DISPöTATIO juridica

I N Ä V G V KA L IS,

compensa tione

Q. U A M.
AuxitïANTE SOLO DEO OPT. MAX.

Ex Automate Magnifiât. Reäom

D. ANTONII MATTH^^r,

Joris Anteceflbris Primarii In IHuftri Academia

RhenoXrajedina,

Amplißimi Senatus Acadewici confenfuy amp; Confult'tßmds
Faeultatis luridicce Demto

Pro gradu Dodoratus amp; privilegiis in ll. J« confe(juendis.

Fuhlke defendet

ANTONIUS van VOORST Ultrajeainus;

Ad diem 2,y OStobris, horâ locoquefolitis.

ULTRAJECTI,
ProEVERARDO ab EEDE, BiWioPoIa
gt;4 N N 0 cl3 DC Liv.

fktM CUrißimo, 'Doäißimoque luveni
V I R O,

D. G U A U T HERO NEL L E-
S T E Y N, Paftori m- Jutphaes
Vigilantifïîmo, Amico Summo,

Tgt;ifputationem hanc Inauguralem infcrîh.
In amicitisE fymbolum.

A N T. van V O O R S T.

D I s p a T A T I O J a R I D I C A

1 Â V c V KA L 1 s,
D E

c O M P E N S A T I O N E.

THESIS I.

I I.

Compenfationitantum locus eft , in debito quantitatis cum
quantitate Paul, z.fent. j.uLt, Corporis cum corpore, feu fpe-
ciei cum fpecie , vel fpecieicum quantitate compenfatio nulla eft

l.Zlt;S.f.ft centum 4.I). decottd.itideb.l.iS.ficmvenerit D. depmi. ail.l.
'S.de impenf.in rem d0t.faaj.4- C.h.t.Gipb.in l.ult.c.commod Bron-
ch.cc»f.z./«j(Jquot;erf.4j. Bufius lib.^.fubttUap.^, Diff. Duar.in 1.7.$. ob
donatmes B.fol.'nmtrim.

III.

Angenerumcompenfatio Aff. verbi gratia, tu debes mihi

equum mgenere,egodebeotibiviciffimequum4re /1 ff ven D Ci

pmhered.pet.Sicbard.adl.ult.C.h.t.n. 2. Cynus ind.l'.nlt tij
Genus autem utrimque lit pans œftimationis. Schneid, rfe dä V i
bonaßei^o.n.i%. Üenerum quoque compenfationem ufu recpquot;
ptam ait Hunnius.Encjcl.b.t. Dilf, Zod.adh.t.n 14 Perez c d
eod. t «. ead. Speciei cum fpecie aliqiiando compenfatio admittitur
l. i.$.Jz.D. decollat.c^uodün^nhK ait Piül. Corneus ini o r /

45^.wfz,notatcafumfingularem.nbsp;Com

IV...,

Cotnpenfatio denique non fit nifi dcbiti hinc inde li^uidi» qua-
le eft vel ex confeffioneadverfarii, vel ex genere quasftionis , vel

excelericate probationis. Jacob Marftert. de comfenf. qu^B, 14.
ZoeC b.t.n.ii. Secundo debitum fit purum, non fiilpenfum con-
ditione,aut dilatum die l.j.D.b.t. Tertio, fit naturale amp; civile, an
naturale tantum, non refert,Z.ö.f.olt;i. Vinnius hb. i. Seleä^qu^^.

In omnibus ergoàdionibus hodiè admittitur compenfatio,five
bonje fidei, five ftriâi juris fit. /.4-C eod.l. 11. D.b.t.l.C eod. nec in-
tereft, utrum in rem,an in perfijnam agatur. d.l.ult.ß. j o. in bona fir-
deilnü.deaä,amp;add.$. Donel.«.^.

VI.

Fidejuflbrem ipfo jure minus ex omni eontradu debere , quod
ex compenfatione reus retinere poteft, verum eft,
'ceptionesenimamp;defenfiones,qusemodo non fiint mere perio-
nales, fed in rem fcriptx, etiam fidejuffori competunt. exceptio.
nesj.l.omnesj^.D.deexcept.l.ii.C.eod.l.}i. D.defidejuf. Dynus
de Rev.lvr.c.^ô.n. 19.

VII.

Procurator in rem fuam dat us, poft litis conteftationem, fi vice
mutua conveniatur,aquitate compenfationis utitur,/.i 8- b.f.Ane-
tiam ante litem conteltaram amp; venus eft hunc pofle, compenfa-
rejcuifc.donatavelvenditaaâio, diciturceit (CtanfpO^t /. f)Mgt;-
defrocur.l.ult.C.cjuandofifc.velpm.l, i .C^de obUg.amp;aä.l, 2 f.verb,
platte D.deproc.l.s,C.de oblig.amp;aä. Cvjzc.hb. z^-cbfycap-j y.Sand.
de aä,cef cap. 10. n. tz. amp; i j,. Wiflembach tn exerctt. adh. t. n. xo.
Diff; Briflbn. lib.z.defolut.ad b. t.per d. 1.18. Ant. Fab. d, t. defin.

