SPECIMEN JURIDICÜM INAUGURALE,

SISTENS «VAEDAM

TABULIS STATUS CIVILIS SECUNDUM
AETICULUM 13 C. C. N.

SPECIMEN JUEIDICUM INAUGURALE,
SISTENS QUAEDAM

DE

tabülis status civilis secundum

articulum 13 c. c. iv.,

ÛDOD,

AKNUENTE SÜMMO NUMfflE

EX AUCIOKIIATE EECTOEIS MAßNII-ICI

HEEM. JOH. ROYAARDS,

TOEOL. DOCT. ET PROF. ORD.,
NEC NOn

AMPLISSIMI SENATÜS ACADEMICI CONSENSU

ET

NOBILISSIMAE FACULTATIS JÜEIDICAE DECKETO,
PRO eR/tDV DOCTORATUiS,

SCMMISQUE IN JÏTRE EOMANO ET HODIEENO JTJBIBUS AC PBIVILEGIIS ,
IN ACADEMIA RHENO-TRAJECTINA ,
rite ac legitime conseqdendis,
PUBLICO AC SOLEMNI EXAMINI SUBMITTIT

GULIELMUS JOANNES TEN HOET,

NOVIOMAGENSIS.
ad diem XXX jbnii MDCCCXLIX, hora I.
in auditorio majori.

AMSTELAEDAMI,

EX OFFICINA C. G. VAN DEK POST.
MDCCCXLIX,

tät

D. M.

ET. PIAE. MEMORIAE.

(bc» ^ anbsp;(d isnbsp;i?«

PATRIS. OPTÜMI. CARISSIMI.

m

lifMmmi

m

ïM

NEC. NON.

C. H. W. Baroiiae. lOCHMAN. VAN. RÖ1NGSFEIDT.

MATRI. DILECTISSIMAE.

AD. ROeilM. USQUE. COfcEWDAE.

Ich habe da'n Büchel geschrieben und bring's Ihnen her.

Machen Sie mit was Sie wollen.

CLAonius, Wandsbecker Bothe.

QUAEDAM DE TABÜLIS STATUS CIVILIS
SECUNDUM AETICULUM 18 C. C. N.

De Tabalis Status Civilis jam somniavisse ve-
teres , hic illuc apparent vestigia.

Sic Athenis alba publica babita fuerunt, in
quibus nomina puerorurn, ex parentibus liberis
natorum, vel ab iis adoptatorum , inscribeban-
tur ^1).

Apud Romanus jam Servium Tullium cum
censu etiam tabulas puhlicas instituisse, ad
notandos ortus, matrirnonia et sepulturas, affir-
mai Dionysius Halicarnassensis.

(1) Vid. Lamberti Bos, Antiquitatum Graecarum, prae-
cipue Atticarum, descriptio, Part. IV. Cap. 5. num.
11. et ibi notae Leysneri.

Idem institutum longo tempore post ab Im-
peratoribus Romanis renovatum denuo et magna
cum cura excultum fuit : de qua re Latinorum
scriptorum loca collegit Justus Lipsius in Ex-
cursu ad Taciti Ahkalium lib. V.

In Medii Aevi tenebris autem, omnis se per-
didit similis alicujus rei nolitia. Fuerunt primi
Clerici qui notionem saltem census civilis in vi-
tam revocarunt: nec mirum; quod soli fere ho-
mines culti erant eo tempore, litteratique.

Idem obtinuit in nostris regionibus; census
civilis ab Ecclesia profectus penes eam mansit,
sensim sensimque tamen variis edictis {placaten)
constitutus, coërcitus et emendatus.

Ingenti rerum conversione saeculi praeceden-
tis, principio libertatis religionis adoptato, non
amplius potuit apud Ecclesiam remanere cura
instrumentorum ex quibus conslaret de statu
personarum. Sic in Gallo-Francia lege 20 Sep-
tembris 1792 creatae fuerunt Tabulae Status

Civilis , quarum usum in nostram patriam trans-
stulit decretum Imperatoris 8 Novembris 1810.

Sed non hoc erat propositum nostrum ut
historiam scriberemus Tabularum Civilium. Lon-
gum foret hoc opus difficillimumque. Altius
non spiramus quam ut periculum faciamus ut
interpretemur unum articulum Codicis Civilis
nostri quo numerus definitur habendarum Ta-
bularum.

Aggrediamur ergo propositum et videamus
quomodo conscriptus sit articulus, qua ratione
illum alii interpretentur et quemadmodum nos
eum explicandum esse censeamus.

