-ocr page 1-

DISPUTATÏONUM ETHICARUM
T E ^T 1 A,

virtvtibvs in specie,

Nominatim

Liberalitate amp; Magnificenti^.

I. Capp, 4. etb,

J^V A M
Favente Deo Opt. Max.

SUB PR^sioio
CUrifimi DoBipmique Viri,

d, danielis berckringeri,

Lib.Art.Mag.amp;Philofophiffi in Alma Ultrajedina
Profellbris Ordinarii,
Publkè defendere conditur
C0%NEL1VS VBRVELST
Rheno-Trajed,
•^ddiem jfi. érzj. xJMuru hora locoquefolitis.

ApudPfiTRUM Danielis SlootJ
ann o m. pc. x tv.nbsp;'

-ocr page 2-

D. HERMANNO ä ROYESTEYN,
D. PETRO de GRUYTER,

Nac Non
Ctari(fimis, Litteutijjimis, Hamam^imifque vim,

D, DANIELI BERCKINGERO, L.A.M.
ac in Academia Ultrajedtina Philofophis Pradica;
Profeflbri vigilantiffimo, Prasfidi venerando, de
ftudiis meis plurimum merito, amp; indies merenti:

D. ABRAHAMO BOCSTADI O, Gym-
nafii Ultrajeaini CoarecSori, Theologicorum, I'hi-
lologicorum,, Hiftoricorumquè ftudiorum gnaro
gnavoquè cultori, quondaraPra;ceptori Hofpitiquè
benevolo, amp; nunc Fautori uunquam non colendo.-

Uafce Exercitatiomm Ethicamm pimiUM
in debit a obfervmtii ptgntis

Dedico

CORNELIUS VERVELST

Mercatoribus spii^
Vltrajeainos cel».
,^bemmis,illiavun«
/culo dileaiflïmo,
huictutgri fideliiE.
ma:

Reverendts Speäat^ßmijque Vkisl

-ocr page 3-

DISPUTATIONUM ETHICARUM

T E ^ T 1 A»

virtvtîbv's în specie,

Nominatim

Liberalitate amp; Magnifîcentiâ.
Sx I. Ui. Capp. 4. £th.
T H E s I s I. '

A FoHftudine (y Temperantia tmifitum facit Hilofophus ad
Liheralitatem(û- Magrii^centiam.
Cujus transitus hœ vi-
dentur clTe caufae in traiifitu, vel quod harum virtutum nse
multiplex fu ufus in vicâ communia circaque eas tes, quibus h»
praîfcribunt modum, plurimùm occiipentur mortales, ut placet
Bolfoureo, vel quod, ficiu ills moderantur facultates, irafcibi-
lemamp;concupiicibilem,ita-hac affedusnbsp;putà cupiditates

circa pecunias,ut quidem videtur Acciajolo. Egoinhoctrivio
ftocum Thomâ, qui ait, Philofophum hadlenus philofophatufti
effe deiis virtutibus, quœ in ipfo homine tuendo acmoderando
funt occupaia:, deinceps accingi ad eas, quae inregiminc.cxterno-
rumbcnotum ac malorum vertuntuc^,

il. . .... .
.^mcquid ßt.utraque Virtus fummènecefaria in'vitâ ci}gt;tU, vti
îdeo, quia peeuniis,qushis fubfternuntur pro materii. polfumus
uti ad utrumlibet, id eft , tam benè quàm malè, tam malè quàm
benèjciim fint bona utilia:Quœ autcm funt ejus conditionisamp;na-
tura:, circa ea neceffario verfatur aliqua virtus- Prius lemma pro-
Jjat Philofophus hoc modo:

Quirumcunqtte rerum eSi aliquis ufus Mis licet tf heneamp; malè util
fecunilt;e efl aliquis pfus\ Etg» eâ lU^t hene amp; maïi uti.
Affumtioneœ confirmât fic:

TiQmt

-ocr page 4-

BmUutilihis amp; lenlO^mareliatutl: fccnnU tfi hnm atilci

Ergo eâ Cs' bene amp; male licet utt.
Pofterius lemma probat iflo modo:

haktaliqmm virtHtem, ü bené létitar tUti rehus, ctrc*

qm-berfaturillavirm: Sed Liberalü Magnificus

habent diqMm virtutemyilk LiberalitatemM Magni-
ficentiam'. Ergi bené^ojfmt utiillis rebus, circa ^
ms Verfmturbx

virtutes.nbsp;r a.. u

Eccur? Quia enim virtus eft cujufque rei perfeétio- Hocexem-
plo
perfedus tibicen demum novit redum tibiarum ufum, rede-
quèiis poteft uti, ficut petitus medicus curationibus, gubernator
navibus: Ergèamp; Liberalisac Magnificus pecuniis geminamob
caufam, quorum virtus propterea bis neceflaria.

III.

Nos de utrâque agemus partitim amp; diftindè, fecuti filuai
Thefei noftri, quod adhuc fecuti (emper fumus, fequemurquo
femper, in Labyrinthe hoc Ethico.
Ita prior pars dijputationû
iritdeLiberditategt;pofierior de Magnificentiâ.quâi ipfa Liberalität,
fed cumgradfi, id eH, Splendida.^ ^

Uberditas definitur. quUßt virtus, femns medicCritatem in ap-
petendii dandis atque accipiendüpecuniis. Quibus seibii denmßgntt^
tHrOhje£l(imejM,idqmduplex, lmernumyidelicetamp; Externf4m^.

OhjeSium internum Liberalitatis eß Cupidité.non quïvis, non uti-
que voluptatis, cujus coërcitionem profiteturTemperantia, vel
honoris acgloris, in quam imperium fibi depofcuntMagnani-
mitas amp; Modeftia, vel vindids, circa quam defudando defuda-
fcitManfuetùdo, verùm T««««, cuimodum ponithasc virtusi-

VI.

