DISSERTATIO MEDICA INAUGUKALIS,

CASUS MORBORUM CORDIS
ORGANICORUM

^'OSOCÜMIO ACADEMICO 0B8E1IVAT08.

.miKimmi) mmmmp.

M Aan»

' quot;nbsp;'S

oiïiiîOAM moToaa a-TATiaoTouA xa

• ' mmmts -nbsp;i®

- ȕAMHaaa nmnASi-i laaAKaaa]

BlflSO» M-tfStSjül™ ïïg/^atf

quot;^J^J^rjm lOAHo Oflq

^AÏÏiTöSlAg^ïWfe AIMMAOA'iïf
;nbsp;-nrmnbsp;tmaoTtm/aa

I t^öïji eudoaAi aTj(jifï.|

s

tij/am Hf JT3ai*aT
•l^iUUiï/l 3 0 .1 ÜU-ÏA
ni'/j/.oaaajf*

dissertatio medica inaü6uralis,

BXHIBENS

Ï^ES CASUS MORBORÜM CORDIS
ORGANICORUM

IN

^osocomio academico obsbrvatos,

quam

FAVENTE SUMMO NUMINE,

* EX AUCTORITATE RECTORIS MAGNIFICI

Bernardi francisci suerman,

med. doct. et pkof. ord.
nec non

ampi,issiMi SENATUS ACADEMICI consensu

ET

nobilissimae FACULTAÏIS MEDICAE decreto,

PRO GRADU DOCTORATÜS

summisque in MEOICIWA honoribüs ac privilegiis,

IN ACÂDEMIA RHENO-TRAJECTINA,

rite ac legitime consequendis.

ERUDITORUM EXAMINI SUBMITTIT

'ulllljs jacobus juda,

SURINAMENSIS.

A. «. XIX. m. Februar., anni IMDCCCXI.VIII , hora V.

TRAJECTI AD RHENÜM ,
APUD J. DE K RUU FF.

MDCCCXLVIIT.

ex oiticina typogkaphica l. e. bosch et pilii.

PAT HI OPTIMO,

wae memoriae

M A T RIS 1) IL E C TIS SIM A E,

viris clarissimis
IN ACADEMIA RHENO-TRAJECTINA

MFimOTNAE PROPESSOllTBUS ORDINARIIS

prarceptonlbus aestumatissimis
NEC SOX
viro doctissimo

L. H A M M I N ( I,

PUILOS. THEOR. MAG. LITT. HUM. DOCT.

hasce stiroiorum suorum prtmitias

lt;1. (I. (I.

A U C T O B.

«SP.

.0 f XUJX^ n

aTjiT/i/

AKITmAflT-Omïsr j^TWrtffArM ^

-«oa iMiDT) «nntjiJro isfetoa ittjvtoMjtoftto zstl oftaiiS loB
«KlWr**!««* «

-oYi «Înbsp;imirA Sa jw«^^ «tw^oMç ,

wRîwi»«» çawol h

mîo ««nbsp;ista-îs , .

TOötoTwos» mi^vuh'^HrU^yMnbsp;4B ^Vws , vx^o»

onVn^nbsp;two^agi OÖÄÖÄ latoT^ « t

booMç .«wwîtXtsRsuwn i^Wtsï
ittm^gt; ma h^i^nbsp;svm\ m

«inbsp;ftTBft ift «ROJiwç'rtî^^^

-ÜMbmi tó-tti^^t wiMwiwi «Kinbsp;jsn-toi«

r • f/mvm» .-tyj^iMH»».^^ Bâwçsr-«T;. !

p k a e f a t i 0.

Hoc libella tres organicorum cordis vitiorum casus con-
^^'^entur, quorum primus et tertim nostrae curae in No-
^^ooinio Academico , auspice viro cl. Loncq medicinae
•e , erant traditi ; secundum, licet non ipse curam
9esserim, inde ab initio una observavi, ejusque accuratam
historiam debeo viro clariss. pro qua benevolentia maxi-
ei grates habeo. Lector es benevolentes primo totius
'quot;^orbt historiam reperient, scilicet anamnesticorum, quoad
^obis fuerit cognita, status praesentis aegri una cum
f^ysica investigatione et cura instituta, quamdiu aegri in
Nosocomio morati sunt; turn sectionis reperta tradidi-
''nus ; porro in epicrisi citavimws rationem, qua ad dia-
Onosin pervenimus, illamque cum, iis, quae sectio prolu-

VIIl

lei it, comparavinms. Deinde quoad ejus fieri potuil gt;
discriminis causas ubi nostra diaijnosis non plane c®quot;®
repertis congruerit, exposuimus, atque tandem nonnullCquot;
quae mihi gravioris momenti visa sunt, lectoribus dip'''
dicanda tradidimus. De cura prioris et tertii casus
locuti sumus , nimirum quia non habui, quae pecuUaf*^^
monerem, quippe quae symptomatica tantum fuerit;
rum in secundo breviter hac de re egimus , quum P^^^
sectionem apparuerit aliam curam forsitan majore
fructu institui potuisse.

Si forte quis queritur, me nihil novi attulisse, vel ha^''
utilitas meo periculo haud denegetur, illud continere verf^'
quae aliorum observationibus confirmandis inserviant.

Priusquam autem ad ipsum argumentum transectquot;quot;
pietas me jubet tum meum animum vobis, praeceptof^^
aestumatissimi testari pro egregia institutione, qua
vestris auspiciis uti contigit.

Vos, Professores Philosophiae naturalis facultatis,
nas habeo gratias, qui me talem efformaveritis, wt fWquot;
fructu medicis lectionibus interfuerim.

Sed imprimis vos, viri clar. Schroeder van
K O Ik, promotor aestumatissime, Suerman et LonCÏ'
Medicinae facultatis Professores, qui onmi opera id egist^
ut me Medicum informaretis, accipiatis velim grol^
animi sensus ; quod si verbis vestra in me mérita cotnpe^^
sare sonorer , vires profecto mihi deßcerent. ISuwg

^nitn vestra amicitia atque humanitas mihi ubi usui fue-
^^y defuit. Vobis persuasum sit vestri in me studii aca-
'^ici cursus imprimis sub vestris auspiciis jucundissimi,
loei nec temporis spatio memoriam deleturum iri.
^os enim mihi viam qua pergerem indicastis, qua si sem-
contendam, me ipsum beatissimum praedicaverim.
^os diu servet incolumes D. O. M. in infelicium sola-

, gloriam nostrae Academiae, decus patriae,
fuos autem Manes, Clarissime Mulder, tuis gt; nobis
'^otrinae, patriae eheu maturius erepti, compellere triste
est officium. Tua consuetwdo singularis, benevo-
lentia, qua nobis in variis vitae rebus adfuisti, tua doc-
^^ina ingeniique acumen fecit ut te omne per aevum amici
^^geant, desiderent artes.

^on possum quin quoque tibi Doctiss. Hamming,
occassione oblata, publice gratum animum significem.
a quo tempore Parentes carissimi me puerum tuis
'^uris mandaverunt semper patris vices gerebas ! Quanto
Minore quantaque humanitate per longum temporis spatium
prosecutus sis, vix dicere possum, et cum postea ju-
^^nis tuam domum relinquerem me semper unice familia-
^^fafe atque benevolentia amplexus es. Non opus est ut
'»^ultis verbis utar ad exprimendos animi sensus erga te.

ignoras quam triste mihi est tibi tuaeque uxori va-
^edicere. ]yon alienum nec tibi incjratum esse puto, si
^sce studii primitias etiam tibi dedicem ; spero fore ut

amicitmm et benevolentiam, quibus hucusque fructus sugt;»
mihi in posterum non deneges; meque ames ut ego te
amo.

Vos autem Amici, quibus me usum esse hac in nostra
Academia laetor, valeatis. Amicitiae vinculum milla sol-
vat dies, cum in variis vitae rebus quisque per suos tra-
mites perrexerimus. Hoe vobis affirmo, qmd ad m^ gt;
temporis nostrae amicitiae colendae dicati nullum dien*
memoriam deleturum.

CASUS PRIMUS.

HISTORIA MORBI.

Johannes van Berkel, vir juvenis procerus, 25
®1nos natus, temperamenti sanguinei, sartoris opificium
®^erceas, die 18 Mensis Novemhris anni 1846, in
^osocomium venit academicum auxihum implorans.

Anamnesis. Audivimus , eum annum agentem decimum
^^''tiurn, quo tempore saepe ter quaterve de die i

in

flu

quot;noe, aquae temperatura licet admodum frigida,
®atabat, refrigerium suscepisse et anxietate cum dolore
P'^igente in pectoris latere sinistro correptum fuisse ;
Vero inolestias evanuisse, postquam medicus, propter
consilium vocatus, Cucurbitas cruentas ad pectus
^Pplicuerat aliaque medicamina, uti videtur, antiphlo-

^'^'ica aegro administraverat, Quum ad aetatem quin-

decim annorum pervenerat artemque suam discere
coeperat, iterum anxietatibus correptus erat, quibus
accesserunt cordis palpitationes, praesertim quando
vires magis intenderat. Ab eo autem inde tempore
redierant palpitationes et respirationis difficultates,
quoties laborem graviorem susceperat aeger. Ante bos
quatuor annos apoplexia afTectus erat, repetitis sanguiquot;
nis detractionibus universalibus totoque reliquo apparalu
antipblogistico debellata. Ex bac remanserant benquot;'
plegia lateris dextri et impotentia loquendi, quibu®
licet sensim senisimque emendatis, perstabant taineo
brachii dextri, et minori gradu cruris etiam ejusdeiB
lateris paralysis imcompleta et loquendi difficultas, taliS)
ut saepe verba enuntiare non valeret, nec nisi paucis
illis, üsque male cohaerentibus, cogitata exprimere posset'
lüterrogatus bene tarnen comprehendit omnia; et ub'
verbis carebat , signis utebatur, quibus ab aliis intelü'
geretur. Tune etiam temporis aliquoties accessiooes
verosimiliter epilepticas passus est.

Praesens conditio haec est: queritur aeger de anxi«'
täte et de cephalalgia , non continua tamen ; respiratio
brevis; cordis palpitationes vehementes sunt; tussis
frequens cum parca tantum sputorum exscreatione;
praeter circumscriptum genarum colorem profunde
purpureum, in facie nihil a norma recedit; brachiu«'
dextrum etiamnum versatur in conditione semiparalytica'

scilicet: motus ibi deëst, superstite sentiendi facultate;

crus dextrum penitus fere sanitati restitutura est; lo-

^iiela difficilis; aeger verba, quibus uti vult, nec

prompte nec distincte satis pronunciare valet; etiam in

°culo sinistro visus quodammodo turbatus; pulsus fre-

^lens est, irregularis, satis parvus et celer; lingua non

°^sessa ; sapor bonus ; alvus quotidie bene respondet.

Sonus percussione editus obscurus in cordis regione

ad latitudinem tum ad longitudinem late extendi-

in reliquis pectoris locis sonus ille clarus est. Jam

pectore vestimentis denudato, cordis palpitationes ve-

'^ementes oculis conspici possunt, dum thorax quavis

Cordis systole attollitur ; in pectore sinistro manu ubi-

percipiuntur cordis pulsationes, inhuiusque regione

^uod vocant frémissement cataire; auscultantis caput

'^^gna cum vi elevatur simul cum thoracis pariete su-

^'toque iterum cum eodem descendit (back-stroke Hope).

