I N A 'V G V
JURIDICA
Q^U A M
FAVENTE DEC TER OPT. MAX.
Ex auEioritate rJMagnifici ReBoris,
Jur. Utr. Dod. , ejufdemque Facultatis in Inclyta Academia
Ultrajedina Profeflbris Ordinarii ,
NEC NON
Ampliffîmi Senatm Academici confenfu , amp; Nobilißma
Facultatis JV RI DI C^ Décréta,
PRO GRADU DOCTORATUS,
IN
Sunimifque in UTROQUE JURE honoribus, amp; Privilegiis
ritè, folcnnitcr, ac More Majorum confequendis.
PubliCit difejuifitioni fubjicit
G E R A'R D U S N O B E L , Rotterod. BAT.
Ad Mem lo. Maji, hora locoque folitü.
Ex Officinâ Francisci H a l m a , Academk
Typographi, cb bc Lxxxvn.
VIRIS i^M'PLISSIMIS GRAVISSIMIS,
J.U-D. CollegüArchitalaffici adMofam. quodRotterodamieft. Advo-
ejufdem Collegü tormentis bellicis conficicndis praEpofito.
COGNATIS PLVRIMIS HONORANDIS.
apud Roterodamenfes Mercatori vigilantiffimo.
Domaniorum Celfiffimi Principis Araufianenfis in pagis vulgo be
tooae m ^toaïutoe / Qusftori fideliffimo.
J u D. Civitatis Roterodamenfis Scabino digniffimo.
Mercatori apud Roterodamenfes folertiffimo.
COGNATIS ATQVE TVTORIBVS FWELISSIMIS.
UT ETIAM
riRO CLARISSIMO ET PERQVAM ERVBITO
'' ■ unbsp;eftTraiedi ad Rhenum JurisProfeflon
Ä M^gmio , Promocori «jenndo hofpu, fuav.ffimo ,
rL j-r .^oic nnam maxime mento.
me ftudufque meis, q^ani
^nbsp;jjafie fitiätt Junkct
fnbsp;frimitias
Sacras facit
GER. nobel,
-ocr page 3-DISPUTATIO JURIDICA
I NAVGVRALI S,
d e
THESIS I.
GgrefTurus materiam de in Jm vocanda
praeambuli loco aliquid prœmittemus de
Ordineprocefus Jadiciarii. Ut valide amp;
cum effcftu JurisdiBio exerceri poffit,
principem locum obtinet injm vocatio,
poft eam Litisconteftatio, Cattfa cognitio amp;
I fententiapronunciatio,lt;\VL3m demum fequi-
tur execmio arg. l.i.C. de exec. Reijud,
Ante omnia agitur de in Jus vocations
quia haec omnium aétionum inftituendarum , atque adeo judicii
principium amp; caput eft. %Hlt.J.defan.tem.litig.
I I.
Occurrit hic nobis vocabulum Jurk, quam fignificationem
in hac materia fibi vindicet, videamus : accipitur variis modis;
amp; I. quidem futnitur pro objeBo jufiitia feu ipfa aqmlitate l.ii.
pr ff. de iufl. amp; Jure. i. Pro eo quod Legibuf Civilibt^ cau-
^nbsp;A 2nbsp;turn
turn eft tit.f. dr C. de jur. faSi. igmr. 3. Viofentemk, licet
Prator iniquam dixerit d. I. 11. f. de JuJl. amp; Jf^re Pro fiecef-
JitHdme,Gc dicitur Jus cognatioms I. iz. ff de J.amp;J' 5. Pro
titfilo feu cauja acqmrendt Dominii L 10. ff. Ji jerv. vind. I. ult. ffquot;,
aq. cir aq. pL arc. 6. Vro famltate légitima z. J-, de Reb. car-
per. amp; incorp.l.i.ffquot;. de fervit. 7. Propotejiate patriafiveherili. tit.
J.çfr ff- de his cj. fnnt fiti -uel al. Im. 8. Pro jujjione five fanilio-
ne fic dicitur J-tts Naturale amp; Gentium amp; Civile ut patet ex tit.
I.deI.N.G.amp;C.l. .fdel.amp;I. 9. Pro ipfa arte aqui amp; boni
1.1 f.eod. ID. Pro loco in quo Jm redditur I. i.ff. de interr.
in Jurefac. amp; ubi Prmr cognofcit five tribunal. L pn.ff. de I.
é- I. quam fignificationem nos ampledimur: acin praeienti ex-
planabimus , quae fuerit antiqua in jm vocatio amp; qU£ nova atque
ita hic fuflSciat de varietate vocis Juris dixifle.
