-ocr page 1-

DISPVTATIO POLITICA^

D Enbsp;*

• Hep: Mixta ex Arilfo.

cratia amp; Democratia.

^ Q^ V A M
FaventeDeoOpt.J^ax.quot;' -

Sub Presidio '' ' -
CUrijJim Doäifftmique Vir'h
a DANIELTS BERCKRINGERI,
Lib. Art. Ma^ifl;.amp; Philofophise Pradic« atlt;^ue
Eloquent^ in Alma Vltrajeäinä Profeflbris,, ^
Pubiice defendere conal/itur,
MATTHIAS WERMELSKIRCHEREmbd.OftFrif
t^d diem 19 Septembi hri) locof,ßlitis.

' rr

■ V L r R ^ J E C 7 I,
ExOfEcinä J O A N N I S ä W A E S B E R G E,
Anno M D C X L 1 X.

-ocr page 2-

Ndflijjiffi^, Amflijftmis, ae Spe^AtiJpmh Vmsl

D, F^WONI FEWEN, InclytiEEmbd: Reipub.
Confuli meritiflimo.

D. JACOBO WERMELSKlRCHER, apud
Nordanos Confuli, egraviirimogt; inFrifia Orientali
Collegii Proyinciaiis Adrainiftratori fidelilTimo.

D. PETRO, WERMELSKfRCHER, Inclytae
Emdans Rqip civipriraario.

D. MATTHI^ WERMELSKIRCHER J. U,
Candidato Dodiflimo.

D. LEONARDO FEWENaggerum Frifi? O-
rientalis Commiffario prudentiffimo.

D. DANIELI BERCKRINGERO, L. A.' M.'
in Acad. Ultrajedenfi Philofophiz Pradic^e acquc
Eloquentig Profeflori digniffimo, Prazfidi ac Praj-
cepcorimeo inaetcmum eolendo.

A'vunculk Tatruis ?r*cepton ommhm
nominibus. ohjlrt^ust

Haiprm'itias Studwrum meorum,
Po, dico^addiCO.

M. WERMELSKy

JutoriSRtJf,

-ocr page 3-

dispvtatio politica

D E

Repub. Mixta ex Arifto-

cratia eft Democratia,

THESIS I.

g. ïfputaturi deRep. Mixta pperç prctt-
' um effe duxîmus, ut primo qufftionem
hanç, (quia multos graves viros defenfo-
reshaiîet,) perpenderemus , nimrum an
dentur in rerum natura Refpub: quae no-
men mixti fibi vendicare poffint. Nam
' nifihoc cvicerimus, dari taies Refp. o-
mis nofter Jabor in caffum abibit.

I I.

Vt igitur hanc qusftionem accurate examînemus, primo
hue repetendum ex Ariftot: lib. 4. Pol. c. 14. tria nimi-
rum e{re,qux pertineant ad Rerumpublicarû formas,amp; pro-
uthœctria diverfo modo fe
habent,ita etiam Refp.diyerfo
modo fe habere, Nam prout « conftitutum
eft, ita c-
tiamRelp. conftituta eft.

I I I.

Horum autcm trinm primum eft, quod habeat aKquîs
poteftatemjusconftituendi de iis,quîE pertinent ad fum-
mam R«ip- hoc eft,confultandi de Rep. Alterum eft, quod
cerniturin Magiftratibus, ideft,quiquarum rerum domini
cfle debeant, quajque eorum creandorum fit ratio, Tertium
verfatur circa judicia.Quod fi quis cognitûhabet TO Kvfiev, SC
qualis fit magiftratus, amp; quomodo fe habeant judicia,
ax ille
lacile cognofcet ipfam formam Reipub,

VU

-ocr page 4-

IV.

T«'Kyp«»'eft ilia prima pars , quaj confultat ; confultatio
veto pertinet abbellum amp; ad pacem, ad fsdera,ad leges
five confticuendas five abrogandas , ad confultandum de
morte amp; exilio civis alicujus. Hue pertinet jus rationes po-
ftulandijfive iusrepetundarum, item poteftas exigendi rati-
ones à magiftratu. Qui hçc in manu habet,quis neget, ilium
habere jura raajeftatis, five penes unum fint, five cum mul-
tiscommunicentur?

