R H E N O - T R A J E C ï l N ü S.
A. ». VIII M. JHUli anni MBCtCXMX , hora Vw

^-.f^rJ^-i/^tM^^u^^ei ^ «t W-liWin.j îtînbsp;^^ piBl-Ï? r

^ê^iUê 'Mft tWi*?^} .itó^Iff «atK^i^J^-v
' 'nbsp;.nbsp;n-ïSI , î'ï.liCiï'ortî

rM'Wflf; yaiJrti*»! Hnin^f 4i IÎUilt;.!Î4»ïnbsp;quot;Î^

f^i^^Wj ' î'JaM^^MÎfOfinbsp;5 rnt^ft H 61»

.VA'Vit'-iîi^^s-î

Jitç. nib «ftiil -mnbsp;«öinu-^l on -quot;^i*', tf r-îj^

- i.i.^'^if;; 'f'M^A . fnnbsp;rrwb {^'i

fv ■ ■nbsp;.nbsp;, ■■nbsp;■

Elisabeth C...., nata die dnodeeimo mensis Becembris
nnni 1827, prima vice gravida, die undetricesimo mensis
Novembris anni praeterlapsi in tococomio academiae
Itlieno-Trajectinae auxilium imploravit. Aeque ac frater et
sorores constitutione debili, nervosa et corporis statura
parva est. Mater autem, statura magna, regiiiari,
semper prospéra valetudine frnitnr, pater, nunc mortuus,
statura mediocri, raro aegrotaverat.

In aetate infantili et puerili rachitide afTecta fuit,
ita ut demum anno aetatis quinto ambulare potuerit. Usque
ad annum duodecimum scrophulae in capite adfuere ;
nsqne ad decimum sextum facies pallida et tumida erat,
quae conditio , hac aetate mensibus prima vice a])pa-
rentibus, multum emendata est. Menses vulgo post
quatuor, non raro tamen post octo vel duodecim heb-
domades redeuntes, per tres dies fluentes, coloris pallidi,
doloribus colicis, cephalalgia et epistaxi comitantibus,
hrevi ante diem vicesimrm tertium mensis Aprilis ultima
vice fluxerimt, post quem diem connubium non amplius
excercuerat.

et congestione ad caput vexata est, sed in nlteriore ejus
decnrsu bene vahiit. Mammae et abdomen post tros
menses tiimescebant; in medio mense sei)timo demum
motus foetus percepit.

Figurae videtur satis regularis , sed investigatione
accurata instituta patet columnam vcrteiirarum in in-
feriore parte cervicis et superiore dorsi ad latus dextrum
aberrare; scapulam dextram magis promincre quam
sinistram; femora, sinistrum praesertim extrinsociis,
dextrum magis anteriora versus, iiicurvata esse, condylis
in articulo genu non tumefactis. Altitudo totius corporis
Metrum integrum et quadringentas viginti quinque partes

Exploratio obstetricia sequentia docuit: os sacrum cum
osse coccygis aiigiilum fere rectum format. Spinae
utriusque ossis ilei anteriores superiores magis anteriora
versus projectae sunt quam symphysis ossium pubis.
C.enitalia externa parum ovoluta sunt. Gravida supina
ciibante, fundus uteri altitndine quatnor pollicum supra
iimbiliciim elevatiis sentitnr. Supra synostosin pubc-
iliacam sinistram corpus jacet durum , rotundum. Motus
foetus in latere sinistro abdominis percipiuntur. Pnlsi\,tio
foetalis infra umbilicum distincte auditur; susurrus ute-
rinus in latere abdominis sinistro. Promontorium digito
facile attiiigitur. Ostium uteri, posteriora versus sitnm,
clausum est; portio vaginalis uteri firma, satis brevis,
Apes ossis coccygis difficulter movetur , non tamen eo
gradu. quill durante partu retroduci posset.

Spatium inter processum spinosum infimae
vcTtebrae lumbalis et marginem superiorem
anteriorem symphyseos ossium pubis. . . 0,lo5 Metr-
Spatium inter spinas ilei anteriores supe-

Spatium inter médias cristas ilei . . . 0,250 —
Spatium inter trochanteres majores. . . 0,300 —
Aititudo symphyseos ossium pubis. . . 0,040 —
Spatium inter ramum horizontalem dextri
ossis pubis et tuberositatem ossis ischii dextri. 0,065 —•

Spatium inter ramum horizontalem sinistri
ossis pubis et tuberositatem ossis ischii sinistri. 0,062 —•

Spatium inter spinam anteriorem superio-
rem ossis iîei dextri et tuber ossis ischii

Spatium inter spinam anteriorem superio-
rem ossis ilei sinistri et tuber ossis ischii

Spatium inter spinam anteriorem superio-
rem ossis ilei dextri et marginem superio-
rem symphyseos ossium pubis.....0,135 —•

Spatium inter spinam anteriorem superio-
rem ossis ilei sinistri et marginem superiorem
symphyseos ossium pubis. ...... 0,145 —.

Spatium inter spinam anteriorem superio-
rem ossis ilei dextri et spinam posteriorem
superiorem ossis ilei dextri, ..... 0,140 —

npalium inter spin-.ni anteriorem siipTii -
rem ossis ilei sinistri et spinam posteriorem

Spatium inter processum spinosiim infimae
vertebrae lumbalis et spinam anteriorem siipe-

Spatium inter processum spinosum inlimae
vertebrae lumbalis et spinam anteriorem supe-
riorcm ossis ilei sinistri.......0,13ö —

Spatium inter spinam anteriorem superio-
rcm ossis ilei dextri et spinam superiorem

Spatium inter spinam anteriorem superio-
rem ossis ilei sinistri et spinam superiorem

i^patium inter mediam cristam ossis ilei
ticxlri et svnostosin piibo- iliacam sinistram. 0,225 —

Spatium inter mediam Cristam ossis ilei
sinistri et synostosin piibo- iliacam dextram. 0,207 —.

Spatium inter Promontorium et marginem
inferiorem sympliyseos ossium pubis (met.

