-ocr page 1-

SPEClMüN JUlllÜlCUM LViVUGüRALE

COHTIKESS

QIIAESTIONES de differe«tiis
faisi
ET STELLIONATUS;

^lon ,

AîVlVUEXrE SUMMO ?jüMlIVE,

O AUCTORITATE KfiCTORIS MAGNiFlCI

SIMONIS KARSTEN

PHM-, ri»K(m. MAU. Mr. m:M, nuci. t.j |.Klt;H.. OK».

\ EC

AMPUSSIMI SEN\TÜS ACADEMICi («»sensu

I,T

noiiiussimaf, FÂCULTATIS lURlülCAE »ecketo,

Jjîr0 ©rftbu ^aclarftiu0

si-.niisçnK iw

11;RE ROMANO ET IIODIERSO H0]N0R1BUS AC PRIVILEGIIS

IN ACADEMIA R.HENO-TIVAIECTINA

MITE ET LEGITIME COiNSEÇL'EMIlS,

ERUDITORÜM EXAMINI SUBMITTIT

l'ETUUS GERARDIS PAULUS VAN RADEN,

ai E D i 0 B ü Ii G E K s 1 S.
A. I). XXII OECEMBRIS, MDCCCXI VI, HORA III.

AMISEURTI,
fvpis 5HM).,viT W. J. VAN BOMMEL VAN VLOTEN.

MDOCCXLVI.

-ocr page 2-

■ - ; . ' j.

j^iiTriüÄäi^ia aa aariOiTf^aiiiö

^8IÏTA^i01JjaT8 Ta 18 JA a

mtt'j?. ArmrM*

rjt'ïira«:'.nbsp;iTiTtnerwjf ti'

waTCiHAs eiHOMie

atfitrfK) 1.

quot; fgt; k ■

.1 •(fffquot; gt;

i'.uipi ii fi'ni ai !PMrf!o/;of! o/natooH T» O^ÏKO« •♦ffj!

AUl-raaiAJiT-OHaBa ^ttcBaAOA »■

(--.u'.i.ivaaAoj ïKiTiaai is iiin

i miiinjyif uu/? KïJiiOTiaufl^

/^hdafl mi m m mmn3i) wt^q

.= I C ! » il :■ r, , ^nbsp;^

IIInbsp;.iyj/quot;)j;Kiif .«Iii« 1 îtt^x/ (1

t

moJ7 f AJKMa ti f \ W Tf.MK.ï

-ocr page 3-

r A R E KT I B u s.

-ocr page 4-

-T.-*!;-?'

.■v

fît,

;nbsp;-nbsp;■nbsp;T, . i-

J a IT JTIÄ A

.t^smt .^rIii-r-'y ^nbsp;-yiji^ifi «y^i

■j^.vr^'^ïMnbsp;tmuamifinbsp;«iSsansk.'»

Vquot; .nbsp;isv»^! yfirfff.y Wjiutt

■nbsp;r fcïf; ■ ^'WÎÂSSïiÊS^ «sii^^'^s 'mp ■ . y^ ihisi Shif

■nbsp;'^ifiiif-^nbsp;/«wïiitïsiav.itwHjr^ fcs-

«erf-vnbsp;■»rïwjji^wï' ÎM,nbsp;, ffrïï'l ^fwrir^f *

'nbsp;' ■ ■ ' • ^ inbsp;«ïWfttr

-ocr page 5-

§ 1.
FALSUM.

In Jure Romano pauca de illo crimine sensu juris
cnminalis hodierni invenimus. Hoc argumentum historica
»^lione nuper traclavit Cl.
rem — Primis temporibus
»Ulla fuit lex, qua hoc maleficium plecteretur, sed
falsum testimonium ex lege XII Tabularum puiiiri coepit.
Üsque ad Sullam Dictalorem, si falsa obtinerent, a populo
^»judicata fuisse accusatio videtur, aut a censore punita.
^am, licet lex poenalis deficeret, falsa tamen impunita
non fuisse, docet
cicero. Verr. I, 42.

« £a (lege Cornelia) non jus aliquod novum constitutum
«esse populo, sed sancitum, ut quod semper malum
«facinus fuerit, ejus quaestio ad praetorem pertineret
ex certo tempore. »

') Das Criminalrechl der Römer von Romulus bis auf Justi-
nianus. {Leipzig 1844). p. 774. sq.

-ocr page 6-

Titulus D. de lege Cornelia de falsis complectitur facia
plane remota a natura hujus criminis, qualem principia
legum recentiorum dénotant, vel quae jure constituto im-
putabilia omnino non sunt; attamen ibi jam exigitur ad
delictum constituendura
dolus malus (L. 2, 22), utque
damnum inde alteri inferri possit (L. 29.) In L. 23
PAI31DS falsi definitionem tentât, quae saltern unum ex
dementis criminis, sensu quo apud noa accipitur, désignai.
Seil, «videtur
falsum esse si quis alienum chirographum
«imitetur, aut libellum, vel rationes intercidat, vel
« describatji) dicit igitur, requiri veritatis immutationem,
adulterationem
{altération de la vérité). Quamquam nulla
proprie ac plena definitio
falsi apud Romanos oecurrat,
ex factis tarnen quae sub genere falsi referebantur, patet,
quodnam universe eo intellexerint crimen, seil, earura
rerum adulterationem (iniitationem vel mutationeni), quae
fundamenta fidei publicae habebantur (e. g. instrumenta
publica, moneta, raensurne ac pondera), vel quas ob mag-
nam earum utilitatem in vitae consuetudine, tuebaiur
fides publica (e. g. testanienta et alia instrumenta.) Hinc
poterat falsum dici, malefieium ad versus illas res quibus
fides haberi solet, cum sine iis publica fides ac fiducia
existera nequeat, quod et semper rempublicam laedit,
etiarasi nullus privatus homo laesus fuerit. Quam defini-
tionem proposuerunt Viri cl.
miitermaier , hosshirt , rbw ,
apud quern aliae ab aliis propositae inveniuntur definiti-
ones, nempe Jure.consultorura
mderbach, kieihscdrod, wäcii-

TEB, BIRKBACM, cucbjujs, IIKÏÏTER, ABEGÖ, lüDEN, VON ZIRKIEB.

Caeterum in Legibus Romanis verbum fahum latiorj
sensu usurpatur, quam verbum
faux in Codice Poenali
Gallico. Illo enim verbo etiam comprehendebantur delicta
leviora, nunc dicta
tromperies vel fraudes, quae proprie

-ocr page 7-

erant species Stellionatus, quo signiiieabaiit crimen extra-
ordinarium
') praeter falsum, ad fraudes puniendas el
'Hagnam atque evidentem calliditatem, adhibitam ad
alterum laedendum, sibique commoda illicita paranda.

Leges et Edicta Franciae antiqua, quae de falsi crimine
penitius cavebant, enuraerabant varias ejus species el
distiiiguebant falsum, in instrumentis publiais eb in privatis
admissnm. (Edicta m. Mart 1531. 24—1680. 10 Aug. 1699.
4 Maji 1720. 30 Julii 1730. 22 Sept. 1733. Junü 1768.)

Prinmra tamen Codex Poenalis anni 1791 accurate de-
terminavit, qualis animus in falso committendo requiratur;
seil, statuit, non sufficere auctorem sponte, scientem egisse,
sed falsum commissum esse debere
k méchamment et à
dessein de nuire n
(Vid. ibi pars ll.tit. II. sect. II. Art. 4l.)

Recentiori aetate cel. Livingsion in Codice Luisianensi
proposuit generalem definitioiiem. Art. 287 Code of crimes
and punishments. « He is guilty of forgery who without
«lawful authority, and with intent to injure or defraud,
« shall either make a false instrument in writing purpor-
«ting to be the act of another, or alter an instrument
«in writing, then already in existence, by whomsoever
«made, in such a manner.» — Tribus igitur elementis
constitui falsum, voluit clarus ille Ictus.

Fahricatione vel adulteratione instrumenti scripti.

Animo alterum laedendi vel fraudem committendi.

Ope falsi revera qualicunque modo damnum illatum
fuisse.
(ait eu 1'efFet de créer ou d'anéantir, d'accroitre
ou de diminuer quelque obligation pécuniaire, ou d'aff'ecler
en quelque manière une propriété quelconque.)

Cf. plainer, Quaest. de Jure Criminum Romnno, (Marburg!
amp; Lipsiae 1842), p. 221 sqq.

-ocr page 8-

Chaüveao et délie in hac definitione reprehendunt pri-
mum, quod non satis ex ea apparet, ad existentiam
criminis non utique necessarium esse damnum alteri
ortum, sed tantum damnum, quod alteri ex facto oriri
possit. Secundo, quod de solo falso materiali loquitur
Livingston, neque vero de
intellectualis adulteratione scil.
substantiae instrumenti.

De hisce duobus generibus falsi, eorumque notis et diffe-
rentiis, cf.
legraverend Traité de la Législation criminelle
Tom. IL p. 208.

«Le faux matériel résulte d'une falsification ou altéra-
« tion en tout ou en partie, commise sur la pièce arguée

«et susceptible d'être reconnue, constatée et démontrée

« physiquement par une opération ou par un procédé quel-
« conque. La fabrication d'une pièce ou d'une signature,
«une addition, une suppression, une altération, un grat-
«tage, une surcharge, une lacération, une substitution
«d'acte ou d'une disposition à une autre, un changement
«même dans la ponctuation d'un acte, si le sens en et
«changé, dénaturé on modifié, etc., etc., sont autant de
«circonstances à l'aide desquelles le faux matériel peut
« être consommé. »

«Le faux intellectuel résulte seulement de l'altération
«dans la substance d'un acte non falsifié matériellement,
«c'est-à-dire, dans les dispositions constitutives de cet
«acte; il ne peut être reconnu à aucun signe palpable,
« physique et matériel. )gt;

De priori hoc falso cavetur art. 145,147. C. P. de pos-
teriori art. 146. — In
specimine Cod. Crim. V. V. A. A.
Elodi et doukercdrui-s legebatur art. 6 gt;). «Valschheid wordt

') Stukken door de Commissie tot het ontwerpen van een Al-

-ocr page 9-

ook door hen gepleegd, die eenige valsche Verklaringen,
Berichten , Relasen doen, of uitbrengen. » Falsuin intellec-
tuale igitur significabatur.

In Cod. Crim. Regn. Holl. (A. 1808) art. 253. «Op
dezelfde wijze (ac falsi materialis species) zullen gestraft
Worden, die ter kwader trouw valsche getuigenissen geven,
valsche verklaringen afleggen, of daarin voorbedachte!ijk
als zeker en aan hen bekend opgeven, heigeen voor hen
onzeker en aan hen onbekend is. »

In Specim. C. P. anni 1842 art. 13. 14. 17. N^^- 1. 2.
3. 4. 5.
de materiali in 6. 7. de intellectuali agitur.

Caeterum, in Livingsloni Speciraine laudant Chauveau amp;
Hélie imprimis in verbis
intent to injure or defraud, bene
apparere animura, qui ad factum impellere debuerit,
duplieis nempe illius damni, et raoralis et materialis in-
ferendi, quod ex falso oriri potest.

Melius tamen criminis requisita exposita esse dicunt a
Farinacio in quaest.
150 1. 2. 3. k Falsitas est veritatis
« muiatio dolose et in alterius damnum facta.
» Nempe et
ïiunc in falso adesse debent (1)
veritatis mutatio (2) dolose
facta
(3) in alterius damnum; quae Galli dicunt altération
la vérité, intention de nuire, possibilité d'un préjudice.
Cura hac definitione conveniebat illa, quae legitur in
Specim. Cod. Crim.
A. 1804 (V.V. Cl. Cl. Elodt et donkeb
cdstics
) Lib. IV. Cap. III. art. 1. « De misdaad van vaischheid
«bestaat in het plegen van alle zoodanige daden, door
«Welke
willens en wetens, het ware wordt verduisterd
« en verborgen, of ook het
onware in de plaats van het

gemeen Burgerlijk en Lijfstraffelijk Wetboek, overgegeven aan
het Staatsbewind der Bataafsche Republiek. — In den Haag, 1804.
Ontwerp van Lijfstraaelijk Wetboek, IVlt;le Boek, lilde Hoofdstuk.