ObjeBum Externum Liberalitati^ efl hic ipfa Pecmia,non fimpli-
citer, fed ratione 'f Än^i'of ^ Jotrsaf j amp; convenienter non tanv
ratione Kimat, cui infei'vitjj , quàm r7f
fcryitç J'émï» Quamvis enim circa utramque occupetur, copu-

-ocr page 5-

landoduas res Scadioncs contrarias, ut redami »Tij'ai» fcquatus
redla XP^«^'rcdtam fequatur reäa JoV/f, tamen univers^
magis.circa
t«i- ;^iî'sïi/,quàm circa rh KT^mv, unde 8c nomem fur
um routuatafunt ®nbsp;vox accipitur niic ismu^wç pro

monetâ, feu pecuniâ fignatâôc numeratâ, ialtem numcrabili,
nunc ÄyÄAo^/Äöf.pro omni re,cujus asftimationëmonetametitur,

hoc eft, pro omni patrimonio. rebufque amp; facultatibus, qua:
fur t in eo,nt iu hâc prsfenti materiâ .Uc itaf »nbsp;artis idé

hoc loco valeantjquod r» KTif/:*«wjquorü alioquin pars exiftunt.
iîntquefynonymaj feuterminisquipollentes, verumanagogicc,
id eûiredudivè ad ufum. Quae caufa, cur ^yii^-druyhic fiat men-
tio , noquot;

VII;

Hoe ita efledd eft,Liberalitatcm attineri circa feinbsp;tan-

quam proprium atque adxquatum objcdum , id veró Philofo-
phus arguit hoe argumento:
Qu^eh res laudatur Units quieque , circa CMattinetur, cnmßt
i^ubitm laudahilü: SedUheralim laudatur, quodmodum/erVet ;
circa rd ^nfJi.XTa.ï Ergo circa ea attinetur.
Ncque enim ex eolaudaturliberalis', quod quid fortiter, quod
quid temperanter fccerit, fed quöd quidlibetalitet circa
tä h-
f«xT«i: Jam veró, ubi virtutum laudantur facta, ibi virtutes verfari
neceftèeft. Etenim bisabfurdumfit, alibi efle virtutes, ahbi.
harum faóta. Atque ita hoe loco obiter, immó vero non obi-
ter, notandaaurearégula, quâfingularum viriutum fingularis
materia poffit deprehendi, nempè ex laude faâorum fingularum
virtutum.Si enim, v.g, laus juftitis eft in contradibus, ut eft, er-
go amp; ipfa juftitia: Si laus tempetantiï in voluptatibus. ut cfti Cï-
gó amp; ipfa tempcrantia. Idem de reliquis judicium-.

VIII.

Neque obftat, quöd ra ;^pä;^ttTÄvideantur pertineteadOEcono-

micam in genere a ad Cherematifticenvero , qus ejus pars, in
fpecie,,ut vel ipfum nomen innuit: Ergo non ad Ethicam, ^ per
confequens
ncc ad Liberalitatem.Neq; enim pettinent «Vetur«

P jnbsp;quot; quo

?

-ocr page 6-

quoniam ca hk in re ratio inter feO Economics amp; Ethica:,Chre-
matifticaiamp;Liberalitatis,
qua: eft artis facienda: tibia, amp;artis
ca canendi. Nimirum parant rem familiärem , comparant
tk
OEconomica amp; Chcematiftica,eniraverè tthicaamp; Li-
beralitas his utuntur.

IX.

Finis Likulit4tis,feuto vhn» , utaliarnmWtutum , t»
kbcao*, ^ toitfêvok. Ad hunc duplicem finem omnia refert libe-
ralis, qui tam in dando, quàm in aecipiendojôf
tit «tóith, tj i* rit-
fequitur to , eo quod utraque haec aólioin honeftatc
amp; decoro conveniat, cum fit fimilis , id eft
o honefta utiaquc
acdecensinliberalij non item in prodigo avarpve, in quorum
altero vitiofam^W fequitur fimi'isAH4'^gt; i« aletnro vitiofam-»
fimilis Sanç' Neque enim eft , ut viciofam S'ont fequatuc
honefta amp; contrà vitiofam hi\gt;tv honefta S
oti; , que««-»-
f»Ta. Sicut enim lanitas amp; infirmitas ocuh non poffunt elle fi-
mul in codem oculo,fed fanitas amp; optima vifio, qiis (equiturex
fanitate oculi: Sic nec Jimt honefta amp; tut pis, am^i? honefta
ScihQit tiirpis, polTunt cfie fimul in eodem fubjeólo , fed^óirit
honefta amp; fimilisnbsp;honefta amp; fimilis
iitsi{,Slgt;aif turpis

ÔC fimilisnbsp;turpis amp; fimilis ^oe-is. Alioquin enim

contraria fimul fierent in eodem, amp; fe invicem confequerentur,
atqueita (Pétrit honefta /? turpis, honefta amp; S'af if tur-
pis,
locum haberentin liberali cum tamen conftet,At)~4;((« turpetu
cHeavari, i'ónv turpem prodigi. Unde duplex emergitmunus
Liberalitatis, quorum alterum eft pofitum in tw Sià'onu û-
terum ivtf AstuïSûs^w ofsaf , qua: relata Ethica, quorum unum
ablque altero, ut efle, ita-intelligi, nequir. Neque enim dare po-^
tes - nedum reólè dare, nifi accipias, amp; reéèe quidem,neque acci'-
pere, nedum reftè accipere, nifi fit, qui det, amp; reélè quidem,
Ucrumque facit liberalis, qui. ficut redè dat, ita rede accipit,
ficut rede accipit, ita reiäc dat, habitâ ratione
jysi »f»^

-ocr page 7-

ji^ro KcLKlvpertînet, rdtime -rü'f Airê«?,«/» ^o'wf jÇrfi r
fiKA, hmeßi^ausä. pratcrea ^ tyovrO', àbenè difpofito.

Ka^Stre■'C^t•■ Quia finisliberalitaris idem, qui omnium virtutum»
nempe rè ««W,honeftas,qus in omniû virtutum adionibusfpc-
óïarU Schiet, amp; debet. Unde confequitur,non effe liberales, qui
aliis de caufis largiuntuiL,, putà vel lucri, vel honoris, vel
libidinisamp;voluptatis caufa, verum avaros, fi lucri, ambitiofos,
fi honoris, intemperantes, fi libidinis amp; voluptatis caufâ id faci-
ant.denique quidvis potiùsjqukm liberales.
AVo $nbsp;Quia

in beneficiis maxime Ipedandus animus dantis , qui, fi dando
contriftatur, hoe ipfo arguit, fe pecimiam honeftis adionibus
anteponerc,amp; vel pudore,vel mem coaétndarejmoleftè.inquam,
amp;: gravatèjnon libenter amp; hilariter. Qua res à liberalitatis inge-
nioalieniffima, cujus proprium,promcè daresquia dat ex habitu,,
dare cum voluptate, quia, ut aliarum virutum, ita etiam hujus,
aftiones jucundx. Unde fit, ut non temerè ditefcat liberalis,
tum quia non eft Atj-zyTJKsyjneqsifiu^etJiTyxos-jfed potius ®oj»7JK0f,n5
paratus ad accipiendum, neque attentus nimis ad res fiias con-
fcrvandas,vcïùm facilis adlargiendum. mm quia bona non pro-
pter ipfa, quod ea amet, fed dandi amp; largiendi duntaxat causa ex-
petit, id eft, piopter ufum_.. Utut interim non eam inficias, fe-
rè libcraliores effe eos, qui k majoribus partas divitias accepe-
runt, quàm qui ipfi acquifiveiunt, partim quia fuum quifquc
opus maxime amat, exemplo parentum amp; poe'rarum, qui fuos
liberos
Sc libros mirificè amant 6c ipfi,pardm quia inopiam nun-
quam funt experti. Quorfum adolefcentes natura nefcio quo-
iriodo magis videas effe liberales, quàm fenes. Sed amp; illud hîc
adve£tendum,quiade actione liberalis pronunciandum ex ani-
mo volHntateamp; redâ affeclione,ideö in mulritudincaut magni*
tudine donorum non fpedtari liberalem,verum t» ogiÄipeVeaf.qn?
major effe poteft in minori. Quo fit, ut iaepè magis liberalis ha-
beonir, qui pauca, quàm qui multa donat pauca ex re tenuiîtnul-
ca SX magnis copiis, ik tamen nec rite, nec pro rati. Non enim