V.

Sed audimus Bodinum nobis objicere, ac fententiam no-
ftraminfringereconari hocargumentohb. 2.C.1, Majefta-
temefleindivifibilem. Nifi hoc de fumma ac perfeaiflima
majeftate intelligat, falfum eft.
Plura cnim funt capita ac ju-
ra,quorum concurfus
facit perfedamjquf quidem tota Ma-
jeftasplurib. communicari nequit, fed partes interim dif-
jungi nil prohibetjatque difjundas plurib. attribui, ita ut in
fingulisfitparticula Majeftatisjintoto corpore fumma ac
plena Majeftas. Vid. DoarifT. Arnif« : in Led: Pol. cap.8
DominaBefoldum in Synopfi Pol. Doâ.ubi inquit: Ex hoc
axiomatej(quod nepe Majeftas communicari non poffit) no
pofle deduct,mixturam haut dari, fed hoc potius exinde fe-
qui, quod majeftatis jura, fi neque fint penes unum, neque
penes paucos,neque penes omnesjtum non firnplicemfed
mixtamReip.formam efle.Clapm.Iib.5.dcarcan.c.ult.Ca-
botius
2 dirp.4.Equidem non video, quid obftet,quominus
hjec jura Majeftatiscommunicari nequeant. Vt exemplo rem
declarerous.Ponamus quasfo ,fummam dignitatem, cui ad
praeftandam reverentiam omnes obligentur : Quam cnim
Curti lib. 3. nonnullis gentib. ait infitam venerationem, ea
vero promovenda eft,quia Majeftas
imperiifalutiseft tutela.
Ide Curt: lib.p. Sed ne in fola dignitate
Majeftate Regis lo-
cemus, poterit adjungi poteftas confcribendi exercitû, beî-
îum gerendi amp; pacifcendi cum externis ad falutem Reip.

quod

-ocr page 5-

quod ipfum kribit Herod. lib. (J, conceflum fuiffe Regib«
Laced. In bello enim maslrae
requiri unitas^iTi Ireperatoris
Fabius Max. amp;Minuuus oftenderunt. Plutrach.in Fab.Liv
S2. Pr2terea,cum gratiorummaximè munusfit, amp; legibus
non alligetur diftributio praemiorum, amp; hgc Regi concedi
poteft. Nee obftat, quominus jus imperandi tributa, amp; cu-
dendi monetam. eidem tuto committi poffint, aliaque ge»
neris congeneris.nbsp;^

V I.

Non autem jura Majeftatis adeum modum dividenda,uc
Bo(linusinftituit,utpopulusjus magiftratuum creandorum,
(srarii puplici, vitg necifque habeat, nobilitati legum Ie-
rendarum, belli pacifque, ac tributorum imperandorumjus
ttiDua£ur,Regi verotum univerfitum llnguli cives jureju-
rando obftringantur ad fidelitatem amp; obfequium, finc cu-
jufquini exceptione prxftandum. Singulis enim partib. ta-
liajura concedit, qu^ trahant fecum univerfam Majefta-
tem. Summas enim amp; plenx poteftatis ea eft ratio,ut aliam
fecum non compatiatur. Hinc Alexander M|Dario,ip(i
dimidiam partem fui regni ofierente , reculavit, inqui-
cns, niundum illuftrari ab uno faltem fole , eodem modo er
tiam conducere regnum ab uno adminiftrari, amp;ficut Im-
perator nofter facratiffimus dicebat : Quodprimum eft,
aliud ante fe liaberc non poteft. Si enim in fe mntuo
poflent ftare dug potcftates, neutra efTet fumma, quo
argumento rcae utuntur Algazell. dKput : 5. dub. i,
amp;2. Aver: amp; Sueffanus cum landuS. Phyf.quxft.ult.
Contra eos, qui plures Deos uno comminifcuntur, eofq; fi-
inulinfinitos. lam vero legum de omnib.reb. ferendarum,^
poteftasnulli parti five ordinifoli committi poteft,quia
cum ilia conjungttur imperium omnium rerum.Sed neque
ad omnia fubditi poflunt regi obligari in mixta aliqua Rep :

quia amp; hoe modo omnium eorumfummadeponitur in fil
nuiii regis. Et hoe idem poteft dici etiam de aliis generib,