Spatimn inter Promontorium et marginem
superiorem anteriorem syrnphyseos ossium
pubis (met. ope pelvim. Boivin.) . . . 0,100 —

Crassiludo superioris partis sympliyseos
ossium pubis (met. ope polvim. ejusdem.} . 0,030 —
SpatiUin inter Promontorium et marginem

superiorem anteriorem symphyseos ossium pii-
bis-(met. ope piMvim invent, a v a n H e n v e 1.) 0,097 —
\ Crassitndo siiporioris partis sympliyseos
ossium piil.is (met. ope pelvim cjusdem.). . 0,027 —

Sj)atiam inter apicem ossis coccygis et niar-
gitiom inferiorem symjjhyseos ossium pubis

Spatium inter faciès internas tuberositatum
ossis ischii (met. ope cirr.ini. 0 s i a n d r i.). 0,074 —

Inclinatio pelvis iiitroitus erat 55», exitus 20« (metita
ope pelycometri ii u s s c li il, altero hrachio in parte
siiperiore anteriore symi)hyseos pubis, altero in processu
spinoso inluniie vertebrae Inmbalis posito).

Die It ejusdem mensis. Balnea tepida illi praescri|gt;la
simtduo, sequenti die mane unum ea fine, ut praeparetur
ad partum praematiirum subeundum.

Die 12. HI. Uecembris hora pomeridiiina prima. Vagina
spongia cerata, valde compressa, linteo carpto circumdata ,
quam altissime potest, firmiterimpletur, ligatura, formam
literae T referente , in loco suo retenta. Post boras
nommllas jam dolores in lumbis et hypogastrio excitantur.

Ilora vesperlina decima. Spongia amovetur, humore
vaginae valde extensa, quamquam secretin superficiei
membnuiae mucosae exigua videbatur. Explorantibus
palel oriücium uteri aliquantulum apertum esse. Con-
chiditur spongiam ceratam, si fieri posset, in ostium intro-
dncendam esse. Sequenti modo successit: spongia,
cultri ope apice olituso praedita , inferiore parle cum
ülo conjuncta, mier digilum indicem et medium tenetur

cl cum polfice in vaginam immittitur. Qunm post miilfa
conamina frustra instituta coHum uteri per digitum mediimi
fixa tandem tenetur, pollicis ope, digito indice ducente,
quam altissime potest, in ostium uteri spongia prae-
parata introdncitur, Vagina ratione commemorata im-
pletur et omnia , fdo extra vaginam pendente, per
ligaturam formae literae ï in loco suo retinentur. Post
aliquot tempus dolor coepit augeri, praesertim iu regione
hyprogastrica.

Die 13 m. Decemhris. In regione lumbal! nullum,
in hypogastric» exigunm dolorem patitur.

Jlora vesperlina octam. Obtnramentum (tampon) tollitur,
spongia adhuc in orificio uteri percipitnr, sed, investiga-
tione a nonnullis adstantibus instituta, libera in vagina
invenitur. Explorantes valdç rnirati fuerunt con-
tractiones vaginae fortes, spasniodicas , quibus investi-
gatio fieri fere nequiit. Postquam antem femina brevi
quieveiat, haec disquisitio facilior erat et ostium uteri,
adlmc pone versus situm, magis apertum sentitur, ita
ut apex digiti penetrare posset. Vagina sicca et ealida
est. Spongia cerata majoris ambitus in ostium uteri in-
troducitur, ratione autem a priore dilTerente; nunc enim
per digitum indicem et medium manus sinistrae porti»
uteri vaginalis fixa tenetur et manu dextra forcipis ope
polyposae curvatae spongia caute inducitur. Haec tarnen
agendi ratio fere adaeque difficilis erat ac prima vice
instituta. Vagina iterum impletnr.

Die 14 m. Decembris. Dolorem non adauctum esse
dicit femina. Obturamento remote clysma iiijicitur sed
sine successu. Impletur vagina.

Die 15 m. Decembris. Obturamento remoto itorutn
clysma injicilur. Post aliquot tempus alvus satis copiosa

Vespere. In regione l.ypogastrica semper, in lumbis
interdum aliquem dolorem percipil. Cetera eadem. Re-
novatur obturamentum.

Die IG m. Decembris. Conditio gravidae fere non
mutata est. Obturamento remoto aqua tepida in vagi-
nam injicitur, deinde nova spongia in ostium uteri
inducitur et vagina impletur, non ratione antea adbibita.
sod globulis lintei carpti, oleo bene inunctis. Prior
globulorum ülo extra vaginam pendente praeditus est.
Initio insignis oritur spasmus vaginae. Post ali(iuot
tempus imminuitur , attamen non eo gradu, quin hanc
opeialionem multo difficiUorem reddat. Praescribitur
foninae, ut subinde genitalia exponat vapori infusi Horum
chamomillae vulgaris, sedendo in vase hoc infuso calido

Vespere. Dolore non adauclo, turundae eaedem in
vagina manent usque ad diem sequentem.

Dk n m. Decembris. Conditio feminae eadem est;
tunmdis remolis nulla mutatio ostii uteri observatuv.

Clysma injicitur, post aliquot tempus alvo secutum ;
in vaginam aqua tepida injicitur; eodem modo impletur,
quod hac vice feminae multum dolorem affert, sinuil
ali(liianto sanguine e vagina effluenle.

Die 18 tii. Decembris. Conditio eadem. Turundae
rcnovautur nounullaque balnea vaporis infusi Horum

Vespere. Ostio uteri nequaquam magis aperto, obtu-
ranifutum omittitur. Praescribitur sequeus formula ^
R. Pulv. Sec. Corn. dr. i.

Die 19 rn. Deccmbris. Queritur de doloribus charac-
terem dolorum ad partum osteiidentibus. Ostium uteri
pariunper magis dilatatum est. Pulsimm frequeiitia
txcppta, bene se babet.

