepe occur-
ret solvere eos non posse , et vis moralis poenae carceris
maxime tunc minuitur, quando propter causas inanes
saepius infligitur.

Etiam Rossi, ut ejusmodi muleta parva sit, monet his
verbis: »L'amende elle même peut-être très légère: très
souvent au heu de 10 et 15 francs, deux ou trois peu-
vent suffire:quot; et procedit, exemplum capiens de urbe
Geneva: i.A Genève on se borne souvent à prononcer
une amende de trois ou quatre florins, nous croyons

qu'on le fait avec raison, et sans le moindre inconvé-
nientquot; (I).

§ 17. QTJOMODO AGEUDUM CUM EO, QUI SOLVENDO NON EST.

Ad accurate statuendum, quid cum eo sit agendum ,
qui non habet unde solvat, poena corporali severius ne
hicplectatur, dum locuples facile ex bonis, quae abunde
ei adsunt, mulctam solvere potest, rem ex antiquis, quae
viguerunt Romae legibus, illustremus, uti et ex hodier-
nis, quae apud nos et in aliis regionibus in usum ad-

hiberi soient.

Notandum est quod monet Ulpi.^nüs in L. 1. S ult.
Dig. de poenis, generaliter placuisse in legibus publi-
corum judiciorum, vel etiam privatorum criminum, qm
extra ordinem cognoscunt praefecti vel praesides, ut us,
qui poenam pecuniariam egentes eludunt, coercitionem
extraordinariam inférant, ex qua régula notissima effici-
tur, »Qui non habent in aere, luant corpore,quot; uti supra

jam vidimus.

In hac lege observandum , per coercitionem extraordi-
nariam, corporis castigationem plerumque esse intelligen-
dam, ut ostendunt exempla in L. 7. § 3. Dig. de jurisd.
L. 25. de in jus vocando (2): notandum dein, hoc jus
poenam pecuniariam mutandi in corporalem tantum conces-
sum esse iis magistratibus, qui extra ordinem cognoscebant ;
ceteri scilicet magistratus, legibus adstricti, non poterant
a poena, legibus statuta, deflectere, sed major potestas
illis qui extra ordinem cognoscebant, facta est, uti vide-
tur ex L. 13. Dig. de poenis.

(1) Traité, M. 12.

Âddalur eliam L. 9. Dig. de incend. ruin, iiaufr. h. 1. § o.

nig, de poenis, L. 3. § 1. Dig. de terminis.

Hoc jus etiam solum competebat magistratibus, qui
merum habebant imperium , unde in L. ult. Dig. de in
jus roc, dicitur praefectus urbi, non praetor, sic eastigare
debere (1).

Paupertatem damnati saepe judicem adeo movere pos-
se ut mulctam remittal, apparet ex L. 6. § 9. Dig. de
off', praes., »praeses provinciae, si mulctam, quam irro-
gavit, ex praesentibus facultatibus eorum, quibus eam
dixit, redigi non posse deprehenderit ; necessitas solutio -
nis moderetur, reprehensa exaclorum illicita avaritia :
Remissa propter inopiam, muleta a provincias regentibus
exigi non debet quot; (2).

Matthaeus (3) has leges, quae ex causa paupertatis
judici dietam mulctam minuere permittunl, de arbitra-
riis , non special! lege definitis mulctis, agere opmatur ;
quae vera emissa sententia esse videtur , quamquam om-
nino fieri potuisse mihi videtur, ut magistratus, qui
extra ordinem cognoscebant, etiam ob causam paupertatis
remitterent mulctam, speciali lege definitam , cum, uti
supra vidimus, iis, qui poenam pecuniariam egentes elu-
derent , coercitionem extraordinariam inferre possent :
non video, cur ii qui poenam graviorem inferre pos-
sent , poenam lege praescriptam eodem modo non re-
mitterent.

Facultas commutandi poenam pecuniariam in poenam
carceris multis Germaniae Codicibus continetur (4), sic
in Codice Saxonieo legimus (5), mulctam inflictam non
esse exigendam ab iis qui bona sua dissipant, in cura

(1)nbsp;Van der K-Eessel , Ad Libr. 47 et 48. Dig.

(2)nbsp;Cf. L. 6. § 6. Cod. de modo mulct.

(3)nbsp;De Criminibus , XLYII. 3, § 6.

(4)nbsp;Cf. Haeberlin, Grundsätze des Crim. rechts, I. p. 134.

(5)nbsp;Art. 21.

qui degunt, neque ab egentibus, qui non habent unde
solvant, sed hbertate, per tempus lege definitum, hos

esse privandos.

Idem occurrit placitum in Wurtembergia (1), Bava-
ria (2) et Oldenburgia (3), secundum quos Codices in-
super, minores aetate, quorum parentes vel tutores mulc-
tam non solvunt, poena carceris plectuntur.

Poena pecuniaria in captivhatem quando translbrmatur,
bonorum copia damnati judici est attendenda , atque
pro hujus ratione, intra fines lege statutes, damnatus in

custodia detineri debet (4).

Quisque Codex Germanicus, quomodo inter se poena
carceris et pecuniaria cohaerent, apta ratione, pro divitiis
pubhcis cujusque regionis determinavit : ita in Saxonia (5)
sedecim Groschen aequiparantur 24 horis, per quas cus-
todia quis detinetur in ergastulis ; in Wurtembergia (6)
unus vel et quatuor floreni eidem detentionis tempori
respondent, pro ratione bonorum rei damnati, judicis
aestimationi relicta; secundum codicem Brunsvicensem (7)
ein Ms fünf thaler : in Codice Hanoverano (8), alio quo-
dam modo praescriptum est : « Bei dieser Verwandlung soll
1 Rthlr. Geldbusse einer eintägigen Gefängnisstrafe er-
sten Grades gleich geachtet werden. Wenn jedoch die
solchergestalt ausgemittelte Gefängnisstrafe die langste
Dauer dieser Strafarbeit überschreiten sollte, so sind von

(1)nbsp;Art. 46.

(2)nbsp;Art. 34.

(3)nbsp;Art. 38.

(4)nbsp;Habberlin, Grundsätze des Crim. l^echts, p. 13S.

(5)nbsp;Art. 20, 21.
(G) Art. 47.

(7)nbsp;§ 18. Abs. 3-

(8)nbsp;kn 29. Abs. 3.

da an, zwei Rthlr. Geldbusse einer eintägigen Gefäng-
nisstrafe gleich zu achten.quot;

In Bavaria mulctam 25 Flor. (1) et secundum Codi-
cis Oldenburgici placita (2), summam 10 Thalerorum
auri qui solvere debet, per octo dies custodia detinetur.

Clausula tamen quaedam, huic dispositioni adjecta, car-
ceris detentionem , quae mulctarum locum occupât, num-
quam ultra tres menses extendendam esse jubet.

In reum qui solvendo non est, tamen a judice secun-
dum jus francicum , muleta pronuntiatur (3), quandoque
lex mulctam scribit in crimen aliquod, judex, qui sen-
tentiam dicit, reum damnatum lege solvere non potest.

lus novum francicum itaque conversionem illam poena-
rum pecuniariarum repudiavit, quam tamen olim curiis
supremis tribuerat: decretum enim Henhici II, anni 1549,
praescripserat: »Si après le tems de six mois les pri-
sonniers ne peuvent payer l'amende pour cause de délits,
les cours procéderont à la commutation de la peine pé-
cuniaire en peine corporelle (4).

Modus tamen, quo, secundum codicem hodiernum
poena executioni mandatur, vi in delinquentem adhibita,
f contrainte par corps) , revera poenae mutatio fere dici
potest: haecce contrainte par corps quae vulgo dicitur,
placitis legis anni 1791 (5) jam praescribebatur, cum se-
cundum codicis ruralis 28 Sept. 6 Oct. 1791 artquot;®. 5. tit. 2

(1)nbsp;Art. 13.

(2)nbsp;Art. 35.

(3)nbsp;Arr. Cass. 3 Nov. 1826.

(4)nbsp;DecbüSY et isambert , Recueil général, XIII. 162.

(5j Loi 22 Juillet 1791. til. 1. art. 26. lit. 2, art. 41. .La contrainte
était indéfinie, lorsqu'elle était appliquée à des condamnations encourues
pour crimes.quot;

ipsa poena inclusionis scriberetur: »La détention rempla-
cera l'amende à l'égard des insolvables : mais sa durée en
commutation de peine ne pourra excéder un mois, dans les
délits pour lesquels cette peine n'est point prononcée.quot;

Codex anni 1810 art. 52 et 467 jus coercitione cor-
porali (contrainte par corps), mulctas exigendi secum fert;
apud nos itaque cum codex ille adhuc vigeat, etiam illud
est receptum; cum tamen anno 1847 in coetu ordinum
generalium de noTo codice criminali condendo actum est,
aliud quid cautum est, nempe; mulctae, a judice dic-
tae, ex bonis rei damnati exigi possunt, ac, si intra
sex menses muleta non est soluta vel ex bonis exacta,
poena carceris damnatus plectetur, quae poena tamen,
propter crimen vel delictum si est imposita, anni, prop-
ter levem politiae contraventionem, septem dierum spa-
tium excedere non poterit (1).

Quod attinet ad spatium temporis per quod quis cus-
todia detinendus est qui solvendo non est, varia sunt
recepta principia. Quum de codice anni 1810 ageba-
tur, hanc emisit sententiam Target (2). » Toutes les
fois, que la nation est créancière, il convient que la
contrainte ait un terme, à partir de l'expiration de la
peine corporelle, subie par le condamné. Après ce ter-
me, si l'insolvabilité est constante et bien prouvée, la
liberté provisoire sera rendue (3) quot; : haec doctrina re-
cepta est, et termini sunt statuti in favorem eorum
qui solvendo non sunt, trium annorum quidem, quan-
do propter crimen quis esset condemnatus, unius anni
quando propter delictum : sed corpus legislatorium (4) hos

(1)nbsp;Art. 57, 38, 59.

(2)nbsp;Locré, XV. 12

(3)nbsp;Cf. Morin, Diet, in v. contrainte.

