SPECIMEN MEDICÜM INAUGURALE
casiim st 11 angulation is
intestiworum iwterwae.
1
--■•irlÜïl | |
c
rW
-ocr page 3-SPECIMEN MEDICÜM INAUGURALK
EÏHIBESS
Q Ü 0 D,
AN NU ENTE SUMMO NUM INE,
EX AlCrORITATE RECTOKIS MAGNU'ICI
{iilllOMIiS KARSTi:^,
PHIL. THEOR. MAG. LITT. HUM. DüCT. ET PROF. ÜRB.
NEC PiO»
Am-USSIMI SENATUS ACADEMICI CONSEJTSL
KT
NOBILISSIMAE F.iCULTATlS MEDICAE DECRETU ,
SUMMISQUE IN MEDICINA HONORIBUS AC PIUVILliGIIS
IN ACABEMIA RBEMO-TRAJECTINA
RITE ET lEGITIME CONSEIJUENDIS ,
ERÜÜITORUM EXAMINI SUBMITTIT
^VlEflET^MUS JOHANNES J£VTI»ERS,
AMSTElonASlENSIS ,
DIE II M. JULII, A. MDCCOXIVI, HORA V.
. ~ ^ ^ i^Oi^ ^- -
•»'•Jr^glfc/ ftquot;«quot;
ÂMSTELODÂMI,
TTPIS MANDARDNT
HEREBE.I II. VAK MUNSTER amp; FiL.
MDCCCXLVI.
-m
^ f fi
m
äfST
knbsp;CT -fr
-ocr page 5-OPT I311S, CAM SSI MIS,
NEC NOK
PRAECEPTORIBUS AESTUMAÏISSIM1S,
IMPRIMIS PROMOTORI NUNQUAM NON COLENDO
VIRO CLARISSIMO
Ä. T. s V E n M A IV^
MED, ET cam. PROP. ÜßDlN. IM ACADEMIA BBENO TRAJECTIKA ,
IN I'ERl'ETCAM BENEFICIORC.« NEC NON BENEVOLENTIAE SI6.MFICA-
TIONEM ATQÜE MEJIORIAM
HASCE STIDIORCM PRiaiTIAS
D. D. D.
-ocr page 6-I
Î
«Non est in medico, semper reievetur ut aeger.»
Etiam nostro, quo vivimus, tempore valet aurea illa
régula. Plures enim dantur morbi, quorum sana-
tio difficillima est, imo vix obtineuda videtur. Et-
iamsi plures atque eximios medicina fecerit pro-
gressus , multa tamen supersunt, quae forsan nun-
quam e densa caligine, qua suntobducta, in luce in
proferentur. Nonne quivis consentiet in nonnullis
morbis interdu;n symptomata ostendi , quae expii-
cari nequeant, at vero in autopsia modo perspicue
intelligantur? S:c quoque sanatio saepius, etsi mor-
hum medicus recte dignoverit et intellexerit, atque
optimam curalionis methodum adhibuerit , non se-
qu.tur et succumbit aegrotans. Hoc saepius anim-
advertimus in inflammationibus diversoruai orga-
norum , quae aegri interitum nimis saepe post se
trahunt , quamvis medicus eas toto apparatu anti-
phlogistico profligari conatus fuisset.
1
Jl
Inflammatio, praecipue uiembranarum serosarum
et potissimum pleurae et peritonaei frequentissime
abit in exsudationem lymphae coagulabilis, quae
membranis spuriis formandis locum praebet; hae
membranae rursus adhaesiones non tantum intesti-
norum inter se, verum etiam inter diversas par-
tes peritonaei, inter hoe, atque varia abdominis
Organa, interdum etiam vera ligamenta ab una
ad alteram partem veluti ponticulos decurrentia,
efficiunt, unde organorum functioues vel plane
tolluntur, vel pro majori minorive parte turbantur.
Hac ratione strangulationi aliquando ansa praebe-
tur, quae serius ociusve, attamen raro tantum ,
quod gaudendum , oritur.
Ejusmodi membranae spuriae ligamentosae ope
strangulationem nuper observare contigit amico meo
viro doet. van Goudoever in aegra, quae per
aliquod tempus in Poljclinioo Academico curata
fuerat; qui casus, uti ad rarissunos pertinet, ita
non plane inutile opus duximus ejus accurate des-
criplain historiam tradere , dum simul autopsia in-
venta icône magis illustrare conati sumus. Obser-
vandum autem est in tabula ipsam strangulationem
accurate quidem proponi , at vero diversarum par-
tium proportionem , majoris perspicuitatis caussa ,
non ita perfecte esse propositam.
V, s....... puella tenerrima , valde debilis,
undecim annos nata, quae inde a prima juven-
tute scrophulosi laboraverat, conspicua cum tinea
capitis , tum glandulis induratis in collo, et ventre
plerumque duro, tenso, jam per plures menses
epilepsia vexabatur , cujus caussam , ut audivimus ,
helminthiasi tribuerunt, et revera, aestate anni 1845,
nonnullas ascarides deposuerat, pergente nihilo-
minus epilepsia.
Die 25 mensis Septembris anni ejusdem in Po-
lyclinicum Academicum ducta est.
Epilepsiae paroxysmi hoc tempore non fré-
quentés quidem, nec diu durantes, satis vero
vehementes erant; manifesta observabantur hri-
tationis, imo incipientis inflammationis intestinorum
symptomata. — Loco, ubi dolor erat maximus,
circa umbilicum scilicet, hirudines applicabantur,
et potio demulcens praescribebatur.
Post hirudinum applicationem epilepsia una cum
doloribus evanuit; debilis autem manebat puella,
et, qui ejus faciem adspiceret, vulgo eam dolore
vexari affirmavisset ; ita ejus conditio per tres
septimanas fausta fuerat, quum denuo post parvum
diaetae errorem colica satis vehemens, vomitu
et diarrhoea stipata, prorumperet ; quae vero brevi
remediis et apto regimini cessit.
At mensis October nondum praeterierat , quum
auxilium apud eandem aegrotantem invocabatur.
Puella nempe rursus epilepsiae paroxjsmo correpta
erat, brevi quidem, attamen satis vehementi; pres-
sionis et anxietalis in abdomine sensus, atque
vomituritio hunc accessum praegrediebantur ; statim
post paroxysmum aegra rursus plane mentis com-
pos erat,
Biduo post dolores in ventre spasmodici orie-
bantur vehementes, qui , cataplasmatibus calidis
abdomini appositis, brevi evanuere ; ab hoc tem-
pore aegra satis bona valetudine usa est ad dieni
decimnm tertium usque Novembris 1845.