-ocr page 10-

nioaare gesteld en opgegeven, tot benadeeling Tan eens
« anders Recht. )gt;

In Cod. Cr lm. Regni Holl, eadem requiruntur art.
248 juncto art. 257
nbsp;^et bedriegelijke oogmerken

namaken oi geheel of gedeeltelijl vervalschen, met onge-
oorloof de inzichten, al ware daardoor in de uitkomst nog
niemand benadeeld
'). » De illis requisitis igitur, se para-
tini pauca animadvertere liceat.
Mutatio veritatis.

Non autem omnis mutatio falsum criininale constituere
potest; haec duo adsint, oportet.

a. Ut falsum referri possit ad casus qui in art. 145—147
enumerantur. Patet ex ipsis verbis illorum articulorum,
eos
limitative, strictim seil, sumendos esse.

In Specim. Cod. f^om. vero A. 1804, art. 2 proponebatur :
Deze misdaad kan door velerlaie daden , en op verschillende

wijzen begaan worden, en bepaaldelijk ook door de volgende. »
Codex Crim. Regn. Holl,
speciatim varios casus enu-
merat. Cf. art. 248 , 249 , 250 , 251, 252 , 253.

-) Verum nulla definitio ibi invenitur. Cujus rei caussa legitur
in
Precis des discussions et des délibérations du Conseil d'Etat
sur le Code Criminel
(1810). ILi haec animadvertit Jurecon-
sultus
Reuvens. « Quelque intéressantes que les définitions puis-
«sent être en général, on ne les a estimées indispensablement
«nécessaires dans le Code, que lorsqu'il s'agissait de distin-er
«des erunes d'ailleurs aisés à confondre , tels que la
rapine
«et le voi. Dans ce titre du Projet il aurait été bon, par celte
«raison, d'en pouvoir donner. Mais y trouvant des dilTicultés
«insurmontables, on s'est attaché à y suppléer en précisant
«dans ces différons articles les eas particuliers dont l'indication
«pourrait suffisamment servir de guide aux Juges, par rapport
«aux crimes sur lesquels ils auraient à prononcer, et aux peines
« qu ils devraient infliger. »

-ocr page 11-

lia etiam Specimen A. 1842.
b. Ignorante eo oui damnum inferri potest.
Chauveau et uélie ») § 1489. «Ce principe n'est qu'une
« conséquence indirecte des termes de la loi.» § 1492 «Cette
«distinction s'appuie d'ailleurs sur les dispositions de la
«loi. Les articles 145 et suivants supposent que la partie
quot; lésée n'a eu nulle connaissance du fait par lequel le faux a
« été commis, car comment admettre celte partie à se plaindre
«de la fabrication d'une convention qu
'elle aurait connue,
« ou de l'altération d'une clause qu'elle aurait vue et signée? »
Si haec adsunt,
mutatio veritatis legi poenali subjacet,
Wbi fit
imitatione scripturae, falsificatione instrumentorum,
et substitutione facti vel conventionis. — Non omnis alle-
gatio mendax
falsum dicitur. De qua quaestione legatur
ïiatser, 1.1. p. 429 qui, post Virum Cl. birnbaom, ita con-
eludit: «Falsum est crimen, non quod raendacio verilas,
«sed quod alia jura laedantur, vel nierito verendum est
« ne laedantur. » lia in Cod. Crim. Regn. Holl, cavebatur
art. 248. «Die eenige inlandsche obligatien, schuld of ren-
tebrieven —
namaken of geheel oi gedeeltelijk vermischen,
heUij door onder dezelve stukken valsche naamleekeningen
te stellen, hetzij door de uitgedrukte nummers, sommen,
dagleekeningen te
veranderen of valschelijk in te vullen — n
^id. et art. 249. 250. 252. 253. — Eadem habet Speci-
»»en A. 1842.
Dolose facta.

In criminibus generaliter dicitur adesse dolus, voluntas
legi contraria, ad legem violandam directa (ut igitur

Théorie du Code Pénal. Édition augmentée en Belgique: —
par J. s. g. nrpels, Professeur ordinaire à l'Université de Liège.
(Bruxelles, 1845).

') R. WINSSINGER, De delictis dolosis amp;. rnljwsts, p. 10, 11 — 20. 21.

-ocr page 12-

factum sit sciemment, volontairement)^ in nonnullis vero,
et inter ea est
falsum, praeterea requiritur dolus sin-
gularis, determinatus, (ut factum sit
frauduleusement)
qui ipsius facti imputabilitatem constituit; nam qui ve-
ritatem quidem sciens et volens immutaverit, nondum
criminis/a/.» reus est, nisi fecerit determinato consilio
nocendi
{dans l'intention de nuire).

Merlin, Répertoire v. Faux Sect. 1 ^ 15 p. 30.

« l'idée attachée au mot sciemment est toujours renfer-
mée dans l'idée attachée au mot
frauduleusement; car il
ne peut y «voir d'intention frauduleuse là où il y a
défaut de connaissance de ce que l'on fait. Mais il n'y a
pas à cet égard, de réciprocité; et de ce que l'on sait
parfaitement ce que l'on fait, quand on fait une chose
qui peut être frauduleuse, il ne s'ensuit pas
nécessairement
que l'on fait celte chose frauduleusement. Pour qu'il y
ait intention frauduleuse dans l'opération qui constitue
un faux, deux conditions sont absolument requises: la
connaissance que l'on commet un faux, et le dessein de
nuire à autrui en le commettant.»

Nec aliter Specim. 1804, cap. 111. art. 1: willens en
wetens —
tot benadeeling van eens anders recht.

Cod. Crim. Regn. Holl, a 248: met bedriegehjke oog-
merken.

C. P. 1810. art. 146: frauduleusement.
Specim. 1842. art. 36. «Niemand zal ter zake van eenig
misdrijf, in dezen titel vermeld, worden veroordeeld^
ten ware hij met opzet van benadeeling of begunstiging,
of ter kwader trouw hehbe gehandeld.

Hoe sensu dolum in falso adesse debere, inde apparet,
quod revera crimen consummatur demum
usu falsi in-
slrumenli in alterius damnum; scd, cum jam
fabricalio

-ocr page 13-

instrumenti puuiatur, delerminatum illud consilium alte-
rum laedendi loco
usus, adesse debet, ut sine usu tamen
lalsum recte imputetur. Quem dolum specialem jam agnos-
cebat L. 9 5 3. D. ad leg. Corn, de falsis. «Qui....
scîcms
dolo malo falsum signaverit L. 1, pr. L. 2. L. 20 C. eod.
«nonnisi
dolo malo falsum» ^ 7 J. de publ. jud.

Hic animadvertendum erit, in art. 145 non inveniri
verbum illud
frauduleusement ; de qua re ita destriveacx.

Essais sur le Code Pén. Liège 1818, p. 94. «L'art. 145
« est propre à faire confondre une irrégularité condam-
«nable à la vérité, mais qui n'est point un crime, avec
« un crime odieux. Quand le fonctionnaire public commet
« un faux par fausse signature, par altération des actes,
«écritures et signatures, par supposition de personnes, la
«fraude résulte de l'action ou plutôt elle y est inhérente;
« on peut dire qu'alors il existe toujours un faux formel.
« Mais décider que le fonctionnaire public est faussaire
K dans toute la rigueur de l'expression, parce qu'après la
«confection ou la clôture d'actes ou de registres publics,
«il y auroit ajouté ou intercalé des écritures, c'est selon
« nous, pousser trop loin la sévérité, c'est confondre un abus
«avec un crime.» Cf. etiam
iegbaverend Traité II, p. 237.

«L'art. 145,» inquit, lt;( punit le faux qu'il menli(mne,
« sans mettre pour condition à l'application de la peine
« que la déclaration de culpabilité énoncera l'intention
«dans laquelle le faux a été commis; ainsi par exemple
« un greffier déclaré coupable d'avoir délivré un faux
«jugement, ne peut pas attaquer la condamnation à la-
« quelle cette déclaration a donné lieu, en alléguant sa
« bonne foi et en soutenant que la déclaration de
fraude
« était nécessaire pour motiver l'arrêt. Cependant, si par
«une circonstance quelconque il était possible qu'il y

I

-ocr page 14-

« eût erreur el non pas fraude, et que la déclaration le
«reconnût, il serait sans doute impossible de condamner,
«ou dans tous les cas, cela serait injuste; car c'est le
«crime, c'est la fraude et non pas l'erreur que la loi
«punit et veut punir.»

Clar. rossi. Traité de Dr. Péii. t. II. chap. 24 id ita
explicat quod in falso
materiali, de quo agit art. 145
dolus praesumatur, cum in falso
intellectualis quod
respicit art. 146, aliunde probari debeat, quam ex ipsa
veritatis mutatione.

Chatjvead et héiie opinanlur nullam differentiam adesse
inter ilia falsa, nisi quod legislator omn in art. 146
enuntiaret eleiuenta falsi intellectualis, inter ilia retulerit
dolum, et ex adverse, cum in art. 145 simpliciterpuniret
eum
uqui aura commis un faux m nulla mentione facta
eleraentorum , quae falsum hoece constituant, ideo quoque
de
dolo tacuerit; revera igitur non inagis in uno quam
in allero casu, dolus ex re ipsa adesse illis videtur.

Vir Cl. HAüs etiam a rossi dissentit et in utroque
falso, dolum specialem adesse, aliunde probari debere
contendit.

Merito igitur Specim. C. Poen. A. 1842 in fine sectionis
quae de falsis agit, volebat, neminem puniri «ten ware
«hij met opzet van benadeeling of begunstiging of ter
«kwader trouw hebbe gehandeld.»

Sed dudum in Specimine anni 1804, verba in falsi
definitione (art. 1, cap. Ill)
willens en loetens, tot be-
nadeeling van eens anders recht
reprehensionem hanc
excludebant ').

Jam antea, eadem juris principia valuisse, documento est
Rechtsgeleerd advies, in de zake van Mr. REINIER ■WII.IEM TA-

-ocr page 15-

ff

Dolus ille singularis universe ad alterum laeden-
dum tendit. Sed laesio alteri inferri potest non soluni-
'Uodo quoad pecuniam, verum etiam quoad honorem aut
faraam, neque solummodo comraoda privata laedi possunt,
■verum etiam publica. Cf. hads. Observ. II. p. 83. «Des

criminalistes» inquit, «proposent de rétablir les caractères
« définis par le Code Pénal de 1791 pour constituer le
« faux : c'est-à-dire qu'il ait été commis
méchamment et à
« dessein de nuire à autrui. Nous ne sommes pas de cet avis,
« par la raison que cette définition du dol requis dans le
«crime de faux, est trop restreinte. En effet, la résolution
quot; criminelle, dans le cas dont nous parlons , ne consiste pas
quot; uniquement dans le dessein de nuire à autrui, mais dans
« une intention/roMdîtieMse, soit de nuire à autrui, soit de
«procurer à soi-même ou à d'autres des profils ou des
«avantages illicites, sans vouloir porter préjudice à per-

daMa , Procureur der gemeente te Amsterdam, Eysscher B. 0.
^®gen H. s. IE vu en H. M. lEVU van Maarssen over het misdadig
Vervalscht hebben of hebben Doen Vervalschen van Drie Recepis-
uit de geldheffing van 12 April 1800, in het Committé van
Justitie te Amsterdam den 26'ici' Maart 1801 ultgebragt door
Mr. B. A. VAN nouTEN , Lid vau hetzelve Committé. Amsterdam
1801. p. 228. « Drie zaken komen hier voor. — Van elke derzelve
nioet volledig consteeren: — Zij zijn deze:

1°. Of de gevangenen gebruik gemaakt hebben van die alzoo

vervalschte Recepissen.
2°.
Of zij dit willens en wetens hebben gedaan?
3quot;. Of zij dit om projijtswille gedaan hebben?
P- 233. Hebben zij dit om profijts toille gedaan? deze vraag is
zeer gewigtlg — in
deze zaake in cas van Falsitcit, beslecht
'laare beantwoording het
al of niet Misdadige.

p. 234. Dit bedoelde Profijt sloot tevens in liet achterdeel van
derdens : het eerste konden zij niet willen, zonder het laatste;
^•etdaar de daad van Vcrvalsehing, Iict doen Vervalschen, in
achterdeel van een' ander.quot;

-ocr page 16-

«sonne. Ainsi, c'est un faux caractérisé lorsqu'un officier
quot;de l'étal civil substitue, dans un acte de naissance, une
«date à une autre, à dessein de soustraire l'individu qui
«en est l'objet, aux lois sur la milice.
Cependant le faus-
«saire n'a point l'intention de nuire à autrui.» Minus
recte tamen hoc dictum videtur, cum omnino damnum
alicui inferatur, reipublicae nempe, cui miles aufertur.

