SPECIMEN MEDICO-OBSTETRICIUM INAUGURALE

PARTU ARTE PRAEMATÜRO.

'm

-nbsp;^nbsp;. .nbsp;IL-

! S

- ifif-

-nbsp;' ' .nbsp;. •nbsp;' Ti;

.om T km Am rfBïI .TMA^

rui HA^ anbsp;'

.«litMÏ'iîtTtlMjtM)*«» r- Vquot; -, ■ -,

'} ai

/

SPECIMEN MEDICO-OBSTETRICIUM INAUGURALE

iie

PARTU ARTE PRAEMATURO,

QITOD,

FAVENTE SUMMO NUMINE,

ex auctoeiiate rectokis magnifici

BERNARDI FRANCISCI SUERMAN,

WED. DOCT. ET PBOK. 0510.
NEC NON

amplissimi SENATÜS ACADEMICI coksensü,

ET

nobilissimae FACULTATIS IIEDICAE decebto,

su5imisque in

MEDICINA HONORIBUS AC PEIVILEGIIS
IN ACADEMIA RHENO-TRA.TECTINA

eite et lf.gitime consequendis ,
eruditorum examini submittit

ADRIANUS VAN DER KLOES,

Amstelodameusis.

A. D. XVIII M. MARTII A. MDCCCXLVIII, HOKA V.

TRAJECTI AD RHENUM,

APUD W. G. SPOOR.

1IDCCCX LVIIT.

XTPIS »ANDAVIT K. J. GIEBES.

^VIRO DOCTISSIMO

Mmm iffl ®iiE

l'HILOSOPH. THEOB. MAG. LITT. HUM. DOCT.,

FRATRI CARISSIMO,

Hiisce Studiornm Primitias
J). D. D.

AUCTOR.

.nbsp;-X in .TTijnbsp;.»„»ç,nbsp;. . ■ ,.nbsp;.

«ft

m H'.

rjnbsp;osqsrîï» --m^Ä' wj'Î'quot;u

iîM^iSnbsp;jir^ iwS^wç ^gHîr.'im iynbsp;' '

tV^ùd » «r'uf^tfgs-iaitetótnft hi'-ï
wig ^«ôVï^jis^ïr ïi^i » ï^ytij^

PRAEFATIO.

Accipe. lenemle Lector, si quis erit, hoc specimen meum,
non (jloriae vanae aut scribendi cupiditate collectum, sed
lege impositum, quo lauream in Mediana doctoralem con~
sequi possem. En libelU originem; qui lectorem ä habeat,
hic ne iniquus sit judex, sed conatui juvenili faveat, et mi-
nus idonea minusque congrua dicta indulgenter ignoscat,
enixe rogo.

Lubenter vero hanc arripio occasionem, ut gratias, quas
possum maximaa, agam Praeceptoribus aestumatissimis pro
egregiis institutionibus et monitis, quibus frui mihi licuit
per omne tempus, quod in hac Academia versatus sum.

Vobis igitur, Viri Clariasimi Suerman et Loncq,
qui duces mihi fuistis et moderatorea in aegris curandis,
gratum obtestor animum pro egregia vestra institutione plu-
rihusque signis benevolentiae, qua me semper prosecuti estis.

Nec tuas obliturus sum unquam lectiones, Vir Clarissime
Schroeder van der Kolk, Praeceptor aeatumatissime,
qui Promotoris munus suscepere non negasti. Aecipe, V.

vm

CL, arati animi testimonia. Pergas me eadem humanitate
prosequi, qua semper a Te me expertum esse gaudeo.

Vos omnes, Viri Clarissimi, diu servamini incolumes in
salutem Academiae, inque Patriae decus!

0! utinam duke illud negotium mihi restaret, mihique
liceret etiam gratias agere Viro Clarissimo Jo ann. Andr.
Mulder. Eheu! morte praematura Virpraestantissimus
Academiae, Patriae, Doctrinis ereptus est. Grata mane-
bit ejus memoria.

Vos denique. Amid, valete et memores vivite nostri!

DE PARTU ARTE PRAEMATURO.

jjj-MKKïgjji^iii.nbsp;üj-p ^ e^djiiüiif Ja awU ^

,?Jü?i0[»fsJtroq ç-nsDis^iig

.nmTKirnAm mâA-msfM'm'

iSÂÏÏ

oh ^

^ ^aiO!-,^nbsp;iJffiBfß

'^''^Jè r-ifiquot;'^''■^'Ksiinbsp;jÈfiJsiJa mfbrjiiu

' ^^^.o-tîïqœC'i •cî.'i^Lai;'^ .ujiiiAihhtgt; tiudt^b-) imtiïcq fie éji
fejL,nbsp;t'eyïnJtóü s-isüfnbsp;iijïi^

.-ïitîïttti^ iWAl^i^^h

......................■ ■

DEFINITIO.

Jure ab omnibus, qui de re aliqua disputationem
conscribere statuerunt, postulamus, ut constet de sensu,
quem attributum velint vocibus, quibus res tractanda
designatur.

Quid mirum igitur nos etiam, qui de partu arte
praematuro acturi sumus, a deiinitione ordiri.

Partus autem arte praematurus, partus
praematurus artificialis, ea vocatur operatio,
qua ante justum graviditatis finem partus dolores arte
cientur, ita ut eorum effectu foetus ad vitam degen-
dam aptus in lucem edatur. Haec vero operatio ea de
causa instituitur, ut partim, pelvi justo angustiore,
maturi infantis partum, qui aut fieri omnino nequeat,
aut summa secum ferat pericula, praecaveat, partim,
vel normali pelvis conditione, quum morbis gravioribus
vita matris, interdum etiam foetus, periclitetur, gravi-
ditati terminum imponat.

Partum igitur praematurum commovere ea
agendi ratio nominatur, qua iiatura sine periculo ma-
tris ad partum edendum adducitur, eo quidem tempore,
quo foetus nondum plane maturus, attamen ad vitam
suis ipsius viribus degendam idoneus est.

Distinguenda vero nostra operatio ab illa omnino est,
quae partus violentus, partus coa etus, {Ac-
couchement forcé) vocatur, in qua, propter metrorrha-
gias non sistendas ex placenta praevia aliave de causa,
aut propter eclampsiam vehementem , bona pelvis con-
ditione, (i, e. pelvi bene conformata), non modo uteri
orificium arte aperitur, sed etiam foetus quam citissime
extrahitur; in qua operatione totus partus artis opera
perficitur, foetus sola arte in lucem producitur, et mi-
nime vi naturae paullo ante terminum regulärem sol-
licitata.

Discernenda etiam est ab abortu artificial i, quo
remediis id efficitur, ut foetus expellatur, nullo ejus
vitae respectu habito.

HISTOIUA.

Jam ab antiquissimis inde temporibus phira cognita
erant remedia, tam interna quam externa, quibus abor-
tus producebatur : quem in abusum Juvenalis 1) jam
et Ovidius 2) vehementer invecti sunt.

Ipse adeo Aëtius »mulieri foetui generando inu-
»tili, quae ob negligentiam conceperit, foetum corrum-
»pentiaquot; dedit 3).

Jam multa ante secula eo consilio uti solebant instru-
mentis pungentibus, subulae formam referentibus, quae
prioribus graviditatis periodis, ut narrant, per ostium
uteri in uteri cavitatem inducebant, quibusque foetum
interficere conabantur. Ferunt posterioribus temporibus, in
Italia praesertim, meretrices, ut hoc scelus patrarent,
acubus crinalibus usas esse 4). Qui auctor apud Nor-
vegicas quoque mulieres eandem consuetudinem ob-
tinuisse ait.

Illis igitur temporibus jam cognitum fuisse videtur.

1)nbsp;Satyr. VI.

2)nbsp;Amor. Lib. II. Eleg. XIV.

3)nbsp;Aëtii Amideui de re medica Lib. III. Cap. XVIII.

4)nbsp;P. Scheel, de liquoris amiiii natura et usu. 1799. p. 74.

subitaneam velameiitorum rupturam aquarumque emana-
tionem uteri contractionem excitare; Keet postea demum
Guillemeau, et inprimis Mauriceau et Puzos
docnerint, quomodo nteri ostium arte dilatari possit,
quaeque deinceps instituenda sit ad ovi rumpenda ye-
lamenta operatio, efficacissima illa ad dolores ad partum
excitandos, qua ipsi in haemorrbagiis periculo plenis,
partu incipiente et durante, cum felici eventu usi sunt.

Quapropter mirandum, ait Kilian 1), quum ope-
ratio nostra singulis suis partibus diu jam cognita fuerit
et multa experientia confirmata , nulli tamen summae
laudis obstetricatorum in mentem venisse membra dis-
jecta in unum conjungere et conatus, quos saepius,
beu! admissum flagitium abortus producendi tam dare
indicaret, in hominum salutem convertere. Quod eo
magis miramur, quoniam inter alia hoc etiam extra
dubium positum est, foetus intra trigesimam et trige-
simam sextam hebdomadem minoris voluminis esse quam
matures eosque foetus labore non magno vivos servari
posse.

Exeunte seculo praecedenti ut sectionis caesareae et
perforationis operationibus praecaveret, William
Cooper, Anglus chirurgus, quaestionem movit, non-
ne in iis casibus, in quibus manifestum est maturum
foetum solita via vivum nasci non posse, liceat arte
abortum elicere.

Eam autem quaestionem Cooper proposuit, quum
adfuisset sectioni caesareae, quam chirurgus, Thomp-
son nomine, instituerat, quamque et matris et infantis
mors erat insecuta. Pelvis scilicet parturientis valde

1) Operationslelire für Gebiiitshelfer. 2« Aufl. p. 256.

erat angustata et deformis : haemorrhagia mortua est,
infantique cerebri Vitium erat 1).

Videtur tamen a Coopero haec quaestio eo tantum
consilio mota fuisse, ut mater periculosa operatione
liberaretur, respectu non habito foetus vitae, neque
temporis, quo vitalis is dici queat. Quam maxime ob
causam eos errare censeo, qui Cooper um summis lau-
dibus efferre non dubitarunt, ac si primus ille praema-
turum partum proposuerit artificialem, aliorumque ani-
mes eo adverterit. Et revera neglexit Cooperus, in
quo Angli, paucis exceptis, omnes fere cum eo pecca-
runt, id quod omnino pulcherrimum est et valde praes-
tans, foetus quoque vitam servare.

Deinceps nonnulli Scheelium partus arte praema-
turi auctorem habuerunt, verum in eo etiam lapsi mihi
videntur, propterea quod artificialem abortum et partum
arte praematurum non satis inter se distinxerunt. Schee
lius, quaestione a Coopero mota iterum proposita,
addit tamen : »pelvi tarn ampla, ut foetum adhuc trans
»ire sinat, ubi jam vitalis esse incipit, abortus ad
»eum usque terminum deferendus est 2).quot;

Chailly narrat, secundum nonnullos auctores, jam
1738, obstetricem nomine Marie Dunally, in
A n g 1 i a , partum arte praematurum excitasse 3).

Quidquid est, legimus aquot;. 1756 Londini 4) coe-
tum habitum fuisse, quo celeberrimi A n g 1 i a e medici
convenerunt, ibique banc actam esse quaestionem, quoad

J) Osiander, Handb. der Entbindungsk. 2« Aufl. Bd. II. p. 610.

2)nbsp;1. c. p. 75.

3)nbsp;Chailly, Traité pratique des Accouch. p. 220. 2® Edit. Paris 1845 ,
Cf. etiam Cazcaux, Traité tiiéor. ct p«\tiq. d. Accouch- p. 562.

4)nbsp;Naegele, Lehrb. d. Geburtsh. Th. II. p. 182.

ex moralis philosophiae praeceptis liceat partum arte
praematurum elicere , quidque inde damn! aut utili-
tatis tam matri, quam infanti necesse oriatur, foetu
vitali jam facto, i. e. post septimum graviditatis
mensem.nbsp;•

Et vero operatio eruditis probata est. Imo eodem
etiam anno primus eam Macauly medicus instituit,
felicissimo cum eventu matri non minus quam infanti.
Paullo post eum Kelly ter partum arte praematurum
expertus est, eo successu, ut trium infantum duo vivi
nascerentur.

Ab eo inde tempore operatio nostra in Anglia om-
nium approbationem tulit et magnis efièrebatur lau-
dibus.

Denman, John Huil, John Barlow, S. Merri-
man, Headly, James Barlow, John Marshall,
John Eamsbotham, James Hamilton, Francis
H. Eamsbotham multique alii eam adhibuerunt, hic
meliorc, ille minus bono eventu 1).

In Germania, ut fertur, paucis annis post Franc.
Ant. Mai, inscius eorum, quae in Anglia acciderant,
eandem sententiam magis elaboratam et expolitam pro-
posuit. Wenzelium vero primum in Germania ope-
rationem instituisse aquot;. 1804 et deinceps aquot;. 1808 et 1817,
auctores sunt Naegele 2) et Kilian 3).

Eum secuti sunt Kraus, El. von Siebold, Schil-
ling, d'Oütrepont, Kluge, Siecke, Ca-
rus, etc.

1)nbsp;Kilian, Operationslehre, p. 259.

2)nbsp;1. c. Th. II. p. 183.

3)nbsp;1. f. p. 260.

Ex Batavis memorandi sunt The m men 1), Sa-
lomon 2), Vrolik 3) et Wellenbergh 4).

In ItaHa Ferrario et Bongiovanni 5).

In Gallia Roussel de Vauzesme 6) primus ope-
rationem proposuit, a°. 1779; ille vero, re promulgata,
vix audiebatur. Inprimis ei adversatus est Baudeloc-
que, discipulorum turba sequente. Fodéré tamen
saepius operationem institui jussit. At primus in Gallia
ejus periculum fecit aquot;. 1831 Stoltz, Argentorati, et
felici quidem cum eventu. Tum vero praejudicatae opi-
niones sensim evanuerunt, licet satis constet numerum
partuum arte praematurorum ad hunc usque diem valde
esse exiguum.

