/OOii 1.5.

Iu�*j #9632;�''#9632; rnbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;-�'�4- quot;t '^ quot;''- 4 #9632;�laquo;#9632;Vnbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;.:raquo; f^3 iS^� i'

#9632;'#9632;#' t�*laquo;laquo;amp;sS ts'liiilaquo;. vaJJp' **^ quot;fe**- li*'!raquo;'�laquo;quot;'t. ^�-W .'#9632;

j}laquo;laquo; ^ci^r^rfSlfc-'-- '� ^*_ffii::^

^^ ^JJa^A^-

ti- #9632; laquo;#9632;

aquot;- 'M

r.fi-'ii- lt;

. ' :

I *. HI I^AS

#9632;

t o.o .sva $ ^ s

'.�in retds Maas !�'#9632;#9632;- i.eei'S�.!iamp;:/i$$

� r -tri .

in hoi

we 'i te slcU�K\ onu Veehoklcr . :

^!:unnen. ? #9632;#9632;

�Edi cie%e. mit/x'^tn #9632;#9632; #9632;�lt; #9632; #9632;;./#9632;�'. #9632;'#9632;#9632;#9632;'#9632; '^!:'^:J^:quot; \

leritie .gt;/'quot;quot;'- n-- m �..,.#9632; fiooi #9632;#9632;#9632;#9632;'#9632;quot;*'' . #9632;#9632;'-'#9632;#9632;lt;#9632;

m.d'-Men sijn fee t�amp;ttrea t en vo^di ieeile

%�kla igt;eko '#9632; lgt;st*i

UEd. Dian-jtatr,

�

-�-ii:. . r,^,-'

raquo;

(8)

VOOR PAARDE^.

1. De kwade drotraquo;.

Als het paard benint te stiolteren en de klierea ^onder

den hals sltrk gezwallelaquo; �n heel zijn , is hel paard^koors-

aciilig en de slijm uit de neusgalej groenochlij is, h(jlaquo;it

hel ue kwade droes. Hierloe ueeml men :

Jnbsp; nbsp; once Salpel er

1nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;raquo; Crcmo'art.

\nbsp; nbsp; lood Driebl�d.

10nbsp; ..'cent WiMe Wiege,

inbsp; nbsp; once Bloem van ZwutbI.

\nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;raquo; Aios

raquo; Anijszaad:

t Genetiaahwor'el,

5 cent stinkende Gottw, D'.l to lamen op drie kan water oekooit, tot twee laten verkoken, doorgezeefd zijnde; geeft men het paard alle d�-en een derde kan hiervan in.

Zoo hel paard niel in i!laquo; weide ioopt, oeeft melaquo; het earstemn^el en wille wortelen.

2. De Rnllioorts, De rolkoorls om slant raeesUijds nit hel verruira Tan toediinen van middelen van anderen koorlsen.

Oe keiimerken dezer zijn: dat de long slijmiifer lt;*laquo; z.gt;arl is, het ligchaam heel, de oo^ei) llaauw en vofthtig. de i is bruin en dik, de mest gewoon'ijk zeer hard, list inf dikwijls gespannen en huierenl. Neeoat hierUlaquo;; 6 Wilde Kslanjes. 5 ceui (ientiaanworUl. 5 raquo; wilde V* ie^e , � raquo; alinkendc Goagt;v. 5 gt; Salappe. 3 gt; Aloequot;.

(4)

DU fe znmen jre^oikt rp pen k;in water en donrjjfzef'cl, daags in Hrieniaal iogegeven , geeft hcl paard {quot;tirsle�ieel en karnemelk,

3.nbsp; nbsp; nbsp;Dampgt;'i;fieul_%

Als het paard dampig is , haalt het tnooije�jk adein en

zet de neus^alcu laquo;iji] ojicn Neemt ^hierloe;

1nbsp; nbsp; oncenbsp; Xitrusblad.

J.nbsp; nbsp; nbsp; raquo;nbsp; nbsp; nbsp;Afiibische Gi.m,

5nbsp; nbsp; si-'nt^ Agenda an wortel.

5nbsp; nbsp; nbsp; gt;nbsp; nbsp; nbsp;Eliswortel.

5nbsp; nbsp; nbsp; raquo;nbsp; nbsp; nbsp;Anijsraad.

5nbsp; nbsp; nbsp; raquo;nbsp; nbsp; nbsp;Drieblad.

5nbsp; nbsp; nbsp; raquo;nbsp; nbsp; nbsp;Zoelhout,

5nbsp; '^T~ raquo;nbsp; nbsp; nbsp;Aine.

Dit te zamen op Uxee lau water gekookt en doorge-

zeefd, daags in drieen ingegeven.

4.nbsp; nbsp; nbsp;ftrstijving.

Keernl Hierloo :nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;- . J

5 cenl Corleander.

5 raquo; Anijszaad

5 raquo; Vem-liaansche Terpentijn en een rreini;; rccil v. n een hrngsl, Cal oj) ten kau waler ge�

kookt en drietnaa] ingegeven.

5. De Uulhpljn. Als fiel paard biiikpijn heefl is het inoedeloos, laal den kop hangen, bijt lt;likquot;iji,s naar den buik, slampt rn krabJ met den voorpo .len , legt zieh di^vujl� cn igt;laa| spoedig weder op. Weemt hieiiolaquo;;

S cent PepermuDlblad* i\ wilde Kasta ijes. i cent Agentiaaiiuortul. .#9830; raquo; Aloa.

#9632;PM

*^F

^^*quot;

( 5 )

Tit op eon lean water gfiskookl en spoedi^ achlereen in twee malen ingegeven.

(gt;. ffel Drukkeri,

Wanneer een pa^rd g;edrukt of geschaafl is, neemt men hiertoe, zoo zulks slechis gezwollen is, pis en kleiraquo; doch voor opene laquo;omlen neemt men :

f) cent Schoenmakers Pik

;,' gt; Mcnie, 5 raquo; oci'.'e Was J onw ongezoule Reuzel. Dit tol ecu zalf gemaaki en daarmede de wond be-slreken.

7- De Klieren, Wanneer een paard klieren onder tie LiuaeLak hceft, neemt men:

3' cent Veiietiaansche Terpentijn. 2^ raquo; Rloera v;in Zviavel. 5 raquo; Lanrierolie, ^ onee ongeznuten Boler.

Dil tot eine zali gemaakt en daarmede ingewreven, zullen dcte iicli spoedig openen eu daardoor ook gecezen, met bijvoeyingivan 3 cent roode Mer.ie. 8. �et Verwanden. Ifecmt hiertoe :

3 cent froene -^eep.

3 raquo; Veneliaansche Terpentijn.

2J raquo; Menie.

2 raquo; Btoera v:.n Zvrarel.

I)it tot een ta!f gemaakt en daarmede ingewreren.

9. De Wortnev. Als hel paord worinen heeft ''ordl hel Lij goed Tocder noquot; mager en wil dikvvijls niel eten, geeuwt dikwylg,

^^*i

(6)

artet naar de zfjde omraquo; slant laquo;net ^e pnofen naar het hjf, het haar slaal overeind, verliest ha. en glans en heeft jeukte in de slaarl, gaat ook wel worraen af. Keeitit hiertoe :

Witte Wprtelen, gre'mcngd mcl fiarstlaquo;, Ivaf van Koorn en 4 lood Valeriaantvorlei, dil te zamen gekookl en da-gelijks inge-jevea.

OVER BET R�NDVEE. 10. I)e Kwaile Longtiekte,

Deze liekle tcrtoonl zieh door hoesl, er loop- dibujlraquo; slijm uit neus en inoncl het vee eet nie en de koeijeo geven geen melk, de hoorens en ooren ziju heel en dan wetter loud, en het vee staal met de ru- opgelrokken.

Het loopen op moejrassige nijden en hel dnnken van siecht water zijn dikwijls de oorzaak dezer ziekle.