Adest igitur dolus hic determinatus qui falsum con-
stituit, ubi factum in periculum vocat alicujusfacultales,
vel honorem, vel famam, vel commoda publica
tam aufe-
rendo sponsiones quielis rei publicae, quam liberando ab
oneribus, membris illius impositis, et usurpando jura
reipublicae. — Porro, imputahilitas non pendet a quan-
litale lucri inde sperati, sed ad crimen falsi constiluendum
sufficit, lucrum speratum ad factum impulisse.

In alterius damnum.

Jam in jure Romano invenitur: «Non punitur falsitas
«in scriplura quae non solum non nocuit, sed nec apta
« erat nocere :,, cf L. 6. D. el L. 20 C. ad leg. Corn, de falsis.
Nullum igitur crimen ƒ«/«• ubi muiatio veritatis, etiam
si dolo malo facta fuerit, nullum damnum afiFerre potest.—
Quodsi non attulerit, attamen afferre potuerit, manet actus
imputabilis. Requiritur taiitum
possibilité d'un préjudice.

Si ex facto nullum damnum oritur, distinguendum
est, num instrumentum ab
initio nullum fuerit, an
postea nullum factum sit. In priori casu non punitur
auctor, quia factum ejus nullum damnum atfert, vel
afferre potest. In posteriori vero iterum distinguendum
est, utrum nullum factum sit ex
facto auctoris, an
contra ejus vohmtatem. Si ex facto auctoris, praesumitur
ille a consilio suo destitisse, neque igitur ei imputalur.
Si vero extra voluntalem ejus, criminis falsi reus m.wet,

-ocr page 17-

B

factum enim tunc constituit conatum proxiinum, ex art. 2

P. ipsum crimen habitum. Ita chacveab et héiie § 1537.

« En résumant ce qui précède, on voit que l'existence
«ou la possibilité d'un préjudice est une condition élé-
«mentaire du faux j que si cette circonstance n'est pas con-
«stante, l'altération de la vérité, dépourvue de tout efTet
quot; nuisible, n'est plus qu'une énonciation mensongère, immo-
quot; raie sans doute, mais qui n'a plus le caractère d'un crime,
« parce qu'elle ne menace la société d'aucun péril. Nous
avons toutefois dégagé de l'application de cette loi le cas
« où l'acte, fabriqué dans un but nuisible, ne se trouve privé
«de sa force que par une circonstance, un vice de forme,
quot;lt; que l'agent n'avait pu prévoir. Ce n'est point une excep-
« tion à notre principe ; l'acte est nul, il n'y a point de
«faux accompli; mais cet acte recèle en lui même tous les
«caractères d'une tentative caractérisée, dont l'effet n'a été
«suspendu que par un fait indépendant de la volonté de
«l'agent.»

Üt igitur ex concursu horum elementorum verum/aisum
constituatur, suis quodque requisitis ut conveniat elemen-
tum, necesse erit.

-ocr page 18-

J 2.

STELLIONATUS. JURI^ ROMANO.

Dici potest delictum quo quis dolose alterum fallit,
ut sibi lucrum illicitum pariat et alteri damnum injuria
afferat

Antea hoc dieebatur dolus vel fraus, vel uti Labeo L.
1, 5 1 D. de dolo malo: « Calliditas, fallacia, maehinaiio,
(c ad circumveniendum, fallendum, decipiendum alterum
(' adhibita.»

Est species falsi, latiori sensu, teste PaulloRecept.Sent.
V. 25. 3. «Quicquid in veritate non est, sed pro vero asse-
« veratur. »

Tempore reipublicae nulla erat specialis actio de dolo;
pro variis enim speciebus dabatur civilis actio furti
(quod et sub imperatoribus obtinuit. A'id. L. 20 D. de

gt;) Vid. R£JN, p. 329. sq.

-ocr page 19-

furtis) et in uiultis aliis casibus, ad curam et coërcitio-
nera Censorum pertinebant.

Postea vero data est actio praetoria de dolo et exceptio
doli,
quae damnum ejus qui laesus esset, resarciret,
et
contractum rescinderet. — Sub imperatoribus vero, actio
illa et in iis casibus dabatur ubi fraus non aderat.

Tandem in nonnullis fraudis speciebus L. Corn, de-
falsis dedit persecutionem criminalem, cum seil, ope falsi
in testamento vel in moneta fraus commissa esset.

Cum sub imperatoribus delicta adversus cives tamquam
crimina extra ordinem plecti coepissent, etiam multae
fraudes
Stellionafus nomine dietae sunt crimina extra
ordinaria.
Cf. L 3. D de extraord. crim. Stellion. v. expi-
latae heridit. judicia accusationem quidem habent: sed
non sunt publica.
L. 2,^10. Stellionatus : crimen hoc
dicitur «
delictum extraordinarium quo dolo quid factum
«est, ita ut titulus criminis deficiat.n Cl. vhKTum ]. J). iOS.

refellit sententias clar. Madai et escheri circa originem
Stellionatus. « Quod jam de criminibus extraordinariis in
« imiversum nionui, » ait, «id etiam in Stellionatum con-
« venit, originem non in singula aliqua causa, sed in omni
« ingenio juris romani recentioris esse ponendani. »

Ad crimen falsi enim admoduni paucae species fraudis
referri poterant cum alia earum esset indoles, et poena
legis Corneliae indiscriminatim irrogata, nimis aspera fuisset.

Vocabulum Stellionatus igitur designabat dolum (frau-
dem) criminalem, unde hanc definitionem tentât Doet.
hew.

Stellionatus est dolosa alterius deceptio , quae damnum
illius patrimonia attulit deficiente tel falsi vel alio
crimine.

') V. D. VELDEN, SltlTERMAIER , ESC0ER , ROSSHIRT , GEIB , ill

-ocr page 20-

Est igitur delictum .lubsidiarium. Cf. ülp. L. 3. § 1. D.
Stel). (1
Stellionatmn objici posse his qui dolo quid fece-
urunt sciendum est, seil, si aliud oimen non sit quod
lt;( objiciatur
(falsum e. g.). Quod enim in privatis judiciis
« est de dolo actio
(i. e. quoad illius notionem subsidiariam)
(( hoc in criminibus est stellionatus persecutio. Vbicumque
lt;i igitur titulus criminis deficit, illic stellionatus objicie-
« mm. n
Ita et sentit piatner p. 412. dicens. « Quae apud
(c Ulpianum leguntur :
Quod in privatis judiciis de dolo
«actio , hoc in criminibus stellionatus persecutio,
non
«ita sunt intelligenda, stellionatus persecutionem tanlum-
lt;( modo ex iis causis esse permissam, in quibus de dolo
« agi possit, imo eo redeunt: sicut actio de dolo tantum-
«modo datur si nulla alia actio est, sie stellionatus perse-
«cutio conceditur, si aliud crimen non est.» Ita et v.
d.
VEIDEN, Dissertatio de Crimine Falsi, Traject, ad Rhen.
1823. «Uti in causis civilibus actio doli subsidiaria erat
«et tum demum instituebatur, si alia actio deficeret, ita
«in criminalibus etiam Stellionatus rei fiebant fraudato-
lt;( res , si eorum actio non continebatur legibus de Falso.»
Ut delictum hoc constituatur, adesse debent
a. Animus dolosus.

Ita dicitur sciens prudensque in 1.36. D. de pign.
act.
dolo in L. 3. ^ 1. D. Stell. — calliditas.

Stellionatus enim culposus cogitari neqiiit, quod vole-

Stellion. requirunt peculiarem calliditatem, magnumque damnum
patrimonio illatum ; (dolum atrociorem , jjraviorem , improbioreni)
desunt tamen argumenta quibus hoc defendatur, ut recte monet
piatner. p. 409. «Nullo loco,» inquit, « peculiaris eaque abscon-
« dita fraus in Stelllonatu requiritur , ad quam detegendam siri-
« gulari opus sit sagacitate. »

-ocr page 21-

bat rue», quem recte refellunt isboe, bibkbam, escuer,
mittermaier
ad feüerbach.

b.nbsp;Damnum patrimonia illatum.

Sic birnbacm , geib , mitieribaier , escher , plainer ; dicit

enim hie p. 424. « Stellionatus in eo versatur, ut dam-
«num alicui detur. Hoc ipsum autem non solum in eo
«positum est, ut res alteri detrahatur vel vitiosa fortasse
«tradatur, sed etiam, ut quis a re aliqua acquirenda dedu-
«catur et prohibeatur, vel alteri obligetur» Cf. L. I.D.
de dolo malo:
Si mihi persuaseris, ul repudiem hereditatem',
quasi minus sohendo sit; vel ut optem servum, quasi
melior eo in familia non sit: dico de dolo dandam, si
callide hoc feceris.

c.nbsp;Damnum illud perfectum esse debet.

Quod ostendunt casus quos laudat rein, allalis L. 3. § J.
D. Stell. 1. 36.
§ 1. D. de pign. act. Ubi captus significat
deceptus.

Stellionatus definitio in Jure Romano non una eadem-
que occurrit, neque ex paucis enumeratis speciebus dignosci
potest quaenam proprie Romani ad stelliouatum retulerint.
Difiicile igitur est, distinguere inter species stellionatus
et illa facta, in quibus tantum in judicio civili actio de
dolo dabatur. Ictus Harpprecht olim nullam distinctionem
admittebat inter stellionatum et dolum criminalem, ita
ut omnia quae actionem derfo/opraebebant, etiam tamquam
stellionatus plecli possent. Ita etiam senserunt
kleikschrod,
ccccjiiis, klien,
etRossHiRTj contra vero wäcHTER. Gek quidem
opinatur, universe majorem astutiam exigi in Stellionatu,
ceterum vero, jure Romano, non magnopere distinctos fuisse
stellionatum et dolum illum criminalem.
Piathero videtur
in dolo qui stellionatui inest, adesse debuisse/raws et
stmulatio, quae si non adessent, actionem doli tantum

2

-ocr page 22-

fuisse datam. Argumentum ei est L. 42, 5 2. D. de eonir,
emt.
qui non solum fallendi causa obscure loquittir, sed
u etiam qui insidiose, obscure simulât »

Quod distinctionem attinet, hacc sunt animadver-
tenda.