VIII.

Controvertitur an debitor, qui juratus promifit foluturum fe,
compenfationem pbjicerepoffit ? amp; pofle compenfare placuit, I.4,.
D,qnipot.inpign.l.[ipecnllum zo.§. i.D. de statu lib. Molinxus ad
conf. ?anf.}.lo.gl.7.n.io.amp;f.n,zo. Fachin.hb.i.cap.y. Zoef;
ad b.t.n. J4. Mxftert.^fw//'! z.de compenf.n. /.Tyndarus de compenf.
arttc.y.n, inbsp;Com

1 X.

Compenfatîoncm quoque jmpedire provifionem pofTc, fi liqui-
da fit vel in continpntiprobetur.receptum cflrcamfpecies quidam

foIutionisfit./.lo.jf.i.rgt;-'^-f-^-4- -D- quipot.in ptg. l.yé. D.deV. S.

adBuum.z.fi.y.gl. i.amp;conf, 14. „.
10.Zang. ^.deexcep.cap.z6.n.%z. i i Itaque fi ftatutum di-

cat^qiiodnullaaliaadmittaturexceptionififolutionis, poterit ni-
hilôminus admittiexceptio conipenfationis. Menoch. de Praßtm.
hb. z.fr4JeFlam. Chartar.decif.Rot,Gen.jy.Stb.
Medicesnbsp;Ty ndarus de comp. art.vii.n.Zi,

X*

Compenfaturadverfusomnem qui vidfïïm debet l. 2. D. h. t.
Nec refertquis fit créditer, privatus an fifcus , aut Refpublica/.
xz.h.t.l,^6.$.^.D.dejureßfchdummodononincaufis7.i./. j, c.
\rt, enumeratis compenfet.

X I.

Quœri poteft, an exceptio compenf a tionis,qujE obftat vendi-
toripofïit opponi emtori ? videtur- arg.l. 14./« hocjndtcum
decom.divid.l.tè.^.i.D.profocio. Dynus loc. alJeg. CefTionario
quoque compenfatio opponitur, qu^ cedentipotetat. Guid.Pap.
decif.^éy. Rots Genu. decif.ii. n. f. Papon. iz. Ut. 6. meÜ. z.
KeQÜ.decif.fupucUï.Holl.y 1. Sand. }.nt. i j.dcf. 2. idem de Acl.
ceß.cap.i}. Ant.Fabquot;. lib.iziconjeä.cap.^. Sanè ex contraftude-
fiiniäi reólè objicitur heredi compenfatio, etiamfi adierit confedo

inventario, Fab.

X I I*

Sidosconfiftat in quantitate, vel fpecie cEfiimatâ, admittitcum
quantitatevicifîîmdébita compenfationem. /. ^D.detmp.inrem
Joufaä.l.reijHdicat£. 1 f.ß.i.l.ß cum dotem zz.$.} .l.ß confiante zi
f .fi uxoï.l.éé.f. t.D.fol.niatr. Sed an Imp. Juftin. in l.un. taceat.

C.denbsp;m üx,ää. compenfationem fuftulerit, quafitum ? R. id non
videri arg. 1.}Z.infinX.de appellat. ZzÇ.ad l. divortio $. ob donattones

D.folutonbsp;matr.n.^. Giph. ad d. l.un. Zoef. ad tit. de tmpenf. n. 4.
Pcrez'-adtit.C.dereiuxor.n.i^.ié.Tytidar.decomp.art.y.n jy /I
fe^q. XIII.

GeflTatcompenfatioexcaufadepofiti.^ j,

A 5

ex-

.sxceptâ aciiene depaftti, C.h.t.l.pen. CJepof. Excipit quoque adio-
neiiipofleffionis violenter occupata; dt. ult. fpoliatus enim ante o-
ninia reftituendus. Non eft igitur quod comniodati aâioncm ex-
ci piamus , cum exemtam non legimus, nec obftat. Udt. c.commod.
Cajac. lih. 9.06/. J 7. lé. 2, Sem. Fault 12. Triboniani manum
agnofcit, amp;eumfecutiBorch. de ufuris cap.}, n. 17. Bufius
fiibtil' 16. amp; ad 1 8.$.jin.commod.n f. juftiuseos notant Forner.
2.14.. Hotom. I. amic.ii. Mercer- i.opin. i4.Lyclama Bud.jur.
relitat.j.qu£H.zo.8cpo{ihos CLZoeC ad tit. commod. n. ult. amp;
pen. Difl'iBronch- z.ajfert.^z.

X I V.