Sedvideamus,antequam ulterius divagemur, qu$ fuerit diffe-
rentia olim in Jure inter amp; in Judieio agerex fiebant autem qui-
dam in Jure cotdim pr at or ekWictt, quae ipfi judieio conftituen-
do fpecimen futuraî Litis exhibebant ut V. G. in jns vocatio,
Cautio, Poflulatio, fummaria aBionis editio , daiio formula, cita-
tio amp;c. quïdam vero in Judieio peragebantur coram Judicepe-
daneo quemadmodum mtio feu cogniiio fafli , probatio , difiepta-
tio, conclufia tic fententia amp;C. In Jus vocare efl Juris experiundi
cauja vocare adverfiirium apud eum qui JnrisdiElioni praefi. /. j.
ff'dein Jm voc. I. ff.Jt quis in Jus voc. non ierit, §. alt. I. de
pan. tem. litig. Oritur Jm in Jtu vocandt ex ipfa natural/ aqui-
tate' videtur enim inhumanam aliquem inaudita caufii condemnari',
audiri vero non poteft nifi quisin Jus vocatus addifceptationem
fuerit : atque ita definitione elucidata de antiqua in Jus voca-
tione primo vaiit confiderandum, quod fit privata, amp; aliquan-
do violenta: quod cuivis aflrori licuit reum propria auftoritate
convenire atque admonere ut fefe fequeretur in Jm , fi Reus-
aut recufabat venire aut vadimonium promittere h.e. fatisdare ju-
dieio fifti, invitus amp; oblorto collo in Jus five ad tribunal tra-
■ hi
hi Pmoris poterat amp; atteftationis medio duci fecundum kiem
I. tahtilamm quam hoc loco adjicere non abs re vifum.
xi
Haec funt verba legis. Siinjm vocam non it, anteflato (id
eft, aftor teftes advocato fuper eo quod agitur ; igitur im capi-
ta ( id eft deinde eum arripito : Im veteres dicebant pro Eum
uti teftatur Fefim) fi calvitur (Ii moratur vocatus fic exponit
Gajm in l.zz^. ff.dey.S.) Pedemveflruit (fugammolitur vel uî
alii, fi vixpedempediprœferat) manum endo jaciio (^.e. manum
in eum injicito ) obtorto Collo in Jus rapito , trahito : qui ra-
piendi mos a Grads dicitur profedus : fi quis olim adverîarium
traxiffet in Jm praefente aliquo. tefte faciebat, amp; talis teftis an-
tefiatHs dicebatur : amp; ejus aurem in jus vocans, ut fibi liceret
längere rogabat, fi quod refpondiflet, licet, eo tempore teftis por-
rigebat aurem roganti, quo fado impune adverfariutn in judi-
cium trahebat : aurem veteres tangebant ea de caufa, quia puta-
bant ibi memonam refidere, quod probat üla Phrafis apud Pli'
nium /. 11. C. 45. Eft in aure ima memoria locus quem tangemes
mte^amur redius legitur anteflamur : hinc vellere aurem didmus
admonere fic FlrgHtus
-------- Mihi Gynthius aurem
Vellit équot; admonuit
Ejus quoque tamen partis contredatione, benevolentiae parentum^
captandae caufa, ufos fuilfe veteres exponit Clem. Alexandr. 5°.
ftrom. quamobrem olim mos fuit, ut pueri patres ofcularentur
arreptis utrimque auribus cjuod ojcptli genus PoUux lib. gt; o.
tfo-v. fic quoque Poeta.
Et fœtus matrona dabit, ndtufque parenti
Ojcula compreffis auribus eripiet:
amp; Plautus inquit in Aßnar. prebende auricuUs^ compara lobelia^
cumlabelUs: Paulatim tamen prsevalente pudore amp; reverentia,
violenta dedudio exolevit, quodmmme humamm foret, ^
ébfque turbü vix comingeret cujus turbs meminit Horat
A 5
— C^lt
-ocr page 6-Ca/» venit obvius illi
Aàverfaritis : e^ qm tu turpißme l magna
Exclamat voce, ^ licet anteflari, ego vero
Oppens auriculam : Rapitinjus, clamor utritnqae,
Vndique coKCurßis.
Quamvis autem aattqua in Jusvocatio effetprivata: tamen in jus
vocanti hf c erant obfervanda i°,Ratio»em loci habere debebat nemo
enim ex domo fua vocari poteft , quia domus cuique tutifßmum
refugium eß amp; receptaculum /. i8. de injusvoc, fi quis enim
in jus vocatum vi domo extraxerit injuriarum tenetur Lz^.ffé
deinjusvoc. putarunt enim legiflatores ßtis p«nlt;e eum fubire qui
latitando non defenditur /. ilt;).ff.d.t. fed hœc régula duas pati-
tur exceptiones i®. eft in caufis criminalibus ut patet ex Nov. ij.
