DISPVTATIO IVRIDICA
S E X T Ay
D E

SECVNDIS nvptiis

Q^r A M
D. O. M. 1.

p r s i d e

VIRO CLARISSTMO,

D. ANTONIO M AT THiE O, Ju-
ris Anteceflbre Primario, in illuftri Academia
Vltrajedina,

Puhlieè defendet j

M A R C V S vande VOORDE Mediob.-Zelandus;
z/fd dim 6 Mart. hor«t locoftefiliüs.

Ul-TRAJECTI,

Apud JoannemS w a e s b e r c ei
Anno cl3 c xliv.

Virtutis amp; natdiumJfkndore Ilhüri vlro

DD. S I M O NI D O V S A, Pèditum cohortis Du,
dori, cognato fingulari mihi amore profequendo.

Clanjfmo atque grAvijfmo viro,

D. ANTONIO iE M I L'IO S ' in- hoc celeberrimo
Trajeâenfi Lycêo Hiftoriarum amp; Politices ProfefTori or-
dinario,

nec non
SfeBatißlmis viris^

D. PETRO MELKENBEQVIOjf

D. lOHANNI L O DO Vie O, {Sororüs.
apud Medioburgenfes Occidentalisindije'
Direftori,

cyfmplijfmis ut amp; frudentiß.

D. BALTHASARI vande VOORDE, I. V.D.
in Occidentali India Confiliario atque-inibi fifciAdyo-
cato.

d. PETRO vande VOORDÇ , jRd monetaris in
Comitatu Zelandix Prxtecto.

Reverendo, •

D. MA TTHiEO vande voorde , in Walla-
chria diviifi verbî Miniftro.

NEC NON
Morum vit/icjue mtegntate conßncua juveni,

D. CORNELIO vande VOORDE, Fratribusdi-
leftiffimis.

Hoc legale Exercitium^studiorum^
frmitms

L, M. Q.

Infcribo
Marcus vande Voorde

DISPVTATIO IVRIDICA

SEX T A^

d e

secvndis nvptiis

thesis I.

^ O N folum prim?, fedamp;fecunds,tertiaEque„upti«
I ^ hcKsfuntitametficoronapudicitisnonhonoraren-

tur apud yeteres, multorum matrimoniorum expe-

rientum , quafi legitime cujufdam intemperantiefi-

gnum efle credentes. c.Afenmt amp;c.fec}lt;}. n.qtt.i.Bei. traH. de

P^yM' iO.amp;feqq.Maufer.adpr. InH. de mpt.pag, 329. Diff.
J ertHUih.de momg.

V -nbsp;n.

' jure tamen civili poenis qui-
n^TrjTquot;''nbsp;enumerantur/. i./.z. j lUc ediêla-

li^c. ^•defec.mpt.nov.iz.caf.iz.zi.iz.„av.z.cap.i.amp;.. De
nis pcems ante omnia quseritur, an fublats fint jure Pontifi-
ciop c.pen. amp; ult.de fee. nupt. Verius efl:,easfolas fublatas, qu£e
odio contrahentis fincitse funt; non illas,quibus liberis prioris
matrimonii confulitur. Covar. part. 2. de matr. cap. 3 .§.9. «.7.
'' 3 Je jur.fifc. 15.». j ^Molin.ad conf.Partf.tit. i .§. 43. i.
quot;'Hi' Gail.z.ohf9%.n.^. Peck.l.de tefiagt;t?u.conj.^j. n. 3. Co-
5^nbsp;^^quot;•7- Eab.Qod.Sab.ad h.tit.

s- •

fecer^^quot;*^quot;^ decedens uxori potefl:atem novarum nuptiarum
rum^Q'J propterea pcenas fecundarum nuptia-

contrahantur: n'emo

fmcefab tm.cap.i i.Hodnr.ad d.l.hac ediaaU^u^.zi.rf.i^. Nec

Enbsp;adver-

adverfatur mv.zz'.eafgt;.z.pr.amp;Diff. Bald,m l,l. C. de fic,
mpt-Boer.deci.f.1 \^.n.6.Mynfilt;^ \ohf.z^. Gomef l. Tmr. 14. »• 6.
Vigel. tnmeth.jur.contr.i.cdp.S.reg.6^. Gail. 2. ohf^Z.Memch.
conr,d.lo.n.i9. zAib.GenüL6'demM,zi.

IV.

