lUAVG'ORALl s,
QJÖ A My
Ex auBoritate ^JMagnificï 2). ReBoris,
J, U. D., ejufdemque Facultatisin inclyta Academia Ultrajedini. .
Profefforis Ordinai-ii ,
NEC NON
AmplifTml Senatus Academici confenfu , 2Srohilifßm,tque
^ Facultatis JZJRIDIC^ Beeret«,
pro GRADU DOCTORATUS,
Et fummis in UTROQUE JURE honoribus amp; Privilegiis
ritè , ac légitimé confequendis,
'Eruditorum difquifitioni fubjicit.
THEODORUS vander V E E N E , Amftelod.
Ad diem 29. OEiobris horis locoque folitis.
Ex Officina Francisci Halma, Academia:
Typographi, cîd bc Lxxxvn.
CîmfftmiS) Cönfultifßmk] E^pemfßmtfqt^e
Viris T^ominis 3
D. BALTHAZAR! vander VEENE ,
J. U. D. in Urbe Amftelodamenfi Ad-
vocato non obfcuro , patri meo pluri-
mum colendo.
D. PAULO BUSIO, J.U.D. in
eadem Civitate Jurisconfulto celeberri-
mo , praólico jam tum per 40 annos I
fumma cum laude, indefefTo.
D. ARNOLDO VINGBOONS.
Procuratori ibidem expertiffimo , in
hoc munere feniori meritiffimo , gevique
fui, fupra invidiam, facile Coryph^o.
Maecenatibus meis omni, quo par eft ;
amore J ac benevolcntia profequendis
Hafie Tiefes Inaugurales ex filiali
amp; fingulari afeBu
Dico , dedico , confccroque
THEODORUS vander VEENE, AutLquot;
-ocr page 3-DISPUTATIO JURIDICA
INAVGVR At llßr
VB
I.
thesis
Nter omties omnino ; qufi m umverfo
jure mftantur, materias:non infiraum
fanè locum Gbi vendicat ea , qu2 pa-
dorum nomine defignatur 5 utpote
cum jure gentium sqüiffima, panter
ac civili fubtiliffima, tum certo hodier-
nüm in forp loOgè ufitatiffima.
Antequam verè ad propofita^ materia expficatioheM ulterius
orocedatur prsmittenda prius eft ipfius
SuS a padione dicitur iu /. i. §. i. f depaB. fed exift.mandum
furWefenb. i« pam. h. u in princ. Ulp.anuni, pro to,
S^rfcripfilTe, adeoque rerum potius, quam grammatiearum
orTnem effe fecutum : PaBnm namque didum eft . amp;
r/SfÄ, abufitatoadhucverbopaco, URdevem-e?dixje
legitampacio//em, quam nuncpaSimmvocamus; iftorum au-
tem omnium propria origo eft à prifco verbo pago , amp; ab eo
finitimo pango , unde pepigi, ita ut à pangendo padi nomen
lit amp; derivatio Tcfte Cic. lib. 2. Rhetor. adHerem.
^ Padum definitur ab Uipiano hoc modo : eft duorum plu-
riumve in idem placitum confenfiis d.l. l.^.z.f.h.t. amp; optimè
quidem, quippe pro genere ponitur confenfus, utpotefcexten-
dens ad quofvis alios five indifciplinis, five cotifiliis, five arti-
bus , five facultatibus confenfus, atque adeo latius patens ,
quam fuum definitum, id eft, padum. Pro differentia, drnrum
plnriumve in idem placitum : duorum fcilicet, ut excludantur ul-'
timg voluntates , in quibus folius teftantis voluntas confidera-
3ollicitatio, in qui-'
tur. l.iz.ff.delegat.i.inßn. item vota amp;
bus unius tantum aut voventis aut ofFcrentispromiffumlpedatur.
/. 2. amp; I. ff. de pollicitat. intellige tamen po licitationem proprie
didam, quae fit reipublicae, nam id nomen interdum etiam pro
promilTione ftipulanti fadä , amp; pro pado convento accipitur.
/. 43. §. i .jf. de contrah. Empt. I. ^.C. de contr, ^ commit. Stip. plu-
r^mve , ut contineantur pada inter plures , quam duos inita,
v . g. ubi tres fratres pacifcuntur de communi hsreditate, ut
inl.i^,ff.h,t. In idem placitum, feu, in idem, valet in eandem
rem , qus recipritur , id eft, in hoc , ut aliquid fiat negotii
vel contrahendi, vel dirimendi cauffa, Arn.f^tnn.TraB.depaB.
Cap.ï.No.xi.', hinc male dixeris confenfum , quo duo pIureH.
ve Advocati, Medici', aut alii artis fus pcriti de jure, Medici-
nä, aut arte fua confultiidem refponderunt, padum effe.
I V.
