D I S P U T A T I O J U R I D I C A
ÏNAVGVI^A LIS.
Q, U A M.
AuxiiiAnte Solo Deo Opt. Ma*.
Ex Atttorhate Magnifici D. Reäoris
Juris Anteceflbris Primarii In llluftri Academ ia
RhenoTrajedioa,
jimplißimi Senam Academici confenfu^ amp; Confultifima
Facultatis luridkce Decnto
Pro gradu DocStoratus amp; privilegiis in U« J- confequendis.
Tubltce def endet
LUCAS vande POLL, Ultrajeainus.
Mdiem i6 OÜohris, horalocoquefolitis.
ULTR AJECTI.
Pro EVERARDO ab EEDE, Bibliopola
ANNO cl3 DC Liv,
N0BIIISSIMI5 , AUVLISSIMIS C0N5FLTIS-
SIMISQVB riRis,
DD. CONSULIBUS amp; SENA-
TORIBUS REIPUBLICiE
ULTRAJECTINiEjamp;Ejufdem
ACADEMIC- CURATORI-
BUS, ac PATRONIS, Eorum-
que SECRETARIO Fideliflimoj
SuMMis Literarum Fautoribus.
Inaugurate hoc Juris exercUium»
Submiffe dicat confecratque
LUCAS vande POLL,
-ocr page 3-j N yi V G V B^A L I S,
t Viaioeftipfiusreipoffeflïomïve per judi-
cium vindicationis, vel aliud /imile, abla-
tio. Colligi h^c definitio nullo negotio
poteft ex
I eviä. L J. C.eod. Eafdem, opinor 11. refpe-
xkCn]3.d\is inparat.C.h.t. cum eviäionis
I nomitie fignificariait,in judicio in rem ple-
»nbsp;nam amp; efficacem vidoriamejus qui agit
adverius emtorem, vel ejus etiam, cum quo agitemtorCnam amp;
hoe modo, amp; generalius, fi venditor tradere non potuerit, aut litis
aeftimatio ablatafit, resevida dici potefts dd.i
$.1.1.^ }.jf.eod./.j.ffJedol.md.amp;met.except.) Plus itaque eft evin-
cere, quam vincere; una literä fignificationem augente.
Ablationemcumdicimus, non quamlibet intelligimus , fed
juftèfadam. Quid enim, fiquis erator fordibus vel ftultitiaju-
dicisremamiferit, arquumne erit evidionis obligationem con-
trahit Non magis fanè, quam fi vel vi majore, vel cafu fortuito
res perierit. /. f i-P.t. l.Emtore 8. l.ft noninpiria i f. Lfi qniszè.C.
eod.Ltdt. Cje aü. emt. Cujac.traa.é.ad African, in l. z^. ft. At
verö in jpfum judicemlsfo dabitur regreffus. pr.I.de ohl.quaquaf.
exdeUfihtisfamilias i fff.dejudic. Stchard.add.LZ. n.z^. Quod
tamen noftrismoribus, faltemfi per imperitiam male judicatum
fit, convenire nequaquam dixerim.Vide Vinn.é Groenew.ad d.pr I
Idemde Flandroru jureteftatur Burgmd.tradi.deev\ä.c.%i.n[\iit.
Evincitur res maxime quidem rei vindicatione feu in rem a-
A ^nbsp;ctione
-ocr page 4-etkm.CujacJjracl.^.dAfïk. inl.^S.pi.tSed amp; interduracom-
munidividando, vel familis ercifcunda- judicüs. l.i.ff. h. t.
qus mixta videri vult Imf.in^.qusdaml.deaä. amp; generaliter ex
quocunque judiciicenere, per quod habere non heet , evi^ionis
confequenseft.fideufu.velufufruóiu, vel de quo aho rcijure,
veluti pignore, hypotheca, emphyteufi, vel amp; de nuda pofleflione
motafuerit controverfia, idem efledicendum. /. i j-. ^.fiufusfruäus
i. l. vacu^i.l.fundum^6.ljirem óz.^.ult.ff.lht- /.nbsp;C.eod.
l.Uipulatio ?2.$.i.ffJe V.O. uht Cujac. Gifh.c.h. t.p. 4^4. Berluh.
pan.i.concl.z4.n.fj. Diff.quantumadpoffeffionemBurg.d.mä
Fundovetidito, fiaßioneconfefforiäfervitus prsdialis, vel fi-
niumregundorumjudicio fines evincantur , rem nihiloniinus ha-
berelicet. An ergo hs:c judicia eviólionis actionem non pariunt?