Meridie. Membranis sponte riiptis liquor aninii magna
pro parte ellluit. DoJor insigiiis est. sed interinittit.
Vagina explorata patet collum uteri disparuisse, ostii
dianietron duo ctntimetra valere, per quod caput prae-
vium supra pelvis minoris iutroitum tangitur. Dolores-
regularitir sibi si;bseqauntur„ sed debiks sunt. Ostium,
utüri paullatim dilatatur, ita ut ejus diametros bora
pomoriJiana quarta circa quatuor centimetra vaJeat, et
post boram imam et dimidiam piorsus disparuerit.
Caput immobile iïi pelvis introitu tangitur.. Fonticulus
minor aJ latus sinistrum percipitur, sutura sagittalis ad
latus dextrum decurrens. Pulsatio cordis foetalis adhuc
distincte in li\pogastrio sinistro auditur. Usque ad
lioc tempus yarturiens satis tranquilla fuit, sed nunc,
magna anxietate vexata, in lecto sese jactat, nullas ex-
hoctationes observans. Pulsus frequentior, parvus lit.
Queritur de vehementi cephalalgia. Dolores , vaiidiore»

facti, tantum remittunt, fed caput non profundins in pelvim
deprimunt. Hora vespertiria nona teudinum subsultus
et motus convulsivi imprimis extremitatum superioruin
et oculi musculorum oriuntur. Vena secata sex vel
Septem unciae médicinales sanguinis detrahuntur. Conditio
muitum emeudatur. Dolores ad partum efiicaces fiunt.
Media node caput profundius in pelvis cavitatem pro-
pulsum invenitur, fonticulo minore ad synostosin pubo-
iliacam siiiistram posito, sutura sagittali ad symphysin
sacro-iliacam dextram versus decurrente. Nunc partus
rite procedit ; dolores modice fortes brevi tempore sibi
subsequnntur, quum parturieus magna virium iiitentione
et pressione actioni uteri auxiliari videtur.

Paulatim caput per cavitatem pelvis descendit, ita ut
Kora nocturna secunda inter tubera ossinm iscbii per-
veniat, ubi per duas fere horas remanet, doloribus autem
minime debilitatis.

Vie 20 m. Decemhris. Hora matutina quarta cajnit
infantis nascitur. Quutn autem satis longe duret, ante-
quam truncus expellatur et caput caeruleum fiat, fric-
tiones in abdomine instituuntur, sed nondum dolores
excitantur; levissirna autem tractione facta mox uterus
adeo se contrahit, ut infans expellatur. Foeniculiis non
pulsans abscinditur et ligatur. Infans asphyctica est, sed
balneo tepido et aliis remediis cutim excitantibus adbi-
bitis paulo post spiritum bene ducit. Feminei generis est,
modice nutrita, ponderis duorgin kilogratninatum. Cutis,
multa vernice caseosa et lanugiiie tecta, valde riibet.
Fonticuli uiagni sunt. Ungues apiccs digitoruiu nou
tangunt.

a medio fronte ad spinam oecipitalem. . 0,100 —
a protuberantia parietali ad alteram. . . 0,075 —
a processu mastoideo ad alterum. . . . 0,035 —
a protuberantia parietali dextra ad tuber

Semihora post secundinae, pro maxima parte contrac-
tionibus uteri jam in vaginam propulsae, sine ulla dißl-
cultate ainoventur. Haemorrhagia exigua est. Placenta
existimatur ponderis esse quartae partis kilogrammatis.
Foeniculus tenuis est, longitndinis Metri dimidii, prope
centrum placentae insertus, dextrorsum convolutus.

Uterus bene contractus manet. Femina, excepta magna
debilitate, bene se habet. Pulsus autem valde frequens est.

Die 21 m. Deocmbris. Queritur puerpera de dolore
abdominis, pressione non aucto. Pulsus frequens et
debilis est. Lactis secretio et lochiae secundum normam
fmnt. Infans sana videtur.

Die 22 m. Decembris. Infans mortua est. Nec narrata ,
nec inspectie cadaveris nobis aliquam explicatiouem de
hac morte inopinata dederunt.

Die 15 m. Januar ii anni 1849. Post puer])erium
reguläre, bona valetudine gaudens, tococoniium relinquit.

Parva statura corporis mulieris, morbus quo infantia
laboravit, aberratie columnae vertebrarum, curvatura
ossium femorum jam suspiciouem movent pelvim a nor-
ma differre.

Historia priorum vitae annorum obstetricanti magni
momenti est cognoscenda. Inde non tantum bonam vel
malam conformationem pelvis suspicamur, sed etiam de
indole deformationis judicamus. Rachitis enim, causq
frequentissima deformationum pelvium, morbus est aetatis
infantilis et puerilis. Raro in foetu observatur, plerum-
que medio et fine anni aetatis secundi, rarissime tem-
pore pubertatis. Inter casus trecentos quadraginta sex,
disqnisitos a Jules G u erin, tres occurrunt, in
quibus morbus ante natum inceperat ; octo et nonaginta
anno aetatis secundo ; anno tertio quinque et triginta ;
anno quarto undeviginti; anno quinto quinque et quin-
quaginta; ab anno sexto ad duodecimum quinque. (a)
Ex bis et multis aliis observationibus sequitur, defor-
mationes pelvis , in infantia ortas, saepe indolis esse
racbiticae; in ulteiiore autem vitae periodo ortas, vulgo
aliis causis, uti laesionibus externis vel osteomalaciae
adultarum, imputandas esse. »Pour bien apprécier,''
dicit V e 1 p e a u , »les causes des vices de conformation
du bassin il convient de les étudier dans 1' enfance et
lors de la puberté, ou dans l'âge adulte. Jusqu'à six
ou sept ans le rachitisme, presque le seul état (jui l(.gt;s

(«) Cazeauï, TraiUi thcurique el pràliqui; del art des
accuuchcmciils p. gt; scj.

produise, en donne une explication assez satisfaisante.quot; (u)
Eifectus proximus rachitidis in systema osseuni et
sic quoque in ossa pelvis consistit in ejus lirmitate immi-
nuenda. Per se non suRicit ad ossiurn formam mutandam,
sed insuper alia causa requiritnr, quae vel esse potest
actio musculorum vel pressio partium , quas sustinet et
quibus sustinetur. Hac in re difl'ert ab osteomalacia
adultarum, quae interdum eo gradu adest, ut i)elvis
suo pondéré collabatur. Posita inter truncum et extre-
niitates inferiores, versatur in conditione faustisslnia,
qua defonnetur. Pondus enim corporis , durante statu
erecto ab infimis vertebris luinbalibus et siq)eriore
parte ossis sacri ad capita ossiuin feniorum transfertur
secundum duas lineas, quae superiorem partem peivis
pprcurrunt. Ossibus pelvis non satis resistentitius, dis-
tantiae ab osse sacro ad looa cavitatibus cotyloideis
opposita imminuuntur et curvatnra posterioris partis
ossium ilei augetur, basi ossis sacri valde prominente,
vel ossibus pubis, j)raesertim autem eorum parte i)osteriorc,
propius sita ad cavitatem cotyloideain , anguluni sacro-
vertebralem versus ductis. Ex hisce patet, cur coarctati-
ones praesertim superiorem partem pelvis teneant et cur
diametri antero—posterior, obliqua et sacro-cotyloidea
saepissime imniinutae sint, diametro transversa adaucta.

