-ocr page 1-
A P P R O B A T I O.
TJaec Orbita Probitatis in linguam Teutonicam
x •* per au&orem tranflata, pietatem iimiliter, fuperftitio-
ne reieaa, docet} nihilq; habet quod offendat: proinde vti-
lxter imprimetur,&: maioricum frudu legetur:vti teftor
loanms van Dal?,S. TheologU Lkentiatus^
Archidiaconus GmcUuenfisrübr»rum Ce#~
JariitEpfiopata Gaadenji.
-ocr page 2-
3^
CHRISTELIICKEN
^mERSEGGHER,
*De principale ftucken van
I tthriüen Geloof en Leuen
int cort begrijpende.
'O/Tet een
IROLLE DER mVGTSAEMHEXT
dat/zop dierwnde.
D %ttbe een
ajHf
I t^etv^e ^alCcV 3£aer=
Ce&g&et»/ %boueraer^/ etc
devr
DEN E.HEER P.IQANNES D^WID,
Priefter der Societerftlï/SV.
'A^w
1 P ijSj^WWfiK
fflkfl
Mi"!
1 wf-\
Tantwerpen k
Inde Plantijniche Druckerije,
By Ian Moerentorf.
M. D. CIII.
Biblioilieeaj
-ocr page 3-
EDELE ENDE WEERDE HEEREN,
mijn Heer e den Hoogh-haïlliu, Schepenen
'Vonder Keure, e nde Kaeden derftede van Ghendt.
ls Artarxerxes coninck van Per-
fen , veur-by rijdende, van een
ieghelijck naer de coitume van-
den lande beghift wierdt, een
land-man hem te ghemoete co-
mende , ende niet ter handt heb-
bende om den coninck te be-
fchincken, is rafch totternaeft-
vloedende riuiere gheloopen (Cyrus ghenaemt) en-
de water met beyde fijn handen fcheppende, isfoo
totten coninck ghecomen, roepende ende fegghen-
de ; O Heer coninck , wel moet ghy vaeren 3 ende
eeuwelijck leuen. Siet, ick befchincke v hier met
de wateren van Cyrus : want ick niet anders ter
handt en hadde, noch met haefte iet beters en cofte
ghevinden. De coninck in dit vrij voort-ftel ghe-
noeghte nemende , heeft hem gheantwoordt, feg-
ghende: Ick neme deghifte indancke : eenf-deels,
want het water denmenfehe foo nutbaer ende noo-
delijck is: ten anderen om dattet den naem van den
coninck Cyrus draeght.
Al-foo ick ( Ed. ende W. Hv) willende u-!iedcn
eenigh teecken van goedt-hertigheydt bewijfen, en-
de daer mede alle behoorlijcke goedt-ionitigheydt
fchincken-enhebbe niet bequaemers ghevonden,dan
met beyde mijne handen defen boeck te prefenteren,
goede leeringhen. als falishe wateren "in-houdende,
z            en
-ocr page 4-
en verciert met den princelijcken naem vande Waer-
heydt, die't al te bouengaet: ghcintituleert zijnde,
Den Christelycken waerseggrer.
Wantfoo veel den tijtel en het in-houdt des boecks
aen-gaet, hoe wel dat de VVaerheydt alle Rechte-
ren ende Magiftraten is bctaemende, dat magh-men
uyt defc woorden des Philofoophs Pythagoras be-
vroeden , die al-dus feyde: Tune rem Deo fimilem fa-
ciunthommes
,eum VERITATEM exercent: Alf-dan
doen de menfchen een dinghen Gode ghelijck, als fy *.
de VVaerheydt oeffenen , ende te wereke ftellen.
' Waerom oock alle Rechteren en Ouerften van Godts
weghe, felfs in den naem Godts zijn mede-deylende,
om dat fy opder aerden fijn plaetfe houden, ende offi-
cie bedienen. Ende daerom ift van noode alle waer-
heydt, gherechtigheydt, endeiuftitie wel t'onder-
houden : want oock foo Ariftoteles feght: Sineiufli- -
tia impojjibileejl babitariciMtatemtSondcïtezht
en mili-
tie en iitniet moghelijck in eenighe ftadtteconnen
Woonen.Hoe defe va u-lieden on-der-houdenwerdt,
dat blijekt daghelijcks, deur het wel- loonen der goe-
de, en t verghélden der quaede, met Culcks als fy ver-
dienen. Sqq dat de gherechtigheydt ende Waerheydt
in't midden van u-lieden haere plaetfe heeft.
Maer wat fal ick vande Chriileïijcke waerheydt
feggen,daerGodtalmaghtighdefeftadt van Ghendt,
omtrent van ouer de duyfent iaeren , eerftdeur den
dienft van S. Liuinus, ende daer naer deur S. Aman-
dus:mecle begaeft heeft, als fy uyt de duyfternifle der
Heyderifche af-goderijeende valfcheydt,tot het clacr
ïlicht ende Waerheydt des Chriften gheloofs ghe-
broght
-ocr page 5-
broght is gheweeft ? Hoe groot een gheluck ende
wet-vaert defe Stede ende om-ligghende landen alf-
dan ghefchiedt is , heeft eenf-deels gheblekcn, aen
het gheweldigh teghen-trecken., dat de boofe vyandt
alf-dandede, om fijn paleys ende faele , deur fijne
valfche goden Mars ende Mercurius ende fulcke te
behouden, ende het planten van t'cruys Chriiti te be-
letten : ende ten anderen, deur de liftighe ende crach-
tighe pooghen , die hy binnen onfen tijden , meer
dan eens, ghedaen heert 5 om dcfe hemelfche claer-
hcydt , ende goddelijcke Waerheydt van hier we-
derom wech te nemen. Het welcke veel meer wae-
re,alsv uwe ooghen, defonne, ende d'Icucn te be-
nemen : want byt'verlies derfielenfaligheydt, enis
gheen fchade te verghelijcken.
Ghy hebt (ó Stadt van Ghendt) oock als ghy Chri-
ftum noch niet en kendet, vvonderbaer gheweeft in
alle uwc faecken , in den ftandt, wateren, gheftich-
ten , fchoonheydt 3 maght van volcke , rijekdom-
men, ghevvaldtj ende heerlijckheydt: maer noch-
tans moet ghy weten ( foo ghy doet, oock Godt dies
danckendej datmetter waerheydt tot v maghghe-
feyt worden, t'ghenedat S. Auguftijn totde ftadt
van Rome feyde , defelueaen-fprekende, foo fynu
in de hooghfte vvoelinghe der weereltlijcke aen-rich-
tinghen gheftelt was , eer fy tot het Chriften ghe-
looue bekeert werdt: $mnta dementia eB^ hoc femper
fudore
g/ fanguine quterere , quod cum adeptum fmrit y
nuüqpufóo retmeripotefi! Roma3Chriflumfequere;neperedi
Ubor tnus.
Och, feyt hy, wat een groote uyt-finnig-
heydt ift, dat altijdts metfvveet en bloedt te foecken,
* 3           d'welck
-ocr page 6-
d'welck alft vcrcregen is, men niet behouden en can.
O Roma, volght Chriftum naer , op dat al uwen
aerbeydt niet verloren en gae.
Dat hebt ghy foo ghedaen, daer aen houdt ghy v,
en toont in alder manieren metten wercke, dat ghy
in defen falighen ftandt des Chriften gheloofs wik
vol-herden, iaealrijdts meerendemeer toe-nemen.
Dit betuygen alle die groote menighten van Cloofte-
ren, Godtf-huyfen, ende H. plaetfen , die ghy met
niet minder eere, als met grooten cofte, hebt weder-
om te beene gheftelt. Dit betuyghen alle die gheefte-
lijcke perfoonen, en dienaeren Godts, die ghy zijt als
een moeder in haeren fchoot hoedende en voedende.
Dit beveftight oock die groote forghvuldigheydt,om
den dienft Godts, het Chriften ghelooue,endeoerre-
ninghe der Chriftene Religie, in alle haer leden ende
deelen te doen onder-houden, altijdts tot meerder ge-
win van fielen. Hier toe ftreckt oock, het blijde acti-
veerden der Societeyt lESV,en der Capuchinen Orde-
ne,die ghy te veuren noy t ghehadt en hebt. Dit roept
ende ghetuyght bouen dien, het faligh ende vrucht-
baer op-ftellen ende onder-houden, van alle die Son-
dagh-fcholen, tot onder-wijs der iongheydt, foo inde
Chriftelijcke leeringhe oft Catechifmus , als in lefcn
en fchrijuen^veur die't begheeren: waer toe ghy ghee-
nencoftenfpaert.
Ende, op dat u-lieder Ed. en Weerd. van my oock,
tot alle fulcke goede en goddelijcke veur-nemen ende
wereken, eenighen onder-ftandt gheboden wordej
foo hebbe ick, bouen den cleynen dienft 3 die wy tot
fulcks,metter leuende ftemme dagelijcks zijn doende,
oock
-ocr page 7-
oock metten fchrifte en penne u-liederen Iof-baeren
yuer willen vervoorderen. Daer toe delen Christe-
lycken Waerseggher u-lieder op-draghende:
op dat gy-lieden in allen noodt tot hem moght uwen
toe-vlughtnemen, om vant'ghene dathetghelooue
ende het Chriften leuen aen-gaet,ghetrouwelijck on-
der-richt te werden.
Delen hebb'ick eerft-mael, als hy in d'Latijne uyt-
quam, ghedediceert (lbo't u-lieden kennelijck is) aen
mijne Eerwftm Heere,mijn Heere Petros Simons,bif-
fchop van Ipre: maer hebbe om verfcheyden redenen
goedtghevonden,den feluen, nu in onler tale voortf-
comende,aen mijne Ed. en Weerd. Heeren,teprefen-
teren. Ten eerften,om dat mijne Heeren, van rechtf-
weghe,de vruchten genieten moeten,die ickop haer-
lieder grondt ben faeyende en plantende, daer Godt
de Heere den wafdom af gheeft.Ten anderen,om dat
de rechte reden fcheen te vereyffchen, dat den felfden
boeckjdie mijnen veur-noemden Eerwften Heere, den
Biflchop Van Ipre in d'Latijne gedediceert is ge weeft,
den feluenoock foude u-liedéin onfe tale gedediceert
worden. Ten lellen, om dat hy't felue my foo ghera-
den en in-ghegeuen heeft:de felfde reden hem,en my
daer toe ghelijckelijck roerende. Want,Wie en weet
niet, met wat grooter goedt-hertigheydt hy defe
Stadt oyt toe-ghedaen is gheweeft,ende noch is} ende
Wat een vrucht alshyin uwe Republijcke ghedaen
heeftj ten tijde van, ter faligher memorie, Corne-
Livs Iansenivs,eerfte BifTchop van Ghendt,onfer
beyden meefter en Heere ? Het zij d'woordt Godts
predikende, t zij eenen ieghelijcken trooft ende raedt
gheuende,
-ocr page 8-
gheuende , cnde by-ftandt bewijfende: als de ghc-
heele ftadt ende ghemeynte met den armen der liefde
endeionfteom-helfende? Des oock eenen ieghelijc-
ken kennelijck ghenoeghis,, wat goeder affectie gy-
lieden mijne Heeren, met de gheheele Stadt hem oyt
ghedreghen hebt y ende noch zijt draghende.
Diecenvoudigheydt dan der herten, die tuffchen
hemende u-lieden blijckelijck is,en diende oock in dit
ghemoedtder faeckennoch vergheten noch verfwe-
ghen : maer met dufdanigh een op-draghen van den
leluen boecknoch claerder betuyght, cnde ftercker
befeghelt te worden.
Het lal dan mijne Ed.en Weerd. Heeren ghelieuen,
defe mijne cleyne goedt-ionftigheydt in dancke te
ontfanghen •> en daer mede te houden veur verfekert,
foo wel van de ganfcheghedienftigheydt, die ickken-
ne mijnen Heeren ende deler Staat fchuldigh te zijn,
als van de goed-hertigheydt, die mijne Heeren tot
onfe Societeytzijn metter daedt bewijfende. Hopen-
de foo daer in voorts ende voorts te continueren, dat
de meeftc glorie \3odts,ende de meefte wei-vaert de-
fer Republijcke daer mede altiidts meer ende meer
magh vervoordert worden.
Te Ghendt, den 15. Septembr. 1601.
V- lieder Ed. ende Weerd. H.
dienaer inden Heer e
lOANNES DAVID.
Sletmam
-ocr page 9-
Wtcmam totten %tftv.
d$g fuft on&et-tttjjc^en, in V6cfee>t
on(eé 6oec£é, cenitje fewtentien Uj J£*~
tijnt Qiribty ,
mfóté ï>at foo €6»e tet_/
c^ZnttjHé caw, in.fufc£é/t)n <oermaec6
ncemt_>» (\\\ae*op ^<tt<o fceféfttcj iy Vfrfen niet
en öefentweven , jïaet fcic^cc^téouecafCe/ente,
ente <oev<ooftjf£t $et «^ugtfc§, crö>e fttft <3iM^M, ^>att
aCeSef «en een ^a»t^t_;, oocfc f^et j£*tipJ wtt ai
tattribt ftaty
: GSanfc fce fefue [enten! ten aftif&té
^aec 65 €a&ttgtfcQt 6602^0 . «jStt f^efifi'ictf foo 66tf-
fen te beteren hermanen , teg^ey t'^etnoe^en "bat
anteré in t'jj^emoeot *es c^2atijn-fc^ev jententien
in Vfefen motffjt oweï-comen.
Veur-rcdcn.
Hfmen öm gïjemepnen ïimiöd en toanöeï
bet menfeïjé aen-mertHt/ baet ftetmen d'ee<
mgfje foo toe-gljebaen / om een iebet goeöt
en belntlpfaem te toefen / enöe b'anbere foo
fiuntotquelimglje/ enbeberuemffe ljm$
naeftenö öegtjeuenbe / alöoft fu öaet toe gljcbojen uia*
een. 3fnDefetJecfeïjepöen pojtinglje/ en poogïjingïje/
fien top neut oogfjen/ tgfjenebatbe IBijfe-man fegljt:
Vnusxdificans, &vnusdcftmens: <©'een maecnenbeenjrffW,}4-
öü&tende/ en b'anber bjeUcnöe en ont-fltdjtenoe. #et
tortcu babelijcfc/ en ftguetUjcn gjjefcipebbe ten tijbe^*"•<M
ban^eöemiaö/ atebeSobenbemturenban ï^ierufa?
lem fttcljtten / tnüt be om-ligg^möe benijberje be felue
fotfjten te* ntber te toetpen*
**              <3Tot
-ocr page 10-
Cotïof enfcmr-Dedbanöegöene/ bieftun tot fm*P
ban anDete (teilen / ift Dat eer-ti)Dt0 Cicero ïjet feggfjcn
cic.t.offic ümpliltQtitvty&tlttyttft : Non folum nobis nati Aimüs:
iBpen 31111 Deur cn0 alleen met gfjebomu «Dtoelcft
».».i4. oocU foo gljcnoegïi De ü). Stpoftclfèauluö fegljt: Nemo
t'c*M' enimnoarümfibiviuit:$temanDt Dan on0/enleeftDeur
fpfduen: maer ten Dtenfte Dan €foDt Dotten al/ en Dan/
totfijnDerftelen/ en Dco?t0tot fijns? naettmtf fiulpc en
faltgïjepDt. *>oo lm oocn tonfen Deur-nemen/ fp feluen
t.c*.9. ai0 een ejcerapelenfpiegljel Öelt / feggtjenDe: Omnibus,
omnia fa&us fum; vt omncs facercm faluos: 3[CK Den allen
menffóett al gïjenjojDcn: op Dat icïuen iegfjeltjcnüJüv
nen eiifaligfy maccnenfouDe. ,£>oo nacr Item Dit nocïj
anDere op gfjenomm Ije&ben/ mettet fpjeen-tDoojDt/ m
metten mercne.
<^egften De gïiene / Die f) tut tot toerïepbfctiap mbt bt*
Deruents Dan ahöere begljeuen / ftrecnt Die tuaere en
fmaerefententie De0 8&tjfc-man0: Homines peftilemcs
diflipanc ciuicatem: ^cljmtptgïje en fcöaDeltjcne men*
feilen nerDeme' een ftaöUBant Deur l)aer-lieDer quaeDt
in-göeuen/ erempel / enDe op-ftel/ üerDernen fp'tal/
Daerfp aen-comen. <8nD* fp $ijn. Decaufe DanDe Der
UJoeïlmg^e Der gljemepnte / Dan fteöen en Dan landen.
BanfooDaiugfje fpjent Cicero: Nülladeteftabüioreft
immanitas, quam eorum , qai kcerant fcelere patriam: SC
inca funditus dclenda, occupatitur .• <&aer en t$ gijeen Der?
Dloecnter Doof frepDt / Dan Der glitter / Die Deur arg*
JjepDt enDequaoe ftucnen/ ïjun DaDerf-lanDtberfcljeu*
«en: enDe&un begtteuenom t'felueten gronDe te Der*
tooetten.
J^e fulcne mogf>t-men met al-foo goeDen recïjte/töp*
anDenDe0menfcbeliicR0gïjefl«cl)t0 noemen / alf-mett
b*.fuw- eer-ttjDtöeenen^imonDan^tljciumnoemDe. <5>iefoo
w,r4irallemenfcl|en0 qualijcMiaertbemmDe/ Dat lm alle De
toeerelt/ enDe fp feluen meDef Ijaette. ^an/foo jiem een0
StlcibiaDeö noctj een ninDt mefcnDe / m t'g&emoeDt
quam/ nam jjet in fun armen / moe mttttet / tnrtgroote>
tewft^
-ocr page 11-
e«c&mm ban üeftijcklfjepbc bat hmbt aen-baiTenbe,
^»ïjcb.jae0ïtt3imöc/ matljem oucr quant/ tegben fijn
nafurelenbeg^enjoonte/bttftmbrfuicRen bnenbeltjc*
iiepDt enbe blubfcbap tebeumfen! %tk fytbbt (fcpt lm)
bacrem ött nmbt foo lief/ om bat telt upt fijnen aerbt en
fener teecnmm / in bent beur-fie / bat bP nocb eetuef/bte
ban Slrbtncn / rrn gtoote e anfe enbe oojfaecne ban beel
berbitetó enbe quaebt* too?ben fal* Alleen bte bope
bebe fijn berte foo feer berbeugbtn. ftnbetë en mo0fjt
lm geen menfebrn gljcmtfuen/ noeö met bjebe gelnben.
Jbp babbrn/beur-ujaer / been Oen anberen mei bon* £•**!A!-'
ben, Utïantbeten ffltxbiabtömagbanfulcnenar0fjen "*"3"
aerbe / öattjp/ nocl) een mnbt mefenbe / enbe pen»
riem fijnen oom rena mifatooöujb umbenbe / bcm
bjaegbbe / toaecomfm foo özoeuïgb mag * ^n ant*
moo?ööe: Jen tyttte en feggtie / boe ten ben ©olrue
$oebtbetot}0 enreheningbe gljeumfal / bande groot*
an-rofien/ bieten opbeghjemepneburfegbrbaen tyb*
be: enbe irh en fieber mp met mei beut te oberaecnen.
#oofepde bit mnbt SUlcibtabeö / fijnneeffeen/baerop;
Quinimö, cogitandum tibi potius, quomodo non reddas:
mat foubt 0tm b boofbt baer mebe tornen / fept ijp i
$epftlteuer ter contrarie/ bö*0bP gjjeen renenmobe
enfult gbeuen. ^en oom $encle$ bit op-nemende/
fjecfr fiin ep0benbolcfe fnlenen roeren ban ojlogbe bp
öentopanbt bebechtelijcn op-0berocRt/bat-mrntqua*
ïnenrofte af-0befpinmn: enbe foo / .Dat de obemepn*
te ban Sttfjenen 0been0fjedacbfe norlj moete en bad*
öe / om ban vtkmwglp meer te pepfen : maer badden
al0benoegb te boen / omlwn HncRe beur ben feluen
i^ecielem te bemaeren. enbe befen tongbm/ ^Icibta*
D«/ temanne 0betomen3tjnbe/ beeft bmt foo boo?t£
Sbtöjagbm / batbpftin epgbenBaber-ïanbt m bete
manietm gbequolen i enbe ten epnöe ganfeij betbo?-
«en enbe taenaoeft tyttfU
Cnbe bitn ^Ttmon deur-fepr / toajS oocn foo boos efi. ww*
önntenfcljelucn / bat / ai$ [jp eenen ouden ftjgbe-boom
** 2.              (oaer
-ocr page 12-
(Datt bete ban fltïjetun ïjacr feluen aen utrfjanghm
jjaDDen) af tappen fouDe/ om fijn ijuptfteDermeetDe*
ten: gtnglj eetft Dp De fl^agtOraet/ enDe DerclaerDe Daet
owr lupDt: £>oo ttrie leuenjö moeDe fcuaere / enDe fu feU
uen tiecjjangljenüJilöe/ DatljpterttonDt tomen fouDe/
eer lm urne Doornen üdöc. IBatecnon-aerDigije natu*
reüanmenfcïjentómpDat } 3ae't: maer notl) fcljaDe^
ïijcher bpanDcn Der göemepnte $tjn fp / Dié anDere/
naerDeftele/ Deur miaDe leeringfje/ aljs Ketteren / oft
Deur miaDenraeDt enDe erempelen / nis politiieUcn en
rjuaDe (CtjnQcncn / DerlepDen en DerDerueiu
«Daerom/ gl)cltjcRfjeteenfeetfcliaDeuicRefajcRei$/
atë fomnugtje luin finnen en Dermogljen/totüerlepD*
ff Ijap Dan anDere Öellen: al-foo Doen fp feer tuel Die met
al liaere magqt / Ijarcn naeöen tot meerDer DeugljDt
enfaltgïjepDtfoerUente ïwengfjen. Cenigöemet Ijet
pjeDmenban DtooojDt <ü5oDt0/enDefaligljeDermamn*
gljen: anDereDeurtöeröoojDeren Dan Rerenen/ Cloo*
aeren / €ollegien/&cöolen/<aoDtf-öupfcn/enDe Dier*
gljelijtRe goDt-falig&e mftellingljen / tot <£oDt$ eere/en
faltgtjepDt Der ftelen epgïjenthjcU (treehenDe. 2U$ ooeft
alle anDere / Dienaer Daerenftaet oftampt/ De goeDe
üeur-öaen/ enDe De miaDe beöoojlijcR ftraffen / ter gf)t'
mepneruöe en Ujel-ftanDt♦ «SnDer alle toelcRe/De min*
fte notlj De lefte niet en 3tjn (alnoeme icnfe left)Die Deur
goeDt erempel enDe gl)eftict)tig& leuen/anDere/ate met*
ter DaeDt/ teijfen en lepDen / Deur Den toegij Der DeugjM
Den ten eeuüugDen leuem
«öu0lj«ft tjetmp goeDt gljeDocöt / ter meerDer eeren
45oDtö/ enüe tot een toepnigfj onDer-ÖanDtjö Dan fom*
mig&efielen/ onDerfoo groot gijetal/ banDieüerlojen
gaen/ oocr toat De öanDt toe te oenen / neffenjö foo
Dele anDere Die Den principalen / enDe Deur-neemden
iaftDjagtjen: om met Dit felue/D'toeltKitRnaer mijn
rlepnbermogljen fotiDe tonnen bp bjengljen/ te tjel*
pen: oftonuemgöeber DolenDe/ tentetfjtenmcgljete
boenneeren : oftDie ttmjfelatötigt) i& I goeDen raeDt
en
-ocr page 13-
en baffcren ffanbt te genen: oft emmersDie nocïj ffaen/
en Deur Ijet opjcrljt CatljoIijcU gljelooue / Den faugljcn
baegï) Der gïjeboDen <25oDtö baanDelen/ in Ijet Celue Deur
mijn ciepn toe-Doen te Rerenen/ en Den moebt tot roei*
Doen te bermeecDeren/ om te blijtiger al te Deur-romen.
$tet toe fjaDD ten/ ouer acïjt oft tïjicn tarë / feuer ï):a*
gen en antbaoojöen in ötcöt oft rijm geöelt: baaer in irh
Öet principale ban t'Clmften geloof/ enDeban't beugli*
DelijcR leuen in t'cojte begnjpenDe uaa$ / ten op-fien Der
Cönüeltjcfte 3SongbepDt: baien* gocbt onDer-uantfmp
ont feer aen-geftaen fjeeft/alg uaefenüe een banbe o?bo:*
lijcRfte oeffenmgïjen/Diemcn m De €tjNÖene gïjemepn-
teDoenmogljt, Cn/fooicluoteencoaten clacrbcbupDt
Der teluer fjóDert Bjagen en antuaooaDen / begonft eeni*
glje upt-ïeggingtje Daer op te Bellen /meed om te bebaij*
fen baat Dat fp al in-ljielDen / enuaatter op liep / om foo
beel te nu er p^oftitjö ter fielen / beur Die't lefcn oft boojm
mogljt/ClmÖo aen te baengfjen: fooift gljcftfjieDt/ Dat
&et onDer De ïjanDt meer enDe meer maflenDe/ langljer
aen-g^eloopeuöeeft/ enDemeerDergljebao2Denté/ Dan
ten gljefcfjicnt oft oocu gfjeDaclit IjaDDe,
^at Den Catecl)ifmu0/oft Cfmfteltjcne leeringe aen-
gaet/Datljebb'ichmeeaal int coategfjeftelt: ató meer
DienenDe tot een berberfcljcn ban t'gfjene / Dat men te
beuren gfjeljoojtenDe elDerögfjeleertljeeft/ Dan tot een
mcuba ^er-nemen ban tgljcne/Dbaelcn foo bael enDe foo
menigfjbulDelijcR ban anDere tot nortï toegfteftelt enDe
upt-gfiegeuen ïjö gljebaeelï* J>oo baaer ndcljtans iet
fulcfeö ban mp baat laugher oft bjceöcr berïjanDclt
bjojdt / Dan anDere puntten Der gnelijcfcec materie/Dat
inagl) tipt fulcner ooafaecne gbefcljteDt jtm / om Dat b}i
auonture t felue op fulcher manieren eer-tijDtö niet e»
Ö*eftgï)eroertgf)cbaeea.
ööacr bp bet oocfceomt/Dat fommige Capitelen ro2t«
ter baiien/efi anDere ter contrarie feer langlj. Biet/ Dat
inDecojte/öofgljebjak/omoochinDlangetebelepDin:
maer / om Dat fuic&s/oft foo nooDt ujtn niet en fcljeen te
** 3               uarfen/
-ocr page 14-
toefen l oft bat-menfjee fehte Deur anbere betere toegenv
Dementen en toeten mogöte: al-Daer De faeche langljcr
aen lepDiDe/Daer't mpojboojltjcnft/en ljeDen-0'Daegöiö
meelt Docljte üan nooöe te toefen.Cmnter0/ Daer De geeft
mp toe Djeef in t fc&nuen/ Daer Ijebb icn bepenneoom
latf loopeu/foo Deere mp munljertegetupgï)De Dat ïrft
met eenen goeDen peuergljeroerttoatf/ omt'miaebten
Der ouaeD-totlligljen üoojt ftel te beletten eit om (Öoötsf
eereen De DcugljD te DeruoojDeren. ïBelcuentnnegoe*
De mepnmge men oom toijten moet al t gene/ Dattec oft
niet foo treffelneh/ oft niet foo cjöewltjcU gfjeffrlr en 10/
atöDefaeche oft De Uefer toelfouDen met reepte mogen
DerepCfctjen.i&DDenDe Daerom Dé feïuen/Dit mint clnm
beur-nemen foo te totllen in Dancue nemen/al0 teU ïjope
Dat <*5oDt Doen fal: tuien im met «©autD feggbe aljs [)p
nu geceeDfcijap tottet ftttt)ten Dr 0 <£rmprlö gij emacr Ut
?ar4i<). fjaDDe: Scio,Deusmeus,quodprobescorda;&fimplicita-
tem diligas. Vnde &ego, in fimplicitatccordis mei, la:tu$
obtuli vnmerfahaec: 3JCR toete toel/ O mijn <doDt/Dat gfjp
De fjerten aen-fiet/ enDe beproeft: en Dat gijp De eenbtü*
DigDepDt bemint £>aerom tjebb'irn ooch ut De fnnpek
ïjepDt mtjnDer petten / met blijDfcfjap / bn> totlitgé/ ö
alle Defe Dmgtjen op -gfjeb?eglient
«©aticUDitboecHDf naem Chrjstelycken Waer-
seggher tybbtgfjegeuen/ reben i0Defe: <DmDatnu
Df mcnfcljêfoogenengljt stiti omraeDtenDaeDt teüer^
foechen Dan Ijem / Die De gljeftoojen upanDt Cttfiftt en
üer Ctjnftenen tiS: Dat iö/banDen boofen geeff/m fijn al*
lenDtge flaeffcfje Dienaer0/en Dtenareu*en/Cooueraer0V
^aer-regger0/<0ebo?te-lefer0/^o?tupn'feö0er0/^aö^
beftenberö/enfulcne berDupuelDe menfcljen^et welene
feniinigö nuaeDt/ fjoet meeren meer onDer De Cljji&e*
ttenbertoepbt: tjoe DattettetlaerDer een tremen te ban
ten groot af-frljepöt n üan b'eeutotgbe iiaaev|?epöten
toaeracfjtigen ^aliglj-maetner / €6nüu0 ïesvs onfe
iNere.<£erft-mael/bp gtjebjeheban gfj* loo«e:Daernaer
teerbolfllöenj? / Deur een ongoDDelum leuen: UJaer meDe
Detoee-
-ocr page 15-
öe\mtttlt fK&en^baegfjjöfcgtintoner-notetvmebmvt
toeptut te toeren: naeö Bet ptmrt / om te toerDjintfcen en
teDerfmt&en; enDemeec DannjDtDefclueoe imnDtte
öteDen/en alle anöere op te roepen/ter fmipe: op Datfp
in öaere boof tjepöt niet en üerfmooje.
SSIf-men Dan nn foo tot bmgen en onDer-foechen glje*
nepgötü?/en om in alle tegentljepDtoftnooDt/totDelos
gïjenacbtïgïje BDaetfeggfjeröteloopm: foo ï|ebö' ul%
Defenboetn Dennaem ban Christelycke Waerseg-
gher totifrn grjeuemop Dat-men gfjeruffelijchljem toe*
gae/enDe bjnumgÜe/fultKgalf-meu toeten oft fjebben
tutlr* i|openDe Dat ïjp'oft in D befonDer/ oft emmers ut
t'gfiemepne goeDt befttjeebt en berclaecg faï gbeuen/op
t'gïjene Dat-men met ganfdjepöt btg petten/ten goeben
beur-nemen bmgen mogïjtetfoo mei om fpoeDelntn en
gnmifteluch te Ieuen / al* oocfc om toel enDe raltgljlt jrït
te (temen. CnDeomfoo/ Deur Dit «jDeiucUberDjiet/Jjct
eeutoigf) berDnet t'ont-gaen/enDe Die DIijDe/ gfjeDueri*
glie tjemeircfje toel-baerten g!o:se te betomen, 3Baee
toeten ootn DengoeD toiUtgïjm Hefer biDDe / mp met
rijn gbebcbt te toillen fjelpen.
Tot ten Les er.
IJJer iety dat n> hert e doet heffen, oft legghen-
Oft3 vviltghy iet weten > dat y moght baten:
Vraeght aefen
Waerseggher, hyfiltvfigghm:
Vraeght <v$f3' hy enfal v inden noodt niet laten.
$De op Dat gijp te beter tegïjen De v a l s c h e
V V a e r s e g g h e r s en Der-gbrtijmer ongoD*
Delijcner menfttjen üoojr-ftd mogtjt beunjbt
toeren/ foo j^ctb'ttU op D epnDe Dejö boetntf ee" ^rartaet
uatrai-fuicue booffjeben gïjeftelt / als eenfcijtlD-toacbt
enwaet-fctjOUUim0{|C/ metfangïjenraeDt enDe terne-
ow oaer teg^en, foo gijp oaet fuutumDen,
<0p
-ocr page 16-
£>p den CJmïïeUjckctt Eaactfeggï^
\X7 Aer in de Salighcydt des rnenfehen isgheleghcn;
* * Dat is een fvvarigheydt,die al/e Wijfe weghen.
Bit heeft-men oytghevraeght,ghefiocht in allen hocclgn:
Elcks fichole dit ghewaeght,dit riepen alle boecken.
UMaer noyt en hebbenfiy, met al hunjpitfefinnen,
Den grondt van ditpuncJ vrij, te recht connen verwinnen.
tJWaerghy, o Lefier goedtjooe Jlecht,hoe iongh van iaeren,
Wilt ghy met doeden moedt, wij fier dan al die vvaeren,
Den rechten fin verfiaen, enfialigheydt verweruen,
Dat ghy met Godt moght gaenyvvanneer ghy comt tefieruen?
Ten is vgheenen noodt, der Philofophen dr o omen 3
oftboeck van bloede roodt, t'onder-fioeclen metfichroomen.
Wegh?to2ghyvan hiertals roockfrxer-feggers, hand-beftenderst
Cheboorte-lefiers oock, alsduyuelsplicht-bedienders.
Frij-moedigh neemt ter handt}enleejl de (en Waerfeggher,
Hier vindt ghy VVaerheyds fiandt,en valficheyds "tocder-leggher.
Leeft,fiet,daert v beHgreytyhyfiaï v claer vermelkn,
FVaer in datfialigheydt, en vvel-fiandt is tefiellen.
Niet in des vveerelts pracht, hoogbeydtypr/js^detfiammen,
RijchdomyVvellufiyOft maght, des men Godtfiet vergrammen:
xjMaer in d op-recht OfoeXoofcyghebrtiyck der
Sacramenten,
End' in der Deughden fihoof, met Godcw t'hert te Prenten.
Mids V Veerelts cloeck verfinaen,deuree godvruchtigh leue}
Denclend' op
/Doodts befiaen, om Godt fijnfiel te ghetten.
Leeft dan met vlijtigheydtyen leert de rechte weghen
, •
V Vaer in de Salighcydt des rnenfehen is gheleghcn.
I. D. C.
CHRISTE-
-ocr page 17-
Initivm Sapientije Timor Do mikr,_ i.
Quod iïti principium poiuit Sapientia vera •'
Ntuninis.infccum iiimmiflo in cordeJTimoreiïi
I>mtne Saaefie, J>onne moy aUref?e/ Pottr aller a. vms ?
Cwnmenc'a reframlre, Tin c0ew,eta.cramAre/VeT>iniha)urr<>yï>\,
-ocr page 18-
CHRISTELYCKEN
WAERSEGGHER:
©eut
DCttC. ©ÊflfêP- ÏOANNES DAVID,
^litRtt ux jsotitttyt i e s v.
Gapit, i.
■Wtkkjs doprecht beghin3om tot VVijsheydt te ccmetè
<Z)e Vrsefe Godts3 met firn [onder dies te bercmen.
' <£ # beirinbt Dagbebj'cBs?/ toacradfc am*.*.
Ittgïj te toefen/ betgbene bat ben$i)t* aW»*
lofcyÖC fegl>t: Omnes homincs natu-
ra fcire defideian:: #flemenft|jen ÖfÖ*
ï»en tipteer nature een begbeerte / om te
k torten. «?nbe bit niet aHeen m begbee
mepne ortbetfoerftmgije / banfaeben
btemenboojt'gbeficfote/ oftgljfïjoo?/
^^ ,.
            oft cenigïje anbere befneuringbe bet?
$$(© * J"5öi?* (•>/$$ nemt: maet oocb in ernftige betomin?
BÖe toanaïberbanbefeientienenbetoetentbeben / beur toclcfte men
temanbt gleegbtogimbetoetenbc te rebenen. <£lcb beeft ban eenen Wacrach-
t«cbom tot toetentfienbt enbc totjjïbenöt te tomen. jBaer be f'Sc w»;f*-
^*abfte enbe ebeïfte totflSöepbttè gbeïegfien in«J5obt te bennen/ he),'k
benbfp feIucn * <®m toeïrfie bJijjSÖfPbt Jk 3f uguftumg toag btte
ïiwrpy °2b*fc maniere: Domine, nouerim te; nouerim me. ^ AwgSS-
*E;"„^c,:bcötmp bat icbb bennen magb/efi banmp fchmtootb. *>?•**■»•
i3anöc6ennttre<i5obt0/föjcbt€fi?tftujöaïbujS: Ha-ceft vita x-ca Mm't'
«cww, Vtcognofcanttefolum Deum verumj &quem mififti, Ie- *>*»->7«
S8                 ium
-ocr page 19-
t                        Chriftelijcken Waerfegglier.
furaChnftum. 33ititsljttecutotgï)lenen/ bat fp bBennen / alleen
toaeraeljtigl) <6ofct: cnbc 3!efum «üftjiftum / bic gijp gïjcfonbcn
ïjrfjt. «J2nt isSbenl3otibtcr.bc bc toetc/afeifcnernübbel/om ten f eu^
toigljen ïcuen te g$)ctatt&en: opret ïjte nenniffe <6obto/ bent 3efum
€ Ijjiftum/ fijnen ccnigïjen fone/onfen ïjcere. IDan fp feiuen te ncn?
ncn (tockne toi-jsïjtpbt foo met be cerfte acn een Ijoubt / bat fp bacr
tsuahjrfc om af fcöepben tó) tocerbigfi. iu te bemcrrïtcn / ï)oc feite be
ï^epbeneuo» bentemnel ban£yoü"o ftelbcn nut goubcn letteren/
Di>*«». Nofce teipfum: ïJent b feiuen. 3©acr mebe fp te Bennen gljaurn/
i^iniw t,attct oor» tot be Ijoogljfte en errdlentfte totjjsijcpbt bienenbc toag/
fp feiuen te bennen: enbe tot toelc ne ntemanbt en gljcraerüt /ban
öent eertüefonbcrnerlitïjtenenbe gratie B <i5obbchicfier totjsjjepbt.
<ftot befe inertie en tocerbigl,fte toiisljcpbt/ bcï>oo?t oortt toe/ Ijet
goebtbantquaebt t'onberftfjcpben: toacrbanoSobt fclucfco bcle
Ijonbt/ bat l)p fuïrïte ïncnfrijcn fijnen monbt peet te toefen: fcggen?
itffw.i 5. bc albug beur ben $?cpljctc Sieremiag: Si iepaiaueiis pretiofum A
vilijquaftosmeumeris : 3;ftfart&ebat gijp liet goebt enbet'tofrc?
Iijrfce/bant fnoobe enbe bectoojuen berfel)epbet/foo fuït gfjp afet mrji
tien monbt toefen ♦ 3©ant gïjelijcfe ben monbt beur ben fmacrït en
tjl)tüockn / int boetfcl bertoo?ut ïjtt gïjene bat fcïjabelijefi toacte:aïs
foo onberfrïjcpbt fpoorntuffrljcn goebt enbe rjuacbt/ mettopst en?
be rijp bonnis* ban faerïteit te gbeucn.Oibc bacrom btent 00c tot bes
feljoogijftetoijjsïjcpbt/te onbci Somcn enbe tcbcrbcplcntgïjcnebat
eeutoigl) 10/ bant bergancüelrjra: bat bc ficïe acngaet / ban bat ïjct
licfiaem toeeomt: enbe bergftclgriicanbete bingljen/ eenen ە)iiQx?
nen menfetje ter facligïjcpbt bienenbc,
JBacr/toant fiet een rlcpn facefte is/ t'goebt te toeten / cnbc niet te
boen: foocntoo?btniemanbt tereeljtetoiijsgljrtjeetcn/banbtebaer
fmaerfe in rjinbt / nibe fiem baet aen ïjoubt / bolgïjenbc Ijet totton>
z<di.6. feu bant Eatijufrfte tooo?bt: Sapiens a Sapientia, %liin$ fcgljt ben
löijfcman: Sapientia dodrina:, fecundüra nomen eft eius: 6c non
eftmultismamfefta: ^etoijöficpbtbetlceringlje nsbolgljenbeïjae*
rennaent: enbe fp en iffer niet belcbc&ent, 3De reben i?$rlaer:toant
een icgïjelijrntoilttoeï toeten/ maer luttel bacr nacr boencnleuen»
53e bjagïjeban toasi : toclcfc ïjct oegfimfeï i$/ om tot fulc&e
fmacrncltjrKctoetcutljepbt / enbe toaeracfitigfie totjjsftepbt te co?
men, toant ftet oegfijtifci/alsi be beure enbe inganrn bant ïjupg/moet
boo? al bonben toefen/ foubemen baer in gaen.
De vreeïc t©eauttooo?bcfegftt / batbet3reefe<ï5obt!St'bcginfcïbefertoöC=
Godts.bc- ijepbtfe ^ttgfjctupgötottsbcljeplige^fïtttfturemberfchepben
«j!1? fr, nlaetfen/ enbe oefunber tot b^ij oftbief maeï metgïjeïijrHctooo^
WlJ } ben: foo ttantratltjcftHe f^ro^iiete «©auib Jëg&t: Iniüum Sapicnti?,
Timor
-ocr page 20-
ChriftelijckenWaedègghcr.                            3
Timor Domini, ï)ct bcgbmfel bet tutjjeïjcpbt/ïjS bc breefe öcp $rr?*>ƒ,/.,,».
sen. ^oQfcgbtüorb be 3O0ijfemaumcer ban eenp. jDm bieeft-^"*- k
<6obt feiftmael alpï)ecic: baernaer alp ©aber. «Cnbc foo £>. 2lu? ^,)'•' r
guftijn fcgbf/ghebica beu buiftel oft naelb e b en bjaebt btut tittkt/
eifoo bjengfct b'eciftc b?ecfe bc ttocebe inben menfetje/ enbc ten epn-
&c oocb bc uwcraebtigjje ïicföc - ^>oo batmen arijtcmaer t'quacbt
laet enbc t'gcebt beet/ upt Itefbe enbe rcuercntialc bjeefe / bit be
goebc feinberen/ cnbc <6obtp !>>cpugbcn brtaemt/ b'üjclrfcmcn ccrlt
almaer cnbcbcuptbjcefe ban toom enbe caftybinglje/ bitbt fuv
«en pïaghtcnfcbcbbcn.
g>ea tuei ban rocröt bc btccfe bc$ 'Qcerenïjet begïjinfeï bet togpv
ïjcpbtgbcucemt: toantfoobcn •Ofbjfeman fclfghcrupgbt: Timor r<-rf».i.
Domini c.xpellir peccatum: tJDC b?eefc bCp ϣCCKU b jnft bc fonbc livt.
l?cttocïrficcn barbt cnbc toerei» bet bjnpbcpbtip: foo biel biemen
met fuïtfc een bcgl)«ifcl foccöt te bceomen/ alp oor & ban toclc&c men
nu ben eeiften graebt cnbc trap beteregöen beeft ♦ lüant alpbe
tneefte enbebefte bJtjpïjcpbt ip / tori boen / enbe bepligbbjrb ïeucn
(gbebjefe ót ïjet naeftc €apittcl bolgftt tt betotjfen) foo ilï ecu goebt
en groot begtnnfel 8 feluer / alfm en boo% b'eciftc be fon bc ïicni quijt
tnaeebt/om foo tot ijet ocrTcncn bcr bcugbbeu te gberaerben.
«Daeromfrpbe ben'#. 2?afibup toel /bat bit eerfte flauebjcbe
bjeefe Ifagogicustoap/bat ip bic ben menfeljc inlcpbttotcen beter
«nbe ftcpbgbct breefe ♦ <6ftehjr& bit felue mcrc&eiijcB in be maniere
ban bocu bebonben too^bt /bit*>. 3jan Hen boojïoopcr Cfiiilri ge?
|)ouben geeft: alpypbe fon barren ccrltmacl bebjeefe ban {traite
öcngijciaegïjt b"ft / op batfc foubcn lecren ban be toecomenbe
gramfebapblucbteu/ en op bat bpfebcutbiaerarïitigö leebtfebap
ban fonöcntoijftrmactftenfoube/ enbc foo tot «Cbiiftumaenbjens
JUjcn/ bic fpjipt ïiefben bicnen foubcn / nacr bat bun Ijcrtcn baer toe
tour bjeefe fouben bercebt gljemaeebt 3ijn ♦ £>oomen bagbcbjt&p
fict/batmen t'quaebt toerbt lattcnbe enbc t'gocbt boenbe iwtlirfW
fc'toejcftmen tt bojen al bebcupt breefe: bolgenbe bat berp:
Oderunt peccare boni virtutis amore,&o
tDe quac boen fointijbp bcugï)b/upt b jeep' geftraft te 5gn:
A 5De goe boeut aï mctbjeuti)b/bjant Üefb' en tp gbeen pijn.
^Daerom blaft/ bat *6obt / eer ïjp fijn boïrft bt Wet gbaf / ben Exod 19.
^ömetrooefe/ bjanbt/ groot gïjeïupbt bcr boifen / alp trompet?
tcn/ffbjoomcIijtbmaetbtc/ enbefboïcbeni ontfpicKcïtjcbc bjcefe
*£" ^Sb: op bat fp beur bis bjeefe / alp beur een bequaem begfjin?
ff', *ot]^ter onberfioubt fijnbergöebobcn fouben tomen > BeC?
B ^'öp^^^opfcpfeitbc/alpfpbanbenauthcpbtmcpnbenteaer-
HCll.: VtprobarCtYos venitDeus : &vccerrorillius eflctin vobis, Extlxo.
2S ü                 &non
-ocr page 21-
4                           Chriftelijcken Waerfeggher.
& non pcccarctis: <6obt ïjeeft bit foo ggcbaen / enbe ijS foo tot ulit*
benggrtomen/ op bat i)pu-ïte'benp£oeuenfoube:enbeop batfn»
bjecfei« u-ïtcbcn foubcbJefen/enbe bat ghp niet en foubt Ccmbigcn.
Vrecfe der %[(m ^ DC ^jteefc fcanbe palmette oft feurel / cnbe ban be roebe/ q
ftiaffe- ben ainberen ijtt begntnfci om tot togssgepbt/beugijbt/ en gpelecrts
ïjepbt te ggeraeram. €nbe niet alleen en goubtmen bt iowagepbt
(fooin öitpjsaïjö iufcyole) inbebbjanca enbegoebt officie/ boojt
cvttfigg bet cafttibmgge/ be roebe omgoogg/ tnbz meeft aenbe
fcgouüjeftcaenbc: maetbaermebegonbtmcnoQtacenggemepns
te in goebe ojben / benrecgter niet te bergcefó get ftoecrbt bja*
Kow. 13- g&enDe : foo ^>, ^auIttjS fegf)t: Siautem malum feceris : time:
3;ftbat ggp gnaebt boet: breeft. Z&itö be galgïjen enbe fulcae
gjjerecljtcn ban Suftitte / bie opbe geirbacnen / enbe ooefc fom*
ttjbtiöopbemerc&tftacrt / maerïienbe boofemenfrhen bJijferupt
ontfigg : enbe maecKcn bat fp ten epnöeoocabJijObJojben/ eiibJcï
boen/ upt iiefbe ber beuggbt
Academie. *>ier toe bient oota biel t'ggenc batmeit ïeeft banbe plactfe bt'e
$Iato upt fener reben booj een plactfe ban ftubicn / enbe ban
torjsgepbt tebecomen / benomen gabbc / uouen battet oocfcfrjn
ggeboojte- flebe to>a0/ ggenaeintHcabemia ♦ *>tjn reben ban bcfe
plattfe te beraicfen tot bjgggepbt te berarrjggen / enbe atibere fg*
netoijjsijepbtmebetebepien /bjagbefe/fco^olpuiujs befrgjijft:
rtlybit*.. Quia ex frequenti terraemotu faepè colliditur: "ï©aot bieplaetfe biCRs
mael beur aerbbeuingge beroert bjerbt. Timor enim, fkut mode-
ftiaecognatuseft, ita familiaris eftfapienti : quiafcilicet mentem
componit & humiliat: i©ant be bjeefe / göcigca fpbe maetijs
fjepbtnae bcttaet/alfooissfpooca benbjgfenggemepnfaem: toant
fp ben inoebt toel ftett / enbe ootmoebigg mareat. l^an brie pïaet*
fe/Academia,fiietenfpaHeAcadcmici rbie baec om to>g#gepbt tt
gljecrijgyen beraeerben:. enbe naemaefe oocfe om anberc rebenen /
aljï oota anbere olaetfcn ban ftubien.
«©ebolmaerate b?ecfe«5objS / ijs een toaeradjttgg onbergoubt
luis ii. fg'nber ggcboben/foobe3©gfe-manfegï)t: Deum rime, 8c manda-
ta eius obferua: hoc eft enim omnis homo. treeft <tf>Obt/ enbe Ofe
bergoubtfijnggebobt: bats ben ggegeeïen menftöe. batioV albe
toggfiepbtenbefaligïjepbt* <©«erfttlr6ïi/ alle goebe enbe op jergtt*
gye menfegen / als Sfiob/ <5CobtajS/ :2acgariag/ ^wmeon/ enbe ber*
ggeftjcae nocy gebenfbarggjs/toerbcn al <tf5obtbjeefenbe en töobt*
bjucgrtgge menfegen ggeyeeten.
t©atterinb'antbJoojbeftaet imetfwi beteetaent/ batbeninen*
ïcflebebjeefe ter geiten moet nemen/ foubegp tot bJrjsigepbt ces
men, bjantfoofalïiptotaenbat^tj^epbt romen/ baergembe
bjecf?
-ocr page 22-
ChriftelijckenWaerfeggher.                            y
bucfe toeftiert cnbe bjrjft. ©Tttelcue / ift battct metten intocnbü
0f)tn fin cnbe tocboen beo bcrftanbto niet en gbefci)iebt: bat lyp ten
minden ben fin bt$ lirïjaems / cnbe upttoenbigö gftebotngij bt;
ftftenban fiedtte/ tcgbcntïjcpbt/ tribulatie/ angft/cnbebergl}e=
Itjceeflaenbe oft&iepgïjenöe ïjanbt <U>oötg / bJaerncme/ enbe te
bierene delle: ïjrm toae£tenbe / bat iyp niet en 31')/ aio bkint flnen
gftcen gfiebcelen en Rebben : belc min ïjet bjcpgften beo peeren
aebtem 3;nftilene en toet beb;tcffe<6oötonict/ macr bJcjbcnint
raftijben langösJfoofiarber/ alg benaen belbt.
tDatint epiibcnendact [[onder beroemen ] niet alleen en ift om
t'bolbeenbant bergben/ cft omt'rijmen gbtbaen : maer om te
bebJrjfcn / bateengoebt cnbe <0obtbjucfctigl) menffljc/ hem niet
en moet beroemen banbcugïjben : maer altnbto te mtnbcr gbe^
boelen ban fn felnen btbbcn / ïjoe Xyp beter en beter toojbt. Jboo
leghtbf l©ijfe-man: Quantomagnuses, humiliatc in omnibus: Zcdi}.
i^oe gbp ineerber enbe beter 3ijt / berootntoebigfit b bies te meer in
alle bmgfien. £oofp ooca öaerte meer moeten boogljen / bit
groot ban ftature jijn / om beur nebere pookten en beuren te gaen/
bpbatbeBlepneöoen* «ïfnbebaeromeniftnict tebergfieefo / bat
onfeni^eerefegfit : Nifiefficiaminificutpamuli,. non intrabitis in Matth..
Regnum calnrum : i^et en 3xj bat gbplieber algclepne Kinbcr&cno
toojbt (beucootmocbigfiepbt) gljpenfult intJÖytbe ber ïjemelen
nietromen.
&t}tbtt>t/ omöe B?eefe <£oi)t0 / mU toaeracïj?
ttglje ïBtjsljepöt te üertomicn.
o
^eereSefttC8jifte/bie be eeubJigbe totjofiepbtbejïBa*
berjS Stjt/ toantitnb noeïj niet ten reeïjten en beminne alg
Iftaöer/gljeeft mp be gratie/b te bjeefen aio fieere: 00 bat/
be bjeefe beïiefbe op bjengenbe/ ten epnbe beur bit goebt
^eSÏ»infeï / tct bJaetarï>tigfje toijoöepbt cnbe onberficubt ubJer gïjes
ooben/ enbefoo totten inganrabegeeubiigljg ieuensY naes öitle*
^flïwattfcsnmagï). 26men.
SU jij:             Cap.
-ocr page 23-
6                          Chrnlelijckcn Wacrfegghcr.
C A P. I I.
Wie is vvaerachtigh VVw3vvijfer dm alle VVi]fe1
Die leeft ntter Gods bevvijs^vvelvveerddatmëhemprijfe.
<C tyaegfiegfiecftreKcnncn/ t'gfccncbat 'bco'jgïjc- A
fepbt i.c: te toeten/ bat ccii Cïntlren mcnfelje be befte
'cnbe bc fioogfiftc toriglKPbt■ foer&cn moet: ct;be
lïr»ir0l)t / Wk bütttv toiifcr moet g|)CttUct>t 3nn
Weldoen, &*&£*>-*' öanalïc betoijfc/ bietmaccenftelicniu belctctoe-
ft^w^r" tm/ eubefioogfic/ toonbcrhjcKc eubc bcrr.uftc bittgiicntcberfm-
feéydt! »ml •' CÏJfWtf* öc ï}cpbcnfrl)c fMntofopljcn / potten /cnöe<©ra* B
tcurenbeben, ftoococfefiUrfsc €jfttftcncn boen / btebclctotllcn
toeten/ maet luttel boen. 3Die aïfiöo feerc met fiacre ftoogöe bietent; C
ï)tpbtbcromnmt3ijn/ batfp / mibt£|)acrquaebt letten/ ben put
bet ecutoigficr bcrbocmenuTc booj Ijacr boeten niet en fien. «6J)e=
ThaicsMi-ïtjefi bien toijfen cnbe bermaerben té>crre-KrjcHcr Chalcg jBilefiuo'
lefius. öeöc: bte ben loopbeg Ijemclss eube ber ftctren toillcnbe beurftcn
UirtM. 1. cnöe ücgvjjuen / ben put boo; fijn boeten opber aerben ntrt en fagl)/
baeröprnbiel: toten t'fclue / miöfpbien / ban een oube bjoutoe
bevtoctentoierbt.
Kiev 6p bient fcet toel t'gcnc bat $>. Sfitgufttj n fcpbe/alp fip nu op
fijn bcöcfren ftonbt / fiooimbe Ijct toonbcrujclt beuceren ban font?
mig()c Ijouclingljen bep Hcpfcrp cbclmanp / oit beurt ïcfen ban
*>.3Èntonip letten uctoccgïjt toaercu / cnbc be toerclbrbcilactcnbc/
l)aertotecn ficremptp letten uegöeuen fiabben : foofepbe*>.2lu;
gttftyn/ ftltptum fijnen mebcgcfellcbapperhjcHopbarcnbe: Qujd
%]c<>nfliï.'patimur ? quidcfthoc? quidaudiftif Surgunt indo&i, & carlum
f,rj..s. rapiunt : &noscum doótrinisnoftris, finecorde:, eccevbi voluta-
nuir, incarnc Sc fanguinc : TOat falonp toefen i toatip toch bat*
toatï)efabiJbaergi)el)oojt^ 3Dcongl)cIecrbcfi:acnop / cnbc nemen
öcnljcmclvnctgljctoclbcin: cnbc ton/ mctalïeonfe ggelccrtïjcpbt/
fonber ïjette 0ït fin/ tiet toacr top bhjucn toroetenbc int bleefrlj enöe
bloebt/ alp tntfïgtKcnbc buplirljcpbt,
*©t altociriic gfictupgljeniffen / be anttooojbc ftertori frgfit/
bat öie togfer tg ban alle toyfe / bic tod boet / cnbc naer <6obrp
ïrctotig leeft ♦ ïöant bacr mebe focr&t iyp / binbt i)P / c»be cti)tl)t
|)p fiet opperfte goebt : foo gycojuprïit gp ban be opperfte enbe
toyiretotipyepbt.
€n aengfteftcn bat bc Brccfc «6obtö ben tumfclje totter bcugïjbt
fejengijt/ bifghflcgöcn ipint rjuacbtte fcljcutocn/ rnbct'goebt
te Doen:
-ocr page 24-
Prima sapientm est Vita LAVJPABILIS'. greti.Jiaz^. 2<
1
Quis magnos foto oihe (ophos Sapientior antéit.;
Qy.1 proBu? efl.Habet kec folickm Sapientia kudem.
^^(tefl'ruwv Oobro &wW CÏDd1toi;^t%arm«j^!cmpirv|?.
QtueftlejAusJatjCjQuevoye rwjlre aagt/ Sn auams auartiers .
(-eȣy, piijttJurmeittf/ Tar la armtepeme
/ T>es lutins Jentiers .
-ocr page 25-
Chriftelijcken Waerfegghec.                          7
te boen: footoctbtöc fducludt'öfgljnifcl ban fukfiö/ afóbnn?
ïjcopjjcrlle cnöc befte bJtjsbepbt gljct)ertciu SWbö.ëftaet intboerfe
Soü: Timor Domini, ipfaeftSapientia: & rcctdere a maló, in- M18.
tclligentia: 3TC bjef ft bC0 $CCl'Cn / öatS^'cptTChtctUrjpbepbt: ril?
bebantquaebt tcftöfpben / batig berftanbigbepbt. £*oo fcgljt
OOrK*6tcgonU!Ö #a5iaU3ftmö ïttt Voel: Prima Üapientia elt vira GrteNrf_
proba &honefta, &apud Deum puramens 5 perquam ptiripu- xi^'K-
roiunguntur, & fanófci fanclo ïbciantur : ïVcctftC enbe uterfte
luqjsgepbt Ui ceti ïofïiirït cnbc pznftïtjcH letten / enbe cm fupuec
ïjerte boo£ «6obt: beurt todf&c / bc fupuerc ntct ben unutcren/
tnbc bc bcpligbx met ben bcpligben (bat &/ niet <6obt) gljebocgïjt
toojbnu
«©efe toaeracïjttgbe torjgïjcpbt gactallc feïjatten enbc pjnfen tc
bouen/fooben 3©nfcinanbctupgl)t / feggljcnbealbujs: Pra-po- Sap.7.
fuüllamRegnis&fedibus : & diuitias nihil cflèduxi , incompa- w ... ,
rationeillius: Sjfcfeïjcbbc bemugbrpbt boucnaüc ConinrurijcBcn DieJJom *
enbe tbroonen gbcftclt: enbc be rnrtibommcn jjcb itk aks niet fchattcn.
Bbtarbt / bp bic te gödnr&en / oft om öie tt benomen. <Oe reben
gfieeft ijpbaerbp / abs&pnotïj boojttj fcgjjt: ©e UJtjjööcpbt is
boo? be menfrijen eenen onepnbehjrfeen ie bat: ben bidcben foo
bJte tc toerrfee gbcftclt beeft / bie 3jjn alle <©obtjs b jicnbftftap me^
bcberiarbtigö göcbJo?Den: foo/ mibto" be gbaueu twe üJijjsbepbt eft
Sbefcbicatbepbt/ in fijn bcbacgben ftaenbe.
ïDiesienboaftfonbcrfaerlte enbe reben niet/ batbe ï|cpbci?cn/
tod toetenbe / batfuïdicn toftdrjeben firtjenca ban (0obt quant/ iv>w>\
fnbebatmenfonbeï «i&obtjS gbeljingbx» / nictmetallcn lmjfcïrjcft
foeftacn ncdj becomen en cofte / foo maft bat bc oube laöilofopljeit
ben fin gbauen / ban b'bdbt bcr Sönjshcpbt abs mi goböinne op
bc beuren fiaeibei'tciuyïcn te frï)ilbeten/ met beft tooojben bacr
«P : Vlusmegenuit, peperitMemoria;Sophiam me vocancGrq-
Cl> vos Sapientiam. Ego odi homines ftultos : ï)ct <2l>bebitU>dr
5^e erpcrientïe te mijn baber / bc jltëemojie i# mpu moeber. ©0
^rLiccficn Jjecten mp Sophiam, be Hatynfclje/ Sapientiam: ïgiat ioV
^bepbt. 3lc&bate fottc enbc onüj'jfe menu-ben.
3Et**cn pitjg enbe toeerbe befer bjacraebtigber mgsftcpbt Vuiftc
Titnttm. ii*
uan PnrwaConindi ban&rragonientodtefcbatren. ftlsbn eens Prfm'?li-
batïi!!,Ulw'SÖe göebjaegfit bjafj / boe bet gbefcfiteben mogöte/ Jg'J
Vöoibc 1 r°° ff11001611 WM&
üan tijcSöomtncn 3tjnbe/ arm mogljt :Phmji%
tur • m* ^P^nttooojbcfeertonftïijrit: Si Sapicntia .vendkaie-
npn* r, aettfacc6e bat be ^©fjoïjepbt te toope qtiaemi Cc &en?
b 2niCI,i)e bat fipt om bie aïgbeuenfoube / afcmeer acbtcnbe/
" auc «e ftÖattcn fijnjj ajjeltf. «önöe nietfonber rebcn/toant beu
Jjepligöox
-ocr page 26-
8                           ChriftelijckcnWaerfergher.
berïigbett <&fytft g&ceft feifcfehK^ctUPgbenigbattöeMbc / bit
bc mcnfrye beur bcfe WivSwütin «öafct.y gratie cnbe todbebae*
0l)CU bjengbt. ï|pfegj>t foo : Si dcdcnt homo omnem fubftan-
Cant.Z. tiam domus fu§ pro dikftione , quafi nihil dcfpicicr eam: %\ gijatie
eenenmenfrb al!? ftïit fubftantic cnbe gcebt/ bocj beliefbe/kp fout»
ïjct al Uitte! aüjïcn toatter bp bojcngbauc.
cfcrwiV ^ ijicr op bient fcct tod/tgbene bat be oube lacgiftcrg «tbc CF^c-
's'Tidim nrjrfcenban ©janffatjcnbcrmcllen / boe bc ftubienenbe göcleat?
i^r i)frist cerftte^arijss gbecomcnjtjn. Ce torten/bat ten ttjbe ban
Carohtë JBagnu$7 ttoecgöeleerbe mannen/ jannes* Jtóatïrofüjj
Oorfpróck eiiös Cbntbiujs Clemeng / intiaet 791. mette toog-mpben te retjepe
der ftudka aen öcfoften ban l^antbrijtB gbecomen 3nn. 3Petoeïcae foo lp
tc arIjS' gbecn coocmariftbau abï anbae ben bclriie booj te stellen en bab-
ÖeH / foobegoltenfptetOCtten : Siquis eit auidus Sapicntis; ve-
niatadnos, 6c accipiat eam : nam apud nos venalis eft : Jboo bJie
JIDtjSsÖcpbtbegbeert/ batbPtotomscoine : bJantfpbpoiyStefOD^
uentè. «Gttbc/foofpbitbic&madriepen/ fommigïje mepnbenbat
fp fot cnbc uptfinnigbtoaercn ♦ JJiacr bit fdue ter oojen beg €0*
utncBgtomenbe/ beur jflafeumflilbinum/ bic met benlicben bifd*
pd ban bien ealijecrbigben 2Seba öabbc gbetoeelt/ ?gn tottcn Co?
ninrbontbcbcn / cnbeotiberbjaegbtoft footoacre^fp fepben iac:
rabe bat fp bic inbmnaembejs peeren/ befultfe leuerenenbe aen?
frbirtien fottbcn / biefe met bebeodijtbe toeerbe fouben begbec;
ren. 53c Ccnincbbjaegbe/toatfp bacrbeur Ijthbtn moeiten* g>p
anttooo^ben/ batfpbjnfaecbenbegbeetben: i.2Sequanteplaetfe.
z. ^ocquaeme ftaten/abï baten. 3. #oobtb?uftigbcpbt/ fonber
wcldte ben menffhe nietïeuen en ran: bat ijs/ Coft enbc aïeebcren,
©c€oninrb3ecrberblt}bt tocfenbe/ ^ecftfcbepbebpï)cmgïjeï)cu?
ben. en foo beeft l^anr&njr& inallc frienricn enbe gbdcetthcpbt
begbinncn te f lojeren/cnbc & berntaert gbetoo^ben.
Cot lof enbc groct-arbten befer .tottó&epbt/ beur toddte bt mttn
fcïje met tod-boen «Sofcc te naerber romt / mocht irii bier bp hitnz
^'''''■^•gljenrgbcncbatonöcrbe^epbcnenfoc'^macrt is / banbefeucn
piuVrTus' ïöllfcber <6vietbett. £>oo bic btfirbcröm jMefia bacr net urtt
in F.MS«-trodien/ bacr toa? eenen bic opben baudt ben coopmaerftte / foot
D^fcoen balltn UDe« -<£n öd fp tredien iiit utt een goutocn tafel op /bicmen
Wijr^der Tripustwemt. ^©acrreeisgl)cftöücnbcrbebtu"djeriSenbc bencoopi
Griecken.man: biefcggöenbebatfpbanbifebberftaenIjabbcit: befen/bat
bpbenbancbgöerocljtbabbe. #etgbefdjilquamtottengemepnen
:boldtc/ tnibtjs bt i\im\sitïjtvbt/ enbe ben grooten frbat bie bacr aen
deefbe. ^nbefaedieSuolloaengbegöcuenjtrnbc/ gaf bcoj atuv
toooj be/ öatmnt bt goubcutafd btn aibettorjftctt gïjeuen foubc: tp
toierbt
-ocr page 27-
Chriftelijcken Waerfcggher.                          9
touTbtmetbengïemepnenracbe acn^galeö IRüeuttf gefenben:
maet ^nalccfabtfe acn ^ta^&iajsac ^ittatuji: #ittanissVsco?tt$
aen een aubcrc: en lbo beur alle feuen ©gfe / tot £>olon toe/ aïïS tot
ben aloeïtotjftcn. JBaer £chm gaffe aen «poflo ^elpgtcusï oner/
recGïienbe / bat be eac <©obe alleen toequam, ^icr upt f&upt bat ,
tó"dt-toOü*tt: TanquamexTripode:$p tfceeda^«^^«SuKSt
fcfeerhjcK/ alpofta^an«6obtquame. JfóaeronfeC&utenemjfc
fiepbt gaet aïie gare «©jafielen en ^gilofopgien te botten : bte int
toelboenggelegi)enis\
SPatterinb'antbJOOjbeftflCt ttoclweerdt datmenhemprijfe:'] be-
teefKentbattctnicttoeltcfamenenftaet / t®ij$wn enbcfp feluen
pjijfentatë ootfe/fp feluen mifnigfcn.£>oofeggt Cato teggenfultftg:
Nee te collaudes,nec te culpaucris ipfe.                             Catolib.u
Hoc faciiuitftulti,quos gloria vexatinanis.                        JD^*4' •'7'
Ctt toilt b feluen niet piöfen/ notg 1a mifüHJjs bermeït:
U9ant foo boen be ontojjfen/'bie b'ijbel gloji quelt.
^bommigge mert&enbe/bat/fpfehienpjgfcn/te tafteïtjtKebtoaefc
tjepbt i# ^ ncment gïjegeel op eenen anberen cant/enbe mifu?ijfen
öaerfelf metten lippen / maer nutter getten tomen fp op een upt
«ut be eerftc: te toeten/ ijbel glorie foetïtenbe/ maer al bebernter en
tubtglbcr toeggetu <©ietocl boet ban/ afê b'albettotjfte/io toeerbt
barmen gem pjtjfe:maer gp f? feluen niet. £00 be Itëgfeman feggt:
Laudet te alienus,& non os mum -: 3&at tt* anbet fc pjijfe / cnbt t» f w».*^
&lfümonbtni£t.
<SljtbM om soeöt en öeuoöötfamt tetoojöan
<«5obt/ggeuet ber aïber-befte gfiauen/ aenggefiett top ban
wig feluen nieten gebben / bebjijbt onjt ban ijbele totjïM
gepbt/bie opggcblaefen maerfct/enbe Die notg b notg pare
feluen en fcent. €n toflt mp met b« -ÖSijïigcpbt beggiften/
: foecSenUant ceutoigg gotbt ggelegöen &: op bat ie» beur ben
ötrbeugyticnöacttoeeenjS tomen magp. ftineiu
35                Ca*.
-ocr page 28-
to                    ChriftelijckenWaerfeggher.
C A P. III.
Wie is v vaerachtigh dwaesidvvaefer dan eeenigh fit?
Soo wie heuer (eyhtes) den dwy nel dient3 dan Godt.
Ster 5#n bele manieren ban fotten: gfteïijrfe oor* €i*
ircro/eenban befen/maer nodjtanjSetnbanbetotjfte/
ub.'7.J' ^t^J^niail^ttffetalboïfcttetn U&mt/aliftbatmenbie
?<f>r. cpïè*^^ gftemepnlijcfefottm noemt/ben toeïr&mftnnéenbe
Jjetttenen gïjeüje&en/ en in teetttenban bteö/ ömfotö-caaroenbja*
Qnacdt gijen: nor Btanjs binntmer bele meer anbere / foo top bagïjelijtfeg te
doelde jtennen geuen / afe top iet in een anber bessanten berifnen/fcggöen;*
Evdt **$? ** fot Dat ÖP bat öoct: $v'0 fot öat ,JP ba£r 9act:ï^' «*fot öat
7
' Ijp Ijem foo laet beb£iegp: en foo boojtg in bagïjclijefefr^e gljefr öies
DtntfTen. «© toekïte toaert bat top foo toeï in ong feïticn bemerrtttm
afesm eenanber/topfouben birfcmaclbebinben/ battopfot 3ijn als
top mepnen feer toi# te toefen.1©ant/gï)eujrtt £>.<6regörittg fegljt/
<?«g»r. 18. Tanto quis ftultioreft,quanro plus conatur fapiens videri ■• £>00 bet!
mrd. caf. gj if mant te fotter/goe fop toijfer toilt frfoijnen te tof fen. «?n mogïJs
*s' ten tori allegljelijftt nu t £>enee a fcgghen : Siquando fatuodele-
Scntu. Jctarj yojQ, n0[1 eft mihi jemgè quaarendus: me vidcoMi$i irtt eenen fot
foube begfieeren om mp te $maefKen: ie6 en moet niet betre gaen /
oft feere foeeBen om eenen te binben: irn aenfte mp Tenten. Cc nens
nen gfieuenbe / bat eenen menfcöefp fcluen toelbcfienbe / beïe bin*
gfien binben foube / baer fop afê fot in moght baifpt ettbe bette
btoacs uptgfiegfoeuen tooien,
Mmf> ze. Sfirfelateftnenbeonboo^fiemgöepbtberbtoaefemaeeDben; bit
'
aïïetnïrjcfe een toepnigï) olie in foaerfamnen namen /om b oogïjen
banbe incfrijen te foeftagftrn/bcur b'ttpttoenbiglj fcfitjn: fonber pjo*
uifie ban olie ba- beugöbclrjrfo $bicnften in be rrupcetteng ber öer*
ten te foefobett/ baer be oogfien <föobt£ naer nïcgften te fien.. 3r& late
onfe gtooteongfieftabigfoepbt ftoen / in alle onfe gljepepfen/ toooj*
txii i7 btn/(n toetenen: ban toelr&e fotten be Wijkman fegïjt: Stultus, vt
Luna mutatur: tïDenfotten inettfrfi ^anbert afé be JBaen.<©c5/toat
een gï)cbucrigl}e ongfie ftabigfiepbt te in aHe onfe facetten/ in gljeDeeï
onjS leunt/ enbe ootfe in on$ feluen/toaert bat topt toel aenben! %tk
en tot JI' oor n niet te feer roeren ban onfe ttinberltjett&epbt / baer ons»
1.0.14. ^>.f&attttt£ af toaerfrJÖOUtotrNoIitcpuw* effici fenfibus: fed malicia
paiuuli cftote:Cn toeeftgfieen ïanberenint berftanbt en finné:maer
toceftaïöclepne tttnberïiét^tntquaebttbati^/toeeft onnoofeï.'Pat
tet<
-ocr page 29-
{VI, SPRETO DEO,DIABOLO SERVIT; DESIPIT.          3.
j^titïaï palmam ftultis quis praripit iplïs f
**nona cjui mamJt Dominum,quain ÊrreTcmantem.
'i^T»■. ...
         .                                          =t
-ocr page 30-
Cn'rfflelijcfcen V^AetCegghcr'.                        t r
tore ith aï ftaen. ffiact/ be groütr/fifabtlne&e/ mbt cttuertyagïje- ycrfehey.
ïïjirËerotttggcplït/ bkttndlent&tenouerlccptcnberbemenftjjen/^"^
bte t$ al refter te bcelagfien.
                                                    fothcden.
So^pnuttoclfct/ötefpfcluen be oêgben uptfteerfit fbteïjrtn
toiHatjsentofttnjJmtnaötöbuptidïitcojjit; J bre fijnen rorfi meet
atht ban fijn litfiacm^ t'ürljaem meet ban öeftel ^ beaerbe meer
fcan ben bcmrUflijru meer ban goubt i bjerfcmeer ban peerlen*
fict ttjbeujcfie meer ban ïjet eeutotgfie*
Sft niet een grocte fotbcpfet / fijnen efel beter te feefojgfien bah fp
téiuen 4 «©ten te cleeben / en felue ban toube te bergaen i ©ten aen
tafel te fitten/ toel te toeuen/te nebbe te leggben/enöe felue ban bon^
göer te fteraen/ en als een efel te f lauen i ©e fiele të ben meefter/ en*
te t'ïteöaem ben efeï:en foo boen top. ï©at meerbeïfottigöepbt/ban
rpfelueneenfiup^fienntaef&en/banöoutenftcop/ ombaerm ber*
«lanbttetoojben^ Saefpfeluenben bemetflupten : enbe ntetafc
«en be poojte bet Bellen toijbt open (lellen / om rec&t en rupm baet
*n te loopen: maer bat meer tpy fp feluen een belle ftitbten en maet^
Bftt/ aï en fiabbet nopt gbeene te neuten gbetoeeft: om albaer tnber
^toiggcpbt fijns" frlfjS fotttgbepbtte öefueren/enbe met bealber*
«rangijfte ftraffe beo etutoigbo bierjJtebetoopen i 2tlbt$ fegfit ben
P.Jöpljcct: PonatteDominusficutSedeciam,&ficut Achab, qaos ^rem.ig.
Jj?x*trex Babyloni$migne,proeoquödfccerintftultitiaminIfrael:
^«öt fal b Hellen en fjanbelen / gfjelijtö ^ebeciag enaicbabban
^»ontneubanaSaïrilonïengljetratteert Jjebben gbetoeeft/ bte fip
«peb^aben en gbefrupt geeft metten biere / om bief toille bat fp fet?
"Söepbt boo?t gbeftelt babben m Sftael.
$n an aifuïrfec fotten fpjerBt albug ben atëijfeman: Smkorum in- &&**
feen«US Qii numerus: ^'gljetal berfottentjö fonberepnbe. €nbe te
te bo ° sÖeucnbe ban toat fotten bat hp fpjerfit / foo fepbt bp rerfjtjï
ïcfiwJen : Petuei'fi difficilècorriguntur; ©eboofe berueerbe men?
A &J?11«»«»W om beteren.
ftHtta V ÖC ^^ÖÖ6 & tlaerr Wie dMter fotter is dan eenïgb fit ? 5Be Sotheydt
topaF^'kBÖfc Oieüfturdenduyueldient,dm Godt-.foo bteboé/baer^rfön'
bP«nh? W0&enÖcbben, 3©ant / bte boen foo beel/al oftfp ben dacten*
^ÖJtftu CnJ*f^6cnÖ«l)teben/enbebem aenbaben: baertegben/
tofl(e "m<^obtonCen^ecre ban bun berftcbenbr. mntfootoie
uer ctW1 toeten^ Öemtot boot-fonbe begficeft / bte moet booj fi>
föneh raS / öat ÖP met be cmbeb?ocbe 3oben ben 3|ecre Sefum
6»ft. ïfeFK,aefï,fi;toerftoot / enbeSSarabbam ben moojber ber=
b e boobt/enl&p ^«toojpt fijn faltgbepbt / en fcp ombclft enöe grijpt
B ^ttteinS;'-ho*oeï"en<jïfijnbet0d«t aen.
otn Conine ^>alomon leuenbtgb / aïg «t eenen fpieggeï/
■& v              teften:
-ocr page 31-
11                          Chriftèlijcfcen WaerfeggHcr.
i. Rtgmt U fien: bic cerft met <&cbt foo toeï ftaenöe / I)em öact naer/ beurt
n.f/y. toebocn ban bjemöebÊOUbJm foo bergweien &eeft/ bat|)pï}ewtot
afgobertjeenöe ber öupuelen bienft oucnbaerltjrii ïjeeft begljeucn.
Pon batfjp be afgoben fynber ImpftyoubJen/ bie feetbele in gijeta*
Ie boaeren/ teiwjslenenöe altaeten fticltfe / en bit felae farrifirie bebe»
t©efgtjeltjfB0 boen fp alle bic in boooijepöt ïeuen / enbe tot be al*
,^,ti, öcrquacbtfte fcttirljepöt bcr fonbaeren comen;f>«kfe0 toao #abal.
zuc.it* Jbukfc.ö toajs bien uange lifrfien fot / niet naett C-uangrlic icuenbe.
$©aut/ VoatmogljtmenmcerbjrcbüJaosöepbtenbulïjepbtbinbcn/ G
ban <J&obt ben alöerbtften S^eere/ bietup allen bienft/ en 011$ feiuen/
met al bat on$ aengaet/mect ban eens* frljulöigl) 5ijm enbe bit naer
alïe ontalltjrfie bielbaeben onoTp feiuen beur loon fal ggrae'n: bien/
feggö icu/ niet alleen te berlacten / maer oorii te terbclgljcö enbe te
berftooten i €nbe ter contrarie/ ben bupuel / ben alberfclften tpran
te bienen : biebop neeljtang nummmnccren ronnen te nap glje*
bienen^ bit top befjoojben te toeberftacn: enbe bit on$$ niet goebtpV
maer Ijier nrjbigtje qucllingijen / enbe in'ernamaclis b eeubrigj&e toj*
menten beur loon falgbeuen* SMfcroptntecröcr fotjjepbt/iaeupts
finnig&cpbt/ ter toeerclt göcftoojt*
saheiL u. 4. ® üan ^ojintlnig bJcröen beur fot enbe finnelocwS gïjercKcnt/
c^.9. ' om bat fp be legaten ban tfioome frbanbclijcn met bitrti bctoier*
pen / fonber ceng tebenr&en U)at fp bcöen / mbe öoc iammcrhjrfc
battct Ijun opcomen foube: foo bat gheljecl Co jmtljug oueiballen/
en onber be ljcerfr|)auöije ber tëomepnen met göcbJrfbe gfteb?ag$|t
té gjfjebJeeft, iBaer/ Vnat öerö bat ftura te bebupben/ ^)p be onfpje*
«cineac bermctentftepbt enbe frftanbigft beftaen/ beurt toelc» ben
fonbaeröetaenfcftim«©obtjS in fijn fielemcttebuplirljepbt berfon*
ben Ui berberuenbe / enbefpfeluen ter ceu\»ig|)er berbJocftingije
bjengljenbc*
Claubiug ben ïtcpfcr ftarS bol ba cnünjfe ruren en fcer&em man:
ikidem. be mcefte fottigfiepbt toerbet gfjerefect/ als f)p/2$jitannicum fijnen
toettelijraen fone berbjojoenbe/ öecft $rro in fijn plaetg / beur fone
oogljenomen/ bit oocn int ïtcpfer-rgcfc Ijem Volghen foube, t©ens
toelr&cnj&eroeen fatueï enbe blamiggftemeeft/ om niet alleen fijn
epgöen ïjupjï en ïjof/ maer oocS om göeïjecl fioome / iae al be toees
telt in bjanbc te ftcllen. jlföaer ben fonbaet / ban fp feiuen / bit een
ïtinbt <ü>oötjï té/een Ïtintt bt$ bupuefei maec&enbe/ enbe alfoo berre
alftinjjemtè/|)emelenöeaeröe / mtt al batter in fes/ ten Ijelfcljett
bjanbe begöcuenbe/ bie boet een raCerijeniet ombergljelijeKen.
sdtU.iiid. g^tebanSïtöenen/beöoubenfialteöarebJnsiljepbt/ bebennot0«
tanp feer oub)iifelrjcB/alj3 fp eenen beralberbaijfte enbe prijpbaerft*
mauneit / 2tnftibem / tot balüueMcljap bcrüJefer» / met een maniere
ban
-ocr page 32-
Chriftelijckcn Wserfeggher.                          ij
ban met ft boifen / bit tp mét meeft frijerf-fturlien betgaberben/
Oftracifmus ggenaemt. ^m manfeggï) icn / biefp met allen ar*
fcepbten fojgpnlbïgöepbt ïjabben beï)oo?en te öonbé/ iae ootfe ban
banbercpnbebesitoeerelt.ëtefoetBen. 2trifttbegb?agl)enbe/ laat
|)p mtföaen ijaböe/batfp ïjem fulcft een ftganbe aenbcben^ g>p ante
tüooJbeu : Quia rerre non poflumus, te vbique bonum prxdicari:
3©peneonnen niet gïjehjben / bat gijp oueral/ beur goebt eitöe
bfugi)öfaemgl)einefentoo|bt. JBaetbenfonbaer boetnorl) fottes
ïijr&er: toant J)j) nod) goeDt/nocö togg toefen en totït/ enbe maetnt
fp feluen baluneü bant eeutoigö leuen/baer ïjp aljs erfgjjenaem recljt
aen öabbe/ enbe ïjem niemanbt anberjs en e ofte uptftooten,
2UÖU0 fpjefct giet ban $. Slnguftijn: Deii derelinquere.idem eft Augufi.
quod perire: «föoöt te berlaeten (beur be fonbe) ijö foo bcle/ate bcrlo= SoWo?»<
ren gaen. ^et toetene al ouer een tornt met &et gijene batten l©rjfes
man fegljt: Quid habet amplius fapiens a ftulto; nifi vt pergat illuc, E"lt< 6.
vbi eft vita ? 3©at geeft ben totjfen meer ban ben fct / ban bat ittn
totjfen bevtoaertg gaet/ baer ijet leuen i& t t©at te een groot berfeljfl/
baevt al aen&angïjt, l©ant/ben fbt/ bat i& ben fonbaer/ eplaejx / bte
Qaet met fijn ontotjg quaebt lenen ter eentotgljet boobt en naryuigs
Ötpbt/mttte btoaffemaecljben.
<8ïj cbeö t tegöen öe ötoatsïjepöt Der fonöt n*
Cngljefien bat alle onfe rjualijrft-baert / en berbïinbtljepbi
beuröeeerfte ontorjjsïjepbt onferbenr-onberen tertoeerelr
gijeromen t$ / bent be fonbe ban b fcJjepbenbe/o#eer/
enbe ben bpanbt gDeljoc? gljeuenbe: l©tlton$/be bagljett
°nsïeuenjs/banbealbermeefte fot&epbt berfonben bebtgben: og
fcat topbinbermitoig&epbt mogljen aen jjangljen. 2tmen.
Cap.
25 tg
-ocr page 33-
?4                         Chriftclijckcn "Waerfeggher.
C a p. nu
Wit vvorttcr toch faofot3enfoo onwijs bevonden?
Die t'goedtjm GodtsghebodtyerlMtyen keft infonden.
sondaer, V-*,^^^ <» tojagöt gfjetft bebeeftteïnelt te Kennen / batnrer
s-duyads jTrc) g&L toelbtïcbinbt / bteltcuitbenbupuel ban <6cbt bit;
"hien: maet batfpïjatr tofurfulffess niet en bcuben/
notbbefaeebe fooqnacbt en arijten, ttëant/r.its
manbt en fonbc gftreren bennen / trat ïjp ben buptteï
bient / enöe bat meer i$/ bctter ban <6obt / al boet bpt norj&tansv
enbe gfteeren. ©aerom toojbt bter berdaert/ totebet foo fot i$.
£«<■• 15. 35c anttooo?be fegïjt / ©ie t'goebt enbe be beug&bt bcrlaet/3f.
^»eo bit bp claer erempel inben beriojen fone te bemertfien i& : bit a
t'ftjipo fijns babero/ enbebegfteljooÊfaembepbt/bebefbe/ fo?gïje/
betoaemyj/en al fijn toelbaerbt af bancSenbc/ïjem beeft gaen beghc? b
«en tot alle booOljepbt. ©'tocle b foo tote boet/ bte toont ongöetton>
feit/bat (jp iteuet ben bupttrl bteutban <i5obt. IBant gljelntninen
beut be beugbben «Sobt btent / tn fijn gïjebobt en toülc bolbjcngïjt:
alfoo bieiitmen ben bupuel alfmenfonbe boet : ouetmtbtsÈbpfulfcsi
lob+t. begfteert/ cnbebebeelt aen alle bic ficm gïjeboojgïjctten, Ipfe cft
Rex fuper vniuerfos filios fuperbix: ^p «3 ContnefcOUCt alle Stnbes
ten bcr boouerbfje. ©at i&/ otter alle bte tn fonbé leuert: ban toete
Be be jmtmnaeifte jtjtt/ be gfiene bte metten bpanbt ouer een tomen
tn ftooitccrbtgbepbt/ rorungbmneban alle fonben.
chryfiji. ©fit fitlcbe menfrben ten btenftc bcjs bujmeïo ftaen / leert onjS feer
Mg*A. lüel ^>. 3an ^5ttlbemonbt/aIbUJS : Peccarores funt equi diaboli: C
©efonbaerenstjn jö'bupuetg peerben. «5ïjclrjcfc een ncetbt fijnen
tneefter btent/int b^agben/trecnen/en rijben/fbot ficm belieft: enbe
gbeujcb ben rijber t ueerbt metté toomebtomgïjt/enbe lepbt al baer
|jp totlt/alfco boet ben bupuel metten fonbaere. ©tt beclagljenbe/
fro/per lib. t^P1 ttn &epfi0Ö ntan/albuo feggbtnbe: O facinus inaudiramifua-
z.eap. 15. ui iugo Chrifci contemto, ferreum cupiditatis imperium volumaria
fmtm^ menliuniinclinationefufcipimus: aïberb?emfteenergfiftebaebt
m*' en quaebt! ïjet foete en faeebte iock €ft|tftt toertoojoenbe / neme top
met gbctoilugbér en gïjebcgben betten aen / bat ïjarbt en tjferégbes
toeibigb bcbel ber quaeben luiten en begfiecrïije6Jjepbt.©euït toelcb
onjS ben bpant/ abs met eenen toom / ftuert en bjtjft/al baer bp on0
Jjcbben totlt. 3©atmogbttnjen ban meerber fotttgfiepbt binben/
Imnfonbeboen: aengbeTien men baer mebentetaüeen bebeugfibt
tnbe^obt met fijn gfiebobt betïaet / maeroocbfpfeJuenfeeettten
bupuel toactt/^em alle gbebtcttfiiggcpbt toonenbc*
-ocr page 34-
SvMMAZ DEMENTIAÈST.PECCATVM C0MM1TTERB . 4.
Ergone bruta adeó fteterunt pra?cordia cuiquam
vitijs ièruit: fordet cui iplendida Vïrtus.
j VSP'ui Csfaovtftar' 1v*§ joo fa, &) &o vnvovi bmoixèey
-^3it; ft
^ott,at} OoïiHqfytQètffr&Cxrt/ty &tft ir» Qnbt$<
<*<roi£ H tefle/D%ommeJimdJa,ite^Sensfi d>aiu?\
hcnirhier du vice/Foulant la Vërtu
-ocr page 35-
ChriftelijckenWaerfeggher.                           l$
%at riaerïijcft bat ben fonbaerigïjcn menfcïj ten tupueï btent en? c#«»«
be fiem ban bien laet iepben foot ïjein belieft / fnllen top itpt be na- **•*• (at-7'
bclgfiettbecrempïenmerf&en. t©plefenban eenen / bit norjtjtanjï
öfe monirn <0obe frfteen te bienen / batten boofen gïjeeft inber narïjt
totljemtomenbe/ gïjcöcd fijn reïle met tlaerïjepbtberlirijte/ Jjcm
belc toaere faersen beropenbacrenbe/ oin foo te beb^iegljej» baer bp
frggljenbe/bat gein niet meeren gftebjare/ tot be boimaer&ftjtpbt/
ban Stb^aljamjs gï)eftooifaemijcpbt/om b'ecutoigije glorie betfi-fint
te toefen. ïBaetom/bat ijp bjij/fonber eenigö ttoijfelèV ter begïjcerte
ban 45obt/fijnen fone tot een offerljanbe boaben foube. ï©en armen
ctoacg göeloofbet / enbe maerSte gljereebtfrftap om t'felnete boen.
JBaerfoo ben iongïjcnbeniaitoigïjepbt bant mcjs te toetten / ban
banben gïjereebt temaetBen/bemercate / cntteupt bien ongïjeteoo-
Hat fiabd iet guaebtg bermoebbe/e en ooglje int fepï ijcbbenbe / faglj
bat l)p ftem naerber quam / en feeljte aentetaften:en ift ontfpjoiu
SÖftt. maer/orftarm / ben baber en be banben ber bupuelfrlje
"auernije niet ontcomen»
betten anberen/teg&enbebefioojïtjcRe fimpelljcpbt en grljoü^ c#4»«r<?»
*a*mljepbt/ bcbe gcooten arbepbt/om fijn tooonftebeteba*mecrbe? "M-
ïtn >er fijne epgené fin/ met be fimpcl aermoebc niet te b jeben toe?
*nbe.«gn foo eenjs fijnen oubcren fiem onercjua/bonbt ïjem meteené
j^ooten fiamer eenen grooté fteen met crarfitbanfïagïjen fioutoen*
bpiTu^ bcn ^Ö ban fijn berm et/en bettrgöenomen toeren: enfaglj
J** bpanbt/afcs eenen mojiaen/ftanbt aen Jjanbtboeghenbe/ mcbe
j^c«ï6en/enbe ftet toeren boojberem tnoebt gljeuenbe/ enbetelr&en
^Ööe mebe treffenbe. €nbe foo bien Ijephgljen ouberlincn naerbet
JJa/^^e öpfiem/toat fipmaecfete^ ®efen fteen (fept&p)
«Êftt r 0ns! beel i&Wtn0t nautojs m connen top bien bermannen,
bws^1 feer bjeï (fepbe ben ouerften) Wp en eonnen/enbe/ >Sajö:
Ij^t,5Ï5P en 3ijt alleen int toeren niet t macr göp ficbt eenen mcbc*
te J^: ^e b foo niet en bient oft firïpt/ ató bat Ijp b bebeelt en ftueit
toii^^batfiembeJieft/ int bolb^cngöttt utocjs epgljenji fmg en
fiötbóh satt Öct'" Ön bJercïi/ fiet/ ouer al bc gïjenc/ bie <0obtg:
3Stt/ ih £nöe toll'f ïartenöc/ ben bupml bienen/ enbe gljefioojfacnt
l"ct Öun fonbm te bolbjetigöen»
^öebeöf ttfsbmbt ttamrmje De0üpanDt&
^acïjtigljïjeere/enbe gpebertieren baber/ bie mijn fiele
«Ptterflaucrnije begbpanbtjö betloftöebt: befcïjermt mp
°an alle beberbtingöe bet fonben / op bat ith beg bpanbtjS
Iirfca»«. rbtenbaebtinaüïberfaefKen magö/ enbebmrtfielen
töaemSÖetr0utorfijc8 bienen, »men,
Cap,
-ocr page 36-
\$                          ChriftehjckenWaerfeggher.
C a p. y.
Wat breghter metter dctedt, demefche meejl ter hellend
6htaen Raedt: Exempel quaedt: en qunde Méghcfillen.
v i
          ^^§5?£$ 31 iftfaerfte bat niemanbt ter Betten en tornt / ban
ghen let ^ iin)\%bmt®n**&mto'lIe/mtttocll*ÊÖPbefóbeboet/bie
heiienley. /$m($A| W fiem ter fiellen bjengfiknorfitag 3tjnbet brie co?faec?
dende. {w™j(!ri m Ittnrnbequabefoutynt/bieficmtotfonbccntotb'ceti?
wW" "V^P to'S&e quafijrfcbaert bjengfirn. <©e bjagfie ban ioV
boeltSc be gjinetgaelfte oojfaeeftett jijn/beur toeïr fie be
mecfremenitujteber menfrfii terheIIenccmt.ï©eanttooo?befegftt a
QuaeJcn üiöé ttv&m/Qjtaden raedt: tt toetêV bit ben eenen meufrfie ben aut evè"
raedc. gfieeft. $acr^ct ercmgel baben quaben raebt ben bJelrfien t'fcryent
G, rcrftmael aen <£ua gljaf/fiaer ongyefioo?facmfiepbt inblaefföc/ om
■ t*ün-bobt<6obt!ötcb?clicn/bcuttttenljanbeljerbobenbjue!)t.|5u/
acngfieficn bat ben menfcfie foo quaebt ijs/bat fip ooch fonber tacbt/
fonber erf}jeï/en fonbtt quaebt gjjrfcïfeïjap ter |>eflé gficratrfet: gfie=
Itjru SubaovTelfg gocbé raebt/goebt eremprl/en b'alberbefte gïjcfcl^
;frfiau fiebbébe/ met onfcn ï^eerem perfoone/en fijne lieue Sfiuofteïen;
toat moet fiet noefi meer tot quaebt ftelpê/afeiemanbè' quabé raebt
gegfieueH too jbtf ï©ant/bat ig aHba/alo olie mt bier gfiegoten / om
nocfi meer t'ontfteué/inbe^lacts ba te bïuflrl)é* £n baetom/geïtjrft
goebe raebt te gficué/cett toeren ijs ban bermfieetigfiepbt/baermé
fiemel mebe gbient: aïfoo iö quaben raebt gfteué/een bjembefonbe:
beur be uielrtte befmet löojbt niet allee" be fiele ba fiem bit ben raebt
en quaebt boet/ maer oorfeban ftern bit ben raebt gegfieuen fieeft.
Quaedt óuaedt exempel is" norö crarfttigfier ban raebt: nacr bit berg:
^hI^Au            Segnius irritant animos immifïa per aurcm/&c.
$&.' ' CuSminber4jattbebiet/batmettaHeenïijc6ï)oo?t:
3Datmen beur oogfien fiet/ fictfiert aï meer berftoo?t,
1©ant/bie metter bacfetcrempcl ban quaebt gfteeft/ bie topt een
URet 31. m^cc öen toegft en gaetbo^ê" ter fieïïentoaert. Jj>aul beurftacfc fp fel? g
iUen/,enbeXtjnen frljtlbt-ftncrljt bcbet fiem naer.ïDen menfcfi i$ gfie=
nepgfjt om nacbeen / aïg be ftmmrn: enbe baerom / aïfoo goebt en.
^aefttigfieenfaet&eaUt té goebt creuiuelgfieuen : aïfoo quaebt en
ïfchabrirjefe tft / een anber quaebt eremuel te betogfen ♦ W&n toaec
comt fiet anbcrö / öatter foo beïe fiier toeuitijbtjs «en fiepïigfi Itatn
aen-namen /foo in tailbernuTen/foo in t ïoofter^/afes oot» inbe toees
relt: anbcrjS ban beur be cracfit banbe goebe raben enbe etempeïen/
Mt fp aen anbere fagfic: beurbieïcfte <6obt gaerlieber fiert roerbe om
naer te üolgïjen^gheïijcfe fietleuen ber ^epligfien ban tukW bol tit.
aïfoo
-ocr page 37-
TüIA,AD ANIMAE PERNICIEM INDVCENTIA . ' 5.
Quidmage pra?cipites auido nos inueliit Orco }
Hortatus:Êxempla:Duces iocijque malorum .
CefU* ^ n0US "'^"V^^ infernale
£1 "ConypaynKsLc Confeü,la He/De ceux.quijcmt mal.
-ocr page 38-
ChriftelijckenWaerféggher.                           \7
lïfoocittft nutomfcggljen/lioett:rag#metifrf;e bPttotbcbas
wntis en qualyru-baert comt/beuïquaebt exempel. €n bit/nut ah
«enbanljaer£gï)drjr&e / maametftenbeel/ emmers bifömaefö/
öanfuïc&e/ Diefelueanbaebcijoosbenmtttoocjben entoerrfjente
wijten/ csbeben toegft ten eeutoigfienleuen te togfen/iae nut eai
<- fcrijtbatc leucn beur te gaen. ï£ic anbere quaebt crempel gljcucn/
&ntripalyr6ou&er?3l)areÊmberen/ enbe ouetfte hare onbafatcn/
bteleggfien ben fteenbaer anbere ouaballen. ,3Bitbefcgfitlt£mte
<®regonu0 met een grcutoclöe&e fcntentie/albüiS:
<&ie. inbe te gftentooo jbigöepbt bcr gfiemepnte qualgcS leeft: Gw.gw.Mi
^te boobt gem/toien öp quaebt erempel ggeeft.
                      rrf«r*L
nEc toeten / toa beel alft gem aengaet: al en bebet niemanbt naer.
#oe bele te meer/alffer anbet ouer ballen*
^etbcrbebï: QuademégbefelUn. «Bug notfi Ijet aïberargfiftc ban Qj^1
D ta^ft1* ^eneaftmgöeeftftetquaebtin/metraebt: bmttoeebenS, "
™B!« bet metten toert&e: en ben baben/ lepbt en treefct een anba ter c iap'
5«ien/cn fp lemen mtbt, ^ulcae fpannen te tarnen aen int quaebt:
*f BffSenbe lbo baer ban befggelycRe befcg?euen ftaet:Ilaet ons te fc;
jj**b eenbeurtèmaccüen/ enbe al eensi toefen, ilaetoms/ onjagge? *«»«*. i.
"•«Ue famen Icggïjen / enbe maetfcen foo een babanbt int quaebt.
^ «♦ 3an <6ulbanonbt ggee ft be'aacgt bant quaebt ggcfel&Dap chyfift.
«te«ennen/aljsöpfeggt: £>ulrfcijsbenggemtpnenloop ba $a=Mattk-
a^etbctert en too|bt/beut ben goeben: mast/ ben goeben berar?
bftfr?^r ben quaben : göelijefeooefe eenen baretten appel / toel
t\blB0Eöe bcberuen fal: maer gonbert goebe appelen / en fullen
n^^^bcaottengoebtmattuen. £>ooban quaben raebt enbe
&l5 SXttn^ti fe« tc fcöoutoen 39'n / alfoo albermeeft quaebt gge*
^eneff * Öeten3ij / batbentreupelen benbtinben lepbenbe / iat
*binfr m Öioben ben anberen / bepbe famen in ben gracgt ba cetfc
He^^etboemenwi ballen toillen. g>üt nu boojtg: enbe leert feen*
*°ïöh ^ toan allen Ö1* berfe|>abelgtafi:e ggefelfc&ap ijs / en bet
«yenbe maft tefegoutoen. ^itbdggtnumtnatfte Capittel.
^6*&eöt om quaeDt fiS^ftïfcöap «fcfjoutom.
5* S&p/ Cgjtfte Slefu /. ttn Wtqfy/ be Itëaagepbt / enbe
f&euai 5ijt: lepbt mp/Ieert mp/enbe ggceïtmp tfleuen: op
r*tttfc quaben raebt/ quaebt erempel/ enbe quaebt g&e*
aÖeïe*rf/I* Öapfc^outoenbe/ beur ben rechten toegö bieg^ponis
^raVTfe^^efen/enbebeur göetoanbeïtl)ebt/ ter opperfteglojie
*^weatrHma£ö ^^
C              Cap.
-ocr page 39-
H^ZRESIS, PESTE JPERNJCWSIOR .-          6.
V
fm
W
"eius letiferi vitem quid pefte veneni ?
Ha?refin: hanc Stygize m'dus confouit Echidna?.
oi Ü je refle, Run de -plusJknefïe, Que feèle,cmyoifon?
*9iï c'eft ÏHarefw,Qui apinsja vie/JLu nii du demon.
-ocr page 40-
rS                        Chriftelijcken Waerfeggher.
C A P. VI.
VVat moetmen van al die3 meer fchottvven dandepeflel
Argheydt der Ketterie3ghebroedt in sduyuels neÜe.
Ketterije C^^^. "^ *& öebeutgaenöeanttooo?&efierftmenbn:(tasn/|}Qe
quaedtüe Vd- (/ j(fö fcöabelrjrfceenfaecHebattetijS/quabmraebt/qusebt
l>efte. jgï S^^w"eremuel/en boué al quaemebegöefelïé, $u bjaegljtï
^)f. 1-V '"tjY inen/ teatbanalfulrBeffier&en albetmeefi: tefiröoit?
^^.ïS^/ teen &/ aïjS b'argbfte ban al. €naengïjefien öattnm
gbeenbnigben foofteten frfjoutetate besefte / om bat bit oHbei A
alle fmettriïjtïsefiee&ten be fo^gbebir&iteig/lirbfroinbebaïé/ntaeE
fjuacbtft om t onteomen : £>oo b?acgötmen teamr nor!) mcqIjcz/
fmÊttjlüfSer/énbeincertcrcöouteeni^/banbcpcfte^
                   ;Jk
©eantbjoojbefcgbt: xmme.Cnfcoift. IBantalfco beïeabsbe
füic meer te arbten ijs bantlirbaem: foo beeïte meer ijs te pc fte enbc B
boobt ber fieïen teftöoHtoai/ba cmigge fieefóe bft qunïe batliföaé»
£f««.15. ï^ier ban geeft cjsjS <6obt gbeteaetfrboutet/ aljs bP int oube 'Seftas
■ment betaal / bat bemelactfcbtmet gbeftonten ciï berbonben mon?
be fcuben gaen/ cnbeupiten bolcne teoonm / tae fpïieben feiueban
brrretcenenbe/ batfpbcfmeten tittpï teacren : on bat niemanbt
beur 'jjaertiebet en-fonbe befmet teotben.
3Btt beeft enöoofft €ïj£ftujs fterfSeïijcftbebölé/teeï toetenbegoè
groot een werriffoïbatbanmïrbegöeinepnfröaw pïcegbttecomnt:
Mattb 7. aijsöpcnjs bic ontberfetfieeft/enbebelaft teel te teacïjten. ïöantaïC
fröiinen fp ban bupten fcöaenen te toefen/norötanjS(fcpt ÖPBvjnt ban
binnen grtjuébe toohten. HMefal met eenéteolfgaeu/ftaen/ofttoik
ïen te boenIjebbcn^ae toie en fal niet ter fltonbt ban hkn teegfi loo*
pen f Want al ift bat €>obt ban eenen tooif een febaeu eau maeeïten
(foofommigöe öietmebeöftérfduen enanbrre teilien berftenrm/
om met ftefters te bantercn)nocfitanjS en moet icn ba erom niet ïae*
ten ben toclf tefrïjouteen/foo lattgbebp nöt^een teolfijö. 36ïjs <2Öobi
^emin eenftïjacufal beranbert bobben/ banfaïicaöem oocnbaet:
benr öouben.JBaer tetetjfe t)p nocï) een teolf is/foo fa! icïs öem ïjou?
ben beur fulcbjs al£ fip iö/eft beur fuïcfejs ootb ff I)oittof: iae ootfc niet
groeten/ neeb, renvooien tbjeBen: mpbebjeefcnöebeurbiequabè
rfii, j. foebt mi>t ftinftcnbén afem/fijnfetrncleenbè■monot, 3Me moet icB
teatSten enbïieben/abs een ouen fttnrfeenbe graf/ baer be boobtin
fit/mbebaerfemjnigbeffbifbten upttfyitt. Want fjet fentjnbant
p/sr.ij. ferpentWuüSfit onberbaeriiebcr tongben en ïipyen: t'teelcö/ foo
»«t.3 i ben|ö jouijete 5©auib fcg|)t/niet om gljenefen eni0.€nbe ïjaerlirbet
toa&«
-ocr page 41-
SffiïïSsw battf£ae,lt öem£ïa{t/ «>«bea annm mc"frï->e in
tfi^i^0nifpItebê£frif/ öftlneltoetêrAe/ enberfocf&en nüdj en
miïS aenb C01t1ïDerfi«'Pfïe menWjetiniet anbcrsstan/ «Tornt/
fiSw. f *T?m f" nme&/ 5C 3» toaer: enbe om bat Setter,
om SKV ö quacbt 3Ön/batmenfe niet Ijoojen en mag&: oan*
mpn n>7f f* l!t£t tznn i-)0°2fn * *a* oor» terfeltier yiacté niet ro*
ï*r*'ï aerfp?ö,u
tftunTS??^'3an ^«ansriat/ comcnbeintbabt/ cnbe Cerin* BtfM*j
tótohfS^re^aretónömb^^*tCT^lWa4ïmtoaertig/ffgs^"-
öSiStlïmcöesïlef£i!m: öaftÏJ/ïaetonjsbanfitogaen/ op
ïaetctacH?,!? """rfcnftcttö: ter feJuerplaetjö niet en pïagfie/cftett
tcrfrliP ft*,. * &ltt ban fulc6er fto{ïe / S0CBe &ouifié inbe Hek
Sr          Ppe:0{5t£pnt!^
Dacrfeiuc!wï,tbal 00cfe^-^aul"Söïeijan Cpfieftcn/ batfp ouet^.i9.
Böenfouben A",?n^ bef »ftÖecubbe btr ««enen fo?gïjeöja=
Cnbefntrr / J toaeridjoutoJtttbe ban öefe grünenbe tooïuen.
vnam&r j /aÏ0tOtal]Éeanbete: H*retieum hominem * pofti*.|.
ttaerhaAC«U !m coirePtic^m, deuka: ^cïjoutot eenen Setter/
SS/ff^^^^^^öebetboeint.
«SwSfiXï o,^frf0C&/öetmetcInrB/ettquahjen/ batfuïeSeCa>
*52Jï £tl^!cïjunbcrttcl,teninet ftetttgtfctt en Njpmjiiete
£5 nètóS^f CB mbe «Öemomftfjap te ïjoubrn: ïjatr ficl in bnp,
Of (teetate^* »«* ' teöt.eesun
toatmóiïïï■ l'7 ntrt bc ttohHrta» oft fmiötjï cmnugaen:
ftotttto^lf»^ tJetUJatötrn / ban bat ï# enöefyn ïacdienen
feniahtotbcr          nbcfteöcbftnteto'ötm * ^oof^£ ^W5
<lui co'R,mu„SfPMÖV Qii"tigerirpiccm , inquinabiturab ea: &c£(dUu
feïbet af Wr^,Tlnt luPctbo»ioduet f bperbiam: 5? iet neen ftanbdt/
ftöou hSS;r??bcn:mbcbiêttiett£n öootïcetbigiiengfcenicen*
'"«öftfeen h,Ci l|a ^Sccuccrbigïjepbtaenbccn.^nbereetuglje
bcjcn bt Ltl^O0ltf tbISÖ gljeljeetenmcgïjen tooien / Dat 350 al*
toP «ceïj fff2 :ftj|jaut Öooueerbigïjcpbt & rjaetuebex mceöcnfoo
ië tt regghenTw ?*in ^'^^otnüe'.ghebroedt in idmueh nêüe. ©at
w *an a»c Smeten en ketterijen $. Sn teerBen ban
C 9             teddw
-ocr page 42-
2.o                         ChriftelijckenWaerfegghet.
toclrf& / bot H», Stpoftel Slatobug g^ctttpgïjt ban ïjaetfieben leere/
/*••!. ölbug: Nonefthaec fcientia defurfum defcendens, fed terrena, ani-
malis.diabolica: t^efelccre en toetentï)fpbt / en tornt ban botten
uptten (jerneï niet gfjebaclt: maer fp ig aerbtfcg/beeftcïxif6/ eü bup*
«eifel}: enbebefbolggenbc comtfpuptter ijeflen toeojtg göcftrtfeen.
<2n bitigg'bupueteneft/ baer beftettmjeenbergöclije&eboofljcpbt
te göefyoebt too jbt: enbc alg een onfaiigöe bjucbt ter bJcetelt romt:
Cbo top bjeebet in ïjct naefte^aptttel fullen ïjoo^en.
SvTart pc jfêet öoegocbc reben batmen fcgï>t / batbe netterije meet te
ficn. ftïjoutoen «s batt pefte / bat can bouen t beutfcpbe btuc bit nacrbofc
gj&enbe erempcï bcrcïacrt tooien. £>oo baer eens te ftoome / ten
wt?xi$hi tijbebanben lüepftr Commobug / cenonfpicfcelijrBe pefte oprees
ctowT''««wgtteerbe: foobatacbitHmadttocebupfentmmftften op eenen
öa$)fto}ucn: enbebat niet alleen inbe ftaötban fcoome / maet
oocBt'göeycele Êootnfcöe aijenebeur : uptcaufe bat fommiglje
«maebttoüngueboofemenfcljen / mttggelbe ban anbere uptgftes
maetBt/enbe baer toe göeïjnert / eeniggefengnigfie enbe fmettdrics
fee bmgïjen ftroopben / enbe tic fp toüben aentoierpen / enbe foo ins
feetccröen: aifoo beelüdjter/ fubttjlgcfcer/ enbe fröabdgcHet/bJoj:*
pen be Ketteren tt fimpele ontoetenbe menftben gun fenijn aen/met
een bctHfelbantninnelijrHen groet enbe aenfpjafie.
«?nbcbouenbicn/ bat gact alle pefttlentiale infectie/ en f nutte
te bouen: bat/ bie be pefte oft anbere fierttte&eeft/ op toanbe feïue
brgïjcnt ontflaggen enbe gyenefen te tocjben : oor» biffeinaei (foo
Augufli», ^>,3tugufttjntoeïaenmercKt) een beeï ban fijnmblecffryeggcbJib
p^^IigÖïiJtKgütttenbe / enbebaer mebebe pefte beutbp fenbenbe/ üc*
*"""eJ' uet ban ipt al teggen bancfc toegg neme. Jliaer tit met beft pefte
bet Berterije eenjs bebangfjen toerbt/ yp toojbt ban met nocy een ar^
ggere befmet / ban obftinaetgepbt en yartnccBigyepbt: niet brillen*
bc ggegolpcn 3tjn: iac/beur bpaabt ïjoubenbe / bit gent toilbe gges
nef en. <êntt gier beur comt y et / foo men beft pefte bet fieïen lieg te?
Igefebeïjacft / enbe tmalrjrB croijttoojbt/ oftnautog yeïpeltjc&io':
bat fp oocS bjeeber enbefröabcltjc6erboojtf-gaet enbetbjepbt/ban
opteenigye licgaemelytBepeftilcntie bebc t ooca goe fcgtitBeuje»
iX»i4, bat fp toaeren: ïjet 5ü ten ttjbe banben ConincB t©auib: ï)rt 39 ten
Gr^r.c^^tgbf^an^.^regoiiusS/alfferbp-naeniemanbt ouer en bleef bic
floU n7. f(jn officiebebienenrofte : ï)et 59 oocfe ten ttjbe ban£>. Stuguftijn/
tn2iftt|cöen/ alffetfatötjcBe ban jtfóafimlïa alleen/ atfjt yonbett
bupfent fto?uen.
«Sregojiuö 'CöaumatutgujJ / bie berg^en berfettebe / poefen
VG«^n«DeDtUpt-b?oo0i)en/ riuicren met fijnen ftocfi bsrkttebe meer ouer te
mg™*' bloeben / bebupuelcnupt bcaf-gobmenbe uptbe wtcn&öenbei:*
bleef;
-ocr page 43-
ChrifteltjckenWaerfeggher.                           n
bjeefr bieban ^b.^afiïhts bp JfêopfcS enbe anbere $Hoöbeteu/enbe
bp be Stpefteïen mibts fijn gtoote hepligöepbt gficlcften bierbt: enbe/
lumma/bie ben naem ba Thaumaturgus,bat is/teernen en micaHet
boenbet / om fijne bionberbaerc ghebJetrften ghecregfjen beeft: be*
fen heeft met rechte/ beur het alberbJonberhjrHfte teec&enghebam
enbe gherc6ent/tn het upkroepen btt pefteban fecttmjeenbeonghef
ïoouigbepbt:fonberiinghe gobbehjrfee erarat baer toe ghcbjuprReni
be/ als tcgïjcn b'albetfchabchjefelte ouaebt en arghfte nette.
ïfêaerom/ nietfonbet eaufe en heeft haeraen hem be^. Jfêoes
bet <ï5obt.ö jBatta met j&. %m €uangeuft bertoont: bit aen £>ini
3anbebal/bathpbefen «freegojtumonberjirhtenfoube/ namens
IrjtHtnt mpfterie engbeïoof ber <0obbeUjt&er Mature: fonberlingh*
afebten hooföt-Ketter $auïus «>amcfatenus beu. Serene bwer
Öpcofte berbetuenbe toaS:intiaetons'#eeren 233, foobit <0rego?
ïtus jöpffenus enbe ^icenljoju0beft|)iijuen.
«©efbolghaibe beurt ejcceMenfl:efijnberbJonbetemira6eïen/toaft/ fff*™*
bat berm hepIighen<i5wgorms^haumaturgus/ nuligghenbeom '' 'f
fteruen/ bjaeghbe hoe bctf ongheloouighe batter noch binnen be
ftabtban ^eotêtareenbiaertn / baer hpbuTcbo» boas: Jfêen ants
tooojbe hem batter nothfmetttbienbjaerentebe&eeten. <tf>obeïof/
fepthp : foobeel ghtïocuighecn bJaerenbetmaer/ ais itb bitbifc
*>om aenbeerbe.
Iboobeelisbefepefteber «ettertje oocfc te neerftdijrnet te frhous
«en / bat fp bupuels pjattijcfee ghebruptbt / om bemenfehen te be*
^ieghem Cnbebaetomenhabbetbicn=^, i^olprarpus martelaet
'Wet<Wabjc&beut / aïshem bien hoofbt-bettet ji&araou int gbe*
m°etquam/ enbe met fmeet&enbetooojben/ ghchjc&benbpanbt
*en<Êhia beurt ferpent begoft bennis te maeefcen / aen-bidi enbe *»»*«*
j^eghbe: Nofti me 1 üeut gïjp mp bjcï #olpcarue*3ae irft/ fepbe f" J*J
ö?: AgnqfcoprimogenitumSatanse: 2|tKSennebfeerbJCÏ/ftptfipt *'"**»'.
j&PJÜt als eenmeetft-gheborenen bes bupuels. enbe en toilbe hem
*J°eÖ Ken noch hooien: ons lecrenbe/ hoemen fufene befmette ghee*
Qe» «houteen mok
«Styebeöttestjcn lettertje,
ftlbetbeften berber / enbe beminbet ubïcr ffljaepen/ mot
("bic hcplighelüercKebeur bcgrnpeubebJomcn bcbjijben:
JJöattopbe fmcttelrjcue nette bet «ettertje fcftotttoenbc/
uenmogöm<S^aeröcP&t m€l^üm **#* *«*« ******
itj             Cap.
-ocr page 44-
__ Tres diabolici mvi Ha^reseos. 7,.
Quem miKi tu nidum l Res haud indigna rogatu.
TartaraJticifugas nigro cumVeélore, Siluas .
%^^ «W«> tfctf ceftejurie / Quefl-ce que ce nii \
J '^chrtsJe lUuem/Boys, h^es, ccmernes, Caeursjws Je £$n
-ocr page 45-
Chriftelijcken W'aerfcggherr
2t
C A P. VII.
Wdckjs doch defen neft} defackjs vveerdte ïraghen.
Helleen boofe herte-pesl:als bojjchen oock
_, en haghen.
IJ rij be-
windere
nellen <5er
ketterij c.
ï^cfijffc elrfe bies gïjcetn omtrent fijnen nefti# : foo
rant gïjrfrftuben / göeïrj tomen urt ben neft ben bos
gïjdfecttt/ bannen oodt aïfocupt ï>ct r/ïjdjjccfctfct
ran ucbjoeben enbe bcröemieu/uyt gcebönigjicn w ft
bat ftct bocjtg i$ gfiecoraen. ïtèant/gijelt; rit be fcnpfs
Bendento?teïBensïtngï3een ferpenta-eupiien oft bok
fcn-ï)cïcn ggebjoebtentoojben : alfeo be SammetKeng enbe g|)tvu
Béngen too|beniu gljeentauernen oftfpeloneaen ber tooluen oft
leeutoen gïjetoo^nen: norij ter r ontratic/fultfee felle gïjebietten in bt
ItallefeenjS en ftuttefeensy baer oorit be fterbcrikns int gïjemcpne met
De temme bterficnsö ruften/ toooncn/ tae cocfi bif muael tfamen eten.
€J)£tfttt!ïfegötfelf/ bat be kugftenbanben bupud coint / afë fijn
2***. s. epgïjenb?uc§t ban gein gïjegcticrcerttCumloquiturijiendacium ex
propriis loquitur: %\$ ben hxiputl Icgbcn fojeïtt/ foo fpjeïtt ï)p t'gfjc*
m? bat ban fijn epgftcn comt: gljritjcB eert copne-fumne u?t ïjacr ep-
g|)cn intorttbigfte rerfiepbt/aig i)aer nature boojtf-bjenggenbe/bat
gljefumYtpt trerüt, ^co onfen $rete nocf} daetlrjen baer bp fegfit:
Qma inendax eft,& pater eius: W&vX ï)p 50 een legöenaer/cnbe ba?
berWnbcïogïjen.
$uban/ benbaberber ïogöeitbonben ïicbbrnbe/bantoricBe
beBetterife bepitntipaeïfte fioirig: fooiftïieljt benneftte binben/
öaerfulcfcebogèelen/ b^iccRcn/fcrncnten/ «ictbergörirjrBc gfie?
'            bjoebtfri nlegljen te neftrieu (en gljeern omtrent te berfcecren.iBaut
rbomen gi)emcpnchjca ftpt/ïjct bcgljdïten iggïjeern inben neft bacrt
g&efyoebt tg. <£n foo romen be Hmbcrcn ïjet neftnen te binben/fienbe
toaett bogïjdsen metft omtrentbliegfttenbebeett: fp bolgfient ban
ban b'een ten anberen/ tctbatfpbpben neft romen.. 3$ o? tap;
ueï baber ber logïsen/ enbe ber eettertje/ alg be jnmcijjaelfte ïogïjtn:
foo moet ban be ijelle ben neft 5ijn»
Heifcbca ®it fegïjt be anttoacibe / bc bJdtfte Öjtj ujtnrinale neften noemt/ A
«cft. ntacï: al upt ben cerften en meeften fujuptenbe / te toeten be firile.
l' 19an bsfen eerften en ntceftjm neft mogïjtmen toel fcggjjen t'gïjcne
bat U^auibfegljtbanbenrcpgfters' neft. 2t5j6ljpgljefertljabbc.bat bc
mufidjen trtö£ tatöcn bcr reber-bcomen neftden fcuben: te èenncn
gljtucnbc/beur ben gjceft ber #?opl>ttte/beuxteröepbt/ganfSepbt/
fi«!ücll)epbt/ctibebjeebfacmöfpbtberHmberett<0obtg/foofegI)tf)p
bcojtg;
-ocr page 46-
'Chriftelijcken Wacrfcggher.                            %■$
ÜÜO?t#: Herodij domus dux eft eorum :CgUpg öft tt'cft btë repggerg ?f«l. ioj.
10 ben Icpbfman off pjütce San afïen.Sut gcebt nemenbe/foo magg
fes gedtdtjcfee <©nctgepbt baer bp betftaen ïocjben: int quatüt/bim
groeten gelfrgcnneft/ bic ben meeftermaecKen Veilt/ cnbealnaet
fijnganbtfrdïcn.
ï©it geeft £g?iftuö ggenoegg te Bennen ggeggcuen / aïjs gp fijn
ïterrne foo funbeetbe / bat oocn al be cratgt en atggcpbt ban befcn
neft/niet baer teggen gebbcn en foubc.«2n npt befen v.tft tornt fiet be?
gginfd ban alle quaebt: al-Voaer / aïjs in een grocte fmüfe/aïïe quabe ifau ?«.
inftrumentm ggefmeebt voojben / om be goebe menfcïjen / ctiDe be'
f -n*^»
B gÖeJ)eeIel^iiettReopbetaerbenmebetequeUen.©anbcfcnncftco= ,^n,lc'hcï"
men be gdfcge ggeb? otgten / en neltelen inbc geiten ber boofe mme
frgen i |boo £>.3a«ouentfijdiban 3;Ubag fyjeSt/getbioeberi ban
bat quaebt ep te Hennen gljeuenbe / baer bat berboeindsjc k Kiedf m
af quam/get berraebt/en leueté bejj onncofeïs fcïoebtjS &ljiifti%e fu.
Cümdiabolusiammififlec incor, vt traderet eumIudas:3M$tmben Ioatt.i}.
bupueï int gerte ban 3iubag inggeft ojt gabbe/ bat gp 3iefum berra?
ben fbube. fllfoo flto?t cnbe ïeggt ben bpanbt int gerte ber mcnfcgen
t'fentjn ban netttrëe/afe een quaebt faebt oft tp/om baer te b? oeben/
«ibe afënicuïo flanggenboojtste brenggen.
ï©itberfl:etc^t^).<25rego^n6/aïbuöfeggï)enbe: Diabolus in re- Gngw.Mi-
proborum cordibus,quafiin antiT>fuolater:<©è^oofmggeeft ftgtlplt r»l *7- C*P>
inbe gaten bet boofe menfcgen/algin fijn gol. <Cnbe ggelijcn be gge^ '7'
bierren niet en neftden ban baer fp ecnigge bequacmgepbt binbé/ en
bc ftluc ban norf) beter fdncKé narr gaerlicbcr bcgoef: alfoo ootn ben
^Panbt en fomt in ggcen fjertcn mftelen (Kamelricïi-om baerKetter*
frbepabbcnenfiangöenteb£oeben)banbfletgpban te bojeneem>
3Öe ggerecbtftgan en bequaemfiepbt bmbt/cn bit ban nocg bet naer
fiju'en epfdjfdjitnt/footoptnt nadte <£arjittdfxtï!cnbetdaeren/ bat
ban quacöeenbebebojucn Cgjtftenenïtetters voerben.
50aatfüitnefjrje&t<6obttot3ob/ fecrVüdtctbefen beuntemen. m 4®. ■
oub vnibradormirjnfecretocalami^&in locis hunientibus: Behe-
m°th ben bupud bit ruft en flaept ggeetn onbcr be fcgabuïoe: bat W
«nber füet&fd en fcgrjn als" ntatr een ffgabutoeban €g?iftene: en int
wteet ban gcUeriemt: bat temt ïjerte ban nbdemcnfrgen: €nbt üx
. ™6* pïa£tfen:batism guïfigge/ ont mnTdje/en öierggdrjtrte €ïnu
Sl/ÜU in totafö&rtütfe bJdluftigljcbni ggcncegfite maerfeé. Bat»
^faiasJ-i?ctl
/ oït Ï5ct£ecfrÖe kooft* gerten / iefcnmp bpbm löjoygete
IV 1 j C cu^'"e draco.nü:& occurrent dsmonia: &pilofus clama- ifau 54, ■
Sd w n aUe:Ibl cubabit lamia : & muenitfibi requiem: ï^etfa! ■
h'Lïh y""ftcoe c» »fft ber bjaedten jijn: baer lullen be oujmdett
een oen auberente gïjemoete tomen ggdoo^en: ggelrjcnmen cm?
tmti
-ocr page 47-
Z4                           Chriftelijcken Waerfcggher.
frentbefpeïonfHeneiiï}olentoanbetfi:en fictgljcbtnrcti: b'eengaet
b'anbercomt: b'eenbïieg&tuptb'anbetin/ om galen en biggen:
en omfoo bornbe/bé nelt oorfe altgbtii tnrt ftet ggebjorbt te bttoat f.
ïDaer fal bint toutoen gïKgaerben/ben eenen tutten anbertn rot pen:
aïjs in fulrfc toeren eiïop-ftel toeïcems jgnöe/ en gfjclgcfeehtfe fyuplms
be.©aer Tal bat yarbr/ongöenabigg/tn uebjicgljujr » ftrpe«t Lamia
Gr^r & oorfe neftcleu. -Ctoelrfefetpent (foo £>.<0t£go?iu!ï/en ^.^itror.p?
m. «p 14. iuu0feggöen)cenfeï)oon tooutoen aenfrggn geeft/ maerfeer toalfcïj
jitremm. c« tojaerfe-ggierigf) të/oorfe gaer epggen göebjoebt beroirlenbc.
i» «$.+. ' 3De Caïuinifientoetben fep bitferpent leer tod ggclefeen : bie nu
xw j,cur fulcfee ttefeen/ eerft metfcgoon-fpj«Ben/en bigbe ggrïaet: enbe
ban/alft anbetjs niet gaen en toilt/mtt fclï)cpbt/gg\toelbt/ en toieu
fee/ feet toette ben gyetjeelen nefl: btftetfen en befitten. €h baet binbt
Lamia rufte.$iet eet e« 3gn beCaluimften ggeruft oft toeï te tojeber./
toaer fp tomen/ ban abs fp al t'fegggen en f ctatpen alleen gtbbcn/en
battetalbasuTcfoofppijpen:oftauöcröen ranmetniet mebeteftal-
ïe ggtftaen.
111. Neft, t§e berbe foïte ban neften/baet ben bupueï fectterfcfee flangfien in
Ycrhoien j,?oeDt m.uoojpt/bat jijn boflrijen en gaggen / en alle ftilefee eeneigen
piactiea. feep0?g^m petten/ flfe oorfefeelber.s en golen.£>oo €ï)?iftujS gije*
ïoan.y tlti'gï)t: Omnis qui male agit,odit lucem: & non vcnit ad lucem, vt
non argu antur opera dus : 2Übier>Uacbt bojenfieeft / toic|)a£t ftt
frgcutot |)tt liegt: en fep en tornt te beur ftgijn niet: op bat fijn rwae
ggrtoerrftenniet betrapt ortbeftraften too?ben ♦ SDaetbp tornt get
batinen bc ftctteren/ aio fp toanben ftclfeïjen gfjeeft ontfang^en geb*
ben/foo fictbelaben ïoopert/afcïeen mieremet gaeren epe/ oftalö een
ftinne/ foerfeenbe toaer fpftilftenbegljeniftclijffeft Jjaer epfal qugt
toerbén♦ 33an foubemenfeaefttet be gaggen enbeinbeflehen toni?
ben/ metten <areftamente inbe fianbt: foo ncetftelge 6 butffenbe / en
item ben anberen t'fenijn ban ferttei tje en bolingfie infto?tenbe: alé
oft g|)p eenen hoop pabbe-gfieterfeofaeggt/ ingaerlicberboofegc*
netaric foo bettoert enbe toraieftelt: alftilltfetng Jjaete faetfeen boen?
öe/totbatfp tijbtenftonbttoinben/ omopentlgcfegaerbolinggtn
te bclijben/ enbe int c^enbaer te pjtfeen: aljs mette #inm caecfeeienbe
ftlftcpgfetlegötiit
Wam Uk, Jbu\tk eenen mobbcr-tnpï en Jjoofen ntfr/toajS bie bergabering^c
s*£*ti.x. *n3*"aenrrBefiettetente1trhntnen/onbert'berfefeitoaneen Cotitt?
Anno }jj. lie/ onbcs^onftantntis gfieficubtn/een feetterfcfi ïKcpfer, 3nt toelr*
fee be26rianen / befonber iMeng enbe ©jfatiujs/ be CatLoIgrfeebüV
fcftoppenmetfttltfee liften enbetoimpclbetooojben/ onbertïcfirjn
tan te tooien atro?beren/ gfieforjitftcbben teberbangljen/ enbe foo
toerre inben ftrirfefe?agfeten / batntetallettj be 4&obtJjepbt Cijjttli
Uroote*
-ocr page 48-
Chri&IijckenWaerfegghen                          2j
m'oorehjc&iöbtfcbabigbtm toierbt. enbebet beöupt tirjö gftrfo0&
bant «JTonribeban Jïicett teeiie-tnaeï cratbteïooo gbetnaer&t/ enbe
ais onber ben boet gbetoo?nen toa&maer oof&/foo£>.$ieronpmug nitmMr.
fegljt / be toeerelbt bp nae ey eenen bot bertoonbett tocröt / bat fj> Lmfi»*-
frljeen ïjtti 2(riaenfcb te toefen. Jbcö rlacferen BalenjS en tarfariug "•'•
be ganben te famen / ban btrtojie roemenbe/foo riejjen en traepbeti
*P ouer-Iupbt/ afó al ggetoonnen Ijebbenbe. jfêacr terftonbt/onbct
ben $0140 ïEamaüiov toierbt baerinbooificn/mibtöecnConnlie
te6öomeboubenbe/ baer bet gbelooue bant Conrriic ban $iten
tttebe toebercm bebeftigbt toierbt/ en bte fcbabigbe toortbe Jjbóbem
£>uïc&en neft toag t'Concilie te ,f>eleucien befgbeïtjr&£ aengïje= Paul. vUc.
tirïjt: encenbanbefeïueftoffeteConftantmopelen/beucbenbuplrn «• **•£#.
&cpfer Conftantinujj Coj jonpmug / tegben be eere bcr bcplig&xi:
£>ulc&£ toag bien boofen Doop bet Betteren/alsi ectt Conrilïc te tffc Nutpfm.K.
PÖtfien bergabtrt. 3Daer eenen t©iofroruo/abs bel-bamel/brn tyv=' ♦• f4M7.
%Öen Jflauianum bifTrbop mn ben ïjaïjs bjagfit. ï©elr6e Contflie
synodHs pr$datoria,bati0^tioo?bt-£ontilie/enroof-rupI gbenactnt
toierbt:tocfenbe/foo Cïijiftttsêfepbe/eenfpelötbebermoo£benact#. Umh-tu
"tflcfetoarbte bemban bere ongfteftabigije btoalenbe ftoalcmen Tob-1-
°nber fijn barb te laten neftelen/oj) bat fp bem fijn befte gbcficbt/bejï
fiöeloofjj en gratie «Sobtg/met bare ïjittigfie bupligbepbt niet en be=
?c»ien : t'toeltb niet ban met bitter galle ban grootenleebtfct)a»te
^-cnjgïjenentoare/ enöefonberungöe gratie ban <6obt!3aI-ttio=
S&entfepbt. «fcbelijtttCobiagmet&cgaHe bes bifebje ban fijn ber*
^nbt^epbt göenefen toierbt: en bat beur fjulne en raebt beiö <£ngefé
6aPÖaeï: toant ÏJtt een «ftigelg toette W eenen fonbaer/ enbe tnteft
^sn feetter te b&ttvtn/tnbt ten reenten toeg&e te bjengbem
^btbtbt ttQfym alle Wjaöeltjcfee tet&ntmiüi$M.
T^OWo^pb^btonsi/o ^eer/ tnbet Uerefeen onber be bleugjjeïen
M€^Sutoerbermöertigb«pbt / afefeenclorK-binne öaere öiec6f#
*\J/ fceng/ bergabert: bebjijbt onjsbat boog gbebjoebt bet arg?
k fiepbt en bet boUng&e: on bat ong ben grooten neft bet Jjefc
*n «iet en crrjgöe/ maer bet laijtö* Ö# gpmtli*befuten mogbenin*
**s«»b%bepbt. Xmm*
jfc             Cat.
-ocr page 49-
X6                        Chriftelijckcn Waerfeggker.
Cap. v iii.
Wat ü een ketter plet? vvatü een beretijckj
Gen vttyl verdomen let: «verloochent Cathohjck.
€tenmoetmcmanbttoonber buncfeen/ batmcnbtt
bjaegfct: toat bacr en «s ter toeerelt gljeé beeft* lbo feï/ A
gïjecn móftrelbo b:ébt/noey eenigy binrfe fbo tmacbt
om öelpen/ en tot fijnen ecrftcn goeüé ftaet te bjégljen
Tfj&JP* aloeé netter: en^atfryabfiycHerigmrmgyemcpnte.
Hieron.cSn. 33aer5tjn/fegï)t £. i|ieronpmno7 ter toeerelt bele móftecn boo?tss
vigiunü». gfjcromm:topIefettbpbeni0joüöete3;fatajsCentauros,Sirenas,V-
Een ketter lulas>& Onocrotalos. 3!ob befryjijft int gyceftelyrRbebiebt Leuia-
d'aldcrfel. than,Ctt Behemoch.<@ef&oetenberoeren C^rberüjChimaeram, Hy-
laemftc dram,eeh bier met bele yoof ben.*&irgiIino fryjtjft ban eenen/ Cacus
monftrc gyenoemt. «?nbe Spanten fyttït eenen bjijbojmigyen Geryoncm
boe jtgeb jagyt. Jtëaer allec^ janrnrtjc6(fept ïjp )cn yeeft tot nor y toe
gïjeen monftcen gljeïjabtrmaer yeeft altybto tori boojfien gyetoeefi:
ban bjomc en gyelcerbe mannen» <£n^et/onbertoacöt / foo coint^
ter eenen Vigüantius, ïae beter Dormitantius boojtö gïjefpjongyen:
3Die met eenen onfupucren gyee ft/ tcgyen ben gyeeft Cyjifti bergt
cn ftrgbt. Sllbtto *>.^ieron.fchjtjuenbetegöen ©igtlanrtnm.
JBocr/toaert bat yp naleeft» / yp&mbe toel bertoonbert 3ijn/
banbe Cakttniffcfte enanbereontallyrnefulc&epfeüjc&e monftren/
bacrtf)j8ncanjrfeenöeanbereïanbcnaf erieletn ®aerom/ Ijtti&bt
pijne toeerbt ten rrryten te bjagyen / enbe re toeten/ toat een netter
oftyeretrirHijS.
<©m ben itcgtcaocjl&ontlibanfcfttertjc en ba netter te toedraai/
dWÏÏ'tï^tcomortmentoeten/ bat eertnbto al be gytne bie t'yepligyöoopfeï
uien. ontfïngycn/en beleertngye^èltftibielbcn/ea-ftmarl teftntioryien/
Aa. i r. en fbo boojts elberovCimftiani, bat rjö/tfftjifteuen geyeetê toierben.
<ünaÏ3Snufomuitgye ftaerba bieaf-ff0epbenbe/eenigöe anberelce-
tingye acnnamen: bat toierben yeretiirbé/ gyenoemt naer bé naem.
baben eerften öiefc aftrocn en berfcp&be. aio te toeten aenyangyeren
banMenanderSimonisbCOtOoneraniSbtrripfl/MenancInani: ban
Ebion Ebionita-'.ban Mardon Morcioniftenrenalfoototonü'ntybe
toe/ ban LinherusLutrieranen:tonn Caluinus Caluiniftcn, enbefoG
beo?t#.<£n alle be gyene/bic bp tut eerftc brrgabeiingye en ^.Rerene
bleucn/bic en fyUté nut naer ben naem banbé Stipoftrl/ JStflryop/ oft
ïleerae r/biefe tcttÊ Cy jifté geloouc bthcevt oft geboopt yabbe: maer
Wenen bien ecrftcngljcmepné naem ïjoubenbe/tc toeten/ChrifUani:
en baer naer bonen bienoor& Catholici: algnubooj allen bolrne/
plaetfr/
-ocr page 50-
JLCRETICI TYPVS, ET DESCRJPTIO.
Quodgenus Ha?reticus ïquse £ex fquo belua vultu.'
Cathólici vappa; et fïdei deiertor auitse
Quefi-ce l'heretiqüe■:'De quelle houtupie/Et de tpiel alay?
CJeft vn Catholiqiw/Mefchant,ro^ue, imque/Et inaftre n lajvy.
-ocr page 51-
ChriftelijckenWaerfeggfyr.                          j7
9 actte/m ttjben/tcr faligljepbtint gjicnupnc bt'enenbe / bat eenigft
mmtüt / baer fp gun acn Ijielöen; foct boojtgi ijccten en Mimen fal
tot fat epnbe öcjs toeerrltjof.
1©t bcfen gronbt bl tirfa öet tTaetftjrÊ / bat ten vee Men te fme&en
Sijcen ijcrttv.m en fc/oftfip «t&reft enfimocl Chiiftm en Catno; '
lyc* sijctoctft: maer fatft uu ïJft Catöoitjfé gljelScue bcriooeïjent/
bSL* ^^^«^öïeD Böctoojbm banbcijepligijcfarcfa/en
C «s0!??"i^fM* ?fal ^^ö» «Ö?»ften»»omonöer ben beet/
E liJS* flnc^öc fflJÏJf/ Een v¥ademen let: )am aengaenbefat
h. "1CIj?lftl/ be ** ate«*ffco is een fatter alp ren buret en ber*
öo?«tn tötmaet 0öeujo?bé/&'iiicIf& oft bafrifeaf üalt / oft tlDridtr
2 a;fc?nKbt ^ oft af fnïjt!t tot WW** tabs briuactni* tombeufte
2Ï2lT*?:5dt* uor& eacf cn 0{Jffcnt *• ® anom ftpbc £mt
^ugitftpn tof(/tE,at j, Quaöe beöo?tun ^Urenen fat term toojbfc ^^.
*££*'+?*?*? WccfriJ ^'dptmtt / beo?* anber gfabjo mte
«uurrcit/ enbc b een metten anberen berberlt/ ten 511 batment tipt*
hS!;:JD fP?"Ptflcttfrye «Pt boopfapbt be*leuen*: en faoebt en
ift hl i°iW ar *m b005fapbt,alfmcnber niet fa en boo^füt. ©at
I SïïW^aenupneceopeftocten: onbattg&eiieeklieii SffiL
CrX"*?"f/"6fDCrUC* ^"^< ftCÏJtÖP) en toWiuaer een "»3.
feS/S? ^iJ"**' 0U1 öat>ncntniet terftonbt berbjucfacn "i'-J-
* «£5 ^ÖccftljrtbpnacbegïjefaeleiDemltantfteHen.
'^ïSSJf JP^f S^t/ tegfan f jw* tfott* afceenen **
^ïoSS^?^8 *&**«"" optfelpjn i»an een farrfab?
öattfah!!10^ J® ^"f6(ftP* ÖP)batfpcpb?engïjcn/ entomt ban
*nirtteh«» *ïl*ctoï,tenirt/ «««'«int banbefaafa enbe*
f
^^fatS^Scf t0'^P onöeröraum cnöt öJfBmDctonfe/om
^Öebeöt om 0^aaöt0öepöt ö^ ofjeïoof^
itoSK?ïöïe5rfbe/ °^«W faeftomsban bpanboi
'liZJ/ rcnö^«nItbtmatenbejJbpanbtjï/ lebenuUie*
Öepbt / f s»cmaft'6t • ÖÖfcft onö be gratie öer gfaftabig^
tol>?ben/en nathX? toP bant argïjfte fentïn ber nettertje betojtjbt
ö mn boobt norf) om Imen ba ben Crfapben. «tnetu
® 3             Ca
p.
-ocr page 52-
tJ                     GhriftelijckenWaerfeggher.
C A P. IX.
VVdts Dttyuel3meer noch min? wat is een helfche beeft
Een argh ver doruen fin: verloochentengels gheefi.
ffl öattcrfoottactmargïjfföaptg / tuföfien eenen
netter en ben bocfcn g!jet ft / fco ift batnum niet booj*
\hp en ran / alTmé banben etnê fjjjiltt/ men moet ootfe
banben anbcrcn gljebjaggen / Bigban tbjcelianbts
Een ver-
gftefellen. «E aetom toerbt octfe bit en anbete faecfien
dorae'n'" S*** eïïctojacgïjt/ om liet grootbeftanbt en gïieltjeHfaemfiepbt/ bit
gheeft, tuiTcljen Juttte? ben mtode bingo*™ 3ijn/te6ennen te göetten/ om/
heifchc foo ban b'een afes b'anber/ |>em te bjarljtcu.
beeft.         ^at aj. 1ö0?m m De tyagjje oen bpanbt eenfielfcfie beeft teerbt A
p/*4/48 göenaemt/batenmottuiemanbtbjonberbunefeen» tüant/iaben
t.hZ i. wenfrfte be bceften beur be fonbe ghelijcb gïjetoojben / toaetom en
foube ben bpanbt/bie be fonbe gbebonben geeft / oocnbp een beefte
6«« j» niet galenen toojben^ «?nbe beur fulcfcg geeft l)p ootfe/inben eerften
aer. (lagfi aen Cna bem in bc ggebaente ban een beefte/ te meten ban
een feruent/bertoont.<£?ttbe baer-nacr aen bcrOcbcpbcn öepligben/in
meniggerlep manieren ban gijebierten/öc gftebaetttc/bopg/en arg*
ïjcpbt aen-nemenbe en gljcbmpc6enbe/totfijn quaebt on-ftel.
3Darrö oorfe be,$.^>ri>?iiture noemt ben bpanbt in bete pïaetfen/ &
foo bant meute aio bant oube Ccftameut / niet alleen met ben gbe*
Aroc.ii.&mtVnm naem ban betfte/ absnamf tltjcfe £>.3ian in fijn openbaring
tj. ofiemmaeroocnöectfpftem eenen lecubj/berr/bjaetft/ferpét/bjolf/
bog/cn öggf bit fee ghebierté/bie oft met felfiepbt/oft met loogïjcpbt/
Ijaer quaebt te teetcfee ftellcn. Wat bnUen top riaerber ba bat ^>inte
LVttiij. #ectcrfegt)t:Adu«"farius vefterdiabolus,unquam Icorugiens, cir-
cuit,qu£erensquemdeu©ret: ^uttoertoetftfotoentoaecfet: teant
u-utbct bpanbt ben bupuel / looptronbtf-ommc/ aio eenen bjirt?
ftïjenben leeubj/ foeefeenbe mie gp betftmben fal.
chyfifl. £>. 3an<!5uIbe-monbtfeghtret!)tuptmetfo?tebJooïben/flIbat
fuperGencf. top Ijier og mogïjten bcggecren/albujö: Diabolus,mala bcftia: <$en
H*miUii. tsupueligtcnquabebccfrc. €>mtoiengargl)epbt norfo beter te feen*
G            «en/ fegfit^>.<0jcgo?n«ï : Diabolus,aliisleo.,aliisfoimica: 3Dctl
bupuel ijs beur be fommigïje als eeneen lecuto/ enbe beur fomnxtggp
1            maer als een miere, ï$it 10 toaet in berfcïiepbé' manicren.<«PenfbeeloV
cm bat |)p |iem m berfclicpbcn gljebaenten fomtnbto fieneïtirfc bet?
toont. Cen anberen / om bat hp onfienehjtfe be coKbitien bcr fcluer
naer-bolgl) t: loot t)em beft butufet /om fijne bei nietten t\. &uefeen
-ocr page 53-
DiABOLICI SPIR1TVS DELINEATIO.
Vuid da?moni'EreH quicüna^pecfiabile monüruml
Angelus, altiuoli corruptus labe tumoris . ."
1 g^^ VW^Wo4nf 4^#
«£<£ .
-ocr page 54-
Chriftelijcken Waerfeggher,                          ^
«Pt« ncïjten» <Snbe oorfc/ om bat al fijn on-fet / beur fbmmigïje
wenrcöcn/macraljs een mtereoft fiere göca«ï)ttnVDo?bt: enbe ter
wtrarie beur anbere/ atë be bjjeebtöepbt eeno leeubJö tuerbt gijcre*
«ent en gljebjeeft: naer bat ben eenen menfrïj tïoerï* is/en ben anbe=
««clepn-mocbigfi.
                            *
ft ^ntinerg ben naem ban ;$ecft bient ben ïmvnd feer boel: toant al
tÜÜ» r ^p aI fi'n nat"rcl«icfo gauen bebouben(ai)cujc& J?. spionpfiuo ™°»yf- ^*
um fegbt)cti beut fulcfeö uptter nature gbec ftrtft en Wnot ft natuer= ^;^
«iföe beeft gfiebJo^ben : nocfctan0ymibts"beonrebelntfel)epbtber
Jpnbe eti beeftehjrfte auaebtftepbt/bie ftp ftem actrerfet en gebjupcKt/
r50 ^SÖ &P en moet I>p tod een beeft gftefteeten bjojben. <3Tc meer/
«.,*•; 3ifln CftjpfoftomuoTtpt : Saranexhominibnsbruta facere Chryfift.
«uaerjimó vero feras quin potius daemonas: <£m bur url fcetutban h^L]^H.
wnfeïjenbeeftentemaecfeen: iaebajeebe bieren: en bat nocftmeer«w&.
W bupueïen. <£n foo boet ftp toaerlijrBSJ.
"©e anttoo*?be i$$ rlaer: bat ftp een aacftaet/berbojuen fin /enbe Oorfprócfe
jierIootfjent engels gfteeft ifrWat ftp ban <6obt/ een b'alberfcftoon* <te»*qfr
** enbe ebclfte engelfefte creature gftefcfiancn 3tjnbe/ té beur fijn tp*ue
Söen beftagfien/beur ijbel glojie en ftooueerbigftepbt/ ban «ü>obt af*
S5ebje8en/berBcert/en afgfteballen: in eenen bunlen/ bocfen en nyV
^Sften gfteeft enbe ïfuputl beranberenbe. <£nbe is foo ter ftellen gfte*
P^uen / en fommigftein befe neberfte Ictfttblijuen ftangften/bit onjS
j^teren en nuelfen.©an befen bal enbe grote bcranberingfte/ fal int
«ftUnber gfteftanbelt UJojben uit jerb. Cajrittel,
mt baerbt nu ban/ ató een etaer begftinfel/ om afé met renen nats
«ttbingfjer tetaften en tetoonen / ftoegfteltjrfcfaem bat be «etters
ïri *löm buPueï 3D«/in fiaeren oojfpjontB/liftigft berbolgft/ fi-ftabes
Wltojjfteï / entenlaetfteninijaerbeber renbulbigftbcröoenielrjcft
tïïï!t »f / enJïe ïartfte 0Ö««£Ötf• 5UftDnjs bit beftaen te brbupbrit/
oot beft boeneltjcfc fal baefen / en foo bet befen tijbt albernootelijruft
IjJ00 *amroerlgc&met befebupuelfcfte enbe ftctterfrfte ncftelingfte
«5[je&eDt teflöent mtutit ban epgljen brfjaflljem
^*^ €n ntjbigften bjaerfe/en engel ber bupfterftepbt / boet mp
^&S| bucl)ten/en tot b blurl;ten/o ^cere <6obt ber ftcpr-frljarett:
s^Ss^maetat baticfeb foo ban b gratiën en gauen banrben en
han Vi m m maSft/ Dat ic6 mp te ootmoebigöer bjaegöe / boe kft
»au ameer ontfang^en |jebb«:en mp altijbtiöinbglojiere. «men.
2D tg                 Ca p,
-ocr page 55-
jo                         Chiïftelijcken Waerfegghcr»
C A P. X.
Wat moetmen m Vpjandtyen in Ketter hemen ken}
Deen valt ttyt.s hemels padtyen d'ander ujt der kercken.
Givciijck- C—=£=^n^ ftcrganggtüclcaen/tctectébantoienoftbantoacr
faen,heydt ijTjv) ^v& bet icmanöt amit: om tetoeten toatmen ban gein
twffctfn ^cJC nawgoubennioct. 3ntcecl$en:banbtcss/ filfmcu nutter
kntcr C" &^Jy WaErÖnibt fan fegggcn:Mm fentt b totl/IBett Mittt
J^^S=-^ toei ban toacr ggp jgt oft comt: bantft bcrbe gge*
batn ban f<jng groot-achten enbc toeerbiggcpbt. <&acrom tojaeggt;
Kien gier/getgycne toact vpt ben eerftcn oc?fp?snt6 en mcrrfidijdi
boo jtf-tomcn beg Sctterj. tcficn Ui: toaet ui gp oorit fccr tori wetten
, boofenggecü: cuereen tornt.
Gheüjcké ^at lffft bm jtt öcfc tjj3EC gïjefcam njcerbitc bemerrfeen <? 3De A
va'         anttooo^be feggt/bat ben eenen/ te toeten benboofentoïanbt/upttcn
gcmel balt: en ben auberen / bat i$$ ben fectter/nptter fterr&cn «. ©at
tCtefcgggcn: 4i»gclijcKllurifetmctigtien aenganritupttcn genie!
& ggebalien/en foo al bupuclen 3tjn gljctoojben: bat alfco een fcettet b
«j>t be ©. Catljonjruc fecrrite gyeballcn i& / en met bien npt-bal een
Gregor. i» &ftter ggetoojben ia. 3Dit fegljt £>. a&jegojiujö feer öcfcfiepbelnrft:
■j>.ijf>rpart. ^poilatas angeloiimilis cfficitur homo , qui hominibus iïmilis e/lè
**"** dcdignatur: ïiB^mcn&gctoerbtbmauoftactfcgcfl enbetlocrgen*
ben engel gljelijeli/bie gem bctonttocerbiggt ijititmtt be menfegen
ggchjefete gouben.^et toelrue/fcot allen nooueerbiggen ggefegiebt/
alfoo albermecft ben albergoouecrïBgl}ften : b'toek&39n öeluttc=
ren/ met alle premie.
Ghdij ckc jm/ggeïtirHtt ggren bupuebS en 3tjn/anberjs ban bit eeng tngelen
vctandc- 0|j£\uceft gebbé inben geïnd: alfoo cnjrjnbcr ggeen anberc feetterjs/
xing ' norg opt en toaten oft 3gn fuïlen (om ten tergten te fuiken) ban bis
ecno Catgoïtjcfc gyetoceft gebben inbc ^.fierröe. 1©at bit nopt gge*
boept en toaten/ en in uctterrjc gebcjen 3gnbe be fecttetge ooeè gou*
bea: baijgn gepbenen metBcttcrfrgebclinggetibebangïjen / meet
Hooucer- ban opjceljtó «etteren. <£nbt ggeltjrk be bupuelen tot bien bal gge?
digheydt, tomen 3ün/ beur gaetcpggeu toe boen etigooueerbiggepbt : alfoo
vduyucis o0f£ ue ncttetcn tot gacrltebet afbal tomen/ bent ï)tt guaebtingj^c?
moeto "ttftt-ÏMgibwmM* / altgbtjS fcgggcnbe/ foo gptot€g?irtHinfcpbe:
Lm.*. ' Mitte te dcor{um:t©o?ptbbanboucniitbettoaert!S.'3rttoeteiibaii? C
ber feetffeen af: ggclijrïiijpfe bacrom bouen belüerrfee (lelt/ in garen
tpgenen fin/aHe ouetfte en ggcleerbe te bonen gatbe/foot gun bticitt.
dfnbe ggeïijcfe be bpar.ben /«pt ben gnnel ballenbe / alf-ban upt
Ijacrluf ojjjscrfti toclbacit en faltggtpbt ggcüallé 3gn: alfoo ift octfi
met
-ocr page 56-
jPj^gOI^H^ËRETICIQKE
LAPSVS SIMILLIMKS.
Da?ïm
"le polo, hic fidei, facruta corruit arre .
-ocr page 57-
n                         Chriftelijcken Waerfeggher.                       $i
v ntrtbttettim/ bc Catl)ohjeSefccrcKe/aI.ö ftaercn ïiemelcu&eraer*
btn/tn be arcèe ban #oe berlatenbe/ tarot en be todcHc gl)een falig= Gef-7-
yepbt te tomben en ib. ©oo?td/gfjclnib be 'baak engelen gljfballen
Snnbc/cotfi anbere foerften ter feluer berboementb te bjcngben: aï-
wo boen oocèbc Setters : gjjeujruïup oy be nabolgïjenbe bjagfic
lUUenbctiJnren.
ï©aecom/tot berdaetb battet bepbc een bingben iö/buwteï en firt=
tttit fdue bat ben $ jcpïjete 3;faiab tct Ennter kvt bat magftmen
oote alle iuftcren feggben en bigben • aïb upt een grüot bertojonbe?
«"nenmif-adjten ban baerIiebcrljoc*uerbigbepbt/ enftmefeébe Der-
waenti)fpbt: todtoeeibiojDfooban^obtbeiUTaen cnbcrbJo?pen
u3Ün. l£p fcgfjt aïbltö:Qupmodo cecidiiti de cado Lucifer; qui ma-^'4-
^e oricbarisJ quidicebasincordetuo:Inca:!um afcendarn,&c. <&f\y
«tme berblmbe creature Uurifer / bit t.-orbtanb fco feboone toJarit:
9°e 5ijbn lbo «ptten bemcï gïjcballen: bit baer b'mo?gbenö bzorgfj
^itonbt^ati^be reben en fcljulbt: batgfipMbeerite beginnen
^JfeonrB / teb?orgbougl)eftaen5yt/ enbeb te boogïj beurzoo?
"^SÖepbtöebtberbeuen.
*©it ip oe fciup faecfo ^au &\\t bit uptten gentel ban befer toerrdt/
jjyB u?tte|>.&ercBe ballen (bie t'noojtael en ben btgancfe beb be?
sj ,pte tortf/mtftcï ïjootterbigfiepbt. ftlbnb fcgbt £>. Stuguftijn:
ba« « ae^ma^romniuhaercncorum: ^oouerbighepbtismoeber^«g«/?./».
^JJg^euetteren. ©'toelen *>inte Cppjianub ootb gïjetupgftt/ al- *•* &n*f>
Vic '        aliunde ha:refes,& fcifmaca.quam quod faccrdotibus Dei Cypr. gift.
pr'frn8erentibus, ab vniuerfafraternitate non obtemperatur : Wt^'®6?'
^S^öetoo jbf rife en fu?uptm betternen/enbe af-fcfiepbbtgfie in
Clirt cc6e/ban om bat t gbefjerie b^oeberftöan/oft gbemepnte bec
Si U'Böe/be #?«ftnw» flfcftabtbonberb «Öobts metonberbae?
bten j-m ***' ^aE,*m toierbt int oube Ceftament beboïen / batmen
toact^ "v001 ö^cn9Ö«l foubt/bttben $£ieftcr niet gfteboojfaem en
bonurt ft nu^usdeinceps intumefcatfnperbia: <©u batniemanbtPeuter.ir-
^Sfttpbt m lmt uk(tm ^rbeffe / ötur OMÖfWafen booner*
6ttt JLallc Dffc ttbcnen fien top nu cïaeriijr6/l)oe bat ben bpanbt eit
ten/K? ^dijtè 5nn/in ftaerlieberen bal/en oojfaecae bcffelfb/te toe^
gcoof g^^bepbt/grootjefiepbt/bevtoaentbepbt/enfijn.ö epgöenb
imbE-iïï5n: tot &£tto£rf>naben ban bare oucrfiepbt/enban ^5oöt
Initiu'm " Eöe bic ^ffeïijebefcntentiebeoïianXenianjs/ feggD^be:
tHüm rece^1 ^ominis,apoftataie a Deo: quoniam ab eo qui fecit Eccli.io,
%}ttbcnhirrli£teius''
^uoniamini«»inomnispeccatieitfuperbia:
beaf r?K«flc^oua"öi8üepbtbanben menfebe/ib af-lunruen en=
w «ytfom ban^obt: iuantfnn bette ftbepötbanbem/ bic
ïjem-
-ocr page 58-
31                          Chrifteiijcken Waerfegghcr.
jjein gï)cfrïjapen ljeeft: enbc alfoo baerom bet begïjin ban aflefon*
De i& boouerbigftcpbt.
ï^ct lult nip eenjs Öi« £,(6?f gojium teboo?en/boe toeï fip opbe*
ft vcbeti oucr een rcint.ftibug fegbt ï)p / fpjefeenbc ban 5fobs tajien*
ben/biebetn quanientrooften/eti befeluoojbenupt-lcggbenbe: Ve-
H »- nerunt de loco fuo:£>p 3tjn ban bun plattfe gl)Cf onun.Hareticorum
quippe lbcus ipfa (uperbia cft: ®e plactgbet fecttetcn/fept bp/bat ijï
booucrbigöepbt felue. 3©ant ten toaer bat fp cerftntacl int bert gun
VitröcoucTbtgljbcn/fpenftuben wntmetmetr tcgben be ^.nerefee
opftaen. ^eur ïjcouerbigbepbt taJtrben fp gbebjeuen,
s. Grcgo- 3tk bcbbcfonitHbrotaertaonbertgöctoerft/ taoarrombatbelttt*
dus waer- teren foo ben $]>.$au6 <6?ego?ium/bupten alïe anbere ï)tplig|je ba?
om foo bc- beren/bappcrbjrb altybtjs $boIgöen: langbe tüfet buntfeenbe battet
deïïlw *6 1ü0a's/om batbpfoobtn bienftberl^nrbe/enbefunber taant $.fa*
' ttiftrieberjfteiffe/toerffjjcont/ljetbebig&t/ en foo gfiertijeeft/batfp
bent aUs ben auteur taan als berfieren. Jfêaeraïö u6 aenbarbtehjtaet
aemncrfbe / öoe bpbe betreten taeur-baelt/ febiijuenbc opt hoerlt
Sob/ be felue bpbe t jienben ban 3;ob gbebjefienbe/ enbeop bie/ber
ketteren oojfpjoneb/ bertajaenbentaooitgantb/ bccuerbigöepbt/
argijepbt/enben bjoeucn onberganee beur oegben ftellenbe: foo en
bJactiefe niet betbjonbert/alboaert batfp |jem met bupfentmael
meer oploopen beftojmbcn/ban fp boen.
■c$«tm $u Öw bp ercmpel betoefen boe ben bpanbt niet alleen be bette
c'Ju.ca.5. ren / waer ootb alle anbere beur boouerbigbepbt foetbt upt<&obtj3
gratie ter neber tetaJojpen. jBen leeft/ bat eenen / ï^ero ggenaemt/
«aer tayftiebiaeren / foot ftbeen/ in een fccpligb leuen ouetbjagbt te
bebben/maer op fijnen cpgbcnen fin/beurt beb^ogb bejS bpabt0/lee*
bjrben torbal ggebjagljt iö gbctaJeeft.SB en bpanbt mbe gebaeutc ba
eenen engel maeebtc bemtotfc enfepbe: 4Dbp5t]ttaeur <0oot ban
fuIcberbtpligïjepbtenbJeerbe/aïtoierptgbpbbanbouen af/gbp en
foubt b niet quetfen: baant ï(p geeft fijne engelen taait b betoclen / ft>
fuïlen b in baere banben b jagen/3^ %p beett bet göeiooft enbe gbf *
bacn/ enbebeenengïjcbjobcmmetfenbal anberontbjerbenbe/bie
bent foo göcftelttaonben: en in fijn taertaJacntbepbt blpuenbe / ijs ten
4&m-9' berben bagbefoo gbeftojuen. 3c3abcl/ foo ^eïjuinquant gïjere*
ben/bJterbtterbenftcrupt gbetajoyjen/ enijStaanbebonbsn jftnielt.
Stlfoo/bie bacr toanbe Bert be aftootptn/ boerben taan beuTe be Ijóben
$frbcurt:en biejs te ongenabcïijtBer/boe be bupueïfcbe tanben feber*
per en bitterber 3ijn/eeutocbjrk ftel en lirbaem fenagljtnbe.
«■tapt». iiKenleeft ootb batfomtnigbebepbenenbaerfeluenter begSeette
.*<$.%. ban baere ijttttn / ban bouen at^tDojpen t'3ij taan tojn/oft berg!)/
boaer fp 3ön/g|)froepen 3ijnbe: tot een troaen taangcoate gbefcoo^
(aeuigjepftt*
-ocr page 59-
ChriftelijckenWaerfegghcr.                            33
fae-mfjep&t, &ifCo boojpen ïjatt be aetteten ban latten af / banbcr
^. Serrfte/ ten gïjebcbe en begfjeerte bt$ tjupuel^/ ïjaeren tnerfter cfi
Ster:btetotïfaerltebet enanbet alttjbtëfegt: Mitte te deorfü:ïl3o?pt zuc. 4.
fcbanbouenneberbiaert. Jlpboertfcfefuceerft baerop/ ïjacr een
Öoogljmoebtgöe betbjaentljepbt tnggenenbe/beur Vueïffiefp guit
'aten beur ftacn/mtoijjjöepbt/marïjt/ enbcljcpltgïjepbt/ bonen be
RertÊr/öat^/bouen alleotterftebetöacne te biefemafe bte fcïuc mt
onitet ben boetïjsubcnbe/foct Ijunnaer ïjaetUebetbermetelwfcebeti
«uftljepbt buntHt.<£nbe ban/ t'tocïc6fijnyjacti{c&i0/foccfet ïjvtt te
"ieper tnben af-gtottbt bet fjeïlen te boen baHen/frere ïjpfe te ïjocgïjer
111 Öwn felfg oogljen betljcucn Ijeeft.
$tcep|iojugberIjaeit / ïjoetntiaer ongpeeren 437,. mt eplanbt £*^4<*fp«
5teta/ tot tsvCanbten/ecnen qutbam Ijemuptgaf beur eenen nuu; |°'nen
vaU
*°«t Jfèopfeg/ïjct boïe6 beloucnbe/ beur bc 3ee int lanbt ban beloften rcu»y.
*e «p&en, Jjplieten öaer goebt entybelijcften ïjeubcl ongöcarljt ba? fes.
««/en JEïcpfes beutfagij fp feïuen bk$ te beter. <£cn iaet lancfe bcfen
«esöuubeurgïjcjjouben ïjebbenbe/gaetbcut/fp bolgfjen/inang/
{vivws/tn mnberem ^p lepbtfe op een ftrpie ftccn-rotfe/cucr be ?ce
^aSeube/en boetfe al bappet ban bouc nebertoaett fp jingfjen.. Mat t
b*8oebe Cï^iftenc/btffrieröenbecoop-fupben/ bttfpcïftenbe/ fjeb?
^'ïbetfommigljeuptg^EbifeiJt/ enbeb'anbermet ïjetejrempeï bet
tonV^acn&e ^fïf'noojbe bjeber-ïjouben. jiBopfeg foube ban fijn
„ oöegrepen fjebben gljebJeeuVmaer öpberbloogfit/ afé fjabbet
0 ""louPueIgöebJeeft ^ttgbejittutubegbpanbtg/bttöbm fp?ór!ï
Ketteren: met 3luciferenbe alle upt-gfiebaUcn engelen tn ftacrat
^"nberg^terenbc
j5[nrf psöemcrent ban/ bat ben aerbt / argïjepbt / en mtbbeïen ban
Wet/ff tefaetIcPben/tn bupueï en Ketteren foo gïjeltjcfe3rjn:.tDK en fut
bet!fe°4ö^clÖc6eItic& batfpootftte frïjoubJen3gn i «©aerom foo
loCu r
d f aulu^tanben tpanbt onjsbjaerfeïjouboet: Nolire zM< +•
en '^ "ediabolo:€n bstlt ben bupueï göeenplaet^gfjeucn: aïfoo
nla.r h
men 00cife imttcn &rttEE 2&mx gï)ttttepnfri)ap Ijcubeu:
bolor^^ fr&outoen algfteï-berrabenö enbermoojber&foo g|)puit
wwt&e €apttteïepgïjetttlyt6 fultberïjanbclt binben.
«%öeut om ïj« ü\tjc& eaW tt bttittm.
1 ^SÖcn ben ttpt-baï ban SUtrifer upt btix ïjemel / en banben
lïSnftr&eupttet^ara&ö^Öebtgïjp (o Clntfte gbebencönt)
£éCfte bet Öen,deno?0»acïöen gljepïat/ bat iiö/b fjrp=
top t'fieinriS^^: <6Ijctft m to? 0l^ f0°m bffe &^ae&fn / t«t
fvynncurtje%c6nmnaei0beeotneninogïjen. ^men.
              Cap.
-ocr page 60-
$4                          Chriftélijcken Waerfeggher.
Cap. xi.
Seghtonswvatdoen deestwee3almet verfaemderhandt}
SyfleypMjdeurhet bree^dejielen naer den brandt.
kMt'crC«n /S^^S^^&Sfit^^^Uicfe/att'i^toatc: Aues concolo-A
ghefpao. £ (Q J>ci(0 res ** vo*itant: ^en U£t S5ef n nraepen met bup?
-V» "WfctoSÖc" / maerelr&metfgnggbelörBe. Sllfocj
\\ fpantmen oor ft gftemcpnlyrft inbcn friucn biagften/
'»&. peerben / niet alleen ban eenber grootte enmagftt/
maer ooeft b&ben fdnen gare/om goebt enfracp glje?
treeft te maecftcn.t©efgöelijelt!S ben bpanbt en binbt gfieen beter toe? B
berpare/ om met öemin tefpannen/ tcgfien <3obt0 eere/tegfien fijn
^. Jtcrefte/eii tcgijen bcr menfcftcnfaligljepbt/ ban be öerctgeften en
Settere $£ant al 3nn al bc boofe menfeften fgn bienaerg en ninbe*
rm/nocfttangsijnbeftettergbelieffte / om bat fp met garen babee
mecftfpmboli3eten/ batiovbergfielijrftem foo gbp reeftttebojé gfie*
Ijoojt öebt.^aerom bjaegfct be bjaglje/bjat fp beebe boen met bet=
facmber ftanbt: bat ess/cenpaerltirft/met gljefaembc brille / raebt/en
Cato. Jjaebt» hiertoe bientbat Cato fegfit: Pares cura paribus facillimè
congregantur: <föfielyeftmetgb^lijcRebergabrrcnïirl)tc. <£n$lata
Plat'.        aftuig: Similisfimüifemperhxret : <6beli)Cftbanggtaltijbt!SUJnS
gÖeïijrfceaen.Saeben ^.<6jegojtu.öfujeftteralleuenbigficraf/ alei
Gngor. lib. béeoppelba bupnel en netter beter berftaenbe. Diabolus cumrepro-
A.Mord. bisvnaperfonaeft: 3Dcnbupuelmette boofe bermojpenmenftfien/
f"J>'14' enisimaereen})erfoon.t©aeromfepbeCï5jtftu!Sban3;ttba!S/ biets
Uan. 6. mt metten boofcngljeeftfeerceng mag: Ex vobis vnus, diabolus eft:
<eenbanu-!ieben/tsecnbupueh €n toant biettnaem [reprobi] bat
iov ban <6obe berroojpen / niemanbt foo epgftentlijcft toe en eomt/
rit.}. afë bcfietteren (bit gbctupgljt,ê>.#auli$totCitum/ baer l)pber?
maent ben netter te frboutoen/bJcl b3etenbe( fept fip)bat Ijp ber&eert/
berbjaept/enbe met fnn epgfien boring berboemt tS)foo en iffer nie?
manbt beter metten bupnelmaer eenen perfoon/ban ben inettcr: al|S
öe argftfte/ fefterfte enbe biepftc berboembe.
$u ban/mat boéfp cenpaerbjeft en gfiefaembelijeft> t®t antbJoo^
be ftebt gbp göepoo?t: sjjtejpen, &c t©at fó / £>p boen alle neerftig* q
ïjepbt/ met ïeeringlje/bebjogft/en beloften: enbe ooeft mtt b?epgöe*
inenten en gftebJelbt/altt anbetö niet gaen en milt/ om ben menfefie
Grtfw.m- ter geilen te bjcngöen. l&anbenbpanbtfegfit |b. <Sjegoriuo" albuó:
iw'" D:abolus eft lupus,oues dilanias:©en bpanbt ig eené bJOlf/ bt fel)»^
'Matth. 7. pen bernieïenbe. €nbc mat een feetter ië/Mt toeetmen toel / Die b«K
m
-ocr page 61-
^DlABOLI HjZRETICIQVE COMMVNE STVDIVM. til
Y^dus at,parilm%animis,quidpugnat vtergj?
-^■d Pnlegetonta?as animos auertere tflammas.
-ocr page 62-
ChniklijckenWaerfeggher»           *              3J
tljnfctftcrïeefet mx frfeacpf-belaenboct/ maetbaerom mlaetïtp
ootn nirt f enen griïpenben toolf te toefen*
©anbefefcgljtJb.#anmO: Ego fcio quoniam intrabunt poft dif- AH. ie.
cefficnem meam lupi rapaces in vos.non parcentes gregi: %t&ÏECet
tecl/öat nacr wijn bcrtrtdt / grtjpenbc toornen, onbrr u-Ucben mr a?
••wu fuïlin/ bit be rnbbe niet fparen en fuHen. «Bit 3ijn be ïogyenar ïj-
^ fiSÖCWccftetjï/bacr^.fBtttCCaEfpJf&ttPellicicntcsaniinasinftabi- i.vm.x.
, les: ülcnlortienbe en berïepbenbe be ongycftabigïje en onbaftcfiriên:
feinbtrcn(feptï}p)ba-tcuu3tgï;eïüctbccmnii0. tOitjtjnfe/ bieïmu
BÖcnen*en/fcoben|&jopI)fte€5cel)tdfegI)t: Adcapiendas animas: Exech.i$.
j©m fteïeu te bangljen: en te lepben: toaertoaetto anberoY ban baer
fpbepbetoe-beïjoojen/bnpuel en nettere bat ioY ten yclffcgcn bjan^
t öe.^anfuiene/bictbaaopftcllen / ombefimpelefleryte nmifeljen
«iet frljoonc ft&tjn&ïen/ct. bent ben fpiegïjel bei- epgen beijagljdijefc
öfpbrte bcö jtegyctt/ïjoojt toat ben $jopï)ete 3,eremtao fept: Inuen-
Urem.%.
liiunc in populo meoimpi^infïdiates, quafi'aucupeslaqueosponen-
^es,& pedicas,ad capiendos viros:>®nbetmijn bolCÖ (fpJCBt <ü?obt)
3nnbcr6tbcnbcnboofemenfcöen/bkmetïiftenenïagïjenupt$rin/
°J» anbet te bangöcn/ droppen en ftriruennptvfpjepbenbc / atëbOi=
SÖelaet^. Sicut decipula plena auibus,fic domus ülorum plenn: dolo: Bcdrogh
JSNstfc een üagïj bol bogtjelé ie om anbere baet mebc te bangïjen: j« fi clc">
aiioo3tjn gareïjwpfenbolbebiogfijS.^nalbaertoe/om bic onnooffc ^"rK
? a«He ficien mt net te f rrjgöcn / wet fcïioonyepbt oft met quaebt-
JfMtt: enbealfoomctbetfaember ïjanbt metten bpanbt tot öaer
"Wnföe qualgeft-baerf te üeppen. miert bat befeönfe oogïjcn bit
,,nimttlije&rpeïtoftéaenften/menfoubetöemaïaaiberjSaEff&?o(M
F e"en krijten banmen boet*
ru« attetlinö'anttooojbeltac;ti&em\nthne\ueteet&ent/bat fp ben
\s!Z?/ ^«öm/ en fatpen toegö ïeeten en ïjouben / bicter geile*
«ett Iepbt:bJeï ouet een tomenbe/ met ben ïuft beo bleercl# / enbc
ftï/l^^öojuenfinberannebetboiuennatute : bie ban fel&feec
efihrrï^^B&^^Öentó/totfukBefoetembcöagfiehjcüelc^rnigïje/
uclboIggenbe/om fulrne btoalenbe meerterg gïjcyooite gyeuen,
^Öeöeöt tegfjen üerlepbfcöap öet talen*
3eut/mmnaeronferfteïcn / bcnbpanbti^met aÏÏeujti
! «inbeten op onfe quaUjtK-baert upt: Wilt ono foo ban fijn
«efeen/en bcr «etteren pre&en öcbjijben: op bat top met be
*mm aera£Ött0Öe ggetoouiglje gperroontmogyen toerben.
42 9              Cap.
-ocr page 63-
36             *           ChriftelijcfcénWaerfeggher.
C A P. XII.
VV'ten loet hem3oj? bet punSl 3va ketters lïchjl bedrieghen
EyLtes}dic niet en dunckt3dat ketters altijdt üeghen.
Sfcntanbt en ijs gïjeeren bcb?og9en/ootfc be gfiene bic
tocïanbctefomtyfctgfüubenfoecfccn te bebjiegben»
SdsadeÜck
©aeront / aïfoofeercaïo btmicmanbt banfnlcfisi
bedrog £fStf Wa®^1 Öatl tE *mV Ölf00 fem {Wtm Öeitl Öaïï mtt/
der kette- ^Yv o^afëöpöetnbtfgniettegijcnftaenbebtbjogöentoinbt.
«n. H3t fuïrïtg fpjupt bet gïjemepn fpjecrfitoocjbt ban fulcne: $p en faï
mp maet eeno bebiiegben. bat 10:3itfi ben gfieleert ♦ Pifcator iftus
fapit:<j?enenbiu"r|)er mepnenbe ben bifcï) te bcrfcïjaïf aen/eit binnen
imbbtfen ttjbe/aen be bedienen/ban een ferpent gïjebtten oft gSefte=
fcen 5tjr.be/ b,aer ï)p gfieen afljt op en floegïj/ benefit foo bp fp feluen:
Stfifal beojtaen beter toefien. Sftniet tebertoonbeven/baaerbp a
battet ban roint/bat be ml ff pen fcun foo laeten ban Ketteren bebne*
gben en berlepben^üJant bat bs b albenneefte enbe fcfiabeljjrfifte be?
fcjogfi. t!DeantbJoojbefegöt/batï}etfnlcfiemenffï>en3ön/ bteniet B
en btintïtcn bat ficttero aïtgbtg lic gben. Ifêant/batiemanbt barfttc/
bat Ijp met eenen logfienaer oft balfrftaert te boen Ijeeft/ bp en foube C
, bent niet betroubjen: toeltottenbe/ batniematibt meerbebjogfien
tn ü5erbt/ban bie te beïebttrcubJt,
j!®acr/mogbt icmanbtfeggftett/be uctteren biengïjen bele facffiett
uptbcï£.£>rb>iftboojt: enfpfp^eüenooentoeleanberebinghen/bie
tcaer 3tjn:i)oe iiegljen fp ban attijüt^^ feggbf toele toave faef fint/
bat fietin irfib: maernocfitansTcgftt beantt»oo?be oorfcfeerVoel/ *
bat rp aïtnbtoliegeen: ïuant fjacre mepningbe io/tc bcbjiegben/ cit
be menffben banbe Voacrbtpbttetreïfien. ^oowien oor&lod fcgbt/
bat ben bupnel een logljcnacr tjs/ccff» aio öp voaer fegj)t:toatïjp boet
ntetbebüaerbepbt / t'fcïfbcbatbclcgbenaerjs mettelogbcnboen/
hctn.%. bato liegben en bcbjiegöen, <£iï baerom/ljpisiecnlogber.aer/eneen
baber bcr ïogben: cttbe bt ïktteren 3b/n fcrabcren beg bupuclo:: toant
fp betoerrfteïï {jamsbaberfS boen en oolb?eng!ï)en.
lin/ncngbeütn tmt fp in bc bjacröepbt met at 3nn Wijnen ftaenbc/
niacruptgijefrhcptjcn : toatfonnenfpaubcvobanïogbenfpHRcn/
oof ft ma bc tooo jbctt beo bJacrhcpbto/ baer fp baet bcbjogl) en Int^
gfien tnebe bcber fict^€n ijia ntcfee toerbt bnt fierbtcn menfeb gfie*
infetteert/en beröoincn/aïo ÏM bent be oojebatt/ gbelncfi rtgal oft
anber bergljef/aïft bent ben monbtingljatomen toerbt.
Saii. 19. SDaetoro ben HE>!jfetnau fegjjt toiifeinffi en Voel tot befen pjoooflt:
Qui citö crcdit.lcuis eft corde: ©ie batften liffjtgljeiooft/öteijöfcfï
-ocr page 64-
12.
NlMIVM CREDVLIAB Hv£RETIC
JS SEDVCVNTVK ,
Quis ££iti laqueos facile induit hxreticorumï
lmmemonlios femper dare verba; et vendere futnos
&tU-^U mat ^ W&W Jlettwi &g %(fo '•'
A
-ocr page 65-
.. ^                 ChriftelijckenWaerfeggher.                         ?7
«f §t ban fterten. i©aer ip comt £et/batrer beïe licbt bc b joggen bso^
»en en bericpbt.1©ant anbers/foo ben feluen eibers fcgbt: Fruftra ia- Prounb. u
citur rere ante oculos pennacorum: Ce betgïjifS b3fl?ptmcit t'nct beur
woogben berboghelrn. IBic fagb orttoogftei /oft anber bier/ Jjein
«o t act fiens Vöüïcnjöï en toetend oucr t'yoofbt iactm ftroopen/
loomenfommtgïjemeitfcïjen fiet bellens inb en fiien ber bolingben
snippen i jföaer toat {ft 4 als t berte beur tjuabe affectie tntst
Srjencpg|)tfj?pbt berfonben / totfulcftstcbojenbcrcpbtis/banift
öoebtbangben. ïDant/ fooCefatfepbe/ bemenfefjen gbcioouen cèfm
flbeern/fgijene bat fp foecben en begberen. Sftlfoo toerben fulcfte bim
8Öcn ïicljt ontfttficiv bic ban baerfcïuen/oft beur bjoügöte/oft beur
op gbeboegïjbe matme/tet bjanöen gbereebt 5ijn: gbiïycR oocb een
Ht®töc baeft ontftebt/bie nocb roocbenbe is.
r */' * t,fUl^Pöc *ft riaer/batmen banbe «etteren fcggften magb/
1 gbene bat |>.$aulus ban bien ba Canbiert fepbe: Creté'fes Temper t»'m.
wendaces, mala? beftic.:<Die ba Canbien3ijn altubts logbenarbtigfi/
*" quabe bceftcm <£n besbaluen nict.meet te gïjeloouen als fp 1»aer
«Sflben/banalsfpliegben : gfieltjcBmen bien niet en gfieloofbeals
OP toacrïtjcSsÉ ten bjclfue riep/ ombatbptfelue foo bicfemacl upt
If^Itcïjepöt enbeb?ogD göetoepenbabbe. 1©aerban bet gïjemepn
4J?eer&ujao|bt fp jupt: 3Bie bicbmael licgbt/ en toetbt niet gbelooft/ AAfat. •
°oc6afe fjp toaer fegbt: en bat berbient Ï)P met fijn liegben.
^ie met t'fcbnn ber bJaerljepbt/ba bettcren niet en toiït beb jogïjê" ffiï ci6.
~°Jbai/ bie3b bouent'beutfepbe gbebatötigb / boe CambpfeS Hm
^onincfe ban ^crficiv ban eenen tooueraer/ £merbes gbenaenit/
^bjogbsn Ujierbt.3Men£>merbeS b joegb b«t naem ba s tonincbs
loebec/en toas bent feer gbehje h> <©p befé boet/beeft bet «onincfe
ytateg^en CambpfemaeMgïjegrenen: enfoubeöetfeluebjebcbjeö
ter■ * ftebllEn/Öabbe bet bcbjtogö niet uptgbecomen/bcur be bóf ft>
hihs ^aÖan/ biebpbeittCIapcnbe/ beftef batbpgbeenooKnen
è i h J®£ ba!ftÖcpbt upttomeiiöe / beeft gun ©arms bant fltjt& ;
top anf9«leuenontfct. «Piemetïicbten igban baeft te gbeloouen/
»•*e en bJerbt oorb niet baeftbebjogöen/ ban ifk ïjet nieuü» (£:uange=
zpjcbtften. enbetoaert batmenfeeerft UJel befagbe/ men foube
moen/bat fp oojloos enbe eerlos 53»»/ be gaïgbe ontftopen.
~, 3lntmm al boïcnbe ten ecuüJigbcn Icuen niet gïjeraKen en
'5an:foo UW kk tj/o ï^eete / bat gbp rap banbé beb?iegbe=^
^cbeiigbceftber boïingljetibïbJaerenbJift/ opbatiebin
oetoaet&epbtmagfjbltj^enftaenbe / mütüt belofte oer
toaerfiepb^tnsgüenieten, %mtlu
45- trf             Cap.
-ocr page 66-
j jt                        Chriitelij eken Waerfcggher,
Cap, xiii.
Hoe lieght een hereüjc^ dfegbthy fchoone vvaer?
Dat ü sduyttelspr<tSïijck3fijnmeejler3ende vaer.
Scmanbt en té foo gficlurnigft ban toact te feggftcn/
oltöpennttfgactftemfointnbtiS: fcobcn$?c}ji;ïte
^)autDfC(rijt:Omnishomomendax:3£He lïituirlK ïji
i-j:,i.'i5. J^ \j^ ïogftcnacijtigfi. jfl)acr mibtsbat be uitteren corfc
fomtijbrstoaerfeggftcnbc liegeen / niet alleen mbe
gljcmepne fnrnfcc/ waer oocfcin ïjnn u?cbicatie/ na=
mcnrtiicüfcricttoafracïjtigljcfcntenticnuptter $. £rft?ifti)p b?en-
gljenbc (foo top beur gfiefept fieuben) foo fier-ncmt De bjagfie bit/
tot beter feenntó en aentoijfingïje / öat ooeft een fiere tij eniger in met A
fijnen mcefter en babcr btfen boofen bpanbt ouer ern tornt.
., aicngaenbe b'eetfte/ban t'weefterftl)anbej$ bnpnefe / ftgljt aïttté B
ES 5>.2Demarbt: Diabolus/candalorum magifter: ^enbUf UClijS ben
meeftcr. meefterlïan alk ontfticïjtingïjen.^n baer en té gficen tncerber/ noeft
jsemAnqi. ontfiencltjtfccxontftirijtingïjccftberargïjeringïje/banSerene: biebe
Icucubc ftcenen bcr ^.netene en fiup? «Bobt?/ < btoclrn 3nn be geïoo? C
uigljeinenfc|)tn)aïtt!bt!5foetïiti3aiitgijifticijtctetree6cn/cnï)oonctt
i Tim 4 ban rninen en bjanen baer ban te maernen.^it 5iinfe baer $>,%&&
ItissaffjJjifet/ ban tocItttebcn^.<0ficcftbcurfeptficeft/bötfp bant
ghrtcoue af-fcï)epöen fextben / acn-boojenbe en acn-finngftenbe be
gljecften berbcïingficn/enöe bcr bupiiclen Icérittgijc* #>ot>3gn ban
bebupuelntfiacrucbctnwftcrg. '.•'-„_ ^ A _
3?at ben bpanbt ftaet baber corn ut / batthjf fet metten itutfec:
HS toant bonen t'gfiene bat int beurgaenbe kapittel gïjerept té / bat f?
vader. js'bpanbtögljetoctt&enboen / footoerbt bit cocn beur #>♦ 2lugu*
, „ ftrin befloten: até W bic tooojben €ï^m upt-legfit: ©en bupuel té
eentognenaet / enbebaber bcr logïjen: foofrgljUjpbaerbp aïbujJ:
Atfrlt. «Mjefijtn <£obt ben baber / baber téban fijnen firne/ btebetoacr^
ïtepbt té- alfoo té ben bumtcl / naerfijnen bal / baber banbe ïogfien
éöctooiben • €\\ foo bcfbolgfienbe oor»baber ban alïe ïogfienaens:
baer bc netter? b'ecrfte gficbojene af 3tjn/cnbe iiefftefiinberemfiaren
baber foo toel gljeïtjrncnfre / bat/bieb'cen fiet/ bie fiet b'anier.
©aeromtoerbenbenetteren ootfcfeettoelggefieeten / Diabok in-
carnatkber-ntenfcïjte bnpuelcn / ooofebpanben in inenfrfieïyr&e
nature en gyebaente. ^nöe fP 5rt«t ooc&: toant ftaeren aerbt / arg*
ïiepbt enfmacifc geuentupt: aténijbigficyonben/oocfe b'eentcgfien V
benaubettnbafftnbe/engieinfenbe» <£nbeöaerom ï «ptfionbt:
niet
-ocr page 67-
ïpERETICORVM 'PARENS ET MAGISTER DlAWZVS. 13.
Qui fucum faciun%rmra, quanicjuaan oiaculafiwi^ant:
Qua. £>let arte,Lorum %gius Docftor^^ater^.
, La VeritéJokte, E/i elle vnejemte, Quand eWeffm eux.
V^SWmr Mm/ïre, Ce vóffamttmftn;Vn tmtr math
•eufeux.
-ocr page 68-
ttfetaiife            Chriftelijcken Waerfeggher.                         te,
AinSS?80 .f ^m üoofnt SÖ«ft ütrtoonbe ïiem ceno acn a^fc*
SnJ8art«tt/afe een engel beöït^t^/iaeafó Cïjjiftnsfriue/ met f"s-Ato-
bat h« Srtü£leet,t
mt}t mrt efn Öouöen «*«"" berriert/ feggïjenbe
to„,rnlÖ?lftuöto0^^^
Ci^mbetowÉtebonmfa^^artinu0/öei
rooSnr^^^^^Jtftusien Jjecftmetgljjfepbt/ batïjp
öenS! man:mrtÖe tccc&enen fijnberpame/enbelittcefïie^
tanS ï£ r0llbm* n&
kP mrt fukïic macK-tcecnenen romen fal/
^afi/i«,„ 5ld00lïett- ^mtopa«ï>t/D«tnetriaerötpbtgïjccomeii
GtteSen /« ?*m&c ^«ftÖ«Pben. feoo romen beftctteren acngöe;
fcnbni*. il.
ccu (cïJom frölJn *«momt: maer foo f? a& bupuctè
terftPH n, ?
CCUMi C^lft* CRÖe aIIc ful*f fa««en öacten / foo onfe
*"»£ üaerargfiepbt/enbefcfiepben meteenen Hanen,
ïneurfepn "l^SÖeïeTen trurft fullen top int nabolgöenbe eremaeis^^.».
bocrfeT* S>aöwtanu0/ cenöoofbt-Sttter / focïjtc fijn fenijntgft W
te&om/?°*imnamttem ^♦ïfiaoupmu^ben tooldte terïjaubtCjnBm'
watiufi/S«l^eronP»n"3Snucojtgourr-ïebentoa& JBaerfeit
««n-nn r! k ■ ^
tonn $a3amtx Ö«ft öem ban balfcöcpbtbcrtoon*
& ii«J?
e/ batÖPberrö»Ö°ofötfoubeïaeten/ tentoaere it&t
toaec i, ?!U0
fcme mo?5Öcn be Uaïfrftepbt ontberfttetttoelrft foo
^Wtfr«Sr;cöteöe
/ öattttöcnfatterftlue benroplactenfoubtv
tftCfï0OEfP?oBcn/tbJicrbtfcogijeöacm IDautfoogettenupt*
be/ben ïv ?!!"" toa0/ efl ö* s°ctmi WffcÖop onberffbJcerbt Mitk
fettftor"l?Ö öertoacl)tenbe: fict baer fe. ^reronpmug qmm/ljitlt
^oïtfthS
7 £nöenr»te DfSnettcrsibalfcïjcpbt/ Semtocural
BÖefrï)tCbS.acmtmaec]&cllDe- Jtëaer/batbertoogö bertrcrficnbe/
botten ter S?1 mr5bet mfcaftd: t fjoofbt bes ftctterg biel beur fyn
*©t befebm r /af-SÖ«aagï)enfonber aen te comau
^ettecen tnXSÏ* bwf» SÖftert ïjelinenbc fioe ten bpanbt ba
^rtaerenSA. ïbaöcl:iö
: «kjftnoeybepjinriuale bjagïjete .
hcïjt^/ „0i ' Wenbpanbt mbegfiebamtc ban cm mgeW
SÖcn: xnm SwaCf °?ber tftÖ8» üau *>*»&&&«* en bcbjic
%icn» 0attoP,«»tocïewngftem(iefbc gfteltabtgubnjucn.
Cat.
-ocr page 69-
Chriftelijckcn Waerfeggher.
40
C A P. X I I I I.
Hoe canmmfioghereedtjivaerfyreken^nochuns Heghen?
Alfmen met vvaerheydts cleedt^anderfoeckt te bedneghe.
"^
«^ Stttbe ïogïjen en ban lieggen/ fuïïen top int fj. <ranit?
tv r ''*f4£\^o& tc*^cftcn/^^                                        Jfêaet
'ehï&l ife- vtt^ >n ,1U fn ftact onsS !t*ct anöevjs te "'tto»f«i / ba Ijoct tno*
ghtn'hocl ^Uff ffl gijelijffeté / bat ietnanbt toacvfeggöcnbe lieggen
•'•f^^fi^' tatunamentlijCH bolggcnbc ong cciftebeutneiné/m
Jbatan en ncttcten fijn Binbeten. ftn eet ften/ ïjet té gftelcgften/
até iemanbt iet fcgftt/oceft bat toaet té / até ï;.p nupnt battet aubetgJ
té/ban ï)p fegï)t: en bepgalucn/ fujcKt tcgfien fijn ï)eit en inepningïje.
23p exempel: 2tï0 iemanbt fegggen fettbe: 3th ftebbc to betacït: enbe/
gwe toeliet toaet té / nocfitanoatéïjtJtfoofegïuv iftbatïjpmepnt
bat ï)pt niet betacït en fieeft / en norgtan 0 feggt/bat iae: ïjet ijs beur
ï)em een loggen/en notï)tanotoaet. t©attt ben ntonbt fcgfit iae / en
t'fiettegöetupggt batnecn.lBant/batfip bc toaetïjcpbt fegï)t/ ïjet té
todftfict/ maer bato bp gficbaïle: toant int fiette uepnft hp anberp,
<£nbe aÏJS be ntonbt anbeto ban t Ijcite glictupgïjt/batté göelcgficn.
«Dies gïjtbeuttïKt ooeft ter e onttarie/ bat iemanbt iet fcgijt bat niet
toaet en té/en noeïjtano baerom niet en liegfjt ♦ <6ï>elijtlr/te toeten/
até £p fegg&cn fonbc: %th gebbe b betacït: ift bat ïjpt foo mepnt / fco
en iicgl)t ï)p niet/ aï en ift norï)tan?s niet toaet: toat be ntonbt fpjtfit
foct ïjcsrte mepnt, jlBen maglj tocl feggfien / bat fulcfe een niet toact
en fegftt: mact niet / bat fin ïiegfct. <&m té niet toaet bat fip fcgfit:
mafetMjen té notfitans- gficen loggen, toant / tot ïiegficn tft ban nco*
be / bat be ntonbt en t'ijeite conti-arie gfietnpgfien» $u/be ntonbt
fcgfit iae/en t'fictte menuet oorit foo : maetfté norfitattéanbetg,
tDaerom/ten té niet toaet bat ftp fcgfit / maet notfitang en licgfit ftp
f Cicero. niet: toant foo €ica-o tod fept: Mendacium eft falfa verborum pro-
■latio,cum intentione fallendi: ï©cïogficntéeenontoaetarfttigï) npt*
fu^cKcn bet tocojbctt/ntet intentie ban te bebjiegftem
5Biu/até ben bpabt oftficttet toact feggöé/oocn upttet ^. ^>r^jift/
meed in fiactc ïeete/ foo Itfgïjcn fp nocfitang / toar.t t'fiett té contta*
tie. <Den tnonbt fujcfct t'gftene bat toaetté / maet roette uepftb^
rw».j4- b?ogfi enbalfcöcpbt.t©aetomfepbe ben 3®ijfeman toel: A mendace
quidverumdiceturïiBatfaïbetban cm ïog^cnaet toaet gïjefnjonett
toet ben i $p liegfit aItijbt!ö/ooc& até Wtoaet fegljt: toant onbet f)&
bfrfifribanbetoaetöepbt/ ïjeeft&piuepningöe te bebiicgïjen. %P *
jtjefenteertbetoaerijepbt / bïcuptïjaetfriHen oufangbaetté/ enüt
onbeï
J
-ocr page 70-
QVOMODQ QVIS, VERim. DICENS,
MENTL4TVR. té-
^iM/ifflentil? valeat quis vera profandoi"
J^-dolaCU1 ^ro ™ens infidiatur at ore .
-ocr page 71-
»«,-,,              C.hriftdijcken Waerfeggher.                        41
C Sfi,>:TmameïöerrdMer/ftefetÖP öetoBljenmeöetónnm: en foo
<*l
C )ntni(%m öf«r oe toaerfjepbt bebjogïjcn.
bf.7v«
p * *tvbm 4&»M0 ae«f"n be logöen aengacnöc/ fco betiin?
ir, i ■,ÏL **
mt IieÖÖctt/t'bebjogö meeft ulaeto Jjecft. Non mentie- r eu:t
SiÏÏ *Wleben ^Mtnictltegijen/fcpt «Bobt. «rnbetoaerin bat be
«anjtb^ïogörnismecftgïjelcgïjenisi / battoontljptooojtov afê
i«i met b anber uptlcggljcnbe/aïbuS: Nee dedpiet vnufquifquc
&£imuïm i" *"
bat ""«tanbt fijnen cuen nacfté en bcbjtegije.
Sum ft ??*3fU'SU^n0wfetod/aÏ!8fe,ftJ*t: Menrienrisp
10_ Augttfl. in
acrhfs f mllngua>auudlnpt^orehabere: qrsatgbenepgfien E»<*>-
&onl, IoSÖfnaers(/anber!S tobè" móbt/en aubers tntfterte bjagè\
Uerrht ?,/boIöljmbe
öc b£uc8aetlDC tyaegïjen en anttooojben / |jp
Hhe frf,
mt Öcttebalfröcpbt en bebjogi) bjaegöt/ al fpjafie be ton*
^rtiwS?1?' toaerÖepöt- <6öelii£&coc& ern öepbenftj) gïjeleetbe
foniSl\ Mendaciiu» vencatisopus aliquandoeft : t£e loggen IÖ Bmn.
te feówh ,Jltoercè Dfï toaerïjepbt.bat &: ^ótiitoVoocfi met toacr
D JDen/ift D* logijen btemen foer W en t beb jogï) bat ter af comt.
teqy^^^öêboofeitgöceftonfenilecrenaerrieijenfcpbe: Scio Lm. 4.
E Shen £ *nd*usDei:3tè toert toeltoiegïjp3ijt: gl)P3t)tbenï)epav ^uyueis
batw0ot6/öcnfone«6obt.ö: Cöjiausibebeïiemftoijgöen : met
trucL
itietS.h aenanDetsS ffPöe/banbetoaettjepbt: maerom batl)p&
%IiSr 'cÖepbtforI)tcteuebjiegl)en:en ouetfuItHOV foofcclc beöe
tnbc wen/f^n ^eu"«««n aengaenbe/en battet af mogljt bolg&en
ê.^^o^menfcfien/ btefulcfejs aenïjoojbem ïtëant gfjelntè
daci^ f ïöe"m0nbtftö:^t:DiaboluS interdum vera dicit,vtracn- cbryfifr.
^aet/ n«Uüm Cara veritate eommendet: TOctt bttpuel fegïjt fomtnbtg f»p «■ Ma*.
fctfactJenh^a5ÖPfÖnIogfim / meteentoepnigl) toaerljepbtg bunne
^5tte h         ni miit twtfongljbtiti maecfeen fcube.
&SooZrS?c*,ten tmcS Dcr Srttcren/boenbe in öare yjebtcarien Ctt Ketters
tutn naSffi1^1^6 fommigöe coou-lupben boen: bk om öaren !»°sheydtt
F ^enfrïirni«s ?eb?ieSÖcn / balden toeröojuen goebt befnnuele
^oobShïÖanfctftc6en/ onDtrtbetfefetban goebemoeftren.
to*l toeeiï.»*Ü?ttc l^ftÖoontoojt/metietbp tebjengfjen / batmen
nc"fe bat a »aeC W iat td(ë upttcn 2&ftd lefcn/ mtt inèitt tn >»rt
tai/ bc r*!r2rmmbe 7 om aïfo° alföan/ al tn te ïtwum bat fp tofl=
^aSS^?£CÖSSsaj?entatl-
aÖcbafimSfrp ~«««n*»panw / upttcr toaer&pbt in beïogfien
Ö« tierfet Si? . °» aï .fp bept,c «Ptft«Pffen/t'3Dïoflijm.oft toacr/
,,ati&t/ijpfi52 y .7 ^^SÖ^^beö^tcgljenupt. ^Batgnely* ben
•«ötf&eOat h5 r b>antter een feeer* oft lamp ïjtet en bacr : alfoo/
ft«cnieüiuP 7 lpn"tail^»« bupfterniffe en3nn/maer?imöe bup*
w' oocfefbo HUW batmenfe taaen tan/ gfieüjcfebteMm
f             Cgppten
-ocr page 72-
i
4*                         Chriftelijcken Waerfeggher.
ZxtdAo. Cgpgtentoag: taeoorbVombetoaergepbttefegggen/bmnargtbeï
boüngben/en berblmbtbepbt felue: £>ooift aï met allen/afei een gge*
bueriggcloggm:fcotoclgaerïieberleuen / absgaertooojben en lees
ringgc: enbe oorb fp feluen mebe/ban goofbe totten boete/ foo groot
enfoobeïealsfp3tin.
Tooue- 3S5ouenbien/gï)clyrK tooutraerg tmrergten tootteraerg tocjben
taers prac- ggegecten/en fgnt toaerlnrbss/ aï ift bat fpfommigge goebe gcpligge
tlJck- tooo?ben en binggen baer toe migbwprbemtoat toonber ift bat men
betters loggenaerö geet/in al gacr boojtftcl/ al gï)eb?upt&en fp (mife
bmpcbenfp/feggg'irb) barttoe/goebe/gepligge/entoaeracgtigge
Waerrfg. tooojben i <Ênbe aenggefien batmen 1©aerfegggero foo noemt / öte
ghers dob- nocgtang meelt altgbtg lieggen: m abs fp toaer fegggé/met betoaet:*
bcihcydt. gepbtbebjieggcmtoaerom enfalmen be Betterg niet loggenaerggee*
teh/aï ift bat fp fomty btjs toaer fegggen om gaer loggen te berfrgotM
nen*£n moet get emmerg 3gn /bat iemanbt be bcttersï 3©aerfeg*
0tt$ milt gecten: Dat ïjet foo 3ij/gï)elijrb tit Ifêaerfcgggerg geeten/
ïriemctten buptteïomgaen: ooffemetbetoaetgcpbtlieggenbeenbe
bebjieggenbe/enfielenberberuenbe., ï©antgetootbfooeen boobt-
flagger isi/bie een anber get lenen nemt: toeer gp bat met een bjoobt
boet/oft met eenen fteetn
§ .r^.zj. wt alle befc binggen blijtat get / goemen ï|em tan bcfe balfr g«
j^ongetcn toargtcn moet / in toicng monbt bé logenacgtigen ggcctt
tooonacbtigg ijj: foo bptis gcm i»el beroemt» 1©ant top nu ban toe*
ten batfp ong fenijn inftojten toilien / en baer toe ben boojbt be£
rroeUmetï)onigl)beftttjc6m / in ftun fort aenballen rn ujcöitatte:
toacromfaï irfeban foo mgnjsfelfsbergOeten/foolatenbeöupuelen/
bat i& toilleng en toeteng/bie aengoojenbe / mijn boot en ecutoigge
quaïijcB-baert abs eenen blijben b jontb faï inb jineben* #een itb: aï
toaert nat ft mijn beute te boen: foo en toilucber niet eenen boet ftefc
Exolt}, ïen: bolggmbet'btbeïbejs peeren/fegggenbe: Mendacium fugies:
<tf>gp fult be loggen fcgoutoen. l©el tortcnbe/ batget mp aïfoo qua*
lijrö betomen fal/al$ bet foete inben monbt/ en inbe oojen i&. 3Pert
Prw.io, 3©gfeman toaerfegoutoet mp biejs albujS : Suauis eft homini panis
mendacijr&pofteaimplcbituroseiuscalculo : ^et logfien-bfoobt
fes ben menfrg foet inben fmaetb: maer acgter-naer fal fijnen monbt
metten fteen ggebulttoojben. ï©at en tan gem t'Icuen niet ggeuett
notg begoeben: maer be boobt ten epnben noobtfabelgtK aenbjen*
ggen/ onber t'berbfel banboetfei.
atUitu ui.. JBen leeft een aerbigg bebjogg ban O. ^>erto?iu3S / bie een ütbe*
% j.c«.% i. raïf/0ft toit gerte-ioncfi tem ggemaetfet gabbe/eii foo ggdeert / ba*
jjct gem ten fiabe bolgbbe/ en baer gp in fijnen tg joon fat / <wa>n*
metten monbeamfgn oo jen: enbebebemenftj^enteberftaen / bat
be 09o#
-ocr page 73-
Ghriftelijckcn Waerfeggher.                        4}
te gobbtmt* tStiana gent met bten mibbei alle fteretcn te ncttnen
Sat> en gem mrïic toagin alle fijncacnflagïjen. ^>oo gïjeffïjieb&tt/
bat een legbelijc» met ïjem tod forïjte te ftaen / enbe acubabcn ïjenV
a& eenen <ëobt.
&nIiB een bcbjiegfjtftjf fc boojtftd geeft JBagtmtet oor6 berfiert/ F^jfw S.
°tn balfrften jj?onötte/en IMnf e betCurcBfrftcongobbdtjrögepbt.7«p 3-
^nberberfeütpömlogöenatgtigïjebonöen/metemigöftötinban Mahu'
toacrargtigöê gft^feljiebcïïttTtbeïjangfjen/ ombeur een ©obt gïjere? mcts v '
«*nt te toerben banbe ottuetftanbigbe natiën. £>oo ïjeeft opeen
»wpuefoobJdg|}deert/ bat fp/a&ijp benboïröe piebiïJte / on fijn
*röouöer quam gbebïogljen / enbe metten berfc in fijn ooje ptefite/
*a«t fp ïjaer aeg upt nïagfi te raenen/foo öpfe g&deert jjabbe. €n j)p
^aerBtcbeflècitemenfcfienbïijiS / bat ben ^. <0I)eeft/ inbegjje*
*a«nte eenber bupue/footot Jjem quant/en te bennen gaf/ toat Ijcm
*e fr0SÖfn enbe te boen öonbt. *©atg ber Ketteren njarttjefc/uptgïjes
u«ibe^batö«nben'H. 4&ï*efftbmrcr|)tenfm ber bagger #>tï)jift
peeft / om foo met |)et frbjn enbe tooojbt bet toaetljepbtte lieJj*
^tebebjiegben.
<©at tooaft oorft/bat fommigtje fierettjefien/ om foo te beter bjou? cat&g k&
^e« en mans tnben ftndt ber bolingïjen te bjengben/ met bjoutoen £"f ;ercn
f nT5Öi«göen/ öie fp beur £>ieiUen en $?oöïjeteffen uptgfiauen / iaecoeft.
'O«ittjt>t0 ben =£♦ <JE>öeeft fdue noemben te toefen / otnte ttarfitig&et
«beöjtegben, »fónamentüjeö£imon JDagugfijn^elenam / tyit
^«Pbebeeeutoigöetoijjs{)epöt<5obtöte3ijn : Carpotrateö fijn
««attdïïnam: aipeHeg/efi £euews$bjlumdam:enfoobooibïans
ürti***act %iet meöe fl&enoegt}/ banbe ghdrjdtfaem&epbt bejs bnp?
JJ* en öfttet / ooe 6 int bebjf eggen met be toaergepbt /enbe bant
inX^cnberfeluer, l^ttbanbenC^iftenen/ enbe ben giftenen
qcöei»oojenbe.
®§tbm tt$mt'lit$tn m btbmf^ttu
^dgcfc ggp/o ^eete/ ttocïj lieggen norg bebjieggen en tont/
• "odj en cont beb joggen toojbemggeeft eng be gratie/b giee
m nflcr te boïggen/oo bat top niemanbt en bebjieggen/nodj
eocfe t'omer fiden fegabe btöjog^en en toojben. «men.
Ca *.
* 9
-ocr page 74-
44                       Chrïftelijcken'Waer&ggher.
C A P. X V»
Seghtnujivk datter nethen naem van Chriflm heeft}
Die Qhnfm teer en vvetj?elijdt ende beleeft.
Goe<u /i!^^^^^ Hünen een Ketterfoo naert ïeuen afgbemaïen geeft/
Chiiften. vT ^TTVtfi öat &p iirbt om Bennen en om fcfioutoen i£ / ban een
icgbeliicb bit fijn frclc lief ö^ft* foo bolgftt nu feer toel/
toat ban een Cfijiften ig/en teie Dien nacin toeerbigïj
i rg.ï^ant toat fait b helpen/ bat göp be boogljepbt bet
Ketteren Kent enbebaet/tft bat gftp gfieen goebt Cïjjis
öen en 3ijt* t©ant ftct ijs ben bpanbt euen te paovaïiö öp iemanbt ter
bellen rrijgfien ran/fter 3Ü beur fautebantopjetftt gbelooue/ t'3n &p
gbeb jebe ban een goebt ïeuen ♦ $u ban / laet fien toattet ban een
Cfoiften fó: totemen foo noemt/en toat gent toebefioo?t.<£nbe bit al
int to?te:toantbet ben Cateefiifmugint langbebeurfioubt en leert.
-«Ui. «©ie toctben aï int gbemepn Cbuftenen göebeetembie geboopt3ijn*
be/be faligfte leeeingbe Cöïiftibelijben/tegben alle fecten. t©aer in
begrepen 3tjn alle Cöjiftenemenfcften/oocbqualijtfelettenbe. J&aer
baer «s te metrbeu/bat be bjagöe toat meer en bcibnöerg infiouöt: te
toeten: Wit batter ben naem ban Cöjilten/nct/ toel/ en&* ten reetje
ten beeft, bat i$: Wat een goebt en opjecijt Cftuften &„
Beiden, *^e anttooo^be fegftt tocl:^ie be lecringfje en toet Cïjjilri niet ah A
en beieui ïecn fn bcujbt/maet oorft metten toerebebeleeft. «Cnbebat berGrftjI B
iffer tufftften bcfe ttoee manieren ban Cfijiftenen: <©at/bie Jjet gfie? C
loouebehjben / maet niet en beïeuen/ 3gntoel Cb^iltenen/enbeljeb*
benttoaeratï)tigl)gbelooue/ al£bentoojteïbegbooms*/maerten
fal öaerïieber niet faligb maecben / toant be bmtöten beg gbetoofjs/
bat 3ijn goebe toerrben b&ttnipt fp^uptenbe/bie en 3ijnber nut W.t
tgbelooue beitjben/en belcucn / bit fullen tomen int ttvtoJiqfy laten.
«rnbe be fulrfee toerben feer toel bp albetltpe goebe pjofijtehjtbe D
beeft&eng gïjtlebenin oe ftepligöe jbelftifture : afes bp tmpïkené/ £
fr&aepbcng/lammerbenjS/cnbebergbelücSe : en bp goebe boorncn
enpjnfelnrfecplantem
*©efe beurgaenbc onbet-febepbingbe bcr goebe enbe quabe £ï)p
ftenen/ toojbt ons bebeftigbt beurt gbetupghen ban £>inte Cppjia*
Cyptianm nu$ in befer manieren : $iemanbt en toöjbt ten rerüten €§&&&*
de n.Abuf.
gbenoemt/ ban bit <£ftjifl:um/foo ^erDe ajft j,cm ^ogbcbjtfe ig / nt
'"f'7' fyu mauieren ban Ïeuen/ naerboïgbt enbe gfteltjrb too?bt. £b. &a?
vUach-l,
flwftön & ÖÖ^fft gÖ«" faefiter fententic abï bP foo fegljt : ^en oïv
fiia>,.
reepte enbe te bergïjeefë b jaegbt ïjp ben naem ban €b,?üren / bfc
Cöjiftttb*
-ocr page 75-
lioMims VERÈ Chkistianj. descriptio. is.
^ic age.-Clirifticols' augufb quis nomine cUgnus
XH:1 Verto Facflo^, mi vim nominis irnplet.
^*0 nu MwWev wfaerf\\cuay har) Cfyrifëy fyefé
Qgporte ïenfajnc, Qtd^lvrapnmt iujne,Du rum ie Chrefheni],
^Ju^IaloyJainte/Deweurlnmdcfemt,D'0ma-e,etiemac^en
. j
-ocr page 76-
€ï«to • Chriftelijcken Waerfeggher.                          4*
becö iilll J)p^öat öatet b/tc S"tmbat göp niet en 5ijt/en eens an=
fmih?7rtfJlsöei,Wfftcn- ^«tafoo: töatfaïttemanbtöeiaen/
toecrfeV; ttmmerm«n t« Öceter, / en noc&ijanbt noeïj tongeer aent
ï»om5r £nenftd&m
7 *>««» Ö«W6j8 al«s bienoft bien naein toe&e*
ïe/CmS?ir
bat ,cman bt ben naem rJabbe ban «•"»«&*aue/f rin*
<£fi l s^5c'mbe nitt mtt aïlen banöe faf ^e enöe bacbt-
mtlS efaec&mbetcr*nttfien/jjoequaltjtfe battetftaet/ bien rt,rifw
SSS&L1?011 «***«* *w*m / cnbe metten toerrKeniet SX *
«fe tao ^r ran&atöiennaemtoerepfcöt:bentliteen0/\jetirfcoV>eel na«voi.
«the rftiS? - • naeïlJ0#Ö^ moeten toefen/bat top al fiegplbos 3tw gh«s,et»
fitteZ L*ïtm/
omf0°teft0eÖm: maetongamoaeJ)tenbeof,khlldets-
r«t/aet2 ^"^^^^ö^bmt-ftaen/batgïjpiJeleftöübei^Sutt,»
«act te fH^l^^^ö^^ö'oogSenop Cïjjiftutn Üaenbe/ om öem a"«P"*«
1 miptt• hÜ5en: fi«3tjmtï}0f6enïjibbcnbe/ t'jtj gljegeelïelt/t'3g *?*L°"ft0
^cetvbaert, » pbanöebjn CorangDen amoebentoetbt: ben an-tut usm
benfierntóp^atec*nto9ntottanbett/mbeo$upMt: baet&p out>« &ou*„.
°9ö'efelinrtfr* Jab0J9l0^mfcI9c6 ÖÖetrangfigurferttoojbt/ oft
toBÖeharfJ/ u:tenbcimt Sï°otetriumpöe enbeeereté ïMerufalem
toce&S / ^tfan#Jm'to0*bt
: oft Dttgöelijtfiè anbere/ Wij*
ïie«echinfl(llnb8ÖaSÖ«ijt6ebingoën: öaerljem Uele C&iftenoi:
«Pft te iiftii, s,Jen ^^^ 7 ban *" örf»ot/göegeeiTelt/ enbe g&e*
^outoecanfrï": ^at«t3ijnalgï|een goebefcöilberg/ notï) gïje*
%SBen / SS?^?
/ oft na-i,oI0Öe^ CÖJiftt. HBatfuïIen top ban
fc&ilbecen/iffTi
enc ' bieinbepïaetoban CSjiftum foonaette
«aebotfen ♦ 5»h s
eenen 3N>a«t' iae eenen buputlin ijaerfeïuen
öjagtjen ^*We ha !^?nochtane
bmnacm Wfö als C&iftenen
^Wfri toeerbioTt Si5i,Jtftum
ten beftm nsntotfgtot/ bie tëben naem
^egöfc^KÏ?^^
ate SÖP anberö i3 ®etca»£*fi ontbeet/ o g&p Cfoiftene metifrö/ ^ wSSSSi? «ïWö«> ^oouigömctten naem/
Symbolo
Catechum.
».
1 w anoetg betoonenöe»
*&**tomj[fa Cö?mmöomtoe!rtM«ien.
-«~ ^S*S^tSSemi&mtt^a Öebt/amtibtenaetV
öU^lsetfgöenamb^emtoig^ïeums. 26men.
ƒ $              Cap.
-ocr page 77-
«,6                       Chriftèlijckcn Waerfeggher.' ■
C AP. XV I.
Dat iemandt defen boeck^ in v'pjiéen my bedije.
Gheloofen Hope doec^ en Liefde: dat 7^n drijf.
chcirteiijo ^«-=^=5^ <C-to?agj)crbcgïicrrtbe<ri3?iftcïtjf&eïffrfng§eiftïJnf
kc kam- g>rf J\v( JJ?mripale bor f üt-fturbf n btbepftteïjebbrn. <&i tut/
$SSc->
*Womtntro?fc te begrijpen/ al bat eenen Cï^iftmen
toeten en been nioct: en om alfco/ te bequamelgenee
alfgneanöereüjagöfn/mcefl^noiale/baanatrtio?
ten te mogïjett Ieggljem3©ant Jjet «Cï>?tften gijeloof en leer ingfte / ift
funbament bant Ijupg / blwelrn eenen tfl)jift|pen menfrfoc fticfjten
moet bent gorbe torrenen/binnen ftjn leuen / on befet toeercit: tounjS
ucw..$. opyerftcn ton tottnben ijcmelgïjeraee&en moet: oftanberg fait al
beur niet enbe te bergïjeefg gl)earbepbt3pm tft bat al fijn ouftt toecr*
,biglj$/ tenbjanöeücttocfcncngjjelcucrttetoojöen: enbe niet be*
ouaem mnte bfouen fraen.