Multa facta dolus, non simul vero stellionatus aes-
timabantur, e. g. in
dolosa pacti violatione actio doli
sufficiens habebatur. Vid.
L. 5 § 3 D. de praescr. Tcrk
Quod si facia m ut des et posteaquam feci, cessas
dare: nulla erit civilis actio, et ideo de dolo dabitur
L. 7. J 8. D. de dol. mal. Servus pactionis pro libertate
reum domino dedit ea conditione,
ut post libertatem
transferatur in eum obligatio;
manumissus non
patitur in se obligationem transferri: Pomponius scrihit,
locum habere de dolo actionem.

Excipi vero debet si perjurium aecideret. L. 4. D. Stell.
De perjurio, si sua pignora esse quis in instrumenta
jura vit, crimen stellionatus fit.

Hae de re piatner p. 408. «Romani in ea sententia
«fuisse videntur, sufficere actione ex contractu obligatum
«compelIi posse ad ea praestanda, quae debeat, et qui-
«dem jam ideo, quod saepius dubium et incertum esse
«potest, utrum quis ex improbitate, an ex justa causa
« promissa non perficiat. Earum causarum, ubi non im-
« pletum contractum, non ex hoc ipso, sed ex dolo agitur,
« aliam esse rationem, et stellionatus accusationem con-
«cessam, non facile statui potest; nam, sive actio ex con-
«tractu sive doli moveatur, natura facti eadem est, et
«ad hanc in crimine censendo respici debet. Stelliona-
«tum hic non obtinere jam eo patet, quod is tantum
«hujus criminis reus esse videtur, qui
juraverit se solu-
« turum, et non solvit. »

-ocr page 23-

Neque stellionatus habebantur infitiatio conventionis *)
et
suasio consilii frauduhnti. Quodsi non fraudulentum
esset, nulla poena plecti poterat etiainsi damnum attulisset.
Cf. L. 2 5 6 D. mand.
Nemo ex consilio obligatur, etiam-
si non expediat ei, cui dabatur: quia liberum est ctii-
que, apud se explorare an expediat sibi consilium.
li. 47 pr. D. de R. J. Consilii non fraudulenti nulla
obligatio est; caeterum,
si dolus et calliditas
intercessit,
de dolo actio competit. L. 8 D. de dolo
malo.
Merito adversus te cum mei decipiendi gratia
alium falso laudasti, de dolo judicium dandum est.

Neque fraudes aliquae in contractibus, mendacia
seil. Yid. L. 43 § 3 D. de furtis.
Si quis nihil in per-
sona sua mentitus est, sed verbis fraudem adhibuit:

fallax est magis quam furtum facit; ut puta si____scd

quia dolo fecit, nisi sit alia adversus eum actio, de dolo
dabitur.

Poterat e contrario multis in casibus, Stellionatus per-
secutio locum habere, ubi non actio de
dolo, verum es
contractu tantum dabatur. Vid. L. 16 ^ 1 D- de pigquot;-
act. Contrariam pignoratitiam actionem creditori com-
petere certum est. proinde si rem alienam, vel alii pigno-
^atam, vel in publicum obligatam dedit, tenebitur
quamvis et stellionatus crimen committati

Cf. PLAINER p. 409. Qui infitiatur contractum initum, cate-
quot;us falsura committit, quatenus afiîrmat, factum non esse, qljod
factum est ; at res eodem fere redit, ae si quis promissa non
®ïpedlat, nisi quod in illa causa major malitia subesse possit. Ob
lt;luam quidem in quibusdam causis actio dupli et tripli constituta
®st; quae sufticere existimabatur. Qui inlitiatur temcre litigat. Hujus-
roodi autem dolus, qui singularibus subjiceretur poenis, ad stel-
*onatus crimen non videlur revocatus.

-ocr page 24-

De hae re ita piaiseb p. 412. «Waechterus jam recte
«monuit, et ibi stellionatus crimen committi, ubi
(cnon actio doli, sed tantummodo ex contractu institui
«potest. Quum ratio stellionatus ea sit, ut dolus poena
«publica coërceatur, sane mirum esset, si dolus in con-
«tractibus b. f. commissus tantummodo actionem ex con-
« tractu gigneret, ceteroquin inultus pararetur, at in stipu-
(1 latione et actionem et accusationetn pareret. Sunt causae ,
K in quibus, licet simulatio subsit, doli actio non datur, quia
« alio modo succurri potest laeso, vel tunc tantum conce-
«ditur, si ille, contra quem alia actio competit, solvendo
«non est. Ineptum esset, si his in causis accusatio stel-
«lionatus denegaretur. Igitur et ex contractu agi, et ac-
« cusatio stellionatus obtinere potest. » Animadvertendum
vero hic est, post accusationera Stellionatus non potuisse
in judicio civili agi, sed utique post actionem civilem,
quae satisfactionem quidem laeso dederat, manente actione
publica in foro criminali ad poenae persecutionem.
Püther
p. 413. «Actione doli, inquit, accusationem stellionatus
«non excludi, elucere videtur e verbis Illpiani ««si ea
« «res ampla est, et ad modicum aeris pignorata, dici
lt;(«debebit, cessare non solum stellionatus crimen, sed
« « etiam pignoratitiam et de dolo actionem n » Ex accu-
« satione stellionatus a reo est etiam damnum resarciendum.
«Si cui hoc jam praestitum sit ex alia actione, stelüo-
«natus accusatio mere poenalis est. Hac vero instituta,
«actio civilis moveri nequit; nam quod quis consequutus
« est, non iterum consequi potest. »

Quoad differentiam inter Stellionatum et falsum jure
Romano, ac furtum.

DifTert a falso, quod in Stellionatu semper adesse debet
damnum alicujus patrimonio illatum, in
falso vero neque

-ocr page 25-

àAmnnm perfectum, neque alicnjus laesio requirilur. Polest
-vero falsum adhiberi ad alterum decipiendum, sed ad
notionem criminis nihil atlinet. Perfectum enim est, simul
ac aliqua res dolose simulalur vel mulatur, cum fides pu-
blica eo laedatur. Subinde tamen sub Imperatoribus ali-
quae stellionatus species, tamquam falsa pleclebantur.

Differt afurto, quod cogitari non potest sine contrec-
alicujus rei (vermögensslücke), cum stellionatus lae-
sionem patrimonio afierat, dolosa deceptione vel fallacia.

STELLIONATUS (ESCROQUERIE) JURE FRANCICO »)
AC BATAVO.

Secundum C. P. Francicum anni 1791 Stellionatu te-
nebanlur omnes, qui
dolo abusi cssent alicujus credu-
litate ad pecuniam ei surripiendam. Dicebat enim art.
35, tit. II.
Ceux qui, par dol, ou à Vaide de faux noms,
ou de fausses entreprises, ou d'un crédit imaginaire, ou
d'espérances et de craintes chimériques auraient abusé.

Sed in dolo dislinguuntur dolus civilis et dolus crimi-
nalis,
et posterior tantum subintelligi debet in stellio-
natu (escroquerie) , cum prior illa facta denotet a quibus
facile quis se tueri potest, quae facta quamvis turpia et
contra bonos mores, lege poenali lamen dilBcile plecti
possunt; hinc sequitur, dolum in illo Codice nimis universe
sumtum esse, legisque illius applicationem multas diffi-

cullates peperisse.

In C. P. 1810 merito legislator vocabulum dol rejecit
et conatus est indicare criteria doli illius
criminalis, qui

') Chauveau et Hilie Faustin, Theorie du C. Pén. chap. 62.

-ocr page 26-

quod appellavit escroquerie conslituit; unde tum demuni
poenae loeura esse voluit, ubi existit revera isliusmodi
impostura et fallacia, faetis ac eircumstantiis lege deter-
minatis; nimirum art. 405. C. P.
Quiconque, soit en fai-
sant usage de faux noms ou de fausses qualités, soit en
employant des manoeuvres frauduleuses pour persuader
l'existence de fausses entreprises, d'un pouvoir ou d'un
crédit imaginaire, ou pour faire naître l'espérance ou la
crainte d'un succès, d'un accident ou, de tout autre événe-
ment chimérique, se sera fait remettre ou délivrer des
fonds, des meubles ou des obligations, dispositions, billets,
promesses, quittances ou décharges, et aura, par un de ces
moyens, escroqué ou tenté d'escroquer la totalité ou partie
de la fortune d'autrui, sera puni. —

Mehus, Répertoire, voce Escroquerie. «Le dol ne peut
« être poursuivi soit par la voie correctionnelle, soit par
« la voie criminelle, que dans le cas où il est le résultat
«de faits qui constituent un délit caractérisé par la loi
« et qui ont été la cause productive de l'acte que l'on
« présente comme l'ouvrage du dol même. »

Ut igitur adsit hoc delictum, requiruntur:

a.nbsp;Usus fraudulentorum mediorum.

b.nbsp;Certarum rerum traditio, callidis machinationibus
impetrata.

c.nbsp;Accedere debet ad consummationem, ut factis illis
auctor
spoliaverit, vel conatus sit spoliare aliquem toto
ejus patrimonio vel parte tantum.

Usus fraudulentorum mediorum.

Duae sunt illorum mediorum species, seil.

1.nbsp;Usus falsorum nominum vel falsarum qualitatum.

2.nbsp;Usus fraudulentarum machinatiomtm ad persuasionem
excitandam quorumdam inceptorum
Tel potestatis aut fidei

-ocr page 27-

imaginariae, vel ad spem aut metum inferendum prosperi
vel infelicis eventus, aut qualiscunque non veri facti.

Ad I {Faux noms. Fausses qualités) Jure Romano et
ex Teteri jurisprudentia Gallica haec constituebant crimen
falsi, sive ore sive scriptura facta essent. Vid. L. 13 pr.
D. ad leg. Corn, de falsis:
Falsi nominis vel cognominis
asseveratio poena falsi coercetur.
jotsse',, Justice Criminelle
III. p. 364. «Celui qui prend le nom d'une autre per-
« sonne, et qui se dit faussement être celui dont il
«prend le nom, est punissable de la peine
de faux.»

L. Gallica 16—22 Julii 1791 Stellionatus species decla-
ravit delicla, admissa
à l'aide de faux noms.

L. 7 Frimaire An 11. art. 35. facta illa vel falsi vel
stellionatus species dixit, ratione habita utrum scripto an
ore admissa sint et subsignatio scripti facta, nec ne.

In Cod. Crim. Regni Holl, ubi de falso agilur, art. 261
habet:
Nog zullen met dezelfde straffen gestraft worden
de zoodanigen, die door het aannemen en voorwenden
van valsche namen of betrekkingen, anderen hebben mis-
leid om hun eenige
goederen, gelden,promessen, quitantiën

of andere bescheiden ter hand te stellen of te laten volgen ;
neque igitur distinguebatur fraus scripto, vel ore facta.

In Specimine Cod. Poen. a. 1810 etiarn dicebatur « Qui-
K conque soit en se donnant verbalement et sans signature,
« de faux noms ou de fausses qualités.
» Post varias ta-
men animadversiones in Concilio Status verba illa
ver-
balement et sans signature
remola sunt, et in calce legis
adjecta veiba :
le tout sauf les peines plus graves, s'il y

a crime de faux.

Quae cum ita sint, qui falsum nomen scripto subpo-
suerit,
falsi reus erit, si scriptura illud obligalionem ali-
quamcontineat, et damnum alteri afferat ; slt;eWowalt;«s vero,.

-ocr page 28-

si scripluiu nihil contineat, quo alter laedi possit, neque
natura sua probationem afiFerat eorum, quae in eo le-
guntur.

Haec etiam valent de eo qui usurpât falsam vel alienam
sive qualitatem sive dignitatem ,
(fausses qualités) ut ita
jus aliquod sibi arroget; quodsi scriptum in quo ista oc-
3urrunt eorum fidem faciat,
Falsi reus erit. — Stellionatus
vero, si nihil aliud scriptum efBcit quam ut alterum deci-
piat quod attinet ad qualitatem auctoris.