C. j. 'ófeïinet in debitis fifcalibus l. z. C. de exa£l. tribut, quam-
vis autem invitus ex domo in jus rapi non poffit, abadverfario
tamen WC«»« line violentia potéft, fi aditum adfepraebeat, vel
à quolibet confpiciatur l. i^.jf.h.t. zo. ab Aßli^ aliquis in Jus
vocari nequ it, quia ad eaperfugientes fi ve Liberi fi ve fervi ab omni
pœna tuti erant, ideoque licet fas effet, inde tamenextrahi nefas
erat; atque illa Afylorum fanftitasetiam conftat ex î^^oRomu-
li qui ut urbem jam conditam quam ocyffime repleret civibus
facrum quendam locunn aperuit, ad quem quifquis licet fceleftus
confugiens non tantum pœnae effet immunis, verum etiam ci-
vitate donaretur : uti teftantur Livim lib.i. amp; alii pluresAuâ:.
hujus loci meminit etiam Ftrgil.l,2gt;. Mneid. inquiens
Hinc lucum ingentem, quem Romulus acer afjlum
Retulit, amp; gclida monßrat fub Rupe lupereal.
fic etiam pofteaquam e vivis migraffet Hercules nepotes ejus in-
fidias eorum, quibus avus grave damnum dediffet timentes A-
thenü afylum collocarunt unde quis abduci non poterat. Plu-
ra huic rei poffent infervire , verum illa magis hißoriam quam
Jus fpedant.
INAUGURA LIS. 7
V I.
20. Temporis opportmitas obfervari debet non licet enim vo~
care illum qui àucit morem vel eam qult;e nnhit neque eum qui
funas profequimr nec Pontißcem dum facra peragit, nec eos qui
propter loci Religionem fefe inde movere nequeunt l, i.inmed.ff.h.t.
quod multi intelligunt de Monachis amp; Eremitis, alii de iüis qui
ad ajyla confugerunt, alii de iy£dituis, feu tempkrum cufiodibus,
alii de omnibus iis qui facris interfunt ita ut nihil certi flatui pof-
fit; praeterca nec eum vocare licet qui equo publico caufa publica
tranfvehitur d. l.z. ff.h.t. quod verofimiliter intelligendum eft
non de folenni tantum tranfveólione Equitum Romanorum fed de
omnibus qui ad publica negotia peragenda tranfvehuntur, quia
eos nullis aliis negotiis occupari convenit L 8. §. ult. 1.12. i^-ff. dele-
gat. 50. Ratio perfenarum eft habenda ne fcilicet vocentur illi qui
in jus vocari nequeunt.
Cum tres hujus EdiBi partes fint jam de prima agemtis, qua
Prftor quafdam perfonas omnino in jus vocari prohiber. Et i*^.
occurrit fervus quem vocari nonpofTemanifeftumeft, quia/iw-
fonam flandi in judicio non habet I. 5. inprinc.ffquot;. ne qu. eum q. in
jus voc. 2J. Impubes Scfuriofus. Magiflratus majores quam-
diu funt cum imperio amp; aliquem coërcere poflfunt, qui omnes
enumerantur in l.z.i.^.ff.dein Jus voc. Secunda parte edidi qua
certa tantum conditione, praevia feil, venia Pratoris vocari po-
terant, Tertia erat qua poenale judicium in fecus ficientes poHi-
cetur; fed videamus Myc-àtSecundA-, Illos inter referuntur Pa-
rentes amp; Vatroni /.4. i.jfi h. t. l.z. C.eod. Parens hic intelligi-
tur utriufque fexus, nec tantum primi gradus fed ulteriores afcen-
dentes. ^.4. §. 2. f . h. t. Etiam parentes adoptivi quamdiu durât
adoptio I. ID.nbsp;Sc naturales l.^. §.ƒ«. /. 6. 7. B.f. h.t.
appellatione continentur I^xsr, Uheriy 8c emties patroni
Ltredeji l.i* C.b.t. etiam extraneï hseredes. l.i. C.d.tit.