-ocr page 8-

guatitîtate aut qualitate coruttigt; quae dantur, liberalitas fticnfiira.
tur, led animihabitu ejus, qui dat, nequ e tàm ùbjeélum tóe at-
tenditur, quàm principium. Tribus, quod ajunt, verbis: Libe-
ralis, five parum, five multumlargiatur, tam in parvis quàm in
magnis, tam in magnis quàm in parvis , fervat
to »«ao^.Ncc abs
re, aurrationo» Nam amp; artes, tam in parvis rebus elucenf,
quàm in magnis, amp; faîpc magis in parvis, ut piéloris ars, tam in
parvâ tabulâ, quàm magni, fculptoris ars, tam in figillo, quàm
figno.

XI,

Ad 70 TTitTtov ratione ejnfdettt, miSimffiat lt;aat^ ohfervatis videlicet
QrCHwflantus Perfonarum, .^amitatis, .^mlitatis, Temporis, amp; Loci.
In Perfonisconß^andaDignitoi.
Neque enim quibufvis dandiim,
fed iis,qui juvari mctcntur,talesautem probi.Fitquidem non ra-
,utiiberalis quoque det indignis, eoquod, adpecunias quod
attinet,minimè fit difficilis, fit (Ägt;'jce/r®iquot;jT®',cui propterea facile
obrepi poteft, Ted tû magis dolet fcilicet,quèd non confumferit,
ubi oportebat, nempè in dignis, quàm quod confumferit, ubi no
oportebat, nempè in indignis, neque piget dédifié, fed dediffeta-
libas: Dolet, dolet, inquam, verum módicè, quoniam virtutis,

ut h'ic liberalitatis, eft, quibus rebusj quando, quatenus, fit amp; Iç,

tandura,amp; dolendum, videro» In j^mntitate ratione dentisß^e-
Handt (mt Facultates,ratione Aictpientis Egeßas, quot;Benevolemia, amp; Me-
rita. Facnltates haÜenusx
Ut non plus detur, quàm hx poffunt fer-
re, quo luppetat, quod deinceps detur.
Egeflashaäenus: Ut den-
tur neceffaria, neque tam ad egeni accipientis dignitatem, quàm
ftatum inopiam amp; neceffitatem relpiciatur, quç dignitatem fere
accipientis
lapphf.Benerolentia haBenus-.VtïWi plurimum tribua-
tur. à quo plurimumnbsp;Ut cumulatiofc

menfurâ reddantur beneficia, fi anguftia non obftet rei familiaris.
ƒ«
^a'itatea-tendendi Vtilitas amp; Iftßkia, ut eâ liberalitateutamur,
quas profit amicis,noceat
nemini. Utique hic cavebimus , nc
munera fupervacua mittamus, ut fsminz aut feni arma venato-
ria,rufticü libras, ftudiis ac litteris dedito retia. yequè cx con.

trario

-ocr page 9-

trflriocircumfpiciclKus,nC)diifn grata inittcre volnftinsi /ùufti
cuiqueraorbum exprobratura mittamus, ut ebrio(b vina, valc-
tudinario medicamenta: Nedum noxia, ut frigidam œgris, ifelu-
gcntibus ac fibi iratis ferrun-L^,
In Tempore advertenda Celeriras,
Bis enim dat, qui cito dat, quia tardé veile nolentis eft. Quin_,
immo dare videtur, qui cito negat. Inloca Publicum (sf Privatum,
Ei, qux
honoris gratia c onferuntur, vel bcnevolis, aut beneme-
ritis, illa verô palàm atque aliis infpeâantibus conferenda lunt-
lU publicè tcftemur noftram erga eos benevolcntiam amp; obler.
vantiam:Atqua;inopidantutad(iiblevandam ejus cgeflatcm, ca
clamamp;nelcientibus aliis dare fatius eft,ne vel illi vidcamur espro.
biarcinopiam, vel liberalitatem noftram o,ftentaregt; contra na-
turam verae liberalitatis. Verè fiquidem liberalem dcleólat bene-
facere, non bentfecifle videri.

XII.

jAdra^amp;txUpertinet,rauone Ai)4.é«fi ut ßätamp;tpf*

{«»ä: Quia amp; hic finis hberalitatis idem , qui omnium virtu-
tum. nempè x» tca^èy. Unde confequitur, non elTe liberales , qui
aliis de caufis, infiipcr habitâ honeftate, accipiunt, v g. lucri,
libidinis, luxus causa, fed a*aros, intempérantes, prodigos, de-
nique quidvis potiùs, qukm liberales,
a'-wb t8nbsp;Quia

quemadmodum in beneficiis fpedandus eft animus dantis , ita
fluoque animus accipicntis, qui fi fit clirtiriKaf, adpofcendum
leu poftulandum facilis, petax, procax, amp;promtè nimis benefi-
cium accipiat, fcocipfo arguit, fepecuniam honeftati antepo-

fifte, Eccurf Quia enim

pon cft^ hominis benefici, promtc beneficium adn.ittcre, qui u-
niversc mavult ivt!gt;}*rHr , »nbsp;alios beneficiis affi-

ccrcj quàm his affici : lam yerô, qui poftulat. is utiquc his mi-
fcrè cupit affici,

XIII.

t/fd ri Tlfi'»»igt; rMktteejufdem.utinbsp;flat ^Ss.olgt;firvatisfcilicet Cif

fumßanm ftrjmmm^ ^mitatu ^Ikatis, Tempsns^ ^ L»cu

SInbsp;Fit-

-ocr page 10-

quibufvis accipîatliberalis,nofnîmtim iis, qui-
bus nollctdcdilTe, vciuri ab improbis, auttyrannis. Gravecmm
eft, dcbcrc, cui nolis. Sed cur non à quibufvis accipit liberalis?
Quiaàquibuflibctfumcrc, ctiam iis, à quibus non oportet, id
«on eft cjui,qui pecuniam parvi facit, fcdavari potiùs,i^lt;i«*i;(i'
m;Neaccipiatnimismultaamp;'magna, majora facultatibus, ne-
ceffitaribus, mcritis, .^alitatis: Ne quidvis, fcd id tantùm,quo(il
ledè datur, hoc eft, quod neque danti, neque accipienti, igno-
miniofum eft, aut noxiunL.;
Temporis: Ne celeriter Se prœcipi-
tanter, fed verecundè potiùs amp; cunélanter.
Locï: Ne publicè,quç
privatim.,, priyatim , quae publice, motis terminis pudoris 65
decori,

XIV.