(4)nbsp;Locré, XV. 86.

terminos nimis extensos cum consideraret, art 53 (1) ita
mulatus est, uti nunc sese habet : de coercitione corporali
in politiae contraventionibus art. 467 (2)scriptus est. Secun-
dnm legem in Francia latam , die 17 m. Aprilis anni 1832,
corporis coercitione , contrainte par corps, quae vulgo dici-
tur, ad mulctas solvendas coguntur damnati: art. 34 eam
coercitionem praescribit, quae subeunda est, usque dum
plane mulctae solutae sint. Sed severum hocce principium
eo est mitigatum, quod is qui solvere debet mulctam ,
semper jus habeat satisdandi ; quod porro probare illi
liceat se solvendo non esse, cum muleta 300 francis mi-
nor est ; et, si muleta 300 francos excedit, art. 40 tem-
pori coercitionis terminum imponit.

Facultas satisdandi ex ipso profluit art. 34. Quum
reus damnatus solvendo non est, semper ad probationem
admittitur, et pro ratione mulctae solvendae carcere de-
tinendus est, probatione facta, per tempus aliquod, ante-
quam plane suam recuperet libertatem. Mulctae et ahae
condemnationes pecuniariae summam 15 franeorum quum
non excedunt, carcere liberatur damnatus post duas die-
rum hebdomades ; post mensem, quando 50 francos, post
duos menses, quando centum, post quatuor menses, quan-
do trecentos francos mulctae non superant (3). Art. 40

(d) Art. 55. »Lorsque des amendes et des frais seront prononcés au
profit de l'état, si, après l'expiration de la peine afflictive ou Infaman-
te , l'emprisonnement du condamné, pour l'acquit de ces condamnations
pécuniaires, a duré une année complète, il pourra, sur la preuve
acquise par les voies de droit de son absolue insolvabilité, obtenir sa
liberté provisoire. La durée de l'emprisonnement sera réduite à six mois ,
s'il s'agit d'un délit; sauf, dans tous les cas à reprendre la contrainte
par corps, s'il survient au condamné quelque moyen de solvabilité.quot;

(2) Art. 467. »La contrainte par corps a lieu pour le payement de
l'amende. Néanmoins le condamné ne pourra être, pour cet objet,
détenu plus de quinze jours, s'il justifie de son insolvabilité.quot;

(5) Art. 35.

terminum praescribit coercitionis, cum summa 300 francis
major est.

Natura hujus coercitionis {contrainte) num poenahs sit,
nec ne, lege non est definitum: nonnuUi eam considera-
runt tamquam poenam corporalem, in locum pecuniariae
poenae substitutam, ahi, tamquam modum tantum recu-
perationis: quae illi aflerunt ad sententiam suam firman-
dam parum efficere mihi videntur ; veritati propiora,
quae ab his in medium feruntur, cum dieant : poenam
eam non esse, cum haec sit pronuntianda, non praesu-
menda: codex ruralis anni 1791 statuebat: »La detention
remplacera l'amende à l'égard des insolvables,quot; sed haecce
commutatio poenarum deinde iterum scripta non est.

Natura poenalis inde etiam deducta est, quod reus
damnatus, quamquam probaverit solvendo se non esse,
per tempus, lege praescriptum , custodiendus tamen sit, in
hbertatem vindicari priusquam possit ; haec tamen detentio
poena dici nequit, sed tantum coercitio quaedam ad ju-
dicem certiorem faciendum , exeusationem a damnato al-
latam, se non esse solvendo , non esse fictam : » la con-
trainte exercée malgré la justification de l'insolvabilité,
s'explique par la possibilité de forcer le débiteur à user
de ressources, qu'il aurait dissimulées, et qu'il peut en-
core posséder, malgré une insolvabihté apparentequot; (1).

Cura executionis praeterea imposita est quaestori in-
scriptionum (2) {receveur de Venrégistrement), magistratui
fiscali, cui lex certe poenae applicationem non mandasset:
unde concludere liceat hanc coercitionem, modum execu-
tionis poenae pecuniariae tantum esse (3).

(1) Avis du Conseil d'Etat. 15 Nov. 1832.

(2jArt. 33 L. 17 Avr. 1832.

(3) Ad totum hoc argumentum illustrandum vid. Avis du Cons. d'Etat
modo memoratum.

§ 18. QUID DE HAC ßE STATUERUNT NONNULLI JURIS
PHILOSOPHI.

In scriptis suis qui rem tractaverunt, quid cum iis sit
agendum qui solvendo non sunt, diverso modo sententiam
emiserunt, in illo tamen conveniunt, poena capitali eos
nunquam esse afficiendos, qui propter egestatem mulctas
pecuniarias solvere non possunt.

Filaxgieri tantum inter hos praebet exceptionem, at-
que poenam corporalem toties poenae pecuniariae sub-
stituendam esse monet, quoties rei damnati bona cer-
tam summam, lege designatam, non attingunt (t) :
valde durum tamen videtur , eos poena corporali crucia-
re , qui, quod ad bona sua, legi non satisfaciunt, cum
poena pecuniâ constans, iis inflicta, qui secundum legem
sat habent unde solvant, fere poena dici non possit.

Exemplum profert Fiungiebi placiti cujusdam, in lege ,
secundum suam sententiam , statuendi. ■gt; La peine du
stellionat sera la perte de la moitié des biens du cou-
pable, — et de trois années de condamnation aux tra-
vaux publics, si la valeur des ses biens ne s'élève pas à
la somme de quatre cents ducats au moins.quot; Klein-
schrod (2) legem nullam sequi rationem dicit, quae ab
opulentis levem tantum exigit mulctam, inopem vero
gravi ferit poena corporali.

IlEiNKE (3) contra ejusmodi mulctae conversionem,
11 die nie mit eine Geldstrafe vergleichen werden kann,quot;
expresse monet, uti et Tittman.n (4j: quot;Das Surrogat der

(1)nbsp;Science, lY. c. 8.

(2)nbsp;L. c. cap. 6. § S9.

(3)nbsp;L. c. I. p. 403.

(4)nbsp;L. c. I. p. 134.

Geldstrafe, wenn sie nicht bezahlt werden kann, muss
Handarbeit sein, nicht Leibestrafe, die mit jener in kei-
nem Zusammenhange steht.quot;

Quid tamen aequitas et humanitas a legislatore postu-
lent, ut placita condat, quibus omnes, et inopes et opu-
lenti, eodem gradu puniantur, ne illi, qui solvendo non
sunt, gravius quam hi plectantur, juris philosophi verbo

tantum significant.

Tittjiann eos, qui non hahent unde solvant, ad operas
damnari vult; sententiae suae tamen nihil addit, discere
unde possimus quid sibi velit; certe, nihil aliud signi-
ficare in animo habuit, nisi, eos tempore legitime custo-
dia detinendos essein ergastulis, in quibus, manibus suis,
sibi colligere possunt, ut justitiae satisfaciant (1).

Kleinschrod, in opere jam plus semel citato, eodem
fere sensu, sed paucis etiam verbis, de re dicit: has
detentiones tamen, mulctis pecuniariis substituendas, non
tamquam coercendi modos considérât, quorum ope, uti
in jure Francico, investigatur, num revera nihil habeant
unde solvere possint damnati, sed tamquam poenas, quae
infliguntur. Uterque scriptor enim, in scriptis suis ope-
rarum praestationem in aedificiis pubhcis huic fini instruc-
tis {werkhuizen), tamquam poenam commendat in causis
levioribus (2).

Henke eos tantum custodiendos esse monet, in libro
suo tamen non commendat ut operas praestent, sed in-
super vult ut non ei tantum, qui solvendo non sunt, poe-
nam correctoriam carceris pro muleta subeant, sed et ei,
qui, quamquam solvendo, libertate ad tempus potius pri-

(1)nbsp;Cf. Cod. Saion. arl. 20, 21.

(2)nbsp;tmmann, L. c. § 68. Kleinschrod, L. c. V. § 34. Abhand-
lungen aus dem peinl. Rechte, I. 8. 223,

yari volunt quam pecuniam solvere , sanguine et sudore
collectam (1).

Regulam humanitate se commendantem posuit idem
filasgieni, quae, qualemcumque normam legislatores se-
quantur, digna est, quae in quocumque codice invenia-
tur, in omni casu apphcanda, poena pecuniaria gravis,
an levior sit, non refert. »11 devait être statué, que, dans
les cas ou la prompte éxécution de la peine produirait la
ruine totale du coupable, les juges devraient lui accorder
un délai déterminé d'après les circonstances où il se trou-
vequot; (2): ne a reo damnato tamen, benigno hocce pla-
cito in abusum duceretur, coercitionis modus est additus:
»II serait suspendu de toutes les prérogatives de la cité,
jusqu'à l'instant ou il aurait entièrement payé la somme
à laquelle il a été condamné.quot; In Atheniensibus legibus
placiti ejusmodi exemplum inveniri videtur (3).

§ 19. DE HOC ABGUMENIO EX PLACITIS JURIS FKANCICI El LEGIS
ANKI 1847, APUD NOS. DUBIA DE NOSTKAE LEGIS PLACITIS ALLATA.

Modus quo in Francia, ex lege anni 1810, poenae pe-
cuniariae execution! mandabantur in eos, qui eas solvere
non poterant, durus valde videtur. Art. 52 enim, sine
ulla temporis stipulatione, sine ulla conditione, execu-
tionem condemnationis, »par la voie de la contraintequot;,
auctoritate sua firmat (4). Nonne etiam in hoc casu

(1)nbsp;L. c. I. p. 483.

(2)nbsp;L. c. ch. VIII.

(5) Cf. Filangieri, 1. c,

(4) Théorie, 436. Observations de Carnot sur l'article 52 : »Quoique
la contrainte par corps, semble avoir été autorisée sans condition , par

régula Filangeriana modo citata, locum obtinere aptis-
sime posset?

Coercitio illa porro, poena quae non est, efPectus
tamen poenae, et quidem durissimos, secum ducit; non
tantum propter tempus diurnum per quod durare illa
potest, (unius anni nempe, sex mensium, duarum dierum
hebdomadum, pro ratione, crimen num sit commissum,
delictum vel politiae contraventio), magnamque ob seve-
ritatem improbanda videtur; sed multo magis, quia,
hocce tempore praeterlapso, in libertatem tantum vindi-
catur provisoriam damnatus, quam postea iteruin amit-
tet si patet, eum bona acquisivisse, ex quibus mulctam
non solverit.

