-ocr page 1-

specimen juris publici

FUNDAMENTALIUM
I^ÖOLE ET AMBITU.

-ocr page 2- -ocr page 3-

specimen juris püblici

^^^ÜM FUNDAMENTALIUM

Indole et ambitu,

quod,

ANNUENTE SÜMMO NÜMINE,

^etpnbsp;^^ -^^'ctoeitate kectokis magsifici

JOHANNIS ISAACI DE FREMERIJ,

«Ata, „j^nbsp;'

• l'HIL. SAT. MED. ET AUT. OBST. BOCT. ET PROF.

nec non

SENATüS ACADEMICI consensu
Mae FACULTATIS

JURIDICAE decbeto,

pro CSrobit IDcctoratus

sümmisque

^^ano et hodierno honoeibüs ac peivilegiis,
■'^CADEMIA RHENO-TRAJECTINA
Rite et legitime conseqoendis ,

EXAMINI SüBMITTIT

JOHANNES BEENAEDUS BESIEE,

so ERABAYA-INDUS.
® XX M. FEBR. A. MDCCCXLIX. HORA II.

A,j. TRAJECTI AD RHENUM,

quot; W. VAN DE WEIJER, TYPOGE.

mdcccxlix.

-ocr page 4-

:£ g gt; : V H ri a
. ^L'^tKÎK^W^i ' .ti\«05fOii' OS','

ƒ i^T^yKnrîi'i.-',, '
, - -
rïVnmop.

i^i' ai^asÉjm m wzi

^nbsp;J .r .■lt; •«..•.

Lquot;^.' ' -S
i-S. i

■tt jtóOH /ii/rj^r t r.ja

.Tf jasmin AIT

■ •frnrrïYnbsp;. rY

-ocr page 5-

PIAE MEMORIAE

STATCS

VIRI AMPLISSiai

^^ILIELMI JANl JACOBI NAIRAC,

DUM IN VIVIS ERAT

ADSCRIPII, ORDINIS LEONIS NEERLANDICI EQUIIIS,

FATEUI DILECTISSIMI,

tutouis optime de me MEKITI,

SACRUM.

-ocr page 6-

s

mAjmmu min

h-

r ■'«Ci.

fff'-s:

Sei?

VJ-Siu

-ocr page 7-

speciminis conspectus;

§ I. Dg

origine ac praestantia legum fundamentalium,

gnbsp;earum fine................Pag. 1.

IEGUM FUNDAMENTALIUM DEFINITIONE.....i. 23.

ïïï T

es fundamentales sunt naturales sive tacitae,

et positivae sive scriptae............ » 34

IV. J)e

'■egibus fundamentalibds pro diversa imperii
s vnbsp;coïistitütionibus, ßuae dicuntur . .

^tabilitaie, primario legum fundame.ntalium
^ ^ ei'emento..................

e vinculo leges inter fundamentales et secun-

' Vij. jj^ ^ ................. • • •

quot;r'o materiae in leges fundamentales refe-

RENdae .

IVIII.nbsp;.................... quot;

'^ersa natura jurium, quae lege fundamentali

inbsp;confirmantur.............. , hg.

•■egum fundamentalium munimentis....... » 147.

48.

66.

75.

-ocr page 8-

cniffl

aiicw-

At jus privatum sub tutela juris public! latet,
cavet civibus; Magistratus legibus. Magislratuum autem ^^^
ritas pendet ex majestate imperii, et fabrica politiae et leg'
fundamentalibus. Quare, si ex illa parte sanitas fuerit, e' ƒ
constilutio, leges erunt in bono usu; sin minus, parum
praesidii erit.

(baco, De certitudine Icgum, per Aphorisnios, Apbor. h')quot;

Lex

-ocr page 9-

L

origine

AC PRAESTANTIA LEGUM FUNDAMEN-
TALIUIH, DEQUE EARUM FINE.

Heconbsp;civitatis pactum aliquod sociale

fere ■nbsp;videtur, quod sententia omnium

ineiö
'culis
Us

Päctonbsp;doctorum confirmatur. Uli quidem

COuv

Conbsp;aniens est, imperantem potestatis sibi

Ces-jggnbsp;1-

^Ontnbsp;quot;quot;^uam dimittere partem, subditosque

ad lt;;nbsp;ohligationem suscipere, quatenus

Peri,

Pul

cornmunem hoe requiratur. Maxi mis
'Ilud obnoxiura est piincipium, ut po-
lio i-nbsp;liabeat potestatem. Hoe oniui-
uigj

cqj . potest, populum, juris imperii, quod

all

quam partem sibi posse servare et hanc

1

-ocr page 10-

pxercore per mandatarios: hoo enim insUtulf

maepolestatis constituitur libramentum, optime ^^^

publicam atque privatorum firmans

Non omnes ideo, nec unus in civitate sit sU® ^

etenim arbitrio et servituti subditi se dedisse P

.osif'

iter

iC'

iffJp

se
ira
lit
li'

1)011quot;

prio motu, nec ulla quavis conditione mterp ^^^
vix intelligi possunt: contra liquet, eos,
hoe ipsum quo alteriiis potestati se
scnscriut, vita feliciore absque aliorum ^^^
libertale voluisse gaudere. Uni vel pluribquot;®
perium defercntes, pactum taciturn cum
raille inionmt populi, ut voluntarii obedie»*^'quot;
siihmitterent, ea lege ac conditione
nnluram sit inter liberos obedientiae sta i

esset ab altera parte jurium subditoruinqquot;^
bortatis patronus princeps, utque mmim^

vel perverso hujiis animo penderent: nam ^^
noil servilus, sed tutela principi commissi ^^
OnVinem nunc legum
fundanientalnimnbsp;^^

ipso tacito illo pacto repctcrem, poims
pacli taciti violatione, ut esset ejus fmis P

,sit'

,nbsp;I Oiir p'

1)nbsp;FBBi.iMAQm, Principes de droit politique. 17a' -

pag. TI.

2)nbsp;Seneca, de Clem. Lib. 1. Cap. I.S.

reö'

-ocr page 11-

10

•^iJUinbsp;futurum. Seusim igitur panllalimque

Piincipunj impetu vel superbia opprimeren-
cives quot;ir

fest 'nbsp;naturalis obligatiotiis mani-

violationem, ex tacito illo, expros-
®pe ■nbsp;provenit pactum. Leges ideoque

ï*«!! ■nbsp;quibus poteslas et libido

civ'nbsp;^^ justis restringeretur limitibus, jura

■quot;ent ^^nbsp;aggressionibus vel erroribus cave-

' P'^^^icaeque salutis regimen et forma imperii
»orina peuderet.

si dg legibus fundamentalibus .sermo

publ

est.

peri ^ '^obis proponitur, quasi summum im-
Unic ^^nbsp;^^ respicientes fundamentales,

^'•'tut ^'^i^ditorum gratiam et commodum con-
Partenbsp;Licet crederem, pro maxima revera

^'liert ^ Populis esse introductas, ut tutelam
et praesidium componerent contra arbiiri-
liaecnbsp;tanien altera originis earum ratio est

■Huifnbsp;etiam constituentes Iis obstringerentur,

rebusnbsp;arbitrio ac mutabili voluntati in

'eis frena iinponerentur. Pro parte igitur

' Laiij'j, ^^^ misbruik van 't Algemeen Staatsrecht pag. 27
'quot;I Dersool^ '^'^'eekent dit woord (princcps) Staatkundig niet enkel
(ie O 'nbsp;aquot;®
nbsp;personen of lichamen bij

f'fquot;lt;-»iaoht huisvest.quot;

Ca,ui

Pi

erurri

-ocr page 12-

dit«quot;

FtiTirlamrnliim hoc slabilitalis imperii semel con ' ^^
futiirae, tum in salutis publicae, tum 'P

impcrantis commodum jecerunt: si princeps ^^^^^
fundamentales transgredi vetatur, etiam ab ^ ^^^^^
parte subditi severe iis obstrinjpmtur ; nec ^^^^^

hi, eas violantes vel obedientiam iis recusa ^^^^

injuste rem publicam imperiique fundamenta ^^^^^

tpre dicuntur. Errant igitur, qui allègent,

bus fundanientalibus obedientiam se posse

cum ipsi iis non consenserint ; false praetequot;

obi'quot;'

hominibus, liberi cum nascantur, leges

.itare'ïquot;

rtat'i

libel

ilia

ren«quot;'

diriS-''*'

obi''
di'-'i'

eorumque libertatem vinculis a majoribus iquot;
mandari neqiiire. Non aliud illos profiteri p
quam nascentcs servi tium se pracferrenbsp;^^^^

nulla civilis enim libertas firmari potest,
particulae nostrae libertatis naturalis in aim«'
ciatione, qui illam in bonum omnuiin ^^^^^^
Quisque ceteroquin praetenso illi servitio ^
se submittere, abire potest; manens vero.,
servire velle declarat. Praeterea etiam aninquot;
tendum est, non ita absolute dici pcssc' P
liberos homines nasci sine ulla advcrsus alio®
fatione. »Les hommes ne
naissent point
Necker, puisque la conservation de leur vie,
paratifs de leur force et de leur santé
et 1 apP

-ocr page 13-

Jnbsp;du simple bon sens, de cette faculté qui doit

'quot;striure à se gouverner eux mêmes, tous ces biens
''pensables sont le prix de leur dépeudance.quot; 1)

'Ce ni'

^^ quot;a etiam Nob. Meermas profitetur, cum haec
P'a relaiis maxime conoruentia prodat verba: »Men
ve'l)'nbsp;geslacht kau liet volgende tot iets

'öden, -vvaar het niet in heeft toegestemd;
volgende geslacht zoo op eens uit de
j quot;Pgereezeu, het voorige verving; als of niet
^Ved/^quot;*^ langsaame en dagelijksche afsterving en

^''-aangroeijinp; betzelfde geslacht bijna altoos
'oort Kr

^^ quot;led- duuren; als of niet ieder kind reeds door

^^scUermidg die het in zijne jonkbeit van den

'■aal;

, Seniet, ook tcveus de verplichting op zich

'u^dt

^^ van zich, tot zijnen wasdom gekomen, aan
e^nnbsp;zij lier vaderen te onderwerpen, of

te gaan opzoeken, welks rcgeeriiigsvorm

y

^yie keuze beter voldoet.quot; 2) Subditos igitur
saltem consensus legibus fuudamenlalibus

IJ

2) iij.g^quot;' l'administration, pag. 207.

burgerlijke vrijheid in haare heilzame, de
Pag.nbsp;hare schadelijke gevolgen voorgesteld,
Edit. 11

t««,,^'nbsp;Hechten van den mensch in Vrankrijk geen g»-

'■''^quot;fe't in Nederland, paj;. 580.

-ocr page 14-

jst cou

obligat, nec pacto sociali lioc dici polt-'

rium.nbsp;^^

At vero, ajunt nonnulli, absurdum, injustu«'nbsp;^^

imperanti ponere leges ejusque potestatem r'®nbsp;^^^^
gere, reicjue publicae hoe evertitur finis!

igitur inquiramus an justa et imperanti opnbsp;^

lOäsit

est,

ac-

re
iro-
11 i
aC

.sit vinculo. 1) Ahi principem se posse
negant, alii contra inveniuntur idem de P^'P
slatuentes. Inter hos
Rousseau summam potest^
populo tribuens, hunc nullam legem

fundanienta

restringentem pati posse afFirmat. »11 est eoi'
la nature, iiiquit, du corps politique que le

iï,ae

torum quae constituunt civitatem, respectu suiu
potestatis. Admodum diversae certe de
obveniunt opiniones, ila ut effectus a diversi y^^^
positi plane sibi invicem repugnent. Sic n uu
pacto subjectionis populum omnem
potestatefl^

jura sua in gratiam principis renunliasse conte»

• pOS'

ita ut nullo erga renuntiantem hic tenen r

oblig'^''

ira-

it legum fundamentalium institutie, viclenduoi
utrum illa cum summi imperii notione beue p
conciliari? Hujus quaestionis dijudicatio eadeiquot;
atque haec, quaenam sit sententia de
effcctu P

ilo
teio

ileJi'
tre

vê'

1) llOBEEs, De Cive. Hol'ttiujn, in l'oUtica generali■

-ocr page 15-

(populus) s'impose une loi qu'il ne puisse
'^'^'quot;dre. Ke pouvant se considérer que sous
et rnéme rapport, il est alors dans le cas

^ Un

particulier contractant avec soi-même: par

^ voit, qu'il n'y a, ni ue peut y avoir nulle

de loi fondamentale obligatoire pour le
Cül.ps ,nbsp;onbsp;1-

peuple.quot; 1) Ex bis igitur ccrnimus
^^ '^quot;'opere discrepcnt sententiae, cum alii populum
potestaten! exuere et hanc plenam impe-
sib'nbsp;defendant, alii popubini illam plenam

'*^tuiere. Neutrum placet: nam si de pacto

»liijuonbsp;'

sci'uio est, nemo negabit, verae pacti naturae
esse, unum sibi totum spoiidere, alteruni
o'Uiiia aniittere. Utrumque principium péri-
' videtur; utriusque eiiim, sive ut soli priii-

' '^'ve ut omnibus accrue summa tribuatur

^'quot;testas .nbsp;,. . .

■ consequens est, oinnes tradi servituti.

8e

'aile

^'iidein, si consociatio Deoruin esset populus,
Orilnp, ■

Cives essent perfecti, ita ut quisque tam

'ï'^aiö omnibus optime consuleret nullo aliorum
ineptum foret alieiiae dominatioiii illos
cum vero fictio sit aurea illa aetas, nec
possit perfecta illa Piatonis Respublica,

^«trita,

sub
obt:

niitti:

iiieri

IVüUs:

Conirat social. Livre I. Cliaii. Vil.

-ocr page 16-

1 plni-'quot;quot;'

antiq lissimis jam temponbiis unius vei i ^^^
imperio se credere, populis visum est. r
utique posset vigere libertas in civitate,

duquot;''

absoluta potestate munitus esset imperans l)
modo egregia indole et virtute
praedito pr
semper gauderent populi. 2) Ut igitur recte^ ^^^^
nata baberi possit civitas, aliquid adbuc ^^^
praesidium scilicet boni publici in futurui» P ^^
petui, ut facultati ilü ex arbitrio recte ^^^
gubernandi, régula imponatur. Non advei''

\ ) Fallitiir egregie qnisquis sub principe erodit
Servitium. Numquam libertas gratior exstat.
Quam sub rege
pio (CLAUniAfiUS iu Stille.).nbsp;ijvCf-^^

2) »Vous n'ignorez pas, que les paysans Russes sont esi ^^
fais ce que je peux pour améliorer leur sort graduelle^ ^^^^
mes domaines; mais je rencontre ailleurs des obstacles ^^^^
repos de l'empire m'ordonne de ménager. (Verba
AlE^*
Russiae Imperatoris, ad illustrera foeminam
de Stacl.)nbsp;^'ait

je, sais que la Russie est maintenant heureuse quoiqu ® ..
d'autre Constitution que le caractère personnel de votre i
Ad quae Imperator: »Quand le compliment que vous
aurait de la vérité, je ne serais jamais qu'un
accidentnbsp;^

(Oeuvres complètes de M'quot;quot; de Staël, par Madame i
Saussure,
Tom. III. pag. ö4i).

Rapport der Commissie tot herziening der Grondwet ^^^^^^^^
»Wij hebben echter gemeend bier en daar bepalingennbsp;7,al

maken, welke wij ons verzekerd houden, dat uwe

Majesteit

Willen gesteld zien voor een' Monarch in latere tijden, ^^^^^^
ongeluk, had niet geheel aan Uwe Majesteit te kunnen ver'J
worden.quot;

-ocr page 17-

Spfl

atiirae, fJni civitatis bene congruit, quaitdo
^ iitioiie legum fundamen talium norma quaeritur,
iionbsp;bene agendi media imperaiiti cedantur,

facultas ei adimatur. 1)

eriijj) nullum principibus hac imperii rcstric-
t'one adf t

^ lertur praejudicium. Hac tandem quod

' quod omittere iis liceat, ex certis regulis
sciuut •]

' quibus a justae viiulictae subdilorum melu
^acam

' quae vitari nequit ab iis, qui absoluta

Praedlti-

.nbsp;Potestate, hac abutcreutur. Necrue inde

quot;feras

' P®pnlum sunimani teuere potestaSem, so-
P'^Pulum tune regnare; qui error provenit ab

eo

«onf,

quod

)us regendi civitatem, vulgo cum jure

quot;datur d et er mi nan di quomodo populns (ruis

^ii d' ^^ Etiam Huber nos docet, legibus

quot;^^''^slibus proprie non minui siimmam poles-
»Tnlf

o'litur, enim dicit, vel potius commuiiicatur

aliis.

et quia communicatur, ideo tollitur

P^inc

jjj, ,nbsp;summa polestas, si constitutum sit,

possit in juribus iinperandi niaxiniis, sine

'''''s'' 21nbsp;(Commentaires sur les lois Anglaises, 1822. Tom. I.

'quot;Us igj, 'nbsp;liberté ne peut être assurée que quand le roi a

niai quot;nbsp;faire le bien, et n'a pas le pouvoir de l'aire
IVLI.

■T 1. I.

pag. 59.

-ocr page 18-

lus nemo obliVari possit; deinde, priucipi con

nés respuere licet. »Mais si cette limitatioquot; ^^^

Pouvoir Souverain, ait Burl.miaqtji, est avaniaff

pj-iiii^®^

aux peuples, elle ne fait aucun tort aux

à

mêmes; on peut même dire, qu'elle tourne ^^

avantage et qu'elle fait la plus grande suit-t*^

pj.iiiceSi

leur autorité. Elle ne fait aucun tort aux r
car au fonds s'ils ne pouvaient se
résoudre a

gt; 1 c

■tere»
învi-

adsensu senatus vel ordinum populi.quot; l)
contractu summa potestas firmanda est, cum '

iditio-
du

'à eu^

voir qu'une autorité bornée, il ne tenait cpi

fois

de

de refuser la couronne, et s'ils l'acceptent une ^^^
à ces conditions, ils ne sont plus les maître®

de

Câl

eii

cbercber dans la suite à les anéantir ou

vailler à se rendre absolus. Elle est avautag'^''^
aux Princes, puisque ceux dont le pouvo'^
absolu, et qui veulent s'acquitter de l^quot;*quot;®
conscience, sont engagés à une vigilance et ^^^^
circonspection beaucoup plus grande et beau ^^^^
plus fatigante pour eux, que ceux qui ont' P ^^^
ainsi-dire leur tâche toute marquée et
peuvent s'écarter de certaines Régies.quot; 2)

1) lIiiBER, Do jure civitatis, Lib. I. Gap. IX.
s; jjiiriamaöi'i, 1. I. pag. 5i. Stahl, Ute phil. des

-ocr page 19-

eorurn est sententia et contrarium poliiis
^^ uocre censerem, totum popiilnm ab uni-
tisnbsp;^oluntate pendere, cum iUius volunta-

historia, innumeri errores deprehejidan-
Vcr' quot;^a^anütatibus quidem reputalis, ex per-

^niperantium

indole doloque malo orientibus.
^'^'tatis est sccuritas publica, bonum illud
sibquot;nbsp;'^oc in primis consequi et extendcre

Hunbsp;cives, uni vel pluribus impe-

eodnbsp;gt; ut scilicet eo melius omnes uno

. vinculo sociati conjunctim ad hunc

'quot;^it finem. An recte sibi consulere diceren-

cives • •nbsp;, . .

Mu ' ^^ iniperantem, depositarmm communis

hac ' a'isoluta munirent potentate, ita ut

praeditus continuo omnium voluntati siiain

j ' 'ueoque fini proposito obstare posset?

igitur, quin principi utile et coiiducibile

est

pactnbsp;fiuem rei publicae evertere censeinur.

Ut « ^^Pressnm cum imperante si ineamus, cique
taccrg

possit quid velit, terminos ponamus. Qua-

tur

pa

quot;l^'ßse Beschränkung widerspricht nicht dem
-«•f!»nbsp;gesetzt die den

nur eine Macht die der König nicht zwin-

Kbii

'is

»eii

-ocr page 20-

dent, sed ut fide sibi habita dignos se p''
nam,
ut ait Cicero, »omnino qui reipubbcae P
fiiUiri sunt, duo Platonis praecepla teiiea»t.
quidquid agant,
ad eam référant oblilinbsp;^^

rum suorum : alterum, ut totum coipus rei pu
curent, ne, dum partem aliquam tuentur, ' ^^^^
deserant.quot; 2) Hoc etiam reputetur, subditos ^^^
principis libidini esse obnoxios, verum huic oti^ ^^^
bere officium in omnium utilitatem guben'® ^
qiiod placitum, praeter alios quos habet defequot;® ^^^^
imo quidem
ad naturales leges fundamentales i ^^^
Cras. 3) In amore civium, non in violentia tpquot;

one-

1)nbsp;BossuET, Politique tirée de l'Ecriture, Liv. II- iquot;

2)nbsp;Cicero, De o//'. Lib. I. Cap. 25.nbsp;^^
ô) Cr.^s, Veriiandeling over de gelijkheid der mensche^^

regten en pligten, welke uit die geUjiiheid voortvloeijen, !gt;''•

nam tandem ratione cives hoc facere prolquot;'quot;-

seci-quot;!'

liir, boni publici patrono praescribere lege®'
diun quas imperii clavus regatur?
Errare l ^ ^^^
humanum est, a Deo licet constitntus (ut p*-'
volunt 1) homo tamén est imperans; ac qui ^^
imperante idem valeret
Taciti illnd »privata ^ ^^^
stimulatio, vile decus publicum?quot; Hoc
imperantium consilium, non. ut effreni suae ^^^^

tali satisfactLiri civium jura atque utibtates p^-s

■aeste»^'
■ae.'
ut

,do-

-ocr page 21-

'quot;'Pt'rii

Praesidia princeps; ipse pacto illo tiitiör et
^^'licior vi

''^vet, nam frustra se succiuxerit, qui septus
i^Ou fueril; armis enim arma irritantur, 1)
loquitur Montesquieu: »Comme les peuples
^'^etit sous une bouue police sont plus heureux.

h

fipn

'«ureux

'«ruate

Vel
lui

eeux qui s^^s réple et sans chefs errent daus

forêts- , • ,

aussi les monarques qui vivent sous les

'quot;'s fn 1nbsp;-

^^nciamentales de leur Etat, sont-ils plus

que les Princes despotiques, qui n'ont

^^nbsp;puisse régler le coeur de leurs peuples,

• . ^nbsp;2) Limitibus illis stabilitur libertas;

'iïiturnbsp;... ,......

non priucinis arbitrium ui civitate sit
«OrtUa IT ■

■ »Un roi, ipse aliquando professus est Caro-

X p •

'fanciae Rex, ne doit régner que par les

■ r •

' ejusmodi imperio, maxime tuta erunt

Clv

Jura et secura, magnoque spleudore et
elarescet civitas: ipse princeps justitiae et
fundamentali

'Pibus
Ipn-

Civi

'Uni

^•lae

2)nbsp;Panegyr. Cap. 49.

i,''quot;'quot;'®®quot;'^'quot;' f'^Prit des lois. Livre V. Ctiap. XI.
2:. Oéo. 182.-i,

um tenax cantate ac revercntia
septus erit, nam ea demum tuta est potestas,
j, , ^quot;''bus suis raodum imposuit. Hoe est, quod
Pem inter et Tyrannum discrimen constiluit,

-ocr page 22-

ad quod pleaius illustraiidum, non male Pquot;
cliris illis verbis Cl.
Noodtii concladetur. »Alter equot;
volentibus, inquit, alter invitis imperat: altei
publicae, alter sibi cousulit: aller legibus ser^
aller insultat: alter a cujusque vita, libertate, quot;
tamquam a rebus sacris, manus, oculos,

mentemqquot;'

abstinet: alter eas res sui juris atque arbitré

opinatur: alter igitur Deo pro.ximus, ejusque ex^'

plo de humano genere bene merens, domi foU^I

carus, sanctus et venerabilis habetur; ad euml

omnes, velut ad suae causam salutis, noti eu'

•11 ci'i''quot;

sed ruunt: obstiuati, se devovere pro il'o

• f alt«''

spiritu se conjungi, regi, ac valere, sentiunt-

publico natus malo, nullis utilis bonis, oiu»''^

abil'®'

loi'Squot;

perniciosus, et ideo foedus, dirus et execra

aliqquot;'

quocumque procedit tamquam si belbia
fera et immanis latibulis se moverit, omnia
late terrore, fuga, vastatione complet.quot; 1)

Hisce generaliter praemissis, necesse erit P
accuratius inquirere in ipsarum legum fuiidaf^
talium finem; ab hoc enim peudet illarum u®

atura-

tfS'

earumque requisita objecto determinantur.

1) Noodt, Mssertatio tertia de jure summi Impei»
Reyia
(in principioj.

-ocr page 23-

Panib

bie

quot;— ---------- — ^......—

niri •nbsp;^'bertate. Liberias sane potest inve-

quot;l^aenbsp;qualiscumque hujus sit forma,

hgg^nbsp;^^^^ tamen est, quam spectamus;

^^^^ est liberlas, quae certa et con-

habet

Possir

natura

omnes docet; quidquid eiiim agamus

P^'ficiamus, naturali nostra indole, sola liber-
'■''uiis

oui cives confidere et credere se

^quot;■lîiat^'nbsp;scilicet legibus fundameutalibus

vrijheid); ml n'y a que la

ilejnbsp;lois, inquit Montesquieu, et même

son ^°quot;^lamentales qui forme la liberté dans

•■apport avec la Constitution.quot; 1)
yuam
p .

ipsanbsp;bonum universe sit libertas,

aut

taie (J .

^olunnis. Amor libertatis et odi

I um ser-

®quot;nul omnibus est innatum; nihil sine

lil

^'aria ^^nbsp;optabile, cum ipsa vita sit carior.

est (}nbsp;adsint species libertatis, sic planum

^^fiturali libertate hie sermonem non esse.

sive

g ^^ — ------------- quot;quot;quot;

leoisnbsp;agendi et vivendi nullo

^'UscjuJ'quot;^quot;'quot;nbsp;tandem plenum jus

Principalibus fiaem dicere possumus con-
vero ag-ere volumus de primario ejus

lioniininbsp;in societate civili degenti corn-

Mo

''■quot;'■SQIIEII, f^sprit des lois, Livre XII. Chap. I.

-ocr page 24-

Mirabile dictu est, attainen verum, nullaiquot;

bbertatem sine quadam servitutis specie, siu^

culo aliquo: priina igitur regula libcrtatis obti'^

iiolquot;^

dae in recte ordinata civitate est illa, quam

ut

praescribit Cicero: »omnes legum servi sunu '

liberi esse possimus.quot; 1) Nec aliam sentC'quot;

protulisse videtur Jüstinianus, a quo libertas

tur naturalis facultas ejus, quodcuique facerc

nisi si quid aut vi aut jure probibetur. 2)

leges quibus subjicimur, ex pacto sociali oriß

suam ceperiut, sequitur, pacto illo sociali hoiuquot; ^

libertate naturali privari, atque pro ea aliam leß'

ribs'quot;

fundatani accipere, quam civilem vocaraus. ^
tas igitur naturalis definiri posset, facultas om
faciendi vel omittendi ea, auae non

defendant i

n face^®

jiibeant leges; libertas civilis contra, jus quo

1 oflquot;'''

polii, ciijnsqiie nullus alius nisi in soÜUi'lquot;''
sylvis inciiltis solivagus particeps cogitari p®'

es-

ïiii'

vel omittere possumus, quod lex facere vei ^^
tere perniittat. ütraque vero gaudere cupi®'^®' ^^
aclioues civium externae secundum legem al'1
universalem, cum libertate omnium
possint

iP'

conquot;

■1) Cicero, prn Clnentio, Cap. 5ö.
2) JusT. Iiistit. Lib. I. Tit. lU.

-ocr page 25-

tere:

•^PLimaque crit libertas ea, quae praesidia,
privilégia civibus tribuit maxima, cum
'Ulo naturalis facultatis detrirnento.

1'bertatem civilem, omnibus aliis prao-
' nemo ceile repudiabit; baec cuique

fer,

^ ^arbam habendi facultate, alii in privilegio

, legibus utendi, eam posuerunt: qui Repu-

S^udebant, huic, qui Jilonarchia, tali regimiuis

^dtribuebaut libertatem, ita ut quisque iu

'Uperii forma eam reperiri sibi visus sit, qualis
'tutis,

' temper et ubique aestimabitur; sed et ali
quot;l)ertati

species habetur, de qua non ita conve-

quot;uiit I

quot;^ociorurn senlentiae, quam politicam voca-

■■quot;in. v-, ■nbsp;' 1nbsp;_

teinbsp;quoque sunt elementa, quibus diversis

PU'ibus dlarji coustare existiinarunt populi: alii
eiiitn • .nbsp;...

^^ Ul eligeudo eum cui obteinpereut, alii in

gereudi et violen tiam exerceiidi, alii in pro-

Pio

for

la

tali

'Hst,.......

^^nbsp;moribus et consuetudiiiibus patriis maxi-

' '«uveniret. i)

Jura
quot;U'iii

doctoribus etiam civilis et politica libertas
uiiLur; 2) nec niiruui, cuui arctissiaio

2)nbsp;Livre XI. Chap. II.

»Jans

s ^'ONTESQUIEU, 1. I. Chap. VI. «La liberté politique,
quot;quot; tilüyou est ceUe tranquillité d'esprit qui provient

-ocr page 26-

ciV'

vinculo sibi sint socialae. Alii nirsus pi»»®
lem inter et politicam libertalemnbsp;^^^

esse negant, cum absque politica civ)lem
liberlatem prorsus consistere non posse,
bilrio ac lubidini traditam tune dicant ^^^^^
tem. Magni a plerisque illa politica

.lectf'

ilis

ciïi

,ossC

irac

fu-mandam et augendam valeat. Quodsi
libertas civilis et politica simul adesse non p
certe non dubitarem, optio si daretur utraW P

ait

de ropinion que chacun a de sa sûreté; et, pour qquot; oquot; ^^ p,,,:.
liberté il faut que le Gouvernement soit tel, qu'un e'^quot;''®quot; vf'quot;'
pas craindre un autre citoyen.quot; Vaga omnino haec ' ^^^^felquot;quot;'
tm-, magisque ad
civüem. quam ad po/îficam libertatem ^^^
Sic etiam
Blackstone, Commentaires sur les lois Anyla'^
pag. 2U. .la liberté politique ou civilequot; inquit.nbsp;g, i'

1) Meerman, De Burgerlijke vrijheid in haare hei' I
Volksvrijheid in haare schadelijke gevolgennbsp;^^ jc'i'

et tam egregia nonnullis apparuit,
iidem fere obliviscerentur. Neque vero amp
mnr huic prorsus contrariam sententiam eoi
libertatem politicam natura sua
hos'tein ^ ^^^^^^^
proclamant: 1) neutra enim libertas repquot; ' ^^^^
videtur, cum alterius possessio plurimum a^i **

lilt)

pag. 42. .De politieke vrijheid is uit haaren aart, gt; ^^ ^fpl'quot;,',
woord vinden om mijne overtuiging krachtig genoeg ni«''® .^jlil'
de verdelgster, de uitroeister, de moordenaares der buf

„isä«

-ocr page 27-

^'quot;'quot;'eiii g,quot;

^ ' 'ïg^ere civilem, quia civitas qualicuinque
lotinbsp;utens, ubi firmata sint jura civilia,

libe^nbsp;imperium, in quo optima fruentes

gt;nbsp;politica, juris prirati tutela paullatim

^btiierg, ,

ffti, quot;quot;nbsp;Quod et sagacissimum BEtf-

»IInbsp;docet operum hujus editor Dumost.

loisnbsp;quot;^'^I'^it, qu'un peuple avec de bonnes

^Tivnbsp;aucun pouvoir politique, peut

Con^ ^ '^aut degré de bonheur; et qu'au

avec les plus grands pouvoirs politiques

a de mauvaises lois, il sera nécessairement
oeurp

bjg^ ^^^...... »la liberté politique n'est qu'un

civil ^nbsp;1) Mugiia etiam politicam inter et

Jio, ^■'^^''tatem differentia habetur, quod illa

IjLnbsp;naturam, ut ita dicam, universalem:

'-'l'tate

^litlnbsp;civili tainquam bono commuiii

tra '^iintur, ipsi adeo peregrini; politica coii-

^Uoadgaudent cives, ceteris exclusis:

jUrg 1^'quot;tatem civilem omnes cives sunt aequali

lUoad politicam vero dividuutur in activarn
^«seiii et , •

ti,^^^nbsp;Dicamus igitur verbo, liber-

Jesse supplemeiiluin civilis, medium
''ßc augeatur, certe firmetur et servetur: »La

' 'faites da législation, (i)iscoiirs préliminaire).

-ocr page 28-

libené polililt;iiu;, ait Pvilliet, est un
garantir la liberté civile, mais elle n'est (F
moyen.'quot; 1) Hoc intuitu hodie arcte cum

conjuncta dicenda est, suamque vira es

atequot;'

fundamentalibus capit; unde concludimus bbc'^ ^^^
polilicani aliud non esse, nisi
praesidium et ^^^
firniationem libertatis civilis, legibus fuiidquot;'quot;®'^''
bus expressam. 2) —

Ex bis igitur apparet, quod diximus, finem

fundamentalium esse libertatem, sive in specic®

GCquot;''

sit

dividatur, sive intégra et individua spectetm'-

si rem sub hac forma cogites, ut nulla

, jrtrllll'

sine legibus fundamentalibus, ut complexu»
fiuulumentalium componat libertatem
est, tum civilem, quam politicam), ut leg'es

taiit^'

mentales jura etiam tueantur civilia, una ^ ^^
et individua in civitate erit libertas, uno
libertatis fwndamentalis appellanda, vel» ''
Hello, »La liberté va donc consister pour no^^quot;

(le

uu

ClVquot;

leg

illa

-ocr page 29-

k

des druiU garantié- par la Charte^ t)
siijnbsp;posse videtur,
omnia jura civium

^ 'uia tantum latere tutela, sub lege scilicet fuu-

niali. Pulchre de utriusoue libertatis tam

Poliiiçjjg......

innbsp;quam civilis coujunctioue, deque vi quam

animos exserat libertas publica, mouuit
^aecuii ■ .

jjj ®uperioris scriptor anonymus: cujus verba

tales

nius

^ferre liceat, priusquau) ad leges fundamen-

'Psas sive media libertatis obtinendae, transea-

^^ »De berooviug, ita loquitur, van deeze twee
(lOedgpgjj ,,

(ue burgerlijiie eu staatkundige vrijheid).

deu meusch in zijne eigene oogen laag en

'quot;aakt

De bewustheid zijner nietigheid ver-

zijl*nbsp;S^est, en doet hem zoo versmaadelijk

J ^nbsp;denkt te weezen. Maar het gevoel

urgerliji^g en staatkundige vrijheid, jreeft den
'^quot;schnbsp;..nbsp;..

looge gedachten van zijue waerdigbeid.

j ** ~ '
eii

quot;^l^eft de ziel; zij is de bron van die manlijke
evene begrippen, van dien ouderneemenden

groote manueii vormt, eu deu roem

Verb

ßPest

^elke

regime Constitutionnd, Ed. III. Tom. I. pag. 40.

ßtt

Conr,,

quae apud nos ad libertatem fundamentalem referebat

Si

v;!quot; ^^^ Su.

'^quot;Ted quot;quot;quot;quot;^^'-'^xht, Stciatkaiidige (jasckrifteit, (Concept van een
fag. XIV. scqq.

-ocr page 30-

van een volk vereeuwigt. Zij geeft aan iquot;- ' ^^

naai karakter de heilzaamste eigenschappequot;' ^

■ ■ pS'

pid

Edit

op het openbaar belang boezemt hen eeue grquot;'
van waare Vaderlandsliefde in.quot; 1) eet

1) Grondwettige herstelling van Nederlands Staatsvief^n

Dl. 1. pag. 106.

vol edele fierheid, bezitten kracW,

gaafdheden en moed. De gestadige opmerkzaaff

burgers

-ocr page 31-

11.

J'EGUM FÜNDAMEKTALIUM ]JEF1N1TI0NE.

quot;1'us fere cogitari potest populus vel consociatio

quot;i'nuni aliqua, de qua perhiberi possit, illain
aiicui i

sp quot;^P'^rio se subjicientem non boe ante omnia
ut juste ac legitime regnaretur. Haec

u'tur ,nbsp;.nbsp;.