<E* €l)?tfrehjrBe lecringlje too^bt utbrjf beeïen brgjcpn : ©an
toeïebebe anttooojbeïjirr be bjtj eerftenoemt/enint bolgjjen&e €a*
Dri God ^ttcl b'anbertUJee.^efc brij: Ghelooue,Hope,txtotLiefde, 3ijn baerom
dciïicke° bjij<l5obbeIgefeebeugöbengenanttt/ombatfponsban<éobem$eï
dcughden. ftojt too^ben/en om i>at fp tot €>oöt alleen gbefcï)trBttoo?örY110an*
m niemanbt en gljdtoouen oft ijogen top foo/ ban m <6obt: en ntc*
manbt en beminnen top bouen al/ban <è>obt alleen, laan £xfrrn?t&r
leOr.ij. ^.#auïUf$albU0:Nuncmanent,Fides,Spes;ChaiitaSjtriah«c,&c,
$t: 3nn in toefen öefe &#: <0öeloo«e/ï|ope/en Hief be,
ï£et toercu en crae0t ban befe öjg beugöben in eenen4Tljiiftenen
menfefje/ mog&t ons in befer manieren berrlaert en afedjeur oogden
götftelt toejben. l&emt/oftiemanbt flapenbe toan een JjemclfcIje en
chelooue. gobbelgc&e maegöbt/te toeten Fides, «Sgeloof / onttoeent toierbeefi B
' berlirgt: {jent be glorie bes" ftenicïgtoonenbe/ enbe bat baer toe bient
Hope. -*e gDdoonen. ®atter ban notfi een anber quame / Spes ggenaemt/
3|ope: ttit gent t'ijoofbt on ïjtcf efi te beeneftrlbe; toonenbe ft fier mi&>
bel/om t'göene/Jöatgp beurt ggeïoouefiet/ te berrrijgftemin^emem
beggeerte en gooe bertoee fienbe/bat ftpt becomen faL <£fi batter ten
berben noeft een anöeï guaent/ afe idjmreu"cban alle befe en anöcve
Aieöe. beugyben/Charitas ggegeeten/bat ijs iiefbe: bie Jjem rgert ontfta* O
feecnroetDc:ö!eï}em ijanben en boeten aent toereb bebc folltn / qui
te boe fulfbjs ai^ ï)p nu toeet enfiet/batter toeitart. <?n om nt fulcft^
te g'tjcraee&en/ afc $p beur t'gfjelooue fiet/ en beur be fiope betfioopt:
J?at ötfe derbe/bouen bien/^em ben floitei ter Janöt bebe /met toele^
-ocr page 78-
>.
Tk
16.
ES VIRTVTES THEOLOGIC^Z
P ' °ryf ^ tïu*nas ^"P*3 «lilu digere partes .
f^^^^altera Spem;pars tertia toulit Amore,
™ gPemnce/Et l'Ammr immenfe/Et Ujainfh Fy.
-ocr page 79-
-                     ChriftelijckenWaerfcggher. •                     '47
«en öp Dc poojte beg ijemelg open boen mogï)te/enbe ingaen / ais gp
oan befer toecrdt ftïjepben faï. fflittta befe öerbdbingge/ foubt ghp/
a!# eenen fpiegljd ba- bolmacc&tfiepbt / eenen opjecïjten Cïfeiftcneti
j*lEt*fcl)e fien / bie beur t'gïjelooue en fiope met uefbe toaer toerrnens
c/JtotfjoojIijtf$ enbenutbaer ten ecutoigïjen ïeuen.
. e *£n aengïjcfien top fiier int generalebanbe CïjjiftelijcKeleerfngïje
3^ftÖtbben tefpjenen/ben Cï)?iftenemenfrJ)cnoobeujcK: footoil
* Ö»«c laat bptoegïjen / bat t)rt gtoot-arï)ten ber fcltter berbeteren
J" "«mrerberen fel. Steiftippuu ban eené Sontner gïjebjaegèt 3tjn* £J "' **
beiM att£c soebtg af comé faube/toaert bat I)P !)eui fijnen fone te on^
m ei m ^aue: ^p antix,0°£be:$ï en quamer niet anbet$ ban/ cm?
tp«*?fber bat af tomen/ batalg f)p ten tfjeatre metten anberen fite
»tia ï ;/ öen ecnm **een cn *** öP'öm anbeten niet fitten, &oe bieS*
ate h te i,utÖtm x ff*öen cenen fiecn °?Ilcn anberen inber Serene/
bliiu menftBm tm fernioone tomen / enbe altijbts euen ongïjeleert
toerfr *t,e ^^ft«fijrfe Ueringïje niettoetenbe / be fermoonen niet
ï,^ ™acnbe / enbe nocï) bed min ontfjoubenbe / enbe metten toerei»
fcuh efl,e: t'bïelcKnorïjtanjj eenen opjetïjtenaTïijiftentian noobcig/
*!? öP f rijene <6obtg befttten.
toatim al baei: aen Öanö&t/ bat eenen €I»iftenen menfflj toett
8Öem |^oouen/boen/ en laten moet/om fco int eeutoigïj ïeuen te
ÖOofth m: fi^toiHïcöïjietbpeeuerempd ïoegïjentotbefenpjos
Bi,^"1*^. t©en=fócpfer'3CÖeobofiU3S gaf fijnefonen aen2trfe-NK^fe. m.-
toijfen!!! }Ctt Soebt/Ijepugï} enbe gödeertmanouer/om biefonber* ll-r^- **•
Oenent^ztm- wetbitbefpjefcentonbitie/todtoeerbtalle €i\\U
^unitii emcr£feen/enbenaerteboIgöen: te toeten :$©aert bat fp
i,öttó'S>r rcben/ÖObtbrurötigï)epbt / enonberïjoubtbet gbjebo*
toen fmïh Ö"&tcn ♦ bat Jjp gun be Croone enbe t'ÖijcBetcr Ijanbt
^ttioneo«Unaeïanbcr!8/ batÖ?fekerïaetenfoube/a&t'öijrfien
fcï>en / on! * tf^liö^ * *®at wogötmen rïaerberen fpiegfjeï toen*
iatt tticftn k öat Öet aijcfe <6obt0niet anberjstebecomen cn«s7
ï*ue«t'ftMsJ:^toft^obt^to«onbatotfmte59»/ enbebiemetten
,l0nberï}8ubenf
^Öebeöt toe 0oeben boo?t-0ancH tm Cfmöe*
«§5& ^?t/0 ^*m/to bifcipeïen tuet aïbe toeerdt gSefónben/
^#aSïkmetirrÖ«ntcïeeren:gï)eeftöunnuooc6utoé0fieelt/
^^^ ^LÏel,5ftrclucrafis6eïectingïjebetbooiberen: totutoeE
Sepot, J^S^^toafbomber^^erdie/ enbeberfidenfaïigs
Ca?.
-ocr page 80-
48                         ChrifteliJckcnWaerfeggKer.
C A P. XVII.
taet d"ander twee oockjretenjn thert daer toe bereydt;
De [men Sacramenten 3en £ krijten Rscktigheydt.
^dtjcfi top int torurgaenbe Caotrteï/ taanbe bjtj rerfte
beden bcr «rfftiltdijcfee ïeeringïje int generale glje*
fojofeen Ijtbbin / alfoo ftart eng nu ban b'anbere
D^eJi. 4J&?' IjJ^ttoeeteïjanbeïcn, tEïtt3ünbe fcmcn #. £>acranien*
ghesjèa- ö^^j^ tm/enbc<Cï)jtftflgdic0rfr;tüffrbi£ljtpbt.
roemen.                            3tengljdïen batten tnenfrïj baerom ^inripahjtö A
gïjcftÖanen igenbeberlofiyoubat|^<60bt biene/enbeten epnbeljet
«utoigijImenöefttte:footfrfe&er/ bat bcfeeunteent gfjetyuptfebet
$.£>atramentcn/ roaeefet batgp be grf.tie Cï^i&i onttangijen hen*
benbe/in be" bienft bte ïjp <6obe fchuïbigft ipv gj&eocfffnt/$fterriit/eit
berboo?bert toerbt:toat fp alp oequame bate bet gratie a&obtpjijn.
;©aeront/ten toap niet göenocgl)/ bat Cïtëtftup teut ons fterueti
foube/maer ïjeeft oocfi toillen fe&er roibbeïen inftrilen / beurt toette^
lijdt gÏKb?upe6 ber toekeer / top onp fijne berbieriftcnttiebcberiarl^
tigl) maetKen en aenfcijitHen fouben. <0l)ehjefe het niet gftenoegl) e»
10/bat benjnebicijn coine en remebie ftclle/oui ben Bedien te g|)ene*
Ten: inact bit motten oodt o» fefeere maniere gftenomen en aengfie*
•Uu «o. boeghttooïben/ naer beit tpfri) bet fièc&te: foo be caracole banbe»
£>amaritaen engfieqnttftmonpleett/ enbebp bagfcehjdiftfie erjie*
rientie ecbinben. teefe onfer Celen remtbien en meOicijnen/alp oods
rantfoenenlof-pjijgonpleuerp / sönbefe^.feuen^afTamentenV
ban C&iftoSdu onitt alber toaeracl}tigï)é ^ainaritaen mgeftelt»
I©pttiog£enbcpfiahten toeluptbandtbaet|)epbt tot ftim feggfien/
t'gQenebat be$fiatifceHftemuptfptjt enberfmacbtfcepbt cptoier*
•loanj. gen: Nqnne bene dicimus nos,quia Samaiitanus es ïu3 j->eggfien tof
«iet tod ten reeftten batg|)p(o3efu)pnfen ^amaritaen 5gt/onp&e*
toaetber/ en mebidjn*
chiftdijc gj>e cjjjtfteïtjefee rerfttbeetbtgfiepbtip gljdegïjen / int cjuaebtft
vcerdï laeten/tnbe.t'gocbtteboen: bolgfcenbeftoooibt banben#?onïK#0
heydt. ^atüb: Declina a malo,& fac bonu:3©tjCKt af ban t'tjUaebt/ Ctï boft
<p/4.}}. 6.fietgoebt:fo0top bitepgditltjtSbafiar.bden fulléin rriij. «Canittel.
id. ' 3EUfeÏEffcenIeetingJïe£ft?in^
yunrtentoutnoemtbefteïfenbe/ ipbe£hjiftmen foo ncobeujc&afê
befo^nte enfaitftu.n/ i>k een faerite ben epffrften nacrn gfteeft /bafl
fukJ^BÈ alplpi?s/enbefoofpijeet. &■&&/£>ecratcpeenp gljfbjaegfct
Jtjnbe/todcfc ^et lju$Rt en fraepfte ber bieren toas, ^p gat beur ant*
tooo?ö*:
-ocr page 81-
^pjeai Sacramenta,et Ivstitta Chrtstiana . 17.
is iuperadijcias,q[U^ Kna. ex ordine reftant.
^^f^^nta: dein lus oiïïciumque Piorum.
*^Ww fMptó w£pvwtf«,, wf jjetffc* ^ faut.
^_ ®g Jejrace/Lejïrplus auzface/Brfaès hs Chrejluns.
J^^^r^tlefytcnaire^esJoints Sacramens.
-ocr page 82-
.                       ChriftelijckenWaerfeggher.                           49
00>öc:Horaododrinaornaras: <gmmmmte%mtt$jdmtïjtpbt
«n'citrt.^e Cfi;ifteïpieïecrnigfte/aHe toetenfftepbt enöe fdgtfofc
iwetelioucngaenbe / bercierten bofinaef Kt foo beelteercellcnter
n
n ni wfcö. t®it aïfban ten retftten fijnen nacm en epfftfi ban €§%&
tenefiteft/ aïjöïjpïjcm naerfietupt-toijfm fijnbet moftffi* fcljirSt
^oefanfoncert.
ba«fr^ 0J3 ölott im tocï t'0Ï»me *»at oefen feïucn ^fiiïcfoopft aen een
fnw am'IïCren renéfepbe/ale" fipfagfienbebernam / batbien
ttr, 5nfccr fojgfibuïbehjröbebe upt eenen fteen nact fnijben / bp'
bmft cïb_rnÖÖer.<£fipftcöt/feptfip/ncevftigftepbtgficbaen/cobat
nbp/h
U Utoe|3 SÖdijcfc foube toerben: en gfip en b?acgï)t gfteen iop
bat r °^P
öm ftcen ,ueteI9c& ^ toaoJöt. Ce Kennen gljcunibe/
ha • rT***
tmm ftecn oft bl0ffi SÖriijt 3tjn/ban eenen inenfrïje/ bit
rerht ï
Ue mrt £°£De IcÈrulc nI'rt m ftftif«en te torrbén bat fp met
ften EÖooj en te toefen, f oe beeï te meer mogfit bit op ntlcae <Cp ji?
boe/ f^Ö™ SÖtffP* toojben / bit niet het winfte en toeten otten
"(»ant gfieite bat bc €I)iüteujcBe ïeeringfie aengact.
al-^^uguftrjn / upt caufc bat be ï^epbenen bc Cïujftcne ïeerin- A^fiin.
K ft%öoni /feggftenbe batfp be 0cptiMijc6efrfiabeïtjc6 lna^/ *WW; v**
ttn« m aItlÊr *nte»ïcmt/^ai: befeiue »|cfï)tigfi en ncobigl) & / om M<,Tceüi'm'
«n i°fc öePu»Ï9tKe te fieöbenv<£ube niet alleen tot een toel-baren/
tot
É ?a3Ötigï)epb£ ber aerbtfefter ftabt/en regeringfie: macr cocït
öelnrfe cÖcto^n e" berrrijgfien ban een eeutoigfie/fiemelftfie/en gob?
3gai ^ett»eptJOlijtHe. CuiusnosciuesefiicitFides, Spes, Charkas:
maerr ^^W &W onss fiet <£ficlooue/ 3|ope/ enHiefbe bojghens
looue/ * <^00etl moetment ban(fept hp boonhei: Cfijiften gfte*
ftïien "s C^
bc ^Ö^iften lerringïie totjten/ macr be fonben ber men^
fcatfh Wasen/als <6obt be fteben en lanben olaeght: te toeten/ om
Wiet[D^Sotoelecnngfie / toet/engficbobenbet Cöjiftenfceligie
n ÖOHöen: macr menigpulbefijrK ouec-treben en berb jutnen»
«%öeöt tottoafóom öer % CfeÉm.fteliofe.'-
Jant in onfe fierten / oï^eer/ fiettoaeraefitigfi geloof/
, afte#aae/mb?anbenbe3L.t*fbe: op bat top beur het gfic*
JWptn ber $. Sacramenten/ €fi?ifteltjf& IeucRbe/ met u*
^^ealigfimcetttacfijtfigeloontmcgfietvtoojbett^mw»
45              Ca?.
-ocr page 83-
5-0                             Chriftelijckeo Waerfeggher.
C AP. XVI II.
Wat hebben vvy cUer naer^dat het Gheloofaengaet'?
'Dat in Symbole cUer3oft tvvelfartvjck^nfiaet,
, %tt aïlecn / foo £>. «Sjegojiuo fept / ett 3rjn <69efoof/
ï=>ope cu ?lier"be bc poojten bant gheifteïijta ftupg/
maetoocöïjctgfteloof «sbebcure onfet faiighepbt/
fbnber Vöclf Bc men <6obt noch binben/ noch aenroe?
i pen / noch bienen en can in bitieuen. Ddant bit tot
<6obtcomenbJilt / bie moet gheloauen/ fepbe ben
Sc "i ®W&ü< «fnbc bic niet en ghclooft/bie fal berboemt bJojben: iae bie
ïo'Zl'l ' ¥
nutoerojbeeït/ fooChjiftugfcrueghetupght.
Hcc chii- 5^et gheloou&ig ccn gauc <6obtg cnbc Iicht/bJaer beur ben menfeft A
ftea «te- baftehjtn aeuhaiight acn al het ghene / bat ong <J5obt ghefpjofcen
looi' heeft/en bent bc^.Berc&e berclaert. t©c %ofteIen/ah$ pjintipaelfte 3
funbateuc0 bcjs €h?iften gheloofs naet <£hiiftum / eer fp b'cen ban C
benanbecehfoubcnfchepbcn/ omaUemenfrhcntegatnpjebihcn:
foo hebben fp bit £>pmboumt t'famen gheftrit / abs een cojt bcgrtip/
ban al batmen gheloouen moet. <©p bat fp al/en ouer ai gclycfeclï]fft
lecrenfouben. 3tem/omt'ttcchtbolchtegherieuen/ ehuchttcon*
öerbrijfen: en ten berben/tot ccn teerSen/waer mebe be Chjiftener»
foubcn ban alle OugobbeincHc en ongeloouighe menfrhen onberhent
tuerben: foo wei ban bc ghene biet <£h?iften gheloouc nopt ghchabt
en htfabcn/aïo ban bc gfiene öirt berlaetcn hebben ai$s herrtijchrn,
symbdum. 33efe n. arttjfficlen bes* Chjiften ghcloofg/oft |?pmboiü/bcghi!^ V
üc 11 ar. nenbcintlLatijnc aibuö: Credo in Deü,&c. %t& geloouc m*6obt/5f ;
des "je-nn ö^ncïiKfe. 5^*" Ötcc ftact te bentere hen hoe lnonbeilijth céj*
looS. " en tocl/bat hier in alle binghen begrepen fijn/ bie te gheïaeuen Urnc^
ren: böojtoacr eenbJcrcïibJel fmeue bJCttfe-ïiebch bJcerbigh/ ah> bc
ï^.:%oftelen bjaerc.n.'Sen cccftcn/batter eenen <6obt i$7 en bjri $tv
foonemtpen ll>abec/afe fcheppwbl aïj3: ben Jjonc/aljö $Joïfec/beuï
fnnboobt: bé^. <^Öeiftalshcpïigmaechecenregierbeebet£?.nerf'
se/ bebjclruetebc bergaberinghe enghmicpnfrhap bn-ghelootn'
ghen.3inbe UieMte/afö in be arefic ban #oe/hcm een icghelgta hou*
ben moet/bic cenjj ten eeubiighen leuen gheroerfcen miit.
#ier toe bjetbtallenmenfehen m bitcojt brinbt bos ghcïcofg/ cd1
Iceritighe banbe JSpoftelen bcurghehouben/ bit in hacr fcluen RttP
m cotmoebigh i$: mact noefttanss bc fiooghftc en mcefte bJijjööepOt
in fiaec beflupt/bicinen binben mogftt / bofgftenbe bc ïeffc bic €\)\v
Matth. io. ftusi fijn biffipclen ghcgficuat fiabbe/fcggljcnbe: IBc^fl VojjiS aï^^'
penter
-ocr page 84-
fSggggMJteEr; xt divisioAtostolokvm. 18.
§
Sv»»k'Y •riaei noms -^ccielia cfg^^^uKs bis ^quo^cun
um
c^cöegit,
Ouy; ZlTl7e/rU &J****/**!* ie„kr f
-ocr page 85-
Ghriftelijcken Wacrfcgghér.                         5l
^f^^nfnvtpclnorijtanss/a^bupuen. «enbitijöafó ccttbmctari>
«jan it?errjf$-tooo jbt/oft öiutfe ber «pofteïcn / enbc aïöer opjerijtigije
^Ojiftenfn.^oobnt/toieb'cmoftb'anba; gïjeb?cBt/ noobtfaerfee?
wn ntben tocgïj / bie <£Iniftu,öMue ipv manen gaen moet. Want
ITu
ijmiit ömpelljepbt ber bupne/ foo té fijn toJijssbepbt/ Ioossïjepbt
**m argïjtpbt / gijriürft al be toijgïjrpbt ber bocfcr mcnfcljen/ cnöe
jwmcntitjcfi bet !&ljartfeen en fctttrotu <£nbe ift bat &em ter f tuitte
wbctoiïjejib£beiSferpenr0gl)ebjc6t : fooi** fnn fimpclyepbt/
Ithrt m-£ft ^«MÖ^W • 0ÖrtÖ£" öa" ccru todc tnenfr ïjcn tne^
„..J^^öiputbeBTerpcnroVcnfimpeujepbtberbupue/ ïjceftïjacr
bi<2 "!be^P°8c'fn eerft ban al/ naer onfen^eere/ tod gfjcopen*
tel '
a,si rP «I i>c toijsljcpbt/aï be magfit/ en al bc tuiacötïjEpbt brë
• I^/o"cert'bcbb3ancKbe0gödoofi)ebbcngïieb?agl)t.
              r.
^ff bbcit oorS anbcre%pucijrt! foo gïjeöoube»/ maer in te grtTIÏ.
ensS
J blt ir,t Wuiiöcregljebicnen: toaer ban eenen £pmbicn
tth*,*? £J:en,PfI Dienen fal : bie taan een fleeïjt acKèr-mancnbe
€m?r J?DEr 0iftryop te ^TppjffJ gDctoojbentè. 3?cfcn Ijccftmf
mm,
n ^ión/nnm bertoaenben cueUigïjen #ï)üofopi)c / bic
feEtrï - maSfitigï) entoajsafteralen/ ftom gljeniaceut tnbebe;
enr? e"ïöat ^nöfrlingfie «iet bc tracht bet Cïjjiftnie fimpenjepbi/
mhe o ^Ötpbt: £em bet £pmboIum beur feggijenbe/
f00t
Qüir52;artyf aeïen begrepen ië: en baer op ban endieujtntaiagficbe:
tthïiiÏÏ:* a.d c,Philo{"ophe? Credis? 1©at fegfit gïjp bier op/gB?
toSS^Ö^^SÖP* niet^iaeicB/feptfip/irnggeïooft. ï|p
oebcnnS^^^Öcboopt/ enbcnoe&anberc metïjem. 3tttmü
ïofounc tet r
anber / öiffefjoptaan tfonftantinopeïen/ eenen $ft>
^ri ™ « ""*** tooojben ftom maetnenbe en bertomnenbe,
^ebiru^ïecÏÏniï^^^^^yen/ Ijoet&etru* JBartp* / bet *«• •**
oen/bit sS, »*bcn/i)an ionrlus/tcgftcn banefcban alle fijn tajien*
«PBftefe»t«!h^v ' DatWt'gï)eïoof/Iecrenbc / ootutfelueljceft
öseörttcm,;ï HIeben
/ aisiÖP n«onbcr be fianben toa*bernijbt-
toetmoojben.
U t0tteï b00bt tot toatolgybcn/enfec 0tter tocÖÖ
^Sebeöt tot tooïmaetfetöepöt öessïjeloofê.
Urï?^tor3tyoft£lm «"t «toen gïjeeft berbult enbc toe»?
w int cfiru üïfïï ' ° ^e£ce / oat irK D««ï ï>en fcluen gbceft
^J »iS?               n wa0&/<nï»f tïduc metten bJcrtKC be*
d5 g             Cap.
-ocr page 86-
Chriftelijckcn Wacrfegghcr»
f*
C AP. XI X.
VV&t heeft de (fhriflen leerjp Hope/onfer]j>oet;
Tghebedt njun onfen Heerlen dandëngelfcbe groet.
Hooe. ^55b:=ï^5^) ^tbefetoagïjeenteetbtnietgïjeb^aegöt/toat^ope
tl//^\ tsÈ/nori)oorïïtoaetrptiptf^ur* / maertoaerinfp
Sc^cC baer oeffent / enbe toat top in be Cï^tftcnc ïeeringïje
7; j\ ïjebben / baer be f rat ijt onfer Ijope tjaer in bctoijft en
V6»ttta,tlt gfjeeft. Slnbcts/top toeten/bat =l|opc een A
"^ gaue oSobtsiS/bcur tocirïi/ top met eé feuet bettoits
tocn/bertoarpen ban <6obt \yx eeutoigb, leuen / enbe oocu toat ons
baer toe ïjtlpen tan,t©c3|ope/fp?upt upt Jjct «6&elooue/beut<6obt0
goebtbepbt en gratie, toant beur t<6Ueïoouebenmenfrï)etotfeeit=
nis ba <0obts goeötfoepbt romenbe/toerbt oorain bieï)openbe/en al
fijn betreutocn ftellenbe. €n/mibts bat norïjtans tk pafte '#ope al*
ïe tojcefe niet upt en flupt/foo beert ijem bc méfcije/ upt Ijope en b jee*
fe/tot bibben. iJM^opc/feggö'itHitoant bienict en ï)oopt en fat niet
bibben: uptb?cefeoorH/toantbienittcnb?ctft/ battgSenebat^p
ïjoopttoel mcgïjtanbers omcomen / bieaïs t'eenemael berfefcert
3ijnbe/fcubeï)em gberuft Ijouben/ en bt moepte ban bibben fparen.
T'ghebedt ^nt'gïjebebtbes^eeten (ftoriffc foo ïject/om battet onfen $ccre B
des Heetc. feUie gft^maerKt b^eft)barcin bibben topt albegrepé/battop Ijopen
*Hf. ii. ^t bibben motten: foptocübatbeficïeaiisbatijctïirïiaemaerigaet/
tijbritjrB errecutoigö. *&* <2ngèlfrge getoete bieiit tjier bp: toant befe
ttoee göebebingöent Pater noftcf,en Aue Maria: fegïjtmen gïjemep? C
uelijrb b'een metten anberen: om bat fp foo toelte famen bienen ab*
broodt en bonigh bepbeeen goebt fmaïteïij.lt gfjerecttemaerlienbe. 0
£ngcifche ï©efc groetenifTe ïjeeft bé engel <ü?abjid upt ben Ijemeï göebjagftt/
gtoetcnif. aïjarljp ban <0obt gfjefenben 3jjnbe / bie toeetbtgbt en alberfupuei-fte
macgïjbt Jfêaria g'ljegroetbeeft: ïjactbobtfrijappcnbc / batfpben
;èonc<6obts*banbm^.«i5ijetft óntfangfieh foube: en batïjpin ï)acc
gbcbenebijbelifbacm/ bemnifrïjtujrfee nature aennciuenbe/ ban
|acr foube gï)tbojentofTbtu:aïs een faiigjjcbmrïjt/tot bctïcffingbe
bant tuenfeijclijcn gljiflarljtc: b'tofcïrb bmtjbic onfaligl)e bmcljt
bes betboben booms / int parabijs / mibts.be foube ban ons eerde
oubers/ btceutoigïjc boóbtonbtrtoojpentoas.
"®it bcenotis faiigbjhjeK fjljcbehcfeen/bie toaojtbén bit *>ir.te '<&$
?abttï)/^>mt3anS moebewtctonfeÜeuc bjoutoefpjaru/ als ïjp bi*
r.»c. i. ÖÏtfnru bcfóetaen 7 bepbebetottftjttoerenbe: teggliénbe tot Jfêaria:
i>!wr'.i%. Benedi&us frudus ventris tui : ^tbeiubtjtiö bebjur^t utoeSb5'
tijaems*»
-ocr page 87-
Oratio Dominica,et•Angelica salvtatio. 19
At, cjuitus exercenda Spei flducia noibrae t
Conceptax^Deo prece : Viïgineacg-ialute .
-^W fyaffbe Cfyrif&t) fê*V/.«p i)opt tiwjSf jpöfcV ?
■Q«/,? l'gfrermwe/ Nous monjlre Ijfienee/Et Ie mmfbe-hut'-
De Dïeu. U -priere / Deja. Vierae-Mere/ Le dkinjakt ■
-ocr page 88-
*                       Chriftelijcken Waerfeggher.            ,             jj
2 Jemö* ^c*tfe« tooojben/ bp be groetenté ba <£ab?ieï gïkbae gïjt/
L!öe öacmaer op fluptenbe/mct t'gljene bat bt öipïtgïje fcercfce/ btur
°mSÖciien beslis <0ljecfts7baerbpftclt/te toeten: ^epligïjc jl&atia
f ^öcc «6obtg/bibt beur onjj armefonbaeren/ nu tube tnbeute ctt-
b"\« <0bt* ^meiu *©** maecnen aï te famen ï)tt bok om en gïjebefct/
" «JtltBmenbag^eïötBsitotbieïjepttöftemagött tfnnoeber «6oötsS
,slP?efembef
^©aetstjn Mt fyutïjtenban befe groeteraffe aïbu£ gïjcfpioSem
^txi i. tooibentoptotbawïibaerl)cp&t bermaent f bauftctaïbet-
Lof van
ronfbi^fte bcnefirie ott toclbaebt<aobtsfonfctoaert: t'toclrïtïjp Mam-
f"'Utr^tofftngïje/bcut <£ï)?iftum ïjeeft totïlen bcgïjmném bealber?
atiw wiaegijt JBaria.Cen 2.bient ïjit ons tot cé groot en ïjoogjfj
aiir ÖEr ^utr maet« b*e om <6oct betïecnt Jjceft / beur eene bte
^ «tic gjjCfconben en t'lcuen boojtgftcb? agïjt ïjeeft : aljs een nteuto
"jWtgÖ'en bw ectfte «?ua/bte ons be bcobt aenbjagïjt.
af/ar°m
mift SÖ^n^onber/ oat öe £ïj?iftencnoocïi ban ionr&jS
boerrt
naeït ^*eM beg3|eeren/b'engeïfcfje groctemffe baer bp
bat v> tnf"i,eclsi
om berebenenbeurfepöt: ten anberen oocb/oö
ahtvlötUc ^«fom bererggïjen mogljen/ toat top ban <0obe be*
lil\ü, 5ön* ^itt
toc &$*feer tori £>. Bernarbt: <6obt ïjeeft aï Bmurd. i*
aï b« ^actt/8Öri«tb/enfaIigï)epbt ia JBarta gïjcftelt: on bat topt n^.s.m*-
^ y"^artawifoubenbercrngften ; £>pbïbeleercber fonbaeren. m'
i,e ffluöaer *s ^Öltfttus uptten ïjemeï ter toeerelt nebetgljebaeït: aï
toiifen lmotten toP ootfe ban öier ten ïjemeï optltmmen: naert upt-
êe ?nbc ïcere bie 3af0& fagft/baer be engelen on en af gingïjen. Gcnef.ii.
"narmr
^oecntoPbaetbp/optcpnbe/btfetooojben: Bidtveur
tiafte»! ftfWl' nu>
cnde m te me onfer doodt. Want fp be toaaarfi*
fetem Cts/batl befetooeftctoeereït. T©eurtoelc&e3ee/ mibtö
bl!ïuen/i«E£ft»n/enöe gftetoelbtgfiegöebicrten/bele3tjnberbtebtrm
Öaeiö Int
u,ttelbietontromen. 5©aetom/bte int barenen ïoon
«*en illj^&/b'°^^opi>tlt3u-ttmt\jtbbm/tiatifi/ JBartam in
ÖauniibZ m/b1in,ett/enbeter Ijulpe toepen: btefcplen reeïjtnaebe
ö^feïu?^^^8 ïeuenjS/mbeontromenbepertjcBtïm.^öcïtjffe
te nooht ?;r2&"lwtóbws rïoerbriijrn fegïjt: nopt en ftcefter lemanbt/
SÖebonhm !l
           ar<am aenfföeroepsn / oftfipen ïjeeft troolt
**«atïoo«fï, ?Cmct mifttebertoonberen: toantfgficnebatboï
öat jttatS. J't 0Uet/Öoe luttel batment raecfet oft turt Ce meer/
«en/ outtt? rU^en ^olban^atïetoefenbe / ïjeeft nor!) bacrtnbo^
ïteft / roubSlS?e fatle 0»tfangrjen: cp bat eentegljc$nf& tut m
Öaer grattjÏ^eloffeconncnmcöe-beelafïjtr0l> toefen : enöe öatr
?®P fc&J&en naumitlsefe/ m de ure onfèr doodt: toant ban beet ïjet
<«& iiy              om
-ocr page 89-
54                             . ChriftelijckenWaerfeggher.
ben menfcl&eben meeften noobt. «Cnbe göeujcB bjp gï>emepneïijf& i
aïfban ten albetbena«b)ften3Ön / enbe ben bpanbt ten albcrfelftW
Apocit. tuctenbe bat fijnen tijtt uvt gact/ enbe battet nu om al te / om falen
oft om gljeraec&en: |boo Ijttit <6obt/t'onfcn troofte/ettt fonberlin*
gljc beur-öert oen jBaria gljcgöcuen / ban ben ftevuenben mmfr$e
Bi Cjri uytcrftcbp tt ftaen. <enbe bat/nacr ben epfcij en «pttotjfcn ber
g< nipf. cevfte fertentte, tot Ijct ferpent/bat te/tottcn bpanbt gljefp^oïun: Tu
infidiaberis cakaneo cius : <6Ï)P Utlt OUj8ttienfc])C«|8 tatftcncn «Pt
5ija/om Ijnn ban achter acn be ijtclen te bgten.bat te/baet Ijp niinft
op fijn Jjoebe te.<Cn ootfi op fijn upterftc ïjem fioee een te boen atljttt*
toaertis om tallen. 3Dat te onttoijfritjcB eenen öarben bal/en quaebt
oiutuaeljten: pjmripaltjrBalfbanfoecBettbe bentnenfeijtotriepn*
mocbtgljepbt en bjanijope te brenggen.
©ieïMl^ariatsalfbancenfonbetlingöe toe-blurïjt / al** een
ntoeber ban gratic/moeber banbermlKttiglifpbt/om bébcnaubcn
fteruenben menfeïje te goe te comeB / en be ïoojsöepbt en booeöcpbt
ije^bpanbtötebjeBen. «©aerorn bJicrbtacnt ferpent toulgljcfept:
#>p falb Ijoofbt uuitfelen. 4&$pfult arljtet aen be berffenen/int up^
tevfte Wlmeite/alb liften en argöcpöt boojt-ftellen, jiBact itfe fal»
fttlcfcen tatbCB partije ftellen in een bjoubJe (bat 10 Jfêaria) tnffrljcB
b faebt en t'ljaere / bat fp benr Ijacr faebt en faligDe bj«rIjt b ïjoof bt
tal moffelen: allcubJe crasht en q«acbtï}cpbtbenenienbe/ en te niet
jurnArd. in fcjer.gljcttbc.iDcr- bolgljenbe fepbt feet biel ü>.;&etnarbt /albug: %tt
S(rm'
bat gtjp benr be groottjepbt bet fonbé beroert 5ijt/bc«r be buplïjtpbt
ber ftmrïienbc confrientte bcfc§aemt/bJerbt gl)p bant feï!ioomrigc6
oibeel feebjccttVift bat gïjpbanbm af-gronöt berbianljope berflen^
b£n3tjt:ben£Bt opiBaïiam:aenroept JDariam: batrpban b ïjerte
niet en frijepbe/batfpnpt «toen tuonötmctenbliebe. IBaut op beft
öenrBenbe/enbooltglipnifet: bcfeaenrorpenbe / enfult gïipnict
riepnmocbigljbJojben. <£nbefooIangïjeb bcfebefrtjubt enbebeur*
ftact/foo en^ebt gijp nicutaetss be«r tt b^eefen.
$u ban / aengliefien batbap fulcfteen bjomcïjwïpc aen Ifêarn»
Rebben/in otte letten en m onj$ ftcruen: toel bJijs te \yp/ bic alfoo bc*
meeber<6obtjï #©aria in ujn Urnen nietgftebienftigöepbt cnbeeere
gjjebarfjtigft te / bat öp bewt fttldte Ijtm biecrbigft maerfit / oock i*
fijnen fterf-bagft/ ban JSaria gbetreoft en gljefiolpen te toojben.
ï^icrupt gljcfcljicbct/ batmen btcBmael è'baegïte / ^mcipahjeR
Bdcdoc sj'mojgöenjs/^noenenjs/ en^auóbto/Bictött doppen betbeöe-rioc*
ke-         l\t/U Weerbiglje magftct en moebet «6obt^ iBariam groet/ Biet ö*
bewmoembe Cngcïfcfte groetemffc.Jboo oocfe met fefeer gïjctal cent
roofen cran^rn/en bicrgïjelijcfte.
adat alle bcfe öingöenm öioiften / foojaer ate jjaeren eenigöftt
foü?
-ocr page 90-
j.                     ChriftelijckenWaerfeggher.                            J5
WRconrettï)etreüanbanrfec3tjn / batijsdaerbet ban bcnoagö»
^ant al beeetebiemenbe moebet aenbcct / biecomt tot meerbet
We |)afrë foong: efi foo boerjtovbqs ©aberoVcn be$s ï|. <&ï)tt ft: en
alfoo bet ï?.to?nbulbigïjepbt. Want Ijiet mebetoetberfdjen top Bet
tooubcthjrïibjfrr6onfetti£tlcffinc&e/beut€l)?ift0 5l)cbaen : bc$
^öbcrjs 0t%eMöcfec gocfetï)cnbt/ctt todbaebtf onfetoaert / fijnen
roneoripfrijcutfeenbebeutj^adamtcnbcïjetonbeöuuyehjcïitoetcfi
te*f Ötpligi# ^ïjctftjS/bit in bc fdnc becomenbe.
Maria
*ï?s top ban beft cngelffïjegi'otteuifreomttonbcn/ bat btent met ^j JJ"'
ölbet beuotte en tocetbigljepbt gebacn.<©an modernefijn öertemet dacht5gi"
^fonbfrïingïjeUefbe cnbctoegïnngljetoctücn: entoactt mogT)e= heydue
J^gÖcliirB ben engel «Sabjidontftenentoao/ alöljpbefe faligïjt fpreke*,
^fctfeïjay u jagfjt: grootclijrtë üeriangljcnbc/ tot ïjet bolr omé ban
"*«« een «öobbdtjdt toette. IBacr toe ootn ötlgt/ bat top onjs befte
«oen/ om ji5atjam önit 0nfc toetigïjepbt tot aenïjooicn onfet gl)e*
««oen te bctocgljcsu £>oo beet be letterene ons beut/en leert ong foo
J* ^•ittöcött <6obt0 .JBatia te gtoetcVaiö oft fp ben engel nocö eenjs
KlUc{joojbe fuKacit. Sumens illud Aue, Gabrielis ore: ï©e groete
hl^S^nöcalëttpttenmoufetbcgengeïïi^alideL löenfdjenbc/
oatfptiuEtfultfictgcebcrtierenljrpbt/ bicrigöe liefbe t'onfctoaert/
^«utfuUfiegjaticaejjgoo^ffiontfangöe: foofpbebc/ aloTpbcfc
J"cojbcnesifi;maelöoojbe»^>pbeuinbennatuetïiicK/aIfméonjJce^
,ll0üe rebenen ^öaelt bie langöe göelebai5tjn/bie in onss/ató top bic
«utmael |)oo jben / gtoote bcranbctingïje b jorïjten int goebt oft int
wacbt: bat top t'tïc^en maeï a!0 top toeblront befcine Ijooien/oorïE
"fWucbetoeglnngljegfietoaet tooien» £>oo iftonttonfdrjcn inbe
"iber!)q,ïiöjf,fte maegljt j!13atia:alfmen tik fjettenjenen groet nut be
J»gciftl)e groetcnio. sp toerbt terftébt inbadjtigïi/be gtoote goebt?
w»tttgj)cpbt/baftfpalfbantoto'toeereïbt!S|>uïgcboïaftoaiS: aldfp
oictooo^bc: Aue Maria sratiaplena-.eetftmaelljoojbe: enanttooo^
tl? trÜoft toam ö«>ïut»t menfdjehjcBgeflacöt feggïjébe: *>irt Ijiet
»e Dicnftmaegöt beë^en-tit/mp gefeïjiebe naetb toooibt.nietttoij'
««nöe/oft fp en toeebt toebctom gfiereebt/ enbe gljenepgljt tot Ijth
*c«/mtt foo minïijcttc tod beuenbe groetend gljctoerttocfcnbe.
<&Öebeöt om ttaö int Ijopen te toefen.
, <6ocbtïjepbt/bcminbe3;efu/ïjeeftonjsöicrgtattc/enbe
iöier-uamaeljj gïo?ie gbeient / enbe om be fduc/mibtjs alle
anbere noobb juftigöepbt Icctcn btbben:?Leert onjs foo baft
;
           ycpcncnbctroutoen/battoijtaï/nittalleenmetmotibten
uitt ijert en bibben: maet ootn beur befioneban aïf-n« bcfitten mo;
SÏJen. mmn.
Gap.
-ocr page 91-
$$                          Chriftelijcken Waerfegghsr.
Gap. x x.
Wat hebben wy daer by3dat treckt tot Liefde pure?
Godts-thiengheboden vrij:der Kercke: en der Nature.
'.Stlnttop «Öobtin aïenboucn aï beminnen moeten/ en
> on fen cuen naeftcn aïg ong friuen/alg aï toefenbe urn?
' beren ban eenenbaber / en tot een gratie en een gio?ie
Liefde. ê! (k )3 fföcfröapcmfoofeggtmen toeï/ batbe Liefde een gauc A
oPV^Sw^»* «fpoötjs tav beur toeïrbe top <©obt bouen aï / en om fp
femen b cmnuun/en onfen nat ften cm <éobe. «Sn baerom i$ be ïiefbe p
al£ eenen b-janbt ban een ontfte&en ïjerte. U3ant/ bte gïjelooft enbe
ïjopt / bie tocjfct cofö ban <0obt met bit bier bcur-ïaept: om foo
goebt enten ïjeereïief teï)cbbtn enbe te fcienen : enbe totbeïjoo??
ïtjrfecn bienft / al te boen bat I)p toeet ïjcm bawKebjfK enbe aengge?
naemtctotfen : fictsijbartct fijne gobbeïijc&e JBaicftcptaengact;
t'jtj oiife en be onfeg euen nacftenjs f aligfiepbt.
%l\t be bingïjen/baet eenen Cïjjiftenen ïjem in oeffencn moet upt
Mbe/ïn boen en ïaten/öebbentop in be bjtj manieren ban gebobctt/
baer bc^iittooojbcaf gï)etoacgl)t:tetoetcn: 3n begïjebobé <6obtjS/
be gljcboben bcr $.3ücrc8c: enbe be gïjeboben ber s&aturc.
•Ghebodcn 3De gbtboöen «©obtsY geetmen bie / betoeïefie IBopfeji 00 ben v
Godts. bergö £>tttai/m ttocc (reenen tafelen ban <0obe ontfingï). "Oiic corB
£|3£iiït#naeber-b,anbt / tertoeertttgïjetomen 3nnbe / betnieutot/
Matth j. bcrfta-CHt/efiboI-maer&töceft. ^T,toeïf&ï)poo£6fepbe/albusS:3!c6
en ben niet gljcf omen/ om be toette b?efcen : maerombefeluetf
boï-boen, «En om beur fgncn <6obbtltjr6cn bmgïjer/bat i$/ beur b*
gratie bejsX?.<6fKtfrej$ inbe Ijerten ber gïjeloouigljete fcïjjguetu &00
llerm.ii. Dabbe^pon^beurbÊnt&jopÏJCtebcïOOft: Dabolegcm mcam in vi-
iteribu's eorum: & in corde eorum fcribam eam : 3;rn fal ïjaerliebef
mijne toet inïjaerber binntufte gïjeuen: in ïjaere Ijerten fal ren bit
firfftijuen. t©itgïjctoaegïjt oorfe J^auluë/ en berriaert ïjttfeïfbet
j.Cer.i. .Epiftolaeftis Chrifti , fcripta non atramento, fed fpiritu Dei viui:
non in tabulis lapideis, fed in tabulis cordis carnalibus : (J5ï)pïiCbC*
3tjt ben bjief Cfinfn / pjpffcgj'eué niet met inrnt/maer beur ben geeft
banben ïcuenben <6obt: niet in fteenen tafeïen/ maer in bejs ^ertert
tafeïen/bie ban bleeffrïje3tjn: bat ig/niet fjart en fteenigï)/ maer W
tocgödgrïte n öfteboeggfaem tot aïïe gïjeÈ)oojfaeml)epbt/ en onötf-
ïjoHbt banben toiïle <0obt0\ ^>oo ïjabbe öP beur eenéanöeren #ï^
rï^effe. 11. pfjete belooft te boett: Auferam cor lapideum de carne eorum: & dav
boeiscorcarneum: 5lfb faï upt ïjaerlieber bke&öJptt fteenen #***?
W0
;
-ocr page 92-
t Dj: C^R^Tg.ET TRIPLTCI X,EGE
Haec quogj prome,quibus vis igneaipirat Atnoris.
Vuod^atura iubet:Deus:at(£ Ecclefi'aMater.
r^^^e6KttjM>2>otv^>af rveit -op JLiefht fuvt3 ?
«-ƒ jw?/ exercice / Cognott on l'ojfice / De la Charité i
•^Xjpj/an procure/ Ce que Dim.,Nature/EEjjVfe a mande. \
-ocr page 93-
totrïrwm           CkiftelijckehWaerfeggher.                           ,7
*>at OirS?/ïmtmenfÖ» l^fectf&cfoubegïjEïjooifaemtoefen. £00 tctcfee-
r°«öacmi*ïvC^^^                                                         Wie,*
«ebewÏÏS^"«to^öï^feöe^.ftcrdtentttmïioojm: batiis/i '7.
E tet-3!teÖ£c6erffe<!metijï)eï)cojfacmmtoiUnïVaEretn
             iw,°- .
to« JöSt »ïr Mature/aio al üeöuptenbc batmcn boen en late moet* Sw«
E» «(ttöS^^1* to0°*ö£rt bfgrtucn: batmcn t'goebt been moet/ der Natu.
tocttfth^ fm Ü,aettoc aïïe flnöetegï)ebobcnbjennu taanbefe re-
«^S*S!:t:?,?SÏ!#atill^tom5 ®*$fpbenenbieg!jeen.toet Rom t
3»*i&eVrïi bjcsm "Pttfl* "atut-e( beur <6obtj8 .gratie bctoccg&t
fe#jtis5.batöctoctaf"sact• ^mrtrempeltaufutffisi/ (oo
i<iibü^kÖUft^n: Furtum punklêx.tua,bomïne: & lex (criptalh A«™ft.
bttoet hl < lnum: ^ ^«rc/tlUïcU3£t ftrsft be bieftc:foö boet ocen
fte«ttuX'r mcnffÖfn&trtcB&tfrfcïttientö. SUfeo 3oö ooriV
WtttóHS ber «atuttHjcfie uebcn (niet nerïjtcno fonber £pt rot*
kfcjtfc eSf ?öötlï/tl« aJtijbti^rot al ban noobe «sjieefbe «&rr#r
ècn«en rrtef JUf^tf!ytft: tietuteatïjtenbeüan alle qnactt." <Ên ttf
Cetl ÖEbe/fts rlble' bnt ^pt aI aPf!aittB *» inniSÖ tatorgijen ch ft»e*
■Öf-eftfiinJ""l^ÖP-Veftigiaeius fecutus cft pes meus: Jfêijnchboet ^*J-
*©an hS Pï>m tóföoïgïjt; én fijn toegïjé Ijebb'irfe gefiouben.
hit
«unSf ? tort fcü ü,at& ö?«ber-öanbel«t^ mibtë batmen bari
iërfeg h^lJ!? *£tc fr&Mum tfl te ï)ouben: bte ow-«orïjsan# bögljc-i
n mm hX^i*^'n* «naerfit/ ï>oe flerfit bat fp fcïjtjnt te toeter.
teó*!ben öft!^L11**1 / «oc|> bp gMtSjtfte / notïïiuonbcltjeftnut
°?urfct- > SSS2mi/,,ïflrt aitenïi*tfi MrtWw wchfröawl Serté göe*
^ tóriftttS!!* Wntlttt,*n toan ÖÉfttto« gD*obennaemacIo m$e*
0l«nia qu - fii£«ritifei;;vi<ic:hetualiqu,anctoaltefi'facias.v=-i Tob 4.
5 «HSfï**'^ *SW totït Söeftïjïeben,
^ft<» al SSSfS1 m£1,rr8E" bèDeett/bat boet Senlfében.
^ foufcttortiif/ s * £t ber 3Satilre/tèbJeten:®oet eenanbeie^oö
■»«^^-2^?Kr»««B6tt*tt bat rjaertöbet bon a&i
&fcKbt:bateni^ r * l' woc^trf,^lrtÖ£^w^^l^^fl*^
«orftniet fof,r'lCJ *f ^".^^entet boen / alfóubttben ijnöercn
"^^i^^^Mic^Ufi/f^mm^m^tmtm/
%%              fcome»
-ocr page 94-
j 8                         ChtïfteKjcken Waerfcgghtr.
fioomen ïept: bat ijS/gïjeerne bjoncfeen gemaecfct: tien m mort bart*
om niet bmcT»ai/bat Ijp/balgijenbe be toet bet Mature/ ootö een atv
eet foo moetbtftcUên / aitorft yp bat öien anbatn bat foo totl ïie^
gïjeerbe. $>rtfdueistetoerftammonfupfr!)ep&t / onrecjtjtucctbig*
ïjepbtyenbeanbetequabeongïimgelbetoeUulrigijcben • maetbit
gydjobt berbattgïjt alken faeriten en manieren ban boen/met <©obt
en fonfeientie/eft met be rechte teben toelftaen bc en acto jberenbe.
De w« t©efe Voet bet Mature ijs b'ectfte enb'oubfte ban atten : toant f?»
der Natu- ban <£óbt/ ben menftfiein fijnfrfjepfelingljefto?t io. ©ie binbt een
te. eetfte iqj^elijffe m fijn ï)erte göefcöieucn / met bat tjp tot betftanbe tornt*
,aa allcn- j3atui;e/Vian«ï5obt0tocfll)e/i0baa;meefta(feaf/ aïaigljingèmen
ttopttetfrï)clenofl)tenfermoone. «£nbebefeij5/met<6obmöuIoe/
ban muiter trarljt/ batfpmagljtigljiobenmeofrlje ban alle fonbert
tetoaerfcöoutom/bermancn/enbctebcktten: mibrobehoojïgcfee
bïoebctUjrfceHeEöc tot fijnen naeftm te boenoeffenen / atóöp^fl*
naet befe toet fc&ir&en toübe / begratie <6obto \}tm baer toe roeten*
beenftietenbe.
«©aetom / toaert faetfce bat bt.menfrï)en ijebcnfbacgïjö befe toet
meet tnben fin Ijabben/en gijebac|)tigh toaten ban (p 3tjn: tpxn Gttti
ben foo trag&e niet toefen / in fjarm natften beur toen«turban \it i$P
bp te ftaen; fp en fouöett foo liarötmkt 5t)u/ norIj foo ongjjenabif $
b een tegöen b anbere/alO bacr iet miflept oft mifbaen fe. £>pen fow^
ben oor» foo Ucbt/nocft foo voatfeer niet toefen/om quaebt te fujefe»*
banctnanbet/ nocb om t\iuaebtmte bertneer&eren.öan te bjt*
iranberemnorij oootó foo ongoöbelt»e6 3ön in. al bun faecfeen,
Cnbaerom/inen binbt en ft& bperpemntie/en^mmgöeboeïft
ocnfpfducn/ alfoo tftoobealfmentoüt / öattnen.on£g!je&ee&•&
quaebt bcrfegljt/aïfoo glkernc ter tónttapie berfeggbeu top t'geb jet*
lian een anber.€nbe alfoo guoote fmerteen oijne alft onö boet fulcï$
ban anbertelnben : alfoo groot eenblnbtftl>aö.enbern>a«&eu»
ono/alo top met eens? anbero 0tpu«i in b/aftclien jtttenmogöm/;«^
bêmrtfang{jebji:6enoptftrattioojjetu
         ;             ;<, •,
26ïs top qua*öt gfieöaen Ijebben/ top toifee attoefberfii^eit/ &
inaee&en batt** in b aerbe foncfe / foo bat niettianbtter toeo$t 0*
to»fte: maetter tonttarien/aioonfeneuennatftentniinftentift0?
meniö/ alen toaert niaereen elepn faecfee/upt fcantKnepöt/ iae oo#
tnaer upt bcrftoamtljepöt/niet ratoberjjaierto toeerbt i, top en 3^
fiiettot]/ vittopten Ijangljent een iegljelijrltaen ben neufe-: t'fetbe#
betositdt tojioenfeenneltjclt maeeïunbe: absoftaen ö£ cïor^ï^
gengljfïjangjöen^aec. ~
                                                   ^
m>t i^tft r aufe/ anbero ban gï)eb jetu ban liefbe/ en ber bup»-^^
Sepbtbanöetoft öec$aiure i :3©»|n..feH£{^m?ta|öj#B *0 W.
mi;
-ocr page 95-
lm*. «» • Chriftclijckcn Vaerfegghc*.                        5?
ban i m 'DUbe mtt to,len / &atW «1? fiütt* beöf/ oft fukfesS
« mp ftpöe; ergo/tcfe m tuiït ren anöer niet boen.
cJi^ïlcöacrom/ ggpchntogljt gljeenengljerecberen / entlacrbc^
^"^J«SÖel binben/ in toelr &en gijp ooben ftaenben boet ftcn mogl)t
n-ï *
te bom oft uIfltten fita£t/ aoigaenbcfonbcrlingiie ulam cuen
t'e'y.tCR/D«tt!Sallcanbci-ciuaiu1)en«/ bjiebatJj>3ön: ban tcrftonbt
fnt Pr ^at' fou&*»t& ïtfft»»toillen/ batmemp üttte/bjaere trfe nt
^«piattts: oitbjaermpfult^gïjeft&icbti CtoelrS gïjcbjupr&aUe
Saetr*"
CH bl^utcccn / ÖHC ï>J)üofonl)atie en facruïatte te bouen
n,^nt/öat g$pbeïc leeft en öoojt/ batbcrgï)cetgï)pï)atft: oft
tvl . ^/alftct te boen mmt/ljtt «s te foetficn: maer be toet ber J*a=
bcrKrt'^^^^^^^^ÖJïftOTentenfcïjen/foo.bamnbcaett
60t -3l^celJiit/eubegraerjt : bieigateecn tabletenbe memc?ie=
«ttini
ttoili6tómw**aItÖötterDanbtgfterrebtSccft: enwet
^ °0BÏ)tn-blirH ttjbtjs bat* in üm tan / baat gent ban boen ftatt.
toctw *» nb3p fc66ÖEnDöt befefooupt bc Ijerten bcrmenfrïjcn
ïiUtW " Wwtit foo ten gronbe tipt gljefe&apt / aljs ofter nopt itt
anhrrtfï SÖritÖ Jmcn en Ijabbc gljcbJecft i 3©at moeten top bacr upt
^Pnbe
0ttlen/ öan öat00tK öc Mature felue/ cnbe be bjcerrlt ten
èm 1f*n' <£nbe bat bicn b agö naet&enbe ije/on bjclciien/be borts
^anafh tmopctlsÖeöacnfullenbJetben ' toaetupt/intaenfien
oiitfano5toctrelt/?i£6®n m&*0*Ö£e][ cfi Ioon nm ®ncc0,£rt6m
la cifHf
n fal baer Wtjefeen/ban toat tracht en toeerbe battet faï gge?
^ol-birn ïbe
to£t bn; #afttt* Dc«tt toaermmen bet gratie <6ofct.ö te
&Pöt tm?- * ^ifni£n &00?en
£n f«» tóï/• oat lie/been bctmijcrtig*
"öjfaer&yt"^5"^"0^^^^600^^^0^"^^1^^"^ öfa"1 ö*
^nbtha* f« ™£fen/kan nut €ï)?ifto inbet eeubJtgljepbtte regnertn.
n^anbV ^anu,](tBjS' oocnfalfrijijnen alleen bdact&c te Uk?
fo ftïtMi ♦*£!!16&c toctöoemeiüjs: beur be göene/öitt niet en fullen
S'wtybttoflerg&ettomenljebben.
*%&«« ömtui»aewc|>tiöïi*MDe teöjanönu
wjfeh?^!?1 ^r2ifiB «6Bccft/bte m ©abers en bes £oon$ ïfe&
^W^rï,3 s 'i0^•'6t wönï>tttemet ubJtu èep%etiöjanbt/baer
:Sf K*\TC*ïeït?tteteo«tt*«»'tietó: on bat it6 bturtonbtr^
t,e Sbeïfifi«l ï ?? SÖeboben/ met be feinberen <6obt^ gfcertHent etu
"^««ntmap^toojbett. «men.
© i}                Cap.
-ocr page 96-
6<3                                 Chriftelijckcn Waerfeggher.
C A P. XXI.
Wdïzijn de Saerar»ettten,Van Qhriftm 'mghejlelt*
Ons Sdigheydts prefentenjelder dangoedt ofigelt.
t.Petr.i.
f^MX^-- i1 toeten altfamen teel / boïgBenbe t'göctupgljebart
i.rlm.i \Sl Ut |lG #>fctel^ccto;mtoaiï^).^auüJd!S/batB?'norfjmet
5§I 5*^§K gouöt/ norij met gfjeïat gfjecorfjt nor\y betloft en 3ijn:
fpf U ^waftmet|)rtpr^möWoebt€ljjiftt/alétïanceiton-
De feuen CjV^V^ ncofelïamnu aé .tBcfcn ^ijo ficeft Cïjjtftuo tn be ïjep? A
H.s*ra. ügï)C *>iictamentengïjefttït t t'toelrï^tëeoftelgtfceteqiiame baten
Riemen. ^U/ t4f Dcgtatie/bicfpbctccckenen / inljaetfjouben enuptgïicuen:
eft 3i)h aio leuenbe mftrumcnten/beut tovlcne anfen Ifctte bagelnetté
monObefaligfjepötietoeteHenbe / btó ï)p on^ beur fijn Igbcnenöi
bootst gljibjorSit fjerft,
<Bit toocibt sacrame m,htti&t een uprtoenbtgï) teetfeen ban €ï)ji-
fto inglKfttït / om ecMgïjcbefonbere gratie te Bennen te gïjeuen/bie
ben mettff iji batt brat ban ï)em gïjegljeucn toetbt. «J&ïjeüjek/bp er*
tm$tV int i|,£>actametit beobooyfelo / toojbt ben menfeïje met
toatetgfjcteaffröen / IjcttocltHb'intoenbtgöe fupuettng$ebttficle
betsceftent/ bie baet bent ban <6obe gljefeïjicbt/ mtoto oc bé^oojlije?
fce tooo^ben tiact toe g^e%?oSm♦ Mtt b*Ie temtötm ïjeeft Cljji-
ftuo onobmiften ban fijn gtstteeit <6obbcïijefteï)ulue / banben err?
ften tot öenïefté ono leueno.3Beurt ©oopfeï/ wiet bat top ter tof etelt
romemörurt^cpngïj éïptitl/alotoptm rramonfjetfcljepbenban'
bet toccfeït. <©njj ouber-tufltljicti ootït milbeïtjcH ban aio bcutfimöe/
toatonofaligï) m^götb5eren,*)oobatbefefraen^*>aa-amenteiv 0
zachar.t). onggijctooiben jrjn/aïofruen fnjinrn-abercn / bet owen en leuenbe
fontcpnt/mtmibbclbe0^upoban35autb: batte/int mibocl bet 1.
lJmtfim:totüel)ocf>meenieg|)el^
èoègTjfiiuctft/^oe^rtftluibt/ïjoc atm / |jbe gïjt&etcnt/belaft/3f .bat
fjp mogljttoefen. ^boobattn; gfjeë ftöamgfocpbtfoo tjuae&t mes nt
eenigen m enfefte /baet en io ban €Ij?ifro raebt en remebie tocjnglje-
fielt m be ï|.ïïe trïié / tottcniaitft t fttirK en oogéuïitn bciS ÊeiiètijS toe.
^iemanbtbanentnagï)bjanï)Oüigl)5v)n banfaligïjepbtbet.fie"
ïen; eubarrofefaïono begeert meet ban Mep ftrafeu/ ba'ttbaft
alle b'anbttefciioeh: toant/beïjiotbeng batmmfeebift0a'p^€bï3e/e|
om gratie bibbenbt / racbt bolgïje/ en be temebteit te bocrèfeèferf^
baet en tg mtminetmeet oojfactfeberimbebt balojcntVgljeiieti^
Ierem.%, ^nbetOVljpfalfulffccmogïjetttojagÏJen: Nunqaidrefina noneftif1
Galaad' aut medicus non eft ibi? IBat 10 oiti €ïl tffet gijeen ïjerft/oft
tetébmtine te binben m <0alaab*mttujn^.ïtctCHetofi en tffet gfjee»1
ttwbtfF
A
-ocr page 97-
JMLVTARIS SEPTEM SACRAUmTORVMIMTITVTIO. 21.
Sojuid oputn Chrifto rancita Charifinate firuant?
_^^_°pitusPretiuin venale falutia.
-ocr page 98-
Chriflelijcken Waerfeggheiv                         61
«ttbscijn albaet te rrggen t a& pjonbcrt 3tjnbe ouer be mifmaecfets
ytpbtbesifonbaerö / bmtljmcomöaterenbe/ afóofter gfirenen
raebtoft tcmebmnbe^. netene te binben en öabbe gljttoecft / tot
«onberfonbmgöenefingïje.ïSacromüjaegBtljpbactnoaitö: Qua-
reigiturnoneftobduaa<:icatrix fili? populi mei.?aïof Öpfepbe: 3ten?
Umizn bat irn tocl toctt/ batter totalg goebt en ouerbïocbigö reiner
«tebanmp tngïjettdtisggetoeefkjjoctomt&ct bait/ batbe Jaonbe
s'utircme bes* borï}terss tan mijnen bolc«e (bat ift/bcfonben ber fte*
ïe) UKtgïjtriffenenistf ®aerenfaïgï)eenanberrebehteijmben3ijn
öuetbefultke/banbatfpbefpjuptenbe gratiën Dan bcfefontepne/
oat 10/beri^ Sacramenten / niet gljeïjadt noch te toetene gfitfteit
hc^ 6efficn»n»Öeber^.f»acramften/maeentbattcrittbe^. «etc? dacht, en
aeeeu gScbuaigljégftenicttngfte 39 ban €ftjifoi0 beloften en gra- vverck.der
^^
joubt fijnö gïjcefte^c^ ttcï»aem$/bat &ber ^.ïtetcfee.
lg.cfe qn^;^;
mcn:en.
0(2^3&oo#elbient totter gfieeftelöcfee gljeboiojte: gfielütf*
13öl °er^cÖacinelnfSe gfiebctojtetfeerfte ï$ beur benntenfcfie. %et
ï)«Pbt/L
bteuttöt toafbom./ en aennemc ber gfteeftelticfcerbjomigs
totec„fOJm/en^oImaefM)cpbt. ï^ctl|. Sacrament begoutacrg
na. " l|$*■ öer fiele: fdnbcr uielcfte fp wel) niet in gratie/nocl) luer*
bient ac?s w glorie leuen en can ♦ ï£et Sarrament ban penitentie
bOQ^1 Sftefonbtmac/Htngfie enbe gftenefen ban onfe fieefcten enbe
rIttmiiKUe^önbenbetficlc / enbe tot ae^toaffcöen banfonbelgcne
tikfófiL1 ^^lieftérfc&an / totfictbebienertban allefaecften/ ben
Böcbetfe- f'clen ö«»öclncfci «*totgljccfteïiieSebermenigftbHlbmi
ett toafbö
bcim ^bt3. ^tt ^outojeliica/ tot tttftacmelijrfe gljctoin
ïtftgjjeJ[]JJ b« perfóonen itt öe^.ïtercfee/ tot <6obti5 eerc/cn pul*
im atnen» SJ£tal
öft «ptt«i*0£CH*-'3tat lelten/ïjtt ï?. «Myftel / tot
&enï| dSffJ1*011 fcagljriiifBfchefouben: tot eênicubcrfterc&en beur
*** mttm* in tefirtfctetenberabcn ïcffen ftrijbt. 3410 ben bpanbt
ton tkthm ï! Jfrt ttat&öoo?t-£t'elt/ ombenbenautoben enfutfttens
^Ibi'twvh* ^fc-a*»teiagljen/cnbcdepit-moebigft temaeeïten:
"oeerfi w i £ »et*** öieiïleften fnicfcal Ijangftt» mt 33 gfie*
-
J r™wififtï«m en craefct ber .#. Sacramenten.
^2èï m ^^aeröfpötüewöe %Sacramentetu
pSÖ'onnöbrcl lam <J5óbtjö/bie beur b bitter boobt/enfer
««n pjtj^ tn remebie m bé Ï3f pïiglje Sa«anicnten gïrtftelt
SftmW ö' l/ ba^^«'altijbt?sinbn0 teercBén/ten efuwigöen-ltuen.
^ ig               Gap.
-ocr page 99-
6Z                       €hriftelijcken Waerfegghcr,
Ca p. x x ii. ,
Totfdigbeycks yermeeren^WM dienter toeghedaetü
Ghdoojijn hottdtfe in eeren: en vviltfe vvelontfaen.
Gheiooue ST-^fSS- fi^ (^ditn «jtnci»ahjcfi tocrbentoanctijS bertpfrïjt/
der h. sa- üfp f ^&l be fjipligjjc Sacramenten aengaenbesren t. bat top
cramecen. .«Sko °w baftclgcfe gljcloouen/ bat'bit ban <£i)jifto ronfer fa»
$B*S^Ü? ** SÖ1?01 'nCt)< ftrft 5Ö«* *n tot fultnoy gratie en cracijt
Ê^pSte»^ in-b/aerfeiutnbtfiupttn: bie(ponsgftcwenen uptbtps
Eere det kn aio top bte toel gl)ebuipr«em Cen 2. 3gn.top Miulbigl} bic te ec»
fc'uet. ren/rieftnaer ftjnen cpfel) entoeerbigftepbt. «?it bat/met reben: toat/
Exod jo toaftbannoobe bebateübes ouben-Ccftawsents met fupueregan*
i/«, 5i. ' ben /en mttbcurgaenbtïjepIigï)maetKingï)£oft fuputtuigï)c teaen»
raecficn: Soc bele te meet 3iju top befe baten alle rtuercntie enbe ette
frtjtiïbigïj^amentlntB enbouenalf}tti)Oogï)-toetrbigï) ^,£acra»
ment bw autaerg. Uöant bat is ben auteur eninftclbet fi i|. J>atra»
meutcn/£iftiftu$$ fdue.<£n baerom bit l$,£actamt % alleen/top met
<6obbelfjtèc eere en bienft acnbibben. Jiiet alleen alp topt oitttangcn
toiiltn/ott mtffr èAojemmact ootn f39 batttttnbc femue «stuften»
öe/t'5y batmentin pjoctffien oft ceefe totten fictfecn bjagljcnbe.
Cnöebatrom/ bictoatbet#acn/bieonberfeïicpbcnootö/alftne»
t'l;cpligl)^>af tameivt bes SlutacriS/oft mat r be ï|.<$Iic totten fier feett
bjacgljf. mütt ai!ftbatnunbt^.C1ije/ atëbitnerbctotï;tt£>a»
tramcut bt$ «SlplfeljS /.eere frtxtlbigih iptr.orjtaiipift groet betffljiM
banbe eere bit top fjet ï|.£arramcnt bcg4Butati-e bttoijfen moeten*
f toeïefe Cljjiftug felue té (foo top gljcftpt ïjefcijen) en beur fulcfio on»
fenl^eerortfen<6obt. ^atijJoorStc reben/bat ï)tt^^arrament
ïiejs Stntaers/ alpJöet tocerbigljftc !ban allcn/bien nacm sacrament ittt
iefunber i& toecomenbe. £>oo batmen altrjbtiï t'ljtpligfj ^atrameut
tejsStutaerjsbcrftact/alönjm aUcenujcB fiet % Sacrament fegfitoft
noemt: alp ïjet crrellentftc,ban alle baer bp tciftaenbe.
«« ?>he- $# 3' batbanonjstocrepft|)t toojbt be%^aeramenten aengaeit*
bruvek det fce/ijs/bat top be feïue tori Duttangjjcn/ gcbjupcBett/ente toerefce ftefc
H. 'sacra- len moeten: elrkbolgöenbeftjmn rotu en ftaet. <Pn men magï) torf
menttn. '«itttectoacrïjepbtftggïjen / batintbeïjboilijfK'gïjebjnpffebtr^*'
Sacramenten / bc rneefte eert bet fcluer gï)elegï>ett i» / biemen bi«
ïtiogöt atnboen ,<©I)eïgcö §cf be metfte eere iovin bant» te ttéjnen/*rt
JbcöoojlijtBtcgöEbjupcHen/ begauenbieoniSiemanbti? göwenb^
J>oo battet met reeftt beur oneere gïjerefcent toojbt/ enbe quaitjeB &
gl)eno.men/ati"mm bic niet en ontfang^t / aljs oftmenfe toerar^tc: »
juactt
-ocr page 100-
Le&timts ss.Sacramentorvm vövs
Quamihi f^/tantos illinc exc        e fi^us:'
^de^Cole : et caftus caJeftiW Vtere cWs
p^ilj-^Paur-atd^/r^Bèn. nous appnfkr]
^j^^^^^cume, Sy Ut ap/orJr .
-ocr page 101-
.                        Chriftelijcken Waerfcgghcr.                         65
toaett ootfe batmcn bic gaucn / met tooolrben eiï upttoenbigSe fere*
«lonten/groote cerc en banrbbacïöcpbt fc^ecn te bctoijfen.
«©aerom/be ^.£>aftatnenten te tttcn en niet te gbcbjupcbeu/bat
rjjMP'B&fiöUpne bancbbaerbcpbt: en en fel ouö niet met aüen baten,
want fp nu t ingbeftelt en 3ijn/upttec eerfte mejmnt gbe cnbc intentie
£ tWiftt/om ban ons gbceert te toojben: maer om in tiibe en in fton?
Jftt'beboojlijrb.utottttö gljeftelt tetoerben/ clcb naer fijnen epfrb/
«loconfec btgpefte. jtëeninoct öe^.^sframcnten oerh eercu/am
oatfpt toeecbiglj3tin/enbe topfebuibtgijMtW te boen.
^aecuptmoööenfpbeiftaen/ oftrptoeïentotjfclijebboen/ btê™1"
wofelbcntcuietljteentend. Sacramenten gaen : iattodaltiiötstbc„H,Csa.
"l t-itellen fouben/en oceb t'cenemaeï betuen: en bat uptgtocttr re-
cramcotc
^rentte en toeerbigbepbt/foo fp feggben . $|et foube toat ftïjtjnen te ^ea ,iste
wefen/toaett faerbe batfe Clmttup baetom ingtftdt babbe/ om foo mi p^jf™.
«etten/oatmenfeuptreuerentieinbaerbjebelatten foube/ fonbrc
y J Sycojuprbcn. Jfóaet/toel toetenbe bat fijn bi uvnemen en totue
BöEtoeeft ig/battop Dje
te toerrbe Rillen: gljrintb int gljibrnpeH bet
"rottijntn/b'intentiebnsmebicrinsïbolbjagïjttooïbt/ enöe bt tod*
*wt ö fierbégbclegïjen bs/uitt intaenfien/totl bttoaetcn/en pjijfat/
bïïsC^ öebjuptben bet febur: £00 moctf to,p ons1 meet gbcturgtt
«nöen/cn meer bertoctben/ tot een banebtbifb en oottnoebigb yljt?
"tt^bttï|.£acrainenten/ batttoteenbeiuenenlaetcn; altoactt           ,
«rfcri miwcl'bwbfel en fcbtjntoan meerber cettocerbigbepbt. 1E>ant/
gj*öaecbantJtëanna$#!£*«*&aü: <£o&tbeeftbebtuten V^-rr-
^» ÖemeUs open gbebaen: en ï)p ïjeeft bun fjemdf-b jooöt gljetegcnt.
-v„,.,iVUn ha. ^jd * hoc, ypM ^bat, n<,cij qoffraiitenom mt
«wernaM en tn be arebein een gouben crupt&e te betoaeren: mact/
a manducandum-.om te eten. £>oo beeft ootb onfenï|eae / ons fp
Q JS^^toaiaatbttflïj Jïianna en bjoobtba mgdê^begeuen/
' gjw»w-^actatuciïten; nict.om bic meteen bertooubcten te aen*
tïlïïppcIt Öoogljtiijtb te eeren: man om be.rriue te nutten/enbe,
«BÖebmpcBtiufeo bpjnbdc tlate manieren gbeïeert enbe bctoefen ^J*"
ïUiJ. cfiiiit
^Meöt om Ut 3^ £arrammtm U?el te o!)ebmpc&mt5S*Af
^ ybtrfaitbtmoebigïjfte 3;efu / onferfielen £amaritaen/'
f ^Üf?**
otj10 %*ütk / om utoe $» ^aetamentenjbaftelgtb te
|Ö«loï»ien/b jboojuitb te <«5en /en fabgPüefe te gbebjUH^
«s» ' HaST'"*?*1**11
öif/onft Öop^iSÖn'bt/ enïeHm0lXlÊ0yen
Lap,
-ocr page 102-
<J4                            Chriftelijcken Wacr&ggher.
Ca p. xxii i.
VVner in is onfer daedt Recbtveerdigbeydt gbekgben?
Int laten van bet quaedt^en in hetgoedt tejnegben.
i-?"■ ?• ^T^^^ €n %2tyc{teï £n$èctcrfegï}tèenbctoegïjehjefeeft^
i(v Jto\tcnttetcf befenbairnenien bienenbt / albnö: Iuftus
y£*° Ou PtoiniuftismortmisefV^énrérljtterbigïjtnijsüeur.
1 Tct z' ^^sèf-^P öf onmijttombigl)? slKttojttétn -©acroïn anbetss/
chnfte- ,£?^s=-^ banowböttopter raBttoeerbtgöepbt Ituen fouben<?
RéchUed f00 ötnfcluenStyoftel te beuren gïjefept l)abbe.
dieheydt. 3)e Cfotftcujf fte mïjtimtbtgïjerfct«8 baer ingöeïegïien/ foo ben
r/k y).& fijnen trtsrïuiptben iè?opötte*iBautb terrenbijjlit: Qui vultvkam,
36,          ,&c.Declinetamalo,&faciat-bdnumJ^
tetgfje gocbe bagïjeubcgïjetrt te fkn en te Ijebbeu:bat ï)p fcat quatöt
tuilctte/eüt'gccbt boe. ^èliicKtnfnbanbmbeoin be b?0crjï)fto^ ^
ftojuen tarfcen af ragt/bic ten bjanbe ïeuerébe: en goe inttentngref?
Cohffi. .fijt/ tctnieerber 1ontf£tb.ierïjf pbt.; ïBtt$ t'felue bat %>< $aulu£3,
:©*«ƒ* fept / ben oubenwenfe Jje met uineïtóetfften uptfrljtibbrn t gï)eujc6*
nttn een ouöt/bupl/uerflcten elccfct feiéè af ieggfceh'y enbe ben tüeu*
toen acnboeri-üt re eïjtüeerbig^epbt en fjfpngljepbt beë Waetgcpttg.
0tetin bc^öcpttgïjepbtbepïogljenjS : ttorUfusit'gliiüetnft W&&
frötjh\jan een bengïjbdijtWtuen:natnel!}eïibetï«tteren/enbebo;tfii
aJber-töebet-&66gïr?j;
^}taf-ïèg$enn^
frertóetbete«ft«ttbnfrietaf-utoei|ijn timUotibelaeï bcjs fér^eótïï^c
t'Voelefi|)ètn tn(teöen/t,ftbttrr 'liatrtw fc^^fteenn'ötfen 61»ingf;t^
cubcaïfoo fgirtoerrmttpcirijcï af-lept/etn nieitto termigfjhtbe: «oeö
foöbctatiberenbe/ 'alg' nu in een ntmtóiongïjbf enteutl}t>
atofc.7. * ^ctfceriatchberfonbmtnatnnctrten berbetigïjtwriA aïsïjefUt»'
ïaf e'n franbeitbjrrbch toe'a^/btf'tct gcflcMUftff tWüt \ tfi gfcWWfc y
p)-ttaco-< baerom ooritgïjeijceten toerbt Littera Pythagors: ^ptJ)agorajs.ïct*
ras-iettfr.: Ut:mnbafcöKu, ^ilflfaüïjetiinbifciö^itbefÉ .Uttcrtct bienetmW
ÖWtoWönt bact- in'timen bet mt^èraewbfeöeri; Bant bei» fc
be ö-ieetfe ftrége && reï*#ïerJêr/tét! Mm* "-WW öetö«tfiènbe|n; D#
ne/ bitf befen tö^ïï toanbïlM? faft&l&ftfpu: elücfe tttbir^ercnbe/
ub tu enbe Ijare toeïiuften fcolg^enbe / ten «rteiften op Jjct ptutrt t«ï)eïïa*
-ocr page 103-
IWjTlTLtë &ÏRISTIAK& OFFICIVM. . 23-
=------              6e et Prudens Meliora ièquare .
^J^btmvtfle/Detontnudkfuitte^t&1 face Vim.
-ocr page 104-
FtainVn •« -ChriftelijckenWaerfeggher.                       *5
h« h urt,c fmaücftrrue/terrerljtetijanbtïepbenbe/ ütbttbbc
^"S^SÖentocsïjberbeuöijbcn : bie altybtjSlandi fooïncebct
9JOt/enbjntgöt ter efutoigftcr gfoitertlodc* cai ïcCTc #/ todccn
"Reeft Cï)?iften idïjiïofoplje toe crbigïj.
$Ptt)ngora$ on?$ ïjeeft bit <ï5:ür&ftSe Y.beft&euem
3Mer fiet elrö f)oc ïjp Ireft/cn b'cpnbe ban fijn Iruen.
ïiptif ifCn ^"30 ïcuen/en bufbawgöe Cljiiftdtjrfce rt rljtbeerbtg*
Sr ?°SÖ$?nslSÖmoegljteroeren/tgijenebat£.9!an«ruan*
ütwtlegljt:Qujfacit iuftiriam,iüftus eft:ficut& ille(Deus)iuftuscft: i-I*» J-
tcrïrtf tet^ttoeftbigöepbt boet/bit i$ recfttbcetbigl}: göclijcfe «Sübt
fonh7hEtbIsöiïi: Qüi facit peccamm,exdiaboloeft: jlfóaer biebe
ban wt/Öic 'ö upt cn toan bcn fcupuel. *®« faI tbnjfelen/toat ïjf in
inebcXUI&iefenftaEt: oftberetïjtbeerbigljEpbt/baerïjp <Öobe
öumifi?« ? m«SÖtoojbm : oftbe fonbe/ bactïjpntfbeatöeen
SeS Upttm bUïmri 9&«f»J0ten^
tf)eujöefi~n Ötfc&eii togfelntn 8et quaebt int geebt fceranbert Jfêat*
boitthri ^clJet^toIlenatt'^ef,ouer-fcÖatteïö: #>a«lu^üa «nber*
ten tunï i &Jlfti/«n bcrroren Sjjofteï gïïctoojöeii: tftöagbalenaban
Öaeraïh Atbetr°nöfn/ in een coftclntn bat ban gratie / betetban
Snfttin h s Pö^^üol ban tod-rictfiébefalue. £00 ïjeeft £>.«u?
ten w-e ?'nSÖe bet netterijen/en öet fonbigl) lenen gelaten: en «s
beealihn.80 ^Ö^£" k «acr öer ^♦öerdte gljttoojben. ï|tt todc&e
fontjetï^*?in fllic öcSemngöen bettbnbaren gïjeftyiebt: fooinen
nTir.^ ' '8ye oocn fut nuttinnen in ïtëaria «sPmintiaca/ban een fnoo
oocfe m ™ ?^oub3e/ecn ijepligljeïjeremitefre gjjebJojben 3ijnbe. Stïö
beitc eenn Sia/ccn l^nKU"e ö« gDemepnebjoutoen/ Jaer fducn
i)Eetwbe-hI^af"ftacnbanfonöen/uptöerou,u,/Pela§uS vitiomm s,!t'1 *'
tftii^.»,,*ratlSte.feffiTl»>M ♦ tenzeeban fHtmüfirhm. SRe Üieklte/om "W*
tejjjntUjl^lstefeggBen: een3cebanöoogljebem 3DeUnlcfte/om
bet toübemiff,^lftentie tc m0$m boen/ïjeeft tn mang Ijabtjten te*
bn:Öouben * eeitduprebJonberiiicRe Jjepïigïjepbtbaniiuen on?
hler&enaf * ^>0°bJerbtbenmt>ovtoit/cnbenlupuartIcptfooüjtt jirew,»5.
booy»öih.« ^at&*t bit quaebt enbe bit goebt ig •' batbolgötnu
nDenat^€anitteIttu
^Ö^bcöt dm tori tt mo0öen Untn.
"lei t-1 \np/ ° ^«w/goebten quaebt / tier entoater/ïje*
"NJ2/ QïiPfS!ö bnre 005Öen ggtfteit: cnbe mijnen bjiien toille
bp ?^«en/te uicfen: ^elut mp met b gratie / en ftaet nip
&Örttabtför& Sbat,f6toWteIÖ*Öetquaebtberlaeteninagö/ enbe
%tn f mbaittT, Jr S^'bt aenbeerbm / enbe ben tuegïj twanbrien / bic
wlS!)enïeuenïepbt« «men,
%             Cat,
-ocr page 105-
66                            Chrifteli jcken "Waerfèggher,
Cap. xxiiii.
Welchjs datfeldfaem-qttaedty dat ons foo [eer bevlecktl
T>e Sondr.en alfitlckjaedt3dat ons totfonde treckt.
Sondc.cn ^««=s==^, ^nmenfcb^iguptter nature göencpgöt tefctjoHtoen
ooriaeck 7j7p 3&1 aï t'göene batfiemquaebtmfcöabeltjrHig:maeron*
van (onde ^«jL, ^y bet al/ foo ig be fcmbe t'quacbfte en Ijet ftfjabehjtïtfte:
tel hotl' vigt&éJlp foo top bjeeberfcggljen tullen int Ijcrrüij. Cajitttel/
JgSgïSs^ baer fulcfejs cpgïjenthjcK gljeïjanbelt toojbt.
jiBaerlaetonjsnuöoojentoatfonbetó. ^onbetg/ battuenboct
oft fuje Kt oft pepft tegfien bt toet oft toflle <6obt^.5Daer 3ijn b jtj fo£'
Erf.fondc tenbanfonben. t©'eerfbigbeerf-fonbe: baer alle menfrljenmebe
ontfangficn en gbefao^en toojben/beur be eerfte fonbc en ouertrebin-
ge onjsbabers Hbain. Jboo nocljtang bat topniet m upt nemen/naer
<rb?iftumgl)ïbenebijbt/ bit alberftepligïjfte maegbt enbe moebet
<èobt0 JfêariaV al$ ban befe en alle anbere fonben beb jtjbt toefenbe:
en öaet naer fbmmiglje Ijepligöen / bit banbe etf-fonbc int licïjaem
Jjaecjs meeberg gïjefnpuert 3ijn gljetoeeft/alg %tunw#/tn £i; %an
Doodt- 26aytiftc/ennorl)eenigï)eanbere. tjBcttoecbefojtctjJ/bootit-fotibe:
fondc te toeten al bat gbefcljieöt trgftcn öeliefbe «©obtg/oft oufeg naeftó*.
«©ie fiett baerom boobt- fonbe/ onx bat fp ben menfrbe / bit fe boet/
beur <l5obtnaerbefieleboobt/ enbeecutoigljeboobtberbellenfac^
DaBciiick- ffÖ»Iï>iglj maerfit. "®t berbe & bagbeUjcfefrhe foube/bie niet en gbe*
fohe fondc. fcljieöt trgftcn <6obt0 lief bc/ oft onfeg naefteng: Öoe toeï norfttati!*
batfe eenigftöng tegljen ben toiüe <©oötsi gftrfriHeat. «©efe ftretmen
baetombagclijenfföefonöe: nirtfoofommiglje mepnenentcnenert
alle fonben bit bagfteïtjcKg ghcfcftieöen / boe groot fpootft mogfttetf
toefen: gftcltjcumenfommigfte meufeften ftet bagftclijcS!$bioec6cn/
ftoceren/uftuen/ftaet en ngbt b^agften/ltegcn en bebjiegen / b^öcttet»
trjiHfnen/ m oncupfrftcpöt/ oft in onrccfttberrbigltf leuen / 3c matf
baerom fteetmen foo bagftclij rlsfche fouben/ont bat bje mettfrfic/ ftos
feer fi> fiem toacfit/nocfitang fiem bagfienjefcg in fulr ne mtfgatt: a$
ïtof altiibtjsnlicgenbe/t'toeïfB niemanbttoel ontgaen en cam Jliaec
roofietlicftteujt&befiaclttoojbt/ atforanment ootïï ïirötcïijcS a^
fcfiubben/en qutjte toerben beur «6obtsö gratie.
©cbagfielijtafrftefonbe/ eniggöeenboobt-fonbc/oniüatfpö*
fielc beur <6oöt niet en boobt: maer fp berbupftert ben gfieeft/fp &^
ïemmert/enbertraegftt bt beugfiöt/ enbe be goebe oeffeningfienbtf
Cfijiftene iMigie/en beu fielen faligftepbt. <*&ftelncfi fiet ftof bê men'
fffie niet blinbt en maetnt: maer t'belemmert fiet gbefirfite: enbe tefl
rpnben ootb fouöft totbetblinbtgepbt bjengöen/ beur be menigö^;
-ocr page 106-
_Pe<CCATVM,EIVSQVE OCCASIO FVGiENDA
2±.
XB^ rugienda mün mak firnt, cane peius, et angue .
^eccatum.-Et quidquid peccato porrigitAnfam.
'Pftfc':
re»tó 'tufémre/ Quifeit tont a cramJre/Plns que nuls tormms
et cnjomme/ Ce qta ttrè l'homme
/ ^.Aux lebordemens .
-ocr page 107-
■W^nn, *            Ghriftelijcken Waerfeggher.                          (,7
jwow b:ie bagïjdijtftff fte fonben/fcoe Doel bat fp al te famen/ notr *
uranecr een boeb-fonbe en tonnen maerKat : nochtans brenghen
p ren epnben ben menfrfie foo bare/bat Ijp fomttjbfs/afó bcrültnbt
Er7"^^«"iS&eboob-fonbeteboen : biehpanbag nieten
,0«acgljebam hebben.
ouïh/On?Ct!0fcotoonbei:eentint/fooÖD« / ntbenorötanjöfoo sonde, &u
h arotenjfijabeh'itS / öatmentqualgfftbjeetbjaerbp gïjdtjcfcrn. fa*™du,ck
StiJï?; m fönen ^ SÖeeft ons «mgS-fine Hm boet/o tn ban be
re»- aa 7 tcbcrb0cl&en / enbpber oogïje te Samen te ghaten/atë ftp
ten h^v^rtötfcÖepbt bejsbleeffhjï/aïgfiJ ontfanghé heeft(tetoe-1*.».
fonörvlr JUaeöt "HÖman-toe* bpanbtjS) foo baert fp be fonbe: en be
A be bonhr vlp b0%aSÖt bJojbt/en Damt bollen baas heeft/bic bjfgftt
«iereban r°°ltjS ter bjeaelt/aïis hare onfalighe bwrht.m befe nut
B mocbrr/iv tffelt «™ghtment aUTamé ghcltjrKen/bptcn onfalighe
öutrf«,?'£ b?Ucb?"fÖt/t,E ooobt bocjtr-b?enght. €n bp eenen on?
toobïïS fe® m t,oom/öaftf feruent/tï)ert en ben baojtel afbijt: en
«Ütta vL Du?nteurhebmcht iJoojtf-bjengljt. $ttïdfó10 be fonbe:
G biufft Den m«jffijc Die be fonbe boet. £00 toie ban fnlcüe
moébttï0 act f öie ma0lJ Gen/ oft ÏJet ï)cm Ïuft/Iu](cft cctl ö»öltjbe
tycu-ian too?öat/bc fonbe bfitbe : entot Hjnber eeutoigher qua*
actt/ hem een onftaudiitïte boobt tabjeereitöjengïjenbe.
boltrïifs SÖ^cn gafeöatë/batmen befonbefehcutoen moet/foo
Oorfatckc
ai tvrh *°,act "Pt noobtfafeelij tfe/batmen hem oorfe baar ïjté mort bander lbnde
faet6tn?e/battotfonbebiengï)tofttra6t< $uïdtotjn allebeoo^tc*vachté-
felftfta 'l^rtbalörn bes" ttj&t0Voer niaetfe/at ber uaföonen oft ghe*
bo?Uen ntit °°0m6 aI $(t $tnt Daer öm öpaDt 0fit0nft °^,aöE t,cr;S
tn Ploeter»! / Deecfteö0ftu?,l|Ptnemt/omongtetentaen/ efitot
ttëant/ttt5?en:cnaïbwm^^
batta int ta? 6 ecn 6ntDt 7 t'toelt&inen gftebiebt/hem te brachten
bobt en berft **lnt toater nict en öall!le: fonDer tto9ffc][/ öat ghe*
nib3efmf^ actÖ«« niet enrficliifB alleen banben bal / afebiatnu
^engïit.^ft^^SÖen &: maer oocfe ban al bat totten bal fepbt en
lctoSt/2 n al bat hem alleen ütt üenjcM ftelt ban ballen:
CftRt niet te omtratt t'bia oft toater niet te roeien: langhg ben
*M ftfeeeft! ?a^": nirt te ftont te toefat/ oft teccMoo&maeraltnbtiö
oenenen . *!J0«*«n-m te nanen. mnt/bat een feinbt foube bJilïen
£ fpeicn/b * j*^»t &eeft mp nia baboben bp t*bier/ oft met het bia te
*°*oafitt\L°Itrtelooljen«ntefpjmgïjen : nor&aenïjet Wataoft
Ht »tnet-nietftK H ^tlm: nocÖ °»t m te loooen: maa aneenelijru/
5e/te looniSr6" baHe: €nbe öattet alföo fiem ftouteliftn auontua^
fcÖ^00 h'aMh l^wSÖen/Iangfi!S ben tant/09 beplaneften/ba b'eat
««oa/iae oocö out ij& ban eatba nacfit gaai: oft bergö^
31 9            ïgti»
-ocr page 108-
6 8                          Chrïfteli jcken Waerfeggher.
' lijffteongfiebucfttibingljenbebe: üetiofeftet en cïacr/ bat ftpmet
fuïïfeö te beneften/ fp felueu bebjieght: toant toilt ftp aiföan alleene*
lütft een acfiter-benrften hebben/ en bem toari>tcntan inttoater te
tallen/als ftp nu begftint te toantfteïen en te tallen: boefalt bem alfr
ban moghelycft toefen te toacfitcn tan tallen/ aféftpnu int tallen
id/enbenutaitf
o nbedach %\(oo bmbtmen bele fotte onbebaeftte menfeben / bat fïagbehjrit
te men. ijj/bie ijatt feïmn leelgcft in befe maniere tan boen hel} jiegben: bene?
fchea. kenüc/bat het ghcnotglj id/om hem tanfonbé te toarhtcn/batmen
bat prpfe/alfmen nu opt tallen 135: en atóbefonbenu optoegfte/oft
op be ijanbt id om te gijefchicben. &iet beneftenbe bat het onmoghe*
loeft ifi / 011 ommers qualijr ft om boen / hem tan be fottbc te toarp
ten/aifmen hem tan be ooifaeeften/aen-locftinghen / enbeghinfeleit
S'duyueis öet fonben te bojen niet ghetoacljt en beeft, ©at ld foo telc/alö/foo
lift in de ujjïnughefepthebben/DemtetJillentjafljtentantallmalfniennu
Sct'iondTn 'nt i,al,m *# Ö*m ** brillen toarbten tan terbjanben/alfmcn nu int
ie decken. tiettalt/oft ootft gftebalien ijs. 4&hritjcft het oorft een geoote fottig*
ftepbt toare/ftein te toillen/oft mepnen/ te counen tan fijnen bpanbt
toaebten / mibtd alleenrijjcfc bat foo te bencftenalfiljp nu met het
mes op be bele fit, jBaerinfulrftetybfltjtftecnlicftameltjffte/'petg?
Üelcn/eft frbabeltjcfte gefchiebemffm/en iö men foo onbet jtoebt nor Ij
foo uptten fmnemet/oatmen grooten noobt heeft baer tan getoaet*
frboutot te toojben: maer int pergftel bet arme Hele / beur be fonbe
enbe bat tottefonbebjengbt / baer5ijntopgbcmepnelijtfttefpabe
tojjd.<£nbe foomen fept/men ttupt ben put ald t'talf terb jonrften é*-
5Die hemtan fcjaehten toilt/tan toat quaebt öattct 51)/ enbe na*
menthjfft tanbe fonbe/bie toatfite fiem/en frftoutae oofft/mét alfofl
grootc neerftigftepbt en aenbathtigl)epbt/al t'gftenebat tot fulcft eert
quaebt ia lepbenbe/ald tan ftt t quaebt felue. Ce toeten / tan fulc&e
pïaetfen/fulcfte tijben/fulcfte perfooncn en ghefelfchap/ eü alle fult&s
öinghrn enbe manieren tan boen/ bie ben toegh maetften/enbe atë
teur-loopero 5ijn tan falen een quaebt enbe «onbe/ ald baer upt enbe
baer naer pleegbtte bolgftemt'toeïrft anbetd (be oojfafiefcfioutoefl*
öe)lirht om upt-flupten/enbe om ontgaen habbe ghetoeelt
Sefaroom Sïengaenbebefonbefdue/ enbe ftetneerftigftfrhoutoen tan bi«/
derfoadc. ftötoeerbtteuralle tfhiiftmmtoeltcbemercficn/toat J&eneca bae*
S«kw. tan ftpbe/ aïbuS : Etiamfi fcirem Deos ignofcituros, & hominesig'
noraturos, adhuc.propter peccati vilitatem,peccarc dedignarer: #*
toift te ft batttt <6obt mp tergfteuen foubc / enbe battet be menff §&
onbeftentfcube3ijn: noeftfoubeieftmptegoebtgouben omfonoe'* f
i»oen:ombefnoobtl)tpbttoiIIe/ bieinbefonbcgïjelegfteniö. ©^
i»au t|omeïijtft en tffjrifoftjcft B^JoftêV *n foo be^oojbet te tocfert.
©ef-töi^
-ocr page 109-
Chriftelijcken Waerfeggher.                        69
W-boïgïjcnbe / al ïjabbe eenen Cï)jiftenen menfrïjcfcenrmcB
«au <6pge$$:foo baer af $iato/ en Cicero enbc ooc feSlmbjofiug ree,- ruto B.u
«n/ beur toeïefeen Ijp/be pale bosrin efos intoaertg te naïmtoaert nee? *?**•
rmbe/onfienïntïiteaiS/ enbaerop/beConinghinnetoerrracljtenbe/ ££™5'
woEbenConintBbermoojbenbe / fdf<£oMttcBtoan1lpbiengl)e?Gy»is
J^ojben ig
: aï ïjabbe/feggïj' irfc / ten Cïmtfen rnenfcï) fuïrö eenen "nek.
^ntli/etibe bolle b jüijepbt ban quaebt fe boen: be fonbe noeïjtanss/en
'Muctcntiebtffcifss / iggljenoeghfaemomljembanalle fonbente
ootn biacïjtcn : mant <6obto bpftanbtenbe Imïne enfal ftcm niet
«Mbjeften/bie bte te toerrfcc ftctt.-
««igaenbe be oojfaec fee bietot fonbe b jen gï)t / ciï befeute/alö ttpt
M«acbt faebt/foo be anttooojbe fepbc/ ig f&uptcnbe : bat bhjcBt lip
*M>e ncutie Ijoe bis te ff houbien to. IBfit foomen gfiemcpnelijcH fept:
mTfl° facic furem:gr.e oojfaccfc maecfet ben bief. bat «s: JBrnigB
"«««f De romt tot ftelen/beur bat Ijpt frijoon binbt/biet anbero nopt
■teih aöjt en ÏJatiï,e tc öom'<enöe bacrom iftVöat toöre oubais haere
tn V »Cm 9ÏJecn oojfaetne en göeuen/met te beel te betrouten/ enbc
fStrt m:t3ÖmÖÖelbc/incleeberen/b^ljepbt bantoabtlcn/gïje*
b «K* e" öct0ÏJrtntfee.ï|oe beel comenber tot bal in be crantBhepbt
b ,Dltcft&S/beur b'oojfacrfce nnbebacht* foo ift banben bjaucn/ en
nia aiiXt,euefon&e«. i?oo?t biat *>. ïNeronpmujs gDetupght Dan een
Hkr.in vit.
S.HilariM,
^ «glit bie ban eenen tongïj-man betoouert/iae bebupuelt raap, Ce
p„ aenr,ien/aenïaer6inghe/cufren/en te ftoute gbcmepnfaemDcpbt/
5Öa a»QfrS vir8ulic:icisJ & iam iatnque moriturae principia f'unt: ©at
licfètt «: plÏJp) begijinfelentoantoetgaenberepnigöepbt/ ï>it opt ber*
jhT lta£t/cnnttom (temen ligljt. ©atfc/ t'tö met fulcacbcrre co*
atnrHi!?!* w fr&oubJbe be oojfaecfien niet/int tbacieten/int curieus*
bcrSS r /iutb4pftcrennaertTcrnent: enbe foo igfpinben put
te aZ»ï ?rball«i. ©ina toierbt ontfeïjaeeftt upt ooifaecfte ban <**ƒ ? 4
tioXÏÏf" ♦^t<aifcuöbienaet toierbt uptoojfaeefcetotgïjie*+-K<*J"
fteS 7 ept)t/ bcuct aenfrijoutoenbant goubten geïbtenbe eo=
be y:Tcleeö*«n/ bie $aamanprcfenteerbe/maer€lifeugontfep*
ooirï1?'e? ?aeE TO«P0/bifcï)/oftbogï}cl gïjebangïjen/ toftenfpbe
to h!S r c*outo«>: foo coint ben armen rnenfcï) inben Oma/ a\$
we» oojraecnen bee fonben niet en fcöoutot.
«öïiebfcbt om öe fonöe tt ftfputoetu
^fonbe/o^eer / isonfer aUcnboobten guaïtjcK-faacrt/ett
baeromftebtgïjp/bieonjslttiensgt / befeluetoerflanöen:
gïjeeft mp gratie be fonbe foo te peten/ batice oocBtoan aï
bat tot fonbe brengljt mp neerfteïijcB toaeftté magft. «me-
gi ig            Cap.
-ocr page 110-
Chriftelijcken Waerfëggher.
7o
C A P. XX V.
Wie vv offer oock^foo Sot 3dieeerfifond1 heeft ghedaenl
Lucifer: die in Godt3nocb vvoerheydt en bleeff oen.
E«fte foo. /^P"3^ 30eifer/ben fioogbften en frfjeóftctt engel beeft b'alöer- &
de des
         iÏQ ecrftefonbegbebaett/enbtbdean&etcengelcnbaertoe
lIwÏÏ' Tilt gbebjagbt: bicaltramenupttenfiemelgbtballcnett
mcj.
bupucicn gbcbJojben sijm Wmt tcrlhmbt nacr bat
«6obt almagbtigb bc engelen gbefebayen babbe/ %W'
tifer fijn fcJjoonbepbt/cbelbcpbt/en tüeerbigbtpbt fijn*
bcr nature aenmerrbenbe/enbe fp feluen aenfienbe/bat bp boucn alle
anbere neatuten laag/ enbe niet mercKcnbe be gratie bie bem <6obt
gbegfteuen babbe/ necb oorè be inibbelcn/om tot boltomenfalig*
bepbt bit bouen nature toag te geraecben: beeft bem $l)oouecrbigbt/
enbe begbeettc gfieftaöt / upt fgnjs felfjs grootbepbt / om be boogi)fte
jjïaetg/ enbe ereeïlentte te ttygïjeri enbete brittten/ bie be inenfcbtpbt
«Tbjifti^cfu berepbtbJa&bieinbeïl. Ixbjtfture gbebeeten bwbt
be reebter banbt «èobtjö. <£nbe ben feluen Ituttfer beeft befen frjncn *
toenfeft en begbeerte alle anbere engelen te Bennen gbegbeuen: feg*
gbenbe (foo bit bat ï^<6beeft beur bm#jöubeté 2|faiasïbercïaet$
IfnU i4. ïjceft)Incaelumafcendam : fupraaftraDci exaltabofólium meum.
Similis ero Altiflïmo: %tk falten fiemel onclimmen: en mijnen ftorf
bouen be lierren <6obtsSbetfieffen: enbebenaiberboogljttengfielijf6
boojben. Cer ftïuer toijlc/terftonbt/be goebe engelen bacr tot «0obt
6eerenbe/en fijn gratie acnmerenenbe/cnbe upt bet gbeïooue/ be nafr
fie €ïj%üti beurfienbe/ boten ban <6obfê bicgbe bit boogblte nlaeti*
en officie ba mibbelaer met rerbte toe quam en toebeboojbe/ bebbc1»
bat quaebt en bieftigft opftel en bermaent betmet ban ILucifer toe*
berftacmefi 3ijn gbeconfirmeert/bat ioybolmaecfitelgcb gbcbeftigb*
inbe goebe aenbceringbe / enbe aenbancb aen <6obt: mibtg be felu*
alfban mebcbeeïacbtigb maetfeenbc / bant claer aenfcboubJcn ftjtré
gï>efidjrg: enbe fuïïen inber ecutoigbepbt alfoo boojtg blguen/in bei?
feberbe faligbepbt/enbe goeben ftact.
yai van ^eboofeengbclen/beur&uciferfooberiepbt/ uptelcfeencïjooj/
Lucifer. oftojbenfommigbe ( tefamenmacrSenbeomtrentfietberbebctf
>ban al/foomen bemoebt) bie oocb/ naert eremjjd ban Huafer/ba1*
tpgïjen frboonbepbt en ebdbepbt aenmercbcnbe/ enbe öe ftumttati^
«Ie faligbepbt/ hit baerlicben notb gbebjacb / niet aenmercSenb^
maer beur baer epgfien natttcritjrSe erarat / en Hurifeqs al* fiaerb^
berg nüöbdacrg toeboen enbe öulue/be fductommtenbe/ jntttjs «***
-ocr page 111-
Primvs omnivm peccavit Lvcifer . 25.
sjuis fefe pritnus fcelere inceftauit iniquo:'
lucifer : a?terna Veri fbaticme relicfta .
„,a ^^^atnce/D'm\4mtlamalice/Dupremierfeché?
5 lorgueü damnatte, De ce miferabh, Du Ciel trehuche .
-ocr page 112-
ïtetttar * -**. ChriftelijckcnWaerfcggher.                          71
ftem/h fc®etoo>öettr enbefaoïjemaenIjangfieube/Sïjttalmet
todrfeïfi ^^«rfttoibeel/tcn eeubrigfien bjanbebettecfen. $et
C Ad bf P O0rftbeur öen fcluen $ WÖete te namen gficect/ albus:
3r6f , uradetrahêris,inprofundutnlaci: *6f)pfegl]t/o Hucifa:/ /fr.14.
Ï,E.JL m ojJriimmen: m en fulbpnnaet gijp fuit baïen/enbe ncbet ter
te f!" jjöeteocfett mojben/tot int bieufte banben fcelfcficn acel, €n=
ntetf«n.Ut"eïwctuinenaenï)ancKbaettoatVnübetegeii-ftaen / eft
a^/™ttoiir&en: foo hebben £.jBiri>aff *>.<6abjieï/ $.&a*
nxjl
flI 51 be anbete gecbe engelen/alle bic boofc gftecften upttcu öe~
c*loÏ ? ** Öat C&iftu£ fep&e ! Videbam Satanam ficut fuigur de £«<• ™-
mei üaweatem '• 3cn fagfi ben bumtel als eenen bUcnfem upttcu fte*
^tfepbe^ ^nlie
ölitalnaa' ^SÖetupgöen £fi:ifti/ als Öp 00 ecnet
een bonbt n °mici^aerat: a^ inicio>& in veritate non ftetit-.ILucifet iS &><*"• 8.
ban all* J ^^ SÖebiccft/ ba int begftinfei: te bJeten/gljccacltjfW
geeft ö?5tn8^ / bieöpteteeutoigfoetboobtencijnegljebiagfit
$>it h / ^p m8£cft«l betoaeröepbt niet bltjuen ftaen.
önfl(lE„ 5tons £>• ^anooefegftencegfibefrftjmenmfijnoöcnba:: ^«-.u.
fica* £i t tooUDer]'ÖtHteec&en/ feptIjp/ ficbb'itninbé fiemelgfie?
Ue&fteert-r em*S1*013*"1 opleeft/nut frucnöoofben/biettarft met fi>
boojt^F ^ti,e£btöeei bet fttiron bes öeniels.. «Bnbaernaerfcptfiï*
ftctjbt mi «1
lm c^ Pr3Elium magnumin c^lo: t©aet is eenen gvooten
ten tctrtit„i
f »öcn öemcï gefrfitebt. jüicftacï en fijn engelen bocfi=
ten tewnen-
b Jacc& : e"06 oen °£aetft 00* «tt£ fijn engelen boeïjs
fijn enotie:mae,:fpencoffennictbettoinnen: entte ben bjaerftis met
eeefte ohprV^^^ojpen., 3iittS tik onfaligfie enbe. boemeïijcHe
ne aeitljan?iiCt,Ctti!S int fon&ttjfien/enbe bal ban 5Lutifer/met alle fi>
ÖeHen:btefot1frm/üaIllenï,eupttenÖnnfï/
totn,om af-gronbtbet
^eut ftaer enb *ban
iniitt ecubJigftcpbt/ maet met ïik quabe bigïe/
^an bien t * re Di£naeren / bcrtpbt gfiebonben ftebbem
^obtstoelaS raf/ alle b e boofe gftecften/ bie in befetlorfit beur Hooft g
nt ntenfclien /? u üïÖutn ftangftenbe/ tot oefttningfte bet bctco^ ftcn in de
Wtjtït tot ftmh
JeblJm°enmenftfieftegoft upt eenen onf^efteujeften locht-
n Wecken hnn» ^"^en/beurt ingfieuenban alle quaebt / en beurt
tte«naturo,!? f^^Öeerltjriifiepbt/biebenmenfefienpttetberbojs
be/beur ï.,, ?
P en ÏJceft- ^ooDat/naerbufoanigfieeerftefon? De twee-
^°nbtotiriil- lÊtlf^weöe-gfiefcllenittbcnöemclgïjebaen/ ter*
dcfoBde
^Ua/ mfhLl.eerfte fonbe 0Pber aeroen gfiefcöiebtis/ beutHibam en de.s vvce"
^töbZ?^ebtingficnenbesbpanbts/ belooöljepbt bcsfet, £^,j"'
i»bmwf ^^eftellenbeint^atabijS. €nfoo b'eerftefon= P3tadlJÏ'
b%temm.? i,en ?e ^eebeint !&arabijs gfiefcöiebe / foo ftact ons
»«r te öjeefen/en toe te fienban ballen / in befe biooffcfie en
fajofe
-ocr page 113-
                       Chriftelijckcn Wacrfeggher.
boofe tocerpTt: bac rt al tocel lir Ijtet fc/om gl)f tente crt te too? bnt/en*
bc tot fonbe te geilen: mibtsi bc ontaUrjdie oo?facrlmt/ menigljte brt
topanbcR/grfcctc riancWjcpfct/rnbc glatljcpbt ber uïattfe.
stranghe i^ct tp fcoo jtoaer te toertoonbcren/ljoefubtijltirlt bt fonbc b? men*
bccorm- ffjjC onöfivfvuppr, $oclj J)epligl)epbt/notlj ttacljt/ mtïj torjoöcpbt
tn beujrjbcn ben ntcufcl)cniet / fp en barf bacr eenen ganca on gaen/
enbepunue bocu.$ctl) «E auib/norïjjbaïonton/r.orl) Jt>awufon eit
3iintoutcontcn : btqsftattongtcmecrtel^eefcn cnbctctoacljtcn.
£nbc foo bmftc fonbe tnbcnjjemcl/ enbeb'ecrfte cyber aerbe/ upt
Jjoouerbije gljcfujotcn 3ijn : foo ift meelt al met ïjocuerbtje bat btn
menfcljebiuocljtcntoerbt / enbemengöeltl^tïaltybtptoatinaltè
fonben/oft oucnbaerltirH oftbcbecfctehicït.
Vomuentm Sleonarbug mebe-b jocber ban £>. ƒ rantifcuoV foo jrrancifrug o?
•ma s. sm- pgj, jeuken rtebt/enbe öp te boete glnncti / bcgotte in fp feluen te ijefr
f en enbe te legglje n/uepfenbe lu>c ï)p ïjem eertijbtjs inbe tojecreit in afr
roinftc enbe mngljt toerbe te botten tjabbe gijegacn/enbe bat $p Ijtxri
mifoomoefte teboctnaerloouen. £>iet/ Ijcttoao eenIjaerfecnbati
Hucifcrg eerde l)efungije.£>.$ranetfenjs/ beur ben gljeeïl «6obto in-
tocnbigl) baiirl}t3tjnbe/ enbe bit inmercKcnbe/ ftau centf af-fpjin*
gljenbe/gafljeinljetefelBen/ feggljenbebatljpte boet gaen foube:
toantïjetbetecbctaembe / batbieban mecrbercn|)upfetoaiö/rtbe.
25;oebcrïLenarbt / gïjeboelenbebat|pgl)traccHt toajöbacrtljein
Ittelt/toieloöujn&mebcn/ cnbebabt|)embtrgj)Cttcni$l : belouenbe
Jjoo?tiö ïjem beter te toarl)ten«
IBaer Ijoe 3tjn fp tetlaghcn/bie mettetfengn ber foitöc gïjcraetBt
3tjnbc/i)et felfbc aïttjbtg meer tooctrclgbeuen: toieius Jjoogcn mocD*
«pt eenen bupuelfrljcnaerbt aitijbt&mrer enbe meer ojj-cümtf 3Datf
Dan een crcmï>el/ott ttore,
N;„j,k« Sulianuo/ bien boefen ICpoltatigï)Ctiucttcrfirjicn ïtcpfer/ bit fietn
tö.io.f. j7. mtt frlnlbt en met fuerrc/tcgjjcn Clmftuin en alle «ïljjiftenen ftelbe:
#)OObienbe«rccitftficrgl)eöhtgl)en<6obtjs/ toonberlrjrfc intöeltrf
bleef/in fijnen tïjjoon fittenbe / eenen fcïnrljt onuerfienö ïjem btu&
ftljietenbe/ ïjeeftöem feluen beur ben raebtban fnne afgobtffrÖ*
jjjiefteren b^pmrigtÉ itt_b* reutere gïjetoo^en/ ojj bat l)p foube fcl#
nen gobbdijcH ten Ijcmel opgenomen te toefen: maer öp ijsv cplae^
alp een loot met Hueifer ten af-gronbt berljeHen glicfonrftcu. p&
50e bien boefen for.bigïjcn aerbt / ooen een upterfte :bertoacut|jtpat
enbe bulljepbt broutot»
jziUnm t©at fullentopumi eenen Jföeneeratesfegg^en / enbetoanfü»1^
Ktt, gïjelijrKte^ 3F>efen/aIj$ ïjp eeniglje ftKere fieeatengöenetén fiabbe/ &*
ongiicnefriiïrS fcDrnen te toefen: ïjpljittfp feluen Supitec/ benin«^
fienAergobenbpbe^epbenen, Wttukf®/ a^|iptct.#|)tIi^Jïltt,^
tfonui^
J
-ocr page 114-
<tfliiW»i u           Chtiftêlijckcn Waerfegghcr.                          73
«tSSf «ttwfaiftfottf: foo öïjtb?u?fBteïjp bufbanggm
^en Wh i CGöm "J1^ OJtóP: Philippb Menecrates Iupitcr fal
ninrfe iï?^w^mecwttït3lttjnteE/Br8eten». <Cot brien ben €0=
bii^^wsantbjoojbenbe / geeft albwa beur beggntfel fijns
ffflaïl^C? ' PhiilPPusMenecratime£iicofanitatem. £>00beclte
fonhiw?: fl W8 toenfiffr aeri jlïJenccrateg ben JBebicijn ge*
Öeincc? eötnncncucnöe/ öatÏ5P£nifttoaftcnöabbc/en bat
ttfern^?°^etuceüannooöetoa's/foorPrci[ueniïÉ«ï:eenen <6obt
fcnxw ■ *centnfot3tjnbc/ban<£obt,
ïfoohe °Tjefw^erobC!S^«toaent&epbt banaïbcfe3lurifcnsfeetc^ aü.i*.
«Jbefflnt^£*«**" e&dtelbcn bagheftttcnbeinfijnen 0ergter-ftoel
töecïccbt / r
cntIJJOon / wrtf0ttanr&e fontncfilncfie rlecberen
feetaaUiffii ij* öc*öMBmtefon baer opfegcen/enbelp benbolr6e
& non ho P^toöoft al Ö«t bolrfc tot hem te roepen: Dei voces,
menfchp'ïtw
: ^"^««JCOöbelijcBefpja&e/ enbentetban eenen
pen en inf
p ftIucn mrt ö*m DöeIen to»°bt bant o'toole&jS aenroe*
ttt" aoh!h*"Wart,tnöe/enöt Iatenbe bnm6en/al of gp toaerlgtitf ec?
^iciiPtfth bcflÖ«bjeeft/ geeft beter ggeleert beur <6obtjS ganbt.
fc&enit< l?*1
n toÖP göemaecfet / baat onberfcöepbt battcr is/ tuf=
ftonottlr t!Un/Cl1 tuffrf>öi*»aetacgttgg <6ohtte5gn.ï|p gcritter*
"^obe fn^ ï , ^att
tmm enSrf SÖeflagÖen ggebaeeft : om bat gp
*e bte kt Ue&08*I8ï6e cere niet öngöebjaggen en gabbe/maer ïjab*
ïuPfen bm!<afn HLm
Icntn: °*e # *an fÖn ^BÖ*" gfiebjojmte enbe
^tts/ mtSÏ ^«otoow: ooicfr3totiocSiui>: enbefonfentgbeCautts i.Mub.).
!icÖterifth> er8Öeïgtne bupuelfrge bermetrigt&gepbt. 25eter en
"aemaekhT&emrtÖaetoojraeraen mtgtogtefcöoubjm / ban
*k toebe nSS*"!1* *oW)i
cft be PIaSÏ)«n te entcomen: namentïgtfi
mtwen ïangDm ftterte/ban be eeutoig|)e betboemeni0.
^ebeöttes&en Uertoaentöepbt.
i^"S*«nbe tetötbeerbtglj oojbeeï / aïmag$tigö
' ta.r3 {Tbt / & oucr *«rffre met aï fijn aenfiangyeren
£Üfi? ïeD : ^Jttmptocö/batbibb'icsb/banbe^
^ötonstSS ft etJ>ööm ' öaccöcn öo°fol0Ö«ft niet00en
ons^öct«ö^t'en/uptfgnouMb£nijbeiiv »metn
*              Cap.
-ocr page 115-
74                         Chiiftelijckcn Waerfeggher.           (
Caï. xxvi.
Vlfaerom worden die feiten Hoofd-jonden fooghenomt}
V'/itfy den ooifp'ockjeue'^daer d'ander qttaedt uyt comU
Dcuter-7. £~$&0 $£föf fier feuen berfryepben $atien / enfjeafrijap*
pijen ate ConiitcHrijf ftc int eube '«sreftament toaren/ A
bitbt ftmbercn ban 3fraeï forfjten te beletten/ bat fp
'iutbdcofbeïanbt nieten foubengftctaccften: 2£Ifoo#
seufn ftV^^j^' 3gnbcfeTeuen|)oofö-fonbtn/ btconfeftden benin*
HoofH- *j^»^*' gancftbejJl)emeb3benemen/ï)etert3jibatVapbiemet
fonden. <5obtiS ïjuïpe beur-beeftteu / göcI$rftbatbolcBban5Rftael/ beurt
wiibbd jjaetber bpanben/ met bccfitenbet ftanbt moeite n brurgaeit.
<©nfe toapenen jija be gratie <5obtjS/öettgl)ben/en ba*gödtjtfte miö*
öelm.€n gficlrjcfc bat lanbt met gficbJdbt moefte betomen toojbem
Mmb. ix. a^co fe3Öt ootft onfen ï|eere: tytt figefte ber hemelen Igbt gficrodbt.
^aettoeiftbannoobetegyenbefe ïjoofb-fonben tonberfioubet*
ïjet gftene bat <0obt fijn bolt & bebal tegften bitbjtmbe natten; <6ï)?
©w.7. fultfe (laen (fcpt fip)tot betmdeniötöe:göp en fult met fienlieben geert
bcrüanbt maècften/ noch mebe-ujben baet mebe Rebben: norft rof*
Ijaerlieben eenigft fioutodydï maer8en,,Jliaer bat meer ig/gftp fultf*
albuss mebe lenen: <6ftp fult fiunne autaten ombetre toojpen/fcaet1
af-gobenb^e6cn/5c. UDant gftplicbén een ficpligftbolrft 5ÜtbeurW
toen ^ecretn <0öbt.$>ier mebebctescKcnbe <èobt almagftttgft / ö^1
top met be fcuen fteofö-fonben gfteen gftemepnfcfiap en moefti
maecKeu; ©p bat top &p auontuteongmeten lieten btut-ftaen/ &flt
befe ttoeé faerften tod megftten tefamen gaen/<Ööbe bienen/en ü&
bupuel. botten toojtd toe moet bie tmabe generatie berbaento^
ben.UMnt de&baw befefteeft ftaet fperien/al$i&oe ftteren/enbe nu»0*
rant ften/upt eenen quaben fttupt& cbmmbfc.'^it ïeertmé inücn <^
teeftifmujs: £>oo oodi be feuen contrarie beugftben fiaet goebt 0*
flatfttefteböen. «5ftprofuIt(fpjaft<i5obr, bborötetaert ftaerftéö^
lonen ten ftoubielijd« tüetgïjeüim: nocfi ftaerliebet bocïjterenbc^
2eHt 7> Utoe fonen nemen. Quüa feducet filium tuum ne fequaeur rae • #*
maglsfcruiatdüsalienis: l©ant be af-gobifcfte bodjter falutocn'.*;
neberïepben/opbatftpmpnietenbolgfte/no'rft tnbicne: mar* ™
5 em fteuer be af-goben boen bienen.
                                       ,
Cnbe/ op batméte beter gftemoebt 59 nt beten ftrrjbt:foo toojö»
.top wet be feïue tooo*bcn gdoetfet baec gp alf-ban ftnt bolt ft «togj
imbegftaf/tegu«nbenftI)?oommbetojeeftöaetbcrbpaiibriï : ^
fcat gftp albus* in b öerte fegftt(fp?aft <0oW) t©efe natiën ?i}« v>lti $\
-ocr page 116-
Septem peccata capitalia
2Ó~.
V^Hminacur ceniès quidam Capitalia dici ?
Cetera Lerna?a velut Wnc ceruice reiultant.
^Won; MwAep-bk fout; .goojfp>6r, poj&nomf?
<r\> ,                                      ------------------;-------------------------------
mv^^iwkscrimes/^zdesabifws/Sonidits CapUe * que Uur tefie ^roêuit et reiette, MÜk et mÜle
*aux
tnaux
-ocr page 117-
en »*>* y •          Chriftelijcken Wietfèggher.                        75
"jnarotigiet ban tri» ben: ïjoe falküfe tonnen tomiieiöd <£tt bjetffc
s!« sï!?n toee ft ff{Jebari)tigö öoc €>obt wet #&arao g&eletft Jjceft/
«*"ppt tookê «&oMöbcrt»l06bc/«.
ïipr«.arJtons ^* 2&«narbt ïsoo?cn'fn?encn fcanöe ouer-toiHtgïiepbt Bnmtd.
ftS?? co»nigften/ïjocfb-fonbentetoJftcn / en ïjoeljp 4&ott$&p* g^jfe.
b^r0"elJln"pevcept.€omt^eere3!efu/ntmtal betófdmtoctï} upt^.
tawS^f ^"rtöfemijnftdcós/ opbatgljFbactütregmeït/ footbe=
toatif h m Sfi«eri05tpbt bic tornt/en betntect terljt aen mp: Bets
ÏU'JJfWi toilt be ouer-öanbt fiebben. <Dcfjoouttötgïiepbt toiït te
<cS nhlrtitotfen.<©noipfcöcpbtfej#t: 3t&fal feluetegneten.
in ns/mSÖe|)bt/acï)ter-tïau/ rajbigbcpbt tnbe gramft Ijav üecljtca
fect <J LU ,n*v1a"*n Uu ten cpnben totbefjoojen fal.
«Ijs toSf
£enm ^cootm öwofl/bat <6obt int inibben Han gv.$W
feJoiht t S^c b*am ban «n getbe ronfrientie-tc Rebben/ cnbe ong
Wfei. ♦ ■£&pt
bat bcnüolrit£öan Sftaeïbelooft toerbt: $p fal btfe r«f. 7.
altiiht^lCn $bmicn- ®
ffe B«tuwn öoofb-fonben / niet al oft lp
wihl\ 00b-f°nbtn toaren : inaeuombattctafó fontepnencnöe
<?nb*n, ?teIen3nn / baer quabe tartten et? bjürtjtm upt fujupten.
B&efWi
Mpt ftlKn 9«aöeH treinrit/ eenlandt quaebt bettoolgliban
C ^ «föte/cnbe baer alle t ojruutie bcr fielen upt boo^tf-romt.
tyaerft s bmooc6detoi bpbie feuen ïjoofben ban bien roffen^.u.
mttiinï7n
bpanbt bet geilen. S.tctu bent bit fcuc bupuelen/biein be
bic fe??? ?Ct
fonbê "P* Jtóflria JDagbalena gf)etoo?nen toaren. €n w«rr. 16,
b'*3fe« «"PSonfcr Gelen tomen beurten : Jjrtli'fte argfitt ban i«c. ».
rx benfó JitairTifbc/a]lfmnvbicmcttHutooonber aller gorberïftrten/
5!ï?
mtt cen opjccïit frieten 8 beugbbé/mrt upten flupt.
Öfbbcn ia» h r fewm lbonft fonbm cn ar0Ö*Pöt ÖCJS B^* fo^**
b* fcuen hom n% Sacramenten: be feuen gauen be?^.<J5eeuV
SÖtbet&u^;"entoantIatttine6cn«6obtj$
: enbebefaügfieoefEcutn^
^otinoeS,^SÖbcn/ befe feuen fioofb-fonbrn contrarie : &W
SÖe Ijuïnm **,
/ tc$>cn öooucvbigïjepbt/ je. t'toelfh al mag&tt-
*E niet Shï? a0m *"ftoue ouerfoo fttangïje uatsqetebdjalcn/ en^
^WtenTT?~Kambea*Öaerlicbctei?ftel / ftctbeïoofbelanbtban
-»*"Jn Oemcl-cijrlj te cnjgliett.
^Öt&eöt tcööm öe fentn öoofD-fottöm.
gjTu ujaeracötigï) 3;0fue/ gftp {fpbt onjet beut bc to)oefttine
K?Cttcït/nam ïanbt ban beïoften /baer oucrUloebigs
0 pot laan alle goeben fe: mact top Irjben laanbeftué boofb?
^bcbettoinW srootfn ^ebct-ftanbt: t^tlpt enjï üie bcurrüecïjttu/
*«m MiS °y bat to? Ö£«t ia gratie baer gljeraer6en inogfjeu/
^««ötrtnep^cn^tbcijï. tan,
ïï ij              Cap.
-ocr page 118-
j6                          Ghriftelijckcn Waerfeggher.
Cap. xxvii.
Wat'zynfondmgkecUen 3
teghen Godt heyligh Gheeflt
cAlftdcke dk v i eerfltxm^ Godtsgoedtheydt aldermeefë.
Sssforvfen /a^fe*9^ M befebjaggcenbeartttooojbetc betertc bctftaen/
tt$> ^\g!j£«ft0tcttrcog8enftcUen.'ï©ant/ftü'mfffleinanbtji
bMgl>bt/geebthtpbt/H.bebjutljtbare gocbt-ior.ftig*
Öcpbt bedjaelt: slfban ift coen te licljter om toonen/
Jjoe groot en Ijoeïctliicfe ti quaebt battct i&/ foo goebt
eenen b|ienbt cnbe toelbaber te bertcojnen: iae bat meer tg/mct ene*
feel quaebtljtpbt cjibe argljepbt / fijne gocbettictenljepbt enbc goeb*
göetiegötntïjepbtt'ónfetoacrt/tebelettenenbetetoebeïftaen.
fcauen des 25cmcrcfet ban todbeur al befeucn gauen begï^.gï>ctft38: toricBt A
h.g heefts 3ijn bcfe naer-bolgljenbe: t^gjSöêpbt/taerftanbt/iSatbt/l^jqmig*
fcuen. jjqjfct, ï©etmtl)epbt/<6obüjucI)tigöepbt/nibetcnïaetften/be ©?eeö
jfa. ir. <0obtg.£00 oio ben $ joo&ete 3faia?s #aelt / en beurfept bat fp cjj
Cïj^tfto tuften foubcn/en ban Ijem afe banbefontepne alber gratictt
tct ons fcuben bïotben. |Bet befe gauen / afe met een olie btr gra*
tien/toojbt eenen menfebe ggtljolpen/ont te lirjjtcïijtucr/cn met ibt*
ten fmacr 6/be bcugöbt te toereu te fteïfemenfbo teol jtigljer be ban?
t>0 Ijtmtiü te toanbden: gijdtjrfe ben toagljcn te beter cnbe te indoet
boojtgact/afeiIjptoelgfiefmoutw: baetbpanbergftoacrlijefc/tta*
gbc/en al eraeelf cnbe/ banben toegft niet gfcera erfem en ran. 3Daet*
t ba» 1 omfepbe£.3lanfcettoel: <6ïjpliebmljebtbcfüiuingljebanbe«^
ligöen. ^enhtpligljen <6hetft fel gratie gtjorau
row.. s. ©aer5ijn ooefcfcfeerMmJ)ten bejj#,«6|)ceftjj/foo bit £>.#auüt£
Gah s. tot ttorir toe beraadt: Hiefbe / 10jeut\\t/ Witbt/ laerbulbigftepbf/
Vrochtcn ^nghmoebigljepbt/^oebt&epbt/^jitT.bdörBftepbt/^ar'iitmoe^
g heefts bigi)epbt/<6l)eIcoue/jfóanierlije6ijcpbt/ <?crbacrl)epbt / en Orpnig*
tweif. bepöt. ttI5cfe^5cetmbaerombJlK•l)tenbe!Sl^.«i5l)ceft)S/ombatöt1,
^.OBljeeftbatrljpi^/fulfBgtoerclitenboïbjfugljt : gftdijeö ecnei»
booinftjnbjueJjtfngljccft/ beurtorirfeefcpoorttbefcent toozbt;,ë>o0
boetoocfebenboofengï)etft/intbletfcftquabeb?utl)ten/ aJsban ee*
r.enquabcuboom/boojtf-tomeiu 3Defé5rjnfeer fucr en bitter: uiiti'
tipahjett m be naer-fmacclt e: alfmettt ceutoelijeB betreuren en befu^
ïenmocrV 3Baer/bcb?uel;tenbcp% <&ljteftfi/ bie3tjn foete/eub*
b?engljenn:tljertebermenfcöett ooclieen.foetigöepbt inallebfu^
ben/enbe gobbtïijefee bingoën.
$u ban ftilt gl)p te beter bcrftacn/etï alö t.?ften/met ^oe groote tv
oenen öatnirn fonben ttgljtn ben ^.<6Öetït foo noem t: <Ze wtw
0)U
-ocr page 119-
Sexpeccata inSpiritvm sangtvm. - 27.
r\ • . ~—-
"KT^,la ln f"^"1" commiiïapiaculaPneuma:
J^^ajaerilbonitati fronte quod obflant.
Lm éamJefi™/(&ml>echécontraire,Soit au Saint Eftrit'.
__JP^>ntremine/Za bonte Diuine', Cantre eh iespt.
-ocr page 120-
om bat h» f ï . . ^kriftelifcken Waerfeggtier.                        77
ficpbt/ ilmr *5 ?° be.mutooo^cfcgïjt)\ueberftacn <6obtj8 goebt.
^iibiJSSSl0381180**"'^01»1?"- raantgfidticftinbcï^
§>oZ tS? ?c m°8Öcntl)epbt bé©aber/en ut l©tM)tpbt/ben
^.«©hcrtïw??cÖWwn/aUbotoo|M begoebthepbtcpgcnhjffi bè-
ta^• a« w!Si)cö?tl5ljen/bP
een f£6ec maniere üan uprteecfiencn en
Soeblicnhï/S^ »n t,ccnema£ï«". £>onfcm ban/bie tegen <£obt$
ftijtcbê-SS */t,crmöeröfPl,t/ <nbjtl&clijc6D3 btatteuirft ge.
Saenbe'r,2Ülmm fon&étegen bé ^. «6etft: om batmé bic tocur*
fonbcn bSr5 ^ ^'^Ö"ft fc*odonbct toebiaegïjt/ bact fuif fee
^efe fonv t
tC0ÏJen 5fftÖ"t>en / bc toelrue fes 3911 in g&ctaïe.
fönbc Too orn «r0^m on^gïjeudrjtfc genaemt: niet battet eenigfte o nv-r?e«
B«»c/alfnS«0
w bat<^°öt bic niet en fbube ronncn oft toiüen toer* ueIi'ck>
°n»»JWittij°^eStbccoutobaerafftabbe:maerombatipsualijru
ho;!
°at iö/Quaps?n,<ï5JjeïÖ£ftmen fommigïje fietfeten ongenefeüjch heet/
BöiftaSi efi^v°m
sljenrfen: ow &01 fP öe mebtójncn en rcmebien t:*
todc^êp,S,ïr,0^CIU ^ll
bit "* b'en r,uab5 ,mbt öcffi: fcnbcn/ï*«e
0a* totter mS?c lmbbtlé öcnemc en uniflaptc/bte onë U5 jioob£3ijn/
H^biSKr <6obtö/f" fc'vgccftoa fonbui te gheraer&i: ate5tji:/
BÖc!«ic4tttmffe
ber ftmben ' bfrouto / 00*000? gljetten/cn ba*
Qcatte cnh»ra *?
<6oÏJt ljcubt bcfc mxi>ltie m £t om / bat niemantt
ban öie Errï^ï /«.tlocö el0?ic inbfn örme![ totröofiett en magfj/
banim-n <r h
enbc öan fonben/«» octet toumtemcma&cn
b^*6Ïan^!H befe
f0"bcH SÖe&ltBt ïcebtielja»/ ^oüoft / glje*
b£11 mcnfchcni fOTter fett8ÖQ»M: taetoeberftaenal fghenebat
feSÖtmcn/imï
s Jt tc ljEÏPcn om üan fonben af te ftaen, ©aerom
°en toatier/tó fH^ rcanc&Öepot fonöigïjt/bie fonbigftt tegftcn <6obt
^feMtam loo£^os!jcntJ)C?,bt
: flÖ«Ujrfc#.#«ter/upt nrancöjj
^ÖÖcn ben &,£#/ - r ^ic
Hpt ontof«töcpbtfonbigïjt/bicfonbigljt
^•6«c6£. fit fefl?v^tt toö,9ötpbt:'
si,eU,ffi ^aulug int pols* bet;
U0* atgïjtpbt/en! 58radöc&/f00 «&«$ W»«M. Hiacc bicm* m *»fci t.
J-^Öceft/en r», X??te ^tlatötD3fonbigljt/biefonbigljttegcben
bcn-^at en iö ■«5JS
ö5: ^tl^b ï»e #.rabc en $Ijatifcen fimirffl®»-
t£tlr«htconlttmrïS^c6:oftrm^aWc&om
>yBtueincö ancc w m obftinattfó fonber berou Herwen.
«toeut om öm ^. ^eeft u üeccrijtóen#
te86e^i!?r?^ceïc/utoettftcpligïjcn45&ccïr: ooiattop
,nentantitrtK "ommern»ecïcnronbigöen : maermet fgn
h,» °m t^fil ll!9öe
sratIe &cgljift tocfenbe / berlirïjt tooien:
^^^öolbjeng^^nstcbocnrtaet : mbctfterrfó/omt'feltte
% ii)               Cap.
-ocr page 121-
7$                            ChriftelijckenWaerfeggher.
C A P. XXVIII.
Wie ifi, die hem mif-gaetjntftuckyAn Vremde Jonden?
Die in eens anders quaedty oockyverdt befmetghevoden.
)<ï?cttofl\j)oj&ent ©jcmbefonbengBeBcetcn / fcie een
anbcr boet/ maer baermen upt cenigb inebe-beplen in
t'quacbt/öoeR in bcfcïjnïbtgïj i&: bent eemgBe Dan. befe
l-'rim-5- «rtS^fcT^ natoolgBenbe manieren / inrnme 0ïjtttcit/ totöetct
" ontBouöt:
Ne«hen             3De bjembe fonben aïbii3*0ïjeftïjieben:
vremde             tDciitrabm/beffBermen/enbegfiebieben/
fond«n.              f^t}fcn/mcbe-beplcn/enbe bcBagBen/
ffritt ftcaffen/niet bcletten/noefi ouer-b jagBen.
%\\ befctojeinbefonben bennettenBenbeïe menCcBen alle bagfie/
en norBtatuö en maeeficn gïjecn toercB baer af/ Baer fclué bcb ^tegen*
öe/mibtgalleentefeggfien/oftooefitepepfcn t 3rft en Bebbeg niet A
gjjebaen.aifooplegéen beBinberen te feggBen/atè ïjarc mcbe-gcfrf* *
ïen gBtboeBten Bebben/en fp- ïiebè" Bebbent gBc fien/raebt gBegeuen/
anbere oggfieroept/gBeüjefeu/3e.ofl: emmerjS niet ouer-gBebjagBert
aen Bent biefulcöjï belet ten/beteren/oft caltijbc mogïjt en moeite: be
fuIcBe 3jjn in bat gfietoecfit/oft anber ftueB/almebc btfcBulbigBt.
c
<t?n men binbt fommigBelieben/ ooefcfomtnbt&oubcrss/foo toe^*
blinbt/bie fulcBs' (ïen fonber berbien/fonber beletten / oft tegBen fejg?
gfiem enbc niepnetvbjü te gaenban fonbe.
*&itt quaebt beletten ran/en bat beletten moet/
ïpie beBaelt baer fonbe aen/ift bat Bpt niet en boet.
                ^
Der dieuc £>oo plegen ootfe be bief Beng/en oorn groctc bieuen/fiaer tctoiïB*1
, pracrijek. berontfrBuïbigfiett/fcggfienbe/bietgBeftolé Beeft: 3ie6 en gcli^niet:
en biet te betoaren Beeft/feggébe:3ir6 en Bebgnict geftoïen. niet t>&
Bcnbe bat fp baer feluen beöjiegfien: mant Bet al beur bicuen gBa#v
Rent Vnojben / beur <Sobt intonfeientic / enbe beur be menfcBrn
lfi
jfieeBte : footoel biet ontfangfitmbetoaert/alg biet nemt en fl*#'
^aeooeftbicUJetenjS gBeftcrlengoebtoucr-nemen enbeaf-coo?^:
<&ljp en Bebbejïniet gBebaen:t:& boaer/metterbaebtniet: maer tfl*'
raebt/jjjijfen/3coft ecnigB-finjs mebe-bepïenbeint quaebt.
JbulcBe mepnen met fMlatttë Baer ftanbenfetoaffffien/ i)it fy£
baer webebeuronncofelupt-gafoucrbeboobtCBjiux: afcs oltW
niet birBntafl meer be frBulbt en fiabbe/biet quaebt boet boen / &*£
biet fclue boet etvbol-b?*ngBt. 3&e gioben Bebben meer enfen f <***
gBectupft mettcr tongBe/roencbe/Crupft Bem/<jrruplt Bern: ba*10*
folbaeten/bitt mtftrn BanbenboI-bjanBtBebben/ BanaentniJP
n&0£
-ocr page 122-
NOVEM FECCATA AZtl&NA
28.
Q
-J5— cleinens Alieno accerflt crimine ciüpam?.
autor, fautorue .malorum.
^rdjuis-u coulpabhsDu crime execrahU/Conus ?ar mitruyl
«^Jukjprü, Ou en quelyiejorte■/&
«^?« a ^
-ocr page 123-
ïtööf T k.          Chriftelijcken Waerfègghcr                           79
nnSel * ^nbc «ofStanj^ «n toajs ^ilatujs nürtj ee trautoantcn
E 2» etfonbe""t*
b'Bifr ?öljt SÖnntpndijrfe en feer toeï: £00 bele bcrbtcnt ï>p biet ghemcya
bnih ? 9°ut!t/atehittcaïftoiïc: gljeujf ft £aulujö be rieebfren j)ou= rP«*-
fp r* •-Me &• £>teuenfteenben. 5®aerom/nicmanbt en beb w 7S°'
'nitS^l/ m??ncnDC onbcftöulbigï) te toefen / aljs £p r f,itaeöt felue '"
fepbp 1 toErrtïeniiet e*1 boet.Sft batter eenigïje ban hit ncgljen beur?
w5Jnitt«umbefpeit / baerïjp öc»i»« ontgam ïjeeft: öp mort
anberp toefen/öat hit fonbe/foo groot al$ fp tg/fijne ig: al en& hm
b!errfep!rf0t^taKiS öafr ban niet te meer ontflagïjcn / biefe metten
bjenZ^öebaett|)eeft. ^aerom/batinecrw atëuptcenigljeban
rtou«rb ^J^enwnöitmt ban fonbeu / eenig&efcftulbt oftlaft
b*e iln t CCftoir: foo to'e ^mi mtt bicbrembcfoube befmetl)eeft/
*aen w tot rcï*itutie gehouben/foo toel aiö biet auaebt felue göe*
en fcuh t:ïleuc alfo° tode/al!S öe fcÖaD*bebjaegïuy bie niet göebaen
inrbth r5öiVen Öabbei)p göetoetft/ hit Ijem foo in eenigöe maniere
ia bcfofif'^^öt&eeftv^ftlïatnocljtanjs ben eerften «Situeert / foo
aifonhi. * öfn öntflagljen. t©aer upt men meuften magfj/bat top
fa frïir»T toeerbt reeenen (foomen fept) ate top oujs fdféfaernm
T&tlh mS0£Dt^fflenmaerftem
bat ljp/a?ft ÖP/bie befe l&jembc fonben / niet fco bjembe en fioubt/
baetin b w ^een femn& baer af ftebbcnbe / fonbet acljter-bentnen
temfoa»: maer biefe fiet toel te uennen/om toel te ff öoutoen: en
1Utbt jnfl cInöe baer teg&en ï)oubt/ batter ï)p göeen gliemepnfcftau
meer / ^ *en m toiHe/ noclj eenigöe olaetfe in öem berleenen. Ce
iiiebeouï^^^^biSÖbertoilt^obtjst'ontgaen/ baerïjp fulcfee
<,tter-fueH:"5art: &aegljt göp een bietVgftp liegt baer mebe/ en mttttpfd 49.
Bfien bienftlf!**10* 8ÖP b part en beel. 2111e hit mebe-ïecKen/en eeni*
fyoigütii»^ Öul?e boen/om boci)teren/b$outoen/5c.tot oncere te
be in ofe fóJSföfet °og-lupc6enbe laeten göefc Jteben/bie boen aï me?
ten iuae hp„ ^ü' ®m ouerfte/üi offtrieftellenbe bieonbequaem jijn:
Hiebtinbef ;f* *nSlw*nKenbe: t'quaebtntet ftraffenbe: beplenaï
babt^au<h/s m Wcbcc SÖefcöieben. 5^«t tebergjftefg baerom en
^^w-f*tm <©obt ban fijn neröolen fonben fupueren fou?p/a.n.--
1 »a« btebjembefonben fpaeren.
■^fieötbttt^möe^mtbe fonitón.
, rn*ïbföip«erfte/ enbealbcröepïigïjfte üeereSefu / bi'ebe
'beb^m onfer fonben op b ghenomen öebt: £>upucrt/ enbe
bach onfe confft«ntienban alle bebetnte bleeuen bcr mi&
^Saghm/pLf'^o^^nalleijjanbefonben: oabattopbtebetec
Cap.
-ocr page 124-
8o                       Chriftelijck.cn Waerfeggher.
Cap. xxix.
Seght ons oockjVAt de vier Roepende Jonden mafen?
Godts tooren3ds een vier^vvecken: en roepen vvrakgn.
^se»^. üHtetmöe ï)epïtgïje£>rï}iiftutc bebonben toojbt/
pende fon- /ja - *Ju bat bufbanigl)e fonbentoeur <6obt torafee rotpa*' t
dca-
mr £uf baerom Ijeeftmenfe befen naem gbeggeucn' Koepcnde
jonden.€mt-iiet\$mit)tiiljatvt'boo$liept>t:
ten ar.bf*
ren/ omt'groot ongöelijrö/ bat baer btut onfen tueü
natftcn acnggebaen toojbt: bit beurt'ftuaet ouer*
ïaftbebtoongficn toojbt te bjeenen/tcfurljten/ cnbetot <ü5obt te tot*
pen/ljem fijnen noobt clagljenbe: pjitrapalrjcü a& fijn göedagl) en*
bc bitter ïtarmen / opbecaerbebanbemcnfcgeltjrïie ÊerJjtcrennu*
gï)el}oo?tentoo£bt.
^efefonben3ijnljiertngöetaïe/fftrfaineu!Senbctnfaem: fcat*
feïuen upt-tccraenenbe / beur Ijaer onbcrb£agï)clöc&e fcMacmJ)tï>&*
enbe afgrnfcIijtBljepbfcte toeten befenatoolgycnbe:
i. 311 toilleng onrcfljtchjcö temanbt boobt flatn,
%. «©nrupfrtjepbt tegljen nature gïjebaem
3.  Dcrb?urêcii be armen/tocbutoen/en toeeren.
4. tSejStoertB-manjSloonaeljtfr ïjcuben/fonbcrlïjcffett.
ï©at een ffIjjoomcuje&e fa&e battet fê / ecnigïje ban bcfe te bo?«c»»
boemefi |)oebanigï) bat ben roep i$/ uptfuïcBo^ptlimmenbe totn**
ben gentel: enbejjoefüjaerefrraffen en plagöen batmentm cccïjtct»
ouer fuldte fonbm & toettoae fjtébe/bat fal al int Munbet in {jet na^
fte Capttteltoetflaett toojben/foct toel berepfrljt.
binnen bien/ieH en toeet niet toattet tneer te üettoor. beren ifr •<#
bat ben menfclje tot fulcft eetie enacrbiglje fc^ooraelijefiöepMütia,
fonben fomt:oft battet ^obt foo toe! beurfienijeeft/bat bicfonbov
«te met eenen roep tot fijnen fljjoön en 00 jen toegancs Rebben /o**
anbergbenouertoauen onnoofeïentnben bmr&foube biijuen ; f**
Jjelebefefonben onfen naeftenaengaen. ^et&een grooteontttf1^
.fcijdijrfeöept / foo fommiglje tegïjett j&acren euen naeften UV&'
baecfptfrïjoonbinben/footöunbunrBt : maett'i^cï)etttgï?£
gÖeïucK/alfmenitirt roeptn/ïjuïjjen bpftanbttrrjgïien tm.&pWÏ
©40.1}. bte ebeie enbe ïjepUg&e £>ufanna/ onber ttt Öanbcn ber öefcöiu»^
beboetten.
tjBeoojen«6obtss ftacnaïtijbtjs open enbe götte*bttot beft»*0*?
ber ouer-bjurfete : enbe j&oe &p lang&er toeft ban tomen/ 8«eK
füiacrberootKaenterbt/aïjj Ijpottó^comt, -JUfcujsbfim &?**!!#&
-ocr page 125-
^               V-3-.
^^^t^t^s
: y7
-ocr page 126-
Gun.                ChriftelijckenWaerfêggheK                          Ir
*ecrö?Sf SÖebantboIrfetoan3fratIin<J?gp?t«t/cnbanfatt-Vt*
fcendi • *InSemifcentes-filij Ifraèlpropter opera, vociferatimnt: ad- £**£*,
eoium ~ moreorumadDeum,aboperibiis. Etaudiuit gemitum
toen h ^e &ülbcce" toan 3fraer/fijr£tenbe/ouet ben groeten ïaft bit
<$obj ""^epbe/ljebbengöetoepm : cnbc ïjair-ïirbcr recjj Jiff tot
ben fl,.,0ïIS!)crIomnmi: mbcfyp öeeftlmn fuc|>ten berjjooit: mtöts
öaberta r t|S toÉtttlonöert batt toaet m^ be yïagörn aïjj eenen
SÖetV-m'1
n fla8l>reg&en oïi£t-t'omen:r,3i) intbtf«nbcte/t'5tj itit
^ofct S/fs °Uft
fteöcn tn *anben : ^^ toP *" ÖCItffijn niet bat Ijtt
bet bri^ lctm tpnben remt en beboogïjepbt fttaft: beur ben reen
b°ouai
e 0lmöoftïc berbaet&t jrjnöe. «tfiwn bmnen bien bai
Hor{j
n Vtta<*fet: eft notïj naert fel)? epen en boeenen/ ftcnen en rlagcn/
^tt nftg!? 'Ur8tett en roepen banben armen benautoben en bjaegïjt.
lïiife,^1 °m
öm$**"0&fnöe0ï) teöennen/ateöpfegp: Proptcr p/Hh.
min0s, 'n°pum,& gemitum pauptrum,nuncexfurgam, dicit Do-
atnW/nr ^f^totöeber göebjetfieïgrfie/enbeom ï>etiurgtcn bet
^at ft s 'rïl Cïl ftacn/IP?flS ö£n ÏNere/om bit te ijdpm.
bette {ttt^artle ^ï-flagöcn ïjeöben fp norfi, al te betbjarljten / bie nu
^öetftH n^ ocrattttenturt meergöeroerten toerben ban oftcr
^SbjCftl, be- ^cn patroon bimalfuïcöemogöttocl eenen #erik v* >***♦
^ttsitimL ban rulc6eE onmenfcfielge6ö«PW toajj / bat ïjp enten p^ft*'
J^^icn n*imaer6te/om ben tpranf&öalatiö baer mebe tegöriic*
patroon'
ktttartbt in \
ë fo° SfitmaetM / bat als bien gloepbc en men baer der onghc-
• °0^eenftf*if'£r2; «ïrtep&p ftet iammetfgcfc om göetiabe / bat nadighe.
te3Sn/banh m*Jmm*>gl)tbermo^toen: ïjrtenfeïjèennietanbaö
ttenbe/nut on ^
etn ioe Io«Pbe. €nbe bit ujefcnt bja$ baer toe bies
^enbebzemhr
Eöe b'ï0&{ fc^bient ïjabben/ maer om be ouer-co*
wte terljt • bwlöen
m tc toetfmatïjten. JBaer Dem gbefcöiebbc
J&aert batttt r«
p ^fattet banben tpran felf eerft inghetoo^en.
»fïe/
m(t jjj1"8 n«S meet göefr|nebbe/ be ongïjenabigjjepbt batt
ac«ten onnoofelcn/foubcfeèr OaecSenen betfoeten.
®b*htbt te0Hen öe uter mogende fonöem
alVoW1^*11 te8{ *wrjnber gïjebeben tot b ojj-gaett/ bettt
:ïfetaaï0? bEt
Scooter ïroojS^ében: cnbe m aenfioo^t niet/
öttmhÜï ni,ei,3Önberepftöenbe : matt/ bjat batub»
»"^oofebcrmöerttojcpbtbetamt, amen.
ft,             Ca?.
-ocr page 127-
Si,                         ChriftelijckenWaerfegghcr.
C AP. XX X.
Welckjs dat groot mifhaer;, en Roep "piftdckjieclAgheri?
De boosbeydgroot yenjvvacr onrecht tniet omverdragbett'
Booshcyd /^T^fSS^ 2Et tm onbctbjagïjrirjtfitfaetae mortïjet toefen / bte
der roe- uV5> H |fö beur fulclte fanben g!)?fcïnebt: acrtgjjefim bat be felu*
pende ion- jjjjN >^J^aIsicengl)crrijfcf) uptgljeucnbeut bm &ecïjtcr-uw
dïn         ^r {YvV (JDt)ï/omtoeia^£:tc boen ouerbe gene biefegöebaert
ê*/>£vj* ïjebben: atëgïjeenftrafïetettoeereltgrootgtjenoegÜ
3tjnbe/om foo groot een boog ftucfe te fteaffen.
^boobatbaeltebuncBentg enbetebebjeefen / batbaeromoitfc
gï)£beben en roepen metberfjoo^t en toojben / om bat ben roep batf*
be boogïjeben/btc fjebenf-baegöjs regneren/ aen be oojen «öoöt.ö otf*
tojafee roepenbe / foo groot en göetoelbtgï)isti/ bat I>p ben flairt»*11
tlepnenbopisban onjsnarmgten en riagen/bibben enfucïjten niette
ïjoojt. «Mfoomenïjteropmetenlet/entlepnoft göeenteecBcnUai1
btttmiö gfteeft / maer eer ban baglje te bagïje metbeïeberargjiert'
aïfoo iffet tlepn jjope ban beteren ttjbt te crrjgï)en/oft laan be plagS^1
ontflagöentetoojben : maer bat ongt'clc&ent een nieutoe roebel,
bertoacötenftaet/eerbanbertoelberuetencï.
Vier roe- «Brempcï/banbeeerfteber bier roepenbe fonben / |jcbbcntop'rt *
pende fon- ,£ant ^ \jp fjjnentyoeber Stbel bermoojt ïjabbe. ^>oofpjaè <&o&
r tot ijem: Quid fecifti1. Vox ifanguinis fratris tui clamat ad me de tef'
Gcrxf.'4. ra:K©at ïjebop gficniaee ftt^en bopg beg bloebtg ban utoen b^oeS** *
11. roept tot inp banbet aerbe. ©anbettoeebe roepenbe fonbefpjafe^
Gcmf. 18. j,c tngeïen tot ftbjaljam: Clamor Sodomorum & Gomorrhjconi1*1
multiplicatuseft : &peccatumeorumaggrauatumeftnimi$ : «S"*,
roep ban ïtie ban £>oboma en <0omojri)a i$ bermemgöbulbigl}*'*1' £
11 r. ïjaerüeber fonbc Ui aï te feer berf baaert. ©anbe berbe roepenbe (o&
be öebben top rlaerlijcB <£>obtj$ gljetupgïjentjS/ enbe gïjefeobt baet #'
gÖen/fpJeB£nbebanbebJembeïtngfJen/armen/baebt^baen/bJ£eft,^
EKtJ.11. enbcrgöelgeRegÖebiecBeltjcnemettfcIjeniSil^feriseosivociftrabi111'/
turad me.' & egoaudiam clamorem eorum,&c. ^ft bat gl)p t>Üc '
ingï) ïctfd oft ongftehjtB boet / oft ergöenjS in bereojt : fp fuUe" ®
mp roepen: enbc ieft fal öaet-lieberen roep berljoo jen: en trtijnen Wa'
ren fal Ijtm ontftcBen/enbe ica fa! tt-Iieben metten ftoeeibe Qa01^
fó/met aïber-ljanbe plagljen tafttjben.oEnbc u-tiebcr lutpf-bl IL
fitïImUJcbutoenbatrben/enbeu-IicberKinberen/toeefen: tcWf^
omöat göptotbutoen entoeefenenanbere berongfjeltjtèt fl,It:?,«i P
1111. j,m# «©etwtröeroejamöe;feniw ttaet on?toelbefcent/ aljs <fco&tw^
-ocr page 128-
Qvis
S^jfa^^camaaat clamxntivm . 30:
Fïa^it-        *- 'wiainor «da illetabilis éSertf.
^ss^——
" «f* »» 'F^/LeTtdié fd crie?A iljentmumt !
"=^^Sj^&(im f*J°* ordurey Put enorrmmtnt,
I
-ocr page 129-
DkfW&tt           ChnftelijckenWacrfeggher;                         Sj
00r& fain«« i9"?1 boIr&e/alöuö:<*&eeft ben mcrtft-man fijnen loon/ o**,t*
ÖP «nn ia/I V,m " öaSÖc^tur ber faunen ouber-ganra: toanl
*»toeu,».«,s f
a<&P lenenmoctropbatIjptegljcnttot«Sobtnict
*S'Se £?" I* 5Met bmr fonöE eöertfect; t e„ ujo jbc.
^tjdl mö? *»»«tottergdie ongljenabigöemenfcijentoeïbap*
Xtc. J.
regioncs veft manirre: Eccc merces operariorum, qui mefluerunt
*Utes Donvn^S*^"*
        ata eft * vobis,clamat: & clamor ecrum in
^«t/biebi-inhf uhintr5iuic : £«t/bm loon ban totoertu-Iup*
Ijrbt/ bic roent • söemaePt Öebben/ bte gïjp-ueben lum ontfjoubcn
^oötjs / itiJt-» Lml,e Öaer-lieberen roep is ingfcegaen tot in be oo jen
6et,»Ö«ttornh? Öepr-cracï}ten. ©celfaligijcrift / rorrcurnber
^^imoH» > ?om/ teftereBcIgeH om gratie en om ghenabe
Wijuen.
u ' awfföpanbers bp auonturt tnbennoobt fcuöt
&nt ttibt tof»?? frö?fc&tÖf ?Dt en frïjroom btf ïjerten/be {jarbig*
ö^btbctaom h Jöcpötöanfomm<e Öepbenm: maer be toijecöt*
^"Sbint* '"oeracÖt-moebigïie Chjiftenenalbenninft: ennorij-
?afn- &ulrfo«
fommt5,Je öiebeöepbcnenmfuUfeJteïJoucn
lins botibeonJ?0BÏJtinen
toflbp «ainuertairam ftdicn/bienorf> ,„,.,,
?anxbmanuX!lailI5ÖftctoaiCi/ «onfoc**an#cptï>ien. 3Men *£fU9'
lmtoog; rtoft?SÖ^^f^tSgnbe/maeromijpfooonmenfcj)c? Tamb«-
fn8btnabighE«hf r
Ut w n* tcn *P«oa» opfcouben tnfoubeban fijn lam» <>«-
j?P/batieftemT*!?^1™'eenUJjeebtgljefirljte/ IBepntgijp/feptS*1™»-
P***»/ omnh?fr&Eöen*»
°|ucfecfo0 in b*j: ,,n2mrc&en fecaftijben. t©at mogfjten bc ber*
"lt' ^Ifoo en fS° f'ÖÖcpbt accren: maer bat en berfröoonbe fiem
«abt te b3ert6e ftl"" mctJ»eerr||oonen / toten* ongrjenabigficpbt
gjpfte bet feSSSSteS?*??»*» betbercojene/ oft ooca tot ca*
ï^tol0ÖmbjanbeneS, "rc,Jen
: maerfplieöen fuflentmetten .
^^tfetijceft/f^^0^
F&**t u&m öe toffee «aoöt*
^ ** n ouS or ?? Ünbcl!/ ö Sbebertiertn l^enV roept tojafc
*^ I°^norli al(WCtfi*»*öeu*HoettCftjifti 3efu/öat
«me» *0ct aratie en Jhtz1
om Söenabc en gratie : ©aewm/
«men, «««waaftemt^t/ o $êer/ oüet «toen feaceftt.
% 9
Ca?.
-ocr page 130-
?4                        ChTiftelijc ken "Waerfeggher,
C A T. XXXI.
Geeft ons mtfekgr merc^ va i Goedt3 datme doen meet.
Dat ü V er dienfiighv verenend' alle Dettghdenfoet.
^dijr^meh ban eenen boom gocbe bmrfiten bet* *
ftcpffï)t / aïfco begbeert <6obt aïmagbtigh ban ottf
oörKgoebebJerraen» Itëantanberov bJacttoefouöe
Matth. 15. iW?^* ^)^ ben boom beplacts^pb'aerbebefitten^ Mealant-
Dcushdê' vfeasLaJ^ fom/fept tflj^tftujs/ bat mijnen Babcc niet gftenlant
'"g"^
                       enbccft/faluptgöctrorftenbJojbem ©cgocbebjercf fl
"c en' fem3gttinbeCïjjiftmm/alfiulautfoertmbesijcmelthm©aber!&/Êft^
bc bmcfiten / upt toelrbe mtn banben boom moet oojbeelen/oft 1)?
jM4«fc. 7. goebt oft quaebt tg. «©aerom fepbeftp oorh/ €enen goeben boom fl*
tan gbeen quabe tojutïjten boo jt bjengïjen: notb eenen quabé boon*
goebebjuc|)tcn.Cnbaer bonen : Oronis arbor, qux non facit fm*
öum bonum,excidetur0&in ignem mittetur: Slücbcom/ biegjjffl*
goebe b?urfcten boojt en bjeng0t/ faï atgïjtfneben enbe int tier g0^
toojncn bjojben.
                        - '
Matth. 3. ©aeromtoaetfcfjötitotonisJb. San^anttlte: lam fecuus'adr*-
dicem pofitaeft-.^cbijlignu aenben bJöjtcI gbeftelt* ïjetaf-eapp^
oorb baer b^ b?cpgbenbc/foot boufberljaelt 10. %tx be boobt biojöt
ong lenen met al fnnenaenharBAalg eenen bootnafgfierapt. €n bfltf
gbmtbequamebmrïjtfngbtfcoBbetienbJojöen / batftoubtbjerö*
ten biercberbJefen. §A&t be Ijcere enbebnaptfpiebeit gbeïijcbeuirfr
toie tn fal bem niit batr^bcnörgljbermaem bötiöén / om in tijö^
en ftonben befioojnjrbcbmcïjtett banürugl)öcn / oft emmerg bjctf'
€■ bigïjebjufljtènban^emtesitieteboenl
                   <-
Socti?. *&* antbjcorbc bctt bc öeugb/bcn fott: foo fp bjaerbjrKg sijn.bja'1*
hcydf der bc bitterljrpbt/bic top fowttjbtg in be bcttgbbt febimen te fmaerb^
dcughden. bit en ig bJacrarbrrhjcb tn be brughben niet gbcbgben: maer in 0^
fenfmacrïte. *Dtero?$febantwglKpbt totgoebt / biecaufeect o™l
oefen quaben 'fni aecb. ®en bèrtio jucfr arrbt onfer nature bonnift 3
contrarie /bat foct bat fuer/en bat fuer bat loet: gkeliicli gljealterc^
be monben plcgïjcn. Jfêaer anberg bc bmgbben 5tjn foeter ban ftfP:
feer en bonigb. ,<8ri) bocfoet&in b bsoojtben in mijn folc/f fman &
rfd.
n8. ^^IJ^^^^'^S^jf^et b'^pobJtglt^mBmnwónbfc*
«Ênbealftfoo morttgljefept 3tjnbattcr eehigï)e'bitterhepbti?lTj
bcugbbt gijelegïjcn tajaer / bat en ig maer m be fthojffc / bat fg 7 w
eerft aencomen eübegjjinfel . <*5heltjen be nelle en uloofebe bet n?
bitter w en nor J) tang ifi be note foo foct / batmen ban feer &***!*.&
-ocr page 131-
^RTVTES^tT^E OPERA MERENTLA CMLVM... 31-
;£- | °"aChriftia^is patrandareiÉere paucis.
v"™nsenum
^=SÏÏZietatiS ^^: Mellita^ Virtus.
•^W^tvTv ffi^wv&x*** <&fyatmen>>oet) iw>e{.
K* w ^. ri /Jr£W** *** conyiatre/tn ce basjnour
-ocr page 132-
gïjtnmf.             Ghriftelijcken Waerfeggher.                         gr
n«e. m ,Cf SÖemcpn fmen-tooojbt fcgjjt; ^et te foo foet afó een
too«rt/ÏS: ^tgcpbtban t'gyene bat cerft-mael afgyebacn
^tium S*1*? be 6eem oft-toacrac&tifffie note eomt / bat en re*
*antah«ri oaI Ifttoat »*«P&eIiicfc en bitter int bcgginfcl
&on r* f? 7 öattom m ta^1 &e beuggben niet fort te toefen. .
£ tofotf im SEFf th fm* tofl ' bat be öeugïjben op eenen yoogïjen D, deh
D omS^IJ^°J,ncn/c,Uacitei?3^* baerom/biefeijk dentjf
Pbtoorfe* »t.ömart,eP-JW>«»toan-optedtmmfn/ttfIffimars">i*he)-dt
E ^TötmYt.m"itbemfcÏSÖElc0&enlö. €n bc foo Uüebienar;vvoonen
b
altaf/is?Cl!ftact/biecn«üBÏrtteractttrienirt en bol-ycibt/ bit d"
toDsÖE;Sb'Enbe£o*ntöefoeti0ljepbtberbeugyben ooc&niet. ©eH!
•P mcr r»!®0*? baetom oorö f°9 °J? «nen bergïj gïjefteït / om bat °
Sa«2cnarötPotmortSÖerregöen3gin
b^^t«TslU£ttebCT0Öccf!ÖbpDeöftWfï,nm/ fcotibtbeifSreinöel ™ «*.i.
batmcn£ S "^^migïjcpbt/fooneifenjs ben Cemyelbcr &zm/ caP-*-
^ooiteilh;?n £f bm nttt SÖ^aeehen en cofte ban beur bf eerften.
m cofte /ir meb£/ bat lwmanöttotmeten rcrïjten gljecomen
^«ntfipwï1 JemJ?I"1,0?en m oeuSÖbcn en tojomigïjebcn toci gge*
towttaK v ?at eöfwcpn iJoBfeen toejbt baerom bcSomfc
o furfÖcuben:
ïw„ ï* °n"mer"i«-,qu: tionguftauit amara:
^ lïi^f^^^^^'^^^SDeraeelmi/
P**t Z, '*£ £ LU£rc niEt m mt toaien fnweeftem
fe,ö^e btom/!ift ;?J<ficlllacïu:E Nf fe* StHefcöoone en p^i> ri*.
^ ^örtotf/ffi??1' £aerft b* b^Ö «6obbeIneftebe«3öben/tc toe*
Jarömale bei.SE.'ÜLW* : fo° &°Mfc« b'f **& *&** be Uier
£0Et«t: rt££^™*m*m aUe°<"SÖö«ctoetenen 5gn
^^m^^S**^ «cöttombelytfi/ bjomriycè/
^eöcöt om beu0ööm te öecujerum.
^«wSSSSSK?111 ^«Ö«*« bcugöbt te te,
"■*" 'batm»," ï ^Te/utoé&aitbtg^enabeJijcHbtcben: °P
i,         WaeteftS rcfn/&Öcpbt / nor& berblinbtbepbt / notïj
'^SÖben/ enbe X m Mstttn t om tot get ggenïeten bet foete
«rc nerceifrgetooucïjben te gïjeraef feen, 36men.
% %              Gaf,
-ocr page 133-
8<J                              ChriftclijckenWacrfeggKer.
C A P. XXXII.
'Befluytons 'm een wordt3dbetgheheelghebodt.
Bemint: datsgoedt encort: van dcghebodm t'Jlot*
rr«^?s_ Jfó bit aljs beur oogïjen faenmerefcen / benefit bat
alle«he- ffay Y^ Sl^P
öact ÖJÓboomenfiet ftacn / bicb bjrj fojttnbat*
bo-Jcn:
B f mint.
gbcbobenbcteecftcnen. 39cnmfttn/eentn ttatucilijc*,A
ben bcomtbebicbenbe be toet bet staturen: er be bac*
acn ecu Jjert Ijangfjenbc/ aljs ben boecfi / baer be ©tf
ban in ben beghjnnc in ijs gl)cfcl)jcuen gfcctoctlh «£ctt
p
ttocebenboom / ben ftae rfc bte iBapfcjö laöer tooeftijne beur <£o&tf
bebel op- rerï)tte:en Ijet metalen feruent baeracn. benefit bat gbP
öacr ttoee fteenen tafelenfut amijangijen/baer bc tlnen gljcbcben o* *
toarea gl)effboetten. <£nbcten berben/benboom tesJ Crupccsf/tnDC
€I)?iftus baeraen öangljenbe: mibtjj ben bocca örjs CuangcltuniJ^
ben boirb bcr gr&tien/cn bet Wtt/ bte ben bingljer 45obts7bat #/ b'
gratie bes $ ,<&i)ct&$/in onfc fiertcn frljjrjft: oma beur- ïjoitbenbe/ D'
berrticutobe enbe bol maetfete 3©ct ber gratiën / bcgïjeboben brt
ï?.ïtcrc6e baer in bcgrrjuenbe.
©efe bjg boomen / bat is* be berfc])epben IBetten beur bic beteer
Kent/ bte göeum gödticKelgcit eenen roep upt/ enberronbigl)en met
eenen bopfe / alö t'flotban al bat <6obt onss beur alle bit gljebicbt/ W
toeten: B«int. <©ptoelcbebwboerfien/allemcnfrljengöebttf*
rigi)Ivjffi ïjacr oogtjmen petten jjebben moeten: om Ijaer Ituett batf
naertefrhirficn.                                                                                      ö
Nu.bacr. i)eti0toeerbttebemert6en/mtt9oetoonberïijtfeetnfoetemam^^
hcydtd« rc/t,at45001 almagljtigöfijngemepnte/bat iov alt'geïjcelmcnffWj
GoduT" *ÖfJ& gbfflatïjte/ al? bo jgjjens en in-tooonberg ban cener ftabt / »«*;
al acn eetken mctjjemin een berbonben/ beur biet toacr fcuben l»i^
uitnemen: tenörb^cntfaltgl)e:ï©ctgljrucub«: betoclefec fpo*b&
ïjoubcnbe/foubcnm ucpg en "oitbc met-eufcinberm leuen/onber fift
^cbienftigöcpbt: en foo tomen foubentot ïjet ccutoigb leuen. *
Cftoöbatmen bie te lichter bol-bicngfien foube: foo IjttïtP®
t'gljcne bat Ijp tot Jfêoptrn fjj?au (t'toelrfc leerbele toais) in twee $&
ncn tafelen/onbcr fg^etal ban tijttn gl)eboben begrepen, ban to*1^
fee/alle anbere Ijangljen fottben: bit anberovomt feggl}ai$yontaltóf
bbtth. j2.,toaren.. ïlöeberombeeft|>pbctB?cnemttoeebtfloten: ionC^V^z,
felue batberclaert/albusi: <6öp fuft utoen ^eere utom «6obt betuig
ncn/upt gficöccl ntoer |jerten/5c. bat «s b'mttt en b'mctfte'gö*0*^
33'anberi$ (feptÖP)bttgl)clijctt: <6bpfultutoennaeftenbemin^
aljs b felutn. 3*tu öefe ttoee gljcboben hangp göeged be ^f'JJL
-ocr page 134-
_ PLENITVDO LEGIS EST DILECTIO. Rom
32.
c egem rta\ü ftrmee,kreui vt portetur in vngui i
JM»na ^tlegis.AMA.-feclvjcet iactus advnguem es
ta-lwfai,
Artté™"1* ^F™^ l# et Nature/gift eh en vn.mot'.\
2 ■' c'ejt UJomme/ Qw-^eut renire l'homme/ Sntier et deuot.
-ocr page 135-
be^Jönïiff*„ öChrifcl"cken Waerfeggher.                          ?7
ftcn &hZt }' 3nt«ate:35eminbt <6obt betten afcenbtutomnae?
06 to,i?ffe f?06*f omcn fo° ouec cen / r°° sö" ^£!t B°°?t: Dat/ oin
ttpt rölllV te fe90Ö«n/al t'gene bat <6obt gfiebicöt / on eé UJoo?bt
tntiit Sh tottm: B E M l N T' ïöant al tft fo° 7 bat b cm ^ ^c'
toaetïfjrflri ^^öanber/ bemint M»en enen naeften : notïjtano:
bat m»w^
m ift öcpbe mhmi met/i,an #emmt/oft ï^ebt lief. <Ênbe
bjte bVrn's7'"
fulc6w maniere maetfeen befe tbice maet een/ bat foo
°°r6 in h'
£t/bic b0Et °°* b'anber: en foo ïoie int een f aüt/ïjv faelt
bet Vaooihï'Ct' ^ anttooojbe fegïjt ban tori/ roit en goebt/bat
al-2llh»if y/B
EM*NT>albegl)ebobenbcgcijpt/cn0etflotijaban ,
b0ftaff^6tMuguftijn: DiUget&quiduisfac: Bcmint/enbet& n»,
to°oS?JpUJilt. aioft&pfeggücnlDilbe: Sftfaetsebatgypbit mM.
bott a&S"^^önbtr-öoubt/gjpenfontnictmif-boen / ttMtgyp
ftio:kirfh * ^Cnebat ^-^auïU0fegöt: Plenimdo Legis cftdile- R°«.»U
Pr*ceptj n ^^olöjcngöenbejSï^ttsinibe gfteboben. 3.tcm: Finis
^0oban/ï
itas: §ttcpnbeennotbesi götbobtgis beHiefbc.
«Pen jipif "n*nt/en gijp bol-b jengyt <6obtiö glfteboben.
^oojt i «öelnrn fie m,
toe / toat berontfryulbingöe ï)p in fijn boobt
tn ÖWht r fal / tft bat &P £böbai <Ê>obt$ niet bol-bjagyt
feit r«?t £E r°° Soebt/foo fott/foo rojt/ en foo ürl)t 3ijn / bat fp al in
frpt ^<3fl r BD!l)^cn begrepen toojben: Bemint. 3D>aerotn
"^Önntttn          I: Mandata eiusgiauia non funt: «jijn gïjtbobcn »-M» --
||eföe ïjontf *^fi bcn ftluen i,flerom/ tocI tortenbe batt aï arn be
p Ua* anöembC aent bcmnmm: fo°en ftfiJ^f &p/ norö tn fpjaa öp
ïPnben/in r n'ft/ban ban been ben anbrren te beminnen. <£n ten H»nw».>*
berinaninX - oul>erbom/en fept yp biet nat anberjs niet/in al frjn fyfc f
**»ïief. (^J^^n^aberingöen/ban/ïtinbereii/'örbtmelt&anbc?
altÖotjst'feüiÊ r JaeSÖt3gnbc ban fnne bifrijjclett / bJaerom ï)p foo
??* ntentit 1 fr^toeur anttooo}be(foo $.$ieromnmt0 ftgfit/
irtptÖPVflhi* is^^ötban^tnt^angftefuioHrntebiefni)mtifi
^öl-bae'tt ÏTÖ° b^^caen;enbc ift bat gijp bat boet/foo j&ebt gïjp
^ttmmnïfr^ks&toorB ^.«uguftijn : ^ocfoubet tonnen -**«*• i.
mari te iub' v aet baiïfn te beminnen i Quid tibi fum ipfe, vc a- c'"^
|"'fcrias > p. a,me:Sc nifi faciam, irafcaris mihi, 8c mineris ingentes'
an l«P brurï/ se mifena,fi non amem te ? 3ae ^eere / laat ilt
nfetenboC/ba; ^^Pmpbibeeltbtebemmttenfenbeiftbatirftt
tn Stoote 6atn,S op mp berutamt tuo jbt/eii rap bjepgïjt mrt bele
**15b/Üt bai5S? cbm'<!2n tó bat niet een gtootcHatyuigf)epbt gDe^
JUenbc / <ÈfiSlni^?beminne * ©ooj-bJaetfiet iöe«t grootc
wfbe^ ^0WttKtlKfteöe&öen ; toant bw\ cotfeupt «fcobttf
"Ji''^
l^ct
-ocr page 136-
88                          Ghïiftelijckcn Waerfeggher.
ïletié een tsjment gïjenocgï) om te btfttïum/
töobtogratic/cntóbc te moeten beuun,
^aerom fcgljtmen fccr toch
=^et toacr Ijcmleebt/toactSp gfjeuwbr/
«Ciemet^obtguefbeiogljttoonct.                              _
Watt/ ï)tt io bed bèta- en faligcr/ mtt be feiten ter Moe <$ot*P
gljetoonbt te toefen / ban ofttntn baeraf nept gfjeraerfeten ïjflö&«
gljctoceuV oft feacr ban gfjencfen toait. «Sucr-fmcfto tepbe ■'■£>. %n0^
fitjn nut groore bhjbfcftan tot enfen^erre/ïjem biejö baneitenbe:Sa'
Augüflm. gittaueras tu Domine cor mcum eharitate tua : <&ljp I)aöt/0 IfytfW
co,,fif. m. nu,n jj£rte nutte fdjieïjten utocr lief ben beur-frieten. £>oo wcgr
J :' ten top ootfe al boen/toant bat top een bierigïjc begeerte tot fuU*£
in otio bcttoceftcube / fepben foo ben ^. #ormucrmira ftpbe tcttf"
BonaHtntu- gljcrtiipften «TÏJttftuin: Nolo,Domine,finevulnereviucre: quia^
M" • videovulneratum . 3cben toiüc/o^eerc/ fonbertoonbe niet leutf'
toant tea b foo beut-toonbt fie.
ÏLaet orjs ban bat teoojbeurn/B ë m i n t , in ctio" Sertc toe! #**'
ten / t'toeïc&albegöebobroïjtflupt • foofuüen al onfe gljcnepfr»1'
tooojben / en toereken / met <Ü?obtö gljebcbentocl ouer cutcoinj^
Geioffci- tBantoftclijeutopbperucrientiebebittben / alfnieneenen torpoffr1'
Li°cfT by nflS$el uiöen to0?tel toan f«HSÖ ftntpcïf£Rcn oft plantfoenfieit !"
,e e' b'actbefte&t/beblocmcnbié^acrafboojtf-comcn/biebKngïjenö^
feluen reuen mcbe:fco bat bcblotm bie baer af rowt/ooeH ben na^
ö?agljcnbe/ccn genoffeï ggeïieeten toojbt: toant al Rebben bit bl°e'
men fulcben re tteït uptter naturen / norïjtang al anberjs en rraf ljtï|.
alffcr eenen rarpoffel-nagljcï aeaben toojtcï mgöetomcst tooibt. &\
foo fal ooea aï ortjs boen en laeten/enbe ggeïjeel ons Icuen bm go^
geur en reurït btv liefbe/ upt ben gronbt en too?teï beg fjetten bowl
b?mg6en/ift faec&e/ bat beHicfbe/enbe bit toel-tiecfienbe cract)11^
foetetooojbcfien/Bemint, algt'grepnöa4gfieboöen <J5obtjJI ^
enöDertegrjegremttooibt * rootopt^göeïijitfijsinbe gremen en»*
x. Cor. 1.
tenberboomen fien g!)cfrï)iében. Em-itnóbis odorvits irivif*o
«Fnbe ï)et faï ons* afe eenen gocóenmicfe tejs ggefticötigöjs ïetf^p
totten eeutoigïjenïcuen toefen.
                                                <.#
Gtnef.it. ï^ocmoeïteoit toooibeHenbanHtefbc in%b#$&m$ljttit fL
fcmefet ftaen/ bic fijnen cenigöen epgljcncnbetoofben fone foo ury
menbe lief gabbe: en norïjtang bmr be lief be bm «Söbftï gï)^0
bereebt toag ben feluen \jcm met fijne epgï)cn fjarioen te off^^.rf/
». Mach. 7. ï©at fuïïen top ban bk feuen jBiarfjabeen görb|óeberi? («wL^
bit
nocö met fmeerucn en beloften/ nocfi met bjepgïjemenifrt &*\yf
meuten/ en Rebbenconnenbanbtliefbe bc?8ïl9et0göerrotBfJl,^f((r
bcn^JDcn trarMet beï banbé ïjoofbe met öaw met al: vcantciff ^
-ocr page 137-
mttnh               Giriftelïjcken Waerfeggher.                        89
tcS "yannc: «"w*W«"ttowt ggeftabigg/banbinmmften
tlïïh mtt.ften
/ öe wpeber baer bp ftaenbr/moebt ggeuenbe/erï met
öorfeh r
bttn 00r6 ^öenbe/en ftentenbe in garr grvte/ enbe ten letten
fecfe- ^£luet!OOtlt1aftb>a0l)ébe. ©efaufegaerbnrloerfcgepbtbjag
y®ct h
m amfaSÖnt niet toat fp leben/maet erft fp <6obt ertfie fijn
ftonöf "'IRtltn
: €nöe toant öat toocrjbt in gun gertcn ggegraneett
bc» 5; ? toaft beur fencr/üeuer aï be tojmenten bejs toeereïtjs te lp
ibn ÏLn ^«WSÏttfÖeteftïjcpïwn,
b«urin r
ot!öm l SÖene bat naemaelg £>♦ f&auïttg/beurgem enbe
chaj-i'^Ö^o^bcgpeeren ggefept geeft: Quis nos tèparabic a k«».8.
fc&ewïfj'
1? ^teoftbjatfolongbanbeïiefbe Cgpftiboenaf-
^°7*notgboobt/norgleuen/riorgietbatifr
baeri]L^J tter/ttoelcfc cgjtftujs ter toeerelt ggebjaggt geeft/enbe *«■ "•
1 Sem b&m n f^nev "P*-*"1*0^"*mtbt pntftcfeen geeft: t'iurirli
«en ruj,, u*£t au"E*« ï» «Öobt botten al te beminnen/ maer oorn ffj*
aijaljpj Ihatften afefpfeluen. ïgoeblaeratebitbierin €g?iftofeIue/
betu-jjl J^ ÖccgljÖcnbjanbtfynerïiefbent'onft-toaert/nietaUcen
bitfrt " öPanben en babt/ maetoocS be boobt ftarf beur genlieben/
opfg,ijj„ aEli-öebe'!#oe bielgeeft $.£ttuen befeleffenaegebolgïjt/ Aa. 7.
&.3acI/m baüenbe/enbe bibbenbebutr ük gent ftcenben!?lljï ooeü
ien biöhT
öe "««ber/ben fyoebc* Cgjifti genoemt/ beur fijn bpan=
lüo0jjje^^ / bie gent be boobt aen-beben :. enbe bit metfie felue
^ï.^ onfen ï^eaefcif cerft aen t'rrupg ggefo^onen gabbe.
-ftefeen/ **«geeitgrtgerteban£>. #auüi$ootfcbJonberhjcKonfc **»•*•
»*Ptïtcföctf ^pbtvnbt boa? / aüs ban <6obtberbao?pen te toojben/
fcn bj0ihiant,e 3>0Dc7 f0nc "lebe-bjocberg/ow batfp faligg mogl>
^fencöSi ^"SÖeïtjcK befe lief begroot ggetoeeft geeftin be%o*
ut een ils3^00
Dor6 *" aIÏC f9n^*!%Ö£n. ©en eenen fp feluen
föns nata7
c ^ aauernije beggeuenbe: ben anberen / upt liefse
*igunneJr,ï( ^meuten eïxbe boobt onber-gaenbe. ^umma/ in
toag
}Htt JJJJtfwn.ewtoenfan te Bennen ggcucnbe/'fiatfeetgerte bol
"«ftete en feltgg toioojbt/BEMiNT.ftoielcn t'ttot ban al &
*%btöt om*p-tt$te liefete u ïje&öen.
jjn SertisbereeM/ fl#eer/mgn gerti^bereebt:toilt bacr
ï* k ? faügö tooo?W utoer Mbe in-frgjijuen : oy bat
'«bat üefltjen geboot berliefbÊb3eïgoitb«öe/ b boua) al
emmnen «lagö/enmgnennaefienalönipfelueiu »mc.
Jg               C A P.
-ocr page 138-
50                       Chriftëiijcken "Waei-feggher.
CiP. XXXIII.
Wat wenken aldermtefi Godt tot gbenade fpoen*
V'aften:Bidden metgheefl:en oockjilmoejfen doen.
gjjMQ ïjJriijtKbefonben^obcmigfiagat/cn^etntottoo^
flr^" ft M en ftraffen bertoet&en: alfoo oorfi alle beughbé efi
Drijcrach. llü/C5»^gocbebJcrrHenbrhaghenhem / mberrtcrmnenfgrt
ti«he vet- ^Jtk^* "V^ gramftÏKJU: baant gbren beter mibbel om <6obt te
(°cnln- CrNiLjJ^ bnfocnen/banongtebcHeerébanfonbentotembc^
ghen.          oöga^ji^ terleuen. <©nberalle goebebaerr&en ?ijnbcr noclJ*
tang b jij biebefunberc uptgheïefen 5tjn/ baer ben Chjiftcncn meïc0c
fijn toe-blught ghemepnelytK ac nemttn tijben ban tribulatie / tnW
ftrafïingheberfonbenbeur eenigheplaghen: het3?j beur honghrt
oft bieten tgbt: Ijet jij beur uefte en anbere hechten/ oft oor6 beur o¥'
loghe en beroerte ber lanben. JBet bjij bingoën namentlijrR uleegï)^
mmmroïchennoobt/ 45obt totbermhertighepbt enbe gbcnabe W
berb3eeum:tetortcn/mctl0aften/;öibben/enftlmoeu"en boen.
Tob. II.
3Me heeft ben engel ftanhael feet piijfelijc6 berronbight aen <t&
biajs/ahshpfepbe: ^eetgoebt&t'ghebcbt/met batten/ enaelmo"'A
fm^attf beurt ghebebtheftmen fijn herte tot <0obt: enmennfi^fj;
baerm«bcfijnen toe-blughttotten%ecre/ als"beurt ghercebtfte && O
traebtighfte in allen noobt. JBaer ou battet te bjomer 5tj/en te b<*j*
öu ejheraethe/foobaoibt het bibben als ban bepbe fgben opgehou^ -
en onber- ftelt/met het baften/en aeïmoeffen. €n op battet te fnett^ v
opblieghe/ foobienen hem oorfe befttbjeegoebetoercMtot Kjrtf "*1
ftocueujchcbleugheïen : fonbertoelfïteljrtgfiebebtnuaïijcïibfl«J'J
aerbeopfoubegfieraeraen / oftïirfitclgrKbJeberomterneberbflO^
foubc^n befe bjg/^aften/2&ibben/en «eïmoeffen/beuupt $>. *w'
gufttjn beghehcele <£#jifteïrjcBerethtbeerbighcpbt.
                  v
<®nber tbaften tg het u jinr ioaeïfte het gfieeftelijr fc batten: tt®
Aftgufiin.
teti/af houben ban fonben/baert ïicpainelijcH batten om gft eftÖ^%
Cn int gebcbt/t'befte is- bat innigfi të/foo be antbaeojbe fegfit: W ^
metgheeft.
<®n&et b'aelmocffen houben oorfc be befte ulaetfe/be &*
geeftehjt&e toetteen berbmuhertigïtf. 3)e lirhamrlnrue ycpibw '
ïDietfnoobt hceft/tleebcn/fpijfen/en ïauen:
Wercken 'ötïloffen/befoetlien/hetberghcn/begrauen,
vanont- <©egheeftelijtKe3ijn befe:
^'^T          £ttaffm/onbet-toijfctt/<6obtbibben/gheueuraeöt:
Mgheyit. ^fttrooften/berbjaghen/bttghcutubemifbaebt. *^d
Sn tsit leuen ift ttjbt hem in bit toettt-noembe toercaen te oef ï(%p
toant&ietbcrfupmt/ ïjmtowömnamaeltoftanöen w*otSf&''
i
-ocr page 139-
J^IA,De,VM AD M1SERJCORDIAM FLECTEHTIA .        33.
•g- öuperum pacem «therea cito deuocat Arce ?l
____ a ^
a*ga incjpi: Ieiunia :Vöta precantum
.
ie fpOéTJ
L=.-_f °»>e/LeIaatc, et lIAvmome/Fmts dm tendre coeur.
-ocr page 140-
&0nh m          Ghriftehjcken Wa^rfcggher.                          51,
ftiaïie?:C" a^00 aNCüca.ua*tttigb^bt benomen/ban goebc berbien?"
j,^i ^^cntebocn/ cnbefalgbcbaoiuen baojben in bc uprcrfte
oacr 1 'ffe* ^itLöan D*c tfin
nict m ÖEfft toilltn trjbclije 6 baften/fal
«en/r vf
m mttoelÖc6 üaften/ban trooS/gratie/ fla&ingbe ber pi>
ben/!!?
al batïjem goebt baare: en ter rontrarien/gbcfijyft Msop
onfpjcHfs
Iticèrw nnpber/enperi$/(langen enpabbcn/enaHefulcae
«ai r oïariÖ*Stpöt. t©ic bier niet en beeft taille" bibben: bit fal ban
hPüot^mtn ^"^^togtcn/blafpöcmcten/en fp feïucn/ met al bic
Söcbi ^^"alcbijen.^ie &ict gbeen e baritnte/oft aeïmocffen
k*n ui
m faI ^*ïwn/' noc5 göeefteincbe/ noeb licbamelncbc toerc*
«oefcf ümnÖcrtigbepbt: bie fal alf-ban een o*bcel ontfangben ÏM'%'
\j^rn °nt,er feeïmbertigbepbt: cü ceutoel^cH roepen met ben rtjrkm
baantT °m
em Mb^1 toatepö' f» Dft «1 fal D*m !"ct gbefc&iebcn.
ban tlcif*tcu
atmcn frlSfcHnflSen fijns tafels ontfipt ïjceft. &u
^ctirt t ^tött^ttn crcmPcI oft tbaee.
bnittbi»
ttm Ö6*" ■*B°Pfi'8 be 3Wt ontfangben. *>ampfcn i£ v»(kn.
fiift, ^JSj? aenBÜfg«"ö'' ^f Öab beeft met bafté <&ob& toom gbfc
tofen^* 'tfn/en namentbjrb 3fubitb/bebucn met baften ^a?
b°cnbailCnbcöm ÏESÖabctbionffiacr&mbctbJonnen. Refter beeft
ben, ?i|,MCtV tn£Pisimctljaeïbo!eftoucr3ïmanbieto?teii!3gï)eu3o^
ftut^
t fna Dcl^opïjetcffc ijj beurt baftenbacerbigb gljebaeift Ch?i'
betbjonn -
m tEmï,ri< C|)iiftuö beeft beurt baften ben tentcerber
i,6ttofotftft/rfton!SD:Ö«ï««t» ^antd.ï)eeftböi<ffonittt65üabucbo=AeinioeC
^nen/afai
ömy $n^aniimnxetaeïmoeffenteloffcnenber=fcndo<n«
Stpbt tottri
öpttrfte cemebie. ^> ,<0jego?iMjS beeft beur fijn milbts
Cc oer ensei^mcn/bJecCDiSÏ* gftebjccft/oocb bc engelen/ en bc $ee-
/^rionatiu«ïtl!i9ci,acnteijan armen/te gafret'ontfangben.#etrutf
9Sebio?Mtn/bE^tivECecnb?ootlt "Ptgramfcbapnaer eenen armen
J'S teebters GfeSPS?6 foMgbittgbe be* bpanbtg / en be fententie
S? ftabbc en f» w» öoubc" ftaenbe/cn gratie berrregben/ban al bat
^«8bfbehfSlnc&/0mb»inaem€Ölimtofteö5««cn' ..„
*aeI feeftanhf Sf J
Öemcl Sbcffoten/ en opengbebaen/cn bieb; *M-
^f/mtaerjtfte ftucïuntmj.CapittcI.
^thm °m eoötiö toojm te ïtttfoenen,
'Oarttaten ocf&Sï . 4P m^ fo° m ^aften/bibben/en tcerriien ban
m<*fc öcrmbSS il ^p
ÏJIC,:b SramfebanühuTebcn/ en bitrna=
9m,SÖ^ötbmöenmogben. Smcn.
5© ij            Cap.
-ocr page 141-
pi                        GKriftelijckcn Wacrfeggher.
C A P. X X X 1 V.
Wat er acht heeft Véur de handt3Aelmoes gedaen alhier!
SyMufcht der Jonden brandt: gheüjckjhet water tvïer.
Ginef.6. ***^5§?£§ Hgbefonbc begonftete bermcnt'gl}buïbtgï)en onbet
ftmaacht. >* <^t\V™ acvbctv enbe bat nii alle blcefr ï> fijnen toegij ïjabbe be? ^
* bo?ucn:fcoïjttft45obtbebi!uuicgïjefonbm:alssbaer
fff' ttubc tecnenbe/ bat be toeereïetn bjanbe ftonbt brut
^tóbcfonbf/mcclltoantoltffförtiïffeüJriluftigJjcjibt: tn
batist bannoobc toajs/ otn bten bjanfcttebïuuf|ert/
Mr ïi f en tnagljt ban teataen te fenben. Itóaer beur be gfocne bte ïté*
tcrtoülenberabensjjn/ ïjeeft |)p ome nu eenen anbeteJi raebt göege*
. uen/ombefonben teüUtffrijcnttetoetett/bcur aclinotffen/ en toere-p
fee n berbermï)ertigi)ipbt.
XBt b^agije ban tg/ Itëat craeSt bat aeïtnoeflen geeft: toant bet»,
juenfflje/urtternature/foubeïteuerötttfangljfnbangljeucn: cfite>
Kemfcttrtöbtgbatatb&loimigt'göene batöptofgïtgöeeft. mm
Aa.io.
^.^nulusJ/upttennïonbtonjS^aftgïJwaHccjs/frgljtalbUö: ^tttë
becJfaüger/gjbeuen ban nenten:bat i£/ban ontfang^en. Jboo moe*
ten ban be aelmoeffen fonbaltngöe rcati)t gebben,
                        .
ÏPe anttooojbe.fegIjt:i;>' bhtjctn defondegheliji\¥v&ttir t'vier:%\t>\^ "
£«&.
5. ffggtben'ïöpre-man : ï|cttoaterbïufrï)tïjftbjanbcnbebiet: enö*
aeïmoeffc tocber-ftaet be ionöc. ^ier toe bfent oocfe bt gl)etnpgett#
banbenengelÊapöaeltct^obiam : öeujïteiiöet'gbene battopint
m ii, toeur-gaenbeCapittelggeftptjjebben : ^rimoeffengiftenen/igttetf
beter ban frIjatteu ban goubetebergaberen. Want (rept öp)be nel*
tuceffe/ bteberloftbenincnfrljbanbeecutoigïjebeobt: enfpiftöte.
be fonben upt boet: en ntaetat batmen bcrmöatïgöcpbtcnbe b'tt&
Serm,
•*" toigï) letten binbt. l^enï|Jceraer&uguuinu<ïfegijt: SMmoruW
een groote enbe rracöttgöefaecne / btebeblammen ber bjanben&e
fonbeu bercorit/enbetuct Ijaermflbtgi) beroepen bïiifcfjt: en autv
toelbigjjt öet bier ber uiiföabem $iet bat be aelmoeffe eentge boob*
fonbe tnben tnenffÖe gljebluffcijen ran fonber uiecl)ten / oft fottb^
P?opcft en totïlc ber bietijtt 7 -aïTmenanbersf nietenfbtibe tomte*11
aengljrficn öatïjtt Sacrament ban penitentie ban €f»jiftitó tngÖr'
fielt tg tof bergljeuemstoan fonben/naer tT&epiigïj boopfclgDebaei'J
Jföaer aeïin oelfe blufcöt be fonben/om bat fp beur <J5obt gratie b^
tucrft/beur betoelf fee / botfonbarebetoegljingïje enbe intoenbtgD*
roeringöcbatt fonfetetttterrtjgfit / aïgooefc beroubobanfottö^
toülctoaubicrl)teit/3c,
                                                    _ t
-ocr page 142-
Eleemosynaz vis, et energia .          3é.
virtu3,dum vita dfaperftesfl
JK& velut flammas, fcelerum jfic oWit vndas.
^™»ft £*j£Wfc* £anV,6W}W $W, a$:
•ftnev5.
.£** /W 7 ^'i^ d'em viue, Lmier Ie VecU<
-ocr page 143-
*fltfMt. /ChnftehjckenWaörftgghcr.                        n
mDfir            en anberc bobden baet toe beqnaem / ojenggt ark
ban f 1 N"**^tot on-terljte enbe bol-tomen betgijenraijö
httöil, len:entef|w»Witfiö&tfpWeiipt. $tcttamfietmenm€ojne* -m. 10.
mnpff «Öont,ert{lenmanetnfonbfriin0{)ecj:cmpd : toantbead-
teaïïf»
ljceft Öemtot toaetarijtigöc feennfei ban .C&iftiw» brurt
fonbpi,/ rr SÖdooue gljeb^agljt. ^eaelmoeiTeblufrijtoodt be
bei thh r
mm mtt öe ***#**y tot fctöfortfc' bat ig bojboeningïje
^ijJrJr'^^PÖnen/admoeffenissboenbe. Stnberg/iemanbt «iet <$«„ «1-
fon-hptt &lec^tm /'nbt&bemtbbdm banCbjiftugtotüergtfban moeffenea
Bomh co?bima*
7 toiïïenbcte bjertftefteHen: aïganröp alftjn hdP«»
biecht ver-
acht weit.'
'«sheft il nocïJ ^em bieS WÖ* maetfcfn. want ï>p e» fjottöt be; j a
tfJi Jaöekibbelen niet ban «Cöjtttusï onfen ï|eere j maer bic kv
tjg^'Sytfijnen epgöenen fin enbe goeb-buntnen.
»»tnr0f ,3SÖ'tenbaa-omintbefiinba/ ombatfojnmtgïjeftaetfels
be gj.££S!jm
te tieb£iegljen/ aïg ïp in tenigïje groote beberfcte fon?
tcarkPT!en3ön/biefpÈ)un frfiaemen teoietftten : mepnenbtmet;
furfiten /T
adm0£ffEn tc S^dlaen, ï|rt bodene / afó ootn lubben/
^om».
f?mtt/ enbe^Dértuenitentten / anbenönieteiUjcIpen/
boften/
Ur fu!t*c scei,c wcïrftcn/eorfgïj bermojUien brg ïjettat te
^t y ?ln foo ten epnben taefe tot {jet bitdjten te romen»
feeuuej, .
be b jagge ftaet &/iAö#fe *&&* ] oat en geeft anbcrg niet te
^c adnin ï
battet Öia*in bit Icuen ?ïnrt'8 *** ^bt is? ban bcrbimen.
'^dijffo S
m *tüt btboobèn gbegcuen ïjtlnt tot af-dagl) ban gum
tbQt^cnl&m? maerenüerméétbert Ijnnttetbienftenniet. Witath
btaet niet r teftame»te gï)eeft / bieüetbient baet mebe / t'tó toaer:
?l' SDeb^unr?
htlt/ a& be 3tJene bict Öö«ft ate tjpt nocfi fcïuc befitten
IjiJon&eetfres mo8Öt- ^aeüom / men tegïjt feettoe!: l^ct ipeen
Öaen w/ c,JJ;»« beuc liegt: ö£inctpalijc& baert bonceet/en giat om
HSei!'c& ben-ui ^l'
bm W$3 nitt üPanÖ£ÏÖd?e becrabens btfteltis;
Piftnaerfrin^-
tol1nbit!f"^nïö:/ enöebmbeni-ïijbtbesboobts.
f^beaurS0004^^^ batisföüödc afebie ben iantcme oft
"^beutg^^ö^w^etbbïgöen • nietfootod iicljtenbe/ftïjsoft
eöt ?^?^«fötfytmtmifam totaiïmoeiTm.
j!p¥ ^^SSS^^i^^^'W001 antt fföcmaer fit/
a\J/toecfetin«tiï ' Sciröatïen/
enbmebegijegeum : ber^
b« »-
if6«ieti» 1^/cmto/Öiethi/b3atnaerteboïgi)en:o»bat
0fwcÖettübelörrX, ^1l ÏJICl' mnnfonben bluffrïjm niügö: mbe
öctecutoigïjgoebtUeroijg&en. 3£nietu
J© tij              Cap.
-ocr page 144-
94                            ChnfteiijckenNVacrfegghcr,
C A P. X X X V.
Wie ijjèr 'vromer Vurft, dan die veelfieden wint}
~ Die fijnen moedten Ittft^onder dereden bindt. <
ftc v.omig- Mep j 3X( öaöcn 0Ïo$icm:cn uptfuUfttf/be öomtpnen bic irt
hc>dt- "VNO • rtir alïcyacre faeefcen bc mafte glorie altgbtg fotfttett/
^^X^Vjy Öabbftt beur rm fü?efc-bJOO£bt: Fortiaagere&pari»
Ity^**"^ Romanum eft: l^jomr facrften te boen en te HJöcnV .
rai. m<ul bat «s eenjs GomepngIjcrte en fturft. «?nbe om bcfebjonnggcpbt f"
u. z.cf
3. trjïstjSt'onbcr-ïjouben/enboetfel te gïjeuen/ foo yabbrn fp berfegep'
-dp.I
cf' 5' DCtl fo?tm ^att ttooncn / beur al be gyerfe / öie ecnigl) tlceta ftw*
«
fouben upt-ritI)tcH: alö/ccnen bojgger banber boobt bebjgben: b&
bpanbt btttoinnen: gftïattbtoftbcftabtbcfrlj'crvncu: eemgyont'
fet boen: oft ter contrarie/ cenigye ftabt cerft becuinmen: ofteefl^
gye fuïrfie mcreöelgcfie atte boen/ter 3ce oft te lanbe.
Nieuw jföaer aiyjiftus/ bic metootmoebig&epbt cft berfmaebtyepbtfl'
^*™' öe ïjoogymoebiggcpbt bc$ bJcereïtiö en bcjï bpanbto" berroonntf1
BICUVf
croonen.
I«f. I U
ïjcfft / en ben ftcrf«engï)ebJa«enbcnt'onbcr-gJ)eb?agJjt/ bicyefff
oniö al een anber bjomjgijepbt gyeleert: xn beter croonen belooft «j?
bcrccbt/mbcn ycmri te berbJcrucn/ban bic aomepnCcïje ïn&vt/oot*
beaibergcerinclifte bacrbjp af gycfujo&cn yebben. 2tlbujö yaD&e
P/tf. i4<5- langi) te beuren gycfept ben t&iojiycte ï©amb: 3&p en faï gyeen bti)^
gymyebben mbeftctCKtcbctjjeetben / eft ftoeeafcye becnenf"*
mannen:maer m bc gyenc/bie gemb^etfen fullen : bat tavbic b(&
fijn b jeefe en lief bc gatt* fduen f onöcr,gl)cuen / tot fijnen btentte erf**
gI)cBoo?facmï)epbt.
                                                            • p
©e bjagljc ban ig/tois battcr bjo»«tt «i/öanbieuxben \xk\tW C
ban bic beur cettigyc anbere manieren bantyome i&omepnfrye W'' P
ten oft bi£to?icn/te lanbe oft ter see/mjoyglojtc/ enbe triumuöc ^
biccreltp fcï)ijnt tocerbigy te toefen* ï©c antbjoojbe fepbt fecr W£ £
Die fijnen tnoedt en luft, onderde reden bindt. tyit$ gyenomen UTt t'#J^
gïjen banben ttëijfe-maHf <*m menfeyc bielgbtfacm ijï/ bic # o1**
te aryten/ban eeniggenbjomen: tube biefgnenmoebt btoinglJ*^, f /
regiert/tëftaeuer ban bteftebcn tornt, ftübobebetpautbalobl'..,
bc fnefónfbe/bacr *>aul fijn gl)cbocgi) quant boen/een fturJi *.&
nenmatitclfnebt/cuyembJeber-ljicltban ^>aulte booben: baöj*^,
ncmebc-gï3ffe,llcnÖcmtocoy-rotl1ï,m/ afefgnenbpanbt5c,!Jafe/^
i,r«s. 15. <6obeinftjuljanbcugljclcuert. ^>oo ooraafégp fijnen toefen oi
enbc btximoebt lietfinriicn oucr|ïabaï/ bteJjpgfitfc&tf»t 9a^0gt
J
-ocr page 145-
VlCTOR SVI,PRIMAM MEXETVR CORONAM. 35.
Quis maior, quarn qui debellat viribus vrbes f
Cui cupidos anrmos rationis firaena cöercent.
r^Hö Qntsr) moèbi, én (u(¥,onï>tv V vèbty bwwf
Uw ^w/W tózjb/ Aprmdre les villes, Sotvt ïls lesplus/erts <j
^Non: c'jft h amratje;Qui lente Ja raae, Aux -plusjrtmds efforts. \
-ocr page 146-
h .                   Chriftclijcken Wacrfeggher                           95
um n Jb^n3Ö^Öabbetfltógaünictberfoet enberbcben. étibos i.r**«.
malie fijn b?omc feptcn/alis fp beur be art Bc göefongöc n / gefyrft/
,3 <fjf P^ongUcn fteeft:rbJclc&e£>. <&nmw boucn al fijn bittonen
facM enbe* ^icr
toc ü'cnt/öat «öobttot «Cain fcpbctDcn luft en
tói*s
f uU,C!Ö SÖcmocbtffaïonbetb >ïjn: engb»vfult fteerftfiap*
hit* °Uct
lj£bbcm #?ofuerlegljt fert toehap beeft een toninrfe *"#»•
rp»»!i,,nat
7 bte fnn Itcbaem can met reben regeren / enbc oucr fu
lcl*Jibcbelïjeubcn.
                                      *
titt/\ anttooa£oe ftSÖt C«'^ ^ r«fe»hinden J £>oo gb> in be figttre
t,c J*1** mctten toome en toater-pag fgn bert/moebt/en monbt uae
öyerecljtigifjepbt «gerenbe. <tëbenocglj gbclncb #o?atiuo frpbc:
.                      -----Animumregetquinifiparet                   Rtrat.epfi.
'öblt ?Perat:nunc fraenis, hunc tu compeice catena:                      **. t.
Ijp ."j5yl "bsen moebt: baat ttn sij bijt bp onberbaenigï) 3g/ foo faï
^Qrnft!11"^ mae*f
n: bacrom n?aenifcbem/cn bbJingljten met
Jnttryr ^Stenen. %cfiïauoyeontnr6ban Uacebemonien/ arfitrt ^g'fiUto.
bip
b rP fetom te bebbJingöen / ban eenigbe ftabt in te nemen: foo
&cnet m-Uptom 3©öfc-man gbeftptbebben. t^itfclue betupgbt
nl; ,vTf c** tt0rÖ Daft: ^P: ^ v*s omnia tibi fubiicere, fubiice te ratio- Seinen,
liièjjj" °s. reges»fi te ratio regat: i©tït gbp bat b alle bingben onber=
«len £ 3^n/toeeft gbp be reb^nc onber-too jpen: gbp fulter brie ton*
cour*!**"^08^ reben b regeert* ^etbJrïr&eCIaubianuö" mtt
*iC Woojben ootfi berftercfit:
^WïTï nc omnia iure cencbis, Cïim poteris rcx efTc tui:          CUUumU
Cejrg (iw? SÖpt al met reebte b onbcr-bJojyen en beurten f afet gbp b
4mrït6fuItronmnU,efrn*
tetiSiS-, efcü^01Higl)cpbt/cont öSp/o Cbiiften mèïcfie/ bten groo*
teiUmTn ^tc&o"c«gae« : bte gbefcbeticn beeft al üt toecrelt te
fiöeettafft?11 anttet tc bigben: cnbc en geeft frjn onuerfabigbe bc*
men ^P^^^BtamfcDaiJ/ tn bjoncfienfrbaunietronncn gbetcm*
ölb^ na cont b corner ^nn/ban bicn ftereften ^crcuïesV ban toicu
^itt iï v> a"tuanu#fept: Omnia qui domuit,Veneri feruiuit 8c irx: Miiudituj
ctitjc w " nncn m berbiclbigftt beeft/ bic beeft bcr oncuufcöcpbt
m Btamfcïjap flaue gfjcbJceft.
^Öebeöt om quaöen Ittft m moeöt te b?eto»
) *w bat top/o ^obt aïmagfitigj) / b ongbefioojfaem gbe*
t hJJ^m ^Jr"/ fj0° 5tJ" 8n^ a,Ic o'n0Ö« n f n bjp on? felucwes
«SS°rlfÖ SÖcbJojben: geeft mp be bjgssbepbt en magïjt/
^tonbffin ^"af«U«ftmmoebtfootebbJingïjen/batic6
^t.ebeVw,Vh.^^0^b^an'9fifPötmetbrt&errgnrm^^ / be
oer UMenö* «W beuttett magïj, «men.
Gap,
-ocr page 147-
5>5                          ChnftelijckénWacrfegghcr,
C AP. XXXV I.
SegbtjVvat den Chriften geeft'm deughden doet vermeereriï
D'woord Go ds', de Biecht: en mee ft theylig Lkbaeons heer e-
Voon- ^««^«ssv Sttpfcrs üan Ctooitic yabben beur eenen Êepfcrltjfc;
ganck in //g) 3&» feett tritd: Semper Auguftus: ftltljbtSbermetbft&tf
rfeuaihden. J^v, ^yfigriis. ©'tocïtfc onttoijfeïgefc eenen «Tyjifteutf',
iTon^ü, €^<söJ^ menfepetaemt: inbJietisïeucnfoofferbannoobeiP fl
<g2iè~^ alttibt bco?t te gacn/ battet gljcen ruft oft ftillc-ft»fn
^ . cnis. ^.^Uguftgnfeggtfco: Quantumcumqueprofecerimus; ne'
per'pfiiH' nio dicat: Sufficit'mihi,iutlus fumiqui hec dixitaemaniït in via: n<?°
»i ?.#f. nouit peruenirc. Vbi dixir.Sufficit mibr.ibi haeiït^oe ff ET Mt ttlp*'*
beugyben boo?r gycgacn sg^memanbt noeï)tans en feggïje: l?^
mp göenoegï):idi ben rctïjtbcerbigï} en gotbt: bic bat frggt bic bnp
onber-rtiegyen/enbeentanntcttoc-eotneiu «©aetypfcpbc/ 3f-
.ycbsgycnofgyjbaerisöpMöuen ftc&en.                             ■' .
Sfoebat norij argljeris/oülfjouben enttillc ftacn/ op ben toegï) ö*
CJjjiftenïcucnsi/i^booj-fc6£tafI)tecïuaeit0gaett. <6j0ritjcftbieittf*
em fryupte op ecnftroottienbe toatec is/ enbe regen ftroont op m°®
baren: ^isft&eÉ / banfeïfsarïjtctbjaerts gïjebjeuen te bJoiöftI
wetten bloebt bes toaterjï / iftbatjjp nietcuen ggeftabeïgd» ett*^
btpbt / ombcitr-bJaerts cpte baren, £00 Jbinte 25ernaröt tf^
$ern.epft. fept: Nolle profkere,non nifi dcficere eft: nonprogredi^ftregr^
ij j. ffnet atnnemtn oft tomnen/is afgaen en berliefen: niet boojts g*1^
'ia beinfen cttte ruggfje baren.
/&tn anberen (gljelgcutepïntrjetj. Capittclggefept uebben) ^
gefven bat bjpöocmen 3tjn/ban.45ot>t ben baber gïjepiant/foo tnJ»J
ten top oor6 altgöts toaiïs n/Iangljs foo fcjoroec toetben/ langfi^ l°(
meet ta ffcen/ölaberen/blocmeti/en bjucïjten boo jt ujcngïjen. <£*^
foo arbfpben/boacrt tnoggdgrft / battec niet een bewggbt en Wf%.f
topmfoubmfetoiUcnmonsyebbem enbealtgbtgtotmèerbetyf^
ïigijcpötmbcbohnaccfctpfpDt bes lewcns romen : altgbtsm^^
meet gyetoms ouer ons boen/ m onfe quabe gömegïjentïjepö* ^
ftmit rt/enöe onfc ggfbrtïtm af te leggften; t iweirS alleen 0*?^
fcl5frbetrfesc|)fncfgï50ïjcèft.                                             ^
Driicrach- ^otalfulr$sban/aïs emmenfrJjïtaette boen/fcoig^beiJj"m
•8» tof6" fific enbc rwP/aï«* <t&«tenr/.om fijnonbolmaeegtöepöt 0*0%.^
vooH-gack tebnbJtnticn/ enbemtetberen boojt gantBmbeugïjbavte»^^^ ^
in deugh- gï)eti/ftibeoofttottooïmacf6tö«pbt!fcetomen.l©atraebtfg6c^^
den- rjuaei«crimbbcï/ banbirftmaeït'ttioojbt^obt^teöoojen^
inafUeüiecJ)teenbeteii^.^>acxawiêntejtegaeru                  $&*
^i
-ocr page 148-
JuU^PRjGCIPKi VmTVTVM 1NCENTIVA . 36,
^id mage CKriftiadas\ïrtutis adardua èuatï
-^J^^^epia^g animum: et £icro lanéla Syiïaxis
.O      7      ^------'------------------—-----------------------------—
2~j|^ «^5 «oma-, jfc, a VanintneeVeverfcttwn l
-ocr page 149-
B JtmiY              GhiiftelijckcnWaerféggher.                          $?
banitii ^eÖttH0ocjbt<6obtsi / yet«$tlacr/ battettotfertrtniis
Tvvoouk
bne,. sf fni «enntmen in beugijbcn gocbt en oojbo?lijrH $£-. ïlDant Godts,
tft roiif toP ^at onjj nuf- ftact en «maltjrK boegïjt: entoat on*
öl# in *«?CI
C ffÖföKHt. t©at té/top fien int ïjoojenbanörfcrmootten/
befOut,nunfPtc0Öf*/ onfeteclucncMcfÊmbcrrenfriemie/tcuKten/
frÖm w:aii,eoocït-f«fi«ï>«ïöbeI.ombietcijcrïj£teKn/ eü aftetoaf-
t-UorUu ||00^^atDen$?O»ytteT©auibfcpt: Declarauo fermonum r/^.u*.
totUjli*L .utninat»& intelleóbum dac paruulis: l£et Upt-legöÖCU UÜJCt
^ftanbt -rufÖtsi'nienfröengficrte/ en gïjeeftben ootmocbigfien
3teiji> l EnJlc,nu-6
: om te fien toat &cm ^t/fn om t'ftïuete beteren,.
l|ts fcUbèuf fc °min* immaculara,conuertensanimas: 3t*c UKt <6obtg
nori) nie . /^I,1fra&cenen fjJ«SÖri)en fp be&eert be firicn ♦ 3,tem
Hieis. V\ tl Wcel"napedibusmeis verbum tuum , &lumen femitis
ecu lij{jt jj®00?^ o ^ecre/tó bent mijn boeten al$s eenen lantrrne/. en
SöcbnDcu.^Önctoeg|)en
: omtefientoaetirfe gaenmoitomm to
rune/ enJf*1
tc toanbelen. l?cttooo?bt «6obt0 të een fpyfe / mebt-
^°obtbr^, rïticftonber-ïjonbtberfiele: foobatmeneerenlieljtet
C' <©at bil?1 fou&E/öan fermoon te yoojen.
b°0n~irai! r
atï tefaterïjtc ^nmoocfifect pjofyteïycBisi/ tet goeöm Dkk-mad
qua,ijr6üjf
u 0fusÖben/ bat foubemen bp auonture fomniigy-c biechten.
^rUc bteon r
t0nnm waecPen: norïjtanjï rit claecbet ban ben bagft/
^bloc&ÜFn 0m"cnïjteft. IBant/grootegacBentebjagöcn/ ee=
ete *»cn «f "^^/Söeboept en göefietent te gaèn/ bat en belet aïfoo
ftIö bat een 1SEt of* lePfenben ma niet/m fijnen teegS en tooo?tgat&/
l^enijjjj 1, ooi,-fonbeben € ft Jtfteneumenfcy'e belet/int üianbe^
B3 %ÏJctt IcuSfV0^011
öcr gfteboben <0obt£/bie ürn üJegft 3Ö« ten ecu*
JÖt6tototSt'?l,enbc* ^antalf-banteöp / gyeujes eenen öiemt
?tucbebterbte. ?ofbtSÖel3aneni0/nietanber}S om upt geinen/ ban
rc nature ïieeft:/7-°Jöp nocÖ öD* &?* ftebben. <3Te meer/bat bc fonbc
?0llötnochinh^^e^«eöatt^obt^toegöeb«btatt/batfpter?
sljherouietti^?nt,e«totïjaertrecKt: iftbatfp bcurtoaerarft*
n,v,Bu/t,ic6macï £?** «tt* toegfi g&enomen en toojbe.
"lPnttÖEr/lllfl' ^tetÖte gaen/en fioubt niet alleen be coufrientie te
!?ib~fonbc r;;»7!Ji,t oocltben menfche/ bat Ijp tuetlieötelneu ui
»,JC»I!t^tftE fn'h enft« bat ftp ftem ooen te beter ttjatftjte ban ba?
ta»0bcn/Ef^"W"
h:: «»i»e tebcrptaemer toojöt/om gratie te om?