Veruntamen, etiamsi boni hujus operationis exitus
valde essent manifesti, plures tamen fuerunt, qui eam
non minus ex medicae artis principiis, quam ex honesti
praeceptis vehementissime reprehenderent.

In his inter Germanos inprimis nominandi Bern-
stein, Oslander, Stein, Jörg, alii, quorum pars
tamen deinde sententiam mutarunt.

In Gallia prae ceteris in eam invectus est Baude-
locque, cujus inprimis vituperationes nos hic refellere

1)nbsp;Nieuwe Verhandelingen van het Genootschap: ter bevordering
der Heelkunde, te Amsterdam. Dl. IV. le stak 1825. p. 142—167.

2)nbsp;Geneesk. Bijdragen door Pruys v. d. Hoeven, enz. Delft 1825.
le stuk. p. 1.

3)nbsp;Nieuwe Verhand, t. h. Genootsch. etc. I. c. Dl. IV. P stuk
p. 168—177.

V. Si eb old, Journal. Bd. Vil. p. 30.

4)nbsp;Verh. over eenen Pelvimeter, 's Hage 1831.

5)nbsp;Kilian, 1. c. p. 261. Chailly, 1. c. p. 222.

6)nbsp;Chailly, ibid.

conabimur. Merito enim ille pro omnibus locutus esse
habetur, quippe qui cunctorum omnino invectiones unus
collegerit, acerrimusque eorum orator exstiterit.

Primum igitur Baudelocque dicit 1) plerasque mu-
lieres tempus, quo conceperint, accurate indicare non
posse, atque sic ne verum quidem partus tempus posse
constitui. Quid igitur? Si ante justum tempus opera-
tionem institueris, foetum eduxeris mortuum; si sero,
foetus volumine pelvis magnitudinem jam excedente, nul-
lum, nisi perforationis aut sectionis caesareae refugium
reliquum habueris.

At plerumque partus arte praematurus elicitur in iis,
quae jam ante magno cum labore et periculo ob pelvim
angustam partus tantum ediderunt mortuos, eaeque fe-
minae, si parva solum est vivi infantis pariendi spes,
diligentissime ad graviditatis cursum animum advertunt,
omniaque intendunt, ut accuratius definire possent, quo
tempore partum sint editurae. Inprimis vero obstetrica-
toris est, accurata exploratione tam interna quam externa
inquirere, quo in stadio gravida versetur. Verum con-
cedamus jam, aliquot dierum errorem in graviditatis sta-
dio definiendo evitari vix posse; num discrimini tam
parvo ea vis est tribueuda, ut rem illius momenti plane
rejiciamus? Dixerit fortasse quispiam; »At si ante justum
»tempus partum elicueris, foetum necaveris.quot; Quod qui
dicat, teneat omnino, operationem non nisi factis, quas
praescripsimus, explorationibus suscipiendam esse, eam-
que eo maxime consilio institui, ut deinceps evitetur per-
foratie, quam haud dubie partus mortuus secutus fuisset.

1) Baudelocque, Verloskunde, vertaald door A. Soek. Dorclr.
1791. Dl. IV. 2«! st. p. 41. seq.

Deinde idem ait auctor: »infantes, aut dum fîtope-
» ratio, aut paullo post, morituri sunt.quot;

Quod etiamsi concesserimus, licet experientia contraria
plane doceat, operatio tamen nostra magnopere est lau-
danda, quia tum solum instituitur, quando certe scimus
feminam plane esse imparem, quae vivum foetum na-
tural! tempore pariat. At si statisticarum tabularum
rationem habere velimus, statim apparet auctorem a
vero aberrasse. Ex iis enim videmus, 161 partubus
arte praematuris institutis, 46 tantum foetus mortuos
esse eductos, atque ex iis, qui vivi essent editi, cres-
cente aetate, 73 bona valetudine utentes fuisse super-
stites 1).

Ex iis, quae Stoltz collegit, patet in 196 operatio-
nibus, quas vel major vel minor pelvis angustatio exi-
sebat, ex hac illave methodo institutis, 125 vivos, 71

onbsp;'

mortuos natos esse 2).

Lacoive aquot;. 1844, '250casus collegit, in quibus in-
fantes altera parte plures vivi sunt nati, et mater tan-
tum sexta décima succubuit 3).

Barlow in 18 casibus partum praematurum elicuit,
et in iis 12 foetus vivi sunt editi. Denman opera-
tionem duodecies instituit, et septies foetus vita servata
est. Merrimanno in 10 casibus quater favit for-
tuna 4).

1)nbsp;Kilian, die Gebnrtslehre von Seiten der Wissenschaft und Kunst

dargestellt. Frankfurt 1840. Th. II. p. 109.

2)nbsp;Stoltz, Me'moire et Observations sur la provocation de l'Accou-
chement praemature' dans le cas de rétrécissement du bassin, p. 61.

3)nbsp;Cazeaux, 1. c. p. 564.

4)nbsp;Hamilton, Praetisehe Bemerkungen über verschiedene geburtsh.
Gegenstände, a. d. Engl. Berlin 1838. p. 156.

Porro objicitur, operandi methodos, quas adhibere no-
bis licet, et inprimis punctionem velamentorum incerto
esse eventu, et banc inprimis saepe abnormes foetus
positiones efficere, ideoque saepe multas foetui obnoxias
operationes, v. c. versionem postulare.

Lubenter crediderimus multas abnormes foetus posi-
tiones, quas in Anglia inprimis plures, alibi pauciores
observaverunt, effici posse effluxu liquoris amnii, atque
ex ea, quae inde exsistat, abnormi uteri configuratione.
Atqui boe conjecturae fines non excedit, quum in Ger-
mania, ubi, Anglia excepta, plurimi partus praema-
turi instituti sunt, nunquam fere sit observatüm. Imo
facillime abnormes hae positiones praeveniri possunt,
dummodo abstineas ab velamentorum punctione: quum
aliae sint laude dignae methodi, quae partum praema-
turum excitent,quibus ovi velamenta ne minimo quidem
damno afficiuntur. Quod ad abnormes positiones atti-
net, Hamilton narrat in 57 casibus quater tantum
clunes et semel humeros praejacuisse. Et, ait, si semper
hujusmodi pars praejaceret, quae versionem praescri-
beret, hoe etiam partum arte praematurum nobis com-
mendaret: quis enim dubitet, utrurn facilius sit sex
ponderum foetum vertere, an qui septem valeat 1).

Fuere porro, qui objicerent, quamvis multa nobis sint
ad explorandum instrumenta, tam difficile esse accurate
pelvis amplitudinem definire, ut ne expertissimus quidem
semper in ea constituenda liberum se ab errore profi-
teri audeat.

Haec quibus objectio maximi est momenti, attamen
talis non est, quae operationem nostram penitus rejiciat.

1) Hamilton, I. c. p. 159.

Damus omnino adversariis, licet experimenta probent,
quid accurata exploratione profici possit 1), non semper
pelvis angustationem ita definiri posse, ut ne duae vel
tres linearum numero desint; at vero majores angusta-
tiones facile dignoscuntur. His autem solis partum arte
praematurum indicantibus, ab bac parte non facile pec-
caverimus. At ponamus operationem institutam fuisse,
pelvi paullo majorem quam 3J poll. Paris, conjugatam
babente, (in pelvibus enim plane normalibus errari non
potest), quis pro certo affirmet partum in tali angusta-
tione, naturali tempore editum, non periculis pleniorem
futurum fuisse, forcipe adbibita. Tum profecto majora
damna tam matri quam infanti exstitissent. Gravius
vero peccat, qui, conjugata magnitudinem 2| poll. non
excedente, partum praematurum instituit; tum enim ne
septem mensium quidem foetus educi potest, et insuper
ad perforationem, ne dum graviora, confugiendum erit.
Credimus tamen hujusmodi angustationem diligentem
exploratorem latere non posse.

At plura etiam conti-a partum arte praematurum ob-
trectatores moverunt. Dicunt foetus volumen definiri
non posse.

Cui vero dubio quam parum auctoritatis est tribuen-
dum? In iis tantum casibus, in quibus abnormales ra-
tiones adsunt, fallemur et foetum exspectatione majo-
rem inveniemus. Quamquam sic naturali partus tempore
difficultas eo major est. Inprimis Wenzel eos, qui
hoc argumento utentes partum arte praematurum im-
probant, refutatus est, dicens, volumen quidem foetus

4) Wellenbergh, verhandeling over een'Pelvimeter. 'sHagel831.
Kil ia n, Operationslehre, p. 90 seq.

- u -

pro certo indicari non posse , proxime vero ad verum
accedi in voluminis gradu et foetus magnitudine consti-
tuendis justo operationis tempore, dummodo ratio habea-
tur eorum, quae in praecedentibus infelicis eventus
partubus acciderint, non minus quam externae uteri
formae et constitutionis, majorum minorumve foetus
motuum, et praejacentis partis magnitudinis. Praeter-
ea foetuum septem vel octo mensium crania magis com-
primi possunt; fonticuli majores sunt et suturae non-
dum valide conjunctae, ita ut ossa facilius sibi im-
ponantur.

Objecerunt insuper, nos, femina gemellos editura,
dignoscendo saepe falli ; et addunt »in hujusmodl gra-
»viditate operationem qui instituerit, errorem commiserit.quot;

Respondemus, multos esse casus, in quibus gemello-
rum graviditatem dignoscere liceat, eamque contraindi-
cationis vim non habere. Gemelli enim minus robusti
esse soient, et idcirco eo facilius pelvim transibunt.

At, sic denique adversarii loquuntur, »partus, prae-
»maturi operatione portio vaginalis, vesica urinaria,
»denique foetus ipse facile laeditur.quot;

Omni vero operatione obstetricator adjacentes partes
laedere potest, quod ne faciat, sedulo ei cavendum est.

Postremo objicitur, feminas pelvi angustata, morbis
inde ortis , saepe ita viribus debilitatas esse, ut partum
arte praematurum non nisi magno cum periculo pati
possint ; deinde secundinas impediri, quibus impeditis,
magna damna et vehementes haemorrhagiae oriri solent;
porro inde acerrimos morbos sequi, et molestissimum
Puerperium non evitari; denique scirrhum et carcinoma
uteri oriri.

At operationis nostrae eventus recensentes, videmus

in omnibus fere casibus, ubi feminas servatas scribunt auc-
tores, secundinas sine ulla magna difficultate editasesse.

Idcirco assentimur Kiliane dicenti: »dass beider
»Schilderung der Gefahren dieses neuen und kühnen
»Mittels, die Männer vom Fach mehr das durch die
»Theorie, als möglich Annehmbare, mehr ihre eige-
»nen ängstlichen Ansichten zu Rathe zogen, als das
»durch die Praxis Erkannte und durch die längst be-
»kannten Thatsachen vielfältig Bestätigte, denn sonst
»hätten sie es unmöglich vergessen können, bei ihren
»befangenen Aussprüchen das Factum in Anschlag zu
»bringen, dass Frühgeburten nicht selten freiwillig
»und ohne alle Störung für das üterinleben in solchen
»Fällen erfolgen, wo schwere Krankheiten den ganzen
»Organismus erschüttern 1).quot;

Verum exstiterunt quoque nonnulli, qui operationem
nostram condemnarent, quasi cum honesti pugnaret
praeceptis. Dicebant enim partum arte praematurum
elicitum, si per vulgus enotuisset, plures esse se ductu-
rum, ut levius peccatum graviori facinore tegere cona-
rentur.

In his Neumann inprimis, acrius omnino quam
fas est, eum aggreditur. Liceat autem nobis illius ver-
ba , quantum opus est, hic describere 2):

»Lehrt nur, ihr Herren Aerzte , allen unvorsichti-
»gen Mädchen, allen alten Kupplerinnen, allen unna-
»türlichen Müttern, die die Beschwerden der Kinder-

1)nbsp;Operationslehre p. 265 et 266.

2)nbsp;Neumann, Ein Paar Worte über die künstl. Frühgeburt, in
v. Siebold, Journal f. Geburtsh. Bd. XIII. 2'st. 1833, p. 261 seq.

