disputatio juri d ica

ßjjadragesima-septimaynbsp;i

ADnbsp;'

Tit. I. i. 3. amp; 4. Lib. 39. Fand.

^ r A OH
Favente Deo Opt. M x.

SUB PRESIDIOnbsp;^iJ'!

cUnßmiConfftltißimiqueVirif t
D.CYPRINI REGNERI abOoSTERGÄ,
. J. U. D. nec non ejufdem facultatis in Illuflci
Acad.Trajea. Profeflbris Pandea. • '

Fublico ßuhjicit examim . . v j n
JOHANNES V ANDER STRATEN, Uitrajcairi.
Ad diem 18. Decembris, hou locoque folitii.

Trajecti Ad Rhenum,
XyPlS Cisberti a Zijlly ^Theodori ab Achrfdyckt

cIo. lo. C. LII,

Grayißimis amp; CiHfultißimis Virit,
D. JOHANNI viLKDER STRATEN , JC«. amp;

CurisB hujus Provinc. Ultrajed. Senatori, Parenti fuo quoad
vivat filiali araore amp; honore profequcndo.

•

D. GÜLIELMO VANDER STRATEN, M.D.
amp; Celfiffitni Principis Med.'Ordinario, Patruo fuo in a:ter-
num colendo.

D. JACOBO HAMEL, J. V.D.amp;Societatis
Indiae Occidentalis Exprçfedo, Curisque Hollandis cau-
farum Patrono difertiffimo, Avnnculo fuo plurimura hono-
rando. ..

D. CYPRIANO REONERI ab OOSTERGA,
J. V.p. cjufdcmque facultatis in Illuftri hac Trajed. Acad.
Profeftori, Pra^fidi amp; Prsceptori de ftudiis meis quam maxi-
meiherito.

d e n i qjur e
PrdßMitißimo Vtro-Juveni
D. ELBERT0 HAMEL, M. C. cognato
amp; amico fuo fingulari.

Hoâ Iuris frimitias

Submifsè offert amp; infcribit

. }o H A N N e $ vander S t R a T e N,

Refpond.

, M u - --t ^ « T - ' t T
jî Tnbsp;. ^

DISPUTATIO JURIDICA

; Q^VADnAGESIMA.SEPTIMA^

A D

Tit. I. z. 3. amp; 4. Lib. 39. Pand.

T H E S I S I.

D I. i.pr. tit. I. quxritur, an impune nun-
tiatio fpernî poflit, fi certo certius con-
ftat, nuntiantem calumniandi caufa nun-
tiaffc, vcl jus nuntiandi non habuilfe? Aff:
I arg.l ult.dejurifliä amp;l.Futor.ait.lo.fr.h.t.
Ratio eft,quia fruftra iftius juris liquidatio
exfpeólatur, quod liquidum cft. Diff vide
tapudTreaW. yol. z. difp. 18. thefi. lit.b-
amp; ibi Bauhov. Tachtn. lib. 8. c. 44. An remiffio nuntiationis
caufx cognitioncm rcquirat, dicam ( Deo volente ) ad «f. de
remiß.

Ad §. 4. d. I. i. quasritur, an quxvisnuntiatiodieferiato
fieri poflît, five per Prattorem fiat, five per verba amp; lapilli
jaâium? Aff. d. §. 4. Ratio eft, quia magnum alioquin prsjudi-
cium contingere poffet. Diff. vide apud Bacchov. ad Treutl. d.
difp. thef Z. Ut.g. An amp; quatenus die fefto fieri queat. indicavi
in difp. ad tit. defer. amp; dilat.

Ad §. ii. df* i I. quseritur, an etiam reficienti novum
opus adnunciari poffit ? Aff: fi reficiendo priftinam operis fa-
ciemmutatjamp;jus adverfariideterius faciat. §. 11. Diff. vide
apud Treutl. d. thef. i. Ut. d. amp; ibi Bacchov. Buf ad I. zo.§.z. h.t.

Ad §. ult. d. I. I. amp; I- feq- quxritur, an amp; quatenus dd. textus
conciliari poffint cum 1.1 .ft ufuif pet. amp; I. un.de remiff. Sed firu-
ftra, quia hodie fruftuarius fuo nomine cuique, atque adeo ipfi
domino novum opus denuntiare poteft, vel pœnali mandate

A 1nbsp;Curiaf

Curia: interdicerc,ae quid novi fiat in pr^judicium ufusfrudus.
Y'xde Groen. hic. amp; difp. nofir. add. I i.Jiufusfpet. amp; difp.
Inß. 2 J. thef 3. ubi amp; ipfa qujeftio excufla eft.

