DISPUTATIO JU Rxl D I C A

INA D G Z)' R A L I S. ^

D E

Ex auBoritate CMagnifici ReSîoris,

D. JOHANNIS van MUYDEN,

jur. Utr. Dod. , ejufdemque Facultatis in Inclyta Academia
Ultrajedina Profeffbris Ordinarii,
NEC NON
AmpUßlmi Semtm Academici confenfu , ^ Alma, m

Nobilifima Facultatis JXJRIDIC^ Décréta ,
PRO GRADU DOCTORATUS,

Summifque in UTROQUE JURE honoribus, amp; Privilegiis
ritè ac legitime confequendis.
Eruditorum Examini fuhjicit
JOANNES ab ISSELT, Am e rsf u rtens i s.
Ad diem z6. Martii, hor à locoqae folitii.

TRAJECT i AD RHENUM,

Ex Oflîcinâ Francisci Halma, Academic
Typographi , cb loc Lxxxvn.

Nobili,. ac Generofo ■

V I R 0

D. GERBRANDO

G U I L I E L M O
BUYCK ä SWIETE

J, U. Dodori Awinculo fuo
plurimum Colendo.

Hanc dijputationem Inauguralem, feque
ipfum in obßrvantia

Signum dedicat, ac confecrat

JOANNES ab I S S E L T,

Auth. amp; Resp;

DISPUTATIO JURIDIC
INAVGVRALIS,

D'^E

fidejussoribus.

^ \ ; - . T H É s I s I.

Bligationes principales in fecuritatenii cre-
ditorum cautionibus folent firmari, id-
que interventu rei, utpignoris, aut
perfonœ, veluti fidejuflbris, cujus ufus
frequens in omni contraftu, nec obli-
gatus dare fidejufforem liberatur per pi-
gnons dationemj Fidejüßo itaque com-
mode définir i potefl, quod ßt -ver bor Hm ob-

r r r- ■nbsp;Jkatio, qttà qms alienam obligaiionem in

Je JfiJcipit , manente dehitore principaU obUgato. Ut fidejuflbr
fit, qui ahenam obligationem in fe fufcipir. Dicitur vèrborum
obligatio, quia Jure civihnon obliganturfidejuffores, nifi me-
diante folemni ftipulatione I.M. Cod. h. t. hinc fidejuffio inter
abfentesperepiftoam, aut in fcriptisnon celebratur l.'^i.ff.mand.
exceptio eft in tutoribus pupillorum, fufficit enim non contra-

^nbsp;dicant,

dicant,amp; nomina in afta publica referri finant /.4. f. de Fi-
dejHfé-mminat.mt. pofteriora verba diftinguunt hdejunorem
ab aliis interce{roribus, primô ab expromiffore, quia eo mter-
veniente liberatur principalis, fada novatione /. uit. ad.SC maced.
fecundo à conftitutore, qui etiam promittit, quod ipfe debet,
non autem fidejuffor; tertio à mandatore, cum fidejuffio pr$-
fupponat, praecedentem aliquam obligationem non autem man-
datum.

■.V J l I.

Sicut ad valorem cujufcunque contradus , ex parte contra-
hentium requiritur tanquam fundamentum, amp; caufa fine qua
non, ut obligari poffint, illifque fana fit mens, quafi careant^
nulla ex fimili contradu orietur obligatio , quare cautionfem
hanc fidejufforiam non praeftat furiofus, pupillus; funt tamen
qui alios contradus validé ineunt, fidejubere autem alia ratione
impediuntur, v.g. mulieres, quibüs primö interdidum inter-
cedere pro maritis temporibus Augufti, amp; deinde Claudii /. 2.
f. ad SC Felleianum poftea plenius fubventum amp; improbata omnis

omninô'interceffiopermulieres, licet donatio illisfueritpernaiffa,
huic tamen beneÇcio renunciare poffunt m judicro l.ßnalt ^.pe-
mlt.ff.adSC. Fellejamm. AmoVentur etiam mihtes L ^uCod.
delocat. ^ Cond, item /. 8. §. r./. qni fatifd. cogant. l. 15. Cod.
de re militari, ne omifsô armorum ufu, ad civilia fe conférant,
poftremo ut quis fit idoneus ad fidejubendum, oportet locu-
plesfit, conventuque facilis l.z.f.qwfatifd.cog. paupertas au-
tem «ftimatur ex qualitate perfon» amp; quantitate debiti. Fi-
lium etiam pro patre intercedere pofle non dubltamus l. 8.
Cod.h.t.nbsp;' .nbsp;I

I I I.

