DISPUTATIO THEOLOGICA

I N

J O A N N. u. 2.

RS prima

Q_ U A M
Favente Deo,
SUB PKMSIDIO

D.JOHANNIS HOORNBEECK.S.S
Theol.Do(äor.ejurdemquefacukatisininclycä

Acad. Ultrajed. Prof. ac in Ecclef.ibi-
dem Paftoris vigilantifl'.

Publice ventiUndam proponit
DANIEL MEYERUS Crucinaco - Palatinus.
^ddim 14 AfrtUs hora locoque ßlitts.

y I- T R A J E C T I.
ExOlhana IOannis a rrA ES BERGE,
Anno M D C X L I X.

t^mpUJpmîs, (-r prétclara mhtHtateeminenti{fimis,

D o M 1 N I s,

DD. CASPARO VOSBERGEN, Equiti, Do-
mino in Yfelaer, Duyven-dijck amp;c.Inampliflî-
_mo confeflu Prspot. Ordinum Generalium U-
nitarum Provinciarum Dclegaco Ordinario, di-
gniflimo.

DD. DAVIDI GODIN, Aggcris Martiniani, amp;
ScherpeniffeToparchse graviflimo.

DD. JACOBO GODIN, Equitiinclytiffimo.

DD. BARTHOLOM^-O PANHUYSEN.
Domino in Voren ftrenuifllmo.

DD. JOANNI LUDOVICO PANHUYSEN,
Indicé Occidentalis focietati Prafedo prudcn-
tiflimo.

Dommis fuis colendifimis

. Thefes hafce Theological quàm ha-
milliml offert

DANIEL MEYERUS

Refp.

TUS'PVrATlO rUEOLO GICA, ■
pars prima.

1nbsp;Anbsp;a.

K«/' «quot;'S?nbsp;^nbsp;¥ 5 .

THESIS I.

Copus textus facile appareî, ex hoc, te
przcedenti ver{u,i^uod fit, confolari pios
acfideIes,contrareatum fuofum, in quas
recidant, peccatorum: nam Chriftum ha-
bemus fidum potentemque apud Pattern,
pro nobis, noftrifque culpis Paracletum.
amp; is jure merito talis, quoniam eft
pro peccatis, pro peccatis noftris : quod ut magis con firmet
Apoftolus,amplifi;cetque,additj»f^»f folumpo nofins,fed amp;pro
peccatis tonus mundi. Doftrinam fatisfadionis pro peccatis
noftris,per Chrifti lAenriti» hoc loco contineri, pro certo ha-
bemusj fed altero textus membro impracfentiarum inhare-
bimusjubi de extenfione iftius ^poftolus loquitur,

i i

Prlt;gt;^«,^/ä,,j/„,VChriftus?itamalqcontroverriam , ex
mis verbis natam proponere, quam, pro quibus mortuus fitj
quiaamp; magis exprimit ; amp; judicium defatisfafiionis
latitudine mehus informat: quum attendere oporteat, non
fimpliciter bono amp; ufui illorum mortuum Chriftum, pro
quibus paflusj {ed amp; illorum bco , amp; in veram pro ipforum
peccatislatisfaéltonem.nbsp;loann.xr.50.51.52.

homomonaturv^f^^.^ Syrus t^Dj; l^'in, neque umverfum
hoc genus pereat.cüod Grxa dicuntnbsp;Pro quibus ergo

fatisfccit, aut fecitnbsp;non qu^rojam üaem cujus, fed

A z

cuti

tah de illo dicitur, quod dedit pro peccatis : at de hoe
intelligendumj non pro »o/ifmfolum j led amp; pro peccatis ro-
tiusmundi. Pro peccatoribuslatisfecitjfed hominibus, non
Diabolis: in confclTo hoe. led pro quibus hominibus ? an,pro
omnibus,amp; fmgulis? eo quod hic dicitur,pro toto mundo,

i i i

Sextuples fententia eft. Prima : pro omnibus hominibus
mortuum Chriftum, amp; fatisfecilfe; ita ut tandem omnes eti-
am amp; finguli ahquando fint adu falvandi-,non quidem ultimo
jam die, led poft aliquot abinde lecula, amp; perpeffas diu pœ-
nas. Tribuitur haec lententia Origeni,qttem vide -afe« »f;^» IA,
ï.eap.vi.amp; üb. li.cap.iii, Itb. III. cap.vx, Homil.vwx.
in lojttam, amp;nbsp;in Afatth. Et Auguftinum adde, lib.«/«