Ofschoon bij het begin dezer ziekte hel vee begint te hoesten en er no-} geen gevaar. bij sehijnt, is dil juist het oogenbhk hel vee te k�nnen redden, lliertoe gebruikt

men:

10 cent Peyicrmuntblad.

10 raquo; Duizendblad.nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;^

10 raquo; wilde Wieger.

JO raquo; Drieblad.

5 gt; stinkende Gouwwortel.

S raquo; Aloe.

b raquo; Genetiaanwortel.

5 raquo; Salpeter en een hand to! niest van eene hengst,

Dit te zamen op drie kan water gekookf, daarvan draquo; helft in drieifialen daags voor het voederen ingegeven, is 4it het zekerste middel tut behoud van het vee.

WWH

( 7 3

Als men hot vor voedert gedi men hat laquo;oet hooi laquo;n geele worlelcn, knuilen of lijnzaadiueel, zoo het vee in de weide l�opt baalt wen het jjedureude de zvvaarsle hitte binnen.

Men iiioet het ziiilce vee vau het gezonde afscheidenj eil goed afrosseri.

1!. Een Koe, fe naauw qeschaari _t te cfogn oHtsluilen, Ilieiioe nccmt men :

2 looii Spaansche Zecp. 4 - Zeeschaim en

de kaak van en snoek. Dit op halfmaalje spiritus van

generaquo;er afgetrokken en dit in een kwart kan #9632;nater te za-

men gedaitn cn voor het kalveti ingegeven, zoo zalde

ontsluiling onmiddelijk hierop volgen,

12.nbsp; nbsp; nbsp;Voor Koeijen die met de ligl blijven

slaan.

Neemt Lierloe:

?. Kan Kornemelk.

8 groote Uijen.

een lund vol Sauft, dit te zaraen op een halve kan pekel nit een rleeschvat ge-kookt, en als het laauw is, doel men daarin een kopje raajiolie , roert het mcI door een en geefl het de foe in.

13.nbsp; nbsp;Voor Koeijen die aan de melk blijven

leggen, Hiertoe neemt men :

I ons liakelaar. 1 raquo; TarwemeeL 1 kan I'ier ^ poni Holer, lalaquo;' dit. fe zarnen koken en quot;teft het de toe in. f)ok sniecrl men laquo;.lu iu^ goed wet 4Uea in vuf de g.beele ruggMtreo^i

#9632;#9632;

( s)

14. Over de Bfaar der Koeijen. Als men bespeurt er blaren onder de long of wel nnder de sla;irt komen, njierat mea een schaar knipi die door en #9632;wrilft djar zout in, eedurende eeniue dasen.

15. Voor hct oplnopen , of de pof der

Koamp;ijeft,

Wanpeer cen l:oe oploopt , zoo liaali. haar do iortpf u.l

den inor.d en bijt daar eon s'likje af, zoo zal zij aan-

stonds verd�nnen dock mea raoel voorziglig zijn dil met

geen scherp le doen

I�. lief hlosden der Koeijen, Als men bespeurl een koe niel eel eu kwijnt, zoo slaaf hare pols teer slcrk en koorsachtig, zoo moel ^t) haar aderlalen aaa den bals naar goedrinden, en geven' haar dem drank.

j ons Vcnetiaansche Terpenlijn. ^ kau \\ ijn-azijn. \ .. Pekel. dil le zamenjgemengd en in eens in^eaeTcn

17. Voor vunge viekte der Koeijen, Alt een ko: vurig is, zoo slaat hare pols ongeregeld en zij is koorlsachlig, zet haar alsdan een d;agt in de borst of in de bil, hetwi-lk men op deze wijze doel. Men slcekl een g;il in bet vel, boort bei omlioog met den vinger, en sluek daar e.a wrangworlel in en geeft haar deze di^uk

\ ons Venetiaansche Terpentijn. J kau A zijn. j raquo; \ leeschpekel. dil vesniengd in eens ingegeren. I�, Voor hwade spenen der Koeijen. Biertolaquo; ueetut men:

#9632;laquo;?raquo;

-^^

(9)

Twee lianden vol Vnurkruid met een pond Lfinzaad-mrel, daarvan een pap gekoolit en de speenen daarmedlaquo; be.vonden.

19.nbsp; nbsp; nbsp;Voor ptjn in r/e Buik.

Als het ree ann builipijn lijdt heeft het geen lust tot eten , wordt opocbhizen en slaat met de aehterpoten, le^t zieh en staai spoedig weder op. Zoo moel men haar aderlaten na;ir goedvinden, houden liaar warm sn gevlaquo;a de volycnde drank.

I rana'je Anijs. 3 centen Corleander en Pepcrrauntblad , te zamen iiigeueTen.

20.nbsp; nbsp; nbsp;Voor het Longvunr.

Eene toe aan deze ziekte lijdende, hocst, kwijlt laquo;n stennt.

Men rnoet haar als dan aderlaten en zetten een drajt Jn dlt;: borst, en geven de voligt;laquo;nds dr.-mk:

5 oils Venetiaansche Terpentijn. { kan Vvijn azijn en fen kan pekel. dit vermenijd en in eens inge^eveis

21 Voor ch Spruw,

Deze ziekte is kenbaar.bij kalreren of koeijen , aan rwer�n op de tony of veihemelle, neeml hiertolaquo;: 5 cent liomnj, 2 raquo; bLau.laquo;e Vitrioolsteen. en een hand vo! zont, drt op eon vierde kan water ge-lookl en daannede de roond tweemaal daajs gewaraquo;schlaquo;n. 22. Voor dlaquo; jSprouw aan de voeiea der Koeyen. Wanneer het beest Skreupeld en de Toet gezwoilen en heet is, zoo neemt een mm of beilel ca hakt baar cea

wmm^^mm

stuk uit de klaanw lot dal het bloedl, en emwkkeU de voet mot een mengsel van klei, laquo;put en zwavel. 23. Over de Wolf.nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;|

Als het beest de wolf hesft is de staart slap en hol. als of bei been daaruit laquo;as. zoo raoet men daar, waar zij slap laquo;n boJ is, eene snede yeven en omwikkelen die met ten doek mei zoul en zcep.

24.nbsp; nbsp; nbsp; Over he.t Bloedpissen. Als een koe a:in deze ziekte lijdl is zij neerslagtig, de

ooren zi|n kond, de eetlusl weg, en de pis bum en met bloed doormengd , dit onlslaat door het weide op siechte weide en het vielen vari -clierpe planten. Hiertoe aeemt men ;

' pondf Vetwortel. dil gehakt zijnde in 3 i:an laquo;aler gekcokt, en doel daarin

1 pond Ararool.nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; ^i''

1 ons Zecschuim. 5 cent Salpeter, hiervan driemaai daags een \ kaningegevett. Hetvee meet op eene lucbligc stal worden gehouden en op siroo gezet, met gras en moesbladen wordea gevoerd.

25.nbsp; nbsp; nbsp;Vnor de sterke Afgang.

Bierloe neemt men:

1 pond Tarwemeel. i , Riist. 10 raquo; Kaneel. ' � I konie Mulmer Bezien. dil met water gemengd bet beest mgegeren.

26. Voor Versiopping. Hiertoe neemt men:

t^m

(11)

10 eent Salappe. I kan Karneiu�lk. i cent Salpeter. .', rnaatje iiaapolie, naar goedviuueu iugegeven.

27. Foor %wmre Hoesl.

Dit entstaat vecllijd.s door geTolte koude of het Tlaquo;laquo;rlaquo;a van stnfiig hooi.

Hiertoe neemt men:

I i

5 i

ons Bloetn van Zwavel. raquo; geraale Genetiaanwortel, raquo; idem Vvnkelzaad. cen Arabische Gern,

quot;Y'

pond genialen Peperwortcl.

dit met Honing gemengd des morgens en des aronds �m. lepel vol ingegeven.

