Regimen chemico-physiologicui inaugurale

eOWXIMEWIS QUAEDAM

SALIVA ET MUCO.

't'

specimen chemico-physiologicum inauamp;urale

CONTINEIVS QUAEDAM

SALIVA ET MUCO,

QüOD,

lAYENTE SÜMMO NUMINE,

ex atjcioeitate kectokis magnifici

tTohannis Isalici de Fremery»

MATH. MAG. , PHIL. NAT. , MED. ET ART. OBST. DOCT. ET PROP.
KËC NOn

a^IPI.issimi SENATUS ACADEMICI consensu

ET

^lt;^BÏLISSIMAE FACULTATIS MEDICAE decreto,
ï*»© CIR^DV DOCTORATUS,

in medicina HONOEIBUS et peivilegiis,
IIV ACADEMIA RHEJNO-TRAJECTirVA ,
rite ac legitime consequendis,
ERUDTTORUM EXAMINI SUBMITTIT

JA^ug GUILIELMUS EEGNEEUS TILANUS,

aunhemiensis.
AD MEM n M. MARTH EDCCCXLIX, HORA V.

AMSTELODAMI,
apud C. G. van dee POST.

MDCCCXUX.

IL.

TYPIS H. BAKELS.

Patri carissimo,

PRAECEPTORI OPTIMO

SACRUM.

FRAEFÄ TI O.

'^'^erilenda dissertatione medica argumentum me petisse e chemia
^aiea animali, defendere non opus erit. Monendum tantum habeo,

magni pretii de saliva

a ït. jactjbowitsch,

alia

nititnr thesis mea
meis Aeademicis fine i'.
eum viros

at,

quot;i'^fautores veri

inter te carissime Pater! primo loco
gratissimum. Pietas recordaiur, qu

aetatem filium diligerder ohservans, mox dux miU
- ... studiorum eursu, meque adduxisti ad sacram Mi-
®® «'Cdem. Tum ut physicis disciplinis large incumberem, tu auctor

et ultimis hisce
gt; Me amore imbuisti illius artis quam jam per tnginta

Sed magis, tu me ad bona, ad honesta semper exa-

M pater, ne crede,
lepingi, qualis tua imago inseulpta
animo. Pectus sane facit disertum, et tamen verba desunt'.

Quare stremie nitar, at verbis non erit opus offth
niis, nitendo ad hunc scojnm: ne filim patris nomine
ind/ignus.

Possimne gratias tibi agere immemor paterni doloris, eum
tibi canim filium eripieus me spoliaverit carissimo fratre

laetissimam spem, fore ut

li filii ambo

spe, mi pater! Ingens fait jactma; ingens manebit. Sanare
quam potero, lenire semper tentabo. TJtinam me jmet D- 0.
diu superstite, non frustra fnderim has preces.

Verba hoc quoque monere liceat, clarisdme paier, quod
riis disciplinis debui non solum magistros eximios, sed etiaH'
, amieos. Eis

Primum te adii, olaa-issime de vbiese, quo tunc temporis ^

. jp'

naeum Amstelodamense adhuc gloriabatur, Usee diebus AcadeW'i ^
densis, qui mox cum collega tuo swakt {jam defuneto!) priigt;ia

juvenis in amplo naturae theatro obsenasti, suavissime oeulun
ut cernere posset naturae studii momentum atque delicias. Ordo quot;quot;quot;
hujus temporis m^mor sum et semper ero.

Suasit tunc paler, ut in Academica Bheno-Trajectina vestros
praeclaras scholas, clarissimi viri
'i, cum vos

delebit dies. Tantam enim benevolentiam statim cum fratre
pertus tantamque omnium liberalitatem et, quod summum est,
, ut imo ex corde sinceras vobis ago gratia^
sermone, cum postea vos aditurus sim doct

Praeprimis, celeberrime muideu, biennium illud recordan VK '

pretii! Quid studioso mdmo majoris,
lahoratorio frm quotidiana tua institutione? a te
i ? ex ipso tuo ore
te

quid forsan profecerim in physicis, tiU praesertim debeo
benevolo simul amico atque optima praeceptori.

m unice causa colendae sint, haud-
io semper assoeiato. Carped me quis,
m in singulis et omnih
mtobeuus. Fro Usee, pro
gratias optimas ago. Ne desine me eadem, qua

non parum commodi ex vestris scfwlis mihi af-
nn clarissimi Medicinae professores, vuolik, miqtibl, stibin-
van getjns. Non nomine, re vobis fui collegae fili;

'»•es

elar. yeolik, me crede illim temporis hauA memorem, quo

iliis et

^tudii

® Veram dederim. Non solum in sclolis tuis

^Wgam, mihi praebuisti occasionem hisce disciplinis
inae t ..

quot;Uus nedicinae bases dici jure

ce,,

Vobis denique, facuUatis medicae Rheno-Trajeetinae
igmßcare, qui, qmnes

piiim liabeo oßcium. Te praeterea salutare, venerande

■is memoria, qui te ante hahuit praeceptorem. et

tern-um, nunc per longam annorum Seriem collegam,

. Sit tibi dulcis senectus post graven^ '

laudare clar. dondebs, pronotof
matissime, me vel ultimi jubent dies, per quos etenim saepiv^
pertus sum in hac ipsa dissertatione conscribenda.

Tandem, amicissimi studiorum sodales, ad vos me eonverto,

per

ilf

Abundant testimonia egregia egregiae vestrae amicitiae. Vesif^

li s»«'quot;

mis, amici, per wuUosjam annos in iodalitioYhjiasQ^}03ß'cisii^ ^^^
optimi commilitones. Atqui vos quoque innuo, sodalitii e»i

a quot;quot;

Natura dux nobis et auspex sooii, nam commodmm amicun ^
acceptum, dum deg er em Ultrajecti, magnum agnosco. Sed
haec sat sunto dicta; non enim verba sespuipedatia sed
amicum vos quaerere, certissime seio. Felices vivite omnes, net

—«^a063»-gt;—

'quot;'^es atque diversas doctrinas arctiori vinculo invicem

j'^ictas esse, atque nullam iucrementa capere posse ip-
1 nquot; ■■

' n'si a sororibus auxilium necessarium petat eoque

niulfi jure perhibent. Si exempla afferamus ex

oisciplinis, quis negabit nullam esse scientiam,
jls eanif

Pna tam rite explicata sint, cujus basis tam firma

iflereatur, quam astronomia; nihilominus tamen pars
^nbsp;generalis motus vocatur et talis facta est, qua-

quot;'^nc prodit, ope philosophiae theoi'eticae, physicae
et practicae, generalis et specialis, chemiae ,
Si de physiologica doctrina agimus, enumerationem
pj^ ^P'icationem volumus multarum conditionum e quibus
%nbsp;pendent. Omnis cognitio virium et cau-

' quae in uni versa natura matRriei motum, formam
quot;^Posilionem efficiunt, phenomenorum vitalium ex-
tril)nbsp;'nserviat necesse est, antequam haec causis

^ quot;ntur a physica generali alienis.

Sülinbsp;et mutuum auxilium aequo passu cum sin-

Ppjnbsp;disciplinarum incrementis progrediuntur, quibus

'quot;■'»s et generales materiei notiones debemu», quae ut

stud'quot;

sororibus bases évadant firmae, applicalio in earum

minime sit scopus primarius. Hoc praeprimis docet

mica disciplina i testis est historia.nbsp;^

Veteres antea unice occupatos in naturae phaenoroeû»

observatione inque eorum quae offert artium cuUura, ^

nostri aevi seculum quartum, vi et animo in experquot;quot;

incumbere coepisse notum est. Methodum transmotaH^

rum innobilium metallorum in nobilia investigate scop

sibi proposuere; lapidis igitur sapientiae compositionem,^

jus ope insuper morbos sanarent, corpus renovarent, *

longiorem redderent, quaesivere. Successum exspect3lgt;=' i

theoria composltionis metallorum nitentes, a prion P^®'^

ac si mercurius et sulphur omne constituèrent metal'»'quot; i

flaquot;

diversis tantum in quolibet quantitate et qualitate.
theoriam et hunc scopum per decern fere secula P^^^
fessi corporum notorum numerum quidem auxcrB»t
nonnullas praeparandi methodos indicaverunt alchei»quot;quot;'

aiid

mysteriis vero involuti, omnem scientiae ab uno lO
rum traditionem metuentes, regulärem notionis che«»'
ortum totis quasi* viribus impediverunt.nbsp;' ^

;n.AtPARACELSO ad BE LE BoE SvLvioM chemiam
lebant medici I qui omncs processus physiologicost et pat ^^^

gicos chemicos existimantes, organismum. ex Jelementis ^^

micis (sale, mercuriogt;et sulphure) constitutum esse sta»^^
rant, e quorum quantitate adaucta vel diiuinuta morb»'^
originem derivabant. Exinde exploratio et confectie pr»®^^
ratorum .lt;-hemiconim ad morbos chemicos san.indos pr»^

®''emicae scopum primarium constituerunt. Horum igitur ja-
'^ochemicorum industria, quamvis majoris existimanda quam
'eöiicorum auri sacra famés, medicinam tantum spec-
5 vix scientiae profuit, et novae fere omnes hujus
'Poris chemicae notiones fortuite natae snnt.
Boïle primus chemiae culturam recte indagare ince-

Wc enim scopum sibi proposuisse videtur specialem,
constituebant notitio compositionis et decompositio-
®orporum, investigatio phenomenorum, quae hos ac-
•^omitantur et legum secundum quas procédant, de-
quatenus proprietates chemicae pendeant e com-

Positione.

Abhinc chemia progressus fecit majores. Theoria phlo-

condita est, quae investigationibus ope bilancis in-

^«töendis ansam dedit; in pugna phlogisticos inter et anti-

''^^ogisticos basis disciplinac posita est, quum innotuerit

quot;^quot;•■pora chemica constante proportione conjungi; ex eo ad

''o^trum usque tempus chemicorum scopus dici meretur :

''Senda cognitio matcrieï varietatum.
IV

ine chemia toti naturae regno feliciori cum eventu
^Oßimodari, jam mineralogia, chemia vegetabilis et ani-
melius evolvi potuere. ültimis annis primo doctrina
®'ionum plantarum et animalium ab illa illustrari ince-
' ätque hisce diebus demum commercium formam inter
quot;^^teriem quodammodo inclaruit.

mutatus his applicationibus chemicorum scopus di-
est, an rediit ad pristinorum auri vel mcdicamen-

torum faineni? Profecto non ila, jam mansit materiel

criminum cognitio. Testantur multae investigationes

hisce diebus in lucem prodeunt ex chemia anorganic»'

quoad metalla nuper detecta cum conjuncüonibus sui '

pondera atomistica; ex organica, corporum indagatio

seriebus aethyli, cyani, alcaloideorum, proteiui,

productorum decompositione ortorum, caet. ; testantur op

theoretica Koppii , Scüuöderi , Gesihardti , caet. Quui»

menmunc opificum inulli sint, auxilia materialia satis P®'^

fecta, plures scientiae nostrac partes simul elaborari possquot; ^^

Hinc largus ager nunc colendus est, nmtationes sc-i

investigandae sunt materiei organicae qualitatis et quantité*'

in statu corporum vi verum niorboso.nbsp;m

Si illius notitia in organismo normali jam imperf«®''^

(licenda sit, omnia corpora organica quum nondum ^^

pora chemice bene nota vocari possint, eo magis horun' ^

statu anoruiali mutatio quoad qualitatem plane incog»'

manet. Quae quantitate corporum constituentiuroi-'''®®'^ ^

pant producta morbosa niehus investigata sunt et m^®®'

gantur, • quum^antca neglecta microscopica observatie ^^

dagatoribns nunc viam indicat. Methodus insuper

chemiae nathologicae in eo emendata est, quod pr»''

: cil'quot;

morbosa, causa incognita orta, .possint comparan ^^^^
aliis quorum causae cxperimentis antea defmitae ^
Indagationes sallem memorem Zijuiekmannu sanguinis ^^^^
tationum post ejusdem effusionem, soriem experimentor'^
a doctiss. Heiler institutam de urina post usum p'«'quot;

medicarnenlorurn sécréta, a doctissiino Sïbaul de
urici praesentia in sanguine post renum exstirpatio-

Oetn.

caet.

Specimen quoddam ad gradura doctoralem capessendum
componere deberem , indagationes nonnullas institui
«hemica salivae natura, scilicet de quibusdara corpori-
chemicis , quae continet saliva, sulpliocyanogenio
ptyalino, muco, caet. In conscribenda dissertatie-
' «le ptyalino agens, methodum analysis Wkigthu Inda-
auctorisurecentissimae atque amplissiinae monographiae
quot;^^''äsliva,! cujus observationes saepius cum nieis comparandae
'«•Untf^i porro de muco agens, de hujus indole, praesen-
corporis animalis partibus atque physiologia nonnulla
quot;'^'li'li.nbsp;.;(. ii'.ar : ^

^onographiam de saliva conscribere quum mihiinequa-
in animo fuit!,''de quibusdam modo hujus secreti
^''^slantiis agere mihi liceat.nbsp;..lutoi

^lgt;ysiolog!cam salivae vim commemorare mihi non.pla-
' l^um propter experimentorum a me institutorum.nume-

insufficientem, tum ob deperfitum valorem.hujus fluidi,
unicam vim cognitam, amyli scilicet^in saecharum
■^quot;tandi plurimis aliisb^fluidis aniœalibus propriamn.esse
ostenderunt recentiores.

• ii,.

.„'iiiHotir

fi; iquot;-.':- : ■ jni;r-fMl
fi quot;.11.quot;!!!;» l-iiq mPIliiitf.;

Mi

'Mil,.

au;liJiiilt;iii (I.?, i.iîl .f-yii'inl» i;

DE SULPIiOCÏANOGENlI IN SAUVA PRAESENTIA.

Notabilein proprietatem salivae, addito sale oxjdi f®*''''
colorera nancisceadi pulchro rubrum Tiedeman.n et
initio hujus saeculi ex praesentia sulphocyaoureti po'^®^^
explicaverunt. Exinde chemicorum opiniones hac d®
non eaedem fuere, quum Ure, Hünefeld, Pettenkof»*''
Wright eandem professi sunt ac T. et G., alii
Kühn, J. Müller, Schultz, Bocchardat , Strahl quot;
falsam aut dubiam dixerunt.

Anno praeterlapso etiamnum horum ultimas ex ®
investlgationibus alteram sententiam i'ovit atque ilium
rem materiei organicae extractivae praesentiae adscriben
censuit. Haec sententia mihi ansam dedit hac de re
nulla experimenta instituendi ; quae antequam commeinor ^^^
hanc questionem historice referam, ut postea judicium

possim.

Treviranus (1) primus invenit anno 1814 salivam

(1) Biologie. 1814. IV Bd. p. 332

^alis oxydi ferri, rubro-sanguiiicuiu contrahere colo-
quem acido proprio, jam antea a Winterl (1) in
''öe reperto et acidum sanguinis (Blutsäure) vocato,
Ex solutione alcoholica salivae evaporata cum

«nheiit

zur Verwandlung derselben in Blutquot; (2).
^'edemaihn et Gmelin (3) plura hac de re instituere experi-
Destillata solutione alcohohca salivae evaporatae
acido phosphorico, destillatum chartam caeruleam
rubefaciefat, chlorido ferri jam flavo-rubrum con-
quot;^^''cbat colorem, non nisi magna quantitate acidi hydro-

ehl

'orici

cvanescentem. Chlorate potassae in acido muriatico
chlorureto baryi mixto, destillato addito, idem
post calefactionem turbidum reddebatur. Mixtura
J'^tionum sulphatis oxyduli ferri et oxydi cupri in eodem
^iilato praecipitatum album creabat, quod aqua ablutum
liqui^g extrahebant; haec solutio acido hydrochlorico
^''tralis reddita chlorido ferri denuo rubefiebat. Quum
®ineribus extracti alcoholici solummodo potassam uti

^^^nbsp;BluUauge zu bereiten. Wien 1790. § 2.

JJj ^ P. 333.