In utroque faux noms ei fausses qualités, animadver-
tendum est, solum animum dolosum non sufficere, nisi
falsa illa allegatio simul apta sit ad mentem alterius
commovendam, ejusque fiduciam excitandam.

Ad II. [Matioeuvres frauduleuses). Quae ut lege poenali
cüërceantur, quatuor debent concurrere.

a. Ut facta quae imputantur, talia sint, quae manoeu-
vres
dici possint.

h. üt machinationes istae sint dolosae.
e.
Ut natura sua aptae sint ad mentem alicujus com-
movendam, ejusque fiduciam excitandam.

d. Ut tendant ad persuasionem excitandam quorundam
inceptorum, vel potestatis aut fidei imaginariae, vel ad
spem aut metum inferendum prosperi vel infelicis eventus
aut qualiscunque non veri facti
{evenement chimérique.)

Ad a. Verbum manoeuvres dénotât certum factorum ne-
xura , vel machinationem callide praeparatam. — De speciali
vocis significatione ita A.
Morin, Dictionnaire du Droit
Criminel p. 302.

M Tout moyen de fraude ne rentre pas nécessairement dans
«les prévisions de l'art 405j il faut que le dol ait au moins
les caractères et la gravité sans lesquels, aux yeux de la
«loi civile elle même, il ne vicie pas le consentement;

-ocr page 29-

« qu'ainsi il ait été pratiqué intentionnellement, directement,
« très-artificieusement. »

Vid.etiam quae habetÂOMier.Traité du Droit Criminel § 529.
Non igitur voce
manoeuvres sunt intelligenda sermones
artifieiosi, vel allegaliones mendaces, vel promissa vel spes,
nisi factum externum accedat, quo confirmentur.

Specini. anni 1804, eadem requisivisse videtur. Habebat
enim cap.
III art. 19. k Bedrog of Bedriegerij bestaat in
a het
grovelijk misleiden en benadeelen van anderen,
« door bedriegelijke voorgevens. »

Non ita singularem fraudera (grovelijk) requirebat Cod.
Crim. Regn. Hollandiae. Art. 266 enim habebat.
uOp
« gelijke wijze zullen bestraft worden, die van het goed
« vertrouwen, de onkunde of eenvoudigheid van anderen
a misbruik makende, hetzij door hun in valschelijk voor-
« gewende ondernemingen deel toe te zeggen, of uit eenig
u niet bestaand geval voordeel of vermijding van nadeel
Ute beloven, of door
andere dergelijke bedriege-
«lijke handelingen of voorgevens
hen tot het
« geven van gelden of goederen overhalen. »

Sed non omne factum , etsi conjunctum cum sermonibus
artificiosis et promissis mendacibus ad hoe genus pertinetj
non seil, vis et via
facti, cum solumnbsp;spectet art. 405.

Et factum dolosum esse haud magis siifficit, sed ortum
esse debet e plurium actuum nexu vel machinatione ad
fallend um et fidem excitandam.

Ad b. Etiamsi igitur facta auctoris damnum alteri attulerint,
si ipse bona fide egerit, hujus delicti reus non erit. — Spec-
tat lex
dolum, neque consilia temeraria vel insana.

Recte tarnen Rauter 1.1. § 531. «II faut certainement
«être très reservé dans l'admission de cette exception
« de bonne foi. n

-ocr page 30-

Ad c. Elementum hoc potius ex mente legis sequitur,
quam ex verbis ; quod in Gallia indubitati juris est ex
diuturna jurisprudenlia Curiae Cassationis. Cff. Sententiae
13 Marl. 1800. — 23 April. 1807. — 24 April. 1807. —
28 Maji. 1808. —

In hujus regulae applicatione, nullum generale praecep-
tum valet, sed in quovis casu animadvertendum est, num
facta apta fuerint (ut verbis utar Ictorum
ciiauvead et
hélie) «d'égarer la prévoyance dont celui qui se plaint
«devait être doué, de tromper les connaissances et la
«sagacité que supposent son état, son éducation, sa posi-
«lion, en un mot, il faut examiner si celui-ci a été lé-
« méraire ou imprévoyant, s'il a commis une faute en
« s'abandonnant trop facilement et â de grossières illu-
« sions. » Memoratu quoque digna sunt quae monet
Rauter
1.1. § 529.

« Ce ne sont que les fiaudes dont il est impossible
«de se garantir par une attention et une expérience
«ordinaire, que le C. P. a eues ici en vue. La loi pé-
« nale en effet ne doit pas être le tuteur habituel des
« citoyens, puisque autrement les officiers du ministère
« public le deviendraient bientôt au grand risque de la
« liberté individuelle et civique. » Idem fere
a. morin ,
Diet. p. 303.

Ad d. Facile intelligitur, non opus esse horum omnium
concursu, ut delictum constituatur ; unum ex hisce
sufficit.

Delictum igitur illud non adest, etiamsi facta, quibus
auctor usus est, fuerint
manoeuvres, et quidem dolosae
et natura sua aptae ad mentem commovendam fidemque
excitandam, nisi tendant ad
suadendum vel inferendum ea
quae lex enumerat. seil.

-ocr page 31-

1 Incepta simulata, [fausses entreprises) quorum duae
sunt species:

a.nbsp;Quae revera non existunt.

b.nbsp;Quae existunt, sed alio modo quam proposita sint.

a.nbsp;Nullam praebet difficultatem ; eo enim quod non
existunt, et auctor tamen ea existere dixit, delictum pro-
batur.

b.nbsp;Huius probatio difficilior est; non dubitaverunt
chaüveaü et héue quin et haec, complectatur art. 405. Con-
tra vero cARHOT, Commentaire sur le Code Pénal ad art.
illum nquot;. 8. « Par fausses entreprises « dicit » il faut enten-
lt;( dre des entreprises
imaginaires, celles qui n'ont pas
« d'existence réelle.
» quam interpretationem impugnat
DAiLoz. v®. Escroquerie n». 6. Quae vero existunt, sed
alias conditiones et aliam spem habent, quam ea auctor
habere dixerat, revera falsa dicenda sunt quod attinet ad
illum qui contraxerit, et ita laesus sit.

2. Potestas aut fides imaginaria {un pouvoir ou un
credit imaginaire).

Ad hoc genus referenda sunt omnia facta, quibus quis
alicui suadet se habere vel dignitatem vel statum vel
facultatcs vel potestatem quae revera non habeat; potest,
uti in simulatis inceptis, allegatio haec partim tantum
falsa esse; quodsi accedat, eadem tenenda sunt. Universe
imaginaria dici debent illa promissa quibus auctor stare
non potest, dummodo tempore quo promittebat scierit,
fore ut iis non satisfaceret.

») Jurisprudence générale du royaume en matière civile, com-
merciale , criminelle et administrative, composée par ordre alpha-
bétique des matières etc., depuis l'origine de la Cour de Cassation
jusques ct y compris 1821. 182.5—-31, 12 vol. in 4».

-ocr page 32-

3. Spes aut metus prosperi vel infelicis eventus, aut
qualiscunque non veri facti
{espérance ou crainte d'un
succès, d'un accident, ou de tout autre événement chimé-
rique).

Quod attinet verbum illud chimérique.

Curia Cassationis judicavit dd. 4 Sept. 1824, et 11 Dec.
1824 hoc vocabulo utendum esse casu, quo exspectatio
aliqua, culpa auctoris, evanuit. Verbum igitur illud non
absolute accepit Curia; etenim ita factura significaretur,
quod omnino accidere non poterat, quo latiori sensu acci-
piendum esse contendit
carrot «11 faut que l'espérance
«ou la crainte d'un succès, d'un accident, ou de tout
«autre événement ait été vraiment
chimérique; c'est à
« dire que l'espoir ou la crainte fut denuée de toute espèce
« de
probabilité, car si l'espoir ou la crainte aurait pu se
«réaliser, l'on ne pourrait dire que l'evènement fut vrai-
« ment chimérique. »

Universe ita aestimandum est, ut, si dolus auctoris constet,
dici debeat
chimérique, vel quod numquam exstitit, vel
quod ab auctore pependit, utrum eveniret, necne; vel
quod denique existit sed alio rei statu et aliis conditio-
nibus, quam illud existere auctor affirmaverat ; quodsi
bona fides auctoris probanda est, magni momenti erit,
utrum factum prorsus imaginarium fuerit, an vero acci-
dere potuerit.

Certarum rerum traditio, illis machinatio-
nibus impetrata.

Haec tamquam delicti elementuva in art. 405 occur-
runt: non enim est consummatum delictum, nisi auctor
ad aliam finem ea quae certi negotii caussa accepit,
adhibuerit. Delictum Stellionatus inprimis tendit ad lu-
crum faciendum turpi ratione, neque hoc respectu distin-

-ocr page 33-

guitur conatum inter et delictum consummatum, quae
principia in Regni nostri jurisprudentia valent '). Quodsi
traditio illa non secuta fuerit, machinationes quibus usus
est auctor, habendae sunt ineffieicaces fuisse; cum vero ex
effectu tantum sequatur, eas in poenam incidere, non
erunt imputabiles, si sine effectu manserint.

Porro remise ilia, tum demum elementum delicti con-
stituet, si secuta erit ex usu illorum factorum, quae lex
enumerat. Patet hoc ex verbis. «
Quiconque soit en faisant
a usage.... soit en employant.... se sera fait remettre.»
Va-
riae autem hac de re (remise) sunt opiniones. Ita in Cod.
Crira. Regni Holl. art. 266 puniebat,
die tot het geven
van gelden of goederen overhalen.

Cff. A. Mobin Diet. p. 301. Lesellyer, Traité de Dr. Crim.
n«. 34.
i)e Molènes, Traité des fonctions de Procureur du

Roi, t. 1. p. 95.

Contrariam legis interpretationem defendit de boissied,
qui advocati generalis coram Curia Cassationis munere
fungitur, in caussa
waiker, petronnet et soc., 20 Junii 1845.

Porro lex de certarum rerum traditione loquens, enu-
merat
des fonds, meubles, obligations, dispositions, billets,
promesses, quittances, décharges.
Ad haec vero animad-
vertendum est, legem non recensere
immobilia; possunt
tamen et haec objectum esse delicti, si facta auctoris
tendant vel ad valorem rei immobilis sibi comparandum
vel titulum dominii.

Oblig. disp. bill. prom, quitt, ou décharges. His omnibus
instrumenta significantur, quae juris vinculum constituant
et quorum ope damnum rei alienae afferri potest. Ut igitur

gt;) Vid. Arr. v. h. Prov. Gcregtsh. v. Z. H. 14 April 1844. .\rr. v. d.
II. R. 10 Fcbr. 1845. Arr. v. h. Prov. Geregtsh. v. N. B. 1 Mei 1844.

-ocr page 34-

ÔO

delictum constituatur, necesse est, instrumentum quod sibi
tradi curaverit auctor, ad hoc genus pertinuisse.

In his lex non punit laesionem ei illatam qui contra-
xit, Tel animum dolosum qui illuc tetendit, sed facta
externa, quorum ope instrumentum confectum est, quaeque
ejus abusui locum praebuerunt, seil,
manoeuvres quae
contrahentis fidem moverunt, ejusque voluntatem impe-
diverunt. Si quis igitur ad contrahendum dolo seductus
erit, ex illis poterit discerni, num locus detur actioni pu-
blicae
sielUonatus, an vero civili rescissoriae / qua de re
valent quae observât
radier, Tr. n». 529 in fiue.