Non parere veriuseft, nifi tarnen venditor fundum vendi liberumgt;
aut,demonftratis finibus,neminem intra eosingreffurum nomina-
tim dixerit, Uum venderes lt;; ff.de contr. enit. l. cum fundusamp; U
pen.ffb.u l.fifi»es lo.C.eod. Cuj .z.obferv.zo, Broncborsi.2.affert.64:
Alioquin emtori aftio quanto minoris , vel ex enito parata erit.
löi.ffdeddilediä.LfedfiiiUidi^J.l.ff.h.t. amp; pißm tiuff.dea-
clion,emt.
Pr.-ecipuus contractus, in quo prieftatur eviftio, efl: emtio; un-
deejus paffim in eviftionis materia fit mentio:non tamen ibidun-
taxat, fed in aliis quoque contraóübus negotiifqpe emtioni cogna-
tis prseflanda eft ;utin permutatione l.i,C-derer.perniut. l. 29, C.
b. t. locatione l.fi quis domum p .ff.locat. datione in folatum, utili fc.
exemtodatäa(äione/.4.C./7.^ Necadverfantur/.ji
ff.de folut.l.libera 8.C. de fem. ^ mterl. Cuj. 19, obf. 3 8. Conf. Tab.
Cod.Sah.i.m.^ t.def.z2.
V I.
-ocr page 5-dibus evida res pra;Iegata fuerit, vel dividentes evidionis pericu-
lum non ignoraverint, aut aliter comcnerk. l.cumfater. 77.
Bisff. deleg.t.d.l.7'amp;'iA-\ Quodvero nonnulli amp; lumc cafum
excipiant, quo pater ipfe difponendo inter liberos divifionem fecit,
non placet } primis fi cuieorum ob eviólionem falva non foret
Witima argJJ j^nö:. l.fiplu 20.if.^.ff.fajn.emfcJ.(amus
À.cMinojf.te^am. Cjn.ad Lfi cogttatwne i i.C.fam.ercifc. ¥ac\u6.
Abemtione plané aliéna eft donatio: merito igitur in eâ evi-
aionis prîeftationi locus non eft. l.yiriflo i t.^.ult. ff. de donat, nifi
ftipulantipromifliimfit, nudo pado non fufficiente l.2'C.-h.tiuubi
Don. Gtpb.C.eod.p./i,(,i.Dïü. Ciibaü.deevUi.$.}.n.i. Necprobari
poteft vulgarisdillindiojutrum à promiffione an à traditione ince-
perit donatio. lironchorU.cent.z.afen.jo. Vinn.i.fel.qua^i.S. Diff.
foR:^\o{i,Sichard.adl.i.C.dej.dot.n.iz.amp;add.l.Z.n.9. Excipitur
quidein à Gipiianio aliifque donatio remuneratoria,quafifaltem in
eâ eviétionis nomine donator teneatur, fed fine lege loquentes fe-
quierubefcinius. La.tèBurgHnd.d.traU.c.il.
' VIII.