Verdauung nach Versuchen. 1826. Bd. i. p. 10.

basin iavenere, sulphocyanuretuiu potassii iu saliva
concludere.

Berzelius (1) secundum haec experimenta iu

destill''quot;'

sulphocyauogeniura quidem admisit, hoc tamen

producW'»

I'uisse per destillationem dicit. Postea (anno 1838)

sui operis editione sese existimare refert, nota expe'quot;'®®quot;

iteranda esse ad coloris rubri causam explicandam.

.nbsp;et

Ure Glascoviensis (2) experimenta T. et G. iteraV
confirmavit. Insuper salivam puram destillationi
destillatum acidae reactionis chlorido ferri rubéfie^®*
post coctionem cum chlorate potassae et acido hydroquot;'''^
rico, chlorureto baryi turbidum reddebatur. QuuBi
parandi causa sanguinem, albumine et fibrino

orbatuöquot;

eodem modo post additum acidum phosphoricum desW^'^
tioni subjecisset, destillatum obtinuit ut ex saliva clilquot;''
ferri rubefiens.

Kühn (3) contra ex cxperimentis T. et G. sulphoc)''''
genium in saliva assumere non potest ; ac. aceticuni
sam esse coloris rubri opinalus est. Acidum hoc enii®
saliva secundum eosdem chemicos adest ; non defflOO®^

ad'

tum est praecipitatum observatum ex chlorureto bary'
dito, ab acido sulphurico praesente deducendum esse-
ejus experimentis, quae non ample describitj sequ®quot;^quot;

(1)nbsp;Jahresbericht. It« Jahrgang. 1828. p. 301.

(2)nbsp;SCHWEIGGER's Journal für Chemie und Physik. 1830.
p. 238 ex Quut. Journ. XIII. Jan. 1830.

(3)nbsp;SCHWElGGEft's Journal. 1. c. p. 373.

''•''«cipitatum nou certo oriri ope chlorureti baryi, secun-
fflethodum Gmelin et Ure. Invesligationes suas de
'•^fitatibus tamen non memorat.
E dar. Mitscheruch (1) experimentis circa salivam e
ductus Stenoniani excretam patuit, liquori a glandula

parotide

secreto etiam inhaerere proprietatem rubrum

'«Dtrahendi colorem cum salibus ferri, de cujus rei causa

^^Perimenta non instituit.

^octissimus van Setten (2) analysin salivae e fistula

parotidis communicans sequentia experimenta com-

quot;^euiorat: »quod ad praesentiam acidi sulphocyanici, illa

''^'^entissima aetate negata est, tamen in nostro casu vix

erat, quoniam evaporata aquosa solutie extracti

^^livae alcoholici, cum acido phosphorico destillata, humorem

^quot;'■'»abal, qui cum perchlorureto ferri pecuharera illum

exhibebat, sulpho-cyanureto ferri propium, ite-

evanescentem addita satis magna acidi hydrochlorici

; insuper sulphatis praesentia se palam faciebat quando

exponebatur miscelae acidi hydrochlorici, chlorureti

P^'tassii (?) et barii, si quidem tum sulphas barytae orie-
batur

oxydatione sulphuris acido sulphocyanico contenti;
^quot;^ique et eo comprobatur quod scilicet substantia''«x des-
illo hamore a sulphate ferri et sulphate cupri de-

l^eler den Speichel des Menschen. Rusi's Magazin. Bd. 58.

saliva ejusque vi et utilitate. Groningaa. 1837. p. 9.

jecta, ablula, et cum potassa mixta eundem illum
rem contrahebat cum ferri per-chlorureto.quot;

Ex nonnullis experimentis de saliva a Hünefei.0
stitutis sequentia notatu hic digna sunt: Destillatuffl
vae a sale ferri rubefactum, aeque ac saliva ipsa coloiquot;quot;'''
minima quantitate auri muriatici (Pharmacopaearuoi)

t Säl®

lor fit, quum liquor ruber ab acetate ammoniae et
ferri, ut et meconas ferri, addito sale auri minore
majore quantitate, fere non decoloratur. Porro salivfiquot;
exsiccavit et residuum cum chlorate potassae igni exposOquot;*'
quae supererant exhausit aqua acido nitrico acidulata;
liquore filtrato chloruretum baryi praecipitatum effecit »a^i
copiosum, quum saliva ipsa hocce sale vix turbida
retur. Ex hisce sulphocyanogenii praesentiam admittit-

Wright (2) novas vel proprias investigationes hac de '
non communicavit, nisi duo experimenta alterum a
ding Bird ex London Med. Gaz., alterum ab amice squot;quot;
Percy instituta.

Prior secundum Wright sequentia refert: »Ifany sp®'quot;''
men of saliva capable of reddening the per-salts of iquot;quot;quot;quot;

be acidulated with nitric acid mixed with chloride

barium and filtered, no change will occur until the mix''^'^
be warmed, when sulphuric acid will be formed at
expense of the sulphocyanogen and a copious precip'
of sulphate of barytes will occurquot; (Hoc praecipitatuffl

lU-

(1)nbsp;Eunefbld, Chemie und Medicin. Berlin 1841, Bd. 11. P-

(2)nbsp;The London Lancet. 12 March 1842. p. 813.

barytae fuisse probabibus existimarem). Opinatur
hoc acidum sulphuricum a sulphure albuminiä dedu-
'^^'^dum esse, quod tamen réfutât Wright, quia hic, amotis
'•^hole sulphocyanuretis, ne minimam quidem sulphuris
''quot;'quot;»«tatem invenit (i).

®*Perimentum doct. Pfrcy sequens est. In solutionc
^^losa extracti alcoholici salivae evaporatae hydrogenium
nascenti, decompositione sulphocyanogenii, format
''•'genium sulphuratum odore et colore nigro chartae,
quot;'quot;«OQe acetatis plumbi imbutae, indicatum.

Rienr iHinc sulphocyanureti potassii pracsentiam acci-

Pit

' llantitatem enim huius salis définit exhauriendo sali-

ïajj.

®^siccatam aethere, evaporando hanc solutionem, sol-
residuum in aqua, addendo porro subacetatem plumbi.
ortum, siccatum sulphocyanuretum plumbi

^ocat

' et sic pondéré déterminât. Praescripto accurato
^Hen

^ ^ quot; caremus ad purandam et siccandam hanc materiem ;
lûtquot;nbsp;praeparatam impuram esse patet. Si so-

® ultima diluta sit, loco subacetatis plumbi nitrate ar-

genti
^oluti

iteài

rosivi, quo facto color disparet, uti in solutione
cyanidi ferri non autem in ceteris saHbus ferri
fieri perhibent. Porro instituere experimentum a
clarissimo Percy adscriptum ; cui addiderunt, sa^®®
liquorem non amplius rubefacere simulac hydrogenquot;
phurati evolutio cessaverit.

Pettenkofer (1) anno 1846 nova quaedam experi®'
hac de quaestione instituit.nbsp;' ninbsp;•

Salivae acido sulphurico acidefactae destillatum ce®^'quot;
acidum hydrosulphuricum , aceticum et '

hydroclile''quot;'

quum chlorido ferri leviter rubefieret. Acidum

hydrosulpb^

ricum non oriri ex sulphuretis fortasse praesentibus
dit, quia saliva cum potassa liquida mixta et cola'®
coloratur hydrate oxydi plumbi potassa soluto.
' Porro investigavit reactiones differentiales quoramdaU'
lium ferri rubrorum, sulphocyanidi, acetatis, for®'quot;quot;
meconatis ferri, ex quibus inter alia sequentia C''
dit'/'^solutid acetatis aut formiatis ferri coctione cum
rnretis ''alcalinis'' omnino decolor fit, quum sulpho«)quot;®
dum ferri sese non ita habeat. Sulphocpnidi feffi solquot;quot;quot;
cum''ferricyanurcto potassii mixta, 'temperatura coi»
post breve tempus, calefacta ilico'coefulenm Beroli»®quot;
oritur, quum contra nec praecipitatum formatur ne

(2) Buchner's Repertorium für die Pharmacie. Bd. XVI. P-

'n chloridi, acetatis aut meconatis ferri et ferricy-
potassae mixtura.

®pplicanda haec usus est solutione aquosa evaporats
quot; alcohohci sahvae exsiccatae. Color ruber a salibus

letri

^ öon mutalur coctione nec addito chlorureto sodii

'quot;Umonii ; ferricyanureto potassii oritur praecipitatum

Addito chlorate potassae, cocta et mixta cum

^^ ® %drochlorico solutione, chlorureto baryi praecipi-

sulphatis barytae oriri porro perhibuit. Ex his sul-

®®yanogenium adfuisse concludit.

•^•^iss. j. Straul (1) de omnibus jam publicatis

'''Wentis (cxcipiantur doet'. Pettenkofer , quae in
«isse:

(licit

^^■«Iche
^hend
Utu

'^'l'ita, qua,,acida et flavo-fusca fit, salivae additur,.

'ntense ruber oritur. Fusius réfutât opinionem illo-

rfî'cnbsp;Gegenwart von Schwefelc.yan im Speichel, in Me-

Jonbsp;von. dem Vereine für Heilkunde in Preussen.

So o.

^ .nbsp;viCi

ei 22.

rum, qui ex his concïudere veüent, hunccc colorem
oh restitutam reactionem neutralem salis ferri diluti

alcalina, ita ut color chloridi ferri neutralis restituatuf)
calia nec sales basici enim ut saliva agunt. Colore®

acido acetico non oriri e reactione chloridi hydrargyn
monstrat ; in destillato salivae tamen sulphocyanogenquot; Pquot;^'
sentiam oh facilem decompositionem non adinittit ;
dcstillati porro investigationes in genere ct jam aH®'®
perimcnta Percy et Marshall (vide pag. II) nih»
strare perhihet.

Praecipitatum floccosum album ortum secunduni m'
dum doet. van Setten, ope sulphatis ferri et cupri'

liquida Pquot;quot;quot;

teriori exainini submittit: digestione potassa
parte solvitur ; remanent in liquore flocci oxydi fer^ '
que praecipitatum sulphocyanuretum cupri, ut van

et Oquot;quot;

opinatur, esse nequit, quod praeterea granulosum ®

floccosum est. Solutionem hanc alcalinam coloris vidquot;

chloridum ferri non rubefacit neque si antea acida

fuit; porro ferrocyanureto potassii in hoe acido l'lquot;

jjequot;

coagula griseo-coerulea (schmutzig blau) elBciuntur,
e ferri nec e cupri conjunctionibus constituta. Color

tiirb'd'quot;

laceus solutionis calcfaciendo non mutatur, liquor m

■ oxy®'

tamen redditur, coctione denuo limpidus. Flocci ^
ferri supra indicati non omnes acido sulphurico diluto
vuntur, ita ut simul materies organica dejecta sit-

E^ his concludit, adesse in saliva materiem
sulphocyanuretum alcalinum in alcohole solubilenJi

'■^tioue sulphatis cupri et oxyduli ferri praecipitatum album
^'^ccosum efficientem , cujus vero proprietates organicam
indicarent. Solubilis esset alcaliis, ex his dejici
acidis et peculiarem affinitatem haberet cum oxydo

ferri

' neque tamen proprietatem cum sahbus ferri rubrum

iQifg ,

dolorem. Hujus vero causam invenisset Strahl in alia
^tcrie in saliva praesente. Videamus quaenam sit,
•^•quot;hibet doctissimus et in solutione salivae rubefacta
salium ferri solutionibus puris coquendo oriri prae-
floccosa. Flocci in posterioribus orti acidis rursus
®'^ntur, in priori solummodo pro parte, quum rema-
flocçj aiijj^j^ jjjg^ gj materie extractiva constitutis,

quot;Vietatem

jam saepius memoratam ex sequentibus at-

Solutioni alcoholicae salivae addita chloridi ferri

^''^ntitate tali, ut nova dosi color non amplius augeatur,

I'^orein usq^g gj temperaturam aquae ehullientis calefaciebat
fRAHl

^ 1 praecipitatum fuscum a oriebatur ; liquorem colatum
^ ^'»ui nova addita quantitas chloridi ferri non rubelacie-
' neqne si antea alcalinus redditus esset. Si porro
tinctura sine sale ferri calefiat, praecipitatum album
' quum liquor filtratus chlorido ferri non ut antea
ö^Mï-, praecipitatum » ganz entschieden quot; eodem m-

bofit.

^ '®(iue praecipitatum a constitutum esset ex hac materie

^'^'ata. conjuncta cum chlorido ferri, quem acida amovere
Posserit

» quum materies ipsa insolubilis remaneret, quae

tamen aqua abluta, potassa liq, soluta, jam propne'^''^'

suam pecuüaiem amisisset!

Proprietates characteristicae materiei bujus extiacH'

colorantis itaque sunt sequentes : solvitur aqua et al

hole, coagulatur si calefit, salibus ferri rubefit, acidis »

alEcitur ; coagulata solvitur alcaliis, ex quibus praecip'

„alibus

tur acidis, sed jam decomposita esse videtur quum
ferri non amplius coloratur.

Quamquam Strahl proprietates differentiaies liquors

bri saepius notati, quas retulit Pettekkofer , «e®
tim refutaverit, experimeuta sua de proprietate maquot;quot;'
quae salibus ferreis rubrum init colorem, quod coag»
calore et soluta alcaliis ex hisce deinde acidis rurso»
jecta jam proprietatem suam amiserit, vetant quo
sulphocyanogenii praesentia admittatur. Van Sette-N
praecipitatum suum ope sulphatis cupri et ferri non
rius investigavit neque basin indicavit.

Illinc indagationes nonnullas a me institutas refer®'®
cum aliatis comparera. Antequam expérimenta circa

, agendum est de proprietatibus qquot;'^ ^
dam conjunctionum ferri, rubrum colorem referentiu'''

nonnuilorum sulphocyanuretorum. In his investiga
Meitze.^dorf (1) et Petienkofeh relatae inprimis
animo fuere.

(1) üebor die Scliwefelcyanmetalle in PogcendORFF's Annale»-

S, p, 62.

'Wer solutiones salium ferri rubres hic memorentur acc-
meconatis , formiatis oxydi ferri et sulphocyanidi

Solutione acetatis ferri usus sum, praeparata digerendo
'••'atein oxydi ferri (e chlorido ferri ope ammoniae prae-

'''Pitat,

turn et aqua fervida ablutum) in acido acetico leni

•^alore fere per 24 horas, abundante admodum oxydi

*lquot;^'ötitate. Liquor fdtratus colorem profunde rubro-fus-

refert; coquendo turbida redditur solutio, si diluta

''^lue acidum aceticum abundet citius quam in solutione

concentrata. Si per plures sexagesimas horae par-
t6s

quot;Peratio haec continuatur, omne ferrum e liquore deji-
cilür.

Acetatis solutione cum parvis crystallis chlorureti ammo-

quot;^'xta et cocta, statim praecipitatum rubrum oritur;

'luore décoloré ab hoc separato ferrocyanureti potassii

®® vestigia quidem oxydi ferri indicantur. Praecipitatum
Per

dies quotidie nova quantitate aquae digeritur,
quotidie examinatur, nunquam ferrum adfuit et sexto

Qie

®®quidem chlorureta ; nunc acido nitrico solvitur
'^'^®®«ipitatum , solutio acidum hydrochloricum non continet.
^ 'quot;ystallum ferricyanureti potassii liquorem acetatis tur-
reddit (1), color fere non mutatur, saltem nec

j ^^'^'Pitatum coerulei Berolinensis nec viridis color oritur.

per horam unam sibi relicto seponitur prae-

Etiam praecipitatum oritur si solutioni crystalli minimi in larga
aquae additur guUatim liquor acetatis ferri.

cipitatum floccosum, flavo-fuscum a. Liquor sepaquot;quot;'
rubro-fuscus nova quantitate ferricyanureti potassii non
pbus turbidus fit, aeri expositus quodammodo vi

noU'quot;

nanciscitur colorem, coctioni submissus turbatnr,

praecipitatum floccosum ortum post refrigationem ßO®

sus solvitur; ferrocyanuretum potassii et ammonia i

oxydi ferri praesentiam. Praecipitatum a ablutum ^^

modo in aere virescit. non solvitur aqua, alcobolC)

• • n dilo''®'

acetico, solvitur acidis hydrochlorico et nitrico

potassa et ammonia liquida colorem rubro-fuscumnbsp;^

solntio ope acidi hydrochlorici levis viridis coloris non ^^^

tatur addendo ferricyanureto potassii, quum ferrocyaD

. t ainrnoquot;

potassii praecipitatum coerulei Berolinensis,

praecipitatum oxydi ferri prodit (1).

