^ M
Favente Deo Opt. Max.
Sub Pr^sidjo
CUriJfmi Confultijfimi^m Viri,
D.'CmiANi REGNERI ab-OOSTERGA,
J. U. D. ncc non ejufdem Facultatism Tlluftr. Tiaicâ.
Academia ProfelT. Pandcâ.
^nbsp;PtJ/lico fubjkit examini »
GEORGIUS TIMMERMAN, Amftcl.-Bata?.
e/^É^ diem 3 o.Imiji hora locoq»efolitis.
Trajeai ad Rhenum
tt Officinâ TOHANNIS van !Z^00rTDTK-
In Acadcmiâ Typog. A°. i 4 j.nbsp;®
Clarißmo Confaltißimoque Viyo.
^ pliyfices ac Logices in
inclyta Vltrajeóttenfi
Ä c ad e mi a Pr ofe flor i
Ordinario •
Hanc difpHtationem Jmdicam
U M. CL
Offert
g EO R G ir s Tl mme RM A tl Hf
-ocr page 3-DISPUTATIO JURIDICA
D E
T H E s I s I.
;Niuriasvox variis modis fulnitur: fed in
hoc tit. fignificat contumeham, cjjœ vel
revel verbis contingat, omnifque injuria
•aut in corpusinfertur, aut ad dignitatem,
^ aut ad infarniam pertinet, amp;velperfs
, metipfum alicui fit injuriajaut pei alias
perfonas./. i. D,h.tJ. 5. i.D.adU
ty^quil. Male ergo DD. adjiciunt tertium
modum, qui fieret Uteris autfcrptura,
quartum,qui fieret per geftum obfcœnum aut infamcnijquin-
tum, qui fieret per piduram.
Sed namp;cx falfo praefuppofito difputare vldeamurj prîtnuni
quaîrerc lubet, num homini Chriftiano adione injuriaum
agere liceat ? Nos affirmativam fententiam fine fcrupulotue-
bimur, quiaadio injuriarum minime ( maxime hodie)me-
lam vindiaam continet, led potius tutamen integritatis, in-
noccnti» atque exiftimationis. arg.nbsp;t. Adde Rom. 31.
2nbsp;Pet. 4. ijf. I Corinth. 6.1.6.7. p^
inter petfonas, quaeînjuriam fecilTe intclligantur, cony«-
tari debet amp; ille , qui verum crimen objecit. Ratio eft, quia
injuria exaffedu injuriantis confiftit./. 5. i.2). h.t. nifi
taleobjedum fit crimen, quodut puniarur, Reipuh. inter-
eft,/. eumqniii.ft.D.eoi, Hoc namque cafu injuria quidem
A z commiflj
-ocr page 4-commiflà efl:, fed adîo tamen r«mîttitur gt; quod bono publico
expédiât, delicfh pmin.dj. i8. /. ji.^. i.adl.Jquit.
Diff. vide apud Facbiu. p. c. ip. Harpr. ai S» i. Jnß. h. t.
n. roi.
IV.
^ Quod verba fuâ natuii injuriofâ prsefumantur animo inju-
riandi prolata , docet non folum ratio, fed etiam exprelTu lex
^.C. dt injur, ubi DD. male per illa verba : wi, intelli-
gUHtvcritatemcriminis obfeÄi.Namlmpp. manifefie déno-
tant csceptiónisvcritatem aélioni infuriarum oppolîta:. Qua-
fidicait, injuriofum fua natura, puta homicidium exprobra-
tum. tonfilio convitiifa£tum prajfumitur, donee tamen con-
traria-n probetur. arg. I. un C. dtfamof. hbeli. /. ^ c.ad /. Cor-
ntl. ot filf. I. s. de adq. vel amkt. pojf. I. 4. c. de jur. ó';
igfi.
V.
At quid ftatuendum eft, fi quis proferens injuriofa, prote-
ftatus lit, fe ncquaquam animo infamandi protulifle ? Refp..
tenetur tamen injuriarum, quia proteftatio ipfi aólui contra-
ria nililoperatur. Excipetamen, nifilevioraebriusvelviX
comps mentis dixerit, autalias proteftatio vim pœnitentâae
iiabuerit, ita ut non tam feria, quàm lubrica lingua dixifTe vi-
deattt.argj./.^.pen. D.adl. jul. majeß. DifT. DD. v^rw,'
utvilere licet apud Çei/, 2. obf. 10 r. Ml. Fabr. ai lib, 9. C.
h. ulef. ÏQ.amp; 12. loan.àSandelib. f. til, 8. def. 8. TmtUhic,
thef. 6. lit. h. fVefemh- hic. «.4,
licctne ergo verbis provocato refpondere falfo convitianti
iu mnMifi Refp. quod liceat, prasfertim fi appareat fe nor»
tam letuliffe crimen, quam honoris gratiadepulilfe. d. 5. ;i. /.
i-h.i.l.zi.deprocur.l. 14.^ 6.0.debon. hbm.]\xndi. l.f.
depubl.judic. Defenfio er^o permiffacft, non vero retorfio,.