'mfföoonSAl5er/int^c&-macIte6ceituot
lï^^tnbanJLÏÏH^a^^SÖepbt gïjeöouben m too?bt/
,u^öcnjjï,3ei/ r cnf000ttöer-öcubt. ^creontrarie/ ran?
oocümctgrocteaarbepbt/ tiualrjtBfcöoonmaecv
              fien/
-ocr page 150-
98                         Ghriftelïjcken Waerfeggher.
o nghe. feen/aUfmm me t teïangïje U btpben/enbe altijbts uut tt ïldïctt / otü
grondde QtQöt f00 jflet^m xxiatttenbupïigbepöt gdaben röo£ben/en foo bet'
'vwAiefei Öatbbcntnberbaefcen/batment naubas imt fdjuuuen en boubjedef*
den bi«h- enranafgWtöCben.t©aerombiaerijrtosrKfeobJeIbannoobe bi«
tco. confeieutttn tt öanbden / foumcrlt ft boon crijgben / bif foo lan0
tommban bictbten/cn altnbtgt'iangljfte ftropbennptten babefoff'
ben / ben eenen bagij brut ben anberen naer altijbts bedangbenb**
«&an tornt bït/bat fp beur be gtootbepbt/menigbte/en ledtjtbfoepDt
öttfonbeit/enbmrbelanrbbcpbtbestgbta / tot fuif b ten bupfte^
ïjepbt bes fytttm tomen/ bat fp oodt grootc ftutfecn niet en fcn: ót*
al ficn fp bie/fp en adjtenfeniet. Cer tonttarie/bte bieb-mad bied)*/
bte fiet terftonbt in fijn tonfcientie/oodt een tlewn ftcopïten/ oft ft""'
ben/bat öem baat belet / in be efU.ibepbt/lupftfr / o.t toaebttljep&
fijns-s betten.
                                                                     .
Andere «©atfommigbe lattenbitbmacl tebictbte tegaen / ombflt1?
laffercden. quantfups/ nieten boeten baat feggben : bats een reben band*?11'
bJij0l)tpbt en fonbec reben. 1©ant baie ifftr/bie binnen adjt oft bie^
fljiin bagben/oft ooe6 een maenbt / niet een bagljebjf bfrbe fottbe0j
öoet<? <£n als bp bietbt bat bP boeet/naer brtamdneb onber-foefb/ **
en boaert inaet een bagïjelijt bftbe fonbe/ f)" Öecft oojfaet be/ niet o#
te motten bierbtcn/ matrotntemegbenbieebten / enbcurbieo^'
fatrbe/ be gratie tè bercrijglien biemen in be bicchte berctijgbt • ^
is/qutjt-fcbd ban for.ben/ en norfj gratie toe baerenboucu; 3©# *,
foube niet gljeerne bitb-mad gaen / tae/ om te fcggljen bagïjdijf%
baerbpfcjjulbigbtoacv/ banboatvoaere battetjg / alshpmdWj
fdjulbttebelijben/qU!]t-ftl)dbantfebtemogl)tbercrijg|)en:enn^i'
bouenbtmgbdbtenbaaeretoe*
Noch an. ^ommiglje latent oocb/ om bat fp altijbts t'feïue te feggben Wj
d«e onge- ben. «©atisooduenfcerbinberhïc&ereben. t©antbJatboon&etl11
ïilueect. öat pemanbtbte trcuucl is/bemaltijbts opttitf«jöe meeftbedijk >
bupl maerfet/baer bp meeft belt en mandt gaert <en besöaluen e*'
oodi gbecn baonber/ bttt ÖP aen hit frjbe meelt metten Ijab en en **^
ten clabber is: enbe bat foo bid* macl als ÖP upt gbebaeelt beeft7 fl'jt
bupl bJebet baas. ێ ifgelrjc& ijerft fan gljeojeeb/bacr bp bem i*1^
in mif-gart/ en baer l)P mancb in gatt/ en bupl mactftt. «©aet »^ Je
Jjp ban oorit medt arn ballen / om metten befcm ber butljte t'W
frijcontemaet&en. ï^ttquaebt trupbtmott ootb bics tt inert "^
g^cc fien bjo^ben/ljoe battet lidjtcr toebcrom upt-comt.e» i0^6
altijbtstcöer-boen ♦ ^ooootb/bie omtrent benbicreberftetd/
^bjanbt l)tm meeft: bit mrtten mcffe/ oft anbere fcbtrp-trtö5%/
aïaem om gaen/bie fnijben ïjnn fomtijbts.^tc dimmen/bd£ SJ^
«ft loonen móet/bK ^Uvtft Ijetn meeft aen be beeaen en ^3ttcn'n^
-ocr page 151-
Chriflelijcken Waerfeggher. ,                    J9
wcmdnbt en toertoonbert feem / batmm altpbW / oft meelt altpbts-
B«tcuie retnebic ban boen &eett/ alfmenïjem gljemepneïntB opbe
!i!ü!
mantcrc qua». £>ult&s ift btertjten Dan t'gljene baermen meeft
yem m bergcet; al-toae.t oora altnbto bpnac Ijct fclue.
ö *?ttbtrbe/ batmb'anttoecjbeftaet/ttocUfc tottooojt-ganffunDick-marf
J^Sijbïn fcer enbe meeft pjotïjtelijrK : bat in ïjit toeerbtglj nutten 'eane *uutc
«aUjtpUgïjUrïjaemonp peeren. l©i£foubebactöenronnMUtot)fc=g
f! s ^antiJPtèöwtotghybietopin-gacnmocten : ï£pi£t'lrucn/;erf».i4-
onöet t'uaeleK top niet eenen boet en tonnen gljiftcïlen/ ncth. ïjanbt
JJErotren/oft t'minftc teerucn banleuen gtuen: ïj? i$ be toaerljtpbt/
on «f"81 n'£t
m ,act twijfelen oit bolen: Jjp iö onfen lepbtf-man: |)p iö
&tthVlaticum
bat «S/teer-rcft ouer torglj/enbeboetfcl tuut onfc rcpfc;
«nbetvaicn top opben toeglj btftoijcöen fcuben/enbe t cenc-ma cl af*
y tan bcljoettclijfBe ftercitc/ om boojtg te gaen/en toe te romen.
ar.t ronber boafel te tomen repfen / bat toarr toiUenp en toe tenjï
fcb00bt-sa«t.
^at rommigfte laten ten ^.£>atramente te gaen / upt reuerentte Flauwe
fce/irfSÖW' baer foub'trn toat af öouben/facgömen bat fuif; redc°en'.
bctïï?Fp
al BÖ*«pt öebben ioorfe een iaet lancfe) alf-ban mit meer? ™ °* u".
Hnl m°%Üeberepbtfri)ap/toterbtgIjepbt/ cnbebeuctiegingïjen/
Mons
mecSÜ hitoertitrft-maelgaen. 5Baer menfietalf-banb'albcr?Heeren
SbcnV 0r,8tftiri>ttgötpbt/a^ bit tijben tomen/cp toelrfce be iaerlin? g»en.
aig
t ^en awtart gaen, t©an toerlüftmen al firn beuotie / foopjiefter
toe»!??
: mitst0 öe 8*00*6 tootftljepbt/ongïjcregeïtïjtpbt / en ons
bte t,a5ö t0£- loopen♦ Scb Iaet ftaen/joe bic bicrljten te toer tB gaen/
ïnetihpi60 SlJcijteï iaer lantfc/ foo lic Ijt/foo ongljereebt/ foo al b?oo^
banfui t baenVoojben. £00 bat albe reuerentie en toeerbigljepbt
Wen Jr,e)bie Öun baer mebe behelpen om felben te gaen) meeft gljc=
ÏEe«ien/j - ?
ljaet toto rleeberen aen te boen / oft oorït anbere te onfc=
Baen fa„" -Jact *« anbet-ücben ptepmen te beröocueibigI)cn/ enbe te
toetft Jpfjf0"
m toanbtlen / naer batmen ten $. £>acrametite gije*
*°*m bat ï
33cuc beftfeluetoerbjaepbe reuerentie/ toarl;ten Ijuu be
°0t&eenter
btofttomgïjeraeneenigljefaerfceteftcnen / altoaert
&^bt/h,w
ao ^«ootmoebinghe/ en betameinefce göebicnfttg*
*« maerfel » oen ïjupfe/oocu op ^aefeïj-bagben gïjcojlooft. JBaer
ftt°Pth0>h?
n WenÖÖ«n toertBbangroote gïjetoilligöebcr?
°'n te ficn fM^^ÖePDt/onnuttctt flap/ langpbe ftraetcn te gaen/
fanSÖm fil.^^^^^o^en. Stföottfï»onfen^ecr/ bitlpant;
^a«bat'r«h
7 "Ittï,aeö: S&enoegDenfouben ijcrliefm / ten
tttt «"be frK? aF°° m tocle «tanieren enbe oojfaetnen / ban ftta?
,n«tfRen
            ^^ / ïó^twteontbuptfeen/ enbcljaerquijt te
0 Ö               3TftS
-ocr page 152-
ioo                         "Chriftelijcken Waevfegghet.
Looshe>-dt g^ om racbt enfubtijlljepbtbegbpanbtg: bit ong bit' ate bw
im af crcc' &tt-fo%Öfo «n noobtltjêfefte om tori te bethjucn/ en in ïjepligïjtfj*
ken der boojttegacn/altpbt^foerKtt'ontfrttencntc ontfttBcn. ï^cttöcït»/
menfehen, afjï t)ptbeurong|)flooirig5iepbt/oftquaeb-totUtgl)fpbt / oft oyctff
»an ten au- baeretraegïjepbt/enonatl)tfaemï)cpbtnieten tanbeeomemfoo boet
«re te ^„ j. m^tt j,£t jaet&fcï enbe mantel üan meerber beuotic en toccr&J0'
psen                                                                                                                                       * fit
b           ijepbt, £>oo bacr mt be be ftmucïe menftïjen betoimnelenbe: bat i?
niet alleen «pt fnlrftg foo goebe cm faecfceen latten / tnt'jnofijt b***
Itefen: maer bat meer té/op foofrfiocn eenfrlnjn en rlecbtbanmett*
bet reucrcnttt/ljaet betteit lactcn beur-ftaen/bat fpbeter boen/ bftl1
biebtr bttfematï gaen / als" oft bit ttgljcn beft brtjoojUjcfce toeeröitf*
ïjcpbt bt$ % £>atrameitt$ bcben»
£>tet toacr top comcn/alé top on$ lbo litïjtcüjtfc latten lepben/to^
ïjem bie cm bertaber en berlepbcrberftelenïö: enbictaïuptbetio^
benfjaetcnnijbttg op-rotftenbe/bie^pfonfe-bjaertbjaegljt, TB&*
torirücn nijbt/l)p niet gljcltjben en tan/battopiljoe ïtattjutgl) bat W?
3rjn) al-lnet ïjet tyoobt btt engelen tten / toieng &p öem ontoccrbi0!>
gfjeinaerfet ijieeft: €n bat top/beurt gïjettjbigïj nutten bef-felfg/to^
toacïjten om met be feïne engelen/in-tooonberjï tetoerbcnbantD'*
mtïfrl)e^itrufaïem: cnalbaetteucftttenbeftoelen/ bacr fp-ïicD'1
boofegfjccftcnupt-g!)tlDO?pfn3rjn.
                                        ,
<£Ick fte ban/ ï)oe fjp toel-barcn tan/metfulrfcen racbt te bo^^
ban fclbtn ten $.2tutare te gaen/ooca bieinfp felué feïjoon tit go*£
fdjijnt tt toefen. JiBaet bit ift / met nocl)beie anberefultfce V^t
ttjehen/ baet ben bpanbt Ijem in tranjsfoitueert / en beranbert in °:
z.Cor.n. rtfjebaente ban eenen engeï besIiei)t0. 3©antljetï)cm euengljeW":
ftaet/ ïjocïjp ben menftlje ter IjtUcn trtjgljt: t'sijbeur upa-M**
eiuaebthepbt / t*3ij beurt feïjijnfeltoan tetgoebtg/ foo bit rrt>ij«^
toefen: abslaetcnbetcbicrljtembettn^.^aeramtnte tegaen»^
meerber toeerbtgïjcpbt: <£n/alft atom tornt/ l)p maetfet battet ff^
ïte met minber benpbtfcljap / en bicë met meerbet ontoeerbtgt)^.
garn/ban oft fpbtt biels mael gmgljen.t&ttfl ben bobt bcgtopaii*1^
bie oof6feIuebeinfcnfoubebe%. *<atramenten te teren/ tntt*&'
feiöbtn/ als ijp flerftts baer tnebe bergopen mogfitctan befeltf* f
bcr ben boet te bjcngïjcn / en tot een meerber fcerarijten. Wól&t |L
uct ben racbt ber$. Serene/ beittoflleenberotriCljiiftt/en!)^^
Emyelbartfoobele<i5obb?ut|jttgï)emcnrfï)ctu
                         ^
<@m elrfe b an bcfe bjij mtbbeïen/ tot s*beugljbt$ bermeeren / * Jw •
tenig0 eremgel te toerctoeren: foo tornt \jcur b'eerfte tori ter ï)*1x*
confejf. ui.
t'Jjooien bant tooo^bt «JSobtg aengaenbe/ ^oe bat JBontca/öjJ" f
ï.^.13. berban^.ltugiiftön/onberroabeicraebencnmtbbcïen/öis*?^
barïjte/om öaren fone 2tugufttnttm tot CJjtftum te bje«0Ö^D pt
-ocr page 153-
* .                 Ghriftelijcken -Waerfêggher.                        101
jw Punripacïfte ï)em gftcraben geeft / bat iji» |>. 2Cmtyofntm foubc
i'öoitnpiebifeen. nDaiubouenbien/battct 1©oo*bt «Öofctotegott
ll/üan fp fcinen rraffitigb bs: foo bungbt &ft bonen bien ben wen-
w tot be ttoee anbere: te toten/rotter bier bt enbc tcttet tuitten be?s
*?• Sacrammtov
fo,Pc*a8ia/bie bermaerbefonbaereffc / beur f feoojenbant fermoon
tin s ölu*cÖap ban ÏS^elio jolen jfêbnnuggbebaen / ioban ijarebcof?
Jtpbt op gljrftaen: foo top norb rlbens roeren.
enïiCtroulier rcbtlteni'!^ 2&craavbtbp een baffcnbc bonbefecn/ s"nMSt'■*"
fn«i * ^omn1im^ bp een bonbefeen/bat met een bjanbenbe tojtfe iti
^^cninonbtöonbenbc/bebJetrdtftbecnt'cmtfteben/ acn ftacr-lic?
ttju°eberen/tneenen bjoom/ aljsfpbanbefegrootgöwcÖ"^ be?
r«eht gbxtoceft ïDant/beurt pjebtfeen/baftmen tegfecn t'quaebt/
tèn tocf6t öc mcnfcÖcn totter öotgfit* JBen ontftefet oom be öer*
ftii«Utt £eu bfuotic/cn ïiefbeban toel teleurn, Ctoelcfe bier <£itt>
^m be toccxelt quam fteben.
In^cl3ictljtemaecfct bat tim menfefee fp fduenniet gfeelijtfeenioV %*?£„
0 '*£fltë eminentetreaturetoojbt. ^ooYbirfemaelgijeblefeentsy
citb patlöt ïtt^Öe brfetene/ be fonbacren baer fonöm bertoijtenbe/
J «acr be biethte/bc felue niet fecmtenbe.
^olm^' ^air(im{tlt,'tï|*iltRil,'aetfóöcl1 menfefee fiemelfrfi:
i^^jnbebe nature berfeemclfche en engelfcfeefpnfe. ©curfulcfejS
*if in Öiebt/bat fommigbe/ ootfelangbe tijbt gijebuerenbe/ gfieen
le„ ieu*flÖrfie fpijfe ban uoobe m feabbcn/ mettet fejoobt ber enge?
ïa/pfi e"0ci,t3Pbe. <Cn om l&aria IBagbalena/ Jtëariatfgpptia? **»*Mki
b0n" ^ anbere te berftoijgöen: IUbtraiisbmbifripeibanï|cHo- ** ,Sr
be/m ^Öop/ ö*0 fonbaegöjö beficpiigöe communie ontfangficn-
8u >,,!!!fv1 0o*tg'cl bc toefee beur fonber eten oft buncfeen : fijn fpijfe »
befef"c«>asijoo?t0 bmtoille <6obtj$bol-bjèngöen. ©atfep ban
jjaen f®Z"lSSm fpfelueu gbemepn macrfee / bit in beughben boojts
%efcebt om pjofiite lijcfc ttaóo?bt<!5obtiö teöoo?en/
om teel te biechten / en ten autaere be0
^eetentegaen.
2fit/ o ^eere/miinen monbt/ oo^e / tn bette / met b gotM
oerytfee gratie opmen/fupucrm/enbeRtten r onbaticfeb
, Weötooajbtinïtoojmomboojetiöcojenbc/ cnmt>
*«ttbto.,ï"rr!^bmtoolromffcK&bierfitenbe : mctb/bcmtiuitten
lctten, % SJ "*&«»»»/ bereenigljtmagfi toojben/en in b eeutoeïijt»
$ in'              Gap.
-ocr page 154-
jol                        Ctiiifteiijckcn Waerfeggher.
Cap. xxxvii.
Moetme3om s,volck^gefegh3de deughden tgoedverteggheriï
Sietgby nAcruvvenvvegh-3 mttermet3 vvtttmmfdfegghen,
<£fe b?agïje bolgïtf feer toel op be toeur-gacnbc: wai'*
gyemrpnlnrb / bit tori beter boen toilben ban fp pfr' ^
' g1)tn/ï)aer leucn beter atn Itcllcn / en baer toe meet tt
dên'rntaet'^^.^-^' ferttioonc/tcbiccljtc enbe tciv$. ^acramente gae«i;
alfegghcr. ^^^=^ meertoaften/bibben/mifleï)oojen/oofïtbagl)tïiit6^
toaert ijun mogöeltjcu / en anberetocrebenban beuotte/ penitent*/
en caritate beftaente boen: bic Rebben gbemepnelijeB toat te ïjoojfrt
en te lijben: pjincipaliic» en oocn om te ft ggyen alleen int bcgljinft'
banfulcbeengoebtbem-nemen. <?na!foo/ niet alleen en befefien f?
in yaer feluen bit bitterftepfct/ bie iv.t ploou"rl)en ber ncte en bcgljtnfe*
berbcugöbitgöeïegöentó (footop tntOTJ. Capitjelgöefept ötbb^U
maer oorfi ban anbere mentenen bie Ijiet op fpjeöen/ en met fcljijnft1
s ... ., banbettoytlafttgljballen, |>rgtjufdbanbertort/fegglj'irR/ o«*
Taaie* bartctgbeencprerlitbertotitopbcbmgftjrtenbalt. 3Faerom/aU*
Tvjjr, is" men tewanbt bertotjt t'ggene baer btugljbt eneere in ggeleggen #»
wacrea ai0 bat bp.fober en matigl) i?s/bat öp bercfetlorö/gobibjucfctigf) /«"
,of' JepIigljbS: bat en tg al maer een fcïjijnfclban bertotjt/en eenen tofltf'
aeljtigljcn lof. £>oo fcggften bebetboembc/ Jjaer frghnpen/berWF
Sap          itenefï IpOt beflagljttlbe : Hifuntquos habuimusaliquandointk'
" ri{um;'&infimilinidincmimpropei-ij. ^mtfcenbebanbcfaugijeaf;?
bno: <©it 3ijnfe/bic top ccrtgbts beur onfen fpet gebcuben tytibta/t*
tot
een frljgnfel ban beitoijt. £>iet/Ijot fp nu bp <0obe berbeuen &**
gpaerom/ berre ift ban baer/bntmen een goebt toerrb/ cm l)tt W
rjïjcti oft frlnmpen beo toeereltiS fcube moeten laten / m en moet al£
ban maer te tloceBtr gpemoebt 3tjn/en tt Ijtugïjeltjefccr boo?t-ga<"'
3©antupt fulcïtis/ atëupt een fefeer teerKen/jtjt g^pberfefeert/battt*
goebt moet toefen: aengljefïen bat ben boofen bpanbt en be toee*rl*
foo rontrarte balt en mif-ljaegïjt. <$fi bouen bit/foo ötbt gijp t'0'
tupgïjtnisban <6obtptooc;t>t/ban «6ob*s$ bienaersY en aHe <&&&
bjienben/ bat fulcRggljebacn/toel gfjebaen is en beugïjbcnjrB. ,
3M-ïiaIurn feg$tbanttooojbeftettocï.: smghymerutoiv Wy
ciey,, j,e SBat$/toatbteboenftatt/enbcmetftatmenfalfeggbm. l@antbrt
Cchccdt- menffljcn 3im foo flccljt/ en guaïtjrRgöegronbt/ bat rpooefib'al0^
Wat (ai. ft tftcfaef&tti / iaefelfss ben rlaren en mereBdtjfSen roep <H3oöt0t0
tn-r,
frg. tenm ^cpligöeren ftatt/ mllen laetcnbaren/aUeenïijeB upt bat alö^
£ en? fotlte rltpn beffpeebt/ te torten: w«tjahnenfigbtH i <6jHitg»e tt» y
-ocr page 155-
A RECTO ABSTERRERE NON VEBENT OSLOQVTA . 3
vïrtutifiie via,populari abfterrear aura ?
Yrge iter vi^ue tuum: difcerpant cetera venti.
^«7f^iró feS «7H/* & fUlantjwrr^Defm capd min.
-ocr page 156-
^ttrWft-* . ChriftclijckcnWaerfeggJief;                           ioj
itttttn/i, : fa£ranberbe icfc ban Ieuen / batttlcebeten/banma*
len tv, 'ï1cfelfc&aP^2t foubemen fcggSen^ Wkï®igocbefui-
ïuaeï. f P*fcn/ «nbc <tëobt banrfcen: be quaebe fulïent met £act
■£. l 'P?caen te meer berfcfeeren/batttt goebt en gobbeltjrn is.
beft 0amto*o*öe öien ffttlofooplj/alfmcn Ijem fepbe: JÏJen fegöt
*u»ebï *
ban ö' %thSljelooftUKl/fept J}p/. Scdmali: Jliaerbe
difpnj* n& oft ijp feggljen baiibe t'gïjene bat genera fegljt: Malis s«««.
fct&n Jr!'laudari
tft: ^equabemig-öagöen/ bat&foobeeïal$Sge=
Vüe,flor?J0^bfn' ®MtSan:ïBtf-pj»jfen/«S0ciBotexlof. ï£et moet
;jjfa üt 3Öu/ bat met l)et quaebt niet en arco^beert.
'etrgïj c» ?m lnott etn %&*»)*& toe'ucn * cnöc lijn faerften roe. cucr*
^e&s ln«tteu raebtbanbegöencbtcinfulefejsbrdlanbtöcöüen/
^at fc ïf? toettö öat Ört fc futófcs te onbcr-rirljtem #>ict ai-bojrn/
C £°et bat r *oM*/ * Me faltgDepbt/ en toel-baert berepfcljt / enbe
nbft£bjl0ni)ftteaen-fieit/ baatmen feggljen fal/ enbc bcrgljriijcue
alttjtits , *n3&wten principale niet bienenbe.€en dooft peerbt gact Een doecfc
te °P !)en?°r öcl|Öc6 f9" gan0Ö«VaI «aften al be ftonb
dt
nte lttten m,: tantiet Ö«n eentf te bcrbaeerbigljen om te
ften/oftbaer cu
hondca
mt- 47rIei«»ibanftilt£ftaen. JBacrt'gart fcobeelterloerutr^
Sbcii ^e.
e Donben mogftcu baften en bolgljeu/bJillen fp: oft fp mo;
Battn.m? naerèupsBceren/alftöaa- Iteberbelieft: macrt'pccrfct
ju«ifrlj^u Jlinen beur. €n men fut bat be öonben langijet ecneu
"lacckt*j8Dencnbe meer ballen / öoemen meer bjcrrftsbacr ban
Üöen Sact/JrUn
&affm mta* toiftWitten. JBaer ift bat gl)p b gans
hCtte n«c ^?öcr tt"ö &aernacrte fiemfp mogöcn een Ijupjs aft tbacc
t "°cü ÏJatt-if'^en alberftenbe en bclfcnbe / maer ten liften / Ijct ft
t ,* *&!Mtjr& p « «tfte/banfclijs tefbaijgfien/eiïtenneftcte uecren.
ifK ÏJarer*et£ 6cf»b?oubJe/beepren upttennifte&alenbe/ fpgart
De hinaea
«&rat Öem heiS tooo?t/f" ,aft öeljinncn caftelcn/en ben öanemebe/ hrbbea
kakelen»
JröP t,iblJct «wfcolanglje alft Ijunluft: binnenbicn/ fp beneftt: c
a,V °P flï bit &nr r ,lïatr 'rft öc]bbrt ^- *koo«n iffer niet op te acï}=
cinutfmfiinerrrmbanöen»«nff!jen:maert?biftcii8/ ï©elboen/
&ct SoeberS 8a"^n*irbeelfeggljen. »ant/ gïjelgcS
bctf ^öattct balï,mit
ntften fout,t «nogiïm fquaebt boen/
I«iJÏ0o«ninoiMï tEh!!infeöm
am ölcfen 7 «i bacr toe ftouba.
^^CfSSfïr a^PÖ"nIaft«be/ mitxjuabeop-fpja,
bal ; ^fcphewS PT' Facrlleeft«n med.ccre.cum nonfimrefpon-
T<tf»M»,
tlcfeb JeKi?°*nft«6o«/ «topmp fpjeften/ aengljefim
w«arittox>ojbcn. jBacrkcurnocJ) hjbtfaemerre*
brn
-ocr page 157-
104                          GhYiftelijcken Waerfegghcr.
bmfoofept yptottcttfeluen: Tu d:diciftimaledicerc: cgo,confcicn-*
tiarefte, didici maledióta contemnere : <0yp $cbt gyelcctt qtlüC»*
fujcnen: cflirfi/nacrt'gïjrtupgïjcnmtjotiertonffifntie/ tnöemctös
gyetupgyeni-ö tebjeben/ yebbe gycleert / fitlduiï qua.btn elavjte.w2
fmabeu. <Cn/ jijt gyp meclter ban b tongye / om ai te feggïjeit ttf
b belieft: tettbenmetfree baumynoojen/cmte mogyen l>ooi^
foubermptcltoojen.
©'toekft ontVmjfclricBbJp Cyjtftenen bed betre beyoo?ben tt oiv
beryoubeu/banfuleue ycpbenen.i©ei vj}etêbe/batcn£bcurAfëo&t'^
ben lof en pjijg be# gyegcele toeereltg niet en fal berfr yconcn/ ift fW
fee bat'onfe ronfrientie ono beroo?beclt. <£nbe bat on?? oerfe al fy^Z
gyen-cratp ban alle nienfeyen niet en fal bef toaren / ift bat Vop v^
<U3obtentonfeientiegycbaentullenyebben. temeer/battoelbfl*1
niquacbtyoojmoftlyben/bobbel berbienftetë, Regiumeft: ft{?
een ConincKlyefc fait.
                                                          ,
Tw- u Cobia^ moeite toel fbctbjytban fyn yupf-bjoubic yoojen / f*Jp
ftiJimnigyeubloetu: aïoft<ü5obtyem baerom metblmbtyepöt1^
forljt Ijabbc/om bat yp aclmocffen gaf/be boobeu Vuap begtaitc»0^
ben bongyertgyenfyijfenbe/benbebmeuten bertrooftenbe/ cfi ati^
regocbcüjctcfcenbcbe. ^>ceoot&fnnbjicnbenl)em tebeitreutf1'
fulcncn pu-fmaccB fiabben laftigy ggeballen. JBaer yp en lid *
baerom met typbuiftebjel beter.
                                          fc
'***•          £>oo ootbgfob baerom banbentbiegy bet beugyben nitt en W"^*.
«Cyjiftus; yceftong banfulrftö intpfcweu riarcnfuiegljclgycnofP
i«f. 18. gf)egeuen/ jnalfijnleuen. «bs oorfe öicn..blmbc-mau- n effen J* ^,
lucglj /. bie bicgmaer tempoer enricu totonfcnl?cere/ ïjoe 1)é»1 d.
fryaren meer tcgyen toaren enfttaften ban fijn goebt beur- neut'''*
JÏÏ?2tó J*>en leeft ban ^tëopfcsi JftaurufiV eenen roouer en moojbet/ »v
' ,6. ' ■' bat l)p int fectagy ban fijn boos boojt-ftel / be boffr yen enboüö?1^
Moy fes fen.bati €gpptcn beut-loogenbe / tot bit yepltgye gcremijten tf'1^
ligienfen/ bit baer tooonben/ten goebe gbelutbe comenbe/bctotf He
«o moor" S«ft flöetoeeft in öaetlicber ïjepligy en ftrangjje leuen/ een brgïjf JL
nijgyenbe om bit naet tcbclgljemfoo yp ooeft ban ftonben aeti P^t
baen Ijeeft / yem aen Sfibcms 3tbt bebelcnbe/ om fijn biftipflfl'^
ïeerlintfe te mcfen. l©atye«ft i)p gb<bacl)t en gytbacn J W^/p
göepcpft/ KBatmen fcgggen fotöje,^ n^tntiuarrjen fijne mcbf'^jtj
feilen/ fulc&e toilbt-bangbcn enbogijelen f ilpyteftalanb^'jjt
goebtbeur-ncmrnöoubenftaenbe / banbatypt mitfnïtfet*11' ^
looe< Vninbeïicnfoubc ytbben latten om ftoctou i|p yeet biji'^jti
itenttglj iacr ianeb <6obe foo gyebient. <ü?erft beur al/ faö iatr löllLu^
ecnrellehcn gljrfloten/ enuenitentie boenbe ouer fijnr*fttr--JïjLBt/
fonbigl) leuen, l£p ftonöt een groet beel be^i nat^tp m-fgo W^tf
-ocr page 158-
f0Mh t            Chriftelijckcn Waerfegghcr*.-                   ioj
fifoüÜ* . tÉrostm: toaftênöe a&ij&tjstetoater enbe tenbjoobe.^p
tSSf öafSÖö ban ïjutte te gutte/ be toübemas b«ut / en bulbe be
gfjebienftigïjt
^ yoc?faem|)tpbt. binnen bienbid&p ötetenbaet inbe&anbcn
jn?r»Öemoet ban fijn oube fa!attfen/rooueiWmfiiIrfeïanbt4eï)ttps
iij^^atötbeljpi £r|jaembel)p fjemban fijnïjabijt^ ban fijn
^^•"^fgnbtranberingïjctoanlmcn/ omfiaer-lieber feggfim*
w: ÖP öccIj. ntaer I)p btïseerbcfe felue tot een beter. €n gftehjrft ï>p
bcj/ Z1^00*tott gebooiben toajï: aUbo leerbe Ijpfe oocfc baer f toart
^attfet ^e fimttm sf-^SÖ*11: cntie ^aö8tft m*t Ijent/ enbe
in bni r 00rtt Ö*PfisÖe fteremijten af. ^p is een ^tpligï)/ toermant
«^s9]J«n/toten0 bagft comt ben rjbitj. «ugufti.
&&,*!* °w&1^$.Wfflcm / ^ertogï)ban2l<iuitamen/ bewt
SuritM tem.
tthaJ^^atbttcttetemb}acI)tigf)epbtbet^.Berfue/entotIeebt; »«****•'°«
tnï^an/»>nefonbeiigïjebiagljt3ijnbe. «fes&pftjnenftact/ ïjabijt/ s.Wiiicm.
Gelaten ihceft/een ïjeremtjt toerbenbe: ijtt ïjarnag/ t'tocltfc
ïttbtSm °«onigï)epbt ber^. 3feercfce gljetyuprfet ftabbe/ nu tipt
Wtjfti ^ Penitentie c» fijn bloot lijf bjagöenbe / enbefeerfcffets
"* 86r» F0oter ootmoebigötpbt Ieuenbe.1©aat faetfce bat Sp baet
fcPtic« r Öaböe/ cut'gïjenebat fijn bjienben/ enbe al betoeerelt
Btn, j^00 f°ube öp ïjaeft ben sloegfi ïjebben ïaten ftaen / en om gfie*
^ttcoA811 teï "t*»»6 Ö«ft l)P fötoebele anbere tot fijn beur-nemen
ï^^tmü / enbeeen^benütg|}efteftber'ï©üöeïmijten/tntiacr
«tentT^^Sf. Jjoomottmmüttgoebtboojt-gaen/enanbete
uSBöenfoo't||UttüiÖ:.
%beöt/om söeödöi^fpöt tttt ötttsjöw,
5 f*1** &mber */ o alberfbetfte 3ieöt/ nietgoebtö g&W*
Z^^BÖtimen/nocö min boï-amten en tonnen : maec&E
J^JJ-ftanbigöin beugftben: enbe gfieeftonjï gratie foo
!!?**•>»£!* Wett ^*^c8tm: frattep öen totgft bec talig-
^^tïSïn* bna-toanöcïm' woeöm famt&ateug&feen
Ca?.
-ocr page 159-
10£                       ChriftelijckcnW'aetfcggKer.
C A P. XXXVIII.
» De drijyyandenfe!,vvelckj^nfe,(iie ons quellen?
De VVeerelt > tVleefch rebel: en den Prince der hel!en>
&bbc ben menfröe <6cbt te bjtenbe gïjefccuöen/ foo.
foube I)p gïjeen bpar.bc n gljcljabt Ijcbben/ban ben «^
-^./c^io^anbtbanbet Ijelie: en hit m Ijabbe Ijnnnict f o"''
Drijtyai». »5WDtmn. ^acralsftepeobetocbrc-rjjojiglj &&*■
Sen ó%^J^ &en sün/ ban foo ift ong altegljcn gljcbalïcn/ cnD*™
oom an? ftlucn laftigïj gljebJojbetu 3i>tt fept 3Eob albitf / uj>t on ^
W>?. aïlernaem* Peccaui &c. Poiuiftimecontranumtibi: «SctactuS _ j
mihimetipfigrauis: %t& Ijcbgljefonbigljt: cnbeimben/ o$ctf
fO!itiariegïjtfte{t:xnbempfeïuen laftigïj gïjetooiben.
               ^.A
2tlbfltbcnmenfelje queïtenbetot fonbetrerftt / bat begint»1
in Mt*w uartialebpanbm: 3De l©eercU7ljet WMtty «6 öen TO
ueU t©ieori<8oomban $. 3an€uangdtttoy ecnanber man*' ^
11.a, Rennmtoojbengï)fgf»«n/aIb«si:Oranequodeftinmundö,Co» ^|
pifcentia cacnü e ft, Concupifccntia oculorum, 6: Süperbia vitï_• -
batmbetoeereltfe/ oft fis f»s^ecxlïi«fi&qpbt Dcj8 tolecfidFjiac / o**n
gïjecrïijrïi&epbt beroogljcn/ (fbJelm bc toccreït fecc toeï bc*** ^
tuagö) eft t'to" Ijoowtbijc beo Imenjs: baet ben bupueï ben ton*'
<n#tnfeafi$L
                                             .             ^J
UDantal jrjn bit göriijmbietonftöeptim legTjam/ elcS ^jUj
oufofcïucn ntact&enbe/ omowsban alle ratitcn ftnjbtteltU^j,
norltanjï froenbooftngïjei ft opucr-bdbf-ljme / en ^?mcéV%,
«enbe fijnen togïst/ enbe aenflagi]/ Ujo jbt tod bn bc <C fjalbcen 0^. v
Ifem/baeïbanalbUiSmtboetïtSoïjftact: ChaÜ«ifeeerui»c «•«>^t
'* mas, & inuaftiunt camelos, &c. '&£ Cljalbecn Ijtbben bjtj ttm^
ghemaccHt/tn foo ban alle rantett aen-baüenbe/ ijebben öe»f °A^
gijenomen/ enbe be ïuwfljtm bnfiagljctu SBaerom fegljt ben ijj^
SobfèftïDCl: Milkiaeftvitahominisfupetterratn^itlen^^jpl/
7' ben mcnfrSc cnber aerbtn/ ijs eencit ftnjbt.SMe tacecelt io Ijrt »*p
baer bcti ftnjbt en &»gï) gfjtf mert ttojbt': onjs te uen/ tö ben gj:^
bt cl)tm / enbe be rroone te bevbtmen: enbe ban bolgljt ben t*J» 2öo
gfjertoonttebmben/ bturbietoel gl)tborljten fal Ijebben '.Jpp
*.T»'w.t.
d>» ^aulusSfeglJt: Nemo coroaabitur, nifi legitimè certauef' ' ^t
manbt en fal g&ectoont Voo jbcn/ban bit bj^ttelijm / en toot nt
gluborïjten fal ftjbben.
                                               ^ $?
g^c repfenbf femberen ban 3fracï in bc tooeftijneT&aböc»^ y&
öwrriflic oojïogiietc0ljcii Jjaectbpanbca: mo«bic bccWoI1,, ^^
-ocr page 160-
2^-Es ComrRATi Animse hostes : -38-
XH* nos inftfto circumftant agmine peftesf
undus ouaiis^atliaiTa^fiirens-CartxjiTitiïnuslioijbis.
Ucl*'!? Uciie/ Sms treue * «£«fo/ S«r *** *™#r'
yjrettlWde/LeMondt,* U dorde/Du Prince l'enfct.
-ocr page 161-
ht^s                   Chriftelijckcn Waerfeggher.                        ïo?
^of/quamen fP int lanbt ban beloften: foo ift oorfetmt ong/ gije-
•renbe onfcttpfc ban bit tcgentooo*bigï) leuen. %n todtué togïjt/
& p oante ree ftter fijbc / en banbe flinrfeet fnbe/ban bde bpanben be*
C te »| rl too?ben / bïe cnjt ben inganrfe ban ong beloof bc ïaubt bc# l)Cs
JJW«Jttfen tebeletten, iBaer/ <6obe lof/ befen tscoftfjtbben top/
*» mmftfttjus confrienticüjel gftcruftig/ footë ijpoocfe tod bc?
{Act tc2ljcn al fyn bpanben: gbdiitfe een egödfeen int miböen m
^«ibcijonöjn/ alftfijnfcljcrneburftrlcnou-ftrit/ enbebcinöaet
^"''ttottbebctoagent.
                                                           T
Ö tt*!®} ftrijbt biconjs t'iaieefrb lettert/ t^ostss ceift-macl gïjefigu- '• ,
gl"SyEteceftütena/ bic«ftatn met foetigftepbttct ouer-ttebm? l
ir* S6*cW c£5otrtjs gïjebjagljt feeeft ♦ <&m anöeren / in bien
Utiyl #a|tal / biet al ftribe ou gljemacfe/enbe fp friuen teri te toe?
Ituer 0Jt^ 0£ Dc rcfte inc£ aclJttnöe: bot/onbeieeft/ onöanr&baw/
bei 1ÏJe r?rrfuf n met toulufeljepbt/tnöe bJelluften bcrlt-ftcnbc/m
Bailr oniï«toar}jtc boobt caufetenbe. IDan luien bef-ljaluen&bis
tiOtlJn&uPf-^?OUb3efeeTb3elfcï<be : 5iultuscftNabal,feam<iüm i-X**$-
9kuluum:&ftultitiaeftcumeo•' ^aoaï$fot/bolgljenbeb'ttpt<
nSSl ^W nattnis: cnbe bc fotfiepbt i-s met Ijem. *>oo ift met ljct
fcti! lJ: ate met b'ccn l)tmbtluftijrel)ipbt bet bloemen enfeccrant
btrji ^ïengïjenbe / cnbe nut b' anber fiairtt fjet fidfdjebict toet?
««mr möe/ om to bebjicgljltjrïi bacr toe teSeinen. <01jenocgïjte
fcen ^^inallebjelluftigïjtpiitenbebetmactfe: fonbetcetustebcnr?
&'aihtUt al cc^m^^gantBelijtfei$/ t'bJdca prgijenoegislijtB
,* 7 °at baer beur be utjhe enbe be tormenten eeutoigï) 50%
ilecff^atftfeootfeeenflg«tebe3Sbleefcl)!SgScüJeert : bieafóeenen j. 8**17.
%'rö^tntojen/ bmg^etft/m^auibrjöefigureettaltijbtxsifJre*
^tttrt *** toeber-ftaenbe/met grooter bcrtöamtljepbt.Sft vist
%u' ^Söcltjcfeen fttijbt / m bacltSen men niet b jij en ig/aock ban
rjjy^ftmbjicnbt/engiDebuet/iae felfeinbioonbei^ $« binnen «•*. 7.
taettVn■■00ncn/ègtï ttnë m enfrïjenji bpanben: bie fip niet gftcftfiou^'" IO'
fclccrtJ Can; ^ at & eenen menfche ttaetbet beftaenbe/ban fijn epgen
wj ioebt- ^KiS öJjeeft Ij? be felueboctfeï / befrïjubtfe en be=
5en liörri Q.uacbt en ban ongïjecief: met Ijem hit felue btbittttfljX'
aïtt)öftt
         / nm et n ütrtt berfeenbe /.aen eentafelfettenbe/ enö?:
^atlwCtiemt,?ae0Ö?nöe / flaf^tljp/Uiaecfetljp/ biaer Ijptóoit
ben; ir7aEditvCnbe nocïjtansi beur bpanbt mort berfeennen en ïjou?
^eefrif'? ^ ^auiuji: Sefe toeet baeï/ bat in nsp/ bat ifi/iu mijn ««»». 7-
Z-Z 5b«" fioebt en rnoont.
^n2lSn?acrrcmt o»«boeIJbe^^bpanbt^fï)aöï, upt bc fonbe
**« ÜeiUwT; ^iC top ü12tbam ^°bc ongïjf toojfaem 3?!" gÖtbJct ft:
1 En ■WWtt^swntóc/. onbtrbeIeatibeteJ6ctiiuigljcben/oof|t
<© ii                befe
-ocr page 162-
ioS                       Ckriftelijcken Waerfeggher.
befe ggctoonnen/ bat ons blcrfrh?* quabe gl»cncgömtöfï»bt Xj&tt tig
roert tcgyen ben gheeft. 33it berclaert ben hepttggen Stooft el albt»*
«om. 7. Video aliam legem in membris meis, rr pugnantcm legt mentis me**
3,f fe fie en gfjeboe Ie/batte r een anbrr to et m mijn leben i&biz be to#
br$*jöecfl$toeber-fuo?igl)Ki. <Cnbritruilrfc$rotötï)p/ onferfll^
aflenben in fiem beclagï)cube:Infe!ix ego homo quis me libcrabic »*
corpore mortis huius? <© ten fcatijuigh enbe ongljelucïugg mmtér
laaie
fal mp ban bit fterueiijcjt enbe boobeïrjen Uc|)aem bérioflen'?®*,t
fcitineniggmenfrfjetoel aenbargte/ ï)pfoubealanberjsoöfgnï)öf*
be 3tjn / en foo niet met eten en bjmraen / enbe roet afle maniere b*^
toriïuftigöfpDtöeminbupfeiitperijBeïenftellcn. #oehenfoube btf
4.r«x. 4. fen Weeftö-pot/baet be boobtin fit (foo befcmberen bet ^jong***?
tot <£?Iifeum tienen) foo altijbio fijnen bellen b?anbt gfteuen : no»'f
«He int bier gfiicten: maerfoubelieuer met toateren ban tranen **}
penitentie/ foctHcnteblufffhen : oftt'houbt ent'boctfelbantbi^
bcurmatigfiepbtenabftinentie/ te onttreenen : oftoocfe ben¥&
banben bierenemenbe: mibtgyaer fehieri «ptten gfttfrifrbarje/en0*
oojfaetaen bcötocfrtlt'S berttafienbe/een abftrartleuen acnnemtf*'
«$ft anberjs fuïlm berfefcert 3ijn/ ban met befen onfupueren bjan5*
te berbolen inben t)elfc|)en tyanbr.
                                       , * c
De Wee- ï©en ttoeeben bpanbt ijs be TOeerrit: bk onjs oocS aï beb jietjöel?)^
«eit. nen tornt: ate met b'een fianbt frDoone bagyen / frbatten en §ot>&
11'
ïjepbt aen-toijfmbetmaer met b'anber/üebeentehjen aermoebe/b^
b?iet/ff auernrje/en alberitp natijuigöepbt toe-Dieng&t: fcaer Ierfir:
fbJartaenfifÏJtmtteenfröoonmarföcrebetmommenbe / tm\d®
tebetertebebjiegfien^ierbanfiiUen topwtttl terbefcraïaetjsb^
meUen / om bat top bit bjeeber bcrganbelen moeten int £rb. €*&
tel/
en fommigfte anbere nae-bolggmbe,
                                 ,
-2&P betfceereit toerbt berftaé be bor#pepbt/baïfrgcpbt/gbeiI)^~,
en fotfiepbt banbe menfegen bie fulrfijs beminnen: iae bit menftP^
feme 3ijn be toeerelt. 10an tortrne/aenggefien bat ben boofen bpa»Dft
fgoofbt ijs/ foo fieet gp ben $jince bqs UDecreitjS / bat W bet W^
A^.S"-rabetoeerritfcy e menfegen. »Ibuobiaeggt£.3tugultgn : QOr
Temp9'** Pcccatoresnom5ncmundiappellanturJQuiadiledtonemundiöjj^
"*' bitantmundum: ïtëaerom geetmen beqnaemen&rüen btVK***^
<0m bat fp metter lief be bejs toèereltjs be toeerelt betooonen. /
g^e toeerelt bebecfitonjStoonberïgtB : te toeten/ metlaW*
frijoon-fpjenen/btei belouen/tori totuen/ppjfen/enbe me betoiHf^
®aer ban totï beftgure toa*^3Soab/«mafamfgnenbjoeber^^
«inne nemenbe en tuttenbt/ en met eenen/onbertoatgt/bebeeï*»^,
*a«w. jjeftene bepboobigggeuenbe/ fcgggenbe: Salue mi frater: W*
gye&toet/ o imjn bjoeber, ^>oo ooc» 3(uba$/ tnet eenen rnj «J1*
-ocr page 163-
&l\i h               Chriftehjcken Waerfeggher.                         109
be w!e^"Jttaetïte,;to««oöenbe/ben:abnibe/ en ïcuctenbe. Stïfeo boet
Wr eeCer
met &atr ftDoon-fpjefeen/ fckoon tooo?t-boen / met al
oen» i'!ï
f meecïsen / *" öeïouen: aljö met eenen gijcbf pnfben rug
Cbcrih
ben wcnfrÖ betrabenbe/enbe ter eeutoigljer boobt bjen?
tewr*. ^lrtt ue
toe: toantteglfulcH eenen bebecfetenbpanbt l)em
O
m ^ .oat & Qualijca bomeiijrfc. £>oo ^.auguftijn fept/foo ift.
esk|Un5le™munde,fallax,& prodttor.' Nunquid non periciilofior A«s*filn.
al|j ndus>quammoleftus ', Nunquid non magis timendus es durn-v^'1^
^etrah^?m^um <Pernis; *& onfuruerlDeerelt / bebjiegueltjeB/en mw.
ta^r'SÖ;
^tjt gïjp nitt fojgöeïtjr 6et aïjs göp fmeerluV ban atë gijp
aen Sf r***
Kl ojepgyt i Xijt gijp niet beel meer te tycefen / atë gijp
W!**t/ban
als gfjp betftoot en ber fmaebtf <£n foo boet fp / ate fp
betta1 ■ ^Öepbt niet en toint/ ban ftelt fp Ijaer tot ggedien/tergen/
35}jv 2***1
/ belt|)iinpen: en ten Ieften tot cpenlrjrfc betboïgijenjs toe.
^n0g J*i^oftVbd niet gaen en toilt/ ban treefct fp fleeutof-bel aen.
Ijen, 15F
oan & eenen menfrije beter baer af bebjgbt / ate be toeerelt
^%Ö balt enbe benijbt.
noth u 0!n/gDeen beter mibbeï / om ban be toeerelt niet beooggen
ben/h7t^,0nnoi te too jben/ban batmen bit lieuer fie leggen te i)eb*
bpanh7! «ube. i©ant alf- ban is men betfenert / bat be toeerelt orjS
liebj,j? ^ foo fp euen toel altnotg «S: en bat top <£g?iftum te bjienöe
Si t^'' oict ons beur - fept / enbe baer mebe ggetrooft geeft/ albwS:
^Eft» VOSO£Ut:>fcitote,quiamepriorem vobisodïohabuit: <£n7*«m j.
*i)> poÜL® bettoonbert: ift bat be toeerelt u-lieben gaet: tottt/ bat fp
^feeith ro bra"Dt^ï>en vlBupuel / biegemaï$i$?ïnremetI)etDen Duy-
tott^^J^e met be Meetelt behelpt / om onjötotfonbe enbe alfoo «d.
^BÖnitti e,ncniö te treeften, g^it boet gpeerftmaei/ met quaebt UI*
t0nfcni f
ten ^«ben beurt quaebt begagljen : enbe ten Ieften met
ho^ JntÖette/ omt'quaebttebol-bjengften. üettoele&e/alft
^c&en **»* 8Öefi|>*c0t/ *>oob-fonbe i$: alentoietbtmtttm
?trft«ftfl
üo1 tomcn« JBaer be tlepngepbt ber faerfee / oft eeniglje
*$r&ö J7?ebmwinbermfomtgbt0befonbe / batfpmaer bagfje*
&n en m* moèn toP ggenoegg fan/ oat top niet aï te gïjmtft fla?
toatrtth
tEn: mattafeb?omefölbaetenenertjgöfMetfytm/ goes
r^eelwöoubcn/ mbetoe-fienalberm«ft baer top toeten bat ornd
^is •^rtf?1^?11 *
; toart bmtopanbt oerè baer aïtijbtsrmeeft op
°nb^-6oS cr'batfnca^epnen pleg&enm &un aenaagöen te
^btaSJ^°rmbPanDtfi^öatbmrfon^pme/beg^egtn^
"•^emtegftelgcftteaenmerenen/enmetftelc^rraH^epbt:
0 iü              alboer
-ocr page 164-
i io                         Chriftelïjcken Waerlèggher.
aïbaetootfc meelt uoogbeboenbeomte fccftoimoien'fn tenemflj?
al feuöe öp oorfe op anber/ ftcrrue / enbc toicl-bebJaetbc canten loot'
alarm boem omalf-banbennienfcö / bacryuonftetcfeiSeH yulu^
IcosvtèbebcröteneütebccUJelbtgljen.
Comfitien ©f fcnbpanbtïjeeft albe conbttien /.bteinenmüpanbtplceglj^
4« vyadts. titccfen.i^ fc aPaeyr een oubtcoftumte*/. en Ijcnct nu cmtnnt bcij^
bupfent iaercn gibebacn. $p tóloos en fterrfe : toatst al fijn natutf'*
lijrlte gauen/bie Ijp ïjabbc als ciigcl in fvjn frijcufeï: bit 5jjn l)em giF
l)ccl gbcbliucn. i^p iS quaebt en ftooncrbigfj / en bef-haluen gro«*
wan pjeftnuutto en betmtfen/ftout banbegrüpe/en yatfc-uccuigfi "/*
betbolgft. Ijcm nutbermoebenöe/ nocö fUeltbcdctcubc/'altooïfj
ï)P ootu bititmaelbetftooten enbejrtuomten, i£p iS nyoigl) / arp
enbeonbefcfoacmt.
                                                             .,
.H.,,pe.te. Jfóaer/niettegljen-ftaenbeaï bit/bcyoubens gecbeuwfit/ tj^
Sh«n onferirl)t/entoe-bluryttotycm/onbettoiew^
Tyanden. onguitfiepliglj booufel ijebben laten aen-frij&juen/ batis ■Hl)?»^
3:rfu£i/fooen moeten iapnommeimeet ben uiocbtbcvïojcngttu11'
lüant/ffcrcaer ijs öp biê met otóiö i^/ban bie ons tegljeti ijs.
%'*• 4- gpaeeom fegïjt inritten $r. Stuoftcl $aulus : <Cn gyceft ben btflj
nel gjjeen plactö. ïl^oubt b cloccn/ en Unie ut met. 3ac bot meer tf
^'w4• £>. 3atcb fegïjt albuS: 3©eber- fiatt ben bpanbt/ en.i)P fat banu- B*j
benbJegülooycn. l©atfoubeiemaubt min ronnen gijebont Aö#
ftaen-'r-tcttiJijcuen^ Cu bats gfteboföten; batsbteto^erbcrcrtigö^1'
l$ant/bcn bpanbt isgörtür& ben Crcrobijl: bentoelfSen ■ is een*1
gtootcubJateï-bjacrfe ban.be tuuctc jpsüuè/ ooefetelanbeieucnö*'
;© cTcn fieeft'fuïtfc ïtit f onbitte/ bat yp naer- Icopt be gïjene bK:iW
ïosunr tnacr tfc bat temanbt ftact / iac bat meer is / y em ben tJWJ
fecert etV inloopt/banUocutjjn fcïttc tergy. Sëaer op ronit.baclte ^
öat^.i>eetcrfcpt: «©cnbpanötlooptronbtsom / als eenen &ï*'
trljenben lecuto: mats beur remebie enbealbctbrits toeire / ffJÖ^JJ,
i «*■ ?♦ öaeribp: Cui refiftite fates in fider^ebct-ttaet feeui,/ftetcfe int 0»
lootte. v<OusgfjcloouciS/batClj^ftnsljemberteonmn Ijeeft/ & *
fijnmacyt benomen: foubatyp onsWk lunberen en can/ yct £"
öatVupïjemtotquaebtecuigljtonfeittgöeucn.
                - ,jt
f$m ais Ijpjem oyer-gaept;ljecft/-ettö^er-fe!qte«;m <Cy«U0/^tj
be bootst; tm onreryte aeitböenbe ..x banljeeft Ij? fop al. fijn g^
gyebiofem (bpwaniftebanfpKfcu)bat Ijpnutanbeïocs3$r3>« n
Biit bijten eucan: bat i#/t&t gyeen quaebtbeöbJingljöifma^P^^
niet aubers/ ban metten Igjucn furiën/blepcn en fmeerfeen *ox'%c\f
fO£tï0|)tpbtenbe bcbjoglj a«t-loefe£nbe tct quactt. ^t:beacu^a
meiT&t bat öaruan onscoKleju/enbeb^OTtetlletr.ottrom^^j,!
en iffcr anbcvS guectxUi^re ban boen / bannvtt èobts &Wf%j*$
-ocr page 165-
toörT                Chriftelijcken\Vaer{cggher.                           ui
tur?          n/ tfOÖf«-ft«n/ enbeniftronfenteren. <©f>tItjtHcrs De vys?r
fel-t v£ ble ÖÖcfiitnit light / al grehtfbc ty / al b\t#\j? / al crijV ais eenen
ten hi ^p/cn
al öfteÖPtoan «uaebthcpbt fijnsfrifgbatfc hupp tot* gieten -
ren■-
/ a! kïJttn lJP0I*°* ^tttlten tei??sïjra/eube te berfcheu*deahondt'
ftSf •' net^ansi3t5n\j}p berfenert / bat Ijp ono niet öecren en tan/
3^UlnSl)eaïj6Ujpi)£m nietnaerbermgacn/ban fijn feeten ftmfet*
toJart^ ^P^ebetra toojben/ batbwibt on© met rechte gheweten:
f.; nt^ctioonfcfchulbt/enbeonfenbji)entoiüe/ bat vup ongonbee
^larhtbegj,^
frctthaevom*ft öat,ïl£n aïtybtöraebt in aUctcutatietotfonöe / int
ïbnh f^toctc ^m / en£iet£ Jweöcr-ftaen: mant baer ligghxt al aen:
^ %xr*'tofleü / be reft niet licht om fchoubuen en i$, t&it leert ons*
ciij. i5o^ö noch metecnanbet gheïijritcnig: Serpenseftlubri-^0e^'•J
tüs ■' Cuius fi capiri, hoc eft, prima iiiggeftioni, nonïefiftitur ;. to- /„m-hL.
e^i^üttucordis, tiumnonfèntkur, illabitur: t©en bpaubt/ahS
^Waeh^ent' ^fcct flccrisO m 8ïat: bateniS Ö00^^ Dat W b'ecifte
letï "till9Öcucn/iftbatnieutnittenV»ebetftaït: fooüttpnthpghes
*>an a/2nen 7 tot u,t öieuflxöcg herten: en mm toerbet niet getoaet /
I^tef^t^
:Crt eöctoe-ficht ban ijsnoobfaerïteliitHet ban gtoote tracht en Goede
At?c- IBant ghclnehmeM beur een gaeb* ghettomae frfjilbts
vvacdhete v*
koeïv / UlEt Ul t^w toetefien / enbeben bpanbt t'outberften/nxeer
iti ^ öattmen met bupfent mannen foube / als ben bpanbt mt tot
ftjjt j^°°^e mare i Slilfoo oorife^ met in alle bccojtnghen in tijbto" op
tg tj. ^e *e Vujfen/ enbe alarm-Je roepen: bat ig/ fijn hert tot <{5obt
tj^j öeffen / mct {jtbben / enbe faequame hulpe en mibbeïen baer toe
BÖcfok F
te ^^m'' öaet meo* boetmen meer / ban met ai bat mos
t cw^ & alfmen nu t'rmaebt eenigften inganeït tcttet herten/ beur
bpatj^' °ft ooc& alleen beur Ijet behagften ghegenen heeft. Stils ben
flop/» nctÖ op tlielbt io7 enbe ban bersghefien tojo 'jöt / met eenen
tElleo r^ïj/ oft ttompet/camuen hem boen öertreefcen: maer a\$hp
ltnn^tt
inÖE poojteheeft: toat ceft hctfBtss/bloebtö/cn avbfpbtoV
W, better"öei)ecan boenupt-ficerm i toant mftftcnötel iftal
Vb?^ alftfo° becw SÖ«oi«e« iö^,
^eüki ljd^c6^t00c6 gijfbeurtv aï^benbpanbt metghefloten Brfeuen
■^tethtf8?*' foötoftftertKte.foefHttotmantrouüïigljepbt enbeva"ver'
bei* beftp3
0ttttrfomeny iot hein te berbJilligljcn/enbete minnen: ^ °!
f
°° fi> **?
röÉ&t tó/ bic 6?ieuui "ttt open te boen: maer ghefloten/cn
Ö&e/^ïl llitblcrteto0^£n: cnbebenbobetebjepgöenonbegals
^öe h I ,
ijp mft fuIr6si mc« bco?t!8 comt. Sïifoo ijs het fcfeerftc/
(tittiïM
eöerabctl ^ *»e eetfte aenballenbe fmeechelöcfiöepöt bet bes
at«R met eeng £1$ te Uiükn beften : mmbegbint ghpben
fel)ooneii
-ocr page 166-
i il                           Chrifteiijck.cn Waerfegghcr.
fcfioonettfpcrienfen ti}tcïmbelofujt6 op-frï)pi;t te Icfen ; gfip ft»
bcojro^etojingfien^gfien/om open te boen : <£nbeban/begfitti*
gfopbe groote beloften te Icfen / enöe femjnigficn bebiiegfielrjffo"
ïofenpjrttf banbfehien/ metalfukfee anbere aetttret&eïrjc&e f*'f#
ben: göpfnltübebiogficnenbegöcöan^ötbinötn/ *nfco«Ifttts!
fectijSintquacötcmifenteren.
3Daeront/aIg fulritg te beur-frftfjne temt / intfierte aft fin/ tow?F
bic bjicuen ban fmeet&cnbe tentatten / noeft gbtfloten 3ijnbe/ fon&tf
eenjj een oogft op te flaen/int biet banbe ïtóbt Cbjifti jlefu. ® jcpr
boo|tgooce benbobeoptefiangöen/ fcobjacr/eutoanneerfipnfi«|
meerimtfuIf6enberrabet-lrutfeboo|t$ Quaem. batig: SBrtpgl)* *
quabe en bebjiegöelijröe fmnelgcfcbcpbt/ bic b fulrifeö aen bjengfr*
metpmttentieteraftgben/ enbeaent€rupë€Iftiftibeurgoebefif'
ftertungfie te nagfteïen: op battct boer niet n*ccr en lufte/ ben bpatt0*
ubjerfaltghepbt/ mfuïtfectnberratbtfcijapgöcbienfttgfitebjefti1'
ntaettenbienfte<TI)}ifttftae.
Crijgh- ©eloofebcbjiegfiehjcRe Ctijcft bonben be$ bpanbtjs / wof^
^c" borb boel beur-nent en gïjetoaeljt toojben. Want fointtjbtjsi ben W*
vy anbtbntoontbemmclepnengbttale: bemetftetnat{;tinaliut^^
arbtet eemgben bergft oftbofch fcbupïenbe: enbealfmen Sein bi& *.
onbeöacfitelijcfeet aen- romt/foo latt ftp be mcnigljte boo?« toW&
enbcaïouer-ballen. £>oobebei©iotimujS/ tegbmbiebanllafj^
montentCefartegfienbeottbe^rancljoifen/enbeinetranbere^^
tnoct ben bpanbtnict terccrb?eefen / noefttefeet riepn-acöten/flJ
berfmaben, ^>omtijbttSfalöpbebIut§tgl)ebarenenbcpfen: o*1*
fooupttelorKen: enbeabs|pbbeeftbaerkptfoebte/ banfecfl* $
fietn met gbetoeïbe ban beuten: enbe anbere bte berbojgbm IaP*!J
ballen b aen ban acljtet. £>oo bebe/tnt gocfee/ Softe leggen bt* J?J
^an: 3fcaeltegöen2&etuamin/ bie ft ban eobtf-toegl&euwjj
toilöen. ^otntijbtgfaïbmbpanbtmet een ftfiijnban flrootem^
én menigbte/ben anbeten eenbjeefe aeniagftem #00 heeft bett»^
ftn gfieeftaen £>int»ntcttntecct& toionberbareop loepen gp£Ö5
ab* ootSaen |>.^üarton/enbe meer anbm: foo êp onfieneIge6t1^
bagfteujefcg boet/met mtnigfctcbantentatien / enöe gt«tWd2
inbaflingben. JÊaer öet fojgbeujt&ftc fc/abï ben bpanbt feu* *f%
menfcBmettegrootebapperbjecuelrjcfebtpbt / bangjgfteptfl^
flcpn-moebigbcpM berrafebt / cetmen bent biel tanbebent*^
t'ujeïcfc al tot meetber berbteufte ramt/ aïfmanber gfceen t*nf«tf *
engfieeft» «Itemttjsnemtben©panbt betbelbt-teecfte»/°??V
t'benbel ban partge: iae meeft be lofe/alft gfieftfcitben tan: <^J^
.acneoraen bcurbïienbtgftmftent tetoojbem ^oobeeft®0*^
gbebaen/ ttt toapen-rocfeen berberüegbcnebpanben fijn iw** ®bé/
Poljzn.li-
-ocr page 167-
fcet&Mih > ChrfftelijckcnWaerfegghcr, ,                        115.
fcoctrmr w&*foo oob'anber beelber topanbenfépnbettbc, £>oo
tyft "^"Patórtootfc/ ycmniet alleen gïjelatenbe/aïoft öponfe
repjj ""-^aert / en faligi)epbt forljte/foo Ijp beur t'fernent aeti <£ua
r«tbei flitacöbeafeb?ien&t: maeroorn gjemibmtQbtgi betanbc*
|)p u™ De flïjcbaente ban eenen engrï bejs iicytg. £>oo batconbe
^üxifl-i a^ ^* 3'uuana/ öa« fp inben carencr lagï): fcggïjcnbe bat
ifraeth cm SÖ^tmöen Öabbe/ om fiaer te toaerftöoutoen / bat f?
^tomn ,af*Sobenfacrif!cteboenfoube/banalbteftoare tojmenten
int aE™atljtCn/öaer fp feaerlgtfembhjuen foube. Suüana berbacft■*«*li-*
qm 1!!:"tomen enbcbjembt aen-fjtttöen / fiaertot <©obt fceerenbe/ s4tdW
BQhhj.rt~riclJtt« toojben in fulcfeen bebec&ten aenrOagg: geeft ter*
ttwffe\fatl «©obtberncötgöcbJetft / enbeberfeaert banbcn loofén
tejei t,a toPanbt0. £>oo geeft fp gem ggefacfct/ gpebonben / en
*nbc j^*** Sgcaagïjen / m fukfter boeglje alö öp gem bertoogfibe/
beeft^^^ofufieenff&antngöenaf-banrKberftooten. £00
in ttórS1 *?0ofen ggwft «ï öe njattgtfeen en loofe treaen baft/ bie opt
ben aSr&anbei te lanbe/oft ter ?« / is ggcgoo?t ggetoeeft« jlöaer
^5 • h? ^Öïifon/ oo<6obt fgnbctroubjen ftdlenbe/ beur-romt
' ^m pgerenbe ouer t^ïefft&/?»melt/enbe'©«puel.
Qgefcfct tesbcn öe ö?tj Upanöm
otifer ttelen«
w«t fï*1*»*!»» tonfctgïjen / enbe^eete ber ijcer-crarpten/
\Jr a? foo jbe oeboegten / en lijbe gïjetoelbt ban aïte f anten:
^^ J®c*©eerelfetoiït mp bergeeren / VWlttttf) rebelleert/ «tb?
t^tot/ ha» ^ttpuel toüt ben meefter maec&en : $ekjt mp/ 0
'Mbenr föU1&bm ggebuertggen ftrijbt ban bit lenen / foo toette
*^ttt 5g J?m magfi / bat icfc be twone ber gemeïftpe fljojwber*
Ca?»
-ocr page 168-
H4                     C&riftelijekenWaerfeggher»
Ca p. xxxix.
Wat httlpe vinden vvy, teghen alfttlcke tocht*
Godtsgratt: Wille yrpj'.endmJd'Engelfchewacht.
Dri} h«i- /^^^^«©nberlgcfeecjioote goebtï)epbt<6obt0: t>atJjpon^\
p«nicgh«o \&^(7 ju) mtmibbmonferbpanben/niethul»ei8O0ghdaten*|*
"nferf"' £^^^Qev&ecft : ,naer toana^ öatonss tot beUoojlrjcfee to«tf;
rymdca. *M ^^toannoobti0fooücut-fiem bat top/om lietoaetb«F:
fêsC^LV tt feggljen/feennen en behjbcn motten / bat ben fttö^
en al onfebpanben bie top $ebben/-oii0 meet tot o$r,
tungjje ban onfc gbccftdijc&e toaoenen bienen / en tot meerber D°^
faerSsebantriumpijantebirtoïie/0110 ban <6obe cjbegeuen3ün: ö*\
tot onfcr eeniglje Crijabe oft beriie0. £>oo fp alle onttogfelnrn bp #^
rientiebebinben / niet alleen/ bit befen ftrijbt faligblrjrn beur-toin^
3tjnbe / uu int göebjupcu Der croonen enöe triumpöe 5gn / bie f? *"j
bietojieufebethters berbient Ijebben: matr oocb bie Ijtet not& # ■
bt 17 ftöÖÖ^n rloecttelrjrfc met 3;ob: Pone me iinrte; & cuiufuis rna (
pugnec contra meetelt mp/o l|ecve/tteffen0 b: en bat elf60 y? ^
terjbcnnipbefötc. «tëoftöpfepbé / gbdtjrfimen foube ffc
£>teltutoen boet bpben mimen: enbt comc bit romen wille. ,«f' j;
tó.10. Iuft/bieuïue&0.<i5lJ^^
quis eft aduerfarius maïs? accedat ad me: - &aet 0110/0 ^eer/tfft%:
ftaen/en boet ftoubcn: laet fwtv toie «J mijnen bpanbti bat W^Lp
ijtt fal bem gftelben. 5©'bJelcu met clace tooojben ben «poftel v^
ficw. 8o
lU0 fept: Si Deus pro norm; quis contra nos> ^0 €>Obt met 0»tP ,,*
___J, „.,* ^«.«rt i «feobt is fdieritieft met al be eroenebie »»** *
mariö0110beerend eóMtsftftecïtjdt metalbeg^enebttw'
jgn: bat i0/bie met ijcmtoelften te ftarn.                      .„hat^
Saooit #u ban bebjagöet0: w^t hulp hebben»/, teghen fuUketacht^o^^
heydc der
yyaadca
t
t*friiMtflifiiif6nlumc«itobanbi)anbcn:aï0beï©ea^t/t'©ie«,Y^
ben^upud. t©itfullentopfioojen/ $abbentopetrft &&*&/&
uen/toat bit tooo jbe&en [üp£3 te bebupben heeft, ^iec w?.;^^
tgfeennen gljegeuen / fuïcfe allltoaeracljtigfi i0 enlupbt: enw»fi, t«
ijïeegbt te gbebmpr&en/ beur alfulrfte bingoën / bietoatltp^^
toefen/maerinbectoaerbepbt/ al nictoft luttel te bebieben W ^
«u"menttoeltnfirtenbeberftaft. <j5öclijtKmen foube mogs> ^
gïjen / ban al be <6eufe marbt en iacijt / te gfiettjc&en typ* iffC <&
%ü#
CotUtttfeJ flftetoeü)igj& bwmogöen/ al0 top on0 D"1De Jfp0aI^
-ocr page 169-
Th
PLEX CONTRA H0STJESAN1AL& FRAISIDIVM. . 39.
guod
ïflifèris tutamen erit^dücrimitie tanto ?
^atiarLiteraMens-.etprÊeftitisAlitis arma .
Tr ' _ ,                                                                                    z----------------------■-----
e'^^'qudrnrAe,QwJjk<turs,qudkaide/Sncontre ce Cam$'i
"'tjriKc.Ju Rre/L'Atu]e tutelaire/Et VArhitnJranc.
-ocr page 170-
benofuh              Chriftelijeken Waerfeggten                       iij
te/ pns : £lbebm bPanM ömronfe ftappigSépbt en&c cïepn oer*
«nw im cn"beflbEUr onfefonben/ footoeeltooetfcl/ mocbt/
bat S« r ^
m 8auen/fo° toP 6idt-matl boen: en foo maerfcn
tfibte r tet6en *" 6oerc/ al toat fdjijnen te toefen: enbe ootfi fom*
aibmf0
3ön/ Oatfponglpelmarrfien/ett toeren leutren: bacrt
*n oSrf
mb£t toacrÖfPöt/ alft al toel btficn toojbt/ al maer een iar|)t
om S°»!lto banbolt6f nenenüs / bat nergftenfi-toe en btugfit/ ban
•feuh ,tubc tc 6oen/enbe 6e goebe te twellen.
btfe h\-l0?t/
toat ÖuI?*6at top tegen alfuïr&en iatfiten magfit ban
Ê nen rampant,mÖe6ben. «©e toapenenbrut ai/ ban eenen Cfijifte*
cipitJ:mptt/foobie^^auiU!Sberfö?ijft/3ijnbefebolQl)enbe: Ac- *?)*/.*.
n'ttter ^naturam
Dei: J&entt «BobtjS toapen aen ♦ £>taet gficgojbr
^Pbt/irf tt^tpbt
: &m Ö£6öenbe benrinrfi-culber ber rtrijtbectbig*
kyilbt h ^f^oept
ttn 6cw<6rfd ber <6uangtlie ban pacpfe / mttten
bcjs g^ *JSi)cIoo&/en röelmet betfaligfiepbt/enbe met-fret f toeerbt
|eniw^alnoo6eüjfBeconbitienbatteen goebtCönftcn : batïjp Wapen»
63ate« -^aftmbctoaerficpötïjoube: ateoftfipbaeringy-egojbt «ns9^"*
tic«bt/a? roontrttoerc6en berretytbeerbigfiepbt en bcug&bcn be» Jee* ■
b"0tÖten Llntt
cenen r*l1r&'fUÏÖfr 7 6" ban bed madgien in een gfie*
^ algTr i*
<l?nt,e f°° 6treebt tot grt beleuen toatit fiepligfi «tÊuange*
èepbt k°t Sutfröotpt ftaet/bereebt om te gacn. €nbe met bc toaftig*
fryichten ^doofov foo tegïjen anefeetterfrfie en bupuelfröe birrigb*
^-ber&? ttntatimm toapenenbe / afes eft fip met eenen fcfiil&t
6jetreno /t^arc* tfnbefooftjnfioofbt/ en ficfcfaligfiepbt in alis bt?
6e. j|)a J, ?fe oft |jp met eenen fidm oft fto jm-fioebt betojtjbt ft on*
betloe toaarW
ant een*ntojomen eampignotn / niet alleen toeet~bic*
^bmW^^^octftebben/ macroorftbiefelueflagfien leueren/
baft6e ohpK^f aen~6allen magï): foo moet ftp ootfi met bet f toeerbt
r^«^bCoWÏÏeSu]f»e«i6p-ftanbt bes^. <©ftccftö^*ir-ficn toe*
k, ^onen brf J|0ttm afbit/ goebe fimp hebben in fijnen noobt.
r ftOlöcMwffr* aPttt«n/foo&ebbentopbigÖulpen/al-ï)ierinb'ant? Gratie
anötb»«ri!ï ttto«en/ bc gratie a&obrfr l^gentoülercnbebp* ,G°?ts.:
Stepen / ftiXletJ* ^«bcr be gratie <£obt*r/ toerbttoerftacn en &e»
L Hu!p€'
Ü111* btoJïLÏ *
/ btctoPbatt ^0De criïffÖen/ tf en öebpanben
ïeht ' öcÏK2P 5!bntc 6e % ^anamenten/t'3ij brut on* gDe*
Law-tócbefSi^^*fewS*/0re^^liSÖen^^^
             «nOe
S^ttocft/ h^ll e L *P 00r&mto«tmaniere batttt30/ batonjJ
^au»6
: Dnm ■ ï*?: to°Ï0iKn ffeggljen toaiiben #jopfifte
,mei«es: <&fe";^<IUlclmultlplicaci(um, &c.-tuautemfufceptor- ?fal. ,.
lm ^.oebeï*CKÖOe feft 3Ö,ïfP bermenigpulbtgïjt bietnp que!»
e waenber teg^en mp op J i^tle fcggfti n tot mijn fiüe eft
f Ö            ban
-ocr page 171-
li.fi                        - ChrifteUjcken/Waerfeggher'
ban mp: Sent en ftatt gï)een faügftepbt oft bertoflmgïjeban fijnet*
4&obt te betbjarl)ten. Man gïjp/o ï|eer/3ist mgn tocberïact / ettöe
bie mp ontfangljcn fuft : gijp 3Üt mijn glorie/ enbe bie mp f Ijoofö*
*AJ-5>S' oü-poubtenberbefty «©neenanbetplaetsJfeptgp: Secundüm mul-
tkudtnem dolorum meoium in corde meo; confolationes tu# lanifi'
caueruntanimammeam : Jiaet be menigljte ber bJCCffjeben mijtte
petten / foóft^bbmoor&bmmigïjcriepe betfroolringgmmijnfieï'
berblijbt.
^ooteft ban te beuren fepbe / beguï^ ber gratie ^obtiSijtni^
nigb bulbtgï)/ footljcmbcquaemft bltntfet / naetbenepfröbré
noobtpv on&befeluc te berkenen : beurbiatmibbelbattttstj/ .bfl#
men bit inbe ^. Jüerrfce plcegtjt te bctomen. ©anbefe gratie ffgftf
thüip.+. &,\§nviUS: Omniapöilüm,ineoquimeconfortat: SjcfebermagD*
aVm gem bie mp betftettnt. <£ü baetom / foo np bif6 tnaei gfieW
benbabbe / bat f)em bc queïlmgbe beobleefrböfoube afgijenomf*
toetben/ treegij bp beurantbooojbe: ^ct 3ü enbeIjct ijs b gyenoeglF
$auïe/bat gijp mijn gratie gebt: toant be bcugftbt en <®obtg erafty
bmbtinrranrfegcpbtboltyaggt. £>oo$ecftl)p hem/ bat meet i^
feïucm fijn cranrfibèpbt ggrgto?ietrt enbebergcugljt: om'be gtati'
brille / bic |)p baer bp/ en be upt tyit oojfactue ber rrantBgtpbt crcc{$'
SJrfcfal/feptgp/inp gecement mgntrancÊfocbcnberl)cugen/ ooi"1*
öefrarl)t4&obf<sininp1aioone. Cumenimirifumor, turn pote*1'
fum: ïtëant abs ten rrancït ben/ban bJojb' tcfebjome.tpttfelue fegfi'
AmLrof.fet. ben yepnggen btu"fï)op en Ittxaet mmb jofiuiS: Chriftiana infii-mit*''
%$.         fortitudo elb t©e Cljjifteigcbe crajtrfeljtpbt/ijs fterrbte. «©beige & otï
eenriepnfeinbt/ t'elcbentaiftmnoobtfoubebocfen/ tetftonbtgÖ^
JjoUjentoietbe ban eenen bjomen man/ (bit bat ïtinbtte betoog
Jjabbe / en te befegermen) ftetd&er foube 3im tn ceniggen aen- fto^,
trien man te gulpe yebbcnbe/ ban alft alleen toaet / fonber oor& e*1!;,
ggetegyen-fpoebt: SMfooiftmetonsi: beucbebtnr^romenbe/^
ftaenbe/enbetoe-comenbe gratie enfuiï)je<«5obt«i£>oo batïoplfIÉ^
toinncninonferrancSptpbt/ met *©obt$ gratie bcrfrcrrj&tbao?1'^
be/banbattop fonber be gratie bejsl|ceten rcnnlm alle onfe £#»$/.
togjsgepbt /en brrmoggen, «©acromfegyt £>. Sïuguftgn fecr ^
Auptflinm Homo tune peccatis vincitur, dum viribus fuis iuftè viucre coliar^.i
3k»» flne adiutoriohberantis gratis Dèi: 3Wf-banbJO Jbt ben méfdjf JJJ/
be fonbebertoonnett/ aïg l)P beur fijn epgben niacïjt oft bernioöy^
wepntrctijtbeerbtlijrfeteleüen/ fortbet be yulpe ban «Jpobtjs gr^^
tit ïjem ijelnen en berfoffen moet ♦ IBaer bie be gratie <&obt$
nemt/eerft beur boelcfteïjp ons mebebcat-tornt/ enbe ban ba
ons mebeberboïgïjens bpftaet/enbe bie niet en beriaet/bie iS °r,^xti-
f»&$' ***&*• |É>oo^int^nOttibï-moubtbetup0Ï)t: Graüa Peu^
-ocr page 172-
a „.           ChrifMijcken \Vatf f^gghen                          H7
as efficit: t&t gratie <6obtg maec&t ben menfc|je ottuertomneïijcfc.
n norg meer: Gratia Dei murus inexpügnabilis: t©e gratie <0obt0
tlnS*16" mucc oftܣftc/ S|xet pintocrtoiunen. 33aeromfepbt ben
^twn tnbetoeï-ijöentoebben Cöpftene/ metten #iopöete «©a?
wber eenen legïjerteg^erijsi'np / foó én faïmgri frertenietberfaeft
fe««i. <£n aï ftonbet eentn ftttjftt trgïjenprap-op: foo faltcfeinbeit
^^efartroutoen.
                                      !
toef?ttotebe&ulPtï)i«;SÖenoemt/ ipbenf>$enl«iï(e;/.^rar ben Vrije»
italïïm^00,top w^EUf-Saenbe^ayitel göeitpt i}rf)ben)met «épbtjs *vll£5
l'J**'*** Baatte / topfjetquaeötlaetmmftftputoenmogbW enbe llHu pe
ana^boetUi£>öO:&an/aen-gJjffienüat pitfenüpanbt/ töiéïjp &/
* ®ni?1 ontberen enean/ fjet -en jij tnetonfett banrfcen tojijen toüle:
fiher i fïfecr 7 öat 0cn ^Ü*n to*lle mct ^^^ S^ré göerpicrt enbe
luVtML y ten Ö°töt wjftlet / oft ftarnafcft té ■/ ter ujeuue gïjes
Wn *. eiu f"060111 ftÖPt'totóteïraen / in ottg topanbrp tegöctt;
^u?r'8&tpbt. ^ppbattettef-ftalum toaersti^tgljtji/bat J&. 3an
l^j^'^OnbtfegïJt/enbeïJOttbt ftaenbe: Nemole.dimr,nifi a feipfo: cbryfijt.
^ laT*16* tn toolttfr gljenttctaVban laan fp felutn»
jp^f?ttJebjtjïjepbtbep toi!W cradjt/enb; bebiebtbcp ïjamcrö/ bie
tarti* öönötöeeft/fietïj^ebcr intjrttriv Cajjitel: öacrDanbebjö
* iaü1 b«Ortent»eröanbel[ttopjbt,            .
beft fu»i c Öulpetegljen pnfebpanben / W Cngelftjje toarï)t.^facrfe *°pint nae-toolggenbe Caüitelepgfientnjcn I&e&eV:
©fltt Gorden
ligt en°el;
Ili.HuI.
«eiitfa / ï»atbenbienftenbebi'-ftanbtpnfergpebeengelen/ p$l
töjj^^tföefuubertoerepfeöen: tot beter Kennis/ban fop groote'
^Öf btbt om l)ulp möm 0&ÉefteUjcfctn tixijbu
>%> Örttg|>«fept/ o ialoeréKef-Bebber onfer fieïen/ 3t»iemet
' !S nifttn Wbit iö mp tegycn; ScS toil mijnen tooet fip&cn
«toen aelien/ mant gïjp eenen fterrfeen ïjelper 5Öt ♦ £tcrr£t
n^Go^»en,flIc/b"«ntmpp gratie/ enbetoflt mpaenmgs
^ notö^fle tweeen.. atmeq.
Cap»
% Öl
-ocr page 173-
i ï I                     Chriftélijcken "Wacrfegghcr.
CAP. XL
Wat doet den Bngelmeer^onferhulpenverflercks^
Hy rverfcboötttvetir den Heer^onsghebedt en vverckett'
/&p*yf5S&) Stjfsi bat bebjagïjeen antbioojbe alleen ban beert*
Koe" En" iülJc^ &** 'te*«»^oö Mte» bJPÖire»P&?engÖen flj9«*
geien. •>nP8FiSv' *?at öett ^cttft c" &ulPc öcr enBf'cn f onfe-teaert a*rt*
gaet. Ce meer/om bat menigte tronfcïjen niet b»6
, binnen Den faerebaer op en bentnen / noeljeews/ W
auonture/ binnen fmn Uutn fjactengoebeu engel #
Öüïptoe^mt^eicneertg^teónbefeeitttjepötig/ enbe fcjjabeliJf*
mfoofüjgptjt&enftnjbT.
                                                 .
t©en^. lUecact .£.. ïlierönpmusS begrijpt m eeirfententfe / W
jjjinctnalebiegaen-gaenbe: enbebermaentonjSnïrternen/ tottt»
groot röaer-nemen mbe bancfibaerljepbt beur 45oot / cnbe beur otf*
ten goebcn engel.^ ^pTegjbtalbiws/tódtoeettïtinalle Cïjiiftenc^^
Uitrinym. ten tebjltclièn: Maghadignitas ariïmarum, vc vrtaquacque habcac*''
fuper ilatt. ojrtu natiuitacis.itvcu'ftodiam foi,angelurn depütatum i ifet t& ti tt**f
i' ben ban gtooterbJecrbtgfiepbt/ en ebelöepbt batt onfe fleïen: bardPj
ban bit/ ban bejs gl)eboo?tenjs oc$£p|onrit af eenen engel ïjeeft/ &*'
<6oöttot5aerberbcbJaemiuetoc-gijcffï>tt*t. tpitberttntïtow*^
fcn^>fllig|-maetöèrfri«e/ a&öpfoogroubJclrjf&btbafrbatnitU^,
tlemiefembeign gflfen qüaebt e-rempti en feube gïjcucu t (nor|) öir£
j<£* i8- tttcötm/fcftcenïgBftngötlDCK«****> $o»fept'$ft> j;'Angeli■eoraitfj*
'cselis femyer'vident facièm patris mei.quf in g£Üs eft^aer-liebct^
gelenmben^tmeï/fienaltgbtjSIjrtam4H$uitttjugbabcrjï/ &i«jjjj
ben ftemelijS. 3110 pft ÖP frgg&en bnl&e: t©e engelen/bie be foii0^
ban 45obtt«,g^efeljtcfit3Ön /tot^aeK-ïttberbjetïbafrt en &&*£/
ntoVöteStju oorumtt eenen aïtijbte m <6óbts tfgöenbJcojbïg^P^
göetób'tontouetbtetïagïjen/cftrccljtban<ï0óbttt^etfoerfterJ/ *
terftonbtte bJitSen / ift bat göp befclue riepnenmbemr ongïjvSc
ö(tr.r. bergöt. téitgöeeftootfipjr^aitlu^tefeeftttftt/afei^fegljt:ti*?^^
omhesfiint'admmiftratorij fpiritu's , inminiftcriÜTtimiffi , Pr0f {#
eos, qui hxreditarem capienc falutis? 3£gnt fltet algi)ébieHfti0^f i jjj
beöulpfamigïje gfieeften / tetïjulöe enbe MWft-!($kflriftètf/' ^f
gÖtne bte be rrfue ött eeuroigöer fau'gïjcpbt ontfangïjen luiten- ^
Dienft der Bjcfen bimftbcA: engelen beg&mtbanbe göeboojte ban *B,^rf«
engelen, fr^f/ tot bat fcp fe baer bp epnbebjrl* cnbe ceutocltjrb blijuen **~/(oO
vanyvaer 0ft^t^. ^oolangïje öctfiwöt mfgnsmoeberSlicDaemiP | frti>
be^:it. toOjöttï)Étoam^iinöCjjOTOfijcr0go(benengeU<enbcaïi0ö«t» ff^
-ocr page 174-
J^RiPiEx Angel
40.
I TVTELAKIS OFFICIVM.
o\>is ope cuilos Aliger aclüatr
ftt^ai^ preces, patronus adornat.
u l ïrfente/L'omifinfententesEt mt oeuure droit.
-ocr page 175-
ft&emia            Chriftelijcken Waerfegghec                        irjr
«uhS? H not^tan^ «i toojöt bp nommertneer ban fijnen ace ben
"|«»« bit Immberlatem
tttaZ *FSf**n Wenft «* wmtinalijcfc in b?ij bingoën göelegfien. Cm GcxJca
toeofift P59ncnsiï,cto)ae,:llcwienïcpbf-mannen/gl)ebuerenbcbefcn "g^1
pen ij?8 ms* ^^ ttoeebcn/gljeuen onjs goeben raebt/ mbt bet Jcydtfraan<
IjT w «n ons ghebebt/enbe goebc toercfccm <^nbe ten berben/fp bc*
fcan? 0li?te5&tn öat on$ binberen mogfit,
ben e^ f ttfeÖebben top een fcöoonfigurc int oubeCeftamét/ban F- Dicnft
bc
«nisi s öi£ött«t,b£bcI<6obt!S/ tbolcBbanSfrael beurbetouv «^«gcis,
^StODtr X ^^^«nttonMjMnfteWiteqiwmen. 2&pnaefite
tcÖÖen h t^ btuï D£a0enbe/al-baer lp gaen moefren: en bp baglje/
brnc aa «toe bet fonne / niet een toolti&e befchuböenbe : oecfe foo
^Öetten^ f fllft tijbt toag on te treefcen: en ftaenbe/ aïft ttjbt toa#
«©at taan-tm: öat ^°"c6 ^oi,t!ö m aljS beïoenbe enbebefrhennenbe..
*neum. J~.Dat<Ü>Obt jEBopfeobdoofbe: Ecce,ego mittara angelum Xx»d.i^&
b bf w ^Wirfs faï mijinen engei fenben / bit b beur gaen faï / en bie * *•
6ehbe ^5 °#Den to*Sb: enbe b in-Itpbe totter ulactjs/bie U b b berepbt
ö,Wba moÖÖten top daetber bebiebt bcöben/bant officie/ enbe
ong j^,an on&n goeben engd: bat öp ono oork foo boet in onfe repfc
ö°betv^ï,euï öefe toilbetniffe / tot bat top romen ter nlactfc giet
C ^01: m# ^obt berepbt öceft*
ftojie^nu/ Öoe tocl bat oocö Oefen goeben bienft/inbe gbeöcrie fik T^.y&t,.
hanbenhï-'^:oWaj8/Meut<3b0ben gbcftelt toojbt: fooint göencfen
BÖftortbtM Éa öuöen ^oin'a#'ate bit bpbeVbienen/befcöcrmen/en
^U)tïrferu?TS bjengöcn banben iongben -Cobiajs / fijnen fone»
^Pbjaeojbh ^kbiefeerbancBetfjcb aen fijnen baber berfiadt/ aljl
{foo fp n^-f Efi fi>jgpulbigft toajö / toacr niebe fp bicn iongödintfr
ben en ah* nitt m kiften battct ben engel iSapljael toajS) fijnen goe?
i>E Ödftibah °»l^,ctl bienft btft rouben mogfien bergöclben/ooca met
ttJos, &Q .aIÖaer licbergoebt/ «ennenbebattctnori)brieteluttrf
babetvL °v ccÖaeItben iongften Cobiag aen fijnen baber/albetod*
ruWtott^Ppban6anöaclontfangfienhabbe/albuo: ©aber/boe T«4.it.
rk*W «Si ,** bci'8belben* $p heeft mp gbefonbt ghtlepbt/ cnbc
JWlomJJPïBP \pP beeft öetgijdbt gaenontfangen/ bact gbpmp
"Wt ntö ; ®abeium/ enbe al mijn face&en feer toel befojgljt: fip
^^onf*" f b?0»toe boen ftebbe»: en fieeftbenbooljEnbpanbt
F b?>enbtrSltn/ acn öacr niet te comen : bp beeft öacr ouberö groote
^8ïSl!!ÏÏ,'9btrröa^ae,1-eÖeï»acn. «nbempbeeftljp/oüöett
r8»iithS ^!tlUwn öfJJbtfrtJöbetoaert/enbeberIoft; W fc&bP
betiep o^P* ÜIE^ toeötrom b0m f«n J «i ton 3rjn benr jem met al*
%K!^^^ ^tt-öberrecobia0.
-**mogödgcïtöat temanbtclaerbcïenfttegöeï inogbttoen*
frljenv^
-ocr page 176-
i io                         
fdjen/baet                                     
ïjp in fien mogljt/toat al gocben bienft/bat fijnen go*6**
bagöelgc&g Dort: ban int aenmcrtHen ban al berija*1
e
bc bienften en toel-baben ban fcapöael tot ïjaer-licbetcn örijotue.
M.-itffc. i
*>öoficeft ben engel oor& 3!ofeyh tomen toecfien / en toaerftï^
toen be blutfjt naet tfgpptcn tencmcn/enbe t pergt&el te KW»
met3©aiiam3e^.^Kteen0/aefu0fdue/€onint&en^tereb^;
gelen/en jBaria coningljinne beo Ijemefes/ &tM«n oorfetoüïen o? » rf
toegaan bit leuen/ benbienftber engelen gljebmpefeen. #oe u» j
batceiiftujSgöeenenepgöenenengelgheïjabtenDceft/rootopöP* ^
mibt** bat fjpt niet ban bom enljabbe. mnt/ljp toas$/foo WJ^
leeïberujeBen/Cömprehenfot-.licetetiara viator: batlO/^egum*
eeutoiglje faligljepbtbetfeftert aert fp feluen Ijebbcnbe: nietal^*"
puren gangïjer baet tóe toartbelenbe / foo top al boen/ out tutte p^
göen. ^enfeïuen engel Ö«ft3irfiqJl>oc^.m^»tmtown»^
alftnutnbt toa* toeberomte ïteeren naert Scubtfthe ^fJ^Lt
■n .
bemoojbtgljtfteBenjnnbe. ttlfooljeeftbcn engeIbe%f ?X
5S:». ben6atf6etghelepbt:enbaetnaetnamfntInc6^.^Ectetbttlon
oocdë en. m ttoetben bienft bet engelen ipV atëfp on* goebcn *&l»fa
gei berader dln/bant quajöttoaerfrijoutoen/t'beiltanttberltcijtcn/ben toinj
e"r
         fgoebtbeïftercfeen/fïjertetotbtuoticenliefbeontftefeen: enbe» ^
i [ .bicofc boo?tjs in al bat onfet fiele en lirljaem toel-baett aengact / PP"' ^ P
booibeten. Bp-fonbetatëfponisgöebebt engoebctoetteen' p vjfr
, <5obton offeren eftberfrïjoonen/met Daer-Iiebecgljebebt enb£J_?
ft Èjen-fmeuen bp te bocglj«t.«en alfoo onjs toiaootfe/t'toclcfe tn »»
ge niet ftJjoon norf) beballigft en i$/ nttt ïjacr-liebrr bicrigfctpbt» $
ftefeenbe/efi a& in gulben toietooru-Uatcn <£obe ou-offerenbe.
A.f. s. &eeft aen ê. Stenberopenbaertgfjetoeeft/onbettoeleanberetm pr
g^aerooruftaet/ batljettoierootH/b'toelcfttfengdmofferbeu'
gïjebebenber^epïigöcntoaren.
                                        ftD*t
Sfilfoo fepbe ootft aayfiael atfiter-naer tot ^obiajS/ toatbteu» ^,
Ijpinfulr&ss gljebaenIjabbe/ eerBptotïjaec-lifbengïjetomen»!^:
T.&. ii. Quandoorabascumlacrymis; egoobtuliorationem tuam V°J^0jj*
Ü^"gÖptoaertbibbenbe met tranen : fooïjeuu'itfe *gl)** rjeiit
op-gheoffért. 51ae bé engelen uibbenfeiue oorfetorar ons*/ ^l^
fteöen en lanben/baer fpban<6obt laft ouer Ijebben/om teJLh&
vm.mum
bibt ben engelbeut3erufalem /ÏJpben f&iojjljeie*?{?(n,
Zxth. i. riaSi:Domine«xercituum,vfqücquotüiion
mifaeberis Hier»1*' ft?
& vrbium Iuda, quibus iratus es; ifte iató feptuageiimus ^^Zffitf
«© ^eere <©obt betfteir-tratötett/ öoelangöefultgöp w^at*^
uen/ban^teinfalem/cn beftebeniïan 3ttba/t»«ecflöP0?^Ï£ ia#'
3ijt/gBenabigöepbt te toonenden fiet/ljet i^ nu ftet fnicntqP ^ ^1^
©mberbmöienfibieonsbeengdmöoen/ijsbefen/b^" \ftfl
-ocr page 177-
^ÏCtttft                   Chriftelijckcn Vaerfeggher.                         321
fao h tn ktfrtjermen en betoeeren tegljen al bat eng ï)mberïrjr& W Goe<fca
hJ^SÖcfept hebben / maerooenteglien onfebpanbcnbemonjs "gei bc
«e baT^" on!S 9dPm* <£enf-beeïsï Rebben top bit cïaeriiicR in f g&e* 11, ^
«uftvl n^^°PÖete^autbfegÖt : Angelisfuismandauitdete; vt jpi9„,
enen nt :e in omni^us vüs tuis:<$obt lieeft fijne engelen laft ban b
wtt?Ucn : °B öat f? to öctoatcn in al utoe toegijen : bat is/in al b
««tont"* ^p fuilm **n l)aer-ucö£r Öanben bjagïjtn / ou bat gijp bp
&jm^"reubJenboetnergï)en!3 aenecnigïien fteenenftoet. ©efen
*»en t h s^p notÖi,ouen g«Öco^t/int bolrfe ban Sfrael te befrljubs
*n-bC cna*lcWacbt:^00f&nl^oötas / banbenbifelj/ bieï)em
l,^r acen «n beruinben toilbe: ftoeien liet tjttaebt op-Bel bes* bpabtg
bat im* 7 iïacr onö 0iU*m öoeben engel bagljeltjrKjs af bebjijbt / on
ej, Jr on» öcut befonbe niet en berflinbe / notft oornlifljamelijra
^ötl ^aet een Defunï,er maniere ban betoeeten ift / ató be goebè
tiatrg110t6 teSÖen onfebpanben fttiibem ©it toierben be €gpptes
3fvari toate *n betoobe 3ee/tot ïiulue enbcur-beel bant bolcfc ban
bowi/ We lp tot inben bjoogtjen gvonöt ber 3ce baypeiUieïstocr*
«ni^0 tn«foo riepenfp tot eltfeanbet: Fugiamus liraelem: Dominus £*•<? «4.
ben J^gnat pro eis.cótra nos-.Haet ongban 3;fraeïblucl)tcn:'ï!Dant
^li \te ÖCf ^ *3cur Da*tf ieber tegïjen ons.
%, "^ïpImlpeenbefcljcrmeniö gljetoeeft beurbieban 4*<x•'*
tnt'öh h n / a^tmm m^ b$ttnm nat^1 Öóbctt en bijf■ en-taeï)t;
^o^^prentmannmban^ennaföeribsbolffeberllocgö. ©ebjij nmuii.
btuj^tngïjtn 3tjnoora int miböelbant fojnaijS in 25abüonien/
*nct jjj/1 ^gel bttoaert gïjetoeeft: ben engel int mibben bant bier/
°°tk % v bm bjtjen / <6obtlouenbc enbe bantfeenbe. £>oo ïjeeft
^tftorrfc iy Dfenft/ïmlpe/ o» betoaerni(fe/ban öaren goeben engeï
ftabt\)a m:t'ÜJelfBfpoofabJclbeHentïjeeEt/ atófp tocbcromin be
llü*:quo ^ctÖuwafluam/coentïijcBbeltjbcnbealbujs: ViuitDomi- luèkhxj.
B6eba,lftlamcuftodiuit me angelus eius: ©en ï|cere bic leeft/moet
s?b«baaSftocfctt:toant fo0 toaet alïÈ Öptoft/foo ïjeeft tnp fijnen en*
a,,icl^r .^^^gelÖeeftbenntplenberleeutoengliefloten: en !>*•«/. 14-
F^%aiH?
         Em^abafUC/ «n^aftatutöpben ^aeretoeberom
^ am ^7 baeï^p kwn on-göenomcn fiabbe. ©en goeben enge!
I*1*13f>h^r bt maerte ban ^>ara/ een fontepn gjhetoont/ en l)aer ©«,*ƒ ^ 1.
JeeftüiSs öaet&inötgbelaeft/enbanberboobtbebjijbt. 3,onw
"*cÖiflu«—•w"»«»tt««enu;aen/metecnDiootiujerroi:/ tonnn* iof*
ftJni^f^SÏJenfrjnebpanben, ©eurt'gljebcbt ban^elifeusiljeeft
ft^ttnWftötbml,ïts:Ö1JbIpecrbettgï)(fien/ enbierigftetoagfienss/ 4.R^«.
6e«ft«aïr,,*tt&e!«t»aiii»ïteü»n bant ban bpanbentoaï*. ^>oo
«ÖetïS^
''met gouben toapentn/mttëmïancie mbe Ijaóbt / enbe bte
<&                      fcli'.e
^MMh.u.
-ocr page 178-
ut                      'Cluïftelijckcn Waerlegghcr.
felue ftoatBeïrjtB mbc ïufïjtroerenbc/atë gljcteebt om tjcrijtetutoat"
I}pl)abbe<£obtomalfult&cl}uIpegï}tbebcm
2.Mae% 3. ïtëat toillen top toonberlgruec erempclban engrifrfie ftwïpcD^
Mciiode» fcentegljenonfebpanben/ banbatgroutoeUjcfittartcren enftt'^
rusjegcef- jgffcflamj}ani|tliobo?U!ï/bcurb*cngelen gljeftïjkbti WantaW?
ben frftat bejs tempels mepnbete roouen: foo iffer mbcn tempel ttf»
«ngdtepeerbe gïuxomen / feerbjeefelijru/ ccftenjtK gjjedetfet/ ij1"
gulbcn toapenen: enbe t'perrbt ijceft bepbt fgn ticurfte botten ïM10'
bojo op feebc^ft gï)dlagï)en : cti terftonbt 5ynbct ttoee anbet ul0^
ten/in gyebaentcban ttoee fidjooneionggeten rofteltjd» bcrricit/ 0^
tomen / enbe yebbcn ^rüobojum banbtpfee ftjben gyegeeffdt / W'
bcrop Ijcuöen: grmbde qmtfen cutoonbcngycucnbc. ï|eliobojW
bidtcratrben: fgnbolcfc ontliep ï)em: enbcingrootebupftenwc
ïjebben gem bte felue ttoee iongyelingyen in eenen fetel gyefet/ e» »0
uptten tempel gycbiaggen. <£nbealfoo / yp bietebeuvm mrt W
paigen en tapaüge/mct groote marfit en ia$t ban trautoant«t/p<1 ,j
lebarbierpv enbicnaersYinbetintfo^ie bes tempels fcertoaenödS*'-
gljecomcntoas: bietoierbtnuupt-gytbjagyen / foubcryuipe *J
fyn bolcfe / men toiftc niet yoe / beur be toonberlyrJic yanbt <&oW
bit
foo claerhjtfe ouer yem toas bïijdienbe.
                             r,,
Aii.u. ^oo yceftben engd ï|erobcmgycflagï)cn : batyp.banbelüFL
gy'etcnisgfittoedt / ombatljp yemaIs43obt liet banbeti »olf-
aen-roepen:fonbev<J5obtbeglojietoctefcl)njuen.
                    ö(
g^aerjijn ontalUjc&efulrfee erempden en gyetttpgyenuTenP *.
I?. ^rï)niture/cnbeï|iftojtmb£rl>.ïicrrïie/ alsoodunt Küffl JL,
étpïigljen/banbengoebcnbimftenïjulpe/ bieonfc gotbc ctisSf L,
ionS3nnbocnbe. #>oobat fp onsnutcnberlacteu/in boobt cft^jj,
urn / tot bat top f omen in Ijet ccutoigl) Icurn. ©ef-yalucn \)$fiV
i»c i6.
top yet crempd ftocldi onë Cyjiftus in Ha3arus gijtfteïr w,$
teiensuclebanömcugdtet inben frycotban&bjayam $}&0(\$l
gyttocdt: ftocldi bcplartfetoas Limbus Patrum gycnacuit:ö£,lt;;
^ct toeur-gijtboKÏJtberljriltn: 2ïl-toaerbeoubcbabevS/ ffSjic
ryen/# jopöcten/cn al bic toel fto?uen/toocren: tot bat Cl)?!"1?,, j„
felue berloflfnfoube/cube met hem ten öemdop-lepben / 0Ztffl/
fnnyemd-bamgyebacnyctft ©cfidenbieint Bagye ^JLatf
bie toojben barr ban yacr liefeer engdc bedroeft: en oortt f°,Ji'$$
beuryacr lubergljduötenbergyebebtbcr^.üere6c/enW ^
ïjun epggcn bjienben/ te eer ontflcgycn /enbe met bü'jbftï)a?ft
toigyertufte euglcjic/banbe felue goebe engden gï)cb?agl)f,t' t $v
Oöouen al bden btenft enbe bp-ftanbt / mogfitmen nodj ^-$x&
bersbcmeiTHen. %ttoeten: opbattopbanb'ctutoigï)* ^^#0^
nijs/enbe beur al/toant aWrijtpcen ban<6obt / enbe ba» o»»p $&
-ocr page 179-
fetnw,                CkriftcKjcken Wacrfeggher.                        Ji3
h^^^/cn&tbanalt'ötplig&gljcfelffppmofl^tftt fcetytfbttoo^ onr««
J?-«>ttt«u«n en boet onfen engel albefe geebebienften / bie top nu PfJ»^
t^fR5Ötgi)f!,oo?t&tbo?n/ma£ïöatincn-ijs/ öp frijtjnt ons ooea f^
fe^nt«ftamenteftraffcn/ aïstopnutfcijoonisïjepbtmcttcgljes ons>in
ons
tóo?sCnen 3^n : ü'puctban top friet-nne maels fouben gVjeïtiaït q„aedt.
ben r^'ftnöecotifctetc/oftonii&iwtftfioonctt» ©aettoan Ijtb'
mi.
Cr* Ccn "S"1*in *alaam • als Ö™ öcn tns ta f«nen CiU*?ctt '
«ir» Cn£iuacbtbeut-nemen / oorfe met een Moot ttoeetöttegfien
«Sf1 Scrft: en buit ben monbt bet efelinneïjcm gftefttaft beeft.
Z^f/ en laet onfen goebcn engel niet arljtct / ban al bat on^
t,0rPtte<:ïtooe£beren: fct gocbtöefefcetmenbefcanallcriuaebt: enbe
jf.f^tcgïjcn-ftaenbcmonjsquaebtticur nemen,
toan tfeeöebie«ftentotH>emmBcnbe / Kartons nu tenen/
^apbaetbcur/ onfengoeben engelfeftulbigïj 35»- SWöet-eetft
tm »,* 2» «i alle plaetfen : pnnauaujtK latrnöe coiaebt te öoen/
^ «« ftcn upteetbaerijepbt ban fijn tcgïjentooojbigfiepbtuoo ons
wrj^pniiis fcertoef bennaent. Cenanbeten / bagïjcujeSS
«oht
tc3Ön: enbefctut al/fijnen racbt toolgften. ©itbebeelt ons
fielsï
s lJP Jt^opfes acnfujtut / naer bat ijn fjcm ö'offfctt *#tn'
oa lï?ttiacrt&aM>e: fooftpbefcpbaetup/ uoattncnbefdjaluenten
ÜtiSïJ* E,?SeïS boen motte / toaer in ons omrie fljemtoacits/
^ £bcrtacnftaet. »feu$qjiaft «Bobt tot JtëopfeS : Obf«uaJ&«u*
bitter ^Ud: VOcem eius' nccconremnetidum putes : quianon di--
ttlrrtïw'i"1 Pcccaucris: Et cft nomen meum cum Ulo : £>IaetimJetl
^oS^^wUm iaetto niet bune&en/bat gijp ïjem eUpn;ar£tm
hmS ty attontureom öatinen Ijcm niet en fict) »aut/3gt tttrfe-
foo httvT Visoen futt/ïjp en fai b niet cngfctteaft laten / nortj
W S*lcnenSacn:«i?ttbemijnennaem ( miutmagljt) bicismi;t
r^4 hl? Pp f«««toflbe:3*tellchem mmijn »ia£tfe:enbcift
bf«m?f 5ljp Bemtterfmaebt: foofalitfet nemen / alsoitgïjp mp
'tlthJï1, Jöacrift&attf&i»fijnenraeM>»olgïjt/cnalboei:bat
b*W,„
Ötw ftS5öe/ f3ofa1 icetmebe3ijn/entywuibttoanaue ü
„ %I:ra]&!u&
falfe wellen öi£b <J»«ite»..
Bci»ien. ÏJUÏy£mh«toat|)t bet engelen/ foof&ent *>. £craat&:
tüt>»:fed ■ Cr D°minc» SP» non es cohtenms noftra fragilitate mme- g*f* »*
^r»>hn 'P "ominUmcuftodibus ans;eiicam cuftodiam fupponis: "^
MbeS,80?,*1"*01 ^efr«3^tgijp: batgïjpniettttojeöcnatyp
^öamS? *
f öcpt,t b3n oaft tïcftm «,tiUfrnl: ^ g»J«»WtjtB o;£
ftlJ^«-»-ïlr
} wa^ï»P öetoartteber mcnfeöen/ftdtsDP oofft mS*
^«nffim ^ ^aetom Tegljt Ij» norij meet / albnö: Qupncs ergo
,ïla Cernuur vrgere centado, & mbulatip yehemens immme-
-ocr page 180-
H4                           ChriftelijckenWaerfeggher.
re.inuoca cuftodem tuum,dire£fcorem mum, adiutorem inoppor''■'
nitatibus: ©aerom / fcpt \yp / alfoo bicfe-mael alffet ceniglje ftiw^
ïjtr onngïje tot fonbc/oft eentg&e gljttoelbiglje tribulatie ©uer-r taan*
enbe b benautot/ am roept utoen betoaerber/ubJé lepbifman/u»**!
ïwloer m alten noobt enbe acn-ftoet ♦ l©ant/i)p rn flaegt niet/ npw
tn Vuoibt nut Oapcrigö/alift bat öp ütur cf \uepntjo) ttjbt0 Vj ffÖÖ"''
te berlaten/enbe niet bp te ftaetu
                                         ^
«©cg/fept ï)p/ toat een reuerentic enbe toeetbigljep&t tot Htoen:Tj,
8elbel)ooïbcbat\Mooibtmbi)ette tefto?tenen te genten / atë#*j
P/4I.90. ft0O?t: Angelis f'uis Deus mandauit de te : <6obtl)etft fijnen tn^l
btbolen en belaft/ban b te bctoaren. ^>aerom/in alle plattfen/ i»i *
leljoetnen/ bcetutocnengeleereaen. €nbefiettoc/batgöptiW1^
ftout en 3fjt/ iet in fijn tegen- toooibigliepbt te boen/ bat gl)p ni 1*9
pjtfentie b foubt fcljanien oft bjeefen te btftaen.
                     .^,
Bemtrd. SDaerom fcgijt oocu feer bael £>inte 2$ernarb / in befet man»^
Simus deuoti,fimusgrati,tantis cuftodibus : ïedamemus eos'a&iait
tum poflümus: ipfi. enim amant nos,quia nos Chnftus annuic: %
ong beuoot/gftenepgl)t/ett bantfibaer 3ijn/tot foo goebe en gl)^0 ;
tocroacljtens m bctoaerbens. 3Lact onö bie toeberom öcinirt^^
toant fp ons foo lief Rebben/om bat onö CljjtïliiJS bemint ty&'^Lt
enjs bie gcoote affectie/entoe-gftebaentfiepbt Raggen./ ató ¥&%#
em0met|ien4iebm/mebe-bo?gï)er0/in-tooonbenJ / enbcn^"
erfgftenamen teftoiben/mt firjc&e ber gemelen.                    &/
>€>tjj / j)oeUittelbencfet ïnetmenigfi menfrftop! 3at$otw*
;tutf alteen en laten j&en eenen bagl) toeur/ben anbcccnaavniaer ° r
; .göeöeejiemaenben eniaerenbeut-bpgacn/ fonberljaer-lieberen ÖV
Ibm engel eenö festoeten/te bebanrfeen / oftooc.fi te bifebcnow^
: jJtiSae bat meer ijs/bueftt itk/Mt mcnftljen/oorK CBiiftenett^'^
tojeltjrKOlmtnen Dunïeueneenjs enbenrftcn oft totten / bat# ^
<©obt futeu een goebe teatl)t en ijuloe / êuïck eenen goeben enöf l
fangljen öebbcn.                                                        ^[p
Cnbenotïjtang/aïftaïtoelbebarïjttoare/ fjoetodfouört *:!,<,}'
ben te gaffe enbe te ttae romen/int ftcruen / enbe in fjaer4w&/* j£
beel/bat fp öaerjS engels goeben taebt gljebolgïjt öabben: tn » p
beur futefiö in bien aïbermeeften enbe upterften noobt/trooft'B
fu jaue/ enbe ïnujje banben friucn mogöten bercrijgfeen. Mm^
Dtucke- 26nberss/ele» gaein fp felucn / cnbegepfe/toat een benauw»* ^
lijeken trooflig5e/en1jarbbefactïtebattet5ijnlal/bcurbefulcfee/ ^af^.
fta« d« fcpftanbt m öot&en bicr.ft ber engelen niet en fullen in tij&tf W
deinTSr S&enomen fjebbeniate fp ffen enbe metter baebt lijben fuflen f» (ert/
deel. bat fp niet alleen ban alle menfeljen /ban alle engelen en °*afl0f &**
m fullen berlatten toojben: maerbat feuUliaeE-ücbet*0 *^
-ocr page 181-
_                     CKriftelijcken Waerfeggher.                      J 2 5
jjw gunnen pjotettenr/ abuotaet/neur-fö?aetfc/en gïjtrtoutoften
Jjd&mner ïjacc aïf-ban fal tocrlaeten: 2Üae/bat meer i& bejs mijters
rJn3Öe fententie enbe ïjatbt nonntë fal goebt rjcuben / toeraetcfeen/
JJ«* btef-tocgïje ben feluen mebe nertorjfen enbc toerbeemen / bie W
?»u»en bit leuen in fijn birettie enbe öetoaernte gljeljabt ïjeeft. «©f \y
ööïöarbt (fegglj'trfe nortj eensS) Doe bittet toerbt bat!
jpatrom/laet ong in tijbfiS onfen goeben engel eeren/bienen/ bib*
w öanenen/enbe bonen al/gljeöoon'aem 3ijn:feo fal öp onö jmlnc
gj' numbitallenbigö en fojgljelijcR leuen/ enbein ongupteïfte.
foiïs &e toP al nfet brttt OT tomtn SÖ«öoen / ban foo top boen
fon s U/toaett bat top gein aïttjbtjs fep ons fagöen. Eaet ons ban nu
«boen : toant oat top fiem fien oft niet en uen/bat en gïjeeft notlj
B aj^-toeltoetenbebatöpbponssisj / enbe al ontboen en laten
EQ^ aan firn officie toegöe*
«%üetit tot onfen goebmCnsel
O^epligfi engclfrögficcft / ntptean <(5obc toe-sÉcfcljit6t/
totlt mp ban alle quaebt btnrijben / enbe mijn tranen gfje-
^bt/enbe elepne bcugöbt neut <8obt toerfcljoonen: on bat
Wwe h /t6De»ilgriinagiemijnjSleuenftbolbjagl)töel>benbe/beus
3Smm *e *•* fiemelfclje ^tcmfalem met to magïj fcereljjben.
C Af.
& i$
-ocr page 182-
i2(                    Chriftetijcken Waérfcggher.
C A P. X L I.
VVats ons ter handt 3enihuys3teghen al dat ons let?
Veurfcbild.hethejlig Cruys: yeurfvveerdt.eecortgebedt. ■
Tvv,e»he t_^===^ <É?nmctiffïJcöübde^attbcnl|ccft/fttbtt.tc6-^
.eede yva ffaTT^A OttteUtftet$ bcfpjongïjeii BJOrbt/ blC lHOCt \}t\V WJ
penen<!« W^. «^w ^örnatecotfolbatt/noininenneeï fonöcttojaye»0-
Ifë&ë^ penen turn gljetcefet en wet ijem en geeft: noffl««j
ïSttfiP aïtr ÖW fijn rapier enbe petgnart / oft iet anberg otter l>»
baSS4öa"«^nflaeunm0ö/om|)emteüevtoeetcu/ «
f *ïen allen o' bertoarljten aen-ftoct,                                 ^ <,
©Sbat bc tojaglje bjaegïjt: bKlrne toapenen bat «ntn^gj
ftcnm menfefie attnW UÜereebt ijebben moet: en bic &em gljcre£Dg
SXbeSt-ftc / oftlangljebjaienenbrpepfen. ^n»g,
S |?t tcec&m bc* *r «rups / en een eo?t egebebt Crpei*^* J
eertonUït: vwasitmöonber/blipm/toal/quaie/cfttoatbat^ p
S ontetnew cnbeftcfttgjdt op-rontt / ïjet 39 ItcljamthirB g*^
M/oft etnigc tentatie be? bpanbtö rats ouct-f omtnbe/ tcrttonfii
feerncnen on*/ tvte maerfcen een etunc bmc on.o: rp?efienbc oor»'^
ro'talirbebt: ï|cm/ftaetmpb»: ©^eeteontfennt bmung : .
f>«rc4)éïpton0:<©Ö£P^
Xhrrnhdritfic anbere. £>oo corn al* femanM g&eeubJt/ ott n«l
'* n SSSentrftcwen..- 5Ditïjee£toocnoojfacc!ic0öcgcucn b^
£e plagljeban {ja(ftt0ÏJ^oobt öact mecett fttemmen.            #
Theodor. li
S. <■<*/. j.
Smmfiddie toftupme banIjatft cmmq* te ra«tfea/ »
batWö luïianuiS bcn*poftatt / ban «q^tttene een tooueractgf
ÏSte/tómrt fijn metttctsrti een beïïjclcn jtojft ««wjgR^
om bc tromde» firt bloebt bet cfettette met fcfier at-ge>uffg^
meren o» te offeren: foobaerbte af gnjfdijeSe giften amc«fl r
lv bertciXicbt 3tjnbe / teefuenbc Cp bbicti m ftonbt / ǣǣ$*
Soontc/meteenteerBmbaut^^rap^:«ibcaIbatgïjtb?o^ ^
ttooflSiop&cnftaenbmtoott : mtrtarttfötfljebbm/nut^
^Sereen btfïMrupö / tóïjcttceeBcnbanbenfon^|D^
ff£/öflti^ban€&&u^^
-ocr page 183-
'■"                                                                                                         '■">".. ■■■ .■■■*■■■
/->                                      =====----------■------------1
kruin
^ontreces alarmes/Dequd bafton d'armes/Medoy-iejt
j^8 Croixjalutamy Aiiec la .■prierè/'Fen jieutgararfir.
-ocr page 184-
n«ibehMfv ■ chnftehjckcn Waerfcggher;                          127
eniïE mi * //" tCïcScn / bact <tïNiftu* alön toatw/fattrontentnt/
bcutv» atÖ«Htoe-bcï)oo?t / webctrcrJRcr.t. «©ngooc&Dicnenbe/
itt • for,» m*£to«tt»n5|je. Jtóct bittetr&enbrinben ton 011$ geloo*
mcnfrï, f tmPft«wörcï^3^tjtouI&igïjcpbt/a&oot& t'mpftcnc bet
öcnöamb bins^e<ir^lfti
7 mlic &rtVDa:ti& banonfe berlomngöe
<tttorï??t bam tcct6e« b# #.4TnipjS / roint tipt Jet toaerarötigtj °u Jt ,Rhe-
is. ^f/r1-***" bat ttpt Cfcifo felue/ tik sant CrupjS gljeftomen J™3^
bUbjeb £an W/afó eenen öonbt/ontfict ben ftorfc/ iae coc& be ff Ija? ciuys."
bjftQ. anÖ£» ftocft/ baer £p eenpmebegöetar fet en ontïjaelt is gl;e?
int facni^f!! tccf6«ien wetten rnipcc/ijs vat gfjcbmpru gljetoeea/ toau
nPfnig/ ", bEr^- ïtctf6e/banbenttjbebct%oftcIcn:foo & t©ioi
*übtftert
tWetli5/ 'StatuIliamiöV %xmm#/%\tfti\\\i$/ enöe anbew
a,ö&ctto^ucQ8g|jttHpg|)ai: betoijfenbc/ ijoebatbe Cljjilrouu
fceu/fj^Bljen tetr&rnbcu met bit faUglj tcrrfetn: J>un eten / bmir?
rSupg/ Y^'tomfe/flaejJ-ftebe/sc. gtngSjen fpupt / quanten fp
totbibht!! ^öts toaft rntnx ü3ccrc7 eBÖC alösrmctfl: atë fp Ö«»
ll'tlie
0 ?/ÏJ"r|)tnt/ mtfie oft fetmeou licojcn / enöe fiiïrlïc fccrr6e>
altijjjtgj^filjcn bcgljauen: snlwalfoo bejjoojbet ncrl)met ong
r^ ll«Jrh u^ctt£ren btttccrfcïU begï£: Cntpg niet en atïjtcn/ top arïj? Ketteren
*"nniftt,ny,'uu,cöyteiacgnen. ïtact ai gerijen: maec ciuaet baer*.....ec
C&en / u,ElUE tc «ren/en te toerrfe te (reilen. UDaut ïjet ijs foo fp fcg=
51*1 be ijhr^ an°Ers( ban fp mepnen / een feer bequaeni inftniment/
■ ^beift^r1" bar>t amikijt te bcrbjtjucn : öeöclfrljeWiegïjcn/
* te fes^!7P/ba^Xeel5ebub t«n #£tnce af & ïöant Beëlzebub/
^«tt-fcf - lnurcarum: Cojtintrfe/oft ï)eev« bcrtoüegöcn.
?aft'b\tttr&römbaeïjfaïeenpfcmcn / bat bit teerfcm inbeïcrljt
enfeeb»afh aIs5Q»«Wl&"oojfceefefalcometu «If-öan(ub
>nbcterto ?rm
öcs €tu^ €lJ?tftl7 a>nf«"Jï*> beffïjaemt toojöcn:
»
be SÖctiE hf ^"fsrootelnf^ klooft/ betblijbt/ m brrftcrr Kt/al=
Jft£t leucr i e;-£«ï/ bemint / enbe gjjA?urtöt fullen ïjcbbm in
ÖÖeotn-«,*JTa,
Gm baii meet am-fieii/toattevtmbten tvjöe en ba?
^£bt SSl* ^!l *atme» n» al ^Sfit-
an5t/cnbpl f ,fcc^' «mpjs aftöötsg^rrcebt / afetotct ouct..
ï^fept. W^terbatebpbinben. ^oojttoat^hitc ï?ia-onp^
. ltlCruVi,!in^" ,, Clmtadte latruHCuii pcroculos, peraïpe- „. .
>• teSe/lmeiUos: 3'ft batb£ Wc^w#^^»0O^ïftmmttóllSg
:ptjf.
,
**ötttt bc^^uatt,£eÖcptpfm/(1uarbebcro^i0l)m / enbefnïrns '
°cï)£n beftelcnjjlecgljttianijacr gratie tc berooucn:
53ooöt
-ocr page 185-
ti8                  . ChriftelijckenWaerlêggher.
tS>octtblc(rcptSp)bciirïJrttecföcncnacnfrl)ouUJenbf3S $♦ €ttt*
mm. u, 2ïij8oftï5pfe0gi)eit\x)ilbe: «SöelijfBbefcinbcrenbanlIïftatl/ flW*J
banbebimg|5eferpcntcn gfjcbetentoaettn / gfjenefenbJittben tfj*:
ïjct cp-gl)erccl)te metalen ferprut teaen-fien (t'UJeltK mi ftgutf ^
ha», j.' C&iftuö bJapvaentcrapgopgljeijangljen : fooöpfpfelumbatf**
bergjjelcfeen |)t£ft) ïjeft foo oor l» b oogden beo gi)elcofë op/en atf'*1*,
ben göcrrupftcn Cijjiftum / een teerfecn be$ ^. €rupj8 maccööi^
enbegljpfultbeilcfi: toojbenbanbien op-loon bet fctcffcïje bttoW.
jtugufl. tfi. gljen. t^aerom fegljt £>. ^ugufttjufeer teel tot bcfenp?opofte #ƒ
            opbel)jag§CVödbtenenbe: Crux Chrifticontra fluuium horrcod /
nequitiaeeftadiutoriura fingulare: $£tn^S<£&iftii{ïon!ïCCnfött/
bevlingïje Ijulpe enbe toeblur&t / tegen alle beberÖtmgöe bet lotto*'
chryfefl. ^>. 3;an <6ulbe-ntonbtfeg|)t albUjS t In cruce omnes inueuiunt v»
tutcm:3nt truppbinbt een iegljtlijrït lutlp en eracijt. «©omaftf^
Damt/t. albU)3:Crux Chrifti,eft{cuturn&arnui infirmorumbaculus : ™ /
CmpjS <£l)«fti/ técenenfepbtenteapcn: bcnftocKber rran$f
faligljf pbt ban fitl en lirijacnt: af-feeetïngï)c ban alle quaebt. ö"
nium boncium caufa: «?nbe bit onjï alle gocbe faet Ken gijeeft, ^
?©at brillen tep fetobee teet&en Sibben ban bcbjptfaemÖtfL
MZtth.9. bmrb^ttecr&enbcgï^.CrupjS/ban befigurebanttectfien Thau'^L
toierbt cpt beur-hoof öt bet bcb|cef be en bebjuefetc/binnen ï^*1?^
iem gbetcerfcent: en bie rnierben al gijefpaert en brtjcröen: eü al &\j
Ex-U. 11.
berebanbeuaenbeïjanbt 45obtsfbetbaen» tEittoojbtoorfcp*1^
banben flaenbenengel in<Cgpptcn: biebt Ijupfen bet 3ftaentéb*L
bpgingïj / al-battl)p beftrjlcn enbeo«er-|)ont berbeuten t^L
bloebt bes lainjs beftttficn enbe gijeteefBent fagg/ in bo jme ba*1H*J
rrnpis. Clr& fte toe /bat ï)em bit teerïten niet en gfieb jeöe / itfgL
foct&en en 3ij/m fiin Uuen/ftcraen/en bonnijs: tbo fal l)p öein bff%
ben/ afóanberfdjjepcnlullen/ fonbertemebieofttroeft. ^i*0*^
flrutel ban t'l&arabiig niet öebben en fullen / oft bien foo luttel f*^
gïjebjupr6t öebben/ battet ban al te foetöen toerbt/ alft ttjbt w^rf
te
gaen: bit fullen ban floppen en torpemntaer en fullen niet a«%#
idatth.i%. JOOJtn/ban: Clauiaeftianua.Nefciovos: <BtbCUXti&$)lQt^
i>«-t}. StKenfienncu-liebeïniet:gaetbanmp.                            . #,
Conehe- *©'anbergöcteebe toapen tg/een co?tg$e&ebt:fooif6bouftf *^tf
bcdcctach- <ÊnbitcnbJojbtniftg&cfept/oTnlangljegöebebett / oft 00*^
«gh. birfe-tnaelöet-ïjaelr/teinÜpïgfen : oft eenigöecotnpara^^i^
ttgöen b'anber ftellenbe / temaeriien : JBaetaHeenïijr»^ %&
toonen/todtö ö«t göetttbtftei^ m öatftigöe op-roiuCTMfl^fljjt
ten onfet gijeefteltjcfee bpanbtn/oft alle anbete tegfienDepö^ *: tcp
fulrne eo?te gftebebtHeng/ afó fnelle fcïjic|)taeni8 / bmt WW?Ss f*
*rr*-.j 5, ftonbt be tooic&em ^>oo öeï?gft-tttan feeï* Oratio hui»»l»a na\,e$
-ocr page 186-
nü{j                   Chriftelijcken Waerfeggher.                        119
falbeto?itral,it: i^öbtbebtbanbieïjtmbetootmoebigïit/ bat
tlocftw? l ÖCUÏ-bop?en:en ten fal niet op-ï)ouben/tot battct ber*
a«!ne
           : rot1>banbactgacn/ tot albet-ftonbt battct <l3obt
2Snrniti^n °°S^m öer bcrmbcrtigïjcpbt.
Öïjcfuiïl co?te eöïbtbingljen maglj fcer tori t'grbcbt bns peeren r ghebedt
ai {jj^o^ben^nfen baber/ 3f ♦ <£ojt en ftcrcfe/bctocgljcnicK / en dcs Htc-
ren.
baetn, öe/t,stmm mrttoöï,im feube mogijm tocnfrbcn. «?nbe
'Sïtaiii ? Öttftütt0*cöt / footojtengbcbartbigljban tffijifto
ït£töc/ i' m battop>t si t'famen/riepn en groot/ftmpcl enbe gfic*
tetftonht^Ötstm**f^tc*öfc^^btfiebbenfouben/ cmbaetnicbe
fi 3Su/ j öetoe«Etc3tin/bJatbatonjsmogtjtouer co men.
£ aiTo0 m8lJtt9ritmen Jjct =l£. Crttpo op eenen febrtbt magij gfielnc&en:
^öo? h a&lJmcn tt0^ töeDt &P een fboeerbt bebicben: foo be ant*
i»ict ^y °P befe bjagfje upt-toijft. <iMc toapen foo ter foanfct / en tjï
Vapfr6 ^P Dat «*# ban 3Joab bcteec&ent/ t'toelefi foo bcbcriite-
5Öïma tn Ö'öc ï)ingl)/batment nautog en fagïj: en foo confUIrielt
*cpei. ^^ifbobaerftatt) Quifabricaiusjeuimotuegieclipoterat, 1 ■*<£*••
baet,^erc • '©atljctltcïjteltjcHupteoftegöetrot&enbJoiben/ enbe
ï-aw flaé/ ctMnen'tbettoacïjterniaer bp g^uprhut quaïtjcB.
fteli^;f0nö bit alrrjbtss gbercebt foebbcn/cn bicn-mael totl te toevc&e
ban anr fwllen toP bacft aïle avgbe-liften / en ijatftiglje op-loopen
iïpliitfa bpanoen toeber-ftaenoftaffeecren. ^mlcfels pltgljcn bie
ftljt^^annen in «?gppten te boen: foo £>.2tuguftijn gbitupgijt/ ju,uft. ^
Uetfi^^tot ^jcbam. t©uj>bebielpl)em £>inte$ecter/aljö l>p on= r^Um.
bacenfg tB°fttefinc6cnop3ee f atëDpbe ghetoelbigöctoinbcnen
*C/Öcï«t öfen/enbebemop tomen: Domme.adiuuam-.^ïjJetï Marais
tot Cin.ift!p< &00 riepen oodt met Ijaifte be 2fcpoftrien al te famen
Cen l« aa?! n*nt fc&*P QÖct"^»»1* flapenbe / alfter al fcljeen berlo-
öaen, sf111 D°rci;ne,ialuanos:peiimus: %etc/belpt ons7 top ber* Matth. i.
J^b&e fta^ 0ns oecl& f°° öom / Enöe top funen onsl bevtoonberen/
* ^h m S&Ebulpecnberloa"ingl)e/beur<6oötöbp ftanbt: göc*
^EeïebtiWl0u,ius t«ftonbtberloft=?ijnbe / al mepnbeljp bat ben
lTceban batetoajï/beur eenen tubt.
<&Öebebt in allen nooöt en perijcfeiï.
3Ct ongöeïucfe Wicgïjt/ enbe bc periicMen in firi en lic^aem
pwionber gbetaï: <è ^eere/ljelpt mp wt befen noobtimlw
^^"PJwrt^ÖepKgöCttt^sbefcljcrmen : opbatiebtoan
*** «n fiH«^l. ööm fpoebt outftag!)en3ijnbe/b met göjóuftcc ö«*
n "Rncn btenenntagl,, »mat4
0                 Cat.
-ocr page 187-
ijo                      Chrifttlijckcn W&erfcgghcr.
Car x l i i .
Noemt der vijfSinnecoer^ die onsfoo veel/pels maeck^
■Siemnecken tenghehoorigheVdekn: endefmaecken.
Etef viK Fz/^^S) <?tijs«ntDonUccltjrfeefacritetoan&ctoiif firncn: &**
S"1Dr" Rsl ^* batrom roert bcbjagöctoat ban fitlrfeïi/ mibtjsWP
ïwrailfc ^\^S^ 0Ö"106 ÖfttT bp: D* ons jov veeljpds man %». «?tlDf *>f*
ISJr -^y es iHtitt toaoJjcpöt aïfoo» j&atrbenbalban&batf1'
Gyfc&J1^' 3f>notifcfinnen allebijucfoo berbjaept cnöe ontftf »*'
bat /bit ons" ban <6obt gljcgcuen ïnaeren / tot beljulufaemljepöt/tf*
meerber bequaemi)tpbt/ om fiem beter te Bennen/beminnen/ enöe tt
bienen/ bic 5rjnt nu bit onjs weeft fpetö mattnen ter ronttarie. ^>°*
bat feer feïben / oft nimmermeer/ be mcnfcöein ecnigïjefaecfce \}W
mtf-gact/enbe <0obtbcrbeïgljt/oft baer en ijs eenban be bgf ïint^
tixbt
fomtübtjs meer ban een/inbe toccre.
                                 . ^
j.*m.         *©cf-ïtaluenmogIjentop befcbrjtfmnenfefrtoelgScïtjtKenbp Dtf
Vijf poita- ijtjf pojtaelen oftinfangyenban bie toateringfte / baer alle foo?tc,
len • ban fiicfecn lagljen binnen ^ierufalem. IBant toie met eenigtje fe"'
be befmet i# / men fal binben < ift battnen toel foeefit) bat i)p in r\
Ijanbcfenojtalenligljt: oft int gljeljooj / oftintgïjefiel)te/oÖ,'Ltf
Vijf poor- gljeboelen/ enbefocboojtjs. «E>it3rjnooeKal$bnf uoojtenban c^
ten- Te ftabt/ bit top in ong fduen ban <6obtjS toeglje te betoaren fiebb^
beur toelcfte ban bit bat ben bpantot tri romt/ïjp üoobt onfe fitte/ " fi p
be berooft be ftabt. $ry/armtmenfrymbattop3rjn! ^itsiino"^
Ik. i 4. Die bgfuaa- oden / bit altöbtg te fter-u?ccuen 3ijn: en menigl) &f.%
YijfPaec frïjere0bff0ïninfrtï5cuben/ batfpombief-toille ontfeggijeti/J^
auonbt-male enbe ter bjuplort bessceutoigftj leuengte tomen; l
onjS bit parabcle int <J?uangelie berelacrt.
                                / £
JWi^.j.          3Bit3ïjn QuinqucSatrapjEPhiliftinorumt^gfïloofb-mfln11^
Vijf LSdt- en 2,anbt bojften ber |d|)tliffcirien: bie <0obt in toefen liet / tot f*
«aften- sï.eDUOTg^eoeffeniiigljefiin!öboJrSsi/ingoebetoe-ficfiten W011^
|>*pbt: oobatfiaer-licberfimba'enenbeiongöeren/ tegymbte0^
blcuen natiën bcrytenbe/ foubenbe maniere banben Cyanfli^jj
tijen ftrijbt en trygft-ljanbel letten: om bit feiue te bet te toebtf •* ^j j
tnbtteberbrinnen. *Bie Cliananeenbetectfienen ben©panö*ƒ ^g
on^beuijbtenbcaltïibtjsbeftrilbt: enbemeeft alttjbtiöbeuiöfl:tf^
natiën: bat Wbwx onfc bijf finnen / toarr beur top biefe-i»**1
toonntntoojben.
                                                            0$
«Baer om ift noefi een groot gyetoeit beur ows / tnbe een (F:oC&
jjotbtfiepbtUau^oi5tal-ttia0ötiötj^ battoploogoeöt &u&eti/
-ocr page 188-
acmmos Senius,animum in prarupta trahentes:
Vis Oculi;Tacfl;US:Guitus:vis Naris; et Axn-is .
Dths nwy-par ordre, Quifant tel defordre/Les fens. vicieux.
L'ouye, ^ la, touch/Le^oufl Ie lahmche/LeJler, et hsjeux.
-ocr page 189-
&eti«H                Chriftelijckcn WacrfcggKer.                        13 s
«nott r toac^)t m ortuaernitTe *>a" öefe tof pochten onfet ftabt/
te ^I^01 ötfe
bÖ"f boofe natten, $iet fonber faec&e en reben/mep*
Hie>» * to9f gltinpenbe en blmr&enbe fteenen uptter bene/ om beer Ï;R^-'7-
te tol 0tttt-toflI«Seneft göcwelbigljm rcttfes&oiiatijtcr neber £ndc82";
«enen Üs
: öm-SÖefien bat oafe ItcftaemelgrBe finneliicBljepbt / alp oen'.
" <EoiiatI)/ ong cocfc met befe bijf finnen foo laftiglj balt.
t^hitft t{SÖen/m ift niet fonber mpfterie en bcrbolen bebiebt / bat
bjoMh S Sbebenebnbt / bentoaeracDtigöeniBauib/bnfjjjincipale Vijf heyH-
tïiSf*'" fan öcplfgb ïicfiacm ontfangljén beeft: boaer ban biebijf §hc v
W,^nwbefigm:eb3acren. <£nbefietmaclïsenban3ïiauib / hetden*
a,ibrfi
ttoan t'ftcruelijrR ïifDaem €ftjifti. t©efe hebben benbp<
Sberii
ÏJOofD£ göemutffelt/ enbe magfct benomen: en onp ftertfe
<Bobt«erlit/ omoiu*£tof finnen ban quaebt te betoaren: enbe tot
,£ f ere enbe onter faligljepbt te gftcb mpt&en.
ttetwtm/ a& befe tegfjen onjs op ftaen / en onjö tct fonbe fouben
**ubt ƒ °'tts
allD0 öe ö00öt am' toenbe / bHflenbe oucr bc rebcn/bcr=
\m\\JL 3*Efe/enbe oner al ben meefter maeeften/regnertn/ en al nacr
bjpa,P 'uft/ mfiRnelgr&eg&enegbentfiepbt ftellen. £>co moeten
Han4J?an/atobjaeracbtigbe3!ofuc/ batig/btfcipelp enbebjocberp V'jfco.
^f)UU^uö/bcfealIebrjue/aljsbtjfConingl)en/berbjguen/ cnbc in n,nsbea'
batj. t^tn D°en inne-bjaertjs bepfen/ te raggbe feecren / en bun al?
tcgjjj/^&ouben enberbergben: jboo3lofue biebijf coningïjen/ bic
^^troïf
m °P ftonben/berbjeef: enbe alp ftp baer in een fpelonffie
fgti anPöt/ beber J)p eenen fteen beur be muple tortuen / tot bat bp
fepbE to!^e.toanbenbcrflagöen öabbe. ©oen quam bp toeber/enbe
ïcgts q ?n bolefi: Aperitc os ipeluncae: & producitc ad me quinque j„rrtl#.
ÖCcjj| lltlealatitant. Ponitepedes veftros fuper colla eorum, &c.
^ecjjgj ^>pofuitquefuperquinqueftipites : «©OCtmtbenmonbt
fo ftjjyj,»^ c °9f«/ cnbcbaclt mp biebijf toningïjcnboojt/ bit baes
^^tt-feh ^ctto;lc&gbebaen3tjnbe/ fepbcljptotfnn^jinren:
^eb?aefitt / to:tm op buime baïfen/ 3c. <t?nbe öeeftfe foo ter bcobt
Ü*8 ^ hni ^bt
am tot ftaecnen boen ftangfien. Sftïfoo boen top/ ...
%bS^bhmat&tberbtjftoonbm€ftiilti/onfebijffmncn/ ateLviif
xniJebjesf. r COtnnBbcn / boen in be fpeïoncbcban routmentie/ finnen.
r* top tt,rftl"0?106 Sberegeltïjepbt/ bcrticrHcn en rcljupïnt : tct wedcr.
in-ntSljonhM ?CC5aep
/ befelue beur een goebteramen ban eïcap nh^tvan
? be^ een Zl^- b?m
al «K ** fpeloncsi ten btur-frljijne eomen: ^X*.
rcb^miïKr i.ïnjtc"P^öaelenbe/ bebdtn onfe^inc-en / alp fueck der
SfSXfil^LT/fa:Tlnï,t/,6£Ï00UC/^cpe/Uiefbc/ êtewlue/ J&et&fc confcié,ie.
ïf,ï,%fliS*.3CL
l,atr üebct toeten op bc galfeji te ftdltn toon befe Goede
k ^evÏÏKr1: nm öie tot ontobanijrftrpM t^ir0Ïjmbe/^.
^toKtbJojpenbc. 3iaeter boobtbiengbenbe/ beur een tlc"
a ij             bJacrartjs
-ocr page 190-
i^i                           Chriftelijcken'Wa'erfeggher'.
teacrarf}t%feeberftemtigïje: nu boojtg niet meer gfiehtpsP??!110*
tot quaeöt/ ban o;t fp nnerincn boobt toaeren / eit met ctjjifto a^
< trupfiigöenagïjdt: ttocirnbpbiebijf ftacefcen fecttocl gJjeiiguïCf11
t$igi}etoetu\
                                                                      "
i.m«(m. i©atfaitonsiletten/ iftbattopfiietepuptfietboetnfecr Jl^fy'K
bectt|fêatt>atljiam met fijn bijt" fonen bocgljen * IBatljatfcirö *
f00 bedtefeggljen / aïgbanben^eeregfiegcuen: fcojtm onjsofli
bij£ finnen ban <6oöc gtjcgeuen: bie bp fijne bijf fonen tod mogö^-
gfidenentoojben. 33mee^cn:3aanneg/battgtatiemiss/beut&£*
jjfeefitfite/todtkrgraticufte ban alïcnijs. 3Ben ttoeeben: #>nnotf
gfiefcocjfoemïjtpbt/ en bef-ftabten t'gfiefiooi bebiebenbe» 32en b^
ben: Subag/behjber/fidfmaerfeen/ ttodcfebmmenftfie belijd"
öott. t©en nierben : €ïca5ar: «Sobtis^nijnfiullner : toaitt oen
Cfijtfti gfiebodcu/en fmerte 3ijn top upt ben noobt gftehelnen. © i
bijfften: 3.0natfiag/<6aueberbupue:benreur&brteecöenenbe/ W*
ban toaer tornt bien goeben reurnf fiupjï ber ^.ïiertnebetbulfctt15:
ban beur ben ï£. <0fitift / beur be bupue betcet&ent* ''Bit 39 ba,lD
bijf finnen int generael gfienoegfi gbefnjoBeu: ïact ong nu toat b*
elcBintbefonberfeggöau
                                                  ^/
H« ghe- Sfcengaenbe fiet gfiefirfite/bouen fgfieniepn noobefijf 6 gfiebjup^
fctt, befiooientop/ beur fittaenfieu ban foobeletoonberiijröetteaM1:^
«öobtg/gfieroert te toerben/ tot meerber bertoonbeten ban fijn W0£
Depbt/goebtftepbt/en mogïjcntfiepbt: enbe alfoo/tot enfer vairt&r.
bercfiaemtftepbt/en berootmoebingfce: enbe tot fijnber mcetbtf ^
reen lof/banrBbaerficpbtenuefbe. j&u/eplajs/top boen mcdlaïf0^
trarie. <©nj3 oogften (in €ua albet-etrft berbojuen/ aenfienbe & t
feegöeerenbe beberboben brurfct)bie ong befeoojben ais een teÖ^itf
beur gact/tebienen tot betoaernnTe: bie3gmvbieonss/ afesbebet*
Ipien/metftbcrraben: enbe bie benbpanbtgfiereebtjtjn/ tot fiJ*
bienïle / om ons aïbaer te beebmmen enbe te betoouen. ©a*1 *
toaren ber oogfien / fiet toat top fcfiifiuenïnt Irbj. Caniteï. ^
Remedie <5Eot remebieban fulrfeen ontroutoeiyenen bienuVen gbebjff*1 Lj
dwoogen. g^sfifüt^/ Ijccft «CfiiiftuiS onfen £>abgft-maetfeer fijn oog!)"» jj*|
berbinben/enbemt fienbeletoiflen bjben. %y beeft onjs ocd? gÖ^
tinnen fijn leuen be oogfien ten benul (laen / om met ficm i»1* x\f
«en be feïue gberuftritjf 6 neber-toaertjs te üaemen bic Onptcnb^
fen gfietft inbe fianben fijnjS baberg te bttodm.
                    ^ £
Het ghe- ^ttgfiefiooibefiooibe onjSooc&baertoetebietien / om?J?jje0
Uoor. batmen Öoojt / tot «5obti8 biet:ft en gbefioo?faembepbt te »rt«,«i
**• toetst te toojben. <enbe baetombebben top ttoee oogfien/^v #
oojen/ en een tongfie / om liefiteujeft gfiereebt te toefen tot IjooJ^
fien/möei«aIö4BobtteloueJu Cotgtgöban tgöefinojt*' ft^
-ocr page 191-
feite*' * ,         ChriftelijckenWaerfeggher.                          133
'^t SütlOOUe ÖtUt t'gÖefjOOJ Wint ♦ Fides ex auditu. .&$ / hoe R»w.j ••
'wonfe eejen oorn tocrbomen/beur ben quaeenafem enbe Mag beo
35?^/ batonobelogljentorjogljemaernt beeft enbcmbeoojen
te ^ n! ^cn üien ^ af/ 3-^n topfnei om * ^ua£bt lJ00ltn e"
0  oattfn; maet in gocbefaecBensnn top boof. T©pcn hebben gficen Maah.it,
jjJeu °nt hoojen/bie tot gheboojfacmhcpbt bimen: toanttop heb-
«uietbe ^ebjceuCEi)c\3joutoenalgijcl!)ffeo!ip goutom ooj-rin? **«*.}«.
tCj !? SÖegeuen / om t'gulben talt baet toan te laten maerhen / tot
au i£ec^en bat top boo^t acn meet ben topanbtban <8cbe tomen
^csoojfacm 3-ijm <£nbc beur- fultttö/abs men om ftraft / foo too=>
Oni
met ^Dam bttpmen / alp mk fes niet fcctbjaghenbe aen onö
, *tn: ghelorftoorfcbe ooghen/bit eenigh letten hebben/ t'iicfctbct
nI!5ntetenücrb?aghetu
We ^us Ö&tbencbgt / tctonfen trooft enbe boete tan fulcfepV
Rcmcclie
ftE;tmfSÖeï)ooj\ïeletotHenltjbcn. 2tlbie toe-namen/fj?otten/la= dct OOICm
j)^/rocuen/blafyhemeten/enbe felle 00j- fmeten. Hatt ono hem
in
0 n/öat ÖP fÖnen terhten toinger/bat 10/ be gratie beo ^. 45ccftïS/ M"r-7-
X^ ix^z
oojen fteue / enbebieghenefe. 3|ae/aenghcuentopbtrech*
jw °lc/bat io / t'recht ghehooj tan goebe faecfccn met JfêalrijujS
i?totï)ebben/bat Clmftuo ongbie toebet-om aenfette»
1  ^enfinaem ip oocu mSïbamenbe €un fcerbojuen♦ Saporem Défmaeck.
^perdidimusinEua.fept^.JSemarbt. 1©p hebben ben fmaetïn Ml-
bgSoeber bmghenm €uatoerlo?en:enljebbentooo2to altijbto quat? b*™**'
*lter *'* b0ttöcn
m el)e faetnen: gljelijeh hit beur be cojtfe ghe*
kermen. ®o;lc*ert30nt»ctnfmmIgtHeïuftm/ en hebben geen
top 78Öen tn t'gherie bat ghciftelijeh io\ <Pnbe bief-toolgheno/ flicïten
Wetn0oöt iufonberathtet-bentRen/ enbetoeber-ftaenbelalighe
8aoi*i öer ue*e ♦ ^p Gen öat ftun f°° beïe mmfchen hjet in mif*
ijj*^
/ enbe battetonoooch qualijrfe becomen en bitterltjcu on-co*
n«n nft
eft nocÖtang en toojbcn top nict ojoeber^aliemanbt ton*
W itoölm moeuen / t'toclcfe ghefmaecst 3gnbc be boobt aen*
Mth Jti^at^1 3ob * «Wftuo ïjeeft tot remebie ben bittnen ube.
tctft alJebï°nmen/ en met eecfe en gaüe gljelaett göetoeeft in fijn tn>? Remedis
W/ ^T^^^WtfepfooinbarljtigïjxSijn/batonfenfmaerB fiem dcsfm*ks
öinoh i,ds-)c/ enöattopmgljeeftelijcae mbeïjemelftöefuijfe en
»nnvV?brtmn fmact*tinbm mogljm» $&itt bier fcau b?eeber/
Jg>8. Capitel.
^en/hbmf,m6pïc^rawmt9t,&ecna,"eufcinenfcÖöt tefonbtV rcucb
«n t» *2 • ucn toeI-rfe*mbe te maetuen/ en baer in te glojieten: u 11.
rthnuw. a^e
/ acme9«Pf-89ennnm/fiet6m/enbeöofyitaIente
ïeitèï?'J^m ^mtöcrftÖieï te5fien/ti£UtmnEbif7 oocö ulöen Rc"*<lie
«««etouunlijben: itauientljjcu ojjbmberghtoan Caluarien/ desreucks,
^ iij               tnöe
-ocr page 192-
k., 4.                        Ohriftelljckcn "Waerfègg&er.
cnbconbct bcfïcc&en. £>oobat ons mrotoe-ftart mtxt gttö*?
tcurf* te macc&en ban beugljben/ baninanberetoel-riccHenbe öcci
ftepbt. IDant men fjoubt beur tt&er/ bat i>« ïrter beft ticrfien / »lflv
tjun boobt meeft ftiucften fullen / tfi inbe öellc met meerbcroi ft&nfp
gfjequolentoo^bcn.
t M*fc. ?. stntiorïjuö maerüteé af tt beïe / in tt groot adjten fijns" felfé/ {fi~r
AniiochBs öufbantgijewdUimgljcpbt: maerj^tëtoanbelupfengieten: tf£
gepiae-ht. ^^ jcueu be f00 fttnfnettbe/ bat ben goedelen Icgöcr baer beur 0'
intt
r teert bJierbt. <?nbe fijns felfö ftancfe niet rennen be be rbjagMI,
fept ijp: l^ct 10 recht/battefe mp 43obe t'onber-bJojpe: robe bat ü*
ftauelijf b 5tinbe/mp niet en Ijonbe al oft tr6 <0obe gljdgcfi toare.
Het ghe- Slengaenbe öct gljctoelen: gïjritjeïi Ijet Sent al flirijacm bent »*'
fttecut/alfoo 3rjn be fonben oorfi menigljbttlbiger in bcfen &W »»*
V- in eenigije anbere. ©"eerfte nüf-baebt int gijeboelen / cft gljcnflfc^
iS gjjetoceft / als fllbaut en €ua ïjun ïjanben uptgjjererïit Ijtibta #
be berboben bjurïjt. laan bit nerbobt ïjabbenccljtaaj 28bam*^
Cuafoogöffwjoücn/enfoofcljcruelpfn^ermaent/ batfp tottctW
pent frpbe/ bat <6obt berboben l)abbe/f l)out feïf^ niet aen te rar tWu
Gcntf.}. £c ne tangcremus illud..                                                               M
ïjoe birö-niaelbattojp ons baer naer mettet geboden befencip*
Rebben/en norljbagljeltjrlis boen / bat!jeeftonsbjeIbcbJden#'
Ltuk. i j. weeft/ nut foo bele bingljen in b'oube 3fêet/ baer beur b'aen-raer 6£iT
" bemenfcljonfupuergïjereuentijjierbt: cntoasbef-Ijalnenbartrt''0'
be foo bidi- mael te bJaffcöm /foo Ijtt ueljaem/als rieeberm / en a?'
öere bingljen. 3TniS ban / Ijoe iemonbt fonbigtt/ £p bjojtfct in fir
fonfrientie bcfnut/alS ietbuplste nac gljecomen3ijnbe. Jfèaer W*
fict licljamchjefe gljtboelcn fonbigljtmcn ppnripaltjc&in allelitf!jj'
melijrlic fonben ban onrupfrïjepbt:aljö coduntftelcn / enbeomw
ten öanbel/enin t'flaen/cnbe albnt nik fes acngatt, «Jnbe bonen &'* jj
oorK/inbcfatljtigljcpötbancleeberenie feertelocdien/ tnüttp0
luft baer in te bolgljen»                                                            ^
Remdic 3Daer tegficn öeeft Cïnjftuj gfiebenebijt/bcar remebte/ Qèd&\l
desgevoe. alle bie fbjare tojmentcn ban fijn bitter paflïe. Sntbefonbere/ ^
Jcns- harbt aen-ballcn m bangficn/ cooiben *n binben / bien af-grijf^
jfeen &aer6-fiaglj/cn anöer ontallijefee caerit-fintten: |)ct rrcefi^' *j^
tien Ijare en baerbt: fiefpou\»en:jgljedTden: croonemfcrups bjap^^*
foo birfi mael ontrieebcn: bcur-nagljdcn: cnbe oorS nae fijn *°*7tf
Probatica beur ftcfint. ^>oo bat ijp toeltoan begïje onfc Piabatica Pifcina$r
Pifciua. taJojbeniö: onfetoateriuglje / mtodtfcetopalöoflerljanbeflö^ '
toafltD^^ÖÏjencfen tooien ban alle tanten : mctbDfo»e«f'^
gangljen/en wojtalen: btbgf pjineipale toonben/aen be toJelcfc (*.
lep op be tejÊlmntn gïjeftpt pcüben) allefojten ban fieeïsen ^W^ ^
-ocr page 193-
ÖJttn***              Chriftelijcken Waerfêggher.                           xy$
'tffSi ^tcbermjgïjen. ILaitonofoo onfetöjf finnenm
b°yt£°?tarim<irij;ta!kgggen/ cninbefcgScrcetbe toatetinglje
nu Jr öl ^afteken/bat top in öie gefonbtïjepöt $ettjgijenbe/ be felue
t£t °0?tskoinog9en te toetene ftcüen / tctonferrahgöcpbtenfntis
*ïïen C/Öttfe 0nss 8&c0eumerit-/ ö*ttop / aïö!)P toeberom falco?
ou- 0ln mt* onjs terenenen/ alf- ban feggïjen mogïjen : Domine,
^e ^Uetal'-nta tradidifti mihi:Ecce alia quinque tiiperlucratus fum: M<*tfl> «■ƒ■
fcöteh gl3p&Êlt ntpttjf talenten gtgeum:fiet/ira hebber norijanber JJJ* uka'
<&tt Jf^etoonnen: 21t& hebber pjoftjt en toafbom meöe ghcbaen.
lifij. SÖtirijietjt / eenf beelg alfmen fijn finnen tori ghebmpcut ter fa=
*»ach Cl1 öat meer ^/ a^m m ooum De taÖf urijai" eltirite finnen/
Hen.{f11 *m *ÖW gheeftrincBe fiet te crtjghcn/ en tod te toeren te ftefc
0r'fentó
m/ Ö°°J«n/3t' inbengheeft/ ennaerber firien. ©an fal
Hje ^ÏEWonöfcggen:Eugeferuebone,&fidclis: intraingaudium Mattb. 15.
bitjjj?.1 *® wijn goebe en ghctroutoefenecht: tornt enbe gaet in mgn
na^öapocishemete. €n foo hp totten anbeten rjfietroutoen bie*
jrtjp J"lPöe: Eris poceftatem habensfuper quinque ciuitates: jftufult Vijf ftedê.
feetrtn^Ö^PJieouettorjfftebenhebben: toaer beurbeconinclijc?Z,'KUJ,'
*^lete$ijemtlnjt6gl>erftamtoojbt»
*%üeöt om fijn mjf finnen toel te 0ö eöjnpcnem
| Sn tjijf finnen/o ^cere/bie ballen mp tegfien: bie mP banu
► ttocïjtang tot hulpe ter falighepbt/ foo totjfdijtit en minnes»
>lijc« ghefcïjoncKen 5ijn: l©ilt bie beur utoen goeben ghceft
tiigj, . Ö^-ftgeppen: op bat ien bic/ nirt tot mtjnbet nerboeme*
niarrï» macttotutoec teren tnbeuujnbec faliggepbt gijebrnptnen
GakI
-ocr page 194-
136                        ChriftelijckenWaerfeggher»
C A P. XL I I I.
Wekkjs der cfachten bandt onfer felen^r'pjvoedigh^
^Memorie ten Verfiandt3en den VVtlle Vrijm&edigb.
d." r k ^*-««=*=^v ^ftbpKtaffitencnbcljaeroffme/tnogljtcnÏJ?0^
te"dC«C ((iv) lS$A tnaegljben gljrieuen bio^ben / bit ten bienfte bet fm* -
ricie». ^k_ ':>Xlyftaen, ©anuJcUfecbelöcmojte/ ben fcljat öttfw*
^<SsJjf oedjolenengöefiottt Ijoubt/ a&tneen fecreetfe^
«J^^fe»-"^ urn/ban «©obtbaïttoe gtjemactfct/enbeinöacïfe^
teaemiffegïKfteït. ^etBerftanbt/ als een gijcefttgije tracht/op*"*
bien fcljat bet fflemotie / enbe raacent be faetnai baet in ftljupl^0^ p
ftennclrjrft. ®en TMle/öie teprfit oft lang&t öaet upt / ten bdjow
banber fieie/fuUfeö als ijaet beft aen- ftaet/ en op bat pas lö bienen1^
uaebe gl)elegj)entt)epbt bafaceaen. Cnbe fplaetboo^tö b'anb^
öingljcn berbojgijen / tot batttt ttjbt enbe ftonbt i& / bit ooc6 upt <*
langfjen/cn be fieie beur te Ijouben om ugöeontpr&en: alk bingy^
op fijnen tijbt'. ® tt bom fp / atë lp ïjaetofficie en bienft biel en $Sr
troubJenjra bolbjengfjen. Jbomttibts' b' een beugijbt / fomtti"^
een anbere: fomtijbtjs ijet aen-benc&en ba •Öabt.ö betmljerttgï)£PDt'.
fotntijbtss ba* fijne terijtbeetbigöepbt: foo nu banbe boobt/ foo «~
ban b'oo jbeel/ ptjne bet ïjeUen/oït banbe glojte bes fjemriss/ te WlP
rr&rjnefyengljen&e.
                                                          ^
Vcrraedt- *£ cnbpanbtbieïbjetenbe batter gfjeenfonbe e» tan tfytUW*^
tchap des ten fp öat öen ©ille baer toe confentere/bie onbet be ttatljten btt v^.
vyandts in Ie ïjetbinnehfte palcpis ïjoubt / en ben ftoelban t'gljeïjeele rcgiinfn*
becorin- a^ eenen ronincH in fijn rijene: fict toaer ijpt gaet ijaelen / om toW?,
fonde0t ^ktc tomcn/ mot oicn tot confeiit int rjuaebt te brenggen. Wr^ i
gljint gljemcpneujCH aen een ban be bijt finnen: bit / foo W *^L t,
algbe pookten stjn/oftooefc poojtiersv aenbeuptetfte eantenb» ^
ttjacme^aetbJoonftebeïuuibenbe: aïgfien/f}oo£en/3c '©c"*0*^ i
nen/ aljs öp niet terftonbt upt-gïjeftoten' ot't oocö upt gDcftooteff ^
toojbt/foó comt Ijp/metfijnquabetentatie eningheuen/totte py^
tafie/enberbeelbinglje: als beur be fale tot ineen langï)egaletÖe ^
panbt/ bacrmen nocl) foo groot gijeenacf)t en pteegljt te &X^L.#I
baer gaet oft comt / punctpalijrR in gcoote i) upfen en Ijouen. $n'■
tan ïjp boojts onbelemmert en snbelit 'tot inoe Mtmoiü eC* in
uen/en boet een fener gbepeuss fo^mecen/eü ban / bat meet «s /' ^
t'10erftanbt/atótotin beantt-camet oftbeuc-camer: (öaetin^^
berg goebt befcfjepbt en ftemitis moeft gljeujn/ bjiemen ^/cn°Lflyt)
men uegijeert/cermen bct-naer en binnen gaet / en aubientie ^i^
-ocr page 195-
'Ires Animse potentie .
43.
mcj3 aiiim^ triplicem ca4eftia munera pandas.
ge MemoranS; Intellecflus; fua cuïg Voluntas.
^
j ££3*K ternah/Jhripd Vame apert,£n moins dun moment;
\L£^Jommanc^La tovte-VeuOmce,£t Uentendement.
-ocr page 196-
oen T^nntt"wrt Öcm niet meer/ ban ttsx i)p int binnentte gae/baes
fent qal ^Köeert: ban roient al Jjangijt: oft beijagïjen enbe ton*
°?Dtteiv'-
te SÖfwen/fr* tó* te laten: oft met antojitept upt te boen
5èant/fu«nf
m fat&tften S&enomen/ te boen gaen nan baetijp rontt.
Sïje tot r" r^e ^wabcltjefie tngSewmgen bejs bpanbtsv beur bttojin*
i,e«/ incnU
          3iJ« aïö fpien / enbebecBteupt-göemacrfetcbpah*
^tttaBöw!senöeotnntoo^6ett entooutn: Wcntcnban wrljtf-toegöc
WjctuspV
e ?lecCÖt op te Dangen/ oft anberr-fmo terfcoobt te b jen*
Söen/na |
ÖOen ^P/alö tep beur ben brijen IMlc bit niet en ontfen?
ben: J^p SÖegooj en gj wen/in t'ouaebt / t'baelt6 fp onjs beut-ïjett?
»n
0ng £ ~5 We als op-fjangfjen aen be gaïgïje beu Crupctg €&tfti/ a«/. j.
» ^efeh JUc6enöe/en teniet bjengïjenbe. '
o ^fetetth
hm/ 3të*mojie/1£erftanbt/enmTle/8«tmmbebrij
Jr ^^«v*88**
: toantïjet3ÖnooeR a&fe?ijftrtrKten onfer ftabt/
ftcw«ööJ, en»f&aemg|jemaerKttoo?bt: en aio bebjrjpnntipaeU
biaetteft^n/ toatr beur bcfeftabt/batijs/gïjcöeel ben menfrï)/ be?
^oet»/ h
eceöcett toojbt. ©an beft bjij trachten magh, berftaen
2* : <jj*«J?* öetH©t}fe-inanfept: Funiculus triplex difficilè rumpi- Eccti4.
r ant ate5®"öoï,°*1 gSeblotïjtcn coojbeSen fcfitiacbt om bjtfeen.
*?°
Etl tan h ^ **$ ^"^ fP?*« &at emmers ben Utëilfe goebt ïjoubt:
««mjg^ öeiimenfrgeg|)efnbeeren0gefcl:uben: baant «tëobt met
?ftfc^ijtt^o?iemag§ootK gfielefen toojben fep etnen fea*etarii8j^
* M^ft, "n 't We binnen blijft / en boer» ftoubt ban al batter gaenis 1.
2j°tia eft f*1*' fe"ba eft, incus refidens. €n foo Cicero feg^t: Me- StoUw.
B é«ttïittte^atammrerurn inmenre veftigium : ®eJ©tmo?tS/üa ck*$!&'
& 8Öen betfcT^toWnfin/ ban faeraen biemen bemcrrliten gae-ge*
afc fe*«en alhi
m e<miÖ0UDem ^* no£B op «n «nöa platte frgljt
ilTecften frhatf: ^rum omnium thefaurus Memoria: JBemojieiO i-bOta.
j^Öeenenö-t ana,[Wn:Iepefae*eH. »«tupttop fcoojtf^alen/
C?aÖt/ % 'S?ïn/a«^ a» Wm tm oft faerfee berepfrêt. £.S£cr*
ft ati«svo1un . ^MtoMteft
/ fpjt&tuetettfonfen beur-nemen:
Èk°S: ^ lecord "J111115' ^t recordatio cdeleftis glofist & cius tbalami cu- BnnM in
*janjf bet fieinyr°ïProfunda gehennae: 5^at be memojie oft gïjebencs pir-fem.
Sr
59' en h.* Blo^c
/ ben beuc-toaerberoft gojtiec banben
W^oefiiSK0&Ebafï»eni0be0Pffïjenbiei^ / benbibdaer*
to2^BftbSr2L??^cama* ^«>ttoijfeig£feï)«ti!8 eengoebe te>
^'
         leIm/ mctt,*«atDten ban^obt foo bem-fimte
fc^eSSy Ö0C ó'Öeï ban S«*e ^ecfeen 3tj« onjs Irfeft-mael
n ^öet-w ?°,??en onfeï l««no?ie! en ter contrarie/ ijoe bol
-yanae öbelöepbt/lbttigöepbt/ bupïigïjepbt/ en argïjtpbt:
£>                öatttt
-ocr page 197-
13$                          Chriftelijeken'Waerieggher.
fcattet ten aflen canten ouer-Ioopt! «bulcfee 3ijnt bit nocf> tipt fetitïö^
nen/noeï) upt goebe boccKcn/norl) upt goebe t'famen-fpjanen/ Wv>
upt<©obbsüiriïe infpitatïcnietenontijouben. t©antinfulci«DUr;
gïjen fjtbben fp b* memojie al» cené trecl)ter/oft bobem-loofen t W
fcact niet in en Wijft: maer/foomen ftpt/Jjrt gatt b'een ook in/ ^^
b'anber ook upt. €nbetcr ronttarie/buplerebenen/ oneerüjf&**\
fcrepné en liebenensf / fotteu- clap en guaebt nerijael ban anbere/c11-?,
bicr-giielijr&e faetfeen/bie grijpen fptetftonbt/ en ontfjoubenfeW1*'
oocn al en öoojen fp fulcng maer eeng/ enbe maer met een ïjalf of>¥*
«©aersijnfpfoobolaf/batfpoocfe anbergniet en fpK&en: W®^
toat foubct bat anberg upt-g&cuen/ban fulcït alft nt tjeeft i jê>000.^
ntglje memo jien 3ijn bequame neften/ beur ben bpanbt / oin b^J
alle fokten banquaebt tebjoeben: pjincipaltjcn oncupfdjepbt ^
«njcpou                                                                     eii
fjaerber üBemone met fultfte bingïjen beerijc&en/ baet fp ban -
f
fulf&öafói
en tijbttaerepfcl)t / tot foligi) gljcömpcn / tebcur-fcMjf
bjengïjen:bolgöetiöetgljenebatonfen^eecefjjjaK/ albuj* : ƒ*- {
gljclcetöe ber £>r&itf ture int rijene btt öemelen / fai upt fnnen ft™
MMth
tth. ij.boonf-bjengijen nieuVueeftoubefaeenenraïoiubeftenfaligöft' rW
Vetftandt. ^tt^erftanbtijs eencracïjt ber fielen/ beur betoelc&e ben m^n
11m (alg beur een iicïjt) infiet en nent be faccfeen bit jjem beur eenigDe" „
Ariflot. be finnen aen-tomem ^Ibugfept^riftoteleg: intclle&usefUtff"^
quod Deus infundit anima:: ^'©erftanbt ijS een Iicl)t / t i»elc6 **ÏL
Ambt. ber fiele inltojt. ^.1ïmb?ofiuss fegöt foo: intelieftus fpirituale %
num: C^erftanbtisieengöecftelijcfte gaue♦ ïè'bjelr&meufl^U
magD/beur t'bJcrc 6 eii effect be# HM ftanbtjï: alfmen beur bit ^\L
ber fielen/bie bip l^erftanbt ijttten / al# een crarljt om kt te tf"1-^
berftaen/ oorïteenigïje.faec&ebegrijpen en berftaen. t©it ^^^V
toerbt ben ootmoebigljen gïjegeutn/foo ben #?opöete ï© auiö w»|r
Vfal. i\%. Incelledumdatparuulis. «Snelbei'Ö: Incelleótns bonus^mnib*1^^
tfd. i zo. cientlbus eum: <&obt gïjeeft aen be clcpnc/ bat üs/be ootmoföjL,
berftanbt/en ïjcn-licbm biet beur göcöoojfaemöcpbt KtA-\ii&%hp
Uathio. ^etinelcfie onfen^>aligl)-maecfeerbetupgl}t/ enbeurfntJf' ip
melfcl)cnlf)abcrijer&ent: 2trBbcïijbe enbattcfeeb/ ©abcr0^*
mefe en bet acrbtn / bat gijp befe bingj)en;Ue«r &e toijjc eü 0l
babo^göcn Ijèbty. enïjebfe be clcpnc ninbeteu ncropenbaert. ■ 0$
Wiiie. *©^ HBille fe be pjincclijdte aacljt ber fielen/ fonber UJc!cB-Lrci^
111. footefeggljen)ttor!i} fonbc/foubeigiMtoe0 bcugijbt/bcufjÖ^- J, i;;
A»g.m. i fcpt^.StUguftijn: Voluntascftquapeccatui- &quabei"- Vl '^
?i , «Den IBülc ië/lam toclcfcen men fonoigöt/eü iaut toelcnen >«f ^
-ocr page 198-
keft- *%„         ChriftelijckenWaerfeggher.                        *?9
*/' ^bcbicnisfoobjtj/batïjpnietbUJtnggcïtic&eni^ ^oofcpt
^"«frnarbUjS:Voluntas noftra non cogitur: & propterea fola mere- BerMrl<lt
6 'Vel aemcretur : <©nrentoiHeentoojbtntetbcbtootig!:en: enbc #*. & iu>.
tna°m^«t(tftttöpaUcnt/oftI)pUabcuit alleen. 5DatijS / $P***-
«tiSr Öat *P dienen/ f" ba« &oi>t ttïjctoont ttoiöcn/ beur ee-
tenV f fèc a,?$ terfc göebHlngïjltjcH boen: en ter f ontrarte bcrucu-
flita V?' mlïeteojbcnftrafbarr / alètopinttbjnen tofficonjstot
bat» bt8Öcucn. JHaertg ïjetbebtoongïjen facl/ fcomen fcgijt / en
f an ? önfm teülc ft&öen *: f0D m iSkc bcut Dn^/KOt"Ö ttetöteiftc in
to«u ° 5Öföa«^nofÖ fcÊuI&toftbctbmrtemt'nuaebt/bacrbcn
^"**«tenronfenteert.
Poteft ^•*'Wa«r^&.3l«Bttfttjnftptftcrtod : Nihil tam m noftra A»gM^.
«tea r qu*m ipfa Voluntas: turner en is$ niet fo o mpnfcmagSt/ *«&. «rW*.
Stien tïle* «frijeenbjembcniagïjtoftcracljt en tan btcnbtoirt*
^oh* 5nbe batro»t «* öen brille te ere cïlcntfte offcrïjanbc / bteiuen
te/ijfo0nimaSÖ» ^tftttöffftDOfnalkJSelisieufen/beuröcbcïof=
keiti? ailcÉn toontepniflècpöt en armoebe / maer ooru ban geïjoo^
ben a, * : a&l)aeten HDflïc boobenbe/eii beur t*bier bcr lief bc/ 00
%«5>^^ÖaerberI)erten/alj$eenbjanbt-offer / <6cbeou-bja*
loctn Jf cfi bcn toflïe ban een anber aen-nemenbe / bte fp tnbe plactpi
ftj tS0bt ttur ouerfte nicfen. ï©ant beur ben toille(a& t'pnnctpaeï*
infnn bt* Irelen ) offert beincnfcgc f? rehiengeï}celcucraen<0obt/
^ihïl abt Öcubcr: gljchjefemen een ftabt ouer-gïjeeft/aümen ie*
feert jr** flotels en be mint tnacïtte ftertfete ouer-gtjeeft / enbe berfc*
3* öneöanbcn.
ges i^^SÖelrjcn £>inte tfctnarbi gïjctupgïjt / Volurjtati nee Ie- &»«*
rP>ritUr(erant'necprincipesdominantur: Libera cft: & maxime, h
lWtttöfUCltU|:: quiavbi fpiritus, ibilibertas : <01jeen toetten UOCÏJ
^ntti^r^^^Öcerftöawneaft magljt otter ben tonle:^? 10 tyü/
^.(©S^^ |)p bmtHtn g&tóft geltpbt tocjbt: 1©ant toaer ben
en Qhf 7a dfïi rtft8l)dtje6 i») feenrt toe-öocn bant fernent en ooo^
*0e ,n ^SÖelgrfe onfe maiwne toerb?acpt ty atë een toat ncrgljensJ
CuPten7 ?cVlaent / ban 0OT aiöcrïcp fottigïjepbt en ijbell)epbt te be=
**n tM?^bcrftit,tfoo öbttpftttt/ bamt*pnaenict en boogïjt/
*«tbmlJ2®tpW/*BÏ,0*ï>at enblontfe tot .ietgoebtg/ nolgijenbe be
hfut birnS^?6* S^&Wfawinaltjtfc onfen toittc oocfe gijee romt/
9f/ «iccrt,?1 m m rciJaDtïöffcn»alijan 2lbam:bat ïjp ba iontfes
!ljcÖanbSSqUaebtBÏ)entP9ÏJtisê/ öantotgoebt, ^nbetófooon^
*** at!,^fn oneÖereebt gïjetoojben tot alle goebe faerikn/ bcttet
Wbp bjcjfgjg £oftcu weet/eerracn bien recöten ran / en op een goebc
$> g              ïDatï
-ocr page 199-
140                        ChriftelijckenWaerfeggher.                  ^
samtrd. :u9aeïbeuro0tBghefrhiebt/ben toiUeallebinghettnaeïftfnct1*"
tjheret htenfin enbetoegbihgheftellenfce bat £. 25ernarbt öary'2i
gt)en: #ent ben epghenen quaben toifle toegjj / en baer en fel 0*
Ijclletoefen. Sfêant/toaetin fal bat öelftheWet «J» ftranghepö* •JJJ
nen/ enbe te tombe fttllen / ban teghen ben epghenen quaben tot»
«©en quaben toille bebetht <tf>obt/en heft hem on teghen <&obt,
stooft bet #arabtis$: hp berrijtbt be helle.
Êaet om onfen toille ban (tellen tnben toille «tëobtoV enbe I
ictten tooojbeen metten toerrbe: Fiat voluntas tua.non mea
toille ghefthiebe/ niet ben mijnen, ^tfit/o^ecre/ inijnme»
"*
1*1
*^
M<tt^# r6.
'
berïirbtmnnberltanbt/ en regeert mijnen tüille: toantanöf»** f
raniths ghetn meefter ghetoojben> ^rïigherft baï ouettn«*^
hanben: on bat gijp nip gbehetï / in alle be craeljten ban fitte*\ J
cbaem/ tot utoer glo?ie/ en mijnber faligbepbt alttjötg toiltre©^ ^
Winekca, ©en toille toojbtfeer toel bpbiengrooten gfron hamer bergF^
tcnL^t'^^aerbetimmcr-Iirben mebealaenbjijuen tnb'toercb/ wflt 3j
"toillen/metghetoelbt. €nbebienfaO"amen hamer/ tJiur toten»,rf
toijtbcn moet/ fp ootb baerom tëfWdsfs herten, <©it boegh' i* "
bp/om bat ben U9ille oouen al upt- neint.                             ,rt j,f
Den wil- ï^oe tratbtighe een faec&e bat ben T©iüe bS/bltjtHt/ niet allee»1 ^
ie, on- gjjene/ biemen niet en heeft met alle be maght bejs toeereltë f01"^
fv,,'n8he'öoogöeuoftbü3ingöen/totietbatfpnietenïiJiIben t maet J*
,1JCK' notb meer/ ter rontratie/ in be göene/bie alleftoaere en onboe*»^
Sefaer&en ghebaenljebben / atefp-liebetben toilleineens w~L*
brille gijeheeltjtfe ouer-ghegeuen öaböen. I0an b'eetfte / hebbe»» *^
alle be martelaeren/biemen toel fjeeft tonnen pgnighm/bjanö**'^
rae-b ja6en/3t ♦ maer niet tonnen btoinghen te boen/bat fp ^Lr»
be «6obtjs toet niet en moghten notö «t toilben boen.JBen ¥^Ïm
t'boof bt beur hun boeten tonnen legghen / maer t'felfbe titel r J»,
fte connen boen boogben oft nithen/ter eeten banbe af- goben» J*^
geeft hun toel tonnen toierootb op be hanbt legghen / en fr° ^
toelbelntb ouer t'bier ghebouben / en t'toierootfe uptten banbe» 9J
ft ftubt: maer men fteeftfe niet tonnen bebtoingöen / bat fp e**\L>*
bel graen toterootbg in t bier toillensi tooien fouben/ ten 0°öDrt^
S. Petrus fenfatrifitie. €nbt/om eenen te befonberen / toienjjbagb w\m
«attci.er, |»artii comt/£>intel0eeter JBarteiaer/ bierentamerlineb b^ t,
l*• tletianus toas/ betojtnentcn ber martelaren betlagljenöe/ f ■)^
MiWJ- telacr gljtfto?uen.^p öebben hem toel tonnen gMtfen/WJ'Se*
nen/ t'ujf in Üutha ouen-ijalen / en al be onene toonben ^^m»
tetb beftriitben / en foo op eenen roofter bjaben: maer fp «]' JJ, ^I*
fnnen toille Wit f onnen om-fetten. ©ie toasS traöjtieftê,;/fnt $**
hun tojmenten. Ccr rontrarie / beu toille outr-ghegeuew wgj^
-ocr page 200-
fi.rt          Chriftclijcken Wacrfeggher.                       741
fcliüi * t Stpbt cfi 5«toflligï) toEfmbe / boet/bat anbetg enboenlgtö
fojj
u "Jrfen: alft bhjrnt m bien at ligieuie / bie't ba ftjn outrfte be-
eft Iw^em ÏEtutoinne bpben tonpe te faefeen/en tot jjem te b jengen.
feönn 9^Etiaen*
£>♦ Ifêaunusbetoolenin b'toatette gaen/ |)p cr^cr.iu.
SÖen/ ,atet3Öegaen/ tonberrhufeen, «©entoiUe/ omiooteieg?
en iö
Ma * ÖP toüt/öem en i$ niet ohtttogcItjcK/en alöjjp niet en toilt/
*s"tttbtotl1nï»e>n<-fe
t.7«
ft b, j? 0ln Öebben top fc&erg <6obt toeï te banenen/ tit ong ban be-
seft. 5*atÖtat bet fielen alg btij tyome beut-beel)tet$ beut-fien
SÖetih*^Ut
öe Ö?e m f foeefeï)epbt ban toelrfie top al onfer om-lig*
^Uitoh
panöcit Ö^-fïac&ten beut-berötenbe/ l)et toatcr ban bèr-
toc/aE ■ ^faügbe laefnuTebecomen mogljen. Ulaunetffet Ijkt
t\
jsT*n «n figute / fgljene bat «©auib gftebeutt iö. I£p laglj in
ïtjjcm ♦
efi ^em D0&foöe feet naet t'toater upt be cifterne ban Ettljj
tic/enli ^ftbe^Piainen baetfjaetenlegljet gt)taagï)cnï)ebben=
ftxanbt^"eci)pnietï}oeaengöeraet6en. <©cö/feptljp/ oftnipte*
nic^^ttöattoatet te biintfeen tolt grenen l <fi?nbefiet: biijbjo*
ben bcittüm 5^0
&euc öen ^SÖ^ öeï #S)üitlinen eïjebjonen/ enïjeb*
fttoot t
öat toater SÖ^d* ♦ *®e °1Ö ttaeljten bet fielen / 5tjn
lt a^ten/beur toeltite top onte faüg|epbt luogöen göenieten,
^Öebeöt Deur öe tmj trarfjtm fcer fteïetn
o ttjcfc <6obt / mijn fieïe met b jg Munbere gauen
H g&^tt'W&ten tegïjift: maer bie feeeten mpbicfe-mael ben
^J* ?Sgï)e j ^oont b magï)t/en goebtljepbt/ o 5|eete/ tot mp*
btn toiiieiae58: fopuett be memojie/betïitïjt ïjet betftanfct/ en toilt
^'ftanht - ttla«:feett: on bat mijn atmfiele/tocuttoebet ftanbt/
01 w imïue baet ban roagö *« faugïjepbt ttpgjjen, Stmen.
& ft$              Cap«
-ocr page 201-
141                       CkriftelijckenV/aerfegghcr,
C A P. XLIV.
VVaerom zynfooghenomt^diegoed' acht. Scdigfaden ?
- Om dtttmen deur aiecpmt3ter glorie ufer yreaen.
w«tach- jJf/T7^© €>e groot een berfeljfl batterij*/ ruffcftenbicberfttf0*
ttgheSa. jKjf &r ettnoptgftebonbenfaligljepbt bet^ipbenen/e«tu^
lighcydt. 4Cv\ /^gs\ ff gen be fefeere faligïjtpbt bet €l)2tltcnm/bat fal ntbïl ^
ntnh
c JS^ ^ffi^ «Capiteïenintnaeft-toolgïjenbeljlgei&ett. gstfctno»1*'
Acht'sV. GjF^J^* rebanf^efcenbcrart5t£>altgl)eben / tëtjandHj?"19
Jigheden. gijeromen / bte onbet aïibere büigl)en / bie ï)p fijn 3luofteïca o? fi£*
bcrgï? toagleercnbe/f»?aK ooru befe arljt *j>augl)eben. 3®at &^?
fener conbitien / beur toelcfec ï)p alle bis l)ict faligi) te toefen/bie ts (&
ue conbitien ïjabben: te ïtennen göcuenbe / bat fp oor» beur bc fcUW
terceutotgöcrfaligöcpbtgïjetaetHntfoubcn, «rn bat ift/bat öeflJ5*'
tooojbcfegÏ5t:batmen beur bie t«gïoju«fetïï?ebenfomt.
           .
Saiighen Slimmere6t boel) etttjS fcet toonöérlijrfc fceitet ban befe W^L
nieuwen nieutoe / en nopt eerttjbtg gljcijoojbc leeringlje : batmen m &&
vódtchti- faecfeenbaertnbegrtpen/geluffeoftfaligöepfctfteHenfüube: ent»***' q
'
          om ift be jagne tocevbt met acnbae|jtigl)epbt gae te flaen.ltëp tno^
toeten/ mtbtss batteponöinaBfibtögïjeljocjfaemïjepbtenüeff^
ntcniffeniets&ejjöubcnen^efilbcn/bat të»on^aïtefauten/beö*o^ p
fe ftïjulbt/upt i)tt parabijt g|)etoo?{sen Ijeböcn/en als bcgïjri- tong**
uptten nefte gljeballcn sgn. ftocltu beu $>jo pgete Sfaiao1 goeiig
te riec&en ggeeft/en ooca befe ggelgr ScmCTe gkebmprat / feggöet1"*;
If-r.if. Sicutauisfugiens , & pulli de nido auolantes : ^bootoaftlUtt^
Voghd- f erftc ouberg/ afë eenen boggcI bie bc bütgï)t hemt: en met on0*}*
kens uyt fauten/alsionggcn/bie uptten tuft blieggen/ eer fp tocl bluggïje 5!£'
ïifch uyt' ^'"l fl00/Sèeliien öie ionggen fn bupfent gerijr&eïen jijtt/iac cmtW
icaïYater. göeng/feöerbangaer liebcrboobt / foobeurtoubecnljonget/fl^
" ombanbebeeftm gg'etentetoo;ben / oft banbe menfrgen t>o0Jv
ggctreben: Sftlfoo toaft met ons ggeftelt /int mibbcïban onftb?3^
fcen/cnbcrtoarstenbanö'ceutoigljeboobi: fco langge tof e>1? ö^lt
tocerelt3ijn/ totbattoptocberomtot ortfcnneftfcubcn gD*6?*^ £
toojben. <£n baevom/gÖelij|6 be moeber ban bie mif-bïogÖn, ^
gyebaïlen ionggf ïieusybanb'een tarftfnen eg b'anber fp£ingl>l/ ~^
b'een ïjupjs og b"anber/ al foecÏEmbten.beriagöcnbe: alfoo Ijeeft0" te
onfenï?eere €ö?iftug gïjebaen / beïefjajongden boenbe / o*n ° n0s '
foeeucn/entelaergaberen. Slilbugfept *>.<6jegoji«0 : ^ce'„j,at
poft fe currere faceret,quofdam pro nobis falms dcdit: $>Wt/*V f
|>p oiiti naer fiem foubeboen ïoouen / lbo Ijecft ^pfomiwgÖe '^L^
-ocr page 202-
Octo Beatitkijinbs
44.
j£fr na °<^o volunt Vïta? prafaga "beate r"
%5^-J*3- sunt, quiljus aethereas Deus annuit arces
W^3^              --------_______:------:------------=^
fD/-
'S*
====
études,Bes heatitucles, Qu'en apremwns nom?\
>« /^fm^/ CiWwtf <ai thalame/Du Cekfiej/}oux ■
tantes
-e c\
-ocr page 203-
BÖttttofit           Chfiftelijekcn Wierft^gher.                        14 j
i»dtiit;!f?®eb*eiu <£«ft geeft c&iftugs Mmttmti uptten ne* y«rchfy;
^enfrKïleTÖm SÖefpjongïjen: «pt ben fcyoct fyne baberg/tot £nfptoa*
tc*be- timt
n ï^aria/'fÓn gyebenebijbe moebra: ban bat* / m be ctófti,
8,1 oal/tnf ttIïïfee/ ömriele anbere mibbeïe fp^ongöen cuer bergft
*" naer S f9 t<CruP$i
: toan t'trupjs/nacr b en lic yaeni/tot in t'graf/
beiUenii! 7te'Ö*cn:banbte'tóebétdrotn;'attöeti:banberaer*
**■ Hibptit- Ü1 £"
aI °Pbat toP Öe,n Volgen fonben/ bette fijns lettcnjs
batt te«► W-faJHKn/tet in be glojte bejs yemclg/ aïsstot ben ncft
fi«öïit r» 9? be moeöer ban bte bcriojen bogyel&emsfj^ingyt/ foo a «two
tttrïie,v^0f
öarm «atottüKRen fancn / om Uk te toec&en enbc te *cnr*
boI8öetv-met
öarm mocö««JrKen fanrfe aen te loc&en / om Ijaet te c'hnfti.
«en. ^"tobeïjoeberftanbttecomen/ öaetfpttptgytbaüentoa?
UpttctX
nt ecn b°SÖri-iongftföen upt fijnen ncft / Us als eenen bifcfi
&t ghehn * ^00 *ft
nut on$< iP SÖf "je6 top be fpjongftcn €J)?i=:
^SJjci! ï ** Öftibcn/bte yp gyebaen heeft/ om ons t'ijupjs en ten een*
fixebCa'^"tebiengyen: yoojt tut fijnen fanc&oocK/ baevyponjï
fo«berhV *0cIit'3W bat yp ong gyeleett heeft/bat bient gtcr toe: maet
^8Öm/ li
Je bf fe afÖt ^>a"0hebeiu®'toelc8 eenen fanrnis/fooyem
^-bofo
bat bm fancfe oejS bJeereltjs fcene- mael tcitttarie i&. €a
op bicn b
öe/ beur oniS r,°0 bff"te f^^öer-bjfï boetebe/bat top fiem
fcöennffr0pislJ,%Öcnbe/ beut renet tot bienalberyoogyften ïjemeïs
*e bab oer
fali8öc ruftc fuUeu ff9ccacr&É»» «Dw* Ö«Ét C&jiftusi fels
Slli4fciy ■ lflJ»entoepenbOpjSbetttpgfit: ,Oues illum fequuntur: Ioan.10,
p^nnetrnV°Cemeius: ®e^Öae#enjsboïgyenfiemnacu : toant
^t «ejintn ï ^eutm*:ei1 niet eenen b$emöelmcfi7toicn# bopjs fp niet
«ftbooibe
f i ^ een/bieïJet top ep upt-gftebaUen bogöcl&eng/ oft
'Öups 1, ./f öaepKehjspeïeBtti toojben/ bte foec&eng/bmbensy enbe
t fcfeSHm*llooM&cW,en*
- ?eb£n-al ta1"SÖtoilttoefen/ btefioubebentoegfienïofcberfaltgs
l^ft.ó&vlïlc&eon!S€finftU!S foominnelijcBijsroeuenbe. ï©aHt/
?°& <ÈoS«te ^ fflJt : Qïï?renda eftg,oria Dei P*r vias eius: 53e Sr*
^W bioihSen^ubïiSÖe faligftepbt/ moet bcuc yaere tocgfien gïjc=
fiötli)tttu»~\ ^at
tó/ocin;alfulcft^/aljsbaertoelepbtenbjengljt/ "
cnc" to£0Ö tot eenigïje ftrtk
-fö^^? m bt acfit ^alinfieöen te Betomm.
fe «ilSöTnïjm,SÖ^3efu/emigefa^
ür 0T1I7 r Ö
tocetelt^ / befujoept mpmet utoc gtatie en fe=
'bwSÏÏ?^'
op &atir]fl mP f0° öcc acöt ^afigöcbitimebe=
^c^ïtftöiS«
macflie/ bat itK be ctutoigöe faligfiepbt in b
Cap.
-ocr page 204-
144                      Chtiftetijclccn-Waerfcgghw*
C A P. X L V.
De vveerelthoudtdenff>ot3tnetfulckl<idsfnooenflegkt.
De vveerelt die ü fat/en weet niet wat jj feght.
Onakeluc-
<£n iegïjeKjrtt füctfet fau'gt)epbt en toeï 3ijn: maf* fa**
kigficfa- ;
desWec.
rclts.
Heraiitth'u
Solon.
gïjdeg{3cni0. <[paerom/ be^epbfnmfo^tentut^
ï)oct6cn. t©'em fepbe/ bat bie göelegl)entoa0in&)&
bow/gïjelrjrit eenen €ref«ös 5fêaet |boïon ïeerbe
todanbers : foo&poofBïipr^mêntiebebönct/^
!)p ban Cpntë gfjebangjen/en ten bjanbc toertoefen 3rjnbe/ rteg i*1*;
Utpbct ftemme: O Solon.Soion! O Solon,Solon !■ «üptugïjem Wj\
0i)enöe/toatl)pbaeïmebefegg0cttb)flbe : ïjpanttooojbe/bat!)^,
£>olon eeng gi)cfcpti)abbe (aUs i)p ïjem fier beur- ttacn/bat Ijp/w11^
fijn rijrit boinmen en marj)t/be gljeiufftigijlte en faugjjfte toag) £L
memartbt ten terïjten fafigïj ettinogljte gSjenoemt toojben / ö"** :j
be öobgïjfte magl)t en boedbe/foo langfje al0 ijp nocfi Ïeefbe. <£***!*,
ï)pnut't"tlueaïfoa mettetbaebtbebottbenljabbe. t©rf-ï)aluert *•£
ntö bit oodt t'ïjem- toaertötret&énbe/en toeï aen-mert&enbe / ÏFJ'
ïjem ïo0 gödaten / cfl öeerttjcn frin ïenen laneïtöp |>em «Stö^JJLfs»
Epkunis »nbercftdïenbeöpoetfte'toel-bacrtenfaligyepötin eten en b?'_t
Aiiftippus. feni/enfiimneluftentebolgöen: foontengbtmepnebje* tnegjjg
^mratitëgötimubm Derft: ïjocbJeïyPbegïjcnorn^teb^p^
beur b'owetftesoebt ïjieft r maer «rifttpnusbetoKUttit btfWHf
boucn alftdbe- tfmmcig ïjeeft €jróuru0 bien tof / en fal*'^
w rA ,,, bertKensrtoaerijanbentoetefegïit: Epicuridegregeporci: v^
ïpïf.^ fenmban^^um^aiöbeenlioou/flamijamun^mmboorj^
bant leeg)} taBet-ïanbr.                        rj                ^^t/^
Stlfoofegytbcï?. ^fftitftntf/batbetnenffipenbattbettjjeere^^
fuifne öectenfaïtgïjtetöefen/triegïjducfe/|iettr-^oebt/rijc6bo^ w
re/belcbpnben hebben/ eitfuïrfijs/aïgbelbmdrrfje tnenKF ^
gben groot te aeï)tni. ^oofpjeKt ben ^^onötte^amb ^V,»,
fceberb^acpbeenongfidueBigljefaligfte: Promptuanaeorurnp^^
#/a u, eruftamia ex hoc.inillud:^aetrüeberfotorrjsyfcüaötacpen/B» ^
J J' «riberémbol/foobatfpcrifkn/enbebanbeenmb'anbett^^,
berleggljcn/battctaï-omoner-ïooirt. Beamm dixemnt p°F u^
cmhscfunt:£uïtBe(reptï)P)fieetntenfftltgfe7 tofcobamgy ^
Woebigftepbtghenieten: maer/aloftïjpfeggfientoübe/ i^riS,cy-
bers. i>oeift ban* en toieiffer o¥-recïjt faltgï) i Beaws P°PUte^
ius Dommus Deus eius:#>aligï) i0batboïcfe/toien0 ^oöt %, sa*
-ocr page 205-
Mvn
ggS DELIRANSsNON SAPIT, QV?£ DEI SVNT. 45.
^vt tionne hos Mundus,mera ceuluc!ilnia,ipernit:j
__ellra-t-*nec vera, vioetii^êc iuclicat sequa.
. outefois la. rare/Du maniak rechte,Et lak cefte__JJ^n^mdme/£tfin hmteurfotte/N'mterd pas ces
voix.
foix.
-ocr page 206-
i$ hitte/s- Chrïftelijckcn Wacifeggher.                           14^
*ïfo m^S5^cln*Cttr itjmn <0oöt Ö°ubt m bimt/ Me$«w ban
*«fuSl"s
c ttvt f9nboIt6 anberjs/ban be toeerelt boet. ïöant
tïanm--m öc-
WmtXt SÖmtcmgb/en faligb ljttt/ttQ\>t hp ter f on*
be«roniSferU
lct,cn/eïJp/ï,te FÖr&e 3t)t/toant gbp bebtbicru-ücber i«c. 6.
fcanohïr ï i?
Je; toce «-Kcöert bic toerfaebt 3tjt / toajit gijp fait norb
^enb,ftD
n:ÜJC£U-Iiel»enöi?nularijt/toantgbpfnïtccngfcbitp*
ÖlJcrtah/«ïS
J3öm ^fontra«f/faiigÖgDP-Webenbiearm/bon*
bcuïrijtrn 3^0cut8&5tjt/5c. 'SDot biefabgije bcjötoecrcItjS roept fip
ciP1unt-jl ?ijCte; 1>0Pule meus> 9uir? beatura dicunt, ipfi te de- /ƒ*. j.
bw&mipntmÖntooïc6/ ^"^^ueööeetcn/biebebjicgbcnü: enfp
Vuilte y
toc9lj onöer b üoct-ftWi: foo bat gijp/ bicn toegij
%oo s> L
tet "«bJigljer faligbepbt gbeenfaus gbctactBen en tont.
iftl^icus hv suft^n u,ont»rótjrrf toel fept/ïiier op bienenbc: Mundus a»q#.
^EfP kliah
1S quos beatos facit: *^É toeerdt tja bpanbt/banbegbcne
bt Btan» m *"*«&: bjat «wet rp ban norI) beb jiegfibjeber 5rjn/üeur
^aer « ? maer faH0& ni Öcct tc totfcn*
bïUt uilrfcl? sï)t antto0°&? fa* toel/ bat bc toeereit fot tjs/enbe
Boel,t/tfir\2!lIt
en toecttoatf?ffeï>t. IflDantfp fcgljt en beet quaebt ifa.K.
lir9c»berarf * "i^^föttestjb.Cnbit/uio todm fimtoojpcn en .ïw? sot
vonnis
vee-
Ü"8°°tè i„;T ^aliSÖcöcn / bic CbitfW fdf upt-gbel&oben beeft/ dcs v
» aetfPbeft ïUPr0ljCtt «i&ebeur-houbenbcrbalfdje |>aligljcben/l
Sr**!**!- J mcnf«jen "«beberttonfdt cnbe bebjicgbt. m
o ?*k«S£iiï ü^uöt D»bcughbenberfïnaebtfp/alg b albermee*
k Batci>etfi^°^nbjoefbepbt. Ciibitalnaerbe bebiiegbeliicfehcpbt
8Öetj^^S0:fcbaleénbaIanfe: baav beugbbeIgcKe; faerben ban
^ atbtpbt CfiïrtE0ft toccrbcm&öijnen te toefen. JBaer ben ftoa^
? Öoosijc JJ/Jtterbcrb^irt/ in be laftigbe ghenocgljte bcjJ toeerdtg
?lnSÖen 3,jn bbleÖtet fp albhjbtfrbap/toedbe/en fabgljepbt. toefe
J'ttnen bien/ua*?acr i,an fltocten. gbetoirïjtc. €n fp eit fiet niet/
:eI,djtüjcfenhpv, bieteÖoosbertenhemel-toaertbcrïjcft/biefpaljï
£ J? rP ftbrint m-ft ♦acljt/ Eft öatfP ÖJC^in»r ter Ddle-toaert öjutët/
f 20bthanrontraï6" SÖetoirljtigbte macfbcn. jaictbencfeenbe/bat
beÖoouerbig[jeJen fntne m feöe *": ootmoebigyeberïjcftenbe/
?0,lt»ec ui j Jt,;sÖOe]futtdtocetgbptoatsï)païfegbti iföaertoatDusfo';*
ï^-^nooiiiS^ n ln buPft«öi nadjt ban utoer ontoctenthepbt/ m!n ^
Sföï'^tt/bSfflÖ^f «fitottt^PrtNtofte / fooen ftetgbpiegrijPea.
;?^^btrbot,Cr?/°ntbeSriipen : en binnen fbebantfe Ber palen
^^ooibfr lÏÏL M bïSuclJa«'«.ö/0ÖcboeIeu oftberfinnen rent.
- w,s/buptett/oftbonenfultbbenjbtmbcbjnbt / ató
<&                boojber
-ocr page 207-
%\%                         ChriftelijckenVaericjgner.             _         .
fcoojber ban utocn neuss/banü iugement/b iisrftanbt/ mtog##jv
ftrtrfet/bacr entoectgïjpgïj«tuntoegï)mcbc. %at/3tjtoot6öfa1,D
mbfclfgfaetÊen/ totmbengronbt utoss Ijkten toe. ï^atift^!
toonber/bat gijp ban foo gobbel«tue/cn i)emtlfröeUeringl)eettP^ <
lófopljie bet a rijt Jbaiigïjeben /foo btoafdtje& fpjtïst/ en t'ccne-m*;*
xmitrarie gïjïboclt «n oo?beettJ ®ie m rcüent gijp nietfaïi0ÏJ/bi«a^
me 3gn/ facljt-«ioebigl)i'B4oaüg5/Ijongi}ft!0ij/bo?ftigl)/en fc# ^
gömgftcltibenbc: maetta'contiarie/aatguigij/enaUenbigïK ff'jL
rtfcent gi>p faügï) / bist al tncttai tombe en Ulocöt tod bim-toC^
gact/nacï ben b?ift en luft bcjstoeereltjö: macr gi>p btoaeüu ^(
Matk.
5. K©aet hp romt bit oer b^aept oo^bceW be vcbên ijs befe: om ï>& ,
menfrijenbeg^eereltg onfcn#eeïeonbcnücrgij nivt'en boU»1-^
battf)pfnn%oftdcn/enengallen/ befeacljtibaligljeneng^1^
Amttr*
ïjeeft.élbltiSftvt^36ml)J0fniÖ: Turba non tequitur adcxcelft)11 .
afcenditad fiiDiimia: ©Cftfiatr b($\>el(&0 en öoigftt ^SjïiïiU»1 *
bebcogi)bennict/nori) en elinifopbegljcbergljten niet. t©at $:g,,
en foeeftennerij enbeminnf bemelfefoxlceringben nocl) gl)dJJfrf^
niet / baer be bolmaerïttbepbt enbc ^aligljeben gfteleert enbc&d*\,
toojben, Jföaet fpbhjueu bencben tnt'flyrfe en gljemar» ban a^ ^
fè fterinnebjebbtpbt: t gftanbtnietop-ljeffenbetot raligöeaen^^
feingljen / noctjoocK beïjanbenflaenbetot beugöbdijtacocft^^
hbi-K gïjetl. Sapientia non habitat in terra fuauitcr viuentium t ïPffr■
jjepbten tooorttm b lanbt ber farïjte en toeUuftdtjtfeiaimbe«ift' ^
ActHtfche'' ^Öcmtoortbereniftban/batbebjatoibenjecrett/faltnsinf^jJ
fifaen,eD ftHaecftt noeï) rn raerfet/ bat ïjaert't ene-wael bjembti#:om tW£
"*-&»k"' retBjecteitiaugmqcBitümuuuiyyvn/ ^pjunujoeccuuJigip zjp
SiSrtdt Ö£?öt öt3S ^a!,ei#feIue upt öe ff Ö11*»6rt toolcajï / met fijn «J'^Lfj
Sicf. ' fen Uertingfien en bifeipelen /opben bergö (bte oocSJcïue 0&
beteetftenbe) fttm toajj ücrtrc£feenbe.€n leerbe bit al fittenbf/^ D,y
mctgrootettjpebebac^cnnstcfpjieben. ^pijceft fijnen gljeöct* ^
ben monbt open göcbacu/ bie te beuren ben inanbtbni&$°^W
göcopent fiabbe/en baet beur gödpjolen t en Ijeeft foo nj'icnf^,,eit/
«en monbt nu open boenöe/ befe jbaligïjeben alöfaligöef0X ^W
trac&tiglje mebirinen / en ftemrifcïje ïauentffen / tot ttooft ^
bjucutertoeerelt laten upt- bloebtn.                                  #&
Cracht van *©«n reurnban befe foete coftcuicbe balfemc en olie / &*&t urflfi
chtiftus relt upt-gl)tfto?t 3gnbe/ toonbetift / l)oe bie ftaec cratïltin btL$\)*
foelig - toan menigï) mcnfcöe görtocart Öeeft: foo iongïj-mang / t°°^ $d
htyd:- botöteren / toten f i)f tte nor ij n?i) enbc onbeïemnmt toa^ ( ^erf
toeerelt^ tofuuftigfttpbt/enbereebt ftonbt/ om tn een«soft "IL \y&
gfietrcfHentetoo?bcn : bie al t'fameitfeenben en fepbeo m*L,tf(#fr
ten/ t'gftene bat be fc£«pbt beu Canhjeaen (a«et öaetö^ V^yflF
-ocr page 208-
ftybe ♦ v             Chriftelijcken Waetfegghet".                         '47
Reu,, l |ocPö«b« tot cnfen ^ecre C^ittuin 3|cfum / bet minnenbet
cetityj^P^eom: OleumefFufum nomen tuum: Proptcrca adolef- Cant. *,
tier&JLdlIex«unt te : ©toen naem ijs aljscenupt-oljcftojtte tod*
net,/ £iot ™k: €nbe bacrom ift ï bat be iongöe öerten b fco bemin*
Wt. btn KUf* utojS foa^pWïï foo nacr loopen.
aen- ,n® c£mafieujra ift bet ieuen bet tytp\i$}tn te beur-Ioopcn/ en te
tcct^ciih ÏJOebterigpjc& fp tflftfïhun/ foetehjr» enftcreMijrH
toette n^SÖeboIgftt hebben ! tJDitgïjcïurK/bcfcfaügbcpbtenbe
*anaStpbt Öfrft^.Kemnrbuss/^.^onïnurujï/^.Ctjonia^ verfm».
kpfe,Sncn/«ibe fo&mcraglje anbete tongijritngficit ban grootcn *» «•
Hc/i,if 00tft£>.%u^£>' £erihr/£>.€atbarine/cnbebupfent vvectc *
be gïjci»"^ 8Ö«itI)t/ ban al ben rijf febora/öoogScpbt/cbeïbom/.ens
öorfc mfl,, fc'todtfe fp bcbouben en bet omen mogbten ♦ £>oo &eeft
e,% wLa/bierÖc6e/ebeIe/ en magbttgöe &omepnrrijetocbutoe/
te ï^teroï 0f&tfr <£uftodjium/mct weet anbere/tcn ttjbe ban £>in*
ietcim"fUl«st/bep;oeft/ ghefmoerSt/en tori s&cbonmft/ eftnorfj
Ötbc«f-Dft *rto«w6e bEtupgiit. ©tt gbetupgbcn fp alle / bienoclj
is/oot^"ac5öömettet boebtbcbinben/. bamtbe meeftefangijepbt
*?cl& fe fcï. aetöcn / öe Ö°neïfcÖ£ faïtgöcpbt foo naet alft mogïje-
öaer? hih^e &oct"n/enbe nac te toolgïjen. ©e fotte tocetclt / met
Ns./ J^^beininnaersi / cnbebttUemmnartffen/fpjiHenan-
ötbbcn. fP .&**» finocd'. cnbe tcurfe btfer fecte fangbtpbt niet en
li Jcrfe«t mmt|>erte/o ^ecte/met befoetigfiepbt utocr fa;
QÖeft ?*,SÏJC/ op03*™?^1^^1^ ttüenbetoal*
r          b/fo7>h Cn öat 'tJValö ÖÏUri urfbc b?omïte 3tjnbe/ naet
"^bcnbe/ hT fc 0P*Öoub*tt/ löopcn magïj / cnbe bc teecrelt be*?
<& #             Ca*.
-ocr page 209-
148                          ChYiftclijckén Waerfeggher»
Gap. xivi.
Wekken dryfiden'fijn^de lomkheydt betmen-
Svvijghen'.Gbehoorfaem^u$&fedelijckhunSchamel ^
c ^--^ e SJontb&tpbt $ afes een toifhm f oft pïant&«*
f "dTa* fl^T^N* nwcUfimm ban ionefes moet Itpbencn bbwtgF
iöckheydt. M^ ^VbaennentljebbentoiL 3©ant / aio ben boom tfDfi
?®Lv^ M °V gïKbJafTcn tov foo en bp mrt om bbnngljem .
feSj^^ acngïjefien iat be binberen bet Cïjjiftenen aIJS &
*£' ■ »4J-
                       olijf - tae BCbenoV en togngaerb ranrbm €b?t»X->iJ t
& l i7* foo bc frfiabe en febanbe te meerber / flt fafee bat f? nirt met jw
onber-bigè toeï ou-gbebonben en ?nn / en banben cetften met: i»
ben ban gocbe ercmolen onber-fteït, l©ant bte cbclc ranebe »i
aetbenbangben / cnbemetftambmch^mtagcbbmiteïen/*
metten boeten bcrtrebenbJOjben.
                                       ^t
pm.u. ^ct & een gbemcpn feggben/ fob be 3©gfe-man gfictupgbt J . /
iongbelineb/ecnenbJcgbaennemenbeY enfalbcrniet af-febcp .
ootb afc ftp nu oubt fal gbetoojben 3bn♦ £00 oocfe een ^epöf«
^oetefeerbJelfepbe:
Hor4t. Ka. Qupfemeleftimbutarccens/eruabitodorera Tcftadio* ^
xpift. 2. eenen aetbenen pot oft teple/fal altgbtg ben reucfe bebouben / J»^
ftê'detóck cerft-maeï tngïjebjonebcn beeft. t©aer-ommoctraen bebi"0^
heydc te
yveten
leyden
' ban iongbj alle goebe faecben tnftojté en leetem ï©ant bet té gn* aj
oube lumben letten in banben gaen: maer ban tongbiï leertfflfl"
batmen totlt / met een clepn ftueUben bjoobtg. Jfócn wotfjj" J,c
tang bJcten/batmen be Stonrbficpbt banbeïé moet/ alst een A^^t
feen/oft crupebf ben/met een nautoe balfeben: in btoelcbe mj* #
Uittel sTmaetë infto?ten moet./ ban fuïcbg aïfmcnbet begbee#
gbeeeggjen: oftanbetg faltmeeftbefgbmtnberioïcnloonem ■,*#'
«©nbet bcle goebe bingben/bjaegbt be © jagbe/üJeïcb be *&*Lp
rinaelfte jgn/bie be binbeten betamen/enbe ban noobe 3tjm® * yjrf
toooi$tfq$t:svi>ijgben,gbeboorfaemz.ijn,&c. SDübï gben^^^
eentractaetban^inteffietnarbt: bacrbp/onberbriegoeö«i%É;
gbm bet tongberen/befebjgnamenthjcb beur boubt / fe8#>. ye- ö
B«-»4r<<. Tres virtuces font, qux pileris adolefcentibus magis conSru^Lt/S«É ?
recundia, Taciturnitas,&Obedientia : t©aet3gnbmöfU0ö .^tl^
bebinberen/enbeiongberen betamen: ffbaemte/ftü-fbjggb^ t(n
gbeljoo jfaemhepbt. <©acr bp feggöenbe C Adolefcens j bat ü* f#
ou-romenbe/oft o»-frbtetenbe ione b menfcbe/bolgb enbe ben J (^
fgnjsnaemsYmoct ban baglje te bagbe / in goebe febeu en«»
groepnienbeaennemen.
                                                  ^fl*
-ocr page 210-
TR
IA KATL4 AnOLESC&NTIAZ ORNAMENTA . ' 46..
,J~a?textam pueri quid Bulla &auius ornet ?
weat-.Ora premaf. caftus Pudor iml>uat ora
Quelle moieQ
u/csted mieux a la vte/Des inines enfans ?,
^^lecSikn^/SouppJeOhejfin^Quim doéta fout *»g»,
-ocr page 211-
^                 Chriftelijckén WaerfeggheC                          ^49
tiathmbfrct>?Öﻫ«SÖöattclJÊtettcüegtnjieu : ïactbfceur-ltaeit
entoerctes
F tet, b$ maegljben 3yn/bie öe aonrBycpbtbeggiften/
Wifcr eïleer^m/' R^|*#*wfo9^?|rfaö»Éö aenbenionggeu Stil fwij.
iticfee bh CE»fn ïjoeta met bjil (lüten/enbe een crocne baer og;baer ghea-
eubcuifml)e/ öat iütntit / enb£ fnnö tonggö ftjebtr-gcubt / lof i'
naec JS^ft&iflÖ ö« #>? toont metten toingger beur ben monbt/
SïjccJ/! Un tol bat \JSri feen: Digito compefce labellum: bat 107 ©itt= /»»«»• Sa, j,
ltta»albt : oft/^onorfi«ïtoe. l^an ftfl-ftongöcnfegytbemjfe*
tor-t0l ^:^oojtcnftong()t:cnomt>eerI)aecöepbt/faïütoecIgratieEcdkii.
0t>rk aUH ^;tem nof^: ^Ö^ iongyeunrK / en fuieïst nautoelijcft/
>uaej Ql, J5 ae«ga£t/oft in b ftlfö faecïic en ree gt. <Ènbe als" gijp töJce-
^^7hac5l)t5iit/fpjeHtban:mae»tnetfojtetoooiben.
Saiimtl'! *moct SÖ«eeber 3tjn om goojen/ban omfm*Ben.3tïfoo
^bt/h norPceu fetnbt3ijnbe ) tan^obeb^-maelgyeroepeni.R^.j.
fo°antbjö'Ottöej>&ü0 bee pjiifterg ï^eïi / toat gp boen moefte:
Jttotn j,tp.0o^e ÖP ten epnbe/en fepbe tot d&obt: £>»jeKt ^eerc/toant
«etcm^^^rïjoo^ ^inte^ematbtfept: ^rutoeettertoele/bie't
t ^ &at fn f sÖe%o6en te gebben: maer luttel toeet icuet/bic't leebt
\ ^eXrJcftoE8!)en gebben»
3Sont6h°°^Ci,;j,J^! >a,jS Kn anberc ftöoone maeggbt/pjefenteert
J^eti't bebrt bt fraepe frÖon^0™ SD"«öt te ftaen tot loouen/alf-
tJeucthl foube ' mbt om öen toeSÖ tergyeboben <6obts/ enbe
5811 & fienrfe te ^anbelen: gein oor & een fcgoon paer ganbt-frgoe*
r ^tlrfeeb ?be/ tot cen tewfeen toatiggetoilligpepötm b UJert&timt
^bt-ftn^ Öanben meerberoert 3tjn/ban met b'alber-coftdijcSfte
'toeetbfo^011*"1^" : ml,c baer-oroooc&be crooneenjmjs:
ïten*- ituS?nn^*t &cen Öï00t ricrart öcc tontBgepbt/ enbe gun Gheboov
y ^ctoii a noobc/ Jntbtjsfpinatóonber-toefen moeten üio^faerohcyd.
p *°ttt: afe f S 3i'n aïsJ CfnfffÖaefoe tafel/baermenin fegilbe* '* •
kÜ ^öt af t^ m ï,oct!& om m tc rclJirjucn: als een gout of t fteen/om
f™et* berprr^^60"'^00 weten fp ban ïjun laeten tratteren foo
h ***** ahZr Oftanber35too?btgetalberiojenaïftenarbepbt:
U)°^ben/g J0°l»aemï)cpbt ïjem noobeltjtu bte ggefojmeert toilt
^^obtingg^^^isdiligemiüsobfequitur, tantö maioremgra- Ariftoj,
nl.^%!) te w :pociemanbt neerftigger ^/om ggegoojfaem en glje^
^^e en ht„T ! ' ^0E ÖP te meer in be gratie ftacn fal/enbc temeer
r &öUeXamt,mDct«en.
l?^n»btïSf?-ftpttotI: Obedientiaamicafalutis : <J5ÏJcgoo?. Bern..
"KS »nct be2,c"tane &^faliggcpbt. £00 ift ban onmoglje»
^tE b?»enbe eu ff ^ ^ ftatn/tft m SÖP De SÏ)C Ö00^3""0^01
C ü)              '©e ber-
-ocr page 212-
Chriftelijcken Waerfeggher.
Scfiaemte.
m.
©e bette tttaegpt/ sduemie, öré al# met een flupet b ettr b ^ÖL
gangöcnbc / be iontB&epbt oocb een floero öjefentcett. *©it i£ "* *'
baerljcpbt / met toetene iemanbt / algmeteen floers toetir fijf1 a^ _
fcljtjn cerlrjrR bebeeat is. £>p üjcfenteert oocb een croon* oaet of "^
öiebmbebatwköeoocfeljarcnloftoeerbtsijn. *>cbacmrci£/nl.tl
fcan itt gocbtjste boen/ ntaer ïjem ban fquacbt te ff Ijamen / ertöip.
alle faeebcn/tcn allen tijben / in alle ulactfen/rcbaer/ecrbaer/ en 05
manierttoefen, *©iefententic bcgStyoftclg altjjbto mbtn fi« DL,
**/'% 4- gijcnöe: © licbcr manicrlfjfRbtpbt 3tj allen mcnfröen ncnncb^*^
fegïjt baer bp: ïl&ant be ï^eereio naerbp. <3Pe oogt)e be£meeuw 6r
èeere / boctgljeinaniert3i}n. ^ftuiettebertoonöermbat oc£»
3|epbcnetotjfe/nori)tan0 blinbe/ foorccljte ttngömfomtrj&të":^
gïjen/ enbe beter göeraecftten ban top boen / bit b'iuljt bt$ 0^^°ffii
flm.
m be Ijanbt bebben^oojt j&oe #Iato fujdit: «6abtbtr&errttv&\i
be rnenfr ïjen bie fcbacmte ïjebben. €nbe nodj naerber op ong PrZf
Diog.Zam.
fejjÖtaIbuö:t©cfeï)aemtebetatintbe ioncftötpbt.Jboo oer6 ©*L
neg: Rubor, virtucis color eft: t£)eroobtbartoigiiercijaemte tè* \^
leur ber bmgljben. <nbe ï)et té een toonberlijrite facebc/al toae #%
ou iemanbt grain/om jijn mif-baebt: tft bat I/p/afei ftijulbt Wrtb
bc/roobt toojbt toan fcljacmtc/men rrijgljt mebc-lrjbtn wet ïl£,11/j
A»$»Ji. mentoergöeeft be mif-baebt.1tlbu# Jb.^usuftijn: Mirigaticui'r ,,
pudor reorum : 3Be frljacmte öttyatientenbcrtoefmenberfoft^,it
recjjter. Jfêaer feo en gjjefrijiebct i\itt als iemanbt bieecfc toojö*'(J
firtniltgebötiben 3ijnbe. bacront bien bmrfepbm #Iato ftpbe: ^^
mihiplacentiuuencs,quierubefcunt,quamqui pallefcunt: ®^ftffl,'
$l)crcn ftaen mp beter atn bie roobt toojbcn/ban bie hltttb W°:\t>
te toeten alfmm bit toermaent / bcTifut/oftbtbinbt in ceniglje f*f* ,,
ïloemof ften £j&jiftcne jongheren bit ter ïjerteti nemen/en Dele ti%|f
betfttu / ban bie Ijepbenfrije f&luMcpljrn i jpant be nan^'v:^!:
fcljaemtemet ïjet €!> juten gelooue üertia?/ bic |)ce£t ben ïtein ^
co0Öen: niet alleen be ooghen en t'bemcitfeen ber mmfeljcn ^0i^gjt
ttpttocnbigl) tocl ftacn en pjijfriütKïjepbt.^ier toe bient oat P' "#.