Lege Francica anni 1832, cujus erat, nimiam miti-
gare severitatem horum placitorum, ad probationem ad-
mittuntur rei damnati, se non esse solvendo, nulla pro-
batio tamen admittitur nisi antequam per tempus custodia
detenti sint, et brevissimum tempus detentionis pro 15
francis argenteis solvendis, est duarum dierum hebdo-
madum (1). Probatione tamen legitime facta, damnati,
quamquam postea bona acquirant, de muleta non am-
pbus tenentur. Lex poenalis in patria nostra anno 1847
condita placita continere videtur, omnibus, modo citatis,
praeferenda, justitià et humanitate quae se commendant,

l'article 52, elle ne peut être éxercée toutefois, qu'après l'observation
des formalités, prescrites par l'art. 26. TU 1. loi 22 Juillet 1791;
c'est à dire après l'expiration du délai de trois jours, à compter du
commandement fait au condamné, de satisfaire au- adjudications pro-
noncées contre lui. Ce délai n'est que de 24 heures lorsque la con-
damnation a été prononcée pour délits ruraux , au terme de l'art. 5.
tit 2. de la loi 6. Oct. 1791 : mais en tout cas avant le commande-
ment, la condamnation doit avoir pris le caractère de l'irrévocabilité.
Comm. sur l'art. 52 du Cod. pén. 3,
(1) Art. 35.

quaeque ea tollunt incommoda, quae severa nimis imo
crudelia modo vituperavimus (1).

Mirum tamen mihi est, singularem observationem in
medium proferre mihi liceat, legislatorem nostrum tem-
poris detentionis computationem judici reliquisse et ejus
terminos, tam in rebus criminalibus, quam in correctoriis,
et politiae contraTentionibus , solummodo constituisse , cum
facile, uti in plerisque Germanicis codicibus obtinet, de
qua re supra jam vidimus, certam pecuniae summam
definite detentionis tempori aequiparare potuisset, quo
facto lege tunc foret ordinatum, quod arbitrariae judi-
cis Toluntati nunc relinquitur, et norma huic esset prae-
scripta , secundum quam sententiam suam ferre debe-
ret (2).

Quum anno 1847 de lege nostra poenali agebatur, art.
33 legis 10 Junii 1840 rejectus est, et in ejus lo-
cum substitutus est art. 38, uti hodie sese habet. »Bij
elke veroordeeling tot geldboete wordt tevens door den
regter bepaald, dat, indien deze binnen 6 maanden,
nadat de veroordeelde tot de betahng is aangemaand,
niet mögt zijn voldaan of verhaald, die straf door gevan-
genisstraf zal worden vervangen.quot; Art. 33 legis anni
1840 coercitio corporalis {lijfsdwang) scripta erat, qua
poena mulctae pecuniariae executioni mandabatur, sed a
regiis ministris iterum proposita non est, impensae enim
ejusmodi executionis evitari non possunt, et fere semper
nimis magnae sunt, cum mulctae impositae saepe parvae
tantummodo sint (3). Eo magis regii ministri proposue-
runt commutationem poenae pecuniariae in carceris de-

(1)nbsp;Art. 37 , 38 , 39.

(2)nbsp;Hel Welb. van Strafregt toegelicht uit de beraadslagingen. Afl. 3.
p. 327. door J van den Honert Thz.

(3)nbsp;Van den Honert Thz. Afl. 3. p, 328.

tentionem, quia haec a nostra legislatione aliéna minime

6St

Vir Cons. Tan Panhoys cum publica de re disputatio
instituta est, plane probarit poenam carceris in eum pro-
nuntiandam , qui intra tempus constitutum mulctam no.,
solverit, sed animadvertit , detentionem illam revera esse
poenam, quod tamen in lege probe observatum non est,
in qua artquot;. 40: quot;De voldoening der geldboete ontslaat
van het verder ondergaan der in art. 38 genoemde ge-
vanlt;xenisstraf,quot; poena iila carceris tamquam modus execu-
tionis poenae pecuniariae magis considerari dh videtur:
secundum eum, placita codicis poenalis anni 1810 legis-
lator ante oculos habuisse videtur.

Systema quo quis, qui mulctam non solvit et carcere

detinetur, carceris illa detentione ut poena plectitur, quae
locum primitivae poenae pecuniariae occupât, in lege porro
inteavum servatum non esse dicit vir cons, in art. 39: hic
enirn statuit: «De in het voorgaande art. vermelde gevan-
genisstraf, wordt niet als een zwaardere, hoogere of an-
Lre straf dan de geldboete aangemerkt, en kan cct. Pno-
rem hanc articuli partem omnino probandam censet, sed
alteram partem: »dat die gevangenisstraf door hen die
wegens misdaad of wanbedrijf zijn veroordeeld, op dezelfde
wiize en in dezelfde gevangenis wordt ondergaan, als de
correctionele gevangenisstrafquot;, vir cons, probare nequ.t:
nam reus, qui propter crimen ad mulctam solvendam etiam
condemnatus est sed hanc mulctam non solvit, propterea
reclusione in carcere correctorio punitur, et in hoc casu
detentio carceris secundum eum, alia dicenda est poena,
quam muleta pecuniaria. .Ik geloof äerkalve, s. locutus
It vir cons, van Panhüvs , dat de bepahmjen van art. 39
en 40 niet in alle opziglen ^ijn goed te keuren.^

Et alii fuerunt iu coetu legislatorio, qui horum arti-

culoruiii placita probare non poterant, imprimis quia di-
vitibus et egenis aeqnalia non erant (1), sed eorum nu-
merus nimis exiguus erat, et articuli sunt recepti uti
nunc sese habent.

5 20. M.ULOIA PECUNIAaiA KEVERA POENA ESI. — DUBIUM VIRI
CONS. EEGKAVESEND.

Mulctas pecuniarias generaliter poenas esse habendas,
in dubium non vocatur: Art. 600 et 601 Cod. Brumaire
IV, art'. 9, 11, et 464 Cod. poenalis anni 1810 apud
nos etiam qui viget, expresse hoc statuunt, uti in Cod.
Criminali, in patria nostra anno 1847 confecto, art. 7,
8 et 10 inter poenas mulctae recensentur.

Attamen vir cons. Legraverend (2) contrariam emisit
sententiam. Décréta sunt Curiae Cassationis, 15 Junii
1821, 21 Julii 1826, quibus cauturn, poenas pecunia-
rias corporalihus poenis, uti et inter se, cumulari posse,
quamquam art. 365 Code d'Instr. Cr. expresse dicit:
» En cas de conviction de plusieurs crimes ou délits,
la peine la plus forte sera seule prononcée.quot; Inde effi-
cit scriptor citatus: »La loi défend de cumuler les pei-
nes, et son voeu est rempH en ne prononçant ou en ne
faisant subir que l'emprisonnement le plus long : mais
elle veut que les délits soient réparés et ces amendes,
comme la confiscation des objets du délit, comme les
autres condamnations pécuniaires, ne sont réellement que
la réparation du délit, prononcée par les tribunaux de
répression , au lieu de l'être par les tribunaux civils.quot;

(1)nbsp;Cf. verba vir. cons. Verweij Mejan et van Rosenthal. Van den
Honert Thz. 1. c. p. 329.

(2)nbsp;Traité, II. p. 611.

Sed art. 365 Cod, d'Instr. generaliter omnes poenas
memorat, sine ulla distinctione corporalium, pecuniaria-
rumve poenarum, et profecto dicendum non est, quo-
modo sententia a judice lata, rescindi posset, qua muleta
gravissima punitur reus, qui delicta commisit poena pe-
cuniaria quae tantum pleetuntur, cum art'. 365 signifi-

catio perspicua satis videatur.

Sine dubio, haec objectio consultquot;. Legraverend ad sen-
tentiam duïit, mulctas pecuniarias non esse poenas, atque
elfecit ut mulctam nihil aliud esse diceret, nisi: »la ré-
paration du délit, prononcée par les tribunaux de répres-
sion , au lieu de l'être par les tribunaux civils.quot; Sed in
errore versari videtur vir consultissimus, codex enim poe-
nalis , uti jam vidimus, expresse inter poenas eas enu-
merat, et Curia Cassationis semper judicavit, characterem
poenalem eas non amittere nisi in casibus peculiaribus,
cum lex reparationes civiles nominatim eas dicit (1).

Facile intelligi potest, mulctas pecuniarias, reparationes
civiles si tantum sunt, vel inter se, vel poems corpora-
libus cumulari posse: sed quando natura civüis ns lege
non expresse est tributa, doctrina Curiae Cassationis m
decretis citatis emissa, cujus causae tamen additae non
sunt, et sententia viri consi. Legraverend nullo modo
legis nituntur placitis: verbis art'. 365 significationem
quamdam tribuunt haec décréta, quam neque continent,
neque legislator ante oculos habuisse videtur.

Quod ad nostram attinet legislationem, art. 207 Cod. de
ord. jud. crim.: »De bepaling van het2quot; lid is niet toe-
passelijk op geldboete en verbeurdverklaring van bijzondere
voorwerpen,quot; regulae generali derogatur, quae apud nos
est recepta (Cf. art. 207. al. 2.), exemplo jurispruden-

(1) mamgin, Traité de l'act. publ. 11. 219.

tiae Francicae, sed efficere inde non licet, niulclas inter
poenas non nurnerari, vel, ut potius dicam, naturam
suam poenalem prorsus amittere, nam expresse in Codice
poenali inter poenas mulctae recensentur, sed hoe placito
art;. 207. al. 4. legislator tantum exceptionem quamdam ,
quod ad has poenas pecuniarias introducere voluit. Cum
caeterum in jure poenali regula valeat »nullum delic-
tum, nulla poena sine praevia lege poenali,quot; quando ejus-
modi lex poenalis est condita, quae praescribit quomodo
in civitate delicta sint plectenda, modi hi coercitionis pro-
fecto poenae sunt dicendi, eo magis cum nominatim in
serie poenarum recenseantur.

5 21. AN IN REBUS EISCAIIBUS MUtCTAE PECUNIARIAE POENAE
SINT DICENDAE, AN REPAKAIIONES CIVILES, SECUNDUM
JUEISPKUDENTIAM rKANCICAM.