J
Illo die hora pomeridiana sexta iterum auxilium
invocabatur. — Venter magis dolorificus inveni-
tur; saepe adest Tomitus, aegra inde a praecedente
die, quo parca admodum durae materiel copia
evacuata erat, alvum non deposuerat, pulsus pa-
rumper tantum justo frequentior erat. — Prae-
scribitur cataplasma calidum ventri apponendum ,
atque aqua Laurocerasi ad dosin 15 gtt. omni
hora propinandam ; hisce vero remediis non emen-
dabatur conditio ; guttulae enim , ut omnia, quae
ori ingeruntur, statim vomitu rejiciuntur, cata-
plasma non fertur , atque hora vespertina decima
sequens offenditur conditio: vultus pallidus, oculi
cavi, venter durus , maxime tensus, hinc in-
deve tumores ofFerens , inaequali intestinorum ex-
tensione productos , vel minimi attactus impatiens,
dolores adeo vehementes, ut aegra miseros gemi-
tus ederet, variisque corporis motibus dolorem
quasi effugere vellet ; vomitus frjquens adhuc
est , lingua non valde rubra , humida, in me-
dia parte sedimento albo obsessa , pulsus ali-
quantum acceleratus, attamen non multum, par-
vus , contractus.
Quid nunc es enumeratis symptomatibus dignos-
lt;^endum?
Ei iis , alque ex subitaneo morbi ortu ma-
-ocr page 12-nifestum erat inflammationem , si forte aderat ,
nequaquam esse caussam praecipuam, sed esse
morbum indolis spasmodicae ; unde tarnen hic
spasmus ?
Accumuiationem adesse materierum faeculenta-
rum verosimillimum est, easque saltem pro parte
in caussa esse paroxysmi valde probabile; ut patet,
dignosci nequit, utrum volvulus aut strangulatie
mterna adsit ; herniam strangulatam non adesse
certum est.
Clysma injicitur demulcens, quod statim effluit ;
aliquot Laudani guttulae ori ingestae brevi post
rejiciuntur; cataplasmata de ventre dejiciuritur,
sessio supra calidae aquae vaporem nil prodit.
Ne spasmus continuatus eicitaret inflammationem,
applicabantur circa umbilicum quatuor hirudines ;
locus enim circa, sed praecipue paullo infra um-
bilicum et nunc et postea prae aliis dolorificus fuit,
adeo quidem, ut, in aliis locis dolore paene fugato,
in hoc loco obtusi remaneret doloris sensus ; post
hirudinum applicationem dolor sensim sensimque
paullisper minuebatur , sed tamen ad mane usque
satis acriter perdurabat, subinde augescens ; primo
mane perparva durissimae materiei copia depo-
nebatur. — Matutino tempore dolor minus acer,
venter quodammodo minus tensus, sapor oris in-
gratus, lingua albo sedimento obsessa, humida,
subinde vomitus, pulsus potius tardus, quam fre-
quens, urina pallidi coloris. - Praescribitur mix-
tura ex decocto Graminis cum extracto ejusdem,
subcarbonate magnesiae et aqua Laurocerasi ; ad-
dila est magnesia, quandoquidem cum matene,
\omitu ejecta, simul acor ex ventricule in os
perveniebat; imprimis vero quia lac ingestum,
eodem fere momento fortiter coagulatum , acoris
praesentiam indicabat.
Hisce remediis satis bene toleratis et magna pro
parte retentis, propinatur oleum Ricini ; sed abs-
que effeclu, bis enim vomitu redditur oleum,
et semel tantum parva copia ventriculo retinetur.
15 Nov. Nox valde inquiéta , conditio mane parum
mu ta ta , dolor et tensio eodem gradu adsunt, vomitus
crebrior est quam besterno die, subinde adest
singultus, linguae conditio ut heri, uti et pulsus,
oris sapor ingraiior ; eadem mixtura continualur,
mane denuo clysma injicitur, quod non statim
eftluit quidem, sed etiam nullas faeces elicuit ;
sinapismo in regione ventriculi applicato , vomitus
pauilulum imminuitur, venter leniter oleo tepido
illinitur, aegrotans supra aquae calidae vaporem
sedere jubelur, sed omnia parum proficiunt ; do-
lor sensim quidem imminuitur , atlamen satis ad-
hue Tehemens manet, et interdum valde acer-
bus est.
16 Nov. Nox huncce diem praegressa magis quieta,
die ipso dolor aliquanto minor, venter semper
adhuc tensus, sapor oris stercoralis, ut et hali-
tns ; nulla fuit alvus.
Parantur duo clysmata, quorum utrumque con-
tinet decem drachmas olei Ricini ope mucilaginis
gummi arabici cum sufficiente aquae quantitate
subacti ; praescribitur porro mixtura demulcens ,
addita subcarbonate magnesiae, et, absentibus plane
symptomatibus imflammatoriis, parva aquae Men-
thae piperit. quantitate. Jam statim post hujus
mixturae usum flatus erumpunt levantes ; post
primum clysma alvus quidem nondum secuta est,
attamen aegra faeces descendere manifesto sen tie-
bat , post secundum ampla copia deponitur ma-
teriei durissimae, foetidissimae, cum magna con-
ditionis emendatione ; vomitus plane cessât , dolor
fere nullus est, durities abdominis evanuit, intu-
mescentia multo minor est, sapor minus ingratus,
attamen nondum purus.
17 Nov. Post noctem valde quietam conditio fausta
est, lingua pura , haud nimis rubra, humida , .sapor
in ore multo melior, nondum tamen plane resti-
tutus , halitus adhuc odorem parumper ingratum
spargit, sed longe minori gradu quam antea , ven-
ter mollis est, subinde adest dolor, qui omnino
levis est, vnlgo a dolore libera aegia est, licet
semper regio circa et infra umbilicum ad attactum
sensilior sit, quam caeterae abdominis partes; vo-
mitus prorsus cessavit; hocce die ler satis magna
copia faeces deponuntur consistentes, profundi
coloris, foetidissimi odoris , semper cum levami-
ne, interim multis flatibus eruptis. — Ejusdem
mixturae usus protrahitur.
I8N0V. Nox tranquilla, mane parum doloris adest,
pulsus aliquantulum frequentior , sapor integer , lingua
pura; per diem nulla alvus; eadem mixtura prae-
scribitur, excepta aqua Menthae, propter metum,
ne irritatio mucosae ventriculi usu ejusdem pro-
tracto excitaretur. — Sub vesperam dolor incres-
cit , ventre mul to magis tenso, clysmati ex oleo
et lacte cum sale cuhnari injecto bis subsecula est
alvus, valde copiosa , eo elfectu , ut dolor fere
plane evanesceret , et modo aliqua ventris sensili-
tas superesset.
19 Nov. Conditio eadem, quae hesterno die, venter
parum dolorificus, sed tamen semper sensibilis, pres-
sionem satis profundam admittens; vespertino tempore,
ut heri, exacerbatur dolor, sed majori gradu, nunc
quoque clysma copiosam alvum provocat cum bono
eventu, simul aegrae subministrantnr tres Laiidani
guttulae ; dolor brevi post fere prorsus abiit, et nox
pertranquilla fuit.