Quid fi liberi quoque prions matriinonii confentiant in
fecundas matris nuptias ? Sunt qui id fufficere putantad ef-
fugiendum fecundarum nuptiarum pœnas : Alii requirunt, ut
liberi expreflim renuntient beneficiis conftitutionum. Nos
contra utrofque exiftimamus, neque confenfum, neque ex-
preffam renuntiationem adplenam nubentis fecuritatem fuf-
ficere, argM.-i%Je pAB.l.i.D'Qi^te^'i'n^'fac.pofUamió 25.
D.de mon.cauf.domt.l.PMlHà ^-J.%.patront JD.de hon. Ithert. l.ftod
bonis \ lt;!,.%.i.D.Adleg. Fdctd. Gtj/han. d. loe. Diff. Corafi d. loc.
Sarm.i.ßl.interpr.^.Peck- z.deteßam.conj.l^-n.iz- Forfler.d.cap.
13I.Z.Fach, i.contr.6'^ .Alb.Gentil.Mynf.GAil.dd.loc.Graf.
in ßnt.^fiiccef.ab.int.fi^ß-t') .».9.

V.

Qmd fiex refcripto principis mulier tranfieritad fecundas
nuptias ? Infamiam quidem vitabit, non tarnen alias pœnas,
nifi dimidiam bonorum fuorum partem liberis prioris ma-
trimonii flatim donet l.^ C.adSC.Tertyl.L^.C. Si contr.jtu -vel
ml-fuhl.lfolent lo.D'dehisjui not.infam.l.decreto .C.eod.Q»^
jac.in d,nov,zz.Fachm'd.cap,6'^ .in fin.Gome f.d.n.6. tnfin.\

VI.

Pœnae, quas jure canonico non effe fublatas diximus, dua:
funt : Altera, ut tranfvolans ad fecundas nuptias, fufceptis
expriore matrimonio liberis, omnia quas ex liberalitate prio-
ris conjugis, vel ex fucceffione légitima unius ex liberis prio-
ris matrimonii habet, sequaliter liberis ejufdem matrimonii
relinquere teneatur, amp; eorum ufumfruäum tantum habeat,
non proprietärem l.,\ .cim.ll.amp; authfiq^.C.h.tit. nov. zz. cap.

Altera, ut ex fuis bonis non poffit conjugi ullo
titulo plus relinquere, quam uni ex liberis prioris matrimo-
nii

Quatt-

m

VII.

Quantum ad priorem attinet, non eft dubîtandum eam u-
trique conjugi communem effe : adeoque male nonnulli do-
cuerunt, partem pofteriorem d./. 3. ad folas mulieres non vi-

ros pertinere.. Facit/.genera/uer^.C.h.ttt.Mv,z.cab.z.§. j ^

mv.zz.c4;.zi.z7 UU.j,r.amp;SC. Tenyl. Cujac. in d,
nov.zz.Sctp.Genttl.deJec.nup.cap.i 3.ForH.d.Uh. 7. cap, 11 Go-
mef.ad leg.rattr.l^^n.^' F^afi. defuccef.progref./ib.z./'jy ' ,Q

DifT. Gtph. tn d.l.hac ediÛ.pa?, 3 8 z ,Fach. 3^contr.64. ' '

VIII,

•Nec dubitandumjCefTare hanc pœnam,fi liberi prioris tho-
ri moriantur. Itaq; fi poftremushberorum extraneum here-
denimftituerit, in bonis à priore conjuge ad fiiperftitem
protedis,nihil ille juris habiturus eft : revertitur quippe pro-
pnetas morte liberorum ad fiiperftitem d.L 3 .équot; I. hac edtBalt
§. l^udC.h. M. Sand, d. tu. 3. def.i.Gtbk m d. I. hac edula-
U.tab.Cod. Sab. nt. defec. nupt. def.i 5. DilT. Gabr.i.eom. concl,
m.defec, nupt. concl. 1. ^3. Lei 3.«. 29,

tit etiam extra controverfiam , quod de légitima fiiccef-
fione unius ex liberis prioris matrimonii diximus, id reftrih-
gendum ad

ea bona, quae à parente ante defijndo adfilium
prioris matrimonii profeda erant. Cîeterùm fi aliunde ad-
venerint, pleno jure deferuntur parenti fiiperftiti, ut maxi-
me tranfvolet ad fecundas nuptias. anth.ex teflamento C. de fee.
'quot;tpt.d.nov.zz.cap.^6. Boer, dectf. 192. Trentacinq.^.var. refol..
tit Je matr.ref.^ .».29. Sand.d.tit. 3 .def. 3 .Forfter.d.lib.y.cap. 12.