Dubiis obnoxium tamen est num In rebus fiscal]bus
mulctae poenae sint an reparationes civiles : variis modis
in jurisprudentia Francica de re pronuntiatum est; operae
pretium videtur inquirere quid de hoc argumento sit
statuendum.

Administratie tributorum indirectorum et portoriorum ,
mulctas in suam utilitatem a tribunalibus pronuntiatas
reparationes esse civiles putavit : hanc opinionem lege con-
firmare non poterat, sed eam ex systemate legislationis
in tributa et portoria deduxit administratie, secundum
quam jus persequendi reos damnatos ipsi est tributum,
uti et illud transactione a persecutione se abstinendi.
Sed Curia Cassationis, decreto 9 Dec. 1813 (1), res-

(1) DALLOZ, Tom. I. p. 390.

pondit: «Que cette attribution est fondée sur ce que
les amendes font partie des intérêts fiscaux, qui sont
confiés à leur surveillance; mais que leur action, en
cette partie, n'en est pas moins soumise aux règles, qui
concernent les actions publiques.quot;

Administrationi qui erant praepositi, se actionem tan-
tum civilem exercere responderunt, ad damnum aeraru
resarciendum, sed vir cons. Merlin id negavit dicens,
bas mulctas, reparationem civilem tantum si constituèrent,
certas et designatas non esse posse sed pendere eas opor-
tere a damno, quod aerarium subiret, et saepe illud dam-
num ad nihilum reduci posse, cum plerumque in contra-
ventiones pronuntiantur, quae damnum verum non jam
dederunt (1): caeterum, sic procedit, institui solummo-
do posset earum persecutio tribunalibus coram civilibus,
si verum esset, reparationes eas esse tantum civiles, ne-
que tribunalibus coram correctoriis, cum certum tamen
sit judicem correctorium jus eas pronuntiandi habere (2).

Vir cons. Mangin lamen agnoscit, mulctas in rebus fis-
cahbus characterem prorsus poenalem non habere, sed ci-
vilem quamdam cum ea se miscere: »Elles sont en effet
la réparation du dommage réel, ou du dommage légale-
ment présumé, que la fraude ou une tentative de fraude
fait éprouver au trésor, en gênant ou en appauvrissant
l'industrie nationale, et en diminuant ainsi une des sources
qui alimentent le trésor de l'état.quot; — Sed idem scriptor
negari non posse dicit, naturam principalem et praeva-
lentem harum mulctarum poenalem esse, et sententiam
a se emissam, eodem fere modo, iisdem argumentis con-
firmât, quae supra a Merlino allata cognovimus.

(t) Mangin , 1. c.

(2j Merlin, Kép, in v. Tabac.

Quae dicta sunt de natura mulctarum poenali in re fis-
cali, fortasse vim amittere videri possent artquot;. 20 legis
6—22 Aug. 1791. tit. 13 ubi legimus: »Les proprié-
taires des marchandises seront résponsables civilement du
fait de leurs facteurs, agens, serviteurs, et domestiques,
en ce qui concerne les droits, confiscations, amendes
et dépens,quot; cum muleta, si revera poena est, naturâ
sua delictorum auctores tantum feriat, quaecunque enim
poena est personalis, et systema, quo aliorum facta prae-
stantur, codice civili introductum, ad damnum non ad
mulctas extenditur, multis decretis in jurisprudentia fran-
cica quod etiam est sancitum (1), videri itaque posset
haec lex mulctas tamquam reparationes civiles pro damno
dato considerare.

Quamquam , pro régula generali, systema juris civilis
modo relatum non extenditur ad poenas ab iis subeun-
das quorum facta praestantur, ideoque non ad mulctas,
huic principio legislator derogare tamen potuit, et simul
naturam poenalem mulctis non auferre.

Praebet hujus art', dispositio exemplum, mulctam pe-
cuniariam non semper esse personalem, qua in re juri
communi derogatur, sed inde deducere minime possu-
mus naturam mulctae mutatam esse et eam amplius non
esse poenalem , sed damni resarcitioni inservire. Notandum
etiam est, in hac materia praesumendum esse, eum, qui
in culpa est, plerumque jussu egisse et consensu eorum ,
quorum auctoritati est suhjectus, quae ratio videtur cur et
hi de mulctis teneantur: est legis quaedam praesumptio,
dominum sceleris fuisse participem, quae participatie in-
directe poena plectitur.

(1) .4.rr. Cass. 25 Févr. 1820. 30 Nov, 182!. 8 Août et 4 Sept. 1823.
18 Oct. 1827. Théorie, § 292.

In jurisprudenlia Francica tamen diverso modo de na-
tura mulctarum in re fiscali jndicatum est: exstant enim
duo décréta Curiae Cassationis 30 Maji et 5 Sept. 1828,
quibus ab antiqua jurisprudentia recedi videtur, et mulctis
in materia portoriorum natura prorsus civilis praebetur.
Quaestio erat mota num pater de muleta a filio minon
ob fraudationem praestanda, teneri poterat: decreti verba
sunt: quot;Que le fils mineur en important ainsi les objets de
contrebande, sur lui saisis, est, jusqu'à preuve contraire
présumé de droit avoir agi pour le compte et dans l'mtérèt
du père dont Ü partage la demeure ; que celui-ci ne pou-
vait donc être affranchi de la responsabilité de la fraude
commise par son fils.quot; Secundum art. 20 legis anni 1791
citatae, cum filins itaque quasi patris servus fuent, pater
pro filio tenebatur, cum haec lex tamen non praescriberet
a parentibus liberorum facta esse praestanda , ex jure civdi
tantum deduci hoc poterat, et ut art. 1384 Cod. Civ
in eos applicari posset, statutum est, mulctas, quod ad

portoria, naturae tantum esse civilis.

Hoc principium ratione evincere décréta conata sunt.

Quod frustra conari tamen videntur, et dicendum est cum
viro cons, de Barris: »Les amendes ordonnées par les
lois fiscales, ne sont point une réparation civile, puis-
qu'elles sont fixes: elles sont une peine.quot;

Curia Cassationis sibi etiam non constabat cum in alio
Decreto scriberet: »Attendu qu'en matière de contraven-
tion aux lois fiscales, comme dans toutes les autres ma-
tières, les amendes ont un caraclere pénal, quelle sont
personnelles, que l'action s'en éteint donc par le deces
L contrevenant, lorsqu'il a lieu avant que la condam-
nation ait été prononcéequot; (1). Actio emm ad repara-

jijTrr. 28 Messidor. VlH. et 9 Déc, 1815.

tionem civilem instituta morte rei non exstinguitur, sec.
irt. 2. Cod. d'Instr. Cr., sed persecutio poenalis in he-
redes delinquentis defuncti, antequam sententia pronun-
tiata est, continuari non potest.

Haec décréta, cum iis, modo citatis, inter se pugnare
perspicuum est, cum ab una parte Curia Cassationis mulc-
tae naturam tribuat civilem, ab altera, poenalem; res,
in controversia quae versatur, ita intelligenda nobis vi-
detur, quod muleta in rebus fiscalibus naturam suam
poenalem nunquam amittat, sed nonnunquam tamen prin-
cipio poenarum deroget, cum non semper personam de-
linquentis tantum feriat, sed et eos, quos lex participes
désignât; expresse tamen in lege haec derogatio est de-
signanda.

In legislatione, qua contributiones indirectae ordinan-
tur, eadem invenitur exceptio, neque minus inter se
pugnant décréta hac in re a Curia Cassationis emissa (1).

§ 22. BADEM AGITATÜB, QTJAESTIÜ APUD NOS.

Eandem quaestionem an mulctae in rebus fiscalibus
naturam suam poenalem amittant, quando apud nos in-
vestigamus, negando prorsus ei respondere possumus,
quamquam legislator magis naturam ahquam civilem iis
tribuere voluisse videri posset.

Art', 447 Cod. de ord. jud. crim. enim, exceptionem
quamdam statuit regulae generalis artquot;, superiori emissae:
»Alle vervolging tot straf, ter zake van misdaad, wan-
bedrijf of politie-overtreding vervalt of houdt op, indien

(1) Arr. Cass. 9 Dec. 1813. 14 Fevr. 1832. 11 Oct. 1834.

de dader vóór het aanvangen der instruelie, of gedurende
den loop van het geding, is overleden;quot; quod attinet ad
mulctas et confiscationem certarum rerum in zake van
landelijke, plaatselijke en andere openbare belastingen.quot;

Ministri regii enim, cum hanc legem proposuerunt,
poenas pecuniarias, legibus tributoriis scriptas, non tantum
considerarunt tamquam vindictam publieam, sed etiam
tamquam resarcitionem quamdam damni quod administra-
tio cepit, legibus tributoriis non observatis.

Modus, quo ita regii ministri mulctas pecuniarias, le-
gibus tributoriis scriptas , considerabant, generaliter pla-
cuit, quamquam nonnulh eorum, ordinibus generahbus
eo tempore qui erant adscript!, sententiam emiserunt,
principium art°. 446 positum, quod ad mulctas in re-
bus fiscalibus esse servandum, cum hae mulctae poenae
sint, et reus etiam post mortem suam se amplius defen-

dere non possit.

Ministri regii, quod reus post mortem defendere se non
possit, beneficium heredibus esse non voluerunt, cum hi
universe defuncto succédant, et itaque damnum praestare
debeant ab eo datum: ministri regii caeterum animad-
verterunt, dehcta in leges tributorias longe differre a vul-
garibus delictis, cum 1° administratie ea persequatur,
2° administratie in rebus tributoriis transactionem quam-
dam instituere possit, quae non obtinet in ceteris casibus,
3° administratie non tantum ad impensas solvendas, sed
etiam ad damni resarchionem condemnari possit, et huic
argumentation! fmem imposuerunt dicentes: »Ten slotte
verdient het opmerking, dat, indien naar de strikte re-
gels van het regt, deze zaak uit een ander oogpunt kon
beschouwd worden, dan nog de utOUas publica voor de
voorgestelde wetsbepahngen pleit, vermits het toch meer
met de billijkheid overeenstemt, dat s' lands kas worde

6

gestijfd uit den boedel van hem, welke eene betaling
heeft getracht te ontduiken, dan dat het tekort op de
schouders worde gedrukt der burgers, welke aan hunnen
piigt hebben voldaanquot; (1). ültro tamen apparet, et hanc
argumentationem juris regulis minus niti, et pecuniae cu-
piditatem quamdam fiscalem eam en un tiare (2).