^Iscultatio autem sequentia praebet: ad costam quin-

in sinistro igitur cordis ventriculo, simul cum

^oiio primo strepitus peculiaris ille percipitur, similis

' c[ui producitur radulà in lignum agente [bruit de râpe) ;

etiam strepitus percipiebatur loco cordis soni alte-

) qui penitus deërat ; magis dextrorsura, sub osse

uterque sonus auditur cum strepitu conjunctus

quot;^'^Ito mitiori quam eo, qui in ventriculo sinistro aderat;

aorta ad dextram ossis sterni partem versus costam

1*

tertiam, uterque sonus penitus deërat, sed uterque
strepitus audiebatur valde intensus. In arteria pulmo-
nali autem uterque percipitur cordis sonus conjunctus
strepitui utrique, aeque miti ac illi, qui audiebatur i»
ventriculo dextro; sonum alterum accentuatum esse,
quod vocant, affirmari nequit, Respirationis munnW
nusquam a norma recedit.

Diagnosis: Partialis cerebri bemispbaerii
sinistri organica laesio; excentrica utriuSquot;
que cordis ventriculi by per tropbia ; stenosis
ostii arteriosi sinistri; insufficientia valv«'
larum semilunarium aortae, verosimiliter ossi'
ficatione producta; fortasse etiam morbos»
conditio valvularum mitralium et ostii auri'
culo-ventricularis sinistri,

Curatio. Regimen commendatur temperatum , diaeta
blanda, quies absoluta. Ceterum praescribitur baecc®
formula.

R, Radie, Alth. unc. j.

Coq. 1. a. ad col. unc. viij.
adde

Aq. Laurocerasi dr. i.
Syrup. Siniplic. unc. j.
omn. hor, cochl.
19 Nov. Aegri anxietas hodie minor est; respirâtquot;'
liberior; palpitationum vehementia imminuta.

Iteret, Mixtura.

20nbsp;Nov. Eadem fere conditio ac heri; lingua autem
°Wssa est; appetitus nullus; pressione epigastrium
Parumper dolet.

R. Radio. Graminis unc, j.
Coq. ad col. unc. viij.
adde

Extract. Graminis
Syr. comm. ana unc. j.
omn, hor, cochl.

21nbsp;Nov. Lingua minus obsessa est; caeterum conditio

®adem.

Iteret. Mixt. uit.

22nbsp;Nov. Nulla conditionis mutatio.

Iteret. Mixtura.

23nbsp;Nov. Affirmat aeger, se hodie admodum bene
habere; anxietas nulla adest, respiratio liberior;

Persistant cordis palpitationes, vehementià tamen immi-
^'^'^ae ; queritur aeger de cephalalgia per vices redeun-
5 brevique rursus evanescente ; lingua parumper tan-
'■'^'û adhuc obsessa; dolor in epigastrio penitus dis-
Paruit.

Iteret. decoct, graminis.

24nbsp;Nov. Conditio satis bona ; manet tamen cephalal-

illa periodica ; lingua sedimento libera ; appetitus

■^aictus est ; seponuntur medicamina ; diaeta vero et
luies

commendantur.

25 Nov. Cephalalgia major facta est; a vespertino
superioris diei tempore ad huius matutinum usque
continua adfuit; nunc augeri pergit. Instituitur venae
sectio {une. v). Statim post, penitus evanescit cephal-
algia.

A die 26» m.Novemhris ad 28™ usque aeger euexiaio
laudat, igiturque Nosocomium relinquit.

Die 4» m.Decemhris, hora promeridiana prima aegr'
domum vocabar, qui, uti dicebatur, admodum mal®
sese habebat. Ad aegrum aggressus sequentia obsef
vavi : sedebat in lecto, corpore antrorsum flexo ; respi'
ratio dilEcilis, brevis, celeris; profundas inspirationes
instituere nequit, propter anxietatem quae inde auge*
batur; oculi fixi, saevi; conjunctivae vascula sanguin®
valde repleta; facies profunde rubro, fere purpurequot;
colore tincta , anxia ; vehementi vexatur aeger cephal'
algia; aures tinniunt ; nunc scintillas ante oculos vi-
det; nunc omnia tenebris quasi obvoluta ei apparent;
aliquoties delirantem eum audivi; cordis palpitatiooes
vehementes; pulsus parvus, frequens, et admodum irrc
gularis; lingua valde obsessa; appetitus nullus; pressi»
in epigastrio dolorem excitât ; interdum nausea adest,
matutino tempore alvum deposuit aeger liquidam ; ®
parentibus audivi, aegri conditionem jam per duos dies
pejorem fuisse, hac autem nocte tam gravem factai»
esse; causam huius rei occasionalem detegere non potuigt;

äDimi pathemata non adfuere, aeger continuo quietem
servavit. Instituitur venae sectio ad unc. vj.

Praescribitur sequens mixtura.

R. Extr. gram. unc. j,
Aq. Laurocer. dr. ij.
Aq. comm. unc. viü.
omn. bor. 2 cocbl.

Statim post sanguinis detractionem rauitum imminui-
tlr cephalalgia ; anxietas autem et respirationis difficul-
prorsus eaedem nianent; imprimis de cordis palpi-
quot;■ätionibus queritur aeger.

Octava vesperi hora, cephalalgia penitus fere evanuit;

®dsunt tamen adhuc aurium susurrus et scintillae ante

Oculog ; anxietas imminuta potius est, quam aucta ;

^Ivüm iterum deposuit aeger liquidam, nec tamen co-

P'osam ; pulsus frequens manet ; lingua obsessa est
reliqya

symptomata eadem.

Iteret. JMixtura ; pediluvium et sinapismi
ad suras.

®ie 5® m, Decembr., hora matutina décima ad aegrum
^ecedens audi vi, eum rursus cephalalgia interdum fuisse
lt;^orreptuin ; persistunt anxietas, et respiratio brevis,
quot;l'fficilis ; pulsus frequens, parvus, irregularis; alvus
quot;lane liquida iterum fuit ; lingua valde etiamnum ob-
®essa ; his accedit sapor oris amarus ; caeterum omnia
manent.

R. Fruct. tamarindor. une. j.

Coq. ]. a. ad col. une. xij.
add.

Extr. gramin. une. j.

Aq. Laurocerasi dr. ij.

omn. hor. cochl.

Itèrent: sinapismi ad suras.

Hora promeridiana quinta eadem adhuc erat aegro-
tantis conditio.

Pergitur in mixtura ; praescribitur pediluvium.

Vespertino autem tempore hora festinanter ^^
aegrum vocahar, cuius scilicet anxietas vehemente''
adaucta esset ; acceleravi; at vero, jam ante adventutf»
mors finem malis imposuerat. E matre comperi, filiu'''
duahus fere minutis ante mortem subito vehementissiiB^
correptum fuisse anxietate, caeterum in eadem perst«'
tisse conditione , qua , hora quinta, eum reliqui, euiquot;
autem interdum adhuc quaedam elocutum fuisse, seqquot;®
satis bene se habere asseverasse, cum repentino inaudit®
illa supervenit anxietas, intra duas minutas aegrui» ®
medio tollens.

Cadaver in Nosocomium transportatur.

SECTIO CADAVERIS,
40 horis post mortem instituta.

Cranii Cmntas. Piac mcningis vascula satis fortit«''

^anguine repleta sunt; hic illic membrana illa adspec-
tum habet granosum, imprimis in utriusque hemisphae-
superiori parte, ubi facile a cerebro separatur.
Adest atrophia hemisphaerii sinistri, quod tum anterius
tUm posterius dextro paullo brevius est; praesertim ad
'atus lobi anterioris et medii atrophia illa perspicua est,
^yri hemisphaerii sinistri minus quam dextri evoluti
sunt.

In fossam Sylvii penetrantes, statim offendimus fo-
•^im apoplecticum insignem et profundum, cavitatem
formantem voluminis ovi columbini. Cerebellum sinis-
ffurn dextro minus esse videtur. Nerms opticus sinister
®Dte chiasnia manifeste tenuior est quam dexter. Cor-
Pus pyramidale sinistrum flavescente colore tinctum est,
Planius et minus quam dextrum, quod albnm est, uti
solet. Corpora oUvaria ad utrumque latus similia
Nervus facialis, qui cum iis arete cohaerere
^idelur, sinister dextro non minor est. Crus cerebri
^^^^istrum, etiam atrophicum , in media parte flavo
Pi'aeditum est colore; fibrillae externae magis albae
®int. Pontis Varolii latus sinistrum planius est. Nervi
^^^ssopharyngeus et vagus, ubi e medulla oblongata
Proveniunt, ad latus sinistrum minus lati sunt, quam ad
quot;dextrum. Ventriculi lateralis sinistri dilatati parietes du-
'lores sunt. Corpiis striatum exteriora versus, imprimis
parte media et postica, penitus fere destructum est;

pars anterior, pollicem fere lata , tota sana esse vide-
tur; cavitas inde orta, uti patet, etiam ad focum apo-
plecticum pertinens, communicationem format cum c»'
vitate ad fossam Sylvii pertinente. Thalamus nervorun*
optkorum etiam atrophicus et valde inaequalis est, iquot;
superficie rugosus; hocce tamen etiam quodammodquot;
valet de thalamo dextro. Cerebri substantia circui»
focum apoplecticum, ad satis magnum amhitum, vaW®
dura, flavum colorem induit. Substantia grisea itquot;
notabiliter decolor facta est, et quidem praesertim»
ubi gyros minus evolutos invenimus (nempe ad latus»
in vicinitate fossae Sylvii).

Cavitas Thoracis. Pulmones magni sunt, nusquai»
cum pleura costali coäliti, hic illic emphysematici gt;
imprimis pulmo sinister, in quo etiam pars est, emphy'
semate affecta, e qua aër expelli pressione nequit.

Pericardium seri aliquantulum in cavo suo recoD'
dens, crassitie auctum , nonnullis in locis adspectuoi
offert fibrosum ; fibrae penitus cum fibris muscularibu®
convenire oculo non armato videntur; docuit auteio
indagatio ulterior, microscopii ope facta, telam illai»
fibrosam nil aliud esse quam lamellam telae conjuncti'
vae cum intertextis fibris elasticis.

Cordis volumen valde adauctum est, imprimis ad loquot;'
gitudinem ; apex magis sinistra et inferiora versus ten-
dit , quam in conditione normali obtinere solet. Vena

*^ronaria magna valde dilatata multo sanguine scatet.
V

entnculus dexter perquam dilatatus est ; ejus parietes
P^lllo tantum incrassati sunt; dilatatio quaedam adest
ostii venosi, ventriculi dilatationis sequela ; caeterum
''^tium illud normale est et valvulisbene claudi potest;
ostio arterioso etiam, valvulisque semilunaribus om-
normae congruunt. Ventriculi sinistri, insigni hy-
P^rtrophia excentrica alFecti, cavitas permagna est,
dum parietum crassities f- pollicis par, partes aequat.
quot;Atrium sinistrum satis amplum est ; prope huius au-
''culae introïtum, sinistrorsum, endocardii pars ossi-
•^ata squamae ramosae formam referens, coloris albi,
quot;'agnitudinis numismatis argentei quinque centesima-
dimidii; dextrorsum, paullo superius, similis
°®sificatio, magis pellucida, forma ovata. Valvularum
'iiUralium margines sibi invicem accreti sunt, ita ut
'bramen adhuc supersit, digito indici transitum sinens ;
Valvula

cordis parietem posticum spectans crassitie
aucta est, nequaquam tamen ossificata, dum
anterior maximam partem in osseam mate-
transüt; in ea scilicet parte, quae ad sinistrani
Cordis partem respondet, ossicula eminent, denudata
apparent, forniam habent irregulärem, et ad attactum
admodum aspera sunt; ad valvulae partem posticam
^''periorem iterum conspicitur ossificatio, sese exten-
'^^ns ad inferiorem usque marginem diiarum valvula-

rum semilunarium penitus in osseam materiem conver-
versarum, dum harum lertia ab hac degeneratione
immunis mansit; haec tamen etiam crassior quam p^quot;quot;
est. Valvulae semilunares non secum invicem coälitae
sunt, sed late patens earum ossificatio et incrassatio
faciunt, ut difficulter cédant, igitur ostii arteries'
lumen necessario minus reddiderunt; eandemque ob
causam ostium illud perfecte claudi non potuit, quod
etiam docuit experimentum factum, aortae cavo aqa®
immittenda. Porro etiam chordae tendineae in locis,
ubi valvulae mitrales coälitae sunt, concretionibus
inter se conjunguntur. Magna adest angustatio aortae
adscendentis; arcus etiam aortae huiusque partis des-
cendentis initium solito angustiora sunt, nulla tarnen
ibi ossificatio.