»erzieliung scheuen, das Geheimniss, wie sie die Frucht
»heimlicher Liebe los werden können, ohne von den
«Gesetzen in Anspruch genommen zu werden, ohne
»unmittelbare Lebensgefahr für sich selbst, ohne dass
»irgend jemand sie des Kindermords, ja nur einer statt-
»gefundenen Schwangerschaft bezüchtigen könne, und
»ihr werdet die Folgen sehen ! Erbebt ihr nicht vor
»dem Gedanken, dass ihr schuld seyd an zahllosen Ver-
»brechen? an der moralischen Entwürdigung des Ge-
»schlechts, dem ihr in seiner heiligsten Bestimmung
»beistehen sollt, aber sie in Aufruf zum Mord und
»zum Beladen des Gewissens mit unvergänglichem Vor-
»wurf verwandelt ? Es giebt Wahrheiten, die man ver-
»bergen muss, weil ihr Missbrauch leicht und verder-
»blich ist; keine unter allen aber kann leichter und
»fürchterlicher gemissbraucht werden, als die , die ihr
»zur Kenntniss von Menschen bringt, die sehr leicht
»hohes Interesse haben können, sie zu missbrauchen.
»Wie kann man sich einbilden, das einen Fortschritt
»der heilenden Kunst, eine Bereicherung derselben mit
»einem neuen Kettungsverfahren zu nennen, was gegen
»Ein erhaltenes Leben Millionen von Keimen Lebendiger
»verderben, und mehr als alles das sittliche Gefühl, die
»sittliche Würde der Hälfte der Menschheit erschüttern
»kann? Was soll man nun sagen, wenn die Hebärzte
»selbst ein Verfahren zur allgemeinen Kenntniss bringen,
»durch welches jedes Mädchen, gleich nachdem sie ge-
»wiss ist, schwanger zu seyn, sich von der Frucht be-
»freyen kann, die die weckende Natur in ihrem Schosse
»bildet? Wenn wenigstens jedes alte Weib, der sie ihre
»Verlegenheit vertraut, sie mit einer Stecknadel ohne
»Umstände entledigen kann, und die Heilkünstler sich

»vorwerfen müssen, dies alte Weib in dieser fürchter-
»lichen Kunst unterrichtet zuhaben? In welche schreck-
»liche Versuchung führt nicht diese unbesonnene Bekannt-
»machung des gefährlichen Geheimnisses jede heimlich
»Schwangere? Sie kann ihre Ehre vor der Welt, ihren
»Ruf, so leicht retten , sich von den Vorwürfen der
»Ihrigen, von dem Spott ihrer Bekannten, von der Last
»der Schwangerschaft, von der Beschwerde der Erzie-
»hung des Kindes befreyen, entgehen allen den Unan-
»nehmlichkeiten, die der ungesetzliche Mutterstand für
»sie hat, ohne Gefahr für ihr Leben, ohne Furcht vor
»Strafe, blos indem sie ihr Gewissen befleckt. — Wenn
»sie das Verbrechen begeht, zu dem sie so Vieles auf'-
»fordert, selbst der Rest der Scham, selbst das, was
»der weiblichen Natur als das Edelste und Heiligste ge-
»geben ward, sind nicht die tausendmal strafbarer, die
»verschuldeten, dass sie das lebenzerstörende Geheimniss
»erfuhr, als sie selbst ist, wenn sie es anwendet? Sind
»nicht jene schuld, wenn sie nun, einmal besudelt mit
»Verbrechen, immer tiefer sinkt? — Und wenn in den
»Hütten der Armen die Gattinnen eine unwillkommene
»Fruchtbarkeit haben, die mit den Mitteln zur Erhaltung
»der immer zahlreicher anwachsenden Familie nicht im
»Verhältniss steht, und der rohe Mann, der vielleicht
»bei jeder neuen Schwangerschaft seines Weibes schimpft
»und tobt, durch die Unvorsichtigkeit der Geburtshelfer
»ein Mittel kennen lernt, wie er dieser Fruchtbarkeit
»ein Ende machen kann; wird nicht auch dieser dadurch
»zum Verbrechen gereizt? Muss folglich nicht der sitt-
»liehe Werth ganzer Nationen sinken , wenn man thö-
» rieht genug ist, dergleichen Geheimnisse auf den Dächern
»zu predigen, die man aufs dichteste verschleyern sollte.quot;

2

Quis vero, hisce lectis, non libenter nobiscum fece-
rit, dicentibus viri metum omnem modum excedere ?
Cur enim leges, poena in caedem, quam femina in
infantem committit, praescripta, hunc procurandi abor-
tus modum intactum relinquerent ; cur foeticidium et
graviditatis impeditae et sublatae crimen puniri non
posset? Imo vero in hujusmodi casu femina crimine
pervinci posset multo facilius, quam si internis medi-
camentis conata esset abortum sibi procurare. Tenen-
dum est porro, abortiva remedia jam magis, quam sat
est, vulgo innotuisse, mulieresque omnis honesti sen-
sus expertes, valetudine adeo neglecta, ea saepissime
adhibere. Quod quum, eheu ! nimis verum sit, quid
medicus sibi timuerit atque dubitaverit eorum numerum
uno alterove augere, si quidem nostra operatio digna
censenda sit, quae tam infami nota prematur? Pro-
fecto quae hoc crimen patrare voluerit, illi sat reme-
diorum praesto erit I Praeterea partus arte praematurus
non quotidie adhibetur, unde non facile operatio ubi-
que pervulgata dici potest; illius indicationes non nisi
perquam raro occurrunt, ejusque igitur scientia semper
est medici. Denique Neumannus videtur non atten-
dere voluisse, hoc remedium abortus procurandi jam
apud Veteres fuisse cognitum, et in Italia non solum,
verum etiam in Gallia passim ut abortivum adhibitum.
Solebant enim inducere in uterum acum vel aliud in-
strumentum pungens, quo ovi velamenta aperirent, et
hoe quidem fecerunt diu, antequam obstetricator vela-
menta aperienda ad partum arte praematurum ducentia
habuit, eamque operationem arte sua recepit. Interea
hoe facinus committere iis, qui nullam in obstetricia
operandi peritiam adepti sunt, ita difficile est, ut vix

tinquam spem boni eventus possit fovere. Etiamsi, quod
propositum est, foetui noceant, tamen ex regula hosce
conatus sequitur uteri laesio, quaeque inde oritur hae-
morrhagia , atque illa non minus quam dolor et spasmi,
absterret a facinore perficiendo. Si quidem unquam
mulier sine damno potuerit hoc modo abortum sibi pro-
curare , revera tamen fortuitus casus fuerit dicendus,
quum inprimis accurata positionis et internorum geni-
talium directionis cognitio requiritur, si quis sine damno
inducere velit instrumentum in ostium uteri, perque
uteri Collum ad ovi~ velamenta. Natura autem saepis-
sime vindex sibi exsistit et punire solet eam, quam non
pudet hujusmodi remedia adhibere, ita ut damna, quae
crimen insequuntur, manifestiora omnino sint ejus in-
dicia.

Metus itaque Neumanni rationibus, quibus confir-
matur, caret. Et quod ad medicum, qui talis sceleris
adjutorem et socium sese audeat praebere, de eo audia-
mus Eeisinger: »Kriminelle Missbraüche der Ope-
»ration zur künstlichen Frühgeburt wären also vorzüg-
»lich nur von unmoralischen Kunstverständigen zu
»fürchten, die von dieser Operation Kunde haben müs-
»sen, doch an solche Verirrungen der Kunst wage ich
»o-ar nicht zu denken, denn nur den Gedanken kann
»man fassen, dass der Künstler Gifte in Heilmittel um-
»wandle 1).quot;

1) Eeisinger, Die künstl. Frühgeburt. Augsb. und Leipz. 1820.

INDICATIONES.

Ex definitione supra' proposita patet, partum arte
praematurum institui partim in pelvi justo angustiori,
partim in ea, quae normalis est, quum matris vita pe-
riclitatur morbis, finem graviditati imponere jubentibus;
adhibetur porro nonnunquam etiam ad vitam foetus ser-
vandam. Sequitur ex hisce duas praesertim species
dari indicationum, quarum hae pelvis angustatione, illae
conditionibus gravidae morbosis indicantur.

Pelvis angustationis species est praecipua, quapropter
prior in censum venit; itaque jam nobis respondendum
erit quaestioni, quo demum pelvis coarctationis gradu
ad partum arte praematurum sit confugiendum?

In praxi vero obstetricia tres distinguendi sunt pel-
vis angustationis gradus.

1. Et primum quidem coarctationis gradum illum
dicimus, quo praeter naturae legem pelvis conjugata
usque ad 3 poll, est diniinuta. Hic autem duo obti-
nere possunt 1).

a.) In pelvi angustata, cujus conjugata mensuram 3i

i; Cf. Hofman, in N. Zeitschr. d. Geburtsk. TU. XIV. p. 411.

poll, habet, non plane desperandum est, fore ut ipsa
Natura rem ahsolvat, sine ullo artis auxilio. Et revera
experientia docuit in pelvi rachitica, cujus conjugata
31 poil, mensuram non excedit, partum Natura sola
perfici, nempe evolutione valida dolorum ad partum. In
iis igitur casibus, in quibus caput cum difficultate pel-
vis introltum transit, et partus molestus praevidetur,
praestat rem Naturae relinquere, atque exspectare donec
uteri activitate, quae Insuper augeri potest remediis ap-
tis, V. g. positione parturientis idonea aliisque, caput in
introitu pelvis incuneatum teneatur; quod ubi successe-
rit, caput forcipis applicatione per locum angustatum
trahi poterit. Et quum vero eo in pelvis coarctationis
gradu nobis sperare liceat, aut Naturam partum abso-
luturam esse, aut forcipis applicationem sufficere, ma-
nifestum est, partum arte praematurum non esse in-
dicatum.

è.) Longe vero aliud quid accidit, quando conjugata
et minor est et a 3|- poil, usque ad 3 poil, diminuta.
Tum enim capiti multo difficilius est pelvim transire.
Attamen nonnunquam, quamvis magnis cum molestiis,
fieri hoc potest, quum scilicet volumen cranii infantis
solito minus est. Capite vero normali volumine prae-
dito, forceps non amplius sufficit, atque perforatie in
censum venire debet; partus enim non nisi capitis di-
miuutlone terminari potest, unde infantis mors sequatur,
necesse est.

Tum igitur partus arte praematurus perforationls vi-
cibus fungetur, ideoque hoc demum coarctationis gradu
de partu arte praematuro sermo esse poterit.

II. Altero autem gradu pelvis angustationis conjugata

3 poll, non excedit, et descendit usque ad 2l poll.
Pelvim sic angustatam maturus foetus nullo modo vivus
transire potest. Si conjugata minor est quam 3 poll.,
V. c. poll., tum etiam fieri potest, etsi magna cum
difficultate, ut infans non maturus, sed vitalis, transeat;
sed spe plane destituimur, conjugata 2| poll, minore,
et 2j poll, mensuram habente. Ubi vero conjugata
descendit infra 2| poll., partus arte praematurus non
amplius institui potest; tum solum ad perforationem et
interdum ad sectionem caesaream confugiendum erit.

III. Tertio demum gradu pelvis coarctatae conjugata
21 poll, et minus etiam valet. Tum omnino infans ne
perforatione quidem mutilatus nasci poterit, et sectio
caesarea unum est, quod indicetur, remedium.

Ex bis autem, quos diximus, coarctationis gradibus
concludere possumus, qua tandem in pelvis conditione
liceat partum arte praematurum instituere, quibus vero
in casibus operatio nostra contraindicetur.

Pelvis igitur conjugata, quae indicet partum praema-
turum artificial em, non multo minor quam 3 poll., at-
que non major quam 3^ poll, mensura esse debet; quae
quidem mensura universe congruit cum capitis evolu-
tione eo tempore, quo operatio instituenda erit 1).

Quoniam, inquit Naegele 2), pro certo constat,
foetum ex lege non ante trigesimam hebdomadem vitam
a matre separatam continuare posse, et circa hoc tem-
pus diametrum transversum capitis circiter 2^ poll,

1) V. Siebold, Lehrb. d. Geburtsh. Berlin. 1841. p. 447.

S) 1. c. Th. n. p. 191,

tenere, hic ultimus erit terminus partus arte praematuri
instituendi in pelvi angustata, cujus conjugata 2|, ad
plurimum 2| poll, habet dimensionem. Addit idem,
quum diameter transversus capitis infantis maturi in ge-
nere poll, continet, etiamsi conjugata pelvis poll,
non excedat, tum etiam partum arte praematurum in-
stitui posse. Angustatione minori, v. c. conjugata 3i
poll, habente, solurnmodo licet partum praematurum ar-
tificialem adhibere, quando satis firmis argumentis con-
jicimus foetum justo majoris voluminis, aut experientia
partuum antecedentium probaverit partum infantis maturi
vivi locum habere non posse 1).

Quod vero in Anglia Hull, John Barlow,
Burn s aliique 2), in Germaniaßitgen etMende3)
voluerunt partum arte praematurum institui etiam infra
2| poll, in conjugata, aliique etiam banc operationem
adhibendam esse censuerunt in conjugata majori quam
3j poll., videntur nobis errores, in quos delapsi sunt,
excusandi, attendentibus omnino viros illos vixisse, quo
tempore operationis nostrae indicationes non tam dis-
tincte erant determinatae, quam hodie; sed contra ad-
modum incertae et variae indicatae.

Quod autem attinet ad quaestionem, quid faciendum
sit, si majores tumores atque exostoses adsint in pelvi,

1)nbsp;Naegele, 1. c. Th. II. p. 192.

2)nbsp;Medical and Physical Journal. T. 9. p- 403.

S) Kitgen, die Anzeigen der mechsn. Hülfen bei Entbindungen,
n. s. w. 1820. p. 342.

M e n d e, Beiträge etc. Bd. I.

ejusque angustationem effiçiant, respondemus tum om-
nino diagnosin esse difficilem, uti et indicationem. Mul-
tum enim hic facit gradus compressibilitatis tumoris,
quamquam vulgo observatur in prioribus periodis gra-
viditatis abortum aut interdum sterilitatem inde oriri.

Verum haec de pelvis coarctatione sufficiant.

Transeamus nunc ad alteram speciem indicationum,
quippe quae indicant partum arte praematurum ex mor-
bosis gravidae conditionibus. Quae indicationes, licet
recentiori demum tempore caeteris additae sint, tamen
non parum attulerunt ad operationis pretium augendum
firmandumque.

Quoniam vero plures ab auctoribus reeensentur, no-
bis sufficiat eas, quae majoris momenti videntur, per-
tractare; reliquas verbo tantum commemorabimus.

Jure enim Kilian dicit: uder Augenblick der Ge-
»fahr allein muss den Entschluss hervorrufen 1).quot;

a.) Metrorrhagiae gravidarum.

