n ^vaI^ n
FAVENTE DEO T EVL o'p T. M X.
Ex aüBoritate Magnifici ReUoris,
'-..f. U. D- ejufdemque' FacultatisWindyta AcalemiiUItraje
ProfèfToris Ordinarii ,
NEC NON
'Amplijjlmi Semm Academici confenfö , NohiliJJimaque
. Facdtatis JVRIDlCi^ Decreto \ X
PRO GRADU DOCTORATUS,
Summifque in UTROQJJE JURE honoribus amp;
Privilegiiiquot;^è coi^fequendis,
Eruditorum Examini fubjicit
ABRAHAMUS à G E R W E N, Lugdun-Bata v.
Ex Officina Francisci Halma, Academic
Typographi , cb bc Lxxxviii.
T r
y i
ai.::
r»
O M NIB U S
JURISPRUDENTIE
FAUTORIBUS
vj
E -T
CULTORIBUS.
...
' - I ' ■ D31 L ;i T
-ocr page 3-DISPUTATIO JURIDICA
INAUGURALIS,
D E
Enuinas vocabulorum indagare fignifi-
cationes, non folum ordo cognitionis,
quo primum nomen nofle oportet. /, r.
ff.de Juß. amp;j«r. fed amp; magna exigit mi-
litas. Cum enim voces notae fint rerum
/. 7. §. l.ff. defupell. legat. certc qui in il-
lis aberraverit, in cognitione rerum haud
feliciter verfabitur ; Quas cum ita fe ha-
beant noftri quoque Inftituti erit, conve-
nlentem Rubricae Differtationis noftras fenfum paucis explicare.
Vocabulum Petitioms eleganter exprimit Ulpianus In 178.
Bid
%.z.f.àeF.S. inquiens : Petitionis verbo in rem aftionem fi-
gnificari, amp; in L 28. f. de Obi. amp; AB:. Aftionem in perfonam
inferri, petitionem in rem. Cur autem aftiones in rem dican-
tur petitioriës, ratio maniféfla efl;, quoniam illae immédiate in
res ipfas ab .aliis poflelTas, diriguntur,. amp; ad illas domino rc-
flituendas comparatx funt. Alterum Rubricœ vocabulum efl:,
Hlt;eredita4, quae vox in jure ambigua efl: interdum enim ad
res corporales, ita, ut bona amp; corpora haereditaria, quœ de-
fundus reliquit, denotet, refertur : Interdum autem amp; pro-
prie rebus in corporalibus annumeratur, amp; a rebus haereditariis
difiinguitur tit.Inß^.dereb.corp. ^ incorp. dkiturque in jurecon-
fiftere. l. zo'B. f. de FIS. amp; in lege ijî'^. i. eod. Ulpian. ait:
Hsreditatem elfe juris nomen : quo fenfu etiam a Theophilo
Infi, de reb. corp. amp; in corp. dicitur jus quoddam certis modis
confl:itutum, amp; intelleftu comprehenfum, quod alieni patri-
monii univérfalem dominum jure efficit. Et definitur I Ju-
liano fucceffioin univerfum jus, quoddefuntäus tempore mor-
tis habuit /. 62.nbsp;- ^ . - ,
III.
His ita breviter explanatis, videamus ofAW-,' quot modis
petatur Hsreditas. Petitur autem vel ex Jure Civili, idque
vel tota, vel pars, aut ex jure Praetorio, vel ex Senatus Con-
fulto, quae omnia fuccinâim pro captu ingenii noftri excute-
re fedet animo.
Haerèditatis petitio, eft aâio in rem, bonae fidei, qux com-
petit hasredi, adverfus eum , qui pro haîrede vel pofleflbre
poflidet, ad id, ut reftituat hœreditatem cum frudibus amp; ac-
ceffioni-
-ocr page 5-ceffionibus. Dkkwhrem , quod apertiffimum efl: ex eo, quia
datur adverfus poflefforem non obligatum ex contradu , fed
ratione rei poffeflae, ut illam fcilicet reftituat, quod proprium
amp; commune eft omnibus in rem aäionibus, §. i. Inflit. de
aäion.
Additur in definitione bona fidei quamvis enim olim incertum
erat, an inter bonae fidei judicia cornnumeranda eflet hereditatis
petitio, an non, tefte Imperatore in §. 28. inß.deaa propterea
quod fit aaio in rem l.ij.^. I.ff.de ReiTmd. bonae fidei autem
aSiones tantum in perfonam fint. arg. §.51. infi. deaEl. Impera^
tor tamen apertè illam bonae fidei effe voluit d.^. 28. amp; l-ult.^.
fin. C.h. t. amp; rede , cum enim in haereditate pro ratione varia-
rum circumftantiarum plus vel minus prxftandum veniat , amp; ea
propter illud judicis arbitrio ex aequo amp; bono definiri debeat ,
ideo haec petitio ftridis judiciorum regulis indudi , amp; certa for^
mula concludi nequit.