28. Voor\de hoesl der Kalvtren,

A'eemt hiertoe:

2 kan zoete Wei, doel daarm

5 cl. Alandsn'ortel.

5 raquo; Angiclokawortel.

5 Alteanortel. en een weinig VVrangwortel, dit te zamen gelockt en door-gezecft, vong daarbij een weinig Honing en (lit tweeraaal �aafls warm ingegeven.

29. Voor Koeijen die niet Aunnen fusatu,

fieeml hiertoe:

h cent Lijnzaad.

3 raquo; Salpeter.

2 handen vol Pelerselie.

1 kan water uit een Slijpsteen.

Dit te zamea gekookt ia ecus ingegevea.

#9632;

( 12 )

30. Vonr^rversfopte Speaneit.

AVanneer eenf loe digte speenen heeft moet men be-

proeven dezo open te houden

door (ft

flnri (gt; melking en

gebruikt hierbij een pap van Ujnrnee] met iseenistzalf en Laurierolie ora dejsjiaenen gedaan eu tweemaal da�gs ver-verscht.

31. Voor'onfsfoken Uijen*

Dit lean men kennen aan de zwellins en rood worden van do uijer.

Als dan laal men haar ader in de speen, waar de zwel-ling plaats heeft en neeml:

1nbsp; loud Amoniak-znut.

1nbsp; nbsp; - Wonder zout.

1nbsp; nbsp; - Salpcler.

Jnbsp; nbsp; - Kamfer.

Dit gewreveti en good digf hewaard, geeft baar drie-maal daags } lood met water in en mea le_ut om de uijer een pap van

Lijnmeel, Kamille, Vherbloemen en Boksboornzaad van leder twee banden vol met water ol iiielk . en Mann om dezelrg gehouden ; ok nisei nun niet verzuisieu bet beest dikwijls te melken,

i% Voor -ds drop der Koeijen. Hiertoe Jaat men baar in de uijer-ader, aan die zijde waar zij de drop heel't, en snaeert die n.et terscbe koe-slrond ia, daar waar de hardigheid is

33. Foor vemwa/iie Koeijen. Neemt hier !o;:

i k;m Rier. 4 pond Brood. 4 - Botcr. o �ijeren,

w^msm^m~~9^^m*

(13)

I)il le wmen gekookt in laquo;ens ingegeven, zai laquo;ij spoediraquo; hcsiield z!Jn.

34. Over het Rugmb.ond.

Deze zielte onislaat gewo�nlijk uil het bloedpissen, als dan is c'e afgang verraquo;lo(it, hel bees! steunt on haale inoei-jelijk adem , slaat slijf en kan de rug niet buigen ; ont-sleal ook wel nit hel vnederen van graan.

Wen h:de de mist met de hand met o!ie besmeert af, en gevo hel lie.-s.! des morgetis eu des avonds.

quot;2 loud Salpeter en 3 cent A tue. in Karnemelk opgel�gt;t, in

S5 Ovi #9632;wonrlev of ge%ivellen van het t ce spoedig te gettezen Als een beest venvond is neemt men schapenpts met zwavel, een neinig terpentiln, een wcinig boomolie en cen iveinig zout, daarmede de wond gew�sschen oi nat gehenden, zoo a^!s men zulks het beste kan.

36, Foor Bevangenheid,

Als het vce Levan.jen is, eet hel wemig, de hoorens zijn koud, de beenen stiif, zoodat het vee als he; lifflaquo; . niet als inoeijelijk k,tn opstaen en is koorts�chtig, om dit weg te uei;.en , laat men liel beesi ader uit den hals eeu paar pond.

(ieeft het de volgende drank :

-J- ons Vlierslroop en \ ons Kenrel.

Dil op Iwee kan bier gekookl en doorgezift, vorir! hier-l)ij twee lood Thriai, , en 's morgens en 's avonds mgej)raquo;-raquo;en ; hoe jon-jer hel heest is hoe minder bloed men het iiioel raquo;ftappen, cb geefl dil iu Tier malen in.

#9632;.'.-

Ifquot;

(U)

87. Voor Dui%eligheid.

Deze ziekte welke ook bij de kalveren wordt waarge-nnmen , besjieurt inen als het b^est waggelt in hel gian , tlikwijls vail en opstaal tut flat het kracht'eloos word; en spoedig steril, Indien lief gcen hulp laquo;ordl loegebragl.

(hn dit sp,oedijlt; le genexea m�et mlaquo;n het een paar malen stlaquo;rk in den hals ader lateraquo; , als ook in de ooren en geren het eeaije dajjen achtereen het volyende raid-del in :

8 lood Enge'sch zout in water opge'osi.

0raquo;k ieo�I men dun kop met koud water nai houden. 38. Over i/t Kol of Dolheid.

Indien het beesl kolderig wordt, ontstaat dit meesl uit bei verzamelen Tan bloed in het voorhoofd en het daar-door duizelig wordt, geeft haar dan eene snede iu het voorhoofd tot op het been , steekt daar eon eikenhoulea pcimelje in, ouder het vel met �raz.likuin en Wrang-vor lei.

39. Over ih ziek/e der Oogen.

Wanneer leenig beest vliezifn of psrels op de oo^fn heeft| moet men het lusschen het oog en neusgat ader-laten , en alraquo; dan tweeroaal daags met fijne Salpeter in dat oog blazen of men strijkt dit met een veder (i;.ariB, 40. Over het uf.ifoien der J/oerven.

Wanneer de lioornen gisheel if afgestolr.n rn opgehoa-den heeft te bloeden zoo simerl men er leer over lot dat de wond geaezen ia.

41. Ouer gebrokene Uoorntn,

Ora de hoornen wederom vast te doen warden , most men dezelve eenmaal daags met deze zalf intgt;inei en :

quot; #9632;#9632;

( 15)

2 lond mode Bolus.

2nbsp; nbsp;iood Honing.

3nbsp; nbsp;lopd Terpentijn

1 lood onaezouten Rcuzel

dit te zaincn tot eene za f '.ercn-K

42, Poor de Gahiekte. Als eene koe deze ziekte heeft sieunt zij, en heeft wei-�ig eellust en de pols laquo; haar sill en gerust, z.o men spoedigldertoe het volgende middel aanwendt zal mlks cok van geod gevdlg zijn. Hierloe neemt men: 10 cent stintende Goaw. 5 raquo; v.iMe Wiegen.nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; - .-_

3 , Salpeter. 1� raquo; , SaUppe. dit op twee kan water ^ekookt en gezeef in driemaal in-

43 Voer miersheid der Koetje*. Zoozii hieraai. on.ierhevig is, dun is zij ingevallen, heeft geen eetlust en hare pols is rastig, geeft haar dan 5 cent Venetiaaasche Terpentijn. 1 kau pckci uil een Vleeschvat.

geefl dit koud in.

44. Voor vurigfieid in den .Vonit. Als het 'vee in den moad lijdt is hat neerslagtig, eel

i . Jnm nit den tnond , dc ooren zijn wc:nig, er loopt sUjtn u.i aeunbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;.

, . tnbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;_n .v^.-ri- de mom! heet en de long gc-

koud, de oogen waieng, ae

zurollen.nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; , __�j

� Als men deze ziekle bespcdrl, meet mAn den mond

_uit_wa._Schea met Azijn , Honing en *�\*quot;quot; f*quot;*J'

_ttdalde raanwe plaa^n genezen laquo;jn, d. stnkKen o_f

l_n welke lo. hangelaquo; _mp_elen met cone schaar worden

( 18)

afgelnipl, men voert alsdan Zeraelaa of Roggcmeel met water.

45, Voor de heelcn dtr Koeljen.