Circa mramque oceupando occupatur LiberaUs, veriim i»^qua!iter.y id
eFi, univerfé magis circa
th» i^'mv, quàm circa jnv hn^if, Quamvis
cnim liberalis omne munus in dando potiùs, quàm in accipicn-

do,vetfetur,nonnihil tamen amp; in accipicndofpedatuii.. '

«K, H to ^ -mmanbsp;-----------«x.^ai.j, j u .i/tj/j^^fjjr^ ^^

îi/êfj4T«lt;E5.quia cnim illud honcftum, hoc utile, virtus autem. amp;
per confequcns ctiam hbcrajitas, honeftum potiùs fpeélat.quàm
utile: Atquidareeft'^'~TM«i', eft «uipyETBv, accipere vero eft
TT«;^«!', eftnbsp;virtutis magis eft

w^VlHCjhoneftcagcre, » ^j/fa/zj) ^g^Vîti», quàm non agere
turpiter, quia illud commiifionis, hoc omiflîonis tantùm, il-
lud pofitivunx-» gt; hoc negativum.. : Atqui, qui dat reélè,
honeftè agit, quiaccipitrefte, non tam honeftc agit,quàm-.
fibi cavctà turpicudino » dum non accipit, aut quando, aut
à quibus, aut quomodo non opprtet. IV. Quia grada amp;c lau-
danti magis, quàm acciDieati,tribuuntur .Quoniam dnndo ouifq;

-ocr page 11-

magis meretur laudefri amp; gratiam i quàm accipiendot Atqui id
vittutis magis proprium munus , quod gratiam magis meretur
amp;laudcm.V. Quia difficilius, lua dare aliis, quàm ab cis acci-
pere : Atqui virtus confpici foletin difficilioribus. VI, Quia
liberalis magis dando.quàm accipiendo,fecharum amp; amabilcm
reddit: Atqui propterquod maxime amatur vir ftudioftis, idma-
jimè proprium virtutis eft munus.VII. Q^iia vulgd liberales ha-
bentur,qin dant, qui vero non accipiunt, jufti potiùs, ut qui ac-
cipiunt aüena, injufti: Atqui virtus dcfcribcnda à fuis operatio-
nibus, qusE ibli amp; femper eompetunt. Dico'TtfUTur. Quia duplex
eft alt;ftus liberalis J unus dandi, alter accipiendi, primus magis
propiiusgt; fecundus veto gratiâ ptimi.Ideö enim aceipit liberalis,
ut
der.

XVI.

Circa 7h AU'v^idqueStvfifaf. I. Quia ufqiie dare non poteft,
qui nihil unquârecipit. ( Hœc (rvt^va.^i'm
hquot; Qjvîvtd^îTiuM Cquot;'

Hh a-viAuXUîjgu.tT Ä;/a7iViTW,aitPhilofophus.)Iam verôilla.quç
conferuntad aéliones proprias liberaliratis, id cft,ad aâum dandi,
nonnegligiiliberalis, amp; perconfequensnec
t»c

qui nihil ab aliis vult accipere,nx ille damnare videtur eos, qui

accipiunt, quafi amp; ipfi nihil debeant accipero. IH- Quiadaic

amp;accipere funt relata, quorum unum ponitalterum, unum toUic

altcrum,fi minùs A^yjc«?, faltem h 9««r.lV.Quia in utroque da-,
tur mcdiocritas circa idemobjcftum,
ram in rf dare, quàm
rSiccipeïc.DkoJivritftf: Quia ipfum ftimere per fenoneltho-

neftum, fedfumerehuncin finem, ut hac fumtione utans ad lar-
giendum , quó fuppctant copis ad donandum, hoc ctt,iumcre
largitionis amp; liberaliratis CAuß.

XVII.nbsp;^nbsp;^ .,

ixtremaLibera'itatisfm}t,indtProdigaliî4imExceffft, htm Jvarf

itA in DefeBu. Quamvis enim horum cxtremorum utrumquc_j
diverß radone, nunc fit cxceflus, nunc
defeétus,prodigalitas cx-
ccfrus indando,defe(äusinaccipicndo , avaritia exceffus inac-
fioiendo, defcdusin dando, pkmnque tamen , amp; magis pro-
r tnbsp;R inbsp;prie

-ocr page 12-

priécxccfltis hîcdiciritf prodigalîtas, defedusavaritla, fortaffis
propterea, quod non tam xn^iç feu acquifitio, quàm p^fjf/r Ica
-confumtioinhâc virtute fpeâetur.

XVIII.

^redigalitds Grtce Wtlofophantibns dicitHrk'rulU, ab « fi(ntjKÙ
fd^t^, quod eft fervare.
Nîe bene/ Perdit fiquidem hoc vi-
rium habentem, dum facultates diflîpat, quibus vira quodam-
modô continetur, cùm abique his vita non fit vitalis Unde
-«Vco'Tûif, vivereperditè. Reveràenimperditio quaedam fui ipfius
videtur elfe, » ouV/itt fubftantiae confumtio, praefertim
riîj ^iv ttf Jthï cùm hâc vitam tueamur. Sftque duplex.:
■ Simplex amp; Compojîta, Trodigalitas Simplex
modum cxcedit, velia
dando, idqucperfe . meràptodigendi hbidine, amp; qui ficprodi'
gi funt, illi tantùm funt
cAgt;t/koî , ad largiendum proclives, vel in
accipiendoquóque, idque pet accidens, amp; qui fic prodigi funtj

fimul funt AMW77X.Î, ad accipiendum proclives, ÀW per^e, hn-
Wex evemu.
ProdigalitaiCo»,p,fita alia quoque afcifcit vitia,
•nominatim intemperantiam, ambitionem, injuftitiam, amp; qui fic
prodigi funt, illi partira funt cf.T/xo^, dum effuse largiuntur, opi-
«ufquead voluptates, oftentationem, injurias abutuntur, pattim
■T^ytvrtKoh dum avare accipiunt, quo habeant, quod profundant
-infimilesres amp;occafioncs.
Quiaenim in omnibus rebus facilè
fumtum faciunt, patrimoniumque profligant, ideo in rebus luxu-
riofis, atque ad vanam pompam «5«: externam gloriam fpedanti-
bus, fîwïtibus non parcunt : Q^ia quoque nu lam honcftj cmam
feu-rationemhabent, ideà in aliisinjurj^ afEciundis, aut inqiiic-
tandis, fufqae deque habcnt impenfas.