A Jnbsp;naix-

-ocr page 6-

tóixtarum rerutnpüblicarumi;

VIL ^____

Sed quia leges, aut adftatum pertinent^ quarum confir-
matio ad omnes partes fpcdat, aut de rebus alüs feruntur,
illas oportet aut jam ante fundationem Reipub. confcriptas
efle,aut confenfü omnium confcribi,eleâ:is ad hoe pruden-
tiflimis viris, cum fufficiente
poteftate. Sic Athenienfes So-
loni,LacedçmoniiLycurgo id negotii dcderunt , amp;adeo-
rum leges fuis fciuramentis alfigarunt. Plutarch, in Solon.
Sic Terentillus Arfa Trib : plebis , quinque viros nominari
voluit.qui Icges omnibusa»quas fine praejudictis ferrent;Liv:
lib. y.Interdum dicebacur Diótator, ut legem perferret.
Halycar. lib. 5. Florentini odo aut decern vires create fo-
lebant cmendandîe Rei caufa public«. Bodinus 2. de Rep.
cap..3,.

V I I L

'Si ex empla alîquis pofcat, adeatqusefo Thucyd. lib. i.
Xcnophon.
lib, de Rep. Lacsd: cette inveniet »■»»lt;''?lt;»'» fi-
ve jura majeftatis,mixtafuifl'c.Sed cur vetera commemore-
mus excmpla, cum domeftica nobis fuppetaiit. Sivelitquis
■ploeraque Regna in Chriftiano orbe examinare , inveniet
illa mixta efle. Vid : Carptz. de Lege Regia, ubi ad vivum
demonfl:rat,noftrum imperium Germanicum efle imperium
mixtum: imo ipfi catholici non refragantur. Weinegg. dif-
putdejur pub, cap.y.Arnifeusin Dod.Pollt.cap.S.Schon-
bern: cap,

I X.

Hi/ce pro ratione noftri inftituti in genere prsmiffis, ad
fcopum noftri propofiti, nempe ad Statum ex Ariftocratia
amp; Democratia tempcratum,demtim progrediendum eft,ar-
gutnétis confirmationis dudis i. à
definitione. z.Ab inftitu-
tis.3.A /pecieb.4A mutationib.5Ac5fervationehujus Reip.

X.

Caterum definitur hic flatus, Imperium , ia quo opti-
ma-

-ocr page 7-

mat cs ita impérant, ut fimul imperii partîceps fit populus i
five cives univcrfi, id ^uod hodie in plerifque urbibus ma-
ioribus
contingit, ubi mercatores ac dinores cives omnes
• pes fo^^ rerum gerendarum : quia vero in urbibus
nrquot;prscipuè debent florere mercatores , amp; opifires ,idco
neceffariurnerit,ut gaudeant fuis privilegiis, quare diffi-
^ £^atuiinonarchico,acprincipum miniftris. Nam au-
licorum ac nobilium vita molefta cft mercatorib.Hinc roul-
is
u-bêsin Italia mutatçfunt.Nam cum in.his urbibusmulti
nobiles degerent,hi plebem contemptui habuerunt, hoc
plebs îEgre ferens tnfurgebat, atque fadiones contra jpfos
inovebat.Exeropîïi vidcre eft in Florentinorum ciyitatc.O-
lim quidem mercaturapotuit florere, etiam ibi,-ubiMonar-
chia pbtinuit, quia minor aulicis erat licentia. Spartanl re-
gem quidem habuerunt, fed continenffime auls.Dux Flo-
rentisetiam quidem. inter medioscives dcgit,fcd abfque
magno comitatu hominum aulicorum. Veneti ducem ha-
bent, fed auliciillius ne minimam etiam injuriam civibusfa-
cere audent.

XI.

