DISPUTATIO MEDICA

inaugural is,

let hquot;a R g o.

^ V A' M
divini numinis auspicio.
Ex Aucioritate Mamißci ID. ReBoris

d. p a u l i ^v o e t,

Lib. Art. Mag. amp; U. J. D. Philofophis
Profeflbris Ordinarii.
U T E T

^mplißimi Senatus Academici confenfti, équot; cekherrimx
facultatis tJMedicx decreto.
Pro fummo gradu amp; privilegiis inMedicina confequendis,

Publice fine praßde def endet
HENRICUS ä ZUYLEN, Ukrajea.
Addiem^o.Marty ,horislocoquefolms.

Trajecti ad Rhenum,
T y P IS Gisherti z^l, amp; Thecdcri ah ^ckcrfdijck,
cl O. lo. c. LU.

i Viro Honefiifftmo
D. JOANNiaZUYLEN;
Commendatori in Oudewater,
Patruo meo.

NEC NON

Vms MagmficentiJJ: amp; Jmphff.

D.D. ARNOLDO a CU-
LEMBURCH, EccleB.Jo-
annis Canonico amp; inter Illuft:
amp; Pripot: D. D. Ordin: Ultraj:
Peputato Ordinario, Cognato
meo.

Tutoribus meis
'■plurimum colendis,
' venerandis.

^ quot;ti Igt; ' quot;T HE P D O R b V A N D E R LEE,
UrbtsDel^henrisSehatori amp; Scabino, amp; Ma-
'ynx Pifcatur^ Marine quaeftori digniffimo, Pa-
Trui loco colendo, vener-ando.

Boc exerdtmm Medkurn m grattanml
..f%num,

Offero amp; Infcribo

HENRICUS a ZUYLEN,

K^Hth. amp; KefponL

DISPUTATIO MEDICA
I N A U G U R A L I S,

DE.

L E T H A R G O

THESIS I.

|X prsecipuis, qui hominis caput •
infeflant morbis, non minimus eft Le-
, thargus , veternus apud Latinos di-
, ftus.

II.

Ut hune morbum refté pertrafte-
mus, ipfam definitionem prœponemuà
(omifla nominis erymologia ) qune fie fe habet : Lethar-
gus eft intemperies capitis, amp; interdum etiam reliqui cor-
poris, pituitofa, amp; putrefcens, febrem lentam, amp; gra-
vem foporem , ac reliquarum principum façultatum k-
fionem inducens.

III.

Signa pathognomonica funt, fopor profundus, men-
tis ftupor, celer oblivio, febris lenta. AïTidentia extra
paroxyfmum funt : rara amp; imbecilla refpiratio , ofcitatio
crebra, facies turgida ac pallida, liquidée ex alvo dejedio-
nes; urina turbida, aliquando clara, fudor multus, lingua
alba amp; mollis.

IV.

Caufa procatardica hnjus morbi funt, aër craflus, fri-
gidos amp; humidus, cibi frigidi amp; h midi, ingluvies, ebrie-
tas, vita otiofa, excrementorum^pituitoforum impedita

A Xnbsp;eva-

evacuatio, remperamentumpituitofum. Hmc magna m-
vafis pituitoforumhumorum copia colleaa, anteceden-
tem caufam conftituit. ^

Ifti humores partim ad cerebrum copiofiores delati, id-
que frieida intemperie afRcientes,idemque gravitate pre-
menres : partim in vafis putrefcentes, amp; in corde accenfi,
indeque per totum corpus amp; fimul etiam per arterias ca-
rotidasad caput impufi, continentem fopons Sgt;c terns
. caufam conftituunt.

VI.