Porro elucet, ubi coluninae vertebrarum directio scu-
liosi a norma digress» est, unum pelvis latus magis
coarctari qnam alterum ; aeque ae vi inaequali, qua pondus
corporis in utrumque latus pelvis agit, si una extremitas
inferior alteram longltudine superet.

Aberratie columnae vertebrarum et crvatura extre-
mitatum inferiorum tune imprimis deformationem pelvis
afferunt, si rachitide productae sint , quia ossa pelvis
vulgo eodem morbo affecta vel ipsa aetate, in qua raclu-
tis occnrit , molliora , facile flectuntur.

Infante mnltum sedente, simul cum angulo sacro-
vertcbrali apox ossis coccygis introrsum ducitur, quum
os sacrum tali in casu saepe magis concavetur; diame-
tros antero-posterior introitns et exitus pelvis ergo im-
minuitur, cavum pelvis contra augetur.

Alius effectus rachitidis consistit in minori incrcmento
ossium, quae etiam morbo sanato manet, »11 résulte
de mes recherches,quot; dicit G u ér in, ..que la plupart
des os du sqelette racbitique, comparés aux os du sque-
lette normal , sont frappés d'un arrêt de développement par

indépendamment de celle qui résulte de la déformation des
„S peut être portée ju'â la moitié de leur étendue ordma.re;
30 que cette réduction est, en général, d'autant plus grande
que la position du sqelette est plus inférieure, et qu'elle
diminue graduellement de bas en haut; des os de la
jambe aux fémurs, des fémurs au bassin, du bassin
aux membres supérieurs et à la colonne,' etc. (a) »Orquot;
dicit Dubois, »il résulte de là qu'ils sont beaucoup
moins développés en général dans les bassins rachiti-
ques et que cette disposition doit puissamment concourir,
avec la déformation qui l'accompagne ordinairement,
a resserrer les limites de la cavité, dont ils circonscri-
vent en grande partie le contour; et je crois cette

remarque d'autant plus importante que, dans plusieurs
cas de Vices du bassin , chez les individus rachitiques
dès leur enfance, il m'a semblé que raffaissement des
os, au degré ou il existait , aurait été insuffisant pour
créer des diflicultés insurmontables, si les os aflaisés
avaient été aussi complètement développés, qu'ils auraient
du l'être.quot; (a) Itaque in genere feminarum, quae racbi-
tide affectae fuerunt, ossa pelvis justo minora expectanda
sunt.

Ex pelvimetria instituta patet pelvim justo minorem
esse, speciei esse rachiticae, latus ejus dextrum sinis-
trum magnitudine superare.

Quamquam inclinatie introitus pelvis rachiticae et
diametri transversae auctae esse soient, quum in nostro
casu ejus inclinatio tantum quinque et quinquaginta
gradus et distantia a tubere ossis isschii ad alterum
noiidum septem centimetra et dimidium valuerit, satis
tamen constat ex majori spatio inter spinas ossium ilei
anteriores superiores quam inter médias cristas, ex his
spinis magis anteriora versus projectis quam symphysi
ossium pubis, ratione habita aberrationis columnae ver-
tebrarum et curvaturae ossium femorum, pelvim esse
rachiticam.

Inter causas, quae partum valde periculosam matriet
infanti reddere vel etiam sine artis auxilio prorsus im-
pedire possunt, angustiae pelvis magnum occupant locum.
JohannesLudovicusBaudelocque quidem
dicit nonnullas mulieres, quarum pelvis valde angustata
erat, feliciter peperisse, sed ossa capitis lentiora fuerunt,

quam esse soient post justum finem graviditatis. Simul
antem nos attentes reddit ad raritatem et pericula talium
partuum. Haec enim sunt ejus verba : »Mais ces accou-
ments naturels ne doivent être considérés que comme
des exceptions à la règle: la souplesse des os du crâne
de l'enfant, plus grande que d'ordinaire au terme de la
naissance, ayant favorisé l'allongement de la tète , et la
changement de forme nécessaire à son passage.quot; Et
porro, § 98 : »si la femme peut quelque fois se dé-
livrer seule, lorsque le bassin est resserré au point de
n'avoir que deux pouces et demi ou un peu plus de
petit diamètre, ce n'est pas toujours sans danger pour
elle ni pour json enfant. D'un coté, les parties molles
qui tapissent le bassin étant soumises à une forte pres-
sion ,mème à une sorte de froissement à mesure que la
tête s'engage, s'enflamment, deviennent douloureuses,
et sont ménacées dans la suite de suppuration et de
grangrène. D'un autre coté , les os du crane de l'enfant
passant les uns sur les autres, se déprimant ou se frac-
turant, pressent le cerveau, ce qui donne lieu à l'en-
gorgement de ces vaisseaux et à des épanchemens inté-
rieures, le plus souvent mortels.'quot; (a)

Praeter ossa capitis insigniter flexibilia adhuc sequentia
sunt, quae parlai, pelvi coarctata, felicem eventum prae-
bere possunt: parvitas foetus; angustia o6%Ma pelvis, si
scilicet diametros biparietalis per ampliorem pelvis partem
transeat; dilatatio spatii vitiati durante partu, uti com-
memoratur a Henrico Gnilielmo Spengei

ill sua {lissprtationo modica inangtirali, sistonto dilata-
tionotn pelvis osteomalacia coarctatae in partu bis ob-
servatani.

Quod attinpt ad parvitatem et lentitiam cranii, raro
eo eradu in foetihïis maturis occnrriint, Obliquitas pelvis
non tanta erat, ut muitum ctrectum in partum habere
posset. Dilatatio pelvis tantiim interdum observatur, si
osteomalacia adultarum deformata est. Hujus autem
inorbi nulla symptomata aderant. Ergo partum soils
viribus maternis post justum finem graviditatis feliciter
Jid finem perductum iri, exspectare nequaquam nobis lieuit.
Verisimillime tunc perforatio cranii vel sectio caesarea
necessaria foret,-cujus operationis pericula satis cognita
sunt, ut, si fieri possit, evitetnr.