Padum , padio , amp; conventio jequè generaliä funt, amp; ea-
dem prorfus fignificarej, amp; velut pacifci amp; convenire , pro-
mifcuè ufurpari evincitur per 1.2. ^ 7. Sed cum nulla , cum
feqq.ff.h.t.l. Solent i^.f.deprafcripttverb. nequeobftare putem
/ f; , r fe ^ ubi dicitur verbum Conventionis generale effe
Ä é£m non intendit Ulpianus, ut oftendat pafti verbum
m potius efle, quam conventionem ita d.Vtm.d. trait.C.u
7. Citat. adhoc donell. ad Ruk. c. h. t. N.io.
Ratione fupra pofitorum hïc rfioverl poffit non infim» for-
tis controverfia , num videlicet cum in generali fuâ fignificatio-
n » ™ nateat, quam nomen Conventionis , contra-
inde rationibus ve-
riorum cenfeo eorum opinionem , qui affii-mativam tuen non
reformiderat ; quippe quae ex collatione ipfarum definitionum
padi amp; Contradus (qui etiam eft duorum plurumve m idem
confenfus, quique praefertim cum nec fit idem, quod padum,
_____a:nbsp;fnrtiffimè fuftentetur; praeterquam quod pro
hhs 8. /. Solent.xlt;gt;.f defr^crift.verh.l. legem
I 6 C de jur. dot. ex quibus omnibus cum manifeftiflime vide-
re liceat ex pado dari adionem praefcriptis verbis, eaque dum
non detur , nifi cum infit e-uwa^ayan. /. 7. §. 2. ä. ï. confe-
quens prorfus eft , genus ibidem pro ContraBu ( puta innomi-
nato) eflepofitum.
Tt vero non folum contradus innominatos, fed etiam certo
nomine ac forma diftindos generali fuâ appellationep^S«^ com-
S tur. Avs.cîkin 1.71: fproproSoc. ubi contradusde focie-
F tf modö padum conventum focietatis, modo padum con-
veLm de focietate nuncupatur. Eodem vergit. quod fcnbit
PaX in /. 27. §. 3. verf.idemdkemmjf.h.t. dum ait, paüum
proficere ad novum contradum , id eft , ut eam Legem in^r-
pretatur Vinnius d.TraB. équot; Cap. No. 6. paBum efle novum con-
traïium. Atque eadem fententia dilucidè comprobatur per
Ua convmta ji. pr. verf. an idemjf. de Contr. Empt. ficut etiam
pro hâc aflertioni non parum facit. L. Traditionibtu lo. C. h. t.
Infi, de Empt. cui deinceps opitulantur Infi, deufufr'
amp; \.Hlt.deferv.prad. Cum enim ufufrudus amp; fervitutes dican-
tur conftitui padionibus amp; ftipulationibus, non difEcultèr af-
fentior eidem Vinn, hc.fnp. chat, dicenti neceflquot;èefle, ut net pa-
Bftm contractu quilibet juris gentium ad dominium , aut jus
aliquod transferendum comparati intelligantur. Hunc tamen amp;
praecedentem articulum ita confidera, ut agi fciatur de pa£io ge-
neralitèr fumpto, non fimplicitèr, quodnbsp;opponitur.
l.J.^.quinimo^.f.h. t.l. i. C.deConvent. tam f»p. dot.amp;paßlm
DD', amp; pariter , ut non incidatur in eorum errorem, qui, ut
omrnsComraUmpaBfimtdi, ita. omnepaBum contraBum, unum-
que amp; idem efl^e clamitent, non meliori nixi fundamento, quam
fi dicatur omnem hominem animal, omnèque animal hominem
efle.
PaEium conventum quoque idem eft, quod partum per (c po-
iîtum, atque adcô five duo illa conjungantur, five disjungan».
tur , unum amp; idem prorfus fignificanî. Ea vero ob eandem
ipfam rationem, quâhjecpurumputum, fartumteBufn, aquum
honum, aut fimilia conjunguntur, conjungi quandoque exifti^
mandum eft, videlicet rei magis explicandf gratiâ. Quare hîc
reprobandam putem futilem aliquorum opinionem, qui paBum
conventum apaBo per fe pofito differre, paäumque conventum id fo-
lum efle, quod fcripturâintervenientefit, animofiiàs contendant.