Scilicet sequentia continet articulus 13: »Er
bestaan in iedere gemeente registers van ge-
» boorten, van huwelijks-aangiften en afkondi-
» giugen , van huwelijken en echtscheidingen ,
» en van overlijden.quot;

Cum de hoc articulo ab Ordinibns Generalibus
deliberabatur mota est quaestio; annon ipsis
Magistratibus quibus curae erant Tabulae Civiles
{Ambtenaren van den Burgerlijken Stand)
relinqueretur facultas ut earum numerum défi-
nirent pro lubitu? — ad quam quaestionem res-
ponsum est a parte Summi luiperantis^ »dat de
M zaak te gewigtig was om die aan de willekeur
» van iedere administratie over te laten, en dat
» de goede orde medebragt om ieder register af-
» zonderlijk te houden (l).

Sic decreturn fuerat ut lex indicaret nume-
rum; id quod luculenter patet ex articulo 13

(1) Vaillant, Handboek voor de Ambtenaren van den
Burgerlijken Stand, Ed. Sec. p. 66.

C. C. quatuor nempe Tabulas tenendas esse ju-
bens.

Sunt tamen qui contendunt praeter illas
quatuor species alias Tabulas habere esse lici-
tuci, quorum sententiam in pluribus municipiis
sequuti sunt Magistratus Tabularum Civibum(l).

Et primo quidem in censum veniunt Tabulae
quas dicuut Suppletoriae; scilicet, quae ad ea
iuserviunl recipienda quorum insertio in tabulis
ordinariis nimiam haberet difEcultatem.

Habemus Decretum Regium 8 Junii 1823 (2)
quo jubetur ut taies tabulae conficiantur , et quo
ita statuitur articulo 3, § 1 :

»Voor zoo verre tot hel registreeren van eenige
» akte of van een regterlijk gewijsde, waarbij eene
»akte wordt verbeterd, geene ruimte in de loo-

(1)nbsp;Vidd. Vaillant, Op. laud. p. 68. Vernede, Hand-
leiding tot de Nederlandsche Wetgeving, Burgerlijk
Wetboek, et ibi ad b. a.

(2)nbsp;Staatsblad, N«. 21.

»pende registers mögt zijn opengelaten, zullen
»moeten worden aangelegd dubbele Suppietoire
» Registers, die in gelijkervoege als de overige
»Registers door den President der Regtbank
»van eersten aanleg of den Regter , die bem
»vervangt, zullen moeten worden gequoteerd
»en geparafeerd.quot;

Illud autem Decretum hodie vim babere posse
negamus; contra sponte patet illud Codicis Ci-
vibs introductione anno 1838, esse abrogatum.

Scilicet totum pertinet ad legislationem prae-
cedentem et cum aliis dispositionibus separatis,
decretis aut statutis et consilii-status Gallo-
Francici consultationibus inserviebat ad caven-
dum de iis , quorum constitutio in Codice Na-
poleontico desiderabatur.

Et primo quidem ut hancce nostram senten-
tiam tueamur remittimus ad principia enunciata
a Regis Ministris anno 1829.

Quum enim demum post longos labores anno

sequenti 1830, novi Codices praeter Codicem
Poenalem absoluti in lucem ederentur , et per
totam patriam vim acciperent, lex lata fuit 16
Maji (1) quaedam de transitu legislationis Na-
poleonticae sistens ad novos Codices patrios —
Occurrunt autem in ea lege sequentia : » Te
» rekenen van den dag der invoering van het
»Burgerlijk Wetboek der Nederlanden, wordt
» afgeschaft en zal ophouden kracht van Wet
,)te hebben, het Wetboek van Napoleon, met
„alle de daartoe beboerende besluiten en ver-
» ordeningen. Insgelijks zijn op hetzelfde tijd-
„ stip afgeschaft de algemeene en plaatselijke
„ gebruiken in de stoffen , welke bij het nieuwe
„Wetboek worden behandeld.quot;

Ni fallor aut ad nostrum, aut ad nullum,
pertinent haecce verba argumentum. — Ut su-
pra jam diximus non existunt definitiones de
numero Tabularum Civilium in Codice Napole-

(1) Staatsblad, N». 33.

ontico. Erat Decretum citatum 8 Junii 1823 ?
unum ex iis quae omissionibus Codicis supple-
rent. — Imprimis ad hoe Decretum igitur le-
gem 16 Maji 1829 refereils, credo non esse
dubitandum quominus ab ea sit abrogatum.