IL

Ad/. 3.5. i^quxritur de fenfu//. §. fed fruftra, quum hodie
omnis nuntiatio per prsetorem fiat. Groerreu^. ad l. 5. §. 1 o. eed.
Vide tamen, fi vacat, Bacchov. ad Treutl. d. thef 2. lit. h. Tachin.
8. c. 4(J.

Ad I. 3. §. 3. qujeritur, an faltem procuratorio nomine inqui-

linus vel colonus novum opus nuneiare queat ? Neg: §.3. Ra-
tio eft, quia ei poteftas nuntiandi deneganda eft, qui duntaxat
jus temporarium amp; mere perfonale habet. arg. 1.1. §. zz. de vi
amp;viarm. nififorfan fimilis fitfuperficiario aut emphyteuts,
vel dominusabfens fit, amp;periculumin moxz.arg.l. i.C.ßper
vim. Dili, vide apud Bacchov. ad Treutl. thef z. lit. a.

Ad §.^.d.l. 3. quxritar, an incol^ velperegrini in caufa
publica jure nuntiandi gaudeant ? De peregrinis negarur. d.
§. 4. deincolisaffirmatur, ^iamunera publicafuftinent.
ad I. municip. junii. 4. h. tit.Diff. videz^adTreutl. d. lit. a.
amp; ibi Bacchov. Moribus poffunt deferre. Ratio eft in d, 1.4. amp;
fic intcllige Groenevv. qui dd. textus abrogates cenfet.

III.

■ Ad/. 5./»r. qiisritur, anadexemplum pupilli amp; minor 25.
ann, nuntiare prohibitus videaturAfF: propter paritatem ra-
tionis. Qui enim fub curatore eft, non poteft fe fine co a:iis ob-
ligare,aut quidquam agere. /. ult. §• 2. C. de fentent.paßamp;reßit.
Diff, vide apud Treutl. d. thef z. lit. a. amp; ibi Bacchov. Glojf.Buf.
ad d. pr.

• ■ Ad %,z.d. I. 5. qua:ritur, an amp; ei nuntiari novum opus pof-
fit, qui faciendum deftinavit? Aff: fi opus ad aliquem adum
velfaciem pervenerit.d. z. amp;L zi.§. eod. Diff. vide apud
TreutL d. thef i. lit. d. amp; ibi Bacchov, Ad§.ö. vide diftinftionem
apud Tachin. 8. c. 4Ö.

Ad

Ad §. lo. quieritur, an nudis verbis fafta nuntiatione, atque
adeo tranflata poflèfsione, nihliominus opus in noftro ^difica-
tum propria auftoritate deftrucre liceat? Chriftiano vix in con-
tinenti licet, quamvis poflefsio tranflata non eflet,quia talis de-
ftrudio non tam defenfio quam vindidaeft, quj jure Divino
prohibetur.nbsp;De jure Romano difputo quodlibet. Difl'.

vide apud Treutl, d. thef, i. lit.g.amp;ihiBacchov. Buf add. §. lo.
Anergo folanuntiatio fmefatifdatione adverfarium poflTcflo-
rem faciat, nihil animadverto,prffertim quum in rei veritate nc
quidem conjunda cum fatifdatione talem efFednm producerc
debeat. Qux enim hic interpretatio, Titius nuntiavit Sem-
pronio, ne in folo Tilii novum opus faceret, ergo tacite Sem-
pronium poffeflTorem facere voluit? Utique deftinata ad certum
eff-'dum amp;finemnon debent operari contrarium, utvulgo
traditur. Vide tamen, fi lubetnbsp;ad d. thef i. Ireutl. Ut.

d.amp;e.

IV.

Ad§.i4.rf./- 5. quserttur, annuncianscaufam fu^ennntia-
tionis exprimere debeat? Neg: licet id sdificans exigat,quia ju-
ramentum caluninis prceftat. §. 14. amp; quia nuntiatio fit vel
fimpliciter verbis, vel jaclu lapilli etiam puero vel puclls d.i. 5.
§. i.C^?. Atque ita hodie in interdilt;5lis fervatur. Sanefinun-
ciansin poflelïione vel cjuafi fit, amp; nimcians hoc exprimat,cau-
fam nuntiatiois dixiflTe dicendus eft. arg. l. fi priufq. i'^. h.t. amp;
Clement, appellant. amp; ibi Glojf. de appell. DilT. vide apud Treutl.
d. thef I. lit. e. amp; ibi Bacchov.