<öulbe monbt fepbe: fbtIjmiïtz iss bnt toom en bjepbcl ber ft1' ^
^>oobatöpl)eniban fonben niet toasten norö tocber-ficü11'0
can/bie befen toom ban frJjaenttebcrlo jen beeft.
                   $&
it)etfttl-ftoiigljen oftfilenöe acngaenbe / iptoeei;bttebf'ltYDfijf
benrerempl / .ïjoe bat l&ftöagojajs fijn biftijjclcntojf ürt^K^
ftoygl)en/«r fp in fcïjoïc bcgoftm te fjjjtfien/ en anbere tritt W*
göcng en bifauterenss öet öoof bt te bjriten.
                          ^
i&r.ur»ritip!^Jftertatti.ö/ eenfeinbt/ banfiinniljaber «J* ^f
ftaebtban öome mebe-öfUpbt3tjnb,c / enörcft fnn «PC^jj^
ber in gljeener manierm toillai te Ruinen gljiuen / fultfo* ^gpol*
Ctyfoft.
Zaertmt
iib.t.
SubtUMbA
tof-
J.
PapyriüS
Prctexta-
tus, won-
der kindt.
-ocr page 213-
^BooitYt^K*. ^GKrifte!l)c«n Waerftggher.                    ijj
'■KbïSrrï' -ïacr ikutt toat anön*tet Ü*nM.£.'©&omai8 s«nW».. ü
bj°öjbc«/i?r Ö0ÏC S»»1*'toa*ibo fttï fbJijgyento / en luttel ban
lUtcaet^!h«Ummcbe-sötrc Ucn/yem ben {lommen 0$ ljietcmt©m
cijenj}ïn7^ , ^ asnu?ï/ «""fcnto bJaet-toacrts batbitftoij-
Wprrnfi^ï ' Katten/ öatjjpfoobwltebtepec betaanetm
00
% hn i rX Ö0t bu min tm monDC tcn "PPm ftpt-Hfpn:
^ÖftUhV ^trnitommcnoöfalnoryfoo loepen/ batalbetuee*
'NrfesE?!nbflüionb2renfai: foottofl metten Itucaenocijba-
%nln 7 mfljn *o«*nu
k &*&, ^^mfiepbtycbbcntopeenjgintdijtëeremuclinous
?!t£li in t'n! Htt&cr: ntct aüE£tt t0( fuïfö onber-toijo een tlepnfim?
,CE£ncnï 711 föni,a: ^P00*1™ftellenbe : maer occfi fPfelueo
lc?n fiinaffeööcl bcr Sörijoojfamiöepbt gyeuenbe. €nto bit/niet
lJetsoobtb£emfUcöcn batetS&eönojraem3öhöe totbie frljanbt--
h fcP&niFh Crupïi: twacroocfefjjnc moebet opöer acrtat: cnto
h ' Eratfuk?0ePIartSüan toötr: in alfgftcne bat fp yem gyebo*
r,0°ifaciutit, )fltus lllis; ^P toasÈ Ö«n onöevbaniglj. 5pe grocte gljc- Lm.».
ryf%feiS öer^nggeren ban toen yonbeuftén-manijs Ooefi £»f-7»
^«WK?*11* afcypfeluetotonfen^etcefepto: 3!tufeggye
SPromt/ ^oetbit/öp boetöft:beaanbeien/«6aet/l)pmtt:€mnt/
£ötröiftoori°/0nfn f»«e0Öfl &a« gyeyoojraemyepM beur aïïeton?Gia- n*
bffvte fe«tïcu/■!■ ^arob f0nen foucrr»Ö «ep / ««tot fijn bjoe*
;rl»tftC/ m °lel)«unoc«tan!a ntetfeerenbeminbcn/ doelen ln>
^yccoepenjj^ÜEjnfotijtentebernielen: emmergixcrcocytenljettn
B«ocr/aibcvtpS!rbau rönm ^^fepto: Prefto fum: %i«r ben icfc
i* ï,,-t:^*niMrtl0crÖp toao/oorfromin fijn boobtte gaen.
«Oen. ^tebJn »ang0cbeft(,acmte/ bit falie&yier alleen os> boe*.4fe*>«i.4&
"0tDmetbJooibSt m&*elmnwtfterf6ctoetten/batbeionggaen/^i™*™*-^
^^tetboenw ' l"*Ömctyanton/ oagöen/ oft maniere ban tM***
Böenteos. s,Qm/ öattreyantooftbefcyaemtyeptomgyete
!rn te &f&beiu aio „fttct toobttoass/ecnennaernten menftye gye-
a SÖmenbanbaJmm«nigy groot ftutu tob^euenyabbe: toat
"^Batnbff
          anbere bingtjen betmoeben / beeevbaeröcpbt
»SöffbJcciim/f^; Jcfu / alo*rm lammefien in t'frDeeren ftil
«». ft öxtibaph^tsrootefcÖacmtrgDeleben: Berleattmp be=
«Oer bjaigöjjt ^,H fuÖ&bt/in mgn iongöe imghöt/ ter eeubJi*
C A Pi.
-ocr page 214-
1 y a                        Chriftclijcken Waerfeggher.
Cap. xlvii.
Wat f Uegh "verdienen jy3 die hoer ouders bedruchén'
T>at baer de ratten vrij-Jbun oogen beyd' uyt pluchen-
strafte der «jC^S,. 5!B te toonen/ m boe groote cere en tombigbepbt^
quade kin- vr v ^\ftbefeinbcriï Ijatt oubcrs beboojcn te Ribben / foo WL
deren. jTIq <-^ <£obt aunagïjtiglj/in betljicn gbcboben/nactös1^
"5cv£> Qjf m be bjij cerfte ban fijn gobbelvjrfec cetc SÖf^D aIt
* X^_^y babbe/terftonbt ten eerften gljcBelt/ Jet gbebcötb*
baber cnmofbetteeeren. €nbebit/ntttalleenmet bctotibban w'
li^btgïjecetbitbtoglje/macrmccltintoenbigber^^
lijrfee gbcï)oo£faembepbt/ en onber- fioubt/alft noobtbs. IBt «*&
bat fp ongtn öe nlacbs <6obbs 3ijn onber aerbé: meeft enbe natu *r *
lijdt gljeefteïijeèe ouerfte. 3Deïëijfe-man/toiUcnbc toonen/bat »l" t
tenen menfeb «Sobt niet en tajeeft/bte fijn ouberg niet en eert: f0^^
&cU.j. ?>p:QuitimetDominum,honorat parentes: 5JDiebenl|eerebJC£»*'
êertftfnouber0teHafófnn^eete/fflUjpfebienen.                     ö({
Decius Co- ^5it beeft tori gïjebjoebt *©ectu$ öcjs &epfens fonc/alss fijnen W^
ne van De- ïjem foube boen ncpfer croonen: l)p ïïceft Ijet gbttoepgïjert uptw"^j
«»«• btgfiepbt/feggïjenbe: 3;CR bjeefe/bjojb' icb fcepfer/ bat tcfe o»tl^
en bevgbrtenfal/ccn goebt onbrrbaemglj fone te toefen- 3tb P"L,
uer gtjeen fecpfer te 5ijn/ waer gljeljoojfaem fone: ban btpfer <* ■: t,
fen/enbeeen fone fonber affectie/robe beboojlijcRe toegljcbarnbfl L#
^aerom/ batmbntoabcrrcnitere: enbe bat mijn fjccrfdjaöp!0
cctmorbclijcbÖc«teSfï500^w te toefen.                           ,fl^
$ct moet onttoijfclijrK em feet onberb^agïjclijrfee facruc5'1rt\,tte A
foobenatutrbjrJic affectie/ iaeombctertefeggben/ be nature tf| ,j
fflittbbcn/batmenoofRfnn onberjsbebjoeft/ bcbiurbt/ toibtf-^
rigfitorrbt: en/bat meer b$/berbmrïtten ouer-balt. 3F>eb?&($* E,ui6
Sew.li. bï/toatfulcbebhtberenberbienm. 3;n b'oube Ctftamcnt /*?<$!
feinbt baber eftmoeber onghcïjbojfaem toag/eti batfp rlarï>t#"
Jen aen be otterbepbt /bat btnbt toterbt gïjefteent.
                   ü(n 0
Gaighcn- «©e anttooojbe fegïjt bier / bat fp toeerbt 3nn / bat bun b* * jt
ae«. b'oogïjcnupt plurïtm. ^at té/bat fp ara een gaïgberomcu:*juif;
ïjet jgbemcpnt lijcb fulcb aeg fes/batmm be cracpen enraucn/a*u ^
fee rijferg nlagljt on te ï)angö.en. €n al en ramen fp niet ab1?D* j,£t>rt
tof/fp 3nn0nocïjtan!Stoeerbigb : tnbef iggljrlHcb/ tMpf&^vtP
i>rw.jo. lïetigbbtoftbabicnfte/absfptonttomen. Ocuium, qu> .jet^"
i,& qui defpicit pattum matris fux,efFocliant eum coi'u j(<^
us: «©atbeifluen bcrbtfeen becocöcnupt-galen/toafl ^vit
Patrem
rentib
-ocr page 215-
&R
ENTIBKS NON OBTEMPERANTVM PRAZMIA
47-
I
mpa quid tneruit ibtoles oneroia parénti .'
P is vt rapidi populent caua lumina corui.
te_____a... i?A'v...i_(?..(?...
j ;J^W «*£«« arrache/Les fïens d iehach
w/ Sm corps aumb
t.
-ocr page 216-
WcOteWv, *. ChriftelijckenWacrfegglier.                      T53
tien / jJa?r *eft&nnpen / enbc bie beur ïjtm oubcïccftöcpbt too?
°entnm/ pöenafri,cPDt Daetömoebcrö inb'baren / niet en gïje?
teban w1*0"^ m acöteu. <3£e Bennen gïjeuenbe/beut fulcfic manier
&atöt/£ Iorf[imSÖe/DatfulelüStcg5cn nature ijs / bat een ïhnbt/
8Örttfimr.
r . af/IaIhÖÖ/fp9tigD/ongI)niabigIj/ïaeooelt macron*
J^ieni n tocfm*
ïrjbts biartTbt/iïat
fflf?söe °Pcnarrö 5att ouberö op ben ruggïic font? j»,hnf.
i>0,H ottn »
/alÜUfSS«tbe: enöe be ftlue fpijfen/ alö fo beur oubcr? »#«».
menootfe f
fl"öjben5iin/bmeofttebeiagcn. ï£.cr mogïjt? *■"**
*^otStith r oar^ttÖÖ 3ünijan bie bergterm bic l)acri)abercnfom?s0//».w. r.
^öetbors tc&ErmctÖaere
öocffinra gljcïacft ïjebbcn / befclue ******
Wfce0n?0 ptoerlotfenbe. t©efeenbebngpcli)cut ercmplcn/macc? '"*'*'
°'c nJet Jj rtÖepbtbanbcïe onmcnfrijciijrucBmberen befrïjaemt:
,u'icr bat h 7 bJEei'Dt
m 11 / oat rP Dc rauen arn bc galcfie rpijfen /
8öen / JrS Ödfelje rauen / met bien banr6/ in fiel en lijf toegj) bte?
lllmten-h
0etenfie totbieglocpenbe bcBcbcr onfp£euehjrIicr toj?
t ^«ucn, öaetfP keren fuüen/ toatöattctgöelbt/ njnouberpte be?
JaUtnb "^Walon/ aïöïjpben cottfnefti©auibfijnen baberrebd i.r^..j.
•^olsfih 69*&eftae&/ enbeïjemtebclbe met open oojïogïje Abioiom.
jpnöe/enjp: ^an3ioab.' ®auibjs opper-belbt-ïjera bertoonncn
nSfienbE/h ucÖt acnnemenbe/bleef metten ïjaere aen eenen rat»
ft ^noe on?e lnuPI/0aer gp op fat/onber gent beur toegï) loopenbe.
n ^öcïcnv11"1
toete/öatöefcftraffcniftaÏIeenteterftacnenW
JUerften / oft
babec oft mocbet öeftoareu / macr oocb bk anbere
F S^ol«i 3ii» trCubctliRSÖeft' brrfmaben / bie onë ban <6obt* tocgïje
h ' *Is be3iJ^^
: Öoojt een frï&icBefijcR cjceinpcï baretoe bienen*
t£°& 8^ïïh? ^lifcuö/nacr Tottïjü op tratu/foo 3tjnöct eenen
tr
öê: AfJ\ ftatlt ttP* 0Öf f omen / naer jjcm roepenbe en fpot?
1, mtoa/ v n(i^caluejafcendecalue : €ümtop gï# caïutoc-ecp: *•*«**.
n ïrBc«itfmft toacrti' <ïnl»fiet / bacr3gntlxJeebeercnuptten
b
n°f«* ^ S&en/mbe Qc&bmber ttoce-cn-bccrtigïjDan bk bcr?
^^tetocibtt^0611 batfuicöe bctbienenbanbe öcHcöcbeew»
Öebeot om fijn ouöer$ in eeren te öouöem
> CM{Jb/??t8fiP obolen / o«J5oot/ cnfcoubniste eeren/
li Wana te tocfm : gïjefftmpbe gratie / foo
n
          hlth=«öattdiicfte en ItrïjamcïncKc ouciftc te er ren: bat ica
*btctt, v l oeioofbe ïanbt enbe b'aerbe btr Icucnbe befittcn magï).
©                Ca*.
-ocr page 217-
1.54                       CteiftelijckenWaerfeggher.
C A P. XLVIII.
VVelck^ & donders beflier3diefoo de roeden /pare»?
Dat htm kinderSjVan hier3al vet*r den duyuel varen-
r^sss>-*& njiurtonrWjtpbt af/foo <i&obtfpjaBtotjfcce/ ,t0 L
tang fectfeatiigfttbcle ban be ouberg / bc ciuaebtljtf t
bcr #ature/mct gccfct onber-toijg eu eafttjbingD^j
_____                       ecu beter te ten. ©atr-omfipt£alomcnbm:
ProH.il
"""' ~ " ' * fotöcpbtïömnjettebesfembwgötbonben^'itic^
Goede ta beberonöer-toyungljcfaUeban bacrbjguen. ^itigcuen ^^
ftijdwghe toonberujtfcefacrïte/toacr Maturegfeetoefen feeeft/batmen bt (/-
«ler kinde. rm mct tc roeDe nmjtcn foube/om toq'0 te toojben ♦ #iet op t v^ ^
lta' baer be fotfeepbt ruft/ (foo top gljcljooit lubben") maer ter c°ntlJ^
fijbc/alouemanbergfeetoefte/outYojtbanuojtrgale / ^^l^ei
röat/foo'tiegljrtüf&Benndijröijai. atëoftbctorjjöi>cpbt ba^3^
fate: mbcbatfoo/mttbaeropteflaen/ bctotjsiïjepbtloanbac*^
rrljupucnöe/ter l)evtcn-toaertsitroc&/ baer fpban rerfetr- WC0SC^
uefcoojt/be fotfeepbt ban batr boenbebrrfeupfctt: enbe alg oft W*,
Wonder- ötrenöfUCful*m«u&beletotberftanbtenuenntjSQuamen♦ c.fj
bacreeipé mergtoeteicBeeneniongfeen/ btcnoröbcugJKnnorfeleerenefl^f
nentieder oftentoübe. <©efe ujacttjrfte toierbtbemtoiisgfeemaetBty öf «U
roede. 0,o tocfen m0cfte: eiï ou bint boet be raftribinglje te gbctoflw^/
acnbeerbe. 3ae/yemliet buurben/bat fep feUBerfulefia- ftr0f 63>t
onberberoebebcfiefengfecboclbe ( roofepfepbe) batbcwnW^
fcoogyer en yoogficr ban binttengr-feupji ou e lam/ en aüepnf 8JSf^
fotfeepbt upt fect feerte ftafe : baer fp (nacr öet feggfecnötf *r^i.
manjs) ban iongfesi aen gfeebonben «s. <£n baerom oor6/ e»w; i^
fp niet terftonbt toij£ oft go ebt/met een oft ttoee reufen be t0t?.%t/
$oeft te ficbbÊ.ïDatter af ig oftniefc en i#/3t& feebbc/foo irB ft
Dcniongfe-man cfi fijnen meefternae be-öanbtgbefj&cBe» Wgö
goebt effect gfeebonben ban fttlrüen rerrjjte : ben fcluen la,1$fftiJ'
iiejter/nu tfeien oft ttoaelf taernaec biebaert/ toonbcrlijcB t»1 fJ „taU
bien/ enmbeugfebenboojt-gaenbe/enatenueen tlottbioiW' $
gfeetoojbem g&it 3fe al/bp maniere ban fpjcBen/alfoo aengfe%f ju
atë oft parure gbetocfen feabbe/battct baer feirit/ enbefootn^ ^„;
fijn tocreft gaen/om goebc omberen/ enbjjjfe tongfeecen te w»*^
en om ben trommen ingfeebojeu aerbt te mijten.               ^t*1
p«». ij. baeromfeptbentoijfen *>atomonnocfemeer : ®*c *aftijt>**
fuaert/ bie Sart fijn fiinbt. jftïaer bit fijn sinbt lief Ö^j!f,Jtfri#
enonber-togfet/fonberouöoubem ^atustetcggfeen / 0PJW $&
-ocr page 218-
JftllXSM
QTINON- CASTICAT, ÖRCO IMMOLAT.          éS.
^°^s quidaguntquitus liawl Cenfca virga eft
==^^aiimenta paratit fiia pignora flamtnis
^&£^>Wfe^ &Cg&r*tit |?oV W^«j &*-«,
Trov J '                                                     
V te ccmnmence/Nuit elle a Ïenfance/Du imnc pupn
a*tmjar trap douce/Du^ehpouj?e/A mammfejm
-ocr page 219-
»ü»                 Chriftelijckcn Waeriegghcr.                       1JJ
tfj 7"m Dm fprtö banben Wicht. l©ant/göcIïjcB b'cm Ijout ferij*
fonJ ba b'anö«''t'3n om blcrf)ten/boogen/en Upöfct'jij om ftoerc*
J"^afctotbatttt3tj •' alfooto^'em nmbtongcUjcK foeter bSacrbe/
Stoofgijfaenur om Irpbcn ban b'anber. £>ommtgï) ï)cut fctlmnt
^ eteen bmgcrHé Icpbcn al baermen'töebbétotlt/foinmigö ift P&' i.r^ t».
inirr^0^ ^^ toatm te Öa»brien/alj$ boomé- /bjameti/jc #>om-
Öeef? bllJfr en S10^1,0oo^si üan ftIfïi ' f001""1'1 cct,js 6<lcPDt
bo? * ^ rtmU tecftonbt op fijn oube ctomte / entjs altijbto te Ijer?
A C: *lfoo iffer gtoote bifctetie te gebjupr&cVm be iouc&ïJ3 te regcré.
«Jr ■ SÖeban iö/toat fp boen/ bte fiaer ainberjs niet en caftt)ben/ Goede ou-
*SSf nooM Wen. <£n niet Omber reben enbjarg&tmenbatfoo; dcr^suade
Soeh mm*8* latten ïjun bp auonturc bundien/bat fp toet boen/ tn ou
m, *S oubcrö3ijtt/batfpfoofarJ)tmocbigfien goebcrrtcren5rj«.£>oo
o.Uahöe6int,f«ttbanbaber en moeber te 0D?brcIen : bien eenen
a^f^aberteljeeten/bicftraftcncaaijbt: een goebe moeber/bte
Wöi? bfUc be ^inffD^fn uct: iae bortftI m t'quaebt gïjeeft. 3& e atte
var **$&*: ^P maeCÖen dat bun kinden van hter,al veur den duyuel
B w"'^ iö ciacr en toaer/ooeft nocfi ttpt ben ï©ijfe- man / bie ïjter
nitt ai^o toef afó toonbcrlijen fment: <en onttrcc&t b nin bt be roebe ?w„.»4.
bfon'h?ecr totï: toant mcn fouöe f eniSÖc beter toou ïjun bagöeltjcBiS
h)ilhonttrc t6en/ban be roebe.^oojt ïjoe Ijp boo*t fept: U&ant(fcpt
Wtr b sljp,tmmerotöe flart/trt « fflI «irt fteruen. tfrgo ban/
«tóSP'S&P Ötmbe roebe/ ïjetfalinüertjcfccï 3tjn ban te fteruen:
%ete manDtb»tmenbenroft/ oftnoobcujeö onber-fioubtbcj*
eft e»!**0?** *. »fe of* i)P oorS figg&en totlbe: «£aftijbct bjtjcItjtK/ 1
faï xS» nict^attet bacr af fteruen faï. jfêacr / bat meer to / ten
ben ha» SUetlt oat W/gÖP f«H«^ baer mebebtbjtiben/battrt tn ïjan*
^tbpf, 1 ft'tieniitmtomt: <2?nöebouenaï/fultgijptootïtbaer
^it ïv * n ban ö'eeutotgïjebcobt.
flacn« n 5 SP nocö elaerbrr albu0 : <©öp fuft fiem met be roebe nU™.
^ Sroot'p, alfo° fl«lt gljpftjnfule toanber öellc berlcffen. 3(t niet cm m .rake!
%ni h^fö*efi toonbeilüra mtraHri ban bit ebri Ijout ba- roebe/ be der rocdc-
benc huanDft ÖcHcn teberloffeni JDopreesItpbc t'boitu ban Sfiael
b'njatJ;t00l,e 3e* / beucberracljt banbe roebe bie Ijp ouftafe oucr
hanbfrT 1»atrl,itij8aIecnanöeröerlofRnc : toaer beur temanbt
bejirjbh? tocrIöfttooibt. ^»iebatboet/ bte boet IjttSmbt meer
te &tblif« ?an oft öp>t "P"^ ÖeHenljaelöe. t©atity baer in gïjetoetfl:
'u öat fn J mÜJaett niaer efn rieP" ttofc'001 tó totl atïjtée toccrb/
bte belet ? toöt SdDtn- eèeo ban/meerber bjienbtfcljpy boet ïjp b/
^ fouht ■ SÖPber niet en comt/ban bteber b upt ftaelbe aljï gljpber
ttjns^ m flÖctoetft öebben. %t \uare toel een toóöerlijfna* toeren/
1,1 Uptter ïjefle te loflen/bteber tn «J: moer öet tó pjofy tclgeücr en
© ö              {5nicfes
-ocr page 220-
ï 5^                        Chriftelijcken Waerfeggher.
#6icfcbjCHcr/te bojen beb jijbt te toojbcn/batmen öaer niet en «J»**
«OecnberiSban / bteöpgöelJicfieüanraftnbingïje/öaerlunol^
uptbeücïïemrtenöouben : bit boen foobrie/ alp oftfpfetcr^»f.
fonbcn:foo be anttoooibefcpt. ï©ant fp bic latten been rgljcneöae
j.üeg.4. ty beur ter fjeUcn romen. ^uïeSeottberjJ motten beur eenen fj^ö
aenfim/ Ijoe $tli niet fijn ttoceTonen «©yfjni en f>ïnn«$ / op eet*»
baglj al3ijn ban <6obtter bcobtgïjeftraftgïjtteecft.&cfonentnBf*
flaglibcrmoojbt / fcofp betreur b?oegï)en. 32enbaberTjoojeno
bat öe ^rrfit ban be föijüifiriiien gijenomen toag/ ban ujné fete laCI£
ter om ballcnöe/ bjatït beti nctSe/ be öerffeuf langljB t'uauaifel »0^
tenbc.«?n bit al/om bat fijn foutn qualijtu leef bcn/Jjacr offirien r,« '
ïïjrfebcbienben: «Fnbatljpfenietenftrafte/foo'tbctacmöe: ösnL
IeenhjcK mtt fotte en facb^etooojben/ bicnocömnocij acnen0"^
gïjtn: feggljenbe/Kinbcrcn/ï)et tëquaebt bat ic6 ijooje: gi)Pcnxx)%
aifco niet boen / 5c gbelrjcfe bele fotte oubcqö/ facöte mcefters* /
Rappe ouerfte plcgöen te boen/fonber aubcr caftijbinglje.
cr^or //.4. l^etpjincipacle frenipelinbefigurc bertoontftact op $b. ^%p P
D.di.f.18. riujsbtfrljjeucn. 3£oeccn6ir.btbanbijfiacren/banfönoubci^v
bojuen / altnbt!3<6obtIafttrbe/ bUtfpb^nerenbc alsdan iet inVg
imam. Ctnepnbein fijtipbaöergfrliootftttcnbc / far^tt,c,,^
gïjctftcn/atë mojiaencn totïjcmromen. €nal cvijü*rl)cnbe en&ia
pïjrmttcnbe |>eeft ïjet fijnen g£ccfi gfjCgcuen..
                         ^p
xifhitinm Jfêenleeft/batSfcgrippina/ bemocberbanbien boofenuepff*^
m tutront. ro/betocucraeïiSteraöegingft/enbjaegljbe/toattetnoeöbanD^
fonc gljctoojbcn foube: oit ïjp btpfer foube toojben^p anttooo?» _
uptljaerbupuelfcfjetonften/iac : maerfoonoclstang/ öatfiT1,^,
uiotber bermoojben foubc» «E?at ïjpfe bermoojöe (fepbefp Kn^/
roer&BY magïjljpöcpferujojöen. l©atfuilentop an&rtf&gpfg,
ban fttlcuc oubersVbic Ijun quahjcH-baert/ en ban l)are &«ïöcre,^fj
ucrltjcbs beur oogden fixn / en cn jtjnber niet in berfatft / bcÏJollD
bat fpgacre omberen mogljenfieniriumpljeren*
                    .$
sabeü.tö.}. Stenmerrbtnorfteen anber fotteturc. atHfmcnrotjStc^Tartï)^
sap.4,
' öe ebclfte cnbc upt-göcfunbertftciongij-mannen upt-tocgö/on1*
oftagictg oft panbt- mannen nacr £iiiuen te fepnben: foo tomK0i
be moebrrg naer / al fcï) jepenbe/enöe groot mif baer maerfccnD^
batfpacnbtftöepen quanten/ baeröacrcfoncnfoubenmebey ^
baerem »©aerï)abbemen grootequclungöe ombe ian&^*ÏL/tfi
bermocberen armen te tref Ben. €nöeal£b> nutefcöepetoaetf1^
af-ftaHcn / foo toierpen ïjun bic fotte moebcren inber jee/ ** Jjj«-
fmoojben upt lief bc ban bare bhibcrcn. aifoo fittmen fom:L#/
oubcnsöacrtoillensfcntoctensiin benbIoebtba'Ddïmbcr»in0
»pt befc te grootc berfctljepöt Jjacröer femöerou
                    $&
-ocr page 221-
ry.                 ChriftehjckenWacrfeggher.                          IJ7
^arrfe1 ^6^cSe banöe ^agïje enbeanttooojbe/ op bcouberjs/ bit
toanhf
bGt ^un 6möeï$teï Ijcïïetoaren / romtfcertoel be figure
*%m
CUÏIEtö/ fcIe in Voute 1©ct ïjaer omberen ben afgobt jfêolorïj 4 «<*•* j.
tti, n,fn(tlcucÖct bier. 2M toacr men groot gfjcrurïjtcban ttommc*
*cn*Ui ' omijctgïjccrijfcljber bjanbenöefeinbercn mctteljco?
Bl)«n # t*an öOfK-beylaetfe Cogpit ijtettbat is" een trommel te fegs
ts hti'i         Ö*ct °örH Conuallis filij Ennon:Oït Gehennon:Üail Watt
bic tn h3°0cïl ben naem Öf e^t/ Gehenna;om ben fclbfacmen groutoel/
ïjitnt ^m plactfe/en m b'anber gïjefcfjiebt. £>ulrïte nttberg offeren
«act«!?
Etl aen iBoïoc f) /ben i^panbt/ten ïjtlfrljcn bjanbe/ biefe
Wh Cen tuiH?latE" gïjetaojben/enniet en raftijben.
ftnpm c^ °eöen bie ban Harebernonien/oft fatten / bittocttrco? eicmTn/K
fe'eit/ qi
Jabben / Öarie ftinberen toeut ben autaer totten bïotbe te geef? ^-llb-1'
ftooten n ^!e
Soc öt en ftm ** te ma WHen/ en tegïjen flagïjen tnbc aen?
!)pbct rn ^faeft/ö}oom/en Ujcï gïjemoebt. Cicero gfjctupgfrt/bat
Öicöteni rrf^*0 bp ftonöt 7 e" nut ctn toatt *"c en Ö00*öe rrtjtcn oft
nttt 5ïC ant/u?Pt fjp/ foo leerbemenfe, ï©it fctjjrjft ooen £>cneca/
&j gj)jft °*en ïof ber fcluer ,' 3ae men maccfctcnfe foo gfjetoopn/ bat
hatine aaellJr&benru3göeenffI)onberenboben / om telteen/ tot
teionBl Jnoehe toaer.€n bien-bolgenbe/fjabben fp altijbts- gefeïjic»*
(*^Öaran
m/£!ltc«ffclijrftc b£ome manen, ^ia bp mogïjt toeï eenen •«'>*»««
bauklim 3ÏJCna«"t)gtkocgljttoojben: bitfijnefone/beniongften%£'***'
^QemJy mctten Öanbcn ou ben rttggïje gljcboiiben/om fijn quaebt
^^einv öanbcn ban 3luftitie felue Uutrbe.tfn foo be faerfee/om
^ietbt%p .sÖ3/benConincB^errc0loanben ftaebtaen gftegencn
*tia^»nc»fi/ xabfC ^^ al bpben fijnen / fcggïjcnbc/ bat fijn tooien en
SÖtfnoemL
ë macr tc ucter m sroepbe/ aljs bc quabe ftrupenen af
*m «onfaA *b^*^m
tocïfïiÊ floccÖtpbt/cn gertf fjtigïjepbt fcp ban
<©ic 0"" m t'flöetal fijnöer raebtf- mannen göeftclt i$ gfjetoeefl:.
fcaecinht7
Je^ojncltamoebcrüabic«ïBjatcïjicntoiftoocfevoel*««..
^fecteettP?fft£nriemftberionr6ÖtPötgï)eleg0entoai3. ^>oo elst0^-"*-*-
?%fceöanl;
ci to?outoetoan Campanicn ïogeerbe/ en bic ai ïjaer eo^
5 ^'uptterr t^onoe/Öaer baer in gïojierenbc: Cojneiia/Daer ïtin^
r t: IfolbÊ h °- l^U^ COmtttbe: Et haec,inquit,ornamenta mex
^Öitfete fejf ?lt 5gn innn bagïjen en hitaeelen/ fept fp. 3Ms goebe gïje*
«inoetcn be befte panbm be^ ïjupjJ ujcfenbe.
^Öebèöt öer ouberm oueï fjaec hinöereu.
S¥/0 *"" 3efu <ri)Jifte/gïjcf«ionm Ijtbt: Haet üt
' "epne tunbeten tot mp tomm: göeeft mp bt lotjïiöepbt eü
L, f*^0* fiinberen en onberfatm foo tc regeren / bat irft
««tot t» b jengen magïj/en ftïue niet bupten m bltjue.^mê.
W tij               Ca?.
-ocr page 222-
Chrifteltjckcn Nffaerfcggher.
ij*
Gap. x l i x.
VVat doen de moeders op, die hoer kinders bederue» ■
Syfpmnenftnck, enfirop, daer/y aen JUüen jleruen.
=r~*$s^> S,fet$ bat gïjtmcpne lij* &* tnocberjs tnectber aff^
Sottemoe-
««"™i ^M f)^*\ tot beSinbetcn Rebben ban bebaberg / baerom v
kindir J&^AsÖnifpooffebicmeeticbeberumtcfrombctette^
dc-           ^& W5& ^voo boet bc umme / t>it Ijacr tongljen/ttrt &» ^(
*-*ff y '"JV^üeföefooflijfoTOÏjf|(tctiamijaerbo?ftbou^'flt£t
fpfebirnmari aïeuffenbe boobtuerft. ©eUDnfe-inan S« r
ten finten* fier toelte bennen het «?ofni£«^?öm^"» J .^
»«*■*»• beban flaöuiabepbt/albuö^erocbe enftrafte bie gpimm^Am
woeberbefeïjaetnt. ^.flDwftbattUïeöcicJ&mnfn/öatötw^,.
gBenepnenldi mcclUn be fcJurtbt tftfdtf befcmbers «***$&
C
ÏÏSEonm
bat fpfe üttnte entaftnbemten uiteten/ ° «*» .^
niet en laeten eaftijben: macr bcfdjcrmenftttgUente rocbc/»cw
bet/en meeftcr/oori* famtijbtö tot berljtcnjj toe.
              .toft**
Toeiateot- $etteem grootgftcbjecKheben-s'baegbssinii ottber^/banp &
hcydt, ver- tnbt$ aen be fcftool-inecfteten befu?cHen/ batmen ïjun 6inberL0nt.
dtmenis m
fmjjjc. enbicg grooten anbancK toeten / ate Tpfc fouben tf^ltffl
der io«k- „ ooffcban bacrtrerfeen/ cnXbedicn eenen meefter bic be J'^pc
te,rdt- mctemenöaffe^ecttgï^^^
wet farijteuahnen'fttijdtt/ en fdjcontoe-fft cfee/oocaate lp£f» v
beftraffe/enfcficrpcmbeberbient hebben,                 „«ifji^
cftuymc $oo?tIjoetontraru:(nocfieeng) batbK^n^^^^aO^
detuccde-tcm ïlettoasbpfiacr-ucben eengrooteteftanbe/ beurcene* ^
monianen ötóïj»ftjn fctnbt niet tocberomt'ljupg een goebe roebcenö» ^
*"***"■ emamdaghenbattctmte frhole ghegecffdt ftabbe O^"^^
toic eenBmbt/oorïr-bjcmbe/nielen ftrafte/ alftm Ojn trgF ^fi
Uicöcpbt iet mif bebe: bie toierbt gftebonnift be ftine fttat" ft $,f>w
tt iiebben/bie-tfiinbt met fuïrk een ftueftbetbient öabbe. «• wtfj
beBinbcteii/nietaHeeninXcboIeenföupö / mattootU^^^
toan eenen icg&ehjc&en berifpt en göeftiaft 3ijnbe/ biet m * ^oJl^
ïonbt/flï)cfrbi£bet batfp ateijbtsi/goebe/luijft/ en 00*}^ *i*P
ÏShabben / enfoooocKbcf-ljalumtaffdijcHeoneom^ t0O*
Sïït/tWtr-!)CU«i)« aejmbujtfeengböwprttf- t*
-ocr page 223-
•Z#ö
^£GEHS MATER FILIO NET LAQVEVM ,
Jjj_\ 0na Ücm^M» teneros Matercula natos.
ajuemninolji perituri* iïamme ducit
?Ïr,U T*, ^/Vune mereMe, U fin vunejl'
-ocr page 224-
tfttontrrtW*/ Chriftelijckcn Wacrfcggher.                        ij*
bitten * ü-,L jUabe/cflboofeninbeten/ïöoe fter/ en feïber/ban toilbe stypig-
^mhï'tïïw
M upt oc?faerne/batnorïj ouberjSnotfi meeftcrjS/enbed htydt,da
^aS, /t,e6mbttcni,^ehJf6ratl3benettntogïjen.
               jf&de.
^°ttbtr* «f°mt anbcrïibat£Ö*mcpnfp?e&-tooo?bt/ onbetfulc- %k der
^^-8'bnr^ n-'t/b'C5^ptttm8Öeeft ^ «JFftonbetbe meefterssöe* RepuWij*.
tsftjjjjj^Sp^^ingtt'iCH.-quiitt'icït. batijS/ ujüTtflibeHinbercn k«.
IllI*«W ml,ci)c«beifïtniftetn. itëatgoebtg oftftooecanban
,*nSbmt^lat^ttoo?bcn/om öenbcbojuen/bebjucfetm/ en herbak
fel Wtfafii?mftört / °?"ncn stèren boette b?engfien i 3#bat
t ^tartf 0?um toojbr/bjatfalmenberbcteren*
0lnktt2°*bcffeïjt/ batfulfnefotteinoeberssben baft fpinnen/ Wond«
^aetÈriht h
aen tcÖ^SÖ"1' ^EbJeten/ftenbebem: oogfien/ftoe ghefP,n-
^Wtyfnii? ü ^^ÖfKen trjbt ber iongfie iaetê" bernuiftV t'gclbeöcn
^Pfrïjr/on? r
Üan ion9ÖS m-bjtnrbt/ bïotcBt/fbJcert/ftcettvberfit/
flfpbt bcoii^ £Öepbt aennemt/ oft in eenige maniere fiem ter boofc
^eube^r
/fonbcc tm 1uooo?iöt öatc tegljen te feggfien: iae boctfel
°9toflltn r •
Quaebtbeleebt ♦ JBaer/foube eenigüc moeber ben
Ö^linooöt v?mimi
£n bjaepen/baer Öa er ainbt eeng mebe foube on*
niattfulrftfh ?bfn* ^«n't/ghcloou'irbtoel/ op bie maniere niet:
tJttwm-\aa!1:?eu*tno£Ötan!8\J)aerathtelijcH / bie fiaet omberen be*
G *** SÖttaS bocnbe/maecHen fp metra- t^bt/bat fp aen een gal*
&«lcfeg i«rl/?& emmcr$i fulc&iS ba rerfitf-toegftc bJccrbigfi 3tjn.
je8aigiJt ^^P^wettbebinbenbe/entCHennengljeuenbe/ eenen bic
^abt SÖp iï!?1?13önbe/ öeÉt ft» "intnocber beooje af/feggfienbe:
n°ptSÖetomt8öwaft3w/ aloicnelepnetaas / ic&cnbiaerfiiertoe
Jtyfaerbt fhntï ?k#Öa* ^oetitis uan eenen- fane bit tet fuifner Bottiw Wr..
Jp^alfuirBE^Ï
öer ben neufe afbeet, i©it&clijbenoorK gïjemepne? «fctffrfri
53*1 Ö8^ oubmTf«lïcn/o« be leerc norh ftaenbe: beclagfienbe bat fp f'W
an5ünfnuiri« ban'onSÖö nieten hebben gftcraftnbt gftevoeeft.
2ft alle auberp ?<>»
Oe00 SDetoo jben/en fioogfi gfienoegft geleert/
^c9Ödt u ïlh
m / °löc rc &**& / roruenbe beur Ijaer toner
, 0et rptealirir 4^acn
mp: !jp f»icSÖeït fiem fatfit/bie fiem aen een
'Tftöe\wh'* *ï3actom/ fict eenja/ toatcen groot quaebtranmm
mrAr5cunjtoonhencIcpnrotpBmI,dmm / dttmmmmfbm?
te i«ÏÏÏf tfte 3efu/D^ om onss al te famé ninberen «Bobt*
ir»JSS^een
&mbt Dcö menfcficnjJ gfieroojben3tjt: gbeeft:
müt ^."^mtjn fiinot foo te beminnen / batten fijn fieie
«*bebm«netoclbetoar*nmagfi. «mm..
Gap*
-ocr page 225-
Kja                         ChtiftelijckenWaetfegghcr.
G A P. X-
VViemoet khJjoudejMeraedtfpetir• mijne'befte vncn '
Die V bentyt van t'quaedf.enpaft.alsgbyt verdient-
& fcf JP ^ocftnunalberbfft/aifmtnbanemtegijehjf^
nyetrne bjienben: maer tn geebe b jienben ban $W£(
vycT^w*" t'onbct-frïjepbm/bat beeft beelaen. «enbeoinb»1
Munfcjjen bacr in bicb-macl f aïcn/b/alber-beftc bjtmbe n berftf "r^
be/en ïjunnt boobt-bpanbetttmtr buenbenfioubenbe: foo tftbflf
bjagbe bjaegï)t: 3©icmen fctasJ&jneu beften tyienbt moet I)ott»* ^
Ecdi,6.
3©ant/beul©rife-manraebtalbU!S:^cbtcrlJeIc tebjienbe: nutf* *L-
jtmbec bupfent/t'utoen tabe.€n baerom/ben fcluen ter fcluer V^c^
naer bat §p bele fojten ban bjienben betbaclt ïjeeft / baer niet a
ijouben en ig: foo gïjeeft ï)p te ïiennen/bjie bat ben beften tojicn?1^
Af»mc]gr4- en Joc groot bat bitn te achten i?J. Amicusfidelis, proteaioro^
fbm. <Sen gftetroubJebiienbt/ io een b'aïbetftrrcnftebcbjrjbtfaeutfi^
baerom / bit fttïrfe eenen bonben ïjreft/ bic ïjeeft eenen grooten »f %
gïjebonben, Boojtjs fegïjt ïjp aïbug: ©aer en «s nor ij gouöt/'1 (,
rtluer/notbeenigbefactnerntoeetelt / bictcgöen eenen b}itw
bjcgfcen oft te gïjcïrjrüen is,
                                             . $
<£rï aï ift bat bit oocbberftacn toojbt ban göetroutoigöcp&tII'
beïijefce hanbehngbe/ en namenthjta in tegïjcn-fuocbt : bolpc iIt»
tTcggbenbaubicnficpbenfrbengfoelettbtn: Amicuscertusinr* ^
ceita cernkur:3,n tcgb/en-fuoebtfsent-menbjiettben.10olgcttöf °
ïjetbettcnbeberfHcn:
Guid. Trijl.             Cum fueris feIix,multosnumeiabis amicos:
■InuEleg.s.                 Tempora il fuerint nubila,fülus eris.                         tfC
Stfei b t'gbcutrïi mebe roilt/ban fult gïjp bele bjienben bebbett: '%f
afe b ben bombt fiecré fal: foo fult bpb allee binbrn: Botötaë fi5^
öelBijfe-man jjjmtigaltjcfi ban bemcefte en befte trouw* V^
bjienben: be toekSe baer in bltjrnt/ al# ïjp betten aï ubJet ftf»c l. p
jjcpbt bemint, €n beur fulrfeg/foo lief als fip b ïjeeft/ foo fret v* t $
t'gbenc batb bjnbcrhjtuft iö/en met ft contrarie b bJel-baert^^p A
£cr/».
befonbe. €enengïjctroubJcnbjienbtfcptbenfriuen)io"a#f^je^
birrjne beg leueng/en ber et uboigfjepbt. ©at ië/bicn bert irö *^ trf
rroutoe en albcrbcftebjienbt/bie b beur een nubtryne bintt/aj' ^t
in
b maniereban ïeuen té/bat nut goebt nocb oujer §t en «* '*% ü$
ggcfonbtïjepbt/bat ijs/ter falighepbt:€n bit* beur futt bjten^^
-ocr page 226-
"ÉERÈ
é^SS^QT1 DELINQVEXTEM COKRIPIT.       50
C
X^nmihiceuï^la^em autiÜMncomplec&rAchatem?
era te cuius perilxmgit lin^ua merentem.
^^ifflhsJtdgle/En. amcur, en lAe/Be tous mes amisl
"^y* te tanfe/En Vlamtumt l'ojence/Que tu as eomm
-ocr page 227-
0dit*grirud- l,Iïlmsm«"co : medicus non amatagrotam, fi non J"8&-
^^bemfnil"11 ^^totojimttfcafeemmcbirijn: bemebt-
*?X/*Pbat li ^?ê,"rt/iftbatÖP^nOtttnkte»fiaet.^aer*
föen fi {£il Ü?fftm berl0ffe / f0° ^ettjoïcljt Ijp en ftelt Ijem te*
iUnrtm. «Sr;; !ren moe£ b* 0D*nfen ban fijnen bjienbt niet bfc
,ös d»ciiuf .5? f*eS<Wreffïjt OCffeftei: toel: Amicus, anirai
Cu- Gregor.Mo-
7-CAS.
flö/ ^bV-w^rD°;öc&cn [tfjfentt] lupbtalfoobeleintilat!Jn/M'i
^^IJe?iP„?ïï1lltfl«^«»OTtoart>töatetóöbm. $oubt
S0f* *cU! itor1! Ü Jlenöt 7 f0° ^P toel mc°S^ / ö" *«« b bibt:
f«ïeenSan^«^f "btisljp/biebbetifpt. IBanttoatean fbib,
!fmanbt berm! Ö«pen/ift batgftpm b guaebtblnft * rnaer/ bat b
Jv b b«t boa!!?? en berif?t/bat roert b naerber om beteren. Cnbe
Ltoe!c6 <&oötfftJ??"mTrtIttTO,w6 en t«r&e«baiiefbefutoaert/
e ^ftïbcfti^^^^öwöPïKf ft«ft. ^ooooc&^auht*
h*?fi &oe mSL tt Iffft fonc oft 6*nbt bIC öP w«t en ftraft i
        W. tt
l ^^btftcbiS?rlacrt,cr / mft«"6«ffÖftuPBl)tn«re ijcbfeen/
h^^triuc^^Wbubberiujt/ banbatonfe $eercfea;i,t: si**-»*• »»•
^^"Söcmfl^n racrcmtuum : 3,ftböti)pbyoo?t/enbcb
mnlltb™nT£,nV- fcoöcïit,p liIb?oeber jonnen.
KL bft*P oftS;„ïöl?ln: *Ijtbt uümj b*ocbfrtó«bonnen/ -**g^.
2? ülct Ct«?ri^° toa* ** bfln *«N^& bat gijp
^i^mr^*'** ,batI0' ba"b,»»b%yeberbcemeiliffc
21 ble * fci-ifp "lilpt,b«;antl»oojbe feei tori/bat bcfe b befte bjienbt
h^Ltnbtimalq^nittmtt bfltWatóoïiPbmQjenssbJeerbt
rJ^tnicttocU*^
k££?b^afeb"&
lotZ ÜrcÖ0ub3et!bP^lernbt/eDE&oubcn. ^er contrarie/ ató fijnen
*Wfr»nbc aibni! £m W ft,n ^uacbtkut* mogycn ^gfen m
V«,Zme: 0^mïttt?)rripiet iuftus * mifencordia» & «- V-m*
me .^^benl0f"nS"banb"myntigïjcpbtljouben: *Bacr bat
tmt!T^^oetmifftX^fonba«cn/ enmtjnyoofbtniet cttca*
^^^^öïminnen. 3nteec6at/batfpfot3i,n "*'*••
cnbf
-ocr page 228-
i<j2                           ChriftelijckenWaerfeggher.                   .-
wbequaïytubet&ben / bicbefulröegaten/ öieïjunömf^1^^
beugljfct betmané. *>oo yem bies £>.l&aulus bcelaegbe ban ÖUJ'^
Galat. 4. <6alattem Eigoinimicusfaiftuskimvobis.verüdicensvobis:^
',ftpt\iV\bmuku-lteöetbpanfct gyetoojben/ mitu ïteben öetoj* '
ïjepöt te feggyen i €n nccytans foubt gljp-ücben etrtyöts / UP*
u f|
be ban mp/n-Iiebet felfs cogïjen upt-gyetoojpcn ycbbcn / om mP
gyeucu/yabb'irHtbegyetrt.
                                                     / p
Man.6. *>oo toierbt %robes bcobclytBbpanbt ban^^an^^^L
omöatypyembertfptebanftjnquaebt : baer yp yem nor&£an^..
Deurenfeerbeminbe/ gyeerenyoojbe/ enbcleomfgnenttoillcöf».*j
x*f. 11. foo ben Ijepiigycn «ühiangcïiEt gyetungyt. Stüoo toierbt ooru <£$'
ftus boobeliiê6 beïjaet en berbolgtjt banöe fcyxtft-gdceiben en Wfi
rifecn / om bat ypfe beriipte ban ïjaerc fouben. jg>co toie ban ^
berjact/ bieyemuerifptalSyptberbient / biebeyartnjnmfr1*
bjienbt. €n ouer fultfes toont J)p baer mebe/ bat ijp fijn felfs w**É j,.
ooelnuetenis/macrbpanbt: enbebaetonifctenqualijt&bctai'c '
temeetberifpenstoeerbigij.
Men is %{t niet te bertoonberen ban onfe btoaesyepbt* 3emanbt fa
niergh«r tecwatten on eenigyen toegy/bat top qualncfc gaen: en top f"lICL
«« benfpr. ^m
&am6toett»/footrebenis. JBaer/batons iemanbttoaetrcÖ"^
toe/bat top bolcn / en qualt jen toanbelen om ten yemcl te g«a£f !L
tn bat top/foo boenbe/teryelle-toacrt ioopen: toptoeten'sy*111^
öanrrVenbe top tooiben gram op yem ♦ Stem: Semanbt fa1 *.,,
bermaneu/bat toptnb'aenfe yrjnbegrijtnt3ijn/ oftbatonS«* *®*
Jangut tot onferfeftanbe/tft bat top foo oubcrfbolcït tomen : J?
fullen yem beöantuen/ tri «upüJ loopen/eitterftonbt yet felue brt£1* p
batons iemanbt onsmelïit engtjieb^rnberfiele/ oft bes Ifu(1,:D!>
rierfcen gijcue : topfuUen'Sonstecftonbt belgyen : enbe al l)^
ons bjienbt gljctoeeft tot bien tijöt toe: nu ift al tojicnbtfcy ap vpï ^
fullen yem fcyoutoen als onfen meeften bpanbt. ifiet upt bW*. ^
anbt tjoubenbe bie ons bermanen : enbe beur bjienbt/ i>it °nf ^jf
fen/ooru als top quahjen boen: enbe t>it ai fpjt&en/foo W*1 $
Soojnu                                                                     jufp
»iS icfe rebene foerne / toaer beur bit bp tornt / bat top bat^* ^
ten/bitonsbanbcbolingyebcstoegljsbetmanen / at°n£%t#
iiie
onsbermanen bat top m ons manieren banieuen bolen: $ ^
binbe $l)tm anber reben/ban alleen öooueerbigöepbt beS Ö^l'ijji»^
ons baer in gelpcn/als tit ons toaerfcyoutoen bat top bcgri)lC*L0\t
bat ons irt upt-yangïit / efi pet fulrfes/batc top beftyaetut ötut ^ ö^
ben fouben/ tit tocten's top bantfe : Iféaer ttit ons ban fc»1 c^j fiö
quaebe manieren berifpen / bie öaten top; tnibts fp on(wjJJJpb*'
-ocr page 229-
tnflorht s         Chriftelijcken Waerfeggher.                          1^3 .
«an w ttn*m toeber-ftaen:b'ttclrfi een ftoouerbfgï) Öertc n«t en
tieicilQtc5lu5Uftijn\»aoaï beter bebaegt. Si me poffis docere,qu<xM"£^-.f*-
ïiiïl;^ > Yn<o.n*"°^lrR te■ vcibisfcd & pugrus caedentem deberem paqen- terlM?h
fcat jfl nere: "^ aert faeeüe (fept ï)p) bat gijp mp ieteeftet keten/
ben a&ï tn tohtttiitt allccn/alfpjaefit gijp mp metfffierpe \xmop
btij0j,?/ma«alflofgl;tgljpmpoorlimcttoupften / foofoub'trfe ü
piittn ^ to»llen/Ujbtfameli}c6 '«Jcrbjagijcn/ enbe nerg baneft toe
Öfto;^.^°Sc»^tot3ïtï)enntg|)egaentoai6/ om Slntürfjenem te LmtM.6.
bifnp^^ Öp toerbt bicfc- maelban \ytn\ berftoeten/ toant frp gl)een**•l*
foo Ijeeft ilitCer mbt SftfCTÖC: fo° n°e Jjtanji ;£iogcneo ftem bp bleef/
iagj)C„ ÖP &«n ten epnbe gftebjtpgljt/ meteenen fteeï. ban fjem'te
nccfe/ftL ^108«iejs enen gljcftabigh / boobt ftemboofbt/ Ijalo/ en
ruir^ »8yenöc; Cjede.li vis: atnulluminueniesbaculurodamdu-Diogenes.
Sljp; 1"° me abs te abigas, qua.ïidiu. aliquid dixeiis: ^)laet/ VJJÜt
Hip intb a^r Sljp en fult gjjecnen foo Ijavbcn elupucl binben/baer gbp
^ yoo?r, to tonöjijuen fult / alfoo langljc al? gijp toat fcgljt bat
ten ittoerl!tlnös^* ^00 8l->ccrt,É B00£ÖE Ï>P }>cm/ öa*c 5? P£t *>an lcc=
'^^n'ibtfrt / 0cr6tntu?gfetoangljcelo)3tttüJojben : bat al beur
.^et!.,Vpne,ncnDe-
^tcf ore ifJtmtn bP bocgljen/t'gl)ene bat in b'begïjiafelbatt eenen *«&>ƒ«« &
J)p>tVoel naJ?iftclï'c6enWe-eojfé ftact/ban ^fciltoüuo JlSatcbo: Ijce* "*:*'
j^tS betjf.rn/ ateeenengï)eijang|)enen onbevauber ïjcm bebeebtc?
r?u°t/tnoe t ^E"bmnacnöc / Dat l)P f0nm tnantel toat neber laten
r alougnnhrt/00Ö°ef°?Defente»ÏJO.ubm: toant(feptfip;gijp
p0c: foo ?> ^c£t* <*?uöe r°°x öen SÖctoangljenett aio bjicnbt
*fl%bitMi2^ct0Cffe oen Coninrïibeur bjicnbtfcljau gfjegoubcn/
«ot loo göclateu/ niet fonbex bancfe en eere.
Öf&cötbeuc Die cmster tjeusööt^etmatun.
&tSfcttcn/ o^eere/ «t meelt een banen en ou-ftaen / mtötjS
* >^r- h';J^^^^öfpot/beo toegfjo amljt}Jbt/cn beo topanbto oe*
Pfeft / ";r Mclagïjtn: ^oobtób'ieïtbban/ bat gftpmp bc gratie
to1^ biebm / s rt£ nemcn/Die mp met berifcen en tomnaencn be
^ttiQu MR» < tn&etotllet ïjun metten ecutoigljen loon Dcrgbelben,
C AP.
ra
-ocr page 230-
tS$                    ChriftelijckcnWaerfegghor.
Cap. l i.
Waertgoedt^dat ic^d rondt, van liegen my onthiele?
laetvv&t voor-vvderydemondt3dielieght3 die doodt dey
'
Vaaik- P^^N*) £t&tebcrtoonberen/batmenfoorlepntomBtt,^fl,j
ghcn.en «Sp &? ban liegen/en norljtar.iö foo grooteboeremaer»*7 *
loeien. ^\/eSj5>\ te ïjctttn liegljen : bat ui/ ban logöenaer glKÏKf* flp
rsF ' ia» toojbm.ateoftmterberciuaebttoaer/teljoojert' ^
Gy(^J^ mmbn$feglst/<©ljphcgl)t: banfeluetcliegljW;,t;
oix meet fine rtte en quetfte/aut top ballen/ bat iemabt ons* bat nj ^
<6ï)P balt: ban ben bal felue. ^oe ftoaet batment acgt/beut i«w ^
naergl)efeöolbentc3tin/ batoltitötbagïjelncfei : alf-me»_Utf'
toeet/ ïjoeentoaermebebatmen batbertoyt gljenoegöuu ~*,mi?
Sae/bat meet té/foo öooglje en tmahjtfc tocobt tjet gljenonte» ^
Loghe- tai liegeen / battnen göeincpncnjtfc ben legljenacr bp ben W ^ J
naer, eo tolgljenbe Ijet fujeeïttooojbt/oueral befcent: 'SToont mpefn \Jtft*
dief- naer/irfctoone been bief, Woobeletefeggljen/atèbattetbfPj;^
bhtgljen ü*. l©ant/ bie logöenatljtigl) ist / bie tó oorn gl5«ern ^itf
arIjtigïj: en bie biefaeötigij/gijemepneltif 6 logljenarötigl):D w^tif1
chryjhflor». bp-naeb'eenb'anber. £00fept£>intian<*&ulbe-monbt: **M
Homil.iu furantemnecefTariumeft: ^iefteelt/moetnoobtfaetfeelijc»0,^^
«dfop- -Am. ^m^ 0Qfij mm feggt Dcn fejum eïöcns: «ffen bief Iiegl)t ^IL^t •
balfröeeeben. <©elogl)cnmoet bebiefteganr&enftanbt $\tW
£00 bat liegljen en ftelen / alp ttoet göefuftecjs 3gn/enbe ft°' 0flfl*
ftaenbe/ bat/rootoiemetbecmebn*aubtmaer&t/l)ptf#i'
naer maegbfcöao met b'anbere.                                     ff #J
#u ban / aeng&eficn bat bief en leugfienaer te Seeten/1° mt|ii>tp
onberbjagöelijru te toefen: iae oocfe een logöenaer argljei: w fuf'
E,-* 1 o. göerefeent too jbe ban een bief: foo be Di>ijfe-man fegljt: .DOc»t **
Lieghen, qUam affiduitas viri menciacis : C'U* beter met eenen bttf1^^
oughcer. jJel)t,m/ t,an bele nut eenen leugïjenaer ttberBeeien. 3WW^ fi^*
feggö' n* / battet foo onuerb jagljeltjt B ós logöenaer te &«** ^fJJ
gDerefeenttesiin: iftnitttebertoonberen / batinenanbe^/B
toertB en maecfit ban liegeen/en logöenaer te toefen * ® *?■# lp**
b jaglje gfieeft göenoegö te Bennen / batmen foo luttel Ben" ^lZ
ban bit leeltjcB en fe^abelnefe quaebt / te toeten / toSÖ^' va^
frïjrjnt te ttoijfelen / oft oocfi goebt toaere / ijem te wac^ffgeti/^
gljen.€:e meer/om bat fommigl)e Jjacctoercfi baer af ^^f-^S
tnet leuggenrn om te gaen. €nbe ootft lum bjagljen/a^ v(fi v>
biglj/batfp«nic0ï)elijt6t«iffmterDanbtboen: *»*»' pyP^
-ocr page 231-
Og* je^^re^s Alendacï obtendMefijcum-?
__^^Wax ammam linguas mucrone truadat,
-ocr page 232-
ftuwi*              Chriftelijcken'Waerfcggher.                           i.fj
tien f " mlllfÖ&«» / batmenöct fatsen op öicog$ett foM&t / foo*
C toint^rom fcg^t 00fÏJ be anttooo?be get ntecftequacbt bafter upt
u-ui f8001' ^cuionbtbielicgl)tbieboobtberieic: foobcl^g?
ailttti ï ^** Osquodmcntitur.occiditanimam. $ietbatbitban S/ij>.i.
ft^^^Ötneii/bocédcpne/teDerftamijS: maerbattleugfjenen/ bit
ttrMii
r ^n/cutfcnbeliefbe.i©aerom/menmoet batten/bat* Drij forten
telienH°ltctlbanlewgöenen3ijn .3Bcceneis$/alf-menuptgljenoegI)= vai logen,
tijn St. " Dattctiemanbt frïjabelijrïi 3Ö:t1üöeteK-mcn int 3la=
nochta, ^cndacium-focofum. »©atijï een bagljeujeufrlie fonbe/
iici0fu n*ft a* te rlcpne. tD'anber ig/biemen fieet/Mendacium of-
'E,nantii a^~menfo8Öttotbeur-bcelbaneenanbct / oocltfonber
w°ff)taii C^aeöe* ®attëoorfieen bagfiehjtïifröefonbe/ mtnbet
pernjci;\Soan°'tn:fte. t©cbcrbefoo£tei!ögl]enocmt / Mendacium
an0cr iS^i11- '©at ijs alf-men iiegïjt totfcöabe en acïjter-bcelban een
bat be onbeur-
Öenif, fiÜ? Ick uPf fP fcmen boobt-fonbe &: het en 3ü ba
^«Ijtn. /^SÖepöt / bacrmen mebebcbangïjen baojbt / in foo te
toilljr»!J oft/öatmen't niet bolcomeltjcfe /norl) foo upt geen quaebt*
rcÖabC/t1arnoarlJtiSfifPbt en fpjeut / oft oocu/bat be rlepnljcpbt bet
^e/«ibe ,fU0Öf" berfoct / en berontfcl)uIbigl)tban booö-fon*
<n bjoiöp atcfet oattft maer beur een bagiiehjc&ff ijt fonbe gljereKrnt
%cbt/°h^en ö'e ^80°*oe «Migie/ en baaerfjepbt beg göetoofs" gljt? Ketrer&hc
^ïèófeilf be mcffoc" argljfte ban al / aljï be fcfiabehjrBfte en on? Hh*°> fc
rrÖ»ebnifaPJc6fte/ tebJcten/tegljenbegobbelijcBe b3aerljcpbtgfie^»ldct-arSb'
*0cHoufi* ^atië De logften ba- ïtetteren/enbe berbalfrljc Iceraerja:
^^enb» u8Öen biemeonttarten/ m gfjetupgeniflen/ inooja
°cn: 0E ^ T-frl)aren/in etben/en ooru in religieufc beloften gefryte*
^u (tact norïïtao$È alle groote en groue boob-fonben 3tjn.
r tc^foo ,tt0nsteuen/bJatbJpf£ggï)enfullen/bantcüegï)enomeen Logen om
r°Jten\)flImen SÖemetjntlijcH fept. t©antbacren 3jjngijeenanber betc"
tfi°«t3n« ii r0ÏJmcn/i,aH Die ^ ***to?bcum8!)«»ocmt fiebbcn: ;v,!'e: *
ïenbeter/nir°"öen/ groot oft clcpne. ^oomoctban/liegljenom onde*
P* «nbfr1 » e tolI«i'en r°°*ft bJacrlyrftg. l©ant / baat bailt
krh°tn/ ttrn om ttn btttt tyhbm / Dan bie toP ocucn 80* Ö«ten
If'fiöe itu!;tU3Cf De fojte/ Mendacium officiofum.' bat ó5/ccn gebiciu
f *<êinan£™fï """tot ^«'^"ctss bienfteen bcut bccl boet/fon;
r^ltirftS, Jabc/ ^ft/ foobefeinberenmbebienft bobengfte*
t* oft bSm/ ató fp f m fa»CDent6m berfitren/ om niet göcfmc*
»>een*i)uartLf\ , o*Dcn:Oïw^P0enbïebetcï)ouöcn: omberoer*
Öaet«blaS,s ten* ^«Wfoog&emtpn/ bat brie/niet alleen
w Duntöm/batttt göeen fonbe en tó: maet oocfc bat fp feet
$ tg             i»eï
-ocr page 233-
t66                            Chriftelijcken "Waerfeggher.                     ,- /
toel bom/ en bate mebe.bcrbienen. © atmen't neme foo-men tt^e
tnbe beunmpcie foowen beft eau: alttibtö tft fonbe. «öïjeujrl» ^>«*J^
A*wft.in guftijnöatclaerujtïlfegljt : Oimaemendaciumpeccatumeft'•'*
£»vfav.'' luiglmi is fonbe: foo top m b ecifte fepben / ten beften 6Öfll01£f r,e
cmmerpceu bagïielvjrHfrlje. i^or poot bat cocfe een bagljtiij""**'
fonbe te argtcn 10/ bat Rebben top gljefept in t rxüu. Capitel,
©e SDnfe-iuanfrnent foo in t'generaleban alle fokten teaureugy.
Ecdi 7. ncn : Nüli veile mentiri omne mendacium : <£n tolltgfKftt *°£?r
met allen f«jc&en,©at is foo fceel te feggöcn/ald/ £ röoutotatif »JJ
ttnbanlogl)enen. Afiiduitas cnim illius non eitsbona : IBant j)*|
göemepnfcljau en is niet goebt. #et is fcer rjuaebt / f>tm va&1* f tJj
gijetoemten/ ceeïi om een bttet/foo mtnfegïjt. 1QDant/gl)tIiJf»*fJl
R«»t j. Ij.2tü0fteïïfcrt : Non fun: facienda naala.vt eueniancbona:^*
moet gijeen quaebt bocn/ou batter goebt af come. £>oo mibi. *L \
berbau b!lieg|)en,tenp?cjjcftefegl)tbenl^lLeeïaer^>.2tugiiw ^
AytftMp. Mentiri non licet, nee pro DeiJaude: Jfómmagljnietlitgljert/ ! j't
i,&9' ooefe niet om iföobtsMtcüetmcciberen: brie min ban/ om tt\^P
aubcre faecne/be nwnErïjenitengaenbfoftiJetfcJjoonenbe. i£
Lieden «Cnbearftaltoelfoubeaemimeut toojben / fooentannten t10^
om 'betcis mermeer liegeen omeenbttcr : toantjjtt peggen /isftturljenlfef.,
wiiic, Uegljt/altijbtsergfjerban oftljp'tlicte. mint/befcb^mit oft Wf)t/
chdaun'" uen tc to0?bcn / iat d°f & göefmttcn/ oft bat ïjem een anöcr^JJ^?
5 ' ooffe tot booJb-fonbe/bat en is aï beur bgl)ccn fonbe: maetba^
, Begljt/oot&omfulcliSjtebelettcn/bat'sbcurb een fonbe. poo ö*-,
ais gï)3> ïicgfjtom eenbcter/foogïipfegfjt/ foo boet göp tyxWr j;
met een beter/maet ren argljer: toaut/gïjp Hieftbelcugfien / JJ-j
tgbtsfonbeio/ omeeiugljanbcrongljcrieftefcöoutoen/ ^„d*
to gljcen fonbe en toare. 3iae/oor6 (foo ith gljefept lubbe) a' '^y
l)cm een auber befonbigben / t'3y beur gramfröau/quacbt f#f j.p
oft beur aubere ongïjcojbineerbe moebigöepbt mtf-gaen/ift Da*^,n
bctoaeröepbt fcgbt: foo en mooggt gl)p nochtans nieiïiegfi*n' ^
al bat te belettcn.ïtëant/gljp en moet gljeen fonbeöoen/om ^j^tf
beisfonbetebcletten.3|acfïlfsgrjeenö6gï)tlijfJ6frJDe/ om f f4!?wr/
toancmtgöeboob-fonbe/oftanbnongöerief te McDubbcm 3* Dt
feertoclmoog6bp/eu3i}tgï)pfri]ulbigl) / in alle manieren tj^i
J3an anbere/t'stj fonbe/frïjabr/oft frljonbc te beletten/in t^vL/oft
43 mogbjelyeïi is: niejt met felue eentgö quaebt te boen / »*$:! <£ii
anbat: moer met alle beöoojltjrHenubbelm bic baer toe ^^irff»»
€oru totï/mtt be toaccöipbt tctoerftoijgïjen/tc beefent/ o» W^^ift
goeben fin/en berftanbt/ befaeruetebeleggöm/ aKreranberP^^e
oft frljabe af comen foube. £>onbec nor Ijtans fyitxin te^etff^^et»
gïjelicelljepbt/ enbe ou-jerijtigijepbt / bie- men i3cur 3,uIW,c*,inörf/
-ocr page 234-
tttOffyv                ChriftelijckenWaerfeggher.                        167
BÖ«hpï atr^cpbtbp cebe gljetyaegl)t3tjnbe. tmtJjebb'ifKteïan*
öcBïtei !oo*5m/ omoamt fcc öentcnff(jen ingfiebjur&t ijs / bat
tuCfm, 0lJ **n beter jjjjwn fonbe en i&t'toelcfc uodjtaniö/foo top be?
f% ftn r nvi,a'ffl)"»ontoaerat fittgb is. <Cn be bun fcluen in baer
^Bhfct banf n/bit't foo fcggfien: K©ant/ met bat fp feggïjcn/
«Uc20l!t «n betav^r. ©at ccrftetooojbtbetupgljt fonbe: toant
«itifi7l<a'ronöe' ^«SÖenoeöÖ.
bjcifj«t! Aftn/1>oe Ijembe leugljente toacfiten P.aet: toantfoo-men
^enitj,','^en^ciumimpropnumefthomini : *©eïogfictti0ben
rmt6Ch^e"marïonb£ljooilil£B:atóbau"en/bi}teji/crabüen/enbe
öie» \q', t*u öingfien ben menfche onnatuerltjrb tn b?emb*. <£nöe
Söen tx*\ top ocuc ö'l«e£n t'frrucnt ghenjca / t'toelra b'eerfte Io*
Gns en fyjT3^1^ gefpjoften fieeft: Nequaquam moriemini: <6eenf? G*»#h
^anbet hsïi p fatuen.^at'g ben inuenteur ber Icgficn/ben topanbt
botten fo°mbm Öemcl/ al|S °Pon: aKbcn.
»il"*>>lon - Öen raEDtüan #>'f>öuluiSfcolgbrn:Deponentes memk- JE/fc/: 4.
pot. t©"?1veritacem:®e logöen af-leggfienbe/fpjcBtbe toacr=
Jöijglj^^pbenen leeren onjs ootfc bit toaet-nemen. SteftotelejS Arijt*.
^atjntnrp^Jnnbe / toatbelogbenaetötoonnenmetliegften*
r«Oj3t/ 'e"lftmgï,eloaft/fcptï)i./oorfeal!Sfp toaer feggljetu $ijit
^en n icloo£Ia«l»!bf öt beiliefen/tsi groote febabe boen,
!ei)Cl*QOttr, m 9töfao*te&aceöemonten flöctonien jtjnbe/ om iet T6«j*r.
vf rt&']nen' f176" f^nm 5nJfm f °P SÖ^artot öebbenbe/om iongljer
rM bicn *tö *&** ceu«* ouer -iupbt: Wat fal bien boel) oprccötjS
* Öoof tjt &la~,J5n / öie be logïjen niet alleen in t'ljei te/ maer oor6 op
w, ^oofóL,,9!1- ^tctberrbabutocberlogben i$ toalgljcujcB.
C£tcltbEbJ^u«abeboel)terban2ltugitftuj$benRepfer/gl)eerne be s»«t«»>>«.
^rcbe&eS^Öebben/ latenbeftaerbe grnfc baten al uptlefen:
ï07 b«inen cni!at aen««rföenbe/bjaegljbe ijaer: mu bebt gbp lies
'aetfct/ R-, tJ°*te*aren gritë te toojben/oft cahitoe^ £>p toierbt gl)e*
ÖEDïttgÖeUjr fclogbenacl) tigb cp-ftel lit tfp fcaten.
fcfufiffHhüie / bit toaeraebtigfi/enbe be mierbepbt
«ut- foiV.ÏÏ aI,c ««nfcbelogbenarbtigfi / toant ïjpüeghm
*.. bartpr *. .»E S00iJelntBe toarfit tomr mijnen monbt: op
*** öat fcfc7«r!? ImSÖen noch befejogh in ghetoonben en toojbej
*««» bette en met lippen lonen en bicnen magfi. Sllmé*
Ca?..
-ocr page 235-
x'68                          ChriftelijckenWaerfcggher.
• Ca p. l ii.
Seght ons het boos befiier3cn des quae tonghens trckp*'
Het is een rat 'vol'viersj.em svyandts blos entfieke^
Xtmenban betongïjeint'goebt oftinf quaeötfefl^?
megljt / bat fcpt ftriftotelrjjmetDefe rojteftttW^*
Anfiot. ©S X-<S§ Lingua eademopnma& peflima: 3DC tongï)e/iÖ b'«£
T$\ 7C -w itecnt'quaebftc. tïDit gat"«SrfopuiS te Hennen/ afêW'
i>« befte, Vg'C^X.^ ncnmccfterI)embcbaU'bcftebatïjpbmbenfoubf/£
«t-quaed-                   rosen/en ter tafel te befcijirfirn / toant Ijp gatten oir
noobt fiabbe: 1|p en f ocl)te/norI) en cernte/nüt an-bcnes bautong*?'
«sïnbe batr naer / gembctoelenbc/ batfyv t'quacbfte eonen fauDe/ W
forfitenoclialtongïicn : reben gljttojaegljt/frpbe/bat beto«P;
t'cniacbfteenb'öeftetoaiö. ïDant / gljeU>Hcrnutfoormaebt£fl"L
meneant toeïinerte*tongtjeVerbeteren/ enfooujrjfcn/battet0^tf
frïiijnete tocfemaJfoo en üTer niet foo goebt/een quabetonglje ciiia
toelconnen foo beur- Iialcn/aloftljctquacbtbJacrc.                „.,
SBitcemttoel cuereen/ mctt'gftenc batbelBrjfe-man &$U
t«».i8. .Mors & vita in manu lingua:: tJDe tottglie Ijecft be bOObt Ctt j)ft l^
in ïjaereIjanbt/oft mfiaeremagljt. Want/een nienfeIje / nietflH*L
en tö IiP flinci felfö fielt onifartfce/taan ht hoont aft klim / heurn
tf«*
fcen/goebt o[t quacöt: maer oorfe beur een anber / foo in fiele *, p.
licfiaem. ï©etongïje Ijeeftertoele / beurtoalfclje beb jagljingije I $L
tupgljenisf/en oo?berï/ter boobt gljeb?agijt:en iiceftcroocBbelf^
gl)el)ulbigÖe bcur-fijjactti en tael-mannen banber boobt beriep ^
€m toonberlötüü.ftntmetit iftVaiï-men't toel ghetyuprïjt I y^
toel bebemftt/ toan «tëebe ben menfelje gftcgcuen/ om tïerreet f?1' flI
Jjcrten/alft.ïjrm fettbe beltmen/beur t'fjmfeen te hennen te 0Öfttf1 ^
om befpijfe en b?anefeinbauitonbt te betoegljen / baer fp bel)0"*%$
Stmitd. m't eten en bjinefien. Lingua.aptrfllmum iuftrumentum euacu* f
cordibus: ftpt £>.j£crnarbt. 33e torgïjcisï hetalber-bequaetr^.^1
ftrument/ombeijertenupttenipntcn : gljcujrRmen met &*,-&
joft oof-bat/beff Ijeucn upt-ooft. €n bit gljefchitbt foo tori mr Jt0t
be/alf-men fijn fierte in be bieeljte/oft inben frtjoet ban fijnen *'?' ^
«pt-fto?t / afe ooc6 int'quabe: gödijf 6 fommiglje toonber tJP'^ $?
ten/ al upt-toerpenbe bat in t'ficrte lagfi ♦ 2lnber oorfe fiaer i** fit
teleoutenbc en eiaöuenbe/bat fiunt'ijoofbt rjbel ftacttoan tad*'
anberebal-oojigljtoojbenbanteöoojen.                  ,. totléf
Natu» der l^t t ijs be^ijne IDeerbt/te acn-merc6en / ïjoc bc Mature bei° fr
waghe. foiftit gjeftytoatfeer om to tl te götbmpeBen: entotoectt t(^^ffir
-ocr page 236-
(
LlXTGTï
JMLALftDICu® VIJR.VLENTIA .         52.
■ei . ._.--------------,_____________________________——_____________________
Aa Llngua procax,et amaro perlita felle
«*onta?is facibus rota: Martis JLnyo.
qÏ& vn6
fM Sooi Stfar, «^ (poe tonq$en4 h/*%.
i'azer ?
Jeruir deroue/BmtSaêanJwue/Pour temt rmbrazer.
-ocr page 237-
fc*ltor&                ChriftelijckenWaerfeggher.                            löV
rjJ"tjicn: ^^^c^cIeftfeïjftKdjtegSjf^upffeaettgftït: foo geeft
örjjj "J™ aH«n in ïjaec renten feer toaefcr gemacrnt / en toonberlycK
^oriittffr"1 aHc"Gn» rocvïticfe te 3ï?n : maerootfe alttjöt ban emigïje
t^erhl? i btbcur"ftn: toantöcat bebjoogljte / feubefp/ oftaett
^^utic&f bcö nioaötö fïeuen / oftemmass tracglj 5W omgöc'
^Hitau- s!jcIÖrti !tnm toagïjc» dk «irt gïjtfmout en toaa\<©p bat
*urc 0lr!f bc fElue Öa^ "«* f" ontgae tot quacot / foo ïjctft occr #a*
Bteu»-?M,,b£tlcficn: opöatintn traegij 3üüt tTyjeftcn / en beton?
r^«cn/?rr > bc* 3in t'S«M te fcggfjen/ tod bebacljt en tot qttaebt
kicluo aTtcme maeïftom. Sitómnishomo veloxadaydiendum, ImA.u
etl ftlel V'L? ^ loclllendiim,& cardus ad iram: ©at alle Mtenff ï)e rafflï
ftöaa ?L0mÖ°o^en: maaivacgI)omfujtu?n/ cntrat'SÖtotgtani?
1Ua^ eeiï* toe ^cett öm »«<nftÖttóf£ oo jen/en ttoee oog&en/enbe,
9N)oqi 5^c' *« botten bien foo ftarn bc oojffi altribtopen/tot
»«ic/iftatt"t3Ö£i>oö?faemljcpbt: maa ben tnonbtranmen mtptcn:
So^c
ï^an^pot
jS toe £U SÖtflotcn/naa ben epfel) betnatute/enbe
Jbcnf J', u«iftcny ïjoe fp aüJineenöicpSjo! gljeftelt ia: te toeten
r tofrlen - **** 6cIc* 2&0lJat D*m/ toic fai önsi öebiwïiftl al bit gftes
h ^s / ^ acn fpanmngijen/banfoobcIecUpnefcmtcn/ cnbcpe=
feafl Ööuht/^?E t0!ïÖÖe mcbe tot botten in füerljemelte bes monbtg
t,S/ bin h l ft*Dtö 3#nbrc nocÖ anberc/ftrtcnenbc ter breptc bt#v
Cae
^eni)i«^beDcuJö«tgljelijtnelycK: als ecnentoomterfyben be
?^/fon pcfl*ot/ tt» Ijalfe-toaert treefeenbe / foo ftar& / w?t/
*!0 *ft-baat£Lncnfowm^lJePccrDcn/ *'JK>ofbteubcmcnbt/to?t ter
f^fnbuvffe inSÖtenböftmactKt^ oocuacnbcntmgcl onba* be
r^toit ,ft6/t°tmeerbabafcHertÖcpbt: foo Ijeeft betongöeooeli
ïn ^ minf l??öe tu ttttt£t&«ö* toornen. ©ies tornt ïjct / bats
i ct f bati???uöreenbetouccmf'ÖCfféÏ0^maE^m *" ***&«*
r, uotsfar!IiU*f6ewn'SÖcbojlt-banben / tefcernae in fpalcpjö bc$
i^^btrci emt*f9atm£«b£ i b'toclcu menuptfulcfóoorfebe
Jöïit a iio._ y,ctt- ^allabctupgl>t bef-tooïgljenbe / batmen Lingua
h ^bttibr? °^ öatis/ öatmenbetongljefooin b'Hatüne noemt/
f*Ött iu!, "lf*? - "^/fm fónö£tling|)c lj«-toarcn mebicnn/ fegDt/
n ^rliti-nl I176" ft&JtScn btr tongöc/tot notl) toe/ban niemanbt
r ^ctC«ïcltaenmts/nociJbcöiScn.
ï°toac&;rratLnoct,£t,an / footopgljtfeptïjebben/batbetongSe
^ebfehr, tocfm/ toat6£tDetDaneenigI)fcrucnt / totgoebe
flapomtoeltcfojciien/etiïnb'tten : ennoeötan^i beur bic
$ - fcUbe
-ocr page 238-
170                             ChriftelijckenWaerfeggher.                  ^
felfbc fcnutbcng/cn pcfcbcng/bicfe foo rap maccfeen / ootfc fou&f ^
bcr-boubcn 5tjn/en tan allecanten gïjefpanncn ftaen: oxnt'^0'
als eenen maft in t'frbip metfiinetoutoeneneoojben recht gÖfJ|'
bentoojbt. $ivbonen allcbefebanben/entoomen/foo beeftw*'^
turenctl) bc fclue omringijt met eenen bcencncntupnban tVie?'0$
battgh tanben/rnin oft meer/ om be tonghe te befcbanffe»/ CI,fflfl{tf
Sa,
tfdiwHo- te bnien/ quaem fp berber bant be reben foube bclicucn ♦ <S>u£fc^
™nl\ihi £>♦ SafibusS: tBetanbcnjijnommebetecten /bturfrberp/0)1^
?/». . tpgfe ecrft in ftucben te fmjüen: arbter-toaertsï bjcebcr en plat /
&
befpijfe te maelen: toaer ban fp oocbmtlLatiine haeren «^"H,
ben/te toeten/ molares, macl-tanben. maer/ feptljp/bctanöcn?^
oocb alg inftrumentenban bet fpjeben/ om bat be tongere W&
bobs formerenfoube/ flacnbeintTpicbenteg&enbetanben: o> p
erpeticntie leert» ;©itbefeft-nten alf-men betanbenbegbintK ,#
ïiefeu/enbe bemonbt gheftelt too?bt/ abï een ojghclfonber tW*^
oft tottfen. t©c felue bicnen ootb/foo bp fept/ aïjS eenen topn/*^ &
toanniffc bcr tongifje: bit anbcrjs toecrb ieVenbe allcfing toarJ^Ltf
baer te roeren/enbe te beeren in alle fijöcn ♦ 1©p bebinben bif»' /
mettcr baebt/ bat be tongïje be tanben fom-toijlen te naer co*11^/
en baer met ro?t gbenoegö in-ï)oubenbe binnen ïjaer bolle-b*^
gberaeebt tooibt / ootb totten blocbe t op bat fp baer te bttec °Ltf
anbertijbttoatbte. ©cutb'uptetfte bcbjybingbe jjceft fp öe t
lippen / atettoeebal-brnggljen/ b'eentegöen b'anbcropet» ^t
gaenbe.€nbeniet tcgljcn-ltaenbe al bit/ foo en mif boen W ^fc'
ht.i. UcJjtCr/baniTlCtbetongÖe. SiquishiverboiKmoffenciit.h^jLfet1
ftuseftvk : ^ootoicmtrpjtbmbeinnietmbefonbigbt/^Jjjtrf
bol-mactutmenfcb. l©ant (feptbp) fultfe een tan fp fel«f,l/il{%^
tcnentoom/omcnbeomltpbencnbtoingben : 2HsTbetoti0S>{^
fenbe baet al b'anber af bangbt: bie abs ben toom aen fpeet^ „,tf
roer acn t'fchip b$. Uiklcbc g^clijcbetiiutn ongbetoitfen/ bat»" $$
een clepn facebe al be refte (tieren en regeren tan/ foomen ütf lKt'$&
bc tongb« (fcpbe ben #.%oftelen tan niemanbt btoing^1'"^^,
men: ban/ toülbcrftacnbe/bc gratie <0oöt& t©aeromf#t!£f$i.fJ>/
menffben«i&£ut,en'to?tc°nnfabocn : te toctrnupt Ö3^^^ v
maertoel/met<iL>0btssbuïpe. ^etongijeiregljtljTJboo^^ei'i^
bier/en abs een bergaberinglje alber boooljepbt. 39ie &*¥**,$ I $
ftebt bctrat ban onfegbebootf e: bat ig/onssbebaem: öl:Lj^/
een rat/ bjacptbanöttbcgbnifrlonsslcucnss / totbatt"jL^ï"7
romt: bïurecngbebucrigljebciaiibeiingbe/ enongfr»*at
£«nKa ^itïpt'gljmebatbeanttooojbelegbt: betongïjefrf^f%ict^"
L. hectenbe/ om bat bie/ban t'belfrlje bier ontaebentoefffl^^
-ocr page 239-
r>*ttnfit»>rf./t. Chriftelijcken Waerfcggher.                     171
Mai/\ *ana{tötoquaebttef$c&en/ ttotftcttttocetoagïjtt'ont*
^rtucft afïfPam-fomt: gbelnrftcenrationbtf-om bjanbenbe/
t\ *»»«/?Jaftdfa;6ear(]6en / toaergbp'tghenaccBt/ofttoaeï'tafiii
Hutw * occ& al in toanbe. ©at t* be epghenbepbt ban eens
booö^^SÖe/baetben^.gobaffpjeut: fijnenafemboetoorb 1* 41
ntn ml£n Aanbenen beifen. €n baet eorat een blom bicrt upt ft>
ten f ^}%\ ^aec- o ra moctmen foo foigöeltjce een libt toel Müm
oorfc jjjf'9^Wen i" toer en!» feeerf ïtrfit toel meet gabe (laen / iae
ètet;- hnmtl,ftc f^a»SÖf&£»Na*. U&St/foo £>.9lacob nor 9fegfit: 1*.;•
tan, iorr!cPn een bierbcn /boe groot eenen bofti) batttt ontftcben
'UEterfj0 Öa&to betongbc ban2tmanbeIjceIe3toobtfci)e natiete S/** 3*
0
h
UW "ÖfetSÖenb^anbtte bnia~rbau
tl iJU|) 7 to«S&e/ ia als met een beeri ^^^^^^_^^^^^^_
uxtbennm?SbebeeJeftrate/iaeeenftabt/tnbelanbtfrhap/eanber , .
Ötttn vj.;ltcftetl tobjben/btur biu"enrie/ou roer/en ttoee- b?agbt/bat riannlM'
^«ïfto?tavcn tuttombuuTcIjé £ni& ^ulcfegtoaft/batl^annibal/
%oo 1 jjïjy m Cattbago fp?ab/mettcn boete in tïanbt ftantpébe:
t>at b een f p * fnfunen'0bietbJeeftcbcnnittcttrens5b3erben/b£Ut
^fehi b miöcr tc fanöe g^u^Ö&t/cn in ftof bcvanbert toojbe.
VenCno "e,iuabctongbeï}tct #>. 3arot: Inqmctura malum: plena
notïlruftrrt ero : ^nongbetuftquaebt: fiat nodj ruft en beeft/
?JtIjenebiih B,Jecft: too1 *an öoobtbjebtanga; |tëet öe reujtc tongöe
eïbt <Snh»n^p ^oöt/enbennaïebiiben top be menfeben/bie nae
^aitt',;^5Öefcljapen3bn: upt ben fchten monbt cotntbenebi*
S^ueuc!» e toïoirt. ^ttcnmaglj alfoonict göeftbieben / o
fbefm!iii0etrtm ï©iefagbopt(rtptijp) cenigïjtfontepnuptbe
j, ^rufich abeïr°ïteufuerbJaterg!jtucnJ . ... . ^
ratltiuath?ant0e/ öat bp fijn tongöe toeïbetoacre/ enbebtoingbe
JfNpen is Lbat ÖP öie boel gbebjuptfee/ baet toe Cr ban <6obe glje-
h fy« cpöh r Eten/om ^fm te*»»*»1 efite banrben/om te biïiUn/
J^isbeer;,» clJulDtmtonbsntebcbjbenin beliiectjte/ totbergbc*
S^°«>Jlnrfe er boo^tö/cm met fijnen men naeften te fpjtben/bat
S^WS^,!?^80^ ^«be moet ban on^3!)n/ öatben
^Ct$- 8c lin         feSÖt : Flh3 hominum, dences corum arma & fa- Val 5tf=
nbttItir|Uva ecrum S!adius acutus: ©cbmberm bctmenffben (o
2 ija«tïte LS-^^toïjepbt!) ïjun tanben 5ün toapentn en febirfeten:
?Jm%^tlrvfnsöe/ a^c«nfrbei'pftoeerbt. ^pijtbbcnbimtoiu ?Kéj,
t ll «Ue fïfhl ccrbt OÖeflepen en gbeffïjerpt: bit terfiube ftdtabe
l*n föo tC1, a9erre moet£t totn onö toeicn/ bat top / om be toilïe
u«ï tnQS,ee?lebt te feCï laten gïjetoerben/bcn gbeijtcltn inotfctj/
m ucuaem / in faetnctttlte ftebtnban be ctutoigïje btr=
<® i>             botmenijs.
-ocr page 240-
i7i                          ChrifteDjckcnWaerfcgghet,                     fa
üttc t6» boemenisL t©aerfaï-mcitaïf-baninetttiirrit6entjcfHttt/»IU"
lemg|3miijnïoeUngöEr«igi)cn/iï£ur|)etgbf?)«ïfucï>flew ^ «H^t
o«& feïfjs niet een bjoppe I toJaterg op bie arme tongïje. 3D« fal 9* ■
ban fbo om ïjacr quarbt fp^ïfeen göeptjnigltftomben (glieüjibD/ ~'t
iö om ïaröerntje/ en b jafftringlje; bat al b'anbcr pijne/ban ö fln"ft
ïcben bctfgöcijceïeïifïjaciiig/ bie nocïjtanjSonfpjeRenicfctoJetbt/ *\ (
en fal fc^nen gïjcbocït tetooojbtn: en bat / om bt groot&epöt W*1
tormenten bet tongïje/bie in fultfte üpt nemen fal.
                 ^
Der ton. #ePft em^/ £ePft/ of£ De SfJ^oegfite in tlicgljen/ quaebt Wz^t
ghc (cha- göeenen/en omupffcïje rcbencn/3c. baeetbt ijs / batmen öa£t~0l*Lf;;
Seiick. eeutoJigïje ïjeïffge prjne en bjanbt / bit fe öerpe göebucrigïje W^t#
heydt. feing^c/bat onuerbjagïjeïgtfe gf)equel/en bupuelfcï) gij efelfr Ö^ijL n
bc toülenberbJatïjten. <©mbeb)ille / banfootüpn een uw'*
toïecff ftnietbebtajongfientefiebbeneenïutf6cnttjbtsybaer-oiu*■& ,
fccelc ïtrftaem / en fieie mebe/ccutoelötö te boen treuren en b&t^p
orft bat «s al te fotten roopi bie onis eeno boel beroutorn faï/ift &** ^
nietin tnbt0taJtjfercnbJo?bem ^>pccïtnuban/jKonbttoe: ^L?
gftp gftetoiaetbioibt/bat gftp b int'fpjefeeu ontgaen foubt:ffW Z/
ftonbt: Lingua,qu6 vadis; ï^ola/tonge: toaergaet-bp^blijftt yw
enftoubttocojt:
n©ant/b upt-ïoopcn ftaet mp aï te bicte:
l|et foube mp o jengfien ten fteïfcften biere.                  .&
4 Reg.is. ®at eenu^anbenberat toajï betongfteban iSapfareg/eeneni»*£,
Rapiaces tepn bejS Contncfciï ban&uprien! bie metfgnjs meeltere gfteb>fl«J^
blakende ïqjftertotaenbeftabtban^ietufalemcomenbe / heeft ban ö^^,
o
gfieroepm/enöegfteu^o&m tot be gfiene bie op be beften en «*" lJe
toaren : nuffïioonfp«Benbe/btlebeïotiênbeenfmectBcnöf/ tQt
bjjjbom/bjebe/üjcï-ftanbt/enbjatöunïjertebegfteerenjnoöy1,^
fcggfienbe: nu ter contrarie bjepgöenbe/lafterenbe/fcöimpf^L^t
beblafpftemerenbe / feggfienbealbusionberanbcrebeïe : ^J0fftn
naer u- ïieberen Conincb <£3ecftiam niet: maer/fioo?t naet w , £#*
ben bcg ConincagbanSlLttpjien. IBatiftban ^ecftiaoVfept y?'ya»i
bat gljp-ïieben b niet en ïaet beb£iegften ♦ <£ n gfielooft fietnntfj -^
fipfegfct: ^e^eerefaïonjïberloffeti.^pbebjieghtu-ïiebcn^*' |„$
benberïlepbencn fteöbmftunbokbuptbeöanbenen ttiagï)1'^
mecfteroberïofiN fooenfaïooca u-ïieberen <&obtbniet &^Ltffi*
bjceren/ tegften be gftetoelbigfie maght onjS €onmc&ï ban ^Ut/
€nbea!jtnu be pjinripadfte bcjsboïtHjï/ ban0J€oninf6?sfj&ifl
oefenblafpöemigijenbiwrlarebaben/batöpin t'&vitöW ,S/«?
Toube/en niet met be gï)emepne 3oobtfe|jetaïc: op battet ^.jpgfi*
be beften/öietberftaen en foube/ enbiejsonfteïten bmtv*ttZiwtoV
^p en tterbe tiit$ maer te meer/ bat aï bc baeereït fijn blaf #^e ^0^
-ocr page 241-
Sftth                 Chriftelijckea Waerfeggher.                        173
«fiemrf filnoj*t/ oïoiitftc&mtooiben/totttoift/ ttoee-bjagïit/
<Sol)t , «won op~ro?rtegïjen ben Coninrè €3eeötajs/enbetegï)en
ten brft "a8ï)tig&. Jföaer emmerg ben €önincKbeuv-faggïjcr in/
ftcj \jjZf"
Jj£t wogöclijffi toa?J: betoeïenbe/bat nievnabtïjem een ene*
bat hm anttooo^öKi fo»ï>c: £>oo mogl)t £p tieren en baren / tot
btj
s b s lu°cbe toa#. <£ü <6obt öceft ben «Honincaban ftffpjien el- 4.R* 1 s.
inctt,ii^öcn öcriucrtït' ^é»0
Dat iSapfaceoV befen Mafpïmnateur/
Ötcftif
e Öepr rap en öarftelrjen itjupfe-ïaaert gïjeroepen i$/ en
Wn'il *Icm SlKtonbt Söelattn ♦
foin tp'ccftoorï» ban eenen Ctmujs/ en eenen jSatcIjorïjabag/ oitvdgofusii.
ai fmi,
s cen öellenotc bol folpöer en bier/in ben monbt pielen / eft7-«**
tontfhnil ierffÖ««ntefpoutoen : t'tooltfcmet fulcfee üierigöe
öe, ^'J,tot r«&ttic en op-roet toec&cnbc: ftcöen en lanben fcetbetueru
t%J£ ben a«rbt bet quaber tong&en.
f%n Z,. rUrtoaec
met tranm te tafcfoeirett bat be €Sjiftene men?
«en. ^flo°ö?oft]itelijr6 mttrumcntfoo onXueerbelijcK mif-bmpc?
toeleg 4 fm°8Öt-men met tesljt ouergaen met befe tooojben / met Gen. 4*
^fefS?— ®nc öjoebetj* beur fijnen öof-meeftet ouer-gingö:
C^'n o»6 Ivl!^" matam Pro ^ono' Scyphus quem furati eftis,ipfe
^ec'ftis • ^a ^ominus meus, & in quo augurari folet: peffima rem
oie gjjp J®at!t-om fiebt gi)p goebt met quaebt gïjeïoont 4 3&en top
«n bajteftoIen htbt/b&t ijs ben genen baer mijn Ijeere upt b jrncèt/
Sbtbacn Je ^ PïaBÖ te p?opï)tteren- ggp ïjebt een feet quaebt ftueft
öp inben'n,
nt onfe tongïje té atè ben rop bejs peeren/ om toeïtuen
Upt ben wï** öc* faclfe8 tian onfc ftft«EÏgtBe nature gfitfteltïjeeft:
5*1* ban Sm? ^p
b^f6^^ toP Ö"« ben fcfiuïbigöen tof (in ma?
^toelr&r m^ bjengfien met eenen banrBbarigften monbt: met
tonSÏ)cn r • to£ÖPooefcp?opï)eteert / aïgtop toeerbeïgru op onfe
?*
/ »ae fel!ftfïbec"Ötpligljftelicfiaemontfangïien: enöpteut-fept
ego ref r • 0n!S toe/ Ommanducat me, &ipfe viuet propter me: I«m,6.
^cnrp^i?v^0euminnoui{TLmodie : &habebitvitam?ternam:
ninben« ?lefaIlettmommÖ"entuJiUe: cnttuTalöembertoec*
"Ptwftenöagï): eft ty faï ïjebben ïjetmttoigïi totem
^Öeöfcöttegöen öetiuaöe tong&m.
)iwf tonSÖen/o ^eet/moeten utoen naem berconbigen/ efi
(«T»e eeretoermcetbertn: JBaer/öettëtenlet/batniemanbt
. . ->2"J*1 * Statie ÖÖetemmen en ran: göeeft migratie/ bat
**oti&ti £ ö!m9n« togftïöcu betoaeren magïj/ en een^ anberis tor*
"9«fcetbjagSen. 26men»
% tij              -Cap.
-ocr page 242-
174                         Chriftelijck.cn Waerfeggher.
Cap. l i i i.
Hoe filmen ddermeeflydenAchter-cUpbektten'i
Segbtfioimijn yriendtjaet eerftjlcr^ opjyfeluen lettt*1'
Achter- ^^s^->y Cfttcr fïapiis/aïf-menietr^tfit/botieinanbtjSt1^
dap. (3 vp^l^ cft faem te nact gae t/ abfcnt i)em bte'taen- gai*. r^
,>M# bebacr-om öett-men'targteï-clap: omb6t»»^u'.r,
IJ/ür beur ïjtui en tn fijn tegïjenbjoojbigïjipöt niet ^^%l
(ntaet als arhtcr fijnen tuggöe/ bat ioYin fijn a""03^
alfiet fip nut bp en i$.;©it tft bat 45cbt bctftact W % 3
lemt.19. i"5CUen/aicl)palbl^bcrbiebt : Non malediccs furdo: "^ÖP^Lf;
ben boouen niet lafterea'oft blüfd&en / noeft quaebt ban Jjem »^,f/
feen. ©te niet tegfimiBOojbigöfnitf/en btr-ïjaium nut mtaïl^
fjoo^entoat göp ban ï)cinftgijt / bicnteerbt nut ben boouen W [fi
Éent. U3ar.t/ öpc»tanfifi)rarttnctiviaemm/toerantuw<'?D^jjj>
bebjceren/ op t'gj)ene/bat gijp ïjem op-fegïjt tn op-legöt/ ba» &L
bcofujaerc/mibtïJujnabfentte, ©it fa* t'felue batten HPÖ^"1of,
fffli.ipi ftgbt: Simordeacfeipensiniïlentio , nihileominus haber,<JU' >
cukèdetrahit: 3ftöatbemfcrpmtin'tftülebiit: niet min m* tf
fip/ bieint fttlie enbebecHteltjrït arijter-clap fp?e&t. ©at 10 i>fln/y *
bat tooo^bt/ ari)tcr-rlap: ter contrarie ban iemanbtüt fijna^
tcfeggïjcn.
                                                                     yC
SnfEattjneBfrtmcnt/Detraaio: bat^aïfocbeïetefeggs^rt
af tïcrimigöe. <©m batmen beur wieken fttüe quaebt-fpj*"%
onfen cuen naeften/fiem fijn reputatie/ battó/goeben naem **®w
benemjt: enfjemaljs een tïeebi/jjftrieract af-tretnt/ enbaet W fy
tóoft / t'bjeïrfc fiem toeï ftonbt. <0fiïïrje& oft iemanbt een anJ>* (j/
«en mantel/oft eenigfte bjoutoe ftatr luipcne/oft iet anbet# .af* £
bact fp mebc beteert 5tjn: en bat/ban achter ruggfie/ bicfteïöf*' ^
Achter- ^©eur bier manieren pjintipalgcfe gfiefcfiiebt arftter-tïap. ^L^
jciapinvietften/alisiemanbtiettjaneenanberint'quaebtfegïjt / bat«n1^.
«nanieiea.afïjtighisl: aïf-banbouenbenaeftter-flap/ ift oocfilafteren W.„e
/STenjtoeeben / aif-meniemanbtgberïjolen fonbe te beu^J^n
ï^engfit, l^ter faïenbetbelein/ mepnenbc gïjcojloft tejijn/'* J$8<p
alft toaer is. £>p en bene6en niet/aï ift toaet/battet notfitattf » Ljft
ïenfat €nbeaïöeeft iananbtijeur^oötgfiefonbigïjt/ J)P ^J^
baeromndffifijn eerebeur bemenfcï)cn nutberlo$em<£nbtf ^^'t
^fip Dem/ atë g&p fijn mif-baebt üt b'lirijt bjengïjt.SÜac al «l ^
niet gljefieeï fecteet / 'team norïjtang niet opeubaer en W n<>fv Wf
Jbaet«nmagÖ0fif«Sentb3ojbm : gfip bott aeftter-rfaj'^y
-ocr page 243-
£>ETR
■^PONiSAMVJLKrvM: ATTENTDE TTBI. 53.
^m
^s iofi11"3^1 cune°J aWèntes qui rodere gaudent i
Ss=s=J^¥nnto,
die, concutiamus ad vnguem .
e
^^nrmirJmre/Lemdjfat tain/Qwnli Ihfne autrty?
jr: Beaujtre/Sajejl quife'mire/Enifcm-propre puy.
-ocr page 244-
ftftï)t/ .         ChtifteHjcken Waerfeggher,                     *75
«iEt;, Dlttmetentoifte. <ftenbetbcngljefefitebtatl)tet-tïap/ alf=
is/ ah™** üermeerbert. batisi/argöerberljaelt/ ban'tgïjefcljiebt
BiïcbiS enö: t>toeït6 gljemcpneltjf&gOebeurt/alf-mcn eenssanberjï
en bjti f1 boo?t &5Öt« ^m bierben / alfmen t gftenc bat goebt W.
SÖe oi k aen ' fo° tottfeCÏ)* aloft mrt o.«abcr intentie en mepnin?
Uen S,[ Jaen toaer: cü alfoo macr&t met feggljen fbaart/ bat in f? fel-
toflt?'sbcttr teaercen fbJarefaetBe: temeer als gijp aenmerrncn R^ir
vamani e.
tattc/ !DiUrtlÖf6battttomboeniiö/rcftoirl)ieraf te boen/ enrepa*
Haant r*0 «re/naem/ en faem / bie-men alfoo iemanben benemt.
tan licftf ÏÏ" mantel/ gljelbt / oft ia fulrfcü ten onrerijte gïjenomen /
ren {tïl ebre SÖegeuen toojbemmaet in faem en naem tereftitttc-
Uien bta ~wicn «otljtanis in berbonben igjen toeet-men nauUtfbjats
^ntttl■ r aben oft ooen matf&' niet en e omtet foo fpabe bp/ niet eti
ft&ttCr^ontoohnaeeBtelijcfroftfoofojgöeltjtHUol-bjagljt. $etté
fttn tot v» af Öter" dapper tot ttoee fatefeen berbonben ijsden eer*
tiapbtf^fltfbingïjeberfefiabe/ ift bat iemanbt beur bienaeljter*
oactï)« ^ao<8l)t & SÖeüJcctl: baer naer / tot reparatie ftjnber eere/
Sbtne/w0tec-tlapbang&efp*o6enï)eeft. €nbatöpgaetot allebe
b*bcW len ÖP'ïuWw gïjefept fieeft/en met goe&en raebt fijns biecljt?
«ft foo't h° ftban iei«anbt bietjs berftaet/baeber-roepe/ oft ontTegglje/
èiet« m°8ÖelgcH ioviuaetfee/ als oft nopt gljefept en baare.
tc b^buïeeM5S Öoe bit toe! boenelijcfe is/ fonbcr be faecïte norft meer
lVuant J;fn/«n te beiftercfeen/met fulcfe een berberffr ljen.3Baer-om.
lJ)r& jJp Uoc&tang eeniglj-fims moet bol- tomen baojben} eeniege*
*Vmri?ï öeftfmarigljepbttoatljten / ïjemfcluenmetacïjte^
t>.25 ""afllitfebatbefe peftebanacïjtcr-f lap is / batoctupgöt
. Bermtrd'
r°Csffima> Ï>| Övbu0: Nlinquid non viPeraeft> linSua detraékorisfc- J
^Eenaïh n^:Tliminim, quxtaraletaliterinficiacflatuvno: 3ift
bEl ^rifpï ,ftlftt r«pent/be tonge bes acljter- flappert i 3aet/fon*
%jt. n : toantfpfoo boobelticfe met eenen bias btfmet enbefrljas
lres pènerU11C3U1<i non lancea eft lingua ifta-' proftdo acutiffima:quas
**** '«**»??* v: 3öïjet niet een lannc/btfetongbt^iaeijet:
^cten/t rröer¥fcIantic/bitberbji)tïcffai!Siïöbfur njbenbe. Ce
Hot 4W blc t'Qwaebt i&eftt / öit't §oo£t/eti ban biet gljefp^o&cn
^«rbti*!h-,ric6eïïpbitöWboebigljelanfle ban 3oab geienen is/ *R«£»5'
**•36nhrfÜ, mtnc5ebWt-ftacfe/bpöenöareacnöeeprfeeïjangcn=
*»WrtV„w SÖ^11*18*w «otötanjs tebemertfttn/batïjp/bieben
? faem "fJ^b^fgUt/ be mnifte feIjabe bcljatit. Wmt al t0 naem
feP öe r-,4s!I ail 0OEbt oft SÖelbt: norfitanjs en ift niet te göelutfeen
öaöe ber fttlen/ bic bc fpjefe«t en be öoojötc beïjalcn.
3Hcn-gïje?
-ocr page 245-
ï7^                         ChriMijckenWacrfeggher.                    ^
schnJe te stien-göefien ban/ battct foo argl) en ftljabriijfïi een (attfow^L
beicuen. tfr fïap tc fyicl.m: fco bjaegïjt bc ia jaglje fret tori/ Ijoc-men af F (I1
rlapbcftfal mogljcn beletten. 3©antmcn bcijoojbe alle *5Ma *%*
fcljabe fijns" nacftens te bektten/bact-nten rats oft magö: aio ul[ kj>
t)anï)janbe/Wo£bt/fto^n/gi)itoxl)t/enfuIriictcgï;«'ti)tt)£i^ **f(tt
. coritalf-nicnnutiemaubtgatt/ftact/cftgljcfctmis/ bitü ^f^
anbcv bcgl)mt fjuaebt ttl\-ggöcn/fonbcr ccntg|)e gotbe raiift / c u;
bctt: n?aer/aHecnhjf u cm.b te feggficn /bat gijp niet en \aiftit: #
b'torirlutorl)argï>ciiö/omcejiöaHber!5rcputatJc/i!acnt/en,f^j-fl0
bmmnberen/oit oorfc upt ruabe ggtteeoiue ban ac^tcr^lappt'1:,,/
bicn t g!>p bacr tegficn tc toefen /om fulrfc bier tcïlïDnbt te bluf» 0 *
bc toijle bet ncclj clrpn is. ï£oc fal-inen bat boen^bcts be bja^ jflj
           ^eawtoooibcfegijtalDUSjfegijtljmi/b^^^
te fp^cnen: Iförjn toitnbt/ 3Uet ons ter ft op mus friuen letten.*'' .,
toact't bat ben netel fp friuen in eenen fpiegijcl faglje / cnbe U^t
c Af
ftoatt bat l)p is: l;p en fpnbe ben pet t'ielföe foo nut bcrtoijtt»'
berf Keil Jjceft:        Vae tibi,ti:,nigrse dicebat cacabus ollae:
5fp/ bnplen/ ftoarten fet/ fepb ben feetd totten pot .             Dft(
^>oo ift / als benxmiptlcn bett manehen bettotjten toilt. W&&l ^
|)P op fijn frium lcttc/.J)p fcubeficn/batte t Ijun niet en ftaet / f c' g#
bertcbutoijten/bienuttetfelftse gljtbjcxubefnutig. &act cir' fc
ïgwew!. öeben jÖottetoel: Loripedem reftus derideat,^chioptm alt"5^
■;* ^atbierefljtgact/fenganbersflombembricljimpe: »:öc^et/
*      enfeïioonio/benmoiiaenbegljftfee/ bat'g}}rrbjagl)riijf&. F\gJ
Aat ten anber.bcrlappe/ba t'gticuc bacr telt oocït mebc behangt11
<bat en göcvaecüt noei) bcmel noeö.aerbe/bats tcg|)en.alle reöf11, yji
.o? ry fd- ©aerom/op fp frium letten / isgcebenraebtenrrcipte/ *&L/
uen letten,t'fenijnbanarljtter-flap. TB&vt/ biefijncpgl)cnI)ofnen tu^'Kfl
goede re- fnbe ftcfi bctömmerbc nut ïjet friue tctoicn en te fupucren / JJ(' $
cepw. fcube JU£tij?ej f^fg OUcr-fel)ittm/om met emg anbers P?IfCI , ##
figb te jyn/en bien-matl muTit te foeencn/baet gljcm m ». ^p eJ-fjt
ftenbjjfoubetomnsgbmoegöacn fp friuen ïjebben : tcn^^
öeur't acn-merc&cn fijnber gcbjcnen/foubeljp met eens &&& ^
M hjben Rebben: cnbefoube Ijem feljamen enbermijben ba» a (p
tjuaebt te fpjenen: ftenbe/ bat Ijp nietallem niettct friue M? D^
goten is: macr bat öp ooefcbcle meet en meetber letfelen W*1*^
anbete. «©cJOJrt bet $ature foubeïjem oorit ban binnen «o ^
lim/en feggöm: €n bbtt een anöet niet / bat gijp niet en fo«Dt
.ïenbatmtnbbcbc                                                          ififltf'
JÏJacrtootiuetaf^t©p5gnafóbïtnbttnonlSfclf^ïbïefHf^,ƒ,ll
•ten te fien: JBaecIneibct ban bale&en/m ban gl)i«fn/
%nbegljeb^efeenbaneen atibettebeJftKff"* fc&
-ocr page 246-
&Oöh *■           ChriftelijckenWaerfeggher.                         177
tcn °jTat'PJ^-tooojbtheeft: Lynx foris,talpa domi: Etiptttt/ dU
^aS 0panötre: tïjwpsf/ aïjseenenblmben mol/op onss fcluetn
"*J?m bjaejjjt bien f oetc toel:
«m tua peruideas oculis mala lippus inunftis;                        Howfckr.
^fttcrïM"*11 am*corum *»"" cam cemis acutüm?                               St>t*'
Söen ft öat SÖP b feïfjet rjuaebt/aïss met fijpenbe en feefmeetbc ces
^Jiciih ~metcfe£: fi0£ tott,t Ö£t/ bat gbp cp ceme anbcrjs / ootfeop
^"«i SÖctyc&cn / foo ff ficrp en fnel titti
frïncir ei^epnclijtfe fiet-men't foo gbebcuren/bat bc gïjene bic op fiact
bet te fnittt« ktten / altijbt gftentpgijt en gherecbt 3nn/ om ban an?
te fbja^f tn/ *" Söriijtfe öe aeinben tn ettcn öetn altijbtjs in rtupïfte
8t0ot rjJcen' «Cu/ (f bjelfn bjcerbt tg te bemerrfcen) be feluc/ alfoo
aif0o 5° 5Öne en fpjjt alft ftaerucöcn boet/alfmen itt ban ïmn feght/
fye&eni teo ^£uDt <ft Öen-ü'eben/ a!?s fji met anber liebenjs gije*
nioct ll08Öm op ftmet loopen / en hacr tanben Holten ♦ 3£>aet-om
tee^t ïS Tn blt rei"«Die / ban op fijn feïtien te letten / aïttjbtg in gfte?
öfÖtet ri u; U)0 omf£11£n at&tff- riau te fp jeBen / foo oock om
k£önibrt "*anöer bcl£t£at* ^ft a*10^ (foo-men bagfieïijclïjs
6 ïftet >!en ro,ntt£rm £emien't toect. «?nbe het ijs becl lichte* / in
Skijcf 10 ^£ttcn^ ban aljs be bolle nu in b'loopen ijs / en ben b janbt
^ffthp, !! cfeen ♦ batmcn met een frhotel bjatcrjsin b'ecrfte can
^Uet'm» ni biufftDt-mcn afhtcr-nacr met geen hóbert tuppcn.
tc dettah bitflu?t£n metten tacbtban £>.3acob/ buTegfit: Noli- /*»*. 4.
b'een0enerea^crutrum>fiatiesraei: <©mijn bjocbetjs/ cntoiltbofh
SÖenbe be^10^01 nut afl>t£t-c!laP ni£t bfhiftcren. <&n hier toe boe*
vitam? &cc lö8hebanbcn i&jcphete«Bauib:Quisefthomo,qui vult p/4, jj.
^tn/cnöê °*li^c'inguamtuam^rna'o: ^I£m"ft/tU£: b'euibJigjj
^eertbit'bf uto'8Ö£S0fbebagï)cnï)tbbentoiIt;? <£en icgftelijeK be*
^8° W/m' m.ort~mn* öoens'Jeebtoing^t b tongheban t'ejuaebt.
0&t §em i l>nitt m i,0£t/ ^ ontma£c&t Ö£,n b'eeutoigï) leuen: en
bei £eutoiow* ££MbJigï)e/Ciuabe/bjoeue/cnbe£ïagï)eIijifte barr^en
ÜJ C0£tboeincni$.
loJ^^Öt-moebigÏjfte^cereaeru / bieinbïeuen/ lij*
' ma«hf ool)t/roobeelm,t hoojen gheleben ïjcfat/ mbc nte-
ccü" ,,°?3t ,n ö'minfte mif-fcpbt:1©ilt benatljtet-dap bet*
^f|mbmS}tJnenwonbtba1,annen / enbJilt mijne löfteraetö
^^Ueutft/eibnet meutoe JonflSmieeren fpic&en.3tmé.
%             Ca»,
-ocr page 247-
Chriftelijcken Waerfeggher.
i7*
C A P. L I I I I.
. t
Oft daer mêniet engaetyvat doen ickjvoorts daer ntö'f-
Tpropoft van mondeflaet: oft andersygaet van daer»
€n binbtfommiglje menfrften foo rfaparSrtgy71^
menfeaïtodmoghte foeróten/baer bmopen^JL
v upt ftefct/ oft b'ongftcfnocrbe burfe: 10olgi)en w yt
N»».i9. OV ft W nebatb'oubelBetbaetopurt-gaf/albuifcVas^1^
A i          ^«V->^g5fiLnonhabueritopcrculum)necligaturamde(uper»l^
mdie"té.                      mundum ecit: Jbulcfe bat/oft bcrgfieliir&c/bat0P ^
ghen ach- bedtfrï/ ftopfeï/ oft toe-binbfel en ftccft / bat fal-men beur onfu?^
tct-dap. ïjou&cu. l©ant bit fijnen rnonbt niet en bebtoingftt/ bte inoft \r
bitk- mael me*fpjtKenbefmctten..                                     . rtft?
Mondt - $u/ gïjeïncfe quabe fiec&ten niet tetftonbt en gfcenefen / nory *'
fieckte tm maniere ban remebien te Ijeïpen en 3ijn: maer te ban noo&e ~ «
chenerom fcÖcp&en fojteu ban mebictjnen te p?oeuen: alfoo ift oorfe mrt w^
fc cn' quabe upt-flaenbemonben / enberftoeerenbe tongfien/ ö** lLt
quaebt- fp jefcen cnbe arijtet-riapbehangïjen jijn. ^iet toe bien* L,
^«i.Ge«. tod/bat &UiUg<0fUiugfegftt : Nunquaimacet, quemmorbus ^
MA' quendi tenet: l£p en ftoijgfit nemtnetmeet / bit «iet be fier&ie ^
beeï fp jefcenis bebangfien ijs: gfiehjd* &P tod altijbtö eten fouö*'
ben tooïf in blijf fteeft/ bat te/ be ect-fiecfete..                         . *,
ïiDaer-om b jaegïjt be bjagfie: <©ft noch. niet en betert/met«•» jj,
göen: Haetonuectft op ons* fcluen letten, ^ettodcBenocfttflt^/
etaefttigfi eencrupbtte/ bat alf-ment ieinanbtmbenneugto^,,
ftptoojbtfooniefenbe/ batfiembeoogöenloopen: enöefoofc^0 ^
mert in fijn felfjSgfieeft intoenbigfi/ battetljemnictfeer w^f ^
eeng anberg crupbeuen belcmeerterieefcen/en te moffelen: xtow <$
min metten tanben te finabbelen/ foo fip te beuren btbt / ad)tf l*Lj>
TpjeBenbé. <©in bat ban arfiter-rlap foo quaben bjanbt te / ^„pt
gfte en ten lippen upt-loopenöe/quahjr& om ftremmen/ en terir5',fI,
tebabjüuen: fooiftgoebr/enbannoobe / notftanbererentf t ^
baer tegljen te toeten, 3E>e toddte 3rjn befe ttoee / ooca bp erpc^ $
beproeft/ en goebt gfiebonben: te toeten: 25 je&t het p jopoft: ^l y
ban baer.                                                                 , ^^
i, Remc- Sïengaenbe b'ecrrte/bat te feer faetfite/en norfitamö «adJ*1 JL#i/
die. met een bertetttept/ en beïjcnbigftcpbt aengftelept toerbt. ^e \Ltjf/
ben pag toadjtenbe: en fiet quaebt pjopoft foo ban monbe aaft^^
bat men fijn gfterflfcöaplbie'tfpjait/enöoojbe) al-tTflinf1 #$
feenjj op een anber pjopoft b^enght/ fonba bat fp't bemerrsen. ^/
-ocr page 248-
$*®MINVM DZTRACTIONIS REMEDIVM .        5*.
öi netjue defiftant iftac ratione notati l
öermonem abrumpe:aut medise te fubtrahe turba?.
&i UjöUe tefle, Fourfuit et tentpefk/ Quejerai-ie lors ':
Coupez la garoUe/Nüife,etjriuole/Ou hienjortes hors.
-ocr page 249-
Ooft/u,»           Chriftetijcken Waerfeggher.                       17J»
tott! J?eI S*ibc Baen / aift niet bcberfttcüjtft en tan r$cfc$icb«i/bats
^«bX?an °^tntlarfeftgghe: Hattonstoantoatanbtrs f&efeen.
c°wten ,n al~fo° ftrt quaeM p^ogoft latenbe/ en eomen op een bttet
bl1iocml'tjf / *"e 0l>tftic^ttgö tt» gobbehjc6.is: ott emmers / niet ons
^ighl nocÖ temanben fchabeujeft ,' £>ulcae rebenen jtjn/ ban
^ien i ^*Öwbeniffen/ ban eentghe toercfecn/ ban repfen/ ban b^es
Sbeleai a1&en/ möe ocr 0Ö^*« beft ter hanbt tomenbe / nacr be
^etbtS^tpöt*"**•)öt|S/Derfaetfe/of*betperfoonen♦ JBaetals
*atButöii 6e onSÏ)tftabtgi)cpbt efl tjbelhepbt bes toecreïts / banbe
fjj t0e J»öepbt ons leuens / ban be boobt ban be bcngljben/ en baet
^QfctsfmSben : retorten/beglojiebesbemels : Sllfoooocfcban
*jiteri,j?0tötbepbt/langhmoebig|)epbt/mogtjenthepbt/toiistjcpbt/
tfetnn ^SÖepbt: ©anbenbagfj/iftbattttfeeft-bagbis: ban
li% ^°"/ Vtotkh-min gheï)oo?t beeft/ en foo boo^ts: £>oo-men
föextc bt, nöfn cau / aU-mcn flechts op be faeefte letten toüt / £ban
^n8bein/^oe öat ^Ö°ma^ l®o?us bcbe/oppetfte Cancduetban Thomas
*titn jnpot/ in alle fijn faeeften gobtb$ueljttglj en gheftirljtigh. &If-Morns'
ftftaC{.t*,ctcgi)cntooojbighepbtbegoft eenigh quaebt te bcrfjalen/
He/'2?'"trfaP & fpjefcen/ ï)p fothtet'p?opoft te boenen/ foo ïjp ooeft
?^Clnatrit öe toan '£t a*10^7 m feggbenbe: iS bat hups niet toel
^)itftfj iftn«t eenfehoon gheboutofeHfeght bat gijp toittifepbc
l«Uetit J^SWöatttt een erceüent ftucutoercfcs is. «©at moet een ets
°ftiet am! ÖÖetoetft hebben/ bic bat ghetojocfit beeft. £ulcfts
^etgj,E^öfoom-aaenbe/enbetuffcben-fchittenbe / batfp'tfeïue
DP tciim ra,cc m bJicrben: en als haer-liebet upt eenen buplen tocgb/
i?1* tn tan i nbn:tn öwbenbe/ eerrp't tocltoiftcn. ^et toclcfce/alft
J>%«ut 1 "C0etfetelijr6/en met goebc grati?gljefcfcicben: oft batfp/
•Jjott-ih^öen-ïtaenbe/aï terftonbt toeberom op b'oube baUtn:foo
£,c%v jw r "bcrsS bp brenghen/ en foo openthjefc alf- ban te riecften
>vftt£tnöetö r tb,plSbetoaermog!hcn toojben : batmenbeuetban
!f'taelrfc on lFïa&e / fcan**3" alfulcfcen onnutttn clap enbélafter,
t nttp te be^ft ban aIIe buple/oneerincfce/ enbe onbehoo^hjefee coutes
k n^°atanh^^^Pentltjcfcfcggöenbe: <i&henoeghbanbicH/ nu
ïx en*e*tMiS!ts; men moet niet altijbts / als beent bogbclcn/mtt
fr5p>tu«ctcnrine?eiS: ^ft/gactbanbaer. TEtttsb'uptcvfte: als n.Rcme-
JöaEmthEptJr/n!btlcttc«/ noch met behenbigh,tpbt/ noch met bes d«e tc^bca
C^«feenhp, sen °»£ntlÜr* öerifp: bat gijp alf ban ban baer gaet/ 1ï *\htec-
w°°?en bcbjar;C9latt!8 Efl tfJrfflfcöas bcrlatenbe: toogljenbt bf.t gp CIaP'
aci'«n/ xitithÏCü tollt 7 tft bat«» anber fijn tongbeJ Dtï,totngheiu€nbe ift bat een quae-fpi
^^^_, ;bat
-ocr page 250-
1S0                          ChiiftelijckenWaerft'ggher.                   <-.
I? toilt/ bat g&p'fêntet meer gïjeljouben en 3öt te ïjoojcn / ba" ^
entöilt.
                                                                        tie„f
Sïlbttëfept f».flugufttjn/ïnettoebiencnbe: Si hilativuku auo
ris decrahenttm.tu illidasfomitemdetiahendi: 3 ftbatij? 5^£l ^j/
ben arafïrijte tl atijttt dapper aenöoojt/ foo geeft gijp ^nn^tat]p
om norI) meer te feggljtn. j©a&7ift bat gijp Ijcm een biocuigl)' »-j({
laittoont/ roe leert Ijp ftotjgljen / t'gïjene bat Ijp fitt/bat-met»t,
gïjecmeenljooit. H?ant/gl)enjrB eenen pijl/ op eenen Ijarbetw
gljefefjctai/ tot ï)cm tocbcr Beert/ öiel)cmfcï}Oct: alfootoaettt» ^
tmacfjtei-dappn/ale^p toebctftanbtbinbtin beoogen oftaet»
banbengïKnêtibtef>p'tfcggl)entoflbe.
                                 ^t
^ule&eengïjelaet/ tot een belet bes adjter riapsv toonnib* ^
ïjetlmnmif-Ijaegljt/ moetenfptenminftm boen / bicarpt^ • ,
ijtsoim moeten/ toebet öet öun lief oft lecbt tö: x^atiis/ bie't n« ^
letten en tonnen/ norlnneenjïnoföinanbtrg : iaenorljood1 ^
baer en tonnen gaen: foo't fomtjibtg aen tafelen / en anbere 0^.p
ftljappen gljeuturt. ï^iec toe too^ben top berftertftt/ beur ben^ £0,.
TrM.iy,
man/ bit legljt: Ventus aquilo diffipat pluuias: .& facies tri^tSfl{j#
guam denahentem: *E>ennoo£bentoinbtb?eKtenftl)epbt öCtC^ffit
nen: alfooeen b£oeuig$aenfid)t belet en bjefet beblagöen **!.,$:
artjtet-dappigDe tongfie. g^aer omfepbe obeu£>. ^lerofl!11'^j.
Himn m Caue>ne aut linguam, aut aures habeas prurientes: <&\ ftljOUW5* j,
«t*ty*' minacötfi:-flapmetteroojen/aljsmettettongöc.batijs: $0f°L,t<
foonoobeartjtet-dapjpie&en/ aïsgftp'tfeïue noobefuje&ci\^"trr
Difcat detradtor, dum te vidct non libenter audice, non facilè <* /
here: ï©ant / ten fal ben arijtet- dapper niet fecr ïuften te t\$*
aliööpaen-inertfeenföl/battetbmttmiuftteïjocjen.
           , ^ *'
45Ödgefe/ a& iemanbt in een pocbet-buf nen/ oft fanb-b"^ ÉJ,jtf
tm pup&en blafen foube/ befonber alffer ftoartfel in toaer/ ü&'* yol
3&P op-Ijouben foube ban blafen / a& Jp b'aen-fdjtjn en oogy* ^t
fjabbt gl)etregen/met fultfié ontotjfen blaiïy toel beftiert 39 ,,gp^
fijn «toepte en gjbribt. Stlfoo eenen adjtet-dappet /beur ftjn ° ; $
fcjut&t gapen en blafen/ trijgljenbebat gpnietmbertofltÖ** '^
be uennig en berftanbt bet fmette / bit Ijp beur tuit6ö / *tt ^ öiet
fdjrjnbetfielebeljaevt j ofteenbtoeerieanttooojbe/ banÖe^^
fjoojt/ oft hnraerg een betifpenbe oogöe: #p tocibt baer b£«r ^
feropeenanbettijbt.                                                . *.(&&
F^g<./«» Kt. ^et luft mp ftiet upt gI)enoegi)tc bp te boegïjen/ goe a^j^W0'
7-C"P:*. bonbt batïlllribiabegi aen-ririjite/ ombenarljter-clap / ^noejJ ff«*
hond" tongöen btr menfrljeu op öem / te beletten» ï?p fiabbe «"-^
fteertcioos. frfioonen öonbt/bie ÖpootH tod bier göetotötljabbe. ^f^i^
toasstodbenent / batte* ben fconöt ban 2Htibiab«Jtoasv ^jP
-ocr page 251-
Uft.                    Chriftelijckcn Waerfeggher.                            181
few*1emmt,c fiupfegtoag/enfegoon. SMcibiabeci hit rA$$cm ben
bc»/
nct af/ e" Mtt J)em foo fcganbeïgtB gïjtftelt loepen / ai be ftabt
jj^'
m öeut. €fi aó al be toeerelt bat nuT-p^eeg / eiibe een ieggefijra
ft ~ i mc* befigh biag/bcn gonbt ht rlaggenbe: <t?enigge toaufijne fee*
%Pr
tCliöentenepniïC ÖtmtfcIueatugöeuenbe/ en ftgggmbe / bat
ketih ^"'^Ö^ SÖe&&«t ïjabbe / bienfcljconen Ijoubt loo mifmaer^-
^a ^: ^oogafJjpöïtn^fUï^^ooiöc/tnt'ftiUc : batgpt'boldt
f,n ^Oenen/met bterlcpnfaecfce/ ftof enoojfaeencban sïap en op?
tacrh BÖfuenVöübe/opbat fp binnen tnibbeïen tybe/ bangroote
bati ^Öggen fonben/ en op-gouben/ ban gun met fijne rabcn en
b0t
Cil!tt onbertmnben. <&t Bennen ggeuenbe/batttt qualye n anberg
5ij q*;}^ W oft hit anbere in bengïjben en eere te bouen gaet / gp en
^atttt
an anö*teï,^aPt m ïJriaftext. $u fiet een**/ goe boenelncB
mt.
s/ aïf-mentoiït iet binben/ om quabe tonggen te beletten/
^ntncrjsteftmnmen»
% een18 öenMrc&emï toeetbt/ batmen ban eenen ^oilit£ fcgjrift/bie.
^ienr ^'Uce
m pattoontoanalfengbigöeacöter-clappeeöig/ ijatt?
inanj!? 0ot^ toe*
ifm ttaem öjagöen, «©efen S-otÏMjS en fpaerbe nie*
frluE %■elc^ Öabbe met fijnen bec&telijben/oocBï|omentëen #ïato
^{jej ^a°batï)p Canisrhetoricus ggenaemtbrierbt: batig/beu
«égajJ^fcÖenöonot / mibtö fijn gtimmtnbc ngbigge tanben»
tla«/trcB&t jgnbe/bjaecom gpfoo fijn toeten maee&te/ban achtets
*toaebt t en laftcïtef&ePm' ^P anttooo jbe:36engefienbatitfe geen
CxiuaiSÖebocnenean/aïtoilb'icB : foofpiefceicft ten minftenaï
fija
toeIl ~at ten can. Ce Bennen ggeuenbe :baaet get guaebt fpje&en
BöebiflrTvftcaft
/ *****4«wrt*öoen/ benacgter-ciapfoubefettbec.
ryt tobben/ban gpi&
^Öeöeot om atfjter-rtapte mogöm öeïettm.
I ah ï fn&8cn/o ^eer/ 8«&&£n gunnen monbt m öen Semel
'nflrfi
l/ tn&e *aten &un tott0Ö**angg]8 bet aetben 0eppen /
fiw
Utot BofctaïgeB* maieftept/ nocg gunnen euen naeften
aJuecfien/nftmbc: ^etft mp be gratie / fnïtfieen fengnigg toette
Wlemi»ctsinpöaej;bantetoa£öten, «men.
%i#             Gap.
-ocr page 252-
i%l                          ChriftelijckcnWaerfcggher.
C A P. L V.
IJl foo quaedt>dchter-cldp te hooren Qockalleent
Sprekt oft hoortfulckenpMp; foo kpaeghtgby beyd eebeert>
Achter» /fr*!*°%£ ^ batbebeur gaenbc antbaooibe/ beur ben ïf^
cia'p hoóré, /w> *a\
raf w 0af'Man &*16* te 0am / oft emmers ben ar\>irCf,
qukcdt. '^yb ^\^tlaptuettebaillcnï)00ien: 3Daerombiacgljtmeni
oftfooquaebtisv alleen te fiooien. 3Bet©t}fe-ir^"
ff gljt norfi meer / attt foo fomen mogl,te/ gI)fWt'1
foiu-toijlenggljcueutt / batmmbenarlJt£r-clcp,,:
gecnbcr manieren en tan beletten/notlj oorfi ban barr gaen om ff»*
beletfeïen/ uebtaonglien3tjHbe teïjnjuen eiire gooien: 2Uf-ban btf .
Zccli,i$. taebt i Sepi aures tuas fpinis:& linguam nequam noii audire:13l££f>
tenen boojnen tupn om b oojen / enbe en toilt be quabe tongljelUff
{tooien. %oe faunen bat boen*                                                ..
2tlf-ban 5tjn b ooien niet eenen booinen tupn Debrtjbt / afó ïV "
t'quaebtfuic&t/glicenentoe-gantK en heeft toto ooien : ntaer &**£
b göefïrftte/ beurbgfielaet/bJooibcn/ enbe beur banbermaniftf**
ban boen/ öacr gijp mebc tcent/ bat ghp't niet gtjettne en hooit'
ic
baerbtlipgfteftraelt/enaf gljeftooten/alöoitIjptalleneantenW0*'
nen inben toeglr bonbe/ al baer l>p aer. b fotrfet te glje tacrirtn / o«l
v
ïgnguacbtmbooietcftl)!tten/beucftjnfiuacbtfpiiBtn.
2£ouen bien/ als gijp be boo?ne eroone €J)}ifti 3;efu / foo tti tip'
tt/ en gljebatfcten ftebt/ al oft gfcpfe aen b lioofbt/ totttn ooien v$f
ciufïitljabt: oftoot6bcbieefe<6obtiS/ enbe be biet uptetfte/ oft &t
bete ber-gljeliif kc puntten/ foo ghcbathtigfi Jijt / bat gijp uft uuw
1j feluen alö boot maerfet / aen-gaenbe het quaebt te ijooien: foo $
glip bcbiijbt/al fepbe-meneemghmachter-tlau in ubae tegenbJb^
bigljepbt/om niet te hooien / batisvomgïiecn frhulbt/ ott 4>*n^
baet ban te behalen: afes otter eenbeoineöaghe beutb ooien boa1*
öje'talaffeeerbe.
                                                                ^rP
Vtmtm && # alf-öan ooeït foo brie / als oft ghp b ooien met baas* W'
m i.
ïropt habbet/ ghehjrh laipttcis aen fijn folbaten bebe/om alfoo bfjP^
vdtf. tijfeelen itzt meer-mmnen fanrn (foomen fept) beur bp te baren. W _
oorRfoobeïe/algoftghp bbinghereninb'ooienfiaefet / °mDIL
frfiabelijröenbopjSniet te hooien. ^atéSopicthtelijrB/alD00*,;,/ ,
boot toefen, noobtfafcelncfe moctenbe hooien / enbe beur natie»11
enbe betoaernis bcr tonftientie afes boof 3ijnbe.
                         fif,
$u ban/hoe quaebt iu7 achter-flap te hooien alleen* bat té: 05
gooi te geuen/ met fijnen bantfee be ooien biebenbe/enfiao/ ttnP "^
fenbe met ben fegglier. ï|oe quaebt ie bat*
                              .„{*
-ocr page 253-
-AVRIBVS AlQvk AC LINGKi VETTIA: "• SR-. 55■
^^Kiagnum, iolas mala verba acknittere.in 'aures i"
^ïomus hic efi, auicla Momura qui comtilnt aure
i<SP ^^oo^££% (nop=|«o ^#,3% %^*2> &9
x?« W ^afo 1'eTcaute/Dani la lanaüej§oute/Son mordvam
enuieufe ornlle, Aura U pareille, Du caufèur molk .
-ocr page 254-
«mf               Chriftelijcken Waerfeggher.                            183
InS J)*0*^ ia goebt en feeer: te toeten / ®te't f#e«r est fioojt/
&önStin >emï,cen. ©iegfielijc&em^jSgftenomcn / banttoec
anb»r ^'e
acn em been nnagljen♦ $üt aenfienbe bat ben eenen btn
bau^!" °f Bt'ijnfl: en benijbt:maer bat tv euen gheïtjea ftaen/en euett
tf^^^tofreesijn/ombetbtenoptecten: footoercSen fpbepbe
baet )•„
m fpjtSer en ben fcoojber/totberberuenie banben betben/
Ius f^[ mci,e onköigfi 3ijn. i©it accojbeert met t'gfiene bat J>.#aus<
^ete-n k- a^^P fegÖfc Quod fi inuicem mordctis & comeditis, vi- Gap*.?.
bcttn 5ab wpicem confumamim: 3ft bat gl)p-ïieber b'een ben an*
bj0,J^*m eet/fut toe / batghpbanmaltBanbctnietbmvieïtett
bjoLft^'eerfteinaïlefjjgfe/iiöbijten : ftrir&0fe/ meteenbaeftigft
^aiito,manbt eenen fnauto gfieuen.. ^etttoeebeés eten/bat ijs
bj0o.?en e» ftoelghen: foo ift/alfmen met acï)tet-ria j? / fefiimuigfie
^inbm71101^
efi tü)ecb£aght / b'een ben anberen laftert/enbebets
t0»ifum ^aernaetboigfitftetufte/batigbetteeren/enbeöcfutife
^cnT*117
foo,t^atWnfcÖtooo?btIupbt. ï|cttoelcaegljefrljiebt/
itifiju"
r Wae-fpja&eb'een ben anberen oftin naem enfacm / oft
tie/encbt/cii trjbehjrB toel-baren/ maer aïbermeeft in be confeten*
in fta "elC/»eur <0obt te nicte bjengfit: bat i$/m quaben ftaet ftelt/
%Öt» un tl'ccuto'0e berberueniffe. 3©aer ban be $ joufoctetpauib Pfii. 48.
^3ê s ^P^1^051e boobt falfe af-toepben/ enbe op-eten»
«jcft£ ,r°
m toermaent ong feer toel be ï©ijfe-man/fukBe fchioome*
s "aeItÖbcn/enetinggente frïjoutoen/albuiö:Nolieffeinóonui-Praltt.<
düm c at°rUrn:nec in comeflationibus eorum,qui carnes ad vefcen-
n°rÖinh n nt: ^ntoecftin bemaeïtijben bet bjoncfeacrtg niet:
iften te n flcm5erijen/oft bjaCferingften/ ber gfienet bit blcefcbt'fa*
te, efti ^nbjaigfien/omtecten. Camesadvefcendumconfer-
^'ccre- ia>, 0cutionederogationesviciffimin proximoram vitam
**at is inrr^* {amm b? bjengben/om te etai;fept^<0jegojiu$)G«£»*
&attbt/n»Mlcnf0lltenbcurafÖtec"rl[a£
/ öPSÖeticurte/aijsouetï
,l,en bietfrh
m (Vn$ naeftenjs fpjeBen. <£nbc / bcf-haïuen / baet*
^aeroni/F
Ctt / öaa:&naegfttmen ooregïjemepnelijrB be beenen.
^t'blrEfrt1tleafötet-rIaPfp?e6tenftoojt/ bie fitten metten tanben
°uïler-foErfe nafftensi: oocb be beenen enagfienbe / int nautoe
i\ W hio IiT »n üonniu"enfnnber beugbben/ en goebebjometoerts
<©«bZ?£, een,ent!Crcfte3nnonber-ïjoubenbe.
t^«3El"e""»toaöv oat^.miguftijn bouenfijn tafel öefes.Augu-
Quifa,?"/^^^^
                                                           ftijasvód^
Hal?mam?diaisabre^umr0deEe vitam;                            !«»■*-
fcfcinfÜ^^^enftiettoütbeKnagfien/                            '
^maghtoeJlelberjïbencoftgaenbetaeötie^
Ceuett^
-ocr page 255-
:!>4                          Chriftelijck.cn WaerfeggKcr.
'STc Êcnnen gcuenbe met bat op-fe gjtft / aen alle bte tot ujn&rtr^
fd ciuamrn/batfpytmtoadjtenfouben/ tan oeftgg te toefen1"*:
euiacbt te fpjenen tan bte abfent toaren/ en tan aüc arljter f lap:fltI
bat fp bast nor ï) plartg nodj bagfi, en ï)abben/en tertr ct&cn fo"0^
ftljs ctn fecr «mabe coïrnpme 3tjnbc/alf-mcn aen tafel ggcfeten «^°"J
fetencn te bjmdieu/ fstlrngalg baertcrtafdgycftelttoojbt/bati*"1
ban cjact bp brenggen / en metten monbe roeren/be gljeujtfo« ^f1
. anbeve menfrijen. ï|ct toelefee gp oceu noemt eens anbcrss Ituen B*
•önagöen/ foo enfe anttooojbe fpjtut.
                                     f
JDitöuf-banigge maniere laan fpic&en / toont-men/ afóflirt*!
nen natten tingïjct / beargyepbt/onmcnfrydyruyepbt/ cnfrl)?0^
mdyrfe mif- b-tipcn/ bat inben arijtet-dap göeïcgen ig/foo in t'})*^
ren/ als iti t fpjdien/ al en ffjjtjntt macr.fpri en gijenoegï)te tetoeftf'
macr ge t epnöt fait onp.toel anöerjs toyg inaeeêen / til bat tep'f n_
en latten. HDat mogljtmen daetber en fterrj&er gycttipggcni£ to*£
frljen/ tan t'eniaebt bat in tlpjenen/ en oore in fgooden tan *$*£
dap gljdegljen Ui/ ban bat onrs £>. 22ernarbt/ met een groutoclip*
Semard. in fetitentie ggctftl albujs: Dena&or, & libens auditor, vterque dia*
S/rmolum portatin lingua : 33en adjter- dapper / cnbe bengg-ctoiUtglP
yoojöer/bjaggen bepbe ben bitpucï qpjjun tongge.l©ant ben WK
ber/ beur fijn gij ctoüligg toe-goo^cn / is be cojfaecfce en raufe / D*
ben anberm t'quaebt fp^ent: bicss.toerbtyp metgem een gycre&tf1'
<£gelijcB bie ben bief ftrrbergïjt/ buptU / oft fijn biefteaf-roopt/ J,
■toacrt/oftmcbc-bcplt/ bie toojbtmettnt Dief gïjerefeent en geR**; *
toanttoamnbcrggcenfuleBe/öaa* en toaren ggeen biewcn: d-'^u
ctooerenber gycen yoojberg &an argtcr-dap / baa* en toeren «0f
ggcenfcgggerjï.
                                                                #
vimn. .^mtt^tctonpmug&ptootftujn goeb-bnntKen cpbitftuf» '
Achter- brfertoegljc:JluinamvtiiufquequisnouinTamfciliceteius qu'' ,
keu,'t"" <luitur><lu^millius.quiauditlcquentem i ÏDtC toctt oft begryi^ ;",,
achter, tal tan befe ttocc^ foo brjs ggeness bie fpjefit / feio beé gljenejs biej^
dap hoo- fpjefcenben acn-yoojt. -©aut aryter tlap fpjefecn/ oft at]}*** '*• $
ren, eucn jj)oo?cn/:toeldi tan ttocen f^uaebfle/ en t'boemdijdtfte Ui / t>at jLj
9tfacdt- i «iet liryt om t'onba-ftyepben, /^Tefeennen geuenbe/ bat fp btp.öe L^
,45öelgt6dtjdtbaerin bentpanbttanbergeilenbienft cnbe W**1^
,fcljapbocn/battetcjuacbtomfeggïjcntoaer/toiebeitaeftei^^ v'
fijnen natöen / en fp fduen ndjaödnrHcr Ui/ en n«eft fonbigyt' 6 ^
5;ft foo (foot iisj dr& ttupte ban beure entenftettoe / atóf"1*^
• roere op ftatt. bat ijs/ «eirfrbttoare monbt en oojen/abs acgter • o^
: perei fulr&cn ujanbt öegginncn t'ontftefecn / met gaer-Iieber tJu' ((
tongge: t'toridtnueenfefierfaet&eiis/ mdbatmeitcrgljertf ne
-ocr page 256-
jvv                ChriftelijckenWaeri'eggher.                        l8j
laus/f ifSn toSftn öonbt/en raebt / ban bic n torjfen 3tgefiï Pimtch. i»
be atih
ninr^ öan &acebemonicn. |?qo toanneer gp eenigjje gooj? AP°Pbt-i*-
(lUp °£re ffet mif-pjtjfcn/ oft pjgfen: fqo öabbe ïjp beur raebt/en ro*"""
^t/ar H™
min te öemerrHen/ toie en ftoebanigy fp toaren iik't iep f
flap p!s °an bie't gyefept toierbt. 'SCe fecunen gyeuenbe/bat achter*
&en/ja
1Utcr ÖaEr relfjö fierute en quaebt baren/ en Bennelrjrfc ïnaec^
rtójfj.
an ^aeracytelijtH be gyetycnenban anbere.€nbe foo boenbe/
$Stf r ClePn to"ite/enbe riepn göetoin.
£**$ / i
uuö m 'a:rtU!S Öafttm f0° bc ïaftfW£J* / efi adjtcr-riap=
giJel)
a{ss f enen goop / bit ter quaiijcfc-baert ber gïiemepnte ftyijnt
ten ton
te to£fen/ bat fpfe in b'ampyitïieatre beben gïjeeffelen/ enbe
toartit l ronötf-om kpben / op bat alle anbere yun ban fulc&js
ytenioubcn.
bat ^^UeÖier / ate met eenen bmgïjer / aen-torjfen / toaer in Ghemeyne
ten/Jf^^nelDrfe bebiogyentoerbenbegöenebic aryter-tlapyoo* fa"tc>ia
inb0,iJöel°oucn. ffl$ iemanbt foo ftout/ongyebur yt/en argy ban Jap^ghc
b^enbatt batSP Quarbtberf berfieren/8oegrootbattet3i)/ enbani0OUcn.
fc88iien/ »
00t6$: $ptonbtterterftonbtbietgyeïoóuen/ enboojt
Ötettn™ ** een fsncrfaerfee. 5|oe tomtbat bp 4 5|et bebjogy ligyt
^SÖt/h at~meneergöelooft/ t'quaebtbatbefenbanbenanbcren
toe-y00 f"
öat befen liegyen mcgyte/en t'fclue berfieren.t^at bit ben
efioorfer ? k^i'SÖt/ batbltjc&t baer aen/ bat yp taftonbt pepftV
ifeatt/ta
: ^tenöeeftyetggefept: toaeromfoub'y> liegfjenf
öeten fuirk^'
t,atmm baer tegöen pepfbe: 1©aer-om foube bien an?
foube.m*r^ °">en/ t'toeïtfe ban yem niet te gijeloouen en ftaetf *©an
*" beb?tibi- *- r°° öenc&ÊtlD0 te0en
öen arjjter daptelioojen/tebe*
öe*en tu\t&J\fn' ^ant/toaer- om ift meer te gyetoouen bat bien an*
«*n oft licghcnï05
toiüen &08n/ öan öat öefm ilt fouöe toülen 5wruc'
^eöetit om Den acïjter-clap gljem 0&eff ooj
te Qljtut n.
b?n mï?C^/0 ^eerc/öat SÖP mP ö« gratie gyegettênfjeot/
m» hïtir
fiöe m monbttebefnijben: maer/opbatic»
mSt»ÜL> anberöquaebtfpjefeennietenbefmette/ toitt
^neoojenmetutoebjeefebebjijöen. »men.
«             Cap*
-ocr page 257-
ï$<»                          ChriftelijckenWaerfegghcr.
C A P. L V I.
Als lemanit op my kijft •■> hoe dragij icf^ my van deghen-
Wat hyfegbt oft bedrijft
3 en kyfter oockjiiet tegbeff-
Kijuagiete/3=5§5»a£} U-foogï)ereebtaïfJeenmenfrïjei&omfpiefeen/3»;1 .
rchouwen.^-^^^, quaigtBtflnmenöcmtotfnjggïjenbjeng^n/ #?L-
oalgtfe tan een anöet opgl)troctt / enbe gïjeUïecfe* *v>
fenbe beut aijuagie: gbelgcfe/ aïs eenen ftaen n*fl^
>foobertoecat I)p b'anber/ en Hit rtaepeu teg&eö •'
ootBinb'baffenbttïjonben.                               ^
ï^eut't aijuen en berftaenbjp niet / öet fitïjoojltjrfe benfpert '
ftraffen ban ouberg/ meefterovïierre en tyoutoe/ oft eeragfie oVft(ti,
btoeïcè gj)efrlnebttegI)enBinberen / bienft boben/ oft onber-»fl* ^
ï©ant bat të al te cïaet en aennenjcK / batmen fijn ouerfte mrf" ^
moebigöepbt/ ftiütgöepbt/ enbe patientie Jjoojen moet: fon?.*Li?
gften murmureren/ en met een beur-nemen taan beterniffe. &1 °io:
om/bat in ficet-inen niet toeï/Kijuen / aljjeeten'tbeBinbetg*1''^
inaert'ifiuermanat/bcrifpen/enbe6ijuen.^mr80um/fooö^^Ij
gije enbe antuaoojbe inïjoubt/ boojbt berftaen/ göefcïjil en tb»»* ^
tuooibenmaecfeen : meerupt onghXcÖüStefteuebegmoebt^'f
upt goebetoettelgcfce reben en berftanbigïjepbt » <i5ï)ehjcB 0*\L
nelijf b been/ Hit b'een tegften b'anber/ gfjeen reebt / nor!) ïïCÖ°0j«fj;
&e actie en Rebben / nocl) fefter reben ban beriCpen oft begrijp '^
ftraffenbetooojben : banafleenïijcBupteeniglje bjifttg9^Dt DfJt
gfieeftj*/ enbe toott>pöt öe$ öcrtot/ tot lafttgjje en öeftiglje w^'
upt-bjeaen.                                                              ^jmP *
l&anal-fulcBetjermaentonjsbeïöijfe-man/on^propoitb^ ^ u-
Eccti. 8.
BCllÖC: Non litiges cum homine lingaaco: & non ftr ues in i§.nfgjjrtJJ
lius Ügna: <£n tójft niet met eenen menftö / Hit brei cïapj* Ö^^O £>**
en fuït gïjeen bout tot fijnen biere ftoaem 'STefeennen gD01*11 „ to^
g^p t'bier meer en meer ontfte&t / baer oora ban ubaen ÖoU „ &ij'
boenbe / afe gfip tegyen een atjfarl)tigö menfcljc oocb U0vi
uen. I|ct felfbe fepbe €ato claerirjcS:
Cattr.                   Contraverbofosnolicontendere verbis:               ^ &$&
<£n feijft niet tegïjen Hit toeel baoojben maeraen. £>oo 00* P£:$tfl
%. Tim.i. ÏUÖ/ metbefeluebJOOïben:Nolrcontendereverbis:<^n,na?ljj#//
tooo^bcn/oft geaijf .#ant aft* b'een aijft/en b'anber niet en j» Jfau^
maer een ieber|)et ïefte brilt ïjouben / bat'g een teecben/öaw ^^
te ban ootmoebigïjepbt ouerbepbe fijbente: bolgDenö^^rg *!
*wMj- g§en«iber5epIigÖer|>rïntfture: Interfuperbosfemperi^ ^#1
-ocr page 258-
v^uid.Taciain/{lomaclians dum quiiquam iurgia iactatf
Quidquid agat, tacitas tu. concoque fórtior iras •
Lars aw-parJuris/ Quelcun mïniurie/Doy-ie eflre muetl
yarde enpatwnx^Hvmbk,hjïlence/rfii fêras -parfaitfl.
-ocr page 259-
^EufTfc             Chriflelijcken Waerfeggher.                       187
Wiïr & &00Uf ^bigfie menfcfien és altijbtg ttotlt en Krjttagte: toant
ii'anh E,t16 bz mecftetoilt toefen : alfoo en toilt nocfi b'een nocjj
C *£* toScSen / oft berbjagöen enftoijgfien.
^afeft^r°m / ^aljamtoonbefijnootmoebigfiepbtenbtffrctie/
banl 0ttöt öatterttoift reeötuuTt&en firn herberg en be herberg
ije^pPfÖ/fijnmneue: mibtsSbatfp nepbefoo bermenighbulbigfi*
nla 5" °«tncfeten / bat het lanbt te clcpne toierbt / ouet be gtootc
^ett 'wenigïjte ban haet-lieber heeften en goebinghemfoo fepbe
ftor n tot3loth: Ne quaefo fit iurgium inter me & te; & inter pa- ^mef. 13.
^pjlS^eos&paftoresmos:fratresenimfumus : 3rBbibb'b(fept
becg Ef- *cr SÖeen ghenijf en 33/ tufff hen b «1 nip / tuffchen mijn her==
bet, 11' ~? ui3Jc: toant top 39» ghebjoeberg ♦ <£nbe foo gaf hp hem
^ j.EUle/iJan fuif k lanbt en ghttoefte te Htefen en te fcetooonen / alft
^°Uben e örtieuen: en pp namt op eenen anberen rant / om bjebe te
iidebu ^anfuICBefpjefit «ïTÖJÏftWÏ** Beati ■rnkes.quoniamipfi pof-*&»&.?.
fuil^ ^ terram • |baligh 3ijn be facht-moebigljc / toant fp be aerbe
anber/ r en* ^at5ijnre/bietoi}tHcnbeurbe harbthepbt Vaan een
baetfcJ, ^^bjaghen: biefullen bebafte aerbe bejS ceutoighg leuenö
op tjer"tc öf fitten: afé ïjict ghetoe&en hebbenbe / beur be ghene biefe
1&atifterïlm fbffiten te betrouten oft te berbjurncn.
tiEpïjp^'ant^oojbeftaetCiK^b/^^/f.jbat^tefeggSen: 911
ïjp arinerl luPt>er ftemme / al ftampte hp nietten boeten / altoierp
ïi!iuenbe h öaniien toegh/oft anbere fulcöe onghefchir&te gelten al
bc/ queUen°h°?t"ftEÏÖ* 7 cu fiÖft *$P nirt teghat♦ $iet hem terghen?
0e-ij3iletl^i)c/begl)et8enbe/enmeertoetnenbe 1 maermeteenme?
'öbtfacmïipn^nOtt0Örtenipertf)cpbt/ bfeïuentoeber houbenbeupt
SÖp öem vrri ^nöe/ombetoaerufpöttefeggïjen / altoaertbatSvviJsh™'
?l°P rtifenh7w **» eenigöe benuame maniere fijn «ptaebt fpjeSen J^SS*
-0eil^bani« tTiooiDe"^tt'0PDcn ♦' foo en moghtetghp niet beter
*s/m ban fdf r" ftoÖgfien/en hem laten feggïjen/tot bat lip moebe
Pantere- Si l ï'Jöhe» £>. 3an <£ulbe-monbt fp?c&t op befe felfbe
SÖp b UleïVrn '2 are vis,file: & funeftam ei dedifti plagam : 3©tlt Cbryf4fw
Reenen ï2"' ftoSght: enbefooboenbe/ gheeftghphem batt^ Matth'
tan ftoiirrftett vf1 aSÖ* ©aer-om/niet beter/ atë iemanbt Kijft/
t be toglhi";ml*>**«cft Ctoijght/toontooefebaermebebath?
te8Ö*n fijn w * ƒf°ef0n Patientje / en ett fpjanniet een tooo^bt
|e/ °PöiaBEi? - / afe bie to fi5n blinbtyepbt ïjem metfrher^
fi°öe en ötuoiSJl8"^cam-lno^igïje:tooo jben tefttgïj biel: öem fijn
Pfnbe / afeofthr "^^^^^oinbctertefeggïjcn/ïjembefcfiitn^
*%ÖepbtQhEcnf1;'01"fi,nSoeDe^MercBenen btugijben / in bit feattj*
»j ^inentoate,JSJaer Cobias fieeft begenfi te furtjtcn/ën
a ij              tot
-ocr page 260-
1S8                        Chriftelijcken Waerfeggher.                      .,
tot <6obt bem fceetenbe/ met tranen te biöben. ©e fiepn'gïje £$£/
tare ggeeft gïjetupggeniss ban fijn berbulbiggepbt mtt ftil-rwiiöÖ^
mfijnbjben en betuigt, meteenen tebennenggeuenbe/ Dat <&°
Culcbg geeft laten ggtffyiebcn tot onfcr crempel: Hanc autem tent'
T*J.t. tionem ideo permifit Dominus euenire illi, vt pofteris dareturexe
plum patientiae eius,ficut & fanófci lob: 3&aerom beeft <6cbt bf" D '
pjoeuingye ouer gem laten tomen/ op bat ben nae-comelinggen/^
ereinpeltoanlijbfaemïjepbtfoubegï)egeuenU30iben/gi)elijt6oot»
^>inte3;ob»                                                                                «
<5«>.t6. 3ïte3ifaaebJatet-puttenïjabbeboengrauen / om fijn befn*0
toattt-en/enbeootBtotbeöoeffijnjSgupf-göefinjS: SBieban ^e,*}~
roerben ttoift teggen 3ifaato btenaerg en fcgaep-gctbero / om b»'
teto toillé/ bte altijbfê foecbenbe teberonggebjcben. 3faac geeft *Vt
tijbtssggetoeben/ en elberjs anbere putten boen beuien / totbjn^
bier marien toe: totbatgpfooberbeupttenbJegge bertrarb / ^
$p fijn mater met rufte mogïjt ggenieten .Heerenbe/battet beter w*»
bguagieentooojbmbjijcben/banbjcbev-ftaen,
                        . a
x.cw, 11. 3&aer ban pjeejï £>♦ $aulus be Cojintgtanen : Suftinetis e"1^
quis deuorat, fi quis in faciem vos caedit; <©gp-Iieben berbjaegy* 9
patientebjcb/ tft batb iemanbt bijt en ect/oft oocb m b'aenficgt fl***/
®e reben gaetbrar/atebpfcpt/enfeet boel / toantbaer aenIjo«r
batmen eens anberjs ïaftigïje tooojben can berbjaggen: Libente*■
nim fuffertis infipientes,cum fitis ipfi fapientes:(6j)plieber betblf^
ggeeren ben ontogfen/ toant ggpbeben \aij& 3ijt. ï©ant/ ggebje* $
toaer üs/t'g^ene bat ben togfen €ato feggt:
Cat*.                Proximus illc Deo, qui feit ratione tacere:                            ftI'l
«©ie geeft een goebe gobbelgcne conbitie/ en gficïgcbfaembcpbt '^
upt feber reben ftoggften tan : al-foo tft oocb fiber / bat gp be WS
tsV Uk eerft fbJijggt/ alffei- ttoift rijft»
                                        $#
fwai. ï©itggetupggt bet©ijfe-man/albuiS: Virprudens tacebit '■ t
toijjS man fal fmijggen. <£nbe te bennen gbeuenbe / baat een 0^uJ
teecben ban toijjSgepbt battet ftoijgben ty foo fept bp elbetf: St*&
jv«i 17. quoque,fi tacuerit, fapiens reputabitur: 4&OC& eenen fot/ afé fiP J^
ggen can / gp fal tonjs ggerebent toojben: en can ïjp fijn lippen &J%/
gljen/ fip fal beur berftanbigb ggeyouben boojben. ® aerom wjjj
bat 3ob tot fijne bjienben / laftiggetroofterisenbefcgelbetf*/ JLj,/
lob 1%. fpjab/feggmbe: VtinamtaceretisLvt putareminieflèfapientes-' ^
oft ggpbeben ftoeegbtlop batmen u-üeben beur toggmogfit W
^oobentmenbetogfteaent'fttJggben.
                          . *,$/
visioen. £>ofon/ bten albertogften ggerebent onber be totjfe ber ^zLggit
eensiineenbergaberinggefittenbe/fonberfp?e6en / baeraïïe■■» ,$
foobeletefegg^Öaböen: g^ebjaegötjtjnbebaneenen/ oitfatf/.
-ocr page 261-
jjj                      Chriftelijcken Waer/èggher.                        189
ftul^öatï>pfooftüfbieegg: foogaf f)pbeur anrtocojbe : Nemo
BïiEi»lS
tacere P°teft: <8geenfomn en tonnen ftoijggen. Cetennen
to^noe/öatfb3ijggeueen teerten ig/nüt ban fotgrpbt/ mart ban
Wffibt: ömr t>Wtlt^e 00tk t,c r°tte toö* &*$»«« te toefen / ate fp
lM uiitjgijen tonnen/en manier gonben: bolgenbe bat betf ten:
Um tacetjhaud quidquam difFert fapientibus amcns:
&fe eenen fot.gem toat te ban fujeten/
H&ah^00 toert,tï)pï)p bebigfeggelefen.
eejjr* r°.uï,rt letten/een aerbigge recente gier aen te gr cgten/bie eeng
Öaten ^m
man een ö joutoe gaf / tegïjen get tejuen en tieren ban
Söen
man / öaer *P ^eer oust c,aeggbe4 t©efen goeben raebf-man/
fct we
be moebenbe/ bat gaer guabetonggr eenf-beefó b'oojfaecs
ftjj^^at&arenmanbionfteit t'tetpgcomenbe t'gupgaïinroere
B&en r ï **af ö^en ^nen öortooj W goebe b joutoe een terqrte /1&
fcficrïi s
e ttoifti0Öe ouer-gangten ♦ ï£p gaf gaer een bjatetten/
bS Jfêrtbatggpggebjarrbjojbt/ batubJenmant'gup&
ll,onhf °1^t
/ nerotterftonbteen Ïq?eï6en ban bit toater in muen
tet|e« /en laet
fo<> ty*j «toen man in. ^oubt gup foo ïangge b'bia*
fiÖP fuiïï
UUJen monöt x tot Dat 8ÖP Önn te oeööe gteleptteöt/ enbe
eüaifonh S1001*
00rtecnöaete&Pbinben. £>pgeeftgetggebaen/
te batt f ^
onör7 aljS ÖPl tocuc-fcPöt Öabbe. <©« (leegte joole rnepn?
Öjc& rjfi | atc"*m D« tïatgt gabbe: en t'remebie bjajï baer in alleen*
lban te
          / bat fp 0ninen tlim iJaeren monbt toe gielt / aljS ben
6ijum. want: baer fp te beuren altgbtg plaggt eerft te tetoteren. en te
Öemnittf0^
aïleennietteftoiJSÖai/ atëgpbiat fepbe/rnaerfetee
ÏSaew h 5^c to0°JDen bJiiletom te geeten.
bit teaterfe
at iJele/t'3Ö mm# oft tolflutoen / eenen tenncn ïeprl ban
^Sten/t'rvr r
inhm mont,t "amen / terftonbt afé b'een beggint te.
elr& bift2ï toaer gaeft ggeflift/ent'bjoce^ ggebttfen: maer alg
«tet gouben/ten ijs niet om ftremmen oft ggeneftn.
^dttetit ttfigjen tt»ta/mtiemtpcp0.'
tenf ^ ? ^eerc / au<c Ö*»*"1 *n uto* Öanben / enbe teer een
■r tttBh aïtt*c*anbenn0ome/fonberb&eftgic6en: gDeeft
is rft<t8rKtie/
afe «manbt te mp-toaertjö ttoift / cn gge&ijf
!cnaf-ftgucJln bclt,atfsnftÖernebJoojben/benroeftmgnberüfc»
' «men ^m/ e"te claerber boen blinttett beur patten*
& ig              Ca.i-
-ocr page 262-
i^o                       Chriftelijcken Wacrlcggher*
C A P. LVII.
Is dat foo grooteen quaedt, dat ietwat teghenglewjïw-
Het licht der Liefduytgaet3 blaefl veinjler tegeveinfler'
) W / om battet f00 quaujefc boenehjtö i$/ beel S»?JJJ A
enftoijgöen: foo4}?aegb^men/o£tfooquaebttë/&*' B
men oocfe toat teglje n ftSÖ* ♦ l©aett faedte bat $W
toatfpjaeKt/naecbenraebtbcjSï©gfe-man0/ ft*r.
-s-vy ó^Xfoubt gijp niet ban toel boen. $oojt boe bPfc$U
r?M». 1 s.                   ^" Rcfponfio mollis frangit iram :4?en farpte «nttoOOj
bte bjefit en blufrtjt be grainfefiaö. Sermo durus fuicitat furoreöt/
JBaet barbe toeber-fniabe / bte toetbt toomc enbe uptftnnig£c|D.'
Wm fultfee ijarbe enonfaebte anttoopjbe toerbtbicr gftcf&olie
bat bit niet goebt/ notïj gïjeraben en i$.
                                  y
Schade va ©efrbabeen t'quaebtuptfulrue quabe anttoocjbe tyV%m»
tcghenkij - toerbt te Hennen göegeuen/met bte maniere tan föjefeen/ en $**Lj £
Ma. KenttTeban ttoee&enfterett / b'ten on b'anber blaftnbe / baer w. p
ïamne oft aeerffe gftebueren en rau/ tufte ben bepben ftaenbe / *' a g
en gatt uvt. Slils een benftct alleen enen ftact / foo en ijceft be bJBj
fulc& een beur-beel oft craebt nict/.oinb lieljtinbe tam er ftaenbf w
te blafen/afê bP boct/foo toanneer norij een anber benfter tap **
ftaenbe/onen gact/baer öp beur bliegben magl): en aljS bp ^ittV^(^
beremban fccfeibetifter öturbte anbere. Sllfooift / aljS een »»*
itijft / enbe bat ben anbeten ftjn oen Her / bat ig fijnen monbt/ W'
boubt: ^oobetoattt^p/bietoögljt/tlitljtberlïefben/mfijt^f'
tebjanbenbe.                                                                 öf/
©acromrepbebel^opbcretllteuib/ a&fijn benfter fl«!*e,I?0,
alftetMcöon-toebertegbenghem ou-reejS: Pofui 01 i meo^ten
iffd.1%. diam,cümconfifteretpeccatoraduerfumme: StHfitbbeen »°■ <f
itoar _fet aen mijnen monbtgbeftclt / en ate een bture ronbtf-otn 1 ^
ne lippen/aïgbe fonbaer ïjetntegïjen mp ftelbe. Obmutui: 5fn ^ f
abs ftom gbetoojben. ï^etïiebt ber liefben/ ban bepbefpen/t0*
;fonbigöenj$toe/ moetuptgacn / alfmenbegïnnt ban b een .^Vjift
b'anber fijbete gaoen / en quabe ttofftiglje toinben / ban m1111!^
tooo?bcn/beur b mgbeuen beg bpanbtovupt te blaten: atë twee
,fteren/ b'een tegben b'anber open ftaenbe enbe blaefenbe.
         ^
ailf-ban0ïjeftl)iebt baer groote frbabe/ en quetfinejbeban ^
frientie: foo toel beur ben eenen als beur ben anberé: baer 0ÖP ^ \ ^(t
(torigï)enbe mebeberbienen en b ronfrientie betoaren fouw *fl^
^uaebt fuitöen en ïjinber/ al ou gem'feeevenbe t)iet ijjjefecn&e {t
-ocr page 263-
QxriXNTiosi Chakz
TATEM F.XTINGVVNT. 57.
V
C\ ----:====^r- I ' \          '         \      . \         \ . \
tVr um ü eit,{} verl» etiam verba aipraretundam
___^ventl luctentur, et Wc; iax fumet Amoris
d
cLm,. /Tv^ ^ ^"^ uwpu/Quel mal en reutent:
-ocr page 264-
*,               Chriftelijcken Waerfcggher.                         191
0,vün^^f8o?i«S toerriaat bit reet toel / met em gïjeïiicfecntis:
jjgdahuddetrahcntcsfaciunt , nifiquèdinterram{ufïlant,&in S/*
iliiach* r Puluerem excitant? «tëeatgter-rlapperjï/feptïjp/enbebe eJ,»yf.+j.
lifb Dt fPJeïser0/bie blafenin b'aerbe/ enbe Jet ftof bltegyt m yaer*
Itrai°°SÜen. £>co ban een quabe tongïjeig fiaetfelfë rocbeen
bw* Jpöt &intt <6jegojius fept/ bat fulrfie in b'aerbe blafen: op
oft bjp £rbt be méfrlje berftaen baer t'quacbtaf gefpjonmbjojbt/
bang;c^anbcr!StVoiltigfteb)oojbenberbjagïjen moet/ baant ïjp
'ftofh eftftaf0Öefrï)apeni0Ventëaerbe. £>ooblaeft ïjpban in
^Ifoo r 5etbcn / We fijnen euen naeften met baoojben ïaftigl) balt»
naet h^tmen/ b*e ^obc oft fijne ï^epligöen te naer fp^esen/bat fp
lum ^m Öemelfpcubien/ met een gpetnepn fbjefc-bJoojbt: In cx-
bajt §!ere- «?nbebat ïjaer-licber felfé fpecc&fcl op ijun aenfcfitjn
totf(jnvI?tIjïS/ toieblafpDemeertoft ongobbcltjcBfpicfct/ Det coint
0°c6/öi r fC^aöe cn ftiJanl,e/meeft in be confcientie en fiele. ailfoa
Waf• • M* anberé blaeft in t'fanbt/en t'bliegïjt öem in b ooge.
9tnfoipfet öat be menftÖen bit bwl berfinben / aümen Intn qualijcfc
eft jjy, l / ƒ? fouben't beter en met meerber patientie berb jagljen /
Vüoo, bei t * bacr mebe tl0Cn: etl mct fo° "föteüi* Ö«n feluen met
ben beuï ïer '°ett»eeren/nocï)(foo fp boen) bicBmaelfeuenbaoojs
banat"^enUjeberomgftcuen. <©d)/ toat een fcljoone ooifaec&e
toojot bh toert,ienften / enbe göebain ban een fonberlingïje croone
UjooiDej?,?escum / meteenbjoojbtteberbjagöen / fonbermet
Söen/ferJ;e8Bente ftaen i aEengarbtbaoojbt IgbfameUjcB Uerbja*
Slicb2aaft öbtss faligfier / ban eenen bagfi lancB een garen cleebt
UenoiSor^nöeelc&fulc&ïaftig&blicgïjenbebJoojbt/tóeenpeer^ .
cÖJiftufifn °* b rieebt en croone ber glojiem ^ier-om fieeft onjS #"* »•
b Welcfe J£rf%' nemébe een erempel gftegcuen/ atë een lammefien
aïle We lïonf 0Jni tocrbt x ftiUe&en$5 fbaijgfienbe en berbjagljenbe/
Wettten ftiï0nI&e&eItjcfce iniurien/ op fpja&en/en Wafpljemien/
y«n opfcpöe. ma£t top beleuen t feer luttel,
^Öe&ebt om met teafjen tefctjum.
^«tÖetfooquaebtomboenijS/ befrfjolbente bJojbenen
1 "Roeten fbaijgöm: gfteeft mp/o %tm/ gïjeftabigficpbt/
' ^ a^möncn,wonbtnietenontfpitngl)e/a^emmersseeii
b^befnb^«fl, rönmmrtÖoubenencan: opbatbeïiefbeban
***** inïï; töabi3ï)tentoojbe; toantfpeeubJclgcSblguen
Gap.
-ocr page 265-
ipr                       Chriftelijcken Waerfeggher.
C A P. L V I I I.
,?
Wat doet hy3die my queltjnet lieghenyen bedrieghen
Vfchipken hy verjhdts en doet tér batten vüeghen.
Queiiin- 5*—-sp^ESy <£ nature geeft toonberen tacbt ggegabt/ bat fp ö *'
ghccn te- ff^ p ^^berbffte/trarötigljfte/enfoftelijffeftefaetïten/itif^'
KS'* \N° flïr."^ upttoenbigöcleebtoftbetMel/t'toelc6nietig
"u" " €2&S3Z?\P beljagbeliirfc in boogde en üs/bebecfetmberbojöil
fpoedt. )txZ$^^ ïjeeft. aÏ0goubt/filuer/peetlfn/göefteenten/fcly
lijcfeefpecetijen/en bcrgljeliirfeeanbete/ biemgaren uptetffen tof
niet feer tierhjrK notï) beballigfi en 3ijn: mact ter contrarien U&'*/
Itjrfe enbertooipelgtfe. Wooiftmettribulatie/berbjiet/ ongi)f|!l[Kj
teggen-fpoebt/en berfmaebtyepbt. <©nbcr al toelrfee binggen/»11*
menfrgen ggeloouen/toat grooten frgat/rijtBbom/faliggepbt/«'
ggcïucfe/ batter frgupït en in tebinben i£/ beut be ggene biefc to#
T... te ggebmprfeen.
                                                        * $
t-onrechte' Stront/ ben me eftcnbeeï bet menftgen / get upttoenbigg JFg,
vfcracht. enfrgijnbet ttibulatieen teggen-fpoebt aenfienbe / 3ijnbet &\t
baert/efiloopenbetaftoegg: bit frgoutoenbealö gaerlirbet toc|L
qualgrS baevt. Jfêacr/bie bftcr bcbargt 5?jnbe/toeten toatter dH" .
frgupït/ bie foeeïten en beminnen fulrfeg. €enf-beel0V om bat &vh
ftu0 fukfes atë b'alberbefte en r raliggfte bercofen en aenbeerbt S,*L
in fijn letten (f toeltfe een groote faerfee i&: fijnen ï^eere baer in ttnip t
ün$
ggelijf 6 tt toefen) ten anbeten/ om be grootebeberfete talige
en toel-toaett/ bit beur aï-fult&e faec&en te trijggen te.
             iif A
*©nber öetquellen/belieghcn/en bebjiegljen/ toojbtootfea*1* t/ 0
ggentgepbten ujben begrepen. 3Pcfeen boen alleen f^taKS^ ^ 6
maer bat meer «s fp gelpen b ten eeutoiggen lenen. %et torff^Lf P
anttooo?bemeteenggel0c&eniu"ebebiebt / baneenfrgipfeefl/V
goebentoinbt geeft om.beurfpoebelijcfc te tomen öaet't genet» 0J'
bat is(/tot fijn begoojlrjr&e gauen. ï©ant onfe fiele/toerbt ioO^.0
qnellingge/ etvbcrb?iet batonfmnaeftenongaenboet/oftbanj^^
^etootfe tornt/ atë met fpoebiggen toinbt / ter gauen beis ttViX^M/
ieueng/beut bcfetooefte/groote/ enonggeftabiggesee W*®***
ggebjetten.
                                                               .m>,
<7w£»rJ.i ®tt tornt toelouer een/ mett'ggenebat ^.^egojfoo'frP^; %
i.cw. ?4.
j®nfe ftele m in befe toeetelt/alg een ftgip teggen ftroom op-öaJ*L $
faP-is-
b'toelrfet'eenerplaetfenieten tanblrjuenftiUeftaen : toan;Lftjrt
tijbtjs mettenHroom nebet-toaertg ggebjeuen toojbt / Ül b^K( $&
*efteniet en boet/ om altijbtiS ten Ijcogöften op te baten» ^n ^
-ocr page 266-
AWEKSA
SECVNIL4NT .
-ocr page 267-
tUte/aï             Chriflelijcken Waerfeggher.                         19;
fcifc **#£f« fttoomrnbe toater / trerfit enbe blijft bnjS aftfjbt ban
■«tt'ööih h,acrt^nbe arötet toaettjï.ïjet gact foo gijematïielijtfi/ Jeghcn
ÏWftft aïi3£Pöt: m af c Ö£t «P«öe ijs/ berfmoo?en tot inbe bitste bes u°„™&
tnetth ^Jo£Qt« «©acronv alfmen op-toaertg/ter bengöbt/ enbe tot D
Hatur koutiaccfttïjepöt ïjemfeïuen ftoutoenen ftuetcnbnlt / bé
töftj öe ^ SïJtbielbt tcgïjen-ftaen en betbJinnen: foo göcborit- men
ü&m o ?atttre tcSÖ«» cctnnt / fjacr feluen alg baren om öoogïje te?
fcy^gï1 ytffctibeiVöantfptotterbtugïjbt/ cnperfettie beo"öepligös
Sbtbieta tE8Ö^ Uroom / en leggen ïjaeren götbjoonclgtecn loop
%ebc l toeri)t: Stoelen fonber grootenarbepbtniet encangb>
^^bliihfnt^ Sftcïijcit iemanbt m fuleSen noobt göefteït 3tjnbe/ ï)em
f
ni0^tcin aïs ^p SotDcn toinbtcrijgl)t/bie ï)em beïmïpigt) té: alfoo
ons feV?P oocu/ alfmen om* quelt/beliegtjt/beb^iegljt / quaebt ban
toinbt/x •/ .e,ltre meeft acl)tet-clap. IBant / bat is op- reröt goeben
te\jJ,letfcÖipbanacïjteraenromtgïjcbiacrt/ ombeut-biaeitg
öeaïifth ^ulf^iftaïbatmen iemanbt aeljterruggöefegïjt. <£m
*t%a Datonj3 fuIrSjö alfrbijnt fomttjbtjs feer contrarie te bJefen:
%itJf *** fll beljulpf UjtK tot onfe beur-nomen baert.
ftUttl>h *>?ent/ öat ^ #aulu0fegïjt: Omnia cooperantur in bo- R»»>.8.
^Öeii^^
^fecundum propofkumvocatifuntfan&i: $ÏIefaetfen
QfietöetjJ^606' enbeïjclpenbegosbc/ bietotïjepligïjepbtbeghucnjs
r11 altm ^n/tot 3oeïlt en totbeut-fpoebt. bat &/i)et feeert en flaet
, ÖijMieö, Êttr-ö«ïe / entotgijetotn. ^ooooca be binfe erbaren
^lt«rtn/,,e,JJ'un toeten te behelpen met contrarie toinbt: bïttenbe te
J^ntgrjctï h öt tc Öaïen: finmer^ bat fp't al in b'bcfte fee eren/ tot
Vtyutn. £°?t~3anrH. £oofrfj?tirttn gljetupgljt ^.^wguftnn ban a»^,
'9n/ 0je: D*t öem bcle bingoën binnen fgnen kuen cuergöeromen
vUs l foo * öan iïeut fccr fjwa^017 £" Öem contrarie J)id/bie nod>
k ^ en ft v nae maeï0 bebonben öceft) l)em feer goebt/bc ur-fpoe-
b n f°u|Je / ilsÖetoeeft &*&«»• £oo batmen $em baer in berblij.<
o i^/t>g02balS; g&efrljiebbc / teaert batmen aïf-banbEb^twbbe en
rï ^Uboo!f mt6Ö^uf6batmenbernaemaebsiBbtnbt,
\^n'l}oeoö i}30tit 'water ten ttjbebanbe «©ilimieöocgöer Uiteg en Qmf.7.
U
1, ^^^ f.: ö £ *fe Uan $oe naerber bé gentel reejs en öicf/ bmr
h ïc^c^j!?gÖ£i,eni)oogj|«,op-ijebieuen39nbe: alfoo cemen top
?4Wi^' m30Öt«gb/efioii!6Baber lanbt/ battö/bc ftauets
h eïtlt/m Ê s f wm / ljtit oufe tnbuïatie/tmtatie/ en lijben/op befe
^oobi^,s/ÊftÖ00SÖstop rijft. IBantbieöefïenpttïifc&ip'
r,.^«it be a«;vH0°9Ï}ct:/e be faacrm te meerber 3ijn,
m« befp.^30JÏ)Cf£Ööt/ batalitrirfesonssfcbip6mboet bfegen/
• toaut öet ooeli bmc ftvrrfc-blarenbe toinPtn bient.
-ocr page 268-
IJ4                          Oirifteüjcksn Waeifeggher.                 ^/
Wmt/ aï tod boenbegaet het fthipaen ons leueng boc?t# w»
met bouen btea nor f) quaefct te lijben/ foo blieghet aljS eenen 0
ten boglje. 3&tt te betojtfte baert/mbe be fcfeerfte ftuar/bie b« * -
lighen m bcfe totlbe *ce bejs toceteïtö ghrfcofen hebben/ om te c# "j
te toefen / bacrfp toeten/bstmmemtodgdibUjumfal/atf"^' ^
(leriitjö gheraecfeen ean: tod toeten be / bat fp ong gceben birt*1 '^
groote b jtenbtfrhap bcen/bie ostg baer-toacrtjs (als beur ben to?m
toegp) helpen / enbe be hauen bcrfe&eren.
                              ^t,
s.Aknus. ^Icttoebientfeertod ijtterewpriban fb» Stfcrmg/ ban £Ö5 n
j&oinepnfchen gljeflacfete ghrboien. ©ie heeft bcfen bcurfpoeötgö
teghen-fyoefct toonberlijrli toaer genomen/en iffer tod meöe $ .$
ren. 3ö3ant/boucn be gijetoilliglje armoebe/bie fep aen-naiti/^0^
in bjembeïanben bebclcnbe/ ten epnbet'hupg eomenbe / ü* atë *
arm pelgrim ban fijn epgijen oubeqs ontfanghen / en in een ^^L
peu huttenen laten tooonen : baerhpalfoo feuen-thten iacr la^
èunonbtïtent/ göctooont enbe hem ghehouben heeft. 33wRW1r L
mibbelen ttjbe / banbe Knechten en maeiten befpot / begoten / w
ghen/ ghriboten/ghefmeten / enbe met alle ftöimpemtje gi^^L:
3Ünbe/ fonber riaghen/fonbet murmureren / maer al fifclU&eitf DjL
ghrabe / enbe in fijn herte hem in ate / als in groot ghctoin tn W"
tpdebtberblybenbe: fbecuenbe Cbjiftum in hjbfaemfiepbt «!?#*'
fmaebtfiepbtnaer tebolgïjen/ en eojtsstemeer metten frlucnte«
bhjben. «ènmetfoofpacbigfientoüibt ter hauen ban b'eeutoi)jy
uen tomenbc/ beur be poojte &ejs bcoötg / alft epnbeaen ban • •* t
uefijrè leuen / foo heeft het 4&obt almaghtigh laten feennehjf& w
ben/ bat hp ben fone banben öupfe toag.
                             ^
ca/jiutm* &u eens hier oor&een etemprl ban bjoutoe-perfoonen W &>/
M.M»\m U.
boeght: naincntujc&baneene/ biefulthenbenr-tombtban Ifl"
j. caP. x. tocïtojjt/m cjueiunghe ghcfocht heeft/ enbe toonberlijcB gD^i,el
3Baertoa!Stcntijöeban^).2tthanaftujJ/ te tfileranbjien / É ftc^
matrone / btebanbefen ü.biffchopeentoebutoe begDf^^y^
ben / banbefulcfie biemetteradmoeffen ber netene onbet-y0" &f
toierben / op bat fp ïiiz houben en bienen moghte/ om foo ^/^rti'
teberbicnen. €nbe/ Caohphacreenbanb'alberbefte btt}efZttw
fp tlacghbe bat fp niet betreeghen en habbe/ fulrijssaö gat* 9^^
gheerbe. tDcfebantoeber-nemenbe/ gafhphaereenanb**'3^
onbefticrigfcfte/enquaebtftetoijfbanbenhoopc. ^oobaf(* (^e
gocbeebele matrone befe arme toebutoe metalberfoctigÖfP o0dp
gocbtheitighepbt bienbe/in coftVdecberen/ en bagï>dÖf6frI^" itf ffe/
*a0i&
ontoeertiighepbt/bertoi)t/enbtoef&en/bcur|)aermo£pte; wnatf
.^deöepligöebjo»^^;
-ocr page 269-
'«ter mi              Chriftelijcken Wacrfcggher.                         19$
&♦ &ir ^msoeöcntombt cnbcur-fuoebt) berfieugBcitbe/ ijs tot
31)rtj-
IUJÖ 8i>efornen / &ctn ftcr öebantfeenbe ban De gocbe
fca&jw?^ ö&ttPi)aerfoogoebeeenoojfacrficbcrleetttI;abbe/ om
b>Ecmr r°°
Ü£lr £e &tti>icncn: en te fjjoebigI)cr tcnp ter ïjauen ban
^JWjerufte acute romen,
toaerth
0K!S 00fbfo° toclbocnenjr& / alftfulrfie ofjetoeeftisö/ ™£e
ttiijeb,
attopaJÏ0°Qfliüetorrbe crbcrgeniugrntanfarrïtcntoaren/}"n^ael
(
f0o Jl,*£toS0/aIiS goebe onbcr-itenberO Dan toinbcplegen. «JIBoer/ e»«ke.
niffer"
D bcöl)infcl ban t'tfanttrl g&efcpt toerbt) top aenficn en bon?
fopte
an .topten: be trtrmlatte/bertotjt/fnot/ hjben/ berfmaebt*
ffrjj^/.tn3imberaïntctgl)tftai bpoufcr finnenfegijrien. HBparn?
nt(t
ö r10*1 l,Pttijenbeltjrfien bupïcn gjjtlagtcn rorfe/ ban fitlcn goebt/
t?uu "l^'iö/tocetbc/ rracfct/enbebcugfctt /brr berijden frijat*
^'aebt •
          ^" bcf ï>aIucn/ toP frijcutocn aiïulrae bingfien / aljf
Diu j,lc: SÖtlt!rfiontorifcKinbcrcn bc re ftatgti en berftectfn fcuben/
ttcrfc 8ffcfijrfee Ïfrfitnbefrljoiffe/Daer fp upttoenDcfiirfi me be cucr*
8ÖïflarïDf8n'
toan mtuvt torglje: foo toojfct trifcula tie met al Ijaec
t/ om bat fp inben upttoenbirjen
ft
%hnt cI^rfi frl-Wnt t?toefen.
Ü«bfcn / f ' tolfte« top / toien bat
i'nitbhp»?5
ftmben *« fl&miftet cnl
t i
6^
p mrt ono' in trtïmlatte te frije ue
C bjohjreer boojt baren / beur
fat moebt l a 'e Kaan. Mtt meerber reben / ban Dien/ toien <Ce? Aptitum
cius vehi .^f/ 'n beöenautotljcpbt: Ne time: Oefarem & fonunam
foltupncS ^*e£ft «irt/fept l)p/ toant g|)p bont Ccfarem / en fijn
kgofum* ^aertotl anberölupbt inonfeoo?cn bebops(€ïj?ifti:
^^mtrrh, imere: 3tfetotn't: enbjttftnitt. Srfebenmetu^
Lik. 14,
9-
%hcpbt gö attt: ^'* faI u_ütbfn tadotfcn/cnfce ia glcjie mijn fa- *M
^Öebtbt om Itjötfawnöepbt tn triöuïatte*
foi[ trtfsC / et1i,e aljS fUU" btfrÖ natt * tof ter : toanneec
tiiüJï- ^
totbSDtr«"fef,li H^£tM;Pa«etrifiulctiejjo»
? t**t«fftjzï?«lijben/ enbeategocbintou btttbate nemen:
'^w' Stoot.
ïi ö              Gap»
-ocr page 270-
ïjé                           ChriftelijckenWaerfeggher.
C A P. UX.
VI'"at doet de mefch verfioort, die qmedmet quaed terp»'-
Sv\n fielhy felf vermoordtjm datmen hem wat quelt.
<5uafat y^^w ^ l!uaï!e k^00?"*" nature leert ong oan toK^
metquaedt uh, ^^ quaebt mrt quaebt nergftriben. ^00 bat ccr&Debj0
vedelden, M¥j <3w* \ öercn/ en onberftanbiglje grootclieben / l)aer »*
onghcoi. ÖJT $j£mepnentoelgebamtefrbben/enijunquacbtttn»ü
^jl^ ï«" betfeïjoont en bcricljt/ al* fp flerljtjs feggij*" f °L
nen/ ^p floegl) mp eetft: oft/3|p oebe tap eitft D^.
ïtjcK: ïKt3gmtoooibenoftmtoetc&en. ^etfcïeenanö.erfaefW ,{
ietnanbtijtmnoobelgcfe cntoetteïtjcRoettoeert / tegfjen Wict&
fel)abe/ in blijf/ eere/ oft'gocbt: b'toelcu gljcoojloft 10/ teur alfflDaj^
ïe aïss fijn betenfie enbe befrijermêmffe berepftijt. «?nbe een an&et '
gljenmV allemupttojacu-gierigl)epbt/ t^uaebtbatniananö*^
gljcfept oft göebatnftteft/ ootfc met quaeïst te betalen: nieto»v
oertoeeren/maetombtetojefeen..
                                           i0
5©it betbiebt be t©tjfe-man albusJ: Ne dicas:Reddam malut« Y\e
lrm.i4.
malot €n fcgbt niet: %& fal quaebt met quaebt betalen. 5frf ntL£&
dicas: Qupmodofecit mihijic faciam ei:.<étt fegljt foo niet: &» lp
6? WP göebaen ï)eeft/foo fal uk ïjeut oorïtifoen.. «©itgaf <#°öt/J/
itet anbere gïjeboben/ aen t'taolcït ban Sfrael / en biest oorfe a®1 r^
Ltttit.r?. feggtjenbe: Nonqusrasvltionem: nee memoreiis iniuriam clU,jj/
tuorum: <£n foeefet g&een tojane : noeïj en toeeft niet göcbadJn8y
^et ongetijen bat utoe mebe-bojgljcto u gljcbaen ï)tbben. iüjjj
^)inte!&aultt)S totten aomepnenftöjijuenbe/fcgttalbtt^ • ^f0t
Row. n. malum pro malo ieddentes:<£n gljeeftniemanbt quaebt beur tf* ^$
ï.Thefc. totbcrom» €n eiber* nocïjalbusf: <©£aegï)tfojglje/ mü(ttotf(t^
mevnanbt eenen anberen quaebt met quaebt en becgïjelbe. ^^i
Mtk. to. ben ï^ebjeatftöjtïuenbe/ fept \yp: l©p toeten toeï/toie batter&l (\i
Ijeeft (te toeten/ «6obt be ^eete) Haet mp be tojabe / en ir& 'fl'ïjtftt/
feergfielbcn. <Cn foo ift toawacljtigl). ï©aet't bat top een* »f «Jflf $
bat <0obt i)em toel binben fal/ en ten tecpen caftijben beur t <J» ^
en ongl)eltjrfe bat btfen oft fcien (toie't i*) on* gtjebacn p«* - ^
fouben top toel be moeptc foaren/oan feïftc toillen V» J**811''^^»*'
meer ijs/top fouben nörl) met gsm mebe-ijiben toe öebbcn/B^1
batf)p fp ffluen meet qaacbtsiboet/ban on^»                    .. ^o^
GoUf j.        ailöttjS fegljt ^>. $m\m : Qui iniuriam faci t, tecipkw Jj^ Da{;
iniqu è geffit: tDie een anber ongljelijf u boet / bic fal t'qu cta$üVi
Ï)P boet/ torn <6oöc toctJetom ontfang^etu $>a& top bjeebev yj^/
-ocr page 271-
^MdL^M PRO MALO REWIS;TIBIVLVSN0CES. 59-
'm
porro ïlle,malis qua non menora rependit j*
r86 mam ob volucres animam tranüiierbèrat auras.
SM^Nbj (ttfWmwV/ wrj'Wmei; ^errj ^W auett.
CV 7 JereumSc/Q}nnmetleclar^e/^umA(^'mlu^jMkl
J^Jt^P mfm/Par te couroux tkfine/ Sim Jme tl Jefatt.
-ocr page 272-
Htn/i r * ChriftclijckenWaerfeggher.                          Ij>7
^cnr ■ w* Capitd : baetbitÉpgbmtlijt&toct$anbetttoo?fct»
$1 JfvtEtit*e oan Jj>. 3ian <6uïöe-monbt/BJiI tcB ïjier nor!) bp tooe* /
^aefe°*££mstafteii)rff ttfcennengïjecft / fioe quabeeen faec&ebat
5)3, 5~Sl)ttrigl3cpbtt3S: Vindidaincordepofita, nocentior vipera.' Chryfift.
%\p t m t'fe'ite ruftenbe/ ijïargïjer en fcïjabenjdter ban een fctgent. ^omü*l:
W*ube ^ oft ïuft ijdiuen/ een fcrgerit in fijnen boefem b?agi)en=>J,er MH
A '£J* mt*ï a&ïjpttnfijn ïjertc ïjabbe.
B nt^e **ec°m fegijt be ar.ttBoojbe tod: bat be gene bietojatuefoerfet/ wraeke
Uia0ï;Uacctmetquaefetbergï)eIbt/ bat bie fijn fieïe boobten net- «squaedn
brjt rJDt- 'ïöant bat atgïj u.ïngïngï) ftrgcnt nan tojatft-gljicrigïjepbt
ftW-T1 t'Östte at ®aerom feer toel nergjjehjcïtt Cïjjpfoftoniug be
^wen Cenfn:?ERt/"1 b'HatrjneViperagijenaemt: toant/ batfer?
ïJc^ ^taofi)nicngï)enniet\)00?tf bjcngljen / banmetfrinetebes
f*0 üo lmtstjS öat öe wngben Öocib' motbersbuprfi ogen bijten/om
ti%ö°^stcr°men : ïjaermoeberboobenbeaïsifpteieuencomcn.
batcn5ec°m toojbtfp Vipera gïjeïjeeten / «te met crarïjt en geüjeïöt
Öcmy e/enö« feïf ben noobt nutter boobt beftterenbe. SWfoo ift mtt
tipt bj.lle ^aïse aïjs een ferpentin t'fjerte bjaegïjt/ en ten epnbe ïart
tïoohL^EO/l,aöeIt)tït bieteniertïtcfteUenbe/ eiifp ftïuenbaertnebe
: ^enaetbehele,
**at«iêi bau üan banöwoojbeiisbefen : $p boobt fijn fieïe/ om
&cet/ Jlein WUv «©at te/bat 1a iemanbt ongeïijr&opfegïjt oft aen*
ft,mapi, acttoocfein1o Iitï)acin/batenguetftnfieïeniet: ïjetenis"
lneteen^tombigl)e»eratie/ baticyqueUingöe. ^tóoftniemanbt
Slip bat^ ffen ftmt ftoegjje/ oftal fpelenbeujnggerbe: enbe bat
£ocrfote^lnMeUicnt'J)erteaf ftaefct: alfoo boet: bp/ate gïjp tojane
Qurtft öwnni / e" WMbt met quaebt te nergïjelben : baer mebc t
^latfc ;!£. fide,3iae/foo groot mogfitbefaecfee3ijn/ biegïjpupt
&aer aerlXf^SÏJcpbt een anbetog fegïjtoft aen-boet/ bat gijp ooclt
^ooit h?SFmt,e föubt boé/foo pp mt bit M eerft fait &s öergïjbe.
^ali cft l^attantitKS bitxlatrïnr h betupgïjt / albujs: Non minus t*ti*nu <k
^Watbt /nn t te lniuriam > <luam »nfe"e: ^>eten éï gijeen minber
^anbtoMrt» ,ör&met ongljelycfitenftgïjclben / &an ffme eerftie=
^tM^n i?"^1* u *»ocn» 5^u / bie fijni* fclféfieïe alfooboobt/ om
Cnanbtrtnh s SPöoetfpfelum mcerbcrongöeïqrïiaen/ ban
?Bi*mS ^aeruptnoIgïit/iftbatgöpqnaïgeB tenjeben
^eni toot «T.Ï? rm anbEr/ bien ongïjeïijclt boet/ foo bat gïjp tTeute.
f^Ö&'ttfe s lreluetoac"&^aeltftenm: baerupttoïgïjt fcertneï
K^ette faprS^ tetlme":/ enbe met beteren tcrïjte/ n fcluen be-
Jcuro^, ^W&en/enbeteftraffen/banbenanberen: toantg^p/
* ^-börr/"'BÖIenBfi«Pöt/ tofiluen mmbetlceöt/quaebt/en fc&a*
w oan ben anberen öebe, €nbebaerom/ift bat gijp 'o Ub
h tg              «at
-ocr page 273-
ipS                          Chriftdijcken Waerfeggher.                   .
tten metrberïctbt/quaett/en frljabe aenboct/ ban ben anberen ön> ♦
€n bacrom / ift bat gïsp b fduenbeurb frifg bpanbt ttitt en Ö^uf
bacr gt)p nor&tanssto fide bctmoojbt / luaercw ijoubt gl)P Ö^JPLt
to tyanbt/ bieb tnacr in't upttoenbtgge een totpnigi) en tflKlti^a
albebeljpboob-fonbe mctbeenigl) ongfjcujdi te boen / tn-oW^
noeïjtanjï bacrmcbcb fide niet en quttft / foo en ift beur ö .na
qudïtngije. <]~ntoiltgl)p btojcuenban ccnclepn fcl>abe en fftCfB
met ras etc bed meerDcrenbefrljabcljjrüefi&i
                         . jr. p
cfeo/oj?. 3tIfoo tojdtttt feun fomtijbtö Be bien / nietten ftrale ftefcenbc/ '3'
«««</. ntenfe tont qttelt oft onbelioo jftjrfc te nae comt: mncr {etfy-atiï*^
fpbecoouen'tmertcr bootst/bacrfp beraufcafjijn.KBant ftrale^»_
eübmangöeioftfttaclalfoolJcrUcfcnöc / moetent terftonbt befff "
«en: toant gljcmepnelijrnbolgljttcr ujatbanïunt oinnenfte W& '
?tlfoo ocfö / bie mettet b,oobt ftjnber fitten / beurbefonbe fp ff
Itt
tojefit/ ban een qudlingtje biemen Ijem aen-bebe / bic i?s ftjnp &*
fte bpanbt.
                                                                          v
De wnck- Cm anberen / ift bat iemanbt b cïeebt ft geurt / oft oot& öf u J
ghierii-he, ftt&t/toilt gijp bat torenen mctblirijaem te toonbentoat totj^i.
befi'?'k toacv'bflt• ^Cf l m***** rottigIjepbt en wferÖP »&* fdfo fide te Wjjj
ft fituren/ en boobelijca te beut-toonben / upt to?aedte ban een f W
quellingöc bie een attbcrb aenboct. 3 ft bat gl)p foo tlepn een faff
f
ten fulcfecnujijfeto jcat / als mettttbcrües utoerfielen: toaer ifl**\
fult gijp bit groot quaebt/enbe be boobt utoer fielen toicHen/bfltf ^
felue be caufe ctt ben auteur af ftti
                                          ,.;
£>ietgl)p bantod/ batbemcnfclje fijnjsfdfjs meefte topafltf:»•
enbe bat niemanbt ong fult6en frijabe en boet/au* top onjs feïuep~£
cïjö top be tojatKetcn rcrijtatfouDcn toillen nemen outr onjs^P^
ben/ en bie onglctbt boen / bat topaen or 0 fduen eerft fouöett .n0 j
Knbegï;innen/enftra«gfjftrafti}ben: iae alleenonis/ enntent^
anberstf l©ant/tnbertoaetöepbt/ niemanbttutoojbtglje^1
ban ban fp fduen / alft al todimftacn engfrenomer. i#.
            cai t
Faufanus <©itmogï;t tod met een toonberbaet trempd berdaert w5**?/
in. Eüack gaaertoag eenjseenenfeer bermaerbentoojftdaer enbe w*11^ ^rf
l,L6' toienss nji)js en eere be bemjbei-js fcer quelbe. £>oo bat lv^JtS^ itfi
mjtfiw)
bcfen b jomen camper/ nu gïjeftemen 3tjr.be/ een -ntt?Li
bdbt creegö/ t'toeirft tot ftjnber eeren opgöerce&t toerbt. <Cö
ffJTf 1^
ftjn bemjöerjï / i)it befe qudlmglje ftjnber öcitcn / cpben man v-,
niet tojefeen en cofte/toüt Ijp nu boobt toaji: foo quant ï)p &$* act
enbegljetffelbe enaoeglj bit metalen bedbttoel bapper/ uj° ^f.^
ten epnbc/ beur bed (lams en ftootensi/om toel/en ben to?atBgt»
)jt:
gljengöeeffelaeronblijfbaJIenbtberrniacBtte. TOimn'.cgP**J^
toyten ban 1» fduen.? toant met eett clcpn facefte/ iae bat niet en ^
-ocr page 274-
fov                    Chriftelijcken Waerfegghtr.                       tpp
bönx» ^bt/fottelijffc te baillen to jeèen/ Jjccft ]&p fp Mum tnber
Zefifft^agjt.
Wtaf -
kfft 00c&üart tmtn ^kripyuo'gïjeMacmt/ ban SCtSencn: e,**»*
"ötfee
/ 0m öatmen Öf m 0Ufr ^w maeïtnbt oyteegft/ enten onglje*
befe °P (frPö*/bat öp al baer eenen gouben roy gjjeftolé ïjaböe: ijp/
be/w r 6^e
mïlc be 0Ccn Öem uptfulrfejs beïïenbe/ ntct IgbeJM
tiptva Ip^ïuenl)etlmengijenomen. £00 boenlptnber fieien/bie
btfn^i
möe impatientieban eenigï) ongljelyea ïmn öoebeltjrK
*nt>u fm/}33iït\ytl\$r boen fp/bie beur betbnlöigöepbt ïjrt quaebt J£5?Ju
Öfoftff          ^>otrflt^/(»n^Pbennorl)tan0) eenjs metten boete "•5";' ','
luC£t.botm3J1nbe/ {»SÖ£bjaegï)tb)efenbebJaciom gjpijem nieten
Öoeah / ^'^bJoojbe: 3©aertfaerne bat nip mtjnen mupl ban atljtct
Cam J J|0U& it*00rït moeten tegöeng |)emban achter gaen tipt*
top vJfr$ «n anber trjbt/ gaf l)em eenen leefeer eenen flagl) oy ben
bat^at öcbe ÖP oaet tegïjen^iet: ban öp fepbe: 3,ft utet iammn*/
ts>insw
niCt m ^Wanneer-men metten ftojm- ijoebt moeflt upt*
$l}iIofoyl)te öceftbanfulcngbeelmcerenbe? c$<mm.
0611 öcöI *?* ^wöeural. €enisbjaü*er te Sïleranbjien eenen ou=
fcötmp/r
minan/ ötebanbe^epbenenomringöelt 3tjnbe/ mtt
ïpnbe erf^^
mïaftigïje quelüngften ouer-balïen.ban ïjenuebenten
^mtS^m&it sijnbe / 3©at miraneï Mtopt «Tfijiftuö fijnen
fottnJthh Öaööc i^P saf&imbeuranttooojbe:. 3Datmtrafiel
Lil]iriem
«ebcr rrfanV*8^&$ ^ Öjirat&onfen 3£eere / bat tcS/noc!) om aï n? heydt is
b°°w-fttih
pen/ ongficïöcB/ fuijt/en flagöen/ noclj om al Ijst argg een groot
irakei.
^tmfctó itocewft|8mp m]jetom' ,enbet•i!Soof«foo:l)et^sem^*,'
fiöm: enheh S^^eur quaebt te bergelben: ongljeltjcBberb?a?
ftc Canïei ^wtopanbmbibben.. ï^erUan bjceber/in'tnae?
y^ebtomfacïitmi»öt0ï|fpötteümnj0Ö^
(f*^ Jfec ^f f«/ fniegöeï &ft boïmaetnte ratötmoebigöepbt/
XJP ïSr £ben
«ooft «* Küibcren <6cötö: oy batten alle
biü*
7 font,£ï quaebt met quaebt te bergje Iben/ber*
Höitbtn . rÖDm magij / eubetnttJcnbigöen bjebe bes öerten be*
* ^men tcnö*/' &«t g£p/ baerbjebeiö/ niet göeujeaenen
Gap.
-ocr page 275-
ioó              .'          ehtiftelijckenWaerfcggher»
C A P. L X.
VViefalmy keft van al, hier P'attentie leer en?
De GeeJjel3Croon3en Gal^n fheyligh Cruys ons Ht&{t'
fr^'2 S^tooïbtbaicoïtflcnenöcilenmtbbfïgefof^/0^
air patientte en löbtfacmyepbt te leeren. #atiettttf <
(^Atoerbulbigïjepbtisj/ alijicmanbtgyeliiru «nncW»
? W k?g-mocöehjtfclijbt enberb?aegyt/ t'gljene &* V-L^
'j^jf* tccyen-romt/ ban toten battetljcmgyefryicfct:*1' te
««en. fcn. bat ï)p-t ^^ötent yfeft cftniet. £>oo batmen befe ötuöÖ?;^
bJcrc&e fttït in triuulatie/tegyen-fpocbt/cn in al bat pijnelijcB »ƒ ft
toenbigïj oft uptbienbigy: get 30 öattet onjs <6obt toe fepnbf / ,
banlerljtribegyeacngyebaentoojbt/ oftoocfcbeur yetop-#ƒ' ^
bpanbtg / en alt'gyene batypbaertoepleegg alöinftatmcn^ t
gyenjupcfecn: algSijntuMbemcnfrijen/betocereuv «lonfcff?^
teïjclligyc nature. t©it biojbt al gtïebenbanben patiënten en »)» .
wen / om meerber goebt en gyctoin te crijgeH/t'toelcfi yp ü^^p A
3llfoo bjaegyt ben aenbelbt ïiz trefïenbe {lagen ber yamerctt/oi». J
ijfer bat \yttt is te fmcben/entcn fecyocue beé bJcrcfts op ttinaffB,^
^eerrenentieenlof ber patienticisSfoo groot/ bat |>. <J5?C0^|t;
meteenfojtefententie alfegljtbatnien feggljen mogljt: teb^Lfi
GrtplÜd, Ego virtutem patientis, &ügnis& miraculis maiorem credo ' ^m
*«'*• u acïjtc bc öeugljbt ban lijbtfaemöcpbt meer ban bc n arïjt bfl»1 t(((S
liettenenmiraïiricnteboen. 3tcm: Sineferro& flammam1^
cfle pofllimus, fi patientiam in animo verackerconferuamus : ^
mogyenfonber fbJecrbt oftbrtr marteïaerg teejbctt/ ift &fit^|tf
timttebïaeraryteïyfHittons$yertcb£bJaren. TBatiffcr &$ 1{St>tf
onber alle bjomigyebcn/ ban martelaer te too^bei^en toat ta& v
etxt/
ban be crooneber martpritn t'ontfangyen i ^ulefes ^£/ctf
gljebcurcnbeurliibtfacmyepbt. ^ooïtecnjöljoeCyjiftujSf^^ 0
nietaKeenalgb'eeutoigye 3©aetïjcpfctfijns?baberg/ mattoo^ ^
bit
bp erpcriratte alberluft gïjtbJtten e an/bJsttst ban Isbett i& lP
x«f.z i'i toat rraryt en ïjeetlijffeycpbt baer in gljtlegycn të. 2Mbi$ ^fAf
patientiaveftra pofiid'.bws atrimas v^ftras : 3iP. patientic *?, pf*
lieben b fieien befittcn. 3$ niet een f oUdiufce/cracytigye/*" ' ^ yé
6c faerfo/ beur toifc&e mm tot gyetotn/ bctoaemüTe / ^ce ^ ^Iffc
beurten fijnber rietmmbVmtotgöegloiiegyccomertcatt*t&$
met alle bc cloereyepijt/ etacyt / tu gyttotlbt bcp bjeerett^ *JIC
tcbeeomen.
                                                                ^pa-
p««.t6. ^itberftere&tbclBrjfe-ittanmctcojtetooojben: Mdior ^
-ocr page 276-
t>r
,: ^FECTVMElTIENTlAiEXEMPLAR.CHRISTVSBiSSVS. 60.
- -                                                           s-------------pg                                                                          ■
rrangi aduerfis^Vbi per compendia difcam ?
_^^defiriptutn ï1agris,Cruce/Sanguine Chrifti.
X- txemph mharte/QuepmfMe cmparte/Les maux,et h tart
^^fi^m^LeJmt, la cauramw/Et lu Chnft Umort.
-ocr page 277-
tiCt. .              Chnftelijcken \Vaeiïcggh.er.                             *»:<■■
Bbt»Iir° rti: <?enbtt&uïösg!»menfilrisntftttt adjtat/bftneenk
ficic u*on»ni man. <Syp Ijebt ben albercöaeijjcliften frïjat/ bat te b
^e
to ,tc bttoaten in f en e Upn trance acröen batöen utoeg lttfiacm&
ïoofhr ttse öefcc tof ccclt eft öcr Ötl{M,/ &** & uPf x ntït ai f9n wagöt/
tatbt/
7 ^toJttMÏKrSt/otnü bietcontftttenentenemen. ÜÖat
brt ^r °*n D*e te btbjgben/ en bic foo ïnct te benttcn / m b'mibben
*eubiirrï
m Pn"^cn / öat SÏJP ö*c yict-nae-maeljji mcogyt tnbet
Sljt^^Potmetljjebc en trunnplje bcfittcn * <6geen toapenen/
b teftf?^^ S&emtogf 5cpbt/ggemrjccbt/oftb|ienbïn en tonnen
Öïlit if- co,n*n oft ftripen/ fonber patientie: en fiebt gï>p bie / gbp
e«; ^ernoeQÖ/ toant bieen té niet om bertomncn. Qui patitur, vin- l»mft.s*«
3(leuJlööt/bictoint.'«i:,ötocIg5efcpt.                                     *""•
Uien «af m oa" ^ttct foo isYbitjs ai te toóberïtjene een faer6e / bat?
*fte oorjjlltteanberjs niet te toetene en fteit/alft cmmergpass g£eeft:
ftttri)t£«rlrtÖÖ»ctbartop bic bp eng en in ong hebben. .jUtóertop
B|)e(tQfr °mnugl)elupbctt / ïtititt feift ban tointcr-cleebcren totï
,acts Xütuï Ö^^8"/ ^bcD^
1U£t aen m Doen/ ooc& a*ft öcn ttjtït bes
*0c Wt.
pff ^ ^p 3'jnalpat«ntigï)/ foo't fcfignt/ tot battet
l*ifttt cJ::maer bat Mijrfct alberbeft/alffcr iet te Igbcn #: ai en toactt
^fttct w 0o?De6en / onjïfoutpaffe gfiefpjobcn: ban bcbmfctmcn
btlli6en rt t^)cpöt
r oatt£r «ttmaubt t'yupjJ en i$ / alfme-n cp eng
S^tfe i^'ai fefieeut toontict te toefen / aUboïangfte aift al toe}
^Ijotlfaa ?toefcÖÖt beïDgfe-man feer tori: 5©enbouïn pjoefte«u.i7.
j ^bipiic
s ae*ben baten: cnbe betribulatie bepjoeft be iceïjts
pb&en bch1^^80* ^00 Ian8$e a,fta* natc cn^ finnengatt/top
^ebts jeer"e?atientie benbet tocerelt: maer een toepnijjïj tcgyetu
f ^ttenh 0ns toeI a«öerjS. «©an fpjingyt ben pot in ftur aen/ als
b
y bicir'^^fotgttoecbt.maerbiebatpjocfbier tan berbja*
^^etqyï^tofboïmaeeStSÉpbt : bietjS niet en f anïijben/bie
** Pot/ wcïl nwbe/ en too jbt/ abs eenen ööeb jofeenen ongetrouw
h'^bjSJ?r?pm-
ohbec: fooi ReUlttflftÖw**in toefen ^ /ban b'ecttfijbeoft ban
S?*11' Siiil *eetmen attt)öW op fijn Jjoebe 3gn / om toef te beebja*
S0tuinaf^S, ,suftölï rp?eStbanber0ljeIgc6eocffeningye/ cnbe*
»J*** Dceft ÏÏ79btfa«mö«pM / ggenoegfi gfirigcfe be l»gfc- man
Vj^c^fcili ^?6ctl: Quptidianafornaxjnoftra,eftJ humanalin- A»g»fl.l*.
ïiïi+ §uli)PrJCet,'o"m«unclaüdatJ nuncvitupcrat j nos, vtfornax >o.Co»f
iJ??00»'öeuSf: ^ITm,ft8en!8rong&e Ifipt ïjp) is alö onfen bagfie, ^- J7-
S?ft|P«i/Srf-5,nt/ afei>« on<* «" ?^ft nu mif-ptóft/ foo
oZaM 0nSbaSSbcnï)cucn bejspot-badtenstocrrfepjoeft.^o»
sy«« ciibetS0r
ötoErcfe/ tattentieeflbegfieftabigftepbtbcut
*llijanbttcl)ebbeti,
c                3ïen-g5e?
-ocr page 278-
102                          ChriftelijckenWaerfeggher.                 .*.$
Patiemk «en-gïjefienban/batbitnwpbtbanl&atiertticfoofrteflcttt*nJ ^
n
gocdt tracöttgö w foo top bouen gbefept Öcbben / jnaet in een ftfl$™JL.