Sed et ipsa lege praesertim nititur sententia
nostra. — Non solum non praescribit, imo
vero expresse vetat lex Tabulas Suppletorias.

Ad quid enim inservire debent Tabulae Sup-
pletoriae ? Ad acta recipienda quibus spatium
vacuum non esset in consuetis Tabulis et ad
sententias judiciales, alicujus actus corrigendi
causa latas, inserendas.

Primo quod attinet ad correctiones instru-
mentorum ad articulos 25 et 73 Codicis Civilis
provoco.

Articulo 73 jubetur ut inscriptio simili-
um correctionum a Tabularum Civilium Oflfi-
cialibus fiat » in de loopende registers por-
ro , ut insuper de instrumenti correctione in

ipsius correcti instrumenti inargine (» op deu
kant der verbeterde aktequot;) mentio fiat. Indi-
care, quomodo hac in re sit procedendum pro-
positum est articuli laudatinbsp;De Judiciis
quaba cogitat Decretum citatum sermo est in
articubs 66, 69 et 73 C. C. Ubique, in bis
tribus articulis, lex praescribit ut inscriptio
fiat: »in de loopende registersquot; id est: ut
eodem die, quo apud Magistratus producuntur,
in una ex quatuor consuetis Tabulis, articulo
13 constitutis, inscribantur.

Apparet enim hoc ex articulo 16 C. C. qui
commendat ut acta inscribantur deinceps, con-
tinuo , nullo spatio vacuo relicto : » De akten
»zullen achter elkander in de registers worden
»ingeschreven, zonder dat eenig wit vak tus-
» scheu beide zal mogen worden opengelaten.quot;

Quales sint tabulae citatae docet articulus 13:
alias quam hic enumeratas ignorât codex.

Aut fallimur, aut bis praemissis satis deraon-

stravimus non posse in concordiam redigi De-
cretum 8 Junii anni 1823, cum articulo 13
Codicis Civilis Hodierni ; nec non eos, nostra
sententia^ errare qui hanc morem hodierna legis-
latione non esse abrogatum sentiant.

Monenda jam nobis quaedam supersunt ad
tabulam »van huwelijks-aangiften en afkondi-
» gingen.quot;

Codex talis qualis mox promulgandus videba-
tur lege 16 Maji 1829, — lucem numquam vidit.

Quum enim jam ante multi;, tam ex iis qui
Ordinibus Generalibus erant adscripti quam alii^
speravissent , ut priusquam introducerentur no-
vi Codices, revisionem subirent generalem —
id quod Provinciarum Meridionalium non sine-
bant desiderata — repente tali revisioni locum
dedit ^ imo vero eam reddebat necessariam,
earundem Provinciarum a parte Septentrionali

sejunctio, quae etiam causa fuit cur non nisi 1
Octobris 1838 novae leges promulgatae fuerint.

Jam paullo post 16 Decembris 1838 appa-
ruit Decretum (1) statuens: )) dat de ambtena-
»ren van den Burgerlijken Stand, die zulks
» mogten verlangen, bet register van buwelijks-
»aangiften en afkondigingen in twee afzonder-
lijke deelen zullen kunnen splitsen en houden,
» waarvan het eene tot de inschrijving der akten
» van huwelijks-aangiften en het andere tot die van
»huwelijks-afkondigingen zal bestemd zijn; zul-
»lende ieder dier onderdeelen van het register
»afzonderlijk moeten worden gekantteekend, ge-
» waarmerkt en bij het einde des jaars gesloten.quot;

Unusquisque qui accurate Decretum legit,
facile observabit ejus verba ita esse conscripta ,
ut fingant tabulam unam mauere eamque autem
scindi in duas partes. Nam adhibitae sunt ex
quibus hoe est manifestum locutiones quales

(1) Staatsblad, N». 44.

sunt twee afzonderlijke (kelens het register;
onderdeehn van het register.

Minime gentium autem sic soinditur tabula
in duas partes ; revera juxta constitulam nova
oritur tabula et fit quasi lex diceret:

Er bestaan in iedere gemeente registers van
geboorten, van huwelijks-aangiften, van huwe-
lijks-afkondigingen, enz.