'Cujus falfitas , amp; a me approbatae fententiœ Veritas, ut modo
elucefcat, adduco ( ut alias Rationes praetermittam ) pro meâ
confirmatione eandem ipfam legem, quam illi tanquam prsci-
puum fuum argumentum allegare confuevernnt. Eft autem l. 4s
jf.depign. ^hjpoth. ubi a Gajo haec verba traduntur : Et ideo
amp; ßne fcriptura fi convenit^ ut bypothecaßt, amp; prohari poterit,
fe:
p
INAUGURALIS. 7
res obUiata erit. de guaconvenimt. ex quibus verbis reSe infero
taBum conventum etiam fine fcnpturâ fieri pofTc, amp; redè fub.
fiftere Et quanquam nimis darum eft, quam ut contradici
poffit! quin paBaconventa fubinde fcripturâ interveniente fiant,
nunquam tamen amp; nufquam id fcripturâ fola fieri debere evm-
citur • Tametfi pariter non inficiar paBum conventum nonnun-
quam'ufurpari pro inftrumento, in quo faÜum conventum de-
ftriptum eft, ut in l.ji.ff.pro foc. item in l.j.§.ti.f.h.t. fic
ponitur ftipulatio pro fcripturâ de ftipulatione, cautio pro fcri-
pturâ de cautione fadis. /. i. faeedendo. I. z.ff.h.t. at figurata
folum, amp; veluti contentum pro continente.
V I I L
Controvertitur , num inftrumenta amp; fcriptur« requirantur
ad elfentiam padi five contradus? amp; pro negativa refponden-
dum, non requiri, pignufque emptionemque aliofve contra-
dus efiicacitèr valere amp; fubfiftere, amp; tanquam valide amp; légiti-
mé confeda cuftodiri debere, tametfi nullum inftrumentum,
nullàve fcripturâ intervenerit, modo de voluntate amp; confenfu
contrahentium aliis legitimisprobationibus, puta, teftibus, con-
ftffione partis, aliifque documcntis rei geftï veritas poffit con-
firmari; hinc inftrumenta, fi interveniant, folum adhiberi, ut,
quodadum eft, facilius poffit probari. Textus funt exprefli in
d.l.a^.f-depign. rè-hypoth. l.^.ff. de fide inflr. I. cum res C.de probat.
I Q.amp; lo. C. defideInfir. I. 5. C. detranfac. l.paBum 17. C.h. t. amp;
Bronch.Mifcell. contt. cent. i. ^jfert. 8(5. amp; 89. Nec quidquam mo-
vent objediones in contrarium allegan folits, cum in contra.
Lemphiteutico, de quo h.C.deJureEmph.
ne de quâ l.frncimm 54. C. de donat. aut in immobilibus eccle-
L'alienandis, de quibusAuth. hocjus porredumdeSacr.Ecd.^
aliifvè cafibusvd militet timendus futurs probationis defedus,.
vel publica utilitas, vd fpeciale jus aut privilegium.
Prima paBi divifio eft , in publicum amp; privatum. Padum,
-ocr page 8-publîcum eft , quod fit éx caufla publicâ. l. conventio -^.fh-t.
id autem contingit vel per Principem, quemadmodum pro'per
Pacem vulgo legitur. Princeps namque, uti Magiftratus fupe-
rior, k\x foHvenerej/Kiteit yulx hodie Ordines in fijâ quique pro-
vincia, de negotiis ad Rempublicam fpedantibus rede, amp; uti-
hter pacifcitur, bellumque indicere , pacemque inire poteft,
etiam remittendo damna amp; injurias belli tempore, privatis illa-
^s , ma^mè fi aliter pax haberi nequeat. Arg.in /. r. §. z.ffJe
jHjt.amp; Jur. utpote quod favor publicus privat« utilitati fit pre-
ferendus. /. müitas 5. c. de amp; expédiât toti reipublic^e, ut
ahquando pax ineatur, etiamfi fubditi non confentiant : pacifi-
cationes namque optims funt, amp; non , ut antè màlorum re
cordemur, fed ut offenlarum memoria deleatur, inftituuntur
cogitaturque tunc temporis de farciendâ in praefens amicitiâ, amp;
non de differendis, fed auferendis malis. Grot.de JweBelliy ^
fads. cap. 10. Gail. cent. 2. obf. 57. Mjnf. cent. ^.cap. 9. vel fit per
Belh duces, feu, qui alterius dudu amp; aufpiciis bellumgerunt.
d. l.%.f. h.t. fed ii de his folum , quas ad belli adminiftrationem
pertinent, quœque ipfis conceffaiutelliguntur, jure pacifci pof-
funt, proinde nec bellum indicerè, nec^pacem inire, etiamfi ple-
na hberaque poteftas eis fit demandata : Nam haec cum jurejlm-
periifoli Principi aut ReipublicîE nominatim competnnt, non
debent transferri ad alios, nifi illis fpecialiter conceffa. /. obliga-
tione generali f. de Pign. ^ hjpoth. Branch. Mifieü. maß. d. Cent.i
AJfert.16.nbsp;'
X.