Als de fcigt;cl ontsloken is , dan ii de adr.mhaling inoei-jelijk en reulelende, den inond is heet en druog en omler dlt;:rr hals yezv.ollen , wanneer hi^t beest drinken wil, tan bei niet s�kken en loopt den neus wederom uit, er hecft een:' slerke palssiag pleats

Zdo men ileze jiekle gewaar vvoidt nioet men twee |J} bloed uil den hals laten en zoo he't reutelen niel ophoudt iiioel men de-luting herhalen en geeve het rolgende Eiid-de!:nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;8 lood Salpeter

12 lood Wonderzont.

to! poeder gemaakt, word* dit met \ pond tloninlaquo;raquo; vea-

mengd in geve het beest alle 4 uren een lepel vol in

en zorgoo hctzelve worden ingeslikt.

40 I oor het opdrngon der Uijen.

7oo eene koe de melk is opn[fidrooo-d, geeil men haar

drie da-en des morgens' n�chteren 8 lord Wonderzont in

water opgelost, en een halve maand lang 's morgens en 's a-.onds :

1 ons gestampt Eiken Bast. 1 ons idi;m Koinijnzaad. y (ns idem Genetuiaiiivnrtel. dil tot 24 poeders gemaakt en rael { kan water in-gegeven.

47. Om eene Koe droos; le maken, jjierloe neemt men :

2 lood Venetia.insche Terpentijnlaquo; 2 lood Renzul j lood gwle Was.

f 17)

Dit tot een r.alf gemaakt, voegt msn hierbij, 2 lood Terpenlijn, | lood fijne Eamfer en \ !o .d Spaansehe Green. Hicrmede smeert men elken dag den niie;- .a, als de uijer gezwollen is moet men dezu uiltnelkea.

48. Ove?- het zuur worden der Melk.

Tot hei onidekken van welke kolaquo; de melk znur wnrdl, bewaart inen de melk van iedere koe afzunderlijk. en lieeft inen bespeurt vun welke i:oe_] de meik zuur laquo;ordt , liuu yeefl men �it uiiddel ia'i

I lood mode Bolu.laquo;. #9632; i lood Geneve; b iien.] I lood Kaskiirillenbast. Eil tot poeder gestarapl gesft men driemaal daags m t water in.

49.nbsp; nbsp; nbsp;Over koeijen welke bloedige Melk

petn.

Hiertoe moet men de koe j drie pnr.d bloed lalen �it den halsader, ea haar eemnaal daags een lood Salpeter met wa'er ingeven ; men vermijdt het sterk trekkeu aan de speene4gt;

50.nbsp; nbsp; nbsp;Over de slijm ge melk der Koeyen, De laaije malk is voor het raaken van Boter slechl en

moeijelijk, alsdan moet men rnlk eene koe ader la!en in den hals van tnee of Jrie pond, voorts gee'l men de Koe een lepelvol komijnzaad met water gemciij/d in, herhaal dit tot de melk goed wordt,

�l. Over Koeijen die blaauwe melk qeren. 0laquo; dit tlaquo; beletlen geeft men de Koe gedurende drie laquo;llaquo;gen des morgenraquo; n�chterelaquo; twee load gestuiupte poedlaquo;v

#9632;

(18)

Tan de IVachtschade met wa'er in. waardoor dit spoedijj zul genezen zijn.

52. Voor Koeijen die verttopt %ijn.

VVanncer een koe verslopt is, en hare mcst niel kan kwijt raken, nceml als dan 12 Beetwortelen, en koo!;l die met water laquo;joed gaar, lot gij deze kunt uilpersen , doe 'lit gepcrste weder in dal water en laal du de koe warm uiMrinken,

53. Foor de sch�rft der Koeijen.

De sch�rft onts'aat tnoest bij oud vce, uit gebrok aan gowi voedsel.

^eeml hiertoe voor ond vee de volgende poedi:r :

8 looJ Spiesglans. 8 raquo; Bloeiti van ZwaTcI. 5 cent AfTcntiaanworle!, b raquo; (ieneverbezien,

geeft dit met water gemengd, tweemaal jdaags een lepel

vol in. IVa eenige Jagen dit te Uebben ing|ue\en ncoml meu de

folgende raquo;alf! quot;nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;^: iX⁵^?^^^ ^

10 cent Lcherus -�hie. ^ \ pond onuez�iilen Keusel. 5 cent JBIoem van Zwavel.|

Men wascht dit later met Tabakwater af, hetgeea ook lui-zen verdrijft.

54. Foor luizen van het Fee. Hiertoe neemt men : 10 cent Papaverzaad gemengd met room van melk, dit .ovnr de ruggeslreng gesmeard, zal al de luizea vernie-

mmmmmm

55. f^oor Koeifen m-c/Ac wratten hebben.

Lit otidurscheid men :^:n drooge en natte wratten.

Zoo zij aan een worle] hiingen , kan men deze afbinden of afsnijden en wrijven die in met ongebluschle Kalk

J)och zoo men dezeive niel kao snijden smeert men dt^ze dhgeJijks in met heische Steea in water opgeio^t, doch dit^, moet men zeer vi)or7.ij;!i,j doen.

VOOK DE SCKAPEV.

56. Poor hct barsten der Schapen legen te gacm.

llierloe neem' men:

5 ct-nt Peperrauatblad. 5 raquo; Lampolie.]

5 jraquo; Anijszaad.

fi^diuppels {jaest van Sraquo; moniak daarin.

T)e I'epermunlblad moet met de Olie gekookt worden, inlaquo;ii geeft dil liet Scfaaap in ; wanneer men gewaar wordt dal hette've oploopt, of op barslen toe is.

57. f'oor verhittirtg der Schapen.

De Sfhapen hehben alsdan et:ne brandende dorst, de oolt;raquo;en worden rood, de raond heet, de adesn inul, tu de beesteo worden mager,, zoo men verzuimd Jiierloe mi.idelen aan *e wenden, wordt dit gevaariijk.

Men laat de Schapen alsdan op ecne goede weide gra�zes, en laat hen water drinken, met Salpeter gemengd , voor 50 Schapen 1 onraquo; in hct drinkwater, hicrmede zal dit spoedig betereu. Zoo deze laquo;iekte erger wordt, alsdan laat men bet beest, iedcr om'.ieut 1 lood, en geeft het Lees I;

(20)

1nbsp; nbsp;loo'l Salpeter.

2nbsp; nbsp; nbsp;/ io in v.in Wiirsteen.

on oreeft van deze

9eder

rendeels

^ch

;ia;j een Vie

loo'd tiilaquo;l water in, en raoet het jong jras voederen, en

^�#9632;equot;t liet w.iler nit een slijpsleen.

5lt;S Opgt;er de dolligheid der Schapen.

Als hquot;! schaap deze ziekte heeft, Krij^t hel lgt;^:a/,en mn hcl hoof:!, /.ro de blaas op de regier zit, draait hsl zielte beesl naar de regier zijdy, en is de l)la:is Inks zoo draait hel links

Bij deze zbkle tnoeten de Slazsn met eon daarloe ii-gerigt inslrutuent geopend wordenj en na hel water d.ar-uil is yeloopen , giet men daarin 3 of 4 droppels aflrek-sel van Mirrhe.

59 Over de sch�rft der Schapen. Men bespfii.rt deze ziekte, dat op de ptaatsen waar zieh de sehurfi rertuont, de wo! droog wordt ed hare raquo;iaiu vorliest, wanneer men de wo! vaiieen scheid is He huid Tin ig en rood

De raquo;iektc ontstaat meesl door nat weder in hel voor-en najaar, door bei lijden van honger en siecht voedsel, liet is des i\inlcrs oofc beter de schapen een weinig koud staalaquo; ids le warm.