20 Nov. Conditio eadem ; venter vero aliquanto
magis tensus, haud durus, pressionem minus bene
ferens , lingua humida , non nimis rubra , in media
parte parumper obducta , pulsus parumper tensus
et frequentior quam antea ; hora undecima matu-
tina doloris vehementioris paroxysmus oritur, qui
tamen tribus Laudani guttulis sumtis disparet ;
quae heri, etiam nunc propinatur mixtura, insuper
praescribitur oleum Ricini, ita ut quovis bihorio
cochlearculum cum duobus jusculi carnis cochle-
aribus sumantur ; oleum perbene fertur ; multi fla-
tus foetidi evacuantur ; alvus hoc die non depo-
nitur.
21 Nov. Nox minus quieta, quam praecedens,
mane dolor subinde acrior, etiam extra paroxysmos
venter semper erat magis minusve sensilis.
Mane primo satis ampla depositio materiei pul-
po.sae, foetidae , quodammodo mucosae , obtinet ; ante
meridiem aegra iterum bis cochlearculum olei Ricini
assumit et ter hoc die adhuc sequitur alvus satis
copiosa ; in his, uti et in praecedentibus depositio-
nibus , nullum vcrmium vestigium aderat.
Praescribitur porro emulsio amygdalina cum
-ocr page 17-parva magnesiae quantitate, quandoquidem aegra
subinde de primarum viarum acore queritur.
Pomeridiana hora tertia conditio minus fausta
fit ; dolor fortior et magis continuus , venter magis
tensus, interdum acerrimi doloris paroxysmi, in
quibus aegra lectum tolerare nequit, dolore si in
cubili decumberet plane intolerabili.
Sub vesperam aegra bis corripitur paroxysmo epilep-
tico, quorum unus alteri proxime subsequitur, quem-
qae vehemens dolor praegreditur. — Hora vesperlina
octava dolor adhuc adest, adsunt tarnen remissio-
nes satis frequentes , in quibus dolor facile potest
tolerari, cataplasmata calida in ven tie et aliquot
Laudani guttulae non multum efamp;ciunt. — Noctu
cataplasmata non amplius tolerantur, dolor saepe
valde intensus, sed semper cum remissionibus,
plane doloris expers aegra nunquam est, urina,
antea semper vel pallida vel normalis coloris,
nunc magis colorata est.
22 Nov. Jam mane conditio multo infaustior , con-
spicua ex facie magis collapsa, genis circumscripte
rubro colore tinctis, lingua humida, magis obsessa,
licet sapor bonus sit, ventre maxime tenso, duro,
summopere vel minimo attactu dolente , inaequaliter
tumefacto ; dolores subinde minuuntur, sed tantum
in breve tempus, extremitates frigescunt, pulsus
frequens esl, parvus, debilis. — Actutum ciysma
imperatur ex lacte cum oleo Ricini, quod tamen
paene slatim effluit sine faecibus , attamen dolor
aliquantum fit minor. Quandoquidem valde verisi-
mile sit, aliquam adesse inflammationem, quae
vero nequaquam primas partes tenet, uti ex
omnibus jam supra allatis facile patet, atque ex
metu, ne spasmus continuus, tamque vehemens,
inflammationem augeat, quatuor hirudines circa
umbilicum applicantur, quibus sanguinis satis
magna copia evacuatur ; sanguine adhuc effluente
aegram somnus satis quietus capit.
Venter semper manet valde tensus, sed quo-
dammodo minus durus, urina nunc profunde
colorata est , sapor oris parumper amarus est ,
hepatis regio plane doloris expers, lingua haud-
quaquarn flavo colore obsessa , pulsus tardior quam
ante applicitas hirudines, minus parvus, dolores
non ita acerbi sunt.
Sanguinis effluxu plane cessante, levissimum cata-
plasma, additis floribus Sambuci, toti abdomini
imponitur, pedibus lagenis calefactis fotis,et potio
praescribitur demulcens ex emulsione amygdalina
cum guttulis Laudani bquidi Sydenham! duo-
decim.
Hora pomcridiana tertia , conditio minus in-
r
fausta , venter minus tensus , borborygmi continul,
flatus vero fere nulli evacuantur, cataplasmata
bene feruntur, dolor, quantumvis non plane fu-
gatus, multo minor est, lingua ferme pura , sapor
parumper amarus, qui sapor tamen evanescit, quum
aegra parum potionis assumit, semel tamen evomita
parva liquoris cum bile commixti copia.
Sub vesperam conditio non pejor, attamen aegra
per duas vices eandem , quam matutino tempore,
evomuit materiem, pulsus eodem statu manet ; rur-
sus clysma demulcens imperatur, quod tamen
faecibus aliquantulum coloratum ocissime defluit,
nulla depositione subséquente. — Ad mediam noc-
tem usque fere nulla mutatio , dolor duntaxat non
vehementior, vomitus tamen crebrior, ita ut potio
assumta nunc modo raro retineatur.
Etiamsi in initio morbi nequaquam effici posset,
utrum volvulus aut strangulatie interna adesset ,
et tune tantum colica saburrhalis adesse videretur ;
ex symptomatibus tamen atque ex toto morbi decursu
strangulationem intestini, aut ejusdem luminis an-
gustationem, quacunque caussa productam, adesse,
nunc quidem satis probabile est; assumendum igi-
tur esset, primis diebus angustationem aut strangu-
lationem partim esse sublatam, ita ut transitus,
quod ex repctita alvi depositione , etiam post olei
Ricini ore assumti usum secuta , efficiendum , pro
parte iterum pateret ; nunc vero viam plane esse occlu-
sanrî. — Locus stragulationis, si talis datur, incertus
est, verisimile tamen est, eum in vicinilate umbi-
lici esse quaerendum, quia hic dolor semper im-
primis vehemens fuit, atque ille locus, etiam ab-
sente dolore in caeteris abdominis partibus, semper
sensilior mansit, quam caeterae partes.
23 Nov. Noctu conditio periculosissima evadit,
adest quidem dolor , sed non vehemens ; vomitus vero
creberrimus fit atque molestissimus ; primum eva-
cuatur materies ventricule contenta , aliqua bile
commiïta, deinde brevibus temporis intervallis
vomitu redditur ingens liquoris profundius colorati
copia , tandem rejicitur liquor non multum colora-
tus, odoris ingratissimi, fere faeculenti ; faeces non
per alvum deponuntur ; urina fit involuntaria ; vo-
mitus a media inde nocte ad quartam usque horam
matutinarn fere sine remissione perd ara t, post hoc
vero tempus cessât ; aegra nunc immobilis jacet,
sibi prorsus inconscia, levem subinde gemitum
edens, respiratie nunc audiri fere nequit, nunc
altior est.
Quamvis aegrae conditio, ut ex dictis patet,
periculi plena esset, durante nocte auxilium non
invocatum est ; hora matutina nona sequentia ob-
servantur : aegra fere moribunda videtur , facies
valde collapsa est, non anxia, oculi semiclausi
iucis stimulum fere non percipiunt, os parumper
apertuin est, lingua, quantum videri posset, non
magis rubet quam heri, conscientia nulla, pulsus
fere normalis frequentiae, non parvus, cutis modice
calens, pedes, qui nocte friguerant, nunc calidiores,
venter tumidus, mollis, manifesto liquorem continet,
non vero in abdominis cavo, sed in intestmis ,
et quidem, uti videtur, imprimis in tenuibus
contentum.