Muleta enim semper poena est, in cujusmodi delictum
imponatur: apud nos dubio obnoxium id esse non po-
test cum Cod. poen. expresse id dicat (3); Curia nostra
Suprema 23 Octob. 1848 in eodem sensu de re etiam
pronuntiavit, cum curia provincialis Gelriae contendisset :
gt;)dat de wetgever het aanleggen en vervolgen van de bij
de wet op het personeel vastgestelde boete, niet onder
de strafzaken zoude hebben willen rangschikken. Weekbl.
N°. 961. Curia Suprema declaravit: »dat de door het
Hof gebezigde redeneringen niet kunnen opgaan,quot; et
mulctam, hac in re scriptam , poenam constituere pro-
nuntiavit, secundum art^ 39 in fine et 50 Legis 29
3Iart. 1833 (Stbl. 4) art. 8 Legis 29 Apr. 1819
(Stbl.Nquot;. 15) quae expresse dicit: »de straffen wegens
fraude, poging tot fraude en overtredingen ter zake van
plaatselijke belastingen —■ mllen bestaan in boete'quot; et
aiV. 2, 222 2, 446, 447 et 450 Cod. nostri ord.
jud. crim, et alios. Cf. Weekbl. N°. 973.

Muleta caeterum dici non potest nihil esse nisi repa-
ra tio damni, delicto dati, cum saepe multo gravior ea
sit quam fraudalio facta, sed in re fiscali ut a frauda-
tione se abstineant clves inservire ea debet, minime vero
ad damni reparationem, quae, pro régula, reparatur so-

li) De Bosch-Kemper, Wetb. v. Strafv. III. 605.

(2) De Pinto, Handt, tot het Wetb. van Strafv. 11. § 311.

{3) Art. 9, 11 el 404. Cf. etiam Merlin, Uépertoire in v. Delil.§9.

lutione Iributi fraudati, quod patet ex arl°. 249 Legis
26 Aug. 1822. (StW. 38) et ex artquot;. 39 Legis 29
Mart. 1833 (Stbl. 4) aliis,

Ejusdem legis anni 1822, art^ 231, naturam civilem
mulctis in re fiscali etiam tribuere voluisse videri posset,
cum statueret, mercatores , alios, teneri de factis ministro-
rum , at, quamquam expresse additum est eos teneri de
mulctis ad quas hi condemnati sunt, tamen dici non
posse mihi videtur, mulctas eas inde naturam quamdam
acquirere civilem , et reparationes esse damni civitati il-
la ti, sed, tantum regulae generali esse derogatum mihi
videtur, quum sic mulctae non amplius personas tan-
tum spectant, a quibus facta, ob quae mulctae im-
ponuntur, sunt perpetrata, sed semper a dominis exigi
possunt, quamquam delicta commissa hi ignorant.

Hic art. multo differt ab eo legis Francicae anni 1791 ,
supra citato, secundum hunc enim domini mercium tantum
tenentur de factis , » de leurs facteurs, agens , serviteurs et
domestiquesquot;, cum ex nostra lege: .. alle kooplieden, fa-
brijkanten, trafijkanten, nering doende lieden, schippers,
voerlieden, en verdere personen en partikulieren, ver-
antwoordelijk zijn voor de daden van hunne bedienden,
arbeiders, knechts, enz:quot; lex nostra itaque ulterius longe
procedit ratione eorum qui de aliis tenentur.

§ 23. MUXCTA PECUNIAKIA MOKIE KEI, ANTE SENTENTIAM
LATAM, EXSTINGUITUR.

Regula , quam statuimus, mulctas pecuniarias omnino
constituere poenas, ad varias ducit sequelas, quas enu-
merare operae pretium videtur, cum ex iis graves etiam
oriantur quaestiones. Prima sequela ex ea fluit, mulctam

6 «

pecuniariam morte rei damnati exstingui, modo mortuus
sit ante sententiam latam.

Secundum jus Francicum , artquot;. 2 Code d'Instr. Crim.:
«L'action publique pour l'application de la peine, s'é-
teint par la mort du prévenu,quot; haec sequela sanciri vi-
detur. Principium , artquot;, positum , jam antiquitus admis-
sum (1), ad mulctas esse extendendum , testatur inter
alios etiam Meklinds (2), ubi dicit: »les amendes de
contravention étant personelles, l'héritier n'en saurait
être tenu, lorsqu'elles n'ont pas été prononcées contre
le contrevenant mêmequot; (3).

Regula, quam ita admittit Merunds, uti et Rauter(4)
et Carnot (5), generalis est, itaque etiam se extendit in
materias legibus specialibus ordinatas, unde sequitur, eam
etiam esse applicandam mulctis in rebus fiscalibus, nisi
ipsa lex expresse aliud quid statuai.

Quod non tantum decreto Curiae Cassationis 9 Dec.
1813, sancitur, de quo decreto snpra jam vidimus, cum
de natura poenali mulctarum in re fiscali dissereremus,
sed a viris doctis id etiam agnoscitur, uti a Merlino (6) et
Mangin: sententiam suam emittens hic ait: »Je crois pou-
voir poser en principe, que l'action publique, soit que le
ministère public l'exerce, soit que son exercice soit confié
à la régie, est éteinte en matière de contravention aux
lois fiscales par le décès du prévenu avant toute condam-
nation définitive: qu'il ne peut y avoir d'exception à ce
principe, que dans le cas où la loi déclare d'autres per-

(1)nbsp;Mangin, L. c. N°. 278.

(2)nbsp;Répert. in v. Amende, § 5.

(3)nbsp;Cf. rép. in v. Délit. § 9.

(4)nbsp;Traité du droit Crim. § 170.

(5)nbsp;Instruct. Crim. art. 2.

(6)nbsp;Répertoire in v. Tabac,

sonnes responsables de la contravention sic loculus est
vir cons, postquam probavit, mulctam in materia fiscali
naturam suam poenalem nequaquam amittere.

Jure patrio mulctam morte rei ante sententiam latam
exstingui, constat, art. 446 Cod. de ord. jud. crim.
hanc regulam sancit ; est principium generale quod sta-
tuit hic art'. , quodque convenit cum lege II. Dig. ad
legem Juliam majestatis: »is, qui in reatu decedit, m-
tegri status decedit: exstinguitur enim crimen mortalitate;quot;
hoc artquot;. 446 omne jus ad poenam per mortem delinquentis
tollitur, et mulctae poenas cum constituant, nullum est
dubium quin etiam ad mulctas hic art. sit extendendus.

Lex nostra tamen exceptionem hujus regulae scripsit
in artquot;. 447 quod attinet ad mulctas et confiscationes
certarum rerum ob delicta tributoria, quia ejusmodi
mulctae, secundum ministres reglos, non tantum sunt
considerandae tamquam poenae, sed etiam tamquam re-
sarcitio quaedam damni aerario dati: ita ut morte rei
non abstinendum sit a persecutione et mulctae a heredi-
bus sint exigendae, cum hi a reparatione civili ex de-
licto vel quasi ex delicto quae oritur, nunquam hbe-
rentur.

De re supra jam vidimus, cum quaeslionem agitavimus ,
num secundum nostram legislationem mulctae in rebus
fiscalibus poenae sint dicendae: sufficial itaque eam hic
in memoriam revocasse.

Cum itaque dubiis obnoxium non est, quin, pro re-
gula generali, mors rei ante sententiam latam mulctam
exstinguat, quaestio contra, num muleta exigenda sit a
heredibus, quando sententia ante mortem rata et irrevo-
cabilis facta est, ad graves ducit difficultates.

§ 24. AN MULCIA PEOUNIAKIA, ÏOSI MOMEM DAMNATI, AB HB-

KEDIBUS EST EXIGENDA, CUM SENTENTIA RATA ET IKKEVOCA-
BILIS TACIA EST.

In Jurisprudentia Francica admissum est, condemna-
tionem ad mulctas, irrevocabik pronuntiatam, post mor-
tem rei damnati, effectibus non carere, et ab heredibus
eas esse praestandas: plerique juris periti in Francia, de
re sententiam suam dicentes, huic jurisprudentiae adhae-
rent (1), et rationes afferunt, quae sequuntur.

Secundum artquot;. 2 Cod. d'Instr. Crim. actio publica,
qua poena poscitur, morte rei exstinguitur, sed si con-
demnatio ad poenam ante mortem rata et irrevocabilis
facta est, jus quoddam acquisitum est civitati poenae
executioni mandandae : cum hocce jus rerum ipsa natura
exerceri nequeat, poenae corporales quando sunt pronun-
tiatae, de poenis pecuniariis aliter res sese habet, quia
condemnatio ad mulctam pecunia débita est civitati ab
eo ipso momento, quo judicium irrevocabile latum est.
Bona enim debitoris, quae secundum artquot;. Cod. Civilis
2093 creditoribus obnoxia sunt, heredibus cedunt, qui
tenentur débita defuncti ex iis solvere. Haecce quaestio
praeterea mota est, cum de Codice Francico, quo ordinan-
tur judicia criminalia, discussio instituta est. Vir cons, de
Cessac rogavit, num heres a muleta solvenda immunis esset,
cui Cambaceres et Treilhard responderunt, artquot;. 2 ejus
Codicis actionem puhlicam tantum exstinguere. Merli.nus
distinctionem observandam monuit inter mulctam pronun-
tiatam et eam quae nondum est pronuntiata : » Dans le

(1) Merlin, Répertoire in v. Amende, Délit, Tabac.

Mangin , De 1'aclion publique, N°. 279.

.Worin, Diction. Amende.

premier cas, dit-il, la condamnation doit avoir ses ef-
fets , dans le deuxième, la mort du prévenu, le faisant
réputer innocent, empêche qu'aucune peine même pé-
cuniaire puisse lui être appliquée.quot;

Merlini verba dubia tollere tunc videbantur atque arti.
significationem accurate statuere, in instrumentis enim,
quibus res peractae litteris sunt mandatae, inserta ea sunt :
constat itaque judicium, quo muleta dicta est, executioni
esse mandandum, etiamsi reus damnatus mortuus est i^l).