Oni 'nbsp;expressa conditione interposita, m

civitate habenda est tacita, eaque palmaria

^'ifdamentalis: aua plus semel violata, tandem
leges T ..

'ïiperii positioae ortae sunt; »Placuit, alicubi

'licit

potnbsp;opere suo de Republica, cum

abuterentur, imperandi leges et condi-
uoiies p • ■

Ai'iucipibus definirc;quot; nee huic dissimiiis

-ocr page 32-

Hugo Grotius, »Adeo cavebatur, inquit, etif'f

boni Principes essent, ne malis fieri licerd-

Sed quale est hoe Veslüle secretum, 1®

nientalis? 2) Nihil audimus jaclari frequ«»'^'quot;^'^

nihil videmus intelligi rarius, in Leciatha'^^

1 -, seci'®'

notât Hobbes; 3) difficile igitur esset noW»'

jllquot;*

tnni hoe revelare, in illud rarius iutellectum
quircre. Quae
Trotzii Hoebesiique verba si
p( ndantur, in eo quid sit revera lex fundain'quot;

clisseüti'''quot;

telliiî''
refe-
IjllS

cla-

id

natura sua et fine, doctores non adeo
ilios significasse credcrem; rarius autem iquot;
qualia in aedificio civitatis exstruendo ad eas
roiida sint capita, quaeiiam scilicet pro
fundamentalii)us habeuda sint, quaenam excipquot;quot;'
In omnibus enim civitalibus hasce differre cerfquot;
in quaque fere civitate adest quidem aliq^^'^ ^
fundamentalis, quae in alia vel non inveuiaW'

ubi hujus contrarium ut fundamenlule qui

1)nbsp;Annalium Lib. I.nbsp;^j-;/-

2)nbsp;Tkotz, Oratio de immortalitate legum imtanratorquot;^^ ^^^^
helmi IV,
pag. 24. «Ohnunciantes audire mihi virieur,

est Vestale secretum, lex fundamentalis? Horrihile iHu'' ^
cujus onere, judice Hobbcsio aliisque premuiitur
majestas Principum coarctatur et bicipitis imperii form®'
monstri species subinde producitur.quot;

5) Cf. etiam Ulricüs IIuberüs, De jure civitatis, \Äh A

ciii''
1)

-ocr page 33-

; quod in hac vetilum, pormissnni est
cujus rei ilhjstre nobis praebet exemplurn
Sulica, foeminas successione in Imperium

^^ilutun, sit
illa:

lex

illa

in aliis rep,uis contra cum admittantur.
variorum juris publici peritorum de bis

^iitias inter se conferimus, harumque legum
eonbsp;definitiones colligimus, verbis maxime

quot;'ter se difterre, re ipsa • vero plus minusve

est.

coa
J

Vero leges illae vario nomine occurrunt;
quot;'Perii
politicae enim dicuntur, lois de VEtnt,
vel aliter: communiter vero et injure

' bligQ

recepto sermone, nomine optime naturae
con ' •

»Lpnbsp;'•^i^icnte legum fundamentalium vocantur.

f'^adamentales, ita Celeb. üi.rigus Huberus
, 'nbsp;proprie, Constitutiones, quae in fuu-

UQq J

■■'quot;te plenam ejus translationem

jjnbsp;ut juxta eas Respublica exerceatur.quot; 1)

h

idnc, multas habemus earum definitiones,

ex

aeque justas veramque illarum indoleni

.nbsp;es. Mcluis autem cruam alii eas defiiiivisse

'«etur R

Etiain
seiil

l'Ei ^^ï-amaqui; »Les Lois fondamentales de
quot;^quit, prises dans toute leur étendue, sont

Jure

quot;'fiiaCis, l.ib, I. Cap. XIX.

-ocr page 34-

non-seulement des Ordonnances par Icsquc

elle

corps entier de la Nation, détermine qu'
être la forme du Gouvernement, et com'i'

succédera à la Couronne, mais encore ce

à qquot;'

Conventions entre le peuple et celui ou ceux ^^^
il déféré la Souveraineté, qui règlent la

11)1'

dont on doit gouverner, et par lesquelles

des bornes à l'autorité Souveraine.quot; 1)nbsp;^^^^

Caeterum ratio, ob quam leges illae diiquot;^

od

fundamentales, non in eo est quaerenda,nbsp;^^

constituerint cives eodem tempore quo civil»quot;® ^^
fundamenta jacerent, ut aliarum legui» ^^
tamquam componerent. Nam, licet leges ordin' ^^^
noslris ternporibus legibus fundamenlalibus coU

1) Principes du droit politique, Inepart. Chap. VU. §
tur aliae legura fundamentalium definitiones apud:

Rousseau.

social, Livre II. Chap. XII. de Réal, La science du Goutte''»

. le

■lies

doit


Jcs

eiit

sollt

. yranquot;'-'

Tom. I. pag. i22. Kluit, Rechten van den mensch m

pag. 115. Klüber, OeffmtUches Recht des Teutschen
Edit. m. pag 60. Bérengbr, De la justice criminelle equot;
(Discours préliminaire). Macarel, Klemens de droit
pag. 9. Dupin, Notions élémentaires sur la justice,
les lois,
pag. 7. Sirey, Recueil des Lois et Arrêts,
Si'me part. pag. 78. De Brol'CKére et Tielemans.
Vadministration et du droit administratif de la Pelqii^'quot;
pag. .quot;gt;0. ZöPFL, GrundstitzB des allgemeinen und de^
tioiiell-Monarchischen Staatsrechts,
Edit. UI. pag. 518'

-ocr page 35-

, , ...

^ debeant, ut nuasi ex iis prorluxisse
^quot;tleantur i .nbsp;.

' de tali legum fundamentalium et eivi-

^■■'gine ac relatione dubitari potest. Credibile
•^'»1111 est I • •

taiïi ' ^^^^ civiles vetustioris esse aetatis, neque

fundamentalium nomine praeditae sunt;

illaenbsp;...

Sen ' ^®utra, quae fundamentales insiguiuntur,

tia P'^'^llatimque ex cresoente deniurn arrogaii-

oriae fuj^gg videantur. Quidquid sit, sive

PfoprjQ jnbsp;VI,

mpetu imperium tradiderint, sive violen lia
quot;acti f .

^''nd-nbsp;populi, existimaudum non est, leges

Qieutales primigenias fuisse. Nam quod ad

M ' probabile est, populos, volunlarii uni

summam potestatem cum fidereiit,

actu aperte bonae fidei auimoque

' suam crederent tutelam, ita difïisos fuisse,

detenbsp;uiodo facultatem tulelae illius exercendae

. 'öare et circumscribere vellent: deinde vero
easu

^'^'■pationis, procul dubio contra naturain

sti, .nbsp;foret, vim et libidinem sibiinet con-

uuisse ]• -

•lissonbsp;Naturae atque indoli humanae

igitur uterque casus, magisque bis fir-
Ur (Je • •

siip^nbsp;posteriori legum fundamentalium

dicta.nbsp;Constitutions, ait Berj. Cogt;-

se f

'quot;es- 1nbsp;rarement par la volonté des boin-

'■'^'Upsnbsp;les fait; elles s'introduisent graduel-

-ocr page 36-

lenient et d'une manière insennihlequot; l)

dcsunt auclores hanc nostram sonteniiain nu'quot; ^^^^
tuenles »Quoiqu'elles fussent appeléesnbsp;^^^^

taies, il n'était pas nécessaire que ces. lois eUquot; ^^
existé dans le
principe ou dès la formatquot;^
VEtat:'
2) Experientia autem edocti,
omnium priiicipalem, ut Legem legum, Impquot;''quot; .

galiit'quot;

constilutioncni intueri coepcrunt, porluœ

gOllOS'

roboris interiii et libertatis praesidium m ea u ^^^

centes. Melius ideo propter id, leges illae

mentales nominantur, qnod his tota civitatis iH'

o^ Mquot;®

structura, et primo omnium ponuntur.nbsp;^^^^^

inepte, tropicis verliis utens, Volt.vire: ))ba li^'

gt; du l»'quot;
le

damentale de tout pays, inquit, est qu'on sêrnc ' ^^
si l'on veut avoir du pain; qu'on cultive le l*quot; ^^^^^

chanvre, si Ton veut avoir de la toile.....

^ur ce fondement que porte l'éditice. L uu ^^^^^^
sou fondement sur un roc et la mai.son dure» ^^^^^
tre sur du sable et elle s'ccioule.quot; 4)

rj ' 1
If..:

Iii

III-

1)nbsp;Benj. Const.\nt, Cours de polilique Constitutionelle' ^

pag. 58.nbsp;. .gtriiti'quot;*'

2)nbsp;De Brouckere et Tielemans, Itépertoire de l'admm

cet. Tom. I. pag. 50.

5) Ul.RlCtJS HUBERCS, 1. I.nbsp;^

4) Dictionnaire philosophique (Loi Saliiiiic) Cf.
Traité dc législation, Eilil. 111. pag. 71.

alii

Ncc '

ifesie

ut

-ocr page 37-

icavit

vir ingoniosissimus, idoiiea ac convcquot;
'lientquot;

® ^ffyi'aiitur media, si civitatis oiJtetur finis:
tundanieiiialibus firmetiir civitas, sine iis

iil)
cum
sont

dilabat

ur. Etiam BuRLA.gt;iA.QUt, »Ces Régiemens

appelés des Loix fondamentales, ait, parce
quot;quot; elles

(quot;Ënbsp;comme la hase et le fondament de

' lesquelles l'édifice du Gouvernement
est élev^

Cenbsp;peuples les considèrent comme

Ex

dantur, aliquis efFiciat, eas unice ad

î ce

detç

qui

fait toute la force et la sûreté.quot; 1)
plurimis definitiouibus quae legum funda-

'^eutali

lioc

constitutas, ut formam ref^imiuis cerlis

■^quot;îïulis

•■etu

«vert
'•quot;SUrn el

alia

-rminarent, ne haec continuo muta-
'itque ita internae dissensiones in civitate
Ipir,nbsp;Licet revera hoc praecipuum barum

®ttientum sit, vel sic tamen in iis condendis
^Si'efïia legumlutori proposita suut. Non
ïnperantis auctoritatem restringere volue-

^'Snifî

^^uines, jm-a vero etiam singulorum sarta
^^'l'vare, ne tacito pacto subjectionis haec
'^'»se viderentur: lex igitur fundamentalis nihil

te,

fîta

fei

quot;irui,

aliud

''quot;'itat

est.

'usi voluntas declarata conditionali.s et
subjectionis: haberi idcirco potest pactum

-ocr page 38-

bilalorale, 1) directe vel indirecte ex popuÜ

täte ortum, et a Principe tacite probatum ^

presse acceptum. In definienda illa lege pr^P

3 est, aliquam ideam talis nacti juriuml

quüd

full'

Ol-

er»

1) Cf. H. V. SONSBEECK, Proem over de zelfstan
afiiankelijkheid der Regterlijke Magt,
2'''' Stuk, pag.

retentionis adferre, nec non translationis ejus,

: atlt;lquot;®

summae potestati exercendae necessarium est;
haec quidem est vulgaris recepta notio leguin
damentalium. At sunt, qui pactum in ül'®
negent; sie
Hobbes statuit, principem iis n*quot;^ P .
obligari, propter id, quod alter
contrabens
teneatur, deficiat; persona moralis esse, ut p ^^
desinit populus, eodem, quo alterius po^e''

■ , QU''®

se subjecit, actu, suaque jura renuntiat. ^

Hobbesii sententia consequens est principü»

onmia jura sua pacto subjectiouis in uuius p

jjijlU t

tatem traustulisse. »Gommunem autem potei
inquit, constituendi, quae homines tum ab
sione exterorum, tum ab injuriis niutuis tiJei'P
sit, unica via baec est, ut Potentiam et Vn^^
omnem in hominem vel homimim
Goeturn ^
unusquisque transferal, unde voluutalesnbsp;^

ad unicam reducantur, id est, ut uiius hofquot;quot;

ei
tere»

necesse

-ocr page 39-

Uniis Porsoaam gerat uniuscujiisque hominis

tilquot;nbsp;unusqiiisqiie autorem se esse fatea-

^ju-nbsp;omnium quas egerit Persona illa,

. • ^'^luntate et iudicio voluutatem suam sub-
quot;Mittat.quot; n r

principio igitur hoe, quo coeci.m

n Pi'aesciibit obedientiam, necessario sequitur

sententia, nullam esse legem fundamen-

fyj^^ ^^'Pem ligantem, solamque contra legem

quot;^Pntalem in civilate esse illam, ex qua
quot;diu p.- • • .
'gt;Lo 'uicipi passivam praestent obedientiam.

civenbsp;fundamentalis, inquit, est, ut singuli

civitatis..... summam habenti potes-

^ obedientiam praestent. Nam ea sublata,
null

ve|.„nbsp;staute civitas manet.quot; 2) Quae

jjj, quot;^quot;^eiitia plane respui debet, optimeque ab
quot;'iis ^ ^^ ^oehmero 4)
Burlamaqui 5) Feüerbach 6)
'quot;itinbsp;est. Sententiae ideo nostrae quam

legibus fundunientalibus pactum inesse

..'quot;^quot;obbes , .

ec 'nbsp;^ materia, forma et potestate ci'

S) HoIbnbsp;Cap. XVn.

5)nbsp;^'athan, etc. Cap. XXVI.
' «ivitatis, passim.

•^'lïHÉn I

liiTji ' publicum Universale, Lib. I Cap. V § .quot;l, in aota.
^ '''nbsp;du droit politique, Ue partie, Cbap. IV

6)nbsp;J,.

Anti-Hobbes, pag. 99.

-ocr page 40-

(Icbore, maxime congriiam hanc censcrem

tionem: »Dat de Grondwetten niet anders

het

dan het plan en de wijze, waernaer

wil geregeerd zijn. Zij, die deeze hepaeli»cr

aeniieemen en het Volk liever onder eene ^ ^^^^^

tiger gedaente beschouwen, moeten ten iquot;' ^^

toestemmen, dat de Grondwetten het ^^^^^

zijn, dat het Volk met zijne Overheid heeft

dcfiquot;''
zijii

Volk

piet

het ï'y

•11-
eiiaiquot;

noquot;

gegaen over de voorwaerden, op welken
aen haer zal onderwerpen.quot; 1)

Quaestio an pacta haec recte dicantur
det a dijudicatione illius, an leges generalitci
pacta habendae sint, nec ne. Quibus boc ^^
videtur, iis certe fatendum est, leges
talos polios
pacta fundamentalia essenbsp;^^^^^

.c a

leä

full'

Ulli

tl«

cii'

. illa'^

coli'

Overij^^'

utpole quae horum magis, quam illaruin
praeditae sint. Etenim dici posset, leges c'^'
sola potestatis legislatoriae voluntate pendle,
damenlales autem requirere duorum
contrahcquot;
consensum: legi civili et inoitoa nos submits
coiilra- per fundamentales obligerniir sponte^
a
superiore nobis oblrudi, banc inter

^■es

1) Historie der Admissie in de Ridderschap van
J. I). V. d. Capellen,
pag. 193.

-ocr page 41-

Illis vero qui in legibus secundariis aliquid
'^ernunt, nullum profecto dubium manebit,
et pacta fundamentalia nominentur
leges.

^quot;{uid sit, omnino dicendum est, leges funda-
mpritg]

^^ es constituere longe gravius pactum; formam
®^ternam illas condendi, diversa licet sanclione,

con,|

^nbsp;- ------------7 ---

quot;'^niler bodie in utrocpae legum genere esse

^^ifletn- 1

^^^ gt; iioc respectu igitur, et propter id, quod
obligatiouein obedientiae impoiiat, recte
possunt leses.

'ocari

Sed ne vana nos nomina

quot;ant ■ • '

Sap' ' P'quot;'mis cavendum est, nec quisquam qui

fp^ ' ® iioniiiiis grammaticali significatione ad

^^ 'Psam concludet. 1) Ex bis omnibus propo-

quot;ostrani legum fundamentalium definitionern,
sijjj- ^ ^

S7oepacta solemni vel minussolemni modo

^^itos ■

hl ^^^er et Imperantem conoenta, de forma

'»nnbsp;' ^^ salois cioium praesidiis et. principis

necessariis juribus; eaque, nisi aliud ex
quot;^^'a/ienf ■

»Puire.
Pacti

^^ quot;Ctutn placeat consensu, perpetuitatis ant-
^'^'ta, nec non legum Leges hahenda, quihus

m

^^eiiate cons.ru.ant instituta.

o

' fiss. de Monarchia, optima Imperii forma, pag. .^6.

-ocr page 42-

III.

mV®

LEGES FUNDAMENTALES SUNT NATURAL®

TACTTAE, ET POSITIVAE SIVE SCRIPTA®'

Vulgo si de legibus fundamentalibus sertn ^^^^

hoc Homine eas intelligere leges nioris

primo omnium ponuntur in Codicibus. lH»® ^^^^^

leges, ut satis notum est, quae scriptura c

sigillo ac subscriptione munitae sint,nbsp;^j^t,

habere, nec unquam quae usu introductae^^_^^^j

valere, longe abest; omni enim tempore s

et non scriptas leges babuerunt populi. If»

bus, quae moribus populi fundatae

tribuitur auctoritas et omnino pluris sunt

lex ^

quam scriptae quae ferunlur. Licet le.

-ocr page 43-

'ne

^alidior videatiir, interdum minus efficax

Ju® obligatio; non raro enim lex cedit, niu-

derogatur, tollitur et vi privatur, longa

''^'■'a cousuetudine admissa. 1) Et ea, quae
c

consuetudiue comprobata sunt, ac per annos
observata, velut tacita civium conventio.

Hon

«Illius,

Non
kalere
Pgt;-o
lil

quot;eni,

IJet

quam quae scripta sunt, servantur. 2)

aliud prorsus in legibus fundamentalibus
' 'ta ut aliae
scriptae sint, aliae ex y su

^ntes, conveuiunt Doctores. »Sicut lex quae-
■ ' 'quot;Tuit Boehmerus, ita pactum quoque ad

^ui »nbsp;-

Snftgt;nbsp;praecise requirit scripturam.

ucit cquot;nbsp;1-

' • 'nbsp;abler de eo constet, quamvis securior

pacta seu leges fundamentales conservaudi
'-'Ptura sitnbsp;• ■

haK-nbsp;praesertim si pacta perpetuum sint

itura I

'llos ^quot;lurem, uti leges fundamentales. Inter

qq^nbsp;niemoriain antiquorum institutorum

jj audi est quoque traditio constans, si quasi

UiaiiQ ;nbsp;.nbsp;.

(^jnbsp;'u nianurn illa a majoribus posteris tra-

a fuere i.

' quails modus tunc praesertim obtinere

t'Uli

est
tat

ur,

cont

lon
plu

1) I. 52

• § i tie leg. »Rectissime lllud receptum est, ut

solo

quot;I'ini

quot;iiini

suffragio legislatoris, sed etiam tacito consensu

Sjj ; , 'ipsuetudinem abrogentur.quot;
'nbsp;de ley.

-ocr page 44-

debuit, ubi iiulbn adbuc scripfiiraenbsp;^

quem demum tempore Mosis coepisse mu'^i ®
trautur. Apad Germanos antiques serius fi'quot;
invjiiiisse constat, at([ue adeo hi leges sent
baud agnoverunt, sed ad excmpbmi Lacc'^^
niorum magis ea, quae pro legibus observa
memoriae per
carinina maudabant, donee»

qiio

U5Î1 scriplurae, leges quaedum scriberentLquot;quot;»

ipsa tamen omnia vetei-a instituta in scrip'quot;

hand fiicrunt redacta, sed potius contiwint'^

ditioiie in posteros derivala, turn quae pquot;* ^

turn quae p-ihtica iiegotia respcxere.quot; 1)nbsp;^

Boehmerüs demonslravit liarum leguni nal^'^'^

fllC

urn orip-iuem, quo modo sensim excultae

.nbsp;n ^

rial et saacliouem obtiiiueriut; difficile autei ^ ^

justam lempas detiaire, quo leges fa

scriptae, quales nunc intelligimus, generales sd

c^iaifl

nec ad singula perlinentes, in usum venerint.

Si-

V ''

Î) CoEiiMERi's, Jus publicum Universale, Lib. I. Cap- '
in .Khiot.
De Iîrouckiîre et Tielemans, Répertoire de l'admis ^^^
tinn,
Torn 1. pag. 50. »Klles pouvaient môme n'être Vquot;^ ^^^^ |a
Des usages invétérés, cimentés par une exéeution constantquot;'
foi (lesquels les Rations avaient longtemps obéi, acquéraicquot;' ^^^^
force (!e lois, lorsrju'uii assentiment général et l'opinion f
les avaient fixés comme points de
jurisprudence politiq»'-

-ocr page 45-

f^^test fie,.-

tam lale malit exlendere, ut omne jus
'^'8'em, nou repugnamus, quomiuus leges

.'quot;^««•entales duoru

(1

m generum esse dicantur; quae-
quanbsp;quaedam expt-ease constituta.quot; 1) Ad

Sulnbsp;iutellectas leges relert sequentia: 1.

^^ civibus libertatem ijersonarum, rerumque

posse'quot;nbsp;esse debere. 11. Imperantem nihil

Iiiiperio ultra terminos vitae statuere,

■iisi

part
Uiia

habeat

civitat,

rum

quot;'Ub'

'lUli

ld

in patrimonio. 111. Civitatern in

es

«ubjectivas non distrahendam, id est, ex
e nou fieri duas, aut alterum alterius
esse faciendum. IV. Mares f'eminis, pri-
niinoribus natu in regnis successivis et
f ''quot;■quot;''quot;'^quot;i^hbus esse praeferendos.

Vuaudo

^Uiid- ''upra notavimus nullam civitatem legibus

itii '^'^'•^'ibus carere, manifestum est, nos com-
''Uejjj 1

)ütnbsp;))Si quis legis vücem, inquil, ut

'HJeilet Le

arum legum exisientiam memorantes, de

^«'■ipiis

uralib

tanturn hoc inteilexisse, non vero de
constitutis. 2) flae cniin ex violatis

^cberbs II ■

2)nbsp;■ quot;quot; jure cimtatis, Lib. I. Cap. XIX.

quot;'f-'. iQnbsp;het misbruik van 't Algemeen Staatsrecht,

als dj'nbsp;spfckc van de natxiurtijke overeenkomst, zoo-

den aaid der zake zelve ligt npges loten, waarbij

-ocr page 46-

siiaf'

demuni naturalibns, artifice quasi originem

ceperunt, atque cultioris temporis fructus, et ^^^^

tis ac libertati maturis populis propra® ^^^

possunt leges: illae contra ex ipsa reruiquot; ^^

tura profluunt (quapropter naturales vocan ^^

unde, tamquam certa, indubitata principia tx

1 ggrvaii'

fine imperii ac subjectionis provenientia, ou ^^^

dae sunt: quae cum contineant nonnisi iHa» ^

1 ri:tis taquot;''

subditi inter se et Prmcipi, Pnnceps suuoii
quam homo debet, scriptura non confectac' ^^
vero rectae humanae rationi relictae sunt.nbsp;^

tur hae simul cum ipsis civitatibus, et tamq ^^
tales etiam omnibus et cullis vel rudiorib^iïquot; ^
moderate vel de.'^potice regnatis populis comiquot; ^^^
sunt. 1) Naluralibus legibus

fundamentalibus P

. fl.orilC'

nochtans veeltijds nadere uitdrulikelijlce Bedingen gevoeg ^.^yvte
die de Oppermacht of haar rechten naauwer bepalen quot;f
wijzigingen (modificatien) geven, en waaruit dannbsp;gf^tiil'

Regeeringsvormen voortkomen, die men noemt fundamentele ^^^ ^^
■wetten van den Staat, welke de Constitutie uitmaken, .(jiDg
nader uitgedrukte fundamentele Grondwetten in ondef' ^^
van de
natuurlijke, die in alle Regeeringen plaats

1) Düpin, Notions sur la justice, Ie droit et les lo*''
pag. 7. »Chaque nation a sa forme particulière denbsp;rf«'

sa constitution, écrite ou de fait, ses lois fondanienlalcs'
coutumes qui en tiennent lieu.quot;

-ocr page 47-

ipsa simul civitas dilaberctur, 1) sine
aulem, modo non optima, posset stare.

'aide hquot;

^ quot;IS conveniunt haec Anonymi verba; »Elke
'o® Constitutie is gegrond op fundameuteele
Deeze wetten ziin tweederlei. De eerste
genoemd
natmirlijke wetten, omdat de-
en voorrauff hebben boven alle politieke

ilstelii

Ordnbsp;quot;voortvloeijen uit de oorspronkelijke

'^er zamenleeviug, en omdat zij voor alle
'Staaten

gemeen moeten ziin. De tweede noemt

men i ^

quot;-geHelde wetten, omdat dezelve alleen zijn
^^ 'eht naar de bijzondere gesteltheid van eiken
Z,ouder de eerste zou geene burgerlijke
^ Uenleeving kunnen in stand blijven, alsdan zou
^ ^°l®trekte regeeringloosbeid plaats hebben.
^^ }j - laatste zou 'er wel eeue Regeering
'J*'ea, maar dezelve zou geheel veranderd

borden ••

bel ' ^^^nbsp;vereischte gedaante

hetnbsp;degeenen, die dezelve uitmaaken,

^'leest mogelijk goed le verschaffen.quot; 2) Qui-

„ Bobbe, ,

'^ttie 'nbsp;Cap. XXVI. »Distinxerunt Legesaiii, in

lUe civiij[nbsp;Fundamentales. Fundameiitalis in unaqua-

Ï)nbsp;®sl, qua sublata. civitas dissolvitur.quot;

!^ederlands Staatswezen, Dl. I.

-ocr page 48-

bus verbis iHnd quod supra dictum est de h'
Icgum iiaturalium praestantia, comprobatur-

materiae igitur bae natuiales necessartae b'S'®'
possunt, cum necessarium sit, cujus opposi^u®

^^nbsp;referre

Moreau ad lelt;ïes fundamentales naturales i

..1 Hu»''

vult sequentia, quorum nomndla iis quae aü
relata sunt, similia, alia 'dissimilia sunt. '

innquot;'

behoort tot bet wezen van alle Regeenngen,
hel zij de magt bij éénen beruste, hetzij
onder veelen verdeeld zij, een
vermogen te ^^
ten, hetwelk, zo niet onwederstaanbaar,
ten

t viquot;®

. ralio»®

eäse

ouverwinlijk zij, hetwelk zich altijd m staa ^^^^
orn de wederspannigen tot
geboorzaambeid te ^^^
gen, en waarop de losbandigheid nimmer de ^^
hand krijgt. II. Het behoort tot het wezeo
alle Regecringen, dat bet leven, de staat ^^
eigendommen der ingezetenen veilig zijn ^^^^^^^^
hoede der wetten. Derbalven zou eene ^^et,
medebragt,
daar zullen geene eigendommen
plaats hebben,
alle S taatsges tel tenissen der ^^^
inslaan. III. Het behoort tot het wezen vaO
Regeeringen, dat alle de Onderdaanen to

\) V. Sgt;VINDEREN, Diss, de Legibus, pag. 59.

-ocr page 49-

Pp Ist rechtgeijjg(j vaa de Overheid zelve hunne
^ Ik '' '''^quot;quot;en neemen en haar de misbruiken,
. ® zij kan verbeteren en de wanordens, welke
hefnbsp;i® te herstellen, met vertrouwen onder

'^^o te breno-en. Eene wet derhal ven, die een

Vn I

jj.nbsp;louter lijdelijken staat zou brengen,

af, klagten en vertoogen onherroeplijk zou
stilnbsp;'l'®nbsp;geheel volk eene

^'Ju^'ide lijdzaamheid zou voorschrijven, en
dnbsp;wederspanneling

'JK.Kigen, zou eene der eerste

quot;e

p '^''Semaaten schenden.quot; 1) Non aliter Vir

Cr,

Ui ^^ 'listinguit leges fundamentales in natura-

Pd-ctitias sive conoentionales i »Deze Grond-

''^ttennbsp;.....

soo tnbsp;®taat, uiquit enim, zijn van lAvederlije

^'Oo ^^^^ gedeelte vloeijen zij van zelveu

Bilnbsp;eindoogmerk van alle

, quot;'^'^quot;^^'^'^^chappijen, dat is, uit het algemeen
quot;^'aiio- p

lietnbsp;Welzijn van alle Burgers, welk immers

°ofdoogoierk van alle Burgerlijke verëniging
^^Prmagt is. Deze Giondwettcn van Staat

1) j,

Päj;. ,nbsp;''tigten (Ier Overheden, vertaald door Elias Lkzac,

®f'zelfdeii ranff zou stellen met de bede der
'gen, zou eene der
eerste grondwetten van

-ocr page 50-

worden daarom Natuurlijke Grondwetten fj'quot;® ^^^
en zijn zo wezenlijk, en zo noodzakelijl'' ^^
zonder dezelven nog Oppergebied, nog
kan stand grijpen, ja zelfs niet
gedagt

dat 3'

hoedanig bij voorbeeld die grondwet is, ^^^
Oppermagt is ingesteld, niet tot oorbaar ^n ^^^
den wille van den Oppergebieder zeiven,nbsp;^^^

de Burgers en Ingezetenen, ook niet tot beü
weinigen, maar van het geheel.quot; 1)

Jam vero eolligamus et inter se legum

•nbsp;J-fferequot;quot;quot;

nientalium nalurahum et seriptarum d'quot;

. •nbsp;^ eundequot;*

confcramus, cum ceteroquin m eo, quoa

JffitUquot;

finein sibi proponunt, conveniaut. Dicanius amp;
illas sola natura esse fundatas, has contra

tu'quot;''

et hominum theoriis profluxisse (licet et na ^^

elementum contineant scriptae); illas igitur p

•i vC

necessarias esse, has etiam quidem, muio'

1 iid''^'

gradu; ex quo discrimine efFiceres, illas scn^ ^^
has tacitas, neque exprimendas esse; contraquot;quot;
autem obtinet, ita ut illae relinquantur

^ fCt-

\) Cras, Verhandeling over de gelijkheid der
pag. 133. 134. Conferantur etiam, quae ut vera, et
fundamenta ac principia omnium civitatum, statuit dE '' ^^^ ^^^
Aanwijzing der heilzame en politieke Gronden en .Va^quot;
de Hepublieke van, mlland en West-Vriesland,
Cap. I-

Jl

-ocr page 51-

•quot;quot;tioiii 1,

' quot;de scripiurae tradantur. Postremo natura-
^^ Cum ipgjg civitatibus nascunturetdilabuntur,
® has perpétuas fuisse et futuras esse oportet; scrip-

tae

lite;

ites

Qua

^ero

ut posteriores natu et temporum experientia
' uec perpetuae fuerunt, neque plane erunt.

antacunqyg sit harum legum naturalium prae-

h ...

^ ' uas tamen fini civitatis haud suiEcere,

tionbsp;et politicam libertatem satis a poten-

lubidine illas munire, experientia docuit.

' d.JC'if

scr'nbsp;est, tacitas illas leges in

honbsp;quot;quot;edigere, servantur enim anirno omnium

l'esnbsp;externis formis non indiget! Vete-

ten]nbsp;eousuetudines, tacitae illae leges, cursu

abolescunt vel mutantur; saepe quoque

^^ Praebeut arbitrariae interpretatioui, quin

exisiej^j^jg negatur. Liberis populis ad finem
Coni

inierunt socialem, civitati ad tran-
internam conservandam et ad perniciosas

quilli

'tatem

i'eri

,, quot;Mutationes avertendas, opus est norma qua-
aru ceri

1iO(l ^ generali, qua omnibus civibus eodem
Privata et publica jura salva ac tuta sint. 1)

»En, p

quot;flg. 5gj ' quot;konstant, Mélanges de littérature et de politique,
^''Phtnbsp;f*®' Constitutions; il en faut pour les

î?«ranties, il en faut pour les gouvernemens tomme

-ocr page 52-

Nun taiueu omuiutii de hac re eade;)i esL sen
leges scilicet fundamentales scribendas esse,
quidem quam maxime diversae snul opinioucs

de Maistre aliique coutenduut, nullum P
Cunstitutionem, nullas leges fundamentales sci'
das esse, earum expressionem vel promulg'''-'quot;'
civitatis tamquam peruiciem
alleg-autes, taleo'
theoretieam expositionem emendatiouibus, l^i^® '
deat rerum experieutia, tempestivis obstare.
stituliones scriptae, dicunt, sunt
declaratio 1

anarchiae, discordiarum, impedimentum leirquot;
summae potcstatis e.xerceudae; nusquam scribequot;
in opiiiioue contra, moribus institulisque P''^

fundentur: non tamen oplentur Constitutiones
pe habent legem Imperii naturalem pnpuli) ti®

tionibus confirmatam et scriptura validiorequot;'- ^
Pluribus demonstrare, quam parum talis seilte'
hodierno civitatum statui conveaiat, vix opu»
crederem; nam revera cognoscere cupercm

quem huius tbeoriae inventores vellent adbil''

...nbsp;. • fie

quo pernicies civitatis averteretur, si scripi-'

Lent'quot;'

ilJiO

Sic

roi-squot;^
rihcquot;-

lei'i

ue

sua-

Coii-
ijas'

ai'
1)

essent leges fundamentales, id est aliis ver

iilli

1) Coiifenitur Daunou, Esmi sur les garanties wquot;'quot;-'quot;'
pag. 141. l-iâ.

-ocr page 53-

tJitrio

quot;'linqiif^roliir res publica. Ac si scrlplu-
^''Peiientiae noxiam dicanl, eorumdein theoi'ia
eredita persuasos nos habet, nullum ad-
Popubiin paulio culliorem sola

uums ratioiie

Suber

ernatum fuisse, omnes ax^noscere. »Diese

'''•^eptaiinbsp;•nbsp;...

öiaturi populi) inquit Ekendahl, sehen

ohne ein auf das Vernunftrecbt quot;'e-

autes

S^^chrtefjenes Grundg-esetz, keine sichere
de^nbsp;Bürgerschaft der politischen und

'gPrlicheu Freiheit vorhanden ist, und dass

St

clio

^^tsbürger, dieser S(;hutzwebr ihrer Rechtc

Al) •nbsp;beraubt, entweder den ehrgeizigen

•■nbsp;Ränken hab-und-herrschsüchtiger Par-
oder der Willkür eines Alleinherrsehers,

wie

^''idquot;nbsp;Gi'oszen preis gegeben

fn. . ^^nbsp;'1011 scripta, non aliud est Jiisi

quot;J^cturanbsp;1 , ■•

f-'tin

quot;Uteris

I'Uc
^ecte

eifi
h;

'^quot;ud 'nbsp;^^ plena; lex scripta contra habet

Wrt

quot;'^■quot;iBl,,

Sit. ut absque hoc nec justa esse possit.quot;

quot;^'i'um certum, manifestum, adest legi.sla-
^Presia voluntas. 2) Maxima tamen legis
^'jus certiiudo, notitia, 3) quae ccrtitudo

est

ungemein?, Staatslehre, cet. Tom. I. pag. 100.

'■^THiM,

t^Aco '^^quot;■itis de législation, Tom. I. pag.
'quot;'ercäf I,,' quot;^^'''quot;dine legum, Apliorismo VIH. »Lt'gis tantum

-ocr page 54-

,iliir,

legis, ut pulchre demonstrat Hello, in eo cern'
»qu'elle ne peut être ni discutée comme la
ni révoquée comme l'ordonnance, ni mise en
tion comme la
coutume, ni divisée comme le
Romain. Pour qu'elle soit certaine, il faut
ne puisse la sui^poser. Or, on peut

la suplquot;quot;'

partout où elle ne se fait, ne se promulgru^,
se garde dans les formes.quot; 1) Etiam
Dauinoo tu
hanc sententiam, nam, »On sait à
merveille-

/(/re-

quit, que les traditions seront tout ce quon ^^
se
fléchiront au gre' de toutes les prétentions et
tous les caprices.quot; 2) Plana igitur est legum
damentalium seriptarum praestantia, quae, the®quot;

. . yfiie'

exprimentes, libertati ac felicitati civiuni si»i r

t '''

sidio. 3) — Contra vero nec reputandum e» -
scriptura
omnem vim legum fundamentaliuui r ^
tam esse; tune demum plerumque hae pquot;? ^^
salutares fiunt, quando constanter per

1)nbsp;Hello, Du régime Constitutionnel, Edit. iH-
pag. 60.