Ad puhlicam conventionem minime pertinet, dum Princeps cum
fuis fubditis contrahit vel pacifcitur vendendo quid emcndove;
non haec fiquidem facit ut Princeps, fed utprivata perfona; hinc
œquiffimum amp; certiffimum eft, Principem in his jure privatorum
uti, ideoque ad pada contradufque cum fuis fubditis inita fer-
vanda teneri, ex iifqueefficaciter obligari. Wefenb. in parat./.
de conft. princ. in fine, non folum naturaliter, fed etiam civili-
ter , ne alias hominum commercio exuatur , cum aequalitatem
in contradibus proportione Arithmeticâ fervari requiratur. I. La-
bet
-ocr page 9-fgt;to 19.f' ^ nihilque majorem laudem mereatur, quam rc-
âa, fides in Principe. /. inter cloras C. àe fummaTrinit, (jr fide
Qtth.nbsp;■nbsp;'
XL
Quxri fortaffis amp; dubitari poflèt, num fides hofti fervandal
Ego vero, omni dubitationis nebuladifcuffâ, afiîrmativara fil-
ftineo : Fidei etenim obfervatio ex jure gentium eft. /.
amp; cum hoftibus nobifcum intercedit communio juris gentium
Luit, ff.de legation. Nec quicquam contra faciunt. Textusin/.r.
I. ff.de dolo malo l.z. C.deCommerc. amp; Mercator, l.i.ff.quod
mettu caußa. Quid ni amp; cum latronibus. praedonibus, piratif-
que Barbaris fervanda eft fides? etfi enim nobifcum non habeant
fpecialem illam communionem , quam inter hoftes in bejio fo-
lenni introduxit jus gentium. I. hofiesfiuntzA,.ff..deCapt.é'pofl'
lim. communionem tarnen habent juris nature, ex qua nafcitur
ut pada fervanda fint. l.ii. ff.depofiti. I.i6 ff.Commodat. idem
dicendum de detegentibus conjurationem, fidem nempe illis elfe
fervandam. Gvot. lib, i. cap. fieqq. de Jure Bellij pacts. .
Privata conventio efl, qua fit ex cauffa privata I. ^ff.h. t, ea-
que rurfu m eft vel légitima vel juris gentium : cave tamen hinc
colligas eficConventiones, quas non fint juris gentium. Omnes
enim Conventiones ex natura amp; origine fuâ funt juris gentium;
amp; fi quae funt , quae Jtire Civili ac pratorio introdu^ç dicun-
tur , non nifi fub certo modo ac forma civiles prlt;etoriafive effe
conftanter teneo cum Clar.Vtnn.comment.ininfiit.lib. i.tit.z.^.
z.dejurenatttr. ^nt. amp; Civil. amp; lib. z. tit. 7. dedonat. item Bachov,
adInfi.d.Ub. 1. tit.i. j.z.de jur.natur.gent.amp;Civil.text. I.in fin.
Conventio porro légitima dicitur ea, quE lege aliqua confirma-
tur. 1.6. ff.h.t. cujusexemplapaflimvideapudDD. Am. Vinn,
d. Trad. depaEl. cap. 4. per tot. Wefienb.parat. h. t. No. Althufi.
dcaolog. lib. i.cap. 90. h. t. uti amp; in 1.7. §. 12. /. 10. §. i. /. 45. /. 48.
ff.h.t,l.petensC.h.t. hue referri poflunt, quç habentur
Conßit.fecun. item in l.i.fJefig». AB.undeiternStvv'mAJ*
Infi, de aBion. l.ß mus ay. §. z. verf. fedßpaBum ^ §. 4-
Conventio légitima a DD. vocatur ea, quae lege nova ad p'®quot;
nam obligationem producendam adjuvatur amp; confirmatur ; vel
quae manente nudâ ac fimplict fiarmâ conventionis confirmatio-
ne alicujus legis (pota fpcciali) eÊBcaxeftveladobligandum, amp;
agendum, vel ad obligationem, amp; adionem ipfo jure tollendaffl.
Althuf.dic^eolog. hb. i.cap, 90. Vinn.cap.4. d.Trail, depaEl.d. l.7»
^.ßpacifcar. \ûf.eod. caeterum hk obiternotandum paüa legitintA
quamvis communem vim obligandi cum contraélibus habeant,
effe, amp;manere/';«ß^»Wlt;«, per ea, qustraditD. Vinn.
cap. 8. z6. amp; iidem Comment, ad Infi. Hb. 3. de Obligat, in fin.
Et fic veteres omnemnbsp;extn ContraBum, non alio
nomine, quam paBi finipliciterappellareconfueveruntjetiam
quae obligandi efficaciam habet, d.l.6. ^7. §. ^.ff.h.t.l.io.^
i^.C.eod.
Privatarum juris gentium conventionum allae funt »W.« , all«
mn nud*. Nuda conventio defcribitur hoc modo : efi conventio,
qua in nudis placiti amp; conventionibusfinibus fiat, nec certum nomen
habens, nec ullam obligandi cattjfam prater conventionem. d.i. J.ff,
§. i.z. ^4. /.ya. C.delocat.amp;conduB. Vocaturque in jure fs.
pius paBum fimpliciter, ut in d.l.y. §.4. amp;feqq. l.io. C.eod.L
i').f.deprafirip.verb.d. l. 27.C.delocat.^conduB. l.i.C.depaB,
cenvent. l.^.C. de contr. amp; Committ.fiipul. quanquam paBum nu-
dum alias üibinde conventiones comprehendat, amp; fic opponatur
paBo nudo a traditione. /. ao. Traditionibus C. h. t. appellatur ve-
ro paBum nudum, a^üizMnmpaBum eft, amp; nihil amplius. /.aj.