Quamquam multa sunt, quae dilTiciliorem partum reddere
possint, nti perversus situs foetus, dolores ad partum
parnm efiicaces, cetera, eo tamen difficilius ad finern
perducitur , quo insignior angnstia pelvis sit.

Ad hanc definiendam saepe tantum recensetur mensura
conjngatae; sed haec agendi ratio non in omnibus casibus
sufiicit. Sic in pelvibus osteo-malacia adultarum deformatis
conjugata amplificata , diametros transversa imminuta esse
potest. Contra in pelvibus rachiticis diametri trans-
versae auctae sunt, conjugata imminuta. In pelvibus
autem oblique angustatis conjugata satis magna esse
potest, quum unius lateris spatium inter ramum hori-
zontalem ossis pubis et os sacrum adeo imminutum sit,
ut foetus per pelvim transire nequeat.

Quum mensura media diametri biparietalis capitis
foetus maturi novem centimetra valeat, partus, si conjugata
pelvis rachiticae usque ad novem vel novem et dimidium

«entimetra est diminnta, quamquam magis laboriosns et
pcriciilosus matri et ïnlanti quam partus normalis, con-
traetionibus tamen uteri validis vel forcipis ope ad finem
perduci potest. Conjngata monsaram octo centimetronmi
habente , forcipe frustra adhibita, perforatie cranü vei
sectio caesarea instituenda est. Conjngata adhuc minore
cephalotripsia, cmbryotomia vel sectio caesarea iudicata
est.

Harum operationum evitandi causa Merriman,
M or eau alüqije consilium dederunt feminas gravidas,
quarum diametros minima pelvis minus quam novem
centrimetra et dimidium et plus quam sex centrimetra
ft dimidium valeat, diaetae parum nutrienti et venae-
sectionibus repetitis subjungendi, ita ut nutritio foetus
imminueretur. (a) Haec autem agendi ratio nequaquam
prudens est, nam non constat per illam incrementiim
foetus revera imminui et si succedit, fere certum est
quoque gravidam debilitari et sie dolores ad partum
minus valides fore, quos, non obstante volumine foetus
forsan minore, saepe tamen majorera resistentiam quam
in pelvi normali vincere necesse est

Longe îgitur praeferenda ea artis agendi ratio est, qua
uterus sine periculo matris ad foetum expeHendum, eo
quidem tempore, quo nondum plane maturus et ita
minorls yolumlnis, attamen ad vitara extra corpus ma-
ternum degendam idoaeus est, adducitur, ut sic infans
servetur et periculo sectionis caesareae mater liberetur.

Mirum est hanc operationem ntilissimam ab obstetri-
cantibus celeberrimis, uti Stei n, J ö rg, B a u d e 1 o c q u e

aliisque improbatam esse (a). Olqecernnt plerasque feminas
tempus conceptionis indicare non posso, itaque nos tem-
pus operandi nescire. Sed multa sunt, uti tempus, quo
menses ultima vice Ouxerunt, mutatio imibilici, altitudo
fimdi uteri, motus foetus aliaque , quae nos de periodo
graviditatis instruere possunt.

Omnes infantes durante operatione vel paulo post
morituros esse. Si revera res ita se habnisset, nondum
causa est hujus operationis prorsus rejiciendae, quia
tantum instituitur in gravidis plane ineptis ad foetum
vivum naturali tempore graviditatis pariendum. Expe-
rientia insuper contrarium docuit.

L a c 0 u r anno 18W, ducentos quinquaginta casus col-
legit partuum praematurorum artificialium , in quibus
infantes pro maxima parte vivi sunt nati. (6).

Stolz centum nonaginta sex casus collegit,in quibus
centum viginti quinque infantes vivi sunt nati. (c).

In centum sexaginta et uno casibus, quos Kilian
collegit, sex et quadraginta infantes mortui sunt nati.
Septuaginta tres superstites fuisse, bona valetudine

Amplitudinem pelvis durante vita non accurate definiri
posse. Id autem fieri posse probant experimenta a

Jörg, bchrifteo Z. Bef. d. Tteniiln. etc. II p. 290,
Baudelocque, 1. c. t. 11 p. 221.

(c)nbsp;Stolz, Memoire et observations sur la provocation de
l'aceoucliement prématuré dans le cas de rétrécissements

[d]nbsp;Kilian, die Gcburtslehre van Seilen der quot;Wissenschaft
und Kunst dargestellt, Frankfurt 1840 th. H. p. 109.

Wellenbergh durante vita et post mortem instituta. (fi)
Volumen foetus nondnm nati ignotum esse. Es ob-
servationibus autem Ritgen, Salomon, Dubois,
Figueirae aliorumque magna cum probabilitate
magnitude diametri biparietalis esistimari potest, (b)
Hac diametro aliquot iineas plus valente quam diametro
minima pelvis, majore tamen lentitia et mobilitate ossium
cranii multis in casibus feliciter ad finem perduci potest
partus.

Tempus partus etiam post paracentbesin velamentorum
esse valde incertum. Vulgo tamen secundo vel tertio
die infans nascitur, quinto die raro; inter casus nona-
ginta a Scbippanno collectes semel tantum accidit. (c)

Secundinas ultra modum retineri, quod quidem ex
historiis partuum praematurorum artificialium non patet.
Nostro quoque in casu semibora post natum infantem
fere liberae in vagina inventae sunt.

Inde scirrbum et carcinoma uteri oriri. Non saepe
tamen haec vitia post illam operationem observata sunt,

(a) Verhandeling over eenen pelvimeter met -waarnemingen
omtrent deszelfs gebruik door J. iVI. J. Wellenberg,
's Gravenhage 1831.

(J) Ritgen, «lie Anzeigen der mcchan. Hülfen bei
Entbindungen u. s. w. 1820 p. 542 seq.

P. Dubois, Dans les différens cas d' étroitesse du
bassin que convient il de faire. Thèse de concours. Par.
1854.

Schmidt's Med. Jahrb. XIX , p. 57.
(c) E. L. S c h i p p a n , Ueber die künstliche Frühgeburte-
Wdrzburg 1831.