2)nbsp;Daünou, Essai sur les garanties individuelUs, pSo- jj.
ö) Areïin, Staatsrecht der Constitutionellen MonarcM«' '

Tom I. pag. 136, Nota 3. »Wir glauben aber, dass die al'?''^
Anerkennung derselben wünsohenswerth ist, doch die
glücklicbsten sind, wo sich die Theorie in
positiven
setzen ausspricht '

'on
ser
lie

-ocr page 55-

tern

quot;'Pus viguerm^j et hisloricam nactae sunt aucto-
leges invoceutur non unice propter illud

' it

»cripta estquot; sed et propter id nquod an-

cum

^^ ita olseroatum est.quot; 1) Optima igitur
'^^titutio est, cui se assuefecerit populus; leges

— gt;-31, CUI se assueieceiiL pujjuius,
^ uuntur cum promulgantur, firmantur
^^ ' us utentium comprobantur, sed ut ita possint
Omnibus innotuisse debent.

'nbsp;nu Philosophie des neehts, Bandll. Ablli. II. pag 109.

-ocr page 56-

§ TV.

de legibus fundament alibus pro divkrsa '
forma, deque constitutionibüs,

quae dicuntur.

lin

ivequot;

verO
lillO

iLie

Siipra cum dixerimus, in omni civitate 'f
leges fundamentales naturales, non uticpie
scripias, paullo plenius hanc sententiam exp
oportet. Quod attinet naturales, de his oin'
valet, illas in omni civitate existere,
sit forma imperii; nullo modo hae leges na^ur ^^
ita ab institutis civihbus pendent, ut dici p ^^
cum diversa borum ordinatione illarum cautio
cessario conjuncta esse: hae enim si
violan V
dicuntur, hoc obtinebitur et in forma
maxime, ut ita dicarn, Constitutional!; ita

-ocr page 57-

liceret, has ubivis aliquatenus deesse.
uou oblinet in legibus fundamentalibus,
Vulgo intellio-imus, hominum voluntate ad

Ce,

tr,

■actus
'que

finem conslitutis. Hae sane formant con-
' ut certo modo aliquid stabiliatur, quod

He,

quot;uitan possit nisi communi consilio: in his
'o'lur A

fu },nbsp;iutelliguntur coutrahentes. Hoc

ind'thesin nostram, non in omni civitate

^'^'''quot;iiuatini tales adesse leges fundamentales,
liules n

^^ quot;OS volumus, claras, determinatas, pactitias,

. . ^ voluntate non dissolvendas. Huiuscemodi
'S'Hur .

^^ »reneffamus imperii formae despoticae: pla-

enini est, ex unius arbitrio leges fundainen-

oies nostro sensu consistere nequire, neque
tab

regimini has convenire, nam iniperiuui
Certnbsp;proprio
se velle obligare, absurdiun

. ''^'stimaretur; nuin desineret hoc nomiue voca-
quodquot;quot;*^^ restringi pateretur. Perpetuitatis aninio

est, au simul libidiuosae mu-

rtoinbsp;'

subjectum esse poiest? Num dicetur

' quod est simul frenis coercituin? 1)
1) g

pouvoir et de l'opposition dans la société civile.
'quot;'■'siiadç,!,'nbsp;singulière manière lie voir, que do se

le pouvoir est illimité, dans ses limiter.quot;

'' quo eus in omni civitate adesse affirmamus,
P'Thibe

Id

lern

-ocr page 58-

r.0

• ■ rti'^quot;quot;

Haec manifesta videntur et sine controverse,

VOC®'

vero sententiam cum ab aliis in dubuiiquot;

t

tur, peritorum auctoritate confirmare lul^^ quot;

enim Montesquieu: »Les lois fondamenta'^®' ^^^^

quit, supposent nécessairement des canaux

par où coule la puissance: car, s'il ny ^ ^^

l'Etat que la volonté momentanée et capr' ^^^^

d'un seul, rien ne peut être fixe et par convoi

. -0 0'quot;'

aucune loi fondamentale.quot; 1) Maxime vd ^^^^

riium huic nostrae opinioni de non existent'^

, . • •nbsp;iire vi'1«quot;

rum lep;nm m despotico impeno, assenui ^^^

tur verba haec: »Sous le despotisme,

une Constitution serait une inconséquence- ^^^^

tendrait à poser les limites d'un pouvoir ^^

mité par sa nature: le despote ne reconn

loi que sa volonté; une volonté bornée pa^ ^
ne serait plus une volonté despotique.'^ 2) ^^^^^
quid sit, si statuatur, régna despotica vel abs- ^^
Icgibus nomine fimdamentalium signatis
concedendum est, forte nonnullas ad forma
nas pertinentes ibi inveniri: semper vero i'®

1)nbsp;Montesocieu, Esprit âes lois. Livre II. Ctiap. IV.

2)nbsp;PAiLLtET, Droit public Français, pag. 736.

-ocr page 59-

fundainenlalium iiidolem deneganda
serem. i)

Ifi,

ni esse

^ ^quot;quot;Pe autem differentia habetur imperium inter

^ Poticuijj et absolutum, ita ut in hoe leges fuu-

quot;Stales adesse, in illo contra prorsus illas deesse
'^'^tiutrn»,
ill,

biiatur. Neg ypro formae imperii absolutae
quot;Venire, quibus ex certa régula libertas

Clv

Hirri

^^^ Possit defend!, ex iis, quae monuimus, sequi-
^quot;^Icirco dictum illud vulgare, in omni civitate
»eges fundamentales, non ita indefinite
P'enduin est, et potius illi sententiae adstipulan-

1) Qf

Tomnbsp;^quot;^teaubkund, Discours politiques, (Oeuvres complètes

^''quot;quot;fajsnbsp;Sekrignï, Traité du droit public des

«réçnbsp;pag. 78. »On a dit encore (Bossuet, Politique

^s fquot;''^'^'^^ture. Livre VIII. Art. I. proposition 4.): ^11 y a des
. , . . . ____________

iui

fait

quot;'ais ,i quot; '''^P'^nd pas d'un seul homme de les changer à son gré;

''aiis la

• Mentales dans les empires, contre lesquelles tout ce
^stnul de soi
»C'est fort bien, quand ces lois existent.

' lu'il ne

^ilïiciiçnbsp;plupart des Etats purement monarchiques, il est

l'existence et de leur trouver une garantie.quot;
^eloii quot;nbsp;Constitutionnel, Tom. II. pag. 42. .Entre la

furtotit ig *nbsp;et les actes qui, sous d'autres gouvcrnemeiis.

RiC-me

•^eile

lt;lilî(

erence

1c
'los

«oiie,

nom ou ont une destination analogue, il y a

essentielle, que la loi constitutionnelle a pour objet

gouvquot;'^''^ ® garantie des droits, tandis que dans le meilleur

'quot;'■'»ilsnbsp;non-constitutionnels, la loi peut respecter les

quot;''«'«if '^quot;-nie, peut même en procurer la jouissance, mais ne
^ien.quot;

-ocr page 60-

damentalium existentia, propter id, qquot;*^
(popidi voluntas) qui ibi illas condiderit, C''® ^^^
tinuo abrogare possit, et quia,
facultate

iis

tiiendi ac dissolvendi m uno conjunCta, ■ ^^
stabilitas, legum fundamentalium elementquot;quot;'' ^^^
Partim omnino huic opinioni est
assentieiiflnquot;' ^^^^^
ad iheoriarn, ut in populari imperio mutal'quot;'

litntioquot;quot;
di»'
. ft

tributae sunt potestates, ut, po.sitis obstacu ^^^
adjectis cautionibus, difficilior sit via leges f'quot;
mentales mulandi; in hac igitur sine dubio

.ee

Ion

lOquot;

excelluut, majori munitae stabilitate. Sed iu^^®

itin'

tain'quot;'

deducendum est, populari imperio indiscrmi'quot;®

leo-es fundamentales deuegandas esse; ncc

seinquot;'

in iiostris civitatibus illas perpetuas esse ^^

tnr

leniporum vicissiludinibus ipsas quoque obquot;'''
potest tiori, ut in Democratia firniiores invequot;quot;'

1)nbsp;Reinier Yrijaarts openhartige brieven. Stiilï VIII- Pquot;®

2)nbsp;Paillibt, 1. 1.

'lU'

dum, »Dal, rt/^ellegecriug-svormeu.^/rtrtr^^e«quot;^ ' ^^^

keurige en eigendunkelijke Regeering of opplt;^

plaats heeft, haare grondwetten hebben.quot; l)

Negatur vero etiam in Democratia legi'i»

uod '

coii'

fun-

magis obnoxiae sint. In Monarchia Constit
contra, duorum requiritur voluntas, ibique

-ocr page 61-

ianbsp;. .

aiia civiiale, praesertim si ■iiifii riiitali,
^quot;Pulari in- • .nbsp;.

A Inbsp;quot; iiiiperio propriae, freiia adjicianlur.

• -1

'üeo liceL ill pluribu;s Democratiis, tempus
6sse eoiisiitulum, intra quod leges hae mutari
W • 'nbsp;contra in multis mixtis imperii

''es -nbsp;talis saepe deficiat. Imo sunt auclo-

jnbsp;Fii,A.K(iiERi, ex theoria ipsa afFirman-

Ijnbsp;^'iquot;darnentales in popuiari imperio stabi-

es

,nbsp;quain iu aliis. 2) Gui vero sententiae,

SUpi-t, . • .

Protessi sumus, concedcre ncquimus: id-

1) «jj

het r.ataafsche Volk van 1798. Tit. IX.
{j,quot;'*quot; ^^ «'quot;de van het jaar 1805 der gemeene Tijdre-
^quot;fiien.quot; 8®enerlei verandering in de Staatsregeling geraaakt

t^i^squot;^quot;'' ^^ ^quot;ience de la législation, Tom. I. Cliap. XI.
'quot;'Polairesnbsp;lu'on use de ce pouvoir dans les gouvernemens

'quot;'quot;^fetsnbsp;'' quot; îquot; ®nbsp;d'opposition de forces, de vues,

içjnbsp;'^'fféi-ens corps qui se partagent l'autorité. Mais

'quot;^'quot;«ntnbsp;mixtes, où ces mêmes corps sont perpétuel-

'^»nfiée ^ ®tci-oltre à l'envi la portion de pouvoir qui leur
'quot;^•'quot;scr jç quot;quot; '^quot;■'P® représente la souveraineté, et qui peut
''quot;quot;f étendrequot;nbsp;. a toujours intérêt de l'altérer, soit

la f ^ portion d'autorité qu'il a comme souverain, soit
quot;quot;»-es quot;'^'■e en faveur

de celui qui peut déilommager ses

quot;quot; sacrifice qui leur coûte très-peu ; dans les gou-

«fftife.nbsp;^^ espèce, la Constitution ne peut jamais

(lenbsp;essuyer de continnelles altérations, [misque

quot; ' ses ,„ ** quot;''•^lations est avantageuse ou au corps lt;iui l'opère,
'quot;enibres.quot;

-ocr page 62-

1 ab^oUi'quot;

Circo concliidarnus, imperio clespolico vei ^^^^^
leges fiiiidameiitales coiiventionales et fi''®'quot;®
trarias esse; minime autem Democratiis illas detij^^^^
oportere, sed in principio in Monarchia
nali illas inveniri optimas.
Qua
cum et nos utamur, et sub nomine legu®
mentalium praesertim eas intelligamus,nbsp;^^^^^

talibus 'hac forma praeditis propriae
inutile erit, paullo accuratius inquirere 1»
vere fundamentalium complexus sive Codicequot;' ^^^^
hodie vulgo nomine
Comlituttonmn feruuLUi-^^^^,^^
abundare videtur brevis Conslitutionum
cum propter variam significationern,
possit vocabulum, tum propter varias
sententias de eo, quaenam imperii
tutionalis proprie haberi possit, tuin ^^^
quia
illae Constitutiones tam diverso
civitatibus exsurgunt et operantur.

—— ------anbsp;^nbsp;coii'

Magnam igitur, ut inde ordiamur, squot; ' ^^^^^^
versionem in juris Publici sermone voca^

Constitutionis, ac quidem talem, ut genei a

nr stric^

proprie designans, specialem sensim ao ^^^^^
acceperit significationern. Sane, ad
ordinandam haec necessaria
requiruniur, u
rum adsit imperium, vigeant leges a hcciiU'^

-ocr page 63-

maxime valent. Propterea nonnulli stric-
coniplexuni leguiu fundamentalium, tarn
quam
icriplaram, nomine Gonstitutio-
jj ^'S'iarunt; »^p^j. Constituliou d'un Etat, ait
-''
tosh, j'entends Vensemble des lois fonda-

éei-ites et non écrites, qui règlent les

''^•ts les ,,, .

plus importants des magistrats superieurs

Î-GS

privilèges les plus essentiels des sujets.quot; 1)

■^'U p

^^ Outra, non aecjuali jure leges fundamentales

^'ales et scriptas paudeie voluerunt, scriptas
quot;'Ce Pn •

^oiisiitutionein elEcere sentientes; sic enim

'■^IT- Il

»tk spreke van de natuurlijke Overeenkomst,

Rentes, ut gjj m^Q disLribuaiilur mutiera, ut

publicum, alia, et iustiluautur et custo-

quot;quot;Hui--nbsp;^ .

' poteruutque omnia haec instituta rini

'quot;•'s idouea, licet dissimilia et nulla leges inter

'^'stinctione, proprio sensu Constitutionen!

'quot;'''•'s efficere: quo sensu utique dicere licet,

populum carere constitutione.

quot;iquain leges secuudariae quoque institu-
lue 1 •

i'u (j,nbsp;^^ civitatis Constitutionen! concurrant,

''quot;leniales tarnen leges ad fineni illum obti-

liore

nat

^nbsp;^ rxscours sur Vétude du droit de la nature el

pag. 47.

-ocr page 64-

jfifquot;

inquit,..... waarbij nocblans veeltijds naflcrPnbsp;^^

drnkkelijke Bedingen gevoegd worden,..........^

noemt fundamentele Grondwetten van dennbsp;^

die de Constitutie uitmaken..... in onderscheidnbsp;a

van de natuurlijke.quot; 1) Vera autem verbi »

mihi videtur, ut sig-nificet complexum leg»®nbsp;^^
damentalium
scriptarum,, sive uno instriui^

1 fleii'cep®

publico coujunctae sint, sive singulae quot; ^^

scorsurn habeantur, ut in Auglia. Gommen

t Coii-^quot;'

quoque videtur, quae maxime in usu esi, ^^
tutionum notio, quarum banc dedit définiquot;quot;'
MERLijf; »Dans un sens plus étroit,
inquit, et
depuis 1789 est devenu exclusif, ou enten
Constitution l'acte, par lequel une nation ou

, ^ ce'-

tonte qui la représente et qu'elle a déleguee

nieio'

effet, détermine les droits politiques de ses

lisa-

eiJt

bres, la forme de son gouvernenient et Torg«'quot;
tion des pouvoirs publics dont nn g-ouvernen' ^^
se compose.quot; 2) Ex differentia illa ipsius voca

1)nbsp;Kluit, Over het misbruik van 't Algemeen Staatsrecht,

2)nbsp;Merlin, Répertoire de jurisprudence, vocc 'quot;quot;quot;^''.'^„leii-
Confcrnntur disccptationes de titulo Constitutionis legi fquot;quot;'

tali Reipublicae Batavae inscribendo habitae, (Dagverbaal äcr ^^^^
Vergad. van H Jan. 1797. Dl. IV. pag. 415—416).
Constitutionen« Leben, nach seinen Formen und Beding»'
(Einleitung).

d P»'quot;

-ocr page 65-

quot;^aiioiiis^ pendet eliatn opiniorium diversitaS
quales scilicet civitates
Cunstitutionales
'uandae sint; sic alii, ut Laüjuinais, defenduut

senteiiiia

^ quot;-idm, modo illam imperii formam recte vocari

quae legibus fundamentalibus in

corpus redactis nitatur; alii contra opiuan-
tur

uorrien hoc minime iis civitatibus esse dene-
' quae gaudeaut legibus illis nullo ordine,
quam dispersis. 1) Cui sententiae eguidem

Certe

nonten nimirum Coiistitutionis
tantum tribui debere instrumenlo publico cui
ic inscribatur titulus, sed etiam corpori

hi

Olli

. . legum fundamentalium in civitate, licet
Juictarum, modo scriptae sint, iisdemque prae-

'quot;Üiis

sanctione munitae. Insuper hic notandum

vocabulum plurali numero usurpau-

eensuisse, 2) quo nomine et Huberus leges

quot;'^^'^''^ntales vocat. 3)
Licet

®upra opinati sumns, primas leges funda-
•^eiitales rv. •nbsp;• •

uiaxime ex subditorum voluntate originem

®Pisse

' 'quot;eceuiiori aetate saepe aliam formam in-

est

' ^ i^enj. efi

2) t) 'nbsp;Cours de polilique Constitutionnelle, pag. Bi.

5) 1 inbsp;I- pag. 148.

-ocr page 66-

1)

Sed forma potms origuus externa est mutaiquot;'

lie

quod ad efiieacitatem talis actus, etiam ■ ^^
populi voluntate
directe vel indirecte dériva^quot;'
revera bilaterabs contractus baberi debet CoiisH ^
Principem enim, ut jam ain'madvertiuius, Pquot;''

gllcllll

inipetu, nulla urgente necessitate, potesiatem

rtiile

limitibus circumscribere veile, nou crectiu
quod si niliilominus facit, alieno potius quot; ^^
stimulo videtur, ut quasi sponte tribuat boC ^ ^

ficium. 2) Qualiscunque autem sit concedendi mo

• • •.terii»'quot;'
liodie non adeo refert ad vim Constitutionis m

da ^

nam proposita a Principe, tamen accepta«
ab subditis, et condita ab bis, sanctione
indiget Principis; quo fit, ut non imnierito
tetur pactum; 3) efîectus certe est idem-

prill'

diuTunt, ita ut non conimuui consilio, sed a
cipe proprio motu subditis concessae ciderentui'

tra

coquot;

rt'p^'

jvon'

1) Charte Constitutionnelle (1814) (Préambule). 'j.(,yale.
volontairement et par le libre exercice de notre squot;'quot;quot; . [an'

suje's

rie

Cilquot;

accordé et accordons, fait concession et octroi à nos

pour nous que pour nos successeurs, et à toujours de
Constitutionnelle.quot; Eodem fere modo
Lex Fund. Batava ijacflquot;®'
stitutiones iiadmsw,
Bavariensis (1818) et Poiomae (18p^ge

2)nbsp;Cujus novissimum exemplum nobis praebet cbarta,
Borussiae indulta, rebus urgentibus.nbsp;lisfquot;''

3)nbsp;Conferantur Akeiin, 1. I. Th. I. pag. 241. Zlirn. Cquot;quot;
cet. pag.
519.

-ocr page 67-

»unc adducimur ad dislingnenduni modos,
diversis civilatibus oriri possunt Consli-
; quarum duo principalia sunt genera:
^^ • ^moficae Consütuliones, es antiquis nioribus
quot;'ätitutis sensim paulatimque naturaliter ortae,

Pslt;gt;„„. •

popui; humanitate excultae, nec ita
. quot;P^® et artificiose conditae. Quales vero optime
quot;•^tae Constitutiones, perraro inveniuntur.
^''tijicioé
-ae, sive non gradatim introductae
in civitatibus scilicet quarum leges
'quot;^^tituta progredienti popuii maturitati paruni
®quot;iebaut, quaeque maturitas non quidem plane
^ et repenlinam poscit Legem fundamentalem,
®'itiquae constitutionis potius temporibus el
quot; populi accomodatam reformationem. Cujus
species sunt:

O p

'^nce^me ita dictae Constitutiones {verleende

quae a Principe, tamquam ex pleni-
. potestatis, sub forma
pricilegii, subdilis

^actitiae ita dictae {hedongene Grondwetten)
^ a Principe et a populo conjunctim confi-
vel probantur. Quod pactum diverso modo
'tuitur; nam, vel tamquam lex l'undanientalis

a Prl

quot;eipe niaudatarüs populi proponitur, ut ab

Ex Ins

qmbus
tuii

'Ones

-ocr page 68-

V(gt;1

his post iii-itilutuiii iiiquisitionein, accipwquot;quot; '

fie il'quot;'

a Principe et a mandatariis coniiuiclini cO»

- • phoalquot;''
et coiifirmatur; vel a solis mandatariis m*^

et a Principe deinde sancitur. 1)nbsp;^

Haec est generalis et specialis Constituquot;quot;'

divisio, quarum pactitiae universe (iiullo diseHquot;

externae formae habito) optimae diceiiclae ^

plurimaecriie usu veniunt: 2) maxime eliaquot;' P

■nbsp;f et caquot;-

cipio contractus socialis consentaueae suiu,

Li^quot;''

lionein optatae stabilitatis habent majorem,
indubitataac vera haec vidcantur, aniniadvertei'
est, nonnullos prorsus contrariani senteiitiaro P ^
pugnare, originem legum fundamentalium nquot;'
pact.0 deducentes legitimam, cum Principem
adversariuin haberi nolint. 3) Alter onniiii'gt;

uli

oüii'

sie

traliens quamquam sit, vel sic tamen demon

• leg''

videmur, minime Principem populo oppon^^
bus fundamentalibus vero arctius populo

1)nbsp;Conferantur Stahl, Die Phil, des Rechts, Band- U- ^^ ^^g.
pag. 105 seqq. Pölitz, Die Staatswissenschaften, cet. Iiquot;-

571. 572. ConfcraUir etiam Pölitz, Das Constitutionen^
nach seinen Formen und Bedingungen, pag. 65 seqq- ^^

2)nbsp;Klüber, Oeffentliches Recht, cet. pag. 573. »Datier '
der Theorie pactirten Verfassungsurliuiiden die Kegel, und
ten sind
Ausnahmen.quot;

5) Stahl, I. t. pag. 107.

-ocr page 69-

potestatem firmari. Pactitiae illae Con-
'ones semper aliis praefereiidae sunt: dubio
quot;^liuoxiae nou suut, bilaleralis oblitgt;atio certe

m ii .nbsp;quot; . .

^ ^ cernitur; quare hujus revocatio, reuuuciatio

ersiis: nam, licet opinati sumus, iis eau-
fere eandem vim ac pactitiis non deiie-
esse, attamen res saepius pendebit a modo,
' Causis seciuidariis et temporibus, quibus talos

^'olatio ab una parte, altera invita, fieri nequit.

oa

®eque auiem absolute de concessis Constitutio-

quot;ibus

pi'onuntiari potest, quippe subjectis variis

'^«ntrov

lt;le

îîandf

tùulo
Co

'^titutiones indultae sint. Optime tamen illas

^ ''^'lare licet prioilegiis ita dictis, et quantopere

tempore et loco, in ipsa nostra pa tria

quot;quot;'itini, in varias partes divisae fueruut opiiiio-

' 4'iam diversa et acerrima de privilegiis fuit
^''■^Pntati

Ulo

'utalih

arbitrati sunt, ut haec alterave sententia
posset. Ad repudiandas igitur Constitutioues
^'^as, omni sileutio hoc loco non praetereuuda
privilégia; potius vero breviter inquiratur, qua-

'0? Nonnullis euim nulla prorsus leges fuu-
^'Stales inter et privilégia differentia apparuit;
'luccte privilégia opposueruut legibus fuiida-
us: alii rursus in ipsis privilegiis distin-

Pi'ob^

'^oiic,
su lit

b

aec a legibus fundamentalibus différant.

-ocr page 70-

• t Cf''quot;'

ffp.ati'nus contra Ins convenire dici possiin-

tpyll'ài

privilégia proprie ita dicta turn indole ^^^^
turn etiam ibrma qua constituuntur, diversa ^^
bentur, quamquam quod ad stabilitatena
subinde a legibus fundamentalibus distare ^^
tur. Privilégia corporibus quibusdam Pquot;^ ^^^^

tribuuntur; 1) veras autem leges fundaoien

, , 1nbsp;■ t fld Stat«quot;'

solas eas babendas esse, convenumt, au ^^^^^

rei publicae, ad commodum et finem

non vero privatum, quae pertinent. Fortna ^^^^^

ortus spectata, illa privilégia a superioribus ^^^^

ceduntur, ut beneficium indulgentur; legcs ^^

propriae fundamentales aequali jure contra

Ex qua originis diversitate necessario sequi vi

diversa dissolvcndi ratio: a plerisque igitur

vilcgio bilateralis obligatio negatur, cum

cogcndi ad henejicium\ quin coutenditur, tale P^^^^^

legiuni ex benevolentia, propria voluntate larfr

concessum, hujus quoque sohus arbitrio re^o'^^'''^^ ^^^

se. »At in primis cavendum, inquit Hüberüs,

1)nbsp;Kluit, Primae Hneae Coüegii diplomatico-historrc^^^^
Cap. Xin. »Privilegium origine vocis est priva lex: ^

ceptio a communi patriae vel terrae legequot;.nbsp;^^^ jO^'

2)nbsp;Hl'BERUS, I. 1. VAN Mieris, Charterboek, Tom. P^^p^niUi»
, {Considtatio, an Princeps Privilégia Civitatibus in P'

concessa revocare possit).

isve

-ocr page 71-

quiljusdam civibns aut Reipublicae mem-

^l'is l'i

quot;Jeraliter et ex gratia priiicipum iudulta, cum

Reipublicae fuudamentabbus coufundanlur;
in bis nulla conventio vim obligalionis

''T^idem

quot;tria,
quot;ec

firmat, ideoque, solo honestatis, nullo

^^^•tatis vinculo largitorem obstringunt. Quare

•^quot;•tos velim eos, qui de justitia arraorum nos-

adversus Hispanos loquuntur, ne merilum

'n violatione prîoilegiorum, ut loqui amant,

quot;quot;tiiere velint.quot; l) Ex bis igitur nulli dubio sub-

® esse viderelur leges fundamentales inter et

differentia: attamen in multis congruere

^ ® dicuntur. Sic Kluit arbitrator, argumenta

Pi'ivilegiornm revocatioue in utramque partem
quot;quot;'is n.

Seiieraliter esse proposita, utrarnque senten-

'^eo falsi convinci, et potius in privilegiis

quot;«'^enduni esse. Dividit igitur bic privilégia in
Sfati

et conventionalia; qualia posteriora ex lui-
bunbsp;controversia
legibus fundamentali-

®®ssiinilantur. »Alterum genus Privilcgiorum,

Cf

^quot;i't'-r,nbsp;quot;quot;^i^'y'ling.irede, over 't recht, 't wellc de Neder-

K^nUtynbsp;''quot;bben, om hunnen wettigen Vorst en lieer Philips,

iiinienbsp;aftezweren. (1779) A. G. Besiek, Diss. De

06nbsp;l'hilippo JI. Trans-lsalaniae imperio, praesertim

P^-ivileu

'lt;jla. (1780.)

-ocr page 72-

iii([uil. ciiim, vocanlur Conventionalio sive
(|uae ex conventione vel titulo oneruso quaesil^^
cederitem et ejus successores obligant, utpot® ^^
bus Priuceps, tamquam privatus, Contracting ^^^^
intelligatur,
qui utrimque sercandwsr l) Sufit'o ^^^
urivilepia ouibus minime natura, forma, ^

. dc'i®'

lateralis obligatio legum fundamenlaliuin
g-auda esse videantur. Sunt quidem piquot;'*
quae toti regioni, omnibus menibris ejusden^ ^

ijis'

Hat'C

tatis tribuantur, quae publica vocantur.

legil^quot;^

ab omni parte similia, non in müllis tarnen

'ta eilquot;

fundamentalibus dissimilia haberi possUJit; i

• le»''quot;quot;'

dirimitur inqjedimentum, quo minus vocentm

fimdameutalcs, quippe harum universah qquot;''

, coii'

carentes. Sic omnia privilégia publica, s'^ ^^^

cessae, iis assimilandae, Constitutiones, ^^^

Ii voll'quot;'

mera liberalitate non indulgentur, e popnn

1) Kuiit, Primae lineae Collegii diplomatico- ffistorico P^^^^^^^

Cap. xm. Nec aliter Boehmerüb, »Verum cum non una
privilegiorum, Inquit, una decisione quoque quaestio non'quot;*
nequit.'' Vult hic distinguere an privilégia in
bene meritorum. an pro pretio, vel es. mera gratia '^quot;'quot;'''''^„ferf®
nec non privilégia
titulo oneroso acquisita irrevocabile ju® j^^hitih
concedit, non vero absolute ita, sed comparative, quod 1quot;'quot; ,1.
ut gratinsa, revocari hand possint.
{Jus publicum Univei sale

Cap. 111. § ö6—§ 68.)

poctH'quot;'
coli'

-ocr page 73-

täte p,,: .

^ quot;cipisque ipsius cura eliciuntur, quare et in

'Kandis iis utriusque spectauda est voluntas: si

P'quot;ivilegia vel Gonstituliones Princeps sponte

■''icari uolit, imperium dimittere ei licet: casu
auteninbsp;•

^ contrario, ipso largitiouis actu, jus acquirit
1) Forma tunc sola a veris legibus

'''Ueiitalibus distant: hae enim ab initio sunt

Pacta
sit

secuta demum acceptatione. Quidquid

prquot;nbsp;flubium, cui tales Constitutiones vel

. ü'a obuoxia esse possunt: alii medium teuent,
Ueri« i'

tlistinetiouibus; alii in privilegiis illimi-
'®tuai ius p • • ■

^^ ja rruieqji soh competere sentiunt, ubtque

'iper; 2) alii contra in omnibus indiscrimi-
^^titii .

' sint ex mera liberalitate sive onerosa,
P^ctutn

reperire sibi videntur. 3)

'''lariç.nbsp;maître de donner ou de ne pas donner la

®ù d'quot; quot;'avait le droit de la lui demander. Hais du moment
^quot;quot;rfo)), quot;^''■quot;î/ée, .ß a limité ses pouvoirs, elle est devenue loi
'
nbsp;«e pas la détruire.quot; Quae sunt verba

ha! ° '^quot;■»quot;cico de Castelbajac prodita (Cf. Dupin. Notions.

ä)

quot;OBUES n „

S) iji^j.^ ■ Cive, Cap. VI § 1.-. seqq, Leviathan, Cap. XVIII.
quot;••■ill eig
^^llquot;^,quot;' ^^fTentliches Recht, cet. pag. 655, »Privilegien, in
''«»■(i-a^quot;nbsp;Sinn, auch Dispensationen, haben die Kraft eines

sienbsp;'l®'quot; Ertheiler und dem Privilegirten ; gleichviel

quot;'isf für •nbsp;(auf Wohlgefallen, precario, ad bene plaeilum),

'quot;ila vpinbsp;unentgeltlich oder gegen Vergeltung (privil. gra-

quot;quot;'■'•quot;sa) ertheilt sind.

-ocr page 74-

§ V.

DE STABILTTATE, PEIMARIO LEGÜM FUNDA^^^®^
TALIUM ELEMESITO.

laio
flae

IfS'

CiV'

itatis-

isa'-'

fia-

fnn

abliiquot;'

Qnodsi omnes leges in genere animo stabil
constitnantur, leges fundamentales profecto
maxime vi illa ac robore diuturnitatis mu«'®quot;
simt. Etenim non poenae et obligationes
nec connubia vel alla iis definiuntur minora;
svmima omnino, quibus cives gaudere
possunt;
et
praesidia. Quid, quaeso, aedificium
si continuo ejus fundamenta possint q^aS'
Nonne erit sonus inanis in istis legibus,
menti vocabulum? At, objiciat ([uis, leges
mentales non manserunt eaedem per lot

-ocr page 75-

(il

•Psa,

natnbsp;sensu solas leges fundamentales
nou injuria ita vocare possumus. Im-

cuiijnbsp;dudum hanc prodidit sententiam,

sii^j. ^=nbsp;»Divinae quidem res perfectissimae
uniani vero juris conditio semper in infinitum

ürrij-

Possit ' ^^nbsp;^^ perpetvo

tati

' ®ane ill

le,jnbsp;^^ immortales statuere, prima esset

tiag. ^'^'ï'odum diversae de hac re sunt senten-
tQ^j. '^quot;'Jlli enim aeternam iu his legibus volue-
^'^'1'tatem, ita ut semel constitutae,
nullo

Trotz

quot;^■'■«1 iy_ ^^atio de immortalitate legum instauratoris WiL-
p.'^''quot;'^ ''«nilatn ^'quot;quot;feratur eliam hiijus sententia de iis, qnae
quot;g. aj. 'quot;entalibus inesse velit, nt revera dici possint aeternae.
ti

»0'nbsp;Assemblées législatives, Tom. II.

^'lecula f 1

P'ocl. ' ^ 'S'liir nomine immutahiles etperpetuae
Haec sunt vera; at an aliquam perpe-

'Psanbsp;ingenii sobolem, dum

qua provenit, voluntas, ut mutabile quid

'sit-

pronbsp;formas edere natura novas

jnbsp;' ij Perfoctas igitur et proximas aequi-

tale,nbsp;possemus coiidere leges fundamen-

à ^^ pourra faire des lois perpétuelles quand on sera
j^^^Sciiie^j ^^ de choses perpétuel: on pourra prendre un
OÙ J'^^l'Pluel, quand on aura la certitude que les circon-

quot;quot; 'e prend seront perpétuelles.quot;

-ocr page 76-

lUiquot;'
lie

proi-.fii,» tempore mutari possent, (cnjusnbsp;^^

nobis praebet lex illa Regia Danorum: ij
docent adeo contra naturam esse legura fti»'
talium, illas mutare vel abrogare. Haec
absolute amplectenda non videtur; mores
usus et utilitates populorum etiam
tempora alium poscunt rerum ordinem, aba
tuta: quare igitur, his omnibus
tentes retineamus leges fundamentales, has si ^^
nec praesenti civitatis statui convenire,
quin noxias sciamus? »Misera profecto
torct conditio, deplorandaque
reipubbcae

i) Alio loco si momiimiis leges fundamentales m ^ , arh''
conslitutas, ut cssent Imperii conditiones, iisque ^bsoquot;» quot;
traria unius potestas in nonnullis
circumscriberetur, sinbsp;y,.

rarissiraum ac forte unicum exemplum praebel haec les ^
norum: hac enim ipsi subditi Principibus suis,nbsp;ghsol«'

potestate quam habebant, tribuerunt aliam quam mas'^
tam nullisque limitibus ac conditionibus resl^ct«'quot;quot; •
ne possent hanc legem Regiam, iis absolutam potestatem
unquam mutare. Cf. J.
Meerman, Eenige berigten
den en Noord-Oosten van Europa,
Tom. I. pag.

2) A. Gellius, Xoet. attic. XX. I. 22, »Non ignorquot;^^
opportunitates et medelas pro tcmporum moribus, et P^^.^^iOiP-
publicarum genenbus, ac pro utilitatum
praesentium
proque vitiorum, quibus medendum est, fervoribus, mquot; ^^
fleoti, neque uno statu consistere, quin ut facies^ coe ■
ita rerum atque fortunae tempeslatibus varientur.quot;

-ocr page 77-

,nbsp;nnperaatiurn fortune, ti bumim pu-

^nbsp;egunKjue reoerentia ex aeoi priori» judicia

^ penderet:'' 1) Imo quidem si de jure illas
''uil quot; ^1^'^eratur, et longius procedunt nonnulli,
Vonbsp;fundamentalem in civitate esse irre-

^^ 'Ifoi dicentes, ne ipsum quidern pactum sociale,
^^ quot;J^s légitima resolutione dubitari nequeat,
consentienlibus civibus. 2) Directe ini-
sjj . P'quot;'ucipium illud, ipsa lege declarari ut
obiquot;nbsp;declaratione buc perpetuitatis non

t('|.- '^'e'iut legum stubilitatem ; boe esse profi-
};,,nbsp;'uipoteutiam, ipsarum bonitate eas de-

uon
sibi ir

'Urli
esse.

posse, illasque temporis lapsu perituras
jj,.nbsp;'P'''® cum relinquantur; 3) bas leges non

quot; l^arn alias immutabiles esse debere nec posse

^quot;liunt •nbsp;. . . . .

' quia, licet scriptura illam immutabilitatem
Pi-ae
se fnbsp;^

'tl 1nbsp;tamen perpetuitatis voluntas

il, ^quot;^quot;ï'latore. 4) Elatis verbis contra clausulam
Uer •

Tctuitatis déclamant; sic enim loquitur
»Jcb versprecbe, au dieser Staatsver-

ï) ' '•nbsp;P'lg. 16.

S) hnbsp;Social, Livre UI. Chap. XVIII.

••nbsp;pag. «5.

^' 'Ez,nbsp;Théorie des garantias ConstitationndUs, Tom,

ö.