C.depign.^hypoth. nimirum eâdem ratione, quâ nuda proprie-
tas , nudus confenfus, nuda voluntas dicitur : atque hinc ab-
undê fatisfadum eft opinioni padum nudum padum non effevt^
ciferantium; a quibus id fadum velim, utprobent, authom^
nem nudum hominem non elfe, aut padum nudum padum efle
concédant. PaBi vero nudi Jure Civili Romanorum ea tantum
vis erat, ut exceptionem pareret, non autem adionem. d.l.j.
§.fed
-ocr page 11-§.ßd cum nuüa. f.h.1.1, in bon*fidei C. eod.ßml. Cur aliquando
proverbii loco habitum, ex paBo ABionem mn »afci : ut-patet
L d. 1.10. C.h.t. l.l. C.depaii.convent, tmfup.dot. Rationes
autem cur ex paBo non nafccbctur adio, variae adferri ponunt,
praecipue tamen funt, ut fides fola effet virtutis incitamentura,
Ut prœfcindcrcturlitiuinmultitudo, amp; uthbcrrimamaneretoris
facultas. Althuf. amp; finn.Uc.fup. citat. Hodie monbus noftris datur
ex nudo amp; /w/»//« pado adio. Gudel.//^.;. cap. de Jur. Nov.
Grot. lib. 3. Introd. ad Jurifpr. ^atav. c. i .fub fine, eidemque eadem
vis eft, quae eft ftipulationie Jure Civili.
XIV.
Ctttvtntio non nuda five veftita eft, qüas puri placiti fines egre-
ditur : atque id duplidter accidit ; vel enim proprium nomen
habet, vel eo deficiente fubeft cauffa per d.l.j.^. i.^i.f.h.t.
amp; talis Conventio uno verbo dicitur Contra^us qui fic reaè de-
finitur, eft conventio Habens nomen fpeciale, vel eo deficiente
civilem obligandi cauffam; ^zt d.l.7.d.^.i.amp;z.fh.t. itaque
duo funt Harum conventionum genera; alterum quidem earum,
quae fpecialé nomen habent, ut emptio-venditio , locatio-con-
dudio, focietas, mandatum, depofitum pignus ,amp; fimiles con-
tradus, qui, quod certum nomen habent, vocantur »ow?»«^«,
amp; obligationem adionemque certo jure producunt; non utique
propter nomen, fed propter utilitatem commercii, vel potius,
ut tradit Gtot. lib. i.de Jure Belli amp; pads, propter vim amp; natu-
ram, quam ex fr^uentiori ufu acceperunt. Alterum genUS ea-
rum eft, quas quidem nomine proprie carent, led quibus prae-
ter confenfiim fubeft caulfa, quçquc pariter obligationem amp; Adio-
nem producunt. Per cauflamintelligo non finalem, nonimpul-
fivamgt; qualis etiam in paBis mdis reperitur. /.ii. C.h.t. l.iS.
C.deTranfac. fed dationem vel fadum, ut liquet ex d. l.j.^.z.
ff.h.t. 1 ^.pertot. /.8. Lis. f.de prafirip. verb. L 6.1.ft profunda.
ll^C.dtTranfac.l. 6. C.de Rerumpermut. ^fimul. alias negotium
nuncupatum. d.L'i^.f.deprafcrip.verb. amp; negotium civile. L i.
ff. de *ftim. graeds nvrnxnyu» didum. Intdligo porro per
dationem aut fadum negotium vd prsfens vd praeteritum, vel
futurum. Alth/tf.diuoloi.lib.x.u^ll'No.\sdeprimogentrecon-
B a
-ocr page 12-traä. innommât, has conVentiones vocantur ContraElm innomhuü
ti, funtque hiquatuor, do, Htder, fado, m fadas; dó, ttif^
das; fado, ut des. deqaibüsia l. naturalis. ^ fertot.ff.depjf*'
fcrip. verb.
