/
	-S*

	1 m

Ook bij den nerjenden druk hebben de uitgever en de lithoijraaf en drukker met den ondergeleekende
hun best gedaan om dezen alias heler te maken, zoowel wal de kleurbewerking betreft als wat aangaat
de vernieuwing van sommige kaarten. De opmerking is niet ten onrechte gemaakt, dat de kleuren in de
vorige uitgave al te forsch waren, alsmede dat het blauw der zee en hel groen van het laagland bij
lampUcJd niet zeer duidelijk waren te onderscheiden. Ik heb getracht te dezen opzichte verbetering aan te
brengen. Nieuw bewerkt zijn in deze uitgave eene wereldkaart met een overzicht van de hoogte der landen
en de diepte der oceanen, eene kaart voor de hoeveelheid regen en de regenlijden op aarde, eene isother-
menkaart voor het jaar en eene isoamplitudenkaart. De kaarten, betrekking hebbende op Nederland, zijn
alle nieuw. De kaart der grond.worten kon, doordien zij uit tvjee bladen bestond, geen overzicht over
't geheel geven en is daarom, vervangen door eene in één blad op eene .schaal van 1 :800 000, dus groot
genoeg om, aan de eischen van het onderwijs te voldoen. Op dezelfde schaal is eene overzichtskaart met
de voornaam.Ue verkeerswegen en met aanduiding welke wateren wèl, welke niet in open verbinding met
de zee staan. Eene hoogtekaart, bewerkt naar die, welke voorkomt in den atlas van den heer A. A.
Beekman, de eer.Ue meer nauwkeurige hoogtekaart van ons land, en eenige voorbeelden ter verduidelijking
van den waterafvoer in ons polderland, ontleend aan Storm Buysings werk , vullen een derde blad.
De verklaring van de laatste vindt men bij de inhoud.sopgave. Daar het in dezen atlas alleen de bedoeling
kan zijn het opbrengen en het looien van water in het Nederlandsche Polderland in 't algemeen door een
voorbeeld duidelijk te maken, kan het hier, naar mijne wi,jze van zien, onverschillig zijn of de tegen-
woordige toestand in dit bijzondere geval al dan niet meer met den hier voorgestelden overeenstemt. Ook
de drie bladen voor eene kaart van Nederland op eene schaal van 1 : 500 000 zijn nieuw bewerkt en met
bijkaarten voorzien, waarvan eene de groote rivieren 'van Noord-Brabant en Zuid-Holland alsmede de
omgeving van Rotterdam op eene schaal van 1 : 325 000 géi^ft, eene andere Amsterdam en omgeving op
dezelfde schaal voorstelt en eindelijk eene uitvoerige- kaart van Vlissingen kan gelden als voorbeeld van
havenwerken en wat daarbij behoort. Zoowel op de-kaarten op de .schaal van 1 : 500 000, als op de
overzichtskaart (1 : 800 000) zijn de wateren, die wèl en die, welke niet in open gemeenschap met de
zee staan, onderscheidenlijk aangegeven. Daarbij is de mMnier gevolgd, waarvan de heer Beekman zich
in zijn bovenbedoelden atlas het eerst heeft bediend, door n.l. blauw en zwart te nemen. Eene andere, tevens
meer geschikte wijze van aanduiding zal dan ook zeker moeilijk te vinden zijn. De nieuwe kaart van
de kolonie Suriname, op dezelfde schaal als de kaart van Middel-Europa, is bewerkt naar de niet lang
geleden verschenen kaart van den heer Loth. Gaarne had ik eene nieuwe kaart van Duitschland, van Azië
e. a. gegeven, maar met het oog op de kosten en den beschikbaren tijd mocht niet meer geschieden dan
nu is gedaan.

Evenals vroeger beveel ik den Schoolatlas aan in de belangstelling van Leeraren en Onderwijzers,
en hoop ik, dat ze mij voordellen omtrent veranderingen, die hun wenschelijk mochten voorkomen,
tijdig willen kenbaar maken.

1. WERELTJKAARTEN (Westelijk en Oostelijk, Land-
en Water-halfrond, de Zuidpoolstreken).
11. HOEVEELHEID REGEN en REGENTIJDEN.

het Noordelijk halfrond).
VI. ISOTHERMEN VOOR JANUARL
VII. ISOTHERMEN VOOR JULI
Vlla. ISOTHERMEN VOOR HET JAAR.
VII6. ISOAMPLITIJDEN.
S^lII. PLANTENGROEI OP AARDE.
IX. MENSCHENRASSEN OP AARDE.
X. EITROPA, natuurkundig (met bijkaart: Noordgrens

van eenige gewassen).
XI. EITROPA, Dichtheid van Bevolking.'
XII. EITROPA, Volksstammen.