In abdominis cavo nil a norma recedens invenitur,

E P I C R I S I S.

Casum relatum reputantes, primo loco animadver'
timus, diagnosin aliam quam vitii cordis organici esse
non potuisse, vel antequam ad physicam indagationei»
pervenimus. Ex totius morbi origine et incremento,
qualis ab aegro describitur, ex anamnesticis igitur gt;
conjunctis cum symptomatibus praesentibus tum sub-
jectivis tum objectivis, malum jam dignoscere potuimquot;S-

Vidimus, antea verosiniilitur adfuisse vel endocarditidem
Vel pericarditidem vel utramque simul; hanc cura
®Dtiphlogistica dehellatam fuisse inde tamen vitium
'^rganicum factum esse , quod aegro palpitationes,
''quot;xietates, imo tandem apoplexiam intulit. Cura for-
hter antipblogistica, repetitis venaesectionibus , caete-
''sque aegri vita per aliquod tempus servata et sympto-
quot;^atüm temporaria saltem remissio inducta est; quae
Vero ocius serius vehementissima redire debuerunt.

quibus omnibus si rudem quidem morbi diagnosin
sistere nobis liceret, non talem tamen, quae medico
''ationali sufficeret, cujus accurationem habere morbi
•Notitiam interest, artemque ad scientiae dignitatem
^'tollere. Dantur fortasse adhuc qui dicant: quid
J'ivat scire, quale sit vitium organicum? quae valvulae
^flfectae sint? utrum cor dilatatum, an vero hypertro-
Pliicum sit? vitium tollere non valemus; cura manet
®adem. His autem quomodo respondeat summus Hop e,
®iidiamus, cuius verbis, ni fallor, satis probatur val-
^^larum affectarum diagnosis accuratae utilitas, »It is
said, inquit auctor laudatus, that particular val-
diagnosis is a useless refinement, it may be
*quot;eplied that non-auscultators used to say the same of
quot;auscultation in general. The truth is, that every
improvement in diagnosis is an advantage to the prac-
'^tice of medicine. No one, for instance, -will deny

»the importance of distinguishing inorganic from or-
»ganic murmurs, as the treatment for the two is dia*
»metrically opposite, and this distinction , is remarkably
»facilitated by particular valvular diagnosis. Agaiquot;'
»the pulse, -without particular diagnosis is unintelligible'
»even to the most learned, as Corvisart, Laënne^
»etc., and has betrayed them into grievous practical
»errors. Further, disease of certain valves is mor®
»injurious and dangerous than that of others. Unless
»therefore, the practitioner is able to specify the valv®
»diseased, he cannot nicely adapt his treatment to the
»exigencies of the case, but must in some instances b®
»uselessly rigid, and in others dangerously lax.quot; (l)
Indicata, Hopii verbis, summa morborum valvularu«'
(quod etiam valet de toto corde) notitiae specialis, pelquot;
cussione et auscultatione solum acquirendae, utilitate gt;
nunc transeamus ad referendam rationem, qua in casquot;
nostro ad factam diagnosin pervenerimus.

HypertropMam cordis cum dilatatione (hypertrophiam eX'
centricam dixit Bertin, aneurysma activum Cor visart)
adesse statuimus: 1°. e cordis pulsationibus vehementi'
bus continuis, tantis, quibus aegri pectus et caput aus-
cultantis elevarentur statimque relaberentur, quod tum
tantum fieri potest, quando hypertrophia cum dilata'

(1) Hope, a treatise on the disaeses of the hearts and gre^^'
vessels, London 1839. pag. 391.

tione in utroque ventriculo locum habet ; solus ventri-
culus sinister hypertrophicus et dilatatus idem phaeno-
'ûenon tum tantum provocare valet, quando simul adest
'Osignis insufficientia valvularum semilunarium aortae (1):
quia sonus percussione editus in regione cordis
Solito multo latiori ambitu tam ad longitudinem quam
latitutidem obtusus erat : 3°. quia cordis pulsationes
®on solum ad ejus apicem, sed etiam in magna pecto-
''ts sinistri parte et sub osse sterni percipiebantur: 4®.
inia semper valvularum vitia organica ocius serius se-
quitur hyperlrophia cum dilatatione. Strepitus (bruit
râpe), qui fortissimus audiebatur tum in cordis sy-
®tole tum in diastole (bruit de va et vient) versus aörtae
Originem ad dextrum ossis sterni latus prope costam
'ertiam, dum uterque cordis sonus ibi prorsus deërat,
^ecit, ut statueretur, adesse conditionem morbosam ostii
^'^rtici, excrescentias scilicet et verosimiliter quidem
ossilicationes cum ostii stenosi simul cum insufficientia
eadem causa oriunda, quia endocarditis, quae antea
^^Ifuerat haec omnia relinquere valet. Haec scilicet
primum probabiliter produxit endocardii eique subja-
•^entis telae paratrophiam librosam , e qua postea orta
ossificatio.

St jam facile erat, hic conditionem morbosam ostii

(1) Skoda Abhandl: über Perkussion und Auskultation. Wien,
pag. 163.

arteriosi staluere, difficilius hoc erat iu ostio venoso,
de quo etiam certo hoc determinare, non potuimus,
sed suspicari tantum ; alter enim sonus arteriae
monalis, qui dicitur accentuatus prorsus desiderabatur ;
at pulsus parvus, irregularis, intermittens, majus cor-
dis dextri volumen, fremitus fehnus (frémissement
cataire) qui aderat (1), major frequentia aiïectarum val-
vularum mitrahum post endocarditidem (2) id haud
improbabile nobis reddiderunt, dum strepitus, qui ad'
modum fortis in sinistro etiam ventriculo, ad apicei»
usque, audiri potuit, cum durante systole tum in di-
astole cordis, hanc suspicionem etiam augebat ; suspi'
cio tamen manebat; eadem stenosis enim gradu majoH
ostii arteriosi aiirtici omnia ilia etiam provocare va-
leret.

Ex paralysi lateris dextri, super/tite post insultum
apoplecticum, statuitur, adesse laesionem organicu'ii
partialem cerebri hemisphaerii sinistri ; in quanam parte
determinare non ausi sumus.

Hisce ita statutis, reliqua symptomata facilem adfflitquot;
tunt explicationem ; anxietas scilicet, tussis, cephalal-
gia, delirium, reliqua, originem repetunt a congestione
venosa ; sanguis vel in atrio sinistro (quando datur vi-

(1)nbsp;Monente Slcoda fremitus felinus potins stenosi ostü atrio-ventriquot;
cularis proprius est. (1. c. p. 216).

(2)nbsp;Vide Rokitansky, Handbuch der Pathol. Anatomie II B-
2 Abth. Wien 1844. (p. 419).

A

arteriosi statuere, difficilius hoe erat iu ostio venoso,
de quo etiam certo hoe determinare, non potuimus,
sed suspicari tantum ; alter enim sonus arteriae pquot;^'
monalis, qui dicitur accentuatus prorsus desiderabatur j
at pulsus parvus, irregularis, intermittens, uiajus cor-
dis dextri volumen, fremitus felinus

(frémissemeot

cataire) qui aderat (1), major frequentia affectarum
vularum mitralium post endocarditidem (2) id hau*!
improhahile nobis reddiderunt, dum strepitus , qui «d'
modum fortis in sinistro etiam ventriculo, ad apic^quot;'
usque, audiri potuit, cum durante systole tum in
astole cordis, hanc suspicionem etiam augebat; suspi
cio tamen manebat; eadem stenosis enim gradu majoquot;
ostii arteriosi aörtici omnia illa etiam provocare
leret.

Ex paralysi lateris dextri, super/tite post insult^®
apoplecticum, statuitur, adesse laesionem organicu'®
partialem cerebri hemisphaerii sinistri; in quanam ps*^'®
determinare non ausi sumus.

Hisce ita statutis, reliqua symptomata facilem ad®^'
tunt explicationem ; anxietas scilicet, tussis, ceph^la^
gia, delirium, reliqua, originem repetunt a congestion®
venosa; sanguis vel in atrio sinistro (quando datur vi

(1)nbsp;Monente Skoda fremitus felinus potius stenosi ostii atrio-vcbquot;quot;'
cularis proprius est. (1. c. p. 216).

(2)nbsp;Vide Rokitansky, Handbuch der Pathol. Anatomie H
2 Abth. Wien 1844. (p. 419).

arteriosi statuere, difficilius hoe erat iu ostio venoso,
de quo etiam certo hoe determinare, non potuimus,
sed suspicari tantum ; alter enim sonus arteriae
monalis, qui dicitur accentuatus prorsus desiderabatur •
at pulsus parvus, irregularis, intermittens, majus cor-
dis dextri volumen, fremitus felinus (frémissement
cataire) qui aderat (1), major frequentia alïectarum val-
vularum mitralium post endocarditidem (2) id haud
improbabile nobis reddiderunt, dum strepitus, qui ad-
modum fortis in sinistro etiam ventriculo, ad apice®
usque, audiri potuit, cum durante systole tum in di-
astole cordis, hanc suspicionem etiam augebat ; suspi'
cio tamen manebat; eadem stenosis enim gradu majori
ostii arteriosi aörtici omnia illa etiam provocare va-
leret.

Ex paralysi lateris dextri, super/tite post insultum
apoplecticum, statuitur, adesse laesionem organicum
partialem cerebri hemisphaerii sinistri ; in quanam parte
determinare non ausi sumus.

Hisce ita statutis, reliqua symptomata facilem admit-
tunt explicationem ; anxietas scilicet, tussis, cephalal-
gia, dehrium, reliqua, originem repetunt a congestione
venosa ; sanguis vel in atrio sinistro (quando datur vi-

(1)nbsp;Monente Skoda fremitus felinus potius stenosi ostü atrio-ventri'
cularis proprius est. (1. c. p. 216).

(2)nbsp;Vide Rokitansky, Handbuch der Pathol. Anatomie II B'
2 Abth. Wien 1844. (p. 419).

dare posset, liaec igitur cum reliquis supra jam
enumeratis signis, ansam nobis praebere potuit statu-
endi, verosimiliter adesse affectum ostii venosi, sive
quot;isufficientiam valvularum mitralium sive stenosin, sive
'^tramque simul ; idcirco praesertim, quia Skoda ipse ,
faro quantumvis, aliquoties tamen in tali vitio non po-
detegere sonum secundum arteriae pulmonalis
accentuatum esse, quod tunc tiibuendum esse cen-
^et arteriae huius elasticitati deperditae (1). In nostro
^Uoque casu revera videmus non omnem fidem huic
esse habendam, licetque alterum arteriae pul-
quot;^onalis sonum accentuatum inservire omnino statuamus
dijudicandum adesse vel valvularum mitralium
^Dsufiicientiam vel stenosin ostii venosi, haud tamen
't^versa ratione ex signo illo deficiente posse concludi,
^arum partium conditionem esse normalem.