Non omnem metrorrhagiam hue in censum venire posse
ad partum arte praematurum instituendum, facile quis-
que viderit: reprehensionem enim evitare nequit, qui
operationem instituent in metrorrhagiis minoris vehe-
mentiae et periculi, quas ad sistendas satis valere solent
remedia pharmaceutica, dummodo vitae conditiones, qui-
bus gravida utitur, bene diligenterque regantur. Deinde
monemus operationem iristituendam non esse, ubi me-
trorrhagia vehementior est et periculo plena ; tum enim

1) Operationslehre p. 281.

remedium nimis tardum erit, quum duo omnino dies
evadere possunt, anteaquam nobis contingat dolores
ad partum provocare ; quo temporis spatio quis affirmet
et matris et infantis vitam non exstinctum iri? Sic igitur
praestiterit partum vi coactum adhibere.

Verum licet neque in hoc, neque in illo casu de partu
arte praematuro sermo esse possit, datur tamen nobis
viam ingredi, quae in medio sita revera est dicenda.
Scilicet in eo consenserunt Keisinger l),Carus2),
Busch 3) aliique, plerumque in graviditate, ubi pla-
centa praevia datur, solutione partialiplacentae metror-
rhagias oriri non valde vehementes, at vero eo, quod
saepius redeant, tam matri quam foetui funestas : contra
quas, tamquam optimum et efficacissimum auxilium,
partum praematurum artificialem indicarunt.

5.) Eclampsia durante graviditate.

Carus 4), Busch 5), Ve 1 p e au 6) aliique eclamp-
siam postremis graviditatis mensibus etiam pro indica-
tione partus arte praematuri habuerunt.

Satis notum est, eclampsiam paroxysmis cito redeun-
tibus vitam gravidae minitari et saepius exitum letha-
lem afferre. In eo igitur consentiunt obstetricatores,
partum absolvendo saepe remedium praeberi, quo vis
hujus morbi sedetur.

Quod si jam vehemens et periculosa eclampsia inter-

1)nbsp;1. c. p. 248.

2)nbsp;Gynaecologie. Bd. II. p. 218. 3= Aufl.

3)nbsp;Lehrb. d. Geburtsk. p. 396. 3quot; Aufl.

4)nbsp;1. c. Bd. II. p. 199.

5)nbsp;1. c. p. 1371

6)nbsp;Traité complet de 1'Avt das Accouch. 2« Edit. Paris 1835. p. 152.

venerit, eaque magis magisque urgens, infaustam pro-
gnosin prae se tulerit, nullis medicaminibus juvantibus,
ostio uterino clauso aut pro parte dilatato, partus arte
praematurus parum juvabit ; nimium enim temporis prae-
terlabitur anteaquam ostium sese aperiat, et dolores ad
partum satis validi accédant, quibus foetus expellatur.
Tam acuto in casu partus vi coactus solum profecto erit
refugium.

Eclampsia vero minus vehementi, paroxysmis cura
adbibita diminutis. Naturae res relinquenda est.

Quidquid est, nos neque dijudicare neque discernere
audemus, quoad eclampsia pro partus arte praematuri
indicatione babenda sit. Universe hac de re eruditi inter
se non conveniunt. Sufficiat in indicationibus recensendis
illius mentionem fecisse ; addimus tamen, hunc morbum
qua talem etiam a La Motte, Hamilton,Dubois,
Dugès, Copland 1) aliisque esse propositum, atque
in eo partum praematurum a nonnullis eorum bono cum
eventu, matreet infante servatis, esse institutum.

Indicabant enim eclampsiam, quae nulla cura thera-
peutica diminuebatur, partu vi coacto saepe admodum
augeri, quamobrem maluerunt foetum expelli doloribus
ad partum, arte provocatis 2).

c.) In vomitu vehementissimo, nulU medicamini ce-
dente, Merriman, Haighton, d'Outrepont, Lob-
stein et praesertim Davis 3) indicationem nostraead-
hibendae operationis invenerunt. Qua de re Merriman

1)nbsp;Canstatt, Handb. d. medicin. Klinik. 2'Aufl. Erlang. 1343. Bd.
m. Abth. I. v: 397.

2)nbsp;Chailly, 1. c. p. 224 et p. 420.

3)nbsp;Kilian, Opcrationslehre. p. 283.

narrat haec 1). Gravidae feminae tussi vehementissima
molestissimaque lahoranti, ventriculus erat ita irritatus,
ut omne nutrimentum atque etiam Opium, solida forma,
evomeret. Sine ullo levamine ei administrata fuerant
Absorbentia, Stomachica, Aromatica, Amara et Opiata.
Linimenta, Fomentationes, Vesicantia in usum vocaban-
tur, omnia vero frustra ; mors imminebat, quum obste-
tricator sex hebdomades ante solitum graviditatis ter-
minum, tamquam unicum auxilium, exploraret partum
arte praematurum, atque per eum matrem et infantem
servaret.

Difficile est determinare, quibus in ejus generis ca-
sibus operatio instituenda sit.

d.) In casu hydropis Eb von Siebold, Carus et
Duel O s operationem instituerunt 2).

Von Siebold partum arte praematurum provocavit
in femina hydropica, ad finem mensis octavi, asphyxia
imminente. Infans servabatur; conditio vero matris qui-
dem emendabatur, sed die undecimo mortua est 3).

Duc los 4) in femina hydrope amnii acuto laborante,
ubi etiam periculum erat asphyxiae, artificialem prae-
maturum partum adhibuit.

Quomodo vero hydrops amnii certe sit dignoscendus,
nos latet. Si contra dignosci potest revera quantitatem
justo majorem liquoris amnii adesse, eoque vitam ma-
tris periclitari, quod tamen non nisi rarissime obvium

1)nbsp;Medico-chirurgic. Transactions. Tom. VIII p. 139.

2)nbsp;Kilian, Operationslehre. p. 284.

3)nbsp;T. Siebold, Journal. Bd. IV. p. 311.

4)nbsp;Bulletin de la faculté de medic, de Paris. 1818. p. 222.

sit futurum, methodus Meissneri, de qua infra sumus
dicturi, prae omnibus aliis prodesse poterit.

e.)D'Outrepont casum memoratstrumaepaullatim
accrescentis et asthma vitae admodum periculosum in-
ducentis, quamobrem partum praematurum instituere
decrevit 1).

ƒ.) Costa proposuit partum arte praematurum in
aneurjsmate cordis 2).

g.) In femina, quae graviditate durante nephritidem
contraxerat, Meissner eventu felici tam matri quam
infanti operationem instituit 3). Pressione enim uteri
gravidi et peritonaei tensione necesse inflammatio renum
mauere debebat. Nono mense ineunte, partus praema-
turus instituebatuj-. Causa sublata tollebatur effeetus.

Ä.) In uteri gravidi retroversione W. Hu n t e r ope-
rationem indicatam judicabat 4). Attamen non constat
retroversionem uteri locum habere posse eo tempore,
quo foetus jam vitalis dici meretur. Quid? Num tali
conditione operatio iudicata esse potuerit?

i.) K. Collins operationem proposuit ejusque casum
commémorât in gravida, quae antea ruptura uteri la-

1)nbsp;Gemeins. Zeitschrift f. Geburtsk. Bd. II. Heft 3. p. 546.

2)Froriepsnbsp;Notizen. Bd. XVI p. 335.

3)nbsp;Med. Annal. Bd. IV. p. 311.

4)nbsp;Kilian, Operationslehre, p. 283.
Cazeaux, 1. e. p. 407.

boraverat; eo nempe consilio ut, graviditate renovata ,
rupturae reditus evitaretur 1). Dubitamus vero, an,
rebus sic se babentibus, institutio partus arte praema-
turi probanda sit.

L) Fuerunt etiam, qui partum praematurum artifi-
cialem indicatum esse censerent in gravidis phthisicis,
ad vitam infantis servandam.

In bis d'Outre pont 2) monet, multum omnino
prodesse in gravidis phthisi correptis, quibus fere mi-
nima aut certe nulla spes datur finem graviditatis at-
tingendi, partum praematurum excitare tempore, quo
foetus Vitalis erit. Docent enim Pelletan, Metzger,

P. Frank aliique non sperandum esse, fore ut infans ser-
vetur, etiamsi sectio caesarea statim post matris mortem in-
stituatur; infans quandoquidemjam antea diem obierit 3).

IJ) Fuerunt porro, qui ad vitam infantis servandam
nostrae operationis indicationem haberent mortem foetus,
temporibus determinatis graviditatis locum habentem,
ideoque habitualem dictam.

In iis, qui hanc indicationem defenderent, primum
locum occupât Denman. Bis ille tali in conditione
partum arte praematurum excitavit, sine ullo matris
periculo, infantis etiam vita servata. Attamen exsis-
tunt hic tot tantique momenti scrupuli, qui partim su-
pervacaneum, partim audacissimum hoe conamen esse
testentur, ut admodum difficile sit, licet uterque casus

1)nbsp;Collins, Pract. Treatise on Midwifery; p. 255.

2)nbsp;Cf. Schip pan, Ueber die künstl. Frübgeb. p. 149.

3)nbsp;Kill an, Geburtslehre. Bd. II. Abth. 2. p. 553.

felici fuerit eventu, pretium hujus indicationis affirmare*
Nos nisi haec dubia movere velimus: num constet in
praesente etiam graviditate foetum moriturum esse ? An
prudenti vitae regundäe consilio atqüe iis, quae sagax
medicus facile praebuerit, lethalis foetus exitus impe-
diri nullo modo possit?

Ulsamer 1) narrat femïnam, quae jam quinquies
octavo graviditatis mense infantes mortuos peperisset,
identidem quatuordecim dies ante partum mortuos, mense
vero sexto sextae graviditatis auxilium implorasse viri
clarissimi d'Outrepont. Ille, ita pergit, causam mor-
tis foetuum in graviditatibus antecedentibus salutavit de-
bilitatem matris universalem et animi commotiones de-
primentes, ortas ex vitae conditionibus sollicitudine ple-
nis. Cura idonea, quiete, somno longiore reficiente,
diaeta nutriente atque usu Corticis Peruviani fusci pe-
riodus praecedentis graviditatis foetui exitialis sine damno
praeterüt, et femina tempore naturali infantem vivum,
maturum et sanum in lucem edidit.

J. P. Horn 2) casum commémorât, in quo sexies
foetus moriebatur intemperantia matris, sed septima
dui-ante graviditate vitae regimen severum praescribeba-
tur et mense decimo exeunte infans, optima gaudens
valetudine, natus est.

Insuper hue in censum venit quaestio, an tempus ,
quo foetus moriturus sit, tam accurate praevideri possit,
ita ut partus satis nec tamen nimis mature excitetur?
Cui profecto nemo facile pro certo responderit.

1)nbsp;De partu praematuro. Wirceb. 1820. p. hl.

2)nbsp;Bemerk, und. Erfahr, über einige Gegenstände d. pract. Geburtsh.

Wien. 1826. p. 47.

Veruntamen indicatio haecce valere non poterit, nisi
in iis gravidis, quarum in partubus praecedentibus causa
infantis mortis non in foetu ipso quaerenda erat, sed
in placenta morbosa, praematura marcescente, languente
et soluta. At eo in casu si opeoratio instituitur ante
placentae morbosam degenerationem, causa infantis
mortis tollitur et fortasse spes est infantem servandi.
Fortasse dico , nam placenta morbose affecta, foetus
non optime nutritus erit, eoque difficilius erit ejus vi-
tam protrahere 1).

m.) Ad matris vitam non exponendam, partum arte
praematurum adhibere nonnulli voluerunt, quum 'pro
certo constat foetum in utero esse mortuum, eo con-
silio , ut inanimatum foetum auferendo matrem liberent
ab iis, quae foetum in putredinemtransiturum aut jam
putrefactum necesse sequantur 2).

Constat quidem, foetum graviditate durante ex una
alterave causa mortuum matri multum praebere posse
noxae ; sed plerumque Natura abortum producit, aut,
quod tamen rarissime accidit, foetus mortuus, in pu-
tredinem abiens, processu ulcerativo paullatim ex utero
aufertur, quod si fit, matris tamen Organismus semper
magis minusve afficitur.

Si vera haberemus signa mortui foetus, operatio matri
certe parum noceret, sed facile errare possumus, atque
tum mortis infantis auctores dicendi. Quo facto, nostra
operatio nullam attulisset utilitatem, ideoque revera re-
probanda esset.

1)nbsp;Cf. f. BI dik , Verloskundige verhandelingen. Amst. 1831. p. 265.

2)nbsp;Kcisinger, 1. c. p. 235.

Quare tam dubia in re Naturae omnia sunt relinquenda.

n.) Postremo ut partus serotinus evitetur, partum prae-
maturum artificialem praescribunt Mai, Eitgen, Ca-
rus 1). Ponebant enim foetum, justo diutius in utero
morantem , magnitudinem, modum nimis escedentem,
acquirere , et capitis praesertim dimensiones praetermo-
dum grandiores fieri posse, ossificatione accedente sutu-
rarum et fonticulorum. Caput autem, ita loquuntur,
compressibilitatis proprietatem amittet, atque fieri po-
terit, ut ne pelvim justo etiam ampliorem transeat.

Verum monemus mystico etiamnunc velamine partum
serotinum esse abditum, .iisque, qui de illo feruntur ru-
mores, universe quidem parum fidei esse tribuendum 2).

Licet multi credant foetum diutius quam 280 dies in
utero degere posse, quamquam res dubia, tamen fere
semper, ubi partum serotinum adesse dicerent, infantem
non majorem quam vulgo, sed contra minorem et infir-
miorem saepe invenerunt.

Nobis vero, quas enumeravimus indicationes, quaeque
ex conditionibus matris foetusque morbosis, mortem mini-
tantibus, duci soient, intuentibus, licet magna sit erudito-
rum auctoritas, tamen non videtur operationem semper il-
lis in morbis esse instituendam. Graviter sic enim erraverit,
qui V. c. crediderit propterea, quum Meissner eam
adhibuerit in nephritide , etiam in omnibus aliis morbis
infiammatoriis operationem nostram instituendam.