XIX,

^xaritia CrAciloqulUntilusmelUiurK'viKMitJioi, ficut op-
pofita vlitus
nbsp;EtipfA duplex y Simplex videlicet
Com^oJîtA, Maritii Simplex,
vel peccat in dando tantum. eftquc
corum, qui in dando dcficiunt, in accipîcndo autem modum
lt;cr-
vant, idque vcibonitatequsdam, vcl rerum turpium fugâ,vcl
nicrii,
lie, ü ab aliis accipiant, cogantut majora rcddcrc, cujuf-

mocü

-ocr page 13-

modi hofiiînes Vocantiif ptiMol ptiep3rci,yxlß^gjii tenaces amp; vi-
fcofi, Klfitßixtf fordid}, KvuivovfUcu cumini-feétores, e-vnorgyyl'
jni ficu viclrltantes, rfv-y^^m fccc vidantes,nbsp;fordi-

ungues, [Aottilt;pày„Ço\i-\e{ci, vel in acciplendo tantum, eftquc
eorum, qui in accipiendo excedunt, nullumque infumendote-

nent modum,qualeï mcrçtrices,ienones, perdudoresjcaptarores
tcftarnentarii, fures, fixneratores graiTatores, latrones^aflTenrato-
res, aleatores, opifices, faltem plerique, atque adeo univerfum
genus r
nbsp;Avantk Compofita utrumque vitium con-

jungit. eftque eorum , qui in dando fimul atque accipiendo pec-
cant, nihil dantes, amp; undique accipientes, quod genus hominum
Jiaud dubiè eft deterrimum in hoe genere.

XX.

- Ex dmbus his Extremis Avaritiadeterior Froàig/iîitate. L Quià
prodiguseft vtrlen®^, facile ad fanitatê ac fiugem reduci poteft,
aat aetatis maturltate, cô qnod hoc vitium ferè cadat in impcritos
t^rum adölc{centulos,qui,ubi adoleverunt, confirmato cum ata-
fe judicio plerunque vitam illam luxuriofàm derelinqucre folcnr,
aut inopii,quac
S{ ipfa adolcfccnres per hixuriam exuros faculta«'
tibus,ad frugem farpè
revocare folet: Non fie avarus,qui «v/ät®',
deploratus, idcoquc difBcillimc in viam revocari poteft,profi-
cientecum State paritcr ac inopiâavaritia. Cum state, quia hoc
vitium fcrc cadit in pcritos rerum fcncs, qui longo ufu didicemnt,
quanti fit pecunia, quid valeat numus, quem pr«beat ufuni-,
quamque non fit temcnc profundendus ; Cum inopiâ , quia per
avaritiam non inôpià fed copia conquiritiuquot; à fenibus, muhum'
hue conferentc corum in6krmitatc, qui naturaliter homines rcd-
dii avariores, nnaximè verôfcncs.tum quia eft defedioquasdam,
quam omnes cxplerç ftudcnt, tum quia, quîç viribus nequeunt,
Illa
parfimonià alTequi conantuiL-.- Unde fit .ut quo minus ipfis.

II. Quia prodigus ma*

joretn Habet cum liberali cognationcm , cum amp; ipfcf« «^'twr

lit liberalis» non autem Aiwrotsr, utavarus: jam ver6 quó viri-•

Bflj aliquod eft magis affine \irtuti, hoc minùs malum, quia fa-

5^3nbsp;ciliiis

-ocr page 14-

dlius ad medium rcdigî poteft J ur hoc ipfo loco pfodigalitas?
Nara cum cadem illi con veniant, quïliberalitati,darcfcilicer'.
Si non accipere, facile poteft ad medium pervenire, amp; dare atq:
accipere, ut oportet. III. (IJuiaprodigusplurimisprodeft, ava-
lus nemini, qui in nullum bonus, in fe peiEmus; Jam verö) quod
aliis prodeft, minus eft Vitium, quàm quod aliis nocet. IV.Quia
naturx humansc magis cognataavaritia, quàm prodigalitas , ar-
gumento, quod plures reperiunrur?/A»;^fi5juttTs/pecuni2 ftudiofi,
quàm
agt;/A.p/pwplt;«T«pecuniiEinftudiofi:Quóvcró vitium aliquod
natura; noftra; familiarius.quoquc crebriùsinco peccatur, hoe
detcrius.

XXI.

De Liheralitate tantum eß-.Succedk Magmficentia, quâ de Philofo-
phus proximè poft liberalitatem anquirlt propterea, quiaper-
magna inter duas has virtutcs eft affinitas.cùm utraque
Verfetur in
cadem materiâ,
nempè -jnz^ TitxfWtt», utut diflimihmodo,
illadonando, hœcfumtusfaciendo, nee eos quofvis, verùm ra-
ros, inufitatos, magnos, quemadmodum vel ipfum nomen indi-
cat. Etenimnbsp;nihil aliud fonat, quàm 04/ftejîSîî

ypswSfl-cM' lt;5gt;t'BÓ.vr,v, voce combinât^ ô« î ii.iyÓ.KM^Tt^iiran®'^
quoniam proprium magnifici, fervare atquc obfervare ta «fÎTo»
àjnbsp;Vt itaha dua virtutes gradu poms, ^uàmfpecit, dif-

férant, quanùtate, mn fubßantfä, fer mnjus, inquam y amp; minuS:»
maris illußre amp; minus ülußre,
quia altera occupatur cir-
ca ii^óvat Kff^inbsp;, altera circa ri (pAttav^v, al-
tcra circa fumtusprivatos, erogationemquè mcdiocrcm, altera
circafumtuspublicos, excellentes, amp; grandes: lam veto magis
amp; minùï non fpecificatit, fed diverfificant tantum. Unde effici-
tur, ut, quoniam majusincludit minus, non contrà,
tmnls quidem
magnifiais fn liberalis, non item Uberalis magmftcus,
quia enim « Sm
liberalis, quod pofitum eft a/ tw xccâwî ^ «y^»f, id él.MT À^Uv ^
TS ƒ e'dfj fumtus facere, reperitur etiam in magnicfio, non item tS
Sm magnifici,quod cernitur g; uiydKttf, in libctali, cujus omnc

-ocr page 15-

tJHägnißcmU hitc deßnhur, quod ßt virtus, ßh^iim^ediocn-
fatent in confeäandis 4Cfaciundis magnis ßumtibus. Quibus quot;berbis
iterum ßgnanterßgnttHt ObjeBum ejus, tarn Internum, quàm Ex•
te mum.