-ocr page 78-

fassung nie Etwas zu ändern, oder aurlei»
lassen, heisst: ich verspreche kein Mensch zquot;^ ^^^^^
uoch zu dulden, dass, so weit ich
reichen

•• p ml''

irgend einer ein Mensch sei. Ich begnüge

CTnbsp;T V» vCi*quot;

mit dem Range eines geschickten Thiers, c ^^^
binde mich, und verbinde
Alle, auf der Stufe ^^
Gill tur, auf die wir hinau%erückt sind, stehen
bleiben.quot; 1)

Quamquam et his veritatis aliquid inest, 1 ^^^^
diana tamen illa facultas leges fundamentales c^^^
rigeudi, rejicienda videtur, et fovenda
salutai ^^^^^^
sententia de aliqua harum legum firmitate. 2) ^^^^^
hoc temporis propugnaculo leges
fuudaine» ^^^^
munire oportet, dum negari nequit, studium ^^^
tatis nullis limitibus circumscriptum, varus ' ^^^^
merisque malis et rerum conversionibus
inermem tradere. Contra, (quantacunque sit

19'

1) Ekendahl, Allgemeine Staatslehre, Tora. I. pag-

«iitn

2) piet. Bort, Naegelate werken, tit. Politijke Mascimen, ^^ ^^^
pag. 288, »Seer wyse ende voorsichtige Schrijvers leeren ^^^
men niet alle Wetten,
insonderheidt fondamentelen, en m

niet

äoof

anderen , al waer het in een beter, alsoo die beterschap
veel en kan baetcn, als het veranderen selfs schadelijk is, -
verswackinge van de authoriteit. die haer wortelennbsp;^li-

de lamjduerigheidtr Conferatur eliam Uéllo, Du réffM«quot;
tutionnel, Tom. 11. pag. 23.

seyquot;'

iiou-

-ocr page 79-

•Nullas ill- •

adi ■}nbsp;quot;inovüfidi libidinem rostringeiidi) in

lipnbsp;necessariis emenda tioni bus pertinacia

iiiinbsp;fuüdanientalis cresccnli populi cullurae

Knbsp;sit. 1) Durante legis ratione, duret

ratione, ea eesset: nec ita indefinite

'S'tur vul

'gare illad Tacite est accipiendum : »Boni

'S ÇCDp

' praesentem reipublicae statuin tueri nec
quot;quot;quot; «lutatuni veile quot;

^^ quibus omnibus manifesta videtur ratio cur
ess^nbsp;«Mzmo leges fundamentales constitutas

defuiitiojie nostra proposuerimus. 2) Liceat

•''aligm^^quot;'^®'nbsp;pag. 54, »Le despotisme, fût ce celui de

''^'^''cieux'^ '^won, ne saurait jamais produire des effets aussi
t-'Vre XXVl''''nbsp;irrévocable.quot;
Montesquieu, Esprit des lois,

''quot;Pportnbsp;^'j^carel, Eléments de droit politique, pag. 6.

'Verrenbsp;^quot;quot;^missie tot herziening der Grondwet (1815.)

alles tgnbsp;de trotsclie waan in alles te willen voorzien,

oojnbsp;. en wij hebben aan de ondervinding van lateren

2) jjnbsp;ter volmaking van dit werk gelaten.quot;

'Ie perpéfquot;/quot;'nbsp;™ esprit

''aiis quot;'^é; inaig p^j-pétuel n'est pas synonyme d'irrévocable.
f'^luité •nbsp;«le® traités, on entend par-ta une per-

^''''onsnbsp;ct conditionnelle, qui signifie qu'autant que les

^quot;^^'sier dnbsp;®nbsp;subsisteront, la loi doit

quot;^^t.nbsp;roême.quot; Dupin, Notions élémentaires sur la justice,

^'quot;^Hes 'nbsp;fondamentales de l'Etat sont réputées im~

''quot;quot;ger rtpar l'impossibilité que par la difficulté et le

ger.quot;

'es Chan,

-ocr page 80-

(Ii 10'quot;'''quot;

ip-iliir hoc loco, lep;uni fuudanioiitalinni c«'quot;
aedificii slructori comparare: hic sane, ut
quod aedificavit, attendit ad vitia tempore

ut

que erumpentia,' eaque emendare conatur,
proxima, quae minatur, ruina servetur dofflU^-^^^^
Si dicenda est nostra sententia de eo, qu®

taliu'quot;'

modo, natura stabilitatis legum fundanien

itandi eonip«quot;
esse

cum necessitate rarissime eas mut

possit, sic assentiremus, 1) distinctionem ^^^^

faciendam quod ad materiam, ita ut paquot;*quot;'

1 rite eo'quot;

summa capita Constitutionis, quorum, atinbsp;^^^

positam civitatem ordinandam, communis et ^^^^
bitata agnoscitur necessitas, inviolabilia et iquot; ^^^
tabiha declarentur; quod in multis obvi«iquot; ^^^^
Constitutionibus. Cetera vero nondum ita quot;
saria et absolute bona reperta, iu
secunda ^^^^
tu
tionis parte collocentur, aliquo adjuncto tei

do^e

intra quem eorum praestantiam vitinmve ^^

possit experientia. Aliud alii excogitaverunt ^^^^

tema, ut nimirum in Constitutione nec di*''

del'

materiae meiitio ulla fiat, nec temporis, quo

,, licea''

piaeterlapso, leges tuudamentales rénovait

ïuOi

1) Nkcker, Du pouvoir exécutif dans les grands États.

pag. l-ii seqq.

-ocr page 81-

ex

'Hio

^^ igilui' iriLitandi via quandoque palel, liiijiis-

ccasiüni ac futuro homiiiuiu animo, relinquitur
'''^quot;Itas H

et f •nbsp;plane rejiciendum videtur, nam

tionbsp;cautio tune diminuitur et experientiae

trienbsp;'ocus: facile fieri possit, vel manu nova-

etiam

Pestivp

attiugi tempore durata, l) vel intem-

Qij,nbsp;experientia nondum comprobata. 2)

Coi/nbsp;dubitetur utrum in magnis rerum

^^ ^'^'onibus (uec desunt exeinpla in patriae liis-
•^quot;us coniplexus verborum aiiimi inipcluni

^vaar^ -''^cAfen van den mensch in Yrankrijk cct. pag.

bewaaring hangt thands vooral af
^än die Grond- en Staatswet, te meer daar de
^''''quot;'Sslc bjf-quot;' ''''nbsp;beroerten geleerd heeft, hoe, uit de

'quot;quot;loeiennbsp;kleine veranderingen scheenen

algemeene verwarring is ontstaan, welke
® ''quot;quot;quot;^'^l'ap op het punt van eene totaale slooping heeft ge-

quot;'«quot;IN. 1.nbsp;1.

Inbsp;-nbsp;--- --------- ------------- -

là sur''quot;''^nbsp;quot;lo'vent garder de la stabilité de leur gouvernement:

''quot;quot;ffer rf'.nbsp;quot; ^^ l'avantage d'améliorer, se trouve le

' dolrquot;^^'nbsp;'t-'ar'Te qui commen-

'•ecevoTnbsp;déraciné, et la terre sera remuée

**''quot;■fâchernbsp;nouvel arbrisseau, que l'on ne manquera pas

^quot;^quot;^desnbsp;lt;i'y pousser ds

'''''^''^«Uenbsp;jquot;squ' à ce que le sol, amoindri et pulvérisé
quot;quot; PuisseIriliiration, devienne impropre à la culture

quot;^^quot;licrj...nbsp;alimenter ni soutenir les rejetons qu'on lui

l'iiu. quot;^'''' l'^g- 19- quot;On diminue ainsi dans l'esprit des peu-

-ocr page 82-

.-.lif-'

novatorum semper frenaturus sit, atlanien
peusis, trahimur ad commendalionem definite ^^^
poris. Ia ancipitibus quam plurimas
pangere op
ancoras, quibus
possit prora civitatis firman, ^^
trauquillis quidem non adeo
desperandum
bomiimm religione, quin valeat legum fun^aquot;
talium sanctitas.

-ocr page 83-

§ VI.

VINCULO LEGES INTER FUNDAMENTALES
ET SECUNDARIAS.

■quot;Hatur et naturali etiam ratione fundatur

.nbsp;quod nullae leges luimanae, quo

quot;ouune siguatae, naturalibus possint adver-
' quia,
ut recte animadvertit Domat, hae omni

suri

eii

^pare

O'nniqug

loco gunt justae. 1) Aeque ve-
lt;lattnbsp;lioc licet, leges secundarias fuu-

n.„ quot;^''l'bus non adversari, omniuo vero Iiis coii-
uUlppg

Pi'o 1nbsp;Neque longe diversa est ratio, quae

Coiifi

'Ilud

aru

^nbsp;naturalium inlegritate allegatur, ab illa

' ^'■aiïé des lois, Chap. XI.

-ocr page 84-

Icgutn funclaniPiiLalium: quod euiui iialurales
riibiis civitatibus esse dicantur,
idem praestaiit
gulis barum leges fundamentales, nimirum J
tae sint, omnesque in tota civitate
obstrmS
differunt igitur iu eo, quod illae divm«»

• f aquot;quot;'

bumana constituantur maim: convcnuiiu, i

. 1 „

bominibus sanctae sint aliae, aliae civibus. ^
quidem animo leges condimus fundamental®®'
fous sit, ex quo cetera in civitate
deriventuiquot;

■ i i s'quot;

tu ta: quid etiam nomen fundameiitt, l'i»

to'®

leges legufii, leges, quibus, ut dicit IIub®'^' ^

nititur structura, quaeque primo omnium P®quot;quot;quot; j^j

Praeterea reputetur, expressas leges fundame» ^^

permulta continere naturalia; majora quidem'

• ■ piquot;*^

imperium, libertatem nec non jura bomm'

• 1 . ha®'^

pria iis firmari; qui possent igitur minoribui'

iufirmari majora?nbsp;^^^

Ex natura rerum cuique necessariurn vidcri ^^

arctissimum inter leges fundamentales et secuu'l

vinculum; ilHs enim inviolabile constituer

tum sibi proposuerunt cives; civiles idcirco 1 ^^

media quibus finis illius obtineatur perfectio,

fundamentalium habeiitur sequelae: prioribus P

1 quot;1 ^

tum exprimitur, posterioribus perficitur. 1/

... »f

1) Bi5ren(;er, De la justioe criminelle en France, (t'quot;*^

-ocr page 85-

7 7

'quot;lolli

'oritur iuier se coiijunctae, ut affirmanduin
houa vel vitiosa Constitutione naturaliler
l^e legm^ seeundariarum virtulem peiidere vi-

rtive:

11110 quidem legum fundamentalium alia-
T'® indole plane diversaruin simultanea existentia
nequit, quin fini societatis noceatur vel in

abs -

Sit

tiü

quot;•'im

qiioquo modo ineurratur. Fing-antur enim

vitiosa lege Imperii, civiles leges eg'regiae;

'Hîitn 1

harum ipsarum praesidium, ubinam lias
iirum semper esse bonas, caiilio? At finge
^'euudarias pravas, ubi has emendandi refor-

fiiti
'^'Ses

Ob.

quot;lue opportunitas, ipsa lege fundamentali
^^ et perversam illam rei publicae conditio-
^uente? Hoc sensu vere B.vco: »Jus privatum,

quot;^luit , ,

Ca . ' ^^ tutela juris publici latet. Lex enim
^'vibiis; Magistratus legibus; Magistratuum

'lto(Yj

Sill)

ub:

fa| quot;^t^oritas, pendet ex majestate imperii, et
'n'^ P^liliae et
legibus fundamentalihus. Quare si
erii ' sanitas fuerit, et recta coustitutio, leges
^ono usu;
»in minus, purum in iispvaesidii

'quot;'inoipçj. I première (la loî Constitutionnelle) proclame les
fiu^^nbsp;(les lois secondaires) en ass\n-enl l'exécution.quot;

'quot;''artç '■«ffme Constitutionnel, (Avant-propos) «Ce que la

promis

•^'est à la loi de le tenir.quot;

-ocr page 86-

erit.quot; 1) Conlra, quantacunque sit legurn funcl''quot;^
talium praestautia, quis tamen illas fictioneiquot;

ggClquot;^'

cliceret, his si congruae non inveniaritur ^ ^

dariae, ita ut nullius fere pretii sit solem^®

pactum inire, cum legibus contrariis impef''®^

continuo interjiciantur, quo minus finis pacto p

r rei'Uquot;^

positus oblineri possit: recte sane in tali

statu quaerat quis, quid juvat adspectus, nisi ^ ^

ceditur usus? Duobus igitur modis pactum

violari potest; directe, si palam, actu, rel'''®

■ .'c sU'

factis, ab ipsis potestatis exsecutricis ministu gt;

pcriori vel inferiori gradu constitutis, lex fquot;quot;

■nbsp;■ trariquot;®

mentalis contemnatur: cum vero huic con

rogantur et sanciuutur leges, haec paeti iiquot;!''®

polius vocari possit violatio. Ex bis satis plaquot;

censerem, utrique legum generi optabile ess gt; ^

inter eas quam maxime coarctetur vinculnoquot;

consilio saltem ac mente conveniant. Leges sec

,. er'l^

dariae majori stabihtate et religione munientui,
ab altera parte Veritas 2) Constitutio, nec ^^^
libertatis publicae simulatio. »Quamvis recta

1)nbsp;Baco, De certitudine legum, Aptiorismo III. nec non
passim.nbsp;O-

2)nbsp;»La Charte sera désormais une vérité.quot; (Verba regis
rum
Li'd. rHii..).

-ocr page 87-

Corijjj,

utio scripta, notât Dupi;^, si dubia execu tione
'aboret

' SI fulta non sit leg-ibus üuxib'aribus naturae
tionis oono-ruentibus, parura in legiljus erit

P^aesidii ■nbsp;. .

• tint enim sicut in fabula caput et cauda
Oportet igitur, ut omnes leges inter se

^'^'^drent

et executioni sincerae mandentur.quot; 1)

iVr •

'^•He universae civitati damnosum est ilbul
■cystoma

' secundum auod le,o-es secundariae funda-

^entalii

US directe contrariae accumulantur : cu-

J'Jstno(ij

^^ actus nibilominus, difficillimis Reipulilicae

US orti, adeo vulgares sunt, ut novam quasi
^Pecieiï, ] ,nbsp;. .

egum hodie efficiant, quae leges excejHiu-
sive '

„nbsp;extraordinariae dicuntur. Maxima pro-

^^eto ii^ . .nbsp;^

''lod quot;^'^'tate dominatur dubium, cum tali

^'lesnbsp;'lua, sed multae exsurgant normae ci-

^ inter anxii haereant cives, ipsi adeo

Ip ' enim defendunt legem fundamenta-
' alii 1

Hij ^nbsp;propugnant exceptionis et occasio-

djg^^nbsp;bas illasve probantes vel repu-

exic- P'quot;out eonsiliis suis eas utiles vel noxias

illud ex legibus contrariis profluens

^Jnbsp;des Etudiants en droit, pag. 231. 294.

'ssai Sur les garanties individuelles, pag. 185.

-ocr page 88-

multiplex ac divcrsum, taliter qualiter t^'I' ^^^^
coiiabimur. Sic prima haec oriri posset

seiis^quot;'

an ipsae leges secundariae sive animo et ^^

sive scripturae legis fundamentalis recta via ^^

sitae, revera lesies vocari et haberi mercaiit,

ir- oriJ»'quot;quot;

iis obtemperari debeat? Hoe a norinuiu»nbsp;^

in dubium vocatur. Dupin enim »la questiO'

précisément, quaerit, de savoir si l'on peut

la Coiiquot;^^'

comme loi, un acte incompatible aoecnbsp;^^^^

tutionPI 1) Quin etiam Daunou monstro prosi'j' ^^
habet, actus illos argumento legum
obloquentes nomine
legis signari, illosque auo

toril«^®
si h«'''

idai-i-'''

tia

lOl'O

muniri, qua bas spoliaverint. 2) Saiie.

repugnantia legum fundameiitalium et secu»
rum nianill'sta est, probanda videtur sef
Cel.
Bossuet liberlati publicae faventis et ^^^^
ubi disserit de legibus fundamentalibus afin®'quot; ^^^
actibus illis semper resisti pbsse,- quia tau'l ^^
Constitutioiii coiitrarii ipso jure sint

1)nbsp;Dupin, Notions élémentaires sur le droit, cet. paéquot; , ||fn'

2)nbsp;Uaunou, 1. I. pag. 159. .Ce qui est étrange,

presque du prodige, c'est que les actes qui démentent textui^ ^^ je

loi fondamentale, puissent porter eux-mêmes le nom de 1quot;' ^ jj.

revêtir de toute l'autorité dont ils la dépouillent.quot; Cf. ' quot; il.

vlll -

3)nbsp;lîossi et, Politique tirée de l'Ecriture, Livre gt; quot; '
Proposilion 1.

•re

ut

-ocr page 89-

^'«icilis

cul ' negamus, et intricata res est; pen-

fpnbsp;^^^nbsp;semel ita dictam, non ohligaquot;

•leclarare eamgue omni robore ac vi exuere,
quot;lï tam •

alj . '' inveniaritur casus, in quibus dubio
1 . ^''l'jaceat quaestio de actuura illorum cum

'Kiidamentalibus repugnantia. Maxime etiam

^l'Pdientiae civilis ordinisque socialis principio

itanbsp;singulorum judicio relinqui. leges,

' Prouti videretur, iis obtemperent cives vel
'^us. Sir. •

^imnbsp;opmantur nonnulli, legem semel latam,

batnbsp;''etinere, quam nec adplicare magis-

' ^uiqiie obedire nec cives recusare pos-
quot;t; 1) . . .

/ actui legi fundamentali contrario oblem-
'■«''dum

sjjnbsp;esse monent, quamdiu sublatus non

qij^nbsp;rursus in ipsis actibus distinguunt,

tes 1nbsp;tempore promulgati sint, non negan-

^quot;quot;damentalem, utpote legum matrem
essp quot; ^^''i^ndariae huic oppositae antefereiidam
^'Piilnbsp;posterior sit lex fuudamentalis. 3)

•latï, 'nbsp;in hac quaestione nullam haben-

''atiotiem, censerem; antecedens ordinaria

' Co

^nbsp;Ows^Kons de droit Administratif, voce Inter-

lliypij. 'quot;nbsp;'^'«mew de droit politique, pag. 154.

-'nbsp;élémentaires, cet. pag. 178. 181.

-ocr page 90-

los qnoquonsodo posloriori qaalibet contrai'quot;''

esse

ocata

exiresse, ho3 drïc^.-.rsicr, tacite tanieii re*'

. 1

•r

iPgquot;quot;

•itirquot;

babstur p-o-isr gsiienJem juris reguiam» r
pn-i^gr-o-ibus abrosra?:; et aoslerior fundatiT-
G-idïai cedit, oro.iter aliarum iegum pnquot;Cil' ^
qiifcm b?.e3 tenet: quod si secus se baberet,^ ^^^
lafo- infcroi- irii'jus etiam posterioribus i»quot;'quot; ^^^
pa-r.et 'ac-l-'s Ingislatoris constituentis, id
riorii. Qa,s nou videt, quam damoosum s'^'

■ inci'

b'ar.

Ir-c'lris adllum patefacere et turp» ^^

indulfe-e, T:nde opinionum de legum fuffl'''quot;^''

• saquot;

linni aacLoritate nascatur coufüctus, diver»'

tis^siujornm nrinci-jiorum admiltatur luterpr'

Cr.il! bac quaestioue de vi istiusmocti ^^^

deque civium iis obediendi vel non obcdicquot;'^

all ^^

cio, conjnucta est alia maxime agitata,

civium ordiui, judicibus uimirum bceat

reC

Constitutioni adversarum adplicatiouem

lain

Sunt,- qui defendant ni/llo casu judiceiquot; ^^^^

opinionem, suam auctoritatem, opponere

voluntati certae et nianifestae potestatis l^S

1 • boquot;*^ 1

quam absurda, quam legi fundamental'
publico contraria sint, quae jubeat. 1)

■.fH

4) Senlcntia, quam prohilit Christian in adnotal-nbsp;po^^'''

sur k-s lois Anglaises par lilackstone, Tom- I Pquot;quot;'

f

M

'I

-ocr page 91-

haec
j^dicen,

personam, si quae, sui juris et a nul-

'Hls
quot;^Otl

civi

Pendentem arbitrio, jubet esse instrumentura

quot;On legitime agendi ac lubidinis aliarum in

Potestatum; servuni quidem, non legis,
e^üin f] ■ •

poj °'quot;gt;nalionis. Difficile autem bis assentiri
•ïioc] ^^nbsp;sallem liber esse debet, dum-

ejus jufiigjg secundum aninii conscientiam ac

''ae

aeque legis praeceptum dentur. Tnjuriae
Uiy^ I
^'^'^quot;^'ttatur justitia; nam, si vere aestinia-
fundamentales tamquam libertatis prae-

'''•'tUs pg^ ^aglia,nbsp;ubi Codex legum fundamentalium proprie sic

Parla^^^quot;^quot;'quot;^nbsp;fercndi potestate non circumscripta

quot;''l'öscr SQpnbsp;»Dans aucun cas, inquit, un juge ne peut

Pouvo-nbsp;autorité à la volonté claire et manifestée

,nbsp;'égislatif. Son devoir est de faire connaître et d'ac-

quot;'^'''«■nent ^nbsp;pouvoir suprême de l'Etat. Si un acte du

I „nbsp;que de concourir à l'exécution d'un tel ordre;

''^'slsiir . quot;'■quot;''ient de le déclarer nul qu'à ce même pouvoir

enfaaquot;quot;quot;^'quot;^quot;'''nbsp;'•''^^rode, le massacre de

Son „rlquot;'^ dessous d'un certain âge, le juge devrait rési-

quot;lais il plutôt ,

quot; n'a

1) (-f quot; est émané.quot;
quot;■quot;'tejj • ^^EiLANn, Proeve over de beonrdeeling der bestaande

Z^lj Pig, g,

SifJjiji,.,nbsp;Arnpl. H. van Sonsbeeck, Proeve over de

■ onafhankelijkheid der Regterlijke magt, Stuk II.

itrnbsp;Auctor eandem, quam tuemur, sententiam copiose

quot;'■'quot;e^iie 5 ^^quot; ^P^ooMER, Aanteekening pp de Wet houdende
quot;^ffen tier wetgeving van het Koningrijk,p^g.
6quot;—fiS.

Ü*

senten tia coecam, passivam obedientiam

-ocr page 92-

sidia, 1) ut coiiscientiara nobis praebentes- ^^
abler nos puniri vel nobis noceri posse ff
legis fundameatalis, quid Constitutio al'quot;'^
umbra et mendaeium nobis esset, persiiasiS'

(sive potius quasi-jus) ex aetu posse dici l^o ^^
fundamentali repugnante, pro nullo babito P

holies

social!, cui consenserimus? Omni eliarn

tale serv

et integritali adversaretur, sustinere
officium jiidici incumbere, cum
jurisjuran
ba, quibus hgatur, legem fundameutalem
tectam servare ac religiose observare, manuequot;

in

jubeant. 2) Num vanum erit jusjurandum, ^^^^^^

tutum illud omnium fere populorum religioquot;^ ^^

hodie J
illud viquot;'

datum? An licet, judici, teste Deo,
jurandum imponere, eras cum cogéré ut

let? Nonne absurdum foret jusjurandum.

sU

mol'

1)nbsp;Bérenger, 1.1. .Sous des apparences libérales,
pompeuî de jurés, de débats publics,
d'indépendance ^
de liberté individuelle, nous sommes doucement con

de toutes ces choses, et au mépris de tous les droits-

de fer nous tient lieu de bâton de justice.quot;nbsp;^^^ ^^ led^^

2)nbsp;Wet op de regterlijke Organisatie, Art. 29. » givofquot;'

van de regterlijke magt in deze wet opgenoemd zullen.

in bediening te treden den eed afleggen : Dat ziJ B® ^^ rt»'
zijn aan den Koning en de
Grondwet zullen onderkou
liomen.quot;

,acto

tati
.ile

velquot;
■ta lil

.iito

idi

isti'

-ocr page 93-

tellecta fa i •

W '^quot;Itate, imo quidem necessitate applicandi
fpct ^quot;^'^^titutioui contrariam?
Superoacuum pro-
Velnbsp;haberem juramentum, et melius esset

jup' 1 '^'tum illum supprimere, vel judici jus-

serv

p^gj _ Attamen, (si vis aliqua tribuatur inter-

'■'quot;Hlum

iwiponere ut secundarias potius leges

'■et

Ut leges secundarias praeferat fuudamenta-

I

atioui

rem 'Uentis legis fuudamentalis) liaec theoria,

1 rinl.l-

IIInbsp;evertens, apud nos est recepta. 2)

Igitur statu versari potest judex, legi-

Henquot;^'^''^'nbsp;fot de herziening der Grondwet, pag. 6!.

^'quot;leii)nbsp;lueeueii, vaii de phrase (onschendbaarheid der

is Qnbsp;te maken voor eene Wet, tegen de Grondwetl

dat men dit meene. Men zou de eeutieid der
■nbsp;; de Grondwet zou ophouden Grondwet te

'l® Gfo finbsp;wetgever, die zijn bestaan en zijn regt enkel

Voordo quot;quot;'leent, boven de Grondwet wezen.quot;

der Commissie van Rapporteurs, .\rt. 57.

Met het oog op de Memorie van

wetten.quot;

\v 'quot;'S Wil

jlquot;quot;'''^«!! heeftnbsp;Regering door deze
''■achten uit te drukken. Even als zij, gelooft men,

^ ''quot;'tten i ^^^yving niet tusschennbsp;heide treedt, de geldigheid

«fribi

'8'uo i

6e,/ 'quot;''«ere

quot;Merequot;''^'' fiedew/cingr verheven moet zijn, en dus ook
quot;''^irtenbsp;Staat, de bevoegdheid heeft, om eeue

' quot;P grond van vermeende strijdigheid met de
^'^'quot;''iinri
nbsp;''cgcliiks, aan te randen. Memorie ran beant-

fin

' •Omtrent de woorden: de wetten zijn on-
t^eiis.quot; ^ l^a'ner het weder in beginsel met de Kege-

-ocr page 94-

bus parum sibi coiislantibiis; hie jurejinaquot; ^ ^^^

coiiscienlia sua le^em fundamentalem serva^e

daninatquot;-quot;

hnic iP^'
insup'^''

c lO

iudicis

saltequot;'

itate

ctori

non affert in actibus illis, quos Princeps au

t lef '

a, vel alii ex auctoritate delegata, aui o

rios: qquot;

afliiquot;'quot;'''

euirn de prioribus perhibetur, in bis sane

-ta Of^

beet. »Les juges, ait Düpix, qui auraient
entre la 'Charte et une Ordonnance, décisif

vi !gt;quot;'

sua

---- — ------------ _ ^

legibus secundariis feruiit coiilranO''

perii aut

tus, ibi fortasse interpretationibus legum
eoaetus, leges Imperii legi
contrarias
praeferre, injustis actibus favere, minante
jioenam Codice Poenali, si istiusinodi leges
care negaverit. Quod dixitnus de officio J
casu
legis Constitutioni contrariae, dubiun'

oU

e

arrêté, oui v aurait iiiconipéteinment déiog

, , ,nbsp;-r -titquot;^

doivent point balancer à préférer la loinbsp;^^^

nelUr \) Decretis Principis omnibusque ahis ac^

dro'-f

1) Dupin, 1. t. pag. 203. de C.ormenin, Questions an ^^^^ \e
ministratif,
»Les Ordonnances ne sont et ne

peuvent e ^ ^^^^^ i^j

développement naturel et nécessaire de ta loi, qui Pquot;quot; ^yfof''
principes et ne règle pas les détails.
Elles sont doncnbsp;qu'

si elles contreviennent à la loi ou la suppléent dans les
sont de la compétence purement législative.quot;nbsp;p^j lenu®'

que, (voce Ordonnance) ubi etiam, »Les citoyens ne son v
d'obéir à une Ordonnance rendue cn detiors

- ïw

au Roi par la Constitution. Les tribunaux doiven
l'exécution.quot;
M.acarel, i. I. pag. 134.

et

-ocr page 95-

^ ''^gitimis, prueter leges proprie ita diclas, judici
''siere licere ajuul; 1) quo auleui jjre prouuu-
iiupuue eum posse ofiendere, bas nou
Q'io jure statuetur, leges gravioiis niomenli,

ad

Oünies

pertiueules, vim suam omnino retinere,
lege fundamenlali; actus contra levioris

quot;lonip

'S'uutur, infirmari posse? »De plaatselijke
P'ovinciaig verordening, reclissime inquit
Thor-
' ®taat tot de wet, als de wet tot de Grond-

^et.

niin als de wet het regt magnbsp;krenken,

burger heeft uit de Grondwet, evenmin
quot;lern-e]:;)

^^ « y^e verordening het regt, dat hijnbsp;heeft uit

de

Wet.

Hij moet bij den regter eveneens regt
dragen en krijgen uit de Grondwet tegen
Oi \nbsp;tegen de plaatselijke ver-

^^ 'iiiig. gpiig plaatselijke of provinciale veror-
u' Welke de wet schendt, kan zoo min on-

^iatur
Hein?

quae tamen pro subjecta materia legis

of

zijn als de wet, welke quot;de Grondwet

Sell
tü,.

eiult/

2) Tota igitur quaestio de munere et
judicis deque sanctitate legum pendet a

1)

^et „nbsp;VooRDuiK, Geschiedenis en beginselen der Grond

' Tji .

'^'ȕiEcKE, Bijdrage tot de herzieniiif/der Grondwet, png 6-2.

-ocr page 96-

flijiidicatioiie ejus, an lex legi fimdanicntali cor

via revei-a possit haberi lex? 1) Nam, ut perbibu'quot;'

iuclice'quot;

jiie

noiD

VlO'

lex non babenda sit, dici etiarn nequit Ji

de-

legis applicationem recusare, recte vero
trectare applicationem ejus, c{uod legis

indignum sit: nec etiam habendus erit /«ö^'quot;
lasse.

Sic vidimus, ipsis legibus secundariis exit'''
si legi fundainentali adverseiitur, curn
vis denegelur, certe earum auctoritas niuUipl''^'
dubia interpretatione, cui obnoxiae sunt,
Nou minus et legibus fundamentalibus, qnilquot;^'®

es»®

001'quot;'

aiuf-

ita

ut

sola
isa

sic

derogatur, perniciosi tales actus sunt; naio
recte monetur, lex fundamentalis plane nibü ^
nisi sit omnium legum lex: inter orniies leg'CS

ihil iP

iiies-

fundamentalis nullius esset effectus, cum m
vaieret contra alias adversus ipsam ouinipotc'

fi'''

1) Conferatur v. Sonsbeeck, I. 1. Stult II. pag. l-quot;' 'j
Cherbuliez, 1. I. Tom. II. pag. 65. »Lorsque të corpsnbsp;^ |j

reçu de la Constitution que des attributions limitées
matière ou astreintes dans des cas particuliers à
certaines ^
spéciales, les tribunaux peuvent avoir la mission de

dwr

ilquot;'

l'observation de ces limites ou de ces formes en refusant

incquot;

quer toute loi contraire......une loi illégalement ou ^^^

pétemment rendue n'est pas une veritable loi et les trilquot;quot;'
n'en doivent appliquer que de véritables.quot;

-ocr page 97-

peru, quando non observantur earum
'^^Pta; nunquam consilio ac menti legis funda-
congruunt actus scripturae ejus contrarii.

®te Coustitutioni vis adimitur, si omue aliud

ipsarn consulatur. 1)

çjj^ modo systema illud, secundum quod duae

Civitate sequendae sint uormae, rejicien-

atj)nbsp;respectu civium, tum ipsorum eti-

''quot;Perantium. Sic cives, violata Coiislitutione,
quot;atic • ■

'«'licet

mi

Cum
tere
''»te

data

quot;ïquot;® casui communis régula esse non videatur,
opportunitate, a generali norma dellec-

COff,

■Henbsp;Etiam manifestum est incommodum

itnbsp;legum harmoniae ex co, 2) quod talis

sit

nstitut

«pli

acinbsp;adsignatam libere egrediantur; quo

illud.

''aiu

fi

libr.

lub

ido

Co

10, ut diversae in civitate potestates

äerarn

quod lex Imperii confirmare studuit
®quot;tum, non sufiiceret, et potestatis exsilientis
'^O'l amplius frenaretur. Oniuium autem

2)nbsp;nAi-Noi., 1. 1. pag. 59.

scqq 'nbsp;Cours de politique Constitutionnelle, pag.

^Ue eliani inimiUabiles amplius diccndae suut
letrpi, j

Iinp,

Pra

'Mentalis

^'^dubit,

Pi'aei,
O

illam

er

Ui ver,
iiJtn

■sae in
est.

^'tiosam esse persuasum sibi habent, in eo
OQi • T'^^'i omni occasione aequalis et idonea

-ocr page 98-

maxime acliLus el legibus ilüs coiitranis repquot;o

quod Cons'itulio lali casu, ul diximus, revers

iiou sit nisi ficlio: si violalur, forma quidem

oi'a

jure vero Constitutio esse desinit, nisi seinpiquot; ^^

sidio sit. Quod si quis negel, haec directe i»

ot tariquot;^' '

riculum vocare Couslitulionem, agnoscai ^^^

Lis /idem Constitutioiii habitam laodi, 1)

salutem publicam tam necessarie in subditis ^^

rilur: senliunt cives, potestati legibus

est arbitrio tradilos se esse; quid enim cum ^^^^

PTlur minoribus, defendet majora? Agitantquot;'

- et

oiia''

aliii'^
iet;

ff'.-

Hf

niones animique, dum modo praestantiam ^^^
gritatem Constitutionis defendere nequeunt ^^^
alios eam aggredientes, modo ad iliam p^f*
dabitant. Vera tune evaderent, quae fa!«» ^^ ^ ^^^
habeuda essent »dat het Volk op sulk een
grondwetten ofte Instructie, hoe men liet ook

ill

kaU

noemen, soo gerust en veilig kan wesen

eene papiere harnasch, dat, ûer gelege ^hf '

•), _.:.-. „.^«-nrnen

IfS

stukken gescheurt, en in 't vier gcvvorp

.ante«'

1) BÉRENGER, 1. 1. »Les dispositions les plus bienfai^'i
concessions les plus libérales, ne sont plus reçues q»
bcnsion.
parce qu'on ne cesse de craindre qu'elles
un piège.quot;

-ocr page 99-

ni

^i^deii.quot; Ij Rebellio si vocatur actus, quo sobdili

rempublicam, non alio etiam nomine
iiiodus eorum signetur, rei illius jinblicae

quot;'enta quassantium.

Ta

turn quoad parentes:- minime autem existi-
lïietur 1 .

' 'eges illas actusve non legitimos ipsis favere

Pei'antibus. 2) Princeps enim leges fundamentales
vel ab iis decedens, sui ipsius perpétrât

ill.nbsp;Clquot;' ex ipsa

lege fundamentali omue jus suamque auctori-
'atetf) f] ■

quot;erivet: ex sua ipsius culpa recte quisque
aatnuum, amittit jus ad legem fundamen-

'aleni

Pi'ovocandi, in abis qui semel eam neglexerit.

^'atn ill.

^ ^ quot;am male ingressus, postea difficuller eam
'^^Uere potest, sed ad finetn teuere cogitur;
is ver-bis, qui violentia et malis artibus
adeptus est vel auxit, eodem etiam
^quot;eloritatem

suam dilabentem servare slude-

van de Vrijheitin den turgerstaet, (Beaufort),

' 246.

o)

»Malheur an\ peuples, trompes par ces vaines
•'finbsp;' ''quot;quot;S' plus souvent encore malheur aux
Gouvernements!quot;

Discours politiques. (Oeuvres complétés, Tom.

'^ertant
®gendi

fünda

Pot,

estât

''lodo

■ P'ig. 2iî

ffolo;

»■ie pense que toutes ces Lois d'exception trop
de l'ortifier l'autorité de la Couronne ,
faffoiblissjnt.'