Men geeft hel schaap gedurende veeriien dagen: I lood B!oem van Zirayel. 1 raquo; Poeder van Alandswrlel. 4 raquo; lioiiing.

dit tot ecn likking gema-.kt. geeft men hel beesl iedcr daraquo; een viertle gedeeUe hiervan in. Uitwendig gebruikl men deze zalf;

m�^^^mmmmm^^a�

(21 )

I pond Onprel

#9632;5- raquo; Terp:;iitljno]io.

deze zalf rnoet drie dagen achtereen worden gebruikt^

waarbij men de wol vaneen Scheldt. en de korst der hind

afschrabt.

60. Over tie Ireuhen der Schnpen

J)e schapen zijn onderhevig aar. Navelbreiiken, deze #9632;worden �jevvoonlijk niet grooter dan eene kleine noot.

Om deze ontniddelijk te genezen neeml men de huid die de break bevat en bind daarom eene sle-kc draad . de liuid valt af, en de brcuk geneest.

OVER DE VA�KENS. 6L Foor ltd vnur tier Parkens. 'Vanneer een darken aan !tet vuur koint ta lijden kao door dit middel hei spoedig hertleld worden. iiiei'toe neeml men:

5 ceni Cdrleander. ft d Oriebladi 5 raquo; Rrionie. '2 J raquo; Salpeter. 3 raquo; Cremelart.

Dit tezamon op IJ- kan v.-ater gekookt, en daarvan ccb

ha've kan in dricen verdeeld dageiijks ingegeven, des

'raquo;morgens, 's middags en 's aTonds voor bet Toederen in-

Squot;V^cven-

62, Foor de Uazerv'j.

Hct rwijn verlie^l den eetlnst, gaal lig?*raquo;, de oo-^n

rfjn ui!d, dlaquo; ooren lijn - :i in . Cs.'.n mnii :ii'()o^; hnt krabl A ivijls met de :ir.lilfi^-|ii)len achlur u. ooren en Tidet inoi ;ic:i raquo;nuit 111 dan grond.

(25)

OnUtaat de dolhcid in dsn zomer, too moet men het zwijti in de^beide oomn ecu i71snijcl.Bg maken en een go-ee i. laquo;ier raquo;laarl afsuijdeu . men geeft het drieiuaal daags ! loud Sa pe et met water eu houdl den kop mei koud laquo;ater 11 l legt aan beide zijdlaquo;n der hals bij de schonders een pleisler van een iood poedcr van Spaausche Vliegea n.-A #9632;, Iood Reuzel doormengd.

Wil het varken niel uicu, 100 geeft het Karnemelk le drink 11.

63. Over dc rotting der Borstelen.

I'd raquo;arken verliest den eetlust, de borsteis worden los en laquo;ant.eer men die uiltrekt, zoraquo; ziel inen aan hun uit-eintU eene knaeslachlige dikis of roode b il

Mraquo; dan moet im-n de stal goed zuiveren en van schoon slron voorzien en het dier raet eene borstel ov,¹: het hcele ligchaam n:quot;i zecpwater W;issc;ion, men gesfl hei tot dal hsl genezen is.

8 Iood Zuurdaeg injure melk opgelost, eu geeft zulk bet iwijn deiemaal daagi in.

61, Over de Verlamming. 7oo de zwijnen verlamd zrjn, slepen hnn de arb'er-peten na en heLb.u somtijds blazeu op de long, men neemi alsdan .

^ loodnbsp; Kamfer

-J raquo;nbsp; nbsp; nbsp;Amoniakzout.

' raquo;nbsp; nbsp; nbsp;Salpeter.

4 snbsp; nbsp; nbsp;Geiicvcrbe�iin.

DU lot poeder geniaatt ., geeft nun lief varken hier Tan drilaquo; poederi met waier in, s morgens, �snjiddags en

: 1)

raquo;'avontts, en swMT't jlaquo; '�'#9632;#9632;' ms met ; !co �' �er rjt

6r quot;.W ie j;-'v. _:/. der , irlcm Dn schur� rcrloonl laquo; ;h loi r 1.gt;1; h gt;p �:#9632; ^:'- .'ri li heeil schuurt ;^; ;S; ottoiraquo;! leLjk ' om dit ic guutze

-j iui.J Spie;

\ v Bloe�Jnbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;.-arel.

|nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;#9632;#9632;' r rcir #9632; l, tilaquo; �'' �#9632;#9632;�:. �lt;.;�#9632;#9632;':#9632;-#9632;:gt;-

#9632;#9632;;.,-.;nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;#9632; geTOTtn , :v

#9632;

men .�-#9632;.. liiiivanbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;^? i fabak er /;.quot;,

auch, in m tan wal . ,; #9632;' iklnbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; li'.r #9632; ' -#9632; n I war!

uur en .rascfal'daarme.de de st arftig^-aeeien laquo;uo Wutia i^i zulks knonen Terdrage^.

1% Ort- Dt Jflaquo; gt;!laquo;*. ;',,,, het pti ' aan de kanker kominbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;i'en, rk ml

j, -n vo'gens fe groote vlaquo;n de vertoonsds ₁¹-betzij in mond ,#9632; toag of kinn^b^K ol w ar n-'inbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; n #9632; l

b_e ..: t. de groote raquo;an h-¹* vertonende kanker een | #9632;'

#9632; n^'!-, m' ^ ^; gt;rgel rand fol it diap a raquo;ai . ^;'-^,:;! �cii vert¹ nid eei ' per dan minder; eelaquo; ( #9632; � daarna jebrand I iiebben gebruikl mt �nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; Knilaquo; J.

-laquo;i! 8 Kreeften to laquo;amen gestampt, en dat ; da.wond rpleraquo;d ofmltopi. - Dit midde! bn Da i raquo;ebruiken. Tlt;WS ps�rdon. kseijeji of.welk raquo;claquo; het mag oi sr ( en -00 tilaquo; eiiB raa^rd is, wordt. de menii glaquo; Ikt tot dt, Isa�laquo; ailaquo; -;;gt; e^;l-. ei I raquo;a komwraquo;.



	BiBUOTHEEK D1ERGENEESK�NDE UTRECHT

	BIBUOTHEEK UNIVERSITEIT UTRECHT

	2855 630 0

	m*







	#9632; i

	V^i

	*^r^.*
	,



	t*	*' :i*



	h



-�-ii:. . r,^,-'			raquo;	^

(8) VOOR PAARDE^. 1. De kwade drotraquo;. Als het paard benint te stiolteren en de klierea ^onder den hals sltrk gezwallelaquo; �n heel zijn , is hel paard^koors- aciilig en de slijm uit de neusgalej groenochlij is, h(jlaquo;it hel ue kwade droes. Hierloe ueeml men : Jnbsp; nbsp; once Salpel er 1nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;raquo; Crcmo'art. \*nbsp; nbsp;* lood Driebl�d. 10nbsp; ..'cent WiMe Wiege, inbsp; nbsp; once Bloem van ZwutbI. \nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;raquo; Aios
i		raquo; Anijszaad: t Genetiaahwor'el,

4-	5 cent stinkende Gottw, D'.l to lamen op drie kan water oekooit, tot twee laten verkoken, doorgezeefd zijnde; geeft men het paard alle d�-en een derde kan hiervan in. Zoo hel paard niel in i!laquo; weide ioopt, oeeft melaquo; het earstemn^el en wille wortelen. 2. De Rnllioorts, De rolkoorls om slant raeesUijds nit hel verruira Tan toediinen van middelen van anderen koorlsen. Oe keiimerken dezer zijn: dat de long slijmiifer lt;laquo; z.gt;arl is, het* ligchaam heel, de oo^ei) llaauw en vofthtig. de i is bruin en dik, de mest gewoon'ijk zeer hard, list inf dikwijls gespannen en huierenl. *Neeoat hierUlaquo;; 6 Wilde Kslanjes. 5 ceui (ientiaanworUl. 5 raquo; wilde V ie^e , � raquo; alinkendc Goagt;v. 5 gt; Salappe. 3 gt; Aloequot;.**