Dosquoquedonationisinftareft./.20.CJeiieKrff,4«f.Bapf. Si
tamen res aliéna marito in dotem data fit, prçftanda erit evióiio
\üTAt3.l.i-C.dej.dot.l.un.§.i.C.dereiux.aa:. Quamvisautem no-
ftrates veras dotes non agnofcant, evidis tamen bonis in fubfidium
matrimoniidatis, idemrefpondendum elfe, ni failor, nemo nca-
verit. Sed qusritur, an in legato [ quod itidem donatio ] ob e vi
dioneinteneatm^heresrrenetur ,figenus legatum fit, non item,
fifpecies Umes ^8.ff.h.t.l.fiafiibmmo4f. f.i.^r 2. Lfi domm 71
$.i.fdeleg.l.l.qtaconcubmam^
l.l.C'h.t.tnfn. Quidlifundusahenusvafalloin feudum concef-
fiis fit ? Prsftandam evidionem probant, c.t. de mveHit.de re alien
faü.é c. un.fi defetid.vafall ab altq.interpeUtfuer.
1 X.
C2terum,iitademtionemredeamus,eaeftnon folum reruni
CngularutDjfedamp;univerfarum , hereditatis puta,: an eroo hoc
quoque cafu eviftionis contrahitur obligatio ? Ita eft ; fi modo ipfa
^ 3nbsp;evin.
-ocr page 6-evincatut: hereditas: memmaleaemitar, inquit JCtas, in L 7. ĥ
de hered.vel aci.vend. tametfi earn alex comparare videatur, Sand.
dedf}.m.4..def.i^. Siautemfingulce res hereditaria aiiferantur,
non tenetur venditor, cum nihilominus hereditas fubfiftcre pofEt.
l.i.C.h.t. l.z.p.ffJ.nt.de Iwed.vend. Suhard.ad dl i »•4* Ptre^.
C.h.t.n.7. Nec aliud diccndum, fi peculium fervi vel nomen de-
bitoris venditum fit./, f.l.j^^.ult.fb.t. l.fi n0men4.ff.de hered.vel
act.vend. Vinn.d.c{uA%^,
X.
Sed quid fi creditores pignora diftraxerint ? Siquidera jure
communi vendiderint, cavendo de evidione, pra-ftare earn tenen^
tur: fecus, fi jure creditorum, ut fierifolet. 1.1 Z'C.credtt. evict.
ftgH.mndehJ.exemt9ii.§.i6.ff.iea^.emt.l,et[i ts lo.ff.dedtfh.
pgn. Sed hoc cafu, re evida, ipfe debitor ab emtore conveniri po-
teft utili ex emto adione ad recipiendum pretium, quafi ipfe ven-
didifTe videatur cut pretium folutuin profecit ad liberationem. arg*
l,fiplus7t^.§.i.ff,h'Ul.fiobcaufa}n i}.C.eod.glojf.adl.refcnpumit
S.i.ffJeMr.pign. Cujac.parat.C-credit.eviU.ftg- Argmr. adconf.
Brit.art.z4z. Coler.deproce/.exec.part.f.cap.^.n.iii. Idem e-
rit, fi abexecutoribus juflu judicis capta pignora diftrahantur. d. I.
74.lt;/./JJ.i J. Conf. CoUal.adl. fo.ff.h.t.
Illud etIam qujcritur, fi jure •srfovitmt^f feu retrains gcntilitii
proximus cognatus retrahat fundum venditum,an emtori prceftan-
da fit evidio ? Negandum hoc efle vera rationeofledit CI. lgt;.Ant.
Mattha;us in nupero trait, de auti. lib. i. 1.14.«. 12. Cui adde Gomel(^
i.var.ref.z.n.4o.Pere:(.C.b.t.n.8. Quantum ad retradum con-
ventionalem, vix eft ut ea quxftio locum habeat, quoniam adio-
nesjqusEexpadoderevendendo competunt, in ^rfonam funt,
neque venditoriadverfus terriumpoflefl'oredantur./.x-C.(fcp4fif.
int.emt.amp;vendit.l.aHionumz f.ff.de 0amp;A. Nec fatis cauti funt
qui rei vindicationem venditori concedunt. Gail. z. obf
Mjnf.£.obf6^. Berltcb.part.z.concl-z.n. 1). Diflquot;. Tiraq.deretra£l.
canvetit.^.t.gl.y.n.y. Menoch. conf. 14. Covarr. j. var. refol.