XXIII.

ObjeHum Internum Magnißemtia eîi Cupiditas, non qu^vis^
nonutiquevd voluptatis , cujus coercitionem profitctur Tcm'
perantia, vel pecunias, cujus privatum regimen prx fe fert Libe.
lalitss, vcl honoris amp; gloris, in quam imperium fibi depofcunt
Magnanimitas amp; Modeftia, vel vindiâç, circa quam defudando
defudafcit Manfiietudojverùm Sumtuum Magntrttm, qtiibus mo-
dum Sc metam prsfigit hœc virtus.

XXIV.

Objtüum Externum Magnißcentiaßunt ipfa iila AATUv^iAuret',
Jeu Sumtus Magni. Quâ quidem in parte o'^jpt;^« rn, lA£t9tf/-
iT*TOf itty'i^H, hberaütatem fuperat magnitudine, qux in rebus
parvis acmediocribusfiimtus facit,contra „aturam magnificen-
tiï, cujus proprium, inomniremagnitudinem fedari, omnia
facere quàm magnificentiffime, afios impenfis antecellercj atq;
iu fc gerere, ne à quoquam in eo genere poffit fuperari.

XXV.

Sumtuum illorum duo fumma funt genera. Vel tnim funt Pu-
Uici, ygt;el Priyiati-. Publici iterum, velSaeri, Vel Frofani. Sumtus
Sacriygt;ocdntur,
qui fiunt in res,qus Deo dicantur, ut funt do-
naria, ïva9«^*T«t.)tet1rt»-»jt/etÏMquot; mAç^fKvÀt, facrificia, vafà facta,
feulcgationes facrx. C^D.

Ii ßmtus pertinent ad magnißcum, qui funt maximi O' praîtan-
ttffimh

Sed it, qtit fpeHant ai ettltum divinum, funt tales'. Erga befth
nent ad magnificum.

Sumtus Frofani vocantur,qiû ad publicum civitatis ufum or-
inatumvc fpettant, ut, theatra, porticus, muri, ports, navalia,'
nymphxagt; balne«, exoticothamiae, aqusduélus
' 'nbsp;^ ~ quot;nbsp;nx.

niil

iHl

-ocr page 16-

yîx, prandiaamp;cpulxjVifcerationes.Q. D»

Sumhis maximi inter huniam pertinent ad mägnißeiirtit
ty4t publia funt tales'. Ergo pertinent ad magniücum.

Sumtus friVäti Vocantur, qui privatim ipfum magnificum
concernant, ut funt aedes ejus,horti, prasdia, agri, fuptUeäilia,
Uafa argenrca
ôc aurea, amp; univetè res ills, qus (plendidè quidem
fiimt, verum rariufculè, ut nuptias, congratulationcs, folennia
convivia, celebrationes feflorunx^, promotiones Academic«,
confualia, magiftraiia, funus' Quó tetuieris amp; illud, fi qua tc$
tota civitate eft honorata, aut natione, quemadmodum Thcbis
ftudebant conviviis. Lacasdemonc palœftris, Athenis df
Roraoe
.fpedacuUs,hodiè Neapoli amp; Genu« hortis, Antvcrpis villis,Ve-
netiis cymbis, Hifpani
ôc Angli gaudent comitatu. Germant
torquibus, Poloni veftibirs, Belg« tabulis amp; fignis, in quibus
omuibus magnificus pro re nata splendide fc gerit, ficut amp; in
muneribus, donativisjcongiariis, fcris atque animantibus rari-
oribusalendis,amp; fi qua funt generis cjuidem. Q.. D.
Smi0S maximiinterpnvatos, atque in refamüiari, pertinent
édmamtficm: Atam taies funt pr^llegm: Ergi.

XXVI.

Finis Magnificenti*, feu ta ouquot;4»îx«t, eßidem, quialîarHmyirtH.
tum, nempenbsp;KaïriUfiTTo,.
Ad hos duos fines j/Ojo-/»»

inaonificus omnes fuas adioncs, tanquam ad Helicen amp; Cyno-
furam, refßrt, qui praeter honeßatem ftudiofiflîmè femp« obfer-
decorum.nbsp;^

M7*0 KäLhhminet.maBio fmfunBio m^nifidßat t mXoS m-
lafabindè ?nbsp;(»»««.'Quiaidc

fcopus omnibus virtutibus propofitus.ad qucmcollineent, nem-
honeftas,cuifuolt;ïaoqiîocQlitat hicc virtus^Uhdeconfequitur,
non efle magnificos, qui oftentationis, aut multitudinis demul-
cend® causa, magnos fumtus faciunt in res, quarum memoriatn
^ut brevem qut nullam funt reliduri, quibufque adeô neque nc-
eeffitau fubvciUttifi
neque diguitas augetufa néque verus fevor

® - - pawtiift

-ocr page 17-

paratur. Praeterquam enifttiquàd ea aftîo cörnparata cftad côrriî-
pendum populum, qui nullâ re magis capitur, quàm donis, cùm
plurimiiuRepublicâ conftituant populum , iidemquefint pau-
peres, eft quoque levium hominum, grata fcrè pueris, amp; mulier-
culis, amp; Servis,amp; fervorum fimillimis liberis,gravi verù homini
amp; ea, quae fiunt, judicio certo ponderanti, non item_,. ^Non ellè
quoque magnificos, qui vel publics utilitatis causâ (umtus fuf-
cipiunt, conjundos cum injuftitiâ. Neque enim laudati poftunt
opera, quamvis honeftè fulcepta,fi pecunis, quœin ea conferun-
tur,per rapinas k civium injurias comparentur, rufticiquè mifcl-
Uoperisaffiduis,angariisac parangariis, prœgraventur, fuumquc
hue, non tanrùm fudorem,fed etiam fanguineni.conferre cogan-
tur. Non denique magnificos,qui non tam in alios, amp; ea, qucc
ad communionem pertinent,quàm in fe fumtus faciunt, eo quod
verè amp; yymaïf magnificus, non fibi, fed aliis fit utilis,amp; quidera
multo magis. Quamvis enim magnificus fubindè fibi quoquo
fitutilis, exftiucndis fibi villis,portis, porticibus, hoais, fpedèat
tarnen interim amp; hic magnifici fplendor, non tam ad ma-
gnificiutiUtatem,quàm addigniratem amp; ornamcntum commu-
ne,
f^mi i'^tyoyl^, et quidem tam Interné, qmm Externè. Inquot;
terne requiritur à Magnfico, mßmtusfaeiat, i, Sctens,
2, Lihenter.
3. Prolixe, Sciens: Quia cetnere decorum, ôc quid cuiquecon-
veniat, non eft cujufvis, fed fcientis, prsfettim in magnificentisG
ceconomiâ atque rcgimine, cum fieri poffit, ut multa confuma-
ïtus, ncque tamen magnificè, fed ineptè. Quce caufa , quare ma-
gnificent)® potiùs tribuatur (cientia,quàro liberalitati,quia in re-
bus parvis, quarum libctalitas, non tam difficile eft.cernere déco-
rum_gt;. Tfibus, quodajunt, verbis:
Quemadmodum is demum
fciens, qui fcit reiolvere conclufiones in
principia, amp; ex princi-
piis ealdemcieducere, irais demum
magnificus, qui novit circa
xnateiiamfuam invenire, quid deceat, amp; honeftum fit, quiquè
fumtus convementes novit rebus dextrè accommodare,
Libenter
Quia magnificus fplendore atque elegantiâoperum fuorum, in
qus magnaimpenditjimmane quantum deUeiatur, ideofum-