peesche poolgewesten met opgave van de ontdekkingen).
XV. NEDERLAND (Grondsgesteldheid).
XVI. NEDERLAND (Kaarten en Profielen, betrekking heb-
bende op den Zuidplaspolder, dienende ter verdui-
delijking van den waterafvoer uit het Polderland *)).
XVII. NEDERLAND (Hoogtekaart).
XVIII. NEDERLAND (Overzicht en Verkeerswegen).
XIX. NOORD-HOLLAND, ZITID-HOLLAND en ITTRECHT
(met bijkaart: Amsterdam en omgeving.)

bijkaarten: De Groote Rivieren in Noord-Brabant en
Zuid-Holland, en Vlissingen).
XXIL MIDDEL-EUROPA, natuurkundig.

XXIV.nbsp;GEOLOGISCHE KAART van MIDDEL-EUROPA.
XXV. DUITSCHLAND (met drie bijkaarten: 1. Ethnogra-
phische kaart, met aanduiding van de plaatsen, waar
steen- en bruinkool wordt gevonden en de streken,
waar aan wijnbouw Avordt gedaan, 2. de Thüringsche
staten, 3. Lippe en Waldeck).

XXVIII. FRANKRIJK (met 4 bijkaarten: 1. Spoorwegkaart,
2. Corsica, 3. Parijs en omstreken, 4. Steenkoolbed-
dingen en Talen).

XXIX. OOSTENRIJK—HONGARIJE (met ,twee bijkaarten:
1. Ethnographische schets van O.-H. 2. Oostenrijk-
Hongarije en het Donaugebied).

XXXIL DENEMARKEN (met drie bijkaarten: 1. IJsland, 2.
Bornholm, 3. de Fär-Öer).

XXXIIL GROOT-BRITANNIE en IERLAND (met eene bijkaart:
Steenkool en Ijzer en Talen).

XXXV. ITALIË (met twee bijkaarten: 1. Spoorwegen in Italië
en het Alpengebied, 2. Golf van Napels en Vesuvius).

XXXVIIL AZIË staatkundig (met twee bijkaarten: 1. Russische
grensgewesten, 2. Voor- en Achter-Indië).

XXXIX. NEDERLANDSCH OOST-INDIË (met Nederland op
dezelfde schaal en een bijkaartje: Batavia).

XLII. AFRIKA, staatkundig (met eene bijkaart: DeNijldelta
en de Landengte van Sues).

XLV. REPUBLIEK AMERIKA (met twee bijkaarten 1. de
oostelijke kuststaten, 2. de Steenkoolbeddingen inde
Republiek Amerika).

XLVII. ZITID-AMERIKA staatkundig (met twee bijkaarten:
Curapao en de Nederlandsche Kolonie Suriname^.

De Zuidplaspolder (4355 HA.) is 1828—'39 drooggemalen. De bodem ligt gedeeltelijk 4.80, gedeeltelijk 5 M — AP. Het zomerpeil
werd bepaald op 5.61 en 5.81 M. — AP. Langs den ringdijk is, behalve tusschen Moerkapelle en Waddingsveen, eene ringvaart gegraven.
Het peil, waarop de plas vroeger werd gehouden (Znidplaspeil), lag 1.53 M. — AP. Het water wordt nabij Kortenoord op den IJsel geloosd.
De molens zijn ingericht om te kunnen malen tot op eene hoogte van den middelbaren vloed op den IJsel, d. i. 0.90 a 1.03 AP.

Daar de Zuidpias vóór de droogmaking het -water ontving van een molen van den Wollefoppenplas en ook de droogmakerijen van den
Eendracht- en Tweemanspolder het recht hadden, het water van hunne ondermolens over den Zuidpias te brengen naar de bovenmolens
aan de Rotte, was men niet vrij in de regeling der bemaling en moest een tusschenboezem worden gemaakt op de hoogte van het voormalig
Zuidplaspeil.

Vier molens te AVaddingsveen en vier aan den Kortenoord brengen het water ter hoogte van 2.14 M. op in twee afzonderlijke beneden-
boezems, dus van 5.81 tot 3.67 M. — AP.

Vijf molens te Waddingsveen en vijf aan den Kortenoord brengen het water uit de benedenboezems in e'én gemeenschappelijken boezem,
gevormd door de Ringvaart, welker peil is 1.53 M. — AP.

(Later is een dezer vijf molens te Waddingsveen verplaatst als henedenmolen onder Nieuwerkerk a/d IJsel.)

Zeven molens brengen het water uit de Ringvaart op een lagen bovenboezem, 1.28 M. boven 't peil der Ringvaart, dus van 1.53 op
0.25 M. — AP.