Chloridum auri majore quantitate solutioni acetatis ^ ^
additum statim hanc plane decolorem reddit ; spatiu®
poris ad decolorandum necessarium maxima pro P^r^® ^^^
det e quantitate additi chloridi auri, quemadmoduffl
ma dosi post tres aut ne quatuor quidem dies color P®

ferr'

evanescat.

titate

Chloridum hydrargyri hec majore nec minore qua
additum colorem acetatis ferri mutat.

et

Quid de meconate ferri ac de pyromenonate

vidi»

(i) Observatio hiaec itaque non convenit cum üs qquot;®®nbsp;.jj

.. j non

KOFBR (v. p. 12); genesis liujus praecipitati tamen
liquet, sicuti P. ortum materiei ope ejusdem salis in su p
(vide 1. c. p. 303) explicare non potuit.

quot;ate valeat, propriis experimentis milii deficientibus, de
^quot;ûio tantum nota commemorare hic hceat.
'^econas oxydi ferri aqua solutum colorem refert rn-
destruendum acido sulphuroso, protoxydo stanni,
®Pe radiornm sohs, restaurandum oxydatione (1). Se-
^'«»dum Vogel color chlorido auri non destruitur; Hüne-
(2) perhihet majorem hujus quantitatem sic ut mino-
per spatium temporis longius meconatem ferri de-
^^lorare. Quum secundum Pettenkofer (1. c. p. 304)
'^'''■icyanuretum potassii nullam actionem in illum effi-
^Vackenroder (3) sequentia refert: »Die von der Me-
'^oosaiire bewirkte intensiv rothe Färbung der Eisenoxyd-
dürfte mit einer Veränderung des Eisenoxyds zusam-

äugen. Indessen entsteht doch erst nach längerer

ein blauer Niederschlag, wenn man der gerötheten

Ei

'^enchloridlösung Kaliumeisencyanid hinzugefügt hat.quot;

Solutioni dilutae chloridi ferri quantitas sulphocyanureti
^^tassii additur, ita ut haec paululum praevaleat : color
« est rubro-fuscus. Si huic majorem addimus
^quot;'Phocyanureti quantitatem color evanescit et oritur prae-
'Pitatuin fuscum (ob leviter alcalinam salis potassici reac-
nullo ferro in liquore superstite. Liquor a neu-
's coquendo colorem minus intensum acquirit, praecipi-

i.iebig, Chimie Organique, p. 293.
Chemie und Medicin. Bd. I. p. 876.
Pharmac. Central-Blatt. 1842. p. 69.

latum minimum fundum petit. Si sal ferri abundat, colquot;''
coquendo non mutatur, nec ullum oritur praecipitatui»'

Solutione chloridi hydrargyri liquori a addita st®'quot;quot;
color mutatur; liquor plane decolor fit si sublimati qquot;®®
titas non nimis parca est.

stSquot;

Chloridum auri etsi majore dosi additum colorei»
tim non mutat, post aliquas boras vel diem plane deco'o
ratur; tempus pendet e chloridi copia.

Liquore cum chloruretis sodii vel ammonii, vel

ntensitate dquot;'
colo-
litato

ris flavi, in aqua non solubile. Liquor ab hoc praecip
separatus ulteriori coctioni submissus non rursus fflUtaW
neque post novam additam chlorureti alcalini quantitat®quot;quot;
praecipitatum oritur. Quantitas praecipitati pendet e
conditione solutionis et maxime differt; numquam t®®®quot;
ferrum post coctionem cum hisce salibus in fluide cola'
abesse observavi.

Crystallo ferricyanureti potassii solutioni rubrae addi'
statim color mutatur in fuscum et oriuntur flocci prof«''''
coerulei, liquor ipse post nonnullas sexagesimas horae par'
in pulchre viridem transit, praecipitato coeruleo fuod*quot;quot;
petente. Si liquor fuscus statim a praecipitato separ»'quot;
et temperaturae magis elevatae exponitor, statim eolo
mutatio oritur, quod etiam fit si major additur ferricy®quot;
reti potassii copia. Color fuscus non observatur si
utimur salis ferri quantitate et majore ferricyanureti;

in hoc casu statim apparet. Praecipitato coeruleo
''^Parato liquor chlorido ferri rursus rubefit, itaque sulpho-
•^yanogeniuni non ferricyanureto potassii decomponi nec prae-
'^'P'lari patet; odorem ac. Prussici (Petteotofek) non ob-
Quaenam haec materies dejecta sit mihi non liquet,
^liloridi ferri solutioni qua ad hoc experimentum usus sum,
additur crystallum ferricyanureti potassii non mutatur
'quot;i'^or, nisi aeri expositus post multas horas, quum oritur
^''^«cipitatum virido-fuscum ; liquor superstes, fuscus co-
qiendo viridem non nanciscitur colorem-

^•■aecipitata haec itaque pertinent ad varias conjunctiones
quot;^•^^oitas sub nomine coerulei Berolinensis , sint ferrocyanidum
ferricyanuretum ferri aut alia.

distinguendum acetatem ferri a sulphocyanido ani-

quot;quot;^•l^ertenda est major quantitas oxydi ferri in solutione
prio
Üt
titat

'«ris.

^2,812 grammatibus solutionis sulphocyanidi ferri (prae-
P'l'atae addendo sulphocyanuretum potassii chlorido ferri, ita
color nova additione non amphus mutetur) addidi am-
''^«ûiam liquidam abundantem. Oxydum ferri fdtro adjectum
fervida saepius ablutum, postea siccatum et igni expo-
pondus referebat 0,019 gr. vel abstracto filtri ci-
(0,0015 gr.) 0,0175, i. e. 0,076 pet.
^»308 grammata solutionis acetatis ferri eodem modo

Atquot;

0,159—0,0015 = 0,1575 oxydi ferri vel 1,69 pc»-
rebant.

Ex hisce itaque sequitur colorem sulphocyanidi

circiter duoviginties intensiorem esse quam acetatis fefi-

Quod ad proprietates attinet plurium sulphocyau'quot;'« ^

rum, quodammodo aqua insolubiles sese manifestaot

sales argenti, cupri et plumbi.

Addendo nitratem argenti solutioni dilutae sulphocyao

potassii, ita ut prior abundet, praecipitatum oritur albquot;

Liquor fdtratus nulla vestigia sulphocyanureti continet,

rubefit enim chlorido ferri. Praecipitatum in filtro afflW

diloW

nia liquida abluitur, liquor transiens, acido nitrico

leviter acidefactus salibus oxydi ferri coloratur.

Sulphate oxydi cupri solutioni non dilutae sulpbocyaquot;

i contra

reti potassii addito praecipitatum nigrum oritur; si
diiuta utimur sulphocyanureti solutione,

praecipitatu®

grum non observatur, sed post quasdam sexagesimas

partes album floccosum statim fundum petens. Praecip''quot;

hoc separate liquor, quamquam sal cupri abundet, sulp

] jjjjlOS

cyanogenium admodum continet; si huic porro a
sulphatem oxyduli ferri, rursus oritur praecipitatum alb«^
et omne sulphocyanogenium e liquore disparuit. Ex
lis Meitzendorfh (1) experimentis sequitur sulphocyani'^quot;
cupri statim aqua decomponi, ita nt materies alba oriatw
sulphocyanuretum cupri, sales oxyduli cupri aequipara^ ^
quod etiam sequenti meo experimento demonstrator.
(1) 1. c. p. 89.

f ï

''•^ate oxyduli ferri solutioni dilutae sulphocyanureti potassii
liquor non coloratur, addendo huic snlphatem
cupri praecipitatum alhum fundum petit, nullo sul-
P^ocyanogenio in liquore superstite; si sulphatem oxyduli
solutioni satis concentratae sulphocyanureti pot. addi-
etiam non oritur color ruber, huic liquori tamen
^quot;'Phate oxydi cupri addito statim intense rubefit. Porro
^ddimus sulphocyanidum nigrum solutioni sulphatis oxy-
'''''' ferri, album contrahit praecipitatum, rubrum liquor
, si album contra liquor colorem rubrum non ac-
Lucide ex hisce patet, si sulphocyanidum cupri
datur, salem oxydi ferri ex sale oxyduh formari.
microscopie examinatum praecipitatum album et ni-
ex moleculis satis magnis constat, nonnunquam angu-

lis

Piquot;aeditis, quae se jungunt et dendriformem adspectum

'■efer

'^^ixtura sulphatis oxydi cupri et sulphatis oxyduli ferri
sulphocyanureto statim oritur sulphocyanuretum cu-
album , in liquore non superstite sulphocyanogenio (no-
est, sulphatem cupri abundantem requiri alioquin
a sulphocyanido ferri ruber erit); praecipitatum non
aqua, solvitur ammonia liquida colore coeruleo,
dilutis insolubile, calefactum acido nitrico solvitur,
solutione cuprum adest, ferrum abest; digestum

potassa liquida flavo-rubrum acquirit colorem (oxydu-
'^upri); liquor separatus leviter acidefactus chlorido
rubefit.

Subacetate plumbi in sulphocyanureti potassii solu'
praecipitatum dejicitur albo colore, quod non plaie
insolubile est.

aliva ip'®'

Haec experimenta nunc applicanda sunt m sai

methodum eandem cum hac insequendam esse censeo-

Salivae recenter collectae unciae vj temperatura aquae ^ ^^

lientis evaporantur; residue, leviter colorato, alcobole

exhausto, solutio alcoholica rursus evaporator

aquae, remanet syrupus leviter fuscus, odorem

coctae referens. Aqua destillata emulsionem efficit ^^

copii ope multae guttulae iadicantur adipis, actts pa

globuh glabri lucem prae ceteris diffrangentes cum ^^

granuloso), qua fdtrata, fere nihil in filtro remane') ^^^

tione in liquore praecipitatum non oritur, mico

observatur evanuisse acus.nbsp;^

cuca

Hujus solutionis aquosae pars evaporata raiscetur

acido phosphorico et in balueo aquae fervidae des i ^^^

Duo prima destillata colorantur chlorido fern-

modo ttt quot;

acquiritur destillatum coquendo liquorem eo m ^^^

minima quidem guttula e vase retorto in recipieu® ^^^^

sire possit, sed solummodo vapores condensati; ut P ^^

hoe destillatum salibus ferri rubrum fit sed i®

hida

Pars chlorureto haryi mixta post 12 horas tunbsp;^^

redditur, calefaciendo cum chloratis potassae crys ^^
addendo acido hydrochlorico praecipitatum oritur aqu
solubile.

Solutioni aquosae neutrali, satis concentratae , ejusdem
^^tracli alcoholici additur guttula solutionis chloridi ferri.
'Quamquam statim in parte fluidi oritur color profunde
'■'^I'ro-fuscus, agitando liquorem hic maxima pro parte
quum color levissime fuscus sit et praecipita-
floccosum oriatur. Filtrato liquore, addendo paulu-
acidi nitrici vel hydrochlorici diluti color intensior fit,
sulphocyanuretum potassii non mutatur, nova
'î'^âûtitate chloridi ferri profundius rubro-fuscus fit. Prae-
■^'Pitatum separatum et aqua ablutum (colorem leviter
'quot;'^•^rutn refert) acidis dilutis difficile solvitur; acido ni-
'■■'co concentrato satis facile, in hac solutione ferri prae-
^eotia indicari potest; igni expositum patet praecipitatum
quot;^äterias organicas continere. Si acido hydrochlorico sa-
extractum acidum reddimus, jam post minimam ad-
'^''•äßi chloridi ferri dosin hquor rubefit neque rursus agi-
^äüdo color evanescit, praecipitatum non oritur.

Quoad coloris rubro-fusci mutationem ope coctionis, haec
P®®det e majore vel minore quantitate additi salis ferrei,
chloridum ferri additum est illa quantitate ,|Ut color
copia non intensior fiat, non autem majore, coquendo
•^•■iuatur flocci fusci (solutio sit diluta) et fere omnis
•^•^lor fluidi evanescit; in liquore separato nova quantitate
®lïloridi ferri pristinus color rubro-fuscus redit. Flocci
facilius

acido hydrochlorico solvuntur, quae solutio mag-
«am ferri quantitatem continet; minima solummodo pars
äcido hydrochlorico non solvitur. Majore quantitate chlo-

ridi ferri eidem salivae solutioni addita, post coctionem
que oritur praecipitatum , neque mutatur color.

Color rubro-fuscus statim destruitur addendo cblor
dum hydrargyri ; addendo chloridum auri, mediocri
post horam liquor decolor redditur.

Crystallum ferricyanureti potassii statim colorem
viridem mutat, quum oritur praecipitatum ponderos»
ejusdem coloris.

Plane etiam convenit reactio, post coctionem
rubro-fusci cum chloruretis aicalinis, cum mutatione

sulphocyanidi ferri solutione ; vario modo saepius insliW^n

f

est experimentum, semper color intensitate diminutus e
ortum est praecipitatum fundum petens vel floccosum
tans ; in liquore separate, quamquam saepius fere dec
lore, numquam deërat ferrum.

Solutioni eidem aquosae extracti alcoholici salivae addit
nitrate argenti oritur praecipitatum floccosum album?
quor separatus salibus ferri non coloratur, praecipitatquot;®
solvitur ammonia liquida, partim acidis; filtro adjectO'
aqua abluto et acido nitrico diluto exhausto chloruretu®
argenti remanet ; liquor acidus transgressus chlorido f®''*'
pulchre rubefit, deinde chlorido hydrargyri addito , •''quot;quot;SU
decolor fit.

Eadem solutio, reactionis neutralis. sulphate oxyd«
ferri leviter turbidefacta, quum non mutetur color,
dendo insuper sulphatem cupri, primo leviter rabesci gt;
majore addita dosi hic color rursus evanescit et oritui P^a

quot;^'Pitatum largum, floccosum, leviter flavum, fundum petens.
'^'quor colatus clarus sulphate cupri non amphus mutatur ;
^'»monia addita, coctioni suhmissus, denuo filtratus, cu-
P^o atque ferro igitur remotis, acido hydrochlorico acide-
chlorido ferri non coloratur. Praecipitatum acido
®quot;rico primo rubrum contrahit colorem, solvitur deinde;

decolor flammae exposita initio rursus rubescit,
•deinde denuo decoloratur; ammonia liquida exhaustum
^•Jscum fit, liquor leviter coeruleus esse videtur. Prae-
®'Pitatum filtro adjectum potassa liquida flavo-fuscum ac-
•^'P't colorem; liquor alcalinus acido hydrochlorico acidus
'■^'idilus, chlorido ferri pulchro-rubrum nanciscitur colo-
chlorido hydrargyri iterum evanescentem caet.; ma-
'•^''quot;es potassa exhausta solvitur acido hydrochlorico dilute,
''^quot;or continet ferrum et paululum cupri, rubescit enim
quot;ilphocyanureto potassii; ammonia praecipitantur flocci
quum liquor levissime coeruleus sit.

Si solutionem eandem salivae antea acido hydrochlorico
»cidam reddimus, minimum tantum praecipitatum oritur
^'ilphate oxyduh ferri cum sulphate oxydi cupri. Haec
quot;Gâteries filtro adjecta, saepius aqua exhausta, acido nitrico
'^'lito humefacta sulphocyanureto potassii non coloratur ^
''^'quot;rocyanureto potassii fusca fit, chlorido ferri rubescit,
^•^naonia liquida coerulea fit: ex sale cupreo itaque consti-
est. Ex hac solutione acida tamen non semper hoe
•^odo omnem materiem colorantem dejectam esse observavi,
'lquot;««! saepius adhuc chlorido ferri quodammodo rubefiebat.

et

Post moram tamen major praecipitati quantitas dejicitu*quot;
liquor indolem illam deperdidit.

pt residuquot;

Salivae evaporatae aetherea solutione exsiccata, ei
aqua extracto, in hoc liquore nitrate argenti etiam ^^
album praecipitatum , quo in filtro posito et abluto, a
nitrico diluto addito, Hquor transiens chlorido fcquot;
befit.