Dicitur jndefinitione,quod optimätes iu imftrentyUt fopuîas
ßmulpdrüceps fit.
Videtur igitur hic flatus minus obnoxius
inutationib.$atque minus injuftus.In quo enim ftatu squalia
tribuuntur sequalibus, in illo ftatu nemini fît snjuria,amp; fi ne-
mini fit injuria^ tum nemo cupit hune ftatum^imutatutn,in
quo fibi eft bene.Cuilibec enim in hoc flatupatet aditusad
honores,nemini virtutis via prseclufa eft, fi fe faltem dignum
illâ judicaveritjamp;quafi vero inter plebeios Deus T.O.M. nô
äsque diftribuifTet fua dona , ac inter nobiles vel dlvites,
Quales Apoftoliqusefo erant? Ccrtè nonpoteranc

__-pertice l®ngo~

Sanguine cenferi, pidofque oftendere vultus gt;
Majorum ftantes in currib. iEmilianos,
amp; tamen DcuiT.O.M.
prae alias hominib. fingularia illîs
~ quot;nbsp;A 3nbsp;àom

p

-ocr page 8-

Jonaconceflît,amp;hoc non tum temporis faaumeft,fed
hodieque fçpè contingere videmus, f^verô iUi â gubernati-
one Reip, arccrentur, illis aliquo moöo injuria fielet. Nam
tEquaUadcbentur fquaJib.-amp; ipfa Refpub, caufam conque-
rendi habet , fifprcto plebjo homine prudenu nobihsali-
quis ftupiduseligitur.Qualcs quaefo fuerunt pnmi fundato-
res
Komx, nonne ruftici, quahs fuit Lucius Qumftms? An-
non ab aratro ille voeatus fuit, ejufque exemplo ahi, quos h
recenfere Vellern,'dies me defiçeret.

XII.

Et quilibet pro fuo arbitrio in hoc ftatu vivere poteft. Id
quodintellipidebet,nonut quilque pro lua voluntate ut dd-
dnftus nepos in diem uivat.led ut legibus civitatis adftnäus
ita vitam degat,ut Magiftratuiobtemperet. Hoc Spartanam
Remp. diulalvam confervarit;, qiiodcives parere .kirent ;
alias illa licentta diflolutio quardam eflct.Reâiffimè atque e-
reftiffimè Plato : Vtiliffimum certè eft, etiam in ipfa iber-
tate ab alieno arbitrio dependere, neque omnia, quç facercj
libet.fibipermittereeoquodnulla major peccandi occafio
Quàm peccati impunitas detur.

^ ^nbsp;XIII.

Regimen, quod in hoc ftatu obtinet, dividitur in tres or-
dines,inordinem fenatoriwm,Iudicum,amp; populare.Nume-
•rus fenatorius dependetâdiverfis urbiuminftitutis. Supe-
riores gradus funt confulum,inferiores fenatorum.Vnus
tarnen defignari debet, qui conventus indicat, ibique prifi-
deat, capita deliberationum proponat, fuffragia roget colli-
gat, libellos fupplices recipiat, litteras fignet,figillum cufto-
diat,cujus locum obtinet Auguftç Vindelicoruro duumvin ,
apud Argentoratenfes funt, qui germanico idiomate dicun-
tat. Dienbsp;Atquc hgec etiam in ordinejudi^m

obfervanda, quod paflim in beneconftitutisurbib.fieri vide-
mus;fedhinondebent efle perpetui.fcd ftatis temporib.

. iavicem .fibi fuccedere. Nam cura plcraque m prçfidis
..... -nbsp;manu

-ocr page 9-

laanu fint, facilefaârionem molirï poteft, fî'fit perpetuus, amp;
ad fe Remp.rapere.
Experti funt hoc Romani,cum Iulius Ce-
far per novennium gereret fummam mllitarem prasfeéiuram m
Gallia. Hinc
occafioncm naótus ad fe rapuicimperium. Hor-
fum
Tiberius revocavit Germanicum ex Germania, uti legerë
eft apud
Tac. lib. 2.8c Hifpaniarum Rex fspè mutât fuos vica-
nos. Magiftratus hic eligi debet fuffragiis, non forte, ut fit in
Democratia.
Nam ibi non virtutis, nec generis , nec divitia-
rum habetur ratio, in hoc vero ftatu
harum rerum ratio habe-
tur, quod commune habet cum Ariftbcratia.Non debet etiam
ratio haberi cenfus in eligedo.Illud enim oHarehicum,
hoc ve-
ro Democraticum,cjuamvisinterdum omne cenfumnonne-
gligant. Arift;Iib.4
.pol,cap.4.amp;8, Magiftratus eledus ju-
rare debet in leges fundamentales ,.fi vero peccat contra illas,
itatim removendus eft.