Non importuné hic vfdere lubet, num modo tradîta
£Ihs defcriptio nimis latè pateat ? Labeo ContraElum fic définit, Ut
dicat efle ultrô citrôque obligationem, id eft, negotium undo
ultro citrôque obligatio nafcitur I. x^.f.deverb.fign. feààkeor
dum Labeonem ibidem ComraElum non generaliter definiilTe':
Quare pro negativa flandum efi:. Sc propofita fuperiori articulo
ContraBus defcriptio admittcnda; utpote, quas etiam compiéda-
tur ea negotia, ex quibus tantum unus obligatur : Qualia funt
mutuum, fiipulatio, donatio, amp; fimilia. In Mutuo fiquidem
debitor pecuniam accipiensfoltim obligatur. l.certi^.^.quoniam,
ff.de Reb. cred. in flipulationè promiflbr folum, non vero ftipu-
lator obligatur. /. fiipulatio ff. de verb.oblig. In donatione fà-
lum donans non .donatarius. HinciSentlotClar.yinn.Comment,
in Infi. lib. I. tit. J$.§.z.de Commodat. No. i. dicenti ContraSluum
quofdam effenbsp;j qui ex uno tantum lateri obligant, cu-
jus generis funt mutuum, amp; ftipulatio; quofdam effe J'tTiMrif^c,
qui ultro citroque , quales funt emptio, locatio, focietas, ex
quibus ftatim mutua nafcitur obligatio: quofdam effe media in-
ter h sc nature, ex quibus quandoque unus, quandoque uter-
que obligatur; quanquam amp; hi inter «//wAÊvpKfnumerentur,per
ea, qaxtndltD.f^nn.comment.adinfi.lib.i.dt.zt. de AnBoritat.
tutor, funt autem commodatum depofitum, pignus, qui con-
tradus naturâ tantum comparati funt, ut unum duntaxàt obli-
gent, eurn videlicet, qui accepit: fit tamen aliquando ex poft ßi-
âo amp; accident!, utisparitèr, qui dedit accipjentiobligetur , ve-
luti fiabaccipiente in rem acceptamneceffariaeimpenfae fjdce fint.
l.incommodatoxj. §.3. l.inRebus iZ.^.z.L penult, ff. commodat.U
ß fervus ff. de pign: AB. L^^.ff. depof Tametfi vero ContraBus di-
C3X.MTc\\ii\xcontra-aElUs, priori tamen fententisinfiftendum. Con-
tra enxm habet duas fignificationes ; aliquando namque ftat pro
..viciffim; 8c ÜC exit-nitro citroque aBus, aliquando didio
pro
-ocr page 13-^Toadverßtm accipitur, amp; fic poterit referri adnbsp;ex unâ
parte tatitùm. v. g. zà Ääum domtionis, in quo folummodo do-
nans obligatur. Ita erudite docet Mox.z,ipis. Trdi, de contrail.
.Axol. I.No. 16.
XVI.
CsEterum faBa alia funt bonxfidei, alia^nß» j«m.§. ABionptm
Jnß.deABiofi.Bonlt;ifideidicnntur, quiainiis cxuberat bonafides,
amp; ex çquo amp; bono in iis maxime proceditur. l.bom fides ^i-ß.
depofiti. StriBi vero juris dicunturquia non venit in iis, nifi
quod exigit natura paBifîvcCowraBtis, amp; quod nominatîm in
CoKvemionem deiwànm CÏÏ. I. quicquidfi^'de ffiS.PaBa etiam alia
funtiwrfzw, i\h inperfionam. 1.7. §.paBorumßh.t. exemplum
Facti in rent eft in d.i.7- §• in perfionam autem in I. idem in
duobus z-y.^.ï.ff.h.t. utrum vero paBum in rem fit, an inper-
finam^ non tam ex verbis , quam ex mente pacifcentium aefti-
mandum eft, amp; in dubio pro paBo in Rem praefumendum. Pa..
denique aîia funt tacita, alia exprelTa. Expreffaquidem, qui-
bus per verba, autperepiftolamnuntiumve pacifcentium volun-
tas fignificatur. Tacita, cum nihil eorum intervenerit, quorum
tamen eadem vis eft, quae eft expreflbrum I. z. ff.h.t. ex tacita
paBo inveftaabinquilinis in prçdium urbanum locatori funtob-
ligata pignori. 1.^.1.6, ff.inquibuscaufi.pi^n. wc.diverfum
eft in praediis rufticisj mveâa enim amp; illata in prsdium rufti-
cum non funt tacitè obligata ; fed turn demum, fi nominatîm
convenerit inter colonumamp;praedii dominum î frudus fiquidem
tantum, qui ibi nati funt, tacitè funt obligati pignori ob mer-
cedem locationis. Lea jure. Linpradiis. ff.in quib. cauff.pig». tac.
contr.Li.é-^.C.eod.^.l.infinelnft.deinterd. ficut nec resami-
nori fine tutorisaudoritateinlocumaliquemillatas extacîtâcon-
ventione teneri tradunt Vinn. d.traB.depaB.cap.iz.No.o. per
Text. amp; DD. ibid, allegat. Damhouder, tit. de tutor, (jr curator, mun.
cap. 7- No. 60. Branch, mificell. conirov. cent. r. affert. 76. Moz^zius.
traB.depign.amp;hjpoth.No. 17. tit. dereb.qult;epign.daripef
vel non. dijf. Negufi. p. z. Membr. 4. No. 154- cum DD. eo loco citat.