Memoranda hic est arcus et partis descendentis aor-
'ae coarctatio, corde hypertrophico ; posset enim quis
®^spectare, aortam dilatatum iri, ubi sanguis, cordis
Ventriculo sinistro hypertrophico, majori vi e corde
^^pellatur. Fieri autem non potest, quando conditio
aortici morbosa primaria est, sanguinisque fluxui
^^ipedimentum opponit ; accedente adhuc insuflicientia ,
^anguine igitur refluente, ventriculo duplex resistentia

Skoda (1. c. p. 213).

erit vincenda ; ex hac irritatione tandem orietur hyper-
trophia, nec tamen propterea aorta jam expandetur.
Praegresso autem asthmate ex puhnonihus induratis vel
tuhercuhs obsitis, indeque thoracis expansionem aegr®
sequi valentihus, ita ut respiratio valde diffieilis sit et
laboriosa, neque pectus nisi magna virium intentiou®
dilatari valeat, haec dilatatio, ex sententia Clar. Pro-
motoris, tum agit inaortam, cuius expansio, suavicej
in valvulas semilunares agere valet, quas insufficientes
reddit, tamdemque cordis hypertrophiam producit; tal'
in casu aortam inveniemus dilatatam, non coarctatai»!
dum insufficientia et hypertrophia sequelae sunt prae-
gressi pulmonum alfectus ; in casu nostro levior eni-
physematis gradus brevi demum ante mortem ortuin
esse videtur.

Aortae coarctatio hoc in casu ex ostii angustia et
impidemento sanguinis fluminis facile explicatur, quuin
minori vi et impetu sanguinis minus expanderetur.

Notatu dignissimum est, tam insignes cerebri laesiones
graviores non habuisse sequelas. Maxima scilicet corpo-
ris striati portio ad externas partes, non solum abscessU
destructa erat, sed etiam thalamus atrophicus erat,
crus cerebri, pons varolii, corpus pyramidale latent
sinistri affecta erant, hoc est : flavo colore tincta et
minora, igitur atrophica et degenerata, nec tamen pa*
ralysis perfecta erat, imo pro parte sanata.

Ex his igitur nobis concludendum est, ad latus in-
'ernuni corporis slriati vel lhalami satis magnum fibril-
'aium cerebri numerum superstitem fuisse, quibus vo-
'^ötatis vis, imperfecte licet, conduci posset. Si vero
opinabatur Valentin, fibrillae nerveae e nervis per
''^^'iullam spinalem haud interrupte in cerebrum tran-
cuiusvis cerebri destructio necessario nervi cu-
J'isdam fibrillarum ibi decurrentiurn destructionem et
'§itnr paralysin produceret. Si autem, ex sententia
'^Ur. Promotoris, nervorum fibrillae tum in medulla
''Pinali tum in centris griseis ad cerebri basin termi-
•^entur , ibique novae fibrillae medulläres originem pe-
quarum ope haec centra grisea cum gyris et ma-
'■^'■ie corticali communicant, parvus fibrillarum numerus
^quot;fficiet, ut voluntatis impetus sanis adhuc materiae
Sriseae partibus, quae tamquam motus organa motui
'nserviunt (corpora striata, centrum medullae spinalis),
•^otninunicetur, et incessus, minusperfectus licet, serve-
Vel restituatur ; ubi materies in apoplexia effusa, nunc
'■^sorptione sublata , fibrillas compresserai quidem nec
^anien destruxerat, earumque actionem impediverat,
quot;quot;emittente pressione omnis paralysis evanescere potest.

I'Oquelam hic simul impeditam fuisse, sine loborum
^nticorutn alfectione, quae asseverante Bouillaud (1)

Vute Magendic .Toimial de Plmiologie ï. VI p. 19

semper comités essent, facile explicatur, quum hic
loquelae defectus non esset sequela amissae verborum
memoriae, sed potius mechanismi impediti ex linguae
majori minorive paralysi, quo in casu, monente Bouil'
laud, laesiones in aliis etiam cerebri partibus iquot;'
veniuntur , uti antea Pinel junior contra ei»»
statuerat (1).

Animadvertendum caeterum est degenerationem cor-
poris pyramidalis , prohabiliter nervum vicinum hypO'
glossum affecisse, atque ita loquelae difficultati ansai»
dedisse ; utrumque nervum facialem sanum fuisse nec
faciei paralysin adfuisse, dum simul invita corporis
pyramidalis conditione morbosa, corpus olivare huic
tam propinquum non fuerit affectum, quod cl. Retzi*
opinioni favere videtur, corpora sc. olivaria arctiorei»
nexum cum nervis facialibas habere (2).

Etiam e nervo optico sinistro ante chiasma affedo
explicatur amaurosis incompleta, quae durante vita
adfuit.

Mentis facultates caeterum hic illaesas fuisse, absente
affectu quodam materiae corticalis loborum anteriorum
et heraisphaeriorum superficiel, denuo confirmâtsente»'

(1)nbsp;Magendie Journal de Ptiys. T. V p. 340 sqq.

(2)nbsp;Cf. Müller, Arehiv. 1836 p. 362, et Aanteekeningen van

liet verhandelde in de sectie-vergaderingen van het Provinciaal Utrechts
Genootschap 1846, p. 26.

tiam, hasce partes maximi momenti mentis nostrae
l^unctionibus nobiliorihns esse habendas.

Quod attinet ohservationem pericardii adspectum fibro-
offerentis, fibris penitus cum fibris muscularibus
'^onvenire oculo quidem non armato visis, dum inda-
gatione microscopica apparuit, telam illam fibrosam
•lil aliud esse quam lamellas telae conjunctivae cum
Uitertextis fibris elasticis; hac observatione probabile
reddi videtur, opinionem doctissimi G. Leo-Wolf
'^im veritate non consentaneam esse, qui externa spe-
in errorem ductus tales fibras, fibras musculares
®alutaverit ; neglexit autem ille indagationem micros-
lt;^opicam (1).

Hydropem hic non adfuisse, tam insigni licet circu-
'ationis impedimento e cordis vitio praesente, ex eo
quot;ûprimis explicandum esse videtur, quod simul cum
Cordis hypertrophia, sanguis magis plasticus adfuerit ;
Sanguine enim spissiore et magis plastico, nisi membra-
'^ae serosae peculiari inflammatione vel irritatione in-
'^'tentur ad majorem exsudationem, sanguis minus in
^Xsudationem et oedema formandum pronus erit, nisi
kaltem sanguinis per venas refluxus nimis impediatur.

Mors post brevem, at vehementem anxietatem facile

Cf. G. Le o-Wolf, Tractatus anatomico-pathologlcus sistens
j'oas observationes rarissimas de formatione fibrarum muscularium
Pencardio et pleura obviarum. Heidelbergao 1832.

explicari posse videtur, quamquam tale cordis vitium
jam diu adfuerat; quando sc. cordis actione adaucta,
sanguinis regurgitatio per valvulas mitrales adeo incres-
cit ut atrium sinistrum penitus jam, et sanguine ex
ventriculo refluente, et impedito hujus influxu in ven-
triculum , ob stenosin ostii, impleatnr, venae pulmo-
nales non ampiius satis possunt exonerari, cessabit cir-
culatio, celerisque sequetur mors. Idem tamen induci
quoque potest, si ostium arteriosum aorticum anguS'
tatum est, et valvulae semilunares insufficientes. Iquot;
hoc nostro casu utraque quidem causa huic rei suui»
contulit.

IS.

a:

CASUS SECUNDUS.

HISTORIA MORBI.

Johannes Caspers, pauper phlegmaticus, 58
'''Onos natus, nuper hydrope correptus et gravi pec-
toris anxietate, die 13 mensis Octobris anni 1846 in
Nosocomium Academicum recipitur.

Anamnesis valde imperfecta est. Natura, si physio-
Sionaoniae fides, tardi vir ingenii, ipsa morbi vehementia
''deo veluti oppressus erat, ut e confusa ejus narratione
praegressis vix quidquam efficere possemus. Neque
qui certiores nos redderent, cognati. Hoc tan-
^'ini intelleximus, ante duos circiter menses aegrum
quot;ostruin tussi violenta correptum fuisse, simul cum
anxietate ; illam quidem per curam a medico adhibitam
'^'nendatam fuisse , hanc vero sensjm sensimque potius

auctam; postremo autem accessissehydropem. Hydrope»
jam pridem adfuisse, quod paucis ante mortem diebus
affirmavit aeger prima vice interrogatus, diserte nega'*''^'

Status praesens. Tument hydrope artus inferiores,
ment manus, tumet parumper etiam ahdoinen. Facies pa
let ; oculi cavi sunt, tristes, anxii; respiratio brevis, di®
cilis; tussis vehemens, sicca; pulsus minimus, modice fr®
quens; lingua pura; sapor oris subinde amarus; apP®
litus deletus; cutis frigida; decubitus in dorsum. Sonquot;®
percussione editus in dextro pectoris latere, adpostican^
partem obtusus, ad anticam et lateralem clarus. Mmquot;®
clarus universe in latere sinistro, praesertim in regiquot;quot;®
subclaviculari; ad dorsum hic etiam obtusus; in »o®
nullis locis anterioribus , etiam sub mamma sinistra,
justo clarior, ut videtur, et fere tympaniticus.
mur respirationis vesiculare in media et suprema eade®
que antica dextri pulmonis parte stethoscopii ope d'S
tincte percipitur, in postica parte non percipitur ; ^
basin ejusdem pulmonis rhonchi audiuntur sibilant®®
et mucosi. Ad apicem pulmonis sinistri respira^'quot;

bronchialis auditur, in partibus inferioribus vesicularis gt;

hic illic rhonchi. In dorso respirationis murmur it®quot;*
deficit. Ictus cordis debilis fere sub sterno percipitquot;*quot;'
Soni systolen et diastolen ventriculorum comitant®s
ilistincti, nullo strepitu abnormes, imprimis sub sternquot;
audiuntur. Sub mamma sinistra percipi vix possuut

ï™ aorta nihil morbosi auditur. Percussio regionum ilia-
'-aruin et hypogastricae sonum edit parumper obtusum.

Diagnosis. Hydrops anasarca, ascites, for-
masse etiam pectoris , a vitio pulmonum :
^'quot;onchitide scilicet chronica ejusque seque-
stenochoria bronchorum, infarctu partis
Posterioris utriusque pulmonis, nec non api-
s's sinistri, atque partiali forsitan ejusdem
pulmonis emphysemate. Cor locum mutasse,
quot;^ertum videtur; organicum ejus vitium ades-
suspicamur.
('Uratio. Ad supremam pectoris partem in latere
^•oistro setaceum applicatur. Pro usu interno sequens
praescribitur medicamentum.

K. Rad: Alth: unc. Iß.

Coq. 1. a. ad col, unc, xij.
adde

Nitrat: potassae dr. j.

Syr: Alth; unc. j.
omn. hor, cochl,
I'ie 14 m. Oct. Respiratio paulo liberior, tussis mi-
lUs vehemens, cetera eadem. Urinae pallidae, albumine
Parentis, missae sunt unciae 48.

Pergimus in eadem medicina,
19 m. Oct. Conditio aegrotantis pejor est.
quot;^letas increvit, nocluruo praesertim tempore urgens

Urinae copia, quae prioribus diebus inter 40 et 60
uncias variaverat, insigniter imminuta est Percussio
jam etiam in antica parte dextri pectoris lateris, certe
infra mammam, sonum edit obtusum ; rhoncbi ibideffl
minus distincte audiuntur. Soni cordis debiliores sunt-
Priorem strepitus comitatur morbosus, supra sternum
optime percipiendus. In collo pulsus conspicitur veflO-
sus. Caetera aedem.

Diagnosis. Conditionibus morbosis antea
praesentibus accessit insufficientia valvulae
tri cuspidal is et hydrothorax manifest us iquot;
latere dextro.

Curatio. Eadem medicina. Augetur tamen dosis
nitratis potassae ad dr. iß , additâ simul, ventricuH
causa , mucilagine gummi arabici.