Rnbsp;tus

-ocr page 18-

tus facit libentcr, fnultâque cumvoluptarc, acieö4utt «It'wö hila-
riteii.lt; ^rolixh Quia reftriólè, tenuitcr, lubti iter, atque ad
amufliiDj inire rationem , hoe paid amp; fordidi potiùs, quànu,
quot;magnifici, qui id operam dat, ut Uhiverfè excedat pûtiùs quàrai
dcficiatj declinetque mage ad t» plus, quàm ad rè minus.
Ex-
term recjHmtftri Magnißco-. i. Vtßt Mves: x. Vt Clarns amp; Hu.
ftrü. Vntkconfequitur, nequepmperem, nequep!ehejfm'amp; humikm-,t
poße ejfe mugnificos. NonPauperew-j'.
Quia ad eum pertinet, ma-
ximisfumtibus maxima opera facere, qui reéic ca facere poteft:
At hoe facere polfuntdivites, non pauperes; Eirgo.
NonPlebe-
ium amp; Humilem.
Quamvis enim opibus fuis freti magnificcntï-
-amaliquam velint oftcntare hujus commatis homines, id quod
fubindc faâitare videmus gloriofulos, tamen ridentur, quia pra-
ter dignitatem atque officium faciunt, amp; à recflo difcedunt, cum
in magnificcntiâ praeter opes opus amp; fumtus defideretur perfona
idonea, qua: ad 70
Kok addat «|/eiv, qua conditio hîc deficit.

XX VIII.

Aài\ Tl^ïmtprnmt, ut aamp;Joßu fitnaiomaanificiquoq-, fiat Tat,ob/er-
vatts vidcket Circumßantiis]Perßin(irum,^(mtttatis, ^iiliratis,Tcm-
porsamp;Loci. Ferjonarum
Quiamagnitudo comparatum eft vocabu-
lum, atque ad alios accommodatur, ut ita, qui in magnitudinç__,
terfatur, (^verlatur autem magnificus,) idem, qux huicaut illi
conveniat magnitudo, qtiidhuic vel illi fit magnum, confidera-
re debeat. Aliud namque magnum eft privato , aliud Magiftr»-
tui, aliud tiieracho, aliud architheôru, Horfum major fumtiiS

in excipiendo, vg, Ca:farc, qu^m in Eleélote,quot; major induce
belli,quàminoratorcmitcendo,defideratiir. Sic majore impcnsâ
colendus Deus,quàm homines,ex hominibus majore iterum,qut
publicam perfonam fuftincnt,quàm qui privatam.Quo afpeólu.fi
domus aedificanda fit pro Principe,aliud longe requiretur, quàm
fi cadem cxtruenda foret pro privaco, amp; fi templum, plus adhuc
magnificentis defiderabitur , quàm in Principis irdibus,
ScGc
cönfequenter. .Quantitatis: Quia opera magnifici fumtibus , amp;
viciffim fumtus operibus debcnt refpondere, ita ut,fi fumtus fint
niagni, opera quoquc efle dcbeant magna, magnitudoquefiim-

tus

-ocr page 19-

tjjs quodaffitttodo ccitare cum opciis magnitudine? tjupd
propterea addo, quia alia eft operis magnitudoj ala fumtuura.-
Poteft namque res in fuo genere efte magnifica, nullo tamen_
fumtu, utfuntpueriliamunera J pila aut ampulla , quae cùm in
fuo genere fuit elegantiffima, magnifica quoque fuigçneris.
Sc
puerorum ratione, lumtuum tamen ratione, quia perexiguiin

cas res fiunt, perexigua, neque magnifica. j^^Z/MWiQuiamag-
nifici proprius ônbsp;ornatus. Unde no tam de precio fogitat,

quàm de pulchritudiue,amp; fpecie operis, ipeéiratq; magis, quàm
prsclarum amp; diututnum fit, quàm quanti confier, eô qu«Vd o-
peris virtus ex fplendore potius amp;c diuturnitate, quàm ex precio
Cpetäetur. Neque enim heîc eadem ratio rei, qus operis; illius
excellentiain precio atque acftimatione confiftit, hujus vero in
fpendore. Sed cur ex diuturnitate? Quia enim opera diuturna
plerunque pulchriora,utpote ex optima materii conféra, Iplen-
djdiora quoque , cùmcxhisnominisimmortalitas, cujus ut rei
fplendidae ftudiofiflimus eft magnificusjpropagetur conler vetur-
quo- Ita, quahtatis intuitu, alio longé Iplendore facienda xdes
facra.aliofepuicrum, aUoXenodochium.
Temporis-.^ 'Quia non
çmne opportunum omnibus operibus, amp; alia magis neceffaria
in pace, a ia in bçllo. Idem de fumtibus judicium, Ita »î
pacismunus » re/Ufe^fX'quot; helli,« j/Ujuu^tenap;;^/» utriufque. Ltw.
Ne operibus fplendorem detrahat obfcuritas, gratiam incom-
moditas arque anguftia,

XXJX.