1)nbsp;Kilian, Operationslehre. p. 282.
Naegele, 1. c. Th. II. p. 194.

2)nbsp;Cf. R e i s i n g e r, 1. c. p. 239.

Hic igitur inprimis valet praeceptum, omnia pendere
ab iis, quae singulis casibus propria dignoscantur, et
tum solum ad operationem confugiendum, quum inves-
tigatione accurata et strenua certo edocti fuerimus par-
tum arte praematurum unicum nobis restare remedium,
unde bonum eventum sperare liceat. Qui tamen casus
profecto numero multi non erunt.

DE TEMPORE OPERANDI.

Operatio nostra ea periodo graviditatis instituenda est,
qua foetus eo maturitatis pervenerit, ut a matre sepa-
ratus vitam protrahere possit, neque majus omnino vo-
lumen acquisiverit, quam ut pelvim angustatam transire
queat.

Veruntamen hac de re, gravissima jure quae dicitur,
non consentiunt obstetricatores; qui dissensus inde om-
nino oritur , quod hic duae res maximi momenti In cen-
sum venire debent, quarum prior posita est in pelvis
coarctationls gradu, ratione habita dimensionum capitis
infantis; altera vero spectat definitionem temporis, quo
foetus uterum relinquens vitam protrahere possit.

Priusquam vero In disputatione pergimus, necesse est
enumerare capitis diametros in posterioribus graviditatis
periodis, ut comparari possint cum gradu angustationis
pelvis, quem supra diximus partus praematuri provoca-
tionem postulare; quamobrem typis hic esprimendam
curavimusj quam Ritgen confeclt, tabulam, In qua
Indicatur diametri transversi capitis mensura postremls
duodeeim graviditatis hebdomadibus, ita ut primo Intuitu

determinari possit, quanam liebdomade operatio sit in-
stituenda, pelvis conjugata bene observata 1).

TABULA.

Et profecto facillimum esse omnes difficultates vincere
putaverit, qui ad designationes a Eitgen propositas
animum adverterit.

Nos vero objicimus pelycometriam tam accurate non
posse determinari, ut ne duarum vel trium linearum
error supersit, et insuper capitis dimensiones non in
omni infante easdem esse, quibus accedit, quod supra
jam demonstravimus, admodum difficile esse definire,
qua tandem versetur femina graviditatis hebdomade.

Ut nobis quidem videtur, multo magis attendeiidum
est ad majorem miuoremve infantis vitalitatem, quam-

1) Ritgen, 1. c. p. 342 seq.

Deinde cf. S a 1 o m o n in v. W o 11 e n b e r g h's Verhand. 1. c. p. 113.

3-^

- ae -

obrem hic nounullorum auctorum sententias commemo-
rabimus.

N a e g e Ie docet, sub fine etiam mensis septimi func-
tionem organorum respirationi et circulation! inservien-
tium admodum debilem esse; impulsionem ad mammam
sugendam deesse, infantisque vitam per paucas tantum
horas protrahi posse. At, inquit, ïi octavo mense in-
fantes nascuntur, conditionibus faustis et cura diligenti
saepissime vitam servant 1).

Verum de his audiamus Valentin 2): »dieLebens-
»fähigkeit des Fötus auszerhalb der Gebärmutter, wel-
))che mit dem siebenten Monate zu beginnen scheint,
»hängt nicht sowohl von ihnen, als vorzugsweise davon
»ab, ob die Lungen schon so weit entwickelt sind, daszsie
»eine selbstständige und genügende Luftathmung unter-
»halten können.quot;

Alberti, Teichmann, Hebenstreit, Berndt
aliique tempus, quo infantes utero liberati vitam degere
possunt, finem sexti mensis vel 180™ ad 182tquot;n diem
salutant; Bohn contra foetum, mense septimo et octavo
graviditatis editum, nondum vitabilem declarat 3).

Inter quos medium tenent von Hall er, Metzger,
Grüner, Kopp et Mende, dicentes, foetus trigesima
hebdomade graviditatis aptos esse ad vitam separatim
agendam 4).

Quantum igitur fidei tribuendum sit narrationibus de
infantibus, qui vigesima sexta 5) et vigesima quarta

1)nbsp;Naegclc, 1. c. Th. I. p. 99.

2)nbsp;Lehrb. d. Physiol. d. Mensch. Th. II. p. 875.

3)nbsp;Meissner, Forschungen. Th.l. p. 212.

4)nbsp;Meissner, ibid.

5)nbsp;Bucholz, Beiträge. Bd. IL p. 104.

hebdomade 1), mense quarto et quinto 2) nati, plus
minusve tempore vivi servati fuerunt, facile unusquisque
pro se decreverit.

Verum ut ad rem redeamus, in eo omnes fere con-
sentiunt, foetum ante solidos septem menses, paucis
diebus additis, conceptum, satis esse adultum viresque
ad vitam degendam necessarias possidere.

Quo longius igitur gravida progressa erit, quoque pro-
pius termine solito partus naturalis partus praematurus
artificialis institutus, eo major spes erit, fore ut infans
vivus nascatur ejusque vita servetur. Idcirco id nobis
semper ob oculos esse oportet, quantum quidem pelvis
angustatio, si quidem ob eam operationem instituimus,
permiserit.

Quare facimus cum Kiliane 3) dicente, melius esse
ante trigesimam primam vel secundam , atque post tri-
geslmam sextam vel septimam bebdomadem operationem
non adhibere. Idem vero addit: » admodum salutare est
operationem instituere eo tempore, quo, femina non
gravida, menstruatie locum habuisset.quot; lis enim diebus
major sanguinis ad uterum congestio aderit, quamobrem
acilius contractiones oriuntur.

Insuper minime etiam negligenda est feminae animi
conditio, quippe quae magnam exerceat vim ad operatio-
nis eventum.

Tandem restât obstetricatori diem et lioram eligere,
paucorum dierum discrimine parum efficiente.

Quod autem attinet ad indicationos, ex morbosis ma-
tris conditionibus ductas, quas supra descripsimus, quan-

1)nbsp;Kopp, Jahrb. Bd. III. p. 128.

2)nbsp;Rodmann, Medic, and Surgic. Journal. 1815. nquot;. XI.

3)nbsp;Kilian, Operationslehre, p. 286.

tum quidem illas indicationes habere licet, tempus ope-
randi determinare non possumus, quum tales conditiones
uno alterove die trium postremorum mensium graviditatis
occurrere soleant ; qua in re igitur certum quid prae-
scribere valde est 'teinerarium.

Tandem, quum rediens iterumque rediens foetus mors
partus arte praematuri provocandi indicationem habue-
rimus, tum aliquot dies ante tempus, quo signa infantis
mortis in graviditatibus praecedentibus obvenerint, dum
fieri possit, operationem instituendam esse facile intel-
ligitur.

DE OPERATIONE PRAEPARANDA.

Operandi tempore constituto, qua in re supra jam
diximus, pelvis angustatione nobis indicationem praebente,
paucorum dierum discrimen parum facere, opus est gra-
vidae corpus idonea cura ad operationem praeparare.

Quemadmodum autem Natura naturali tempore non
statim partum edueit, sed processum ejus secundum re-
o-ulas et jam multos ante dies incipit, sie etiam Artis
consilium esse debet, ut Naturaè leges, quantum fieri
possit ex rerum conditione, idonea praeparatione imitetur.

Eo consilio praescribunt feminae, ut quatuordecim
dies, antequam operatio instituatur, balneis tepidis uta-
tur, et boo quidem alternis diebus, ita ut balneum pos-
tremum eo die adhibeatur, quo operari constitutum est,
Atqui alii arbitrantur, balnea jam aliquot hebdomades
ante adhibenda esse; nos vero propter vim debihtantem,
quae balneis propria esse solet, cum Kiliane eorum
usum ad septimum vel octavum diem circumscribendum

esse censemas 1).

Deinde pro temperamento, quo gaudeat gravida, et

1) Kilian, Operationslehre, p. 286.

vitae ratione venae sectio instituatur, aut cathartica
administrentur ; porro curam habeamus, ne errores
diaetae femina committat; verbo, nil negligamus ex iis,
quae ad majorem uteri activitatem excitandam facere
queant.

John Barlow monuit, jam posterioribus graviditatis
hebdomadibus remedium unum alterumve praescribere
innoxium, quo ad diem usque operationis gravida uta-
tur. Id autem ideo voluit, ut imperitorum animos de-
ciperet, et praesertim minus eruditos eo deduceret, ut
partum praematurum internorum remediorum usui effec-
tum crederent ; quo facto, ab omni hujusmodi conamine
et experimento manus impiae facile sese abstinerent 1).

Jam vero genitalia et inprimis ostium et Collum uteri
relaxanda sunt et dilatanda, ut ad operationem subeun-
dam apta reddantur; quod ut efEciatur, commendantur
injectiones demulcentes, v. c. decoct. Althaeae, aliae.

d'Oütrepont proponit etiam infrictiones Unguenti
Althaeae et Olei Hyoscyami ter de die.

Anteaquam ad operationem transeamus, curare debe-
mus vesicam urinariam et intestinum rectum evacuari.
Tum solum de cura stricte dicta therapeutica, praeparandi
consilio instituenda, sermo esse potest, quum gravida in
morbosa conditione versatur : quod si accidit, pro variis
casibus varia cura adhibeatur, necesse est.

Ut parturiens bona sit animi conditione, multum om-
nino facere possumus, consolando non tantum spem mag-
nam jam adesse, ut vivum infantem edat, verum suble-
vando etiam, addentes, vehementes illas, quae antea

1) V. Eldik, Verlosk. Verh. p. 302.

subire coacta erat, operationes nunc evitari, dummodo
partum praematurum artificialem institui assentiatur.

Quantopere autem hac praeparandi cura indigeamus,
docuit casus, ubi neglecta erat.

Nulla adhibita praeparatione, paracentesis velamento-
rum instituebatur. Duodecima hora post, dolores ad par-
tum tam vehementes, irreguläres et tumultuosi orti sunt,
ut portio vaginalis, nullo modo praeparata et praeter
modum magna, ab utero dllaceraretur, posteriore solum-
modo parte servata. Ne una quidem hora post partum
molestissimum praeterlapsa, mater et infans jam deces-
serant 1).

1) Beiträge zur Geburtskunde von Franz A. Kiwisch Ritter
von Rotterau. I« Abth. Würzburg. 1846.

DE METHODIS OPERANDI.

Li partus arte praematuri operatione instituenda non
solum diversae traduntur raethodi, sed multa etiam exco-
gitata sunt instrumenta, quorum haec majoris, illa vero
minoris usus esse habentur.

Artis enim auxilium in partu praematuro eliciendo con-
sistit in eo, ut vis uteri contractiva praesertim excitetur
tam continuo et valide, ut partus-sola uteri actione per-
ficiatur.

Haec vero ut producatur, remedia commendantur et
adhibentur, tam mechanica quam dynamica agentia.

Quae vim revera inechanicam in uterum exercent,
ejusque vitalitatem excitant, haec sunt : a) frictiones ma-
nu continuo institutae ad abdomen gravidaa, atque inci-
tatio ostii uterini apice digiti; b) membranarum ovi so-
lutio in vicinitate ostii uteri interni expansione, quantum
fieri potest, maxima; c) punctio velamentorum, et d)
dilatatio artificialis et irritatio orificii uteri, ope corpo-
rum inductorum.

Ad methodum autem, quam dicimus dynamicam, per-
tinent remedia pharmaceutica,

Unde jam sequitur, membranas aut intégras servari
aut laedi.

d'Outrepont reputans, quantopere saepe frictiones
abdominis valeant ad veliementiores reddendos dolores
ad partum justo debiliores, aut laborem ad partum fere
exstinctum excitandum , inde concludit has etiam adhi-
beri posse in partu praematuro artificiali ; quas quum
in usum advocaverat, dolores ad partum excitabantuV
quidem, sed debiles et non continui, iique penitus abe-
rant, frictione omissa 1).

At paucis omnino in casibus, et apud gravidas tan-
tum valde erethicas, frictiones balneis et emmenagogis
conjunctae satis validos ad partum dolores excitaverant 2).

Incitatio ostii uteri ope digiti apicis, quae tamen, ne
noceat, admodum prudenter institui debet, ad summum
producit auctam muci secretionem in genital! systemate,
et ostium aliquantulum aperit; verum ut partum termi-
net, tantam profecto vim non possidet.

Hoc igitur remedium commendari nequit, aeque ac
illud, quod consistit in solutione partiali ovl membrana-
rum, in vicinitate ostii interni et colli uteri, quae me-
thodus ab inventore Hamilton nomen duxit.

Illius autem operationis consilium ipsa experientia
docuerat ; ovum nempe non amplius in utero degere
posse ejusque expulsionem sequi, ovi cum materno cor-
pore conjunctione disrupta 3).

Operandi vero modus hic est. Gravida femina balneis
aliisque praeparata, ostioque uteri arte dilatato, unus al-

1)nbsp;d'Outrepont, Abhandl. und Beiträge geburtsh. Inhalts. Th.I.

1822. p. 1.

2)nbsp;Naegele, 1. e. Th. II. p. 197.

3)nbsp;Hamilton, 1. c. p. 155.

terve digitus manus dextrae vel sinistrae per ostium in-
ducitur, et membranae ab uterino pariete, quantum fieri
potest, abducuntur, magna adbibita cura ne quodam
in loco dilacerentur ; reliqua Naturae relinquuntur.

Monente ßeisingero 1), Merriman jam ante
Hamiltonem tali modo operationem instituit.