Luculenter ex hisce nunc patet, liquorem salivae

befactum in omnibus convenire cum sulphocyanidi

solutione, atque praecipitata ope salium metallicoru® P

prietates habere easdem ac sulphocyanureta vel sulp

cyanida. Strahl enim non satis accurate haec

tigavit, quum revera sulphate oxydi cupri et oxyduü

ri sulphocyanogenium ex saliva dejicitur; recte tamen o

vavit etiam ferrum praecipitari. Materies enim uono

ita it

organicae ex non acida solutione simul dejiciuntur, ^
praecipitatum constitutum sit ex sulphocyanureto cupf'
conjunctione ferri cum materiebus organicis; qumquot;
semper in indagandis bis praecipitatis invenerim,
piam minimam esse, minorem saltem quam si ex acida®
lutione dejicerentur, opinor sulphocyanogenium in d®

pro parte cum conjunctionibus ferreis organicis unitum, P''

tim tamquam sulphocyanuretum cupri dejici.

Plurima quae insuper attulit Strahl non observare P
tui, materiem scilicet colorantem coctione dejici au
gulari, oxydo ferri unitam etiam coctione insolubü®
reddi, caet.; contra saliva temperatura aquae ebuUiequot;

quot; Werer, semper materiem omnem, quae ferro rubescit,

''•^ohole et aqua solvi potui. Quum haec experimenta car-

ut ita dicam, jam falsa esse mihi patuere, de ejus

''^t'ociaatione circa materiem suam extractivam atque de
h ■

quot;^Jls proprietatibus agere non opus erit.

i--

l- gt;1

II.

DE MATERIEBÜS EXTRACTIVIS ; PTVALINO.

Quemadmodum antea in chemia anorganica corpo

nonnulla sub ordine »Schorlklassequot; vocato redacta su®''

nostro tempore iu chemia organica his comparandae

materies ita dictae extractivae. Indefessi labores omoiquot;

indagatorum proprietatum chemicarum corporum orga»'®

rum nondum eo pervenerunt, ut omnes substantia®

dividui organici vel hujus partis referri potuerint ad

pora chemice pura, constantis compositionis et firmarquot;

.. gjjiio

proprietatum. Quaenam pars plantae vel animalis
indicari potest cujus extractum aquosum non varias m®
ries contineat, corpora chemice nota non vocandas l
ficile a priori est determinatu an unquam hic scopa«

perficiatur. Magnus numerus materierum fortasse
sentium non nisi hujus momenti prorogalioni et
jori difBcultati ansam dare poterit. Corpora cheffli
nempe, quamdiu organismum constituunt, continuae i®
teriei mutationi subjecta sunt , et unius origo altequot;quot;

formationem provocat; quum tamen fortasse non sta-
poterit, organismum vivum unquam non nisi ex cor-
Poribus chemice definitis constitutum esse, ex his non se-
•îuitur quod, cessante mutatione continua materiei ex causa
''^finita, in analysi chemica, amotis corporibus composi-
''onis firmae, massa remanere debeat proprietatum inde-
filitarum, compositionis solutae, detritus corporum jam
quot;ftorum, fons novorum. Ex corporum inorganicorum
®'udio enim jam notum est, elementa non nisi proporti-
quot;quot;^•bus firmis secum jungi ; quod porro applicandum est
analogia corporibus organicis, quum unius elementi in
alteram transitus non fieri constet. Corpora organica nempe
quot;On aliis legibus quam inorganica obediunt ; conditione
'''^ersa phenomena differre poterunt, horum causa in utris-
eadem accipienda est.

Ad accuratam harum materierum extractivarum notitiam
quot;^^nltiplex divisio instituenda est, e plurimis subsidiis non-
quot;ulla eligenda sunt ad opus hoc perficiendum ; pauca sae-
P'us adhibita sufficere probabile est : exemplo sint pulchrae
quot;»«•agationes resinarum ab Unverdorben institutae.

Jam plerique chemici imprimis Berzeliüs et Simon hunc
®®odum secuti sunt. Primo alcohole ad hunc scopum usi
quo dividebantur materies extractivae in tres partes
'^'versis, extractum aquosum, spirituosum et alcohohcum.
I^iculenter patet hanc divisionem ope alcoholis ulterius
^Pphcari posse. Extractum enim aquosum, in alcohole di-
insolubile, jam pro parte alcohole magis diluto solvi

potest; ita extractum spirituosum alcohole fortiore (noo
soluto) rursus sejungi potest. Alcohole quantum fieri P'
ad hanc finem utendum videtur, quippe quod prae cetef®
reagentihus circa materies organicas indifi'erens sese pquot;quot;quot;®
heat. Gerto alcoholis usus pluribus gradubus quam duob«®
non necessarius dici deberet, si ulterioribus divisioniböS
gr. acido tannico, salibus plumbi, chlorido hydrargf
caet. constantes conjunctiones obtinerentur. Comparaquot;quot;
tamen eorum quae invenerunt Berzeliüs et Simon doc®*'
multarum materierum eodem modo praeparatarum propquot;®
tates adhuc differre. ita ut corpora chemica bene nota p'®quot;
rumque nequaquam dici possint.

Methodum multo simpliciorem secutus est Schebeb
in indagandis materiebus extractivis urinae, quas dejequot;''
ex urina ipsa (nitrate barytae orbata sulphatibus, P''quot;®'
phatibus caet.) ope acetatis plumbi neutralis et basilt;quot;'
sic acquisivit duas materies quas » Harnfarbstoffenquot; vocat e*
quarum compositionem analysi elementari définit. Hanquot;quot;
analysis illi numéros praebuit adeo inter se différentes (2)'
praesertim si comparentur cum iis ex urina aegrotantio® '
ut sequentia concludat: »dass der Harnfarbstoff nicht g'®'quot;^

(1)nbsp;Annalen der Chemie und Pharmacie. 1846. LVII. p 180.

(2)nbsp;Materies acetate plumbi praecipitatae :

C. 61,312 61,99 65,2S 65,76 64,99 64,43 62,80
H. 6,181 6,32 6,59 6,01 7,00 6,30 6,3^
N. 7,032nbsp;6,79

0. 25,475nbsp;21,37.

•lea ii
Ha

quot;quot;''Stoff, y g^ ^y yQQ gjejg constanter, sondern als ein

fortwährender Oxydation begriffener Körper von wech-

''quot;ier Zusammensetzung ausgeschieden wird (1).quot;

chemia tamen non nota sunt corpora compositionis

'avilis, mixturae quidem variabiles plurimorurn corpo-
■quot;Um. •

^^ ' si enim corpus quoddam compositione mutatur jam
factum est. Itaque hae materies colorantes nequa-
acido urico, ureo, caet. comparandae sunt, sed so-
quot;»»Uiodo dicendae sunt mixturae multorum corporum in-
^'lorum, nonnullis tantum proprietatibus inter se con-

varia copia obviorum.
'^äque non temere agimus concludcntes, hoc modo ac-
quot;'u notitiam matcnarum extractivarum non adau-

geri

' Û1SI methodo Bebzelh haec jungatur, et sie materies
^ a plumbo separatae ante analysin elementarem
aliis reagentiis separcntur, caet. Secundum bane
itaque materies extractivae non maiori caloris

ëraH '

' submittendae erunt; quas enim calore mutari quis
nesciat? (2)

^ubac,
C.
H.
N.

Hisce diebus inter alias investigationes nonnulla P® ^^

experimenta circa materies has ex urina instituta

pxsiccataquot;

a Strahl et Lieberkühn (1). Parte urinae exs»

.nbsp;in

utebantur solubili potassa liquida, materiebus

alcohole absolute non solvebantur, amotis. Post uom

dies in solutione alcoholica fundum petiit materies ^

quae soluta alcaliis ex his acido hydrochlorico dejici pquot;

Ex solutione alcoholica ope chlorureti zinci kreatini ^

separatur, Chlorureto baryi eadem materies dejicitW'

si amot»

1 ori-
untur. Sic etiam, hisce remotis, rursus a niti-ate argent''
täte plumbi et cupri materies inter se non différentes pf
pitantur. Insuper adest materies colorans acido hydroc i

solvenda (Scherer, Strahl). Methodus Strahl non incoquot;?''^

dicenda est; quum tamen experimenta ejus adhuc i

pleta sunt, déficiente multarum materieruin sum

taut*quot;quot;

quantitate ad ulteriorem investigationein, et quum

iafli

usus est materiebus potassa liquida concentrata solutis,
multum indagandi restât.

Jam nomina plerisque materiebus extractivis e

improbasse. De analysibus his dixit: »man muss wissen was ff® ^^^^

sirt, wenn die Analyse einigen Werth haben soll, und es ist

greiflich, wie mann so zwecklos Zeit und Mühe verthun kann-

jllut

(1) J. C. Strahl und N. Lieberkühn, ffamsäurenbsp;^^^

einige neue constante Bestandtheile des Urins. Berlin. ISi^.

quodammodo puris chemicium dedidcrunt, v, gr. Zo-
Ptyalinum, Optaninum, Osraazomum, Halophilum,
quot;quot;^atinum, caet (1). Ex his solummodo ultimum post novas
'^'^^gationes Liebigu corpus chemicum dicendum crederem,
compositionis et qualitatis constantis sit, sese pro-
''quot;quot;'t'one constanti aliis corporibus jungat atque formam
'^5'stallinam referat. Aliis contra nomina data sunt ob
''quot;■»Prietatem peculiarem v. gr. odorem, formam, vel quia
^^lusive in partibus quibusdam organism! inveniantur,
''^quot;Prietatibus minis bene distinctis. Hue pertinet ptyali-
de quo nunc fusius agendum.

^Rzeliüs nomen hoc substantiae dedit quam methodo
e saliva sibi praeparaverat, quaeque peculiares
^'^rebat proprietates. Quum chemici sibi proposuissent
^^yalinum dari, hoc variis methodis sibi praeparaverunt et
^quot;^''iqnjjj, jjiateries acquisita saepius alias exhiberet pro-

s hanc tamen eodem nomine designaverunt. Ex-
quemque salivae investigatorem suum ptyalinum inve-
dicere possumus, sua methodo praeparatum, subinde
^^'me quoad proprietates dififerens. Has varias methodos in

Ul

scherer {Jahresbericht 1846) inter has refert uroxanthinum,
ucinum et urorhodinum, a doctissquot;. Heller descripta; sunt duo
^^ ora tamen producta ex decompositione prioris materiei adhuc hypo-
notae ex coloris mutatione ope acidi liydrochlorici concentrati in

Co,

quot;'eum, quae quum variis corporibus v. gr. proteinicis (Caventou ,

^llKDoig ivT

ess 'nbsp;propria sit, has materies ad exstractivas referendas

non crederem.

indagandis aliis fluidis animalibus sequentes, fere in
organismi parte chemici quoddam ptyalinum inveneru»''
ita ut in opere Vogelu in capite de ptyalino lega®quot;®
»Vorkommen. Fast in allen thierischen Flüssigkeiten-

Berzeliüs iHud praeparavit exhauriendo acido aceti'^
partem salivae exsiccatae insoluhilem alcohole, residui^
denuo alcohole et deinde aqua, in qua solvitur ptyabou»''
Haec solutio nec coctione turbida fit, nec additis infusio^'
gallarum, chlorido hydrargyri, subacetate plumbi vel acid'®
Tiedemann et Gmelin (1) salivam evaporatam alcbquot;
coquebant, residuum aqua fervida extrahebant, in bac
lutione (antea alcohole addito et praecipitato rursus
soluto) praecipitata oriebantur aqua calcis, nitrate, aceta
et subacetate plumbi, chlorido et nitrate hydrargyria ea«'quot;
infusione gallurum valde turbida fiebat. Post evapor»«quot;
nem hujus solutionis residuum partim tantum aqua ru'®''
solvi poterat. Behzelids differentem reactionem hujus f^f
lini et sui explicat e neglecta extractione ope acidi acetiquot;' »
ita ut carbonas alcalinus aliquid muci solvent.

Mitscherlich (2) salivam e fistula ductus Stenoniani in ^a'quot;'
exsiccavit. Residui pars aqua solubilis, alcohole 0,863 p-
praecipitata, colorem referebat flavo-fuscum, si ante aC
sulphurico neutralis redditus sit liquor, album. Solutio aqnquot;®
ambarum materierum nec acidis nec alcalils nec cblor''^

(t) L. c. p. 13.
(2) L. c. p. 511.

hydrargyri, chlorido ferri vel infusione gallarnm turbida
quot;ebat; nitras argenti et acetas plumhi praecipitata copiosa
Pfoducehant in solutione materiei flavo-fuscae, prior tan-
in solutione albidae. Hanc materiem albam Mitscher-
■•'CH nuncupat ptyahnum purum, cujus solutione aquosa eva-
Parata residuum penitus rursus aqua solvitur, quum flavo-
flscae pars evaporando insolubilis redditur.
Simon (1) ptyalinum sibi praeparavit fere methodo Ber-
cï solutione aquosa acido acetico fundum petiit ca-
quo remoto, solutio plurimis jam vocatis salibus
turbida facta erat, nitrate argenti tamen et subacetate
P'oßibi praecipitata oriebantur.

Holding Bird (2) hoe ptyalinum albuminosam vocat ma-
^^'■iem, quum partim insolubile reddatur evaporatione, et
saliva, ut et in ptyalini solutione, coagulum oriatur ad
''lectrodos eolumnae Voltaicae, proprietates referens albu-
öiiuis.

Hoe Wright (3) albuminati sodae attribuit mixto pty-
secundum methodum Berzelh praeparato, quamob-
hanc sequenti modo mutavit. Sahva colatur charta
bibula. materies in filtro residua extrahitur aethere sul-
Phurico, quo ptyahnum et pinguia solverentur ; evaporata
aetherea solutione, residuum in filtro aqua abluitur

(') Medicinische Chemie, I. nO.
(2) London Med. Gaz. 1840. I. p. 643.
(5) The Lancet. March 1842. I. p. 789.

qua solvitur ptyalinuin suuin. » Ptyaliii, as thus prepar*^'

is a yellowish-white, adhesive and nearly solid matter, o®'

ther acid nor alkaline, readily soluble in aether, alcobquot;'

and essential oils and more sparingly soluble in water; ''

is unaffected by galvanism, abundantly precipitated W

bv

subacetate of lead and by nitrate of silver, feebly so
acetate and nitrate of lead and tincture of galls, uninfluen®®*^
by bichloride of mercury and strong acids.quot; In saliva filtquot;quot;^
ta, perhibente Wright, porro adest mucus, quocum semp®'quot;
aliquid ptyalini conjunctum est; methodum tamen, qu®
invenit, non indicat.

Lehmann (1) salivam evaporatam, poslquam acido acetiquot;quot;
neutralis reddita sit, alcohole, deinde spiritu exhaustaiO'
aqua extraxit; huic solutioni addidit chloruretum calcn
ammoniam ad amovenda acida phosphoricum et sulphurid®'
solutione colata, acido hydrochlorico neutralis facta, evapof®^'
deinde et denuo ad extrahenda chloruretum calcii et
rureta alcalina alcohole mixta et colata, residet materie® gt;
quae igni cxposita solummodo vestigia salium alcalinoroö'
continet. Hujus ptyalini puri aquosa solutio nec acidis aquot;'
salibus nec infusione gallarum turbida fit; solummodo ^
cohole dejicitur ptyalinum.

Ut, quantum fieri posset, de ptyalino judicium
mihi liceret, salivam ipse indagavi. Harum indagatioi»'quot;quot;
nonnullae sequuntur.

(1) Lehrbuch der Physiologischen Chemie, Bd I. p. 297.