. Extrem* Ma^iificentiéfunt, itide Ltmts tn Exceßu, hm S ordes ttu
SD«/lt;ß«.Exce(mmGracci vocantB^rtfu^'W^;^' Uivov cämi-
no.»'^'«J«ir,quod eft incendere.item dis

éecoto Kamp;J dveifioK, impetitiâ, eó quod lordidi artifices divites
fafti plerunque ineptâ fplendoiis affeftatione laborent, ma--
gnofque fumtus faciant in rebus parvis,
qus cùmfint tales, non
indigenttanio fumtu. Latine reddunt ineptam profufionem*
jnfcientiam elegantiae, amp; operadam in fumptu faciendo infolen-
tiamiqUS aut aliéna, aut coadla nimis. Defeâum Grasci vocanc

R 2nbsp;[*iKa3

-ocr page 20-

f^tneßirst'aiiitt.eo quôd.qui hoc vhîo laborant,parùm fervent de-
corum inmagnis, aggredlendo res magnas, amp; deficiendoin
fumtu, Latinireddunt indecorara in fumtu faciendo parfimo-
niam, cjuod non tam eft reddere, quàm explanare. Cicero in-
terpretaturinhumanitatem, quando ait: Odit Populus Roma-
«uspnvatamluxuriam, publicam magnificentiam diligit, non
amarprofufas cpulas, fordcs amp; inhumanitarem multo minus.
Cui kibfcribimus amp; nos-

H Besiiai/a-ZaiJ'AVs/e^itdA/rt dupliciter pecut, feml ratione finis ]
dum non honefti, fed oftentationis causa fumtus facit cum Lu-
cianico Nigrino, qui Pavonis inde accepit nomen,
iterum raiwne
rerum^fumtHum, dum in rebus parvis , «Sc nugatoriis , autindi-
gnis, magnos, in magnis, feriis,dignis,paivos fumtus facit cum
Megai-enfibus, qui theatra, quspcHibus alioqui intendi folebant
vehfvc, purpureis-tapetibus intenderunt. H
nbsp;adhuc

magts, ut qus in omnibus rebus modum deferit. Non enim tan-
tum minores, quàm oportet, fumtus facit, f^pè ctiam ob nimi-
am parumoniam opus cœptum deferit, verum cuniStanter amp;
îBgfè atque cum
dolore facit, quod facit, fpeétans femper, quâ
ratione quàm minimis fumtibus res polGt fieri, queritanfque,
feplussquo expendere, omniaquefp endidiùs
facere, qtlàm-j
oporteaf.

XXXI.

Vtrumqnehorumextremerum vitiojum, imnio WiWw.Quamvis enim
non videantur elTe probrofa, aut dedecorofa, reprehehfionequc
graviori digna, tum quia aliis non nocent.immo profunt poriùs,
tum quia non œquè flint turpia autdeformia , atque avaritia amp;
profufio, prsfertim cum difHcillimum fit in rebus amp; fumtibus
magnis non hallucinari, tamen quia à medio, in quo folo fitü
yirtus, funt dcftinda, rede vitiofitatesindigetantut.

corol:

-ocr page 21-

COROLLARIA

T E X T V A L I A.

rrt(»ff donet, fifdicendus prodigm; ^eg.
TInbsp;fquot;'magnisfmt Awwïixo/, fmt avm, an veri itt'

■nbsp;Aff, poft.

TU mdgnijicentia quoque locum haheat in femtne O'incejffH}

JV An hoJpitditMfttfpecits BmHt4tis, anvtro magniJicmtiaS
e^/. Fir.

COROLLARIA

C O G NAT A. ^

I.nbsp;ANvirtusliherAlitatisptneceffariaihff.

II.nbsp;J\.An babeat locum indiferenter in omnibus bonts)

III.nbsp;^n quispofsitejje liberalisdeanimihonisiNfg*
IVquot;. jin de bonts alients l

V.nbsp;Anergafef Neg.

VI.nbsp;u^npauper quotjuepefsktffehbeïAUs} Af*nbsp;.. ,
Vil. Etutmne'majnificm} Neg, . , .

quispofiUcffi magnificusergafO Aff.
jX, Fomnatoné potiüs fit dandftm, an inopi} Aff. Toft»
Etiam twprotgt;o,fedmiferabiliï Aff.

j^I, Atqtieadti, an, qiiipaHptr'tbmbmef*tcit,jpftChnflobmtféeUt}

XII. An donare ft peréref N^^nbsp;. -

XIil Saltemmilidomei Afi

C O K O L'

-ocr page 22-

Corollaria Refpondentis.

I.nbsp;J^ndhitiitßntfummumhemm'i Ntg.

II.nbsp;jinlonum morale i 3)ifl.

III.nbsp;An appttiült in infinitum Î Neg.

IV- An lupamrin in bene conîtitutâ. §{epublicâ ßnt tokrandaî

V.nbsp;An ß minus Ithice , faltem 'Telitice, camißcesßnt infames}
Tieg. Frius. Dift: Ptfi.

VI.nbsp;ipfum principem pugnt interefß o^orteati

VII.nbsp;itAn leges human* obligent confcientiami

VIII.nbsp;An majenas fit legibusfolut» ?

IX.nbsp;An civis-henHs quoque etiamßtvirbonusl Af. ^

X.nbsp;^n deßnitio Iuflitia luHimanica ßt deßnitio lußitit Fnivet'
falistinVerèFarticulmsî Qmä.

XIgt; An LogicA,idtfi,Accwm-i

XII.nbsp;Ah fît jMßum, quicquid cênfuetudine efl receptum'i Negl

XIII.nbsp;^ Legrtimumptfsit abrogare lus I^turalt^ Ne^.
XIF. %An lus Naturalt competatbrutiii

XF. Animmutabilei

XFI. AnhaUtusi Af.nbsp;'''

xr 11. An Amcitiaßt virtus i l^g,

XFlIl.hnullaheminifecum^

XIX. An ea quoque locum habeat in totcist^-futdisi hff.,

XX Btimnè amentibusi 2lt;(eg,

F I N J S. ,

-ocr page 23-

Acuio ilf aîacri luyeni,

d. cornelio vervelstgt;

philofophiam amp; lurif^'udentias Studioib,

[De

liberalitate

Difputanti. »

Q

Vtmnqueliherduatismmne
Vis aFHmari,- équot; hino tibi Imàempcth^]
■ Hmeflm itBo : mox honeBü utilùi
V'ütu.fereno qukqmd erogas, dato,
^dßtquevultuiloqutUcomitas.
'Dona lihenter, équot; ßatim. Bis obligat,
^inon moratur. Ille qui ne^it moras,
Vix diHat à negante, Donat optimè,
^ife rogari nonfinit, ^ifqutspreces
Seit occupäße, proximtts vivit polo,
Benefidumque fervat équot; gratesßbi.
Hoc difputando jam deces felicit er
K^cute V E L s TI, dijßrenäi regttlls
CMunittu, artibufque, mox praflantior
Conßultm exis, é' gerne Iiis brachiis
^mpleäeris fcientiarum principemt
Legumquefervus efe geliis. Scilicet
^i legibusfervire novit,Lih er eß.

L NYENDALIUS;

-ocr page 24-

AD E V N D EM.

CIcage, Vervelsti, egregie! Sic
exlereporro

Ingenium! O quantum pr^evideo
ipfe decus/

Non tantum te tollet humo tua glo-
ria, coelo

Inferet. Oraclihsec vox erit, opto,
vicem.

at d. c;