"UJ ^otfeeirnirt en toaft: toattaebt om Hit te beramen * $>e *l*9»Y^ C
Wie jat my bcji Paüeutie leerenl"®t antÜJOOJbe fegl)t foo: De ü^#'
Croon,eu t'cruj/s o»j tfwfw.bat iö te feggï)en:$|ct innigï) cnbe 00*^
rigfi ouer-bentaen ban'tltjben en boobt €ljitfti 3|cfu. .IW^I $
tien/ennamentïncfebepaffieonjSpeeren/ tac<Cl)itflus*-feïus/ *ctep
eenen grcoten openen boccfe / Ban bupten en ban binnen nut Qi0'
Patientk- taftclgr&e letteren bol bcfcl)icuen> %ntocltfeen/top/bouwb^^
Wek. bcrliirns toijfIjepbt en mogljentljcpbt/ anberö niet en lefcn / Dan ^e
fpjefelijttte lief bc/ oncpnbeujcfee betmtjertigijepbt / onbegriJi>fl1^
facjjtniocbigïjepbt/gronbeloofe goebtfitpbt/ ootinoebigljcpc^ ^
öulbigljepbt/en jjatientie: enbebetgftelncue faligljc Icmn / tfl:' ,
allenortbertoijfingïje ♦ £00 batter (aen-gaenbe ons" \j:üx-^tlX
Uan löatientie) niet tet toeetelt en isVbat eenigïj mcnfthc mogD* * ,*,
tomen/innaem/faem/ïi)t/ goeöt/üjieuben/en al oattcrüV o-* ^
en heeaban als eremncl en betoijs ban Itjbtfaemljepöt/ in °n^'^^
re.^tenb^ claerlijcfe en bebiubmbein fp felum/alöuö: #iet allc^lfu
ïjebb'icStelemectlijbengibêrbient/ niet alleen en ïjebbcu be WltL*
beel meer gljeleben: maet oocn ChjiftujS mijnen ^«ere/mijnen tw
tepn/ mijnen lepbtf-man/ Ijeelt btle meer gljeleben / foubcr cc tf1»*
3ae/ bat meetuS'top tonnen in elcfeïijbcn/bat on$$ bpfonöcr **
tornt/ yW&anigö ïjct 3yV oocït eenigbe b.-fonbcre faerfee in b'Uuen ^
hjbmonjïJ>aügl)-maecuergbmbm enbcbemerrUcn/ öaerW*^
niebe mogben trooftm/ en tot betbttlbigfjcpbt in om ujben wrw
3ern/ird.
fuper Cant.
feen. t©aetom/£>. Bcrnarbtbcbefoo/cngafoocKraebtfijn,Irilfi
b?oeberjSÖctfcluetebotn/feggljtnbcalbu$i: 13anbat icfeecïi»-'^^/
in t'tlooftet gijetomen ben/ foo Ijebu'tcH mp / uvt al t'loben <£ 9* j|t
als een Jjooötelfcen en buffcl ban mpirlje gljcmaetfet/ en bat ?|? ^
bojft gljcfttfecn/ om in alleftoaetigljepbt/ tegöcn-fuoebt/ctl ^ffc*
mijn toe-blurï)t bacr acit te nemen: eilaïë beur ben rcucfe öan n* ^
berftcrebt te toojben. Tu quoque; fi fapis: 50o«t gftp oorfe f°0 "$/
Sp)5ijtg&ptoiijs. «Önbttbctogft biefcijübetijeban &■*&*&&
bacr Ijpalle beinftmmeritenber#ame€I)ji(ri / mfgne atj^r^t
ten bonbel is omljclfenbe: met befe fententie baer bp gfteö0^ pjib'1
cmu. 1. bet €antijcben gljcnomen: Faiciculus myrrhae dile&usmeU* ^f*
intci-vbéra meacommorahkurrjitóijncnbeminbtniiSmpalöf ^
fclfecnbanmpjrhe r battoiiricfealtijbtöop mijn Ijnt en bo^.^
ghen. <enbati0bejja(Tie €l}%ifti altijbtiS bantfeelijrö WDai^
toefen: en fp fcïfö baer mebe berftercfeen.
                     y A,ö«Dt
i^oemenfp felumm^Ueti noobti»au tribmatie en ugo»*-'*#$
-ocr page 279-
*tteth               ChriöèlijÊkcnWaerfcgghcr,                         103
tccbt ^,tfic*WHïwï|d$«n utagljcnbemoet / ftïfimeteen gïjc*
'8»tu ***$*$& wmcöie/ bat leert on0£>tttte#ectcr/albums: Chiifto
ijtit I £ain carne,& vos eadem coguatione armaminj:Stcngljeuen *• *** 4.
*orl^ h ftuö fcIue w fÖn ur^atm fo° öftdeben ïjeeft/ toeeft gl)pliebm
ben h.
Wt fuïf**& gljebendtan/ als tod gljetoapcnt/ tegöm alle h>
,tnïaticntie.
|rïrt Set trupjj en Irjben €X$M/ in utoe gl)cbad)tem
Ê ^f*00
mItGÖPtotofïöanonbetbulbigljïp&ttoarlitcn.
fa^j^wtS^aaib/alsicenfonbtrlmglje ftgure«£'&?iftt/ puct be*R|-'«-
tg ltl^e&Jotl 6Öcblucl>t 3ijnbr/tn gaenbe al frljjepébe/ Wootf-boctjS/
&' '
eg
n l Ö&ebtcKten ïjoofbe/ ïjeeft fijn lijben bcrbulbriijdt gl)cb?agcu/
fcgg. metlÖt& Öctbertoijt/en groot laftet bat *>emci l)em.naer-rup/
%t/rr Ï3E: %ie^ere5egrc'icre,,virfanguinufn; & vir Belial.; <6att
2tbifEact upt SÖP Woebt^ginerigïjcn man/en biipuclfrlje mcnfrij.Slfe
&en* Ce?lbjoom Capitepn ban »©aitib/ om bcfenfrlnmnenlafter/
btn/ *lt Öoofbt af flaen toilbe/foo Ijeeft Ijem beconincö toebedjeus
Q^w^ÖSÖenbe: Dimitcecum,&c. Haetöcmtytj gaen/enlaetl)em
&cJ?en:6ctt黣obt$to^^^
ttuny yrt'ct3ob ooefe crnibnbeïlmöï)e ercmnel Dan uattenttegScs 1.41.
^oer&i- ^ f^n
cpöcn è«Pf-tou^E ïjetn cucïnglj&itl/en alg bet;
4"^^° fijnen nmftè" noebt/en allen bc/fittenbe cpben milt jjoop.
tfoifc öeïJoen bc Stpoftelen en anbete 1£epligl)cn Ijun met bc padie
^e^Söetoauent: enmibt^bieninalle Imn Inbcn toel gljetnoebt
^Sc*
nitt alicen fommiglje Mn bien natr b'ercmpci Ctijtfti
^StEUPftïtoeftnbe / macral Jjttlijben tf&ifttin fljeite b?a=
%»tm / J/S0Dt& ^.^rancifruö be principale littcecfeenen in fgnlt*
fti ttpthi &^ara ^e
monte Fa^co' DC inftmmenten bet paflïe <€l)i>
t>it, wUt6elÖC8int'l)ertegï)epriiitöebbenbe. ffltt reben roert ons
tientje n^^bben be^epligljtn in b'oube Ccftament fulefc een pa*
*F ^iftt lic hxbt/
tcr fP mltïf £cncn fP"CÖfï «» openen uoerti ber paffic
**Un foo ri[ In ' *n
oa££ na£* öc ^^«5^ bj* nttutom 'gteftaments
»cle«rcn/ h6SÖebïaggen/ öoetocclteinto: beöcojentoppaticntic
SÖen hthh
£'^^Hifïen ban tc«r-gaenbe en nacüolgöenöe^ep?
8ljelïben jTef Ö'E/ eftï^e«Snfl^efa6em/
tóet uPr «eföetoan onö
<5^erjeöt om pattentie te criiööctu
tóL??i0nf/0 ^C£CC 3rfu/ &cur * !ÖDm toedoft ctt gljdectt:
^JPbPhi.lS.'l?fl®' "^^ foo mijn feertebeur-pjtnten/ bat«6
»          öèiS6 tuto«pafrien göenictenmaglj: en «toeboet-ftap^
too£öerc&rwI?fttEntie oodtnaer bolgtjcn in't lijben / opbeb^
«töcpbt/battmettotetottbhjtien. amen.
c g               Cap.
-ocr page 280-
i04                        ChriftelijckenWaerfegghcr.
Ca p. l x i.
Wat wint den armen dwaes}die een ander benijdt?
Hy quetjl Jy felf(eykes) eer hy een anderjmijt:
Denitfi S-^5^5^ ^«itmttemmepninggebanfoobanigeb?aggfjj{
ghc hin. (uf f- SKA manierebanfuje&éV iovombeutbetyembc m*"
iicrtfyfei- -flsSo ^W ban anttoooibm/ter Bennie tomen banbe«Je
UCB
' $t&&£p bi$)tpbt efi onfafïjoojïiiffeljepbt/ ban ÏQtynt öaJrfe
V^^»^ gytbjaeggttooibt. «ï&öcli]ir6 / bpejcemötl/1110^
bjagöe: om te toonen goe tiualgtfe en goe fotteujefe bat ï)p bo« /
een anbet benijbt: foo bjaeggtmen toat ï)p toint. $Mjs oftmeti UP j.
patent mp meteenigge befefïeltjr&e reben togsi / goe oubJip1-'
bat l)p boet/bie iemanbt benijbt.
                                    saté^
• ©eanttoooibefegï)t:H7ga^j(7/c/«f»,«r^rcnrf»^r/wfi'f:t,a ^z
$P boet foo fottehjrB/ aïjs oft iemanbt / toiiirnbe een anbet fm"r t
eerftfp feluen quetfte/ eer &p ben fiagg toelóngeft* ^ oft,*?em
fjet ftoeerbt / baer gp een onber mebe toilt te feeere gaen / in'1 »* $
fp feïuen in t'goofbt feetfbe/ en binnen bten benanbeten onggWp ^t
ontgingge. <®ft / bat iemanbt een geete tangïje/b?anbt bif i# ' l#
gloepenbe gfer grepe/ om een anber naer t'goofbt te flaen oft w £^
nen / efi in t'grtjaen fijn Ijanbt terbjanbbe/ eer gp't toel op &ö* ,
ftaen. £00 boet een nijbigy menftge: bolgfjenbe bat feggb*" * &
Tfil.7, Öen$£OöJjete <©auiö : Conueneturdolorcius incaputeius '• ^
verticem ipfius iniquitas eius defcendet: £>ijn bjoef ï)epbt/en ff^
falgem on fijnen epggenen ton tomoi: mbefgnbooggepbt &l°^
fijn epggen goofbt balen.
                                                t / &
H3antntjbiggepbtijïaïjs een Wet enbe peftilentiaeïenb?*»1»! /
t'gette ban gem bk't bjaeggt. €n aio gp tl anber baer mebe &<J^tf
foo cjuetft ï>p fp feluen/ eet't ben anbcrentoeï ggetoaer toerbt. *' j.
«miw. f«Pt £>. ^ieronpmuiö: O inuidia , primüm mordax tui i &' ^ itl-
pw». 14. gepbt / t>« altgbtis b feluen eerftbijt en bernielt! Putredo ofl»»J ^
ui dia: j&gbigïjepbt tö een berrottingge ber ggebeentcn. t©flt t.Lttf
berftintoenbigg al be tracgt bess ggeefte / ban gem bidtva^> of
JA&imt. bjaeggt. <0gehjrfiben roeit getgfet eet/ aü*uoeetbengbi08^' Dt,
hM6' a nnöiguemcnftgen^tem^enngbiggmmfcgeisfgn^ft^^».^
aJdl Stem een anber/albug: Inuidia fupplicium foum c{kM&&W
Mttam.
Jaerfelf0tojmentenaraffe.<eenanber^oetefépt6w»ï
Inuidia.Siculi non inuenere tyranni Maius torment'1 *^^
H,mi;b.t. ^iealbertojeebftetprannenban^irilien mgebbenttopy"*,^
mi' torment berfiertoft bonöen/ban nijbigöepMenipv ^cwetf» ^
-ocr page 281-
Q
£uid lucrer, oUiquans iocios liuore maligno i7
psetib
i/ante omnes>HS carnificina dol ons .
Ql^^w V&mk/Qté totfours^^L* vu l'autruyï.
^^^^jreue/Rr^ieJê 'creue/Son coeurgros i'mnuy.
-ocr page 282-
C Jwv. .           ChriftelijckenWaerfegghcr.                        205
be,J. JfnÖbigBepbtbiaegfif/ als eenfinagljenbefiangfie/ oft bjan*
°«olaintne in fijnö felfë gerte: en aïjs een ft|jccre gaer fdtten ett bc.
%^enÖbigycpbt moet oocfi tori een fcyabeïijfftefaetRC 5tjn / bat fp
^bai ölbert,cfl:f/ ö'alberfcgoonfte/en b'alberp?ijfeïijf6fte bingen
beri, SÖt/ en foetfit te berbctuen / oft ommersJ tebetbjue&en / en te
uElB "Peeren. q^en Öepligen Jöafüniis fegftt albus: t©e nijbt is s'sup- &#L
^Pn f^m'
3&e noch meer feptgp: ;©engbiggepbtmaerïübatbe
^hfe tm öwputl&• ^nberg/toaet gpnocï> eenen goeben engeï. W>t
0 telt ai nanfeÖÖt: ^tntöen nÓötöejstopanDtjs «sbe boobtter toce? s*j>. *.
ïlÖSDTCCotUcn* ^niit öc nijbigyepbt onjs eetfte oubers uptttt #ara?
ftclen 0?ï,en Öcbbenbe/ en onginb'bebtoanefi brgboobtg naer
E IW, ^^ iïcÖaem ggctyaggt / geeft bouen bien ben ecrften boobt?
oCcy Dcfcacn / beur Cain. Stlbussfipt £>. 3ian: Propter qmd Cain g*«A-
^&aer          ' ^u*a°Pcrac'userantmaligna,fratris autemeiusiufta: *' M"'3-*
F Üje^0ln&ceft Cain 3MieI fijnen bjoeber bermoojbtf om bat fijn gfie*
*n hJ*e»n tIuacöt toaren / enbe fijng bjocberjs goebt en rer gtbeerbiglj:
bp fp f™ al floegö Cain Slbel boobr/nocfitang quctfte fip efi boobbe
Heuj, Utn wtftnaetöeficle/ beur ben nijbt biefip in t'fierte op fi>
«ïinj, ^El,eïb?oegfi:oor6 ban eer fip bien upttoébrintfi te Hennen gaf,.
hetroft tontcar"ficeft ÖPmct fijn ngbigyepbt fijnen bjocberSïbeï
^athUf"f***** artpricn boen gebbmter emtoigerglo?ie:enfpfcIuen
^i» ■ eft onIau6& gficmaecBt in fiele en in ficfiacm.
tr°on^ s ^"flö8" fiem alïe ngbigge menfeöen naer/ als gunnen jkv
^•3t»fift« kpbf-man / naerben booren gfieeft. Stlbuiö fnjefctbcu
a^ieru SubajS in fijnen fepnbt-b Jief: Vae illis, qui m viam Cairi M.&ft.
^x[u\l eeÖen-hcben/ tntben toegfi ban Cain fn-gaen. <£nbe
39nbe/l 00r&öCn toegfi besi bupueïjs: bef-fialuenoocfc berfefiert
öïten^r^toPÖem ctn^tegfietaecïten/ biefieminfoobpanbehjtfie
f6nöcen!) cpi5t ^toercfe nae-fcolgfien. K©ant/ gfielijtfeer gfiecn
^atnrSi„J:iell'eft,eïoo rontrariealjsnijbigïjcpbt: fooiftootfi fe&er/
ben/ 0ftn h T01 teeit«naeï contrarie gfirioont m bergolben fal toojs
^ttgbirtfi *e* ^^firfbeinrtbeemtoiggeen&oogöftegtojic: eö
Söcpbt met be eeutoig9e bie^fte berboemeniffe.
<%be&t testen jjaet cnnijöt;
ïShf^^^^^öeyttteetfimutoetKinberentjSrfoo
rS°;^,£PötfietmerefibattsS,öpanbtiSbienaren : Wp
"ÏSSS lbf utoeïtó&efooonfrfiertmbertouIIe/ batb*
n90iöfiepbtai-baerg|,empïaet«enbinbe. ®mm.
t tij               Ca*.
-ocr page 283-
toö                          Chriftelijcken Waerfeggher.
C A P. L X I I.
Hoefal ick. *ny dan hieraan mijnen yyxncit vvnw1'
Chy moet hem cokn vier3op fijnen cop ontjlekgn.
saifehe S-r^^v e *#üftf£!Stomr- *atntt Capitcïm f^efceti flïjjjj
wrike. (($) °^ uartentte/bcrbiagt)facmf)cpbt/ fottbcr bcntjbe'Y *1Jt
Ambaecren/oftbJ?tfeen:maer alle mcnfctjen cnö(ï"?L/
P}/ foo met/nocl) cu Iaeten £un foo itrIjte niet qm-tf
eU Jj
noclj gfjefeggljcn / atófp gïjtboelcn öatfpgÖc^lüftt
$nban/ aengijcften battet foo quacbtombocuiiö/ fP'c^
ongfjebajoncnte laten: Ijur baojbtracbt gljegeuen/cm b bjel
rfr ^
gljctcbaje&cn V als gijpt emmers nieten bailt ot.bergolbett
lfl Dt
i,c»r.i. beur-bpgaen. «Sllfoo gljeeft $. :$aulit0 raeöt/ Ijoctjcm tf1110',^
mogfjt bcrglojieten / als ï)p cmmerpfouber roemen en gïo^tfrcn '• j
3t1nenean. vE>atJjpfjeininben^eeïegïojierc/feptI)p. &Ifo0°0j.pA
nïjsgfjpb emmers m eens oft in anbersbj?t,fcentotlt: foo moetij «
ubaenbpauötrolrn op fijnïjoofqt ontfteuen. %tiimtpnt/ a^,^
l)em foo bembiengljtiuubi^cnbetbao^cntlupbt/ en foobettt'1' ,
inecftet.baojbt / bat gijp fjcnt tot ouerïjoofbtint-bierfteU / oft*
ininftenbier ooftjnljoofbt maeelicn tont/bat gljp'tjS baer nirttë#L
nocgi) fult Ijebben. mant / baat moet oft niaglj met reben WJJJ!
anberöbegfjceren / banbatfjetemaebt gfjecaftrjbt3ij / cnbe öie** 'j
öe / ijem betere $ an.berjï / ï)et ,baa?r een ,ongfjenabigD£?^
toieeWöcpöt/eftönmfnfrljchjtiljepbt/ Jjem&fleen m't lijben/** "L
neeenpanber0/oorhfijnjïbpaiiöt$ / bcrbhjocn. 5Dtt bebjoeöfI'.
som* ï|epbcnen ooefe bael. Stlbug fegfjt jbencta: Oudelitas, minim* *t
manum malum eft. Ferina ifta eft rabies: ItëjeebtfjtpbtijS een &**#
t'eene-mael onmtnfcfjelgrtt.^tt iö een raferije/ en bettocebtlj*?öt. ,p
VJilbe gij ebicrt,en. -SEer conttaöe/cen .menfr&c/upttet nature QP& $
tieren/ alp Ijp upt eenigöe Jtocbtfacrfte.woct -toojniglj baefen .* W
tr
Ö?majf-banmeerber yrjne/bananber / banbanfpfeüien/ ^^JLy
tucimat. nemen. SUbus g&etupgf)t ï>it&ucianuie: Viro natura. bapo,i&**M.
te autem feruo, mulro durius eft, de aliis, quam de fe fumere 'UP':^/
cium.^attiS t'g&ene bat bap recijt te beureufepöen.Slae &at uitf* (
Dicgt». ffpt «StogenejS: Humanum habctur, vltioneminimici, fi qua" °JLp
occafioncm incident, «egligere: %)it ftact betmnfrïjeiötlie/af »J*
nigljepbttpe/ beb3jaeöefgngbpmib,r0ybie$ ooïfacc&e/enI«<*,<al
ïjepbt Ijebbenbe/ te laeten ujben/eu beur bp gaen.
                 ,rf flfli A
Jïiaer cnuutrg / (foo bap tuben eetften fepben )$)p en ?tjt **& q0 $
ffcllen/ gijp enbaflt b nietlateu göefcggïjen/gï)p baütb ba^uci1: ^
-ocr page 284-
Mobile ac mvvMJ^^^-i^^k^ Ó2'
r
N>ua ratione meos vlcifcar plenius Wfces.
Aggere candenteS iffltnico in vertice prunas^
©f^morf ^«tj soOr, Wv x,pgtwj \oP tmffrWl-
Q^e/i- £/Z & vengeance/Qiu Ie mieuxJeflante/A vamer mm tort^
1h clmbler k Wcafe/Le tejie maumife/Qm te hak a
*W*-|
-ocr page 285-
b,1lt/h               ChriftelijckcnWaerfegghcr.                         307
^ier/ «■ mfaftfie: nemtutombpanbt/ enftcïtïjetut'mib&enm
boetihr5touec Swïbt. 2ae/ batgbpbem foo futoen feggötnen
t)tnS bat s^p08rfe toïm°v®" Öoot'öt onf ftcïit / rfl bert bjrnt*
^ at Snumcrjs ecu fttange tojaebe gbenoegïj:men fcubt feggetu
ba?
£ rt?PiD$WÉ <©auib toerl)neït bcfe beur een ban be inccftc pijnen/
dent{if ^"^^fonöarentojaeuemebcnemt. $Pft?tl"00
: Ca" ^/ï*
ftet)t JP51 eos carbones: in ignem deiicies eos: in miièriis non fuhfi-
'ttaetfef' ^feÖSÖen toÜDe : «Dtboofe menfrhen/ o^eere/ bie
t,tcn,w^*,eIc: fPftÖ(vym iutntóngljen aio ferpenren / fp bjagljen
^««t/iï* * ^^^pe/onber Ö«n liffl»*» ♦ fP follé toonbee boojt:
«ntcotn
fu{tle tort üiuöen: fp en fuüen utoc gobbchjebe jjanbt niet
nenwm' ^aerft»Umopben-bcbenglocpenbecolenballen/algus
fp en fS!9^ «ghen/oft fjagljel. 3iac / gijp fuftfc in fbtct toerpen:
bcn: fp71!!1
In Öunne batnuigücpbt wet Wijnen ftaen / noeö boiöet?
&irtr Öuniu0£tcnbertoonnen gbcum.
toe-ej, ^ÖPtoelban/ toatcenfrberp.' tojaebe t>&tttti&/ bieb bier.
6jjrij,w^te,l/iaegljeraebentoojbt/oiicrutocn1opanbt {bemrolett
bcrte brf
öt t'ontftenm/ljem m t'biet te ftellcn/ öem té laetften foo
^öcm r*6"'
ötU ^p U1 fiul 'ttiferie/&atijutgïjepbt / en clagelije&en
^•«Uecïi
m ^a£tmtt cn fal tonnen bhjtten ftaenbe^JBaer bat bp
öc/ ate eS°nUm SÖ^6»0^ *n utoe cracbtiglje banbt onbectoojpens
%it jg anöet menfebe/enbanbpanbt bjienbttoerbe 4
^etftc/^tbJijfeljjf h/in albet manieren/b aibettyoomfte/ b'aïber?
to?o&m\jïï1sïï,etwofi'td9|*ftcïl,ïacfie 7 beuibjelc&egöp toelgöe*
^tlpjtjfe^k en utoeng&cöoubenbpanbt/uibjienbtbctanbert:
BÖcb>aaï.fscït^ban oft gijp ijcm in bpanbtfcbap/fonber/en te niet ...
^WëS™0*- 3©ant / bp alle natiën ban bolcbe/ en in alle &t* f?*™1
toclc
6e/belUcn/f"b be bittonen meeft pjijgbaer te toefen / bcut eb*»*,
^in/entairi!awbt/
mrttemtnftebetberuinglje/en metmceftegfje? tf™**
toinbtrs/ w^8" tooltb/rgeitbom/en ban fteben/tot beboet" *#§?*?*'
'tocSönn-ïieSr0tlttcn *»«**»' toant fmc&ebittojie te oojbo^Iijcb/
öertücbe\öiflrbicfooüertoonnmtoo^bt* ® e maniere banbetoons
^^ttcienfc*,, *J£utfept/bittoojbtnubooitssin bettoxebolgcnbc
om nSff1f1tcc^3!?ru «&jifte/beur utoc bpanben gebeben/
m»£?«?•■ eel tct9^nibetbantojabete maerben: ?teert
«tllZ:s9nen"panotüeïD^0Ö«n/cnbeminnen / op bat
M ocui'»atientie/ en liefbe/magö bertoinnen.Stmcn.
Gap,
-ocr page 286-
xo&                         Chriftelijckcn Waerleggher.
Cap. lxiii.
VVerdt dat met fijnen danck? en fonder Jlagh oftfloot?
Verleent hemfpijs en drack: en cleedt hem heeft hyts no°a '
Nieuwe yr^f^i) Setfcnberrcbmmcooïjtgïjpbittojagöenrtofln^g
vondt vau ^S^'F^ OÖP utoen bpanbt in t toer fcubtt tonnen CttM»' n
Yiftorie. ^j^ ^ oof&colf oufgttt)oofbtontftcöen/foomocftgD?,-J^e
cerft tot fulcnp bcrtoilligljen/ oft bettoelbiglje»» ^
bertoiüigl)en/bat gïjecf t tlcpn bartoc. Ce ^cr^,c.D(?
gi)cn / ijoe faï bat. gbeft Inebcn fonber flaglj oft vo
toant/ t'iötoritebencKcn/bati)pi)enitorrtoccrenfal/ enbaftetu
gïjen ballen fullen/ bacr fultft toercn/en tocber on Ijanben «s. ^ C
•®c
anttooojbefegljt: £>uijft Öem/ laeftijcm/ enrlccbt Öcl1t^fP
noobr. Sivitgembjembtberlranbt/ en nicuto maniere ban b>?'■ %
te nemen/ beurfulcfeemibbelen /bacrmetiliefbe/cnbjtenötny^
mebe placet te betogfen.'Oren té gl)een toonber/ batbiemanif** %/
tojaeBe/on&bjembebnntBt: \»ant fp tornt ban b'anbcr wfCL,ti
bantoacr b*albej*efte en bolmaecBftegaucn tomen: te toeten/*'
bouen.t©ieberrerepft/bieüjengï)t gïjerrne toatbjembtjicn nic^l (ft
incbe. ^>mtei0auïu0 enïjeeftnict tebergfjeefë tot in ben ö^"^
ïjcmel oo-gfittogfien gfietoeeft ^Bxt^ een ban fuIt6)S al$ ïjp bfl JJk
ftofeltie/ mttalïe anbcregobbeïijtHe toctentïjcbcn gljelectt ?F ,
$aer bat&pbe öomepnen betmaentïjabbe / batfpïjaer nitf WL
ftett enfouben/maerbegramftljan nlaetgmaed&en/entogrf^j;L:
g|eeft öp befen taebt baer üp (foo't oocfe banben HDtife-man 09%
Trm.iL "&C.bJ0$bt)aIblt!8:Siefurieritinimicustuus,&c.3,ftbatUtoenbP^ff
Öongber ïjeeft/ fntjft Jein : ficeft ïjp bojft/ laeft ï)cm: (bat $7 \^
i t ïjein-toacrtfs toertfien ban taritate en lief be) 1©ant / bat ö°et
foo fiift göp gem tolen bierg ou fijn ïjoof bt bergabcren.
            ,$f
5©it,toajs bc b? ag&e: fjcemen bat boen mogl)t♦ «©e a«ltU,(^V
torjft ben farïjtftcn / ftilften/ en bcquae mften mibbcl. 1©ant ajP
inanbt ten ftabt / oft legïjer brilt toinnen / §p ouer- benr»t ö^^
ftcn tuibbel: t*3tj bent beft gieten/en bello jmen:t'$ij beur W ü#p
ftanbtbanbinnen: &ct 39 t>e«t ber&ongèeren/ en anbcce W^^,
ftepbt/oft ccnigljen foeteren bjebe-öanbcl. üiettoetbt tta& **./
ten mibbel göetoefen/om utoen bpanöt tcbertoinnen/beur vo£?0
en bojft/efi anber noobtbïuftig^cpbt: ibnöer eens tocfffct//J^n
tic te roeren. #oo?tljoe ten ïjcpligl) man befc maniere ba»* ™ ip
Hugolib.i. ujtift: Nobile vi&orisegenus,ignofcere vi&o-.l^ttigeettebriin
4'a"'""1- vt bati,bicto?ie/ öem tcVparen/ bicmen bertoonnen öeeft. ^f
-ocr page 287-
JfettEFACITE HIS, QVJ ODERVNT VOS.          63.
Vj? modus,vt quod ais, fine fereuaut vulnere fiat?!
__J^^opus eil, operi; ac potu iolare, ciWo,.
r5|j*V iiitflj^Wsfr^ («few- f&jfcff f&rf.'
°^nent cejh cvre/Pourra fans bUf?ure/Mm mal rtuamjer
°^Juy^ a hmv/Ajm hefom.wire/Hahits, et mager.
'
-ocr page 288-
^e*\i* v Chriftc^jcken Waerfcgghef.                         209
%ienfï? 1ete €IiftujS ÏJteït 00t& f0° Ö$eDaen- *fcDc tenintk ban 4.r^.«.
^Umri
r/nitt peerben/en toagljenèn gftefonben gabbe/ om
jfjetf/ „ ^auöl)en ; fp 3tjn aï te famen/ter begbeerte banben #%o;
£tbbect*etblmötB*Pbtban ®0De gïJtflagfn/enbpficeftfealin't
^ifcae!s, »
tiïan J>a»nariengï)elepbt. tfnfooöeeonintHban
^ft tö-
berflaen bJilbc/ClifeujS beeft bet öem betbobé/en belet:
eftfo««i? ^ntïaricn / Ö«ftfet'etett en te bjhunenboen beur fteHen/
^bt boml ■cbe
,atcn t{JuPf- toaertsi feeeren, <£nbe fp en jtjn ban bien
%, :Jt met weet bieber gfiefeeert.
*^enr.?onm/
Dat*&P00*«««ruïcfejs/btctojieug/efitoeïgfie^
J**tei a''wf too*öen/r,oofegïjtben ^.2tjaoftcï $atita*i baeröp: Nolir,».! *,
? ^ t'o,a 'f
ed vincc in bono malum: i|ouöt b tloerfe/ en enïaet
* Soebt q^aeatn«tbertomnen / maerbertomtgijp t'quaebt beur
^«11/h oft &p fe5SÖen toflöe : #atuerhjtfe/ men öf eft uruer te
J?^ ooCfc Jn ^toonnen te too^bem jeu/ üJaert bat gijp utoen bp?
8ö?baEnj^SoftetJpntcnquaebttcboen / ombatijpbfttlrBjseetft
S n°onti! /tft
öram °P ftcm te tooien/ om bat bp b gramfebap
*' "ïfcart Lt: r°° DOCHDe/foub*tgbpbbant'quaebt laten beitein?
h
batbenf•» ^ettmmbanfenanöcr^^rtoonnen tetoefen/tgöes
m **on »w
D anDfrtot*jém la£t ^WtoVirffrjnjJgbeltjcS tooj=
tt
tot fijitp nt ljtt W^ bet teater/aift ba eoub toater Ijttt maeefet/
rjöt trei"atupflÖr&e qualtttpt/ate tot fijnen tonlle/en geboo jfaems
o! * öettn?V
2tlfD0 ai^ 0Ï)P wnal quaben menfrije/beur b beugbbt/
■2Stbt/Sr
ttm6t/ foobertomt gbpbem / eugbp bertoititujn
,'Örfc bw'B0CDt/Efi ÖP toojbt b g&èlijrft. Jfêaer ift bat ggp bem
o,
ait befp ?*»n f£n <J*««M> foo toojbt gp ba t quatbt beiteonnen.
•U?vi,lc«in ^SÖcbiftOMeregbt^.Slanalbuö: Hsceftviaroria, u»«w.j,
te!!!!: 0«ö ohU? 'fi<*es n°ftïa:t©it!8 be bitiojie/bte be toeeréït ber;
tv*■ ^tSe/■! c* *©ant/atë top/bolgbenbe ons gljelooue/ met*
Oba E°t nutris
tec n«» / fn ter bjeer« ftelleu/omteel te boen / en
bja
bt/ l»eurnJ;J?0cbt te toertoinnen : iae bat meer & / eeW anberjï
^?atÖtiQnu!!;ebcu8ÖDt int'goebtteberanberen : bansnnbïp
fonTEn(KnnS' ^««jbeertmett^jojJÖfteSeienua^: /mw. K.
^e/L le°«t S ! fl
J«cnbe) totb befeeeren: enbe gbp en fultb tot
^iSSr^?11* ^uboIgljterfboHebebieM beferbJïae*
^e/mtnaeftecapitel.
|s ^t1e?t0m ö°eöt öeur ijuaebt tebetselöen»
icnbott mpnfe^
maubt Cttoclouer"Dentftc < o^eere) foo en boet m
i ^mtÊM ïUaeöt
/ Dan ** ittPfeïucn: *©aero»« / ïaet mp 100
beta«L
panDt teSoebegaen / bat bpanbtfcöap in ïk£b«
^«toenmagb, »men,
                '
ö               Cap.
-ocr page 289-
2? o                         ChriftelijckenWaerfeggker.
i
Cap. l x i i i i.
Hoe?Sdmen deur wel-cLedt,fijnen vytindt vérvvti&&f'
Siend rv Liefd enghelaetjbyfdrvooc\^ beminnen.
Ciachr der Gfrtf$& & ***W& f ******* / tWtW *f <* *<^
Uefacbo- 7«LJZ7A0 Sacnbc queCfcic fupueren ten toetten met 0oCD:\öe/
ucn gbe- -^M^^-^v töijfc toerrlaert, «©e toeut- gaenbe ant\»oo£öe jLt/
y«idt. ö\ Tf jybatmmïjein beftttan fijnen bpanbt foubeVüje^
^<^jl met toieriglje tolen op fijn Jjoofbt t'ontftenen: É" t/
7? T ^^ hetfelue gftefrfjiebt / afruim ï)em fpijavlaeft/öse
oft anbcre touenbtfcfiap betoijft/ bieï)p mecft mogöttoan öo«VJ.tt
ben. <£jibatmen baetmebeooc&toanfijnmtopanttoJjaeBenett" {/
feouentornt / enfjemfoot'eene-maelt'onber bjmgöt enbetoetf»'
aloftgfi^ft^mtotutojenboille inttoier felbettotouet fjoofw
tooojtgöcmtreegljttotutojentoimfelje.
                              /fio^
#uto jaegïjtbefetojagl)ebeurbebetbetoerf / nocf}daetöetr^t5
«füntoat manieren/ batmenbaer mebe fijnen bpanbt foo ** $*
bjengljt/cn foo alft göefept ty toettount ♦ «©e anttooojbe ^0"'^
[al deur v liefde v oockjto-der beminnen: «©at i&/ boenbe t'gijene "^f/
lm. (. fe ^eete fegl)t: Benefacice his qui odemnt vos: ï©oet IWtt ocU^ tf
itit b be&aten en toertoolgöen: en aks gï)P utojen bpanbt bemin* / ^
liefbet'jjem-toJaertjï metten toctcfce laet blijcKen: alf-ban t'bietu. ^ £
liefbe/ fal &em a& gloepenbe colen/ op t'ijoof bt/ bat 10 m ^"fi^ P
ontftefeen / bat öpoocitfal Utat t'totetbet lief ben beglnnnen**
tojarmen/ en baer mebe t'eme-mael te bjanbm m lief be t'uto»a* V*
5©at ig be rtac&t bet lieföe: gfteïijcfeer fiaet in be €antijr&£nV |0y
CMt.%. padeseius, larnpadesignis,atqueflammarum: «©elamp*rt ^r.ifcjü*
ten bet Mbe/5tjn afe lampen bietg/enöe ber tolammen^wf'1' ^i
fingï)tmenbag9elijrB.smben bienftbetï^ ïierrBen/inöen*^1^:
SAmhrcf. tc ^ttttn ♦ Flattunefcac igne charitas : accendac ardor Pl'oXl 0ltf«
J' ©attettoier becliefbe foo toetbe bjanbenbe en blaefftettö' «^
fiertcn / batoorubetoarmtc enöitteonfeneuennaeileno1"■ &
©at &/ bat be CfiltltelijcBe toaeracljtigtjeUefbe / foo &a<*£ 00^
g§en/ ten monbc/en in onfefinnen en toerekenupt-toogï)«/Da
baer beur anbere tot ïiefbcberUJerutbJojben.
                   indulfl'
g»/?. de ^lfao ^ $ .«UBUftijn: Nulta cft niaior prouocatio ad a"^. ajje.-
Catüh.rui. qüamprreuenireamando. Nimisenim durus eftanitnus , 4 .^fftt
^ionenjjetiinolebatimpenderejiolitrcpendere,: 5©aet-^^^tfifa
tucetber beroepen / oft bettoe;Kfelom bemint te boojb«l / .lwfeit/
felftebetmnncn. *©ant / bat moet alteï;atbt een y"1^^/
-ocr page 290-
y^RiTATi: iG$&t&ciT. Chajrjtas.           64.
e queam infeüum debellare artitus hoftem
L ecte,amor extincflum tuus inflammabit amorem
jj * ?mt djaire/ Mier ïaAuetfoire/ Qtd eft etdurcy ?
^^^^^J^ton ame/Fera^'il^enflamme/J t'aóner auf?y.
-ocr page 291-
VtMAsM. Chriftelijcken Wacrfcgghcr.                       211
t mrne,& met m& ïfefiw *n betoeesi / oot& feï& met toe*
toett
f m ^eeft nocÖ m o*1*1*"* ' fllft beur eenjï anberjï lief be gbes
townSÖetoec6ttoojbt. Jliaer/ alfiabbeeenmenftbealfooeen
lief j,
e uature aljs een toilt fel gljebierte/foo toerbt ïjp nocfitanjï beur
'WhH uefDei)eilJ^0&t 'i toaertoemenbemanbers* metgfteen
nothf Pöt/ nocfiombeboobtnietmfouberonnenbcrmoitoen/
W es&Efe?c«SÖen:fooftetfBi0beïiefbe.
F ^aitifc toan Ö^öen top een feer fcftoon erempelin «©auib en Jbauï ♦ *-^S-1 ♦•
ftijaj0 en, &ebe ben Conincfe £>aul niet ban goeben bienft en b jienb? J^*
*°oot f ï ^U?!S
m buPten $'ÖUP& l&awï öaer tegfien fothte hem teï gra(chap.
Ut
ten fe J J WflSm, 2fcfë nu 3Bauib £>anl foo ff Boon ftabbe gftecregen
^Panhr
6e alIeeu/ öat ÖP Öcm Öaöbe mogöen to jefcen met fijng
eentar u
il00Dt x foot 8cm fouöe SlJriuft en belieft fiebbeu / fonber
^v**t: hp beeft fiem nochtans ghefpaett/ en alleen een ftuefif?
tet<>on^ncnmantel ghefneben/ omIjemna-inaelömetten ftucfee
feante*fX?at
xm ^ Öem 8Ö*toeeft Öabbe/en bat ftp fijn leuen in fijn
% jw Jflöehabt habbe / foo hp Öem ban berg toonbe/ en naet-riep/
%ffew.u
ccn toepnigl) berttocuen toajs uptter fpelontfie / baet hp in
***** fa
toa)S om fÖu gheboegb te boen / niet toetenbe bat ©auto
y ïïettc ^p,0e wet fijn bolrfe. J>aul toierbt bacr beur foo betoeeght in
Setn a»r uPt fulrae tlare e rathtigheteetneneu ban lief be / bie 33auiö
sibatjj^&etoeejs: bat hp ais ban eenen lecuto een lam toetbenbe/
>tibUifti &e***? tot ©auib/ albU0: luftior lu es,quam egouu cnim
SJV gj.p niihi bona,egö autem reddidi tibi mala : ©eur-toaer/ fept
[^ctf^, !£ter|>tbeerbigher ban iCK: toant/ghp hebt mpaüe goebf
?tn^bc*Tfcn/eniffebtertontrariequabe. SM^eere toülebïoos
wbent .^öïïben/be gratie engoebcrtierentfiepbt / bie gbpmpahs
J^^lat ljtht' ^ant/to" &* ©»* bpanbtifept hp ,fr boon bin*
t^&tnrÉ ^c,len Saen* ^n noth beïeanbere fchoone bcltibemf&n/
Ü
tt/ tfif^^n/bte £>auUot ©auib fpjan/met toeenenben osw
^rentt3to«6ljbe«-fjaten/ mbeteghentooojbigljepbt ban b&
^uih^1 ^ baer^föoberrentcbetebeïbegbecjameüteas/
^re*en £ toan^tmtebetioainnai/cfi;banbbpanbtbbjieiibtte3ac
jjatnict.^6tÖ«»laetb niet bunrlten battetonmcgbdtjcn «s. <^n
S?* n'« hrff altti3ErÖatbt op n'p en tebeïfteau\%f&berfc&frb/
foö afe t'hïï*'^^ Ö«te foo btrbittcrt en b rbarbt en iss op een
OIUü>oIeIÏSe "«""^««ï baajs tegïjen ^auibnmcb iemanbt Itfht
««nbeonbcft^uibt0|) tot een anber/ afe ©amb tot g&vil
b g               bJaiö,
-ocr page 292-
'l'l                         .ChriftelijekcftWaerfeggh^rj.
tefiö. £>au1 feïbetban eenen ïeeuto oftbeer/ ©aMbbenfarÏjW
bigyftenbismenniogyt binben.
                                          '
v iaorie <aöcbentbt/bjat een groot toereb battet ijS/ alg gyp aict alleen £
é« iwwe. q^ pattelög|, eft üeröuiötgï) gjjttoftft bebben: niet alleen ooe 6 M*
&eeenbiftojicbercregïjenijibben ouerbftlfssaetotenntocbt/ tfj"
ouer bc quaebtljcpbt utoeg bpanbtg: en benr btep/nict alleen gr°otL
onfpjtftcujr&enlof en ioontfubien beekbertoacljten: mact até Wf
feouenalbit / befieltbanutocnbjocber/biebbpanbttoag/tentf^
brigften lenen bjengïjenfult. t^bjelcb ontbJijfelijcb een 0ot,ö"'|Df
toeren is/en t eene-mael naer b'lenen upt-gbetrotben/op t'beut-bfi
en erempel bat onfen |baligft-maecber €ï) jiftuoyong uptten Ö00?^
benul is* op beferaerben romen beur bouben m keten, "©'^L,
toaerlijrbg een ftucfc toerriyï isvbanbe metfte perfettie en bohnaef *■'
ï)epbt/batuptbentointbelberï|.ïtertfeemogï)tupt tomen: &
bef-ljaluen octlt/mettenalbcrboogytten lof en pjijs^er glorie te»e
gbelbenftact.                                                                 ^j
raier.Max. €en toonberlijtb erempel ban toonberïtje&eberfoeninge keftntfl
vb- 5 e*-?- maer niet naer te bolgben/ om t'pertjM totllc. t©aer toajs een txw
«eropei 'Öen ptrfonage / bieban fijnenfone een bermoeben yabbe/bat Wl
fijn boobt upttoag / en norfctang bent niet en cofte beur kbe*1^
beur ftaen/battet mogbelijtb toaer / bat fijn epgen blecftfi en b»>e" /
fijn epgben bmbt/fultbsS foube brillen pepfen: baetom/ beöuc&tj'jp
aft bp auonture fijn epgben bmbtniet en toaere / beeft bp fijn ?J*L
b joutoe bemaent/op al batttt mogbelijtb toajs/en bef toojen: en^
ftaenbe ban ïjatt/ op troutoe/battet feberlijeb bjaetber bepben bJ^
lijtb bmbttoaö: foo geeft bp fijnen fone tebelbe gelepbt / en een WJ^
mt& t'toekbbpbeberbteïyt&meöe&Êoegïj/ fijnen fone in &e 9^
gbeuenbe/beeft bem be fiele gïjeboben/feggbenbe: Cen mi 0&c *%
noobt/ ontmp om ben ïjabstebjengfien/ bat gijp eenigöe bft01 ft*
Iagöenlegyt/oftiemanbijbaettoeupMttaecbt: §>itt/nu pw'»/a9
ihpbierfcöoont'utoentoenftftt/öoetmetmp batbbelieft. ®vJt\^
gfiefcfiiebenbe/bentongöentoierpïjetmejsomberre ; TuV(?5°Je,H
qui^parcr.viue: <©baber/fepbe bp/Ieeft/ en langbe moet gbp W.^
«En icb Uï>m b/ aettgbefieu/bat gijp foo bereebt 3ijt tot mtj"*°" tt
fcnboojt-ftelle/ entoeeftinpniet ongbereebbesommp i"^*^
ontfangen. €nen brilt befe mijne nieutoe liefbeen affettiet '»{'£% #
niet te minber rebenen / al ift bat fp foo fpaebe / en ban lc*ö»HjJ5i/
begbinnente ♦ ^it'ö / foo ten fcggbe/een erempel tot berbJonoeï ^
maer niet naer te bolgben. Ttëant/aile faetfcen en tofllo* fo° ^ ,tt»
gbebaenbjojben: mtbtjsöetnietaïtijbtjïeuentoclen ^"^^W
Mard.ii.3. iBaertopfuUenÖierinbepIaetsbant'beur-gaenbeeenanbetn ^
sA«os 3lmo^eenl|eïemijttn€0ppten/ fienbeöateenigbe quaew-^ ^
-ocr page 293-
ft|.                   Chriftelijcken Waeffegghcr.                       aij
ten b ettr^m *"cfteIÖtBn bjcobt ftaïm: fo° ft£to*5? tto«* tonen*
i>(eh Ut^lUf^e/ ombieteüctoaren/enbebe bieuen emmer** met
ben f fc tc öcl£tten ♦ ^" ïoo fp't baerom niet en lieten / fp 5tjn met
efi J^'^'SÖen bïaeo bet fermenten ter neber bait boobt göeteaTïen/
opH^^^öen. t©e^eremijtl)ceftfebpberöanbtgöenomen/tnöie
^?ofe /^ermaeut^an Öafrmu"" oaeDt/ en foo ïieflijeB aengfce?
tiey. fcu E" omfieHr/ t'eten en te banenen p jefenterenbe: foo bat ftp
Ö«pii ï liefÖEÖunne fterten fooentiteitenIjeeft/bat ïjp/tan bieuen/
ba,JsÖenioni8en enfieremijtengljeniaeeKt fieeft. bat ijs becracfit
r°mc öc* ^>«Itfe effecten en birtoikn foube-inen birnmael oe=
bet?, /m,neetöcn tooïejjjctt / toaert batmenfoobanigijen fianbcl
"«oemcettetoertfeeftelbe,
lief^^ftbp-naebef gljeltjtl&ban £>♦ Cïjiiftme / inliefbemetWat».*
,natn tocc6etl / ötöeooc&beutfetjjenten / maero» eenanber s.cbiifti-
tijjnj5ter ^tó fp onbet ontallije&e anbere tormenten / oocb met fe= ne'
be rJJeferöoitenbanbeboofe menfeïjen gbequolen ttiajs/ enbe bat
^lUn^60 Ö^erniet bijtenen Vuilben: foostjnöefeïue gïjebierte»
ten ♦ 3*?öegaen/biefefeIuegöefocïjt babbe/mo»öaerfocötte Itue?
$3,^ ^P Öebben bien toouetaer berbeten/ en ter boobt gljea jagïjt,
ïrji)en j5ÖJiftina bit amfienbe / beeft tetftonbt/ upt liefbe en mebe?
hetK3nberfielen/ «©obtalmagljtigljgbebeben : enbe fernenten
fi6frorK?t,c/y^ftDembanbetboobtbertoeebt / brefiaétboobt
bebjj joföabbe. «Cnbefiet/fip beeft beurbaerliefbe/ footot liefbe
SÖefieu Sneeft / öat ï>p Ijern in fijn bolingften bertoonnen Ijeeft
b$n^S/ cfi giftengbetoojbenis: ftem\joojti8feöte6enbeoin
^"Söen bjcgfi. bejs eeutoigöjs leuenji te bianbelen.
jteft mp/ o^eere/ubJengbeelt/ biem ^int^acob/' etu?
j|cWg>inte£>teuen gljeblefcen fieeft/ naerberemneï/bews
sare bpanben bibbenbc: <enitk bibb' b/ bat al be gflene
liefbe ttT»2.m? '*&**& billen / benijben/oft berboïgben / beur ub*
bejfclSr^ toere«be/ metinp in brijc&e cettbJehjcR roog&en
yuen. sinten.
Cap*
& ivj
-ocr page 294-
414                          CliriftelijckenWaerfeggher;
Ca p. i xv.
Wdch^ü dronckéerts bedrijf,dsfy foo droncken drmckin'
Baerfeifmjielen lijfcmet weughdt ter hellen fmckV'
duihcydt. ïïfp^Xi te brillen berljalen/ be onrebelnrnljtpbt / «JJJ
^ fiepbt/ enbeeftehjcBbepbt/biein bjontfeenfcpl'^j*L
legfienig: norftootb aïbefcijabe / bieben wjn" rj,
beurbioncfccnfcban toe-totnt/ mfijngocbt/ ^
Hejjaera/ enbcumcmeltjcl&inJtjnfiele. ^a"^ö^
toaert battop in bit boe* anberjs niet en toerljanbeïben / bati^ (it
fe leelijcfee fonbe aen- gaet / en befe materie beur een Cauitel fio"%
gauen/ foocnfouben toponbele naenocbuiet toecomen/ o»
toel te roeren foo't betaemt.
                                            - flnt*
jUaee onjs mepningfie i# / ommet &iïcb een tojte bjagöe en* ^
tooojbe/atemet eenen natten bingberte teccfeenen en te tooncn /
onru^eïijcfee fottigöepbt en bulljcpbt / biein gntfigliepbt en öjj
Kenfrbangöelcglieniss. mntbouent'toonberlijcbquaebt/bat"
banbetupgljttoojbt metten traene/ foobebbmtopontallijcbe 9-L
tupgjjen bie baer onroeoen. genera fept: Ebrieras nihü.aliuo.g^
StntcaEfifl. infania voluntaria eft : «©joncaenfrbap en is niet anbcrs / baij'
«*.
         gfietoilhgïje-rarerijeenbuHjepbt. £>int5lan 4&ulbe-monbt feP *
f!rÊief E brietas excajcatfenfüs. Ebrietasmateïfcortationis. Ebriofo»!1"
ffomiu». melior: ©joncfeenfd&aö betblintt ben menfcbe/ enbenemtijetfj.'^
finnen, ;©$oncfeenfcjjaöi0 moeberberonrupfeijtpbt♦ «Penen w * $
beter ban eenen bionc&aett. UDant mental eenen tfcl oft JKtfJJLfl
onber beeft / met gifteen flagtjen meer boen bjintfen ban fif»
noobe i*3 / tot beboef ber nature ♦ €nbe eenen bjonrbaert enJflU
men metgöeen riuuyElenfijiUe beel bjiurben tonnen belerten. .tfS C
.chryfip.fi.
^>,Jan€öjpfoaomu0fegiitnofö meer: Ebiietas voluj» ^
f er Mank. eftdsmon: gDjonclienfcban i^ eenengï)ctoiUig!)e».bupurI. »*„
/w.;->. öeuctojicjten eenmerXröe met fijnenbliientoiUe/ en baitrfceöe»
toojbt: iae/ombetettefeggftcn/bemtoeïffeeneenmcnfri)«J1" #
entoctenjs/banfpfeit*eenenbupuetniaeebt. <&ttoatfcbnnen ^
fulcöemenfcbenanbcijs te toefen/ oftanbet toereken tebocn /. ^
45obtenmenfcöen/bantoerraen banbenboofen geciU baer-i
alf-bau tot alle fuoobtfiepbt/onrupfcfiepbt/argljcpbt/ttoift^ ^
enboobt-flagljen bcgljtuenbe/enbe al m toeret*.ftellenbe/foo«' ^
öenljupfeatebURten : batmen lieliter fomtrbtg eenen «eif
menïcjje fouberegeren en btoiugöen/ ban eenen *'lon,*fte^ttmtri^
-ocr page 295-
DSPLÓR^NDA TEMTTLENTORV1A VZSAN1A
*<bria,dum Bacclio obruitur/quid turba laborat?.
Vt cute curata fidatit in Tartara ouantes
^)^r fófiy (&?«, $fW W»# ter$$$ |im%.
S^p~aa■ vtiyurmgne/Qmgcmrwmtnejöujne/QtSa wiler hanaps'.
Runt il va. lotre/Be Lzjxnfin noire/Du. hc de L has
«
-ocr page 296-
Chriftelijcken Wacrfeggher.                        ne
inaeïZ !? { eencn ï>jontfeaert en & fijns* fclfes niet / en i$ afe t'eene
itjrfc ^ teeï/öatfulcfe eenen t'eene-mael üerfmooitijs. Want/ glje- Eé drödc-
Qllrcn manotonber b'fciater berfonc&en enberbjonrfccnsnnbe/ niet acr;.tecn
o0tftUefÖn finnen/en cracfiten in fiel en in heftaem unlieft/ maer Zl'ti&™
^ Wh Uc/foo0rootafé öpisvgöeljecïtocgh entoerlojenig/tDant
ht\ / J?}0*11^ ïj* : Sillfoo een b jór feaeit ig geheel teeg!) en t»erb jonc?
fclu^^BtS-men fcgöt / löerfmoojt bjonrnen: nietmeer fcanfp
^g^^öe/ban bit onber b'UoatevtocrfoncKensss*
ign0rar E!nfcSötoot6betircIuenl^biffcl)OöVöe!: Ebrietas feipfam ïWfrde'
aect'vp^nrBenftöaö en Hentljaer feïuen niet: nocö öe« bjonrfe^ ^ZxT
leiftpeft ^oetomtboffibati typ göecftrebenöaerbp: Ebrietas
^m^jjjfs e^' tarn in animo quam in corpore: «©jonf&estfföap i$ Ctn
*t» nijbt / / ~00 ^ tnbcftel als in b'ïtröaem. <6I)eltjtH ben feilen Ijact
Jjiebe oü tn 0nSÖetijbtgöe cafeetje ber Sfioben / baer fp onfen i|eere
Öeeten w^allen en ter boobt gljebjadjt Ijebben / een tempeeftgïje-
^e:^^^/ljan^öjiftujsfelue/feggöenbe: Tempeftas demetfn ?ƒ«!•68»
*^Öe/ q an5Öetempeeftöeeftmpberfmoojt; ^Ifootebeonma*
^»njjeea"Söttnbiglje / en rijfenbe toïoebt ber bjoncaenfcpapaljS een
* ba*t tn» c6 öc bjoncfeaertö tegljen öun feïuen op; maeraen/ en*
fe fcSöt 5ec?en * toillen^ en toetend fiun fcluen tialiefenbe♦ 30an
ll°n habet ?ïuSuftijnt'onfenüeuc- nemen: Qui eajn habet,feipfum A»gnftt-
CatUitj: «-.'>Harn qui facit,peccatum non facit: iëd ipfc totus eftpec-
r,s ***** éettt0^1"601^^ beeft/bieen fieeft fp feïuen niet; maer isi
cÖajj^a "^ntpeeftttJegögöenomen enfceclojen, <©ie bjoncuen*
0ln &etec te r lutteI lft/tc fe8Sê/bat-ÖP öaer aen fonbe boet: maer/
"©t|)a*cS6Öen/fipisi t'eene-mael befonbefelue gljctooiben,
?** aaen' %JJlfi at6uigjje menftfien bat top 5tjn! Jwo fp feïuen te bup*
T1 ^«tfefpti ins m toetenjs/onö terftanbt/reben/ memojie/en fin?
S • / *ö mir' laie ble al toflïen* af-leggfien! ©toafcr / ontoerftanöi*
htCtCn!taehlï eIöc*onsTeIuenmaecBenöe/ baneenigDeftomme
v8lJepbt' «!üoofEQÖeeftengfteltjc6toojbên! Wat meerberuptfin?
?fctöe cn tuim ijat fomt bocï) be menfefie tot fulcBen gfietoiïligfie
e£l^IJtIöi;mti ^e^.Hecraer ^;»uguftanregljt eentooqjbt/
«lrblatidus^ 0mtot&ennt!StoanfulfH!5 te tomen/ albuó : Ebrietas Dêïbe^
x?Öetioeajt *!Jl0n: ^onc&enfrl)ap i$s eenen fmeecöenben buvuel. kenden
i •^lntttcari« „ lclut^ftanï>t/bant'gljene.batben 1©rjfe-manfept: ^y^j-
^ beri^h, •• VCcoluber >&ficutregulus venenadiffundec :€npro(>
'"Dttniet/ ausjp gem in t'gïjelasftöoon Vertoorn: hp '
gatt
-ocr page 297-
116                       Chriftclijcken Waerfêgghcr.                 . »*
gaetfoet&engin: macrinblcftefalïjpbijtenalsemflattsïjc/ tfi»
eenrototrirefaIïjpfgnfentjnbei%epben.
                             ttJf
ï©itgï)ceft beantbjoojbe toette feennen / aïéfpfegï)t/ "^ïlftp
bjoneöaertg ïnm ficle met gïjenoegïjteter ïjeïlen ftncfcen. ^^JL
iffer aï/l^olijru/ bjoïijrfc: enbe binnen bten/ fpbjerr&en ïjtt nagP r
ïïKRVoerrïiöanïjaetfeïfiSbcrboeinenijS» $.^aidii0fcg&tcteftt^
T.Cor.6. Ëbriofiregnum Dei non poflldebunt : 3Bc bJ0ntKaeït£ CO W .
t'njrfee <6obtsi nietbcfitten. OBntbiijfeïijeaban/foo fullen fp bntf»',
öttpueï baren. 10oïg|jen&e bat Sfab fept: £>p bjengïjcn ïjun öaJ[U
lot 11. met gtjenoc'gïjte en toelluftigïjepbt ouer / en op eeim oogö511
tijbtp foo baïen fp ter fielten.                                               ^ £
^fe^/f5auïn0tnbelTabtbantBamafeufiben^mtoa0/oWöy .
*.Ccr.n
bangöen te toojben / foo 10 fipbanbe gïjeloomgfie ttt een man**lLi
een ieoo?bc ouer be mueren gfielaten/ tot ftjnber bcrlowngfie. *^ '
1,Rfg.is- foo oerfe «©autb/in b'oube/fteftament/ban .ïÊicöolfijn fiupf-W ^
bJe/bJterbt niet een roojbe beur bebenfter aflaten Kneuen / °nl^.„?
upt be ïjabetv ban ^>auï te bcrloflen / bie fiem ter boobt for fittc^'; f
gfien. üBaer ter tontrarie/ aïg eenen bjonefeaert fttm tot bjoitc» '
feïjau bcgficeft/ fip boetfoobeïe/ aio oft fip befcfeiueü?artijrfce#
sftigfienbonbtbanaMaten/ tötfijn$fcuTgqualijr&-baett en V»^D^|
.memffe gfiebjupefete. M$ fijn fiele/ iaefp feïuenin fteï en lijf/ & *
maribt fettenbe/ eit bie aen een bJipue ouer ben mupï ber ïjeïlen ïr
gïjenöe : enbefoo beeï ttugfien afë Ij?totbjontKenfcfiau bjiiuW' *
roojbet'elfïmt togftemeer en meer latenöe beur be ïjanbt fleer*"?,
uncfeen..: mfoagTootenperijBeïbanïjaeftigöe feuerberboemtf11^
aïg ben bunnen bjaebtbanbittyoofcfi leuenonfeueren Itfljto^jL
ï>ie6en i$. ï&it'ovbolgftenbe b'anttooojbe/ fijn fteï met gfieno^jL
ter geilen Kneuen / en al ïarrficn en frfiaerften / ter eeubJigljer 0°°*'
toaertgaen: t'bJeïcK een ftuefe ig ban tfalbermecfteuptfinnigÖ^^
Jïicn ïetft ban fommigfie/bie bul enuptfimugbban bnnrfteu öF. ,
XXiAWU
Ub.u '
too?bcn3ijn/cnfoo gfieftomen, £uïtB$toag eenen Cleomen#^
tebentoniUiS/2tnarrcon/3Lacpbe0 / 3c. met toeïcue oor6 ® a**1^*
mogötgïjefteïtbJoibcni toienggrateon-fcftnfttoelupt-gaf/ y
Jet beur een bat gfietoeeft fiabbe. <©p fijn tombe ftonbt alb«# J. g
rui & multum yini potare,& hoc piobè feire ; ^CKbJag tnaflU™
becltonWte banenen/entoel te bjagfiem                           _.^
}jR«g.io. ^ettsmcrcöensitoeerbt / fioebat bjoneuenfeïjap fiaften»^
meefterombenïjalsib^ngïjt ^imnabab/Conmefeban &&$,
ren groot bjoncöaert/ ftabbeeen ontöjefieïijcBe magï)t ban w^
tenbe mannen tebeïbe: en^p/met aïlefijn^jinten/bionefee»^*^
in ïjutmepauillioenenïiggljenbe/mepntnbeberbjaenbelijrïtw; &
ban £amiraetï ou tejjat hen/ i$ beur be ïjanbt bcc iongêeren en v
-ocr page 298-
gj^..                 Chriftelijckcn Waerfèggher.                        t\7
^Um ^tttcu ^an üWVael & nitt gfiebjagftt. IfoïofcrttciSeotfc een MUh tj,
bSEC1ïbc Öeofbtbet bjoncÊaerbcn/geeft metten bollen buptfic/
^tlo! Mntfeen liggöenbe/beut be öanbt ba Stibitfi fijn fioofbt
*°c cft
/ *" f SanfcÖe $*Pr 1oan $abuc|)oboncfor ijs berfcfieurt gfies
be/
n ^kal onbelecf bt/ fp feluen met bjontKcnfcljao oucr-laften? i«R«g.ij.
'öobt
CCl toi'n5S bjincacnbe ban öp opt te beuten bebe/tjö ban be ftabt
(e\jlo^Sljcflagöen/en bemoojbt g&cfteKen. 25aïfafar/in be bol? D4wy.5,
Bji« ^nbeïongobbeliieeet maeltijbt / inbjeïcHcftp met fijne
"W/h
m ^°^en/ ö»pf bjoubjen/en tontubinen / ten fuijteban
taie,n(pöcphglje gouben en filucren baten bejïtemucte ban #ictu*
tyunrfc
£ tec tafel b jenggen/en bic ter eerenban fijne af-goben mik
fieKf1
: Öeet't in b'befte ban fijn bjaflecijebe öanbt «©obtggljc*
bic hE
r c,euen bingher tegftcn ben muer b^ij tooojben fcfijijuenbc:
aeu tAf1!111
ü acn'ueu mett DO0tlt banltuenbe maecRten/foo bat ïjp't
uSl«Pnbetebtftcvuem
&Ptirr1
tttbc fwlïentopbitop fiupten I Jïöenlctft bat^ionpfnijS Phtanh.in
Wj^/ (ïjoebjelfipeenbjjeebttpianbjas ) norfjtanj* &&$%£
%Jen ?
JayfQ0 Öacttc/ öat¥/ mÉt tfe&cn-ftaenbe be ftraffiepbt XÏAMnum'
*u°ebi J?ere imf-baben/ bc bieuen nochtansfpaerbe en pjeeö/ bic
acct>cnï i
Cttcn eu m^eItÖDen/ De wantelö en tabbaettjs bet b?ontfi?
ban *>£*lceföelijcö ftclen eoften: op bat öp met fitleuen mibbeï bic
^etltPcthnCUfm
öebiont6enfcl)an onttoennen foube/ baet fp feer toe
ÖUn b^
h -aren^oe beel te nm00^01 öe €ljiiütm menftfien
v tn öupu 1 ÊC1JffÖaPtc bjaefité/ aengemert&t bat be ficlftïje bieuen
JJtti befitf altö&tö gljerccbt ftacn/nict om öet opperde clcebt/maer
0ns bic* met a* Öaet tieraet tocgfi te facfien^en minften beftooj? vremdt
£en ban s-v^^me ba <£?gpjjten te boen betfcöjitRen. tBit irit mib* fpoftakd.
^a31)teii/r btftcrierecntocf 7 cenboobtUchacm te bcur-ftfiijne
Cn^ atn ^Öetlbe: Hocfimulacrumcernens,bibe& Ixtare: talis
^etftb;to^tfum,:uses: ®«töelbtenföccta6eïfienbe/ biint&t/m
9m: baant fulc&g fult göp töojben naecb boobt..
<&&eb* bt u$)tn be öjotufcenGcljap*
ibeRbfe be ï,oore $>um u** be tefrteneberbjeaen fieW
" irfti« -mp ^^bten fmcecfeenben bupurtber bjoncfeens
hllffe Öct K6"^*1 m? bjontfeen metia gobbeïgtue Mbc:oj
***** mógö jf ^^ Öaet ^öjotu^aettöntó tomen eu uulen/
e               Cap»
-ocr page 299-
x 18                       Chriftclijckcn Waerfeggher.
C AP. LXYI.
VVti doet hy die fijn oogh\ iri'tfien niet en beW^
Hy heft de venfiers hoogh^d-vvaer de doodt in- V<^rt'
Sorohc'üc s*s=55§k^<®w^SSe &«fen mortmen nautoe gabe b**lL.ttfr
kaande \|2vb^^|jftcC4ieöetcoftelt)cfeön,öt:fommigyeoma2ti?'» ^
d««^eu. ^fvv&S: cntcer 3ün: enbe fomniighe/ om bat fp tol$®\ïm
1. x*5^j fct>beUjcK5yn/ niet boei betoaert tocfenbe. f®**L]tt
^^^^J/ bele te meer moetmen fijn ooghen/ battè/ t'gye*J ^
^ÈSB,*r toel bttoaven en gabe Clactt/ om bat alle befe b$ J5 , jrt
fepbe rebenen / en alle anbcre bieinm norfi baer bp binben mog!)1
t'gheftrhteulaetfcficbben.
               '                          ^/h«ttf
;©c oogfie iö fietebclfte/bclïcaetfte/en fiet fojgftrigr&fte W o»*
wunfcfie heeft ♦ t©aer-om ift bp auonturc / bat bc oogS*0-11*"^
ïnenfcyebeiaetfte3tjn bie'tleuenrrtjgficn/enb'cetfte bic'tletto^^
liefen: tot een reeenen ban t'öergTBcl/battaingfi^legfieni£» ®üi/
gaenbc be toonbcrlijcfce/ upt-nemenbe / en fiemelfche ^Ö00^^^
coniHeh fynigbepbt/eiï hunfch maecfcfeï bet oogen / toie ifier biz't can b#A
«aeckiei pen*SUf-noch bifonteten b alber-fubtijlfte #hilofoüyen/ fioe b»j 9
éec oogen. fien gfitfcfiiebt: oft met fiet upt- fchtcten ban eenigfie raepen/c" ^
tnefijc&e trachten ber oogfien/fiaer upt-ftojtenbe ou fgfieneoat "L,
fiet: oft/ter rontrarie/beuc't ontfangfien ban eenigfie foecien en $>
öaentcninb'oogfien/banbefaetBenüicmenfiet, ^oebatteti^*
merg fien top boel / batbe oogfieneen ercellente faec&e3ijn/f0
ftanbt ber bernuftegfieeften te boucn gaenbc.
               . ftjt/
<®ie heeft «6obt ben méfrfie in t'hoogftfte fijnjs Itchaemg 0"%
om ban baer be toac fi> •.«. Vv»v»« «» »<*< yyiy ww ww»»
ren/ in alk fijn boen/gaen/en ftaen. |>oo bathp Telue €W&Ü- t,
feu ^eerc/ ftyepucr ban bit toonbcrlijcft toeren/ fegöt: Lucent c
poris tui eft oculus mus. Si oculus tuus lucidus fuerit.totum c01jL
cuum lucidum crit: ^et ïufit en ïantemc utoeg ïtrïjaemjS/ té b Ü°%1
3ift bat b oogfie cïacr iö7 fco fal oocfi b gfieheel licfiaem claer bJJJJ(
U&antbe oogfie tlacrficnbe/ bcrlichtfoo enöebieut foo rW** m
lichaem/atë oft eïcfi lebt een oogfie fiabbe: iae alg oft ben 0Öe*^tt
nienfrfie anberss niet ban alcen oogfie entoare. <£u foo ift: ^ »,<$$
be boeten en fianben oogfien/ hoe foubcn fp beter fien / en mt „&/
fp boen oft laten moeiten/ ban fp nu boen beur ben bienft ber
ftaenbe in t'hoofbt/baer fp ban «5obe gheulant ftaen*
             «,$
%nt cojtc/ ben mng / coftelnr&hepbt / enbe ebelftepbt b^.° ,*>
gfietupgljtbc blinbe-man/ foo ftertöehjcfe all* toaeracfiteuK» .
uenöe/ate bat aïleöctocmït todfcmnen wort: peiöötwa»^^
M.ittb.i.
-ocr page 300-
_^4dspe
66.
CTVS IXTCAVTI mSPEXTDIl^M.
X_1(i/qm emiflitios nuiquarn non iacflrat ocellos C
^^aS!t,vt pandas mors inuolet atra feneftras.
■£- y^ifefhatre/^a veue■Jblatre/'Quel malheur l'atteni:
iZ^^^^ternelle/Par ces irous efcbelk/L'ame, et lajirprend.
-ocr page 301-
tyj^                 ChriflelJjckenWaerfeggher.                         2.19
^** &itt atïjcenbe toat ïjp beljoubt / ató I)p t'gTjcficljte üctïojeii
&i$oi m
aI öc to££CTit njne/biefoub'ïjp gljeern baer tfcur gcutn/
Sbef* ^p ^Koogïjen en gïjefieïjte baer mebe coopen. <Èn ïjct en i$t
ba ^toonbet: toant/toaereïjetgïjeurIjteniet/toatfoubcttoefen/
ètc^/ toonï,eruK£e toerekenoBobtg/ bteïjemclenaerbegcfrïjapen
fthü C"
öaf r faP fonne cnöe niane/aïjï ttoee rlaer lichten /om al bis
feïe b0UC acatu«n/ rietaten/ en toonberitjtuïjeben te aettfrïjoutocn/
'Uae? alt,cciuceften ïjeete in fijn ïjupg ban be gïjeïjeeïe toterelt gjjf
5
öm fi ï ef' 9Öcöabonneert ïjeeft: en bat top gïjeen oogïjen ïjabbcn /
ta aiöftfelueteaenficn 4 ï®at foubet baten/bie grooteïjemcïfcïjc
te j-*^1 en fatfeelen/be fonne lap bagïje/ bc mant en fterren bp narljts
ai ïli
n / cm al bat toonberïijtfc frïjocn binrfc t'aenfien/ en bat top
y&ttoaren*
•m fa
ts ban bc °oe&cÖrt ejcfeïïentfte bejS gïjeïjeeïeïieïjaem!$.3DacT;
Jg.^0'6 öet gïjeftcljte/afej be #jince ban al b anbee finnen. <J3Ijc?
Pfin - *ntc 3ïugiïftgnfcg|)t: Oculiadccgnofcendum, inter fenius Au&fl.
Vu^P^ft'nt. Hinceciam.dequocunquefenfuloquimurjdicimus: C»«/./»\io.
te Coe : ^f ocgïjen/om tot fcenmffe en tocrftanbt tan ecnigïje facc&e caM 5*
ttjjjjr101 / bie 3ijn aïö be plinten onber be finnen. €ii bacr-om al?
fyutf i fy^&enbeo0fKlJanöoo}en/rirc&en/finaecsen/5r. mengïjc?
&at -
in t'gJjentepncbattooojbiKen/ £>ict. £>iet/ïjcctoclcuwKt
^i * J^t/jjce ioct të bat. £>it t eews/j&oe bat riec&t J Cö aïttjötjö/
«ttctJp^ afe bienenbecuer alle be finnen / enbeaïjsijetgljcfiröte
Ue b'anbe re bomincrenbe.
tiji /*' J|mbat bcoogïjen foo ijoogïje moeiten Itaen /foo cïacr /fuö-&»* <*«
&th*? ï?*** moeiten 3ijn/ om terftonbt / oor6 ban toetbe te fien/ 00=hen*
<§>oo? fcubc noobt toefen in tijbtjS te fien/15?? goebt oft quaebt;
bcU)-.pfi1 fP oock titc^ te teerber/te bdicater / en bacrom tenautoec
^fnjiff' en te beter bctoapent. t©cf-ïjahienen 5Ön be tointbjau?
niaeci!ct «Heenban Jjoogïjcbe oogljcn ecnigljf fins befeïjubbenbe/
^^sc-bï "afït>cr «n Ucciuamcïtjrfecr öe fcyektt/ be oogïjen gfteïjeel
htn D a,lSÖeitbe/cnbefluptenbeaIftnoobtiö.^nbe bacrom en ïjeu?
hitbt/ï •!. niet alleen teel ïangfic ïjattHeniö/ gïjeïijcKelijrB cnbe
ftof f 'n l ri>nbe/ ouer be oogöen uptfh&enbe / om öet üïïegöenbc
fcecten» S8^m 7 w*'ÖÖf nen^ / en anbere fuïcfec faccSen toan baer U
«en toornt blic 3l-^n 00c6 fo° toatfeerUjtft open en toe gaenbe/ battet
to^tftcn ?^^ €nt,? oaerom/niet fon&cr reben / aïfmcn ben aïber?
°°Böen bl l°ft toöIe teficuncn toilt geuen/men fcgïjt fcer toeï: €cn
bctoooee,nïnOEt' tortcn«' G&elijeK aïbefeDifpofitie/ enbefeöiffien
batï)unyr,]llnaruecÏ9tfebient totbttojbingfie bcr fetaer / tcggenaï
ömbemi en feïjaben mogöt: battet oocfe alfoe bnttogfcïijeS
c ij               aïtó
-ocr page 302-
116                           Chriflelijcken V/ acrfegghcr.                  ..$
al ig bienen.be/ tctbetettojacbtenbebetojacrenber cogïictt/,r* je
baet-liebet pertjefecl en febabebjefebepbt m te ntif-bceu / alft«£ï ^
niet in tij big af en beert toanbe ijbriöcpbt öefer toJcerelt, <0l)"9(*
$?opbete £)autb fepbe/ tot <6obt roepenbe/cn eng allen toetrok e
ffal. ji8. fcj: Auerte oculos meos.ne videant vanitatenr. &ecrt/0 ^itrf/lt,it?A
oogöcn af/ en bat icb be ijbelbepbt niet en (ie. ^an taan- ong &Ê '
fteqttetfeint'gi)cfifijte(beurturi(ufi)cpt<tteUJetenüan <ua) Wl
menie/ cfibatraf/alstoanotrie / aï te famen fijnen be oog&eflöP^
tregben Rebben / bat io/ uptloopenbc tct ijbelbepbt / bat bebbe*1 ^r
in't jAg, «Capltel gbefept/ fpjebenbe toanbe toyf finnen.
              (f(:
$u b&tl/btïOiagÜtiÖ/Wutbjdoet,die\ï)n ooghen niet Velen &<*4 -jj
bati^/bie alfiet bat önnIuft:ootn batbefieicfeöabeïiitït ijs. ®*fl- £
ICÖOOJbefegtit/ D^t by de venfiers openr,daer de doodt m-vaert*            - j p
Wonder- jjft gejjee^ jirijacm toanben menfrtje/ié t'bups toanbefiele. &*'
m« ««}*• oocb bet boofbt alleen in fpfeluen gïjeöeel betoJijft. ^ebeure^%
menbt: bc toen (tets* jijn oogben/oojen/en b'anbcr finnen. O&sW f|t
3bn al toeur feber bacr toe / om te (tapten en open te boen/in WöflolVr
tn ftonben / foomen fiet in't reelat gbebmpcb bcr fehier. 3£ie teti
tijben fijn toenfterg oft bcurc open laet/iae open ftclt al toJillcnjs* ♦ r\t
ïal bem rlagben/ ift bat &p berooft tojojbt/iae oorb op fijn btbW«' ^
tnoojbt ? «©« boet tornt toaer ontoJijfelijcb / en toont bacr mf öf (%
bp fijn ftuefc niet en tociftaet. Mbo boet bp noebtans/bic fijn o£>0y
niet taelen bctoaert/ maer be felue laet op ftaen / als open beaf^^
bagb en narbt: foo toscl te fottehjeber/ boe be bingben te mee*D, 0(f
te coftdijtJter 3ijn/be fiele aen-gaenbe: iiie baer beur in't perij#c' w
men toan gberooft te toojben: en to fieie/met al t'bupf- gljefnt/ ö*L,
met al baer etaebten/ gratiën/ beugbben / entoerbienften/toai1!^
moojtot te taetben: bat isy onbequaem gbemaetbt te tuo jbe»1 ^
ten eeutaigben leucn te gjjeraerben.
                                      t ftf
q«.wj. «Êumhuanu&'cenlepaeitffb <©^ateur/beeft bit toeïgbefe^eD(i;
Otdam.i. toerftaen/abïbp fepbe: Vkiisnoftrisinanimumpcr oculosv** f
tPcn toiegb ber fonben/om tot onfe &erte oft fiel te eonuwbtf #'%
A^ufl.m cogben göeïegben. £>.2Üuguftgtt notb elaerber en naerbetl c' lttf
V^+i. pjopofte/ fcgbt albtus: OcuU füntfeneitra: animaE:5®e oogbe»1 W. &
toenfteren onfet fielcn. €nbe bat be boobt al baer m e Umi/ D/iJ/
nnttooojbeftaet / batgbetHpgbtbe^opljetcSeremiaöflaJ1^ C
Icww. 9, feggbenbe : Audite muhetes.docete filias veftras lamentum; ^ ^
quxque proximum fuura planóVum : Quta afcendit mois Per^r
ftras noftras: ingrefla eft domos noftas^OOJt/bflOJtgbP^^011^^
&eeit to botbteren een routaigb bebt: enbe een iegbebjeb ïcere 9 ^
nacfte een bjoeuigb betlagb. Waetami Want {üpt ty) »e ö°D
beur onfe toenfteren tngbeclommen»
                                   5paf
-ocr page 303-
w ,            Chrifttlijckcn "Waerfecgher.                         2.11
Bliti Öi CÉn D*°tf ÏKPb* / tn grocte frljabe/ tüeerbt batmtn een ie=
'Ucuh
CJ?-rofPE/omDeffïll£tfl>e-Ip«nbtbJcenenenbeclagpen/alt
uu.;,örur«Rtgi)one|)coo?ïoft aenfrljcubjcn tornt tot bcoöt- fonbe
l*ftMhl'tC/öfm'bcÖaö^cn oftconfent in t'quaebt. «JByelijcHonfe^ee?
cu ^°8« Qui viderit mulicrem ad concupifcendum eam, iam moe- Math.%,
ê ï)CnIUs e ft eam m cordc fuo: ,t>oo brie een bjoubieaenfiet/ met quabe
toeea ^röeepbtbegblecfrliss ( gijelijfR be foniurè 3Bauib ^ctyfa?
^ai'T ^ ^ ö*c^^ onrurftïjtpbt met yacr bebjeuen in fijn yerte.
«tks
öan ^n etnm ö'f £ ömr ■ö'oog-Jicn in toette g&rclommen.
ïltphf ctoat ftö^beboctbocï) bebieftigye fonbe ban begyeerUjcn?
l)tj°^0ltanbereint'i)crte^ ï£oo?tyoebe #?euycte 5fieremtag bit$
Uj Oolt0elberjSb£Claegïjt: Oculus meus deprsdatus eft animam Tbreiujt
toetoof ^n 0CSe^jePt ÖP)ocg/ mijn ooge/bieïjeeft mp ba mijn fiele
iu J~tl* »©e boobt berfiele/beur be boobt-fonbe/bie io beurö'oogen
Man nmen/enöe &ceft aI l ftÖ°onftc en tbefte toe0Ö gyenomen.
cet. Jif11 arn naifithoftis ad omnia defiderabilia dus. animae-fcili- Thrtn.u
Ujjj ^Önen bpanbt Ijeeftfyn yanbt gyeflagyen aen alle luftigfie/ en
^tinr ^^bmgymmijnbcruelen. ^ae geeft mpfelféooca ban
{f*bij h aetaoft'^ant D*e
tm boobt fonbe boet/bie i?s fijnfiele quijt/
nian/JÖoojt nu ben bupueïtoe/biefe berooft geeft:en oock aï^ toops
W,,. *m *> beur fulefe een bjepnigï) bjelluftigljepbtg / eit ggelfeuens
««Jeu epgïjen toIlIe afgyeeocyt geeft.
hje 'Ö'bael nujggen lap ban fegghen en roepen metten t©yïe- man:
creammeft f Wnt üfet fcljabelijCBer en argljer ecdi. j*.-■
reti^gr^fföefcyayen/banbeoogye i ï©an/ foomogytmenmet
to^acaï>.
cenc btfoïate beroof be fiele ujcI bjagyen / bat Sleremiajs
blotft ^U autem vaftata.quid facies \ jlBaer gyp/ beroofbe/befc= Ur.4. ■
to«n{ £^ aïn«fieïe/alesgyp3ijt/b)atfultgypnuboojtggaenmaet=
Pferu UlB Pmxeris ftibio oculos mos, fruftra componêris:, contem-
Saento:teamat°resmi: Animam tuamquaerunt-: Watfultgyp Ml
ftttjtgTa}1 ;fteHen i <©at gijp mepnt b oogden ïmtblancRetrel te bes
tofueni! nbtocö«ïomo)»teftellen/t,iiSteberggeef0 : b boelen m
^•berr!
r öc toEercw> bie en beminnen b inber bJaerhepbt niet/maer
n^t te w U/6wt * Uln«bjaert$/enbe begueeft b tot tranen, .Want De t^htn
"^tuniMi^s
f0 / n<Jcljfonbcrreöen/eufjeeft<6obt ïjctfeluein^ fondighenj
BÖmoïl,^0?^^7 ooruyetmftrument ber tranen en Uieenin. trïuÊ^
be«ï 5mï3 ^m im b?uc» m ttsmua te taftnbcn> <©cïj/ ïjoe
^«bjam ♦?ïÏÏ,mbe öeHe to?anbenbe/ alleen om öaer oogfien niet tocï
^ywbeu/ oftnietintijbmmettranaiaf-göebJaffcïïtnbie
% vq              bkcuctt
-ocr page 304-
xii                          GluifteÜjckeriWaerfeggher.                  ^ ,
totetfcen beu confrientte/ biefp beutt'göefK&te&c&aeltïjab&ert • *?
tuenfrtjcn bit nu/ en roeaen/fonber I)o»e ban raebt/trcoft/ofttc1t _
bie/ albug ïjunöeclagöenbe: <©rö oft ten bunbt gljebojen Ijabbe $K
toeeft/ oft enunerss mijn gljcfidjtebetïojen / metbaticBtetbw-ï^
quam i *©dj oft idt ten ininften/ wijn oogljen bit mp foo on*»*pL;
ten/en be oojfaecac ban fonben toaren / naer ben taebton£ ^"jK
maerKerg met on-rerljt ïeebtfcöap/ enbebeueeringfje/ upt g&'tf*'*!.
ï)abbr/cn afö een feJjanbaleug en fcljabelgr'n Iet / ban mp gtjctoo^
babbel <£plaej$/I)etijïalf-bantelaete/ algbmtgbtbanfulcBeb^
teenbatebeut-bpgljegaenijs.
                                               *
Wachter ^aeromfietnutoetoiegljpjgt/enbetoaertboogïjmtoel: °V* x
ooghen, b felfsf oogljen b niet en lepben norl) en b^engljcn in bicn ftinr6eit&0
ïjelfrljcn poel/ bit b ban <6obe gljegcuen 5tjn/ als lepbf-mannen bs
utoetocgljen/ omtcrecutoigljcrglojietebstertegljtracrBen. ^
todefte/ op bat b te feBerber gljefcljieben maglj/bolgijt ben racfctb^
j&.ÜSan/bie Ijp in fijn ouenbaringljcn aen eené gaf/bie tod mtpnö^
Af,t.). ften/en nochtans ftdic-bliubttoass. ï^pfepbefoo: Collyrioinung^
oculostuos.vtvideas: 2ctftrijcBtb oogljen met ooglj-falue/ op0!
t$pclaerfienmogljt. €nbeoubat gijp niet berbe te foertten ii°f|
te looncn en Ijcbt/ om te ften toaer gijp bit foubt rrijgljen / foo-faiIfl*
b hierbe öecfptebutt oogden Iteilen / om bie cc ftclijtHe faltf*/,
macenm. 3,n fulc&cr maniere/ bat fpb biene / foo tegljenbe0P,
ftelgcBe berbnnbt&tpfct/ afc tegljcn t'gïjebjccH en ïetfd bcr oog!)*11
Gtn. i% met be oogljen ban Hia/ beur curiaif ijcpbt altgbtjS ftjnenbe / en W-
ucubc,
Bcfunder
                      fcecepte tcgïjcn fgïjebjecK bcr cogïjen.
Recep.ce,              f 10anbe fijglje blabcren/bact 2tbam en^uabcur-fdjeo**5
veurde                j afmaeeuten                               cenblabt/ofttbJtf'
oogheo.               l^anbenfout-fteenban^Lot^ïjupf-bjoutoe j.greöi^
Recipe J g>it fjemfc Ije toeegü-blabercn ban «©tna betreben *(
1 Ijanbtbol.
| l^anbenarljt tranen be$conmcBjïi©aüt& 3.ontï^'
(.©anbegalleban-Stobiagbifcl)
                          f.0**?/
£>tamutbcfe altefamen inben marmeren mojtier utoer fjert*1;,
metten ftamuerbant'Crupg €W&i: en bunrfeetb / battette W**
gijebaltint'gijctepben/ foolaetterbjij toatban t'ftoectubrè ^
ffÖijnömebe in ballen: en boet gijp baeroocfe ban b tranen toatt^
tuc.tx. biessmaer te beter. JEaerfet b ban een toinbc oft aanbenen / »*"
tleebt baer be 3oben enbe boofe gljefellen / ons ïleeteng oogljen »»r
öe berbonben: beftrijrnt bat met bebeur-noembe confeeture oft'
in
4
**
L
«
re oft UgtK / bat €\jiiüu$ om ben blmbe-man tnaexSte / en ftrw^
-ocr page 305-
&cnfi b 00en met)e- Heght/ oft btnbt bat beftccBen hanbe*
b ojjn^
&ie fc"ue: tfl macffit aK-öan «» betbonbt oft tompart met
J&ota
m -n öe tfSÖtn-tiJoojbigïjepbt ban ben hcpughen %ob/ alg
t^^1^ «n ttoee ghetupghen bacc bp/ <6obt en b ronfcientieitebJe*
ftE w5-:^at BÖP «iet eeng felfg enbiüt bentften op eenighe onghehjt*
^ctb u0n/tot 1«aebt/ofteenigheanbete ongheo^loofbe factfe/met
gj)e at«tcnfin/ cnbebjh'ötoü£. 3Doet bat banbeften af naet bjtj ba*
3«tb ?atttoafc&t1uiu'6abtflft toateiingheban «>üoe. <Cube ghp
°oph
ltctt / öat 3ÖP fchoon/claer/ en recïjte ooghen fuït nijgïjen/
Icüzci
öer öuPuell/ a& be &J»Pot Chjiftiin be Cantijcften toc-ghej e**- f.
rn^^^ojben. JïktbJelrfcc ooghen/ mibtjöhaet onfpjeftclnrue
fujt cj^bt /tnfupuerhepbtbcg herten/ ghu ten feiten <6obtfïm
faj ^ ^°o batmen ban b / met alle Oöobts J^cplighen en bjienben/
5gn?°SÖen fegghett: Beaticculi,qui vident,qux vos videtis: £>&ïigh Luc- IO«
5Ön h ?°3Öcn/Dteftcn/t'.ghene bat ghp-licbcnfict. €nbe : £>aïigh Matth- $•
«e fupuece ban Ijetten: baant fp fnUen <6obt fien.
ben .J; °P oat gïjp btfe b joghen / en rratï>tigï)c fpecien te bttct bin*
BÖeba n^Jt/
c,tt£ SÖcvufterte toetene ftrft: foo fal ir feb hier oorft be
BÜeha *
n en $aftfen noemen/baer fp tebinben 3ün/ en ban baer fp
Wm t
0?bc,u 3tei-gaenöc b'eeifte/bat& / het ftjgfje-blabt ban ÖM- *•
frÖoothft<l?ua:
bat to'n^PtÖttl&arabgsi/banbengojbcïcnbeur?
fpUa5|le^batnen€uabanfijglje-blaberenmaetftten / fienbebat
be ^Jr1 toaren / naet bet turiettë aenfien ber ooghen ban €ua / op
tie bi^
m kpufJ*cnbe boom int $arab«0. 3£>e ttoeebe/ te toeten Gmef.«*,
^ecoi«
eintn fo«tö/banbenfoitt-fteen ban ilothghupf-bjoutoe/
s%/u ^an
bp £>oboma: al- toaet fp/teghen t'berbobt bejs €ns
fietj{,e **' tl«ienf ïjcpbt / naer bc b^anbenbe ftabt ban |>oboma om*
toeerrj, _
m eenenfowt-fteenbetanberbe. 33eberbe/tetoeten/bic
f ^*na^rabcwn/bie romen banbe ftabt «>ichem: tot toetene ftabt/ Ge», j*
^^uvóf'arOÏ,!8 bothtet/ npt rurienf hepbt gaenbe / om bie ftabt en be
^abtriïfrauaï"batrtefien / toierbtbanjbichcm ben#jinceber
'ftantte / 'en/ bcSïcert/ontfchaer6t / en bercratht. »©ebierbefiu>
baec ha
tt ijs Sötbiftilleert upt bc tranen banben coninrS ©anib: v^ltS'
bjjefjt natï)t beur nacht fijn bebbe mebe facfpjocpbe: iae aïle nachte
fai)tcr na« bat hp fnn ooghen (jnaïnrïi bctoactt habbe/met Beth; t. R«. 1«.;
be\u Ö'fPj bïöutoebanBjia^te aenfien/ baerfp haer toaffchen;
nte0e/^ ^e bnfbe fpecie / be gaüe ban ^obiaö bifch / is7 baer ïjp x.t. «>
bïfaïbtfJ„lbes<en3ell!3 aa»öae^raebt/ fgtiiSbaber^ ooghen cnbeiv
tentif ^7
m<öe SÖ«nas/ betcechenenbebe bitterhepbt ber pent
£e ^itiöSWftÖto"rbt0hebanghenin beftranghloopenberiuie^
^/bat KMa,lt' ®cn moitier/ftamper/enbJinbe/ oftbanbes
^öbitfebouendaeroljenoegiighffcpt,
-ocr page 306-
Z*4                      ChriftelijckenWaerfeggher.                  . ,^
33e applicatie op b'oogïjen moet gljefcljiebcn beut ftn irtttiglK ■
uenbigïj/ en tegöei^tóoojüigïj oucr-beue nen/ en oio beboeten ban
fult&e faee&cn en gïjefcïjitbtmflen / öie <6obt fonfer mftiüftie en ,
mcbie geeft laten gijefeljteben/en befrij^uen too?bcn.33e bjtj Da3>c
bat göP foo betbonöen moet toefen/ bat $m iic b?ij beelcn bet W 1
teutte / 2c etcuto/ Mtttyc/ en Boïboeningöe. tDaet ïjelptb toe ƒ
Usn.0. fl!]eïtbat€!)^ftn?sbanfnnfneeriifelenaeröentaecftte: zweten*
go&beltje&e ïjocgljepbt/ enmcnfcïjeltjcltebertoo?pent|>epbt &W '
b'eeïfteuptttnöoofbebanbouenbaïenbe/b'anbetbanbencbenwa
bet actbcu op gïjeuomen : enbe bepbc een maeruenbe/ foo bifj^
Staturen in <ri|j?i(ro eenen perfcon ntaecHen. ï|>tt toaffrijen in P*'-
buntteroerfitoe: toant^iloctétcfeggïjen/ Mifl'us, «Jpljcfonöe ;
Stoelen ig «rijjiftuo / bietot onfet faligljepbt uptten ïjcogljcn l)f "'-
.4»&fl- gfjefonben io gljetoeeft. *soo fb. Sluguftiju ttrtDien toel fcgi)*1 ^
enimillcfuiflètmiflus, nemo noftrüm eflet ab iniquitatecUiP'1 ^
HDant/toaetljp niet gfjefonben/ nicmanbt en toaetban fonben01'^
bonben.Jbijn paffiefg onstbaOtban *>iloe/ toaet in topbaubc W
tmonferfonben gïjetoalTcl}entoo?ben : nietallcen eerft-inaeljjh
boopftï/ maet oocr na-matïo in be bierïjtc/ en in toat manieren»
top beur fiin ujben gljeljolpen toojöen.
                                   >/
Stfifiebbe 3iob beut gljettoutoe jftotarib gïjcrerommanöefI.
bant compact bat gijp inet b ocgïjen maec&en moet. ©antD*
;.M i r. geeft ÏJp felf cevft foo gbeöaen.* Pepigi fcedus cum oculis meis j vt if
cogitaremquidemdc vngine : 3,cfcJ)tbmct mtjneoogljcn ^-u
bonbtgïjemaetnt/ batie&felfo niet eenjs bcnt&en enfoubeban ***!
gïje maegfitt. 3He gljetupgljin (ftpb' ir&) 3yn/<6cbt enb cottfei",/
tie. iBantbiefuïlen b oorfe alleen gljctupgljen toefen fa,t*ttD$J
ban al b boen en laten. <6l)tb?upefet befe fiecepte/ enbc remebie / .
gïspfuHcobbeïouem toant/Prcbatum eft: ^etibgïjep|oeft/en0°c
< bebonben tegljen be fcbabigïje fonbsn bet cogïjcn.                   m
^oe bcfioc? beu be<iï giftenen ï>it te bate tenemen/amgfjeni*1*
bat fomttjbto be^epbenfclje #ïjiïofopI)en/upt een liefde bet tn*n*L
ïrjefte frbaerljcpbt/ oft oocfc alleen upt een tjbel glo^ie/ïjun oogft* lX &
M-oftKi»
nautoebctoaett ïjebben! Jfócn leeft ban rtnen Sfcus £>opfttfta v^
.Sof:,
Sent: foo ijp fijn iontuljcpbt in alle toulpfeljcpbt ouet-gl)eb?^
ïjabbe / aljs |p nute manne gljeeomen toag / m foo öaift beran1'
bat Ijp een anber menfröe frIjeen te toefitt. ^>oo baet eeniS een b*^
ïtoebeur-bp ginglj/toietbt öpban fijnen ntebe-waet g&«to*fle$, ne*
^em niet een feijoon bjoutoeen boc^tte toefen^ ip anttooo?be: ^
:ll) laboiare ab oculis: «E^eooglj-toeeijS metinpalbergacn: bae*
irft al af gïjenefen. <&t ftenncn göcuenbe / bat bit gueUingÖ6 f^p
;tieufefttebtebetoogljenbergaen.toa£. ^i.öootlbanluft&et»a^;
-ocr page 307-
f, c,               ChriftclijckcnWaerfcggher.                       *ij
£ ~ ,-*f & Ö* (fépt öp) in «rantalu* ïjof ftcn gfjfnoegï) gfcetoff ft.bat
*>atih w aI SÖcnoeglj fot en begïjeeriijta göetoecft/m faecïten öie't i>ert
menffÖ« niet berfaben en tonnen» 1©ant cantalujï / foo be ca.
effectueren/moet bimbloerb en jjcnehjben / bat W omtrent
b'j"l0EPttibeujater/ enfcbooneaouel-boömmftaet/altiibwnacr
«J!JJcno'anbrcgrt)oenbe / enniettrijgljenbe : be öeb?iegi)ehjeae
.ajr'ttte brs toeerf\t$ beteer aenenbe.
bi^;^«eufljepbt bet oogïjen moet njelgabegïjenarjöfnjnn / om
W.b|**ten/ elr& in fp ff lucn beur al/ en ban ooca in be gljene bacr?
«Uttffe
0Ucr Ö£fft- £°° aileranbet Jliagnuo / bc botJjterjö bcss ro? Tht^h. h
te^J&atn/ metten anberen gljebangen fcabbe/ Ijp grotttefe mtp ^
nj^BDennebetVDaertii göcflagen/ en bat feer felben/ljem ban I)utfe ,
°cuf °0,%pbt bebjeefenbe: feggïjenbe tot frjn familieren : Dolores
$inr!itUm
{unt Perik* puella:5©tft botljtersi ban $rofim 3«n ocgS*
fcoiu
m r,n"ten. <&an»m niet te bergöeefö en faïber bitter toee?
fctt ï?1 ^me
&cc oogöen in be Delle toefen / btur be gljene bic bc fclue
J;ln bJel en betoaren/ oft met remebie en berbeteren.
^a«?Womöan/ enjieffentop niet lieuer onfe oogden ten Seniel*
*nw
/ te»f-beetóom alfoo ïjetnenjrfeel beroogïjen te ontgaen / ten
rict^oorfe/ cpbatt'bcrtelecreten öerneï-toaerttreruen/ baer't
ï>at \J
bc °ogïjcn öaer gtjeerne feeeren. Jboo mogöt &et gïjcfrïncbeu/
icraprten tpnbc met jbcnera ft ggljen fouben: Quam iuuat intcr ft- s<»«*
fiio^J. Vagantem diuitum pauimenta ridcre , & tocam cum auro
^ta*1 ^tljöoegöenoegöltjrïiifttnp/ mbm|jemelfuarieren*
ttjtfe ^cpfelen en ualepfen ber njcfee te berfmabèVen gljeJ)eeI aerb?
^hth!^1 fÖn fcfiatten en goubt!
tttttfe"e watrlgtfeoyfoo brljoojbct te toefen/bc oogïicn baet toaertjj
ba* h»
baer b'bJtt onfer faligfiepbt te gijeraerfeen fc. Jtëaer om
^nf^antB gïjefieï}tonfetïjertenï)emberfrï)?irBt/ tnb'acn-ficn
«ett»icnr009&eÖEmclfcbebingen: baerom&eeftonfe£>aligö vnaec*
^bct3melfcÖenfeöat/afó£enonb)eerbeerlt?fBe^eerIe / omsiwer
«etöen/mbenarfeerber^. Sterree te binben gbegeuen.
^lïtbÊöt rot bt toaertüffj Der OG0öm.
^P feebt/ o Cljjifte 3cfu / utoe gfiebenebijbe oogden laren
- ^etbtnben: te «ennen g|)euenbe/toat onfe oogden b al toee*
^r °o»n en fmerte boen: göeeft »"Pöc gratie/bat ir» mijne00*
aenrctl Qj«ifa<» betoaren entocl g^uptnen magfiï: o» bat f» eenjï
k'Wnïr6" WbCÖcn/ bat nopt oogïje gtjefien/ norö oojeti$e^
^e «Sr?11 / not& «Pt &«t« ««fieeft tonnen begrtjpea:t"toeU6 gi)P
^mbgïojie. «metu
f             Ca».
-ocr page 308-
%i.i                         'ChriMijcktn Waerfcgghér.
C A P. L X V I I.
Dietfivijgen niet en acht^noch op fijns mondts toeknop^'
Die doodt fijn eyghen wachten fielt defiadt wijdt opM-
WKbtdMe^^^ <£n fin banbebjag5ei?J/ï©at5p boet/bie«?f^
monJd\!'', 'Sip- ^j&ficl)tfnnismonbtgnt£tcnarfjt. 3£att0/ï,oeonW|
nooddyck ^ ^\Vhjc&cnfföabriijcubatfipJ^
en toojbt niet alleen berftaen in tïnjcöen / ma** - 0
ixx't eten/bjmtBCH/en al bat ben monbt ae,t0flCtf'5)t:
magij bic fententie beg U^tjfe-manjS berftam toojben/ alö l)Pls^
Pm*''' Qui cuftodit osfuum,cuftoditanimam fuam: <E>icfijnen «l°nt'L'jjf
bctoaert/ bie bctoaert fijn fiele/ ailfooljebben topmt^eut-rj^/
Caoitcl gftefcpt/ banbctoacfit en betoaermu"e bcroogftcn. ®l mtf
ban bat öe oogfienbe benftets tjfiefieeten tocrben / ban ört " L
öacr be fidem tooont / en ben monbt magij beter bp be bcure &' t/
hm toojbeVoft be ftabt-uoojte. ItïjS befe niet tori bctoaett en w™^ $
fco is be ftabt beriojen / tenttjbe tan bdegö : toant be bpanDt
albacr intomen,                                                               /fo"
Toe fitht tDat bcfc clepne acftt en toacfit banbefe noojte beur t'fpjen^' ot
1.1 fpre- fc{jatjClr)C& m ro?gïjeigcH ijs / bat hebben top int langfie en ni tftf%
betocfenin'tltj.Capttel. gMetomentoiU'icttfiicc maereen^
fententie bpbjengöen upttcn ï©gfc-man / öacrljetttoetbebeej" w
anttoooiöe upt genomen të: te toeten/bat fulcfe ecu be ftabt op* %-;
?™».iS. iacoocfi"bcbcftentcnebertoo?pt:Sicutvibspatens,&abrqiielflltljfli
rumambitu ; itavir,quinon poteftin loquendo cohibcre ^.^
fnum: <£fielijrn een ftabt bis oncn ftaet/ enfonber toeften oft ^J&
mtronbeligftt; alfooiftüan eenen menfefie/ biemtYnjefc*1^
moebt niet bebtoingften en ean. T©at mogftten top ciactötf »> ^
fiebben/ boïgcnbe b'anttooo jbe/ aengaenöe bc clcpn ar fit btt "*
int'fprc&etW                                                                  nt'^ü
JiulactonöTicn/ fioeb'anberöeeï beranttooojbegfi*^^ y
in oucr- baebt en gulfigfiepbt» ttëant fitt mogfit gficfcD«De'^fg f?
ftabtbetoaerttantoojöen/aïftonben beaoo?rcnoom: $ fLa<$
gftemcpnclDefcé'Daegfisoumftacn: befioubcnjöbattergo^,,^/
f
5n7 bic toe-fietoattergactoft tornt. 5N3aer/bcftabto&*'t*r.*/&*
en be toacfit tocrüaenbe/ bie ftelt beur-fe&et fijn ftabt in!
tojlogfieenberrabcnje.
>©nïileuen enig niet anbetjx ban eenen gficbuerigfi^1 ^%{é #*
: eubeöacrommoetöe menfefie»»'„M&
ul 7'
-ocr page 309-
Qrjs incvkia, qvzntvm pariat mali . . 67.
Qyid£
Xi^a heit, mdomïto frenum qui reipuit ore /
rt>em aperit, cseiilqy vocat cuüodihus hoftem.
^^ M^^fb^ niet aj axfynQ^v^fynl mc^ <w««Wf-
k^^artro-p dehmule^a^eujawe hucle, èjlilUenmuny?
ans'ïorte ,j"ansgar^ Sa vilk il haz^ric/^ tout ennmy.
-ocr page 310-
to^k _            Chriftelijcken Waerfegghcr.                        2i7
^«6^ 3^tt/ aI,ï öfcojenüjp/en ggern toacïjt enfjeeft / iae
^atiti
&mifcöflöt-toaröt.t©aeromifl:beptjnetoectbttebcrttacn/
^ met en gce bat bit gïjrfföieb t/rgïjmc batöe anttooojbe fcgï)t.
nUtan
ttGlc/flHföflnÖritg&pbe ftabt open/enbcolftbetoarfot:
^ ton^ï!
mnitt al te fpjc&en bat b ïuft / fonber baeber-ïjcubt ubiet
toe.fH?1
m mocï,r£' maer oocb/als" gïjp in b'etcn en banenen gïjeen Toeficht
bja'"£'tori) mate en fcoubt: maereetenbjinrfetbanljcuennebers in eten, en
*«d5
( omm ilPl) flte ÖÖPbailt/foo njp toilt/ baet gbp bJilt/ foo tówken.
1»^* Si)p bult/ tn al bat gijp totlt: toolgïjcnbe ben rjuafccn Iuft u*
Sajjj gbo?«en nature/en finnehjrBe begöeerltjc6l)eptit. fonber eeniglj
Öt>cbt f
/ oft Ö.rt *>Jicnöt oftbpanbt ijs/biebcr upt en in gatt: cft
r°e% i °-uactrtiö/batmetuptöftin boert:en fonber alfulrfe onbet?
*,Ecsiit r
m 'nfrontirc-fteben (namentlijrfe bp ttjben ban ejlogïje)
lijonti ^frpeltjr&t'onber-ïjouben. binnenbien/gl>ptoojbtfaten
*%»/ ^: SÖPbalt in flaep btt fonben/beur gulfigöepbt/ bjonruen?
ï>leegj.!n a|toer-ï)anbe ouer-baebt/bie mettf monbe/ tonglje/ en fiele
           ,
^ftanh SÖ^Ök&nt.tfn eplacsl bereben/be finnen/ bemeniojie/ Dc*flccn
t1 ai bafi/rc^aemte/fo?ÖÖc/6enniffe/m ^ccfc ^W 'i ronfeientie/yct 3°
*ttnö *^°ctoacl)t moeft tjouben/batïuerbt al banbenfoeten fineer
^n r0o ^öt bet guü1g|)epbttoerflagen/tn t eene-inacl berfmacöt.
Wjeftju ra°t (be bjelc&e gijp felf 3ijt) baer gijp beer enbebJaerbct af
?eber0ia
t/ij nben opperlten ïjcere ber betren/ bie romtitrb'uptet?
&t. &
tXz c" toci'tootftingge/ bp göebjtfee ban goebe toarljt en toe*
tfn bciw^^t bcojtjï ban alle Ijemiiftijc njtbbommen en febats
h^^berr»
möealbemtoconntbebtugt)benen gratiën/ algnojt*
^eni£ r^ftabt
/ betmooibt/ cft eenf-beeljï tot een fonbiclje
&t*%rrp4^taen mrttertoaerïiep&tt'utoaertiS frggïjen/ bat bc
t' ^tftin crc|Wfi$fföfet• •©*$eüttebertoffienïjeeft^ierufalem '«•«"• f»
; °Wcn »,£* *« beibo?ucn.t©'toelrb ^«fccgojuip feet teel bebufct{f "£* J*
ï^Qtcrfr^Cbfi'bc: ^fnbupcbijSbefcöïiKfe: toienbanbe órtfL^l
£nfcöfelïi!p*Sbcxnbieiiftbebrtftnto!ojbt : opbatïjplefberltjfè »?#.
r^ (foó'f, D*aKr&berfaibtbJojbe. ^ierufalembat3Ü&pu-1f/ al?
,cltnw. vctcn.fiarhi-.rrj..n...., ,,,*.,ivr>* >..*»„,«,♦ \ .<*.«< *«««»
en eon?
tai **' :^C°tot^Ij?iftenmenffï?e betaemt) inbijexte
t? **8ftea Ïh ^^
mtt ^Cvbc ÖÖEboeït en fict: Qtym nure&cüjtfc
fcÜ^ieïifSs*^06 *a«»iitrane. £acibanfobaïjcpbt tn<0obt;
S1 U* ion? , ar6t6cudcu/«ü fffeerptqe-fkn / toat beur tïpje?
Ui? ^~8ört/nla
r Caöt uï>1: Caf^'-fi bJntttrbfurb'etenenbjinr^
J^bann^^-G&cbjsgömtoerbt.^nbebital/boïgbctiDet'be^
^^en jg/ -^ * bit btur ben bjaeebenbmïjane-eraep te toijfer glje*
■'«ittfow^r^öerotieralgötfteltijs. iBetftrobn: en\racr6t.lPetf-'
wtnwbitiö
qnaltjtn gïjtftettcmbcaben. 3©antu-l!e,
f ij               beren
-ocr page 311-
218                       CfcrïfteiijcïccnWaerreggher.           j^rfietv
bm« bpsnbt/ben bupuci/bie looyt ronbf-om / atëettten *ïien7on!j
benkcuto: faef&enbetotckpbetambenmogïjt. <&eobrt" *&[l w
M.*th. i«. OD&onfe^ecrefeluecIjcbetubtjbt: Vigikte & ome: ^fl££rfl CI&
irttot. 1©an? foo top in eenen gljebuerigÈjen folio* 3S«^ fc0 |B
em*$ebueitcj$etostï,taUoc fielt ban noobe.                «rffttfefi
€n tsan/alft tjicr al een epnbe neme" fal/öie göetrcutoe to"11*"^
teöfetbcrööacrbcrftabt rullen sgïtottftötbDen/ biefal ^^^t
Cljjtftujj 3iefug/iban totmjstjanbtfpUebf ben laft engcuuttne» ^
i«.i 9. ontfongljen $jabfeen)bcur gun ^ctrcutoij^tpbt/ siftabi0Ö£P^. , ^
gecben bteuft/ beur Ijeerlijtfee bcrgö«lbmgt)t/u^flen/IauV waf ï[*. rp;
Jjecrfcöapuiiegljeuen/ouert^ienftcben. batUt/bit faifypinto£?. „e*
be poffefue ftcllen ban gïieï)teï tjerneï-rijtfe. 3n b'torirfee 3Sn/ ° j ötf
gïjen eïjco?en ber «Jngelen/ en beur ben tltfenftcn cfioo?/ *■$.«&$
fbpltghen: als t|ien fteben, en rullen alf-ban / ató bomit»* ^
toefen met <6obt/ ouetïjemcltnaevbe: beur bat fpljierV o^jjfli
foo tlepn arm ftebefcenibat bs/ouer Ijun feluen foo gotbe f°*9Lar#i.
gtjtb|agé gebben/om bat in b'mibben ban alle bpaubcn te^VjLtfit
<©m te toonen / toat bet aett ïjeeft/ rijnen membt toelte bO» ^
aengaenbeljctfuieatn/ toflPifuöieremertmjKl °&töweflöjjf
smfiib.6. gljen/mefn^efitnanberp.T^plefmbanctneixCarfO/bieft^^gin
(*t-6- rïgfo toasJ: foo bien cenjStot SJTotratem quant/een <&iataxv/o«iv^
te befteben/bat ïjp fjem ïeerê foube. £>eer toei/fepbe Sfof ï&tzL tfrf
rjöp moet mpboWselenloon gïjeuen : mtf-bttfóomlJteletf"^
fp^e6en/en b'anbte beel om b tacut al te leeren rtoijgljcit. ^c *!*fii/
gljeuenbe/battetmetmmberconftenós / toel te tonnen ^£ feff
pte^fc. #/.i)aintoeltefonnenf^c&e«* Cenenanberentlayuaert/ ^^L tffl
ReT»m a- vod en cïucöttgb banbett fomntft archriauss betaelt. ®&tJ**l $&>
wht- barbier/biemibtöfijnenrtepénred/öemtodfoubemtïtö^/iijfl
gaenïjebben. ülgbieben rontnefe flrtfieïaum frfitnsn fo*^ótf^
bjaegöb'öp ftent : $oel«gï)mbpgl)efcb^e«te3tm/ S^J^, d*
Silendo; inquit: m rtoügljenbe/ rept Jjp: fonber beelf^^J^ofu/
Kennen gfteuenbe/batbeetfnapst Rebben / «nfijn bütgï)»10^
qualgcKtefammftaen.                                         '> Mefl»**
riManb. g^ie ban ^acebemonien Ijabbm beur eoftupme / a& 't ^ebi**
ttjbt bergaberben/ bie baer be oubfte toag / batoonw tta* *JL#W
be beurt/feggÖenbe: Per has nullus egreditur fermo: ^f^^heW*»
enmagBöier uptgaen, £eomtnnufegï>t: 3Bat«ijft W^^
ffim uptnemfber i$ ber Cïjjiftenen febc/afé bte bitf&v*^.^
nietoubebeurebeoljupjï / maerbesmonï)*i8twnttiv'«nfi^^^ei»«
ben: 'Stoe-fienbe/batterntetupttenmonbeötgae / *g*r „^itf?
batterbient göeftoegöen. ©olgfjenbe t'ftggt>a»ö<^ 9
pr«».i5- ©ief^«nmonbtl«toaert/bttbeto4müjnuele.                  &&
-ocr page 312-
^                 Chriftclijcken Waerfêggher.                      119
totem ^ ** te***1 m t'cmbet-youben/foa bjqeg|j Kgat^on bjg Afw.fc*.
Öeehtpl!10**cenm ^^ ** fÖ"m monot • ^^ $auhisl £impltj: / een ♦•"¥•«•
^ttJJl^aSÖe/oft €ft jiftüöbeur be#?opgeten Vaag / bebolen 3ijnbe
$a 9SÏ)ente bnfomen/ Ijeeft öjtj tacrlancfe gyeftocgyen.
btf^^^^»anba0eügiï«0/UJti5er.betftfttóeüfereii/eeï§p fou* u^.m^n,
^utïs °ft P^m: $***? ö'eerftefefle/ Öooimbi upt bm |Ê>jopörte «■■»•
luam ? "^ l&faim: Dixi cuftodumvias meas.vtnon delin- Prai jj,
Ö«tïJnn sua mea: 3W« Öeo&e BlKfept: 31cö fal mijn weggen tod
t}tbïj "^f,,/0? &at tofc met mgn tongge niet en mifboe. «Bit ggcgoojt
tcpfe. % *an otn wetfter « S&r»iKööggenocgg/ fept gp/ beur bcfe
*cfo>* a*^ bit retttm\ïmtïttfalbol-bmggt nebben/ban fal icabe
bit Jrcu9ieufciibant Cabetn«enfrï)ecIoofter/cmbetbfabt»moiö/ aw 1*
t^t^^totbupfentenbgf ïjonbert/in ggetale : enbenocgtaniS/ytyM'
foo b^l füentie/ bat ijs/ batmen't Itil-ftuggDen gouben moeftey
*to\\b\baer mlfS tcn ftillijïÖ«Pöt/l»at aliTer iemanbt (meelt eentgg
W*™*) in quam / men foube ggefept Ijebben/ batter niet eenen
b^fF^nnen entoasi. ^iegcpligge mannen/ totfrent'petijaeï
*fi ftabr ^^ / en barcom ïtfelben fp foo fr Ijetpe toac|)t atn bien rant
(iateb^s?°o?te. €nbspen«tï)tentalwet met allen: <fntwbaerom
^ «rijten )toojbt onfe ftabt ban bit fgbefoo bicmnad brrraöem
top banr J10'0c toacÖt 0£|S mo"oW in b'eten en bjinracn/mibtjs bat
inatt fom • iat *&*' ^^üü SÖf fpjo&en gebben/ foo en fal icn giet
Ötbben w1lnu8!'& ejeempelen noemen/atetoel beftent. $öam en <£ua
W/igaj^eneerftenqüabetoacgtgjgegouben: toant metten ap*
Bopen «*LS WalgYu baert/in fieï en m htgaem/ webebomen gge*
"en m*on^aU * ban*Perf-beel en eerfte tergt beoeoft ggetoeeft/M>
*ni ben ni trc^en fjulfujgepbt qualtjtabctoarenbe. ©e 3|fcaeuten/
«e/ jjebbe » Ö'?01 toenfrgenbr / en tteeftp be ggeerfbe inbe tooeftg*
S?&e»
beur ben monöt mb'lijfu.
ba* is *„«.,,?** ^anbt onfcr ftden al bien toegn onfe ftabt in nemt/
1Jttt,a«t»fteban<«\
^Ö«bebt tot betoaerntffc bes monöfê en tongfoe.
W. ^^^W^aïöettreatumi/ bw&tnmonbttotutaenlo£/
X^^?60rtf?*anl«ï»emenfidegbeftöapenïjebt: maecat
"at trö bie foo bttoaren magfi/ battet niet / notö upt nocö
*men.         S^'öan bat uluen gobbelgtfien tofllebelraggdgc* iu ♦
Caj.
1 o
-ocr page 313-
ij©                       ChriftclijcktnWaerfeggher.
C A P. L X V I I I.
VVieflaet^met dder vrmghdt^eeft'm Godsgoedt beUgW-
Die hem in dder deugbt^ootmoedelijckfi cAndragben.
/*3^s/^ '3)8 fe&et battet onmogtltirn W fonber gljeïooue <#°'
' 13^^^ öe tcbtljagljen/foo ben *?. 5ïpoftell!>öulu0 Cegl>t:ngJ
bouen bien tft ban noobc/oorn btugljbe rii gceöf VfL
uenbaerbp te hebben: opbattrt3?j/ gljehjcliöen u^
Gai.$
2ïpofteIfegI}t: Fides qux per charitatem operatur: *■
gêcloof/t toelrfe beur behtfbe tojewut. £ultïi«JgjJ
feenbe gljeïoone/en be ménftfce bte fuïtfe een gïjeioouc ïjccft / té ^ V,
».c<,r.*j.. befiagtoelijrlï. SfenbctiS / alhabt gijp een gotbtenon-retfct ClJfn/!(
cocfe foo fteren bat gfcpbergljen toetfeitct/ Ijtut gï)p gïjcctt liei'&f /"
fes/cn \uevtht gijp naetto gljeïoof niet/foo en tft al ntct/foo en 50* ? ^
oock felue niet met allen/en foo en tont gijp <*5obc niet beljagen* p .
$.$aubi0 bit al ftetfBelijtKbetiipgljt/op fp felnen fpjeuenbe. ©°Djc
r»iw.«. fegïjt &p norh rlberjï hier toe bienenbe-.Qui irj.carne funt,Deo p'aCl/
non poffunt: SFiieinben toletffefte 3jjn/ bat ijs/ nae ben toktffrfje lf ^jL
bieen tonnen <£obeniet beljagljen. Jliaer biebent b'op-rcrljt 0"öf
ïoof fiact Iirftacm/<6obe/tot fijnen bienfte/alsi een leuenbe offrrp
x?h 5. op offcren/bieljeinaïs(eentnfoetenrenen 3t)n:bicbehagïjrnhen1»^
<&aerom tocnnaent be Töijfe-tnan een iegljeiijciv ftet tocl/otn »
Rttó.jo. 3|eetetcbefoagijfn/beureen tocugfobenjefc leuen/fegghenbc: M'^1^
animas ouaa placens Deo,&conti.ne:& congttga cor tuum in fan#'
te eius: 5^ebt ïncbe-Iijben cpto felfjs fieje/en maeiKt bat gijp '&&**$
haegïjt /'to toan aïle quatct toeber-ftcubtnbe: en tocrgabeit to t,n Dt/
fijne Ijtpligljf pbt. 211 oft Ijp feggften touilbe: £ttlt to Ijcrtc op ®cu
en bat een Ijtpligft gobbenjcn leucn ben frjiat utoJtt ïierttn 33: ic0Lfr
gijp «fcobebeftagben / enfult b fieïcgtootebmnljevtigtjtpbt &l|v(j
fen. SBattebanfener/ om(6obetebe|)agI)en / batmen totuta'L
toaetargtiglj ghtloofhebben tnott * en bebtughben öactfcrV-fJL#
tojurhtenfpjupttnbc upt {jaren toojtcl: -fco batfcjxöcbc qWW^
gljenen tan/toJienb'een oft b'anberg^ebitfit toan fccfe ttoJte. '' Jm
Oottroc-
|!u/toc tojaghe houbt meer in/ban/ Ijoc en tOaer me bc ^ w
digheydt in ïjffjagften magïj: taant fp to?acg|jt: H9it ftattttr weeft in &c :%&
deughden, gagïjen^bat is: Wit ftattttr biftmfijngratit/toan al bic ï)** J1^
Slïick <*m: *" toie 5ön^tut al/f0n natft£ tojiiiibeh/enlïeXfrc pWg
8 J ' anttoaoojbe feght: <©ie batr in bengliben ootmoebtInrfeft D?^L^
bat ijs/ 355ie/boutn bat rp in btugïjben en Ijt^igftepfct toten It«eU] fflö
nemit/cctKfco«eR,bun JattftU»nrU);nafI;tcn/iaetotrafl!»,1-ï|^
-ocr page 314-
J-r                                                                 '
£JJ^miujuvs, Deo acceptissimvs.
68.
p|- , heruit iummo penitiffimus eflè Parenti ?
=====_^a-cui Virtus dedit vtfitAumillimus idem-
it>^J~5~~ -^-----------------------------------1—=:
n^e &ftre/CkryiujranlMtiiJlre, MynmIn treshmit.
^=^^J^f^ifiitlnen,etI»tP/ gut rlmneliy vaut.
-ocr page 315-
t,-                  Chriftclijcken Waeriêggher.                      M'-.
JJJtt nitnbcrgïjtboefen ban Sunfeluen ïjebbenbe / en Jjacrbiejste
t^, UoeïiclÖf6£cöjagijcnbc / Ijöefpöepiigïjeren bolmaecfcteE Dan
^ital/V)olg|)cnbeöeIeering|)ebeïiï©ijfe-manïi: Quanto magnus £««•*•
h5h&miijateinomnibus: ^oe gijptneerber3ijt/ bjacgfitbfoobeel
[: °otmocbig0er in aïle öingljen. 1©ant / ai ïjabbe iemanbt alle öe
, jpl,Sïjcpbt üco toceteltjS : batig / bie-menopöer toeetelt Rebben
JJSlit: enbe al brbe ï)p toonbetlöcÊe teedttnen en uróafccltn: enbe
np» faec ÖP *"»* a»£ menfrïjen be beugljbeujr&fte ggertuent/ als ee*
t:n wgfjelban bolcomenegoötbjurijtigbepbten perfectie: ift face?
j, n°cl)tamö/batter eetiigi) tpgïjen beljagljen/nbel glorie/ oft epgöen
f'^öHncfeen toanfultfciS te toefen ( anbergban uptgocbe bc&ent;
*en%pbt / enbeöoo?lijfftei)anc6bactl)epbt/ ban <8obt$ gauen en
s^ien) foo balt baet mebe aï bie groote ijepligljepbt m b'airrljen.
Ittdiih 9>
pla "S&t Subitö feet toeï/in i)aet göebeöt:Superbi ab inino non
(Je Uerunttibi:fcdhutnilium, &man(uetorum fempertibi placuit
Sbcfr 9atio: ^eSoouetbigöe (o $ecre)en Ijcbben nopt in b beïjagljen
h aj[am: mat* t'ghtbebt bet ootmoebiglje en far Jjtmoebigöe/ Ijeeft
wS^toelaen-göcftacrienbdjaegljt. €nbe / toattoonbetilH
a„Jr^SÖelgcnbmljoouetiaeïjenmenftöe/ Ijoeljpbaerni beubp*
Wh fjei9ffiertoojbt/eanaetöerbtftaenbe: öoeöp oor& met eenen
ttw ** m'to?ctnö«toan <®obt toetbt. Sïlfoo ter contrarie/ben oot=
lgr^^lSötn / j)oeïjpbtut fulcfeiïmect en meet ben bpanbtongge»
b8n v^Jbt / |)oe l>p naetbet ennaetber <l&obt eomt. *boo bat <*&obt
notnY 6Uet0*S$m raEnfti)e/al0 fijnen bpanbt/tegöen ftaet: enbebeft
^loebjggcn altijbrs" meet gunfte betoijft/en gratie toe-lept.
$ecJ B&etupgïjm 0n0fwtcIaetltjc& enbe göelïjc&famelijtife £>inte
grac: tCtl&. 3iaeob : Deus fupeibis refiftk: humilibusautcm dat lPetr' f*
AJnochrr<ïBot,tïl,tt,cr"u%lKtöe^oouc,:bi5Öf mtnfcljett: maetb"oot; *"'*'
Boötjjyuegijccftljp gratie. <6ïjeltjrBjBarbocl)cu0 / naerlïjn bet; J*"6,
bten *0eijtnrjf)e / gtjéecit en betfjeuenijs gf)etoeeft: enbe ta* contrarie/ ''
Öanrth °u?rï"3ÖEn ^man betnebert/en aen fnnö feïfst galgöe ongjje*
b°laiton/ ö'e lJP*tm ^arootÖcmn Öabbcboen rerïiten. €nbe bit
CXaltaih**öe fentcnt*ê onssï^eeren/ bie niet licgïjen en magö: Qui fe iw.i*
^Öeft/s; "miliabitut: Etquifehumilia^exahabitur : t©iel)embet;
ü Ucrt^j^^berneberttoojben: €n biefiemtoemebert/ bie Calberöe^
Öoorfl,^001* Jboo te bie alöerootmocbigftfte maegöet iBariatm
bc ♦ c^!"1 bcr öeucn/ bie ijacr ten ootmóebigï)llen gljcb jagjben fiaö?
lm tinft^ Ööoueerbigïjftcn Eucifet ten bienften bernebeit/öie bem
I^SÖfttnljabbeberijeuen.
H*ml em.°'^oorIifetrbebalIigï) $. ^jegojimst'onfettpjoyolte:
'KS» dum fe deiiciunt, adDeiiimilicudinem afcendunt: 2ïljS PaJf
b'OOttUOe;
-ocr page 316-
ijt                      Chriftelijcken Waerfcgghcr.
b'ootmoebigte Ijaerfeluenten neerften beitoo^nen/ öanf^"f!r/
fp op tot <©obt|S gbelacbeniiTe» <?n bat fokte <©Qöe beft beöagi)n"
bie Ijun in beugljbenootmoeöriijfbft bjagljcn/ bat i0 betftfefrt ena
bebcfttgftt/ beur bat ChjilruöilmiefokHrouonbiiie/ atëbeben*
en <©obt fijnen baberaengljmamlte/üvfgnleuen aengtenomen etv
be betro?en beeft, $icr ban fu?cbt feer tlaet £>. 25ernarbt/atë na IF
BtrMri. fefoe feer tetbaren Stjnbe. ï|p fegljt foo: Semper folec efle grati* <*''
uinx familiaris humilitas: &otmocbigljepbt 10 <5obtb gratie fa«»'
lier en gtemepnfaem. Zoomoeten ban bcbcug&beujt&e conti* '
bigte menfrljen met <0obe feer tamilier en gbemepnfaem jtjn♦ *?ƒ*
toeka eenfifecr teerten «s / batfobefonber in fijn gratie enbey»'
gbenftaen.
                                                                      ,„
SFiit arcojbeert alfeer toél mett'göcne bat be#jopijete 5©flMV
^/*tfI.-37. fcggt: QuoniaméxceilbsDoraimis, &humiliarcfpicic , & au»
longè cognoicit; <©e $eere «s hoogbe/en be nebere ootmocbigb? J*'
gljen fietljp ban bp:en be jjoogte tooouerbigbe fut bp ban berg. P°,
moet ban be ootinoebigljcpbt OÜtobe naetbeftaen/feer behagö^1''\*
een toouberhjete gtemepnfcljau met be opnerftc fioogljepbt &0* /
Ijebben j beurtoektefptemmb'alber-boogöfteteiiaetbertoirt*
fjoe fp ïjaer meet al-l)ier bernebert. ®aerom fegljt £. €>jego^
meteeuetttooojbe: ïl&iltgbpbaer toe comen/tot bie ouuerfte 8°^
Cr«g«r.Sfl-ïjcpbt/enbïgl-beöagben«&Obt$4 Hiimiliare.&apprehendifti:'*^*
oT** ootmoebigljtb(fcptï)p) en gijp ftebbet balt. ©itgbetupgöt^
^ro/: ^).?ïmbïofiUjömetbefelDoojben: Qmfquiscupitdiuimtatistene
faftigia: humilitatis ima fedetur: ^00 l»k be J)OogÖcpbt bet Sf &"L
lijrfeetmaicftept englojiebegljeert/ bat&pöeneberöepbtent,t'1^
fa bet ootmocbtgbepbt foetae. <£i\bt fiet eems/Jjoe aïjeltjcteüjf* *■,
Metnarê. <§>. J&ernarbt fpjeKt: Vis capere celiltudinem Dci? cape priüi H^1^^
Uta^em C hrifti: IBilt göp <&obt& ftoogöepbt grijpen en berctgö^
aenbeerbt ectft b'ootmoebigljepbt Clj?itti. .                       ^
UMebe fententien/ rebenen / en manieren ban fnje&m o^^L/
Itjcb bertoonen / battrt niet gbenoegb en %W om <6obe tebejjaö'r^
batmen bouen b'oujeriit gijeiooue goebt 3t^t>rte beugljben ta QVzL
toetteen ïjebbe: maer batmen baer bp in brfonberöepbt ootmo*» *j
Greg.u. moet toefen: ïöantootmoebigfjepbt bergabertenbetoaett &p
Mird, goebt ijs. <enbe bef-bolgfjenbe/ footote ^eva inbtuglfi**1
ootmoebeïgeSftbjaegb^biebebaegbt^obealbermeefl:. ae&
3E>itfolkn top almet bc fe fententie ban.^mte ^ietonP'J?'^ ^f
Hupten en fegïjrien / ató baer"t al m begrepen W enbe ba/t bfW' s (x,
fegbt aïbUJÏ: Nihil eft, quod nos ita, & hominibus & Deo g^c ^
cit; qudm fi vita merito magni',& humilitateinfimi fimus - ®f ^ jje^
& niet (fept l)p) bat onjs beur <©obtV en beur be menfcöen / fL^
-ocr page 317-
*,d "             ChriftelijckenWaeifeggher.                        i?J
en h ** waédÉt: ban bat top ht betbf entten bet beug&bétt groet
ln^005Öf5gn : maernotytaniïtlcpnenb'alber-ttunlte bcutoots
bJf j!7 *"« bat bientoVenbetoie baer ban feaer&enmffc geeft / enbe
öüf ^^ °ot» alleen recyt bonnijs gyeuen magï) / te toeten <8obt
i^batbolggtin'tnaelre «Jtapitel.
^m mt,efe&oogge leffebanbe biepfteootmoebigjepbt tet toeeteït
l«ii 1CC m PWfe»yrÏ5te maecöen/ foo iö «Cgjiftujï ggebenebijör/ ben
^e,sÖeneneeutoigljenfonea5obtjstettoecteltgljefomen: enyeeft
ftHen öefe n*CttlöJe #yitofopyie fryool-meelter gyemaecHt. #ns
^ta* ^cm roePenöe / e"tottetaen-nemen befet faligïjerleeringye
Sfi Etl*enbe: Veniteadmeomnes: &difciteame,quiamitisfum, Matth.n.
^oeh^1^ corc*c: <Cottlt a,Ie tot mP/en leert ban mp/ bat icfe facyt=
biftj SÖ/eri ootmoebigy ban yertê oen. Jfêaertop 5tjn al beïe tjttabe
^Pttlen: top en tonnen onjj etrfte trupf «en A niet toel ontyouben.
ben »*! baeroin/niet tebetgbeefg en toietbt be utpfer 3|etacIiwjS ban= p««'. Mm.
(Ctlu*tyop ban l|ierufalem SSacyariag bennaent: foo yp met yet l£'tlS
^{J[S€y?ifti gyelabengingy/ ombatfeluenacr benbergy ban ^aghe'
^Qtib C*Cn tc ^SU*11 ' enïie öaec *E totyerïen: eft toftclntft gyecleebt
f^ e/ niet entoftemtttctCrupiSbeur bepojtebooitf-gaen: foo
te ih J^1 ben biflïyog: ^iet toe / geer ftepfer / bat ggp bp auontu-
^^^befeco^elijtKefepfer-rleeberen/in't bjaggenban't%. Crupö
H^ ^ nta gljenoegy be armoebe/ enbe b'ootmoebigyepbt Cg?iftt
Upt r^ ^olgyt. %n teerfcen ban biesv befeepfet/ fijn cofteltjtfc gabijt
benJ^büenbe/en een flecgt cleebt aen-trecfeenbe/ geeft be rtfte ban
^Sb blootg boetsi lity teitjcH bol-bjagyt.
Ie <Ch 2!1 l°uöe ban niet gyeerne be lieuerepe aen-nemen/beur toeïfc»
Öbclrirfe be fijne fonberlmge onber-Kent/ eft/aïs be«r fuïcftss gent
JtK tocfenbe/ beur fijn naefté bjienben youbti
^Öebcöt om ootmoeöig^pöt te ttwtyn.
«S goouerbigge (o ootmoebig5fte3iefu)enyebbenbnopt
^^J^finnegöeftaen: maerin b'ootmoebigge geut ggp bega*
^®^ Söen: ggceft mp/bat bibb' itö b / be itmq^bt ber ootmocs
Stichten B&Pbt: °9 bat if& °P bien gronbt een yupss ber bcugyben
^wagö/toienstouuerftetottnbenyemeïcome. 2lmen.
Cap,
-ocr page 318-
i}4                        Chtiftelijclcen Waerfeggher,
C A P. L X I X.
Hoe veelofiluttelijl'3yan elcken menfch vvaerttchtigh'i
Niet mm oft meer{diet vvifl)danföo Godt weet almtg^H
«^—=5===^ 3;tss ccntoonberlijcBcbraghe / bietenbeert en tm
je53Ë3- ({Cr * 2^tothettoubetm(fo0mcn.fept)oftton^^^^
/cd <^o MKfinntgljpjoregenghcbmghe/ b'toeltBoptinbe»e^
reït gi)etoeift heeft onber be tncnfr licn/ en b'toclt» ,\
ten onfen tijben/ meer roert ban opt. <£eti icgij*^ {
pictenbeert en bermeet hem/niet alleen bat hp toat isYoft alfoo go*°
alöcenanbet: maeroocB bat l)p beter toüt toefen ban een a>jD%j
Ekk wik ^>oo bat bic ftcBcnbcbeghccrlncBhepbt/ ban bc befte/ be meefte/ »•
de meefte öe tonljctó 5ljU/ tuejnanbt \yp nae onghequolen en lact: maet rotf
wcfen. m ftofet tm ipg^pïucft op/ oocB bacr rlepn ftoffe/mtbbel/ oft ooj»^
Bc isv ban ecnighe fuSrltc bertoantthepbt/berheffinghe/en groot aU'
ten fijns feite.
                                                                ._,n
SE>ant/niemanbt en is foo bcrtooipm / noch fofr onbegaett ^
gratie oit gauen/naebet firle/licftame/ oft fojtunc bes toeerritf / °j
5p en lact ijembttncBen en btut-ftaen bat hp toat is.t©aer ncttf* fl
C/.6. Denï?.2tpQftcl$auluSugl)t: Siquisexiftimatfealiquidefle^11 <
nihil fit ^ ipiè fe feducit: ^ft faecfie bat icmanbt hem lact bunew^1
bat hp toat W bacr hp nochtans twt en ijs / bie beb^ieght fp feW^',
i^r.2. 5Dacrom £>. 3iarob heet befulr&etïbele menfcljen: O homo i"a111'
<© ghp tjbcl menfrhe als gijp 3i)t! Wmt/ alfmm niet alleen het n^
toenbigh feïjijn/ maer oot& bc faecfce ban binnen infiet foo fp #• ö
fctbinbtmen battet aï een fcljtjn fonber 3gn i$>
wart
Toet neen «©aeromlecrtong^.^aulus/tcxbeur-noembctpi'aetfe /
van eicks am tnen bebinben ïuaglj/toattct ban ons toaerlijc&s is: bat Wf^t
7vccr e' aen batmen be monfter moet nemen/om t'goebt te Benen. W MJp
Gal.6. foo: Opusautemfuum probec vnuiquifque: <©ateenicghcïtjrê'^
felfs torrcB tocl befte en bep joeue. Cc Bennen gheuenbe/bat tipt ij ^
Betoetfeenpieuuc/ be rechte Bennis banben menfche te halen &
niet ttptten toogh oft frhijn. 2£lfoo fepbe «tëobt tot Jbanuiel7 «^At
gljccomcn toas om ^auibin't mibben ban fijn bjoebers &°~üVt'
t.R*g. 16. faluen: tpe menffge acnfict t'ghcnc bat hem beropenbaert / en^Ujt
toenbehjefibertoont: macr begeert bie tnfïet het herte. &&*"»<'
öeop rtfhtctocerberinghe.
                                              ^
$it/bemenfehenbatbaetlatenbe/ aenmerrfienÖ«nfeiu *$?
toenbelijffi/ en fpieghelen ftun in b'ooghen ber menfrijenrefibct'^, 5
uen arljten fp hun groot otbouen anber. ©at maexBte De»i?01 ^
-ocr page 319-
^jdNTvs coramDeo es, tantvs es .
ra
^tulus aut quantus iuilo e$t examine cpiique
__. ^tulus au^ tantu5,quantusiïatlance'Ionantis .
I1?^—                        ^                                             
ï >«*»&■» eftlatme/ Chacime ferfcme/ £n ce nefïre luu.
' f}i toujwurs'teUe, Etwint autre ^uelle^ejla^cje^ciePuu
-ocr page 320-
fcf.»                     Chtiftelijcken Wacrfeggher.                          2jf
ftl "",ttaeï ttoiftiglj / ato noclj Iecrungïjcn/ en feer onboïmacf 6t toe?
Bbrti^ n°r^
mtt toertiek^aetom toaft AltÖfcfcS te bjagöen en te f Ia?
ftt^ ^lseorumvideietiuefTemaior: 1©iebanIjrn-Uebenbemee;Lui.it.
ktlid* bat$:toeerbigcr/Ijoogfjer ban ftate/enbequamer cm oorö
^tn
te Ö^en ouer b'anbere. «©ir's1 ben ttoeeben graebt ban befe
«fthC?t't:nict
allccn gent ïaten beur-ftaen in fp fciuen/bat gptoat tis/
n0f,0o^anbcit laten toefen/bat fp3nn/ oftmogfjen toerben: macr
t^Ul,
cec oocïï biequeltinggeban finnen te ïjebfacn / ban meer te
ajltlen Siin ban anbere: en ouer fuUKjj/Ijcm fcluen op-Jjcffenbe/ cnbe
Jtebetminberenbe en berbmrïienbe.
fctwr
l!aIIe fanta"efomt in ttoee manieren: oft bat iemanbt ah M?I!' ke-
^m^
öat fco upt fp feluen mi fl6i,lcfrt cnDe benuoebt/ upt ceniglj "M' !j|;. ce,
jjtc mt^fecn ban iet /bat l)em in fp fcluen öeljacgljt: oft bat oorb an? b.baghens.
r^ *nêTcrjtn fulcS een geboeïen ban Ijem ïjcfabê/ en ïjcm beur fuScKjü
Stoo * ^ öe^e
ttocE W#cn/ öan** a*öc bertoacntfjepbt / en ifbd
8tonïar^tm öermenfcijen. <©ft (feglj'wu) bat iemanbt fp fcluen
JT artjt / oft bat cocli anber Ijem beur fttleujï ïjoubcn.
k*** öan/be bjagtjc i*s/ ï|oe bele battet toacracl)tclnr& ba icmanbt
be fc00 ^ele/ faP auonture/ate i)p l)em laet buncaen^ oft foo bcle/ate1
JtCc eertlt fjem aeljt te toefen i j^een't. bat en té ben ou rcrïjtcn toet?
r")in
in / banfuIcHen aftop. 3ftooc& ter contrarie foo luttel ban
bje Jl!'SÖe mrnfcfjen/ aljs fp luin fcluen refecnenr oft foo luttel/ atè be
tttl .
l °e feluc acJjtf #cen t ootfe. 3©at mottmen ban baer af l)ou=
0in !n BÖcbccIcn* 3©ant bat ben cpfcï) en inljoubt banbe bjaglje r
intnfatöitgljefcl)il en btfïercnt ban fuïcng foo groot tó / onberbe
ban iöcti: te toeten/ toclcueljct rerïjt en iufte gljctoieïjt en toeerbe i&
^^««menffïje.
bat EH^aenlJC Ört goebt-bunrften / bat iemanbt ban fp fcluen geeft/
toEcjj ^niet onfangïjbaer. SDant bat'0 een clacr fatefeealttjbtjö glje?
reii,Cn».öattet foo becl te min ban iemanbt ijö / ïjoe Ijp te meer ban fp
^emn'Üiit * ^" fo°
bECÏ te fï,ttcr / ïjoe ï)p te toijfer mepnt te toefen»
Itot ij0^lj ^aburöobonofoj / bit ban bettoacntljepbt niet en toifte/ D<t»iVi.4.
S&ete^öegpïjemfoubeberöeffen : maerljpiöbebeeftengïjelijfH & s-
SÖcïen rJ-tt
/ UP* Bet mibbcn bet menfr gen gïjetoojuen: gaer en na=
r1 ^tte hS^enöc
a,!ö f aif n arcnöt: O*8?*cn Ï°P etenbe alö eenen ciö:
% Uc,i du
n toooncnbe/feuen faepfoenen lancu: tot bat ïjp tot fp
«atW^a,n/en*6obttoierbt6ennenbe, Jboo2tman/nirttottenbe zfiher7<
p Jiacft jfn fp felucn &oui,en foubeban epgljen pbel befjagïjcn / bat
«a9Öt /o?1 conMlt& 2tffuetu0 toajs: cn ouer- mibtö fijnen rrjeabom/
apchttv!fJ*ex mbter-ggelijcBecpggebïafentgepbtfijnssmotbtjï.
^fönfrivlCtl,t acÖter-naer (foo gfjp nctïj bouen gfjeïjoojt ï>bt)
*"P gmgïje gficljangjjctt. <£mm ^öcobaö / Dicens, f e ali- Aa.%.
g ij                quem
-ocr page 321-
Z j 6                       Chri ftcli jclcen Waerfeggher.                  «.„
quem eiTe: t©ic ïjcm Het butu&en/cü fcpbe/bat fjp baat toflJ*. *? ft"J£
ban<©obtöïjefonbenbJO^/ atebangrooter magïjtcn &$pifzJ/
Jtëaet/ten baajs niet ban ouerbJilüge berbaaentljepbt: en ouet fuif^
BS Jjp met bier ïjonbert mannen (bieljpmetrnn bcbjoglj öeï L/
ïjabbe) te niete gljebjagljt. 19cur b'lcfte crempel/ |>inton &a£z~
-drt 8. Uan baien OOffe ftact g|)Cfcl)jeuen/ Dicens Te aliquem magnum:^ U
göenbe bat i)p eenigljen grooten baajs.bat ijj/eenigl) groot ^jopö fl^
ban <ï5obe gljefonben: en baer beur gaf ï)p fp feluen upt. jlBaer ö
ÖP öem öoogïjer ï)iel/en fjoogöer/ootu metter bupuelen ö*00^,1^
ïoc[)t bebe berl)ïffen/ en op-boeren / ïjoe ï)p tot meerber en bcrfij1 ^
belijtuer berneberinglje gljeb jagï)tig/beut t'gïjebebt ban £.#* **L,
ter aerben uptterlocl)t ballenbe/en bebeenen bje&enbe. £>oo bfl* '^
boo$snietgaenencofte / bietebeurenuptijbelbermctclijfBP^ft
Ketteren biilbe blieken. 25p alle befe berbaaenbe fotten/ftelle icfi alle be bJy
eygen- m jjepügjje in Ijaer felfé oogljen. #amentltjCH alle Ijetetijcuen / JL
T"';s' bupten alle anbere/ met bit ftof ban epgïjcn groot-aryten enbe b' ^
baacntöepbtupt nemenbebeftouensijn. €pgen goeb-öuncfien ö#j
enujnsïelfiö groot acïjten / isjteberfteuen/algfot/ ongöegronöt'
ban göeenber baeerbe. Ergo,ï)ierbeur apoftiïle:Nihil.
              ^ 0
ftengaenbc fiet gtoot-atyten ber menfcljen: baer en és ooc» ti
op te gaen/noclj te ftaen: aengljefien battct iugement en bonntë "^
baeereltjS/foo onfe&cr en onbaft ijs/ alft onbcrfc&erti$/op eenen &
ben bol te ftaen. 3|ae noclj mecr/aeng&efien bat be baecrelt go*«JIJ*
neltjCRquaebt beur goebt/engoebt beur tsuaebtuptgycelt: CÖ^L
/ƒ«.ƒ. be ^JOpIjete Sfaiaö fegljt: Va: qui diciüs rnalum bonum, & boflü
malum.Ponentes tenebras lucem; & lucem tenebras. Ponentes a^1 .
rum in dulce; &dulce in amarum : Wtt U-lirben/biefegyt qu9f j/
goebt te 3tin/en goebt quacbt.^tellébe be bupfterijepbt beur b'I^Ö
en b'lirl)t beur bupftrrni$J.Ï?et bitter beur tïoete/en t'foete beur t o
tere.bat igVtonttarie oo jbeelenbe banbe faetSen/en al ber&eerefl1
Des»vee- ï£oe luttel bat op beg bjeeteltö lof / en groot-ary ten te gaen #/ ^
reits ach- geeft Cfeiftugonfe $ccre bael gljetoont metter baebt:als l)P W \$
ten, niette
achten.
baojpenfte/berfinaebtfte/taecïjtfte/frrantHfte/cnfnoobften&*° t
toeaeltjs batjf ftepbt en gijeboelen/ (maer nor ytanst inber wa^S^,
t'befte) bercojen ïjeeft: fooin ptrfoonen/ om fijn «pofteleu ****Z&
te maec&en: foo oorfe in maniere en mibbel ban leuen/fgtteö P^Ljj,
en be fijne aengaenbe/bie gein en fijn erempeJ fouben nact-boi0H^
<&ljtl)tt\ contrarie /ben aerbt/ coftupme / en bonnte be0 we^ ^
^>oo en tan ban / opt'groot-ac&ten bet menfcljen niet ^eïel?^(i/
6ersi gljcfticljt mojben,Cn moet oocfe bef-öaluen/afei beöiW0ÖeuJ
bertoojpen baefen.                                                    ? } ^0t
ï©ietoeet ban/tentecöten/öoebele batbaneeniegöelijt»** %(\t
-ocr page 322-
ï)u -                    Ghriftelijckcn "Waerfêggher.                          137
fe^°^Soeïuttelift:baninp/oftbanbJbJieb3eetft^ 59eanttooojbeGodt k**1
Jtöt feer begbebjcb: 0tt min oft meer en iftban een iegbelncfe/ban
alle bet,eu'
°otbJeet. $u3tbttoptoelgbepalleertengbcpareert/ mctbitfeg?
»Jm/ alg ujp f00 feer fcxommert en belaben 3t?n / oft om ontffot ep?
»Jen bebagben/ oft om t'cltpn en groot-ar&ten ber menfrften. #orty
« noröbatenijSgbebaIuecrt/oftgang{)baer / beurbicgrecbtberi
lnj"*otÖebben/enbenbcroban goebejtjn. t©ant/beferoepenaltefa?
*n met be 3fipoftelcn en bifeiuelen ^bjifti/ tot <6obt t Tu Domme, aü. r.
«h n<Lfti
corcia omnium: ^ÖP5iJt öet/o ^eere/bie be bert! bet men?
feènT
          <6belijcb£>. SÈanfeettoelfrgbt: Ipfcnouitomncs: %p ^"•i-
t, "f ftlfc menfeften: en ten ia gbecnennoobt/ batbem bie$ aengacn?
^^anbt eenigftgbetupgftentègbeue: toantbp toeet/ toatinben
fer
n cÖe & €n toat toonber ifti toant/ foobp feluc fept: Ego fum ajw. 1i.
b Jltatls
rencs & corda:3lcftben onber-foecbenbe be nieren/cn bertcn
bo nenfrÖOT.€nbitalmetreben:toantfoobpbaerbpboegbt: Da- %• **
ua Vli1CU|que fecundüm opera fua: 3cbfaï eeneniegbehjeben gcuen/
bjeil'n tofrc&tn« £>00 moet ÖP öa» / atë <6o&t/ï|eere/en rerbter/
E i~ alber-bêftebennio^cbbm/toat/enöaebeel/battetbanelcbis\
^^?feberöolcntï)epbt/enfeeretebcnmu"e *0obtöV mogbtfeer toel Gheflotea
ten*lm SÖcnotcnen boecb gbeleben toojben/baet be oogbc bcg ï^ee? b°*£
det
tL? & opficijt aen beeft / en aï be toeereit bet fcifbe onbebent is\ lie. ear
ajf *r**n be^tb ten upterften bagïje open gaen faï/ cnbe een iegöebjcb
rtfj^rtaernjc&fim / t'gljene batter foo langde in faï berbojgöen
r^ftöcbben.
b b^^'^foo bclc ift ban b / niet foo bcïe als gbp oft tte toeereit batt
**Ut ï macr fo0 toele aïsi ^oöt üan ö Ö°UDt / h*0* fo° tof ïc ftïö SÖP
bat £eiu bebent ftaet. j&ocö ootb min en ift/ban bP toert: al toaert
&«pbt Upt een ^SÖ^t inu~- acöten/oft be toeereit upt een berfmaeb?
bja0g m,!n toan b bielbe. ^octj meer / boe boogje bat gbp oorb m b
Wfr *Üt:
oft 0°* ftcr &at ** öe "uPöm toerfteffen/en groot maecfeen»
tjecje /■&&* ben bepltgben%oftel #auïujs/ met een cojterebent'gbes
coi^j^^tctminercnbe/ fonberappell : Nonenimqui feipfum^.c"»'-«o«
iSUj.teat»Me probatus eft: fed quem Deus comtttendat ; 59ie en
PlijÖy^Öf baer / oft beur goebt / oft groot te bouben / ixit fp felutn
F«ftbeurr0^
tomc«Pt-gbeeft: maerbieban 4&obt aengbep^efen/
biebcirtJr't6f beur gbebouben toojbt.2tu*be bit nocb platter/en bc?
be 3^£ . /t,0|1fttt p?opo(le bitnenbe gbefept toetbt/bcur CbomajS
que eft
pw "Piten roonbeban &. ^ranciftuK: Quantum vnufquif- Thmu.it
fcus. Jn OCuHs Dei; tantum eft, & non ampliusj ait humilis Franci- Kempu.li j.
bele/* tf J? 50ebt oft groot als icmanbt in b'oogben <6obtiS tó: foo ^ *g
^«riftim1
mwt / * öp to«"»*tdg* : frflï)* «>«" ootmoebigben/«; '
g »J              Sft
-ocr page 323-
t}8                          Chriftelijcken Waerfegghcr.                      t
3.ft bat iemaubtbiet tt$m bailt apuelletcn/bte weet ttrtttt/W*
tmbaettelijr» appelleren te meerber boete moet gbclben,3F>aeroni
ö'
fie beur bem/batmen naer't naubae onbet-foecb/en tcuific fijrtë P?°'
ftofó, 5. tcsvbem niet enfeggbe/bat J&alfafar ben contnefeban *rübplcntfi,/
tnet bjij baoojben aenben bacegft befebjeuen baierbt: cii ban ©ant»
foebiebt/ou befc maniere: Mane: bat ig/o&oot beeft b tèrjrbe gfittri^
en I)p beefter een epnbe af gbemaetbt.T h e c e L:bat ig/ <£bp 3$ ^
öebttegb-febategbelegbt/entehrbtbcbonben, Fharbs: batu
1£ coninrfe rnrbtisgbebepttyenaenecnanbergbegructu <F>alt '5,
Tule & eenen tefuabc gljeleert baojben / baat een bebpegbehicfee iatvf^
battet & / fp feluen groot te achten / oft op t'gtcot-atbtcn &er inf»j'
fröen te ftacn/en öem te ruften : en niet fp feluen octiuoebcbjf b ut «•
ocgbena&obtötcbzjigben / bJicnaïlcfaeeKenen tvunfcbctibcbeK*
3ijn/elr6naer fijn reepte Vueerbe»                                             fi
Sot vonnis Ctt&e/ou bat ban abs beur oogben ftcnmogben/boe bebjiegbeïi;'"
des wee- battet oojbeel en berljcffen beö baccreltg iö / en boe fot bet nbel btW
kUs.
gjjen in ftjnjï felfó oogben/ cnbe beur fulcfeg gbenupnclijeb contra*1*
iebftgorb-bunrben cnbaelbieten <©obtss: foo rullen bop ïurctoaj'
elrbss nocb een eremuel bp boegben. ?tJber-ceruVb)at biaft ban #b£"
ban3:accb/ban3iofepb/enfulrbcbcleanbcre/ naa'rrcbcnen batf*
öer bieerclt i om t©auib baer te laten / mibtg bap ban bero bctttf
gberoert bebben / ten ou-fien ban fijne b?oeberjs ♦ 3Me goebe l|fP"'
gbwi/ban 45cbt bereden/ baarengbebcubenReigen-menm^w
fulrïtc boutt/bie ftil/ou-retbt/en gobbmrbtiglj 3ön : men rifte** j|'
fitxljt en recht/ goebt-ronbt/ macr niet ban ujtjfeencthjme/bp1'*
Mrbe/bie baijjS/ beruuft/eloeeb/ rn roerenbe naer bebaeerrlt3tjtt» *
%n t'bonnbs beo biecrclts/en oorb in bunfelfë oogben/foo tttöft/1
«en anber facrbe/ban €ain/ban €fau/ban SofcobP en ban «©fti'10"
bjoebersyelocrfee berbarene mannetumaer noeljtaniS beeft ïjtt aljj^
berss gijebaet ft in a&obtg refieningbe/efi oogben: %M/ 3acob/ JP'
ftulj enbe SDauib / bene bouen alle anbere / oocfe bouen &«**-",!/
tijoebcrovberbiefenbe enbeberheffenbe. Cnbe foo ifl: meeltaltijd
infulrbetugementcn.
                                                             rt
Wit foube met bet menfrbeujrn en bteereïfcb bonnt'oV ben * **jJL,
fcjaebt gberaer&t hebben/ baanncet enin baat ftact bien br*tnAft?
.SabetLiiin. «öallicanuo^uecrpiJfettÈbacerbtbaag / oftaljshpnocb #o?0" '
meefter/ en <6ouuerncurban aomebaag / beur foo bcle b?ome'
rtojicn bernaemt / en mM& frjn becrlntHhepbt/ oocfe Wo0n~ j? &e
banben Septet «Conftantinuss gbtbaojben3ijnbe : oft/atëDPj"^
baeereltmet al baer uomucrjjeonber ben boet bao?uenbc/
ttn L0(:;
berbaojuen/ootmoebigbreligieussijsgbcbaojben/ öebanöfl!?L n(*
ten bcr gelgrim^ baalfcljenbe/öe tafel betbenbe/enbe gbenocgP ^
-ocr page 324-
.                        ChriftelijckenWaJerfegghetv                        i.^9
^•tenbe in toctfmacöthcpbt / meer ban hp opt te beuren gfieöaen ftab?
tx* s'toeerclrs glorie en hooghepbtf
ttt n ° 00rJi toa 3oannes ©amafr enus/ ban een notabel ebeï-man/ s»»* <». 3,
te? "ccÖt bjocrfcen ghebJo^ben 3Jinbe.tBanneermag hp meet te ach;Mal' "•
n öibe meegh-fchale bet menfcljcn : als hp te üPamafco ou bc
^ «cSt gihgh/m ftjn roftèïijcfee elecbéren iuanbelcnbe/ban aï be toee*
jj^ SÖeem: oCt afóöpüim fijnen ouerftcn/«>abajS abt/ter feluer fijn*
torr /Dl? öe felföc mcrcnt gljcfonben mas / met eenen ghelanten
\jl / ö«i hals met rojf ftenjS en manbcnenjs ghclaben / om baer te
oinr °^etl: e"/t,p ïafte f^ni0 ouecfl:e/n warc De ÖcItt ouer- ïoucnbe/
iiir 1° 7 itlöcj?laet0 banicttebercoonen/ benfuotbanöeghehcele
^tetoto/ bacrh» te beuren foogtootduc&S inglojteïjabbe
«yeoiecfti
               _;.
bJf0cÖ mect/toie foubc hem ban meet gïjearht hchben/aïshp al be
^ rtyr&enenfcctctcn ber rellen ghcmtlïighliirfc rupmbe enftfcoon
$faf Hcucröan kn*0"06"te wojbcn ban mica een gronbeloofe
0})lj'e- f®*™®m fictaï anöei# öan ^P ücbcn/cnmcrt/toic
bf *p f"1 öe befte en aenghenaemfte mort houbeu; enbe hbe iütttl oit
^Pattct ban een iebtt 10.
^ "°oïjcCft bien teonberbaren £>imeon fallus fict bonnes bes
\xXs *Wto beb£oghen.1©ant beur be menfehen toas hp fot gherefcent/ »•«*■
ncoa
sl^«eut<C>obtmasijptoijS. 3Men/ allen mft en fte&te bet gbel^cs°'
baiih ttoommt m to<*bjo?oen hebbenbe/bol nothtansfcan alber*
ö £r"«nien en biijf hepbt bJcfenbe / heeft niet teghen-ftaenbe/
i "le hem niet en Benbcn/ghcfchencn fot te toefen.
berh»0<l0ot# üan '.£>. <£fóabtth/ #. £ jiguta/ £>. Cïara : en fon*
Öoomf *m ör aïbct-hepligijfte moeber <6obts jlBaria 1 foo beïe te
nicrh lüau <^ot,t SDctefeeiit/ijoe fp haer fcluen te minber en te oots
op s ^Bött ÉJieï.€lc8 fietoe: noch oy fijn epghen groot achten/noeft
^ohfV^^ïJiJftttftcunmöe: maer mctcengoeöeconfcientic beur
ottojrtftaenbe.
^Öebebt om depn gïjeborim fijttó felfê teïjeböett
,nochtrrfbJaietaf^tiö^E 6m«itft mijns felfs/cn foo tot onrechte ooti
"en
x hfuvT!fU'' luin«l wago: mei mei
"«Ulcpnentoc-behoort. 2lmat. ____________________
Cav.
-ocr page 325-
*4©                         Chriftclijckcn Waerfegghcr;
C A P. L X X.
Wat ü my beft te radejn druckjn teghen-fpoedtï
Keert v tot Godts ghentde }en fchept dan eenen moedt-
Goeden g7^€3^£ttfeube(!ttaüïrft tonnen gDefegpJen / totïffe^
»ooft,cu |(& J^rtO tvoee bat ïieljtft ontboen is f oft ttgljen fpo*öt ,
xaedt.m -<W^£^Ss. frïjoutoJen / oft in tegljen-fpoebt goebcn raeöt j»
h T 0\ Tj VI troofttombm/aïfmenljembantetnirentotfi»^
p * 6&<&&&«Ktbeur-fiennotï)gïjeboapentenïjeeft, 2tlfoo|>1^
A»t»ft.i» ' TT " tftlngttftljnfegljttNonfaciièinucniuriturinao^
ïpïji- fuate praefidia;quae non fuerinr in pace quaefita: ifóen billbt niet WJ
racbt oft ïjulp in tcgljcn fpoebt/ bit-wen in ttjbe ban bjebe niet p
focljtenljecft.
                                                                   /
30aerom bient bcfeb?agïje en anttooojbe feer tod / om tctoKff», ■
toelr6 ben beften trooft en racbt iö / als onsVoora onberfitns/ &K
gSefaefHeroubetegïjmt'Ijoofötbjaepen : omalfoo altrjbtop*'1'/
i)oebetelJJefcn/en gïjeftorïceitban noobelijrfee ronfojtiuen en Pj^
tcgïjcn alle op tomenbe ftauten en cjualen / bit op bcfe toetreW i(u
bicfeblicgöen/foo tcgïjcn bes gïjeefts en besïicïjarms bocl-baretf/»1
coffeiegïjen tijbcujrB goebt/tcgïj en onfc b jienben/en reputatie. >
3©at ratbt ban/in almlrfc gtjtmoetfcl ban bjoeuigïje acn- fto°tcL
ï)oe-banigï) öat fp 3ijn7 oft ban toien/oft ban toaer/bat fp omöo^
tomend B&at moet-men boen in teg8en-rpoebt?3Bc antbooojbe iw
toef: jlïenmoetöemtot<«5obtfeeeren/ enfeïjeppen eenen tno*"'
cicm. ^m ^tpuenfrlje bigfe fegïjt een faerfee bJceröt te ïremerrfeen : R*L/.
in confolando, pluri mum valet : 3;n trooft te gïjeuen oft te tl*1*? ^y
Herebenmoetbeerfteenmttfteplaetsljcbben. batisVbepjinrö9,
ttacljt /als funbatncnt ban üJaerar Ijtigljett trooft/ moet in b*c*~*
gï)elegl)en 3ijn: gïjelrjrfe allen «Cfjiiftclgefeen / en gobbeltjr feen ff 0"
is.2llfoo/als £>. $auluo bit ban 'ftïjeffalonien troofte ouet be &*
ben: op bat fp niet en foubrn behoeft 5rjn/gïjcttjcB plegïjen bit wt^
i.Tbcjf.4.
pope ban berrrjfenig en Ijebben. £>oo fept l>p baer bp: Confola^
inuicem in vei bis iftis :l3crtrooft b'ecn ben anberen in btfe w°°}}Lt'
Sjooojbeabanbcffljeebe en ban rebemte toeten: £>p fullcnbrrrö»*%
<&ec contrarie/beu trooft bejs toecrcltö / be tetijte reben ban ff°
upt fluptenbc / i& meer bcbjocucniffc ban bcrlirörmglje. &00Ltt
men be bjienbencngöebutren b'ecn ben anberen ïjtcc vr.tbt en
mebe trooften / bat in rerljte reben niet gïjefunbeert ep i& &** e$t
fulrfes malcfeanbcrcn meer bebjocuen cnbe biftoaren. Stnbcrp ■ f
€fntitu$/
als: öp be tocbutoe troofte / ouer be boobtban Ij^tn
-ocr page 326-
QPTIMVM IN AdVERSITATE CONSILIUM .         '7°.
Xi10 ierary aiïli^is inopino turlrine rebus i
entem aduerte Deo; meliorag^ pr^cipe votis.
r"w^r=___________
Q*™ t"? mv 2t\£ït vabz/iy \vu\? tx\ tdCjljcntyoètUr ?
-s l^itFffrfymeyMifitrap tmportune/Queljêm mmjxnt?\
°ntreJon oratje/RoUy ton caurtoe/ Stjöit Dïeu ton Nort
-ocr page 327-
&Wr               Chriftclijcken Wacrfcgqhcr.                      141
*« teh /rcS5Cnöe:Noli flere: €u W«»*f^flW*(l socben trooft/ Iar-
ktn/r» sÖcÊuubecrt:toantï)p toagbarttoüle/ljareu fane te berujcr-
lllbiiv tocöcr te SÖeuen:foo yn bebe. JbulfHé trooft yceft ftmïit
3i)u ) "SÖ^Pbt. i|et 10 qualycb gbctrooft / alft al maer üjoo? ben en
*fÖtrElt ^aet^en öan Ö'**cn üan öaEr QljtfbfDt / öif öen bebrurftten
ftfUUv"naccte uiecr bebjiegyeuen gricueu / boe ypber temeer op
*nanhff/ enÖembcrl«t/ algbJelgyetrooft. «êuen gijelijfu alö ie? if«.'36.
Öoebei!*?*1 em"ct Öeiwfouöe betroutoen/ ycmte meer quetfeiibe/
^f1 ÖP gein te meer op toerliete.
tcghe a"tü,oojbe fegyt bjelbeurb'eerfte/ bctt beften raebt te jtjn in
4 jjec^g fpoeöt/öein te öeeren tot 4&obto gyenabe: uiant yp ig be op?
be^^^/üJijfljepbt/goebtljepbt/enmogïientljepbt. £>oo bebcn N«m.zi.
Nt6 ren üan Sfcael/beue ben raebt «0obtg / ató fp yun tottet fer?
^SÖet **cn/ eu Dcui: t'gelooue/baet 'n <£feiftum aenbé erupce aen?
r °ebt ^lfo° ooc6 ^' $aulugint'petybel bcr fryip b:a6c/ t'boïcb aïi.ij.
&0Q.,8af/en raebt/yemtot <0obtteKeeren/enfooontfjUamen'tfp.
^aecWw! ^*aca O0(* Öaet toe-blueftt tottcn ïi^eere/ a& yaet ntaerte Tob. 3.
tyojj^toeet/ en baïfeljelycfc op-teegy / bat fp yacr 'feiten maniö bet*
^eu*rlÖaöbe: enbefn geeft gyetrooftgljebJeeft: enbemet groote
•®th r ^oWam ten goubjelycfce ggeetegben.
5onöt.J)0cqwalijc6boenfp/toiefp3iJn/ bie in allen noobtgaer ter=
öeuc bairU ^c w &eecm / e" Saen totten DUPueI om rae&t en bacbt/
5atireu Öc toaer-fegggerg/toouetaerg / en fulc&e bupuelfege ktvt-
t
0etbei ■ t&b'eenouaebt met een meerbet toillenjöelpen : efi al
^öe°t *k ^ecrt *tot *^0Dt / ° 0ÖP arm roenfrge/ in allen tegyen;
^ObtLf e«beni$befe: bianttetggeenfaet&eenggefrgiebt/ oft
Jabetjjjl^nbtfe/en boetfe/oftlaetfeggefcgieben. <Cn bat al/upt een
^lieb ^föe/ totbeterniffleen toel-baert fijiwmnbetem niet
rttitSikh 000Dtet^cnï,e/ macc bat frlmm : oöc& ü? Öcm róber
^ cftEno7i>I>t* ^ÖéengöenoeggtemaecfeenDeinonsilijbm : maer *<«*•} 5-
^ttefyjl0^ eeuuj^lijen te boen berbkjbcn. ^recbenbe onjö beur al
enftiori ban fonben / en onjs toecfeenbe tot meerber liefbe/en QÏjt?
1' Öem t n x öat Dit öcnbcftm tcooft ?n cajiït nl te05cn-fpoeöt
^f-bceï 'w uPttec Ö£l'teu tot ^obtte «eeten cn te beneeren»
ï^tt-bifi tot af" ^rten üan fonben: ten anberen/tot een boïmaecBt
?ei'tigh tM*m fclfs/ ni fnue Sïonörtfe goebtgepbt enbe bernv
fefóoeft \Z,: ^ft lft/ï>at be #jopyete ©auib fegftt/en bp cruerientie
S0oft' ïBflElt: ^ cocbe/o^ecre/enu\»enftocfi/btefiebbenmp0De= pyit*»*
Maec fot hp?*7010 (öoöt met De roeDe aftobt/niet tot bevberuemu*e/
«enen ft lnifirt: fo° bcrlccnt yp oocb ben méfrye gratie en troeft/
c°t« om op te fttmien entc ruften/ op batmen in be raftij-
Ij               bingge
-ocr page 328-
ijl                         ChriftelijckenWacrfeggher.                  -$
bingfie niet en btHogfBe / maer eenigfi onber- ftanbt g^rtoccte ♦ *
T,b. i j. feptOOCB Cobiag: Tu Domine flagellas,& fanas:<0fip/O$efl^Lj>
i<k» ii. relt/enmaecBtgfiefonbt.€nbe#jopfiete 3cremtajS:3tHi)£öJj*
gBebjagfienalg eenioncBongfietemtcffe-calf: maergfiP ycW
gfieflagBen / en icfi ben t>it$ te toonTeu gfiebaojben.
                       ^
Bckcerin 2M$ti)pfonbeboen/bjpfieerenonjsaf ban«6obt / sB^f»*
ghc van " HrDacp bat fijnen Berber laet / en in't ïntlbe loopt / in buplent Vm^f
foiidcn.be- len besboobtjs. 3Ban fooroint45obt/alö een goebt Berber/enwfl
«e reme- arhttgfi ialoens lief tybbtt ban fijn frfiacpen / en Ijv bjerpt al? ö'
«nfooVdt bm acr&c/Dat ijs tribulatie/ ftec&te/berlieö ban gocbe/oft toallöJJL/
5 p ' ben/ op-fpjae&e/bercöaemtycpbt/en alfulr&oy alft Bern beft öl,11:L
om onoy aljs een afgBefieert en boknbe fcfiacp / tot Ijem te öo^
ber-Beeren: gBfltjtBmen fiet/bat bc ff fiapen/banben Berber o
n/eif
barfitgl)ftaecBt3nnbe/ terftonbtt'Bem-bJaertjötoeber Brerei-
bpbt cubbe tomen: pjiuripafijrfi/alft met foet flupten/ oft ff 5U?
len/oft roepen niet en quam.
                                                   
T®it$ ban ben cenigljen raebf en trooft/in berbjiet en lijben '■ ¥ ■,
terftonbt tot <i&oötteBecren/ met af-ftaen ban onjö fonbigfi l*üt^
en met een op-recfit op-bjagBen toto&obt/ban alle osife Bope/tro**
bcrloffmgfie/ eu al bat onjs aeti-gaet: atë onjJ boojt- acn bJct1?e,L
t'eene-macl inben frBoot ban fijne goebertierenfiepbt / en beutfie'%
Bcpbt: gficfijr&een&inbt/ öeroebe befeffenbe/ Bern gfifDfdVöf*^
be armen en ftfioot ban fijn baberoftmoeber : nu boo^t-aen*1\
meer bégfieerenbe fijns frfföbJiUc/maer ben toJilïe fijnfi baber£KÖD
BjengBen.
                                                                              t
Eeneo          ;©afrftaetbp/ttlbeantU)00?be: Enfeheft dan eenen moedt. fflLf
GodtmT mrttcöcm Want8Ö«l?JtBmen luttelmoebtö fcBeppenoftro»**,.
k
magö/ alfmmmattbmtrooftbe^bjeerritöcnBeeft/fonberb^
alfoo bit Bern tot 6obt Beert / eü befen raebt bolgfit/bie W*^ /
bat Bent tod gfiefcfiicben fal:' en oocB bat bte tribulatie enbt to*%
bit Bent bienbe / niet alleen beur pjocumgöc toan fijn beugfibt/ & $
ooc&tot recfitbcerbigfie en berbienbe ftraffeen caftijbingfie ©v ^
fonben: bat bic Bern al bienen fal/tot bermeerberingfie ban 0^,'tf,
goebeberbienftcn: enbebcur fulcBiStotmeerbcrfaligljepbten^ f^it»
£>oo magö fipbanboelmoebtfcBeppen: toant<l5obtiöxwXW j$
tribulatie/ foo fip be fulcBe belooft Beeft/en beur bé #jopfifte ®* #
tpijo.
betfeBert: %xb ben met Bern in tribulatie: 3e& fal Bern baet «i*
men/en ber Beffen in gunie.
                                                   ^
<©p bat UJp aUa toeur dogfien fien inogBen Bet groot berfcBn /,,
ter iö / tuflefien be göene bit befen raebt bïaet-nemen/ wöet^i/$
be gljene bie be nature Baren loop laten/enbe ban tegfien fPoCgL^
metbejce-öarmöfiebjnjentoojben: foo fal tt& Bier rbJ« ere ^
-ocr page 329-
'fetllmu            Chriftelijckcn "Waeifeggher.                        i\%
n» ,;*°^8Scti/banbe%pöeuengftenonien/ b'ecn &tttanberent,ce*
">atl contrarie.
mu i bicu to9foi cnöc alber-totjften gfjereaent in bien tijbt / aï sabdUiUi,
tyttrn ^rneuen*fi«"öeur: foo ftp eenstejltëiletenquam / enbe
onij ^Öalejsoubemercfetbaag baanbelenbe/ foo&fiem nutfcaefte
as, atfjtbe maregficbiagftt / bat fijnen fone ftacftgficftomen
^\\t !lacc.tcu toa«n al ntacr gfiemaecRte bittgften banClialcpüer?
Whi- ^^ ÏTÏKÖoojt ïjebbenöe defai baijfenbermaerben ntan^>o?
fttee?^ fP klutn terftonbt ter acrben/trae& fijn fiaer en öacrbt/bc=
^le aKtffl)Öntnetaerbeenflijctt/ enbegoftefjjn tleebcren eu
ftjjC"tc trecènt en te feïjeuren / feet iainmerlijcB rlagljenbe en crijf-
^tc i ^00 &at Öft ^oW* banber mercfit omtrent fiem bergabe vbe/
^Öaï ^e ^vmttoubtftierigficpbtberbaonberenbe-tEsocu fepbe l)cm
lnochtS ^'l e f^el °£" 6«Jfftflt Öaööe) &«w ftootenbe: jDcljcpt eenen
5|)p °t7toant utiaen fone bie leeft: maer ir u toilbe alleenlijtfe ficn/ïjoc
S'Jen r ÏJÏ,enfouöt» £>ietalbu$ fiebben Imn rulrïte meufeften in te*
^nbt f/ ö'c ^oöt toeuc 00f n n'et m fiebben/nocl) ban fijnbeu
% wiet en ontfangfien fulrn afes hun ouer-comt.
Ie an»,ecu anbeivter contrarie/ons* beter leerenbe.SHriftippug/mct be=t,Krt hb-l
'nenK^le fcl)iu-b?aKelijbenbe / enmetgrootcmoeptteteeanteto?
*n fepb " berl0?en Ötfebenbe bat fop habbe / mace&te eenen moebt/
*ïcti jw^tot 3ïe anbere/bie baer groot mif baer mactfiten: ^cïjejat ee*
ing tn, t/a*toe* gljebaren: 2$c& fie fiier teeencnen ban tncnfrljen:
t'fanot?n,1Ktgl)ebjeïtcn. 3E>itbaa$somtrentftfiobus. ^pfagbin
triit^*a»benoeuer felter figuren bertonfte Jfêatljeraatica / glje?
^aeCatf ni« tbaijfelenbe oft ten foube altoel gaeli/baer baijf ftepbt en
jbjrtib* wben te binben baatf.
^oebt/aï^^^ÖJiftfnfnttotD^fïcbeter/ alsTp in allen tegfien*
n altat\r1*1** fl*rc c*arefiflwren tn letteren gbeftbjeueu ficn/ battct
ï?^3lS • Bfiepbt fieldt, jbcggfienbe met 3ob: «öobtgaf/ <0ob^fettn ,t°J "5obe gfieueft Jjeeft/foo ift gljcfrljicbt : ben nacm bes
.hb t.
- SiiritH f»- ï •
ten «nfr? cfjtb««btjbt. £ox> #. öemigiuöbtbt/ alfntenbefrljel? -»■--.„
?n ï»abh,/rtm ^nlïtï &"&*«/«!« al öcn oogijft/in b?anbe gljefte? SnSt«
c°«lf lhs{JlUc&et Ï5uu me t got be moete bp ffaen toarmen: feggen?
"tbibtjfc ï^ct bier ijj ten allen tybe goebt.
, <6|iebcbt tn teflöen-fpoeöt.
(te[!f tf0«n-fpoebt/o ï|eere/foo tod al$$ beur-fpoebt/c? gaue
v -\Sifl -f"BÖ*PW Öelpenbe/banb gftefonben toojöt: foo toern
r "",pIiiöenfrj)ootuljaergljenaben/metlceCtfrï)sipnu)iur
e,*»nen.
         mP öoo jt-acn t'eenc-raaeHn ubaen batlle gtjela ter *
i) ij               Cap.
-ocr page 330-
*44                        Chtiftelijckcn Waerfeggher.
C A P. L X X I.
WAt moet my doen betrouwt3ooc\^[ondergoedt oftgew .<
Der voghelen aenfchouvven3en leliën op t'veldt.
LcfTc der ^-«-^^s., ^n noofctban leuen maerfet fojgï}bulbig!)fP''
yo^heien, (frd ^Jsft fo?gïjbuïbigljepbt maetfet angft / ben angft fW^
en idien, M*o ^W moEbigijtpbt/ bcrlcjmmoebtgljepbt toan-l)°Pf fie
r,de«k ^Wi^ ötfpetatte. <enbatal/bpgljtbjcfee ban tow£
„n, * &H^ë^ Ijepe en betroutoen op «6obt / in alle ttoobtfacr atv
Ijepbt. B9autbemenffl)efpfduen binbenbc &\
noobt en bebtoanrfe / bat ficm (tot onber-ljoubt bet nature) <^
bjiucfeen/ cleebéren/cn fulr 6e noobigljeben bcljoeuen / fonbet Wf>
niemanbt opbet aerben leeft: upt bien noobt ban te moeten »a_
tornt öptot fojgfibulbigfiepbtban fiilcfeiï tebercriigljcn. W>itf0^
bjcngöt angft mebe/en oocö een gln'erigljfpbt/ ïft faeefee battfi' 5 ,
Öopc oft betroutoen bp en ijs / op <ï5obt|S goebtïjepbt en bcut-ö**' ^
ïjtpbt/ bietalfpijftenonber-ljoubt / gljeujcfeIjp'tal gljtfn^
fceeft/enbc al regeert,                                                            jt?
Qmntii.de- <©itberftonbtfelfëeen ïjepbenfcï) «©jateurtoel/teggïjenbe: 5t«t
tum.6, cura eft5 quaï {pem non habet. ^tt ^ een fottE fojgïje/bte gÖ£fJ1 L*;
enljecft. Cnbefoonorï) betert'ontenpjopofte €l)?proftcm«^ J»
Chyfift. Solicitudo,def perationis eft filia t Beangfte fojgl)bulbigljtPt!tfi ,&
öorljter ban toan- hope en befperatie. <£n ban b jengp fp o°f*mW
anber befperatie (alpIjaer botster) boott/fxio top bouen gljrfcp* L|*
ben. £>oo bat b'eerfte/een depn bttroutoen op «tëobt isVen öafr" ^
angft comt/en te groote fo?gl)bulbigl)tpbt: en ban tornt ïntfl *^
gljct tipt/ biemen ten rerijten befperatie jject: alft een menffp jjj^,
loitn geeft/ftcnbe batter l)p niet mebe beur en ran/foo't Ijein &ü' ^?
«©itjs ban een quabe generatie/ mbetoelcfeebe bocI/tctaïtj?/ pjt
gïjertoerbt/ban ijaer moe&rr. #u comt befen quabcn trottf».| ^
quaebtgljebjoebt meengwcnfrljeniöljerte/ oorfeateljp 0?La$V
b;cfe en Ijeeft oft noobt/ ban alleenliirfe upt een gljierigije **$ «$&
l)epbt: toat moettet bantoefen/ aio iemanbt toactarötclijcr» lx\tX\l
beiö/tnbeurbenoobtfaecfeeujefeftepbtbebtoongljen10V tttotyfót*.
u foerfent/en te fien/ba toaer't &em coméfal/ bat &p ban öof „ mD> *
«IDarcam bjaegfit be tyagöe/ï&ie mi$ leert betroutoen/aj £*\$
ben ton ggcen geïbt. ®at te te fegghen/ al öabbe-men gÖeb?f filyf<
alfulefeö/ alft noobclijeü ijs om bp te ïcuen: en bat meer tp/o JJ^De f
ban göetoe / baet-men fiilefip mebe mogïjt coopen. *©* an!rDC Jf^
ü
ftgöt/ gDcbogöeïenbeplocötp/efUïcleitenopt'belbt, ^^^t
-ocr page 331-
Docent volwres et lilia,fidvciam . ?t.
miln Spetil fiftat/cum Res tlefluxerit rpfir
-^therese volucres, depicftaque lilia campis .
«Dat mcet-myyoerj SetvsvM>ty,-oox Qnbw a^vffqjyJfc.
\Jf ntms-admonefte/ Que fofyotr on mette/£n Dieu,n tout temps
■Lelibre rcmuuje/Be 1'oifeauJa.uuaae/Lt les lis des champs
-ocr page 332-
rtn »                  Chriftelijck'cnWaerfeggh'er.                        145
loof -öan önïcnï?eere: betocltue/bcmerrficnöein mW befc noobe=
feetb5'1
te feci bran6ö'cfo?gl)buIb$gl)cpbt: en abs frïjcpucren regeer*
^nsb
alö/ öeter Vuttenöe ban toP/ÜJat onjste boen ftonbt/ en toat
^t>al M6
UDOÏ,e ^ag om te *cucn: SÖ«ft ong beur cnfe mecftcrjs/ be
uem
C UjS/ ten op-fien banben roÜte crijgljen / en be leliën/ ten op*
lutie 1UÖCCl[cCÖeccn* ^öntgÖeltjtB^. $auluëftgïjt: Habentesa- t.Tirn «.
t|fp.n'ta»&quibustégamur; hiscomenrHumus ■. i)£bbcnbe rcft en
bmö^n/öaerntebe5tjnbjptebjeben. 3©antbe principale fo?gö=
fcecfe
Epbt mi}tbecommeringge/ moet J)aer tot mcerber en beter
%.n ^göfuen/ban tot fuïcfce Itcljameltjc&e.
4ÜCe öl|S ïeert ong CÖJlftUjS: Ne foliciti fms anima: vefti a-,quul man- M.itth.6.
buis?1ne(lue coipori veftro^quid induamini: <t?n toeeft niet fo?gl)' ^S""
(• bie P/ÜJat gbp eten fult / oft baat göp aen-boen fult. be fteïeang{fen
ban e? *CUenfeft) niet meer toeerbt ban be fpijfe: enbc t'ucï)aem (orghvui-
tti rai,
EEbt • &enfict (fept ï)p] be bogfielen bejs Iocljts: toont fp notï>disbcydt-
n°tiït» nock
cn inaepen / nofÖ *n boen iet op inbe fcïjuercn / enbe
\»at{ifasil-»eberÖjemeïfcI)ebaberboetfe. encn3titgl>p-Iicbennict
«lüt"lCec&ertoeerbeban bebogïjel&enstf Wieifferban u-ïteben/ bie
n fb e!!i,c '
tot bj» ftature oft lengïjöe eenen tubitujs toe ean boen*
h^loh ECÏÖet clecbtaen-gaet: toat 3ijt gljp-liebcn bacroorïibeue
^ettfe ^en-mew&t be leliën bes" beïbtis/ l)oe bat fp groepen. £>p en
§ai^nnatÖenfutnnen. #ocI)tanjïicMeggl)cu lieben/ batoorfc
^pf fiy
Tn *" al f9n Slbjie / foo niet gljeclecbt norï) berciett en & gïje*
'ft bat ^lÖrti ten ban befe bloemen. #u ban(fepbe CöjiftujS boojtjS)
&attjJ^fött'gra^ beraerbenfooeleebt / blaclcft nochtans Ijcbca
te jnec^9n toefen/en mojgïjenin t'bicr gljctobjpen toerbt: ïjoebeel
?* WrXl r°ÏSP"Iöigö 3i1n/ feggljcnbe : Wat Tullen top eten*
u • toa - top öJM1tfaï^ oft toacc niebe fullcn top gljerlecbt tooj*
^liebetu5t
öc^t^H«ÉB onbtr-bjagfien alle fultaefaerhen. Mm
Nbeti*^Etteïcrt toel/bat gbp befc bingen ban boeri&ebt. Roerat
°trc bit^-t,ailJftöÖcBe <6obts/ enbe fijn recljtbecrbigöfptit: enbe al
^et|Oïnt
nfuï,mwn£ï»entoe-gI)ctoo?pentoojben♦ «Êntoeeftban
filjt,Uajr"fliIb,ÖÏJbeurbenmo?0ï)cn : toantbenbagïjbanmo^
tp3Ötn n»
cn tofojgljen. <eic6cn bagl) ïjceft gïjenocgh / aen fijn
r0°^c 0p; i59"'11 aïöetooojben€Öjift< / uptbetoelcïabean^
? b<tnbc 2 7a'^e SÖenoinenies/ foo gljw fiet beur oogfjenü^ier toe
rHri ?Kï!*er,!*/- toantfpelaer gfienoegl)3nn / enbe al
fc
E Il,rp!tê 1 n tot toaeifcl)outoingl}e ban al te flerDte menfcöen/
^i bjirl ö^tcn/bat Öicr arbepbt/fojgljc/ en nccrftigDepbt ber=:
ttt- ^antacngatnbebenarbtpbt/elfbint'ftjne/ baten
ü iy             bttbiebt
-ocr page 333-
14<J                         Chriftelijcken Waerfegghw.                    .
babiebtClJiiftuiSmet. ^ae/öaertoetébemutfrljf göcfco^ $f*'/
lob j. ujcu ben boghcl tot ïjet bliegben. <irn bat tg be gljemcpne itntm1*
bie tan b'beginfcl beo toeetelts/ban <6obt/ouet Stbam/ en al ft)» *■'
Gmcf. 3. f omfte/t'gbe&ccl rnenfe Ijebjcb gljcüarbtr/gbt Irrrfern io gbetof < »•• „
fudore vuicus cui vdierjs psne cuo: Sn t'ftoret Utor0atnfthijn^-J*
gijp b bjoobt rten.tEmt is te feggben: ben coft UJinnen met aetbefp '
Citbaeromocrufoo toojbt teöig|>epbtban*0obemif-u?efeu' £';.
ben lupaert tot be mieren gijefonbeu/om ban bie te ïcertn/ nrtt»'™
5ijn m fijn toerr 6/ foo in't naefte Capttcl bertoont fal toojben.
^engaenbebefojgpulbigbepbt/ om alle bingoën te beter c«r
boojftcn te öefrjjicfeen: bic ijs ootfcpjijfelijtii: aIgoorKfo?$>bui>w
brpbt ban ujouific/naebtn epfrl) en nqobt/elcb in fijnen taft. 1©af c ,
g™. 41. öe uijjf i)epbt en bcurfientghepbt ban Sofepb/ "» ö» gvoote &**«**
ftongöetbanCgppten toonberlijr&gbtpÊefm iggbetoeeft : *&*1
bef-baluen gbehetten toierbt Saïuator mundi:bat isv^aligb-ifl'1 'v
fter bej* toeercltjï. UDant {jet febeen/bat alle ntenfeben anbetjsba^0^
gber / fcpghtb^efeebanfeojcnftïruniinctften/öabb'ïjpnutfW'
een toonberbjröe piwific ban graen gbebaen.£oo bat «rgppten & .
tojen-folbet frhecn te torfen ban al be toeerelt. ifêau/foo in &&$
en toeten/foo m neerftightpbt en fo?gibulbirjbepbt/abï in btut"^
tigöepbt/oorftbatoeroinenbetiibcn ottlaftcn/moctalttjbtbebf11^
nemebjebfte plactfe en ftebe houben/ ijet bttroutoen on «éobtg fl0^
fcepbt/toijf bepbt/ ujouiöentie oft bcurfienighepbt. £>onbcrVtfJJ
gi*atie/al onfen arbepbt en toe-boen/niet met allen en ijs/anberg &
oerloven arbepbt en gbelfojgbe/öaer niet goebrjü af romen en tafi'.t
«©nfe^eereban/ iiertfutenbeberöicbtangHelijrue fojgbbuW^
fwbt: beur toelcaefomttjbtjs be menfeftemepnt alle fijn faee&**
befebirben / en on <6obt/nict oft feer luttel ftelt/ptpfiv oft betrof'
ï©at 0 opjeebt ^epbenfrbc boete en maniere ban boen. £>utt A^
chyfift. (g^uüje-inonbt fept bit al feet ro?t en toel: <©njs ij$ berboben / fc#$t
bulbigb te toefen/ maer ong toerbt beboïen te toetenen. <«?n bat 0*(
onfe^eete te 6ennen/atö bp bebogbemenjèbeur etempel gbeeft. tt
toelrfie niet en fatpen norb en maepen/ moer nócjitauis boen arW*.
enbefojgbbulbigbepbt / biehact-Iieberban «föobrs tocgfie en ttj
nanticteboenftaet. Ce toeten/ ban b'een ten anberen ^^f^M
metten betae te pirben/mette bot il, te frbatten. ^joo-men upt 'u'. .jj
ootfebeut toftupme beeft / alf-men iemanbt ben boet ban «^.
feieben bienenbe/met eenen bem fegljt: «Sljp moet befo?gbe ö*T.t $
mibtjS bat in tïebarten bet biebenett / fcjgïjf beur ben eoft ff IW'W
Iiggben: t'toelrbmen baetom oocb gbemepnebjtb ben man 0«**
enopfijntallioojlegfjt.                                                        «-#*
lèenfietoorubebojibelbeniïbmroftbenectftigben./ <n09»f^/
-ocr page 334-
-jt                      Chriftelijcken Waerfeggher.                        147
g^^antienJ niet boen/ban ïjalcn en b^ag&en: weeft afefp iongöt
6au ^e6l,en/ bie felue noclj ben coft niet bejagljen en tonnen. Jfêaer
kent-0* ^acre netiftiöÖfPbt/ fooïft nofïjtan$< «frobt biet gun ber?
ke *en boet binben. «©icofpoótfeïj emlouen en bancRen/elc&bogek
VuJ."n3Öenbe foo't göebecfet fc. Slilfoo bjojtbt ban onjs berepfeIjt/ bat
j»/h
al Ört &9C&C «frobts foec&en/en fijn ret f)tbectbigl)cpbt: bat
fmi
öat öafr toe ftaet/om mt'rge&e <6obt£te romen. <£nbe ban
t0eni °»SaHeanbere binggcn / tot bit latenen b'anbrrcnoobigï)/
lna 8Öc^Jojuen toerben. #ietfonöcr arbcpöt oft ecniglje fojgtje:
nrö ^obtfalonfe.iarbepbt / enbeJ)oojïufneneerftigi)epbtgï)ebei
foitb c" oojöooj-ïijcft maecnen : b'b)clc& anberö ai tebergï)cer>
eu^^iJfSmenfietbatfommigSe meufeljen / ïjoefpniécrfo?göe Angfteüjc-
Cctitrii Ötbbcn/enbe meer arbepbtö boen / l)oe fp minbeut-fuoeötjï ke torgh-
^S\
: waeEt'gactöen-Iiebenafmctbeftcftcn/aeljtet-bJaettss. jj""*^.
f°ft&
cr *ft öat $'* niet m üinben nocÖ en tetjgöen/ bie't niet en pr7feb.
ai jwe*i/baEÏ't 01 foo öct te btnbcn i$! <©nr£$eerefegl)t/|>oetBt beïit
bet fL^töe ««5obt0/be eere töobtoven b ftelefaligljepbt: en al b'an?
*leen BÖpaï-bien toegö binben. t©oet göp anbad/foo foeclitgöp't
ejjjj <:en anbcren toegl) en eant/ban baer't te binoé toa$:foo en moet
tlcj, xf°0fK "itt Jjtoonbtren/ift bat gljp't niet en binöt.1©ant/geüjr&
»a/cfl '}£* «nart gefoe l)tbmen/baer't binbcIijtB isf/cn foo't binbeujf &
ia/^'^binbelücKisi: foojtioetooc&t'gfjcncbatbïjievnoobelytS
^ae» nJt
torirm y oube maniere bie «êobt felue beur b'alber-be?
Hotj) ?^e Sötojbineertöeeft. JBenenac&ert norljenbcfatpt be3ee
Bactnx
0euermft: toanttto^cnenijsbaerniettebinben. £>ooen
bifrfjj aiootfuetiacl)tnocïï tebelbe nietmetfjonbenoftgqjenom
Uietfjp1
tekangöen : toantfpcnstjn norijbaer/ notljopbiema^
èoe^ .^'flenrmaa-bie moeten gïjebangenbjojben/ foomenbJeet/
^ «aer.^jfoo ift oocu in befe faet&en/baer top af fmefeen.
ttjtfee <^^ Uc*
U!1t °£ öe wüJ*** föbe ban t'fchip: foec&t beur aï ïjet /•*».»1.
*s. ^,obts(/en gijpfuitbinben enbanggen/fuifBsïatëb noobeltjcu
r°^8öbt^ni/^ct
,eum tian ccncn ^&^ftmen / begoojbe foo met be Soeckt hst
«lacftg,",D,8Öepbt ban be ecre «6obts/ fijtus feitefaligöepbt/ en fnng £'>ck
&eijet n,,söeftt£Ï3tigÖepbt/btnnengI)elt te Jijn/bat bat öet eerftc en=0odw* .,
S',noMi"tl^aellftc ^ÖtPPïföegoojbeban alötc toefen, ^aec tot
ln?t al bat-T,nctten *f"ten <6oöt,lDuenbe enbaneuenbe: bien bag&
r^tcc
f1Jem ^-ööjoo^t/ljem opofferen be en on-bjagöenbe: tot
te StootP if* ^SÖmneubc/en foo boojtjs. jUiffe öoojenbe/oft(ift bat
BÖen)
t ,noobellÖtKebeeommertngefuItfi!Snieten frljijnttc gï)cboo=
ül«en hiT" VZW» »«t"» co?t göebebt / fijn geite bic 6- macï
w«ïbagïje/tot<&3i>t op geffenbe, $amentlijrB jj'.mojgöeiijS/
en
-ocr page 335-
i4&                          Chriftelijckcn Waerfeggher.
en omtrent ben mib- bagïj/enbe ban fonbcrlinglje g'auontë fijn 0*
bcbt bocnbe.<£n al$s ben bagf) ten auonbe gïjeromenig/beïjoojbe
€ïjjiften menfrïje fp feluenteonber-foecïten/ ïjoeöp bien bagl) oüit'
gljcbjagljt Ijceft/en eer ïjp te rulle gaet/opbepbe fijtifcnien <£°Dt1f£!!
fijn nuf-baebt bcrgljeucnig bibben/ foo bap nocf)beter feggïjenfn»*\
GeSrhkkr in'tïrriti. <Capitcl. Jboobeljocjbcijetlcuenban een gocbt «Êb?"1*1
ïcucnder te tuefen / alsftemt'ecne-matlin <6obt0goebtïjtpbt enbrurftctHjF
chnfte- jjepijttoojpenbc/en alter eeren <&oDtg boenbe.Cn foo in <©obbitrtr
ttgfjtpbt leuenbe / alg in bc tegljemaoo jbigfjcpbt «6obts bjanbcltf1'
be: met fijnen euennaeftcn inallcgöeterötigljcpbt enliecbe ï)allDfj
Icnbe:ftjn\iJe£cIi/cooy-manfr&att/oftcftioie/metgI)ettoutoig&R'D*
cfinerrftigj)crbtlool-fomenbe/in aïg fijn befte boenbe / en nocj)WJ,°
al op <6öbt ftcllenbe / en tan ïjem bertoatljteitbe ben goebcn Koop'
gant 6/ en p'.oftjt/bat ÖP baer upt foerfct.
Daixk 2ïibuiö/ljpe,rempel/boeteengocbtgobü2Ucï)tig5adier-man: GJj!
fcacrhc; dt. lanbt ten beljootlntuen ttjbe/en foo't $cpft Ijt/boubiébe/faepenbe/^
aï boébc bat ftp baeet bat baer toe bient: en nocljtaö al iiöobepp-D?^
gljenbe/en ban l)em berbjarfttenbe/ bat j&p fijne arbepbt en bf ffl?|^
faemljcpbt faï bmeljtbaer en beur- fpoebigjh maet&é.«2n beur fuK»r'
foobjaerfipbJaeracljtelncu bcKenfaemenbantfebaerijS / too(tl0K
ÖP <6öbe toe/ al ïjtt profijt bat l)p op-boet/ al ben toafbom bieb***
tonit/oorunaeralfgncn atbtpbr/roft/rn fojgïje / bieljpbertoei''
fUJeet fijns* aen-frfinniï gfiebaen beeft. €ftberöalucnfpjefet ÖP i»0/'
oftberghcltjcfeettianiere : <6obt beeft mp fcbooneenbele bjUtlJ'jl
berléent: ©e#eèteïjeeftmpeenettgoebenoogftgf)eg(uen: <&&zt
j&eeftmp goebcn mibbel toerieent. fligoft <6obt eneöelijcfc Öa°D
ghegcuen/oft uptten ïjtmtl gljcfonbcn/ fonber iet baer toe te b^}:fJ
©it'jj be rceljte febe en maniere ban fjjjefeen bcr bebachte £ Ö^
nrn: toant fiet oorfe foo bjaerarl>telijc6 ig / cnbe bat moeten WP *£f
toetem 3©at foube boeg al ong fojghe/xoft/cn arbepbt öclpen/b**^
bat <6obt ben beur-fpoebt niet en gaue* WI& ban <èobt geeft/ fi"1^
t'bielrbe alle anbere faec&en niet en hclpen/oft niet en 5tjiV (bPwi^
^ptoaerlöefeitsfgljenebatterafcomt. ^ittoaftbat J>.#aulitf^t
De/ oorfe in t'gftecftelijf ne berftanbt nemenbe/ be gjjclijtfeetritfe "^
\.C«r.$
tijbelijcfte trecïtébe/albUÖ: Neq;qui plantat eftaliquid, neq-,qui rlO
fcdquiincrementumdcitDcus: jioelbbiepïant/nocöbiebefy^ft
en iöiet: ittaett'fc<6obt bitbentoatbomgbeeft. <£h bit.&&** ■*•*^
boe6 foo in allen anbew-n Aanbel gïjcnomcit ujojben / in WJeïeRe»^
ïen onfen atfupbt en fóxgbbulbigfoepbt onnut en ctae\jtcloo0 &
5tj battet 05obt gïjebenebtjbe/bjuclhtbaet en pjofntigb ttiaetBf ♦ ^
?LaetonjS ban met bebogljet6ai!Sbesilocfi^/beural/naeroï»fl(^
mogïjen <6obt ïouen ■/ baneïun/en bieneu: t&boen/göely^'P
in &
-ocr page 336-
totem.»-ft CkifteÜjckenWaérfeggber;                        14?
tenöT 9fSen«*&g§ep&t/fttbepbt/efi fejgpttl&tgïjf pbt: eftnefl>
Dufp ran *^n göebencbtjbe öanbt be bcnebirtie ontfangpen ouer aiie
tfttt ^m m totrcfeen: en ÏJrt iSytfee <6obtgbeur al i'oecuen/ met
•loohh*0*"öfÖoo?t omt'feluete bertrtjgöen : enfoo ban tijbeïijcïten
e,-, jj*Wt berfoeefeen/ foo bien binbeintö ijs in alle gïjcrerijttgïjcj'bt:
tirj^SÈlttfaïnutontb?t6eii'7 noeö neet ben göceft/ lïoeSjnaetticn
^/^^cbeflmgge ban aï bit / öoe <6obt beur be fijn* fe^gfcbulbiglj
ix\ h- °£*Jem betroutuen / aenmertfctaïleen fjrt erempel ban <s?iias 3 •R's-l
h
ht°Uïle ^fftament/en ban £>.$aulu$i öertmijt in't nicubJe.Cliaö
hiH Scootm Öo«ÖÖtt en bierte / a& ben öemel tot fijnen gfiebobe
$ '*a^wbaIfg^aotmftonbt/fonberemb£oppeItercgbenen: be
fr5etf ft ^Em öcut ecn tauc ÖÖ^Öft / öie't felue pleegöt ben inen=
h\ i r ^'tftflen/ ïuact fp tan oftmagö ♦ %& bebbe be rauen bebos
nim y^ *®0Dt tot <i2Itam) op bat fp b fptjfen. <£nbe fp b jagfcten &c$e
•liet i ■ m ÖClS auont,t$/ ö?oobt en bleefcö. ©aetnaer en toaö öp
^Prfar1 toonöerIn£& 0Efp9ft öeur bie toebuüje te *>arepï)ten: bjienjs
^öofr n ote/ tfl mact6cn meels/niet en berminberbe / tot battet
«L ltteregöenen/cn al tegrocpen/om anberjö bp te Icutn.
jri^'lt,tiieubJeCeftament/bJierbt^>mteidauluiöbeneerften fiere* nimn in
btitr fEfti3Öiaetlanc6ban eenrauegijefpija. <£nfietnocöntcer be ™,s"F"w"
ibt^, .Si)eybt ^oötovbtut be gftene bieïjtm toe! bienen/enbe fiun
^obt ♦ oy ^em ft£lIen/boenbe binnen bien bat fiun te boen ïtaet:
boet/ 0ontnoeh meerbeten bp-ftanbt/ aIft°°* meetberen noobt
quai ^0e ben lalt betmeerbert. Ifêant foo £>♦ Stntoniug fiem oncr
^°bia ^pt ^oötjS bJaerftboub}ingfie#auIunt tomenbebcfoetlten/
^atthi * beraueeengfieïjeeltjoobt / bie fdtigfttaetiant&beut
te^jj^Uw een half bpobtöabbegötbjagfir, £>ict (fepbe £>in*
oor^^8) <6obt beeft fijnen bienaren/ abs ben laft bermeerbett/
ben m £blMen leef totfit gïjefOKben, r®ie$ fp öem oot6 te meet loof*
0a'itïiten: feö't reben i$.
Jp&ebeöt ttgü)tn toan-ïjöpe in ttsfrm-fyöe&t.
' % boet b öanblcpen/oïteere/enbetbuit alle maturen met
► «bje benebirtie: gijeeftmp/ bibb'itRb/ be'grarte b mei te bic?
^fn: bjant göp öen-ïicben ben teil en rieeberen nitt outfeg?
&%, Sytneji fait / bie gftp ben öemel eubeb feïuen göeftftoneatn
i             Cap'.
.
-ocr page 337-
tr-j                     ChriftelijckenWaerfegghet.
C A P. L X X I I.
Hoe fdhem den luyaertjot neerfligbeydt beft'keéren?
zAenjtet der mieren a,erdt3diejitüen't v welkeren.
tnystrts t^r-gs^ Cfe bjagïjecA anttuoojbe paft fcetbJel opbe W^
kdc.
         {(0?) jp 3&{ gacnbc/t:gl)cn bc gömc/ bic upt bc fahgijc tecrinp
'CljjifetoanriütfojgPulbtÊ^tttotfcn/looftfiU01:
ben totlïcft nemen ban lurbepbt/ en ban met ttu* fl*j
lentebuiten boen.<6l)elsifBbie boomrthumeïS*3;|
adcnfrïjcp/ bie op beuoomen gingl)en fitten / betbjacljtenbc 5*\
«5obt ïjaer-Iiebct eten en bjmcKf inöen tnonbt fcube fepnben: fttf ^
be foo / tot bat fp ban ïjangfier af bieten / bte in t^btss niet af en qP*/
men om metten b^oobt tant nicubJ ftennig te maecKtn.
Le^ig- ^oe quaebt bat lupbepbt ts en kbigfi. gaen/bat bitje Kt upt bat $K
heyctt, ntcpn fjjjCcfi_to00jöt: itebigljepbt x$ moeber ban alle quaebt. ®*
«nCa)ier beiftetefïtbelBiife-manalbmï: ?lupi)cpbt beeft bcel quaebt.00^
qnaedt. teert. 3De ^?ojjl)tte 4?3echjel/ onbet be pjincipaclfte raufen/ bat ö'
i«#. 33. ban *>obomafoo boog en ongobbclijcnluaren/ berbaelt oocnleö#'
ixech. 16. &epbt: £>tct/bit yeeft begboof öepbtjs 00jfaeenc gljcbieeft ban p°l
öoma: ^oouïtbtje/berfaetïjcpbt bejs bjoobtovouabloebigljiepbt/ (\
ïebigljepbt / banöaerenban Ijaeteborhtcten/ oora anbere outïifc
gljenbe fteben. «©been etgöer faecfee ban bjoob-bjoncfonftbap/ ^
ïebigbepbt. ï©ant/bie fuif fes boen/bat bierben b'albcr bcquaetf™
iuftrumentenbejsnpanbtsi/ ombanfoemtotalleboofbepbt/ 0
roert/ gtjcbaccKt/en gbebjeuen te tooien.
«Daeromraebtmen altijbtjst göene bat £>. ï|teronpmu0 Üwl.
uk™, ad
©oet altijbt.6 eenigb ttJecca / op bat bebpanbt b altn'btg onlebigÖ ^
R»fl"• beftgï)biube. T©ant ghebjeb bebogfieïen op be meulen-fepïen 0:'
nen neft en maec&tn/noctï belc baet op en beeten/bau als fp wat ft'1'
ïe ftaenlban wlcfes al bjij 5ijnbe/ foo langbe lp b?aepen min b'OJ^o
3gn) alfoo en ijeeft be bpanbt/noct) ptoetg / notï) bagfi/ in be gfi*1*,
bie Siunaltijbtjsonleoigööeuben / mrteenigbtgoebeQeffenmsJÏ'p
alf-nu met bi^tn/ alf-mtmet biercnen/oft iet goebtg boenbe: b°''{
M*™i. «.4. göenbe bet bifioen bat £> .Sïntoniss tot fulrnst gbjèbaen toietbt.ti^'
«*•?• fooïjem eenigï) berbuet bet toilberniffe ouet-quam / enttoijfri*^'/
tigl) in fp feluen begoft te toepen : 5lcft begöeere faïigïj te bJ0j5CI,rf
mact begl)ebacl}ten ftaen rnptegïjen. ^>oo gftebturbrt bat ÖP fi*^
als eenen man fagïj in göttftelijrne öabtjten/bie aïf-nu co\t6en0 v*
toiffrn maecltte/ alf-nu öem tot bebmgöen begaf: baer bp eett fl*!l'
me ban bonen Joojenbe: 5Doet gijp ootn alfoo. I©elc6 biftoen f« ö*
mam öp boo^t altübW ottbet-goubcn geeft.
-ocr page 338-
~fcE AD FoRMICAM,0 PIGER iET DISCE SAPIENTIAM. 72.
Z^pentem mxanaxn excutietPieerarteveternum:'
^Uula fit maeni exemplo Formica latoris.
w0tf W- yery^tr) myatvt/TOt ntiV\tv£)eyi Stit&cvsy ?
^j/tce fn-ptmwcque/J Ibeuure, etfemocjue/De tout hfcht coeuri
a Formy irtmte/ Que chaftun- l'imite/Aufotn, et laheur.
-ocr page 339-
&<                Chriftelijcken Waerfeggher.                         aji
fo ^l^«Ptiftbatooc6bpaHeatligieufen/feïfö^«itigtert / aftijbtss Handt-
luj"1"1 SÖtbjuptöig gyctoeeft / ban onber-ttiffrfjen eenigö yanbt- "«4 <*«
berr
tE ÖOfn« sntoe gobttomcytigye cbrie pcrfoonen/ altijbtg irt on? pcllëlcu-
^yanbenycbbentetocrr&en/ ljet3y^mbefcerCEc/t';?tjombenars en'
j-0cn/°ftoof6beutï)acrfcïum/ en^gyenbey^euflyféyepbt. 3ae
£ bet r bt|S aUeet1 om öc lctn£PDt tefcyoutoen ♦ IBel tottenbe/ bat
*yevteban eenen lebigyen en mpcnmenffyx/algbupuelgeuffmiss:
berr fep wet gyemacfe engoebemoepte / alle quaebt ou bjoomt en
^leit^if yebben oocfc bel|epbenen tori gyetoeten/bie toat biqier
"ra5Öcn/ban ben gfjemepnen man pleegi)t: ^od be $cete fegyt;
Huxritur,^£gyftusc]uareiitfadusadukcr.?                              Omd lib.u
^j. In promtu caufa eft: Defidiofus erat.                                   Remed-
^ act toctbt gljetojaegyt / toaer bp battet quam/ bat ^gpftttg in o=
fen7*c
l g|)eballen ij3. ® e reben «s bpbet yanbt / en litljt om tomben:
™P mag lebiglyen niet boen bc. 3Baerom fepbe ben feluen foeter
» Ocia il tollas, periere Cupidinis arcus:
ïief'ut lebigjjepbttocgl)/ foo toerlieft Cunibo / bat ig/onbrijocriijriie
^öeenoncupfrfjepbt/ aïyaerronftencrarijt, ©tcgfegytoocKeen
|jj*lf%auteur fcertori: €cn iebigy gangyct/en een quarbtbojger/ Menand*.
lieth ")fpÏ!C
ccn ^CÖ*11* «©acrom toerben oocfc / onbet be bicn/ be
cèn ,tnÖE gyeftraft/gyritjrf» be bietten : al fcyabdücls teuenenbe in
^ Söemtpnte / alle bic beretaegyemepnte niet ömfrittgf) en3ijn.
keefc fülf8$#>' Sluguftijn yeeft tori bcmercfet / toat een frijabdtjefie
cnbp 0attri ojj-youben toan goebe oeffeningyc in een iegyriijt a W
W*°* 'n
öe ^PHblijcBen:°at ÖP barf feggyen : tëoome iis beur ^J\ei'
Sb/h-
cpt,t tn ^Ic ftacn^ergacn: naer bat fp bt ftabt toan Cartya? "^ |0.'
-tc Öaer toerr 6 jriagyt te gyeuen/toettoonnen öabbe.
t-uw^n/bctojagyeig / yoe batIjem eenen lupaert/ toan fuïefe een
C few?* toari,tenbc/yei« tot neerfttgyepbtfalBeeren. ©e anttooojbe
**8tt h ^^at ^
cactot bc OT^mi/öfefuflent yemtorileetmt©it
& Ojhuj ^ÖTe-man/opbefcïfbtmantere/aïbu^: «öacttotbemicre/ Prw^
lu^^Pant/enaaetywrtoegyengabc: batig/ aen-mereatyaer ' .
^Pot-it!1 ban boeu: möe lmt to0f ,J£Pt!t toan &acr ' en tocurfitytig-
ftct/n'^etoricaeifept Ijp) gïjernen Icpbf-man i)ibbmi>t/not^ nmz
'•^Ba'h •ctoE,"^ect/ n0fÖtanjröaeren roftbefojgenbeinben fomct/
Op bc& ?*
int,cu ocgft/fulrfes bacr fp inben totratcr bp luim fal. 3Daec
iJetcr^
c ^n-fclucn ï^yfe-man be ftoar6i)cpbt bcglupaertp/ bp een
9^'Scfemi,a» öcfmtenus ncerftigycpbt/albus; ^oe langöf fwït
«iUbjS!cn flantón / Iicu g|)p lupaertc'toamucrfultgijp toabm flacn
^he> n n efl °» ftaen- ^ÖP fuïtnocï) een tocpnigïj aajjcn/nocl) mi
b«Ub3«
pm 00?OT ' norJ&antt»pnieïïfnttg!)pto armen f&nan
^«mteaacuen. Cntoinncnmibbtïcntnbe/faitobenuoebt
i ij              mbr
-ocr page 340-
l«rfc                          GhriftelijckenWaerfcgghcr.
enbcgSetyetB/ afó enten ontoertoarljtengaftouct-tomen / é"mq
mcbebearmocbe/atëeenen gfjttoanenben man : bietot'feite-nia* f
falüitberuen/en te nictc brenghen. £>«> öat bief-toolcjenbe/eettn» _{?
lupaevt fp feluen f öerte in fnn epgïjen tjanben bcrmoojbt/ enbe bfl« r
3tjn al bc kben gïjtbjcKen/en be ga!gl)e/o("t galt pen/ $te toat I>tcnöff
naet. *©aeromfept I)ptetrontrartebaer bp: Jtëacriftfaec&e oat0|P
necrltigï) en rtoeffe-ïjertigl) $ijt/ ento biftebcct: foo faï utoenoogttv
en utom oibcpbt/ b outttoïotötgljf tojutjöten aen-fyengfcen / atëcf"
fjjjingljenbefontepne/tctutoer iaüentfie entottmaerucn. «Pttbe ***
toutrarie/ bcnnoobt/giTcbjttfetlrjtn^cpbt/en armoebc/ fullen tot*0
toanbtoïjebenentoegö iocccn.                                                q
Mn. Nat. sten- gaenbe be nature ber mieren: ïjrt i£ een toon ba- om öetnrtj'
*r# tö. ii. gen/f00 f liniujs batbefcl)jijft / enbcfoomen bp eruttientie betottöi'
N?a'tu°re de r «©aer en tsi onber alle b e gïjtbierten/ gljeen ban merrber ma gftt «af ^
mieren, fijn grootte en ujouojtie.^oo batmeu met rerïjt fe ggï}en magö^8
een miere ftereRer té ban eenen ïceuto, $Miniu$$ bjacgïjt ïjaer IK^"
todetoe: als öenubhjfHe/reben/memojie/enfojgïje, £>p boeren |~
ijaer Ijolt &ens(al!S in frïjuere) graenKttioy bie fp eetft otttgennen/ f ^
Beeft af-bijtébe/ou bat fp onber b'aerbe niet tocberom en beginnen **
ffïjicten en tegroepen.3£iegraenneng bit te groot 5ijn/bie bcpJcnf?r
ttoeen/rerïjtgtoeurbenin ganc&toanfcunneceïlifeeng.GenatteW"i
göenfpterfonnttocberomupt/omtebjoogïjen. *bptofïc6en (*
sTnacötg/alftbollemane te: maertenbje&enbeofttoaffcnbenia^
trjbeniet. ^>pl)oubenoocfes*baegööontoan toerrKen/temibbelf $'
be/tulfeöen b'oube enbe be nieuto mane/alfmen gïjeen mane en ftff*
$u/I)öe neerftigö 3ijn fp in b'tocrtB*fpe toarfeer* ijoe gljeljoojfa^
Cn/mibtjs bat fp ban toerfc^epben toeggen aen-bjengöen/b'een ö^;
b'anber niet toetenbe: baer 3rjn fefeer bagljen/ toan al teoucr- fren*11 J:
befrgicnem «©an/foo frïjijnen fp b'een.metten anberen te fyjcBen/ *
eonfereren/b'een ben anberen iet tefeggöen/tetojagen/tebcrabé/i° _
bctoeurf3^>uniujsbefrijxiift. jIBenfirtDetoeghengêebaent/ **#£'
ouer en toebet gaen/ iae be fteenen göeöeten toanben Ujbt en oaffW' *
Den ha». £>oo bat niet te toergfjeefg ben lupaerbt tot bc mieren gï)ff°n* $
dd en den toojbtmtet alleen/om ban bie ncerftigljepbt/ befojgöjaemljepb" *
miefea [ " btïftn bigljcpbt te Iccren : maer namentlucfe oorn/ om ijare W$-L.
aenm ere- 0aDC tE flaen* ï^ant / al tri toacrbcr ml anbcr0 te bemerrltfW .öf
ken. bat fp bojen in b'aerbe / en oocïi ouer be fteenen maecuen / m£t *
bieb- nmel ouer en toeber te gae^in't Ijalen en b?ag&en: foo tof?0'°y
bet gfjenoegijfaem te toefen/ om eenen lupaat befrljaembe aaafi1 ^
boen ijebben/bie ban ïebigöepbt norö Danben notïi boeten roeten ^
totltoni toerrnen: nocö téitt enfymt bat boogen toilt/ a!0 ^^L^,
öef-tooigi)enbeal belebengcbjoué3i)n; foo topbouenS^^^^^
-ocr page 341-
Chriftelijcken Waerfèggher-                        1 f 5
^usïmogïjtmen oornben feluenlupaert tot bc bieSenjS fenben/
*'u bergDenjrue rebenen» ï^ant be bteu oocn alfeo toonoerlgcfe be-
*f ötcfifaem/ en neerftigD 3ijn/in Daer-liebtr Danbel en toertfe / elcn m
* itjne: gDeïije&topm b'6o*t» bejö CDjifteltjcKen Mt-toitë ia b'Ian*
H Söe bcftj) jcuen Debben, <önbc foo toie met fulcae erempeïen niet gfyt? Godc re-
j^wtentoctbt/ omDemtotboegDerientocrcnentebcgDeuen/ biec^Pte" te*
«etbtent ben raebt en mebityne bie £>, #aumiö gïjeeft/feggljenbe: Si f* *t"7~
4uis non vult operari, nee manducet:3.ülEriemanbtbie niet UJeïCKeni,x/)ej;j.
|u tortt (fept ïjp) bat Dp oorn niet en ete. €nbe oft bp auontute bat
*oo nipt g|)eïeggcn en \»are/te toctdfec te fteïïcn t foo mogDtmen een
auber rcttpte pjoeuen/ enbi bie Jebigfieïupeleben ftriicKên met dun?
jW-trupbt / barrmen be efelen mtbe op ben ruggDe en lenbenen
^icfit/ boïgDenbc ben raebt beg 1®gfe-manjS/bit albng fept : €en Pm.is,
«eepe beur t'pccrbt/en ben ftal-banbtbeur ben efel/en een roebe oft
^^el opben ruggDe banbefcntoerftanbigDemeufcDen / opbatfp
^üSentoacHertoojben.
