-ocr page 1-

PISPVTATIO POLITICA,

SUBDITIS OGTAVI SIVE

ULTIMI G R A D U S,

H O C E S Ty
VÜLGO SEU PLEBE.
Q^ r A M
FavenceDeo Opt. Max.

Sub Pr.«sidio
Clarijfmi Doamp;ijfmiq^ue Vir'h

D. DANIELIS BERCKRINGERI.
Lib. Art. Magift.amp; Pfailofophix Pradic« atquc
Eloquentise in Alma Vltrajedina Profefforis gt;

Puhlfcè defendere conahitur,
PETRUS DOMSELIUS Vcfalienfis.
ty^d diemj| /«/», hora 2 fomeridiana.

vlïrajecti
ExOfficina JOANNISdWAESBERGE

Anno M D C X L I X.

-ocr page 2-

Mlißimid, Amphßmis, SpeaafißimifqueFiris,

D. JOANNI BREMGEN, J-U.L; lmrenf.VefalknßsKe]p.
a ANTONIO THER SCHMITTEN

CivitafClivenfiumSyndicoConliauill. 3nbsp;j/ ,

D. HENRICO van WERICH.nbsp;„ . ,, , .

D ORTHWINO WESTENBERGH, M.D. 1 Reipubt. ejuh

llluftrisScholjcVefal.ScholarchisprudentiffimiS. lodern Scabi-

D. lOANNI van BRACHT,.nbsp;?nn-ConßdttJ-

D..HENR1CO SCHMITT,

Pro vifoti Vefal: FidelilTimo.nbsp;J

Eccleßa,qua: Chrifio

Vefalia colligitur ,Pa.
ßoribm vigilantißif
mil.

^^ E C N 0 !lt;r
Piißimß,Doaiftmis,ac OrthodSeli^, laude con/fkuis Firis,

Di JODOGO RAPPARDOi

Avunculo fuo Chariflimo.nbsp;,

D lOANNI STRACKIO. L.A.M.i
D CASPARO KEIDWERDIO, ■
D HERMANNO EWICHiO,
D. WILHELMO HULSI,

U t E r

Clanßimo, Praftantißimoque Frro,

D DANIELI BERCKRINGERO, L.A.M- amp;ia Acad. Ultrajea.
' Philofophi« Praaic«,atque Eloquentiae Profellori DigBiffimo.Ex.
perientiffimo.Prsefidi fuo venerando. multüm de k ac ftudiis luis
meritojideoque quoad vivam honorando.

D E N I (IV E
Ktverenda iS SpeÜabtli Kiro,

n. JOANNI SANTENO, L. A. M; StGymnafii VefalReftori Di-
gniflimo. Pt«ceptori fuo.

ffcc Gymnafwa Fohtkum

Submifse ofFert, dicat

Refp.

-ocr page 3-

pispvtatio politica;

SubditisÓaaviamp;VI-

timi Gradus,

Hoe eSi,

Vulgo SeuPlebo?

T H E S I S I.
s, Gmen Suhditorum cl audit Plebs, qux. difert i
\ Populo,
quèd populus fignificet honeftio-
res amp; opulentiores, plebs vero inopem amp;
vilem multitudinem, idque quando plebs
amp; populus contraopponuntur,prout hoe
loco fit a nobis. Etenim alias populus ci

_ _________-axdri, tam divites, quam tenuiores, tam

patricios, quam plebejos, compleditur. Sic difta

, eó quód fint plures femper plebeji, quam patricii, a
pluralitate, inquam, quoniam amplior numerus in civitate
late fumtaminorum, quam majorum. Aliter vulgus appel-
latur, ita ut populus fit tota civitas ftridé fumta, vulgus vero
plebs.
Marttniusm Lex. Vhilol, vocihus Populus amp; Plebs. Quf
quandoque difFert a populo, ut pars a toto, non ut Ipecies a
genere, nifi velimus impropriare cum Triboniano.
Befoldus
difcuriPolit.} .qui
eH de Democratia,cap. i .mm. Z.