Hoc
-ocr page 8-Hoc eMum multi extendi volunt ad Socemm 8c Socmm Vt-
tricum amp; Novercam, Marmm, Dominum Feudi,^ Praceptorest
Sacerdotem Parochidem amp;c. fed haeret hic aqua: quia JCtus eru-
hejcit fine lege loqui. Et mens legiflatoris non fuifle videtur hxc
eo producere quia Jus fpeciale atque judicia poenalia extendi nan
pojfunt fed potius reflringumur : fi quis itaque injuffu Pratoris ti-
lts y quales memoravimus, vocarit, ille tenetur ex tertia parte
Edißi quae refertur in I.pen. f. h.t. ( qui enim fimphcitur prohi-
bentur vocari, Jure Ctvili fatis tutividemur.^ amp; habet alter co»-
diäionem pcenalem adverfus illegitime vocantem ad 50. aureos I. ii.
l.pen.f. h.t. fibi applicandos: quod fi reus non habeat in aere luat
in pelle l.ult.f.d. t. Liberti idcirco etiam a Prafeäo Vrbi extra
ordinem caftigari poffunt l.z'^.ff'.h.t.
Defcribitur hac aBio in faBum ex EdiBo de in Jus vecando
quod fit aBio Perfonalis, Pretoria,, annalis qua datur Parentit
Patrono aliifve qui eorum loco funt contra Ediflum fine venia in
jus vocatis, adverfus eum quivocavit, in poenam ^oannorum, aBo-
ri applicandam /. 12. /. 24. ^ 2 5./. h. t. haec aBio non datur hare-
di Lc in haredem.d.L 24./. h. t. quamvisalioquinpcenalesaaio-
nes hsredibus non denegentur, cujus forte ratio eft quod hac
aBio intendat vindiBam privatam, amp; per feqtiatur illatam inju-
riam, amp; ita inftar aélionis injuriarum haec haeredi quoque non
competit \.i.J.de Perp. amp; tempor. aB' Ab hac poena non CX-
cuht\ImperitM aut rußicitas, neque enim Ruflicitas unquam excu-
fat in lis qua ex Rattone mturali prodeunt qualiseftrwe«»/^ l.z.
C. h. t. Non intelligcnda hic eft qualibet Sc Communis reverentia
quae amp; fenibus praeftatur I. lt;^.pr.f.dej. immunit. fed talis quae
ex cmh coajunBionis , vel mcefitudinis mt beneficii accept* inter
vocantem amp; vocatum intercedit d.l.^- C. h. tit. alia hue pertinen-
tia brevitatis caufa mittimus, atque iu hxc de vetert in jus vo-
catione dixiffe fufEciat mulium autem ab ea diftert hodiema cita-
tio qu2 publica autorttate magiflratus fit per apparitores. ut patet
ex auth. of.C.deLitiscoHtefi. l.^.C.deboft.auBor. judpof l-ttlt.
c. de in jus voc. amp; quamvis i» jm vocatio amp; Citatio fsepius con-
fundantur: tamen differentiae quaedam interveniunt, quas notare
breviter propofiti noftri nunc eft : Ilia fiebat privata auBorita-
te; hac vero juflu Pratoris per praconem, illa in Jus, hlt;tc in ju-
dicium,nbsp;po^ Utiscontefiationem, iüa aHionis impt'
tranda, hsc faBi examinandi caufa fiebat.
i X.
In jus vocatio hodie refte dicitur Citatio, quae comfnode ita
definitur. Citatio eß légitima Rei ad judicem ipjius jujfu atque ait'
Boritate faBa vocatio juris experiundi caufa. Dividitur Ratione for-
ma in Realem 8c Verbalem-. Realis eft qua fit permanus inje-
Bionem dr perfina apprehenßmem, ob deliBum vel as alienum aut
aliam jufiam caufam. Haec vulgo vocatur Arrefiatio Improprie
autem dicitur Citatio amp; habet locum in gravioribus deliBts :
imo amp; in caußs civilibus necelfitate urgente, utß reus comparer«
recufet. I. 6. C. qmm. ^ qu. jud. item fi fufpeBus fit de fuga ut
oftendit. L lo. i6.f. q. infr.cred. ubi cum id liceat ex cau-
ja debiti civilis, multo magis licere debeat ex crimine ; ne illud
maneat impunitum ; atque ideo etiam confuetudo generalis ar-
reftationem permifit forenfem, quod confiftat in fumptibus,
qui fieri polfent ad perfequendum debitorem alibi commoran-
tem, evitandis : Haec Citatio requirit mandatum judicis prae-
vium. I. 5. C. de exhib. reis, ratio efi nequis inique ladatur. ex-
cipe tamen inventum in flagranti crimine, quod latiorem indagi-
nem neceffe non habet, quem tum temporis officialis rede ap-
prehendit fine ullo mandato.