-ocr page 100-

bit. 1) In dcspotico utique imperio subin^e
bitrium poierit juvare; in bbera contra civi

haec imperanti via erit directe ad perniciem n

...nbsp;coiit''^

atque ensem bic acuisse dicetur, qui mox

se ipsum dirigatur. 2) Et, Heet consentirem P

inveniri casus, quibus, summa urgente necessit' ^^^

a legibus fundamentabbus recedi debeat, 3) ^^ ^

tamen auclores contendunt, hujus utililatPi*^

f nra^'

necessitatem nullo modo posse affirrnan aut i

.olvei-e

lendi: 4) difficilem vero banc quaestionemnbsp;^

nolimus, cum omnium populorum Annales iquot;^*^'

ar-
itate

lOS»®

dater

viole (legem fundamentalem), déchire son titre: a —
instant même, il peut bien subsister par la
force, mais il
siste plus par la
Constitution.quot;

2) Dictionnaire politique, voce Ordonnance, »Sous le 1quot;''^

ordou«'

lièvquot;'

de la sûreté de l'Etat, le roi voulut changer par

deux lois fondamentales........Ce fût l'occasion de la

lution de 1830.quot;nbsp;.,,,8-

//eriquot;

3) Mr. G. \V. Vreede, Geschied- en Letterkundige

ringen, 2J« Stukje, pag. 3, »Er kunnen ongetwijfeld noo

omstandigheden bestaan, die eene buitengewone, tijdeUj''® .

uctiapl'J

«t.

ziening gebiedend vorderen; waarin, tot behoud der Maats

verlit^'

de burger het genot van sommige zijner duurste regten
en, naar het edel gezegde Vin Montesquieu, het beeld der
heid met een' sluijer wordt omhangen.quot;

4) Constitution Belge, .\rt. 150, »La Constitution ne pequot;'
suspendue cn tout ni en partie.

1) Benj. Constant, I. I. pag. U.'S, »Le gouvernement

- - de

cet

-ocr page 101-

•^nnferre

''Ua vel cornmoda majora luijus priucipii
^ docuerit; de ipso principio ceteroquin du-

exstare nequit.
^^quot;id autem ex malis his omnibus enumeratis
^ ucendum, quomodo incommoda avertentur, ex
Ç,nbsp;norma orientia? Quod attinet leoes

' ^tituiione priores, lex fundamentalis antecedens.

, ' legi posteriori nisi expresse 1) tacite saltem

'psoqnp ■ .nbsp;. .

' ,]nre mfirmari videtur, 2) cum ejusdem

sint leges; materia ac indole sunt aequales:
Cüntra ...nbsp;...

^ naturam igitur esset, aliquid simul esse ao

^ esse fundamentum: quapropter nullo modo

qua Ig^ fundamentalis novae contraria valere

' quot;quot;de recte Aret[s, »Die früheren Verfassunj's-

ait, können in keinem Falle mehr gültig

1) Ç

Ao(,( ^ ''^'''««on Beige, .\rf. 137. »La toi fondamentale du 2i
est abcUe.quot;

ad quot;'^»I'IN, I. 1. 526. (Verba viri Ampi, van Rappard,
^nnbsp;Additionnelc Artiiielen). »Verdient hier opmerking,

Ditt vatnbsp;wordl van wetten, regiementan en besluiten,

quot;'ijnnbsp;bepalingen van de Grondwet zelve, waaruit, naar

'aen

volgt, dat, alle de bestaande Grondwettige bepa-

'''lardnbsp;''•c bij de elf voorstellen zijn vervallen ver-

Vtraiij^^.nbsp;op het oogenblik van de afkondiging der

quot;gt;8en, ophouden van kracht te zijn.quot;

oportcret, ut dijudicaretur, au experientia

tlai

couse-

-ocr page 102-

soyn, weil man sonst nie eine zusarmne
folgerechte
Verfassung erhielte, und die neue
slitution alsdann nur ein
Zusatz-artihel
würde, weil endlich aus der Vereinigung der
brechen von zwei oder mehreren
Verfassungen
wahres Ungeheuer von Verfassung

entstände

De posterioris priorisve legis fundamentalis es' ^
lentia vix igitur dubilari potest. Aliud vero obtn
in secundariis; de bis enim Constitutioni rep^o
tibus admodum auetorum sententias discrep
supra notavimus, cum his ab aliis
aucloritas i
tur, ab aliis denegetur, prout arbitrantur, an
abrogatae existiniandae sint, vel, an valeant,
diu
expresse illa abrogatio non fiat. Elp'quot;
Vitium haberem Constitutionis, haec si eXP'
priorum legum secundariarum ipsi
adversantiuin ab ^
gationem non jubeat; imo quidem sunt (La;»'-quot;quot;'''
(pii afiirment, inter jura civibus propria niaquot;'
hoc esse collocandum, ab omnibus illos
legibus Constitutioni contrariis. Diversae ^n
de hac re in ipso Juris Public! codice constitu

Pl

iM

i
ß

l1 '

„ 230'

1) A retin, Staatsrecht der Const. Monarchie, Tli. I- Iquot;'''
Bérengkr, I. I. A ce compte, la Charte, loin d'anéantir
cédentes Constitutions, n'en serait que l'appendice.quot;

lîiquot;

l'K

menhängen'l^^

Coi''
scyquot;
Ge-

eiii
quot; t)
el'

F

rf'i

-ocr page 103-

''egulae. Noimulli cnini populi sufFicere cluxe-

i-iiiit

^tincti

Vel
SU 1,1.

^J'iocl

quot;sum tempus antiquis legibus eonlrariis vexe-
et •

^^ 'u ambiguo statu versetur civitas. Alii

'^'^'ius rem intellexerunt, idem statuentes,

ai,!*^*^ l^'S'bus non contra His; quae distinctio ex

^oia tamen abro?-ationem continet achersan-

ra ■ P^'oia denique omnmm est ratio, quam

'^'uiae secutae sunt Constitutiones, nihil fortuitae
obsprvaf,.-

ntiae aut neo-leclui lems fundamentalis,
'quot;bil i 1

utlustriae aut sepnitiae legiferae potestatis,
^^ '^uid analogiae et arbitrio rclinquens, nullis
omnia priora legi fundamentali

2)nbsp;yerfasmngsurhmde, (IS 18) Tit. X. § 7.

»Ifirnbsp;het Koningrijk der Nederlanden, (1848) Art. 3.

clllquot;quot;quot;'quot;'''^ Artikelen.

^■ontitutionnelle, (1814) Art. 68. Constitution de la
l'^aufaise. (1848) Art. 11-2.

' tamquam geueralern rcgulam slrictara modo
fundumculalium obscrvaiiliam praescribere. 1)
^tatueruut, omues leges priores valere (nulla
'O'ie habita ejus, an cougruaiit legi Imperii
^'^''ersentur), donec alio modo iis sit provi-
-) Cujus autem baberi debet ineommodum,
' pfouti polestali legiferae placeat, per breve

-ocr page 104-

contraria, inflrmata jubens: 1) banc

rog-nlani m

care cuique licebit, recte modo legis repugquot;'''
probata.

Praeter haec autem, ut animadverterunt

sittiu'

jui;»Ais et Bérenger, rcnovata Constitutione, ^^
etiam universe
secundariae leges recognosce' ^
essent, cum, hoc neglecto, imperfecta niaquot;

qii'

»Tout peuple, sic enim loquitur BéresgT'ï
obtiendrait une loi fondamentale et un g^^^
ment représentatif, ne gagnerait rien à ce cb
gement,
s'il conservait les lois secondaires eta ^ ^
à Vépoque de son asservissement politiq^''^'
garanties réclamées au nom de l'une de ces ^^^
seraient sans cesse éludées ou violées au uoiu

Aile frquot;quot;''^®

1) PÖlnische Verfassungsurkunde, (1815) § 163.
Gesetze und Einriciitungen, die der gegenwärtigen
Urkunde
zumderla^ifen, sind aufgehoben.quot; Wurtembergislt;^^'^ ^^^^^
(1819) § 91, ».yie Gesetze und Verordnungen, welche
ausdr cklichcn Bestimmung der gegenw ärtigen
Vcrfassungsurkquot; ^^^^^^
Widerspruch stehen, ûnA hierdurch aufgehoben.quot; Constitutio'^ ^^^^^^
Art. 158, »A compter du jour ou la Constitution sera e^®'quot;
toutes les lois, décrets, arrêtés,
régiemens et autres actes
contraires sont abrogés.quot; Nec haec autem sufficerc
his verbis, sola
scripturae legis fundamentalis contraria a
esse, nonnulli putant, non item quae
consilio ejus rcP''quot; ^jj
. (,). B. BivoM,
Code Constitutionnel de la Belgique,
pag. 89). Sed satis jam exposuimus regulam illam
leges non hoc est,
verba earum teuere, sed vim ac po^^^

-ocr page 105-

' ce combat continuel rendrait le sort
nation pire, que si elle était demeuree sou-

à r 1 ■

arbitraire du pouvoir absolu. — Nous nous
sommes
p ,

contentés de placer un magnifique fron-

^^ devant les décombres du despotisme: monu-

t'quot;Ornpeur dont l'aspect séduit, mais qui glace

'ffroi

luand of^ y jyénetreP 1) De prioribus igitur
Us fl quot; ■

nici potest, nos, si lubet, bas exstirpare
fOsse

fioc 'nbsp;p'quot;® minusve apta adbibentes. 2)

difFicilIimum est opus, futuris consulere.

et

le

Pcsterum leges ferantur Constitutioni repug-
•iantes. T-

»^icet enim dicant, posteriores leges, man-

2 , 1.

In.

^'' Aiiip]^'^quot;'^'quot;®quot;'''® nostris legibus rundamentalibus, delcgatorum unus
^quot;'^ntiam^*quot;nbsp;(fitting der Eerste Kamer van 5 Sept.) hanc

^an ^ P''o'uHt, .Dat terwijl Art. 3 (der Addit. Art.) spreekt
it, quot;quot;»«ende

betten, die wetten, besluiten en reglementen die

«fft/d zijn met de bepalingen der gewijzigde Grond-

'^quot;'ia, PUnbsp;bestaan.quot; Recte defendi posse videtur haec sen-

'quot;»bo,., proprie, ut supra jam opinati sumus, leges obligatoriae

quae legi fundamentali non congruant. Cerle

t)igt;(yjnbsp;'lla quot;Oquot; repugnantia videretur legis

^'itius, m ■ quot;^^entia. Art. 3 noster omnium esset simplicis-

'^'^'^Pta inbsp;contraria excludens Obstat vero hujus Articuli

'Ntnnbsp;(VooRDuiN, 1. I. pag. S51), nos docens. hoe

quot;^quot;'quot;PositJquot;^ ^'■ticuli fuisse consilium, ut scilicet mixtum iliud

''''■quot;111 „ iquot; ''^^am fundamentalium hisque repugnautiuui secunila-
quot;obis •

t'Cf

«tef

quot;«fonmiodarel.

-ocr page 106-

lei'f»

tlalariis populi non conseulienl.ibas, uon
neque de his praesumenduin esse, eos tahbus ^^
ros esse, 1) vel sic tamen
praesurntio sola ma
Unicum praesidium, ut mala haec caveantiquot;quot;'
religioue positum est jurisjurandi cum ^ ^^^
ejusque consiliarios, tum populi delegates obs ^^
p-eutis, de lege fundamentali servanda et tquot;
Unicum est, nam et hoc evanescente mum
non aperitur refugium aliud, nisi triste qu^d ^ ^^^^^
dit
Ditpin: »dans ce cas, hic enim luget, s ^^^^
en
gémir, il ne faut pas moins s'y soumettre C
à une nécessité, puisque le législateur l'amquot;®
voulu et ordonné.'^ 3)

In primis autem ea, quae de vinculo
exposuimus, valent in legibus
organicis it^

rr

ïus'quot;quot;'

1)nbsp;Aretin, 1. 1. pag. 221, »Spätere Gesetze sindnbsp;is'
mung der Vollisvertreter niclit metir gültig,
und

nicht zu erwarten, dass sie zu Gesetzen gegen dienbsp;^gi,

mitwirken werden.quot; Dupm, Notions élémentaires, ce'- ^^ ^^^^fie,
«Les actes émanés de personnes qui ont juré fidélité a ^ lel
sont toujours accompagnés de la présomption que
ont rendus ont voulu rester fidèles à leurs sermens, '

2)nbsp;Nam et in deliberationibus de nostra lege fundquot; ^ ^^
formanda, ipsi potestatis executricis Administrinbsp;.jn-eiiir''
potestatem legislatoriam non semper omni levitate
vacuaW

cum plus semel verbis quot;ligtsinnige wetgeversquot; usi siquot;'-

3)nbsp;DuriN, I. 1.

va

-ocr page 107-

I,nbsp;......

Sn quot;nbsp;sécundariis propne ita signatis

Ores habeantur, ad has t-ainen referri debent,

Offlnes leges quae fundamentales non sunt,

riae voeandae sunt. Quarum legum orga-
'^arnjjj .... .
et } ^''e^is inquisitie, necessitatem has inter

pote ^'''^damentales nexus, magis nos docere

'^Iiïinbsp;ij®® fundamentales vel eonfunduntur

liocnbsp;ita dictis, vel ex abusu improprie

knbsp;signifleantnr. Attamen magna inter

tigj^nbsp;differentia, cum praesertim ad fi-

traonbsp;effectum et quotidianam rerum

®tionemnbsp;•nbsp;. . .

S'ectnbsp;spectans, cujnsque discriminis ne-

»öili f.

diçj^nbsp;quo animnm organis commoveri

Cujij^ ' '''strumento licet assimilare civitatem, '

lüib ^^^ fundamentales sint rotae necessariae.

lee

tü,nbsp;commoveatnr: hoe igitur respec-

fuh.1nbsp;habeantur civitatis, et leges

quot;acnçjjt 1

teregnbsp;organicae vocari possunt. Prop-

^^'itnbsp;»Les lois fondamentales, in-

Pouv • belles qui établissent et organisent les
cjii'g^ J ^ ^^ socété, depuis le premier, jns-
Pournbsp;l'échelle sociale. C'est

•îu'oii les appelle quelquefois organi-

Us

' 'önumeras afferet difflcultates. Certe, si-

-ocr page 108-

que^r t) Vulgo tamen, longe aliucl hoc
intelllgitur; leges enim organicae non ipsa ^^^^
jaciunt fundamenta, ut leges
fundamenta e-
his in eo auxiliantur, obsecundant,nbsp;^^

inter leres secundarïas referendae sunt.

-et i'ensequot;^
politiques institutives, ait
Sireij, sont ^^^ ^^

des institutions secondaires ou organiq»«^^ ^fgctiquot;'^

coHquot;
tilquot;

rfS

leg'
ta'quot;

liberandis et constituendis bis legibus orgaquot;quot;^'

pif

, .nbsp;a P»!'quot;'''

1) Macarel, Élémens de droit politiqne, pag.

Staatswissenschaften, eet. Tli. I. pag. 169.nbsp;^^ P'

■i) Sireij, Kecueil génér. des Lois et Arrêts,

p,,g. 78. zöpfl, Grundsätze, cct. pag. 320. quot;OrganiscJ ^.^jin-

sinrt im eigenUictien Verstande diejenigen, welctie sicJi au^^^^

richtnng (Organismus) der Staatsbctiörden und übertianpt

benden Institutionen beziehen. durch welche das

seine verfassniigsmäszigen Befugnisse ausüben kann oder

3)nbsp;r.r. ZüPFL, Grundsätze, pag. 317.

4)nbsp;Aretin, Staatsrecht, cel, Th. III. pag. 263.

lois

moins nécessaires au maintien et à la P
des institutions
principales.quot; 2) Illae it^lquot; ^^^
.stitiiunt principia, hae determinant modu«quot; ^^^
haec operentur; unde in legum divisio»®
cienda, 3) post fundamentales, organieae
secundo loco dignae videntur. Imo quilt;lequot;i ^^^
mao-ni momenti has leges nonnulli haben «
solemnibiis legislationis extra ordinem m ^^
fundamentalibus adhibendis, etiam uti velmt

-ocr page 109-

abest, ut de justo inter eas discrinii

'«iveniant; eonsentaneae enim non sunt sen-

de propria auctoritate, vi vel sanctione
ani ■

quot; CIS legibus tribuendis. Sic alii, 1) inter

Ulnbsp;et organicas ita dislinguere volunt,

tat ^^ '^^'lueant, bae utique possint mutari a potes-

tf- ^^^^^^'^oria ordinaria: alii 2) potestati exsecu-

ord' '®'iuquunt, et habentur igitur tune leges

lationjg sive administrationis domesticae. In
HUibusj

^^ am civitatibus 3) inter Constitutionis et
l'^^li'-ica quidem civium jura pertinentes leges

fefe

'^utitur

IVfnbsp;respectu legibus fundamentalibus

»ïiütnbsp;reputari'poj-^Mw^j imo quidem in Ger-

civit'*'nbsp;annis, vigeute Foedere illo

fracto, omni parte bis legibus
4) Satis discrepantes igitur de

ncf.

ä) Idc,'quot;^quot;''quot;'®^'nbsp;P^lie Français, pag. 7.i9.

quot;Clll. ] ,
5) Verfnbsp;9,51.

von Baden, (1818) §2. »Alle organische
•Bundesversammlung, welche die
verfassungsmüszigen
Aljg,. ''Deutschlands oder die Verhältnisse teutscher Staatsbürger
machen einen Theil des badischen Staats-
5 5. ^^ etiam in Wurtemberg. Verfassungsurkunde (1819)
i) eujj^'*^^'''quot;essens. Verfassungsurkunde.(1820) Art. 2.

('8IS). Art. 6. 1. »Wo es auf Abfassung und
Buujf (^i'undgesetzen des Bundes, auf Beschlüsse, welche
esücte selb betreffen, auf
organische Bundeseinrich-

iniuie om-

les
tenu

Oro-,

-ocr page 110-

O-a»quot;-'

iis sunt opiniones; non recte vero, leges
fundamentalibus plane aequiparari
censerem, ^^^^^^
ficit enim summa tantum principia innbsp;^^j^gut

fundamentalium recipere, séd nequeunt, nec ^^^^^^
hae omnes externas continere formas, quibus ^^^^^^
cipia illa vim suam exserant: formae tamen ^^^^
a multis variisque rebus pendent, non sim ^^^^
videndis; nec ideo
formis, tribui potest legquot;®
damentalium stabilitas. Quod jam
Hbberü»

pos'

•latiä'

al'quot;^'

ficasse dedueere possumus ex verbis, ab

re

fundamentorum civitatis enumerationem
»Non tamen, inquit, ut
modus exercmdinbsp;^^^

que jura..... omniaque capita ihoris olim o

tiingen etc. Art. 7. »Wo es aber auf Annahme oder

der Grundgesetze, auf organische Bundeseinrichtungen quot;^^^^ jin

kann weder in der engeren Versammlung, noch m ^^^ fef«

Beschlusz durch Stimmenmehrheit gefaszt werden.quot;

modo in Wiener Schlaszacte, (1820; Art. 13.nbsp;^ fuDt'

Klüber, Quellen-Sammlung zu dem OeffentUchen Recht

sehen Bundes, Edit. III. pag. 200.nbsp;f

t) Protocol der B. V. vom 29 Jul. 1819, § 15S.nbsp;t'gt;'

Erreichung des Bundcszweckes, zur Ausübung der
Besorgung der Bundesangelegenheiten, Anstalten und Miquot;®'^.jfel
sind, ohne welche die Wirksamkeit des Bundes nicht mögiquot;^
muss dieser die dem Zweck entsprechenden Einrichtunge»^^^^^^^^^,
welche der Grundvertrag
organische nenntquot; etc. Die ^^^ ^o''
welche der Bund zu diesem Ende, als
beständige, allge®quot;
men, fasst, können mit Recht
den Grundgesetzen beigeii'M^''''

-ocr page 111-

fquot;-ndamentalihus habenda sint.quot; 1) Cum vero
' classe legum ordinantium, proprie tot possint
attamen non omnes ad leges
organican
heet etiam sint ordinantes) perlinere sentirem.
''^Pterea tantum illas stricto sensu organicas vellem
quae directe legibus fundamentabbus cobae-
iliaj. scilicet ad quas ipsa Lex imperii fun-
^'^entalis remittat, ut accuratius haec determinetur
^''dmetur; quaeque vulgo etiam, brevi interjecto

constituuntur.
P^at-uni igitur Icp-um fundamentalium organicae
dici possunt: quare ante omnia in
o^nicis attendendum est, ut legi Imperii congruae
quot;quot;•iantur; non unice propter id, quod ex principio
suadeat utilitas, sed propter hanc etiam
^^'^'alem rationem, quod saepissime ex praeceptis
organicarum rursus aliae profluant leges

Ipsa,

paret

ariae. 2) Magis magisque igitur nobis ap-
' ^uantopere oporteat legislatorem, severe con-
illam omnes lepes inter servare; nec ideo

nobis ;

'«iputetur, in definiendis legibus fundamen-
ram nexum illum nos attendisse.

2) ^ll®®quot;quot;®' Üe jure civitatis Lib. I. Cap. XIX.
Se, 46 ^fätur:
Wet op de regterlijke organisatie, Art. 19, 30,
' ^^^ et passim.

-ocr page 112-

§ VII.

de dubio matekiae in leges fundameîîta^^
referendae.

flar'^®

Licet omnino leges fundamentales et secun
inter se congruere debeant, vel sic tamen adiao'l
inter se differunt; cum varia natura ac indole p
ditae sint, ut vel majoribus vel minoribus Qt.
muniri praesidiis, legum fundamentalium emiu^quot;
ut supra jam monuimus, ex praestanti
haruii

I est'

niento, ex substantia sive materia repetenua ^^
Diflerenliam illam notare facile quis potest,

is''
étquot;

1) Domat, Traité des Loit, Chap. XI. Sireij, Recueil
Arrets,
Toiu. XX. 1'artie pag. 78. Kllii, üechteit tquot;quot;

-ocr page 113-

Vero accurate defiuirc, quacnaui ad luateriam
siat referenda, quaenain non; non leve est
quot;^Sotium omnia majora a minoribus separare, ita ut
ad leviora, quae graviora sunt, non admittantur,
contra, l) Discernenda sunt ea quae talis de-
haberi ponderis ac momenti, ut necessaria
^^'''icturae civitatis jaciant fundamenta, sine quibus
maxime bona Constitutio non obtinetur.
^^äenam tandem civium jura et civitatis instituta

quot;leruç;, •

J'uif quot;quot; frankrijk, cet. pag. 113—120. Bérenger, De la
l'rounbsp;lt;quot;gt;' France, (Discours préliminaire). P.\illiet,

Public

Polit,

ti'îue,

Français, pag. 759. mac.irel, Eléments de droit

pag. 9.

fassj^^®quot;quot; gleicli das Grundgesetz der Hauptsache nach die Ver-
'«itei!dnbsp;e^'hält, so Itann und muss es doch nach den

^'erfas*^quot; Pquot;quot;»'i''schen Ruclisichten geschehen, dass vieles, das der
Undnbsp;^ngeh'irt, nicht in das Grundgesetz aufgenommen wird,

«temnbsp;dieses manche Norm, die der Verwaltung, ja selbst

tKENnbsp;atigeh rt, um ihrer Wichtigkeit willen enthält.quot;

kein^j^quot;'quot;nbsp;Staatslehre Th. I. pag. 104. »Es ist also

mji^^*®^®® hinreichend, dass eine Constitution nur einige allge-
modig .^quot;^^quot;quot;quot;oungen enthalte, welche nach Umstanden gedeutet,
Pnicjn*^'quot;nbsp;^^'■ändert werden können; .... Es ist daher

Gesetzgebers, in der Verfassungsurkunde nichts Wesent-
gegeb quot;quot;'quot;^^'''nnit zu lassen, wodurch der Willkür ein Spielraum
^quot;quot;sehenbsp;' sondern alle nur m gliche Fälle vorher-

Umnbsp;es hinterher nicht n thig sei, viel daran zu audein

^erbesseni.quot;

-ocr page 114-

majori sanclione digna reputabunlur, ut

inaneant a mulabili bominum voluntale; qUquot;'®'

tuet''

uae

continuo abrooratis et agitali®' 1

uere

esset'
euiiquot;

rour, ne, iis

tall'

ad finem civitatis existimantur pernecessariai
dem ipsa ruit civiias?

Si vero ab altera parte civium praesidia unquot;

■ j.gfites»

dicamur, boruni muninienta quaedam omi
non minus contra in periculum
vocamus Coii^i^

...nbsp;. clii»

tionem, huic oppositam si ineamus viam- ^
enim leges fundamentales summa
tantum
alia continere debeant, ad eas relatis

.secundari'S-

quibus ejusdem perpetuitatis conditione opuquot;

est, quaeque subinde ne optabilis quidem

rursus in aliud illabimur incommodum. Mox

uuDa

tune apparebit Constitutionis vitium vel m eo, i

, ciü-i^

obstaculo immutabilitatis ea munita sunt, n

vel

oe-

ternpestive emendanda experientia suadeat,
eo, quod, impedimentis bis parvi aestimatis et

1) Mr. G. W. Vreede, De Regering en de Natie, eet. Pquot;'' -j.

rtfl

»Zonderling zeker was dit stelsel, deze verlieirmg van
slachtige, zelfs tijdelijke verbindtenissen tot denzelfden
duurzame voorschriften en waarborgen van de lysdquot;''quot;''
vrijheid.quot;

slabilitate legibus fundamenlalibus propria

-ocr page 115-

urgente necessitate, leges fundamentales

°utinuo violantur et pessumdantur. Nihil igitur

superest in his angustiis quam duorum ma-

quot;quot;quot;•ïi eligere miims, vel enim perversa ac iuutilia

vel infringere fidem publicam et Gonsti-

'^'■'Uni adimere reverentiam, religionem, sanctita-

■ '^Ils élèvent, ait Benj. Constant, des barrières

'^'^^titutionnelles contre tous les désordres partiels,
tous 1

mconvénients passagers, et se hâtent

^quot;'te de déclarer immuable une constitution,

'^quot;^Posée ainsi d'une multitude de dispositions ad-

j '^'^'''atives et réglementaires. Il en résulte par

''^ture môme des choses, que les constitutions,
quot;Ppos,
ob,

fr

•oissées

'^'litorum conscientia leges fundamentales sperni,
^•deant, ea, quae tamcruarn libertatis bonique

P'^liliei rnbsp;^ . .

«rmamenta sibi constituerunt, fini proposito

^nbsp;non respondere. Ipsi revera rei publicae

^ '''nosa est illa gubernantium quasi necessaria,

^'tabilis consuetudo derosandi iis, quae vitiose

à l'administration, dans sa marche, des
^tacles multipliés, se trouvent perpétuellement
1) Robori Imperantis exitiosa est illa

fundamentales recepta sint; manifesta etiam

Constant, Cours de politique Constitutionnelle, pag. 5amp;.

-ocr page 116-

aeà'i-

est trislis experientia, inepta Constitutione niU
ficium civitatis, ne coliibente quidem justo timo
istum morem sensim furtimque ad alia qnol^^
fundamentalia, eaque palmaria, se extensurum esse»
sublimi praetenso
salutis publicae vocabulo.

malis

Videmus igitur quantis, iisque innunieris

idcir''''

utroque casu obnoxia sit civitas; neque '

esse, P'^'*'

va

sali«

de-

va»

negari potest, maxunae operae pretium
tissimos juris publici Viros inijuirere, quO
justissimum leneri possit medium.
NostrJS
viribus, tautae molis opus committere non au
mus: ipsos adeo legum fundamentalium condiW
in bac materia ubique jactari in
dubio, perl'*^*''
licet; omnes enim Constituliones, fini prop'^''
forte similes, inter se différé agnoscimus, tani
tura, quam numero praeceptorurn, id est, qiiaü^''
et quantitate materiae. Cujus lioc est conseqniquot; '

eerst

1) Capellen Regent, pag. 20, »Het verwaerlozen,nbsp;^

de geringste pointen van eenige Grondwet, brengt vervolgdquot; ^^

de overige in 't zelfde gevaer.'t Is aen dit ongevoelig i'OorJAfquot;'^'^^

veronachtzamen dier instellingen, door welker middel men

paste verdceling en bepaeling der Magt in de Burgerrnactscli

voor altoos scheen en daqt verzekerd, en op eenen onwrO'^'^

inhei«

voet gevestigd te hebben, dat men het verval cn de onbesteiiJi»
van soo vele vrije Kegeringen heeft te wijlen.quot;

-ocr page 117-

quot;dem, fjuod ia hac civitale pro faailamentuli
quot;abetur

et in alia valeat, sed diverso modo; vel,
tali civitate quam maxima stabilitate dignum
eatur, quod in alia secundariis legibus regi

Sllffinbsp;anbsp;O

^'■e existimaverint. Hinc illos, qui leges om-
populorum fundamentales in unum cor-
® collectas publici juris fecerunt, 1) hac difficul-
deterritos fuisse cernimus, quo scilicet
rite leges illas seligerem a secundariis: »II
donc dans notre plan, ajunt, de recueillir
enient les actes et lois organiques des gouver-
modernes. Cela une fois décidé, une

dilfu

eulté qu'on n'apperçoit pas d'abord, nous a

Otlo-,

o temps arrêtés: c'est le choix à faire dans la
u'slat'

ion de cliacrue peuple, des lois et des actes

^ui rnbsp;J r 1 '

Anient sa constitution. Qu'est-ce à propre-

•tient
lois

Profl
Poles

J parler, que la Constitution? Quelles sont les

en font essentiellement partie?quot;
' praeter illam rationera tantae Constitutionum
quot;^'ditudinis ex variis legnmlatorum opinionibns
■^entern, profecto et alia forte major reddi
diversa populorum natura ac indole

' l'cpui n

'fO(i„„,. ■ '''^CRGiEn, Giudet, Collection des Constitutions. (In-

entrai

seul

-ocr page 118-

i ] 1quot;'

eonspiciia. Nam, quamquam iuveni'antur, '
existiment ubique homines nasci eosdein, et pquot;quot;quot;?
terea eandem quoque Constitutionen! politicam oi»quot;
societati convenire, diu explosa est horum senteiitquot;*
maximum certe indoles, mores, cultura, soli st^
tus, 2) imo et leviora, in leges habent moment'Jiquot;'
ita ut, unam eandemque Imperii legem,
inter se distantibus civitatibus similiter aptam e»^^'
vix confirmare possimus. 3) Unde deducere 1'''®'''
ex egregiis fructibus hujus aliusve in hac regiquot;quot;
instituti politici, nequaquam posse
concludi,
eosdem quoque in alia prolaturum esse. Ex
itaque aliisque forte rationibus probari potest taquot;
illa Constitiitionum inter se differentia. Si ai'tei®

huic

il 11quot;®

hoc quaeratur, quaenam tandem Constitutio
vel illi populo sit idonea, laudanda erit ea,

usus continuus longaque experientia probaverif
»Ces garanties ne deviennent inviolables, qu'ap'quot;

1) de Bonald, Théorie des pouvoirs pol. et relig. (Préftquot;^®^

2) Conferatur Montesquieü, Esprit des Lois, Livre XIV.

3) Dufau, Duvergier, Guadet, 1. 1. »En effet, ce serai'
pensée bien fausse et bien dangereuse, de croire que telle lt;quot;' ^^^
législation politique est absolument applicable
à tous fes Pquot;
indistinctement:
en cette matière, plus qu'en aucune autre. P*^
être, le
vrai et le bien ne sont que relatifs.quot;

-ocr page 119-

sir,nbsp;'®quot;ff-teiTips intactes. Une longue posses-

vieilles habitudes, les consacrent, et l'on
Pq .nbsp;persuader, qu'en effet il n'est plus

e de les renverser; 1) ad qualem vero rarius
salnbsp;Konstitutionen! facihs erit via designanda,

^^ quot;quot;Osa autem pei-agenda. Hoc quidem est aenig-
^Undnbsp;modum, quominus violentur leges

Mentales, tum, ne juribus civium horumque
J quot; quot;s fraus fiat. Cujus solutio procul dubio

quot;aec

tur,

l'iod

«üjüs

Ita

nisi

aulaea

in lp

üa, vel si secundaria bis adsimilentur.

erit.

ne alia in leges fundamentales recipian-
•ïnae in civitate revera sint fundamentalia:
Vero crederem populis adbuc esse arcanum.

premat tempus.

luodammodo demonstratis incommodis, vel
f ^Se Imperii condenda silentio praetereantur

Provp

^ita

atipi

locus erit: incidit in Scyllam, qui vult

^^^ Chai-ybdin! Attamen, male forte, de re

P't' tlecidere tentabo. in utrumnam trahi sur-
S'tem
^

Praeferendum sit. Optimum idcirco cense-

1) p

tf^ garanties individuelles, pag. 250.
'iUm)nbsp;législation (Discours préliminaire), »11 (Iîen-

^ ''lUellnbsp;meilleure constitution pour un peuple, est celle

quot; est accoutumé.quot;

Slon
finit

-ocr page 120-

rem, quam minima capita coutinere leges f'quot;'

mentales: ita certe caventur plurimae difficult® ^

perpetua nimirum illa innovandi cupido,

... ,pcutii«'
vel necessitas violandi Constitutionem sive

• • civi'quot;quot;

landi leges exceptionis, deinde perniciosa ^
opinio 1) se gaudere quidem Constitutione) ^

ibus

Qui

iure-
jp.'

vero hujus cautione ac praesidiis, id est,
illam se habere, umbram ejus et nomen.

adjici potest morale hoc, nec leve vitium, iquot; J

jurando servandi observandique leges fundament'

temere praestando conspicuum. 2) Non par^' ^^

dem sunt, quae ita eluduntur nec dubitari P

■ illi

putarem, haec longe praeponderare unico

1) lienj. Constant, 1. 1. pag. S6, »Si, au contraire,

le pt'

iOUP'
au'ii®

à S'

ne croit pas à la vénération qu'on professe, il s'aecoutuinB
çonner ses chefs dc duplicité, et il révoque en doute tout
lui disent.quot;nbsp;1.

2) Conferantur de hac re Necker, flu pouvoir eaiécM'«/'
pag. 124, 1. 1. pag. 124,
Cherbuliez, rhéorie des garantiquot;^^ ^^
stitutionelles,
Tom. II. pag. 183, »On a étrangement ^^^^
serment, comme acte religieux; ou, plutôt, on a rncsusé
en l'appliquant à des promesses dont la violation
jouriiali»^'''' ^^^^
pas et ne pouvait pas être considérée comme un veritab

des

idrf'

11 serait temps, aujourd'hui, de rendre aux sermens
tionnaires leur caractère véritable, celui de simples pron ^^^
sées non à l'Être Suprême, qui connaît d'avance nos actes ^^^^^^^
pensées, mais au peuple que l'accomplissement de ces V'
intéresse si vivement.quot;

-ocr page 121-

^^ ' iejje secundaria fundameulalc quid regi;
eu(inbsp;vera indole, quum saepe uou una

sententia, neque etiam

quot;lulta

erunt hoc modo omissa, nisi saltern
^'t ipsa Constitutio. Fac etiam de re pahnaria
lob'nbsp;aliquid actum esse, niliiiominus

Hia/nbsp;P®^®'^'^ fortuna, ut stabile hoc

'1) praesertim ob materiae gravilatem ac
' einde diuturnitas desideratur in omnibus

«eiigj,,

est quot; '^''legibus, 2) harumque immutabilitas sub-
•i'tioui bouitatis et temporum. Imo quidem
non veremur, innumeras leges secuu-
taijjj 'nbsp;tum alibi, legibus fundarnen-

^quot;Onenbsp;multas etiam, quarum abroga-

Ad

fJUa .'^^'^^quot;''quot;andam hanc nostram sententiam de
e wiateriae in leges fundamentales refeienda,

est ijj^quot;nbsp;iramatiira morte erepto Duce Aiirelianensi,

® Interroge (Loi sur la l\égence); de quo argumento
orr/-^ '''■anciae (1814 et 1850), quum iu Lege Imperii

defendi possit

per,

'liii'i.

•^quot;dum prüden tia politica flagitaverit.

«®nino

^e eodem sermo fuisset.

pag. 49, «La setde différence entre ces
est que les lois Constitutionnelles sont immuables

J'^'^Ser '®'nps, et que lesnbsp;autres ne le sont pas ; mais, si pour

^ ^ '1 fautnbsp;l'expresse volonté d'une Législature,
«Usj .et leur durée peut être aussi

quot;'■définie que lanbsp;durée des lois Constitutionnelles.quot;

'quot;quot;lelois, c'ei

quot;■ant

-ocr page 122-

et viroriim in his rebns excellcnlium
aucloritate.
»Xa sobriété, inquit Benj.
f1lt;iiis les articles constitutionnels a cet ava»

,as

n'est P

qu'alors on peut changer tout ce qui
compris dans ces articles, sans effrayer f ^^^^
sur ces changements et sans donner à 1
secous.se toujours dangereuse..