I L

HujusPlehis fèu Vulgigenium amp;ingenium coronidis loco üeltne^
éindo delineahimus, quod C«cum,amp;fine t^utoritate^j/IjfeBibM oh-
noxiumyCredulum amp; Sufpicaxjnvtdum pariter amp;Infidum , Leve
atque Inconjians, Lucri avidum,Super^litiofiim
,FerocuUm,Pronum
ad nova amp; feditiones^ prajertim fi duces habeat ^ Negligens egregii
puhliciidemque Ludicrum. ^ ^

Cxciimamp;finetAumitAteefiJ^ulgHs, Neque enim, utlo

qui

h 2

-ocr page 4-

qui amat Cicero, judical Temper populus, fed «'oj'^ur ple-

lumquegratia, cedit precibus.fiquèjudicat, non deleélu a-

liquo aut {apientiâ ducitur ad judicandum, fed impetu non-
nunquam,amp; quâdam etiam temeritate.Non eftgt;non eft con-
filium, inquam,in vulgo,nó ratio, non difcrimen,femperque
fapientes ea, qu« populus feciflfet, ferenda, non iemper lau-
danda,duxerunt.
inOm. froPUncio. Vnde cœcum habere
CO' turba hominum maxima dicitur l'indaro .• In Nem.Oden.
5lt;rocÂ.2;Eunuchoquè comparatur à Philone Iudso,eo quod
utrique fmt fteriles, ille virtutis genitivï amp; generative , hic,
nempd vulgus, fapientis :
UhM lofiphoi Vt qui, cum inter
omnes maxime cœcutiat, cœcus videntes ccecitatis arguat.u-
numqué autumet fe (apere, cum defipiat unus maxime ;
Bu-
chananttsin /refcffc^-.Pravifliœifquè opinionibus ca putet men-
dacia,qu$vel audita nova, vdvifurudia , vel certe iupra

captum cogitationis ardua videntur, quf, fi paulo accuratiùs
explorâris, non modo compertu evldentia,verùm etiam fa-

ftu faciliafenties. ^pul.x.Metm. Vfque adeo

^vwnbsp;'■ StobamSerm-,44-

Nec tnicum. Collcaum enim eft vulgus ex colluvie turbx,
amp; ftultis infolentibus :
PUto tn Axiocho : Quidquc abfit a
perfeao,ferènonextoto intelligit, quatenus autem intel-
Lit, nihil putat efle prsetermiffum.
Ocero Offic. Atque
iftorfum faltem non graviffimum teftimonium multitudinis:
Jdem A quâ in arte exemplum petere antiquicus ignoran-
tie argumentum fuit :nbsp;■^«/'»o/o : Levttaufq;

ad hune prçceptorem confugcre. PUto m Alcihade. Qua
caufa, cur nunquam populo voluerit placere Epicurus. tt~

cnim,qus ego fcio,inquit, non probat populus, quae vero
' probat populus,ego nefcio. SeneuepH.i^. Et qui quaelo
fit autoritasin imperito rerum populo ? Qmcquid laudat,vi-
tuperio dignum, quicquid cogitât, vanum, quicquid loqui-
tur, falfum, quod improbat, bonum eft, quod approbat,ma-
lum eft, amp; quicquid extollic, infame :
BMusmvtt, Ponufia

Nec unus, nec voluntatis unius, fed inftar flufluum alias a-

huSj

-ocr page 5-

lius, in omnibus difpar,astatibus,{ludiis,natuns,fortunis,cu-

piditatibusdiverfus,quéadmodum folia videntur elle eadé,amp;
arborum earundem, cum tarnen fint à prioribus diverfa.c^^-
rffifdesoM.Platon.i.pro Rhet, Vt ita turba fit argumentum
peflitr.i, neque tanicurandum fit, quid de nobis multi lo_
quantur, quam quid dicat is unus, qui intelligit jufta amp; ho-
nefta:
Max.Tyrius dijfer.={.Plato in Socrate: Puta Philofophus,
qui vulgus efle non poteft ;
/dem Ith. 6. de Rept Non m agis,
quàm vulgus Philofophum.C/fwa/ïi'.^. S^row.Horfum Afo-
podorus Phliafius^tibicine magno plaufu laudato,cùm in hy -
pofcenio adhuc moraretur : Quidna hoc hoc eft,inquit, ma-
gnum nse magnum aiiquod malum oportet accidifle,alioqui
tam multis haudprobaretur.
Athenaus lib,i^.Deipnos,cap.j.
Quo confilioDiogenes Cynicus, cùm aliquando theatrum
ingrederetur, obnitens exeuntibus, rogatuiquè , quid face-
ret? Reipondit: Vobis equidem ftatuo adverfus effe. Lcteir^
tiusin FIta ejus. Idem ad dtcentem, vulgus te irridet, dixit:
Fortaffis amp; illos afini, fed neque ipfi afinos curant, neque e-
goillos.nbsp;Antimachus, qui, cùm grande

luum poëma recitans,ab omnibus,prçterquam à Platone,de-
fertus eflet: Ego verô legam , inquit, nihiîominùs. Plato
namque unus eft mihiinltar muhorum nùllium. YVa^iAu'Aas
Cicero, qui, dum Catoni probaretur modo, aliorum judicia
lufque deque habuit,eô quod ipfi unus Cato pro centum
millibus eflet. Vt rem mittam in compendium:
Qm pendet ab errore Ó' opinione vulgi,
Pendet magis,atque arbore qmpendet ab altâ^ Seal.in Epidorp,
Quare.