Ad§. ll'd. l. 8. §. 4.Ä. f.qusriturjanjurenovofa-
tifdatio admitti non pofsit antequam tres menfes elapfi funt,in-
traquos controverfia expediri debet,atqjadeo jus vetus limitetur
amp; rcftringaturpa. l un. h. f.feu t. uit. C, de adific.privat. Äff: d.
l.un. cujus r;itio videtur, quod occurrendum fit demolitionibus
fxpe poft prçftitam cautionemfaciendis.Qiwre magiftratus in-
tra prxfcriptum tempus cognito jure sedificantis vel nuntiantis

A 3nbsp;jus

JUS sdificandi citra cautionem admittit, autprorfus inhibet.
Diflquot;. vide apud Treutl. d. thef i. lit. e. amp; ibi Baccbov. Tachin. 8.f.
48, Moribus, quibus intra tantillum tempus lites terminari non
folent, ïdificans intra 3. mens. de demoliendo cavere amp; perge-
re poteft. Çroenevv. ad d. l. tin. Adde obfervationes Senatus Pe-
demontani, quas refert Treutl. thef. ?. Ut. c. ubi tamen male re-
prehendit Canoniftas, quafi illi poft fatifdationem tres menfes
requirerent. Vide cap. pen. amp; ult. ext. h. t. amp; Bacchov. ad d. lit.
Treutl.

V.

8.5.4. quatritur, aninutilis fitremifsio, finun-
tiatio teneat ? Neg: quia probibitus pergere non poteft, nifi
nuntiatio mifla fit vel fatifdatum. /. zo. §. i. h. t. Cxterum ean-
dem phrafinaUa fignificatione alibi proponi, latiusforfan di-
fturi fumus ad d. l. un. de remiff. Diflquot;. vide apud Treutl. d. thef. j.
Ut. e. amp; ibi Bâcchov. Tachin. 8. c. 5 o.

Ad l. IO. quxritur, an illud novum opus , quod poft nuntia-
tionem ignorante domino fadum eft , dominum fuis impendiis
deftruere tencatur ? AfF: d.i. 10. fed hoc tamen tcmperamcnto,
nifi probibitus ftatim jus fuum edocere pofsit, ficut amp; ille jure
Can. auditur,qui illico dominium probat, licet ex intervallo ad-
verfarium vi de poflefsione dejecerit, utdixi ad tit. Inß.deinterd.
Difl; vide apud TreutL d. tbef 1. lit. f. amp;ibi Bacchov.

VI.

Ad /. 14. quiritur, an amp; ille, qui habet fervitutem rufticam
novum opus nuntiare pofsit? Äff: fi per novum opus non fit
fublatus totus ufus fervitutis, ut eft in /. 14-junft. /. i.§. i.
h.t.amp;l. un.de remiff. Quid ergo fit vindicate fervitutem in d.l.i.^.
cur nefciat Ant.Matt. in difp. adh.t. thef. 7. mirari fatis nequeo.
Reliquos Diff. vide apud Treutl. d. thef z. lit. c. amp; ibi Bacchov.

Ad i j. quacritur, an in prima parte d. l. agatur de aftione
negatoria, inkcandzverßldemqueecfntrartoamp;cc. deconfeffo-
ria? Äff: d. l. que illuftratur amp; explicatur ex definitione adionis
negat. amp; confelf.qux exftat in §.z.lnß.deaä.amp; in tit. D.ßufusf.

ptt.

pet. amp; in rit. fi ferv. vind. DifT. vide apud d. Ant. Matth,
in d. diff. 42. thef 15. feqq. Buf ad d. l. Fachin. 8.
e. 47.

Ad l.x6. quaeritur, anPrjEtoretiam non prasftitacautione
pcrmittere poffit, ut in opcre rcnuntiato pergatur? Aff: d. l.
16. amp; d.i.«»' C- eod. maxime fi juftaamp; publica caufa fubfit.
/. 5. §. ïi. h.t. DilT. vide apud Treutl. d. thef i.lit. d.Teffaur.
decif. 240. n. 5.