« La matière de ce délit c'est la fortune de la personne ;
« ce n'est donc pas sa bonne foi ou sa liberté morale ni
«la vérité, comme dans certains crimes de faux. Si donc
« tout l'acte de délinquer avait été consommé, mais que
«l'objet obtenu par l'escroc fut de nulle valeur, c'est à
«dire, s'il ne diminuait en rien la fortune d'autrui, il
«n'y aurait pas de délit d'escroquerie, faute de matière
(( de délit. Il s'ensuit que si les billets obtenus par le moyen
« de l'escroquerie étaient absolument nuls par la forme,
«il n'y aurait ni délit ni
tentative de délit, il y aurait
« délit
manqué. »

Ad delictum consummandum denique requiritur : Ut
factis illis auctor spoliaverit, vel conatus sit spo-
liare aliquera toto ejus patrimonio, vel pro parte;
mackinationes enim actum tantum praeparatorium consti-
tuunt;
certarum rerum traditio vero actum, quo delictum
inchoatur
{acte d'exécution) ; quum spoliatione tandem,
contrectatione, usu in rera propriam
{le fait d'avoir
escroqué, le détournement
ou la dissipation des valeurs)
consummetur. Traditionem delictum non conslituere, iude
patet quod auctor, qui bona fide alterius abusus sit, ut

-ocr page 35-

pecunia sibi traderetur, tamen pecunia tradita bene uti,
vel eam reslituere possit.

Caeterum delicti conatus non minus punitur, quam ejus
perpetratio. (Art. 405 C. P.
tenté d'escroquer.) De qua cona-
tus et perfecli delicti adsimilatione ita
hads, Observations
sur le Projet de révision du Code Pénal présenté aux
chambres belges; suivies d'un nouveau projet. Gand.
1835—36. 111. 105, «'A notre avis,» dicit, «la loi ne doit
(( punir que l'escroquerie qui a manqué son effet par des
«circonstances indépendantes de la volonté de l'auteur;
« quant à la simple tentative, elle doit rester impunie,
« parce que la difficulté d'en faire ressortir le caractère
«criminel, est trop grande.»

Etiam ROSSI, Traité du Droit Pénal, L. 11. Chap, 31 in
fine, opinatur stellionatus conatum non puniendum esse.
Quibus ita respondent
cbabvead et hélie. «Ces critiques
« s'évanouissent devant cette règle, que la tentative n'est
«punissable, qu'autant que les moyens employés ont
«amené la remise ou la délivrance des valeurs.»

Sed et hos nuperrime refutavit de le Bidart de Thu-
maïde
»). (fL'art. 405,» inquit, «renferme une contradic-
tion apparente, qui n'était pas dans l'intention du législa-
teur , et qu'il importe de faire cesser. Cet article porte :

« Quiconque____ se sera fait remettre ou délivrer des

fonds, etc., et aura escroqué ou tenté d'escroquer, etc.

Plusieurs cours et tribunaux ont décidé que, pour que
cet article fut applicable, il fallait toujours que les fonds,

») Des Vices de la Législation Pénale Belge, et des améliora-
tions qu'elle réclame;
Mémoire couronné par la société des Seiencesj
des arts et des Lettres du Hainaut. — Möns 1843. p. 125.

-ocr page 36-

52

eussent été remis ou délivrés. Cependant cet article punit
la
tentative, et après la remise des fonds, il n'y a plus
tentative, mais escroquerie consommée. La tentative ne
serait donc jamais possible, on il faudrait ajouter ces
mots : « ou aura
tenté de se faire remettre. »

-ocr page 37-

s 3.

OBSERVATIONES DE FALSI, STELLIO-
NATUS, FRAUDIS AC FORTI DIFFE-
TIIS.

Eatenus facile Falsuin et Stellionatus distingui possunt,
ualenus ad notionem Falsi sufficiat
ums dolosus falsi
instrumenti, ad notionem vero Stellionatus necessaria sit
laesio alteri illata, vel saltem ejus conatus; (art. 405
tenté d'escroquer) verum, si ex Falso quoque laesio alteri
illata sit, res difficilior videtur ex iis, quae utrique
illorum propria sunt, dignoscere, nam Falsam an vero
Stellionatus, factum tale dici debeat ').

A» 1841 Lugduni Batavorum factum obtinuit, qaod et
Falsum, et Stellionatus existimatnm est. Reus enim, varies

Nuper hac de re egit Doct. von jagemann, in Archiv des
Criminalrechts. 1846. Pars H. p. 206.
Ueher Fälschung und
Betrug,
mit Beispielen.

-ocr page 38-

homines adierat, cum epistola subsignala nomine alterius^
quam tamen se scripsisse confessus est, qua efficiebat ut a
nonnullis pecuniam acciperet. — Tribunal Leidense illum
existimavit Stellionatus reum , (schuldig aan opligting en be-
driegerij) arguens « dat de beklaagde alzoo door middel van
« een brief voorzien van een valschen naam en door valsche
«en bedriegelijke voorgevens, wegens zijn voornemen om
« zich te doen ordenen, hetwelk hij wist niet te kunnen be-
« reiken,» (fuerat enim jam saepius variorum maleficiorum
damnatus) «zich zeiven heeft doen Ier hand stellen, en
«alzoo zich meester gemaakt van eens anders goed.»

Ab hac sententia provocatum est ad Curiam Provincia-
lem Hollandiae, quae judicavit adesse
falsum imputabile,
quoniam praeter stellionatum adesset imitatio alterius scrip-
turae. Atqui non existebat in rerum natura homo, cujus
nomen ferebat epislola, cui igitur nullum damnum af-
ferri poterat.

Itaque Senatus Supremus judicavit, «dat zoodanig ge-
« schrift noch versiering van overeenkomsten noch be-
« schikkingen, noch verbindtenissen, noch bevrijdingen
«inhoudt, (art. 147. C. P. fabrication de conventions,
dispositions, obligations ou décharges) «welke van aard
«zijn, om aan derde personen nadeel toe te brengen, en
« diensvolgens niet daarstelt de misdaad van valschheid in
«geschriften, waartegen criminele straffen bedreigd zijn
«bij art. 147—150 C. P. » — Infirma vit Senatus sententiam
Curiae Provinc. Hollandiae, et probavit judicium Tribu-
nalis Leidensis. (Videatur hac de re Weekblad van hel
Regt N». 245, 293. caussa
a. v. d. kbyl).

Conveniunt Falsum et Stellionatus in dolosa veritatis
mutatione; possunt igitur el posterioris delicti species
referri ad genus
falsi (Falschheit).

-ocr page 39-

Ot)

Ita HEFFiER ') falsura dicit omnem « Wahrheitsentstel-
(( lung lur rechtswidrigen Taûschung anderer ; » quod iterum
distinguit in (strictiori sensu)
Täuschung scil. et Hinter-
listiges Benehmen
(stellionatum). — Eandem definitionem de-
dit
PÛTTMANK J 524. «Falsum est quaelibet veritatis immu-
tatio vel suppressie, dolo malo in alterius fraudem s. dam-
num facta. Wov. 73. pr. »

In Anmerkungen der Gesetzgebungscommission zum
Entwurf eines Strafgesetzbuches für das Grossherzogthum
Baden tit. XXXI.
Fälschung et Betrug referenda dicuntur
s^b genere Betrug. — ütroque enim intelligitur juris laesio,
quae dolose praeparata fallacia perficitur.

Hoc respectu henke Fraudem (Betrug) définit dolum
alicujus jus in veritatem laedentem, ad fallendum tenden-
tem, poenaque publica afficiendum,
quam generalem notio-
nem illustrât, speciatim dicens 1» de laesione veritatis,
2° de laesione juris perfect! in veritatem (Zwangsrecht auf
Wahrheit) 3« de conditionibus imputabilitatis civilis 4quot; de
iis quae notionem fraudis, proprie sie
dictae, excladantj
5» quando perfectum sit delictum 6° de speciali animo
(Art der quot;Willensbe.stimmung). — Caeterum secundum
hemke
generalis illa jurislaesi opotest esse positiva (mutatio), vel
negativa, suppressione nimirum veritatis; mutatio illa iterum
est vel
objectiva (quae in ipso corpore fit; Falsum stric-

gt;) Lehrbuch des gemeinen deutschen Crimiaalrechts 21» Aufl.
Halle 1840. Nuper prodiit (1846) tertia editio; § 381 sqq.)

quot;) j. i. E. PDTTMANNI Antcccssoris Lipsiensis Elementa Juris
Criminalis commodo auditoribus methodo adornata. — Edidit
D. CDRISIIANDS GOTTLOB BIENERDS Professor Pandeclarum in studio
Lipsiensi. — Lipsiac 1802.

') Handbuch des Criminalrechts uud der CriminaliJolitik, —
Berlin und Stettin 1830 TIi. IM § 151.

-ocr page 40-

liori sensu), vel praebet causam errori (dolus slricliori
sensn, Täuschung); denique objectiva illa mutatio,
Falsum
seil, dividilur in Verfälschung (in corpore formando) et
Fälschung strictissimo sensu (in corpore formato).

In Entwurf eines neuen Strafgesetzbuches für das Kö-
nigreich Bayern 1822. art.
Fraus ita determinabatur,
ut delictum istud coramittere censeretur « Wer wissentlich
«falsche Thatsachen für wahre ausgiebt, wahre Thatsachen
« unerlaubter Weise vorenthält oder Unterdrückt, (dolus
« negativus) oder solche Handlungen eines anderen wissent-
«lieh benutzt und dadurch entweder einen anderen rech^s-
« widrig beschädigt, oder sich einen unerlaubten Vortheil
« verschafit hat ').» Ad quem locum quaerit
oersted , num
ab delicto illo recte separatum sit, id quod
Unterschlagung
dicitur, quod et in recentioribus Codicibus separatum
tractatur.

Secundum Codicem regni Bavariae Feuerbachianum
Th. 1. art. 229, constituitur delictum hoc cura
Jemand
sich eine Sache die er für einen andern in Besitz oder
Gewahrsam hat, rechtswidrig zueignet
—; adjiciebat spe-
cimen Goenneri in
der Absicht sie dem Eigenthümer
zu entziehen;
quam vero adjectionem reprehendit oersted
1. 1. p. 342. quia ila casus exceptus foret, quo delin-
quens sibi proposuisset, rem domino restituere. Expressil
hoc Codex Badensis ^ 400. «Wer fremde bewegliche Sachen,
die ihm zur
Bewahrung oder Verwaltung oder in Folge
eines andern, die Verbindlichkeit zu deren Zurückgabe
oder Ablieferung begründenden,
Rechtsgeschäfts anver-

') Cf. cel. Oersted ausführliche Prüfung des neuen Entwurfs
zu einem Strafgesetzbuch für das Königreich Bayern. — Kopen-
hagen 1823.

-ocr page 41-

traut oder ubergeben worden sind, in der Absicht îieh
zueignet, sie dem zur Ruckforderung Berechtigtem ohne
Ersatz zu
entziehen, ist der Unterschlagung schuldig. —
Eodem modo
himagel « Zum Thatbestande der Unter-
« schlagung gehört wie nach gemeinen Rechte, so auch
«nach unserem Gesetzbuche die
Absicht, die im Besitze
«habende fremde Sache widerrechtlich sich zuzueignen,
« und die ihr entsprechende äussere Handlung. » Cf. II. p. 464
«Dem gemeinen Strafrecht unbekannten Begriff der Zeit-
« liehe Unterschlagung (wenn der Thäter im Augenblicke
«der Unterschlagung die Absicht hatte, künftig Ersatz
« zu leisten, und wenn die Möglichkeit diese Absicht zu
« erfüllen vorhanden war) hat das Gesetzbuch aufgegeben.»

Neque jure Gallico'^criminali talis distinclio incognita
est. In furtis ah officialibus pecuniae publicae factis, gra-
vius vel levius damnum respicit Legislator. Ita in Exposé
des motifs ad Art. 169, 171 C. Pen. (p. 52) «Cependant
« Ton a cru devoir admettre une modification pour le cas
« où la somme soustraite serait si modique, qu'il devien-
« drait vraisemblable que le percepteur avait le dessein
« de s'en servir pendant quelque temps, plutôt que celui
«d'en frustrer le trésor public.»