Vesicatorium magnum in umbilici regione pauilu-
lum sinistrorsum applicatur , venter caeterum aceto
calefacto infricatur, quo subinde etiam tempora
humectantur. Per totum diem conditio eadem ma-
net, aegra semper immobilis decumbit, vomitus
non redit, pulsus frequentior evadit, aegra nihil
assumit ; si vero parva Immoris copia ad basm hn-
guae defertur, tune adhuc, sed valde imperfecte,
instituitur deglutitio.
Yespertina hora quinta major oritur reactio, cutis
calidior fit, pulsus multo celerior, hauddum tamen
parvus, aufertur vesicatorium, quod cutim for-
titer rubefecit, et alii abdominis loco prope pno-
rem imponitur.
Hora septima et dimidia conditio universalis
-ocr page 22-eadem, capitis calor nunc adauctus est, et caro-
tides fortiter pulsant, si nempe earum pulsatio
comparator cum^pulsu radiali, conjunctivae nequa-
quam injectae sunt ; pulsus frequentissimus , parvus ,
respiratio tarda, modo lenis, modo manifesto au-
dita , venter, quamvis tumens, non tensus; interdum
in intestinis perspicue sonus gas et liquoris perci-
piuntur, altissima ventris pressione facies quodam-
modo mutator et dolorem exprimit ; totum corpus
calidum.
Fomenta frigida capiti imposita pro momento
aliquam reactionem excitare videntur, nequaquam
vero redit conscientia , sinapismi suris applicantur ,
clysma injicitur , statim vero effluens sine faeculenta
materie , deglutitio fere prorsus impedita est, ita ut
medicamenta aegrae propinari nequeant , et calomel
exhibitus in dorso linguae maneat , neque liquore
ita ablui possit, ul degluliatur. Instituitur
adhuc fric'.io abdominis cum unguento hydrar-
gyri, tollitur resicatorium, continuantur fomenta
frigida et sinapismi ad suras.
24 Nov. Durante nocte sensim sensimque pejor fit
conditio, dolor abesse videtur, respiratio ienlior fit,
pulsus matutino tempore frequentissimus est, in ra-
diali arteria fere non, in carotide adhuc manifesto
percipiendus ; caput adhuc calet ; nulla amplius
instituuntur pericula , omnia profecto supervacanea;
sine dolore, sine ullo conscientiae reditu, sub me-
ridiem aegra moritur.
Quandoquidem aegra parentum domi diem obie-
rat, non licuit alias corporis partes investigare
praeter abdomen. Apertus est venter die 26 m. Nov.
Exploratio sequentia docuit, tum quoad habitum
corporis externum, quum quoad conditionem vis-
cerum abdomine contentorum.
Habitus externus. Facies collapsa, serena , nul-
lum signum doloris retinens, caput satis magnum ,
pars frontalis cranii lata, quodammodo quadrata ,
pectus angustum, longius, venter tumens, attactu
adhuc liquor in intestinis percipiendus ; in cor-
pore ipso hinc indeve aderant scrophulosi morbi
signa.
Abdominis cavum. Ventre aperto statim oculis sese
offerebant vestigia inflammationis, nequaquam vero
recentis, uti ex sequentibus patebit: omentum in
2
-ocr page 24-quibusdam locis fortiter abdominis parietibus adhae-
ret,ut et hepar, per mernbranas spurias fortes et te-
naces , quae certo jam diu exstiterunt ; hepar et
intus et extus integrum, magnum, lobus ejus dexter
fere ad regionem hypogastricarn dextram sese exten-
dit, etiamsi hepar non deorsum depressum sit, vesica
fellea magna , bile referta ; ventriculus sanus, nul-
libi inflammationis et congestionis vestigia prae se
ferens; duodenum quoque parsque jejuni intégra,
caeteroquin tamen et in jejuno et in ileo ubicunque
adsunt tubercula eitus nigro colore tincta , serosae
insidentia, non altius penetrantia, constantia ex
satis crasso, nigro colore tincto, tegumento et mate-
rie alba, caseosa, quae tubercula, magnitudine di-
versa , diversa obsident loca ; inveniuntur in tolo
intestini ambitu ; haud absurdum est opinari
vasa lymphatica vel chylifera intestinorum, morbo
affecta, tuberculis formatis locum dedisse; glandu-
lae meseraicae insigniter tument, extus nigro colore
obductae, intus eadem materie refertae, quae in
jam descriptis tuberculis offendhur, quibuscum
plane hae glandulae ad adspectum conveniunt, ex-
cepta tantum earum magnitudine; nullibi, neque in
glandulis meseraicis, neque in tuberculis, neque
in peritonaeo, vel minimum suppurationis vestigium
adest, nullus liquor in abdomine invenitur.
Propria morbi lethalis caussa, mesenteritis nempe
extensa, quae antea exstiterat, aut potius producta
ab iJlo morbo relicta, aperto abdominis cavo, cito
apparent. Infra umbilicum magnum conspicitur glo-
mus intestinorum , cujus majorem partem intestinum
ileum efficiebat, altera parte fleiura iliaca formata,
glomus istud oriebatur partim eo , quod mesenterium
parieti abdominis posteriori ubique fortiter adhae-
reret, partim vero etiam crassis et fortibus spuriis
membranis, quae a parte quadam mesenlerii ad
partem vicinam tendebant, et pontes quasi forma-
bant , quibus intestinorum diversae partes invicem
attrabebantur; intestina in glomere isto contenta
fere immobilia sunt, fortiter et invicem et parieti
posteriori abdominali adhaerentia , eorum lumen
admodum angustum est, ita ut digitus tantum im-
tnitti possit , in membranis spnriis dictis, quae om-
nes fere vasis sanguiferis praeditae erant, hic illic
tubercula conspiciuntur extus nigra, intus caseosa
materie repleta.
Infra umbilicum pauilulum dextrorsum , exteriora
Versus, supra glomus descriptum , valde conspicuae
sunt nonnullae superioris ilei partis ansae, quae
spuria membrana forti, crassa, satis lata, vasis san-
guiferis praedita et fortiter tensa, strangulantur ,
membrana spuria ista in sinistro latere magis su-
2*
-ocr page 26-periora versus originem capit ex mesenterio , prope
eum locum, ubi membrana illa ad instestinum
ileum, ut illud circumvolvat, transit, dum inte-
stinum ipsum ex hoe loco, aliquot adhuc flexuris
descriptis , brevi glomus dictum intrat; loco , ubi
oriebatur membrana spuria, mesenterium non plane
immobile quidem erat, difficulter vero moveri po-
terat; membrana spuria nunc dextrorsum inferiora
Tersus tendit, atque transit in parietem abdominis
posteriorem aut potius in mesocolon dextrum, quod
inflammatione jam diu praegressa ferme immobi-
liter parieti posteriori alTixum tenetur. Sub mem-
brana ista, aut ligamento, quater transit intes-
tinum ; plurimum dextrorsum, prope adhaesionem
ligamenti ad mesocolon, transcurrit intestinum, et
plane fere eo constringitur , ita ut lumen nequa-
quam pennam anserinam admittat , supra infraque
strangulationem intensa serosae intestini inflam-
matio adest, et intestinum fortiter est extensum,
ipsum intestinum hoc loco cum ligamento con-
cretum est; adhaesio vero laxa est, mollis, fa-
cillime solvitur, et manifesto ultimis diebus orta
est ; format nunc ansam intestinum, iterum sub
ligamentum transit, dum simul fortiter strangulator;
strangulatie aulem non tam intensa, quam prior,
inllammatio etiam hic minor est ; ansa supra pon-
tem formata , rursus descendit ileum, tenia vice
sub pontem transit, constrictum quidem sed minuff,
tertiam format ansam , quarta vice sub ligamento
decurrit, nunc adscendit, et aliquot flexuris de-
scriptis in glomus transit; quo magis sinistrorsum
tendimus, eo minor fit tum strangulatie tum mem-
branae serosae inflamrnatio.