Die m. 24 Oct. Augetur continuo symptomatui»
vehementia. Pulsus arteriae radialis vix percipitur,
venae jugularis vero manifestus est. Color cutis ^
pallido in flavum transüt ; flavet etiam oculorum con-
junctiva; lingua albida est ; alvus, hactenus naturalis
jam paulo frequentior; diuresis ad 8 uncias intra nycbquot;
themerum imminuta J sputa excreantur flava, ad spequot;
ciem purulenta.

Pro nitrate potassae praescribuntur acetatis potassae
drachmae ii, item e decocto rad. altheae cum syr. pa-
pa v. Rhoead.

Die m. 29 Oct. Anxietas intolerabilis est, pulsus ar-
teriarum nullus, respiratio inaequalis, alvus et urina
»övoluntaria. cetera eadem.

Die 30 m. Oct. Aeger ad summum pervenit anxietatis
Sfadum nobisque adstantibus moritur.

SECTIO CADAVERIS.

Cranii cavitas non aperta est.

Thoracis cavitas. In cavo pleurae dextrae, copiosis-
®'inum invenitur exsudatum serosum ; pleura costalis et
Pllmonalis materiae plasticae stratis tectae et pseudo-
'nembranis imprimis in posteriori et superior! pectoris
Parte, inter se concretae sunt. Pulmonis dextri paren-
chyma in lobo superiori loca nonnulla oculis offert
quot;»elanosi affecta et tuberculis , in materiem calcaream
•^'Utatis, condensata, uti et superior pulmonis sinistri
^otus. In dextri lobis medio et inferiori hyperaemia
^'^modum insignis ; in lobo inferiori sub forma infarctus
^anguinei universalis cum multo exsudato seroso appa-
■^ebat ; in medio autem, infarctus haemoptoïcus Laën-
cuneiformis, ovi columbini volumen aequans,
adque pleurae superficiem sese ostendens, tamquam dis-
ctim aliquantulum prominentem, monetae centesimae fere
'''ainetri tectum , strato exsudati flavi, sphaceli instar,
aderat ; inde autem continuo angustior fiens duos fere

pollices in pulmonis parenchyma penetrabat ; porro iquot;
pulmone illo notandi sunt thrombi sanguinei in arteriae
pulmonalis ramis tum majoribus tum minoribus, parie-
tibus fortiter adhaerentes ; idem, gradu licet mulw
minori, in pulmone sinistro observatur. Hic caeterun'
aëri magis pervius est ; excepta parte postica,
admodum hyperaemica est ; ibi etiam pleura costal'S
cum pulmonal! concrevit. De emphysemate nihil pror-
sus patet. Mucosa bronchorum multis in locis crassiti®
aucta profunde rubrum refert colorem.

Perkardium ubique intime cordi adhaerebat strati®
exsudatis villosis, nonnullis in locis sine dilaceratioo®
a lamina viscerali non solvendis.

Cor in medio fere pectore, magis dextrorsum , quan^
in statu normali, situm, hypertrophicum est et dila*
tatum. Ventriculo sinistro aperto, plures in substantia
musculari niassae flavae, texturae celluloso-fibrosae gt;
apparent, ad attactum durae, circulares, monetae quar-
tae floreni partis circuitum habentes ; ipse ventricu-
lus friabiles, facile dilacerandos habet parietes ; apequot;
admodum attenuatus rupturam minitatur spontaneai»'
In endocardio strata detegimus materiae exsudatae coa-
gulatae flavi coloris ; ipsum endocardium crassitie auc-
tum et turbidum est. Musculi papilläres atrophici sunt,
atque tendines videntur esse elongatae ; valvulae bicus-
pidales et semilunares aortae normales sunt ; item

atrium sinistrum. In dextra cordis parte solus ventri-
conus arteriosus dilatatus est; atrii volumen tri-
Plicatum ostiumcjue venosum ibi dilatatum est ita, ut
li'c valvularum tricuspidalium insufficientia relativa lo-
^Um babeat.

E P I C R I S I S,

Quibusnam argumentis nitebatur diagnosis nostra ?
%dropem anasarcam adesse visu erat perspicuum,
ÎUum cutis digiti impressionem aliquamdiu servaret ;
abdominis tumor, sonus percussione editus in regioni-
bypogastrica et iliaca obscurus, durante aegri po-
®itione erecta, indicabat, serum in abdominis cavo esse
®ccumulatum ; e respiratione brevi, difScili, tussi ve-
l^einenti, anxietate, habita morbi initii ex aegri narratis
^Öiciendi ratione, concludimus, bronchitidem chronicam
verosimiliter etiam bronchorum stenochoriam adesse;
^^am bronchitidem primum item et praecipuum habui-
quot;^^s reliquorum omnium nunc praesentium symptoma-
'üm fontem. Sonus percussione editus , in postica
'Utriusque pulmonis parte , uti et in sinistri anteriore
et superiore, obtusus, dum nullum prorsus respirationis
'liurmur in dorso audire potuimus, in pulmonis sinistri
apice respirationem bronchialem, infarctum pul-
indicabant; sonus clarior, tympanitico propin-

quus, percussione hic illic imprimis in inferiore pulnioBJS
sinistri parte provocandus, emphysematis suspicione»'
induxit. Cordis soni in systole et diastole debiles '
uti etiam ictus cordis vix percipiendi, magisque deS'
trorsum sub sterno observati, conjuncti cum broncb''
tide, quae jam aliquamdiu adfuit, et, quibus aege''
interdum obnoxius erat, vehementibus anxietatibus gt;
habita simul hydrothoracis, gradu certe leviori tu^'
praesentis, ratione, uti et ambitus partium pulmon«quot;'
parencbymatis aëri adhuc perviarum, fecerunt, ut sflS'
picaremur, cordis vitium organicum et ectopiam adess^'

Postea pulsu venoso oborto in venis jugularib«slt;
simul cum strepitu sonum primum concomitante, nul'
lum dubium supererat, quin adesset valvularum tricuS'
pidalium insufficientia, verosimiliter ex atrii dextri ejus'
demque dein ostii venosi dilatatione, ita ut valvula®
relative nimis breves essent, quam quibus ostium claU'
deretur ; suspicio etiam hydrothoracis in certitudineiö
convertitur, percussionis sono obscuro in parte pectoris
dextri inferiori audi to.

Autopsiam diagnosin nostram confirmantem vidimu®'
attamen cordis vitium organicum suspicati quidem sU'
mus, nec vero determinare potuimus, quale vitiui®
organicum esset. Oh circulationem in pulmonibus i®®'
peditam quam causam primariam habuimus, dilatatie
nem potius ventriculi dextri adesse statuimus; quot;quot;H®

®niin nobis ratio aderat, quare suspicaremur cordis
®angt;raationem fuisse praegressam, cuius effeetus possent
6sse relicti. Anamnesis, uti in historia morbi monui-
admodum imperfecta; nec percussio et auscultatio
nobis illustrare potuerunt. Ventriculu

in-

IS emm smis-

tpr

' qui caeterum prae hypertrophia fortiores cordis
'quot;^tls et pulsum pleniorem produxisset, hic prae emol-
't'one insigni in hisce provocandis impeditus est, hy-
Pertrophiam igitur detegere non potuimus ; an vero
quot;stantiae muscularis emollitionem dignoscere vel sus-
P'oari potuerimns ? dubitaraus ; fieri quidem potuisset,
quot;Ie anamnesticis plura quaedam cognita fuissent ; sed
quot;^scivimus antea cordis inflammationem adfuisse; tum
®tgt;amnum pulsus irregularis et intermittens fuisset, e
^quot;^'bus solis sine valvularum vel ostiorum vitiis Hope
emollitionem dignovisse asseverat (1) ; at hisce carui-
, pulsus parvus quidem et debilissimus erat, hunc
^fo ex pulmonum affectione explicari posse credidimus,
Skoda (2)signa characteristica tradit, quibus cor-
emollitionem dignoscere valeamus.

etiam sectione cadaveris patuit de emphyseraate;
tamen potuit, ut cellulae pulmonales in locis per-
■^ssione sonum clariorem praebentibus, durante vita
Jorem aëris copiam continuerint, nec tamen adeo

Snbsp;P- 3«).

^ gt; Vide Slcoda (1. c. p. 304).

expansae fuerint, ut hae sectione perspicue percipi
possent; a rebus externis etiam, verbi causa a majori
minorivemusculorum pectoris crassitie, soni percussione
editi differentia oriri potuit; in omni casu, hac in re,
diagnosis nostra probabilis tantum erat, quum sonu®
clarior ad tympaniticum accedens non tam distinctus
esset, nec auscultatio pulmonum emphysema indicaret'

Pericarditidem, endocarditidem et myocarditidem
fuisse constat; earum enim exitus invenimus : massa^
fibrosae numerosae in substantia musculari repertae,
hujusque fragilitas et emollitio myocarditem adfuiss«
probant (1); exsudatio in pericardio hujusque cuin
corde concreiio, pericarditidem (2), denique exsuda»»
ad endocardii superficiem, ipso endocardio incrassatquot;
et turbido, manifeste endocarditidem (3) indicant.
Quando autem inflammatio ilia locum habuit ?
Hoc ex anamnesi adeo imperfecta effici non potuit i
ex mutationum morbosarum natura, respectu habit®
morbi originis, statui tamen quidem licet, duos vel
plures jam menses ab hinc elapsos fuisse. Quodnai»
autem necessitudinis vinculum adfuit morbosam illaquot;quot;
cordis conditionem inter et symptomata, aegro in No'

(1)nbsp;Rokitansky (I.e. p. 466). Hope (1. c. p. 336, 337) Bouf'
laud (1. c. p. 270, 271).

(2)nbsp;Rokitansky (1. c. p. 430—434). Hope (1. c. p. 208,

(3)nbsp;Rokitansky (1. c. p. 406).

^ocomio Academico degente , observata ? Hydrops jam
Praesens, cum aeger in clinicum recejjtus est, inprimis
extremitatibus inferioribus, tum etiam in abdomine,
fortasse (juoque in pectore, partim malae sanguinis
e^'asi, hydraemiae, solidarumque partium atoniae tribui
potuit ; habitus enim aegrotantis procul dubio tales
^ooditiones morbosas indicabat. Venarum autem intu-
''^^scentia in collo praesertim conspicua, admodum pro-
lgt;abile reddit, congestionem venosani, et hanc quidem
P'''mo fortasse loco , causam esse habendam. Atrium
quot;lextrum perpetuo igitur multum sanguinis continere
quot;l^buitj et sie venarum jugularium depletion! pro parte
°l^fuisse. Unde autem atrii dextri plenitudo illa? Num
^^ insufficientia valvularum tricuspidalium, post mor-
tem inventa et, durante vita, postquam aeger per ali-
tempus in Nosocomio degerat, dignota ? Haec in
'OUio certe causa non fuit ; quum aeger recipiebatur,
insufficientia non aderat. Si adfuisset, primus
'Verdis sonus strepitum quemdam comitem habuisset ;
'^erto saltem adfuisset pulsus venosus. Utrumque symp-
serius demum obortum est ; atrii dextri repletio
'Situr pendebat ex repletione ventriculi dextri, circula-
tionis pulmonalis impeditae sequela ; nequaquam e vitiis
^^Ivularum vel ostiorum cordis sinistri; nam talia non

aderant.

igitur adfuerat pulmonum morbus idiopathicus ?