Vijf molens brengen^et water van 0.25 — AP. tot 1.03 M. AP. in den hoogen boezem, van waar het door eene uitwateringsluis
op den IJsel komt.

De beide stoomgemalen werken geheel afgescheiden van de molenboezems en brengen tezamen het water uit den polder in den hoogen
bovenboezem. Het benedenstoomgemaal brengt het van 5.81 tot 2.61 M. — AP. in een tusschenboezem, waaruit het door het bovenstoom-
gemaal wordt opgemalen tot in den hoogen bovenboezem. Deze tusschenboezem heeft door een' duiker onder de Ringvaart door gemeenschap
met het bovenstoomgemaal.

\

T ß	V l-f
r V
^ lt;	quot;ti
IL	quot;ti

ßjjei dnoc^aUende fanden .
D Jtiviej'Tclei.
U Lac^ ejt Maer^isve^-.
^ Zand. e7t'^pirid^nondeTh'.
mTertiajr^

^nbsp;ELAATSEirnbsp;van, meer- clan. JOO.OOO zmp.

@nbsp;f«.^, Jf - lOO.OOO

®nbsp;Plaatsen.nbsp;foT*.- - óo.ooo.

Onbsp;JlétstseiLnbsp;aan. M - 20.000

•nbsp;FlacrtsenJnbsp;van. nartder doTL' XO.OOO zjua.

-'f	.s

^ tj .Ai
r.

^ H, •

...

Vnbsp;«t

)ï

, ,nbsp;lt;n OÄnbsp;Vfionf/mvam

—- W -..,.nbsp;^PK / \ Boaoe2a]ti-n , quot;

quot;quot; quot;quot;nbsp;' i.' /f 1* ttoe, t , .«quot;^llfJ

	■ V-I*-?'!;
	vi-;! 'J^;-
^ ■ J ' ,, -
v'.


	■


	• V - . • . .» quot;

, ,. f ' a ^ gt; -,

	5

	' »

	1
	y
' 's
.T	- ' .

gt; r

• ■ ;:! ■ ' .î^■■-. •.nbsp;■nbsp;. • gt; ^fS..-/ S ..if'. ■ -jrf



-f '

ää

		. gt;gt; -v
	. .	■jf
		•• - .v' ■
	i;.
ï.'	■ ■ t-' '
	. ;
w»		■ ; J,/ = ^ ■ V
		■ ; J,/ = ^ ■ V

'nbsp;Octvu/e

lä Onbsp;JUi^le/

'nbsp;. /

/ finbsp;Santa Jtajpia

(}e«grt TJvjlen

® Plaatsen TJief- meei' äan .

O Tlaatsen.......

O J'laatsennbsp;mtridf^

' ^O1 e^tir^en -nbsp;. Spoorw^en

a Tur^aut

LaJ ^n^élschenbsp;\nbsp;L_

'Vr^/mst^fnbsp;I £exUtxn/ferL' L.J ~VvmuuidêL gebied.

I SpaOTis^enbsp;\ en/nbsp;...... Hamietisohe. volherv

^ 'i 1 J^OrtzUieOSchcnbsp;Iprtrt^xr^^at^i- _____ Neaervoiken, -

^S^JkzUsSte.nbsp;1

5		10	Ih	20	2.'gt;		.•ÏO
	lo_\		Mr'riiltadXL 0	-V. Oi'		101

t'v,'-)




	- ^ À. .

. .. .....'................................y........................^^ f ^J - y -Vï

rrryyyr lityrr' vry„(y,n.rnbsp;V, ^yr^^y yyyyr^ ^nbsp;y/t^ V/l VN ft y/ 4, y, (t Aryyy y^y/^

t
l'	f. :
		/ 'V
	•î	'-r
	t ■

gt;	, î* ' T . ■____- ■ Ü«

	^W'Sil
	fel
PM	^Ay ■Je

	d ..
	gt;%IV

		;



		• \
	• • 'r
		■ • '

#.

■ ;	■■ J-i- - ■■ . , ■.yto;. - j^A ■-.^■■-Vv^vr
	■ ■ ■■■

	. quot;Ai
	r '
	.■..fcr-i^:

	■ é

		M 4
		i iV gt;
gt; C • ^ .'il. •• . -.		va' • • • t. •.
gt; C • ^ .'il. •• . -.	■'f- ■it



■ i ■		' A 'r*
	i-- •
	■■.. ■e-	-i
-	■ ■ ' r
		gt; ■ . gt; . 'f '
		- -
		\
	. - 'u-	■ v
.'y. -'.	i gt; t ■•




	ajn^



S	IS
	. Am
	jl,,;.


gt; f .
' „• 1» ,






■i/