Si fapientiam amas^ tibi ne fit opinio vulgi
Ante oculos,popult neque fit fient entia cura,
Vana,ptidore vacans, temer aria. Nam neque prudens^
JSlec juflum efljconfuße hominum turblt;e,nec
honeflum
ludieim, inventefquè bonum hoc contingere paucis.
Cleanthes ex ^oaehimi Camerarii conwrfione,
Vt enim voxpo
pulialiquando fit vox Dei, tarnen non rarô eft vox diabo

H 3

9

prîE-

-ocr page 6-

prsefertim in nofiro argumentoJ

IV.

t^ffeclihus ohnoxium eïl Vulgus, quoS ponit amp; fumit fuO ar-
bitratu. Nihil nihil fiquidetn facilius,quàm in quemlibet af-
feâum mutarepopulum
iQuinülunus X)«/4w.2:Mutare vul-
gus, quod cedit precibus, movetur gratia :
Cicero pro PUncio'.
Matabile fubitis, amp; tam pronum in mifericordiam,quàm im-
moàicvLm fxntxi iTdcitus Itb.ï. Ht fi'. Vtquod ptâvo ftudio,
quo etiam in certaminibus ludicris utitur, deteriori atque in-
firmiori faveat, amp; quos defertos à fortunâ confpexit, ftatim
foluto pudore deftituat. ld quod cxpertus ipfe Chriftus
experti Apoftoli,nominatim Paulus apud Lycao-
nes amp; Melitenfes, expcrtus David,perpeflïtius Ule fenex, ex-
perti Alcibiades,Phocion,Philotas,alii.5ïfclt;j»W«^r
Uy.).Polit.

cap.^^. Quo intuitu Plato nae congrue vulgus vafto com pa-
ravit Ijruto, autpotiùsmixtursbrutorum, ad imitationera
pidorumjCÙmtragelaphos,
hybridas, tityros, mufamones,
amp; csEtera hujufraodi
figmenta, atque animalia bigenera, de-
pingunc.
Ftcinus argum.ó.de Rep.

Credulum amp; Sujpicax efînbsp;, quoniam quoquo modo

audita pro compertis habet;T4«V«; 3 Ann^h. Facile ad accipi-
enda credendaq; omnia nova./c/fw i //»^.Scilicet nimis quàtn
zAPruit audttts doeilisper inmii rerum
Pajcere rumorem vulgt pavor. Stilus Ith.^,

----Et qmfqué pavendo

Dat viresfama, nutloijuè autore malorum,
finxêre^ timent. Lttcanus.
Acferè vagus primùm , amp; inccrtus rumor, mox, ut in ma-
gnis
mendaciiSjinterfuifTe fe quidam amp; vidiffe affirmant,cre-
dulafamaintergaudentesamp;incuriofos.7rf«V«f i Htfi.Cre-
dulura autem ? Immô amp; fufpicax , quale vulgo municipa-
le vulgus, quod pronum admodum ad fulpiciones :
lacitusi.
HiH-.
Guiqueadeomosjquamvisfalfisreum/ubdere, Idem
ï z^nnd. Quo jure, quâvè injuria !

-ocr page 7-

Tnvidum amp; Infidum eß t^ulgns. Invidum. Omni quippè po*
oulo ineft malignum quiddam amp; querulum in imperanies,
ut qu' f 8quot;® alienam felicitatem iniueatur, ac rcditus
quidem amp; proventus prrncipis acribus oculis afpiciat, conni-
veat autem ad erogationes amp;fumtus:
Tacitus i Hift.Dio lih.
^2: Omnis dignitatis iniquus judex,quia aut invidet, aut fa-
vet.
Cicero fro CornehPlanc .lnftdum\ Ójia nihil incertius vul
go
: Cicero fro Mm: Neque quicquam tam ina»ftimabilf
quamanimimultitudinis: LiviHsltb.^i.caf.i^: Cujusprc
cax ingenium.
Tacitus 2 Hiß. Quam in rem fic poé'ta vocifc -
rabundus, immo ftomachabundus:

Ofunefïus multis fofuli durufquè fuvor,
^iii cumflm vela Jecundoratis mfievil,
Vtxitejuè frocul, languiäus idem deßnt dtOy
Savoquè mart! Sen. Trag,
Cui didlerio fidem facit ipfa experientiai ut omnium rerum^
jta etiam hujus, comprobativa.