3*

Certo ; bronchitis aderat et bronchorum repletio pC
materiem seroso-mucosam, orta, uti videtur ex sup'
pressa cutis functione, quae verosimihter etiam ansafli
dedit pericarditidi, myocarditidi et endocarditidi, qu®quot;
rum sequelas in cadavere offendimus ; infarctus etia»^
aderat pulmonum partium inferiorum et posticaruiU'
An autem morbus ille pulmonum idiopathicus unie»
fuerit circulationis pulmonalis impeditae omniumque hu-
ius sequelarum causa? Profecto non fuit. Nos autei»'
sectione inventorum memores, sequentem rei explica'
tionem dandam esse contendimus. Insignis erat cord'®
hypertrophia absque ostiorum in corde sinistro stenosi,
absque insufficientia valvularum mitralium vel semih''
narium aortae; pulsus niholominus, quo tempore aege'quot;
in Nosocomium recipiebatur, admodum parvus, vi^^
tangi poterat ; ictus cordis perquam debilis. Nec by
drops pericardii aderat, nec hydrothorax tantus,
mechanica pressio horum symptomatum causa salutai'
posset. Causam igitur habemus dynamicam, incipiequot;'
tem sc. cordis paralysin ; haec enim facile oritur in or-
ganicis cordis morbis, imprimis siquidem, uti hic, su^^'
stantiam eius muscularem teneant (Ij. Conditio il'®
paralytica igitur fecit, ut cordis contractiones impe'quot;
fectae essent eiusque adeo cavitates non, uti oportet»

(1) Vide Rokitansky (1. c. p. 376-412).

•îeplerentur. Prima huius rei sequela erat, quod minor,
luam par est, sanguinis copia in aortam pelleretur;
altera, depletio venarum pulmonalium non sufficiens;
Sanguinis igitur accumulatie in ramulis harum venarum
'^apillaribus in iisdemque arteriae pulmonalis locum
haberi debuit; ex eadem tandem causa insolita sangui-
®ts copia in ventriculo dextro continebatur ; etiam af-
fectio pulmonum supra memorata suam partem con-
ferebat ad hoc producendum. Propterea dilatatio exorta
, quae maxima erat in atrio, uti, caeteris paribus,
parietes tenuïores, semper fit (1). Etiam ostium
'atius factum est, ad ilium tandem gradum , ut insuf-
'tcientia valvularum tricuspidalium relativa oborta sit ;
qto facto, pulsus venosus percipiebatur, strepitusque
Ptimum cordis sonum comitans. Paralysi tandem per-
fecta , aeger mortuus est.

Casus hic sequentia nos docet : quomodo scilicet
etidocardium , totum ventriculum sinistrum obvestiens ,
tnflammatione possit corripi, absque eo, ut illa eius
Pars, quae valvulas induit, eadem afiiciatur, quod tamen
plerisque in casibus fieri solet (2): quomodo valvularum
insufficientia adesse possit, nec tamen organica harum
*letur mutatio, dilatatione nempe ostii, ita ut tum

(') Vide Bouillaud(l. c. p. 346 , 347).
Vide Rokitansky (1. c. p. 428).

habeamus irisufficientiam relativam (1) ; denique, quo-
modo etiam post endocarditidem materies exsudata coa-
gulabilis, hac inflammatione producta in libera endo-
cardii superficie inveniri possit, quod certe non frequenter
occurrit (2), quum ea simul ac ad endocardii superficie®
deponatur, statim sanguine soleat, ut ita dicam, ab-
stergeri, et per arterias in circulationem majore®
translata, secundum Rokitansky tandem in vasis cap»!'
laribus organorum remotiorum moram faciat, ubi coa-
gulatur et processus illos secundarios producit, quos
imprimis in liene ac renibus reperimus, nec non, raris-
sime licet, in pulmonibus, si nempe endocarditis iquot;
ventriculo dextro locum habuerit (3). Notatu digo«®
hic etiam est infarctus haemoptoïcus (apoplexia pulmo-
nalis Laënneccii) (4), quem hic simul cum cordis
emollitione invenimus, qua nostra observatione Hop''
sententia confirmari videtur, cordis emollitionem apO'
plexiam pulmonalem sequelam habere, quod etia®
in duobus casibus ab eo relatis observatum fuisse vi'
demus (5).

Hyperaemia insignis in pulmonibus, circulationem i^'

(1)nbsp;Bouillaud (1. c. p. 346). Hope (1. c. p. 295, 308, 364-

(2)nbsp;Hope (1. c. p. 209).

(.3) Rokitansky (1. c. p. 437, 438).

(4)nbsp;Laënnec, de l'Auscultation médiate, ou traite' du diagnosOquot;^
des maladies des poumons et du coeur. Paris, 1819. (p. 46, sqq )'

(5)nbsp;Hope (1. c. p. 339 , 342 , 343).

ißipeditam dénotât; strata exsudati plastici in pleura
lt;^ostali et pseudomembranae utrainque pleurae laminain
'^ODjungentes praegressam indicant pleuritidem ; dum
tlirombi aanguinei in ramis arteriae pulmonalis obvii,
^''Ttiter satis vasorum parietibus adhaerentes, horum
®dfuisse inflammationem, suspicionem movent.

Superest, ut verbo loquamur de cura instituta. Quaiu-
ï'^ani suspicabamur morbi cordis praesentiam , ob cau-
supra commemoratas, tamen ad certitudinem hac
re pervenire non potuimus. Neque enim signa ob-
jectiva, neque anamnesis certo probaverunt, cordis vi-
'iiim adesse. Actio nervorum morbosa, asthma, e
^ï'onchitide praesenti natum, anxietates illas inducere
potuisset. Cura igitur tantum bronchitidi eiusque se-
l'ïelis, praesertim hydropi, opponi potuit. Quoniani
easus inveteratus erat et bronchitidis effectus tam ve-
hementes vitaeque periculosi erant, fortem derivationem
®lt;Jhibendam esse censuimus. Itaque setaceum pectori
^Pplicuimus, quod etiam , uti ex morbi historia patet,
''evera levamen quoddam attulit. Diuresin incitare ne-
eessarium erat propter hydropem. Nitro usi sumus,
'^aud sane, ut sanguinem nimis plasticum dilueremus ;
^lahitus enim aegrotantis contrariam sanguinis indolem
Pfodebat, sed quia diuretica salina bronchis irritatis
®oxam aflferre non po.ssent, quod omnino a diureticis
^eribus metuendum erat. Et quum bronchitis praeci-

pua causa et fons omnium reliquorum symptomatum
esse videretur, sal eligimus, licet ex eo damni quid in
sanguine esset exspectandum. Nitro diuresin non am-
plius incitante, aucta simul parumper membranae
mucosae intestinalis secretione (e sola fortasse conges-
tione venosa), naturae hanc viam paranti succurrere
voluimus, acetatemque potassae dedimus.

Nonne martiaha huic aegro utilia fuissent? Dui»
vivehat, oh habitum ipsius quasi chloroticum et mag-
nam debilitatem, omnino de iis quaestio agitata est-
Totms autem morbi naturam post mortem detecta»'
considerantibus, atque reputantibus, incipientem ad-
fuisse cordis paralysin , bronchitidemque, ex aliis lice^
causis ortam, hyperaemia bronchorum, e paralysi ist®
pendente, profecto fuisse sustentatam, fatendum nob'^
est, martiahum usum revera hic indicatum fuisse.
Interim ob naturam mutationum organicarum, in corde
repertarum, non verisimile est, magnam inde utilitateW
orituram fuisse ; vitam tamen fortasse per aliquod te»»'
pus adhuc protrabere valuissent.

A

■. .jjiïl.

casus tertius.

HISTORIA MORBI.

Josephus Claus, vir 26 annorum, Amisfurtinatus,
''Mediae staturae, temperamenti sanguineo-nervosi, cal-
suendis victum sibi quaerens ad adolescentiam
semper bona fructus sanitate, postea autem, uti
sequentibus patebit, pluribus malis obnoxius die 12
novembris anni 1846 in Nosocomium Academi-
venit, querens de hydrope, qui tamen tum tem-
nequaquam detegi potuit. Morbi historiam roga-
sequentia enarrat.

■Anamnesis. Antea semper sanus, anno 1836, quo
quot;^eeiinnu^ sextum vitae annum attigerat, rheumatismo
®cuto correptus est, quem hac ratione describit. Incepit
quot;'orbus a doloribus in pectore pungcntibus et praeser-

dm quidem in regione cordis, impedientibus, quorainus
bene respiraret. Insequenti die afficiebantur genua,
primum dextrum,deinde sinistrum, posteareliquae ova-
nes fere corporis articulationes rubrae, tumidae, doleflquot;
tes et immobiles factae sunt, omnes scilicet digit'»
utraque scapula, uti et pedum articulationes; soli cu-
biti ab iis immunes manebant. His oppositae suflt
sanguinis detractiones per venae sectiones et per hiru-
dines , quarum etiam applicatio in cordis regione sae-
pius iterata est. Aeger ab illo morbo, qui chronicus
factus per annum dimidium duraverat, restitutus, bene
rursus sese habuit, manebat tamen discrimen quoddaiquot;
inter ejus conditionem, qualis tum temporis erat, et
praeteritam ; hoc scilicet, quod post morbum per duaS
tresve tantum horas, pedibus ire posset, et tun) ®
cursu desistere deberet propter anxietatis in pectore
sensum, dum ante morbum permagna itinera pedibquot;''
sine ulla molestia facere valeret. Manebat in hacce con-
ditione usque ad mensem Maji anni 1844. Tum tem-
poris apud sutorem serviens, subito uxoris domini su'
mortis nuncium accipiens, adeo perterrefactus est,
derepente vehementibus corriperetur cordis palpitatio'
nibus, quibus sese jungeret cephalalgia. Neutru'quot;
horum symptomatum aegrum derelinquebat, sed p^''
duos tresve dies non interrupte perstabant, donec aege''
apoplexia correptus, sine conscientia humi prosterne-

'etur. Brevi tamen conscientia rediit, adstantibus eum

alloquentibus ; remansit tamen hemiplegia totius late-

corporis sinistri ; paralysis tum sensui tum motui

•nservientes nervos tenuit; etiam thoracis latus sinis-

tfUm paralyticum fuisse videtur; narrat enim aeger

per totum pectus sinistrum pressionis sensum, ac si

ferrea ipsi apprimeretur, habuisse, integrae

quot;^espirationi obstantem, non vero dolorem. Mensibus

elapsis, ab ista hemiplegia liberatus est, simul-

a supra descripto pressionis illo sensu in pectore

®'ïiistro. Pro parte tamen remansit ille sensus, et qui-

^eia in cordis regione. Ab illo inde tempore aeger,

'^ti affirmat, bene rursus sese habuit usque ad mensem

Octobris anni 1845 ; quo mense ex refrigerio suscepto

®pasmum, uti dicit, pectoris contraxit ; sequentes

''enipe percepit molestias: dolores constringentes vehe-

'^eutes per totum thoracem sese extendentes respiratio-

''enique difficiliorem reddentes ; cordis palpitationes ;

t'issin frequentem cum exscreatione sputorum, quibus

non adhaerebat sanguis. Eadem haec conditio

sex hebdomades duravit nec tamen aeger auxilium

^laesivit. Mense Novembri eiusdem anni aeger subito

haematemesin passus est. Tune enim extremitatum
f *

quot;^'SUs invasit ; sudores frigidi per totum corpus erupe-
anxius fuit; pressionis sensum habuit in regione
^pigastrii sinistri; accessit nausea tandemqiie vomitus,.

initio, materiae cujusdam albae, mucosae, et static
post eam, insignem sanguinis liquidi nigri copiam evo-
muit. Post duos dies dolores satis vehementes surrexe-
runt in abdomine, quos, cum eorumdem diminutione
alvus perquam copiosa secuta est, quacum utrum si-
mul sanguis emissus sit nec ne, aeger affirmare nequit'
Interim hydrops obortus est. Primum aegro abdominis
intumescentia facta est; deinde intumuerunt extremita*
tes inferiores ; urinae excretio parca cum hisce conjuncta
erat. Talis manebat conditio ad diem usque 31 mensi«
Augusti anni 1846. Aeger tunc Amisfurti degebat, ut'
sine ulla causa manifesta febris accessionem passus est,
quae hora matutina nona a frigore vehementissimo orsa,
ad horam meridianam duravit. Aeger tum intensa»'
sensit in pectore anxieta tem, et dolorem in capite-
conscientiam suam amisit, imo, ex adstantium nar-
ratis delirasse videtur; nullam totius febris accessi'
onis habuit memoriam: durante frigore memorato insig»'
corripiebatur haemoptoe; sanguis ab aegro emissus sp«quot;
mans erat et ruber, cum tussi ejectus non vero cufli
vomitu, nec nausea praegressa est. Testatur aeger
Signa hydropica, sub usu medicaminum (verosimiliief
diureticorum), ultimis elapsis diebus , sub copiosis uri'
nae emissionibus valde esse imminuta.