Ex Tacito quoque paBo redditio chirographi a debitore fada in-
ducit debiti remiffionem. L^.%. 1. ff.h.t. etiam pignus, fi quod
B 5nbsp;inteï.
-ocr page 14-intervenerit, remiffum. arg. in l. in omnibus ff.de Solut.l'J.
C.deremiff.fign. fecus dicendum in pignore, in cujus reftitu-
tione non intelligitur fada debiti liberatio , fed tantum .pigno-
ris obligatio foluta cenfetur. /. 2. amp; i.ff. h.t.l. creditricem. C.«/«
.Sf»?«]^/»/^». fufitishâcdere videBronch. «»M.rfj^m 38. item
Finn.d. Traä.depaB. Cap. iz.per 10t.
XVII.
Propofiti s variis padi defcriptionibus, variifque ejus divifio-
nibus amp; fubdivifionibus, reftat, ut, qui pacifci poffunt, bre-
yiter videatur. Pacifci autem poffunt omnes, qui confentire amp;
jure gentium fe obligare pclFunt hinc mutus l. 4. i ..ff, h. t.fitr-
dtul.^^.ff. de oblig. é'aB. prohibetur veró furiofus , quia cum
nullum negotium redè gerere, aut contrahere poffe manifeftum
eft, per 1.1.furiofus, ii.ff.deobl.amp;aB.l.ßk Reojo-^.^.f.
de fidejujf, ^ Mandat, l. ^.ff.de R.J. Furiofus enim eft expers
voluntatis amp; mentis, l.furiofus /^o.ff.eod. l.z.C, de contr. Empt.
adeo quidèm, ut ne tutoreaudore quid agere valeat. 4.1.),ff.
deR.j. Si tamen furiofus dilucida intervalla habeat, quod in-
termiffione furoris geftum eft, ratum erit §. i. i»ß.quib. noneß
pormiff.fac. Teßam. l. 9. G. qui Teftam.fac. pojf. prohibetur quoque
mente captus, quoniam in eo eadem ratio eft, quas in furiofo,
nempe quod mente eareat. furiofus. infl.deinutil.ßipul.item
ebrius , cum ebrietas fit voluntaria infania : nec non prodigus
nifi Ut fibi acquirat. l.6.f.deverb. öblig. poftremo infans. /.{i.
§.i.ff.de^ adm. Tut. 1.f. defpon.fal. l. iS.ff.de jnr.de Uber. Sc
generaliterminores 25 annis Curatorem habentes fine confenfu
ejus jure civili non obligantur. l. 3. C. de in integr. inflit. min.
quanquam pubertati proximi, etiamfi locupletiores fadi non
fint, ex conventione fuâ naturaliter obligentur. /. cum illud 25
i.ff. quand.dies. leg. ced. l.ß pupillus ff. adleg.falcid.
XVIII.
Priufquam padorum difquifitionem concludam , non abs
reeft, iitfiquae pada valeant, videre lubeat, pada, qusnon
valeant, proponantur. Summatim vero ex pada non valent,
quaî fiunt de iis, quae aut lege, aut natura prohibita funt. /.
pada. e.h.t.l.7. %.prator. ff.h.t. Exempla eorum , quae jure
civil»
-ocr page 15-civili prohibentur, paffim extant in /. contra 28. h. t. l.jtts agna-.
tionisf. h.t. Natura autem ea prohibentur , quae in fe turpitu-
dinem continent, puta, utmaleficiumfiat. l.qued a^.proSoc,
l.generaliterff.de F. O. l. ß unus 27. §. paBa 4. ff.h.t. ejufdem
etum generis funt pafta de Hereditate viventis. L paEtttm ij. L
licet. 19. l.t*lt. C.h.t.l.-y-C. depa5l. convent.l.^.C.de collat, l.fti-
pulattio 6.ff.deV.O.ldonaxizg.^.ult. f.de d»tat.l.ult.ff. defais
Ugit. Hared. l. 4.. C. de mutil.fiipul. l, cum donatiouis C. de Tran»
fac. Scheidnew. adlib.^. inß. de Aäion. §. item ß quis poflulante jVé
6. per Text. ibid. allegat. pari omnino ratione paäa de mutuâ
fucceffione (nifi fiartaffis militum exceperis) funt habenda d.L
C.h.t. Frack Hb. $.controv. cap. amp; 87. ^îm. d. Trail, dt
paEl. Cap. 15. No. 2. dijf. Branch. Mifcell. com. Cent. i. Affert. 16.
Gail.lib.z.0bfiz6.Mmf.cent.z. Obferv.^^. hodiè vcrô hujuf-
--nodi pada'fubfiftunt. Mornac.add.l.iS.C.h.t. Sand, defend.