. 4cfe en magD niet laten/Dier te berDalen beur een crempeï/t'onfén A**l*f,
Je«t- nemen / Doe bat bie tonfe ban Sfctbien/ beur roftupme en toetFlondM-1'
sabben tegljen be lebigDepbt: $fe be fpgfe op tafcï gDefteït toag/eet?
£letlgDingD #en/ footojaegDbenfpaltgbt beiongDcren/toatfpban
Ju mojgljen- ftonbt af tot bie ure toe/gfjebaen oft gfieleert Dabben,
^niet goebtjö en totftbp tefyengDen/ Impranfiis foras extrudeba-
£* •' <ü>tetotetbtfonber etenupt-gDeftooten. «êubebe niet-boen*
J*8 Daetten fp foo / bat fpre renenben afe* oft fp niet gDelreft en Dab*
j^om bat f? nietbegDciiienjï gfiebaen en Dabben: en bcf-bolgen*
U^teeenigöefuicfielebigDaertöenboen-nieten ftouieti/ fp begroet
j^ft met be beeften; alg niet toeerbigf) bp be menfegen fiegrauen te
t\bt/ ï,'enlÖunïeu*n ^ Daeralgrebenjr&eenuutbare menfrDen
Jk*BDeb$agDen en Dabben. #iet te bergDe*fë en fullen befulefie
«ben en boeten gijebonben toojben/ biefe Ijitt tot toet- boen niet
1 luÖm te toeren gDeftelt Deunen.
«5&e&eöt tefljjm ttae0fjepöt m ïeötgïKpök
3lnt ben ttjbt tomen fal (o ^eere) batmen nieten faï mo^
gDentoerenen ofttoanbelen / maer batmen be onnutte
bicnaren Danben enboeten fal binben : 3;röbibb'b/ bat
^ tttoenDepügDettgDceftmptoae6ermaecKe/ ombjerrfien
^ wanbeïen/ öe toyïe fjét öaglj iö : opbaticn/metbegDetroutoe
«n~iUpbcn/ öenbagD-pennincBbess ecutoigDö leueng ontfan*
i i$               Cap.
-ocr page 342-
2,54                         ChriftelijckenWaerfegghert
Cap. l x x i i i.
Wie s-amndts "vindëmaghjqjn hert en moet vol vreugden.
Die dengheheelen dagb}heefi ouer-braght in deughden.
Goedea Sr^f^P^v ^ ^^5* uPtter nature en gact niet qijccten mtt
auondt. uC^^^Xi ^ toaerber Ijerten üaepcu: bacttmt moeft £p be Q& *
«s$£o ^vyviaerfeUJaer-ntmen / ommctbltjbfc£aybanl)ertete
fjjiJSGjL*^/ ruftetegacn. 39e bjagfieen anttooojbe fcgïjt^i)^
Ub.x. cap. \&-%*>!&^ ina^belifinpiStnemfetttfttc/tnfnnboccKfBenvQi^
*&•                               fcquitur me) gheljerten/ banbe nacbolgtnge £b?Nw
«Ibus: <6l)p lult s'auonötjs altgbto tocrblijbt toefen / ift bat gt>p bfl»
baglj rjjoftjteltjrn m todmter-bjengljt. fllfmen't tori aenmcrriw
t' gtjeheelelOTmbanbminenfcljeïsafe eenen bagl):toaertoan bcgl)f*
. bOiijteatóbmmojgöw-ftonbti^/enbebDobtbEnauonbt/ alsbér
semea fonnm onörr-ganru.^oofcgïjt £mccaroxt:lnftar totius vita,.dies;
epifl. 6t. «Eenenbagft/té alöecnberbeclbt ban alongUücn.€n gl;el}eel owste*
uen/abs eenen baglj. £>. aiuguftgn fept albug/frer op een upttoniett*
be:Diesimagovitx,noxmorciï«; <©«ibag|)rcöjerentcettéet leuett: *
fil&otlr. bennacïjtbcboott. 3ae/bengïjeijeelent!)btDe0toeerdtsr/^ooc6
' n\& eenen öagfi/ban b'begïjtnfeï fnng frijcufdovtotten tpnbe toe. ^rt
ouer-fuIcHsJ/fcpt be ^.£r$>£itture/cn fingïjt be 1^. Uerrfee/bat «H&J^
Jtugter toeeteit gïjecomen ^/omtrent ben auonbt be? toeereltg: ba*
toymbeleftteeutoe.
#u/befe b^ij bagjjen rome» oorfc ouer een/m t'gïjme bat ffkt &ef
tjaegöttoojbt:t©icbatt«iSauonbt!S fijn ïjerte bol bjeugljbé bmW*
3£)e anttooojbefegïjt: t©it bé baglj ö«ftoucr-gebjagïjtmet bcugÖ*
ö
ben» Want/ gl)elgtïteenmenfrö«ÖemtocIgöonoebtentotItfi,aSi^
timbt/ben baglj tcYauonbecsmenbe/ enfijnbebbefcenen flaeg-^*
«ter alss met bloem&eng btftrort bittbenbe / als tjem fijn confijet10*
tuetenitnaegljt / nocftcntojoegljtbaneenigö merrt.eiiiefecittOfbtJ
ntaec ter contrarie/bat ïjp/fco ir. <6obt tt bienen/ nae ben tpfrïj fofltt*
fcenbagïje / (bc inbeu armen atueruentetrooften enteïjeïpen/o^
öilcfnnraetfeentebcftbiffeen/öfnimgoebertroutoe/engéereffi^ö^
Jjepbt gljequeten ijetft/enuameutUjcR ift bat |)p met eentgfte «P* n*f
tnenbe toercfienban beugïjbê ïjembetommertgeeft: Hifoo fal* o0*~
emeufottberlntgljentroouV en onfpitMijtu berlKugïjen toeftu/a»1
tornt teftctuê/ift bat Jjp ben baglj fytijB Iruésï toeï ouet bjagö* Ö*****
«Enfoo falbtebltjbfrjjap ooeunorö-iuefrbertoefen / algbei w«»*"
baglj beo toecreltö ten auonbe routen fal: en batmé ban fal m iWc *n
in Utijaem loon outfanpji)en/ba al t'goebt batm é gebaen lal #c:X;i.
-ocr page 343-
Gavdebl
S SEMPER VESPEREiSIDIEEXPENDESïSFRVCTFOSE. ft.
bi ■■■: :p*3'\
¥:-
vèipere cjuem mulcet lijuicla ac UnceraVoluptas ?
virtute diem expendiflè neuoluit
-ocr page 344-
Chrrftelijcken Waerfeggher.                       *5J
matt bat ië tt dagen/bat top meelt al/ bte berïojett m gautoe leo*
«ujetcfe-ïupöeii flatï>tm / bie ben Ieboonen bagö rupmenjriï met
*laypen/%ien/toanbelen / bjinrnen en ftüincöen/oft luplnrii flapro
r^-toengfjen/ en ban toillen neerftigfjjptf als$ benauonbt begjjtnt
^.«ailen: aiftnen ben toint i«l/beumt en bcnfte«ï begöint te tituptm:
«HaonberlytÊ brie toettejö ff ïnjnen te toüle n af-ïeggen/ a& bc feeer?
«Ribcjjijpe bjanbt. <Ênbeatë rrpfenbeüeben/bie alf-ban feet toilleit
"oym/alf-inen be ftabt noojtefouöe Hupten / |)ebbcnbe ben fcïjco?
^ ïangijen bagft. niet toacr- gijenotneu/om toegi) af te Ieggïjen/eiï
,lltÖbt)3 toe te tomen,
v ®m Jjet toriefie beter te toerrite te ftrilen/ feo ift ban noobe/ dc&en
aSi) tocl toacr te nemen: cft foo te Jjoubcri/ aliï oft onfen ieftcn bagö
^'^♦^if-inen0'morgöenjöou Itaet/pepfmbe/batgijpbp auontuie
etmf«lttottenauonütImen. ^auonbtjJtebebbegacbe/renenen
t * 3ÖP niet meer opftaen en fult. €n foo leuen be/alfoo gijp toiït be?
eotban<6oDegftcbonbcrt toojben omtefteruen. ©atfegjteen
^Pbensgfjcleerbe feer tod: ^ettë qualncKboenlijri*/ bentegljcns ^«w*-
00Jbigjjen bagfi/tori en beugjjbdyc& oner te bjengöen: ten ?p bat *'""'
^ 'art önnchen/ats oft ben Irften ban b lenen toare.
fJ©aer toe onttotjfclgriï ijriut fttt eramen oft onber-foecB babc ton?
k*ntiefccr/bat goc&cfojgöbulbigöe Cijjuitenen o'auonbtiS boeneer
^ uaqjm ffacn i^afpaftanu^ een ^cpbenfrlj öeufer/foo ïjp g'auonbtios J™' Ve"
foStafeI SÖÊöacfttigö bias/ bat ÖP binneu bien bagljeniemanbt iet 'PaIianUï'
Öebh lnsb£ göegmen en ïjabbe: foo fept bp: <© mijne bjienben/ir6
*ec r öcren 0aÖÖ beriojen. £>ortatcg/ gljebjacgl)t3ijnbe/toie bat? socrates»
^onberbzeefe/angft/enberoerteIeefbe:3©ienjSconffientte(lèptÖP)
oor?ul* lsf/e" Öem glKtupgöt/toel ghebaen te Jjebbou^aerom toaft
tiift $Öonon öan boenen plagyt te frggöen / bat. hp bed glje*
hin ihen faf Öter flkP7c& °P &'*«&& iiggljenbe/ bie goebt en geruft
focfifetten toaö / &an b'e mtocn°i0Ö onttuflrenbe beroert &/ on een
Uj^^upmen/enberguiben bebbe üapenbe. t©aerom/ g&elndi?
Pen. BiN °8Et en laet al batmen \ottt te bienen om gö?ruft te üa*
t'ftJ_ fflCl bc&oo|tmen bed meer al te boen bat mogïjebjrfi#/ onttii
^^«n fijn jjoofbt g&cruft neber te leggen»
^eöeöt/öe^auoniwisf/ te ruil* 0am&e*
^ft banene b/o #eere/«6obta,'mag5tigö/ bat g5pmp &«*
«n oaglj/ beur b gratie bstoaert öebt/ en falighlijrébeöt ^
^n ouer- bjengïjen: ï^ilt mp befen nacötfparcn en betoa?
ïneei- >. ccn ^ °y öat m* b mo^göetvmet nocö <win fon&en enbe met
^öeugöbeubienmmagö* Urnen.
Cap.
-ocr page 345-
t {è                          Ctriftelijckèn Waerféggher.
Gap. l x x i n i.
Wiegaetter teghen nacht> met tvvift en droef beydt ruft^
Diesdaeghs heeft onbedacht,ghevolght -z^n qttade luflen.
€ ^cpbmffïjt rötjfe Ijabbrn alg een gïjcnupn tyÏC^
l$v< tooojbt/öaet fptnebebebtoJongtjat/ofttDcber-lliC'0*
U)f
brckc <W«~ (Xy bw S100^ «rtgljcftojtc ttJdlufttgbepbt/ banbe 0**
VzK^sJfy ö'c &aer fclucn te fefr bergaren / oft ntbe bhjbtuw
«a-Sc^^*-^ begbatgligoutgtngfoen: te toeten: Nd"cisqiiidferu*
c«r^ *' ve' Per vehan <61)p toet t luttel' toat b nor ï) ben fpaeben auonbt oW
t0T&'
bjtngljenfal. ^clndmimbpongfeg^t^enbagöm&norD **£
auotibe niet tomen. "&'ie rmffelne 6 / baat noel) 3tjn faï. %txAvX ÏP
epnbeSen. Cmienor|)foofpabemer/aüt5nn fal.U9antgijemcpnf^
j!ro».i4, lijtB/foo £>alomonfegïjt: <©jurR en bjocfïjepötaupten ijettpnb^
; Benban alle gl)enoegl}te op: enflaengl>aufpndntIunDenftcettbi5J»
alle fotte blijbtftïjap: gftdrj en bent- gaenov bet btn beren fpri en botë*'
ftd/meeft op een pijpen en ianrben ttpt rornt. £>co oorït erpertct^1* ^
leert: naergrocremaeltgbcn/ bantl;etten/ banffen/fpelen/Iang™
riappen/ongl)tfttfï)tlafcötn/b?ine6avblje/b?au"trne/tlIpu"tlJedK/t!|,
tnttftuaeroneerlvjeBcboeHulrigljtpbt / baet bclgl>t göcmtpnetófl*
UerbittertljepM bes gljtntoebtjS / ongïjerultljepbt ban confeier.ttë'
Jjoofb ftoeer/ljert fineer/ttoift/otipcpp/ lMoube^1tjt6efantafi)tt, **
bjoonmt/ en eenen natljt bol ban r,ucHtngïje en ongijeftdtöepbt/ 0* £
$et bupufïnenm'tmibben ban tojeugljben Danfenbt. «Pnbtt al/b^
«en totpnigft fottigïjtpbtg/gftenoegijtc/ tjbtUjtpbtis/ en beur een W**
telKcn bol-boens ba fijn finndtjrfce bcgetrhjtnöepbt en quabe \u&f',
«©riytoateen onrpieBdijrBefrïjabe en beiüesvbeurfoo tlepne/b»^
ttgïje/tn bebjtegljdtjeBebcrinacr&cajriUjcpbt l forbernorh bici**'*'
tnerltjr&e qaetfe berfiden / tiz't al te bonen gaet. SDaerom &(${£,
Ecdt.i. Wijh-man terjfclijrït:ILarrïjfn enfrftaceljen öebb'tcn beur een b£»*l
gÖcgfie|)ouben:entotteblT;bfcöaplj£bb trfcgfieftpt: Wamw1**
gijp b te bergljfrffc bebjicgijen i «3Te Bennen gljeuenbe / bat bc bWr
frljapbegtoeaeltg ben menfel)em bolmgljcbjcngèt / en bebjtep^.
tcboon aencomenbe/met een ulsjbe gljdact: lepbenbc binnen tun t.
Axii}<*.
toetbomenroutoe. ^aercmfepbeStiriftottUstod: VoluPrat^H/
cnntesconfiderand^ : «ÏPeteeHüfttgfteben moetmen aeninwt»^
niettn b aen-romeh/tnaer in't toegl) gaen. ïtëanttoattetban uu*
fotttgfiepbt të/bat aentmen alber-bs uValfiuè" fier/ toatter al f^ïe*
uptbolgl}t: eftljoettocleenfactBebattctiiES/ aloTp beur bp en gy^
ben ijs: met toat fy ftjjtjnt te toefen al$ fp eerft aentonit en
öf S^t
-ocr page 346-
Die male exactü; mirvm,qvid servs vesper vehat. 74_.
Quis, contra,anxifêram petk asgra menie c[uietsem:1
Cui lucem exactam combuüit praua cupido .
u^it? aatttar teaf)ey naxffi/ met fltoiff afovoeffigt vutlty^
ijw]>ffrte enJacnuhe/Dmevwe tmch,Les tri/ïes regrets
■Afit'laimtrnee/SansjruitJeft( trainee/Sn viee et forfaits
-ocr page 347-
«.                    ChriftelijckenWaerfeggher.                      157
Jf^tfitfaenfcoött banbjeerltjr&e göcnoegJtesJ ftgoon m Wtjbe:
Slnben ftccrt W &et fenön.
fe^ttbaerbtbangöebjaeght: totcgaetter js'auonbtjsmct bjocfe
fin m^m ♦ *©<* &/ ï©tc binbt fiem o'auonbtg in quellingïje ban
"ï^n/jjerte/en ban confncntie? en beur-fultRS/ontftelt/bebïoeft/efi
t,^pcÖapenftjnnacyt-ruftetebetIiefen : oftooeB berfcjftirfeelgffee
tth ^mm m öeroettenteöebben 1*©c anttooojbe fegfit:bie$'bacgï)j8
Jj,Pol0Öt ïjceft fnn quabe ïuften ♦ €n bJat toonbet ift/ bat Ijp tlcpn
*n h [an Ört>öen/mtuenöt@ö/ en upttoenbigï)/ bic beur t'bolb?engen
,n^0l3Den fnnbcr quabe luften en begïjeerlijcRyeben / fijn flaep-fca*
Wlr ^f^nb£Dbf/al met öoomenbelhopt geeft* 3Jae fp felucn/nict
**»* in boomen ggettjentclt / maer ooc& ggetoonben geeft / en foo
« jW'baet mtbc ggeruft tegacn (lanen i Deliciae funt fpinae: fept ctyfift'
Bfa n ^""ö^-wotibt: ï©elluftigyeben en finnelgr&e bermaerftins
be»,n|*,u öoojnen, £>cgoutot befe/foetelijra aen-romenöe/ en boo?
t0tjrc*ï>aernaetfteBenbe luftoi / afóbeb£ifgï)elijr6e boomenber
r^e6cpfet3Cuguftuö/yooïenbcbateeneugï)efto^u«nbJa!S/ toienjS Aoguftus
tïeuen/Vuauen en flanen/ftp altijbiiStotbabionbereniStoebe*
t(,Ev -^Öabbe: efi berftaenbe/ bat fijn bebbt metten anbetengnpf=
ttt°~*ecoone quant/bebe pp bat bebbecoopen. ^pbJiftebael bats
0ftnL"e8Öefteft5epbt0fiS8ettettgöflfgöcntoajï / batmcnggctufl:
toJ^Böeruftftieü: maergpöebet foo tot een meetbcr aengpeuen/
*r*,toas/ban foo gfteruftehjr»te flaaen.
fg^yyögojais alagfit te feggfitn/ bat eenen menfdje f öie ben t>agïj $«**«.
inijjtg^Smet quaebtouer bjengöt / meerlgbenjseit pijne Ijeeft/
t^®*&naggtnfgttbcrconftientie / ban iemanbt bic naer ben fc:
litbp^1 SÖ^agyen c» ÖÖqittCreït toojbt. #ureftent eeng/ Ijoe't gen*
bc lirjcrt °SÖt luften te flapen/bie o» be pijn-bancö/ oft onber be roe.-;
bat i»zent c n^te oer confeïentie móet ban ggefocyt toerbeu / ut
^«anbt gperufteli}t& flaucn oft fterucn toilt.
<ü%ïKüt om sïjenaöe en goebr rulle.
^cere 45obt/ Ijocïjebb'icfc befenbagft ten auonbe gp«*
: öi&QUt! $oe ongïjcruft maecfet mp mgn tonfrientic i 9rft
maccfce/ o l^eete/ban ftonben aen / een pjopoft ban mp te
^ÖJifotth Ötcncnbctebitercn : €nlaetmp bocgbefennacötin
'HenjHj öenui«tbcrfjnoojen: macrmo?ggcn /aljSeenennicubJcu
««mnieubJkucnbcgömncn. %mm.
ft              Ca?.
-ocr page 348-
tt$                     ChriftelijckenWaerfegghen
C A P. L XX V.
Wat is doch al de pracbt^englorie zander vveereli)
DaHVV^Koock^Hoy ongheacbtjnflrkkgnfijn bepeerelt'
teitsijdci- c^.-n-^-, *«tJtjnfommigpefaetBen/bie toonbeEfrppn^JÏ
ydt' tff?> rSS toefen/ tot batmen bie ban bp oft ban binnen fiet/tf*
► eenigpf-fmsberftaei toattetig. tt&ateentoonbfrt>%
faerïte ig ratcl-goubt/oft tlatet-goubt/in ffien en &
pooien : toaet't batmen niet en brille toartet »^A
toaerpepbt i$. SMfooiftbanbetoeerelt / met al ^
gïojie. batig/ metalïjetgpenebat bemenftpen / lief-pebberë D^
toeeteïtg/groot»Iegötntearl)ten/tebeminnen/entefoetKen. atë'?' p
i^fibom/poogpepbt/blgbfcpag/ toeUuftiggcpbt/ bominmn^i C
tmwgeten/goebe riew maecBé/bjolgcB 3gn / en eenracpt wp-Itf»**' p
ïanbtj* leuen lepben: hertenen/ toat begpeerbp i en al bat elcs n1*"'
fepe mogpt toen fepen naet fijnen ïuft.
                                   h*
D&attgalbat/baet-men foo bele af poubt i baer men iem8,,:.
gpelucBigg mebe tefcent te toefen* baec-men foo feer om ïoout/
naec tte&t i t©aet-men foo bïijbe om isY alf-men't bertrtjgpt/en Iflft
miïttooft/ niet om ftülen/ alf-men ftoijene ttact / fulcïys betiieftV r*
attmen tot fuïrfejS niet gpetaeefcen en can i ï©at ij8 al Hit en bat * *v
t0 aï bie glojietoanbe toeereït* 3&auto/rootB/en pop/ en ftricïwn B£
peeteït.25p befe bier cofteïgrfee faeeften/en bergpeïgtae anbere/b?0^
fcpe/bergamBeïgcBe/bebjieggrigcBe/ïhoobe/ en betfinabeïijffe*D
gpen/toerbt aï be gtojtebeg toeetettjï in beH.^rpjifture gpeï^L £
K's'vVee- Snbeneetften/tïanbenbauto/foofeggtbe3©gfe-man : P1^.
tel» daurv terrarum, tanquam gutta roris antelucani, quae defcendit in tc^fe^
Wmt <6obt (toien pet toefen en toeetbe aïbet faetnen albtt-bw^
Bent ig) foo en is bc toeereït met al paet gïojie / anberjs niet ban w\f
ïg'cft een b jujjnei&en bautojï bes mojggen-ftonbtiS: b'toelcft o? ö' **]/
be balt / en tetftonbt pembetlicft 2Wfoo oocfc be #*onpete ^JJJJj
nr fnjeaenbe toanbe ijbeïgepbt bet af-goben: rótb* plaetjs ban to«ï*; ic
J' '* eItB!SfüvIuft/enquabeliefbegpcfteïti0)fegptaIbH!S: «fc***^
bie gpp foetst/en aï t'gene baec gppto gerte aen pangpt/ en *^\0y,
<6obt af wiaerat: bat faïb al toefen als ei toolcae/en bauw d» '!]*/
gpen-ftonbtg/ terfltonbt teut-op gaenbe. <efi gpeïgcö em?z'u\oet
fept pp/t'toeleB met eenen bjaepenbentombt/ uitten &0^"rjj^
op-gpenomen toojbt: efi gpdgt» eenen toocS/bie metten tombe
bjeucn efi beebtoenen toojbt/ met bat pp upttec fr poutoe coi JJ^
<tti«et/bitwipttttoeebe/ baettpbat beglojiebei* to»tfW>^
-ocr page 349-
VdNUXS VANTÏATVM MT OMNlArANITAS. CcÉi.u         75-
ISgg--^ . . -vn ,s w.'a ->.....-.1 B;g                         ""
--^--' -'' \v\\ \\\\\\\\\VWI/
Quid typkus tumvk ventdacg gloria Mufuli t
RosJumus ^tipulaeyljaccata^ Vi'ncula geramis.
CenifïqueRofté/QueFom,queFutnee/QueLaqs engterta-
-ocr page 350-
^tdtan*              Chtiftelijcken Waerféggher.                             Xj9
Roock ita
feaïï ,°*DtJtctoetm/ «te eenen röorb. Wt%, «pofte! SatobmS-
eu ƒ 'ÖUjS/Ötet toe toel bienenbe: Qua: eft entm vita veftra». Vapor Tvcerelis.
bmr*
rü„^ 0ot& al toacrt/batgfcp al bc toedoe/ gïjemacfc/ eere/ en
tri^^Ujeereltoijabt) toatjft ^ <?enen boom/een toepnigti
ljft I* Öfw bettoonenbe/ en ban b&t &p begfnnt te tocfett/foo bcgijmt
l& ba
toan öacr tooo?t's te bergaen/en fp fcluen te bcrïiefen. ^©ulrnf
yjo a" a* be bjeugïjbt en pomperfle bejS toecrelttf. $tt fefcijnt altgbttf
b^~°nbero te toefen/ alftbeglnnt/cneeiftop-comt : maermet
•tttn^ °r9t)tnttoatte3rjn / foobegömt ïjtt met eenen ban ftonben
Wtfe
te toefcn* ^tfbJcUfe-mennatuerlgtH aenbenroocS actts
ïfetto ^ftöönttoat te toefen in fijnen on-gantfi. )|pfpaaeert
ootfe i11^
m bertoaerto fpelenbe / langïw* foo loogfier op-gaenbe:
ban K?ert
ent!C Ö*w fot m be toolcnen bermengelen/al oft |)p oork een
tifet oft
toare< ^acr / Ö06 ÖP Öoogijer climt/Ijoe fip eer en meer te
betfcict
: en beur fgnjS felfè mbtlercn en bergrooten / ten Itftrn öem
ftaen7' ^footftmetbemenfeïjen/ bie naerbegtojtebcsstoeereltg
loori ****»/«! ïjun felucn aïttjbto toüïen bergen" en / tot bat fp ató
ben ^°P niet upt-tomen.£>oo fegïjt be #jopï)ete «Eauib/efi gen-Ue*
Eïjtjjj!? *^obto toegïje beurfegfit: foo't oocfebeur onfen oogfien ba*
^ b«f ^Ö**1"*
: £PulIIm bergaen/en te nitte eomen/ ató roocfe p/w. «7.
^rf-rltoifcbken gtjeUjcS toafrï) beur fjet bier ♦ £>ooï>pnoci) claer*
^ftor ^ooïjaeftaljSlptot eraenïjoogöepbt fullen gSc£omen,V"4•^*•
ftiett i!,en fP ooc&
alj8 rooffi bergaen.
kfctïib ^S&eefg entoajï©etronmsi -SCumuiS banben <ronmtfci«*«fn*
ken 3fLet met roor6 boen berfmarljten / aen eenen ftaetfi gïjebons
^efir
toantÖPaenbelemenfeijenbeb?tegï)eltjtfcetooo|benban
r ^èelijc&B^aibt/afe roota/bertot|)t ïjabbe. i>oo moeftmen be bebrie?
\ ^atöv2WrtItoot6brtaIen.
*** reW fi0}ie beiS bJeereftjs oor6 aï maer ïjop en & / bat eïgcfet bp r aI .
Jjod prill{^0?Öete/albUjS rpjeaenbe: Fiancficut faènum te&orum,
pftfclt8
r?letalleïifllu^meuellatul'exaruit : «©emenfcïjenbanbertoeerelt/ Jd
SU|ïrcn jC!:'"bcï «P-ftel/jgn gïjcïtjrfe gop/b"totItB op be bafeenbet
s bbjönSTr .n ^^anfelfpberbtoijnt/eer-men'tafttetSt. ^oa
JL^ ooSiii r7,VnwfrÖen/mct aï ï)«n«e toeUufttgïjepbt en glojie:
iS ^oe ftp»in U
/ ^oc fP Öoogljer r Iimmen/en öaet ftluen meer
nft1* *aiiiSvJan
sroot rclJSn/ lwpft«/en groot-at Jjten ber men*
*5rö ^heYSlra? ö°et-men nictop /notl) frfioof noeb fc&oot/
<n ° cottit S2
buird/toat batmen mepnbe oft Jjocpte te maepen.
8oci>t/bcurï? °?
UUt upt / tot bDöftUepbt/nt fiele en m Ut&ame/
matótiS,ï v:Ï!bec *" Ba«ïtebfr Bmberett / bte grooten oogft
^J«SD goebt toaren beitoac&tenbe.
ft t)              3Dittó
-ocr page 351-
2éo                         ChriftelijckenWaerfegghcr.                , ,
tf*L 75. ©tt tè rgfitne bat be Telue #iopIjete 50autö fegïjt t Dormier*
fomnum mam, & nihil inueneiunt oranes vit» diaitiarum in ma
bus fuis: £>p Rebben ïjaren flaep göttlapen (eenf-beefó al Öaet "7^
lancb/aljS eenen ggebuttigben ttaep en bjoom/ouet-bjengöen^:
foo ten anberen ootfe/totten Harp bejj boobtjS tomenbe) «?n firtf* ^
bie mannen bet tgreöommen en toclben en Ijcbben niet met *»^L,
Dm roem iwnnebanbenggebonben. £>pbinbeni$aetmet ijbdecï)anöt/ *
de» y»*e- bevjbcïgcpïstaeugaenDe betglojiebiefpin tgebbom entüeeï&s: 09.
Kit» ver. ftjjf^ {jeblJCIt/ foot {jUU ij0f|te: als oorb m ïjet pjoffit en bjur&*» ^
fut," SÖetoinjS / b toslcbefp foo baft mepnben tebouben : maer *m?Lf
tonben fp Ijaet fcluen met ijbelet öanbt/aen-gaenbe eeniglje bett>w
ftebeut<0obt.
                                                                   fatt/
<£plaeö/fpenï)ebbenmet gïjebacljt/ batbegïoiteban befe*0;'
«It als eenen tootb en toinbt #: ben toeltfeen/ hoemen ftptf*tt-(,
liet üupt/en incttet Ijanbt grijpt/ boe-men min bangl)t en &e*£/jjöe
«En Ijoe be menfclge/alg een ïjop oft gtasvljoogljet tet fonne ft,lC^^j>
ÖP te eet betbtoijnt en betgatt. <fèat fegbt be conineït gpauiö » ^
WfO.%%. befeffelijrHet: Vidi impium fuperexaltatum & eleuatum, ficut cê .
Libani: Et tranfiui,& ecce non erat: quaefiui eum, & non eft lXiüe t\p
locus eius: %& ïjeblac ben boofen aetbtfcyen rnenfcg bouen al ti*öJ\
«en gïjefien / en op gbeclommen als cebje-boomen banberj11*Z
Hibanu* en toat beut-bp gaenbe/ en om-fienbe /foo en toaS W njrf
meet: 31* bebben gbeforbt / maet felfs en Debb'irb fijn pl»**lf
tonnen binbenbaetbpgl)eftaenï)at>öe. "                           jm
3;ft niet foo met belt menfcïjen/ iae mtt gïje$eeïe gljeflarf)**11 ^
baten/ tiizfoobetmaetttoatenenïjoogötbetgcuen/oorB ^.^
fat oogben i toaet 3ijn fp* toaet i$t>t pïacts baet fp ftonben* ^J „#»
bie IjoogïjepbM toaet 5gnbeftaten* beglojie/bentijcboon1^^
gtootcn naem en facm / ben toep/ben lof/ af-romfte / ö^^i $#*
Inapen/toem/ent'bettoonbetenbanalbetoeetelti toaeti»3 ^
baten^et i0 al toegö / w gbelgcfeeenen roocfe en bop b^J^11
buplenepnberiaetotopniet.                                            *,«(>$*
l©aett bat top bit al inttjbt(ïbafï)tett / topenfoubenbany^^jj
beel boete niet maeefcen / als top oocb ban ons feluen botti/w1 #
nocljtans maet ïjop en jgn : gbelvjr6 upöen ^^op0ew ^fa ,0 (ce-
tf*k 40. ^.«poftel SJacobuss feggt/enoocb ^>inte #ectet: On»n»s ca ^ fsfi
lac.i. num: & omnis gloriaeius,tanquamflosfoeni: exaruitt"«nU:f',5^
1 Pet'1' eiusdecidie: SUÏebleefcöijSjpop : «Önalfnn gïojte/ entó«"* J^
ban atë een bloeme beö ïjopö: ïjet ïjop iis betb joogöt: bat w $0p
fcueaetft: en be bloeme balt af» 3aebirb-maelbetbtoijnt» ^
me eet fp ftetuen/bie alö gop te mop toillé toefen/ gaenbe ai ^ ^
nenbe möetumbetwn6atguigö«|»bt/atbeboobt£OW':» fo*
-ocr page 352-
foatoattyi
Chriftelijcken "Waerfeggher.                        z61
"t^jtyunbc glojiecnflcuraf: foo bat tpafó eenberb^tetigïjlaft
fch bettojienben 3tjn/ en een betbJo^J «t outt-fcfjot ba alle men?
^^iaefplmnfelueneentebeïe: niet boctenbe baat yunmteftens
tien
an alteuet*am ^act: oft bat fp foo öaetbeurgaenbeles
Jjouet- gïjetjjagïjt Ijebben: oft bat fp niet fteruen tonnen / abs fp
u°">ebanleuen3ijn.
tïlahlj toat cen fottiSÖc?Dt/ e" barren toaeetbt allen fpot en r onfufte/
^^Kbjpfberftanbt/ofteeniglje fröaemte) eenen bunbclyopö/
ïtn «lf
/ ^ toÖaem/ f°°te "tminnen i foo te bercieren! foo te palle?
•'öo te toeuen/en op te fte&en/alg oft baat baarel
h^°öyeeftferrejïyietbeur-trjbt0eenen frïjoonen boom/ pïata*
Mj^ct gouben Ketenen en cofteujcBe bagljen betciett / en cé baaryt
^itelt om fijn lief tebebaaren/baer opfottelijca bttluft3tinbe. ^et
jw^ïjop &bjat/en voat bacetbt: maetnocytang Ijop en i& maet
Z ai toaert oocn nor5 foo mop.
ftJ^1 bietbe / baet be glojie bes* toeeteïtjs h^ baerbt bergöeUBen/ is Stticken
&lta ^epeeteft. ^üfc^bJel • toantfoobeïtëtjfe-manong baaet= bepecreit.
tw^ fo° ift« ^oo\t ban biat ftp biet toe fegbt: In medio laqueo-
Eedi
hj^ ^gfedieris: ^cntbpettjBeï/gljpbiebeutbebJelluftigïjepbtbeö
^°ahh
tom S^f»"0"1: gÖPfutt beutb'mibben bet ftricfien
tf^eIett-|bmte$ntoniug fagï) in té bifioen/bat al gljeljeeï be toee? Athmtf. >»
W & &**&*» befaept baasS: foo batmen niet en bïtfte / bïaet fijnen ««f.s- -<*»-
^/Vnllen
roftmenmoeftegljtbangïjentoojben. Jboob}aegïjbe,<",!'*
ben
0 'c °ic ftricnen ontgaen foube i ï|p Jjoojbe beur antbaoo jbe/bat
betf^^^tbigöen bie foube ontcomen / biebeglojiebejs toeereltjS
niette \!*t/cft
aljS SMpltpltt fait&en wet boeten tetbt: baant biebet
bjan^"oetenop-tteebt / bieenbaoibttetnietmebe gfocbangijen:
bit oe ?^/foo boenbe / belet bat fp niet toe-flupten en ronnen. ilBaet
^bt/x ar^t
cft toa£yt/ÏJan °Pte ttcöm UP* «facet wbe toeetbigs
S>ülffetceeöt Dacr1in/en too|bt göebangtjen.
*n ^^f 5ön fp/bte befe faecuen ba* ï)iet bencben feet groot atyten/
iie'toö!flumm«be/ alsSbie bingoën öun gljebeutenmog&en/ al$
^^bt/r ermenÖ°UÉrenftellcn
y bie banen en bebbe/ bupen en
^konrfe**" rPelo«ninné/en betgelijcfeenbeHjepbt öanteren. «Be*
"^Wfr ^^"^ootbeelbennenfcöenbun baet toe begbeuen / om
tc Öebfep tc fae*1cn/ «« alle bJclluftigï>e&en altrjbtfi in t'gl&etcebe
»buBa^"/aljSlotK-aeji/ omb'eenbenanbeteninönet/enbealöeen
^bctth*
lle^^^SÖw : iae/omonbettbernftlüantojien&e=
^ tew
en 8°£öm t0ct7»«» ftritfe om be becnen / oft lieuer om üm
ln«toftSet,?en* ^ontffÖP'tiMetbetfmabenbebertteben/ cruppteï
&Z« UotciSï)epbt onbet beur.
0,« ben fttirfe te g$etoilligQet te aentocetben/ £bnöet tegften*
n in             tteuneti
-ocr page 353-
t6t                      Chriftelijckcn Waerfeggher.           ^{«ditf
treuntn(gï)eUjcK t'ueerbt leggen t"gcjedi)leegb)foe & w «w
Jjepbt/met lieftgrBljepbt/metfirfjoonigljepbt ba tooojöen/ toan 0^ j
Iact/en milbe beloften berciert/beftcBen en beftreuen: ató met gw1
en gftefteenten gbeftoffeert: gbelijcamen be rtjferfceng beftrtjcW v £
batter bcbogfieittcng acnjjangïjen: enben aag&/mmupfc-baU«/
b'netm£tae0enfuijfeneur-fi£t/ombangï)en.
                   _ „/
l^an fulr60 befcl&tjft ong in't langde een crempri be ïtëtjfc- ^ ^
ban een oncetbaerbjoutoe/ljaerupt-ftriienbe/ om eenioncbw1*'
bangl)en/entebeb?irgljcn : bJonbcrebingfienI)emtoefeggïifnï' j«
Tnn.7. bclOUCnbe. £>00 fcgl)tl)p ten tpnbe: Irretiuiteum mulcis ictü?a(fl
bus; & blanditiis labiorum protraxit illum: ^£>p Ijeeft fiCW ICU V
met bele ff fioone tooojben in b'net gbebjagltf / en met fmeei»*11^,
bcrltpyentotöaergïjecrcgficn. ^oo?tbJattcrbolgï)t: Scatin»e^
fcquitur, quafi bos duótus ad viéfcimatn : & quafi agnus lafciwen '1
xgnorans quod ad vipcula ftulcus trahatur I|p tClftctlbt bolgï}t V*^
abs eenen og/biemen ter flagïj-bancn lepbt / en alg een bertcl Ialt*j,f;
Sen: niet benefcentoe (armen btoaejs aïg |)p m) bat \yp ter banbefl P^
Icpbt\BO?bt.yelutfi auisfeftinet adlaqueum:&ncfcit,quod d<-rj/
culoanimaeeiusagatur: <l&l)firjr& oft een bOgljelben fcem $&t™.$
fneüricBblieg^enbeenföiingljenbe/ ominbenftrifBteronufl • ^t
oftcr nemmermeer in ttjfct0 en fcube gcracc6en: en en otptt nief/ ^
en) baer mcbein pcrrjficï f^
50at boen bef cerien/en eieract ber brfjacgftjtjcfiöcpbt/bacr befrIIP
BmbcgiDetielt0mebebcrnjfHtenbeTfrï}oont3rjn.
Sllcï)/arm«fbttemenfföenaljstop3gn! algoft ecntcrWcBe W ,f
tuareingoubenbocpen (eöelijcb <Bartuö toag) gï)f flagljen te WJJ,
ben/ oft met gouben Ketenen / in een fiïueren gacpble bcfloten te 55
iae met eenen bergulbenoft benccrelben ftrop gïjefiangïjcit tt V'
ben. £mlrb «s nocötang ai be glorie ber ïueerelt/ aen toelc&e fo" 'r*,
nigb menff öe/abs aen gouben beueerefbe ftric ben / ïjcin berfiatt &
IBaert niet een tafertje / bat iemanbt fnlcb een pjerieujj/ fyecfew <$
ïjuöfrperöang&en bertofe/ate een glojie baer in fdjepnenbc/ &** £,
tnet tfconmcBss gouben beten / tart ant / en ftrirfc bol ban tf^^Lfi
gÖefteentenmogötbertoo?götene»ngï)eBnoo5tb3ojbcn i ^a%ti
banberj&angljt-mcn fp reluenfoomctbefetoeereltrrfie tf0***!^
ÏjagbeltjcBfiepbt: tot berïicjs onfer fiele en ber ecutoigfrer faligÖ^, ^
Üpn teecfeen ban befe fc&abe en berlie si / foo ftaen onp beur ^^T^p
**&.!. ftgureie mereben/bie gouben^alf-banbcn ber JBabianiitfc$*B^^/
!en/bie<i5ebeon öaer af nam. JBet borirbeftet niet mogörfÖc* "Z^
Mottk.19. beur be engöe en nautoe ooojte bejs ïjemefe te g&eractfien: timj*
ban be semel felue / met fijn buïte en bagagie: foo Cêïiftu^lt^ Jfgfi
ILaetonjiban/beurt'0ot banalbcfebeurfepbebingö^ JJJrtj*
-ocr page 354-
t'ofiwi w           Chriftelijcken "Waerfeggher.                      263
verV?e at Jöartfjatiag tot fijne fonen fepbe: Gloria eins, ftercus & ij*»*.».
*>ee te " ^e &0®* toan ecn ÖoouerbigJ tnenfrïje ( b'toelrfe De glo jie
H0(T ectc*tiS te) en te niet anberg/ban bjetn en een bupl gfieluojmte»
^en 7 Cxt0*att»r>& cras non inuenietur: 2Mj8 Ijeben ÜJOJbtftct betfies
<$oh *"&« mojggen en teerbt ïjet niet binbeïijfH ♦ JBaer be glojie
toifle/ / öic fal mbre «wtoigtjcpbt büjuen. £>oo toJie gïojie Rebben
W)am fcatÖPW«fi»ritt/ biefiemteaerarfjtigft glorieus en trium*
«eetri aet*enïttagïj/inb'eeuïBigöb:uen. jppban/ beglojtebess
biena b'e fcÖaö£ m &$»&« öp bjenght, 25efiet eenjs toaer fp fiaet
^rstoeftictt.
M\\* ^eeft ^"^cenenï,'cn gtooten/fcfioonen/encofteïijröentent; ^-w**.
^enï^ianate<i?üöcfieninbjanbeg8efteBen / aüeenltjcfe oobat* **•••"«•»»•
^t?anÖemfoube toeten te fpjenen. Jliaer ter contrarie/ bie ban
nocfw^^bobenbaerom / batniemanbt fijnen naem fcftjtjuen
8Öeucn°tttlm m fowbe/en batmen niemanbt boomsoort» bien nacnt
tioeiJ? m foube, |® aer ^jjeooomnuja fieeft $em in fijn fiüto jie gfie*
ftetniI *cbietetyl|eeoirtatu0: anberjS toajS ffp in een ceubrigïje bup*
uietg re sraue" / «t be wlaetg ban fijn bermeten ijbel glojtie. <£m?
arih? bul eft beb jiegöelgcB te bie rafenje.
tü o^J'J^on ftaue/enbe licftte b^outae/ beeft m fiaec bupligïjcpbt ^W*8
^aïfö ^Öebïin/fooberrengïojieren/batfpemppjamibe/bp? ' '
bauj,e7,Ör°9t atebeconingïjen / maer cofteltjr&et en conftigfier
foo. yjeeï ^"Sfienban «Êgppten /{leeft betren ou-reeftfen. ï|aerfeïf
toiteiIjfI£lncecinfaemmaecBenbe/ ïjoeïjetftut&tefcïjoonber eftte
^m» ? ^^ ^>0° Wulöt te öcsi bJeereltg gtojie-
tinant^a Iesf/ em W°fopöe/ en raebicijn/$antï>iam SSgrigen- w<»«.
«en <80bt f*n °«SÏi«nefÖ<*c öeente gfienefen öcbbenbe/ en bios ate
banben ft ^e^efimntu: / Ö^ %tm fr*"*11 róbe b janbenbe gtoebt
8toj.it te ft S^<Stna gbebJOjnen/om in bie fotte/ijbele/en bupuelftfle
*<* inhMi ïfcen> ^>°o boojnen bun belief-hebbers bejs teeereltjï glos
wmÖelfrbenbjanbt.
^Ö^cötteo^nöwftDeercUjStjöeïöepöt.
»X* &at teP / o eeutoigb <©obt / ban b beur be fonbe gïjes
l lun 3ött/roï> 3Ön bïp be ijbeJfiepbt befer teeerelt onbet*
Sh^: 5öetft m? gtatie/ foo al be gïojie ban bit aetbt*
^^S haJap tc tottfmaöen'öat icfe öe ee»to»0Öc 0te*
"Gap*
-ocr page 355-
x$4                        Ghriftelijcken Waerfegghett
C A P. LXXVI,
Wie ijjerfoo "vervvoedt3die daer ghenoeght 'm maecki-
Die de büjdfcbap en t'goedt des hemels nietenjmaeckt-
/ff^&gh 2We OSetnarbt fept een fcntentie/ bie bcfe bjagïje ert&
(L^v^ anttooojbe feet faltoerr laten: Cui Chriftus incipit^
Striuufd.in ïjg&VK/fr eefceie, neceiTeeftamarefceremundum: ^icnt^P*^
fefm' SSSSS fto beÖÖint Gnattfc te f rijgen/ en foetigïjepbt te toinW*
^c^^^/ l)P tè fefecr / bat ï)em be toeerclt fal beglunnen ö^^
Braccko
                     bimcBen. ;©aerom/aliïiemaiibtnofIjfmacffcbiflt*
finaccke be i}bdi)cpbt bcjs toecrdtg / en bingl)en hit top in rbeur-gaenbe ^ '
des Wee- pitf i tjetljanbclt Rebben/ bie bc ijenwlff ïjc fma&elrjtBljeben f oütXtf
kIk. -jjn / öat moft ^jj een fc&cr te£|jen 5gn / oat jjCm oe {jemeiffP ^
toel en bcballem gljelnrii bie fucte f erge bingljen foeent / hit en W
gljeenenfniacfKinfoetefuiTfen.
                                             ^/h
ll>a«begï)enc bieinbe bitterfjepbt ht$ toeereltsï fmaerB b*10 „j
toas <£fau een riaer ftgure / om be fmaecfeelgcliöepbt ban een ff 1)%
öottagie/bcrlatenbe eft bertoo jpenbe fijn rer Ijtban eerftc göeboï^ji
Gen. 15. ffggïjeilbc:Quid mihi proderunt primogenita? ï©at magh. l«P *%
retijt baten! fict ica ftetue/fept I)p. €n f00 fijn rerljt af- gatnö*' p
fijn fuijfe on/en gftingb, fijn gangftcn: gijeen toerrfe baer banffl*&
feenbe/en niet acï)tenbe/bat fip fijn beur-redjtbercof l)t ijabbe. P •„
boen alle begljcne biegljenoeghte en fmaecfc binben en macté^j
aevbtff l)e ijbelljepbt: jj&p m atïjtenss niet mtt allen/ bat fp \>&itJL/
|)fmel-rijtBjs laten baren/beur cc" toepnigfi toflluft in eten/ bj«lf» ^
oft anbetc fulc&ebingoën bie fp betnmnen ♦ #ict pepfenbe /_ &* tt
8Öenocgl)te ban fultfejs/met een toijle ttjbto beut-fcp gaet/ en
ö<ö
pijnebiebernair-bolgïjtccutoig^bJ.                                    ^fl
£wi.i6. ^elctlbtmifmaaBtiJoocBgöeftgurtettgöitoffft / "^igW
iüum.ii.
bjaepben appetijt enluftber feinbcmi ban 3fracl: hit bt?f7rft
dabben ban t'ïjemelfrft typobt Jtëanna: en rit pfn entpaeruj»! ^
bebledcï}-potten/ conconimeren/pompoencfc/mocov *n^ fojjctf
«tfgppteru £>oo leeftmen ootfe/ battct bolt6 ban Blpffcg in 3»f"^^
gljefonbenjijnbe/enbanbicfoctebjutljtfnbeiSboottiïiï'OtcP ^
be/bergaten toebetom te ïtmen. £>oo battet een fpieeB-toow <^
gfietomtnte: Lotum guftauit: tgp ïjeeft ban bienboom ^° p|f3gi»
yiottt: ïjp geeft ïjet baer gocbtgötbonbcn. T©ieftccten L°^ttibf;:
bie baer tooonen: toornen oorfebpmanierebanfojcBcn/ ** q^bP
ren bt& toeerdt^ ftecten mogftte /bic beur be foc t jgücpbt b*r\.e(nt»
fföcrbingöen/befotteftcmdfföcfaec&cnbcrgöctcn : flJJïJJ $&
finaetB baer in binbenbe: mibtg bat fp acn bc bmrIjtcn ba« J^fi
Homer.in
OW-
-ocr page 356-
Oi
CAILVM DESIPIT, TERRA SAPIT .           76.
X_is tam flvixarum capitur dulcedine rerutn:
U1 tellus in{ulfa fapit; cui nautea ca?lum eft .
OjPV vr>—V         _______________________________
&) hjoei o*£ fifemtt-£ mei erj imaexlr.
-ocr page 357-
kt<kitïw            Chriftelijcken Waerfeggher.                        i6y
J«oen luftigfteii ILotojSbefet toeetelt betletaert 5Ö«.
W al"fullc6efs>0fitftfïtoelbe^iopöete<©auib: Pronihiloha- TfiL ioS<
WoT ierram deflderabilem:^>PÖïï,ben öat ïuftiSÖ mbjut&tbaet
bc:
(^ ,anDtknieniet gfjeatljklieuei: altijbtgnaer <£gppten 6eeren=
^ï ttfs
r fp nocÖtmt!3 foo bcle b?oef ïjepbt/büter|)epbt/en ongöena*
Wft ^.8Ïcbcn Öaöben) banboojtg te trecfcen/naet b'lanbt ban
qu
en/ Wacpenbe bari melcö en ban ïjonigïj. *©at ift occfi banbe
bufcj£ö'c9f etlnfHïjepbt en betbjaepben fmaerB^ Mbo ift met be 3ee^
^^tnh ^acc toel *"nt,enDC m öc fr*1*** SÖefowten wateren: enbe bes
^ "be/ aijs fp gïjeraet&en in t'foet toater te comem
fouttev!^^Öcn/JjoeiöutoenfmaeeBbebomenenberfieert/ batb bt
ïtcft J?ateren öejs toeereltg footeel beromen / bat gl)p foo baet in
fctty " «cttct: en b bunrfct batggp't fuït befteruen/alslgfip bic moet
?oe{gw i0& ate gï)p bte bjaec&enbe toateren ber ftmtBenbe acrbtfelje
^eng pcu*nbe / gljeraeefet be foete fontepn-toateren beg ecubrigïjjs
8ljpn e&oeuen/entefmaecftcn! ©cur-toaet/göp toont toeï/ bat
% fe61 be? toïeeffcl)c5tjt en leeft / tem bjeir&e |>. #an!u?s fegljt:.
blt^J^dum carnem funr: qua* carnis funt fapiunt: tDienflcr ben Rom.s.
^Baö ^n / itü gïjcbjoeben en fmaec&en óorB / bat beatolecffrjje
percij,- ^inocljopeenanberpIaetg/aïbuiS: Animalis homo non -.ctr.».
^b en »f ^uae
funt *Pu'ims Dei: ^m fitw«I0t*ot menfrl)e/cn baet
Wthn "^ptntetrgïjenebat^obtiigïjetftaen-gact. <©a«-at
C pP ai ^r Ö reur&/norl) fmaera norö beöagljen in *s macr bat ftelt
Öt& ten |!UlÉlÖclic/tolcefrröelrjcBe/
m öeeftelrjfBe bJulpfeïjepbt:. ggte
3&anT*
t6m in tflÖcfeen *"?!*moiré ï)cm bmtbegljt.
Jïitus .^J^ÖtttCCaf/bat£>.#aulti!$ ttocf)ftgt)t:Qupram finisin- PML|.
£t gl0ri'a *® ieng epnbe fes berbcrueniffe / en éeubriglje berboemeniflie.
J^aet^ ln.c°nfufioneipforum.quiterrenafapiunt:^>pft|)eppen eft
Wt Jj^Jtyk tn 8a«3 ftlfó tonfiifie en beftjjaenitfjepbt: bat 3tjn&
r ** tonttkf 'n aeii,ft9e f^tSen fmaeéKtenben/enrulrfissbebjoeben».
!?° -lUaw^
lft ban/aIiS öc rixonbt/ «eïe /en magöe foo bol 3ön ban
r ?^ tan ÖÖeeójrutnpéerbe/enberboiuen bingjen/bat fp be foetiga
JJsefat3n|r65tpbt/ engóeöenfmaecB bangóbbelgcReenöemeU
?aet ootfe?^rt
B0Etlt m Wttö'm/eft baer niet om en ggeuen-J ^et en
***8 r0o „ Jat fp ben fmaern bérbojuen öabben / öoe fouben fp an^
^aftth i I5ön
/ fofc&ebittetfiepbt /«" boobeltjr6e futjfe te toiüen
fve,^od' ^00Öe^0ÏÖftc3öÖff«toClfegBt:Poteftaliqüisgu- lob 6.
b j& tltfettlp^ufta,:umadfe"mortem? ^aitemanbtconnenpjoeuen/
h^^eteïï^0^^ beDó°ï,t ffen-bjengl)t^oo bsfeinberen bec
l* ba*t af ?i i
ecöcpl,t öf ë $m en mo& fmaeefienbe/ en b?eefen?
ll)tiSinh             "-T?^*0*^»^»»: Morsinolla3virDei: ©e 4.R'*4.
«oenpot/man«0obtjï. ^penatcnöermetmeeraf/ beur
I              battec
-ocr page 358-
i6G                        ChrifteUjckenWaeïfeggher.
öattet tiffliug mtt ten grcpe mceïg in te toergcn/mtuï
^bbe/mt'öerïjMgijetoeert.
                                           /b^
t©attom / bc minnaeriö bet toetteWi|t6c bitter göcnorgp^/.
3gn alg bjoncBmmfultKovnirtonber fn>pbcnbet'rof«toantui*
fgoebttoant'cjuacfcfc foobenï)o£-meefter tcttcn öjupbegom W^
ï(un.t. in Cana <i5alüfC : Omnishomoprimumbonum^inumpoo^'
cum inebriati fuerint.umc id quod decerius eft:HiUe tncnftl)Cn ~jfl
cctft-mael ben gocben toijn beur: maer/aïsf be gaften b?ontfe»17^
gficlBojben / battfocghecftmmkunbenriuabentogn. l©a"v^
ftenniffc/betftanbt/ cnlmaccïsisibanbertmpftert/ enbettoott1"^
^oo sijn bmenfctjen benfuetcnïörjnbeiSVoeeveltsiinct g5^oe
tein-bjincuenbc/ efi benforten uipuerentogn €ljiitti'otiat\pv '
b?oncncn 3ijnbc / niet toanbrn gocben toijn/ mate taan l)art &$.&
beljagijclijtHöepbt / in bejs UJeetcItö bittetbtpbt* 3tIöuo fept Pf
€»jegojilljS/ tot bcfen pjOUOfte: Mali, dum pro mundo tolerant ^
putant: ablinthio ebcij iunt: <©e quabe wenfrl)ett/afeS fp OW Df j-^j
relt iet ïijben/fp rtftenen't aï ïifïjt: toant fp 5ijn met aUTcn bp^^
göemaecfct. ©actomooffc / ftartatfuïrWn bie rerljtbcerWP*^,
Cr^g.
fttanggefententiete bertoacï)ten/ niettoelf&eCIjyiftug üQWCm»
allebegöme/ biei)aerbefoctebïi)bfcbaucftüerniacfHingljet,^Lt
Lw. 14. mel£ ontoïerbigö maec&m: 31tfe fcggé" u licöcn beur- toaef' ^
niemanbt taan al bic baer gïjenooöt toaten {eabe bun foo atf1 faj„
aerbt&be faetfeenberlec&eren) mijnauonbt-mael ï^oeuen *!? «^
^oofuUcnfpbanbten ewtoigfienïjongijcren or.betbjaegiJfW vy
Tfd. j8. bojft moeten lijben/ gbthjck be^jopijttc^auibfept: Fa'flCItlLj
tientur vt cancs: ^p fttllcn ï)Ongtctlybcn «10 £onbm: tatt ^W^
en bojift rafenbe/en be ftabt bat op bat nebet toopenbe; mart 0»
nen troeft ofteènigöelacueniffeVJinben.
                              ^
ï.R«g.}. l©atöeeftbieitcrtcUmtwgoebmgobbdijcuenfmaffBtaatt^
ïomon foo boenbergaen: beur toeltfcen bp.atë een bjontfcé ^^tf
toajs/ beqttacmom fbofonbetïingöeeenfigure enbeüUtrW1"*^
toefen/ ombteupt-nemenbefqcttliefbeenbe üeflijrltë fotiif^/
<rï)^ifti/onferfirienbjiipbegom/mtt batminceljicHliebtö- «• jrfi)-
Canacum Canticorum, tebtft^nuctt : toatlieeftbeau.(^^Lici»
bien gocben fmactfe foo benomen fanbros ban üi&t01-
fmaet&betattbtfeheenbetolccffr&elg^
                           ..^p
iut.16. WatöeeftbmnjtBmüietKmtooleciterAnfimiecbinrté **./${/
feen boenbinben/ öatï)p oor» baesoïn fönbcrltngbe «* f^/ r0nDrt
rnber rcutoigöepbt benöelfföcnbjan^tv»crbjagöeni«i,,:t/ J^ttt
een enr&cl bjopnel toatergte toertrtjgften tot toerroclingï)? rflf we/ #
ban om bat hp ter contrarie foo clepnen fmacrit Uonbt 9» v> J
^Dbeiijcfeécnijemdfxöebingïiea^
                                  £>$££
-ocr page 359-
^               Chriftelijck.cn "Waerfeggher.                        i<?7
vTOgfec cn feeter feebatï}t5t}n lp/bic met &n\m g^eboeïen/ttt feg*
t^En metter toacrftepbt: Qu£m iuuat inter fidera vagantem, diiii- S<"*<*
^pauimencaridere^totamcumauiofuotcrram i €>tfi/feoefteï-
£ ^p/als trfe metter fierten als mben ftemcifcen/en ïjoc ïuft ïjet k-P
tuft ^Öcïic paueerfelen ber tijcfee te bcrarfiten / enbe gfteljeeï attfet?
yJ«emet al ijaetöoubt!
^ «u/om tot meetoeren ïjaet ban befen atrbtfr fien [marrit en tocïïuv
^Öötpbt ï)jer norfy baat upttcr ^epbenfcfeer rafemijen fep te brengen:
^nen Ibarbanapalus/ conmtfe banflffpjien / patroon ban alle be **!*• Fttte-
jjjjfte bte mtbts ijaere qnabe luftcn te bolgljen niet toeafct en jrjn/ in 9" **'l'
et?rta" ban mannen gerefeent te momber, .^tfen baas foo berfecubat
jj ölontfeen ban s'bJeercits luft/bat fep <£cbt en $ature en fp felucn
jj^Sat, j|p fat met bjoubim tleebercn/ in b'mibbm ber oneevbaete
^cWb fn< g^aet j^an jjp/ qï jjafpcïöc / enbe btpibe eltfe Ijaer pepl en
%^J^Seenbjoubae: feene-maelberbjoutet/enbcrfmoojtin
^*l toriluftigficben. ^ocnamtepnbc^Jbgnenopperdenbrïb-fiecre
^ ^o?,ttjs/jjtt fienbc/en niet fejbenbe/ heeft öeni be oo?lcgfic aen-gftc?
ten &atbanapahtS/meag$cu^t om blutsten ban cmbetfeten/
J*EP«bcbJatb3ebet-ftanbts bicbenbe / ïjecrtfünberttcrfe op fijn
ut, Pss SÖenomen: en aï.baer een groot niet maexfeenbe/feeeft fp fris
5{r ln« al fijnen feftat en rtjrfebom/inbeh fejanbt gfiebao?pcn: en is
^^an bangbelijrfe biet ten ft^fcömecubatgljettbieregftebaren»
tet> ö Ö«t Efnö^^anaï-fitltfee/bïebiet ïnmftnaecfeeen gljenoegï}; Qoacdt -
ÏÖtfeïÖötl|)ePöt/VaadUift/öobglïtptit/cn &cic|Öri3C&e acrütfc&e begeert ^"^f
in b'\ Kia«fe««en beur fuif fes gotenen fmaer fe en bmbcn/notfi m jnnalcft.
Ifen °*öt ^cöt^tc fioöjen oft te Irfcn / notö in t'gfienieté ber fteps
«en ^>accamenten: noefe in iet bat goebt en gobbeltjcfe is* €nbt
in jj'^efieti t»at ben btut-fmaccfe ber ftemclfrlje bermacr&chjrfefiepbt
jl0nv^ittgöcngfteïegfttnté: biebttal nictenfmaerfet/ tit moet
tfaccfetüjrfe ban tpjint ipale bes öemeïs eeubaelijrfe baften*
^Öebeöt tegljm öen fmac cfc en beïjasöea
De0 mmelt&
€n bitteren bcnrjnig&cn troep bes baeereïts/ o tyttte/ bic is
pnetfionigfibEfttefeen: enbe bJpbjincfeen met gïjenoegfete
beboobtinbJli)f. .©ctbutt mijn feate metten fmaetfe bet
ïikfef»c«^LmcïfrÖc f0EtigïJ«pbt: onbaticfebcs btterelts faefiagfee*
«Depbtberfoepenmagfj, nmm.
X ij                C a p.
-ocr page 360-
Z6%                             ChriftelijckenWaerfegghetf
C A P. LXXVII.
Vr/ie werden daer met recht■ vanvveerelt meefl bedroghen-
Die hoer3dsjlme en knecht 3 ghetrouvvji te dienenpogbM'
Des Wee- S**=s==5Sv, ^ bjaggeigfeer pertinent/en tcntoetrSeöïenen^
idrsioon. f(w *jXA maer/mibtstbatfpinbettoeebeur-gaébefeerin*»,t
■K^L, Kyxw nerale upt-gïjeltpt të / foo en moet itk gier ntatf -f
cWX^J/ befonber get betyogB upt-tccr&enen / b'toédi iw*
Igigss^r menfryenaltgbtss meeft gÖefeBiebt / ï»^öe^f^,{A
Htfi.7
foecöenggetroutoeïgcRftte bienen/entebe gaggem Slmanlalf~L
gpnoegclberg teberbe) enmagïjemmerg niet toerftoeggen W^
mibtsSyp eenen befonberen fpiegljcltébanalle bebjogen bttl£zfl0t
bejï toeere Itg googgepbt. ïBant gp met een ff ganbigg berge»** w
fgng feïfg gaïgge / i& toel ggcïeert ggetoeeft/goefp banbe toe # flL^
tenen fpot gjeftelttoo^ben/ bitbetoeeceïttefeer boïgenen0cI!f7jjj 0
X-v.i 5. <£n ggeïgcfi be berïojen fone/bcnr aï fun ggenoegïjte/toellu11^
gïjebienftigljepbt/ banbe toeerelt met grootc fcgabe en ffÖanJle !Lti
ïlooten / enupt-ggetoojpentoietbt. Slïfootoojbenfpaltefa"/^
banbe toeerelt bebjoggen/ bie be toeerelt bienen. l^antbatiP^,
feberlterecgten rente. ïfèitgljeeCtbeTfêgfe-man ggenoegï) lt\p
frmii. nen: Fallaxgracia,&vanaeftpulchritudo:t©egratie/bant»/ ^^
balïiggepbt/ riemen ter toeerelt bebben moggt/ bit i& btb^;Atc
Igcft/ efi be ftgoongepbt bit ijstjoeL ï©an fictmen baer tuffcy^t
toeerelt en gaer minnaerg bat fpeï af tomen/ en bat epnbe/gö*1*
ggebeurt afcs be ratte met be mupg fpeelt.
                             ft ^n
öie <fc $u/bep?inripaïemtentiebeferbjagïjet!$: t©iebatteri«cflIjg,tfP
inccft be
aï/ban be toeerelt bebjogbenttïojbt. 3£e
anttooojbe fcS^i aw
ö™,r ïnecftneerftighepbtboet / enaïgeenflaueenanecl)tbetoeej^J^
*vcdt' troutoft ooogytte bienen/bat bie.fiemacgter-naer metft 6fö?0c^t
weeft be- binbt. «tëgeïgr67 alfmen met eenen ïogï>enaer en bebjicgljtf *c ü„t* *
droghen. gecft/ötetoonber-feggt / be ïnpberi toonber toijg mattW ^\t&J
Muyiftoo-
ftrijfKt/ foofommigfie mupl-ftootenetboen op be laer-inf* ^
ters voere. toonber faernen bcïouenbe enrabenbe / toonber curen en» ^
booit-ftellenbe: en nocgtang/nemt battct aï loggenen en be*» ^ ^
truffen 3gn / aljS tomenbeban gier en ban gginber / baer fep "S^e/
toaö: dïie/crapben/ fleenen/tooiteïen / ban Menen erac£t ^^0
nopt göegoo ?t/3c. €n noegtan0 al beb jogg/foo in fijn w^JL t>ai»
in fijn toaere en coopnaanfcgap.#u/be bjaggeio7t©ie ^ï^ftïtjtf
fuïcfeeenen meeltbebjoggen i «©eanttooojbecomtontw^^jjt
ootB effen upt: te toeten : <©te gent meeftggeïooft geeft
: z^^ttf^
meeftggegoojj, en geïbttf ggegeuen geeft : bit f}J»«n ra^oi0gt/
-ocr page 361-
QyiMAxiMkMvbo szRvrr.A A
77-
^rebrius auratos Mundi quis glutijt Lamos ?
-EiUs ièruitio üudium qui mancipat omne
Qto-plusjötjè lajflè/Mener a Ia hffê/Du mande pipeur
cotur.
yjf« par vcu Ahommagz/SeruiaUe cnaaae/A luy tautjön .....
-ocr page 362-
h-                       ChriftelijckenWaerfeggher.                              *£$>
*°»BBt/ en weeft ban als pjoeft/ bie berbient baec naet ben meeften
1 J* *» SÖecïi ban alle b'anbere. £00 iemanbt ijein leclrirbft mittït/
JjJ ÖP Öern te ftguer op eenen netenen ftotb berltct / en betrouUJbe/
bï,*?
m comt tcbjeben/be fpïinteren en ftucbennt fijn ooghe en hans
ftl bi^'SÖ^be.^Ifoo ift banbe bacerelt in al ftaer boo?t-ftcI/en met
hertgPEnc/0ïE Ö»et meeft aen-fiangften/bienen/ettbe meeft op baer
feannh ^'c
bec race^ co^/mee^ atbepbt/meeft tijbt en finnen aen
SÖt / bie baojbtter meeft af bebjogben. 5Daerom fcpbe £b. 24u-
gj,p j*n
: *© ghp beminberö beö bacereltsv upt lief be ban baat/ ift bat ^»s»fl. i.
*>an h ™eerclt Went i <£fip-lieben en tont niet meerberö berhopen/ ^f-
^«ts/ S&PbejSbaeereïtjsbjienbeabJojbt, Cnbaatisboehbatan/^' '
nf,^ ^^^foobeel temeerberberfeberthepöt/ ban te meer bebjo?
^g.tebaojbeiW
ken/f°t!pfius £>pracufami!$iö eenen fpot beuröebwerelt ghebaoj? Mikmm
fcom
e teu cPnDC ÖonöcnDe z10Ml ben armen coft te rapen : een m-9-
itnfef^*/
'acecn öebelaer ghebaojbcn, TBomitïuö #ero ban F»z#/fo*
Comttf * toulPff Ö«Pbt en glojie / iö tot têiogenig armoebe ghe*
J>7 c',^<,
ten j!^0*1** upt öe Öanbt bjintöenbe / blootf-boets loopenbe/ban
b }orrt?h^c6 berftooten / fp feïuen b'Ieuen nemenbe ♦ 30it is Übe?
bet{Ril tocerelts beur be gbene bie op fi aer bettoubjen.Köat bwms
'lijt^t •^♦3anfegyt:t©ebaeereltgaetbcnr-bp: enalhaerbegheers i./»**.».
ahttte!?!,t* ^ïseenfchipbeur-bpbaert/ en iemanbt bet ftyipmepnt
ïna%i
n aen lanöc tebouben : aengbefien het bouen rijn
fccl ftelt ^ Öoe ftp ftguer baft bJiït houben/boe hp hem meer hi perijs
bet ghtft^Ecfmoo?cn ♦ SWfoo/baar.tbebaeereltbeur-hpgaet/ fon?
baoj0f "a°igyepbt/ bieber hem bafter op beriaet en betroubat / bit
i|oe rrtofit6^ bebjoghen/enbe is in feber perpel ban te berfmoo jen.
0Ktrem£ baiD'-tpew#cïiö/ bat blijf bt aenrlepn ghetalbanöie't
2Btmatbt r
Cft aen öf« Mtaïlgrben hoop ban bieber in blguen.£>mte
non per- ?t !}ierban albUjS: In man Mafliliac de quaruor nauibus Berimd.
cuadit vn V?a^^n mar*
aurem huius mundi,de qua:uor animabus vix
niet een • n • c J^&Wcöe jee/ban bier frhepen en berfinebtn:
tet naubas aCt ** bc 5ee toan 5,efec tomtït/ïl* toier fielen/en ontomt?
F ffitaS??' bieo"ï3bcsbJeerett!Sbcbïicgl)elijtbl)epbtfoobJer
\JF JJJ£. r5Pf 9<*t: ontfttbt in onö be begljeerte ban b gljetrou*
bJrrrte btcnen: °P bat bap op bijbel riet bes* toecteïtjs onö
beloftetó^ n be/wirtbcö*oghenenbaojben: maerin ubaebafte
*«enytamogbenbeboubenbaefcn. S6men.
1 tij               Cap.
»
-ocr page 363-
Chriftelijclcen Wierf eggher.
Cap. lxxviii.
Z70
Wat ijl van svveerelts togh3 en wonderbaer bediedu
Alijdelbeydtsbedrogh/neteenengrootenN
IÈT.
Spijt des
vveerelcs.
Heft.S.
ÜJtiScen ffljtmniglje ertfoijttgïje anttooojöe / ^ t
een faeröe ^k in l)aer fcluen foo groot en tr",ttl?|a1(-
' toot toefen. Sntan en tofte niet gljeUjben/bat j*J^
boeïjeug ijem niet meer en bürbe / notï) en aenbav.
afe alle anbcte. %&t bicn fptjt allcen/beöc Ijem «^
pijne en leebt aen / ban al fijn tncubom / glojie/ en fjoogljepbt/ 8*
i.R«ji7. berbltiben roften. Jjootoaftcorfcbtur <6oliatl) een groot öern^
nen/aïjj 3Dauib Ijem met eenen ftorfe aen-quain / aïg oft een 80t; v
gftetoeeft Ijabbe. 'Ce mcer/atë Ijp Ijemfepbe:;3t&falb fla«t/''U
ïjoofbt ban utocn lieïjaeme nemen: en be Itcftaemen bet l&ÏJ0"*^
fal kb nor ö Ijeben ben toogfjrien tot een fyijfe gïjeuen. ftlfce tft b*,
betoeetclt / biefooUdetoilttoefen/e«nengrootenföqt/tcinc^
jfaojen/ battet al rjbcïyepbt ber ijbclijepbt io: iae min ban niet. ^
Lotcriie
des Wee
leits, al
Nieten.
Jïkn mogïjt be toeerelt met rccfjte/en al Ijaer glo^ir/bp een 0ri''
te fefjoone lotertjebergïjeltjcHen: ban toelcuc/ nacr allen toft öa,t L
gyelepbc loten/en fojgt)bulbigJj toertoacyten/ niet anberjj boo?$*
quame/banaltgetjs:Niet:Niet. €n ïjet tg footoaeracijt1^jj
2&eftet cer;0/ Doe bat be tocereït fomtijfctsifaostootfclj en üp0^
feu gaet/ en foo ten allen tanten ïjacr feluen üergroot/ bat öaetV P
feïfè plaetfe te ritpn toctbt/ en ïjact feiuen niet meer en frïjijnt te f oil'
nen bjaggen. ^ cft öfff toeerelt groot ban uinbe gingg/enfel1^
ber toeerelt toübe maeeuen oft baren, <0ïjcItjc&-men met een ft" 0
Uft-gfjeeft/tctmojalcbebiebeniffe 5 ï^oe bat eenen bergïj ect1W
ftoöl/cjtoueralfoobiefitoierbt/ batypfcyteninaruepbt teto&
om aïö moebertoan eenen anberen bergfi, te toojben. €n alftn°l'.^ 6
ÖÖeïjabbe ftaentoaefj-tcn/mét een groot berlangen / toat 0 05e*L,,
öen foube: foo quambcr ïtïyaon een clepn mupf öen upt-gfjetf^ .{t/ P
ïenfbcrgh
ioarbeyde.
t©it bient upt fulcfejs beur een fmte&-tooc&bt / alf-men toonen b3.
batbitK-maelnaet groot roem en/groot gïjerutïjte/en groot o?'^j.
uen/ luttel oft niet at e omt: baer be toeereïttiol af ijs. ban feg8tlU
Parturiunt montes,nafcetur ridiculus mus:
3DebcrgJ)en3yninarbepbr/cmtoonbcrtcï>aren:
Wan comtter een gïjecfeeltjcfc mupf 6cn boojt gïjebaren*
^en groot feïjtjnfonbcr3tjn.
                                          *,cW,
<0t)elrjtfe ïjet oorfe een toonörr faet&c fcljrjnt te toefen / aw> ° ietf ?
beren een toeerelt ou een mofftljel-fc ïjeïge macr6e«: te toeten / ^
JJorM.Aït.
Een wee-
relt op een
mollend-
fchelpe.
-ocr page 364-
^NmiACTANTIA,MINVS EST NIHILO . 78<
Tgo^uid e{lMun<lus/muiKluTn licet induat ornnem!
^•"ius Ixoc ni^j] eft:Niliilo quin vanior fplo effc
/■mzï nentn asrooien Niet
Q&'JU
*™c l'appa.rance/£t L^atdlcn&ance/Du motuLin attueil.
vaine/Moms que run, qui meine/L'hcmime a. trefaranl itd
-ocr page 365-
fttttfoiflf           Chrïftelijckeh'Waerfegglier.                       tyt
be. ;J>a™Wmengï)t/ met een fitoo-utjuKmtttbefibrinebïafen*
faètW/C, Öupfenencaftcelen«1/ïjemele»aerbe : toonbec
*^ts7 h 0ft em f l£,m ÜJecrelt toae*. ^c meec / atë f? öat foititf
«enpl°föt laten blicgben: oftoocïicubeftanbt boett banffen.
ntct „,^-antt/mct ntct/cet gl)p mn tkt/ comt Ijrt on nict/foo't ban
boette /emmcc$ftanclepnbebicbt. Sac/batelagbeujcbtjs/ foo
Teet \Sn imme «1 toee in b bogöen/afe fi/t ban te bp aenfien/ en te
^wonberen/aia ban remt te bjeben.
bet VonnC nt,c tebcftigftt bit/afcs fp albug roeum/foo in't boetft
atba
           fl£t: Nos infcnf*ati'&c- <© top uptfimuge menfröcn! s<«M'
toeltt £** ^S nu onfe booueerbigbepbt * en onfe bertoaentljcpbt en
bcnc factClJf»bommen/toatöelptbieonssnu i <©iefaerben3ijnal
be: ajjp SÖelcben/als een fcfjabutoe / en als een bcur-Ioouenbc bos
feen in fa?n fr£ta bet beur b'toater bant/ban toeirft men gijeen teer*
brjjt y^ ate* weet göebinben en can: oft atë eenen bogijel/beur be
8bcbioóhÖtnïlc: toicnjS tof6Ö oocfe niet bnibelg'r k en i^/öaet bp bcuc
fcu gj»eh ^: ma« allecnhjrb/een coit gberupfclj ban fijn Weuge*
banrtin^l0I?ttooJbtbmr-bpltjbenbe/ fonbeceenigbteecben te laten
^^m * ^ / Reenen ff bicöturttenbogbebltegbenbe/
^ftn^^^fRgbeenteecbcninbeïocötaïbtnbenenfan: maeriö
0nsSbeto ftftEÏniaSÖepaffeet möabbe* <©cö/alfooiftoocrmet
B6«bieeft eE5* 3®P3öngbcbo?en/ enterftonbten3tjntopnietmeec
^SÖenr* • 'a^xemncininferno>hiquipeccauerant: ^tlïcfes
**« gijenn p In 0E belle/ bte bier gbefonbigbt bebben. <£n al öebbenb>
c^ftei/fv,Bi,t£y m"loff bepbt/ecre/toelluftigbepbt / eft al ö'toeeceltjï
'aitg enSCeU ti'btcöuerenbe / gbeöanteert eft gbcbolgbk noc&#
cft tftftonhrten ipt mct anba'0/ban batfp ghebojen 3iJn gljetoeeuV
SÏJcfaecfep«Söefto^uen. Coteenteecben/ batalbefemtbbel-tnbt*
? ln»n ban • toecEcItjS/met baer giojie en bebtebt/al ijbelöcpbt W
^e/oïïuö !*' ^aerom tolg||t baer norö boojt /1 felue toerfterc*
r CanQua f* ^^es ^f ij tanquamlanugo eft, qus a vento tollitur: S4p.f»
rUrrills,qu' v^Llma§raciUs»qusaProceHadtrpergicui' : &tanquara
Ö^iSalshvr enc° diffufus cft: ï|et betbonen banbenboofen men?
eft als but rn toolle 7 bic wetten toinbe toegb-göenomen toojbt:
ï?«ntn'trlm & m/öatmetten fto^m -ttJinbt berbieuen toojbt: eft
?a«JbfeSS/ ^^«"öwtombtberftcopttoeebt. ©e #joplJrte
ubltodef           °e/alöltó: Qüpmodo fadifuntin defolationera! ?/4|>78.
tootttJnrrfiBCrtfrunt:velatforaniumfurSentium •* ^oc3önfptotbers
»->c gueraeebt i ^>p 3ö« ïéerftaeft ojj niet göecomen enbec*
gaem
-ocr page 366-
I7t                         ChriftelijckenWaerfegghcr.            , * ;
nam: atë eenen bjoom ban be giftene bie upttett flape fi^*" «tott
^efecfteUjrfcmire bebiebt 0110 feertoet ben ï^pligyett 1WJL,
lfü.19. ^faiajS: S icut fomniat efuriens, &c. <6I)êlj}tft ben l)on$^frt%
bjoomt bat öp eet/ en ben bojftigöen bat bp bjnitnt: en bet ""^
ben-hebenalfoo: maer als fponttoetften/fp binben baet noen ^
bongfterigï)/ encucnbojftiglj. Mooiftbanaïbcgtoeetettö Ö»J*
jjepbt en b^eugöbt. ï^ct en iö al maet alé eenen bjoom: fo°D" „
baer ban niet te beter en bennen/ alft al beur bpig : tnaetbtn
fiaer-lieben ijbelbct ban ban te beuten.
                                  $
€n toaer3tjn boeg onëfijne finnen/en bernuftberftanbtftofle*
mijs reben en togf bepbt: bat top arme/btoafe/berboolbe tnenft\P
ben b?oom/be fcgabutoe/iae be ijbeïgepbt felf/fco beminnen^1^
tful. 4. roeptbe^J0pöete<©axdbtotonjS : FiIijhominum,vfquequo ge-
oorde? Vtquid diligitis vankatcm,&quserkis mendacium ? ® »;'
onbetftanbigge eïnberen bcr nienfeïjen / toaerom boel) betnurë V
foobegbelyepbt i enbjaetomfoerntgïjp enbolgijtgbp f00 ft^
loggen i %\ bat m be toeerelt $ /is niet alleen eenen bjoom/&y*° f
toe/en gbeïgepbf/fbo top nu gytfcpt gebben: maer ocee aljs een 09 ^
tueriggeïeuggen:ttoeltHalt'fameneenenftïjoonengtootenN«_ {
tnaecut. 25innenbien/ topontogfeenonbebargtettmbctenöat^,
3gn/ top en mertftennict /battopbcnyonbtban«Kopit£flafy'
bit
een ftucbblecfeg in fijnen mupl bjagBenbe / foo yp otter b']?*
moefte/enmbTBaterbefcyabutoebatrtltucftbleefcgfag& / &W
bpnaetbefrgabutoe/ en binnen bienontbiel Bern betoarebja^.
Stlfoo boen top / afé top naet be gïojie/toeelbe/ en cere banbtf £• J
relt grijpen: blxjeltfe al maer een fcgabutoe/eft een fcbnnfeï eïlifLjje
binnen tnibbelen tijbe/nerliefen top be op-recyte enbe toaeratnff 0 ^
em/gio?ie/rgcïiboin/enfaïigöepbt/baertoponjSaUeenInt6*fy0 ,
ben acn te öoubcn.
                                                       .-rftme
Een handt <Eot een teeefcennocg meer/ battet maergbelïjepbt ctt&t*~Mt>
vol v vinds, bat top met fulcfc een blgtiggepbt mepnen te grijpen / betf ^^«t/
des wee- toeiluftaen-gaenbe : fooiftbatmen eenyanbt-bol toinbtf rj*ft
reitsgio- f00.menfept> t^ant/gïjeïijtR-menminlotötïtentombt^ö^^^
bat/ yoemen be yanbt fnelber en fttjuer toe fiupt in fgtijpen • ^ tflt
ooc&bmbt-mcn gein ijbelber/yoe-men gent met meerbersF^
b'ijbeïöepbtbecj&eeft.                                              >rnfl0n&c*
Jfóaer boe tornt boeg befe fotte liefbe bes" tocereïtjS/ °ie' tnatur;
y*«g»^./»-baÜigï)ijS^ept^).«uguftijn : Ecce, tuibatmundus»** ^
fttPfalm. quidfitianquillusefïètï Formofoquomodohatreres,qU|"ca £ua,
Aetis fcedum? Flores eius quomodo colligeres,qui a fp'"J* ^.«aetW
cas manu? |biet/toattoonberö: 3^toeercltisberoetitJ*^mtlften
ons beretrt/cn men bemintfe: toat foubt toefen/toaet fp 00 ^^
-ocr page 367-
|taJfc            Chriftelijcken Waerfcggher.                        $?j
_* • ?oe fbubt gijp be toeertlt aengangöen/toaert Tp fcïjecn: aen*
s£h
bat 8Pft fo° omïjelOVbaerfp rooleritjcfc en tonpl ie^oe foubt
fciwÜc
i3loemtn tefen / acngljeficn gijp feïftf.ïjaa: boojnen niet en
ft^ot/ m / laet0^toÖftttoEftn/ enbcbetoeereftmctftaetiibeï*
'ür&er** allefifÖabwtottt/bjoomcn/ enlogïjenarïjtigöe htbiit&jt*
8Öen ■ ^ttifdjoutoen/ en €l)jifto/ bie be toaerljepbt i£/acn l^an^
mttji ^öoenbefooïaetgljpbelpofeïoterijebejStoeereïtjS/ baet't
e lori T E N 5^n/ c" Ö°ubt k aEn t'fcfier en tïaliglj lot ban u?
tüftj ^attt: feggjjenbenutooojt-aen/met Ijcrteenmetmonbe:
ttip fr^ea- dominus: ©ei|eere ijs mijn beel: en baer mébe DcHb'iCH pfii.?■&;■■
,n!»ton ttl* ^«öt/feggljenbetoojtnoeöwcer/ 30etoeetelt3ij g*U.
nietj. t0?t-a^ al göemtpft / en telt Ijaer inber göelijr&e: fonber eeng
tott^
e toiüïcn om-fien/ naerijaeren taoglj/frljoon fcfujn/cnbe fofte
fcj)E ^e'u&epbt. Waxtt/mmt be toeerelt mp alg een gljctruplt mcn=
it| ^ 5^*1 ifoo fpmoct/toüTieft goebt €l)jiftcn toefen) foo en moet
fctti. t»acilt metaenljangljen/ noclj eenigl) toeren baer af mact=
9Öen^anttoat^El^ötf0UDrttoefe^mcteenenö0ODcnfÖan=
CltfTcn/ UlenfcÖ*<& aen tafel te fitten / pft in Vbtttbt te liggïjen / te
beV te"1
öen ötm te nemen/ oft eenigï) göefelfcljau aen &em te J}eu=
-    £vl ^ al om t'ftÖloomelgtSft om ucpfen.
-    J|'«anbp toeerelt /met aïljaetbcbicbt:
Eenen gi)eïjangl)enen/foo en foecfe' it&fe niet.
^Ö^etjttegöenöe ij&cKjepötötf 3Bmtit&
j,?5 tojtcteït gaettocur-bp / o ï|cere/met al ïjaeten roem/en
|0e9ÖeetltjtBl)epbt: tretïtt mijn ïjertetoan alle ijbel&epbt/
«ibe toeftjg^et in*: ou bat icfe mp niet met ijbeler jjanbt en
totueftiMfmöe * alf-mentnb'laetfteoB-ftaenUan&erboobt/lcon
lanuject6
fenontfangöenfal. Sïmen.
....IJl               |Cap.
-ocr page 368-
Chriftelijcken Waerfcgghcr,
174
Cap. ixxix.
Wekk. is dan het cïeraet3daer Godt veur dafhow?-
Tïat is der deughden daedt: honen ghefteent' en gomt'
jr^f^S, *« feat be menfcïjcüjnteifte rkrbtcü dcraetba
Hetcieratt vS^jSPS^ onnooftlljepfctenrefIjtbcerbigöcpbtberïo jentytf*
det deugh- XVW AU t'^arabijjs/ fooïjeeftöpbcgottgbenoegljte temflJJ
Elf" .«JcF yNr 6«»/niöc5a0fiitt rrijgljenintncraet bercleeö^
S^\>> ^HenbebatfulcHpacn-gatt. tf-erft-tnarialïemlijn1"
^^ gljtomptKenbcuptnoobt/ baeröpbcurbefon0* ^
gbebaïïrn toa$: «mr baer naer/tjbelbetjagfjen en eere in fultï$/a
in een bcrrierfel/foernenbe en flxllenbc.                                 öat
Gtucfo. Wmt Ijet eetfte rleebt/en beefcfel tegljen bebeftöaemtjjepbt / ,
Ooriptóck toaren tiit&t blaberen: enbannotbbouenbicn/ tegben ocf?i,fi:A
dir ekcde- inaerBte<6obtaen$bamm<£HtaelrKcenenrorb ban bellen, «P^
^D' naer ijs men tot betoolïecn lanenen gljccomen. l&an baer tc„L}$
blag en lijntoaet: boojtss/tot ïjrt göefyin bet too jtnen / fijbe etf ^
toeel: ten laetftcri/tet filuer en goubt/ggeyet celte en götfteentc^^
batta- niet meet en ijs te bertoact)ten/ban/oft batmen toebeten1 ^
b'alber-eetfte cleebtcome/ cnoneennieuto al-Iner benj&irutf/^
bat be toeerelt tpnbe neme.Sten-gljeuen/batmen ootb alle beft W
noembe ftoffen/ foo nu b'een beur b'anber/en met eltn-anbetf *%{
fjïjelt en mangfielt /battcr öaeft ggeen maniere ban bjembiö1-':^
fa cleeberen en ftoffeber feïue/om pepfen en toejbt / oft ten # fll
pioeft/enbe te toerrne söcftcït,
                                         fi $
3&e 1£ epbenen/ bie uiet boojber en fien ban ïjaeren neufe ^.mI
bat is* te feggben/ fooberbe aïjüjaerlieber finentoijgöcpbt "f^d
bie matcben groot toetenban b'upttocnbigb cieract: toa«™'Jm>
upterfteenbemeefte faligïjtpbtinbefeupttoenbiglje fae**1"* 0ft-
ifiLi4j. ®an ïult:fie*&**öel^opöttegDautö/albujS: Filiaceotum e0"J|$ti
tae:circumornata: vt fimilitudo templi : ïf aer-ltcbCt botfjttf'■ y$
toclgficfeï)ir&t: ronbf-om beroert rnbrtjangïjen/ in^ttXX^p
ban eenen tempcï.'Sre toeten/met elccbcren ban allen coleurc*,,t#
tornt: met albcr banbe coftcltjrfeljepbt enbertienngDe/D***^yft
eeniglje nereften oy Doogöe bagijen mebe uleegbt te paHet^^- ^tt\i
neren. t©eur fulcèVen om anbere bertfjelrjebebeut-fp0':01 rL m&
bigl)£örn/foo rcfienbe-men oit faligb te toefen : foo benfeUt^. frpt:
uljCte t©auib boojtsJ fcgftt: Bèatum dixcrunt populam» cuib ^
iBcnfegöt/batfaltbbolrfi / bat al-fuïffe bingoën ïjtüt/ w »
Imfiigötó»
                                                                  tf*1
-ocr page 369-
VÏKrvTVM OKNATVS D%0 GKATISSJMVS.          79>
.Vya capitur lpecie,qui fidera lumine veftit f]
VÏftutuin: Aigenti ha?c radios praAnguit, et Auri.
& quelleparure / Uautheur ie 'Mature/Sedehc%phst\
^->e h Vertu helle/ Au prls de la queüe/Rien- nefllejurpks.'
-ocr page 370-
-^.              ChrifteÜjckenWaerfcgghcr.                    175
WmV at^nbe^£Pöcnen/ «eblfei)tötjj göeïcoföuietcnljcü*
*f Iims bcucfp fim *n«flïiten/totïcfet naart 10/ baer 45obt meert
Itnn S&e*ÖtbbegbcloomgIjetoeIften/ aio fp bun oogben ton*
onrp mbocn* *©««*/ aIptopöcnb?tlt)anD'o^erijtgl)cftcl)t£oj]Bri!van
bai , Uöfcttm: batiss/alstop onsmenfcbebjcb toctftanbt gjje? °Precfl
W£'JJnn«nen/ en bjengöen't onbcr be gljebooifacmljcpbt bes ge-gne
CcfttE £oofiï»toptoel/ toatbanalt'rieraetbetflicïjaemö teljouben
fat^matr^f n ijs. Ce toeten / bat be ritcbcten upt gbecu anber ooi?
Co!?£ 0ns Sbcgmm en 5iln/ ban gbntjfb plaeCrcven en tomben / upt
tctrn r ban auctftntnfeerigöcpbt. £>oobatoieonpmeer biencu
tcbelr c/en °£°eiu8Ö gbebentben onfcr ongbeboojfaembcpbt/ en
qSfttr tegöen <6obt onfen fcöepöer/ban tot eenigbc eere oft rteiaet,
bc tn • CCn bJatlb~wcrt* °? t'fcbouber bïabt bcp btefp/gecn face s
bttriv °m^ecr bflerinteglojtemi/ enbcmtebevbcffen: macrom
ïij'a^acni£ te toefen : Dcutfukbpalttjbtsscen mtmojiaelouct'bem
SUenbe/ banfnn bieuerbe en frbclm-fturben.
rtt|^toP cn3tjn nut alleen foobetbe gfieconun/ bat top cup in on? ydeiheydi
ïtoeft n ^erÖcffc« en glejicren / gbtbj tb eenen gljcquetftcn in fijn i n t'dcraet
aorft /c"eenen bief in fijn bjanb mertb: matt top torcieren bie dcr clet*c"
löten!VletQl0ubtenfiIuer/gbcfteenteengöe)jeetcIte : onobcut ftbcr<ea*
ei% pc °Mncucn en btm-ftaen / bat üitglatftcren alfco ftatp ftücn/
tVöi,f^n B^bub iö baer ïuebe bebangöcn te 3ijm ^et totlrbe fonber
«itt £ttn ttecben «s/bit ban fottigbepbt / oft bat top ons gbelooue
bin8j,Enfi*tt/«oebtetoercbe en (tellen: beuc b*toelcbe top alle bcfe
S! rïacrnKb ften enbe berftaen fouben.
aïbi^7^m bermaent $ .t&aulup bc gbeloouigc b^outocn bier ban/
-ïiofa. ia. n bi tonis crinibus,aut auio, auc margaritis, vel vefte pre- i.Ttm.u
batctj^^u liebeitnteteerbaetbcpbten matigbepbt: nictin't
oberen . cn tc ö£aepcn/noclj in goubt en neerlcn/oft coftclijrbe
btucl) IJ: «latrgbelrjcbgobtbjucljtigljebjcutoenbrtaemt : i>ü
tcttf-g 5°ei|c toeveben toontn bat fp <6obt bjeefen enbe btentn. 3u
tfi rtethcr1"*1"^0* l^P»SÖcn ïjebben fulcbo berfmaebt/en ben f oft
«cn tetcSf1 rbbenbc/5ijn te^ct,eu g&ctoccft. 3ae/bat meenö/tot
ö^eöcutn" bat onjS °* cleeberen/ boueti ben noobt / tot penitentie
^oinen, |:'n/rfp Ö£bben bie oorb tot toactaebtigbe penitentie gbes
^PeUibu         • ^^bttef&aulUjï: Fide ali) circuieruntin melotis, Hebr.ru
ratt^HtiduCa^1S,e?entes'anSuftiati'a^i<ai: quibusdignusnone-
*niïcbjflhJ«w euttSbelooueIjtbbenberbelegljegaen/albolenbe/
*** «leebeSn / rl *******«» en fucloncben: gfieeïeebt met Öa^
betotrrdtSl*,!,ïfcdm m Sbcpten btllm gïjebetbt: bcctoebbet
»£!rtto«röiflömbJ«0.
«Pt tornt boeb befe betfeBepbcntbtpbt ban fbtneti i mtpnt
»n ij              göp/
-ocr page 371-
ijt                     ChriftelijckenWaerfeggher.                 ^,
gbp/ anbws / ban bat ben eenen inenfrbe u fiele meer arfjt ban ow
fbaenï: foo hst reben «s: enbatruilrBssoofKfneraetbetfielöi/b^
jtjn gtartenenbeugfiben/inmeerbet torttbehcubt/banaltwra
beo" ü'chaemö; €nbe anbere/ fotte/fümeïoolc/en rjbel menfthen/ati^
t en het lithaem weet ban be fiele: en foo bef- boïghenbe occfe t'ritf a
beg licfiaeing meet ban be braghben.
Ban bufbanigbe {prent £>. Sïuguftrjn reet tori/tot een bertoontj p
A»guft.
tetl:Ecce omïiia pulchrafont cum iniquis:& ipfuurpes : J&ift Cf n£*
i)rttiöa!om tïthoonfteent'fracpfte/ batbeboofe menfcïjenactf^
1 gart: eMp feluejimleelijrö: tetoeten/naetbefieIe.t©antfpennKtp
«en niet bat ben gfieeft en bc fiele/het bcfte/ebelfte/en beurnemeUj^
fte becl 10 banben menfrhe: en bat <6obt baerom/be fide/afë een tP
fteltjcfee errellente factne / niet ben faefe bejs lichaemjs behang!)^
heeft/ombietebeter tebetoaetcn. JBaetfp aen-ftenallcenlijrÉK*01'
mergpjtncipaltjcliï b'lichacm:bat tg/be caffe: niet atbtenbe?$&
batter in befioten ijs. !|et toeïcfe nfe topt boen / foo boen top al-fr*
fottelgcb / aljJ oft eenen bief/ biemen tet gaïghe-toaert ïepbt / w^*
befojght toaere/ omfpnlicfiaemtetoertieten/ banom fijn fiele te* »**
ïigftepbt te frïjitnen en te ïoffen.
^Dc anttooojbefept ban feer toeï/battet rietactbetbeughben/ &0' ^
uen ftïuer oft goubt/fticraet & baer <0obtmeeft af houbt:toant/&*
iö t'r ieract bet €ft;iften fiele/afis een tonntgfiinne en bmpbt <CfiliflL
toaerbeurfp toeerbigïjis / ter rechter ftjbehaeto' bjupbeghon1^^
Tfii. 44- ftaen: foo be t&£Opï)ete 3£auib fegöt: Adftitk regina a dextris tuis»1"
veftitu deaurato: circumdata varietate: t^e COninghinne iOtet V&*
ut fiter fijbc gheftaen/m gouben cïeebercmomringöt en beroert mj*
albertep tietaet t 39at5ijn be beugbben/ be toclcbe bieft heeft/ &1* JL
foecfet gïjernanbete parement noch gbetupghfel / om ben opj?#^
«Conincntebehagfietu
Hefl«i. ^ierbanheeft^efterecnftfioonfigureinb'oubc -fteftamentg^f;
toeeft. ® e toclcfee foo goebe gratie babbe/ en beballighepbt aen J*L
feïuen z0 bat fp gheenupt-nemcnbe coftdtjcehepbt ban pallf erf» ^
fiulfel en begheerbe / als fp totten comncfe StOuerujï foube #clfU,
toojbem €n ftonbt nochtang in fijn gratie / meet ban alle bit arw"
te/bie'tmeeftalopftaeprleebeten/blantfectfel / enroftelncbgö^L
fel ftciben* JBaet bit cieract bcr beugbben heeftfonberïingber ^LJ 6
rieten bermaeghben in b'nieutoe ^eftamcnt ghetoeeft : £*Letf
Jb. Cathatina / en alle fulcfee: maer bouen al / banbe roningy,n
ber maeghben/ bê alber-heplighfte moeber <6obt0 JIBaria. ^
Wilt ghp ban Cijyfto/ben opperften conincfe bchag&en / W** ^
ïner-nae-maetè/alg ghp beur Ijemfwlt ghebjagfct tooien/ fo°:gt;
baren aüen ijbeli cterait bcjj iichaauji/bie be fiele meacïn*" wfl^s#
-ocr page 372-
-                      Chriftelijckcn Waerfeggher.                         J77
r" wint aen fcieract ber teug§ben: ootmoebtgïjepbt/tepmgöcpbt/
:*rj)tmoebigl}epbt/matigbepbt / li)btfaemï)cpbt/ lief be/ bermïjers
'Syepbt/ en afle anbere: toelcn 3tjn gljebjecft be befte cïecberen enbe
^aetbanCyjiftugfrlue/ enbe tan alle bc befte eiunecfteb?icnben
0^tjj. ®at'js een aeract b'biekfi b bp büiiten magb fonber beifltj=
*n: enbe bat ïanetbssfocfrhoonber totrbt/ ftoe-men'tlangberenbe
lnc£D?aegbt.
. v3te ban befc tïeebercn enbe rieraten/ naerbt<nbebïootbcbonben
^^bt/ tueeöein: want gpbeuröiegfalinbereettbHgbepbt met be
flEiitï)ealamniengïjerleebt en gïjeptjnigyt bJO^bcn. Induec maledi- rfiiioz.
. 10r>eiTi,ficutvefl:imétum. ^iefalmalcbictieenberboemenuTe aen-
ötn/alöcentIeebt/nietombecflijten/nof|)oinaf-ïeggfien: foobe
^^PÖete ©autb gfietupgïjt.
^tiftgeneis gheltjcKt be beugftbt niet alleen bp een riecaet/ maec
°f« bp be befte toa»enen.l©anf (fcpt fop) En-fis & clypeus excutiun- i«w.
, 5 upicns autera ac viitute praeditus, nunquam non armatus eft,eo-
^e vinci non potcft: ^ryilbt/fwette/en ftoeerbt/can-men af-flaen/
,Emanbtontnemen : maereenbiijgenbeugfib-faemmenfeïje/
oïiri* al"töötsi gbcbJapent / efl baetoin i$ ï)p emberbrinnritjc& ♦ 3Bit
P^n^pootftbpfukKebjagötengoebt/ b'b) elefc met funen mees
li&V*1 man upt fowmt/m fcïtfp-bjafee. €n foo ift bjacrltiefes. £>a=
t'frh16^ / bwbembanfulc6ebingl)cnbeur-ftenfalöfbben/ als
*Jj&% bjefet in be boobt/bie ter geilen niet fmrfeen en connen / maer
^^^mantetöemelfeliegauenbjengöen: afó3ijn toaetatytigöe
^Öben: ennamenthjcfe ootmoebigüepbt*
^tbtbt tot rietaet öet fiefcn*
ïleete <J5obt aï-magytigïj / bie ben yemelmet ftetren/
^enbe ö aerbe met bloemen becleebt/enTcgoonbet/ban met
«oninefelijrbe gïojie berriert |jebt : gyeeft mp be gratie/
b«Uoï* faant'rJ£raet bes litftaemjS luttel te acyten/enbe be fiele met
tea^^tebetcieren: on bat icfc gratie mutomoogïjen/ (bietsers
«»-uen) berrrijgben magïj. »men>
Cap.
m nj
-ocr page 373-
*78                       Chriftelijcken "Waerfegghcr.
Caf. l x x x.
Seght myjiaer menjcheroem^vvatt v v&fchoonheyd diticw
Een rieckende fcboon bloem3dk morghen leelüjckjïinckt.
YdcihcyJt ii </?s^Y) t ijö een toonbcrlrjcuc faccfce / bat ten ie gïjritjrö
«jerfchoon &F (^P go^t en groot bcijagïjcu in frljcoragljcpöt fcir.fct: w»
j&F (iy toacrijp'tnict. jltëaettoacrt faerïtebat elffefcoWJ'
KDyd^Jp' bcbcom gocbtte toefen / atëïjpbctt omfrtjo°n t
CrDtjnen: hoe gocbt en rjtpltglj fouben bc mcnfritcn toojben! S®0^
mcnrantjetn fcltten tod bttct maccHcn ban-nrcn i& : tnatfi*
frljoonber. «©actotn/gïjclijtfe Ijtt tocrlo;en aitcpbt u?/tefoecfefw &ƒ
gltpnitt gljcrrijgeuen cót / norl) bcljoubcnafö gijp t gljerrcgcn ï)^*'
al-fooiftter contrarie/ al fcir p?ofi;tcliiri$ bannen bent/ om bctft1
ujojDcn/enict)oonDer/nacrocucic: uuanr oar paigncujtu.          *
50e lictjamelijfKe ftljoonljcpbt en btüalngijtpbt/ie ut b?trgl'f»9*,
en tjbelöcpbt/fco ton notl> bonen gljtfcpt fctbben. IBant boutn WK.
öattct bicB-mad niet en fes / fulrfeeaift frijijn t te toefen: foo ift cC' A
fecr onftaer en ongljcftabiglt/alft i;« tg. ïpaerot» ftgljt bc anttoö0^
be fccc toe 1/ bat rri/oontjepbt eet*, bloem iev nu tierlienbe en terfto^
ftinraenbe. <3Te toeten/«rfë bic tour bc boobt argtjeneptt toeröt / ƒ,
onber be boeten glietoojijen: foo top norh tipt ben hepugtjen $PC t,
Pr*n.)U
»,Prt.I.
tyettW gïjefept Ijebuen.. SCUefcletfcljip top (ftpt Jjp) en al fijn 0Ï?*'
enfrIjoonijepbt /al£een bloem bcpïjopjö. I|>ct l)cpberbtoijnt/
Irloem nalt af, #etfeiue fept £>inte 3afo& / gi]fnoegl) nut bfielï ^
uci, toooztien/ en Wgïjtbafrbp/albuö: FIosdusdecidit:&decoi-vu
tus eius dtperütrODc bloem i$ af-gïjtballemcn befrljoonïjcpbt P
amfcÏMinjsijïtoergacn.
                                                   ï .f
<©mbcfe reben / toerbt befrïjoonljcpbt fca-toelnaCÖf°},*'J
Theeph*- ftuSgl)cöeetm:TacitadcceptiobatiiS/cmn:iI-ftoijglienbcbcb|0^
fiw. Want / niet alleen en bebiiegljt fpbet toele / fonbtr tet te ftö0Ï>^L,/
ïeenbeurb'op-ftfïjtenftillcnftraelbe roogïjen : macrboneno' _
b'aiber- fclioonfte fctjoonljtpbt/bie nu toonber frïjgnt te toffe»1 ƒ ** ^
, toonber te beteuen / bic fclfbc/al ftillcBeniS/ fonber ftjje&ett/en fon
batmen iet fulcttss toajs toettoarjitenbe / met ten eltpn fief6te/0'^*(t
öer mif-tal/foo bebjicgljtfe «jent biefe tjabbe/ ntbc alle anbere bu
toataföielbcn,
                                                       . . &
suripides. Curinibe^fegïjtnoeömcer/albuiö : Pulchritudo, rcsinrL" Dt
IbciJoonDepbt im eenongljelucKtglje raeriic.Want beur ffÖCD/^ ii*
tornt menigö mntfrljc / naer ntcl clag&elijt&e ongDeïutwt %fi/
-ocr page 374-
FORMAl TALZAX GRATIA,£T mNA PVLCHRJTVDO. 8c
XB^ «Ie florenti tit>i flat ièntentia Forma ?
-Hos ifte, ambrofiam moclo, cras ipirabit Auernum
^jentil corfye/Et du hou ■vifye/Qu'en dmlt-onjcauüiri
X™'■ cefivne rofe/Au matin d'efcbft'-/ Qmjlejlnt aujair.
-ocr page 375-
jv.                     ChriftelijckenWaerfeggher.                          179
mmcuw em/mgocbt/ totöetupterfteongöeüttB bcrccutoigljet:
ftoememffe. tlDaeromfepbe benfeluen eett tooojbt/b'toelcBtoeer
^'50 toacr upteengCIjjiftcngmonbt göeïjoojttetoerben/ albujs:
j e*0r«ns (lm porius,quam pulcher & malus : %cft toaet mp liruet ;<to-
(wj'*/ Dan frljoon / en quaebt. ï©ant leclijf 6er en mifmacrliter te
r~ aa» Jfêopfu.ö/'ftjjerutcss/ctt <£fopug opt toaren/foo tote met qua*
*naniereuen conbitien bcïjangljente : al toacr IjpanbüguTÏjas
eJ}tB fci)oonbcr ban $bonte/$araffusyofteenigI)cïr)eïena.
ra ®cfi4)oetoeIefittenbctnuin beïjeiïrlje bijtte / aUeenliirfiüptooj?Schade-.
*£«
iEbanIjaet-lieberfcl)oon|jepbt/ foomatigfooto^outocn! itëien
derlchoon-
u «cöoonïjepbt te gïjetoccft tot ten oojfaerne ban bal en fonbïgö It? ^.r ^
fihV
tiaec ^ at uöm ötUjijbt ggetoccft ïjcbben / Ijabbcn fp leelijtB
eweeft/ oft emmerg niet ttpt-ncmenbefröoon. <©e fcijoonljepbt
- a|ö eenen fiaer6 gïjetoceft / baet fp mebe tocle menfr öen ter ïjdlen
ni v» ^en Öeuocn/ en Öftcrfeu,m ümc al* *®e $octe fegïjt feer UicI
^«ïaet:           Lis eftcutn forma, magna pudicidae:                       Oi»y.«p*'j»
tt *rtEcuaetï)cpbt geeft een ftrangïje uartije/eft fojgïjrtiicB gfjcbiitgïje
^«i bc frljoonïjepbt, Sdfei oft öp feggpen toübc^acr fe ïjoonïjepbt
ln ccl)Aer|)epbt jjeeft öet rjuaebt/enbe te in btipfentberij&elen : foo?
tl-, *aSÖeltjritefieten|)oo?t/ b'toclri* met bloebiglje tranen rebc-
ig^° ban en te baet af niet brie tocreïte te maeeué/ oft-men ftöoon
^ltnict: maettoangoebt te toefen / batiftbaet't alaenöangöt..
fegt^iu/tCH tombe ben raebt ban <@emctriu$ feer oojboojlije lt.33ie
b0^. a"bu$: Si pulcher es; bona fac: fi deformis; natura? defedbum DtmtriM'
W/a<^ uscomPen'"i:r ÖÖPfefioon/boettoel: <Cn/3ijtgfjplee-
1 Oürk kttoetertt'göeöjeca bet parure / met goebe toetenen» flllfoo
Socrates.
ttu ^0ctate# bie maniere ban boen ïjabbe/fnn bifriurien boenbe in
bat'yyitSÖrl ficn/ fcggljenbe: 33tmcat b bat ghp feïjoon 3ijt ^ fitt
een ^^ugöbehjcfc en begljritjtB leeft: toant/bat fonbe al te groot
ffpt [""it eit fante toefen / feftoon en quaebt te 3ijn. <3Ter eontrarie/
bee( t ; ^«nrfit b bat göp leeïijcït 3iit / enbe mif-maetfit 1 boet foo
Uatur /
tec: Cakftbctcrt be mifinaetBtöepbt bejs liföaemss enbe ber
£ «vÉ ct ""Öoonïjepbt ber beugöben en gratie nacr be fiele.
in nt, ^
toel oientïjier op/bat bel©yfe-man fegïjt: Ckcolos aureus t""*1 '•
«en 0I ^uis5mulier pulchra & fatua: <6öeïfjf6 eenen gouben rincfe
ij^^^^baneenbuplbercïien: aïfooijsbefeijoonïjepbtban een
^ithin r "'^ öat ijj/bieöner niet toel en b^aegöt. £>uje&enbe
rept hpïS ^epbt d^000** bumis: foo top in'tiy. en iiij. tfagitel ge*
ö °anaS Griffe fcftoonljtpbt beo ïiröaemsS nietanberöen te/
boohrVCnöÖcffÖ»Iöertgraf / enbeiguïbcn roflfevnenbolïtincnenbc MMth.ii,
"i-beenberen/oft anbere bupliglypbt.
«JDen
-ocr page 376-
i8o                        Chriftelijcken' Waerkggher:
t®m%.lmatt $. WmbjofrapTegljt aibus^feit bwr-H0HC*-
Ambrof. Pidus es,ö homo! & pidus a Domino Deo tuo. Borium habesarti *■
"'**"' cem,atque piftorem. Noli bonara delere pidurara. Dcles pidurat»
Dei.mulier, li vultura tuum materialicoloreoblinas; fi acquilito r
borepeifundas: <tf3l>p 3ijt gfjefchilbert/o gijp mcnfcJ)! gi)?^10*"
utoen $eere en <*öobt gfjefcbilbeit. <6bp bcbt eenen gocben tonW'
nacr/en ffi)ilber. «entoiltboriibiegrjcbe frijiïbcrrje met unt-bo^1
451jp boet «5obtgfrljilbecnc uvt (o göp bjouwe ) ift bat gijp ti af[^
ficl)t met eenigbc anbcrebartoe ouer-trecut/efi met eenigb 0Ucft,c*'rt
toleurbcrmengbt. 3ÊHi£cenfrhilberije ban boofhrpbt / niet ba
ftboonficpbt: bit'ö een fcbilberne ban bcb jogl) / niet ban fiwpcl*
Jjepbt. ffltt befe en fult gijp fecm niet beijagïjen/bie gijp foee fet te yt?
ihigfoen / bic bet ftaen fal / battct ban eiber*} eomt m nut ban b fc>'
uen/bacr gijp mebc foerftt te bebagljcn : en gijp fult ubjen fdjcpj*
mif-öagöen/biefijn toerrkupt-ghcbaen faiften. ^tegljt nip/ ortj^
manbteenen totrcït-man ouer ceng anberjï tocrrb mang £0t .L
bjtagl)te/ en ïjet eci fte toercb ïttbt beranberen / foube Jjp'jS Jjew n,ff
bclgljeu^ ^«0betbe^>.3tmb?ofiU!S.
                                      c
4 R^.9. £>oo toag SJiejabel op gbeftrcbcn en ggc&ïancfectin be benftetïw
gbcnbe/ al$ 3efm ter ftabt in quant. <£n gljelnc6 fp ter ber.ftcr u?
gbetoojpmtoierbt/eübanbefi^ngheriglje bonben berflonbeu : *\
foofullenalfuïcbe / biemetblanrbctfel/ oftecnigbeanbere bjctnj',
manieren bet aenficbt (als banö-gbebaebt «0obtg) tot touïpfrtJ#*
berberuen/ ter bellen gbetoojpen toeröen / enoebanbe belff ftc\)^
ben bemielt/fonber cp-bouben/ift bat fp gijeen penitentie en boe**'
Schroom ;©at bit gbebarbtigh toefen/ bic foo bed tocrrfes maerben/ban ÏP
der »«. aenficljt ff Ijoon te marcben eti te boen blinrbcn / enbe binnen pi& art
doemde, f^g al D>iaa, btm. cngijrtoaffcben laten / buplber ftinrbenbe ba" tCt
pjne/en ftoartter ban eenen pot. 33at fp ï)it ouer-benrfeen/etit>c ^ t
eenenmt'bcrtcoucrleggben/•• boefptemoebefullcn toefen/alisfPte,
upterften bagbeloopen Tullen/ afeuptfmnigïjerafetibemoift^1!
ntetberfyanbbe aenfirbten/nae ben licbaemc: en ledrir&al^ wjrJ*
lett/ naer be ficle. £oo be $?opbete 3faia?s göctupgljt / a\bu& jïJJ
V»-'}- feenbe: %\\ bien bagl)/ een iegbehjeb fal op fijnen naeften ftacu Bc*
Jtcel berffijjirfit en berbaeft. ^aer aenfcljtjncn fullen ai berb?*" J
aenficïjten toefen. -Ce uennen gficuenbe: ggelijta fp nu b'een t,ft1fJ^
beré beften en bcinercben/ upt oojfaetbe ban fcïjoonïjepbt en ^«^
j^epbt / batfp baer tegben alf-ban/ b'een ben anberen aenfien m
metfcl);oo«I/cn groutocIrjt6cbertoonöertl)cpbt:oucr-mibt^ biti
Itjcbhepbt/en mifmaecbtbepbt öer aenfrbi)nen: aljs b Vicnfcftrjn* J>
menfcl)cn bit aeu eenen ftaetfe berbjaubt ftaen: foo beel te afgni vr
feec/iiiaitfamigfjeromfien/ bat biefoo gaen/ ftaen/cn ^ïöcnlfjV/
-ocr page 377-
«^ _                ehriftefejckcn Waerfeggher.                         18 r
JJ'''oogeni'tafpntntieten/ a&buUe menfcöm, gn-bftal / om schoon-
** fpfiierfoo füigpulbtgj) lullen g&ctautft Rebben / om frljoon te heyütdet
a^oft «nramsteftiijnün/uaec b'uptuHtibJgï) toefemen bat fp^tt fl'lcn°D-
f5lrtÖ9nbcrfitIe/ t'toeltHnaetb'belbteng&eitjefeenig <0obtjs gïje- sheacht'
^gapeti toass / foo luttelTullen gfcarljtbebben. £oo luttel (leggft/
leb katfpbetnnuto&e^uMougÏjepepftenöebben/ batlpeenfie*
ï)to!fl,Cn:
oftöat beficleooefetjaeraenffbtjnjieeft/efihaafeöcons
rrtf"^
: öft toaer beur beftriebupltoojbt/enbe biaer ntebe mejifetan
^"mareben.
fuirfe bingoën 3rju bouen bten al te ftojaerber te bJtgïjen / beur be
%b
ic * 1UÉt aW£e^ltlIt turteufijepbt/ fot en ijbtl befiagfien tn bun
tg/® Co9Ö«i/en b'oogïjen banbemenfcl)en en boen: marr/bat meer
bair*
fnootie en quaberótentie :rftitt ou-göefetten bulle en begeerte/
IjJl^^eectot^uattitte^miiett &tot rjuabrn taften bcg|)eerIytR=
bw-lf*
p ^ecftÏBKtc tomtJ/entebctoegöen / beur fgftcfirbte en be?
0^Wtpbt. ©a«fukfeeinjebtbeï©gfe inan/alDug: «renborïjter p«»7.
,°£0M»e/ opfijaii»tdtij.c gftepalleat erï gbctupgljt: op g^cftelt
t^fc^^tebangeff. 33an ütlcb/i 'jij wang o£t b^oubJtn/fegit ^in? ^
tjeT^ttpWTHg ecu .rtjj?rcf$dgrj6e;c« neeötaujs bJaeracötigïje (enten* *
tietk 'v'T «/clmulkrtóoröau.criti=& viilfitjshominuen ad fe f couoca- HiVm». »*»
*td-' ctfi"üllumki«fciÊquaturdamnumj judicium tarnen patietur r*"^'
Hjan ürü: quia venentom attulitjfi fuiflèc qui biberet: Sft bfit eenigg)
bgc J1^ ujoutoe/ toie ïjet jij/bemitocrciert / tn foo fcetfet be oogljcn
«fi^Jrf rrèen t'^ew-toaertsi te tretfcen: al toaert batter gtjeen fcijabe
Coo fJ Ms*»«7 en meiinaubt rtt t'berte baer ban ggequetft tn toierbe:
^ttoeljtanöteneeutoigljmbtetetoeMJibeelttoetben:,           Merckrde-
^^tf^ï^t^ia^n^iht^tm^^aatimi ■       re twee,
^ *©aetbetiemanbtgöetoeeft/öte'töabbegöebjonrKen,            v«rkcns.
»natr ^0ln/bte tog0ty bolgfie b'eyemuel ban !>te ebele fiomepnfcfte
aif^g :l*ï^aulanaet: ban totlcfeeJb. êtftonpmtusftöjtjft. 3Me/
^ele bjp ^tttiaenbc/batfe öact oogdenJparenfflube / enbe niet uw
Cies>qu m m fouöt: fo° antÜJOO?öbe fp/albug : Turpanda eftfa- Hm»». <fé
^eplt| ai^e°ntraDeipceceptum,parpurtiTo&cerufla& ftibiofepè s-^"^
^ cifu §endum eft cdrpus,quod multis vacauit deliciis. Lon-
pretj0^lPerPeti compenfandus eft fletu. Mollia linteaminaJ& fèrica
,llt,ït,.,, !,ma'afPeritate cilicijf commutanda : t©lt aenfel)gn/frpt fp/
9Hobï/? m ïcrtöf fe tibMM&t bjojöentt'toelei ttfe tegen <6obtjS
^^Sneti 5l*-ma^ i«et purper/ met blancBetfel/ enbe tuet anbew
i*^eicfekSt,errö*ïöett ïjebbe. ^et litbaen moet nugöecaftnbt 3m /
J%tu2f? totfo° *wl ÖÖemaebs/ enbe toelluftigbepWiS fomtijbtiS
«%»hr»wa' %tïangöeïaceem meet met een göeöuerujfi göe*
T "«fflbolötn tooiben. ©efaeöteflaep-labenen en li)ntoaet/cn
n                öcfaef|s
-ocr page 378-
481                       ChriftcHjckehWaerfcggher.,             ^»w
be farfite tofteujrfcefijbe / moet tegöen be ïjatbbcp W btt ïjattw■"%
beren bermangftèlt toefen, Sttfooftpbcen bebc$aula: J"a*/":.te
bolgljenfe naer in fulcKcberanbetingöe ban Icucn: foober oor»/IP
buch^m/lutalmetïjaerromenfmlmtmeeutoigïjenleuen. fia^
ï©ant tplacg/ bte ïjaet atnfr öijn foo ontftctten en ontfeeeren / »*
fp totten fiel-bantK fr fijnen mafftljeren / enbe mommm-aenfif 9*_,
«en- gficbaen te fiebbcn: bic 5tjnberfeïtert/ tcu 5tj fp't ïaten/be mj''
frljacaf-leggfien/cn^enitentieboen / bat «Eïuiftug ijaet-ueö«t*
M,ath. 15. ojberle anttooc;ben faï: Neftio vos :3,r6 feggljt b bcut~toaer/l»,
«enne u-liebcn niet. 3Mnfullmfulc&ebtoafetotltoillen/ batlp
ttiif macffeftcbanmoeberïjabben gïjrfjojtngljcVuccft : oftb**'
|)un feluen nettfcn en oo;en Ijabben af gfiefneben/ lieuer ban D«»
ftftoonfiepbttotbeupterftematebittie foo te tomen.
                 ^
FaiL4. Hifi. ^et uerrjcnel/ bat in een$ anbets feftoonfiepbt teacttfien/gfi^ö
»7- ig/ batgafemm^ionbifrineltian^inteantonuisstoelteüeW^
ben/bie oocfefgn epgfienfufter niét firn en toilbe/noelj ban fiaet .09'
firn toefen. <£n foo fp fiem laftigfi biel/een toebutoe toefenbe /c"
*
ueeK/feggfimbe/batfpgfienefenfoubemogfitfp fiem eenö fiat/, Lj
i$ ï)p tett tpnbe beur b bebel fijng ouerften/tot fiaet gïjegaen/cny^
fiem/ met eenen mebe-gfiefelle / met gfieüoten oogfien boen U?"
beutbeSamet bacrfplagfi/en^ngfiTooftenen.. ^iSfP-ttH'f ,?,#
toerf fiem bebebibben/bat ftp botfi eertjö tomen toilbe/en bat i? vr^
tenjs Ken mogfit: %ch fiebbe bp b gfictoceft/fcpt fip/en gfip bebt.w
gftefien. t©ateeniegfiehjrftfijnoogfim/efttriefcfioon «f/fnn^Ö*^
fiepbt foo betoaetbe:baet fouben menigfie bupfent fonben bcltf ^
ben/en ontaUtjtBefielenbetoaett.
                               - yf
i^rt.w.6. «eiUubatbefeiong^l&ensooréembefonbeiieffeöJcrfi^^fflffiï
fiaet reluen on-ftttjcKcn en palieren / als oft mepffenjs toarem w°<.t
irfc fiierbp boegfien t'gfiene bat eenji t©iogents7 enbe foo fo^^Ifo?
mcpnat/ootftflriftotelejö/fepbe/ al^pemtoulufcfiiongfif&^L,/
fttate gfiemotttebe/tefeet belieatelijtHgfietupgfit enou S9c^ïéj<j'
foofepbe j)ptOtl)em:Nó tcpudct,qui tibipcius velis.quam ipla ^.
tura voluit? lila fiquidem te virum fecit; & tu teipfum refingis va• j/
minam: £>tfiacmttjftp b niet (fept fip) bat gfip b feluen lec0?JU&'
ban be Jüature b gftegont beeft ? U&ant fp fieeft b een man 09*1 *"
pen/enbe gijp fier-maec&t b in een tyoutoe.
                   ^nW^
Spurina.
«Jen mert&eujr6 eremnel beur al be göene / bit ïjaer ftÖ00"^ of
mifbiuptfesn/ totquetfingijebananber/beröaclt-me»^zLgtfi
vai.Max.
^epbenen/benCljjiftenentoeltoaertenemen* <©aettoa^eB' ^
w.4.c4i..j. j0ng|j.man *»?urina g^enaemtin «etömrien/ banfulcüet «9 ^
gepbt/ bat bele bjoutoen / ootfc cbele en magötigöe / ^"^M $
öeriütg^e fcjjoonï)epbt/bobctoecg§t toaren/battetootB 8sryfu^ifi«
-ocr page 379-
tor t~*                Chriftelijcken Wacrfegghcr.                      it j
her* * ^tmotbtn toanauaebtggetoieï. m& fongfi-man En?
t^föulbigft / bit mer&enbe/ ei* tocrncmenbc bet ftpupt bt'e oo?faecs
J7
en njeefe / in b'oogge en quacbt bcmoeben loanbcr tycutotn
rirh^/
ctl öctöocgtoencuberisguam: foo heefthpfijn epggenaen*
£9t bt ut- har feelt/en met toonben mif-marent / en leeltjcö ontftclt.
»«uer heubenbe/bat beïeehjrfegcpbt ggetupggenjnbcr fupur rgcpbt
j^noofcHjcpbtiijnfoube/ ban batfun frhoonficpbt/ ccnjïanbcro"
fj^öttgcpbt/en fnnggegeclgepbt ban herten / m t'neryrM foubc
s^' ^an befen iangg-man/ggetoaeggt oqrfc £.&inbjofiujs.
fy£*^Öjiftencn hebbenfulcSe fpicggclcn ggenocgg/ alfmtn(tSmus »• >•
«j^ö toöbe nae-bolggcn♦ Jïkn leeft ban £>inte 25?igitta bans- Brigida.
^öot-Janbt: foo fpbanmaggtigfie peeren (tnibtjsgaer groote
jj.,0otlÖepbt) ten gcntoeltirfeeberfocgt toierbt/ en fp töobe repnig?
jjjötfariocftfiabbe : foo.babtfpbendeere/ batfip ïjaerecmgfie
?.utttaccBti)cpbt toe fepnben toilbe: op bat ber menfegen beggectte
j^^Jnghebafrmcbemoght gheblufcfittoojben. Cnbe/foofp
babh
ÖÉUr öe hctoalligöepbt bet ooghen ben menff gen bcgaggelijtft
rbjf?eftoeeft/<6obt heeft haer een ooghebcnomcu/int t een tlepn
0t^6tn bienpt boenbcJBaer fp heeft bies te ff hoonbtr beur «0obt
^*t&: en be menfegen mm begacgfit.
^^J,ntc2Cngabjifina eenmaegbt in ©jancfectjtfie/' ten tgbenans«"'«<"'-i-
^Öariussbcnroninefe : foobcfe aen Sfiuibettujs een f&mce/ tm'^J:
al ""^fcjtfce ggefrgit&t toajs / teghen haten banen: geeft ootfc «tëobt
s An<rJ
ker B&tgg '«rt tieie tranen ggebeben / bat gp t beletten foube / en drlfma.*
JuJ^^acgjjbelytfee repnighepbt betoaren. ^pi^melaetfrhgfie?
ttm^^n ban gatmbmpbegom beslaten: macr Chjiftus garen
8&en
nt,e toeerbftenbmpbegom geeft bie te meer fgem-toaerts
Öbeto Uen* Snemrtoofterggegaenjynbe / ijtterftbnbtggefonbt
*Htt£t *t,cn«*©itJïbanbetjbeujepbtberucgamelijcfcer&goongepbt/
Iot i»Ss banbe frgoongepbt ber fieïen.
%ebebt/ öm&&oottöep&t öerttclmte roiöfjem
„ jerfte ftgoongcpbt/ Cgjifte 3ero / in Vuienss aenfcgmt
l öe engelen beggeerte hebben om te aenfegoutoen: maer&t
öat irfe riepn toeren maetfec ban frgoongepbt t>it berganr*
^■«* ^tfe **: ** bat *tft m Dc fcfioongepw en fupuergepbt ber
teft ^^"o/SÖtefcgeppe / uit ggpnaer b gobbeujen belbt ggefcg
a*
ye°t, Stmen.
«I                Ca e.
-ocr page 380-
1?4                         ChriMijcken'Waerfeggher.'
">.'.■                                      .                                           ■ ■                                           ii
C A. P; L X X X I.
Wie fat my defi leer3ten beften doen verfloof!
Gb' en moetmaer eenen 'keer}met fin op fkerf-bofg*^
0m &aïigï)-maerfter / fmdmibe tot fijn Snoöefe*
banbimljoogen enerceUentéftaetber ^*ti$WW
Motth.
Mee rra
fooftptgp: Nonomnescapiuntverbum iftud: C*1*
f icgfjenjcB en toetftaet/norij en begrri?t bit tooójbt/ö**
ghenleen- ^^t^Jf? isv brfefaeeïieenleeringöe niet. Stifoo inogÜM1***:
flieo. torifeggljenban öeft berfmaebtöepbt betfrijoonïjepbt/ oft «w"1^
rirpn-acljtenberfduer/ baetalbetoeetelt foomebebeï)Mtgl)oif?i
en foö brie af fioubt.ltëp mogïjtm ootfi tori feggïjen: <?en te g&dfz
en baet btt tooojbdten niet: een tegïjdijdi en toetftaet bit foo niet JV>°
gïjp't in t'beut-ïeben Cajntd gödeett Ijebt.
                               ^
t©aerom ig be bjaglje : l©ie fal mp befe Uffe beft boenbedt****'
GU toeten / bat irft come tot rtoerftanbt toanbe ijbdljepbt bit batf.'
gIjeIcgIjenisY inbefcgoonippbtb&aenftlujng/ enjstoeereitiSPj^
noegjjtetefoedien. €nbe bat bie niet anbtnï en #/banal0cenb&>*L
mitiecnenbe / btemojgïjenftint&t. mntieft tortetod/ batbj»*.
ïwenlrijen(bieben finfoo on b'rjbeiljepbt bes toeetdtjsterfot Ö**^
al£ eenen bjoom frijijnt te toefen/ alf-meuftaer iet anbergt ttt&r.
trarietoüttornsmatriienenleetem £>oo batfpfeet tori met #&flt^
9(n. 41.
moggten feggent Vidi fomnia, nee eft qui edifTerat: 3|c& Ijebbe M^
men gfieb joomt/ enbe g^eltcn: en baer en ijs niematiDt/biefe tnp**£
bcbieben. ;©ief-tooïg!»ent>e boen fpfmtoel/bie niet terftonbt (JPo
lijf ö fommrgör boen) goebe faetfeen enbertootuen oft laten b****^
bie fp niet tori terftonbt en comimöegninen: meeft aljs bü ïjatt Wr,
gaen. ifêaet bie feggï)en/ foobe%oftelen fepbentot onfen^*^
atë fp fijnjtu"en/efi gljrivjcncnilTen/oft uarabrien/niet tori en ^^^/
Matth. ij. ben:fi»ofcpbehfp: 0©ininè,ediflerenobis paraboiamhanc: ^r^U
betdaett on#/ enbe boet onö-bde natabdebetcc bedlam. %a^^
gÖeroriepnbcgïjinfri/ om toygerigDdeeritetoojben/ aïf-n****^
ontoetentfjïpbt&cnnenbe/ begginttebjagöett/ ombctttteW»*
l©ant ten té gijeen frijanbe ongljeleert te 5ijn/maet t'i$ fd)anö* ^
u
tomen leeren ♦ €n ggdtjcS bdebjagjjen een tecritcn ban w*' ^
tnenbetoijf&epbtijS: aïfoo ter contrarie: ^ieraet en bjaegÖt^L$$
toeet. ï©antl)p moet toatconnen/bie tori tocetteb£stc$«tv':%#
bantodgl)£bjaegl)t: ïDieeniS befe toonberiiifftelelTe ban bed« ^
ïjepbt betfrïjoonfjepbt/entoereltltjrfie ijbetl)epbt / beft &• "S*^
ftaeu: te mtet/toant bie be gemepne opinie ber menftö^ ton^c fln^
-ocr page 381-
^OEMETKRIl LÈCTIO;MVND1 DZSPZCTIQ.          81
ötoica quo valearn capere ha?c paradoxaMagiftro l
£i&,
Sepulclireti ferales adipice campos
^-^i?^ motstiruter ^tn«n -fetfomet fuj tjd fe^x^j-'tfat^.
fafes mcyentendre/Cepomta comprmlre/ Sy trefliffidl
V* au cemitiere/Ou eefie matiere / S'apprend au Lal
-ocr page 382-
g                      Chriftelijcken "Waetfeggher.                       a$j
"©eanttooojöefeggt: «tëfipenntoet maeteeng op t'kmk-ffof
C i^* ^Ctt *# gfièenijofle Mefiepbt/mïUt eironerg een aentoijfen/
JJ* en toaer-men bat befeffeïijdfeft leeten maglj. <tëobt al-magfitiglj
**crw omTgn tooit* te taiMtft^                        / batïjpfcet
. *l magljttgl) toag ïjaet-lieben te öeïpen/ en op te rechten/ |)oe feet
y»ecballentoaten: atèfpemmers*Ijaertoilbehbeteren. J>oofegïjt
ö j£ tottcn #&opï)ete ^eremtaö : £>taet op / en gaet Ijenen ten Imnfe Unm- [ »•
2X" POt*faaf6eï : ÖaerfU!t 0ÏJP Ö00|m to3t»*ftfl8N toïK ^P keimine
^«ö: en beur b'bje&en bejsuotö/efpbeutt'berntactfeen bejs felfjS/ lbo kei: het -
|jröeÖp/enï)ooibe|nybat <6obtfpjaït: £>iet(fepbebeï|eere)gefijcs kerek hof.
*, aJ*öe in beïjanbt beo"pot-batRergiov alfoo 3ijt gfip-liebet in mijn
JJJ^en. 2Mbm8fepnbtl>beantUJoojbetot9etBetca-öof / afetot
»t» t6crst totnffe^: baet SÖPlwen mlt/üilcRs' aïg b te toeten ftaet/
^SambefcöoanïjetJbt/ftecfRte/meietaet be£lirfjaenï?3/en alletijs
|JJtRetoemdijr6()epbt/ baer fterutiijcRe menfeïjéfoobeeï af inaec*
l£b ^»Öp fult baer claetltjcR fien en toerftaen/l)oe luttel bat alfukRS
b^^en Ijeeft. ï@ant / toat jijn top al te Tarnen anberg ban / foa
jj F?Oü5ete2|faiajsrcgöt: Teftade Samüsterra:: «Eenenaerbenen*A4i*
bgl^Öenpot. £>aleenpot-aetbe/ oftttijcR(reptï)p) totten pots RM,
w^fegg&en: WatmaecBtgfip* <©atleeTt-men/fict/metinbeiï
^«aenerss totncReï te gaen: te toeten/ bat top niet anbens ban pots
tjof/ ** flöfR en 3ijn. t©at fullf top al fcoo jtis leeten met op t'aercfe*
j^^Saen^enbat/fbobeanttooojbeaen-torjft : Metfmnc batig/
^T ae»bacfitig&epbt: alö om baer te ftuberen / in aï bie gïjebjoRett
3|ftöer^en/boobtf-beenberen/mepn, ir 6.
bat8atbocle?s€onincR&anjHtilien / toteeneratoiglje memorie .x/ej^CT
ftetb öec een yot 'batKer9aDDC gftetoeeft / foo &abb' fjp altijbtsi aai****.
fjfUj ~^etcR ouet fijn tafel: nopt fonbet/ al toaetenber góuben en '*•*• "#•"•<
t(jm!ffnbaten gljenoeglj: tot een öe&cnfaemljepbt fijnber clepne af*
**ns 'Cn/ al cn toa^ &P anöer!S öe öeftc tombe toeereltniet/nocpis
allel^SÖ ö? baer in onfe geootfeïjepbt tebouen : aljö top ons niet
^7HentocIjeffen/ maeroocfionfer arme buenben en af comité
W7* #u toel aen ban / gaet op t'Rertfe öof: baer fuït gijp toeï
«tanbersjlceren.
«fc&e&e&t tat öerfmaeötfjepbt m Uctfwm.
3t bebemelijtRWeefcft/o^eere/toiltaltubtögrootgljei
acfit toojben / enbouen ben göeeft tpannen. ^©mcfit foo in
wipbesboobts s&ebentRenisS / batalbe gjjenocgijte bejS
»»eej:elt^wpe«n.ccupa3g, «men.
Cat>
n tn
-ocr page 383-
x%6                        ChiïftelijckenWaerfeggher»
C A P. L X X X II.
Wei'doek'vi'at fcbot ü daerJois'vveereltsgroot VcrckW ■
Dergratten flanel^, en vaer:en de dorre doodf-beenen.
ir j fiJ***^®^11 ftcrtsftemepnrlnrït fenolen/ aUe^aetfen0^'
£ote ™ AvlJc m nw»«*Iccrt: 0ljcltjcfe menmmtbcn coefe/ «0*JJ
mcefter.cn ">öX"^-\^ oft lm:e%twal r 0ent bannenumanbtbeMt-bP^' rt
Jcflè.
         0\ ^ \\ om aen te nemen ente keren, fm ban / Sjoaitf-^ ^
ö^"VSSo-on*iï,Pt^ert*"ï'offt?Tnl,t / om fuki* ecu gw*tf t
""^jjlofgteïjirtckffeeni^pofcpIjieteUirctt; foorn"
|jet&ertfc-ï)of bjeïeenfrï)ok|)eeten : enbaer moet kmanbtffl)^
Ijouben. <Cn bat/ £ao bc biag&e mïioubt/tct o'bjeerclto beteWjft
t©ant be meetelt leert al enntrarteban t fcctrfc-ho£ boa/ en be friJc'
biemenbaeri)cubt. $et 0Ï)ene bat be meetelt jmjft / 0ïbo* 8$^
en^oogöcltjr&berfceft: bat leert ong l)ctJfeerf*i-ïjot ai niet UMmW
enbe nbelljcpbt bet rjbelljepbt»
                                                p
#u/Uitt firn ban: l^teljott&t&aetftïjok/tot^meeteltotoetti^
tien* ïPefttncïJenbe granen/ enbeboobif-beenen. £>oobJon&^
ïtjrfe afó beletötovloobJonbethjtfctjï ooefc be frljok / en ben mt*1^ q
Tyttago- #pti)a0o?a!S ketbe fijn btfripekn/beur al / Utiïiarr Iartrfcfmg0$f jg
«s. nu bat ip baet nart te bet fouten fp;tften. £>co mottmen in &J\
j&emepne febok bet fterueitje&e mciilrfcen / benr al/fitn en fwii?^/.
nitt alken om te beter te fp;ctten/maetoiu tcbrt te jjepfen/te bof-
fen ban alïebefc binden/en boutnöf/tm te beter te kuetu ^p
r.t*.
           l©pkknbatbrb?ienbenban3ob/fomenbecml)emteberrf^
ften/enljem ban berg fienbe qjJMnituft ïjocö fitten/en feenben Dcl*,
niet/om be mille ban fijn ^jrootc mifmaftBtbf pbt en fotè'uig&rt®^
enbe rorjjenbe upt een grootbertoonberen en ï%oüftcpbt / toM^'L
feïwepenbe: enbeftaeïerleebetenffJ&etttenbe/ftofoj)öacrt&°00'^
ftroprttbe/faten neber ter aetbcn negens fiem/fcuen bagïjcn en ftt»**
itatljten bsefenbcfonber een bJoojbt tefujefeen: aenrknbe.be0ïflO
bmefïkpbtenbjeebom/btemïjemtoasi,
                             nett£
©oodf- l©atbuncntb* fouben mp niet mei met mrerber reben mo0VÏL
bceoderen al bitenmeetboen/inbckfcljoldïttenbeont'fcerefe ïjof/«***! *£*
«p hoopte, gratiën enbe bt boof beenen i ^jmtinaïgeBalö fp on een 0Örta5 ƒ/
g£efl/ronbf-om0rtCrutift£: Wienjöboobtono eenen fjfttëfZrf
ombjel te kuen en te fteruen 4 i©ant/ baet tg meer toonben* te Uf1
mcetbet oojfaeefceban bjoef Jepbt enbetfefijttötpepbt / mtet¥Zttfi
tan
toggfim/jjepfen/fcfijepen/mtfiten/ en bemeggingbe be* pj*1
te gïjeboekn/ en ootfe te toonen/bp eenen booben menftpe ban v?
-ocr page 384-
82.
Optima Thilosophla,Mortis medjtatw_
Wuis <Hocet Ine Mundi faftus calcare fiiperbos l
^triahuTnatorum graueolentibus ofla. fèpulcliris.
en rjfteepole/Mon/ïre leJriuole/Du Monde evanté?
&* rehmtefope/Tleine l'asjè j$e / Eeja Vanité.
-ocr page 385-
n f.                   Chriftelijcken Waerfeggher^                           2S7
ï? fia*en/ itorf)tang nocfi lettenbe: en noch, meer/ bj> be gïjebeeu*
^Salftoerottelebcnöcrtnenfrijen.
te ^
efoUDe Öent connen betmaecfeen / met eenen booben menfcïfc
tóiw m oft te HSSÖmmeeft alsi ÖP ftintfet/ en Ijalf banbe toojmen
«u eten tg* ffltn liet gljemepneltjcn/batmen ben booben/ïjoe gtoo$
- ittxibt bat öp gfietoeeft öeeft/ niet gljeetne langïje in fjup.6 en ïjeeft:
Öenhf Uten ^occbt JJem *n b'aerbe te ftcfeen: feggljenbe / met een be*
h^SÖepötr^enboobenbegheertö'aetbe : mact tnettet toaetï
^S17 öc teu*nbe 3Ön ïjem mocbe,
te h toat ^^ nu met al,een "P* &rt Kcfiacm gemepn gtjetoojm?
Schroorae-
üjekhcyde
^ ï^betuingïje gljcgeneteeittoojbt/ enbieban gljefpijftban a,r(joodc
bier!f öesÈUfÖaemg/baerfpttptgljefp^cten3im : mact al© bouen iuhamcn.
flan ^ '*** Öetffenen een pabbe/ upt ï)rt merci) bejï ruggïje bcenjtf een
ta"pteoft£ecöentboojtf ronuvfoomen mepnt: toiefoubebatgljes
fthT °ft gebeente omfjelfen toillen/enbe lullen te tuffen i Men bet*
ÖOöFfc
mt &em bPnac x aff-menaïlem een bjoogïj fttpuet boobtfs
öettó
oa ^bet been op t'6etc&-ï)of in fijn Ijanbt nemt / oft onbets
t^. * SÖenaerut. J^ct bsbeut-toaet een faecfce/ tiie ongtoelbcöoo^be
bieb ^te **aen; c"te öoen öenc&m "P'onjs letten en ftcruen/ató top
gw^betenfoofienbeueoHss oogïjententoonegljeftclt/ afefeeneft
enn „"toenfpiegfiel: bieono^fietlncfeupt-topft/toattctban onjÈts/
ft^ytoetbenfal. JBaet/be göetooontebanfuUfes^agljehjc&jïte
Sact
Ucmt a* * ^«toonberen toegïj: en maecfet/battct onjj niet in en
frÖoï ^.otÖtan!8 iftinbet toaetïjepbt een tyembe en fcöjoomelnrue
ten wftil bjonbecbaere meeftetjj/ bele leevenbe / aï en feggftcn fpniet
F if^bt.
fcÖahlf *** begfjemepneïeffe/bie fp aïlemenfcïjenbeucfioubett^tt
ÖefaHrJ^boobf-beenen: bitfegötCfjuftuö/bebaoDtgöefmaecHt
^°f*üt -
tfl ött tot& öe ö00öt fclue: c&ent&t/ o menfdje/bat gp oemf. j.
iudici
bat SÖPin ftof fult toebet-neeren. t©at noch^Memoi efto s«K. 1*.
OjbcpïL^'-^enimerkÖctuu.Mihiherit&tibihodie: 1©ceft mtjnjj
ftecen viC n.^110* 8«bacïjtigïj: toant fulcn fal oocfe ijet utoe 3ijn. <6ln>
tnenrJ™aftmfl"g&Êbeuttc/ ennocl)ïjebentoerbetbeuto£.a5{jeIiJcfej
Soue,..1^""^016 f«t bp be boobf beenberen gljefcöjeuen op be beten*
4on\t mihi>cras tibi: ï^eben mp:mojgïjen tip,
tikliti,
"u/toattmSnocö meetinbefefcfioIegDeleetttoojbtt »ïbe t.M«hftM
fi^öohii JnmftÖm/«» b^ecb en een getoojmte, 3tliö ïjebcn toojbt öp
Öiettofi!,
Jmcn:mln°WÖ«»aifalmenDemnietbinben, ^>tubeett
b^t-fiiT*CM,ouec"flrtI,efe]l,0«ben : feeat ra tombe: fjeftmlcgljt:
Te« leffrn ? al:,öemetr&t«»battet toeï befe toonbetlijcBe upt^ele^
öttStf.*^ DKalt,cPÖiiofopÖienenfpeculatien te bouen gacn/ enbie
^«raconrtebeïconftenbiengljett: batig/tot toelfeuen en Het-
ttén.
-ocr page 386-
188                       Ghriftélijckén^aprfcgghér.                   ^
wen. 5|aeootfitoïtJïecortft/&arr-ine»4fïe0|3t: ■'^'#*oftftte,£S
be boobt tornt. ïBant/beurb'öebenffemen oeffmen toaiibefe W**l
foo romt-men beur be boobt ten eeuüJigenlcum Jboobat-meb*»'
ban eerft ten rerijtcn begïjwt te lenen / afesteboobttornt / enöe on^
berfet in b'anber Iruen.
                                                      bf
Studeert j&utoelaenban/ flaet oogjMubdc boeteen en blabsren / ^
«"ncif"" totrbtratjfer. «©uer-fietalbicboüöMiccnen/ biebarrfoute»&?*
doodf b«-%0^^fïffcf *)*bbm b^^^
oen. feenbe/ftijoonfttïcrfiert/enblijbftegïjctoccft^ ïBattigbenlstfjF^
ben inonbt/be roobe uboen/be ülofenbe feaben/ be ultegöe nbeoo*F\
t'gbcreoltfiaer/beweetkn/gbcftecntm/ eniofttlijdte bagben^ *>
fratp-fp? ifeenbe tongö^öaftJ^ïw^wi flwp: be tlaer-fmgenöc ^
k/ïmt bjnnbrautoen/enbe alle Die ijbeujepbt/ baer-mehJrajn&tf' ^
giarrjjt te maerfeemalo oft-meu gljeen ftcrtteiütb nienfcfce/inatt»
l^epbaiftfte gobbinne gabbcgïjtbJccft : 'rrnlDe uipv d&t %&>&!*
Spieghei ï»Ifften bupuclmnen. *>egl>tmpnuvürbvb magl>t / bjelrb 39*%
det leucs. onberaHebefebt«nberen/bieJtfool)<etI)tblJm^ubégamöe/a^"{,
de. nitt alleen bc ftraten/maer ootfrbefteelcteteerdtijun Jja&ttettv&\
gb^toeclt^ïtmtgfcpttUuietecneban foobtle/ lieert batonbtf v^
fccuetVen fietüuatnactbet: bcrlegljtfeal rfc'ccnbwir/b'arci^J^
en bjargfitften-liebcn/Iuftbef b. SDat bunrïttu i bent gbp nitt w,
&itt. Wat
iftnuafc #iet. 3©atbaet hetal vjöict. ttëatberfc&il*11:,
rrfioonbatileriijtfc/rtjdibanarmc/ Ijootieerbigl)banberbw??^
pirt. ^Dan/bat lultfee te meer fuHen te bjöcnbcbbtn/ in ficle t\\& Z
tbame/biebaerfeïuengier in almlrfegalbrc-meelt fallen bertttfff;,
hebben en berfiium, SMbussftactterin $int3iati0 outmbarbi0J^
4ftc.it. Qu?ntum glorificaint fe,& m deliciis fuit, tantum date ei tormc^L
öcludum. ontijs te fegg&en/ban «6oötjsluegftr/enbcbtI: $ÖÉj5J
te me er in toctlbcnljeeft gbrtBeeOV gficeft bem ootb foo beeï« ^
tD?mentj8/enygnijjï)enïDUbJe.
                                            .,
vtiyu/ vuil, IUU 1$ DIUl UW/ IV UVMUUll UMI II II II Vil/ VII OH» « ttrft
tfi niet foo fet te toefen/ bantcbeigfoecfis fulrben coftennw^j/
t»oen/tetonrcnberfcuoonennaerbenlir()aem / norijtot betf***^
norbtotgbemacfc oftbooghepbt : acnghcfienbattetaïojJ^^
tomt/brurbeboobt ♦ €n bouen Dien / göemert fet batmen n*e\Lij
ïojtn tolt en arbepbi/ootSte meer baer om fal te lïjbcn Ijtf&tfl'P .
Dient ban ben bJel-bcDarljtcn C&uTen-albugfcp fp feiuen «fr%U
SlfKtoilbooït aen ftcthcöaemfim beljofftegbcucn / toot^^
bervpfeftt/hi toft/deeberen/en auber gherief: enban <£obtb»n* ^
lijeS nemen fuItfesaiftKi/fcfioon/oftïeelntfe: enmgnwec*^!^
?alrjtfi maccfeen ban be fielmet beugïjben tebettieten: *n Ö^L ^ft
«.' aenftöpn <6o WjS/t'toeltfe oa mnn fiele göebmc fet tó / öat ^jJVg^
-ocr page 387-
^....                  , ChriftelijckenWaerfeggher.                       189
l3oté &5ötm m rïaet gouben j 05 bat irfe m bten &a0$7 ban Jon/
*» onbefeenbe niet berftootcn en too?bc/aUr al beur yem fal moeten
tj^CUt-fcl)Öne tomen/ en monftcrpaffcren / om loon t'ontfangycn
^naetujntoetcfeen : orofoo ccutoelyffete bhjuen in t'gocbt oft
fc/*"-wmt*6ertB yof(footopfcggyen)afes renfr|joïcaenmerriÊt:
^j^bertoonberai/battopnietanbergbcrtoecHtm too?ben/om
Wti> "'SÖf/noobiglje/ en eenigyeleffc toclte leeren / baer top tot be
oin *
Ute on,s "cuenst tÖi)t toe !)rï*n: aengefien batmen fom-tgbj$/
te» ?'öeIytuefrienticn/tonften/totat/&an{fm en andere ybcïycbcn
^ttt/foo bclc eoft en arbepbtg onbrr-ftact.
tetp -
ïccft banben feepfcr IBartupyfoo ycm eens Huriug on t'ftra? mujhm»
SoerJ&emoet quant/ en fjem üjacgybc toaec ï)p penen gtugjj: 3ifh
tn * rcÖole-toaeit/fepbe be feepfcr / om te leeren t'gyene bat icfe niet
\q ,an« Honeftum i'eni difcerc : ïjetfraetcorfe ccnouberlintHfeer
'/fept |jp/tc leeren. <©tg/toat'ssliit/fepbe?Luntu6: Cen fecpfer/nu
ga °"öt man 3ynbe/alö be feinberm / boeru en uerbeuen bjagenbe/
ten
te ftÖ°le toaert £ £>oo moeften alle menfryen/mceft bit op ba;
ö„,*jUt aft graf gacn/ yutt laten buurfeen/batfp fryok-toaert gacn/
1V *n Ieuen nt ftmim y aIsi fp DaÖÖ*jrfe0 ter feertfecn enbe nare
2f«-Öofgaen»
gt^^ateo / bie ban &uoïïo ben aïbet-toijften gyetocfen toajS / tot
bEt- "oubrrbommegyecomen3ynbe/ enfcyaembessyemnitt/bp
^naïr
m 'n fcÖ°If te «tten/ ommettet fnaer Cpelte ïecren foelen,
bjt(^mmöembefpottebe/foofcptyp : 'ften&gftemfcöanbe/te
rrj}aJIlecten/batmen niet en tan. -Centoacrcotfebcur-toaer gyeeti
«ïft J ?E/al leerben fommigye (yoe oubt fp 3nn) öaeri Catecyifmus/
ÖatCE^lfttlöc6clccrin0ye/biebenIelueiinietentocten:emmerjSbatt
leett T?*6"11 t'fcupïi/aljS fp yun fryamen te gaen / baermen fult&S
leete" jptoaer oocfe beyocueujr 6 bat fnaet-fuel ban tyien fnaren te
^bbe-r**
öc ^jopöcte »©auib bitfe maeï af roert/en int'gebmpcfe
esfel* **5ön be tyien gyebcben 45obtjS: be toclcfeebeur be oojen
«n bott8htl
tm foct attöoibt maecfecn/afes een melobye: aljs ben foon
Uie,, i, "^ Sfeebcben met enfe tocre fecn ouer een tornt, ^ultus leert
CP t &tt*Mjof/en inber ïtertae/biet tocl ter öerten nemt»
*%beöt om toel«leeren lenen en üeroem
3efu/meefter / tie ongrarfitmotbtgycpbt en ootmoebigs
pepbtban foerten teïeeren gyrgeuen yebt: Heert onjö foo aï
jcutnbe ftcruen / bat top/aift tornt te ftcruen / toaeratytes
*9tfeleue»mogben. «men.
o               C a p.
-ocr page 388-
xjo                        (^riftelijekenWaerfegglier.
Cap. l x x x i i i.
Welck. ü den weerdjienpandt: oockjbotten alle rijckp&
De Siele-.van Godtshandtgemaecktnaer fijnsghelïjcks^'
De fieic V—-=£==5^ <£ motiefje, uptter #ature begbeetlijrfe ban t'0Ï>^L
Hen cofte- /ffly ^ ^Su bat betn frboonft en beft bunrbt: maet in bat ton
j.jckften MCp c>^0?bcden/tnbeupttefótfen/baerïtflïjtaïbeftoa^
' CSfe«=^27 öfpï!t* ^«rc-ïulcbis / ö'«ntócftö'ft/ b'anberf^J
Ê^C^"^ b'anfcet: dfftnaerfynfottefinndijtfeöc|ibt: «ft^,.
ÜaenalgydijfKbeblinbenaetb'ep : enflaebtenbepabbe/biefi*
gbenoegöte in buplt ftinc&enbe poelen en mopte maeebt/nift «$'*£
Ambr.Htx
taf.il.
öe op ben coftelijrben fteen/bie fp ouet ïjaer geeft: foo-men ban IWj^
migfie pabben en flerben en oeftren leeft / battct een tottebjrf* P
fteente in baet gh tbonbot too^bt.                                         ^
um.w>.6. SWfuIcbe auec reebte en uïncbe toeerbeerberjs bS faetben rbot1^^
mogbot &P ï»tt fcyutteqs ftellen / bie foo berbe ban b'toit en *&tl %
boel fcyoten/bat tfëiogeneovo m niet gljetaecbt te toetben/ gingfJ fl-L
b'toit ftaen / ateter plaetfen bie alber-meeftban bun febcuttf1*
fcöicbtenbebjrjbttoaö.
                                                     ^
SWjï een tnenfefte tot tijtbbom ofttot ftaet en eere gjjeraee&tf* **L
fiplact ftem bnnrben / bat bp een uptnemelntbe faetbe üctctt$v
fjeeft: icb neme/oft ftp een ronineb Uaarc.Cn onber tufftyett ty$T.,
een faetbe aen fp teluovbie ercellentet en roftebjebet ijs/ ban all* $ .
ïten. l©at een rjtoote fimpdfiepbt tft ban / fuIcbiS feïf niet te w«*fi
otbe noeft raeerber fimpelhepbt/te toeten/ en niet te atbten i ^y $ '■
torft bataat bjaegfitbebiagöe, «©eattttooojbefegöt: ©*ö^
bieiftcoftelgrbfte.,
                                                           ^
Matth. 4. wilt gftp toeten/fioe bat naer <6obt / oie bet oppetfte goebt w. „
fiele meeft ban toeerben «s? mt toifte ben boofmfcpanbttoel/ö^jLj 0
tentcrcnban€yjtftu0/ gbenoegbgbetoont beeft/ boeg?"1**0^
leeft: bat bp al be rijenen ïit$ W eereïtss niet met allen en ar fit/ &£#
fiele: toaett in fijn magöt/alle itit felue/eïcb menftbebew f# ^7 fly
gbeuen. t©it beeft noty fefierlntbet göetupgbt onfe ï^eere 1^:iA $
be opperfte toeegb-fcfiale in fijn gobbebjtfee ban bt houbenbe/ tn&
M#tk.i6. bincbbmnenbeinftjnmpjpicntoéetl«.^pfegötalbaöt OS**^»
deft homini,$cc. maat fait eenen motiefje baeten/bat ftp be 0tt^oen
toeeteït toinne etï fijn fiele toetliefe&b* oft fip fepöe: ^p fiwö* Jj.^
en fotten ruop boen/en ontfpjebelijeb bediejs lgben:al totoö* ^Ll*
reban gbeberf be toeerdt/met al batterin ijs: abs bp tgn ö* JLji/
terltefen.^>oo moet ban be fiele beeï «ftdijeberen meer we«*f J^
i
-ocr page 389-
jPR&STymTISSIMVM HOMINISPÏGXVS, ANIMA. 83.
Quidpretio deipecla lui premit aurea ièeptra.?
Mens cognata polo : Diuïn* Mentis imago.
^Odk¥ i$%ey Vb^^f(fcrj vanbt; x>0i?8outsy'-aSt? %g\?<y f
l*a. voute azuree/ Qu'a elle enfèrrée / De plus grecieux ?
anuJont IhujeanceflFre a Ujêmyiance/Du granlRwiles deux.
-ocr page 390-
h                       ChriftelijckcnWaerfeggher,                         xpt
r^«it>ct»«crft/mrt al fiactfcfiatten/ftoogfieöen/ entotttticfc-rtjc*
^* ^nbaeïomfepbeonfe^eerenorljbaerbp : *©atto!fTeIfalbr
**|e«ff De beur fijn fiele gfteuen* W&t iffcr ban fultner toeerbc* Watt
ï"cDe fal ïjpfc loffcn/ oft rantfonncten / bte allen frtjat te betten gaett
pBaneccn mcnfcöcalbatöpmbetonbetoeerritijccft/tocurujti fic= <**<*■*•
j^twtttfr al niet eens^cerbtbpgljdeïten te tooien : ten ig al niet
OEUenötoctrbt.
"©ent fulrïig fgiafi bc bpanbt ban 3iob fcer toyfchj cfi / feggfienbe;
jpjt blijf te entbjagfien/ fal een menfrft^ Itcfote Ijctlram ban fijne lohi-
'c«en toagljen: maet om fijn ïcuen / en bonen al om fijn fitle te bt;
-ten/ fal |}p te oanbe ftcllen en toelaten al bat fypijttf t. #et toelc*
rf «e 1©ijfe-ntftnmet rojte date tooojben ftgl)t: Redcmptio anima: Pro*, u.
. ^jdiuirije fuac: :®at 10 eeng tnang frïjat en njcKbom/1 toeltn fijn
*E«en en teel meer fijn fiele berioft en beiputit.
^"^ntentssghcentoonber / algtopgaöcliatn/batfpnactb'bceïbt
^obtggïjffcjjapentë: enbemetl)et bteröaer ïjIocöt Cï)?iftt gïjttoa&
'sett en berloft. ©au b ecifte fcgl)t Jb. .Eewtactfct albug: 5Se vebe? *«•».wƒ«•-
Jt«e fiele/naet b'belbt <6obtg gljefcljaucn/fp can toel met alle anöt?
mm hcr:
^etften becommett toefen/ maer gljeenf fins bevfaebt: toant be? uZmL'"
tEh
n ^nt,e °w <*5°ut t'ontfangöen / met gl)een bingoën ter toee? >mnu.
l*'batminberban <6obttjS/encanfpbctbul? toojöcn.
. «anbm^g0bettoerio(Tt«gDe/fegljtl)pooefielbct0:©eftclemoet Bein
,!j8rncteen rofteltjc&efaeraesnn / btemettetbloebt Chjtftt glje? **"
fep *
4 l^uguflgnrfgljtmetcmtooojbt/ albatmtnljieïban
I^ÖB^mog^t/albujS: $aer<föobt/baeretttjStttetbeter/npcl) meer? ^wfi-
t>eli^an *°mbe ban be fiele. <©at toeten fp nu befcfttlijeft/ bte mtbtg
«ïn?n" ör&ten Sa«ri,ct fifle/bc et utotgfie to jmentcn gttoounen ftcbs
tt ,'^loe groot foubenfp bte nu achten/ battetnoföbpttjbe toa?
fitifer r £tom / 3^n top n*lt tot*tc J,cr'aB&ttt/ &at toP banbtn ft gat
Anj "ïIe"foolumclöoube«ï©fnl^.lLteraer€ï)ipfoftomuofegötr
Otn?s nobilnas perpemè cogitanda: ^C efcclfitpbt bet fiele be|)OOJ- uómfiz,
ifefh»!.p.ttutof Ï5t6 gl)f bachttgi) tc toefen. Jfêacr/ocfc arm/be fojggc/ /«p£r ceJ/,
^m» *£t00t arlitatbtisltfljaemss/ btctrct&etalt'haet-toacrt^:
^etbrr batbemmfcfif/a&bebceften/altijbtgnaec b'aetbcen
pen jïy llrÖamel!jfBe bütgljftt firt. <$ie nctfctanjï teefite göefclja?
feetW
om be 00BÖen ten hemel oö-toacttfï te fceffen / ctt fiemelfi0c
«entefoefften.
tW^togtticgfitirnfitetrotpén/bateenl&oeteftpbc/ mettente?
»J ««rnii bcrb?aeptïjepbt tnben nuisfrïje bemettbenbe:
<^ rtiö CUlUïin tenasanima:.&'CjElcftium inanes!                      Terf.Sot.u
Ibclw ?mc fieïttJ/ f0D ttx ae,;bc-tofltrt Sfeeöogïjen: en t'ccnc-macï
"««Öcmelftöegljcbaeötencnraetfitn s mnbmsbocnfp/bietoeï
o ij              gfitbjocs
-ocr page 391-
Zjt                      ChriftelijckenWaerfeggher.                    ft
Bïjtbjoebftt / batbtfitle&etccftcitjrftftetss/ batecnmenftfje nam
<8obt moggt yebbcn. <*n bacrom/beur öic/aïss beur t piinnpacln*'
bouen aï bcfojgyt 3ijn/ om bte <0obe enig baeberom te leucren / öa«
toten bJpbiecntfattggengcubem «©ieyebben en gouben baft/ f00*
men ggemrpnelgr&Ttgst/en foo't baacr tg: «Soebt bn!oicn/toattoe£!
ïojen: cerberiojen/beelberloïen: macrftdberlojen/alberïoien.
sabcü. u. x. 2CÏJ3 SÊlcranber be <$£oote / naet ben flagï) boer gp SDariunt &*"
«p-7. rontneu ban l&etfen mebc bertoan / onber anbere/in ben roof beo" w
u/cVmjT «int&g een foffer&en banbt/ ban goubt en peerien/roftehjefc en cotJJ
ferkea d« ftelrjfK ggemaetltt: foobjaegïjbe gpbanbe ggene bie eentggüe^
ficie. ftanbt ïjabben ban fulcfe gyebmpt6/en eucr-baebt ber ^erfen/w*;
toe bat bat coffet&en bienbe: baat-men foo cofteüjcft binben mogïF
batbaer inbebaaert mogX)t baojbem £>oo ïjeeft gpbernomen/ *>**'
men baer faluein plaggt te boen. $oIa(ftpt gp)%&fal't bacltot w*
anbersven tot cofteïgefter faeeften ggebrnpeften» €nbe gp IjceftefPV
y&r.t, jjoernban 5|omenti3 in ggefloten. foetale temeer beyoojeitbJF
Cg^tftenenget rofferftmongucgaemgin beuggbenenin eett^*
air gten/ om be brille ban t ggene battetbefluptenbeijS:te bjeten btf"
tofteltjtfeen panbtberfielen / biealgeenganb-boetfeisV baflJL
goebtgcpbt/togTgepbt/enmoggentgepbt<6obtg: en te meer/ »*
ooc& ïjet lirgaem/ eenen leuenben tempel bejs gepliggen «&geei# *L
$ietomb'ltcgaem fottelgcftmetgbelgepbttebercieren / g^^L
aen te boen/ enbelerfecriijtBte bocben/en algeen flagg-beefte te w*
ton: maer omt feïueten bienttebanbenm-tooonenbengöeett/ v
ban alle ftgabeltjcfee bingoën tebetoaren.                              -^
1©atfoube-menaIbeel goe&rjs leeren/eii <mt- nemen/ter f»1*1^
Iiggepbt/ toaer't batmen be gauen ban <0obt/ooc& natuerlgt^^
toaer naemen/meeft ban ionrfcsi ï^oojt eenss baer toe / een ^^Zm
'Oettuuh 5- ggefegiebeniffe m b'op-tomen ban bien ertellenten $ÖflofS
Kgo. ^jotagojag. Hfegpnocg eenen ionggenbaaj* / tenboffcyeett»^
tas.         belbe gatnbe/ om foo ben tolt te rapen : foo quant gp eenj* ^^m
tritujs ,in fggemoct / eenen bonbel rrupbtjS /,. enbe anbm lattöfi-^
binggenopt'goofbtbjaggenbe/ omeenpennintMfeen af te fl***^
6cn. ^emotrituoVben banbt en befcgit&faemgepbt ban alle öie^.p
fegepben bmggen / foocoitenfip&en0bpemggepar&t0e>Vn
feettbe / enbe met eenen oocfc ben ggeïgtSen pao ban t'gfieWf 9,,
t'goofbt/ foo baeï bebepït / en ben ggeJgrfefaemen ftap bes* ^^Lj^
foobebegpgemftaieftaen/b?agl)enbe / t©iebienbttnbel *JJ^ü
inaee&t ïjabbe i 3t6/ fepöe ^jotagoja^/bien ümggen, «©"^ get
ban/ kt>tit «©cmoa-itusf / enbe Der- binbtten nor ij eenji/ bat*t f
tie<
t©aft ggefept/fiet baierbt gïjebaen. ^u baeï aen/ fe£öe ??/ fo*
tviw / aengjeficn bat g|p fuïtfe eeu berftanbt en 0Ö«ft v03 ^11
-ocr page 392-
-                      Chriflelijckcn "Waerfegghcr.                        29$
["«SBpBJeïmeftber en beter faetfcenupt-rteljtm / iftbatgljpjnp
°olSÖen brilt. <©en iongl)en Ui te tobben gjjetoecft: Seniorritué ïjeeft
sem an-gevioebten onbet-toefetu€nbe bit i$ bien gt'ooten $jotagos
*w eenbmnaertbJijg$i)ilofopl)e göetoojben. Wat foube-mm
"l wannen opt'ftractraepen/ alf-inenbengïjeefl: enbefieleaen-fas
80e/ eft bie aen-fcl)it6te tot leerhtgïje/ten bienfte ban <ü?obt / en ban
?E9Öanepnte! maeïbacr5tjnnocï)f)ebenbcIeiottgöe $?otago£aa7
j°tebp ggjbjene bant©emoêntujS berlojengaen. €n oftergljeen ou»
8eJ** en toiaten/ bitf)imiongïjersi feïueberlo jeniagöen ï
naef-gjelijf «js bp-naeïeeft-men öoef enoptjon ooca op-gïjecomen
*♦ &00 £>ütratei8 befeniongfjen ^enopgon eenjS in een nauuje (tra?»'» Xe»«-
j5te SÖemoete quani /ben göeeft ttptter oogöe bemercnenbe / ftafc
l me-
^^ftocBupt/enijieltöemftilleftaenbe : bjagöenbetoaer-men
Witöe en fulcfte bingoën maecHteenbcreocöte. Hlloljem fenouQon
^atögoebtbeuljepbtgaf/ foobjaegïjbe Ijtm ^ocratejs boojtsV
jf^bpoocfemetentoifte/ t©aet-menbemenfcljengoebt maecfcte:
?Pantbaooïbbe bat &pt niet en brille, ^atenboegütntet bael/feps
J* £>orrateg/ bat göp t»eet/ baaet- men alle bingften ntaetfet en bet*
Jr'ït/en bat gftp niet en boeet/toaer-men be ntcnfcïjen goebt en bes
J*maccHt. Comt met mp (fept öp)icfe fal't b batjfen. 19an bienttjbt
r^Softe ^enopfjon £>ottatii$ bifcipel te baoiben: en Ijeeft baeï aetu
«y^nomen/ en i$ feer betmaert gïjebaetft in g&eleettöepbt.
^Soofoube-men peerlen/ enrofttlijcHe göefteenten upttet flijcS Pcericn
aïh
/ Wcbenpjijjsenbjeetbeberfielenftenbe. Jfêaertopflacijten uyt het
be?en Öfl*n ban €fopujs in fijn mojalen: bit op ben mcft-f)ocp laan flijck rapé»
toj5 ^«teït meer een graenaen/ oft bjijfe bjoobtg atïjttn / ban een
E fitöH *e £eer*e:
öat Js^ban ben g{jeeft/ban be fiele/ban be beugljbt/
banfe <^oötSi/f"&enÖcmcIkto*« ﮫtatët't>uv$inbjanbeftaet/
ï«Pt h ent"mcn
öcn ttJtttbften panbt / baant/bien foecSt-men beur aï
b£jen]bjanbtteïou*en. ttHoo/baaettmogt)eli)eRymet:£ia0fotu
fo«hhEn fÖu «Stoffen nptten ïjelfcïjenbjanbt alg &et coftcltic&fte/ aï
tw aïbönbetbïijuen. S^enbjanbtfoubetboenWgcèen: mact
wa«bantetpabe.
^Öebeöt tot söetom/ w betoasmtffe öer Mm.
3ït be fiele tocerbt ijS/bat toeet göp alber-benVo ^eeve/ bie
, b feluen tocur bic te panbe gegeuen ïjebt: ilaet mp aï-tijbtj*
ben pjtjs* bet feluer/ meet en meer bebjoeben : op bat tcfe
^Oüm btc wct m toerïitfc/ al foub' icfter be göeficele tomelt mebc
««en: maer/toaeriefecanoftmagö/ ootHanbereibecBeteïwn?
^ want bat bbegjjectteijs. amen.
o io              Cap,
-ocr page 393-
1^4                      Chriftelijcken Wacrfegghcr,
Cap. lxxxiiii.
Welck. i* het qaaedfte quaedtfn dat meerfcade in keft?
'Verfinden boofe daedt3 daergb'onghedmbt in leeft.
^=^g^9 (Cng^ficn bat niet alleen beinenfcjt/ mact oor£^
De foncfc \S^/r^\^\\ gö'cbitrtcn / naturrlrjefc frboutoen al t'g&ene bat W1
het (chade- ^(\Mra? fcftabcuic& enïjtnberïtjrïi ys: &et & te fcettoonbaw
lijckfte. ^flpy 1]/^ batmen b'alber-quaebfte en t'frljabcltjc&fte niet btt 0J ^
wwMö6tnt / cfinietanbcrjsenftïioutot. -STegöen tut®* ^
yv~ y^y
|,?anot/ betlics ban gocbt/ban naein en faem: t(0n q
ongöelrjcfc/enbttgtelöt&etegljentbepbt/ baer ïjeeftmen altybt^f^ p
oogïjeint'fepl: entoptoerbenfeerbctlaegöt/ alf-menfenietfeljc^
toen en ean. JBaer t'gbene bat ons ter fielen öinbetlrjcfe ijs/ bat # ^
ïig&t onjs niet ouoetft: feet rlepne oft gficene fojgbe bjacgfctmen o,J*
mlc&iöt'ontbliebcn : en aïlt tornt / «mi e« maet&ter göeen gï°Dt
toercfe af/om qunt te bJojben.
                                              r
Bern*rd.ju- 3Bit'öt'gljene bae|>inte 35ernarbt fcpt en beelaegïjt : Cadita'^
perCanric. nus',&eftquifubleuet: peritanima,& noncftquirecogitet : 3ffl^
baltergöcnëeetumtfeiinbegradjt / enïjptombttetftonbt ieman^*
Hit ben upi fielpt: be firfe balten bergaet: en baer en i& numaw*
bieber eens naer fict / oft eenjs om öentfct, 5©at ijï onttoijfeujcö #*:
tceraen/ batbeoogljenonfeöbetftanBtö beurbten leeUjc&enbal1"
$bam/bat beur bat achter g|jcfceert3ij« : en nu ftoartbeuctoi^
Cjuaebrbeurgoebtacn-ften. 3tljötnbctfl:anbigöc èinberen / bie**
gïoepcnbe tolen/ oft btn bjaubt bet 6eerfe/foo lifl)t aen-gnipen/ &
eeneticffee/rocfe/oftapuel.
                                                   é
«Baerom ift toel gijrfept ban een ^öiïcfopïjc/bie anbcrjï notp^w
Sion ap«d
ootH bltnbt toag in fijn toijoïjepbt/gljf lijtfc alk fulr&e: Facilis ad »n'
Vtog. M« fernumviaeft: claufisenim oculis üluc icur: «&en toegb berijtlW ®
ïir&t om binben: toantmen gljccacrïtterbJelblinbeltrgije.^etn10^
een guabe faet Se 5ijn/bfe ben menuije baer b?eng$t: bic anbetf* $'
fefiapen i$ ter ceutoigber faligljepbt. men fegjöt be flPrjff'»110^
r(cli 17 Oiü^ ncquius,quam quodexcogitauitcaro&fanguisrtBatiflfl' * \
gljer/ban t'göene battet bleefei) en bloebt berfint en berfiert "Ö^**1'
©at'0 fonber eemgï) ttogfel befonbe: beur toelcfit be menfrijf t e*^
öerrepftcn tTeffenöalt'goebtbetJieft bat&poptljabbe/ l^^^
ïjebben «ïogöte/alo be fonbe boobeltïr« ijö. fegl)t be l©öft-1%x^f
CkIs. 9,
oo* ff ft£laa':ie ni f^1 mif-boet/öie fal beel goebts be'rtofti»»m
berlieftbeel/bie'talbcrlicft.
                                              ^/
ï©ilbp bit bet betftacn^oo jt Ijet göetïagt ban tax SepïHjÖ "jJJ^
-ocr page 394-
]?ERmciosissmvM homini VECCA
Oic : Komini qua non claves clamnofior vlla eft ï
"eccatum; excuiSs in quo iïbi plaudit habenis .
^U*vkt£ fyeH c\u<uii(& ïjuoetv afkat yrüsx |\$aW ^B^È '•
^■«r fiiïbt!■ Stoffigiïaeir-^'vtuflföutft iy ftefê.
rrv~------------~~—'-------'—"---------------------------'-------1
'jJts moy, quellegefle/Soit kplusfur^e/ëtdeplus ieffrvy-
■Duvechela tache/AuquelonJehch/Sans hriAe,etfansl*y-
-ocr page 395-
aïhtiar- m* Chriftelijcken Waerfeggher.                         x?S
'WHsignrteïcacn-fp^Senbe/inbenpcïfoonüanemfonbarigSmens             .
^Der^oct onen/bost opn b ooggen: o Katgutgge fiele: en fut toat Sfi°"
«SP toacit / en toat gijp nu |ijt: toaet göp toaert / en toaet gï)p nu vaUcn Idc!
w* «©ÖP toaert be brupbtbanben alber-googgftm / bentcmueï
<énh
n IeuenBm ^obt/tm upt-berto£en bat/ b'bebbe bej? ceutoigcn
toiïrh
öen ^J00" banben toaetargtiggen £>aIomon/ben ftoel ber
fiehs
              fnScIcn mftcr/eü erf-ggenaem bejsgemeï rijröjs.©it
toeVrf aI SÖetoetft. <£n foo bttfe-mael aliö icfe feggge/ <©it gebbp gge?
beril r°° öit6-mnfI Öf«öp cauft
ban ïoeennu l©at gcoote beran=
tn^Sè8 & boeg bit 3 Banbe bmpbt «föobtxs 5gbp een boclcrffe bes
ïönA SÖttoojben: ben tempel bejs ïjepligïjss <0gceftoV & tn een fne?
kol
ban mo°£beiiaei#bcrucert: jjct upt-bereojen bat/ in een bat
tienf?ruPtk
: Ö£t ^bbe €g jifti/ in eenen neft bet gelfcger bercfee*
°et«» ^
b6i; toÖf Öepöt / >n «urn fetel ban ncfttlentie: be fuftcs
tgn ^nSelm / in een ggefelwbe ber boofe ggeeften♦ Cnbe itie te beu*
«en r
etn 0UPf &en tm Öcmei[ blooggt/cruppt ggp nu ter aerbcn als
öenn*^11, ^fÖJcptöanentoeent/ org arme en fcattjuigge fiele:
beto
m öat * De Ö*m*fen / öe engelen / en alle <6obtss ^epligïjeu
SÖefif0*"* ®e tranen ban £>.fèaulu£bercg«penb/ om bat gl)p
& Jr°tg&t ïjcbt / enbe ggeen umitentie gljebaen. 35e tranen ban
lïe&t/e-
tet bie beftjjjepen b / om bat gijp utoen =%cere gï>eloocgent
ÖÖen v nJ"rt Wtterlijr6 ggetoeent. t©e tranen ber $jopgeten becla*
eft
Ce ? «atguigijepbt en miferie/ toant fp ban nu aen- fien/ben toout
,n*ash eccöigÖepbt «Sobtjs t utoaert geilen. 3pe tranen ban ^ierts
bajjett ecIag|)enb / fienbe bat ggp atelier ufalem uptten gemelgge?
ta?t b »*
: c" öat öe D0C8tet öan ^>ion/al gaer fcljoonïjepbt en rie*
bat oft
ien S«ft» ^e &tt£r tranen Cgjifti %tlu befcgjepen b/ om
ba&ft £ alf-nocg ben tijbt utoer bifitatie en bcrfoecfcingge / enbe ben
berbeft £*?$ enbjebeban confcientie niet toaer en nemt« ^uü
^iet tï,ecIasÖ berfielemfonbeggeballen.
fchaïH
U fcl "^SÖ-men bemacHen/beïeeltjcSöepbt/arg&epbt/ enbe ^«**-*8»
bebanir ^epbtoerfonDC> ^en-ggeften bat bemenfcöe beur öefons
bten j^Töt frÖepbt/en ouer-fult6siban al bat goebt ijs,<&öelgt6in
^aten/ Jasil,Etee^ent toierbt/bieal^Cgn filueren goben genomen ^ichafc
Ï30a
t lie»HacrSte
Broot "-öaet: 'n tf göen bie gein ttie# bjaegöben
ileben ton»
be/ft pb£: "^ &eöt mÖn 5°öi Sötomê/ en bjaeggt gp^
fxjtieii rrri
mp in} Wat inoe£ Ö*»1 lftten etl öotat/öfc fgnen mete/
**iïoi!#2»^en fauS9-macrSer met al fgn gratiën / beur be fonbe
«ngeett: bPÖeeftfijnfielefaliggepbtenleueitberiojen.
u«l crfirt tontra,:fe/öoucn oien / ijs gp beur be fonbe een metten bup*
2iPoftdïJSn/
We*anöm o^göinne fon*«göebaen geeft: foo ben
abin-
-ocr page 396-
±9<i                         ChrifteüjckenWaerfeggher!                     -
an initio diabolus peccat : t^icbefonbcboet/bie tjStofltt&ttt W^Ö»
toar* Den bupuel banben eerften gljefonbigbt l)eeft.«?n batig tit M*
bjffebepbt bc? bupuefó: te teeten/bc fonbc♦ 5Dati0t*tooctfcï banbff1
Jjelfcftcnbjanbt. 3Biepceft btïjeUcgïjcmacelit/enboubtfeinteeftfl'
£>co ban/baex en ig niet ter toecrelt ben menfclje fcljabtlijrfecï/
eltD
bef-bolgbenbc meer te fetjoutoen ban be fenbe.
cicero.           -^it i)teft fclfg Cicero toel bcbiocbt/ maer riualiitl* beleeft: P1'*^
culpam& peccatum, homini nihil poteftaccidere, quod fithorrib1
atque pertimefcendum: 103t-gï)Cbacn bcfcljitlbt cfl be fonbe / fa°f'
iffct niet / baet be menfrlje beutbabaert oft bcrfröioomt bctf btf£
tun.Watfoube bp gljefept bcbben/babbiip b'Iirljt bcjs gferioofë $r.
babt < beur b teelrfee tep beutfefecr teeten bat befonbefoo cmacbtiP
bat/ gbelijrfemctbefclueniemanbtenfcubefelfsi inbenbemelrtf»*
ïjcbben/maerfouberfnnbellebinben : alfoofonberfsnbe f»f?,
niemanbtt'betfrlje biet tonnen gljeJjtnbcren / nocbfïjn fttmelfty
Wnbfeljaptonnenütletteti/altoact^inb'iiübbenüanbenöe^
b^nbe.                                                                               titi
<©otfe norb leuenbe opber aerbe/cn ut foo niet te berïagfien ba^
manbtmettbien bupfentbupuelen lirbamcltjrfe fonberfgn tó)u"Lf
befeten toaere/ als* bat bp in een booö-fonbe balt. $ jincipabjtb *~,
ïïr baet ongbebutljt in leeft: bat bvfonber arbtee-bentfcen oft bJ»'
tan betctmffe. <©ie i$/alsi off* ftp met gïjeHtftbepbt / ti^oliitïtïJcï>D ,
en trimnpbe op eenen toagben rebe/baet benbpanbt ben bocr-W19, q
af teate/enbefcuenïjoofb-fonben/ in gficbaentebanfeHen ^tt^\
ijet gljctmcfe / teel ingbefpannen/metter fpoebt tex Ijellen-toaetf^
renbemetjoltjt» '
                                                              A$
* tDat té op-reebt ^bupuelgteetcfe / en een bcglunTcl banben &**
bet betboembe/baer gfteen berbetcren af te buteaebten en ftaet:^.
bergban/toolangbebenfonbaetleeft/ foolangöeiffet fjopc» *w
3iinfp te berlagben/bie befonbefoo luttel burbten : mactbou«^Jl
bïeteillensmtectenssmetlntnfonben / enmïum fonbengaen &*'
uen: ban teelcfee be boofb-plactfe Ijouben/alle betreten in obftó1^
bepbtenberftarbtbepbtbunlcuenepnbenbe. €nboe5ónfptetf°'^
trarie/te pjtjfen/bie be coftebjr fee ficle in fulcfe eenen noobt/en ba»1 *
rtbabebjrfefte bane&erocte bcrïoffeni
                                        ^
c*fa b*- ^&tt toc ö'rntfcertoe* ** «Xentpel/bentoetfeelocfen/en ben fr?0£.
ron.txSt- toulbigbcn in een bent oogben boubenbe» ^ooeenjs eenen
ttU £#
phrmio. fttgjjen man / upt berbjict en benautetbepbt gbeteebftbap ^a/w
cimpci.
öm r? Wuenteto^aniften: footeaffer iti b naefte Ijofeen &°#"Lt
^ bf e bit fïcnbe/liep en riep: bat fp emmer0 be faecfee btlettebe/eti p
ijjaegbbeteatbemouer-quam/toatbemgbebjafe ^ ^oofep^^
ftaeifnnennoobt:battetbefcï)ulbenöembeöenboe/ 0m,enSue
-ocr page 397-
l
5ct>hKnoc om *"c te ïïeta'Icn* #*rt bencSenbe/epteg/öat be feattjuigs
beth ö^Öfm p^aembeniet te gtjelgrnm en ïjabbebpbe pijnen bet
6eS?men^/ ö*e 8cm fe&erlijcftö naet&enbe ftonben. £>öo fp ban
«2. crnam/ toaer ÖP mcDe te Öfï?cn toaiS: ïjeeft ïjet Sent ter ïjanbt
w*"^" öic arme örtc berïoft-
^'^^ÖoojtnuboojtjS/öoe^obtfiaet/ (ootöcpbefe toecrelt)
tch r m ^etft: fl1 Öccft öpfc bintten mtbbelcnrnbetoat fcljtjnen
tonT
n * *® * ö0CÖtcr & fclf öaet naet tot nrtc&cn armoe öe göe*
3tjiihU
/ Dat*PÖaec (uptnoobt/fooïjaerboeijtc) qtialtjc&beraben
«tft t
/tot on«rïjactï)epbt begaf. <£n fbo fp nu ban fuïrfectt leuen o;
boo
cïient toajS 7 *tt gtootef«t&tebaIl«10^ / ïtftf* begöeert gï)e=
^^
te toojben/toant fp't alttjbtö upt-gïjeftelt ïjabbe. 4?nbe ouer?
^iw ^aeE fcÖanbigï) leuen / niemanbt binbenbe / itk aljs peter ten
VüZ^ktur Öaer fpjcfcen foube/ Ijaet bocpfei brierbt \jatt oorfe glje*
ij^BÖ^tt/en noclj upt-gl)cftelt: bucï)tenbe battet meer npt bjeefe brsS
^QH quam/ ban upt leebfrgap ban fonbetu £>oo ijs ten epnbc be»
*' Wh ^aer ÜÖttomen/ in öe gtjebaente ban bien man/ tU fp ban
twöan8Öm betioft ijabbe: en l)p ïjeeftfe gïjettooft/enbe ttoee ebeï;
eft tin
m öan fp*1*^ 0Ö$aelt / en ïiebbenfe ter feettne gïjebjagfien/
tteu w11 öoopen. ©e bi&*ef)op bememenbe / batmen ïtit fonber fijs
t$ t,. ne« g&eboopt Ijabbe/ Jjecft ïjet al ncerftelrjcfe onber-bjaegïjt:
boa J^^-maiws onber-fotijt 3rjnöe/ en toiftenber niet af te fpje&en/
bie J &* ttoee engelen gljetoeeft ïjabben / in gaer-liebcr gïjebaente/
befrt .
bo«&ter gljeïjaeït dabben / petersi toaren / en toebecom t'ljupiS
efibaj-r m* ^co4u"cÖo? geeft be botster ban aljS onber-bjaegbj:/
nen * fon&etIingï)e bJettfc ban liefbe/in b'foetoaren ban bien beekje*
kt ftfl^^Öe/en ban al be refte* mercfcelijftt nu fienbe be toonberïges
Wmï*
m&c goebtï)epbt <6obti6 / bie bet fielen befte lief-ïjebber «s:
bE fJ^P a^bet beft be toeerbe bet feluer toeet: en Ijoe fel)abelijt& bat
r%h ^
We fo0 «bft^Ü1*0» Pflnt»t öecnielt, 55e boeötct uaer bil
^9C S6eftïjtei,eniffe/isi|jepligöltj(*inbett^etre g^eftojuen.
^Ötbebt ttt&tn be fc&aöelijcktjepDt Dec fonör»
<£ feïtabebet fonbe/ (o^eere<6obt) enig niet om gronbes
|ten/ baant fp onjs ban alle goebt/ en banbett ï)tmd berooft/
en maecfet tm» erf-gljenacm ban b'eeutoigïje tormenten:
il««6e to , ert"*t
öc oogïJtn onftr ïjerten: op bat top ttit fcïjabeltjcfce
^etoiï?2?.0,*en onöei:-Sentten / enbc meet ban boobt en ï)elle te
p             Cap.
-ocr page 398-
%<}%                          Chrifteltjcken Wacrfeggher.
Cap. l x x x v.
Wktfiaet dckjnenfcb ter noodt fekgrlijckti tegefch'teden-
Dat hy de bitter Doodt gheenfjins en can ontvlieden.
/^^j-f^tJayfeïarÖttgljepbttmtfacfi&enbiete gcfcïjtcben ft*^
«ti, i t^^^^wacffetaneftmt'tjtrtebanbenmertfföc/ bcutD'o^
d«dTo7«s " (x feetljepbtinttocrtoarljten/mEtaïïfmtngotbefaff^
3-l-L ~ inaetoodtinquabe. :M-mmtoatgoebt0betW3f!P
(J^-S' Wener batmen beter gïjcfteitio/ alf-meneentgycl^
feetljepbt Ijceft. <en alt-men itt quaebtg bebufl)t' lK
gript emmtrp eenen menfclje / als" Ijp öeur bc tocrfeRcrtljepbt *>*,
baertegöen öcrtpben en roanentn maglj : toolgljenbe bat 0ÏJc,ö;L
fpjcefe-tUOOjbt: lacula praeuifa minus feriunt:^>rIjicljtcn en öaöR>/
Gregtr. Ho- bie -men fiet tomen/ bic quetfen te min» ïöant/oft men ont-ga**1
«•'■m- oftmenltcltterljemtoe/naetbennoobk
                                *
<©nber alle fulclie bingïjen/ig tTeïierlle/bat eïr& eenö fteruen .«^ ^
Statu turn eft hominibus.femel mori: fept ben ï|. 2tüOftel> tytt # D n
mr.?, menfrljen foo g^cftelt/bat fp eenjs moeten fterueiu ©an bat SW"^
gïjefonbigöt ïjabbe/és Jjem eft al fijnen naetomelingïjen een ft8*^
aljsfenteuttebeg boobt^göegeueni'baneenjs te moeten ftetuett»^'
bat ban bien ttjbt af/alttjbtovaï-foo feSer ate iemanbtban fijn ^p
en gïjeboojte ty al-foo fefeer ootft te ï)p ban fijn boobt. »©at'0 * %
mbatbe^joujjete «Siauib met datetooojben fept: Quiseftb^f p.
P/il. 88. qui viuet, & non videbit moitem ^ Wit iCtec onbet be menfc0C.t' 1*
ïeuenfaï/cnbeenlaï&eboobtnietficn^»I|Softöpfepbe : oi\^
aijs een menfcïje # bat ïjp leeft: al-foo tefeer i.ö ïjp ootfc / bat W ef.A
vftg-w. ftemmmoct.tfrüerientïeleertongbitbagöclncn&ï&p &ttu&*Kt0
atetoatetlïttc&entopmb'acTbe: nitmanbt nptgljenomen, P°\c,
Herat. x. $oetefept: Pallidaniorsaequo pulfat pede pauperum tabern**
c«tm'. ' gumque turres: t©eboobt rlopt og e lrBg matig beute/mettenf»%
fcoet: footoel op be païepfen bet Coningljen/ate on eenjs attw «w
puitenen. J>pojengl)tï}et al euengïjelnrBcIijrfeonbet ben boelv p
q&aerom feg^t banttooojberori: bat m'emanbt be boobt ta*
cntblieben: nori) £alomon0tuijj$Jjepbt en gloue: norlj fi>airl^L &
aarijt en gï)etoclbt:nori3 al be fubttjlljepbt bet #Pofouljen:»Ifl^ ^
tojeebtöepbt en fclïjepbt bet 'SEpjannen: nor l) alle be b jienbtfföf?flf/ £
rijt&bom btjs toeereïtBVen ïjelpt tegöen be boobt. «>p ntaept Ört^j)t
Koe het mtt t,£ fjjjue ff p{fc< ||jaec t(j „^ te \jCrüj0nbetcn / bat be f^f* j; "f fe
"«'foo""ö^öoobtjsonsi anbersionrijette nietenligöt / eninonfegFJ Dt
ïuttei oP de ten * ï^P Ho» feni-tijMjj icmanbt fteraen met gtoote bangtp^
^oodpeyft.en ftrijbt: toptoetbeneen toepnigöberocrt/macttcn bueïtnw*
-ocr page 399-
85.
^TATVTVMESTIIOMINIBVS,SEMEL MOM. H*b
^i^dfixum firmurn^femel mortalibus heret i
^tat lua cuique dies:et inelucliabile iatum.
0>d'eü'l'gaonu> Si eer tuin, <pte Ihomme, N'en jmiffe louter.
-£* mort ajón heure/ C'efïchofe tresjeurey Ti vienJra donter
-ocr page 400-
^                   ChriftelijckenWaerfegghen                        19$
»Be ♦ ttautogfoolangge alf-menmettct IgcB te bcgrauen kroms
wert ië,<$n ter- ftonbt / top marreen goebe ciere: top 3ijn bjolnrn os
««c ben booben ♦ 2fac fclfë can-men qualgcfi fgn la«gcn rn fotte g's
pyepbt ggelatcnen tocber-gouben / oorïi betogle men ben booben
jC5taue-toaertb?aeggt. <©ttnrfitbbit/ ggpbiebitïceft/nüttoeerbt
e netuianbercn^oe romt borg bit? tü)r reben ijs befc: ©enbpanbt/ Loofhcyit
jentjtj te onfct faliggepbt/ toeltottenbegee craegtiggeenfaceKcbat ^//fl"
in
Wem gem ban fonben te toargten/ bc ggeöuerigöeaenbarijttg* j^1 "vearne*
^öt bc0 boobt^ : betoimpclt foo onfe gerten rn finnen : bat top/
ï0f«m t'fteruenbananbere / nautogeenjsenbencHcn battetcocfi me motie.
e«s» onfen bagg fal toefen / en bp anontnre mo:ggen/oft oerft norg
Je«en. i©ant/toilt onjs 45obt niet bojggen / top en Ijcuben ggecnen
j°?Sgen. ©at'0bep?actijr6ebejïbpanbt0 / biefaligge uffe bcjs
"^-JjöfsJ/ oniS altgbtg uptten fin fteïienbe.
^ *>aerom/ feer tori en pjofgtelgrfi ter fidenboet bc $. licrrfic be
a giftenen oubcn cerftenbaggbanben ©aften ggcbcttrfcen / bat fp
^«rigcfijgn: enbatfp/bcdgi)enbe<6obt!Sfententie/ban b'beggins
1 «eg tocerelt^ oner ofijs ggefttcfien/ beur frfter eené fterueu moeten.
j,letaUeenelc&bp-fonberbefctooojbeninfgnaenfrggn feggïjptbc:
^ eitlento homo quiapuluises,& in puluerem reuertêris: Wttt ens G(»'A'
fL SÖebcnriuVo menfrgc / batggpftofcnaevbc3gt: enbatggpin
j^ fait berfieeren (foo <6obt feit tot 2ïbamtpjafi) JÉaa-gï)eeftoorfi
j«en «ügjiftentn altrijen ontbeur-goofbtAtoaerba beu bagg oocfi
Hite* ^aSÖ S*noemttë) fbt een bercotmeebingge en teerimi ban pe*
toael1'6: wibtïJonfe^oogfi-mocbiggepbt/ en bctggttcntgcpbt ban
*eti r ïDp röetömen 5ijn/cn toattct ban euss ioV en toattct notg torr-
^^"beurbeöoobt. «©tberberfrgtonsioorfibc3©tjfc-man/nietjs„^40,
faj ^ts cerftc fcntentic tori ouec een toiraube: 211 bat ban acrbc w
\jJo eoetominaerbeberfieercn. ï©aerom/ aitftbaticmanbtfoo
rcöet IJ1 toatc afes een boom oft torn/ norgtag ijs gp toacrlgcfijs b? oof=
fyooffi?1 cen SÏa$.2Mibo ^intefluguftijn feer tori fept: %m top niet Aug»fi.
bc mg, ^ aIft tori betoaert toetbt/get buert toonberlgcfi langge. €n
wicge en can gem teggen t'ftcrucn niet oetoaren:
g°e ÖP gem toacgt in b'bebbe oft frijaneV
*?P moet nocgtanss aenben ggemepnen banjs,
Jöefceöt /om een falts^e tiiijle öc0 dootoj*.
" ^-ggeïicnggp'tfoo/o^eere/gïjeojbineertgebt/ battop
fetté aï fefef rlarfi moeten Hemen :ggeeft mp gratie foo mgn
jeuentefrgicfien/batmpixeboobtbenm gantuefttbegins
fri bes eaitoiggjj lenen jij.
P tj                C A F«
-ocr page 401-
joo                     ChrifteUjckenWaerfeggher.
Cap. l x x x v i.
Wat moefl-men3om vveldoëjiumeftfien te verwerttw-
Doemen meejl^onvcrbcen^om vvenfchtalficomt tefieraetf'
/Tfes< >g) ^«t facc»e bat een frijuitcc alleenlgcfcon fijnen V$?\
Saii^icbe- m®'(} (("Qbogbefagfie : oftlt'tteïrKnocfiargftettoacï^1!^
rcyünghc Sb. ^J^tingben/fijbcn oft floutoeeien moutten / ofteeni0Pj
SE? tC ^ fV tS? anom fötdïen/baa't hem luiten moght naer te fi^
$b\)Lj>/ en bat hp be ooghe op b*ttit ott nogbel niet en Sflöt,^e
ott on mlfBjs als fop bcgfoecttte gljeracelicn: ftp foMlj
onttoijfelrjcls langfte fchieten eer §p Kt göetaeröen foubc.#Uoo °°™
alf men op befe toeerelt al-ttjbtg be oogbe on faec&en ficeft/bie tegf**'
tooojbigh 5Ön/ en baet onfe ttellufl: naer ftaet/fonber te gfiebenrf"?
t'ghene bat nae-nolg&t/en ben ftaet bie onjs naetfienbe ig: foo ntf1**
men ijem bebjogöen/alft baet toe tornt»
                             ^ 0
Aeafict het «tBfjelijtfe oocb een tepfenbe man / i)it ouer ttegft bem bemint* *£
«?ndeken. Uqigbeet/ met faetben bieöp ninbt/en bie bem in t'gïjemoebt &
men: en aïjs benbagj) ten auonbe tornt/ banfoo ninbt J)p hetu«01*
iaerrebanbeftabt/baet-toaertsifijnrepte aen-gfoeftelttta& <£uÖfl2
fittbp/ bat fop ouer toeghv bie uïame foabbe moetm g&ebacft*1^
toefen / baer fop oenen toübe en repfenbe toajS: en niet foo bit w*00*!*
toeegfofcfoebefoagfoelüriiöeben aen foangbenennae bolgfoen. t©^ q
bat ttp nu aï- foo/pjinnualilcfe in be iongbe jeugljöt best Icuen^' ^
alg eenTjloem om af-nluc&en ftatt} fultfeg inben finhabben 1 *>**!
top.nb'.aetfteomfuUentoentfhen: tntoaertbattop/ notb"1^
toou onjs leuenjs jrjnbe / b'oogfoe on b'epnbe ttoegfoen: foo fouöen «pp
aleenanberematigfoepbt/neerftigfoepbt / en meerbet ^obttoJ11^
tigljepbtmonjsïcuentetoettBeittllen. Jffóaer/eplaeisl nutfuJJf,
fean menigfo menfefie ghettjtfr b'lcuen tan een imft-oert*m:in<*^
bjiHfUen/nanen/eninnupiigijepbttetojoeten f en bc gfienofg™*
maetben/fonbet om-fien: bat net/fonber eenjs te nepfen nan ^^Z^
Jfóaer aUs t'uertBen ghebeït toojbt/en het niejs onbe aele foefeft / **
frijffcfottiammerltirit/ en maetBrt groot mifbaer. £>oo ftgï->*j' 9
Riit. $. $jopfoete ban fultae onbebacfote menfehen : Tenent ty^niJ
num, & cythaiam, & gaudent ad fonitum organi. Ducunt i" " ^
dies fuos; & m pun&oadinfeina defcendune: =£etittctal ^^.^
fpcl/ en n jolticBöebe met ften-lieben: ^>p brenghen be bagö"1 D*
Inimriin Vuriluftm nuw ett nu mifn nfi<rhoti - ïiïtrft tnötS / f"0 D ^.j*
rjuaïn
l
fp ttt bellen. $un teaeninghe torntqualiitHupt / toant fp c^oaf
ghemaecfet ttajf. ^p gïjenieten ben tijbt foo fip ató «" bo1
IL,^
-ocr page 402-
86,
Hor age. oror> m mokte egjsse veiss^
Qpe bona,dum viuam,potioracapeffare Wes^ l
Quorum vota tibi extrema mors exprimet hora'.
j Quecby-ie en trui Pur, De ^lusjranl' envk/ Soigner l'atfimr.
I -izro- i^ amquejle/Que flus lenjüuhaite/ Aufoint Ie nunirtr ■
-ocr page 403-
ChriftelijckenWacrfeggher.                         301
m\$t/ in aï t'gfjene bat gun toefluftigöepbt in t'flUemtrrt temt: fon?
[»«:een* te &enc6en/ toattct eeng gijeto ojben fal/aijs be bolle ten epn*
È»cco»nt,
Roerom/ alfoofefceraï0on$<6obtgï)eftelt geeft eeng te ftenien/
j^foo onfeSer geeft ijp onjï ggeïaten/goe/toaer/oft toanncer/bat top
*£ruenfullen. «©itfeggt jè. 25ernatbtalbui$: Qoidin rebus huraa- -b»^ m
s certius eft morceJquid incertius hora mortis inuenitur? W&ti& btSerm'
•"fltfifye meertoettenen ban beboobt.' <£ntoatiffetonfeïterber/ ban
-cMte bes boobtoV ï^aet ban ooca £» SHuguftijn goebe reben geeft/
"SÖenbe: Lacetvltimusdies.vtobfmienturornnesdies:               jimufl ia
^eniebeqskftenbagïjijSonsfbaeromtoetbojgÏjen/               £P>>. *
<©p bat top alle bagge fouben leuen in fo igöen..
tei>h en ^öïiflÖ-waw^^^ÖJJftuïigïjebenebnbt/onötoiHenbe bc* £«<• »*-
^"t binben aljïfjp tomen fal/ Ijeeft onssmeteen parabel ggeleett:
^**^ aUcctt met bit göeirjcHenifTe ban goebe ggetroutoe bienaerg/
ttah &^tiun banbernart)t öaeten mcefter 3jjn toertoatgtenbe/
j &5pm öflt gp upttet bjuplo:t-l)up0 tomen fal / om tctftonbt op te
fetor ^ Ö? aea öc ö£me doppen fal: iHaer oor 6/ <©at een toaber betf
\^,0Öeftnsi / toetenbe ttr toat ure bat ben bief tomen fiJube / fal
l^fen/en fijn öup0 niet laten onbetgiauennocï) betoouen. Ce
toSi^SÖaimbe/ batbenfeluen/ gtjeenfe&er ure toetenbe banbe
Wnt ^ ö^ ' efl nof Ötan^ berfenert 3tjnbe bat gp bien natjjt ros
foio, te a'Den nflr&t 'n xom / cn toaw& ' om niit onberfienp be*
t{jt-vn8Öenoftonbev-fropente toojben. s>doügch onfenï|eere bit
f0n ^Oupt/ feggljenbe: t©eeftooffe gïjp-licbenberepbt: toantbe
G °oc& **mcnffÖ60 fal tomen/aljï gfep't minft bent&en fult. <J5&elijc&
xn '^inte^aulwsfegiit : 9Mss een bief inbernatöt/ foofalfipto=t.T^5,
Uh^ J^aeroinfoube toeltoeureen «©euife banbe €l)jiftene men?
^eilf ,enen/battooojbe6en: Vig LATE:TBaecBt. ïöatmenmeeft
cltt alft comt te ftenmvbat bolgljt nu in b'natfte CapitcL
<%beöt om toeutïïcfjtelijrët te kmn.
^P Öebt/ oalberbermöerrigöfte3iefu/albïettenIanfV
tot op b fterf-bebbe bes^. aupj» V naeronfer allen falig*
OEPbtgftebojftenberlanght : toteenteer&cn/ bat bie ons»
JsjeefctoJ^^Öbts opperftmotftliggDen : ^oubtmpfoointo
ïf»»t/bm, r w e" °nber5i)fttlijru : bat it6 nemmermeer anbetf en
«anfooïdfeftemeuentoflie. «men.
p #j              Cap.
-ocr page 404-
'joi                        Chriftelijckcn Waerfeggher,
C. AP. LXXXVII.
Wat vvefcbtm' in s doods bejlae3met cleyner troofien bate-
Och jhadd'tckj'goedgedaenï Och hadd' ickj'quaedgheUten.
V^-^^sj. € menfrbe & nstuctïürb feet gbmcpgfit tot irt <*
WenrA gS jSgfc tofnffbem ilJaer/gljelijcb fictluttel pleegb te ïjf^
fondetvet- ^^ ^Utoclete tocnfcljcn oorb tnbingben bic toercrtigïJ«|r"
Iiftcomt're C§K^0/ 33" a al-feo ift t eene-macl tebergbeefé / te \amtöp]
ftctucn. fer^*-*^ t'gbmebatbcutbpig/ennietmeeromten^0yfn'
«©at tg met be fottm totjg 5iJn : ttte nemmcrmeer'"
ttjbtg / maet aï-tqbtsï bjoebt 3ijn aïft te fpabe ig. £>oo plcgïien ö*
ban $bjpgia te baren : bantoeIrbebattombatgbcmepnfy?ecs*
tooo?bt romt: Seiö fapiunt Phiyges: Wit ban #b?pgia 3ijn al-tijö"
tefyabetogg.
«En aen-gbefien battet be nteefte togfbepbt ioV WV/ <&><?»: ((00 W?
in b^egbinfel op be ttoeebe b?agbe gbtfept bebbrn) foo tfl; een upp
nemenbeonbebatfjtigbepbt/ baer op m ttjbto niet gfif nepftte ^5w a
ben. ©aerombjaegbtbebjagbc: 1©öMnen börl) ban toenffp'«
aïft tornt te ftetucn: enbe bat met rtepnber bate: toant betgbe»^
nebjrb alf-ban betre gberomen bs, t©e anttoocjbe fegbt/ atë b»*»*"
getfoon en naem banben benautobcn fteruenben menfr be:
Ocb,hadd'uk^t'goedt gbedaenl oih hadd' ükj'i\i*aedtgheUtth\
t©e menfe^e m o'boobts neobt itggljenbc/pepnft: en toenfebt oin M'
ïe faetben: tnaet al batbpin fgóebe pepft/ bat röittt bp-nae al-P*
fi» upt: ©at bp toel toilbe/tocl gbjïecft ïjebben / enbele bctrr ban w
Men facit êöebacn ïjeeft. Jfêaer bte ban cetft mepnt telecrcn ftetuen / aHt»11"
maereens boeniö/ bic is betbooït ♦ Cntft batljpfaelt/göeltjrb-mcn gbenttf*
om ai,in neït jc& nleegö tn bleeren / toanneet fal bp't betbeteren i Jl^e« Wr
t iteruen. mac,. mg. cfl ö'eerfte n^t ^ om Qtbt cn&e y,mr aj. rc0 tóent-»1'*
banfiemtebeurentoeïtebebentilenen«btut-ucn. #etiöecntof^
bet faetfee/bat be menfrbe nu minft om fuïebo nepft / en minft tr«c
toebeeft/baer ftp in t'ftemcn meeft om toenfrijen fal.OT-ban ft«DE'
«ten toel toillen / fÖcpbg&rte / t'ftcangbfte / en t'boïmattbfte l&e
aenbeerbt bebben / bat-men ter tocereït oft ineettigb tïoofter tno0 9
binben / oft in boer ben lefen» ©an foube men toel toiilen ^*zZ.
5art«sban alle mcnftöen bttftcbcn gbetor elt ïjebben / fienbc wt»'
reberften mibbel iss/om beut een falige boobt/let fabgbepM bg tt»*
toigbS leueng te göeraerben, jBacr / foo langöe alf men leert co
gbefonbt ijs/ foo beeft-men al lieuer metten rijebcn-bjeefien en im
tenberiojenfonetebommeten,
                                          ##
-ocr page 405-
Inania et sera ferm mokientivm vota
87-
Qualiterhïc c'aflïs onerahimus sethemVoüs-f
O pietas miti culta £oret:icelus omne perolum!
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               :=——
Qtufï-ce aiie phs l'J.me/Las,en vam'.recbme/J-u let-nier-deflrvk:
n hm Dïeuique n'ay-ü/Fuy Ie mal,et pleuje/D'auar alle drcnt-
-ocr page 406-
fi                         Chriftelijcken Waerfcggher.                        joj
«tó#aïaatnïjetljeprbantTjoIcfe «Öobtofagïjïtggfien/ bieïjem #**.»?•
^n conincn 25aïac toilbeboen betbloecaen: ter contrarie fepbe öp:
c&/ oft mpn fteïc met be boobt ber raötbecrbigbe en öeplige mens
*4Jen ban gier berffötpben mcgfcte:<£n oft <0obt gaue öatmtnrups
«tftemetjjetuptetfte banbefulrfee gfiehjcB toare! nibm toenfeïjt
«öcfj ben albcr-booften menfebe: €>cft oft kb fteruen mogfct gljelijcK
^ooötg Binberen en brienben ftmten! <£n/oft mijn fiele met bacr-lie*
*** Utlt gaen mogljte! Jfêaer luttel leuen foo / aio be bepligben Ie?
jen* $ocl)tano b'eenbolgftt b'anber: fulrfe leuen fulcne boobt. ï©eï
lci^n boet toel fteruen.
mt regl)t ,§>. Sdugufttin feer toeï: 5|p en tan niet nuaïgrii fteruen/ a^a. **
"«ujelgïjeiejft beeft: ennautoehjc&ranbptoelfterant/biequanjrB «ww
2ceftJ)eeft. tl&acromfepbebebjagljcrweft^^Tè^.] ï©ant chr#-
P*jc& bet fcaet ijs/ batter öopeban faligbepbt isV foo langbe alg be
liilh & llcÖaem isY totten letften fnicae toe: alfoo ooca ift feer fojge=
J** enbe onfe&er/oft epnbe goebt toetbt oft niet / b'toelca foo inben
Sak«gbeftelttoojbt.
te^etnoojbenaer aen t'crupg beaeerenbe/geeft ben mcufrïje moebt £«<•• **•
een rtepn-mocbigöepbt en toan-ïjoye: maetbattop maerban
Uj n fuicBen en ïefen/ bat leert ong / bat top onsS niet te feer on b Ie=
tot^öerftouten / oftenbetiontoen : maerbat top oaoin tybtg
tie & °öt &eercn» Want/al ?tjn top berfefeert/ bat ons <6obt in gta*
fy»^tfa»gf)enfal/alO'top't (oocainb'upterfte) met goeberberten
banr *WoecBem 3©p en 3ijn noebtang niet berfenat / bat top alk
3du" "^Joojltjcït berouto en leebtfcbao bebbé fullen.mint/foo Jbinte
^^«Öttrcertoelfegfit: «Pefonbaertoojbtmet bitrctötbcerbigg Au&fii
Oenrr Üan ^oi,eeftcaft/Dat ÖP in t'fteruen frjng felfg niet en gbc?
«it/trie feinnen fijn lenen <6obt beeft bergbeten ♦
H£RTau foo toenfefjt-men met tlepnber bate/batmen ben beur-lebe?
ttemt öt m 8tat^ beter toacr§abbegbenomen.€nbebinnen bien en
bainxtn teïCjs niet toel toaer / t'göene bat bien bjoeuen uao en ftaet
<$0h**^voorboo}lgf& en noobelgta toare: enbe foo fterft-men/
b'p.;,t .tt/&°*: en ooca bte arme fiele/ bie'tahncet beweren/ met
wetubJiS(jttturen.
<®ï)ebefct tot beüjtjömöïjemömupterfteti
nooDtDWböüötiS,
'| toiïben aïtoelötpligbltjtftgbeleeft^ebben/alftcomttc
^«eruen / enbe top $ijn weeft al met be btoafe maegïjben te
»uabe toijjs: ®aerom/o ï^eere/ göceft mp be gratie/ fulrng
ttïios^ nu mceft te fcoen/algien in ffteruen »neeft moght toenfcQen
ïö«oaent«ïjebben, »men»
Gap,.
-ocr page 407-
j»4                       ChriftelijckenWaerfeggher.
Caf. txxxviii.
Seght eens: vviefterfternoo3abnude Doodt aen-cocmft
VViensconfcienüefnooJoemfelfmet recht verdoemt.
f**&fZ&& mueriticfc te fjne&en/be boobt & ïjrt fcïjjooindijf 6ft* A
<*■»>».*. v^^f^^f bat-menbmbt: SfilfooSfinftotekgfcgïjt: Mors ma**"
£'Wr'            Aï)l <Wf omniü eft terribile : <©e bOObtté ï)tt babaerlgf»*
«: y,         sJiW W fte ban alle biugïjen. <£nbie£ aen-gaenbc/niemanb?
d«Ss ^w gMenfoubegljeernc fteruen. 3Mtt mirag Ijeeft oof*
^" €ï)?iftu0 gïjrbencbrjbt be *>one <6ebtg uptter nattf'
tcntègljenbe boobt ïjem göefrfftoomt: ö todtfee aïlelmenbf txt&
turen göemepn té/alft romt te fteruetu Mature ftrijbt altnbtjste^ett
be boobt/ afó tegïjen ïjaren meeftcn enlcften bpanbt.
JBacr bc b?agïje ett fmt&t ban fultfc nop dertien niet / b'toelcB &e
Jiatnreoorftmb'alberDepIigljftemenfcïjcntoerrïit: tae/ (batim**
CS) b tortelt oor 6 t'famen met geerne fteruen rnben feïuen menCrfje ^
bonben too?bt: ateupt-neineïtithmonfen^eeret aen-ftenbebe$^
ture/nop: (omfoo te feggïjen) enaen-iïenbe beteben/en bol-maen^
ten toiïle/göeerne. ©an/bebjagïje 10 tetoerftaen ban be gljene/ö^ £
niet beur't tegïjen-ftaen ban Mature / maer upt aï ïjaer berftanöt **
toilIe/nop fteruen: entoanbeboobtncp^oo^enfpjefeen. ^efein^
ber manieren ïjaerQttberbulbtgljepbt en ttuftrooftigljepbt tooit*'1'
en te Bennen gljeuen/ a&be boobt comt. sjDatwalgfpgijctood^
batter om algaet/en ratte bom & 3S5e wïfKeücttfyt ^eneta/att»^
Seiteta. q te dementem , •& oblitum fragilitatis tuae, il tune times mortefl1'
quum tonat.S 4£ bulïe enupt-finnigï} mcnfci)c/aï0 g§p 3gt/ en vW^
fyoofljcpbt luttel aerfbacötigö / iftbatgöp aïf-ban eerft be boot>i
l)jeeft/aï0fpbcgöinttebonberen/ «ntebjepg^m. IBiemnbt Ï)*11*
foo gïjdtett/alft moet gljeftojacn 5tjn? enbe aI0 bic bitter note irw*j
gïjetraerïittoojben/J^anöDoo^befegftt: l©iett0Confctentiep&
xJe<*».}. feluentoctboemt. «©öeïgefe^^anfeggt: Sireprehenderitnosc0*
noftram: 3!ft bat ong ïjerte ons berifpt/en tojoegïjt ban guaebt.