HAre/ib.caf.TLliii, Quid autem de eo judicandum fit , non
eft hujus loei exponerc, diximus de eo Difp. de Theologia Pa^m

fr»ffgt;, part. x. Eadem opinio, vel error, nam error eft , de
omnium hominum futura ad extremum falvatione , fertur
quoque elfe Armenorum in Oriente : fed ab H«reticogra-
phis Papiftis , quibus in hac materia non fatis fecure ftatur,
Alphonfo Caftrenfi, Guidone Carmelita,Prateolo. Confer
Auguftinum, Ub.KKi.de civit.Dei, cap. xxiv.ubi adverfus eos
difputat , t^m contra Det venire verba velut mifericordia majore
conantes, omnes etiam impios falvandos in Dei judicio dice-
rent.ob preces amp; interceffiones fanaorum,pro illis.

IV

Secunda fententfa : Non ftatuit omnes adu per Chriftuna
aliquando falvandos j fed eam tamen vim amp; frudum efle paf-
fionis ejus in omnes homines , ut adu omnes remifïionem
peccatio«^»W»V inde obtineant, atq; in ftatum gratije collo-
centur; à quo iterum excidant, amp; damnentur ob fua propria,
quf fequuntur,peccata. Hi, adualem omnium hominum ex
Chrifto redemtionem ad infantes fingulos extendunt,amp; per
Chriftum liberari omnes ex lapfu,quo eos Adamus involvit gt;
aflerunt, Hujus opinionis fuerunt, Samuel Huberus, Hel-

yetus;j.

retus,Luttieranus.Cornelius quot;WJggerus. Adrlanus Borreus^
apud ^rminiuiTijin Refponf. ad-axyii, lt;^»•^xIII.x^v• Non hic
repetam qus celebri Theologo, innbsp;ly. cap. vi e-

mifla verba moleftiam nonnullam crearunr,me!ias explicata,
in SynUgmxtis Dtfrtat.exeg. amp; s^polog.dißert. i .depeccato On~
vin. Apud Papifras fuit Ambrofius Catharinus,qui omnium
infantium redemtionem per Chriftum, docuit, cujus argu-
inenta,fi velis,lege apud Bellarminum, iib.vi.de cydhiiß,grat,
«/».iii-Ete^nabaptiftarum eandem fententiam habes apud
Sylvium,amp; Dooreflaer,lt;j«.vi./.i.4/T.x.jr.nx.

V

Tertia: Chrifti fatisfadionem non quidem aöu applicari
omnibus amp; fingulis hominibus, in eorum redemtionem; fed
tamen quantum ad Dei tum deftinationem,tum Chrifti mo-
rientis animum , pro omnibus hominibus sque eam prsfti-
tam efle,ut quicunque yeIint,pro arbitrio fuo poffint, ejus
fieri participes. Hi difcrimen falvandorum,amp; redemtorum,
petunt ex ipfo hominis arbitrio, univerfalem redemtionem
vel acceptantinm,vel repudiantium. Ita Papifts,in Concilio
Tridentino,yf^vi.flt;lt;/?. 2. j.Becanus, in Manuali C onttover f.
hb.iii.cap. XI. Ahi. Sic amp; Anabaptifts, quorum fententiam
vide ex teftimoniis adduélis aDooreflaerSc Sylvio,inl)fwo«-
ßrat.difcrim.inter Reform.amp;zy^nahapt. Belgicè, a-^rf. ix. 111,
praeter univerfalem ad omnes infantes,amp; horoines.prout ex
Adamodekendunt,redenitionem Chrifti applicatam, ctiam
hanc univerfalitatem omnibus amp; quibufcunque peccatori-
bus seque expofitam , docentes. Illa quoque do6trina eft
Remonftrantium, de redemtioneuniverfali,infecundo eo-
rum articulo, ut fatis notum eft. Et, quod forte quis roire-
tur,fimiliter loquuntur ipfi quoque Sociniani, de fua. quam
docent, per Chriftum, redemtione; non quidem fatisfaftio-

ne diftinguentes inter mortis Chrifti efficaciam j amp; effe-

Äum, vel evcntumj quod eft,inter impetrationem, amp; appli-
caüonem i inter fufficientiam, amp; efficaciam. lonas Schlich-