In Germania posteriori tempore Kluge2), Men-
de 3) et Riecke 4) ejus periculum fecerunt, verum
eventus parum satisfecerunt. Multum enim temporis
solebât praeterlabi, anteaquam dolores ad partum exsis-
terent, et plerumque praeterea ad velamentorum rup-
turam accedendum erat. Imo aliquando post diem un-
de vigesimum demum dolores incipiebant, operatione ter
iterata 5).

Hamilton ipse dicit, nonnullis in casibus hebdoma-
dem transiisse, antequam partus incipiebat, seque tum ca-
theterem introduxisse uterum inter et deciduam, et
deinde inducto filo argenteo membranas se rupisse 6).

Insuper haec methodus magnas praebet difficultates,
nam etiamsi uteri ostium attigerimus, tamen admodum
difficile erit attingere membranas, easque non disrum-
pere res est valde incerta et dubia. Et vero, si uteri
orificio vicina jacet placenta, ejusque cum utero nexus
membranis abducendis pro parte rumpitur, quod facile
accidere potest, quis non videt inde haemorrhagiam
magis minusve periculosam esse orituram.

1)nbsp;Reisinger, 1. c. p. 95.

2)nbsp;Mende, Beobacht. Bd. HT. p. 41.

3)nbsp;Gem. deutsch. Zeitschr. Bd. VI. p. 507.

4)nbsp;Kilian, Operationslehre, p. 297.

5)nbsp;Kilian, ibid.

6)nbsp;Hamilton, 1. c. p. 157.

Quamvis autem Hamilton declarat, hanc methodum
operandi pulcherrimos sihi efifectus praebuisse, caeteri
tamen, qui eam adhibuerunt, ejus usum penitus dis-
suadent.

Nostra quoque aetate minimi et fere nullius pretii
habetur.

Majorem vero laudem duae aliae methodi sibi ac-
quisiverunt, quamobrem eas, quam accuratissime possu-
mus, sumus descripturi.

1». de Paracentesi velamentorum ovi, vel punctione
membranarum, methodo Scheeiii.

Haec methodus nomen duxit a Scheelio inventore.
Omnium, quae traduntur, vetustissima et diutissimecog-
nita est. Constat quidem, quam experientia in omni
casu graviditatis probavit, scilicet liquore amnii ad con-
tinuam offluxionem deducto dolores ad partum validiores
post majus minusve temporis spatium certissime oriri,
iisque partum terminari.

Operatio autem, quamquam jam aliis ante eum cog-
nita fuerat et instituta, ad abortum nempe provocandum,
Paulus Scheel tamen primus fuit, qui distincte eam
describeret et modificaret, ita u.t illi libenter debitos
tribuamus honores, quippe qui primus ad partum prae-
maturum artificialem instituendum eam adhibuerit 1).

Ad operationem paracenteseos membranarum, quae
in uno alterove casu non semper parva cum opera, at

1) P. Scheel 1. c. p. 74.

magno cum labore adhibetur, instituendam, quum osti-
um uteri saepe superiora versus et posteriora versus po-
situm sit, et laesio quam [accuratissime evitari debeat,
multa instrumenta sunt inventa.nbsp;_

Primis temporibus Angli argenteo utebantur cathe-
tere 1). Headly illius instrumenti curvaturam mino-
rem reddit, et secundum Clarke tenerum et incurva-
tum esse debebat instrumentum, directionem sequens
colli uteriui. Davis laudat filum metallicum 10 poll,
longum, crassum poll., in apice paullisper incurva-
tum, manubrio ligneo praeditum 2 vel 3 poll, longo.
Marshall specillo longo fortique usus est; Haighton
stylo catheteris feminini; L e y catheteri elastico apicem
abscindi jubet, ut, instrumento in uteri collum inducto,
filum metallicum cathetere inclusum educi possit, mem-
branasque perforet, quod, filo retracto, effluente liquore
amnii per catheteris tubam, bono omnino cum eventu
factum memorat 2).

At quot;Wenzel omnium primus proprium, huic solurn-
modo operationi aptum, instrumentum invenit, ejusque
periculum fecit 3). Probe enim sciens, quantopere sit
difficile membranas obtuso rotundo specillo perrumpere,
curavit instrumentum conficiendum , tubulum tenerum
argenteum, 10 poll, aut 11 poll, longum atque ad pel-
vis curvaturam incurvatum, quo in tubulo acus sicae for-
mam referens esset recondita. Hoc autem Wenzelii
instrumentum von Siebold 4) et d'Oütrepont 5)

]) Eeisinger, 1. c. § 81 et § 82.

2)nbsp;The London Medic. Review. 1800. HL p. 397.

3)nbsp;Wenzel, Allg. geburtsh. Betracht, p. 150.

4)nbsp;Journal f. Geburtsk. Bd. IVquot;. St. 2. p. 271.

5)nbsp;Abliandl. und Beiträge, p. 18.

emendaverunt. Ille tubulum | poll, longiorem reddidit,
eique globulum in superiori parte imposuit, addito etiam
praeter sicam filo metallico, quo facilius sine metulae-
sionis induci posset. Eo modo ad membranas quum per-
venisset, filum retrahebatur, sicaque inducebatur ad vela-
menta rumpenda. d'0 u tr ep ont tamen instrumentum
3 poll, longius faciendum curavit, curvaturam majorem
effecit, et in superiore parte rotundum esse voluit.

Vrolik et Sa 1 omon instrumentis ei, quod descrip-
simus, minus magisve similibus usi sunt.

ßöderer 1), Ritgen 2) et Kluge 3) instrumen-
tum invenerunt et descripserunt, quod SiecJtsaiiger vocant
quo membranas primum ad ejus apicem adducerent, tum
vero punctionem instituerent. Instrumentum affigebatur
sipboni uterino ; deinde membranae adsugebantur. Illud
vero instrumentum ejusmodi est, ut ostium uteri jam
maxima pro parte dilatatum esse debeat, quod ni fiat,
introduci nullo modo poterit. Verum orificio uteri jam
ita aperto, ut instrumentum induci possit, hujusmodi
complicata applicatione non opus est, atque ex pluri-
morum sententia methodus simplicior potius instituen-
da est.

Quidquid sit, optimum omnino nobis videtur ad ve-
lamenta rumpenda instrumentum Wenzelii vel d'Ou-
trepontii.

Tempore vero operationis indicate, hoc modo est
operandum.

Vesica urinaria intestinoque recto evacuatis, femma

1)nbsp;Zeitschrift f. Geburtsk. Bd. I. p. 282.

2)nbsp;Zeitschrift f. Geburtsk. Bd. 1. p. 283.

3)nbsp;Zeitschrift f. Geburtsk. Bd. III. p. 63.

ea in positione posita, quae praescribitur in forcipis
applicatione, index manus sinistrae, oleo illinitus, in
vaginam mittatur ad uteri portionem vaginalem usque,
quae deinceps accurate fixa teneatur. Tum manu dex-
tra instrumentum calefactum beneque oleo aut axungia
illinitum, acu sedulo retroducta, in vaginam et per
uteri collum inducatur. Ne vero infans laedatur, non
nimis instrumentum inmittendum est. Porro frictiones
in fundo uteri instituantur, ut leniores excitentur dolo-
res, utque membranae tensae fiant. Jam vero acus
sicaeformis inducatur, doneo perforationem locum ha-
buisse suspicemur ; quo facto, acus amoveatur, ita tamen
ut tubulus, quo aquae effluant, locum servet.

Jam vero gravidae positio horizontalis in dorso aut
in uno alterove latere erit assumenda, et doloribus re-
linquenda caetera, qui raro serius quam quadraginta
octo horas post oriri solent. Carus vero dicit, in non-
nullis casibus dolores ortos jam esse duas horas post
operationem; quamquam vulgo 10—12, 20 — 24 hora
post operationem observari incipiunt.

Liquore amnii justo citius effluente, femina pelvi elevata
jacere debet. Sin tardius defluat et dolores non oriantur,
feminae prodesse potest cubiculum obambulare. Ea au-
tem in conditione frictiones etiam in fundo uteri insti-
tui, injectionesque in vaginam fieri possunt, quibus geni-
talia ad partum instantem praeparentur. Porro res
Naturae relinquenda est, neque utendum quibusvis reme-
diis , nisi quorum administrationem conditiones morbosae
praescribunt.

Vidimus autem, secundum hanc methodum membra-
nas perforari loco supra ostium uteri immediate sito, et
citius tardius ve magnam quantitatem liquoris amnii effluere.

Praematuro atque saepe nimis cito aquarum effluxu
duae omnino oriri possunt noxae.

Liquore enim amnii effluente, statim uterus contra-
hitur, atque sie non solum ejus parencliymatis, sed etiam
placentae sanguinis circulatio aliquantum impeditur, quare
actio reciproca uterum inter et placentam, placentamque m-
ter et foetum, nisi tota, certe magna pro parte diminuitur.

Altera vero , quam observamus , haec est : non raro
subitaneus aquarum effluxus efficit, ut mater afficiatur
febris paroxysmo, cum horripilationibus incipiente, quae
infantis mortis causa esse potest. Illarum horripilatio-
num, ut dicimus, origo posita videtur in subitanea li-
quoris evacuatione, quod idem etiam observatum est in
evacuations seri, paracentesi instituta in ascite.

Verum has noxas, quae ex perforatione membranarum
directe supra ostium oriri soient, Meissner evitari cre-
dit , dummodo alius locus ad punctionem instituendam
■ eligatur 1).

Joseph Hopkins 2) jam antea catheterem octo
polHces superius intra uterum et velamenta inmitti vo-
luit, atque sie demum membranas perforari ; quod ip-
sum etiam felici cum eventu instituisse ajunt 3).^

E e i s i n g e r contra illud experimentum audax et pe-
riculi plenum declarat. Putat enim, specillum incurva-
tum ne paullulum quidem inter parietem uteri et mem-
branas superiora versus induci posse sine perforatione,
atque insuper, placenta si ibi jaceat, non laedi non
posse, unde haernorrhagia vehemens oriatur necesse.

1)nbsp;Meissner, in Heidelb. med. Annal. 1840. Bd. VI. p. 414.-

2)nbsp;Accoucheurs Vademecum. 4« Edit. Lond. 1814. p. 114.

3)nbsp;Kilian, Operationslehre, p. 290.

Nihilominus vero Meissner dicit, se paracentesin
tali modo etiam ad 10—13 poll, supra ostium ad fun-
dum usque uteri saepius bono cum eventu instituisse.
Alii amp; poll, tantum loquuntur 1).

Instrumentum, quo utebatur, tubulus est argenteus,
Wenzelii instrumento similis. Crassitiem | poll., lon-
gitudinem 12 poll, habet, et curvaturam pelvis sequitur.
Pars inferior hujus tubuli in latere convexo praedita est an-
nulo argenteo vel metallico, qui partim ibi est positus, ut
instrumentum melius fixum teneri possit, partim ut, instru-
mento inmisso jjer ostium uteri, melius ejus directionem in
utero cognoscarnus, atque sciamus utrum ovum aut uteri
parietem versus apexinclinetur. Insuper huic instrumento
addita sunt fila duo metallica, quorum alterum apicem
habet rotundum, alterum tricipitem. Utriusque pars in-
ferior manubrio praedita est non magno, quo facilius
per tubulum seorsim et deorsim moveantur. Primum
horum filaraentorum 3 poll, tantum tubulo longius esse
debet, neque aliud quid efficit, quam ut aperturam su-
periorem tubuli claudat, eumque inductum mutet in
specillum obtusum, eo consilio, ne margo acutus tubuli
parietes uteri colli mechanice irritet aut laedat.

Postquam per ostium tubulus pervenerit, alterum
amoveatur filum, alterum vero, i- poll, longius tubulo,
inducatur. Hoc enim filo paracentesis institui debet.

Idem tamen Meissner alia quodammodo agendi
ratione hanc methodum adhiberi voluit; ejusque prae-
scripta, praemissa eadem, quam supra descripsimus, prae-
paratione, hue fere redeunt.

Gravida erectam positionem servante, obstetricator

i) Kilian, ihiJ.

in genu dextrum decumbat, ut in exploratione manuali.
Quum tali modo ostium uteri attingi nequeat, femina
in latere sellae considat. Hac autem positione nondum
sufficiente, quod v. c. in abdomine admodum propenso
fieri potest, parturiens in lecto imponatur, uno vel plu-
ribus pulvinaribus pelvi substratis, ita ut summoveatur
abdomen.

Jam obstetricator manus dextrae indicem, oleo vel
axungia bene illinitum, uti in exploratione per vaginam,
inducat et, quum ostium uteri attigerit, digiti apicem ad
labium ejus posterius apponat. Tum vero instrumentum,
filo obtuso occlusum, per superficiem volarem indicis
inducti ope manus sinistrae inmittatur et per ostium
transducatur. Simulac instrumentum, cujus latus con-
vexura in excavationem ossis sacri porrectvim esse debet,
ostium transvenerit, intra posteriorem parietem ovi et
uteri superiora versus moveatur, donec annulus in infe-
riore parte tubuli positus, qui semper ad anum spectare
debet, pervenerit inter labia pudenda externa.

Ut vero instrumentum, in quod acus acuta sicaeformis
jam est inducta, ita dirigatur, ut superior apertura ve-
lamenta versus spectet, annulus ad perinaeum vel anum
moveatur inferiora versus; quo facto, inquirendum est,
utrum membranae elasticae soke, an vero pars quaedam
infantis praejaceat. Quum jam pro certo constiterit, tu-
buli aperturam anteriorem et superiorem membranas
adjacere, prudenter instituenda est punctio. Deinde tu-
bulus promoveatur, ita ut introducatur in aperturam.
Jam amoveatur filum, tubulus maneat. Operatione fe-
liciter peracta, statim liquor amnii effluere incipit.