^ars salivae evaporatae alcohole exhausta, acido acetico
quot;Mitralis reddita , aqua extrahitur ; solutioni huic aquosae
'ddidi volumen aequale alcoholis 0,819 p. sp. ; praecipita-
oritur album ffoccosum, novo addito volumine leviter
'^'^cum. Liquorem a colando separavi.

Praecipitatum b denuo aqua solutum reactionis est levis-
acidae. Liquor sequentes refert proprietates : coquendo
turbidus fit; subacetas plumbi copiosum profert prae-
quot;'•Pitatum, sic etiam acetas plumbi ; ambo non nisi partim
acetico solvuntur, facile acido nitrico ; nitrate argenti
Pquot;quot;®®cipitatum album oritur eodem acido solvendum ; chlorido
%lt;irargyri vel chlorido platini addito liquor non turbatur ;
^'^Phate cupri , infusione gallarum , chlorureto calcii,
quot;quot;Phate magnesiae cum ammonia, oriuntur praecipitata
quot;occosa parca; praecipitatum ex postremo sale ortum con-
^'Det crystallos nonnullos (microscopii ope indicates) phos-
P^atis magnesiae et ammoniac; chlorido ferri non colo-
'^tur liquor nec turbidus fit.

®Iateriem eandem b aethere sulphurico extraxi; solu-
aetherea colata et evaporata, nihil remanet, nisi
^'tulae nonnullae minimae adipis.

^t» liquore spirituoso (a) post nonnullos dies formantur
^'ÏstaUi parvi octoedrici facile aqua solvendi, qua in solu-
nitrate argenti praecipitatum flavum oritur, fere to-
acido nitrico solvendum, liquore leviter turbido re-
quot;^'^ûeatc; hi crystalli e phosphate sodae igitur constituti

sunt.

halo®quot;

Alcohole partim destillato, residue porro m

aquae evaporate, materies leviter fusca remanet, q^J®®

aqua solvitur. In hac solutione et acetas et subacet^

plumbi praecipitata copiosa, acido acetico partim solvent

proferunt; infusione gallarum etiam praecipitatum oritur

cosum, chlorureto baryi minimum , acido nitrico sol^

dum. Chloridum hydrargyri et platini liquorem «on

tant; sulphate cupri oriuntur flocci nonnulli- Nitrate

genti flavum deponitur praecipitatum, partim acido m

solubile; quod remanet album est. Chlorureto calc»

. {[exa®'

bida fit solutio e crystallis (microscopicis columnis
dricis quodammodo regularibus) phosphatis calcis; sulpb
magnesiae cum ammonia praecipitatum copiosum
phosphatis magnesiae et anmioniae.

A et quot;

Ad amovendos hos phosphates in solutionibus
addidi chloruretum calcii et ammoniam;

praecipitatis g

tinosis separatis, liquores, acido acetico neutrales reddit
evaporavi, et residua, alcohole extracta ad superfluo^
calcis, caet. amovendas, rursus aqua solvi; solutiquot;
{b^ et cquot;) sequentes exhibebant proprietates.

In priori bquot; infusum gallarum praecipitatum mini«quot;®
ex floccis minimis profert, subacetas et acetas plumbi
cosum nec acido acetico nec aqua solubile. Nitrate
leviter turbidus fit liquor, acido nitrico non rursus limpi*^ ^
ex sulphate magnesiae et ammonia praecipitatum

rrvstalquot;®

amorphum (hydras vel carbonas magnesiae) sine J
phosphatis oritur;

solutione c® satis concentrata subacetas plumbi prae-
copiosum format, acetas plumbi gelatinosum mi-
quantitate, ambo acido acetico solvuntur, non aqua,
'quot;fisione gallarum et sulpbate cupri praecipitata gclatinosa
®'''Untur; nitrate argenti easeosum acido nitrico non solubile ;
®hlorureto baryi parcum, statim fundum petens, non floc-
acido eodem non evanescens; chlorido platini mi-
quot;quot;num floccosum. Chlorureto calcii et sulphate magnesiae
oriuntur praecipitata nisi parca, post additam ammo-
mieroscopice amorpha (ab acido carbonico parva

•îiantitate

in ammonia praesente).

'Materiel pag. 54 memoratae, quae obtinetur analysi sa-
'■^ae secundum methodum Wbighth instituta, nunc nonnullas
•quot;^äctiones afiferam, quum methodus praeparandi fere eadem
ac ptyahni Berzelii.

Solutio aquosa leviter acida nec coctione nec acido hydro-
^''lorico vel acetico turbida fit ; in liquore acido ab ac. acetico
f®frocyanureto potassii et acetate cupri nulla, infusione galla-
copiosum, chlorido ferri exiguum oritur praecipitatum.
^''baeetate plumbi et acetate plumbi additis praecipitata
'^quot;Piosa fundum petunt, neque aqua nec acido acetico so-
'•quot;'^'''a, acido nitrico solvenda. Nitras argenti profert prae-
percopiosum, partim tantum acido nitrico eva-
•»^scens. Sulphate magnesiae non oritur praecipitatum nisi
''pe amnioniae gelatinosum, nullas vestigias phosphatis con-
Ad amovenda chlorureta hic magna copia praesentia
^''lutioni aquosae addidi aleoholem, ex quo fundum petiere

materies organicae, quas filtro adjectas saepius ablui al®
hole diluto. Harum solutioni aquosae nitrate argenti addit
rursus praecipitatum copiosum formatur, nunc acido nitn®
penitus solvendum, liquore vix turbido remanente. Sul*
acetas et acetas plumbi denuo praecipitata copiosa protulequot;quot;
acido acetico non solubilia, solubilia a.cido nitrico.

Modus praeparandi ptyalini secundum Wright ita i''®quot;
litus est, et methodus qua analysin salivae instituit m*'!quot;
modo adeo difFert a communi, ut nisi totius methodifsl^'
habeatur de Wrighth ptyahno non judicari possit.

Salivam itaque secundum hanc methodum indagavi ;
obtinuit Wright singula comparanda erunt cum
vestigationibus.

Saliva ex ore collecta (1) colatur per chartam bibulaïquot;
satis rudem quod lente procedit; in liquore filtrato clarquot;
raicroscopice perraro nonnullas inveni cellulas salivai®®'
numquam epitheliales; residuum in filtro e massa coös'a
viscosa, imo post 2 vel 3 dies. Haec, ut liquet,
partibus in sahva insolubilibus cum pauxillo hujus
mixtis constans saepius aethere sulphurico extrahitur.

(1) Wright methodum non indicat quam secutus est ut copiaio s
Bcientem salivae colligeret ad analysinj suam chemicam instituend»quot;'
Equidem dicit salivam puram colligendam esse post elutum ore» aqquot;
frigida; ore aperto, effluet saliva e glandula submaxillari, postq»'®
fauces penna tactae fuerint. Salivam hoe modo collectam saepius BUßquot;quot;
copii ope investigavi ; semper aderat, ut in saliva ex ore ejecta,
copia cellularum epithelii et ita dictarum salivalium.

et siccior est ; aqua ablultur, qua solvuntur chlorureta
secundum Wright residuum constat ex albumine

liber,

cum phosphate calcis et carbonate sodae, qui sales

separantur ab organica materie.

albuminis liberi Wright nullas enumerat proprie-

sed sententiam doctissimi Bostock, qui albumen coa-

^•atum hanc materiem vocavit, hisce verbis oppugnat:

quot; ^ unable to comprehend his reason for so doing

'quot;^siiauch as the albumen is in a liquid state, and is

quot;^quot;^gulated only by heat and by the action of reagents.

' '^»^e denominated it free albumen to distinguish it from

albuminate of soda, which passes through the filter

^^^ is to be found in solution.quot; Haec sententia etiam

'^^'ï'Paranda est cum Wrightii effato, praecipitatum flocco-

quod quiete oritur in saliva non filtrata (sit cocta

ne) esse albumen, cui salivae indolem facillime cum

spumandi adscribit.

^i ulterius praecipitatum hoc vel residuum memoratum

•^'««•oscopic'e indagemus, patet haec constare e cellulis epi-
thel

H;

%

Mui.der, Physiologische Sclieikunde, pars. 6. p. 554. DonderS,
'^^'quot;'quot;skopische und Mikfo-chemische Untersuchungen thierischer
in miändische Beiträge, 1846. Bd. I. H. I- p. 53.

cellularum cogoitum est, actione potassae liquidae coaten
tratae primum contentum granulosum, dein quoque nquot;
cleum, addita aqua, solvi, dum cellulae ipsae ad foiKquot;quot;quot;
spheroideam seu ellipsoideam intumescant. Nunc addit
acido acetico in ipsis cellulis praecipitatum granulosum f®
matur (proteinum). Si potassae actio per plures dies prquot;
tracta fuit, addita aqua membranae cellularum ipsa®
que solvuntur. Acido nitrico calefactae, ammonia I'lquot;
da addita, quodammodo flavescunt cellulae ; acido acetic
concentrata non solvuntur quum nuclei eodem pallesquot;®quot;
»Naar de ondervinding te oordeelenquot; dicit cl. MotoEa, quot;
wij thans van dezelve bezitten, verschillen de celwande»
kernen van alle overige van het hoornweefsel. Prot®'quot;
schijnt er niet dan in geringe hoeveelheid in voor te ^
men, een bestanddeel hetwelk in elk waar hoorn^®®
een hoofdbestanddeel uitmaakt.quot;

Investigatio micro-chemica residui memorati colata®
livae, aethere et aqua extracti sequentia me docuit.

Potassa liquida diluta cellulae minores fiunt et obsC
rantur ; in cellularum caterva, in aqua invicem non
tincte separata'j margines oriuntur perspicui; post se*
ras eandem cellulae referunt formam, aqua addita f®*quot;
omnes intumescunt ad spheras et ellipsoideas.

Potassa liquida concentrata etiam minores fiunt celluiquot; '
corrugantur quodammodo ; addita aqua, post horae sexag®'
mam partem ut supra intumescunt ; post digestionem P®quot;quot;
ginti horas vel duos dies paululum tumefactae omnes rotunda

; aqua grandescunt, ovales et pellucidae fiunt.
Quoad nucleus, hi serius intumescunt quam cellulae ;
brevem digestionem in potassa concentrata post addi-
aquam fere omnes quum volvuntur etiam diametrum
quot;aearem ostendunt ; post digestionem per 20 horas non-
soluti sunt, ceteris in globulos mutatis ; inter hos
Pauci pallent, quum contentum granulosum juxta nucleum
cellula adest.

Post digestionem per quatuordecim dies multi adhuc
^''Persunt cellulae magnae globatae, partim nucleo dis-
''Dcto, obscuro; aqua fere omnes evanescunt.
'^cido acetico diluto cellulae post dimidiam horam pal-
inprimis nuclei quorum multi evanuere. Post 6
''quot;'■as cellulae tumefactae sunt et biconvexae, quod per-
^Picue observatur si volvuntur; nuclei in multis distincti
Acidum aceticum concentratum eodem modo agit;
quot;^'•»Ori tamen gradu tumescunt ; ferrocyanureto potassii cel-
'•^'aruin parietes non mutantur.

^cido nitrico concentrate post dimidiam horam flocculus
'I'^odammodo flavescit; mieroscopice cellulae non coloratae
quot;''servantur, nec ammonia addita. Contentum granulosum
'^«quot;marum adauctum est. Post digestionem per 6 horas
quodammodo intensior est ; nullae cellulae tumescunt,
®®'ori expositae solvuntur. Post 24 horas quaeque cellula,
quot;quot;»iionia addita, mieroscopice perflava observatur ; quae
'''ajorem habent contentum granulosum magis coloratae sunt,
^luni biduum post color denuo adauctus sit, nuclei fere

in omnibus cellulis adhuc observentur , nullae
tumefactae sint, ammonia liquida hae omnes fere in
soideas mutantur, contentum granulosum in his non obscr
vatur, color est pallide flavus; quae non tumefactae suot
contra colorem intensiorem referunt.

Post octo dies cellulae corrugantur; ammonia liioidquot;
rursus in ellipsoideas mutantur.

Si loco ammoniae liquidae potassa utimur, omnia
modo sese habent.

Epidermidem humanam eodem modo mico-chemice
vestigavi. Ex observatis, quae hic non ulterins mem'quot;''''
ne bis eadem dicam, mihi constitit secundum banc m®
thodum nullam diflferentiam chemicam inter cellulas ep'
dermidis et epithelii ex ore inveniri. Color, quem c®''
lulae actione acidi nitrici et ammoniae nanciscuntur, amba
rum ejusdem est intensitatis, sit digestie brevior aut loquot;'
gior. Cellulae formatae in liquore citius potassa liqii*^®
intumescunt, uti patuit in indagatione liquoris (v. pag-^^^
exsudati sub epidermide intra 24 horas post ustionem a^quot;®
fervida orti ; in coagulo fibrini, formato nonnullas hora®
postquam collegissem, magnam copiam inveniebam c^l'quot;'
larum planarum magnarum epidermidis, quae potassa 1»'
quida diluta post paucas horae sexagesimas partes in
lipsoideas intumescebant.

Hanc similitudinem alicujus momenti esse credo, qquot;quot;®
compositio chemica epidermidis nota sit ex

investigation!

bus cl. Mülder. Haec enim ad corpora proteinica refer«quot;'

•lebet, ad qQje etiam parietes cellularum cpithelialium oris
niemoratam causam referendas esse opinor. Quantitas
^quot;ae ex ore colligi potest parcior est quam ut analysi
®^®inentari illarum compositionem cognoscere possemus.
^®âctio a me memorata cellularum ad ferrocyanuretum
Potassii non huic sententiae oppugnare mihi videtur; quam-
enim proteinum solutum semper cum hoc sale sese
quot;^quot;ojungat^ affinitas chemica non satis magna est, ut haec
®l'ain locum habeat conjunctio cum proteino forma insolu-
vel coagulata (1).
'^as cellulas sive materiem in filtro residuam pag. 42
'^«niorataro, non tamen ex albumine libero (Wright) con-
ex hisce luculenter patet.
Cellulas epithelii strati ex membranis mucosis balae-
ex corpore proteinico constare nuper docuit Gorüp-
'^esanex (2). Acidum aceticum in harum solutione ope potas-
liquidae praecipitatum profert, majore copia solvendum,

(1) Hoc affero, quia Eichholtz (üeher das Pyin, Rust Magazin
Bjnbsp;p^ lggjnbsp;cellulas puris non e corporibus pro-

'^'Dicia constare, quia acido acelico pellucidae factae, ferro-cyanureto
non mutantur.
^nn. der Chemie und Pharm. 1847. Bd. LVI. p. 49.

'^oniposiUo haec fuit. C. 51,53 51,72
H. 7,03 7,20
N. 16,64
0. 22,52
S. 2,48

in quo liquore acido ferrocyanureto potassii denuo pr»®®'
pitatum formatur,

Solutio aetherea pag. 42 memorata a Wright cautc eva
poratur, residuum aqua extrahitur, qua solutione aquosa
exsiccata remaneret ptyalinum purum; quae aqua non sel
vuntur ex acido pingui constare illi videntur.

Si a priori judicamus, in aetherea hac solutione ades®®
debent, quae aethere solvuntur 1° e parietibus et e co
tentis cellularum epithelii, 2° e fluida saliva quae celluü®
mechanice adhaeret; quae filtro enim remansere non ao^®
aetheris extractionem, aqua vel aliis liquoribus purga'®
sunt. Forma, qua sibi proposuit Wright ptyalinum m
adesse mihi non liquet ; solutam formam admittere non po^®*^
quoniam, tune fere omne ptyabnuin in saliva filtrata ade®
set, qua ex Wrighth, opinione plerumque deesse solet
dicit solummodo : » sometimes owing to undoe coarseness
the filter a little ptyalin will be present.quot; Itaque tantui»
remanent parietes et contenta cellularum ; residuum ex
lulis constitutum esse Wrightio tamen non cognitum

Methodum hanc cum secutus sum, aetherea solutio e duo
bus constitit sibi superimpositis liquoribus, inferiore aqua®
residui^ continente ; hunc saepius nova quantitate aether
agitavi ; deinde temperatura communi evaporavi et residuo
rursus aethere extraxi; nunc pauca tantum insolubilia
manserunt. Omnes solutiones aethereas conjunctas evapo
ravi temperatura 80°—90° C; remanent guttulae adipi
flavo-fuscae quae temperatura communi solidae

'Residuum aqua extrahitur, solutio levissime turhatur in-
fusione gallarum, subacetate plumbi pauci oriuntur floe-

nitrate argenti praecipitatum minimum acido nitrico

solvendum, chlorido hydrargyri, acetate phnnbi, caet.
mutatur liquor. Materies organica aqua soluta minima
^quot;antitate adest ; haec mihi videtur viginties minor esse
•î^am adipis.