. .nbsp;XIV.

Hiscognitis,fequitur ordbpopulatisjigitur de iis rebus, quae
circa hunc ordmem verfantur, agamus. Populus confideratur,
velutlubditus,velut Magiftratus. Magiftratus popularisex
toto corpore eligendus eft-, amp; quidem fuftVagiis, qui ad tempus
cum ordme fenatorioimperet ,ui in Germania; civitatib. funt
qui vocantur Die zunftmeifter: in quibufdam funt etiam
quadragmta viri, vel centumviri. Horum ofEcium eft, viderc
ne Magiftratus Senetorius ad fe rapiatimperium, ac cives pri-
vilegus fms privet. Hi quoque eligunt Senatum, amp; fi quis Se -

¥um dignitate privant. Quod ß

, fl ni nlTnbsp;hi obftam.ut o-

hmtnbuniplebis Ordopopularis, confideratus ut fubditus,
yel reprsfentatipfos cives,vel inquilinos
.Cives^qui debe't reci-

pere jura civitatis, amp; debentjuramentum fidelitatis pr^ftare

diftingundi funt per collegia, fcilicet mercatorum amp; Lßcim
Getmanicoidiomate appellantur Die zunften vel die gilden!

Differentia harum Rerump:funt tres I In qua pr^edomina-

Bnbsp;tur

-ocr page 10-

tur Ariftocmiâ j.Vbî prœdominatur Democratia j.Vbîfecnn-
dum quid prîcdominatur Ariftocratia, amp; fecundum quid De-
mocratia. VideKeckerm. in iyft. pol.lib.z.c.5.

XVI.

CuniSisigitur illis reccnfitis reliquum eft , ut de caufis
banc Remp. conferyantibus loquamur. Quemadmodum enim
Medicinae peritus non habetur,qui de corporis humani partib.
fatis bene difputareacdilTerere poteft, nifi eafdem in ftatu fuo
confervare, contra asgritudinem morbofve lemedia pra;fcri-
bere, amp; fi quid mah contraxerint, priftino ftatui reftituere no-
verit : itaquoque Politicus non tantum partes ad civitatem
condendam, variafque Rerump. formas cognokere debet, fed
eafdem in fuo ftatu confcrvare. Nam dlfiGcilius eft
provincias
obtinere, quam faccre,viribus parantur,jure tenencur.FIor
.l.^,
c. iz. Vfqueadeo non minor eft virtus, quam querere, parta
tueri.

XVII.

Primo igitUr,omnes leges tam fcriptf quam non fcriptje,
qu$ Reip.funt utiles.ad ejufque faciunt coniervationem,intro-
ducantur.
Bonis enim prsefcriptis legibus obfervatis non po-
teft non Refp. pervenire ad earn diuturnitatem, quam Lycur-
gus Lacedsemone inftituit,qu2 per multa duravit fecula.Secun-
doMagiftratushoccaveredebet,ne fint Publicolae,amp; nimis
multum populo concédant. Inde enim populus, qu i nefcit af-
feâus fuos domare, fit effrenis, amp; occafionem movcndi tur-
bas nancifcitur. Neque debent populum nimis multum grava-
re ttibutis, vel aliis iniquis reb. Id quod probe obfervat Veneti
infua Rep. Vide Bod. in Meth.fua Hift.p.zöi. vel fi neceffitas
cxigat imponendi tributa,poftea debent rationes reddere,ubi-
nam impenderint.Alias plebs, quae nil aegrius fert, quam fi de-
,beat
de facultatib. fuis in publicum conferre,cótra Magiftratus
infurgit. Hinc omnes turbf Neapolitanç, amp; hodieque in Gal-
lia, amp;inprimis incumbendam, ut cives bene afre(äi fint
erga
Remp.

VC

-ocr page 11-

X V I r.