V I I.

Leve atque Uconßans efi Vulgus. Etehim in multitudine eft
varietas, amp; crebra,tanquam tempeftatum, fic lenteniiarumj
mutatio.
Cicero pro Domo.Yfqixe adcö

Scindttur incertum fludia in contraria vulgus\ Ftrg. 2. e^».- ^
Cujus mos, utin dcterius, non melius, mutetur, gratamque
habeat mutationem:
Diodorus Siculus Uh.\ \.BibltQth.feB.^/^,
Omnium omnium inconftamiffimum: Stneca ep.p^: Gemi-
numque unda: flu
(5i:uanti,qux fortuito agitatur, acceditquè
amp; ibitj^emoflhenes Oraf. de fdsaLegat.

VIII.

Lucti avidum eß Vulgus, ut quod eo inclinet, undè /pes e-
molumenti oritur, ingentifquè probri loco ducat pauperta-
tem
,magnf veró gloriae loco , divitiis per fas amp; nefas partis
abundare. Horfum,necatoIulioCsfare, antequam aperi-
rcntur tabulae teftamenti ejus, in quo legata relifta erant po-
pulo, neque laudabant, neque vituperabant csdem fadatn
Qiiirites,
apertis vero teftamenti tabulis, interfedores fum-

-ocr page 8-

BIOodio perféquebantur. Schonhornerlih, j.Polit,
licet expleri nequit cupiditas vuIgi,etiaiT,fi qusECunq;petierit
confeqaatur,continuo majora alia atque alia appetitjamp; m in-
finitum progreditur.
Bältcdrnaßenßs

IX.

Superfîitiofum quoqueetimeßrulms, quia imbecilli admo-
dum eft animijquales animi facile fuperftitiofa cócipiunt:C»-
cero de Divin: Cum nullus fit animi morbus,tam multis erro-
ribus perturbationibufqué katens, amp; ex tam inter fe diffi-
dentlbusacpugnantibus opinionibus conftans,atqueluper-
ftitio :
Plut Arch us lib. de Super fî.- Quae error infaniK : Seneca ep.
12 3 : Ideoque in nullum magis, quàm in infanam cadit mul-
titudinem, quç ex rebus, quf cafu etiam naturali, modo ta-
rnen in(olito,orLuntur,prodigiaauguratur./'«r«^*»«f ïw
Symh,

Vique adeo nulla res multitudinem efficaciùs regit, quàm fu-
perftitio,quîEalioquinimpotcns,fa5va, mutabilis, ubi vanâ
religione capta eft, melius vatibus,quàm ducibus fuis, paret.
Qutntus Qurtmlih.^. Quo fit,ut, dura (uperftitio urget,ad-
jiciendi ex duce fint metus;
Tmtus i Annah Maxime in
principiis bellorum, ubi populus religiofiflimus elîe lolct.
Livius lih, i i.citp.9.

X.

Feroculumhinc eß Vulgus, Ht cujus procax ingenium : Ta-
titus
2 HtH: Impigr® lingux, ignavi animi : SaUuHihs in Ca-
ül:
Cuiqué adeo, quidquidmodeftum,ignaviçfpeciem ha-
bet, quod circumfpeâum amp; providum, fegnitiae, quicquid
autem abruptum amp; prjeceps j id vero forte amp; virile cenfe-
tur:
7hucyd,lth,y. Vincenteferepartemajorisanimi, quam
confilii;Ljw«;/»^.7: Quod rarumin plebe.
Cicero in orat.
pro Plancio.

XI.

Sed amp;Pronum ad nova amp;feditiones eß Vnlgus,pufertim fi duces
fca^e4ï,cùmfi'ingeniomobili, feditiofum atque dikordio-
lum, quieti amp; ögt;.io adverfum .•
Sallufîm lug: Cuiufque mo-
tus no vi cupidum:74«gt;»/1
Bifl: Atque ita quidera cupidum,

üt

-ocr page 9-

at nullum profundum marc,nullum vaftum fretum amp; pro-
ccllofumwntosfluélus cieat,quantos multitude motus ha-
bet, pr^rcrtim fine va amp; brevi duraturâ libertate luxuriat.