Eî hisce experimentis ptyalini ab aliis uti et a metipsa
quot;»stitutis concludendum esse opinor, non semper in sahva
materiem quae secundum Bebzf.lu methodum prae-
Paiquot;ata, Insolubilis alcohole, solvenda aqua, nec cum acidis
alcaliis nec cum salihus metallicis se jungat ; in ea
''quot;quot;tra adesse. ut in omnibus fluidis organism) animaliis,
P'lres materies, quae, cum nobis adhuc incognitac sint,
quot;»'quot;nine collective extractivae dicendae sunt. Insuper ex
sequitur methodum praeparandi ptyalinum Wrightu
quot;equaquam dicendam esse modificatam Brrzelu , cum binis
quot;'ethodis longe aliae praeparcntur materies (1).

'^on incongruum porro mitii videtur analysis methodum
quot;'GriTn accuratius cxperiri.

^'Itrata saliva remanet liquor clarus ^; hic primo sc-
'^quot;quot;dum eundem continet albuminatem sodae, ciijus prae-

ComparentuT sotuomodo liae paucae proprietates: materies.

Berzelius, solubilis in aqua, insolubilis in alcoliole est, quam

praeparavit, difficile solvitur aqua, facile acUieie, alcoliclc et

'S aethcreis.

seiiliaiii adinittit, quia iu liquore coagulum oritur flu'dquot;
galvanico. Hoe nequaquam ita accipiendum esse sequent
tibus demonstare conabor.

Jam anno 1809 Brandf (1) memoravit coagulum o'quot;quot;''
in saliva, ad electrodum unam columnae galvanicae; quum^
Golding Bibd (2) idem vidit ad duas electrodos in solquot;
tione ptyalini secundum Berzeliüm praeparati, ope •quot;'PP
ratus galvanici, couronne de tasses dicti, cx 36 parib®®
secundum Wright etiam ad duos polos oritur in saliva
tertiam partem evaporata.nbsp;quot;'f

Quum haec Anglici chemici perhibeant nec Galhci'^
Germani, y., gr. Bouchardat , Berzeliüs , Simon , HiiNf'''''' '
Mitscherlich , caet. in indagationibus suis salivae haC dc
mentionem faciunt.nbsp;m

com-

paratisf,experimentis plurimorum indagatorum, mibi bau

ceitum videtur. Mulder (3) v. gr. apparatu cli Wo'-'quot;^''

TON nec in solutione albuminis nec in fibrini, pra®?''

rata vel ope acidi acetici vel poiassae liquidae, ad electiquot;®

dos filisiiex platino confectis munitas, nulla coagula o''

tinuit..n'BRANi)E jn Gjielin, Mark, Golding Bird, abquot; '

oriri viderunti, quos tamen filis platinicis usos esse ni' ^

non patuit, !i quum opera orig^naha, nou omnium ^^

llMquot;

.--tiilin -.nbsp;I ' ririiilCU'lO ï^ii iïSHi

Dejici albumen es. solutionibus fluido galvanico ■

(1)nbsp;Philosophical Transactions, 1809. t. II. p. ö'JS.

(2)nbsp;London Medical Gazette, IS40. Nquot;. 43. P-

(3)nbsp;Natuur- cn Scheikundig Archief, 1836. p. 364.

Simon (1) ad ambas electrodos coagulum formari
^quot;lit, usus nimirum fdis cupreis.

J- Müller (2) experimenta sua circa sanguinemet fibri-
instituit ope filorum platini et cupri. In plurimis
quot;quot;lagationibus bis usus est, nec liquet illum unquam am-
elcctrodis platinea fila adjunxisse. Ex hisce dedu-
®®igt;dae sunt dilTerentiae ab experimentis Dütrochet, qui
^oiurnniodo cupreis usus est filis. In alcalina solutione
öbrini Müller ad polum positivum platino munitum non
Ofiri coagulum vidit.

'Expérimentai mea salivae mihi initio eventus varios
P''aebuercj. Quum primo usus essem elemento unico
^'quot;'■K filis cupreis crassis, coagulum minimum obtinui
polum positivum, ammonia et acidis dilutis colore
®o®ruleo solutum. Majorem coaguli copiam orientera vidi
^^t'one columnae Voltaicae ex 20 paribus ex larainis 8
quot;^^Dtim. diametri. Cupreis filis quum uterer, praecipitatum
''Oloris leviter coerulei omnes proprietates referebat hy-
quot;^quot;■atis oxyduli et oxydi cupri ; ferreis, constitutum erat ex
Hydrate oxyduli et oxydi ferri. Loco salivae in aqua pura
formabantur earumdem proprietatum. Quamquam
hydrates

oriundos esse a priori exspectari posset, ex-
haec institui, quum non improbabile, esset si-
cum iis materies organicas dejici, quas tamen adfuisse

Med. Chemie, I. p. 05.

^«''rbuch der Physiologie, Bd. I. p. 135

.„lias

HOU mihi patuit, quum praecipitata ex saliva ct aqua
différentes reactiones offerebant.

Cupreis fdis adjunctis platinicis vel laminis platuu
quadr. 6) ferruminatis, nec columna voltaica nec appa
ex tribus elementis carbonis et zinci constituto m s
coagula oriebantur, nec etiam in saliva ad tertiam P
cvaporata.

Opinor igitur experimentatores salivae jam allatos
piatiuicis electrodis usos fuisse.

Quandoquidem f jam hoe modo albuminatis sodae P^a
sentia noni,indicari| potest, aliis modis a muUiSuC''®®'^®
albumen adesse indicatum est quuui alii illud i abesse J ^^
cant. In saliva variorum individuorum sanorum a
indagata fere numquam aderat albumen j quum peritissi'
chemici praesentiam, peritissimii,absentiam statueruot i
principia quae salivam semper constituunt igitur nou
merandum esse albumen opinor.

Ad ulteriorem investigationem Uquor (3, pag. 50 m

t levite'quot;

ratus, eyaporatur iii^.balneo aquae; quae remanent,

fusc(|gt; colorata^,|digeruntur|I aethere stdphurico. P«' ^^

quinquies renovata aetheris copia, ultima vix adbuc

-ini.i^nbsp;*nbsp;j^jj^

rido . fcrii coloratur., Siq, tamen oma.e sulphacjanoge

quot;'nbsp;. .11. resi-

noq^^amotum est, exhausto porro emmj,alcohoie ov

duo , tinctura intense adhuc chlorido ferri rubescit. Wcquot;quot;

• ■ balnco

Iianc alcoholicam solutionem rursus evaporavi m
aquae et aethere sulphurico residuum extraxi, quam a

quot;quot;earn solutionem'prioribtis addidi; rcmanct materies viscosa
fusca «.

Solutionibus aethereis temperatura communi evaporatis
•■«•nanet materies fere decolor adspiciuntur acus longio-
secundum Wrkht constituta est e lactatibus sodae et
Potassae et e sulphocyanureto potassii. Dc ultimo sale jam
^quot;P'a egi ; acidi lactici praesentiam certo determinare non
potui. Proprietates hujus acidi enim non adeo eminent ut
Parvam quantitatem facile detegere possimus. Hujus acidi
'quot;^oles saltem , quam indicavit Pei.ouze (1) ante r.onnullos
an»os'^i!nuperrime negata est. Hic enim statuitijgt;quot;aquam
•valets ö'-solntioriïbus lactatis cupri oxydum' hoc metallicum
Pa^im tantum'Mejicere.o' Ante annum StrecIîer (2) tamen
loculenter demonstravit 'banc reactionem nullius momenti'
quum variT3quot;corporibus chemicis haec praecipitatiö
quot;^Pediatur, et majori i'qindcm gradu quam acido 'lactico'jl
sal cupri purus majori quanti täte ''aquae''calcis omni
quot;^ydo orbatur.

'Materie / aqua extrada, remanet magna'copia quot;adipis,
evanuere, in solutione adest sulphöcyafiögeriiuin.

Maleries viscosa fuscanbsp;'aether^'

'^'^tracta, omnis sdlvitiir aqua; liqibi''^ clirus'IeVitîli-^viU'

'^quot;ötinet chlororétbrum alcalihorum magnam'copiaiii'?^ iilsu-

nïateriél''''ó'rgbnlcae''quantitatem minorem quot;et'ab oriim'
n - (lu'i I'ri'it obi !o!. , ■»iidi)E »Äonli üi'i ii, onb

in.'iuoitiil. li

E Compios Rendus t. XIX in Pharm. Contralbl. 184S. p. 2G3.
fç), ,nbsp;, ■iiii)iluliigt; .iiitiir i» iiinpr.

Vquot;; AnnaUu der Chem. wid Pharm. 1847. LXl. p. 316.

sulpliocyanureto potassii non immunis est; desunt »a'®®
calcis et magnesiae.

Quum Wbight ex sua aetherea solutione onmis sulphquot;
cyanogenii quantitatem determinat, in meis exper'quot;^®®^'
semper adhuc in alcoholica aderat haec materies; ita^^
caute in his agendum est.

Quae aethere et alcohole non solvuntur a Wright mu®''
nuncupantur. Solito more quantitatem hujus pondéré de
terminât, qualitatem tarnen non indicat. Quae ex hac
terie quodammodo acida in aqua solubilia sunt, me jnd'®
pertinent ad materiem a Berzelio ptyalinum nnncupataquot; j
hanc ob rem jam hujus aquosae solutionis proprietat®
pag. 41 indicatae sunt.

Quae aqua extrada est materies, microscopice
molecularis sine cellulis, sequentes refert reactiones:

Acido acetico diluto non mutatur, nec acido concentr

to , quocum tamen cocta per dimidiam horam fere omo

solvitur, remanentibus pauxillis flocculis. In solutione

lata praecipitata copiosa formantur acido tannico, ferro®y

nureto potassii, acetate plumbi, minima chlorido hyd^quot;

• fl acetate

gyri, chlorido ferri, nulla carbonate ammoniae,
cupri, nitrate argenti, acido nitrico.

Acido nitrico quodammodo flavum nanciscitur colorem»
non nisi post varios dies solvitur materies.

Acido hydrochlorico diluto non solvitur, in concentra
non nisi post tres dies, colore leviter violaceo.

Quurn, ul jam alluli, albumen in saliva, qua usus sum,
'iefuit, (nec acido nitrico nec coquendo oriebanlur in fd-
'•■ata saliva praecipitata , turbida acido acetico fiebat) banc
•quot;ateriem mucum nuocupandum esse censeo ,. de quo in
'^quot;P'te scquente quodammodo fusius agere mihi in animo
est,nbsp;II,

• !I '

'■'quot;fu .-• fisijU JSïjho! --U ..'H'iii
'^sibü^ ojf, jjiiuis liibïlul.i? ji- nlu 'i! olioiiuiini:;)!;;- fgt;f al
'quot;'«luquüuun ninaib;{i(| oua.viuil c moiiaJcfi; i'r- 'tT-iq
quot;^■»liitai-rfi,, lt;1 .fiuoijuldiï oBiïtuipK lt;-u(iisl mcj. - r i-i do iinif

I'll-nbsp;;

,nbsp;ii)l; I

.!i'» gt;'t!.:'r;n ohcA
i'-t! i:: -■iljl-ylog

■ -tui;:nbsp;/vjiirrjürh inbsp;lilBiiqi-ioBii! Btid

i :_t ; i'^sp'q oJkI'ij!quot; Ji»»Bjf=q oJoiun

■-IC oJBiii.il ulquot; :.)lua ,inol i-hi'-ilds , ir^ji
.osiili:; üi^iyi; -itii^iiini 'iln'üia , i'upio
•lüJiasioafiu nKfi.ll ob.iuua;;lgt; p n-iji:;^ o!ii;A

,?ai'ht!Bmnbsp;i;oib ȕoru ^^ Jh^'V vut iToa

■!inbsp;rgt;iiibb (lycichfnbsp;oJji-^A

■ l! : s'Kijo-i gt;'»ib »'Jll l8ii() iüiu ifm

. lül

!9i

III.

de mcco.

Quid sensu chemico mucus animahs sit noudum str'®'
definitum est. Hoc nomine initio denotarunt materiew''quot;
membranis mucosis obviam, quae aqua non solvitur '
hanc imbibit, hac intumescit. Ob largam hanc definition®®quot;
varias muci species statuerunt physiologi ab organis
mucum producunt vel potius a materiebus alienis,
huic admixtae sunt. Variae species saltem varias refernquot;'
proprietates chemicas, neque mucus ex eodem organo
cundum plures indagatores eodem modo se habet.

Omnis mucus a mucosis membranis secretus morpholquot;
gice constat e cellulis et e massa fluida vel amorpb®'
quum^îllae'^aUus chemicae naturae siat quam haec,
proprietatibus muci loquentes de mixtura plurium
porum chemicorum agimus.

Ex accurata comparatione investigationum Berzelu
mon et Vogel in compendiis suis-^tjam memoratis quot;quot;
tatarum , et indagationnm chemicorum Mülder (1) '

1838-

(1) Neossine, Bulletin des sciences physiques en Neerlande.

p. na.

^^^^ (1), Nasse (2), Schereu (3) et von Goriip-Besanez (4)
patet inter materies, quae mucum animalem membranarum
''^icosarum constituunt, adesse corpus chemicum proprium
'^quot;cinum vocandum.

Proprietates hujus singulares sunt sequentes : insolubile
in aqua, alcohole, aethere, acidis mineralibus dilu-
acido acetico; solvitur alcaliis et acidis mineralibus
■^«Dcentratis ; insolubiles cum quibusdam salibus metal-
init conjunctiones ; porro se jungit cum potassa ; ex
'olotione saltem alcalina alcohole dejicitur, quod prae-
quot;pitatum aqua solvitur et potassam continet (Simon). His
plures proprietates ex vocatis indagationibus addo,
llum factae sint'plerumque cum una muci specie, itaque
■^odificatae materiebus adinixtis. Quum sequentia mea ex-
P®''imenta etiam quaeque ad unam muci speciem perti-
''«ant, generales nonnullas proprietates mucini his addere

Sterreschot van kihvorschen. Scheikundige onderzoekingen.
I. p. 35.

(1) Kemp , deler die Zusammenzetsung des ( Gallenblase»)Soh,^eims.

der Chem. und Pharm. 1843. XLV. p. 115.
,nbsp;êHdliKJOiü; -q

V*') Nasse, Zusammensetzung des normalen Schleims der Luft-

tte.

Journ. f. prakt. Chem. XXIX. p. 59.

SchereR', Chemische^und mikroskopische ÜntersucUuiigei^zur
^quot;fJiologie. Hei(ielberg|_1843, p.,94-inbsp;r -iftoV to

Euerer, Ceier den flüssigen Schleimst off. Jnn. der Chem. und
quot;■rm. 1846. LVII. p. 196.