Confcicu- 50e€onfrientie/ & bat innige UHoegijen bekerren / ö'»**!
£,c'         tf5obtdcSmmeTc9eingöepïantöecft/totfelterenonbaröo^^
g0etupgöeni0/foo1ïangoebtal04)anquaebt / fulcE0atëi«w*rtJ:*
boebt: beur be fcenniffe bie ïjp Ijeeft om t'goebt ban t'quaebt f&xift
>atne/.4.
ftgcpöcn. ©it ïjeeft <6obt aen <£ain beur- gfteïept enbe gïjeö?* / »»
b'6egömfdbe0^eereït0/al0öpbegofte (metleelijcft rott**^,:,
firn) be ontruftöepbt fijnberronfeientietefeennente gfieuen. WJJJ
ÖP<6obe niet ban b btfte/afemeïrgnmöjoeber/geoftertcriöfl^J
-ocr page 408-
MoRTEM TIMET, QVEM. TERRET CoNSCIENTIA. 88
xl1^ £auidU5 Mortis recipit IltBpectore fêrrum
^-onlcia mens Jrelerum merito quem deuouetOrco
5T~
l^i*^ « mwöfi^ Z*- iowi? auJitvplL-e / -Ak dernier resftrrt..
-ocr page 409-
^.                  Chrntelijcken "Wacriêggher.                        ^05
y beur ütïc&gbeurOBobt niet cntfangbbaÊtattoaïf: £00 fepbe
^ öa« <©obttotbem: 3©aerom3i)tgbpfoogbefl:oo2t/CanW enbe
actom 3i)t gbp foo ftoact-mocbigb/CRbe foo bjocf- finnigb ^ ^oet
£jj*)1,el/ fultgbp niet oocït toe! hebben ^ marr/ifl; bat qïjp qu&zïtt
^t/foo faï tcïftouötbfonbebbebangbcn/enban binnen to?oegcn.
«aec ij gfrcnepgbtbepbt (ftpt bp)fal b onber-tooj£cn toefen: en gbp
r^r magljt en öcctfchappue ouer ïjefaben.
^J©it beiflaat belBnfe-man feet toel met ftfjoon gbeujcbenifTcn.
rpoiuit tibi aquam & ignem : ad quod Yolueris, porrige manum Ecdi. 15.
tj^: <6obt ïjeeft b toater en biet beur-gbeftelt: ftebt b öanbt nvt /
^ ÖCt gïjenei3atÜÖCÏicft* 3|tem: Anrehominévita8cmors:bonum
ïtif1^-m: ^uoc* P^acuerit Cl dabitur illx: ©eut ben menfrbe ftactïjet
Jiefr?^"1 öc boobt: fgoebt eii t'cjwaebt: ïjem faï ggcfcbifben/ bat Ijp
fcen ** ^£ &ra"«» gbruenbe met befe tooojben/ be intoenbigijc
otih11^ bet confttentie: beur be toelrbf/be menfrbe goebt en quaebt
li0 j*-fcÖepben tan: al oft bP baer beur fijn oogben biet en toater/ be
Weft^en • ^®et cenmoor^ tconrabe/ beutbcfemaniere ban
& een ' öen ^9*" bJiüebanben nicnfcfje/ beur toelr&en bp bjijeïgrb
^oft b'anbcrberbièfen magb/ etïb anber bertoo$em
tn wf*e.*an fquaebt berbofen beeft in fijn Ie uen / baer ÖP be magbt
bie i^Sfiepbt babbe/ fgoebt te berbiefén en te boen: bieng confeientie
Gju fa abr bem ban binnen/bat bp quabjeb gbebaen beeft:/en bat
tomt C^Cl1 owet fulf&0 qualgcb ftaen : eii baeromnop aen t'fteruen
fpe * ^itfept£>. 3;anc«5ulbe-monbt/aIbué: Mori timet.qui non chryfi/t,
bjiaj,t»VlUcrepoftmoaem; v©ien bjeeft beni tegen t'fteruê/bie b'eetts
Een5?iEUeu/naer be boobt/niet en booot te bertoeruen. 43eïtjr6 oceft
tentj^biel toetenbe bat bp begalgbe berbient beeft/en bat be fen?
herten0 fleum^ :/ bpfrhfpbtmetb£oef bepbt/ enfebioomenbeg
Baet ^Pt öt SbebangbeiiuTe / toeltoctenbe bat bp ter galgbe-toaert
tie/vj* J^°°fegbtbet©nTe-man: €enberoerbeeHcntraftetonfcienf Sa?' »7«
£1 ^^«"fbtal-tnbtist'fiuacbtitt.
^aW ? ^^Öjoombe ïjemtegbent'fteruen /%ag be tonincb ban 1. R<s-» 5-
6pj fe» r r"C ^amueï ö£Ut ^obtgi gbebobt bcbe booben. 3©at fept Bitter
Upt ble rt*)ut,'&cbe m beefbe/emf-beeïstoan bcttigbepbt/maer meeft 'cheyden.
fatji Émangft/feertammeïlóc&mpenb£/aïbug: Siccinefepa-
tooisif* 1"ors' ^rb/arb/ bitter boobt! moetterfoo gbefrbcpben
SftB ml» ^>0° bacren fp/ öie Öter Öacr teÖa«» m«t befm betten %*
È ^ ttaen ^^ÏJacr fie,c ban Öongö" laten ftcrucn/nocb gb«n aföt
6inne m- tan 5ön fp fcer otitftElt afó be b oobt romt: gbelijcb be
Qatt/nT0^1efcÖïfPfn fparteUngematcbt/alf-menberbanbt aen
' °m be ftrote af te fteben: «2n göebjib bet bercfeen aïf-ban groo=
q              ten
-ocr page 410-
ten tiet en mtffiaa* maecBt/alf men metten meffe ou be fieïe fit i W
berg bertet in fijn bupligljcpbt. i^ct feltte berfterrut be t©i)fe-man/ fi
Exii.ï. fcgggenbe: <B boobt/ijoe bitter te b gïjebentfeeniffe/benntenfcSf/0^ ^
bjcbe en tufte mfijn goebingoen neemt! bat te: bie out'gpene bat ï)t#
nae-bolgljtnietenbenc&t : maerbergïjeet i)em / in tgbtïijcécb^
ma&fltitfiycpbt.
                                                                 't,
Die leeft, $u mogljt ieman&t bjagfien/ fjoe't moet berftaen too?bcn / *&l
magh ho- ffmanötg confcientie ficm feluen bcrboemt, ^e toeten / oft oot& &
psD' manbtin foo quaben ftaet mogljt toefen/bat Ijp noel) leuenbe/ fo*
moeten oft mogïjcn ben moebt berlojen gyeuen i %n gïjeenber nW
nieren» IQDant fefcerbcr/ bar.-men ban Ijet trj&dtjeKïeuen fegljt/09*
gfiemepnfvjedi-tooojbt : Dumfpiro,fpero: bat te/211 fooIangF
ateicfe afem ïjebbe/foo langlje iffer Dope ban te betomen / en te 0f
nefen. ^efeerbcr^feggfi'icajmagij-men bit berftaen/ban b'ïeuen &£■
fide / ei'i ban b'eeutoigl) leuen, ï©antfoo langlje ate be fiele in & fj'
cijaein te/ foo langge en moct-men ben moebt niet berlojen 0DfUv*
^oetodbattetfojgöehjrBte/enfeerfottelijcHgöebaen / ateöem^
manbt op fulc&iöberlaet: en fnn fiele (om be toaedjcpbt te fcggfi^
aen eenen fijben bjaebt oner be muple bet yeïlen ïjangljt» JBaec b^
berboemt be Confcientie ben tnenfcije ( foo top bouen gfjefept W'
ben) ate ÖP Öemin quaeben ftaet binbt / al en toaet't maet ban f*'
boob-fonbe/nopt toel göebiedjt / en bouen bien göcen toaerarijt«P
leebfröap ye&benbe/nocb toille ban biecl)ten/oocB al geeft Ijptgiï *'
bequamigbepbt.
                                                                f ,
Bed* lib.u 2Wbu0 leeft-men ban eenen tbd man beg continuo ban &$**,
üijt. Angi.
ïanbt/ bte altij&ts toecïteloofdijcS gïideeft öebuenbe / en banbf» ^
"*•' *' nincft bicu-mad bermaent 3gnbe tot biecïjten / altrjbtg tyt-fcW
feggyenbe: 3,cb fal notl) bp tijbe penitentie boen. <£n ate bp nu nteC
fictfite göeballen toaoVenbanben feluen couinen/fijncn ï)cae/nnf 1
toarf bermaent/foofept &p alf- ban: 3e 6 fal mp bietyten/ate ü* ^L
fal toefen: toant/bebe iel» iftt nu/men foube feggïjen/bat itfi mp Wt
biecyt yabbe ombaticu mepnbe teftnuen.tOe boobt nu naet««n ^
eiiypnocï) eensbanbcnrorimtfi torïmaentjrjnbe / bit^exnU^1^
ïjabbe/ foo gaf ftp beur anttooojbe: -Ctenu te fuabe:üaet mp' >•*
b?eben/en en quelt mp nitt meer/itft l)cbt quacöt gljenoegü • ^ fll/
be boobt ou be lippen toaovfoo fagö ÖP be boofe göctften aen c0'n:L
ben eenen aen t'yoofbt/benanberen aen beboeten/ate be ^enD3j/
fiele met nferen öaetuen uipt ïjct licgaem trccftenbe: tot een tee5^-y
bat fuïcöe nop ftmten / enbe bat be fiele nop ban baer fcöepbt tX\z^
Jupft: tod fienbe toaer fp baeren moet: enbe l)p te foo to*wnetu
pftiftojuen.
                                                                   «.tf
€iibe toat ift bocö / bat ben menfcöe foo berbaeft roJief8Ser»/
-ocr page 411-
¥t.                   ChriftelijckenWaerfegghcr.                        %ej
* «mien/efi foo ontftelt ? ©at boet bie ronfrientie f cfi ftaet bet foits
Öi: Confcientia deli&orum eft maxima omnium affli&ionuimfegïjt Cregor.i» 7.
&'PltÜ0im$, €enquaberonfrientie/ b'aïbtt-nucftequeïlmgfjepfaLP«nh.
^»9ben. (STttfrooorfe / c»njnï|cpbenftl)e/ enttoegfiljitrinnict
Wt6gs/ajji i)pfcpbc: Magnaeft conicientiae vis,in vtramque partem: cknopre
, nec timeant,qui nihil commiferunt : Scpeenam femper ante ocu- MiUn*.
J^erfari.putent, qui peccaucrint : ^Beconfrientieisstoangrooter
[^Öt/ cuer btpbz fgbsat: foo bat fp niet en bjeefen/bic niet gijebacn
* yefabtn : entercontrarien/ bic ^actbeftplbigljt Bennen/bit Ijeb;
ö* altgets ben gteutocï/fr&oom/en tojmentrn beur oogfttn.
*&nt mepnen top anbers/bat bien bajeeben en ongebur l)ten tpjan TU\g.fn*
nïa^^/fioomff fjc fcepfer/foo aï-tijbts berbaert toajj/ bat ÖP oocn/ »•?■ <*'*•
X y0noerbe oftburcinbc(gï)chjtB be fembercnnkgJjcn) fijn ïjoofbt £fX.
' J,' "'öebbc/oft enber t tuffen bctbcrgSjbc ban angfre^ baat btbtt |jem vrtcre. *
I"«trg/ban bc te?oegöenbc «mfrientie / tan fijn boog en frïjanbigj)
«ten? al fijnen tytBbom/ to)nUjfr!}fpbt/oitir-toüïigïjepbt/fttitne
5*r&t/batelbe m glorie / en toaren al te famen niet tnagijtigl)/ ï)cm
J'^Jeefe te benemen. <Ên bat ift/ bat-men ban fultBe ghemepnes
s«t frgïjt / bic foo ontruft enbe ontfteït 3511 ban binnen/ bat fp oocfe
"'i buptcn bol beroerte 3ijn : ^etft|)t)nt/batï)unbeboobtiaegïjt:
«öcitjcö cain/ baieng ongöerufte tonfrientte oocfc ö'Iicïjattti uptbaen?
Stfe bebe ff fmbben en beuen.
v*«p.tracbt:\»atremcbie^l©atfoKbetnenaïgfjectenbaeraenijan?Rae<!t on»
§{J tt < alf- men foo g|)£ &<& te / ^aere get met goubt oft ggelbt om * vre' ^
tgr^11 J^aer/t'iobeterintrjbtisaenbcntocïteltebetercn.^efonbe c e
jj^Ö^bjen/oftemmcrjSbcfonbetebJeeren / bie be f onfrientie foo
t'lim enile ont6£*rt / a& oft-tnen een fenagïjcnbe ferment binnen in
fo^ebabbc/foD't€^tftu0octBnemt. Jfêenfiet/alericmanbttian
Öecft/ nSbetoo?mte in eenigïje ïjolï)£pbt en rotïjtpbt bet tanben
fgn l: a* en baaert maer een: ïjet maerat bien menfeö rafenbeeft upt
ftfemnn?n iïan^3ue : toatmcitfjet gljecrielber fonbenin beton*
fttt?emactBen 1 ©aerom/gijeïijtfe-menfnlfj&ebjopn&enömet
ïfepottf r00t6 toegt upt tc bom ^Bftw/aï- too moetmen met be bitter?
«tor,^ECï,EnitentK enbieeftte/ bequellenbe f onfrientie ban fultfc
aSÖÖequelquijtmaetöÉn»
«fcöeöeöt tesöen ttë ijöel ineefe öeg *oobt&
<?n-pjefien bat be Confrientie niet en fterft/enbe tra feScr*
Igcb be boobt moet fmaet Ben: maetfet/o ^eew/bat icB mp
j nu foo naec ïjaer bujoegïjen boegïjen magö / bat fp mp tn=
jl|^ ben upterften noobt niet tcgïjen en ftae / noeb en beftoJart*
q 9              Ga?.
-ocr page 412-
}o8                       Chriftcüjcken Waerfeggher.
C A P. L X X X I X.
Wie jlerft met blijden moedt, ten aller f toets en tijden2.
Wiens Confctentiegoedtjiem doet in Godt verblijden-
saüghftei- j^*>"^\9 ^t0ö«ieöatm£'beur-gamöeCapitrigöefept^/öfl!|
uen, bhjde WNT' Js nop te fteruen / batfaloorfe bit feeröelpen bewïs*etu,
d«uen. >Jm^5^\ toant (foo beut-ftpt is) om natucrlijcBte fnjeben/t 'a£
jgW -fW ne bat ïeeft/enfiterft niet gijeeren: maetmbcfetegfie^
Gy^J^ tooojbigftebjagbe/beutbattooojbt r.gbfer<?» ] wet e,
Viccïtaett /niet alleen / bit met £>. ^autoeïiö teenfeben en bcgfteetf1*
ontbonbentetoojben/enmetCbiifto te toefen : maeroorb alle»%
gfiene/ bie betepbt en boï-beetbigh 3tjn te fteruen/ alft <©obe foo fo«^
bebeïieuen: berepbtooc&nocbteleuen/ alft foo fijnen toiüetoaetf'
gfieltjrb■£>♦ JBattinug fepbe totten ^eere: Domine.fi adhuc pofÜI
S.Mmim. tuo fum neceflarius;non reculb laborem.: SllgofthpfegghenWii0^
Scfe bibbt om fteruen: toant het mp foo beter toaere: maer/o ^e^
magbichb in mijnen etiennaeftennoth eenighen bienftboen/ if»e
ontfie mp ben atbcpbt niet»
                                                  t(
Du/men toinbt fomtijbtjs menfeben / bit fxbtjnen nacr be boo&t* Q
berlangben: maet ahï bie comt/ban foecfeen fp alupt-ftel/ enbe b£
toaghen te bïtjuen mennen/met norh te ïeuen. ^mïcfee 3tjn te 0*^1
Ren bp eenen gangfier/ bie fijn nacfe öeur bermoebthepbt baer bei^
toierp / en beur een bernopen fp feluen boobt toenfcïjte / ahï woe^
3tjnbe/ban fulcfe een toerbjtcttgö arbepbeltjcS leuen: macr atë nw ö
boobt guam/fegghenöe: £>iet/hier ben \&: ghp hebt mp gheroepflj'
31ae vk/ fept bp/ 3,cü bibbW ïjeïpt mp toat bit patb op-nemen/09
ith in mijnen toegh magh boojt-gaeh»
l&ommigfie 3ün ootït te feer berbaert tegben be boobt: met m#v
berbangtghepbtenangft/ban't eengoebt Chiiftenmenfrhe tod»*l
taemt. ©aetom toaer het bicfc-maei beur bbéfte ghéraben/nofÖJ*
feer berlangben om fteruen/ norh ooth te feer beangft baer in brn*11'
bolghenbe bet bermaen ban eenen $oete/ bie aïb«# feght:
Martiaüib.            Summumnecmetuasdiem,necoptes:                             
jo.ipi- «enbjeeftbmftcrf-baghniettefcet: norhentoenfcbtre«oocSn'c**/
gram. 41. feet 0Wt ^n, ftetf-bagh ie" toel tebjeefen: maertfi fulcfcet W^Z,
öat-men upt bit b jeefe/ban te beuten leere fterüen/eett comt te »*£
uen, <ên foo ghebeurt bet gbemepneïijtè / bat be ghene / bit op »
maniere in tijbtjö baer in befaben en beïbjgbt 3ijn / ootfc gheerne **
biijbelijta met gheruftbepbt Iteruen/aïfter toe tornt ♦ 4?n toat toon^
bet iM toant Jp öebben al ïcuenbe ïeeren (tenten: enbe jijn toa^?Sfc
-ocr page 413-
Quem ne<j concutient inopina pericula leti f
Contcia cui Yïrtus mentexn dulcedinis explet.
Queïïe ameeflJtJêure/Quc la dmaere hnm/LuyjftJeföuhaV.
Quipar lïnnocence/DeJa. confdmce/Teut viure dehmt.
-ocr page 414-
É... »                  Chriftelijckcn Waerfeggher.                        509
tlö« gïjeftojuen/ eer be boobt quam:boIgöenbe bat berfften:
Difce mori.morirara caro,moriare priufquam.
*© 3ÖP fteruelijf&bleeftï)! fiet/ gijp bebetft.
ö ^aerom/lieert fteruen/al eer gï)pfterft.
S>oo boenbe / tornt men gieren en gïjcrufteïtjrlt tnben $eere te
^ "eM:b'toekfeoor6 ^>eneca/€öjifteïii)c6fjjjenenbe/t'onfen pjouo?
a, T?"betnpgl)t: Venientcnjnemohilarismortcmrecipir, niliqui Senecaepifi.
bel & ^ ^iu corDP°^uerit: $iemanbt en ontfangI)t be booötblij* 3o.
teeh* ^ fp comt/öan öie Ö£Ul taan tangöe te beuren/bacr toe glje?
t^8Öemaet6t enbe gïjeftelt ïjeeft» «©aerom göceft öp oocn eibers
Op .^UiS: Quia incertum eft,quo loco te mors expe&et; tu illam Semat epijf.
bonh ° exPe<aa:m battetb onfefcer is/tertoat yïaetfe batb be l6-
^ oötberïaacïjt: bertoarötfegfipfelue/ten allen plaetfcn. ©atijS
c ~ ?^«ltefeggl)en/ afë/ Cfciftelijtu gt?ef»£oaen / baet en ig niet
fints c ^btjs feïtet/oft gï)p enmoggt fternen: baerom/toeeft on b
» refi 5öt aItÖö^ öereeöt'                        -
^i-ioo boet ben gljenen/baer be ftnttooojbe af foefel: te toeten/
ftjttens confcientie gein boet berbltjben. bat i$/bit in fijn conftientie
Itoïïy^Dcfii* en binbt / bat tegïjen <6obt is/aïjs ftp't al toel ouer*
£'*iIgNt bit fententie beg Conincïtg ©auib: ï©an en fal ir 6 p/«i. 11 s.
t\jj j-c Y^Baemt toojben/afó icn alle tttoe gljeboben ouer-fien fal.<©n;
Wh / fiet & een groote b^eugöbt beg ijerten / als iemanbt in
tier» * ^Seboben/alg in eenen fpiegïjel/ öet aenfrïiijn fijnbet tonfriett?
#eS|eIenbe/gfteen fonberlingye blecfee ban fonbe en binbt
^ «ei & een tonicimtit/ is een toaerarïjtigö gï>ecftelij&ï|ieruralem:
&Pöa ^c9SÖm^' Vifiopacis:«l?enaenfcöoutoenbeibjebe:toant
UCn aer $tP8 en b jcbe binbt jnet <6obt: en foo upt fnlcSö/met tp ïth
8l)niÉMCn met fÖnen naeften* ^^ ^ be bjcbe / hit ons be toecrelt niet r»*». h-
ftelen -m Can: maer Ö'É ^ÖJtftwö/bolgöenbe be belofte tot fijn %o*
be -m^tot önjs SDebaen/ig gïjeitenbe enbe iatenbe. 30aer af fy^est
*lbiiive^?ïan/ftetberbltjben banfulcfeeConfcientie bctupgïjenbe/
^oioft ;;en8öerultl)erte/ isalSeengöebuerigDeblijbemaeltijbr. pm. ij.
leJ^ t'gtoot betfterrfcen/bes ^. %oftelS #anlt / albus fpje*
^oifpit if,1 ^ niet aIIcen bebltjbfcöaponfer petten / maeroocfc onfe t. c«r.r.
foovm £ m/^rt göetupgöeniö ban onfe Confrientie ♦ «©"toelcfie
è fcfitph Öeeft/bie ïjeeft oo:faerfee/ om göeemeban befe toeerelt te
^em^LtoantÖPf«t(omtTcggï)en0) met ^>. ^>teuen ben Dernel^.7.
^>oohT*r ev möeceebtftaen f omöeminfuHtncuet'ontfangöen.
toejrt,7fuIt6 «" menfröe/ be boobt aen-fiet ató een poojte / beur
Jantr;ÖPtotbiefaligöeltabtin-ganc6öeeft / oaetfipalfgnleuen
fta/cfi an:SÖerepftöecft/ombaertoeeen0tecomen : enmet£lm>
Kn wie fnne goebebjienbeninber eeutoigljepbt teberblijben.
-ocr page 415-
; i o                       Cbriftelij eken Waerfegghen
£>uk&emmenfcïje en ftetft nut alleen gijeeren/ tttflfti«ctrfrt#
patientietetoeten Hellen/ alftnor!) Iangft,etteItuenig. <®itHW*'
A«*«ft- /«- ï^.lLecraet £>.3ïugu{tnn feet bctegöcltjefi/albus: *>oo toie mening
pcrEpifi. oinomboubenteUJojöeH/cn met Cftjilto te toefen/ biemftetftnItï
paticntchjcB/maerfijS Ijem een patientie norï) te blijuen leumren ÏJ1>
fterft Ï)cu0!)flgt&enbenuaer&elgr&.€ii metteben : toant/göriijf!'
CtpUtmi. ren aiïbcifept: ïtëiefettbc bcttjbchjrüe boobtontfien/ oft nictgötf1'
ne fteruen/toien b'eeuteiglj lenen bdooft tooibt te eruen^
Eccii.41. 'Cotfulruentocrbt toanbenltëijfe-man göefept : CKfyceftt**
boobtgoc^bcduiet, 3tl^ oft Esp fröfjïjrn teiiöc: IBatfaïbbeboo&t
ramen göcfeijabcn.^p falb baubcr tecerdt cp-nemen/en ten IjtM®
leueren/bacr gïjp anbetö ncnunermeer g|)a-acefeen en contv ban bfy,J
ïjaer ïjanben en Imlpc.tBcut fulcfciö toaft/ ban ben Ijepïtgïjen ïjeremF
Bieron. in |M|ilarionfepbe/alo öp n« imam teftevuen / en gïKbodbe bat&&
*ka s.Hi- ture$aertcgl)enbebeobtfd)joombc/ (fco ^iutcïjuronpmus'o1^
Umm' bit befeï)?iift)foc fpjafc Ijp fijn fiefe am/tn ftpbe: <£act uvt/Mist W&
bvl gaet «pt/ o mrjn fide/toat ttoij telt gijp te fdjtpbcn 1 gijp tyW W
nae t'fcuentigl) iacren Cïjjtfto gïjcbietit/ en bjedt gijp be boebt?
MMth.i6. ^it'jj öan ben ftaet ban fccfer faecne/foo (HijiiRm ftpbe: c'bleeffy
fënanrn. benaturefrïj^oötnttegljrnbcboobt: «taetbenggeeft^
rïoecö.<£n be goebe gerufte f onfeimtie/macrf»t bat be menfrije m**
blrjbfcljap / en groot ber|jettgl)en/ben ftrad bejöboobtjïontfangïF
abs ben flrutel / bie Ijcmbe pookte en ben in- ganrn beg ïjtmrïjö opf,t
boet. <0c|)/Ijoe contrarie igbmftaEt/öer gfiener bienptong^fftf^
ïjepbt bcr £onfrientie/ben aen-toal btë boobtg/ met angft en trijp0"
roclijcfte bucJ)tingïjc3ijn bertoarijtenöeï foo top in t'bcmvleben •£*'
pitclgjjefeptljcbben. a©aertcetc6ï)tcr nocö een exempel toerfjalfl1
toil/ op bat ttoeecontrarie / en foo feer berfirtjepben bingljen/ bpt0!i
gï>eftclt3ijnbcy been ben anberen te bctri* betelaren»                   , .
Oregor.iiA- MtuIcdtbp^>.<6jego?mjöbaneenni<TI)?pfao?uijSggenaeint/bic f
in Di*iog. fmtotfl}ie aerDfcï)cpbr/en boofJ&tpW: genepggt toag/ fonber ecnip
slhtoóme. Arijtcr-bencfienfcanflemen/totbattcr onberfiengtoecwam.tpeuw r
Jijckewm- ïjaeftelgcutn fietfetebaHébe/enferitonbt euet-toónen toefenbe/fagP u
i>d. jbeuoofe geeften aencomen/en om tïcerfte nae be fiel Ipeuréen toacfrf
ten/ en alp begjjhmenbe bit uptten ïijuc te treeïten: b todcu epfeïfl**
IpeeKtaöeï en aen-baï/I)p «iet eonncnbe berbjagScn/aeerbe Ijew nn
op b'eenfijbe / nu op b'anber fijbe ban b'btbbt/ tn en roftefe niet &&
tomen / toat Jp maeefite ♦ ^>oo begoft Ijp fcöjoomeïijeït te roep<^
naerfijnenfone/een iSeligieiwt: Maxime^curretMaxime.curre.-^a**
WamW loopt/ JBarime:|l)a3t:ime. fpeebt b/comt/en ftaet mp i^JJ
oefen mijnen wpterftcn noobt: ^ulpe/^ulpe. Jfföaer/ epïacï/ g&*V
»nen&öen en tonnen gem Ijdpen/bte fp feiuea berïaet.^? *m/iitzZ
-ocr page 416-
bart^-r, * v CMfteIiicken Wacrfegghcr.                     ju
ïiêh * • ^ ye ban mmh$m m toa*te bertoatfiten / tfi bat fps
*öenalm rronbeftaenbt/ bebpanben niet en fagtjen/notfi gent
»ncl)elpen ettcoOteti: foo riep ï>p norfi, beel emelijrfiav en feljjicfelijcs
c C/tot öie bupuelen/ bte gein foo bappct aen- birfcn/albuis: Indu-
'^vel vfquemanè:inducias,vel vfquemanè: <©ri)/orb! beftanbt/
n^J?0*tottcn «wjgöen-ftonM: beftanbt totten mojgben-ftonbt:
Ptftcl/ en bcrlangïjen ban bat bctftraHgöenbafoerRwtbe/ten mins
«t tot bat ben mojgfictt itonbt aen-quaïne ♦ €n foo gaf fop fijnen
ÏÏ?ten en *»»ftwoften gfiecft
liei faI^em t,an foD°$ §a ^foberïaten/entotjg5tjn* <Ciï niet
ïnTec nt alber manieren focm foo ftdlen / bat fop gftceien ftertte/alft
Hinet^ moet toefen^ £>aligfo ig ftp/bie alf-ban/mct JBopfeg/gfoe= Heughe-
a»""ffbltjtfi on ben bctgft beu gtocter gfoenabcn <6obtg cïimme / mhickfter-
sntetttE^ftoojjöenbergDbanCaluarien / ombaertcfteruen.uen-
teS f^aife <i5ot,t töt J^opf1*' ^ umt °P Den ftei'öll ^barim/ (bat is-Dc*. j*.
n Deuc-iijbt te feggben)en fterft baer.^oo Icggfoen fp foaet fooofbt
^retuftnebei:/ bie foicrin gcebet couftieutie gljeteeft foebben. Wiz
biet öflf l aen/oft &^z &QM& Hcue ï|ipligÖ«i 5tjn foo gfocfto?uen/
j, j flïierufttjepbt enbltjbfcfoap^e JBattelaerg/tScbtlouenbe enbe
rerftt mïïe: aubete/albibbenbe/oorïtcp founïmien/ metupt-gfoe*
i,^ tmSanben/ai0^>.i0attlnjSeerfteï|eremiit: anöerealfpjeaens
3tfe * Bjfinuss bifffoop ban jfturrien/feggfocnbe: Venio,venior
0n rc°nie/irn come. ^p fagfo £>inte #eetcr en £>inteIdaiiïusS/ bte
e,-t *p,n quanten. ^>.l^ierot.pmuiSbebefpfeIuenter aerbenleggen/
«net eenen facft berfien: ftem totter boobt als» tot ruftc boegljenbe*
nelf l,8uftiin aï lefenbe be fcuen $falmen ban penitentie / met tras
biofi U roub3e/enbanblijbfrl)ap/totfnneni|eeietrecïtébe. .ê.Stm*
^t '"Stt»etupt-gfoerecuten armen /naet bat foptfocpligft #»acta=
b^ |?ntfftng{jenl)abbe.ïjct üJeltKbebcur-göeuocinbeooc&nietett
«mr ^•irtaoofewsbebe ftemopbm blooten bloer leggfoen/
htmï! lCnctft toa" "P*bc biepfte ootmoebigftfpbt totten hoogfocn
Uen "ter*Pnben. t©at bullen top meerber gfoetoilögfoepbt in t'fter*
5aen j «*? als met £♦ ^an ^«angfbfte leucnbe in ftjnss fclfö graf
in h» s bouen flI onfen faliglj-maecuer/ ftem gfjetoilligöliifn tot
«ooobtbegfifuenj
^- Jp fiebt/o ^eere 3efu «Cftiifte / b gftetoilligölijrb ter boobt
^ be ge uen/en biefelucfcettoonnen / op bat top onss üa bie niet
beb jeefen en fcuben: gfteeit mp be üeutficötigöepbt/niet om
htr >. ^B^bteberfrbjirBttetoefen/maetommptotöietocUe
"«epben/alft tornt ban ijier te febepben, Slimen,
Ca?,
-ocr page 417-
ju                      ChriftelijckcnWacrfeggher.
C A P. X C.
Wiens fel te Gode gaet^en t'Rijckjles hemels erft}
Die bier in goeden ftaet3en in Godts gratiefierft.
Deur de V*,-*?*^^ $tter totnorbtcc gbtfcrttè / bebooöt aen-gaenö^
doodt ten ((cd ^Xtöatijsai.tetfrftaeïvbteupt-gficttoteniöatïjs/totöa^
hemd. ^^.~ 'mv toe/fonber fteruen : iiur>oo#0Vbengöeeftgbegeuflt
5rjnbe/en be note gberractfet^aet en 5tjn m8«tWe*
jjlaetfen / tot toetene alle menfrijen epnbelgcb tonid*
moeten : foo bat/ bic in tr'eene comt/ göeenffing in b'anbere en t#*
gberaertten: toant baa- ig al te groot een onber-febepbt tufTcöen &#?
£«c.i6. öejgbriyrfcSbiabamfepbetottenrtjebentojecfeen. <£pnbchjeMfg*
gb'icb/oiubartetccnfeHcr ulaetfecn mibbeltë/ban<0obegbeoj&^
«eert/ b'toelcK-men t'toagbe - uier noemt: tot fupueringfie banbe twv
Be / ^it toel in goebcn ftaet gbefto?uen 5ijn / maer norl) niet foo to&
inaet6t/norï) foo fupuer/bat fp bequaem fouben toefen/al-foo in w^
fcemeltegnen / baernietbeminfte blecbeoftlerfelen magfiw^0'
tnen. ï&ie 5tjn nocfitano tietfcHert/ben bemelte rttjgbén/algeen «*'
uebuntne ueftoojenbe/beurbeboobt€b£ifti / bantoienfpnteö**
erf gbenamen 5tjn gfjetoojben / beur 45obtjï gratie, en t'friue tcriF
met gïjeöoojtacmïjtpöt/alö goebc feinberen/tottet boobt toe bebo^
ben Jjebben / enbe metten gtjeftelöen ötenfte te ïoone gbetoonnf»1'
3©ant/aï babben fp bat felue / bp auonture / fom-ttjbtjs met cenigï^
fonbe toerbeurt: fp Rebben bat norIjtam/ beur penitentie / in tn^
toebcrgïjecrcgben.
                                                        , ^
inftatevan <©« fteruen alin ftaetban gratie/ bicin aSobtgbefbeenöegr^p
gratiën ftaen/algfpban befertocereïtfeöepben. «©entoeïrbéftaettentup111.
ftcruen. ften göenomen / niet anberg en toerrpfebt/ om toaerbjrbg tefeggP *J
batiemanbt in ftate ban gratie ië/t^ö leuenbe t'5ij fteruenbe / ö.fi'
bat Ijp in gftcen boob- fonbe en 59 / nocö in gbeen bcfiagften &**"'* j
uer> ©anbten ftaet bcmoebt-men al-tnbfo ten beften/al^eman^
hem gljcbietbt beeft: oft in t'yjopoft en toille ban biechten 0Öefto£
«en ig/ aïg bp upt ectügö toettebjr&belet / niet gbcbierbten ta **'~
oftbp fautc Joan tab? / oftbp gïjrbjefte ban eenen bierï)t-toabe«/^
bergbebjebe : enten minften ecnigl) upttoenbigfi teeeften *anf~&!,
ben toille/en goebe begöeerte ban bieeïjten / en ban berouto tn W'
febanbanfonbenig rebennen gfteuenbe. IBaerbetreebtojbeen»
mi c&g/in be berfebertbepbt/bat beï)oo?t <0obe alleen toe.©*"* w»
oorii/ onttoijfebjeb/ gbebjrbettoele fteruen upttocnbebjfB; w:i
ban gratiën/foo berre algonfebenniffe ftretbt/ bie norbtattg/up
-ocr page 418-
CYlr,
STATV GRATIAC MORITVR,C£LO ASSERITTl
W
"axte iui meliore heres quis acübit Olympum.;
Qui pure Superis hinc conciliatus abihit.
T£W jtcftt' Ösbj? mti, «j ï£y\£\t!> ^«ïwfö «u|2 :
-duy-cfui trefpajfey £k cftat de'jnue, £tjrand'jmretir'.
-ocr page 419-
t                      Chriftelijcken'Waerfeggher.                         jtj
SttCaufe^anccn^ ftaeêt«ntoerboigöenbeïetfeï / wtrrttaben ftaet
W^'
fü0 0CtïJ fominte&e / met eenigïje gaeftigye boobt ban ïjicr
j^Öepömbem ftaet ban gratie 3tjn / baer gp alleen be nenmïfe af
J«tt/bie be yerten ban alle menfcijen feent. €n binnen mibbêlen tij*
jj ^ÖtatWöe menfeyen gebben oo?faec&e/om ban tontrarie gaav
fta f
tC beimc&tcn/ cn te youben/bat fulrne foo fteruenbe in guaben
&!? 0Defto?uen 5gn. t£>aerom(foo top bouen ggefept gebben)lp san Ongh^ru
iJeriQUa^c^ öerai:,en / bit gun op foo onfener een epnbe gy eruften en ^ <-n°op
ÜerfftC!- * ^n-0Ï)emetcut / bat-men foo luttel eremieten baer ban d''cftc
hem
ier t ? bat öe feIue oniS acÖ^l*-Seiateil 3ö«/ niet om baer op te rups te vethtea'
alle Te,uen/e» te ftoutter te toefen in onfe onaty tfaemgepbt: maer
titti
          7 °l?Dattopnietclepn-woebigyenfoubentoerben 7 alft
«mers foo ggebaren i$/ en foo fpabe hp tornt ban totjg te tooibeu/
roo
nltCntic te boen: «Pt-SÖ*0*1*1 Öebbenbe totten laetften/enbe/
bönsUen
fept/totöatöef"°f6c°Pöenöupntbalt /benftraeïbes
c "^tSon-sberraffffienbe.
^ooban/faliglji$il)pentoeï&ebacï)t/ bie fgnleuen fooaenftelt/
tioïi totter ö00öt fo° öan te üeurm berepbt / en in alle bcurfie0?
^aoepbt öem foo b?aegïjt/bat/ate ïjp ban befer toeerelt gyefegepben
je J*cu ban öem met fecyte ftggen magy/t'gy ene bat- men ban al*
JtiinT aueft^WCnbemerr£ljenfegi)t: Beati mortui, qui in Do- Jpc. 14.
5'y ^oriuntur : Jbaligg 3ijn bit boobe / bit in ben i^eere fterueni
ötem toaeracgtelgc&in goeben ftaet fteruen. H©ant/al en gaeit
b0c"ï*
al terftonbt ban monbe ten ïjemeï / foo- men fept / gyeujtfe
b0o"c f twftonbt/ in yaet Kinbtfrye üunoofeïyepbt naet; t Ijtpïigö
. in lifs "^"oi/öie mattelaerjsfteruen/öie eteroot&yaer bagye-bier
oft mT
cn Wöulatie/oft beur groote penitentie bol-bjagyt yebbenr
bjje ? icttoaeracï)tigÖ gyenieten ban parböen generaei.^beytang/
ÖP faï fc rt üan 3™*'* öel*^'c ftftft tuben #eere: en bef-yaluen ig
au9ölgcEgeftoiuen/bé ganel berfe&ert/ in t'cojte oft in b'iangn
^Öe&éöt om öen fytmtl tt bercrt&ïjen*
3tnt söp/ o fotte %ttu/ow felue gyèïeert yebt te bibben en
>tefegggen/toe comenbejg ongb fiijrBe: toatift anberg/
ban bat ggp't on^uprter gerten gunt ? ï^oubt mp al-tgbtsi
iR faH^ ^aftin ubae gratie: op bat tcB beur een beuggbelijcft leuen
Htnen mm 'f. §<*&$& btz uemelen magö pen ixi eruen.
K                C AP.
-ocr page 420-
$t4                        Chriftelijcken Wicrfcgghcr.
Cap. x c i.
VVms Siel,[onder fefpijtjVvaerlïjcks ter hellengdtP.
Soo vviesnaer defènftrijdt, va hierjcbeydt in qmenfi^'
/P£&S?% 3jöfefcer batmen niemanbt en foubc tonnen aen-S#^
JE' ^OT**"''P?c6cn ' toantodUnU enbmtnsstet öcUe-bJaettin«
gaen:maer fp biojbenöet met gl>eU)tlbt ingöcttotfte0? p
ajjeïtjtft- men een ftftaeu met tratftt / bpber bat\yt W0^
inmtfcen/bacttbanfclfiönKtingamettbJilt: <£',D*
notfitang jjaet-men bentoegft beröellen/ batig/ W*
tbnbigftleuen / metgl)moegljteen mttgrootegftebnlligöepötitf'
•©cltïsen bJegft / alf- men tüct en toeeïact/ eet-men aen be pooj« bfP
boobtg tomi/foo ijs men berfefeert/batmen al- foo boenöe/in öe tW
toiglje betboemenifte gfieraetftt.
                                                C
%tt tg een toonbec faetfte / bcfe bingfien foo fefter 3tjnbt / enbe fr°
ftftjoomelt jtft om nepfen/en meelt om betbiatï)ten/ batmen binnei*
mibbelen ttjbebaerniet openaeöt. ï^oojt notfttanss öoebe $1°'
pöete 3fata0 Juet opimjS allen onber-bjaegöt /enbe bieg bemaeitf • p
#•■3 3- QmspoterithabitaredevobiSjCumigneckuorante ? quis habitat
ex vobis cum ardoribus ïempkernis? 10tC ÜTctban U lieben/bieU^*
Jet betflinbenbe bier fal tonnen btoonenl brie fal metten eeubrigïP
b janbt tonnen Ijupf-ïjoubJen en gftebueren ^ 3W-b)aer/bouen be ofl^
fjjjeftelijtfte pijne be$ belfffien biets/ ooeft felfjJ ben gjjeeft/en oW'
feftenjet tonfttentie/fal als een toet mtoenbeltjtft queïlenbc toefen.^
g|)etupgï)t bc felue ^jou&ete/albug: Spiritus vefter vt ignis v°rab'
vos: lè-lieberen gljecuV niet alleen benbjanbenben en WammigÖ)^
afem/ maer oot ft be ftnagljcnbe contnentie / fal u-lieben afef een toI^
jjkf*. betflinben. ;©itfeptbenfeUimnotfitIaetbet/albu$: Vermiseora^
non morierar:& ignis eorum non extinguctur : ^aet-licbeten 8H^
gÖenöetoojm en talmetftetuen:. cüjumbiet en fal niet vcpt-Q^
notljg&ebluftïjtbJoiberi.                                                         ,
Denrijc- *©rft/oft top öet bupfenfte beeï ban be bJijf ïjepbt in tijbé Ö^0!^
ken vree. cfl ban bit feennitfe biemcit gbemcpnelgtft öeeft/alft te fuabe #L **£
ra' bperemnelbenrgtftenbjccfien/ bie niet alleen bmtfpfelueofsJ^
bcgoft te b£agl)en/atè |)p nu in be urjue biag/maer ootft bet» ÖJ1^'
<£»<•. 16. bjoeberss/bienotötttlcuenbiaten/feggötnbe: Rogote,pa!:crAbr^
ham,vt mirtas Lazarum in domum patris mei: habeocnim quinq ^
fratres: vttefteturillismc& ipfi vcniantin hunc locütormentoriJ
gtftl)ibb'b/obaber»&jaöam / fepnbtbofö?U$flttt>nttf m^
babetg ftupg/tóant itfcjebbe ba« notft bijf bjoeb*r#o$ öat^^t»^
-ocr page 421-
Cvlpa inlktazimoriens^ebetvrAverno. Pt.
■-------_—"----*:..w ,1__-^—^------ ■          * „ y-_____<t,             i. i_„___/ .. i.
VUilnam anima exhalat mox in Barathru condenda.
v-ui icelerum ad iummam lia*fèrunt contagia mortem
Qw vomtfin ameftmtt favk a laJame/Du^rofonlm
r.mwirï
■^ju^orte efcrüc, Sa vis mauJite/Au FrnJ'
mcre novr .
-ocr page 422-
ft.                   Cluiftclijcken Waer/ègghee»                      ji|
«eöen beiupgöe m fcemanc/bat fp ooc& fnci: niet ett wtnen/te c pïaet*
«oanöefctoimentcn. t©onberlijcfee beranbcting!jebanaenbaefr=
"ögepbt: baer-mmnot&tanjS niet met allen in beroert en isj/neeö
«etoetgöten too^bt/ alquameroocfc eenen boobcn uptten graue/
veton^bft»Pa&be. «©itfepbe21ibjaï)am: £>p Rebben Jtëopfent en
k'Rjapöcten. 2Jir|)/necn/fepbe bennjcfceubcrbociribrn: matv/itt
«"ttertetnanbtüanbcrboobtop-ftact/ cnïwnberttiane /foofuUra
Penitentie boen/en af- ftaen ban Itacr-Iicber booö fcuciusDait fepbe
f0*aÖain: 3ftbatfpJlÖ0Ffem nor!) be #jcpï)c ten niet enlioèjeu/
be ln lulïcn fj'oocfi met 5Ö«Iconen / aï ftonbc baer iemanDt op Dan*
^oegtotttoeltjeKfaï't banou-ecmen/batmen giet/nocg trjbtban rn quadea
,, ^ n°cö fcennaenhigöe/noeij ejcempclen/nocïj iet bat mts* gclpcn ftaet fter-
"aggt/en fal toaer-gyenomen öebben/en fco göeraec&en in quaben ucn'
^«bocmeltjcacn ftaet Dan gier te fc|jcpbcn! Sfn ftaet ban boob-fon*
tr/_°ft affectie en benagïjen bctfeluer/ Conbec ten nünften cenigö
*jwenfcan ïecbtfröaptegïjcuen : nocÈJuptbJcnbigybeut be mens
c9en/ noti) iutoenbigö beur tiabt.
anh ltïle3ynnamentïge6/bieinobftinact§epbtbanïietterye / oft
-"ftc fonbm fteruen/fonba' eenigft, bcroubJ: toeleSe be mcrcKeïgrfe-
^j J^rgïjeuelgr&e fonbeijS tcgfjenbenï^ ©geeft: in 'bHatgne
Hfrih ttl/ Khjüisimjpöenirenna: «©nroubJiggcpbtefitoan-ïeebk-
b'tort r0ttEn epnl,c t0e* ^~toa cocft ö*c in t'SÖ^fr&1 ^ "Pr beroep/
tnj? i ncnm^at91,eDuellum Ijtet/ fonber Ieebfrgapfterucn:en
FQ^^^eSe/6enttclneöquabecaMfetoe-ftaenbe/al!önameIpe&/|»etfc
«ft b* Ü m ö*"*6^ ao* bic ht ben bjancfc/öeur bjonr&cnfc|)ap
ff JSr,eïit / oft in cenighen anberen quaben ftaet öaefteïgr&bct<
Hï-to tv ^*c fteructlöc/ f00 ^ fcggpen/gaen beur fe-fcer ter geüen*.
küh yet/p &un aïf-ban onberfienpy oft emmers onbertear&t / ten^
al- foo ^ beitoanbcrt enbe kpeer-Qaggen jtjnban uilcfc wit
> norjj tewenbe aibej-mmft op ftilcj^ bjar.cn benefcenbe,.
<&« töubjentoinetiiet/o5|eere<6obt/ bat&efonbaecftec^
ue en beriojen gae / maer bat yp be&eerc en fattgö bJojöe:
_i 43at mp utoe b^eefe al-ttjbtia foo om-ringge/ batten iiie &h
fc6c cri«*^tt'£luacöÖ£ b00bt ÖCE fonbaucn niet en fterue/nocg bc ïjcï-
*tan foüs mp m bciflttlDe«waec bat ttb bent een op ree fit baoute
«noen/ tot een folig&epmwg&eme&enmagö* aaien.
c 0             Cap«
-ocr page 423-
$16                           Chriftelijdcen Waerfeggher.
C A P. X C II.
Segbt ons drij woorden vrij3van d'dder-fcherpjïefnede.
Ghceftreden:Gaet vanmy: En d'eeuvvighe Emvvighede-
DriKa^* £c^^\5 <Ctt^fteaet bat-tnen niet tjagi&enenfan : aïft°
denie %( - hect-njenoornfrherneenftoaretooo2ben/bttt'hertc
waoréen. *M/^N\ banbenmehfrhe nut Voel en tan berbjaghtn. %P
j%}F 'Ml #>arabec.uabcnettenban 3fmahelfagh/ fnelenö*
Gyc^J^' met 3faar fijnen bjocbet: foo fepbe fp tot Stüjafiain
fknef.%1. ftaerenman: EiiceanciUam hanc,& filium eius: iBojut befe maettf
met haeten fone ten fiupfe upi • ï|et en betaeint niet/bat be fene bef
flaue etf-ghenacm stj/met mgnen fone 3faar: 33aet ftaet: Dure ac-
cepidioc Abraham pro filiofuo : Stb^aham heeft bat GUalijtB t&V
nenberb^aghen: het heeft hem hatbtenftoaetgheballen : om bei»
toille ban fijnen fone ;3fmaheL Jboo heeft <6obt hem ghefept: No»
tibivideaturafperum,&c «Fnïactbbattooojbt foo hatbt en frhet£
Aü. j. niet ballen oft buitenen ;• 0$t foa$$ fefcer een frher» tooojbt / &&*
£♦ $ceter tot Slnania^ en |>aunhira ftfjau : beurïuienjs craeftt ®%
ftherpe fnebe/be Kelen ban b'iichaem berfehepben tooiben/ en bepö*
fterneboobt beur fijn boeten bielen.                                        r
<©e tooojben <6obt0 3ijn foete/afë Koragh: foo berbe top bit btf»
toilientoacr- nemen/tot onfetfalighepbt : ghelijenfpottjïbaertfrt
p/al 118. ghefujohen toerben^ua roewt De^ophete üBauib: Quam duld*
Faucibus rrjeïj eloquia tua! Super mei ori meo:ï|oefoete O$£tttt ffl
utoetooojben in mijne hele! £>p jtjn foeter bafihonigh tnmijn^
tnottbt ♦ €fi toat toonöer ift 4 toant totten feluen epnbe en intenti^
bat Ch^iftujS ter toeerelt ghetomen ijs / foo & ootfi b'tooojbt <&oüw
ghergjohen: te toeten /<©inong/en tot onfer allen falighepbt. P&
bat Chjiftusi / bte b'tooojbt beg Wntittg ig gfienoemt/ ootfe btvc &
ber-foetften/ alber-lieaijrfeften / enbe ben alber-facht-finttighfte» £
pp.44. gfietoeeft onbet alle menfehen: <ShP 5ï)t ff poon «1 lieftrjcfc bouen &
Ie fonen ber menfehen: <©aer té ouerbïoebighepbt ban gratie en W
balhghepbt/ in utoe linnen upt-ghefto jt»
3©at eau foo goet en foo foet een fontepne anbets" upt-gheuen/bfl'
foete honigh-bloebenbe tooojben / als trathtige toat«ren ten eeuw»*
ghenleuenfnjingfienbe* jlBaer ift faechebattopbie foete wfc$*
tooojben nu niet en toillen fioojen/noth toaer-nemen: fboo 59n *J~£
berfe&ert/ban bie fiarbe/ftoare / en ftherue tooojben eensS te mfltf^
hoojen/en berb jaghen / ban toelrhe met reben moght gfy&V1 ^K
ben/ t'ghenebat <aobttot^)amucïnotheenfónbttoefenbe/ w»
-ocr page 424-
Tkia
SVNT ASPEHRIMA VERBA
S<ua? tria per penitas ibunt Dicfb. alpra. medullas l
a rationem:Itote :et quoi lupereft JLtcrnum.
gistrens mots ierrêhs/Sermt plus brrtbhs/Auxjauurestlamnez.
■»»»£,r^«ré 4 Z« WZ?/ fcj «ajïa canaille/Pms, ceymd Lmais .
-ocr page 425-
gf                        Chriftelijcken Waerfeggher,                          317
905cttbc: Ecce ego facio verbum in Ifrael; quod quicunque audie- i.Reg.3.
^tinnient ambs aures eius: JöieticMaïeen toOOJbt boen in %ft&tl/
«toelcöfcotoie'tÖoojnifal/bepbefijnoojeHfuHenöemtuptcn.           .
^eanttoooibeftelttetbjgfulrfee fnijbenbetooo;ben/ Gbeeftre. Dr,,r5"n
«Sningbe'. Gaet van my. en EuVoigheydt. <&t toeten/beur be entabe/ biefeVT00r *
ruJfcn moeten Ijoo?em ©an befe boïgljt eïc&oefunber een Capiteï
en «Pgljen nebupbt/naer bit,
n ^^^^PÖetetpauib/ beur een ïtertfieïjope / mcttoelc&eïipop
"' ~0DtDm||eereïmntoaggöeruitébe/ fpjeatbant'öarbftetoooibt/
t *otbancfeüaerïjepbt / entoteenteecnenban groot gfielucè en toef*
aet* / beur alle bit ban t'feïue fuïïen bebjijbt toetben. Ipfe liberabit pfd.90,
*"e de laqueo venantium,& a Veibo afpero:3f6 I)ope baftelt]tfi/ bat
*j|P <6obt mijnen i|ette laanben ftrtru ber iagl)eren/en ba bat frötrp
*n0arbtlij0ojbtberïoffenen&eb£tjbenfal. ©efeiager^ijnbeboo? lagers on-
*e Söeeften/bie nu met ftiUigJjepbt/mct fubtijlfoepbt/en berrabelijcfi/ fct fielen-
"ft arme fielen inben ftrttfï ber fonbenfoeeïten te ojengljen < i®&n
™«c6e/ift bat top onsï nu / met <8obtg ïjuiae toel machten tonnen:
°° «uilen top ootu lum gïjetrijftï)/ berboemelrjcuen tier/ en op roep
l^fppïegöen temaetuen algfp öaerpjope en toilbt gftebangöen
ben* ^ei)J9btenoetoaerttoojben» €n fuïïen ootöbiefcljerp.fnu*
"befententieberbermaïebnbeontcomen,
j^aetonsban^ierlieuer/niet alleen <6obtj8 focte tooojben en roep
öen/^eÖ°ojcn/enbaernaerboen: maeroocbfijnftraffenbetoooj*
tn n lal^8Öc tooo^ben ban onfen eué ngeften/bancfielnte nemen t
bo« ?^°föt baer mebe boem <©entnenbe / bat top goeben toop
^ ®l/tft SÖeïucutgöen toiffe l/afé top/met een tooojbt/ljiet upt lief be
öaen ntitberbjagöen/bie garbe/ fcljerpe / enftoaretooojben ont*
^ r* m°BÖen : bit anberg niet om berbjagïjen nor J) om ontrenten
SÖenm lnaccfullm ttoobfaetfielijfB moeten gJjeSoojt ai berbja.--
^Öeöebt om ben roep öe$ peeren ttiaer te nemen*
^ roeptgïjp'taltotü/óalbet-mmnelijcBlte5|cere / enöe
enberftoot niemanbt/ bieutoenroep enraebttoaet-nt;
„ twen toilt: <j5ï)p fult eens* toebet- tomen / en al anberS roe?
"t»utap r *e-I/c"00£&öenmeerbercnbeelbanbbertoo?pen: %att
ÖoebtiVïif r emwe totin™W ïlfrtebloeben: opbattt&afë een
^ÏBriS^T^^Ön^Soebenberber / totinbe&emelföje«,pe
iM              Ca?.
-ocr page 426-
5i8                       ChrifteUjcken Waerfegghcr.
C A P. X C I I I.
Wie fal veur Godt die leeft jneefi Rekerimgheghetmii
Diemeefi talenten heeft ontftnghenb'mfijnhuen.
& A
' t,«.« £pWSo ^m aï-magï)tigï) të be «ffoninrb bcr ronmgïjeH / #*
//tTIl r, ï^ccrc bet ^ccim £00 bcïemrafdjtn/foo brie ör*1*'
Gheefi re. Uft^j^meiftfröb^eftljp. 33efeljeeft&p toele gocbingbfnIrt
keamghe. -tiJijM^ -YJf öanbmgbeftclt/b'ecnmetr b'anbcrmimomt fetf°r
C^x_j^ trametftennicfgtetcbjcngftcn. £ommigegoeötf
3ïjn al befeontêangberis gb^ncpnctaïi&'fid/ïirijafJi*
en bat bit toe-begoojt: alle creaturen in t'gcneralc tot ö'me" ttfytw W
Ijotf :om bie ter ecren <6obtsS gebmpcbenbe/ oft tot fijnber eertn ö^
uenbe/tc beter al foo ten »?inripalen epnöc/bat W ter reutoigïjrrW
ligljepbt te gberaer ben. £>ommigl)c Jeeft J)p in b'befunbere/jneet *£
meerber gauen gbegeuen / in fiele/litfiamc/tnbcUjrb goebt / en ooi*
oucrbloebigbet gratie / om tot fijn bennuTc/ en mebt bcplen fijnb^
boobt en berbienftentecomemen omfijn gobbeUjc&egiojicfiifr-n^
maelstegbenictem fïiemanbtnorljtanö fooberlatcnbe/ oft fop1*
geeft bcmmibbd gfienoegfi/om faligfitetoo^ben : beftaïuen bat»?
fijn liüjt toolgben/enfoo romen totte noobeïijcfee mibbtlen bcr falt0*
i.cor.it. lï^Pöt» <£cn iebcrbebepïenbe/foo't fijn toitëfttpbt enb£uruenigbfp£,t
goebt buncfet. ^umma: nicmanbt en iffer/bie met reben rlag^
can/oft öp en beeft göeno?gö.ontfangl>en/ont faligft te toojben, ,
l£an al bit toctbt öeïmungljc gSccptclu: toon rlcfebcfon ber in $*
boobt/met bat btfieiuptren lic^ame is gcfrljtpben. $acr <6oW &
mbr. 9. ^ównöJ/wiföns1 Stgcfteïss gfjenupnenupt-roeu: te totten:'Ut t & Wj
«5obt aïïe menfefien geftelt/ Wenste ftcrucn:<£n baer naer ijs Ijct <#^
bed. t®it ojberi beetmcn/Iudicium particularc: particulier en W'
funber ojbeel: naer toclr&0 betorjg en fententic ooefc feberbjefe bolg^
fal bet generad fljbccl/tenttptcrïten bagöe.£>oo J&. Slugufttjn &?*'
Awfl. de <£en iegöeltjr ft fal in irien ffcaet gbebonntft too?ben (foe intpatfi^
saiut. do- ber/aïjs in t'geturari ojberi) tn tortcben bp opfyn ouct- fijben en #v
nm' uengöcbonbentoojbt.
;©cto?ag&eis\: WebartermeeftreKcntngfie fal moeten gfyttic**
«D'anttooojbe Uitlam 'Bit meeft ontfangben beeft binnen fnuftt****,
£>oo gbefr jjtebct sltij&to in alle onrfangberrjen: £>ulr6cn ontffti^
fukfte rebentngbe. #u/toacrt faetbc bat befe rebcnu^jfie niet «lt,t^
ra brfjdf be/bante reuencn toatmen ontfangen Ijecft/ fonber baer t^
gen te moeten betorjftn/öoemm batuptgftegtuen §ecft:foo en toJ*f*
geen faecbe om fetï baer btuttt biccfcn. iBaet/ribtiungfte/beW!|^
sn rebfiua te boen / toat bat g$rfbt/bat toubeu b> betct feggö»17 ^
-ocr page 427-
QVO PLVSACCEFERIS,T10C MAIOR KEDVEXnA RATIO. 93
Durius vnde Deus repetet curn ftienore iortem .
AKs illo, cui iunt concredita plura talenta.
mtcfë'\aiïïnjr<y 9p<Ê' vntfarigfyer) ir) fjni fèmjjJ
Quieftjlus contabh/A. ce reioutahh / Bureau au'attendms ?
Celuy-lajatts leute/ Qmfatt hanqutrcnite/De ces j>lusaranas lens.
-ocr page 428-
tfltitw* r^ ChriftelijckcnWacrfcgghcr.                        3I5
«uepoeft öcbbm / ban topt fouben tonnen imagmereit.
-ij00 gfiefcfctebet fom-tijbjsm ttjbenjtfte onrfangtrrjcn/foomen bfe 0*fta-
wjjjfpnelgcft ontfangfien$öeet/nict upt-geucrjs/ al-foo 3üu fp ootfc f
bcrs me"
b2BÖecomt'ontfangIj£n/banom«pttegï)rHen : afóoftmaet
8
«tte beeï/ett niet b'anöet/ïnm officie aen en gingfie. ©eutfulefes/
batt V™
tc rc6encn/ ben ontfantfe i& goebt te binben: inacr ijoc brie
ujetT a! Öerit/ bod te bebaiften/met en boe battet aï befteebt «s/bat
^nö'ontfangeriSbJebubamalberbeÖ:. HDantb'cntfangfteriS/ bie
Hen* h
wmto m 53n/öic Douben't al b jaepenbe7foc laugSjc a!ss fp Ie?
faeri»
mm feIt,m öen £ecSten gronbt/oft riaren ftaet tocet ban alle
SOj?eJJ:<Önban/aIfttomttefterueti/ <tëobttoeettet/eHbe bie'tmocfc
Öüen! ' ^oc CUE^m
öat Dc tefeeningbe ftaet.t©acrom fegfotmen
te,JÏ!pnlÖ*/ «it'igbjaer • ^«isi goebt een* ontfangfiers fiupf*
B te to-f C^n/mact *'**
een arm faedte/toebubae ban een ontfangfiet
%£! t * *lfo° *ft
cen rIa8eI9c*e ïacc6c/beur be firie/alö bie ban b'b>
eetj !in ^tö aten too jbt / en bie laftiglje en bonrbere reöeninghe/ ató
Jn^i? eD«toe/aIleen moet goebt boen en berantbooojben, «©ie/foo
tohai **"
öe luan nocÖIceföc: bat^s/foo langöe ate fp noclj metten
^webetfaemt toapvbomineerbeen in toeribefat.
^ aeconi/toijjs ijs bp / bie bicï»-mad bp fp feluen cuet-ïegïjt en re*
<jBob mctbancfibaeröepbteüfo?gI)buIbigbepbt / albatbpoptban
Sattetn tfanQÖen jjeeft.l©ant/foo ^>.<6jegojiu?S fept: $aerbat be Gngor. h«-
C be tefe
e 33n / £n oen ontfancfc groot iö: foo bJaft oocfc ben laft ban ml1^ f*r.
ö t!tpn 5ninSÖe. Eaet b bunrben/bat inbojbeel/benrngri/afóin een
p '
i!tnoï'*0etï'f6en/b goebe bjerriten bertoonen faï / tot ubJe berfrijofr?
a,tttoef
,l beooofetoPanDt/in eenen anberen grooté regifter-boecfc
^f^!lonomftraffelvjtKaen-bjing|jenbe/totubJerbefbJacrn!lTe:en
beletr0e SP alf-bante moebe fulttoefen. *>oo ban/om alf-ban goc*
£ ben Cfl mj®e
tc Doen/ö^lt uu t£r Ö««*e gfjenomen bie narabole ban umh.i%*
P tupfci
tutlvJ^bie met fgnbienaerö rebenen toilbe: enbefrfialbtröien
'S BeunE"ltalften qutjt/aen fijne bienaer/bie ootmoebehjrfi fijn frijtübt
öen/bin /0rU ?aönitieen gratie babt.. JBaer/ top moeten toel toe?
b%&cphf °ïr
mcn nacu*n oocStcbergbcucmeu batonfc ongfiena?
«tig 0Lv. ^CDt3 tojen nirt nocfi brie meer en bertoet&e. £>oo leert
^an/ht
In t^3btss t0£"f,cn °9 onfe rc6^ibSÖ£ / öie narabrie banben ua^M*
feeotp}Dp
nacr rnt fc^mbtlanbt repfenbe / fijn bienactjj al fijn goebt
^Ufttn /ft°m S^toin baer mebe te boen: en bjeberrtomenbe./ feer
^c«Dt& h7nt/bïC
l tocl te u,e1*6 QbtfaK fiab&fnrmaer ftrafte grou=
6,Wt hne u
ommtten feneebt/ fijw ineefterjïpfnnmsDcn in fijnen
ft«enhP BÖetoonbmen in b'aerbe gfieöoluen fiaööc: niet tegfien?
bjcorrï nocl5tan«s/öatfipemmerssöefeInetoribctoaertfiabbe: enbe
"> w ujng meefterjj janbrn leuerbe/ foo fipfe fcabbe ontfanghetu
ï©at
-ocr page 429-
5I0                       ChrifteIijcken"Waerfeggh<H\                     .
W&t faft ban tmg ggefcgieben / bic ban bupfcnt üennnigj)*4*;
quabjcs eenen föubentonnen betoonen/toeï betoaertte gebben •' Ö~L
min eenigg njoftjt betoijfen/tet eeren <6obts/oft ter faliggepbt ow&
firic/oftban onfennaeften/bacr mebe ggebaen te gcbbem<®n0 \)wr
Lm.
16. oorfe tot fojggbulbiggepfet/ ben angft ban bien rent-metftet / bie £*
fijngmeen^rggoebtberquiftgabbe: toienfoo ftraffeltjcbbat gatD*
tocojbt on quant: «föeeft reseninggc banutoen pacgt/ ontfanrs /®*
abminiftratie. IBant beur befe parabete geeft onfe ^eete png tofl^
te beuren toaer-fegoutoen/om op ons goebe te 3tjn/ goebe refeenit1^
e« boetfe te goubcn: om alfter toe tomen fal / niet befcgaeint en b#'
toojpen te toojben inben cattber bet upterfte buptterniffe / até "^
Lm. 15. meefters goebt onnuttt lijcb berbaen gebbenbe. $ocg geïpt onsven*
Beicm- beur-bargtebjeb teïeuen /bebenautotgcpbteniammerltjcuen fta"
merderc- tianben-berlüjenettfone/eenieggenjcBbcfeent,.
                          ,rt
kenugbe. ^flfVom/bie in bien bagg niet befrgaemt en toilt toefen / om W
onretgte/ enbebelemmerbereseningge/ bie resene baggebjcb^W-'
fp feluen: ten minften alle anonbe / eer gp te tufte gaet: fienbe öw _
een goebteramen/enbeonber-foecb fijnberconfeientie/ goe gPö1*
bagg ouec-ggetyaggt geeft: toatgpontfanggen en baerteggcnuPj
gïtegeuen geeft: goe gp fijnen tijbt enbe gratiën befteebt geeft: ®*
öeuggbtenbeboojt ganrb in een beter leuen bat gp ggebaen g*et'
fienbe oft gp ggeen fcgabe bien bagg in fijn fieïe gbeleben en ty*!
oft gp <ï5obt in ggeenfaecfce berbolggen en geeft: goe fyn tonffW1 .
ggeftelt ig: oft get bp auonture bien nargt te boen toare: oft gen1 "
öoobt bagg quaein maetben/ tetftonbt te compareren/ en teS*1?11'
ixamen ggete ggeuen. £00 bient get«ranten enbeonbet-foet6bert&0^1
feck d" tie-boerfeggebaen/eermengem tot ftapen begeeft. <£nbefoo &^f
conkien- bantbenbe / bat gp oné bien bagg ggefpaert en bttoaert geeft / W'
ue,
benbe om berggeuenig ban fonben: enbe bat gp ong bien nat gt °ü<]t
toil betoaren/ban aït'ggene/ bat onö in fiele enbe in licgaem ^°Hf
ftgabebjcb toefen: een fterefebeur-nemen inaetsen.be/ banötf^
beren baeggö beter te boen / ban top ben bcutlebenen bagg gÖ*öa
gebbem
                                              *                          ,fjj
£>ulcbe rebeningge baggebjess met fp feluen goubenbe (0ÖelL,
ooeb alle togferent-meefttrjsv coop-ïieben /3c. boen) fal een P*
ftge/ metggeruftergerten ben bagg ber lefte rebeningge ö^^£
ten. $ittnocgtangfonberbjeefe: toeltoetenbebattet.toaeri*/^
men ggemepnelrjcb ban itit bagg-baert feggt / uptteu monDL/,fl*
eenen fot norgtanö/ gem naerfnn boobt aen fijnen meeftet tocl?er^
nenbe/ en beuc tijbingge bjenggenbe/met cojte toqojben / ^j^iS*
be: Men rekvntter nauwe; en menjcbeltterniet quqt.W&nt/ foo ^^.^
fept / moet-menoorfebanaUeijbeïetoooiben reöeninggegg*"^
-ocr page 430-
%u.m              ChrifteliickenWaerfeggher.
5"
moe
««faïtbantbo memgaebuple/eiuabe/ baïft$e/ rcöaödgtftc/
""Bobbtlijtae tooojbtn/gae«cpfen/en toetenen toefen*
_ <&yebcnebgbt enghelouttmoet <&obt 3i)«/ batïjp ontfbk gratie
Böfbamljceft/ fcanyterfoobufe-maclal^ptoiucn / met tanen
«abt-ljcuöet/ bat tg/ metten piicftet m be Wei&te / te mogftcn tm*
J«w cnbe af-tcKcncn: yem be magf)* gÏKtetcn ïjcbbcnbe / om onfc
^ulbr/cnoii-cffmrc&minge/qutjttcfrlfelben: cnmctfnnentooo^ Matii,, lS
J^öfe met eenen ftgyeï/bebcfttgaenbc/ Dat Ijp't al beur goebt en ban
«f ttbtn ïjouben tal mben Ijcmcl / t'gïjene bat be «letter yiet toette^
ötlfal"UuIcfe$gljcbacnljcbbenoptjeraerbe.
ï*Sönieulucbanfonben! £onbcröat/ otyïjoebeelfoubenber ter ™f£
y«ucnbaren! 3ae/ï)oeluttelfonbenberfaïtgl)toojben!aen gljeficn SiCramtnï
!~öt top naer onjs bocufel foo aaeft tocberom 0110 tok eleebtban fup- der Pcni-
?ïrÖtpbt ba* fteïen entonfttentte metfonbcbupl maeehoi:foo gaeft/ t«ctc.
"ÖSëicfe:bpnnemetDattoptotbcrftanberomen. «entoant-men
,*cl meet fijn toc-blucat totten öooufel nemen enntaga ( gfiehit**
|*«n maer een* en tan gebojert toetben) toaer fbuben top loopcn om
J«3t-ftt,ei„an fonöw / toafrt oat «rijiifturi onss beten mtbOel met
Ïïftt-Brtatcit en fcabbe/ ban foo met tanen ftabt-aouber te mogen
u«men / rCïJuUjt ucnnen/en alle faecnen effen ftellen*
J«et nu cenjs/ïjoe ontogö bat ï)P iö/ bit befe gratie/ba Iner m tijbts
;j «Benen/niet toaer en nemt: en Ijem ftyaintnbe ofttoeefenbe met
jt^fteruelgtfeen menfryete refetnen / yemfcluen inbiennocöt
S^antit ffherpe/enrigojeufertncntnglje / ten fijnen fterf-baga*
Jg* 6obe te boctUEricn &P ban bupfent faetfeen/bte §p yem op-leg-
$»** tal/ ban niet een ïjem en tal totten te berfcyooncn/oft teUeranfc
«s0o^etu 3>an tullen fp Bennen/ battct toaer iö/bat ben ycpltgyen
^tötm' wl»c9PmeeyeiHwn.»y««»*». yr ♦•----------
üet fc'"J™ toranttooojbem ^an-fuHcn fulcfectoeuft yen/bat «4» lies
anthaS?rtÖr^tebieeötengaegaen|)abben/ cnbeyaet refccnlnglj*
Toq f(lhQlJe «ffen ggettelt yabben / ban al foo maer eenjJ g'taerg / oft
tfcijhi e" oftfootraggel3tR: toteenteec&enbanclepne fcantftbacr-
1 / H" tbo faltgöe tnftüutle.
***■
^eïieötom «n goeöetelttninsfjete 0Ö^«»
£>t bat gap/ o ^eere / tot be lette mrjte betatlt totït toefen/
brie fal't ïjouben ftaen* j® atr bten ftrangïjften cpftft enbe w
Reningtje Ijoubt gftp totten letten bagfte: Hact mp öan i)tet
met utoen ftabt aouber reeenen / en quaf fcöel erpgöm/ 00
tty ï>e Ufte refeenfegap niet en beftoare, «men,
f                 Cap.
-ocr page 431-
5 ix                       ChriftelijckenWaerfeggher.
C A P. X C I I I I.
Hoe hardt vverdetom drage3datfcherp woord: Gaet vZwji'
"Die hardtfle donder-jlagbcn en hebber al niet bj.
%$ 3lbamaiIcenïijcK benfoon en t'gïjeïupbt gooj"^
I ban ofcobt al-magfjtigï)/ bit al toanbrirnbein t'pat»'
, öi)jj quant: foo liep l)p en fijn öupf-bjoutoe fdjuplff1,
, <énban<6obtgljeroepcn5ijnbe/ cnbeonber-bjacgï)*
Gaufy. <3yfi-*y^ toatr I)p toag/foo anttooojbe I)p: "3,th örbbe/o %ettf/
utoenbopjmfoonint'parab;ijï$gl)fï}oojt/ enirn benbetyecftgïl^
Gact van toceft. t©at fait boföbJefenbanbctoopjï/bieniet gl)eftï)teben en ffl'
«7. in t'parabijsi / ban eenen bit foce6t en roept upt bcrmljettigljepbt tot
trcoft/l)ulpe/enbetoaeraiu"e/ gIjelijrKbiebopiS «tëobtgtoag totfl'
öam: maer bandera bie ban <6obtfi}nen baba* alle magjjtontfa»^
gjjen Ijeeft / om te fttaffen/bJ?t6en/ojbeden/en berboemen? . *
2lilg be felle 3!oben onfen Ibaligö-maecKet focljten om tebangtf1' p
foo 5ijn fp beur be crartjt ba bit facljtmoebigljfte en lieflijcHlte toooJ'
2»*».i3. ten: Egofum-.^cnbent:acl)tetruggljetecaetbengöeballenbe^'
boobt: alöoftfp met eenen blirem berflagfjen öabben göetoee»'-
<©cö/toat fal't toefen ban bat Ijarbt to oojbt: <0aet ban mp.' Ijeeft ötf
foete bops* bau öet onnoofel lammeren «èobtg/CJjjifti üJiefu/ nu^
webtftaenbe om göetoo^bt / gïjebonben / en göeboobt te tooj&tf1'
foo cracljttgl) en gbctoelbigïj gjjetoreft: toat fait ban toefen/ al0 öö1
feluen in fijnen bjanbenben to jen / ft jn engelen upt-fcpnben fal / °^
alfijn bpanbe» fjanben mbocten teletcnai/en in b uptetlte bupW
imTetetoerpen*
                                                                   p
ïfèebjagïje ijs ban/3£oeIjarbt toerbet omfjooren/in ben bagD dt
ojbeelss: <0actban mp^ 3SeanttooojbcfegI)t/foD't toaerifrD? b*i°r
ile donder-flaghen en bebbender niet by. )$, %{jb fpjtftt fecttoel tot örf^
U t6. beur-nemen/aljs öp fegïjt: 5fien-gl)efien bat top nautoelijrfi een f If ^
b^oppeïnenban fijn tooo^bcn gljeljoojt en öefaben: Wit fal bien btif*
ber-flagl) ftjnber grootljepbt tonnen aenficn en berbjagijen i"®.
Tfai. ioj. $jopl)ete «©auibfegljtoorMeertoci/albu&^ietoaterewbatW*},
on0l)cftabigï)e menfcljen/ bit ben blocbt ban bcfer to eerdt/alo' rii»tf'
ren ba 25abilonien/fullen bemint Rebben/ en baer op bttroubrt / &*
fullen banbebopg utog bonberjs feer berbaert enberfr öjirfet b»oP^ e
5Pcninberen ban 3jfrael / alleen Ijoojenbe btbopjö ent'gtoot $W p
ïupbt opben bergl) ban ^>inai / alö <ü?obt fijn gljeboben beiconbigl*
üe/mepnbcn't albanb jeefe tebelletuen: enbe ouer- ftrirSjs riepen &
txoi. 10. JBopfcm : ^p^ent g^p onjs aen / Jföopfeji: en top fullen b ï)00}*t
maer bat ot# be i^eere niet aen en fpjtSe: op battop niet en ^S
-ocr page 432-
HOKBXSVTM TOmTB^mjAA^mCTI^ ^
Quam dure Koe pauidas vikaWr Ite per aures ?
Qua-ntus at arthereo mmquam Jragoringruit axe.
&
Qud trifk merualle/Sem-rr a Ifralte/CeMTJinmMOY:
Il ny ahmerre./ efcahulant la trrre/ DeJ^rmdjffr^
-ocr page 433-
t ^                   ChrifteÜjcken Vaerfeggher.                        ^3
®atrarttoefett/ató<iri)iiftu0a^e«nenïeeutoöiic{ftl&cnraï^ Leom-
£let:quis non timebit'fcpbebe#20»öete^mo& ®eleeutofalb?ie& Ami h
JJÖ"i: vaie en falbet niet begeeft toojbenf'Se meer/alss Ijv ten uptcr*
J* rigture ban ree ftte/ban onj* bcrepffcljcn fal/Ijoe top bte felue toet
"°H>£agïjt en onber-ïjouben öebbcn?
^Jealf-banVirij en onbÊüjecftftaftttotït/en bicnïjarben bonbet*
na8Ö (s^er van my) niet fioojen: <©ie ïjocje nu met £>♦ 3,an Cuan?
Snift göeerne/en met goeber öcrtcn/btbopg beo- bonberg / bic in fijn
JjPenöartnglje ricn/m noch. roept/al-foo langfic aio top laten: Veni 4>«.«.
pyidc: Comtcüfiet. ItëclcBbebopg ar ftiiftt iss/ ctus al tot gjemtoe;
wibe/om berlitljt te toetben/enbe te fier» toat ons" te boen en te laten
■«et: en oorii om te fien/toatttr albeur ons ban Dem bcrepbt ftaet
*nbc" ïjemtïnft faer&e bat top al-bujs met foetigïjepbt gcrocuen 3ijn-
oe^omcn/ijem öoojtn/ en fijne bopö en bort-ftaupen nae-bolgljcn.
^oemogljte Petrus Telonarius (baericKnoebaf gfieroertljtbbe) jJW
*e moebe 5ijn / aliö öp in fijn fietste/beur een bifioen fcöecn beur ïjet
loannis
pn-«"Öijn «6obts te ftaen/om gfiebonnift te toojben?te meer/aio ijp EUcm.
JaSö/bat-men fijne toetenen gingö toegljcn.en/bat tegljcn ben gïje?
j™tt!)ttgjjtn boecu fijnbrt fonben / bic be boofe bpanbt in b een fc&ale
*EPoe/nijt anberu tebinben en toasYban bat bjoobt/ b'roelen l)p eens
wen armen menfcljenaer t'ljoofbt gljctoojuen Ijabbe/upt fyt]t/bat
hlStixi fo° ïaftïöl» tof l met lebben: mibtss b:n armé bat foo getoebt
^üJe met fijne mcbe-göefellen/ biebien^ceterfcenben beur eenen
Jwnaert.jBaet befaee&ebergingï) beter/ban fp gljrffijaucn ftonbt:
JlaRt in be ftebe ban te fcoojen: <Sact banmp: foo fepbe-menIjera:
^aet/en boetter toat toe/tottet bjoobt/ battet magl) göelijcfe ftaen.
J»' ueef{ fijn Ï£Um sjJCÏ,ctctt: al fijn goebt ben armen uptgljebepït:
•» [P ftluen beur ftaue bertocöt/uptter lief be C&iftt: €ri ïjeeft foo be
«lante boen ouer-flaen/ou be befte fube / bat öp t'pjoeejs getoonnen
ST CnSrooteliK&sbcut<£obt «sberïjeuenghetoojben. Wpbt;
««ojctt 00r& alle öacïje b it te boïöj,m / eïcfe foo't Dem beft gfidcgïjen
Hei** 'toacttocberiangïjt45obtonsleuen/anberg/banomtltk
16 beteren/en te meer te berbienem
^Ötlïebtomglïcnatiisliefententiet'ontfan^en»
§>t bat ito nu niet een tooojbefcen berb jagïjm en tan / ïjoe
3tbub,ir& ten upterften baglje / bat fjarbt tooojbt (<6aet b»m
mp)connenberb?agben i ^aerom/oalber-ghenabigufte
-
         $cere3efu/Iattbannubattooo?btfoommtjnoo?cntup=
J1' oatitKopbienbagl)/ meblijbe fententic ontfanghen magfi:
j, "mt OÖP gSebenxbribe mtjms ©aberjs / befit bet rijtbe/ l>'\atU& b
^bbegginreiaeistoecrcltsibcrepbt«s, Urnen.
f ij              Cap.
-ocr page 434-
314                       Chriftelijckcn Waerfegghcr.
C A P. X C V.
Hoe ïangh is Eeuvvigheydt) ijloockyvelduyfent toer}
Naer ctiryjènt dttyflghebeydt, ijl al- tïjdts etten mer.
Een v v ig- s^&b^u Ei& bat <Ceutoigl)epbt foo toeï beur be gcbenebijöe **[
heyitder {ö^^vSiifaligïjeisvafesbeurbebermalebijbe:notl)tani8/mi&#
normeren.
é
(K\\W öattop'tnuafócen ïjarbttooojbt nemen enbe ftoaer*
^Mi^V W üalIenöc <*?f utoigöcpbt: foo ift befe repfe te betftaen w
1 %
'leen tan be brocue/onfaliglje/en pnnige ctutoigfiepöt'
y^tttocrbtonttorifeItjr6 een Ijarbt tooo^bt / toert"*
banben mcnfelje b?nt6enbe/gl)enoegö om baer onbcrteblijwen efitf
beftcruen. »lf men bit toeï aen-fiet en in-fict/foo btbinbtnun ba»**
toaeracötigïj igvbat-men fegljt: ^et en tji niet langft/ bat eens" epnö*
nemt.^e bennen gïjeuenbe/ bat bat lanen moet gtjebteten toojbetv
b'toeleb göeen epnbe en beeft: en baer't altijbtg eucn naet i&, &°°
crfff*- ^ <6?egojiujS feer toel fept: JBen moet bat met reeïjte beur gto01
niet aröten/b'toeleu met feueren epnbe btfloten too? bt.
                .
€eutöig^banés/b'toeïe6onepnbelijeBi)S:toien0langöbe/groort^
en gïjebutrigïjtpbt/mtt ggeene tooojben upt-gefpjoben en ean tort'
ben: norb, met eeniglj göepepö begrepen: nocl) op Ut bergbelcStf1'
4»z»ft- b'toelcKooe&mcteeutoigfien3ij. ^itgöeeftbe^.Ueeïaer^».^'
gulttjn/met een eojte fententie/ooen feet elaes te Sennen/albuiS: &&,
toigfi ie/bJieng göeen epnbe gftcbonben oft gbeftelt en toojbt.®*^
ombjacgljöebebiagïjcrfcetXBel / om tot beter acn-mereben b«^
fulcbji te romen/ albug: tft oockjod dujfem iaën t©ant bat fcfoijn* &
nen langen tijbt te toefen/ en tod toeerbt/bat-men ban j)em bpP%
niere ban fpjeben feggïje / foo-men boet alf-men eenigöen langjF,
tijbt bebieben toilt / men fegjt ban: ^et i& eenen eeutoigben tijö**
gbp blijft ecutoelijtb toeglj♦ Ifêaet bat en in-si maer een ontleen'
ip?a6e/en niet epgbentlijebte neimn/göelijcb-men ftier/bp reubW
berftaet. SDaerom fegftt be «nttooojbe: #aer bupfent bupft iaetfji
iflteuennaer. 3Be reben ijs befe: toant/baet ggeen epnbe en icVbaf*^
iö oocö gïjeen tellen oft meten batter toe belpt / om eenjs al gÖ*Dfl\{
tijebben: toantfebcr matte oft gftetal/gbeenp?opo?tic en jieeft &l
ïjet gfiene bat ontalltjrb/ onmatelijr B/cft onepnbelrjcb i&
            ^
l^at een toonberltjtB tooojbt ift oocb/ Etuwgheydi 13Sae/toat f*
toonberlijeSefaeefteift/ompepfen! maeralber-meeft ompiofttf;fl
en gfjeboelen.2tl moefte iemanbt in pijne 3ijn/foo langde tot batnL-
be geljcele 3ee upt- geput foube gebben / met een bjoppdbcn J*'1^^^
t'elrbcnt bupfent iaren een b^oppelnen uptnemenbe : foo *oUtt(ii
notötanjSjjope/iaeomt'feggöeneyfeèetbepbt toeten/ban tttat^0i
-ocr page 435-
95.
JE.TERNITAS;y£T£HNITA5jQK4M LQNGA ES_
s^uam loneum J2TERNVML èuvatïTors mille per annos.'
Millia, myriades, trifinyriadeique, niliil mnt.
Comhien. d'ans evfih/L'^EtermtéïMilh/ Ou mm enuiran ?
'Tüny-peus attaindreyQuand tuvaudms feindre/Iamamtvüllion.
-ocr page 436-
Chriftelijcken'Waerfeggher.                         315
SWmbe/en ten epnbe te gyeraetBen. jRiaer bupfent bupft raten/ ten
«Ptten banbe «Seutoigyepbr/en 3tjtt in glteenet maniere foo beïe/ aïö
«en bjoppeï ten opfien bersee:ai toaer be jee oocfe tïjien bupfcct maei"
•neetbec ban fp i& <©dj/yoe fait gun fpijtcn! I)oc fait ïjun rcutocn
^ oerboeren! fiettbe bat fp met eén goebe faligïjc toijïc ? ten työe ban
Statte/öat ns/binnen gun lenen/ yabben mogen bic bitter en fryjooif
'nelöc&c €eutoigïjepbt ontcomen/af coopen/en qutjt gaenllVtoeïcfi
°.° «aeïjtigö té/alft tod bepepft enbe berfint too|bt/ batinen alf-mt
"*t• eenen oogyen-Micfc tgbtss/oft een cncftcl moment/en fottöe laten
«lojen gaen/ noelj quaig&bcftcbm^aerömfooift een treffrinefe
SletU tooojbt/en toel-bebarïjte frntentie/toeerbt in onfe ijntm gge?
scaueert te 3tjn: te toeten öefe: <©ry/bat ijs een groot moment/ en co*
iri ■ r?e *°^ öafr b'ceutotgïjfpbt aen yangyt. Cett montert / ift
«tnacuunetoftfuatietijbtsi: gijelpcfe-men oocnfegöt: ïdusoculi: ..Ccr.»j.
^nenooggen-bïicfctóbts*. 3ft niet een eoftelijettcfaecfie/ aen-gje?
«e^L öat3DP&aermebe niet alleen bcberboemelijcKeCeutoigs
s*f ot en moogyt af-coopen en ontgaen: tnaet ooefe bie faligge «JPeu?
'9uepbt/en eeutoigye faliggepbt cont gyecrijgöen/ift bat gyp't tocl
ItöT
ncmt * ®n contrarie/ift bat gïjpt bctfupmt/foo tornt b bie fa*
ift h
maer v,eriuï'mDe / toüle o^/mrt bie eeutoigye qualtjtfe-baert/
tticn ^ f0°
fterft: te tof tcn/ *n qwabcn ftaet / ttit gj)P op een mo?
^Y* Öabt tonnen in eenen goeben faligyen ftaet beranberen. o ee «-
itim eeum&he7dt>
m ff Depbt ban ban mijtte gyebaryten niet. ï|oubt
0nv™atfeer itt alle mijne toercfeen. £>oo be $jopöete 3Pauib in mlcRo*
s \jeur eenen fonberïingljen fpicgljel gy titelt too£bt. A nnos scer- p/H.76»
fo t«n
mente hab«i'3tl& &**** Dle eeutoige iaeren en tnben/al-tijbtiS
non
ne Oöebaeïjten geyabt. Watt upt ooen/niet fottber reben/göe?
Ooth totrbt/bat-men ben nieuto-getoijben btffcöop beur b'lefte en
fc^^öïfijnconfetratie/toe-fcgljt: Annosaeternosin mente habe: P<»tf'iM«
jw be eentotgije iaeten/bat i#/to Ceutoigljepbt/altgbtjj inben fin/ R°m-
^>tur rm°^e* ®^ nu eenen grooten Iaft aengljenomen gebbenbe/om
tofoet tocïcanöeremcttfc^en!Sfielên teberanttooojben / opb'eeuis
^Jeur r ÖOemeniffe'
öa£C EltS mttt öa" UÖ^ofSÖtc Dom Öeeft/oni
Senrttï^ÖÏJfn f«fet«fojgöen* '©atbat leftemoment toel gyeïuc*
^tttrr faJ,cnma3Ö/ totbefioebt banbe eeutoigye faïigfiepbfc: foo
Öp haf rel[uc,1/^^cut alle be gjtene/ tot totettjj Ijulpe ett betoaerniOe
*Jr8!ebt tomï{/ "i flrooten laft/aenbeerbt yeefti
to^/:/rUVPtgbeJ'dt
faI aIf"t«,n «n iegïjehjr & gljenoegg beur oogden f»;^
«SïfJÏ\mm ö,c fal
begïjtnnen te beptoeuem maer (foo top norgS^.
B öfteöXr^Tr
)bic ftartonönuteïieöenc6eii/cn in alle onfe torrenen a.-ncken.
aenhiS,J
U ®n' ^««^ eens bp b feluen / oft gï)P b ftclè faegï)t Vcrdo, m
u«n ocuer banberjee/ïjettoatermeteett tlepnlepctfeenfcljeppen/ de &&, '
l itj              enbe
-ocr page 437-
31*                        Chriftelijcken Wacrfèggher.
«nöeineenïip-ïoopen&erimertoergötctcn / bte eenen to?rm icttflfc
lenbe/taan argrer toebetcm ggebuerigïjïïjrli in be jee licpe / mtt all*
aubcre toateren baertoe (iaenbe: <£n bat ü arme fiele/binnen bint/
fonber og-gouben / tod bapptrlgrfe toanbe boofe gïjeeften göeutj'
nigöt/cn ggetojmentcert toerbe / tot bat fp al ïjtt toater toanber $tt
ouDurbocggeupt-ggcuutgabbe: toatbunriitb? toannerrfoube fp
ontftaggtntocjben i toannrcrfoubbeteenepnbeafcomrn/toanal
gact berb £iet en allenbc i inbet ecutoiggepbt nut: toant ïjet een faec*
fee fonber epnbetoare.
Noch «en Snf-ggrtijcfesv of t een anbet fijn fieïc fagöe/ eenen gröotcn ÖerggV c
ander, by met een fanbefeen o'maelo te moeten berlegggen / ten bwpfent iatxtti
«empei. een fanbefeen berbjaggenbe: en batter eenen gljrbueriggen toinbt/
banb'anberfgbet'fanbtmet nocybriemeeranbercaerbe/ altgbté
toeberom ten berggc-toarrt aen i>imt . W&t öuoarentie oft Ijopt/
toaai nr<$ een epnbete göecrgggen/ banfulrfecn arbtpbt cnbe Ijtiitljt
tormenten / öacrfp binnen mibbelen tijbeijanben bpanbt mtt>t
inoefte ggequolen toojben i aen-gg^ften öattct eenfaerfee io ban ttfl
e eutoigg möt onepnbeïrjrfe gge &*«*♦ <©acrom defc 313 op fijn goebe/
fllft noefi tgbt té: toant alf-ban too jbet te fyabe/ge m te betaben/ oft
tebepepfen.
Godts .. ^atfommigïje onbebarljtemenfrljen fomtgbtofrlnjimite toifc
ftranghe lenrlaggen/aïo^fttegöcnrecljt en reben toare./ btur eentijbelgrltf
oordeei.is baebtberfonbe/een eeutoigge ftraffett moeten ontfangen: biegeb*
icchtveet- Jbenongöelgtfe/enenberftaenöunt'ftuc&iüct. Want/ toattonnen
's         top ban <6obtgmgtbeerbiggepbt daggen/ baertfijn bermgertUp
ïjepbt al te botten gaet -1 Want al tft bat be fonbe ren ttjbtlijtfe arte en
iiaebt Wen tn ïjaer feluen btm-bp gaenbc: Coo io fp norgtanji eeutoe?
lijdt ölijuenbe: toant fp teggen bit onepnbdijrfee eeutoigge inauflxp*
^obteggebaaiigggetoreft/ en bef- gawen moet erutocujrfe gge'
jrimiggttoefen. <£nbeöetuatoeïtecurgten/ batbeggenebiefonöe
Jjoet/ben tijbt fgnjs leuctijs gyebutrenbe/ tiat ïjp oocfe eeutoritjefc fat?
iJiggen foubc/ toaer't bat gp eratodrjtfe leefbe, <En foo/al té fiet lettert
tepi fonbaenS epnbdiirft / en beur fulcfioyb'toerru fijnber fonben oor8
inan-banfe&erggcbucriggrpbt: <6obtfutr.orgtan0/ batbetoiÜ'
fcan quaebt te boen/in fulrfeen inenfrge onepnbelijdt en ceutoigg ifi-
4£nbe/foo u& ggefept gebbe/toat rotmen top ggedagijeu i aengge#
jfienbat befonbaereeiiomnariggepijne^Eebient/ toant gp tegen t(tt
onggraneten mauftept gefonbiggt geeft / en gp norgtanjö tn een ma^
ögge fubftantie ban fule en lirgaem/ ggeen onmatefijrfte ftraff«00^
ïgben en tatufoo tft rctgt en reben/bat gp een eeutoigge/ ontpnbelijf*
lie/ggebueriggcpijnelijbe. Cfi toant ijpieggen eenen onbegrijoElij^
jfeenen onepnbriijcSm^«eremif-baengeeft/ en bef-galuen/een on?
bcgrijpeU}»*
-ocr page 438-
ChriftelijckenWaerfèggher.                        .31?
j?cgroprirjt!te eftecneeumigöeonepnbeWcEeftraffeberöient ïjabbe:
«w ift meer grattc/öan upttrfte ttttyt/ bat ïjp't in b'eeutoige bruiert/
* SÖene bat öp in b'onmatigïje/ mibtö fijnefcfteregöemetentöepbt/
"bigbenen tan: bacrto/tnocto^ngbcpbeberbienttoibbc/ bjacrt
,UagÖeïrjtö bepbe in t'bcrgficïben ter ercnttie en te tocrc&e te fteïïen.
^ntenberben/ïöattanbcronbactriagöen/aenöÏJ^en <&oöt.onö Diekenr?
«öiefengïjfgcuenïjeeft/onji ïjanbt uptterei'ffeen tottet bier oft tot; heeften
«t üiatcr 1 «Bat isi/totten ijelfcöen bjanbt/btur befonben: ofttotter c™JfJ"**
^toeïingïje bejï teutoigïjen leuetwbeurbe beugöben. €n bonen aï °
?i ial(s ^p
on!Öben M f0° totjfrliicB / enfoo bermïjertclijtf»beöeplt
öe«t: bat ïjp ona ben arbepbt in bït r cjt ïcuen göcftelt ïjeeft/cnbe ben
*£ *" ^ft toe-tömênbe/ï)ct toricn ceutoigï) te.
. J^iefoube tonnen tlagbcn/aiftöem anbercom ouaem/ban'rïjem Bx «ena*
^uiiftebe^itfteenbantbJeen : l@an |ier totter mercnt te gaen/P
j|Weenen fatn gfterïcebt/ en onber bJeglje met tjiiabe bjoojben en
ï3^beb3o?}jen:bIoobf-boe^/iaeopboomen, <£?nbaernaer/t'epns
*^otcti toegij/ ïntttoninr&Iijc&ecïee&eren grittt/b^rebejïbjcereltg
Pnnaetfe / en ban alle menfcfien ggepjefen te too^ben fonber on=
souben. ^ft üan gier totter merr&t te gaen/cofteintfi göetleebt/on?
Jt-bJcggeti göepjefen/mttbloemenbeftropt/ en albebjeugöbten
»j°ïte bie-nien bcnr aen mogfóV ggenietenbe: matr ten epnbe gftecos
aen*3Öiloc/Dat
mcn öan b coftelrjcfte cleeberenupt-trorö/eenenfacfe
ten "Ö£ï,e/0J?
een 9alt Pe font,e / oft aïIe fcOati.be/berbeict/en toptien?
"• a«n bebe/tnber eeutoigïjepöt, Sïf-men toefen mogljt/üjat fbub*
"P'te tlagjeH ïjcbben/bie tjet cmaebfte göet ofen ïjabbe/ om een Uittel
^teenujeelbe/cenftratebcrrebuerettbe j t©an/ batijöfefier/ öp
I) ftj??18 terlagöra met bloebigSe tranen/ouer fnti grooteberblinbt?
ttiï :. ^antnicttebergeefjsentoerbtbanoubtjs beeeuUrigïjeöefc
^re Pynebp een fernent bcrgfielefon/b'bJelcK fijnen fteatbijben tan»
norf?/mt/a"siccurn wnfttmaecBenbe/fonberepnbe> £boo boetnten
ba[fh-lnS: ,ncn toeft toer al bjolijtujijn / met bien langden fteert
tin! CEUtoi0DebèrboemennTe:ïieuer/bantoer boaMcïijbtn/en baec
,a«eeuujclnc6teberbinben..
J^Öebeöt om ue Ceutmsöepöt niet te öere&rtetv
Cofteltjracïjanb-bJijle en moment/baerb'eeutoige^eifc?
! toigïjepbt aen öangöt: Ï0at/o ï^eere/ bic ecutoigbepbtfoo
m mmie gïjebacötm 31) / bat irfc aï mijn bitsen foo boen
nam / - ma/aïft bttaemt / om b'eeittoigfte berboemeniffe t'ont?
«acn/etib KumtgöefaligSepbttebeeomen. 2lmen.
Ca.p.
-ocr page 439-
3i g                        CHriftelijckcn Wacrfeggher.
C A P. X CV I.
Noemt een wonder van deghen^datt al te bottengaet.
DatdeSondenfooweghen^ende Vyeereltnochflaet.
Wonder y*25^*^ ^-flÏKfi*11 Dat <!&*bt foo brie toonberliirfee bihgïjett
boucn ^tf/^\G5)| gbcmactfet en ghcbaen ïpdt: foo tn t'fcljccfel bcr ria*
»vonder. (&&4J\\/^i\j0 tuerltK&e latenen / als in be bcrhclen manieren ban
onfebetloffmgïje/ enbcmiraöeïen/ beurljcmcnftjfl
, i^ephgljen gl)efrl}iebt: öie top oocfe nor!) bagijclijrfy*
fienenljootent ^oocniö&m fin ban bef e l^aglj*
niet/ als om te toogïjen/toelrfc bat ban alle faerfeen b'alber toonber*
njrMeiiö: toant/bat të<6obe alleen bc&cnt: tn batten lept on$ niet
aen/bat teb?agfienoftte toeten. Jfóaer/be intentie ban btfetyagï)*
tn anttooojbe w tetooncn/bat ïjet eenbanbe toonbcrhjrufte facefcett
ip/entoeltoeerbtombaetojianbenstelttten/ ban-mengftemcpnc*
lijeft boet: te toeten/bc langïj-mocbigljcpbt <0ebt0Y etter onfe Gember»»
^iertocmog6ttegaïfegljeb?agï)ttoo?ben / batJfcriftctdegfcgljt'
Ariflct.i. g5curtbertoonbeten/3i)nbemenfeficneerft-waelgl)eeomentoti)ct
Metaph. |jï)ii0rjC,j,ï)em,. öat ^/ tct jjrt ncerftigï) onber-foetn en binben/ba*
Piofijt der rebene/betrranbt/cno»-rec|jte Kennis ba faetfcen. *$eur toetene pö^
phiiofó- lofonöatie tn f»erolatie/al$ met fefeer btltillatic/be #ï)iIofo$)en/urt
phanc. tetreaturen/tbele tomtpten/en icugftb ban bcugl;ben/icn gobbebj^
te gïjepepfen fogljtn tn troe&en : üuit toelr&e fp mogljten / als &
aerbtfefie faeenen latenbe/en Ijaet tan ïtit af tret&enbe/ïjoogïjer o?
dimmen/ en tomen tot toaerflrijtigïjc&enntfrr/banbcn frljepccrö^
felurrbüigljtn/ en almagl)tigl)cn eeutoigljen «Êcfct. £>oobatb#.
oornbirfe maeltotttieerbtrinfien/ entoctentl)tpbt ban bele goc&s
faetïten romen fouben/toaet't faecïte bat top uorfe toat meer $)ilofö'
jJÖeerben/bantopenboen/ (gljelijdt £>. San <©u!be-monbt bif^
tuae! toert ban fulruefaïigl)c £biifteltjrbenfotMonïjarie ) en toert**
bat top toat meer eoftume matraten/ ban ons in <sj3oör$s toonberitjf'
fic toetdten/ojbericn/en anbere bing&en/te bettoonberen: en upt &f
tieïijt&e factRen/tc f omtniotinniglje aen-mertfcinge ban iet anbere
tct beters/en ben fiïjeeft meet bcfraenbc: gl)eltjrfe-men tn alle öin0Df,,
oocfc b'albet-flcrfctfte boen tan/ bicber Ijem toe begïjceft.
Chrjfijt. Jtëaer/foobebcttr-ticemöe €lj?pfcitomugfcgïjt:<ïDctcccïtenen t#
uut aMcn/eu <£obtetoevdten/ bie toerben ricpn gï}earï)t/ om &flt*
menfctegöetooonijSbanfttn. USic btttoonbcrtljcm/ batbefon»"
foo blijft karen gatten Ixtubeubc i en bat ben bagï) en ben nael>t / f*
blijutn gbdt abtliit fc gatrtbc/ boïgjcr.be Ijet eetfte bibel «6obt^/ï)t,^
tfiL i a. gljcgeuenfjbcoftpt<&awb:$*n bagljblyitfijnen gautfcfeoubcttöt
-ocr page 440-
Weke avmiranva Dei misericortha . PS.
^mniaquid rerum iupra eft portenta rïdemque:
XB0*! icelerum i!ub mofe gemit neeg terra deLucit.
^^andcasJïirp^è/i:u/iranjeefache/cIöuse/ionnmens?
Vï*hpecheurMonJe/AuljraHlfaixneJanlc/EnJes elemens.
-ocr page 441-
.                   CnriftelijckenWaerfèggher.                      $1$
y böjbirtantte/oï?eece: toantaHeWng&enjijnbgBeöoojfaein,
*©it bertoonbert |jem banben bloebt eft ebbe/ b'toelcfe-raen rggctg*
°E öec 3ee noemti Wit Iet eens met een bettoonbeten op ben loop bet
^wercn^ baie bertoonbert gent in ben teggen/gaggel/fneeuto^c.get
F^-Penbant'eojcn!' en bergyritjrHeontaHrjffeebinggen ? ban toelr=
* topniet b'minfte en fouben tonnen ten rccyten gronbcren.£>oetnt
J^t.flSnbe nor ijut ?s/ntetnanbten is ïjter in bertoonbert/ mibts bat
P'talbagöcïtjffejsfiem 25inncnöien/top/fotte/btefe toijfe/alstop
nhft0^ tocrtoJonberen ons foo/ in be gfisibtlmgge oft confte / frgoon
Suft* ijtC/ tooP!8/ftÖoonyepbt/ ftercHte/gDetnpggfel / Mjat/ oft bet?
ïh>r W ban cemsD* menfcy en/en in fbobantgge ijbcle/bebjicgïje?
^«c/cn bicfc tnaelfegabcujcHe/ en <ï5obe mif-ïjagöeïtjtfee faeruen/
j, Jattn ons buncïten/ batmen om ons berbaonberen/ oorfe ban ons
öoojbe feec bertoonbert te toefen: luttel benrfeenbe op t ggene bat
jiic fn*0'nusfept:<©ieinmenftï)ehjr6ebingj)en|^mbettoonbett/ cbyfofi.
^
'na"Dt tn fal inben gentel ban fulcfe eenen bertoonbert toefen.
w^°P-naceens iSt'ggene bat£>.ftuguftijnfegyt: t©ieenisnict
öetbi scoot ÖÖeacÖt te 3ön/bte't groot ae gr/ bat gout en ftetnl ne?
ttm * ballen/en bat freruelgefee menfryen fteruen. Jfèet briefen*
bawtroofte Öcm £.&uguttgn/ootfc in bie $berueniffe bie be naait*
alft ï n ö Ianot toan 3fifwJc6o* öföen. <£n t'is foo tnber toaetgepbt/
top b ^el l,eRen to0*Dt: tetl & R*rt eEtl|S toertoonberens toccrbt/baec
^U>t« ï mael *°° m ^*ttoonBert ^am' Matt/bat is een faecfee/bje
$Jete« -0* toonberbaerl)epbt/ons oojfaer&rggeeft/om te pPofc *
^tcihöen.öio^bern»ftl)epbt te toettfee trftcHemombegoebgepbt/
toeten/ 'SÜtpbt/enlangö-moebiggepbt <ü?obts te aen-mertSen: te
ilietn bat oe fonben foo toegyen / en be -©eerelt noeö ftaet. £inte
^»tti« d&mus "«PiJier op/aen- ftenbe bes ïtëeerelts tuine enbe cubet*
* GnthaifcÖ/ta|at bjember faeefee is biti^t toeereltbetgact/eobc fielt .
*tt *" 0,1S ftmbcn m ons en UaUcn ^ met*                     cS»
fettojzf" toonberfgfuefaet6e'onbei:aHetoonberJgf6öeben / bat
«n^L^woöaerfelucnbjaegöt/ in b'mibben bes lor]>ts/ Tonbec
Seefen/ttöamimt'°ft fteunfd/ ban fpiflien öaec feluen öeeft. SBe $&
*kteth
oteronoe maffe/ bjmg|)t ban alle cantenten eentce-toaect
b«»tó!r?!rtoftm/ «irooonöer-öoubtfpïjaerfeïuen/ban allefg^
^toJ?£?clöffe : "V* *«* onbcgtijpelntfe fet)ic6en <6obtS / foo be
^aSni?^^ÖPÖebt/o^eere/aerbt-rgcfeegljfgrottbt: enbefp fpu.ut.
^^«o uaenbe.l©aecop fjeett gpfe gefunbeett^ toant fcupten atrbt^
^fefop«k1*"^ift al Iotiit; Ö{t toat'r °P ö'aerbe rnftenbe. Witfeggt
^taitw?*?**0* ^&Pl)*t/o^«ce/a£Cbt tgefeeop èaerftUSba; i^.103.
^w potgötgtottbt; iubeseeubaigfiepbtba eeuteigüeben enfalfp
t               nut
-ocr page 442-
$5|o                          ChriftelijckenWaerfeggher.
niet betgaen. Cen uptetften baglje fal aerbt-wjcfee met |jet generaet
biet gljeuipuert/ent'eene-mael betanbertbjo^ben/en fal ban boojtë
eeubiclijtBfoablijuen: maetombataHetoeetrltujr&eenbc atttitttfy
binggenalf-banmettenbjanbeberbaenfuUcnbJcrben/ foofaloofft
op bie maniere be bieetelt betgaen. 1©ant/ fteben / cafteeïen / bof5
ftyen/btrgïjen/ enaHegöebiertat/fullentenutegaen/met aï beglö-
rie en ft Ijat bejs bjeereltg.
Vaften $u Dan/ uit0 een upr-neincnbe toonberïijcfee faeeïte/alf-men (itt/
Ede bo^eS öat öe toeereït/biefoo baft en b^oom ggefunbeert té/ban <6obt0 al*
dems. ° mogöenbe ïjanbt/ beur fiaer fclfss gïjcbJicï)te en laft / gaer ft fjijnt te
begöeuen/en allepnffteng te bergaen / alö oft fp Ijaer feluen niet lan*
gyerentoft gï)eb|agï)en: bat bit noeïjtang fjet groot gpebJicljtbeï
De wee- fonben / t'toelcfi een onberbjagjjelijtn pat & ig / tan gljeb jagïjen e*1
o^blrT blÖu«nfta«t. <*5Deïyc&l)cteenbJonbcrraecöe foube3gn / bat eert 3
pac.acn -oubt man/op fijnen put gaenbe / bie fijn ïeben niet langïjer gfjeflep*
pen en ran/not 9 fp felnen te beene gpeïjouben /bat bit nochtans* eert
groot para op fijnen ruggge b joegge/fonber ballen.
i.Cor.io. ^iettogfeltbaetaen/oftbetoemlt enig tot gaetlaetfteemtoe ert
Gd"*- t'aerenggecomen* enbaeromfeggtmen/ bat Cgjiftugteggen bert
auonbt bes toeereïtjs ggecomen i£: foo-men in bien %pmnuö beg 310^
uentjSfinggt: Vergente mundi vefperc,&cc. bat iov %[$ betoeerelttert
auonbe-toaertïjelbe/ban tó Cgjiftuöboojtf-ggecomen, <£n nocïJ'
tang/in Jjaer oube lefte bagen / alg fp gaet feluen een onberbjagelgf &
paclt gebiojben ijS/(foo-men uet/batfe al ïjur&cnbe en bucnébe gaet/
t'aïlen ftappe om ouer ïjaer feluen te ballen) nocgtang foo bjaegptfr
en $b jaeggtfe ben oniijbelnc&en laft 8 fonben/en blijft notg ft«B»*'
Ghewich- jBaet/moggt temanbt bjagen/ goe grootiö t'göebricgte bet fort*
u d« foo- &m toej / öatmen Ijem baer op foo feer foube moeten berbionbeten *
zlchar.K. *©«^JopÖete2atïjaria0/omon0bittettennentegöeuen/ geetöa*
talentum plumbi.efi mafTam plumbeam: bat i0/een talent oft f lort*?
en manie lootg: b'aïber-fbjaerfte gnetoicgte baet mtbe uebupbenö^
#etftoaet ggetoicgte bet fonbe magg oocfc giet upt eeniggf-fing W& ~
ftaen biojbembat alle bit gemelen/bienocgtangfoogtootefelbfairtfu
ftucfeen bjerc&jS/afó fonne/mane/ftetten/en gun feluen bjaggen / 'n
niet alleen en betb jaggen/maer ooffe/bte ontboeten en tegeren/fort*
öerpetpel ban ballen: nocfitangniet een encuel fonbe en gebWrt-
tonnen betb jaggen: maet bit te terttonbt/met ftaeten auteut 1L»^
fet/enaïle fijn aen-gangöeren/ beur bit maffiue g^etoelffelen o**
ïjemelen g9ebaïlen.«en oocfe beur b'aetbe/ (bie nocïjtanjrfulrfe ttn&
onlp?e&el!jc&en laft ban fteben / tafteelen / en berggen b jaegö*) ^
bcurb'albet-eetftefonbeberftöiicHt3ijnöe/ï)aerfeIf0baftebjom!^ ^
/ rtt*1
^epbt bergöetenbe/en Ijeeft bat grof ftucn gö«toic|)t3ï bet fonb
«nnert
-ocr page 443-
Chriftelijdken Watfifegghcr.                     3ji
tonnentarbjagï)m : maerïsterifcmt ballen /tot in t'biepfte begaf*
Snmötg: üsantfe niet biepernorj} boeier en roftc.
f 2?oumöien/ l)ceftfomtr;bE0 ecfk b'aerotrijf 6 open gïjtCrïjeut*
önbtrt'ftoatt parfc btrfenbe/ om £e?e/ «©atljan/ en flibtron teber?N*w''*'
jbnben: ouer-mïbfë IjatttrcbtUtgljtpbt teghenjifêopfen. <£n norft
'onntjbtö meer : bcaerbebatrtnebetooncnbe/ bat fp ben left niet
jnag!)tigi) en i& te betb£agïjen/ïitt en Voare bat <£obt ijaer t>&t bcba?
,e/ met eenen be magfot gijtuenbe/beur fijn cracï)ttgïjE |)anbt/bic ïp
m?ï enbe aerbe onber-öoubt: omal-Ccobeur ftjn Iangïj-moebig;
«tpbt/be fonbaren te berb)acI)ten/tot bcterniffe ban 6un Uuen»o5ï)e?
.*pc&ooc8beaerbe/in beboobt€ö?iCtifcaeltoonbe/ metïjaerfel)?it*
®£!ÖCHebeutngï)e / en fc&omehjc&e open-firfieurmgïie bes bergfiiö
lSQtf)a/ batfpbengljcbjelbigfitn laft ber fonben ( ö'toclcï* in^'.J-17*
^-sjifto/ acnbtn maft bess CmpcejÈ/algin een bJeegfi-frhale op gljc- p0eiheydt
yangï)en boa#)nitt langöer en toft noch en iBtïbe/noetj en fcuöe ber? fioudt de
?*agften: maer bat fp open gaen fonbe / en ïaten al ter biepften bcr "«^
yfucn metten anberenberfinrHemten fiabbe ghebmft/bat €hjiftu$$ jf^j^
felue al op- ghenomen habbe: niet om te rafttjben/ maer om tik t^a
B*ur fijn hjben en boobt te berfoenen/en te niet te boen.
                  beter.
G rm aerom/ afó aerbt-rijrb ber fonben gïjttuicïjt tyacght / fanber
v*engaenenftöcuren / hetijscenboonbttlijfBcr faetfit om pepfti /
*° oft-men eengfieheeï rafteeï oft ftabt in een papieren fclnp&en^1'-18'
Metbejeefagïjebaren/fonbfrberfinfBen: melen fchip&cn/ anberoV
hoik* a8$ttg|)entoaer / fpfeluenijbelenbeenrHeïbouen blBaterte
^Maen/nxiDtj} be batren en tomben ber tempeeftigöe jee / en fijn cp^
sstnonbaftigfiepbt,
ÏQh ^nt36t^«c\ueïop: eftbcrtoonbertb ban«tëobtjsgoebthepbten Au^.14.
Ij' b0t?^Tni0£t)iöbtPbt: bic/ööehjcH hp fointtjbts' betoatertn onber fijn
$a""happen/ en oocfeban jb. #etter / en noch anbere/ ïjeeft fterefc
be rni m °ïaenDe ghemaccHt/tcgöen haer Mature: oor& be aer?
bet ftifcfcluemttfyn^ïups/pame/enberbienftefijnstboobtson?
'&elm^ & e /ii0tt bjomelntb ftaen en bjagfien / fonöer totjrnen oft
rouhtïrf01Ot)otr benlaftbanutoeftoarefonben : opbatgl)ptijbt
baïi- r% nonibtCöeterm* 3üemtfiettoaer/3i5bpb3tj!3; ofttïal
«ibJaerber op-comen in to ïaetfte gherechte.
^Öebeöt wttm ftljjüomm tcgljm öe fonöem
° Jn*n onberb?agï)eiij£iien ïaft en patfe txttktn bjp op onpY o
n Jrcecc/ »wtop &»nbe boen : boonber/ bat top't tonnen bja*
s BDtn/ b bJelcbnotftfiemeïnoröaerbeberbjagöenen heeft:
Ren *.* r °-* m^n 00^et> open/ batitb beleelgtböepbt btr fonben
mag4j/cnbanbieeenen«ubJigïjenaf-neercrijgften, «men.
tt)                 Ca f.
-ocr page 444-
Ijt                     Cfcriftdijcken Waerfeggher,
C a p. x c v n.
Hoecomtjdat naer t'fermoen^foa luttelhun beh^eren}
M'enjlaetgeen badt aerit doen:maer men wilt almaer leertn>
ffisiïïi ^ ^ert faetfcefcatmeu ,wcr b'eten en bjinffcen/nori) al'
fiVK* \s (£ jfö ^ï>tgl)ongïjerm&o}ftï)«iböe :. nare rfaepen/gfje?5
«lonen, by §§ï l!|^wtojurl3tenoöentoebe:naer coften motptctoanmebi#
vele. la* Tv Tn'ne/euenfierfebltuemaetïöcrfHenatbepbt/altijbt^b*
^V^-5/ faeruecuenonnacr toonbe / algoft menuoft Santo*
baet aen gljeftefeen en t>aböe : ïjoe foube men Ijetn toettoaonberen/
toan al fulrue toztmbc gljttoaerte? <Énbe al bit gljefrjjiebt beglielntfe^
in t'gïjetftcüjcBtoeetfeï/faepen/turecen/ entoaertlten / beur btocoojöt
<6obt#/inbet^ïieïc6e: en norÈjtang luttel tocetoaottbeïen Iju., ba»
fuleumif toaL
^ateen Hüibtfcïjoïe gae/ofto» fijn ambaeïjt/om ïeeren: en bat*
tttb'ceniatt toctnv en b anbernacr niet en lette • notö en toemetutf
twen fait een iegljelijcfe riagï>en/en uiet langljet toa-btaojen: en bitf
«en bieu/tojpfclimenfcljdle gaentoe/ons leuen-baglje langïj/ter ftljol*
CJjjtfti/entopWilaenitten&ot/enongörtfft* : Qualijtfcitocöton/
nenbeia'eeifte letter toan onfen % :e>:bötig/toan fgjjene bat een € \)\v
ftenmtnfitefcljulbigl)isitetoïiten/enteboen. t©itfepbe£>.#aultt0
nefa51. alDuo: 3B>acr gijn nubeljooibtt medtenatetoaefen/uaer ben epfrIj Dtfj
tjjbtïJ / bat gijp faeben gljrleeit ïjebt / foo ift toaeberom toan noot»*/
bat-menu Iteben beeetftebeglnnfelcntoanbe toaoojben enlecringl)*
<5obtss tocuMjoube en leeve. «?n gijp 3ijt gfjetoaojben / bic toaeoerotf*
weJrïs toan noobe liebt/ale cïepneïuutoeten/inenorij fupgljen: en nt**
tojomefptife. 3ift niet een fetjanbe/ bat toan birfe-mael fco toette #
taeren en ftaten/ oft eonbitien glfoecomen3ijn/ en nocij felfö b'etin*
titelen toan onfen naetn (Ijjiften) niet en toaeten i SU be tocpfen 0^
pjebicanten/ albecaftijbingiitn uptten Jjcmel / al be toajd babi*1
ïj&.it. CöJifti/toepeneenpaetfiiefctot on0:25e&eevtu-lteben/ neltecrtttW
ben: en f omt tot mp. £>taet af toanU fonbigïj leuen. <£ntoe baet**
tornt auben* niet af. 3a*/foogatt mentooojtinfontoen/ al$»>^
men baet toe / beur al i>it toeut-gaenbe rntö beien/ toetmaeut tfigï)^
ftoutoattoaaete. teeto£agï)eban/i0befe:                                  ^
ï?oe comt ï)et/bat be menfeïjen / nact foü toedtoqjttig tntoe titf'
gïienoybt&behjS en fmeecaensv foo luttel beamen i? ï©e auttoaoo?**
fegïjt: jf&cnrèjmtacnti toaertfcntct: inaet/men tosüt maet teeren.1®
feennen gcuentoe: gljelri tfe iemanbt langjje/ t'3D nt «*# fcÖMH?0^,0:! t
in eet# fcfjoen-maeruerg toaintnel gacn oftftaen fal / fontoct iette W\
ten toan ueope/ift bat J)p maetenfut of t Ijcojt/ fonbet WC|»a«1,t **£
-ocr page 445-
CVR TAM JEX.IGVVS TOT CONCIONTM FKVCTT^S .        97'.
PT
Cur pauci ernet^unt^vitiorum iluclilms liaum l
Non axlhibere manus^tantum tona cliicere curant
D'm vient qu'entre mille/Nuln'ejl tont lab&e/Que dejaire mmxj
L'on ne veut ju'apprenire/Et rumjwsjc'rendre/DeJmt vertuewc
-ocr page 446-
ChriftclijckenWaerfeggher.                        ?3J
toerei te ftefcen : en ten fiecfecn ben mtbenjn langge faï gocjen bc
tKt&tc bclepben/en b an ftjn en ftait fpw&en/cn banbe beï)oo?hjefee re;
Webtr/fonber norljtans te gDenefen/ ift battet ï)p boo jts niet anbers
r toeen boet/bolgljenbes'bocteu«sbjoojbenen ojbinantie: ï©at oorfc
^ alfoo een Cïmften menfclje langïje te fermoonefal gaen / en Ijoojen
Kebiaen/ albJacrtoocHeenetjpjebirantlöjcBenbealS eenen engel/
knoet te beter te toetöetv ift bat # bc pbt aen b'toertfc niet en ftefet/
°«i te letten m fgöebuwcfe b je ngljen/t'g&ene bat f)? ggeljoojt ïjeeft.
i Jfêaer bits öebett-SbaegöSbegijemepne fiedttt öec «tf&iftenen: Wat nu
3*>*en pjeften / en b'albcr ïKÏte pjebir anten Kef ft -.man boojts niet f£™£*
Jttecc/ ban iugeren en efrtdm ban fijn gijeleertljenbt■■/ toeWfceienfc ^ femoo.
Stpbt/ geften/ memorie/ gratie/ en fulc&c anbere bingoën : als ort
ncn te yeT.
0 intentie en beue-nemenen al t'pjofijt ban b'bwoibt <6obtS öaet in wachten
h Böeïegfjcn vnare. 3|tt bielrfce foo fot en onrebeltjr» een faetne is / (at».
u totöen fp noc&tans bïtjs göcacïjt $w / bie't foo glegljen te boen ) als
J& eenen fiecnen / naer t'bertcecn bes mebicrjns / aegofte met fijne
■Üenben en göefeifchap / te couttn en te ramen / ftoe \»el batten bo*
tteuc ben oo jfmoncïi en be g&tlegl)entt)epbt bet fietste / be gljcftelts
Öcpbtbesltöjaems/bertlactft öabbe/ aloftïjpinfnn ïicfjaem glje*
«*ftljabbe/foo menfegljt. StnttbatomfitcnenïjembcrbJönber* o«ƒ«•
f
e »n bes mebieijns groot iugement / farmibie / beballtgljepöt ban *eend °
^oojben/graote erpjrientie/ en goebtöertigöcpbt: fonber eens een prijcerrde,
^n&el tooojbt tz roeren / notl) felfs eens te pepfen / ban be retepte en macr n iet
temebie te toittSete fteHm/foo't be mebitun g&rojbtnmt öeeft: ban docnde,foo
|e toarljten ban fttirfeefpitfe ea bjanca / enbe anbere bmgöen/bie ïjp ^ °'tdl-
jnet rlart tooojben berboben Ijeeft: als oft öat al niet eens arljtens
«eerbt en toare.K©at gijeraebt qW' Wanneet fonbe fnlcït eenen fier;
*en göenefen» 39at is fefeet/])p en foubes niet becomen/ maer foo bes
Jtcruen/ató ofter gijeen mcbecrjn oft remebie ter bjeerelt te binben en
«are. £>oubebat niet een faecfee bieerbiglj jtjnte beclagljen i te
JJtaRcn^enbeurfot en bnluptte gï)euen^»l foo boet-men norfjtanS
?a8Öeujc&ö/mct be mebecijncn ber fielen/ in t'ïjoojen banbm tojooj*
JJ^cbts: efibcle oocnint'göenieteit ber#. Sacramenten. ©an
a« noeötans be biaeracljtiglje beueeringlje/ btterniffe bes leuenoV
J»on-rerijte gïjtfonbtljepbt b« fielen / moefteberbJatljt bjojbrn:
^oers / be boobt en ük elagöelgr6e berbJOcftinglje ber ftclen is ï)£t:
h*5öt ecn övoot ftmK tt«*« ban fuïtne onpjoftjteitjtfee toeH&oo^
jy
oer fennsonJ / ift oorï?/&at- men feten ïjoojt/bat be menffï)ett
rr*]?-** baeg^S gemepnelijcfelitner in be Pennoenen ïjócjen bifpute?
l^ipctuUtzn/ en lUbtriïc tjueftietj beröanbeiew / omtèïeeren en om
«UJctejvbönbcronbenftraRén/ om öie te beteren/ oft bebengöbcn
t iü             Öttte*
-ocr page 447-
3 5 4                             diriftelijck.cn Waerfeggher.
ïjcrtcïycKbcur-^öuben/ombfctecentiien. j&ooftpt ^»ïntc f&nu*
x.Tim.\. lu0:.Scmperdilcentes,&nunquamadlcientiarn vcritatis perucnier.-
test&ltijbtplea'enbe/entaele toillcnbe vutten: ennommetmeet tot*
terBenniuVentoetcntötpbtbeötoacrycpbtcomenbe: biemceftt11'
ijtt boen / en in b'beieuen te binben té. 3Btt gyetupgi;t be ^?opï)tte
Pfal.no. «DnuiÜ/albUg: Intelle&usbonusomnjbusrliciemibuSeumzlÈtetaet*
mjgljcn goebtbevftant ban b'tooojfct «föobro / bit't metten Voetf6*
beïeuen* Ce Voülcn lecren/fanöer te tocreHc te Keilen / bat io aïtpö#
leeren / en aeyter-toaertg gaen: en ten epnbc/ met fryabc en fcyanö*
inbelecringneftrmen. ^ettoelföecnff&crtcecttenid/batfpbeftt*
j ~py. moonen gycyoojt yebben / fso-inen gyenupnelgru fept / b'crn ooit
c'ecn oorc in en b'anber ooje tipt: alfoobclebaer ban in-ycubenbe/taan t'gye* f
iü.dandcr nebatipgycyoo?tyebben/aïg eenen trefteruleegyt te youben/ ban *
U)C" t'gytnebatmenbcringyict. £oo bat taan fulrue toe-yoojbero btfl
ma gy gycfrpt toefen/bat fp een memo ?ie y ebben/als eenen trcrïjtet» ^
Handcioo. ©efeluemogyt-menooeBfeetVüelbpyanbcloofemenfcycntae-rgl)^ f
fctoehoor- Igeuen: oftbpbegyenebie beoojenopenyefcben/ maetbeyanbcfl
iets' gyebonben : yettooojbt <6obtjSöoo?enbe / maetnietbeleuenbf/
uory metten toerc&etoolbjengycnbe: en bacromaltrj bigben feluetf
taiocH (leppen/ en yun leucn niet en toertaetereiu
8           ïfet ijS Voel een tceefeen bat fulc&e gyecn toaetarytigfit oojen &
Oorcn om Sebben om fioo^en / fooCyjilrug fepbe : 3©ant ijk fulrBe oojtf
hqorcn. yeeft/beyanbmtoerben'toocKterftonbtgyetoaet: algintoenbigÖ
met beoojenouer een comenbc: geitje» be bametfeeno taanben taeitf*
fiagy in t yojologie/ alg ootfe ben totjfer/taan binnen in b'toercH m(t
ben gyebucrigyen gantö en loop atcojberen: en ow t-fulc&js togft \ft
t\\ flact yet al gyeïndieïijr&. iBaeivbic bcel yoojen en luttel boen/a*
feggïjen fp fcyoon beïe/ bie en moeten gyeengoebe oojen öebben o»0
Ijoojen: batig/ om gyeyoo?facm te toefen/ enmettecbaebttoeli»*
te togfen. l£an alfulcne mogyt-inen Voel feggyen t'gyene bat %t1Ifl
jeeng tot een iongy-man fepbe / oit ouer tafel beel flapo y abbe i 0$
Lam tib.7. imntht (fept yp) batU be oo?en in be tongye gyefonc6en en berfo0*
c9'- jten 3tjn* Ce Bennen ggeuenbe/foo^aturebenmenfcgettoeeoo?efl
gyegcuen geeft / en maer een tongye/ en noefttano ttoee fianben/o*^
te yoojen/en metten toerc&e te bolb$engften/ fonber beel te feggÖ^
S0at fulc&e gyeen oojen en fcyynen te ïjebben / ïtit luttel boen en bc«
flappen: maer bat be oojen in be tongfieberfmolten en ^anbert5Ön'
«©aerom/alfi: al gh*n?e&t en ai gfiefioo?t iiS / macr niet gficöfl£")
toat mogfit- men ban b«n ptebieant en fulc&etoe-fiooiberg ffgJR^
m»tarch. in anberi8/ban batSfigis be conmefeban Haeebemonicn/tcteenen tafr
zac.Awh. mmba stbbcritenfepbe. ^ooï^fynbcrtcoghfeerïatigljeei1^
gfiebaen fiabbe/ battet ben t oninei berbeelbe te ftoo?en:foc &2af*~ ^
-ocr page 448-
ChriftelijckenWaerfeggher.                       5$ ƒ
be ten epnbe be ïegaet en tael-inan/toat bp fijne boigfieren beur ante
«oojbc bjaggen foube. £>eg!)tbun bat/fcpbc%iiS: Quantum tem-
poris tibi opus ad dicendum,tantum me filcntem audiflc : t©at ICÖ b
•fo ïangbe trjbts"fttl ftotjgïjenbe gbeïjoojt ïjeöbe / ate gïjp gfiefpjo?
j^Hfiebt. Cnfooiftbeut-toaet: toant aen-gaenbe foo bele onaf b>
JAmetoe-fioojbeos/toatfomttcraf/ alftalgöefepten gbepjebicht
j*' §>P Öcbben ben prebicateur euen foo langde gfieboojt/ als gp on*
■^'SÖÖeeftggetoeeft/metpjebifeen : ten 39 bat fp onbec-tuffegen
SiJeQapen hebben/ oft tafteelen in £>panien gbemaerfet.
h .^tf-Öaluentoaft tori gfiefept ban een goebe matrone / bie fiaere Wei ghe.
°«enft-ïiobcnbjae0ybe: 3lftrennoongfiebaen>36ae't/fepbcnrp.^p CeJu
o jaeg^öe een anbere: %ft fermoon gbcbaen^ae Ijet/fepbe bit oorft.
j?c8Öebtgöcöoojt:tfetmoonisigï)tbaen: 31rft rome ban baer. ^et
^moon m gfiefept (fepbe fp) maer niet gljebaen, bat bient nu met?
^"toetcKcbol-b^agöt/ b'toelcBbaermettentooojbebeut-göeöou?
f ^bJarebeben-sCbaeghjï met belemenfrft.cn ban noobe te boen/ M<»w.8.t»
ti» r ttttuö mct öict,an ^>f&otlanbt en ban Serïanbt bcbe. £>oo **• *•
£
wgö/batöpmetfijnpjebicatienietenrofttoinnen/ maerbatfp
nor?en Öarbtbleueit in fiun ongobbebjrBy'epbt/enboojïïeuen/ en öp
<6o h ns öie iot$te tot Ört ^ÖJ»ften gheloof te befeeeten: foo fieeft fiji
wj^SÖebeben / bat bpfyiipjebicatte met eentgft tat&en belpen
«en * ^>0°Öecft ÖP'beurbet in-gïjeuen «©obtjs/opb'aerbt rtjtfc ee?
Bj^rc&eIoftrinc6gfiemaef6t/baerfpbpflanben : enbebeaerbe
<&m?'??m / fooDatfPal^famenb}eerbenbatrinteberfinffien»
^^•^SgöcnjS/fip toonbe ïjen-ltebenbe belle open / op bat fp upt
utifth r ttiid af"^acnUDen/cn Öunbeöeeren/foo fp bebett.£>om*
mcnh Sfl[Öen batbaernocft eenigfiteecftenaf tefienijï/ b'totitte
öer hpHft ^at"ttttë bol. £>onber ttorjfel/ benftöjifbelijcbenmonbt
seuen te ften gapen/foube t'herte be$ tbnbaenïboen ontüapem
^Öe&eöt beur öe btkttting&t öer fonöatm.
ttëoojbt/ o 5|eere/ÉS mp al$ eenen fpiegbeï / baer ieït al be
}muinaer6tfiepbt mijnber fonfcientte infie/ en be toonben
mgnber fick: gbeeft mp gratie/bat felue foo te fioojen/bat
bjotthw. ï r^ m*tten bJetcïte beïeuen magfi: op bat in mp bat
bcranKÏ*ö|et,.e/ben»noojfijnbeï/ enbenluppaertfijn bleeBrn
«aeXrib u cnhefel«eïbeur beoogbebcrnaeïbeten bemelgbe?
C A t.
-ocr page 449-
33$                       ChtiftelijckenWaerlèggher.
Cap. x c v i i i.
Wanneer ijl meeft gheraenjoem te kieren van Jonden}
Hoe eerjboe betghecUenx want wie heeft fekgrftonden}
Vj—^-p^- <ttit bja#ê en ggefrïtfebt niet/als oftmen t»foo dar*
vaPiönd "n, mP J^4 eenfaerëte ttorjfelen mogljt: maer atè tot emtotrma*
foodetuyt- «&o ^/W Krégïje ban fulrfejs alfwen toel toeer/maerfoo nietifl*
ftd" <^ïW~--1^ öacötigï)enijs. Galbitrlaeri$/bujtfctïnerupt:toant
toat nooöt ift/te^agften/ttanncer oatttt bt ft ijs/upt A
ïjet ftürfi/ put/ oft toier/baer uien in ggetoallen i$/op
teftaen^ ofttoannecrïjetbeftiiï/fijnen efeluptbegtaci)ttetrer&en*B
toieentoertnict/battetbeft të/goeeer/ïjoelieuet i $iet alleen/ om.
battetnietgoebtenipybaerïangijeinteblijuen : mact bat meerit
om battctperijrneï te/ban langjjjsfoo bieper in te finrfeen/ en arj&ter*
naer niet te tonnen upt-geraet6en/ aljs gp't bp auóture foubt toillen.
5©e ooifaecSe en ti)bt moeten toaer-ghenomen ?tjn: en binnen b«
togïebat-men't tan boen/ foomoeft mentooefe toillen en boen.
ï?annibaï l&oome befto^menbe/toierbtttoee maelmeteenenbitkefl
regïjenbelet/enbebtootigïjenTijntoettretfetenemetu 3Boen feptöp;
Hanoibat. Cüm potui,non habui voluntacem: & quando volui,non habui pote'
ftatem:2tïjstc6bemag§töabbe/iaoomeintenemen / banenijabb'
irft ben toille niet: en nu/abs itfe ben toille ïjebbe / foo en ïjcbb'irö D*
magïjt niet. Ijmtuefaerbén motten terftonbt toaer-genomen 5Hfl/
aïsrfpjcnnen.^oo oorfrtote ttotjfelt baetaen/toanncer £etbcft göe*
raben ij*/ ben mebettjn te roepen/ au* men fiecfe oft furi)tiglj ijs* tof»
toctcn&c / battetin alber manieren metten etiften btent g^ebaetf»
<©it leert ons bat tocï btbentlïerf fcen:
OriA Rem.          Principiis cbfta: ferö medicina pacatut,
U,i.                      Cümmalaperlongasinualueremoras.
^irtinb'ertfteterftonbttwttoarttbanifttef^be/raebtenremey
tefocc&en/ atóbe fietste beur Iangljepbtban tgbe te feet gbeto~»j
bigö toojbt. <£nbe fot«men ftpt/ t'tg tefpabt ben )fttt te ftoujjen/sï?
ftalfberbjontöenig.
                                                      , M
JBaer (b toeltft te betlagfjen &) foo rafel) en toat&et als top 5Ön *
fulcuefaerfcen/ bieblitïjaemaen gacnenbrljoeuen : al-fooR'1?**
tragïje 3tjn top in t'gïjene / bat bie arme bctlatene fieïe ban tioo»*
l)eeft:fonber eens te ptpfim ban remet>it/ al foube fp ïjaer boobt Bw*^
ben/ etimf)aet fonbenentoonben berfmoojen, «©aerotrt &?rs
ScdUu
fcïjoutotomïbeT©iifemantoel/albu8i : Fili.peccafti? nonadncia
iterum: J©ijn fembt/ Jjebt g&» g&efonbigbt t #oubt op: en en t»0^,
-ocr page 450-
Ne TARVES CONVERTI slT) DOMINVM
98.
==r-———-.■ ---.- -■- --^m*)mm*:::--y:f^----y-:----: - --- ■■--
Xuando opportunum eft,peccati abfiïlere calle ?.
■^ICK.hodie.iamnunc-.punclo mors imminet oxrmi.
fJfos mtyqudh heure/MeJoit la meïlleure/Tour me conuerbir?
J-aJms-plus ttefj/ace/La -mort te jrcntrchaffê/Iöufimirs firis darmir.
-ocr page 451-
ChriftelijckenWaerfeggher.                         537
öpeett fonbc meer toe. t©'eerfte ban betetniffe öeg ïeuetig fc/op-ftou*
^ oen ban quaebt / enbc bat öoe eer öoelieuer: foo öp bat boo^t leert:
' y&ü a facie colubri,fuge peccatum: jbrfjCUblt befonbe/en locpttcr
*t toegïj/ flfó \jan een ferpent. Jlïrt bat-men een ferpent/bjaerb / oft
wolf foube ontmoeten / men foube terftonbt toegl) ïoopen / fonber
«nsöer beraebt oft upt-ftel: baant biat balt baer op te tbJtjfelen*?fild
^♦iMtlug gout gueraeptgabbe/enbe int biet gyttoo?pen (teïanbe Aa. t*.
111 IBalta eijetomen 3tjnbe)eén flangge ig uptten biere gijc fpjongen/
*n ïjeeft fijn ganöt gïjefaebt. $p terftonbt bat befeftenbe en fienbe/
Öttftfc met yaeftcn af-göefcïjubt/en in t'bier gtjcflinggert/fönbcr e e?
nt8Ö ïettcn oft binber baer ban te ttggöen. £00 ift ontbjgfelgcb
Söeraöen / be quaöe truppenbe fenijnigge gbcöargten / aig Huppen*
«e flanggfit/ gem terftonbt qugt te maerben / en in t'bier ber lief ben
^Ö?ifti/enban onfer ficlen faliggepöt/af te fcguöben.
j£en fonbigïj letten/en quabe tonfeientie/ en moet onber ong bacb Sorgeüjrk
Söeen bagf) ftebben / maeröoeeer öoe lieuer bertoojpen boojben. f^&S1
Jöant/ magïj-men ban ecnigge faecbe terïueerelt fegggen: Pericu- ,"n|jcit 3"
^meftinniora. batig: 3|nt'bcttocuenbï groot pergcbel gbelcggen.
Het ö'alber-metfte reben moet bit ggefept 5gn/ban b upt ftd/ enbe
wtlangj)En ber bjaerargtigge bcbeeringbe. 5JDacrom fept bc ï©gfe?
»"an,-ocï)eIber)SfeerbJelt onfenbeur-nemen: ï^aeftto/ fonber b?a? Ec<u-i'
l£oni tot «5obt tebebceten: en en ftelt niet upt ban bagge te bagge..
ijföenbaer bp / opöeganbt: Subitö vcnietira illius: SBant/feptgp/
£ ^^tojenfaïanberjsfiaeftouerb tomen/ enbe falbberbctucn. fflp
'
t'fi C!t0nïS terftonbt totten ï^eetefceeren : enbe met Jfêagbalena/
•^^SSeraecbt 5gnbe/ aen be boeten ong peeren ballen*
p uar5WÖoebeïe3gnber/biealtgötg bet fiaue licbeben fingen:alfmen Der raucn
mo ffitm oftt,an
beteren fpjebt/faltijbtjS: Cras, cras: Jfêojgen/{anck'
onrÜs1* dooien mojgbetun comtnemmermeer : altgbtgfeg*
ten? ^f*
faI; 'r& faï: En ant,cr0 m ««tter niet af. <£nbe foo ba?
ttftpr £cpnöe wetöiegelfcljerauen / toienjS licbeben en fanebfp
Je ;o"|0en/Cfl toienjs aerbtfpsöebelggt öebben.2&cterift ben bnp*
Der au
^"£b te boojf/ennae te bolgen: Citó/ntö^geringg/ggeringö. uen ra/ck.
n&pvl, ÏpMgt* upt-fteïbetlaegöDe £. auguftijn ban fpfeluen/
G «E? % f m ter &enniffe Stomen toass/ frgjguenbe op befer ma* fi&
*>t/ aï« r cn*abbc«k* anbfr?j/ o^eere/ öatitbantbJoojben fou* 8 4-5-
toanhf. s
p mp {tpbtt: ^ntteetW gbp bie featr flaept / en ftaet op
rew ö00bt/£n€fiï*ft«örölbberbf|,ten: Sebentoifteb (o^ee^
verhïfatibfr^ fanttooo?bcn/ban btfe langöfamtgDe tooojben :Nifi
„j^^taj&fomnolenta: Modo,eccemodo: finepaululum. Sed
eu
         m°dó non habebat modum: &, fine paululumibatin lon-
0 m: ^<ttoaer£nananBörame/flappe/en0aperigbebJoo2bcn/bie
b                i&
-ocr page 452-
3;8                         Chriftelijcken "Waerfeggher.
itBf&aï. r galgen be ïupaerts plegljen/bie ou-gïjebaecBt baefmoe/ **
flapenbe fujcBen/ en altijbtS b langt)ftcfoecfeen)terfl;ontJt/teiftottïit^
bertoeft nccft een baspnmï). jlfêacivTept ï)p/bat terftonbt/teïftonbt/
enïjabbenoröftanbtnorïjmatc» €n bat (bertoeft nort)) enljab&e
gijeen epnbc / mactïjeMieülangftemct» Slï-föotftoocfe bicB-wad
met ons/in b'baatt-nemcn toanb'in- f&anc <6obts»
              »
Tisfchan- «©aerovn niet octet / banterftonbt öemuptfnirncn mifetaoeïcti
de te blij- ftaettcbaopien: gïjelïjtn-ntmtcvftonbtóuftaet/alf-mcnoyt'ftta^
^n ''S- te balt / ö£inciaalrjcB in fflijtB en bupligïjcpbt» 3B>aer ban comt bat
g n' {b^ecH-tooojbt: l§etenisgljeeuftïianbe ballen/ matttisfrfianbctf
bnjuenliggïjen» ^coficnbapoocKinbie fioecBftegeetbcn / aïsf?
ballen/ oft ïjaer fehten in eenen qnabcn Üaglj betitelt binben: rap/f?
bao jptnber fiaet upt / en maceïsens ïjen qutjt: foo beeï te bïtjtigï)#
enbeterloecactboojt-gaenbe/ ïjoebenbalteleelijcïiet/ oft benüie*
ber-floot te fbaaerber baas» 2U-foo boen fp oorïs / bieftaa ans ttf1
tecï}ten banben bal bet fonben o»- ftaen / en ïjaet tottet bcugïjbt W
feecren: bc refte ïjaets lcmns alf-ban te bierigber <6obt bienenbe/ï)0{
fp te beuren gun ïeehjcBet bjoegben / en \yat fp te fnaeber bcgoft \ytfo?
ben toe! te boen: foo fiebben gljemepncïijtB be meefte fonbaets enb*
fonbarcffen gï)cbaen/ tot BCBccringftcgïjecomen 3tjnbe»
Ï^Rdi- ^mt ocJfacc6e ^an &» beut-fepbe göeltjf nemffe ban een baïümü*
üjmk.tib.i. «ntafcïjon-ftaenbe pcerbt / baiU'irBlnet eenerempcï bpboegöc»1'
«J..38. " baneenbJonberlycKebefectrrigïie/een^bJeereltlijtB^bJuïpftljsebe^
Petrus mans/ bic^ettus Confaïuusïnet / en tottet fèjebicft-ïjemn cjbe»1
Confaluus. ïjemïjeeftbeggcuen» <©at quant albus in b'taatrcB» ^>ooI)pcet$
met fijns gbclijtBe/iongï)eebe.-mans/ langgsöeftcatentejjeerö^
mbt/om ïjctn in fijn frïjoone tle eberen/ in fijn ^unfc&peetbt / fta#
rijben/enal bafs baas/ tebergïojieren/foo fulcae malle maïfcöaettP
jalegïjen/ t'eenc-mael terijbelïjepbtbesbjeereïtsupt-gïjeftojt: ft?
tornt \yp mp/ beur fijn bjaueten/metten oeerbe in t'fiijcfi te ballen/^
eenen fnot te bacjben/ban al bie bact omtrent baaren. !|p ban/ee*»'
öeelS befcöaemt/ecnf-becïs betftoojt 5gnbe/ foo fept ï)p: <© gï)P W
.öjiegï)elijcBel©eertït! aen-gïjefienbat gïjpmpfooöanbelt/ etU0^
ontftaelt/ beur bat icB b foo gïjetroubaelijcB/m ?t alber petten en f»*?
nen gïjebientficfcbe: foo falicfeb oocb trarteren foo gïjp'ts baeerbi0|j
5ijt» 3|pban/upttenflijtBegïJeI)oïjien3ijnbc/ alöemcoirt/Ijeeftto^
ftonben aen een beur -nemen gjjemactBt/ be baeereït te bedaren :
en
in ^>mte©oniinitus<©ojbentegaen: foo lip oorb göebaen geeft»
%ctfcluebaasin ^aulusïanglje te beuren/ons allen tot eene*el*ip
pcïgljeffïjtebt: als Ijp in t'fioogftfte fijnbet quaebtïjepbt gb«otn
baas/int'berbölgljen ber Cl^iftenen/ banbe mogïjenbe en J$cnflj!£
gfie öanbt Cfijifti ter aetbengljeflagöen 3ijnbe: fieeft terftot^t * J
-ocr page 453-
Chriftelijcken Waerfcgghcr'.                        5 33
ïePï>t gïjetoet ft ïjem te beteren/ en ben tarille-begs peeren te boï tien?
SÖcn/ fegggenbe: Domine.qui d me vis fkere? ï|eere/bJat Unit gfip ^tf.9.
Oat itn boe 2 |>oo beöoojbe oor ft een menfrye banbe ganbt <&m&
JJPtteenbigfi göeracebt / oft metten bingber beg peeren/bat bs/beur
"e Spatte ïks w* «JMjeeftjS/intoenbigfi flöeroïrt 5gnbe/ bem terftonfct
*ot <6obt te befeeerên / en een pjonoft te maer ben ban beteraitte.
iBenïfeftban^>.Iacobusx\Iartyr, bicDenodamsïjtet : toal$2e "<"*&*•
*cSSben/ omleebt/ upt bereben/bie gfcp bier fuït bccjcn.tDefcn gbe=c^ '*'
toouigïj jtjnbe / en ban gfieïoouigïje ouöens / foo bp in t'bof bc 0 f o*
Wbitbg ban herten bienbc / ig foo betre gbecoinen / bat bp om g'cos
*!«ttb]3 bantb/ be af-goben eeng metten anberen aenbabt: maer ter=
«onbt/ ban fijn mocber met bjieuen baer ban göeftraft jtjnbe/ beeft
*00 fijn fcbttïbt terftonbt gbebent/ bat |)P fonbtr uptftel oen bienft en
öe f ere bes toecreïts berfmabenbe/ ben f onincb niet ontfienbe/ be af*
Bobenintf-yjefeniênberfaeebtbeeft/ enbeouentbjrbbelebcn batbp
giften toaV en bat bp begeerbe abs <iïöjiften te leuen en te fteruen.
^nbeusbaeroubanlettctelctteinftue&engöcfneben/ euen göefta*
ö%6 in b'belgbt bess <Eöiift?n flfidoofis bolfterbenbe. ï©aer ban
ptoofft tornt/bat fipDenodaws oft Incifusgbenoemtbïerbt: Dat
^ntleebt
t %n rebenen 3gnber 511'ncipaItitB om baeft te beSeeren/en ntetupt d™ roe-
11 r, ?lcu * ^cn eerftm / om bat bjp niet fefier en jijn/ oft ons <0obt rdcenndecn '^
"4) meer bet öerte roeren fal/ gbelgeb bP »« boet: t'is$ te bjecfen bat
'ut. ^m t\jj£fben/ be onfeberbepbt ong leuews btoiiugbt on&3©ant k
kectcn.
wat tocet göp/ o& öefe ure be ïefte té/oft niet. t©ift gÖP &at gfip beur
iW C lan öa6 ftmtcn ftmtlt / Ö« fc te bogen bat gijp b foubt be te*
/£• Jiftnietfeber/ batgbpbeben fteruenfubv fooeniftcotbnitt
j2? ?at SÖP ben bagb ouct-Uuen fuït. 'Sen berben/be greotbepbt
«n t nerijbel/ baer met mebe te föelen en iovbie ^aernt ben fonbaer
«w om terftonbt te bebceren♦ Nbcuit differre paratis : 5|et febaebt
E !!!*tort Mt/ *** wnï$ fc£°on *$eÖai>t Ö^om / enbe en bebben't
ec>»aer-gïjenoment
^Debeöttegöen upt Öeltoan öefaeringfik
<Jtp> Stbt Jtjntoptotbaïïen/ oï|eere/ maer tragbe om op te
j-^ . ftaenbanbenbaïberfonbenrmaecbtberrebanmp bien on*
-^sy fabgben rauen-fanrb/ jltëojgbm/mojgben: maer boet mp
^ . fojgïjen/ bat icb oft niet en balie/ oft ballenbe / fie terftonbt
yL öecnc te maecben/en tot b met een bJaetatbtigö ïeebt-toefen te
^eeten: ou bat icb mp in be fonbe niet bcobt en berOane. 3Hmtn*
b g               Cap»
-ocr page 454-
J40                       ChriftclijckenWaerfegghcrf
C A P. X C I X.
Hoefal ichjny/veur befi3van alle Jonden wachten}
Hebt dtuyterftejft vier left altijdt 'm v ghedachten.
Der vier S^f5?11^^ ^ tKCtlffÖe natuerbjeR toerbt eenf-beefé met tejeefe/
uytcrftc ueü ^£< eenf-bcefó upt licföe / ban t'tmaebt ggjetrodien / enbe £
cracht,te- $K, ^ytottcrbeugï)fetgIjcb?agI)t: baeromiöbegljebencHe^
Jonde.
e vzksisJ/r l"ffe btc ^*eu u?tccfl:£n fceK ojboojhje n / om bc men*
IgiggèZr frfien te betoegen tot Voel boen. ï©ant befc ftelïen on#
be bltjtifrgap bess eeutoigïjg ïeueng / enbe be prjne ber fjefleit beur 00*
gften/alssin eenen fpicgfjel: mcteenfeberberbiacfitenbanbeboobt/
enbe o^beel: fonber te bjcten/ïjoe/bjaer/enbjanneer.
3£ccrfif![)tbcrgi)ebenröeniffcbcferupterften / ijsonjsfcenneïtje6/
beur bat JBopfeg feïf / fienbe be groote on&ucfitfaemïjepbt beg leuc$
IkM. J i.
in fnn boicè/ tamuc&tte (oiö teut b'aïbet-befte remebie om ban fon*
ben af te ftaen/enbe gobb?ucï)teIijcK te ïcuen) bat fp op Jjaer upterft*
bencben fouben, €>cö (fept$p j toat een bolcfe i£ bitlïjet en ïjeeftnoe#
racbt/noeö toiifïjepbt, <®dj/ oft fptoijgbJaren / enbeberftanbt
cregfi^ti/enïjaereuptetftebeur-fagjjen 1 atbsoftöpfcggljcn bnlbe:
3cn en ttotjfeï niet/ fp en fouben ïjaec leuen beter aen-fcïjic&en/ fp eö
fouben niet boen bat fp boen.
ï|oe ift mogbeltjcb toef te ïeuen/ aïf-men norï) öe beur-ïeben face*
fienmeteenigöeaenbaefitigöepbtcngftebcnrfet / noeft be tegfien*
bJoojbigjje bingoën/ met eenigb berftanbt toeï en gïjcbjuptfet/norÖ
be toe-comenbe en beur-fiet: om foo al fijn faeriten/ baer naer totjf^
ujcb te befcljicnen^ jboo comt ïjet oocb/bat-men be beur-lebene fat» *
ten niet en betert / betegbenbJoojbigïje niet en bent/en be naeefeenö*
nietenfeboutot. €nbief-boIgenbeïeeftmen engeeftmen foo'tfomt-
efl men boubt gjjeen inaete in bhjbfcbap/aïft aï toef gaet: noeXj tot *
in bjoeföepbt/atebetoinbt beert: en alfoo/Ieuenbe fonber fröot^
«tëobt/ comt-men tct bet b joeue lot ber eeutoigber boobt.
<©aerom/ be totjfe beurbaebtige €b?tftcn/ bolgbt ben raebt en (f*
■pfii.76. enipclbanben#jonöete«©auib: biebemaïtnbismetbcfegetrottto3*
enbepjoefbebJapenbebjijbbe/feggenbe: JScfebebbeombeoubef^
gïjen gïjebacïjt: en ie6 tytibz be eeubjige iaeren inben fin gbebjagetf *'
€n icn l}tbhe begnaebto" met mijn berte ouerïept {onttoijfeltif6 *""*
t'gfieneoocbbateenjmgbefcbiebenrtonBt mb'wpterfte)itfiotff«lD
mp gier in: en maerbte beur fulcbg mijnen gïjeeft toe! toaebcr.
2«u.i%. ■$# 3©ijfe-man berftcrebt en berfebert ben raebt albuö/ftffl^JJi
«Bbebencbt ber upterften: en boubt op ban bpanbtfebap: foo tegöE
b feifg confcientie/ alp tegfien <6obt/eü ubJen naefteiu ï©a«t ï'JJf*-
-ocr page 455-
M&MORARE NOV-ISSIMA:NEC PECCABIS.        9p.
Xü° datur antidoto fcelerum dirpellere virus ?
Xuattu°r accin<flo Membrare Nouiffima corde .
JQie ^i\9nvy\oov S^(f,^>arj a£& jonger; Soaxtjitg l
D^^t^tylffè/Chatau/ïmirs Jdreffê/Liammeaux Jroitsjnhtrs.
D'vnejömewmct/Deliticertain chanfe/ Des lêrmes derniers .
-ocr page 456-
Chviftelijckcn Waerfcggher.                       $4*
bennen gïjetunbe / batmen gent Mtijt tan quaebt faï toatïjten / ifl:
C batmen b'upterfte bjaegljt in fijne gljebacöten. t©ant/ gljelijcB een fta?"f
peerbt/mettenfteerte/beftefeenbeUtteaenUanb'hjfbjijft: alfoober* *«;e°s
ö
£öft een mcnfcjje be quabe tentatien / en btjtenbe fonben Dan ïjcm/ fteene.
fceutt'gljepepgbanb'epnbeenlefte/afómettenfteert. tBant b'eeu*
to*gÖeberboettienii3fonbetlingl)e/ të eenen epfehjtBen langen fleert/
öaetmenberre metrepcBenenaacntan / bie yem tocl toeet te gljc*
D fyupeöen/ met aenbaröteltjr fe baer op te letten. <£« gijelijf a een fchin
««tïjctroet/afómetfnnuptetfteepnbe/ gyeregeerttooibt/ enter
flauettgï)eftiett:enbebiu*fljen/enbogljelen/mettenfteerte/ljaretoe?
SÖen recïjt gouben enfcirigeten/ eltfiintTijne: afc ootfi eenen ffljicgt
«letter bebct: 211-foo ean oocfc een menfrije fijn leuen toel aen-fteUen/
fctfit mennen / en alle fijn faecften ten eeutoiggen lenen meten/ bent
rÖÖebmprR ban befen fteett: te toeten/bent be goebe inuigge gge*
^ncöeniu-e bet bier uptetfte.
                                  „.
. ï©e U9ijfe-man fineBt een fententte / baet onfe l^agge enbe »nfc &*s. 7*
woojbeuptfpmptenopfteunt/albuss: <6gebencatntoetupterfle:en
SÖp en fult inbet eeutoiggepbt nietfonbiggen, ©cfen tacbt ijs gge*
?Joeft en goebt ggebonben/ban foo menigge bienaerg en bienareflen
^oötg / bie ïjaer feluen befen fpieggel ber bier upterften foo beur oo*
SOen ggegouben nebben/al oft tiit felfbe nu teggentoojbigg toaren:
«noemen upttraeötbaniultfes/ gunfoobooitfingacrlteber ieUen
BöcbjaggenV ggelgtft fp toel f often sepren / goe fp alt-ban toenfcgm
loubengij£Qaent.ÏJel,öcn/ aljsöteupterfte babelijtu enbe toaeratg*
«iRCRfm(enMttotfen5gtu
3>lupt ban ntoe oogöen toe : ttecut utoe ggeoepfen ban teggen* vier pen-,
Jtoo^igïjefcergancBeujtBeraecfcenaf: eeertb inue-toaertjs/en toetteen,
JwncBen/ bat gijp ïigïjt om flemen: bat ggp ten ojbeele ftaet: en bat
^laerRealiainbebalante ganggt: toaegtenbe/toaer gDp gaen fult/
om baer eeutoehjcB te Wijnen, ©e gope bejj gemefei/bie trooft b toel:
wjaer be tyeefe en t'bucgten titt geile txit boen b gljequeL#epft foo o»
«iöit/aïg0ftgï,efrtjicöbe . f0ofuïtgijpbnttbanfonbentoargten*
« foo leuen / a\ë s&? to w ^m ftact en najs binbcnbe / fonbt toiHen
SDebaen enbe gljeUeft te gebbetn
^Öebeöt/entemebir/omfïemDanfonömtetoacöten».
^^9 «^n-gftefien ( o^eete) batbetoaeracgtiggenefbemptcr
W&M beugljbtniet en fttcrt / en gct geen toijf Ijepbt en tytt fpaöe
^ ^ toijjs 3ijn/ om met bc btoafe maf gben metfpijt en fyot bet?
»
           fouben te toojben: Wilt be bjeefc ber ©iet upterfte m mijn
W«e^inten: op bat ic&mp foo ten allen tgüebjaglje/ ggehjcBicfcj
W-öantoenfcgcnfalmpggebiaggcntegebbem aimen.
b ig            Gap.
-ocr page 457-
Chnftelijcken Waerfeggher.
54*
C AP. G.
Welch^zgnfe,op datickmijn, daer toemaghgaen begeuenl
Doodt: Ordeei. Helfcbepijn: ende dat Eeuwigblenen.
Vier uvter-
fte. '
fï be biet ïjocristn cft beden ïit$ bjcerdtg: <©ofl/
|>upbt/ ïBtft/cnbesüocjbt/ berftactmcn al-tijbtjS
begljdjccïe genctaufcptbeëHBcetritd. J?ccmegïjt*A
mcnoocfe toelfeggljen / bat m befe biet uptetfte l)£t
glj£Ï}cdettunfc|)elï]r& gfjcaarfjte / cnbelcow bes* Ie*
uenssbegtc»enië. fl&ant/ gïjeiijcïitenmervfti;e/bjaet
ï)P is/ bc uier göetocften beut oogden ïjecft: al-fco/ brie batte? leeft/
J)P nioct be biet uptetfte oocb in alle lijnen toanbcl beur oogden
Ijdjucm
3Paerom mcgl)t-inen befe biet ïefte oocb tod gljchjcBen bp bc B
Exeé.io. biettoidenofttabetfi/ biebe#}opïjete «?3ccl)icl fagïj: betoelcue
Wonder tottbf om bol oogljen toaten, ï©ant befe biet uptetfte moeten al*
?
           tijbtgtodbcoogljt 5tjn banben <£l)?iftenen mcnftlje.. 'Se meet/ bat
bel^oyïjet-cbcut-noemt / ban befe tabets aïfcuëfv?cBt: Spiritus
vitce ei at in rotis: 3Bc gbeeft beë ïeuenë tocë in tik biet toiclctu %h
Toe iffet occfe alë eenen gl)eeft bes Ïeuenë / in be Icuenbe gljebentue*
niffe bet biet uptetfte : nut een intoenbiglje ctatljt ben menfefje
gïjeefteiimoebtgïieuenbe/ otu tod telenen/ cnbefoo te tomen tot
Ijttctutoigljieuen»
©aisbtl'ebtet/ Rebbentopin atibete CapitcïcngöefujöBcn: aïd
banbe öoobt in fjetljrjrtb. Irrrbiij. en Ijcrtir. I0an b'oojbed int jrciri-
«SEauitel: ban befjelïe/inttcj. ©anbenIjemeliëgbetoacgljtinJjct
re. <£au. Jboobatonëbefebietnuftaentebemerdien/alë uptetfte:
bic beut öaet-liebct memojie tnbe aenbacïjtigïjcpbt/be menfe ften in
l>aet-licbet gocbe officie Ijouben / ban foo te leuen foo fp ftetuen bril*
hn/iii foo fp ban boojtë gljeojbeelt en gljeloont brillen toojben.
|b. ï|ietonpmuö feccit onë&ietin goebe infttuctie enbe eremueï
atï)tet-gl)eiaten. SMbuë fojeut l)p ban lp feluen/ acn-gaenbe jjct gïje*
Hi'nw ƒ»• benCKenbefttuptaftcn : Siuecomedo,fiuebibo, fiue altquid aliud
f nMattb. facio; femper videtur illa tuba tenibilis fonare in auribus meis: SiU'-
gite mortui: Venite ad iudicium: 3©ebetttB ete /toebet icfc bjritCBC/
tocbet itfeict anbet ë boe: alttjbtë bunebt mp / bat itfi itit fcl^oome^
Irjcbe trompette in mijn oojen ïjooje fttBen en flaen: Jbtaet op gSP
toobe/ en tornt ten ojbcele, <ü*n ouet-fulcbë fept bp nocb meet: Qup-
ties diem illum confidero,toto corpore contremifco:?tlfoO tHCK-ïHö'*
flïsiir6 ou bien baglj (, bien uptetften bagö) bentse/ foo toojb icB a*
-ocr page 458-
QK4TV0IL HOMimS NOVISSIMA ,
100.
j^ a re*er: qwo iuge aniims incifa reuoluam.
___^^^Iuicium : Infernus: Caeleftia regna.
£%* m^ ó, Ternes, Que ie^efemws/Au coeur lesjrauer.
J^__^2^f^^tl ty*> afentence/Le Ciel', et1 'Znfer.
-ocr page 459-
Chriftelijcken Watrfeggher.                           343
mijn lijf beur frïntbbenbe enbc beuenbe. §,ft bat get göcsenrisen ber
wptcrlte / foobienb^pligfi^nï|ieronpmu£tnben fin enbc memojie
Söelegïjenöccft/ batter niet en fcïjcen eens upttcgaen : baat neer?
Ktgöepbtbeïjoo^ben top aï te boen / om fulr.6 een faligöe ïcfTe niet te
^tgbeten? €nbouen bien/ljeeft bc memojie banbeu upterften baglt
ö'm foo t'elc&er repfe boen frlmbben ett oenen/ bit bntr yenitent;e/en
«cangig^epbt bes ïeueng naubao t'bcl ouer be bcencn en ïjabbe: bit-
vUcnwog|)tf)oojen/ aïjs in eenen farn/ b'eentegbcn b'aubete rate-
«nbanmagijeröcpbt ( fooftpuptfebeeooifaec&e feïuebehjöt) boe
Goe(3cn
^yoojbconjs befememojteber upterften te boen beltenen bjeefcnl. inkeer.
*->ng/ (fegggufe) biemeerberftbuibt/laft/ enbajoegpigöeban
confcïentc met recöt ïjebbcn/ban bp mogöt bebben: enter contrarie
jrtinb'minlie öemnaercnbolgben / ban ftcaffigbcpbt bcr penis
«ntie ba egfje / enfcfierpigbepbt bes leueng ouer fp feluen: maer lae?
*en bieb-maelt'pcerbt ban onfe quabe/ongbetembe en rcbelienatu?
*E/
ln b'toiïbe Icopcn/ bacrt bcmluft: ben toom ten langbften glje*
«fttbc: iae ïjem latenbe tot fgnen bollen baille / en quabc bjgmoebi*
^BDebegöeetliifMjepbt.?
^enerift/ batbenbagïjberboobt fuïcBeonacï>t-famigï)e men*
^öeit foo öarbt on-tomen fai/en onbertoacïjt / a&foubebe ïjanbt
^frïicrp-ricbterjs opiemonbt/ biein fijn bolle bjeugbbtfit / om
"en fcluen ftap-angte gaen bangben- <£n algben flaghbe0banterss/
j> t Öoof bt banben os/ ïtit uptter blijbe boepbe gbebaelt baerbt/ cnbe
jj^iötö ben goeben toef/ ban boelen en fmeetaenber flagberen/
ak ^ n öan *"** ccnm tÏ0P Ctt toa?s berbaar btenbe. 2W-foo fullen fj»
^beutt'booiötgbcflagbenbiojben/ beucb aen-comenber boobt
*» r n,?ere wpterften / alle be gbcne/ bieber te beuren niet on gljcbatöt
^wilenïjtbucm
taE^tbeur-fegöton$s onfelectefelue/feerbebaegbehjru/ foo'tbe*
Qu         .ttendite,ne fuperueniat in vos repentè dies illa:tanquam la- Lm.it.
v%- lif ?nirn ^uperueniet in omnes,qui fedenc fuper faciem omnis ter-
ber h * toe (itpt ÖP^ 3tjt fober/ baaeebt/bibt/ en en ouer-Iaebt u-be*
bih r
nictlnct fpgftoftbjancu / noriamet fojgbbulbigljepbt
n oeicr baeerelt: en bjaegïjt fojgbe/ bat u-Iieber bien bagb / bagïj
tien sec"eir / basö ban ojöeel/ niet onberfiengeu ouer-balïc, l©ant
bie hi a?lJ
a,JJ eemn fo** ontoerbaarfit baUcn / ouer alle be gbcne
fte/i?
n 0|? b'aen-f«Öt befet toeerclt, ïDat W Hit Ijterbaeeru*
banSlme?e/m toeII«a«t boïgften: met göematfe/met brijfiepbt
untcvi*ƒeU/- ,
ec acÖter-bcncfeen/fojgljeloo!S/fonber memojie bet
itttat/ï: en al~r°° ongljcbucbt / fonber eens ten reeöten / foo't be=
fa{ nèejUreE PePr«n towct fp barenfullen/ en boet ttw met bun al epnbc
-ocr page 460-
344                        ChrifteÜjcken Wacrfcggher.
#ft/aï ïjthhm fp fomtijbtBV beur ïjet ftere ït teg£sett-tri)(ff?jett enM
to^ oegöcn btt ronftientie/ ten goe bt in-ballen ban fuïrBsV terftonö*
fp fteacn't toe $y en ontgljcuen't ïjun / foer&enbe fuïrag lieuer te bet*
gieten/ban lang^er baer 05 te benr&en: en comen foo toeberom ttv
Marren ftonbt cu Set oube. £>oo Voeten top bat JBartinuo" Eutfjer / eettfj
Luthers goebenere maerBenbe { foo't meeft fijnen bagïjchjtBftljcn ïjanbd
de/co™. toa$)boen ÖPtDat af-öt»0Ï)/ om t'bat toat te Itf I}tnt/foo fultBc plf *
irieatic. gljcn/alleen ïtaenbe / fooöoojbe-men fjcin feggïjen/ onfijn üi&
Impcaf Ren flaenbe:<© parten/fatten! nrut'o foo ïjtcr goebt: watt
toatfcl'tljier na-macSstoerbeu?1 Jfêaertoattoaffetaf^ IjpBeerö*
toeberom bp fijn gficfelïen/ «n fip toeberom aen b'oo bollen/ en öee*
ftigft leucn: toicn oocfe fulta een boobt onbtitoarijt ouer-conien W
aio fuif B een roerfeeïoog leuen 10 berbienenbe. ïBug gaet ïjet fiet/inrt
be fulrfic/ bte bet upterften gfiebencaemffe niet en fitbben: iae alsTP
fotneufoube/ berfteaenfp ïtie / alleen uelttfelban ïmnnefotte ***
toulufrlje toelluftigficpbt ban bit ïeuen,
»®eftbier fieetenbe uptetfte beo^enfefien/oft lefte: om bat f?»"
g'menfrfienjS leftegficfrfiieben. Stlf-mentbcurb'alber-upretften^
nten foube/ foo en iu*et maet een: bat isv oft be foelie beur be quaD*/
oft ben fiemel/beut be gotbe.lBant baer naer en bolgljt uietanbetf *
&oo bat be boobt en fietoojbeel / allcenhjcabp maniere ban 10*
feen/ upt feaer op-fif Ijt/oors upterfte gefieetè" toojben. %l$ be boot»"
om bat fp fiet epnbe enbe upterfte bes" menfeïjenjS ïcuen &. jèoo- in<£
HoratMki. fept: Mors vltimaiinearerum: 55e boobt ij3 be lefte frijjeue oft trxi<*
2^- , ban aïlebingïjen tettoeerelt. «ï&ïjelijrBenté neinenbe banben Utt*"
trura bejS uinfeelsV öte be fcfiilbet c» eenigfo toerra trerat/baer fop ifi
ftura toercas t'cenc-mael mebeop mattat. £>ooiis be boobt ÏP
ïaetfte en uptetfte bejS leuenjs: b'toelta aif-ban met bien truca epn"*
nemt.
                                                                                      ^
Hetot- ^axtnacci,°ïeÖt ïjrt <©jbeeï (foo gfip in't rriij. Cao. gfieftö0*: v
dccL * 5ebt0^etocten/fooöatftabibefteIupttéïiröaemto/foog!)Effï)^:
ïjaer o?beeï en bonnig uaitirultcr/m b'befunber: en naer fiet intloit,t
m
toijf bom ban biefer.tentie / boïggt ban ten upterften bagge/ ^r
generale Ojbeeï/ fententieouenbaer enbolcomen / outr fieie e*1 !\l
tjöaem/ ban goebc en quabe. #et ojbeei ban/ foo been afes b'anD^l
toojbtootB een banbe bier uptetfte geljceten: niet afëofter niet n1/^
baec naer en boïg^be / maer om battet ooca een ïaetfte en een »c»
cpnbe &. <6|jeItjcB ïjet tonfen en termineren ban een ggebingö^v
ifftebant'pjoresbJojbtgöffitctcn: toacrnaerriofïjta!5bol0Ï)t/üt"
benbertoinner/ Ijftbjijgöenietenban recgteengoebt/ ^^'^Z»
om bingïjbe: enbeur benbettotfemn/mi dageen enbcfufïcn / »
oora eenigö^ ftoare ^ottt en ftraffe.
                                      ^c
J
-ocr page 461-
.                   GhriftelijcRen Waerfeggher.                          34 ƒ
^crettóêcfftfteuptctfteban\)tece/al!Sboo&tfn#jbeeï/3ijn &U
^wenfeben/goebe en quabe/ggemcpn: foobatfpbugbcrteaïsste
famen gaen. ^ct moet al fteruen / en t moet al ten ojbeele tomua*
«ten / ïjoop 10 ï,oop / been metten anbeten ♦ JBaet naet befe ttoee
"Ptetftebolgljt nu een groottJcrfctjtï enbetftfiepbingbe / Dan goebe
f" quabe/ b eenbanben anbeten. €nbe biet toe bienen bieanbere
«te lefte upterfte/bie't al epnben enbe ou-fluptem
^eiutcen gbelgfbenifiVtotelaerberberltanbt/ entroetbetbetoe*
Söbigge. <6oebeenquabc/töp3Dnalt'fameninbefetotetelt/ eniu
Jtt fterueltjr6 litgaem / atë in eenen betreet / mibtsi bet boobebjt6
"Ucö/ uact jjjp
m öeijonben toaten/ afe rebelïe en toeberfuannigb te*
SÖ^begobbelgc&eJBauftept. 25innenbien/ befone<0obt07 aö
S conmens (tmt/iftdt onfen pepë gbemaerbt/en rantfoen geteit: foo
j»at Set (bie t toaet nemt naet bé epffö fgnbet ojbinatie inbet ï£.öerc*
*c atöteu-g^elatenjbecomcnraltotberloffmgljeenfaligöïpbt: enbe
"^'tnutaclitenbeuer&ipmt/ bienen fait oocb te geenbetftabe to*
,nen: maer fait betoogen met bieetutoige boobtenbetboemenüTe.
. ^it'js ben ftaet bet göebangenen/ todrfe top 5tjn 00 befer Voeetclt /
n«manbt upt-gbenomen. $u bolgben onjs biet uptetfte o» befe
SöelgcKemffe. ©eurbeboobt /■ afes beuteen yoojtebejj Rftcberö/
,Uöte ïjet alpatfertn/ ateropupt-gbelepbttoo?ben / bp betel be$
*£«incKg/ om gfiecramineett tetoojben / en fententie fontfangbetu
f "tooojtöfomt-mmteïfciCT-fcöate/ baet-menoueronjs fententie
w* fogtben. tpit te get ttottbt uptetfte/ te toeten bet <©jbeeï. <&ug
Jtete (foo bjp bonen begoften te feggljenj gaen goebe en quabe gbe*
^^elgts / tefamen uptbe gfieban£beniu*e/ bepbebtur ben xctljtec
«>nt)iateten»e: maetnuboojtö/naerbebetffbepbentbepbt berfen*
Jentten/ toerbt ben eenen op-gfitfiangben/ oft anberf-finsster boobt
J^aett ggeïepbt / enbe ben anbeten onnoofel berelaert / oft emmers*
»öf baet gbttoefen / en foo tot eete en glojiebetöeuen. SWfoo / naet* HMe!, en
E JJc6s o jbeel febepben be goebe ban be tïuabe/elcb naet fyn aïberïaet- Hdic.
p j« en albetuptetfte uptetfte: b^goebe ter eeutoigbet faligljepbt/enbe
^ Quabe ten eeutoigben bjanbe» 4&bebïfb fp og befer toeerelt bet*
«Öepbentoegbenbejsïeuensigbetoanbeltbebben/ b'eenbet brugö*
«en/ b'anberbcrfonben / al-footullen fp alf ban ooce febepben/
J ten tet retbtet fgbe/ met <0obtö engelen en ^epligben/ b'anbet ter
«mtucr fijbe to aert / mtt be boofe gbetften en betboembe menfr öeiu
&00 ban/ elcben menfci}* fal babxltjcfc bjij banbe bter uptetfte ge*
«tytebcn: be ^©oobt en <©ibeei/ enbe ban beur bet berbe/be #dle oft
ten^cmcl. £oobat/toieinbtenioanbepöentornt/ baer boo?tg
teutoelgtb tibiuen faï. 5©e goebe / fonber eentgïje bjcefeban beran=
«eongbe in t'guate; enbe be guabe betboembe/ fonber eenigbc Öo=
p            jeban
-ocr page 462-
345                         Chfiftelijcken "Waerfeggher.
peüan betfoetêttoft ttaBfnint'goebe. 3lïf-&anbeggint IjctttreltR/
§et ggene öat tuöer e eutoigbep&t bet eeutoigfte&en bueren fal/fonbeï
epnöe oft cp-fiouben,
                                                          r.]
<®cfi! fioebcrfcgepben toetbenaïf-banbegfitpepfen onfer herten/
fop batfe «u 3t>n! meer ban ben b joom banbe toaete face ne tJerfctjci*^
ben is. ©aer fullen aïf-ban/ bcfe enbe bergbelijcBe pjcpcften fcecirt
t'gfiebgtiptfe toefen: *@el)/ Vöaevï)eüb*ïc&gtjttoetft ? toatfiebbiffi
tjijémaecht i toan:toatcn mtjn finnen^ goeficfob'ica foo betblinD*
gijï-toccft. öoc tft ntoggefijtK, / bat ica bit niet anbetfi bcur-bacftt oft
beur ften en fiebbe \ <© trfemiferaölc/ featgtV berblinbt / btoaeö/ ert
fumdootf menfcfie/toaer ijebb'kB mr> gfiebjagljt ï $u ftaet mp toe!
beur/battet mp bics- maeï gfienoegfi beur-fept ta gijetoeeft: bat mjk
«at goeöen engel mp mentgfi-mael getoaerfrfcoutot i>reft: bat mtjrt
€orifcientte mp bit gfienoegfi gfieb joegfit eü.ghetüpgbt heeft: Wtt
iwi toeemp/ bie aUe!pabetoijögfictoo?ben ben! bie bit ban te beu*
ten fiabbc moeten bibeneben l ©tt en meer anbete binghen/bie beo
groaten n&obt en ontfp^eaelge &en angft fal boen pcpfen en fp je&cn»
^atfoopbiegfielgffeeinaniete roepen en tierenfuUen/ bat ghe'
tupgtjt onö be toijfe-man/a$S öp beberboembe mcnfcfien bp bjengt/
1 '1f's* fpj tftenöc foo fp fiun feïuen in be öcilc foerïagfien/feggben&e: Nos in-
lenfaci,&c. €> top uptfinnigfie menfcöen! <@rb/öoe hebben top ghe*
booit enbeaf-getoeBenbanben toegb bettoaer&epbt! ^óebermoept
3ijn top gfietoceft inben toegfi ber booföepbt en berberuenifte! <©rb/
öoeftoarelaftigfietoegfienöebbmtopgfietoanbeïtl enbe ben toegÖ
, öe^^eeien/ljoeöebbentopbienbergljcten/enaltenietgöetoctent W
malignkatenoftraconiumptifumus : %ïl on$S quaebtfiepbt 3gnW?
berbojuen en te niete gfiebiagfit. <©atjS ben roep en gfietlagft»
* a<-<? «ut ©aeronv bet en të be minfte togf fiepbt bess toeerelts niet/ be bi#
d'bcae ie- upteefte inben fin te fiebben / en baet op in tgbto te fpeeuleren» &oa
** batmen metrecfit banbtfetoier fcgghenmogfitb'toelcBbe W^"
man fegfit: Quati»pt funt minimaterrae: & iplafunr fapientiöra fa.
picndbus:l9-ter bingoën jgnber b'alberminfte beötoeereitó/en noc|P
tang 3«n fp be albertorjfte ber togfe. W ant aftoerben befe bier upttf*
(te ban betoeereltftfiemenftöenberat^/nocfirait03ünfp ban gW'
ter toeerben/ enbieonöbalbetmeefteenb'alberbefre blijf hepbtb*'
ren. «önbe baerom bteoube/togfe/ cnbermaerbe mannen/ fcJjnW
renbe be l®ijf fiepbt/niet fonber ouer-trefïriijcSe reben en fcfijlberb^
fn bie in begfieöaente ban een bocfiter ftaenbe op een biercantigy
funbaineiu.toaer beur fp öaeren ftanb-baftigöen en onbetoegfiel^
fien ftocï te Bennen gauen* «©efiepligfie ©ottofen oocb ber y&.WV
fee(brurtoelcBertoijffiepbtgctboltntoojbtbetoaert / enbanbeo^
ïoopenbeen ouer-baïlenbe baren öet&etreram betont enöebefcfii1^
-ocr page 463-
Chrifteüjcken Waerfeggher.                       $47
«öojtimïjctcecBent beur bit biertanttgïje öouten/betoefcBe «Sofct al?
^agï&tiglj ï)feft bom berepben tot bit toe-ruftmgöe banbe ®xU
^fttjs ban b'aïber-opperftctoijfSepot / opbefenbier-tantigïjen
Stonbt te ftam: en gïjtïgc Kcr-mijiS t'ggcne bat bier-cantig& i$ / goe
o« get ooc& balt/ aMtjbt fp feluen gïjelijcö ii3: alfoo bit befe Wee up*
terfte beur een gljebuerigöe mebitatie oft ouet-cepfen / in fijn Ijate
«iel in-göebjucöt geeft / bit blijft altijbt bolftanbigl) m een matigge
SöelijtSijepot bessieueng. £>oobipIcfenbanSfinnaJjamüetè moe?
«Cr: Vulcufque illius non funt ampliüs in diuerfa mutati: öBllÖcyflCC i-R«g.r«
aenfïeïjt en ig niet meer beranbert ggebïeeft in berfcljepben gyebaen*
ten« €nbefoobeï|.ttnoftel$aulu0 ooc&fept: Tantum vtqui te- x.Tbefti
?ec nunc, teneat,donec de medio fiat: 2liHeenIgrf$ 00 bat Jjp't / bit tlU
öouot/ goubenbe blijue /tot bat Ijp ban binibben toegg-gljenomen
Joo&e. ïiaantbatijSfefeerberbanfeKer/ foobJiealfgngljeöepfen/
«)oojtjen/en toertBen/ en oocn fp feluen met aï bat fjem aengaet/ o»
oen toagyen bcr memode en aenbacgtigyepbt / bit met bebier toie?
len befer bier upterfte/ o» be bane ons leueng rollenbc / biel beb jacïjt
*n «efteebtgeeft/en Jjem baft baer op youbt; bitfal yem ten leften/
*J^b3eïgöemacftelijtfeen gyeruftenjfttgyerebenyebbenbe / binben
Jttbenupt-gancnban bit leuen/teningangïje bes eeumigljen ïeuenjs.
^actyp/metblgbfcyauaf-fittenbe / faltereerenengiojieontfan*
aOentoerben/ atsterulaetfe baerljpbeyoojbe : enbaer ecubjelgcn
«Sneren met <$obtenbeftjn lieue^epligljon <®at torilleong <0obt
Reenen, flamu
<%ïttöt om toe! te leuett en üiel te ft eruen»
*&ttel fco'beglgmfeï/ maer get epnbe ggeïbet aï: baerom (o
^eereCï>jifteSefu/bicb'begfiinfcïenb'epnbe3i)t) laetmp
)foo fiet epnbe alber bingen gyebarytigy 3Ön/bat ir« al mijn
*..- kuenïantfcfoompbjagye / {boif&oubeïeftebjglebanb
^ögrjebonbenjijn: ©aticfebettrbbjeefe&egoft yebbenbe/ tnbt
°eur be uefbe boojt-gaenbe/ ten epnbe ceutoeïpeB/met b enbe alle u*
JJJ «Pt bew o^ene berblijbcn/eftubjen gobbeujefceu naem met bt en*
W^etljoojenbeïgbminflöïl» ^aim.
je Ö                C a p.
-ocr page 464-
}4&                         Chriftelijcken Waerfegghcr.
Slot des Boecks. }
tfn-gBcftcn/ foo^b.SandMöe-monbt fegïjt/ bat
beï^aer&epbt bemocber ber ^epligBepbt ig: Vü&t
gBtbjeatet nu anbetg meer / nart bat top upt btti
(gfftiftelijrfitn IBatr-feggBcr bc dare toaerïjcpbt göe*
wj jfettoojtBeuben/baniiat biefdueonfe Betten befitte/ eii
*^ foo em-ïomntere/ bat fp al baer in ons cenBcpligB ^
uen boojtf bjengBe? «Eefc faerfcen/fept £>inte Sfcugufttjn/ 3pn ten be*
Boette ber ^epIigBepbt t'onber-Bouben: tèepnigBepbt bcg lürgaem'^/
fupuerBepbtbetfiele/ entoaerïjepbt öerïecringBe. Cnbetoiettotj*
fdt baer atn/ oft befefaerfeen en toerben aïin bc ganfdjepbt begglje*
ïoofë/enbe in be btugBbraemBepbt be£ Icucnjs begrepen i 31ïen- glje*
merdtt ban batbeut al in oefen boecn gBetrartectt üJojbt/ Ijtt gljettc
fcat öet «tTïjjiften gBdooue acn gaet: en baer naer/bat totten opKtfJ'
tenregribes$€l)Jiften icuenjS toe beïjoojt: fooboIgBtterupt/ bat*
men Bd toaeracBtigB gBdoof in fijn gljeïjeelöepbt/fupuet'ijcpbt/ en
toanigïjepbt gBeftaüefijreBoubc/ enbe begBcterBtigBepbt ban een
goötb^ucïjtigB leuen tod betoaete. £>oo fat't gBdrfeieben / bat*
men bentbebjeefe«6obtö/ atë beur Bet begBinfd bet toacre totjf3
Bfpöt/ ten epnbetot bc bofinaeditBepbt ber SLiefbegBersedtenfaï»
«?n batmen befonbenfcBoutoenbe/ geminbeugïjbenocffenen fafi
o« bat/beur bejs bleefcö0betb?ur6ingöe/ben gftetft tot fijne bcljoo^
Ii}f6ereci}ti0öepbtop ftaenmagB. €n bat top/ brurDeberfmaebt'
ïjepbt begtoeerdtötenBcmel bjaetttrec&en : enbe ben bpanbtoif
ferfiden/ben bïtpud/onber ben boet toojpenöc/ <6obe alteen b&
ncnenbefeeöagïjen: toientop/fooboenbe/ fjieraen-öanggenfu^
Ien beur fijn gratie /enbe in b'anbct leuen met Bern beteenigfjt too^
ben in glo jie.
Jtëaer/ bianttopalïebefebingften/banïjetbegBinfeï berW$
ïjepbt af-bjengijenbe / mctbenftccHe berl^ierupterften gBcpad*
en op-göcn" otcn ftebben: baerom Beeft Bet mp goebt gBcbor|)t/1»^
een ro?t begrijp ber feluer /1 gBeBeeïe toert* ooce aï-ïjtcr te bepal*1*
enbol-epwben. <©pbattop ban Bet eerfte beg boertig met Bet U&e
tod aen ten boegBen / bat ijs/bc 10 jeefe <ü5obto/cn bc een gobtbjut^
tigö leuen/ met Betuf t-romen op be bier upterfte/ om foo/ naet trt
goeöt leuen tctgoebenepnbe te tomen: Hactonöbencften (batb^
bcirfi bj alö oft top nu in <6obt£ tegBentooojbigBepbt/ enbe ban *'
fijn Bemeiftöe gBefdfr öap ftonben: enbe bat Bp onsi befe bier upt***
fteficndtjcfienbe befcffdjjritbcuroogBenftelbe/ enbebcbalete&"^
fen/fulrfe* afc top lief ft toillen oft toenfefien mogfiten/batong niöj
-ocr page 465-
Chriftelijcken Waerfeggher.                        - 349
toaerfccpbtcfttggljcfrlutböe. ©enrntbpbfelucmtoatfoubtgïjp al
SicTen Öan befebureftüat foübbp laten en bertoojpeni? Slcngaenbe be
öoobt (foo gijp gljeöoo^t öcbt) bit en tonnen noe|) top / nori) nie=
manbt ontgacn: noclj ooeït ïjct ojbéeL 3©nt 3ijn ban ttoee ban toe*
*e/baer gijeen mcfcn op en balt : bie nioeten bepbe fiaeren ganrft
Öouben/fonbercenigïj belet: en bic moctat top beur fclitr bcrtoarï>
tai/ enbe beur buten/ ift ono lief oft leebt/ goebeen nuabe.
£>oo reftecenber ban norh, ttoee ban btere: be ïjcHe/en Ijf t eeutotgft
«ucn. «©p beft balt heufe en bcrfteRinglje/ foo't ono belieft. I0an be=
'£ ttoee / tal-men met Ijet een te bjeben 3nn / ift bat onfe faeruen tocl
w?'t tomen: en baetct anbero ban toef bacr en toevbt gl)een berïjael/
"5rt) eenigf) appell. 5©aerom bettrut eenss bp b feluen / toat gijp in
Jpabts tegjjen-tooojbigljcpbt ban befe ttoee lefte uptetfte foubt ate?
ten. $5t fófffeig meer ban tlaer en toacr/bat top al b eeutoigïje gïo*
*tofeiefen fouöen/ en be pijne ber tjeiïcn betftefeen.
&act om vu foo boen: enbe orjs baer op tocl b?agïjen/ in t'gïjene
"ö* mlrae inenfrfcen bstacmt / bte bacr toe bcgljecrcu te gïjeraeeïten/
?n Öaa- baer toe te ff kienen ♦ TlMut (op bat toy't toeten) Ijet fal ons
100 BÖcrckent toojbtn/eomt l)tt anberjS ban top tocl mepnben en be*
Söeciben. l|tt fal onpyfegglj' icn/ göereïtent toojben/atë oft top Ijet
•Wbcfoa bercofen cnbetorfoeïjtyabbem <£nalf ban: al toaert bat
£l öc^cpligijen ï»ie opber aerben oft inben ïjemcl3ijH / bent ong ba*
^ enbe ten bcftmfp?anen/ ten fal al niet op-boen ► Jfóenfalban
£US ban feggyen / rgyene bat cros nu ben yepligïjen göecft/ beur ben
non^tbanbeii t^jopljm^Bttibbcur^fegDtentoaerfe^öutot: Dile- p/d. io«.
'"trriaUdidioncm^&venietei : l^pijteftbe bmttalebiibingöe be=
mint/ ei] begljeert: en fp fal ïjent 00$ otter fttleug gfjefeïjieben» No-
lu.lt bcncdidioncmj & elongabimr ab eo: 5|p en ÏJCCftbegyébenebïjs
£ltl Söe en laltgljtpbt niet begöeert/norïj toülei: Ijdiben: en fp fal oorfc
oaeroni ban üem ontb jembt / enbe btrrc ban tjemberftclt toojben»
3>oo btrce/tpiatjs! en met Menengroeten mafóitfrfjen Cljaog enbe
«noer frijfpfct
toatt <gm m f,)U ö&pe fceriKplt / batter gfieenen
»a,öt/ norïj miubel/ inbtr eeutoigïje^ öt/ t-orfj in ïjemel nor l) in aer=
JJj «ombeu enbjerbt/ om een cnrfeeïöïoppcltroeft/ oftberfoetin*
Süc ban tormenten / teel min ban bltlemngïjt/ te bertoaiten / oft
w« te berijopen: aï f00 m jaïjam tot öen berboemben til tfeen b^eeft
mllla^tto?cit,e saf/ °» ©" earmtn/ iammetïtjc» toepen/ enbe la*
toentabelcUftcreguefte,
V iiy              €>öeöet»t
-ocr page 466-
jfö                        ChriftelijekenWaerfcggher.
<50eöcbt/ ïjet g&eljeele trattaet öeg bt>tth$
O<ï5ocbertiercnlte enbegftenabtgfifte l|eere I e s v ChR1*
stï, bieb feluen fob minndt?r& inber booUi inenffï)^
ftanben gfodcttert fccbt/ om beur ong gI}cbonntft enbe 0*
trupfttebiojbcn t IBpoibbenb/brtirbieuurecnnoofd*
ïjtpöt trtnrr fiden/en be onfpjc&dgtïieïiijneu triuer namen/en booO*
titoeo onbeblccntss ïirtjaemov bat gijp onjs gratie m bjyf Ijepbt geutf*
totlt/ ban tntijbro te fwu/ en Doel taenmerrfcen / toat onjö te boen f»1
te laten Üaet/ om utoc gobbeiijf 6e maicftept te gfieüeuen: en baer W
oorSeenenmiUe/enftctcntetebcrlecnen/ omaltfduebJden gl)^
ftabehjrft metten toerc&e te bcKijengftem <©obatujp / bruretf1
goebt/ beugflbdtjrS/ en fiepïtgö Icuen/ moghen beur be Doodt enö*
ortó(b£bjgbtbJefenbebanbenm-ganc&bertfWk» ) romen beur &
gratieten£««»^^^w«» Stmauftmen*
AP PR O B ATI O.
^T7"eridicvs ifte ChRisTi anvs , plcnus facri5
V dodrinis,ac admonitionibus falutaribus, quibusin &'
*de, ac pietate, mundique contemptu, Fidele* inftruantuf*
proficiant, ac roborentur, hasretici ad ea(Hem virtutes pro'
,uocentur,&: alliciantur, nihil habens quod ofFendat
; vtilite*
imprimetur, &magnocum fru&ulegetur : quodattefto*
ffiacz.Septemb.anm ióoz.
Ioannes vanDale, S. TheelóeU LicentUti&t
Archidiaconus Ga/uiauett/is, inEfifcttf^
GtmdenfiUbrommCtnfor.
-ocr page 467-
ROLLE DER
DEVGDSAEMHEYDT;
3Cot naer-toolgömfi&e W*H °P &w
-d-SPICIENTES IN ATCTORKM FIDEI . Heb.xii
Chriitiani nomen ille -fruihrsL ix>rtitur, qui
Cnriftum minime imitatur. d.Auguft.dever.chrift.
-ocr page 468-
-ocr page 469-
ROLLE DER           
DEVGDSAEMHEYDT:
'Cot tiaet-tooïsDütööe e&iBi op
tien €t)nüzliitktn üaaerfefigges
*W em üMDojpmsljetjan albtvltp fupecöu jeufe
fUöfongoöDeItjcfteüevmaec!«ïijrï|^uöts
Veur-reden.
^ehj't&eenUermaerbt fcï>über/ten beften enbe naer
b'Ieuen nae-öribcn moet/jjet gbene öat Ijp bcnr-ggcs
nomen geeft/ uptter ronft naet te maerften: %1-foa
' moet een Cgjiften menïüjt Cy^iftum in fgn Jeuen en
ronuerfatte nac-ttoïggen/nae r ben epftï) fijnjS naems
lft
                 (chrifieti,) enbeöegtoercKiö/ D'toelc&i)» aengijenos
loos; * tc,nacf6en / totiöat<£ï»iftw£ «l *#nt gïjefojmeert 39:
s ^>«i&anïujSfpje8t:ïnfooinbenChristei.yck.en Wabr- G^.4.
5,G h e R berfiaeft ftaet/ on bc jU. 10 jagöe,
ntnfttöefe nM-tofowGÖ* Clmfti in onss/bient aï bat eenen <Jtöïtfte=
ni ™ ~f£en magg/ om toel en beugöbelgt & te lenen / enbe m fgn mas
tetn«J°an Doen ^ïtèiftum h^ te nolgïjen / en (om foo te feggöen)
ïnèth raften*<&lötöB9c6öebeut-noembeWaerseggher,
tjcu e^»n enbe bebiebtfelen / tot befen epnbe/ben goeben Hefec
jjc p'SÖegottbentoerbt: alfoobientootfcfjiertoe/befenae-toolgen*
Sftetn «** ^^«c-fprf/w^befeöaereinftruttie/ enfie on-reeftt
C A P. X.
^emntttttnfte tnepnin0^e öefeï R o l l e.
_Jnt be mepningfo enbe neut-nemen toan bnfbanigfien
oonbt W on bat be gbene bic t belieft/beur fwlrlten goeben
oft h w Cn^e Öf«5l5eïtjtKen mibbcl/ tot öct lefcnUan been Capitrt
^anberdbo'tbaUenfal) met gljenocgïjte te brenggen: enfocte
p                 oo;faecfce
-ocr page 470-
5 J4                        R°l'e der Dcughdfaemheycït.
oojfacc6etoan meerber beugöbt / met betoalugSepbt ter ganbtte
boen. €»m alfoo / beur alle bcï)enbigï)epbt enbe facïjten mibbel /tt
beter ïjtt officie ban een goebt Clj jtften te bol-romen: enbe een gecOt
nac - frïjilbet tan b'Icnen €|j jifti te toojben^ant ijtt ftaet quaïijr 6/
e ft tg be e onfte te co jt gïjebaen/ bat-men Ijaerg niet met allen en tan:
en bat een fcl)ilberin fijn tafereel/ atöeen Clfeifteninfijnïjettenfc'
«en/ cenigl) monftte naebelbt / in be ulattjs ban b'belbt ong peeren
baerintefrlnlberen.
C A P. II.
"®t\\ Tomyne-boeck fcetöt §itt \Mbtt-\tptimtX
t'Huys der Fortuynen
Ottl-0l)CftOOtCn»
£> ï)et niet clagïjeng toeerbt/bouen bien bat be menfr&e ba»
relfó tot alle ijbelfiepbt/ btoalinglje/enquaebtöepbttm afc
len tijben g^enepgöt té / batmenbet nocl) fommigöebinbt/
bit olie in t'bier glnctenbe / be quabe gljenepgI)tl)cpDt boet*
fel gïjeuen* b'toeïrft foo beel ty atë ben Ijellenben cranc&en inenfcïje/
met opgïjefetten toe-boen / inbe gracht te ftooten/ enbe ter §eflen>
toaertljeluen.
£>ulcn W onber bupfentanbere/bien ongljetttc&igïjen enbe onfa^
Üg^en fortujme-boeik.-, bieggenaetnt tDOJbt/ T'hujs der lortuynen.
«©e toeïene eenf- beeljï met ggenoegljte te focrftcn en te binben geeft/
quantfupjs toatben menfetjemoggt ouer-comen jtjn/ oft notïjt*
gijefeïjieben ftaet: en ten anberen / itpt eentgjje onfc&cre enbe btb\w
gÖtïötSe teecfeenen ber gïjeboojte /eltfc een fijn gï)eluc& en ongljelucö
fcljijnt toe te feggïjen / oorït tot fuïcfce bingoën tocrmetelijcR ftrec&en*
be/bie <6obe alleenltjcn fiennelijf6 3ijn»
€nbe^oetoel ben Stuteur be$beur-noembe ^ojtupne-boecfes n*
b'beglnnfel fcïjtjnt te Kennen te gïjeuen/battet al-foo gljeojbineert «3/
om be melancholie te berbjijuen/ enbeomrlapuerije tefcftoutoefl/
en tot tijbt-rojtingöe. Cn al balt-Jet fomtijbtjs toaer (foo öp fêpt)
beur b'inftuentien ber #ïaneten/bie ben menfefie toe-genepgjtljepöt
0Öt«fn/tna«ïSBfcnnoobtfaeföeïijc6ïicpbtaenenbjengljen : bat*
ment baerom niet baft gljcloouen en moet, i^oe toel (fcggf)' itïf) ffl
bat al-foo feïjijnt te befpje&en/ en ben lefer te toaer-feljouttjen: notÖ/
tanjs / niet alleen en gljeeft Ijp ben feluen lefer beel toe / afó oft men't
toelïjalf mogijtgfjelootien: maeroocftbergficctöp^embicR-mael
ouentlricK/ enbe baijft ben toegï) / en boet be beure open tot fuperft^
tit/ balfcïje toaerfeggöertje / en bcrgljelijcfie ongobbelijcfe benneten^
#uet wlcfig/bpbagljclijc&fclje cruerientie (b'toelc» groottan**
jnetw/
-ocr page 471-
Rollc der Dcughdfacm heydc ,                      } 5 5
niet fel) bebrnbt men/Dat niet alken bed fimpeïe menfebcn onnoofe*
bjcb bebjogen too?ben / onbJetcrtf m fmtbe bebttgfien bflUcnbe/Uatt
totut-lebenofttcgbenbJoojbigbc berbojgben/ taeoorlt ban toe-ros
menbe bingoën te bullen betojoeben : maet bat bert berbupuelbe
ttenfebenbefen ƒ ojtupne-boerft en gficbooite-boerb gbïbmprben/
ombcnitntof-gbicviglje/ïjcbbjcïmbeenraebclsofemcnftïjenïjaer*
«eiier gïjcfrïjiebemffc tefcggïjcn : bet toelr6 fp met een befcöelöcb
nu&ften bc rletbenbe / betten/ iemanbt fijn gbeboojtr lefen.
C A P. III.
$öeÖettiertijietmet geenonstjeojlooföetoetmafcmgfje
toeröjeuen en toojöt/ maer'eer tiermeeröert.
3t te/ fier/bien gbenoegbbjt&enboerb/ om melonrficüe
|te berb jijuen/ baet be bïnafe(alft qualgcb balt) t'eene-maeï
_ <M^'finneïoosi enbe befperaet bent bïctben: bun baet toe boo;t*
aen/ buüeniscnbe toetene begfieuenbe/ aïjsbunben fop
topne-boerb / enbe ben gbeboojte-boerfc beur-fept beeft: b'bjeltii fp
««btrjs nopt en fouben gljebatfet bebben. <©ef-bolgbenbe nemt b'eert
*PfeIuen b'leuen/ b'anber tornt aen een galgfte/ b'anbet leeft boo?fc=
aEninboeuerije enbeboolbepbt: een anbergaet fijn lenen- lancbaï
^ricnbc/bupfentboobenftetwenbc / iiiüt ölaetgban mclantboue
tebetb^uen.
r ^itssbiep^futelgtbcoeffeiungbe/ om cïannermje te fetjeutoen/
los fip fttïootöe: en bp maeebt binnen bien/ batmen ben rel/rlap/ en
'Pot üanbe gbeijeele toeerelt too jbt. %tb laete ftaen / bat itb nauto#
*n töeet/ otteteeniggea*0$Er claP?^9coPött;aetbcn gbebonben
J^ogfit bjojben/bie-men met bur- banigben/onnnttcn/oneerbaren/
JfDanbigfiEnenffjabigften rlajJ beletten foube / ban gbebjeb-men
'«nciuaebtmettetanber/ en gbemepneïtjcb met een meerbet enbe
ttflÖer beletten brilt.
1©at moggt-men bupïbet/ fnoobet/ en ongbeftirbtigftet rebenen
JPbjcngben / öan ^ t in t'bupjï bet 5fojtupnen t'eleben beete en
Jftutncantenaen-gfiebJefenbJoiben? Stille boeuerije/ alle onbegbes
«DCBbcpbt/ tomaenftljan/beut -ïjoubenbe/ oft cmmersb befrbaemt
**»tnfaem maetbenbe in b'ïefen / beur alle bte baet tegïjenbJoojbigfi
39n: gbelijrfe bet gbe&juprfe tan bim/ merft onbet gbefelfrfiappen/
«nöeut-gaeniSbantongijeitebcngbcftÖicbt.
                      : . ,
«Ut $ (noeö eeng feggy' icfc't) bien tojeï-gbetoonben mibbeï/ foo t
«önnt/ ban ttjbt-tojtingbe. oft een C&ii&en inenfrbenict meet
«» "toettefo^jöbulbigö 3gn/ om fijnen coftelijcben tijbt tueï inacr te
p g              nemen/
-ocr page 472-
I
3jrf                      Rolle der Deughdfaemheydt.
nemen/ cfi^eï te beftcbm/ban om beur ttjbt-cojtmgïje benfeutfn
foo tammerlijcfi te bergfietcn/ enbe te berliefen.
<£nbe oft öet foo toaer / batmen tegïjent berbjiet ïjem toattoflö*
bennaeffien:al!Softergï>eentameItjf6e/cerhjt6e/ enbegbeo?Ioofbe
mibbcl te binbcn en biaer / om t'bctbeïen be0 ttjbtavberbjicroV enbe
arbepbtg te berfocten/ enbe een göefclfcfiay te bermact&en / ban mrt
MrBeboeuerne/ enongobbelntBöepbt/ baermcnbegoebe engelen
mebe bebjoeft/ enbe be boofe gljecften mebe berfrigbt/ ten cofte ban*
De eerbaerljepbt / enbe arme fielen.
C A P. II II.
ta«too?p Uaneenfrfja&elijc&bottfeffecn/ tittfol
vmaitMturen gtjenoemt: met alle anöcce
ondegljeltjc^e iwmtaMJtfngfje.
(s^^SS, $ t1|upg berƒ o jtupne(aïjS totntfeel aïber oneerbaerljcpbt)
ftj^^inagï) ten reenten/ ate na buere göeftelt enbe mebc-gfiere*
G^Saar &ettt toojben /bat clepn cludjte-boccBf aen / gficnaeint Hei
ffeivmauonturen.
ï^ettoelcBe/ al en Jjcrft ï)et gijeen Tuner*
öitie/ oft fulfficn acrtjcBel niet/ aio" be jfo^tupne-bocr fi/enbe be gös*
boojte- boerfe Jjeeft:norI)ta$i fteeft fiet oorn al beel oneerbaere ftur Bfc
BenoV enbe meevber onbegJjehjcBöepbt in blijf / ban t'felue groot té~
öen menfeïje bie'tin ïjanben cnjgt en bie t kcft/oft öoojt/befcljaettifr
roaecaenbe/ en in fcjn Ijerte/ haem en faem/beftfjabigïjenbe : in b*
$aer$ ban eenigfie goeöe gïjenoegfite / oft tamriijcSe bermaecBelijf*
|epbtaen tebjengïjen: glelöCBerbccIanberefrfiimgigöe/en fcöa«*
bigfie riurfite-boecttffeenö te berbe romen. i©ieal beter ten bjanö*
gljelcuert toaren / ban fp eenigöen inenfrïje oo?faecBe banben eeubn*
SÖeiibjanbtbJerbenmogDteiu •Ö9antfulf6edurljten/afómbufb^
nigfte onbcgöeltjefe boecbfftcnöbp-gSebjagöt toojben / 3tjngÖ^
ïijtB be bjtjboubigge tonnen ban 3!oab/b jij fteSen tïeffenjS gruenbf>
i©ant in Dlefen en ftoojen ban fiücBjö/ motten öeu toe-goojberW*
ïeftaembe fiaec&en aen- göebaen / ten ttoeebrabJerbt fijnen naein &
faemberrojt / entenberben tornt baer göemepnelrjcB quetfingS*
ban fieie enbe ronfdent» tttut♦ <tf5aet nu/ enb* taermaecatto / &&'*1
üuft/tenfuü-feengjijfe.
fp gaenoegftte/ fp fuïfB goet/
©at on# cïutoiglj treuren boet»
€**•
-ocr page 473-
Rolle der Deughdfacnihcydt.
557
A P. V.
pjofiic en soeöcn ojöoo? nan öefc
ROLfcEPER DeVGHPSAEMHEYOT.:
03të bcfeffjjabdtirSecilmfoofebetfoecHmgftetoanaïfulfFtc
fojmpimi/anonwrm/gjheboojtmenbegb^baUen / met
een beter upt te Ottpten / oft emmert (biet luften fal) toat
öctetg ter ïjanbt te nemen/ en foobanigfie rjbeïöcpbt / fuuerftme / en
onJtit|)teIijcfee tgbt-fojtmgbcte latenbaren: £>oo Debb'tcb albtis/
°Pöepnbc mijnss boerKg/ beo" Christelycken Waersegghers
!m an&er bermaerft/en beter oeffemngebp-gebocgïjt: beur betuclt;
w'uen aHecerbaerbepbt/beughbraemfiepbten *6obb}urbti0Öepbt/
°ocb met gfjenoegljten ïeeren maglj.
&ttt/ om beur ïirtfoec&en/ binben/ en ïefen (banfuïcfigafómet
j?ftb?aepen tjan't nae toolgftenbe rollcêen itmanbé» aengöetoefeti
a»bJojben) eenigbe bettt-lebene/ tcgï)cntö$o}btglje/ oft toecomen s
r ba-ïiolentöepbt/ gftjrtucb/ oftong&eiucH/cftkt bef g&eujcfeg bat
^
n°ftanbereaen-gaet/teScnnentegfjeuen/ofttiptmlrfesbemiet
? tefEggj,m: j„ gftecnbev manieren: uiaet aHeenüjcH / om upt oop=
*«ccfebanruk6foeeften/ binben/ en ïefen / eenigögoebt acuiegfictt
e ^ligöen/ engberoertte toojben/ om in bet teleuen ujn$ naemjs
beï °f^
/ ^ *^ÖJ'ftc« / Horft meer aen te nemen / eft bofeomct nae*
° Söet c
H r is t i te too jben: gjelijrb-men toan fukfijs/en tot fulc&iö/
jraet& ban beugöben u»t alle bingoën nemen tan enbe magfi/bie*
air ÏJOÖ?t/ ^^ boct/ oft 01-
t'n 'ft9Öeailooft enfeerte ujtjfen / bafcremanbttn een fermoon
fe^mtoacrtjsnemc/afóöP Ijembaer mebefonbcrlüigbe ter beugl)bt
eajeeght bmbt/ enbe gbetooelt / aio oft öcm fcan <£obt£ tocgbe toe- s. f
nncif
€u9CU ta-9re- ^,&ttö beöe ^inte ftantifctijs / afê fjp uptfjet fjepligft reus.
«angeueöoojbe: Nolitepoiïïdere aurum neque argentum, neque Matth.iQ*.
r umam in zonis veftris: non peram in via, neque duas tunicas, ne-
rtnrtsa 'Camenta- &c- <5ntDiltgï)eengoubt oftfifuer befitten / oft
tnW l\uü,s
bucfen Öfbben/ oftten male ouer toegïj bjagöen: norÖ
teii J? Öebben/ oft ftfjoenen aen utot boetem £>co nam öp fcat
WriS7 ae£d/afe*a«<ö>obtïjembaetbeeronoig&t. £00ïefen s. Anto~
tenh. , &' nt«u»w: *£oe ftpter bereben m-romenöe tn boo- nius.
v 7 lWjct «euangeue befetooojben: Si vis perfecStus cflc}.vadc ëcMMtkt».
.ndc omn» qux habes, «5c da pauperibus: 1©tlt gfjP ÜoImaecStl»C=
Et'^xf?enbEÖfrcco?taïöatGÖPöebt/cnbegöeeft&«ben armni/
^öeuoigfjt mpnaer: aïjjoftïjtm cpgbenthjtfi acn-gfiefept fiabbe.
P ii}                gïjtUJtenV
-ocr page 474-
;{g                       RolledcrDeughdraeraheydc,
gÖetoeeftV geeft öp «^öuïto toilïcn göefioojfaemjtjn/ feo &< ^P*
nafm^\ïan Jjem befröjijft.
C a p. vl.
tBat bat Ciobo ucuisf ecrlïen Cïmte com'nr fc ban
i^aiuftctjcfc gïjebeurt 10/ atë DP «n* tcgïjm
öt httmn te üelöe tracfc,
G«2.T»r8. /^ps>9 Ufoo ïjeeft De eerfte <£&jiften rontncft ban ©jantfinjfS
iHzlTT' 9tt^#.^öouciig een reeenentoacr-gbenomen/ al£ban <£oöe
(!$$$& &em toe-gJ)efröicfct ï&antfoo ijpinb'iacr ƒ07. tegfcen
b^ftriaenfcfteöettereneenss tebelbetratfe: foofonbt\yj? &*
ntgïje ban fijne mannen terberröeban ^intejlfêatten/met griften/
beberföecnbienfi:<6obt0betamenbe: feggfienbe: <J5acr/cngï)pfttï*
&p auonrure eenigj) goebt teerbcn ban birtojie uptttt üereben meb«
bwngfien. «Pn.be foo fijn boben baertoaettjï ïjenen croröcn/ foo bab*
lyp <töcbf/ feggfienbe: Sft%err/bat gl;p mijn kuiper3ijt / engt)**
ff&irfetDïbt/bitboojSongöeloouigöbotö (D'toekftb aïtiffctjs ton*
trariebalt/ mmijnegjanben teleneren: bertoeerbigfijtb/ bit mijn*
bienaren inben ingantK ber Rerenen/ beur ecnigïj icec&en teïrennen tt
gïjeuen / op bat iee toeten magfi/ bat gï>p ub-en bienaer gfteftulbigö
imlt toefen, «fêebobenban ïmnljaeftenbe/ ennaer b'bibelbegfO'
ntntfisf / tecSerenett fppebeïijfft mtvebenbe / öoojben onberfteng Wl
benfeiientïjientten $falme ban 3?aut& / öefetooo?öcnfingöen / ft"
ffal.ij. fp in-quanten: Prajcinxi/ti me, Domine,virtute ad bellum: iupplafl*
tafti infurgentes in me fubtus me; & inimicos meos dedifti raihi dof
fum:& odientes me difperdidifti: <tf>Ijp frebt mp/o Heere/met ftertS'
teomgo^bttenftrijbe: mbebtetegjjmmpou ftonben/gebtgïjp on*
ber mijneboeten göetoojoem <6bp ïjebt mijne bpanben ben ruggD*
Deen Seeren/ en laten flaen: en bie mp ïjattten/|)ebt göp berfltropt*
t£e boben öejS roninefts btfc tooojben Jioownbe / Rebben ïjaeï|
fcljenf ben befieccHe gpegeuen / en 5ijn nutter fpoebt tot ben tonbif»
toebcr-gïjebeert/ öemblijbehjeJt bertellenbe/ toat fp ten ingang
ber bereben göeboo^t ïjabben. <$, toeït» fip naer fijn begfteerte brb*
ten teerfeen m t'goebe beeft göenomen, €nbe te beter gïjemoebi iP*
De/ fijne bpanben aen-ballenbe/ geeft meteen toonbetiijcfie tyfö*
®m$
zeptten ïjemel/ bicto|ie bettrcgljen»
Cap»
-ocr page 475-
Rollc der Deughcffaemhiydc.'                       5 $ 9
C A P. VII.
*$at be moeder ban |>mte Huna 0fjefe&teöt ia
öeur ö« öoojen toan'tii). €tmngelte.
$ Iefmootfcl)oebat£>.£ueiaaent'graftoan£>. Stgatga
. inetgaermoeber toagbibbenbe / oinggefonbtgcpbt bet
fiec&ten/ baergaermocöermebebebangJjenlöaiËJ. €nbc
foo fp in get «Êuangeïie goojbe/ goe bitüjouVue / beur Ijet ******
ÖpenaetHen beo" rocfes ong peeren/ban be felue fiecKte ggefonbt toJaj*
Soetoojben: foo geeft fp gaer moeber (upt oojfaecne ban bie toicoj*
*>en bit fp baer goojbe) bermaent/ om t'graf ban ^.Sïgatga tegge*
"aecfien/ entebetronujen/ bat fpbettr beberbienfte ber gcpügjjer
wartcïareu*èenbmpbtCl)?tfti/ göefonbtgepbtberrnjgïien foube/
BÖehjcfebie bjoutoJeinb'oPuangelie ggefonbföepbtberfeluer fier&te
«ecrtecglj/beurb'aen-taerïtenijanbenfooni begroritf «TJjjifti: enbe
f«?h
8 ^aer 00ci6i toan:arÖtcl9tlft 0Öcfcgiebt: foo't Huria Jjaer beurs
C a P. VIII.