Cum delicto hoc satis convenit, quod Galli dicunt aiws
de confiance, quodque special art. 40S. C. P.

Apud Romanos, quamquam speciatim hac de re nihil
occurrat, eadem tamen valuisse, saltem in deposito, dé-
notât 5 6. I de obi. quae ex delict.

In Specimine a. 1804. (v. v. a. a. eloüi et dohker cbrtibs)
in titulo «van Misdadige bankbreuk,» art. 17 habet «Het

■) Commcntar über das .Strafgesetzbuch fur das Königreich
Württemberg — Stuttgart 1842.

-ocr page 42-

n verkoopen of beleeiien van eens anders goederen, zonder
(( voorafgegane last of vergunning, is almede een daad van
« kwade trouw ; » abus de confiance igitur. Plenius in Cod.
Criin. Regn. Hollandiae art. 268 dicebatur: « Nog zullen met
« dezelfde straffen gestraft worden, die eenige efiecten ,
«goederen of gelden, hun door anderen ter bewaring
« gegeven, of lot een bepaald einde, en oogmerk ter
«hand gesteld, trouwelooslijk verkoopen, verkwisten, of
« lot hun eigen of eens anderen voordeel vervreemden ;
«gelijk ook die, op last en ten behoeve van anderen
«eenige penningen ingevoerd hebbende, dezelve trouwe-
« looslijk tot hun eigen of eens anderen gebruik aanwen-
«den of verkwisten, of die niet zulke effecten , goederen ,
« gelden of penningen doorgaan,
alles met inzigt om de
tl eigenaars of eiken regthebbenden te leur te stellen, of
Kalthans met bewustheid van dezelve niet weder te kun-
« nen voldoen. »

Delictum hoe cum furto commune habet, quod non
nisi res aliénas mobiles spectare potest, et ad rem sibi
injuste coraparandam lendit;
differt vero a furto, quod
in eo non adest
contrectatio, cum ad notionem pertineat,
nt res sit in delentione delinquentis. — Ad notionem porro
nihil allinet, quomodo res aliéna ad delinquentem per-
venerit; sicul et furtum invenlionis
{Funddiebsthal at Ger-
mani dicunt) comprehendit — Contra, in patria nostra
aquot;. 1839 Curia Provincialis Hollandiae art. 386, nquot;. 4.
applicandum existimavil, in caussa ejus qui rem in
caupona fortuite repcrtam, vendiderat. (een vertrapt ca-
chet , dat op den grond lag) Vid. Weekbl. v. h. Regt n».
2,3. — Quo in casu adesse potius videbatur, id , quod
Germaui
Unterschlagung vocant. —

Quod allinet hnjus delicti cum fraude, convenientiam ,

-ocr page 43-

quae aliis esse videtur, animadvertit Henke p. 62. « Sowohl
« in dem Diebstahl aber, als in der Unterschlagung, inquit,
« wird der wesentliche
Charakter des Betruges vermist. Zwar
« ist es möglich, dass der Finder oder der Unterschlagene,
« um sie unkenntlich zu machen , die bisherige Gestalt der
« Sache verändert, allein immer ist dies etwas nur Zufälliges,
«und diese unbefugte Einwirkung auf die fremde Sache
(( kommt neben der grösseren Rechtsverletzimg, die in der
«Aneignung derselben enthalten ist, höchstens in sofern
«in Betrachttung,
als sie zum Beweise dieser letzteren
« dienen kann. »

Quod ad generalem Fraudis, vel, uti dicitur, doli cri-
minalis, notionem, haecce consideranda videntur. — Si
FraHS latiori illo sensu, i. e. tamquam juris laesio uni-
verse, adversus illa jura directa est quorum laesione delic-
tum sui generis constitueretur, medium habenda erit, quo
delictum tale consumitur, neque igitur de ipsa Fraude,
qua lali, sermo erit; verum, si ope illius fraudis, laesio
admittatur innominata, in omnibus fere legislationibus
hodiernis poena aificitur, tam ob periculum quod vitae
negotiis affert, quam ob pravitatem animi, quae in talis
medii usu cernitur.

Delictum igitur existimatur, non propterea, quod ad-
versus quaedam jura dirigatur, sed propterea quod usu
quorundum mediorum adjura laedenda constituatur. JVon
tamen ita
dehke, qui dolum criminalem dicit, si adversus
jus in veritatem tendit.

Hujus delicti notio magis est negativa quam positiva;
sicut
vis (Gewaltthätigkeit) supplet delicta adversus per-
sonas, fraude suppleutur ceterae jurium laesiones quae
poena afFiciendae habentur. De hac fraude, tamquam de-
licto singulari legibus criminalibus recipienda, hacc monel

-ocr page 44-

Codex Poenalis Badensis. «Der Betrug, wodurch nur
Pflichten der Moral verletzt werden, kann also nie in das
Gebiet des Strafrechts gezogen werden,
denn diesse Pflich-
ten gelten im Staate nicht als Zwangspflichten. — Um
den Betrug zum strafbaren zu machen gehören hierzu.

1.nbsp;Der böse Vor sa tz.

2.nbsp;Ein Gefährlicher Jntrieh.

3.nbsp;Die täuschende Handlung wodurch der Betrug verübt
wird, muss eine solche sein, die eine
Nöthigung am
Erkenntnissvermögen
desjenigen bewirkt, der verletzt
werden soll.»

Codicis Wurtembergici poenalis interpres nnrNAGEt, II
p. 592 poena publica fraudem affici non posse existimat,
(( wenn eine solche Handlung weder eine Beeinträchtigung
«des Vermögens, noch eine Beeinträchtigung der Ehre
« enthält. » Secundum
henke vero ad notionem delicti nihil
attinet, utrum adversus res, vel adversus personas, vel
ratione matrimonii et familiae, vel ratione, status civilis
et famae, fraus admissa sit. Conniventia dolosa inprimis
laedit Bdem publicam '); plerumque continet falsum
instrumentorum, attamen et fallacia sine tali falso fidem
publicara laedere possit; e. g. in monopolio, ubi rerum
ac temporum notitia quae non omnibus praesto sit, ad
fallendum abutitur quis, vel aliqua conventionis for-
mula, quae jure civili obstringere solet, fallit alterius rus-
ticitatem. — Solummodo igitur, si ita fidem publicam
laederet, fraus dèlictum aeslimanda est; si vero aliud quid
efficeret, relinquenda actioni civili de damno. — Quodsi
lex poenalis semper intercederet, non tantum hominum^

gt;) Ita von jigemann I. I.

-ocr page 45-

cominercia laederet, verum negligentiae ansam praeberet,
nt semper in judicio criminali ea rescindere, immo delere
possit, quae sibi imputanda habet. — Cum ergo nulla
fraus adhibita est ad ineundam conventionem , (dolus dans
eaussam contraclui), fallacia quae aut in accidentalibus,
non vero circa contractus essentiam, aut in perficienda
conventione locum habuit, nullam de dolo criminali ac-
tionem parit. — Huic principio convenit art. 1364, Cod.
Civ. nostri:
Bedrog levert eenen grond op tot vernietiging
der overeenkomst, wanneer de kunstgrepen, door eene
der partijen gebezigd, van dien aard zijn dat het klaar-
blijkelijk is , dat de andere partij zonder die kunstgrepen
de verbindtenis niet zoude hebben
aangegaan.

Nec aliter Codex Criminalis Saxoniae a. 1838, art. 246.
«Der Betrug
ausser F ertragen ist allezeit, bei Verträgen
aber alsdann strafbar: wenn bei einem zweiseitigen, auf
gegentheiligen Vortheil gerichteten Vertrage die Taüschung
oder Benutzung des Irrthums des andern auf
wesentliche
Gegenstände des Vertrags
sich bezieht, und in Folge des-
selben rechtswidriger Vortheil gezogen, oder Schaden ge-
stiftet worden ist; wenn bei einseitigen Verträgen der
Eine den Andern
zu Eingehung des Vertrags verleitet,
und dadurch in Sehaden gebracht hat.»

jlfendacttm quod attinet, tum demum jus laeditalterius,
cum tendit vel ad
rem alien am subripiendam, vel ad fidem
publieam laedendam; quodsi non ila obtinet, moraliter
quidem, non tamen lege imputabile est. —
Suppressio
et reticeniia strictius inlelligendae sunt tum demum in
notionem doli criminalis incidere, ubi juris vinculum adest
impediendi ea , quae praevidet quis, juri contraria aceidere
posse. Secundum hoc igitur juris laesio reticeniia verilatis
adrailiitur, ubi necessitas patefaciendi verilatem, ex spe-

-ocr page 46-

SSB^BB

ciali relatione inter eum qui laedit et eum qui laeditur
originera ducens, spreta fuerit. Deficiente vero tali juiis
vinculo, veritatis suppressio vel reticentia delictum haberi
nequit. «Nur besondere Dienste der Vertragsverhältnisse sind
«es daher, wodurch die Verbindlichkeit, die Wahrheit
«nicht zurückzuhalten, zur Zwangsverbindlichkeit erhoben
«werden kann ').» Circa hoc juris vinculum constituendum
videantur animadversiones in
Précis des Discussions et
des Délibérations du Conseil d'Etat sur le Code Criminel
de la Hollande,
ad art. 69. Caeterum specialis lex vin-
culum illud parere debet, qualis est quae adstringit testes
in judicio, ut non solum nihil praeter veritatem , sed etiam
totam veritatem dicant.

Quod atlinet relicentiam in negoliis ac vitae consuetu-
dine, de eo, quando dolum criminalem constituât, me-
rito animadvertit
klies tune demum juri contrariam
esse, cura ipsum objectum special de quo agitur; vilia
igitur latenlia indicari debent, non vero quae unicuique
patere exislimari possunt; reticentia enim illorum, quae
non ad vitiosura objecti habitum pertinent, constituit tantum
licitas et usilatas in contrahendo mercalorum artes. —

Distinguenda est a reticentia veritatis, ejus suppressio,
quae continet laesionem signorum, quibus dignoscitur
Veritas. — Hio igitur adest non negativa quaedam, sed
omnino positiva verilalis laesio, de qua, num juri contraria
sit, dubitari non potest.

Variae inveniuntur scriptorum de re criminali opini-

Henke , Bandb. Ill, p. S.
») Beiträge zur richtigem Bestimmung und naturgemässern Ent-
wickelung der Theorie über das Verbrechen des Betrugs und der
Fälschung in seinen verschiedenen Arten, (in Neuen Archiv des
Criminalrechts. Bd. 1 St. 1 S. 124 sqq. St. 2 S. 218 sqq).

-ocr page 47-

ones circa theoriam, qua régula conslitueretur ad dis-
tinguendas fraudes poena publica afficiendas, et^eas^quae
damna, judicio civili resarcienda, afferant, dolum seil,
criminalem et civilem.

Ita KiEiNSCHROD ') delictum constitui existimat, ubi ex
dolo periculum orlura est omiiium vel plurium patrimonio;
actioni vero civili tantum locum praeberi, ubi homo
privatus unus inde laesus est.

Parum haec probatur sententia. Animadvertit klien falle-
re hanc regulam in ceteris delictis; cum enim, si homo
privatus tantum laesus fuerit, nullum delictum constitue-
retur, etiam homicidium, incendium, furtum non magis
punienda forent.

Ipse KiiEN nullam ditferentiam vidit, dolum inter civilem
et criminalem ; ubi actio civilis locum habet, etiam ac-
cusationem criminalem locum habere posse, contendit.