Quandoquidem mesenterium eo loco, quo orie-
batur ligamentum , non valde mobile esset , sed
adhaesionibus satis fuum teneretur, quumque
alter ligamenti finis prorsus immobilis adbaereret ,
facile patet, levem intestini sub ligamento decur-
renüs extensionem vebementia symptomata proferre
debuisse. —• Valde verisimile est , intestina diver-
sis temporibus sub ligamentum esse delapsa, quod
facile in pluribus locis obtinere potuisset, quum,
uti vidimus, et aliae exsisterent spuriae membranae,
quae, utroque fine affixae, pontis instar decurre-
bant, delapsa intestini ansa sub tale ligamentum
statim strangulatio oriri debebat, si nempe intes-
tinum paullo tantum distenderetur.
Intestina tenuia supra stricturam fluido gasiformi
insigniter dilatabantur, atque liquorem etiam con-
tinebant satis magna copia ; superata strictura in-
testinum gas parumper adhuc distendebatur , usque
ad glomus descriptum, in quo, uti vidimus, tum
ileum, tum flesura iliaca fortiter erant contracta;
contracta etiam caetera crassa, in quibus hic iJlic
faeces satis consistentes offenduntur. Ex dicto
glomere, ex illa ejusdem parle, quae flexura iliaca
forrnatur, descendunt tres spuriae membranae satis
fortes, ligamentosae, atque concretae sunt cum
fundo vesicae ; hae membranae verosimiliter caussa
erant levioris dysuriae (si ita nuncupare licet),
quae , patre narrante , jam per multos annos persti-
terat; aegra enim satis frequenter urinam emitte-
bat, non magnam vero copiam simul, semper
efHuvies subito interrumpebatur, ita ut vesicae
urinariae contractio ulterior obstaculo quodam im-
pediri videretur.
Propria mortis caussa non plane liquet: num vo-
mitus , penultima vitae nocte obtinens , vehemen-
tissimus, tam diuturnus, ac difßcillimus, tandem
congestionem versus caput produxerit, atque haec
congestio in puella ita eihausta, quam debilis-
sima, oppressionem centrorum nervosorum et sta-
tum subparalyticum effecerit, probabile quidem vi-
detur, certo vero effici nequit.
Epilepsiae caussam hoc in casu in abdomine hae-
sisse quidein tuto assumi poterit.
Jam primo adspeclu aegrotantem nostram labo-
rasse dyscrasia quadam universaii, et quidem scro-
phulosa,uli ex multis signis, ex tinea capitis prae-
gressa, ex glandulis colli induratis, ex vestigiia
exantbematis scrophulosi, hic illic in cuteremanen-
Ubus , denique ex ventre tumido, magis minusve
duro, qui jam a primis vitae annis ita fuerat .
manifesto constat, uti quoque caussae hujus dys-
crasiae occasionales hoe in casu non defuerunt.
Per aliquot menses epilepsia laborarerat aegra,
ad quem morbum, testantibus Hüfelando , Portal-
Lio , J. Frank, Cheijne , aliis, scrophulosis vel
rhachitis magnopere praedisponit: «Si cum aliis
« habittim epilepticum admittere vellem , » (sunt
Frankii yerba) « foret ille certe scrophulosus et
« rhachiticus (1).»
Diificillimum saepe esse in caussam epilepsiae
inquirere satis constat; dantur tamen casus, in
quibus ea effici potest, ad quos imprimis pertinent
illae epilepsiae species, quae abdominales vocan-
tur. Uti in historia morbi vidimus , aegrae nostrae
epilepsia primum verminosa habita est, diu pro-
pinata sunt anthelmintica remedia , evacuatae sunt
perpaucae ascarides , mansit vero epilepsia ; ver-
mes igitur caussam esse huius morbi assumere non
possumus ; caussam in abdomine haerere omnino
probabile erat, et probabilius adhuc fiebat, quum,
postquam aegra Polyclinicum adierat, emendata,
per aliquot hirudines, praesente in abdomine irri-
tatione , etiam epilepsia tolleretur. Insultus ipsi
non fréquentes erant nec diuturni , satis vero vehe-
mentes, dum statim post insultum finitum conscien-
tia prorsus redierat, quod in epilepsia idiopathica
raro profecto obtinebit.
Sublata, pro tempore saltem , epilepsia, non
plane restitutam esse sanitatem, ex pluribus appa-
(1) J. Frank, Prax. med. univ. Praec. Pars II. Vol. I. Sect,
n. pa-. 397. Not. SO.
ruit : remanens enim débilitas, facies dolorem ma-
jori minorive gradu exprimons , licet aegra dolore
se vacare affirmaret , venter tumidus, eximia in-
testinorum sensibilitas, qua levissimo diaetae errore
colica satis vehemens oriebatur, metus injiciebant
ne quid gravius adhuc subesset. Glandulas in ab-
domine esse induratas verisimilümum erat.
Redeunte epilepsia sub finem m. Octobris , nau-
sea , pressionis et anxietatis in abdomine sensu
verisimiUus adhuc üebat, in ventre caussam hae-
rere, quod ulteriori morbi decursu, et imprimis
sectione cadaveris, fere extra omue dubium positum
est. Excepto doloris colici satis vehementis par-
oxysme , qui vero adhibitis cataplasmatibus calidis
et potionibus demulcentibus brevi cedebat, satis
bona valetudine post paroxysmum memoratum ute-
batur puella usque ad diem decimum tertium m.
Novembris , quo ex tumido , duro , tenso et maxi-
me dolente ventre , ex vomitu repetito , atque ex
alvi obstipatione confirmabatur , iterum spasmodicas
intestini contractiones vehementes adesse.
Sponte nobis obveniunt duae quaestiones, altera :
quaenam est caussa horum symptomatum ? altera :
qualis est morbus a medico debellandus ?
Difficile omnino est hoe in casu occasionalem
morbi caussam statuere. Materierum faeculentarum
accumuJationem pro parte saltem caussam sislere
rerisimile erat, sed an unica caussa? Non videtur.
De volvuli aut strangulationis praesentia in initio
morbi nullum ferri judicium poterat.