''•-^'Gomef.d./.i^.Taur.n.z.

X.

feimHKn??^ eftftatuere de légitima parentum,an ea tran-
tu^conm^nbsp;? Cum enim nulla reperia-

Snfequ^'erft^

1nbsp;gt;amp;h mmus légitima rehclum

fit, augmentum «dcm deberi d.l.fœmn^ §. i^erfU quod per

eMîdem Fach. 3. Contr. 6 3. DifT. Bald, in auth. ex teßamenta C.
h. tit.Menoch. conf, 257. Ith.},.

XI.

Illud difficilius eft, fi ftatutum ad fucceflîoncni Kberorutn
fimpliciter vocet parentes, nulla facäa raonogamorum amp; po-
lygamorum diftinâione , an eo ipfo videatur antiquaffe d. L
fœmina ? Hsec quxftio volimtatis eft : refcrt enim quid fen-
ferint ftatuentes. Si idnon appareat, ad jus commune re-
currendum dixeris. Vide Zohel. f art.z.differ'jur. civ. amp; Saxr.
diff.^-j.n.6.amp;feqq. ColerJecif.^O.Boer.dectf.l 133. ^ 5. amp;
decif.iS^.n.ô.-j.^. Gail. d. ohf. 9'è.nyj.

XII.

Si filia accepta dote bonis paternis renuntiaverit, dubita-
tur an ea renuntiatio cxtendenda ad cas res^quarum proprie-
tatem pater per fecundas nuptias amittit ? Et magis eft, ut
non extendatur: neque enim renuntiatio porrigi poteft ad ea,
de quibus non eft cogitatum, l.generaliter §.fin. amp; auth.
heres C.h.tit.Sich.in d.l.fœmma n.%.Gmd. Pap, decif. 228^ amp; ii.

XIII.

Quantum ad pofteriorem pœnam attinct, cum caexd:/.
hac ediSlah locum habeat, non folum filiis prioris matrimoîui,
fed amp; nepotibus extantibus, qusritur quemadmodum nepo-
tes confiderentur -, utrum capita fpeaemus,an ftirpem ? Ve-
rius eft,ftirpem Ipeâandam : ita, ut fi plures nepotes ex eo-
dem filio fint fuperftites , vitrico eoriim vel novercîe plus re-
linquipollît quam fingulis, non plus quam univcrfis. Dd, in
d.ljhac ediciali Mjnf'i) .ohßz^.n.^,Sand.d.tit. iJef, ^ ^

xrv.

Si liberi prioris matrimonii moriantur pâtre vel matre fu-
jerftite, amp; vitrico vel novercs relira fit filialis portio, non
evis eft qu^ftio, qu2 tum futura fit ejus portionis quantitas?
Verius eft, dimidiam fore, arg. l. qui concuhinanu 29. §. i. D.
de leg. /. 3 . D, St pars hered. pet. l.filto 7, Xgt;. Ft leg. fem.

cmC.

c/tHf.cav.%.ultJn^. Quih. ex cäuf. mm.mn lie, Fah.Cod'Sd.adL
fh,def, II.

XV.

Si maritus amp; uxor teftamento , vel inftrumentis dbtalibus
ufumfruaum omnium bonorum mviccm fibi conftitucrint,
quxftioniseft. an in hoe ufufrudu ütlocus d./. hac ediaali }
Quid ni ? Eft cnim m bonis : amp; per Falcidiam minuitur , amp;
excedere filialem portionem poteft , aftimatione laöa juxta
l.comfutauom 6S.D,ad leg.Fdlctd.Peck.d.cap.i^.n.^. Sand. d. tit.
3. def.^gt;Hodier.ad d.l.hac edtBalt quafl. 1 x.

XVI.

Eadem eft ratio donationum reciprocarum , qus amp; ipfg
fubj^cent d. 1. hac ediBali,, nec minus lucrativam caufam con-
tinent atque fimplices , ut reftè docuit Ger. Maynard. 3. de-
cif. Tholof. 28. z^rgentr. ad confuet. Britm. art- IZI.glof..}. n.
3. Sand, d, deß 4. m fn. Gomef. d. l. Taur. 14. 2. Scip. Gen-
ui. de don. int. vir. amp; ux. lib-z.cap. 28. Difl'. com. Dd. quos fe-
quitur Hodier. qu^fi. 3 6.

XVII.