Hac discussione de art». 2 Cod. d'Instr., decisio quaedam
nititur regalium signorum custodis {garde des sceaux) et
ministri regii, rei aerariae praepositi, diei 13 m. Aug.
1833 , qua cautum , mulctarum persecutionem post
mortem damnatorum in heredes esse transferendam (2).

Jurisprudentiae Francicae sententiam contrariam qui
proponunt sie ratiocinantur: muleta poena cum sit, poe-
narumque naturae proprium, ut ad heredes non trans-
eant sed personam teneant delinquentis, ea ab here-
dibus exigi numquam potest; hi enim damnum tantum
praestare debent ab auctore datum, sed distinctie facienda
non est poenas corporales inter et pecuniarias, et absur-
dum est statuere, has, post mortem delinquentis suc-
cessores ferire, cum simul cum morte hae mulctae ex-
stinguantur, principio enim omnibus poenis proprio hae
nituntur.

Inter hujus sententiae propugnatores primarium locum
occupât vir doet. Radier: »poena pecuniaria, sic ait,
personalis est neque ad heredes extendi potest; distin-
guendum non est, reus damnatus mortuus num sit ante
vel post judicium latum: contrarium qui docent falso

11) Procès-Verbaux du Conseil d'Etat. 31 Mai 1808. Locrc. XlII. 349.
(2) Journal de droit Crim. i'Jquot; Année, p. 334.

haerent in principio, mulctam, uti antiquitus, reparationem
esse regi vel fiscoquot;: » L'amende était alors principalement
établie pour indemniser en quelque sorte le roi et les
seigneurs des frais qu'ils sont obligés de faire pour la
poursuite des criminels, et elle est à leur égard , ce
que sont les intérêts civils vis-a-vis des parties privées (1).quot;

Velus hocce principium, in systemate feudali quod
viguit, recentiori legislatione sublatum est, quae, cum
mulctam inter poenas ordinaret, necessario ei characte-
rem indemnitatis praestandae ademit et tamquam modum
tantum coercitionis eam introduxit, tamquam malum
quoddam damnati patrimonium minuens, uti aliae poe-
nae honorem libertatemve damnati restringunt (2).

Sententiae a viro clariss. emissae assentitur vir doct.
Nïpels , ubi dicit : » Quoiqu'il en soit, la loi n'a pas
prévu le cas, et en l'absence de toute disposition légis-
lative il nous semble que l'opinion de Rauter devrait
être préférée, parcequ'elle est une conséquence néces-
saire de la personnaUté des peines (3).quot;

Apud nos res incerta non est cum lex de ordin. Jud.
Crim. art. 455 omnia dubia sustulerit: »In geval de
dader is overleden, nadat de veroordeeling tot straf kracht
van gewijsde heeft bekomen, worden alle boeten en ver-
beurdverklaringen , uit hoofde van welk misdrijf dezelve
ook mogten zijn opgelegd , mitsgaders de kosten, op de
erfgenamen of vertegenwoordigers van den overledene ver-
haald.quot;

Art®, noster expresse statuit, omnes mulctas ab heredibus
exigendas esse, »nadat de veroordeeling tot straf kracht

(1)nbsp;Muïart, Lois Cnm. p. 84. N». 8.

(2)nbsp;Rauter, Traité, § 170.

(3)nbsp;Edition annotée de la Théorie du Code Pénal, 299. 7.

van gewijsde heeft bekomen,quot; quum itaque damna-
tus moTtuus est postquam appellaverit vel intra terminos
appellandi, condemnatio vim rei judieatae aequisivisse
dici non potest, cum condemnatio quae dicitur »in kracht
van gewijsde te zijn gegaanquot; illa sit, quae ordihario pro-
cedendi methodo rescindi amphus non possit (1), heredes
hoe casu itaque non tenentur.

Quum tamen supremo judicio damnatus est aliquis,
qui moritur intra tempus ad Cassationem praescriptum ,
tum mulctae pronuntiatae ah herede exigi posse viden-
tur, cassatio enim modus est extraordinarius, quo sen-
tentia lata rescindi possit (art. 365 Strafv,).

Gravis diSlcultas orhur quum quis cassationem latae
sententiae jam rogavit ante mortem; legislatoris fuisset
de re quid statuere. Vir Clar. de Bosch Kemper Curiae
Supremae esse putat de re sententiam ferre, et sequentia
aflert ad declarandum cur sic putet: »In cassatie toch,
wordt niet tegen eenen persoon maar tegen een vonnis
geprocedeerd; zoodat, indien eenmaal een beroep wettig
is aanhangig gemaakt, het overlijden van dengenen, die
het beroep heeft aangeteekend, geene verandering maakt
in de verphgting van den Hoogen Raad, om op dat be-
roep te beshssen; het beroep in cassatie, door den over-
ledene aangeteekend, wordt in dat geval als een jus
acquisitum tot de erfgenamen overgebragt (2).

Placitum, in codice nostro art. 455 emissum, sys-
temate nititur, mulctas, sententia judiciali pronuntia-
tas, pecuniam esse debitam civitati, atque in heredes
damnati transire, secundum regulam juris; » Bona in-
telliguntur cujusque, quae deducto aere alieno super-

(1)nbsp;De Bosch Kemper, L. c. III. 284.

(2)nbsp;de Bosch Kemper, L. c. III. 612.

suntquot; (1). Mulctam poenam esse ex memoria abjecisse
tamen videtur legislator noster, et eam naturam suam
poenalem non amittere, quamquam pecunia constat et
ideo ab heredibus exigi potest. Placitum art. 455 maxi-
ma videtur regulae violatio, secundum quam de crimine
et poena auctor tantum tenetur, neque liberi sui here-
des ve.

JIaximas in hac materia laudes tributas velim sententiae
a viro doct. Raüteu emissae, qui nolit mulctas post sen-
tentiam irrevocabile latam, damnato mortuo, in heredes
transgredi, cui assentitur etiam vir doct. Nupels.

Doctrina codicis nostri artquot;. 455 quae continetur, quam
jurisprudentia Francica etiam est secuta, exceptio est re-
gulae generalis universe receptae, poenas personam auc-
toris non transgredi; exceptio tamen quae explicari vix
potest, cum nullum secum ducat commodum, e contrario
perniciosissimum est hoc placitum liberis et heredibus dam-
nati , quibus culpae profecto imputari tamen non potest, pa-
rentes legi non obtempérasse. Principium illud porro , poe-
nam prorsus esse personalem, quod ita plane repudiatur,
regula nititur in jure Romano jam recepta, quam legimus
L. 26. Dig. de poenis, et legislatoris fuisset cavere ne ab
hacce regula derogaretur : ab una parte solummodo regula
codice nostro recepta defendi posse mihi videtur et for-
tasse hanc ob causam inducta est, ut civitas nempe com-
modum pecuniarium, quod ex muleta pronuntiata spera-
vit, non amittat : et laudes tribuo legislatoris nostri curae
paternae erga aerarium, sed oblitus esse tamen mihi vide-
tur, mulctas introductas non esse ut commodum direc-
tum aerarium inde perciperet, neque ad impensas sol-
vendas eas esse scriptas, quae insuper et solvendae sunt

(1) L, 39. § 1. Dig. de verb, significut.

a reo damnato, neque ad damnum illatum resarciendum,
cum laesus ne obolum quidem inde acquirat, sed poe-
nam eas constituere, quae in nonnullis casibus aptissima
esse potest.

§ 25. MOTOTAB PECUNIABIAB CUMULAB,! NUM POSSUNI.

Ex régula quam admisimus, » muleta pecuniaria poena
estquot;, quaestio sese profert, num mulctae cumulari pos-
sunt , nec ne ? cohaeret haec quaestio cum alia, num uni-
verse, secundum jus Francicum , poenae cumulari possunt,
cum secundum nonnullos art. 365, § 2, Cod. d'instr. cr.
regulam quamdam statuat generalem: »En cas de con-
viction de plusieurs crimes ou délits, la peine la plus
forte sera seule prononcée,quot; qua legislator expresse om-
nem poenarum cumulationem repudiet, secundum alios,
hoc placitum exceptionem quamdam contineat, quae ap-
plicari tantum potest criminibus, ac iis factis, quae ini-
tio tamquam crimina dum considerarentur, declaratione
judicum juratorum in delicta abierunt.

Quum tamen hanc materiem tractare ad nostrum non
pertineat propositum, de gravi hac quaestione pronuntiare
eruditis lubens relinquam : videamus tantum, quamnam in
Francia, quod ad hoc argumentum, jurisprudentiam sint

secuti viri docti.

Codicem Francicum , quo ordinantur judicia crimi-
nalia, generaliter systema poenarum cumulationis re-
pudiare ex iis apparet quae de art. 365 et 379, m
corpore legislatorio dicta sunt: »Le projet se décide for-
mellement contre la cumulation des peinesquot; : applicatio
hujus principii generalis extendenda est ad omnes casus,
quibus in reum , damnatum propter crimen vel delictum

aliquod, insuper propter alia facta ante coudemnationem
suam commissa, persecutio instituitur: »La jurispruden-
ce , ita ait Mangin , N°. 457 , est bien affermie sur le
principe, que par sa condamnation à la peine la plus
forte, un coupable expie tous les faits antérieurs, d'une
nature moins grave, qu'il a pu commettre, quelle que
soit l'époque de ces faits et les circonstances dans les-
quelles la justice est parvenue à les connaître, et quel
que soit le tems de la mise en jugement du condamné,
qui en est prévenu: ce principe est aujourd'hui hors de
toute controverse (1).quot;

Cum ita in jurisprudentia principium sit receptum quo
cumulatio poenarum prohibetur, quod principium, salvis
quibusdam exceptionibus, omnibus criminibus et dehctis
appUcatur, itaque etiam iis id applicandum est, quae
poenis pleetuntur pecuniariis ; cur enim has excludere-
mus, cum lex ejusmodi exceptionem non introduxerit ?
Muleta est poena, uti vidimus, itaque subjicienda est
omnibus iis regulis, quibus poenae reguntur, et eo ma-
gis ea nititur principio quo poenae non cumulantur,
cum inutile et injustum etiam foret pluribus mulctis ali-
quem pleetere ob delicta commissa antequam semel con-
demnatione admonitus sit.