...; quand, pO«'' quot; ^
un changement
à la Constitution, il faut un ^^^^^

•gement de constitution.....; la modification ^^^ ^

crues formes, devient trop souvent la viola*'
tous les principes.quot; 1) Nec aliter etiam ^^^^^
tuetur hanc sententiam; »En même temps
moins, hic ait, que l'Assemblée
Nationale ^^^^
réduit les Décrets Constitutionnels à ce petit

écla' '

l.ilH''

CoSSTA

itag®'

de chefs principaux, sur lesquels la Nation ^^^
ne peut jamais varier, on eut
approuvé sa o
si elle eut rangé dans une seconde classe, ^^^^
positions
qui avaient besoin d'être consacrée ^^
l'autorité de l'expérience. Et si pour se do«quot;*^ ^^^
temps d'obtenir cette sanction, elle
avait ■ ^^^
une ou deux Législatures à n'y rien changé'
telle distinction parfaitement
raisonnable
aurait réuni les plus grands avantages; cai

inioi^

1) be«. Constant, 1. I, pag. 56.

-ocr page 123-

^ On aurait soustrait à toute espèce de commo-

tioti les ^ ^

Pubr quot;'temens de l'ordre social et la liberté
'^I^e, et de l'autre, on aurait rendu plus
1 es et plus faciles les
modifications d'un

Satire

'Mirent, mais dont on reconnaîtrait cepen-
'^iint
u

convenance ou la nécessité.quot; 1) Omnia

124. Filangieri, La science de

^ vér-nbsp;Chap. XI. »II faudrait faire un petit code

'^quot;Isiitnbsp;fondamentales, qui déterminât la nature de la

Corpj ' droits et les limites de l'autorité de chacun des
fait quot;^''ro't ni interprétation, ni ambiguïté. On ne trouve-
'Nuelinbsp;vraies lois fondamentales, et non celles

^sr Q^ ® donné abusivement ce nom.quot; Aretin, Staatsrecht
Hujjj^quot;' ^'onarchie. Th. I. pag. 237. »Die meisten Verfassungs-
'rci çjj^^j^ ^'quot;d 2u lang und
weitläufig, die wenigsten haben sich
^hoif. ^ ^^ den Fehlern, des zu viel oder zu wenig Sagens.quot;

8nbsp;cet- Tom- VI. pag. 7. (Discours de M. Thouret

tfaire_nbsp;®Les comités se sont trouvés pressés en sens con-

quot;^quot;quot;stitijcnbsp;P®'' ®eux qui, ne voulant admettre dans l'acte

lanbsp;lue ce qui forme la substance la plus essentielle

quarant'nbsp;qu'elle pouvait être pleinement rédigée

Conscj ^nbsp;articles: d'autre part par ceux qui voyant

dans les moyens les plus variables d'en
''^'oianent^^^'^''nbsp;'e® données, voudraient rendre

quot;''ndée ^ dispositions dont la modification pourra être com-
'e temps, et exécutée sans altérer l'essence de la Consti-
ne nous sommes pas dissimulé tout ce que la
première

'quot;«on
quot;Wuion

de réel

quot;tion

et d'avantageux; il est très vrai qu'une Con-

•^Xeijipi^ quot;'impose d'un petit nombre de règles fondamentales;

il ^ ^ toutes celles qui ont été écrites jusqu'ici le démontre,
quot;quot;
^'quot;P ft'\nbsp;'ntérêt public à prévenir le retour trop prompt

quot;iveiit du pouvoir constituant, cn abandonnant à la

-ocr page 124-

IP, i tor hnec incommoda documenlo sunt.

tiore indigere inquisitione: plerosque vero
in i bris suis de jure Publico hanc materiam
ne vix quidem tangere videmus, uude hoc j.
generale juris Publiei objectum esse
dicercs, 1
sunt, quae ab omnibus fere quasi ex reg
tantur, capita. Quaenam sit hujus
omissionis

non apparet: hoc vero alfirmare hcet, oon

hanc difScihoris indaginis rem parvi fecisse-

minus HEUDExaEicir hunc juris Pnbüci loci o

tum attendit, nam: »Die Bestimmung, inflquot;'1^

Staat'

nothwendiiren Inhalts der Grundnresetze eines

. j - natif'
ist eine der wichtigsten Obliegenheiten de»

liehen Staatsrechts, ist aber bisher in den

Systemen dieser Wissenschaft vernachlä^^^o ^^

den. Die Hinwegnahme irgend eines Inhalts^ ^^^

Avürde den Verfassungsvertrag unvollständig

eben, und seine veibindende Kraft, wenn

, 1 quot; 1) Cei-t®'

nicht aulheben, doch gewiss einschränken. /

Olli''

stitu-

rcnip'^quot;

torcs

aiic

vis

ita

ula

ratiquot;'

nes

om

No»
.o-lcC-

cles

difficile est, necessaria omni Constitutione
nenda eorum, quae ad formam Imperii et n

1nbsp; sans chaiS'''
sagesse des législatures tout ce qui peut varier, sagt;

nature du gouvernement.quot;nbsp;^^ fli'

l ) IlEVDENREiCH, Grundsiitze des natiirUchen Staatsr

pag. 108.

-ocr page 125-

''quot;ni poliLicorum orcliiiem spec leut, defiiiire, cuni

^quot;ersae sint formae regiminis: attamen uon-
quot;Ulla »

'^orte adsunt, omnibus civitatibus communia,
forma Imperii proprie non pendeant, sed

^uae ;
'•ecta

quot;Iii
Ad

ratioae coinmendenlur et a justae libertatis
quot;^quot;e diveUi prorsus uequeant. Nonnulli, perpauci
ut diximus, conati sunt universam materiam
j 'quot;'latn, omni Gonslitutioni propriam, proponere:
j vero séntentias bic seorsum proferre nimis
^ quot;'^•ïi esset, nec non infructuosam rem suscepisse
^^^eretuur; illos enim parvo numero auctores jam
^^'^nin-e cernimus de hac re, cum alii perniulta.

Pauca ad materiam necessariam referre velint.
®ertum eventum ipitur horum sententiae nos

uuceronbsp;quot;

j ^ öequeuut; quare sufficiat illorum scriptorurn
^ 'tantum allegare, 1) ut ipsi transeamus ad in-
^nbsp;diversae indolis jurium civium, quae

^ possunt coniponere objeclum, omnibus forte
quot;®^'^'Jlionibus commune.

^^''^'ECKEU. 1. 1.nbsp;pgg 514 geqq. Hevtienreich, I. 1.

Dn-,

105 seqq. Pölitz, nie Staatsmssenichaflen, cet. Tli. I.
seq^ ®nbsp;Ekenhahl, AUi/om. Staatslehre, Tom. I. pag. I'iö

/lery^nbsp;Essai sur les garanties individuelles, pag. 188.

Pi-éje^j'nbsp;VI. pag. 83. Déclaration de la Chambre des Jie-

Vr-nbsp;par la Cliambre des Pairs le 5 .Iumetl815),

fraef^^!^^^^^-^ ^Vurtembergiae mandatariis popali, (l5Nov. 1815),

f'OnslUutinnis Bavar. (1818).

-ocr page 126-

§ VIII.

de diveiîsa natura jurium, quae lege fl^
mentali civibus confirmantue.

Leges fundamentales dici possunt piquot;quot;
diversitate tribus partibus constare: deter ^^^^^

euim regiminis formam et compositionem, ^^^

niunt jura ac privilégia ad imperii actus exer ^^^^
necessaria; tandemque et civium tuenturjm^- ^^
ad primum attinet, sponte liquet,
generalem ^^^^
lam de materia ad imperii formam pertinent' ^^^
posse praescrihi, cum haec tantopere diversa
etiam eosdem ubique adsignari posse gubern
limites, cum pro varia forma extendantur ve ^^^
circumscribantur. Inveniuntur contra
quaedan ,

jjpA-

-ocr page 127-

minusve communia, om-
tempore aeque optanda et necessaria. Iu

civitate, quae arbitrio tradita non sit, boc

est 1 .

®Öibus fundamentalibus quae gaudeat, jura
^ 'ouuulla agnoscenda et certo modo sancienda.

'üui jurium summa distinctio est, ut quaedam
^ otunibus in civitate degentibus propria, quae-
^ i'ounullis tantum tributa: alia apud omnes
Populos obvia, alia dissimilia, pro variis civita-
legibus

fundamentalibus iustitutisque. 1) Mul-

®Lian3 obtinere possunt jurium divisiones, plus

. quot;^^^e diversae secundum uormam quae placeat iu
distin.

_uendis. Hoe loco autem ea discernaums
j.nbsp;ïnodo, quo oriantur, ratione insuper ba-

® quot;l^jecti: hanc regulam sequentes, jura civuun
j possumus ad quatuor classes principales:
quot;^«'•aZ/a, naturalia simul cicilia sive jiu-

ki,.,

cicilia IV. politica ita dicta.

liberis populis plus

quot;UlllB

-ocr page 128-

Jura naluraiiu suul, ([uae liouiiui in slaUi naW1'
competunt, quae simul cum eo existunt,
quai'C j'quot;
vocanlur homiui
propria eL connata. Ordine

III

omnia haec jura naturalia singula deinceps
rare, magni esset operis: cum enim jura natui'
sint non modo positiva, quorum tot cogitari possquot;quot;^'
quot sunt actus hominum, sed etiam ncgati^®'
imperfecta esset talis enumeratio, nisi etiam ^oiquot;
piehenderet omnes, qui fiugi possint, casus,

dubquot;'

iCIlt-

sua'quot;

lie
lie

aliquid omittere non eogatur homo. Sine

haec jura naturalia habenda sunt egregia, aC coquot;
stitutiouem civitatis nou longe a perfe^ctione ab»^
diceremus, siuguli si quiete illis gaudere pos«'

talis vero rerum status est ficiio, cum cuiqoe s
libertatem naturalem exercere studenti, pleruinl
obstaret idem faciendi voluntas aliorum. Ne i»quot;
juribus suis privarentur, singulique
commuui vob'quot;
täte et auxilio intra justos tines iis fruereii'iquot;quot;'
pactum, ut diximus, inierunt sociale boniin^®^
quo pacto, licet nonnumquam negetur, censei'
sunt cives
plenis juribus naturalibus

renuntiasse;

jiraesumi contra debent, omnia illa jura liberta*'
aliorum non repugnantia, retinuisse. Cum
necesse aliquid libertatis naturalis illo pacto debea'-
ainitti, tale esset constituendum, quale propoquot;'*quot;

-ocr page 129-

i)iirjii-i,m ita leges fundamentales com-

püupjj ]

'as esse, ut in statu civili homines libertate

aut civili, salvis quam maxime juribus origi-
arfis T •

j • i-icet HoBisEsto aliisque conseutiendum non sit,
si,nbsp;po'-i'is servos) factos, omnia pror-

Juia sua dimisisse, vel sic tamen aliqua manet
as recte statuere, quibusnam pleue adhuc
j quot;^quot;^us, quaenam vero jura in salutem publicam

Ijlj^j^nbsp;inbsp;------ ---J------ ---jju.jl.^u.l.

ciitup iiqj. autem certum est, omnem Consti-
quot;•tiouem ••

^^nbsp;quot;s niti, nullaque ejus principia et prae-

' manifesta necessitate hoc non denoscente,
quot;''hiisnbsp;■

^^^^ quot;aiuralibus debere adversari. Status civilis

rali °nbsp;homini, quam absolute ille natu-

' Pquot;usquam igitur jura tamquam naturalia et
Gritnbsp;quibus fortasse derogaudurn

fuiii '^'quot;quot;ia attendendum videtur, ut principia
quot;aritnbsp;legesque secundariae ita conipo-

j'iWb 'nbsp;proposito opus sit,

riaturalibus fraus fiat. 1) Sic etiam enume-

quot;quot;«S droi'^^''quot;quot;'quot;' '^'■«quot;f'ïquot;®nbsp;•^'•t. 5, (de la declaration

®'')les 4 Inbsp;'o' n'a le droit de défendre qne les actions nni-

'^'quot;^'^quot;STojiEnbsp;t^onferantur etiam mirabilia exempla apud

'^^'''•'.lEn 'nbsp;sur les lois Amjlaises, Tom. 1. pag.

quot;'Hrenbsp;1'ag. 10.J, »Toutc loi qui encliaine imUilsment

„, quot;quot; 'ictions sur des clioses absolumcnt iiidiffé-
'' '^»»Ifairo a la libcrté.quot;

-ocr page 130-

ratio jiirinm quasi naluralium supervacua vid^^
hoc sallem in dubium vocari posse censerequot;^'
ea, quae in mullis Constitutionibus
ut jura boiu ^
naturalia, absoluta, nec unquam circumscrib®''
legimus relata, recto nomine
jurium natura

quou

signentur? De jure naturali enim ait Cicero, j
non sit scripta, sed nata lex: quam non didic'quot;
accepimus, legimus, verum ex natura ipsa
arripu'
hausimus, expressimus; ad quam non docti, sed
non instituti, sed imbuti
sumus : propterea rog
an jura illa vere naturalia dicenda
sint, aquot; ^
aliquid elementi sui naturalis aniittant propt^®*^
ipsum, quöd in numerum legum
seriptarum, P
varum, recipiantur? 1) Porro, naluraba jura, d' ^
quadam Providentia constituta, semper firma all
immutabilia permanent: 2)
hinc, civilis ratio

1)nbsp;De Brouckére et Tielemans, Itépertoire de ' 'quot;^'quot;'^[^^.rens
cet. Tom. VI. pag. 429, «Quel nom donnerons nous à ces ^^^^^^^^
droits? La plupart sont des droits naturels, cela est

mais du moment qu'un droit naturel passe dans la ^^
positive, il reçoit un autre nom.quot;
Serrignt, Traité du |,ieiit
hlic des Français, Tom. I. pag. 168. »On se trompe ordiuai^^^ ^^^^
cn opposant les droits civils aux droits naturels, qui ne '
des droits aux yeux du législateur, quand il ne les a P^s ,.g,inés
et qui deviennent des droits civils quand ils sont s
par lui.quot;

2)nbsp;JcsT. Instil. Lib. I. Tit. II. § 11.

-ocr page 131-

jura corrunipore non potest; 1) quid igitur
'S's répugnât, quam ea jura declarare naturalia,

sunt praecipua, atque ipsius Constitutionis

fienta. Unice animadvertere voluimus, jura

enumerata male naturalia vocari; deinde natu-
ril*

plena quae sunt, dilFicile singula acseorsum
j^^terminari posse, nec ad dominium legis positivae
proprie pertinere. De iis igitur postea agemus,
^^■^quam dg genere jurium mixto, quae vocantur

vero transeamus ad jura quae civilia, quaeque
(burgerlijke en burgerscbapsregten) dicun-
. ■ ®^agni momenti est inter haec distinctiouem
tenere, vel, ne excelleutissima jurium classis
'^'ttatur, vel ne principia fundamentalia ac ueces-
' tamquam secundariae tantum regulae spec-
2) Quaenam igitur jura primo loco civilia

^eutur.

ternbsp;SerRICNY, 1. 1. Tom. I. pag. 1G0, »II est à regrct-

'cgislaleur n'ait pas pris soin d'éuumérer les droils que

'■«lia
iiiaffi

quoi'
adi

'Um derogationes exceptionesque eodem spiritu
^quot;iiltentur? Nec vero reputemur illorum princi-
in Constitutionibus vulgo obviorum prae-
'^'^^fitiatn i^os negare; minime contra, omnium

'^abenda

^ü'ulatr,
illa

-ocr page 132-

noniiiianda snul? Alii, ut Toullier, iatiore «e)'-
liaec vocat civilia: »Les droits civils, inquit,
ceux qui n'ont pas de rapport à l'exercice quot;U
l'établissement de la puissance ou des foiict'quot;'
publiques.quot; 1) Valde autem extensa
et vaga
est definitie, quae complectitur et illa jura,
publica sunt: dividit etiam jura civilia i»
partes, in jura civilia scilicet
ahsoliUa et relc^''
ita dicta, quae posteriora tantum
videntur jura pr^P'

.iura

civilia. Melius igitur jura civilia defiuiuntur, j
quae omni socio ejusdem civitatis conipctu'it
régula, quaeque spectant vincula et
commoda p'quot;
vata civium, in priinis Codice civili
descripia-
Ex quibus dcducimns, bacc jura civilia qualita^e
habere universalem, dum alia jura quae dic^quot;
politica, certae tantum civium classi compe'quot;'
jura civilia acquirimus jure ipso quo
civitatis ngt;e

l'on doit considérer comme politiques, cl d'établir netto'^^
sé|)araliün entre ces droits et ceux qui sont purement civils-

1)nbsp;Toullier, t. 1. pag. 104.

2)nbsp;Toullier, I. 1. pag. 104. Dalloz, Jurisprudence du ^ ^^
siècle,
Tom. XII. pag. 78. Rossi, I. I. pag. 97. de lîROûcKt«'^^^^^
Tielemaxs
, I. I. pag. 450, Pailliet, Droit public França'^-
755. Serrignv, I. I. pag. 168. de Piam,//andleiding tot ^^^^^
gerlijk Wetboek,
II. pag 27. UiEenois, llet Ned. BurgerUjl' ''
Deel 1. pag. 5. Sciiulleü, Uurgerlijk Wetboek, ad -irt- !•

-ocr page 133-

bra

habetnur, jurium politicoriim contra vi moflo
o'lm fundamentalium participes sumus. 1) Porro
civdia oriuntur ex conditione sociali hominis,
®Pec,tu aliorum hominum: pertinent igitur ad pri-
''egotia ex hoc statu civium inter se profluentia;
J^ra, instituta ad defensionem commodorum,
primis spectant personam, bona, et con-
privatorum. Manifestum igitur est, haec

^ivilia proprie ita dicta multiplicia adesse,
accuratam omnium fieri posse enumerationem;

^ amquam ad dominium legum secuudariarum

quot;aec f f

J, ^rerantur, ideoque argumento de legibus
^■^eritalibus minus ' conveniant, sic tamen ad
quot;^a aliaque jura melius iis opponenda, nonnulla

tri

C|

patio,
abs

'■'nioni

patria potestas, tutela, curatio, eman-
rnatrimonii dissolutio, adoptio, domicilium

^^entia, jus dominii et testamentorum, heredi-
latis •

^ ' Jus donandi accipiendique, jus contrahendi

oblig-andi, jus societatis ineundae, jus hypo-

^quot;ecarumnbsp;. .nbsp;. . .

^^nbsp;usucapionis et praescriptiouis, aliaque

ex quibus ducuntur minora, ura civilia.

^uae
^^actus

J'lra

'''^que
et

recensere lubet. Principalia igitur sunt, ma-

quot;quot;'irii ^^quot;^^oek, Art. I. »Het genot der burgerlijke regten is

«quot;kPiiju

to

'J de

van de staatk-indige regten, welke alleen uvereen-

'jrondwet uorden verkregen.quot;

-ocr page 134-

Multo minore numero, sed majori control'®'quot;
obnoxia sunt jura
politica, quae jure FrancicO
nominibus vel droits politiques, droits
droits de cité, droits de citoyen
vocantur promquot;'
Non caret difiicultatibus horuin jurium
cum fere omnes doctores, qui de bac maten quot;

rinius!

runt, maximopere inter se dissentire ceuquot;

ad

a®'

voce'it

hori'quot;'

civilis-

e„ti

iuriufquot;'
•ae

judicis cogiiitioni sunt commissa, jura vero P'
tantum,
casibus lege deßniendis exceptio- l)

of

1) .\rt. \ir Grondivet, »Alte twistgedingen
daaruit voortspruitende regten, over sctiuldvorderingen

der

riuryerlijks re!/tcn, beliooren bij uitsluiting tot de kennis ^^^
terlijke magt. .\an haar behoort insgelijks,
behoudens de
deringen door de wet te bepalen, de beslissing over burgf^''
regtenquot;.
Cf. ad hunc locum ïhorbecke. Bijdrage tot de her ^
der Grondwet,
pag. 79 seqq. Hujus autem contraria seii

illa

nonnulli enim politica jura definientes,
perexigunni numerum restrinjjunt, alii illoru®
bitum extendunt, dum alii denique tam lquot;*® ®
ea accipi volunt, ut innumerabilia fere jura

politica. Non tamen inutilis erat justa
défini tio, ne
tarn saepe confunderentur
politica et publica jura: mag-ni etiam mom

est, scire differentias pobticorum et civilium J

'tra'

propter ea quae sancita sunt Art. 148Legisu ^^
fundamentalis; ex boc enim
omnia jura

.olH''''
Sail®

-ocr page 135-

^nbsp;politica jura non ita facile confun-

.nbsp;tam enim a doctoribus, quam in Codicibus

videmus ea rite separari ac directe sibi in-
•^pponi: magis autem boe locum habet in
' ut vel saepissime jura a nonnullis pro
sive politica, sive publica nominentur,
iis, qui inter ea distinguunt, ad politica
^''ätitur quae publica dicenda fuissent, vel contra.

P'iMicis
«rbi

Vel

i-ef.

'«c hoe

ta

niirandum est; nam si ab altera parte, ut

ïftaxi

inter se differre existimantur, ab altera

oien

parte, ut infra mouebimus, aliqua eorum
quot;'festa est convenientia. Relatis nonnullorum
^nbsp;demonstrabitur, quantopere de juribus

discurrant doctores.

''^l'amur a Cel. Merlin, qui ita définit jura

Politie.,. Tnbsp;.

»Les droits politiques, inquit, que Pon

appelle

encore droits de cité, sont en France,

•^t'ux

' MUe les jQjg Constitutionnelles attachent à
quot;^l^alité de citoyen. Ils consistent dans la fa-
de

élç

fon,;

quot;le.

voter et d'être élu dans les collèges
'-quot;•'aux, et dans Phabileté à être nommé aux
publiques.quot;
1) Alii, ut Toulue», distinc-

■•■Uur

''^.Vfci-/SoNSBEECK, Proeve over de zelfstandigheid der
No. (J quot; quot;quot;quot;Jt, Stuk I. pag. 89 seqq. Ilevue Française (1828),
1)
jr^nbsp;Hello,\.\. Tom. II. pag. 120-^125, 150 — 170.

' Repertoire de jurisprudence, Tom. IX. pag. 294.

-ocr page 136-

tionem facere volunt inter ipsa jura politica» i
dividentes in jura politica civium,
qua taliH'quot;^'^^^
in jura politica civium nt persuuarum 'puhlieO'''
Iatiore igitur sensu accipit liorurn jurium s'o'
cationem
Toullier, cum eam extcndat etia®
jura
Pfincipi propria. 1) Ipsa utique jura po''quot;quot;
civium, qua talium, plura refert, quam
niodo la
datus
Merlis^: «Les droits politiques, inquil^
loco, sont le droit de suffrage que le citoyen
erce dans les assemblées électorales, ccb'i

le»

élu et admissible à tous les emplois, à toute®

dignités, celui de concourir en qualité de te»^quot;

.,quot; 2)

aux actes authentiques reçus par un notciif^-
Failliet, bis jam enumeratis rursus adjicit aliquot;*^'

-J

jus scilicet -»d'être juré:' 3) Quando supra '''

rimus, jura pobtica rarius cum civilibus nn'fC''' '

sic boc loco exemplum in promtu est, boc taquot;^''

nonnumquam fieri. Si enim communiter jm'a

litica, tamquam civilibus opposita, ea vocanda squot;quot; '

► riv'i'

uiuce quae spectant vinculum cives inter et ' ^
tatcm sive potestates in hac constitutas,
aeg''quot;e a

1)nbsp;Tori.iiER, t. t. pag. 105, et 104.

2)nbsp;Toui.lirr, I. 1. pag. 156. /

3)nbsp;Paii.liet, 1. t. pag. 758.

f

-ocr page 137-

K'rre possumus jus testimouium düudi in

au I heu ticis. 1)

R
^ut'

'^nel) j|jj.g politica defiuiens, ad liaec rcfcrt
quot;ï^entia: „jg^ droits, scilicet, relatifs à l'exercice

tie lg

puissance publique, les droits atlachés à la

politique, c'est à dire à la possession des

'^'ons requises pour être admis à participer

jîfies affaires publiques: l'électorat,

diié, la qualité de juré, de garde national,

'oits que la loi poliliuue p-arautit et déter-
^'quot;e.quot;nbsp;. .

Licet valde iudefînita sit baec notio,

Ciiru

refnbsp;ignoremus ceterorum, quae ad illa

volebat Vir praeclarus, sic tamen novum
quot;Piid r '

te,nbsp;adjici cernimus: de quo adjecto au-

^^^ dubiiari posse crederem, an revera sit ƒ?/.#, vel
l'algt;eri debeat onus, munus, obligatio sive
subditis in civitate iucumbeus. Ab aliis
riter jura politica quaedam recensentur, de

Ihentiçjjnbsp;sententiae de testimonio dando in actibus au-

Iiag. ^quot;'elur adsti[)ulari Rogron, Code Pénal expliqué (18i3),
Posiçfj ' quot;le discrimine jura politica inter et civilia agens, inter

%)nbsp;jus enumerat.

l'on, , ® législation et de jurisprudence, par \Voi.owski,
' mg. 97.

{Introduction au cours de droit Consti-

-ocr page 138-

ouibiis certe non constat, an revera ad ea per*''''

.nbsp;refr'''

dicenda sint: sic Rogrow in illorum numeruDa ^^

facultatem arma gerendi et in exercitu mercndi ^

Quod ad primum attinet jus arma gerendi, aninquot;

vertendum est, de natura ejus propria non onio

• tioc lo'quot;'

sententias convenire. Blackstose enim jus, n
poüticnm dictum, in classem jurium prorsus ^
trariam locat, quae secundum hunc comp''quot; ^
libertatem
naturalem, dum jura politica pii'^*'!'
liter politicae nostrae libertati consulaat.nbsp;^^

altero jure stipendia merendi, idem dicendum '1 ^
supra, longe cilicet abesse, ut pulchro y«»'«'^ ^^^

possit ornari onus, sive libertatis personahs mnbsp;^^

publicum violatio; niliilominus ab altera P
eum, qui certum gradum militarem tenet r ^^
rem, aliquam portionem potestatis publicae cxc^' ^^

dicentes, 3) non inipedimur sane, quominus et ^^

eodem jure politicam naturam tribuauuis,

1)nbsp;Rogron, I. t.

2)nbsp;r.LACKSTONE, I. 1. Tom. I. pag. 249.nbsp;_ .Esf'
ô) flEi.LO,
Du régime Constitutionnel, Tom. I- P^iS' ' ' (.gnin'''

cer une portion quelconque de la puissance nation»'®' ^^
officier ou comme fonctionnaire, élire, être élu, ° •^[ri'''''''
publique comme témoin instrumentaire, participer à la ^^
de la justice conimé juré; voilà ce qui est du cito)*^ '
les droits politiques.quot;

-ocr page 139-

f'

^^^ 'quot;^atcrn mimera civilia obeundi jus politicum

jür^nbsp;in duas classes dividere volunt

Pobtica, in jura scilicet strictiore et latiore
^^Isu. Mf

Ullinbsp;enim, potestatem legislatoriam oiirn

Principis fuisse manu, aliosque homines

^^'Xlitos f

tantum vocatos, postea autem factos

Cj'/f

liticquot;nbsp;potestatis parte juribiisque po-

„nbsp;coucessis, hoe est, legum ferendarum

^nltatp

. . ' per mandataries exercenda, iis quoaue
quot;quot;Jta Aj •

.nbsp;aa Jura vero politica latiore sensu refert

tjj^^ quot;quot; Omnium munerum gerendorum, liber-
juri quot;^^''quot;ionis, preli, legis, judiciorum omnisque
®®qualitatem, eet. 1) Statim liquet, priorem

^quot;OaiiRc^^' ^^quot;^^quot;Vrudence dunbsp;siècle, Tom. XII. pag. 17i.

»Innbsp;^Vdrage tot de herziening der Grondwet, pag. 89.

®quot;rger ^j.nbsp;quot; burgerschapsrcgt rcgeringsregt, dat men als

••nzij ijç^ hetzij der Staats- of Rijks-, hetzij der provinciale,
gemeente bezit. Dit bestaat, meen ik, in het
quot;quot;quot;«en 2onbsp;verrigting van regeren te kiezen of te bo-

•■•^St, yjj daartoe te worden gekozen of benoemd 5» in het
^aii ,]nbsp;of benoeming erlangd; b. v. om, gekozen tot

■Generaal, van provinciale Staten, van een stede-
kannbsp;'1 die collégien zitting te nemen. In
wijder

'quot;divili^Jquot;nbsp;burgerschapsregten tellen vele andere regten

quot;fhapnbsp;hun. buiten hunne bevoegdheid tot deelgenoot-

dp regering, publiekregtens zijn toegekend; b. v. dat

-ocr page 140-

sigiiificalionem, ut in sola potestatis Icgi-''''^'^'

couimunicatione jura politica cernantur, nim'®

tam esse, posteriorem contra nimis multa coiit'

in hac enim enumerat, quae aperte ad publica J

pertinent, dum bis adjungit, quae priori stn ^

defmitioni deesse videntur. Contendi etiam P^^®

ciii®

nec ipsum auctorem aliam colere sententiaiiii ^
alio loco de jurium civilium et politicoruff» ^^
rentia loquens, de bis dicat: »Les asjtres coiii»'» ^
dans la faculté de concourir soit à l'établissequot;^ ^^
soit à l'exercice de Ia puissance
ou desnbsp;^^^

publiques et ne sont attribués qu'à un ^^
nombre de Français.quot; 1) Recte igitur hoc loequot; ^
jura politica conjungit, ad pauca
paucosque ea ^^
stringens, juraque publica excludens, utpote
bus communia.

het

Ocef

van petitie, van onderwijs, van vereeniging.quot; Thorbbckb.

hedcndaaijsche Staafshurgerschap. (den Tex en v. quot;''quot;quot;^.^ijflei.
landsche Jaarboeken. 1844): »Staatsburgerscliapnbsp;^^

neoint liet nu in eenen zeer bepaalden, in den hoog
Burgerschap
zij stemregt in de regering der gemeente,
lijke, provinciale of rijksgemeente, waarvan men burger is- ^^^ i^u
burgerschap, een woord, dat onze Grondwet mijdil«'
beteekenen medewerking of stemregt krachtens het 1'''quot;'
van den Staat, bij de algemeene regering.quot;

1) 1. I. pag. 78.

-ocr page 141-

tandem nonnulli, qui notioni horum jurium
tribuant amplitudinem, ut maie omnia fere
^'^itate, quae strictim jura civiha non sunt, ad
politica referenda esse declarent. In primis hîo
^mittenda est sententia quae in opere:
Réper-
l'administration,
occurrit, quae nobis talis
niaxinie extensae significalionis exemplum
P'aebei: «Les droits politiques, ibi enim habetur.
Ceux qui ont pour objet le gouvernement de
^öciété et les rapports qui dérivent de ce gou-
^quot;^fment entre la société elle-même, considérée
corps politique, et les individus considérés
membres de cette sociétéquot; 1); cujus defini-
verum sensum deinde accuratius explanant
''•^tores. Praeter facultatem scilicet cum civibus
quot;^quot;•^muuicatam potestatis legislatoriae munerumque
'^'^'^bcorum gerendorum, ipsum etiam Principem
'»era haec distribuentem non minus, quam cives
■■^gns suis mandatarios eligentes, jus politicum
^ 'ere dicunt, quia hocce jus creandorum magis-
■^^■^lutn officialiumque etiam spectat imperii regi-
' leique publicae adminlstrationem. Porro, actus
''Sistratuum tamquam talium, uti et pleraque jura

h

Irouckiîre ei Tielemans. Tom. VI. pag. 453.

-ocr page 142-

it, jquot;''^

qiiae vel publica vel ualuralia absoluta su»

politica ibi nominautur. Tandem modum

euntes, ea. quae ipsi vocant Obligationen obid ^^^^

taris, tributa et vectigaba solvendi, aba, lU'^quot;'

Itac '

politica locant. Videmus igitur quam mu ^^^^^^

natura sua dissimiles sub uno conjungantur
Scilicet, Princeps magistratus creans, non ^^
jus politicum (generalis quidem horum charJC^ ^
indoles habetur, ut
nonnMis tantum competant

eserc'

»01»

omnibus nec uni), sed jus sibi unice proprium,
exceptis, privilegium sive praerogativam, quot;t ^^^^
cujus consequens est, ut Imperantis privileg'^ ^^^
pria, juribus politicis subditorum male
Ouod attinet actus magistratuum
tamquam

. .nbsp;• n; vident''

nobis etiam jura pobtica constituere un

quae vero jam continentur facultate muneruin o ^^^^^

dorum. Nec etiam politica cum publicis cO

illoi'quot;'^

dantur; condemnatio quippe ad omuium ^^
amissionem, non secum fert privationem
Manifestum est, jura politica hïc eo
sensu a ^^^

ut sub hoe nomine omnia comprehendantur,

. Suspquot;'quot;

modo adnbsp;ita dictam pertmeant. ^ f ^^

nobis licet, auctores ad latam banc significatif

-ersquot;

all«'

aberrasse principii derogatione; primum eni®
galis locis scriptorum recte docentium
quid

-ocr page 143-

quot; subitum Juris publici refereudum sit, iis ele-
superstruunt theoriam suam jurium poli-
■•uni. Verum diversae hae res esse videntur;

'lïiinatis enim generalibus quae Jus publicum
(^'■äatsregt) oppositum Juri Civili compouant, non
declaratur, omnia illa
esse Jura politica; quae
tantum Juris publici habenda sunt,
^actenus de principio deque auctorum sententiis:
jus jubeat, nunc breviter videudum. Ex legi-
ipsis, quibus solis jura politica acquiruntur et

CQ' •

•'^'^ituuntur, ex legibus scilicet nostris fundamen-
non definiri potest, quacnam sint jura poli-
Iiabenda, quaenam non. Licet enim in Codicc
l^ostro Civiij declaretur, baec nos adipisci secundum
fuudamentales, frustra tamen quaeras illa
öiodo ab aliis distiucta, nisi quis contendere

esse

Certo
Velit

' Omnia in Constitutione enumerata dicenda

J'^ra politica. Sic vitium videtur, tam frequen-

Lege fundamentali et in Codice cum Civili

Poenali jurium politicorum mentionem fieri,

quot;^^luam cum statuatur, quaenam revera jura poli-
tica

^ '^X'stinianda sint. Art. 148 Legis nostrae fun-
'^®ntalis V. c. jurium politicorum dijudicationem
'^^^tati judicis mandat, juribus lege definiendis
■^'^'^Plis:
omnia igitur praeter baec, id est, regulani

ticoi

deter
(Sta.