Objedum fidejufTionis feu materia circa quam,- cum fidejuf-
foris obligatio fit accefforia alterius, necefle eft ftatui aliquam

—nbsp;obli-

IN AUG URALI s, j

obligationem, cui fidejuflbria accedat, alioquin amp; hœc non te-
nebit 1.6. infin.ff.h.t. item 1.16. in frin. eodem, qua ratione,
is, qui folutionis gratia adjeâus eft, fidejuflbrem accipere non
poteftnbsp;caeterum, dum aliqua fit obligatio, (non

in totum improbata jure civili, aut praetoriô, cujufcunque ea
generis fit,) tenet fidejuffio, omni enim obligation! fidejuffor
adjici poteft I. x.ó.^.ult.ff.h.t. civilis, an naturalis fit, nil re-
fert, naturalis licet ex fe infirma, eam tamem fidejuffor acceffio-
ne fua munit, fi autem naturalis obligatio juris civilis auxilio
deftituatur, fi-uftra ei fidejuffor adhibetur v.g. quod prodigus
promifit 1.6. ff-deverb.oblig. quid fi obligatio fit mere civilis?
exiftimo hoc genus obligationis, ut improbatum jure prœto-
rio, fine re, atque effeâu inutile l.iit. deReg.Jtms
mo jure ex nudâ civili obligatione agi poffit, inftituta tamen
aâio oppofita perpetua exceptione elidetur, nec tale debitum
folutum per errorem retineri, nec conftitui, neque compenfari
poteft l.^o.ff.cmd.indeb.l.l.^.i.depecc.confl, l.\6.decomfenfaT
tionibw,

•v . I V.

Diâum omni obligationi fidejulTorem accederepoffe, quod
intellige, degeneribm finguUrum^ non de fmgulis generum, ut lo-
gici loqumtur, five re , five verbis, five litteris, five confenfu
contrafta fit I. 8. ^.i.ff.h.t. excipitur adio popularis I. 56, §.
fin. eodem item obligatio qua tenetur maritus ad dotem foluto
matrimonio uxori reftituendam, pro qua obligatione conftante
matrimonio fidejuflbrem exigi conftitutiones vetant /. i. z.
Cod, ne fidejuf, dot. dent, fi enim credendam fefe mulicr, fuam-
que dotem marito exiftimaverit, quare fidejuffor exigetur, ut
caufa perfidias generetur , magis fidem habendo extraneo ,
quam marito, ut licet maritus fponte fua dederit fidejufTorem,
interceffionem tamen invalidam , nulloque jure niti, conten-
dimus.

V. Obli-

v.

Obligationi , quae ex contradu , vel quafi contradu nafci-
tur, fidejufforem redè accedere nemo eft: qui dubitat , cum ex
his pecunia , aut res pecunia aaftimatibilis debeatur j fed etfi ex
delido oriatur obligatio, nihilominus fidejuflor interveniens
obligatur /. 8.§. 5./. 56.nbsp;hâc diftindione adhibitâ,

utrum civiliter ad pœnam pecuniariam, an vero criminaliter ad
coërcitionem corporis agatur , priori cafu rede intervenit fi-
dejuflor, cum ejuspofllt fieri reftitutio, non autem pofteriori,
quoniam ejus pœnae nemo fuccedaneus eft , cujus nulla poteft
fieri reparatio, nec id, quod aliter fidejuflor folvit ullà adio-
ne repere, aequum enim eft fidejuflbri , ejus quod pro alio fol-
vit , recuperandi caufa adionem dari. Poftremo nemo mem-
brorum fuorum dominus eft, /. 15. adl. AcjutUam neque juftitiae
ratio patitur, eum, qui non deliquit, pœnam delidi fiiftinerc
1.11. Cod. depanis, ob dignitatem tamen delinquentis quandoque
fidejuffores admittuntur , qui cavent de reo fiftendo , non ta-
rnen pœnam delidi fuftinent, nifi de dolo eorum conftet. l.^.
Cod. de ctißod. amp; cxhib. reor.

V L

Licet plerumque obligationibus accédant fidejuflbres, poflunt
nihilominus eas praecedere Z.^. ^ ó.f.h.t. eo tamen cafu non
ad ordinem temporis, fed ad conditionem obligationis adver-
tendum l.'^j.ff'.h.t. natura tamen fidejuflïonis non refert, ac-
ceflbrium excedere fuum principale , contingit tali cafu acci-
dens exiftere fine fubjedo, amp; plus efle vel re, vel tempore, vel
loco, vel caufa in acceflquot;orio quam principali, quod à redâ ra-
tione, jurifquedifciplina abhorret §.nbsp;«■»/?.item/.