S. Argentr,adBrit,art.z66. c.S.n.i^. Conf.Facb.z.contr.\^.
Fin-
-ocr page 7-Fingamus plures res venditas, an quot iunt res, totidem de e-
viÂoiiefuntaâiones ? Quidnir'necrefertfeparatimfingula-, an
fimul omnes uno inflrumento comprehend, unoque pretio ve-
rierint. l.cimplures yi.ff.b.t.Letfiutw ^^.ffJeaä.emt. Cujac.traä.
2 ^^ Afric.l'^l'ff'^^'^' Nonfolum etiam rei totiusjfed amp; partis evi-
a« nomine agi de eviâiione poteft. Li.Lbemuiù i j. /. fi fundo ^ j.
ff.b.t.l- ié.C.£od. Nec adverfatur quod nave vel domo venditâ de
cviâîs tabulis vel csmentis, item.vendito mancipio, de ejus parte
eviâiânon teneri venditorem refpondit Paulus in Lfi nave
ftdiäim fé.f.i.ff.h-t.£loJf.amp;CoM.adl.i.ff.eod. Cuj.adLvulum
Porro controverfiâ rei motâ emtori,laudare is auótorem.litem-
que eidem nunciaredebet.L45i J. f i.f I.J. . J .//.fj.t./7.ér
jeqq.C.eod. Tum venditoris eft liti affiftere , Scaudoritatem de-
fenfionemque evidionis nomine emtori praEftare,quod voce Lon-
gobardica diciturgaratitare,vtXguarmi^e, c.t.infin.de leg.Cor-
rad. Etiam heredes auétoriseo nomine tencntur, quibus, fi plu-
res fint, denunciandum eft omnibus/./irm 62.^.i ./J.b.f. Sed de
eo dubiratur, an amp; (cienti quceftionem movcri denunciandum fit f
Itavidetur. arg.l.'Emtare Z.l.fifarentes ta.C.h.t.Burgund.d.traä. c.
f.amp;Caballin.f, j.«.4. Vacb.z.centr,} f.infin, Diff Djn.
inc.fumqui}l'dereg.jurjn6-
XIV.
Litem emtor denunciavit, libellum verô contra fe oblatum a!ia-
que judicii ada venditor! fimnl non mifit, eritne nullius momenti
dennnciatk) ? Quid pragmatici hic fentiant , non euro. Certè
tranfmiffio ifta nullo juris articulo firmari poteft. Quin fie puto,
venditorem fimplicifadâ denunciatione,
fatis, quid fibi emtor ve~
lit,intelligere.4rjî.i,pf«#'«'i^-^'quot;''-^-ficufn quarto ly.C.h.t.
Ang.inl.eMtoriz8.C.eod.PeTel.eed.UH.f^.Di{f: Treutl.z difp.z.th.
7 ht.a.infin. Vach.z.conti.i f. Aliter Gome-^d.cap.i^n.} 9.
X V«
Sed quo tempore denunciandum ? De eo Pomponius in Lfi rem
2^.f,ult.ffJ}.t, Quolibeticmporejinquit, venditorirenunciari
poteft,
-ocr page 8-üoteft, dutn tamen ne prope ipfam condemnationem id fiat. Ergo
rpoftlit mconteftatamfmodb (quod placet Game^odJoc )m-
tecS fionemincaufi , ut vocant. Vehementer pnma fpecie
Auéèor vero, cui deminciatum. fi alterius fori fit, fequi tenetj
judtcem emtork LvendnorM'^d Qu.n ne Qmcum qu
demadfuuinjudicemrevocarepoffecaulam ve^r DD. e t opi
ni^lr. d l 4I quam amp; in Camera Impemobtmuiffe narrat Ujnf.
Tlamp;^n addenbsp;aü. C.terum an
idem de fifco venditore refpondendum fit.qiu hoe tantopere ex ,u e
rem alienam a fifco emit.ftatu^ fecurus fit, /. amp; ^ C. de quadr.