(^uasficwunaatùmo inferendi injuriam. rfr^. l.^.de juilit. amp;
j«r. /. r. §■ II. ßfädrup päuper.fecif. die. Dlff. vide apud
Fachin. p.c. n« ÎT- 17- Geil.z.obf.ioo.nbsp;■
VII.nbsp;^
Jurameiitum purgationis etiam in adlione injuriaruni qua,,
doqueadmittendum efle, ut juret fcilicet reus, fe non habuilT«
aniniuminjuriandi,nullus dubito. /. n. §. i.inßn/D.h t.
Ó-arg.l. 6. §.Jedamp;ß-j. D. de Ins qui not. infam, Diflquot;. Clar,
in§.injar. n. 12. Sed poteftnejudex condemnatoexcaoite
infuria; fad^e honorem amp; famam refervare i Quidni!' Etenim
proximum nihil juvat, proximo inuri infamiam, maxime in
injuriis minoribus, amp; ubi quis in majorem fummam feu pœ-
nam condemnatus eft^quam legibus condemnandus erat./. i j.
^,7.debtiqmnot,mfam. l.iQ.§,iJepœn, kàà^JVefmh.ai
DilT.nbsp;i, D,dere.jud.n,
ult, Dänen, 18, comm, %.Bäcchv. adTrml, thtf. 7. amp; A!yplur.
VIII.
An ergo regulat^iter damnatum fequitur infamia,five adio-
adpalinodiam adun,,
elt Afhrmandum exiftimo./. infm, y. D. Je public. ]udic.
ü- /.4. S. ult. D.de his qui not. infm. DilT. IVarnéf d. tit^
oe/.ij. Atqmhmceffidvidctur, utfudiciuml.Corncl. pu-
Wi^mprontinciemus? Minime, quoniam Sc ia privatis de-
lïdismfamia infligitur. dd. II, Quin quod adio in^uriar. cx
I. Cornel, fit privata, expreflo textu probatur. l. licet. 42.5.1.;
D.deprocurat. DiŒ. Cujac. fint. Paul, ±. injur. Sed con,
trovcnitur, numdida adio injur, cxl. Cornel, fit annua, aiv
veroperpema? Nos pofterius vcriflmilius putamus, quod Sö
commum DD. opmionc confirmatur, tsds Soaret^. m tbeß
comm. opm. Ratio eft, quod aaiones ex lege civili defcenden-
tes fint perpetuae.pr. fuß, de perpet. à- temp. aä. Hoc autem
nufquam legitur mutatum, ergo etiamnum ftare amp; valere
debet. Nec hic pr»fumenda mutatio in cafu dubio , quum
Reipub. intcrfit, ut atiox injuria puniatur. Diff. vide
apudFrft/jm.ji.c. 7/
Injuria tamen fcrîpto illataufquead 30. ann. non durât;
fed annalis eft, ita ut extinda cenfeatur, fi intra annum haud
fuerit inftituta. Qua^quam enim htera fcripta maneat, amp;
fcriptura (quod ajunt ) aâum habearper manentem, tamen
libelio lœfus ptoptie verberatus aut pnl fatus dici nequit. Ita-
que injuria potius ab animo aeftimandaeft. quam à (criptina
feu hbeilo, atque adeo ad exemphim veibahs in)uri« intra an-
num exftinguitur. d.l, ^. C h. «.junâ. arg. 1.19. de hier. amp;
fonb. heted . inn. Diffquot;. 'DD. plerique, tefte mjemb. mp^rat. ad
b.t.Vidilaclm.^.c.^.
X.
Q^ah's vero annus, utilis an continuus hic intelligatur, an-
cîpiti pugna difquiritur.Nos procliviores fumus in annû con-
tinuû,maxime fi injuriâ paffus eam Hon ignoverit,quum odio
fà in cafu dubio interpretatione non fint ad)uvanda.rf.4''^. /.19.
amp;d.l. j.C.h.t. Adde amp; arg. l. ult. C. de dol.mal. amp; l.gcn. 8. '
ithisquimt.infam. Mynfàquot; lt;S(hneid. ad§.ult.Irft.b.t.Di{r,
Fachin, 9, c. 8. quem fequitur quot;Bacihov. ad Trml. d.ihef.