X,
VerbaUs eitatio fit, vel quando viva voce , vel inßnuatione de-
•tijudicialis denunciatio fit: atquequidem fubdividitur in
creti judicialis denunciatio nt: aiqu^.«^....lunui m
Ordinariäm. q\ixetkmprivatadkit\iv. 8iefi illa qua fit per appari-
torem ipß Reo, vel ad ejus domum aut per litteras : Etextraordi-
nanam qus etiam publica dicitur amp; fit per ediBnm publicum
cum vdvis templi, aut Cufu aut portis afHgitur, vel ex puUica
loco per vocem Praconis, aut pulfum campanç denuntiatur. Hfc
autem regulariter locum non habet : fed tunc temporis cum Or-
dinaria commode fieri nequit, ViX ß debitor ßt vagabmdm, einm
cum locus m quo quis citari debet non eß tutus : item in concurfu
plurium creditorum amp;c. Gail Li.objerv. ')']. lo. Ratione efeBus
dividitur in fimylicem, quae amp; dilatoria dicitur, ad quam fi reUS
non compareat mn tamen ßt contumax : nifi tenia fuerit vice iterata.
habent autem fingulç citationes fimpUces terminum 10 dierum
1.6S. amp; 69. ff. de judtc.nbsp;amp; qu-jttd. amp;perempto-
riam quf ulteriorem dilationem non concedit : fed fi reus non com-
pareat, adverfus ipfum ut contumäcem proceditur ; in eavel ad-
ditur hasc vox peremptorie : vel talis claufula fi àtattiS non Compa-
reat Judicem tamen cogniturum p- pronuntiaturum prout aquum
jufium videbitur, /.71./. de judic. Haec citatio f.Civ. regula-
riter fit poft tertiam dtlatwnem I. 68. amp; feqq. f. de Jud. inter-
dum poft unam amp; alteram interdum ab initio, modo tum in fe
non habeat pauciores dies, quam tres dilatoriae habent /. 50/. 72.
d. tit.
Caufa Efficiens Citationis eft J^fis judicis competentü feu com-
miffio, quae facienda eft nuntio feu apparitori ad hoc ut Citatio-
nem exequatur, ac deinceps relationem facial arg. /. 29. uit. in
verbis a Prafide.f. deminor.l.fi^.ff'.dejunfd. qui Judex intelligi-
tur Ordinarius : de delegatis dubium eft; amp; verus eft delegatos
citare pofTe, cum abfque Citatione Jurifdiâionem expedire non
poffunt l.z.f.de Jurifd. Caußi tmpulßva Citationis eft inftantia
amp; petitio partis, parte enim non petente judex proprio motu
neminem citât 1.4 ^.S.f.deDamno inf l.ult.C.âebon.aua.jud.
poffid.mfim caufa publica citatie fiat Li. pr. C.deCufi. Reor. Ci-
tationem autem petere poffunt omnes, quicunquealiquem con-
venire poffunt amp; legitimam perfonam ftandi in judicio habent
l.i.amp;i.C. q. leg' Perf Cauja inßrumentalis eft execmio appari-
mis five minißri publici, cui affermi fe Citare jußu Judids an fi-
des
des haben debedt citato, controverütfirl Quod Jure infpedo non
videtur cum ifta, aflertio contineat faftum alienum amp; Tolennitas
commiffionisfit'intrinfeca, quae non praefumitur, quot;'fi probe-
tur; confuetudine tamen multis in locis receptum ut fides ha-
beatur nuntio aflerenti fe ex mandato citare; atque etiam hoc
certum eft, relationi apparitoris de legitime fada citatione ftari,
quia in hoc verfatur illias officium in quo eleäa perfona indußria,
ut pro eo femper fit praefumptio amp; ei fides habeatur. Quod af-
firmat Gail. i. i.C. 54. f.^. nifi contrariumprobetur,utetiam
Mtnoch. de arb. Jttd. qu*ß. Cafu. 112,.
X I I.
Citari poflunt omnes, quorum principaliter interefl, qmrun^ue
caufa am amp; illorum haredes l. 47-/quot;-
adopt.âxodCireus cicatusnon fit fententia co infcmlata . nulla elt.