Status praesens. Aeger debilitatis speciem prae se
ferens , incessum habet difficiiem , faciem pallentein ;

llllum signum hydropis detegi potest ; nec abdomen ,
®ec crura tument; pectus bene conformatum est, pars
solummodo lateris sinistri, costam quartam inter
sextam, prope os sternum prominet; quavis cordis
P^lsatione thorax fortiter elevatur, ita ut auscultantis
'^^Pwt insigniter sursum deorsum moveatur; simili ra-
^lone pars sub scrobiculo cordis quavis etiam cordis
systole retrahitur.

Percussio et auscultatio sequentia docent: in pectoris
'atere dextro sonus percussione editus ubique clarus
; magis inferiora versus, tres pollices a clavicula
Plenior fit; respirationis murmur vesiculare quidem, at
^alde adauctum; ad latus sinistrum nec percussio nec
^Iscultatio institui possunt cum digitorum in pectore
et sola stethoscopii applicatio jam tussin pro-
^ocent; in cordis regione sonus per latam superficiem
quot;^tscurus est. In ventriculo sinistro, ad costam quin-
, infra mammam sinistram, uterque cordis sonus
^iiditur, quarum primum comitatur fortis strepitus,
^lasi ex folie esset (bruit de soufflet); alter cordis so-
normalis est; eadem audiuntur in ventriculo dextro
ossis sterni parte media

Pulsus parvus est, irregularis et frequens; in venis
Jiigularibus pulsatio percipitur. Queritur aeger insuper
de tussi cum faucium dolore conjuncta, de cordis pal-
Pitationibus, de celeri, post minimam etiam virium

intentionem, imprimis post cursum, defatigalione ; e'^'
ploratio etiam phjsica valde eum delassavit. Caeterum
aeger non oppressus est et libere spiritum ducere vale^i
quovis die alvus copiosa et normalis urinae excretio.

Diagnosis. Cordis vitium organicum; hyps'quot;
trophia sc. cum dilatatione utriusque ventri'
culi ; insufficientia valvularum tricuspid^'
Hum; stenosis ostii aortici vel insufficient!®
valvularum mitralium, vel utraque simul!
porro verosimiliter accretio pleurae pulnifquot;
nalis cum costali et cordis cum pericardia-

Curatio. Praescribitur medicamentum sequens:
R, Radie, Al th. une. j.

Coq. 1. a. ad col. une, viij.
adde

Syrup. papav. Rhoead. une. j.

Omn. hor. cochl.

Ceterum quies commendatur aptaque aegri condition'
diaeta.

Die 13 m. Novembris. Queritur aeger de anxietate
quadam, cui tamen objectiva symptomata non respon'
dent; respiratio enim facilis est; pulsus minor, quanJ
superiori die ; palpitationes non vehementiores sunt ;
tussis multum imminuta. Propter anxietatis querela^
exploratio physica, quae aegro superiori die adeo de-
fatigaverat, procrastinatur.

Iteretur Mixtura.

D. 14 m. Nov. Hora matutina quarta ad aegrum ve-
^ementi anxietate correptum vocabar. Sedebat corpore
antrorsum flexo, capite in pectus inclinato, brevem et
quot;^'fficilem spiritum trabens ; rboncbus respirationem comi-
tabatur. Decumbere aeger nequit ob auctam tunc anxie-
'atem ; facies pallida est ; labia et nasus coerulescunt ;
'otuin corpus sudore tectum, praesertim facies, quae a
sinu frontali et arcu superciliari ad mentum usque glaciei
instar algebat ; frons, partes genarum posticae et
feliquum corpus calent. Oculorum sclerotica tantum
^ideri potest; aliae eorum partes tum etiam conspici
poterant, quando aeger diu allocutus, conabatur allo-
l^entem adspicere ; os et nares sanguine laete rubes-
'^ßnte tecta sunt ; narrant etiam adstantes aegrum brevi
^ote baemoptoen habuisse; loqui non amplius valet
quaestionibus ei propositis respondere tantum
poterat capite nutando, quod tamen perbreve etiam
•^irabat ; anxietas nimia est; pulsus arteriae radialis
filiformis , irregularis, tangi vix potest ; cordis pulsa-
*iones frequentes sunt et turbulentae; soni inaequales
•^'ßiisque frequentes, uti etiam strepitus percipiuntur
lUam ut certi quid de iis statui posset; respirationis
quot;^Urmur rhonchus validus comitabatur; accuratae nec
^''scultationi nec percussioni locus datur propter ad-
®1ctam inde aegri anxietatem.

Instituitur Venae sectio ad une. viy, sine ullo vero
levamine.

Anxietas eadem manet, cum vita demum aegru®
relictura. Hora quinta obiit.

CADAVERIS SECTIO
32 horis post mortem suscipitur.

Thoracis Cavitas: Pulmones ad adspectum externu'''
boni, permagni sunt ; in utroque latere pleura puimquot;'
nalis cum costali concreta est, ubique inter utramqquot;®
pseudomenbranae inveniuntur et materies exsudata g®'
latinosa, ab anticis partibus ad vertebras dorsales usq«®'

Pericardium ubique cum corde arete concretum est-

Cor magis transverse positum est, dum ventricul«®
valde dilatatus altius versus pectus adscendit. Cordi'
basis unum pollicem distat a dextro ossis sterni maiquot;
gine, et hinc sese extendit usque ad spatium costal
tertiam inter et quartam lateris sinistri,- apex cord'®
costam septimam tangit. Aorta in arcus propinquita'®
valde est angustata, adeo ut digito indici tantui»
transitum sinat, ad originem suam normalis est; arteri»
anonyma e contra admodum dilatata , ipsius aorta®
amplitudinem fere aequat. Cordis ventriculus dexter
hypertrophicus et dilatatus; valvulae tricuspidale«.
incrassatae, cartilagineae sunt, duae inter se coalitae,

i^a ut loco triuin duas modo valvulas constituant, qua
de causa ostium quodammodo angustius est ; utrum
Valvularum adsit insufficientia, certo dici nequit, fa-
•^'le ad se invicem adduci possunt. Ventriculi sinis-
cuius parietes crassitiem majorem quam pollicem
•iDuni par, habent, cavitas valde dilatata est ; valvulae
'Mitrales ad margines in materiem osseam transierunt
inter se concretae sunt, ita ut ostium venosum ad-
''lodum angustarent digitusque minimus vix transire
posset; valvulae ostium claudere nequeunt; adest igitur
'osufficientia. Valvulae semilunares aortae incrassatae
fibrosae, cartilagineae, partimque cum aortae pa-
quot;■'ete concretae ; aquam aortae infusam non retinent,
'§itur insufficientes sunt ; ostium aortae normale est ;
Ostium etiam arteriosum ventriculi dextri et valvulae
®^teriae pulmonalis a norma non recedunt. Atria valde
dilatata sunt.

In pulmonibus bronchi insigniter rubent, pulmonis
dextri pars superior parcam aëris copiam continet,
^•■agmentum aquae tamen innatat, in lobo inferiori mag-
adest hyperaemia acute a lobo superiori limitata; in
Parte postica locus invenitur, ubi pulmonis substantia
®Dîollita est; in arteria pulmonali, ubi nempe lobum
gt;ûferiorem ingreditur, exsudatum quoddam formari in-
'^'piens videtur. Pulmo sinister tantam continet aëris

copiam, quanta sufficiat ad compensandam minorem in
altero pulmone inventam; caeterum sanus est.

Abdominis cavum. Hepar satis magnum, extus grano-
sum apparet, profunde coloratum, et aliquantulum
durius est. Ventriculus admodum dilatatus, ut supra
jam commemoratum est, caeterum normalis; intestina
et reliqua viscera; renes, vesica urinaria cet. a norma
non recedunt; omnia tamen magis minusve hyperaemia
peccant.

Cranii cavitas. Meningum hyperaemia ; pia meninx
difficulter a cerebro, cui arete adhaeret solvi potest;
cerebri superficies admodum rubet. Horizontali facta
sectione primum apparet materies grisea ruberrimo
praedita colore; substantia etiam medullaris pluribus
punctis rubris obsita, colorem magis roseum induit;
adspectum refert admodum variegatum ; ulterius proce-
dentes, cerebri laminis tenuibus resecandis, in hemi-
sphaerio dextro tandem focum apoplecticum offendifflU»
permagnum supra ventriculum lateralem positum, deX-
trorsum usque in corpus striatum tendentem, materia-
que purulenta cystide inclusa repletum. Hemisphae-
num sinistrum totum normale est ; uti etiam ventricuU
et reliquae utriusque hemisphaerii partes; sola glandula
pinealis eraollzta est, ad eamque cernitur cystis paullum
seri contiuens.

E P 1 C R 1 S 1 S,

Ex ananinesticis, in quibus describendis paulo copio-
®iores fuimus, ut, quantum fieri posset, propriis ae-
S^'otantis verbis uteremur, et totum morbi decursum
conspectu poneremus, apparet, quomodo vitium cor-
e's organicum exortum sit; videmus scilicet, quomodo
cum rheumatismo articulari, vel pericarditis vel
^'idocarditis, vel utraque simul invaserit ; quomodo
rheumatismo articulari sanatus, verosimiliter ta-
'^en vitium cordis quoddam retinuerit, quo impediretur,
llominus solita sua itinera per pedes perficeret ; quo-
''lodo vitium diu, et quidem per octo annos adfuerit,
®hsque eo, ut aegro notabiles provocaret molestias ;
I'loniodo tamen causa occasionalis , animi pathema
^tioddam cor ad vehementiorem actionem incitaverit,
cum effectu, ut aeger inde apoplexiam contraxerit,

tgt;

Ost curam antiphlogisticam validam, aegrum rursus per
^'inum fere IJ bene sese habentem videmus, excepta
Paralysi totius lateris sinistri etiam pectoris, exitu apo-
Plexiae.

Ab ista vero hemiplegia post aliquot menses
^iteratus est, remanente tamen illo sensu, in historia
quot;^orbi commemorato, in regione cordis; an effectus erat
^Iperstitis adhuc paralyseos, an vero vitii cordis orti,
'^ti videtur, ex praegressa pericarditide vel endocardi-
^'de cum rheumatismo articulari conjuncta ? Ultima

4*

suspicio veritati magis consentanea esse videtur (1)-
Tandem, primum refrigerio suscepto, et serius febns
accessione, symptomata, quae interhaematemesis aderat
et haemoptysis, provocahantur, quibus mali terribiü®
memoria resuscitabatur.

Atque his quidem praemissis, sequitur, ut expoD»-
mus, quomodo ad diagnosin nostram perveneriniu'''
quam postea comparabimus cum cadaveris sectione io'
ventis.