Depofitarum quod attînet , quxfitum fi propter depofitum
nupenfas neceflarias fecerit, retinere an po{ritr'amp; fi taies fadx fint,
qusnififaâjEçflent, res aut interitura, autdeteriorfutura effet,
ptopterhujusmodiretentionem concedendam putant Placent. Cy-
nus m 1.1 I.e. depofiti.arg. /.zj. b. t.l.fiisqui D.defurt. 1.18.
§.ult.D. commod, Suhard. inl.pen. C.depof.tjovtpme Vininns/ifc.ir
feletl. quamp;ü. 51. DiflT. Azo in fum. C.depof n.tp Don. in d.l^pen.
n.c).nbsp;^ X V.

Ohtinet compenfatio, fi ego mutua vero femulo meo decern,
qui mihi poftea certo tempore fervivit, amp; deinde petam ifta 10.
poteft ille compenfare fervitium, quod .Tqui valeat mutuo ro. per
l.jin, C. deppHl.ïtverf.Sichzrd.adrubr. h. t. ». 8. Schneid. d. §. bona
pdein.^o. _nbsp;XVI.

In compenfationem etiam id deducitur, quo nominecum adore
liseftconteftata l.S.D.h.t. Etiam poft conclufionem in caufa:
imo poft latam fententiam admittitur,ad impediendam exeqiiutio-
nem. l. z.l. 4. C.b.c.Qj\{.lih.z.ob[.i'j.n.xo.ii. VAUde rebus dub.
tract. lé.n. i.Sententia:exequutioad folutionemdirigitur, com-
penfatio autêeft folutio. Hinc eft quod inftrumentoguarentigiato
opponi poteft. Cyn. adl. eic caufa h.t.v.z.

XVII.

EfFeduscompenfationiseft, quod alter abalteroliberatur, amp;
quidemipfo jure, amp; eoipfomoniento, quoinvicemdeberi cçp-
tum /.4./. j.C./j. t.§. compenfationesinü.de ^clTyndarus. art.
vj.-w.47.amp;fm-Bronch. cent. z.^/w. i.Excufac à mora-, fiftit

' ' üfu-

ufuras. /.la.D./j.f'Cofl.in/.ii.b.r. Quod procedir amp;fiuni!s pe-
cuniamfubufuris debeat, alter fine ufuris. l.ii.D.h.t.Zoef. h.t.
11 Faöum hominis non exchidimus, adeo ut earn objici
n'eceiïenbsp;j.Fab. c.SabX^.tit.ti. def.

A In Gallia tamen abfque refcripto non admitti Papon teftatur,
u' ta;quiflïmafit./it-iz.Ttt.é.art.t.
licetnbsp;X V I I 1.

Hinceft q«od ad excludendam compenfationem prjefcript'o
non curritjetiamfi oppofita non fuerit, compenfatio enim initium
atqae curfum prxfcriptionis fiftit;]oh. Mohed. decif:} .de pufcrtp t.
Seb.Medic.p.i.^i.fo.K.ó.

XIX.

Compenfationem opponens debitum confiteri non videtur,
l.^.Dide except.l.p.C.eod.Akx.inl.decemD.devnohl.n.z^.¥zch.
lib. ii.contr.cap.ó.Mxüeit.de compenf.qmH.ult.Dïii.Bald.in l.amt
fapimanusC.defent.amp;interl.Sich.adl.eand.n.ult,J^!Lttä conf.t^^.
n.6.amp;cqnféii^.n.i. Satd,dectf,24..n.y.Merenda lib. j.contr,cap.6

C O R O L L A R 1 A.

I. T^Xlftinótionem inter procurato-
I Jrcm totomm bonorum, amp; pro-
curatorem cum libera juris au-
thoritate non dignamur.

2.nbsp;Spurius licet infamis non fit, querela
tamen contra eum intentari poffe videtur.

3.nbsp;Foenerator improbus extra oidi-
nem puniri nequit.

4.nbsp;Dos profeditia filia liberis fuper-
ftitibus mortua,ad patrem redit.

5.nbsp;Si alliivio in tantum excrtfcat, ut in-

fula fiât,amp; fundo meo adhaereat,ea fi exten-
datur cis frontem predii vicini,mea erit.

6.nbsp;Filius patris haereditate repudiata,
feudum familiare à patre alienatum/agno-

fcrere nequit.

7.nbsp;Canones cum volunt juramentum
pr^ci(e implendum, compenfationem im-
pedire non videntur.

8.nbsp;Connubium patruni cum plebeiis
ne effet, malè promulgamnt rogationem.
Livius. LihA' c. i. Turpisilla altercatiojqua
patrici^,Virginiam phebeio nuptam facris
arcebant. idem \ o.e.

9.nbsp;Scipio Afr. laudandus cujus juris çqui
impatiens pietas fratrem viatoris manibus
abftulit. Seneca de confiLadPolc. 3 3.

I O. Juftinumlib. i.e. 2.fi'ueteäimu-
nimento pecora ^ armenta ^ jumentat
pro alimenta Ôc/.s6 .c. 3 .propiceis arborih.
fcripfiffel^ecieidcfcndam argii 6.7. V*
depubiici

F I N I