Postquam verb circiter cochlear aquae effluxit, amo-
vetur etiam tubulus, et parturientem obambulare ju-

bet Meissner, quo facto, liquoris effluxus vulgo ter-
minatur.

Paucas post horas liquor iterum paullatim et gutta-
tim effluere incipit, quo genitalia ad partum praepa-
rantur. Ostium uteri paullatim aperitur et aquae etiam
formari possunt.

Commoda, quae haec a Meissnero modificata metho-
dus praebet, quibusque Scheelianam antecedit,
consistunt in eo, quod liquor amnii maxima pro parte
servetur, eoque guttatim effluente, genitalia relaxentur
et fieri possit, ut formentur aquae, quod profecto opti-
mis dilatatoriis locum sibi vindicat.

Objici tamen potest, admodum difficile esse intra pa-
rietem uteri et membranas transire, ita ut haec non jam
ante dirumpantur, magnumque adesse periculum, ne
acus acuta, praesertim in membranis laxioribus, non ten-
sis , parenchyma uteri pungat laedatque ; vel etiam, si
placenta praevia sit, omni punctura, qualicunque modo
instituta, vasa placentae perforari et ita haemorrhagiam
infanti lethalem provocari posse.

Verum nos jam acturi sumus de ea methodo, in qua
membranae intactae servantur , nempe :

2°. de artificiali incitatione et dilatatione uteri orifi-
cii, ope corporis inducti.

Haec methodus partus arte praematuri instituendi
profecto est optima, atque tanta praebet commoda, qui-
bus paracentesin velamentorum superat, ut hodie uni-
verse ab omnibus collaudetur.

Artificialis vero ostii dilatatio jam ante Guille-

nieau, Mauriceau et Dionis cognita fuit, sed ad
partum praematurum instituendum eam primus propo-
suit Brünninghausen, primusque ejus experimen-
tum fecit El. von Siebold 1).

Brünninghausen in epistola ad d'Outrepont
scripta a. d. 9. m. Martii ann. 1820, quaestionem mo-
vet bis fere verbis : »nonne haec res est magnopere op-
»tanda, ut partus arte praematurus provocetur sine
»membranis aperiendis, ut et infanti et matri liquor
»amnii salutaris servetur usque ad partum jamjam in-
»stantem.quot;

Quomodo ille hoe faciendum esse censuerit, accurate
exposuit in ea, quam modo memoravimus, epistola 2).

Haec autem operandi methodus, praesertim a Klu-
giO tam perfecta, ab omnibus est comprobata, quae
digna censeatur, ut, ubique ubi fieri potest, aliis ope-
rationis instituendae methodis anteponatur.

Jubet Brünninghausen spongiam induci, per
quam ostium uteri aperlatur et dilatetur; von Sie-
bold, uti diximus, illius experimentum fecit. In duo-
bus casibus 3) spongiam compressam, solutions Gummi
Arabici prasparatam, unius fere lineae crassitiem ha-
bentem, in iiteri ostium induxit, singulis diebus spon-
gia bis rsnovata. Primo in casu post tres dies ostium
ita erat dilatatum, ut distincts msmbranae attingi po-
tuerint; altero in casu sequenti jam die facere boe li-
cuit. Dolores ad partum tamen non erant continui, sed

1)nbsp;Kilian, Operationslehre. p. 291.

2)nbsp;N. Zeitschr. f. Goburtsk. Bd. III. p. 326.

3)nbsp;Journal f. Geburtsh. Bd. IV. St. 2. p. 267 , et Bd. V. St.

1. p. 23.

debiles, quamobrem von Siebold membranas perfo-
ravit, et partum hoc modo terminavit.

At Kluge feiiciori eventu usus est; ejusque metho-
dus, qua simul ostium dilatatur, membranarum solutio
partialis perficitur, et incitatio continua levis segmenti
uteri inferioris producitur , hoc modo instituitur 1).

Praeparandi modus plane idem est atque ille, quem
supra laudavimus.

Vesica urinaria intestinoque recto evacuatis, gravi-
dam in dorsum decumbere Kluge jubet, aut in sella
obstetricia sedere, cruribus a se invicem amotis. Sed si
tali in positione fieri nequit, ut spongia inducatur, por-
tione uteri vaginali nimis ad unum alterumve latus, vel
nimis anteriora aut posteriora versus posita, praestat
gravidam in lecto jacere in genubus, capite et thorace
tam declivibus, ut et haec fulcri munere fungi videantur.
Fortasse etiam conducere potest, ut gravida erectam po-
sitionem servet, dorso suppellectili cuidam innixa, ob-
stetricatore scamno decliviori insidente.

Jam vero Kluge spongiam ceratam adhibet, forma
conum referentem, longam 2 ad 4 poll., superiori parte
2 fineas, inferiori 3 ad 6 lineas crassam, unguento sim-
plici illinitam, inferiori parte filamento praeditam, ut
facile deinceps retrahi possit.

Tum manus sinistrae indicem inmittit ad portionem
vaginalem uteri usque, quam fixam tenet ; quo facto,
spongiam praeparatam instrumento, forcipis incurvatae
polyposae formam habente , in ostium inducit, quam
altissime potest. Ostio aperto, spongia per ostium intra
membranas et uteri collum elevatur. Deinde spongia

1) Mende, Beobacht, und Bemerk. Bd. III. p. 43. sq,.

vulgaris madefacta, magnitudine ovi auserini, item li-
gamento praedita, in vaginam inducitor, quae spongiam
ceratam in positione manere cogat. Vulgaris tamen
spongiae munus subire quoque potest linteum carptum
convolutum, quo impleatur vagina. Quidquid est, hujus
impletio nequaquam est omittenda, quippe quae spon-
giae, ostio inductae, reactiones admodum adjuvet.

In ostium maxima pro parte aut prorsus clausum
valde est difficile spongiam inducere; quamobrem
Busch 1) et Mende 2) instrumenta, quae dilatatoria
vocantur, excogitarunt ad ostium dilatandum ; verum,
quum ad haec inducenda et aperienda semper vis quae-
dam seu minor seu major requiratur, taleque dilatato-
rium nunquam pressionem in omni parte aequalem ef-
ficiat, ostii uteri irritatio eaque dolorifica vix evitari po-
test , quae profecto quoad operationis decursum non in-
nocua erit. Quum vero in feminis multiparis ostium
uteri plerumque non prorsus sit clausum, hujusmodi
dilatatoriis carere possumus ; in primiparis enim, si un-
quam, profecto perquam raro operatio partus praema-
turi instituitur.

Rebus secundis et prosperis, saepe jam post 6, 8, 10
horas dolores ad partum apparent; quo facto, partus ex
lege procedit. Sin hoc ita non obvenit, et v. c. post
12 horas dolorum actio nulla dignoscitur, prudenter
spongia amoveatur ex ostio, et, demulcentibus injectip-
nibus in vaginam factis, spongia major inducenda erit.
Ne hoc quidem juvante, eodem modo pergendum est,
donec dolores ad partum sese ostendant, quod in pau-

1)nbsp;Gem. Zeitschrift f. Geburtsk. Bd. VI. p. 369. cum tabula adnexa.

2)nbsp;Gem. Zeitschr, f. Geb. Bd. YI. p. 549.

cis omnino casibus post tres vel quatuor dies demum
accidisse dicitur.

Dolores, quantum opus est, quum adsunt. Kluge
spongias educit ; nonnunquam adeo spongiam ceratam
ipsis doloribus extrusam expertus est.

Kilian vero suadet dolores ad partum augere fric-
tionibus, atque usu dosis minoris Boracis 1).

Anno 1842 Julius Victor Schöller 2) metho-
dum publicavit, quae si sufficeret, methodum a Brün-
ninghausen et Kluge propositam, multo simplicio-
rem redderet.

Consistit vero methodus partus praematuri provocandi
in eo, ut sola vagina et quidem ejus pars superior
linteo carpto convolute firmiter impleatur.

Jam multos ante annos cognitum erat, impletione
vaginae, quam adhibere soient in haemorrhagiis vehe-
mentibus et periculi plenis, ex placenta praevia ortis,
dolores ad partum excitari posse ; nemini vero in men-
tem venerat remedium hocce operationi nostrae applicare.

Schöll er autem, quem dicimus, primus ita ope-
randum esse censuit.

Femina in lecto horizontalem positionem servante,
intestine recto vesicaque urinaria evacuatis, in vaginam
inducantur globuli lintei carpti, quorum prior filo sit
praeditus et bene oleo inunctus. Pluribus hujusmodi
globulis, uno alterum insequente, ad vaginae partem

1)nbsp;Operatiouslehre. p. 295.

2)nbsp;Schol Ier, die künstl. Frühgeb. bewirkt durch den Tampon.
Berlin. 1842.

superiorem usque, praesertim ejus laquear impleatur,
nam non opus est, monente Schöller o , vaginam us-
que ad labia minora impleri.

Secundum eum mox dolores ad partum excitabuntur,
quibus validioribus factis, globulus extrahere licet.

Ea autem agendi ratio semel aut bis de die iterari
potest, ne acer mucus aut immundities conditiones ex-
citent minus optandas.

Quo vero uteri augeatur activitas, ecbolicorum ad-
ministrationem in usum vocari jubet.

In feminis vero eretbicis linteum carptum Extracto
Belladonnae vel Unguento Opiato illiniri suadet ; in tor-
pidis autem excitantia administrât.

In libello, cujus indicavimus titulum, Scholier ca-
sus narrat, in quibus partim methodum lintei carpti,
partim spongiae secutus est. Duobus in casibus partus
sequebatur post duos dies, uno in casu post tres dies ;
in bis autem vaginam carpto linteo impleverat. Duobus
in casibus,, ubi spongiam marinam inmiserat, partus
demum post sex et novem dies terminatus erat.

Kilian contra non tam felici eventu linteo carpto
in operatione usus est. Huic enim novum hoe reme-
dium adhibcnti evenit, ut non nisi post quatuor dierum
elapsum spatium dolores excitarentur, attamen debiles
et non continui. Impletionem quamvis reactio inseque-
batur ; haec tamen non tam continua et vaHda erat, ut
infans expelleretur: quamobrem ad methodum a Brün-
ninghausen et Kluge iuventam, confugiendum esse
statuit 1).

1) Kilian, Operationsleliro. p. 295 et 296,

Jam ante multos annos (1758) Walbaum 1) in
casibus, ubi propter rigiditatem ostium uteri clausum
maneret, proposuit dilatationem artificialem ope vesicae,
quae alte in vaginam inducta paullatim aëre impleretur.

Alii posteriori tempore magis ad rem censebant ve-
sicam liquido impleri, atque talimodo dilatationem ostii
provocari.

Ilunc quoque apparatum nonnulli adhibuerunt in partu
arte praematuro, et quibusdam in casibus cum eventu.
Quis vero primus fuerit, qui ita operationem institue-
rit, nos latet.

Interea Kil ian hunc apparatum vocat: »einen ganz
»unbrauchbarenquot; 2).

Novum deinde experimentum ad partus praematuri
operationem aquot;. 1846 communicavit Franz A. K i-
wisch Eitter von Eotterau 3).

Consistit hoc in tepida Ducia {Douche) uterina adhi-
benda. Apparatus vero, quo continuus et magnus
aquae fluxus ad ostium uteri ducitur, formatur cistella
metallica, 10 poll. cub. volumen habente, quae aliquot
pedes supra solum parieti est affixa et conjuncta cum
tuba, quae ad cistellae fundum porrigltur. Pai-s inferior
hujus tubae est elastica, siphunculo praedita, atque fi-
nitur in tubam elasticam acuminatam.

Hanc autem ad rem, inquit, adhiberi etiam potest
apparatus, majoris tamen pretii, quem nomine »Irriga-
teur uterinquot; invenit descripsitque Eguisier 4).

1)nbsp;Levret, Wahrnehmungen, etc. p. 416.

2)nbsp;Operationslehre. p. 209.

3)nbsp;Beiträge, 1. c. p. 114. seq.

4)nbsp;Gazette «les Hojiit. N». 82. 1844.

Idem Kiwisch von ßotterau casum memoriae
prodidit, in quo secundum hanc methodum ex indica-
tione pelvis angustatae partum praematurum provocavit.

A. d. 8 Februarli anni 1846 duclam primum adhi-
huit, ineunte trigesima quarta graviditatis hebdomade,
in femina Magdalena Platz nominata, 46 annos
nata, secunda vice gravida.

Temperatura aquae talis erat, ut feminae grata esset,
atque per 4 minut. aquae flumen continuo adhibebatur.
Septem post horas experimentum iteratum est aqua
tepidiore.

A. d. 9 Febr. ducia rursus bis de die per 5 minut.
instituebatur, et deinde dolores ad partum modici ap-
parebant.

A. d. 10 Febr. quinta et ultima vice ducia adhibita
est; ostium uteri fere apertum erat, et dolores continui

sese ostendebant.

A. d. 11 Febr. partus terminatus est; infans mor-
tuus natus est. Placenta normaliter secuta est. Febre
puerperali, quae tum epidemice regnabat, femina mor-
tua est.

Postquam Kiwisch von Eotterau novum hoc ex-
perimentum prodidit, nonnulli obstetricatores ipsius me-
thod! periculum fecerunt, ita ut, ineunte mense Julio
anni subsequentis, numerus partuum praematurorum
tali modo institutorum, casu, quem supra descripsimus.
addito, ad denarium usque auctus fuerit. Qu! casus a
Kiwisch von Eotterau accurate enarrantur, lectu-
que sunt dignissimi 1); quam ob causam hic sufficiat
eorum tantum eventus enumerare.

1) Beiträge 1. c. 2». AbUi. 1848. p. 2—13.