	(4) DU fe znmen jre^oikt rp pen k;in water en donrjjfzef'cl, daags in Hrieniaal iogegeven , geeft hcl paard {quot;tirsle�ieel en karnemelk, 3.nbsp; nbsp; nbsp;Dampgt;'i;fieul_% Als het paard dampig is , haalt het tnooije�jk adein en zet de neus^alcu laquo;iji] ojicn Neemt ^hierloe; 1nbsp; nbsp; oncenbsp; Xitrusblad. J.nbsp; nbsp; nbsp; raquo;nbsp; nbsp; nbsp;Afiibische Gi.m, 5nbsp; nbsp; si-'nt^ Agenda an wortel. 5nbsp; nbsp; nbsp; gt;nbsp; nbsp; nbsp;Eliswortel. 5nbsp; nbsp; nbsp; raquo;nbsp; nbsp; nbsp;Anijsraad. 5nbsp; nbsp; nbsp; raquo;nbsp; nbsp; nbsp;Drieblad. 5nbsp; nbsp; nbsp; raquo;nbsp; nbsp; nbsp;Zoelhout, 5nbsp; '^T~ raquo;nbsp; nbsp; nbsp;Aine. Dit te zamen op Uxee lau water gekookt en doorge- zeefd, daags in drieen ingegeven. 4.nbsp; nbsp; nbsp;ftrstijving. Keernl Hierloo :nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;- . J 5 cenl Corleander. 5 raquo; Anijszaad 5 raquo; Vem-liaansche Terpentijn en een rreini;; rccil v. n een hrngsl, Cal oj) ten kau waler ge�

	kookt en drietnaa] ingegeven.	y
	5. De Uulhpljn. Als fiel paard biiikpijn heefl is het inoedeloos, laal den kop hangen, bijt lt;likquot;iji,s naar den buik, slampt rn krabJ met den voorpo .len , legt zieh di^vujl� cn igt;laa\| spoedig weder op. Weemt hieiiolaquo;; S cent PepermuDlblad* i\ wilde Kasta ijes. i cent Agentiaaiiuortul. .#9830; raquo; Aloa.	y

	^


	*^^i**

	(6) artet naar de zfjde omraquo; slant laquo;net ^e pnofen naar het hjf, het haar slaal overeind, verliest ha. en glans en heeft jeukte in de slaarl, gaat ook wel worraen af. Keeitit hiertoe : Witte Wprtelen, gre'mcngd mcl fiarstlaquo;, Ivaf van Koorn en 4 lood Valeriaantvorlei, dil te zamen gekookl en da-gelijks inge-jevea.

	OVER BET R�NDVEE. 10. I)e Kwaile Longtiekte, Deze liekle tcrtoonl zieh door hoesl, er loop- dibujlraquo; slijm uit neus en inoncl het vee eet nie en de koeijeo geven geen melk, de hoorens en ooren ziju heel en dan wetter loud, en het vee staal met de ru- opgelrokken. Het loopen op moejrassige nijden en hel dnnken van siecht water zijn dikwijls de oorzaak dezer ziekle. Ofschoon bij het begin dezer ziekte hel vee begint te hoesten en er no-} geen gevaar. bij sehijnt, is dil juist het oogenbhk hel vee te k�nnen redden, lliertoe gebruikt men: 10 cent Peyicrmuntblad. 10 raquo; Duizendblad.nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;^ 10 raquo; wilde Wieger. JO raquo; Drieblad. 5 gt; stinkende Gouwwortel. S raquo; Aloe. b raquo; Genetiaanwortel. 5 raquo; Salpeter en een hand to! niest van eene hengst, Dit te zamen op drie kan water gekookf, daarvan draquo; helft in drieifialen daags voor het voederen ingegeven, is 4it het zekerste middel tut behoud van het vee.


#9632;laquo;?raquo;		-^^

4.	(9) Twee lianden vol Vnurkruid met een pond Lfinzaad-mrel, daarvan een pap gekoolit en de speenen daarmedlaquo; be.vonden. 19.nbsp; nbsp; nbsp;Voor ptjn in r/e Buik. Als het ree ann builipijn lijdt heeft het geen lust tot eten , wordt opocbhizen en slaat met de aehterpoten, le^t zieh en staai spoedig weder op. Zoo moel men haar aderlaten na;ir goedvinden, houden liaar warm sn gevlaquo;a de volycnde drank. I rana'je Anijs. 3 centen Corleander en Pepcrrauntblad , te zamen iiigeueTen. 20.nbsp; nbsp; nbsp;Voor het Longvunr. Eene toe aan deze ziekte lijdende, hocst, kwijlt laquo;n stennt. Men rnoet haar als dan aderlaten en zetten een drajt Jn dlt;: borst, en geven de voligt;laquo;nds dr.-mk: 5 oils Venetiaansche Terpentijn. { kan Vvijn azijn en fen kan pekel. dit vermenijd en in eens inge^eveis 21 Voor ch Spruw, Deze ziekte is kenbaar.bij kalreren of koeijen , aan rwer�n op de tony of veihemelle, neeml hiertolaquo;: 5 cent liomnj, 2 raquo; bLau.laquo;e Vitrioolsteen. en een hand vo! zont, drt op eon vierde kan water ge-lookl en daannede de roond tweemaal daajs gewaraquo;schlaquo;n. 22. Voor dlaquo; jSprouw aan de voeiea der Koeyen. Wanneer het beest Skreupeld en de Toet gezwoilen en heet is, zoo neemt een mm of beilel ca hakt baar cea


mm			t^m

(11) 10 eent Salappe. I kan Karneiu�lk. i cent Salpeter. .', rnaatje iiaapolie, naar goedviuueu iugegeven. 27. Foor %wmre Hoesl. Dit entstaat vecllijd.s door geTolte koude of het Tlaquo;laquo;rlaquo;a van stnfiig hooi. Hiertoe neemt men:

i i I i 5 i		ons Bloetn van Zwavel. raquo; geraale Genetiaanwortel, raquo; idem Vvnkelzaad. cen Arabische Gern,
quot;Y'	pond genialen Peperwortcl. dit met Honing gemengd des morgens en des aronds �m. lepel vol ingegeven. 28. Voor\de hoesl der Kalvtren, A'eemt hiertoe: 2 kan zoete Wei, doel daarm 5 cl. Alandsn'ortel. 5 raquo; Angiclokawortel. 5 Alteanortel. en een weinig VVrangwortel, dit te zamen gelockt en door-gezecft, vong daarbij een weinig Honing en (lit tweeraaal �aafls warm ingegeven.

29. Voor Koeijen die niet Aunnen fusatu, fieeml hiertoe: h cent Lijnzaad. 3 raquo; Salpeter. 2 handen vol Pelerselie. 1 kan water uit een Slijpsteen. Dit te zamea gekookt ia ecus ingegevea.