Anbsp;tin«

tingius, in epift. ad Hebr.,i. pag. 42^. Vnie porro net mnes
feccaü onere ejfeBu tpfo leventur, quod tinten refpeBu dtvini confiquot;
In nonniftex eventu eß ; ßqutdem omnes qmbufcunque Deusgratunt
ßtam offert, quoßjue voeat, credere amp; obedtre amp; pojfent,amp; deberent.
Idem de ablationepeccatorum , quâßnt ne hommes pect At:s amplius
ßnt dediti,dtcmus.Si enim eventum feu effeSum tpfumJfecîes,mul-
torum tAntum , non omnium peccata obUttone fua amovtt ChnfîuSj
effecitque ut fanBe viverent. Nam quod ad vim amp; efficaciam obla-
ttonis Chrt^i Attinet,omnium hominum QhrtHus amp; peccata ipfa amp;
pect atorum pœnas ac reatum fuflultfe eenfendus efî.

VI

fententia eft Lutheranorum,dicentiutn: Chriftum
imorte fua pro omnium amp; fingulorum hominum peccatis ex
aequo fatisfecifle; neque omnibus tamen aâiu applicari, amp; ex
ufu e(re,ob propriam infidelitatem: non vero difcrimen fide-
hum abinfidelibus, vel caufam fidei ex homine, ejulve arbi-
trio arcefîuntjutut amp; hic nonnulli inter eos faspe claudicent.
InColloquioMompelgartenfijde Prfdeftinatione.'/To omnibus
peccatis,amp;peccatoribus,zjant. L. Ofiander, fil. in Enchirid. de
Prçdeftin.cap.vi ii.qu. iii.contraCalv.C/?«/i?«»»/f/«»» mor-
tuum effe, pro totius generis humant , amp; non tantum pro eleßorum,
fed amp; (ro reproborum,peremtium,amp;damnatorum omnium,omnibus

peccAtts. Ioh.Gerardi,Confeff.Catholic.Tom.iv.lib.i i.part.
Ill .pag.yö. Chrifîus nonßlum pro omnibus peccatis,ßd etiam pro
omnibus peccatorum pœnis tam temporahbus, quam aternis fatisfecit.
Cheronitius, in Harmonia Euangelica, cap.lxxx. pag. 15 jp.

Chrißi eil univerfaits, amp; pertinet ex aquo ad omnes ho-
minesjludaos pariter amp; génies, ^dde iEgidium Hunnium.Di-
!put.-s.%i-amp;. Henricum Eckhardum,in Fafiiculo Controu. cap.%v,
qu.vi. Hinc quïftio ipfis mota : ey^n Cbnîtus pro finali etiam
mpeenitentiavere/atisfecerit ? quam in Academia quot;Witteber-
genfi affirmative defendit , inter alias quaîftiones Vexatas,
3althafar Mcifnerus A« cb bc xx.

Quints

V I I

QumtA fententia Aliquorum inter noftros eft : Chriftum
pro omnibus hominibus univerfale prarftitiffe quidem /oîço»;
at ita tamen , ut ad Eleflos fingulariter illud deftina-

rit , iifque applicareintenderit: neque ullo modo ab homi-
num arbitrio pendeat illud apprehendere ; fed à fingulari fo-
lis eletSis à Deo deftinatâ Spiritus S. gratiâ: interim reliquo-
rum culpam elfe, quod fuâinfidelitate univerlalem redemti-
onem non quoque fuam faciunt. Nulli non nota funt Bre-
nienfium,amp; Salmurienfmm DD.Theologorum (cripta.

VIII

SextA denique eft fcclefiarum noftrarum, juxta Synodum
Dordracenam , fententia amp;doarina; Chriftum ex volun-
tatePatrisamp;fuâ, fatisfecifle morte fuâ non pro aliis,quam
pro eledis, amp; falyandis. Hsecque veriffima.

IX

Non mihi animus eft repetere,qua2cunque hac fuper re,'
praecipuein Belgio noftro, nuper contra Remonftrantes
ferè ad faftidium ufque difputata fuere ; quam quidem
exponere locum amp; textum propofitumi. loan. 11.2. atque
videre, num is aliquâ ratione, ad ftabiliendam univerfalem
redemtionem, pro quâ tamen ab omnibus eam tuentibus,
adferri imprimis folet, facere ftatui debeat.Dicimus autem,
locum iftum non po^ ,non debere in iftam fententiam expo-
nijfed ^/»/-«-jComniodiffimè.

X.