Von GorüP-Besanez , üeber die Galle. Jnn, der Chem[ und

LIX. p. 129.

mihi liceat, (juae mihi videntur propriae esse luucioo prquot;®'
parato ex omnibus fluidis quibus inveniatur,

Acido acetico diluto massa gelatinosa (ab alcaUis vel saliis
mediis plerumque) in fila alba mutatur, quae acido coD
centrato quodammodo intumescunt, tamen temperaW®

tPlquot;quot;

communi non solvuntur; quidem vero coquendo per
tiam vel dimidiam horae partem. Alealibus dilutissi«quot;^
temperatura communi facile solvitur, tardius in sointiquot;
nibus, quae majorem alcali quantitatem (V20—Vio) eo»
tinent, quibus floccuh non pellucidi, albi fiunt, aquot;''®
quam evanescant. Insuper ex solutionibus alcalinis dil«'quot;
acido acetico majore quantitate dejicitur quam e concentiquot;'^
tis; ex bis praecipitatum eodem acido quodammodo solvi
tur. Si mucinum minima quantitate alcali vel salis me'^quot;
gelatinosum vel solutum sit, aqua, majore addita qua»quot;
täte, insoliibile album dejicitur. Acido tannico ex solu-
tionibus praecipitatur. Quum ferrocyanuretum potassii mquot;
cinum ex non coda solutione non dejicit, mucinum «P®
coctionis cum acido acetico concentrato solutum ita
tum est, ut idem sal copiosum proférât praecipitatum-
^ De aliis conjunctionibus insolubilibus hic non ago, (lquot;quot;'quot;
non satis haruni' origo in mucini vario modo praepai'^l'
solutione mihi patuit, ut generales i régulas absoluta? de In®
afferre possem.nbsp;irr mi^nj - ^

iii-

Investigationes compositionis elementaris hujus mater'e'
nondum similes habuerunt eventus. subjecto analysi n

'^^Hper mucino puro, Mci.der, Kemp, von (ioKUP-lksANtz
Scherer enim sequentia invenerunt.

III. Mucus
e tumore cystico
Scherer,

32,41nbsp;52,01nbsp;53,10

6,97nbsp;6,93nbsp;7,13

12,82nbsp;12,82nbsp;12,27

27,80nbsp;28,24nbsp;28,50

IV. Mucus e vesica fellea.

positaium. Ut haec solvatur. primo investiganduui
quibus in corporis animaHs partibus mucinum inveniaW^'
Omnes indagatores consentiunt mucinum adesse vel ^
cerni in iis membranis quae glanduhs muciparis gaude«^'
tum simplicibus et transitoriis tum compositis permanentibquot;®'
Exinde tamen perverse conclusum est in abis membranis Oquot;quot;
obvium esse (1). Scherek hanc materiem in sacco oesopf^'
gum inter et tracheam invenit et Simon in hygromate elquot;''
Indagemus propterea nonnulios hquores animales;

videatnquot;^

primo quaenam sit compositie chemica fluidorum ad
ram superficiem membranarum serosarum praesentiurti-

Si divisionem dar. He.m.e sequimur; membranasquot;!quot;'''
mus serosas veras et spurias. Quae contenta suntfhiSi
mucosis,i parum indagata sunt; in conditione normali quot;^Iquot;quot;
perpauca est. Nonnumquam tamen igrandescunt et

liquo''''

implentur; si haec conditio locum habet cum sympto'quot;''
tibus inflammationis liquor omnes proprietates habet
sanguinis vel puris. Nonnumquam mihi antea occasio d»'quot;
fuit,l hquores tales ex hygromatibus cysticis patellarut»''quot;''^'
dagarc; semper omnes mihi puris obtulerunt proprietates'^''
•(■Saepius tamen inveniuntur bursae i impletae materie ^
latinosa pellucida coloris citro-flaviiii' Talem ter

investiga^

ex bursis in poplite, iu olecrano et in processo styloidquot;quot;

(1) Sic concluait Mandt (Zeitschrift für Raiionelle Medicin

vil. p. 13 ) ex absentia glandutarum mucipararum in vaginae fflikquot;'®''
mucum, qui e genitalibus fluit, glandulis Cowperi secerni, utpo'®
teries in blennorrhoea vaginae obvia non esset mucus sed pus.

'''quot;quot;c, ope punctionis subcutaneae apertis. Hujus pro-
'^'''etates non fuse memoro, quum Simon (1) ejusmodi cha-
quot;^^^teres ex hygromate equi palam fecit, quibuscum inves-
quot;Sationibus meae conveniunt. Continent omnes mucini
quot;'agnam copiam, absente albumine. A majore aut minore
•f^antitate alcali deducenda est proprietas cum aqua miscendi
ûe ; sic materies e bursa e poplite, aqua addita, fluida
ita ut per fdtrum colari possit, quum in aliis ut in
specie mucinum ab aqua maxima pro parte separe-
il Addito acido hydrochlorico hydrogenii sulphureti odo-
(Simon) non observavi. In liquore natabant majores

et

^quot;nores cellulae epitheliales.nbsp;n

''■Harum bursarum parietes mieroscopice non examinavi ;
quot;«■•uiales Henle perhibet, non cellulis epithelialibus mu-i
esse, nisi communicent cum arliculis. Iluic sen'^i
'•^ütiae cum oppugnent aliorum observationes, lepithelii
ï'^aesentia in ilhs quoque, quae cum articulis non com-
quot;quot;laicant probabilior mihi videtur, utpote saltem hy-
I^'^flrophicarum contentum cellulis epithelialibus i gandens

i,.nbsp;. .. HptM^

has bursüs(i mucosas referendum esse saccumq inter
'^ophagum ct itraeheamia Schekeb (3) memoratumii'-opi-l

100'iq ni If- ouin'i'jlonbsp;-li-.nul - •

Medicinische Chemie, II. p. 580.

Rokhaksky (Path. Anat. I. p. 315.) profert omnes tumores cysti-
'nuio uno vet pluribus stratis epithelii munitos esse ; in singularum
^quot;^'■Ptione special! de his mentionem non facit, ''i '

^nn. der Chem. und Pharm. 1. c.nbsp;•lt;••

nor ex analogia contentorum, quamquam accuratam h^J
descriptionem non dederit. Aderant in liquore pluriquot;quot;^
cellulae epitheliales, praeter mucinum (1), cujus analy-'
elementarem jam pag. 59 memoravi.

Comparationis causa ita dicta ovula Nabothi ex
uteri examinavi. Haec, quae secundum Heni.e die®quot;
smt »primaire Drüsenbläschen,quot; secundum Kbadsë tum
res cystici simphces, Valentin vocat dilatationes glaud
larum simplicium vel conglobatarum. Ex plurimis ut® ^
ea variae magnitudinis examini subjeci; semper conti»®^*quot;
liquorem clarum gelatinosum, cum nonnullis flocculis all*
non pellucidis. Aderat major aut minor copia cellalaf^
parvarum cum contentu granulöse, magnitudinis gloi*quot;'
rum sanguinis, porro majores non pellucidae cellula®
nulosae (Körnchenzellen) praesertim in memoratis

foil

'•culi Graafiani Vmcnow) tenue fluidus, reactionis alca-
leviter flavus, nec aqua nec acido acetico turbi-

fit , coctione, acido nitrico , ferrocyanureto po-
caet. praecipitata oriuntur copiosa (albumen). Mi-
'''■quot;scopice observantur cellulae minores granulosae sine
quot;quot;•^'eis, insuper quaedam epitheliales ex pariete externo,

aperiebatur tumor, fortasse fortuito admixtae. Pa-
enim siccati segmenta tenuia in superficie externa

feritoneo) microscopice uno strato epithelii vestita esse
^quot;^bantur, superficie interna his cellulis carente.
'quot;Itt cavis formatis a membranis serosis intestinorum, uno
epithelii munitis, plerumque non invenitur liquor.

parva. 11 quantitate tenuis aquosus cum minima copia
''quot;'^inis, salium caet. In statu morboso adaucta copia ;
''lucres secundum plurimas accuratas analyses quoad qua-t
cum sero sanguinis conveniunt, quum quantitas
albuminis, salium caet. uti et aquae maxime variat.

p

* nullis analysibus constat unquam observatum esse mu-
•^'auin.

^cci synoviales articulorum crassiore epithelio i muniti
partes siccatas sacci articuh genu examinavi ; seg-
tenuia epithelium ostendebant crassitudinist 20 ad)
H m.in.t,constans «ix amp;.ad 6 stratis cellularum epithe-
''''lium mediae magnitudinis, cum cellulis ovalibus inter-
•'^'^eutibus mox describendis.

his saccis adest nota synovia. Hie liquor semper
''•^scrihij,,,, solutio diiuta aibuminis; sic jam ante plures

annos a Marguf.rin, deinde a John, et ante 20 a La«

saigne et Boissel (1). Hi omnes praesentiam accusant a'

buminis (John 7 pCt.) quum mucinum non inveneruo''

* 10quot;

Quum in meis experimentis banc materiem in synovia

dicare potui, de bac paulo fusius agam.

Quantitas synoviae normalis quum parca sit, e plurisquot;

articulis ad investigationem dimidiam tantum unciam

colligere potui. Materies clara, quodammodo flava, ê®'^

tinosa tremit si movetur. Microscopii ope in ea obsB*quot;

vantur nonnullae ovales cellulae diametri 9—16 in.iD-'quot;'

partim separatae, partim in una vel duabus seriebus

positae ; coutentus quodammodo granulosus est, quuffl aiquot;'

addita viderentur in multis nuclei diametri 6—7 m.B'-'''''

Reactio alcalina est ; super aqiiam ebullientem liquor

bidus fit. Uno cum volumine aquae sese uou miscet 'U®

teries, nisi fortius cum bac moveatur aut concutiatur ; ''

quor nunc est opacus, turbidus, microscopii ope tain®quot;

nil observatur ; huic nova aquae copia addita, magis tur

ad'

bidus redditur ; ita ut duodecim voluminibus aquae
mixtis liquor peiturbidus sit, quum fundum petant floccquot;''
microscopice tenue granulosi ; post nonnullas horas taiu®quot;
hi denuo fere omnes solvuntur ita ut sit liquor visequot;quot;quot;
clarior «; huic tamen si majorem quantitatem aquae addifquot;

Hi L'IIÉrltier {Chimie Pathologique, 18-42) affert 2 analyses«quot;^quot;
synoviae, unam ex fistula articuli genu, alteram ex eodem arli''''
amputati femoris ob gonarthrocacen, itaque haec synovia non nor»
dicenda ; invenit fere eadem ac Lassaigne.

A

quot;quot;'ssae albidae non cohaerentes dejiciuntur, nunc plane iu
insolubiles (1).

^'luor ce coctioni submissus liquidus fit, non pelluci-

dus

' Paucae cellulae quae adspiciuntur non mutatae sunt ;

adsunt corpuscula nonnulla rotunda fortiter lucem
quot;^entia. Hic liquor nunc facilius quam ante coctionem
colatur, filtratus nondum clarus sese manifestai ;
magna quantitate aquae separatur massa copi-

quot;sa j •

' demde fortiter cobaerens, agitando ad minimum
''^öien reducenda, qua proprietate physica itaque differt
memorata massa e liquore non cocto.
omnibus hisce liquoribus acido acetico formatur prae-

^'Pitat,

''m membranosum, majori acidi quantitate non solu-
^inc synoviae dilutae « (liquor erat 2 unciarum) addidi

^quot;quot;'tulas decem acidi acetici. Praecipitatum copiosum, agita-
liacillo vitreo voluminis fiebat minimi et baxilli ope facile
amoveri poterat. Liquor nunc clarus, a particulis sus-
^^''^is fere über, nova copia acidi acetici non mutabatur.
quot;•îiendo oritur minimum praecipitatum floccosum ; acido ni-
in minimo et maximo, ferrocyanureto potassii, chlorido
^Wrargyri^ infusione gallarum liquor turbidus fiebat. Aderat

sie expUco : mucinum justa quantitate alcali vel salium so-

, liquidum est, addita aqua sales et alcali extrahun tur, itaque inso-

'ibilç

remanet mucinum • si contra major copia alcali vel salium adsit

luam

quot;PUS sit solutioni, aqua addita non dejicitur.

itaque albuininis minima quantitas. Ex iudagatione i»®quot;'quot;
ratae solutionis aquosae coctae et colatae patet etiam
par?am albuminis copiam alcalibus soluti, simul cui»

joi'

terie ab acido acetico; dejieienda. Ad ulteriorem hujus
teriei indagationem itaque nec cocto liquore uti possuin®^'
nec synovia simplici vel aqua commixta, ob praeseo^i»
cellularum et albuminis, et ob reactionem alcalinam-

Massa albida acido acetico dejecta eodem acido co»®®quot;
trato digeritur, quo quodammodo tumescit; deinde »lquot;
extrahitur, ut albumen fortasse simul dejectum amovestü^'
mieroscopice strias vel plicas nunc ostendit, fibrarana sp®®'®'
referentes, quum non observantur cellulae antea indic^^

Potassa hquida (1 p. in 8 p. aquae) massa intuiiiescitgt;
latinosa fit, subtihter granosa (striae non ampUus microscop
observantur), post nonnullas horas soluta est. Alcalina
solutio acido nitrico non mutatur, acido acetico turl

non clarescens majore hujus acidi copia (materies turbida Pquot;®
quasdam horas in flocculos congeritur) , ferrocyanureto P
tassü non multum adaugetur praecipitatum, quum iixfusj^**
gallarum alcoholica vel aquosa contra novum copiosum oria^'''
Ex eadem alcalina solutione acido hydrochlorico floccuU
mi dejiciuntar, majori acidi copia non nisi post multas
soluti, in qua acida solutione Infusio gallarum copio»
profert praecipitatum floccosum. Alcohol ex alcalina solu''quot;quot;
floccos dejicit qui,!)in filtro saepius alcohole iortiof®
diluto abluti aqua facile solvuntur, solutione alcalin®

reagente. Haec materies itaque cum potassa jungi
(V. pag. 57).

Acido nitrico massa alba post nonnullas horas quodam-
flavescit, qui color ammonia paululnm augetur;
quot;quot;•^roscopice plicas evanuisse patet, cum granosa 'facta

sit

^ oiassa. Non nisi post nonnullos dies omnis'soluta est.
®i(lo hydrochlorico concentrate contra post dimidiam ho-
massa solvitur, post 24 horas leviter violaceus Uquor
' quam charta acetatis plumbi solutione humectata su-
''^'^Uposita non colore mutata sit.
quot;Acido acetico concentrato per quartam horae partem cocta
^ OBinis solvitur, qua in solutione infusione gallarum
P'osum oritur praecipitatum, ferrocyanureti potassii mi-
äßimoniacsolubile. Chlorido hydrargyri fere non turba-

®eque ammonia vei carbonate ammoniae.

inquisitie me itaque docuit, in synovia adesse mag-
^uantitatem mucini cum minima albuminis; - non ita-

convenit cum prioribus memoratis indagationibus. In-
Stlpg

3uesse solitos sales afFerreinon opus est, quorum ac-
''''ätain investigationem instituere non potui ob minorem
^'ae copiam collectam.nbsp;gt;. raabü» zH

Jy

®®plasmata,o quae nota sunt sub nomine Coitótdj! maxima

pro

parte e mucino constituta esse insuper mihi videntuP.-

expérimenta oquum dea his non instituerim, hanc
'loflem ex nonnuUis cum publico communicatis investiga-
(le tumoribus cysticis ovarii-fcet hujus colloido^de-

'quot;^'i-are mihi liceat.

Jam Hodgskin (1) memorat materiem obviam io
lis cystoidorum ovarii (videatur horum relatio ad colloidquot;
infra pag. 79) omnibus proprietatibus gaudere muci eX
lis Nabothi.nbsp;^^

Sequentes proprietates gelatinae colloidi ovarii nupeiquot; ^^
ViRCHOW (2) communicavit: »die Gallert est im Wasser
kommen unlöslich, wird durch Aether nicht verao
und erhält durch Alcohol höchstens ein etwas trübet

Ansehen und eine grössere Dichtigkeit. In kaust'®quot;

n-Wer»

Kalihydrat löst sie sich auf, indem sie von den quot;
her glasartig durchscheinend wird. Sättigt man die

oich'

bei Ileberschuss der Essigsäure. In der essigsaurem

sigkeit bringt Kaliumeisencyanur keinen Niederschlag ^

vor, dagegen entstehen bei Behandlung mit essigsa«

V tiizsau'quot;®

Blei leicht braunliche Flocken. In concentrirter ßssis

. u bei

quillt die Gallertmasse allmählich auf nnd löst sie
längerer Digestion %um Theil auf, in der Lösung en's
mit Kaliumeisencyanur keine Veränderung.quot;

Has paiicas proprietates cum mucini reactionibus

nire patetquot;, si'ïn animo habeamus jam memoratas con

• • notas®

nes, quum non indicata est densitas solutionis p
(V. pag. 58), nec reactio in acidum aceticum diluto®
concentratnm ebullientem.