Plura adhuc contra noStram operationem salutarem
ohjecerunt, quae tamen facile refutanda.

Itaque plane consentimus K i 1 i a n o dicenti: »dass bei
der Schilderung der Gefahren dieses neuen und kühnen Mit-
tels die Männer vom Fach mehr das durch die Theorie,
ids möglich Annehmbare, mehr ihre eigenen ängstlichen
Ansichten zu Uathe zogen, als das durch die Praxis
Erkannte und durch die längst bekannten Thatsachen
vielfältig Bestätigte, denn sonst hätten sie es unmöglich
vergessen können, bei ihren befangenen Ansprüchen das
Factum in Anschlag zu bringen, dass Friiligeburten
nicht selten freiwillig und oline alle Störung für das
llterinleben in solchen Fällen erfolgen, wo schwere
Krankheiten den ganzen Organismus erschüttern, ia)

Aeque mirum est viros in feminis multiparis partimi
praematurum provocantes , in priniiparis banc ageinli ratio-
nem reprobare. M e r r i m a n scilicet alüque conten—
dunt , quum neque pelvis amplitudinem, neque foetus
volumen, neque hanc ob rem mutuam utriusque ratio-
nem in primipara cognoscere possimus, quam quidem
magna cum probabilite ex historiis partuum priorum con-
jicere po^umus, non esse suscipiendam operationem. (p)
Sed quum ex pelvimetria accurate instituta sectionem
taesaream in primipara esse indicatam conjiciamus, cur

(a) Kilian, Operationslebre p. 265 seq.
{b) M e r r i ni a n , Cases of premature labour, artificially
induced iu wouien with distorted pelvis, etc. 1812 Med.
Cliir. Transacliuns, 2 ed, vol. Ill- Lend. 1Ö16, p. 123.

idem quoad partum pracmaturum nobis non Ilcerot?
Porro num isti semper seciiri esse possent, qui ex pri-
orum partuum ratione ad praesentem rerum statum con-
cludere studeant, quoniam pelvis osteomalacia deformatae
jam inter breve tempus, ab uno partu ad alterum,
dimensiones mutari possent? Denique quis probat mag-
nitudinem infantis ejusdem matris semper eandem fore?
Hac de re jure dicit N a e g e I e. »Jeder erfahrene Ge-
burtshelfer weiss , dass Kinder einer und derselben Frau,
auch ohne dass in deren Lebens- und Gesundheits-
zustand eine besondere Veränderung statt gefunden hatt,
an Grösse und Stärke iiäufig ausnehmend verschieden
sind, und dass zumal bei einer zum zweiten Mal
Sciiwangern die Grösse des ersten Kinder zur Schätzung
der Grösse des zweiten nur von sehr geringen Belang
ist. (tt). Itaque nos magis ad veritatem accedere puto ,
si mensuram mediam magni numeri infantum exspccte-
mus. Pelvim accurate mentiri posse jam supra vidimus.
Q ia propter nullum discrimen quoad indicationein partus
praematuri ])rovocandi esse arbitror, utrum gravida sit
multipara an primipara , et nullam rationem esse, qua-
proptcr gravidam partui periculosissimo prius expone-
remus. N'on alitor autem potest, quin rarius in primipara
nostra operatio, si angustia pelvis ir.dicatur, instituetur,
quia gravidae, si non antea partum faboriosum enixac
sunt, valgo non satis tempeslive obstetricantis auxilium
implorent et, nihilo pelvis angusliae suspictonem mo-
vcnte , plerum(jue pelvis non nieliatur. In dectione

BieÜiüdorum operandi adhuc aliqtia differentia eist, sedl
hac de re postea -videbimus.

Quo tempore graviditatis partus praematurus, pelvi
nimis angusta indicatus, provocandus sit, dependet a:
gradu coarctationis. Quo iusignior angustia , eo maturiu»
operatio instituenda est. Id autem semper in animo
esse oportet, quod quo longius foetus in utero vixerit,
eo aptior sit vitae post natum degendae. Foetum ante
linem septimi mensis graviditatis utero liberatum vitani
protraxisse rarissiine, paulo autem post saepius obser-
\atum est. Quia secundum ohservationes Laehappellc,
Dubois et Stolz mensura media diametri biparietahs*
capitis foetus Septem mensium, sex et diiiiidium vel
Septem centimetra valeat, quae diametros in omnibus
fere casibus cum diametro minima pelvis conveniat,
necesse est hanc diametron non minus quam sex cen-
tiinptra et dimidium valere, si hanc operationem fclicein
evenlum matri et infanti praebituram esse exspcctare
possimus. (o)

Ad justum tempus operandi destinandum incrementunif
foetus gradatim procedeiis, praesertim autem diametri
biparietalis, cognoscenda est a line vneiisis septimi
usqtie ad tinem naturalem graviditatis. Seeundum Stolz
inter bebdomadem graviditatis trecesimani sttuiidam et
tertiam, Septem centimetra; inter tricesimam quartam et
quintam, octo centimetra; inter tricesimam sextam et
se()timam, octo centlnietra et dimidium esse existimavi
debet, (b)

Itaque in casu memorato, conjugata mensuram septem
rentimetrorum liabente , operatio ante hebdomadem tri-
cesiniam secundam instituenda fuit; sed quia demum
bebdomade tricesima quarta in tococominm vencrit, et
CO tempore ossa capitis adbuc valde mollia et mobilia
sint, atque ergo foetus illius aetatis facilius pelvim trans-
iret quam foetus maturus, operatio aeque bene indicala
erat.

Uti partus naturalis non sibito incipit, sed pedetcn-
tim et praeparatur , ita ars quantum potest régulas na-
turae sequatur. Eo fine ante operationem susceptam
imprimis balnea tepida praescribuntur, secundum alio.5
aliquot hebdomades, secundum alios paucos dies ante
adhibenda. Magni momenti esse possunt iu portione
vaginali uteri, vagina et genitalibus externis relaxaudis.
sed non diu illis uti licet, quia tunc valde débilitant.
Porro quantum fieri potest curandum est, ut gravida
Sana sit, et nihil existet, quod uteri activitatem pertur-
bare possit.