Dico pro una sic duas oriri tabulas ; eadem
enim babent requisita quae ceterae ; debent ambo
in margine notari, ambo pro veris signari, ambo
quovis anno praeterlapso claudi. Ecce causa
in ipso decreto allata:

»Willende wegnemen de moeijelijkheden, die
» er, vooral in volkrijke gemeenten, zouden
» kunnen ontstaan , indien de akten van huwe-
» lijks-aangiften en afkondigingen in één register
»door eikanderen, en volgens de orde van der-
» zeiver dagteekeningen moeten worden inge-
» schreven.quot;

Plus quam verisimile est tamen eandem ditquot;
ficultatem, de qua mentio fit in Decreto, etiam
tres menses antea exstitisse. Cur quaeso ergo
non ea de re cautum est in ipsa lege? Aut
definiebat lex numerum Tabularum Civilium
aut non definiebat. Jam definiebat; quaeren-
dum igitur erat quid lex statueret, non quid
melius fortasse fuisset aut majoris commodi.

Decreta Regia legem neque corrigere possunt
neque supplere.

Num non et ipse Justitiae minister illam sen-
tentiam professus est quum in litteris in omnes
partes missis {circulaire) (1) ante promulgatio-
nem Codicis sequentia diceret, loquens de Ta-
bulis Status Civilis:

»Alleen bet register van buwelijks-afkondi-
»gingen, voor zoo ver daartoe gedrukte mo-
»dellen worden gebezigd, zal door een ander

(1) Circulaire van Zijne Excellentie den Minister
van Justitie van den 'iS®'®quot; September 1838, N». 18.

«moeten worden vervangen, omdat voortaan
»daarin ook de akten van huwelijks-aangiften
y) moeten worden ingeschreven.quot;

Praeclare ita commendat Magistratibus Sta-
tus Civilis ut legis praecepta anxie sequantur.

T A NT ü M.

T H E S E So

I.

Tutelam perpetuam mulierum, Jure Romano antiquiori, non
ex Atticis duxisse originem institutis, verum potius ex ipsius Eo-
manae gentis indole repetendam esse, contendo.

II.

Ad constituendam servitutem opus non est aliqua quasi-tradi-
tione.nbsp;jj^

In casu quem praevidit articulus 464 al. 2. C. M. N. si forte
non antea inter se conyenerint exercitor et nauta de praemio, dicto
kaplaken, quod nautae supra naulum solvere moris est, secundum
Jus Maritimum Nostrum, minime ob hanc solam causam libe-
randus est exercitor quominus istiusmodi praemium solvat.

IV.

Jus transmissionis ex L. 19. C. de Jure deüb. excludit sub-
stutum, non obstante L. 72. D.D. de adquir. hered.

V.

Locator in res, in quas ei articulo 118S C. C. N. privilegum
conceditur, eodem etiam tune gaudet privilegio, iisdem scilicet
coercito conditionibus, si res tertio sint venditae.

Laudo sententiam quam espressit Eamon de la Sagea , in
Aphorisme! Sociaux, Aphorisme 9, hisce verbis: „La liberté est
la soumission des passions à la raison.quot;

vn.

Assentior viro Clarissimo den Tex dicenti in Bijdragen tot
Eegtsgeleerdheid 1831, 1832, pg. 40. » Eegters alleen zijn waarlijk
»onbevoegd tot de beslissing of er zielsziekte aanwezig is, al
»dan niet.quot;

VIII.

In articulo 129 C. P. verba: „crimes ou délits commis dans
» l'exercice de leurs fonctions,quot; striction sensu interpretanda sunt;
quippe quae ea tantum crimina sive delicta significent, quae ex
ipso muneris exercitio profluunt, verum non ea quae tempore mu-
neris commissa sunt.

IX.

Facio cum Feuehbaohio dieente in Lehrbuch des Peinlichen
Bechts ed. Dr. C. J. A. Mjttermaiee, Giessen 1847. pg. 41.
§ 19. »Jede rechtliche strafe im Staate ist die rechtliche Folge
» eines durch die Nothwendigkeit der Erhaltung äusserer Rechte
»begründeten, und eine Eechtsverletzung mit einem sinnlichen
»Uebel bedrohenden, Gesetzes.quot;

X.

Egregie Cicero de Officiis libr. L cap. 44:

»Nec verum est, quqd dicitur a quibusdam, propter neces-
»sitatem vitae, quod ea, quae natura desideraret, consequi sine
»aliis atque efficere non possemus, idcirco initam esse cum ho-
» minibus communitatom et societatem.quot; Nam homo, natura ipse
sua, ad vitam sociatam impellitur.