Communioni omnium bonorum, qus jure municipali in-
ter conjuges contrahitur,itemque communioni lucri amp; dam-
ni non derogat /.Wfi/jßrfÄ , nec obeft quo minus pofte-
rior conjux vi communionis auferat femiffem bonorum.
Quod fi paöis dotalibus communioni renuntiatum fit, haut
dubiè d.l.hac ediBali erit locus. Hodier.ad d.i. hac ediBali quaß.

Zohel.d.dijf.j^'j.n. 6. amp; feqq. Coler. decifi 40. Grot.
z. manud. 12. Neoflad. de faEl. antenuft. ohf.^. in not. Coren decif.
30. «. 29. Diff. BartoUn d. l. hac ediB .n- 2. Bald.n.j.Sich.n.
h.amp;feqq. Boer. d.detif 185.». 5. feqq.

XVIII.

Qui tranfvokt ad^ecundas nuptias tametfi pofteriori
Cönjugi non polht plus relinquere , quam uni ex liberis

E jnbsp;prions

prioris matrimonii, non tamen liberis ex pofteriore matrimo-
nio fufceptis plus relinquere prohibetur. Quid ergo fi tejfta-
tordixerit: Fxorifemipmhonorumlego : qumtocfue mmtss fer l.
hac edtBalt cdfere ei licet, lihensex eadem fttfceptts lego} Non
dubitamus in firaudem î./. hac edtÜali teftatorem facere volu-
ilfe. d. i hac ediB. §. quam ohfervationem L Sulfitiw ^^.D.de do-
nat, int. vir. amp; ux. Rittershuf.part. 4. Novel, cap. 5. n-xo. Sand,
d. tit. 3. deßn, 6. ^dde Fach. 3. cont. 66. Scif. Gentil, d. cap,
zS.Hodter.add. l. hacediBali quafl, i. z. amp; 28.

XIX,

Fingamus plus legatum efle, lt;i\MLm ^ti leg, hac edtSlali Yi-
cet;quàntum detrahemus ? Ex, gr, Vxor quindecim millia
denariorum habens , légat filio prioris matrimonii V, marito
fecundo X. Vtrum tota quinque , an bis mille amp; quingentos
detrahemus marito? Bis mille amp; quingentos duntaxat marito
decidi putant^C/o/T/w d.l.hac ediBalt verb. dtvidi.Cyn.ihid. n. 9.

Balde n. i^.Sich.n. ïz. Bachov.mnot^adar.Pabon. Itb. i^.m.

I. arr. 9. Sed verius efl:, tota quinque decidi, filioque prio-
ris matrimonii deferri, dividitur enim quod ultra modum re-
liârum eft squaliter inter liberos prioris matrimonii, non in-
ter vitricum amp; privignos. d.l.hac edvÛah %,ßn vero plus : Fach,
^.contr. 69, Gtfh.ind, l.hac ediEi. pag. }8, Hodier. qttélH.lS.

XX.

Fingamus iv. filio prioris matrimonii legata, xjÄ fecundo
marito. Hoc cafu non fex fed quinque marito decidemus.
Male enim Salicetus docuit in d. L hac ediBali qu,eß,j.(fr Ruin.
conßl. 58. hb. 5. fi minus légitima filio relidum fit, eriamfi
fupplementum petere poflït, non tamen idcirco legatum vi-
trico relicäum ufque ad quantitatem legitimse valere.in
ind, l. hac ediB. ». 14- amp; feqq. Fab. Cod. Sabaud, h. tit. def. 3.
Fontanel, de faß. antenupt- clauf 5-glof 8 part. 4. ». 18. ^ficjq.,
Fach, 3, contr- 67. Hodier• quaff. S.n. 16'amp;fiqq,

XXI.

Quid fi vitricus ex alfe inftitutus fit, cum nihil eflet ipfi fi-
lio

lio prioris matrimonii relidum ? Non jam locus erit d. /• hac
ediBalt , fed vindicabit praeteritus liereditatem 'à vitri-
co per querelam inofficiofi ; ex nov.ix-^, cap. i. dj. hac edi-
Balt verf'Ita tamen ttt quarta-

XXII.

Ex his apparet, falfum efle quod communis fchola do-
euit fi nihil filionbsp;' aut minus légitima , aut plus

légitima fed minus quam vitrico , filmm Icgitimam ante de-
trahere j tum in reliqux hereditatis partem admitti pro viri-
li. Quod commentum non abfimile eft illi, de duarum quar-
tarum detradione , refteque confutatum ab c^nt- Fahro 14,
conjeB- 17. Rittershuf.part.novel, cap.'^.n. 9. Moltii. ad conf.
Alex. 158.W. 5. Diff. Trentac. i.M. dejur. dof. refol- ^.infn.
Cancer. 3. var-refol- 2. »• 18 3, ^ aln quos feflittir Hodter- qmfl,
7-».14.