Non foUe. quia loquitur Apoftolus de expiatione aBuaIi :
nonde redemtione, amp; propitiatione impetratâ ; fed ApplicA-
tA. lam vero non toti mundo eam aftu appHcari, certum
pono.- quare vox mundi, ubi dicit Apoftolus, Chriftum
fù, effe,non pro noftris peccatis lolum, fed amp;lt;o?i«A!s
ad omnes amp; fingulos in mundo homines trahi nequit. verf.

I, £t quipeeeavitypArAcletum habemus apud Patremy hoc eft,qui
aâ:u pro nobis inierccdit, amp; intercefEonis fuç nos reddit

par-

jarticipes. L efi expiatlo pro peeeatis noîîris ; non erit hçc con-
: oIatio,nifi adualis, amp; applicata expiatio intelligatur. Pergit,
neque pro nofînsfilumy eodem nimirum fenfu,amp; applicatione;
fedamp;totius mundi. Pro cujus mundi peceatis Chrifti expiatio
«queeft, acpro Johanne amp; fuis , amp;utrifque applicaturf,
is hic mundusintelligitur:fedilie non eft omnium homi-
num; ergo. Duo noto; Apoftolum loqui de propitiatione
aBuaH- ; deinde de toto raundo itque ac de ie, fuifque : non fi-
lum pro nofîris, fed vero etiam pro. Quare , quum non fit par
ratio omnium injorbe hominum, cum Ecclefia, neque ada
omnes redirnantur, hue trahi vocabulum mundi nequit, ut
omnes defignet. Addc amp; tertium ; lequuturum hinc ex Ad-
verfariorum expofitione, mundum etiam inßdelem falvatura
iri ; nam fi à fuis defledendo oculos Apoftolus ad mundum,
infidelem relpicens , eum eodem fenfu dicat expiationem
in Chrifto habere, ac ipfe, fuiqu e ; jam infideles quoque fal-
vabuntur. Sin dicatur, Apoftolum inteliigere, pro univerfo
mundo Chriftum efle , fiquidem credatj ita noftraî
expofitioniacceditur, amp;illa mundi univerfitas reftringitur
ad fideles : quod fi vox patiatur, jam in tuto res eft. Neque
refponderi poteft , Apoftolum velle, Chriftum aäu efle ex-
piationem fibi, fuifque ; at reliquo mundo tantem impetra-
torie, vel meritorie, aut fuflicienter: primo id dici nequit,
quot; quia eodem fpiritu Apoftolus Cliriftum expiationem appel-
lat pro mundo, ac pro fe, amp; fuis ; quod nemo diffitebitur in
contextu patere, nifi cui conftitutumnbsp;Tum

pro omni reliquo mundo, excepto Apoftolo cum fuis, qui-
bus hic fcribit, Chriftum expiationem effe folum fufficien-
ter, non quoque pro multis exifto mundo efficaciter,tam ac
pro gt;4poftolo, aliifque, haud verum.

X I

Locus non delet^xo univerfali redemtione, vel fatisfadi-
one exponi; quia ea pugnat cum analog(a fideimempe cotra
rationem i.prxdeHinationis, i i.ipfius fmsfaUioms,111,vocati-

onis;

mis : qux fingularia adeo omnia funt, ut iftam univerfalita-
tem non ferant.

X I I

I.nbsp;Quum ab çterno, certo Deus amp; immutabili confilio
deftinaritaliquos in falutem, reliquos non.noveritque fem-
per optime illos falvandos, non hos; quomodo, quos à falu-
te legregavit, falvare etiam per Chriftum voluiffe, iifque fa-
tisfaftion's, asque ac pro aliis falvandis,gratiam in eorum la-
lutetnfeciffe,cogitari aut dici poteft.? fiquidem unico eo-
demqttc adu nolle alicui falutem, amp; velle, contraria quam
maxime funt ; velle praipiorum peccatis à Chrifto fatisfieri,
amp; velle eorum peccatain ipfis vindicate ; nolle iis falutem,
amp; velle tamen falvatorem, pu^nant. Quare Deus,ut bene
novit, qui fui fint i. Tim. ii. ita de damnandis inquit : nm-
^»4»» nowî/of. Matth. VII. Quod profeétonon diceret, fi-
quidem pro ipforum omnium cuncèis peccatis tam dira
morte fatisfadum Deo à Chrifto efiet.