Vt ex omnibus bene conftitutis Rebuspub. ita etiam in hac
arcendi funt omnes Demagogi. Hi tanquam fcabiofx oves re-
legandi funt procul. Tales apud Romanos fuerunt tribuni ple-

bis quasturbas hi excitarint, legere eft apudLmum Flor. amp;

alios. Vide Arniff : in Doâ.Pol.c.S. Horum locum in chriftiano
orbe'obtinent aliqui concionatores, quorum verba plus valent
apud
plebem, quam ferrum,hi fivolunt,cavillationibus,quibus
détonant in Magiftratum, populum omni reverentiâ , quam
Magiftratui debet, exuunt.Si his Magiftratus frenum non in-
|icit,fedfibulam
laxat,conclamatum jam eftde Repub.Omnes
faniores politici hoc inculcant, ut conemur populo meutere
reuerentiam ac timorem^ut perfualum fibi habeat,fi quid contra
Magiftratum incipiat, divini numinis vmdiâam ac ultionem
fibl imminere. Quod fi Magiftratus honefti limites aliquando
tranfgrcdiatur , tum
privatim ilium monere pofl^unt, ne-
que opus, ut in conventu totius populi Magiftratum nomina-
tim increpent, amp; ita populo reverentiam excutiant. Nathanus
non publice Davidemincufavitadulterii, non coram populo,fed
privatim. Igitur graviter animadvert! debet in tales demago •
gos, qui limites officii egrediuntur.

X I X.

^ Hçc Refp.convertitur vel inolicharchiä,vel in ohleocratia.Et
fi in Magiftratû cooptétur viliffimi Sc improbiffimi,perq; largi-
tiones ifuffragia emi poffint,tum improbifTimis aditus patetad
honores.St enim Magiftratus venalis eft,tum omnis juftitia exu-
lat. Nam tum juftitia plerumq; quoq; venalis eft.Nam illi tätum
pecuniae impcnderunt, amp; quod impenfum, per fas amp; nefasite-
rum corradunt.

XX.

Hifce igitur omnibus, qua: faciuntadfuftentationem Reip.
V, ius probe obfervatis, non poteft non Refp. optime fe habe -
ni^fi fingulari quodam fato prohibeatur in fuo ftatu per-
^^ ncre Verum optima confilia interdum non fuccedunt, amp;
îïaltiflima contra iortiunturoptatumfinem quod videre eft

B 2nbsp;in

-ocr page 12-

m.Alex. M. apud Plut:de Fort. Alexand.M.Nihilhîc numeris
Platonis,neque vanis aftrorum pofitionibus tribuimus,fed om-
nia Dei providentie infallibili adfcribimus.Deus eft , qui erro-
res prohibequot;-, amp; permittit, ille eft, qui ftabilit frangitque Refp.
Succurrat benignus ille Deus expiranti , amp; in agone verfanti
noftrje Reip: amp; auream pacem, atque multorum votis exop-
tatam tranquilhtatem rcftituat amp; confervet..

C 0 R O L L A R I A.

I ZfN necejariocivisbonusetiamßtvir bonm^'Di^.
i An Uber populus, quipoteßßbi iffi Lonfukre queat dominier
gubernari}
AfF.

3nbsp;An princeps poßii quem privare reifua dominio citra pretti reßitu-

tionemi Neg.

4nbsp;An Pontißci competantjuraMajeßatis circafacragt; Neg.

j An ex noßro jure civili poßit docen Politica, CSquot; quidéperfeSîa] Neg.

6nbsp;Anlegeshumameviolata obligent in confcieniiai Dift. quot;

7nbsp;Uirumßicceßor, qui uiiturplenaMajeßate , teneatur praciß ante-.

cejoris ßatuta confrmare} Neg.

8nbsp;Anßnam à CünßäntinoM.faäa', quam pratendunt Pontificii, ver a

AA Praflantijf. D. Re/pond.

Ela age, maâe animi, Cognatc,Politica Iura,
Atque artem monftra fulgentia fceptra tenendi.
Qua: tibi proponent fcrupulofa .^Enigmata dodej
Fortiter enoda,doä
:3que ligamina mente
Solve Sophiftarum.Non Martis campus, at Artis.
Armorum fulgor procul bine, procul abfit Achilles,
Aft in Mufarum caftris tu praslia fandia
Fortiter infiftas, cuncäifque recencior horis.
Berge ita prsefixam ftudiis attingere metam,
Digna brabeia feres,nunquam tua fama peribit.

tJ^cppfttit honoris ac amoris ergogratua
UtWîisfHQ Cognate,

H. Feven.