(jtlr.Tra^.\.Ttt.z.cap.%. IVeoflad.de paB. ante nupt. Obf, I. équot;
22.'j 'quot;. Coxen.conf-^.chop.z.deAiorib.parif.N.z. Groenew.ad
d.i.'). C. de paä. convent.
Nobiliffima in jure diflertatio eft , amp; in praxi utiliffima ob-
fervatio : an remiflio debiti debitori fada à majore parte credi-
torum cseteris praejudicet ? pro aftirmativa videtur facere, quod
dicit Wefenb./gt;lt;ir. de paä. No. 10. item quod traditur in I. 10, -
Refcrlptttmff.h.t. negativam tamen fuftinere magis placet, pro-
baturque per 1. debitorum 25. C. h. t. perl, mn debet j^.ff.deR.
y.per tot. tit.C.Rrb.inter alios I. folvendo^9. C.deneg.gefi. Excipe
cafum, dt qno la l.j.jHri/gentium ^.hodieff.h.t. idque propter-
fpecialem creditorum utilitatem : fi enim defundus non habe-
ret haeredem, non haberent illi quem convenirent. §. 2. in fin.
inft.deleg.falcid. idem dicendum in debitore latitante, ut tradit
Matth, de affliil. decis. 288. didis cafibus intellige tam abfentes
(maxime redè amp; tempeftivè citatos) quam praefentes credito-
res plurium exemplum feqni debere. I. Refcreptum 1 o.ff. h.t. etiam lt;
quantumvis privilegiarios d. I. Refcripmm nec non eos, qui in-
ter Chirographarios privilegium aliquod perfonale habent; l.qui^
in navim. z6.1, quod quis 34. l. bonii ^%.dtReb.atiB;, indiCip(^.l.
fponfA
»5
fionfaj^.ff'.dejnredot. non vero hy^oûïtaùos.d.LRefcr'iftfffî
neque fidejuflbrem vel mandatorem habentes; ratio extat, in
Si pracedente')^. §. i.ff. Mandat. amp; apud. T^entacinq. Refol. Uh.
fiéfit. de[olut,cap.\. in dandis vero induciis hypothecarii paritef
fijffragium majoris partis creditorum ( quas pro modo debiti,
non pro numero perfonarum accipienda efl: L h.t.) fequï
tenentur. /. uit, verf. Nulla quidem difi^erentia C, qui bon. ccd.
pof.att, hodiè apud nos, amp; in galliâ padum majoris partis cre-
ditorum diflentientibus neutiquàm obefl:. EdiB.Cax.v.edit.i^,
Maji i 544. /. 5 5. Groeneweg. de R.abrogat. add. l. ^.ff.h. U
Zjp. Not. jur. Belg. qui bon. ced.pojj'. in verf fed neque. Confdt.zi 8.
amp; ità in Galliâ judicatum refert Autumnus. Cenf. Gall. adl. 7.
uit. amp; d.l. S.f. h.t. fed nec padas à majori parte creditorum
inducias cœteri fequi tenentur , nifi oblatâ cautione. amp; judicis
decreto interveniente d. Anti. 35. amp; ità in fupremc hollandi®'
Senatu judicatum teflatur 'i^coh.s.d.decif.fupr.cur. 55. *gt;
Coronidis loco venit padorum interpretatio, quam ex paci-
fcentium voluntate metuendam, idque, quod adum eft, pro
cauto habendum docent, l.femper Ij.f.de R.J. l. 5 .ff. de Rekcred.
Si vero quçdam fit verborum ambiguitas, quod tacite, cogita-
tèque aólum , fpcétandum eft. Arg. inl.nbiz\. l.cuminTefia-
mento zûf. ff. de Reb. duh. l.-jj ff. de contr. empt.hic referri poflunt
textus in /.125. dsKS. l.inambigms^6.l.rapienda\6ï.ff.deR.J-.
l.l-ff. de Reb. dub. Aft fi, quod adum cogitatumque eft, non
appareat, quod rei gerendï eft convenientius, five quo res tu-
tior eft , accipiendum eft. I. quoties 6j.ff. de R. J. l. ubi z i.ff. de
Reb.dub. l, quoties 'èo.ff.de V. O. maximè autem, quod verofimi-
lius eft, confiderandum l. inebfc.ii^.ff.deR-J-. quodfine'id
colligere liceat, locus erit Regulx Ulpiani in l^.ff deR.J.
atque in dubiis, quod minimum eft , fequendum. Poftremo
notandum padionis interpretationem contra eum faciendam, in
cujus poteftate fuit legem apertius dicere contradui./. c«»»
riturff. de Reb.dub. l. incontrahend.e iji.ff. de R. J. itaque in ven-
ditione contra venditorem, in locatione contra locatorem mter-
pretandum l. Veteribus. 39. h. 1.1.labeo zi-ff-de contrgt; tmpt-
F I N J S.