XIII

II.nbsp;Pro quibus Chriftus morte fuâ fatisfecit, i. eorum
/■rryoBrfwfuftinuit,amp;fubivitlocum,acftatumnbsp;ii.rfu-
tum in fe fufcepit , perferendum. î/'jSn lefaliii. 6.
V^j; p^ r~IK Dili' dïcitur,Ie2echiel. iv.4.5. k-jj;
fuper caput alicujus reatum effe 11.Sam.ni. 29- ^s»« loan.
Iii: jfi.Matth. XXVI. 24-25. «ip'quot;'^^ ^^quot;quot;'jloann. i. 29.
Il I. exolvit.àeàlt «»Sï^^ay^, àtrl^vT^er , tj^n. nDH .
loco ahorum^ut Hebrsei, Grxcique hoc loco iis phrafibus u-
tuntur.Satisfacere, inquit Alconius, eft Untum facere, »quan-
tum Jatis fit frato advindtaam. Satisfaâio fit vel r^JIOOJ ut
loquuntur Icc. Hebraeorum , i»pecumartts-, vd

in criminalibus.^er vitam. Pofterior hic fpeâatur. iv. deni-
que fatisfaétione pço iis praeftita, à Patre Chriftus retulit ut
Vades remifflonem, dum fufcitatus fuit è mortuis ; in fignum
amp; argumentum integrç juftxque fatisfaélionis, amp; bene à
Deo acceptç: Qus omnia Chriftum pro fingulis hominibus,

Bnbsp;re-

Tcprobiseque ac ckais , damnandis pariter ac falvandis ,
prïftitifle, non dicendum.Sed pro fuis,ekais,amp; falvandis ea
egilfe Chriftum,facik liquet. Quid,an perfonam reproboru,
œtermim damnandorum,amp; pereundorumChriftus tuhtPho-
rum 3Eq;,3C fuorum,amp; falvandorum ? reatum daninandor^utn .

an fufcepit in fe?illorumne «^r'««nbsp;^^nbsp;T

ro IPet. 11.14. CD'ïaD ïef.liii.4.;ro,gt;P ,llisfr:tus h^t^-
e.?Galat.iii. 1}. pro iftis pœnas débitas exfolvit ? qua de
caufa ergo li adhuc pkftuntur, puniuntur ? Si Deus teftatus
fuerit fibifatisfaftum pro omnium, etiam pro damnando-
rum peccatis,quomodo damnari pofTunt, qui hberari debe-
rent ? D. de lolution. amp; libérât. 1. Ivi 1 ußqms amp;c. honaßde

folvent : amnào ltheretHr}iamp; ait Mhanus. cum dominus ratumha-
buerit, tune tiherari. Quomodo iterum ex.gat Deus, amp; julte ,
pcenam ab iftis hominibus, amp; pro iifdem peccatis, pro qui-
tus femel ei pkniffime faftum fatis ? Bernardus, ad milites

rempli •• qud raitone iterum exiger etur knohts, quod pro nobis jam^ is
folvit ? Non idjuftum eft apud ullum forum., CanonesEc-
clefiaftici habent;iïlt;nbsp;ê^^ « dvri Apoftol.can.xxv.

Bafiliican.iii.xxxii.li.Photius,in Nomocanone, tit.ix.c.

XVII D adfenatufc.Turpillian.l.autprivatum.

fit ev leçe abolttto,accufitore mortuo^vel ex jufia caufa mpedito,qw
minus accufare pojfit. ^bolitme autem publice faBa^non retraBab,-
tur m mdicio repetendo. In argumento autem noftro Chnltus
per mortem fuam abolevtt eum qui poteßate habehat mortts,td eil
i.Tertul ianus,lib.de Pudkit.ff^««
alienam morte jua folvU, mßfolus Beifilms gt; Profper, carm. de
Ingratis : cuiusperimatur morte peremtor, mquit. Et per
fti patrocinium,acintercefrionem,noneft Diabolo contra

noï locus. Ambrofius,lib.v.epift.xxi

0US paßus eß, ^ quos angmne mundavitfuo, pro iis interpelUtJT

rpiritus.naod fi pro omnibus ifta morsChrifti,amp; refurreöio,

amp; ïntercefrio,hominibus,peccatifq;, jam fane abohtio omm-

um criminum coram Dei judicio ex lege.fafta eru, amp; retra-

ctari

dari crimina nequibunt.Obligatio'letnel extinda non revi-
vikit.CAehhoïmomhas.l.i.ne femelfimta fnflaurentur.