/, 4Ç. de R. Jud. Treutl. l. i. difp.^.th. 6. Litt. A. IlM qusri-
tur m is etiam dt m debeat qui prafens eft in Judiciol affirm. We-
femb. atque ita in praxi fervariteftatur, nec fine ratione cum
citatio fit etiam ut inftrudus citatus adfit. Citari non debent
I. illi qui prsfentes aâum impedire nequeunt , amp; quibus invi-
tis judicium peragi poteft. l.^. §. 3./. de fideic. hbert. 1.16. f.
de R. J. z. Impuberes amp; furiofi. 5. Magiftratus major pe-
nes quem eft imperium amp; majeftas, quem pro tempore Prae-
tor in jus vocari noluit propter ejus dignitatem l.i.f.h.t. an-
nuus enim cum eflet magiftratus apud Romanos parum intere-
rat aäoris differri negotium in tempus, donee is quocum agen-
dum , magiftratu abiiflet : adeo ut ne quidem agi poflet de de-
lido in ipfo magiftratu commiflb, fed ita in majori magßratu
aliud obfervabatur in minori I. de injur, excepto tamen cri-
mine repetmdarum. Quid fi cum pupillis caufa fit agenda ci-
tandi funt illorum tutores l.i.^.f admin, ^per mtor. fi ve-
o tutores non habeant. citari poffunt confa^ngumei ut pupil-
ïo conftituant Curatorem ad litem, qui c^ ab ipfo )udice con-
ftitui poteft I. I. .. §. ?./. q- t^t. tut. Puberes quoque cita-
rl poffiint aut Curatores eorum , puberes quidem judicium
^nbsp;B 2nbsp;non
non peragunt fed Curatorem ad litem etiam inviti aceipere tenen^
tmnbsp;de Curat,
X I I.
Partes Citationis confiftunt turn in Conceptiofie turn in expe-
ditione concept^ ; In Conceptione requiritur i. Nomen amp; Cö-
gnomen judicis cttantis I. ^o. ff.de Jud. ut Citatus fciat citantem
cfle judicem corapetentem vel non GaU.Luehferv.^%. In Or-
dinario tamen judice fufficic fi dignitatis amp; officii nomen expri-
matur Bachov. ad Treutl, vol. i.P. 4. §. 3. L. 8. A. a. Nomen amp;
cognomen Cttati ut is cognofcat an citatio ipfum concernât, ut
fraudibus obvietur,. ne after variare poffit. C.cummultü^.fin.
^ Cap. Paßor.derefiript.in 6lt;:- Sub generaK ergo nomine, veluti
Conforta , citatus comparere non tenetur : quiaßnguli fuis wa-
minibtu propriis funt citandi Gail. I. i. obferv. 48. rede tamen
Vniverßtas vd Collegium genenli nomine citatur DD. commu.-
niter. 3. Nomen Sc Cognomen illius qui citationem impetravit ,
ut exinde qui Citatur certius deliberare poffit num contendere,
num cedere velit, tum ut Citatus videat judicem imploratum
officium fuum impertiifTe I. 6S. ff. de judiciis. 4. In Citatio-
ne requiritur ejus Caufa -. ut citatus inftruâîus adefle poffiî.
Gail, 1.1. obferv. 51. an vero Citatus ad Certam caufam cogi poffit ,
ut ad aliam quam Citatus, refpondeat Qquot;quot;- , amp; manifefte pro-
batur negativa fententia ex 1.1. §. 3. ff. de jud. diflentit vero
Gail.d.l.i.obf'yu
Ratione Expedition^ requiritur i* ut Citatio fiat per ap^
paritorem five miniftrum publicum juflu judicis : z. at
fiat debito modo nempe ipfi citato fi domi fit , aut alioquin
ex domefticis cuidam, ut ZJxori, Liberis, Famulü^ etiam po-
teft fierinbsp;5. Ut fiat debito tempore 8c non die feriato.
^^ Requiritur relatie apparitms-f nimirum auacius omnia
COSE-.
-ocr page 13-cum fuis circumftantüs judici refert, Ut relationi plena fides ad-
hibeatur in illis quae Citationem fpeélant : fin vero haec requifitagt;
fiierint omifla citatio nullius erit efficacisE, quae tarnen con-
valefcit, fi Citatus nihilominus com^mit. vid.Gail.dd.H.
Properemus ad Caufas in quibus citatio facienda, amp; quidem'
in omnibus illis in quibus caufae cognitio etiam leviffima efl: ne-
ceflaria, quia prmcipium ^ fundamentum efi omnis fudicii'^.
uit. I. de peen. tœm. litig. tum quia Citatio efi fpecies defen-
fionis , quae cum fit Juris Naturalis l.'^.ff.dej. ^ I. nun-
quam denegari poteft.
X V.