-ocr page 144-

non exceptionem. Gerlior nol)is ,fiet exocpt'.o-

nam vero est regula in legibus, quaenam

politica babenda, delermiuans? Erit igitquot;quot;quot;

régula cum exceptione, sed exceptio sine o

Codicis utique Poenalis scriptura uti possumus,

Fx saquot;®

. ùbi-

iura

sint J

IlOll

da.

jura politica quodammodo distinguenda.
ratione regulam statuere licet, aliqua Codicis
nalis constitutio si interdictionem jubet Jquot;
politicorurn, ea, quibus interclictio privat, een
debere jura politica. Conferantur ideo leg's P
cepta,
ex quibus ea discernere conabimur; q

iseri
rae-
oare

tiae

in primis hic allegari debent Art. 34 et 28 Codi«-'
Poenalis. 1) Statirn cernimus quam
dissimdes i
nomine jurium politicorum ibi signentur, cum
nil'este in bis Articuhs civilia quoque et fatquot;'''
jnra rnisceantur. Parum haec loca nostrae senteu

la i'-

1 j iMae renat. An. »i^a uegiaucmuii unique uuna...— mplquot;'®
stitution et l'exclusion du condamné de toutes fonctions ou Ç ^^
publics et dans la privation de tous les droits énoncés en l'arW ^^^
Art. 28, cod. »Quiconque aura été condamné à la P«'quot;® ^^
travaux forcés à temps, du bannissement, de la réclusion ^^^^
carcan, ne pourra jamais être juré, ni expert, ni être eWP ^^^
coinniB témoin dans les actes, ni déposer en justice,
que pour y donner de simples renseignements. Il sera i» ' ^
de tutelle et de curatelle, si ce n'est de ses enfants, et sur ^^^^^^
seulement de sa famille. Il sera déchu du droit de port ^ ®
et du droit de servir dans les armées du roi.quot;

I) CMde Pénal, Art 34. «La dégradation civique consiste dans

-ocr page 145-

f,

jura scilicet politica restringenda esse ad
^ a civibus exerceuda, quae spectent faculla-
Participandi gubernationeni potestatemque le-

S'^latori

lam : primum enim, alia jura, quae ut politica
''Snovimus, iis adjiciuntur; deinde contra talia.

mdubiiate politica jura esse constat, ex-
'quot;^'intur. Agnosci igitur debet, vel Art. 28 et

certitudine aliqua de juribus politicis

'»liud

destilutionern. Quorum prius est potius

quot;leuduni: nam, ad firmandum quod proposui-
ii^'Us quot;ii

' Hlos Iprris Articulos nimirum non sola iura
contmere et contra jura revera politica

'^OiUinii

'la omiitere, adlerre possumus alium Cod.
Oen i

-'^rt. 42. Hocce Art. eadem enumerantur

quot;ent ^^''iàl. Art. 42- »Les tribunaux jugeant correctionnelle-

Vni..nbsp;dans certains cas interdire, en tout ou en partie

des -

J, civils et de famille suivants 1quot; De

VoIq ^^ ^ ~ quot;»UILS V'tViquaS, civils et uc immilG Buivcints ^

'quot;quot;Icti 'nbsp;quot;2quot; D'éligibilité; 3° D'être appelé ou nommé

de l'jij^.'^®nbsp;on autres fonctions publiques, ou aux emplois

fiort ,1'nbsp;ou d'exercer ces fonctions ou emplois; 4» Uu

fauiiH^nbsp;sulTrage dans les délibérations de

D'être tuteur, curateur, si ce n'est de ses enfants et

quot;Ori

•ïualij
clud

34

stat

eiiu

iiibil

(licet prima verba Art. 34 justam eorum
quot;''^'-a tionem nobis promittant), vel verba
)-gt;dé-
'^tioti civique^^ esse iuepta, et legislatorem iis
ipiid voluisse signiiicare quam
jurium vere

-ocr page 146-

quae in Art. 34 et 28, at, quae in his jura dic«quot;^quot;

politica, in illo disting-uuntur et sub nornnie J

• t dill»

politicorum, cioilium et familiae veniuni,
insuper ea quae in Art. 34 et 28

negligebäquot;^ '
(droit de vote, d'élection, d'éligibilité) adduquot; ^
Ex his igitur et ex eo quod primum jurium P ^
corum mentio tit, praesumi potest,

secunfUi'i'
„ gt

dicem Poenalem quae in Art. 42 Nquot;. 1'

primo nominantur, habenda esse jura politic®'

Quid vero notandum de juribus politicis ^^

dum ea, quae acta fueruut in Comitiis nostn»

. Jveriequot;'

legibus fundamentalibus mutandis? Animao ^^

dum est, in primo speciminenbsp;.-j.^

y4pril), distinctionem legi inter staatshiii'S^

■ . esS'-''

et hurgerschapsregten, 1) ita ut priora ^^
quae liaberent cives intuitu
Cioitatin, taquot;!*!
membra totius corporis, posteriora respectu fquot; ^^
darum, urhium aliarumve civitatis partinU'-

, „U enipl»'^

sur l'avis seulement de la famille; 7» D'être expert
comme témoin dans les actes; 8quot; De témoignage en justice,
ment que pour y faire de simples déclarations.quot;nbsp;^/t

1)nbsp;Ontwerp der gewijzigde Grondwet van het honiquot;ll ^^^^
Nederlanden van
11 April, Art. S, »Om staatsiiurgerlij!'«
dere burgerschapsregten te hebben, moet men Nederlau'l^''

2)nbsp;Verslag der Commissie van 17 Maart, »Mequot;nbsp;^ydef®
burgerlijke regten in betrekking tot deu Staat als
ccubcid'

secii«-

-ocr page 147-

l^ostpa

quot;quot;^quot;quot;t^hurtrerlijk

^^Cabulum nBurgerschapsregtquot; conflare maluerunt:

legis simplicitatem fortasse suaserit metus, ne,

quot;^^•'ictis juribus, ad unam classem proprio perti-

dubium vel confusio oriretur. Addita

quot;ï^^que fuit haec ve'rbi interpretatio: »Naar bet

°quot;ieel der Regering, sluit bet woord burger-

^P^regt iii^ alnbsp;men door staatkundige of

P ^-^Heke regten kan verstaan: zoowel het regt om

^^ steden, in de prooincien ah in het Rijk,

^quot;^^te-prooinciale of staatsregten uit te oefe-
nen,quot;
1\ .nbsp;.nbsp;. .

Quibus verbis autem dubium relinqui

quot; videtur, an significent tantum jura, ab iis qui

^ ^ol'legi-i^ provincialibus aliisque sedeant et a civi-

eos i'ligant exercenda, vel an comprebendant

facultatem qualiumcunque munerum gereu-

burgerggji

sclijijg „nbsp;in betreliliing b. v. tot eene provincie of ptaat-

0.1 T quot;^^eente.quot; Ad quae verba conferatur supra allata sententia
' quot;ORBErKp ■

bitunbsp;' Oratione de jurium politicorum notioiie et ani-

Me 'quot;''tituto quod dicitur Regio, exposita.

^'quot;«injnbsp;toelichting. Thorbecke, Bijdrage tot de Her-

juis(nbsp;'^ronii^gt, pag 89, »or de aanhef dezer bepaling

Veelnbsp;ik zeer. Het begrip van politische regten omvat

uieér Hnbsp;^

vero discrimeii lioc fuit sublatum, verbaque
\e et burgerschapsregten in unum

deel Van '■■nbsp;van burgerschapsregten, die er slechts een

zijn.quot;

-ocr page 148-

donim. Licet defiiiile non declarelnr, lioc taiu®
assumendum est, cum muneribus
fungentes n

minus dici possint jura imperii delegate

publicamque gubernationem participare. Nisi etia
liaec facultas ad jura politica
activa ita dicta ref

renda sit, attamen ex aliis, quae tum babita

verbis 1) analogice elEcere licet, eam salte®

bendam esse passivum jus politicum.

Cum igitur et baec facultas muneribus fungi'

sit jus politicum, alicujus momenti quidem

tolliff

p-i

111

videtur, referre, quid sub nomine mimeris m
debeat, cum ab eo pendeat quaestio cjuinau^
civitate juribus politicis gaudere dici possint.
igitur a non nullis agitato de vocis »

landshedien^quot;quot;^

Articuli 6 vero sensu, 2) data fuit baec vocabquot;''
interpréta tio, ut
Jioii tantum complecteretur num
a Principe, sive non a Principe mandata,

X) Verslag der Commissie van 17 Maart. .Vreemdelingen
geen zoogenaamd
actief burtjersvhapsretjt kunnen uitocfeiieU' ^ ^^^
ten aanzien van bcnoemdbaartieid tot iandsambten komtnbsp;,

voor, dat de poort die Art. 8 der Grondwet aan vreemdelingequot; r ^^^^^
sluit, in het belang der algemeene dienst moet kunnen ^^^
geopend voor onderscheidene betrekkingen, waar wij bet W
bekwame vreemdelingen betioeven.quot;

2) Voorloopig verslag.

exercer®

fueruiit'

ha-
ai

esse

-ocr page 149-

univ

^'^erse omnia munera, quae in publicam civitatis
quot;^quot;•'•'taiem gcrantur: hoe igitur principale in mu-
habetur, ut ad
guhernationem, ad adminü-
^^'quot;■tionem civitatis aliquatenus pertineat, cum non-

iiulla

munera, licet a Principe mandata, quae vero
landsdienstquot; non conferunt, excludantur. l)

' ^äli interpretatioui de consilio legis fundamen-
vis attribuatur, multas poterit proferre con-
^■■^^ersias, cum saepe futurum sit diöicile deter-
an munus quoddam vere ad guberuationem
P^rtuieat civitatis, nec ne; au consequenter pere-
^''quot;^Us ad illud vocari possit, quin opus sit secunda
■quot;'•nea ^rt. 6. 2) Animadvertamus sub nomine
quot;^^quot;erum tam
cicilia quam militaria a nonnullis

vat^nbsp;van beantwoording, .HelyiooTiMandsbediening be-

toch niet alleen die bedieningen, waarvan de benoeming door
«OOM van den Staat wordt gedaan, maar elke bediening, welke
Jquot;quot;'quot; vervuld ten behoeve van bet Vaderland, zoowel gemeentelijk
claa^'^''*''quot;^quot;*®'nbsp;'i®'' »'ge™®®quot; bestuur van den lande. Maar

liet'^quot;'quot;^'''^ quot;jn, daarentegen, niet begrepen die betrekkingen, welke
^^ ontnid,lelijk tot ^^ landsdienst behooren, al wierden zij ook
benoeming van het Hoofd van den Staat vervuld, als
' '-'jn professoren, hoofden van gestichten van gezondheid, en

anderen quot;

heiïi ® Grondwet, Ieder Nederlander is tot elke lands-
^quot;■'quot;quot;S benoembaar.

^'■eenideling is hiertoe benoembaar, dan volgens de be-
Ier Wet.quot;

ad

-ocr page 150-

intcllecta fuissc. 1) Concliulatnus igitur, jura poquot;'

sed stric-

Princip'
2)

taiit'S'
■sonae»

apud nos non latiore illo sensu accipi, s(
tiore, qualia non
omnibus in civitate, nec
soli, sed
cioihus ad illa exercenda vocatis,

competant.

Pervenimus tandem ad genus jurium prac®
simuni, jura dicimus publica, libertatem pC'

niter legibus fundamentalibus determinantur
ciuutur, quamquam plura in bac, minora in

civitate. Magna autem semper fuit controversia. u

illa jura in capite legum

fundamentalium

meranda essent singulatim aut sufficeret passUquot;
in Constitutione memorari, vel an ea tacite
natura legum fundamentalium subintelligi pquot;®' ^
Primum, an jura aut principia illa uno \0C0
juncta vel separatim obveniant, eodem redire 'i» ^
videtur, dummodo ipsa expiimantur: repudquot;quot;'

1)nbsp;Verslag der Commissie van 17 Maart. »Onder lanit'
Hingen verstaan wij zoowet militaire als bnrgerlijUc ambten. ^^^^

2)nbsp;Justa vifietnr esse sententia eorum qui Vitium esse eîquot;-
bant. Legem fundamentalem determinare quidem quinam i -
rium politicorum participes, eamilem vero legis
ordinariae •
reiinquere, talium civium numerum extenderc vel niinuere (
loupig verslag).

rebgionis, preli, aliaque bis similia. Haec conquot;®

etsan-

illa

-ocr page 151-

6st posterior sententia, cum certa non sint,
praesurnuntur. Jurium contra solemnis agni-
•^onjunctim sive passim facta, suis etiam in-
^'^tiodis non caret: ut enim principiis ipsis non
Pronunliatis, haec vel alia negari possunt,
publice professis, cuivis illa invocare licebit.
magni momenti est, jura tali sanclione mu-
discernere, ne, nonnullis praeter!lis, per-

te w..

' aut nimis multis promissis quidem, verum
tenendis, veritas haberi nequeat Constilutio.
Quare jura haec
naturalia vocanda non siiit, licet
'quot;'Pi^^in.e hoe

ji'Hinn

Uii-

llOii,

icis, non vero haec componuntur secun-
^ ' C'vilia^ sed cuique propria sunt, nulla aliorum
l^'^'iuum ratione habita; quare
personalia (indi-
dicuntur: deinde, jura civilia legibus se-
'^'quot;^quot;'■''s, haec autem fundamentalibus determi-
quot;'^Uir.
nbsp;politica striclim possunt vocari: ad-

''quot;duin, maximeque ab his distant; ut enim a
^^ ' differunt quia personalia sunt, a politicis
^'quot;'Suuntur, quod non speclant ordinationem et
quot;ilionem diver.sarnm in civitate potestatuni.
quot;Pteroa publica illa jura vocantur
absoluta, alia

Vero
quae
tio

lecta
Hüft

nomine signentur, supra exposui-
etiam
cioilia sunt: diversa quippe horum
0'quot;igo adversalur; jura civilia enim derivan-

publi

-ocr page 152-

polius relatiea: haec sunt finis ipse status ci*
illa
medium ad fineni obtinendum.
politicis g-andeat, certae in cive
poscuntur l

faoiuquot;'
civiiatquot;
utile

tates: 1) baec vero nullam persouarum

distinc tionem : jura politica non omnibus m

communia sunt, nec necesse boc est, neque

foret: baec autem omnibus quiope bominibus p

nonduquot;quot;

pria sunt. 2) Juribus politicis amissis
adimuntur baec. Mutatis vel restrictis jm

ribus Pquot;'

eriiiiti

rac

bticis, leges tantum plus minusve bonae

his vero sublatis, omne vitiosum est, nullu'quot; P

ItrO '''

sidium, nulla libertas. Jura igitur quae vu ^ ^

fronte Constitutionurn ponuntur, speciali in^'o

Opt'quot;'''

nomine, ulpote diversam rem denotaiitia. i ^
(ut plerumque fit) vocantur jura puhltca, 1
natura sua omnibus patent, utque
omnium J
principalia, necessariae boni publici habentui
ditiones.

.. te hequot;'quot;quot;'

d) Art. 5 der Grondwet, »Om eenig burgerscliapsret,i
moot men Nederlander zijn.quot;nbsp;juril®'

2) Etiam Cl Thoubecke, quamquam in definitione latiore
politicorum etiaiu publica comprehendens, recte postea
»Of deze echter
hurgerschapsrs(jten verdienen te worden nf'

je

zal er van afhangen, of zij uitsluitend aan burgers, daquot;
ingezetenen van den Staat over het algemeen, zijn
(Bijdrage tot de Herziening der Grondwet, pag. 90).

-ocr page 153-

^ero publica diceuda sunt propter eorum dif-
ab aliis juribus, ab altera parte necessi-
^^^^ quaedam perpetua adest jura publica inter
^oturalia, civilia ac politica. Multa quidem ex
ipsa desumta sunt, atque uuice
eam ob cau-
^ publica signanda sunt, quod lege positiva
PfoiDulgantur. Publica et
cioilia boe babent com-
quo(j utraque jura pro
rata parte finem civi-
Promovent: publica enim jura sunt principia,
^quot;quot;dameuta, quorum autem sola aguitio parum
^^^'ceret, uisi et ita incrementa caperent atque ex-
P^'carentur et secuudareutur civilibus: boe intuitu
ideo inter haec est vinculum. Valde
^quot;Oque publica et
politica jura inter se congruunt:
P'^'tiütn scilicet in eo quod eadem lex, lex funda-
ea constituit et tuetur; praeterea alio
. ^ jam monuimus, maximum inter libertatem
et politicam nexum adesse, ita ut melius
publica firmentur atque finis obtiueatur, quo
jura pohtica ordinentur, medium itaque
^^'^''^eatur. Talis revera horum jurium est nexus
mirum videri non debeat, uno

quot;quot;quot;ne im

non raro venire; »Cette confusion, ait
^'^RtasY, n'est pas étonnante, parce que les droits
sont souvent le résultat des droits politi-

10

-ocr page 154-

qiies, comme les droits politiques peuvent
produits par les droits publics.quot; 1) Fa^en ^
quoque est, jura publica elementum subm^^®
bere politicum, quando simul
quodamoioclo
perium parlicipaudi facultatem spectant.

Mirabilis igitur ex bis deduceuda est conc - ^
omnia illa iura simul toto coelo inter se dift''
eademque tot capitibus convenire. Cobacren ^^^
nec nimis anxie separanda sunt,
di.-juncta ^^^
parum cfficiant; conjuncta vero maxime ad P
fectionem felicitatis publicae tendunt.

1) SerrignIj, 1. 1. Tom. T. pag. 1Ô2. Conferantur Hej«^^^^^^
civium publicis sententiae auetorum qui seqnuntur:
KlcH,
van den mensch in Yranhrijlt; Pieter PaïI.cs, Yerhande «
de geliftheid der menschen,
Eitit. TV. pag. 81—
handeling over de gelijkheid der menschen. v. MaNEN, quot;
bedenkingen en ontwerpen tot het daarstellen eener ^
voor het Bataafsche Volk,
pag. 79. HEïDENREicHf 1-nbsp;^eS

seqq. Pölitz, 1. 1. Tom. 1. pag. 71 seqq. Bat'ER,nbsp;^ig.

, 1 Tll.

Saturrechts, Edit. 111. pag. 101 seqq. Aretin, 1. ^^nbsp;aß6
1—50. Ekendahl, 1. I. Th. I. pag. 20 seqq. ZÖpfl, 1-

seqq. Mahrenbüecher, Grundsätze des heutigennbsp;of

rechts, Edit. III. pag. 79. Mackintosh, Vindiciae Oanbsp;),
verdediging van de Fransche omwenteling,
pag. ^'^^ji^gii ^
163 seqq.
Bl.\ckstone, 1. 1. Tom. I. pag. 207—251-

Rapports, Tom. I pag. 215 seqq. Pailliet, 1. 1. pag- 'nbsp;, 1.

Daunoü, Essai sur les garanties individuelles; Benj. connbsp;. j,
pag. 49. 107 seqq. Macarel , 1. 1. pag. 28—41-
Serricnu, 1. 1.
passim. Hello, I. I. Toni. I.

èii'e

iclüiii

lia-
iiii'

-ocr page 155-

§ IX.

J'-egum fundamentalium munimentis.

^^ime semper populorum, leges fundamentales
ntiufjj, interfuit, praeter munimentum in ipsa
'egum naturali indole eonspicuum, certo
Q^ ®arutn perpetuitati et sanctitati consulere.
®'^ininienta, sive simul cum ipsis illis le-

^ ■■'Us

div '^'^'^^^'^uta, sive postea sensim iis inserta, pro
temporibus diversa ratione obtinuernnt.
PHanbsp;' potestate légiféra Principi unice pro-

'^ond,

»'loclo

aae

gib

Olim

, praesertim contra bnnc cautiones illas arlbi-
Opfi- ' P®'quot;-®^ vero, leges ferendi facultate cum

Hi

quot;libus

communicata, banc potestalem legife-

-ocr page 156-

minicula illa ab initio, sive paullatim

fundamentabbus fuerint adjecta, factum hoc ^^^^^

vel ne pacti indoles iis propria a Principe sP ^^^

retur, et, longo praeterlapso tempore, biC vi ^^^^

spmite imperium cepisse aut a subditis taCito

sensu illud nactus esse illimitatum, vel deiuq^'^'

Natural^''

potestate sua jam abusus fuerat Imperans.

• 1/1 îlTlP

igitur illam conditionem, 1) ne conventional

rium in plenum degeneraret, utque legitimu ^^^^

jus imperandi, quamdiu justae auctontatis ^

violarentur, in positivas leges fundamentales m ^^^^

runt. Naturali quippe legi non confisi su»t,

t subdu '

expresse sibi eonsulendum esse existimarun ^^^
ne posset Princeps legum fundamentalium obser
tiam detrectare.

Sic jurisjurandi usus sensim inval uit, Impe
legibus fundamentalibus adstringens, quod
die in 1er primaria barum legum
praesidia

lio-

1) Aretin, Staatsrecht, cet. Th. III- pag. 222, «Dienbsp;für

betrachtet als Grundgesetz oder als Grundverlrag, quot;st quot;quot;^j^jj^tituDg
sieh schon verbindlich für den Monarchen, und ihre e
die Bedingung seines Ilerrscherrechts.quot;

suis»

ram cum in Principe, tum in mandatarus
circumscribere studuerunt. Quidquid sit, si*'®

legib-J'

est'

-ocr page 157-

■1) At vero et longius progress! sunt nonnulli populi,
'Psis quidem legibus fundamentalibus content),
etiam jurejurando, solemni Principum inau-
'oni adjecto, jura sua satis tuta censentes, cum
'quot;eeps, si vellet, semper quidem haec invadere
idcirco ex simplici bilaterali pacto, ut eraut
fundamentales, obligatio quasi
*uh poena bae

sunt. Ipsi jurijurando non fidentes, clausu-

populi, in jure Publico Commts-
^ulgo dictam, qua amplius parere desinerent
®lctoritate sua destitueretnr Princeps, leges fun-
.nbsp;violans. 2) Autiquissimis jam temporibus

^^^^'^itate Lacedaemoniorum, banc reguandi cou-
°iiem haud ignotam fuisse contenditur: Xeso-
einm in civitate illa, Reges Ephorosque quoque
lïmtuo jurejurando invicem obligatos fuisse
'ta ut Reges, secundum leges iustitutas se

esse promitterent, Ephori, se potestatem

15nbsp;3o Waart 1814. Rapport der Commissie van

cpt. ^^nbsp;Haepsaet, Journal des séances de la Commission,

2)nbsp;complètes, Tom. VI. pag. 79).

Pojimjnbsp;Annalium, Lib. III. »At sapientibus haud ignotura,

Periof^^Jquot; ^^■quot;sensu, populi gratia institutas esse potestates, ul su-
9(1 yji^^ ^'^gulis, ita infra universos, quae si publici curam privatos
populo, hoe est Ordinibus rite coactis, judicium et
»esusnbsp;Gentium jus esse, alterius perfidia solvi mutuos

tur,

Hec i

öec

S'irati,
Pri

«or-;

et
da

-ocr page 158-

ir.0

•a»

illis saiictain servatuios esse, quamdiu jusjquot;'' ^^
lenerent illi. 1) Non ignorantur illustria ^^^^^^^
Arragonum et Poloniae, de illa Imperii
securatione. Régi enim, legibus fundament'' ^^^
juratis, Arragones fidem suam
praestabant bis

îOlOS

»Et

quod absit, juramentum meum violavero, quot;quot; ^^
mihi incolae regni, omniumque dominorum ^^
gentis obedientiam praestare debebunt, i®^ ^^
facto eos ab omni fide, obedientia, Regi
liberos facio.quot; 3)

1)nbsp;Xenophon, De Republica Lacedaemoniorum, quot;quot; pjg.
Tittmann,
Darstellung der Griechischen Staatsverfassung

120 (Lipsiae 1822).nbsp;ROBERT'quot;^'

2)nbsp;Dubia de. hac jurisjurandi formula vide apud ^
Introduction à
l'Histoire du règne de l'Empereur Charles,

II. Adnot. XXXI. pag. 319.nbsp;Tofquot;'

3)nbsp;Cf. Corps diplomatique du Droit des Gens, 1quot; ^^'quot;''p^j.psASï'
pag. 25.
Du droit des Magistrats sur leurs Sujets. ^^^
Recherches sur Vorigine et la nature des Inaugurations ^

ces Souverains des XVJI Provinces des Pays-Bas, (Oe» ^^
piétés 1838, Tom. I. pag. 123). Klüber, Oeffentliches
§ 255 pag. 354.

idui»

bis: »Nos que valemos tanto como vos, os ba^e^ ^
nuestro Rey, con tal que nos guardeys
nuestros ^^
ros Y libertades: y sino, no.quot; 2) Nec ab ter
Poloniae historia talis legis Commissoriae exemF
habemus
in jurejurando Régi praescripto:

-ocr page 159-

^'eet equideni ceuserem iiostris Icniporibus, prop-
remedia alia quae suasit cum prudentia politica,

excultum juris Publici studium, talem condi-
e® de servanda débita legibus fundamentalibus
•^•quot;entia, Imperantibus expresse praescribi uon
^le, vel sic tamen negandum non videtur, ejus-
instituta illis temporibus regiminisque feudalis
'quot;^eipiij salis fuisse consentanea: 1) carebant enim
^^ionibus, quibus nunc gaudemus, quominus po-
States uitpg niodum exsiîiant. Populis duriori
modo, a moribus nostrii alieno, opus erat, quo

a Violatione Legis publicae delerrerelur Prin-

ne vanum libertatis praesidium illa esset.

u'tiinum iis erat jus coercendi, cogcndi, imo

^ '^'tuendi Imperantem, auctoritate sua manifeste

ter r,

tuai
tion,

gt;sio

«»elius

Ce

Le

'^tentejii: scilicet populus arbitrariam potestate
ali

m

ait B

^Çavoir,
•le l

luiïi transtulisse non praesumitur, cum delata

potest,

ipsius fine limitetur. »Cette diflficullé,
'iiRi.AMA.Qui, suppose ce qui est en question,
lue les peuples se sont tellement dépouillé
liberté, qu'ils ayent donné Plein-pouvoir au

inscrj^^^^ clausulam illara nostrae Legi impeni
'oco '.nbsp;Vir Clar. Raevsaet; cujus sententia conl'eratur

^quot;'quot;■a laudato. (Oeuvres Complètes Tora. VI. pag, 80).

-ocr page 160-

s'èti'®

Souverain, de les traiter bien ou mal, sans

, ■ •quot; l)

reservé en aucun cas le droit de lui résister-
Contractus quidem sunt leges fundamentales,
ila, neque alio imperetur modo, ut, illis observât
obediant subditi, non aliter: neque etiam taci*
est contractus, sed expressus, ubi constet script*^'
Hac vel alia conditione parere
promittunt, cn^
tione vei-o non impleta,
an manet contractus ^
juri conlrarium, an falsum est, deficientem a P
misso commoda contractus amillere, alteruinl
contrabentem solvi obliaatione, ab allero deseï

cUi

Haec maxime semper fuit agitata quaestiO,

celeberrimi priorum saeculorum Viri negando quot;

1 kS'®

responderunt; 2) cum autem diverso mouo

• iiQfUlll

Commissoriae applicationem defenderint,
prae ceteris landanda videtur sententia
, non abselquot;^

theoriam banc docenlium. Melius igitur disting'^*'''
gradus, quo leges fundamentales in civitale viol'
tur, an revera
hostem civium, horum libertati

1)nbsp;ßURLAMAßi'i, Principes du droit politique, Partie

§nbsp;bctcbB-

2)nbsp;pufendorfiüs, HlIBERÜS, locke, burlamaqui, WOLFICS, ^^^^
son; Yindiciae contra tyrannos, (Treitschke, Ueber die

Macht des Fürsten über das Volk und des Volkes über den tquot;
Lipsiae 1846); Buchanands, De jure regni apud Scotos
aliique.

-ocr page 161-

quot;quot;O insidiaatem, tyraiinum se ostenderil Princeps,
coinmiserit, quo ipso jure regnare desinit. 1)

quot;sistere enim, pulchre animadvertit Grotius,
possunt simul voluntas imperandi et voluntas
P^'dendi.quot; 2) Sic quoque in opere, minime ceteroquin
^Perantibus favente, dicebatur : »Pas toute faute
tyrannie, mais la tyrannie emporte une malice
^*^iferiijée avec un renversement d'Etat et des
Loi»
quot;quot;quot;^mentales d'un Royaume.quot; 3)
•^t. recentioribus etiam temporibus illa legitimi Im-
conditio expressa, non plane obsolevit, quarn-
louge ab illa antiqua lege Commissaria aberat
saeculo superiori exeunte, a majoribus nos-
legibus fundamentalibus inserta: »Dat deze rech-
l^estaan in gelijkheid, vrijheid, veiligheid, eigen-
en tegenstand aan onderdrukking,'quot; 4)ct illa Fran-
»Quand le Gouvernement viole les droits du

^ ^''claius contra Monarcham, Libro III. Cap. 16.

denbsp;y § XVI. .II faut distinguer entre un abus cxtrcnie

qui dégénère manifestement et ouvertement en
quot;'estnbsp;®nbsp;enf'èquot;'® sujets; et uu abus qui

'quot;quot;nain''quot;'^ ®édiocre et tel qu'on peut l'attribuer à la faiblesse

Du

der Bat. Republ. 1).

i)nbsp;^^ Magistrats sur leurs sujets,

^quot;■blicatie oan 51 Januarij 1795, (Jaarb. i

»Co
Oon

-ocr page 162-

ppiiple, Vinsurrection est pour le peuple et pOU''
que portion du peuple, le plus ^acra et le plus^quot;

aetat'®

pensable des devoirs;quot; 1) nec eliam noslrae
auctores désuni, placitum illud tueutes et cot»
dautes. 2) Quidquid sit, et hodie possit oh^^'
casus, quo Principis lubido omnium
voluntat' P
obstaret, quo, omnibus cautionibus spretis,

v'O'

fundamentales evertere tentaret; quis tandem gt;
pacti legibus fundamentalibus tribuens,
illa urgente necessitate, et hodie taie jus sibi t
get? 3) Quatenus distare diceremur a nautis
celeberrimo
Locke laudalis, magistro navis ob' ^^^

tibus, hunc cum videant omni modo ad pernquot;^

? il

et servitium uavem dirigentem et gubernautc

. ge quot;P'

Quam parum autem naturae congruum su, ^ ^
primi pati, non minus tamen periculosum P^P

1)nbsp;Acte Constitutionnel, (n9ô). Art. 3S de la dcclaraquot;quot;
droits de l'Homme et du Citoyen.

2)nbsp;Conféras Serrigny, Traité du droit public des

Tom. I. pag. 64, 65, et auctores ibi laudatos.nbsp;[,fr.

\Vena '

5) Aretin, Staatsrecht, cet. Th. III. pag.nbsp;' quot;

ungeachtet aller Vorsicht und Feierlichkeit und genauen ^^^^^^^^^
mung, die Eidesleistung dennoch unterlassen oder der %
Eid gebrochen würde;
alsdann freilich würde auch das . ^^
der Constitutionetlen Monarchie zu sprechen aufhwen, ^
bloss factisches, jedenfalls heilloses Verhültniss
eintreten-
i) Locke, Du Gouvernement civil, Edit. VI. pag.

-ocr page 163-

flamnosum est, slatueie, ex qualicumque causa,

•^tiaiii levissirna, Principi resistere licere; deinde ag-

''oscatur, perdifficile defmiri casus, quibus prin-

•^'Piutn taie amplectendum foret: obstat enim haec

^'flicultas, cuinam committeretur rei adeo gravis

Cuique publicorum negotiorum ignaro

^°®petere quaestionem, an contra leges fundamen-
talp« .nbsp;. •nbsp;•
quot; egerit Imperans, nec ne, msaniae proximum

fo

du
Ile

'luod

illic
lm

Vera

de

't'm

sal

Nullum imperium vacat vitio; dein inter-
fieri possit, ut anxie ac religiose observari
'lueat sine magno rei publicae detrimento, id
in Legis fundamentalis paragraphis bic vel
Praescriptum sit: 1) interdum fiet ut solus
Perans (res tamen est lubrica et plena aleae)
^^ 3geudi norman scire sibi videatur, imo qui-
eontra leges fundamentales dirigere se debere

gube

^'■naculum bona fide exislimet, publicae quippe
hoe utile, 2) periculum in mora esse pulans.

2nbsp;Die Politik, pag. 195.

Co~rnbsp;Jus Publicum universale, Lib. II. Cap. I. § 39.

Edicta Caroli X Regis Fraiiciae (25 Jul. 185Ü):
glç^quot;^quot;'quot;®'» de intcrpretatione .\rt. 14 Chartae : »ej, fait les ré-
«Ur ^^ °'^donnances nécessaires pour l'éxécution des lois et la
'quot;fainnbsp;salutem publicain Legis Imperii praema-

■j,^ ''^''ofmationem (Cf. Staatsregeling voor het Bat. Volk 1798.

Art. 504) omnino requirere, A. 1801 contenderuiit illi.

-ocr page 164-

Quare etiam Boehmerus, sententiam Huberi
lege Comrnissoria abjieiens, »Tale pactum,
quit, statui civib contrariari et plane inane
judico, cum deficiat superior, qui de eo j

possit, an et quatenus contra leges fundanie'^

imperans peccaverit, nec unquam rationes J

quot;t quot; l)

deficiant, quibus facta sua justificare possit-

Dicamus igitur, legum fundamentalium praesidquot;quot;'

quod attinet harum violationem vel mutationeiquot;

parte Principis, non quaerenda esse in hac vel '

clausula: hac enim subditis ex regula non op

est, ut bonis gaudeant Principibus, hac PriuC'P

ii ec

non indigent, qua a malis actibus abstineant-
illa clausula, ut saepius cerninms, ipsi Priu'^'l
cavet vel ei conlirmat obedientiam,
reverenti'quot;quot;'
caritatem civium, nec ei tutela est adversus lU*^''

isceii'

bilem voluntatem subditorum, nova concup

qni tum rerum summae praeerant in Rep. Batava, paucis

tibus. Cf. Publicatie van het Uitvoerend Bexeind des Bat-

ike

waarbij een nieuw ontwerp van Staatsregeling den vou^ ^^^^
aangeboden,
liSept. 1801. (Appelius). De StaatsomwenteW^S^^^^
1795 in haren aart, loop en gevolgen beschouwd, pag-
P. Linthorst, Onderzoek of er botzingen tusschen de onde ^^^^
dene magten bij de Staatsregeling voor het Bat. Volk i'^S^^
gevonden worden (1801).

1) Boehmerus, I. 1. Lib. IIL Cap. II. § 13 in adnot.

de
in-
esse

udicarquot;
tale'
iuris

-ocr page 165-

Jurisjurandi vero religio in Principe, publicae
cura, coinmodis postposilis propriis, caritatis
consequendae studium, prudentes ac probi
quot;^dem consiliarii, haec subditis sunt vera praesidia,

quibus

bi

latio
ado

quire
Poiei

le»,

summa defendantur.

'recta legum fundamentalium mutatio vel vio-

a Principe hodie non adeo verenda est, sive
Ptetur principium Imperantem male agere ne-
sive propter libramentum diversarum
^l^atum bene institutum. 2) Facultate igilur
l'undamentales constituendi, mutandi abro-

quot;ïue uni, sive Principi sive populo delata,
^'quot;le harum stabilitas in periculum vocatur, hue

Saudi
maxi

^t ill
tem

agitata voluntate eorum, qui hanc potesta-
civitate tenent. Propterea jam videamus,
^ °n'odo lubido illa frenanda sit, quaenam sint
quot;es, cur majores in his legibus adhibendae sint

quot;CS, quam m abis.
^oCs secundariae ordinario relinquuntur legislatori,
^ '^P' opter dicuntur etiam
arbitrariae, tamquam pen-

''«quot;tes ab

Vel

arbitrio legislatoris, cum hic illas abi'ogare

quot;quot;utare possit, quandocunque ad hoc necessitas

Eke

2) jnbsp;AUgemeine Staatslehre, Th. I. pag.

' ''«quot;Uro. i'eber Widerstand, Empörung, cet. pag. 194.

177.

-ocr page 166-

ei appareat. Communiter vero in legibus finnbi'ïquot;'quot;
talibus,
bas majoribus circumdandas esse mob'Jquot;^
existimant. Sic Nettei.blidt potestatem leS'^'''''
toriam superioris nonnisi leges
prioatas gt;quot;'''1quot;
cere, ait;
1) nec aliter etiam Clar. Trotz eandequot;'
sententiam propugnantem videmus, quippe qu'
ex natura jam stabiles, fundamentales, et arbitra'''^quot;
eadem mensura tractari noiit; »Nimium sibi bl»quot;
diuntur, inquit, qui ab arbitrio Ordinum leffquot;?®
blicas indiscriminatim pendere arbitrantur.
hoc in
privatis quibusdam, quas temporum
ditio mutari nonnumquam flagitat: cedo etia'*'
in publicis, domesticam oeconomiam et pobt'''quot;^
quae concernnnt,
neutiquam vero, quod ad '■quot;o
fundamentales attinet,
illi sententiae subscribo;

incolumi et florente Republica inconc«®®^®

•ibiles

idei't'
atris

ritate

1)nbsp;Netteleladt, Systema elementare universae jurispr»'^quot;quot;
naturalis,
§ 771.

2)nbsp;Trotz, Oratio de jure foederati Belgü publica, pag-

eniin

stabiles et aeternae sint, necesse est.quot; 2) Tern
sunt eventus, quos nonnulli nobis pingere stu
hoc principium si violetur: qui tamen, ninn®
licet coloribus forte propositi, non multum a vei
discedere videntur: profecto, non jacinius

-ocr page 167-

Jnbsp;ut labatur aedificium, non constituimus

''^^fundamentales, ut quotidie hae possint everti

.nbsp;quidem, nep-lectis illis, quorum maxime

quot;uteres! Tnbsp;•nbsp;■

In causa tam magni momenti, a qua

® Civium revera possit pendere, non paucorum
Judicin

^ O res dirimenda est; neque paucorum spee-

, voluntas

in re, quae revera omnium est et

Temere propereque non tractetur, quod

^ ''Petuitatis animo condeudum est, ne mox rursus

.nbsp;leges fundamentales, utpote plurimorum

'^um idemque plaeitum consensum non expri-
Hentes

Ç • vuae pericula ut vitentur, reiquc publicae
quot;^'^'tuiiojjjg stabilitate consulatur, enitendum est,

Ut

•^inoad ejus fieri possit, communis voluntatis

ft.'