Reeviaadu^eprscipudemtorifuntaftiones; exemto, amp; ex
iuSriUpulatione, Lfiubf z^.C.h.ttunbsp;D.eod. Ex emto
S iXplum L L quodWreft, id eft ^^ Fequot;um reten-
ïkrt^i res oretiofa, veluti, marganta, veftifve ferica , amp; ex eaiCTO
^Tff7eldledta Imö.etfipromiflumnonfit, ex emto tamen
imo. ei V .. ^ g conciliatione
duplum petitur. Lfiduplaz.}, .M, a, i. j i.y-nbsp;fiioulatio
confule Cui.par.C.b.t. Gifh.C.eod.pagA^^' Sunt amp; tt'.pwatw
x V I I I.
Sed an amp; ultraduplum, ftipulationetripli vel quadrupU em^
Lftcuram f.ff.dejur.fifi.nbsp;«
tionalesduplifinecoaróbndas fcripferint magni nominis auôo-
res j^^lcïatustraâ.addJMn.cap.ii.n.^Menochius z.arb.caf. zèo,
tl ^feqq.Mototmnnüsdifp:deeoquodmerellcap.4..n. ij. Gi-
phanius adeandXp^^.z^^-à-fi^.amp;C-ly.pag.^é f. Burgundus d.
traä deeviamp; c.Sy.K.a.reaètamenabhisdivomumfecere Azo/«
r ' rnd addJ.Cujaciusd.traä-adAfm.8.inl.4.4.ff.deaä.emt.
y bU.amp; lé.obfsi-DondUó.com.i.Rebuffas add. Um. n.
Vamp;(eqq.'P^ch:i.cMtr. fo. Petez.inC.ademd. l. n. pen. amp; ult.
^A verö in contrarium congeffit Molinsus traü.de eo quod inter-
^^ ^O /r/êflfl.tantinonfuntutnosabhacfententiâdivellant.
est ft. I Jnbsp;XIX
lt;;• forfan à judice pro emtore pronunciatum fit , non leviter
mbifnintplerique,uterfumtus litis fufFerat, eratorne an vendi-
IZ ? Türe noftro de iildem neutrum regulariter tene ri, verius eft,
Sm viaus vidoriin expenfascondemnandus üt,l.properandum i j
f.ßveammC.dejudi^. ViÄus eft ador, ipfe ergo fumtus fufferet.
Sed finge, aaorijuftamfm{felitigandrcaufam,amp; ( uthodicnon
raró fit) expenfarum falt;äam effe compenfationem; rem vero em-
tori evinci non potuiffe, hic puto à venditore,nifi aliter cautum fit,
non effe litis fumtus refundendos 5 fecus, fi emtor fuccubueritj^r^.
117 C Ij t.ÙdeÏHffor ts,ffJedol.mal.amp;met.exc. Cujac.ad l. qut
Konù ioiff.deV. O. Gtph.d.pag.466.Pere:(.C.eod.n.?i TreutU.
difp z-th.i.lit'd- Diff: Gome:!^d.cap.z.n.47. Burg. d-.traB. cap. 9J.
^^feq.fACh.Z.cont.i^.iZab^ll^r^.i.i.n.x^è.
Poftreroo videamus quibus potiffimum cafibus aftio de eviâi-'
ceflet. Diftum th:z. cafumfortuitum, imprudentiam judicis,
^^ majorem emtori à venditore non prscftari. Hinc dubitatum,
fi fundus venditus à Principe publicatus fit, an evidionis nomine
venditor obliaetur? Hoc tale eft ut inter ipfos JCtos non conve-
S Negate^m Paulusinnbsp;^ At contra Africa-
ciliandooperamlufitpr^ - - .