Coronidis loco tranfimus ad cfi^edus qui prçcipueineoCohi
fiftunt i. Quod operetar puventtonem Jurüdiätonü concur-
rsntis I. Kj.ff. de Jurifd. 1.4. C. de in Jus voe. 2. Induàt litifpe»'
demiam , qua durante nihil eft innovandum ut patet tot. tit. C. de
litisconteft. 5. Interrumpit prefcriptionem l.z.C, de ann. Except.
l.j.drult.C. de prafcript' 50. vel 40. ann. 4. Si Citatus non
compareat proceditur contra eum tanquam, contumacem ^quot;73.
^■l.f.dejud. nifi jufta caufa doceatur abfentiae d. /. 75. §. 3,,
5» Si ipfe aclor non compareat abfolvitur rem ab inftantia jWtó/:
nec ante auditur aâor quam fi omnes funrptus eo nomine amp;1-
verit. Atque hxc pro noftro quidem inftituto fufBciant , fi
quae non fatis limata ledori occurrant sequi bonique confulat,
alias enim pro nobis militât ilia JGtorum régula. Nemtmrn^i
ultra toffe obligari.
B 5 ;
-ocr page 14-Attdator mlnerit tmtHr de Cade fdfecm.
I I.
M
Si quii vitiatam dftxerit pro virgint, mpti* conftftHnt.
ƒ« rnttmo fît aliemto.
Nitptia fine confenfit parentum ContraBa ttOft fuhßfimt, ttfi fit
fttbfiecmacoptila.
In Emphjmfi non deftdemm mefario fcriptura,
V I.
Pœfia Capitalis obtînet in violaioribas murorum in mmisipiis.
Fera capta in fmdo aliéna fit capimù.
Majof 17. annis potefl efe procurator ad Utes.
Fidejttjfor in majorem fummam acceptas quam debitor principa-
lis nullo modo tenetur.
X.
Frinceps nemini fine jufia caufa potefi jus auferre.
A D
-ocr page 15-Cum in Dtroque Jure
MORE MAJORUM
Tiodtor renunciaretur.
, OBELI, patriis ingens virtütibus, olim
' Rotta quibus fafcestuto permifit habendos ;
; Cum vaga difcordi laceraret flamma tumultu
Et vitâ, amp;Proavûm quxfitam fanguine pa-
cem :
Dum tibi laurigerumfplendet caput omne coronâ,
Afluetas tenuirapiunt majora Camaenas
Gaudia, amp; excelfo faciunc refonare canore,
Dudum diva Themis fegetes qua Rhenus amœnas
Alluit, amp; latosfurguntarbufta peragros
EtZephyro, amp;vo!ucrum dulci refonantia cantu
Trajeäum circa, ccelo delapfa fereno
Creditur, ut feftam celebraret numine lucem:
Ignotumque diu , tantos cui portet honores.
Et non exiguae tranfmittat nomina famae.
Sed tamen , ut vellrx fentire recondita mentis
Mufa mea , amp; laudes potuit fpeftare futuras
Omnes gratanti cecinerunt omnia plalƒu.
Poftquam fic audita R)qui Themis ipla, Tibiqne
Non vulgare dedit fignum Dea jufta favoris. '
En ego, qu2 vigili tueor moderamine Jura,
fafque fidemque fero, fandae tutela quietis,
OfFero, quse nunquam fefiTi meruere labores
Serta comas cinftura tuas, Infigne decorum,
Quod rapidis allata vehit tibi gloria pennis.
Hic virtutis bonos, merces praeclara laborum
Defide quam vitâ depreiïus nemo reportât.
I neque magnorum fie degener ipfe Parentum^
Infignes animo forti molire ttiumphos ;
Nam te fata manent non infelicia vitae ;
Forfitan amp; memores Prifcortim gloria cives
Excitet, ut fimili prognatum laude coronent.
Haec Dea, venturi quondam non infcia vates.
Interea nitidi lapfl per nubila cygni
Aërias multo perfundunt lumine nubes,
Quas Paphiâ liuc advefta Venus tellure ferenat:
Et mea Trajeâi quoque mollia numina adorant,
Et mea, qux deceant, funt jura potentia dixit.
Sit ratum quodcunque Themis tibi praecinit omen j
Sed caftris concede meis, amp; dulcia porro
Difce pati, juvenis, caftae prxcepta puellae :
Ills de] iiciae, flncerior illa voluptas
Spes generis ftirpifque tuae, quae floreat ufque.
Jamque ego,jam video tenues adolefcere Myrtos,
Virgineaque Tibi nefti de fronde corollas.
Non ita ferpenti vitis compleditur ulmum
Tramite, quam brachiis Dominx cingeris amatx.
O tibi laeta dies, avibus Ventura fecundis,
Qua beet optatos felix Hymensus amores.