^•j.j.f.h.t. quod non ineleganter hoc modo exprimitur Fi-
dejuffor intenßve obligari potcß i extenßve non poteß ) quandocun-

quc

INAUGURALIS. 7

que enim fumma debiti crefcit non tenetur fidejuffonbsp;*

ff.h.t. cum durior fiat conditio.

V I 1.

Nota fidejufforem accipi poffe vel pure vel fub conditione,
ad tempus, amp; ex certo tempore 6. §. r./.Ä..., item obligari
debere in eanjm fummam aut minorem, quam debetprincipa-
ils, l '6.^.j.ff.eodem. Ex prsedidis non ignobilis. amp; diu inter
JOos agitata quaeftio, oritur, nimirum an in cafu , quo fide
juffor excedit principalem obligationem , teneatur ad fummam
concurrentem ; funt qui affirmant , moventur autem am I i
§. 4./. de verb, oblg.ktxn arg. 1.11.^. uf.de conflimapec. aliifquê
quam plurimis ; ins tamen non obflantibus, negativa verlor
mitii videtur, nimirum fidejufroiem fic acceptum nequidem in
fummam concurrcntem teneri , idque probatur aperto textu/ 8

fefofu^rmirnbsp;pro aliis intercedun^

^ Kr' l^.'^^^-^^ufamadhibitifuerint
ommno non obhgari, latinis autem omnino non idem valet,
quod penitus non , quod videre eft ipfo Ulpiano au-
öore in l. 26. §. de co^td. indeb. idem docet L ßde mfT.
infl.hoc. tit. qui habet fidejuffores ita obligari non ooffe
ut plus debeant, quam principalis, fubjedä hac ratione, nepl«;
fit m acceffione quam principah poftremô pro hac opinione mi-
litât quod hislocispromittens majorem fummam conjungatur
^m eo , qui pro obligato fub conditione obligavit fe purè ,
hu^ autem nullatenus teneri certum eft §. 5. inß.hoc.tit.
accedit quod tahs obligatio fit contr. forr^am fide;uffio^s/I9!

quia duriusfe obligare voluit.

VIII.

Fidejuffio itaque dirigenda fecundum terminos principalis
cum fit accefforia , ut non extendat fe ultra quam fuit in prin-
cipah , tempore inter-pofica^ fidejuffionis ; in omni enim con-
tradu

traftu initium fpedandum venit /. i. §. ^o. f depof ficut non
debeat fidejuffori officere , quod fadó pnnapalis crcvent obl -
gatio, l.lf.hocru. item Lzz.f.deobLdraB.

fur ad aliam kimationem quamqu® fuit tempore fideiuffion ,
cum alteri per alterum non debeat iniqua conditio mterri , ui
nequidem fidejuffor ad ufuras ck mori principalis commiflas te-
neatur , nifi in omnem caufam fe obligavent quo hcit /.
amp;ifFh.t. item/. lo. Cod.h.t. ubi in ufuras obligatus.non rede
Lfecufat , ut ä contrarióhic liceat inferre ; redereeufarenon

obligatum.

I X.

EfFeftus . fidejuffionis eft , quod omnes teneatitur nomine
rei principalis , fi plures fint, amp; quidem in lolidum , five ta
co/ven^nt, five Son /. 5- c.i h.t.

aio, an primè debitorem, an fidejufforem m folidum , an ve-
ro pro parte utrumque convenire velit /. 5- cod. h.t. item Jt

tlHminß.h.t. nifi initio contraftus aliter placuerit , pada enim

int legem contraólui uno tamen expluribus eledo non libera-
turreus. nec confidejulTor, nec pignora l. z^,. cod.eodem , n,c
eledis pignoribus liberantur fidejuflbres /. i.z^. cod.h.t.

X.

Verum rigor hic mitigatur per varia beneficia fidejufforibus
tributa quorum primum ordinis amp; excuffionis, eft , per quod
datur fidejuffori, exceptio, ut principalis pnusconveniatur ac
difcutiatur iVov. 4. cap. primo, fecundum ^tvifionis ex Epifto-
liDivi Hadriani quod competit pluribus fidejulforibus in ean-
dem fummam obligatis ut quam vis folidum debeant , (non
obftante AT... 99, unde

ÏSenTS rr§ n: n-d beneacium etiam
competit aliis acceCfionibus /. nlt.cod.de conflit.pecc.

XI. Con-

INA UGUR.ALIS. ^
XI.

Contingit autem fidejuflbres his beneficiis privari, renuncia-
tione, abfentia rei, nifi fidejuffor promiferit principalem fiftere
ante certum tempus, Anth. frafente cod. h. t. fi notoriè non
fit folvendo ; poftremó : falsó interceffionem inficiando l. lo.
^'^.ff.h.t, quod generale eft in poenam mendacii. Non autem
privatur hoe beneficio, qui in folidum fe obligavit /. 3. cod.
h. t.