Competit hafec petitio haeredi, quae ideo necefTaria eft, quod licet
ipfo jure haereditatem habeat, ftatimque poftdeftméli mortem do-
minio ejus gaudeat /. 158.^ /. 193. de R. J. polTeffione tamen
quam privata fua audoritate occupare nequit, pnvatuseft /. 25.
ff. de acquir. -velamit.peff.
Datur autem non tantum teûamentario fed amp; legitime , five
-ocr page 6-fuo nomine, five per fe , five per alios efifedus fit l.i. ^
t. imo haeredi hxredis, ut fi Titio, qui Sejo haeres ex ftitit, Cajus
haeres fadus fit : hic Cajus amp; Seii amp; Titii h.treditatem fuam effe
intendere poteft d. 1.3. idque ex antiqua régula juris, quae vo-
luit, hasredem haeredis, Teftatoris effe hœredem. /. ult. C. de he-,
red.infl. amp; m 1.f. de V. S. Ulpian. ait haeredis appellationem
non folum ad proximum fed ad ultcriores referri : nam amp; ha:re-
dis haeres, amp; deinceps haeredis appellatione continetur. Datur
prçterea filio emancipato contra parentem de jhçreditate amp; fuccef-
fione materna l.pn.ff.h.t. datur amp; emtori hœreditatis. I. 54.
h.t. non quidem direâa , qu3£ folo haeredi, fed utilis, quia lo-
co haeredis eft. /. 13. §. 4. f.
VIII.
Haâenus diâum cuî haec hœreditatis petitio competat \ exa-
minandum jam eft , contra quem detur , datur autem adverfus
cum, qui pro haerede vel pro polfefTore poffidet /. 9.ff. h. t. 8c
I.J.C.eod. neque diftinguendum utrum totam haereditatem, an
etiam partem minimam poffideat. I.9.amp; lo.eod.Proharede vero
poifidere dicitur , qui tanquam h^res poflidet , idque vcl bona
vel mala fide. tgt;ona, fi putat, ffe hacredem effe, mala , fi fciat
fe hsredem non effe amp; tamen pro hçrede poffidet. I. u. ff.h.t.
^.l.inß.deinterd. P.ro poffeflbre poflidet qui nullum titulum fuae
poffcffionis poteft redJere , amp; interrogatus, cur poffideat, re-
fpondet , quia poffideo , /. 9. ßqq. h. t. Non folum autem
contra illum qui pro poffeffore poffidet, fed amp; utilitcr dari po-
teft contra illum, qui non poflidet, ut fi quis fefe liti obtuerit.
/. 54. 45. h. t. ubi Celfus ait, qui fe liti obtulit, cum rem non
5offiderct,condemnatur: hic enim, etfi rem non poffideat, ni-
lilominus tamen hac adione, conveniri poteft, fed tum demum
fi eo mendacio adorem deceperit, ifque ab initio litis ignora-
verit.
-ocr page 7-verît, eum non poffidere. d. I. 45. fimili modo , fi quis dolo
malo poffidere defiit : /. 15.§. 14.^./. quo referri poteft régula
juris in /. i^i.deR.J. in qua fic Paulus : Qui dolo poffidere
defierit,pro poffidente damnatur : quia pro pofleffione dolus eft:
amp; I. i-^o.eod. Quaeritur autem , an tali cafu quo quis dolo
poffidere defiit, hçres amp; veterem amp; novum poffelforem conveni-
re poffit ? R. cum diftinâione , aut enim vetus polfeflor ele-
ôus eft , quo cafu non liberatur novus, fed eledo novo , li-
^ratur vetus. /. 13. 14.h. t.
I X.
Datur praeterea contra emtorem haereditatis, non quidem di-
refb , ut diximus , quia illa tantum hœres tenetur , non eft
autem haeres emtor ; quia autem emtor loco hxredis eft , utili
convenitur , ut fi venditor non exftet, vel modico vendiderit
bonae fidei poffeffor l.ii.^.éS^.h.t. eodem jure habetur, qui hx-
reditatem à Fifco tanquam vacantem emit d.nbsp;quin
imo amp; debitor hareditatis pro poffeffore habetur, quoniam ju-
ris poffeffiar eft. /. 15. §. ult. nec refert an ex contradu five
exdelido fit debitor. /. 14. eod.I. lt;).§.uli.f.fam. ercifc. denique
amp; contra haeredes ejus, qui pro hsrede vd pro poffeffore poffi-
det. /, 15.$. ii./'.Ä.r.
X.
Ex praedidis itaque liquet, quid fit haereditatis petitlo, cui
detur, adverfus quem, confequens his eft, ut effedum petitio-
nis haereditatis fcrutemur , qui in eo confiftit, ut res haeredita-
rif reftituantur cum frudibus amp;acccffionibus; quod ipfum, ut
melius innotefcat, examinandum , quales res hxreditariae hac
adione
-ocr page 8-8 DISPUTATIO JURIDICA
actione petantur , amp; quid c/rca/rudus obfervandum veniat,
X I.