Inflammationem prorsus abfuisse affirmare non
audemus ; unicuique enim constat, quam difficile
saepe sit inllammationis praesentiam dignoscere.
«Plerumque,» ita dicit cl. Sükingar , « vehemens
« dolor et acuta febris inter praecipuas notas mag-
«nae intestinorum inflammationis ponenda sunt.
«Nec tamen,» inquit Morgagni, «si quando alte-
«rum vel utrumque horum aut abesse , aut vis esse
« invenies, continuo putabis, aut nullam esse in-
« flammationem aut levem, neque gangraenam et
« sphacelum in eorum esse intestinis non posse, in
«quibus duo illa praecessisse non videris (1).»
Quod ad vomitum alvumque strictam atque mag-
nam minimo attactu sensibilitatem attinet, haec
omnia merito inllammationis vehementis suspicionem
movere possent, nisi saepius in enteralgia acutissi-
ma magna ea sensibihtas observaretur, quod facillime
ad eas confundendas ansam praebet, idque praecipue
quia enteralgia adeo acuta quam celerrime inflam-
mationem provocare potest.
(1) G. C. B. SuRtasAB , (le morbis acutis, pag. 126. 1844,
-ocr page 33-Ex tolo morbi decursu satis patet gastrilitlem
nequaquam adfuisse.
Enumerata in historia morbi symptomata, linguae
conditio , absentia febris, clamores, perpétua aegro-
tantis jactalio , retractio exlremitatum inferiorum ,
urina pallida, alia, satis probant morbum debel-
landum esse enteralgiam , dum valde probabile erat
faecum accumuiationem spasmum provocasse , quare .
in initio saltem , veritati maxime consentaneum vi-
sum est morbum oolicam stercoralem salulare.
Vitium quoddam organicum subesse eo tempore
prorsus incertum erat , licet poslea valde probabile
fieret.
Ex dictis facile patet, debellandum hoc in
casu polius fuisse spasmodicum morbum, quam
inflammatorium; fere nunquam inflammatio ita
extensa tam subito oritur , nisi forte caussa mani-
festissima , veneno v. c. acri ingesto simili, pro-
ducta sit. In nostro casu omnia fere symptomata
inflammalioni propria, saltem in initio morbi, de-
fuerunt ; in ulteriori autem morbi decursu acces-
sisse videtur inflammatio , non vero valde manifesta
illa, ita ut tunc quoque potius spasmus, aut me-
chanicum quoddam impedimentum , quam vehemens
phlogosis, adesse videretur.
Clysmatis injecli rejeclio subitanea, vomitus
-ocr page 34-saepe reciiens, suminus sensibiiitatis iu abdomine
gradus, spasmum bic adesse vehementissimum
ostendebant: nam tantum in acuüssima enteralgia
venter ne minimum quidem atlactum tolerare po-
test. — Quod post primam hirudinum applicatio-
nem dolor sensim parumper sit imminutus, hoe
pro praesentia inflammationis nihil probat, ut fa-
cile unicuique patebit,
Dolor in umbilici regione vehementissimus, et,
licet minori gradu, etiam extra paroiysmos exstans,
morbi sedem in intestinis tenuibus esse quaeren-
dam magna cum probalitate ostendebat. Etiamsi
»
m initio morbi verus ileus nondum adesse dici
posset, tamen ex continuo vomitu, et pertinaci alvi
obstipatione, ilei instantis metus oriebatur, eoque
magis id timebatur, quia sapor oris magis magis-
que faeculentus fiebat. — Etsi primis morbi die-
bus omnia remedia incassum adhiberentur, exinde
tamen conclusio de praesente vel volvulo vel stran-
gulatione nequaquam petenda erat; sola enim fae-
cum accumulatio eadem phaenomena proferre potest.
Ex alvi durae, copiosae, depo.sitione, saepius re-
petita post injectionem duorum clysmatum de oleo
Bicini; ex evanescentibus post hoe fere omnibus
symptomatibus morbosis, probabile fiebat, faeces
jam diu accumulatas praecipuam morbi praesen-
tis caussam exstitisse ; brevi vero spem fefellit
evenlus.
Sequentibus diebus interdum quidem oriebatur
doloris exacerbatio ; clysmalis vero ope, copiosam
alvum provocantis, cito ille tollebatur; quum
etiam interno olei Ricini usui alvus subsequeretur
repetita, copiosa, quumque faecum copia tam
ingens ex corpore emaciato evacuaretur , qualem
nemo adesse credere potuisset, quaeque profecto
jamdudum in intestinis adfuerat, quandoquidem
jam per plures dies fere nullum cibum assumserat
aegra, diagnosis de praesente colica faeculenta
probabilior adhuc reddebalur. Ex effectu olei Ricini
ore assumti manifestum erat, viam per intestinum ,
nisi integram, tamen non plane occlusam esse et
veram strangulationem hue usque nondum obti-
nuisse.
Jam antea dictum est, non verisimile esse helmin-
thiasin epilepsiae caussarn sistere ; vermes praesen-
tis morbi caussam non esse ex conditione materie-
rum alvo excretarum luculenter palet:
Prognosis hoc tempore non adeo infausla erat ,
quandoquidem spes adhuc erat, notabile vilium or-
ganicum morbum non provocasse; cito vero m-
faustissima fiebat: dolores post aliquod tempus re-
deuntes, per Laudanum non sedandi, paroxysmi
epileptici duo proxime sibi subséquentes , quos cra-
ciatus grarissimi praegressi erant , vomitus rediens,
alvi obstipatie, nunc non superanda , dolor magis
magisqne vehemens, metum vitii organici, gravis-
simi, nunc jure injiciunt. Vitium illud in vicini-
tate umbilici adesse ex eo verisimile fit, quod in
illo loco, etiamsi totum abdomen caeterum omnis
doloris expers esset, semper obtusi doloris sensatio
aderat, quod etiam in vehementioribus paroxysmis
hoe in loco vehementissime saeviebat dolor. Dolo-
ris intermissiones manifestae etiam nunc probare viden-
tur, inflammationem primas partes tenere non posse,
cum vero intermissiones non amplius perfectae es-
sent , cum pulsus frequens esset, contractus , satis
certo statui poterat , spasmum continuum inflamma-
tionem suscitasse ; hanc ob rem applicabantur hi-
rudines , neque sine efiectu ; remittebatur enim do-
lor ; inflammationem vero non plane esse fugatam
tum ex aliis symptomatibus, tum quoq„e ex urina,
antea pallida , nunc profundius colorata , patebat.
Vomitus continuus, vehemenlissimus, q„o ultimo
loco materies faeculentae evacuabantur, atrox om-
nino dolor, alvi adstrictio pertinacissima, „„Ho
modo superanda, fere e.vtra dubium ponebant
praesentiam gravissimi vitii organici, atque osten-
debant lumen cujusdam intestinorum, verosimiliter
tenuium , partis , esse occlusum qaocunque demum
modo.