Thoracis prominentia in regione costae quintae ; so®
percussione editi obscuritas in cordis regione mullo 1»'
tius quam oportet, conjuncta cum vehementibus palp''
tationibus fortique auscultantis capitis repulsione, nob'®
erant argumento, adesse hypertrophiam excentricaU'
utriusque cordis ventriculi, dum eadem thoracis pr®'
minentia (quam Hope tribuit descensui cordis hype'quot;
Irophici et dilatati pericardii cum corde concretio»®
impedito, quo sc, cor quasi arcetur columnam verte'
brarum inter et thoracis parietem anteriorem) (2),
scrobiculi cordis retractio cum quavis cordis systol®
conjuncta, praegressa tandem pericarditidis symptomatagt;
suspicionem nobis moverent pericardium cum cord®
esse coalitum.

(1)nbsp;Vide Bouillaud, Traité clinique des maladies du coeur. Bm^'
elles 1836 (p. 320).

(2)nbsp;Hope (1. c, p, 194).

Strepitus intensus (bruit de soufflet) cordis contrac-
^lones concomitans, quique in media ossis sterni parte
Percipiebatur, simul cum pulsu venoso, nullum dubium
''^liquit de valvularum tricuspidalium praesenti insuffi-
cientia , dum idem strepitus, primi cordis soni comes,
lnem ad latus sinistrum ad costam quintam audivimus,
eiim pulsu parvo, irregulari, causa fuit quare concludi-
HUs, vel stenosin adesse ostii arteriosi aortici vel insuf-
licientiam valvularum mitralium, vel utramque ; certi
a'Uem bac de re fieri non potuimus, quum exploratio
propter defatigationem aegrotantis brevis tantum esset
et imperfecta et in posterum tempus differenda, quo
^peravimus fore, ut aeger minus tussiret et minus an-
^ius esset.

Faucium dolor, de quo querebatur aeger, et tussis
l^^oncbitidem praesentem indicabant, dum tussis percus-
sione vel stethoscopii in pectore applicatione provoca-
^Us, habita praegressae pericarditidis ratione, probabile
''eddidit adhaesionem adesse pleuram pulmonum inter
et costarum, a praegressa etiam pleuritide repetendam.

In diagnosi facienda, pro parte saltem, nos errorem
eommisisse, cadaveris sectio docuit. Qualis autem fuit
ille erroT ? et quare in eum incidimus?

Durante vita statuimus, in ventriculo sinistro dari
'^el insufficientiam valvularum mitralium vel stenosin
estii aortici , vel utramque, Utramque quidem inve-

nimus, sed insuper et stenosin ostii venosi sinistri el
insuiïicienliam valvularum semilunarium aortae. Unde
tandem factum est, ut hasce praeterviderimus? NoD
mirum hoe videri potest, reputantibus, sonum secundum
in ventriculo sinistro, ut pulavimus scilicet, audit«®
integrum fuisse nulloque strepitu comitatum ; at, modo
attendamus ad cordis situm, hrevi solvetur aenigma!
cor scilicet magis transverse positum invenimus; ita
apex non, uti fieri solet in hyperlrophia , magis infe-
riora versus thoracis parieti allideret, sed magis sinis'
trorsum et posteriora versus ; hinc igitur in errore«'
ducti sumus, pulsationibus solito loco perceptis, ven-
triculo sinistro tribuendis, quae tamen ibi ventriculquot;
dextro producebantur; auscuhantes, igitur stethoscO'
pium ventriculo non sinistro, ut credidimus, sed dex-
tro applicuimus, posteaque magis ad sternum acceden*
tes, nil aliud fecimus, quam ab uno ventriculi dexf'
loco in alterum migrare ; neque mirum igitur, nquot;®
strepitum alterum desiderasse el errore circa locum
explorationis, ad falsam etiam pervenisse conclusionem-
Exploratio nostra scilicet, ut jam monuimus, non sali®
compléta fuit; mors aegri inopinata accuratioris instiquot;
tucndae occasionein nobis eripiiit j (juae si fieri pot^'^'
set, dubitari non potest, quin, jam durante aegri vita»
errorem nostrum detexissenius ; procul dubio strepitquot;quot;^
alterum in diastole audivissenius, nisi in ventriculo s'*

flistro, at certo tamen in aorta; sonum alterum arteriae
pulinonaUs verosimiliter accentuatum invenissemus et
'üagis etiam sinistrorsum auscultando , ventriculus si-
nister nos quidem celari non pergisset.

Docet nos hicce casus, quanta opus sit circumspecti-
one statuere cupientibus , in quonam cordis ventriculo
ÏUid audiatur, üsque totum pectus esse explorandum,
ïieque solam regionem, in qua cor in conditione normali
situm est; verho, cordis ectopiae memores esse, eos
oportere.

Cetera quod attinet, diagnosin in cadavere in ventis
confirmatam videmus ; cor invenimus valde hypertrophi-
cum et dilatatum ; et, quamquam omnino duhitahatur ,
itrum valvulae tricuspidales ostium claudere valerent
lec ne, ultimam sententiam tamen amplecti nobis licere
credimus, et quidem ob duplicern rationem: 1». sc. ob
auctam valvularum crassitiem 2quot;, oh pulsationes in ve-
nis jugularibus perspicuas, durante vita observatas ;
quibus addi posset etiam Skodae efFatum : ubi detur
stenosis ostü venosi sinistri, ibi plerumque etiam adesse
huius valvularum insufficientiam (l), quod etiam hic ap-

P^icari potest.

Porro operae pretium est notare, cordis concretio-
cum pericardio, durante aegri vita dignosci po-

0) Skoda U- c. P- 306). Vide etiam Itokitansky (I.e. p. 498).

tuisse, licet hoe in genere difficillimum sit et saepe nulla
ratione fieri possit. Quomodo thoracis prominentia tan-
quam signo diagnostico uti potuerimus, supra jam expHquot;
cuimus ; restât adhuc, ut loquamur de epigastrio quavis
cordis systole introrsum retracto. Cor scilicet libéré in
pericardio suspensum, dum contrahitur, ab hoccediniO'
vebitur ; quando vero utrumque intime inter se cohae-
ret, pericardium etiam cordis motus sequetur; quando-
quidem autem illud diaphragmati affixum est, uti hocce
integumentis communibus, singulae hae partes, cetera-
rum motus sequentur, atque hac ratione ad quaniV'S
cordis contractionem integumenta etiam externa retrab'
videmus, in quavis autem diastole situm naturalem re'
recuperare.

Hepatis hypertrophia et degeneratie granosa ; color
eiusdem obscurus et durities, uti et omnium aliorum
viscerum, cerebri pûtes, pulmonis sinistri, renum, ca-
nalis cibarii, vesicae urinariae, cet. hyperaemia e circu-
lationis, quae adfuerunt obstaculis, vulgaribus cordis
vitiorum sequelis, repetantur (I).

Focus apoplecticus declarat praegressum insultui»
apoplecticum et paralysin inde relictam. Interim atten-
tione dignum est; primo loco: paralysin, licet supra
ventriculum focus apoplecticus ad corpus striatum-

(1) Vide Rokitansky (1. c. p. 144).

'psuin tamen illaesum, usque tendens, existeret, sana-
esse, quae paralysis, dum aderat, fortasse pro
parte pressioni in corpus striatum huiusque inde func-
'•oni impeditae adscribenda est,

Rubor intensus materiae cerebri griseae corticalis et
albae hic effectus est congestionis, ex circulatione ante
quot;lortem impedita ortae , nec inflammationis, quia nulla
^•Ifuerunt mentis alienationis vestigia.

Extraordinaria arteriae anonymae amplitudo, aortae
^quot;gustationi opposita meinorabilis est et necessario adauc-
sanguinis in caput congestionem sequelam habuit.
Cl. Promotor auctor est, insignem ventriculi expan-
®'oiiem rem vulgarem esse in casibus praegressae hae-
quot;^atemesis, neque tamen facile dijudicari posse, utrum
expansio repetenda sit ab imminuta nervi vagi
^'^tione et fibrarum ventriculi muscularium affectione pa-
''^lytica. Idem vir clar. duos casus mecum communica-
quos nuper observavit, in quibus post baematemesin
diarrhoeam cruentam non solum magna ventriculi
®derat dilatatio, sed in quibus magna ulcéra invenie-
'^antur, quae plerosque nervi vagi ramos perroserant,
etiam in uno casu ramum arteriae brevis (ex ar-
lienali profectae), unde lethalis exorta erat hae-
quot;^OThagia,

■cmmài t«itatnbsp;:5tV

^^«»«iM^isgzQq ii«3Ïfgt;'Biib süèfil asïBBi sirp^a
•ipo ei/dnttT.iilt;f.ïgt;itni|iÉ[yvlt;gt;nrtiegt; »unifti lâiiaiàatti

' «a«»nbsp;totff^^'quot;'-

fiwlü. «flgsÄnsiidlip ai iwa ; oiJiilisîilM^®

yJea Btiiton iiï

TÏBsLfitiiif^i*» watnio') Ja aii^asg nnnofusiadtfl î«»'®' ^

iÉ

THESES.

I.

Nervus facialis intime cum corporibus olivaribus co-
haerere videtur.

II.

Gustui nervus glosso-pbaryngeus inservit, dum ramus
'quot;'gualis (juinti paris linguae sensum tribuit.

III.

Scirrhus, carcinoma, fungus medullaris et fungus
'iaeinatodes, non nisi forma inter se differunt.

IV.

Crasis tuberculosa sanguinis, qualem cl. Rokitansky
statuit ad tuberculornm genesin et forniam explicandam,
a-bnittenda.

V.

Sonus secundus arteriae pulmonalis non accentuatus,
non indicat ostium venosum sinistrum vel valvulas
traies esse normales.

TI.

r

Concretio pericardii cum corde nonnumquam digno^c
potest.

VJI.

Magni momenti auscultatie et percussio in vitiis cordis-

VIII.

Methodus Hopii ad dignoscenda vitia organica
ostii venosi et arteriosi, utraque in eodem ventricu'quot;
praesentia, ex origine strepitus ahnormalis non magnaquot;^
fidem meretur.

IX.

Malum est in commotione cerebri continuo veuaquot;®
secare, excitantia ibi magis conveniunt.

X.

Eigenthümlich gestalten sich die Folgen einer Berüb'
rung des lebenden Organismus mit der Aussenwelt
■wegen der Kräfte, welche an die organische Mater'®'
so lange sie Bestandtheil eines lebenden Körpers is^'
gebunden sind.

H en le.

XI.

Croire a une pathognomonic sans physiognomonie gt;

Oest croire aux fruits sans la racine, aux moissons sans
le sol qui les porte.

Lavater.

XII.

Aile pathologischen Symptome sind nur die Erschei-
nungen des physiologischen Lehensprocesses unter ab-
geänderten Bedingungen.

Henle.

XIII.

Causa rigoris post mortem adhuc incognita.

XIV.

Si les cadavres nous ont quelques fois parus muets,
e'est parceque nous ignorions l'art de les interroger.

Brou s sa is.

XV.

Amputatio sub genu exarticulationi pedis, methodo
Syuie praeferenda.

XVI.

Utilitas maxima inhalationis aetheris vel trichloridi
formyli, in relaxandis musculis consistit,

XVII.

Si in ascitide paracentesis instituenda est, linea alba
Pfaeferenda mihi videtur abdominis lateri.

XVIII.

®gregie praeceptum Kilian: der Geburtshelfer darf
'^ein Leben, zu dessen Erhaltung es Mittel giebt zer-

stören, und für seine Kunst, wenn sie eine ächte ist)
kan es keinen Unterschied zwischen dem Leben des
Kindes und jenem der Mutter geben.

XIX.

Saepius praestat in partu membranas perforare,
ostium penitus apertum est, quam earum ruptura®
naturae relinquere.

dk