Denique ex exceptione. Curiae Cassationis decreto 11

(1) Arr. 19 Mars 1818. 8 Juin 1827. DallOZ , IV. 266. 267. Arr.
16 Janvier 1835. Dalloz , 1836. 269.

Art™. 365 regulam quamdam statuerc generalem juris criminalis do-
cent etiam Chauveau et Hélie N°. 301. et A. Morin, Diet, in v. peines,
et plerique fere juris criminalis periti principium hocce generale admit-
tunt, uli Legraverend, Legisl. Cr.II. 285.609. Carnot , Instr. Cr. art.
365. De Molènes, De l'humanilé dans les lois crim. p. 165. Curia
Cassât, in Francia eam etiam adoptavit, quae jurisprudenlia multis
controversiis ansam dedit : » C'esf'j ita ait vir doct. Nypels , • donner à
cet article une extension, que ne comporte ni son texte, ni son esprit.quot;

Oct. 1827 introducla, (quo decreto cautum est art-». 365
Cod. Ord. Jud. Crim. mulctis applicandum non esse, quae
legibus sancitae sunt specialibus in materies quae Codice poe-
nalinonordinantur), tacite admittere licet, eousque eundem
art-. 365 , salvis exceptionibus , omnibus applicari potmsse
mulctis, et ab hoc decreto inde iis tantum, quae codice
poenali scribuntur: de exceptionibus hujus regulae verba
dum facimus, et aliae sunt notandae, operaeque pretium
videtur eas silentio non praeterire.

Prima est quae sandtur Decret'. 4 Dec. 1812 et 28
Nov. 1828 (1). quot;La peine prononcée contre le délit de
chasse par la loi du 30 Avril 1790, et celle prononcée
contre le délit du port d'armes sans permis, par le dé-
cret du 4 Mai 1812, doivent être subies cumulative-

ment.quot;

Altera introducta est duobus decretis, quibus cautum
est, tribunalia, quando plura delicta sunt commissa, non
tantum poenam applicare debere, quae gravissima scripta
est sed in quodque delictum suam poenam. Curia Cassa-
tionis id judicavit quod ad portoria (douanes) , Decr. 21
Dec. 1821 et in contributionibus indirectis, Decr. 26

Mars 1825 (2).

Alia tandem, de qua modo diximus, decreto 11 Oct. 1827
introducta est, qua muleta , lege 15 Ventôse anni XIIl in eos
scripta ..entrepreneurs de voitures publiquesquot; qui dicuntur,
qui veredariorum praeiectis (maîtres des postes) tributa sol-
vere recusant, quae iis debentur, in unamquamque hujus
legis contraventionem pronuntianda est: .-considérantquot;, haec

sunt decreti verba, »que l'article 365 Code d'Instr. Cr.
n'est point applicable aux amendes et peines pécuniaires

(t) DALLOZ, 11. 454. 1829. p. 4!.
(2) Mangin, 1- c. 461.

portées par les lois rélatives aux matières qui n'ont pas
été réglées par le Code pénalquot; (1).

Num principium art'. 365 etiam se extendit ad mule-
tas ob politiae eontrarentiones pronuntiatas? — AfFir-
mando huie quaestioni Tariis Curiae Cassationis deeretis
responsum est (2). Haec jurisprudentia tamen impro-
banda prorsus visa est , quam ob causam procura-
tor regius Düpin monuit ut in posterum antiq nam ju-
risprudentiam pro derelieto haberent : secundum eum,
verbum délits nunquam , linguà codicum anni 1808 et
1810, legum violationes significat, quae, proprio no-
mine » contraventions de policequot; denominatae sunt : » Dé-
cider ,quot; haec sunt verba, » qu'une seule amende ,
dont le maximum est de 15 frcs. , sera prononcée
malgré le nombre des contraventions réitérées, jus-
qu'au jour de la condamnation contradictoire et défi-
nitive , c'est encourager les calculs et les chicanes des
contrevenants, qui y trouveront un bénéfice assuréquot; (3).
Anno 1842 demum, pristinam jurisprudentiam Curia
Cassationis rejecit et decretum tulit, quo cautum est art™.
365. § 2. contraventionibus, quae dicuntur politiae, ap-
plicandum non esse (4).

Lex nostra, pro regula, omnem poenarum prohibet
cumulationem tam ob crimina quam ob delicta et con-
traventiones (5) , et hoc ideo quia, quando propter prio-

(1)nbsp;Dalloz, p. 5iO.

(2)nbsp;Arr. de la Cour de Cassation. 6 Août 1830. 6 Mars 185 5. 26
Janvier et 23 Mars 1837. et 22 Fevr. 1840.

(3)nbsp;A. Morin in v. Amende. Réquisitoire de Mr. Dupin. Théorie. 392.

(4)nbsp;Arr. 7 Juin 1842.

(5)nbsp;Wetb. v. Strafv. art. 207. lid 2 »Indien de beschuldigde wordt
schuldig verklaard aan onderscheidene misdrijven, zal alleen de straf
tegen het zwaarste misdrijf bedreigd, tegen hem worden uitgesproken.quot;

rem legis infractionem reus quam primum in judicium
vocatus fuisset, posteriorem fortasse non commisisset.
Hominum societas ac humana justitia securitatem satis
magnam adipiscuntur, quamquam reus una poena tantum
afficitur.

Hujus regulae generalis duae tamen sunt esceptiones,
cum, ignominiae quando quis deditur, poenam carceris
simul subire debeat, quae alia ex causa ei sit infligenda (1);
neque porro régula applicari potest rnulctis et certarum
rerum confiscationi, quia ratio nulla videbatur a leviore
muleta reum liberare quando duae mulctae infligendae
proprie sunt, ob duas diversas legum infractiones (2). Sed
haec cumulatio mulctarum tantum obtinet in concursu
dehctorum materiali, i.e. quum reus variorum factorum
accusatur, quae diversas constituunt legis infractiones (3),
cum , in concursu delictorum formali, i. e. quando uno
facto varia legum placita violata sunt, nulla poenarum
cumulatio obtineat , nemo enim ob unum factum bis
puniri potest. - Difflcilior est quaestio, num in concursu
delictorum homogeneo, i. e, cum quis variis factis ejus-
dem generis unam legis infractionem commisit, cumu-
latio locum habeat? Vir Clar. de Bosen Kemper huic quaes-
tioni negando respondendum esse suadet, et Jurisprudentia
in patria nostra etiam principium sancire videtur, quo
in ejusmodi casu semel tantum muleta infligatur (4).

(1)nbsp;Art. 207. lid 3.

(2)nbsp;Art. 207. lid i.nbsp;» De bepaling van bet tweede lid is met toe-
passelijk op geldboetennbsp;en verbeurdverklaring van bijzondere voorwer-
pen.quot; De P,nto, Handlnbsp;lot Strafv. 11. 347. De Uobcb Kemper, Welb.

v. Slrafv. 11. 559. VooRDum, II. 118. V.

(3)nbsp;Arr H. R. 26 Junij 1839. Nederl. Reglspraak , 1. ö4o, en de

beide arr. van den 21 Januarij 1840. Weekbl 69.

(4)nbsp;Cf. de Bosch Kemper, 1. c

§ 26. QTJAESTIO, AN MULCT A PECUNIARIA UNICUIQUE EORUM, QUI
SIMUL IDEM ALIQUOD PERPETRARUNT PACTUM, INPLIGENDA SIT.

Regula porro quae mulctas spectat et haec est, uni-
cuique eorum, qui simul idem aliquod delictum perpetra-
runt, eas infligendas esse. In jure poenali enim, non
tantum ob factum commissum poena infligitursed et prop-
ter malitiam ejus qui factum commisit et legis placita vi-
olavit: plures itaque si sunt, qui simul deliquerunt, tot
sunt legis infractiones, quot sunt delinquentes, et si una
muleta inter vaiios distribuenda esset delinquentes, les
vim suam maxime amitteret neque proposito suo respon-
dere dici posset, cum quodvis delictum certa poena plecti
voluerit; si haec poena tamen inter plures divideretur
lex valde ineerta, imo iniqua , esset, cum magnum de-
linquentium numerum multo levins puniret, quam eum ,
qui solus aliquod factum perpetraret. Hoc principium
saepius in jurisprudentia Francica sancitum est (1).

Nihilominus hujus regulae exeeptiones quaedam obser-
vandae sunt, quarum prima obtinet ubi legislator mulc-
tam aestimari praescripsit ex damno dato: rei exemplum
praebet decretum Curiae Cassationis 24 Apr. 1828, quo
cautum est, poenam pecuniariam artquot;. 144 cod. silvestris
Francici (code forestier) scriptam in raptum nonnullarum
rerum in silva , unam tantum mulctam esse debere quot
etiam fuissent raptores, quia haec muleta pro ratione re-
rum amotarum statuenda est.

Altera exceptio obtinet, quum delinquentes societatem
inter se effieiunt , corpus quoddam morale: una tantum

(1) Arr. Cass. 22 Avril 1813. 7 Janv. 1814. 18 Oct. 1822. 21 Oct.
1824. 7 Dec. 1826. Morin, Diet, in v. Amende.

muleta est solvenda, ad quam mulclam solvendam corpus
morale condemnari potest; sed haec condemnatio corpus
tantum ferit, neque unumquemque eorum qui societate
conjuncti sunt: sic judicatum decreto Curiae Cassationis,
die 6 m. Aug. anni 1829.

27. POEHA MUtCTAB PECUNIARIAE aUEMÛUE, OB IDEM CRIM^
VEL DELICTUM CONDEMNATUM, TENET IN SOLIDUM.

•iS'-.

Alia regula, qua mulctae reguntur, deducitur ex arfl
55. Cod. poen. » Tous les individus condamnés pour un
même crime, ou pour un même déht, sont tenus soli-
dairement des amendes;quot; primum requisitum itaque est
ut rei ob idem factum sint condemnati, tfï solidarités,
artquot;, relata, locum oblinere possit : non sufBcit eos con-
demnatos esse ob varia facta , de quibus^uno eodemque.^-
momento querela instituta est, quaeve m eodem instru-
mento accusationis est relata : sed necesse est ut m idem
factum ei concurrerint (1). Etsi in eadem sententia om-
nium condemnatio sit comprehensa, solidaritas tamen in
eos non obtinet, nisi ob idem crimen yel delictum sint
damnati: sic jud. die 22 m. April. 1813 (2).