Cum enim per arterias carotidas putridi illi humores m
corde accenfi ad pkxum choroidem pervenmnt, mmi-
mafq- eius arteriolas ob cruditatem Scfagiditatem angu-

ftiorïsreddentes, amp; magis à frigida intemperie cerebri in-
craffati fit ut tranfitus eorum adhuc fit tardior .Hmc pau-
ciores eenerantur fpiritus animales,eorumq-, tranfitus tar-
dior fit, ob defeaum fpirituum vitalium, ex qmbus con-
fiant. Qu^ paucitasfpiritumnonl^afficiens eft ad cere-
brum abhumoribus gravatumattollendum, amp; ad conti-
nua munia fenfuum externorum faciendum : hmc oritur
quiesamp;fopor.nbsp;^^^

Oritur etiam per fympathiam,cum humores putrefcen-
tes in febribus tertianis amp; quartanis intermittentibus pel-
luntur ad cerebrum,ibiquetalem cerebri gravitatem amp; ob-
ftruftionem pariunt.Vel per commutationem,cum phre-
nitismutaturinlethargum, fit, quia nimia medicamen-
ta ftupefacientia amp; narcotica capiti adhibentur.

Febris oritur, quia in venis putrefcit ilie humor, idemq;
tum delatusadcor,amp; in^quales partes habens, quot;ovam^m-

cendii caufam fuppeditat,illeque per totum corpus per ar-
terias diffunditur. Quod febris magis fub vefperä ingrave-
(cat, fit quia materia morbifica in cerebro exiftens, fub id
tempus,propter peculiare fuum temperamentum,tam ma-
tura evadit, ut in venas per rarefaftione fefe effundens ad
cor deferatur, ibique calorem cordis, amp; deinde totius cor-
poris augeat.nbsp;I X.

Atq; his fignis facilè ab aliis morbis capitis lethargus
diftinguitur.A Caro diftinguitur febri: ab Apoplexia,quod
hascfubito invadatfine febri amp; cam difficilirefpiratione,
ac omnis fenfus abolitione: A Comate fomnolento, quod
femper illi febris non adeft: à Comate vigili, quod in hoc
propenfio in fomnum quidem adeft,a^ger tamen non dor-
mit,quod in lethargo non accidit.ACatalepfi,quod lethar-
gici oculos habeant claufos amp; jaceant : ab Hyfterica paf-
fione, quod lethargici excitati refpondent, amp; febris adeft.

X.

Periculofum hoc malum eft: i. quia nobile vifcus gravi-
ter laborat: X. quia cerebrù poteft fphacelo corripi:3.quia
adeft febris continua. XI.

Nulla fanationis fpes afTulget: fi vires indies profternan-
tur:fi in fphacelum tranfeat : fi fudor frigidus in capite au-
getur. Dubia fpes eft : fi juveni aeftivo tempore accidat ; fi
urinx clarsSc tenues reddantur : fi phrenitis fubfequatur.
Magna, fpes eft fi feptitnusdies fuperetur fi a£tiones a-
nimales non valde laedantur.

XII.

Ob periculum in mora, quam citilTimè curatio infti-
tuenda eft. In curatione materia pituitofa in toto corpore
redundans evacuenda,eaq;à capite revellencJa,amp; ad partes
inferiores derivandaeft • cerebri intemperies frigidatol-
lenda,caput corroborandum,atque in eo contenta materia
educenda.nbsp;A 3nbsp;Talis

XIII.

Talis primo injiciatur clyfter, fi liquid« dejeftiones

nonadfint:

^l. herb, malvtz, althea,mercuridt$,
centaur, min., betonicx,
major an. anm.j.
fl. chamom.m.f.
colt;j^. inf. q. aq.
col. '^.'vnc.x.é' quot;■dde
el.hiera fie., diafh^n. an. vnc.j.

ol. rutacei vncj. f

falis dragm.j. Mifie, FiatClyfter.

XIV.nbsp;^ J «
PoftimmifTum clyfterem vensefeftio mftituenda eft,

fl vires fufficiant, fiinprincipio morbifit: Si deficiant,
eiuslocopoffunt adhiberi cucurbitulx fcarificata; dorfo,
fcapulis, cervici: fi inftituta fit vensefeftio, adhibeantur fi-
ne fcarificatione.nbsp;^ ^^

Ad excitandum xgrum ( quod omni modo ftudendum
eft^ conveniunt clamores, proprii nominis vocatio, veUi-

cationes pilorum , afper^e fridiones, ligatur? dolonficae

in cruribus, qux f?pe repetend? funt, tam ad excitandum

^grum, quam ad materiam revellendam.