Cessante vomitu ex facie valde collapsa , ex de
ficiente conscientia, ex insensibilitate, ex abdomine
indolente fere, praegressis atrocibus torminibus ,
non duro amplius sed molli, quamvis tumido,
ex liquore manifesto in abdomine praesente , ex
extremitatibus noctu frigescentibus , conjici quidem
potuerat, gangraenam esse ortam ; hoc vero non ita
sese habere, inde effici poterat, quod pulsus, etiamsi
postea frequentior tandemque frequentissimus , in
initio fere non acceleratus, neque valde debilis
esset, quod extrcmitates accedente medico non am-
plius frigerent, quod manifesto percipi poterat,
liquorem non in ipso abdominis cavo sed in intes-
tinis esse contentum.
Vomitum continuum congestionem cerebralem
provocasse ex toto aegrae statu probabile fit; atta-
men omnia ista symptomata etiam aegrolantis mag-
nae exbaustioni adscribi eodem jure potuissent ,
nisi carotidum pulsus pulsum radialis arteriae tan-
topere superavisset; facies collapsa, pallida ,
oculi cavi, conjunctivae nequaquam injectae ab-
sentiam congestionis probare non possunt.
Quod ]am in historia morbi dictum est, incerta
est mortis ratio, neque alia proferre possumus, quam
ea, quae jam hoc loco allata sunt : animadverten-
dum autem est, etiam solam exhaustionem et ingén-
iera debilitatem omnino mortis caussam sistere
potuisse.
Ut ex historia morbi ac sectionis vidimus, rnulta
adhuc in cadavere supererant scrophuloseos vesti-
gia ; etiam in hoc casu hepar, licet ad adspectum
sanum, praegrande erat, quo confirmatur Can-
STATTii aliorumque sententia , dicentium : omnibus
scrophulosis et rhachiticis xrepar magnum commune
esse ; piurima tubercula, fere ubivis in abdomine
inventa, scrophulosae dyscrasiae manifestissimum
erant testimonium. Dolendum omnino est pectoris
Organa investigari non potuisse; momenti enim fuis-
set statuere, utrum et in pulmonibus tubercula jam
adessent, nec ne, licet verum sit, aegram nunquam
de Ullis respirationis molestiis questam esse.
Membranae spuriae ligamentosae, quae in multis
aderant locis , quaeque fortes erant, tenaces, vasis
sanguiferis praeditae ; adhaesiones omentum inter
et parietem abdominis anteriorem, inter hepar
eundemque parietem, etc. satis indicabant, uni-
versalem paene peritonitidem antea adfuisse. Ut
vidimus , pcella semper tenera fuit, admodumque
debilis, non facile ergo determinari potest, quo
tempore inceperit iuflammatio; quisque enim seit
quam subdole tales chronicae inflammationes , scro-
phulosae imprimis indolis, absentibus ferme omni-
bus symptomatibus , proserpere possint.
Nullum in abdomine invenitur pus, nulla glan-
dula, etsi omnes sint induratae, planamque dege-
nerationem subierint, puris vel vestigium continet,
liquor nullus in abdomen efFusus est, nullum re-
cens reperitur plasticum exsudatum : haec omnia,
uti et membranae ligamentosae, satis testantur,
nullam adfuisse acutam inflammationem , excepta ,
ut patet, ea, quae supra infraque loca maxime
constricta ultimis diebus inceperat.
Quod ad spurias membranas et adhaesiones atti-
net, monstrabant illae, etiam hic terminationem
solito modo locum habuisse. — « Si pleuram exci-
« pias,» dicit doct. Rooseboom , « nulla membrana
« serosa magis ad inflammationem adhaesivam disposita
« est quam peritonaeum. — Pseudomembranae autem
« non tantum universalem , sed etiam partialem pe-
« ritonaei inflammationem sequuntur (1).»
Etiam non rarum esse, intestina abdominis
membranis spuriis conjuncta reperiri, testantur
verba doct. Villermé , quae sequenti ratione a
doct. Rooseboom Latino sermone citantur : « Saepe
(1) J. G. Rooseboom , Specimen anatomico-pathologicura de Pseudo-
quot;»embranis. Trajeeti ad Rhenum. 1823. pag. 16 et 17.
«cadavera viscerum quorundam abdorninalium inter
«se concretionem ostendunt ope exsudationis pseu-
« domembranaceae , rarias , attamen aliquando , in-
« testina, omentum, omniaque viscera abdomi-
«nalia conjuncta inveniuntur cum diaphragmate,
«et integumentis abdominis commanibus, ita ut
« formetur quasi massa vel globus, cujus partes
« constituentes nullo modo sine dilaceratione a se
« invicem separari possunt (2). »
Membranae spuriae istae, ligamenta ponticulos-
que formantes, jam diu , uti vidimus, exstiterant,
atque strangulation! continuo occasionem praebebant;
hinc digestionem saepe turbatam fuisse non mirum ;
una enim alterave intestini parte vel gas vel sabur-
rha justo magis extensa, statim major minorve con-
strictionis gradus aderat; intestina enim membra-
nis ligamentosis motu suo impediebantur ; mirum
autem omnino est, non citias jam strangulationem
obtinuisse.
V I
Quaestio nunc remanet, utrum strangulatie fuerit
fortuita , intestini ansa primum unica, dein et
altera sub ligamentum delapsa , an spasmo vehe-
menti producta ? ultimum tamen non adeo veri-
(2) VlLLEiijiÉ, Traité des fausses membranes, pag. 41. Par. 1814.
Cf. J. G. Roosebooji , 0. e.
simile est, potius videtur spasmus effectus strangu-
lationis fuisse , quae ideo verisimilius fortuita fuit.
Bene describil Rokitansky rationem, qua mem-
branarum spuriarum ope stricturae, aut strangula-
tiones oriri possint, hisce verbis usus: « Die Ein —
«und Abschnürung einer Darmpartie wird durch
«ganz eigene Vorrichtungen , die entweder zum
«normalen Zustande gehören, oder ursprüngliche
« Bildungsfehler , oder endlich , wenigstens zum
«Theile, die Produkte vorausgegangener Krank-
« heilsprocesse sind , bewerkstelligt.
«Es sind dieze die eigentlichen Strangulationen
«des Darms in verschiedenen ring- oder spaltähn-
«liehen Räumen , von denen kennt man die pseu-
«domembranöse Bildungen als Ergebnisse voraus-
«gegangener exsudativer Processe in Form von
«zelligen oder ligamentösen Schnüren, Streifen
«und Platten, die von einem Darme oder seinem
«Gekröse zum andern, von einem Darme an die
«Bauchwand, das Netz oder ein beliebiges Organ
«der Bauch- und Beckenhöhle, oder von einem
«solchen an die Bauchwand treten, oder endlich
«zwischen zwei solchen ausgespannt sind (1).»
(1) RoKITA^SKï, Handb, der pathologischen Anatomie. Bd. III.
pag. 218. Wien 1843.
Curnque etiam in hoe casu tenuium intestinorum
pars , superior nempe ilei portio , esset angustata ,
affirmatur cl. Rokiianskt sententia , dicentis : « Am
«häufigsten ist es ein Theil des Dünndarms, der in
«einer solchen Vorrichtung strangulirt wird; Tom
« Dickdarme können es nur die freieren und be-
« weglicheren Partien , das Coecum, die S Schlinge
«seyn (1).»