Sed quid juris, quando plures ob idem crimen vel de-
lictum damnati, eodem judicio tamen non sunt con-
demnati? Verum est, artquot;. 55 non exigere ut eodem
judicio condemnatio pronuntiata sit, cum tantum moneat
solidaritatem obtinere quando idem crimen vel delictum
commissum est, sed, uti dicit Carnot: »n'y a t'il pas
droit acquis au condamné, par suite du jugement qui
est intervenu contre lui; et sa condition pourrait-elle

(t) Arrêt du 25 Février 1814 et 24 Nov. 1820.

(2) Cf. Carnot, Comment, sur le Code Pénal, art. 55. \'Ul.

7

être ainsi légalement aggravée après coup?quot; Vir doct.
itaque negat, in solidum muletas ab iis exigi posse, qui
eodem judieio non sunt condemnati ob idem factum,
quamquam tamen minus dissentit de mulctis et dam-
ni praestationibus quum quaestio movetur, quam si de
impensis agitur: »il paraîtrait assez bizarrequot;, sic ait,
igt; qu'un condamné, par un premier jugement qui avait
tout consommé à son égard, pût encore être tenu soli-
dairement à des frais faits postérieurement contre de
prétendus complices qui n'auraient pas été appelés aux
débatsquot; (1).

Ex ipsis articuli verbis non necesse videtur ut rei
ad easdem poenas condemnati sint, qui ob idem cri-
men vel delictum in jus sunt vocati ut in solidum de
mulctis teneantur: hanc jurisprudentiam sequens. Curia
Cassationis d. 3 m. Nov. anni 1827 decrevit , duos
reos, quorum alteri muleta 200 francorum, alteri 400
francorum erat irrogata, in solidum de iis teneri, cum
una delictum commiserint, eodem loco, eodem tempore,
inter eos itaque communionem quamdam voluntatis et
facti exstitisse, unde necessario in solidum sint tenendi.

Curia Cassationis etiam decretis suis judicavit, in so-
lidum ut teneantur rei, necessarium non esse, ut delic-
tum commissum sit uno consensu praemeditato, sed suffi-
cere ut fortuito in idem factum concurrerint. Quaestio
etiam memoratur a Carnot, ubi etiam dicit de damnatis
qui in solidum tenentur, quamquam ad diversas poenas
condemnati sunt: »Les accusés n'auraient pas été con-
damnés aux mêmes peines, que s'ils l'avaient été pour le
même délit, la solidarité devrait être prononcée contre
eux, en matière correctionnelle comme en matière cri-

(1) L. c. n°. X.

minelle: lors même qu'il résulterait du jugement, que
le délit n'aurait pas été concerté entre les prévenus :quot; sic
judicatum 8 Oct. 1813 et 2 Mart. 1814.

Quaestio diu agitata est, numei, qui ex hoc articulo ob
idem crimen vel delictum ad mulctas condemnali sunt,
ipso jure in solidum teneantur, cum in sententia lata de
solidaritate mentio facta non sit: decretum Curiae Cassa-
tionis diei 6 m. Martii anni 1812 rem in dubio rehquit,
cui tamen succedit alterum decretum diei 26 m. Aug.
anni 1813, quod affirmantem opinionem tuetur (1). At-
tamen ne ultra legis accuratam dispositionem hoc prmci-
pium extendatur; art. 55 enim applicari non potest,
nisi, secundum ipsius legis verba , in eos , » qui sont con ■
damnés pour un même crime, ou pour un même délit.quot;
Hujus articuli dispositio arcte inter fines suos applicanda
est, sequi id etiam videtur ex artM 202 cod. civilis , ubi
legimus. »La solidarité ne se présume pas : il faut qu'elle
soit expressément stipulée. Cette règle ne cesse que dans
le cas ou la solidarité a lieu de plein droit, en vertu
d'une disposition de la loi.quot; (2)

Frustra itaque etiam applicare quis vellet artquot;. 55
contraventionibus quae dicuntur politiae, cum criminum
et delictorum tantum damnati hoc artquot;, teneantur; co-
dex poenalis in eo a lege 22 Julii anni 1791 recedit,
cum silentio ille praeteriret, quod art. 42 tit. 11 legis me-
moratae expresse declaraverat : »Les amendes de la poli-
ce correctionnelle et de la police municipale seront so-
lidaires entre les complices,quot; cur ita legislator ab an-
tique principio recesserit, incertum est; nullum dubium
tamen quin judex arcte inhaerere debeat verbis art'. 55,
neque principium, quod crimina et delicta spectat, ad

(1)nbsp;Carnot, Comm. sub artquot;. ,'gt;.'gt;. Nquot;.

(2)nbsp;CXRNOT, 1. c. N°. 4.

contraventiones politiae extendere , propter regulam : » La
solidarité ne peut résulter que de la convention, ou d'une
loi spécialequot; (1).

Mira mihi videtur doctrina artquot;. 55 cod. poen. emissa,
legislator enim principium ante oculos non habuisse vi-
detur, initio codieis positum, mulctam poenam esse:
probe si hoc observasset, profecto mulctas regulae non sub-
misisset, qua in solidum omnes de iis tenentur, quibus
ob idem crimen vel delictum mulctae sunt irrogatae. Haec
régula poenis minime convenit, fingamus enim, aliis de
poenis damnatos etiam in solidum teneri, de poena car-
ceris e. g., de poena relegationis; num fieri id posset?
Hoc placito art'. 55 legislator naturam quamdam civi-
lem mulctis praebuit, magis eas consideravit tamquam ci-
viles damni reparationes, consilio eo ductus fortasse, ne
aerarium a reo damnato, qui solvendo non est, detrimen-
tum haberet: quod consilium tamen, quamquam in ceteris
laudandum, quod ad mulctas defendi non posse videtur,
cum muleta poena sit et de quacumque poena ille tan-
tum teneatur, cui est imposita.

Legislator noster eodem modo de re cogitasse videtur,
cum in lege poenali anni 1847 frustra placitum art'.
55 c. p. fr. quaereremus, quod attinet ad mulctas; de
impensis et damni resarcitionibus antiqua doctrina tamen
servata est (art. 42).

(1) A. Morin, Diet. in. v. Amende. Garnot , 1. c. N°. 2.
T A N T II M.

THESES.

I.

Improbanda videtur illa poena, quae omnium bonorum
pubUcatio aut conßscatio vulgo dicitur. Maxime itaque
faciendum cum viro dar. Rossi, de hacee poena dieente:
,, Un des principaux bienfait.s — est san.s doute l'abolition
de cette peine aussi odieuse qu'inique.quot;

IL

Poena mulctae pecuniariae valde cotnmendanda videtur,
si infligitur in ea delicta, quae oriuntur ex avantia et

spe lucri.

m.

Semper in poenis pecuniariis aestimandis judici relin-
quenda est quaedam ex justo et aequo arbitrandi facultas,
ut, pro diversitate causarum atque personarum, eas in
singulis delictis juste applicare possit.

IV.

Probandum videtur systema in libro I. Cod. nostri Cri-
minalis anni 1847, art. 38, quo poena carceris mulctae
pecnniarinc succedit, quando haec muleta intra sex men-
ses, postquam damnatus ad solvendum adnionitus est, non
est soluta , vel ex bonis damnati exaeta.

V.

Muleta peeuniaria, post mortem damnati, cum senten-
tia rata et irrevocabilis facta est, ab heredibus non exi-
genda videtur.

VI.

Muleta peeuniaria art. 401. C. P. non videtur seripta tam-
quam poena aecessoria poenae carceris, sed legislator in
animo videtur habuisse ut judex eam etiam solam appli-
cet, cum carceris poena nimis dura videbitur.

VII.

Non necesse videtur ut corporalis coercitio, quae vul-
go dicitur contrainte par corps, secundum art. 52. C. P.
expresse a judice pronnntietur, cum ipso jure ea obtineat.

VIII.

Nova lex poenalis ad delicta, ante eam commissa, recte
applieatur, si mitiorem poenam haec scribit quam prior
lex, qua vigente delictum erat perpetratuin.

IX.

In artquot;. 976. Cod. Civ. al. 1. t^to gevers, begiftigden,
legendum videtur, uti et in al. 2. pro gift, vervreemding.

X.

Recte legislator curationem ultro petitam in codice
nostro civili admisit.

XI.

Difficultates quas nonnulli vident in applicatione art'.
493. al. 2. et art'. 496. Cod. nostri Civ. in eos, qui ultro
sibi curatoreni petunt, facile tolli posse videntur.

XII.

In communione lucri ct damni, uxor habet jus renun-
tiandi connnunioni.

103
XIII.

Inter eos, qui art. 188. 4». Cod. ord. jud. crim. dicuii-
tur aanbrengers wier aangiften door de wet met geld
beloond worden,quot; eil recensendi non videntur, quibus
cura imposita est venationis et piscationis (opzieners van
de jagt en visscherij), qui itaque tamquam testes in (ijus-
modi generis delictis admittendi sunt.

XIV.

Volusius Maeeianus, dicens: » tractabatur an tale aliquid
et in paganorum testamentis indulgendum esset ? et placet
non sine distinctione hoe fieri : - sed si quidem vivo
testatore et sciente deeessissent, nihil novi statuendumquot;
(L 14. Dig. de Test. milit. Cf. L. 13. § ult. Dig. eod.),
de sola libertate non de hereditate per fideicommissum
data, cogitasse videtur.

XV.

Non inter se pugnant L. 5. Dig. si ex noxali causa aga-
tur, et L. I. § 1. Dig. de Poenis.

XVI.

Verba art'. 4 § 4 C. M. »alles wat betrekking heeft tot
aannemingenquot;, non applicanda videntur ad omnis generis
operas condnetas, sed tantum ad eas quae naves spectant.

XVII.

Non faciendum videtur cum iis, qui politieam vel aedi-
litiam civitatis curam, tamquam modum quemdam con-
sidérant, extraordinem, praeter, imo et contra jus, saluti
publicae prospieiendi, eamque ideireo tollendara putant.