Petuntur iiac adione res univerfge, five jura five corpora
fint. /. 18. §.»/«. f. non tantum hxreditari«a corpora fed amp;
ea, qus non funt hereditaria, quorum tamen periculum ad-
hsredem pert/'net , ut res pignori datas defundo , commo-
date vel depofits l.i^.ff.h.t. item res in quibus polFelfor
retentionem non etiam petitionem habuit, veluti fi juraverat
defundus petitoris rem non efle , amp; deceflerit 1. 19. 2.
toA. Excipiuntur fervitutesj non quidem ideo , quod non fint
haereditariae , ad jura enim , qua hic veniunt, fpedantj quot;fed
quia reftitui nequeunt, ideo in haereditatis petitionem non ve-
niunt l.i^.§.ult.h.t.
1' Vnbsp;XIL
Effedus porro in eo confiftit, ut frudus amp; acceffiones re-
ftituantur , illis enim äugetur haereditas; circa fruöus autem
diftinguendum eft inter bon^ amp; mal^
fidei poffefforem. Ma-
If fidei pofleflbr non tantum de perceptis., fed amp; de iis, quos
percipere potuilfet, tenetur l.z'j. ^'^'jf' h.t. l. i. C. eod. Bo-
n^ fidei pofleffor , five fint frudus naturales, five induftria-
les , nomine perceptorum fruduum non tenetur, nifi fadus
fit locupletior /. 25. ^.ii.jf.h.t. locupletior fadus eft, quf
rem, aut aliquid ex re habet.nbsp;de except. Tempus autem,
quo locupletior fadus eft, habetur in /.36.§.4. h.t. fcilicet rei
judicata.nbsp;i
.1
XIII. Quje-
-ocr page 9-Quserîtur tandem , quid de impenfis ftatuendum ? R. quod
bonç fidei poffeflbr neceflarias amp; utiles impenfas , five res ex-
flet fivenon, deducat. l-l^-l^.f. h.t. non autem ita voluptua-
rias, d.l.l^. Malae fidei poflfeflbr, etiam neceflfarias
C. eod. imo utiles, modo res exflet amp; fit meliorreddita d.l.iS.
infin. non vero voluptuarias af./.^p, interim tamen ipfi potefl:as
efl, ut poflit illa tollere, quae fine detrimento ipfius rei tolli poffunt
Hadenus de tota haereditatis petitione, fi quis porro pro par-
te tantum hsres fit, pro fua quoque parte poteft agere contra
poflèfl'orem , five totam hœreditatem, five partem poflideat,
idem enim jus fervatur in parte quod in tota /. 76. de Rei
Vind. non tamen ideo eft judicium particulate, quia plures fi-
mulinuniverfum jusfuccedunt. Non folum autem certa fed
amp;incerta pars petitur. l.i.^.ult.f.fipmhmd.pt. l-i.eod.
X V.
Abfoluta civili haereditatis petitione, fequitur ordine illa ,
quae ex jure prstorio pofleflbria haereditatis petitio vocatur. Bo-
norum pofleflio eft jus perfequendi retinendique patrimonii five
rei, qufcujufque, cum moreretur, £mt l.^.^.i.f.debon.pojf.
Bonorum igitur poflèflquot;oribus, quos praetor tuetur, datur pof-
feflbria hsreditatis petitio, quae breviter ita definiri poteft, quod
fitpraetoria, bonf fidei, qu§ datur bonorum pofleflbri, con-
tra eum, qui pro haeredevelpoflTeflbrepoffidct, ut tantum con-
fequatur , quantum haeres ex jure civili confequeretur. /. a.
de pojf. hared. pet.
Tertia amp; ultima haereditatis petitio ex Senatufconfulto eft Fi-
deicommifläria, quae definitur adio civilis, competens iis, qui-
bus ex Fideicommiflb reftituta eft hjereditas. 1.1. ff. de ßdekom.
hared.pet. adverfus illos. qui pro haerede vel pofleflforepolTident,
ad confequendum idem jus, quod in aftione direda praeftatur.
I. i.ff. eod.
L
Jus naturde efi immutahile^
Concuhinatus Jure Chili non eß permiß
Cm.nbsp;:
Serif mra non efi de fuhßantia legis,
Vßucapio ex jure naturali efi toleranda,
V, Qua-
-ocr page 12-Querela inoßctoß teßamenü morihm in-
troduäa eß.
V
Jm naturale reBe deßnitur in pr. Inflit,
-ocr page 13-■■i
r
■ ■ I'
H
i
. ■ . '-■•ii
«
r
■•w-.-v-:
-ocr page 14-«
It^'-'ls
■•■ f f,
S .
v
• , r -
A
\
- f
..
.VW
-ocr page 16-11
A'
t.:
-ocr page 17-4t v-
'y'M
■
■
-
tj.-. ■
Inbsp;quot;S-: ■ .,;
-'S
,nbsp;V.*'
5 : V:?/ V
-ocr page 18-S,
. V
fe'- y£S
-ocr page 19- -ocr page 20-