X I V

III. Nullus/r«i?7«/,nul!um effeftum fatisfactionis Chri-
fti ad alios, prçterquam falvandos, pertingit ; ergo pro aliis
latisfecifle Chriftum morte iua , temere dicitur. Fruâus amp;
cfteda iatislaftionis Chrifti,ad homines redimendos funt.i.
-vocatio per prçdicationera Euangehi,qua Chrifti mors amp; be-
neficia hominibus primùm fignificantur, amp; innotefcunt. ii.
Gratia internç vocationis, amp;nbsp;falvificse ad fidem ,

acrehqua falutaria.iii.nbsp;propter Chrifti latisfadi-

onem. iv.janHtficdtio per fpiritum Chrifti: amp; quœ cum jufti-
ficatione ac fandificatione pretereaconjunguntur. v. deni-
que_/i/z/4»o. Nihil iftorum ad reprobos, ad damnandos. Vo-
catio quidem externa Euangelii illos etiam quandoque fe-
rit j fed hoc fit per prçcones Euangehi homines, ignorantes
divins de hominibus prxdeftinationis ; non quod illis Deus
vocationem illam ordinet, folis falvandis proficuam .- uti fol
lucet videntibusjiifque qui inde bencficium capiuntj non in
gratiam c^corum, vel mortuorum oritur ; quantumvis amp;
eos irradier, inter vivos amp; videntes dum hœrent.Nô contin-
git reprobis gratia internse t radionis, vel converfionis : ne--,
que habent (quod tamen ardo nexu Apoftolus cum Chrifti
paflîone CÓjungit)-?^'' iin^.vi^as-.p S^y Sà'i/^1®^ Àv'^.tIm à'çem U-
i^c^«». Col. 1. 14. Nec eorum patrocinium Chriftusagit
apud Patrem,quod cum expiatione,per ipfum fada,conjun-

git hocloco Apoftoluslohannes I.cap 11. 2.. Nequedeiis
valet argumentatio Apoftoli , Rom. vi 11.nbsp;»

condemnet, Chnjlus mortuus eft. amp;c. Auguftinus lib. 111. con-
tra Iulian.Pelag. c. 3. pro portento habet, dicere de homi-
nibus : redimuntur, fednon hhermtur. Superfluum, amp; temera-

riumeft , omne quod cx (atisfa^ione Chrifti ad reprobos
aliideducunt. Nihil Chrifto cum alienis. Lupus ferva-
ïuslibrum in Synodo Moguntina fcripfiffe dicitur, àSigel

^nbsp;' beuo

berto Gemblacenfi,de viris illuftribus.cap.xciy,fub hoe tit.
de fanmmsChnjn qmdamfrferßua taxanone ,velreäemt,one uf-

que adJalutem mptorum Sane ho^fupetfîuum eft.

Hue faciunt jam argumenta pro noftra fententiâ, ex locis
Scripture, dicentibus i. Ghriftum pro fo/» eleamp;s, fuis ov»-
hus, mortuum. lef. h 11. Matth, i. z. Tit 11. Z4. loan,

XX z8.Heb.xiii. iz.Luci. II. 11.non pro aliis. non pro
Jmdo loann. xvu. 9- Vbi obfervandumjScripturam quan-
do .a; profeßo hanc materiam tradat, atque agit de iatista-
aione Chrifti, ejufque fine, vel objedo, nunquam aliter lo-

quot;rquam ear^ fidL pro eledis, fidelibus, amp;ialvandxs , u
in epift. ad Hebroos. Alibi utitur termino generahori, vel
omnium,vel mundi ; fed tum obiter modo hanc materiam
attineit.utnoftroloco. i. loann. 1122. aliifque. Ex illo ve-
ro maeis formanda eft hujus articuli dodrina, quam hinc.
^nbsp;XVI

Quomodo ereo locum lohannis fumere o/orf«?, porro

lt;,uxres.Dico,refpiciendam effe i. vim vods ^C^mundi.xx.

r^m loci. Neutrum verè jubet,univerfahter locum cape-

XVII

Vfitatum eft in omnibus Unguis, vocem mundi non gene-
ratim pro toto mundo, vel omnibus in mundo hominibus
fumi - fed etiam pro infigni hominum multitudine. Signih-
cat mundus mxtctornatum proprie. i. mundi hujus umverfi,
cœli tetxxqaefdricam. loann. 1.9.10. amp; xvi i -5-^Pj-
Deinde,ejufque loca.loann. 1.10. amp; ''vi.28. amp;xxi.
2^Rom.i.8.Col.i.6.i i.Pet.i.4.Tertio,/.o»»/«« m mundo,
indefinite.Ioan.ili.i5.amp; iv.^i.I0-IV.14.I1-
mili phrafi de Augufto dicebatur, amp; vifitur in numilmatibus;
/4/«TWquot;^~^Ioann.vi.j 3-5xii.47-amp;/vii. 21.amp;

XIV 19.amp;XVI II.io.Rom.v.ip.Quarto,ftngulos ho-

■ 'nbsp;mmes.