Ban ttooft en meöt te Uerfoecfeen/öeurjjet
onen-Doen nan eemglien goeöen &oecn*
3e foube oock tonnen mif-mjfen / bat iemanbt / oft m
► fbjaermoebtggepbt/ wiftrooftiggepbt/ententatie: oft
ooc6 tot eenigl) goebt innigïj betoieggen/ eeniggen goeben
to           boet&name/enbienooenboenbe/ foo'teerftbaït/fagïje
Ot»r www-eeui weue aioeuuoni-; euvaigy 1 miut icicnoc / een
ü'cftK
r6e nawe/ ban 0O£tlcn twoft / beraebfaemgepbt/in&eer / ber*
tntmgïjc/enbetcraen-nemeninbeugfibeni %thtoeettet bit beft
«ff5f ^cöe metgoeber beuotie / en met grooten trooft gaerber gerten
JEWc&töebben /afófp nuin gaere goebebebiegingge bejs toepjS/
baatfttc"ncmen!Sban beterleuen/üebotgtenbmröcn/ niet toetenbe
ftSutlte
bom fto«öt: en 3uno.ee beur (afó ban «frobts bJegge) toer*
ttaöT tEfniïC,:cloec6tS&eUieefl: / ommetgaergoebefaec&e boojtdte
botten pn°^ lmt<ï5oï,^Srar"ö«n/ *"&"»
ban fok******
on?**?1 ^^ 00cö niet/ oftb«rf en boen get fdfbe / in eenigge be*
b*?r?lccfi tto0fdaeÖtigöepbt: gun baer mebebegelpcnbe/tocur foo
eEl aut gc^en magg; en batfp moggen beinoeben en gogen / bat
lm
-ocr page 476-
tfo                      kolk der Deughdfaemheydt;
yctfoo<!5obts floebentoille te. $>onbernotytanjS batfoo twR»
youbcn / ateoftfoonoabfaerMnr&mmoeftegyeffyieben : ban ai*
lcenUitu( fooien gycfcptyebbe) totem goeötbctoegyen/ enbefoctw»,
in-feeev bes öerten.
C a P. I X.
ï&onöcïltjcke feekemngöefcan £>.2ÏU3Uftrjn/ Deur f)tf
openen tt\\$ boztltë met OoDcs öljefjengljemffo
C^. # bcfemaniereyeeftyct<6obe belieft/ .êinte 3£uguft1>n
%tebeï$eeren/ enbe ate een toftenje&epeerle ttptyctfujcfiötf
W fonben enbe bupftcmiffe ba- Ketterijen te rapen / enbe te &*
uroone fijnber bmpbt bet ^. ïierrfec te ftcllen.
ïDant / fbo öp t'epnben rabe toag / niet toetenbe / toat ïjein #
boen oft te loten ftonbt ban fp feïuen: foo yoojbe yp een ftetnme tot'
penbc: Tolle, lege: Tolle, lege : $emt op en leeft : newt $
en leeft. <£nbe|)p terftonbt in b acnfiryt ontfcytpenjynbe/niet W&
tenbc toat yettoaoVbaryteoftyet omberen toaren/ bie baer erg***
foofptelben. €nbenietgyebenrncnbc/ batteteenigyfuïr&fpeio^
bcr öe ninberen plagyt te toefen/ baertnen fulrfee tooojben in moor
fingyen: be tranen ycm uptten ooggen bloebenbe/ entoattoeötf'
youbenöe/ ftonöt yp 05 / niet anbtrg eonnenbe bebjeeben / ban &a
yemmetbiebeur-noembe tooo?öen / ban <6obtf-tocgl)c bebol^
toierbt/ bat yp ben boetfe op boenfbnbe / en$e t eeifte Capitel Ie(w
ö'toeleS gem ter ganbt foube romen, -©ant irft yabbe (feptgp) bfl|1
£. iflntonte fomtijbtis ggegoojt/bat gp upt Ijet goo?en ban bMJua»*'
gelie( baer ypbpggelurHeienac-gangyc quant) bermaentengïJ^
voert te gy«toecft / ate oft gem baer ban «J&obtf-toegye ggefept %&
ht
gyttoecft: Va<te.&vendeomnia, &c. «Saeten betcoopt al/ 5f'
•<Cn bat yp met falen eenen roep en in-fpjefeen <d5obtf$ befceert te qW
toeeft : Jfootop gierreepte beuren bergaelt gebben / in t'b#D*
Capitel
jèooban ^.tCuguftyn yetmeutoe^eftament/ oft£,#aiHJ^
*?ieucnter ganbt nemenbe / ban baer yp bien boerit tebeurni wf
Jeptgabbe: Ai*jpai,aperui, 8degiinfdentioCapkulum, qu°Pr''
muraconieftifuntoculimei*. Nönmcomelïationibus,&:c. %&$
be ben boerfe open ggebaen (fept gp) en in ftilïigljtpbt gyeïefen t'^
pitel / b'toelefee gem beur mijne oogyen eerft ban al bertoont petfy.
hm. j %. te toeten/ bit: $ict in brafierije en b?ontSenfcyap / niet in totrip-f K
yeben en onen-bacryepbt/ niet in gycniif en bcnijbingye: ntaer 00
iftn ï^eere 3efum €h jiftum aen / en jijt niet fojgybulbtgn bettt W"
blctlffy^
-ocr page 477-
RolteaerDeughdfaemheycJc.                       5«t
Mtttöüe/ mnjntocUuttïgljebem S* en toilbcnfetbüöjbet Ieren/
(rept öpjenöe ten toag ooefe gïjeenen noobt. ï©ant terftonbt met be*
fcfentcntie/ aïssmet een licljt bet gljeruftljcpbt in mijn fjette gfje*
Ü*W$w al be bupfterïjeben ber ttunfelatïjttgöepbt üetbjeuen.©att
!)ebb'ic& (feptfipbooitg) benboecfegïjefajten /mijnen btngljer/ oft
«nigöanbet teerfeenbaet tuffcljenffoilenbe/ baeticB bat göeïefen
liabbe: enbeiwbbet aen StUpiujS mijnen mcbe-göefeïïe te Sennen göe=
fieuen. j&aeftUi]iiuiS bit aen-metcfienbe / ïjeeft ootB batfoete enbe
fougïj gï}eb?upcfe t'öem-toaertss toillen nemen: enbe fijn goebt beur*
«emcnbcrclarenbe/ beglu-erbetefien/toat £>inte&uguftrjngbeïefen
Saobe/ entoatbaetnaetboïgïjenbetoas. €nfietbaetboIgïjbe(tett
Soeben gïjeluc&e) iet bat Stïipio foo toel bienbe/ atë t'beui- gaenbeop
^♦«uguftijntoeï pafte: te toeten bit: infirmumautenunfideaflu-
^ite: wüt ben arant&enint'gïjcïoouetotu-ïiebenam-nemen. $et
toelcKehp aitoiugbeut fijnbeelnam/ enbe aen £>♦ auguttgn fijn
Seiteopenbe/ aljSbeurbietooojben ftem beurbermaent enbeglje=
ftetcattooeïenbe/om hifgn goebt Ijepligljbmr-nemébooit te gaem
£iet baet bie toonbedijtae befeetingheban bien ftepugjen^of*
*°**enb*?Ueraerbet^ïïerfBe/ ettbaftetcBmgfceban»Iipm$ m
fÖn goebtbeat-nemm/ uptfulcfteenmanieteban boen gljcfpjoten:
JnetbenboetHO»teboen/ ;ntebefïen/ taetbe oogden eetft op bak
"n foitben/ ffelfbe nemmö* / abïban <£obe Dun beut-g&eïjowbem
e a p. x.
Jöeaeermflöe toanttoce ^ouclwflöenöe^fecpfe^/
öeut D'mfien eews öoec&s/ öaer ö'Ieuen Dan
«t faï'tïetten / hierbpteboegl&cn/ÏJoetoonberlijrKOotfe
,batbiettoeeï}ouehngfienbegBCpfei# / gfienoegijopiw^
Bet manieten bebeett3ijn gfictoeeft/mibtss öet openen f en?
boerBg/enbeinfienbcffeïf* * ItJaerïaeton**-*g£*S» gert^
kitfeïueïjoojmberfiaïm/toantïjunbebemngefiemgtooteïnr^
^egïjtfteeft/omoorB^mteb^
^eretoonberbaete gïjeïjcngenifTe «©obtötoerïjaeïbe/ albu0:$ïgtngö
*ïtoootf (feptftp)infijnberftael: enbe top toeben met aenbaehtig^
|epbtöoojbentoe/alftotjCSenbe. P°^lt&mPu^Z^
Wtnottobjij anbere fijne mebe-gbefeüen/ &«natï$Jbe0bepfer0/
*v be toijïe beSepfetnaetnoenin be fcïjetm fpelen enbe »« J™*1^
-ocr page 478-
3 Ó2,                          Rolle der Deughdfacmheydr.
toogöentefien/fiecommertteaé. €nbe(foo'tgbebemt) atefptttt/
ttoee eu ttoee / betfcbepben toegïjen in-gingingben / bit anber ttoee
jtjn fep gbeballein e^n Öutteben gbecomen/ baer eenigbe getsmtjtett
oft iMigieufen tooonben. <£nbe foofp baet eenen boetb bonben/
toaet in bet toten ban ^>.2tnton«s gbeficb?euenftonbt/ foobegofl*
ben eenen bev* ttoee ebel-inannen telefen. Et cospit mirari, & accen-
di; & inter legendum meditari, arripere talem vitam : Ctlbe aï lefeO^
öe / begoft öp bent te bettoonberen / ontftebcn te toojben / enbe te
jjepfenbanfnlcfteenbepbgb letten aen te nemen : enbe ben toerelt*
ïtjeben cttjgö latenbe/ ben =sf eere te gaen bienen. t®uë ban terftonbt
met een ïjcpltge lief be berbult 5gnbe/ en met een matigde beftbaemfc»
J)epbtoöfpfehtengramtoo£benbe/ ujiernbeoogbenon fiinettme*
öe-ghefelïe / en fepbe ïjem: £>egbt mp/ bat bibb' tcU b/ toatttoe p*
jjm top met allen befenonfenarfeepbt te gbeïaeefeen i toot foerfeen
top^ toaetomiftbattop bentijbelgrfeenfttnbtboïgbeni Can onfe
ftone in t'yalepsï bes" nepfetg meerbet 3ijn/ ba bat topo'fiepfeqs klim*
ben mogljen toefen j €n baer/ in fulcbg/toat en iffet niet met bjoof*
liepbt enbe met alberlepe nettjrfeelen bebangben i «2n met boe grocte
jaenjcbelen/ eomt- men ban nocï) tot bet albermeefte netijfbeH <£nbe
toanneet boeb mogïjt {iet ong gbebeuren/eft boe langhe fait bucren ï
3©aer / een bjienbt <6obt0 te toefen/ift battet mp belieft/bat magïj
mpnu tetftonbt gljefrfticüen. Dixithoc, &turbidiis parturirionc
noua:vitae,reddidkoculospaginis. Etlegebat, &mutabaturintus:
«©at fepbe bp foo/ enbe m fp feluen ontftelt 3ijnbe / mibtg bet barert
ban een nieuto ïeuen / (loegb fijn oogben Yjoebetom on ben boerfe. <£ü
J)pla0/ en bpberanberöe ban binnen/ baet^ODtint'berteintoen*
bigö toag toerrfeenbe. €n fijn bette toïetbt be tocerelt uptfrbubben*
be en beriatenbe/ foo't nae-maelg gbtbleften beeft. ïfêattt foo bp lag/
enbe toonberhjr&e baren in fijn bette oo-refen / fooftbicomb' b?
bem/ enbe floeggber eenen flagb in / en fepbe tot fijnen bjtenbt/bie't
fnel aén-fagb : Ego iam abrupi me ab illa fpe noftra, & Deo feruiic
ftatui. Et hoc ex hac hora in hoc loco aggredior. Tefipigetimitaii»
noli aduetfari: %tb beb mp af-gbefnoept ban uit onfe bone en bet*
toaebten. €n bebbebeut mp gbenomen/ <6obete bicnem enbe bat
toiiricb/ ban ftonben acn/ter bcfet nïaetfe gaen begbinnen. 3jft faec*
fee battet b berbeeït mp nser tebolgben/ foo en belettet mp niet.
«Benanbeten beeft gbeanttooo^bt/ bat bP foo gbetroutoe eenen
mebe-gbefeüe nut af gaen en toilbe / in fuUben cloecben ftrijbt/ ban
foo gioote beerlijtfee bergelbiugbe.
£>oo nu ïtk anbere ttoce baet toe quanten / al toanbeïenbe / enbe
bermanenbe battet tjjbt toag t'bupf-toaert te feeeren/ ben auonbt nu
baltenbe: öefe ttoce fjcbbenijungocbtbeuc-ncmen te feennen gb^ö^
-ocr page 479-
Rolledci'Dcughdfaeraheydt*                         $63
8«t/ en ïjot ïjet fep göecomen toag: ïribbenbe/ bat fp ften-ïteben niet
ïafttgjj ballen en fouben / foo toaer fp t'felue oorn niet en toilbcn aen*
tocetbett. z&uë 3ijn befe ttoee baer gljebleuemeit t>u anbere ttoee/ foo
ttietintöetteüeranbetenbe/3ijnnaerljupsi göeüeert : toeenenbe
notötansroueröaerfeïuen/ enbe bie anbere beelgjjelutlig biebenbe/
Öaet in tjtmne göebeben bebelenbe. €nbe ffjerte langljé bet acrben
Bepnenbe / $rjn toebetom naer t'uaïepg gljetrot feen. jïlaer öie ttoee
anbere/ gun !>erte inben ïjemel btltigljeube / jijn in Ijm goebt pjo-
poftgïjebleuen. €nb«feofpbepbeb?upbegom0 toeren /beborijte?
j^n baer fp mebe in onber-troutoe toaren/ljebben octHterftonbt(bit
soojenbej repnigöepbt belooft/ en<tëobeinï)epIigï)cpbtbejslcu£n0
0aenbienen,
C A P. x I.
^oe öe moo? Deur (jet Wen tott té getoojöen/en Geneert
$ befctboegöegingïjtoot&Bp naetetoertïte/ inb'be&ee*
[ ren ban bien mojiaen/ bienaet ber roningïunne €anbarioy
upt oojfaec&ebant'sbtnz bat §p/l)p goeben gljebaileinbet
ïjepügljer £>tfijiftnretoaiS lefenbe: toien fdlnlippug ÖC {,,as
*en/ ten goeben gïjelur&e/oor6 ban <6obt tot bebupber t>t$ tooojbtjS
toierbt toe-göefonöen.UlIbujS ftaetter ban bitgïjcftïuebt/ in be toerc?
£Wber$pcltrien:Eccevir/£thiops,Eunuchuspotens, Sec. &>üt/ jft.l.
«aertoajs eenmooj/ magl}tigö bienaet ber f oning^inne Canbarijï/
«lete 3ierufalem g&etomen toaoV om <0obtteacnbibben: en ueerbe
*öeberom naerïjupss/ fittenbe op fijnen toagijen/ enbe lefenbe ben
*TO)ete3ifaiam* £>oofepbe be gïjeeft «©obts tot $pippum:
Jpart aen/ enbeboegijtb neffenöbefen toagijen. <£nbe l&ï)tiippusJ
*|JJftriijt* atn-romébe/j)CO£be ïjem Itfen upt ben ^jojaïjetc Sfaiag/
kle b*af SÖbe ïjem : JBepnt gl)p bat gijp toetftaet t gijene gijp baet
: fft-,3Bttoekfeeanttooo£bbe: Cnïjoefoub'it&'t tonnen betftaen/
**u 3D battet mp iemanbt betoijfe en bebupbe i €n i)p babt $f)iliö?
pum/ bat öp opbtn toagijen romen toilbe/ enbe bp ïjein fitten ♦ v®t
gattö ber i)epitg|jcr £>f Jjjifture trie Ijp lag/ toag befe: 2tls een fcijaep
•söpter boobt toaert gjjtlepbt/'jt. f^ilippug fijnen monbtopen
«oenbe / enbe ban befe £>cljjifture begjnnnenbe / Ijcert Ijem %e*
Jjnaen^tpjt|t. «Cnbefoofpouet toegi)gingjjen/ 3tjnfptoteen
«Jjater gïjetomen: enbe be inojiaen fepbe: &itt/ baer igtoater/toat
^ftlWp (
            m too*öe eöcboopt i $lnltpp«£ antuaoojöbe:
-sitbatgöpuptgöe&eelberöntengöelooft / Jjctmagfib ghtbeu?
*JU «Ênbebemojiaenanttooo^bbcenbefcpbe: S;rB ghelooue/bat
-aefujj C|)jiftuS be £>one <6obtg &♦ <£n bebe ben toagj)en Öil-ftaen:
3 ö               tnöe
-ocr page 480-
5^4                         Rolle der D eu ghd faemhey dt.
eitöe Jijtt fapb* af-gfjegaen in ö'tuatec/en $&ilippui8 ïjeeft ben mooi
gïjeboopt. <£nbe Ijp repfDe boojt fijnen toegh/feetberblijötjgnöe»
Jbiet baer/ upt oojfaecBebanben boef fe open te boen/ telefen / üt
b'onfe&et norljtang / beeft ijp beut Ijet beberat bcfeljicBen toan <6oDt
al-magï)tiglj/ betlirl}t/btBeat/erlg{)ebooptgfo>bJeeft: öemojtaett
fijn bel bcranbercnbe / en tuit üJojbcnbe naer öe fiele.
C a P. XII.
iBonöer üljtkl)immiït ouct öenl^ €p&em/
bolgijenDe fijns? Ijmtn ujenfctj m begeerte.
a* Afrt*. ^^) €er biel paft oota / bp al befe toonbet gljefrljicbeniflen / fjet
phrafie s»~. S^ gl)ene bat bien Ijeplighen «eplnem gljebiurt ig. ,i>ooljpeen<J
fXT"' <f§sP met een fouberlmgljeroettngljebejSgöecftjS een begeerte ïjat^
be / om be fioogljfte en bohnaerfifte philofophie ccnjs t)epug$
leuengtebecomen / en met bat beur-nemen naer be ftaot ban €dcC*
fa tracfc/ foo babt öp <0obt/ bp fp feïuen albujs fpjeaenbe: i^eere %t*
fu €ö;ifte / bie ï^eere ban alle bingoën 3ijt / enbe al in uroe ïjanbefl
Ijcfat: maecat ibat bm'iik b) bat/icBter ftabt ban <£beffa intomen*
be/mputlcBeenmanterftonbtint'ggemoetecoine / biebequaetn
3tj/ om mp te leecen/ fulra als mp ter meefte gi)efticl)tigl)epbt en fa>*
ïigDepbt mtjnber fielcn toeftaet te toetert.
mit gftebeben üjebbenöe/ en öe ftaot poojte naetaenbe/ begoft #0
&p fp feluen met groote aenbacïjtujfieptit enoe ötep-lmneltjcB te pep'
fcn/£oe Spoten man beft am-fpje&enfoube/ eiitoat Ijpban jjtmaï
fouötbjagljeiu ^nfooljpalDUslangö-famigl) aï ptpfcnöe naerbrt
m naerber be pookte quant/ fiet baer ecu licpe en gijemepne ti}ouWt
tornt befen öepligften €phjem inbe pookte te gijemoete. «Bit foo 8?
be felue / mibtis haete onbefclneBthepbt / met fterraen oogljen aeu*
fagl)/en alsionftelt ban finnen 3ijnbeftilïeftonbt / fp feluen beb^oe*
uenbe/en tnöen gDecft quellenbe/bat bent niet göcfcöiebt en toao/foo
$p berljoopt en ghebeben Jjabbe / maer meer tytl contrarie: &o°
fieeft hit litljtt bjoutoe fiem ooca ftracag begoft te aenfien. <£.n na#
bat fp nu langlje b een ben anoeren foo aenmerrut öabben / aio" on*
in'elraanbetenaftefien/bm$. €pl)jem/ bJillenbebatftout ftut&
bIeefti)0bcftfiaemtinaefKen/ en tot biefebaerljepbten frljacmtebe*
toeghen/bie be tyoutoen betaeuuvfoo fept öp: ^oti en fcgaemt g? *
niet/mp foo ftoutelgra aen te fien*als* oft ïjp feggen toilbe: *bict beuf
b/fiet nebetVnaertiS/foo öetbebjouroenbetaemt. §>p antwoojbO'
fiem: ^et betaemt mp/bfoo te aenfien/ toant bcbjouto: contt ban
öen man/efiban fijn ftjöe. JBaec b betaemt/ntet mp t aenfieft/maf*
-ocr page 481-
RollederDeughdfaemheyelt,                        $6 f
naet be aerbe/ ban toaer gbp gijenomen cnöe gficfcfianen Jgt / cnöe
fult eens toeberom in aerbe berfteeren.
€nbe/ IjoebjelbatbebjoutoJenbaerupt gheenoojfaer&en fieb*
ben / omftoutelijcft metonbefcDaemtftepbt naer be mans te fien/
toant fp oocft ban aerbe romen/ ghelijcft be rebbe ban Slbam/baer be
arftebjoubJe/«?ua/afghemaecfttbias: nothtansbjaftfubttjlijcft
SÖefmoften/ en aen ben $. «Ênhjemtoeren gftegeuen/ om öem baer
tn te oeftenen/ en fnn leuen lancft te beter gljebac&tigb te toefen / ban
toaer öp gheromen toas/ enbe toaer ïjp benen moeft. £>oo hp ootft
SÖebaen heeft/ befaecfte toeltoaer-nemenbe. i©ef-boighenbe be*
bancftttehp bie bjoutoe fcer/ban haet goebe inftrurtte enbe lcfle.42n*
&e hief ftjn herte o» tot <6obt/ hem oocft grootelnc&s louébe en banc*
fcenbe/ bat hp (oocft beur bingben iiit onbertoacljt gbefthieben enbc
ouec-comen) bicft-inaelmeetbecen toonberltjrftErfaec&eniötoerc*
feenbe/ ban-menfoubetonnen toenfchen / bertoacljtenoft bonen/
oocft upt &,6lbec-beurbachtigl)fteracb-flagben.
C A P. XIII.
ïfrt Ulïat toert* met i)tt erempel üan
2litoa£)?m0 Mttfyt !>eüeÖt0Ï)t.
S<©e toeltomtbitoueteen / methetghenebat-men tn het
<©ube Ceftament leeft/ ban »bjaljams ftnecbt i hit fp f el*
wen oocft een teec&en beur-ftelbe / alshp ban Sbjaham
gefonben toietbt/ om beur Sfifaac een bupf-bjoutoe te gaett
«aften. IMbuSfepthp oocft (alstebairen «Jpnïjjembcbcbpfpfek
"en btböenbe: ^eere <0obt mijns meefters2tbjabam/comt mp(bat
fobb'icft b) als heben te goebe en te ghemoete: enbe boet bermhertig*
ö«Pbtouer mijnen i|eereflibjal)anu Eccc, ego fto prope fontem a- atit.t.4.
<lu*: £>iet / ith ftae bier/ neffenS ben toater nut/ enbe be boehteten
öefer ftabt fuüen upt- comen om toater te putten. #u ban/ o 1&tett/
bte bochtettot toien itb fcggöen fal: %r ft bibts w laet b crupcfte toat
af ban bfröouutren/enbe laetmp eens bjincften : enbe bat fp ant?
tooojbt: t©jinc6t: iac bat meer W iift fal oor6 b ftemelen te b^tnc*
ften gljeuembatfai be bochter 3ijn/bie gijp beur utoen btenaer 3faac
berepbt Ijebt: enbe baet omc falicft berftaen en bennen/ bat gftp met
mijnen meefter enbe beere bermbertigljepbfegbebaen hebt/ enbe mp
berfioojt..
                                 *
«Fnbetisfooghefcbiebt: toantÊebeccaistoeuraï omtoatcrgbc*
tomen/ bie beeft fco tocranttooo?bt/enbefmr6 een firicefthepbt gbc?
toogjjt/ en is be faupf-tyoutottoan graat gbetoojben.
5 tij            Ga».
-ocr page 482-
3 66                       RollederDeughdfaemheydt.
C A P. X I I I I.
$oe €ijnüvi0 öen boecn mbe ^nnagoslje open
gljeDaen l)e eft/en oljeiefen foo t gtjeuiel.
(JgjN^p 3let qualtjel» en bient oota tot onfen beur-nemen/ fiet göe*
•ö* -4» ne bat top tan onfen ^aligö-maerlier fdue lefen. %\bv&
f#4. c$f o^l)eeft^>.ILufasitnnjn<i]?uangeUe: SefuëijStct$a3areti)
gijeromen / ban: ftp eu-gl)tboebt ijabbc gisttectB: en fop $
naet fijn maniere ban boen/ou ben |babbaotl)-bagi) in be *>pnagc*
gïjegöegaen/enijSop gïjtftacn/omteïefen. €n men beeftjjemben
ifa.6i. boeraban Sfaiajs ben ^onhete ter Ijanbt ggebaen:Ec vc reuoküt li-
brumjnuenitlocum vbi Iciiptü eraf. Spiiitus Dominifuperme,&c.
<?n met bat fip ben botrn ontbebe/foo ïjeeft l)p bit plaeto bet £>rï)£it>
tutegl)ebonben/bitfegljt:tEcngöetftbes^eerenijsopmp: toaer*
om ïjp mp oora gficfaiït ïjecft: Ijp Jjeeft mp gïjefonben om be arme
ootmoebiglje Ijet d?uangelium te berronbigljen / se. 4?fi ate fcp btn
ïjoeratoe-gljeflotcnfiabbe/ foo gaf ijpbienbenbienacrber£>pna*
gogfieUJeberom.<iEn beoogen ban allcbegene bieinbe £>pnagogl)e
toaeren/bie toaren naet foem fienbe. €nbe I>p begett tot ïjenlicben te
fegggen: IBett bat alf- öeben befc ^>eï)?iiture in utoen oojen berbuft
ïjs/3c. l©ant bie plaetfe ba- ^. $loj&ttije (bit l>p baer foo ten goe*
fcengïieluc&elasO biefpja&banfiemfelue/ bie'tfooaïbebecKteUjcïi
in b'onenen bes boecas toas befchjeaenbe,
C A P. XV.
JDe Urrftiefm0ïje ban j§>. öBartm tot ljet ötföom/
toonDeriijcn Deur <èoDt$ befeïjtcken/met (jet
Iefen tjan eenen pfalm öetieöifiïit
{a53Pf 3!e foube baer aen tonnen ttotjfeïen / oft ben feïuen ^eere/
^^<* beur fijn gobbcltjrae beurfienigfiepbt/ enöeeftöetberaie*
**(^/ fenban fb. JBarten om bifrïjop te toojben bebtftigjöt/
mibtiö fiet lefen ban eenen #faIm/foo het gftelucattcJtteaer
ntebe oocfc opentlgca berftooten toierbt/ben grenen bit i)tt beurfep*
iieberaiefen gljefocljt ïjabbete beletten. Jfêaerlactonjï Ijoojen gt
fien/ ïjoe bit gijefcfiiebbe.
•ï©.e öepIigöelBartinusstoierbt met be eenbjagfitigfieftemmen ett
iiegfteetten ban alle ben bolcae en bit't aen-gingl) göeco jen / om b&
Tcfcoöban ^ourji te toojben, «©ieaercfce refcenenbe göelMcatgö te
weten/
-ocr page 483-
Rólle derDcuglidfaemheydt.                         3Ó7
Wen/ bic fuïttt eenbaeeibigb, öepligö man beutbiflcïjop fouberrn>
SÖetu jBaet eentglje norbtang biaerenber/ bit't tochten te beletten/
%gbenbe bat fip te ftecöt en tebertoo^pen ban petfoone toajs / was
Sber in t'babgt / berfmabelijt n in b'uptbmtbigb gbelact/ en ben bif?
wöoppelntam ftaet en ftoel otüneerbi'gft. JBaer t'gfteboelen ban be*
*eï«ebcr-ftambet# toierbt tetne-maelberteojpen / ïnibtsfpbett
Öepligften man <6obtg te meer piefen/ fcoe f? bcm te meer febenen te
toetacöten/ metnilcben faernen naerte feggben/ ïtitttt ^tpligben
^obtsbetaemem
<©nbcr al/ toag baer eenen/ öp naeme / D e f e n s o r. , bte ïiem
Weeft bact tegben ftelbe: maer toierbt vnonberlijch beur <6obtö ghe*
Dingöen berftooten. Want/ foo be iLcftr in *>. Jfêartmg bJbbingbe/
«Ubtg bet b zoomen banben bok ïie/ niet in-göetaecben en coft / enbe
e*n anber met öaefte onbe rfieng ben #faulter ban <© auib ter banbt
nam/ en bp gljelufbe/ foot biel/ lag baer bp bem eerft open tttbt: foo
Bezielt beur b eerfte/op bcfe tooojben/ ftaenbe inben arbtfté l&Calm:
*,x oreinfantium & lactentium petfeciiti laudem, propter inimieos xfd.t;
luos, vt deltruas inimicum &Defensorem: <©frp t)lW O ï|ees
tc f ubjen lof uptten monbe bet clepne fupgöenbe feinberen bols
lnaetfet: 00 bat ghp ben bpanbt / enbe ben toaeber berboen foubt.
*©efetooojben ouer-lupbt gbelefen 3nr.be / al bet bolrfe beeft feeï
""tfblijbt göetoeeft/enbe be tegben-parttjeig befeftaemt gbebïo jben.
^ant met bie felfbefententietnierbt be onnoofelljepbt en beplig*
SePbtban £>. JBarten üerfe&ert/en het quaebtop ftelban bien D e*
£ *< &o r( oft Yltor) berboojpen.
C A P. XVI.
^wr ïjtt exempel tianöen hepfer ^eradiitf toeröt
«fcoöts gljetjen0ljeniCfe UïOttöerltjc&iKrclaert*
<©cb natrber ban albe toettr-gaenbe comtop onö goebt
' beur gijenomen gebwprfc ber Rollb vanDevgd-
.. ^> a e M H E y d x, Ijtt ghene bat top banben ftcpfer ^era*
ritus lefen/ in b'iaer 622. i|p mt gljeberi fijn ijepr fup* «***»
«etlncfc en gobtbjucbtelijcb leuen/ bjij bagben lanrittocrbiacbtenbe/ """• " ,,
pat'töobt b?n-ïiebenm eenigljer maniere foube te bennen gbeuen/
™at hem belief be batfp boen fouben.ïleracliug ban/ban &eb£tfbt*
«ïaent 3iinbe/ beeft gbe&bu-Btin ailbanien te totntcten.SB it bebc W
w>o Ccbjenusi hefcbmft/ in öetér manieren: $p ö*öe #n to0k& * **'
^aÖ&en langb monftrepafferen / en toel oucr-fien: en alf-ban ïjket
SP öeu öepligöen Cuangclie-boetb/ oft bet nieu\»c ^ttïament göe^
nomen/
-ocr page 484-
3 6$                        Rolle dei' Deughdfacmheydt.,
nomen/ efi open boenbe/ fteeft bebonben/ate oft fiem <6obt gejstttc
Itjcö baec beuc gfiemaecfcïjouüJt fiabbe/ in fllbanien te minteten.
3Bat befe maniete/ ban bemin noo&t met «tëobtte brcaben/birfj*
mael in tgfiebmpc& toajS / t'3tj met Jet openen ban fiet nicume <€v
ftament/ oftbanbegfiefieele^. ^rljjifture / bat bbjc&tuptbec*
fchepben fiiftouen: lbo gbp in b'naefte Capitel ftilt aen-merr&en.
ilccaclmö bet nicuVoe Ceftament open boenbe / bonbt baer bv &
uonture bie plaetjs ban £>. #auluov baecbp tot be Cojintbiancrt
t. Cw.»6. frbjtjft: Veniam autem ad vos,cum Macedomam pertranfibo. Narrt
Macedoniam pertranfibo. A pud vos autem foriitan manebo ; vEt
" etiam h i e mabo: ^flifaltotu-Iieben tomen/ abs ic& JBarv
bonien beut-gaen fal: mant ten fal te Jlfêacebonien paffecen.JBaet bp
u lieben faï irfe bp auontute blijuen: oft oocfe becminteren. <©ft l)P
mogfitebieplaetov ten goeben gbelutfee / in b openen brjSbcecföJ
bonben fiebben/ baec £>tnte fdaulug tot'Citumfegftt: Feftinaad me
Jit.3. venireNicopolim: ibienimItatui hiemakï : l|aeftbtot$ü"0*
polen tot mp te tomen: mant irfe ftebbe baec gefcbic&t te printeren.
C A P. XVII.
&ni andere eremplen/ ban beraeöfaimgïj onöer-foccfc/
Deur öct open-öoen Der i). noecnen,
OT^5.3lec fuÏÏen top nu b jij anbere fcfioone eremplen beciïaeïen/
vtli^ UJ,t ^cS°£ttté 'SCuconenfioV bit eenf-beelo focm femen gge*
éfejr beurt jtjn/ eenf-beeljs eenigfte anbtct. $et eetfte:
j                      5©aec toais eenen/ Jfêojoueug gbenoemt (fone ban Cfitfc
Greg. Turf. pecicuis ben conincb) bit feec naec fijn babecs tcoone ftafe/oorfe fijnen
mfi Fw»f.babecnofhIcuenbe/ enbef-bolgöenbe/monbece uitenen laftecert
Ub.$. ffcH-tegïjen fijnen epgftenen babec ongobbrhjtft opftelbe. £>co befe jBBo*
roueug ben biffeftop <6 jegojium {bit bit befebnift) gfcenoobt fiabbe/
aen tafel fittenbe/ babt aen ^egojium/ bat-men uptter ï^röjifr
tute mat liet lefen / tot onber-tuijg en boetfel bet fielen/ naec be goe*
beoube febe bec Cfijiftenen.Ego verö.referato Salomonis libro.ver'
ïrwjo, ficulumqui primus occurritarripuijqmhaeccontinebat : OculuO*
qui aduerfus refpexerit patrem; effodiant eum corui de conuallibus'
Slcfe C fepbe^b. <6jego?iuö) benbocruban Jbaïomon open boenö«{
gceep bit fententie/ bit baec eetft te beuc-ftbijn quam/ bie bit in-fiK':
5Be oogfie/ bit baten babec quaïijcb aen-fiet/ bat be rauw bet bab*
beftlueupt-fialen/enbernielciu l^penfloegfitgöeengabe/ m«^
irft fagby bat fiet fiem ban <0obt foo gfiefonben toajs / abï bcm wf'
öienetJB6
-ocr page 485-
Öfrti *.            RoIledcrDeughdYaemheydt.                          9
tatfcjatufciji*.
ftutfi* ^ *cm ^'ntc *WP*w**» &e&tftojte
to^cttto«beigbujfgefcBtebtj £oobien
tab»c"ftÖ°utoirt0Öe niet toaer en nam /
booten Jtëojoueu0<ÊobtsJ il.
foogingl) ïjpben bupuelte
berV t00ucra^^toalfcöetoaerfeggöerisenbe toaer-regöfterg on*
nohh r fl$enöe' ^ae*foo Öem £. <6jegojtujs banfulcfc een on*
ShS9cT fupcrtht" ftrafte/Seerbe {p ïjem ban felfj$ tot bte manie*
«E Ö^SÖm biffcöoo nu bemoeft Ijabbe.
&%Ümm öatt / nam b» *. boecnen/ enbelepbefe op f gtaf ban
£ 2* Sten/Öm öoec6 öec #feitiwn/öe bocr&en bec Coningfien/cn*
fcjjr^"angelien. tfnbeintoaecfcen/ ballen/enbibbenban b$
aeJ9Cneu b*9 narfiten/ babt Jjp <«&obt/ bat Jjp ïjem beur bc becbien?
CttMi / 9nm *• ^onfen"eitc^>. JBarten/ foubete Kennen toillen
fti «f?»toattet nocÖ batt f9,te fa«6cn gfcetoerben foube: en be oft lm
Jet %c6e bercrijgöen fonbe/oft niet.
«nï?sbct,J9öa5Ben/roocomtï,PtotÖrt graf be?sï)epKg5iö JBar^
toat h öen ecnm ï,oecft bf ur ben anömn naf t op^^en be befiet
lnel^mbaertengoebenïotegïjebaUenmogl)t/ afeban <0obero=
Pco rn t,'*ne* öer ^oninsfiw bonbt ijp beur al befe tooojben:
«bjpl°3SU°drcli<luiftisDominumDcumveft,:um'&:c- '©inbatgöp *-*W-7.
toervt"ccreuto£n^obtberiatenöebt/ baeromfieeftb «tëobtinu? H,£ri-
bieI *panöenfianbengöeleuerr. 5faben#faulterban SDautb/göe*
la- J Ö^tt&ffcbJoojben: Veruntamenpropterdolospofuiftieisma- *f«U 7*.
öiooft/C1iftieos,dumalleuarcntur : ^aft»ofï!tan!8/omJiunbes
8öeb?n Bcï,t 09P 9Utt toEel fluacötss toe- g&efeljirbt ♦ <6Ijp Ijebtfe af*
Öèmh/S6"/a,iSfpölm°P Öifwen. 3nben«Cuangeöe-boeeK/guam
töeethaV;0tf9nmöeeïe;Scitis^lTiaPoftbiduumPa(cha             <&P Müth 16
*«nSE^"nfnttoeebagöen^aeu-töenbjerbt/enbebe^onebeö ' ' "
h/
iupmI iaI SÖcIeuert toojben / om fffietrupft te jgn♦ »ïfoo geeft
86e/ ftasl fl0cbjupc6 m*onbt/ g&eleertgöetoeellban (fcobtf-toe?
$e?X 8p,t billen berftaen enbe toacr-nemen.
rii.
ï,«ttttetopf cw,nPe^eröaeltbefeüie<0}egojiu0/ afefpfeïuen g&e-
SÖeaaen / nf 1'k^08 &p "l#en 8*00** benatrtutöepbt <6obe te rabe ijs
^t fim#h
         c msmi&* *att DOcn/ D« toP D»* beröanbelen / en
^afteetH ft^^^öeren batg&is (fcpt ÖPJ te faefcö-ttjbc
!/Eeu*
ba^nbe/fSt lqua5tc Cour^tEi:ftaDt 'n SÖefmacfetrenbegljc*
'ÖibiaBmT^X^ op öanbm tc Ö^en / facate $bfcmem ben 3tr^
te«t enbTnnSSf*lI,enum/ e« ÖOEgfife in banben: en bebe-fe grjefee.
r°o«6«ibS„!;?llafEeTü,öb»infïepben. 3c6/bit ftoojenbe/
^enb*/v.«^? ftc&cber *«rito» met bjoefftepbt betoangen toajï
*/ wtttettenbeberoert/beninbet<©ïatoinim/oft^acriftie
2Ha               ÖÖf0«fn,
-ocr page 486-
$7<V                        RolledcrDeughdfacmhcydt.                     ,
Ffil. 77. ghegattt . «cubêbact: Dauidici carminis (ümo libram . Vt fiaw»
cct apercus aliquem confolationis veificulum daret. In quoita repef*
mm eft. Eduxit eos in fpe, & non timuerunt; & inimicos corumope'
ruit mare: 3ifBnambra$fauftetban^auibm mijne hanben/ °P
bat bien open gïjebacn 3ijnbe/mp een berf hen tet hanbt boen fowöjK
batricKnipmebemoghteberttoöften. Cnbefiet/ bscrbonbtif»7
in b'opcn boen / befe tooojben: <ü5obt heeft be fijne wet goebe hop?
upt-gljelepbt/ en en 3tjn niet begeeft ghetoeeft: en be jeeïjeeft hi»t#
ne bpanben ouer beent.
26mnen bien / foo bie beut-fepbe onnoofele ghebanghenen op W
toater ggelepbt toaten / ouer eenhjugghe bit met ttoee fchepen on*
ber-houben toierbt: het fchip baer bien boofen Sleubafteg in toag/»
gaenfinchen. €nbe habbehp niet toel tonnen ftoemuien/ IjpW.
bet op auonture trut al be fijne ghebleuen hebben. ^ct anber friji'r
b'tocltu met bat anbet ghccoppelt toag / baer be ghtbanghene pjit*
Hens in vaaren/ bat ijs op b'toater blijuen bloten/ en beur <ü?obfê W*
pebetoaettghttoeclt,
|biet/bien heplighcn bitTfchop<0jegojiu!$ <3TutonenfisS in beb?uc6^
hcpbt en benautott>epbt3i)nbe/ heeft fijn toe-biught/ats een lonb^
lingheremebie / gljenomen / tot |jct open boen ban bien goeb^
hoedt/ bit hp ghcreebfte habbe/en heeft ghefien toat ftem baer eet*'
mael bertoonen foube/ aljS ban <6obe ghefonben / enbe fceeftet P&
toelmcbcbebonben.
C A P, X V III.
§ot fter am-mercfcen toan t'öjaepm üer tottleu eett**1
{jooolJ-motötgljen coniucU bctoccoljt ijcefr,
# bat top nu opbiedt ietfegghen ten aen-fien ban «^
, R o i l e } ïaet onjS nu eens hoojen / iae alö beur oogÖe
fien/ hoe bat ^efcfttig ronnufcban €gppten upter ^fA
hoouetbigh / beur b'aen-mertKcn ber bjatptn.be W&
aenbcn toagfien / ben hooghen mocbt heeft laten fiwnen/ enbe piV
fcet berootmoebight heeft.
wiefh. ut,. ï©efen feer groot enbt magïjtigfi 3ijnbe / heeft hem Detfcttë'6^
is. cup.t9. natiën ban bolth onbet-toojptn/enbe in beur fijn groots birtojré11^
moghenthcpbt foo oucr-toiUtgh enbe grootfrh ghttoojb.cn /. bat'W
eenen gouben toaghen heeft boen mactfcen/ mctberfthepbcnto11^
hjriicghcfl*enten bertiert. 3n toetenen toaghen hpftttenbe/ Wtl
bier contnghen (ban be gheue bit fcp t'onbtr ghebjaghthabbe)t 0°*
red ouer thoofbt ftropmbe/ aenbeu toaghen gfcchjc&chjtJt ut'8*:^
-ocr page 487-
Rolie der Deughdfacmheydt.                      ?7i
jannen/ en" foo boen trecfeen tn ïteftm bau peerben. £>oo bit birb*
toaelteboentoaoV nameltjcB eeng op eenen feefttltjeaenbagïi/ m
[olmnelijcKten fpeïe enbe ten toogïjertibenbe / eenban bie bier tree*
«enbe coningen fagfi al om/op be raepera en bjaepenbe totrien/ acl>
^ÖemomfienbealtretHenbe. £efonriöbecontncBbiaegïjbcïjem
«at Öetn lettebe / bat &p foo altnbts om fagïj / foo gaf ïjp beur ant*
«oojbe: $eer eoniucB/ irB fic met een groot bertoóberen op Die touc*
Jn/ ara- metf nenbe öoe on gljeftaöigï) bat fp 3ijn:en bat nn b «n Jtj*
jï'e bonen is/en ban toeberom onber: en bat nu onber io/bat bat toe?
»«oi« fecuen contt. #>efoario berfombt crtjgïjenbe/ bebal batmen
tl^ierconmgïienupt fpannen foubc/ enbe niet nteer en foube laten
Wen. i©antbeongïjeftabigï)epbt beotoeereltö acnmerfBenbe/
5*eft ïjent be bacftt / enbe üegljiumn te bjeefen/ bat $p toel eens nocö
yogljte bcmtbert tooien / enbe bp auonture fp-Uebfn botten gem
oertjeuen/ foo bie toieïett te Bennen gatten.
^ft<6obtgaue/ batailefotteminnaeriSbejJ mercltd/ enbe bie
fï> ben ijbelen roem ben moebtfoo|)oogï) bjagljen/ berjeluen toat
ltEtwfintlttn/ beur b'aemnertacn ber ongljcftabigöepbt / ba» alfe
a^ötfege bingoën / enbe banben gïjeljeelen loop beö toeerclto,
&kt enbetoticlufie op öeRolle der
DeVG HDSAEMHEYDT.
'. %\\e befe rebenen en eremnlenbug nu betoefen Ijebbenbe/
l faï icu met tncerber beballigfiepbt toonen en goebt-boen/
. ^battet niet alleen een gïjeé?ioofbep?artBCBe ijs/ i««croocB
nuttehjXB ett pjnfbaei/mct eenen fencren goebenbonbt ben
"Knöfc-etot fjetlefentetyengljen / tart een faecfee titljtm fielpen
™ogtt. 4tntt baer toe / oocfc met eerlnrfee en gobibmefitiglje toer*
«latrheïijt^^öt/ ïjet g&ebmpcu ban fultfe een rolkBen beur te ïjeu*
°«»/ ale ïH'er ttaer toolgijt.-s; toelrft icfe baeroin met reben DeRol-
*» der Devghdsaemheydt fybtomennoemen/ombattet m
mibbel is tots'fceugfibsï bermeerbeten gïjtbonbcn.
^etgïjtbjupcfeocrRotLE «Sbit: tpat-menbeuraï/eentoan bie
JHeebenfter&eng feiefc/ met be namen ber bier tfuangeliftm onber?
Wben. «Bnbeban/fjetöoïlefcenKeete/üittelofttoele. £>ietban/
"atgjetahnfbercojenlïenaerBenïjemDertoont/ enfoe-**H«*M*
JjSnetaltn't nae-tooïgïjcnbc&egifter oft tafel ba fpjeefe
5" «et ban tot toat gljetaï bic fpieuïte oft fententie b iö b
«nbe/ en foecitt bie/ oft öet foo beeïfteblabt/ inötn boecfe üi& Watt?
«Sg^erss/göelijcftmenfegöt/foliofoobeelfte. t©atfolium/ oft
«atWabtgïjebonben fcebbenbe/ fooftactbaerinbefigurete fperus
Sa ij              ïtrciv
-ocr page 488-
$71                       Rolle dei Deughdfaemheyctc.
ïerm/mbemb'upt-ïeggïjenbetfcluerielefen/ fuïcfcö alf-ttten bfle*
binben fal. Wit bieet / mat <6obt in t'ïjerte mogïjt bJertBen in t'fte»
Gw. jo. cnïefcn» 3©ant/ljebuen bic gljepelberocpHenjï/ enïjaïfongïjepeït''
51# beur bc oogben ber frïjapé tan %atob göeleet jtjnbe / beur ïjet ftetf»
aen-fien/ fooetacïjtigïj gïjtbjeeft / bat be ïammetBeng baer t»a#
boojtf-romenbe oocfc gficfpcMt enbe gljepicrst buctben gïjelijt*
tie toicf feenss ïjaïf but ïjaïf groen toaren : toaerom en faï oocfc tft
mnigïjaeuficn ber figuren in bebeïbeBeniö / enbeeïber-ïjanbe goebe
bewnaeningïjen bacr op boïgïjenbe / m t'ïjerte ber ïnenfr ïjen met ee*
nigïjen goeben infeeer/ en faïigïje betoegïjingïje toert feen*
CiiöUionber/ toaermebe (Sobtfomtijbtgben menfcïjettoonV
jifot-h trecBt/ft^ïpt/leert/toet/en roept. Itëantïjpfegïjtfcïue : £>ietifl*
ftae beur be beure (ub)er öerten) en icfe cïoppe, £>oo toie tnp ïjoojt/
enfijnbeureopboet: kb faï tot ïjem binnen comen/ enbe met fjert1
mijn auonb-maeï boen/ en ïjp met mp. 3Bsit boet ftj> met alleen met
fijn gratie intoen fcigïj / oft fjcpugl) tooo? bt/ enbe anbere fulrne I)f F
ïigïje mtbbeïen upt- biébigï): macr oorft beur fiet bagïjeïijcBfcïj aefl*
jnercBenberbieBenss/mierBcnsV uerfeenjs/ ftropBenjsenijopBcttf'
oerft b'alötr-l)coöï}fte bingoën onfer faligïjepbt aengaenbe beurö*
creaturen onp bcur-ljcubenbe♦ «Piejs ïjope ufe oorfe/ batbefen cleF
nenbonbt en mibbel ban een tlepn papieren bneïBcn / oft U\0f
Ben/ totbecomen banbiegróote cnbeaïber-meefte faïigfccpbtbet*
goebt-brilugïjen Hefer faï mogïjcn fjeïpem
<ü?nbe ttit titbb'iru (foobouen Qöeftpt ig)baerom bc R o l l e de*
Devohdsaemheydt gïjeïjeeten: om bat / foo toie befe l&
fe/ pabt/ en bane ïjouöt/ niet faïen en tan / ban ten ccutotgïjen leue*
tegöeraerftm. IDantöpbugboenbe/ naer öct.op-recïjt ■fcpberen'
enbe ton trefaitcn banb'ïeuen enbeconuerfatie €ï)?üii in fijn Ittitfl
metten bJertfce/ totöteijoogïjae fltojte «men tan / oaer beboet
flappen aïber ^epïigïjen ïangïjg befe bane ben mijten bjegïj bJtjfe<i:
toaer toe mp/ met alïe bte'tö noobt ïjebben / öe gjjebe&en enbe go*01
berbumftenöeglUferp^eïpmtoüïen* 2ttn«u
-ocr page 489-
SOECKT, ENDE SVLT VINDEN.
6- OWmtvvff-V -fyuwi) «j>artw vevj vvfê.
^ weet wat Godt, rmJts Jdck aamereken,
Voor tjien en y^lt ^ ■j?ert ^fo werclm
-ocr page 490-
-ocr page 491-
DER SPREEK-VVOORDEN,
opöe
ROLLE DER DEVGHDSAEMHEYDT
ijienenbfc
Corte fpreek-woorden,opde hondert Vraghcn,
Die vnoch bèterdoen/bcckeneniaghen.
*     f^Oedtbeghin: waer al met fis.           Soeckt voort in
^J denVVaerfeggher,
                                  foU
*    yvijfèrdun'vvijs: naerd'befteaduijs                  &' 3
■* Sotterdanfot: Wacht wand'lot.
                              $
*    SZuaedften mangbel:fchouwtfulcken anghel                #
s yVacht v va» helle»:fchouwt qttae ghefeUen.
                i$
6 guaedtpfejte: fy fitlck ghë%efie.
                            17
1 Sttlck ghebraedtfel: fulcken nefl fulck voetfel.
                 21
*    ^oyt felder dier: noyt fierder bier.                            2S
9 Helfchebeefl : »ijdighgheejl: loop.
                           27
*o Die-valt\diemalt.
                                                     29
*' Wat-men vfeght:fchouwtfulckevrecht.
                   33
** Gheloofighy de laghen-,ghywerdtbedroghen.
             3S
*i Sttlcken vare , ftlck kindt: fulcke bare ,
  fulcken
"windt.                                                               37
*4 Lwghende waerheydt, maecktgrootefwaerheydt. 41
is Conftighften fihilder: beften verbeelder.
                      43
jd Brij fchoonfte maeghden: die naer v vraeghden.           4$
*7 Goede medicijm: oockteghen doodt f fijne.                    47
IS Staetflijf: lofe en Veldt-teecken bewaeren dlijf.            49
ip Hoort naer dien winck: Witte-broodt en honigh , lec-
ker dinck.
                                                            jZ
*o Liefde gaet al te botten: wilt dies Godt leuen. ss
2ta MJ              2i.Seas»
-ocr page 492-
21   Seuenf"jne goudt-mijnen: fonderverdwijnen.              SP
22   Nemtwaerdefaecke:methert'enfmaecke.                   ér
23   VFel bedacht-,nemtgoeden pacht.                                 <>3
24   ghtaedt beleydt: f houwt wydtenbreydt.                 <>S
25   T^oytquaderenvondt:- als dien op-flondt.                    6?
2 6 Quaen tronck, quaeftruycken: elck loof e duycken.         75
27  Onftligben firijdt: fchadigh bevrijdt.                          7S
28   Vremde fmetten,als eyghen letten.                                77
2•p (guaedt accoort van vieren
; die yfelijck tieren.
              79
30   Onluslighenftnckfchroomighgheclanck.                     Si
31   Goedtbouengoedt: als honigh foet:                             83
32L. Een vvoordt en duyft
; maeckt welghehuyjl.
          '■[ $S
33 Cracht teghen Godt: naerfijnghebodt.
                          8 9
34- Looft rafch ten brande : Mufcht d'eeiiwighe^
 fchan-
de.                                                              l- 91
3$ Den vroom/len der jwarinen'\ doet xroonen $4nf%n.y •■ 93
3 6 Goedt becliff, voedt fel en lijf.                                    9$
3j StaetvaBylaetvvaeyen:laetfchimferseraeyen.'
          101
$& Stranghepartijer.■ dietvvint, werdt blijer
               10S
jp Goede hulfeenbate aftelt de crancke infiate.
                H3
40   Houdt hem.veur vriendt, file v. Wel dient* ■■                J17
41   GhereedHe waf cm, v'e'm• Meeren enknapen,        ■ .' J2J
42   Ringheltdie roer-vincken ■, die't aldoenhihcken.  - 129,
43  Drij edele erachten, wel grootte achten. ,'.'              1}S
44  Hoort naer dien fanch en houdt dienganck.                 14*
45  Sottengheloouen; is vvijfeverdoouen.                       14}
46  Der lonckheydt cieraqt. hoe wel het flaet.-:                147
4j Stelt ter deughdt
, die ionghe ieught -, "eert
   v mif~
heughi. .' ,               ijl
4$'Hout van wonder:teghen den donder.                    isB
4P ^ioerkenfotkindeken fot:tisquaedt befebct.        • '/>/
$0 Bejlen Vriendt: feldenbekint.                                  iy?
Si Een woordt: f ranghe moordt.                                'i63
$2 JQuaenwaey.-quaendraey.                                       167
ss Boete der tonghe:veur oudt en ionghe.                        *-7,3
S4 Leder tot-peere: teghen 'de mondt-fweere. '-               777
SS-Stopt
-ocr page 493-
ss Stopt v ooren: t'#quaedtomhooren.                         1S1
*6 fJMondt toe: maer hoe ?                                            zSs
S7 Bevvaert wier; v keerf-licht wel: de' windt is felK 1S9
sS G'oen windt met vloedt: welvaren doet.                 igi
SJ> Slualijck beraden, baertfotte daden.                           iqs
" Patientie-boeck; maecket herte cloeck.                        199
* Hertte-roeftsdiêtalverwoeft.                                 203
2 Befte wrake, in alle faecke. "                               20 s
J
O
w -7. w , v*rw V *rv.r*. VVV \S V L, V 4^ C / lt>/t* .                                                *é V /
4 Laetbranden,laetblaecken-. waertcangheraecken. 209.
s Vrolijck drincken, doet deerlijck fincken.
                     213
Deurken toe, venfterken toe : foo en comtter niemandt
tnne.                                                                       2i7
*7 Houdt goede wacht -.daercomteen iacht.                   22f
*t 2{eder hucken , doet hooghe Jpringhen: en al verftrin-
ghen.                                                                 22p
69  Deminftedemeeïte^delefted'eerfte.                           23j
70  Troojlinteghen-Jpoedt-,maecktgoeden moedt.              239
71  Oock fonder gheldt; al wel gheftelt. wie?              243
72  Luyaertsleere.maerjpoedivjeere.                            249
73  Deughdtmaecktvreughdt.enfherteverheught. *S3
7* Luft brekt ruft: enmaeckt ont-fuft.
                             2SS
7s VVeerelts glorie \ wonder ftorie.
                            2i7
7<s Braecke.fmaecke: veur botte-kaecke. 263
77  LMeefte trouwe: meeften rouwe, hoe?                     267
78  Wondergheveerte: Eenen groeten Niet, met eenen lan-
ghenfteerte.                                                        269
79   Cieraetdereeren: yïetomvermeeren.                         273
0   O fchoonfie der bloemen: wat vviltghy veel roemen? 277
1   Die vraeght die leert: en werdt vereert.                   283
** Schole van wonder: gheeft v daer fonder. 28 s
*3 Den coftelijeken pandt: bouen landt enfandt.
              289
f Hetfchadeljjckfteftuck: d'meeïf ongheluck. 293
*S Hetjehrïteghefchiedt: dat niemandt en ontvliedt. 297
*6 in tijdts wijs 7jjn,rchouwt veel ghepijn. 299
*7 Tejpaebedacht, verbeundenpacht. 30i
88 guaedt
-ocr page 494-
SS gmedt letten doet benen: alqnalijckghevveuen.          3°*
£p Stertien leert deruen: tot een beter verweruen.            3°f
go Noytbltjderfecfte: "deur min ff e cnmeeïtc^>.                 3jl
pi Noyt droeuer treuren, die't moet ghebeuren.                3 *3
pj Drij herde oor-fmeten: welWeerdt teweten.         31*
pj Rekent wel, en maeckt goedtjlot:
Want t moet eens alpaJJérenveurGodt.                     31?
P4 Denhardflen donder: f vverdtgoedtdaer[onder.         3**
PS Dateeuwightreuren-,doett alverfueren.                  32*
p6 Wonder bouen mate: maer nemet ter bate^j.               3*1
pj Handeloo[e doe-niet: eengroot verdriet.                     33J
pS Wilt Codt niet borghen , wy en hebben gheenen &°r'
ghen.                                                                 33$
pp Derjielenj>ejle,blu[chtmetdevierle[e.                     33?
i$o Vierlefiegherechten; die'taldeur-vechten.                  3+l
-ocr page 495-
A P P R O B A T I O.
TJaec Orbita Probitatis in linguam Teutonicam
x •* per au&orem tranflata, pietatem iimiliter, fuperftitio-
ne reieaa, docet} nihilq; habet quod offendat: proinde vti-
lxter imprimetur,&: maioricum frudu legetur:vti teftor
loanms van Dal?,S. TheologU Lkentiatus^
Archidiaconus GmcUuenfisrübr»rum Ce#~
JariitEpfiopata Gaadenji.
-ocr page 496-
-ocr page 497-
SCHILDWACHT
TOT SEKER
VVAERSCHOVVVINGHE
Cesöente toalfcöe mmtmW$l
<$öouet:act0/en m^t\i)tht onsoöDriijcfeöepöt.
Met eenen Jalighert raedt ende remedie
daertegherh
fctttC-fêfCreP.IOANNES DAV1P,
i&?trttertserg>octetept Iesv.
Tantvverhn,
3nöe t&lanttjnftïie ©mcBerije/
M. D. C 1 I.
-ocr page 498-
*
-ocr page 499-
w
Veur-reden tot den Lefèr.
evr oorfaecke, beminde Lefer, dat den tijtel
ons boecks ( die vvy den Christelycken
VVaerseggher noemen ) ende den naem
vanVVaerfegghcr , inonfeghemeynefprakc,
.. ,
        - niet ten aldcr- beften en luydt, ende als eenen
^eder-flagh maeckt in de ooren van goede endegodyruch-
ligbe Chriftenen,om de wille van die goddeloofe en boofc
generatie van volck,die haer feluen ten onghelijcke V Vacr-
[egghcrs noemen , endediemen oock ghemeynelijck foo
keet, als met een maniere van fpreken, eenighe faecke met
contrarien naem noemende , als niet min vvefende, dan
tolcksalsden naem uyt-gheeft, by de Latiniften metee-
ncn Grieckfchen vvoorde Antiphrafts gheheten: uyt fulcker
jorfaecke (feggh'ick) fooift, dat ick hier uwer L.teghen
fulcken quaden in-val hebbe willen wapenen,ende bewe-
en, opdatghy vbyauonture nietenftoot oft quetft aen
den veur-noemden tiitel ons boecks: maer dar ghy den fel-
Uenmet meerder gheruftheydt enverluftenuwesgheefts,
en£e profijt uwer fielen,moght handelen, ende lefen.
v/e meer heeft hetmynoodfakelijckghedocht, dusdefe
^vaerfchouvvinghe,alseenfeker Schild .wacht uyt te
plen, op dat niet alleen onfen vvaerachtighen ende Chn*
Weken VVaerseggher den Lefer de vvaerheydt ende
kligheydtter handt foude doen ; maer op datter oock iet
Jin foude, vvaer mede men teghen de löghenachtighe en-
de ongoddelijcke vvaerfegghers moght befchermt ende be-
lijdt vvefen.
Vcur-nemelijckft, om dat dien fchadelijcken endever-
^oemelijcken handel des duyuels, foo feer nu in alle manie-
ën aen-ghcdreuen vverdt , ende van foo menigh verdoolt
^cnfchevcuc goedtende eheraedfaem verfocht ende te
vverckcgheftclt.
Om defe redenen dan, foo fal ick hier fonderlinghe defe
punaen^d'een naer d'ander,veur-houden ende verclaren.
A ij            Capit.
-ocr page 500-
mi
Capit. i. Hoe'tte 'verftasnis, dat den vyandt, ettdefijne
dienaers, Vcaerfegghers ghenoemtVeorden.
II. Batmenfukke Veaerfegghersy noch verfoec\en 3 nochghe*
loouen, noth betrouten en magh.
in. Wa:rom dat nochtans Goat fomtijdts toelaet, dat den
boofengheefi, oft fijne dienaren, iet Vvaerltjiks uyt-recbtc#t
ende meiter daedt vol-c omen.
lin.. Hoe qualijck,datfy doen, dieden duyuel, VcaerfeggherSy
tooueraers, ont-tooueraers}hand-befenders, gheboorte-leferh
oft eenighefulcltg > te radegaen, o ft te Veere ke(lellen, in ^'at
noodt fy oock moghten Piefen: oft Vrat batefy daer medefott'
denfehijnen te moghen vercrijghen.,
V. Een exempel ende Veeder-roep 3va al-fulcken quaden handel'
Vi. Dat niet al toouerije en is , d'tyelck fommighe menfeheft
veur toouerije houden.
v; i. Wie-men te rade moetgaen, ende te httlpe roepen , dj
menmeynt iet betoouert te v\ejen.
vin. Brijdinghen, die fommighe menfchenmeeflbeVregbefit
om ongheorloofde middelen te verfoeken.
ix. Datmen d'een toouerije met a'ander niet verdrijuen &
magh.
x. Goede endeheylighemiddelen, teghen toouerije ende sd^J'
uelsop-fet.
xi. VandeExorcifmen,belefinghen>oftbefd,eeringhen.
xii. Wat raedt; ijl faecke dat de beproefde middelen niet &
helpen.
xni. K^lderbeftenraedt, als toouerije endefulclf aen-fiootet>
regneren.
xi111. Oorfaecl.en van toouerijeendefulckeplaghen.
Conclufig ende fn van al t'veurfèyde, met een cort vermat**'
SCHILD-
-ocr page 501-
SC Hl LD-WACHT
TOT SEKER
vva er'sc hovyvinghe
CesöenöeüalfcIielBaerfegsïietö/
^ooueraer&en öersfjeüjcfte ongofcöehjcWjepör*
C A P. I.
%oe't tebetdam i&t öat öe Dpanöt/ möe fijne ötenaeciss/
to aerfeg jujcrg s&enoemt ïuojöen / öaec fp nocfjtantf
Üesöcrsf enöe öeöjtegljecig 3tjm
aerseggbus, biententttonfe$efecr-ïanfetftJÉ)e
talefoo ggemepneüjeïiöect / bat 3gn b'alber-natrj*
'HtggfteClauenbanbenbpanbt/ $jtnccbet: bupfter*
niffe» <3Dte<6obtberlatenbe / ent'berbonötratijep-
liggboopfel mctgem eeng ggemaecHtbetbjenenbe/
ga v
             met ben boofen ggecft een ongobbelijefc compact gge*
tór i ^* ^atfp (teü,ctxn) ÖemöfetcotttDefuUcn toefen/
beSn
n ^f SÖeuenbe/ enbe anbete betggelrjc&e ftïjjoomeltjtKe en
m Pn!ftncl3cfee ftuctten : teggen alle reegt en reben / teggen al bat=
"^obtmfoobeehnamronfcgulbiggt^
jtof'?* ^eïtïte puntten ban Metten af- gcgfigg bcrbonbt/be bpanbt
ellen f baniB«ent- tocgfie belooft/ bat gpfe in alle popelen/ te*
ïebfti£ebt/
enbc «oobt/bp-ftam fal / en gelpen tegen alle öic gaer*
btteat/1-enin05Öten.25ouébien/batftpfergc6/magfitïg8/gcoot/
neDhtrttsï0ni,ettoömcïI'c]6maeffienfa11* ^atgp gen-ueben toijf=
ftöettorft to£tenfc8apban berboiggen bingoën fal gljencn / met
beftïiahi r enm*bt,el ban te geinen enbeteggenefen/ ban oocfc te
tteuw Ï» txl
tottttb00ï,ttoetc toecboen/toient genltebenfalbe*
Öetna* £5*i^P^Wtal metbetoaergepbtftaet/batfultggpupt
»<Hro«"P*?' bel?*fe/ clactltjtftmoggen fien/ enbetaften.
Ueur fonï f1, Cl? SBemerr&t/enbebetfrfiinbenfin ggebjaggt/
be fitiX r •
S c fcÖ°one beloften aen-gaet/ öte be boofe bpanbt
*"««wtgne bienarentoe-feggt/ baneere/ rgettbom / bwl-baat/
A üj               bent?
-ocr page 502-
vj                             Schild-vacht teghen
Vmtrföocbt/ toctentöepbt / en t'betomcn ban auliïc&o* a& §afru'i&*
ïïertebcgïïfcrt» 3£icrbient (feggö'irfe) eemstoel gabe-gfieflagön"'
niet toatnaem / bat Cfiuftug onfe ï|eere / oefen onfaligöen 1$%ixi&
ber bupfterniffen i$$ noemenbe. Hp ig een ïogftenaer/fept fop / en ben
toaber bet logftcn-tale. «©at tg/ bie eeift ban al/ foo inben jjemeï atf
oober aerben / be ïogfien tipt fijne cpgï)«t guabe inbo?ftigïjcpbt / W
toeur-fcbijncgfiebjagljt geeft / gfielgtueenmoeberfiaere bmtfittee
tocereltboojt-bjengöt: oftnoeönaerbet / göeïijru een fpinnrco)?
ïjaer toerrot gftefnm en torbbe.
3©ant / ban bat ï)p eerfl-mael / bmr fioourrbigfcepbt/ ban <6ebt
af- gfjetoeuen Wbt ïeugöen en öet Itegfocn i& ftem in fijne nature toer*
fecert: fcobatDp tooojtgniet anbergen tan ban ïogöenen fjticScr*
abs öp toat feggt. 1©ant/oorfc fijn toaer fe ggfien tot logïjcn/ toalftïj*
jjcpbt enbe btb jogö üs bienenbe enbe treeften be. 3©aerom oodt betf*
fultèss onfe ^>aligïj-maee6eraïbHjSban fietn göetupgftt: Qmim lo-
quitur mendacmm, ex propriis loquitur: 2!ïlj3 yp ïocjben-taïcTpjcfet/
bat bjengöt öp upt fijn epgöen botrjtjö: gïjcïgeS top in't rij.riij. enb*
riirj. Canitelen beg CÖJlfteïijcKen Waersegghersw ö'ian^
g&e bctoefen Rebben.
<ö>8elijr« öp onfe eerftetoeur-ouberiïm ffjarabijg/ beur b'bebjogïl
ftjnber ieugüaten/tot fonbe/en bief-toolgfienbe ten ftate ber eeutoigf*
toerboemenifle met ïjtm gfictrotnen beeft: al-fioo nu enbe alt^bt^/
toten I)p fijn öulue belooft / bie-en foecat \yp nor ï> en begöeert ï)p inbft
luaergtpbt ban quaebt oft fcljaöe niet te bebjijben/norfl upt be uerij?
ueuit te toerloflen/ maer eer enbe meer be fclue totXtoaerbrr pcrij&f?
Ieti/fcBabe/.atteQuanjtK-öaerjt tebjmgljen/ enmettertijbt/ a$
^falgfie^tt/.t!eöt£-maelteto*r&euien.
Cnbealf-banfberfetöpbe fuïtfeeaïber-mccft refiinbeten enbe tt
öefcöabiggen/ afë flpfiacr-ïiebenaïber-ftijfftueelfrfioonjS belooft/
jenbe alber-göefiulbigfift frfjrjnt te toillentoefen: gfielijca öet ferpeflt
J-amia alber-toertoaeritjrfeft fijn fenijn ig fcötetenbe / en metten fteerte
toanarfjtcrftralcnbe/ öoe'ttoati toeuren fcöconberenbetjöjbergöe?
laet/OMumjetcenbjoutoen-amfiföt/óSJtoogJenbe. £>oo bttpanbt
oocöbaerotn / niet fonber reben/ fukfceen ferpent int parabijt #
toercae gfieftelt öeeft/ gfielijtfi Jj>. <!&^go|iug enbe £>. ^ieronp initf
jöetupgöcn.
|bootoclöaetg en nijbtgigöp tegöen benmenfröc/upt bit cpge*1
eti aen-gtjebojen argöepbtfijnbrr toerbomen nature / bat gp ong «^
tgbtg/eöouer al/in alle manieren/fóetKttebeftöabigïicn. <STen eer?
ften/cnbe bouen aï/ tn onfe fieïc/ enbe in betnelfcfte gauen en goebin?
gïjen: ban toelcKe Rp toert bat beg menfefienjs faligöepbt / oft ber?
öoememffe i$ öangömbe»
                                                   ^
-ocr page 503-
de valfche Waerfègghers.                            vij
h 3ft faet&e/ bat ïjp ben mcnfcDe oorft m fijn ïitljaem tan omberen/
oatettfcecgöeftgpiüetteboen. jfèaer/tanbp bat niet bp-brengfjcn/
wo boet fjp emmers fijn befte enbe fijn quaeb fte / om Ijtm. in fijn tij?
«»«t|t& goebt te beftfiabigficn: alS3ijn/ beeften/ feljapen / roepen/en
P«erben/ fijn ïanbt en fanbt / bmcijten en ban bel te brbcruen: foo be
9'ftojtebanbenïjepligljett 31obbaet ban bolle bcfrftecöt is gcuenbe,
pootoanneer öp eenigfieban be fijne fom-toijtó naer benïicïjacnt
seint / als in fietste / qnetfc/ ontfteltbepbt ban leöen / cnbe bergfic*
:?*eSatijuig9epbt enqueflinglje: baten boetfopnietupt cenigfte
"«öe/ionfte/ oftgocb-bMlligbepbttotöen-lieben/ maftupt eenen
Ji^ttlgtBen/ gbebuerigben/en onberfabelijtlien to jen en ïjaet/öie pp
fötten menftfte is bjagöenbe/ foo't te beuren gfijtfcpt is/ en claerfajrö
tti^A °l?öat9P&*fduebiestemeerberfcöabe enleebtaeu boen
^Oflöte / efl bies te boojber ban <£obt enbe ban al fijn gratiën bet*
«Jemben/ |joe fopte te meer ftftijnt te biillen gfoelieuen: met een ïjojje
'* tttatigöetoetbjatfiten / ban be felfbe oocfc in b'licöaem te meer te
"^abtghen,
. Smmma fitmmarum/ in r'rojte gfiefept/ als fop emmers niet ans
«erg en tan notfo en mag& / foo fpeelt fop fefcee on fict minripaclfte/
z*~ W op t'fiel-berlies. (Cnbe fegöt t'göene bat be eonine8 ban £0-
OWlatot3tb^agamfepbe: Da mihiantmas:ceteratolk tibi. bati$l Gt». 14.
^^eft mp be Celen/ enbe nemtgöp be tefte beur b.
ttiïui,an/ ÖPmaSÖ beïouen al bat fop toilt/maer/bjat fop be toaer-
uoh
Ccs/ ^ow^8^/ fianb-befienbers/ enbe alle fulcue fijne onfa*
"89e btenaers belooft/ oft niet en belooft/ ban öen-léeben groote
Hiwbommen/ eete/magfot/en bJijf foepbt te gfieuen/ op tonbitie bat
jP ben toacrarfitigfien renigöen <Sobt berlatenbe / ficm gbr troubje*
Stttaen-fiangfienenbienen: fietblijt8tnotfota»s bperperientieeft
SfmJ?ÏE« ban allen tijben/ jjïactfen/enperfoonen/ batfulcaefnoo
«ywpupsbanboit&ffeen/ biefiunmetbuf banigfoe oft anbere fbjar?
*L*£nft e» onbér-brinben/ aitijbts atm/ftoaet-moebigfo/meiatttfoo*
taHL "^JWffS / bpftier / enbe ban al be bjeereö ten epnbe berfteben
*Jen/ enöe öiben noobtblnuen.
wat baonber ift; toant ben boofen göeeft/ foaeren mceftet / hit m
St Tx
SÖenoegöte in öaer-lieber gfielurb oft toel-baert / bjaer
JJ ow* «wgöt toefcmgftriijrB be ureeftersenbe foeeren in fiaerber
li^i / ö°ebm boojt-gantfe enbe on tomen nlegfoenbefiagfocnte
&Sf!i; ^^Öenoegöteteftöeapcn: maertertontrarie/ bebpanbt
alMh^
9nc ^^''"^iHCöigöenbeaUenDigfttemaecnen/enbê
t» tot meerber annoebe/ berb jiet/ enbe fcljaöe te fejengfoen.
V3aer beur bet ootfe gfoefcfoiebt/ bat / foo toie öaer fdueti ben bps
«not toe-kgggen enbe oa-bjagfien/oft fijnen racbt/baebt / en bulpe
j^ebjttpes
-ocr page 504-
vüj*                               Schild-W'.chttcghen
gftcbmptKcn/tcn epnbealtijbtsïal tmahjeftbctgaen. <©ftfp toojbftt
beur be ganben ber 3uftitie ter booöt ggcb?aggt / oft fp nemen ya<*
fcwengetïeuen/ beur baanïjopc enbe befnetatie / oft ootfc gp fcï«?
Ijjc&t-fe ben nctse / m eenigger ntatücre : oft öoetfe epnbelgr& ütu*
mx
lang!) betbjietigg feuen/tot een b^oette/ff gjoomelgrtte/enbe on*
faïiggc booöttornen / a&gpfe langge ggenoegp ben fnot ban fllte
nmtfrljcn gïjeniaecnt geeft: foo't baggehjeSjS metten &ütU ia (ÉÜ#
hevM.
tEtitig/fiet/ ben loon bieypfiinegoettottüae bttnaeten ( foubcc
tioc g ö'ecutoigc betboemeniffe/ b'baelrfc b'alöer-fumerfte us) ten epn*
bc tg ggeuenbe/ enbe baet mebe bcrggelbenbe. üaet/ baat bjonbet
ift > baantbe fcnaneenijs niet beter ban fijnen merfter. €nöe laaat
ftaet fijne bienaren anbersfte berbaatgten / öanyp feïue tot fijnen
fceele ontfanggen geeft ? b'baeïtfe te b'aiber-mecfte miferie/ bertoofc*
yentgtpöt/enbe eeuuaiggen bjanöt.
:©c giftoajen/ ootn ber ^. Jbcg jifturen/5ijn tb! battejremnïen bet
öjoeuigget en betbloetnte ggefrgiebeniflien/enbeleelijc&tpnöe/ ban
bufDamggeonfaliggebupucIg-Dicnatcn.. jêamentlijcn ben conhtfö
»-R«218. £auï / üwbt toouetaetfrge enbe bupuclflrtje Ujaetfegyfter te r.aW
i.ReS. ii. ggegaen ïjeeft/ enna-maetefpfeluen b'leuen ggcnomen/ mfgn ep*
gyen fvueerbt al-bailleng ballenbe/ enbe fijnen fcyilb&necgt inf-gyf*
lucKönaeröcm : foo in be figuren beur bit ^tattaet ftaenbe / vpt*
ö jufKelijrfe beur ooggen gljeïjoubcn toaojbt: om befe onfaligge buj"
te boere tot eenen fcgjoom ten toone te ftellen.
*.R<x i ^00 00f& öe fbnincö «©tyoBias*/ beurfijnbenttetggebaïïen3#*
be/enbe te nebbe fietHjtgggen&e/ gtefttütoenöuaniel/entot^etf*
$tïmö af goot ban Sficcaton gyefonben/ om te tocmemen oft gp't W-
tomcnfouöe/oft niet. jUJaergp geeft gct met emfeatguiggeboob*
moeten beweren.
30er-gï)eIgrB fcfjanöigg enbe toertoïoet&epnöebejïleucnsiprf''
fcengyeyaöt/onöetbeaoomfryeHepfmn/ #ero/ ^omitiantó^
Caratalla/ 3uIiam«beh5ïnoftaet. *©ie alle tot toouerije enönPf
Jtrifcgetonften feerggmepgyt 5gngpetoeeft. ©eleban gen-teö#
en fouben foo onggeluffcigg noefj moojb-babigj) epnbe niet fi#^
ïjafcty ebben/ gabbenfp gaer foo ledgtfciaanöebttpuelen enbe ö«F
ttcl&be menfegen (biefp ggeloofben enbe bettoiiiaaöen) ntct totf"
ï»tb|icgf>en.
Ca?«
-ocr page 505-
cte valfche Waerfcgghers.                          ix
Cap. xï.
^atmen Den öoofen oö«ft/ toaerfegslW töoucraerg/
enöe falen tioltto niet gtjelooum en magfi.
^v Cue footoeelalftaen-gaet / eenigöetoaerïjcpbt/ oftfcüer
J6cmufiel)anfaer6en/ bmebefeboofe gïjeeftente toercrij*
ggen/ ofttoanbegïjene/ biebentaebt oftöulpc bciSbupï
uefe/ttptcratfitetoanccnigyfecrbottbt / oft in eenigget
^anteten/baer toe gjjebjupc&en (mn foo toat naerbet tot ïjet uebubt
}?anöattooojbt/ T©aerfeggöet/teromcn>tocuraï/ foo mcetmen
'fSetïtjcfetotten enbeyouben / batbebupucienfeïue/ befefeer&en*
'tiffe bet faec6en niet en ïjtbbtn /tnbe niet alle bingoën en toeten.
Qttn wtöen/fp en toeten sfinenfrijeng gftepepfen nict/bie on-recj);
*fISr6betfjoIen3gn : Xjctenjtj/batbcmenfrgefeïf bienuteeniglj
totoenbiggoft upttoenbigljteec6cn&enbacnnaef&t. Cnbetntoes
*ö» ooc6 gtjeen faecnen/bie te gljefcgteben ftacn/ tjan toeïefce fp gfietn
r'fcrc-gaenbefcygnbaere inerc6-tcec6enen guttoaer entoerben:toaes
«au top hi b'natfte «Tapitcl noch fp?e6en fullen.
Cnbeöaerom/ aljöfpecnigbctoe-comenbebmgftcn/bienofï) te
Sörfcïjieben ftacn / beur- fcggljen / oft bie on-rccïjtclncn toerbojgöen
»Dn/ totüenonmbacccn/ aientoübenfp niet lieggen ( b toclrnfp
?°f&tansjaittjbt!ötoiHenenbcgfierenteboen / foo top bonen ggefcpf
jwbbcn) foo falen fp nocgtansibic&maeï ban be toaergepbt teg^c-
*a*t&en/ upt pute ontoctentgepbt ber faec&en/ enbe flacn t'eene-maeï
^'gratie Quabeflaggen.
. 3ae / bat meer «s / oocB in bingoën/ bie fp/ oft beur öacr epgfjen
^tftanbt ( b'todrfefonbcrttogfeireerfcgerpté) oftbeurfoo lang^
j/^'SÖe cyperientte / oft anberg upt eenigge natuerhjr fee oo jfaecnen
^caufen connenboen/ oft toeten / meet ban cemgïjen aïber-ber*
^notggftm mmft\}t ter toeerelt. jkorgtang (fegggid*) aï befc
^«enfeijap niettegijen-ftaenbe/ footoo^benfp bicn- maeloocfe in
««6c bingjjen bebjogïjen / cnbebcbjicgöcn ant>ere / niet al om-ro=
"enbe foo fp toef mepnben enbe beggeerben.
. &oo bat fp/nocg eenigge tod-babcn (iftbat-mnifoo&ljabigjjctt
icnft tocl-ttacixt magg noemen) öacrebienaren boen en connen/bie
? Öaec üebenbelooftJöabbcn/ entod in öaere natuedgdie magfiten
£«ei;tgepbt göeïegben toag / nocb oocn en conncn omberen/ bit fp
««Rente befcgaötggen/ al boen fp baer upterfte befte en quaebtfte
«aertoe.
*©ant bidi-mad toojben fp in fjaer-ïiebct boog op- fet ban be goe-
B               been?
-ocr page 506-
x                                Schild-wacht teghcn
beengelen beur <0obtgtoiHe belet, ©ie eenf-beefë be natuedgrB*
oo jfacc&en en ccatfoten Oer feïucr bcranbeten / foo bat bt gïjebaoone*
Ïucrc effecten en toetenen upt bit feïue raufcn niet en boïgtjen : enbe
ïjebben bouen bien/ bcbcut-fepbe goebe engelen aïïc betracht enbe
magötberboofegbccftenin ïjaete banbcn: batiovinöaer-licbcrbe^
btoancn: ou bat fp ncrgfteno iet upt en rifïjten/boo jbet ban't <55obt£
toillc enbe toe-laten en gbeboogïjt.
^ettoclcuc/ baant bebocfcbpanbcnoocutocl toeten/ afëfptoat
toonbctbaergtoinenbcur-fcggïjeu/ oftboojt (tellen/ enbenoeö/
tans niet fcKcrlijrno en toeten / boe t om tomen fal / om be reben te
beuren berfiaelt : op bat lp niet en fchijnen in gbebjene ban toetend
ïtepbt oft ban magbt te toefen (toant fp uptter maeten ïjoouccrbigÖ
3tjn) foogbebmpenen fp gljemepnelijrö tbajjfelacbtigbe manieren
banfu^enen/ enbeecnigfietooojben ban bobbelen berftanbe / bol
beb?ogljg en balfcj)cpbt. <©u bat fp/fioe't balt/ oft niet en balt / ee*
nigljf-fino mcgfttenftfiijnen toaer ghefept te fiebben, l^eur cenigen
monfter ban fuif 60/ 51I bat berg ban eenen af gobt eengmet grootte*
toancMmgöegfjeföjoucn/ gljcbjacgljt 5tjnbe/ toicbirtojiefoube
bcrcrijgljcn:
OTucuhm , Aio, te .£acida Romanos vincerepofTe.
jpoii. ïjcttoclrne mcnaIbttJëmogfttcinonfcrtaie.ouet fettcn:
%cï» feggbc (gijcb jttpent tot betftanbt b finnen al)
<©at ben fone ban SficlnUes ben föomepn bertoinnen faï.
t®itnam$?>pitljv& benronmrft (fone ban Strftilleo) beur fier»/
mepnenfce baer bent betfenert te toefen üanöc toctojie tcgljcn be fio^
mepnen / baer i)p tegljen te belbr tratK. €nbe bc toocibm ftbtnet»
corfe bien fin te Ïjebben. JBacr t'fjuam nocö.tano eótrarie. 1$p toictirt
banbe fóomcpticn bertoonncn. ©clcnen contraricn fin betooo^best
bant'biur-fepbe beroeuen toel toe-lieten. £00 bat-men ben afc
gobt Itpcllo uocfi betifyen noeb ar bter*tjalen en «ftc/hoc batt quati*
oftbn-gmgïj: bp febcen al-tiibt£ bc toacrbcpDt beur-fepbt te Ijcbbctu
foo tipt Ijst aen-mercfeenbanben bcbbclcn Itanbt cnbefin btr tooo?'
ben te bcmerrnen i&. 39at is ban t'berftanbt/enbe oi^fcggljcn/t"^
öenljooueetbtgïjen/ boofeucnbeloofen gljceft / beur ben af Qoot
fnjeueube/ altijbto foefttein fyn eerete bnjuen / als toacr-gbefeptte
Ijs bben/ enbe binnen bien / be menfeben te bcbjicgjjen. ^>ulcfee tpf
etnplen ban beöjicgbJijcue bent- feggbingöen 3un&et bele in be ï^F
benirlje i)ifto?ien: maet fukfe een ig ïjier gbenocgl) beur al.
pit/ bat bit arme bbaafe mtnïdjm/ bk fjaet-lieber gljdoouc cn&
betiontoen / cufulcHe bcbjicgbeltjrue enbe logöeuacbtigbe ttW*^
fcg0i>cro Hellen / foo iammerlnen btr&-maü bcbjogöen toojö*11*
met alleen tot bacr-ue&er grootefcfianbc/ maccooentot bacE-Üe&y
Mttbct-
-ocr page 507-
.                            de valfche Waerfegghers.                             xj
oftbmtmtfle/ bant en paffen noemen fftjaffenbe bupueïen meteen
mti op. 3jae /bat merr i$/ fp b erblijbeu ïjaer grocteltjrfeiö in fuif Be
•fbabeenbe berïicöberbcb£ogbenemenrtben: meelt en beur-neme*
«jc&ft in t'quetfen enbebcrlieg berfitlcn / b'toelrS aïttjfctg gïjtfröïcbt
«n fulrfee (turnen: oore aïg baet eenigft beur- beel oft pioftjt op frbnnt
«fitten, welcuerebenen clactïijcfe boen bit]ir«en / eenf beeïgifcoe
«alfrijen om»aerarfttigb bat ben boofitó göecft met aïle fijn bfb?ies
Söflijfne biaer feggfters iov enbeBoequahjrK batfpberaöcnstjn/
j>ie fulcR.s iet b jagben/ oft ftacr betroutecn baer op ftcïlen /, om toüV
lfbö en bjetenjj bebiogbcu enbe befdjabigbt te tuojfeen.
C A P. iii.
*&aerom oat€toiJt fom-ttjötief tot-latt i öat öen feoofm
SÖecft/ oft fijne oienactcn/ tn't toaer-feggöm/ oft
«ïuaeöt Usut-netncn/iet maetac!)teUjrn upt-wctjeen*
<£?t ran boel gïjebcure n/enbc fomtijbtg gfjebcuret/bat <0obt
beur fijn icrbtbceibigb ojöecï/ in fijnen to^en enbc gram*
frfiap toe-ïaet / bat be boofc gfteeften/ of t ïjaere bienaeren/
-
           tooueraeriöeisfce toaerfcggöuTS / iet bJaeratbtelijrr» beur*
l^j8SÖen / bat te gbefrljiebeu ftaet/oft openbaren batbcrljoUn toao.
^baetcn/ totceuJiraffebanecnigïjegrootefonbe bcrgljencr/ bit
«>-rulrSeujaerï)fbencHbevberï)oIer:tl)eben banben bupuel 3yn ber?
be»be/ aïjs ofter gbeenen <©obt enbJaere in 3fracl / (foo eiiag 4- R«s-r-
e Pjopljete fpjab) enbc om anbere oojfaetucn/ biebitb macl <6o=
ÜC alken ue6cnt3tjn.
. <rnbe gjjehjefe <Ü3obt ben ïncnfrïje fijnen bjijen bailïe gftcgcucn
«teft/ met bJtWten bp bejs bpanbts boeren bettoojpe / niet alleen a&
-JP Wterlsie H0 liegbt en bcb?tcgïjt / macr ootfe 0I3S ïjp iet baaerg fcgljf/
möe$ te meer beur fuIcbebolftanbigïjcpDt teberbicnem 211-foo/
J:~m£n metbjtjen bnlleben boofen gfteeltte rabegaet / laetbet
^«ct fom-tjjbtss gbeffbtcben/bat bp bjacr fegbt/ tot mrcrbcr ttrarV
rri?anbcfecub* ^bercfonben / nanfnlfbemeuffben^^obt foo
ïin» 1^ ^ü
bcrlatmöe ♦ ^nbe aio fp baninbtn noobt 5ijnbc/en
•^"ptloosi ban alletanten gbelaten/ mepnenfiaerentoe blugbttot
oirP1 *?
nemcn / baufegiit ftp tot mltSe / fgbene bat ïjp tipt fulcbcr
bthifr ecr t!'bts!totfl)ntooIcfeftPöe- ï©aer5iinbcgoben(m'WDemv. 3
bm,s Sbecften/ bie gbp f mp neriatenbe) alp u-liebcr goben gftc?
-jaupen bebt. )I©aer 3nn Tp/baer gbp-Iiebcn w b£troutum op Heibel
uat ip nu op ftacn/en u beben belpen/ en u-Iicben in befen noobt Iof=
«" oftbtfei)ermen.£>iet nu/en leert baticn alleen <6obt ben/3c,
B ij               Cctt
-ocr page 508-
xij                             Schild-wacht teghen
<gCen anbercn corfe / afcs 45obt toe-ïaet bat be boofe ggecften tofltf
fegggen / iet gyenefen / oft ten efïecte brenggen / alf-ban foo oef*
fentirjp bieiïtemeer on?sggeloouc. 3©ant ggelgcb be gfjdocuig0e
tentgbe banp^opöetien enmirafcelenfeerin t'ggelooue berftercbt
tocrben/ aï foo moeten fp te bjomelgcuer ftaen / aljï niet alleenM
pjopgttien enbemiraueïen ftiile ftaen / maer afe <!&obt ootfe ter f on?
trarte toe-ïaet/ bat bebjieggeïgtKe toaerfeggöerg enbe tooueraerjï
ietmetter baebtupt-reegten enbebol-comen* 3©antniet tegöen*
ftaenbe aUiit / foo moeten fp pspfen en baft- gouben / batt aï balff g*
§epï>t enbe bebjogb i# üjat benboofen ggeeft boojt-ftelr/enbe fcggt:
aï foubet noeg foo toaeracgtigg / foo goebt enbe gepïigg frgtjneu tt
toeten:
bat iö een groot gïjeïooue.
Jfêen leeft een feerbjembeen^onberbaeregiftojie ban bienboo*
fen bcpfer «©omttianuov bp £>uetonium enbe anbere befcgjeuen/bie
opgetbeur-gaenbe niet quahjcb en paft ;©efenufienbe/ batgp/
mibtg fijn onrecgtbeerbiggepbt/ en tojeebtgepbt/inben gaetban al*
lemenfcgen ggecomen bïajS / enbe ouer-fuïcöjS eenen ieggclgcbert
b^eefbe enbe ontfagg/ bjaeggbebe bupueïfcge toaerfeggöerjs enbe
tooueraenö / goeöatugg bat get epnbe fijng ïeucnjs biefen foube. g>P
antbJoojbben/ batgpfeer cojtgbermoojbt foube toerben. 3|ae fp
bcur-fepben gemoorb benbaggV enbe be ure fgnber boobt. $et
toelcuegp goo jenbe/ geeft eenen banbe bermaetfte fulcbe conftenae*
ren aen-gbefp^oben enbe göefept: «Fnbeggp (feptgpjtoatepnbcbe^
ïeuenjSftaetbtctoerloacgtenJ l@aeropgpantb)oo}bbe: ïjicerHep*
fer/ten3gbatmpmgnconftebebjieggt / it&toinbeöatic&banö*
gonben berfcgeurt faï Ujojöen ♦ ï^ct toeït&e be ïtcpfer ®omitianitf*
goo^enbe/ en bJflïen&e maer&en / bat aï bit beur-feggginggen/ b'efrt
met ben anberen/ foubenfcggnen onbiaeratgtiggte biefen/ geef*
bien meefter-tooueraerboet-ftaenjg boen booben / enbe fijn Hegaetf*
boen berbjanben/ op batt be gouben niet berfcgeuren en fouben.
1$tt Du eïcbe nocötanö al niet tegïjen- ftaenbe/ bien tooueraer btrt*
nen bien bagge banbe Sonben berflonben / en t©omitianus( bejS art*
beren baegbjjö'auonbtjstenbgf uren ban eenen fijner gupf-ggenofl'
ten beringt/ foo't aï beur- fept toajs. Want / foo beeï aljs ben too*
«eraer aen-raetfit/ afê &p nu in t'bier ggetoojpen toajö / enbe begoft*
te bjanben /foo ifler fuïtS eenen toïnbt enbe tempeeft ban regen gö^
refen/batalt'bierberftroptenbeggebïufcgttiSggebJeeft i enbeö*
Jonben bapperlge & baer aen baïïenbe / gebben blicgaem / 8alf oïtii!
bjanbt 3g'nbe/ bemieït enbe berflonben.
ïfcatfaïmigier/ banbitbeur-fegggenberbiaergepbt/ efitoM**
arïjtigge ggefegiebeniffe befer bJaerfegggeren re fegggen ballen >> &*
bebjatfaïber af moeten ggepowbentoojbeni meeft/bat benbaglK
be itt*'
-ocr page 509-
devalfcheWaerfegghert.                          xnf
iKure/enbefoojtebanboobt/footn öMonter aen-gatf* Rebben
öebjaetfeggficrsV oftbebupuelenfiaeremeefterg/ bit al foo fescrs
"jcbbante beuren göetoeten / sftconnentocten/battfooaltegljes
frDtebenftonbtf
. 3t& anttooo?bc gier on: foo magïjt toefen/bat fp't gfietoeten öcb*
«en/ enbe foa magïjt toefen/ bat fp't niet gfietoeten en fiebben: toant
Jan aïlebcpbe fiebben top goebe rebenen • &atfp'tinogftengfietoe*
«n fiebben/betoonen befe rebenen: ©e boofe gfteelt/bie bit ben too-?
Herneem gfiegcuen ficeft / tan beutbebemuftfiepbt fijng betftanbtg
Ü£eïbingfien natuerujen toeten/ bie benunfefien alfooniet en ton?
«en toeten / mibtg bat fiaer berftanbt rfepnber ijs ban begrijp / enbe
BÖcbonben aen t'gfiebjupcfe ban onfe ïicfiameltifbe finnen. &Ifoo
tonnen ixie tooueraerg toeten enbe openbaeren foinmigfie bingfien
"teong bevolen 3gn/ maer niet berfioïen aen bebuputlen/ om bat
öet natuerlrjcae bingfien 5ijn/ bie fp natuerïtjrb toeten fonba* eentgen
Üaeren arbepötoft toe- boen: aïg te toeten/ bingfien bte op anbere
ïlaetfen oft tnben / oft in t'fiepmeïtjcK en berbojgficn/ oft in tegfien*
^oojbtgfiepbt ban luttel ferrete perfoonen gfiebacn toojben» ï^ant
^er-mibtjs bat be bupuel baer beur fiem feluen oft beur anbere bu?;
"flen tegbentooojbigfi ijs/enbe bie bingfienfiet gfiefcfiicben/ toatift
toonber/ bat öp ttit be tooueraerg m- geeft / om aen anbere te open?
£aten: en al fooconnenfpfecretebieuerijen en anbere fonbenopen*
r®**"* »l-foo tonnen betooueraerjsfomttjbt^feggfien/toat tetèoo*
J^en oft bpben grooten ^urru gfiefcfiiebt: en mibtjs batmen't maer
«ngpebaer naer beurbeojbinarifepofl:enenfioo?t/ foofcfiijnen't
«ie toaerfeggfieriS beur fept te fiebben / afes fp't foo fiaeft beur fiacren
°apperen gfiefel en fieïftfien poft en beur- ïooper bernomen fiebben.
5Bef-gbelijcnjsran be boofe bpanbt aïtemctg toeten be gfiepepfen
^ocfecreten beg fierten/ enbe bat fom-tijbtjs baer naer rabenbe en
"aenbe upt eenigfie teer Benen / gfielijrbeen mebecnn upt benpotó
«erftaetoft racbtnaer befiecöte: enbegfielijru-men upt ben roocfc
ernantfietbier / baer ben roocfe af tornt. U3antbe bupuel gron*
tahu f3nefuotüIÖcPbt bepaflïenenbe beroerten bes ucfiaemjS
*«oe bloebtg / en upt befe afe upt teecbenen enbe effecten ber intoen*
zyöerbegfieerten enbeberoerten be$ fierten/ raebt fip enbe tlact
!£**.^SÖJWfen. f>omttjbt!8ooc6becftaetfip bie ter contrarie/om
t££& ?e f?ue Söepcpfen en berbelbingfien in-bjuc6t en pjentin bc
tSSu- bei'ftanot öanben menfcöe: aïfbo bat be memcfie fom*
W?£W/ ü0c6 aïö itt ttncn ïpicgfid te fien / t'gfiene bat be boofe
rF««ottn fijn pfiantafie berbeeïbt enbe repjefenterrt / namentlijcfc
^"^ja* gfiebaentebat befe oft bie perfoonio" / toatben grooten
^utt6aif-n«i0mflecSenbe/ fc&*ijuenbe/$c.ofttoatcaert fpelbat
B üj             iemanöt
-ocr page 510-
xiiij                               Schilct-waehtteghen
iemanbt onber anbere gJEjeueplt oftgljecoxen öeeft / om bat &» tTelfr
be ïjem in- gfjcgeuctt öeef t om te ppfen: 2Ü!-foo tan Ijp oocn berftacrt
fee pfiffien enbe glje ftdtjjcnct öcg menfcl)cn/alö gp felue ben mtnlitp
jbcvoert enbe outftdtt cm cenigije bingljen tt boen oft begljectcn / upt
toelclifgntrcncn cnbeblafcnijp fonbennoepte rantocten toatben
mcnfrJ)e gepit enbe gljebocnv enbe baerom gijecn tocnbcr en isi / bat
t'iduebetooucraer beur m-gracnfgng meeltere ocru tan toeten en*
öe te bent- firfjtjn b jengïjcn»
<5Ten ttoccbcn tonnen fp fomtnt$ï)c toc-comenbe bingoën totten/
eztbetebeuren feggljen/ en bicbanttoecbetlepfoc?ten. pammig&t
natuerujriie: toautgöcltjru ten aftrononms/ bat té/ een bic bet tter*
ren natuer enbe loonbetftatt/tebeuren toeet be crlurfcn/nieutoecïibe
bolle mané/5f. al-foo tan be boofe bpabt beurfubtt)U)epbt fijns"ber?
ttanbtsbele natuerlijcBetoe-comenbe bingoën upt öacreoojfacncrt
enbeoojfujongljen fomtnbtfitebcurcn toeten / aigrcgljen/ l)agf)cl/
fnecuto/ tomben/je. in bcfe oft anberclanben/ om bat Ijp be bifnofi*
tienfiet / upttoclcne bat fulcfee bingljen groepen enbe baettnco^
fujongï)nemen: bantoclcns topbcjllefeninb'lcucnban -?♦ Slnto*
uiusv foo'tbenï^. fltljanafnigbefrlteijft.
<B'anbere foojte ban toe-tomenbe bingoën bit fp te beuren roti*
nen toeten /jijn/ biefpbeurljacrfeluenoitöaereinfttumcnten a$
toDueratïss enbe anbcre boofemenfrfjcnfcöicficn te boen/ oft in ceni*
gljcr m anierc toeten bat anbere nu gljefcïjicHt ïjebbentt boen. <£uö*
bies bcrbolgljeng cniftejbccntoontuEbat tooueraers beurb'in-ge*
ttcnbanl)acren mccftcrmlcttebingben ooenfomttjbtg beur ö3o£jttf
glje^engljcniffe enbe toe-laten toeten te beuren te fcggljcn. 3ae fouöe
oocutoclfom-tijbts mcgljen gebeuren / Jjce toef bat fribcngljc*
frïjicbt/bazfpnctl) iet aubers beur toiftcn/ batljct <6tbt Ijcn-lic*
ben beur fijn engelen oneubacit / totmetrber ItrarTcbcr gljener DJ*
fuknsbcrbienetu
Niettemin / be reben toacuom bat fdben bc boofe gljecftcn cnbc
fcacr bienaers iet fefterljieuo te beurentoeten/tav 3Dat<Êobt ïtt ï^cere/
bie alle bingljen rrgcert enbe in öanben Ijccft / bc felue bicumaclbct*
anbert enbe belet: enbe batbcoboolcn bpanbtd enbe fijuber abi)^
renten beftaen cnbeaen-flagl)biclitoi[ö om-gijeftooten toojbtbart
<£obtenbc fjjne ijcpligöe engelen / enbe bat oft beur t'gijsbcbt bet
1|, lierenen/ glicbrupeft bet $. £>arramcnten / enbe aubcre gïjctoij*
be bingoën/5c. oftbatbie/ beur toetene bebpanbt iet toübc bor»
oft aen-flaen/ belet too?ben / oft fonttijbts oocfe niet en toilun na<*
fijn in-gljeuen boen/ gïjeltjcH J>p Ijaercn b?ijcn totllc niet en can bene*
men. «Urnbeal foogljebcurct/ batbebocfebpanbt gljemcpnliif& #
«enen logïjenarötighen nljecftin ben mchbt ban fijne mouljrt611'
^H toonc'
-ocr page 511-
devalfcheWaerfegghérs.                          xv
jOoutraens/^n&efuIcKcgljebiotbtfel/ ooc&nict tegïjm-ftacnbe / al
yaööc hp (t'gljeneIjpbent- fcpt) aiop-gljerocïit/ entte bat be-natucr*
litffce taufen bacr toe al bcrcpöt ftonöcn/5c
^tetuptfal-men licljtelncfebecftacn / tiocbatfonber ntttand br
«fuvfepbc tooueraerljceftacn beu Hepfrr©omittanuö te beuren
jonnen fcggïjen t'gljene top berljaeli Ijcbben/ enbe &oe t'ftlue natuets
wa/foo betre toe-boen beoboofenbpanörs oft anbcrffnus l)ecft ron^
ummetter baebt bolbiagijt toojbcn. met bp top ooru mogen ber>'
^cebcn/batbcboofegbeeftcn ( bic altabtsS tube boobt/ enbe qua?
wfe bacit bet menfcjjen gljenoegljtcfcljcupen ) beur befe beur- fegs
Ëytngljebes ïicpfcro moo?bt/ ïjoe toel fp (neme trn) ban fulrfejs geen
Uuecbeut-Senniffe en ïjabben/inoebt en ftotttigijepbt nodjtaniö ijebs
*«i totllen gljeuen acn be gljenc hit nu langïje en btcft-mael be boobt
«es itepreqs glieftoojen Ijabbcn/en&e nu alleen ttjbt enbe faerntamigs
Ö^btbaertoetoaerenbertoacljtenbe/ aloöacr-lieber&anben barr
naer ioiienbe. <3Ce toeten op bat fp nu Ijaer niet en fouben ontfien/ Ijct
«me beur-gijenomen ftutö rioctHelijcK aen te baren/ enbe te bcl-ro*
Jjw»t: ben bagl) enbe ure nu foo fefccrujtfe (quantfups) bettr-fept en?
?egÖeftelt3ijnbe. m$ oft bic ure / bcg&cpferöleftetogletoaere/op
pleite l>p noobtfacrBeüjtli beur b'öctoijo itti lierren / enbe loop ban
VSÖeÖeele gljeljemelte/ moefte nu beur- göefpeelt toerben : alp brut
^Qötss gj)cl)ingfienter fnltlter fefeere boobt bertoefen enbe gljeleuett
3nnbc/ öje jjp ,Uft onrfomenen mogl)te. «£n baerem/batfpfonber
^Ötet-bcncHcn/ en fotibcr eeniglie öjeefe / ï)em nu aen-ballen fou*
^/ als Ijemcl enbe aerbe fijn boobt fetjenen g"neftoojcntel>ebbcn:
pocbat^Bobt Ijaer lieber öerte enbeljanben bcijulpigl) foubetoe?
'£!1/ om t'fturli tebol-b jcngljen♦ T®it (fcggl/iru) Ijeeft be boofe bp?
«»btalml)aer-lieber gl)ebati)ten en beur-nemen tonnen tocrtïtcn/
Cnöcin-b jurnen/ enbe boen bol-bjcngljetn
*©aer-en-tuu"rl)en / «Sobtaï-maa^tigïj/öie'taïm fijnïjanbctt
*>mt/enbefijnemagljtoueralfrrctütV bicftcltijierto / fijniuftttte
a«oerccl)t cjbttltctoerrtie / bcurfulcfemenfrljen enbe mibbelen/
?l«Öem belieft/ afóinftrumententotfulffes biencnöe / barre boef*
öepöttotfijnen öieisft-egljrbjupruenbe / baci'tljem goeötbu«c&t*
^"«bcgljetft oucr-fultljs öetooojben öer boofegbf riten/ en bc beur?
c5gljingl)cn bet tooucraeren/ rrarljt enbe baebt/ tot ftraffe öer fon?
JJ» : foo top boucn grjefept Rebben / in ö'fecnljmfrl ban bit tegljen*
^ojWoijCapitd. "
^r^ romtal ouer een/met rgljcne bat ^.frauUnsfcgit: Mittet * Thtfiu
1S wujs opeiationem ecroris :~vt credant mendacio . Vc iudicentur
^lnes > quinoncrediderant veritan;, {edeonrenferuntiniquitati:
^oot Cal l)cn- lieöen b'toereli öer boUng^e toe- fepnbm / bat fp be lo=
-ocr page 512-
xvj                             ScKtW-wacht tegfien
göengïjeïoown&inen i oobatfcalïegïfcoibeeftmögfjtn toetbe»/
ttititz toaerftepbt «ietgïjelooft entytüm / maer öe boof&epbt toe*
gfjeöaen 3i)n gfietoeeft.
Sten gaenbeïjetbjanöen en #ainbenban bteno tooueraero boebt
htfiaem/ bïe ooch fijn epgfien quaebt beur- fept ftabbe: bat toaö ben
boofen gïjeelten feer ucljt om boen/ oor & natuerlijrö / foo renigften
tempeeftigïjcn toinbt enbe regfien terftonbt oy maecöcr.be / om foo
t'bieriebhtffrljen / enbe al teberftropen : foo bat bet onfaügft te
cfjaem / banbe Ijonben gfiebonbcnenbe berflonben mogljt toeeben/
enbe Ijet bcur-feggfien beo tooueraerjs foube mogfien febjnen toaer*
arfjtigS te toefen. t©ant/ g&elijrfe't be feepfer foeftte met natuerlijc*
fce mibbclen te beletten / foo ftebben't beel Uebter be boofe göeetten/
met anbete oor6 natueritjefce mibbeïen tonnen boen gbefebieben/ efi
bol-bjogöt bjerben foo't beur-fept toao. €nbe bit noebtanjs al an*
bero niet/ban beur een befonber toe-laten *tëobto / totöaer-lieöet
nteeröer fefianbe en ftgabe / beur ftraffe/ ïiit öun met fult&e bupuel*
rgeonbertoinben.
Jfêaer nu/mibto ïjicr gfjefept iO getoee&Vbat be boofe geeften/t'39
beur ïjaer feluen/t*5ij ooe& beur tooueraetö/balfcbe toaecfeggbero/eft
bergljelijffee fiaer-liebcr Dienaeren/ fomtijbto toaerfeggben / oft
openbarenbeöatanöeroberbolenio/ oftbeur-feggljenbe/ bctnofö
te gbefebieben ftact: footOljierneerftelijtK/ enbeaenbacïjtenjrB W
bemerebcn/enbefcjelteontfcouben/bat menfelfoaïf-bannoeb bup*
si: Inoc!) fijne onfaligöe tnenaren enmoetoft enmagfim b'minfte
gkelooumoftbetroutocn/ ootSaïofpfcboontoaerfeggben. $0$
op i)aer-Iieber tooojben / toaer-feggljcn / berclaring|)en/en gbetup*
gi)er.iCTcn iet en magf)fi:aen/gl)eIoouen/oft boen: boe toaeracbtigP
ooefi üc.tt ai mogijtc toefen.
T©e reben io befe: bjant fp nemmermecr toaer en fcggïjen/öart on»
fcieo te meer te bebjiegben / oft om eenigbe meerber enbe fonbedin'
gïjerbalfchtp&t / onberrulcfi&er&felbertoaerbepbt/ terïjanötte
boen : enbe be licïjt-göetoonigfte arme menfefien tjoojto toyjö t*
maecKcn/ albatfptoillcn/ fonbercenigïj acbter-öenr&en banb^
öjogh/ aio fp foo met ben rota Oer toaerïjepbt bebermombe balffÖ*
fjepbteenoin-gbelaten bobben. £>oobatfpöaerom ineertebjeefet1
enbe te toaebten 3i)n/ alOfp foo toaer feggften/ban aio fp liegben. &f
am-gftcfien niemanbtenttoijfelt/ oft fpen 5gn tefeboutoen afê R1
liegben en bebjiegben/ foobolgfttöacrupt / toantfp nocb meer te
frboutoen 3tjn aio fp toaerfeggben ffoogbp nu terftonbt gbefioo?*
ïjebt) bat fp altrj&to in al bun boo|t-fteI neerftelijc&te frljoutoen 5p'
nocbin eenonorljin anberotoillenbemetben-Iieöentcöoenbebbert'
355aerom toaft oocB bat CJ) jiftuo / onfe ^eere/ be boofe bpau& j£
-ocr page 513-
devalfcheWaerfegghen..                         *vfj
öe&eftogglett/dïssrpouet-ïupbetoarmro^enbc / enbe bevtoubt*
SÖenbe/ bat \y» CöjittttoVben öepligöcn/enbc ben fone <6obto b?a& **.4.
fiettoelc&e norgtang be claeretoaerftcp M *>($: foogfip oocfe m't
rntj. Capitcl bes" CpjifteltK&enlfêaerregggerjï iefen moggt.
ï©ef- ggelrjcng bebe ooer £>.#aulu0 een bcfeten bocgttr f ojt ftog*
SÖen/bte öem en fgne mebe-gtjefeUenmet befe tooojben naec-riep:
Hi homines ferui Dei excelfi iüntrqui annunciant vobis viam lalutis: ■*«. «•
'Eefemenfcgen (fepbegp; 5tjn bienaerö banben alber-googgftcn
«&obt:bien liebenbentoegg betfaliggepbiboobtfcgaüpen. Siaegp
Öccft öcnboofen ggetft upt gaetberb jeuen. ^>p fepbe be toaetgepbt/
bent ben boofen bpanbt/en ben boofen bpanbt beur gaet: maetbe
toaergepbt en ïnagg banben bupueï oft bupuelftge menfegen / not ö
toetforgt norD ontfanggen too?ben! om batt teggen <0obt tsf/öte bc
**utoigge toaergepbt 10: en om batbebpanbt een ïoggcnaer bent fti*
J*enï»al$$ioV oorn met be toaergepbt iieggenbe enbe bebjieggenbei
«» top nuin'tlangge en in b'bjeebe ggefept en get-fept gebben.
C A P. I I I I.
^öe quaftjen bat boen / al be göene/bte ben bunnel/oft
fijne bienaten te raebe gaen/ oft te toetene tollen,
) '<t5gene top tot norï) toe ggefept ï>eï»ï>en / leert ons eïaerlgts
«er te toefen ban ben mib-bagg/ goequalgcfc bat fp boen/
fcbie ben boofen bpanbt/ toaerfegggerov tooueraerg / oft ee*
nigge fuïcöe is'bupuefê bienaerjs oft bienareffen te rabe
S«en/te bjnxöe fretten/ fiftietbmtlien-ltebenberfoerKett : intoat
£oobt/angft/oftbenautotg^pbtfp doch moggten toefen : cft/toat
"ateenbeur-beeï batfpbaermebefouben ftgijnentemeggen becos
^ten/. oft quaebt te moggen ontgaem 2ten-gï)efien bat aRuIc&s
|J»et anberg ban met ftfcer fcgabe enbe fieï-berlieji en tan ggefegieben:
«00 banben toeren-man/bie't ban 0'bupHeïf toege te boenbe/alss ban
»«n gïjenen bie gem tot mltSs te toertfce fteït.
^>pboenbanalgcooteen af-grgfeïijtfiefonbe/ enfteïïengaer in
Stoot pcrijtftel ban fieï enbe ban ïicgaem / foo toie gaet- üeben ber*
«outenbanfttltBebebupneïbemenff9en(aï05Öntoaerfeggger0/to05
«eraerö / ent tooueraerg / ggeboojte- ïeferss / fojtune-fegggetoV
sanöe-befienberov temft-ö^atpev^ / enbergöeltjcfeequabeongge*
jfUoofbebupueïfcge conftcnaergenbeconftenareffen) teonber-foec=
w oft te bjaggen / toaer fulcfe oft fulcït een faec&e ty Hit fp int on=
aOereebtfieb&en/ofttoiefefieeft: biiegen-liebenfultft een quaebt/
C             fcgabe/
-ocr page 514-
xvif j                              Schild-wacht teghen
fcftabe/ balies/ oft fytjt gïjebaen j&eeft: toat boete oft bate enbe re*
mebte fp tot futen een fiecHte/ wtif-bal/ betoouett|)epbt/oa anbet ett*
gp«ïwc6 beft mogbten gfiebmpr6cn: boe lp ïjaere bctoouerbe leben/
kmberm/beeften/bmth^cn/fygfe/toetcK/oftgoebingïjen / enbe
bergöelgr fte ontfteltljeben öaerber faetfeen mogljten Reigen/ enbe oy
Tgnen bcfioojlgtöen yas bjengïjen: en beur b'arggfte / ïjoe fp Ijaten
enen naeften met fultaen boofen mibbel meeft mogbten beft yabigstn
3Pit3gn/feggfi1cft/algrooteleelgcbc foriben/ enbeongfieojloofbe
mibbelen/<ëobt bendeere grootelgcfesbtrtoomtnbe/enbeben ttatt
ïjaerber faecben/ en ber eon ftientie meer en meer berargyeccnbe»
3©a«t/ bouenbicn/ batmennommermeer cnmagh eenigJjen
raebtoft baebt/ bienftoft Inilyc / ban ben boofen bpanbt oftfnne
bienaersberfeecfien: tae/omnocbbetertefeggften/ boucnbien/
batmen nemmermeer banben bpanbt oft bie metten bpanbt om*
gaen / eenigpe buïye oft toel-baebt en ontfanggt / ban tot meerbet
rwaebt en fchabe/ in fiel enbe in ucyaem / enbe ootb in litgameiijrSe
bingben/foo't botten te bollen betoefen iS:foofonbigl)en fp/bie fulcbS
boen/ oyentlgcfe tegen bet cerfte gfjebobt bes Jleeren/b'toeltK fegötr
<60p en fult gfieen bjembe goben gebben neffens mp» €n/<8gp fw^
«toen ï|eere utoen <éobt upt gyegeel utoer gcrten beminnen» <£nbe/
«5bpfult utoen If eer e utoen <6obt aen-bibben / enbe fiem alleen
trienen*
#u/ befc maniere ban lbo btn bupueï / oft fulefie fijne bienaerei*
te rabe te gaen / iet ban gen-lieben te berfoecfeen/öat i& een toaerarl!-
tigljeenbeoyenbaere fyerie enbe fojte ban af-goberije: beurtoelcS*
ben eemgöen/toaeracgtiggen / en al-magl)ttgb,en <0obt berlaten ert
alS berloorgent toerbt /mijeüt ituputl / fijnen enbe onfer allen gfte'
rtoojenenbeaïbec-meeftenbpiitiht/itiprh^Mit^flbt/ oft beur bei*
beften beïyerinbennoobt (btoelcbfoobeeï is/als beur <tëobt) bet*'
ïbdjt en aen-beben ♦ l©ant-men ben bpanbt in fulcfis toe bjacgfif/
tit eere boet/ t'feluebettoutoen oy öem fteït / fuif ben trooft enbe W
ftanbt ban |)em berïjooyt en bertoacljt / alf-men <©obe alleen fcfiw^
bigfi. iS/ enbe toe-bjagyen moet.
5©cf-bolgöenS/ mM^ fulcfte toe-gïiebaenöepbt/bienft/cere/troi^
toe/ öoyc/toe-berïaet/cnbetoe-bluföt/bie^men alten bupuel-toaett
fceertenbebetoijft: <J5obtbaeralslaetenbebefijbenftaen/ aïsbe»1
niet öennenbe / fulcfes ban gem niet bermoebeubey enbe tiit^ bew*^
bpgaenbeeubeberfteaenbe/ foonemMnenenbeijoubt men bei*
bttpuel niet alleen als^eenen «tëobt neffens btn eenigljen <05obt/ mae*
men ftelt öem in beylaets ban <5obtfel«e. ^ettoelr&e (footopin?
ggefeptgebbenj een openbare enbeonbetbjagJjdncKeaf-goberge^
soöbefoofïjepbtis*
                                                              .
-ocr page 515-
devalfcheWaerfegghers.                   - xix
<©attom/ iïceï beter ift / alle ongfteUub enbe ongfjeïrjcfc / tatöjitt
**» tatfiejï/ fcfiabe en fcbanbe te Ujben/enbe natientrlijcb tot ueniten=
fteban fonben / oft tot meeröer bérbienftebtur <*5obt/ teberb?agen/
eorn inben noobt te blijuen / öan met ftüc&e een fffijoomeïyc&c
ooob-fonbe tegyen «tëobt / met foo groot enbe febetberiiestoan fijn
«cle/eemgye ïjulpe oft bate te berfoerben oft t'ontfangen / ban öem/
Jk onönotfj Ijdpen en can/norf) en milt/ban met onfe meeiöct ftba*
« «ibe ar per- öiaï/ trjbelijt& enbe ecuwebjcfc.
C A P. V.
^« erempel/ ban eenen/ irie ban fokken beröoemeufe
ken ftaet/een uwDee-coep befc&euen|)eeft,
) <©t meerber teaerfcfioutontgfie / en&ebeteren af-6eer/batt
a{ fttlc&e bupitdrüe/ en af- gtijfdsjcfce Surften/ foo i)euet mp
Igoebtgfiebocbt/ Ijitt aen teboegöen ï)et toebet-roen bat
.
          Comdiusf fllgripna op tp feluen befcgjcuen beeft. <©efe/nact
?at &P ïangb / en ttcfl iacren / in alïe ftoarte conften ftem ongobbe*
Jscftgöeoeffentgabbe/ tètenepnbeteraennté göecomen / finten;
ï'£Ut gaenben boofen pltc[jt en ou-fteï roeber-roejjenbe/ enbe afle an*
~*** menfcgen maerfrboulöenbe / om ïjen-lieben ban ftürSjïte
^Öten: enbe batinbefet manieren:
                                ,
- J<tk Ijeb&e i fept sp)nocb iongb mefenbe/ b$ boetben gfiemaef&t
^tttoonertje/öefa etfic in b'langjjegijenoegbbriepbenbe. Sn melcs
*e/ foomaticbalf-öan beur een curieufe enbe neuf-totjfeltf|)t-fin?
•yS&epbt ber iortgbïjepbt gbefadt en mif-grepen ijebbe / bat toeber*
cuirbnu / enbebeggeere met bit mijn tegbenmoojbigb toeber*
**9f Hm 3tj / aks oft nopt ggefept oft gfiefrf)jeum en toaeee: nlo mt
* *"*« beter bebarbt gbemojöen 3ijn&e. ,
e»Tant rftptÖPboofto)tc& bebbefeertoeeliaetenmbefetjbeïftebm
Ju'12*** bEc^wft♦ ^"> tpnbe gebbicb emmerjs batgbelecrt enbe
SöüiJonnen: bat icb numert/ met mat rebenen en argumenten/ tt$
«c nnbere menfcben / fcan befe boof fytpüt inagg toaerfitfjoubJen:
J»er ban een ieber tarbjemöentse en af-trerbenbe. 3©ant/ foo mie/
r*^beKröemogöttitbepbt<6obt$ / tnaeröeur be beö£iegbebjrff*
*«Pbt bet bupttelen / naer b'merrb ber boofe ggeeften/^aer termrtf n
j^^c-feggfjen /oft te toaer feggben / oft beur tjöetijepbt ber too*
^Ittï/bewrongobbehjtbequabetonften / enbe öergydijcfee actts
j^t'ngljen ber bpanben /bcbjogö ber af-goöen/ oftfultben raebt/
^**wt/ oftöulge&eébpanötïjgïjebjuptfeenbe/ b&onberbatefaecfem
c ij            talmeten
-ocr page 516-
jcx                             Schildwacht teghen
tocrmtietttooeitie fretten: bie lullen aï met Sanne* en Jöatttb?#/
enbe met £>!mon ben tooueraet/ten eianbe brgs yelffcïjen biet* toet;
toefen enbe gïjeleuert toojbein
                       \
®u0 berbe öet toeber-toep/ enbe bappere toaerfrfj(mtotttflï>e/ban
btenbeut-noembmman. ^etoekne/ ï)oe ï)p te lamfer mfalcfc
fammeriijtfe fieï-berlico/en bupuelfcüe ftricfeen öabbegbetoeeft/ öo*
$P tebeteralle berboolbe enbcberbupueïbe menfeben / upt be feïue
ftricfeen bctymrofte: een itgycItjrJï toaerfcöoutoenbe ban Mdmi
toerboemehjefeen raebt cnftaet te toarbten: opal-foobele als fp
baerber fielen toel baert en faligïjepbt moeten beminnen en foecben.
35e gyemepne opinieig/ bat befe niet ten reebten bekeert en t$ ban
fulrue booffiepbt / maerbatïjp om fijn toouerije en bupueïtije ter
boobt gïjefocSt3nnbe/ beeft uptlanbigïj enbe bïucbtigïj gbetoeenV
en foo upt bjeefe befe toeber-toepingge gljebaen» €nbe men mepnt
bmr-fcfecr/ als nu ben tijbt göecomen toaoV bat öp ben bpanbt fijn
Belefoube ïeueren (bolgbenbe t'betbonbt metïjemeer-tgbtg gbe*
maecSt) bat bpbemontgojbt en ontbaen beeft/feggöenbe: Dece-
pifti me, cruenta beftia i «föbpbeot mpüebjogöen/ o gfip bloeb-gie;;
rigöe beefte. €n bat up foo ban fijnen tpgbenen ïjonbt / oft banben
boofen gfieeft/in be göebaente ban eenen ïjonbt betnielt i& gfietoeeftt
3©atter af iov aï-tijbto beeft bp bat beut-noembe toebet-toep ge*
baen enbe götfeöJeuot: ift niet upt goeber betten/ emmer* beeft be
tonfeientie enbe be toaerbepbt öem bat uptten monbe gbeperfk €nt
be beeft fuïcfeen loon m ftjnöonöttoetctegben/ afesöptoeïtoeerbigö;
toa& £00 bat frjn toeber-roep beur een goebe ïeOe btent / enbe fijn
fröanbigö epnbe brut een fcij jooineïijtfc erempel/ tot beter toatïjt en
toaerfrtjoutoingbe/ beur alle btc'tjs ban boen bebben/enbe toaet tou>
ïennemciu
Nu van deremedien teghen toouerije, &c.
Cap. vi.
^attmtal toouenjem i#/ batfomm^eümrtoou^
rijeljouöen*
B<£ur aï ftaet toel te aen-mercfien/ bat niet aïïefiecBten/ ft°
ban menfeben alg ban beeften (oorfe bie gfjeen mebicijno" tfl
tonnen gbenefen/ norf) en toeten toat fiecfiten batt ?rjn)
norS oorfeaïber-öanbefcfiabein bjutïjten/fupuel/ oftan*
bere bingbert/ toouerije en jijn / noeft beur toouerije en gbefcfyitbffl*
Iföant baer jijn beeï biembe natuerïncbe fiecbteuV öie ootfe be m&v
-ocr page 517-
devalfcheWacrfegghers.                         xxj
«jnö nitt en Bennen/norïjgöeenenraebt baer toe en toeten/ bart
«ocötansgöeen toe- Doen banben boofengöeeft/ noel) ban eenig&e
JoouecaerjS oft toouererffen mebe en fpeeït. 3>ae/ <6obt almagljtiglj
«PnbtbagïjelijcBss benmenfcfjen beel nieutoeenbeftoaere fietsten/
^Ilingljen/enbe anbere ffJjabelijrnc mif-ballen toe: t'3ö tot ftraffe
«uaftijbingöeberfonben/ t'3ijtotï)aer-lieberljcujoeutn0i)e / enbe
kesmeerberingljebanberbienften / t'5ÜoocB upteenigljc anbere re*
oenen/otusbicBtoitóonbenent/ fonberbaer toe eeniglje bierenen oft
Jienft ber boofe gljceften/ oft ban £aer-Iieber aen- Ijangïjeren te glje*
"jupcnen: mbeouer4ulcB$/gl)ecn toouerije en i& IjïetbJelrBebJel
tëteaen-merfBen.
«©aerom/ atètemanbtmeenigI)ottgï)euicBban grootefiec&ten/
°«in anbere befrljaebtöepbt balt/ Dpen moet niet tcrftonbt mep*
"«'/ bat ïjp betoouert is: norg oorftfulrBelitötelijcB göeloouen/ bit
«e»n rulrSjg toetsen toijS te maecaen, ï©ant / gjjelijts-men in tijbe
banpefte/ terftonbtmepntbattpefteijS/ aïf-men ergfteng iet glje*
b°rtt: al-fooals betoouerije regneert / mepnt men terftonbt Dstt
Joouertje io / met batmen kt quaebts g&etoaere toerbt €nbe notfy
tang / ggelijtn baerom niet alle fierste oft mif- boelen pelte en is: foo
ctl ift ootB niet al terftonbt toouerije/ als onjs kt mif tonit
Jliaer/om toel bo? n / men moet alle fcljabe en tegtjeu-fpoetst ban
begoebeïjanbt <6obtsSleeren nemen: bieonsbirs-maelbjonöcdijdt
snbeinbeel manieren flaenbe/pjoeuenbe/enbeoeffenenbeté/ tot on*
«ïmeerberfaligöepbt/ naer fijnen ïjoogljen enberljolen raebtenbe
wille/ oie altijötggoebt en rerjjtbeerbiglj is / alio öp ons öirs-mae!
otibtBent. €nbe öaerom/ toat quaebt ong ouercomt / enbe in toat
banieren bie göenabigbe en rerljtbeerbigöeÖanDtbejS peeren oucc
J?nS balt; gijeenen beteren raebt/oft faecfie/ban tTelue ban <35obt ou*
^Uieuenbaber t'ontfangljenin penitentie/ enbetotboï-bommgïje
«anonfefonben : enbefeennen battop l)ier noel) beel meer fouoen
Kten hJbeil/^aer't bat onjs be ï|eere / naer fijn upterfte recJjtbcer*
wggepbt en naer ben epfel) ban onfe berbienften/ ftcaffen biilbe.
S>oo bat ons niet en ftaet beel t'onber-foec6en/&oe/ban biaer/oft bp
««en/onstïemetoe-gljecomentë/ oft ong beur De goebe engelen/
«t beur be qnaoe gljeeften / beur tooueraero oft beur gïjeene fuif*
Söercötcbti^»
^Ijeuenbe onjj feïuen alleennjcs ouer/ mbegoeb*^mfiS*
Sanbenen toillebessen; ftellenbeong beur*' f J^S
aöefm/ mftatebangcatie/ <6obt$$ aotw^™ *löe taroï>erti#
sepbt ootmoebelijtB bibbenbe/onss *v<"«lie <!»«« cn tegfien-ipoebt
Jebcrloffen/omöemmetmwrb^ opjïjepbtbesgeefts/ enbeblijb*
fcöap bes Jjerten / te mogn** oienen,
C üj               ^toclfftc
-ocr page 518-
xxij                                  Schild-wachttcghen
©'toeït&e nt bten't ïjem niet en belieft onete berïcenett/ foo ift aïfc
ïian gïjeraben / ong feluen te glje «e«fct goebe en bjome natietttie en
ücrbulbigijei'fct / al-foo langije alft ïjcm üelteuen fal ong in fitlrk een
jjjoeueennetfle te laten, ^>eggi)enbe upttet öerten / bie fcijoone
lobt, tooojbenbanben^.$£0»l)cte:ïob: Uil- foo t«J5oöe belieft geef t/fco
iftgljefci)iebt: «©ennaem bes* peeren 5ggï)ebenebrjbt. ^emt'eene*
mael ttooftenbe enbe bcrlatébc in <ü5obtjS toille en beur- fienighepbt.
%\$ bolftanbigbeïebé 3tjnbe/tot Itjbfaemïjepbt/ en bant&baetbtpbt.
3;tembe tooojbenbeg conineïyï «B5auib / algfip upt fynen ftoel en
I5ijf fee betbjmen 3ijnbe / beuv fijnen epgfienen fone Stbfaloin bluglj?
tiglj toajï: ouet bebefeeban Cebjonnu gï)ecomen3gnbe/enbebcbe*
ïenbe be $rc6c toeberom naet Secufalem te bjagijen / foo ftpbc ïjp/
met gbeijeele ggclatentijepbt in <ö>obt$j toille: S i inuenero granam
».Rfg.i5- inoculisDomini, reducetme, &oltendetmihieam,&tabeinacu-
lum fuum. Si autem dixerit mini: Non places: prasftö ium ; faciat
quod bonum eft coram fe: %ft bat icfe gratie beur O OO0l)en beg ~Qtt*
tenbinbe: l)p fal mp (tot mijnen eerften ftaet) tocberom bjengljen:
tnïtt mp be$trltem#|)ettabei^afeeltoeberomlatten Ben. JBaec/ift
bat öpfegyt / <!5l)p en bcyaeggt mp niet/pit/ Cen ijs foomijn befta*
gïjen niet. 3tk ben bereebt: bat l}p boe/ al imt fjem belieft en goebt
feunr&t. Jboo moeten top on$ ocrli al tijbJtë in <Ö?pbt0goeben toillf
fcerbjagijen/ met bolle gfielatentljepbt,
C AP. VI I.
Wiit ons te öocn ftaet/ alf-mm mercftdtjcfc mepnt nat
menbetoouectt0/3c
Cerft/ üanöenperfoondte totraeöten&e fjulpeteüer*
foeefcen ftaet
'%0a eenigge mercKeltjr&e teeltenen 50'nban toouerrje/Ht
| eenig&en nerfoon / oft iet bat ïjem aen-gaet: ban fal-meti
Jmogfien eenen goeben/ gobt-bjeefenben/ enbegïjeïectben
enbeb P^fterfoet&nxnteraebegflen / omöcurïjem/ bp-goebe
öange^jilijcbemibbeJ[en g&ebolgentetoerben/ eft goeben raebt
* JfKJ'J? Wta*tsrtarten en toel aen merenen moeten / tt&t ia
JSSSSte1"^^*»"^ «&*«&««* (foobelefcftJK
ÏÏÏÏÏTJÈ??^??1* ment,c^»<^?lcegbtteleeren. $ittmtt
allen üilr6s$ al-&tet: toant bit ue een btï*mm gi» m gratie <$obt*/
bic
-ocr page 519-
de valfche Waerfcgghers.                            xxiVf
jjtemeer enbe eer Rebben goebe gobtbmcgttgïje eiibe ongïjeleerbe/
t»an bie ggeleerber 5tjn enbe niet foo goebt ban leuen. SSerggengban
tn i$ be boofe ggeeft/ met aïlc be fijne/ foo betbaert / alg ban een fup*
Roette/ enbeootmoebigöefimpeUjtpbt/ oftfimpdeootmoebig*
«epbt. ï®t& top lefen / goe #au!uö ben ï^eremijt / (gnenoemtben
pimpelen) .êmteSfinteunigbifcipeï/ beelbupueienupt-üjin-p/ bie
p'^ntoniuoTeluettietenfofteberiaggen. <£nbcouer mirag/ %\u
toniujsjjearmebefetcne oftbetoouerbemenfegen / birn mael ban
9et*i fcltte fanbt tot ben pimpelen $aulug/baerfp gulpebereregeiu
3©aeruptbol0Ï)t/bat/fooü3ieï)emfcIuen«ioepenb3!Ït/ met-bc=
ïootterbe menftgen te gelptn/enbe tcgïjen ben boofen bpanbt te ftrij*
««t/bat J)p toel gabe moet üaen/en ghebac htigl) toe fen/t'gbene bat.
öem banben ^iffegop göefcptfoierbt/ ató gp gein «rrojnft maerfete
*" «m barjbingïjê/ enbe magïjt gaf oucr be boofe gljccften. ^Te toe*
«n/batgp eaftajjeonfupuerjjgpötenbeboofljepbt betfonben uptfp
«menbjerpe/eeiöpöemgaetfellen / cuuecnewanberen banben
Wengïjeeftteberloffen.
ifêaer bat ggeb?erfe regneertter onbet be menfeïjen/ bat fp meet
">°»m (uilen/ tot eeniggc puefterg / oft religieufen / tic banbe gge*
vI,cÖtigyfte niet en 3Ön / begoubeng bat fp ftout ban begrgpe 3tjn/ m
Jw'Unet fulcagmoeptn/ oft beur etniggt sngfteoiJoföe manieren
,an boen/ bie fp ban anbere gaerg ggelyc&e göeieert gebben/ oft bie
^ onber t'becMel ban goebe ggeappjobeerbe miöbeïen / felue berfie*
J*1 • eer fai inentotfulcfie/ oft ooffc bie b'een toouetyemet b*an*
^berbrguen/tomen / ban tot eenigge goebe enbe ggefticgtigye
erltaubigpe mannen. ^entBenöe alleenelgrö : JfêpcnroecBö/
JJaSÖic6 ggeöolpentoerben/ in toatmamerett battooeft moggtc
jpfcn» ^at $ al feer onbebacgtelgr fiy en teggen alle reben te toerc»
e Ö&egaen/ in een foo groote faecue/ öaer bedien ban fieïe op loopt„
Cap., viii.
^U beöjïegpjcfte ömgljen/tite öe mmtifytn öetoesm/
°m ongöeo?laföcmtDödm totfjulpe ttgfotbmptt
hm.
Sfier jtjn pjincipafijeft bjij bingoën/ baaer beur be menfrïrew
igaer gfteroertbtnben / om eenigge ongftefljïoföe roiöbelcti
'teberfoecnen/ ïjet3tj teggen toouetge/oft totgfiencfingge
ban eenigge fier bten / oft quetfen. ^et*erlle ig/afei be qua?
uteptbeggerfaong/ befaet&eftgijnt goebt te maetuem ï|et ttoeebe
-ocr page 520-
xxiiïj                           Schild-wachtteghen
tsy be goebe apparctirte bet mibbelen / bieiron baer toe ggtfyupf &£
op toelr6e/ foo't ft gtjnt / niet en balt te fegggen. liNt berbe és / bet*
fifett enbe bate biebttnae-bolggt mettetbaebt. dommige men*
tegen sg'n met bcfebjgfaef&en/ tac «ut een ban bjijen alleen/ fofl
toel ggeruft / bat fp't al niet en atpten / toat-men bacrteggen feggf£
ftöjijft / oftpje6t. 3faegaet-lieben bunr&t / batmen onggeïijf»
ïïceft/ baet tegljen te brillen fegggen. <i?nbe toant norgtans / bit al
niet tcgöen-ftaenbe / be facc6e onggeojïoft enbe ongobbelijtS ig/fco
toüTtr 6 alle bcfe bw bec6-fpaenen/b'een naet b'anber toebet-leggen»
#et eerfte ban io7 baetfp gaer feluen mebebebjieggen inenggff
ojïoefbenraebt oftgulpete betfoer6en enbe te ggtbjupt6en / al»
gobtbmcgtiggeenbegepliggelieben feggncn te toefen / iaeggeeft^
Igr6eperfoonen/ biegaer-licbenmetfulc&sSonber-toinben. Stooft
al toel betoaett enbe berfe&ert toaere/ afe fp fegggen moggen: ï|et &
fuïe&oft fulc6eenperfoon / bieber mebe ggenioeptijs: ergo/ foo'*
fcljtjnt/ foo moettal goebt toefen en onbetifpelgf6/ battet gefegiebf*
ifèaer/ men moet toeten/ ggeïgt6 fulr6c nerfoonen fomtijbtg nttf
anberefonben en ggebje6en beöangften 3gn / bat fp ooc6 toel in bffê
onggeojlofbe maniere gaer tonnen bergïjetem €nbaerom / ïiebei*
ban berftanbe / ftellen bifcretie te toerc&e: enbe bernemen tttü/ <#
fulc6e en fuïcSe nerfoonen baer toe tocttelgtö ggefteït 5ijn / oft e»*?
merg inettoetteltjtSeojben en maggtgaermlr&iS onber-toinben: ^
oftfpgöeen nieutoe/bjembe/ongï)eo?lofbe/oft emmert fufpertefi"
perftitieufe mibbelen oft manieren ban boen enguebmprfeen/ b&&
eenigl) acgter-benrëen op mogfit ballen. €nbe beraben gaer eer*
«iet eenigöe bie'tjs togo^n. t©el toetenbe/bat cenigg ooc6 göeefi*'
Ïijt6 perfoon (fultö moggt gp jgtt) al-foo toel in bit faccèe gem f ^
mif-gaen / afóüuenigge anbere ggebjtBen / bien gp absmenfrfJ*'
metten anbemtonbet-too?penis\ |soo bolggt ban giet upt/ öfl*
niet ggtnoegg en W te feggöen / ï|et i$ fnlcS oft fnlr6 een perfoo"'
oor6 fomtgbtö pafteur oft religieus : pjintipalrjc6 alfmen bottf1,
tbenr-fepbc/ soc6mb'leuen enbetomierfatie berfeluer geeft/o»11
ïjem te bebencSen en te bebutgten: smmerjs / baer bient toel in bei? .
fint/ eer-men beggint.
ï^etttoeebeisi / be mibbelen en bebmgfienbte-men baer toe$Pf
ömpr6t: al0^gn/ggetogbefaec6m/gepliggetoooibcn/ eitbelP
teecfeen ban't $. Crupë/ en fulc6e anbere. %n teet&en ban bies*/ i0 J
feggen fp ggemepnelgr6: ï^et i& al goebt batmer toe göebjuprSt/D06
tan't ban quaebt toefen^ jltëaer fp en bent6en niet/ bat-men toel g^
be bingen mif &jupe6en tan/en foo/met goebe faer&en quaebt bo**1*
Cis toel toaer/ ggetogbt toater/ gQetogbe 6eerflen/enbe PaïlJv,
IJetteerSen ban't gcpliglj Crupov flepliggetooojben/ goebe gg#c;
bingy"''
-ocr page 521-
fci'tnï                de valfchc Wacrfègghers.                       xxv
rS/!ï?a?eflal[ni0Efren Bïwm/öic fect&enjtm aïgoebtui fiaer
C?,"tct fuIr6?s afe f« OÖftotibt enbe in-gfttftelt ?tjn. |Baer men
t£ZTa/ bft£bcb?anDtbïUl*betöomtaerfiootfefulrne bingïjcn
bm£f • ?fIt/ om tc mm u 6«>lttgDen:gljclnr& hp Ijcm rotntijbt*
*B fn - eftten rtl0Cl &C3S hCl-]t!S' ^Sf 00f6 lU£t aI!crn fn tofPJC&t
hom M?' batf9iena^»«rl)t«,tf-monbt0/ ecrftttttffe fullcn
* c|tii/ecrfpyttntooucrneaen-gaé/maetboetfeoorfefomttjbtëfiet
?• ^arrantent baer toe bieftehjen enbe berrabeltjcïi ontfangyen en
«ui-ürupt&cn. ï3actombateobtfulrHjs lactgbefryieben/ battö
tc?« r ^?isöe*^"«s^cï^Dcntfeenbat^obtfulrBsgfieboogïjt
ten/ 1 rfiffEcnDe bfftÖaemtytpbt / tittit fitpüglje £arramen*
tor*,t ,E ^«toijttt bingljen / foo clepne atyten/ enbe bir&-maelon^
^wpigyïijtK ïjanbeïen enbegïjebmpcJ&cn.
ïia^rUimcr0 bh'cfet baer upt 8Ö«noeg5 / aÏ3ijn bebingïjen goebt in
ïofh^K / bat barrom "KtaltoojJ fjet göeb?upea goebtió/ oft aï
E rtmu mtbt toet ♦ 3©ant/ foo gï)p baer gyeljoojt ïjtbt/ goe=
balir?" tocrbfnmir-b?uprBt / alf-mcnfeanberöte toertfee OW
>ütt i? <ï5otlt oft banbc $•**«** gïjeojbineert3Dn. Cen tis ban
tori i fnof/ ^feggfien / biefaerKc is goebt/ maerfpmoetoocB
öl óSüeli?upt6t3t]tn. 3tI-foo/ totjn/ bier/ b'tooojbt «tëobtö /5f. t'iö
ten/ - mflrcnunto«ttoeï/ batfpbirK-mael mif bmptBttoö^
ber 2" baecom tot aï-faïdW ongfieojlooft, 30an t'goebt göebmprft
jSÖiüitjbelaec&enfullen topfpjeuenin'tjtj. Cap.enbeanbcrc.
«ffS- e ^öP-"ac|)ctftertfeftebpöen-Iieben / als f? fienbattet
taetV" &atEnac tolgöt♦ 5Bant/aIöfp feggljenntogöen/fictbetert
Wp' ? /Öftt>ergattter ntebe /3c banfrögnetalgöetoonnen te
bah "aIs°fbt tnDe°PJ«yt. JBaerfpbeöoo?beit te ntcrc&en/
«ffStm &lIf6jS bCï6tcbt/ ""tafe oftalxracfiteloos-toaere/bacr geen
balt öf tcbertoac&ten enftonbe: maetfitt toerbt berbobtn/ om
ba,;f!nrj&fo*Iooft fn ongobbelijtfcis/ fulc&e mib&elen en maniere
«anboeategïjcbmprKen.
«aSSS-** brtfe: 'toant&«töte niet en gfierefiiebt upt <0obtatoille en
te/ «7 / m 5°f btBfPbt en mogöentöepbt baer toe berfoerfien?
Wh *;beucbfuva{tJtcnöeyulpebeö bpanbts / uptcratyteban
beSnbt/bat ««nigfie eerft opcutlur» mtt öem/ opfulcBen mib^
fcoloft
           öcbben/cnbeanbc,:c bafr °P b«öctHteli)tfe tïelfbeber^
*e wSEnb£ onbEr-B0«ben: baer fultfeë ban boo?tö<n boo?tö aï op
aotïïark ft/ aIIemmet öiemaniere banbocnnaertetooIgDen/
■f bpM?V Öaeï-Ucb« intentie goebt/ ttetyt en wfit / fonber ban
oft r.,ï r pre bfïï,onbt ut te toeten. 5^ct berbonbt ts( bit: Sïls fp uileBjö
telhVfeSf rUmbocnoaftSSÏjm/ batbeboofegïjeeft aïf-ban fecre^
y«««Jercfien fal / «ft faï ftöijnen te toertaen/ mïtïió aïffer bcrfotïjt
D             toevbt.
-ocr page 522-
xxvj                              Schild-wachttcghen
toerbt. £>oo bat ïjet bom oft fgjenen tan fijne fuïcSe bicnaeroV oft
oornbiefaei&en bic fp baer toe gfiebtupr&cn / ten efïecte oft toerene
niet en bocn/maer bienen alleen bent een teerncn/ foo bcfpjoucn/ aio"
fp bat boen / bat fip ban fijn loeren boe/ foo fip belooft fieeit / on bat
teccuen/ aio en een lofe / te bol-tomen.
€n foo fip alle bc fetteten en rracfiten bet natuerlijrïte bingfien/ atë
ban crupbtn/ tDojteïcn/gfteftcentcn/bJatcrcn/ mnuralcn/cnbebcr*
gficlnrfiemebicinalcfaecfien/ bupfent mael beter bsect/ ban alle be
«tebicijnen bio bJeereltO /. foo en ift niet met allen te berbJonbrrcit/
öatfipcenigfiefiecfiten / emetfuren/ oftquelluïgljen gftencfencan/
norljtanonatucrlijtfealleen/ biegfieenmcbicijno enfouben tonnen
rureten oft gfiencfen. Cnbefoo/ aio tocucraerO / oft ont tccue?
ratio / en foobaniglje menfrfiett iet ban fiaere faetöen te bierene ftel'
len en acn-boegficn / bat enbier ent nier/ maer fict en bient ben bp*
anbtmacrbcurljetbetu?ofccn teerncn/ enbanfteltfip ecnige erad}*
tigljenatuerir-cHcfacrKeonfienelijrutebJercKe/ bie op uilen een tect*
fienbefujoïicnbjao: enbiegficneftt / ottcnuneiTïfcfiijWtteficIjJCtt
en bete gfiencfen.
Jfóacr/ om bat bcboofe gficeft gfiefbJojcn bpanbt ban <6obtenö*
bauonfeftdenio: foo en magfi-nun fijnen raebt oft bacbt/ bienft/
oft ïiuljjc/in cenigfie facene/ooeft inben meeften noobt niet gfiebjupc*
ften: maer alftgijefrfiiebt/ foo gfiefefiiebctmet boobefijrue quttftn*
, gljcujnberficlen/ rnbertoojnenban <0obt al-magfttigfi. $uficfi
oft bc bate ban gfiencfen oft gftefiofgen te bjojben beur Obupuelo'
toe-boen enbe fiulpe / tegljefijrncnio/ bpbc frljabe btc-men bacf
mebe bcfiaeit/in <êcbt / fijn bcrï ijcmcl rijf HO / en fijn arme fitle te
mmw.ió. v»ttliefen. Wat fait ben menfrlje baten (ftpbe<Êfi?iftuocnfe<l|cete)
al foube fip al be bjecrrlt baer mebe bJinncn/ aio fip fijn fitle berficfetf
fcube^f
UMcfic beur fepbe rebenen al te macï rïaerïwn beflupten / bat/al
biaert een gfieeftcfijcfc uerfoon / al bjaeren be bingficn in fiacr fcïuert
goebt/gfiebJijbt/enfiepligfi: albolgftbc bïrTert/bocte/enbate bat*
upt/ bie-men focfite: nocfitano bit al niet tegen-ftaenbe/alle ongö^
ojloof be mibbelen en manieren ban boen/ aio fuperftttieufc en UQ&1
«öobt en roüfcientie/3nn berboben/ en te frfioubjen/ecn en ie gebjefcen
bte fijn fiele bebjaeren bJilt. 3Dc bjelrne baer mebe fc&eritjrfe bctlic*
fenbe /10 befcfiabe onepnbclijcü meerber ban be bate . 3jtB iuof*
fiier een eremjjel bp toocgfien / ban een fifecr gficfröicbeniffe/ baer te»
bpcnaengficbjecltfiebbc.
                                                         .
l$tt lo gijcbïint otter 15. oft i4.iaerni/batter een ionrfi ebel i«*r
folbaet/in t'gljffeljepbt quant ban ttucc anbere bit bocfitrn/en ceitf»
fioubj on fijn fioorbt crecgfi/bat- mer bp-nae een fi.anot ouer Kantin
-ocr page 523-
de valfche Waerfegghers.                        xxvij
coubegï)eïfpt ïjebben. ïpte'tgöebaen habbe/ tjjeefcn&t batgent
fl«alt)c6 bergacn fouïie / gberaecbteïjp tefteruen/ geeft terfltonbt
^nbjoutoeupt-göemaetbt/ bietotfmtSsben leggerbolgftbe/ bie
mn Mzm tekst
foubegljencfen/ toaet't faerbc batmenfe liet gbetoet;:
«en/ maec Dat bp fcfterujcb moeft ftetuen / toaet't batmenfe tn bae^
rc r"!* belet bebe. 3jt6 benöer ouet gfteroepen / toant be nübbelctt
enöe manieren ban boen / fufpert toatren ban fuyerftitie / bit fp tot
temcbic enöe gljencfingfje gijcbmprïïte: faofpoorb toacratbrclijib
«aeren / alft al toeï aen-merrïit toaö. jSorbtang gbttyupebte fp
«et^beeï rnipf fienjs / biefp ener een fupner witlijnen boerfif firn / cy
j*n febct maniere ghebcutoen / maecfite / enbe bcel gorbe tocojben
m&k/ bet boerMben in claer toatct fte&enbe/ enbe baer bp biefe gril-
jen boegben be / btc't al fufjjeft enquatbt mactbten. Jlen beeftfe
«racftö ojlqf gljcgcucn / en boen bertterben/met fterrbbetbobt ban
°oet meer oner befulletefteiïcn : niet tcgben ftaenbebatfp beur DV
«« fepjjc en yjoteftcerbe/ bat ïjv'tbefterucnfoube/ toaer't batmenfe
n*et en liet boojt-gaen met fcasr faerbe.: JBen hcefter goebe boetojen
'*Kot rïjimrgijncn cucr geroepen: bit Ijem foo met <«5obts bulpe gïjes
wim hebben / bat Ijp't ontcomen is / enbe idi anbeis niet en toetc/
^ open leeft nccljï
C a p. IX.
^atmett been toouertje met öanöer niet ueröjijuen
jSber be manieren ban tooueriie enbe fulcbe queïïingficn te
Ibcrbjtjuen/ toerbt/ gïjelurbtoptm gbeftpt Ijebben / rene
_ ban fommiglje menfJcbén gbtbjuptbt / bic t'ccnc-macl
t . quaebt enbe ongobbelnïb iS / tn bies ongbco^loft: alf-men
fe~JrtenD'«n toouerncmet b'anbere beletten oit berbjijuen totlt.
? «üanrtact onsmitoatbjeebertefpubcn/ enbe ban tomen top
w be göcojlofbc en faliglje mibbclen.
f>oo top in t'bcut-gaenbc Capitel gbefeptbebben / ïjtt is fommi?
«J>emenfeben cuen eens/ mogöen fp ghcljolpen toojben / alfcubcn
ten ? i. bpanbt te raoe e«en / tnbe te bulpe roepen. Witïacs
tterSï ^"j-*1'1/ tet fp toel gSetojorbtbebben / als fp b een too*
fflien r * anÖ^ berö^uen Öebbcn: enbe bat fp ban gljchteb mo*
ont * " a&fPtnbaermnoobt eenen gbebonbenijebben/ bie
i- rooucren tan / ootft met een afcber toouenje te toerebe te Hellen,
tamr DocufcertJnabjt&/ enbe boen grooteboob-fonbe: butjfenten
H?«ut-«witlmctr tebeelagben/ aïsfpfoo ba*loft3ijn ; banoft fp
D ij                Ijacr
-ocr page 524-
xxviij                              Schild-wachtteghen
ïjaet leuen-baglje landt in trie betoouertljepbt gïjebleuen Sabbelt»
<©aeromtoiU'icB l)icrcoitencïaer bp puntten ftrilen fulcBgalgban
befe boofe maniere ban boen te ïjouben is\
Cen eerften / gct en tö in gïjeenber maniere gïjeojloft/iaebeï*
boben / oube pene ban boob fonbe/ batisv b'eeutoigije berboe*
menig / iemanbt oft iet bat betoouert tit / meteenigge toouerije
te toilïen geinen oft bertóffen. iftebeni& befe: toant toouerije te upt
ïjaer feïuen quaebt / enbe een boob-fonbe / enbe en tan in ggeenbet
manieren tori gljcbaen tocrben. 3aeal toacrtfoo / bat iemanbt
(t\k gent met fulcae quabe conften moept) baer toe gïjereebt toaere/
enbe bat meer i&/ gent baer toe ajefenteerbe / om met toouerije te
ont-tooueren/nocg en magg-ment niet lacten göefcgieben/ban met
boobelgcfie quetfingge banfirie : foo beur biet boet/ afëbie'tlaet
ggefegieben. Itëantb'een boet toouerije/ enbe banberggeefterfijn
confent toe. <6gehjc&'tniet gljeojlooft en is/iemanbtguaebfjepbt
te ggebmprnen / om utoen bpanbt tebermoojben/ bit nocfitanö
9W.j. baer toe ggereebtiö. ^nfukBefy£eatbe^.%olteI#auluö: Qui
talia agunt, digni fuut morte: non folum qui faciunt.fed etiam qui
confentiuntfacientibus: ©iefulcfigboen / 3ijnbebOObtft$julbigÖï
niet alleen biettboen: maerbietsïmetbeboenbetjïeenjï3ijn. Coo*
uertje met toouerije te berb jijuen/te teggen be toet ber #ature.l©ant
gp en i$ fijnen ï|eere en 45obt niet gïjetroutoe / bit ban fijns peeren?
bpanbt Jjulpe berfoec&t / oor» al toaere öp baer toe berepbt, 55e bp*
anbt ftrijbt teggen <6obt om fijn rgcfe en Ijeerfrfjayytje op befer toee*
relt/ foeceenbe gier beur <6obt aen-beben te3ijn. €n bat boet men/
alf-men ben bpanbt beur toouerge/ tegljen «ëobfê eere/toilïe / cnö*
bancfc te gulpe berfoecat.
Cis* ooca teggen btWtt 45obt$i: toant bie bettïtebttooucrije/efi
emt.io. allebupuelrije/ enbe baer toe eenigg confent te b^aggen: Anim*
quae declinauerit admagos&ariolos , ponam faciem raeam contt*
illam,&interficiamillam : £>O0bJtefjem tottooucvaerö tn\0&tf
fegggerjS begyeeft / ica fal mijn aenficgt teggenö gem (tellen / enö*
gem boobcn ♦ ©oo }W alle recgten enbe toetten gcbben bit opt bettf
quaebtgöeïjouben/ enbeouer-fulc&$ fcgeruelijca berboben / tn*e
ftrangljelijcB göeftraft.
3&aerom iftbannoobe fiieron rijneïgcate letten / enbe niet fcö
hcgtbeerbelgcatotfulcBeteloonen / enbe alterftonbt te boen/b>a^
men beur raebtenremebie / teggen toouerge ig toe-üjenggei10^
toant foo tont- tooueren / eniöanberjsnietbantooueren. &&*?,
mercaelgea ben bupuel te bjienbeüemen/ en <6obt beur bpanbt fl*»*
ïen: altoiHenjsfijnfelftfielebefröulbigötmaecBenban b'eeubW
berboemeniffe,
                                                          ^
-ocr page 525-
devalfcheWaerfegghers.                         *xix
SuïtBSboenfp / öteaerbenpotten/naelben/ïjacr/peen/enbe
«fuk&e bupuelfcïje mibbelen en teecftenen te bïerr&e fteltai/orae
toeten/ biiegetquaebt gljebaen ïjeeft/ eubeomtfeïuetebommlle
ftaenenbebergaen- £umma/fcobjpteneerftenfepben/ tooueren
«nbe boen tooueren/om toouertje te beletten / & al euen quaebt. .
&ooifteen faerlicfeecteberiagen/bat-mcnbagöeliiffeöpoojten
fat/ban ben temft/fift/oftfeuen te bcenbjaepen/ aïffenet berden
oftinbonggcreebtis* : alj$ baevtnebe toiHcnbe toeten / bnct felue
SÖcftoltnïjeeft/ oftbnefuïeBeenfaerïtegljebaenïjeeft. Want/ m
faecSebatiemanöt bat boet / om met argïjelift enbe bebmli ben
temftou iemanbtg naem te boen bjacpen / bieïjp bairfïjeltjr& upt
ntjbtin OütBcen faeefeetoilt betupgljen : baerïjp noeljtanss öl)fc«
fdjulötafenöeeft: battëeenlaftermgge/ biffamattc/ cnbeboobe*
ItJcBequetfingïje ban fnnronfeientie/enbe banujng natttengnaetn
enfaetn/ naerbatbefaec&e groot oft elepn tjö : enbouen bten een
fjiccie ban fupetftitie / al en mt ïjp't maer tot een becbfel ban fgn
^bjoglj enbe mjbigü op-bjagïjen baneenigg quaebt ftutK op ïp-
«ennaeften: foobouen ggefepttë. #u/iftfae£Bebatiemanbtbat
°oet upt eenigï) berbonbt metten bpanbt / batgp ben teinlt lal
Öepmelijca roeren enbe boen feeeren / aïf-men fulcfe oft fulcfe eenen
fat noemen / bat ouenbaere bupuelcije en toouertje: gtoote boob*
r°nbe:iaebele boob-usnben bitB-maelbp een gïjegoopt: af-goberne/
cwtieuföepbt/ acgter-rlap/ btffamatie/tbJiOV iniurie/ en ber-ggelncs
&e anbere. £>oo bat beur <&m niet te gfiecSen betgaen en fal / met
te SÖene bk bicfe-mael oocb upt ggeca ben temft boen bjaepen / M
°ftmaerfuelenbjaer.                                           _ .__. ,
<%.'& toel toaer / bat fommiglje menfefien beb?oggen tooien
in t'BfiebmptB ban befe ongöeojlofbe mibbeïen/ beur bten bat In
Wepnenbattet gijeen toouertje en ijs/ om bütfpmetbenboofenbp^
a"bt göeen berbonbt en gebben♦ jBaer men moet bieten batter
ttoeeberlep toouertje us: Reeene/ banbetooueraerjsfelue/ biegöes
fcijiebt upt een openenepgen berbonbt be?S toouetaers metbenbp*
anbt: t©'anber/ bbJeltfeggefcgiebt upt eenjs anbers* berbonbt met
*m bpanbt: te bieten / bat eeniglje tooueraer een generaei berbonbt
SÖemaeefet ïjeeft met ben bpanbt / batljpalf-ban foube bjereacu/
«uïertemanbt fulrue tooojben foube fj#e&en/ oftuUcïte teeeïtenen
ÖÖebntpcfeen/ 3c. «ageltjcfeer-bJttéalfier temanbt ben temft foube
b?aepett. €nbebefe foo^te ban toouertje geeft gaer cracgt upt een
betbojggen berbonbt eenjs anberentooueraergmet ben bpanbt/ en*
be baeromen iftniet min onggeojloit fulcfee fuperftitieufe ntibbe*
lentebJerc&e te dellen om te ont-tooueren/ als anbere/ mibts'bat
»P Öaer rratgt gebben upt t'berbonbt enbe aen- roepingge bejs booten
D üj             bpanbt^/
-ocr page 526-
xxx                            ' Schild-wachtteghen
topanbfë / enbe upt bcf-felfji toetr&ingbe enbe oueratfe: enbe baer*
«m 3ijn't toocrarljrigc tomiertjen/ al toacrt oorb öat biefe gï)cbWf>
fcm fuif60 tutten toiften: iaebat meet 10 / oocfe niet en frbenen tav
wertje te toefen/ ombatupttoenbclycfebetooojbengocbt3tjn/ enbe
eoe 6 gbenomcn upt be öepltgfie ;t>rï)iiicture / oft ggefcbt'eben met
fjtttectRenbeg ïjepïïgljis Crupg / olt met anbetc gljêtoijöe bingben,
Hü>ant al ut bat in btfe upttoenbigDe qïjcen nuaebt en ffftijnt té 5Ön:
tiorl)tano banbcnboofenbpanbt ïjulpctcüccfoeeBen ofttaertoaclj*
ten/ enbe met fieinto; reuen ( b'tockbbacr onber fcljuplt) té eert
gteote fenbe/ pïjcu'jfïi top nu göefept bebbem
Sïact'tétoritebemcrcltcn/ battolc bit befe funerft'timiemibbe^
len gbebmprfeen/ btrfttoitéfctaemlr&eentoaborJstmetbra fcpan&t
ijebben/ al ift bat fp Ijaerc booföepbt enbe bupligljtpbt uc ur bc mes^
fchen bitttnutlcreu cnbebebeeften/ b'toelc&göemepjwirlt gbebcurt
tu ben gïjenen bit outtocauten / en bietoeelberïcp fooien laan fiecfi*
tenoftguctftntn inmenfebeu enbebccfteu toeten met tooojben oft
anberemibbelcn / bituptïjaer fcluen gfieen nahterlijfJte erarbt batt
toe«ni)cbben/tegöcnefen. T©antbie cmtoctenbe fulrfes bom u«t
jceuis anber.ö bciboigben torbonbt / bit en tonnen gfecmepndiiffc
maetcenoftttocc oftemmerofeer luttel curen boem HDacrom een
tcgbebjeli moet Dem toel toarbttn tian ont-tcoucraero te taöc te
gaen / om ban mn boofen bpanbt göeboloen te too^ben / en toel tac
ficn / toat mibbelcn bp gbetyupebt/ bic Ijem begbeert te beijjen.
C A P. X.
I^an.ti$0^ee&eltjthe entte Iteplts^emitiDeltn / ttgfrcn
toonenje / enöe al 0'öupuetë op-fet,
y^^S^gficn toonctn'e/ befetentbepbt/ en al t'gbeuc/ baer öf'1
^Jgf boofengbecflt/ ben armen menfeïje inftele enbetu lirftae*
dg^g^)me mebe bïecgljt te rmcHcn tnbt fcbabclricbtetoallen/ 5&v
btt inbt
ï?. Hcrcbetoeifrbcpben gbctonbe bmgen enbe W
ïtgïjetooojben totfulelté gbcojbincctt: fonberbcle anbere goose?
Inc6e faecfeen tegben fulrftë aarfctigi).
<©nbcrbegbetonbe öingben/ tracbttglj tegben be^bpanötooF
ftel/ 3uni>efe nae tocïgöenbe: ï$ct gljetotjbt toater bat-men a»c
£>on-bagbe tuber barben té tonbeube/ enbe baer af toel ben naen1
beeft / H3n-toatcr, <$>orfe -Bonte-toater / bcttoelrft-mcn iöaeffy*
auonbt enbe ,é>!nreu;>aucnbtté tobbenbe 3,tem/betgï)eto|iö-toa*
ter/ Jjct toelti-men <6jegoiiu$ toater noemt; b'tocïf fee üt 2SuTf fyW
-ocr page 527-
de valfcheWaerfegghers.                           xxxj
P?n tojjben/ met fout / affrïjen / enbt ïuijn / om be autaren mebe te
^tiben/ cnbetotanberefulrïiel)epïigï)e bfanrienenbegljcbjupcfc.
^!ei-toebicnenocc6 bicgljeDinbeficeiffén / bic-menou 1). %ulju
«uffe bagïj plcegï)t teDiijben. 3;tem yaüü-tatnen/ oft anbere mep?
*fe«W Die-men ou ben fuiltn-fon-baglj Urijbt. €\\tkk bient \xp?
«mbcr foo gïjcUjuprfct / foo't gïjeïuijbt DJetbt. l^et ïöti-boatet/ om
«befjijopnï: begljcDJijbe&eerfïlv sm te ontftefccn: be ualm-tarb!>
«f W oft anbcre / om ergljeng te ijouben oft te fteften. 2lb$ oocfe nacf
wientlijrfe Jjct SUgraus t©ei/ om aenben Ijabs te b?agben / oft elbetg te
«toe Söcn/roo't &et]uameii)tr»iï tft met tcuerentie. ï?ct Diekue epgent*
«ürïi Danben $aug bact toe gfjeDJtjbt toerbt/ om tegen al ijtt quaebt
°y-ltcl beo bpanbtis beDjtjbt enbe-befrljetmt te toojben / oock te tmv
«ïfubetelaube / intyanbeenbcanbcten nooöt. ^ietban öcbbcn
£Pb?cebet gbefrl^eueninonfm Cljjiftelijeficn 25ic-ro?f/ hrtDitj.
^ayitelban'ttg. ftucb. ÜietbpbientfcetDJclfietteccIienDanf öcp?
"SDCmpsi/ b'iöekBbe «tfijiftenenal-tïjbtg gljeteebt moeten bcb*
|~e"/ tegöenalleatn-bcrl)tmgljen be^topanbtö/.tntuenbtgöenupt?
j~Enbi8Ü. ï|etD)elrK-meninbeï£. ïicrc&e niet alleen engftebjnpcKt
'ailetoijbmgljai/gï)ebenebijbingl}en/enbebebtenenber#.#>acra?
in h*"
/ maec 00fïï tonbcrlingöe in b'bcfbJceten bet hoofe gljeeften/
ö belefen ber gjjeqtiolene menfrljen/enbe in aljö bat-mcn ig boenbe
?möe«tgÖepbtenbe Dpanbtfröau öeg bupuetë tetoeber-ftaen/ te
brrtT
7 cn&ctemftteb?engï)en. ©ant'goebtgljebjupcBcnctatïjt
ftEP%l)e€rupsi/ ïecfti)jccöerin't jrij. €auitel üanonfentfi)^
"yfniöaerfeggïjtr.
o i«2aer Dan btfe gïjeüJtjbe bingïjcn een bctbe te maerïien/ met bte/
ï cenigïje Dan bicn/ te famen te mengöelcn/ oft e* nigl)e anbere bins
M3en baet toe te boen / foo fommiglje tjaer Derftcutcn te boen / om
«et me be toouettje oft eenigïje qwlüngöen te betbjijuen/bat ig ons
»9fojicoft/en buptcn b'ojbmantie bet l^.&ete Se.
ne5^nbeöaetom/bit moet Deut eenen fefeeten/DaÊfn/ enbe göemep*
o'tim? BÖcÖoubenD3ojben: Slltgïjene/ batnorljwtfpfeluen/
05 "^"^SÖf muljtfnttbet natureynorIju.pt b'in-fteilen en magijt
Ut hprii 3fïiwfe
be &* #»a»a«uenten Djetcaen) nori) upt b'ojbinans
iiartVr?*rtïf6cn röiroocumet<6oötg tooo?bt enbe rtacljt malle
«tonalere,Uetocrffesatt) ^Bö'eae/ feggötrli/ batuptgüeene
f xatiït ™ £ ,"a™«*n/«'eut ccntgl) remeöie imets toe en bmit/nocïj
BöcbiiS,, L lft.faw«M öot- nien't tot Culcfet nor IjtanjS Detm eet te
tooSSKSïl Lïat «««^«aföt/ fuuciftittcuo / tcgijen <6obt/ ftjn
o»iSn?S
Ü : €nbEn"t tflften- ftaenöe/ üttcen» / IjoeDeie
»n bit S»
SJe f e onÖÖföurijte menfcljen/ bagljtlürfeg ïjaet 3Üu
mtt-üjupcfe m ongDtojSooïbin ïjaubel Detftouten&e, ©e göc=
toyïse
-ocr page 528-
xxxij                            SchilcJ-Wachttegheti
torfbe binden niet gfjebjuprfcenbe/ foo fp ban <£obt0tocgïjen/«rt>*
ömrber^.ïierf6mojbinanticgocbteft})jtjfbact5ön / notïjbcna-'
tuerlijr&e bingfien / foo fpuptter natu ere ban(ü?obt aio1 cra$tt09
berieent 3tjn: macr b'een metten anberen mengïjeknbe / enbe tta<*
ïjaeren ijbelenfintüonber baer mebe b?oummbeenboo^fteUen&^
onber t'fr&tln ban gobbehjene bingoën bentoille enbe in g&euen öfp
bpanbt.ö bol bjcngïjenbe..
Ca?, xi.
39anöe €jcomfmm/ödefin0[)m/oft öeftijemn0&«t'
<£n gaenbe befiepïigetooojben tegïjen benbpanbtrrfl^
[tiglj/ 3fin fonberlingöebe€ro?ctfmi/ batig/ bcleungl^
jenbebtfiïieeringijen / banbeïl.ïtcrrHe bacrtoe gïjeo^
ncert. 3tl03ijn öe <6]C0icifmt bit- men naert ftoomfrö0^
ben # göebrnpröenbe: enbenamenthjcB oorn biein b'JBanua*
ftaen / göemaetfct beur J)et flerf-bifbom ban JBecöcïen/gïjtbifit^
enbe gljcannjobeert / bp be ^ortoiminber 4&obtfiepbt/ber ■tënttttf'
fiteptbanHouen.                                                              .
2&p mclene <£ro£cifmen /oftfceïefingïjen / enbeanbereiwW \,
aï-öaer beraadt/ tn bien be arme befetene/ oft bttoouerbe mrttff P.
ö'eerfteripfemetgöeholpencnbjoiben / enfaïtntetquaebtbjrf^
anber torrf / bjg oft bier-maeï / iac tot at^t oft negöen-macl / &Z,
meer/t'felueteïjer nemen. $1 tijbtgnorltfanismeteenfupuet^
ootmoebigö Ijcite/ met een goebt op rerl)t gfielooue / enbeb.itf ü£
. trouüJenop'ï&obtïibermïieftigöepbt #>p feluen t'cIcnerepftP^
lenbe beur al tn ftate ban gratie / enbe ooe ft inebe be gfjene/ bic- tn*L
begfteert te öelyen: iae l)etg&eï)ecle ijupf- gftefin / fooberbeljtfin
gïjelijrötjs.                                                                      .(
«tënberaHebetieur-noentbemibbeïen/ enijSfiïtminftenict/ Jv
ttröetalber-rteffehjcKfteremebie-teghentooucrtie/albei-banDc^ '
becfjttngljen/ enbequeHmgïje&er boofegöecften / regljeluuPfJL.
meteenfupuerconftientieenbaftggelooue/ ïjttfacrifitte bfty^^
göcr J&iffe. <£nbeïïat $tna'naï?jc6bp eeniggengoeben 0oötlJ?r!Ii^
tigïjen ojitfter te baen ïefen enbe offeren / ouer be gftene bic met n»
HequeHingöenbebangIjen5i)n,                                         ocll
Verban Sebbm bop eenfeer frfjoon eremnel öefrrj?c««t öp t
cimt Dei, gepliggen enbe grootenHeeraer ber 1$. ïitercfeen g>.Stuguftijtv
lu>-"•**8" eenen cbcl- mangfienoemt^efperittë: ïjoe bat fijn iju&*n B° „«,#11
naeren enbe beeften in berfeïjepben manieren toanben boofeit gy^
göcguolcn toaren, ï|p geeft in b'abfentie ban jfc «ugufttjn -e^
-ocr page 529-
de vaJfcheWaerfegghers.                         miij
J*» fijne jnjeftcrenberfocöt / om tot baet te tomen /.tnfet aï-baette
ö»bben/bat bie claglje mogljtoo-ljouben. 30aet is een pjiefret gfje*
5aeti/bieïjet$. £acrifirieber Itëiffebaergïjebacnljeeft/ enbegöe*
58öen: enbe al ïjet quaebt isi terftonbt betbjeuen gïjetoeeft.
Cap. xii.
*fcat taeöt / ttt faerfee / öat Ut bep?oefoe miööeïen enbe
*emeöien ten effecte niet en eomenf
6^2 ja-trfm al iiit norf) niet en fjelpt/ baeromen mort coca bt
«mpjitfternictmepnen/bat i)p qualrjcii göctoiocl)t |jccft/nor &
<^si/öe fterifee oft betoouerbemenfcljc / bat «Bobt Ijem berlaten
ïjceft/cnbe op fijnen grooten noobt enbe angft niet en feïjaft/
^öeaï-foobenmoebtberiojengeuen/ oftijemfeluen feeecentotce?
JlSge anbetc onbeöoojnjrfee en ongf)eo?iofbe mibbclen. ©erbe ban
JJJ*: maet mdet liener pepfen/bat toern niet goebt noclj faligb en ty
JJJwfttetoerben: oftemmero/bat bentijbt baettoealf-noeï) niet
^öuitentjg. ï^openbebattopeenanbertnM tomen faï / Ut bat
J?°bt belieft: enbe al- foo berbulbelijrö be fianbt <*5obté berbjagen/
aK*^cïi ftPbe; ^ominus eft : ï^tijï be$eere: batf)p boefuleft
h 2* Sem belieft #iet ttoijfelenbe binnen bien/ oft gp en fal baet beur
hS
obt «fietoont toerben in anber enbe beter factfeen : Ijier/oft
5& «««0/ inb'eeutoigïjleuen.
>,{.„ ^«enfrïjen moeten oor& bencfeen / enbe benr fefcer fjoubcn/ m*
bftj» ?
obt Öaet-üeber niet öelpen entoittHftet toelcfee fip oiittoijfelne»
uZ" «ube/ belief bet Ijem / bp be beut-noembe mibbclen; bat rp te
b^8öeefgtotanbeteonbeöoojliic6e mibbclenloopenfullen. ®ant
ïw
obt tcm Ö"ft ' o»&ï ÖP «temanbtW toeerelto glje&olpen
2» *
<enbe ift faec6c öat iemanbt bp auontute/ bp eenigöc too*
tfoftï ** t00"«ctu"en gfjeljolpen toojbt: bat en të g&een toaetacfc
tta»!Jwl*e
: matt e*W fc«n tenepnbetot beel meerber feïjabeen
te 9*
söepbt ******: möe «wt Öem fal Hit malebirtic bes* #*opbe?
ïw Ü°s
comctt: Catt «manbt ben lecuto onttoopen/l)p fal banben Am* j.
t^ottfeïjemt tocjben. «Enbe tan ftp&em ban bien oocö ontmaec-
en/enbeinfgnöupsg&eraetfen/ öaerfal&emeen Hangöebijten/
^^«moojben.
ter*jottenootftfulc6eong5egoïpenpetientenïiepfen / batbeelöe?
^J*/ met «Bobt/enbe onber fijn gocbe gratie fnrft te sün/ in te=
g^-tpoebtenbe bctbiittteltumenöelöben/ bantcgljcn üjnglje*
w"jj^enbeinfgn gtainfcl^ap/ göcfonbtenöcgbclacStgh3Rn/enbe
m* baten, ^ter banftebben top «enfthoon crcmpcl/onbct bele an-
E             btre/
-ocr page 530-
,*cxiiij                            Schild-wacht teghen
öcrc/ ut bten armen enbe faligfien ILasaruö/ enöe onfaïigïjctt rijcfeert
toicc&en/ter contrarie,
C A P. Xiil.
SUöer-befonraeöt/ algtoowrije möefttïcto aen-fioo*
«nwflnecen»
SS3 <£n anberen tg allen Cyjïltenen en gfieloouigficn menfrfie11
beur eenen uptetften enbe albcr-bcftcn raebt (bte nenuner^
Uneer temanbtbebjtcgljen en faljteraeben toeur alle bingen/
enbe m alïetrggetoalle / te fojgöen tour een fupuet enbe goe*
beconfcientie, €nbebaermebe mettoertoaerttoefen/ norij gljee»1
tojeefetegcbben toan ben boofentopanbt/ toan afle fijn ftojarteenö*
boofe ronftcn/ toan alle tooueraerg oft toouererffen bes» toteereltë»
fl&ant alle bte be mtnfte mar fit ntet en fiebben om eetüggen menfeö*
oftbeefteeentgö fitnberaen te boen/ban beur befonöertoe-Iateu en*
begfiebooggen toan «Bobt al-magfitigg/ al-foo allefcftjiftuten lee*
ten» ï|et toJdr&e <6obtnemmetmectengyeboogfit oftlaetgfiefcfit^
ben ouer be fijne /ban om öaer-licber groot jjjofgt/ tosel-toaten/etf*
bt meerber fahgytpbt.
^penijerlactootïtnemmermeer begïjene/ biemeteentoaftgï)^
ïooue/ rabefupuetcontcientie/ opftembetroutoien/ gem gyettotf*
Xoelijcfc btenenbe/ cnbebp bnjuen&ein b'cmbet-gouben laan fijne gfi^
fcobcn. €naltftfaec&e/ batgpbefulc&entct altijtit^ tijöclycfe t»aïl
aïlefiec&ten/ quelhngïienbegtopattbtg/ oftanber ftoiaeriggepbt^
bctorijbt/ oftentoecloft: nocgtangy* ftpmetjgen-ueben tnbieti^
Wal 90. bulatte / enbe ïjen-üeben en can toan aï-fulcn qttaebt gyeen quae^
ggcfcgieben. <£nbefoa leert yp ongmettet baebt / bat-metil)*11*
btenenmoet/ metmeefttoeutctniggentgbdgcfeenloon/ aï^litö^
melijcne gyefonbtgepbt/ toeur fooebtenbe gpeïucïs inaetbtfcgefa*^
een/ oft berggehjcfee: tnaer om ben eeutorigöen loon toan fict m-t0*
menbeleucntctoerctijgyen,
                                                   .
. t©at be fukfte ban nepten bp fiaer fcïuen / on bc toJoo^ben toatt&(;
$• #Jo»ftetc3fataö/ bteclacrlncKfegfit en.beojcftt tcgöenalleP*
uctaerg/tojacrfegggerg / enöefulcfie toupuelrijcn. <£ntojee#ö£^
ïicben ntet (fept fipj nocfi en 5y'tter ntet af toertoaert. ï^epligyt ^^x
ïtjc&bcn^eereberftcrc-cracgten (te toeten/ beurgetonber-g°uïl1.
- fijnber göeboben) tojeeft fiem/ en 3tjt metrecytetoan gem toertoafl '
<GTetoeten / alsgyp-lieben tegfien yem mtf-boet. i|p tft allecit/ »'
ongtoaeraegtelijcfc omberen ran/atëtop't tofrbtenen: bteong^P*^
enbebetoaren canafêtop on öem ruften enbeuettoutoen / *e8j^
i
-ocr page 531-
devalfchcWaer/ègghers.                      xxx*
fÏÏcmagStbeïïjeïïm: enbe tegïjen alle be smette / btebatcntebete
tombe saett.
Caf. xi i i i.
5ijn ötch-mael oojfawfce uan toonertje.
t&er- fulcK.ö cn ift uit t te tbïtjfeïen/ oft baer en gbebentt beeï
itoonerrje/ ntbcttjbehjr&ebefdjabingöe/ ener toeeï arme
betblinbe menfrben / om Ijaer-üeber ongljctoouigiDcpbt:
chbeom batfp norij l)one nocl) betroutoen oy <£obt al?
J*taSSti0ïj «i ïjebben : maer tijecfen meer ben fcoofen üpanbt / fijn
"ienacïjs/toottevaer!SentJCtooucreru"en/ enbe fotrucn ban bie göe?
jj°fyentebJerben/ absfpöaerineenigben noobtbiubea/ ban ban
^oot bendeere.
r W ban in fijn tecïjtbeerbtg!) ojbceï iftraffenbc be ongbeloouigr
öepbtbanbe gïjenebte ïjemberlaten/ bestoet bteiiif-öbclnrKg/
^oelactfeonberbemagbtberboofegöeeftcn/ biefpb^eefben/ cn
°aer fp op betroutobrn/ meet ban op <©obt felue.
^nbebttgbeff&tebt/ fooicfcbaet ftpbe / oorfe aïen toaerenbet
SDeenanbcte groote fonben bp / <6obe nüf-ïjagijenbe: atë 5!)»^
J°We ïjoouerbije / Ijaet enbe nijbt tegöen fijnen euen natften / me*
"'Söet-jjanbe onreeljtbeerbigSepbt / licgïjen en btb jie gïjen / bjont-
«wicöap/ ontnpfcftepbt/en oneeruaerïjepbt in alle man ieten/ouer*
Jaebtm cleeberen / enbe anbevfTinjï/ongobbehjcBöep&t / getupgljts
öepbttot gettei'tjje/ cïepn oft gjjeenacljt oybe ggeboben bet ïjcplt-
petïtcw&en/ enbefnïtne ontanijrneanbeve/biebonenbeongïje^
JJ^^öepbt enbe bJan-ttoutoe tot <6obt / ootnmtt grootenïjoo?
ïenjdBobt beter ijetJ ten allen centen gïjebonben toojben,
h Jft tss be daereïeeringe ban ben ö«pligl)en »$oftei ^auluo-. <&m i.Thtf.i
hllr
(fept ÖP)öc ï«^« öer toaevïjepbtniet ontfangben en ötboen/
bpvl! 0Ö mogïjten toJcrben: baerom faï <£obt bcn-Iiebcn b'toerjdfe
J*°tt'nsfien toe-fepnben/ öatfebeïeugöengïieloouenfuïlen : op
hSfc aIÏC 0Bee*öecïttooibjm / ïtkïit toaerbepbt niet gelooft en
Sm/ 1naertottec boofljepbt confentgïjegeuen. £>ootopbit
wöetotbur-banigbe oojfaetlie oocb intiijv Cayitel gïjctoeïf ïjtfi-
£*« / aï-foo beeft ïjet mp goebt gï)ebor|)t/ter befer ylaetfe/ tot meers
bf.m-PJintenbanfoonoobeïvjtbe bcnniffeenbeontljonbt/ t'ftïiw
weoa-omtebcrberrcöen,
E ij            €onrïUs
L
-ocr page 532-
xxxvj                           Schild-tfachtteghcn
Cowïufie/ tot een mt betmam/
op al tueur-ft\m.
.Crainöe Hefer / upt oojfaee&e banben gocben/ toatf'
Lafï)tigben / enbe Cbjifteltjcfeen IBaerfeggöer / örfJÏ»^
'topal-öier banbe logbenacïjrigöetoaerfeggbero' gbef#of
Sm / enDe ban alle bcfulrèe / Die metten booten gfyttft
om-gaen ♦ 23etotjfenbe / Datfp feer gualgcb Doen / Die fulcbe te
raDegaen/ om ban benbeben iet te toeten/ oftcrggeng ingbefto1*
gen te toojDen» ,1©ant <6oDt toerbt Daer meDe feer bertosent'
miDtjö Dat-men / foo DoenDe / Den boofen bpanbt toe-bjafSÖ*
enDe ban bemberfoetbt / t'gljene Dat <6oDe alleen toe tefcb$9UCI!
XjEt* «Enbe toant De boofe göeeft een hegöer enDe bebjiegber M'
enbe onfet fielen benijber / foo en Doet ïjp tm& nemmermeer beugbD*
oft beur-bed: enDe aïjs öp cn$ fcbijnt te ïjelpen / Dat en Doet &P W
berg niet / Dan met toille enDe mepningöe /ban not ö meer in art'
bete bingben / en albet-meelt in De fiele/ te befcbabigben.
            ^
® aerom Rebben top De goebe enDe gobbelnebe remeDien acn~g&£
toefen / beur De gbeneDietg toaeracbtebjcbnoobt mepnentebeb/
ben. <C@aeru1)outoenDe eenen iegbebjf&en/ ban alle ongbeojlotf'
De berfoccbingben/ Deur toien Dat oocb fouDe mogben gbeffhiebeflr
met \^oe fcboonen pjetert oft fc&ijnfef ban goeDe Dingben Dat toeft11
mogbt: enDe ten DerDen/met boebanigbe berfebert|)epbt ban efftf*
te Dat-men fouDe mog&en toe-feggljen. Wk fufpêcte miDb*1*
banfunetftitie beurquaebttefröoutoen/ enbeaUeenujtfibemft^
DenDe aent'göene Dat De fiepliglje ïterr&e beur goeDt bouDt / &
De onberifnelijcb laetgbefyuprben / afe* Daer toe ban baerepgbert^
ïtjcb gbeojbineert / oft emmers* banDe felue g&eapgjobeert <$*
toc-gfielaten.
                                                                       , .
©ermanenbe binnen miDDeïen ttjDe / Die inDen nooDt öW
tot patientie / enDe toel-gbctroofte berbulbigbepbt / ift f«*y^
Dat foo- banigïje gheo?ïoofbe miDDeïen niet en belgen, 1&M* ~L
feer toetenDe / Datt beter i$s / met <6oDt enDe goeDe tonf^^
jftier te InDen/ met febere enDe bafte &opc / ban Daer beur P^
tiae-maefe met bem eeutoelijeb te berbbjben : Dan bier K»%Z
«Sobtst tooojDt / toilnv enDe toet/ Deur js'bpanDbStoe Doen gjg
ïjoïnente toerDcn / enDe fijn arme fiele Daer meDe ter eetitoi0F
berDoemeniffe te bjengljen.
                                                _ ,
^atr-om / ïjouöt De& tnftructie beur tenberroam/ "* ^
-ocr page 533-
devalfcheWaerfegghers.                       xxxvij
*« toaer-frïjeirtjjtnglje / afó een rtröt-fnoet/ fofoofo?g!>eItjf6e/
ttotjfclaröttgöe / enöe ïemmerigöe faecfte : öaec foo menigte
Jttmfrïjen ijeöen-sröaeglHï fooiammevïgrfcmöoïen / totfeSecUcc-
**$* ïjacröet fielen♦ ï©aer af öp W, &♦ enöe aïle menfcïjen bttyfc
wmtoine/ öieonjs öenc fijnöitter öooöt betfoft geeft»
Amen.
APPROBATIE.
<£>§imttcU°ï>at'te(i Schild-vvachtteghende <valfche
fV*erfègghers,&c. nut
ev; $eeft t>at U$f(ty t'Cf&ït
fteU^e(ootte o/t fcewtjjetet o$* $eK£e*j ié, mae*
|9 atejoe^opzecfjMnte pzQfi)tia$ytt (itity: 4?o^
lftfcatte f«frto tottuooft, on'b«-«iié,ctttef«fi0-
fygot te* Cf?2tftettcy5f5epztwt faffiSo^eii» (Xe weet:
JJtfoté *at ?« Éöecrcft $cbm-é'*<ie0$é foo fee* ^>cu«
**tyc§c 66ae*-féj^e*ó ,too«e*aeïé, eHtefttfcfttoft-
$o*teajcSc mcnf cQey jijeiii ƒ«*:««* ié.
Quod acteftor
Ioannes van Dale, S. TheologU Litentiatus-,-
Archidiacontts Gwdauenfis, librorum Ctfa
ferinEj>ifc*j>at» Gmdcnfi.
-ocr page 534-
T'ANT VV EK PEN,
3Inöe J&lantijnrtfje ©?uc6erije/
Bp Jan Qfrmmtoil
M. D. C I I.
-ocr page 535-
-ocr page 536-
-ocr page 537-
TAFEL,
asefojectmgben bet bttpttefen. rrril.
:©ttoouertaif-mcnb|ccftte?rjti/ qov
ben taebt.                                 rri.
ütcm/ mat-men alf-ban boen moet,
>ttj.
^ftcm/ toe-men ban te rade gaeti
Tal.                                           mj.
25ierhte'enbc ffiicchtctt. «3/97/101
23oof tjtDöt bet roepenbe fottbcn. 8 *
ê>. ïUjiguta.
                                        at»!
I5cl.
«j.-^bjaham.
««wöanwt knecht.
«fcfoiom.
♦jfljtec-cïap.
*o«m.
^imoeftoiBeracljr.
•*f?pR?,weMt maniere.
^lïetb-üoöems baden
«Bannootuftctuenöc
«aatöoclcs.
faatbon.
faefiimia.
^atjpptna..
*«btaöes.
»tDe<5Wtf.
«man.
*mo».
!«aatyftna.
»-»ntonuta.
Ave m . „
ï}8
187/315
»53
174/181.
}ti

J'7
»5i
300
gtonbt. 330
305
z8j
IJ»
l80
«5/i?i
194
7
»7«
XII
183
1JO/3 57
M4
118
47
?5
6/183/360
2S<J
Cï2IIiguIcUmbcc-tyetfe.                307
-»€ambpfe0.                                 ' $7
«Tatthaginenfcljc moebcrst.              15é
Cafrgdmgbe bet kinderen-             154
«Tajtijdmgtje ontbonden.                '$*
«Jbjiflen menfcfte. 44/1*8
«Cbziffrftjckcltccmgfte.                      46
«E&ifrdijcke rrclituccrötgftniöt. 4 3/6+
<C&ifït nae-bolflUer* febüöcisf.       4 5
$>.«r&jifh'ite.                                   2.» 5
•Gbnfhuï btbt ben boccft inde^pnago^
ge open.                                      36 *
<bjpfo}ö boobt.                             310
«Gieraet oec deughben.                     174
O'aubiuö.                                          11
<£tattotu0 «Hemen*.                            2
«Ileedermendeijdelbcpbt.               275
<C(oboueu0.                                     3 5 8
<Ionfcientieonder-focc&.                310
Conjcienttegbeflotenboecft.          237
«Eoiintbianen.                                   n
<EomeItU0 Xgrippa ^ooneratw lor*
bet-roep.                                     rit,
«lojnclina be ftondcrtfte-man.        $\
Cratbtenbetfielen.                       136
<It(jgb-bonbenbt0bpanbt0.        112.
Hj.Crupf-tteeken.                         116
§. «rrnpa «Jmfti gbebcncften.       to 3
D.
DaighelijcKfcbefonbcn.               66
©anckbacrbepdr.                  148
33atiu0.                                       261
39antd.                                         i"
bet ©eitgljben cieract.                   274
JOcttgtjdenende goede toereken.      *+
6er3ï>ieuenpjattycb.                      78
Sïtiogenco.                                    163
^»tonpfmgg>pjacnranu0. 117/169
33iafcoju0.                                     trb.
&.59omtnicu0.                              101
<Z)Onutiami0S!epfcr.                        rij.
f be toooöt.
B.
JSalfafac.                                   *3*
2Batchoebaba0.                              »73
2SetlaghotttcöefonbatlsöeGïlr. *?$
25ecoitngtj« tot fonbe.
                72 A 3 *
J@egt)uifelüetH9tl0&«>Dt.                   x
«egagüen in b'ooghen <5obtj& * 3«
35ehag&cn ftjna felfa.
                     * 3 j
JSefteeringbe ban ttoee ïjmidinjjljctt.
3«».
om te ïjekeeren baefiehjck/ je.       3 3 j
Bcltjöentnöebclmcn.                      44
Bemint, beQuptalbenbe&oben,     8<?
23eracbfamigh onber-fotru deur bet o=»
pen boen bet $. boetten.           368
J3cctnbtttgbe tot toel (tenten.        300
5?. öernatbt.                               »ot
-ocr page 538-
<6hebibJtt<J5)bt0«                    $«/**
<Bl)djoo?raemljepOt.                     »4?
C>tjereijcöap/ goèöt enbe riuaebt. 17
-©Öelooue.                                46''S°
toel<öjjefept.                               3?'
«Gtt3t.                                           6£
<3pge« met fijnen rincli.                  6?
<6lojtcbeflU)ccce[t0.                170.5c-
"öoötfientae befte.                      *3*
<öotibclijci»e beugtjDen-                 
<3obts gcebtfjepöt tjottbt be  fcccrcK
fiaen tot beter.                         3 31
<SocöeU>crcUen.                            8+
<Sratie<©obtjj,                           nf
<6?tgo?m3^atisesibeïetraet,      3*
«öjcgoiiuS'CtjaumawrgHSf-         »<>
H.
&e«3cobt.                                   !44
Söoootc felurbepbfc                    t?8
39aaüta fcöjoom.                        504
fÊtoobtgmcincuie.          117/186/198
33jaepen öer toielcn ïjetuccsööe öen
conindt.
                                 370
fo?güeigcft3??aïcn / bcetiedijrit falen.
357
3D^ontSacdt0 boïöeööt                *' 4
©jonefcenfchap / eenen fmeeckcnbcn
btumd-                                   **J
SSmntdenbeUetter/eenbingh. 30/54
tuimel / bec Ketteren mcefiet en ba*
ber.                                         
3?ujjuefót«ick.                            41
iDmmden in be tocht.                    71
5©uijueltnbpanbtt"ttiap.               ro>
twn&upuel mmagö-men roergdoo*
uen                                          ie.
öeSEmmtd/ j)oe&pbegbcpepfcn&em\
m
fcenteumtd te rabe gaen I 10 grootc
fonbe".
                                    Jrtnj.
<enb«t'tóeeH foojteban af-goberjje.
rtitj.
©upuen-fangj.                          3 37
E.
E<E«n>t'göc»bt bec tojmcntm. 3*4
«BltaaBftefpijft.
                      149
Cltfetiö.                                       109
<6nge(inbupudbcranbert.            *8
<ettgdfche grocteniffc.                   s*
<engeïf£!jetjulpf.                      118.5c.
•eptijcm toonberlijcft gftrfettt. 3 64
<?pictmt$enbcfïjhgijerelien. r44
Cfauona><j9.
                              2 64
drempel/ w t'göebt/ en in t'qttaebt. 16
Crojcifmcnoftbefcöeermgöcn. rrjrij,
F.
FMlenmt'ftcïmn/beuraf. $02
jFamcterefiirucrcn.
                   17?
fojtiiwne-baetktoeDec-Icpbt.. 35.4
öer. .fojtuprien jjups om-göeftootctr.
)!4.
J>. .tfrancifcus.                      7 Vj 5 7
G.
GJXetbanmp.                          ji*
<©aliicanus.                         138
batten öess i9.<©t)ceff0.                  76
*6tjcbebtbe0 peeren.              ji/n?
^Öebebt/tojtenbegoebt.            «a»
TTSnbeloofe toe-ljooiberö.
XTlijanb-toercK.
334
**i
igannibaL 1
71/n6
tóepiigjien <£IjeefL
n&
Seii cnbe fijne fonen.
i5<5
fteiiaöojus göcgecffdt.
1«3
Ödle.
m
ieUe-toegben/bele.
gelfcljen nefi.
zt
inemel.
34f
fteradtus. t
33/367
ieco uanben bttmid bcbjcghcn
. 3*
ÖCCOOfiS.
73
$)erten ber boofe/neften bca bpanbn**
geftcr.                                        27^
jb-fifieconpmtid.                            3?
£>.Öilaiiön.                                3 '^
feonbttoatiJKribiabe*.                 ïS"
SJoofo-fonöen.                             74!
ftooueröigljepbtyecrftcfonbe.    70jc#
gjoouccrbigtjrpüt / burntd* cnbefc*1'
teramoeber.                             
Öope;                                     4«/<*
ïjuipetcgbeuonfebaanbcn, ,  ■'■■ !
Öt^suanbjchöer.                      **a
. ï3*
,9/tf
343
%
14?
IJSïob / 3offj)!}/ 3£öcT'5c.
,ë>.3ian «Suangciift.
3T«abeI.
BOsben3Jn-Recr
Sioarnifs 3?ai«afrcnt«0.
3oannes JEiaiirofn,».
Jobparienttgl).
3,ong5jepöt0tteraetm.
-ocr page 539-
3°"»2Jtte«ttItpbra.        ,4)
SsBsb"""* •<";i\
~*u«antisom3ïpofta«. 7*/,J
K.
V* ettertje 'qtiatfcfle pc^e.            »s
ttir"-j£eren«fte»                        «
^.''"Utnocifajonrtiï                   i*
^ctnbt^uelfcctnbmaö. 30/
^Tvfs 6cbto&«» ö« menfehen.
?S&tcnbebaö?c ötc fettma *
,«, " &E lei,aöm/ ts b altet-argbfïe.
L.
t ,A wwöeimt/ mottiec ba alle quaeb.
&ii.rLu*I!«-                            «33/145
72
306
jifóattusliepfer/fcbofegamte, »8*
jb. ,fBatta lof ente pjgsf.
               5 ï
.jftiactelaers.                             140
^.J^artcn.                         jü/jc-S
£>. jjföactens Fiiffingbe.              56 6
jflïartcn Httrtjcc. ■                     54-4
JRemojte.                                »37
jBentctattó.                             '«o
om ongbeojfofbe Jï1-ibtelm tot imïue
te gtjetyupcuen/ üetoegbrn ben men*
fcbcSHJbcönegbelócae blagen.itruj,
i$i»ca*Elöec toene.
                    155
jiïioracrs baes liinöcrs beteruente.
155/1S8 •
iBo{&tm<3ootmaecltmr'            *4*
eenen balfeben jjRopfes.                3 ï
jitëopfes/eenberctïujt.               ">+
.jEolocb.                                      M7
jjiionbttoelteujaeim                11$
jïBonjlre ber monfïeen/ hfttct. * *
eenen t© joj a tic itfin beheert. 3«5
„fföojtactuuit gbetoojben.
            3«s
jBojotietis.                                 }6s ■
jlitipifiOsitctsbaeïe.                 368
N.
Nttbat/bot ente mal.              ro~
iaaütictjooonofoj.                13 5
jfêaturpöeinuflm                     151
Maturen» wet.                       57/58
Jfïeto.                                      169
5f}iet/begIojtete0lBecte!ts. «70
^ictenbeijïelbepötteg weewltö. *•:q
.fttjöigbe btnbeeen ba« fcluett. 104
.■fthjDigSepot,Caiiis u,egb.
           10 j
J3tiDtfl!i£?ö ts nature enoe aeröt, 194
O.
O€rjo$faö «Tonfatfc.               blij.
^n-bebarbtcmenfcljen.          ««
<©ii-gbtbaiugljepDt tot>J5aDt/t0oo^
faecite ban toouerbe.              j,ifü.
<©ntfanabers.                            3'9
«©n-tooiteten/on-gbeojlaoft.          17
<©iv-bcc0i)eurhjc:i/ boe^                77
«©ogben/ fojgüeujcHen uanbt. x«8
«©ogben confïigtj maecKfd.
          118
•öogtjetmmetiïe.                       »i*
been 4&o?cbt/t> anbet upt.            334
<©o$en om boa?n«-                      3 i 4
«©ojfaeeke ba {onbé te fcbantoen. 6 6.67
b ■©oMioebjgbfïe tSote meefl beba*
Bben,                                    130
■©jöeel,                                                   344
Ojöce(<©obt3tftbtbcttbtgb, im
F 'j                f)amba.
M.
88
4$
*5o
-ocr page 540-
l\oebebanh.'onber-                   *!*¥•
lïofpmöcfonöni.                        so.si
bcrttoiie ber ^rugljbfafmtjepöt ptf*
föt
                                               3 57
EycHen-bicekcn.                            3!*
P limbo.                                      129
jèantffil)* fmbkn ooifpiougb. 8
patkntieijsgoebttrupbt,             ioa
$aticntt'elrrren.                            200
|öa tien tic iömtrafteï.                     199
jb. patritia» bol.                          3 3 5
jb.L'.iuIa                                     ist
£>. paulua ïjcremtjt.                   149
,g>. paultta bcor een befctent botfoter bc
bjacrbrpbtfeggbmbe fmijaeii. rbij.
^vpauliis ëimplrr.
                      219
pecrlenupt bet flijcft rapen.           29$
ten pcerbt leert 0110 metten fleert. 3 41
bierpcnfeen.
                                  341
jacrillusf/patroon ber ongljenabige. 81
pe cfci'. toet.
                                     151
pcftcnfecrgroutocKjcfee.                  ÏO
petrus «Tonfafims.                         3 j»
petrus iEartpr.                              51
petrus Sletonarhis.                       323
petrus .jtëartelaer.                        140
P|nijppu0jEaeebo.                       163
ptjilofopkatie oo.jbC2ltjcl;.               3 x s
pïato/metfiinUcabemte.                   4
penitentie faliglje in- frelungbe. 3 21
polncarpus.                                     u
|0jbtaBO2as.                                   191
|3p2ri)n3Coiunel5 banben bujniei bc*
biogljen.                                        r.
pptbaaojas letter.                           64
pptöagorasfhH'i»P3?>en.              ijo
QBabf i: fiaet ber fielen,             31 f
•üjuaebt boen / ie be meefle fot?
\ftvtit.
                                            10
«Guaebtmetquaebtberebttben. 196
<D»a(i)cii fierncn.                            514
«ö.gertoiius/balfeöam.                4i
R.
Rif ebt/ gocbt enbe quaebt.           16
goebenüacbt/ alf-inen bjeefi be*
tootterttejijn.
                            rrj.
itaeötomtoeltcftcruen.                307
Kaebt foecften/betir ü'oprn boen ban?
bcnborcft.
                                 359
Kattcn-fanglj.                              337
Sïecepte tegljen fijpenbe cogijen. 12*
aSeccptetcQtienuipbepot.
              i?,
ïicccpte trghen timiufbtpbt, xzi
KcrhtbecrbigheiJbt Mbiifieni. 48/64
Kcconriliatie met fijnen bpanbt. 111
ïichemiigbcgbctiett.
                      318
föc&cningbe on- rlare.                    31 o
sSemtbientegljenatjDtccriap. 176/178
Ketich.
                                         133
S.
ö CICtramenten,            tf/sc/d/**
dty Sacrament bes«öutaers. 97'
59/101
|>ahgbepbt.                                    ><*
S»aligj)i!)clifterHcn.                        3*f
£>anl.                                 m/cnbil*
<f>atilus.                                        7?
Srhaemte.                                    ' 5°
JbetjolebanVöonbet.                 iSé/?c
pctjoonbepütsijDcIbcpbt. i-ytiF-
jbttjioom ber fonbe.
                        *8
ber £>ermooncn clepnpjcfïjt opbel**
33*
naer ^crmoonen toat gbemcptirfi}"'
rebertuachtmis.
                         35 3
£>cuen toijfe ber «öneclttn.
£>e|bftrcsronimft.
                          37°
S>ceto2iu«ba(fcliaert.                       4*
ben ^iecKcn ben mebiajn pjijfenbe/
maernict bocnfct feo jjp oiöwttvt-
£>muon ?J>auis.                              13'
Ibimonjttëagus.                             u*
£>lot ban alle gbebobrn.                 
jSmubesecnbebiteggec                 3 7
^ocratcsleertfpelm.                     18?
jèocratcBffptcgotl-                         *7*
^obomaen-öomojrlja.                  *J
£>orriabcpöt ber beugbben.             s 4
^pottin.                             144/18 S/2-f 3
£>onbaer/ c'öupuele pcerbt.            »*
£>onbe/b'eerftc inben Jjcmel/ efiba"
in tpaeaDüS.
                           70/3^-
ber ^bonbcn gtjcnriebte.                  3 > °
Öoofb-^>ouDen.
£»onbcn tcgben ben ty >6bteft. 7 *
biemöe^onöen.
roeptubc ^onbcn-                       %cfiK
bau^»onDéop-|taéfonbcrupt flel?3®
g>onbe/ bet fttjaöclncljfïe.
               i9f
#>onbe/enbe (jaeroaifareftt.            *
^Mjigbbuioigtjepbt tegruot/ q«acJ";'
144/jt.                                      . r f
gyotljebcnbanberfttjepben fpeaett. «*
^>otftepbt ber foubaeren.
                 l i
t'^pelüaanonturen bewapen. 3'
iêptegbel ber Je uenbe
                     rS*
^ptcgbctógoebts&ebiupth/jjoe^ */?
jèpiribton.
                             m^
-ocr page 541-
öhtmfbbeïtrt.                           
tegbm -JJToouenje / aïft atnfrt en tjrlpt/
toatraeow                              muf.
afe Coouerije/jc. rcgneten/ alberbefttn
taeot                                    wrrinj.
'STribtiiartefafigh.                         j»t
Stooft uitcg&cn-fpejebt              149
V.
VJCbet rnbe moeöet tetertm »p
©nöcra enbe moeötts laft. > 5 4
©aberkjckeliefbe.
                          1 »
©acrkc'n fot / motrUen fat / kinbeken
foratfot.
                              «5 5-w.
©alen» tfi ©jfamia.                        24
©altttietuatc-fegatJCMfc                 -41
©crDocmcntffe ccuu. igö.                ; 14
iiScröof möc fiele.                            3 * 5
©ctoocn;öfttfct)joom.                   t»o
ïöeröjtct koet ücröif tien toojbt. 3 $ 5
©erfbctitnbe toereken.
                     90
öerftanöt                                     138
©rconjt niet te achten                     1 oa
©efpaftanuBfcrecCittiS.              ;*5
öictotne nicuui n aonot. 9*A oV* 1»
©tecupterfie.
                                34»
trarrc rracht tegbtn oe font»* 3 4.0
©teefcka.relie.lie.
                           «07
MvfflS                                  181/164
önojr- ganeh mtjcugkbctt              91$
©jarghenbc le«t*men.                  j 84
treeft «ÊoDta/btginfjl bBJiHijfbcpbt.i
©jcefe öet fhafft.                              4
©jcmötfonben.                         Itr»tt}„
©jitnottettroi'ttH»:                        )"&
©panbennerfieitn.                        100-
©ijf finnen.                                   130
©tju£ met kooge»                    13 o/je..
W.
■t7-\7«etatijttgke tojjfhtpbt. i/?r.:
" Y toast fcgghcn en tirg&en. 40?
IBaerfeggkcra oobbrlhepbt. 4 i/eft.e.
Hdaerfeggera toacr^m |'oj genoemt. tv
iBacrfeggijaa en magk- men met gk?«
ioouen.                                        f>.
oockalafp'ttiaetfcgöktn-           jrtjj»
IBaerfcgghera Ö^t fp attemeta toaec
fcggkcn.                                      rj.
I©aerieggbet8.ho«fptoe-tonten0etitn*
gbcn te aeurcu toeten,                rmj.
IBaetfeggberaretabegaen/ t»groot»
fonbe.                                      ruif,
encet'iaeen focjttban af-goüetnt.
ïbiti
löatötbannoobe.
                          tij,
ffi'' Wwmm tongttm. 1%1
»ja«ba,tbetöotmente. »i4/tt
oll,m/ «• anötmimnia abri
^rtSSK^"/
ail3f «aVen. 1, o
.gg5S"»*~ ■;•
uen. atSn,maa&-mmnitt3öeIoo*
Bten **oefpaltt«wts to«ïf«ï*
&ttate^eB«nteBro^
toouetije are0 toeö«-wn> fónüet
-ocr page 542-
$7i#'
iiV'J*
3l<f
?7/.oi
7
iÖrttott nature."
g».ï£><üem bekeert.
iBiUesfunjbepbtencratïjt.
iBonbet botten toonöer.
IBonoettoiel.
ï©oojbenfnijbenbe.
IDoojöt •öoDtö öoojetl.
iB?aeUeintquaêbt.
ïDjacke in tgoebt gbtnomen.
UStjf bepot/ niet om fcüatten.
3&&tt-ttmtu)tgftettótfót<£i)t>t/ iaoap
faecKebantooitectfe
                  wejcb.
$0ape.ieneens <£bjifïenaf. 1 is/izs
benacercïtgaetoptjeuteiiput j?o
IBeecefos ongïjehtcHtge faligbepbt. 144
$©eereltaifatbonnifre.
             14S/M8
löecreltaijJïfitiacöttjeDöt.             147
löccrrltsgi-ootachten/ nietteacbten.
IBeerelts ijbelbepbt.                       15 8
B0«teit0 quacben fmaeclse.          t«4
Wtettlte loon.                        16S
JBeetelta fptjt.                               170
t©cmlts (otectje/'al f5ift«n            ^7°
IBeeeelt/ op een moffel fcnclpe.       170
X<Önopfton ban een fïraet-uinbt/eert
gcoot pljtlofoopb geüjojöen *9i
Wc enen / isörc oogtien tecbte boete
HD«<lgfoegroet'?c.
J5
5
j8«
18I
^ielefeftoonbenbt.
2iele/ ben tofteljjcliftcji panbt.
Eailua.
Wel ooen / ia Oe meeftetotjfbepbt
H£>enf bint (tenten.
                      301
©eeeiten ban ontfetmbewfgbepbt. 90
HO.N-
-ocr page 543-
WONDERT GHÈBÊDEN ÓP DE
hondert Vraeghen.
' G*'S™'»<»Mft«oMtf/tnoeUattatWgt
" «Zot tt«lZ$mtnti0m ml« ötlf tutu                *r
* *m ta idaÏÏÏ *?al!mc Wm te toeftn.               ,>
~ «mdïftei^ö^tf)eïiötOeurt^ .&acr<imft. */
'f' ^m toel te nSnientcn ^ " BNWftatu O
" <©m op re?L", !£?EU?r?rucn.                           *
-ocr page 544-
ii ^m töobttf tojen te uetfoenett                            t*
34 <©m een tmlöt (jertete c rrgen tot aeïmoetTett.        93
ss <® m qmttm tuft/enbe moebt te toetten.                9 f
jf
<0m p*oftjteïgc6 D'uiootot <©oöt0 te ïjoojen/om teel
te bircbten/en ten autaer be0 peeren te gaen» ■ ">*
i7Cotgï)cftaDigjjepDtDfrDeugï)Den* /              *o$
3$ ^egbenDeDrubpanDenonferficlenv                  jij
3!f <<Eot fnilpe inöen geeftelncRen ftriiDt,                  i'f
40  CotonfengoeDen<£ngc|. ,          12S
41  <&§tbeDt in alten nooDt enDe perijcfteL               irf
42 <©m fijn tritf finnen uiel tegtjebmpcHen*             uf
43  ©eur De öni rracrjten Der uelen.                           ** *
44 <Bm De acrjt£>aligtjeDen te bec omen*                 u3
4s
<Cot berfmaeDttjept Dtjö Ujeerek0.
                       '47
46 Beur ionge IteDeti/ om febaerljepDU                    ' s '
47 <&m fijn ouDer0 in eeren te tjouDen.                    l*sê
45 «Öfjebebt Der ouderen ouer fjaer mnDercti.           'St
49
<00cbedt De0 moeDer0 ouer baer HinDt.
               *s9
S9
Beur Die on0 ter ccugïjDt bermaenen.
                '6*
si
<J5l}ebeöt tegljen bet Itegben.
                              16f
52
Cegben alle guaöe tongljen*
                             tfl
ss
3Tegben act)ter-clap,
                                          17T
S4
<®m acffter-rtap te mogrjen belette tr.
                  **J.
ss <&m
Den achter-dapper geen g&etjooj te geuetu ut
/<?<&ï)ebeDttegf)entüuft/enöeonpepieu
                  ***
S7
<© m wiet tegfyen te Ruuen.
                                  '9l
ss
<®m lijDfaembeuDt intribuïatte.
                         *9*
S9
<©m fartïtmoeDigljepDt te bercrtjgen*
                  '99
éo
<0m patientie te berüjerucn.
                               *'*
tt
<©ïjebeDt/ tegrjen (jaec enDe rttjbt.
                        **■*
**
Cegfjen UJzaeK-gtengbepDt.
                                **?
63
€>m goeDt beur quaeDt te berggelden.
                 *'9
**<0ljebeDt beur fijnen bpa«D£. '
                           2li
ts STegïjen De DjoncRenfcfjau.                                  *l7
66  Cot bemacrniOe Der oogt] ttn                              ***
67 Cot beujaerniffe Deö monbr* cnDe tongïje.          '**
^^mootmoeDifiöepDttebermjgöm.
                  J*l
-ocr page 545-
6* ^m cïepn gljeboeïen fnns felfótetjeböen,
70 göcbtDt m allen tegfjenlpoebt- JU  *
£39
24-3
,SeÖÖen umn-öopc m tegijen-fpoebt.                249
72 SfÖÖcn ttaegjjepbt, enbe ïeöiofjcpöt.               *ss
^^ncbebt/bes aitonbtjö te tuftegaenöe.              iss
V< 2m 0Öenabe/enbe goeöe tufte,                        w
75 ^flöen öeö Haeetelt$ tjbeHjepbt                    **s
iT
^Bf n öé fotté fmaetlv en betjagê be$ i^eeceïtisf^^
vs XsSm öe* a»«wfc* bebuegïjlticu&epbt.        *"
2kfirn öe Möel^epöt be0 i^eeteltö.                 273
sa Sc!eröt 'tot titmt öet ftelen.                       w
<?/ X [c&°°ttÖepöt ber fieïen te mtmti&m.          **s
s2 ^ï! ^maebtöepbt bes ïttöaentf.                  *ss
Sj ^"J Wel tt ieeren ïeuen en ftetuen,                     **9
g4 <&*[?» eWm enöe betijaermffe ber ftelen.           *9*
*s SSPm Se Wjabeltjcnöepbt bet fonöe.              w
«?* ^m ?n faUöÖe ttnile bes öooöfê te fjebben*       w
s7 Sïï ïey r"Öttgï)lijcR te tonnen ïeuen.              sa
ss &hlu
?Jtiwnge inben uptfrftc noobt bet boobt.^^
sp <&Mu teflÖen bijbel b?eefe ber boobt,           307
90<&Z g?ec»ft ban befer ödeetelt te (roepben.       su
9* X h!2te öcoote b?eefe bet fjellen.
93 ^mS* s p öc0 $««n wel waet te nemen
9* <©m S« leetl öoeDe ^^^timstiete gljeuen,
^ <©m £ Jömaeöi$) tionmffe te ontfangtjen.     ^
96 <$ot »MTiUUji3öcpöt nemmarmeettebergeteit^/
" ©eithJ fJp00 wen teg&en be fonttif.                33*
98 ^ghmumTïl0^ öer fonbamv                   *3s
^öSSt faÉf Se?tocl f * ftmm%.             3+7
-ocr page 546-
APPROBATIE.
«Afn-$fkf€y *at iy ïefttj Cbriftelijcken Waerfeggher
<nittt€ SinSfjj fytf ,*at f€nisjjf-fnt 1ftt £ai£oUic£
jfifCooutJ , vft 9€ $o€H <mani€t<y t€(ua€x fouH tjaffft
(matv f €v contvavit" y 9£ C-fyzïfttnt tfCijii €hK gtiUootizS
inaCG^ïfuK-fiaa fitSe £t<5<ftijfit, fnW attfjotH mfi'
wifvf») (Wtt>c "vcvfmniSjjfyït Sf6 ÖSffjcéüf) Ky (Wi€tf-
fdgftf «tfw-püifftitt, £nï£Wj&?jfl teyttu&itffctjtf*
u€y GSiiffnD<u : *£?ooift Vat S€ SfwvnttfmK ChriftC"
lïjckeVFaerfeggher, <mtit$) ooc6 K%oUc der peiighd-
faemheydt^fn^t Vafic-fn-iioutyïc Scbild-vv acht tot vvder-
fckowvmghe teghen de njdfche Waerfegghers 3 &C *°*
Quod atteftor
/ommvs van Dak, S. TheologU Licentiatuh
Archidiacomts Gandaaenfïs, librorum Ce*'
forin EpifcoPatu Candenft.
-ocr page 547-
Ij*** Priuilegievanonfe Aertf-hertoghen Ai.,
^f BEY vs endc Isabella Clara°Evce-
fvvören K lt0Je""§h1elaeten acn Ian Mocrentorf, she-
lee«: ^L ri'if Tfdie taIe den boeck gnemtitu
én^nZrdtf^kn ^^M^.gbemaecktdeur
S°tieteyt
T &henHeereP-lo^esDamd3 IPne/lerder
dr^kersP-kV \Vcrbiecie^e allen anderen boeck-
eIders ms!5 f k-v«w»Pca defeluetedrucken,aft
co
W f ^ i?in defc Iiaere Neder-landen te vec-
ïan Moerenr f 7? toe-laeten vanden veur-feyden
Van o€trovP i °PdePene verclaert inde brieuen
telï&ris V' §hege»en tot Bmflcl, den fcftm No-
* **nno.xvje.
Onder-teeckent
N. Lombaem.,
f