#9632;

	( 12 ) 30. Vonr^rversfopte Speaneit. AVanneer eenf loe digte speenen heeft moet men be-

proeven dezo open te houden		door (ft	flnri (gt; melking en
gebruikt hierbij een pap van Ujnrnee] met iseenistzalf en Laurierolie ora dejsjiaenen gedaan eu tweemaal da�gs ver-verscht. 31. Voor'onfsfoken Uijen* Dit lean men kennen aan de zwellins en rood worden van do uijer. Als dan laal men haar ader in de speen, waar de zwel-ling plaats heeft en neeml: 1nbsp; loud Amoniak-znut. 1nbsp; nbsp; - Wonder zout. 1nbsp; nbsp; - Salpcler. Jnbsp; nbsp; - Kamfer. Dit gewreveti en good digf hewaard, geeft baar drie-maal daags } lood met water in en mea le_ut om de uijer een pap van Lijnmeel, Kamille, Vherbloemen en Boksboornzaad van leder twee banden vol met water ol iiielk . en Mann om dezelrg gehouden ; ok nisei nun niet verzuisieu bet beest dikwijls te melken, i% Voor -ds drop der Koeijen. Hiertoe Jaat men baar in de uijer-ader, aan die zijde waar zij de drop heel't, en snaeert die n.et terscbe koe-slrond ia, daar waar de hardigheid is 33. Foor vemwa/iie Koeijen. Neemt hier !o;: i k;m Rier. 4 pond Brood. 4 - Botcr. o �ijeren,


	m	w^msm^m~~9^^m*

	(13) I)il le wmen gekookt in laquo;ens ingegeven, zai laquo;ij spoediraquo; hcsiield z!Jn. 34. Over het Rugmb.ond. Deze zielte onislaat gewo�nlijk uil het bloedpissen, als dan is c'e afgang verraquo;lo(it, hel bees! steunt on haale inoei-jelijk adem , slaat slijf en kan de rug niet buigen ; ont-sleal ook wel nit hel vnederen van graan. Wen h:de de mist met de hand met o!ie besmeert af, en gevo hel lie.-s.! des morgetis eu des avonds. quot;2 loud Salpeter en 3 cent A tue. in Karnemelk opgel�gt;t, in S5 Ovi #9632;wonrlev of ge%ivellen van het t ce spoedig te gettezen Als een beest venvond is neemt men schapenpts met zwavel, een neinig terpentiln, een wcinig boomolie en cen iveinig zout, daarmede de wond gew�sschen oi nat gehenden, zoo a^!s men zulks het beste kan. 36, Foor Bevangenheid, Als het vce Levan.jen is, eet hel wemig, de hoorens zijn koud, de beenen stiif, zoodat het vee als he; lifflaquo; . niet als inoeijelijk k,tn opstaen en is koorts�chtig, om dit weg te uei;.en , laat men liel beesi ader uit den hals eeu paar pond. (ieeft het de volgende drank : -J- ons Vlierslroop en \ ons Kenrel. Dil op Iwee kan bier gekookl en doorgezift, vorir! hier-l)ij twee lood Thriai, , en 's morgens en 's avonds mgej)raquo;-raquo;en ; hoe jon-jer hel heest is hoe minder bloed men het iiioel raquo;ftappen, cb geefl dil iu Tier malen in.

	Tl	#9632;.'.-



	*Ifquot;*

	*(U)* 87. Voor Dui%eligheid. Deze ziekte welke ook bij de kalveren wordt waarge-nnmen , besjieurt inen als het b^est waggelt in hel gian , tlikwijls vail en opstaal tut flat het kracht'eloos word; en spoedig steril, Indien lief gcen hulp laquo;ordl loegebragl. (hn dit sp,oedijlt; le genexea m�et mlaquo;n het een paar malen stlaquo;rk in den hals ader lateraquo; , als ook in de ooren en geren het eeaije dajjen achtereen het volyende raid-del in : 8 lood Enge'sch zout in water opge'osi. 0raquo;k ieo�I men dun kop met koud water nai houden. 38. Over i/t Kol of Dolheid. Indien het beesl kolderig wordt, ontstaat dit meesl uit bei verzamelen Tan bloed in het voorhoofd en het daar-door duizelig wordt, geeft haar dan eene snede iu het voorhoofd tot op het been , steekt daar eon eikenhoulea pcimelje in, ouder het vel met �raz.likuin en Wrang-vor lei. 39. Over ih ziek/e der Oogen. Wanneer leenig beest vliezifn of psrels op de oo^fn heeft\| moet men het lusschen het oog en neusgat ader-laten , en alraquo; dan tweeroaal daags met fijne Salpeter in dat oog blazen of men strijkt dit met een veder (i;.ariB, 40. Over het uf.ifoien der J/oerven. Wanneer de lioornen gisheel if afgestolr.n rn opgehoa-den heeft te bloeden zoo simerl men er leer over lot dat de wond geaezen ia. 41. Ouer gebrokene Uoorntn, Ora de hoornen wederom vast te doen warden , most men dezelve eenmaal daags met deze zalf intgt;inei en :

	quot; #9632;#9632;



	( 15) 2 lond mode Bolus. 2nbsp; nbsp;iood Honing. 3nbsp; nbsp;lopd Terpentijn 1 lood onaezouten Rcuzel dit te zaincn tot eene za f '.ercn-K 42, Poor de Gahiekte. Als eene koe deze ziekte heeft sieunt zij, en heeft wei-�ig eellust en de pols laquo; haar sill en gerust, z.o men spoedigldertoe het volgende middel aanwendt zal mlks cok van geod gevdlg zijn. Hierloe neemt men: 10 cent stintende Goaw. 5 raquo; v.iMe Wiegen.nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; - .-_ 3 , Salpeter. 1� raquo; , SaUppe. dit op twee kan water ^ekookt en gezeef in driemaal in- 43 Voer miersheid der Koetje.* Zoozii hieraai. on.ierhevig is, dun is zij ingevallen, heeft geen eetlust en hare pols is rastig, geeft haar dan 5 cent Venetiaaasche Terpentijn. 1 kau pckci uil een Vleeschvat. geefl dit koud in. 44. Voor vurigfieid in den .Vonit. Als het 'vee in den moad lijdt is hat neerslagtig, eel i . Jnm nit den tnond , dc ooren zijn wc:nig, er loopt sUjtn u.i aeunbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;. , . tnbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;_n .v^.-ri- de mom! heet en de long gc- koud, de oogen waieng, ae zurollen.nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; , __�j � Als men deze ziekle bespcdrl, meet mAn den mond _uit_wa._Schea met Azijn , Honing en �\quot;quot; fquot;J' _ttdalde raanwe plaa^n genezen laquo;jn, d. stnkKen o_f l_n welke lo. hangelaquo; _mp_elen met cone schaar worden



	( 18) afgelnipl, men voert alsdan Zeraelaa of Roggcmeel met water. 45, Voor de heelcn dtr Koeljen. Als de fcigt;cl ontsloken is , dan ii de adr.mhaling inoei-jelijk en reulelende, den inond is heet en druog en omler dlt;:rr hals yezv.ollen , wanneer hi^t beest drinken wil, tan bei niet s�kken en loopt den neus wederom uit, er hecft een:' slerke palssiag pleats Zdo men ileze jiekle gewaar vvoidt nioet men twee \|J} bloed uil den hals laten en zoo he't reutelen niel ophoudt iiioel men de-luting herhalen en geeve het rolgende Eiid-de!:nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;8 lood Salpeter 12 lood Wonderzont. to! poeder gemaakt, word* dit met \ pond tloninlaquo;raquo; vea- mengd in geve het beest alle 4 uren een lepel vol in en zorgoo hctzelve worden ingeslikt. 40 I oor het opdrngon der Uijen. 7oo eene koe de melk is opn[fidrooo-d, geeil men haar drie da-en des morgens' n�chteren 8 lord Wonderzont in water opgelost, en een halve maand lang 's morgens en 's a-.onds : 1 ons gestampt Eiken Bast. 1 ons idi;m Koinijnzaad. y (ns idem Genetuiaiiivnrtel. dil tot 24 poeders gemaakt en rael { kan water in-gegeven. 47. Om eene Koe droos; le maken, jjierloe neemt men : 2 lood Venetia.insche Terpentijnlaquo; 2 lood Renzul j lood gwle Was.