VII.

Ad l. 20. §. T. quarritur, an xdificans fpreta növi operis nun-
tiatione sdificatum deftruere cogatur, licet litem fuper negotie
principali conteftatus fit ? AfF: d.§.i. Ratio eft, quia regulari-
ter nemo rem fuam deteriorem facit per litis conteftationem /.
mnfUet. l.nemod. R.I. Deinde attentata ante omnia revocan-
da funt. c. non folum de appel, in 6. amp; fpoliatus ante omnia refti-
tuendus, licet fuper petitoriolis conteftatafit. Clement, i. de
cauj.pejfeff. DUf. vide apud Fachin. 8. c.45. Sedquid, fi mi-
nor 15. ann. fpreverit nuntiationem, poteftne contra illum
ctmtemptum reftituiinintegr ? Eatenus poteft, quatenus non
cogitur demoliri opus , quod inconfulta facilitate ïdificalTe
prasfumitur. tot.tit.de minor. z-). mn. Audiatur itaque juftitia
cauf« , maxime prasftita cautione. d. §. quum minoribus jus
ignorare permiflum fit. l. p. pr. de jur. amp; faä. ignor, DiflT.
vide apud Bacehov. ad Treutl. thef. i. Ut. f. Facchin. 8.
Ci 49.

. Ad ult' d. l. zo. quxritur, an ita morte nunciantis exftin-^
guatur nuntiatio, ut nequidem pro (è amp; hercdibus fada valeat?
Std fruftra, quum hodie nuntiario minime morte nuntiantis
exftinguatur. Groenen^, ad §.6. h.t. Vide tamen, filubet.
Treutl. d, thef î. Ut. a. amp; ibi Bacchov.

VIII.

- Ad/. 4. §. 8. tit. z. qusritur, an ad cautionem dedamnoin-
hùo obtjnendam opus fit litis conteftatione ? Neg: d. §. 8. ubi
dida cautio tantum pro tribunal! poftulanda injungitur. Difl'.

vide

vide z^niTreutl. d. difp 18. thef 5. lit. d. amp; ibi Baccbov. Hodie
dicla cautio vix Ufum habet. Groen, adb.t.

Ad /.7.fr.lt;iu^ritur,an tria vel duo hic deereta videanturfSed
reétehanc quxftionem frigidam amp; jejunam appellat Bacchov.
ad Treutl. d. thef 5. lit. d. Ejufdem utilitatis hxc controverfia
eft, an ador ex primo decreto in poffeflionem miffus poffidere
mtelligatur, quia hodie non mittitur, licet vicinuscavere no-
lit, fed proteftatio contra non caventem adhiberi folet. Groe-
neiy. d. loc. Csterum exercitii gratia dico eum p^flidere natura-
Hterfeu corporaliter, quxfpecies poffeffioniseft. 1.10. C. de
adq.pojf. atque adeo tali miflbamp;de poffefGone dejedo tribuo
interdidum unde vi. /.!.§• 9- de vi amp; vi armat. Diff. vide apud
Treutl. d.difp. thef 6. lit. a.amp; ibi Bacchov. Multo magisinte*-
did.unde vi vel uti poffid. concedendum eft ei, qui propter exe-,
quutionem fententia: ex primo decreto miffus eft, vel etiam ob
diam vidoriam ex officio Magiftratus in univerfitatem bono-
rum, ve^n resaliquas non adjudicatas.tf^/. II. jund.l. i j. §.3.C.
dejudic.D'iff.y'ideapixiTreutl.d.thef. ó, Ut. a. amp; ibi Bacchov. _

Ad /. 13. §• I. vidcBacchov. adTreutLd. thef %.lit.c. quia,
nec fatifdatio nec repromiffio in ufu eft» ut modo dixi.

1X.

Ad /. 15. §. I quxritur, an miffus ex fecundo decreto fiat
dominusPrastorius? Aff: lö. 17.3 i5.C^i.44.§. i«
eod. Habet rei vindicationem- L. 7. ^..plane 9. comm. divido ergo
dominus eft. /. 2 3. pr. de rei vind. Q^ in ipfo praedio dotali do-,
minus effieitur. U de fund, dotal Difl. ride apudnbsp;d. thef

6. lit. c.amp;tbi Bacchov. Buf ad 1.5. h.t. Sedquxritur, anfolo^
lapfu temporis Vicruspoftefforf.fïiciatur, qui propter contuma-„
ciamreiex primo decreto jn poffeffionem miffus eft, ^ivero
opus fit fecundo decreto tan\in adione realiquam perfonali?
Sed cum hodie ob contumacjam.reorum adores non mittan-
tur in poffefsionem bonorum, fed contra contumaces.proceda-
tur ad fententiam. Groene»*', ad tit. C. de bon. auä.Jud. poßid. non
lubet hanc qusftionem, vel fimiles altiori examine excutere.