Necessariam esse banc praeperationem probari videtur
casu, in quo hac ncglecta statim paracentbesis velamen-
torum ovi instituebatur. Hora duodecima post dolores
ad partum adeo tumultuosi orti sunt, ut fere tola portio
vaginalis ab utero divelleretur. Una bora post mater
et infans jam obierant. (o)

Ad varias metbodos propositas ft adhibitas ad partum
praematurum cliciendum praeprimis pertinent : usus
romcdiorum pharmacenticorum , paracentbesis velamen-

(/) lîelUage «MV Geljuilskuiide von F l'a ii 2. R i w i s c li
IViUer \uu Rolle rati, 1 Ahlh. Wui'iburg. lHi(gt;.

Remedia pharmaceutica saepe muitum inservire promo-
vendo partum jam inceptum ,'sed doloribus debilibus et
postponentibus non progredientem experientia docuit; ea
antcm sutliccre exitandis primis dolorihus plerique ob-
stetricatores negant.

Paracenthesiu velamentorum ovi eo scopo primus
instituit Paulus Scheel, (o) Ad operationem £a-
ciliorem reddendam multae mutationes instrumenti illL
inservientis excogitatae sunt. Pers|jiicuura autem est
onuiern tubulum ad axin pelvis incurvatuni, lanceoJa
arniatum et satis longum ei perficicndae sullieere. Haec
nuthodus certe agit et minorem dolorem matri adert,
quam ceterae methodi; foetui autem periculosior est. In
universum cognitum est, liquore amnii efflttente, seijui
uteri contractionem, sed non raro demum post duos vel
tres dies dolores praeparantes oriri et ostium uteri tar-
dissitne dilatari. [h) Per ornne illud tempus foetus, nou
amplius tutus liquore amnii , expositus est pressioni
inaequali parietum uteri contractoruui ; vasa focniculi
et placentae ita comprimi possunt, quo vita foetus magna
in pericuio versatur.

et noxae commemoratae evitarontur, praescribunt
parvam tantum quantitatem liquoris amnii evacnare.
Eum in ßnem jam autea felici cum cventu J o s e p h u s

(«) 1'. S c lU'cl, de liquoris amnii natura et osu. 1799. p 74,
{/gt;) Cazcaiix. 1. c. p. 5fi8.

Hopkins octo pollices supra ostium uteri catheterem
inimisit et membranas perforavit. (a)

R e i s i n g e r minus quidem lianc operandi rationem
laudat, quum non bene instrumentum tam alte sine
perforatione meinbranarum iutroduci posse crcdat et
praesertim timeat ne placenta vulneretur et haemorrhagia
non sistenda insequatur. (6)

Meissner tamen propio instrumento se saepius
decem vel duodecim pollices supra ostium perforavisse
membranas dicit. Circiter semiunciam medicinalem li-
quoris elUuere curat. Post aliquot horas liquor iterum
et quidem guttatini effluit, quo genitalia relaxantur. Post
unum vel duos dies dolores oriuntur, vulgo satis valid!
ad partum terminandum, quum adhuc aquae formari
possunt. In quatuordecim casibus, in quibus secundum
basic methodum operatum est, nullo alio artis auxilio
opus fuisse dicitur. Infantes vitam servabant, maires
puerperium prosperum habuerunt. (c)

Fr. A. Kiwisch Hitter von Rotterau contra evenit,
quin, uti Meissner operans, instrumentum nisi quinque
pollices supra ostium uteri introducere posset. Punctione
instituta et lanceola remota tantum sanguis et ali(|uol
guttulae liquoris sanguinolenti effluxerunt, qua propter
sibi visus est coactus esse ad membranas perforandas in

(a) Kilian, Opcratioiislehre, p. 290.
(J) Ilcisingcr, die küiisllxlie Früligeburl. ek-. Aiigsb.
und Leipz.

(c) K r. L d \v. Meissner, lieber d. j;wcekiHa;s:jgt;ste ii.
sielierste Verf. die l'iühgeb. zu bewiikeii. Med. .\uiialen
Bd. VI; 1840 p. 495,

loco ostio uteri opposite et secale coniutuin (decem
grana pro dosi) pracscribeadum. (a)

Introductionem corporis heterogenii in ostium uteri
ad partum praematurum exitandum primus B r u n ii i n g-
hausen proposuit et El. von S i e b o 1 d instituit. [h)
A Kluge autem haec methodus saepius adhibita atque
Yulgata est. Adhibet Kluge spOngiam ceratam, com-
pressam, in coni formam redactam, in posteriore parte
filo praeditam. Indice manus sinistrae portionem vagi-
nalem uteri fixam tenente, spongia cerata forcipis ope
incurvatae in ostium uteri inducitur; forceps removetur
et spongia digito tarn alte in uterum intruditur, ut
extremitas inferior intra labia orificii stet , superior per
orificium uteri internum penetret ; deinde spongia vulgaris
oleo aut infuso Horum chamomillae tincta, lilo praedita ,
in vaginam immittitur et fila extra vaginam emplastro
adbaesivo corpori afliguntur. Altero die spongia vulgaris
et praoparata removentuf et postquam injectiones aquae
tepidae factae sunt, novae spongiae immittuntur et sie porro
agitur. (c)

Actio spongiae praeparatac sequens esse videtur : corpus
ab organisme alienum membranam mucosam irritât et inde
secretie augetur. Ipsa majore quantitate muci extenditur
et sic jam mecbanice ostium uteri aliquantulum dilatat.
Majoris autem momenti est stimulus communicatus lundo
et corpori uteri, quo organon ad reactionem i. e. ad

(a) Vierteljalirsclirill 1'. d. pracl. Heilk., hcrausg. »on der
med. Faculläl iu Prag. 1847. 1. 15. Org. Auls, S. 42.
{h) Kilian, üpcialionslehre. p. 291.
(c) Meiide, beoliachl, und Bemerk. Bd. III. p. 43 scrj.

contracliones incitatur, quibus ostium dilatatur et ad
finem partus perduci potest. Haec metbodus operandi eam
praesertim ob causam commendanda est, quia membranae
aeque diu integrae servantur ac in partu normali.