Deinde, excitato ?gro, detur talis hauftus;

I^. fol.fenn^dragm.iif.Jgarici,Zalapp. an.Jcruf.j.J.
fem.anifZinfib.an.fcrupj.

coq, in f. q. aq. hordei: col. adde
eleB. Uerdpic. dragm.ij.nbsp;'

Mtfie, Fiat Hauftus.

Expurgato corpore exhibeatur tale apozema.

rad. ealam ayom.^ helemit
fetrofel. njnc f.
herb, betonicts, majormx,
Iiorifmar.,cardmbened.,

Centaur, min., hyjfop. an. m.j.nbsp;\

ß.ßachados m.f.
fem. anifidragm.j,
cort.citri, arantior. an. vnc. f.

coq.mf.q.a^.adlib.Jf.

^ïyo, apozemate.

Poteft etiam decoftum Guajaci

Cum herbis cephalicis exhiberi.

Tale etiam exhibeatur conditum.

ß. diagalangA, diambra, ar om. rofat. an^firuf.ij.
'conferv.fl. betonier,ßthis, anthos an. vnc.f.
fjr.ßdchados q.f. Miße, Fiat, conditum.

Talis etiam detur pulvis:

■ (p. dianthos, arom. rofat. an. fcrup.ij. '
Cafior.fcrup.j.

Mtfce, Fiat pulvis, dividendus tn 3. dojes.

Qui exhibeatur cum tali aquarum mixtura:
aq. Ungii,-vit£matthioli,
Lihi convallium,
fyr. de ftœchade an. -vnc.j.

Mtfce.

XVII.

Poft ufum Horum medicamentorum, rurfus expurge-
tur corpus prçcedenti hauftu, velfiçger abilloabhor-
reat, exhibeatur pill. coch. vel puiveris àaturb. drazm.i.

XVIII.nbsp;lt;s y

Expurgato fic corpore, caput corroborandum eft, amp; in-
temperies ejus frigida corrigenda , materia quae in eo con-
tenta

tentaevicuanda: qu?6etve\ fomentatione exhyflbpo
foSno, fl. ChLomiU: betonioa. majotana, «cc. vel

cum tali linimento:

^t. p.caßoreifcrup.j. ^
mg. martiaü. dragm.y.
ol.fuccm, wajorart. an.fcmp.^.
Mifceanmr prolinimento.

Talis etiam cucupha imponatur capiti:

m. herb, majoran, beton. Jth. an. dragm.j.

fi.calend.,meUl.anfcrup.y.

Fiat pulvis

XIX.

Ad materiam evacuandam é capite convenictale ftet-
nutatorium:

m rad. hellek albifcrupj.

pyrethri-.fol. majoran. an. fcrup.f.
piperis mgrigr. v.
cafioreigr. tty. ^

Mifcepro{\.etmtazox\o.

XX.

PofTunt etiamadhibericauteria brachiisSc cervici,êc
fonticuUiisibiexcitati.

XXI.

^ Di^tamobfetvare hic maxime convenit. Aërfitpums

amp; moderatè calidus cibi fint pauci,facilis disefiionis ca
lidi, cum betonica, roremar hyflbpo,, majorJna, conditi
aliifque quç humorem pituirofijm attenuandi amp; 'cannf
corroborandi vim habent abftineat ab omnibus pitniM
fum humoremm corpore generantibus. Potus fit aaua
hordei cum hyflbpo, majoranaamp;c. coda amp; cum hyio
melite dulcorata. A continuo fomno çger omni modo ar-
cea tur amp; fçpiffimè excitetur ; evacuationes, fifponoe non
fijccedant arte proritentur, cumque fit obHviofiisJçpe ad*
alvi amp; urinç exretionem adhortandus.

corolla r i a.

L

Pulpa caßU nan hem a Mitur clyßeribus.

IL

Vis formatrix f^tus in utero, mhil aliud efl

({uammotm[piritHum,partesfemmis agi-

tans.

III.

Fmus in utero etiam ore nutritur.
\nbsp;IV.

j Ex urina morhi latentes pojfmt cognofci.

V, Ferres

Felfm Intermittentes minus ferimlofi fmt,

.Tji.ï

VI.

VII

^rteriatomiaconvenit in capitis dolore expL

thoraorto^