- Utramquea(9:ionemïnjuriar.amp; Praîtorîam amp; Civiletn fo.:
la difïïmulatione aboleri, interpretatur Hotomannus de diffi-
mulationc unius anni, fed contra cvidentcm textum in /. 11.
l.amp;^.ult. Jtifl. h. t. Sedvideturne amp;ille injuiiamdereli-
quiffe.qui poculum propinavit adverfario, aut alia quaîdatn
remiffae injuriœ fîgna exercuit ? Affirmandum puto, licet amp;
antea injuria ad animum revocata fuerit. d. §.i.d.l.i2. h. t,
fVefemb. hic. DifT. vide apud Eutid. Idemne pronunciandum,
fi qui cum adverfario ccenam Domini celebraverit, sut debi-
toribus fuis peccata remiferit, autofculum pacis in Ecclefîa
«lederit? Neg: propter rationes turn in tkf. 2. turn à Sande al-
legatas. lib. tit,8.def. 12.
r
E fcftiîffaffl aAionem injur/ar, cfTe, cui patér femifit, ini:
vitoetiamfilio, quiinjunam paffUs eft, liquidi juris vide-
tur ex /, fed ums i7- fUneiz. D.h. t- DilT. Ar. p,„4.
part. 5. i. C. de bon. matern. n. ult.Treml. d. th f.y, lit.c,
Dift'ing.' Fachin. p.c. Annon amp;eo cafuceflTat, fiante
lit.conccft. vel fententiam œftimatio injuriœ offeratur, de-»
ponatur, configietquot;quot;^? CelTat quidem adio, quia omnia ju-
dicia fimtabfolutoria. ult.Inf. de perpet. amp; temp. aa. Sed
offerens tamen fit infamis, quia offerendo crimen fatctur.
trg. d.1.4.. $ fit. amp; l.feq.D.de hts qui not.infam. Diff. D D.comma,
ut videre cftapud Trml. d. thej. 7. Ut. d. ibi'BttcchiV. rtnn»
ad ^.10. Infi. h.t. Geil. d.obf. Je^.
Verum ut revertamur ad adionem, qua hodïe ad paîîno-
diamagitur. deque ea prascipuam quaeftionem moveamus,
dicendumeft, illam adionem efle civilem, nullo modo
vero cnminalem. Ratio eft, quia in ca nec agitur ad pœ-
nemcorpon infiigendam , nec ad pœnam fiico adplican-
oam, fed duntaxat ad privatum commodum, boe eft, ad
honorem reftituendü 6c ficad damnum datum raparandum.
Wiruni tamen eft, cur Moribus homo privatus pra;ter adia.'
nem ad paliiiodiam adionem injuriarum criminalem cumu-
^requeac, quum privatus nec poflit, nec debeat uti officio
Pr^toris, ub, in Repub. publicus Prœtor ad delida ac-
cufanda conft.rutus eft Quare nec in aliis privatus lu-
crum fcntuc poteft ex dclido alterius. Diff. Marant.
4. ord. )ud dtß. 1. D. Moller. p. 4. conilit. EUa, c.aa.
Aluque pluies.nbsp;^ -
XIV.
Excîpîentem tamen contra teftes , praefertim în judicio 8c
cum proteftatione, fe non animo injuriandi excipcre, adione
ad paliiiodwjB non poifc convenir!, ßrmiter peiluafum vide-
tut ilia
-ocr page 8-fur illa generali ratione, quod non liabuerit an'imufn ïnjurian-
di. d, /.J.J. I. h. t. DiiT. vide apud F^icUn. 9. c. 15, ,Sed quid
tenendum depdicc, qui injufte aliquem conjecit in carcerem?
Idem omnino, quum ratio jam allegata omnmo jn co militet.
Diir. vide apud pAchtn. c. 57.
De famofo libcllo hoc coronidis loco qu^rltur, an amp; ille
tencatur eX/. mic. C. def mof.Itb. qui audorem libelli indica-
vit ? Dixerim, eum nec teneri ut audorem, nec ut cx proprio
deliao./.j. ^.fih.d.h.uDïamp;.Sahctt.mA.l.m, Schnfi4.ad§,
i^Inü^h.t.n.^»
quot;T
I