8. queminexplicat.i^3;.fequitiirF/«».^^.^ M j i.
d,lt.amp;vai((it.Alitci:Ciij.md.trf.i.ad Afrtc.ind. 1.}} Et
quot;nbsp;Bnbsp;licet
iket Africanum fortc^ ut ^quitate bl^dientem judicando fecuti
ImtOalh , Mornac.add.l.n. Pauli tamen refponfum loneè
miusexiftimo, fmdeateiWudd. $.cumaumnL7.amp; B.amp;tot titff
amp; C. de feric. amp; com. rei vend. Diflquot;. lab. z. coni. 4. Perez, c ' i t
». 4. Surg. d. trali. c. 74, n.ult.nbsp;• m
.nbsp;ipfius emtoris ceffat aaio, fi res ei auferatur
vitiofadoyefiio. Exempia fuppeditant/. 1«. i./.^r 6 2 I
çy.drnbsp;ult.amp;l-ult.ff.b. t. lUud'itidemquot; em.
toriimputandum, fifciensremalienam ement.l.fifratres j.C.com.
utr.jud. Lfi HatusiS. c. h. t. Gtfh. C. eod.pag. 467. Burg.d. tra£l
f. z J. n.z. An ScomifTalitisdenunciatioaâionemimpeiet/Ooi-
mno ;mficaufaitaconclamata fuerit , ut nec enitor vincere pof-
fet.fiipfeauftordefenderet. zrg.l.fifundo f}.$.x.ff.h. tJ.exïmtè
y-f-emtoremiz.ff.dea£l-emt.Gome7»d.cap.Z'n.39.Fab.C Sab t
CerTatitemh^cadiore nondumevida, amp; fi forfanmotâ jam
hte evmcipoffit l.fiplusj^.i Z.f h.t.Lnbsp;C. eod. dS?
que fi convenerit de non prsftanda evidione I. cum ea6t.ff.ht I
jmt aato a 1. C.eod. Q^od utrunique ita intelligendum,ut ven^
djtor dolum abeffept^ftare debeat ; fi enim dece^rit, cafu priore
nihilommusteneturemtoriinidquodintereft.nbsp;ff.
deail.em.ub^Cuj.d.traa. S.adJfr. pofterioreierôidp^ti
trsf' 'Trnbsp;A^oshi n^anumSquot;:
la. Add! nonnihi Ipoterat de exceptione rei vendit^ amp; tra^l
ju^ venditor! alufque rem evincere yolentibus obiiW
îapm.ffi.eod.ttt. Sedproeorubjunximus,qu;e feguUntur,
I.
Communis DD. Opinio, Legm ft
mquam CJe ramp;voc, donat. ad quof-
vis donatorcs extendentium, com-
munis error eft,
II.
Invito creditori etiam ante diem folvi pof-
fe contra Cujac. 2 i.Obfi 3. defendi poteft.
111-
Minor curatorem habens fine eo amp; natu-
raliterÔc civiliter obligatur.
Caufajurejurando voluntario dccifa nc
quidem perjurii praetextu retrad:ari poteft.
quod an correétum fit per Lult,CJe reb cred,
■ lt;Jii«r?Negandum puto.
Si cui feudum legaverit vafallus, adeo inu-
tile eft legatum ut ne aeftimatio quidem de-
beatur.
VI.
Canonift«,dum fponfaliadepraefenti re-
ipfa
-ocr page 12-ipfa matrimonium efle fcribunt, fîbi non
leviter contradicunt.
VI I.
Nequaquam probandum eft, quod pk-
cuitGregorio Pontifici in c.uamp;de condit.ap-
pofncm^Q conditiones impofïibiles aut il-
licitasjin matrimonio,ut ait,appofitas,dum
ne fmt contra ejufdem fubftantiam, pro
non adjedis liabendas efté.
V 11 J.
Non refragabitur Statutum civitatis no-
ftrae mhr. 2 z.art. 1. fi quiscitra licentiïe Ii-
teras, vocant^obfervata juris Roma-
ni fcrupulofitate, coram z.teftibus teftari
velit.
i x.
Confobrinorum nuptiae apud Gelros,
SalioSjSaxones prohibits, patrio amp; aliomm
jure.permiffe funt. Utrumque ratione non
caret. Sanè jure Divino licitas effe probabi-
lius eft, tametfi contrarium fcripferit olim
Ambrofius EpiH. 6 6.