®'bgies sint Icp-es fundamentales. Pulcberrime
tie 1).

j re monuit Failliet; »Ici se fait sentir, ait,
^''^^'i'ction des deux législateurs: ici nous voyons
Jnbsp;le législateur ordinaire ou représentatif et plus

le législateur constituant, antérieur à toute repré-
antérieur même à l'institution dugouverne-

fieiit

ni '^^^''^-^entatif dont il est le créateur et l'orga-

supérieur à la constitution qu'il n'appar-

j '^lu'à lui de moditier, et justement investi de

'^quot;'''quot;pnissauce humaine jiarce qu'il n'agit que
^Ur I .

même. Ou coiicoit que des attributions si

-ocr page 168-

difFérentes, si essentiellement séparées ne

se confondre dans un même pouvoir et qu'a^®®

tre une constitution, c'est nécessairement adm®'^'^

une double hiérarchie législative. Si le légt*'^'^^'quot;

. -l n 'J

ordinaire pouvait toucher à la constitution, 'quot;'

aurait point de constitution : si la loi constit^'^^

nelle n^avait pus plus de sanction que

ordinaires, en quoi différerait-elle des loi^

11 ^^

naires, où serait la garantie constitutionnel''^-

Quamquam aliqua servanda sit distinctio po^*^

tatem inter unice legislatoriam et constH^'*quot;

ita dictam, vel sic contra non probandum vide*quot;

t

ut distinctio illa nimis late extendatur, ita u
testas constituens sit tota et ab omni parte a»
potestati legiferae ordinariae perpetuo quasi opP
sita: leges fundamentales enim sunt contraetiJ
duo sunt contrahentes, populo igitur soli vel
cipi non competit eas constituendi vel abrogaquot;

1) Pailmet, 1. I. pag. 7ö8. Heli,o, Itu régime

Tom. 11. pag. 25. Voorduin, Geschiedenis en beginselen ^^

voet, pag. 515. «Over het veranderen yan fundamentele beV' ^^^^

eener associatie, wordt niet beslist op dezelfde wijze a's ^^^

gewone zaak. Bij Grondwetsherziening, geldt het geene ? ^^^^^^

wet, er is dan sprake van de Grondwet, zoo als die door

yao

migen genoemd was, van het maatschappelijk verdrag,
wet der wetten.quot;

-ocr page 169-

jüs. !V

i'On omnes de hoe argumento conveniunt:
lui principium hoe distiuctiouis sive absolute,

sive

^^ parte tantum impugnent. Demoustrant
''quot;'Jm principii illius iucommoda, hoe ipso

iOfVi

III fundamentalium perpetuitati noccri perhi-
quia corpus illud coustituens, ut dicuut,
«Pe ad illas mutaudas trahitur et iu casu quo
'i'atio Legis imperii ante jussa non sit, quum
illud jus sibi asserat ubi potestati legiferae

ab

usur

^uae
tei

«•■dinar

'ae competeret: corpus illud potestate sua
et intacta relicturum non esse ajunt ea,
®utari non oporteret. 1) Cum horum seu-
^nbsp;rejiciendae videantur, inquiramus, quare

in lepjibus fundamentalibus diversa adlii-

bo -

'^enda
Vul,

Sit legis ferendae ratio.

^^ ifo res ita nobis propouitur, ut pacti quasi

secundariis legibus ad.sit, atque banc

®3Usam leges fundamentales babeiidae sint supe-
i'iQres

' Cum bis unice pacti natura et vis tribui
df^beat-

■ quare arbitrantur has quoque instar cou-

Pas* ^^quot;^'quot;quot;quot;'lEz, Théorie des garanties Constitutionnelles. Tom. II.
''Onferatur etiam
Filangieri, La science de ta législation.

e-liap.

«tili

ûeulos

'ot„

Xl. Nec non Guizot potestatis constituentis et or-

ob''!.^'.™quot;quot;®quot;®®™ cxistentiam impugnavit, talis ttieoriae pericu-

Pusitis (Cf. Moniteur du 19 Août ISiS).

-ocr page 170-

1G2

tractus, minime vero ex solius Imperantis

flissolvendas esse, propter regulam juris, ej«»

interpretari legem, cujus est condere. ^^^^^^

tur rejiciendae, partim assumeiidae vidcntuiquot; ^^

opiniones: non enim prorsus verum est, '

breviter notavimus, legibus secundariis omnem P

foriquot;quot;'

vcl

eiiiifl

faveiiS'

de

sociali provenit, perexiguum quid contractus
here velit? Non inepte Dupix: »Sous l'empire

dire q''®

Charte, inquit, il est vrai plus que jamais, de

igs el®^

la loi est le contrat commun. On y trouve tons ^^
mens des conventions: le roi propose la loi:
pollicitation,
solius offerentispromissio. Si

lescbaquot;»'

deli'quot;quot;
,vec

bres rejettent, il n'y a point de contrat, point ^^^

point de loi. Elles acceptent sans amendement 0«nbsp;^^

naturam denegandam esse, in imperii saltem
ubi Imperantem inter et populum, directe
directe distributa sit légiféra potestas. Qquot;quot;
modo, nisi saltem quis
Hobbesianis placitis
legi omui, quae jam apud Romanos
reipuhlicae spmisio 1) dicebatur, quaenbsp;J ^j..,.

un amendement consenti : le roi sanctionne,

1) L. I. D. ff. de legibus. Constitution Française,
de ta dêclaialion des droits: «La loi est l'expression delà ^
générale.quot;

-ocr page 171-

•Contrat f

tunbsp;mé: duorum vel plurium in idem placi-

lelt;,nbsp;Alors il y a Loi.quot; 1) Omnes igitur

^^'istituere pactum majoris minorisve ponderis,

potest; unde non statuatur, Icffes solas funda-
iJior- ■

îioc

ut

lïiai

observentur, quo et in ipsa illas condendi

'^''•tioi,

'les.

® 'egibus seciuidariis praecellunt fundamen-
^^'es, J,

•iifï '''l'co, prima in legibus fimdamentalibus

tamquam contractus esse dissolvendas, sed
•r» iis dissolvendis eadem solemnia, nisi

p^nbsp;ratio posita est in gravitate et materiae

Leges enim secundariae (teste ipso
ad P^^ata tantum civium negotia defiuiunt.

'•^Mssi
aute

solos

Cives pertinent, et tamquam taies non

sed levioris tamen sunt momenti: legios

^^ ^quot;»damentales cum oravilate excellunt, tum
quot;^Plexu

Çj'^/ ^I^'it majores; maxima et publica totius
luos

continent negotia: limites hae determinant

nequeat Imperans, et contra huic con-

•^gredi

Aofions élémentairas, cet. pag 29. Et alios vanam

1) D,

l'PlN

'lain

quot;^quot;quot;'lariignbsp;iiiiprobasse de defectu pacti in legibus se-

''^•^^Shniiehquot;'^quot; ''quot;^® sic enim Zöpfl, Grundsätze, cet. pag. 319.

der Grnbsp;quot;'an, inquit, die einseitige Unabänderlich-

'^»stitm-nbsp;als eine Eigenthümlichkeit derselben. In der

^•^sctze ^ ^^ Monarchie kommt aber dieser Charakter jedem
^^obl aber sind meistens die Eedingangen für die

Aba,

'■quot;quot;g der

n,je,.

crsteren strenger, als bei letzteren.quot;

-ocr page 172-

pi-iii-

jpfjcs

cipis actiones spectant. Quare illae dicunli»quot;
ciciles in specie, bae leges digiles puhlica», ^^
omnes tamquam in civitate constitutae
sint
civiles. Sic etiam in Specimine Codicis '

c'l''quot;'

(1804), a Viris Ampi. Elout et Dogt;-ker Cürti® ^^^

secundariae \ocà\\\nreigentlijkgezegdeBarS'quot;'^'

l)

fundamentales autem Staats-Biirgerwctten. ^

cunda ratio haec est, quod si legislatores or ^^^

et de lep-ibus fundamentalibus arbitrio suo stati

. efii'

possent, fines mandati egredercntiir: tacitum ^^^
mandatum, propter diversam objecti gravil»quot;''quot;'^^^^
id tantum spectare intelligitur, ut in civibbnslCo ^^^
pleno jure repraesentationis utantur
delegati, ooquot; ^
ut ad leges fundamentales boc extendant;
ait Trotz, jam maiulatarium ipso mandante sup

I««quot;'

hft

1) Ontwerp van eene inleiding van Recht in «« ^^
nooWstuk V. Art. 5; Boehmerus, I. 1. Lib. IL Cap. H
tiquam vero imperanti jus concedimus snb practextu me
introduccndi, leges fundamentales, quibus ipse ligatur. ^
et aimulandi, atque alium statum adornandi,
nisi ßa

ratio»quot;

imlandi, atque alium statum adornanui, / ^ggfquot;'

eonm quorum interest.quot; Trotz, Theses juris publici adnbsp;^^i^t

rati Belgii Fundamentales, Thesis VII. .Leges fintdamequot; • ,,5.
quae
a majore civium parte condit.ie, non nisi eadem
solvi possunt.'

ceteris

firmnnt jura ac praerogntivas, prae omnibus

qiiibns gaudet: tam igitur civium, quam ips'^'s

-ocr page 173-

fem

^sse adscrercl..... Omiiis itaque poleslas residet

1 quot;id fundorum domiuos, jureque repraesoutatioiiis,
^'ocatur, tantum gaudent ad comitia delogati,
' ideo
ne tantillum quidem in legibus funda-
quot;'■(»■lihus mutare valent.,
licet in aliis novis juris
^ '^''quot;-'ilis plcnissima potestas ut plurimum illis re-
quot;quot;l'iatur.quot;
jjggnbsp;Dupin, »Comment les pairs

et 1

^^^ députés, inquit, qui de leur côté, jurent

^ ''ester fidèles, pourraient-ils, contre la teneur

de leur serment et de leur mandat, y

atteinte par des lois qui l'abrogeraient en

en partie?quot; 2) Porro van us non est metus,

P*^testas legislatoria ordinaria ultra termiuos nimis

Iiaec tamen ex ipsis legibus fundamentali-

^ uctoritatem suam desumit, posset igitur bas

'quot;«ere, continuo labefactare, destruere, in propria
•^ausa ] 1

quot;aberentur iudices, arbitri. Verendum esset,
'le ip •

J ^o'slator ordinarius, potestate sua et ad leges
provecta, omni ope studeret, hancce
quot;^agisqne in aliarum potestatum detrinientum
''quot;Sere, cum tali arrogantiae via nihil facilius

sib,

esset;

sententiae valde cougruunt verba haec:

1) '

2j jji,quot;^^' '^'quot;quot;f'o de jure foederati Belyii publico, |)ag. 31.
'D'''^'. Xoliuns, cet. pag. 202.

-ocr page 174-

»Ces lois étaient reputées immuables par Icn'nbsp;,

J rautquot;''

c'est à dire qu'elles étaient au dessus ae ^^ ^^^

des princes et des magistrats, parce que o est

' li t ^

que les princes et les magistrats tenate

autorité:'' 1) Quae dilïicultas dirimitur, cum

latores unice ad opus fundamentale conßciequot;

... fiaecup''
creantur, neque justae auctoritatis
ampUanu ^^^^

dine feruntur. Ipse etiam Cherbuliez, ipsquot;'®

taquot;'®quot;'

tinctionis vehemens adversarius, confitetur

Hîajor'

illam boc argumento posse defendi. 2)

quoque stabilitate obstaculis iUis munmntur ^^

fundamentales; nam, licet contraria sententia®?

jjja-

nonnullos invaleat, negandum non videtur, ^^
gis leges illas confirmari, quo majores ambag®

da

ibu®

itata
fe-

difficultates iiiuovandi studium réprimant: mu
cupido coercetur, aliorum et plurium si spec'®
est voluntas. Propterea probanda videtur sente
quam protnlit
Filangieri, quaeque etiam abom»^
fere legum fundamentalium couditoribus adop
est, ut scilicet praeterea et in ipsis suflrag»®

SO'

1)nbsp;de Brouckere et Tielemans, Répertoire, cet. Tom- I- ^^^y^o^

2)nbsp;Cherbuliez, 1. t. Tom. II. pag. 87. »Le seul avaiiWS®^
puisse espérer de l'application d'un pareil principe, c'est d® i^j
munir contre l'omnipotence législative, contre les empièle'quot;®
extensions d'attributions, auxquels le corps législatif est endquot;

-ocr page 175-

ac computaudis major sociorum numerus

quot;^•^quiratur, ut de annuendi vel improbaudi voluntate
quot; ^egislatopljj^g nullum maneat dubium. »Il faut
''^'ercher, inquit, à lui en rendre (in facultate in-
quot;^''aadi) l'usage
difficile. Ou peut y parvenir, eu
que, lorsqu' il s'agira d'allérer, d'abolir,
de créer nue loi fondamentale, la pluralité des
S'ilfrages ne suftise pas pour l'admission de la nou-
^^auté qu'on proposera d'introduire.... alors la con-
^'^quot;^ution, loin d'être altérée, reçoit un nouveau
'■S'-é de perfeclibilité.quot; l)
Quodsi quaeritur
de jure leges fundamentales mu-
quis facile dubitet, au Principi soli 2) competat,

Vel

et populus liabeat illam facultatem, cum nisi
'^'•^e, certe in primis propter subditos ipsos leges
'P'^rii constituantur? Non autem abundat jus Impe-
in ha^j inspicere, cum sint, qui soli populo
P^^'iarn
hujus potestatem tribuaut; Paine enim, »11 n'y
'^'e la volonté spontanée du peuple, inquit, qui ait

qu!enbsp;1- Tom. I. Ctiap. XI. — Vide ad liunc locum

quot;otavit Gronovius ad Grotium, De. Jure Belli et Pacis, L. II.

§ n.

letnbsp;fraic'ae Rex, in praefatione Edictorum (Juil-

'«nda'^ Fév. 1771) liane sententiam profitebatur, adesse leges
i^hanbsp;»que le roi était dans
l'heureuse impuissance de

(Cf. Hello, I. 1. Tom. U. pag. ±i).

rendis

stall

In

-ocr page 176-

]o droit d'opcror une réfurme g-éuéralc. —^Ccsl'^
Nations et non aux Gouvernemens y«'«^
d'il pourvoir.quot; 1) Taie autem principium sob'l'
extolleus, Imperantes subditorum
instrumenta P
damans, 2) recte respuitur. Et justitia et aeq
et vero ratio suadeut contrarium :
habetur inteiquot; P'

sidia legum fundamentalium, etiam Principia

tatem in iis cum ferendis tum mutandis concui'

subcli-

di-
al)

illas

cantur, vel sic tamen verum est, acceptas

Imperante, fieri contractus; bas igitur disso'*quot;quot;''

licet: 3)

lusi utraque parte consentieute, non

tillquot;'

enim bmites tantum Imperanti iis praescribuquot;
sed et jura propria ei tribuuntur, quibus uiri'quot;^l

popU'

concessis, Imperii habenas suscepit Princeps.
lus itaque ex arbitrio suo bis legibus intervei'
dis, privilegiis alienis detraheie vel
fraudem

nhf*}*'

-1) Thomas Paine, Théorie et pratique des droits
Paris 1792, pag. 225, 227.nbsp;^

2)nbsp;Conferatur Kluit, Rechten van den mensch in I'r®quot;
cet. pag. 386.

3)nbsp;Kluo', Over het misbruik van 't Algemeen Staa ^^^
pag. 67. »l)e fundamentele grondwetten die bij quot;I®
bijgevoegd waren, worden noch van Vorst, noch van on ^ ^^
geschonden, maar door
onderlinge overeenkomst of vcrniel'o
veranderd.quot;

uitas:
■ae-

debere. Quamquam enim leges Imperii ex
torum voluntate priuiariam originem duxisse

-ocr page 177-

le,■

utilitas poscunt, ut solus populus in illa re
dotniuetur; legislatoriae potestati semper qui-
facile est
odle, exsecutrici autem dilïicillimum
P'Us perjicere, ut recte animadvertit Benj. Con-
»Lorsque le prince concourt, ait, à la for-

•^atio,,
♦Cessai

iuire

de-rré.

11

-Cute.

des lois et que son consentement est ué-
leurs vices n'arrivent jamais au même
' que lorsque les corps représentatifs déci-
appel. Le prince et les ministres s'éclai-
par l'expérience. Quand ils ne seraient pas
par le sentiment de ce qui se
doit, ils le
par la connaissance de ce qui se
peut. Le

Corns

1 '^^prusentatif, au contraire, ne rencoutrejamais

'^'^Périence. L'impossibilité n'existe jamais pour
11 ,

''^'[uil: uL ipjg Imperans sibi caveat, planum et
ü'tiinum est ex conlraclu. Sed et ratio et pu-

lui faut que vouloir: une autre autorité

exé

Or, vouloir est toujours possible: t^est
lui tie Vest pas.quot;
1)

''ciiinbsp;Cours de politique Constitutionnelle, pag. 6.

tuuque sunt verba, quae prolulil jtikaisiiau, »Un îles
1quot;® quand le peuple a parlé, la sanction
nécessaire; et moi, Messieurs, je crois le
veto du roi

^ 'Hem

lu'tii '®c«ssaire, que-j'aimerais mieux vivre à Conslantinople
'■quot;■aiiec, s'il ne l'avait pas.quot; (Cf. P
ailliet, 1. 1. pag. 517).

-ocr page 178-

Omuia, quae de conslitueiidis vel abrogandi®
gibus fundamentalibus monuimus,
eadeffl
censemus et in earum inlerpretatione, sei

ilicet

jpnef

tbentiea. 1) Hie non agemus de regulis quae ^
dae sint in legibus interpretandis, quotuples
modus interpretaudi in universum, quaenam quot;b
vanda, quaenam in hac re omittenda sint,

cul»

enim quaestio de interna interpretandi norma, ^
a veteribus, tum recentiori aetate 2) copiose
pulcberrime est adumbi'ata et exposita. Quaequot;
autem, cuinam in civitate
le^es fuudamentah®

, illas

terpretandi jus competat, cujusnam sit, regui -

ii ^aiiquot;

le-

valere

inlerpretalionis internas adplicare? Imperani

1) Ouam sententiam tuetur etiam Klüber, 1. I. § »jquot;
-1) 1'ailliet, Droit public Français, pag. 1119 seqq.
Notions élémentaires, cet. § XIX. (Interprétation des loi®)' j.
Commentaries on the Constitution of the United States, ^^^^^
Chap. V. Ontwerp van eene inleiding van Recht inhetaW' ^
Hoofdstuk IX. (Van de uitlegging der wetten). Mohl, f
Benutzung der ständischen Verhandlungen zur
Gesetzen (Archiv des Criminalrechts,
1842. Stück H-
v. Jagemann amp; Küllner, Zeitschrift fur deutsches Strafverf^ ^
Kaud. I. Heft IV. pag. 428. Luden, Handbuch des teutse^^^^
meinen und particularen Strafrechtes,
Band. I. Hef-
JlirTERMAiER ad
Feurbachii compendium, § 73 a (Edit. Xl^- ^^
VooRDi'iN, Geschiedenis en beginselen dar Ned. IVetOoekequot;,
Stuk 1. Uoofdstuk 11.

-ocr page 179-

'quot;'jusve Consiliaiiis, aliis exclüsis, hocce jus eoni-

l'^tere, yj,, perhiberi potest, nam unilateralis obli-
gatio

Pactitiis

non sunt leges fundamentales; nec in vere
gt; nec quae bis adsimilantur, concessis 1)

%ibus fundamentalibus unius contrahentis sola
Vol

^ntas sufficit. »Si de primaeva populi voluntate
^quot;'■lestio incidat, ait Grotiüs, non abs re erit,
I^^Pulum, qui nunc est, quique idem cum eo, qui
«lirn fuit^

PHßi
olim
Alt

censetur, suum super ea re sensum ex-

''•^ere, qui sequendus erit, nisi satis certo constet,
äliam fuisse populi voluntatem.quot; 2)

ttarnen fuerunt, qui opinarentnr, verba Ad-
^'quot;'^isirorum Regiorum in Comitiis prodita, valere
^ ^uturis legibus fundamentalibus interpretaudis.
j ^ero talis sententia omni controversia caret, ne
^quot;amur de potestatis usurpatione in tali decla-_
couspicua? Administrorum enim verba ora-

cula

Prudentiae omnia habenda esse, ita ut horum

Sola

äuetoritas ad difficillinias saepe quaestiones

P^atiaiidas et authentice dijudicandas sufiiceret,
lacile 1

•^ubitari potest. Absunt tempora, quibus

gquot;quot;*^nbsp;Staatsrecht, cet. Tti. I. pag. 241.

quot;quot;IIKS, De jure Belli et Pacis, Lib. U. Cap. Vil. § 27, No. 2.

-ocr page 180-

• • Minisquot;''
ainl)iilalüriac 1) CunslUuliOMes siiiL ipsi

diu, souiper absiut. Quouam igitur argunicnto ^^^^^^
lur opinio, leges fundamentales, voluulatern ^^^
uumem, ab uuo vel paucis (cujus vobmtal'®
loco quidem sunt) posse explicari.'quot;nbsp;^^^^^

contendi posse, potestatis exsecutricis, bac
ei atlributa, limites nimis
non extendi, P'^^'j ^^^
publicis fraudem
mm fieri, vel sic tamen
ratio. Objiciat quis, recte tamquam interpre ' ^^
iiem valere illa verba, cum veram
sensum legis fundamentalis exprimant. Qquot;«® ^^^^^
defendi possit, dummodo probetur,
siiiceram ^^^
Tier mentis et cordis imaginem esse sermoi

I 'nbsp;.nbsp;t sCl^'

Qualiscunque vis et auctoritas couccdi possi ^^^^^
tenliis Minislrorum, domi conjunctim elaboi«» ^^^
ac serio poiiitus perpensis, et post iustituWiquot; ^^^
Comitiis deliberalioiiem exjiresse probatis;
autem vim omnibus dictis ab iis in Comitiis pquot;
tribuentes, nimis ab unius hominis pnquot;!''quot;

ciareii'quot;

perspicacitate, constantia et candore exspeci

.it

259.

1) Lanjuinais, Essai sur la Charte, Tom. I. p!gt;S-
n'appartient qu'aux volontés qui font les lois, d'eu ^
interprétations générales oUligatoires;
autrement lenbsp;.^^^„leS!

très, et leurs agents seraient des Constitutions, des l»'- _
il nu aurait plus h vrai dire ni Constilulion, ni lots-

-ocr page 181-

So

P'US onim ^^ec desunt exempla) ah hoc vel illo

^'''•'gaio iu ungiislias piemuntur Minislri, qiiaestioiii
'el quot;

mierpeliuiioui alicui, abrupte ad eos direclae,
quot;'^''Pondere quasi coguntur; an talis itaque responsio,
quot;lernii ex improviso exlorta, omnis maturitalis
®^Pers, perpetiui haberetur legis fundamentalis
'quot;'quot;'P'^etatio? Hoc certe nemo sapiens contendet. 1)
' dicat quis, abrupte licet data, possunt nihilo-

lïii

Q'lart,

aiii

'lUs

veram oraloris sententiam pruebere verba.

autem calida ex ore exciduut verba,
Perturbationibus agitato; eontrariam forte
'^'quot;'^utian, quae prodidissent placida ct IrauqiiiHa
quot;iternis frenatis tempestatibus. Recepto eliam

Minj,,

unanimi agentis et sentientis (homogeen)

liciirnbsp;Strafge.ietzgebung in ihrer Fortbildung,

lurquot;^ 'nbsp;•quot;'■quot;quot;lern noslram sontoiilinin lue-

sioiinbsp;scyon, ait, die Erlilariingen der Regicrungs-Coiiunis-

irii»nbsp;''öeh aiict! Dur wenn sie anilliclie Mittlieilungen im Anf-

''fsenten machen, welche dann natürlich die Ansicht der

Atiinbsp;enthalten ; altein die in l,aufe der Debatten erfolgenden

elio^?quot;*quot;'' ohne specielle Instruction crtbeitt werden, seven
^quot;quot;^äHs nn,. ............. ..______ .1»

-winbsp;'idividuelle Ansicht, wohl sogar als eine absichl-

Ausweichung von der Wahrheit zu belrachten. Naim-ntlicli

j rlpf T».

(Ij,, ^ ^ nichter nicht gebunden durch die Erklärung eines gegen
' ' quot;ahme einer Bestimmung sich dcsshalb, weil es sich von

bst

Sei»,

Hur ■nbsp;erklärende ilegicrungs-Commissärs. Auch hier liege

Ansicht und keine authentische Erklärung vor.quot;

-ocr page 182-

li cast'

institiUo, illius concordantia difficuUer m tan
cogitari potest. Unius igitur opinio, de re quot;quot;
provisa, aliis insciis, urgente
necessitate, pro^'''

libère

valere nequit de reliquis, qui de bis fortas.se

non consentiant. Quidquid sit, quoinodo res

babeat, potestatis exseciitricis mens de lege ft

damentali recepta nullo modo dicenda erit, ut

concludatur, illam ita bodie, eras aliter, attam®

unice recte legem interpretari. Quod attiquot;

ipsos mandataries populi, aliis rclinquimus diju

candum, num populi jurium strenui defeusquot;''

habendi sint, hunc aliumve Ministrum talia edie®

tem, 1) non réfutantes.

Nec etiam ad potestatem legiferam ordinar'®^^

facultas baec pertinet. 2) Optime omnino hoe i^a

in civitatibus ubi unus tantum adest legis''''quot;

tu'f

quarumlibet legum, cum fundamentalnun.

1)nbsp;»De woorden der Regering in dit plegtig oogcnblik e
gewicht van het onderwerp, zijn van blijvenden aard en sf^ ^^ ,gt;
en zullen in de toekomst dienen tot interpretatie der Groi ^
Quae sunt verba .\dniinistri Lightenvelt, die 3 Getob.

dita {Bijblad, pag. 930).

2)nbsp;Würtemberg. Verfassungsurkunde, {ISIQ) ^ SS,^^^^^

mung der Stände kann kein Gesetz gegeben, aufgehoben, abg®^^^^
oder
authentisch erläutert werden.quot; Eodem etiam modo lO-
Verfassungsurkunde, (1818) Tit. VII. § 2. Bad. Verf. (l8l8)

-ocr page 183-

j|-'^quot;ndariarLim conditor omnipotcns; sed, ubi duo
quot;'^entur legislatures inter se distineti, alter supe-
alter inferior, adversaretur, in iuterpretando
Prineipatum tribui.
1) Cum absurdum di-
'^'^'quot;^tur in legibus secundariis interpretandis consti-
^''tem legislatorem advocare, ita et leges funda-
'^'^lïtales gaudeant beneficio regulae:
»Nibil tam
''^turale est, quam eo genere quidque dissol vere, qno
'quot;l%atum est.'
Alia

invaluit, ut scilicet paucis, qui leges fun-
quot;^eiuales adurnbraverint, interpretatie relinqua-
^^ ^cque boc probandum videtur: nam, licet
'J'ciatur^ bis Viris optime cognitam esse mentem,
quot;^'''üin vel finem, quo legem composueriut et tule-
' sic tamen fatearnur, vim legis non unice

.„ernbsp;quot;^elke gt;n de toepassing van een of ander gedeelte

«■Crunbsp;mogten gevonden worden, wordt gedurende de drie

® ia—nbsp;- -
het

ontwerpen dezer Grondwet benoemd geweest.quot;

jlJJ^'^ifcratur de differentia legislatorem inter omnipotentem in
ïojn P^'estatem unice constituentem in Francia, Hello, 1. 1.
• pag. 16_S6.
5) O in 1- 35- D-

(1S|,nbsp;van eene Grondwet voor de Yereenigde Nederlanden,

quot;De authentieke uitlegging en verklaring der

'ot h!..^^'^''quot; quot;'i derzelver aanneming opgedragen aan de Commissie

2)

riirsus ratio haec est, quae et in patria

-ocr page 184-

•f veraquot;'

positam esse in mente qna fiierit proposita,

autem Icgis virtutem consture et animo iu pri'quot;'®

fuerit accepta, perlata. Non melius autemnbsp;^

cipium refellere possumus, quam factum hquot;'quot;

al) ing-euioso, eruditionis atque acuminis lautle c

scriptore, facete illam sententiam perstringe'it^'

is gebeurd, en Avelligt meer dan eens g

in een proces, over de uillegging van eenig gC^®^

test'''

van een' uitersten wil, de Notaris, die bet ^
ment gemaakt bad, wilde optreden als aiith^quot;^
uil legger, hoedanig de quaestieuse woorden nioe®'
opgevat worden? »bij kon en moest dit toe'''
best weten, alzoo hij zelf het gesteld en geschrc

(lat

had.quot; Men lachte hem uit; en beduidde hem,

hier de vraag niet was, wat hij, bij het

dier zinsnede, gemeend bad? maar, boedaiHu

en

overledene waarscliijnlijk dezelve verstaan,
welken zin deze ze aangenomen had? Dc Commquot;
van Constitutie vertoont hier dezen Notarié-
behalve dan nog 1» dat de Testateur ooerhden
en niet meer decideren kon; terwijl hier
Notalielen, die
nu, of de Staten Generaal,
bet Nederlandsche Volk verbeeld worden te
senteren, gevraagd konden worden. 2quot;.
Kolaris
door den Testateur was aangesteld, equot; quot;

rebeui'cl. ^^^

de

-ocr page 185-

Praes;

mieerd mögt worden, de zaak met hem over-

^jjj d— ---------- — —quot;gt;

^ Commissie van Constitutie toch wel niet

Sezecrd ,

^ Kan worden, het Nederlandsclie Volk ge-
quot;quot;quot;■quot;'Gnteerd te hebben,quot; cet. 1)

Ottmibns quae leges fundamentales spectant,
quot;ïuod in toto, etiam in parte observetnr; nec
denbsp;seorsim tantillum quidem a contractu

interpretatio habetur no-
•ïioj ^^ P'^^^'^eere legem, quae nova le.x contractus
quot;laiTinbsp;condita, nec etiam lex babebitur fun-

illnbsp;^ec desunt nostrae sententiae defensores;

enim Sueciae placitum exprimitur,

f'irï

iliei tnbsp;mutandis legibus funda-

•'l'bus habetur, valeat et in earum interpreta-

^eiïi'gfjg '^deman,) Aanmerkingen op de Grondwet voor de
2) p^ij ^quot;'^^flanden, 1815 pag. 58.
''quot;PPanT'
nbsp;Français, pag. U23, »II est un exem-

quot;le loinbsp;™anière dont on peut elianger, abroger même

No quot;^quot;yo-nt ne faire que l'interpréter. Les ordonnances
Klüquot;^'quot;^'^nbsp;^ .lanvier 1817 ont abrogé l'art. 1« du Code

'^Uslej.yj^^nbsp;^ pag-508, »Bestimmende (authentische)

^quot;'''ait, - ^®setze, gebührt, da sie eine gesetzarlige Bestimmung
'^quot;'gUrif''quot;' interpretative Gesetz eigentlich ein neues Gesetz
fleitinbsp;allgemeiner Verfügungen erfolgen muss.

Paff . ''quot;^^'^Seber.quot; Eodem etiam modo Zöpfl, Grundsätze,

in

idem

-ocr page 186-

lione. 1) Imo quidem in ipsa nostra patriii
licet, majores nostros jus attendis.se,
civibu» P
fundamentali confirmatum; horum voluntate^
tam magni momenti re respici
voluerunt, si
thentica opus esset interpretatione,
praeterea niO
praescribentes in doctrinali, ita dicta, sequPi*

ai.-'-'-''

lafW

lO

au-

tduquot;''

simul potestatis et legiferae, et exsecutricis et j^quot;
Cialis ratione habita. 2) An igitur hodieriia ^

1) Verfassungsurkiinde von Schweden (1809) S uf fquot;®

kiinflige gi'ltenile Erklärung der Grundgesetze darf ohquot;®

Weise welche zu folge der beide vorhergehende § §•

ruugen beobaclitet werden inuss, festgesetzt werden.quot; ^ ^jp

-2) Staatsregeling des Bataafschen f'olks, (ISOl) Art. ^ ^^^

geval van twijfleliug of versctiil omtrent het recht vers^ ^^ ^^^

penig Artikel der Acte van Staatsregeling, zal hetzelve ^^

daarbij belanghebbend Collegie ter kennis gebragt worden ^

Kationaal Gerechtshof, hetwelk, den letter der Staatsregclquot;quot;»^^^^

volkomen duidelijk oordeelende, hiervan aanschrijving ^

aan het Wetgevend Lichaam, alsmede aan het Staits-BcW'

..-pIKc e

,ade-

einde ieder uit den lyjnnen te benoemen negen I.eden,

zamentlijk met de Leden van het Gerechtshof zelve, eene
ring zullen uitmaken van zeven en twintig Persoonen,nbsp;tic'

zullen nemen naar den rang van derzelver ouderdom , ^^
Pi-aesidium van den Praesident van het Hof, die den staa' '
geschil duidelijk zal voordragen, en bij
meerderheid doen
En indien dezelve bevindt dat die duisterheid riiet quot;^^^^^gj-gtel
kan worden, zonder authentique interpretatie, s-al ' hti}^
d wr het Staats Bemind ter beslissing van de stcvW'^quot;^
liurgsrs worden gebragt.quot;

welke !
Verg'

-ocr page 187-

Utio.

niliil prorsus de re difficilllma, perquam
''^tricata constituens, progressus fecisse dicetur?

A^iiuiadvertamus denique, cum tantum, his un-
Ponere tempus nos jubeat, omnes illas cautiones ad
'^aturatn gravissimi contractus servandam et stabi-
'tateni legum fundamentalium obtinendam, nullius
quot;^quot;«lenti et efficacitatis haberi posse, nisi hae in
^■quot;quot;quot;quillis temporibus condautur. Quomodo enim
'^'^eniua^ legem fundamentalem revera communem
civium enuntiare, ubi illos, qui vobin-
quot;llius loco sunt, aliud sentire et veile, simulque
agere videmus? Ex libtro animo, ex intima
P®''^Uasioue leges fundamentales provenisse, prorsus

quot;^^Taiidum erit: ex urlt;^enti forsan necessitate rerum,
f lt;

^^•^''a dissentiente populo, eas extortas esse, dolcn-
accepta dicetur Constitutio, non vero lt;gt;x
ac sedata deliberatione profecta, cujus ent
^'^quot;sequens^ ut perperam latam Imperii legem cives
quot;quot;^oovare mox concupiscant. Hoe demum palmarium

UUltl
soria

ie.o.

quot;ülla

fundamentalium praesidium est, condi illas,
praevalente vi extranea vel metu, ut ideo
pactum constituant et liberam contrahontiuni
^^quot;utatem exprimant leges fundamentales.

t k a t u h.

-ocr page 188-

THESES.

I.

Non constat, I'^ulum et Ulpiasum tie cuinnlatquot;^quot;
poenarum diversa probasse.

II.

Minus probanda est sententia CI. UxTEaHOt«^®quot;

{Ferjdhnmgdehre I § 133) heredem rem

. , licet,

r

r

hendere debere ut ejus dominium acquirai,
jacente bereditate, usucapio inipleta sit.

assit

III.

In L. XII Tabul. non legebatur: »Uti
paterfamilias suae rei, ita jus esto.quot;

-ocr page 189-

IV.

^on obstare videtur Art. 11 de principiis in legum
•quot;arum applicatione universe observandis, (Alge-
tie Bepalingen der wetgeving van bet Koningrijk)
mus judex possit vim legis negare, Legi funda-
''^^'^tah manifeste contrariae.

V.

^^ oeabulnm -,^schadequot; Art. 1407 alin. 1. Cod. Civ. non
de damno pecuniario, ex vulneratione vol
orto, intelligendum est, sed generalem
pit interpretationem de omni illato detrirnento
door geleden smart of ontsiering).

VI.

dies literarura cambialium cedere videtur
'quot;^inico, tamen protestatio die Martis fieri

Cu

di

'e do

deb

'Pt.

VII.

® niagistratu vel oiEciali publico, contra
dbi])itgjjj^ vi repellere licet; quo facto aliquis

Vi

Jus

Hon ;

'quot;^'dit in Art. 209 Cod. Poen.

-ocr page 190-

V[II.

de l^cf
inte'quot;'

r

Qnaestiones jMr/^ quaclibet, ideoque controv
de juribus cum privatis, tum pubHcis ac piquot;''^
in specie sic dictis, judici ordinario reUnqi'^quot; ^
videbantur, nuHa facta exceptioue; quo nO'quot; ^
reprebendendum censemus Art. 148
Legis
fundamentalis.

IX.

Verbis ab Administris Regiis in Comitus
bus fundamentalibus editis, vis autbeuticae
pretationis tribuenda non videlur.

-ocr page 191-

• i . m-

k
t.'.

PAS

-ocr page 192-