^ •nbsp;*nbsp;Vide

vide tamen, fi lubet, Treutl. d. thef. lit.e. amp; ibiBdcchov. Sane fa-
lum mendacium vel fi^Iam contumaciam rei non cöè juftam
caufam transferendse pofièllionis in aftorem, dixi in Kot. amp;'difp.
4dl.ult.de rei vind.

Ad §. 21' d' l- 15- qusritur, intra quod tempuslecundum dc-
cretum de damno infeólo interponi debeat? Dixerim hoe arbi-
tratium effe. d.^.ii.amp;p.d. l. 7. eitd. Diff. vide apud Treutl.

4.thef 6. lit.b. amp; ibi Bacchov.

Ad/, iz^quaeritur, an fociusfocio de damno infeÄo cave-

re teneatur? Neg: d.l.^2. amp;1.40-nbsp;T ,

Treutl. IthefS. lit.f.amp; ibiBacchov. Bufadl.:i9'h.t.Zoefa(l
tund.num. ii.amp;feq.

X.

Ad 1.1. §. 1.1.14. §. 2. tit. 3- quxritur, an amp; hoe edioW
de aq. pluv. damnum futurum refpiciat? Afft dd. tl. Difl- Duar.
c. z.htc. An vero hxc aftio de aq. pluv. fit civilis vel pretoria,
an ex edifto vel interdido fit, vel non fit, vix difquifitione di-
guum videtur. Sed ex edifto diäam aétionem effe, apparet ex
l. 7.fr. damn, inf junél. %.i.d. 1.14. h. t. Diflquot;. Bacchov. amp; Alit,
quos refert Bacchov. ad Treutl. d. thef 7. lit. b. Zoef. hic.

Ad /. 3.§. uit. quxritur, quomodo d.§. concilietur cum
l. zz.eod. amp; an fruftuarias nomine proprio hanc actionem in-
ftituere poffit? Sed fruftra, ut dixi ad /. i. §. uit. de oper. nov. nunt,
Vide fis tamen Treutl. d. thef.j. Ut. b. amp; ibiBacchov,

XI.

Ad/. i.tit. 4. quxritur, an publicanus in foro confcicntia:
teneatur,fi veftigalexigatjquodmanifefte injuftumeft? AfT;
quia quifque fuam confcientiam excutere debet , amp;fa(5bi fui
Deo rationem reddere. Matth. ii.amp;i^. Diflquot;. vide apud Treutl.

thefS.lit.b.nbsp;.

Ad §. 4. qusritur, an hxc adio arbitrana fit? Aff: d. §, jun6t.

l. redhib. 45. deadilit. ediä. Diff. vide apud Treutl. d. thef.Z.lit. d.

ij[ümianot.noßr.ad§. ^i.Inß.deaä

Ad l 9.qusritur,an amp; quandopofterior iicitator vincat prio-

Bnbsp;rem ?

rem ? Scd dc hac quxftione egimus in diff. xd l. p. de in diem ad-
diä. Vide Zoef. ad h. t. num. 17.

. quxritur, an Smd ofi privilegium, quo immuquot;
nis eft ä vedigalibus, in non privilegiatum transferri pofsit?
Neg: quia eft perfonale, quod non tranfmittitur. /. privilegia
1^6. deR. 1. DiflC vide apud Treutl d. difp. thef. p. Ut. c. An em-
ptor vel venditor gäbe las folvereteneatur, xftimandum efle
ex Moribus regionum amp; populorum, rede Jfcripfit Bacchov. ad
Treutl. d. thef S.lit. b. Vide tamen Faccbin. ii.c. amp; feq. An
colledaramp;vedigaliadifferant, anjure regalium imponantur,
dixi ad tit. quod cujufc.univerf nom. Adde Bacchov. ad Treutl. thef,
amp; thef ult. d. dtfp. iZ.Zoef.adluun. ii.amp;feq.

I N