Quum vero quibusdam in casibus, ubi orificium uteri
pro maxima parte aut prorsus clausum est, praecipue
in primiparis, spongiae indiictio non semper contingat,
hanc metbodum mutationem subire necesse fuit. Quae
res attulit, nt Mende (a) et Buscb (b) instrumenta
invenerint, quibus prius immissis ostium uteri ita di-
lataretur, ut postea expedite spongia praeparata inferri
posset. Verum quum ad haec dilatatoria inducenda et
aperienda semper aliqua vis requiratur ct numquam pres-
sionem in omne parte aequalem ellicere possint, ostium
uteri nimis irritatur , unde status inllammatorius nasci
potest, qui operationis decursui profecto valde nocerct.

Impletio vaginae linteo carpto convoluto vel spougia
niarina iuventa et comtnendata est a Julio Victore
ij c b o 11 e r.

Nititur in universum haec metbodus in provocanda
uritationis allatae rcflexione iu uterum ipsum, quae
quidem producitur irritatioiie tum partis uteri inferioris
tum superioris vaginae, quibus approximantui globuli
lintei carpti, vaginae laquear exteudentes illudcjue una
cum portione vaginali uteri irritantes. In situ horizon-^
tali, intestino recto et vcsica urinaria depletis , (gravida
m lectulo jacente) plures globuli lintei carpti , unus

Gcni. Zeilscbrlll. f. Geb. R(i. V I. p-
^i) Gei». Zeilsclirill. l'. Geb. Bd. VI. |i. ö(i!)

altnrum inspqiiens , in vaginam immittuntur ; is, qtii
primus globulorum introducitur, filo longo praeditus et,
sicut ceteri omnes, oleo bene inunctus est. Sic porro
vaginae pars superior, praesertim ejus laquear, impletur.
Non opus est, ut vagina usque ad labia minora irnple-
atur, qnod ne facile quidem fertur et impediret urinae
excretionem. Secundum experientiam S c h ö 11 e r i
spongia marina immissa minus certum prâebet eventuni,
Praeterea commendat auctor feniinis valde irritabilibus
tamponem (obturamentum) illiniri estracto Belladonnae
vel unguento opiato ; torpidis autem medicamina exci-
tantia dari. Secundum Schöllerum mox uteri con-
tractiones excitabuntur ; quibus validioribus factis , gio-
bulos extrahi licet. Quatuor casas narrat, in quibus
tantum liac methodo adhibita, partus seeutus est. («)

Ejus successus autem non satis fréquentes sunt ad
hanc inethodum in universum commendandam, eo magis
quum Kiliano, eonanti hoe modo partum praema-
turum provocare, evenerit, ut post quatuor dies sibi
coactus visus sit ad spongiam praeparatam in ostium
uteri introducendam. (6) Insuper haec agendi ratio non
omni periculo , uti videtur, caret, nam Etlinger
commémorât eundem vimm clarissimmn Kilian obtu-
ramentum adhibuisse ad partum praematurum etiieiendum,
ged inde provocatam fuisse inflammationem vaginae. (lt;;} '

(а)nbsp;Sell oil er, die tünsllitAe Friihgeb. bewirkt durch
den Tampon. Berlin 1842.

(.)) G. b! I'jllinger, ol)servatioMes ohsleUiciac per 13
menses in cIIumm Binineuse iuslilulac, adjectis adnolalionibui
cpiciilicib, Bonnae. 1S44.

Rcliqiiae mcthodi pro maxima parte cum memoratis
fonveniunt vel non sußiciunt vel poriculosae sunt.

Si comparemus inter se commoda et incommoda
niethodorum expositarum, adhuc methodus Kluger
optima esse videtur. Evitanda autem haec methodus
lt;-st, ostio uteri morbose irritate, quia omnium maxime
»lind afficit. Ceterum lenis et eKicax sine ulla fere
molestia fertur. Ostium uteri leniter ampliatur. vela-
menta ovi contractionibus uteri in orilicium impelluntur,
nec prius sponte rumpuntur, quam dolores ad partum
proprie sic dicti apparent. Denique si perverso situ
infantis ad ejus versionem instituendam cogimur, nuilto
facilius quam pos:, jjaracenthesin et non multo majore
periculo infantis quam in justa fine graviditatis haec
operatio perfici potest.

Si autem propter orificium uteri clausum spongia prae-
parata introduci nequit, tune, prius aperiendum est,
et quidem potissimum per methodum a Schöllero ad
partum praematurum provocandum commendatum ; in-
strumenta enim dilatatoria hune in finem inventa semper,
uti vidimus, aliquam viœ exccrcent, quae in omni
operatione, quantum fieri potest, est evitanda.

Haec methodus, quamquam a K i 1 i a n minore successu
instituta quam ab auctore, digna tamen est, quae sae-
pius adhibeatur, vel sola vel cum alia conjuncta. Vaginam
enim dilatat cjusque secretionem adauget et sic apti-
orem reddit ad transitum foetus. Plerisque in casibus
dolores excitati sunt, qui, si quidem non semper suf-
ficere videantur ad partum ad finem perducendum,
maximi tamen momenti sunt ad orificium uteri ape-
riendum. Nostro in casu tempore urgente non diu

exspectare licuit an sola hae methodo partus termina-
retur, sed alia illi adjungenda fuit, magis experientia
comprohata, quamquam brevi profecto multum nobis
profuisset.

Hand assentior Hufelando dicenti, »Es würde
eher möglich sein, ohne sonst etwas von dem Kranken
zu wissen, blosz nach dem Pulse ihn richtig zu beur-
theilen und zu behandeln, als, mit der Kenntniss aller
übrigen Zeichen , ohne den Puls.quot;

Sine anatomia pathologica percussio et auscultatio parri
momenti sunt ad morbos dignoscendos.

Matorios sic dicta tuberculosa nulla in re nisi forma
ab aliis exsudatis dilTert.

In prognosi phthiseos conditio pulmonis extra vomicam
raajoris est momenti quam ipsa vomicae praesentia.

Recte dicit A n d r a 1 : »Chacune des modifications,
que la langue peut offrir dans sa couleur ne corres-
pond pas à une modification spéciale de 1' estomac.quot;

Errat Schönlein dicens: »Intermittens schliesst
Phthisin aus : beide kommen neben einander in der-
selben Räume nicht vor.

1'hires morbosae conditiones in aetate critica femina-
rum sanguinis detractionem postulant.

E Conjunctivae rubore aut pallore ad congestionis
cerebralis praesentiam vel absentiam concludere nobis
non lieet.

Specillum unicum nobis praebet remedium certum ad
calcules in vesica urinaria dignoscendos.