Symptoma illud, quod, deficiente meliori ex-
pressione, dysuria vocatum est, quodque, ut facile
patet, cum incontinentia urinae, brevi ante mortem
orta , nihil commune habere polest, ex membranis
spuriis ligamentosis, vesicam cum glomere, in his-
toria sectionis descripto, conjungentibus, optimam
petit explicationem: in cadavere enim vesica non
ita parva urinae copia erat impleta, et tarnen
ligamenta illa satis tensa erant; iigamenta scilicet
ista vesicam sese extendere quidem sinebant, at
vero per se patet, vesicam perfecte contrahi non
potuisse ligamentis retentam ; hanc conditionem
jam per multos annos exstitisse ex narratis a patre
efficiendum , quod simul diuturnitatem morbi extra
omne dubium ponit.
Hic quidem verbis finis imponi posset, nisi ad-
huc breviter in memoriam revocare cuperemus ca-
ll) 1. c.
sum, in dissertatione viri doct. van Becsekom (I)
descriptum, qui pluribus nominibus nostro cum
casu convenit. Narrat enim doct. vir de milite
a pueritia inde valde scrophuloso , adolescente
etiam debili, licet valetudine satis prospéra fru-
ente. Paucis septimanis ante mortem juvenis hic
per intervalla vomituritione, doloribusque colicis ob-
tusis, ventre aliquomodo tumente, vexabatur. Sen-
sim increverunt digestionis turbae, hucusque vero
nondum valde molestae neque notabiles, donec,
itinere facto, doloribus colicis vehenientioribus
afficeretur.
In initio morhi inflamrnatio adfuisse non videtur,
brevi vero accessit, et valde manifesta facta est.
Vomitus frequens erat, alvi obstipatio pertinacissima,
ita ut per totum morbi decursum , igitur per septi-
manam fere, solvi alvus non potuerit. Post mortem
offendebatur strangulatio intestini ilei fere eadem
ratione, qua in nostro casu ; etiam in illo exemplo
ligamentum forsitan jam diu exstiterat, quod tamen
certo affirmari nequit, quandoquidem in historia
sectionis de ejus structura nulla fit mentio, et ul-
timo tantum tempore quoque hic intestini ansae
(1) H. J. van Beisekom, Spec. palHologico-med. inaug. Traj.
»lt;1 Rheiinm. 1S22. pag. 36. etc.
sub ligamentuin deJapsae esse ridentur. Haec
vero interest diSerentia, quod i„ allato exemplo
occJusio perfecta erat a morbi initio inde. Alia
adhuc datur differentia: in nostro enim casu aderat
qaidem inHammatio , sed superficialis tantum et pa-
rum extensa, dum in altera observatione inflam-
oiatio valde extensa erat ; omnia enim tenuia in-
testina, et ipse ventriculus, intensa inflammatione
afiFecta inveniebantar, et „l,i„.a ilei pars, constricta
nempe , jam gangraenosa erat.
T.4NTÜM.
-ocr page 45-De lienis utilitate nil certi constat.
II.
Effectus nocivi sanguinis venosi ex ejus compositioiie
chemica hucusque explicari non possunt.
III.
Fibrae pulmonum elasticae ubi conspiciuntur in sputis ,
certum est adesse vomicam;nbsp;ubi vero non inveniuntur, si
constat de tuberculosi, uullonbsp;modo affirmare possumus non
dari vomicam.
Phthisis laryngea, etiamsi valde provecta, saepe plenariam
admittit sanationem, dummodo idonea instituatur eura.
V.
Varicellae, varioloides, et varioiae species sunt
ejusdemqne morbi, alque eodem contagio prod-wuntur.
VI.
Errant, qui in anginae membranaceae initio vesicaloriiim
in collum applicant.
VII.
Membranae spuriae serosae verae mihi videntur
membranae.
VIII.
Membranas spurias evanescere posse credimus.
unius
esse
IX.
jure in sanguine ponitur
Cyanosis derivanda est a cordis vitiis organicis, quibus
sanguis venosus cum arterioso miscetur.
X.
Febris puerperalis fons maximo
vitiato.
-ocr page 47-4l
In typhi couiagiosi initio excitantia reraedia saepissime
valde nocent.
XII.
Consentio cum dicentibus aliquando cpilepsiam esse
morbum hereditaiium.
XIII.
Febrium intermittentium larvatarum et comitatarum cu-
ratio in eo convenit, quod utraeque quamprimum tolli
debent.
Pulsus optimum est enteritidis vehemeiitiae signum.
XV.
Quo simplicior corporis tabrica, eo minor ad morbos
proclivitas.
XVI.
Recte dicit doet. Becker : «int Nervenfieber , vorzüglicl.
«wo ein Contagium und torpide Scli^^äche zu Grunde liegt,
«die Haut trocken und die Hitze stark und andauernd ist,
«dürfen Fomentationen von kaltem Wasser über den Kopf
« nicht versäumt werden.»
In chloroseos curatione martialia primum locum tenent;
cum iis vero prudenter agendum est si simul adsit diathe-
sis tuberculosa.
Trepanatio est operatio incertissima.
XIX.
Carcinomatis exstirpatio est cura palliativa.
XX.
Sanguinis in vasis placentae circulatio nequaquam
caussa soni sic dicti uterini esse potest.
a. Infima pars iuteslini jejuni.
b. b. Superior intestini ilei pars, valde extensa.
Locus quo ligamentum e mesenterio provenlt.
Locus quo ligamentum adhaeret mesocolo dextro
itidem adhaesionibus immobili facto.
Ileum supra primam strangulationem inflammatum.
Locus inflammatus infra hanc strangulationem.
Prima intestini strangulatio; hoe loco ileum mem-
branae spuriae ligamentosae adhaeret, sed laxe
tantum.
h. i. k. Tres aliae strangulationes intestini ilei.
l. Ansa intestini supra ligamentum sita.
m. n. Duae ansae infra ligamentum.
O. 0. Ileum parumper sinistrorsum flexum, ut melius
origo ligamenti conspiciatur.
c.
d.
e.
f-
9-
p- p. p. Ileum convolutum in glomus, adliaesionibus el
membranis spuriis prorsus immobile factum.
Coecum.
Processus vermiformis.
Colon adscendens contractum.
Colon descendens iiidem contractum.
Flexura iliaca, partem glomeris efficiens, immo-
bilis.
Rectum.
Vesica urinaria, pro parte urina repleta.
Tres membranae spuriae e glomere ad fundum
vesicae decurrentes.
y. y. y. Membranae ligamentosae ex mesenterio oriundae,
ponticulorum instar decurrentes. Harum mem-
branarum nonnullae tantum sunt delineatae.
Î. 2. Tubercula serosae intestini insidentia, atque glan-
dulae meseraicae degeneratae.
9-
T.
S.
t.
U. U.
V.
w.
X.
jul
li'l '
fiiilt;Uff f' W quot; Hrycr- l'irnht
-ocr page 52-