Sic Citherea. Viam , quae ducit fplendida Cypron
ïngreditur. Charités, amp; Cetera, dulcis Amorura
Turba rofas fpargunt^ quibus omnis odorem
^ther , amp; infoiitum difFundit in arva caiorem.
Aut epul®,nbsp;tempus. ^
Detmet aut aha fel unt d«^^^^ agit altera fcftas:
Pars ter faufta can't;nbsp;B
iTloio'nMx recolit pia g^^^u vit^ •
Et tnoaunbsp;rnmidè confurgit in aufus.
SSrtaS amor; blandum bibit alter amorem.
sibUmique fuam veneratur Phylhda voto
OmnTs ktifono componunt murmure lucem.
j. T A R G I E R.
tM.
A D
-ocr page 18-• APnbsp;. .
Generofum NobiliffimHrnqHc ■ lt;
RV M JV FE N E M
AmdmiA Vkrajemnd
AänidHmflridenm Imina Le-
Cernne quem rcneres ddccs, quem pk^ä^a mater
i^imtranda refcn generofo parta llbore
Commodafpesnbsp;mod.fi
^olv^jfe jHvat, faufloßc Nnmine-, peraas
^o menns fulchr. te ammojus claLi ardor
Et tna forte kern Dhi hene cepta henigna.
Hocnbsp;amp; exile monumentum
lacrum fecit atnicitiE nobiliffimi
Candidati.
Wymeer bj met groote Lofßjne Redencavéing van voor 't
regt roepen hadde fiaende gehouden, en met
Aller toejft^hinge der BEYDEN REGTEN
Doitor Wim vcrklaert.
Act dat meer overvloei vanwijsheiten van jaren
U 't Lage School ontrock , en s' Meefters
ftraffe haat,
Liet g'al die Slavemy en Kinder-teflen varen ,
Uw' geeft kreeg grooter luftgt; gy focht naer
___hoger trant
Van g'leertheit, dies dees StaJt, wiens overoude, minren
Den ftillen Rhij» befpoelt, en welkers Roem en Eer
Al overlang een Tal van Eeuwen ging verduren,
Van U vcrkofen wierd, gy floegt u hier ter neer;
Daer vondt'g'uwquot; volle Ruft, en Wr van Wetenfchappen
En Mannen wel doorknect, en g'heel gefpitft van brein,
Die u den rechten weg, maer ftijl, doch vaft van trappen
Dan baenden tot het Recht: des wijt vermaerd' Romein:
Hier was dan ftof genoeg, hier waren vafte banden
Van Recht en Billikheit, met Re'en aen een gevoegt,
Da hielp u Leergier' Geeft geftadig meer aen 't branden.
Hier was u vol vermaek, hier was al u genoegt,~
Hier queet g'u dapper in by dagen en by nachten,
Dit was alleen uw' wenfch, uw' yver, en uw' luflj
Gy giquot;?quot;^' gulden Schat met hert en ziel betrachten,
(En brand' m Rechten vlam die niet en dient gebluft:
Gy liet uw' noyt de moet oft' herte dan ontfincken.
Al vondt gy hier of daer wat moeyt' of fwarigheit
Maar liet foo veel te meer uw' Dapperheit daer blincken
En toond' uw' onvermoeyt in all' uw' arrebeyt.
Men trachte dan met recht dees tijdt u breyn te 9ieren.
(Gy ftreeft met billikheit ook naer der Eeren-kroon)
Tgt;oc\i nemis vlecht al Myrth en Pallas al LaHriere»
Ter cierfel van uw' hooft, tot u verdienden loon:
Sy wachten met verlang' u voor al aen den Drempel
Van 't Godgev;i)de Choor, ja al haer hoi en Itoet
Staet tot u vreucht bereydt in 't midden van den lempel
En yder vol begeert dat hy fijn luften boet
Om Themis voefterling. met Eer bela'en t'aenfchouwen
Die daer het Heylig Recht, gelijk een dapper Helt
Met vollen moet beweerdquot;, en aerdig ging ontvouwen,
Soo! dat de bitfe tong daer felfs van ftont verfielt;
Men ea dan nu te recht met vreugde langs de trappen
Van 't heylig Capitoo!, ter uwer komft bereydt
Daer ey met Zegenprael dan henen komt te itappen
Door d'Hooge School haar ftoet met blijdfchap begeleydt.
Symbolura. Nihil eß ab mui parte
heatHm.
Haec paucula, Pyladeaz amicitix tefti-
monium, Mufisinvitis, Candidato
deproperavit amicus.