•„es Rotn.i 11• i9.Quinto,/frw»4'.iCor.vii. j i .34.5exto,

?eDtimofimpliciter»»«W»»m. lacob. in. 6, O-
muItitudincmWnaw.Ioan. Xli. ip. perhyperbo-
1 ° Sic Hieronymus,Tom. i. cpift. ad Oceanum, m fine:
Vdochtur» tn Portu Romano ßtum, totus parit er mmdusaudtvit.
'liter in vita Pauli eremits Hoc ne cuiptam ob increduUu-
rcruptäuntmoveat, fub Rege ConHantino univerfo mundo teße
j'?W»i.Nonofignificat multidine mproborum.loznn.vi ii.

amp; I. IO.amp; VI1.7. amp; XII. 41. amp; XIV. 17. 22. 27. amp; XV.
,é'i9.amp; XVII. 14.11. Pet.ii.5.i.Cor.xi.32.amp;yi. 2.

Heb.XI. Matth.xvii1.7. Decimodeniquéetiammultitu-
dinem piorum,8c fidelium defignat.Rom xi. 12.14. Conter
Gomarumin Matth.xx. pag. 9P- DigreA- voctsmundtdt-
fitnatone. Profper lib. fententtarum ex Auguftmo,quod inter
Auguftini opera etiam occurrit,fiib tit. de vera innocentta, c.
i 5 4. Duo hominum genera Jub una mundt nomine nuncupantitr. Si-
cut enim dmtur mundus}fnimpiis, ita diciturmundm in fanBis.
Vide hujus didi egregium exemplum loann. 111.17. Am-
brofius in Pfalm. cxvin. ferm. x 11. Etadverte, quomodo om-
nia trahaf, exaltatus eß in cruce,amp; totus credidit mundus Ong j
nes, contra Celfum, hb,in. totius orbis inMor Chrfu.,^
caHioator. In Liturgia lacobi, precatur Sacerdos : «

CS»nbsp;Profper.in Refponi.ad

^xtoto enL mundo totus Lndus eligitur,amp;ex omnibus
omnes hommes adoptantur. Adeo non fequuur, ut, u
mundus nominatur, ftatim omnes amp; finguU m munao uu-
mines intelligi debeant.

XVIII

Atque hunclocum quod attinet i.Ioann.ii.2. quomodo
vox mundiaccipiatur,amp; quod magis ibi dicitur,mundii
refpondeo, intelligi atque refpici ab Apoflolo multitudi-
nem hominum ex toto mundo tum ad Chriftum per fidem

3 5nbsp;vo*

vocMorum, tum votMdomm; pro quibus ait Chriftum fadum
expiationem. Prster fe, eofque, quos in (cribendo hic allo-
quitur, dum dicit, Chriftum propitationem eife, non folum

pro«oiïrw peccatis, dcflelt;äitin reliquummundum fuos o-
culoSj atq; non tantum intuetur per totum mundumpluri-
mos jam ex Gentiiibus quaquaverfum vocatos amp; credentes
in Chriftum,amp; in ejus propitiationem,quos folos bene licu-
iffet voce mundi defignare; fed prxterea etiam vocandos
tum,amp;quovisleculo;de quibus quin rite ufurpaverit no-
men mundi,optimeque dixerit, Chriftum non pro fe folum
fuilque,led amp; pro toto mundo expiationem feciffe, illos
omnes denotansi nullus addubito.Siverelpicias i, vocato-
rum , vocandorumque mulütudinem^ix.promifcuam toto ctc
raundoieorum leleäionem.iii.Contra ^rlt;ie/lt;/4/,eorumque