	^^H

	tm



	//o 2 fjv



	f 17) Dit tot een r.alf gemaakt, voegt msn hierbij, 2 lood Terpenlijn, \| lood fijne Eamfer en \ !o .d Spaansehe Green. Hicrmede smeert men elken dag den niie;- .a, als de uijer gezwollen is moet men dezu uiltnelkea. 48. Ove?- het zuur worden der Melk. Tot hei onidekken van welke kolaquo; de melk znur wnrdl, bewaart inen de melk van iedere koe afzunderlijk. en lieeft inen bespeurt vun welke i:oe_] de meik zuur laquo;ordt , liuu yeefl men �it uiiddel ia'i I lood mode Bolu.laquo;. #9632; i lood Geneve; b iien.] I lood Kaskiirillenbast. Eil tot poeder gestarapl gesft men driemaal daags m t water in. 49.nbsp; nbsp; nbsp;Over koeijen welke bloedige Melk *petn.* Hiertoe moet men de koe j drie pnr.d bloed lalen �it den halsader, ea haar eemnaal daags een lood Salpeter met wa'er ingeven ; men vermijdt het sterk trekkeu aan de speene4gt; 50.nbsp; nbsp; nbsp;Over de slijm ge melk* der Koeyen,* De laaije malk is voor het raaken van Boter slechl en moeijelijk, alsdan moet men rnlk eene koe ader la!en in den hals van tnee of Jrie pond, voorts gee'l men de Koe een lepelvol komijnzaad met water gemciij/d in, herhaal dit tot de melk goed wordt, �l. Over Koeijen die blaauwe melk qeren. 0laquo; dit tlaquo; beletlen geeft men de Koe gedurende drie laquo;llaquo;gen des morgenraquo; n�chterelaquo; twee load gestuiupte poedlaquo;v	1


	#9632; f

	(18) Tan de IVachtschade met wa'er in. waardoor dit spoedijj zul genezen zijn. 52. Voor Koeijen die verttopt %ijn. VVanncer een koe verslopt is, en hare mcst niel kan kwijt raken, nceml als dan 12 Beetwortelen, en koo!;l die met water laquo;joed gaar, lot gij deze kunt uilpersen , doe 'lit gepcrste weder in dal water en laal du de koe warm uiMrinken, 53. Foor de sch�rft der Koeijen. De sch�rft onts'aat tnoest bij oud vce, uit gebrok aan gowi voedsel. ^eeml hiertoe voor ond vee de volgende poedi:r : 8 looJ Spiesglans. 8 raquo; Bloeiti van ZwaTcI. 5 cent AfTcntiaanworle!, b raquo; (ieneverbezien, geeft dit met water gemengd, tweemaal jdaags een lepel vol in. IVa eenige Jagen dit te Uebben ing\|ue\en ncoml meu de folgende raquo;alf! quot;nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp; nbsp;^: iX⁵^?^^^ ^ 10 cent Lcherus -�hie. ^ \ pond onuez�iilen Keusel. 5 cent JBIoem van Zwavel.\| Men wascht dit later met Tabakwater af, hetgeea ook lui-zen verdrijft. 54. Foor luizen van het Fee. Hiertoe neemt men : 10 cent Papaverzaad gemengd met room van melk, dit .ovnr de ruggeslreng gesmeard, zal al de luizea vernie-


mm

(20)

1nbsp; nbsp;loo'l Salpeter. 2nbsp; nbsp; nbsp;/ io in v.in Wiirsteen.

on oreeft van deze	9eder			rendeels
on oreeft van deze	9eder	^ch	;ia;j een Vie	rendeels

loo'd tiilaquo;l water in, en raoet het jong jras voederen, en ^�#9632;equot;t liet w.iler nit een slijpsleen. 5lt;S Opgt;er de dolligheid der Schapen. Als hquot;! schaap deze ziekte heeft, Krij^t hel lgt;^:a/,en mn hcl hoof:!, /.ro de blaas op de regier zit, draait hsl zielte beesl naar de regier zijdy, en is de l)la:is Inks zoo draait hel links Bij deze zbkle tnoeten de Slazsn met eon daarloe ii-gerigt inslrutuent geopend wordenj en na hel water d.ar-uil is yeloopen , giet men daarin 3 of 4 droppels aflrek-sel van Mirrhe. 59 Over de sch�rft der Schapen. Men bespfii.rt deze ziekte, dat op de ptaatsen waar zieh de sehurfi rertuont, de wo! droog wordt ed hare raquo;iaiu vorliest, wanneer men de wo! vaiieen scheid is He huid Tin ig en rood De raquo;iektc ontstaat meesl door nat weder in hel voor-en najaar, door bei lijden van honger en siecht voedsel, liet is des i\inlcrs oofc beter de schapen een weinig koud staalaquo; ids le warm. Men geeft hel schaap gedurende veeriien dagen: I lood B!oem van Zirayel. 1 raquo; Poeder van Alandswrlel. 4 raquo; lioiiing. dit tot ecn likking gema-.kt. geeft men hel beesl iedcr daraquo; een viertle gedeeUe hiervan in. Uitwendig gebruikl men deze zalf;


	*m�^^^mmmmm^^a�*

	(21 ) I pond Onprel #9632;5- raquo; Terp:;iitljno]io. deze zalf rnoet drie dagen achtereen worden gebruikt^ waarbij men de wol vaneen Scheldt. en de korst der hind afschrabt. 60. Over tie Ireuhen der Schnpen J)e schapen zijn onderhevig aar. Navelbreiiken, deze #9632;worden �jevvoonlijk niet grooter dan eene kleine noot. Om deze ontniddelijk te genezen neeml men de huid die de break bevat en bind daarom eene sle-kc draad . de liuid valt af, en de brcuk geneest.

	OVER DE VA�KENS. 6L Foor ltd vnur tier Parkens. 'Vanneer een darken aan !tet vuur koint ta lijden kao door dit middel hei spoedig hertleld worden. iiiei'toe neeml men: 5 ceni Cdrleander. ft d Oriebladi 5 raquo; Rrionie. '2 J raquo; Salpeter. 3 raquo; Cremelart. Dit tezamon op IJ- kan v.-ater gekookt, en daarvan ccb ha've kan in dricen verdeeld dageiijks ingegeven, des 'raquo;morgens, 's middags en 's aTonds voor bet Toederen in- Squot;V^cven- 62, Foor de Uazerv'j. Hct rwijn verlie^l den eetlnst, gaal lig?raquo;, de oo-^n rfjn* ui!d, dlaquo; ooren lijn - :i in . Cs.'.n mnii :ii'()o^; hnt krabl A ivijls met de :ir.lilfi^-\|ii)len achlur u. ooren en Tidet inoi ;ic:i raquo;nuit 111 dan grond.


	mm

	(25) OnUtaat de dolhcid in dsn zomer, too moet men het zwijti in de^beide oomn ecu i71snijcl.Bg maken en een go-ee i. laquo;ier raquo;laarl afsuijdeu . men geeft het drieiuaal daags ! loud Sa pe et met water eu houdl den kop mei koud laquo;ater 11 l legt aan beide zijdlaquo;n der hals bij de schonders een pleisler van een iood poedcr van Spaausche Vliegea n.-A #9632;, Iood Reuzel doormengd. Wil het varken niel uicu, 100 geeft het Karnemelk le drink 11. 63. Over dc rotting der Borstelen. I'd raquo;arken verliest den eetlust, de borsteis worden los en laquo;ant.eer men die uiltrekt, zoraquo; ziel inen aan hun uit-eintU eene knaeslachlige dikis of roode b il Mraquo; dan moet im-n de stal goed zuiveren en van schoon slron voorzien en het dier raet eene borstel ov,¹: het hcele ligchaam n:quot;i zecpwater W;issc;ion, men gesfl hei tot dal hsl genezen is. 8 Iood Zuurdaeg injure melk opgelost, eu geeft zulk bet iwijn deiemaal daagi in. 61, Over de Verlamming. 7oo de zwijnen verlamd zrjn, slepen hnn de arb'er-peten na en heLb.u somtijds blazeu op de long, men neemi alsdan . ^ loodnbsp; Kamfer -J raquo;nbsp; nbsp; nbsp;Amoniakzout. ' raquo;nbsp; nbsp; nbsp;Salpeter. 4 snbsp; nbsp; nbsp;Geiicvcrbe�iin. DU lot poeder geniaatt ., geeft nun lief varken hier Tan drilaquo; poederi met waier in, s morgens, �snjiddags en

	m