(t) In Lee, Geschwülsten der Gebärmutter, Berlin. IS^®' ^ ß,
(2) Das Eyerstockscolloid in Verhandlungen der Gesellso^quot;
Gehürtshül/e in Berlin. 1848. Ill p. 203.

Ex

conlentis cystoidi ovarii [erweicht Colloid Virchow)
■herer (ij et ope aquae et ope acidi acetici eandem
l'^äutitatem materiei dejicere potuit, quae hoc acido non
'»Ivebatur nisi ope coctionis ; si materies aqua praecipitata
in liquore superstite acido acetico non novum orie-
praecipitatum; contentis primo addita solutione salis
*^quot;jusdam concentrata, aqua non turbidus fiebat liquor,
'i'^'dem acido acetico. E mille partibus aqua dejiciebantur
partes 27,65, acido acetico 27,60 (2).

Quoad proprietates morphologicas colloidi ex observatis
^'Rchow sequitur: massam gelatinosam formari in cystis
fibrosaelt; cujus parietes interni cellulis epithelialibus
^«stiti sunt, continua formatione fibrosam telam premi et
^'•■ophicam fieri, ita ut deinde cystae epithelio tantum se-
Päfatae sint. Deinceps massa in emollitionem transit, cel-
epitheliales in adipem, omnia chemice mutantur ;
®ystae liquore tenui implentur; in hydropem saccatum ovarii
'quot;■^Usiit Colloid. Multarum analysium differentiae hujus hydro-
iûstitutarumaREEs (3) et Scherer nunc facile explican-
a stadio emollitionis quo liquor examinatus est, quum
P'liatim albuminis quantitas augebit,^mucini diminuet.^^^

iigf

sq

111 rnbsp;'

gt; gt; ^ntersucnungen zur Pathologie, p. 127.

Unicam hujus materiei instilutam analysin elementarin non magni
'^'quot;endam esse opinor, quum materiei admixtae erant multae cellulae et
verisimiliier albumen adhaesit, cujus aderant 86 millesimas partes.
Lee, I.e.

Virchow (1) insuper colloidum hepatis examinavit; seq^av
tor praecipuae proprietates : massa gelatinosa in aqua pßiquot; P'quot;
res horas posita cohaerens manebat ; enixe agitata se

admiscebat, ita «t hie viscidus turbidus fieret «,

non mutabatur, qnum acido acetico in minimo et ma^'quot;quot;®
oriebantur praecipitata copiosa; gnttula aeidi nitrici taW®
turbidus reddebatur; majore quantitate) bujus acidi f®
rei. clarus fiebat; liquore cocto coUigebantur flocculi fla*quot;
virides. Liquor « potassa quot;liquida non mutatur, aceta'®
plumbi copiosum dejicitur praecipitatum, caet.
ipsa insuper acido rnitrico turbida et alba fiebat i P'quot;'®''
acido I acetico intumescebat, deinde turbida reddebatur r Pquot;
tassa liquida etiam turbida (V. pag. 58).

ViRCBOw opinatur materiem ex colloido analogani
illi quam Mülder indicavit in carcinomate alveolari (2)quot;
Hujus materiei li proprietates cum mucini comparans,
rentias notabiles. invenire non possum ,, quae non a inateri®'
bus admixtis repetendae sunt. Clari Mulder effatum: »
a muco propterea quod illa acido acetico solvatur, mUCUS
vero ipse, excepto muco vesicae urinariae, hoc acido tquot;
solubilis sitquot; nititur observatione materiem acido aceticquot;
concentrata coctione solvi ; quum vero ex meis experi®®''.
tis cum mucino ex variis organis pateat, hoc etiam
solvi, quumque gelatinae carcinomatosae reactio ad acidi«®

(1) .Archiv für Paiholog. Anatomie und Physiologie ISÜ. ß'''
p. HS.

^2) In Broers, Observ. anat. pathol. h. B. 1836, l. 3

®®eticuin diluluintonon memorata sit, discrimen allatum
'^'■tasse nunc minoris habendum videtur.
^um in formanda epidermide prius adsit mucinum, quaestio
cui non satis certo respondere possim. In duabns analysi-
liquorum e vesicis pemphigi a Simon (1 ) institutis, mihi
*quot;letur non satis animum attendisse ad praesentiam mucini.
priore analysi üquor coquebatur et coagulum separaha-
quo cum fortasse parva copia mucini dejecta fuit,
Liquor enim jam antea turbidus erat, plures continebat cel-
'^'las epitheliales et acidae erat reactionis. Ex secunda analy-
1'quoris ex eadem femina post 5 annos, dejeeituSimon
•Gâteries ope alcohole y quas albumen cum cellulis vocavit (2).
^•cbholtz (S) ex experimentis suis coucludendum' esse cen-
mucinum, keratinum liquidum et pyinum easdem esse
Gâteries. In cutem ope vesicantium epidermide orbatam quum
''quam instillaverat, flocculos oriri observabat, qui majore
copia rursus solvebantur, in qua solutione aderat py-

or ■

,(1) Medicinische Chemie, It. p. 579. Beiträge zur Chemie und
M-nbsp;quot;1quot;

quot;'«»•owopie I. p. 234.nbsp;, ,

^nbsp;'ü'tdüioa

(2) In opere docti. l'Héritier, Chimie pathologique, p. §80 video
Dnbsp;X3 oia^nbsp;'fiui .jo» BJEilfloaflO''

•^quot;stquam haec jam typis parata sint, illum observasse liquorem ex

•'''^ïctaenis contineré'''» dà propcgt;rtibns'quot;plus ou moinsquot;granlt;iequot;'S'®®quot; '

'^'^bumine, de eels èt (fe-matières extracüves, au nombre desquels''j'àî

'^®nstaté deux fois la présence du mucus, de la ptyaline et des traces

! .a

.iiisiïnbsp;daaoflfl ni

inum, Proprietates mucini et hujus pyini (quod insupc' s
cundum E.iin fere omnibus organismi animalis fluidisiovequot;
tur) nimis inter se differunt quam ut jam ambo eadem corp'quot;'
chemica dicenda sint. Memorem tantum pyinum ex solu''®
nibus alcalinis'parvan aquae copia dejici posse, e'
iterum solvi, quum mucinum minima copia alcali s
lutum, non nisi majore quantitate aquae praecipitaW*^
verbo, pyinum aqua solvi, mucinum in ea insolubile ess
su In indagando liquore e vesicis, formatis ustione cuquot;
cruris aqua fervida, collectis 24 horas post ustionem)
quentiagt; observabam. Sequenti die in liquoreï'aderat
gulum tenue pellucidum fibrini quod filtratione sepa''®
(de quo'quot;iv.i pag. 46). Liquor colatus^ clarus alcaliquot;quot;
aqua turbidus redditur, majore aquae copia non roquot;^quot;
pellucidus fit. Eodem modo acido acetico albidus fit»
jore quantitate acidi quodammodo clarior. Materies i»®quot;
lutas, quae liquorem turbidum reddebant, ad ultefquot;
examen nec filtratione nec mora colligere potui ; magquot;quot;
albuminis quantitas quae aderat impedivit , quomiiquot;'
huic scopo liquore ipso uterer. Mihi itaque non satis cO»
.stat Hquoremd«' mucino turbidum fuisse.

Ex hisce'itaque'patet hucusque tantum accipiendam ess®
praesentiam mucini in membranis mucosis, in saccis s}'
novialibus, in bursis mucosis, in «oIloidogt; in ovarii cys
toidis. Gelliilae epithehales hoe mucinum semper coi®
tantur. Membrauas mucosas, saccorum synoviahum Pquot;

rietes, colloidi cystas his muni tis esse constat

quot;mucosae ita etiam vestitae esse verisimile mihi videtur.
Rationem intimam itaque accipio inter mucinum et epi-
'heUum, atque thesin poni posse opinor, mucinum vel
quot;desse vel adfuisse ubi cellulae epithehales formantur. An-
'®quam hoc pro certo habere possimus, mucinum adhuc
äccuratius indicandum est sub epidermide et in saccis se-
■quot;osis unico epithelii strato vestitis.

Duae hypotheses hac de re statui possunt: altera,
•blastema e quo varia epithelia sub conditionibus variis for-
®gt;antur eatenus analogum esse, quod semper mucinum con-
^'neat; altera, mucinum productum esse cellularum epithe ■

'ialium. ,nlt; .

Quamquam Simonis cffatum, omnia epithelia ex uno
chemico corpore Keratine constituta esse, falsum esse pa-
'^uit ex ulterioribus investlgationibus Mülder, Scherer,
^AN Laer, Voelckeh , qui differentias cornu, epidermidis,
Pilorum, testudinis^ caet. docuerunt, has telas variis sub
conditionibus praesertim ex uno corpore chemico soluto
fcrmari posse, quis est qui neget? Ob sequentia itaque
Priorem hypothesin accipiendam esse censeo.d

Si secretio in membranis mucosis morbo adaucta est,
«ellulae epitheliales tantum in primo evolutionis stadio ob-
servantur, mucini,,tamen quantitas relativa maxime adaucta
comparatahicopia quae adest, si lentius formentur
cellulae; quod demonstrandum investigatione comparata v.
muci in catarrho bronchorum secreti etisputorum his
normali corporis statu productorum; in lt;:gt; priori, saltem

invenimus magnam copiam mucini cum multis juaioril'quot;®
cellulis epithelialibus «( quum sputa normalia maxima pquot;quot;quot;
parte e celluhs epitheliahbus adultis constant cum paquot;®'®
junioribus et minima quantitate mucini.

Cellulas mucosas quam juniores epitheliales voco,
quodammodo a corpnsculis puris distinguo. Recte cum doc'-
VmcHow (1) profert: »Wodurch solUe man nun aber jmquot;?®
Epithelialzellen von Eiterkörperehen unterscheiden? Grösse'
Beschaffenheit der Kerne, des Inhalts ein ganzes Heer
ger! Eigenschaften der verschiedensten Art wurden vergebtquot;''
hervorgesucht,quot; differentia quaerenda est hue usque in Pquot;quot;^
cessu evolutionis.'!' Conspicuae enim jam sunt juniores ep' ^
theliales in' infima epidermidis parte, ul et nonnullae ja®
a membrana solutae in mucosis tenni epithelio rnuniti®'
grandescunt tamen in genere, planam vel cylindricam
mam'iacquirunt et sie invicem conjunctae remanent ad i'l®
rum 'solutionem usque a membranis, vel ut in serosis mequot;®
branis, in quibus non ita magnae fiunt, retrogradiuntur.
jus incrementi processus tamen non vi cuidam metabolica®
adscribendus, sed composition! chemicae blastematis. Normal
enim sub coflditiône blastema exsudatum praecipue e m^^
cino constat ; si contra circulatie et exinde exsudatio adaucta
est in membrana quadam epithelio munita, cum mucino al
bumen multo majore quantitate quam antea exsudatur.
Hujus praesentia impedit, quominus cellulae epithelial®®

(1) Archiv für Path. Anat. und Phys. Bd. I, h 2, p.

quot;önia sua evolutionis stadia absolvant. Quod petendam et
® fflajori liquoris (seri) copia et exlhujus- indole.

Corpuscula puris tarnen omni ulterioris incrementi in-
•^oli carent, non nisi in retrogradationem prona sunt,
''aque, nisi omnium juniorum cellularum in organismo dis-
^'»ctionem tollere velimus, corpuscula mucosa et puris non
habenda sunt.

Observata in processu emollitionis colloidi supra me-
quot;^orato secundum primam hypothesin facile explicantur.

colbido nom emolhto videntur cystae ex massa gela-^
^'ftosa^ijquum demum stratum unum epithehi adsit (1) ;
® »mucino mpraeexistente plures formanturg, eellulae epi-
theliales,. donec omne mucinum evanuerit, cellulae tamen
collectae remanent, sed cito in adipemretrogradiunturg
simul vel tamquam residuum decompositionis chemicae vel
•quot;^va exsudationei oritur serum fluidum (ex aqua, albumine,

extr., adipe, sahbus caet.). Illinc, ut patet,,ex hujus i
äöalysibus jam memoratis, interdum adhuc adsunt cellulae
epitheliales quum mucinum jam evanuit. ,q ijaomoiDüt aof,

------ist VJ boa (Bnbnadiioabß

Virchow, Eyerstockscolloid, 1. c. lab. i. fig.nbsp;jug mia^)

-vîâbuaza obflizü ia oi uj s uaos ia ;jB}2fl03 oma
Où,;)um muo , ßliiuim^oiiSiIiuquot;' oißtiinp BOßidmaffl ni is3
•Uiîfibija.. coJflß mßup o.fciiJaciîo oioism oJlum aomud
^•ch'jujiq-j aßlolldo eufliaiojp .Jibaqaii faiJflaëOfiïq euiuH

, I .m .inA'V Sin«nbsp;-(AX'»«b-»^ (f)

m: ,.

., , ...... •

.üd # a H T

-.si,,

mm^ff 8î»rio8noJ8iri aie Jei naeaiV/ siricw
.BDuaaaKDw

mincwifaam «nog îia ßfln , naisibam Jw' Én '.

..nbsp;... .m.....• ■

.8ÎnorJ3fi9i ian8 aeaileote nujirBvilßa tmnßlubnßlgnbsp;|

.71

I97 mo-iclobneis SThaife ian noa fluil^tmß ai ai? eevilß^
sodiorao ODaid b»? ,Î89 ßbaaudiiJ oisiosa eiio (-bïo^®'quot;

BijxifflfflO»

•V

ebnaUiflibs 00a eiißaiiiq sießia8i('» iaoîBaioniîic^

T H K iS K

l.

Das wahre Wissen ist ein historisches Wissen.

wonderlich.

II.

Una est medicina, una sit gens medicorum.

III.

Secreta glandularum salivalium alcalinae sunt reactionis.

IV.

SaUvae vis in amylum non uni alterive glandularum vel
»fucosae oris secreto tribuenda est, sed hisce omnibus

®onimixtis.

V.

Garcinomatosa dyscrasia primaria non admittenda.

VI.

Die charakterisehe Unterschiede der pathologischen Neu
bildungen sind j nicht an den sich entwickelnden Zeilen
zusnehen, sondern in Beziehung auf den Typus der Equot;'
Wickelung und auf die Zeit der vollendeten Entwickelü^^
des fertigen, hleihenden Gewebes.nbsp;,

vmcBOVV.

VII.

Cornea regeneratur.

VIII.

Ophthahniae specificae diagnosis ex ramificatione vasorii'quot;
tunicae conjunctivae fieri nequit.

IX.

Pterygium oritur e cicatrisatione partis tunicae conjuo®
tivae.

X.

Diagnosis syndesmitidis catarrhalis ex microscopica inda
gatione secretorum fallax.

XI.

Methodus ectrotica in Syphilide primaria ut adhibeatuf
necesse est.

Ü79

XII.

öo Remedia interm ^ plerumque usitala ia caranda blennor-
»hoealnrethrae topice agunt, externa itaque prae internis
«dhibeantun. . b ïïj 2quot;gt; ■ ' ^^nbsp;quot;

S'ii'iail^iT/Jua aaJsbiiU-' XIII. ■ 'quot; :-

Febris puerperalis morbus est contagiosus.

XIV.

Perforatio vel cephalotripsia in S^nere ^gastrojystero-
'omiae praeferenda.

ilw

loilBaöinnn xo «laoosoib oB-.fiisaq? ofiiflilcdJdqO

liupan i'iaiJ oGïiJonüi.noo obdioü!

.ZI

ntoiüHt «iJieq afloiJeahifiDio o -mJiio mawoi^

.öfcïil

idlfi»nbsp;oaorJÊH

VA

lü «ofïoiJ?«) BöboiUol/:

.)gO 3E299Squot;

3a,- i ■,

M,

SM'!

■»ï. - w

m «

Walm Jmm^ütm

m