X I I.

Competunt prïdifla beneficia non ipfo jure , fed ope exce-
ptionis, §.pluresmflit.h.t. item I, z6 f. eodem , quod pluri-
mum refert, nam fi ipfo jure obligatio divifa eflfet, in folidum
nemo eorum conveniri poflet , quantumvis aliqui non effent
idonei , quin , etfi quis folidum folviÖet, partem condicerc
(tanquam plus debito folutum) non prohiberetur , quod fe-
cus fe habere patet ex 1. i6.jf.h.t. item 49. §. i. in fine.

XIII.

Quando autem hae cxceptiones opponends funt , contro-
vertitur ; alii credunt beneficium divifionis objiciendum ante
litem conteftatam , alii autem, objici poffe poft fententiam; fed
neutrum placet, refcriptum enim eft ab Alexandro /. 10. §. i.
cod. h. t. id poftulari folere ante condemnationem , quo loco
manifeftè refelluntur , qui negant hanc exceptionem pofle objici
poft litem conteftatam , amp; qui ajunt apponi poffe poft fenten-
tiam; exceptio vero ordinis amp; excuffioniscum fit dilatoria ante
litem conteftatam exemplo dilatoriarum opponenda eft /. alt.
cod. de exceptionibus ; quod fi unus ex pluribus fidejufforibus
fpreta beneficii exceptione folidum folverit , id ä debitore
adione mandati vel negotiorum geftorum repetet ^.S.infi.h.t.

Bnbsp;item

Item /. h,nbsp;p^o invito amp; vetante intercelTerit

4°- f- mmdati.

X I V.

Si prsdidis beneficiis fidejuffor uti nequeat propter renun-
aationem , quae fohus créditons utilitatem fpeâat , vel nolit -
confuhtur tarnen ei per beneficium cedendarum aâionum quo
petit a creditorefibi prorata aäiones cedi adverfus confidejuffo
res amp; pignorum poffeflbres, ne totalis folutio ei damnofa fo-
15c /. 2. cod. L t. Amh. frafente eodem Lu. cod. h. t. quod
fi cedere recufet . creditor ab adione repellitur, amp; decurfi in-
terea temporis ufuras non debet fidejuflor I. zi. f. de ußris ■
Nota, ceflio fiat ante folutionem, poft videtur inefficax , cum
nulla fubfit a£tio , quae cedatur, l.jC.Jf. de film, ut potè de-
bitore jam liberato : ut extindae fint accefliones, hsec ceffio
folventi perquam neceflaria eft , cum nulla illi fuperfit adio ad-
verfus confidejuffores, nifi conventum fuerit de cedendis adio-
nibus diaa I. 76. in mandatore aliud obtinet /. 28. if. mandati
item I. II. ff. de hxred. petit.

XVI.

Qugftionis eft, an fidejuflor ad certum tempus acceptus, eo
clapfo liberetur, credimus autem rede fentire eos, qui negant
poft tempus definitum fidejuflorem fine novo ejus confenfu,
vel repetito cum debitore contradu in futurum obftringi /. j r.
%'ii.f.locat. notabilis in hanc rem textus eft: in l.y.eod.loeat.

quin

quin de prçteritis teneatur, nemo eft qui dubiteti licet nrior

contradus defierit, obligatio, tamen ex eô nata manet, donec

aeditori fatisfiat, neque tempore obligatione pereunt I.44A r
ff, de obi. amp; aa.nbsp;'nbsp;tt ii- •

XVII.

Poftremô quoque dubitari polTet, utrum liberetur fidejufTor
prorogat.one termini folutionis per creditorem fadâ debitori
nulla adhibita d.ftindione an tempus folutioni fit adiedum an
pure fidem fuam interpofuerit ; verius mihi videtur neutrÔ ca-
fu hberari fidejufforem, cum prorogatio fada cenfeatur cum
omnibus fuis qualitatibus amp; accefforiis, ut non minus in fecun
do quani primo termino teneatur; non enim tempus in obh-
gatione hdejulîbris apponitur ad finiendam vel limitandam ob-
ligationem , fed ad faciendam folutionem , vel exadionem nam
cum quis pure intervenit pro eo. quod certo die folvendum
in omnem eventum non fad^ folutionis manet obligatus, cum
fitacceptus, ut creditori caveatur , huic accedit, quod tem-
pons adjedio non fit modus finiendae vel introducendae obliga-
tionis /.44 yiacetf.deobl. amp; aä. igitur ut folutionis proro-
gatio non facit finin obligationem principalem, ita nec fideiuf-
foriam.nbsp;'

r. *