Cccracs statuit, duobus modis dolum admitti; vel argu-
mentis simplicibus, ita ut quae allegata sunt credi possint vel
non ; vel falsis argumentis, ex quibus cum vera habebantur,
ea quae allegata sunt, necesse erat ut provenirent ; in pri-
ori casu sibi ipse qui laesus est, id imputandum habet,
neque igitur adest dolus criminalis; e.g. si mercator tiicif
annul um esse aureum ; si creditor
negat Solutionen!, vel debi-
tor se debere; in posteriori vero, ubi ex errore vis infertur
ipsi voluntati, poena infligenda erit, e. g. si quis vendit
aes pro auro cum signis auri autenticis, vel si debitor
falsam affert liberationem.

Precschen tunc dolum criminalem dicit, cum civilis
actio non sufficit ad tuendam tranquillitatem publicam

') Vid. Clar. geir, in Archiv des Criminalrechts. neue Folge
1840. p. 97 sqq. 195 sqq.

-ocr page 48-

u

(Rechtsordnung), et [[igitur poena ad illum [finem accederc
debet. — Hic vero delerminandum manet, quando civilis actio
non sufficiat, atque poena accedere debeat, neque magna
commoda haecce theoria praebet.

Hisce multo melius sentit geib probans mtiehmaieri opi-
nionem , criminalem seil, adesse dolum, ubi eo animus
ejus qui laeditur, afficitur, cumque media quibus delin-
quens utitur, certis rebus et factis nituntur, quibus in
casu probabilia fiunt, ita ut hominem prudentem fallere
possint, vel fallere posse soleant. Viget et haec theoria
in jurisprudentia Anglica et Gallica, et apud seriptores
Italos. Quam hisce placitis arctius enuntiandam judica-
vit
geic,

1.nbsp;Der Betrug ist unbedingt gleichviel plump oder
fein, in allen denjenigen Fällen strafbar, wo der Betrogene,
nach Massgabe der jedesmal herrschende Volksansichten
eine Täuschung gar nicht erwarten konnte.

2.nbsp;In allen Fällen , wo der Betrogene selbst auf eine
Tauschung sich gefasst machen musste, werden gewöhn-
lich nur civilrechtliche Ansprüche begründet, eine Strafe
aber findet bloss dann sUitt, wenn der Betrug von der
Art war, dass nach der ganzen Individualität des Beschä-
digten anzunehmen ist, der-selbe sei mit Rucksicht auf
die bei anderen Gelegenheiten von ihm bewesene Klug-
heit, nicht im Stande gewesen die Täuschung zu durch-
schauen, und sich dagegen zu schützen.

Quae placita, variis deinde exemplis, illustrât Vir. Gl.

Animadvertit denique, haec omnia obtinere tantum, ubi
lie dolo
positivo agitur, ex facto auctoris. — Verum el
tixistil dolus
negativus, rarior tamen, seil, si quis lucrum
sibi parit ex errore jam [existente, sine facto sponlaneo.
(selbständige Thätigkeit).

-ocr page 49-

Jam veleres jureconsulli dixerunt: « Falsitas commiltitur
lt;( etiam tacendo et omittendo id, quod taceri ct omitti
«non debebal.i)
Farinacius Quaest. 150 n». 74. L. 1 J 9 D.
de lege Corn, de falsis. Quae doctrina etiam recepta est
recentioribus Codicibus ').

In dolo negativo difficilius visum est nonnullis, distin-
guere civilem et criminalem.
Geib vero, satis facile id fieri
posse existimat, secundum régulas seil, quae imputabilita-
tem doli positivi determinant. — Perinde enim hie obser-
vandum dicit, num ille qui eo laesus est, a dolo sibi
eavere potuerit, necne. Ipsi tamen
geib videtur, universe
dolum ilium negativum illis niodis obtinere, ut quisque
ab eo securus esse possit, unde secundam regulam supra
propositain, adhibendam esse dicit.

Ut vero dolus negativus puniri possit, neeesse est ut
species aliqua facti accedat, quae alterius errorem non
quidem pariat, attamen confirmet et sic laesionem ei
in fera t.

Fraus porro et a falso et a furto differtj non enim, uti
in
falso, subintelligitur abusus formae a republica san-
citae, neque, uti in furto, adest contrectatio et violata domus
sanctitas (Hausfriedensbruch).

Bestham in Specimine legis de furto, tria tamen ista
delicta sub eodem titulo refert.

I. Vol ou larcin.

II. Escroquerie (soit acquisition frauduleusequot;).

Quod adesse dicit «lorsqu'au moyen d'une fausseté à
lui connue, un individu obtient une chose qu'il estime

In Codice Austriaco § 17G. Bavar. art. 25quot;, Graeco art. 396,
Sa*on. art. 245. AVurtemberg. art. 351. Badensi § 409. Motiv, z,
Norw. Gesetzb. §. 308. 311. 312. Exceptionem facit Preuss. Landß.
Th. II tit. 20 § 1256.

-ocr page 50-

/»G

avoir quelque valeur, avec l'intention d'en faire son pro-
fit, et sachant qu'il n'y a aucun droit.

La fausseté peut avoir lieu par des actes aussi bien

que par des paroles.

Le sens du mot chose n'est pas borné à designer des
choses matérielles, mais s'étend à des avantages de toute
espèce, (igitur et dolum in contractibus ineundis spectat.)

Se trouve compris dans le titre d'escroquerie, \ssteUio-
nat
»), ainsi que toute tromperie sur le titre des matières
précieuses et sur la nature des marchandises vendues.

III.nbsp;Extorsion.

IV.nbsp;Vol par faux.

Le délit est le même, soit lorsqu'un individu fait sciem-
ment usage d'une pièce fausse, soit lorsqu'on lisant un
acte à celui qui doit le consentir, le délinquant fait
sciemment une altération essentielle, à dessein de lui faire
prendre un engagement différent de celui qu'il a entendu
contracter
{falsum intellectuale igitur).

In opere, cui titulus « Anmerkungen der Gesetzgebungs-
«coraraissi(m zum Entwurf eines Strafgesetzbuches für
«Baden» Fälschung et Betrug dififerre dicuntur in modo
quo fallacia consumitur p. 118. «Erstere setzt nämlich
« die Benutzung einer
falschen. Urkunde im weitesten Sinne
«voraus, d. h. einer Urkunde, in der durch die zur
«äusseren Form derselben erforderlichen Merkmale, die
«Anerkennung oder Beurkundung einer Thatsache einer
«Person beigelegt wird, welche diese Thalsache nicht
«anerkannt oder nicht beurkundet hat; letzterer umfasst
«alle anderen Tauschungsmittel.»

-«afiss

Distal Fraus et a perfidia (Treulosigkeit) latiori sensu,

') Wetb. V. Borg. Kegtsvord. art. 711-

-ocr page 51-

ubi quis utitur allegationibus vel reticentia, non vero
quodam obtentu legis. Praecipue enim tendit fraus ad res
usurpandas, ipso
consentiente domino. Talis facti persecutio
et damni restitutio igitur pendere debet a partis laesae
delatione. Uti apud nos Wetb. v. Strafv. art. 22, alin. — 2.
querelam laesi requirit « in zaken van overspel, van hoon,
«laster, of schennis van vrijwillige bewaargeving,» ita et
Codes Saxoniae in fine art. 246. «Es ist jedoch bei
«Vertragsverhältnissen eine Untersuchung wegen Betrugs
«nur auf Antrag des Beschädigten anzustellen.»

-ocr page 52-

eat fas ^^(B1l Jibuirfnbsp;quot;inaJdo oifiboup

ae«.ia eiMtti anbsp;aiof»i9M i«l«B« oilDlhaw cuoirJ» Ja

.S ^ .aH« , SS

Viioflrt nuf.wl^pnafo fl«

k!KK litwfaet teireia,» 'im-' ^

.-i^ilMfnbsp;II»«

stent

terawoBftt W»nbsp;* éxwiw-.éiiar««»

^noAfa ««BfiçaîiMrtlf^iÂwmt:^nbsp;aÄtiiAii-

CMntnKtwnbsp;inti«eel*aU ifrS*wgt;.

'S tgt;fB«, «tai'^teiw r. Aji^-iiiifttmfèa^w.Gijeitgefcqiîli-
^^moMWioB HI» Sstiirarf

F. ■

.^ «ke«-«»»Milter,-p.nbsp;rfJbw»««--^

«iwsaej«« - fort*nbsp;'-èilmiM Sdwi^ltofc^^ i» dw-

«Aiates -««f-.MtiîW^iiÉllewàiieg «••«- -ïhelweh*. ««rr
■ knbsp;
v'iinhÉwriiii»;

ni £»

. mwnrtitw
«««e «MiteiniB î«wsofc«i»g«Bihtel«

■m

-ocr page 53-

THESES.

In status conlroversiis seutentia judicis vim generaliorem
habet.

II.

Qui iguorans alterius negotium gessit, tenetur aetione uegoti-
gestorum utili, sed ipse nullam actionem habet.

orum

111.

Non adsentior Cel. Bijhkershoekio, actionem praescriptis verbis
dandam esse illi, qui X mutuo dedit, ut XI recipiat.

IV.

Querela iuofficiosae donationis ultra legitimae modum conceditur.

-ocr page 54-

V.

Per poenam convcntionalem niiiiquam cfficilur novatio, iiec
obstat L 44 § 6 D. de O. et A.

VI.

Parum probanda videtur sententia, Romanos universe in delictis
distinxisse, num
juris yentium an iuris chilis essent, et in poste-
rioribus juris ignorantiam facilius praebuisse excusationem.

VII.

Cum in tit C. C. Neerlandici, de possessione. legislator eodem
verbo
hczit, diversa significatione usus sit, distinctie illa in hezit
ct bezitregt, omnino juvat ad bene tenendum variorum prae-
ccptorum sensum.

Pi

VIII.

,Ius crcditoris hypotliecarii minuitur per sportulas et impensas
propter creditorum concursum factas.

IX.

Si contractui adjecta est clausula poenalis, poena illa etiam
currit per tempus quo vis major praestationem impediverit; modo
vis illa major orta est, cum jam in mora esset.

X.

Minus recte Vir Gravissimus tan d£r rbcgghen, in tractatu
over den gerecjtelijken eed. «Dat op de verklaringen van écneu
«getuige geen suppleloiren eed mag worden gedcfereerd, tenzij

-ocr page 55-

«die verklaring door eenig ander middel van bewijs, door ver-
ft moedens of extrajudieieele bekentenis worde ondersteund.»

XI.

De régula nullité sans griefs n'opère rien apud nos, dubitari
potest.

XII.

Art. 601. Cod. Merc, tam iutelligendus est de foenore nautico,
quam de
bodemeria, nec obstat aliu. indien.

XIII.

Verbum sehelmerij van den sehipiier latius patet et rem accu-
ratius indicat, quam
haratterie de patron.

XIV.

Mercator, propter débita civilia, in decoctorum numero haben-
dus non est.

XV.

Non adeo reprehcndendurn censeo, quod legislator criminum
daninafis infamiam inliaerere statuit.

XVl.

Improbanda sunt Cod. Poen. Napoleontici sanctiones de reis cri
minis vel delicti repetiti.

Laudandus hac In re inprimis Codex ßadensis.

-ocr page 56-

XIIV.

Delictoriim militarium daranatos, si delictum commune admit-
tant, delicti repctiti [joena plccti, improbamus.

XVIII.

Furtum domcsticum jure Gallico severius punitur.

XIX.

Bene Clar. HAOs. Observations etc. I. p. 121. «De tous les
«effets de la peine, l'amendement est peut être l'effet le moins
« certain et le moins général ; ce serait oublier les devoirs les
«plus essentiels du législateur, que de sacrifier le principe de la
«pénalité, l'action de la crainte, à l'espérance exagerée de la
« réforme des condamnés. »