Curtiushb.ïo. Qua de re fic Nicetas : Eft profefto mor-
bus hie omnium civitaturo, ut plebs fit temeraria, ac magno
impetuferatur,neque confilio quicquam aggrediatur, fed
interdum famâ tantum feditionis impulfa igni magis ex^-
ftuet, in enfes, in
pr2ECipitia,in marinos fcopulos cœco fiirore
ruat,
InVit.tAlexnQomneni, Vnde proverbialiter circum-
fbrtur, vulgus,aquam, amp; ignem, cohiberi baud pofle. Dixi,
maxime fi duces habeat. Vulgus namque fine reâore prse-
ceps, pavidus, fecors:
Jacitm ^ HtH: Atque ut mare,quod
fua naturâ tranquillum, luopte ingenio innoxium , vento-
rum vi agitatur, fic populus, fua fponte placatus, hominum
feditioforutj) vocibus,ut violentiffimis tempeftatibusjconci-
tatur:
Qtceropro Cluentio: Polybim lib.li.HtH.cap.i-]: Vbi/ci-
licet ab Afiâ Thoas aliquis,aut Dicœarchus, ab Europa Me-
neftus,aut Damocritus,flare
cœ^ït.Damis m Orat.adRomanost
Quod ubi fit,tunc multitudo vulgi attollitur, amp; more ma-
gis,quamjudicio,poft alius alium quafi prudentiorefequun-
tmiSallufliM ad Cafaremt Pecorum ritu, antecedentium gre-
gem: Seneca de Fit.Beat'. Vt venti amp; aurx cient^aut tranquillij
autprocellofi.S«gt;wrfe«lt;/ Livitm.Uh.zZ.cAp.Z'j.

X I I.

ISTegUffnsegregnpuUiciporroeÜ Vulgus i Qaoniam com-
muniumcurarum ferèexpers populus:nbsp;i. J^///: Cui

privata ftimulatio , .amp; vile decus publicum.-tów/'W. De
annonâ tantum folicituseft , eiqué ex rc publicâ una una
annona:cura.
IdemibMb./^. Duasresanxius optât, panem
amp; circenles.
luvenalis in Sat: Ex publicis vera mails tantum
fentit, quantum ad privatas res pertingit, citera velut alié-
na habet amp; ducit.
Livtus lib. lo. Intenta mala, quafi fulmen'
optant duntaxat,fc quifque ne^attingant.
SalluHius. Vnde
fit, ut qui apud multitudinem fuâ causa loquitur, gratior ex-

indè

-ocr page 10-

nidèeo fit,cujus mens nihil prster pubiicum commodurc:
vidct.
LiviusItb.^.cAU.Ó^. OmniaIzviflimcl
' XIII.
Demque Ludictumtß Vulgus ît^uoniam vulgo, licut pueris,
omne ludicrum in precio, quod pompis inanibus gaudet, a-
nimis puerilibusfpeaat omnia, obleftaturfrivolis,amp;fpecic
fimulacrorû capitur.Llt;«lt;3rf»«quot;»^
M.! Je Ortg.Err.cap. j .Quoriû
Cleon populum Athenienfem obledarefolituseftchoragiis»
^YmmCmchiii-.Pluldrchustn AÄ«^:Quodkiret,vulgus pueri-
liter identidem cupere.cutPentes equos, infiftentes curribus
homines videre.
Plmus hh.sgt;.ep.6. Scilicet, ficut cocus ni-
hil aliud curat, quam inutiles amp; fiipervacaneas ventris vola-
ptates:
Eodem modo populus dedit fe totum obledamentis

fenfuum. PhUoludaus hhJeUfepho. Atque adeo , non libe-

rorum amatores tanto defiderio libcrorum ardent , ncc
gaudentes nuptüs tam cupide fpedant fœminas,nec avaride-
fiderant pecunias,nec bellicofi pugnatores,amp; equorum älte-
res, Olympica cettamina, atque hf ctalia vulgus.
Phalms ep,
77. Fide etiam atque etiam Lipßum Üb,Polit..amp;i.capp.

COROLLARIA RESPONDENTIS.

1nbsp;yta N juvemsßnt idonei auditores Ethices? Dt^ _

2nbsp;/\ An, qui dégénérant avirtutihus parentumnobiliumiCtnt

Ji jL Ethicè nobiles ? Neg
$ An do^ra gradus tgnobiluet aut denohiütet nohiltm } Neg.

4nbsp;An rex bonorum omnium, qux fubditi pojfident,ßt dominus abfi'

lutus?Neg.

5nbsp;Haheatqut talem fit a amp; necis potefîatem ineos ? Neg,

6nbsp;Legibufvèßtfolutus abfolutè ommhm ? Neg,

7nbsp;Annon gratiam amp; privilégia à prtdeceforibus conctjfa. pojßt re-

vocare ? Diß.

8nbsp;As lue At Chrtßims,utm*gißratum,ita, bellum gerere iAJfiUquot;^

trtmque,

FINIS.