XX III.

Apparet etiam male Dd. fcripfifl'e, id quod filii prioris
matrimonii confequuntur ex d-1- hac ediBalt, non imputari e-
ifdem in legitimam portionem. Alc- tn l. in quart am ctrca fin.
D, ad leg, Falcid- Difl'. Bald, tn d. l, hac edtBali n. 20. Peck- d.
eap- 18. ». ^,Tuld. ad h. tit. n- 2. Vach- contr. 70.

XXIV.

Eafdem pœnas quas patiuntur ad fecundas nuptias trans-
eunies,patiuntur etiam vidua: intra annum luâus ftupro pol-
lute , nov- 39. cap. 2- §. ult- /• hiifilii 7- C- de revoc. donat. Sed
cum pcenx tranieuntium ad fecundas nuptias ante expletum
luâum fub!at£E fint jure Pontificio, qusritur, an jure Ponti-
ficio etiam viduae fe tueri poffint ? Verius eft non pofle,quo-
niam Pontifices iis folis fubvenire voluerunt, qus in domi-
no nubunt. d.c.pen.amp;ult. de fec-nupt. loan- de Gmon- m l. i.
C. defec. nupt. «.72.7 5. C/^r. fient- ^.fluprum n- 6. SurA- de a-
hm^- tit.j- quaSl- 14.». 4. Menoch' cafzB2.n-26- Molin- ad
conf-Parif tit- «f/J§.43. ». j4 j.

Quïfi-

Quxfitum etiam, an vidua intra annum ludus ftuprofe
polluens admittat dotem amp; donationem propter nuptias ?
Haut dubiè amittit donationem propter nuptias, dotem ne-
quaquam : nam nec quîE intra annum ludus nupfit, dotem
amittit, fed ea quae ex liberalitate mariti habetnbsp;mK

eifdertupœnis C. deßc,m4pt. nov.iz.eap.zi. Diff. Dd. duo amp;
triginta, quos enumerat amp;refellit Menoch. d.taf.ziS.n,
z8, Gomeßad I. Tam. 80. n.70.

DISPV-

A D

ORNATISSIMVM IVVENEM,
Themidi bonifq, artibus Cojafecraneum

MARCVM vande VOORDE

Cum-gt; de

5ecvndis nuptiis,

fTenttUndas Thefes inferret Academica Afirtga Sacrano,

Oilers arbitra temporis vetuftas,,
Morum régula rite temperata,

---Prmo conjugio dedit Coronam j

Qua fuccenfa libidinis modeftje
Fax juftos habeat decora cindus.
Lex aufterior imminet Secundo

Iuris vindicedurioreftridi

Migrantes varie premens amores.
Seu pœnas tulit infolente flabrô
Inftigata Venus^notâ impudici
Pruritus maculans thorum jugalem^
Seu curam fobolis piam capeffit.
Et natis vigil œquitas laborat.
Hase tu dum geniô vigens amp; annis
AftrxjE cupido probas theatro
Oppugnantibus expedita nodis j
Doäorum meritus favor fequattw
Condit meta fuos ubi triumphos.
Vt qusE Cedula. Nuptiii fecundts
Fido militât artis apparatu
Felix ambitio tui laboris
Papho fentiat aufpicante primae,.
Complexulepidç beatanymphse ;
Cujus Virginitas pudica fnmt
laftet Conjugii facram coronam
Et faufto love delibuta, dotis
Senfus tinniat aureos benignç.

Isaac. Grhterus.

EnirpAMMA,

tie Tor (tvTof.

'St' , M A P K E , T/H QciHfof Jtgtl« ^vtih »Kt^^f

™ IlpaT«nbsp;, SiVTi£0i As»?©?, yél^üi

^nbsp;»»f®quot; niKi-m TAKißhetTOf tfa^vt,

oVTOIS XKJ/J'/M)»

aaä Sia^mavTK yA[/!,cv rot Som dinmg
MoTfCM, ey êlt;V «jif®- 9»V «sï Svm.

Idenu Latinè.

Vid te follidtant thalami, die, March, fecundi
Dum tibi nulla prius fsmina junda fuit ? *
Virgineum juvenis; viduum mediteris araorem.
Conjuge fi prima non licet ufque frui
Sed meliora tibi tsdas dent fata perennes.
Et fimul ad manes lux ferat una duos.

z/^micus mico ,

I. Teecmannws,