priftinum ä reliquo mundo difcrimen, quo foh ad Deum , amp;c
.Chriftum fpeftare videbantur. lam ex Gentihbus vocatt
promifcue plurimi, femperque vocandi,quid ni mundus ap-
pellentur ? Quo fenfu Gregorius Nazianzenus dixit, orat..
inPafcha: magna ilU amp; quantum ad frimam naturam tmmaBaht-^
Iis, ut Ita loquar, ■viBimaJegalihus facrißciis immixta eft i lilla in-
quam non exigua eujufdam partis terrarum,nec ad extguum tempus,
ßd totim mundi nunquam ir.termoiitura exptatto. Auftor Solilo-
quiorum,apud Auguft.Tom.ix.eapvXxxi i.Co^miwa verum.
JDeum amp;Dominum noßrum leßtm ChriHum crelt;ttorem,redemtorengt;
meum,amp;totius generis hitm am M^üs ergo loci eft:Chriftus pro-
pitiatio eft, nó lolum pro peccatis noftris,filiolijfed pro om-
nibus per totum orbem fidelibus, qua vocatis. vel vocandis,
Mundus dicuntur,ohmultitudinera ; tum, quod per totungt;,
orbemdegunt.RefpiceRom.xi.i2.i5.amp; i.S.CoLi.ö.

XIX

Atque hujus amplitudinis fignificandse caafa eft, quod ia-
crifcriptores locutione utantur nonnunquam liberaliori, amp;
jam pro omnibus , jam pro mundo amp;£. Chriftum paflum
effe fecure dicant • parum ad prslentem noftram refpici-

entes

cnt« dUputationcm, ticquaquâm rolunt pro omnibus squc
hominibus peccatoribus peccatifque promifcue fatisfecifle
Chriflum ; fatis habent latitudinem amp; abundantiam paffio-
num Chiifii pro Ecclefiâ, amp; falvandis deprsdicaffe. Vnde il-
lorum locutiones bene cum noftra fententiâ conciliari
queunt, fecundum nonnullas,quafq; ipfi fatis innuunt, fuo-
rum dißorum expofitiones.

P^into enim vel voluerunt hoc: per Chriftum , ejufque
mortem omnes redimi, quotquot rflt;/«»»«»r»r,reduplicative;id
efl,nullos nifi per eum;amp; per eum folum patere redimendis
viammti ad locum i,Tim.ii.4.vocem omms prima ejus data
expofitione quoque explicuimus. Hilarius, in Pialm«. liv.
Mdeäiäorum fe ohtulit morti, ut mdedtÜum legis dißolveret, ho-
iitumfitpfum Deo Patrivoluntarie offerendo omnem humant gene-
rts fdutem ehlationeftnBa hujus amp; perfeBa hofîia redemturus.
Cyrillus Alex, lib.iv. cap, xii. in loann. Dedit iguurpro vi-
ta omnium corpusßutm Dominus. In ipjo totum genus humanum ab
interitu Itberatum dtctmus. Auguftinus lib v. coutra lulian. Pe-
lag. cap. I. Chriftum Salvatorem pradicat omnium hominum, at-
que etiam parvulorum. Optatus Milevitaniis,lib. III. contra
Parmenionem : Ha^ animai fanguineßto Chriflm Salvator noHer
redemit, Apofiolo dicente-, emti efiis pretio magno. Confiât enim
Chrißifanguine omnes redemtos.Prödas epifc. Conftantinop.e-
pift.de fide,ad Armenos; Exinanivitßtpfum infirma Tervi^nui-
Um Deitatis etrcumfiriptmem fuflinens , amp; hoc modo fervat omne
humanum genus.

Corollaria

CoroIlariaRefpondentis.

I N detur inter homines aliquis vifibilis judex
controverßarum de religionetquifit mfallibiltsi
Neg. contra Pontificos.

z K^n jufltficare in Articulo de hominis jußißcati-
onefignificet juiiitix habitum infmdere ? Neg. contm
eofdem.

y^nhuman* Chrißi natura per nnionem perfonalem
communicatAfirttproprietatesDeießentidesi Neg. con-
tra. Lutheranos.

4 Verba. Ccenlt;z j). {hoc enimeH corpus meum) tropicl
fumendafunt. contra eofdem, amp; Pap.nbsp;^

y ^nChnßm carnemfuamex Maria B.V.afTumpre-

6nbsp;An infant es fint baptizandi^ Ajf-contra eofdem.

7nbsp;ReligioRemonß.fubpr^textuquinq-, articulorumcol

4t/1 Tli.ifrt^nn^aetr^MAjuif ZJ^»^^^. ___ 7

8nbsp;Anpr^deflinatio extra. Deum habeat ullam cauCam}
Negatur contra eofdem Remonft.

9nbsp;An Deusprafciatfutura contingentia ? Af, contm
Socinianos.

10nbsp;An Deus Vetert legt morali alias mvasJuperaddi^
deriti Iv eg. contra eofdern.

DIS P U-