Praeter casum jam expositum, operatio septies insti-
tuta est, pelvis angustatione indicationem praebente.
Quatuor matres salvae operationem subierunt; reliqua-
rum vero duae febri puerperali afflixae convaluerunt,
una mortua est. Duo infantes incolumes nati sunt et
servati; quinque vel mortui editi vel paulo post mortui
sunt. Semel versione semelque extractione opus fuit.

Uno in casu pertinax metritis operationem indicavit;
tam matris quam infantis servata est vita.

Alio in casu propter herniam incarceratam partus
praematurus institutus est. Mater mortua est perito-
nitide, intestini perforatione accensa. Infans post no-
nam horam obiit.

Affirmat quidem Kiwisch von Rotterau eventus
matri et infanti non faustos fuisse, addit vero auguria
pejora etiam. Operatio enim instituebatur, febri puer-
peral! epidemica regnante, et hernia incarcerata perito-
nitidem afferente lethalem. Quoad infantes, qui vivi
nati, deinceps vero mortui sunt, curae inopia omnino
hoc factum est.

lis in casibus duciarum adhibitarum numerus 4—18
fuit. Partus terminabatur post 1™—7™ diem. Tem-
peratura aquae 28 — 34 grad. Eeaum. fuit. Quo major
temperatura, quoque diuturnior duciarum applicatio
(12—15 minut.), eo citius effeetus secuti sunt.

Attamen tempus docabit, utrum novum hoc remedium
admittendum sit, an varo raprobandum.

Nuperrime (1847) Cohan, medicus Hamburgen-
sis novam methodum prodidit 1).
1) N. Zeitsc'Iir. f. Geburtsk. Bil. XXI. p. 118.

Pi-oposuit injectiones llquoris aquosi in inferiorem par-
tem cavitatis uterinae, inter velamenta ovi et uteri pa-
rietem. Eo consilio utitur parvo siphone, praedito tu-
bulo longo incurvato; quo tubulo, per ostium uteri 2quot;
superiol-a versus secundum parietem uteri anteriorem
inducto, liquor prudenter injicitur. Post sextam boram
injectionem iterari jubet. In casu, quem communicavit,
duae injectiones suffecerunt ad partum provocandum,
eumque felici eventu terminatum scribit.

Nova tamen experimenta instituenda erunt, ut bujus
metbodi pretium pateat.

Kiwisch von Rotterau dubitat', an semper suf-
ficiat haec methodus, dicens: »ob dieses Mittel in an-
»dern Fällen eine ähnliche Wirkung haben werde, ist
»uns in der That nicht wahrscheinlich, da der bewirkte
»Eeiz zu unbedeutend und vorübergehend erscheint 1).quot;

Ut supra diximus, ad partum praematurum provo-
candum commendaverunt etiam remedia pharmaceutica,
quae dynamica ratione uterum afficientia, validos do-
lores ad partum excitare possunt.

Si remedia, Naegele inquit 2), pharmaceutica ex-
sisterent, quibus dolores ad partum continui et regulä-
res provocari possent, eorum administratione operatio
ad partum arte praematurum instituendum simplicior
redderetur. Sed remedia eo fine iudicata, incerto ef-
fectu sunt, et facile noxas praebent tam matri quam
infanti.

1)nbsp;Beiträge. 1 c. 2=. Abth. p. 25.

2)nbsp;1. c. Th. II. p. 196.

Praesertim hoc judicandum de Secali Cornuto, quod
administrari nonnulli voluerunt.

Bongiovanni dicitur primus fuisse, qui usum in-
ternum hujus remedii ad partum praematurum provo-
candum expertus fuerit, sed sine eventu 1).

d'Oütrepont tamen et ceteri fere omnes usum
Secalis Cornuti rejecerunt. Concedit hic quidem, eo
partus laborem augeri et coeptum accelerari, verum
hoc remedio dolores primitives excitari, vehementer
negat; quamobrem concludit ad partum praematurum
provocandum nequaquam adhibendum esse 2).

Veruntamen in eo partu, in quo dolores aderant et
partus jam inceperat, sed intermissione dolorum et uteri
adynamia impeditus, interdum bono successu dari Se-
cale Cornutum, sed solum in secundo vel tertio sta-
dio, experientia docuit; tum vero semper diligentissime
attendendum est ad parturientis constitutionem et ha-
bitum 3).

Quidquid est, nobis etiam videtur hoc remedium in
partu praematuro valde esse improbandum.

Principiis enim narcoticis, quae continet, multum
noxae affert matri, atque dyspepsiam, nauseam, vomi-
tum, enterodyniam atque etiam gastro-enteritidem pro-
vocare creditur 4).

Porro in ea re major etiam dosis praescribenda erat,

1)nbsp;Kilian, Operationslehre. p. 297.

2)nbsp;d'Oütrepont, in Gem. deutsch. Zeitsch. f. Geburtsk. Bd. II.
p, 539.

3)nbsp;Galama, Verhandeling over het Moederkoorn. Groning. 1834.
p, 215.

4)nbsp;d'Oütrepont, 1. c.

Sobernheim, Practiselie Arzneimittellehre. 4», Aufl. Th. II. p. 50.

quod profecto tenero etiam infanti lethale. Jure igitur
dicitur »pulvis ad partum, pulvis ad mortem 1).quot;

Verum in partu etiam normali Secale Cornutum facile
occasionem praebet hyperstheniae uteri, ita ut hic quoque
prudentissime est adhibendum.

Porro id remedium, minori etiam dosi datum, infanti
perniciosum esse, doctorum auctoritate probatum legimus.

Contendit, ut ab hoe initium ducamus, Charles
Hall 2), ex usu Secalis Cornuti infantes semper asphyc-
ticos nasci; circulationem funiculi umbilicalis ex parte
impediri, corpus et extremitates coeruleas fieri putat.
Imo casum memorat, in quo infans non solum mortuus
et coeruleus natus est, sed cutis etiam toto corpore tecta
fuit exanthemate bullöse, pemphigo simili, licet ante
Secalis administrationem signa adhuc infantis vitae ad-
fuissent. Similem quoque casum d'Outrepont retulit 3),

Kilian contra Secale Cornutum tum administrari
jubet: quum actio tamponis est sustinenda et acceleranda,
ostio uteri admodum indolente; porro, quum ostium uteri,
obstinate clausum, est aperiendum ; postremo, quum certi
sumus infantem esse mortuum 4).

Optimum igitur est tali tamque periculoso remedia
abstinere, atque multo potius alio, v. c. Borace, utendum
est, iis in casibus, in quibus dolores dormientes aut
debiles validiores sunt reddendi. Borax enim dosi mo-
dica nullam noxam praebet et matri et infanti, et expe-
rientia docuit in plurimis casibus illum satisfacere 5),

1)nbsp;Sobernheim, ibid.

2)nbsp;d'Outrepont, 1. e. p. 540.

3)nbsp;d'Outrepont, ibid.

4)nbsp;Operationslehre p. 298.

5)nbsp;Cf. Snellen in Geneesk. Bydr. 1. c. 2« Dl, 2« St. p. 198,

Verum illud etiam atque etiam tenendum, nullum ad-
hibendum remedium, nisi magna urgente necessitate.

Remediis dynamicis, quibus partum praematurum
provocare voluerunt, etiam annumerari potest, quam
proposuit Scr eiber, electricitas galvanica 1).

Hoeniger et Jacoby eam adhibuisse narrant. Eo
et bono quidem eventu. Infans vivus natus est et per
24 horas vitam servavit; curae inopia obiit. Tertio die
post operationem mater mortua est ascite et ovarii
dextri degeneratione, conditione morbosa, quae indica-
tionem operationis praebuerat 2).

Auctore Screibero magna hujus methodi sunt com-
moda, nec minima inde noxa tam matri quam infanti
metuenda.

Verum, quum constet galvanicae electricitatis applica-
tionem in arte obstetricia parum adhuc esse cognitam,
vixque evitari posse, quin concussiones electricae ipsi
etiam infanti communicentur, quae facile vitam ejus
teneram sufflaminare vel convulsiones lethales infantis
excitare possent, temerarium videtur experimentum.

Tandem accedimus ad quaestionem, quaenam ex iis,
quas enumeravimus, methodis, reliquis sit anteponenda;
cui tamen respondere non admodum est difficile.

Sobernheim, 1. c. p. 363.
Kilian , 1. c. p. 291.

1)nbsp;Screiber, Ueber den Galvanisrans zur Erregung der künstl.
Frühgeb. in N. Zeitschr. f. Geb. Bd. XIV. p. 5quot;. et Bd. XIX. p. 399.

2)nbsp;N. ■ Zeitschr. f. Geb. Bd. XVI. p. 424.

Conveniunt enim omnes fere auctores in eo, metho-
dum, a Kluge praescriptam, tam matri quam infauti
rationem agendi innocuam Continere, ideoque reliquas
omnes longe superare.

Methodus enim haec lenis est, certa et efficax, eam-
que prae se fert virtutem, ut maxime Naturae legibus
congruentem partum reddat. Uterus paullatim lenissirao
modo, matri et infanti nullam noxam praebente artifi-
cio, ad praematuram foetus expulsionem praeparatur.
Ostium uteri aperitur et leniter dilatatur; velamenta
ovi uteri contractionibus in orificium impelluntur , nec
prius rumpuntur sponte, quam dolores ad partum pro-
prie sie dicti appareant. Hac porro ex methodo vita
infantis multo minus periclitatur quam in paracentesi,
qua circulatio sanguinis impediri potest pressione parie-
tum uteri in placenta et in funiculo, nimio decurrente
tempore ante partus terminationem.

In methodo K1 u g i i liquor amnii paullatim effluit,
quo fausta redditur genitalium praeparatio, et si forte
alius operationis, v. c. versionis, indicationes appareant,
quanto facilius erit eam instituere, liquore adhuc prae-
sente, quam postquam jam effluxerit.

Quapropter tamen non plane est rejicienda paracen-
tesis , nam casus dari potest, quo, reliquis omnibus post-
positis, postulatur, nempe quum ostium uteri morbose
affectum erit, v. c. scirrho, carcinomate, aliis. Sic
enim artificialis dilatatio nimis irritaret ostium, et reac-
tionem admodum nocivam in parenchyma uteri jamjam
degeneratum exerceret.

Quod ad methodum a Schölle ro commendatam ,
haec profecto, si semper effectus bonos praebuisset,
omnibus esset anteponenda; sed vidimus Kil ia num

non admodum felici eventu eam expertum esse. Hac
igitur in re pro certo aliquid affirmare, magnae est te-
meritatis. At vero ideo non plane rejicienda videtur,
quod, licet non sufficiat ad tantos dolores excitandos, »
quanti infantis expulsionem determinare possint, tamen
excitet dolores, qui prosint ostio uteri dilatando; quam-
obrem feminis certe, quibus orificium parum adhuc aut
nihil apertum est, vagina linteo carpto impleri potest,
ut ostium dilatetur, quo facto, spongiae inductio secun-
dum methodum Klugii facilior redditur.

Quae omnino nos persuadent utramque methodum
conjunctim, unam alteram adjuvantem, pulchrum quid
constituere in operatione partus praematuri instituenda.

TANTUM.

THESE S.

L

Nec motui, nec sensui, nec intelleetui corpus callosum ce-
rebri inservit,

II.

Glandula Thyreoidea non solum ad nimium sanguinis im-
petum a corde in cerebrum derivandum, sed etiam haematosi
inservire videtur.

m.

Attendendum est, num causa cordis aifectionis hypertro-
phicae ex animi pathemate, num ex alia causa orta fuerit.

IV.

Curandi methodus, quam commendat Laennec, in cordis
hypertrophia, minus laudanda videtur.

V.

Vix gravios ijeccant medici, qnam ubi febribus nervosis
curandis manuna admoveant, ac quemadmodum alii sanguinis
jactura intempestiva damnum irreparabile inferunt, sic alii
stimulantia quaevis larga manu profundentes internum ineen-
dinm augent.nbsp;Pruys v. d. Hoeven.

VI.

Die Reaction in Fiebern hemmen zu wollen, wäre Unsinn
und hiesse sich dje Rettungsschiffe im Rücken verbrennen,

Canstatt.

VII.

Certa diagnosis inter febrem intermittentem larvatam apo-
pleeticam et congestionem cerebralem transitoriam {coup de
sang) ex uno paroxysmo haberi nequit.

VIII.

Distinctio inter splenitidem et physconiam lienis magnis
saepe premitur difficultatibus.

IX.

In febris biliosae altero stadio caute mereandum cum ca-
tharticis.

X.

Male agunt, qui in omni hydrope remedia sie dicta diure
tica commendant.

XI.

Phthisi succedens alvi profluvium, lethale.

Hippocrates.

XII.

Stadium inflammatoriuin pleuritidis non semper contrain-
dicat paracentesin thoracis.

XIII.

In operatione hydroceles punctio et humoris stimulantis
injectio, testiculo sano, reliquis operandi methodis est ante-
ponenda.

XIV.

Operationes chirurgicae in ipso tegticuli parenehymate
institui possunt.

XV.

Ich halte diejenigen für unverschämte Charlatans, welche
behaupten, dass sie das Quecksilber in allen Formen der
Syphilis entbehren können.nbsp;Stromeyer.

XVI.

Ubi virus ab impura Venere corpori illatum est, prima
indicatio jubet, ut destruatur in ipso loco aflfecto, nc morbus
topicus versetur in universalem.

'3 ^i) O-fc^

XVII.

Usus Aetheris Sulphurici prae usu Superchlorureti For-
myli praeferendus videtur.

XVIII.

Situs foetus in utero perversus non semper versionem
postulat.

XIX.

Saepe sola auscultatio indicat partum esse terminandum.

XX.

Capuron partum praematurum artificialem perverse vocatr
„un attentat commis envers les lois divines et humaines.quot;